Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreSThi-devacanda lAlabhAI jainapustakoddhAre granthAGkaH 61. zrutakevalizrIbhadrabAhupraNItaM zrIkalpasUtram (dazAzrutaskandhASTamAdhyayanam ) lokaprakAzanayakarNikAdigranthasaudhasUtradhArazrIvinayavijayopAdhyAyaviracitaMsubodhikAkhyavRttiyutam / 00000000 mudrayitA-saurASTrAntargatajAmanagaravAstavyazreSThidhArazIbhAisuputralakSmIcandrasmRtaye asthimiJjAzAsanarakta popaTabhAinAmakasuputrayutazreSThidhArazIbhAinAmadheyazrAddhavaryavihitadravyasAhAyyena zAha jIvanacanda sAkaracanda jhaverI asya kozasyaikaH kaaryvaahkH| DSPEASFERR5RPR ivaM pustakaM mohamayyAM nirNayasAgarayatrAlaya rAmacaMdra yesU zeDagedvArA kolabhATa vIbhyAM mudritam . pratayaH 1000 vIrasaMvat 2449. paNyam 2-0-0 vikrama saMvat 1979, krAiSTa san 1923.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Printed by Ramchandra Yesu Shedgo, Nirnaya-Sagar Press, 23, Kolbbat Lane, Bombay. Published by Shah Jivanchand Sakerchand, for Sheth Devchand Lalbhai Jain Pustakoddhar fund, at the office of Sheth Devchand Lalbhai Jain P. Fund, No 426 Javeri Bazar, Bombay. For Private Personal Use Only Jain Education Interational
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIkalpasUtrasya bhUmikA / ( dvitIyasaMskaraNe ) upAdIyatAM bhoH zubhavadbhirbhavadbhiranUnamahimamidamAviSkriyamANaM zrIkalpasUtra, praNetAro'sya zrutakevalino bhadrabAhusvAminaH aSTamAdhyayanatA dazAzrutaskandhasya paJcadinyA vAcyamAnatA sasamAdhAnAni vivAdasthAnAni garbhApahArasya kalyANakatvAnaucitI zrIvIrajinasyetivRttaM tasya rAjakumAratA AdinAthaprabhorlekhAdidarzanamupakArAya zrIjambUskhAmyAdimahApuruSacaritraidamparya prastutAyA vyAkhyAyA mudraNe heturityAdi pratipAditaM prathamAvRttau dvIpaSaDnandendu (1967) pramitAbdahAyanodbhAvitAyAmiti tata evAvalokanIyaM, sA hyAvRttiH prastutasAhityoddhArakozAt svadravyeNAvirbhAvitA'bhUt , iyaM tvAvRttiH saurASTradezIyanUtananagarAparAbhidhAnajAmanagaravAstavyasya dharmaMkatAnasya jainazAsanasudhA| pAnahRdayapAvanasyApratimaudAryaguNajuSaH zAsanahitakaraNaikabaddhalakSasya prabhUtasahasradambhavyayenAmeyamahimni zrIsiddhakSetrAparAbhidhAnapAdaliptanagare / caturmAsyupadhAnodvAhanAdikAriNaH zrImatAM selANAdhipAnAM jIvadayApaTTakakAriNAM guNairanurajitamanaskatayA selANApuryA zrIdilIpasiMhAbhidhAnanarendranAmAGkitapauSadhazAlAvidhAyakavarasya zreSThipopaTabhAiityAkhyasuputreNa putrIbhavataH zrIdhArAsiMhazreSThino devarAjApatyasya sAhAyyena tattanujalakSmIcandrasya smRtyathai mudritA, anena hi zreSThinA prAk mohamayyAM sAhityoddhArasamitaye dattA drammAH paraHsahasrAH, paraM saMcAlakAnAM zAsanapAratacyAnaGgIkArAt vizIrNA''mUlacUlaMsA, tataste drammA vitIrNatvAdagRhNatA dattvA'smabhyaM mudrApiteyaM, tasyAnanuguNaraJjitamanaskatayA Po20207020200090020202020 Jain Education Interational For Private Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kapAsabo- bhamikA. // 2 // smAbhirapi vihitametat kArya, yadyapi teSAmabhUdicchA sarvAsAM pratInAM prAbhRtIkaraNe paraM saukaryAbhAvaM nirIkSya samAlokya cAnekeSAM bhavyA- tmanAM tathAvidhaniSkrayarahite pustakagrahaNe saMkocaM vibhAvya cAsmadIyakozavyavasthAsausthyaM paraHzataM pratInAM dattvA prAbhRtAya zeSA ardhamUlyena sthApitAH, taiH AgatadrammaiH punarmudrayiSyanti nUtanaM pustakaranamityAzAsmahe shresstthidevcndrlaalbhaaijainpustkoddhaaraadhykssaaH| lekhakAH-AnandA udanvadantAH, ratnapuryA mAlave 1980 (gUjarAtI saMvat 1979) zrAvaNazuklaikAdazyAm / sadA jagajjIvahitoddharANAM, jinAdhipAnAM sthavirottamAnAm / caritrapajhaM vivRtaM munInAM, vRttaM ca dRSTvAja na kasya harSaH // 1 // 4000 Feeeeeeeeeeeees OLA0202929892a99092009 Jan Education International For Private Personel Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ eeeeeeeeee senapraznAntargatAni kalpasUtrAdyupayuktAni praznottarANi. SecoccoonsenapraznAntargatAni kalpasUtropayogIni praznottarANi stha. gA. 14 deviDigANaM namasAmi'tti pAdopalakSitA pAThakasaukaryAya atrollikhyante, atra AdyabhAge yo'GkaH gAthA zrIdevardhigaNiziSyakRtA so'tratyavAcyasUtrAGkaH paGkteranye eka ullAsasatko'nyastu stha. sthavirAvalyA vanasenasUriziSyANAM candrAdInAmalipraznottarasatka: 147 marudevyadhyayanaM (pahANaM nAmajjhayaNaM) vibhA khanamatra vAcanAbhedena 1-79 vayan-prarUpayannityarthaH 1-20 19 aSTazatasaMkhyAntargatatayA siddho'pi zrIvRSabhadevo 111 sAMvatsArikadAnAt pUrva pazcAdvA lokAntikakRtA nAnantakAlapatitaH, sarveSAmapi jinAnAM yathoktabhavasaMdIkSAvijJaptiH 1-54 khyAyA evArvAk prathamasamyaktvalAbhAt 1-107 111 saptAdhikasaptazatAdInAM lokAntikAnAM pratyeka catuHsahasrasAmAnikAdiH parivAraH,sarveSAM bhavasthitiloM 42 paurupalakSitaM saraH padmasaraH na tu tannAmakaM kAntikavaditi 1-55 / kizcit dvIpAntare saro'sti 1-108 For Private & Personel Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ senapraznA kalpa.subo. stha. AgamavyavahArimiH saMbhUtisUrimiranujJAnAt zrIsthUla- nikatrAyastriMzAGgarakSakapArSadyAnIkAdhipaprakIrNakAnAmekaikaH, bhadrANAM zayyAtaryA api kozAyA gRhe piNDAdigrahaNamiti1-109 | catvAro lokapAlAnAmiti 62-132-10-12-4-4 // 3 // | 14 indravimAnebhyaH sAmAnikAnAM trAyastriMzAnAM ca 8-8-1-1-1-1-1-1-4%250 2-30 pRthak pRthak vimAnAni sA. 27 vinA kAraNaM saMkhaNDyAM sAdhubhirna viharaNaM, 1-115 triMzatA catvAriMzatA vA janaizca saMkhaDI, sAdharmikavAtsaII 31 jinAnAM pUrvadevAdibhavasadRzo'vadhiriti na sarva lyamapi saMkhaDI jinAnAM sa samAnaH 1-127 111 lokAntikA ekAvatAriNa eveti niyamAbhAvaH 2-52 | 99 SaSTilakSAdhikakoTImitAH kalazA evaM-pratyekamaSTa 147 zrIvIrasyAyusaptativarSamAnaM yat tanyUnAdhikamAvArAH sahasreNAbhiSekAt aSTasahasrI, kanakamayAdibhedenA sAnAmavivakSaNAt , Ayuzca garbhAt STadhA kalazAH iti catuHSaSTisahasrI kalazAnAM,sArdhadvizate stha.gaNabhRtAM vAcanAbhedo'pi parasparaM, tena cAsaMbhogikaIM nAmiSekeNa guNanAd yathoktasaMkhyA, abhiSekasaMkhyA tvevaM tvasaMbhAvanApi mithaH 2-89 | ajyotiSkANAM dvASaSTerindrANAM dvASaSTiH, dvAtriMzadadhikazata- 129 anyabharateSu sarveSvaravateSu ca bhasmagrahakumatabAhulyAdi2-93 18sUryacandrANAM tAvantaH,dakSiNottarAsurezendrANInAM daza,navAnAM 19 etAni anyAni vA''zcaryANi dazasu kSetreSu, paraM nAgAdInAmapramahiSINAM dvAdaza, vyantarANAM jyotiSkANAM dazasaMkhyAniyamaH 2-94 |ca catvArazcatvAraH,saudharmezAnendrApramahiSINAmaSTASTa,sAmA 19 zrIvIraH siMhabhavAnantaraM bhrAntvA cakrI jAta iti eeeeeeeeeeeeeeeERecene KOL // 3 // Jain Education in For Private & Personel Use Only Marjainelibrary.org
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ surAdibhavo madhye jJAtavyaH 1-113 | pazyaMti 211 prathamatIrthakRtA saha dIkSAgrAhakAH svAmivat stha. yakSAryayA bAlyAt mAtreva pAlitatvAt mahAgirisuhadIkSApAThoccAraM karoti,anyaiH saha pravrajitAnAM tu dravyakSe- stinorAryopapadatvam trAdyanusAreNa tapasyAgraNaM 2-187 75 gajakumbhavRSabhAkhyAna svapnAn prativAsudevamAtaraH 11.112 tIrthakaddAnamabhavyA nApnuvantIti vRddhavAdaH, tathA- pazyanti vidhagranthAkSarANAM tvasmRtiH 2-188 96 madhyarAtre eva garbhAvatArabhAvAt saptarAtrAdhikA 148 zrIsudharmasvAmyAdayo navamapUrvAntargatametadadhyayanaM eva nava mAsA bhavanti, siddhAntazailyA tu addhahametyAdi 3-84 paJcadinI yAvadabhANiSuH 2-201 74 cakravartimAtarazcaturdaza svapnAnasphuTAn pazyanti 3-103 | 19 bharatairAvatayoryugminAM nyUnAdhikatA syAt, na 14 sarve'pIndrAH sarvadA samyagdRSTayaH 3-133 | devakurvAdiSu, tataH saMharaNabhAve Anayanameva kuto'pi 3-13 | 14 airAvaNAcA vAhanakAle gajAdirUpiNaH sarvadA tu ||210 mRtayugmizarIrANi mahAkhagAH nIDakASThamivotpA- surarUpAH 3-140 TyAmbudhau cikSipuH 3-30 19 mallijinasya vaiyAvRtye sAdhvyastiSThanti, prsststhi| 3 supArzvacaritre zrIzAntinAthacaritre ca cyavanaka tistu sarveSAM jinAnAM samAnaiva 3-149 |lyANake'pi surendrAgamanAdi 3-33 | pauSadhavatAM zrAddhAnAM karpUrAdibhiH zrIkalpapUjA tadvaII 4 tIrthakaramAtarazcaturdazApi svapnAn mukhe pravizataH | tInAM zrAddhInAM guMhalikAnyuJchanAdi ca na kalpate 3-170 :cceeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee For Private & Personel Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo senapraznAH // 4 // 9 assttaaviNshtydhikshtprsuutibhitonnH 3-188 | cautthabhattaM anyathA abhattadvamiti pArzve'svAdhyAyo bhavati tadApi avazyakaraNIyatvAt / 148zrAddhAdInuddizya paThanaM kalpasya vinA paryuSaNAM na yuktaM4-61 kalpavAcanaM zudhyati 3-189 / cAturmAsikapAkSikapratikramaNAnAM caturdazyAM caturmA|134 tIrthakatA pArzve yaiH samyaktvalAbhapUrva deza- , sIkaraNAt nyUnAdhikatvaM, paramAcaraNayA nirdoSa, zrAddhAnAM | viratiM sarvaviratiM vA pratipannAsta eva tatparivArabhUtAH 3-232 | kalpasUtrazrAvaNavat 4-111 97 bhavanapatyAdivat krIDApriyatvena kumAryo dikumArya: 3-325 sAmAnyopayogIni caitAni | jAtismaraNavAn atItAn saMkhyAtAn bhavAn pazyati3-341 ) pAkSikacAturmAsikasAMvatsarikANAM kSAmaNAni tapAMsi 98 tIrthakRtAM janmAnantaraM dvAtriMzahiraNyakoTImAnAM | ca yathAkramaM dvitIyAM paJcamI dazamIM ca yAvat zudhyanti 2-44 vRSTiM devAH kurvanti ghaTIdvayAtprArabhya milantI tithiH zudhdhyati na tu nyUnA3-116 147 zrIvIrasya caturdazIdinAddezanArambhaH amAvAsyA vRddhau satyAM svalpA'pyapretanA tithiH pramANam 3-185 yamekonatriMzanmuhUtrtanirvANaM ca 3-450 sAMvatsarike sanamaskAracatvAriMzallokodyotacintanaM 3-286 148 zrIdevardhigaNibhiH sarvo'pi siddhAntaH pustakArUDhaH kevalasAdhubhiH pAkSikapratikramale tapaAdyaticArA |kRtaH anyapustakAni tu purApi bahUnyevAbhUvan4 -23 / yadyAyAnti tadA kathanIyAH sA.21pAraNake uttarapAraNake caikAzanakaM vinApi cauttha AvazyakacUAdau zrAddhAnAM caravalaka ( rajoharaNa)bhattaM chahabhattamityAdi kathyate, paramparayA saikAzane'bhaktArthe grahaNAkSarANi 3-333 Barseas800202010 // 4 // Jain Education into For Private & Personel Use Only Ko j ainelibrary.org
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH maGgalAdi AcelakyAdayaH kalpAH AcArabhede kAraNaM dRSTAntAzca caturmAsyAH parataH sthAne kAraNAni caturmAsIyogyakSetraguNAH tRtIyauSadhadRSTAntaH kalpamahimA pUrvalekhane maSImAnam vAcanAzravaNAdhikAriNaH sUtrAGkaH patrAGkaH | kalpasUtraviSayAnukramaH // viSayaH sUtrAGkaH 1 caitya paripATyAdIni paJca kAryANi 4 aSTamatapasi nAgaketukathA 5 saMkSiptavAcanayA zrIvIracaritram 1 5 SaTkalyANakavAdakhaNDanam 6 madhyamavAcanayA zrIvIracaritram 6 zrIvIrasya garbhAvatAraH 7 devAnandAyAH svapnadarzanam 7 RSabhadattapArzve gamanam 7 vananivedanam 2 3 4 5 6 viSayaH sUtrAGkaH patrAGkaH 7 13 7 phalasya pRcchA vicAraNaM ca 8 svapnaphalakathanaM svamAdhikArazca 8 15 9 bAlyAtikrame putravijJAnAdi phalaM 9 16 9 svapnaphalanivedanam 10 16 10 svapnaphalAGgIkAre harSaH 11 16 11 svapnaphalavacaso'GgIkAraH 12 16 12 indrasvarUpaM ( kArttikazreSThikathA ) 13 18 12 zrI vIragarbhAvatAre harSaH 14 19 13] zakrastavaH (meghakumArakathA ca ) 15 21 patrAnuH
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo // 5 // Jain Education sUtrAhaH viSayaH iti prathamaM vyAkhyAnam zrIvIravandanaM cintA ca 15 aIdAdyutpattI yogyAyogyakulAni 16 } 29 svamAGgIkAraH jAgarikA AzcaryadazakaM patrAGgaH viSayaH 21 trizalAkRtaM siddhArthajAgaraNaM 23 svamaphalapRcchA nRpaharSo'numodanA 48 dArakajanma dArakasya cakrijinatve saMkramacintA zrIvIrasya garbhAntarasaMkramaH saMkramajJAnaM zrIvIrastya 30 garbhApahAre devAnandAkhanApahAraH 31 trizalAvAsagRhagarbhasaMkramau 32 gajAdisvapna caturdazakam tattatsvapnavarNanam 46 dvitIyaM vyAkhyAnaM sarvajinamAtRdarzanIyatA svapnAnAM 47 sUtrAGkaH 56 18 29 sevakAhnAnaM nagarazobhA nRpotthAnaM 57 29) 36 abhyaGganAnAbharaNaparivArAsthA36 sabhAgamanAni 63 36 bhadrAsanaracanAstraprapAThakAhnAnata 64 7 38 dAgamanaikatrIbhavanAzIrvAdadAnAni 67 51 iti tRtIyaM vyAkhyAnaM 43 52 cchA svapnasaMcAlanA (svapnAdhikAraH) 87 patrAGkaH viSayaH svapnaphalakathanaM prazaMsA trizalAyAH nivedanaM harSo bhavanagamanaM ca 55 nidhAnopasaMhAro vardhamAnanAmakara-88 NecchA ca garbhasya nizcalatA vilApaH kampaH harSaH harSaceSTA zrIvI 7 563 60 rasyAmigrahaH sUtrAGgaH 69 90 91 94 garbhapoSaNaM daurhRdAH prahANAmuccatA 95 zrIvIrajanma ca 1} iti caturtha vyAkhyAnaM zrIvIrasya janmotsavo ratnAdivRSTiH sUrya63 candradarzanaM jJAtibhojanaM nAmakaraNaM zrIvIrasya nAmatrayaM krIDA cAmalakI patrADa: 74 107) 77 77 9786 viSayAnu kramaH // 5 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH sUtrAH patrAH viSayaH sUtrAGkaH patrAGkaH viSayaH sUtrAH lekhazAlA zakrAgamanaM saMdehacchedohaH kIlakaprakSepakarSaNe anagAratA- / / iti SaSThaM vyAkhyAnam 126 vyAkaraNotpattiH 108 svarUpaM vihAraH tapaH kevalam zrIpArzvanAthAriSTanemicaritre 149 indrabhUtyAdigaNadharAgamanaM zaGkApitRmAtRputrIpitRvyAdinAmAni 109 89 (kamaThopasargaH nemivivAhazca) 183 nirAkaraNaM pratibodho dIkSA gaNa-122 nmyaadiinaamjitaantaanaamnt-184| dIkSAsaMkalpo devAgamanaM sAMvatsarika- dharapadaM tripadIdAnaM anujJA ca 121 rANi 20309 dAnamabhiSekaH zibikA dIkSAmahotsava: caturmAsyaHnirvANaM (saiddhAntikamAsadiAzIrvAda udyAnagamanaM 5 narAThyAdinAmAni) gautamakevalaM 128) zrIRSabhacaritraM vaMzasthApanA zataputrajanma dIkSA ca 116) aSTAzItirmahAH nimranthAdInA-1291... rAjyAbhiSekaH vinItAnivezaH zilpazatotpattiH | ___ iti paMcamaM vyAkhyAnaM 96 manudayaH kunthUtpattiH anazanaM 133 S"puruSakalAmahilAguNa- 2041... upasargasahanaM acelakatAbhavanaM zramaNazramaNIzrAvakazrAvikA- 1341... zikSaNaM rAjyadAnaM dIkSA 2114 puSpakAgamaHsaMgamopasargAHkamba-117 diparivAraHantakRbhUmiH 146 nemivinamyadhikAraH varSAnte pAraNaM lazambalavRttaM gozAlasamAgamaH 121 antyacaturmAsI nirvANadazA 147... zreyAMsabhavAH kevalaM marudevIsiddhiH pATakadAhaH tejolezyopAyaH abhi- nirvANapustakAntaraM 148 bharatayuddhaM 11096 125 212) 153 Jain Education Intermarea For Private & Personel Use Only Haw.jainelibrary.org
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo viSayAnu kramaH viSayaH sUtrAGkaH patrAH viSayaH sUtrAyaH patrAH viSayaH sUtrAGkaH patrAH gaNadharAdiH parivAraH nirvANa (deve-213)..... susthitasupratibuddhAdiparamparA vikRtivarjanaM glAnArtha vikRti- 14 ndrAdikRtomahaH)antakRdbhUmirantaraM228 kulagaNazAkhAsvarUpaM ca 165 grahaNavidhiH zrAddhagRhe'yAcanaM ca 19 | iti saptamaM vyAkhyAnaM 159 rAzikamatotpattiH 166 nityabhaktAdInAM gocaragaekAdaza gaNadharA nava gaNAzca priyagranthAcAryAdhikAraH 16 manakAlamAnaM pAnakavidhiH / taddhetuH praznaH vAcanAnavakaM gaNa zrIvAsvAmyadhikAraH 169 dattigrahaNavidhiH 26 180 dharasvarUpaM zrIsudharmasvAmisvarUpaM 27 zrIAryasamitisUryadhikAraH 10 jinakalpikasthavirakalpikAnAM 161 padyabandhena phalgumitrAdinatiH zrIjambUskhAmisvarUpaM varSAsu gamanAvasthAnavidhiH / |zrIzayyambhavasvarUpaM 161 ityaSTamaM vyAkhyAnaM 171 pUrvapazcAtpakkAdAnetaravidhiH 35. zrIbhadrabAhusvarUpaM 161 paryuSaNAkAlastaddhetuzca paramparA 110 arvAgastamayAdvasatAvAgamanaM zrIsthUlabhadrasvarUpaM 163 (cUlamAsagaNanAkhaNDana)sthApanA ca 8175, gRhasthagRhAdau sAdhusAvyoH zrIAryamahAgiryAryasuha varSAkAlAvagrahaH erAvatyuttArarItiH 91... parasparamagAryagArImizca saha stisvarUpaM 163 dAnagrahaNAdividhiH sthAnavidhiH 169 saMkhaDivarjanavidhiH Jain Education in For Private & Personel Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH sUtrAyaH patrAH viSayaH sUtrAyaH patrAyaH viSayaH sUtrAkaH patrAH parijJApyAhArAnayanaM vastrAdInAmAtape dAne vidhiH 52 189 upAzrayatrayapramArjanAdi 60 amigRhItazayyAditvaM tadvata 53... udakAi~Na abhojanaM ArAdhakatA kalpasya zrIvIraMjinoktatA ArA-637 uccAraprazravaNabhUmipramArjana 190dhane tadbhavasiddhikatvAdiH 194 prANapanakAdisUkSmASTakaM locavidhiH 57 191 adhikaraNapratiSedhaH (dvija prazastiH 195-1964 AcAryAdInApRcchya dRSTAntaH) tadivasIyakalahakSamaNA 58 gocarIvihArabhUmyAdivikRti- 188(udayanadRSTAntaH) (ubhayArAdha iti klpsuutrvissyaaH| cikitsAtapo'nazanakaraNaM 51) katAyAM mRgAvatIdRSTAntaH) lain Education Intemala For Private & Personel Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo mudritAni adyAvadhi etatsaMsthAmudritAni pustakAni // pustakAni 1 vItarAgastotraM savRttyavacUrNikaM 10 yogaphilaoNsaoNphI 19 paMcapratikramaNasUtraM 29llitvistraa(svRttipkhikaa)| 2 zramaNapratikramaNasUtraM sAva011 jalpakalpalatA 20 AnandakAvyamahodadhimau. 230 AnandakA. mahodadhi mau. 4 3 syAdvAdabhASA 12 yogadRSTisamuccayaH savRttiH 21 upadezaratnAkaraH 31 anuyogadvArasUtraM (pUrvArdha) | 4 pAkSikasUtraM savRtti 13 karmaphilaoNsaoNphI |22 AnandakA. mahodadhi mau. 3 32 AnandakA. mahodadhi mau. 5 5 adhyAtmamataparIkSA |14 AnandakA0 mahodadhimau0 123 caturvizatijinAnandastutiH 33 uttarAdhyayanasUtraM (bhAga 1) | 6 SoDazakaprakaraNaM vRttidvayayutaM 15 dharmaparIkSA 24 SaTpuruSacaritraM 34 malayasuMdarIcaritraM 7 kalpasUtrasubodhikA |16 zAstravArtAsamuccayaH 25 sthUlabhadracaritraM 35 samaktvasaptatiH sattiH / (prathamAvRttiH) (nyA. vRttiyutaM) 26 dharmasaMgrahaH (pUrvArdha) 36 uttarAdhyayanasUtraM (bhA. 2) 8 vaMdAruvRttiH 17 karmaprakRtiH (mala0vRttiH) 27 saMgrahaNIsUtraM (savRttiH) 37 anuyogadvArasUtraM (uttarArdha) 9dAnakalpadrumaH stra SHAR7 // 28 upadezazatakaM 38 guNasthAnakakramArohaH savRttiH 18 kalpasUtraM (bArasA) // 7 //
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 39 dharmasaMgrahaNI (pUrvArdha) 45 dharmasaMgrahaH (uttarArdha) 50jIvAjIvAbhigamasUtra(savRtti) 56 zrIpAlacaritraM (saMskRta) 40 dharmakalpadrumaH |46 upamitibhavaprapaJcaH (pUrvAdha) 51 senapraznaH 57 sUktamuktAvalI | 41 uttarAdhyayanasUtra (bhA. 3) 47 dazavaikAlikasUtraM (hA.vRttiH)/52 jambUdvIpaprajJaptiH (pUrvAdha) 58 pravacanasAroddhAraH (pUrvArdha) | 42 dharmasaMgrahaNI (uttarAdha) 48 zrAddhapratikramaNasUtravRttiH 53 AvazyaTippaNam 59 tandulavaicArikaM (savRtti) 43 AnandakA. mahodadhi mau. 6 (arthadI.) 54 jambUdvIpaprajJaptiH (uttarArdha) 60 viMzatisthAnaka 44 piMDaniyuktiH (mala. vRttiH) 49 upamitibhavaprapaMcaH (uttarArdha) 55 devasIrAipratikramaNasUtrANi in Eduetan nem For Private & Personel Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ rukhakAra mahakame jAlIye ijalAsa khAsa sarakAra sailAnA sIyazrI mAhArAja dhIrAja mAhArAjAzrIzrI 108 zrI dilIpa siMhajI sAhaba bahAdura. tAraNa 15 nayAdA san1821 sampata 1378 naqala mutAbIka asala. AgamodhyAraka tapAgacchA-yAryazrIAnaMda sAgarasUrIjI mAhArAjale hamArI icchAnusAra IsasAla sailAne meM yAtu masikIyA.unake aneka viSayoM paravyAkhyAna huye vosu nakara hamarapurA huce. Isa khuzI meM nInye lIrepa mAphIka Thukma dene meM AtAhai. haraoka sAlamItI. nAvAvIdI 12 seMmItI-nAyA kharI nakala. parAjayAdi mata khan 'dIvAna dAvAraH zarIstadAra darabAraoNphIra sailAnA gaparaza vyU jaina zvetAmbara maMdIra mArgI mAhAjanAna sailAnAke Jain Education Inter For Private & Personel Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ surI 5 taka yAne paryuSaNoM ke dono meM sadAbaMda mAphIpha ____ nakala ruSakAra hAnAkI batora dAsalAaAnyArya palatI rahegI. isameM vizeSa ye hukma diyAjAtAheke. jIAnaMdasAgara sUrIjI mAhArAja vapaMca mAhAjane sailAne kI hada me ina dinA bakarAnahI mArA jAyegA. sAneko deneyAste darapAraoNphIsa meM bhenAjAye. 2 hamArI sAlagIraha kItIthI aSTamIhai. IsalIye tAe 15 nayaMvara san 1821 saMmat 1878 hara mahIne kI dono aTTamI ke dIna yAne sAlabhara meM 24 sahI IgrejI meM zrIjI hajura sAhababahAduralI. dIna okAdasI va amAvasyA kI palatI ke mAphI aja mahekme jhAlIye darabAra sailAnA. tamAma IlAke meM palatI hotIrahe. lI. nakala rubakAra hAjAkI jarIya nakala hakama hAnA z. For Private 8 per For Private & Personal use on
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryajI mAhArAja AnaMda sAgara sUrIjI va paMca mAhAjanAna sailAnAko rIjAye tArIrapa 18 / 11 / 1821 saMmat 1878 sahI iMgrejI meM dIvAna sAhaba darabAra sailAnA 08 For Private & Personel Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Private & Personel Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ DDECE zreSThi devacandra lAlabhrAtR-jainapustakoddhAre zrIvinayavijayopAdhyAyaracitasubodhikAkhyavRttiyutaMzrutakevalizrIbhadrabAhukhAmipraNItaM zrIkalpasUtram / apazcimapUrvabhRtsakalasiddhAntoddhArakebhyaH zrIdevarddhigaNikSamAzramaNebhyo namaH / / | Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AyariyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe sabasAhUNaM, eso 5 paMcaNamukkAro, sabapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savesiM, paDhama havai maMgalaM // 1 // purimacarimANa | kappo, maMgalaM vaddhamANatitthaMmi / iha parikahiyA jiNagaNaharAitherAvali carittaM // 1 // praNamya paramazreyaskaraM zrIjagadIzvaram / kalpe subodhikAM kurve, vRttiM bAlopakAriNIm // 1 // yadyapi bahvayaSTIkAH kalpe santyeva nipunngnngmyaaH| tadapi mAyaM yatnaH phalegrahiH svalpamatibodhAt // 2 // yadyapi bhAnudyutayaH sarveSAM vastubodhikA byH| tadapi mahIgRhagAnA, pradIpikaivopakurute drAk // 3 // nAsyAmarthavizeSo. na yuktayo nApi padyapANDityam / kevalamarthavyAkhyA.vitanyate bAlayodhAya // 4 // hAsyo na syAM sadbhiH kurvanne yaskara zrIjagadIzvaram / dvApa mApaM yatnaH phalegrahiH kurute drAka // kalpa. su. 1 For Private & Personel Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIkalpasa kalpa.subo-4 tAmatIkSNavuddhirapi / yadupadizanti ta eva, hi zubhe yathAzakti yatanIyam // 5 // atra hi pUrva navakalpavihAra | kalpabhedAH vyA0 krameNopAgate yogyakSetre sAmprataM ca paramparayA gurvAdiSTe kSetre caturmAsIsthitAH sAdhavaH zreyonimittaM Ana ndapure sabhAsamakSaM vAcanAdanu saGghasamakSaM paJcabhirdivasainavabhiH kSaNaiH zrIkalpasUtraM vAcayanti / tatra klp||1|| zabdena sAdhUnAM AcAraH kathyate, tasya ca kalpasya daza bhedAstadyathA-Acelakku 1 desia2 sijjAyara 3 rAyapiMDa 4 kiikamme vaya 6jiTTa 7 paDikkamaNe,8 mAsaM 9 pajjosaNAkappe 10 // 1 // vyAkhyA-'Acela 'miti na vidyate celaM-vastraM yasya so'celakastasya bhAva AcelakyaM, vimatavastratvaM ityarthaH, tacca tIrthezvarAnA-16 zritya prathamAntimajinayoH zakropanItadevadUSyAMpagame sarvadA acelakatvaM, anyeSAM tu sarvadA sacelakatvaM / yacca kiraNAvalIkAreNa caturvizaterapijinAnAM zakropanItadevadUSyAMpagame acelakatvaM uktaM tazcintyam, 'usameNaM arahA kosalie saMvaccharasAhiaM cIvaradhArI hotya'tti jambUdvIpaprajJaptivacanAt 'sako a lakkhamulaM suradUsaM | - 1 aSTau zeSamAsabhavA ekazcAturmAsikaH, abhivardhitAdhikamAsasyAvivakSA / 2 vakkhANaM purisapurao ajA / kuvaMti jattha merA naDapeDagasaMnihA jANe ||1||ti saMbodhaprakaraNavacanAt na sAdhvyA vyAkhyAnamAtrasyApyadhikAraH puruSANAM purataH, na caulpajJAnAH sAdhavaH paThanti pAi~ tAsAM na ca te tA vandaMte, puruSottamatvaM tvatrApi / 3 aNAgayaM paMcarattaM kaDijaItyAvazyakAdyukteH / 4 asaMtacelA ya titthayarA sabbe (paJcakalpabhAyaM) asatsveva celeSu sarve jinA acelA ityarthaH / / RSabhaH arhan kauzalikaH saMvatsaraM sAdhikaM cIvaradhArI abhavat iti| zakrazca lakSamUlyaM suradUSyaM sthApayati sarvajinaskandhe / vIrasya varSamadhikaM sadApi zeSANAM tasya sthitiH||1|| yoH zakrApa so'celakarAmaNe, 8 mA vAstavyathA Jain Education Intematonai For Private Personel Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- Thavai savvajiNakhaMdhe / vIrassa varisamahiaMsayAvi sesANa tassa ThiI' // 1 // iti sasatizatasthAnakavacanAceti jJeyaM / sAdhUna Azritya ca ajitAdidvAviMzatijinatIrthasAdhUnAM RjuprAjJAnAM bahumUlyavividhavarNavastraparibho gAnujJAsadbhAvena sacelakatvameva keSAzcicca zvetamAnopetavastradhAritvena acelakatvamapi ityaMniyatasteSAmayaM kalpaH, zrIRSabhavIratIrthayatInAM ca sarveSAmapi zvetamAnopetajIrNaprAyavastradhAritvena acelakatvameva / nanu vastraparibhoge satyapi kathaM acelakatvaM iti ceda, ucyate, jIrNaprAyatucchavastre satyapi avastratvaM sarvajanaprasiddhameva, tathAhi-kRtapotikA nadImuttaranto vadanti-asmAbhinaMgnIbhUya nadI uttIrNA iti, tathA satyapi vastre tantuvAyarajakAdIMzca vadanti-zIghaM asmAkaM vastraM dehi vayaM nagnAH sma iti, evaM sAdhUnAM vastrasadbhAve'pi acelakatvaM iti prthmH1|| &aa tathA 'uddesitti auddezikaM AdhAkarmikaM ityarthaH sAdhunimittaM kRtaM azanapAnakhAdimakhAdimavastrapAtravasatipramukhaM, taca prathamacaramajinatIrthe ekaM sAdhuM.ekaM sAdhusamudAyaM,ekaM upAzrayaM vA Azritya kRtaM tatsarveSA sAdhvAdInAM na kalpate, dvAviMzatijinatIrthe tu yaM sAdhvAdikaM Azritya kRtaM tattasyaiva akalpyaM, anyeSAM tu kalpate iti dvitIyaH 2 // | tathA 'sijjAyara'tti zayyAtaro-vasatisvAmI tasya piNDa:-azana 1pAna 2 khAdima 3 khAdima 4 vastra 5pAtra 6 kambala 7 rajoharaNa 8 sUcI 9piSpalaka 10 nakharadana 11 karNazodhanaka 12 lakSaNo dvAdazaprakAraH 1 pAtralepavat saMyamazuddhayai vrnnpraavrto'dhunaa| Jain Education in For Private & Personel Use Only C w.jainelibrary.org
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.suvo sarveSAM jinAnAM tIrtheSu sarvasAdhUnAM na kalpate, aneSaNIyaprasaGgavasatidaulabhyAdibahudoSasaMbhavAt / atha yadi | kalpabhedAH vyA01 sAdhavaH samagrAM rAtri jAgrati prAtaH pratikramaNaM ca anyatra kurvanti tadA mUlopAzrayasvAmI zayyAtaro na8 bhavati, yadi ca nidrAyanti pratikramaNaM ca anyatra kurvanti tadA dvAvapi zayyAtarau bhavataH, tathA tRnnddgl||2|| bhasmamallakapIThaphalakazayyAsaMstArakalepAdivastUni cAritrecchu: sopadhikaH ziSyazca zayyAtarasyApi grahItuM kalpate, iti tRtIyaH 3 // 'rAyapiMDa'tti senApati 1 purohita 2 zreSThi3 amAtya 4 sArthavAha 5 lakSaNaiH paJcabhiH saha rAjyaM pAlayan mUrdhAbhiSikto yo rAjA tasya piNDa:-azanAdicatuSka 4 vastraM 5 pAtraM 6 kambalaM 7 rajoharaNaM 8 ceti aSTavidhaH prathamacaramajinasAdhUnAM nirgacchadAgacchatsAmantAdibhiH khAdhyAyavyAghAtasya apazakunabuddhyA zarIravyAghAtasya ca saMbhavAt khAdyalobhalaghutvanindAdidoSasaMbhavAca niSiddhaH, dvAviMzatijinasAdhUnAM tu kAjuprAjJatvena pUrvoktadoSAbhAvena rAjapiNDaH kalpate iti caturthaH 4 // 'kiikamma'tti kRtikarma-vaMdanaka, tad dvidhA-abhyutthAnaM dvAdazAvarta ca, tatsarveSAM api tIrtheSu sAdhubhiH parasparaM yathAdIkSAparyAyeNa vidheyaM, sAdhvIbhizca ciradIkSitAbhirapi navadIkSito'pi sAdhureva vandyaH, ciccceleteeeeeeeeeeee 1 rAjJAmatithisaMvibhAgavatArAdhanaM tu sAdharmikabhaktyA, sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikANAmatithitayomAsvAtibhirvyAkhyAnAt / Jan Education in For Private Personel Use Only HOdiainelibrary.org
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ puruSapradhAnatvAt dharmasya iti paJcamaH 5.||'vy'tti vratAni-mahAvratAni tAni ca dvAviMzatijinasAdhUnAM casvAri, yataste evaM jAnanti yat aparigRhItAyAH striyaH bhogAMsaMbhavAt strI api parigraha eveti parigrahe pratyAkhyAte strIpratyAkhyAtaiva, prathamacaramajinasAdhUnAM tu tathAjJAnAbhAvAt paJca vratAni iti SaSThaH 6 // 'jiTTa'tti jyeSTho-ratnAdhikaH sa eva kalpo vRddhalaghutvavyavahAra ityarthaH, tatra AdyAntimajinayatInAMupasthApanAtaHprArabhya dIkSAparyAyagaNanAmadhyamajinayatInAMca niraticAracAritratvAddIkSAdinAdeva, atha pitAputramAtAduhitarAjAmAtya: zreSThivaNikaputrAdInAMsAI gRhItadIkSANAM upasthApane ko vidhiH?, ucyate, yadi pitrAdayaH putrAdayazca samakameva SaDjIvanikAryAdhyayanayogodvahanAdibhiryogyatAM prAptAstadA anukrameNaivopasthApanA, atha stokaM antaraM tadA kiya-12 dvilambenApi pitrAdInAmeva prathamamupasthApanA, anyathA putrAdInAM bRhattvena pitrAdInAM aprItiH syAt , atha putrAdInAM saprajJatvena anyeSAM niSpajJatvena mahadantaraM tadAsa pitrAdirevaM pratiyodhyA-bho mahAbhAga! saprajJo'pitava putraH anyabhyo bahubhyo laghurbhaviSyati tava putreca jyeSThe tavaiva gauravaM, evaM prajJApitaHsa yadi anumanyate tadA putrAdiH prathamaM upasthApanIyaH, nAnyathA, iti saptamaH 7 // 'paDikkamaNe'tti aticAro bhavatu mA vA paraM zrIRSabhavIrasAdhUnAM ubhayakAlaM avazyaM pratikramaNaM karttavyameva, zeSajinamunInAM ca doSe sati pratikramaNaM nAnyathA,IST tatrApi madhyamajinayatInAM kAraNasadbhAve'pi daivasikarAtrike eva prAyaH pratikramaNe, na tu pAkSikacAturmAsika Jain Education in a l For Private & Personel Use Only Viraw.jainelibrary.org
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 1 // 3 // sAMvatsarikANi, tathA coktaM saptatizatasthAnakagranthe - 'desiya 1 rAiya 2 pakkhiya, 3 ca mAsia 4 vaccharIa 5 nAmAu / duNhaM paNa paDikamaNA, majjhimagANaM tu do paDhamA // 1 // taM dupaha saya dukAlaM iyarANaM kAraNe iu muNiNo ' iti aSTamaH 8 // 'mAsa'tti AdyantyajinayatInAM mAsakalpamaryAdA niyatA, durbhikSAzaktirogAdi| kAraNasadbhAve'pi zAkhApura phATaka koNaka parAvarttenApi satyApanIyaiva paraM zeSakAle mAsAdadhikaM na stheyaM, pratibandhalaghutva pramukha bahu doSa saMbhavAt, madhyamajinayatInAM tu RjuprAjJAnAM pUrvoktadoSabhAvena aniyato mAsakalpaH, te hi dezonAM pUrvakoTIM yAvadapi ekatra tiSThanti, kAraNe mAsamadhye'pi viharanti iti navamaH 9 // 'pajjosaNAkappe tti pari-sAmastyena uSaNA- vasanaM paryuSaNA, tatra paryuSaNAzabdena sAmastyena vasanaM vArSikaM parva ca dvayaM api kathyate, tatra vArSikaM parva bhAdrapadasitapaJcamyAM kAlakasUreranantaraM caturthyAmeveti, sAmastyena vasanalakSaNaJca paryuSaNAkalpo dvividhaH - sAlambano nirAlambanazca tatra nirAlambanaH kAraNAbhAvavAn ityarthaH, sa dvividho jaghanya utkRSTazca tatra jaghanyastAvat sAMvatsarikapratikramaNAdArabhya kArtika caturmAsapratikramaNaM yAvat sapteti 70 1 daivasikAtrikapAkSikacAturmAsikavAtsarikanAmAni / dvayoH ( prathamAMntimatIrthakara tIrthayoH ) paJca pratikramaNAni, madhyamakAnAM tu dve prathame // 1 // tat dvayoH sadobhayakAlaM itareSAM kAraNe iti munInAM / 2 candrasaMvatsarApekSuyedamiti kazvinmugdhaH, zAstrApekSayA pauSASADhayoreva vRddheH kiMcAdhikamAsapramANIkaraNe pauSavRddhau mAghe ASADhavRddhau cAdyASADhe caturmAsIkaraNApattiH, tasyAH tattanmAsapratibaddhatve'trApi samAnaM samAdhAnaM / kalpabhedAH 15 20 23 // 3 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ dinamAnaH utkRSTastu cAturmAsikaH, ayaM dvividho nirAlambanaH sthavirakalpikAnAM. jinakalpikAnAM tu eko nirAlambanazcAturmAsika eva, sAlambanastu kAraNika ityarthaH, yatra kSetre mAsakalpaH kRtastatraiva caturmAsakakaraNe caturmAsakAnantaraM ca mAsakalpakaraNe pANmAsikaH, ayamapi sthavirakalpikAnAM eva, tathA pazcakapazcakavRddhyA gRhijJAtAjJAtAdivistarastu nAtra likhitaH, sAmprataM sayAjJayA tasya vidheyucchinnatvAdvistarabhayAca, vizeSArthinA ca kalpakiraNAvalyAdayo vilokyAH, evaM sarvatrApi jJeyaM, athaivaMvarNitasvarUpaH paryuSaNAkalpaH prathamAntima-16 jinayostIrthe niyataH zeSANAM tu aniyataH, yataste hi doSAbhAve ekasmin kSetre dezonAMpUrvakoTiM yAvat tiSThanti doSasadbhAve tu na mAsaM api, evaM mahAvidehe'pi dvAviMzatijinavat sarveSAM jinAnAM kalpavyavasthA jJeyA iti dazamaH // 10 // ete dazApi kalpA RSabhavardhamAnatIrthe niyatA eva dvAviMzatijinatIrthe tu Acelakyau 1 dezika pratikramaNa 3 rAjapiNDa 4 mAsa 5 paryuSaNA 6 lakSaNAH SaT kalpA aniyatAH, zeSAstu zayyAtara 1 caturbata-1 2 puruSajyeSTha 3 kRtikarma 4 lakSaNAzcatvAro niyatA eveti dazAnAM kalpAnAM niyaaniytvibhaagH|| 4aa nanu ekasmin mokSamArge sAdhye prathamacaramajinasAdhUnAMdvAviMzatijinasAdhUnAM ca kathaM AcArabhedaH?, ucyate, jIvavizeSA eva tatra kAraNaM, [purimANa duvisojho. carimANaM duraNupAlao kappo / majjhimagANa jiNANaM 1 pUrveSAM durvizodhyaH, caramANAM duranupAlaH kalpaH / madhyamakAnAM jinAnAM, suvizodhyaH sukhAnupAlazca // 1 // ajujaDAH pUrve khalu, naTAdijJAtAd bhavanti jJAtavyAH / vakrajaDAH punaH caramAH, RjuprAjJA madhyamA bhaNitAH // 2 // 1 Jain Education U R For Private & Personel Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- suvisujjho suhaNupAlo a||1|| ujjujaDA purimA,khalu naDAinAyAu huMti nAyavvA / vakajaDA puNa carimA. kalpamedavyA01ujupaNNA majjhimA bhaNiyA // 2 // ] tathAhi-zrIRSabhatIrthajIvA RjujaDAsteSAM dharmasya avabodho durlabho ? kAraNaM // 4 // jaDatvAt , vIratIrthasAdhUnAM ca dharmasya pAlanaM duSkaraM vakrajaDatvAt, ajitAdijinatIrthasAdhUnAM tu dharmasya avabodhaH pAlanaM ca dvayaM api sukara, RjuprAjJatvAt , tena AcAro dvidhA kRtaH / atra ca dRSTAntAH pradaryanteyathA kecit prathamajinayatayo bahibhUmegurusamIpaM AgatAH pRSTAzca gurubhiH-bho munayo bhavatAM iyatI velA kI jAtA?, tairuktaM-khAmin ! vayaM naTaM nRtyantaM vilokayituM sthitAH, tatogurubhiH kathitaM-idaM naTavilokanaM sAdhUnAM na kalpate, tairapi tatheti aGgIkRtaM, atha anyadA ta eva sAdhavazcireNa upAzrayaM AgatAstathaiva gurubhiH pRSTAH procuH-prabho! vayaM naTI nRtyantIM nirIkSituM sthitAH,tadA gurubhirUce bho mahAbhAgAstadAnIM bhavatAM naTo niSiddho naTe niSiddhe ca naTI sutarAM niSiddhaiva, tatastairvijJapta-svAmin ! idaM asmAbhina jJAtaM athaivaM na kari-1 byAmaH, atra ca jaDatvAnnaTe niSiddha naTI niSiddhaiveti tairna jJAtaM, RjutvAcca saralaM uttaraM dattaM iti prthmH| atra dvitIyo'pi dRSTAntaH-yathA ko'pi kuGkuNadezIyo vaNig vRddhatve pravrajitaH, sa caikadA aiyApathikIkA-18 yotsarge ciraM sthito gurubhiH pRSTaH-etAvaddIghe kAryotsarge kiM cintitaM ?, sa pratyuvAca-svAmin ! jIvadayA // 4 cintitA, kathamiti punargurubhiH pRSTa Aha-pUrva gRhasthAvasthAyAM kSetreSu vRkSaniSUdanapUrvakaM uptAni dhAnyAni bahUnyabhUvana, idAnIM mama putrAstu nizcintA yadi vRkSaniSUdanaM na kariSyanti tadA dhAyAbhavanena varAkAH kathaM pataruktaM khAmina ! vayaM na tatyAsamIpaM AgatAH pRSTAzca guyA kRtaH / atra ca dRSTAntA ta dharmasya / / PAGESSSSSSSO9090908 Jain Education ! For Private & Personel Use Only BMw.jainelibrary.org
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaviSyanti ? iti RjutvAt svAbhiprAye yathAsthite nivedite gurubhiH kathitaM-mahAbhAga ! duAtaM bhavatA, || aho ! ayuktametadyatInAM, ityukte ca mithyAduSkRtaM dadau // tathA vIrajinayatInAM vakrajaDatve'pi dRSTAntadvayaM-1 tatra kecidIratIrthasAdhavo naTaM nRtyantaM vilokya gurusamIpaM AgatA gurubhiH pRSTA niSiddhAzca naTAvalokanaM prati, punarranyadA naTI nRtyantIM vilokya AgatA gurubhistathaiva pRSTA vakratayA anyAni uttarANi dadurbAdaM pRSTAzca satyaM procuH, gurubhirupAlambhe ca datte saMmukhaM gurUneva upAlabdhavantaH-yadasmAkaM tadA naTaniSedhasamaye naTIniSedho'pi kuto na kRto? bhavatAM eva ayaM doSaH, asmAbhiH kiM jJAyate? iti prathamo dRssttaantH| tathA kazciyavahArisutaH pitrA bahuzaH zikSyamANo janakAdInAM saMmukhaM jalpanaM na karttavyaM iti pitRvacanaM vakratayA manasi dadhAra, athaikadA sarveSu svajaneSu bahirgateSu punaH punaH zikSayantaM pitaraM adya zikSayAmIti vicintya kapATaM dattvA sthitaH, AgateSu ca pitrAdiSu dvArodghATanArtha bahuzabdakaraNe'pi na vakti na codghATayati, bhittyullaGghanena madhye praviSTena ca pitrA hasan dRSTa upAlandhazca kathayAmAsa-bhavadbhirevoktaM vRddhAnAM uttaraM na deyaM iti dvitIyaH // aojitAdiyatInAM RjuprAjJatve dRSTAntaH-yathA kecidaijitajinayatayo naTaM nirIkSya cireNAgatA gurubhiH pRSTA yathAsthitaM akathayan gurubhizca niSiddhAH, atha anyadA te bahirgatAH naTI nRtyantI vilokya prAjJatvAt vicArayAmAsuH-yadasmAkaM rAgahetutvAd gurubhinaTanirIkSaNaM niSiddhaM tarhi naTI tu atyantarAgakAraNatvAt sarvathA niSidvaiveti vicArya naTIM nAlokitavantaH // nanu tarhi dvAviMzatijinayatInAM RjuprA PeeleesecscecececesseeeekreeceElee Jain Educatan inte For Private & Personel Use Only r.jainelibrary.org
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ SS jJAnAM bhavatavayA dharmasya tathA vakrajamA bacne hi mosamaNAsaMghakA mo'pi kAbhave / catumAra tathA sapA kalpa.subo-ISjJAnAM bhavatu dharmaH, paraM prathamajinayatInAM RjujaDAnAM kuto dharmaH?, anavabodhAt, tathA ca vaRjaDAnAM vIraya- vasativyA0 1 tInAM tu sarvathA dharmasya abhAva eva, maivaM, RjujaDAnAM prathamajinayatInAM jaDatvena skhalanAsadabhAve'pi bhAvasya | guNAH vizuddhatvAd bhavati dharmaH, tathA vajaDAnAM api vIrajinayatInAM RjuprAjJApekSayA avizuddho bhavati paraM // 5 // sarvathA dharmo na bhavatIti na vaktavyaM, tathA vacane hi mahAn doSaH, taduktam-jo bhaNai natthi dhammo,na ya sAmaiyaM na ceva ya vayAI / so samaNasaMghavajjho, kAyavo samaNasaMgheNaM // 1 // " TRI tathA yo niyatamavasthAnalakSaNaH saptatidinamAnaH paryuSaNAkalpa uktaH so'pi kAraNAbhAve eva, kAraNe tulA tanmadhye'pi vihartuM kalpate, tadyathA-azive 1 bhojanAmAptau 2, rAja 3 roga 4 parAbhave / caturmAsakamadhye'pi, vihA~ klpte'nytH||1|| asati sthaNDile 5 jIvAkule 6 ca vasatau 7 tthaa| kunthu 8 vagnau 9tathA sarpe | 10, vihartuM kalpate'nyataH // 2 // tathA ebhiH kAraNaizcaturmAsakAtparato'pi sthAtuM kalpate-varSAdavirate meghe, mArge kardamadurgame / atikrame'pi kArtikyAstiSThanti munisattamAH // 1 // ' evaM azivAdidoSAMbhAve'pi saMyamanirvAhArtha kSetraguNA anveSaNIyAH, tacca kSetraM trivikaMjaghanyaM 1 madhyamaM 2 utkRSTaM3ca, tatra caturguNayuktaM jaghanyaM, te cAmI-samiI vihArabhUmI,viyArabhUmI ya sulhsjjhaao|sulhaa bhikkhA jAhe jahannayaM vAsakhittaM tu||1||' yatra vihArabhUmiH sulabhA-Asanno jinaprAsAda ityarthaH 1 yatra sthaNDilaM zuddhaM nirjIvaM anAlokaM 1 yo bhaNati nAsti dharmaH na ca sAmAyikaM naiva ca vratAni / sa zramaNasaMghabAhyaH kartavyaH zramaNasaMghena // 1 // Jain Education in ko a linelibrary.org
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ca 2 yatra svAdhyAyabhUmiH sulabhA, asvAdhyAyAdirahitA 3 yatra bhikSA ca sulabhA 4, trayodazaguNaM utkRSTaM, te cAmI - 'cikkhilla 1 pANa 2 thaMDilla, 3 vasahI 4 gorasa 5 jaNAule 6 vijje 7 // osaha 8 nizcayA 9 hivaI 10 pAsaMDA 11 bhikkha 12 sajjhAe 13 // 1 // yatra bhUyAn kardamo na bhavati 1 yatra bahavaH saMmUcchimAH prANino na bhavanti 2 yatra sthaNDilaM nirdoSaM bhavati 3 yatra vasatiH strIsaMsargAdirahitA 4 yatra gorasaM pracuraM 5 yatra janasamavAyo mahAn bhadrakazca 6 yatra vaidyAzca bhadrakAH 7 yatra auSadhAni sulabhAni 8 yatra gRhasthagRhAH sakuTumbA dhanadhAnyAdipUrNAzca 9 yatra rAjA bhadrakaH 10 yatra brAhmaNAdibhyo munInAmapamAnaM na syAt 11 yatra bhikSA sulabhA 12 yatra svAdhyAyaH zuddhyati 13 'caugguNovaveyaM tu khittaM hoha jahannayaM / terasaguNamukosaM, duhaM majjhami majjhimayaM // 1 // pUrvoktacaturguNAdadhikaM paMcAdiguNaM trayodazaguNAca nyUnaM dvAdazaguNaparyantaM madhyamaM kSetraM, evaM ca utkRSTe kSetre tadprAptau madhyame tasyApi aprAptau jaghanye kSetre sAmprataM ca gurvAdiSTe kSetre sAdhubhiH paryuSaNAkalpaH kartavyaH // ayaM ca dazaprakArospi kalpo doSAbhAve'pi kriyamANastRtIyoSadhavat hitakArako bhavati, tathAhikenacid bhUpatinA khaputrasya anAgatacikitsArthaM trayo vaidyA AkAritAH, tatra prathamo vaidya Aha madIyaM auSadhaM rogasadbhAve rogaM hanti rogAbhAve ca doSaM prakaTayati, rAjJoktaM- muptasarpotthApanatulyena 1 caturguNopapetaM tu kSetraM bhavati jaghanyakaM / trayodazaguNamutkarSaM dvayormadhye madhyamakaM // 1 // Jain Education Innal Hww.jainelibrary.org
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vyA0 1 // 6 // 2 anena auSadhena kiM?, dvitIyaH prAha-madIyaM auSadhaM vidyamAnaM vyAdhi hanti rogAbhAve ca na guNaM vatIyauSadhana doSaM ca karoti, rAjA prAha-bhasmanihutatulyena anenApi paryApta, tRtIyaH prAha-madIyaM auSadhaM sadbhAve | samakalparoga hanti, tadabhAve ca zarIre saundaryavIryatuSTipuSTiM karoti, rAjJoktaM-idaM auSadhaM samIcInaM, tadvadayamapi / mahimA kalpo doSasadbhAve doSaM nirAkaroti, doSAbhAve ca dharma pussnnaati| | tadevaM samupasthite paryuSaNAparvaNi maGgalanimittaM paJcabhireva dinaiH kalpasUtraM vAcanIyaM, taca yathA deveSu indraH, tArAsu candraH, nyAyapravINeSu rAmaH, surUpeSu kAmaH, rUpavatISu rambhA, vAdi-1 |treSu bhambhA, gajeSu airAvaNaH, sAhasikeSu rAvaNaH, buddhimatsu abhayaH / tIrtheSu zatruJjayaH, guNeSu vinayaH, dhAnuSkeSu dhnnyjyH| mantreSu namaskAraH. taruSu sahakArastathA sarvazAstreSu ziromaNibhAvaM bibharti, yataH-nArhataH paramo devo, na mukteH paramaM padam / na zrIzatruJjayAttIrtha, zrIkalpAnna paraM zrutam // 1 // tathA'yaM kalpaH sAkSAtkalpadruma eva, tasya ca anAnupUA uktatvAt zrIvIracaritraM bIjaM,zrIpArzvacaritramaGkuraH, zrInemicaritraM skandhaH zrIRSabhacaritraM zAkhAsamUhaHsthavirAvalI puSpANi / sAmAcArIjJAnaM saurabhyaM phalaM mokSaprAptiH, kiJca-vAcanAtsAhAyyadAnAt, sarvAkSarathuterapi / vidhinA''rAdhitaH kalpaH, shivdo'nt-2||6|| bhavASTakam // 1 // egaggacittA jiNasAsaNammi, pabhAvaNApUaparAyaNA je / tisattavAraM nisuNaMti kappaM, 1 ekAgracittA jinazAsane prabhAvanApUjAparAyaNA ye / trisaptavArAH zRNvanti kalpaM bhavArNavaM gautama ! te taranti // 1 // Join Education in For Private & Personel Use Only W w.jainelibrary.org
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavaNNavaM goama! te taranti // 2 // ' evaM ca kalpamahimAnaM AkarNya tapaHpUjAmabhAvanAdidharmakAryeSu kaSTadhanazavyayasAdhyeSu AlasyaM na vidheyaM, sakalasAmagrIsahitasyaiva tasya vAJchitaphalaprApakatvAt, yathA bIjaM api vRSTivAyuprabhRtisAmagrIsadbhAve eva phalaniSpattau samartha nAnyathA.evaM ayaM zrIkalpo'pi devagurupUjAprabhAvanAsAdharmikabhaktipramukhasAmagrIsadbhAve eva yathoktaphalahetuH, anyathA-'iko'vi namukkAro,jiNavaravasahassa vddmaannss| saMsArasAgarAo tArei naraM va nAriM vaa||1|| iti zrutvA kizcitprayAsasAdhye kalpazravaNe'pi AlasyaM bhavet / 1 atha 'puruSavizvAse vacana vizvAsa' iti kalpasUtrasya praNetA vaktavyaH, sa ca caturdazapUrvavidyugapradhAna: zrIbhadrabA huskhAmI dazAzrutaskandhasya aSTamAdhyayanatayA pratyAkhyAnapravAdAbhidhAnanavamapUrvAt uddhRtya kalpasUtraM racitavAn , tatra pUrvANi ca prathamaM ekena hastipramANamaSIpujena lekhyaM 1 dvitIyaM dvAbhyAM tRtIyaM caturbhiH 4.caturtha aSTAbhiH 8,paJcamaM SoDazabhiH 16.SaSThaM dvAtriMzatA 32,saptamaM catuHSaSTayA 64.aSTamaM aSTAviMzatyadhikazatena 128,navamaM SaTpaJcAzadadhikazatadvayena 256 dazamaM dvAdazAdhikaiH paJcabhiH zataiH 512. ekAdazaM caturvizatyadhikena sahasraNa 1024, dvAdazaM aSTacatvAriMzadadhikayA dvisaharuyA 2048 trayodazaM SaNNavatyadhikayA catuHsaharUyA 4096 / caturdazaM ca aSTasaharuyA dvinavatyuttarazatAdhikayA 8192, sarvANi pUrvANi SoDazabhiH sahasrekhyazItyadhikaistribhiH zataizca 16383 hastipramANamaSIpurairlekhyAni, tasmAnmahApuruSapraNItatvena mAnyo gambhIrArthazca, yataH 1 eko'pi namaskAro jinavaravRSabhasya varddhamAnasya / saMsArasAgarAt tArayati naraM vA nArI vA // 1 // dazAdhikaH paJcabhiyA 14 aSTama aSTAyiM caturbhiH 4.caturtha aSTA 14 kalpa. su.2 For Private & Personel Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo nyA0 1 0 // 7 // Jain Education In esse 'savvaneINaM jai huja vAluA savvodahINa jaM udayaM / tatto anaMtaguNio attho ikkas suttassa // 1 // mukhe jihrAsahasraM syAdU, hRdaye kevalaM yadi / tathApi kalpamAhAtmyaM vaktuM zakyaM na mAnavaiH // 2 // atha tasya zrIkalpasya vAcane zravaNe ca adhikAriNo mukhyavRttyA sAdhusAdhvyastatrApi kAlato rAtrau vihitakAlagrahaNAdividhInAM sAdhUnAM vAcanaM zravaNaM ca sAdhvInAM ca nizIthacUrNyAdyuktavidhinA divA'pi zravaNaM, tathA zrIvIra - nirvANAdazItyadhikanavazata 980 varSAtikrame, matAntareNa ca trinavatyadhikanavazatavarSA 993 tikrame dhruvasenanRpasya putramaraNArttasya samAdhimAghAtumAnandapure sabhAsamakSaM samahotsavaM zrIkalpasUtraM vAcayitumArabdhaM tataHprabhRti caturvidho'pi saGghaH zravaNe'dhikArI, vAcane tu vihitayogAnuSThAnaH sAdhureva // atha asmin vArSikaparvaNi kalpazravaNavat imAnyapi paJca kAryANi avazyaM kAryANi tadyathA - caitya paripATI 1. samastasAdhuvandanaM 2 sAMvatsarikapratikramaNaM 3, mithaH sAdharmikakSAmaNaM 4 aSTamaM tapazca 5, eSAM api kalpanavaNavad vAJchitadAyakatvaM avazyakartavyatvaM jinAnujJAtatvaM ca jJeyaM, tatra aSTamaM tapa upavAsatrayAtmakaM mahAphalakAraNaM ratnatrayavadAnyaM zalyatrayonmUlanaM janmatrayapAvanaM kAyavAGmAna sadoSazoSakaM vizvatrayAgryapadaprApakaM niHzreyasapadAbhilASukairavazyaM karttavyaM nAgaketuvat, tathAhi --candrakAntA nagarI, tatra vijayaseno nAma rAjA, zrIkA. 1 sarva nadInAM yAvatyo bhaveyurvAlukAH sarvodadhInAM yad udakaM / tato'naMtaguNito'rtha ekasya sUtrasya // 1 // 2 AdhunikasaMghazrAvaNApekSayA 3 nedaM kacit 4 kAle viNae bahumANe uvahANeityukteH pUrvamAnaM adhikArI kRtya paMcakaM ca 20 // 7 // 26 jainelibrary.org
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education ntAkhyazca vyavahArI, tasya zrIsakhI bhAryA, tayA ca bahuprArthita ekaH sutaH prasUtaH, sa ca bAlaka Asanne paryuSaNApUrvaNi kuTumbakRtAM aSTamavAta AkarNya jAtajAtismRtiH stanyapo'pi aSTamaM kRtavAn, tatastaM stanyapAnamai kurvANaM paryuSitamAlatI kusumamiva mlAnaM Alokya mAtApitarau anekAn upAyAMzcakratuH kramAca mUcrchA prAptaM taM bAlaM mRtaM jJAtvA khajanA bhUmau nikSipanti sma, tatazca vijayaseno rAjA taM putraM tadduHkhena tatpitaraM ca mRtaM vijJAya taddhanagrahaNAya subhaTAn preSayAmAsa, itazca-aSTamaprabhAvAt prakampitAsano gharaNendraH sakalaM tatsvarUpaM vijJAya bhUmisthaM taM bAlakaM amRtacchadayA AzvAspa viprarUpaM kRtvA dhanaM gRhNatastAn nivArayAmAsa tat zrutvA rAjA'pi tvaritaM tatrAgatyovAca bho bhUdeva ! paramparAgataM idaM asmAkaM aputradhanagrahaNaM kathaM nivArayasi ?, dharaNo'vAdItrAjan ! jIvartyasya putraH, kathaM kutrAstIti rAjAdibhirukte bhUmestaM jIvantaM bAlakaM sAkSAtkRtya nidhAnamiva darzayAmAsa, tataH sarvairapi savismayaiH khAmin! kastvaM ko'yamiti pRSThe so'vadat-ahaM dharaNendro nAgarAjaH kRtASTamatapaso'sya mahAtmanaH sAhAyyArthaM Agato'smi, rAjAdibhiruktaM - khAmin ! jAtamAtreNa anena aSTamatapaH kathaM kRtaM?, dharaNendra uvAca - rAjan ! ayaM hi pUrvabhave kazcidaNikaputro bAlye'pi mRtamAtRka AsIt, sa ca aparamAtrA'tyantaM pIDyamAno mitrAya khaduHkhaM kathayAmAsa, so'pi tvayA pUrvajanmani tapaH na kRtaM tenaivaM parAbhavaM labhase ityupadiSTavAn, tato'sau yathAzakti taponirataH AgAminyAM paryuSaNAyAM avazyaM aSTamaM kariSyAmIti manasi nizcitya tRNakuTIre suSvApa, tadA ca labdhAvasarayA vimAtrA AsannapradIpanakAdmikaNastaMtra onal 14
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAtaH, vyA0 1 // 8 // kalpa, subo- nikSiptaH tena ca kuTIrake jvalite so'pi mRtaH aSTamadhyAnAca ayaM zrIkAntamabhyanandano tato'nena pUrvabhavacintitaM aSTamatapaH sAmprataM kRtaM tadasau mahApuruSo laghukarmA'smin bhave muktigAmI yatnAt pAlanIyo, bhavatAM api mahate upakArAya bhaviSyatIti uktvA nAgarAjaH khahAraM tatkaNThe nikSipya svasthAnaM jagAma, tataH khajanaiH zrIkAntasya mRtakAryaM vidhAya tasya nAgaketuriti nAma kRtaM kramAcca sa bAlyA- | dapi jitendriyaH paramazrAvako babhUva, ekadA ca vijayasenarAjena kazcid acauro'pi caurakalaGkena hato vyantaro jAtaH samagra nagaravighAtAya zilAM racitavAn, rAjAnaM ca pAdaprahAreNa rudhiraM vamantaM siMhAsanAd bhUmau pAtayAmAsa tadA sa nAgaketuH kathaM imaM saGghaprAsAdavidhvaMsaM jIvan pazyAmItibuddhyA prAsAdazikharamAruhya zilAM pANinA dadhre, tataH sa vyantaro'pi tattapaHzakti asahamAna: zilAM saMhRtya nAgaketuM natavAn, tadvacanena bhUpAlaM api nirupadravaM kRtavAn / anyadA ca sa nAgaketurjinendrapUjAM kurvan puSpamadhyasthitasarpeNa daSTo'pi tathaivAvyagro bhAvanArUDhaH kevalajJAnaM AsAditavAn tataH zAsanadevatA'rpitamuniveSazciraM viharati sma, evaM nAgaketukathAM zrutvA anyairapi aSTamatapasi yatanIyaM / iti nAgaketukathA // athAtra zrIkalpasUtre trINi vAcyAni yathA -- 'purimacarimANa kappo, maMgalaM vaddhamANatitthammi / iha parikahiyA jiNagaNaharAitherAvalI caritaM // 1 // ' vyAkhyA - 'purimacarimANa'tti RSabhavIrajinayoH 'kappa'tti ayaM kalpaH- AcAraH yat vRSTirbhavatu mA vA paraM avazyaM paryuSaNA kartavyA, upalakSaNatvAt kalpasUtraM vAcanIyaM aSTamatapari nAgaketu kathA 20 25 112 11 28
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ca, maGgAlamiti ekaM ayaM AcAraH aparaM ca maGgalaM-maGgalakAraNaM bhavati vardhamAnatIrthe, kasmAdevaM ityAha-yasmAdiha parikathitAni 'jiNa'tti-jinAnAM caritAni 1'gaNaharAitherAvalI'ti gaNadharAdisthavirAvalI 2'caritta'nti-sAmAcArI 3 / tatra prathamAdhikAre jinacariteSu AsannopakAritayA prathamaM zrIvIracaritraM varNayantaH zrIbhadrabAhukhAmino jaghanyamadhyamavAcanAtmakaM prathamaM sUtraM racayanti (teNaM kAleNaM)tasmin kAle, avasarpiNIcaturthArakaparyantalakSaNe, zaMkAraH sarvatra vAkyAlaGkArArthaH (teNaM samaeNaM) nirvibhAjyaH kAlavibhAgaH samayastasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIretti) zramaNa:-taponirataH 'bhagavaM' ti-bhagavAn arkayonivarjitadvAdazabhagazabdArthavAn, yadAhuH-'bhago'rka 1 jJAna 2 mAhAtmya,3 yazo4 vairAgya 5 muktiSu 6 / rUpa 7 vIrya 8 prayatne 9cchA ,10 zrI 11'dhamai 12 zvarya 13 yoniSu 14 // 1 // ' atra Ayantyiau arthoM varjanIyau, nanu antyo'rthastu vayaM eva, paraM arkaH kathaMH vayaM?, satyaM, upamAnatayA arko bhavati paraM vatpratyayAntatvena arkavAn ityartho na lagatIti varjitaH, 'mahAvIre'tti karmavairiparAbhavasamarthaH, zrIvardhamAnakhAmItyarthaH (paJcahatthuttare hotthatti) hastottarA-uttarAphAlgunyaH, gaNanayA tAbhyo hastasya uttaratvAt , tAH paJcasu sthAneSu yasya sa paJcahastottaro bhagavAn 'hotth'ttiHabhvt|| atha SaTkalyANakavAdI Ahananu 'paJcahatthuttare sAiNA parinivvuDe' iti vacanena mahAvIrasya SaTkalyANakatvaM saMpannameva, maivaM, evaM ucyamAne 'pazcauttarAsADhe.abhIichaThe hottha' tti jambUdvIpaprajJaptivacanAt zrIRSabhasyApi SaTra kalyANakAni vaktavyAni Jain Educatio n al For Private & Personel Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ syuH, na ca tAni tvayA'pi tathocyante, tasmAdyathA paJcauttarAsADhe ityatra nakSatrasAmyAt rAjyAbhiSeko madhye | paTakalyA kalpa.subo-syUra . vyA0 gaNitaH paraM kalyANakAni tu 'abhIichaTTe' ityanena saha pazcaiva tathA'trApi 'pazcahatthuttare' iya'tra nakSatrasA- kanirAsaH myAt garbhApahAromadhye gaNitaH, paraM kalyANakAni tu 'sAiNA parinivvuDe' ityanena saha pazcaiva, tathA zrIAcArAGgaTIkAprabhRtiSu 'paJcahatthuttare' ityatra paJca vastUnyeva vyAkhyAtAni, na tu klyaannkaani| kizca-zrIharibhadrasUrikR-19 tayAtrApazcAzakasya abhayadevasUrikRtAyAM TIkAyAM api-ASADhazuddhaSaSThayAM garbhasaMkramaH 1 caitrazuddhatrayodazyAM janma 2 mArgAsitadazamyAM dIkSA 3 vaizAkhazuddhadazamyAM kevalaM 4 kArtikAmAvAsyAyAM mokSaH 5 evaM zrIvIrasya paJca kalyANakAni uktAni, atha yadi SaSThaM syAttadA tasyApi dina uktaM syAt / anyacca nIcairgotravipAkarUpasya atinindhasya AzcaryarUpasya garbhApahArasthApi kalyANakatvakathanaM anucitaM // atha "pazcahatthuttare' ityatra garbhA 1 tAzca paJcasu sthAneSu-garbhAdhAnasaMharaNajanmadIkSAjJAnotpattirUpeSu saMvRttA iti prathamAGge 'cavaNAINaM chaNhaM vatthUNa'ti kalpacUNau / moca. nArthatvAbhAvAdapahArasyAnena saMkramAnarthAntaratAmuktvA'pyapahArasya kalyANakatayA prathanaM vaktuH pRthusthuulbuddhernumaapkN| kalyANakAni vastusthAnarUpANi na tu vastusthAnAni kalyANakAnIti tu subodhameva 2 mahotsavArtha vIrakalyANakabhaNanaprasaMge etadukteH SaSThakalyANakavarNanamAkAzakusumakalpaM, jinavallabhAt prAk na kenApi ca lezato'pi taduktaM, jinavallabhazca sUtrottIrNavAdIti jIvAbhigamaprajJApanAdau malayagirayaH, pareSAmanu-II gatiranAbhogikI 3 garbhApahAro'zubhaH garbhasaMkramastUttamakule uttamaH, vicAryoM bhedo'nayorvAvadUkaiH, apahAre hi Ajanne vakSo devAnandayA, uttamakulAduttamakule saMkrame'pi pitRdayAdinA spaSTaivAzubhatA, Jain Education insaal For Private Personel Use Only Dainelibrary.org
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNagAriaMpavAyathaH, (hatyuttarAhiM jAettirapatti) uttarAphAlgunISu gIta paharaNaM kathaM uktaM iti cet satyaM, atra hi bhagavAn devAnandAkukSau avatIrNaH, prasUtavatI ca trizaleti asaMgatiH syAt tannivAraNAya 'paJcahatthuttare'tti vacanaM,ityalaM prasaGgena, kalyANakAni paJcaiva (1)||(tNjhtti) tadyathApaJcahastottaratvaM bhagavato madhyamavAcanayA darzayati-(hatyuttarAhiM cuetti) uttarAphalgunISu cyuto devalokAt (caittA gambhaM vakratetti) cyutvA garbhe utpannaH (hatdhuttarAhiM gambhAu gabbhaMsAharietti)uttarAphAlgunISu garbhAta garbha saMhRtaH, devAnandAga trizalAgarbhe mukta ityarthaH, (hatthuttarAhiM jAetti) uttaraphAlgunISu jAtaH(hatyuttarAhiM muMDe bhavittA agArAo aNagAri pavvaietti) uttarAphAlgunISu muNDo bhUtvA,tatra dravyato muNDAkezaluzcanena, bhAvato muNDaH rAgadveSAbhAvena,agArAt-gRhAt niSkramyeti zeSaH anagAritAM-sAdhutAM pavvaie'tti pratipannaH, tathA (hatthuttarAhiti) uttarAphAlgunISu (aNantetti) anantaM-anantavastuviSayaM (aNuttaretti) anupama (nivAghAetti) nirvyAghAtaM-bhittikaTAdibhiraskhalitaM (nirAvaraNetti) samastAvaraNarahitaM (kasiNetti) kRtla-sarvapa yopetavastujJApaka (paDipuNNetti) paripUrNa-sarvAvayavasaMpannaM, evaMvidhaM yat (kevalavaranANadaMsaNe samuppannetti) varaM-pradhAnaM kevalajJAnaM kevaladarzanaM ca tat uttarAphAlgunISu prAptaH, (sAiNA parinivvue bhayavanti) khAtinakSatre mokSaM gato bhagavAn (2) // atha vistaravAcanayA zrIvIracaritram-(teNaM kAleNaMti) tasmin kAle 1 bahukalyANakArtha bahuvacanamiti praNetArobAlizA eva,yataH phAlgunyordvivacanAntatA svataH kozAdisaMgatA,dvitve ca prAkRte bahutvaM svabhAvAdeva, kiMca 'phalgunIproSThapadasya bhe'(2-2-123) ityapi nekSitaM tairAgrahAkulaiH bahukalyANetyAdyupajJAyamAnaiH, kathamanyathA bahutra vAkyeSu bahuvacanaM Jain Education H a ll For Private Personal use only MMw.jainelibrary.org
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 1 // 10 // Jain Education ( teNaM samaeNaMti ) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIretti ) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (je se gimhANaMti) yo'sau grISmakAlasya (cautthe mAsetti) caturthI mAsaH (aTThame pakkhetti ) aSTamaH pakSaH, ko'rthaH ? - (AsA - Dhasuddhetti ) ASADhazuklapakSaH (tassa NaM AsADhasuddhassatti) tasya ASADhazuklapakSasya (chaTThIpakkheNaMti) SaSThIrAtrau ( mahAvijaya pupphuttarapavara puMDarIAo mahAvimANAotti ) mahAn vijayo yatra tanmahAvijayaM puSphuttaratti puSpottaranAmakaM 'pavarapuMDarIAo tti pravareSu - anya zreSThavimAneSu puNDarIkamiva zvetakamalamiva atizreSThaM ityarthaH tasmAt 'mahAvimANAo tti mahAvimAnAt, kiMviziSTAt ? - (vIsaMsAgarovamaThiiAotti) viMzatisAgaropamasthitikAt, tatra hi devAnAM viMzatiH sAgarANi utkRSTA sthitirbhavati bhagavato'pi etAvatyeva sthitirAsIt, atha tasmAdvimAnAt ( AukhaeNaMti) devAyuHkSayeNa ( bhavakharaNaMti ) devagatinAmakarmakSayeNa ( ThiikhaeNaMti ) sthitiH - vaikriyazarIre'vasthAnaM tasyAH kSayeNa-pUrNIkaraNena ( aNantaraMti ) antararahitaM ( cayaM caittatti ) cyavaM - cyavanaM kRtvA ( iheva jambuddIve dIvetti ) asminneva jambUdvIpanAni dvIpe ( bhArahe vAsetti ) bharatakSetre (dAhiNabharahetti) dakSiNArdha bharate (imI se osappiNIetti) yatra samaye samaye rUparasAdInAM hAniH syAt sA'vasarpiNI, tato'syAM avasarpiNyAM (susamasusamAe samAe vikkatAetti) suSamasuSamAnAmni catuSkoTAkoTisAgarapramANe prathamArake atikrAnte (susamAe samAetti) suSamAnAnni trikoTA koTisAgarapramANe dvitIyArake ( vitAe ) atikrAMte (musamadUsamAe samAetti) suSamaduSSamAnAni dvikoTAkodisAgarapramANe kalyANakapaMcakaM sU. 2 kukSAvavatAraH sU. 3 15 20 // 10 // 26
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyArake (viikaMtAe) vyatikrAnte-atIte (dUsamasusamAe samAetti) duSSamasuSamAnAni caturthArake (bahuviikvaMtAetti) bahuvyatikrAnte kizcidUne, tadevAha-(sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsAe vAsasahassehiM UNiyAetti) dvicatvAriMzadvarSasaharUyA 42000 UnA ekA sAgarakoTAkoTizcaturthArakapramANaM, tatrApi caturthArakasya (paJcahattarIe vAsehiM addhanavamehi a mAsehiM sesehiti) paJcasaptati75 varSeSu sArDsaSTamAsAdhikeSu zeSeSu zrIvIrAvatAraH, dvAsaptativarSANi ca zrIvIrasyAyuH, zrIvIranirvANAnna tribhiH sArdhASTamAsaizcaturthArakasamAptiH tataH, pUrvoktA yA dvicatvAriMzadvarSasahasrI sA ekaviMzatyekaviMzativarSasahasrapramANayoH paJcamArakaSaSThArakayoH sambandhinI jJeyA, (ikkavIsAe titthayarehiti) ekaviMzatItIrthakareSu (ikkhAgakulasamuppanne-16 hiMti) IkSvAkukulasamutpanneSu ( kAsavaguttehiti) kAzyapagotreSu (dohi atti) dvayoH munisuvrtnemyoH| (harivaMsakulasamuppannehiti) harivaMzakulasamutpannayoH (goyamasaguttehiti) gautamagotrayoH, evaM ca (tevIsAe titthayarehiM viikaMtahiMti)trayoviMzatau tIrthakareSu atIteSu (samaNe bhagavaM mahAvIretti) zramaNo bhagavAn mahAvIraH, kiMviziSTaH?-(caramatitthayaretti) caramatIrthaGkaraH, punaH kiMviziSTaH?-(puvatitthayaraniddivatti) | pUrvatIrthaGkaranirdiSTa:-zrIvIro bhaviSyatItyevaM pUrvajinaiH kathitaH (mAhaNakuMDaggAme nayaretti) brAhmaNakuNDagrAma 1 pUrvatIrthakaretyasyAdijinanetyartha kathayitvA bhavavarNanaM kRtaM kenacit taJcintya, sarvajinezcaturviMzatistavoditaH, nirgamasaMbandhenAvazyakAdau bhavakramasaMbandhena ca vIracaritrAdau pUrva bhavavarNanaM dRSTvA'trApyatraiva bhavavarNanaM yuktamityAkhyAnaM anAbhogamUlaM For Private & Personel Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA01 // 11 // nAmake nagare (usabhadattassa mAhaNassatti) RSabhadattasya brAhmaNasya, kiMviziSTasya?-(koDAlasaguttassatti) 14khAnadakoDAlaiH samAnaM gotraM yasya sa tathA tasya, koDAlagotrasyetyarthaH (bhAriAe devANaMdAe mAhaNIetti) tasya zarzanaM sU. 4 bhAryAyA devAnandAyA brAhmaNyAH (jAlandharasaguttAetti)jAlandharasagotrAyAH (puvvarattAvarattakAlasamayaMsi) pUrvarAtrApararAtrakAlasamaye madhyarAtre ityarthaH (hatthuttarAhiM nakkhatteNaM) uttarAphAlgunInakSatre (jogamuvAgaeNaMti) candrayogaM prApte sati, kayA?-(AhAravaRtietti) AhAgapakrAntyA-divyAhAratyAgena (bhvvkNtietti)| divyabhavatyAgena (sarIravakaMtietti) divyazarIratyAgena (kucchisi gabbhattAe vakaMte) kukSaugarbhatayA vyukrAntaH, atha (samaNe bhagavaM mahAvIre ) yadA zramaNo bhagavAn mahAvIraH garbhe utpannastadA (tinnANovagae Avi || hotthatti) jJAnatrayopagata AsIt (caissAmitti jANai ) tataH cyoSye iti jAnAti, cyavanabhaviSyatkAlaM jAnAtItyarthaH, (cayamANe na yANai ) cyavamAno no jAnAti, ekasAmayikatvAt (cuemitti jANai)| cyuto'smIti ca jAnAti (3) tathA (jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIretti) yasyAM rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyA brAhmaNyAH(jAlaMdharasaguttAe)jAlandharasagotrAyAH (kucchisi| gabhattAe vakrate) kukSI garbhatayA utpannaH (taM rayaNi ca NaM sA devANaMdA mAhaNIti) tasyAM rajanyAM sA // 11 / / devAnandA brAhmaNI (sayaNijjaMsi)zayanIye-palyaGke (suttajAgaratti)nAtinidrAyantI nAtijAgratI, ata eva | 1 dazamadevalokAikSiNArdhabharatAgatau vakragatimattvenAnakasamayatAyAmapi devalokaviyogarUpaM cyavanamekasAmayikameva 29 Jain Education For Private & Personel Use Only KMjainelibrary.org
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ohiramANi 2 tti) alpAM nidrAM kurvatI (imetti) imAn (eyAkhvetti) etadrUpAn-vakSyamANakharUpAn | (urAletti) udArAna-prazastAna (kallANetti) kalyANahetUn (sivetti) zivAna-upadravaharAn (dhannetti) dhanyAn-dhanahetUn ( maMgalletti) maGgalakArakAn (sassirIetti) sazrIkAn (cauddasa mahAsumiNe) IdRzAn caturdaza mahAsvapnAn (pAsittA NaM paDibuddhatti) dRSTvA jAgaritA, (taMjahatti) tadyathA-(gaya 1 vasaha 2 sIha3 abhise4 dAma 5 sasi 6 diNayaraM 7 ayaM 8 kuMbhaM / paumasara 10 sAgara 11 vimANabhavaNa 12 rayaNucaya 13 sihiM ca 14 // 1 // ) hastI 1 vRSabhaH 2siMhaH 3 abhiSekaH zriyAH sambandhI 4 puSpamAlA5 candraH6sUryaH16 7 dhvajaH 8 pUrNakumbhaH 9 padmopalakSitaM saraH10 samudraH 11 vimAnaM devasambandhi bhavanaM-gRhaM, tatra yaH svargAdavatarati tanmAtA vimAnaM pazyati yastu narakAdAyAti tanmAtA bhavanamiti dvayorekataradarzanAcaturdazaiva svapnAH 12 ratnAnAM uccayo-rAziH13 zikhI-nirdhUmo'gniH14 (4) / (taeNaM sA devAnaMdA mAhaNI) tataH sA devAnandA brAhmaNI (imeti) imAn (eyArUvetti) etadrUpAn (urAletti) udArAn-prazastAn (jAvatti) yAvatzabdena pUrvapATho'nusaraNIyaH, (cauddasa mahAsumiNetti) yathoktAn caturdaza mahAsvapnAn (pAsittA NaM paDibuddhA samANIti) dRSTvA jAgaritA satI ( hatti) hRSTA-vismayaM prAptA (tuhatti) saMtoSaM prAptA (cittamANaMdiatti) cittena AnanditA (pIimaNatti) prItirmanasi yasyAH sA tathA prItiyuktacittA (paramasomaNassiA) paramaM saumanasya-santuSTacittatvaM jAtaM yasyAH sA tathA (harisavasatti) harSavazena (visappamANatti) vistAravat Jain Education For Private Personel Use Only rww.jainelibrary.org
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyArake (viikaMtAe ) vyatikrAnte-atIte (dUsamasusamAe samAetti) duSSamasuSamAnAni caturthArake ( bahuviikaMtAetti) bahuvyatikrAnte kizcidUne, tadevAha-(sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsAe vAsasahassehi UNiyAetti) dvicatvAriMzadvarSasaharUyA 42000 UnA.ekA sAgarakoTAkoTizcaturthArakapramANaM, tatrApi caturthArakasya (paJcahattarIe vAsehiM addhanavamehi a mAsehiM sesehiti) paJcasaptati75 varSeSu sAoSTamAsAdhikeSu zeSeSu zrIvIrAvatAraH, dvAsaptativarSANi ca zrIvIrasyAyuH, zrIvIranirvANAna tribhiH sArdhASTamAsaizcaturthArakasamAptiH tataH, pUrvoktA yA dvicatvAriMzadvarSasahasrI sA ekaviMzatyekaviMzativarSasahasrapramANayoH paJcamArakaSaSTArakayoH sambandhinI jJeyA, (ikkavIsAe titthayarehiti) ekaviMzatItIrthakareSu (ikkhAgakulasamuppanne-16 hiMti) IkSvAkukulasamutpanneSu (kAsavaguttehiti) kAzyapagotreSu (dohi atti) dvayoH munisuvratanemyoH (harivaMsakulasamuppannehiti) harivaMzakulasamutpannayoH (goyamasaguttehiMti) gautamagotrayoH, evaM ca (tevIsAe titthayarehiM vikatahiti)trayoviMzatau tIrthakareSu atIteSu (samaNe bhagavaM mahAvIretti) zramaNo bhagavAn mahAvIraH, kiMviziSTaH?-(caramatitthayaretti) caramatIrthaGkaraH, punaH kiMviziSTaH1-(puvatitthayaraniddivatti) pUrvatIrthaGkaranirdiSTa:-zrIvIro bhaviSyatItyevaM pUrvajinaiH kathitaH (mAhaNakuMDaggAme nayaretti) brAhmaNakuNDagrAma| 1 pUrvatIrthakaretyasyAdijinanetyartha kathayitvA bhavavarNanaM kRtaM kenacit taccintyaM, sarvajinezcaturviMzatistavoditaH, nirgamasaMbandhenAvazyakAdau bhavakramasaMbandhena ca vIracaritrAdau pUrva bhavavarNanaM dRSTvA'trApyatraiva bhavavarNanaM yuktamityAkhyAnaM anAbhogamUlaM in Education Intern a For Private & Personel Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAgarA ohIramANIrati) suptajAgarA-alpanidrAM kurvatI(imetti) imAn (eyArUvetti) etadrUpAn (urAletti) udArAn (jAva sassirIetti) yAvat sazrIkAn (cauddasa mahAsumiNetti) caturdaza mahAkhamAn ( pAsittA NaM paDibuddhatti) dRSTvA jAgaritA (taMjahA) tadyathA (gaya jAva sihi catti) gaya ityA|ditaH sihiM ceti yAvat pUrvoktAH svamA jJeyAH (6) // (eesi NaM devANuppiatti) eteSAM devAnupriya! (urAlANaMti) prazastAnAM (jAva caudasaNhaM mahAsumiNANaMti) yAvat caturdazAnAM mahAkhamAnAM (ke maNNe kallANe phalavittivisese bhavissaitti) manye-vicArayAmi kaH kalyANakArI phalavRttivizeSo bhaviSyati ?, tatra phalaM-putrAdi vRttiH-jIvanopAyAdiH, (tae NaM se usabhadatte mAhaNe ) tataH sa RSabhadatto brAhmaNaH (devANaMdAe mAhaNIetti) devAnandAyAH brAhmaNyAH (aMtietti) antike-pAce (eamaTuM succA ) etaM artha zrutvA karNAbhyAM (nisammatti) nizamya-cetasA avadhArya (hatuTThajAvahiyaetti) hRSTaH tuSTaH yAvat harSavazena visadbhudayaH (dhArAhayakayaMbapupphagaMpiva samussasiaromakUvetti) meghadhArayA siktakadambavRkSapuSpavat samucchasitAni romANi kUpeSu yasya saH, evaMvidhaH san (sumiNuggahaM kareiti) svAmadhAraNaM karoti (karittatti) kRtvA ca (IhaM aNupavisai) IhAM-arthavicAraNAM pravizati (IhaM aNupavisittA) tAM kRtvA ca (appaNo sAhAvieNaM maiputvaeNaM buddhivinnANeNaMti ) Atmana:-khAtmanaH svAbhAvikena matipUrvakeNa buddhivijJAnena, tatra anAgatakAlaviSayA matiH, vartamAnakAlaviSayA buddhiH, vijJAnaM cAtItAnAgatavastuviSayaM, 1) devAnandAyA: tae NaM se usabhadatalyANakArI phalavRttivizavamAnAM ( ke maNe kalpa. su. 3 'vajJAnena, tatra anAgatakAlapUrNa buddhivinnANeti pravizati (hiM asama For Private & Personel Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ khanaphale praznottarI putrakharUpaM sU. 7-8 poza(tesiM sumiNANaM atthuggahaM kareitti) teSAM svamAnAM arthanizcayaM karoti (atthuggahaM karittA ) kuvA vyA (devANaMdaM mAhaNiM) devAnandAM brAhmaNI (evaM vayAsItti) evaM avAdIt (7) // kiM tadityAha-(urAlA NaM tume devANuppie ! sumiNA dihA) udArAstvayA devAnupriye ! khamA dRSTAH ( kallANA NaM jAva sassirIyatti // 13 // kalyANakArakAH yAvat sazrIkAH (Aroggatti) Arogya-nIrogatvaM ( tuhitti) tuSTi:-saMtoSaH ( dIhA- utti) dIrghAyu:-cirajIvitvaM (kallANatti) kalyANaM-upadravAbhAvaH ( maGgalakAragA gaM tume devANuppie / sumiNA diTThA) maGgalaM-vAJchitAvAptiH, eteSAM vastUnAM kArakAstvayA he devAnupriye ! svamA dRSTAH (taMjahatti) tadyathA ( atthalAbho devANuppietti) arthalAbho bhaviSyati he devAnupriye! ( bhogalAbho devANuppietti) bhogAnAM lAbha: he devAnupriye ! (puttalAbho devANuppietti) putrasya lAbhaH he devAnupriye! ( sukkhalAbho| devANuppietti) saukhyalAbho he devAnupriye ! bhaviSyatIti sarvatra yojyaM, (evaM khalu tuma devaannuppietti)| evaM khalu tvaM devAnupriye ! (navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaMti ) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu ( aTThamANa rAiMdiANaM viikkaMtANaM) sArddhasaptAhorAtrAdhikeSu atIteSu, etAdRzaM dArakaM-putraM (payAhisitti) prajaniSyasIti sambandhaH, kiMviziSTaM dAraka ? (sukumAlapANipAyaMti ) sukumAlaM pANipAdaM yasyaivaMvidhaM, kiMci0 (ahINatti) ahInAni-lakSaNopetAni ( paDipunnapaJcindiasarIratti ) kharUpeNa pratipUrNAni paJcendriyANi| yatra tAdRzaM zarIraM yasya sa tathA taM, tathA (lakakhaNavaMjaNaguNovaveaMti) lakSaNAni vyaJjanAni ca lakSaNavya // 13 Jain Education For Private Personal Use Only Aw.jainelibrary.org
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAni teSAM guNAstairupapetaM, tatra lakSaNAni chatracAmarAdIni cakritIrthakRtAM aSTottarasahasraM baladevavAsudevAnAM aSTottarazataM anyeSAMtu bhAgyavatAM dvAtriMzat, tAni cemAni-'chatraMtAmarasaM 2dhanU'3 rathavaro4 dambholi 5kUrmA 6 kuzA 7, vApI 8 svastika 9 toraNAni 10 ca saraH,11 paJcAnanaH12 pAdapaH 13 / cakraM 14 zaGkha 15-18 gajau 16 samudra 17 kalazau,18 prAsAda 19 matsyA 20 yavA 21, yUpa 22 stUpa 22 kamaNDalU 24 nyavanibhRt 25 saccAmaro 26 darpaNaH 27 // 1 // ukSA 28 patAkA 29 kamalAbhiSekaH 30, sudAma 31 kekI 32 ghanapuNyabhAjAm // tathA 'iha bhavati sataraktaH,SaDDannataH paJcasUkSmadIrghazca / trivipulalaghugambhIro dvAtriMzallakSaNAsa pumAn // 1 // tatra sapta raktAni-nakha 1 caraNa 2hasta 3 jihvA 4 oSTha 5 tAlu 6 netrAntAH 7, SaDunnatAni-kakSA 1 hRdayaM 2 grIvA 3 nAsA 4 nakhA 5 mukhaM ca 6, paJca sUkSmANi-dantAH1tvaka 2 kezA 3 aGgalipANi 4 nakhAzca 5, tathA pazca dIrghANi-nayane 1 hRdayaM 2 nAsikA 3 hanuH 4 bhujau ca 5, trINi vistIrNAni-bhAlaM 1 uraH2 vadanaM ca 3,trINi laghUni-grIvA 1 jaGghA 2 mehanaM ca 3, trINi gambhIrANi-sattvaM 1 svaraH 2 nAbhizca 3, mukhamadhaM zarIrasya, sarva vA mukhmucyte|tto'pi nAsikA zreSThA, nAsikAyAzca locane // 1 // yathA netre tathA zIlaM, yathA nAsA tathA''rjavam / yathA rUpaM tathA vittaM, yathA zIlaM tathA gunnaaH||2|| atihakhe'tidIrdhe'tisthUle cA~tikRze tthaa| atikRSNe'tigaure ca, SaTsu sattvaM nigdyte||3|| saddharmaH subhagonIruka, sukhamaH sunayaH18 kaviH / sUcayatyAtmanaH zrImAn, naraH svrggrmaagmau||4|| nirdambhaH sadayo dAnI, dAnto dakSaH sadA RjuH| Jain Education in For Private & Personel Use Only Umww.jainelibrary.org
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA01 martyayoneH samudbhUto, bhavitA ca punastathA // 5 // mAyAlobhakSudhAlasyavahAhArAdiceSTitaiH / tiryagyoneH samu-18 lakSaNavarNanaM tpatti, khyApayatyAtmanaH pumAn // 6 // sarAgaH khajanadveSI, durbhASo mUrkhasaGgakRt / zAsti khasya gatAyAtaM, naro narakavartmani // 7 // aavto dakSiNe bhAge, dakSiNaH zubhakRnnRNAm / vAmo vAmetinindyaH syAddiganyatve tu madhyamaH // 8 // arekhaM bahurekhaM vA, yeSAM pANitalaM nRNAm / te syuralpAyuSo niHkhA, du:khitA nAtra saMzayaH 9 // anAmikA'ntyarekhAyAH, kaniSThA syAdyadAdhikA / dhanavRddhistadA puMsAM, mAtRpakSo bahustathA // 10 // maNibandhAta piturlekhA, karabhAdvibhavAyuSoH / lekhe dve yAnti tisro'pi, tarjanyaGgaSThakAntaram // 11 // yeSAM rekhA imAstisraH, sampUrNA doSavarjitAH / teSAM gotradhanAyUMSi, sampUrNAnyanyathA na tu // 12 // ullaGyante ca yAvatyo'Ggulyo jIvitarekhayA / paJcaviMzatayo jJeyAstAvatyaH zaradAM budhaiH // 13 // yavai'raGguSThamadhyasthairvidyAkhyAtivibhUtayaH / zuklapakSe tathA janma, dakSiNAGguSThagaizca taiH||14|| na strI tyajati raktAkSaM, nArthaH kanakapiGgalam / dIrghabAhuM na caizcayeM, na mAMsopacitaM sukham // 15 // cakSuHsnehena saubhAgyaM, dantaslehena bhojanam / vapuHlehena saukhyaM syAt, pAdanehena vAhanam // 16 // urovizAlo dhanadhAnyabhogI, zirovizAlo nRpapuGgavazca / kaTIvizAlo bahuputradAro, vizAlapAda: satataM sukhI syAt // 17 // // 14 // imAni lakSaNAni, vyaJjanAni ca-maSatilakAdIni teSAM ye guNAstairupetaM, punaH kiMvi0 (mANummANapamANapaDipunnasujAyasavaMgasuMdaraMgati) tatra mAnaM-jalabhRtakuNDAntaH puruSe nivezite yajalaM nissarati yadi tajalaM Jain Education s eal For Private & Personel Use Only AIMw.jainelibrary.org
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ droNamAnaM bhavet tadA sa puruSo mAnaprAptaH, yadi ca tulAropito'rdhabhAramAnaH syAttadA sa unmAnaprAptaH, tatra bhAramAnaM-'SaTsarSapairyavastveko, gujaikA ca yvaistribhiH| guJjAtrayeNa valla: syAda, gayANe te ca SoDaza ||1||ple| ca daza gayANAsteSAM sArdhazataM maNe / maNairdazabhirekA ca, dhaTikA kathitA budhaiH // 2 // dhaTibhirdazabhistAbhireko bhAraH prakIrtitaH atra 'teSAM sArddhazataM maNe' iti teSAM gadyANAnAM iti vAcyaM na tu palAnAM, palAnAM sArdhazatena maNakathane hi bhAre aSTasaptatirmaNAH syustadardhaM ca ekonacatvAriMzanmaNAH, etAvaca zarIramAnaM na sambhavati, gadyANAnAM sArdhazatena maNakathane tu bhAre catvAriMzatzeramAnena pAdonA aSTa maNAH kizcidadhikA jAyante, sambhavati ca tadardhamAnaM paJcazerAdhikapAdonacaturmaNapramANaM zarIramiti, saMbhavati ca gadyANakAnAM sArdhazatasyApi maNatvaM, kaciddeze kiJcidUnazeratrayasyApi maNatvavyavahArAt, tathA 'pamANa'tti svAGgulena aSTottarazatAGguloca uttamapuruSaH, madhyahInapuruSau ca SaNNavaticaturazItyaGgulocau syAtAM, atra uttamapuruSo'pi anya eva, tIrthaGkarastu dvAdazAGguloSNISasadbhAvena viMzatyadhikazatAGguloco bhavati, tatazca mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni sujAtAni sarvAGgAni-ziraHpramukhANi yatra evaMvidhaM sundaraM aGgaM yasya tathA taM, punaH kiMvi0(sasisomAgAretti) zazivatsaumyAkAraM (kantanti) kamanIyaM (piyadaMsaNaMti) vallabhadarzanaM (suruvaMti) zobhanarUpaM (dArayaM payAhisitti) dArakaM prajaniSyasIti jJeyam (8) // // (sevi a NaM dAraetti) so'pi dAraka evaMvidho bhaviSyati, kiMvi0-13 (ummukkabAlabhAvetti) tyaktabAlyo-jAtASTavarSaH, punaH kiMvi0?-(vinAyapariNayamittetti) vijJAnaM pariNa-18 Jain Education in real For Private & Personel Use Only Onew.jainelibrary.org
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA01 tamAtraM yasya sa tathA, kramAca kiMvi0 (jovaNagamaNupattetti) yauvanaM anuprAptaH, punaH kiMvi01-(riuvve- putrakharUpe jauvvea-sAmavea-athavvaNaveatti) atra SaSThIbahuvacanalopAt Rgveda 1 yajurveda 2 sAmaveda 3- yauvanasvaatharvaNa 4 vedAnAM, kIdRzAnAM ?-(itihAsapaJcamANaMti) itihAsapurANaM paJcamaM yeSAM te tathA teSAM, punaH rUpaM mU.9 kIdRzAnAM? (nighaMTuchahANaMti ) nighaNTuH-nAmasaGgrahaH SaSTho yeSAM te tathA teSAM, punaH kIdRzAnAM (saMgo|vaMgANaMti) aGgopAGgasahitAnAM, tatra aGgAni-zikSA 1 kalpo 2 vyAkaraNa 3 chando 4 jyoti 5 niruktayaH 6, upAGgAni-aGgArthavistararUpANi, punaH kIdRzAnAM? (sarahassANaMti) tAtparyayuktAnAM (cauNhaM veyANaMti) IdRzAnAM pUrvoktAnAM caturNA vedAnAM (sAraetti) smArakaH anyeSAM vismaraNe (vAraetti) vArakaH, anyeSAM azuddhapAThaniSedhAt (dhAraetti) dhAraNasamarthaH, idRzo dArako bhAvI, puna: kiMvi01-(saDaMgavisi) pUrvoktAni SaT aGgAni vetti-vicArayatIti SaDaGgavita, jJAnArthatve tu paunarutyaM syAt, puna: kiMvi01-(sahitaMtavisAraetti) SaSTitanaM-kApilIyaM zAstraM tatra vizAradaH-paNDitaH, punaH kiMvi01-(saMkhANetti) gaNitazAstre, yathA-'ardha toye kardame dvAdazAMzA, SaSTho bhAgo vAlukAyAM nimagnaH sArdhA hasto dRzyate yasya tasya, stambhasyAzubrUhi mAnaM vicintya // 1 // ' stambho hastAH 6, kacit (sikkhANetti pAThaH) tatra sikkhANazabdena aacaar-IS|||15|| granthaH, (sikkhAkappeti) zikSA-akSarAmnAyagranthaH kalpazca-yajJAdividhizAstraM tatra, tathA (vAgaraNetti) vyAkaraNe-zabdazAstre, tAni ca viMzatiH-aindra 1 jainendra ra siddhahemacandra 3 cAndra 4 pANinIya 5 sArakhata 6 tAni SaT aGgAnivedhArapatti ) dhAraNasamarthaHmArakaH anyeSAM vismaraNayuktAnAM ( cauNhaM veyANA 28 be, tAni cA akSarAmAyagrandha kacit (sikkhAmA sArtho hasto khANetti) gaNi Jain Education in For Private & Personel Use Only Naw.jainelibrary.org
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkaTAyana 7 vAmana 8 vizrAnta 9 buddhisAgara 10 sarasvatIkaNThAbharaNa 11 vidyAdhara 12 kalApaka 13bhImasena 14 zaiva 15 gauDa 16 nandi 17 jayotpala 18 muSTivyAkaraNa 19 jayadevAbhidhAnAni 20, (chaMdetti) chandaHzAstre (niruttetti ) padabhaJjane vyutpattirUpe TIkAdau ityarthaH (joisAmayaNetti ) jyotiH-1 zAstre ( annesu a bahumutti) eSu pUrvokteSu anyeSu ca bahuSu (baMbhaNNaesutti) brAhmaNahiteSu zAstreSu ( paribvAyaesutti) parivrAjakasambandhiSu (naesa) nayeSu-AcArazAstreSu (suparinihie yAvi bhavissaitti) atinipuNo bhaviSyatIti yogaH (9) // (taM urAlA NaM tume devANuppie ! sumiNA dihA) tasmAt kAraNAt udArAH tvayA he devAnupriye! svamA dRSTAH (jAva AruggatuhidIhAumaMgallakAragA maMti) yAvat Aro-II gyatuSTidIrghAyu:kalyANamaGgalAnAM kArakAH (tume devANuppie sumiNA dihatti) tvayA he devAnupriye ! svamA dRSTAH (itikaTThatti) itikRtvA ( bhujo bhujo aNuvUhaitti) bhUyo bhUyo-vAraM vAraM anuhayati-anu.| modayati (10) // (tae NaM sA devANaMdA mAhaNIti) tataH sA devAnandA brAhmaNI (usabhadattassa mAhaNassa aMtie) RSabhadattasya brAhmaNasya pArzve (eyamaDhe sucatti) imaM arthaM zrutvA (nisammatti) cetasA avadhArya (hahatuTThajAvahiyayatti) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA (karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae 8|aMjaliM kaTTha) karatalAbhyAM kRtaM daza nakhA militAH yatra taM, zirasi AvartI yatra taM, idRzaM mastake karasa-1 mpuTaM kRtvA ( usabhadattaM mAhaNaM) RSabhadattaM brAhmaNaM ( evaM vayAsI) tataH sA devAnandA evaM avAdIt (11) Jain Education intela For Private Personel Use Only neiorary.org
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 1 // 16 // Jain Education Int kimityAha - ( evameaM devANuppiatti) evametat devAnupriye ! ( tahameaM devANuppiyatti ) tathaitadevAnu priya ! yathA yathA bhavadbhiruktaM ( avitahameaM devANuppiyatti ) yathAsthitaM etaddevAnupriya ! ( asaMdiddhameaM devANuppiyatti ) sandeharahitaM etaddevAnupriya ! (icchiamea devANuppiyatti ) IpsitaM etaddevAnupriya ! ( paDicchiamea devANuppiyanti ) pratISTaM - yuSmanmukhAt patadeva gRhItaM devAnupriya ! ( icchiyapaDicchiamea devANuppiyanti ) ubhayadharmopetaM devAnupriya ! ( sacce NaM esa aTThetti) satyaH sa eSo'rthaH (se) atha ( jayaMti ) yena prakAreNa imaM artha ( tunbhe vayahatti ) yUyaM vadadha ( iti kaTTu ) iti kRtvA - iti bhaNitvA ( te sumiNe sammaM | paDicchaitti ) tAn khapnAn samyag aGgIkaroti (paDicchittatti) aGgIkRtya (usabhadanteNaM mAhaNeNaM saddhiMti ) RSabhadattabrAhmaNena sArdhaM ( urAlAI mANussagAiMti) udArAn mAnuSyakAn (bhoga bhogAiMti) bhogArhA bhogA bhogabhogAstAn bhogAI bhogAn (bhuMjamANA viharaha) bhuJjAnA viharati (12) // (teNaM kAleti) tasmin kAle ( teNaM samaeNaMti) tasmin samaye ma zakro viharatIti sambandhaH, kiMviziSTaH ? - (sakketti) zakranAmasiMhAsanAdhiSThAtA ( devidetti ) devAnAM indraH ( devarAyAnti ) deveSu rAjA - kAntyAdiguNaiH rAjamAnaH ( vajjapANitti ) karadhRvajraH ( puraMdareti) daityanagara vidArakaH ( sayakka utti) zataM kratavaH - zrAddhapazcamapratimArUpA niyamavizeSA yasya sa zatakratuH, idaM hi kArtikazreSThibhavApekSayA, tathAhi - pRthivIbhUSaNanagare prajApAlo nAma rAjA, kArttikanAmA zreSThI, tena zrAddhapratimAnAM zataM kRtaM, tataH zatakraturitikhyAtiH, ekadA ca gairikaparivrAjako mAsopavAsI svapnopabRMhA vinayaH pratIcchA i ndravarNanaM sU. 10-13 20 25 // 16 // 28 jainelibrary.org
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatrAgataH, ekaM kArtikaM vinA sarvo'pi lokastadbhakto jAtaH, taca jJAtvA kArtikopari gairiko ruSTaH, ekadA ca rAjJA nimantrito'vadat-yadi kArtikaH pariveSayati tadA tava gRhe pAraNAM karomi, rAjJA tatheti pratipadya kArtikAyoMktaM-yattvaM madgRhe gairikaM bhojaya, tataH kArtikeNoktaM-rAjan ! bhavadAjJayA bhojayiSyAmi, tataH zreSThinA bhojyamAno gairiko dhRSTo'sIti aGgulinA nAsikAMspRzaMzceSTAMcakAra, zreSThI dadhyo-yadi mayA pUrva dIkSA II gRhItA'bhaviSyattadA'yaM na parAbhaviSyaditi vicintyaSTiAdhikasahasreNa vaNikaputraiH saha zrImunisuvratakhA misamIpe cAritraM gRhItvA dvAdazAGgI adhItya dvAdazavarSaparyAyaH saudharmendro'bhUt, gairiko'pi nijdhrmtstdvaa|| hanaM airAvaNo'bhavat, tataH kArtiko'yamiti jJAtvA palAyamAnaM taM dhRtvA zakraH zIrSa ArUDhaH; sa ca zakra-18 |bhApanArtha rUpadvayaM kRtavAn, zakro'pi tathA, evaM rUpacatuSTayaM, zakro'pi tathA, tatazcAvadhinA jJAtavarUpastaM tarjitavAn tarjitazca svAbhAvika rUpaM cakre, iti kArtikazreSThikathA // 8 (sahassakkhetti) mantridevapaJcazatyA locanAni indra kAryakarANIti indrasambandhInyeveti sahasrAkSaH (mghvNti)| maghA-mahAmeghA vaze santyasyeti maghavAn ( pAgasAsaNetti ) pArka-daityaM zAsti-zikSayatIti pAkazAsanaH ( dAhiNaDDalogAhivaitti ) merodakSiNato yallokAdha tasyAdhipatiH, uttaralokArdhasya IzAnasvAmikatvAt (erAvaNavAhaNetti) airAvaNavAhanaH (suriMdetti) surANAM indraH-AhAdakaH ( battIsavimANasayasahassAhivaitti)dvAtriMzallakSavimAnAdhipatiH (arayatti)arajaskAni-rajorahitAni (aMbaravatthadharetti) svacchatayA in Education in For Private Personel Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- ambaratulyAni vastrANi ambaravastrANi tAni dharatIti arajo'mbaravastradharaH ( AlaiamAlamauDetti indravarNane vyA01 Alagitau-yathAsthAnaM parihitau mAlAmukuTau yena sa tathA (navatti ) navAbhyAM iva (hematti) hemasatkAbhyAMza kArtika (cArutti) cArubhyAM-manojJAbhyAM (cittatti ) citrAbhyAM-citrakAribhyAM (cavalakuMDalatti) capalAbhyAM- kathA // 17 // itastataH kampamAnAbhyAM, IdRzAbhyAM kuNDalAbhyAM (vilihijamANagalletti) vilikhyamAnau gallau yasya sa tathA ( mahiDDIetti) mahatI Rddhi:-chatrAdirAjacinharUpA yasya sa tathA (mahajjuietti) mahatI dyutiHAbharaNazarIrAdikAntiryasya sa tathA (mahabbaletti) mahAbalaH (mahAyasetti) mahAyazAH (mahANubhAvetti) mahAn anubhAvo-mahimA yasya sa tathA (mahAsukkhetti) mahAsukhaH, punaH kivi01-(bhAsuratti) bhAsuraMdedIpyamAnaM (boMditti) zarIraM yasya sa tathA, punaH kiMvi01-(palaMbavaNamAladharetti) pralambA-ApAdalambinI vanamAlA-paJcavarNapuSpamAlA tAM dharati yaH sa tathA, atha sa kutra vartate ityAha-(sohamme kappetti) saudharme kalpe (sohammavaDisae vimANetti) saudharmAvataMsake vimAne ( suhammAe sabhAetti ) sudharmAyAM zasabhAyAM (sakasi sIhAsaNaMsitti) zakra iti nAmake siMhAsane, atha sa kiM kurvan viharatItyAha- (se 25 zaNaM tattha battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaMti) sa-indrastatra-devaloke dvAtriMzadvimAnAvAsazatasahasrANAM // 17 dvAtriMzallakSavimAnAnAM ityarthaH (caurAsIe sAmANiasAhassINaMti ) caturazItisAmAnikasahasrANAM, te hi indrasamAnaRddhayaH (tAyattIsAe tAyattIsagANaMti) trayastriMzat trAyastriMzAH, te hi mahattarAH indrapUjyA 28 Jain Education For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ mantrikalpA vA teSAM (cauNhaM logapAlANaMti) caturNA lokapAlAnAM-soma1yama 2 varuNa 3 kuberA 4 bhidhA-11 nAnAM (aTThaNhaM aggamahisINaM) aSTAnAM agramahiSINAM, tA hi padmA 1zivA 2 zacI 3 aJja 4 amalA 5apsaro 6 navamikA 7 rohiNI 8 tyabhidhAnAH, kiMviziSTAnAM tAsAM?-(saparivArANaMti) saparivArANAM pratyeka SoDazasahasraparivArANAM tathA (tiNhaM parisANaMti) tisRNAM parSadAM, bAhya 1 madhyamA 2 bhyantarANAM 3 (sattaNhaM aNiANaMti) saptAnAM anIkAnA-sainyAnAM gandharva 1 nATaka 2 azva 3gaja 4 ratha5 subhaTa 6vRSabha 7 saMjJakAnAM, bhavanapatyAdInAM vRSabhasthAne mahiSA bhavantIti jJeyaM, tathA (sattaNhaM aNiAhivaINaMti) saptAnAM senApatInAM (cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaMti) catasRSu dikSu pratyekaM caturazItisahasramitAnAmAtmarakSakadevAnAM sarvasaGkhyayA ca SatriMzatsahasrAdhikalakSatrayamitAnAM (336000) (annasiM ca bahaNaM sohammakappavAsINaM bemANiANaM devANaM devINa yatti) anyeSAMca bahUnAM saudharmakalpavAsinAM vaimAnikAnAM devAnAM devInAM ca (AhevacaMti ) adhipatikarma-rakSA ityarthaH (porevacaMti) agragAmitvaM (sAmittaMti ) nAyakatvaM (bhahitaMti) bhartRtvaM-poSakatvaM (mahattaragattaMti ) gurutaratvaM (ANAIsaraseNAvacaMti) AjJayA Izvaro yaH senApatiH tattvaM, svasainyaM prati adbhutaM AjJAprAdhAnyaM ityarthaH (kAremANetti) kArayan niyuktaH (pAlemANetti ) pAlayana svayameva, punaH kiM kurvan ?-( mahayatti ) tatra mahateti sveNa ityanena yojyate, mahatA zabdenetyarthaH, keSAM ityAha-(ahayatti) avicchinnaM evaMvidhaM yat (nagIati ) nATakaM gIta-prasiddhaM ( vAiatti) vAditAni Cacheesesents&iseseeeeeeeeeeeeeee Jain Educational For Private Personel Use Only MHw.jainelibrary.org
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 1 // 18 // Jain Education In yAni tantryAdIni teSAM tatra (taMtItalatAlatti ) tatrI - vINA talatAlAH - hastatAlA : ( tuDiyatti ) truTi - tAni - anyavAditrANi ( ghaNamuganti ) ghanamRdaGgo - meghadhvanimardalo, tathA (paDapaDahavAiyaraveNaMti) paTupaTahasya yadvAditaM vAdanaM eteSAM mahatA zabdena ( divAI bhoga bhogAI bhuJjamANe viharai ) devayogyAn bhogAI bhogAn bhuJjAno viharati // ( 13 ) // punaH sa kiM kurvannityAha - ( imaM ca NaMti ) imaM (kevalakappaMti) sampUrNa ( jaMbuddIvaM dIvaMti ) jambUdvIpaM dvIpaM ( viuleNaMti) vipulena vistIrNena (ohiNatti ) avadhinA (AbhoemANe AbhoemANe viharaitti) avalokayan avalokayan viharati Aste iti sambandhaH (tattha NaM samaNaM bhagavaM mahAvIretti) tatra samaye zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM (jaMbuddIve dIvetti ) asminneva jambUdvIpanAni dvIpe ( bhArahe vAsetti) bharatakSetre (dAhiNaDabharahetti ) dakSiNArdhabharate ( mAhaNakuMDaggAme nayare ) brAhmaNakuNDagrAmanAmake nagare ( u sabhadattassatti ) RSabhadattasya (mAhaNassatti) brAhmaNasya, kiMvi0 : - ( koDAlasaguttassatti ) koDAlaiH samAnaM gotraM yasya sa tathA, koDAlagotrasyetyarthaH ( bhAriAe devANaMdAe mAhaNIetti) tasya bhAryAyA devAnandAyA brAhmaNyAH ( jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH ( kucchisi ganbhattAe vataMti ) kukSau garbhatayA utpannaM ( pAsai pAsittA ) | pazyati dRSTvA ( haTThatuTThacittamANaMdie ) hRSTaH tuSTaH cittena AnanditaH ( dietti) harSadhanena samRddhatAM gataH ( paramANadietti) atIva samRddhabhAvaM gataH ( pIimaNe ) prItirmanasi yasya saH ( paramasomaNassie ) paramaM vIradarzanaM sU. 14 20 25 // 18 // 28 jainelibrary.org
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ saumanasya-tuSTacittatvaM prAptaH (harisavasavisappamANahiae) harSavazena visarpat hRdayaM yasya saH, pramuditacittaprArabhAreNaiva (dhArAhayakayaMbasurahikusumatti) dhArAhataM yatkadambasya surabhikusumaM tadvat (caMcumAlaiatti) romAzcitaH, ata eva (UsasiaromakUvetti) ucchitaromakUpaH, tathA (viasiavarakamalANaNanayaNetti) vikasitaM varaM-pradhAnaM yatkamalaM tadvat AnanaM-mukhaM nayane ca yasya sa tathA, pramodapUritatvAt (payaliatti) pracalitAni-bhagavaddarzanena adhikasambhramavattvAt kampitAni (varakaDagatti) varANi kaTakAni-kaGkaNAni (tuDiatti) truTitAzca-bAhurakSakAH 'bahirakhA' iti loke (keUratti) keyUrANi ca-aGgadAni 'bAjUbandha' iti loke (mauDakuMDalatti) mukuTaM kuNDale ca prasiddhe, etAni pracalitAni yasya sa tathA, (hAravirAyaMtavacchetti) hAreNa virAjamAna hRdayaM yasya sa tathA, tato vizeSaNasamAsaH, (pAlaMbapalaMbamANatti) pralambamAnaM yatmAlambo-| jhumbanakaM (gholaMtabhUsaNadharetti) dolAyamAnAni bhUSaNAni ca tAni dharati yaH sa tathA (sasaMbhamaMti) sAdaraM raturiaM cavalaM suriMde sIhAsaNAo abbhuDheitti) tvaritaM-sautsukyaM capalaM-kAyacApalyopetaM evaM yathA| syAt tathA surendraH siMhAsanAdabhyuttiSThati (anbhudvittatti) abhyutthAya yAvat (pAdapIDhAo pacoruhaitti) yatra pAdau sthApyate tatpAdapIThaM kathyate tasmAtpratyavatarati (paJcoruhittatti) pratyavatIrya ca pAduke avamuzcati, kiMviziSTe te ? (veruliatti) vaiya-marakataM nAma nIlaratnaM (variharidRaMjaNatti) variSThe-pradhAne riSThaaJjananAnI zyAmaratne, etai ratnaiH kRtvA (niuNovaciatti) nipuNena zilpinA racite iva, puna: kiMvi0 / kalpa. su. 4 now.iainelibrary.org
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA01 // 19 // (misimisiMtatti) dedIpyamAnAni (maNirayaNamaMDiAutti) maNayaH-candrakAntAdayaH ratnAni-karketanAdIni tairmaNDite (pAuAo omuaitti) idRzyau pAduke avamuJcati (omuittatti) avamucya (egasA-IST DiaM uttarAsaMgaM karei, karittatti) ekapaTaM uttarAsaGgaM karoti, tat kRtvA ca (aJjalimauliaggahatthetti) aJjalikaraNena mukulIkRtau-yojitau agrahastau yena sa tathAbhUtaH (titthayarAbhimuhe sattaTTa payAI aNugacchaitti) saptASTa padAni tIrthakarAbhimukho'nugacchati (aNugacchittatti) tathA kRtvA (vAmaM jANuM aMceitti) vAmaM jAnu utpATayati-bhUmau alagnaM sthApayati (aMcittatti) tathA saMsthApya (dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsitti) dakSiNaM jAnuM dharaNItale (sAhaDatti) nivezya (tikkhuttotti) vAratrayaM (muddhANaM dharaNitalaMsi niveseitti) mastakaM dharaNItale nivezayati (nivesittA) tathA kRtvA (isiM paJcunnamaitti) iMSat pratyunnamati-uttarArdhena UoM bhavatItyarthaH (pasunnamittatti) UrtIbhUya (kaDagatuDiathaMbhiAo bhuAo sAharaitti) kaTakatruTikA:-kaGkaNabAhurakSakAstAbhiH stambhite bhuje vAlayati (sAharittatti) vAlayitvA (karayalapariggahiaM dasanahati) karatalaparigRhItaM-hastasampuTaghaTitaM daza nakhAH samuditA yatra sa tathA taM (sirasAvattaMti) zirasi-mastake Avatte:pradakSiNabhramaNaM yasya evaMvidhaM (matthae aMjaliM kaDutti) mastake aJjaliM kRtvA (evaM vayAsItti) evaM avAdIt,SI 19 // (14) kiM tadityAha-(namu'tthu NaMti) NaGkAraHsarvatra vAkyAlaGkArArthaH, namo'stu, kebhyaH?-(arahaMtANaMti) arhayAtribhuvanakRtapUjAyogyebhyaH, rAgadveSarUpakarmavairihananAt 'arihantANaM' iti pAThaH, rAgadveSarUpakarmabIjAbhAvena Jain Education in For Private Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhavakSetre prarohaNAbhAvAt 'aruhantANaM' iti pAThazca (bhagavaMtANaMti) bhagavadbhayo-jJAnAdimayaH (AigarANaMti) AdikarebhyaH AdikaratvaM khakhatIrthApekSayA dharmasyeti jJeyaM (titthayarANaMti) tIrthakarebhyaH, tatra tIrtha-saGghaH prathama-| gaNadharo vA tatsthApakebhyaH (sayaMsaMbuddhANaMti) khayaMsambuddhebhyo, na tu paropadezena (purisuttamANaMti) puruSeSu | uttamebhyaH, anantaguNanidhAnatvAt (purisasIhANaMti) puruSasiMhebhyaH, karmavairiSu nirdayazUratvAt (purisavarapuMDarIANaMti) puruSavarapuNDarIkebhyaH, puruSeSu varaM-pradhAnaM yatpuNDarIkaM-zvetapadmaM tattulyebhyaH, yathA puNDarIkaM paGke jAtaM jalairvRddhaM jalapaGko tyaktvA upari tiSThati evaM bhagavanto'pi karmakaIme utpannAH bhogajalena vRddhAH karmabhogau tyaktvA pRthaga tiSThanti (purisavaragaMdhahatthINaM) puruSavaragandhahastibhyaH, yathA gandhahastigandhena anye gajAH palAyante tathA bhagavatprabhAveNa durbhikSAdayo'pi (loguttamANaM) lokeSu-bhavyasamUheSu catustriMzadatizayayuktatvAt uttamAstebhyo lokottamebhyaH (loganAhANaM) lokAnAM-bhavyAnAM nAthebhyo-yogakSemakAribhyaH, tatra yoga:-aprAptajJAnAdiprApaNaM kSemaM ca-prAptajJAnAdirakSaNaM (logahiANaM) lokAnAM-sarvajIvAnAM hitebhyohitakArakebhyo, dayAprarUpakatvAt (logapaIvANaM) lokapradIpebhyaH, mithyAtvadhvAntanAzakatvAt (logapa-18 joagarANaM) lokapradyotakarebhyaH, sUryavat sarvavastuprakAzakatvAt (abhayadayANaM) bhayAnAM abhAvaH abhayaM tadAyakebhyaH, bhayAni sapta, tadyathA-manuSyasya manuSyAdbhayaM ihalokabhayaM 1 manuSyasya devAderbhayaM paralokabhayaM 2 dhanAdigrahaNAdbhayaM AdAnabhayaM 3 bAhyanimittanirapekSa bhayaM akasmAdbhayaM 4 AjIvikAbhayaM maraNabhayaM bhAgavatmabhAveNa durbhikSAdayogapa puruSavaragandhahastibhyaH, yA bhogajalena vRddhAH Jain Educational For Private & Personel Use Only Hw.jainelibrary.org
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo. vyA01 // 20 // apayazobhayaM ceti (cakkhudayANaM) cakSuHsamAnazrutajJAnadAyakebhyaH (maggadayANaMti) mArgasya-samya zakrastavaH gdarzanAdimokSamArgasya dAyakebhyaH, yathA kecijanAzcaurailaNTitadhanA locane pavandhaM kRtvA unmArge sU.15meghapAtitAH syusteSAM ko'pi paTTakApanayanena dhanArpaNena mArgadarzanena upakArI bhavati evaM bhagavanto'pi kumArakathA kaSAyailuNTitadharmadhanAnAM mithyAtvAcchAditavivekanayanAnAM zrutajJAnasaddharmamuktimArgadAnena upakAriNo bhavanti, (saraNayANati) bhavabhItAnAM zaraNadAyakebhyaH (jIvadayANaMti) jIvanaM jIva:-sarvathA maraNAbhAvastadAyakebhyaH, kacid bohidayANaMti pAThastatra bodhiH-samyaktvaM taddAyakebhyaH (dhammadayANaMti) dharma:-cAritrarUpastadAyakebhyaH (dhammadesayANaMti) dharmopadezadAyakebhyaH, dharmadezakatvaM ca eteSAM dharmasvAmitve sati na punarnaTavaditi darzayannAha-(dhammanAyagANaMti) dharmanAyakebhyaH (dhammasArahINaMti) dharmasya sArathaya iva, yathA sArathiH unmArge gacchantaM rathaM mAgeM Anayati evaM bhagavanto'pi mArgabhraSTaM janaM mArge AnayaMti, atra ca meghakumAradRSTAnto yathA-ekadA zrIvIrakhAmI rAjagRhe samavasRtaH, tatra zreNikadhAriNyoH suto meghakumAraH prativuddhaH, kathamapi pitarau ApRcchayASTau priyAH parityajya dIkSAM gRhItavAn, prabhuNA ca zikSArtha sthavi 25 rANAM arpitaH, tatra anukrameNa saMstArakakaraNe dvArapArzve meghakumArasya saMstAraka AgataH, tataH prazravaNAdyartha // 20 // gacchadAgacchatsAdhupAdarajobhirbharitaH meghakumAraH samagrAyAM rajanyAM kSaNamapi nidrAM na prAptA, cintayAmAsaka me sukhazayyA ka cedaM bhUluThanaM 1, kiyatkAlaM idaM duHkhaM mayA soDhavyaM, tataH prAtaH prabhumApRcchaya gRhN|| 28 (dhamma jana yo sUtA thavi Jain Education Intemala For Private Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAsyAmIti prabhAte prabhupArzvamAgataH, prabhuNA'pi madhuravacanena AbhASitaH-vatsa! tvayA nizi evaM durlyAnaM kRtaM, paraM avicAritaM etat , narakAdiduHkhAgre kiyadetad duHkhaM ?, tAnyapi duHkhAni sAgaropamANi anekAni yAvat prANinA bahuzaH soDhAni, kiJca-varamaggimmi paveso,varaM visuddheNa kammuNA maraNaM / mA gahiyatvayabhaGgo mA jIaM khaliasIlassa // 1 // tathA idaM cAritrAdikaSTAnuSThAnaM mahate phalAya bhavati, yathA tvayaiva pUrvabhave | anubhUtaM dharmArtha kaSTaM etAvatphalaprApakaM abhavat, zRNu tataH pUrvabhavAn , yathA itastRtIye bhave vaitAkhyabhUmau SaDdantaH zubhro hastinIsahasrabhA sumeruSabhanAmA tvaM gajarAjo'bhUH, anyadA dAvAnalAdrItaH palAyamAnastRSitaH paGkabahulaM ekaM saraHprAtastatra cAjJAtamArgaH paGke nimagno nIrAttIrAca bhraSTaH pUrvavairihastinA dantahanyamAnaH sapta dinAni vedanAM anubhUya saviMzaM zataM AyuH samApya vindhyAcale raktavarNazcaturdantaH saptahastinIzatabhA hastI jAtaH, krameNa ca dAvAnalaM dRSTvA jAtajAtismaraNaH pUrvabhavaM smRtavAn , tato dAvAnalaparAbhavarakSaNAya yojanaparimitaM maNDalaM kRtavAn , tatra varSANAM Adau madhye ante ca yat kiJcit tRNavallyAdi bhavati tat sarva unmUlayati, anyadA ca dAvAnalAgItAH sarve vanajIvAstanmaNDalaM vyAptavantaH tvamapi zIghra Agatya tatra maNDale sthitaH, kadAcid dehakaNDUyanecchayA ekaM pAdaM utpAditavAn , utpATite ca tasmin pAde 1 varamagnau pravezo varaM vizuddhena karmaNA maraNaM / mA gRhItavratabhaMgo mA jIvitaM skhalitazIlasya // 1 // 2 alabdhasamyaktvenApyanuka|mpAyai pAdasyAmocanena 3 zazakarakSaNAt 4 vidyAdharaiH kRtaM nAmedamasya / pakke nimagno naa| anyadA dAvAnalA bhave vaitAtyabhUmI Jan Education For Private Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo- anyatra sAGkIrNyapIDitaH zazakastatra Agatya sthitaH, gAtraM kaNDUyitvA ca pAdaM muzcan zazakaM dRSTvA taddayayA zakrastavaH vyAsAI dinadvayaM tathaiva pAdaM sthApitavAn , upazAnte ca dAvAnale sarveSu jIveSu svasthAnaM gateSu vilagitapAdo sU.15megha jhaditi bhUmau patitastato dinatrayaM kSudhayA tRSA ca pIDitaH kRpAparaH zatavarSa AyuH paripAlyotra zreNikadhA-13 kumArakathA // 21 // riNyoH putratvena jAtastvaM, tato bho megha! tadAnI tiryagbhave'pi svayA dharmArtha tatkaSTaM soDhaM tarhi jagadvandyasA dhUnAM caraNairghaTyamAnaH kiM dUyase ?, ityAdyupadezena bhagavatA dharme sthirIkRto'vAtajAtismaraNo netre vimucyAnyatsarve zarIraM mayA vyutsRSTaM imaM bhigrahaM kRtavAn, kramAta niraticAraM cAritramArAdhyAnte mAsikI saMle-| khanAM kRtvA vijayavimAne suro'bhavat, tatazcyuto mahAvidehe setsyati, iti zrImeghakumArakathA / PRE Neasesasrastrasexastsasterasnastananastraresaseasesastrasesasarastrashan iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM prathamaM vyAkhyAnaM samAptam / RSERSTRASSERSERERSPARSERSenses RSREIRRRSURSS PASLASN / // 21 // Jain Education intemeideal For Private & Personel Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha dvitIyaM vyAkhyAnaM prArabhyate // A (dhammavaracAuraMtacakkavahINaM) trayaH samudrAzcaturtho himavAniti catvAro'ntAsteSu prabhutayA bhavAzcAturantA: caturantakhAminaH evaMvidhA ye cakravartinaste cAturantacakravartinaH dharmasya varA:-zreSThAH cAturantacakravartino dharmavaracAturantacakravartinaH, dharmanAyakA ityarthaH, tebhyaH (dIvo) samudre majatAM dvIpa iva saMsArasamudre AdhAraH, za(tANaM) trANaM-anarthapratighAtahetuH, ata eva (saraNaM) karmopadravebhyo bhItAnAM zaraNaM (gaI) gamyate sau-181 sthyAya duHsthairAzrIyate gatiH (paiTThA) bhavakUpapatatprANinAM avalambanaM, vIvo tANaM ityAdIni padAni prathamAntAnyapi caturthyarthaSaSTyantatayA vyAkhyeyAni (appaDihayavaranANadaMsaNadharANaM) apratihate-kaTakuTyAdibhiraskhalite vare-pradhAne jJAnadarzane-kevalajJAnadarzane dharanti yete tathA tebhyaH (viadRchaumANaM) vyAvRttaMgataM chadma-ghAtikarmANi yebhyaste vyAvRttacchadmAnastebhyaH (jiNANaM) rAgadveSajetRbhyaH (jAvayANaM) upadezadAnAdinA bhavyasattvai rAgAdijApakAstebhyaH (tinnANaM) bhavasamudraM tIrNebhyaH (tArayANaM) sevakAnAM tArakebhyaH (buddhANaM) sarvatattvabuddhebhyaH (bohayANaM) anyeSAM bodhakebhyaH (muttANaM) muktebhyaH karmapaJjarAt (moagANaM) |sevakAnAM mocakebhyaH (savannRNaM) sarvajJebhyaH (sabadarisINaM) sarvadarzibhyaH (sivaM) nirupadravaM (ayalaM) Jan Education Intematon For Private Personel Use Only tjainelibrary.org
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakrastavaH acalaM (aru) aruja-rogarahitaM (aNaMtaM) anantaM anantavastuviSayajJAnakharUpatvAt (akkhayaM) kSayaravyA024 hitaM, sAdyanantatvAt (avAbAhaM) vyAbAdhArahitaM (apuNarAvitti) punarAvRtti:-punarAgamanaM tena rahitaM, evaMvidhaM (siddhigainAmadheyaM) siddhigatinAmakaM (ThANaM saMpattANaM) yatsthAnaM tatsamprAptebhyaH (namo jiNANaM) // 22 // namo jinebhyo (jiabhayANaM) jitabhayebhyaH, evaM sarvajinAnnamaskRtyAtha zakraH zrIvIraM namaskaroti-(namo'tthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa) namo'stu zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (puvatitthayaranihissa) pUrvatIrthaGkaraiH nirdiSTasya (jAva saMpAviukAmassa) yAvat siddhigatinAmaka sthAnaM samprAptukAmasya, zrIvIro hi atha muktiM yAsyatItyevaM vizeSaNaM, imAni sarvANyapi vizeSaNAni caturthyarthaSaSTyekavacanAntAni jJeyAni, (vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae) vande ahaM bhagavantaM tatragataM-devAnandAkukSau sthitaM ityarthaH, atra sthito'haM (pAsau me bhagavaM tatthagae ihagayaMti kaTTha) pazyatu mAM bhagavAn tatra sthita iha sthitaM iti uktvA (samaNaM bhagavaM mahAvIraM) zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM (vaMdai namasai) vandate namasyati (vaMdittA nimaMsittA) vanditvA namasthitvA (sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe sannisaNNe) pUrvAbhimukhaH siMhAsane sanni SaNNa-upaviSTa ityarthaH (tae NaM tassa sakkassa deviMdassa devaranno) tataH tasya zakrasya devendrasya devAnAM rAjJaH (ayameArUve) ayaM etadrUpaH (anbhatthie) AtmaviSaya ityarthaH (ciMtie) cintAtmakaH (patthie) prArthita:-abhilASarUpaH (maNogae) manogato, na tu vacanena prakAzitaH, idRzaH (saMkappe) saMkalpo-vicAraH // 22 // 25 Jain Education in For Private & Personel Use Only jainelibrary.org
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (samuppajitthA ) samutpannaH // (15) // ko'sau ityAha-(na khalu eaM bhUaM) na nizcayena etad bhUtaM atIta-12 kAle (na bhavaM) na bhavati etat , vartamAnakAle (na bhavissaM) etat na bhaviSyati AgAmini kAle, kiM|| tadityAha-(jannaM arahaMtA vA) yat arhanto vA (cakkavaTTI vA) cakravartino vA (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA vA) vAsudevA vA (aMtakulesu vA) antyakuleSu zUdrakuleSu ityarthaH (paMtakulesu vA) prAntakuleSuadhamakuleSu (tucchakulesu vA) tucchA:-alpakuTumbAsteSAM kuleSu vA (daridakulesu vA) daridrA-nirdhanAsteSAM kuleSu vA (kiviNakulesu vA) kRpaNA:-adAtArasteSAM kuleSu vA (bhivakhAgakulesu vA) bhikSAkA:-tAlAcarAsteSAM kuleSu vA (mAhaNakulesu vA brAhmaNakuleSu vA, teSAM bhikSukatvAt, eteSu (AyAiMsu vA) AgatA atItakAle (AyAiMti vA) Agacchanti vartamAnakAle (AyAissaMti vA) AgamiSyanti anAgatakAle,8 |etanna bhuutmityaadiyogH|| (16) // tarhi ahaMdAdayaH4 keSu kuleSu utpadyante ? ityAha-(evaM khalu) evaM-anena | prakAreNa khalu-nizcaye (arahaMtA vA) arhanto vA (cakkavahI vA) cakravarttino vA (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA vA vAsudevA vA (uggakulesu vA) ugrAH-zrIAdinAthena ArakSakatayA sthApitA janAH teSAM kuleSu (bhogakulesu vA) bhogA:-gurutayA sthApitAH teSAM kuleSu (rAyannakulesuvA) rAjanyA:-zrIRSabhadevena mitrasthAne sthApitAH teSAM kuleSu (ikkhAgakulesu vA) ikSvAkA:-zrIRSabhadevavaMzodbhavAH teSAM kuleSu (khattiyakulesu vA) kSatriyAH-zrIAdidevena prajAlokatayA sthApitAH teSAM kuleSu (harivaMsakulesu vA) tatra 'harigA Jain Education Intel For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahaMdAdhu tpattivicAraH mU. 16-18 kalpa.subo tti pUrvabhavavairisurAnItaharivarSakSetrayugalaM tasya vaMzo harivaMzastatkuleSu (annayaresu vA) anyatareSu vA (tahavyA02ppagAresu visuddhajAikulavaMsesu) vizuddha jAtikule yatra evaMvidheSu vaMzeSu, tatra jAti:-mAtRpakSaH kulaM- pitRpakSaH, idRzeSu kuleSu (AyAiMsu vA) AgatA atItakAle (AyAiMti vA) Agacchanti vartamAnakAle| // 23 // (AyAissaMti vA ) AgamiSyanti anAgatakAle, na tu pUrvokteSu // (17) // tarhi bhagavAn kathaM utpanna ? | ityAha-(atthi puNa esevi bhAve) asti punaH eSo'pi bhAvo-bhavitavyatAkhyaH (logaccherayabhUe) loke AzcaryabhUtaH (aNaMtAhiM ussappiNIosappiNIhiM) anantAsu utsapiNyavasappiNISu (viiphatAhiM samuppajaha) vyatikrAntAsu idRzaH kazcitpadArtha utpadyate, tatrAsyAM avasapiNyAM idRzAni daza AzcaryANi jAtAni, yathA uvasagga 1 gambhaharaNaM 2 itthItitthaM 3 abhAviA parisA 4 / kaNhassa avarakaMkA 5 avayaraNaM caMdasUrANaM 6 // 1 // harivaMsakuluppattI 7 camaruppAo 8 a aTThasaya siddhA 9 / assaMjayANa pUA 10 dasavi aNateNa kAleNaM // 2 // vyAkhyA-uvasagga'tti upasargA-upadravAH, te hi zrIvIravAminaH chamasthAvasthAyAM agre vakSyamANA bahavo'bhavana, kiJca-asya bhagavataH kevalyavasthAyAM api vaprabhAvaprazamitasarvopadravasyApi khaziSyAbhAsena gozAlakamAtreNApi upadravaH kRtaH, tathAhi ekadA zrIvIro viharan zrAvastyAM samavasRtaH, gozAlako'pi jino'haM iti loke khyApayan tatrAgataH, tatodvau jinau zrAvastyAM varteteiti loke prasiddhirjAtA, tAM zrutvA zrIgautamena bhagavAn pRSTaH-khAmin ! ko'sau dvitIyo jina iti khaM khyApayati, zrIbhagavAnuvAca PERSSESeeeeeeeeeeeee686080 // 23 // Jain Education in LOL For Private & Personel Use Only INISjainelibrary.org
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ gautama! nAyaM jinaH, kiMtu zaravaNagrAmavAsI maGkhaleH subhadrAbhAryAyAM gobahulabrAhmaNagozAlAyAM jAtatvAt gozAlanAmA asmAkaM eva ziSyIbhUto'smatta eva kiJcid bahuzrutIbhUto mudhA khaM jina iti khyApayati, tataH sarvataH prasiddhA imAM vArtA AkarNya ruSTo gozAlo gocaracaryAgataM AnandanAmAnaM bhagavacchiSyaM jagAda-bho | Ananda ! ekaM dRSTAntaM zRNu, yathA-kecidvaNijo dhanopArjanAya vividhakrayANakapUrNazakaTAH paradezaM gacchanto'raNyaM praviSTAstatra jalAbhAvena tRSAkulA jalaM gaveSayantaH catvAri valmIkazikharANi pazyanti sma, tata-| starekaM zikharaM sphoTitaM, tasmAdvipulaM jalaM nirgataM, tena jalena gatapipAsAH payaHpAtrANi pUritavantaH, tata ekena vRddhenoktaM-siddhaM asmAkaM samIhitaM atha mA sphoTayantu dvitIyaM zikharaM iti nivAritA api dvitIyaM sphoTayAmAsustasmAca suvarNa prAptavantaH tathaiva vRddhavAritA api tRtIyaM sphoTitavantastasmAdratnAni prApya tathaiva bahuvAritA api lobhAndhAzcaturthaM api sphoTayanti sma, tasmAca prAdurbhUtena dRSTiviSasaNa sarve'pi khadRSTipAtena pazcatvaM prApitAH, sa hitopadezako vaNika tu nyAyitvAt AsannadevatayA svasthAne muktaH, evaM tava dharmAcAryo'pi etAvatyA svasampadA asantuSTo yathAtathAbhASaNena mAM roSayati, tenAhaM khatapastejasA dhakSyAmi, tatastvaM zIghraM tatra gatvA enaM artha tasmai nivedaya, tvAM ca vRddhavaNijamiva hitopadezakatvAt jIvantaM rakSiSyAmIti zrutvA bhIto'sau munirbhagavadagre sarva vyatikaraM kathitavAn, tato bhagavatA uktaM-bho Ananda ! zIghraM tvaM gautamAdIn munIn kathaya yat eSa gozAla Agacchati na kenAryasya 14 Jain Education indbal For Private Personel Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ kincha kalpa.subo- vyA02 // 24 // saMbhASaNaM kartavyaM itastataH sarve'pasarantu, tatastaistathAkRte gozAla Agatya bhagavantaM avAdIt-bho kAzyapa! ahaMdAdhu|kimevaM vadasi yadayaM gozAlo maGkhaliputra ityAdi, sa tava ziSyastu mRtaH ahaM tu anya eva parISahasahanasa-15 tpattivika martha taccharIraM jJAtvA adhiSThAya sthito'smi, evaM ca bhagavattiraskAraM asahamAnI sunakSatrasrvAnumUlI ana-18|| cAre AzcagArau madhye uttaraM kurvANau tena tejolezyayA dagdhau varga gatau, tato bhagavatA uktaM-bho gozAla! sa eva tvaM| yaMdazaka nAnyo, mudhA kiM AtmAnaM gopAyasi ?, na hyevaM AtmA gopayituM zakyaH, yathA kazciccaura ArakSakaidRSTo'GgulyA tRNena vA AtmAnamAcchAdayati sa kiM AcchAdito bhavati !, evaM ca prabhuNA yathAsthite'bhihite sa durAtmA bhagavadupari tejolezyAM mumoca, sA ca bhagavantaM triH pradakSiNIkRtya gozAlakazarIraM praviSTA, tayA ca dagdhazarIro vividhAM vedanAM anubhUya saptamarAtrau mRtaH, bhagavAnapi tasyAstApena SaNmAsI yAvallohitavaqabAdhAM anubhUtavAn , tadevaM nAmasmaraNazamitasakaladuHkhasya bhagavato'pyevaM yadupasargastadAzcarya (1) 'ganbhaharaNaM ti garbhasya haraNaM-udarAntaramocanaM tat kasyApi jinasya na bhUtapUrva zrIvIrasya jAtaM ityozcarya 2 'itthItityanti | 1 karmodayamAtrajanyeyaM na gozAlakatejolezyodbhaveti tu sUtrAnavabodhata eva / 2 yathA mallIjinasya strItvena pratimAdi na kriyate AzcaryarUpatvAttasya tadvadidamapi na kalyANakatAmaJcati, na ca sthAnavastuprabhRtibhiH spaSTe vyApake vyAkhyAne vyApyakalyANakavyAkhyAnasya grahaNaM // 24 // buddhimatAmaha, spaSTaM coktaM kalyANakaparigaNanAyAM vIrasya cyutijanmadIkSAkevalamokSarUpANAM paJcakameva kalyANAnAM paJcAzake | cAndrakulInAbhayadevasUribhiH Jain Education India For Private & Personel Use Only Www.jainelibrary.org
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakarA hi bhagavantaH puruSottamA eva bhavaMti, atrAvasarpiNyAM ca mithilApatikumbharAjasya putrI mallinAnI ekonaviMzatitamajinatvenotpannA tIrtha pravartitavatIti Azcarya (3) 'abhAviyA parisa'tti abhAvitA parSada bhagavato hi dezanA kadApi niSphalA na bhavati, atra ca samutpannakevalena zrIvardhamAnakhAminA prathamasamavasaraNa eva dezanA dattA, na ca tayA kasyApi viratipariNAmojAta ityAzcarya (4) 'kaNhassa'tti kRSNasyanavamavAsudevasya draupadInimittaM aparakaGkAgamanaM Azcarya, taJcaivaM-purA kila pANDavabhAryayA draupadyA asaMyatatvAnnAradasya abhyutthAnAdi na kRtaM, tena ca ruSTena tasyAH kaSTe pAtanArthaM dhAtakIkhaNDabharate aparaka rAjadhAnIprabhoH payottarasya strIlubdhasya purato rUpavarNanaM kRtaM, tenApi khamitradevena draupadI khagRhaM AnA-19 yitA, itazca pANDavamAtrA kuntyA vijJapitena kRSNena draupadIgaveSaNavyagreNa nAradamukhAdeva sa samAcAro |labdhaH, tataH so'pi ArAdhitasusthitadevatApradattamArgo dvilakSayojanAyAma lavaNasamudraM atikramya aparakAM gataH, tatra ca tarjitapANDavaM padmottaraM narasiMharUpakaraNena vijitya draupadIvacasA jIvantaM muktvA ca draupadyA | saha pazcAdalitaH, valamAnazca zaGkha ApUritavAn , tacchabdaM zrutvA ca tatra viharamAnamunisuvratajinavacanena | kRSNaM AgataM jJAtvA milanotsukaH kapilavAsudevo'pi jaladhitaTamupetya zaDaM ApUritavAn , tato mitha: zaGkhazabdau milito, tato'syAM avasarpiNyAM kRSNasya aparakaGkAgamanaM Azcarya (5)'avayaraNaM caMdasUrANaM'ti lAyat kauzAmbyAM bhagavataH zrIvardhamAnakhAmino vandanArtha malavimAnena sUryAcandramasau uttIrNo tadAzcarya (6) yitA, itazca mArupa ArAdhitasthitadevatamaharUpakaraNena vijitya draupadIvatra biharamAnamunisutratatA mithaH 900ROMOTOROGRA9900202929 kalpa .su.5 For Private & Personel Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 1 // 25 // Jain Education 'harivaMsakuluppatti'ti sA caivaM kutracinnagare kenacidrAjJA vIrakazAlApatibhAryA vanamAlAnAmnI surUpeti svAntaHpure kSiptA, sa ca zAlApatistasyA viyogena vikalo jAto, yaM kazcana pazyati taM vanamAlA vanamAleti jalpayati, evaM ca kautukAkSisairanekairlokaiH parivRtaH pure bhraman vanamAlayA samaM krIDatA rAjJA dRSTaH, tatazcAsmAbhiranucitaM kRtaM iti cintayantau tau dampatI tatkSaNAdvidyutpAtena mRtau harivarSakSetre yuga litvena samutpannau, zAlApatizca to mRtau zrutvA AH pApinoH pApaM lagnaM iti sAvadhAno'bhUt, tato'sau vairAgyAttapastaptvA vyantaro'bhUt, vibhaGgajJAnena ca tau dRSTvA cintitavAn- aho imau madvairiNau yugalasukhaM anubhUya devau bhavi Syatastata imau durgatI pAtayAmIti vicintya svazaktyA saMkSiptadehau tau ihAnItavAn, AnIya ca rAjyaM dattvA sapta vyasanAni zikSitau tatastau tathAbhUtau narakaM gatau, atha tasya vaMzo harivaMzaH, atra yugalikasyAtrAnayanaM zarIrAyaH saMkSepaNaM narakagamanaM ceti sarva Azcarya (7) 'camaruppA otti camarasya - asurakumArarAjasya utpAtaH, sa caivaM pUraNanAmA RSistapastaptvA camarendratayA utpannaH, sa ca navotpannaH ziraHsthaM saudharmendraM vilokya kopAkrAntaH parighaM gRhItvA zrIvIraM zaraNIkRtya saudharmendrAtmarakSakAMstrAsayan saudharmAvataMsaka vimAnavedikAyAM pAdaM muktvA zakraM AkrozayAmAsa, tato ruSTena zakreNa jAjvalyamAnaM vajraM taM prati muktaM, tato'sau bhIto bhagavatpAdayolInaH, tato jJAtavyatikareNa indreNa sahasA''gatya caturaGgurlAprAptaM vajraM gRhItaM, bhagavatprasAdAnmukto'sItyuktvA camaro muktaH, iyaM camarasyordhvagamanaM Azcarya ( 8 ) 'aTThasaya'tti Azcaryadazakam 20 25 // 25 // 28
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekasmin samaye utkRSTAvagAhanAvantaH aSTAdhikazatamitA na sidhyanti, te ca asyAM avasarpiNyAM siddhAH, yata:-'vRSabho 1 vRSabhasya sutA99.bharatena vivarjitAca nvnvtiH| aSTau bharatasya sutAH 108 zivaM gatA ekasamayena // 1 // (9) 'asaMjayANaM ti asayaMtA:-asaMyamavantaH ArambhaparigrahaprasaktAsteSAM pUjA, saMyatA eva sarvadA pUjyante, asyAM avasarpiNyAM tu navamadazamajinayorantare asaMyatAnAM api brAhmaNAdInAM pUjA pravRtteti Azcarya (10) imAni dazApi AzcaryANi anantakAlAtikrame asyAM avasarpiNyAM jAtAni, evaM ca kAlasAmyAt zeSeSvapi caturyu bharateSu paJcasu airavateSu ca prakArAntareNa daza AzcaryANi jJeyAni / atha dazAnAM AzcaryANAM tIrthavyakti:-aSTAdhikazatasiddhigamanaM zrIRSabhatIrthe 1 harivaMzotpattiH zItalatIrthe 2 aparakaGkAgamanaM zrInemitIrthe 3 strItIrthakarI mallitIrthe 4 asaMyatapUjA suvidhijinatIrthe 5, zeSANi ca upasarga 1 garbhApahAra 2 abhAvitA parSat 3 camarotpAta 4 candrasUryAvataraNalakSaNAni 5 paJca AzcaryANi zrIvIratIrthe, ekaM tAvat IS Azcarya idaM, aparaJca-(nAmaguttassa vA kammassa) nAmnA gotraM iti prasiddha yatkarma gotrAbhidhAnaM karme-11 tyarthaH tasya, kiMviziSTasya ? ( akkhINassa) akSINasya, sthiteH akSayeNa ( aveiassa) aveditasya, rasasya aparibhogena (aNijiNNassa) anirjIrNasya, jIvapradezebhyo'parizaTitasya, idRzasya gotrasya-nIcairgotrasyaI ( udaeNaM) udayena bhagavAn brAhmaNIkukSI utpanna iti yogH| Jain Education a l For Private & Personel Use Only Plaw.jainelibrary.org
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subotaca nIcairgotraM bhagavatA sthUlasaptaviMzatibhavApekSayA tRtIyabhave baddhaM, tathAhi-prathamabhaye pazcimamahAvidehe zrIvIrasa vyA01 nayasAranAmA grAmapatiH, sa caikadA kASThanimittaM vanaM gataH, tatra madhyAhne bhojanasamaye sArthabhraSTAn sAdhUn dRSTvA | 27 bhavA: hRSTazcintitavAn-aho me bhAgyaM! yadasmin samaye atithisamAgamaH, tataH paramapramodena sAdhavo'zanapAnA-18 // 26 // dibhiH pratilambhitAH, pazcAdbhojanAnantaraM sAdhUna natvA uvAca-calantu mahAbhAgA! mArga darzayAmi, tato mArge gacchadbhiH sAdhubhiryogyo'yamiti dharmopadezena samyaktvaM prApitaH, ante ca namaskArasmaraNapUrva mRtvA dvitIyamace saudharmadevaloke palyopamAyurdevo jAtaH, tatazyutvA tRtIyabhave marIcinAmA bharatacakravartiputro| jAtaH, sa ca prAptavairAgyaH zrIRSabhadevapAce pravrajitaH sthavirapAce ekAdazAGgI adhItazca, ekadA ca grISmakAle tApAdipIDitazcintitavAn-atiduSkaro'yaM saMyamabhAro mayA nirvoDhuM na zakyate gRhe gamanaM ca sarvathA anucitaM , iti dhyAtvA'bhinavaM veSaM racitavAn , tathAhi-zramaNAstridaNDaviratAH ahaM tu na tathA iti mama tridaNDaM cihnamastu, zramaNA dravyabhAvAbhyAM muNDAH ahaM tu na tatheti mama zirasi cUDA kSuramuNDana cAstu, tathA zramaNAnAM sarvebhyaH prANAtipAtAdibhyo viratirmama tu sthUlebhyaH sA'stu, zIlasugandhAH sAdhavo nAhaM tatheti mama candanAdivilepanamastu, tathA apagatamohAH zramaNAH ahaM tu mohAcchAdita iti me chantraka // 26 // astu, zramaNA anupAnaccaraNA: mama tu caraNayorupAnada astu, zramaNA niSkaSAyAH ahaM tu sakaSAya iti I iti mama kASAyyaM vastraM astu, zramaNAH snAnAdviratAH mama tu parimitajalena lAnaM pAnaM cAMstu, evaM khabuddhyA Jain Education Interational For Private & Personel Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ parivrAjakadharma vikalpitavAn, tatastaM virUpaveSaM vilokya sarve janA dharma pRcchanti tatpurazca sAdhudharma prarUpayati dezanAzaktyA ca anekAn rAjaputrAdIn pratibodhya bhagavataH ziSyatayA dadAti bhagavatA sahaiva ca viharati, ekadA bhagavAn ayodhyAyAM samavasRtastatra vandanArtha Agatena bharatena pRSTaM-khAmin ! asyAM parSadi ko'pi bharatakSetre'syAM caturviMzatikAyAM bhAvijino'sti?, bhagavAnuvAca-bharata! tava putro'yaM marIcinAmA | asyAM avasarpiNyAM vIranAmA caturvizastIrthakRt 1 videhe mUkArAjadhAnyAM priyamitranAmA cakrI 2 atraiva bharate prathamo vAsudevazca 3 bhaviSyatIti zrutvA harSito bharato gatvA triH pradakSiNIkRtya marIciM vanditvA avadat-bho marIce! yAvanto lAbhAste tvayaiva labdhAH, yatastvaM tIrthakaro vAsudevazcakrI ca bhaviSyasi, ahaM ca tava pArivAjyaM na vande kiMtu tvaM caramatIrthakaro bhaviSyasIti vande iti punaH punaH stutvA bhrtH| svasthAnaM gataH, marIcirapi tat zrutvA harSodrekAtripadI AsphoTya nRtyannidaM avocat-'prathamo vAsudevo'haM, mUkAyAM cakravatyaham / caramastIrtharAjo'haM, mAho uttama kulam // 1 // Adyo'haM vAsudevAnAM, pitA me cakravartinAm / pitAmaho jinendrANAM, mamAho uttama kulam // // 2 // ' itthaM ca madakaraNena nIcairgotraM baddhavAn , | yataH-'jAti 1 lAbha 2 kulai, 3 zvarya;4 bala 5 rUpa 6 tapaH 7 zrutaiH8 / kurvan madaM punastAni, hInAni labhate jnH||3|| tato bhagavati nivRte prAgvajanAn pratibodhya sAdhUnAM ziSyAn kurvan taiH saha viharati, ekadA ca glAnIbhUtasya tasya na ko'pi vaiyAvRtyaM karoti, tadA sa cintitavAn-aho ete bahuparicitA api para labdhAH, yatastvaM gatvA triH pradakSiNIkRyAmA cakrI 2 atraiva / / Jain Education in Goa For Private & Personel Use Only Anaw.jainelibrary.org
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyA0 GmukhaH movAca-viratAH ahaM tu vin| bhavadarzane evokto bho kapila! yAca nArogozrIva kalpa.subo- kIyA eva nirgranthAH, tato yadi nIrogo bhavAmi tadaikaM vaiyAvRtyakaraM ziSyaM karomIti, krameNa ca nIrogozrIvIrasya jAtaH, ekadA kapilanAmA rAjaputro dezanAM nizamya pratibuddho marIcinA prokto-bho kapila ! yAhi sAdhusa-II 27 bhavAH samIpe cAritraM gRhANa, tadA kapilena proktaM-khAmin ! bhavadarzane eva vrataM grahiSyAmi, tadA mriiciruvaac-bho| // 27 // kapila! zramaNAstridaNDaviratAH ahaM tu tridaNDavAnityAdi sarva kharUpaM kathitaM, tathApi sa bahulakamoM cAri-1 patraparAGmukhaH provAca-kiM bhavadarzane sarvathA dharmo nAsti ?, tadA marIcinA eSa mama yogyaH ziSya iti | ISIvicintya uktaM-kavilA itthaMpi ihayaMpi' kapila ! jainamArge'pi dharmo'sti mama mArge'pi vidyate, tat zrutvA ca | kapilastatpAbeM pravajitaH, marIcirapi anena utsUtravacanena koTAkoTisAgarapramANaM saMsAraM upojayAmAsa, yattu kiraNAvalIkAreNa proktaM 'kavilA itthaMpi ihayaMpIti' vacanaM utsUtramizritamiti, tadutsUtrabhASiNAM niyamAda-1 nantaH saMsAra iti khamatasthApanarasikatayeti jJeyaM, idaM hi tanmataM-utsUtrabhASiNastAvaniyamAdanantaH eva saMsAraH18 syAt, yadi ca idaM marIcivacanamutsUtramityucyate tadA asyApi anantaH saMsAraH prasajyate na cAso sampanastadidaM utsUtramizritamiti, taccAyuktaM, utsUtrabhASiNAM ananta eva saMsAra iti niyamAbhAvAt, zrIbha-1 gavatyAdibahugranthAnusAreNa utsUtrabhASiziromaNejamAlinilavasthApi parimitabhavatvadarzanAt, na cora // 27 // mizratvakathane'pi asya marIcivacanasya utsUtratvaM apagacchati, viSamizritAnnasyApi viSatvamevetyalaM| ajitaH, marIciyA' kapila ! janA , tadA marIcinA tathApi sa bahulakAvAca bho / 25 Jan Education For Private Personal use only O mjainelibrary.org
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasaGgena, tato'nAlocitatatkarmA caturazItilakSapUrvANi AyuH paripAlya mRtvA caturthe bhave brahmaloke dazasAgarasthitiH suraH saJjAtastatazcyutaH paJcame bhave kollAkasanniveze azItilakSapUrvAyurvipro bhUtvA viSayAsakto niHzUkaH prAnte tridaNDIbhUtvA bahukAlaM saMsAre bhrAntaH, te hi bhavAH sthUlabhavamadhye na gaNyante, tataH baDe bhave sthUNAyAM nagaryA dvAsaptatilakSapUrvAyuH puSpanAmA dvijastridaNDIbhUtvA mRtaH sasame bhaye saudharma kalpe madhyasthitiH sUroM'bhUt , tatazyutoSTame bhave caityasanniveze SaSTilakSapUrvAyuH agnidyoto nAma viprastridaNDIbhUtvA mRto navame bhave IzAnadevaloke madhyasthitikaH suraH, tatazcyuto kzane mace mandarasanniveze SaTpaJcAzalakSapUrvAyuragnibhUtinAmA brAhmaNaH ante tridaNDIbhUtvA ekAdaze bhave tRtIyakalpe madhyasthitikaH suraH, tatacyuto dvAdaze bhave zvetAmbyAM nagaryAM catuzcatvAriMzallakSapUrvAyurbhAradvAjanAmA vipraMstridaNDIbhUtvA mRtvA ayodo bhave mAhendrakalpe madhyasthitiH suraH, tatazyutaH kiyatkAlaM saMsAre bhrAntvA caturdaze bhaye rAjagRhe catustriMzallakSapUrvAyuH sthAvaro nAma viprastridaNDIbhUtvA mRtaH paJcadaze bhave brahmaloke madhya sthitiko devaH SoDaze bhave koTivarSAyurvizvabhUtinAmA yuvarAjaputraH sambhUtimunipAdAnte cAritraM gRhItvA varSasahasraM dustapaM tapastapyamAno mAsopavAsapAraNAyAM mathurAyAM gocaracaryArtha gataH, tatra ekayA dhenvA tapaHkRzatvAdbhuvi pAtitaH, tad dRSTvA ca | 1 durbhASitenaikenetyAdhupadezamAlAyAM, kaviletyAdeH nirupacarito jainadharme atra tu sopacarita iti malayagiripAdAH, jamAlematAntare-| NAnantA bhavA uktAH svayaM lokaprakAze Jain Education lic ea For Private & Personel Use Only (Pww.jainelibrary.org
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 2 // 28 // Jain Education In | pariNayanArthaM tatrAgatena vizAkhanandinAmnA pitRvyaputreNa hasitaH san kupitastAM dhenuM zRGgayorgRhItvA AkAze bhramitavAn, nidAnaM caivaM kRtavAn- yadanena ugratapasA bhavAntare bhUyiSThavIryo bhUyAsaM, tato mRtvA saptadaze bhave mahAzu utkRSTasthitiH suraH tatazcyutaH aSTAdaze bhave potanapure svaputrIkAmukasya prajApate rAjJo mRgAvatyAH putryAH patnyAzca kukSau caturazItilakSavarSAyustriSpRSTanAmA vAsudevaH, tatra vAlye'pi prativAsudevazAlikSetravikAriNaM siMhaM vimuktazastraH karAbhyAM vidAritavAn krameNa ca vAsudevatvaM prAptaH, ekadA ca zayyApAlakaM AdiSTavAn- pardasmAsu nidrANeSu ete gAyanA gItagAnAnnivAraNIyAH, tena ca gItarasAsaktena vAsudeve nidrANe'pi te na nivAritAH, tataH kSaNAt pratibuddhena vAsudevena AH pApa ! madAjJApAlanAdapi tava gItazravaNaM priyaM labhakha tarhi tatphalaM ityuktvA tatkarNayostaptaM trapu kSiptavAn tena ca karNayoH kIlakaprakSepakAraNaM karmopArjitavAn evaM ca kRtAnekaduSkarmA tato mRtvA ekonaviMze bhave saptamanarake nArakatayA utpannaH, tato nirgatya viMzatitame bhave siMhastato mRtvA ekaviMzatitame bhave caturthanarake, tato nirgatya bahUn bhavAn bhrAntvA dvAtriMze bhave manuSyatvaM prApyopArjitazubhakarmA trayoviMze bhave mUkAyAM rAjadhAnyAM dhanaJjayasya rAjJo dhAriNyA devyAH kukSau caturazItilakSapUrvAyuH priyamitranAmA cakravarttI babhUva, sa ca pohilAcAryasamIpe dIkSAM gRhItvA varSakoTiM yAvat pari 1 jinabhavAt prAk SaSThe bhave poTTilakumAra : mRtazca sahasrAre'bhUditi samavAye, uktabhavagrahaNaM vinA hi nAnyadbhavagrahaNaM SaSThaM zrUyate bhagavata ityetadeva SaSThabhavagrahNatayA vyAkhyAtamiti vAkyArthamanavabudhya yathAruci kathanaM khAdyAnAM na matimatAM mAnyaM, nahi bhavadvayena kalyANakAli saMgatirucitA zrIvIrasya 27 bhavAH 15 20 24 // 28 // Mw.jainelibrary.org
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlya caturviMzatitame bhave mahAzukre devaH, tatazcyutaH paJcaviMze bhave ihaiva bharatakSetre chatrikAyAM nagaryAM jisazatrunRpaterbhadrAdevyAH kukSau paJcaviMzativarSalakSAyurnandano nAma putraH, sa ca pohilAcAryapArzve cAritraM gRhItvA yAvajjIvaM mAsakSapaNairvizatisthAnakArAdhanena ca tIrthakara nAmakarma nikAcya varSalakSaM cAritraparyAyaM paripAlya | mAsikayA saMlekhanayA mRtvA SaDviMzatitame bhave prANatakalpe puSpottarAvataMsakavimAne viMzatisAgaropamasthitiko devo jAtaH, tatazcyutvA tena marIcibhavabaddhena nIcairgotrakarmaNA bhuktazeSeNa saptaviMze bhave brAhmaNakuNDa| grAme nagare RSabhadattasya brAhmaNasya devAnandAyAH brAhmaNyAH kukSau utpannaH, tataH zakra evaM cintayati (jannaM arahaMtA vA ) yat evaM nIcairgotrodayena arhanto vA ( cakkavaTI vA ) cakravartino vA ( baladevA vA ) baladevA vA ( vAsudevA vA ) vAsudevA vA ( antakulesu vA ) antyAH zUdrAsteSAM kuleSu vA ( pantakulesu vA ) prAntA - adhamAcArAH teSAM kuleSu vA (tucchakulesu vA ) tucchA - alpakuTumbAsteSAM kuleSu vA (dariddakulesu vA ) daridrA - nirdhanAsteSAM kuleSu vA (kiviNakulesu vA ) kRpaNA :- adAtArasteSAM kuleSu vA (bhikkhAgakulesu vA ) bhikSAkA :- cAraNAdayasteSAM kuleSu vA ( mAhaNakulesu vA ) brAhmaNAnAM kuleSu vA ( AyAiMsu vA ) AgatA atItakAle ( AyAiMti vA ) Agacchanti varttamAnakAle ( AyAissaMti vA ) AgamiSyanti anAgatakAle ( kucchisi ) kukSau (ganbhattAe ) garbhatayA ( vakkamiMsu vA ) utpannA vA ( vakkamaMti vA ) utpadyante vA ( vakkamissaMti vA ) utpatsyante vA paraM ( no ceva NaM ) naiva ( joNIjammaNanikakhamaNeNaM ) yonyA yat 10 14 w.jainelibrary.org
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 kalpa.sabo-IS janmArtha niSkramaNaM tena (nikakhamiMsa vA) niSkrAntA vA (nikakhamaMti vA) niSkAmanti vA (nikakhami-nIcagotrevyA0 2.ssaMti vA ) niSkramiSyanti ca, ayamarthaH yadyapi kadAcit karmodayena AzcaryabhUtastucchAdikuleSu arhadAdInAM vajanma vi. avatAro bhavati paraM janma tu kadAcinna bhUtaM na bhavati na bhaviSyati ca // (18) // niicgotro|| 29 // / (ayaM ca NaM) ayaM pratyakSaH (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (jaMbuddIve dIve) jaMbUdvIpe dvIpe (bhArahe vAse) bharatakSetre (mAhaNakuMDaggAme nayare ) brAhmaNakuNDagrAme nagare (usamadattassa raNavicAraH : |mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya (koDAlasaguttassa) koDAlasagotrasya (bhAriyAe bhAryAyAH (devANa& dAe mAhaNIe ) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe ) jAlandharasagotrAyAH (kuJchisi gambhattAe / vakrate ) kukSau garbhatayA utpannaH // (19) // (taM jIameyaM ) tasmAt hetoH jItaM etat-AcAra eSa ityarthaH, keSAM 8 ityAha-(tIapaccuppannamaNAgayANaM) atItavartamAnaunAgatAnAM (sakkANaM deviMdANaM devarAyANaM) zakrANAM devendrANAM,devarAjAnAM, ko'sau? ityAha-yat (arihaMte bhagavaMte) arhato bhagavataH (tahappagArehito.) tathAprakArebhyaH (aMtakule hito) antakulebhyaH (paMtakulehito) prAntakulebhyaH (tucchakulehito) tucchaku|| lebhyaH (dariddakulehito) daridrakulebhyaH (bhikkhAgakulehiMto) bhikSAcarakulebhyaH (kivinnkulehiNtkRpnn-1||29|| kulebhyaH (mAhaNakulehito) brAhmaNakulebhyazcAdAya (tahappagAresu) tathAprakAreSu (uggakulesu vA.) ugrakuleSu vA ( bhogakulesu vA) bhogakuleSu vA (rAyannakulesu vA) rAjanyakuleSu vA (nAyakulesu vA) jJAtakuleSu vA| 28 in Educatan Interna For Private Personel Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ (khattiyakulesu vA) kSatriyakuleSu vA (harivaMsakulesu vA ) harivaMzakuleSu vA (annayaresu vA ) anyatareSu vA (tahappagAresu) tathAprakAreSu (visuddhajAikulavaMsesu) vizuddha jAtikule yatra idRzeSu vaMzeSu (jAva rajja-18 siriM) yAvat rAjyazriyaM (kAremANe ) kurvatsu (pAlemANe) pAlayatsu ca ( sAharAvittae.) mocayituM indrANAM eSaH AcAraH, (taM seyaM khalu mamavi) tataH zreyaH khalu yuktametanmamApi (samaNaM bhagavaM mahAvIraMkA zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM ( caramatitthayaraM) caramatIrthakaraM (puvvatitthayaraniddiDha) pUrvatIrthakarairnirdiSTaM (mAhaNakuMDagAmAo nayarAo) brAhmaNakuNDagrAmAt nagarAt ( usabhadattassa mAhaNassa) RSabhadattasya brAhma-1 zANasya (bhAriyAe) bhAryAyAH ( devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasagottAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchio) kukSemadhyAt (khattiakuMDaggAme nayare) kSatriyakuNDagrAme nagare (nAyAzANaM khattiANaM) jJAtAnAM-zrIRSabhasvAmivaMzyAnAM kSatriyavizeSANAM madhye (siddhatthassa khattiassa) siddhAzarthasya kSatriyasya (kAsavaguttasma) kAzyapagotrasya (bhAriyAe)bhAryAyAH (tisalAe) trizalAyAH (khatti | 1 atrAha kazcit yat anena pUrvatIrthakarairmahAvIrasya garbhApahAraH kalyANakatayA pratipAdita iti, tat abhinivezamahimAnameva gamayati, / yato'tra mocanArthakena saMharaNenAnvayaH zreyaHzabdasya, pUrvatIrthakara ityAdIni tu zrIvIravibhorvizeSaNAni prAganekazaH pratipAditAni, 2 saMharaNArhatAjJApanAya, siddhArthasya nRpatvaM nAnena hanyate, 'rajeNa raTeNa' mityAdhukteH 'ciccA rajaM ciccA raddha'mityAdyukteH 'sphItamapahAya rAjya'mityuktezca na kalpitA nRpatitA - Jain Education in For Private & Personel Use Only naw.jainelibrary.org
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- ANIe) kSatriyANyAH (vAsihasaguttAe) vAziSTasagotrAyAH (kuJchisi gambhattAe) kukSau garbhatayA saMharaNAdevyA02 (sAharAvittae) mocayituM, tathA-(jevia NaM se tisalAe khattiANIe ganbhe) yo'pi ca tasyAH triza-zaHmU.21 lAyAH kSatriyANyAH garbhaH putrikArUpaH (taMpia NaM devANaMdAe mAhaNIe)taM api devAnandAyAH brAhmaNyAH // 30 // S(jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchisi gambhattAe) kukSau garbhatayA (sAharAvittae) mocayituM, (tikaTTha) iti kRtvA (evaM saMpehei) evaM-pUrvoktaM vicArayati (saMpehittA) vicArya ca (hariNegamesiM) harinaigameSinAmakaM (pAittANIAhivaI) padAtikaTakAdhipati (devaM saddAvei) devaM AkArayati, (saddAvittA) AkArya (evaM vayAsI) evaM indraH avAdIt // (20) // kiM tadityAha-(evaM khalu devANuppiA!) evaM nizca | yena he harinaigameSin ! (na eaMbhUaM) na etadbhUtaM (na eaM bhavvaM ) na etat bhavati (na eaM bhavissaM) na etat bhaviSyati (jannaM arihaMtA vA) yat arhanto vA (cakkavahi vA) cakradharA vA (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA) vAsudevA vA (aMtakulesu vA) antyakuleSu vA (paMtakulesu cA) prAntA:-adhamAcArAH teSAM kuleSu vA (tucchakulesu vA) tucchA:-alpakuTumbAsteSAM kuleSu vA (dariddakulesu vA) daridrA:nirdhanAsteSAM kuleSu vA (kiviNakulesu vA) kRpaNA:-adAtArasteSAM kuleSu vA (bhikkhAgakulesu vA) // 30 // bhikSAkAH-cAraNAdayaH teSAM kuleSu vA (mAhaNakulesu vA)brAhmaNAnAM kuleSu vA (AyAiMsu vA) AgatAH atItakAle (AyAiMti vA) Agacchanti vartamAnakAle (AyAissaMti vA) AgamiSyanti anAgatakAle, Jan Education Intematon For Private Personel Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. su. 6 ( evaM khalu arahaMtA vA) anena prakAreNa nizcayena arhanto vA (cakkavahI vA) cakravartino vA (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA vA vAsudevA vA (uggakulesu vA) zrIRSabheNa ArakSakatayA sthApitAH ugrAH teSAM kuleSu vA (bhogakulesu vA) gurutayA sthApitAH bhogAH teSAM kuleSu vA ( rAiNNakulesu vA ) mitrasthAne sthApitAH rAjanyAsteSAM kuleSu vA (vattiyakulesu vA ) prajAlokatayA sthApitAH kSatriyAsteSAM kuleSu vA (harivaMsakulesu vA) pUrvavairisurAnItaharivarSakSetrayugalasya vaMzo harivaMzastasya kuleSu vA ( aNNayaresu vA ) anyatareSu vA (tahappagAresu ) tathAprakAreSu ( visuddhajAikulavaMsesu ) vizuddhe jAtikule yatra idRzeSu vaMzeSu, mAtRpakSo jAtiH pitRpakSaH kulaM ( AyAiMsu vA ) AgatA vA ( AyAiMti vA ) Agacchanti vA ( AyAissaMti vA ) AgamiSyanti vA, // (21) // tarhi bhagavAn kathamutpanna 1 ityAha- (asthi puNa ese'vi bhAve) asti punaH eSo'pi bhavitavyatAnAmapadArtha: ( logaccherayabhUe) loke AzcaryabhUtaH ( anaMtAhiM ussappiNIosappiNIhiM ) anantAsu utsapiNyavasarpiNISu (viitAhiM ) vyatikrAntAsu satISu (samuppajjai ) idRzaH kazcidbhAvaH samutpadyate ( nAmaguttassa vA ) nAmnA kRtvA gotrasya, arthAt nIcairgotranAmakasya veti pakSAntare (kammassa ) karmaNaH, kiMviziTasya ? ( akkhINassa ) sthite: akSayeNa akSINasya, punaH kiMvi0 ? ( aveiassa ) rasasyAparibhogena aveditasya, punaH kiMvi0 1 ( aNijjiNNassa ) ata eva anirjIrNasya- AtmapradezebhyaH apRthagbhUtasya ( udaraNaM ) udayena kRtvA (jannaM arahaMtA vA ) yat mIcairgotrodayena kRtvA arhanto vA ( cakkavahI vA ) cakravartino vA ? jinAdyAgamanaAzcarya janmano' bhAvaH sU. 21-22 10 14
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo vyA0 1 // 31 // (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA vA) vAsudevA vA (aMtakulesu vA) antyakuleSu vA (paMtakulesuvA) zrIvIrAgaprAntakuleSu vA (tucchakulesu vA)tucchakuleSu vA (dariddakulesu vA) daridrakuleSu vA (bhikkhAgakulesuvA) bhikSA- manaM saMharacarakuleSu vA (kiviNakulesu vA) kRpaNakuleSu vA (mAhaNakulesu vA) brAhmaNakuleSu vA (AyAiMsu vA) NAcAra:mU. AgatA vA (AyAiMti vA) Agacchanti vA (AyAissaMti vA) AgamiSyanti vA ( kuJchisi) kukSau 23-24 (ganbhattAe) garbhatayA ( vakkamiMsu vA ) utpannA vA (vakkamaMti vA) utpadyante vA (vakkamissaMti vA) utpatsyante vA (no ceva NaM) paraM naiva (joNIjammaNanikkhamaNeNaM) yonimArgeNa janmanimittaM niSkramaNena kRtvA (nikkhamiMsu vA) niSkrAntA vA (nikkhamaMti vA) niSkrAmanti vA (nikkhamissaMti vA) niSkramiSyanti vA // (22) / (ayaM |ca NaM) ayaM pratyakSaH (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (jaMbuddIve dIve) jaMbUdvIpe dvIpe (bhaarhe| vAse) bharatakSetre (mAhaNakuMDaggAme nayare) brAhmaNakuNDagrAme nagare (usabhadattassa mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya (koDAlasaguttassa) koDAlasagotrasya ( bhAriyAe) bhAryAyAH (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH ( jAlaMdharasaguttAe ) jAlandharasagotrAyAH (kuJchisi gambhattAe vakaMte ) kukSau garbhatayA utpnnH|| (23) // | (taM jIameyaM) tasmAt AcAra eSaH (tIapaccuppannamaNAgayANaM) atItavartamAnAnAgatAnAM (sakkANaM deviMdANaM devarAyANaM) zakrANAM devendrANAM devarAjAnAM (arihaMte bhagavaMte ) ahaMto bhagavataH ( tahappagAre-18 // 31 // Jain Education Mona For Private & Personel Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamasa NAdazaH sU. 25 hiMto) tathAprakArebhyaH (aMtakulehito) antakulebhyaH ( paMtakulehito ) prAntakulebhyaH (tucchakulehito ) tucchakulebhyaH ( dariddakulehito ) daridrakulebhyaH ( kiviNakulehito ) kRpaNakulebhyaH ( vaNImagakulehito) bhikSAcarakulebhyaH (mAhaNakulehito) brAhmaNakulebhyazca (tahappagAresu) tathAprakAreSu ( uggakulesu vA) ugrakuleSu vA (bhogakulesu vA) bhogakuleSu vA ( rAyannakulesu vA ) rAjanyakuleSu vA (nAyakulesu vA) jJAtakuleSu vA (khattiakulesu vA) kSatriyakuleSu vA (ikkhAgakulesu vA) ikSvAkakuleSu vA ( harivaMsakulesu vA) harivaMzakuleSu vA (aNNayaresu vA) anyatareSu vA (tahappagAreSu) tathAprakAreSu (visuddhajAikula-| vaMsesu) vizuddhajAtikulavaMzeSu (sAharAvittae) mocayituM // (24) // (taM gaccha NaM devANuppie) yasmAt kAraNAt indrANAM eSa AcAraH tasmAtkAraNAt tvaM gaccha devAnupriya ! he hariNaigameSin ! ( samaNaM bhagavaM mahAvIraM) zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM (mAhaNakuMDaggAmAo nayarAo) brAhmaNakuNDagrAmAt nagarAt ( usabhadattassa mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya (koDAlasaguttassa) koDAlasagotrasya (bhAriyAe) bhAryAyAH (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH ( kucchio kukSeH lAtvA (khattiyakuDaggAme nayare) kSatriyakuNDagrAme nagare (nAyANaM khattiANaM) jJAtajAtIyAnAM kSatriM-18 yANAM madhye (siddhatthassa khattiassa) siddhArthasya kSatriyasya (kAsavaguttassa) kAzyapagotrasya (bhAriyAe) bhAryAyAH (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH ( vAsiTThasaguttAe) vAziSThagotrAyAH 10 Jain Education a l For Private & Personel Use Only swimww.jainelibrary.org
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMharaNaM mU. 26 kalpa sabo-JI(kuJchisi gambhattAe) kukSau garbhatayA ( sAharAhi ) muJca, (je'viya NaM) yo'pi ca ( se tisalAe) tasyAH vyA. 1 trizalAyAH (khattiANIe)kSatriyANyAH (ganbhe) garbhaH (taMpiya NaM)taM api (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAHbrAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe)jAlandharagotrAyAH (kucchisi) kukSau (ganbhattAe) garbhatayA(sAharAhi) // 32 // muJca (sAharitA) muktvA (mama eamANatti) mama etAM AjJapti-AjJA (khippAmeva) zIghrameva (pacappiNAhi) pratyarpaya, kArya kRtvA''gatya mayaitat kArye kRtaM iti zIghra nivedaya itythaiH| (25) // / tae se hariNegamesI) tataH sa hariNaigameSI ( pAyattANiyAhivaI deve ) pdaatyniikaadhiptirdevH| II ( sakeNaM deviMdeNaM) zakreNa devandreNa (devarannA) devarAjena ( evaM vutte samANe ) evaM uktaH san (haTTa) (jAva) yAvatkaraNAt tuTThacittamANaMdie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANa ityAdi sarva vaktavyaM (hiyae) harSapUrNahRdayaH, athaivaMvidhaH san hariNaigameSI ( karayala) karatalAbhyAM (jAva) yAvatkAraNAt pariggahiyaM dasa-18 nahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM iti prAgvat vAcyaM ( ka1) tathA mastake aJjaliM kRtvA ( ja devo ANaveitti) yat zakraH AjJApayati ityuttavA (ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNe ) AjJAyA-uktarUpAyA yadacanaM tadvinayena pratizRNoti-aGgIkaroti (paDisuNittA) pratizrutya ca-aGgIkRtya ca (uttarapuracchimaM disi-N | 1 yadA saMharaNasya kalyANakatA tadA indraH svayameva tadakariSyat na padAtyanIkAdhipenAkArayiSyat , zreyaHprakarSAbhilASayuktatvAttasya, janmAdikalyANakavat , RSabharAjyAbhiSekaH svayaM kRta indreNeti tasya vizeSeNa khAyena kalyANakatA svIkAryA / // 32 // 26 2020 Jain Education in ISOw.jainelibrary.org
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ kriyakaraNa bhAgaM IzANakoNanAmake digvibhAga ityarthaH tatra (avakamai ) apakrAmati gacchatItyarthaH (avakkamittA) apakramya-gatvA ca ( viuviasamugghAeNaM samohaNai ) vaikriyasamudghAtena samuddhanti-vaikriyazarIrakaraNA) prayatnavizeSa karotItyarthaH (samohaNittA) prayatnavizeSa kRtvA (saMkhijjAI joaNAI) saMkhyeyayojanapramANaM daMDa daNDAkAraM zarIrabAhalyaM UdhvoMdhaAyataM jIvapradezakarmapudgalasamUhaM (nissiraha)zarIrAbahiH niSkAsa-1 yatItyarthaH, tatkurvANastu evaMvidhAn pudgalAn Adatte, (taMjahA) tadyathA-(rayaNANaM) ratnAnAM-karketanAdInAM 1 yadyapi ratnapudgalA audArikA vaikriyazarIrakaraNe asamarthAH tatra vaikriyavargaNApudgalA eva upayujyante tadapi ratnAnAM iva sArapudgalA iti jJeyaM (vayarANaM) vajrANAM-hIrakANAM 2 (veruliANaM) vaiDUryANAM-nIlaratnAnAM 3 (lohiakkhANaM) lohitAkSANAM 4 (masAragallANaM) masAragallAnAM 5 (haMsagambhANaM) haMsagarbhANAM 6 (pulayANaM) pulakAnAM 7 (sogaMdhiANaM) saugandhikAnAM 8 (joIrasANaM) jyotIrasAnAM 9 (aMjaNANaM) anjanAnAM? 10 (aMjaNapulayANaM) acanapulakAnAM 11 (jAyarUvANaM) jAtarUpANAM 12 (subhagANaM)subhagAnAM 13 ( aMkANaM) aGkAnAM 14 (phalihANaM) sphaTikAnAM 15 (rihANaM) riSThAnAM 16 etAH SoDaza ratnajAtayasteSAM ca (ahA-14 bAyare) yathAbAdarAn-atyantaM asArAn sthUlAn ityarthaH (puggale)tAn pudgalAn (parisADeha) parityajati, 1 labdhyA'nyavargaNApuralAnAmanyavargaNAtvena pariNatesaidArikANyapi vA santu 2 uditavaikriyanAmakarmapudgalAniti zrIharibhadrAdyA AcAryA For Private & Personel Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ manAdi sU. 88 (parisADittA) parityajya (ahAsuhame) yathAsUkSmAn-atyantaM sArAn ityarthaH, tAn (puggale ) pudgalAn devasyAgavyA.1 (pariAei) paryAdatte-gRhAtItyarthaH / / (26) ||(priyaaittaa) paryAdAya-gRhItvA (ducaMpi) dvitIyavAra api (veubiyasamugghAeNaM) vaikriyasamudghAtena (samohaNai) samuddhanti-pUrvavat prayatnavizeSaM karoti, (samohaNittA) // 33 // prayatnavizeSaM kRtvA (uttaraveuvirUvaM ) uttaravaikriyaM-bhavadhAraNIyApekSayA anyat ityarthaH, IdRzaM rUpaM (viuccA) vikurvati-karoti (viuvittA) tathA kRtvA (tAe ) tayA (ukiTAe) utkRSTayA-anyeSAM gatibhyo manoharayA ( turiAe ) tvaritayA-cittautsukyavatyA (cavalAe) kAyacApalyayuktayA (caMDAe) caNDayA-atyantatIvrayA (jayaNAe) zeSagatijayanazIlayA (udbhUAe) udbhUtayA-pracaNDapavanodbhUtadhU mAderiva (sigghAe) ata eva zIghrayA, cheAetti kutracit pAThaH tatra chekayA-vinaparihAradakSayA, 18( divAe) devayogyayA, idRzyA (devagaie) devagatyA ( vIivayamANe .vIivayamANe) atiga|cchan 2-adhastAduttaran 2 ( tiriamasaMkhijANaM dIvasamuddANaM ) tiryaga asaMkhyayAnAM dvIpasamudrANAM (majjhamajjheNaM) madhyaMmadhyena-madhyabhAgena (jeNeva jaMbuddIve dIve) yatraiva jambUdvIpo dvIpaH (bhArahe vAse) bharatakSetraM (jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare) yatraiva brAhmaNakuNDagrAmanagaraM (jeNeva usabhadattassa mAha- // 3 // Nassa gihe ) yatraiva RSabhadattasya brAhmaNasya gRhaM (jeNeva devANaMdA mAhaNI) yatraiva devAnandA brAhmaNI (teNeva | 1 vaikriyanirmANayogyAn / 2 vaikriyarUpanirmANAya / Sa030093979000000000000000 For Private & Personel Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ uvAgacchaha) tatraiva upAgacchati ( uvAgacchittA) upAgatya ca (Aloe) Aloke-darzanamAtre (samaNassa garbhasaMkrAbhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (paNAmaM karei) praNAmaM karoti ( paNAmaM karittA) maNaM praNAmaM kRtvA ca ( devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH ( saparijaNAe) saparivArAyAH (osovaNiM) avakhApinInidrAM (dalai) dadAti (dalittA) tAM dattvA ca (asubhe puggale ) azucIna pudgalAn apavitrAnityarthaH (avaharai ) apaharati-dUrIkaroti ( avaharittA ) tathA kRtvA ca (subhe puggale) zubhAna || pudgalAn, pavitrapudgalAnityarthaH (pakkhivai ) prakSipati, (pakkhivittA) prakSipya ca ( aNujANau me bhayavaMatikaTTha) anujAnAtu-AjJAM dadAtu mahyaM bhagavAn itikRtvA-ityuktvA (samaNaM bhagavaM mahAvIraM) zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM ( avAbAhaM ) vyAbAdhArahitaM ( avAbAheNaM) avyAbAdhena-sukhena (diveNaM pahAveNaM) divyena prabhAveNa (karayalasaMpuDeNaM giNhai) karatalasampuTe gRhNAti, na ca tena gRhyamANasyApi garbhasya kAcit pIDA syAt, yaduktaM bhagavatyAM-'prabhU NaM bhaMte ! hariNegamesI sakkadUe itthIgabhaM nahasiraMsi vA romakUvaMsi vA sAha 1 praNAmakriyAdarzanena zakrastavapAThAbhyupagamakAriNAM cyavanayAbhyupagamavatA jaDimamanAnAmatrApi zakrastavAbhyupagamaprasaMgaH 1812 ruhirakalamalANi ya na havantIti vAkyaM tu viziSTAzucipudgalaniSedhakhyApakaM, prakSepyadivyapudgalApekSayA vA'trAzucipudgalAH / 183 prabhuH bhadanta ! hariNaigameSI zakradUtaH strIgarbha nakhazirasi vA romakUpe vA moktaM vA niSkAsayituM vA ?, hanta prabhuH, naiva tasya garbhasya | AvAdhAM vA vibAdhA vA utpAdayet, chavicchedaM punaH kuryAt / 2 (bhaga0 sU0 186) Jain Education to al For Private & Personel Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRttiH kalpa.subo-rittae vA niharittae vA?, haMtA pabhU, no ceva NaM tassa ganbhasa AbAhaM vA vivAhaM vA uppAejA, chavicche garbhaparAvyA0 2 puNa karijA' chavicchedaM-tvakchedanaM akRtvA garbhasya pravezayituM azakyatvAditi ( karayalasaMpuDeNaM ginnhittaa)| hastatalasampuTe gRhItvA ca (jeNeva khattiyakuNDaggAme nayare) yatraiva kSatriyakuNDagrAmanagaraM (jeNeva siddha-I // 34 // zatthassa khattiyassa gihe) yatraiva siddhArthasya kSatriyasya gRha (jeNeva tisalA khattiyANI) yatraiva trizalA kSatriyANI (teNeva uvAgacchai) tatraiva upAgacchati (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH (sapariaNAe) parivArasahitAyAH (osovaNiM) avasvApinIM nidrAM ( dalai ) dadAti ( dalittA ) tAM dattvA ca ( asubhe puggale avaharai) azubhAn pudgalAn dUrIkaroti (avaharittA)tathA kRtvA (subhe puggale pakkhivai) zumAn pudgalAn prakSipati, (pakkhivittA) prakSipya ca (samaNaM bhagavaM mahAvIraM ) zramaNaM bhaga-1 vantaM mahAvIraM ( avAbAhaM ) vyAbAdhArahitaM (avAbAheNaM) avyAbAdhena-sukhena ( diveNaM pahAveNaM) divyena prabhAveNa (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH ( kucchisi gabbhattAe ) kukSau garbhatayA (sAharai) muJcati, atra garbhAzayAt garbhAzaye,garbhAzayAt yonau,yonegarbhAzaye, yoneryonau, iti garbhasaMharaNe caturbhaGgI saMbhavati, tatra yonimArgeNa AdAya garbhAzaye muzcatItyayaM tRtIyo bhaGgo'nujJAtaH zeSAzca niSiddhAH // 34 // |zrIbhagavaMtIsUtre (jevia NaM se tisalAe khattiANIe gabbhe) yo'pi ca tasyAH trizalAyAH ksstriyaannyaaH| 1 garbhasaMkramasyApi kalyANakatA cet janmamahAdivat svayaM syAt karttavyamidaM, na niyuktaiH kAraNIyaM, 2-(bhaga0 219 patre sU0 186) dAya garbhAzAzayAta yonI,yA chisi gadiveNaM pahAvejamaNaM bhaga 23 Jain Education in de For Private & Personel Use Only Amr.jainelibrary.org
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ garbhaH putrIrUpaH (taMpia) garbha (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (kucchisi ganbhattAe) (kukSi-ISI AjJApraviSaye garbhatayA (sAharai ) muJcati (sAharittA) muktvA ca (jAmeva disi pAunbhUe) yasyAH eva dizaH tyarpaNaM sU. sakAzAt prAdurbhUtaH-AgataH (tAmeva disiM paDigae) tasyAM evaM dizi pazcAdgataH sa deva iti // (27) // (tAe ukiTThAe) tayA anyeSAM gatibhyo manoharayA (turiAe)cittautsukyavatyA (cavalAe ) kAyacApalyayuktayA (caMDAe) atyantatIvrayA (jayaNAe) sakalagatijecyA (uduAe) UddhatayA (sigghAe) ata| eva zIghrayA (divAe) devayogyayA (devagaie) idRzyA devagatyA (tiriamasaMkhijANaM) tiryag asaGkhyeyAnAM (dIvasamudANaM majjhaMmajjheNaM) dvIpasamudrANAM madhyaMmadhyena-madhyabhAgena bhUtvA ( joyaNasayasAhassi-IS ehiM) yojanalakSapramANAbhiH (viggahehiM) vIkhAbhiH-vigraha:-padanyAsAntaHvIMkhAbhirgatibhiratyarthaH (uppayamANe) Urdhva utpatan 2(jeNAmeva sohamme kappe ) yatra sthAne saudharme kalpe (sohammavaDiMsae vimANe) saudharmAva taMsakavimAne (sakaMsi sIhAsaNaMsi) zakranAmani siMhAsane (sake deviMde devarAyA) zakro devendra devarAjoIS'sti (teNAmeva uvAgacchada) tatraiva sthAne upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya ca (sakassa deviMdassa|| devaranno) zakrasya devendrasya devarAjasya (tamANattiaMkhippAmeva) tAM pUrvoktAM AjJAM zIghrameva ( pacappi-18 Na) pratyarpayati-kRtvA nivedayati sa deva iti // (28) // Jain Educational For Private & Personel Use Only aw.jainelibrary.org
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ |saMharaNakAlAdi sU. 29 kalpa.sabo-IST (teNaM kAleNaM) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn vyA02mahAvIraH (je se vAsANaM tace mAse) yo'sau varSANAM-varSAkAlasambandhI tRtIyo mAsaH (paMcame pakkhe) paJcamaH pakSaH, ko'sau ? ityAha-(Asoabahule) AzvinamAsasya kRSNapakSaH (tassa NaM Asoabahulassa) AzvinakRSNa-| // 35 // pakSasya (terasIpakkheNaM) trayodazyAH pakSaH pazcArdharAtrirityarthaH, tasyAM (bAsIi rAiMdiehiM viikaMtehi) vyazItau ahorAtreSu atikrAnteSu (tesIimassa rAiMdiassa)yazItitamasyAhorAtrasya (aMtarA vaTTamANassa) antasarakAle-rAtrilakSaNe kAle vartamAne (hiANukaMpaeNaM) hitena-khasya indrasya ca hitakAriNA tathA anukampa kena-bhagavato bhaktena, anukampAyAzca bhaktivAcitvaM 'AyariaaNukaMpAe gaccho aNukaMpio mhaabhaago'| iti vacanAt, (hariNegamesiNA deveNaM) idRzena hariNaigameSinAmakena devena (sakvayaNasaMdiTTeNaM)zakravacanasaMdiSTena-preSitena (mAhaNakuMDaggAmAo) brAhmaNakuNDagrAmAt ( nayarAo) nagarAt ( usabhadattassa mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya (koDAlasaguttassa)koDAlasagotrasya (bhAriAe devANaMdAe mAhaNIe bhAyoyA devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchio) kukSita: (khatti 1 mAsapakSAdidarzanena kalyANakatAbhisandhiH satyasandhAzUnyAnAmeva, kutrApi tAdRzastallakSaNasyAzruteH, kiMca-meghakumArAdInAM dIkSAdAvapi tacchuteH, indrAdimahotsavastu nAtra gandhato'pi 2 hitAnukampakadevakRtatvena na kalyANakatAyA lezo'pi, kalyANakasya bhaktimAtravihitatvAt 3 AcAryabhaktyA mahAmAgo gaccho bhaktaH (ogha0 127 bhASyaM) 968993 // 35 // Jain Education in For Private & Personel Use Only Mmjainelibrary.org
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ akuMDaggAme nayare) kSatriyakuNDagrAme nagare (nAyANaM khattiANaM) jJAtajAtIyAnAM kSatriyANAM (siddhatthassa saMharaNadakhattiyassa) siddhArthasya kSatriyasya ( kAsavaguttassa) kAzyapagotrasya (bhAriAe tisalAe khattiANIe || zAyAM jJAbhAryAyAstrizalAyAH kSatriyANyAH (vAsiTThasaguttAe) vAziSTagotrAyAH (putvarattAvarattakAlasamayaMsi) madhya- | natrayaM mU. rAtrakAlasamaye (hatthuttarAhiM nakkhatteNaM) uttarAphAlgunInakSatre (jogamuvAgaeNaM) candreNa sambandhaM upAgate| (avAbAha)pIDArahitaM yathA syAttathA(avAbAheNaM diveNaM pahAveNaM)avyAbAdhena divyaprabhAveNa(kucchisi gabbhattAe sAharie) kukSiviSaye garbhatayA saMhRtaH-mukta ityrthH| atra kaverutprekSA-'siddhArthapArthivakulAptagRhapraveze, mauhatamAgamayamAna iva kSaNaM yH|raatriNdivaanyussitvaan bhagavAn hyazIti, viprAlaye sa caramo jinarAT punAtu // (29) / (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM)tasmin samaye ca (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (tinnANovagae Avi hutthA) tribhimA'naH upagataH-sahitaH abhavat, (sAharijjissAmitti jANai) saMhariSyamANa:-mAM itaH saMhariSyati iti jAnAti, ( sAharijjamANe no jANai) saMhiyamANaH saMharaNasamaye na jAnAti, (sAhariemitti jANai) saMhRto'smIti ca jAnAti, nanu saMhiyamANo na jAnAtIti || kathaM yuktaM?, saMharaNasya asaGkhyasAmayikatvAt bhagavatazca saMharaNakartRdevApekSayA viziSTajJAnavattvAt , ucyate, idaM vAkyaM saMharaNasya kauzalajJApakaM, tathA tena saMharaNaM kRtaM bhagavataH yathA bhagavatA jJAtamapi ajJAtamivAbhUt pIDA'bhAvAt , yathA kazcidvadati tvayA mama pAdAttathA kaNTaka uddhRto yathA mayA jJAta eva neti, saukhyAtizaye kAle ( teNaM samaeNaM ) tAvAna vyazIti, viprAlaya mAdhavakulApsagRhapraveze, mAtA 14 in Education a l
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ sU.31 kalpa.sabo- ca satyevaMvidho vyapadezaH siddhAnte'pi dRzyate, tathAhi-tahiM devA vaMtariA, varataruNIgIavAiaraveNaM / vyA0 2 / nicaM suhiapamuiA, gayaMpi kAlaM na yAti // 1 // ityAdi, tathA ca 'sAharijjamANeci jANaI' (399 sU0) IS ityAcArAGgoktena virodho'pi na syAt , iti mantavyam // (30) // // 36 // (jaM rayaNiM ca NaM) yasyAM ca rAtrI (samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( devANadAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe ) jAlaMdharasagotrAyAH ( kucchio) kukSitaH Ko (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH (vAsihasaguttAe ) vAziSTagotrAyAH (kucchisi gambhatsAe sAharie) kukSau garbhatayA muktaH (taM rayaNiM ca NaM) tasyAM eva rAtrau (sA devANaMdA mAhaNI) sA devAnandA brAhmaNI (sayaNijaMsi) zayyAyAM (suttajAgarA) susajAgarA (ohIramANI ohIramANI) alpanidrAM kurvatI (ime eyArUve urAle) imAn etadrUpAn prazastAn (jAva cauddasa mahAsumiNe) yAvat caturdaza mahAkhamAn (tisalAe khattiANIe haDe pAsittA NaM paDibuddhA) trizalayA kSatriyANyA hRtA iti dRSTvA jAgaritA, (taMjahA) tadyathA (gayavasaha gAhA) 'gayavasaha' iti gAthA'tra vAcyA // (31) // (jaM rayaNiM ca NaM) yasyAM ca rAtrau (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (devaannNdaae| mAhaNIe) devAnandAyAHbrAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchio) kukSitaH (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH (vAsihasaguttAe) vAziSTasagotrAyAH (kuJchisi ganbha mamattAe sAharie) kI vizalAyAH kSatriyAyattAe ) jAlaMdharasamA bhagavAna mahAvIraH ( 25 Jain Education in For Private Personal Use Only N ainelibrary.org
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. su. sAe sAharie ) kukSau garbhatayA muktaH ( taM rayANi ca NaM ) tasyAM rajanyAM ( sA tisalA khattiANI ) sA trizalA kSatriyANI ( taMsi ) tasmin (tArisagaMsi ) tAdRze - vaktuM azakyasvarUpe mahAbhAgyavatAM yogye (vAsagharaMsi ) vAsagRhe, zayanamandire ityarthaH, kiMviziSTe vAsagRhe ? - ( abhitarao sacintakamme ) madhye citrakarmaramaNIye, punaH kiMvi0 ? ( bAhirao) bAhyabhAge (dumia) sudhAdinA dhavalite (ghaTTe) komalapASANAdinA ghRSTe, ata eva (mahe) sukomale, punaH kiMvi0 ? - ( vicittaullo acilliatale ) vicitro - vividhaci - kalita ulloka - uparibhAgo yatra tattathA ( cillia ) dedIpyamAnaH (talaH ) adhobhAgo yatra tattathA tataH karmadhAraye vicitrollokacilliatale, punaH kiMvi0 ? ( maNirayaNapaNAsiaMdhayAre ) maNiratnapraNAzitAndhakAre, punaH kiMvi0 ? (bahusamatti ) atyantaM samaH - aviSmaH paJcavarNamaNinibaddhatvAt (suvibhattatti ) suvibhaktaH - vividhasvastikA diracanA manoharaH evaMvidho (bhUmibhAge ) bhUmibhAgo yatra tasmin punaH kiMvi0 ? ( paMcavannasarasasurahimukkapuSpha puMjovayArakalie ) paJcavarNena sarasena surabhiNA 'mukka'tti itastato vikSiptena IdRzena puSpapuJjalakSaNena upacAreNa pUjayA kalite, punaH kiMbi0 ? ( kAlAgurutti ) kRSNAgaru prasiddhaM (pavara kuMdurukkatti ) viziSTazrIDAbhidhAno gandhadravyavizeSa: (turukkatti ) turuSkaM - silhakAbhidhAnaM sugandhadravyaM (DajjhatadhUvatti ) dahyamAno dhUpo- dazAGgAdiraneka sugandhadravyasaMyogasamudbhUtaH eteSAM vastUnAM sambandhI yo (maghamavaMtatti) maghamaghAyamAno 'tizayena gandhavAn (gaMdhuDu AbhirAme ) udbhUtaH - prakaTIbhUtaH evaMvidho yo gandhastenAbhirAme, punaH kiMvi0 ? vAsagRhaza yanIyavarNanaM sU. 33 5 10 14
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 2 // 37 // Jain Education In (sugaMdhavaragaMdhie ) sugandhAH - surabhayo ye varagandhAH - pradhAnacUrNAni teSAM gandho yatra tat tathA tasmin punaH kiMvi0 ? ( gaMdhavahie ) gandhavartiH - gandhadravyaguTikA tatsadRze'tisugandhe ityarthaH, etAdRze vAsabhavane, atha ( taMsi ) tasmin (tArisagaMsi ) tAdRze - vaktuM azakyasvarUpe mahAbhAgyavatAM yogye ( sayaNijjasi ) zayanIye, palyaGke ityarthaH, idaM vizeSyaM, kiMviziSTe :- ( sAliMgaNavaTTie ) sAliGganavarttike - AliGganavarttikA nAma zarIrapramANaM dIrgha gaNDopadhAnaM tayA sahite, punaH kiMvi0 ? ( ubhao ) ubhayataH- ziro'nta pAdAntayoH ( vivvoaNe) ucchIrSake yatra tattathA tasmin punaH kiMvi0 1 ( ubhao unnae ) yata ubhayata ucchIrSakayukte ata eva ubhayata unnate, punaH kiMvi0 ? ( majjhe NayagaMbhIre ) tata eva madhye nate gambhIre ca, punaH kiMvi0 1 (gaMgApulinavAluAuddAlasAlisae) tatra 'uddAla'tti uddAlena - pAdavinyAse adhogamanena gaGgAtaTavAlukAsadRze, ayamartha:-yathA gaGgApulinavAlukA pAde mukte adho vrajati tathA atikomalatvAt sa palyaGko'pIti jJeyaM, punaH kiMvi0 ? ( uvaci atti) parikarmitaM ( khomiatti) kSaumaM - atasImayaM (dugullapaTTatti) dukUlaM - vastraM tasya yaH paTTo yugalApekSayA ekapaTTaH tena (pacchinne ) AcchAdite, punaH kiMvi0 ? ( suviraiara yattANe ) suSThu viracitaM rajastrANaM- aparibhogAvasthAyAM AcchAdanaM yatra tasmin punaH kiMvi0 ? ( rattaMsuasaMbuDe ) raktAMzukena- mazakagRhAbhidhAnena raktavastreNAcchAdite tathA ( suramme ) atiramaNIye, punaH kiMvi0 ? ( AiNagarUabUranavaNIatUlatullaphAse ) AjinakaM - parikarmitaM carma khataM - karpAsapakSma vUro- vanaspativizeSaH navanItaM - mrakSaNaM vAsagRhazayanIyavarNanaM sU. 33 20 25 // 37 // 28 v.jainelibrary.org
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ gajasvapnavarNanaM sU.33 5 // 32 // tUlaM-arkatUlaM ebhiH tulyaH-samAnaH sparzo yasya sa tathA tasmin , etadvastuvatkomale ityarthaH, punaH kiMvi. (sugaMdhavarakusumacunnasayaNovayArakalie) sugandhavaraiH-atisugandhaiH kusumaiH cUrNaiH-vAsAdibhizca yaH zayanopacAraH-zayyAsaMskriyA tena kalite, kusumaiH cUrNaizca manohare ityarthaH, (puvvarattAvarattakAlasamayaMsi) madhyarAtrakAlaprastAve (suttajAgarA ohIramANI ohIramANI) suptajAgarA-alpanidrAM kurvatI 2 (ime eyArUve) imAn etadrUpAn (urAle) prazastAn (jAva cauddasa mahAsumiNe) yAvat caturdaza mahAsvamAn (pAsittA NaM paDibuDA) dRSTvA jAgaritA, (taMjahA) tadyathA-gaya 1 vasaha 2 sIha 3.abhisea 4 dAma 5 sasi 6 diNa-12 yaraM 7 jhayaM 8 kuMbha 9 / paumasara 10 sAgara 11 vimANa-bhavaNa 12 rayaNuccaya 13 sihiM ca 14 // 1 // iyaM gAthA| sugamA // (tae NaM sA tisalA khattiANI) tataH sA trizalA kSatriyANI (tappaDhamayAe) tatprathamatayA prathamaM ityarthaH ibhaM svapne pazyatIti sambandhaH, atra prathamaM ibhaM pazyatIti yaduktaM tat bahIbhirjinajananIbhistathAdRSTatvAt pAThAnukramamaipekSyoktaM, anyathA RSabhamAtA prathamaM vRSabha, vIramAtA ca siMhaM dadarzati, atha kIdRzaM ibhaM pazyati ?-(cauiMtatti) catvAro dantA yasya sa caturdantastaM, kacit 'taoacauiMta' iti pAThastatra tatojaso-mahAbalavantazcatvAro dantAyasyeti vyAkhyeyaM, punaH kIdRzaM ?-( usiatti) ucchrita-uttuGgastathA (galia-1 1 evaM paJcakalyANakapATho'pi bAhulyApekSayeti vacastu kalpanodbhavatvena na mAnaM, yathA''vazyakAdau svapnadarzanaviSaye spaSTa ullekhaH na tathA SaTkalyANakagandho'pi jinavallabhAt prAk, pratyuta paJcAzake zrIvIrasyaiva parigaNitAni paJca kalyANakAni Jain Educationixhanal For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ manovipulajalahara) galito-varSeNAdanantarakAlabhAvI, sa hi dugdhavarNo bhavati, evaMvidho yo vipulajaladharo-mahA- gajabanavavyA02 meghastathA (hAranikaratti) puJjIkRto-muktAhAraH (khIrasAgaratti) dugdhasamudraH (sasaMkakiraNatti)candrakiraNAHNanaM sU.33 (dagarayatti) jalakaNAH (rayayamahAselapaMDuraM) rajatasya-rUpyasya mahAzailo-mahAn parvato vaitAkhyAtadvatpANDuraH, // 38 // tatazca ucchritazcAsau pUrvoktasarvavastuvatpANDurazceti karmadhArayaH tatastaM, punaH kIdRzaM?-(samAgayatti)samAgatA-1 gandhalobhena militAH (mahuaratti) madhukarA-bhramarA yatra tAdRzaM yat (sugaMdhatti) viziSTagandhAdhivAsita (dANatti ) madavAri tena (vAsiatti) surabhIkRtaM ( kavolamUlaM) kapolayormUlaM yasya sa tathA taM, tasya kapolamUlaM dAnavAsitaM asti tadgandhena bhramarA api tatra militAH santIti bhAvaH, punaH kIdRzaM? (devarAyakuMjaravarappamANaM) devarAjo-devendrastasya kuJjaro-hastI tadvat varaM-zAstroktaM pramANaM-dehamAnaM yasya sa tathA taM (picchaha) prekSate-pazyatIti, idaM kriyApadaM 'ibhaM' ityanena pUrva yojitaM, punaH kIdRzaM ? (sajalaghaNavipulajalaharagajiagaMbhIracArughosaM) sajalo-jalapUrNastasya hi dhvanirgambhIro bhavati evaMvidho yo ghano-niviDo vipulajaladharo-mahAmeghastasya yadgarjitaM tadvat gambhIrazcAru:-manoharazca ghoSaH-zabdo yasya sa tathA taM, mahAmeghavat sa gajo garjatIti bhAvaH, (ibhaM) gajaM, idaM vizeSyaM, punaH kIdRzaM? (subhaM) zubhaM-prazasyaM, punaH kIdRzaM? (savvalakkhaNakayaMbiaM) sarvalakSaNAnAM kadambaH-samUhastajAtaM yasya sa tathA taM, punaH kIdRzaM? Ma(varoMseM) vara:-pradhAnaH uru:-vizAlazca, evaMvidhaM hastivaraM prathame svapne trizalA pazyatIti 1 // (33) // 38 // Jain Education in For Private & Personel Use Only Naw.jainelibrary.org
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 vRSabhakhAnavarNanaM sU. (tao puNo) tataH punaH-gajadarzanAnantaraM vRSabhaM pazyatIti sambandhaH, atha kiMviziSTaM vRSabhaM ? (dhavalakamalapattatti) dhavalAnAM-ujvalAnAM kamalAnAMyAni patrANi teSAM (payaratti) prakaraH-samUhastasmAt (airegatti) atirekA-adhikatarA (rUvappabhaM) rUpaprabhA-rUpakAntiryasya sa tathA taM, punaH kiMvi01 (pahAsamudaovahArehiM prabhA-kAntistasyAH samudayaH-samUhastasya upahArA-vistAraNAni taiH (savvao) sarvato-dazApi dizaH (ceva) nizcayena (dIvayaMta) dIpayantaM-zobhayantaM, punaH kiMvi01 (aisiribharatti) atizayitaH zrIbhara:-zobhAsamUhastena kRtA yA (pillaNA) preraNA, utprekSyate tayaiva (visappaMtatti) visarpat-ullasat ata eva (kaMtatti) kAntaM-dIptimat tata eva (sohaMtatti) zobhamAnaM (cAru) manoharaM (kakuhaM ) kakudaM-skandho yasya sa tathA taM, ayamartha:-yadyapi skandha unnatatvAt khayameva ullasati tathApi atizrIbharapreraNayaiva ullasatItyutprekSyate, punaH kiMvi01(taNusuddhasukumAlatti) tanUni-sUkSmANi zuddhAni-nirmalAni sukumAlAni IdRzAni yAni (lomatti) romANi teSAM (NiddhachaviM) snigdhA-sasnehA na tu rUkSA chavi:-kAntiryasya sa tathA taM, punaH kivi01 (thirasubaddhatti) sthiraM-dRDhaM ata eva subaddhaM (maMsalovacia)mAMsayuktaM ata eva uvaciya'tti puSTaM (lahatti) laSTaM-pradhAnaM (suvibhattatti) suvibhaktaM yathAsthAnasthitasarvAvayavaM, IdRzaM (suMdaraMga) sundaraM aGgaM yasya sa tathA taM, (picchaha) sA trizalA prekSate idaM kriyApadaM, puna: kiMvi0? (ghaNavaddatti) ghane-nicite vRtte-ghartule (laTThaukiTThatti) laSTAtpradhAnAdapi utkRSTa atipradhAne ityarthaH (tuppaggatti) mrakSitAgre(tikkhasiMga) tIkSNe IdRze zRGge yasya sa tathA Jain Educatio n For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA02 // 39 // taM, punaH kiMvi0 ? (daMta) dAntaM-akrUra (sivaM ) upadravaharaM, punaH kiMvi0 ? (samANasohaMtasuddhadaMtaM) samAnAH- siMhasvapnava|tulyapramANAH ata eva zobhamAnAH zvetA nirdoSA vA dantA yasya sa tathA taM, punaH kivi0? (amiaguNamaM- naM mU. 35 galamuhaM ) amitA guNA yebhya evaMvidhAni yAni maGgalAni teSAM mukhaM-dvAraM AgamanakAraNamityarthaH 2. // (34) // I (tao puNo) tataH punarvRSabhadarzanAnantaraM sA trizalA siMhaM pazyati, atha kiMviziSTaM siMhaM ? ( hArani-| karakhIrasAgarasasaMkakiraNadagarayarayayamahAselapaMDurataraM) hAranikarakSIrasAgarazazAGkakiraNadakarajorajatamahAzailA:-pUrva vyAkhyAtAstadvatpANDuraM-ujjvalaM, punaH kiMvi0? (ramaNijjapicchaNijja) ramaNIyaM-manoharaM ata eva prekSaNIyaM-draSTuM yogyaM, punaH kiMvi0? (thiralaTThatti) sthirau-dRDhau-ata eva laSTau-pradhAnau (pauddati ) prakoSTau-kalAcike 'pauMcA' iti lokaprasiddhau hastAvayavau yasya sa tathA taM, punaH kiMvi01(vatti) vRttAH-18 vartulAH (pIvaratti) pIvarA:-puSTAH (susiliTThatti) suzliSTA-anyo'nyaM antararahitAH ata eva (visitti) viziSTA:-pradhAnAH (tikkhatti) tIkSNA evaMvidhA yAH ( dADhA) daMSTrAstAbhiH (viDaMviamuhaM) viDambitaM, ko'rthaH ?-alaGkRtaM, mukhaM yasya sa tathA taM, tato vizeSaNakarmadhArayaH, punaH kiMvi01 (parikammiatti) parikarmi 25 tAviva parikarmitI (jaccakamalakomalatti)jAtyaM-uttamajAtisambhavaM yatkamalaM tadvat komalau, tathA ( pamANa-15 // 39 // sobhaMtatti) yathoktamAnena zobhamAnau tathA ( laTThau8) laSTau-pradhAnau evaMvidhau oSThau yasya sa tathA taM, punaH kiMvi01 (rattuppalapattatti) raktotpalaM-raktakamalaM tasya yat patraM tadvat ( mauasukumAlatAlutti) mRdusukumAlaM Jain Educationa l hal For Private & Personel Use Only M ainelibrary.org
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education tAlu, tathA (nillAliaggajIhaM ) nirlalitA - lapalapAyamAnA ayyA - pradhAnA jihvA yasya, ko'rthaH ? - ukta svarUpaM tAlu uktarUpA jihvA ca vidyate yasya sa tathA taM punaH kiMvi0 ? ( mUsAgayapavarakaNagatAviaAvattAyaM tavadRtti) mUSA - mRnmayabhAjanaM yatra suvarNakAreNa suvarNaM prakSipya gAlyate, tasyAM sthitaM tApitaM AvarttAyamAnaM- pradakSiNaM bhramat evaMvidhaM yat pravarakanakaM tadvat vRtte (taDivimalasarisanayaNaM ) vimalA yA taDita-vidyut tatsadRze nayane- locane yasya sa tathA taM punaH kiMviziSTaM ? ( visAlapIvara varoruM ) vizAlau - vistIrNau pIvarau-puSTau varau- pradhAnau urU yasya sa tathA taM punaH kiMvi0 ? (paDipunnavimalakhaMdhaM) pratipUrNa :- anyUnaH vimalazca skandhoM yasya sa tathA taM punaH kiMvi0 ? (bhivisayatti) mRdUni - sukumArANi vizadAni dhavalAni ( sahamatti) sUkSmANi (lakkhaNapasatyatti) prazastalakSaNAni (vicchiNNatti) vistIrNAni dIrghANi (kesarADovasohiaM) kesarANi - skandhasambadhiromANi teSAM ATopa-uddhatatvaM tena zobhitaM punaH kiMvi0 ? ( usiasunimmiasujAyanti ) ucchritaM - unnataM sunirmitaM kuNDalIkRtaM sujAtaM - sazobhaM yathA syAttathA ( apphoDialaMgUlaM ) AsphoTitaM lAGgalaM - puccha yena sa tathA taM, tena pUrva lAGgUlaM AsphoTya pazcAt kuNDalIkRtamiti bhAvaH punaH kiMvi0 ? ( somaM ) saumyaM manasA akrUraM ( somAgAraM ) saumyAkAraM - sundarAkRtimityarthaH punaH kiMvi0 ? ( lIlAyaMtaM) savilAsagatiM, punaH kiMvi0 ? ( nahayalAo uvayamANaM ) AkAzatalAt avapatantaM - adhastAduttarantaM, tatazca (niya gavayaNamaivayaMtaM) nijakavadanamai nupravizantaM (picchai sA) prekSate sA trizalA, punaH kiMvi0 ? (gADhatikkhagga siMhasvapnavarNanaM sa. 35 10 14
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSmayabhiSekavarNanaM kalpa.subo-nahaM gADhaM-atyantaM tIkSNAni agrANi yeSAM evaMvidhA nakhA yasya sa tathA taM (sIhaM ) kesariNaM iti vizeSya, vyA02punaH kiMvi0 ? (vayaNasiritti) vadanasya zrIH-zobhA tadarthaM (pallavapattatti) pallavavat prasAritA (cArujIha) mano-18 harA jihvA yena sa tathA taM 3 // (35) // // 40 // | tao puNo) tataH puna:-siMhadarzanAnantaraM (punnacaMdavayaNA) pUrNacandravadanA trizalA bhagavatIM zriyaM-zrIdevatAM pazyatIti yojanA, atha kiMviziSTAM tAM? (uccAgayaThANalahasaMThiaM) ucco yogaH-parvato himavAn tatra jAtaM uccAgaja evaMvidhaM laSTaM-pradhAnaM yat sthAnaM-kamalalakSaNaM tatra saMsthitAM, tacaivaM-ekazatayojano100cco dvAdazakalAdhikadvipaJcAzadyojanottarayojanasahasra 105212 pRthulaH varNamayo himavannAmA parvataH, tadupari ca dazayojanAvagADhaH paJcazatayojanapRthulaH sahasra1000yojanadI| vajramayatalabhAgaH padmAidanAmA hRdaH, tasya madhyabhAge jalAt krozadvayocaM ekayojanapRthulaM,ekayojanadIrgha, nIlaratnamayadazayojananAlaM vajramayamUlaM riSTharatnamayakandaM raktakanakamayabAhyapatraM kanakamayamadhyapatraM evaMvidhaM eka kamalaM, tasmin kamale ca krozadrayapRthulA, krozadvayadIrghA, ekakrozocA raktasuvarNamayakesarAvirAjitA evaMvidhA kanakamayI karNikA, tasyA madhye ca ardhakrozapRthulaM ekakrozadIrgha kiMcidUnaikakrozocaM,zrIdevIbhavanaM, tasya ca trINi dvArANi pazcazatadhanuruccAni, tadadhamAnapRthulAni pUrvadakSiNottaradisthitAni, atha tasya bhavanasya madhyabhAge sArdhazatadvayadhanurmitA ratnamayI vedikA, tadupari ca zrIdevIyogyA zayyA, atha tasmAnmukhyakamalAparitazca zrIdevyA AbharaNabhRtAni valayA // 40 // in Education For Private & Personel Use Only R ainelibrary.org
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ valayapari vAravarNanaM kArANi pUrvoktamAnAdardhamAnocatvadIrghatvapRthutvAni aSTottarazatakamalAni, evaM sarveSvapi valayeSu krameNArdhAdhamAnatvaM jJeyaM, iti prathamaM valayam , dvitIyavalaye vAyavyezAnottaradikSu catuHsahasrasAmAnikadevAnAM catuHsahasrI kamalAnAM, pUrvadizi catvAri mahattarAkamalAni, AgneyyAM gurusthAnIyAbhyantaraparSaddevAnAM aSTasahasrakamalAni, dakSiNadizi mitrasthAnIyamadhyamaparSadevAnAM dazasahasrakamalAni, nairRtyAM kiGkarasthAnIyabAhyaparSaddevAnAM dvAdazasahasrakamalAni, pazcimAyAM ca hasti 1 turaGgama 2 ratha 3 padAti 4 mahiSa 5 gandharva 6 nATya 7 rUpasaptakaTakanAyakAnAM sapta kamalAni, iti dvitIyaM valayam, tatastRtIye valaye tAvatAM aGgarakSakadevAnAM SoDazasahasrakamalAni, iti tRtIyam valayaM, atha caturthe valaye abhyantarAbhiyogikadevAnAM dvAtriMzallakSakamalAni, paJcame valaye madhyamAbhiyogikadevAnAM catvAriMzallakSakamalAni, SaSThe valaye bAhyAbhiyogikadevAnAM aSTacatvAriMzalla-18 kSakamalAni, sarvasaMkhyayA ca mUlakamalena saha ekA koTivizatirlakSAH pazcAzat sahasrAH zatamekaM viMzatizca 12050120 kamalAnAmiti / atha evaMvidhaM yatkamalalakSaNaM sthAnaM tatra sthitAM, punaH kiMvi01 (pasattharUvaM) prazastarUpAM-manohararUpAM ityarthaH, punaH kiMvi0? (supaiTiatti) supratiSThitau-samyaktayA sthApitau yau(kaNagamayakummatti) kanakamayakacchapau tayoH (sarisovamANacalaNaM) sadRzaM-yuktaM upamAnaM yayoH evaMvidhau caraNau | yasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi01 (accunnayatti) atyunnataM tathA (pINatti) pInaM-puSTaM yat aGguSThAdi aGgaM tatra sthitAH (raia) raJjitA iva, ayamartha:-zrIdevyAH svayameva nakhAstathA raktAH santi yathA utprekSyante Jain Education Boa For Private & Personel Use Only I ww.jainelibrary.org
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa, subo vyA0 2 // 41 // Jain Education lAkSAdinA raJjitA iva (maMsalauvaciatti) mAMsayuktAH tata eva upacitAH - puSTAH (taNutaMbaNiddhanahaM) tanava:sUkSmAH na tu sthUlAH, tAmrA - aruNAH, snigdhAH - arUkSA, nakhA yasyAH sA tathA tAM punaH kiMvi0 ? ( kamalapalAsasukumArlekara caraNaM) kamalasya palAzAni - patrANi tadvat sukumAlaM karacaraNaM yasyAH sA tathA tAM (komalavaraMguliM ) komalA ata eva varAH - zreSThAH aGgulayo yasyAH sA tathA tAM, tato vizeSaNasamAsaH, punaH kiMvi0 1 (kuruviMdAvattatti) kuruvindAvarta - AvarttavizeSa AbharaNavizeSo vA tena zobhite (vahANupuvatti ) vRttAnupUrve, ko'rthaH - pUrva bahusthUle tataH stokaM stokaM sthUle karikaravat (jaMgha ) IdRze jaGghe yasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi0 1 ( nigUDhajANuM ) nigUDhe-gupte jAnunI yasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi0 ? ( gayavarakarasarisapIvaroruM ) gajavarogajendrastasya kara:- guNDA tatsadRze pIvare- puSTe urU yasyAH sA tathA tAM, uruzabdena loke 'sAthala' ityucyate, punaH kiMvi0 ? ( cAmIkararai amehalAjuttaM ) suvarNaracitA-suvarNamayI ityarthaH evaMvidhA yA mekhalA tathA yuktaM, ata eva ( kaMtavicchinnasoNicakaM ) manoharaM vistIrNa zroNicakraM - kaTitaTaM yasyAH sA tathA tAM punaH kiMvi0 1 jaccaMjaNatti ) jAtyAJjanaM-marditaM tailAdinA aJjanaM (bhamarajalayapayaratti) bhramarANAM prasiddhAnAM jaladAnAM cameghAnAM yaH prakaraH- samUhaH tatsamAnavarNatayA jAtyAnabhramarajaladaprakara iva ( ujjuasamasaMhiatti ) RjukApradhvarA ata eva samA-aviSmA saMhitA - nirantarA (taNuaAijjalaDahatti ) tanukA - sUkSmA, AdeyA- subhagA, laTabhA - vilAsa manoharA (sukumAlamauatti) sukumAlebhyaH- zirISapuSpAdivastubhyo'pi mRdukA tata eva ( rama zrIdevIva rNanaM sU. 36 20 25 // 41 // 28 v.jainelibrary.org
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka zrIdevIva candrakAntIya evAvAdIni aGgukhyA |NijjaromarAI) ramaNIyA romarAjiryasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi? (nAbhimaMDalasuMdaravisAlapasatthajaghaNaM nAbhimaNDalena sundaraMvizAlaM-vistIrNa prazastaM-lakSaNopetaM evaMvidhaM jaghanaM-agretanakavyadhobhAgo yasyAH sAtathA tAM, punaH kiMvi01 (karayalamAiatti) karatalameyo-muSTigrAhya ityarthaH (pasasthativaliatti) prazastA trivali:timro calyo rekhA yatraivaMvidho (majjhaM) madhyabhAga-udaralakSaNo yasyAH sAtathA tAM, punaH kiMvi0 ? (nANAmaNikaNagarayaNatti) nAnAjAtIyA maNaya:-candrakAntaprabhRtayaH, kanakaM-pItavarNa suvarNa,ratnAni-vaiDUryaprabhRtIni (vimalamahAtavaNijatti ) vimalaM-nirmalaM. mahat-mahAjAtIyaM evaMvidhaM tapanIyaM-raktavarNa suvarNa, etatsambandhIni yAni (AbharaNabhUsaNatti) AbharaNAni-aGgaparidheyAni graiveyakakaGkaNAdIni.bhUSaNAni-upAGgaparidheyAni mudrikAdIni taiH (virAiamaMguvaMgiM) virAjitAni aGgAni-ziraHprabhRtIni upAGgAni-aGgulyAdIni,yasyAHsA tathA tAM, ko'rthaH-AbharaNaiH zrIdevyA aGgAni bhUSitAni santi bhUSaNaizca upAGgAnIti, punaH kiMvi0?(hAravirAyaMtattiAhAreNa-mauktikAdimAlayA virAjat-zobhamAnaM (kuMdamAlapariNaddhatti) kundAdipuSpamAlayA pariNaddhaM-vyAptaM (jalajaliMtatti) jAjvalyamAnaM-dedIpyamAnaM evaMvidhaM yat (thaNajualavimalakalasaM) stanayugalaM, tadeva sadRzAkAratayA vimalau kalazau yasyAH sA tathA tAM, anena ca abhedarUpakAlaMkAreNa kanakakalazavat pInI-kaThinau vRttau zrIdevyAH stanau varttate ityarthaH sUcitaH, punaH kiMvi.?(Aiapattiatti) AyuktAbhiH-yathAsthAnasthApitAbhiH, patrikAbhiH-marakatapatraiH'pAnAM' itilokaprasiddhaiH (vibhUsieNaM) vibhUSitena-alaGkRtena (subhagajAlujja ma00000 Jain Educatio n al For Private Personel Use Only Vilww.jainelibrary.org
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo-leNaM ) subhagAni-dRSTisukhakarANi yAni jAlAni-muktAgucchAni,taiH ujjvalena, evaMvidhena ( muttAkalAvae-1 zrIdevIvavyA02 Na) muktAkalApakena-mauktikahAreNa zobhitAM, atra zobhitAM itipadaM sUtre anuktaM api adhyAhArya, evaM agre rANanaM mU.36 vizeSaNadaye'pi, punaH kiMvi0? (uratthadINAramAlaviraieNaM) uraHsthayA-hRdayasthitayA, diinaarmaalyaa-sauv||42|| rNikamAlayA virAjitena (kaMThamaNisuttaeNaM) kaNThamaNisUtrakena ca-kaNThastharatnamayadavarakeNa, zobhitAM iti pUrvavat, punaH kiMvi0? (kuMDalajualullasaMtaaMsovasattasobhaMtasappabheNaM ) tatra IdRzena zobhAguNasamudayena kAntiguNaprArabhAreNa zobhitAM iti yojanA, atha kIdRzena zobhAguNasamudayena ?, atra 'aMsovasatta' iti1 padaM prAk yojyaM tataH 'aMsovasatta'tti aMsayoH-skandhayoH, upasaktaM-lagnaM, yat kuNDalayoyugalaM tasya 'ullasaM tatti-ullasantI 'sobhaMta'tti-zobhamAnA ata eva 'satti satI-samIcInA 'pabha 'tti prabhA-kAntiryasmin evaMvidhena (sobhAguNasamudaeNaM) zobhAguNasamudayena, punaH kIdRzena zo ? ( ANaNakuDubieNaM) Ananasya-mukhasya kauTumbikeneva, yathA rAjA kauTumbikaiH-sevakaiH zobhate.evaM zrIdevyA AnanaM tena zobhAguNasamudayeneti bhAvaH, atra 'ullasaMta'tti 'sobhante'tyAdIni zobhAguNasamudayasya vizeSaNAni 'aMsovasatte'ti ca kuNDalayugalavizeSaNaM, nanu tarhi prabhAguNasamudayavizeSaNayormadhye kuNDalayugalavizeSaNaM kathaM nyastaM? tathA // 42 // 'aMsovasatte' tyasya kuNDalayugalAt paranipAtazca kathaM? aMsovasattakuMDalajuyalullasaMteti pAThaH kathaM na kRta iti ced, ucyate, prAkRtatvAt anyavizeSaNamadhye'pyanyavizeSaNAvatAro vizeSaNasya paranipAtazca bhavati, evaM 25 Jain Education in (PILainelibrary.org
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. su. 8 sarvatra vizeSaNaparanipAte heturjJeyaH punaH kiMviziSTAM zrIdevatAM ? -( kamalAmalavisAlaramaNijjaloaNi ) kamalavat amale- nirmale vizAle - vistIrNe, ramaNIye-manohare ca locane, yasyAH sA tathA tAM punaH kiMvi0 :(kamalapajjalaMta karagahi atti ) tatra pUrvavat prAkRtatvAt vizeSaNasya paranipAtaH, tataH prajvalantau - dedIpyamAnau yau karau - hastau tAbhyAM gRhIte ye kamale tAbhyAM (mukkatoyaM) muktaM-kSarat toyaM - makarandarUpaM jalaM yasyAH sA tathA tAM, ayamartha:-zrIdevyA tAvad dvayoH karayoH pratyekaM kamalaM gRhItamasti, tasmAcca makarandabindavaH zravantIti, | punaH kiMvi0 ? - ( lIlAvAyatti ) lIlayA na tu prakhedApanodAya prakhedasya divyazarIreSvabhAvAt, lIlayA vAyanti vAtodIraNArthaM ( kayapakkhaeNaM ) kRntaH - avadhUto yaH pakSakaH - tAlavRntaM tena zobhitAM, atrApi zobhitAM iti padaM adhyAhAryaM, punaH kiMvi0 1 ( suvisadanti ) suvizadaH - suvivikto na punarjaTAjUTavat parasparasaMlagna H (kasiNatti ) kRSNaH -zyAmavarNa: ( ghaNatti ) ghanaH - aviralo na tu madhye madhye riktaH ( saNhatti ) sUkSmo na tu zUkararomavatsthUlaH (laMbatatti ) lambamAnaH (kesahatthaM ) keza hasto - veNiryasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi0 ? - ( paumaddahakamalavAsiNiM ) padmadrahasya yatkamalaM pUrvoktasvarUpaM tatra nivasantI (siriM) zriyaM - zrIdevatAM, idaM vizeSyaM, punaH kiMvi0 1- ( bhagavaI ) bhagavatIM - aizvaryAdiyutAM ( picchai ) prekSate idaM kriyApadaM punaH kiMvi0 ? -( himavaMta selasihare ) himavannAmA parvatastasya zikhare 4 zrIdevyabhiSekaH sU. 36 10 13
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa, subovyA0 2 // 43 // Jain Education Inte (disAgaiMdorupIvaratti) diggajendrAH - airAvaNAdayaH taiH, urupIvaraiH- dIghaiH puSTaizca, evaMvidhaiH (karAbhisiJcamANiM ) karaiH- zuNDAbhiH kRtvA abhiSicyamAnAM lapyamAnAm 4 // ( 36 ) // ARAMAR iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNi ziSyopAdhyAyazrI vinaya vijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM dvitIyaH kSaNaH samAptaH / granthAgram // 741 / dvayorvyAkhyAnayoH granthAgram // 1406 / / ASPASERSEASERSEASPANARIASPASERSERSPASTASTAS 15 // 43 // jainelibrary.org
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha tRtIyaM vyAkhyAnaM prArabhyate // 5 puSpadAma sU, 37 (tao puNo) tataH punarnabhastalAdevapatad dAma-puSpamAlyaM trizalA paJcame svapne pazyati iti yojanA, atha kiMviziSTaM puSpadAma-(sarasatti) sarasAni-sadyaskAni(kusumatti) kusumAni-puSpANi yeSu evaMvidhAni yAni (maMdAradAmatti) mandAradAmAni-kalpavRkSamAlyAni taiH (ramaNijabhUaM) ramaNIyabhUtaM-atimanoharamityarthaH, punaH kiMvi01-(caMpagAsogatti) campakaH pratItaH,azoko'pi pratItaH,tathA (punnAganAgapiyaMgusirisatti) punnAganAgapriyaGgazirISAH vRkSavizeSAH tathA (muggaratti) mudgaraH pratItaH(malliAjAijUhiatti)mallikAjAtiyUthikAvallIvizeSAH pratItAH (aMkollatti) aGkolla pratItaH (kojakoriMdatti) kojakoraNTau api vRkSavizeSau (pattadamaNayatti) damanakapatrANi tathA(navamAliatti)navamAlikA latAvizeSaH(vaulatti) baulasirI iti nAmA bakulavRkSavizeSaH (tilayatti) tilakanAmA vRkSavizeSaH (vAsaMtiatti) vAsantikA'pi latAvizeSaH (paummuppalatti) padmAni-sUryavikAzikamalAni, utpalAni-candravikAzikamalAni, (pADalakuMdAimuttatti) pATalakundAtimuktAH vRkSavizeSAH (sahakAratti) sahakAraH pratItaH, eteSAM campakAzokAdInAM.sahakArAntAnAM kusumAnAM-puSpANAM (surabhigaMdhi) surabhiH-ghANatarpaNo gandho yatra tattathA, punaH kiMvi01-(aNuvamamaNohareNaM gaMdheNaM) anupamo utpalAni candrapA (vAsaMtiatizeSA(vaulatti) Jan Education to For Private Personel Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 3 // 44 // Jain Education Inte be ya upamAnarahitaH advitIya itiyAvat manoharazca cittAhlAdakaH evaMvidhena gandhena ( dasa disAovi vAsayaMtaM) dazApi dizaH vAsayat-surabhIkurvat, punaH kiMvi0 ? - ( savouasurabhikusumamalladhavalatti ) sarvarttukaM yat surabhi - sugandhaM puSpamAlyaM tena dhavalaM, ayamarthaH SaNNAM api RtUnAM sambandhinyaH puSpamAlAstatra dAmani varttante iti, tathA ( vilasaMtatti) dIpyamAnA ata evaM (kaMtatti) kAntA - manoharA ye (bahuvannabhatticittaM) bahavo varNA- raktapItAdayasteSAM 'bhatti' ti racanA tayA citraM- AzcaryakAri athavA citrayuktaM iva, tattabdha vizeSaNadvayasya karmadhArayaH karttavyaH anena ca vizeSaNena tatra puSpadAmani bhUyAn dhavala eva varNo varttate stokastokAzca anye'pi varNA varttante ityarthaH sUcitaH punaH kiMvi0 ? - ( chappayamahuari bhamaragaNagumagumAyaMtaniliMtaguMjaMtadesabhAgaM ) atrApi vizeSaNasya paranipAto gumagumAyamAno madhuraM zabdaM kurvan anyasthAnAt Agatya tatra dAmani layaM prApnuvan- avyaktaM zabdavizeSaM kurvan evaMvidho yaH SaTpada 1 madhukarI bhramarANAM bhramarajAtivizeSANAM yo gaNaH samUhaH sa deza bhAgeSu - zikhAgrabhAgapArzvadvayA'dhobhAgAdikeSu dezabhAgeSu yatra tattathA, ko'rthaH ?taddAma saurabhyAtizayAt sarvabhAgeSu bhramaraiH sevitamastIti bhAvaH, atra SaTpadamadhukarIbhramarANAM ca varNAdibhirbhedo jJeyaH (dAmaM ) puSpadAma, idaM vizeSyaM (picchai ) prekSate iti kriyApadaM punaH kiMvi0 1 - ( nabhaMgaNataNalAo ) nabho'GgaNatalAt ( uvayaMtaM ) avapatat - uttarat 5 // (37) // ( sasiMca) tataH punaH sA trizalAdevI SaSThe khame zazinaM pazyati, atha kIdRzaM ? - ( gokhIrapheNadagarayara 5 puSpadAma sU. 37 15 20 // 44 //
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 zazI yayakalasapaMDuraM) gokSIra-dhenudugdhaM, phenaM prasiddha dakarajAMsi-jalakaNAH rajatakalazo-rUpyaghaTaH tadvat pANDuraMujjvalaM, punaH kiMvi01-(subhaM) zubhaM-saumya, punaH kiMvi01-(hiayanayaNakaMtaM) atra lokAnAM iti zeSaH, tatazca lokAnAM hRdayanayanayoH kAntaM-vallabhaM, punaH kiMvi01-(paDipuNNaM )pratipUrNa-pUrNamAsIsatkaM, punaH kiMvi.? (timiranikaratti) timirANAM-andhakArANAM nikareNa-samUhena (ghaNaguhiratti) ghanA-nibiDA gambhIrA ye vanagaharAdayasteSAM (vitimirakara) andhakArAMbhAvakara, vanagahvarasthitAndhakAranAzakaM ityarthaH, yaduktaM-virama timira ! sAhasAdamuSmA-dyadi ravirastamitaHvatastataH kim / kalayasi na puro mahomahormisphuTatarakairavitA ntarikSamindum // 1 // ' punaH kiMvi01-(pamANapakkhaMtatti) pramANapakSI-varSamAsAdimAnakAriNI yau pakSI-zulAlakRSNapakSI tayoH antaH-madhye pUrNimAyAM ityarthaH tatra (rAyaleha) rAjantyaH-zobhamAnAH,lekhA:-kalA yasya | saM tathA taM, punaH kiMvi01-(kumuavaNavivohagaM) kumudavanAnAM-candravikAzikamalavanAnAM vibodhaka-vikAzakaM, yataH-'dinakaratApavyApaprapannamUcha ni kumudagahanAni / uttasthuramRtadIdhitikAntisudhAsekatastvaritam // 1 // ' punaH kiMvi0?-(nisAsohagaM) nizAzobhakaM-rAtrizobhAkArakaM, punaH kiMvi01-(suparimaTThadappaNa talovamaM) suparimRSTaM-samyakprakAreNa rakSAdinA ujjvalitaM yat darpaNatalaM tena upamA yasya sa tathA taM, punaH kiMvi0?-(haMsapaDuvannaM) haMsavat paTuvarNa-ujjvalavarNa ityarthaH, punaH kiMvi01-(joisamuhamaMDagaM) jyotiSAM mukhamaNDakaM, punaH kiMvi01-(tamaripuM) andhakAravairiNaM, punaH kiMvi0 ?-(mayaNasarApUragaM) madanasya-kAmasya / 89828030 Jain Education l a For Private & Personel Use Only B w w.jainelibrary.org
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 zazI su.38 kalpa.subo-16 zarApUramiva-tUNIramiva, ayamarthaH-yathA dhanurdharastUNIraM prApya mudito niHzaGka mRgAdikaM zaraividhyati evaM vyA03 madano'pi candrodayaM prApya niHzaGka janAn bANaiAkulIkaroti, puna: kiMvi01-(samuddadagapUragaM) samudroda-1 kapUrakaM-jaladhivelAvardhakaM ityarthaH, punaH kiMvi01-(dummaNaM jaNaM daiavajji) durmanaskaM-vyagraM, IdRzaM dyite||45|| na-prANavallabhena rahitaM janaM, virahiNIlokaM ityarthaH, (pAehiM sosayaMtaM) pAdaiH-kiraNaiH zoSayantaM, viyogi-1 duHkhadaM ityarthaH, yataH-rajaninAtha ! nizAcara ! durmate ! virahiNAM rudhiraM pibasi dhruvam / udayato'ruNatA kathamanyathA, tava kathaM ca take tanutAbhRtaH? // 1 // (puNo) puna:zabdo dhuri yojitaH, punaH kiMvi0?-(somacAruruvaM ) yaHsaumyaH san cArurUpo-manohararUpaH taM, (picchai ) prekSate iti kriyApadaM (sA) sA, punaH kiMvi01(gagaNamaMDalatti) gaganamaNDalasya-AkAzatalasya (visAlatti) vizAlaM-vistIrNa (somatti) saumyaM-sundarAkAraM (caMkammamANatti) cakramyamANaM-calanasvabhAvaM, evaMvidhaM (tilayaM) tilakaM, tilakamiva zobhAkaratvAt, punaH kiMvi01-( rohiNImaNatti) rohiNyA:-candravallabhAyA mana:-cittaM tasya (hiayatti) hitado-hitakArI, ekapAkSikapremanirAsArtha hitada iti vizeSaNaM, IdRzo ( vallahaM ) vallabho yastaM, idaM kavisamayApekSayA, anyathA rohiNI kila nakSatra, candranakSatrayozca svAmisevakabhAva eva siddhAnte prasiho na tu strIbhartRbhAvaH, (devI) devI-trizalA (punnacaMdaM) pUrNacandraM, idaM vizeSyaM (samullasaMtaM) jyotlayA zobhamAnam 6 // (38) // 8 (tao puNo)tataH puna:-candradarzanAnantaraM saptame svapne sUrya pazyati atha kiMviziSTaM sUrya ? (tamapaDalapa-15 kimmamANatti) calasya AkAzatalasya vipachaDU ) pekSate iti prAtaH, punaH kivitA kathama-1 25 // 45 // Jain Education inhemal For Private & Personel Use Only Harjainelibrary.org
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ ripphuDa)tamaHpaTalaM-andhakArasamUhastasya parisphoTaka-nAzakaM ityarthaH (ceva) nizcayena punaH kiMvi01-te-15 sUryakhAmaH asA pajalatarUvaM) tejasaiva prajjvalat-jAjvalyamAnaM rUpaM yasya sa tathA taM, svabhAvatastu sUryabimbavartino sU. 39 bAdarapRthvIkAyikAH zItalA eva, kinvotapanAmakarmodyAttejasaiva ete janaM vyAkulIkurvantIti jJeyaM, punaH kiMvi0-(rattAsogatti) raktAzokaH-azokavRkSavizeSaH (pagAsakiMsuatti) prakAzakiMzukA-puSpitapalAzaH (suamuhaguMjaddhatti) zukamukhaM guJjAdhaM ca prasiddhaM (rAgasarisaM) eteSAM vastUnAM yo rAgo-raktatvaM tena sadRzaM, pUrvoktavastuvat raktavarNaM ityarthaH, punaH kiMvi01-(kamalavaNAlaMkaraNaM) kamalavanAnAM alaGkaraNaM-zobhAkAraka vikAzakaM itiyAvat, vikasitAni hi tAni alakRtAnIva vibhAnti, punaH kiMvi01-(aMkaNaM joisassa) jyotiSasya-jyotizcakrasya aGkanaM-meSAdirAzisaMkramaNAdinA lakSaNajJApakaM, punaH kiMvi0 -( aMbaratalapaIvaM) ambaratale pradIpaM-AkAzatalaprakAzakaM, puna: kiMvi01-(himapaDalagalaggahaM) himapaTalasya-himasamUhasya, galagraha-galahastadAyakaM, himasphoTakamityarthaH, punaH kiMvi0?-(gahagaNorunAyagaM) grahagaNasya-grahasamUhasya uru:-mahAn nAyako yaH sa tathA taM, punaH kiMvi0?-( rattiviNAsaM) rAtrivinAzaM-rAtrivinAzakAraNaM ityarthaH punaH kiMvi01-( udyatthamaNesu muhuttaM suhadasaNaM) udayAstasamayayoH-udayavelAyAM astavelAyAM ca muhUrta yAvat sukhadarzanaM-sukhena avalokanIyaM ityarthaH, (dunnirikkharUvaM) anyasmin kAle durnirIkSyarUpaM-sammukhaM vilokayituM na zakyate ityarthaH, punaH kiMvi?-(rattimuddhaMtatti) rAtrI uddhatA:-svecchAcAriNaH,makAro'tra prAkR 9999998890882908 Jain Educaton Intematona For Private Personel Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA03 // 46 // tatvAt , evaMvidhAye (duppayArappamaddaNaM) duSpracArAH caurAdayo'nyAyakAriNastAn pramaIyati yastaM, anyAyakAri-12 sUryasvanaH pracAranivArakaM ityarthaH, punaH kiMvi01-(sIavegamahaNaM) zItavegamathanaM, Atapena zItaveganivAraNAt, (pi- sU. 39 cchai) prekSate iti kriyApadaM prAgyojitaM, punaH kiMvi01-(merugirisayayaparivayaM) merugireH satataM parivartaka | meraM Azritya pradakSiNayA bhramantaM itiyAvat, punaH kiMvi01-(visAlaM) vizAlaM-vistIrNamaNDalaM (sUraM) sUrya ityapi vizeSyaM yojitaM, punaH kiMvi0?-(rassIsahassapayaliatti) razmisahasreNa-kiraNadazazatyA kRtvA pradalitA-prasphoTitA (dittasohaM ) dIptAnAM-candratArAdInAM zobhA yena sa tathA taM, yena svakiraNaiH sarveSAM, api prabhA viluptA'stIti bhAvaH, atra sahasrakiraNAbhidhAnaM tu lokaprasiddhatvAt, anyathA kAlavizeSa adhikA api tasya kiraNA bhavanti, tathA coktaM laukikazAstreSu-'RtubhedAtpunastasyAtiricyante'pi rshmyH| zatAni dvAdaza 1200 madhau, trayodaza 1300 tu mAdhave ||1||cturdsh 1400 punajyeSThe, nabhonabhasyayostathA 1400-1400 / paMcadazaiva 1500 tvApADhe, SoDazaiva 1600 tathA''zvine // 2 // kArtike tvekAdaza ca 1100, zatAnyevaM 1100 tapasyapi / mArge ca daza sArdhAni 1050, zatAnyevaM 1050 ca phAlgune // 3 // pauSa eva paraM mAsi, sahasraM 1000 kiraNA raveH 7 // (39) // caitra | vaizAkha | jyeSThe | ASADhe | zrAvaNe | bhAdrapade Azvine Artike mArge / pauSe / mAghe phAlgune // 46 // 1200 1300 / 1400 15001400 1400 1600 / 1100 1050 1000 / 11001050 .. 28 Jain Education For PrivatesPersonal use Only . aw.jainelibrary.org
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka (tao puNo) tataH punaH sA trizalA aSTame khame dhvajaM pazyati, kiMviziSTaM dhvaja?-(jacakaNagaladvipAhA TThi) jAtyaM-uttamajAtIyaM yat kanaka-suvarNa.tasya yA yaSTistatra pratiSThitaM, suvarNamayadaNDazikhare sthitaM itya- mAsa 10 rthaH, punaH kiMvi0?-(samUhanIlarattapIasukillatti) samUhIbhUtAni bahUnItyarthaH nIlaraktapItazuklAni kRSNanIlayoraikyAt paJcavarNamanoharANItyarthaH (sukumAlullasiatti) sukumAlAni ullasanti-vAtena lahalahAyamAnAni ityarthaH evaMvidhAni yAni (morapicchakayamuddhayaM) mayUrapicchAni taiH kRtA mUrdhajA iva-kezA iva yasya sa tathA taM, ayamarthaH-yathA manuSyazirasi veNirbhavati tathA tasya dhvajasya beNisthAne mayUrapicchasamUhaH sthApito' stIti (dhayaM) dhvajaM idaM vizeSyaM, punaH kiMvi01 ( ahiasassirIaM) adhikasazrIkaM-atizobhitaM ityrthH,4|| punaH kiMvi01-evaMvidhena siMhena rAjamAnaM iti vizeSaNayojanA, atha kIdRzena siMhena ?(phaliasaMkhaMkatti) sphaTikaM-ratnavizeSaH zaGkha:-prasiddhaH aGko'pi-ratnavizeSaH (kuMdadagarayatti) kundasya-dhavalapuSpavizeSasya mAlyaM / dakarajAMsi-jalakaNAH (rayayakalasatti) rajatakalazo-rUpyaghaTaH (paMDureNa) uktasarvavastuvat ujjvalavarNena, ( matthayattheNa ) mastakasthitena citratayA dhvajazirasi AlekhitenetyarthaH ( sIheNa ) siMhena iti| vizeSyaM, punaH kIdRzena siMhena ?-(rAyamANeNa) rAjamAnena sundaratvAt zobhamAnenetyarthaH (rAyamANaM) rAjamAnaM iti tu yojitaM, punaH kIdRzena siMhena ?-(bhittuM) bhettuM-dvidhAkartu, kiM ?-(gagaNatalamaMDalaM) AkAzatalamaNDalaM (ceva) utprekSAyAM (bavasieNaM) sodyameneva, ayamarthaH-dhvajastAvadvAyutaraGgeNa kampate, kampamAne ca dhvaje siMho'pi 14 Jain Educatio n ww.jainelibrary.org
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ese ma.41 kalpa.subo- gaganaM prati ucchalati, tathA ca utprekSyate-ayaM sihaH kiMgaganatalaM bhettuM udyamaM karotIti?, (picchai) prekSate iti vyA03 kriyApadaM, atha punaH kiMviziSTaM dhvaja-(sivatti)zivaH-saumyaHsukhakArI ata eva (mauatti) mRduko-manda- // 47 // IS manda itiyAvat evaMvidho yo (mAruatti) mAruto-vAyustasya (layatti) layaH-AzleSo milanamitiyAvat tena IS (Ahayatti) Ahata-Andolito yaH, tata eva ( kaMpamANaM) calanakhabhAvo yaH sa tathA taM, punaH kiNvi01-1| ( aippamANaM) atipramANaM-mahAntaM ityarthaH, punaH kiMvi01-(jaNapicchaNijarUvaM) janAnAM prekSaNIyaM-draSTuM yogya, rUpaM-kharUpaM yasya sa tathA taM 8 // (40) // | (tao puNo) tataHpunaH sA trizalA kSatriyANI navame svapne rajatapUrNakalazaM-rUpyamayaM pUrNakumbhaM pazyati, atha kiMviziSTaM rajatapUrNakalazaM?-(jaccakaMcaNujjalaMtarUvaM) jAtyakAJcanavat-uttamasuvarNavat ut-prAbalyena dIpyamAnaM rUpaM yasya sa tathAtaM, yathA kila jAtyakAzcanasya rUpaM atinirmalaM bhavati tathA tasya kalazasyApi rUpaM iti tAtparya, punaH kiMvi01-(nimmalajalapunnamuttama) nirmalena jalena pUrNa ata eva uttama-zubhasUcaka, puna: kiMvi01-(dippamANasoha)dIpyamAnA zobhA yasya sa tathA taM, punaH kiMvi01-(kamalakalAvaparirAyamANaM) kamalakalApena-kamalasamUhena,parirAjamAna-sarvataH zobhamAnaM, punaH kiMvi0?-(paDipunnatti)pratipUrNA na tu nyUnA evaMvidhA ye (savvamagalabheatti) sarvamaGgalabhedA-maGgalaprakArAsteSAM (samAgama) samAgamaH-saGketasthAnamiva, yathA saGketakAriNo janAH saGketasthAne avazyaM prApyante tathA tasmin kalaze dRSTe avazyaM sarve maGgalabhedAH prApyante iti bhAvaH, puna: // 47 // Baa 28 Jain Education in For Private & Personel Use Only B w.jainelibrary.org
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMvi01-(pavararayaNaparirAyaMtakamalahiaM) pravararatnaiH parirAjamAnaM yat kamalaM tatra sthitaM, ratnamayavikasita- 10padmasaraH kamalopari sa kalazo mukto'stIti bhAvaH, punaH kiMvi0?-(nayaNabhUsaNakaraM) nayanAnAM bhUSaNakara-Ananda khapnaH mU. IS karamityarthaH, nayanayohi Ananda eva bhUSaNaM yathA padmasya vikAzaH punaH kiMvi01-(pabhAsamANaM) prbhaasmaanN-18|| 42 dIpyamAnaM.prabhayA vA'samAna-nirupama, puna: kiMvi0 ? (savao ceva dIvayaMtaM) sarvataH-sarvadizaM nizcayena dIpayantaM, punaH kiMvi0?-(somalacchitti) saumyA-prazastA yA lakSmIstasyAH (nibhelaNaM) gRhaM, ayaM dezyaH zabdaH, punaH kiMvi01-(savvapAvaparivajiaM) sarvaiH pApaiH-amaGgalaiH parivarjitaM-rahitaM, ata eva (subha bhAsuraM) zubhaM bhAsuraM-dIpyamAnaM (sirivaraM ) zriyA-zobhayA pradhAna, punaH kiMvi0 ? (sabvouasurabhikusumatti) sarvatukAnAM-sarvaRtujAtAnAM, surabhikusumAnAM-sugandhipuSpANAM sambandhIni (AsattamalladAma) AsaktAni-kaNThe sthApitAni mAlyadAmAni yasmin kalaze sa tathA taM, (picchai) prekSate iti kriyApadaM (sA)sA trizalA (rayayapunnakalasaM) rajatasya pUrNakalazaM idaM vizeSyam // 9 // 41 // (tao puNo) tataH punaH sA trizalA dazame khane padmasaraH pazyati, atha kiMviziSTaM padmasaraH?-( ravikiraNataruNabohiatti) prAkRtatvAdvizeSaNasya paranipAlAt taruNo-nUtano yo ravistasya ye kiraNAstairbodhitAni yAni (sahassapattatti) sahasrapatrANi-mahApadmAni taiH (surabhitaratti) atyantaM sugandhi (piMjarajalaM) pItaM raktaM ca jalaM yasya tattathA, punaH kiMvi01-(jalacarapahakaratti) jalacarA-jalajIvAsteSAM 'pahakara'tti samUhastena POPO2020000000000002020 in Education For Private 3 Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vyA03 42 // 48 bhimAnatvaM eva syAt na tAmiti, punaH ki0citta yeSAM te pramuditAntara vizeSagaNA (parihatthagatti) paripUrNa-sarvato vyApta ityarthaH, tathA (macchaparibhujamANajalasaMcayaM) matsyaiH paribhujya-10 padmasaraH |mAno-vyApriyamANo jalasaJcayo yasya tattathA, tataH karmadhArayaH, puna: kiMvi01-(jalaMtamiva) jvala-za khanaH ma. diva-dedIpyamAnaM iva, kena ?-(kamalatti ) kamalAni-sUryavikAzIni ambujAni (kuvalayatti) kuva. layAni ca-candravikAzIni kamalAni (uppalatti) utpalAni-raktakamalAni (tAmarasatti) tAmarasAnimahApadmAni (puMDarIyatti) puMDarIkAni-ujjvalakamalAni, eteSAM nAnAjAtIyakamalAnAM yaH (uru) uru:-vistINaH (sappamANatti) sarpan-prasaran , evaMvidho yaH (sirisamudaeNaM) zrIsamudaya:-zobhAsamUhastena, kamalAnAM zobhAprakaraNa hi zobhamAnatvaM eva syAt na tu sUryabimbAdivaddedIpyamAnatvaM ata utprekSyate-eteSAM vividhakamalAnAM zobhAprAgbhAreNa jvaladiva-dedIpyamAnamiveti, punaH kiM01-(ramaNijarUbasohaM) ramaNIyA-manoramA rUpazobhA yasya tattathA, punaH kiMvi01-(pamuiaMta) pramuditaM antaH-cittaM yeSAMte pramuditAntaraH evaMvidhA ye (bhamaragaNatti) bhramaragaNAH (mattamahaariMgaNukarolijamANakamalaM) mattamadhukarIgaNAzca-bhramarajAtivizeSagaNAsteSAM utkarA:-samUhAH, bhramaramadhukarINAM bahUni vRndAni ityarthaH, taiH avalihyamAnAni-AsvAyamAnAni kamalAni yatra tattathA,punaH kiMvi01-(kAryabagabalAhayacakkatti)kAdambA:-kalahaMsAH balAhakA-balAkAH cakrA:- // 48 // cakravAkAH (kalahaMsasArasatti) kalA-madhurazandA ye haMsAH kalahaMsA rAjahaMsA ityarthaH sArasA-dIghejAnukA jIvavizeSAH ityAdayo ye (gabiatti) garvitAH-tAdRsthAnaprAptyA'bhimAnino ye (sauNagaNamihuNasevija-13 Jain Education Intem For Private & Personel Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ SASTRO mANasalilaM) zakunigaNA:-pakSisamUhAsteSAM mithunaiH-dvandvaiH sevyamAnaM salilaM yasya tat tathA, punaH kiMvi0? padmasaraHkha(pamiNipattovalaggajalabiMdunicayacittaM) padminyaH-kamalinyastAsAM patrANi tatra upalagnA ye jalabinduni mAsU.42 ciyAstazcitraM-maNDitamiva, indranIlaratnamayAnIva padminIpatrANi muktAphalAnukAribhirjalabindubhiratIva kSIrodasA zobhante, taizca patraistat saraH kRtacitraM iva bhAtIti bhAvaH, (picchai ) prekSate iti kriyApadaM (sA) sA garaHsU.43 trizalA, punaH kiMvi0-(hiayanayaNakaMtaM) hRdayanayanayoH kAntaM-vallabhaM (paumasaraM nAma saraM) padmasara iti nAmnA sara:-sarovaraM, idaM vizeSyaM, kiMvi01-(sararuhAbhirAmaM) sarassu arha-pUjyaM ata eva abhirAmaramaNIyam 10 // (42) // (tao puNo) tataH punarekAdaze khame zaradrajanikarasaumyavadanA sA trizalA kSIrodasAgaraM pazyati, atha lAkiMviziSTaM kSIrodasAgaraM ?-(caMda kiraNarAsitti) candrasya kiraNarAzi:-kiraNasamUhastena (sarisasirivaccha-16 soI) sadRzA zrIH-zobhA yasyAH evaMvidhA vakSa zobhA yasya sa tathA taM, bakSAzabdena hi hRdayaM ucyate, tattu prANino bhavati na tu samudsya, tato hRdayazabdenAtra madhyabhAgaH procyate iti, tato'tyujjvalo madhya-II bhAgo yasyeti jJeyaM, punaH kiMvi01-(cauggamaNapavaddhamANajalasaMcayaM) caturyu gamaneSu-digmArgeSu prakarSaNa vardhamAno jalasaJcayo-jalasamUho yasya sa tathA taM, catasRSvapi dikSu tatra agAdha eva jalapravAho'stIti bhAvaH, punaH kiMvi0?-(cavalacaMcalucAyappamANakallolalolaMtatoyaM ) capalacaJcalA-capalebhyo'pi capalA kalpa. su. For Private Personel Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 3 // 49 // Jain Education In aticapalA itiyAvat tathA uccaM AtmapramANaM yeSAmevaMvidhA ye kallolAstairlolat-punaH punarekIbhUya pRthagbhavat evaMvidhaM toyaM - pAnIyaM yasya sa tathA taM punaH kiMvi0 ? - ( paDupavaNAhayatti ) paTunA -amandena pavanena AhatAAsphoTitAH santaH ata eva ( caliatti) calitA - dhAvituM pravRttAH tata eva (cavalatti) capalAH (pAgaDatti ) prakaTAH (taraMgatti) evaMvidhAstaraGgAH- kallolAH tathA ( raMgatabhaMgati) raGgata- itastato nRtyantaH evaMvidhA 'bhaMga'tti | kallolavizeSAH tathA (khokhugbhamANatti) atikSubhyantaH - bhayabhrAntA iva bhramantaH ( somaMtatti ) zobhamAnAH ( nimmalatti ) nirmalA :- khacchAH (ukkaDatti) utkaTAH - uddhatAH (ummItti) Urmayo - vicchittimantaH kallolAH, tataH etaiH sarvaiH pUrvoktaiH kallolaprakAraiH (sahasaMbaMdhatti ) saha yaH sambandho - milanaM tena ( dhAvamANAvaniyattabhAsuratarAbhirAmaM ) dhAvamAna:- tvaritaM tIrAbhimukhaM prasarpan, apanivarttamAnaH - taTAt paJcAdvalamAnaH san bhAsurataraH- atyantaM dIprota eva abhirAmo-manoharo yaH sa tathA taM punaH kiMvi0 ? - ( mahAmagaramacchatti) mahAnto makarA matsyAzca prasiddhAH tathA ( timitimiMgila niruddhatili tiliyAbhighAyatti ) timayaH 1 timiGgilAH 2 niruddhAH 3 tilitilikA 4 ca jalacarajIvavizeSAH, athaiteSAM abhighAtena pucchAcchodanena utpanna: ( kappUra pheNapasaraM ) karpUravadujjvalaH phenaprasaro yasya sa tathA taM punaH kiMvi0 ? - ( mahAnaIturiyavegasamAgaybhUmatti) mahatyo nadyo mahAnayo- gaGgAyAstAsAM ye tvaritavegAH zIghraM AgamanAni taiH Agatabhrama - utpannabhramaNo yo ( gaMgAvattatti ) gaGgAvarttanAmA AvarttavizeSastaMtra ( guppamANucalaMtatti) vyAkulIbhavat ata eva ucchalat kSIrasAgaraH sU. 43 20 25 // 49 // 28
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ |vimAnakhamaH sU.44 Avartapatitatvena anyatra nirgamAvakAzAbhAvAt Urdhva ucchalat (pacconiyattatti)pratyavanivRttaM-Udhrva ucchalya tatraiva punaH patitaM, ata eva (bhamamANalolasalilaM ) tatra Avarte eva bhramat tata eva ca lolaM-khabhAvatazcaJcalaM, evaMvidhaM salilaM-pAnIyaM yatra sa tathA taM, (picchai) prekSate iti kriyApadaM (khIroasAyaraM)kSIrodasAgaraM idaM vizeSyaM (sarayarayaNikarasomavayaNA) zaratkAlInaH rajanIkara:-candrastadvat saumyaM vadanaM yasyAH , evaMvidhA trizalA 11 // (43) // | (tao puNo)tataH sA trizalA dvAdaze svapne vimAnavarapuNDarIkaM prekSate, atha kiMviziSTaM vimAnavarapuMDazarIkaM ?-(taruNasUramaMDalasamappahaM ) taruNo-nUtano yaH sUryastasya maNDalaM-bimbaM tena samA prabhA-kAMtiryasya tattathA, punaH kiMvi0? (dippamANasohaM ) dIpyamAnA zobhA yasya tattathA, punaH kiMvi01 ( uttamakaMcaNamahAmaNisamUhapavarateaaTTasahassatti) uttamaiH kAJcanamahAmaNisamUhai:-suvarNaratnaprakaraiH pravarA ye aSTAdhikasahasrasaMkhyAHtekA:-stambhAHtaiH (dipaMtanahapaIvaM ) dIpyamAnaM sat nabha-AkAzaM pradIpayati yat tat tathA, punaH kiMvi01-(kaNagapayaralaMbamANamuttAsamujjalaMti) kanakamatareSu-suvarNapatreSu lambamAnAbhibhuktAbhiH samujjvalaM-prAbalyena dIptimat, punaH kiMvi01(jalaMtadivvadAmaMti)jvalanti-dIpyamAnAni devasambandhIni arthAllambitAni dAmAni-puSpamAlyAni yatra tattathA, punaH kiMvi01-(ihAmigausabhaturagatti) ihAmRgA-vRkA 'varagaDA jIva iti loke' RSabhA-vRSabhAH turagA-azvAH (naramagaravihagatti) narA-manuSyAH makarA vihagA: 14 Jain Education a l For Private & Personel Use Only Silww.jainelibrary.org
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 3 // 50 // . pakSiNaH ( vAlaga kinnara rurusarabha camarasaMsattatti ) vyAlakA :- sarpAH kinnarA-devajAtivizeSAH, ruravo - mRgabhedAH zarabhA - aSTApadAH, camaryo -dhenavaH, saMsaktAH- zvApadavizeSAH (kuMjaravaNalayapa umalayatti ) kuJjarA - hastina:, banalatA - azokalatAdyAH, padmalatAH - padminyaH eteSAM sarveSAM yA (bhatticittaM ) bhaktI - racanA citrANi itiyAvat taiH citra - AzcaryakAri, punaH kiMvi0 ? - ( gaMdhavyopavajja mANasaM punnaghosaM ) gAndharvazabdena iha gItaM ucyate upavAdyamAnazabdena vAditrANyucyante, tato gAndharvopavAdyamAnAnAM - gItavAditrANAM sampUrNo ghoSa:zabdo yatra tattathA punaH kiMvi0 1- ( nicaM sajalaghaNaviulajalaharatti ) nityaM - nirantaraM sajalo - jalasampUrNaH ghano - nibiDo vipula:- pRthulaH evaMvidho yo jaladharo - meghastasya yat ( gajiasaddANuNAiNA ) garjitazabdogarjArava ityarthaH tasya anunAdinA - sadRzena evaMvidhena ( devaduMduhima hAraveti ) devasambandhidundubhimahAzabdena (sayalamavi jIvaloaM pUrayaMtaM) sakalamapi jIvalokaM pUrayat zabdavyAptaM kurvat ityarthaH punaH kiMvi0 ? - (kAlAgurupavara kuMdurukkaturukkatti ) kRSNAguru 1 pravarakunduruSka 2 turuSkAH 3 prAkhyAkhyAtAH tathA (ujjhatamANadhUvavAsaMgatti) dahyamAnadhUpo - dazAGgAdirdhUpo, vAsAGgAni - sugandhadravyANi eteSAM sarveSAM yo (maghamatatti) maghamaghAyamAno (gandhubhirAmaM ) udbhuta itastataH prasRtazca yo gandhastena abhirAmaM, punaH kiMvi0 ? - ( niccAloaM) nityaM Aloka:- udyoto yatra tattathA punaH kiMvi0 ? - ( seaM ) zvetaM - ujjvalaM ata eva ( seappanaM ) | zvetA- ujjvalA prabhA - kAntiryasya tattathA punaH kiMvi0 ? - ( suravarAbhirAmaM ) suravaraiH pradhAnaM zobhitaM, na tu vimAnakhamaH sU. 44 . 20 25 // 50 // 28
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ rikta, (picchaha ) prekSate iti kriyApada (sA) sA trizalA iti prAgyojitaM, punaH kiMvi01-(sAovabhoga) ranocayakha sAtasya-sAtavedanIyasya karmaNa upabhogo yatra tat sAtopabhogaM, IdRzaM (vimANavarapuMDarIyaM) vimAlavarapuNDa-mAsU.45 SrIkaM-vimAnavareSu puNDarIkamiva atyuttamatvAt, idaM vizeSyaM 12 // (44) // SH (to puNo) tataH punaH sA trizalA trayodaze svapne ratnanikararAziM pazyati, atha kiMviziSTaM ratnanikahArarAzi?-(pulagaveriMdanIlatti) pulakaM 1 vajra 2 indranIlaM-nIlaratnaM 3 (sAsagatti) sasyakaM-ratnavizeSaH 4 (kakeaNatti) karketanaM 5 (lohiyakkhatti) lohitAkSaM 6 (maragayatti) marakataM 7 (masAragallatti) masAragallaM8 (pavAlatti) pravAlaM 9 (phalihatti) sphadikaM 10(sogaMdhiyatti) saugandhikaM 11 (haMsagambhatti) haMsagarbha 12 (aMjaNatti) aJjanaM-aJjanaprabhaMzyAmaratnaM 13 (caMdappahatti) candraprabha:-candrakAntaratnaM 14 (vararayaNehiM) ebhI ratnaprakAraiH (mahialapaidiaM) mahItalapratiSThitaM (gagaNamaMDalaMtaM pabhAsayaMtaM) mahItale sthitamapi gaganamaNDalasyAntaM yAvat prabhAsayantaM, lokaprasiddhasya AkAzasyApi zikharaM svakAntyA zobhayantaM ityarthaH, punaH kiMvi01-12 (tuMgaM) uccaM, kiMpramANaM ? ityAha-(merugirisannigAsaM) merugirisadRzaM, (picchada) prekSate iti kriyApadaM (sA) sA trizalA (rayaNanikararAsiM) ratnanikarANAM rAzi:-ucchUitaH samUhastaM, idaM vizeSyam 13 // (45) (sihiM ca) siMhiM ceti padaM prAguktagAthAgataM 'tao puNo' ityarthasUcakaM, (sA)tataH sA trizalA catudeze khapne IdRzaM zikhinaM-agniM pazyati, atha kiviziSTaM zikhinaM ?-(viulujalapiMgalamahughayaparisicamANatti) Jain Education M ana For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7ASA kalpa.subo lAvipulA-vistIrNA tathA ujjvalapiMgalena madhughRtena pariSicyamAnA-ujjvalena ghRtena piGgalena ca madhunA anivataH sicyamAnA ata eva (nimatti) nidhUmA (dhagadhagAiatti) dhagadhagitikurvatyo (jalaMtajAlujjalAbhirAmaM) .46 jvalantyo-dIpyamAnA yA jvAlAstAbhiH ujjvalaM ata eva abhirAmaM, punaH kiMvi0-(taratamajogajuttehiM jinjnnii||51|| taratamayogayuktaiH (jAlapayarehiM ) jvAlAprakaraiH (annunnamiva aNupainnaM ) anyo'nyaM anuprakIrNa iva, tasya dRzyatA sarvA api jvAlA anyo'nyaM praviSTA iva santIti bhAvaH, (picchai) prekSate iti kriyApadaM, punaH kiMvi01-16 (jAlujjalaNagatti) jvAlAnAM Urdhva jvalanaM jvAlojjvalanaM, svArthikakapratyaye ca jvAlojjvalanakaM, atra tRtIyaikavacanalopaH tena jvAlojjvalanakena (aMbaraM va katthai payaMta) kacitpradeze ambaraM-AkAzaM pacantaM iva, abhraMlihatvena AkAzapacanasamartha ivetyarthaH, punaH kiMvi01-(aivegacaMcalaM) ativegena caJcalaM (sihiM) zikhinaM-agniM, idaM vizeSyam 14 // (46) // | (ime eyArise) imAn etAdRzAn (subhe) zubhAna-kalyANahetUn (some) umayA-kIrtyA sahitAn (piyadaMsaNe) priyadarzanAna-darzanamAtreNa prItikarAna (surUve) surUpAn (suviNe) khamAn (dahraNa sayaNa-18 majjhe paDivuddhA) zayanamadhye-nidrAmadhye dRSTrA pratibuddhA-jAgaritA satI (araviMdaloyaNA) aravindalocanA trizalA (harisapulaiaMgI) harSapulakitAGgI-pramodabhararomAJcitagAtrI // atra prasaGgena eteSAM svapnAnAM garbhakAle sakalajinarAjajananIvilokanIyatvaM darzayannAha-(ee caudasa suviNe) etAn caturdaza svamAn Jain Education WTanal For Private & Personel Use Only Cow.jainelibrary.org,
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( savvA pAsei titthyrmaayaa|) sarvoH pazyanti tIrthakaramAtaraH (jaM rayaNi vakkamaha) yasyAM rajanyAMzrIsiddhArthautpadyante (kuJchisi mahAyaso arihA // 1 // ) kukSau mahAyazasaH ahntH|| (47) // jAgaraNaM (taeNaM sA tisalA khattiANI) tataH sA trizalA kSatriyANI (ime eyArUve) imAn etadurUpAn (cauddasa mahAsumiNe) caturdaza mahAsvapnAn (pAsittA NaM paDivuddhA samANI) dRSTvA jAgaritA satI (hahatujAvahiayA ) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA (dhArAhayakayaMbapuSphagaMpiva) meghadhArAbhiH siktaM yat kadaMbapuSpaM-kadaMbatarukusumaM tadvat (samussasiaromakUvA) ullasitAni romANi kUpeSu yasyAH sA (sumiguggahaM karei ) svapnAnAM avagrahaM-smaraNaM karoti (karittA) kRtvA ca (sayaNijjAo abbhuDhei ) zayyAyAH abhyuttiSThati ( anbhudvittA) abhyutthAya (pAyapIDhAo paccoruhai) pAdapIThAt pratyavatarati ( pacoruhittA) pratyavatIyaM ca ( aturiyaM) atvaritayA-cittautsukyarahitayA ( acavalaM) acapalayA-kAyacApalyarahitayA | (asaMbhatAe ) asambhrAntayA-kutrApi skhalanArahitayA (avilambiyAe) vilambarahitayA (rAyahaMsasarisIe) rAjahaMsagatisadRzayA (gaie ) evaMvidhayA gatyA (jeNeva sayaNije) yatraiva zayanIyaM (jeNeva siddhatthe khattie) yatraiva siddhArthanAmA kSatriyaH (teNeva uvAgacchai ) tatraiva upAgacchati ( uvAgacchittA) upAgatya ca (siddhatthaM khattiyaM ) siddhArtha kSatriyaM tAbhirgIrbhi:-vANIbhiH saMlapantI 2 pratibodhayatIti sambandhaH / atha kIdRzIbhirvANIbhirityAha-(tAhiM )tAbhirviziSTaguNasaMyuktAbhiH, puna: kiMvi01-(iTAhiM ) iSTAbhiH Jain Education H o a For Private & Personel Use Only (OTww.jainelibrary.org
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 3 // 52 // Jain Education In tasya vallabhAbhiH punaH kiMvi0 ? - ( kaMtAhiM ) kAntAbhiH sarvadA vAJchitAbhiH ata eva ( piyAhiM ) priyAbhi:- adveSyAbhiH punaH kiMvi0 ? - ( maNuSNAhiM ) manojJAbhi: - mano vinodakAriNIbhiH, ata eva (maNAmAhiM) mano'mAbhiH - manasA amyante - punaH punargamyante na tu kadApi vismAryante evaMvidhAbhiH punaH kiMvi0 ? - urAlAhiM ) udArAbhiH - sundaradhvanivarNasaMyutAbhiH punaH kiMvi0 ? ( kallANAhiM ) kalyANAni - samRddhayastatkAriNIbhiH punaH kiMvi0 ? - ( sivAhiM ) zivAbhiH - upadravaharIbhiH tathAvidhavarNasaMyuktatvAt, ata eva ( dhannAhiM ) dhanyAbhiH - dhanaprApikAbhiH punaH kiMvi0 ? - ( maMgallAhiM ) maGgalakaraNe pravINAbhiH punaH kiMvi0 1 ( sassirIAhiM ) sazrIkAbhiH - alaGkAravirAjitAbhiH punaH kiMvi0 ? - ( hiayagamaNijAhiM ) komalatayA subodhatayA ca hRdayaGgamAbhiH punaH kiMvi0 ? - ( hiayapalhAyaNijjAhiM ) hRdayaprahlAdanIyAbhiH - hRdgatazokAdyucchedikAbhiH, punaH kiMvi0 ? - ( miamahuramaMjulAhiM ) mitAH - alpazabdAH bahnarthAca madhurAH - zrotrasukhakAriNyaH, maJjulAH- sulalitavarNamanoharAH tataH padatrayasya karmadhAraye mitamadhuramaJjulAbhiriti ( girAhiM ) evaMvidhAbhiH vANIbhiH (saMlavamANI 2 ) saMlapantI - vadantI ( paDibohei ) jAgarayati // ( 48 ) // (tae NaM ) tato'nantaraM jAgaraNAnantaraM ( sA tisalA khattiANI ) sA trizalA kSatriyANI ( siddhattheNaM rannA) siddhArthena rAjJA ( anbhaNuNNAyA samANI ) abhyanujJAtA satI ( nANAmaNikaNagarayaNabhatticittaMsi ) nAnAmaNikanakaratnAnAM bhaktibhiH racanAbhiH citre - AzcaryakAriNi ( bhaddAsaNaMsi nisIyai ) bhadrAsane zrI siddhArthajAgaraNaM sU. 48 20 25 // 52 // 25 jainelibrary.org
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ niSIdati (nisIittA) niSadya ca (AsatthA) mArgajanitazramApagamena AzvastatAM upagatA, ata eva svapnaniveda(vIsatthA) vizvastA kSobhAbhAvena (suhAsaNavaragayA) sukhAsanavaraM gatA, sukhena upaviSTA satI (siddha- naM sU. 49 tthaM khattiyaM) siddhArtha kSatriyaM (tAhiM ivAhiM ) tAbhiH iSTAbhiH (jAva saMlavamANI 2) yAvat pUrvoktasvarU- phalapRcchA |pAbhirvANIbhiH ( evaM vAsI) evaM avAdIt // (49) // tat kimityaah| (evaM khalu ahaM sAmI) evaM nizcayena ahaM he svAmin ! (aja taMsi tArisagaMsi) adya tasmin tAdRze (sayaNijjasi) palyaGke (vaNNao) varNakaH pUrvoktaH (jAva paDibuddhA) yAvat jAgaritA tAvadvAcyA, (taMjahA) tadyathA (gayavasahagAhA) 'gayavasaha' iti gAthApyatra vAcyA (taM eesiM sAmI) tasmAt eteSAM / he svAmin ! (urAlANaM) prazastAnAM (caudasaNhaM mahAsumiNANaM) caturdazAnAM mahAsvamAnAM (ke manne ) manye iti vitarkArtho nipAtaH, tataH kaH? ahaM vicArathAmi (kallANe) kalyANakArI (phalavittivisese bhavissai) phala vRttivizeSo bhaviSyatIti // (50) // (tae NaM se siddhatthe rAyA) tataH sa siddhArtho rAjA (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH (aMtie) antike-pArthAt ( eamaTuM) enamartha (succA) zrutvA zrotreNa (nisammatti) nizamya-hRdayenauvadhArya (hahatujAvahiyae) hRSTastuSTaH yAvat harSapUrNahRdayaH (dhArAhayanIvasurahikusumatti) dhArAsikto yo nIpavRkSaH tasya sugandhi puSpaM tadbat (caMcumAlaiyaromakUve) ullasitAni romANi kUpeSu yasya sa tathA, evaM 989098290Saee in Education in m asa For Private & Personel Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Scene kalpa.subo vidhaH san (te sumiNe ogiNhai ) tAn svamAn avagRhNAti-cetasi dharati (ogiNhittA) avagRhya ca matyAdivyA03 (IhaM aNupavisai) IhAM-sadarthavicAraNAlakSaNAM anupravizati (aNupavisittA) anupravizya ca (appaNo bhirarthanizca sAhAvieNaM) AtmanaH svabhAvataH utpannena tathA ( maipuvvaeNaM) matipUrvakeNa evaMvidhena (buddhiviNNANeNaM) yaHmU. 51 // 53 // buddhivijJAnena kRtvA (tesiM sumiNANaM) teSAM svapnAnAM (atthuggahaM karei) arthAvagrahaM-arthanizcayaM karotiphalakathanam 18 sU. 52 (karittA) arthanizcayaM kRtvA ca (tisalaM khattiyANiM) trizalAM kSatriyANI prati (tAhiM iTAhiM ) tAbhiH iSTAbhiH (jAva sassirIyAhiM) yAvat sazrIkAbhiH ( vaggUhiM saMlavamANe 2) evaMvidhAbhiH vAgbhiH saMlapan san (evaM vayAsI) evaM avAdIt // (51) // | kimityAha-(urAlA NaM tume devANuppie sumiNA diTThA) udArA:-prazastAH tvayA he devAnupriye!-sarala-| || svabhAve khAnAH dRSTAH (kallANA NaM tume devANuppie sumiNA dihA) tathA kalyANakAriNaH tvayA he devAnu-| priye svamA dRSTAH (evaM) anenAbhilApena (sivA dhannA maMgallA) upadravaharAH dhanaprApakAH maGgalakArakAH (sassiriyA) zobhayA sahitAH (AruggatuDhidIhAutti) nIrogatvaM cittAnandaH cirajIvitvaM (kallANamaMga-1| ISIllakAragANaM) kalyANaM-samRddhiH maGgalaM-vAJchitaprAptiH eteSAM vastUnAM kArakAH (tume devANuppie ! sumiNA | // 53 // diTThA) tvayA he devAnupriye ! skhamAH dRssttaaH| atha teSAM svapnAnAM mahinA kiM bhaviSyatItyAha-(atthalAbho devANuppie) artho-maNikanakAdiH tasya lAbhaH he devAnupriye ! (bhogalAbho devANuppie) bhogA:-zabdAdaya Jain Education triplinal For Private & Personel Use Only Amlaw.jainelibrary.org
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ steSAM lAbhaH he devAnupriye ! (puttalAbho devANuppie) putrasya lAbhaH he devAnupriye ! (sukkhalAmoza bhAviputra devANuppie) saukhyaM-manaso nivRttistasya lAbha: he devAnupriye ! (rajalAbho devANuppie) rAjya- varNanaM mU. svAmyamAtyamuhRtkozarASTradurgasainyalakSaNaM saptAGgaM tasya lAbho bhaviSyatIti // atha sAmAnyena phalAnyuktvA | vizeSato mukhyaM phalamAha-(evaM khalu tume devANuppie!) anena prakAreNa nizcayena tvaM he devAnupriye ! he 8 trizale ! ( navaNhaM mAsANaM ) navasu mAseSu ( bahupaDipunnANaM ) bahupratipUrNeSu satsu ( aTThamANa rAIdiyANaM) ardhASTamarAtridivasAdhikeSu (viikvaMtANaM) vyatikrAnteSu surUpaM dArakaM-putraM prajaniSyasIti sambandhaH, kiMviziSTaM ?-(amhaM kulake) asmAkaM kule keturiva ketu:-cinhaM dhvajastatsadRzaM atyadbhutaM ityarthaH (amhaM kuladIvaM) asmAkaM kule dIpa iva dIpastaM prakAzakaM maGgalakArakaM ca ( kulapabvayaM) kule parvata iva parvataH aparAbhavanIyaH sthirazca, kulasya AdhAra ityarthaH, (kulavaDiMsayaM) kule avataMsaka iva-mukuTa iva || yastaM, zobhAkaratvAt , ata eva (kulatilayaM) kulatilakaM mastakadhAryatvAt (kulakittikaraM) kulakIrtikaraM zubhAcAritvAt (kulavittikaraM) kulasya vRttiH-nirvAhastasya kAraka (kuladiNayaraM) prakAzakatvAt / kule dinakarasamAnaM (kulaAdhAraM ) kulAdhAra:-pRthvIvat kulasyAdhAraM (kulanaMdikara) kulasya nandiH-vRddhistasyAH kara-kArakaM (kulajasakaraM) kulasya yaza:-sarvadiggAminI khyAtiH tasya kArakaM, 'ekadigmAminI kIrtiH, sarvadiggAmukaM yazaH' iti vacanAt (kulapAyavaM) chAyAkaratvAt AzrayaNIyatvAca kule pAdapasamAnaM, Jain Education For Private Personel Use Only Nirw.jainelibrary.org
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- nyA03 // 54 // pAdapa:-vRkSaH (kulavivaddhaNakaraM) kulasya vivardhanaM-sarvato vRddhistasya kara-kArakaM (sukumAlapANipAyaM)zauryAdivasukumAlaM pANipAdaM yasya sa tathA taM (ahINapaDipunnapaciMdiyasarIraM) lakSaNopetAni tathA svarUpeNApi pUrNAnirNanaM sU.53 evaMvidhAni paJcendriyANi yatra evaMvidhaM zarIraM yasya sa tathA taM (lakkhaNavaMjaNaguNovaveyaM) lakSaNAnAM vyaJjanAnAM ca ye guNAH taiH upapetaM-sahitaM ( mANummANapamANapaDipunnasujAyasavvaMgasuMdaraMga) mAnena unmAnena pramANena / ca pratipUrNAni tathA sujAtAni-zobhAyuktAni evaMvidhAni sarvANi aGgAni yanna evaMvidhaM sundaraM ajhaM-zarIraM yasya sa tathA taM (sasisomAgAraM) candravat saumyAkAraM (kaMtaM ) vallabhaM (piyadaMsaNaM) priyaM darzanaM yasya sa tathA taM (surUpaM) zobhanarUpaM (dArayaM) evaMbhUtaM putraM (payAhisi ) prajaniSyasi // (52) // (seviya NaM dArae ) so'pi ca bAlakaH ( ummukkabAlabhAve) unmukto bAlabhAvo yena saH (binAyapariNayamitte) vijJAtaM-vijJAnaM tat pariNatamAtraM yasya sa tathA, paripakvavijJAna ityarthaH (jubvaNamaNupatte ) yauvanaM | anuprAptaH san (sUre) zUraH-dAne aGgIkRtanirvAhe ca.samartha ityarthaH (vIre) vIraH saMgrAme samarthaH (vikate) |vikrAntaH-paramaNDalAkramaNasamarthaH parAkramavAnityarthaH (vicchipaNaviulabalavAhaNe ) vistIrNAdapi vipule 25 ativistIrNe ityarthaH evaMvidhe balavAhane yasya sa tathA, tatra balaM-senA vAhanaM-gavAdikaM ( rajavaI rAyA bhavi-1 // 54 // ssai) rAjyasya khAmI evaMvidho rAjA bhaviSyati / / (53) // (taM urAlA NaM jAva sumiNA dihA) tasmAt prazastAH yAvat tvayA svamAH dRSTAH (ducaMpi tacaMpi aNuvU- 28 Jain Education Inter For Private & Personel Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ hai ) evaM vAradvayaM vAratrayaM prazaMsati (tae NaM sA trisalA khattiyANI) tato'nantaraM sA trizalA kSatriyA- tathAkRtiH NI (siddhasthassa rano) siddhArthasya rAjJaH (aMtie eyamaDhe succA) pArthe etaM arthaM zrutvA (nisamma) pratijAgaranizamya-avadhArya (hatujAva hiayA) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA (karayalapariggahiyaM) karatalAbhyAM / / NaM ca sU. kRtaM (jAva matthae aMjaliM kaTTha) yAvat mastake aJjaliM kRtvA ( evaM vayAsI) evaM avAdIt // (54) // - (evameyaM sAmI!) evaM etat he svAmin ! (tahameyaM sAmI) tathaitat he svAmin ! ( avitahameyaM sAmI) yathAsthitaM etat he svAmin ! ( asaMdiddhameyaM sAmI) saMdeharahitaM etat he svAmin ! (icchiyameyaM sAmI) vAJchitaM etat he svAmin ! (paDicchiyameyaM sAmI) yuSmanmukhAtpatadeva gRhItaM etat he svAmin ! (icchiyapaDicchiyameyaM sAmI) vAJchitaM sat punaH punaH vAJchitaM etat he svAmin !(sacce NaM esa ahe)satyaH eSo'rthaH (se jaheyaM tumbhe vayahatti ka1) sa yathA-yena prakAreNa imaM artha yUyaM vadatha iti uktvA (te sumiNe samma paDicchaha)tAn svamAn samyak pratIcchati-aGgIkaroti (paDicchittA) aGgIkRtya ca (siddhattheNaM rannA) siddhArthena rAjJA (abbhaNunAyA samANI) abhyanujJAtA-svasthAnaM gantumanumatA (nANAmaNirayaNabhatticittAo bhAsaNAo) nAnAmaNiratnabhaktibhizcitrAta bhadrAsanAta (anbhuTTeDa) abhyuttiSThati, (abbhuTTittA)IR abhyutthAya ca (aturiyamacavalamasaMbhaMtAe) atvaritayA acapalayA asambhrAntayA (avilaMbiyAe) vilambarahitayA (rAyahaMsasarisIe gaie) rAjahaMsasadRzayA gatyA (jeNeva sae sayaNijje) yatraiva svakaM zayanIya 50802992898922038920 kalpa.mu.10 For Private & Personel Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vyA03 kAkAraNa 20 (teNeva uvAgacchai) tatraiva upAgacchati ( uvAgacchittA) upAgatya ca (evaM vayAsI) evaM avAdIt-(55) (mA me ee uttamA) mA iti niSedhe loke 'rakhe' iti, mama ete uttamAH-svarUpataH sundarAH (pahANA) satphaladAyakatvAt pradhAnAH ata eva (maMgallA) maGgalakAriNaH (sumiNA dihA) svapnAH dRSTAH ( annehi pAvasumiNehiM ) anyaiH pApasvapnaiH (paDihammissaMtittikaTTha) mA pratihanyantAM-viphalIkriyantAM itikRtvA (devayagurujaNasaMbadhdhAhiM ) devagurujanasambadhdhAbhiH ata eva (pasatthAhiM ) prazastAbhiH (maMgallAhiM ) maGgalakAriNIbhiH (dhammiyAhiM ) dhArmikAbhiH (kahAhiM) kathAbhiH (sumiNajAgariyaM jAgaramANI) svapnajAgarikAM-svamasaMrakSaNArtha jAgarikA svapnajAgarikA tAM jAgratI (paDijAgaramANI viharai) tAn svamAneva svApanivAraNena praticarantI Aste ityrthH|| (56) // | (tae NaM siddhatthe khattie)tataH siddhArthaH kSatriyaH (paccUsakAlasamayaMsi ) prabhAtakAlasamaye (koDubiyapurise saddAvei ) kauTumbikapuruSAn-sevakAn AkArayati (saddAvittA) AkArya ca ( evaM vayAsI) evaM avAdIt // (57) // kimityAhaI (khippAmeva bho devANuppiyA!) kSiprameva-zIghrameva are sevakAH! (anja savisesa) adya utsavadinatvAt vizeSaprakAreNa ( bAhiriyaM uvaTThANasAlaM) bAhyAM upasthAnazAlAM' kacerI' iti loke, kiMviziSTAM ? ( gaMdho|dayasittaM) sugandhodakena siktAM (suisaMmajiovalitaM) zuciM-pavitrAM, saMmArjitAM kacavarApanayanena upa Cateeeeeeeeeee / 25 Jain Education iraK For Private & Personel Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Educatio lipsAM chagaNAdinA, tattaH padatrayasya karmadhArayaH, (sugaMdhavarapaMcavaNNapuSphovayArakaliyaM ) sugandhAnAM varANAM paJcavarNAnAM ca puSpANAM ya upacArastena kalitAM (kAlAgurupavara kuMdurukkaturukka DajjhatadhUvamaghamaghaMtagaMdhuddhUyAbhirAmaM) tathA dahyamAnA ye kRSNAgurupravara kunduruSka turuSkadhUpAsteSAM maghamaghAyamAno yo gandhastena uddhatAbhirAmAM (sugaMdhavaragaMdhiyaM ) tathA sugandhavarANAM cUrNAdInAM gandho yatra tathA tAM ( gaMdhavahibhUyaM ) gandhadravyaguTikAsamAnAM ( kareha ) evaMvidhAM upasthAnazAlAM kuruta svayaM ( kAraveha ) anyaiH kArayata ( karitA kAravittA ya ) kRtvA kArayitvA ca tatra ( sIhAsaNaM rayAveha rayAvittA ) siMhAsanaM racayata racayitvA ( mama eyamANantiyaM khippA| meva pacappiNaha ) mama etAM AjJAM zIghrameva pratyarpayata // ( 58 ) // (tae NaM te koDuMbiyapurisA) tato'nantaraM te kauTumbikapuruSAH (siddhattheNaM rannA ) siddhArthena rAjJA ( evaMvRttA samANA ) evaM uktAH santaH ( haTThatuTThajAvahiayA ) hRSTAstuSTA ityAdi pUrvavat harSapUrNa hRdayA: (jAvaaMjaliM kaTTu ) yAvat aJjaliM kRtvA ( evaM sAmitti) he svAmin ! yathA yUyaM Adizadha tattathaiva asmAbhiravazyaM karttavyaM ityuktvA ( ANAe viNaNaM vayaNaM paDisuNaMti ) AjJayA vinayena vacanaM pratizRNvanti ( paDiNittA) pratizrutya ca ( siddhatthassa khattiyassa aMtiAo ) siddhArthasya kSatriyasya pArzvAt (paDinikkhamaMti) bahistAnniSkrAmanti ( paDinikkhamittA) tathA kRtvA ( jeNeva bahiriA uvaTThANasAlA ) yatraiva bAhyA upasthAnazAlA ( teNeva uvAgacchaMti ) tatraiva upAgacchanti ( uvAgacchittA ) upAgatya ( khippAmeva ) zIghraM eva ational siMhAsanaracanAdi deza: sU. 58 10 14
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo savisesaM bAhiriyaM uvaTThANasAlaM) vizeSaprakAreNa bAhyAM upasthAnazAlA (gaMdhodayasittaM suI) gandhodakena siMhAsanaravyA3siktAM tathA zuciM ca kRtvA (jAva sIhAsaNaM rayAviMti ) yAvat tatra siMhAsanaM racayanti (rayAvittA )raca-canAdi sa. yitvA(jeNeva siddhatthe khattie) yatraiva siddhArthaH kSatriyaH (teNeva uvAgacchaMti) tatraiva upAgacchanti ( uvAga-59utthAnaM // 56 // cchittA) upAgatya ( karayala jAva matthae aMjaliM kaTTa) karatalAbhyAM yAvat mastake aJjaliM kRtvA (siddha- pU. 60 sthassa khattiyassa) siddhArthasya kSatriyasya (tamANattiyaM paJcappiNaMti )tAM AjJAM pratyarpayanti, tattathaiva sarva kRtvA asmAbhirbhavadAdezaH kRta iti nivedyntiityrthH|| (59) // (tae NaM siddhatthe khattie) tataH sa siddhArthaH kSatriyaH (kallaM pAuppabhAe rayaNIe) kalye-AgAmini dine 'prAdurityavyayaM prakAze' tataHprakaTaprabhAtAyAM evaMvidhAyAM rajanyAM jAtAyAM satyAM (phulluppalakamalakomalummiliyaMmi) phulaM-vikasitaM yat utpalaM-padmaM kamalazca-hariNavizeSastayoH sukumAlaM unmilitaMvikasanaM dalAnAM nayanayozca yasminnevaMvidhe (ahApaMDure pabhAe) atha-rajanIvibhAtAnantaraM pANDure-ujjvale| prabhAte, ayamartha:-yasminprabhAte padmAnA dalavikAsena vikasanaM jAtaM hariNAnAM ca nayanavikAseneti, tasmin 25 prabhAte jAte, pUrva rajanI vibhAtA tata ISatprakAzo jAtaH tatazca pANDuraM-ujjvalaM prabhAtaM jAtaM tatazca krameNa sUrya ugate sati, atha kiMviziSTe sUrye ( rattAsogappagAsatti) raktasya azokasya yaH prkaash:-prbhaasmuuhH| (kiMsuatti) kiMzukaM ca-palAzapuSpaM (suamuhatti) zukamukha-zukacancupuTaM (guMjaddharAgatti) guJjAyA ardhe kRSNabhA Jain Education I deal For Private & Personel Use Only Saw.jainelibrary.org
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ gArdanyabhAgalakSaNaM eteSAM yo rAgo-raktatvaM tathA (baMdhujIvagatti) bandhujIvakaM-puSpavizeSaH 'bapoharIA phula' nRpasyotthAiti lokaprasiddhaM (pArAvayacalaNanayaNatti) pArApatasya caraNanayanaM (parahuasurattaloaNatti) parabhRtasya-koki- naM sU.60 lasya,surakte-kopAdinA raktIkRte ye locane (jAsuaNakusumarAsitti) japApuSpasya 'jAsUda' iti lokaprasiddhasya yo rAzi:-samUhastathA (hiMgulaniarAiregarehaMtasarise) hiMgulanikarazca prasiddhaH, etebhyaH sarvavastubhyaH atirekeNa rAjamAnaH san sadRzaH, atra yaH atirekeNa rAjamAnaH sa sadRzaH kathaM bhavatItyAzaGkAyAM raktatvamAtreNa sadRzaH kAntyA tu atirekeNa rAjamAna iti vRddhAH, athavA raktAzokaprakAzAdInAM hiGgulanikarAntAnAM yo rAjamAno'tireka:-prakarSastatsadRza iti, punaH kiMviziSTe sUrye ? (kamalAyarasaMDavibohae) kamalAnAM AkarA-utpattisthAnAni ye padmAidAdayasteSu yAni khaNDAni kamalavanAni teSAM vikAzake (uTThiyaMmi sUre) evaMvidhe abhyudite sUrye sati, punaH kiMvi01 (sahassarassimi) sahasrarazmI, puna: kiMvi0? (diNayare) dinakare-dinakaraNazIle, punaH kiMvi0? ( teasA jalaMte) tejasA dedIpyamAne ( tassa ya karapaharAparaLUmi aMdhayAre) tasya ca-zrIsUryasya karamahAraiH-kiraNAbhighAtaiH andhakAre aparAddhe-vinAzite sati, atha ca (bAlAyavakuMkumeNaM khaciyavva jIvaloe) bAlAtapaH prasiddhaH sa kuGkumamiva tena jIvaloke-manuSyaloke || khacite-vyAse sati, ko'rthaH ?-yathA kukumena kiJcidvastu piJjarIkriyate tathA bAlAtapena jIvaloke piJjarIkRte sati (sayaNijjAo abbhuTei ) zayanIyAt abhyuttiSThati // (60) // Jain Education UTILOR For Private & Personel Use Only Aww.jainelibrary.org
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA03 // 57 // (sayaNijjAo abbhudvittA) sa siddhArthaH zayanIyAdabhyutthAya ( pAyapIDhAo paccoruhai) pAdapIThAtra aTTanazApratyavatarati ( paccorahittA) pratyavatIrya (jeNeva adRNasAlA) yatraiva aTTanazAlA-parizramazAlA (teNeva lAgamAdi uvAgacchada) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya ca ( adRNasAlaM aNupavisai) ahanazAlA anupravizati (aNupavisittA) anupravizya ca (aNegavAyAmatti) anekAni vyAyAmAya-parizramAya (joggavaggaNatti) yogyA-abhyAsaH 'khuralI tu zramo yogyA'bhyAsa' iti vacanAt valgana-anyo'nyaM uparyupari patanaM (vAmaddaNatti) vyAmardanaM-paraspareNa bAhAdyaGgamoTanaM (mallajuddhakaraNehiM) mallayuddhAni pratItAni, karaNAni ca-aGgagabhaGgavizeSAH mallazAstroktAH etaiH kRtvA (saMte parissaMte) zrAntaH-sAmAnyena zramaM upagataH, parizrAntaH-| sarvAGgINazramaM prAptaH, evaMvidhaH san (sayapAgasahassapAgehiM ) zatavAraM navanavauSadharasena pakkAni, athavA yasya |pAke zataM sauvarNA laganti tAni zatapAkAni.evaM sahasrapAkAni evaMvidhaiH (sugaMdhavaratillamAiehiM ) sugandhavaratailAdibhiH, AdizabdAt karpUrapAnIyAdIni grAhyANi, atha kIdRzaiH tailAdibhiH ? (pINaNijjehiM ) prINanIyaiH-rasarudhirAdidhAtusamatAkAribhiH (dIvaNijjehiM) dIpanIyaH-agnidIptikaraiH (mayaNijjahi / mdniiyaiH-kaamvRddhikraiH| vihaNijjehiM ) bRhaNIyaiH-mAMsapuSTikaraiH (dappaNijjehiM ) darpaNIyaiH-balakAribhiH // 57 // (savidiyagAyapalhAyaNijjehiM ) sarvANi indriyANi gAtrANi ca teSAM prhlaadniiyaiH-aapyaaynaakaaribhiH| etAdRzaiH tailAdibhiH(abhaMgie samANe) abhyaGgitaH san (tillacammaMsi ) tailacarmaNi, tailAbhyaGgAnantaraM 25 seroesce Jain Education into
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ sU. 61 evaMvidhaiH puruSaiH saMvAhitaH san apagataparizramo jAta iti yogaH, atha kiMviziSTaiH puruSaiH? (niunnehiN)| aTTanazAnipuNaiH-upAyavicakSaNaiH, punaH kiMvi0?(paDipunnapANipAyasukumAlakomalatalehiM) pratipUrNasya pANipAdasya lAgamAdi sukumAlakomalAni-atyantakomalAni talAni yeSAM te tathA taiH atra kiraNAvalIkAreNa dIpikAkAreNa ca pratipUrNAnAM pANipAdAnAM iti prayogo likhitaH sa tu cinyaH 'prANitUryAMgANA' mitisUtreNAvazyaM haimavyAkaraNamate ekavadbhAvabhavanAt, punaH kiMvi0? (abhaMgaNaparimaddaNuvvalaNakaraNaguNanimmAehiM) abhyaGganaM-tailAdinA mrakSaNaM parimardanaM-tasya tailasya maInaM udvalanaM-tasya tailasya bahiHkarSaNaM udvartanaM vA, eteSAM karaNe ye guNavizeSAsteSu nirmAtaiH-viziSTAbhyAsavadbhiH punaH kiMvi0 ? (cheehiM ) chekaiH-avasara H punaH kiMvi. ?? (dakkhehiM ) dakSaiH-tvaritatvaritakAryakAribhiH, punaH kiMvi.? (paDhehiM ) praSTaiH-maInakAriNAM agresaraiH punaH kiMvi01 (kusalehiM) kuzalaiH-vivekibhiH, punaH kiMvi.? ( mahAvihiM) medhAvibhi:-apUrvavijJAnagrahaNasamarthaiH, punaH kiMvi.? ( jiaparissamohiM ) jitaparizramaiH-bahuparizramakaraNe'pi zramamanApnuvadbhiH (purisehiM) evaMvidhaiH puruSaiH (advisuhAe) asthnAM sukhakAriNyA ( maMsasuhAe) mAMsasya sukhakAriNyA (tayAsuhAe ) tvacaH sukhakAriNyA (romasuhAe) romNAM sukhakAriNyA (cauvihAe ) ityevaMrUpayA catuSpakArayA (suhaparikammaNAe )sukhA-sukhakAriNI parikarmaNA-aGgazuzrUSA yasyAM sA tathA evaMvidhayA (saMvAhaNAe) sambAdhanayA-vizrAmaNayA (saMvAhie samANe) saMvAhitaH-kRtavizrAmaNaH san ( avagayapari-18| 14 Jain Education a l HOWww.jainelibrary.org
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo-ssame) apagataparizramaH (aNasAlAo paDinikkhamai) ahanazAlAyAH pratiniSkrAmati / (61) majjanAdi cyA0 3 (aTTaNasAlAo paDinikkhamittA) ahanazAlAyAH pratiniSkramya (jeNeva majaNaghare) yatraiva majjanagRhaMsU. 62 teNeva uvAgacchaha) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya (majjaNagharaM aNupavisai) majjanagRhaM // 58 // anupravizati (aNupavisittA) anupravizya (samuttajAlAkulAbhirAme) samuktaM-muktAphalayuktaM yat jAlaMgavAkSastena Akulo-vyApto'bhirAmazca tasmin (vicittamaNirayaNakuhimatale) vicitrANAM maNiratnAnAM baddhabhUbhAgo yasya sa tathA tasmin ( ramaNijje) ramaNIye (pahANamaMDasi) evaMvidhe svAnamaNDape (nANAmaNirayaNabhatticisaMsi ) tathA nAnAmaNiratnabhaktibhiH citre (hANapIDhaMsi) evaMvidhe slAnapIThe (suhani-1|| sanne) sukhena niSaNNaH-upaviSTaH sukhaniSaNNaH san (pupphodaehi ya) puSpodakaiH-puSparasamirjalaiH (gaMdhodaehi ya ) gandhodakaiH- zrIkhaNDAdirasamitrairjalaiH (uNhodaehi ya) uSNodakaiH (suhodaehi ya) zubhodakaiHtIrthajalaiH (suddhodaehi ya) zuddhodakaiH-khabhAvanirmalodakaiH evaMprakArairvividhapAnIyaiH kRtvA (kallANakaraNapavaramajjaNavihiyamajie) kalyANakaraNe pravara:-pravINa, evaMvidho yo majjama vidhistena majjitastAdRzaiH puruSai-18 riti zeSaH (tattha kouasaehiM bahuvihehiM) tatra-slAnAvasare kautukazataiH- rakSAdInAM zataiH bahuvidhaiH saMyukte, atha kIdRzo rAjA?(kallANagapavaramajjaNAvasANe) kalyANakAri evaMvidhaM yat pravaramajanaM tasyAvasAne-prAnte / (pamhalasukumAlagaMdhakAsAialUhiyaMge) pakSmalA ata eva sukumAlA gandhapradhAnA kASAyikA-kaSAyaraktA Jain Education intera For Private & Personel Use Only INMw.jainelibrary.org
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Resa majjanAdi sU.62 zATikA tayA lUkSitaM-nirjalIkRtaM aGga-zarIraM yasya sa tathA, punaH kIdRzo rAjA? (ayasumahagghadUsarayaNasusaMvuDe) ahataM-avyaGgaM sumahArgha-bahumUlyaM IdRzaM yat dRSyaratnaM- vastraratnaM tena suSTu saMvRtaH, parihitadUSyaratna ityarthaH, punaH kiMvi01 (sarasasurabhigosIsacaMdaNANulittagatte) sarasena surabhiNA ca gozIrSacandanena anuliptaM gAtraM yasya sa tathA, punaH kiMvi01 (suimAlAvannagavilevaNe ) tatra mAlA-puSpamAlA varNakavilepanaM ca-19 maNDanakAri kuGkumAdivilepanaM tat ubhayaM zuci-pavitraM yasya sa tathA, punaH kiMvi0 ? (aaviddhmnnisuvnne)| AviddhAni-parihitAni,maNisuvarNAni-lakSaNayA maNisuvarNamayAni bhUSaNAni yena sa tathA, punaH kiMvi0 ? (kappiyahAraddhahAratisarayatti) kalpitA-vinyastA ye hArAdayaH, tatra hAra:-aSTAdazasarikaH ardhahAro-navasa-1 rikastrisarikaM ca pratItaM tathA (pAlaMbapalaMbamANatti) pralambamAnaHprAlambo-jhumbanakaM (kaDisuttatti) kaTisUtraM ca-| kavyAmaraNaM etaiH kRtvA (sukayasohe) suSTha kRtA zobhA yasya sa tathA, punaH kiMvi0? (piNaddhagebije) pinaddhAni-parihitAni graiveyAni-grIvAbharaNAni yena sa tathA, punaH kiMvi01 ( aMgulijjagalaliyakayAbharaNe) aGgulIyakAni-aDalyAbharaNAni lalitAni yAni kacAbharaNAni kezamaNDanAni puSpAdIni yasya sa tathA, punaH kiMvi01 (varakaDagatuDiathaMbhiabhue) varaiH-pradhAnaH kaTakaiH-valayaH truTikaizca-bAhvAbharaNaiH stambhitau iva bhujau yasya sa tathA, puna: kiMvi016 ahiaruvasassirIe) athikarUpeNa sazrIko yaH sa tathA, punaH kiMvi0 | (kuMDalujjohaANaNe) kuNDalAbhyAmudyotitamAnanaM-mukhaM yasya sa tathA, punaH kiMvi01 ( mauDadittasirae) Jain Education B log For Private & Personel Use Only Naw.jainelibrary.org
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA03 ecene seeeeeeeeeeeeeee mukuTena dIptaM ziro yasya sa tathA, punaH kiMvi0? (hArucchyasukayaraiyavacche) hAreNa avastRta-AcchAditaM manjanAdi ata eva suSTha kRtaratikaM-draSTaNAM pramodadAyi evaMvidhaM vakSo-hRdayaM yasya sa tathA, punaH kiMvi0? (muddiyA-1 sU. 62 piMgalaMgulie) mudrikAbhiH piGgalA:-pItavarNA aGgulayo,yasya sa tathA, punaH kiMvi01 (pAlaMbapalaMbamANasukayapaDauttarijje) pralambena-dIrgheNa ata eva pralambamAnena IdRzena paTena suSTha kRtaH uttarAsaGgo yena sa tathA, punaH kiMvi0? (nANAmaNikaNagarayaNavimalatti) nAnAprakArairmaNikanakaratnairvimalAni-dIsimanti ata eva (maharihatti) mahAhANi (niuNovaciyatti) nipuNena zilpinA upacitAni-parikarmitAni (misimisiMtatti) dedIpyamAnAni evaMvidhAni (viraiyatti) viracitAni (susiliTTatti) suzliSTAni-suyojitasandhIni ata eva (visiTThatti) viziSTAni-anyebhyo'tiramaNIyAni (laTTatti) laSTAni-manoharANi evaMvidhAni (AviddhavIrava|lae) AviddhAni-parihitAni vIravalayAni-vIratvagarvasUcakAni valayAni yena sa tathA, yaH kazcidvIraMmanyaH |sa mAM vijitya imAni mocayatu itivuddhyA dhRtavIravalaya ityarthaH, upasaMharati-- kiMbahuNA) bahunA varNakavAkyena kiM ? (kapparukkhae viva alaMkiyavibhUsie) kalpavRkSa iva alaGkRtavibhUSitaH, tatra kalpavRkSaH alaGkRtaH patrAdibhiH vibhUSitazca puSpAdibhiH rAjA tu alaGkRto mukuTAdibhiH, vibhUSito vastrAdibhiH, IdRzo (nariMde) narendraH (sakoriMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM) koriMTavRkSasambandhIni mAlyAni-puSpA-1 Ni mAlAyai hitAnIti vyutpattesteSAM dAmabhiH sahitena chatreNa dhriyamANena (seyavaracAmarAhiM uddhavamANIhiM)| 28 Jain Education ILIY For Private & Personel Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetavaracAmarairuddhUyamAnaizca zobhita iti zeSaH, punaH kiMvi0 ? (maMgalajayasaddakayAloe) maGgalabhUto jaya-1|| zabdaH kRta Aloke-darzane yasya sa tathA, yasya darzane lokairjayajayazabdaH kriyamANo'stIti jJeyaM, punaH kiMvi01(aNegagaNanAyagatti) aneke ye gaNanAyakAH-khakhasamudAyasvAminaH (daMDanAyagatti) daNDanAyakAH tantrapAlAH svarASTracintAkartAraH ityarthaH (rAyatti) rAjAno-mANDalikAH (Isaratti) IzvarA:-yuvarAjAH 'pATavIkuMvara' iti loke, atra kiraNAvalIkAreNa dIpikAkAreNa ca IzvarA yuvarAjAna iti prayogo likhitaH, sa tu cintyaH, aTsamAsAntAgamanena yuvarAjA iti prayogabhavanAt (talavaratti) talavarA:-tuSTabhUpAlapradattapaTTa|bandhavibhUSitA rAjasthAnIyAH (mADaMbiyatti) mADambikA-maDambavAminaH (koDubiyatti) kauTumbikA:-kati-18 payakuTumbakhAminaH (maMtitti) mantriNo-rAjyAdhiSThAyakAH sacivAH (mahAmaMtitti) mahAmantriNaH ta eva vize-18 SAdhikAravantaH (gaNagatti) gaNakAH-jyotiSikAH dovAriyatti) dauvArikAH-pratihArA (amaJcatti)amAtyAHsahajanmAno mantriNaH (ceDatti) ceTA-dAsAH (pIDhamaddatti)pIThamaIkA:-pIThaM-AsanaM mardayantIti pIThamardakAHAsannasevakAH vayasyA ityarthaH (nagaratti) nAgarA-nagaravAsino lokA: (nigamatti) nigamA-vaNijaH (siTThitti) |zreSThino-nagaramukhyavyavahAriNaH (seNAvaitti) senApatayaH caturaGgasenAdhikAriNaH (satthavAhatti)sArthavAhA:-11 sArthanAyakAH (dUatti) dUtA:-anyeSAM gatvA rAjAdezanivedakAH(saMdhivAlatti) sandhipAlA:-sandhirakSakAH (saddhiM saMparivuDe ) etaiH sarvaiH sAdhaM saMparivRtaH, IdRzo narapatimaMjanagRhAt pratiniSkrAmatIti yogaH, atha 14 For Private Personal Use Only Misow.jainelibrary.org Jain Education UQL
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMhAsane upavezaH kalpa.subo-zAmajanagRhAnniSkramaNe upamAM Aha-dhavalamahAmehaniggae iva) dhavalamahAmeghanirgata iva-yathA (gahagaNavyA03 dipaMtarikkhatArAgaNANa majjhe sasivva) grahasamUhadIpyamAnaRkSatArAgaNAnAM madhye vartamAnaH zazIva, atra grahagaNaRkSatArAgaNatulyaH pUrvoktaH parivAraH zazitulyastu rAjeMti, kIdRzo nRpaH ? (piyadaMsaNe) priyaM // 60 // darzanaM yasya sa tathA, yathA hi vArdalonirgato nakSatrAdiparivRtazca zazI priyadarzano bhavati tathA so'pi narapatiriti bhAvaH, punaH kIdRzonRpaH ? (naravaitti) narapatiH-prajApAlakaH (nariMde) narendra:-nareSu indrasamAnaH (naravasahe) naravRSabha:-dharAMbhAradhurandharatvAnnareSu vRSabhasamAnaH (narasIhe) narasiMho-dussahaparAkramatvAt nareSu siMhasamAnaH, punaH kiMvi01 ( abhahiyarAyateyalacchIe dippamANe) dIpyamAnaH, kayA?-abhyadhikarAjatejolakSmyA, evaMvidho nRpatiH ( majjaNagharAo paDinikkhamai ) majjanagRhAt-snAnamandirAt pratiniSkAmati // (62) // (majaNagharAo paDinikkhamittA) lAnamandirAt pratiniSkramya ( jeNeva bahiriyA uvaTThANasAlA) yatraiva bAhyA upasthAnazAlA ( teNeva uvAgacchada) tatraiva upAgacchati ( uvAMgacchittA) upAgatya (sIhAsaNaMsi purasthAbhimuhe nisIai) siMhAsane pUrvAbhimukho niSIdati-upavizati // (63) // (sIhAsaNaMsi puratthAbhimuhe nisIhattA) siMhAsane pUrvAbhimukho. niSadya-upavizya (appaNo) AtmanaH sakAzAt uttarapuracchime disIbhAe) IzAnakoNe digbhAge (aha bhaddAsaNAI) aSTa bhadrAsanAni, atha NON // 60 // 28 Jain Education Intel For Private & Personel Use Only Jainelibrary.org
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMhAsane upavezaH sU. 63 kIdRzAni ? (seyavatthapaccutthayAI) zvetavastreNa AcchAditAni, punaH kiMvi0? (siddhatthakayamaMgalovayA-| rAI) siddhArthaiH-zvetasarSapaiH kRto maGgalanimittaM upacAra:-pUjA yeSu tAni (rayAvei ) racayati (rayAvittA) racayitvA ca ( appaNo adUrasAmaMte) Atmano nAtidUre nAtisamIpe ityarthaH yavanikAM racayatIti yojanA, atha kiMviziSTAM yavanikAM? (nANAmaNirayaNamaMDiyaM) nAnAprakArairmaNiratnairmaNDitAM-zobhamAnAM ata eva (ahiyapicchaNijja) adhikaM prekSaNIyAM-draSTuM yogyAM, punaH kiMvi0? (mahagyavarapaTTaNuggayaM) mahA_-bahu-1 mUlyA vare-pradhAne pattane-vastraratnotpattisthAne udgatA-niSpannA.tato vizeSaNasamAsastA, punaHkiMvi0 (saNha|pahabhattisayacittatANaM) zlakSNaM yatpadRsUtraM tanmayaH bhaktInAM-racanAnAM zatAni te citrastAnako yasyAM sA tathA tAM, punaH kiMvi0? (ihAmiyausamaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalaya | bhatticitta) ihAmRgA-vRkAH vRSabhAH turagAH narAH makarAH vihaGgA vyAlakA:-sapoH kinnarAH ruravA-mRgarbhadAH zarabhA-aSTApadAH mahAkAyAH aTavIpazavaH camaryo-gAvaH kuJjarA:-hastina: vnltaa:-cmpkltaadyH| padmalatA:-pratItAH eteSAM yA bhaktayo-racanAH tAbhiH citrAM, evaMvidhAM (abhitariaM javaNiaM) abhya-| ntarAM yavanikA (aMchAvei) racayati (aMchAvittA) racayitvA bhadrAsanaM racayati, atha kiviziSTaM bhadrAsanaM? (nANAmaNirayaNabhatticittaM ) vividhajAtIyamaNiratnAnAM bhaktibhI-racanAbhizcitraM, punaH kiMvi0 | ( attharayamiumasUragotthayaM) Astaraka:-pratItaH mRdayoM masUraka-AstaraNavizeSastAbhyAM avastRta-AcchA 029200202010002020020 Jain Education Intemational sw.jainelibrary.org
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMhAsane upavezaH kalpa.sabo-ditaM yadvA astarajasA-nirmalena mRdunA-komalena masUrakeNa-cAkalo gAdI iti janaprasiddhena AcchAdita vyA03 punaH kiMvi01 (seavasthapaccutthayaM) zvetena vastreNa pratyavastRtaM-upari AcchAditaM, punaH kiMvi01 (sumauaM) sutarAM mRdukaM-atikomalaM, punaH kiMvi0 ? (aMgasuhapharisagaM) aGgasya sukhaH-sukhakArI sparzo yasya sa tathA, // 61 // ata eva (visiTTha) viziSTaM-zobhanaM (tisalAe khattiANIe) trizalAyai kSatriyANyai tadyogya ityarthaH, IdRzaM (bhahAsaNaM rayAvaha ) bhadrAsanaM racayati (rayAvittA) racayitvA ca ( koTuMbiapurise saddAvei ) kauddhambika-11 puruSAn zabdayati (saddAvitA) zabdayitvA ca ( evaM vayAsI) evaM avAdIt // 64 // kimityAha| (khilpAmeva bho devANuppiA!) zIghrameva bho devAnupriyAH-sevakAH! khAlakSaNapAThakAn zabdayata, atha 18 kiMviziSTAna khAnalakSaNapAThakAn ? ( aTuMgamahAnimittasuttatthadhArae ) aSTa aGgAni yatra evaMvidhaM yat mahA-18 |nimittaM-nimittazAstraM bhAvipadArthasUcakakhamAdiphalavyutpAdako granthastasya sUtrArthoM dhArayanti yete tathA tAn, tatra nimittasya aSTa aGgAni imAni-aoN1 khamaM 2 kharaM 3 caiva, bhaumaM 4 vyajana 5 lakSaNe 6 / utpAda 7. mantarikSaM ca 8, nimittaM smRtamaSTadhA // 1 // tatra puMsAM dakSiNAGge, strINAM vAmAne sphuraNaM sundaramityAdyaGga vidyA 1 khamAnAM uttamamadhyamAMdhamavicAraH khamavidyA 2 durgAdInAM kharaparijJAnaM svaravidyA 3 bhauma-bhUmikasampAdivijJAnaM 4 vyaJjanaM-maSItilakAdi 5 lakSaNaM-karacaraNarekhAdi sAmudrikoktaM 6 utpAta-ulkApAtAdiH 7 antarikSa-grahANAM udayAstAdiparijJAnam 8 puna: kiMvi0? (vivihasatthakusale) vividhAni yAni TaTaTaTaTaTaTaTara Jan Education For Private Personel Use Only SHw.jainelibrary.org
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education I zAstrANi tatra kuzalAH tAn ( suviNalakkhaNapADhae ) evaMvidhAn khalakSaNapAThakAn ( saddAveha ) AkArayata // ( tae NaM te koDuMbiyapurisA) tataH te kauTumbikAH puruSAH ( siddhattheNaM rannA evaM vRttA samANA ) siddhArthena rAjJA evaM uktAH santaH ( haTTatuTTha jAva hiayA) hRSTatuSTAH yAvat harSapUrNahRdayAH ( karayala jAva | paDisugaMti ) karatalAbhyAM yAvat pratizRNvanti, yAvatkaraNAt " karayalapariggahiaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aJjaliM kaTTu, evaM devo tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti " iti vAcyaM, AjJayA vinayena vacanaM pratizRNvanti // ( 65 ) // ( paDiNittA) pratizrutya ( siddhatthassa khattiyassa aMtiAo ) siddhArthasya kSatriyasya pArzvAt (paDinikkhamaMti) bahi: nissaranti ( paDinikkhimittA) pratiniSkramya ( kuMDaggAmaM nayaraM ) kSatriyakuMDagrAmasya nagarasya (majjhamajheNaM) madhyabhAgena ( jeNeva sumiNalakkhaNapADhagANaM gehAI ) yatraiva svamalakSaNapAThakAnAM gRhANi santi ( teNeva uvAgacchaMti ) tatraiva upAgacchanti (uvAgacchittA ) upAgatya ( suviNalakkhaNapADhae saddAviMti ) khamalakSaNapAThakAn zabdayanti // ( 36 ) // (are te suviNalakkhaNapADhagA) tataH-anantaraM te khamalakSaNapAThakAH (siddhatthassa khattiyassa) siddhArthasya kSatriyasya (koDuMbiyapurisehiM ) kauTumbikapuruSaiH (saddAviyA samANA) AkAritAH santaH (haTThatuTThajAvahiayA ) hRSTAH tuSTAH yAvat hRdayAH, punaH kiMviziSTAste ? (vhAyA ) lAtAH punaH kiMvi0 1 ( kayabalikammA ) kRtaM svapnapAThakAkAraNAgamane sU. | 66-67 5 10 14 Www.jainelibrary.org
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 3 // 62 // Jain Education balikarma-pUjA yaiste, punaH kiMvi0 1 ( kapakouyamaMgalapAyacchittA) kautukAni - tilakAdIni maGgalAni-dadhidUrvAkSatAni tAnyeva prAyazcittAni - duHkhamAdividhvaMsakAni kRtAni yaiste tathA punaH kiMvi0 ? ( suddhappavesAIM maMgalAI vatthAI pavarAI parihiyA ) zuddhAni - ujjvalAni pravezyAni - rAjasabhApravezayogyAni utsavA dimaGgalasUcakAni evaMvidhAni pravaravastrANi parihitAni yaiste tathA punaH kiMvi0 ? ( appamahagghAbharaNAlaMkiya sarIrA ) alpAni - stokAni atha ca mahArghANi - bahumUlyAni evaMvidhAni yAni AbharaNAni taiH alakRtaM zarIraM yeSAM te tathA punaH kiMvi0 ? (siddhatthaya hariyAliyAkayamaMgalamuddhANA) siddhArthAH zvetasarSapAH haritAlikA- dUrvA tad ubhayaM kRtaM maGgalanimittaM mUrdhani yaiste tathA, evaMvidhAH santaH (saehiM saehiM gehehiMto niggacchaMti ) svakebhyaH svakebhyo gehebhyaH nirgacchanti ( niggacchittA ) nirgatya ca ( khattiya kuMDaggAmaM nayaraM majjhaMmajjheNaM) kSatriyakuMDasya grAmasya nagarasya madhyaMmadhyena ( jeNeva siddhatthassa rano ) yatraiva siddhArthasya rAjJaH ( bhavaNavaravaDiMsagapaDiduvAre) bhavanavarAvataMsakapratidvAraM, bhavanavareSu bhavanazreSTheSu avataMsaka iva-mukuTa iva bhavanavarAvataMsakastasya pratidvAraM - mUladvAraM ( teNeva uvAgacchaMti ) tatraiva upAgacchanti (uvAgacchittA ) upAgatya ca ( bhavaNavaravADeMsagapaDiduvAre) bhavanavarAvataMsakapratidvAre (egao milaMti) ekatra milanti-samma tIbhavanti, sarvasammatamekaM puraskRtya anye tadanuyAyino bhavantIti tattvaM // yataH - sarve'pi yatra netAraH, sarve | paNDitamAninaH / sarve mahattvamicchanti, tadvRndamavasIdati // 1 // dRSTAntazca atra paJcazatasubhaTAnAM, tathathA - svapna pATha kAgamaH sU. 67 15 20 25 // 62 // 28 ww.jainelibrary.org
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 63 // repsepsURead PRANA strannerAAMARAARA ARAAsrama iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM tRtIyaH kSaNaH samAptaH / granthAgram // 700 / trayANAmapi vyAkhyAnAnAM granthAnam // 2106 // zrIrastu BERSERSRSRSRSRSRSRSRSERVIRSDRSensessenger Taste Ganeradias Jan Education Inteman For Private Personel Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAcitsubhaTAnAM paJcazatI parasparamasambaddhA sevAnimittaM kasyacidrAjJaH puro yayau, rAjJA ca mantrivacasA pari camAntravacasA pArakhAnapAThakSArtha ekaiva zayyA preSitA, te ca sarve'pi ahamindrA laghuvRddhavyavahArarahitAH parasparaM vivadamAnAH sarvairapi kAgamaH eSA zayyA vyApAryA iti buddhyA zayyAM madhye muktvA tadabhimukhapAdAH zayitavantaH, prAtazca pracchannamuktapuruyathAvayatikare nivedite.kathaM ete sthitirahitAH parasparaM asambaddhAH yuddhAdi kariSyantIti rAjJA nirbhasyai niSkAsitA iti / tataste svapnapAThakAH (egao milittA) ekatra militvA (jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA) yatraiva bAhyA upasthAnazAlA (jeNeva siddhatthe khattie) yatraiva siddhArthaHkSatriyaH (teNeva uvAgacchanti) tatraivopAgacchanti (uvAgacchittA) upAgatya (karayalajAva aMjaliM kaTTha) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA (siddhatthaM khattiyaM) siddhArtha kSatriyaM prati (jaeNaM vijaeNaM vaddhAviti) jayena vijayena tvaM vardhasva ityAzIrvAda dattavantaH, sa caivaM-dIrghAyubhava vRttavAn bhava bhava zrImAn yazasvI bhava, prajJAvAn bhava bhUrisattvakaruNAdAnaikazauNDo bhava / bhogADhyo bhava bhAgyavAn bhava mahAsaubhAgyazAlI bhava, prauDhazrIva kIrtimAn bhava sadA vizvopajIvyo bhava // 1 // atra kiraNAvalidIpikAkArAbhyAM korTibharastvaM bhaveti pATho likhitastatra korTibhara iti prayogazcintyaH / kalyANamastu zivamastu dhanAgamo'stu, dIrghAyurastu sutajanmasamRddhirastu / vairikSayo 'stu naranAtha ! sadA jayo'stu, yuSmatkule ca satataM jinbhktirstu||2|| (67) // Jain Education Hotel For Private & Personel Use Only H oww.jainelibrary.org
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. // atha caturtha vyAkhyAnaM prArabhyate // khAnapAThakAnAmupavezanaM sakAra:sU. 68-69 / (tae NaM te suviNalakkhaNapADhagA)tataste svapnalakSaNapAThakAH (siddhattheNaM rannA vaMdiatti) siddhArthena rAjJA vanditAH guNastutikaraNena (pUiatti) pUjitAH puSpAdibhiH (sakAriatti) satkAritAH phalavastrAdidAnena (sammANiA samANA) sanmAnitA: abhyutthAnAdibhiH, evaMvidhAH santaH (patteyaM patteyaM puvanatthesu bhaddAsaNesu nisIaMti) pratyekaM pratyekaM pUrvanyasteSu bhadrAsaneSu niSIdanti // (68) // - (tae NaM siddhatthe khattie) tataH siddhArthaH kSatriyaH (tisalaM khattiANiM) trizalAM kSatriyANI (javaNiaMtariyaM ThAvei) yavanikAntaritAM sthApayati (ThAvittA) sthApayitvA (pupphaphalapaDipunnahatthe) puSpaiHpratItaiH phalaiH-nAlikerAdibhiH pratipUrNI hastau yasya sa tathA, yataH-riktapANi pazyeca, rAjAnaM daivataM gurum / nimittajJaM vizeSeNa, phalena phalamAdizet // 1 // tataH puSpaphalapratipUrNahastaH san (pareNaM viNaeNaM) utkRSTena vinayena (te suviNalakkhaNapADhae) tAn khamalakSaNapAThakAn (evaM vayAsI) evmvaadiit|| (69) kimityAha(evaM khalu devANuppiyA!) evaM nizcayena bho devAnupriyAH! (aja tisalA khattiANI) adya trizalA For Private & Personel Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokSatriyANI (taMsi tArisagaMsi) tasmin tAdRze zayanIye (jAva suttajAgarA ohIramANI) yAvat suptajAgarA! khapnAnAM vyAa lpanidrAM kurvatI (ime eyArUve) imAn etadrUpAn (urAle cauddasa mahAsumiNe) prazastAn caturdaza mahA-kathanaM phalasvamAn ( pAsittA NaM paDibuddhA) dRSTvA jAgaritA // (70) // |prazno viI (taMjahA) tadyathA (gayavasahagAhA)'gayavasaha ' iti gAthA cAtra vAcyA (taM eesiM) tasmAt etessaaN| cAra: mU. (caudasaNhaM mahAsumiNANaM) caturdazAnAM mahAsvapnAnAM (devANuppiyA) he devAnupriyA:!(urAlANaM) 70-71-72 prazastAnAM (ke manne) kA vicAryAmi (kallANe) kalyANakArI (phalavittivisese bhavissai) phalavRttivizeSaH bhvissyti?|| (71) // | (tae NaM te sumiNalakkhaNapADhagA) tataH te svapnalakSaNapAThakAH(siddhatthassa khattiyassa) siddhArthasya kSatriyasya (aMtie eyamaDhe succA) pArzve enaM artha zrutvA (nisamma ) nizamya ca ( hahatuTTha jAva hiayA) hRSTAH tuSTAH yAvat harSapUrNahRdayAH (te sumiNe sammaM ogiNhaMti) tAn skhamAn samyag hRdi dharanti (ogiNihattA) hRdi dhRtvA (IhaM aNupavisaMti) arthavicAraNAM anupavizanti (aNupavisittA) anupravizya ca ( annamanneNaM saddhiM saMcAliMti) anyo'nyena-paraspareNa saha saJcAlayanti-saMvAdayanti paryAlocayantItyarthaH // 6 // (saMcAlittA) saJcAlya ca (tesiM sumiNANaM ) teSAM svamAnAM (laTThA ) labdho'rthoM yaiste labdhArthAH-khabujyA'vagatArthAH (gahiyaTThA) parasparato gRhItArthAH (pucchiyaTThA) saMzaye sati parasparaM pRSTArthAH, tata eva (vi Resceneeeeeeeeeeee Jain Education inatharamal For Private & Personel Use Only HOurjainelibrary.org
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAraH zANicchiyaTThA) vinizcitArthAH, ata eva ( ahigayaTThA) abhigatArthAH-avadhAritArthAH santaH (siddhatthassa|| khapnaviIS ranno purao) siddhArthasya rAjJaH purataH (sumiNasatthAI uccAremANA uccAremANA) khAmazAstrANyuccArayantaH (siddhatthaM khattiyaM ) siddhArtha kSatriyaM (evaM vayAsI) evamevAdiSuH, svapnazAstrANi punarevaM-anubhUtaH1 zruto 2 dRSTaH 3, prakRtezca vikArajaH 4 / svabhAvataH samudbhUta 5zcintAsantatisambhavaH 6 // 1 // devatAdyupadezottho 7, dharmakarmaprabhAvajaH 8 / pApodrekasamutthazca -9, svapnaH syAnnavadhA nRNAm // 2 // prakArairAdimaiH SaDbhirazubhazca zubho'pi vA / dRSTo nirarthakaH svanaH, satyastu tribhiruttraiH||3||raatreshctussu yAmeSu, dRSTaH khamaH phlprdH| mAsai dazabhiH SaDistribhirekena ca kramAt // 4 // nizA'ntyaghaTikAyugme, dazAhAtphalati dhruvam / dRSTaH sUryodaye svapnaH, sadyaH phalati nizcitam // 5 // mAlAsvapno'hi dRSTazca, tathA''dhivyAdhisambhavaH / malamUtrAdipIDotthA, svamaH saryo nirrthkH||6|| dharmarataH samadhAturyaH sthiracitto jitendriyaH sdyH| prAyastasya prArthitama) svanaH prasAdhayati ||7||n zrAvyaH kusvamo.gurvAdestaditaraH punaH zrAvyaH / yogyazrAvyAbhAve, gorapi karNe pravizya vadet // 8 // iSTaM dRSTvA svapnaM na supyate nApyate phalaM tasya / neyA nizA'pi sudhiyA jinraajstvnsNstvtH||9|| khapnamaniSTaM dRSTvA, supyAtpunarapi nizAmavApyApi / nAyaM kathyaH kathamapi keSAMcit phalati na sa yasmAt // 10 // pUrvamaniSTaM dRSTvA svamaM yaH prekSate zubhaM pshcaat| sa tu phaladastasya.bhaved draSTavyaM tadadiSTe'pi K // 11 // svame maanvmRgptiturnggmaatnggvRssbhsiNhiibhiH|yuktN rathamArUDho yo gacchati bhUpatiH sa bhavet // 12 // 9823929239 5 80SO902 Jain Education a l For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 4 zastra // 65 // Jain Education In apahAro hayavAraNayAnAsanasadnanivasanAdInAm / nRpazaGkA zoka karo, bandhuvirodhArthahAnikaraH // 13 // yaH sUryAcandramasorbimbaM grasate samagramapi puruSaH / kalayati dIno'pi mahIM sasuvarNA sArNavAM niyatam // 14 // haraNaM praharaNabhUSaNamaNimauktika kanakarUpyakupyAnAm / dhanamAnamlAnikaraM dAruNamaraNAvahaM bahuzaH // 15 // ArUDhaH zubhramibhaM, nadItaTe zAlibhojanaM kurute / bhuGkte bhUmImakhilAM sa jAtihIno'pi dharmadhanaH // 16 // nijabhAryAyA haraNe, vasunAzaH paribhave ca saMklezaH / gotrastrINAM tu nRNAM jAyete bandhuvadhabandhau // 17 // zubhreNa dakSiNasyAM yaH phaNinA dazyate nijabhujAyAm / AsAdayati sahasraM kanakasya sa paJcarAtreNa // 18 // jAyeta yasya haraNaM nijazayanopAnahAM punaH svame / tasya mriyate dayitA, niviDA svazarIrapIDA ca // 19 // yo mAnuSasya mastaka caraNabhujAnAM ca bhakSaNaM kurute / rAjyaM kanakasahasraM tadardhamApnotyasau kramazaH // 20 // dvAraparighasya zayanapreGkholanapAdukA niketAnAm / bhaJjanamapi yaH pazyati tasyApi kalatranAzaH syAt // 21 // kamalAkararatnAkarajalasa|mpUrNApagAH suhRnmaraNam / yaH pazyati labhate'sAvanimittaM vittamativipulam // 22 // atitaptaM pAnIyaM, sagomayaM gaDDulamauSadhena yutam / yaH pibati so'pi niyataM mriyate'tIsArarogeNa // 23 // devasya pratimAyA yAtrAspopahArapUjAdIn / yo vidadhAti svapne, tasya bhavet sarvato vRddhiH // 24 // svapne hRdayasarasyAM yasya prAdurbha vanti padmAni / kuSThavinaSTazarIro, yamavasatiM yAti sa tvaritam // 25 // AjyaM prAjyaM svame yo vindati vIkSate yazastasya / tasyAbhyavaharaNaM vA kSIrAnnenaiva saha zastam // 26 // hasane zocanamacirAt pravarttane narttane ca vadha svapnavi cAraH 15 20 25 // 65 // 28 w.jainelibrary.org
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ vApurisovAsupADaamiti appA mahantaM hiraNa bandhau / paThane kalahazca, nRNAmetat prAjJena vijJeyam // 27 // kRSNaM kRtsnamazastaM muktvA govaajiraajgjdevaan| svapnavi sakalaM zuklaM ca zubhaM tyaktvA karpAsalavaNAdIn // 28 // dRSTAH svapnA ye svaM prati te'tra zubhAzubhA nRNAM cAraH IS| svasya / ye pratyaparaM tasya jJeyAste svasya no kizcit // 29 // duHsvapne devagurUna pUjayati karoti zaktitazca tpH|| satataM dharmaratAnAM.duHsvamo bhavati susvapnaH // 30 // | tathA siddhAnte'pi "itthI vApurisovAsuviNante egaM mahantaM khIrakumbhaM vAdahikuMbha vA ghayakumbhaM vAmahukumbha vA pAsamANe pAsai uppADemANe uppADei uppADiamiti appANaM mannai takkhaNAmeva vujjhai teNeva bhavaggahaNeNaM |sijjhai jAva antaM krei|| itthI vA puriso vA sumiNante egaM mahantaM hiraNNarAsiM vA rayaNarAsiMvA suvaNNa-10 rAsiM vA vayararAsiM vA pAsamANe pAsai durUhamANe durUhai durUDhamiti appANaM mannai takkhaNAmeva bujjhai teNeva bhavaggahaNeNaM jAva antaM karei, evameva ayarAsiM tauarAsiM tambarAsiM sIsagarAsiMti sUtrANi vAcyAni, navaraM ducceNaM sijjhai (bha0581iti vAcyam // (72) // | (evaM khalu devANuppiyA) evaM nizcayena he devAnupriya !-he siddhArtharAjan ! ( amhaM sumiNasatthe) asmAkaM svamazAstre (bAyAlIsaM sumiNA) dvicatvAriMzat svamA:-sAmAnyaphalAH (tIsaM mahAsumiNA) triMzat mahAsvamA:-uttamaphaladAyakAH ( bAvattAra savasumiNA diTThA) dvAsaptatiH sarve svamAH kathitAH (tattha NaM devANuppiyA)tatra ca he devAnupriya ! (arahatamAyaro vA) ahanmAtaro vA (cakkavahimAyaro vA) cakravarti Bee Jain Education a l For Private Personel Use Only Hriw.jainelibrary.org
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 66 // kalpa.subo-mAtaro vA (arahaMtasi vA) arhati vA (cakaharaMsi vA) cakradhare vA (gabhaM vakkamamANaMsi) garbha vyutkrA- kAkhamaphalAvyA04mati-pravizati sati (eeMsiM tIsAe mahAsumiNANaM) eteSAM triMzataH mahAsvamAnAM madhye (ime cauddasa ni sU. 73 mahAsumiNe) imAn caturdaza mahAsvapnAn (pAsittA NaM paDibujjhaMti ) dRSTvA pratibudhyante-jAgrati // (73) 74-75 76-77 (taMjahA) tadyathA-(gayavasahagAhA)'gayavasaha' iti gAthA vAcyA // (74) // I (vAsudevamAyaro vA) vAsudevamAtaro vA (vAsudevaMsi) vAsudeve (gabhaM vakkamamANaMsi) garbha vyutkrAmati sati (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) eteSAM caturdazAnAM mahAsvapnAnAM madhye (aNNayare satta sumiNe) anyatarAn sapta svapnAn (pAsittA NaM paDibujjhaMti) dRSTvA pratibudhyante // (75) // Ma (baladevamAyarovA) baladevamAtaro vA (baladevasi) baladeve (ganbhaM vakkamamANaMsi) garbha vyutkrAmati sati (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) eteSAM caturdazAnAM mahAsvapnAnAM madhye (aNNayare cattAri mahAsumiNe) anyatarAn caturaH mahAsvamAn (pAsittANaM paDibujhaMti) dRSTvA prativudhyante // (76) // I (maMDaliyamAyaro vA) mANDaliko-dezAdhipatiH tasya mAtaro vA (maNDaliyaMsi) mANDalike (gambhaM vakamimANaMsi) garbhavyutkrAmati (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) eteSAM caturdazAnAM mahAsvapnAnAM madhye (aNNayaraM // 66 // ega mahAsumiNaM) anyataraM eka mahAsvapnaM ( pAsittANaM paDibujhaMti) dRSTvA pratibudhyante // (77) / (ime ya NaM devANuppiyA) ime ca he devAnupriya!(tisalAe khattiyANIe) trizalayA kSatriyANyA Jain Education a l For Private & Personel Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ R( cauddasa mahAsumiNA dihA) caturdaza mahAsvamAH dRSTAH (taM urAlA NaM) tasmAt prazastAH (devANuppiyA) mahAsvapnapha he devAnupriya! (tisalAe khattiyANIe) trizalayA kSatriyANyA(sumiNA diTThA) svapnA dRSTAH (jAva maMga- lam mU.78 zallakAragANaM) yAvat mAGgalyakArakAH (devANuppiyA) he devAnupriya ! (tisalAe khattiyANIe sumiNA || dihA) trizalayA kSatriyANyA svamA dRSTAH, mahAsvapnatvAt mahAphalatvaM darzayati-(taM0atthalAbho devANukApiyA)tasmAt arthalAbho bhaviSyati he devAnupriya! (bhogalAbho devANuppiyA) bhogalAbho he devAnupriya! (puttalAbho devANuppiyA) putralAbho he devAnupriya! (sukkhalAbho devANuppiyA) sukhalAbho he| devAnupriyA (rajalAbho devANuppiyA)rAjyalAbho he devAnapriya! (evaM khalu devANuppiyA) anena prakAreNa nizcayena he devAnupriya!(tisalA khattiyANI)trizalA kSatriyANI (navaNhaM mAsANaM) navasumAseSu (bahupaDipunnANaM) bahupratipUrNeSu (addhahamANa rAiMdiyANaM) sArddhasaptasu ca ahorAtreSu (viikaMtANaM) vyatikrAnteSu satsu (tumheM | kulake) yuSmAkaM kule ketusamAnaM (kuladIva)kule dIpasamAnaM (kulavaDiMsayaM) kule mukuTasamAnaM (kulapavayaM)kulasya parvatasamAnaM (kulatilayaM) kulasya tilakasamAnaM (kulakittikaraM) kulasya kIrtikArakaM (kulavittikara) kulsy| nivAhakArakaM (kuladiyaNaraM ) kule sUryasamAnaM (kulAdhAraM ) kulasyAdhAraM (kulajasakaraM) kulasya yazAkAraka kulapAyavaM) kule vRkSasamAnaM (kulataMtusaMtANavivaddhaNakaraM) kulasya tantusantAna:-paramparA tasya vivadhanakAska(sukumAlapANipAyaM).sukumAlaM pANipAdaM yasya taM (ahIMNapaDipannapaMciMdiyasarIraM) ahInAni prati 2009ORONSOO28330002020 kalpa.. TA.- in Education EN For Private & Personel Use Only aw.jainelibrary.org
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vyA04 // 67 // sU. 79 pUrNAni ca paJcendriyANi yatra evaMvidhaM zarIraM yasya sa tathA taM (lakkhaNavaMjaNaguNovaveyaM) lakSaNavyaJjanAnAM caturdazastraguNairupapetaM (mANummANapamANapaDipunnasujAyasavaMgasuMdaraMga) mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni sujAtAni ca mAlam sarvAGgAni yatra evaMvidhaM sundaraM aGgaM yasya sa tathA taM (sasisomAgAraM) candravat saumyAkAraM (kaMtaM) vallabhaM (piyadasaNaM) priyaM darzanaM yasya sa tathA taM (suruvaM ) surUpaM (dArayaM payAhisi) evaMvidhaM dAraka-putraM prajaniSyati // (78) // / (sevi ya NaM dArae) so'pi ca dArakaH ( ummukkabAlabhAve) unmuktabAlabhAvaH (viSNAyapariNayamitte) vijJAnaM paripakvaM yasya sa tathA taM (jovaNagamaNuppatte) yauvanAvasthAmanuprAptaH san ( sUre vIre vikaMte) dAnAdiSu zUraH saGgrAme vIraH paramaNDalAkramaNasamarthaH (vicchiNNavipulabalavAhaNe) vistIrNavipule balavAhane yasya sa tathA taM (cAuraMtacakkavaTTI rajavaI rAyA bhavissai) caturantakhAmI evaMvidhazcakravartI rAjyakhAmI % rAjA bhaviSyati (jiNe vA tilukanAyage dhammavaracAuraMtacakkavaTTI) jino vA trailokyanAyako dharmavaracAturantacakravartI, tatra jinatve caturdazAnAM api svapnAnAM pRthak pRthak phalAni imAni-catuIntahastidarzanAcaturdhA dharma kathayiSyati 1 vRSabhadarzanAd bharatakSetre bodhibIjaM vapasyati 2 siMhadarzanAt madanAdidurgajabhajyamAnaM bhavyavanaM rakSiSyati 3 lakSmIdarzanAd vArSikadAnaM dattvA tIrthakaralakSmI bhokSyate 4 dAmadarzanAt tribhuvanasya mastakadhAryo bhaviSyati 5 candradarzanAt kuvalaye mudaM dAsyati 6 sUryadarzanAdbhAmaNDalabhUSito bhaviSyati / 28 Jain Education a l Svw.jainelibrary.org
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhvajadarzanAddharmadhvajabhUSito bhaviSyati 8 kalazadarzanAt dharmaprAsAdazikhare sthAsyati 9 padmasarodarzanAta surasaJcAritakamalasthApitacaraNo bhaviSyati 10 ratnAkaradarzanAt kaivalyaratnasthAnaM bhaviSyati 11 vimAnadarza- harSaH phalatanAd vaimAnikAnAmapi pUjyo bhaviSyati 12 ratnarAzidarzanAd ratnaprAkArabhUSito bhaviSyati 13 nidhUmAgni- thAkAraHsa. 20-81-82 darzanAd bhavyakanakazuddhikArI bhaviSyati 14 caturdazAnAmapi samuditaphalaM tu caturdazarajvAtmakalokAgrasthAyI bhaviSyatIti // (79) // (taM urAlA NaM devANuppiA) tasmAt udArAH he devAnupriya ! (tisalAe khattiANIe sumiNA diTThA) trizalayA kSatriyANyA svapnAH dRSTAH (jAva maMgallakAragANaM) yAvat mAGgalyakArakAH ( devANuppiA) he | devAnupriya ! (tisalAe khattiANIe sumiNA diTThA) trizalayA kSatriyANyA svamAH dRSTAH // (80) // | (tae NaM siddhatthe rAyA) tato'nantaraM siddhArtho rAjA (tesiM sumiNalakkhaNapADhagANaM) teSAM skhamalakSaNapAThakAnAM (aMtie eyamaha succA nisamma) pArzve enaM artha zrutvA nizamya ca (hatuTTa jAva hiyae) hRSTaH 10 tuSTaH yAvat harSapUrNahRdayaH (karayala jAva) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA (te sumiNalakkhaNapADhae) tAn svapnalakSaNapAThakAn ( evaM vayAsI) evaM avAdIt // (81) // (evameyaM devANuppiA) evaM etat he devAnupriyAH! he pAThakAH ! (tahameyaM devANuppiA) tathaitat he| pAThakAH! ( avitahameyaM devANuppiA) yathAsthitaM etat bho pAThakAH! (icchiyameaMdevANuppiA) vAJchitaM SR9828899298990008 Jain Education na For Private & Personel Use Only Niww.jainelibrary.org
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA04 // 68 // Jain Education In etat bhoH pAThakAH ! ( paDicchiyameyaM devANuppi ) yuSmanmukhAt patadeva gRhItaM etad bhoH pAThakAH ! ( icchiyapaDicchiyameyaM devANuppiyA ) vAJchitaM sat punaH punarvAJchitaM etad bhoH pAThakAH ! ( sacceNaM esa aTThe ) satyaH eSo'rthaH ( se jaheyaM tunbhe vayahatti kaTTu ) yena prakAreNa imaM arthe yUyaM vadatha iti uktvA (te sumiNe sammaM paDiccha ) tAn khamAn samyaka pratIcchati - ( paDicchittA ) tathA kRtvA ( te sumiNalakkhaNapADhae) tAn khalakSaNapAThakAn ( viuleNaM asaNeNaM) vipulena azanena - zAlyAdinA ( pupphavatthagaMdhamallAlaMkAreNaM) puSpaiH - agrathitairjAtyAdipuSpaiH vastraiH pratItaiH gandhaiH- vAsacUrNaiH mAlyaiH - grathitapuSpaiH alaGkAraiH - muku dAdibhiH (sakkArei sammANei ) satkArayati sanmAnayati ca vinayavacanapratipattyA ( sakAritA sammANittA) satkArya sanmAnya ca (viulaM jIviyArihaM pIidANaM dalai ) vipulaM jIvikA - Ajanma nirvAhayogyaM prItidAnaM dadAti ( dalittA paDivisajjei ) prItidAnaM dattvA ca prativisarjayati // ( 82 ) // (tae NaM siddhatthe vattie) tataH siddhArthaH kSatriyaH ( sIhAsaNAo anbhuTThei ) siMhAsanAt abhyuttiSThati ( anmuTThittA) abhyutthAya ( jeNeva tisalA khattiyANI ) yatraiva trizalA kSatriyANI ( javaNiyaMtariyA ) yavanikAntaritA ( teNeva uvAgacchai ) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya ca (tisalaM khattiyANiM ) trizalAM kSatriyANIM ( evaM vayAsI) evaM avAdIt // (83)|| ( evaM khalu devANuppie) evaM khalu he trizale ! (sumiNasatyaMsi vAyAlIsaM sumiNA ) svapnazAstre dvicatvAriMzat khamAH (tIsaM mahAsumiNA ) triMzat mahA gamanaM svapnatatkalazrAvarNaM pratIcchanaM sU. 82-87 20 25 // 68 // 28.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ khamA ityata Arabhya (jAva egaM mahAsumiNaM pAsittA NaM paDighujhaMti) yAvat ekaM mahAvanaM dRSTvA prati- gamanaM khAnabuddhayante iti pUrvapAThaH uktH|| (84) // (ime ya NaM tume devANuppie) ime ca tvayA he trizale ! (cauddasa tatphala zrAmahAsumiNA diTThA) caturdaza mahAsvapnAH dRSTAH (taM urAlA NaM tume devANuppie) tasmAt udArAH tvayA he | vaNaM pratItrizale ! (mumiNA diTThA) svamAH dRSTAH (jAva jiNe vA telukanAyage) yAvat tIrthakaro vA trailokyanA- cchanaM mU. yakaH (dhammavaracAuraMtacakkavaTTI) dharmavaracAturantacakravartI bhaviSyati / / (85) // (tae NaM sA tisalA khatti 82-87 yANI) tataH sA trizalA kSatriyANI (eyamaDheM socA nisamma ) enaM artha zrutvA nizamya (hatuTTha jAvahiyayA) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA (karayala jAva) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA (te sumiNe| samma paDicchai ) tAn svapnAn samyaka pratIcchati-hRdi dhatte // (86) // (paDicchittA) pratIcchatha ca (siddhattheNaM rannA) siddhArthena rAjJA (anbhaNunnAyA samANI) abhyanujJAtA satI (naannaamnnirynnbhtticittaao)| nAnAmaNiratnabhakticitrAt (bhaddAsaNAo anbhuTei) bhadrAsanAt abhyuttiSThati (abbhuTTittA) abhyutthAya | (aturiyamacavalaM) atvaritayA acapalayA (jAva rAyahaMsasarisIe gaie) yAvat rAjahaMsasadRzayA gatyA (jeNeva sae bhavaNe) yatraiva svakaM mandiraM (teNeva uvAgacchada) tatraiva upAgacchati ( uvAgacchittA) upAgatya (sayaM bhavaNamaNupaviTThA) svakaM mandiraM anupraviSTA // (87) // (jappabhiI ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) yataH prabhRti-yasmAdinAt Arabhya zramaNo bhagavAn mahAvIraH Jain Educat i onal For Private & Personel Use Only W w w.jainelibrary.org
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ eseae kalpa.subo-tiMsi rAyakulaMsi sAharie) tasmin rAjakule saMhRtaH (tappabhiiM ca NaM) tataH prabhRti-tasmAddinAdArabhya nidhAnasaMvyA0 4 (bahave vesamaNakuMDaghAriNo) bahavaH vaizramaNo-dhanadaH tasya kuNDaH-AyattatA tasya dhAriNaH arthAt vaizramaNA-kramAsU.88 // 69 // yattAH (tiriyajaMbhagA devA) tiryaglokavAsino jRmbhakajAtIyAH tiryagajRmbhakAH ucyante, evaMvidhAH devaaH| (sakkavayaNaNaM) zakravacanena, zakreNa vaizramaNAya uktaM vaizramaNena tiryagajRmbhakebhya iti bhAvaH ( se jAI imAI)'se'tti athazabdArthe, atha te tiryagaz2ambhakA devAH yAni imAni vakSyamANavarUpANi (purA porA-1 NAI) purA-pUrva nikSiptAni ata eva purANAni-cirantanAni (mahAnihANAI bhavaMti) mahAnidhAnAni 20 bhavanti (taMjahA) tadyathA, tAni kIdRzAni?-(pahINasAmiAI) prahINasvAmikAni-alpIbhUtakhAmikAnItyarthaH, ata eva (pahINaseuAiM) prahINasektRkAni, sektA- hi upari dhanakSesA sa tu svAmyeva bhavati, punaH kiMvi01 (pahINagottAgArAiM) yeSAM mahAnidhAnAnAM dhanikasambandhIni gotrANi agArANi ca prahI-18 NAni-viralIbhUtAni bhavanti tAni prahINagotrAgArANi evaM ( ucchinnasAmiAI) ucchinnaH-sarvathA abhAvaM|8| prAptaH svAmI yeSAM tAni ucchinnasvAmikAni (ucchinnaseuAI) ucchinnasektRkANi (ucchinnagottAgA- 25 rAI) ucchinnagotrAgArANi, atha keSu keSu sthAneSu tAni vartante ? ityAha-(gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMva-1 doNamuhapaTTaNAsamasaMvAhasaMnivesesu) grAmA:-karavantaH AkarA:-lohAdyutpattibhUmayaH nagarANi-kararahitAni kheTAni-dhUlimAkAropetAni, kabaTAni-kunagarANi, maDambAni-sarvato'rdhayojanAtparato'vasthitagrAmANi, droNa- 28 thA, tAni kIdRzAmiNAni-cirantanAni (mahAnihApazyamANasvarUpANi ( purA pota 9 // For Private & Personel Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthasthAnAni tATakAdInAM uttaraNasthAmA) trikeSu-mAgetrayAmalanasthAneSu vA (cANasu vA ) grAma mukhAni-yatra jalasthalapathAvubhAvapi bhavataH,pattanAni-jalasthalamArgayoranyatareNa mArgeNa yuktAni AzramAH- nidhAnasaMtIrthasthAnAni tApasasthAnAni vA,saMbAhA:-samabhUmau kRSi kRtvA kRSIvalA yatra dhAnyaM rakSArtha sthApayanti sannivezA:-sArthakaTakAdInAM uttaraNasthAnAni eteSAM dvandvaH teSu, tathA (siMghADaesu vA) zRGgATakeSu-zRGgA-1 TakaphalAkAratrikoNasthAneSu vA (tiesuvA) trikeSu-mArgatrayamilanasthAneSu vA (caukkesu vA) catuSke-1 Su-mArgacatuSTayamilanasthAneSu vA ( cacaresu vA ) catvareSu-bahumArgamilanasthAneSu vA (caummuhesu vA) caturmukhe- 5 ghu-devakulacchatrikAdiSu vA (mahApahesu vA) mahApatheSu-rAjamArgeSu vA, tathA (gAmaTThANesu vA ) grAmasthA-16 nAni-udbasagrAmasthAnAni teSu vA (nagarahANesu vA) udvasanagarasthAnAni teSu vA (gAmaniddhamaNesu vA)18 grAmasambandhIni nirdhamanAni-jalanirgamAH 'khAla' iti prasiddhAsteSu (nagaraniddhamaNesu vA) evaM nagaranirdhama-18 neSu vA (AvaNesu vA) ApaNA-haTTAsteSu (devakulesu vA) devakulAni-yakSAdyAyatanAni teSu ( sabhAsura vA) sabhAsu-janopavezanaMsthAneSu (pavAsu vA ) prapAsu-pAnIyazAlAsu (ArAmesu vA ) ArAmeSu-kadalyAdyAcchAditeSu strIpuMsayoH krIDAsthAneSu ( ujANesu vA) udyAneSu-puSpaphalopetavRkSazobhiteSu bahujanabhogyeSu udyAnikAsthAneSu ityarthaH (vaNesu vA) vaneSu-ekajAtIyavRkSasamudAyeSu (vaNasaMDesu vA) vanakhaNDeSu-anekajAtIyottamavRkSasamudAyeSu (susANasunnAgAragirikaMdaratti) zmazAnaM,zUnyAgAraM-zUnyagRhaM girikandarA-pratItAS parvataguhetyarthaH (saMtiselovaTThANabhavaNagihesu vA ) atra gRhazabdaH pratyekaM yojyaH, tataH zAntigRhAH-zAnti- 14 Jain Educatio n al For Private & Personel Use Only NT
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- karmasthAnAni, zailagRhAH-parvatagRhAH parvataM utkIrya kRtA gRhA ityarthaH upasthAnagRhA:-AsthAnasabhAH bhavanagR- nAmasaMkavyA04 hA:-kuTumbivasanasthAnAni, tataH zmazAnAdInAM dvandvaH, atha eteSu grAmAdiSu zRGgATakAdiSu ca yAni mahA- lpodbhava: nidhAnAni (saMnikkhittAI ciTThati) pUrva kRpaNapuruSaiH saMnikSiptAni tiSThanti (tAI siddhattharAyabhavaNaMsisU. 89 sAharaMti ) tAni tiryagajRmbhakA devAH siddhArtharAjabhavane saMharanti-muMcantIti yojanA // (88) // | (jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) tatra Namiti vAkyAlaGkAre yasyAM ca rAtrau zramaNo bhagavAn mahAvIraH (nAyakulaMsi sAharie) jJAtakule saMhRtaH (taM rayaNiM ca NaM taM nAyakulaM) tasyAM rAtrau-tataH prabhRti ityarthaH tat jJAtakulaM (hiraNNeNaM vaDDitthA)hiraNyaM-rUpyaM aghaTitaM suvarNa vA (suvaNNeNaM) suvarNena-pratItena avardhata, evaM (dhaNeNaM) dhanena, gaNima dharima 2 meya 3 pAricchedya 4 bhedAcaturvidhena, taduktaM-gaNimaM jAiphalapupphalAiM 1 dharimaMtu kuMkumaguDAiM 2 / mijaM coppaDaloNAiM3rayaNavatthAi paricchijje 4 // 1 // (dhanneNaM)dhAnyena caturvizatibhedena, tadyathA-dhannAiM cauvIsaM,java1gohuma 2sAli 3 vIhi 4 saTThI a5| kuddava 6 aNuA (juvAra] 7 kaMgU 8rAlaya9 (cInA] tila 10 mugga 11 mAsAya 12||1||aysi 13 harimaMtha (caNA] 14 tiuDA (lAMga] |15 nipphAva (vAla ] 16 siliMda (maTha] 17 rAyamAsA (coLA ] ya 18 / ucchU (baraTI] 19 masUra 20 tuvarI 21 kulattha 22 taha dhannaya (dhANA] 23 kalAyA ( vaTANA ] 24 // 2 // (rajeNaM) rAjyena saptAGgena / (raTeNaM) rASTraNa-dezena (baleNaM) balaM-caturaGgasainyaM tena (vAhaNeNaM) vAhanena-auSTrapramukheNa (koseNaM) / Jain Education intermedeal For Private & Personel Use Only (V w.jainelibrary.org
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ CE lpodbhava: sU. 89 kozena-bhANDAgAreNa (kohAgAreNaM) koSThAgAreNa-dhAnyagRheNa (pureNaM ) nagareNa ( aMteureNaM) antaHpureNapratItena (jaNavaeNaM) jAnapadena-dezavAsilokena (jasavAeNaM vaDDitthA) yazovAdena-sAdhuvAdena ca avardhata (vipuladhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilappavAlarattarayaNamAieNaM) vipulaM-vistIrNa dhanaM-gavAdikaM, kanakaM ghaTitAMghaTitaprakArAbhyAM dvividhaM.ratnAni-karketanAdIni maNaya:-candrakAntAdyAH,mauktikAni-pratItAni zaGkhA-dakSiNAvartAH, zilA-rAjapaTTAdikAH, pravAlAni-vidrumANi raktaratnAni-padmarAgAdIni,AdizabdArastrakambalAdiparigrahastena, tathA (saMtasArasAvaijjeNaM) sat-vidyamAnaM na vindrajAlAdivatkharUpato'vidyamAnaM, evaMvidhaM yat sArasvApateyaM-pradhAnadravyaM tena, tathA (pIisakArasamudaeNaM) prItiH-mAnasI tuSTiH satkArovastrAdibhiH svajanakRtA bhaktistatsamudayena ca tad jJAtakulaM (aIva aIva abhivaDDitthA) atIva atIva abhyavarddhata, (tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa) tataH zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( ammApiUNaM) mAtApitroH (ayameyArUve abbhathie jAva saMkappe samuppajitthA) ayaM etadrUpaH AtmaviSayaH yAvat saMkalpaH samudapadyata // (89) // ko'sau ? ityAha-(jappabhiI ca NaM) yataH prabhRti (amhaM esa dArae kucchisi gambhattAe vakaMte) asmAkaM eSa dArakaH kukSau garbhatayA utpannaH (tappabhiI ca NaM) tataH prabhRti ( amhe hiraaNNaNaM vaDDAmo) vayaM hiraNyena vardhAmahe (suvaNNeNaM vaDDAmo) suvarNena vardhAmahe (dhaNeNaM dhanneNaM jAva saMtasArasAvaijeNaM) dhanena dhAnyana yAvat vidyamAnasArasvApateyena (pIisakkAreNaM aIva aIva abhivaDDAmo) prItiH Jain Education a l (c) ww.jainelibrary.org
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo- satkAreNa ca atIva atIva abhivardhAmahe (jayA NaM amhaM esa dArae bhavissai) tasmAt yadA asmAkaM eSa garbhanizcala dArakaH jAto bhaviSyati ( tayA NaM amhe eyarasa ) tadA vayaM etasya dArakasya (eyANurUvaM ) etadanurUpaM- tA sU. 91 |dhanAdivRddherainurUpaM ata eva (guNNaM guNanipphannaM nAmadhijaM karissAmo) guNebhya AgataM tata eva guNaniSpanna nAmadheyaM kariSyAmaH, kiM tadityAha-(vaddhamANatti ) vardhamAna iti // (90) // - (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH (mAuaNukaMpaNahAe ) mayi parispandamAne mAtuH kaSTaM mA bhUditi mAtuH anukampanArtha-bhAturbhaktyarthaM anyenApi mAturbhaktirevaM karttavyA iti darzanArthaM ca (nicale) nizcala: (nipphaMde) niSpanda: kiMcidapi calanAbhAvAt ata eva (nirayaNe) II nirejano-niSkampaH (allINatti) A ISallInaH aGgagopanAt (pallINatti) prakarSeNa lInaH upAGgagopanAt ata || eva (gutte vAvi hotthA) guptaH, tataH padatrayasya karmadhArayaH, 'vAvitti' vizeSaNasamuccaye abhavat, atra kaviH-ekAnte kimu moharAjavijaya mantraM prakurvanniva, dhyAnaM kiJcidaMgocaraM viracayatyekaH parabrahmaNe / kiM | kalyANarasaM prasAdhayati vA devo vilupyAtmakaM, rUpaM kAmavinigrahAya jananIkukSAvasau vaH zriye // 1 // (91) // | (tae NaM se tisalAe khattiyANIe) tato-bhagavato nizcalAvasthAnAnantaraM tasyAstrizalAkSatriyANyAH // 71 ( ayameyArUve jAva saMkappe samuppajitthA ) ayaM etadrUpaH yAvat adhyavasAyaH samutpannaH, ko'sau ? ityAha(haDe me se ganbhe) hRtaH me-madIyaH sa garbhaH kiM kenaciddevAdinA hRtaH? (maDe me se ganbhe) athavA sa me HOU I Jain Education Internationa For Private & Personel Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ garbhaH kiM mRtaH? (cue me se ganbhe) athavA sa me garbhaH kiM cyuto? garbhakhabhAvAt paribhraSTaH (galie me se|| trizalAzoganbhe) athavA sa me garbhaH kiM galitaH ?-dravIbhUya kSaritaH yasmAtkAraNAt (esa me gambhe pubdhi eyai) eSa kA sU.92 me garbhaH pUrva ejate-pUrva kampamAno'bhUt (iyANi noeyaitti kaTTa) idAnIM naijate-na kampate itikRtvaa-itihetoH| (ohayamaNasaMkappA) upahataH-kaluSIbhUto manaHsaMkalpo yasyAH sA tathA (ciMtAsogasAgaraM pavihA) cintA-garbhaharaNAdivikalpasambhavA atistayA yaH zokaH sa eva sAgaraH-samudrastatra praviSTA-brUDitA ata eva (karayalapalhatthamuhI) karatale paryastaM-sthApitaM mukhaM yayA sA tathA (adRjjhANovagayA) ArtadhyAnopagatA (bhUmIgayadiTThiyA jhiyAai) bhUmigatadRSTikA dhyAyati, atha sA trizalA tadAnIM yad dhyAyati sma tallikhyate-satyamidaM yadi bhavitA.madIyagarbhasya kathamapIha tadA / niSpuNyakajIvAnAmavadhiriti khyAtimatyaMbhavam // 1 // yadvA cintAratnaM, na hi nandati bhAgyahInajanasadane / nApi ca ratnanidhAnaM daridragRhasaGgatIbhavati // 2 // kalpatarumarubhUmau.na prAdurbhavati bhUmyabhAgyavazAt / na hi niSpuNyapipAsitanRNAM pIyUSasAmagrI // 3 // hA dhira dhim daivaM.prati kiM cakre tena satatavakreNa ? / yanmama manorathatarurmUlA-15 dunmUlito'nena // 4 // AttaM dattvApi ca me. locanayugalaM kalaGkavikalamalam / dattvA punarudAlitamadhamenAnena nidhiratnam // 5 // Aropya meruzikharaM,prapAtitA pApinA'munA'hamiyam / pariveSyApyAkRSTaM bhojanabhAjanamalajjena // 6 // yadvA mayA'parAddhaM bhavAntare'smin bhave'pi kiM dhaatH| yasmAdevaM kurvannucitAnucitaM na cintysi||nnaa 570209000000000002020 Jan Education a l For Private Personel Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 4 // 72 // Jain Education atha kiM kurve ca vA gacchAmi vadAmi kasya vA purataH / durdaivena ca dagdhA, mugdhA jagdhA'dhamena punaH // 8 // kiM rAjyenApyamunA, kiM vA kRtrimasukhairviSayajanyaiH / kiM vA dukUlazayyAzayanodbhavazarmaharmyeNa ? // 9 // gajaSabhAdisvamaiH sUcitamucitaM zuciM trijagadam / tribhuvanajanAsapatnaM vinA janAnandi sutaratnam // 10 // yugmam // dhik saMsAramasAraM, ghig duHkhavyAptaviSayamukhale zAn / madhuliptakhaGgadhArAlehanatulitAnaho lulitAn // 11 // yadvA mayakA kiJcittathAvidhaM duSkRtaM kRtaM karma / pUrvabhave yad RSibhiH proktamidaM dharmazAstreSu // 12 // supakkhimANusaNaM, bAle jo'vi hu vioae pAvo / so aNavaJco jAyai, aha jAyai to vivajjijjA // 13 // tat paTukA mayA kiM, tyaktA vA tyAjitA adhamabuddhyA ? / laghuvatsAnAM mAtrA, samaM viyogaH kRtaH kiM vA ? // 14 // teSAM dugdhapAyo'kAri, mayA kArito'thavA loke / kiM vA sabAlakondurabilAni paripUritAni jalaiH 1 // 15 // kiM vA sAMNDazizUnyapi khaganIDAni prapAtitAni bhuvi / pikazukakurkuTakAdermAlaviyogo'thavA vihitaH // 16 // kiM vA bAlakahatyAM'kAri sapatnIsutAdyupari duSTam / cintitamacintyamapi vA kRtAni kiM kArmaNAdIni ? // 17 // kiM vA garbhastambhanazAtanapAtanamukhaM mayA cakre / tanmantrabheSajAnyapi kiM vA mayakA prayuktAni ? // 18 // athavA bhavAntare kiM mayA kRtaM zIlakhaNDanaM bahuzaH / yadidaM duHkhaM tasmAdvinA na sambhavati 1 pazupakSimAnuSANAM bAlAn yo'pi ca viyojayati pApaH / so'napatyo jAyate atha jAyate tato vipadyeta // 13 // trizalA vilApaH 20 25 // 72 //
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18jIvAnAm // 19 // yata:-kuraMDaraMDattaNadubbhagAI, vNjhttniNduuvisknngaaii| lahaMti jammatarabhaggasIlA, nAUNa || trizalAkujjA dddhsiilbhaavN||20|| evaM cintA''krAntA,dhyAyantI mlAnakamalasamavadanA / dRSTA ziSTena sakhIz2anena vilApa: tatkAraNaM pRSTA // 21 // provAca sAthulocanaracanA niHzvAsakalitavacanena / kiM mandabhAgadheyA vadAmi? yajjI-IISM vitaM me'gaat||22|| sakhyo jaguratha re sakhi ! zAntamamaGgalamazeSamanyadiha / garbhasya te'sti kuzalaM naveti vada kovide| satyam // 23 // sA proce garbhasya ca kuzale kimakuzalamasti me? sakhyaH / ityAdyuktvA mUcrchAmApannA patati bhUpIThe // 24 // zItalavAtaprabhRtibhirupacAraibahutaH sakhIbhiH sA / saMprApitacaitanyottiSThati vilapati ca punarevam // 25 // garue aNorapAre rayaNanihANe asAyare ptto| chiddaghaDo na bharijai.tA kiM doso jlnihiss||26|| patte vasantamAse, riddhiM pAvanti sayalavaNarAI / jaMna karIre pattaM tA kiM doso vasaMtassa? // 27 // uttuMgo saralatarU,bahuphalabhAreNa namiasavaMgo / kujjo phalaM na pAvai.tA kiM doso taruva 1 kuraNDatvaraNDatvadurbhagatvAni vandhyAtvanindu( mRtApatyaprasUH )viSakanyakatvAdi / labhante janmAntarabhannazIlA jJAtvA kuryAt dRDhaM zIlabhAva // 20 // 2 guruke'narvApAre ratnanidhAne ca sAgare prAptaH / chidraghaTo na bhriyate tarhi kiM doSo jalanidheH // 26 // prApte vasantamAse RddhiM prApnoti sakalavanarAjI / yanna karIre patraM tarhi kiM doSo vasantasya ? // 27 // uttuGgaH saralatarurbahuphalabhAraNanatasarvAGgaH / kubjaH phalaM na prApnoti tarhi kiM doSastaruvarasya ? // 28 // 803030 kalpa.mu. 13 For Private & Personel Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAladevyaH ka gatAH khyAdiH sklprivaa|| 29 // atha doSastava karmI sAsamIhitaM yanna labhAmahe vayaM, prbho|n doSastava karmaNo mama / divA'pyalako yadi nauvalo-trizalAvivyA04 kate, tadA sa doSaH kathamezumAlinaH // 29 // atha me maraNaM zaraNaM, kiM karaNaM viphalajIvitavyena |ttaalaapH vIrazraveti vyalapata,sakhyAdiH sklprivaar| // 30 // hA kimupasthitametat niSkAraNavairividhiniyogena / hA | vicAra // 73 // kuladevyaH ka gatAH?,yadudAsInAH sthitA yUyam // 31 // atha tatra pratyUhe vicakSaNAH kArayanti kulavRddhAH / zAntikapauSTikamantropayAcitAdIni kRtyAni // 32 // pRcchanti ca daivajJAn niSedhayantyapi ca nATakAdIni / |atigADhazabdaviracitavacanAni nivArayantyapi ca ||33||raajaa'pi lokakalitaH,zokAkulito'janiSTa ziSTamatiH / kiMkartavyavimUDhAH.saMjAtA mantriNaH sarve // 34 // asminnavasare ca tatsiddhArtharAjabhavanaM yAdRzaM jAtaM tat sUtrakRt khayaM Aha-(taMpi ya siddhattharAyavarabhavaNaM) tadapi siddhArtharAjavarabhavanaM ( uvarayamuhaMga taMtItalatAlanADaijajaNamaNunnaM ) mRdaGgo-maIlastantrI-vINA talatAlA-hastatAlAH yadvA talA-hastAH, tAlA:zikaMsikA nATakIyA-nATakahitA janAH pAtrANIti bhAvaH eteSAM yat manojJatvaM tat uparataM-nivRttaM yasmin evaMvidhaM ata eva (dINavimaNaM viharai) dInaM sat vimanaskaM-vyagracetaskaM viharati-Aste // (92)||(te NaM| se samaNe bhagavaM mahAvIre)taM tathAvidhaM pUrvoditaM vyatikaraM avadhinA avadhArya bhagavAn cintayati-kiM kurmaH // 73 // kasya vA brUmo?, mohasya gatirIdRzI / duSerdhAtorivAsmAkaM, doSaniSpattaye gunnH||1|| mayA mAtuH pramodAya, kRtaM jAtaM tu khedakRt / bhAvinaH kalikAlasya, sUcakaM lakSaNaM hyadaH // 2 // pazcamAre guNo yasmAda, bhAvI || jajaNamaNunnaM ) madApAtrANIti bhAvaH eteSAM yat manAvaharati-Aste // (92) // tae Na. in Education into a For Private Personel Use Only i
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ harSaceSTA doSakaro nRNAm / nAlikerAmbhasi nyastaH, kapUro mRtaye yathA // 3 // ityevaMprakAreNa sa zramaNo bhagavAn mahAvIro (mAUa ayameyArUvaM) mAturimaM etadrUpaM (abbhatthiyaM patthiyaM maNogayaM) AtmaviSayaM prArthita manogataM ( saMkappaM samuppannaM vijANittA) saMkalpaM samutpannaM avadhinA vijJAya ( egadeseNaM eyai ) ekadezena-aGgulyAdinA ejate-kampate ( tae NaM sA tisalA khattiANI ) tataH sA trizalA kSatri-18 yANI (haha tuTTha jAva hiayA) hRSTatuSTAdivizeSaNaviziSTAyAvat harSapUrNahRdayA (evaM vayAsI) evaM avAdIt // (93) // ___ atha kiM avAdIt ? ityAha-(no khalu me gambhe haDe ) naiva nizcayena me garbho hRto'sti (jAva no galie) yAvat naiva galitaH (esa me ganbhe pubviM no eyaha ) eSa me garbhaH pUrva na kampamAno'bhUt (iyANi eyaittikaTTha) idAnI kampate itikRtvA (hahatuTTha jAva hiyayA evaM viharai) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA, iMdRzI satI viharati, atha harSitA trizalAdevI yathA'ceSTata tathA likhyate-mollasitanayanayugalA,smerakapolA praphullamukhakamalA / vijJAtagarbhakuzalA.romAJcitakaJcukA trizalA // 1 // provAca madhuravAcA.garbhe me vidyate'tha kalyANam / hA dhiga mayakAnucitaM cintitamatimohamatikatayA // 2 // santyatha mama bhAgyAni.tribhuvanamAnyA tathA ca dhanyA'haM / zlAghyaM ca jIvitaM me kRtArthatAmApa me janma // 3 // zrIjinapadAH praseduH kRtAH prasAdAca gotrdeviibhiH| jinadharmakalpavRkSastvAjanmArAdhitaH phlitH||4|| evaM saharSacittAM devImAlokya Jain Education a l For Private & Personel Use Only Xww.jainelibrary.org
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sabo-18 vRddhanArINAm / jayajayanandaityAdyAziSaH pravRttA mukhakajebhyaH // 5 // harSAt pravartitAnyatha kulanArIbhizca zrIvIrasyAvyA04 lalitadhavalAni / uttambhitAH patAkA,muktAnAM svastikA nyastAH // 6 // AnandAdaitamayaM rAjakulaM tadvabhUva bhigrahaH sakalamapi / AtodyagItanRtyaiH,suralokasamaM mahAzobham // 7 // vardhApanAgatA dhanakoTIgRhNan dadacca dhnkottii| sU. 94 // 74 // surataruriva siddhArthaH, saMjAtaH prmhrssbhrH||8|| (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH (gambhatthe ceva ) garbhastha eva, pakSA|dhike mAsaSaTke vyatikrAnte (imeyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai) imaM etadrUpaM abhigrahaM abhigRhNAti, kaM? ityAha-(no khalu-me kappai) khalu-nizcayena no mama kalpate (ammApiuhiM jIvaMtehiM) mAtApitRSu jIvatsu (muMDe bhavittA, agArAo aNagAriaM pavaittae) muNDo bhUtvA agArAt-gRhAnniSkramya anagAritA-sAdhutAM. pratrajituM-dIkSA grahItuM ityarthaH / idaM abhigrahagrahaNaM ca udarasthe'pi mayi mAtuH IdRzaH sneho vartate tarhi jAte tu mayi kIdRzo bhaviSyatIti dhiyA. anyeSAM mAtari bahumAnapradarzanArthaM ca, yaduktaM-AstanyapAnAjananI pazUnAmAdAralAbhAca narAdhamAnAm / AgehakRtyAca vimadhyamAnAmAjIvitAttIrthamivottamAnAm // 1 // (94) 25 | (tae NaM sA tisalA khattiyANI) tataH sA trizalA kSatriyANI (pahAyA kayabalikammA) snAtA kRtaM balikarma-pUjA yayA sA tathA (kayakouyamaMgalapAyacchittA) kRtAni kautukamaGgalAnyeva prAyazcittAni yayA |sA tathA ( savAlaMkAravibhUsiyA) sarvAlaGkAraH vibhUSitA satI (taM ganbhaM nAisIehiM )taM garbha nAtizItaiH // 74 // Jain Education Inter nal For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ (nAiuNhehiM) nAtyuSNaiH (nAitittehiM ) nAtitiktaiH (nAikaDaehiM) nAtikaTukaiH (nAikasAehiM ) garbhapoSanAtikaSAyaiH (nAiaMbilehiM ) nAtyamlaiH (nAimahurehiM ) nAtimadhuraiH (nAiniddhehiM) nAtisnigdhaiH (nAiNam.95 lukkhehiM ) nAtirUH (nAiullehiM ) nAtyAH (nAisukkehiM ) nAtizuSkaH ( savattubhayamANasuhehiM ) sarvartuSuRtau Rtau bhajyamAnAH-sevyamAnA ye sukhahetavo-guNakAriNastaiH, taduktaM-varSAsu lavaNamamRtaM. zaradi jalaM gopayazca hemante / zizire cA''malakaraso,ghRtaM vasante guDazcAnte // 1 // evaMvidhaiH (bhoyaNAcchAyaNagaMdhamalehiM ) bhojanAcchAdanagandhamAlyaiH, tatra bhojana-pratItaM AcchAdanaM-vastraM gandhAH-puTavAsAdayaH mAlyAni-16 puSpamAlAstaigarbha poSayatIti zeSaH, tatra nAtizItalAdaya eva AhArAdayo garbhasya hitAH, na tu atizItalAdayaH, te hi kecidvAtikAH kecit paittikAH kecit zleSmakarAzca, teca ahitAH, yaduktaM vAgbhaTTe-vAtalaizca bhaved garbhaH, kubjaandhjddvaamnH| pittalaiH skhalatiH piGgaH, zvitrI pANDuH kphaatmbhiH||1|| tathA-ati-IN lavaNaM netraharaM atizItaM mArutaM prakopayati / atyuSNaM harati balaM, atikAmaM jIvitaM harati // 2 // anyacca'maithuna 1 yAna 2 vAhana 3 mArgagamana 4 praskhalana 5 prapAtana 6 prapIDana 7 pradhAvanA 8 'bhighAta 9viSamazayana 10viSAsano-11 pavAsa 12 vegavighAtA 13 'tirakSA 14 titiktA 15 tikaTukA 16tibhojanA 17 tirogA 18 tizokA 19 tikSArasevA 20 tisAra 21 vamana 22 viracena 23 prekholanA 24-15 jIrNa 25 prabhRtibhirgoM bandhanAnmucyate, tato nAtizItalAcairAhArAcaistaM garbha sA poSayatIti yuktam // Jain Education For Private & Personel Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa-suSovyA0 // 75 // atha sA trizalA kathaMbhUtA ?-( vavagayarogasogamohabhayaparissamA) rogA-jvarAdyAH, zoka-iSTaviyogAdija-garbhapoSaNam nitaH moho-mUrchA,bhayaM-bhItiH parizramo-vyAyAmaH ete vyapagatA yasyAH sA tathA, rogAdirahitA iti bhaavH|| yata ete garbhasya ahitakAriNaH, taduktaM suzrute-'divA khapatyAH striyAH khApazIlo garbhaH aJjanAdandhaH rodanAdvikRtadRSTiH snAnAnulepanAd duHzIlaH tailAbhyaGgAt kuSTI,nakhApakartanAt kunakhI, pradhAvanAcazcala: hasanAt zyAmadantoSThatAlujihvaH atikathanAcca pralApI atizabdazravaNAdhiraH avalekhanAt skhalatiH vyaJjanakSepaNAdimArutAyAsasevanAdunmattaH syAt, tathA ca kulavRddhAstrizalA zikSayanti-mandaM sazcara mandameva nigada vyAmuzca kopakrama, pathyaM bhukSva badhAna nIvimanaghAMmA mA'dRhAsaM kRthaaH| AkAze bhava mA suzeSva zayane,nIcaibahirgaccha mA, devI gabharAlasA nijasakhIvargeNa sA zikSyate // 1 // atha sA trizalA puna: kiM| kurvatI? (jaM tassa ganbhassa hi miaM patthaM ganbhaposaNaM) yattasya garbhasya hitaM tadapi mitaM na tu nyUnaM adhikaM vA,pathyaM-ArogyakAraNaM ata eva garbhapoSakaM (taM dese ya kAle ya AhAramAhAremANI) tadapi dezeucitasthAne na tu AkAzAdau tadapi kAle-bhojanasamaye na tu akAle, AhAraM AhArayantI (vivittamau-1 ehiM sayaNAsaNehiM ) viviktAni-doSarahitAni mRdukAni-komalAni yAni zayanAsanAni taiH, tathA (pairikkasuhAe) pratiriktA-anyajanApekSayA nirjanA ata eva sukhA-sukhakAriNI tayA (maNANukUlAe vihAra // 75 // ecenese JainEducation in For Private Personal use only www.jainelorary.org
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUmIe) mano'nukUlayA-mana:pramodadAyinyA evaMvidhayA vihArabhUmyA-caGkramaNAsanAdibhUmyA kRtvA, atha 18 garbhapoSaNam sA trizalA kiMviziSTA satI taM garbha parivahati ? ( pasatthadohalA) prazastA dohadA-garbhaprabhAvodbhUtA mano sU. 95 rathA yasyAH sA tathA, te caivaM-jAnAtyamAripaTahaM paTu ghoSayAmi, dAnaM dadAmi sugurUn paripUjayAmi / tIrthezvarArcanamahaM racayAmi saGgha, vAtsalyamutsavabhRtaM bahudhA karomi // 1 // siMhAsane samupavizya varAtapatrA, saMvIjyamAnakaraNA sitacAmarAbhyAM / AjJezvaratvamuditA'nubhavAmi samyaga , bhUpAlamaulimaNilAlitapAdapIThA // 2 // Aruhya kuJjaraziraH pracalatpatAkA, vaadinnaadpripuuritdigvibhaagaa| lokaiH stutA jayajayetiravaiH pramodAdudyAnakelimanaghAM kalayAmi jAne // 3 // ityAdi, puna: sA kiMvi0 ? (saMpunnadohalA) sampU dohadA, siddhArtharAjena sarvamanorathapUraNAt , ata eva (sammANiyadohalA) sanmAnitadohadA, pUrNIkRtya teSAM nivartitatvAt , tata eva (avimANiadohalA) avimAnitadohadA, kasyApi dohadasya avagaNanA-18 bhAvAt, punaH kiMvi0? (vucchinnadohalA) vyucchinnadohadA pUrNavAJchitatvAt , ata eva (vavaNIyadohalA) vyapanItadohadA, sarvathA asadohadA (suhaMsuheNaM) sukhasukhena-garbhAnAbAdhayA (Asai) Azrayati-Azra-18 yaNIyaM stambhAdikaM avalambate (sayai) zete-nidrAM karoti (ciTThA) tiSThati-Urdhva tiSThati (nisIya) niSIdati-Asane upavizati (tuadRi) tvagavarttayati-nidrAM vinA zayyAyAM zete ityarthaH (viharaha) viha-| Jain Educati on For Private Personel Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subovyA0 4 // 76 // Jain Education In | rati-kuTTimatale vicarati, anena prakAreNa ( suhaMsuheNaM taM garbhaM parivahaha ) sukhasukhena taM garbhaM parivahatIti bhAvaH // // (95) // ( teNaM kAle ) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM) tasmin samaye ( samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (je se gimhANaM paDhame mAse) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH (duce pakkhe ) dvitIyaH pakSaH ( cittasuddhe ) caitramAsasya zuklapakSaH ( tassa NaM cittamuddhassa ) tasya caitrazuddhasya ( terasIdivaseNaM ) trayodazIdivase ( navahaM mAsANaM bahupaDipunnANaM ) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu (aTTamANaM rAiMdiANaM vikaMtANaM ) ardhASTamarAtriMdivAdhikeSu, sArdhasaptadinAdhikeSu navasu mAseSu vyatikrAnteSu iti bhAvaH, taduktaM - "haM varamahilANaM ganbhe vasikaNa ganbhasukumAlo / navamAse paDipuNNe satta ya divase samairege // 1 // idaM ca garbhasthitimAnaM na sarveSAM tulyaM, tathA coktaM - "du 1 cauttha 2 navama 3 bArasa 4 terasa 5 pannarasa 6, sesa (18 ganbhaThiI / mAsA aDa, nava taduvari usahAu kameNime divasA // 1 // ca 1 paNavIsaM 2 chaddiNa 3 aDavIsaM 4 chacca 5 chaci 6 guNavIsaM 7 / saga 8 chavIsaM 9 cha 10 cchaya 11 vIsa 12 gavIsaM 13 cha 14 chavIsaM 15 // 2 // cha 16 paNa 17 aDa 18 satta 19 dvaya 20 aDa 21 dvaya 22 cha 23 satta 24 honti ganbhadiNa - " ti // saptatizatasthAnake zrIsomatilakasUrikRte // 1 dvayorvara mahilayorgarbhe uSitvA garbhasukumAlaH / nava mAsAn pratipUrNAn sapta ca divasAn samatirekAn // 1 // zrIvIrasya janma sU. 96 20 11 10 11 25 ww
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ sukhAvabodhAya cAsya yaMtram zrIvIrakha | janma sU. 9||9||9|9|9|9 |zabA9//9/9/9/9/9/9/9/9/2mA. (uccaTThANagaesu gahesu) tadAnIM graheSu uccasthAnasthiteSu, grahANAM uccatvaM caivam-arkAAccAnyaja 1 vRSa 2-1 mRga 3 kanyA 4 karka 5 mIna 6 vaNijo shaiH| diga 10 dahanA 3STAviMzati 28 tithI 15 Su5 nakSatra 27-18 viMzatibhiH 20 // 1 // ayaM bhAva: meSAdirAzisthAH sUryAdaya uccAstatrApi dazAdInaMzAn yAvat prmocaa| ma eSAM phalaM tu-sukhI 1 bhogI 2 dhanI 3 netA 4, jAyate maNDalAdhipaH 5 / nRpati 6 - cakravartI ca 7, kramAduccagrahe phalam // 1 // tihiM uccehiM nariMdo paJcahiM taha hoi addha-135 cakkI a / chahiM hoi cakkavaTTI sattahiM titthaGkaro hoi||2|| (paDhame caMdajoe) prathame-pradhAne | | candrayoge sati (somAsu disAsu) saumyAsu-rajovRSTyAdirahitAsu dikSu vartamAnAsu, punaH kiMviziSTAsu dikSu ? (vitimirAsu) andhakArarahitAsu, bhagavajanmasamaye sarvatra udyotasadbhAvAt, punaH 1 tribhiruthairnarendraH paJcabhistathA bhavatyardhacakrI / SaDirbhavati cakravartI saptabhistIrthakaro bhavati // 1 // Jain Education For Private Personel Use Only w.jainelibrary.org
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 kalpa.subo-kiMvi0 1 (visuddhAsu ) vizuddhAsu, digdAhAyabhAvAt , ( jaiesu sabasauNesu ) sarveSu zakuneSu-kAkolUka-II zrIvIrasya vyA04AdurgAdiSu jayikeSu-jayakArakeSu satsu (payAhiNANukUlaMsi) pradakSiNe pradakSiNAvarttatvAt anukUle surabhi-11 janma sU. zItatvAt sukhaprade (bhUmisappaMsi) mRdutvAt bhUmisarpiNi, pracaNDo hi vAyuH uccaiH sarpati, evaMvidhe (mAru-1|| // 77 // aMsi) mArute-vAyau (pavAyaMsi) pravAtuM Arabdhe sati (nipphaNNameiNIyaMsi kAlaMsi) niSpannA, ko'rthaH?-16 niSpannasarvazasyA medinI yatra evaMvidhe kAle sati (pamuiapakkI liesu jaNavaesa) pramuditeSu subhikSAdinA prakrIDiteSu-prakrIDituM ArabdheSu vasantotsavAdinA, evaMvidheSu janapadeSu-janapadavAsiSu lokeSu satsu (puvarasAvarattakAlasamayaMsi) pUrvarAtrApararAtrakAlasamaye (hatthuttarAhiM nakakhatteNaM caMdeNaM jogamuvAgaeNaM) uttaraphAlgunIbhiH samaM yogaM upAgate candre sati (AroggA''roggaM) ArogyA-AbAdhArahitAsA trizalA ArogyaMAvAdhArahitaM (dArayaM payAyA) dArakaM-putraM prajAtA-suSuve iti bhAvaH // (96) // rastasiasmastarasewanvastareasantastsastarastraastasesastrastra iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyabhujiSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM ... kalpasubodhikAyAM caturthaH kSaNaH samAptaH / // 77 // granthAnam 469 / caturNAmapi vyAkhyAnAnAM granthAnam // 2575 // zrIrastu HasaSeRstastaserasiassassensvaserserseroasa RSK ReaserGrRss weepSBIAGERS Jain Education Intera For Private & Personel Use Only Alwjainelibrary.org,
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha paJcamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // zrIvIraja nmotsava (jaM rayaNiM ca NaM) yasyAM ca rAtrau (samaNe bhagavaM mahAvIre jAe) zramaNo bhagavAn mahAvIraH jAtaH mU.97 8(sA NaM rayaNI yahUhiM devehiM devIhi ya) sA rajanI bahubhirdevaiH-zakrAdibhivatIbhirdevIbhiH dikkumA18 yodibhizca (ovayaMtehiM) avapatadbhiH-janmotsavArtha khargAddhavamogacchadbhiH (uppayaMtehiM ) utpatadbhiH-UvaM gacchadbhirmeruzikharagamanAya, taiH kRtvA (upiMjalamANabhUA) bhRzaM AkulA iva (kahakahagabhUyA yAvi hutthA) harSAhahAsAdinA kahakahakabhUteSa-avyaktavarNakolAhalamayIva, evaMvidhA sA rAtriH abhavat (97) anena ca sUtreNa surakRtaH savistaro janmotsavaH suucitH| sa cAyaM-acetanA api dizA, prasedumuditA iva / vAyavo'pi sukhasparzA, mandaM mandaM vastadA // 1 // udyotastrijagatyAsIhadhvAna divi dundubhiH / nArakA apyamodanta, bhUrapyucchAsamAsadat // 2 // tatra tIrthakRtAM janmanaH sUtikarmaNi prathamataH SaTpaJcAzadikkumAye: samAgatya zAzvatikaM vAcAraM kurvanti, tadyathA-dikkumAryo'STAdholokavAsinyaH kampitAsanAH / ahaMjanmAvadhejJAtvA'bhyeyustatsUtivezmani // 3 // bhogaGkarA 1 bhogavatI 2, subhogA 3 bhogamAlinI 4 / suvatsA 5 vatsamitrA ca 6, puSpamAlA 7 tvaninditA 8 // 4 // natvA prabhuM tadambAM cezAne sUtigRhaM vydhuH| saMvartenAzodhayan kSmAmAyojanamito gRhAt // 5 // meghaGkarA 1 meghavatI 2, sumeghA 3 meghamAlinI 4 / toyadhArA 3 Jain Education RAPE
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ // .78 // lazAna zItati DarIkA jAna vIjayAra // rucakamAla, ki kampa.subo- 5 vicitrA ca 6, vAriSeNA 7 balAhakA 8 // 6 // aSTo+lokAdetyaitA, natvA'rhantaM samAtRkam / tatra gandhA- zrIbIjacyA05 zambupuSpaughavarSa harSAdvitenire // 7 // atha nandottarAnande 2, AnandA 3 nandivardhane 4 / vijayA,5 vaijayantI nmotsavaH zAca 6, jayantI 7 cauparAjitA 8 // 8 // etAH pUrvarucakAdetya vilokanArtha darpaNaM agre dharanti / samAhArA 13 sa. 97 supradattA 2, suprabuddhA 3 yazodharA 4 / lakSmIvatI 5 zeSavatI 6, citraguptA 7 vasundharA 8 // 9 // etA dakSiNarucakAdetya lAnArtha kare pUrNakalazAn dhRtvA gItagAnaM viddhati / ilAdevI 1 surAdevI 2, pRthivI 3 padmavatyapi 4 / ekanAsA 5 navamikA 6, bhadrA 7 zIteti 8 naamtH||10|| etAH pazcimarucakAdetya vAtArtha vyajanapANayo'gre tiSThanti / alambusA 1 mitakezI 2, puNDarIkA ca 3 vAruNI 4|haasaa 5 sarvaprabhA 6 zrI7hIM, 8 rssttodguruckaadritH||11|| etA uttararucakAdetya cAmarANi vIjayanti / citrA ca 1 citrakanakA 2, zatorA 3 vasudAminI 4 / dIpahastA vidishvetyaasthurvidigruckaadritH||12|| rucakadvIpato'bhyeyuzcatasro dikkumaarikaaH| rUpA 1 rUpAsikA 2 cApi, surUpA 3 rUpakAvatI // 13 // caturaGgalato nAlaM, chittvA khAtodare'kSipat / samApUrya ca vaiDUryastasyovaM pIThamAdadhuH // 14 // baddhA tahUrvayA janmagehAdrambhAgRhatrayam / tAH pUrvasyAM dakSiNasyAmuttarasyAM vydhusttH|| 15 // yAmyarambhAgRhe nItvA'bhyaGgaM tenustu tAstayoH / snAnaca 25 carcAzukAlaGkArAdi pUrvagRhe tataH // 16 // uttare'raNikASThAbhyAmutpAdyAgniM sucndnaiH| homaM kRtvA babandhustA, // 78 // rakSApohalikA dvyoH||17|| prvtaayurbhvetyuktvaa''sphaalyntyo'shmgolko| janmasthAne ca tau nItvA, vastra 27 For Private & Personel Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ tsavaH dikSu sthitA jguH||18|| etAca-sAmAnikAnAM pratyekaM, catvAriMzacchatairyutAH / mahattarAbhiH pratyekaM, tathA dikumaariictmRmiyutaaH||19|| aGgaraH SoDazabhiH, sahasraH saptabhistathA / kaTakaistadadhIzaizca, suraizcAnyamaharddhibhiH kRtiijnmo|| 20 // AbhiyogikadevakRtairyojanapramANairvimAnaiH atrAyAntIti dikkumArikAmahotsavaH // tataH siMhAsanaM / zAkaM, cacAlAcalanizcalam / prayujyAthAvadhi jJAtvA, janmAntimajinezituH // 1 // vayekayojanAM ghaNTA, sughoSAM naigameSiNA / avAdayattato ghaNTAreNuH srvvimaangaaH||2||shkraadeshN tataH soccaiH, surebhyo'jJApayatkhayam / tena pramuditA devAzcalanopakramaM vyadhuH // 3 // pAlakAAmarakRtaM, lakSayojanasaMmitam / vimAnaM pAlakaM naamaa'dhyaarohtridsheshvrH||4|| pAlakavimAne indrasiMhAsanasya agre agramahiSINAM aSTau bhadrAsanAni, vAmatazcaturazItisahasrasAmAnikasurANAM tAvanti bhadrAsanAni , dakSiNato dvAdazasahasrAbhyantarapASedAna tAvanti bhadrAsanAni, caturdazasahasramadhyamapArSadAnAM tAvantyeva bhadrAsamAni, evaM SoDazasahasrabAhyapAdAmAmapi SoDazasahasrabhadrAsanAni.pRSThataH saptAnIkAdhipatInAM sapta bhadrAsanAni catasRSu dikSu pratyekaM caturazItisahasrAtmarakSakadevAnAM caturazItisahasrabhadrAsanAni, tathA anyairapi ghnairdevevRtHsiNhaasnsthitH|giiymaamgunno'caaliidpre'pi surAstataH // 5 // devendrazAsanAt kecit , kecinmitraanuvrttnaat| patnIbhiH preritAH kecit, kecidaatmiiybhaavtH||3|| kepi kautukataH kepi, vismayAta kepi bhktitH| celurevaM surAH sarve, vividhaivaahnyutaamaa||vividhaistuurynirghossainnttaanaaNknnitairpi|kolaahlen devAnAM, zabdAdvaitaM tadA'janiyAsiMhastho vakti kApa.mu.14 Jain Education Intematonal For Private Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ go'piNAmastha citrakastho'tha, vadatyavAna, duIro mama kesrii||9||vaajik yakopamAH kaH sthita vAsarAH / yayuH / mahAvastI kalpa.subo- hastisthaM, dUrekhIyaM gjNkuru|hnissytynythaa nUnaM, durddharomama kesrii||9||vaajisthN kAsarArUDho,garuDastho hi sarpa- devakato vyA05gam / chAgasthaM citrakastho'tha, vadatyevaM tadAdarAt // 10 // surANAM kottikottiibhirvimaanairvaahnairghnaiH| vistI-janmotsava o'pi nabhomArgo'tisaMkIrNo'bhavattadA // 11 // mitraM ke'pi parityajya, dakSatvenAgrato yyuH| pratIkSastra | // 79 // kSaNaM bhrAtAmotyaparo'vadat // 12 // kecidvadanti bho devAH, saMkIrNAH parvavAsarAH / bhavantyevaMvidhA nUnaM, tasmAnmaunaM vidhatta bhoH||13|| nabhasyAgacchatAM teSAM, zIrSe candrakaraiH sthitaiH / zobhante nirjarAstatra, sajarA iva kevalam // 14 // mastake ghaTikAkArAH, kaMThe graiveykopmaaH| svedabindusamA dehe, surANAM tArakA babhuH // 15 // nandIzvare vimAnAni, saMkSipyA''gAt surAdhipaH / jinendraM ca jinAmbAM ca, triHprAdakSiNayattataH 4 // 16 // vanditvA ca namasyitvetyevaM devezvaro'vadat / namo'stu te ratnakukSidhArike! vizvadIpike! // 17 // ahaM zakro'smi devendraH, kalpAdAdyAdihAgamam / prabhorantimadevasya, kariSye jananotsavam // 18 // // bhetavyaM devi! tannaivetyuktvA'vastApinIM dadau kRtvA jinapratibimbaM, jinAmbAsannidhau nyadhAt // 19 // bhagavantaM tIrthakaraM, gRhItvA karasampuTe / vicakre paJcadhA rUpaM, sarvazreyo'rthikaH svayam // 20 // eko gRhItatIrthezaH, pArzve dvau 25 cAttacAmarau / eko gRhItAtapatraH, eko vajradharaH punH||21|| agragaH pRSThagaM stauti, pRSThastho'pyagragaM punH| // 79 // netre pazcAt samIhante, kecanAtanAH suraaH|| 22 // zakraH sumeruzRGgasthaM, gatvA'tho pANDukaM vanam / merucUlA pANDukambalAsane // 23 // kRtvotsaGge jinaM pUrvAbhimukho'sau niSIdati / samastA api devendrAH, sApinI ddau| kRtvA jimayo'dhikaH svayam // 29. stauti, pRSThastho'pyasamA Jain Education Intel For Private & Personel Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education vAmapAdAntamaiyaruH // 24 // daza vaimAnikAH viMzatirbhavana patayaH dvAtriMzadvayaMntarAH dvau jyotiSkau iti catuHSaSTirindrANAM // sauvarNA rAjatA rAtnAH, svarNarUpyamayA api / kharNaratnamayAcApi rUpyaratnamayA api // 25 // svarNarUpyaratnamayA, api mRtsnAmayA api / kumbhAH pratyekamaSTAkhyaM, sahasraM yojanA''nanAH // 26 // yataH - peNavisajoaNa tuGgo, bArasa ya joaNAI vitthAro / joaNamegaM nAlua. igakoDia sahilakkhAI // 27 // evaM bhRGgAradapaNaratnakaraNDaka supratiSTakasthAlapAtrikApuSpacaGgerikAdipUjopakaraNAni kumbhavadaMSTaprakArANi pratyekamaMSTottarasahasamAnAni, tathA mAgadhAditIrthAnAM mRdaM jalaM ca gaGgAdInAM padmAni ca jalaM ca padmahadAdInAM kSullahimavadvarSadhara vaitADhyavijayavakSaskArAdiparvatebhyaH siddhArthapuSpagandhAn sarvauSadhIzca Abhiyogika surairacyutendra AnAyayat, kSIranIraghadairvakSa sthala sthaistridazA babhuH / saMsAraughaM tarItuM dvArA, ghRtakumbhA iva sphuTam // 28 // siJcanta iva bhAvaduM kSipanto vA nijaM malam / kalazaM sthApayanto vA dharmacaitye surA babhuH // 29 // saMzayaM tridazezasya, matvA vIro'marAcalam / vAmAGguSThAGgasamparkAt samantAdapyacIcalat // 30 // kampamAne girau tatra, cakampe'tha vasundharA / zRGgANi sarvataH petuzcakSubhuH sAgarA api // 31 // brahmANDasphoTasadRze, zabdAdvaite prasarpati / ruSTaH 1 navamadazamayorekAdaza dvAdazayozca kai kendra svAmikatvAt 2 kinnarAdyA aSTa aNapaNNIprabhRtayo'STetiSoDazabhedAnAM teSAM dvidvIndrasvAmikatvAt 3 paJcaviMzatiM yojanAnyucca tvaM dvAdaza yojanAni vistAraH yojanamekaM nAlaM koTyekA paSTirlakSAH ||21|| kalazAH sauvarNAdyAH pratyekaM sahasraM tathAca 8000 aSTavArA 64000 abhiSekAH 250 tathA ca 16000000 / sArdhaM zatadvayamabhiSekANAmevaM 62 indrAH 132 candrasUryAH 1 sAmAnika: 33 trayastriMzAH 3 pArSadyAH 1 AtmarakSakaH 4 lokapAlAH 7 anIkAdhipAH 1 prakIrNakaH 5 indrANyaH 1 Abhiyogika : alonal devakRto janmotsavaH 5 11 ww.jainelibrary.org
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA05 // 8 // zakro'vadheAtyA, kSamayAmAsa tIrthapam // 32 // saMkhyAstItohatAM madhye, spRSThaH kenApi nauhinnaa| mehaH devakRto kampamiSAdiyAnandAdiva manata saH // 33 // zaileSu rAjatA me'bhUt, lAvanIrAbhiSekataH / tenAmI janmotsavaH nirjarA hArA, varNApIDo jinastathA // 34 // tatra pUrvamacyutendro, vidhAtyabhiSecanam / tato'nu paripATIto, yaavcndraarymaadyH|| 35 // jalastrAtre kavighaTanA-zvetacchantrAyamANaM zirasi mukhazazinyazupUrAyamAnaM, kaNThe hArAyamANaM vapuSi ca nikhile, cInacolAyamAmam / zrImajammAbhiSekapraguriNahaMgaNodastakumbhaughagoda, bhrazyahugdhAbdhipAthazcaramajinapateraGgasani zriye vH|| 36 // caturvRSabharUpANi, zakraH kRtvA tataH khayam / zRGgASTakakSaratkSIrarakarodabhiSecanam // 37 // satyaM te vivudhA devAH, pairantimajinezituH / sRjadbhiH salilaiH snAnaM, svayaM nairmalyamAdade // 38 // samaGgalapradIpaM te, vidhAyA''rAtrikaM punH| sanRtyagItavAdyAdi, vyadhurvividhamutsavam // 39 // unmRjya gandhakASAyyA, divyayA'Gga hrivibhoH| vilipya candanAyaizca, puSpAcaistamaipUjayat // 40 // darpaNo 1 vardhamAnazca 2, kalazo3 mInayoyugam 4 zrIvatsaH5 svastiko 6 nandyAvata7 bhadrAsane 8 iti // 41 // zakraH svAmipuro ranapaTTake rUpyataNDulaiH / Alikhya maGgalAnyaSTAviti stotuM pracakrame // 42 // (aTThasayavisuddhagaMdhajuttehiM mahAvittehiM apuNaruttehiM asthajuttehiM saMthuNai 2ttA vAma jANuM jAva evaM vayAsI-Namo'tthute siddhabuddhaNIraya samaNa sAmAhia samatsa samajogi sallagattaNa Ninmaya NIrAgadosa.Nimmama NIsaMga nissalla mANamUraNa guNarayaNa sIlasAgaramaNantamappameya bhaviadhammavaracAurantacaka Join Education Inte For Private Personel Use Only Jainelibrary.org
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajanmotsavaM surAH / nandA, dAsI nAmnA priyaMvadAmodgamadanturabhUdhanaH // vahI! mo'tthu te arahao) zakro'tha jinamAnIya, vimucyAmbAntike stH| saMjahAra pratIvimyAvasthA-hiraNyAdipinyo svazaktitaH // 43 // kuNDale kSomayugmaM cocchIrSe muttavA hariya'dhAt / zrIdAmaratnadAmAkhyamulloce vRSTiHsU.98 | svarNakandukam // 44 // dvAtriMzadratnarairUpyakoTivRSTiM viracya saH / bADhamAghoSayAmAse, surairityAbhiyogikaiH 45. svAminaH svAmimAtuzca, kariSyatyezubhaM mnH| saptadhA''yamaJjarIva, zirastasya sphuTiSyati // 46 // khAmyaGguSThe'mRtaM nyasyetyarhajanmotsava surAH / nandIzvare'STAhikAM ca, kRtvA jagmuryathA''gatam // 47 // iti devakRtaH zrImahAvIrajanmotsavaH / asminnavasare rAjJe, dAsI nAnA priyaMvadA / taM putrajananodantaM, gavA| zIghraM nyavedayat // 1 // siddhArtho'pi tadAkarNya, pramodabharameduraH / harSagadgadagI romodgamadanturabhUghanaH // 2 // vinA kirITaM tasyai khAM, sarvAGgAlakRtiM dadau / tAM dhautamastakAM cakre, dAsatvApagamAya sH||3|| | (jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAe) yasyAM ca rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH jAtaH(ta rayarNi ca NaM) tasyAM rajanyAM (bahave vesamaNakuMDadhArI) bahavaH vaizramaNasya AjJAdhAriNaH (tiriyajaMbhagA devA) evaMvidhAH tiryagajRmbhakAH devAH (siddhattharAyabhavaNaMsi) siddhArtharAjamandire (hiraNNavAsaM tha) rUSyavRSTiM ca (suvaNNabAsaM ca ) suvarNavRSTiM ca (vayaravAsaMca) vajrANi-hIrakAH teSAM vRSTiM ca (vatthavAsaM ca) vastrANAM vRSTiM ca (AbharaNavAsaMca) AbharaNavRSTiM ca ( pattavAsaMca) patrANi nAgavallIpramukhANAM teSAM vRSTiM ca (puSphavAsaMca) puSpANAM vRSTiM ca (phalavAsaM ca ) phalAni-nAlikerAdIni teSAM vRSTiM ca (bIyavAsaM Jain Educalan H OS For Private & Personel Use Only Saw.jainelibrary.org
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vyA0 // 81 // ca) bIjAni-zAlyAdIni teSAM vRSTiM ca (mallavAsaM ca ) mAlayAnAM vRSTiM ca (gaMdhavAsaM ca) gandhA:-koSTha-utsavAdezaH |puTAdayasteSAM vRSTiM ca (cupaNavAsaM ca) cUrNAni-vAsayogAsteSAM vRSTiM ca (vapaNavAsaM ca ) varNAH-hiGgalAda-15 mAnAdivRyasteSAM vRSTiM ca (vasuhAravAsaM ca) vasudhArA-nirantarA dravyazreNistasyAH vRSTiM ca (vAsiMsu) avarSayan (28) ddhiH sU. | (tae NaM se siddhatthe khattie) tato'nantaraM sa siddhArthaH kSatriyaH (bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiehiM 99-100 devehiM ) bhavanapatayaH vyantarAH jyotiSkAH vaimAnikAH tataH samAsastaiH evaMvidhaiH devaiH (titthayarajammaNAseyamahimAe kayAe samANIe)tIrthaGkarasya yo janmAbhiSekastasya mahimni-utsave kRte sati ( paccUsakAlasamayaMsi ) prabhAtakAlasamaye (nagaraguttie saddAvei ) nagaragoptRkAn-ArakSakAn zabdayati, AkArayatItyarthaH (sahAvittA) zabdayitvA ca ( evaM vayAsI) evaM avAdIt // (99) // | (khippAmeva bho devANuppiyA) kSiprameva bho devAnupriyAH! (khattiyakuMDaggAme nayare )kSatriyakuNDagrAme nagare (cAragasohaNaM kareha) cArakazabdena kArAgAraM ucyate tasya zodhanaM-zuddhiM kuruta, bandimocanaM kuruta ityarthaH, yata uktaM-"yuvarAjAbhiSeke ca, pararASTrApamaIne / putrajanmani vA mokSo, baddhAnAM pravidhIyate // 1 // " kizca-(mANummANavaddhaNaM kareha ) tatra mAna-rasaMdhAnyaviSayaM unmAnaM-tulArUpaM tayorvarddhanaM kuruta (karittA) kRtvA ca (kuMDapuraM nayaraM sabhitarabAhiriaM) abhyantare bahizca yathoktavizeSaNaviziSTaM kuNDapuranagaraM kuruta kArayata, atha kiMviziSTaM ? (Asiatti) AsiktaM sugandhajalacchaTAdAnena ( saMmajiovalitaM) saMmArjitaM Jain Education in For Private & Personel Use Only IOSjainelibrary.org
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ kacavarApanayanena, upaliptaM chagaNAdinA tataH karmadhArayaH, punaH kiMvi0 ? (siMghADagatiacaukkacaccaracaummuha- mAnavRSyAmahApahapahesa) zRGgATaka-trikoNaM sthAnaM, trika-mArgatrayasaMgamaH, catuSka-mArgacatuSTayasaGgamaH catvaraM-anekamA-disU.100 gasaGgamaH, caturmukha-devakulAdi. mahApanthA-rAjamArgaH, panthAna:-sAmAnyamArgAH eteSu sthAneSu (sittatti) |siktAni jalena ata eva (suitti) zucIni-pavitrANi (saMmaTTatti) saMmRSTAni-kacavarApanayanena samIkRtAni (ratthaMtarAvaNavIhiyaM) rathyAntarANi-mArgamadhyAni tathA ApaNavIthayazca-haTTamArgA yasmin tattathA, punaH kiMvi0? ( maMcAimaMcakaliaM) maJcA-mahotsavavilokakajanAnAM upavezananimittaM mAlakAH atimaJcakA:-teSAM api upari kRtA mAlakAstaiH kalitaM, punaH kiMvi0 ? (nANAviharAgabhUsiajhayapaDAgamaMDiaM) nAnAvidhai SrAgairvibhUSitA ye dhvajA:-siMhAdirUpopalakSitA bRhatpaTAH, patAkAzca-ladhvyastAbhirmaNDitaM-vibhUSitaM, punaH kiMvi0? (lAulloiamahiyaM) chagaNAdinA bhUmau lepana seDhikAdinA bhittyAdI dhavalIkaraNaM tAbhyAM mahitaM iva-pUjitaM iva, punaH kiMvi0? (gosIsasarasarattacaMdaNadaddaradinnapaMcaMgulitalaM) gozIrSa-caMdanavizeSaH tathA sarasaM yat raktacandanaM tathA dardaranAmaparvatajAtaM candanaM taiH dattAH paJcAGgulitalA-hastakAH kuDyAdiSu yatra tattathA, punaH kiMvi0? (uvaciyacaMdaNakalasaM) upanihitA gRhAntazcatuSkeSu candanakalazAH yatra tattathA (caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM) candanaghaTaiH sukRtAni-ramaNIyAni toraNAni ca pratidvAradezabhAga-dvArasya dvArasya dezabhAge yasmin tattathA, punaH kiMvi01 (AsattosattavipulavavagghAriyamalladAmaka 389209088easo900me Jain Education a l For Private Personel Use Only teliww.jainelibrary.org
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA05 15 // 82 // lAvaM) Asakto-bhUmilamA, utsattazca-uparilagno, vipulo-vistIrNo vartulaH pralambito mAlyadAmakalApa: mAnavRdhApuSpamAlAsamUho yasmin tattathA, punaH kiMvi01 (paMcavaNNasarasasurahimukkapupphapuMjovayArakaliyaM) paJcavarNAH disU.100 sarasAH surabhayo ye muktAH puSpapuJjAstairya upacAro-bhUmeH pUjA tayA kalitaM, punaH kiMvi01 (kAlAgurupavarakuMdurukkaturukaDajhaMtadhUvamaghamaghaMtagaMdhuduAbhirAmaM) dahyamAnAH ye kRSNAgarUpavarakundurukkaturuSkadhUpAH teSAM maghamaghAyamAno yo gandhaH tena 'uddhRyAbhirAmanti-atyantamanoharaM, punaH kiMvi0? (sugaMdhavaragaMdhiyaM) sugandhavarA:-cUrNAni teSAM gandho yatra tattathA taM, punaH kiMvi0? (gaMdhavahibhUyaM) gandhavRttibhUtaM-gandhadravyaguTikAsamAnaM, punaH kiMvi01 (naDanadRgajallamallamuTTiyatti) naTA-nATayitAraH, narsakA:-svayaM nRtyakAra:jallA-caratrAkhe. lakAH mallA:-pratItAH mauSTikA-ye muSTibhiH praharanti te mallajAtIyAH (velaMbagatti) viDambakA-vidUSakA, janAnAM hAsyakAriNaH,ye samukhavikAramutplutyaranRtyanti te vA (pavagatti) plavakA-ye utplavanena gAdikamulavayanti nadyAdikaM vA taranti (kahagatti) sarasakathAvatAraH (pADhagatti) sUktAdInAM pAThakAH (lAsagatti lAsakA ye rAsakAn dadati (Arakkhagasi) ArakSakA:-talavarA: (laMkhatsi) laDA-vaMzAnakhelakAH (makhasi) maGkhA:-citraphalakahastA bhikSukA'gaurIputrA' iti prasiddhAH (tuNaillatti) tuNAbhidhAnavAdizravAdakAH bhikSuvi- // 82 // zeSAH (tuMbavINiyatti)tumbavINikA-vINAvAdakAH tathA (aNegatAlAyarANucariyaM) aneke ye tAlAcarA:tAlAdAnena prekSAkAriNastAlAn kuTTayanto dhA ye kayAM kathayanti taiH anucaritaM-saMyuktaM, evaMvighaM kSatriyakuNDa Seectersecticese Jain Education Interna For Private & Personel Use Only Hijainelibrary.org
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ grAma nagaraM (kareha kArakeha) kuruta khayaM, kArayata anyaiH (karitA kAravittA ya) kRtvA kArayitvA ca banTimoca(asahassaM musalasahassaM ca ussaveha) khUpAH-yugAni teSAM sahasraM tathA muzalAni-pratItAni teSAM sahasraM nasU.101 U-kuruta, yugamusalovIkaraNena ca tatrotsave pravartamAne zakaTakheTanakaNDanAdiniSedhaH pratIyate iti vRddhAH (ussavittA) tathA kRtvA ca (mama eyamANattiyaM pacappiNaha) mama etAM AjJA pratyarpayata, kAryaM kRtvA kRtaM iti mama kathayatetyarthaH / / (100) // (tae NaM te koDuMbiyapurisA)tataH te kauTumbikapuruSAH (siddhattheNaM ranA) siddhArthena rAjJA (evaM buttA samANA) evaM uktAH santaH (hahatuTa jAva hiayA) hRSTAH tuSTAH yAvat harSapUrNahRdayAH (karayala jaay| paDisuNitA) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA pratizrutya-aGgIkRtya (khippAmeva kuMDapure napare) zIghrameva kSatriyakuNDagrAme nagare (cAragasohaNaM jAva ussavittA) bandigRhazodhanaM-bandimocanaM yAvat muzalasahalaM cornIkRtya (jeNeka siddhatthe khattie ) yatraiva siddhArthaH kSatriyaH (teNeva uvAgacchati)tatraiva upAgacchanti (uvAmacchittA) upAgatya ca (siddhatthassa khattiassa) siddhArthasya kSatriyasya (samANattiyaM paJcappiSaMti) tAM AjJA pratyarpayanti-kRtvA nivedayanti / / (101) / . AI (tae siddhasthe rAyA ) tato'nantaraM siddhArtho rAjA (jeNeka aNasAlA) yatraiva ahanazAlA-parizrama-11 sthAnaM (teNeva uvAgacchada)tatraiva upAgacchati (ubAmacchitA) upAgatya (jAva saghoroheNaM) aba yAvat Jain Education For Private & Personal use only INDww.jainelibrary.org
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- zabdAt 'saciDDIe savajuie sababaleNaM savavAhaNeNaM sabasamudaeNaM' ityetAni padAni vAcyAni, teSAM cAyamartha:-11 krshulkaavyaa05| 'saviDDIe'tti sarvayA RddhyA yukta iti gamyaM, evaM sarveSvapi vizeSaNeSu vAcyaM, sarvayA yuktyA-ucitavastusaMyogenadivarjanam AbharaNAdidyutyA vA, sarveNa balena-sainyena.sarveNa vAhanena-zivikAturagAdinA sarveNa samudayena-parivArAdi- sU. 102 // 83 // 18 samUhena,evaM yAvatzabdasUcitaM abhidhAya tataH 'saboroheNaM' ityAdi vAcyaM, tatra 'sahoroheNaMti' sarvAvarodhena, sarveNa antaHpureNetyarthaH ( savapupphagaMdhavatthamallAlaMkAravibhUsAe) sarvayA puSpagandhavastramAAlaGkArANAM vibhUSayA yuktaH (saccatuDiyasaddaninAeNaM) sarvavAditrANi teSAM zabdo ninAdaH-pratiravazca tena yuktaH (mahayA iDDIe) mahatyA RddhyA-chatrAdirUpayA yuktaH (mahayA juIe) mahatyA yuktyA-ucitAr3ambareNa yuktaH (mahayA baleNaM ) mahatA balena-caturaGgasainyena yuktaH (mahayA vAhaNeNaM) mahatA vAhanena-zivikAdinA yuktaH (mahayA samudaeNaM) mahatA samudayena-khakIyaparivArAdisamUhena yuktaH (mahayA varatuDiyajamagasamagappavAieNaM) mahat-vistIrNa yat varANAM-pradhAnAnAM truTitAnAM-vAditrANAM jamagasamagaM-yugapat pravAditaM-zabdastena, tathA (saMkhapaNavabherijhallarikharamuhihuDukamurajamuiMgaduduMhinigghosanAiyaraveNaM) zaGkha:-pratItaH paNavo-mRtpaTahaH bherIDhakkA jhallarI-pratItA.kharamukhI-kAhalA huDukkA-tivalitulyo vAdyavizeSaH murujo-maIla: mRdaMgaH-mRnmayaH sa // 83 // eva.dundubhiH-devavAdyaM eteSAM yo nirghoSo-mahAzabdo nAditaM ca-pratizabdastadrUpo yo ravastena, evaMrUpayA sakalasAmayyA yuktaH siddhArtho rAjA daza divasAna yAvat sthitipatitAM-kulamaryAdAM mahotsavarUpAM karo-18 15 in Educh an in
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIti yojanA // atha kiMviziSTAM sthitipatitAmityAha-(usmukkaM ) ucchulkAM. zulka-vikretavyakrayANa karazulkAprati maNDapikAyAM rAjagrAhyaM dravyaM 'dANa' iti loke tena rahitAM, punaH kiMvi01 ( ukkaraM ) utkarAM, karo- divarjanam gavAdIn prati prativarSa rAjagrAhyaM dravyaM tena rahitAM, ata eva ( ukiDaM) utkRSTAM,sarveSAM harSehetutvAt, punaH15 sU. 102 kiMvi01 ( adijjaM) adeyAM, yat yasya yujyate tatsarvaM tena haTTataH grAhyaM na tu mUlyaM deyaM mUlyaM tu tasya rAjA dadAtIti bhAvaH, ata eva (amijaM) ameyAM amitAnekavastuyogAt, athavA adeyAM vikrayaniSedhAt, ameyAM krayavikrayaniSedhAt, punaH kiMvi0? (abhaDapavesaM) nAsti kasyApi gRhe rAjAjJAdAyinAM bhaTAnAMrAjapuruSANAM pravezo yatra sA tathA tAM, punaH kiMvi01 (adaMDakodaMDima) daNDo-yathA'parAdhaM rAjagrAhyaM dhanaM| kudaNDo-mahartyaparAdhe alpaM rAjagrAhya dhanaM tAbhyAM rahitAM, punaH kiMvi.? (adharima) dharimaM-RNaM tena | rahitAM, RNasya rAjJA dattatvAt , punaH kiMvi01 (gaNiyAvaranADaijjakaliyaM) gaNikAvaraiH nATakIyaiH-nATaka-18 pratibaddhaiH pAtraiH kalitAM, punaH kiMvi0 ? (aNegatAlAyarANucariyaM) anekaistAlAcaraiH-prekSAkAribhiH anu- 10 caritAM-sevitAM, punaH kiMvi0? (aNuddhayamuiMgaM ) anuddhRtA-vAdakaiH aparityaktA mRdaGgA yasyAM sA tathA tAM, punaH kiMvi0? (amilAyamalladAma) amlAnAni mAlyadAmAni yasyAM sA tathA tAM, punaH kiMvi0? (pamuiyapakkIliasapurajaNajANavayaM) pramuditAH-pramodavantaH, ata eva prakIDitA:-krIDituM ArabdhAH purajanasa 2000000000000000000202 Sreese Jain Education A onal For Private Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ sayasAhasika pArzvanAthasantAnIyazrAvakatvanAthasaMtAnIyazrAvaka kalpa.suvo-hitA.jAnapadA-dezalokA yatra sA tathA tAM (dasa divasa ThiivaDiyaM karei) daza divasAn yAvat evaMvidhAM sthitipativyA05|sthitipatitAM-utsavarUpAM kulamaryAdAM karoti // (102) // zatAyAM devaHIM (tae NaM siddhatthe rAyA) tataH sa siddhArthoM rAjA (dasAhiyAe ThiivaDiyAe vaTTamANIe) dazAhikAyAM- pUjAdi dazadivasapramANAyAM sthitipatitAyAM vartamAnAyAM (saie a) zataparimANAn (sAhassie a) sahasraMparimANAn (sayasAhassie a) lakSapramANAn (jAe a) yAgAn-arhatpatimApUjAH, kurvan kArayaMzcetizeSaH, bhagavanmAtApitroH zrIpArzvanAthasantAnIyazrAvakatvAt yajadhAtozca devapUjArthatvAt yAgazabdena pratimApUjA eva grAhyA, anyasya yajJasya asambhavAt, zrIpArzvanAthasaMtAnIyazrAvakatvaM cAnayorAMcArAne pratipAditaM (dAe a) dAyAna-parvadivasAdau dAnAni (bhAe ya) labdhadravyavibhAgAn mAnitadravyAMzAn vA (dalamANe a) dadat khayaM (davAvemANe a) dApayan sevakaH (saie ya sAhassie ya sayasAhassie ya) zatapramANAn sahasrapramANAn lakSapramANAn , evaMvidhAna (laMbhe paDicchamANe a paDicchAvemANe ya) lAbhAn 'vadhAmaNA' iti / loke pratIcchan-khayaM gRhNan pratigrAhayana sevakAdibhiH (evaM viharaha) anena prakAreNa ca vihrti-aaste||(103)| (taeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa)tataH zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (ammApiyaro paDhame divase) 25 mAtApitarau prathame divase (ThiivaDiyaM kareMti) sthitipatitAM kurutaH (taie divase caMdasUradaMsaNiyaM kareMti) // 84 // tRtIye dikse candrasUryadarzanikAM-utsavavizeSaM kurutaH, tadvidhinAyaM-janmadinAdinadvayAtikrame gRhasthagurure- 27 Jain Education Intematea For Private Personel Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 hatpatimAgre rUpyamayIM candramatti pratiSThApya arcivA vidhinA sthApayet, tataH snAtAM suvastrAbharaNAM saputrAMdazAhikI mAMtaraM candrodaye pratyakSa candrasanmukhaM nIvAoM ahaM candro'si nizAkaro'si nakSatrapatirasi sudhAkaro- maryAdA mU, si auSadhIgarbho'si asya kulasya vRddhiM kuru kuru svAhA' ityAdicandramantramuccArayaMzcandra darzayet , saputrA | |mAtA ca guruM praNamati, guruzcAzIrvAdaM dadAti,sacAyaM-sarvoSadhImizramarIcirAjiH, sarvApadAM sNhrnnprviinnH| karotu vRddhiM sakale'pi vaMze, yuSmAkaminduH satataM prsnnH||1|| evaM sUryasyApi darzanaM, navaraM mUrtiH varNamayI| tAmramayI vA, mantrazca-auM ahaM sUryo'si dinakaro'si tamo'paho'si sahasrakiraNo'si jagaccakSurasi prasIda' AzIrvAdazcAyaM-sarvasurAsuravandhaHkArayitA'pUrvasarvakAryANAm / bhUyAtrijagacakSumaGgaladaste sapu-I traayaaH||1|| iti candrasUryadarzanavidhiH, sAmprataM ca tatsthAne zizodarpaNo dazyate // (chaThe divase dhammajAgariyaM jAgarenti ) tataH SaSThe divase'dhammajAgariyaM ti dharmeNa-kuladharmeNa SaSThyA rAtrI jAgaraNaM dharmajAgarikA tAM jAgRtaH, SaSThe dine jAgaraNamahotsavaM kuruta iti bhAvaH, evaM ca (ekkArasame divase vaikaMte) ekAdaze| divase vyatikrAnte sati (nivvattie asuijammakammakaraNe) azucInAM-janmakarmaNAM-nAlacchedAdInAM karaNe nivartite-samApite sati (saMpatte bArasAhe divase) dvAdaze ca divase samprApte sati bhagavanmAtApitarau (viulaM asaNaM pANaM khAima sAimaM vakkhaDAviti) vipulaM-bahu azanaM pAnaM khAdimaM khAdimaMca upaskArayata:-praguNIkArayata: (uvakkhaDAvittA) upaskArayitvA ca (mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaM) mitrANi kalpa.su. 15 For Private & Personel Use Only Maw.jainelibrary.org
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa suSovyA05 suhRdAdayaH,jJAtayaH-sajAtIyAH,nijakA:-svakIyAH putrAdayaH,khajanA:-pitRvyAdayaH, sambandhina:-putraputrI dazAhikI NAM zvazurAdayaH parijano-dAsIdAsAdiH (nAyae khattie ya) jJAtakSatriyA:-zrIRSabhadevasajAtIyAstAna naryAdI sa. (AmaMtei 2ttA) Amantrayati Amantrya ca (tao pacchA pahAyA kayabalikammA) tataH pazcAt lAtau kRtA pUjA yAbhyAM tathA tau (kayakouamaMgalapAyacchittA) kRtAni kautukamaGgalAni tAnyeva prAyazcittAni yAbhyAM tathA tau (suddhappAvesAI maMgallAI pavarAI vatthAI parihiyA) zuddhAni-zvetAni sabhApravezayogyAni,mAGgalyAni-utsavasUcakAni, pravarANi-zreSThAni vastrANi parihitau (appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA) alpAnistokAni bahumUlyAni yAni AbharaNAni taiH alaGkRtaM-zobhitaM zarIraM yAbhyAM tathA tau, evaMvidhau bhagava-18 nmAtApitarau (bhoaNavelAe bhoaNamaMDavaMsi) bhojanavelAyAM bhojanamaNDape (suhAsaNavaragayA) sukhAsanavarANi gatau sukhAsInI ityarthaH (teNaM mittanAiniyagasaMbaMdhipariyaNeNaM) tena mitrajJAtinijakakhajanasamba|ndhiparijanena (nAehiM khattiehiM saddhiM ) jJAtajAtIyaiH kSatriyaiH sAI (taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAima)taM vipulaM azanaM pAnaM khAdima svAdimaM ca (AsAemANA) A-ISat khAdayantau bahu tyajantau ikSvAderiva (visAemANA) vizeSeNa svAdayantau alpaM tyajantau khajUrAderiva (paribhujemANA) sarvamapi bhuJjAnau alpaM api atyajantau bhojyAderiva (paribhAemANA) paribhAjayantI-parasparaM yacchantau ( evaM vA viharaMti) anena prakAreNa bhuJjAnau tiSThata iti bhAvaH // (104) // Jain Education in deal For Private & Personel Use Only niw.jainelibrary.org
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education I (jimiyattattarAgayAvi ya NaM samANA ) tataH jimitau bhuktyuttaraM - bhojanAnantaraM Agatau - upavezanasthAne samAgatau api ca nizcayena evaMvidhau santau ( AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA) AcAntau - zuddhodakena kRtAcamanau tatazca lepa sikthAdyapanayanena cokSau ata eva paramapavitrIbhUtau santau ( taM mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNaM) taM mitrajJAtinijakasvajanasambandhiparijanaM ( nAyae khattie a ) jJAtajAtIyAMzca kSatriyAn (viuleNaM puSpavatthagaMdhamalAlaMkAreNaM) vipulena puSpavastragandhamAlAlaGkArAdinA (sakkAreMti sammArNeti ) satkArayataH sanmAnayataH (sakkAritA sammANittA) satkArya sanmAnya ca (tasseva mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNassa) tasyaiva mitrajJAtinijakakhajanasambandhiparijanasya (nAyANaM khattiANa ya purao) jJAtajAtIyAnAM kSatriyANAM ca purataH ( evaM vayAsI) evaM avAdiSTAm // ( 105 ) | ( puvvipi NaM devANupiyA) pUrvamapi bho devAnupriyAH ! - bhoH svajanAH ! ( amhaM eyaMsi dAragaMsi garbha vaktaMsi samANaMsi ) asmAkaM etasmin dArake garbhe utpanne sati ( ime eyArUve anbhatthie jAva samuppajjisthA ) ayaM etadrUpaH AtmaviSayaH yAvat saMkalpaH samutpanno'bhUt, ko'sau ? ityAha - ( jappabhihaM ca NaM amhaM esa dArae kucchisiM ganbhattAe vakate ) yataH prabhRti asmAkaM eSa dArakaH kukSau garbhatayA utpannaH (tappabhir3aM caNaM amhe ) tatprabhRti vayaM ( hiraNNeNaM vaDAmo) hiraNyena -rUpyena vardhAmahe (suvaNNeNaM vaDDhAmo ) suvarNena vardhAmahe ( dhaNeNaM dhaneNaM rajjeNaM jAva sAvaijjeNaM ) dhanena dhAnyena rAjyena yAvat khApateyena - dravyeNa ( pIisa abhiprAyakathanaM guNa nAmakaraNam sU. 105-7 5 10 14
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasabo-kAreNaM aIva aIva abhivaDAmo) prItisatkAreNa atIva atIva abhivardhAmahe (sAmaMtarAyANo vasamAgayA zrIvIrasya vyA05ya) svadezasamIpavartinaH rAjAnaH vazyaM-AyattatvaM aagtaaH|| (106) // nAmatrayaM RI (taM jayA NaM amhaM esa dArae jAe bhavissai ) tasmAt yadA asmAkaM eSa dArako jAto bhaviSyatimU. 108 // 86 // (tayA NaM amhe eyarasa dAragassa) tadA vayaM etasya dArakasya (imaM eyANurUvaM guNNaM guNaniSphaNNaM) imA etadanurUpaM guNebhyaH AgataM,guNairniSpannaM (nAmadhijaM karissAmo vaddhamANutti) evaMvidhaM abhidhAnaM kariSyAmaH| 'varddhamAna' iti (tA amhaM aja maNorahasaMpattI jAyA) 'tA' iti sA pUrvotpannA asmAkaM adya manorathasya saMpattiH jAtA (taM hou NaM amhaM kumAre vaddhamANe nAmeNaM) tasmAt bhavatu asmAkaM kumAra: 'varddhamAnaH' nAnA // (107) | (samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (kAsavagutteNaM) kAzyapa iti nAmakaM gotraM yasya sa tathA (tassa NaM tao nAmadhijjA evamAhijaMti) tasya bhagavataH trINi abhidhAnAni evaM AkhyAyante, (taMjahA) tadyathA-(ammApiusaMtie vaddhamANe) mAtApitRsatkaM-mAtApitRdattaM 'varddhamAna' iti prathama nAma 1 (sahasamuiyAe samaNe) sahasamuditA-sahabhAvinI tapaHkaraNAdizaktiH tayA zramaNa iti // 8 dvitIyaM nAma 2 (ayale bhayabheravANaM) bhayabhairavayorviSaye acalo-niSpakampaH, tatra bhayaM-akasmAdbhayaM vidyudAdijAtaM,bhairavaM tu siMhAdikaM, tathA (parisahovasaggANaM) pariSahA:-kSutpipAsAdayo dvAviMzatiH 22 28 in Educatan interna For Private & Personel Use Only Miww.jainelibrary.org
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ krIDA upasargAzca divyAdayazcatvAraH saprabhedAstu SoDaza 16 teSAM (khaMtIkhame ) kSAntyA-kSamayA kSamate na vasamartha-15 AmalakItayA yaH sa kSAntikSamaH (paDimANaM pAlae) pratimAnAM-bhadrAdInAM ekarAtrikyAdInAM vA abhigrahavize-iza SANAM pAlakaH (dhImaM) dhImAn jJAnatrayobhirAmatvAt (arairaisahe) aratiratI sahate, na tu tatra harSaviSAdau kurute iti bhAvaH (davie) dravyaM tattaddaNAnAM bhAjanaM, rAgadveSarahita iti vRddhAH (vIriasaMpanne) vIrya-parAkramastena saMpannaH, yato bhagavAn evaMvidhastato ( devehiM se NAmaM kayaM samaNe bhagavaM mahAvIre) devaiH se iti-tasya bhagavato nAma kRtaM zramaNo bhagavAna mahAvIra iti tRtIyam // (108) // tadidaM nAma devaiH kRtaM, kathaM kRtaM ? ityatra vRddhasaMpradAya:-athaivaM pUrvoktayuktyA surAsuranarezvaraiH kRtajanmotsavo bhagavAn dvitIyAzazIva mandArAkara iva vRddhi prApnuvan krameNa evaMvidho jAtaH-dvijarAjamukho gajarAjagatiH, aruNoSTapuTaH sitdntttiH| zitikezabharo'mbujamaJjukaraH, surbhishvsitHprbhyollsitH||1|| matimAn zrutavAn prathitovadhiyuka, pRthupUrvabhavasmaraNo gataruk / matikAntidhRtiprabhRtikhaguNairjagato'pyadhiko jgtiitilkH||2|| sa caikadA kautukarahito'pi teSAM uparodhAt samAnavayobhiH kumAraiH saha krIDAM kurvANa AmalakIkrIDAnimittaM purAd bahirjagAma, tatra ca kumArA vRkSArohaNAdiprakAreNa krIDanti sma, atrAntare saudhamandraH sabhAyAM zrIvIrasya dhairyaguNaM varNayannAste, yaduta-pazyata bho devAH! sAmprataM manuSyaloke zrIvarddhamAnakumAro bAlo'pyaMbAlaparAkramaH zakrAdibhirdevairapi bhApayituM azakyaH kaTare bAlasyApi dhairya, tadAkarNya ca kazcit | Jain Education a l For Private & Personel Use Only INTww.jainelibrary.org
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmalakI krIDA kalpa.subo-16 mithyAga devazcintayAmAsa-aho zakrasya prabhutvAbhimAnena niraGkazA nirvicArA pumbhikApAtena nagarAkramavyA05 NamivAzraddheyA ca vacanacAturI, yadimaM manuSyakITaparamANuM api iyantaM prakarSa prApayati, tadadyaiva tatra gatvA taM bhISayitvA zakravacanaM vRthA karomi iti vicinya martyalokamAgatya ziMzapAmuzalasthUlena lolajihvAyugalena // 87 // bhayaGkaraphatkAreNa krUratarAkAreNa prasaratkopena pRthuphaTATopena dIpramaNinA mahAphaNinA taM krIDAtalaM AveSTitavAn , taddarzanAca palAyiteSu sarveSu bAleSu manAgapyabhItamanAH zrIvarddhamAnakumAraH svayaM tatra gatvA taM phaNinaM kareNa gRhItvA dUraM nikSiptavAn , tataH punaH saMgataH kumAraiH kandukakrIDArase prastute sati sa devo'pi kumArarUpaM vikuLa tAM krIDAM kartuM pravavRte, tatra cAyaM paNaH-parAjitena jitaH khaskandhe AropaNIya iti, kSaNAcca parAjitaM mayA jitaM vardhamAneneti vadan zrIvIraM skandhe samAropya bhagavadbhApanAya saptatAlapramANazarIraH saMjAto, bhagavAnapi tatvarUpaM vijJAya vajrakaThinayA muSTyA tatpRSThaM jaghAna, so'pi tatprahAravedanApIDito mazaka iva saMkocaM prApa, tatazca zakravacanaM satyaM manyamAnaH prakaTitakharUpaH sarva pUrvavyatikaraM nivedya bhUyo bhUyo nijaM aparAdha kSamayitvA svasthAnaM jagAma sa devaH, tadA ca santuSTacittena zakreNa 'zrIvIra' iti bhagavato nAma kRtaM, yaduktaM-bAlattaNe'vi sUro payaIe guruparakkamo bhayavaM / vIrutti kayaM nAmaM sakkeNaM tuTThacitteNaM // 1 // ityAmalakIkrIDA // atha taM mAtApitarau vijJau jJAtvA'STavarSamatimohAt / varamamitAlaGkArairupanayato lekhazA 1 bAlatve'pi zUraH prakRtyA guruparAkramo bhagavAn / vIra iti kRtaM nAma zakreNa tuSTacittena // 2 // 25 9600000000 ||87 // For Private Personal use only Jain Education in
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhazAlAmocanaM lAyAm // 1 // lagnadivasavyavasthitipurassaraM paramaharSasaMpannau / prauDhotsavAnmahAni , vitenaturghanadhanavyayataH // 2 // tathAhijaturagasamUhaiH sphArakeyUrahAraiH, kanakaghaTitamudrAkuNDalaiH kngknnaayaiH| rucirataradukUlaiH paJca varNaistadAnIM, khajanamukhanarendrAH sakriyante sma bhattayA // 3 // tathA-paNDitayogyaM nAnAvastrAlaGkAranAlikerA-1 di / atha lekhazAlikAnAM.dAnArthamanekavastUni // 4 // tathAhi-pUgIphalazRGgATakakhajUrasitopalAstathA khnnddaa| cArukulIcArubIjAdAkSAdisukhAzikAvRndam // 5 // sauvarNarAtnarAjatamizrANi ca pustakopakaraNAni / kamanIyamaSIbhAjanalekhanikApaTTikAdIni // 6 // vAgdevIpratimA kRtaye sauvarNabhUSaNaM bhavyam / navyabahuratnakhacitaM. chAtrANAM vividhavastrANi // 7 // ityAdisamagrapaThanasAmagrIsahitaH kulavRddhAbhistIrthodakaiH slapitaH parihitapracurAlaGkArabhAsuraH zirodhRtameghADambaracchannazcatuzcAmaravIjitAGgazcaturaGgasainyaparivRto vAdyamAnAnekavAditraH paNDitagehaM upAjagAma, paNDito'pi bhUpAlaputrapAThanocitAM parvaparidheyakSIrodakadhautikahemayajJopavItakesaratilakAdisAmagrI yAvat karoti tAvat pippalaparNavat gajakarNavat kapaTidhyAnavat nRpatimAnavat calAcalasiMhAsanaH zakro'vadhinA jJAtatatvarUpo devAn itthaM avAdIt-aho! mahaccitraM ! yadbhagavato'pi lekhazAlAyAM mocanaM, yataH-sA''ne vandanamAlikA sa madhurIkAraH sudhAyAHsa ca, brAyAH pAThavidhiHsa zubhrimaguNAropa: sudhAdIdhitau / kalyANe kanakacchaTAprakaTanaM pAvinyasaMpattaye, zAstrAdhyApanamahato'pi yadidaM sallekhazAlAkRte // 1 // mAtuH puro mAtulavarNanaM tat, laGkAnagA~ laharIyakaM tat / tatprAbhRtaM lAvaNamamburAzeH, prabhoH Jain Education For Private & Personel Use Only O w .jainelibrary.org
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- puro yadvacasAM vilAsaH // 2 // yataH-anadhyayanavidvAMso, nidravyaparamezvarAH / analaGkArasubhagAH, pAntu lekhazAlAvyA05yuSmAn jineshvraaH||1|| ityAdi vadan kRtabrAhmaNarUpastvaritaM yatra bhagavAn tiSThati tatra paNDitagehe samA- mocanaM jagAma, Agatya ca paNDitayogye Asane bhagavantaM upavezya paNDitamanogatAn saMdehAn papraccha, zrIvIro'pi // 88 // bAlo'yaM kiM vakSyatItyutkarNeSu sakalalokeSu sarvANi uttarANi dadau, tato jainendraM vyAkaraNaM jajJe, yataH-sakko a tassamakkhaM bhagavantaM AsaNe nivesittA / saddassa lakkhaNaM pucchi vAgaraNaM avayavA iMdaM // 1 // sarve janA vismayaMprApura-aho bAlenApi varddhamAnakumAreNa etAvatI vidyA kutrAdhItA?, paNDito'pi cintayAmAsa-AvAlakAlAdapi mAmakInAn , yAn saMzayAn ko'pi nirAsayanna / bibheda tAMstAnnikhilAn sa eSa, bAlo'pi bhoH! pazyata citrametat // 1 // kiJca-aho IdRzasya vidyAvizAradasyApi IdRzaM gAmbhIrya, athavA yuktamevedaM | IdRzasya mahAtmanaH, yataH-garjati zaradina varSati- varSati varSAsu niHsvano meghaH / nIco vadati na kurute na vadati sAdhuH karotyeva // 1 // tathA-asArasya padArthasya, prAyeNADambaro mahAn / na hi svarNe dhvanistAhaga, yAdRk kAMsye prajAyate // 2 // ityAdi cintayantaM paNDitaM zakraH provAca-manuSyamAtraM zizureSa vipra!, nAzakanIyo bhavatA svacitte / vizvatrayInAyaka eSa vIro, jinezvaro vAGmayapAradRzvA // 3 // ityAdi zrIvardhamA- // 88 // nasturti nirmAya zakraH svasthAnaM jagAma, bhagavAnapi sakalajJAtakSatriyaparikalitaH khagRhamAgAt, iti zrIle-18 1 zakrazca tatsamakSaM bhagavantaM Asane nivezya / zabdasya lakSaNamapRcchat vyAkaraNaM avayavA aindraM // 1 // Jain Education Central For Private Personel Use Only Malw.jainelibrary.org
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education khazAlAkaraNaM // evaM bAlyAvasthAnivRttau saMprAptayauvano bhogasamartho bhagavAn mAtApitRbhyAM zubhe muhUrtte samaravIranRpaputrIM yazodAM pariNAyitaH, tayA ca saha sukhamanubhavato bhagavataH putrI jAtA, sA'pi pravaranarapati| sutasya jamAleH pariNAyitA, tasyA api ca zeSavatI nAmnI putrI, sA ca bhagavato 'natcUI ' dauhitrItyarthaH (samaNassa bhagavao mahAvIrassa ) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( piyA kAsavagotteNaM ) pitA, kIdRza: ?kAzyapaH gotreNa kRtvA ( tassa NaM tao nAmadhijjA ) tasya trINi nAmadheyAni ( evamA hijjaMti ) evaM AkhyAyante ( taMjahA- siddhatthe i vA sijase i vA jasase i vA ) tadyathA- siddhArtha iti vA zreyAMsa iti vA yazasvI iti vA (samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( mAyA vA siddhassagutteNaM ) mAtA vAziSThagotreNa (tIse tao nAmadhijjA ) tasyAH trINi nAmadheyAni ( evamAhijaMti ) evaM AkhyAyante (taMjahA - tisalA i vA videhadinnA i vA pIr3akAriNI i vA ) tadyathA - trizalA iti vA videhadinnA iti vA prItikAriNIti vA ( samaNassa bhagavao mahAvIrassa ) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( pittije supAse) pitRvyaH 'kAko ' iti supArzvaH (jiTTe bhAyA naMdivaddhaNe ) jyeSTho bhrAtA nandivardhanaH ( bhagiNI sudaMsaNA ) bhaginI sudarzanA (bhAriyA jasoyA koDiNNAgutteNaM) bhAryA yazodA, sA kIdRzI ? - kauNDinyA gotreNa (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( dhUA kAsavagotteNaM) putrI kAzyapagotreNa (tIse do nAmadhijjA, evamAhijjaMti ) tasyA dve nAmadheye, evaM AkhyAyete (taMjahA - aNojA i vA piyadaMsaNA i vA ) zrIvIraskha pitrAdInAM nAmAni sU. 109 5 10 14
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vyA05 // 89 // tadyathA-aNojA iti vA priyadarzanA iti vA (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahA- varSadvayAvavIrasya (nattuI kAsavagutteNaM) putryAH putrI dauhitrI kAzyapagotreNa (tIse NaM do nAmadhijjA evamAhiti) sthAnaM lotasyAH dve nAmadheye evaM AkhyAyete (taMjahA-sesavaI vA jasavaI vA) tadyathA-zeSavatI iti vA yazasvatI kAntikAiti vA // (109) gamazca sU. 110 (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (dakkhe ) dakSaH-sakalakalAkuzalaH (dakkhapainne) dakSA-nipuNA pratijJA yasya sa tathA, samIcInAM eva pratijJAM karoti tAM ca samyag nirvahatIti bhAvaH (paDi-1|| rUve) pratirUpA-sundararUpavAn (AlINe) AlIna:-sarvaguNairAliGgitaH (bhaddae) bhadrakA-sarala: (vinniie)| vinIto-vinayavAn (nAe ) jJAta:-prakhyAtaH (nAyaputte) jJAta:-siddhArthastasya putrA, na kevalaM putramAtraH kintu (nAthakulacaMde) jJAtakule candra iva (videhe) vajraRSabhanArAcasaMhananasamacaturasrasaMsthAnamanoharatvAt viziSTo deho yasya sa videhaH (videha dinne) videhadinnA-trizalA tasyA apatyaM vaidehadinnaH (videhajace) videhA-trizalA tasyAM jAtA arcA-zarIraM yasya sa tathA (videhasUmAle) videhazabdena atra gRhavAsa 25 ucyate tatra sukumAlA, dIkSAyAM tu pariSahAdisahane atikaThoratvAt (tIsaM vAsAI videhasi ka1) triNsh-12|| 89 // varSANi gRhavAse kRtvA, triMzadvarSANi gRhasthabhAve sthitvetyarthaH (ammApiuhiM devattagaehiM ) mAlApinnodevatvaM gatayoH (gurumahattaraehiM abbhaNuNNAe) gurumahattaraiH-nandivardhanAdibhirabhyanujJAtaH (samattapainne) Jain Education Intem law.jainelibrary.org
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAptapratijJazca, mAtApitrorjIvatoH nAhaM pravrajiSyAmIti garbhagRhItAyAH pratijJAyAH pUraNAt, sa vyatikara-varSadvayAvastvevaM-aSTAviMzativarSAtikrame bhagavato mAtApitarau AvazyakAbhiprAyeNa turya svarga AcArAGgAbhiprAyeNa tu sthAnaM loanazanena acyutaM gato, tato bhagavatA jyeSThanAtA pRSTaH-rAjan! mamAbhigrahaH sampUrNo'sti tato'haM pravaji-18 kAntikASyAmi, tato nandivardhanaH provAca-bhrAtaH! mama mAtApitRvirahaduHkhitasya anayA vArtayA kiM kSate kSAraM gamazca mU. 110 kSipasi?, tato bhagavatA.proktaM-piamAibhAibhaiNIbhajAputtattaNeNa savve'vi / jIvA jAyA bahuso jIvassa u egamegassa // 1 // tataH kutra kuna pratibandhaH kriyate? iti nizamya nandivardhano'vocat-bhrAtarahaM api idaM| jAnAmi, kiMtu prANato'pi priyasya tava viraho mAM atitamAM pIDayati, tato maduparodhArSadvayaM gRhe tiSTha,18 bhagavAnapi evaM bhavatu, kiMtu rAjan ! madartha na ko'pi ArambhaH kAryaH, prAsukAzanapAnenAhaM sthAsyAmi ityavocat, rAjJApi tathA pratipanne samadhikaM varSadvayaM vastrAlaGkAravibhUSito'pi prAsukaiSaNIyAhAraH sacitaM jalaM apivam bhagavAn gRhe sthitaH, tataH prabhRti bhagavatA acittajalenApi sarvasnAnaM na kRtaM brahmacarya ca yAvajjIvaM IS pAlitaM, dIkSotsave tu sacittodakenApi snAnaM kRtaM, tathAkalpatvAt , evaM bhagavantaM vairaGgikaM vilokya catudda-18 zasvamasUcitatvAccakravartidhiyA sevamAnAH zreNikacaNDapradyotAdayo rAjakumArAH khaM svaM sthAnaM jagmuH // (puNaravi loaMtiehiM) punarapi iti cizeSadyotane, ekaM tAvat samAptapratijJaH svayameva bhagavAn vartate, 1 pitRmAtRdhAtRbhaginIbhAryAputratvena sarve'pi / jIvA jAtA bahuzaH jIvasya ekaikasya // 1 // in Education interna For Private & Personel Use Only Silww.jainelibrary.org
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 5 // 90 // | punarapi lokAntikairdevairvodhita iti vizeSo dyotyate, lokAnte saMsArAnte bhavAH lokAntikA, ekAvatAra - svAt, anyathA brahmalokavAsinAM teSAM lokAntabhavatvaM viruddhyate, te ca navavidhAH, yaduktaM - sorassaya 1mAiccA 2 vaNhI 3 varuNA ya 4 gaddatoyA ya 5 / tuDiA 6 avAbAhA 7 aggicA 8 ceva riTThA ya 9 // 1 // | ee devanikAyA bhayavaM bohinti jiNavariMdaM tu / savajagajjIvahiyaM bhayavaM ! titthaM pavatehi // 2 // yadyapi svayambuddho bhagavAMstadupadezaM nApekSate tathApi teSAM ayaM AcAro varttate, tadevAha - ( jIyakappiehiM devehiM ) jItena - avazyaMbhAvena, kalpaH- AcAro jItakalpaH so'sti yeSAM te jItakalpikAH evaMvidhA te devAH vibha ktiparAvarttanAt (tAhiM iTThAhiM ) tAbhiH iSTAbhiH ( jAva vaggUhiM ) yAvatzabdAt ' kaMtAhiM maNunnAhiM ' ityAdi pUrvoktaH pATho vAcyaH, evaMvidhAbhirvAgbhiH ( aNavarayaM ) nirantaraM bhagavantaM ( abhinaMdamANA ya ) abhinandayantaH - samRddhimantaM AcakSANA: ( abhidhuvamANA ya) abhiSTuvantaH - stutiM kurvantaH santaH ( evaM vayAsI) evaM avAdiSuH // ( 110 ) // 1 saptASTabhavA iti pravacanasAroddhAre, lokasya -brahmalokasya ante - samIpe bhavA lokAntikA itivyutpatterau papAtikAdau darzanAzca nAyamekAntaH, lokaprakAze svayamapi tathoktaM 2 sArasvatA AdityA vahnayo varuNAzca gardatoyAzca / truTitA avyAbAdhA AgneyAzcaiva riSThAzca // 1 // ete devanikAyA bhagavantaM bodhayanti jinavarendraM tu / sarva jagajjIvahitaM bhagavan ! tIrthaM pravartaya / / 2 / / varSadvayAvasthAnaM lokAntikAgamazva sU. 110 15 20 23 // 90 //
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokAntikoktima. 111 (jaya jaya naMdA) jayaM labhakha 2, sambhrame dvivacanaM, nandati-samRddho bhavatIti nandastasya sambodhanaM he nanda ! dIrghatvaM prAkRtatvAt, evaM (jaya jaya bhaddA) jaya jaya bhadra!-kalyANavan ! (bhaI te) te-tava bhadraM bhavatu (jaya jaya khattiyavaravasahA) jaya jaya kSatriyavaravRSabha! (bujjhAhi bhagavaM loganAha ) buddhyakha bhagavan ! lokanAtha ! (sayalajagajjIvahiyaM ) sakalajagajjIvahitaM (pavattehi dhammatitthaM ) pravartaya dharmatIrtha, yata idaM (hiyasuhanisse yasakara) hitaM-hitakArakaM sukha-zarma niHzreyasaM-mokSastatkaraM (savaloe savvajIvANaM) sarvaloke sarvajIvAnAM ISI(bhavissaittikaTTha jayajayasaI pauMjaMti) bhaviSyatItikRtvA-ityuktvA jayajayazabda prayuJjanti // (111) // I (pusvipi NaM) idaM padaM 'gihatthadhammAo' ityasmAdagre yojyaM, (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (mANussagAo gihatthadhammAo) manuSyayogyAt evaMvidhAt gRhasthadharmAt-gRhavyavahArAt vivAhAdeH pUrvamapi (aNuttare Abhoie) anupamaM AbhogaH-prayojanaM yasya tat AbhogikaM (appaDivAI nANa-| dasaNe hutthA) apratipAti-AkevalotpatteH sthiraM evaMvidhaM jJAnadarzanaM-avadhijJAnaM avadhidarzanaM ca abhUt (taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre) tataH zramaNo bhagavAna mahAvIraH (teNaM aNuttareNaM AbhoieNaM) tena anuttareNa Abhogikena (nANadaMsaNeNaM) jJAnadarzanena (appaNo nikkhamaNakAlaM) Atmano dIkSAkAlaM (Abhoei) Abhogayati-vilokayati (AbhoittA) Abhogya ca (ciccA hiraNaM) tyaktvA hiraNyaM-rUpyaM (cicA suvaNaM ) tyaktvA suvarNa (ciccA dhaNaM) tyaktvA dhanaM (cicA rajaM) tyattavA rAjyaM (cicA raha) tyaktvA rASTra-dezaM ( evaM OM202012900000000000 kalpa.su. 16 Jain Education intermanonal For Private Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.suyo balaM vAhaNaM kosaM kohAgAraM) evaM sainyaM vAhanaM koza koSThAgAraM (cicA puraM) tyaktvA nagaraM (ciccA aMteura) saMvatsaradAvyA05tyaktvA antaHpuraM (ciccA jaNavayaM ) tyaktvA jAnapada-dezavAsilokaM (ciccA vipuladhaNakaNagarayaNamaNimotti naM sa.112 yasaMkhasilappavAlarattarayaNamAiaM) tyaktvA vipuladhanakanakaratnamaNimauktikazaGkhazilApravAlaraktaratnapramukhaM (saMtasArasAvaijz2a) satsArakhApateyaM, etat sarva tyaktvA, punaH kiM kRtvA? (vicchaDaittA) vicchadya-vizeSeNa tyaktvA, punaH kiM kRtvA ? (vigovaittA) vigopya-tadeva guptaM saddAnAtizayAt prakaTIkRtyeti bhAvaH, athavA |vigopya-kutsanIyametadasthiratvAdityuktvA, punaH kiM kRtvA ? (dANaM dAyArehiM paribhAittA) dIyate iti dAnadhanaM tat dAyAya-dAnArthaM Archanti-AgacchantIti dAyArA-yAcakAstebhyaH paribhAjya-vibhAgairdattvA, yadvA paribhAvya-Alocya idaM amukasya deyaM idaM amukasyaivaM vicAryetyarthaH,punaH kiM kRtvA ? (dANaM dAiyANaM paribhA-1 ittA) dAna-dhanaM dAyikA-gotrikAstebhyaH paribhAjya-vibhAgazo dattvetyarthaH // (112) // anena sUtreNa ca / vArSikadAnaM sUcitaM, taJcaivaM-bhagavAn dIkSAdivasAt prAgvarSe'vaziSyamANe prAtaHkAle vArSikaM dAnaM dAtuM pravartate, sUryodayAdArabhya kalpavarttavelAparyantaM aSTalakSAdhikA ekA koTiM sauvarNikAnAM pratidinaM dadAti, // 7 // 25 vRNuta varaM vRNuta varaM ityudghoSaNApUrvakaM yo yanmArgayati tasmai taddIyate, taca sarva devAH zakrAdezena pUrayanti, // 91 // evaM ca varSeNa yaddhanaM dattaM taducyate-tinneva ya koDisayA aTThAsII ya hu~ti koDIo / asIiM ca sayasahassaM 1 trINyeva ca koTizatAni aSTAzI tizca bhavanti koTayaH / azItizca zatasahasrANi etat saMvatsare dattaM // 1 // sya kalpavatapUrvaka yo yanmADisayA a varSeNa yadakara ityudghoSaNAlAparyantaM atAta bhAravarSe vAyattvetyarthaH / / | 27 Jain Education Internatista For Private Personal use only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM saMvacchare dinnaM // 1 // tathA ca kavayaH-tattadvArSikadAnavarSaviramadAridyadAvAnalA:, sadyaH sajitavAjirA-IST diikssaabhissejivsnaalngkaardurlkssybhaaH| samprAptAH khagRhe'rthinaHsazapathaM,pratyAyayanto'ganAH, khAmin ! SiDgajanairniruddhaha-kAsU.113 sitaiH ke yUyamityUcire // 1 // evaM ca dAnaM dattvA punarbhagavatA nandivardhana: pRSTaH-rAjaMstava satko'pi avadhiH pUrNastadahaM dIkSAM gRhNAmi, tato nandinA'pi dhvajahadAlaGkAratoraNAdibhiH kuNDapuraM suralokasamaM kRtaM, tato nandirAjaH zakrAdayazca kanakamayAn 1 rUpyamayAn 2 maNimayAn 3 kanakarUpyamayAn 4 kanakamaNimayAna 5 rUpyamaNimayAn 6 kanakarUpyamaNimayAn 7 mRnmayAMzca 8 pratyekaM aSTottarasahasraM kalazAn yAvat anyAmapi ca sakalAM sAmagrI kArayanti, tato'cyutendrAdyaizcatuHSaSTayA surendraraibhiSeke kRte surakRtAH kalazA divyAnubhAvena nRpakAritakalazeSu praviSTAstataste'tyantaM zobhitavantaH, tataH zrInandirAjaH khAminaM pUrvAbhimukhaM nivezya surAnItakSIrodanIraiH sarvatIrthamRttikAdibhiH sarvakaSAyaizcAbhiSekaM karoti, indrAzca sarve'pi bhRGgAdirzAdihastA jayajayazabdaM prayuJAnAH puratastiSThanti, tatazca bhagavAn snAto gandhakASAyyA rUkSitAGgaH suracandanAnuliptagAtraH kaltatarupuSpamAlAmanoharakaNThapIThaH kanakakhacirtAJcalasvacchojvalalakSamUlyasadazazvetavastrAvRtazarIro hAravirA- jadvakSaHsthalaH keyUrakaTakamaNDitabhujaH kuNDalala litagallatalaH zrInandirAjakAritAM pazcAzaddhanurAyatAM paJcaviMzatidhanurvistIrNA SaTtriMzaddhanuruccA bahustambhazatasaMniviSTAM maNikanakavicitrAM divyAnubhAvataH surakRtatAdRka-1 zivikAmanupraviSTAM candraprabhAbhidhAM zibikAM ArUDho dIkSAgrahaNArtha pratasthe, zeSaM sUtrakRt vayaM vakSyati / 4 Jain Educationalai For Private & Personel Use Only Q w.jainelibrary.org
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. suvo vyA0 5 // 92 // Jain Education 71 (teNaM kAle ) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM) tasmin samaye ( samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAn mahAvIra : (je se hemaMtANaM ) yo'sau zItakAlasya ( paDhame mAse paDhame pakkhe ) prathamo mAsaH prathamaH pakSaH ( maggasira bahule) mArgazIrSamAsasya kRSNapakSaH (tassa NaM maggasirabahulassa ) tasya mArgazIrSabahulasya ( dusamI pakkheNaM) dazamIdivase (pAINagAmiNIe chAyAe) pUrvadiggAminyAM chAyAyAM (porisIe abhinividhAe) pauruSyAM- pAzcAtyapauruSyAM abhinirvRttAyAM - jAtAyAM, kathambhUtAyAM ? - ( pamANapattAe ) pramANaprAptAyAM natu nyUnAdhikAyAM (suvaeNaM divaseNaM) sutratAkhye divase (vijaeNaM muhutteNaM) vijayAkhye muhUrtte ( caMdappabhAe sibiAe) candraprabhAyAM pUrvoktAyAM zivikAyAM kRtaSaSThatapAH vizuddhyamAnalezyAkaH pUrvAbhimukhaH siMhAsane niSIdati, zivikArUDhasya ca prabhordakSiNataH kulamahattarikA haMsalakSaNaM paTazAdakamAdAya vAmapArzve ca prabhoramyadhAtrI dIkSopakaraNamAdAya pRSThe caikA varataruNI sphArazRGgArA dhavalacchatrahastA IzAnakoNe caikA pUrNakalazahastA. agnikoNe caikA maNimayatAlavRntahastA bhadrAsane niSIdati, tataH zrInandinRpAdiSTAH puruSAH yAvat zivikAmutpAdayanti tAvat zakro dAkSiNAtyAM uparitanIM bAhAM IzAnendra auttarAhAM uparitanIM bAhAM camarendro dAkSiNAtyAM adhastanIM bAhAM balIndra auttarAhAM adhastanIM vAhAM zeSAzca bhavanapativyantarajyotiSka vaimAnikendrAMzcazcalakuNDalAdyAbharaNakiraNaramaNIyAH pazcavarNapuSpavRSTiM kurvanto dundubhistADayanto yathA'haM zivikAM utpATayanti, tataH zakrezAnau tAM bAhAM tyaktvA bhagavatazcAmarANi vIjayataH, tadA ca bhagavati zivikArUDhe prasthite sati zaradi dIkSAbhiSe kaH sU. 113 15 20 25 // 92 // 28
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmasara iva puSpitaM atasIvanamiva karNikAravanamiva campakavanamiva tilakavanamiva ramaNIyaM gaganatalaM suravarai- dIkSAmiSerabhUt, kiJca-nirantaraM vAdyamAnabhambhAbherImRdaGgadundubhizaGkhAdyanekavAdyadhvanirgaganatale bhUtale ca prasasAra, tannA-19 kaHmU.113 dema ca nagaravAsinyastyaktakhakhakAryA nAryaH samAgacchantyo vividhaceSTAbhirjamAna vismApayanti sma, yataH-18 tinivi thIAM vallahAM kali kajala siMdUra / e puNa atIhi vallahAM dUdha jamAi tUra // 1 // ceSThAzcemAH-khaga-19 ISllayoH kAcana kajjalADUkaM, kastUrikAbhinayanAJjanaM ca / gale calannUpuramahipIThe, graiveyakaM cAru cakAra bAlA // 1 // kaTItaTe kApi babandha hAraM, kAcit kaNatkiGkiNikAM ca kaNThe / gozIrSapaGkana raraja pAdAvalaktapakena vapurli-18 lepa // 2 // ardhanAtA kAcana bAlA, vigalatsalilA vizlathavAlA / tatra prathamamupetA trAsaM, vyadhita na keSAM jJAtA hAsam // 3 // kApi paricyutavizlathavasanA, mUDhA karadhRtakevalarasanA / citraM tatra gatA na lalajje, sarvajane jinavIkSaNasajje // 4 // saMtyajya kAcittaruNI rudantaM, khapotamotuM ca kare vidhRtya / nivezya kaTyAM tvarayA vajantI, hAsAvakAzaM na cakAra keSAm ? // 5|| aho maho rUpamaho mahaujaH, saubhAgyametat kaTare shriire| gRhNAmi duHkhAni karasya dhAturyacchilpamIham vadati sma kAcit // 6 // kAcinmahelA vikasatkapolA, zrIvIravakvekSaNagADhalolA / vinasya dUraM patitAni tAni,nojJAsiSuH kAJcanabhUSaNAni ||7hstaambujaabhyaaN zucimauktikaudheravAkiran kAzcana caJcalAkSyaH / kAzcijagurmaJjalamaGgalAni, pramodapUrNA nanRtuzca kAzcit // 8 // itthaM nAga 1trINyapi strINAM vallabhAni kaliH kajalaM sindUram / etAni punaH atIva vallabhAni dugdhaM jAmAtA tUryam // 1 // AN Jain Educationing For Private Personal use only a ww.jainelibrary.org
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo-hAranAgarInirIkSyamANavibhavaprakarSasya bhagavataH purataH prathamato ratnamayAnyaSTau maGgalAni krameNa prasthitAni, dIkSAbhiSevyA05 tadyathA-svastikaH 1 zrIvatso 2 nndyaavto 3 varddhamAnakaM 4 bhadrAsanaM 5 kalazo 6 matsyayugmaM 7 darpaNazca 8, kAsU.113 tataH krameNa pUrNakalazabhRGgAracAmarANi tato mahatI vaijayantI tatazchatraM tato maNisvarNamayaM sapAdapIThaM // 93 // siMhAsanaM tato'STazataM AroharahitAnAM varakuJjaraturagANAM tatastAvanto ghaNTApatAkAbhirAmAH zastrapUrNA rathAH tatastAvanto varapuruSAH tataH krameNa haya 1 gaja 2 ratha 3 padAtyanIkAni 4 tato laghupatAkAsahasraparimaNDitaH sahasrayojanoco mahendradhvajaH tataH khagagrAhAH kuntagrAhAH pIThaphalakagrAhAH tato hAsakArakAH nartanakArakAH kAndarpikA jayajayazabdaM prayuJjAnAstadanantaraM bahava ugrA bhogA rAjanyAH kSatriyAstalavarA mADambikAH kauTumbikAH zreSThinaH sArthavAhAH devA devyazca svAminaH purataH prasthitAH, tadanantaraM (sadevamaNuAsurAe) devamanujAsurasahitayA svargamartyapAtAlavAsinyA (parisAe) parSadA (samaNugammamANatti) samyag anugamyamAnaM (magge )agrataH (saMkhiyatti) zakhikA:-zaGkhavAdakAH (cakkiyatti) cAkrikA:-cakrapraharaNadhAriNaH (laMgaliyatti) lAGgalikA-galAvalambitasuvarNAdimayalAGgalAkAradhAriNobhavizeSAH (muhamaMgaliyatti) mukhe priyavaktArazcATukAriNa ityarthaH (vaddhamANatti) varddhamAnAH-skandhAropitapuruSAH puruSAH (pUsamANatti) puSpamANavA-mAgadhAH (ghaMTiyagaNe) ghaNTayA carantIti ghANTikA 'rAuliA' iti loke prasiddhAH eteSAM gaNaiH parivRtaM ca bhagavantaM prakramAt kulamahatsarAdayaH khajanAH (tAhiM ihAhiM jAva vaggUhi) taamirissttaadivishessnnvishissttaabhivogbhiH| 25 // 93 // Jain Education Internatioal For Private & Personel Use Only jainelibrary.org
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahatta roktiH sU. 114 (abhinaMdamANA ya abhithubamANA ya) abhinandantaH abhiSTravantazca (evaM vayAsI) evaM avaadissuH|| (113)|S (jaya jayanaMdA) jaya-jayavAn bhava he samRddhiman ! (jaya jaya bhaddA! bhadaM te) jaya-jayavAn bhava he bhahA-bhadrakAraka! te-tubhyaM bhadraM astu, kizca-(abhaggehiM nANadasaNacarittehiM ) abhagnaiH-niraticAraiAnadarzanacAritraiH (ajiyAiM jiNAhi iMdiyAI) ajitAni indriyANi jaya-vazIkuru (jiyaM ca pAlehi samaNadhamma) jitaM ca-khavazIkRtaM pAlaya zramaNadharma (jiyaviggho'vi a vasAhi taM deva ! siddhimajhe) jitavighno'pi ca he deva ! prabho! tvaM vasa, kutra ?-siddhimadhye, atra siddhizabdena zramaNadharmasya vazIkArastasya madhyaM-lakSaNayA 8 prakarSastatra tvaM nirantarAyaM tiSThetyarthaH (nihaNAhi rAgadosamalle ) rAgadveSamallau nijahi-nigRhANa, tayornigrahaM | kuru ityarthaH, kena?-(taveNaM) tapasA bAdyAbhyantareNa, tathA (dhiidhaNiyabaddhakacche) dhRtau-saMtoSe dhairye vA atyantaM baddhakakSaH san (maddAhi aTThakammasattU ) aSTakarmazatrUn mardaya, paraM kenetyAha-(jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM) dhyAnena uttamena zuklenetyarthaH, tathA (appamatto harAhi ArAhaNapaDAgaM ca vIra / telukkaraMgamajjhe) he vIra ! apramattaH san trailokyaM eva yo raGgo-mallayuddhamaNDapastasya madhye ArAdhanapatAkA Ahara-gRhANa, yathA kazcinmallaH pratimallaM vijitya jayapatAkAM gRhNAti tathA tvaM karmazatrUn vijitya ArAdhanapatAkAM gRhANa iti bhAvaH (pAvaya vitimiramaNuttaraM kevalavaranANaM) prApnuhi ca vitimiraM-timirarahitaM anuttaraM-anupamaM kevalavarajJAnaM (gacchaya mukkhaM paraM parya) gaccha ca mokSaM paramaM padaM, kena? (jiNavarovaiTeNa maggeNa akuDileNa) jinavaro Jain Educatio nal For Private Personel Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- padiSTena akuTilena mArgeNa, atha kiM kRtvetyAha-(haMtA parIsahacamuM) hatvA, kAM ?-parISahasenAM (jaya jaya mahattaro vyA05 khattiyavaravasahA) jaya jaya kSatriyavaravRSabha ! (bahUiM divasAI) bahUn divasAna (bahUI pakkhAI) bahUn pakSAn / ktiH mU. (bahUI mAsAiM) bahUn mAsAn (bahUI uUhaM ) bahUn RtUn-mAsadvayapramitAn hemantAdIn (bahUiM aynnaaiN)| 114 // 94 // bahUni ayanAni-pANmAsikAni dakSiNottarAyaNalakSaNAni (bahUiM saMvaccharAI) bahUn saMvatsarAn yAvat || IS(abhIe parIsahovasaggANaM) parISahopasargebhyo'bhItaH san (khaMtikhame bhayabheravANaM) bhayabhairavANAM-vidyu siMhAdikAnAM kSAntyA kSamo na tvaMsAmarthyAdinA, evaMvidhaH san tvaM jaya, aparaM ca-(dhamme te avigdhaM bhavauttikaTTha) te-sava dharme avighnaM-vighnAbhAvo'stu itikRtvA-ityuktvA (jayajayasaI pauMjaMti) jayajayazabdaM prayuJjanti // (114) // R (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH kSatriyakuNDagrAmanagaramadhyena bhUtvA yatra / jJAtakhaNDavanaM yatrAzokapAdapastatra upAgacchatIti yojanA, atha kiMviziSTaH san ? ( nayaNamAlAsahassahiM) nayanamAlAsahasraH(picchinnamANe 2) prekSyamANaH2-punaH punaH vilokyamAnasaundaryaH, punaH kiMvi01(vayaNa-11 mAlAsahassehiM) vadanamAlAsahasraH-zreNisthitalokAnAM mukhapaDisahasraH (abhithuvamANe abhithudhamANe) // 14 // puna: puna: abhiSTrayamAnaH, puna: kiMvi0? (hiayamAlAsahassehiM) hRdayamAlAsahasraiH (unnaMdijamANe unnaMdijamANe) unnandyamAno-jayatu jIvatu ityAdidhyAnena samRddhiM prApyamANaH, punaH kiMvi0 ? (maNorahamAlAsa Jain Educationa l For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSAyai hassahiM) manorathamAlAsahasraH (vicchippamANe vicchippamANe) vizeSeNa spRzyamAnaH-vayaM etasya sevakA | api bhavAmastadApi varaM iti cintyamAnaH, punaH kiMvi0 1 (kaMtirUvaguNehiM) kAntirUpaguNaiH (patthijamANe|| gamanaM patthijamANe) prArthyamAnaH-svAmitvena bhartRtvena vAJchayamAna ityarthaH, punaH kiMvi0? ( aMgulimAlAsahassehiM) sU. 115 aGgulimAlAsahasraH (dAijamANe 2) dazyamAnaH 2, punaH kiMvi0-(dAhiNahattheNaM bahUNaM naranArIsahassANaM) dakSiNahastena bahUnAM naranArIsahasrANAM (aMjalimAlAsahassAI) aJjalimAlAsahasrANi-namaskArAn ( paDicchamANe paDicchamANe) pratIcchan pratIcchan-gRhNan 2, puna: kiMvi0 1(bhavaNapaMtisahassAI) bhavanapaktisahasrANi (samaikamANe samaikamANe) samatikrAman2, punaH kiMvi0? (taMtItalatAlatuDiyagIyavAiyaraveNaM) tantrI-vINA, zitalatAlA:- hastatAlAH truTitAni-vAditrANi gIta-gAnaM vAditaM-vAdanaM teSAM raveNa-zabdena, punaH kIdRzena? (mahureNa ya maNahareNaM ) madhureNa ca manohareNa, punaH kIdRzena ? (jayajayasaddaghosamIsieNaM) jayajayazabdasya yo ghoSa-udghoSaNaM tena mizritena, punaH kIdRzena? (maMjumaMjuNA ghoseNa) maJjamaJjanA ghoSeNa ca-atikomalena 10 janakhareNa (paDivujjhamANe paDibujjhamANe) sAvadhAnIbhavan (saviDDIe) sarvA-samastacchantrAdirAjacinharUpiyA (savvajuIe) sarvadyutyA-AbharaNAdisambandhinyA kAntyA(sababaleNaM)sarvabalena-hastituragAdirUpakaTakena(saba-IS vAhaNeNaM) sarvavAhanena-karabhavesarazibikAdirUpeNa (sabasamudaeNaM) sarvasamudayena-mahAjanamelApakena (sabAya-19 reNaM) sarvAdareNa-saucityakaraNena (sabavibhUIe) sarvavibhUtyA-sarvasaMpadA (sabavibhUsAe ) sarvavibhUSayA tyakaraNena (sabAvaNa (sabasamadaeNa sasarvavalena hastituraMgAdhAdirAjacinharU Jain Education Albona For Private & Personel Use Only w ww.jainelibrary.org
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 5 // 95 // Jain Education samastazobhayA (saGghasaMbhrameNaM) sarvasambhrameNa - pramodajanitautsukyena (saGghasaMgameNaM) sarvasaGgamena - sarvasvajana melApakena (saGghapagaiehiM ) sarvaprakRtibhiH - aSTAdazabhirnaMgamAdibhiH nagaravAstavya prajAbhiH (saGghanADaehiM) sarvanATakaiH ( saGghatAlAyarehiM ) sarvatAlAcaraiH (sadhAvaroheNaM) sarvAvarodhena - sarvAntaH pureNa ( saGghapuSpagaMdhamallAlaMkAravibhUsAe) sarvapuSpagandhamAlyAlaGkAravibhUSayA pratItayA (savatuDiyasaddasaNinAeNaM) sarvatruTitazabdAnAM yaH zabdaH saMninAdazca pratiravastena, sarvatvaM ca stokAnAM samudAye stokairapi syAttata Aha - ( mahayA iDDIe ) mahatyA RddhyA (mahayA juIe) mahatyA dyutyA (mahayA valeNaM) mahatA balena (mahayA samudapaNaM) mahatA samudayena ( mahayA | varatuDiyajamagasamagappavAieNaM ) mahatA - uccaistareNa varatruTitAni - pradhAnavAditrANi teSAM jamagasamagaM-samakAlaM pravAdanaM yatra evaMvidhena ( saMkhapaNava paDaha bherIjhallarI kharamuhihuDuka duduhi nigghosanAiyaraveNaM ) zaGkhaH pratItaH paNava:- mRtpaTahH paTaha:- kASThapuTahaH bherI-DhakkA jhallarI:- pratItA kharamukhI - kAhalA huDakkaH- trivalitulyavAdyavizeSaH dundubhiH - devavAdyaM teSAM nirghoSaH tathA nAditaH pratizabdaH tadrUpeNa raveNa zabdena yuktaM, evaMrUpayA RddhyA vratAya vrajantaM bhagavantaM pRSThatazcaturaGgasainya parikalito lalitacchatracAmara virAjito nandivardhananRpo'nugacchati / pUrvoktADambareNa yukto bhagavAn (kuMDapuraM nagaraM majjhamajjheNaM) kSatriyakuNDanagarasya madhyabhAgena (niggacchai) nirgacchati ( niggacchittA ) nirgatya (jemeva nAyasaMDavaNe ujjANe ) yatraiva jJAtakhaNDavanaM iti nAmakaM udyAnaM asti (jeNeva asogavarapAyave) yatraiva azokanAmA varapAdapaH-zreSThavRkSaH ( teNeva uvAgacchai ) tatraiva upAgacchati // (115) // dIkSAyai gamanaM sU. 115 15 20 25 // 95 // 28 w.jainelibrary.org
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ (uvAgacchittA) upAgatya (asogavarapAyavassa) azokavarapAdapasya (ahe sIyaM ThAvei ) adhastAt zibikAza dIkSAGgIsthApayati (ThAvittA) sthApayitvA ca (sIyAo paccoruhai) zibikAtaH pratyavatarati (paccorahittA) kAraH sU. pratyavatIrya (sayameva AbharaNamallAlaGkAraM omuyai) khayameva AbharaNamAlyAlaGkArAn uttArayati (omu-18| ittA) uttArya, taccaivaM-aGgulIbhyazca mudrAvaliM pANito, vIravalayaM bhujAbhyAM jhaTilyaiGgade / hAramatha kaNThataH karNataH kuNDale mastakAnmukaTamunmuzcati shriijinH||1|| tAni cAbharaNAni kulamahattarikA haMsalakSaNapadRzATakena gRhNAti, gRhItvA ca bhagavantaM evaM avAdIt-' ikkhAgakulasamuppanne'si NaM tuma jAyA !, kAsavagutte'si NaM tumaM jAyA!, uditoditanAyakulanahayalamiaGka ! siddhatthajaccakhattiasue'si NaM tumaMjAyA!, jaccakhattiANIe tisalAe sue'si NaM tuma jAyA!, devindanarindapahiakittI'si NaM tuma jAyA!, ettha sigdhaM caMkamiavaM |garuaM AlambeavaM asidhArAmahavvayaM cariavaM jAyA! parikkami, jAyA!, assiM ca NaM aDhe no pamAiacha,' ityAdi uktvA vanditvA namaskRtya ekato'pakrAmati / tatazca bhagavAn ekayA muSTayA kUrca catasRbhizca tAbhiH zirojAn , evaM (sayameva paMcamuDiyaM loyaM karei ) khayameva paJcamauSTikaM locaM karoti (karittA)tathA kRtvA ca (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena apAnakena (hatthuttarAhiM nakkhatteNaM caMdeNaM jogamuvAgaeNaM) uttarAphAlgunyAM candrayoge sati (egaM devadUsasamAdAya ) zakreNa vAmaskandhe sthApitaM ekaM devadUSyaM AdAya (ege) eko rAgadveSasahAyavirahAt (abIe) advitIyaH, yathA hi RSabhazcatuHsaharUyA rAjJAM mallipAzcoM Jain Education a l For Private & Personel Use Only w ww.jainelibrary.org
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo-tribhitribhiH zatairvAsupUjyaH SaTzatyA,zeSAzca sahasreNa saha pravrajitAstathA bhagavAn na kenApi sahetyato'dvitIyaH dIkSAGgIvyA05 (muMDe bhavittA) dravyataH zira kUrcalocanena bhAvataH krodhAdyapanayanena muNDo bhUtvA ( agArAo aNagAriyaM | kAraHmU. // 96 // pavaie) agArAt-gRhAt niSkramya, angaaritaaN-saadhutaaN,prvrjitH-prtipnnH|| (116) // tadvidhizcAyaM-evaM pUrvoktaprakAreNa kRtapaJcamauSTikaloco bhagavAn yadA sAmAyikaM uccarituM vAJchati tadA zakraH sakalamapi vAditrAdikolAhalaM nivArayati, tataH prabhuH 'Namo siddhANaM' iti kathanapUrvakaM 'karemi sAmAiaM savvaM sAvajaM jogaM paJcakkhAmI' tyAdi uccarati, na tu "bhaMte' tti bhaNati, tathAkalpatvAt, evaM ca cAritragrahaNAnantarameva bhagavatazcaturtha jJAnaM utpadyate, tataH zakrAdayo devA bhagavantaM vanditvA nandIzvarayAtrAM kRtvA khaM khaM sthAnaM jgmuH|| descenceReci Saranasaan A ARAANAnasaranaRaRaSara iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM paJcamaH kSaNaH samAptaH / granthAnam 650 / pazcAnAmapi vyAkhyAnAnAM granthAnam // 3225 // zrIrastu RestRSTASTRENSERSERSTRSTREKERSTRASIRFRASERASTASE desE6BAR Jain Education in For Private & Personel Use Only Hjainelibrary.org
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ khajananivRttiH gopopasargaH // atha SaSThaM vyAkhyAnaM prArabhyate // tatazcaturtAno bhagavAn bandhuvarga ApRcchaya vihArArtha prasthito, bandhuvargo'pi dRSTiviSayaM yAvat tatra [sthitvA-tvayA vinA vIra ! kathaM vrajAmo, gRhe'dhunA zUnyavanopamAne? / goSTIsukhaM kena sahAcarAmo, bhokSyAmahe kena sahAtha bndho!||1|| sarveSu kAryeSu ca vIra vIretyAmantraNAdarzanatastavAya / / premaprakarSAdabhajAma harSa, nirAzrayAzcAtha kamAzrayAmaH? // 2 // atipriyaM bAndhava! darzanaM te, sudhA'JjanaM bhAvi kadA'smadakSNoH / nIrAgacitto'pi kadAcirdasmAn , smariSyasi prauDhaguNAbhirAma ! // 3 // ' ityAdi vadan kaSTena niva-11 tya sAzrulocanaH khagRhaM jgaam| kiJca-prabhurdIkSAmahotsave yaddevairgozIrSacandanAdinA puSpaizca pUjito'bhUt sAdhikamAsacatuSkaM yAvat tadavasthena ca tadgandhena AkRSTA bhramarA Agatya gADhaM tvacaM dazanti yuvAnazca gandhapuTI yAcante, maunavati ca bhagavati ruSTAste duSTAn upasargAn kurvanti, striyo'pi bhagavantaM adbhutarUpaM tathA sugandhazarIraM ca nirIkSya kAmaparavazA anukUlAn upasargAn kurvanti, bhagavAMstu meruriva niSpakampaH sarva sahamAno viharati / tasmin dine ca muhUrtAvazeSe kumAragrAmaM prAptastatra rAtrau kAyotsargeNa sthitaH, itazca tatra kazcid gopa: sarva dinaM hale vRSAn vAhayitvA sandhyAyAM tAn prabhupAce muktvA godohAya gRhaM gataH, vRSabhAstu vane carituM gatAH, sa cAgatya prabhuM pRSTavAn-devArya ! ka me vRSAH?, ajalpati ca prabhau ayaM na vettIti vane vilo ka.sa. 17|| For Private & Personel Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpAsapo-kita lagna, vRSAstu rAtrizeSe khayameva prabhupAcaM AgatAH, gopo'pi tatrAgatastAn dRSTvA aho ! jAnatA'pi siddhArthavyA06 ana samayAM rAtri ahaM bhrAmita iti kopAt selhakamutpAvya prahAM dhAvitaH, itazca zakrastaM vRttAntaM ava-sthApanaM pA dhinA jJAtvA gopaM zikSitavAn / atha tatra zakraH prabhuM vijJapayAmAsa-prabho ! tavopasagA bhUyAMsaH santi tatoraNake pshc||97|| dvAdazavarSI yAvat vaiyAvRtyanimittaM tavAntike tiSThAmi, tataH prabhuravAdId-devendra ! kadApyetanna bhUtaM na bhavati | divyAni na bhaviSyati ca yat kasyaciddevendrasya asurendrasya vA sAhAyyena tIrthaGkarAH kevalajJAnaM utpAdayanti, kintu khaparAkrameNaiva kevalajJAnaM utpAdayanti; tataH zakro'pi maraNAntopasargavAraNAya prabhormAtRSvasrayaM vyantaraM / vaiyAvRttyakaraM sthApayitvA tridivaM jagmivAn / tataH prabhuH prAtaH kollAkasanniveze bahulabrAhmaNagRhe mayA sapA-I tro dharmaH prajJApanIya iti prathamapAraNAM gRhasthapAtre paramAnena cakAra, tadA ca celotkSepaH / gandhodakavRSTiH dundubhinAdaH 3 aho dAnamaho dAnamityudghoSaNA 4 vasudhArAvRSTi zceti paJca divyAni prAdurbhUtAni, eSu vasudhArAkharUpaM cedaM- addhatterasa koDI ukkosA tattha hoi vasuhArA / addhatterasa lakkhA jahaniA hoi vsuhaaraa||1||" tataH prabhurviharan morAkasanniveze dUijjantatApasAzrame gataH, tatra siddhArthabhUpamitraM kulapatiH prabhuM upasthitaH, prabhuNA'pi pUrvAbhyAsAnmilanAya bAhU prasArito, tasya prArthanayA ca ekAM rAtri tatra sthitvA nIrAgacitto'pi tasyAgraheNa tatra caturmAsAvasthAnaM aGgIkRtya anyato vijahAra, aSTau mAsAn vihRtya punarva 1 ardhatrayodaza koTya utkarSA tatra bhavati vasudhArA / ardhatrayodaza lakSA- jaghanyikA bhavati vasudhArA // 3 // // 7 // Jain Education 1COw.jainelibrary.org
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Artha tatrAgata; Agatya ca kulapatisamarpite tRNakuTIrake tasthau, tatra ca bahistRNAprAptyA kSudhitA gAvo'nyai-abhigrahAH stApasaiH svaskhakuTIrakAnnivAritAH satyaH prabhubhUSitaM kuTIraM niHzaGka khAdanti, tataH kuTIrakhAminA kulapateH paJcaacela| purato rAvAH kRtAH, kulapatirapyAgatya bhagavantaM uvAca-he varddhamAna ! pakSiNo'pi khanIDarakSaNe dakSA bhavanti, katAdi mU. tvaM tAvat rAjaputro'pi khaM AzrayaM rakSituM azakto'si ?, tataH prabhumayi sati eSAM aprItiriti vicintyASADhazuklapUrNimAyA Arabhya pakSe atikrAnte varSAyAM eva imAn pazca abhigrahAn abhigRhya asthikagrAma prati prasthitaH, abhigrahAzceme-nAprItimadgRhe vAsaH 1, stheyaM pratimayA saha 2|n gehivinayaH kAryoM 3, mauna 4 pANI ca bhojanam 5 // 1 // (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (saMvaccharaM sAhiyaM / mAsaM) sAdhikamAsAdhikasaMvatsaraM yAvat (cIvaradhArI hutthA) cIvaradhArI abhUt (teNaM paraM acelae) tena paraMtataH Urdhva-sAdhikamAsAdhikavarSAMdUvaM ca acelakaH (pANipaDiggahie) paanniptdgrhH-krpaatrshcaabhvt| tatra acelakabhavanaM caivaM-sAdhikamAsAdhikasaMvatsarAdUrdhva viharan dakSiNavAcAlapurAsannasuvarNavAlukAnadItaTe kaNTake vilagya devadUSyAI patite sati bhagavAna siMhAvalokanena tadadrAkSIt, mamatveneti kecit 1 sthaNDile'sthaNDile vA patitamiti vilokanAyetyanye 2 asmatsantatervastrapAtraM sulabhaM durlabhaM vA bhAvIti vilokanArtha | | ityapare 3, vRddhAstu kaNTake vastravilaganAt khazAsanaM kaNTakabahulaM bhaviSyatIti 4 vijJAya nirlobhatvAt tadvastrArddha Sna jagrAheti, tataH piturmitreNa brAhmaNena gRhItaM, arddha tu tasyaiva pUrva prabhuNA dattaM abhUt, taccaivaM-sa hi pUrva 14 savata (cIvarakSaka (pANivaharana dalita, mamatvA bhAvIti tasyAvA Jain Education in For Private & Personel Use Only Hearjainelibrary.org
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA06 // 98 // daridro bhagavato vArSikadAnAvasare paradezaM gato'bhUt, tatrApi nibhAgyatvAt kiJcidaprApya gRhamAgato bhArya-18 viprAya - yA tarjito-re abhAgyazekhara ! yadA bhagavatA zrIvardhamAnena suvarNameghAyitaM tadA tvaM paradeze gataH, adhunA 8 khadAnam punarnirdhanaH samAgato, yAhi dUraM mukhaM mA darzaya, athavA sAMprataM api tameva jaGgamaM kalpataraM yAcakha yathA tava dAriyaM harati, yataH-yaiH prAgdattAni dAnAni, punAtuM hi te kSamAH / zuSko'pi hi nadImArgaH, khanyate slilaarthibhiH||1|| ityAdivAkyairbhAryAprerito bhagavatpArzvamogatya vijJapayAmAsa-prabho! tvaM jagadupakArI vizvasyApi tvayA dAriyaM nirmUlitaM ahaM tu nirbhAgyastasminnavasare'tra nAbhUvaM, tatrApi-kiM kiM na kayaM? ko ko na patthio? kaha kaha na nAmiaMsIsaM? / dubharauarassa kae, kiM na kayaM na kAyavvaM? // 1 // tathApi bhramatA mayA na kiJcit prApta, tato'haM niSpuNyo nirAzrayo nirddhanastvAmeva jagadvAJchitadAyakaM zaraNAyopeto'smi, tava ca vizvadAriyaharasya madAriyaharaNaM kiyanmAnaM?, yataH-saMpUritAzeSamahItalasya, payodharasyAdbhutazaktibhAjaH / kiM tumbapAtrapratipUraNAya, bhavetprayAsasya kaNo'pi nUnam ? // 1 // evaM ca yAcamAnAya viprAya karuNApareNa bhagavatA devadRSyavastrasya arddha dattaM, idaM ca tAdRgdAnadAyino'pi bhagavato niSprayojanasyApi vastrasya yadarddhadAnaM tat bhagavatsantatervastrapAtreSu mUcchA sUcayati iti kecit 1 prathamaM viprakulotpannatvaM sUcayatItyapare 2 brAhmaNastu tadaI gRhItvA dazAJcalakRte tunnavAyasyAdarzayat, vipreNa tasyAgre sakale vyatikare | 1 kiM kiM na kRtaM kaH ko na prArthitaH ka ka na nAmitaM zIrSa / durbharodarasya kRte kiM na kRtaM kiM na kartavyam // 1 // coceeeeeeeeeeeeeeeeee Jain Education Internal For Private & Personel Use Only AMRhinelibrary.org sa
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSpAya samRddhidAnaM nivedite so'pyuvAca-yAhi bho brAhmaNa ! tameva prabhuM anugaccha, sa hi nirmamaH karuNAmbhodhirditIyaM api arddha dAsyati, tatastadarddhadvayaM ahaM tathA saMyojayiSyAmi yathA akSatasyeva tasya dInAralakSaM mUlyaM bhaviSyati, tena ca ardhamadha vibhaktena dvayorapyAvayodariyaM yAsyati, iti tatprerito vipro'pi puna: prabhupArzvamAMgato lajjayA prArthayituM azakto varSa yAvat pRSThe babhrAma, tatazca svayaM patitaM tadadha gRhItvA jagAma, tadevaM bhagavatA savastradharmaprarUpaNAya sAdhikamAsAdhikaM varSa yAvadvastraM khIkRtaM, sapAtradharmasthApanAya ca prathamAM pAraNAM pAtreNa kRtavAn , tataH paraM tu yAvajjIvaM acelakaH pANipAtrazcAbhUt / evaM ca viharato bhagavataH kadAcid gaGgAtaTe sUkSmamRttikAkardamapratibimbitAsu padapaDiSu cakradhvajAGkazAdIni lakSaNAni nirIkSya puSpanAmA sAmudrika-1 |zcintayAmAsa-yadayaM ekAkI ko'pi cakravartI gacchati tad gatvA'sya sevAM karomi yathA mama mahAnudayo bhavatIti tvarita padAnusAreNa bhagavatpArdhamAgato, bhagavantaM nirIkSya dadhyau-aho mayA vRthaiva mahatA kaSTena sAmudrikaM adhItaM, yadi IdRgalakSaNalakSito'pi zramaNo bhUtvA vratakaSTaM samAcarati tadA sAmudrikapustakaM jale kSepyameva, itazca dattopayogaH zakraH zIghraM tatrAgatya bhagavantaM abhivandya puSpaM uvAca-bho bho sAmudrika ! mA viSIda satyamevaitattava zAstraM yada'yaM anena lakSaNena jagatrayasyApi pUjyaH surAsurANAmapi svAmI sarvottamasaMpadAzrayastIrthezvaro bhaviSyati, kiJca-kAyaH khedamalAmayavivarjitaH zvAsavAyurapi surbhiH| rudhirAmiSamapi U - Jain Education For Private & Personel Use Only N w.jainelibrary.org
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subomyA06 // 99 // dhavalaM godugdhasahodaraM netuH // 1 // ityAdIyaparimitAnyasya bAhyAbhyantarANi lakSaNAni kena gaNayituM upasarvasahazakyAni? ityAdi vadan puSpaM maNikanakAdibhiH samRddhipAtraM vidhAya zakraH khasthAnaM yayau, sAmudriko'pitaM sU. 118 pramuditaH khadezaM gataH, prabhurapyanyatra vijahAra // (197) // zUlapANyu| (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (sAiregAI duvAlasa vAsAI) sAtirekANi dvAdaza pasargaH varSANi yAvat (nicaM vosahakAe) nityaM-dIkSAgrahaNAdanu yAvajjIvaM vyutsRSTakAyaH parikarmaNAvarjanAt (ciyattadehe) tyaktadehaH parISahasahanAt, evaMvidhaH san prabhuH (je kei uvasaggA uppajaMti) ye kecit upasargA utpadyante, (taMjahA) tadyathA-(divA vA) divyAH-devakRtAH (mANussA vA) mAnuSyAH-manuSyakRtAH (tirikkhajoNiA vA) tairyagyonikA:-tiryakakRtAH (aNulomA vA) anukUlA:-bhogArtha prArthanAdikAH (paDilomA vA) pratikUlA:-pratilomAH tADanAdikAH (te uppanne sammaM sahai) tAn utpannAn samyaka sahate, bhayAbhAvena (khamai) kSamate, krodhAbhAvena (titikkhaha) titikSate, dainyAkaraNena (ahiyAsei) adhyAsayati, nizcalatayA // (118) // tatra devAdikRtopasargasahanaM yathA-khAmI prathamacaturmAsakaM morAkasannive-12 zAdAMgatya zUlapANiyakSacaitye sthitaH, saca yakSaH pUrvabhave dhanadevavaNijo vRSabha AsIt, tasya ca nadI uttaratA 25 zakaTapaJcazatI paGke nimanA, tadA ca ullasitavIryeNa ekena vRSabheNa vAmadhurINena bhUtvA yadi mamaiva khaNDadvayaM // 19 // vidhAyobhayoH pArzvayoryojayati tadA'haM eka eva sarvANi uttArayAmIti cintayatA sarvANi zakaTAni niyUM Jain Education les For Private & Personel Use Only Gilw.jainelibrary.org
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ pasaH DhAni, tathoktaM-dhavalu visUraha sAmi! ahaM garuAM bhara pikkhevihAM kiM na jutto duhiM dhurihiM khaMDya dunni zUlapANyukarevisa tathAvidhena parAkrameNa truTitasandhirazaktazarIro jAtaH, tadA ca taM azaktaM nirIkSya dhanadevena | kyamAnagrAme gatvA grAmamukhyAnAM tRNajalanimittaM dravyaM dattvA sa tatra muktaH, prAmamukhyaizca na kAciccintA kRtA, sa ca kSuttuDvAdhitaH zubhAdhyavasAyAnmRtvA vyantaro jAtaH, tena prArabhakvyatikarasmaraNAjAtakopenaM tatra mArIkaraNena aneka janA mAritAH, kiyatAM ca saMskAro bhavatIti tathaiva muktAnAM mRtakAnAM asthinikaraiH sa grAmaH 'asthikalAma' iti prasiddho babhUva, tatazca avaziSTalokArAdhitena tena pratyakSIbhUya svaprAsAdaH svapra-% timA ca kAritA, tatra janAH pratyahaM pUjAMkurvati, bhagavAMstu tatpratibodhanAya tatra caitye samAgataH, duSTo'yaM rAtrI svacaitye sthitaM vyApAdayatIti janaiAryamANo'pi tatraiva rAtrI sthitaH, tena ca bhagavataH kSobhAya bhUmeheMdakaroDa hahAsaH kRtaH, tato hastirUpaM tataH sarparUpaM tataH pizAcarUpaM ca vikRtya dussahA upasargAH kRtAH, bhagavAstu manAgapina kSubhitaH, tata ekaikA'pi yA anyajIvitopahA tathAvidhAH ziraH1karNaznAsikAzcakSurdanta5pRSThanikhalakSaNeSvaGgeSu vividhA vedanA prArabdhAH, tathApi akampitacittaM bhagavantaM nirIkSyasa pratikuddhaH, asminnavasareca sa siddhArthaH samAgatyovAca-bho nirbhAgya ! durlakSaNa! zUlapANe! kimetadAMcaritaM ? yatsurendrapUjyasya bhagavata AzAtanA kRtA, yadi zakro jJAsyati tadA tava sthAnaM spheTayiSyati, tataH punItaH sannadhikaM bhagavantaM pUja-1 1 dhavalo viSIdati svAmin ! ahaM guruM bhAraM prakSipya / ahaM kiM na yojito dvayodhuroH khaNDe dve kRtvA / / 1 / / Jain Education to anal For Private Personel Use Only N w .jainelibrary.org LNN
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 6 // 100 // yAmAsa, bhagavato'gre gAyati nRtyati ca tadAkarNya ca lokAMzcintitavanto - yadanena sa devAya hatastato gAyati nRtyati ca tatra ca khAmI dezonAn rAtrezcaturo'pi yAmAn atyantaM vedanAM soDhavAn iti prabhAte kSaNaM nidrAM lebhe tatra ca prabhurUrdhvastha eva daza khamAn dRSTvA jAgaritaH, prabhAte loko militaH, utpalendrazarmANau api adhISTAGganimittau tatrAgatau, te bhagavantaM divyagandhacUrNapuSpapUjitaM nirIkSya pramuditAH praNamanti, tata utpalosvocat-he bhagavan ! ye tvayA nizAzeSe daza khamA dRSTAsteSAM phalaM tvayA tu jJAyata eva tadapi mayA kathyate yattvayA tAlapizAco hatastena tvaM acireNa mohanIyaM karma haniSyasi 1 yacca sevyamAnaH sitaH pakSI dRSTastena tvaM zukladhyAnaM dhyAsyasi 2 yazca citra kokilaH sevamAno dRSTastatastvaM dvAdazAGgIM prathayiSyasi 3 yacca govargaH sevamAno dRSTastena sAdhusAdhvIzrAvakacA vikArUpazcaturvidhaH saMghastvAM seviSyate4yazca tvayA svapne samudrastIrNastatastvaM saMsAraM tariSyasi 5 yazcodgacchan sUryo dRSTastena tava acirAt kevalajJAnaM utpatsyate 6 yacca tvayA antrairmAnuSottaro veSTitastena tribhuvane tava kIrttirbhaviSyati 7 yaca tvaM mandaracUlAM ArUDhastena tvaM | siMhAsane upavizya devamanujaparSadi dharma prarUpayiSyasi 8 yacca tvayA vibudhAlaGkRtaM padmasaro dRSTaM tena caturni kAyajA devAstvAM seviSyanti 9 yattvayA mAlAyugmaM dRSTaM tadarthaM tu nAhaM jAnAmi, tadA bhagavatA proktaM - he utpala ! yanmayA dAmayugmaM dRSTaM tena ahaM dvividhaM dharma kathayiSyAmi - sAdhudharma zrAvakadharmaM ca tata utpalo vanditvA gataH, tatra khAmI aSTabhiH arddhamAsakSapaNaistAM prathamAM caturmAsI (1) matikramya tataH svAmI morA Jain Education Internation svamadazakaM prathamA catumasI 15 20 25 // 100 // jainelibrary.org
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ kasannivezaM gataH, tatra pratimAsthitasya vIrasya satkArArtha siddhArthoM bhagavaddehaM adhiSThAya nimittAni kathayati.acchandaka bhagavato mahimA jAyate sma, bhagavanmahimAnaM dRSTvA pradviSTena acchandakena tRNacchedaviSaye prazne kRte siddhArthena vRttaM caNDana chetsyate ityukte chedanodyatasya tasyAGgulIdattopayogaH zakraH samAgatya vajreNa ciccheda, tale ruSTaH siddhArtho kozikavRtta janAnAM cauro'yamityavadat, tataH kathamiti janeSu pRcchatsu siddhArtho jagau-anena karmakaravIraghoSasya dazapalapramitaM valakaM gRhItvA khajUrIvRkSAMdhaH sthApita, dvitIyaM indrazarmaNa UraNako bhakSitastadesthIni khagRhabA adhaH sthApitAni santi, tRtIyaM tu avAcyaM asya bhAva kathayiSyati, tato janairgatvA bhAryA pRSTA, sA'pi taddine tena saha kRtakalahA kopAduvAca-bho bho janA! adraSTavyamukho'yaM pApAtmA yadayaM svabhaginImapi bhuGkate, tataH sa bhRzaM lajito vijane samAgatya svAminaM vijJapayAmAsa-svAmin ! tvaM vizvapUjyaH sarvatra pUjyase, ahaM tu atraiva jIvAmIti, tataH prabhustasyAprItiM vijJAya tato viharan zvetAmbyAM gacchan janaiAryamANo'pi kanakakhalatApasAzrame caNDakauzikapratibodhAya gataH, sa ca prAgbhave mahAtapasvI sAdhuH, pAraNake viharaNArtha gamane jAtAM maNDUkIvirAdhanAM IryApathikIpratikramaNe gocaracaryApratikramaNe, sAyaMpratikramaNe ca trizaH kSullakena smAritaH san kruddhastaM zaikSaM hantuM dhAvitaH stambhenAsphAlya mRtvA jyotiSke devo jAtaH, tatazyutastatrAzrame paJcazatatApasAdhipatizcaNDakauzikAkhyo babhUva, tatrApi rAjakumArAn svAzramaphalAni gRhNato vilokya kruddha-18 |stAnihantumudyataH parazuhasto dhAvan sa kUpe patitaH, sakrodho mRtvA tatraivAzrame pUrvabhavanAmnA dRSTiviSo'hiba-11 Jan Education S ong For Private Personel Use Only M ww.jainelibrary.org
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 6 // 101 // Jain Education bhUva, sa ca prabhuM pratimAsyaM vilokya kudhA jvalan sUrya dRSTvA dRSTvA dRSTijvAlAM mumoca muktatvA ca mA patanayaM mAM Akramatu ityapasarati, tathApi bhagavAMstathaiva tasthau, tato bhRzaM kruddho bhagavantaM dardaza, tathApi bhagavantaM avyAkulameva dRSTvA bhagavadrudhiraM ca kSIrasahodaraM dRSTvA " bujjha bujjha caMDakosiA ! " iti bhagavadvacanaM ca samAkarNya jAtajAtismRtiH prabhuM tiH pradakSiNIkRtya aho ahaM karuNAsamudreNa bhagavatA durgatikUpAduddhRta ityAdi manasA vicintayan prapannAnazanaH pakSaM yAvadvile tuNDaM prakSipya sthito, ghRtAdivikrAyikAbhiH ghRtAdicchaTAbhiH pUjito ghRtagandhAgatapIpilikAbhiH bhRzaM pIDyamAnaH prabhudRSTisudhAvRSTyA sikto mRtvA sahasrAre suro babhUva, prabhurapi anyatra vijahAra / uttaravAcAlAyAM nAgasenaH svAminaM kSIreNa pratilambhitavAn paJca divyAni jAtAni tataH zvetAmyAM pradezI rAjA svAmino mahimAnaM kRtavAn tataH surabhipuraM gacchantaM | svAminaM paJcabhI rathairnaiyakA gotriNo rAjAno vanditavantaH, tataH surabhipuraM gataH, tatra gaGgAnadyuttAre siddhayAtro | nAviko lokAn nAvamArohayati, bhagavAnapi tAM nAvamArUDhaH, tasminnavasare ca kauzikAraTitaM zrutvA naimittikaH kSemilo jagI - arthAsmAkaM maraNAntaM kaSTaM ApatiSyati, paraM asya mahAtmanaH prabhAvAt saGkaTaM vilayaM yAsyati, evaM ca gaGgAM uttarataH prabhostripRSThabhavavidAritasiMhajI va sudaMSTradevakRtaM naumajjanAdikaM vighnaM kaimbalazambalanAmAnau nAgakumArau Agatya nivAritavantau / tayozcotpattirevaM- mathurAyAM sAdhudAsIjinadAsau dampatI paramazrA| vakau paJcamatrate sarvathA catuSpadpratyAkhyAnaM cakratuH, tatra caikA AbhIrI svakIyaM gorasaM AnIya sAdhudAsyai naurakSA ka svalazambalotpattizca 20 25 // 101 // 28 w.jainelibrary.org
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ svalo dadAti, sA ca yathocita mUlyaM dadAti, evaM ca kAlena tayoH atyantaM prItirjAtA, ekadA tayA AbhIryA vivAhe nimantritau tau dampatI Ucatu:-yaduta bho! AvAbhyAM AgantuM na zakyate paraM yad bhavatAM vivAhe yujyate tadasmadgahAd grAhya, tato vyavahAridattazcandrodayAdhupakaraNairvastrobharaNadhUpAdibhizca sa AbhIravivAhoDatyantaM utkRSTo jAtA,tena pramuditAbhyAM AbhIrAbhIrIbhyAM atimanoharau samAnavayasau bAlavRSabhau AnIya tayodatto, to necchatA, balAd gRhe badhdhvA tau svagRhaM gatau, vyavahAriNA cintitaM-yadi imau pazcAt preSayiSyete tadA SaNDhIkaraNabhArobahanAdibhirduHkhinau bhaviSyataH ityAdi vicintya prAsukatRNajalAdibhisto poSyamANo vAhanAdizramavivarjito sukhaM tiSThataH, anyadAca aSTamyAdiSu kRtapauSadhena tena zrAvakeNa pustakAdi vAcyamAnaM nizamya to bhadrako jAto, yasmin dine sa zrAvaka upavAsaM karoti tasmin dine tau api tRNAdi na bhakSayataH, evaM ca tasya zrAvakasyApi sAdharmikatvena atyantaM priyau jAto, ekadA tasya jinadAsasya mitreNa to atibaliSThau sundarau vRSau vijJAya zreSThinaM anApRcchathaiva bhaNDIravanayakSayAtrAyai adRSTadhurau api tathA vAhitI yathA truTitau, AnIya tasya gRhe baddhau, zreSThI ca tau tadavasthau vijJAya sAzrulocano bhaktapratyAkhyApananamaskAradAnAdibhirniryAmitavAn , tatasto mRtvA nAgakumArI devI jAto, tayozca navInotpannayordattopayogayorekatareNa nau rakSitA anyena ca prabhuM upasargayan sudaMSTamuraH pratihataH, tatastaM nirjitya bhagavataH sattvaM rUpaM ca gAyantau nRtyantau ca samahotsavaM surabhijalapuSpavRSTiM kRtvAtau svasthAnaM gtau| bhagavAnapi rAjagRhe nAlandAyAM tantu Jain Education Tshal For Private & Personel Use Only Shaw.jainelibrary.org
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 6 // 102 // Jain Education a vAyazAlaikadeze anujJApya AdyaM mAsakSapaNaM upasaMpadya tasthau, tatra ca maGkalinAmamaGkhaputraH subhadrAGgajo bahu| ladvijagozAlAyAM jAtatvAt gozAlanAmA malakizora upAyayau, sa ca svAminaM mAsakSapaNapAraNake vijayazre|SThinA kurAdi vipula bhojanavidhinA pratilambhitaM tatra paJcadivyAdimahimAnaM ca nirIkSya ahaM tvacchiSyo'smIti svAminaM uvAca, tato dvitIyapAraNAyAM nandena pakkAnnAdinA tatastRtIyAyAM sunandena paramAnnAdinA svAmI pratilambhitaH, (2) caturthamAsakSapaNe kollAgasanniveze bhagavAnAgataH, tatra bahulanAmA dvijaH pAyasena pratilambhitavAn paJca divyAni ca, gozAlazca tasyAM tantuvAyazAlAyAM svAminaM anirIkSya samagre rAjagRhanagare gaveSayan svopakaraNaM dvijebhyo dattvA mukhaM zirazca muNDayitvA kollAke bhagavantaM dRSTvA tvatpravrajyA mama bhavatu ityuktavAn, tatastena ziSyeNa saha svAmI suvarNakhalagrAmaM prati prasthito, mArge ca gopairmahAsthAlyAM pAyasaM pacyamAnaM nirIkSya gozAlaH svAminaM jagau - atra bhuktvA gamyate, siddhArthena ca tadbhaGgakathane gozAlena ca gopebhyastadbhage jJApite gopairyatnena rakSitA'pi sA sthAlI bhagnA, tato gozAlena 'yadbhAvyaM tadbhavatyevaiti niyatiH svIkRtA, tataH svAmI brAhmaNagrAmamaMgAt, tatra nandopananda bhrAtRdvayasambandhinau dvau pATako, svAmI nandapATake praviSTaH pratilambhitazca nandena, gozAlastu upanandagRhe paryuSitAnnadAnena ruSTo yadyasti me dharmAcAryasya tapastejastadA'sya gRhaM dahyatAM iti zazApa tadanu tadgRhaM AsannadevatA dadAha, pazcAtprabhuJcampAyAM upAgataH, tatra dvimAsakSapaNena caturmAsIM ( 3 ) avasat, caramadvimAsapAraNAM ca campAyAH bahiH kRtvA, kollAgasaMnivezaM gataH gozAlasamAgamaH dvitIyA tRtI yA ca catu mosI 20 25 // 102 // 28 w.jainelibrary.org
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthitazca zUnyagRhe kAyotsargeNa, gozAlena tu tatraiva zUnyagRhe siMho grAmaNIputro vidyunmatyA dAsyA saha| hAsa: tADakrIDan hasitaH kuhitazca tena, khAminaM prAha-ahaM ekAkyeva kuhito yUyaM kiM na vArayata?, siddhArthaH prAha-maivaM nAmanivapunaH kuryAH, tataH pAtrAlake gatastasthivAMzca zUnyAgAre, tatra skandaH svadAsyA skandilayA saha krIDan hasi- ndravRttaM turyA tastathaiva tena kuhitazca, tataH svAmI kumArAkaM sannivezaM gatvA camparamaNIyodyAne kAyotsargeNa tasthau / itazca | caturmAsI zrIpArzvanAthaziSyo bhUriziSyaparivRto municandramunistatra kumbhakArazAlAyAM tasthau, tatsAdhUna nirIkSya gozAlaH prAha-ke yUyaM ?, tairuktaM-vayaM nirgranthAH, punaH prAha-ka yUyaM ka ca mama dharmAcAryaH ?, tairUce-yAdRzastvaM tAdRzastava dharmAcAryo'pi bhaviSyati, tato ruSTena gozAlenoce-mama dharmAcAryatapasA dahyatAM yuSmadAzrayaH, tairUce-neyaM bhItirasmAkaM, pazcAt sa Agatya sarva uvAca, siddhArtho jagau-naite sAdhavo dahyate, rAtrI jinakaspatulanAM kurvANo municandraH kAyotsargastho mattena kumbhakAreNa caurabhrAntyA vyApAditaH, utpannAvadhizca svarga jagAma, suraimahimArtha udyote kRte gozAlo jagau-aho teSAM upAzrayo dahyate, tadA siddhArthena yathAsthite kathite sa tatra gatvA tacchiSyAn nirbhtsyaaNgtH| tataH svAmI caurAyAM gataH, tatra'cAriko heriko iti kRtvA rakSakA agaDe prakSipanti, prathamaM gozAlaH kSiptaH prabhustu naudyApi, tAvatA tatra somAjayantInAmnyo utplbhginyo| saMyamAkSame parivAjikIbhUte prabhu vIkSyopalakSya ca tataH kaSTAnmocayAmAsatu,tataH prabhuH pRSThacampAMprAptaH, tatra vaSoM(4) zcaturmAsakSapaNenAtivAhya bahiH pArayitvA kAyaGgalasannivezaM gatvA zrAvastyAM gataH,tatra bahiH pratimayA sthitaH, sama, surairmahimA nicandraH kAla Agatya sarva gozAlenoMce-bharaca mama dharmAvasyo, tatsAdhana k.su.18|| For Private & Personel Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ CoCGTa kalpa-subotatra siddhArthena gozAlAya proktaM-yat adyatvaM manuSyamAMsaM bhokSyase,tataHso'pi tannivAraNAya vaNiggeheSu bhikSAyai gozAlaya vyA06 |babhrAma, tatra ca pitRdatto vaNik tasya bhAryA ca mRtApatyaprasUrasti, tasyAzca naimittikazivadattenokto'patyajI- mAMsabhakSaNaM vanopAyo-yat tasya mRtabAlakasya mAMsaM pAyasena vimizraM kasyaciMdrikSodeyaM, tayA ca tenaiva vidhinA gozAlAya bldevmuu||103|| dattaM gRhajvAlanabhayAca gRhadvAraM parAvartitaM, gozAlo'pi ajJAtakharUpastadbhakSayitvA bhagavatsamIpamogataH,tisAhAyyaM siddhArthena yathAsthite ukte vamanena kRtanirNayazca tadgRhajvAlanAya AgataH, tadgRhaM alabdhvA taM pATakaM eva bhagavannAmnA jvAlitavAn / tataH khAmI bahidaridrasannivezAt haridravRkSasya adhaH pratimayA tasthau, pathikaprajvAlitAgninA anapasaraNAt prabhoH pAdau dagdhau gozAlo naSTaH, tataH svAmI maMgalAgrAme vAsudevagRhe pratimayA sthitastatra gozAlo DimbhabhApanAya akSivikriyAM kurvan tatpitrAdibhiH kuhito munipizAca ityupekSitaH, // tataH svAmI AvataMgrAme baladevagRhe pratimayA sthitaH, tatra gozAlena bAlabhApanAya mukhatrAso vihitaH, tatasta ripatrAdayo athilo'yaM kimanena hatena ? asya gurureva hanyate iti bhagavantaM hantuM udyatAstAMzca baladevamUrtireva bAhunA lAGgulaM utpAvya nyavArayat, tataH sarve'pi svAminaM natavantaH, tataH prabhuH corAkasannivezaM jagAma, tatra maNDapebhojyaM pacyamAnaM dRSTvA gozAlaH puna:punaHnyagbhUya velAM vilokayati sma, tatastaizcaurazaGkayA tADitaH,ane 25 nApiruSTena svAminAnA sa maNDapojvAlitaH, tataHprabhuH kalambukAsannivezaM gatastatra meghakAlahastinAmAnI ho| // 103 // bhrAtarI, tatra kAlahastinA upasargito,meghenopalakSya kSamitA,tataHkhAmI kliSTakarmanirjarAnimittaM lADhAviSayaM prApa, 28 Jnin Education For Private Personel Use Only wow.jainelibrary.org
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatra hIlanAdayo bahavo ghorA upasargA adhyAsitAH, tataH pUrNakalazAkhye'nAryagrAme gacchataH svAmino mArga dvau caurayo caurau apazakunadhiyA asiM utpATya hantuM dhAvitI, dattopayogena zakreNa ca vajreNa hatau, tataH svAmI bhadrikApuryA ayaskAravarSA (5)zcaturmAsIkSapaNapAraNAM ca bahiH kRtvA.kramAttambAlagrAmaM gataH, tatra pArzvasantAnIyo bahuziSyapari sya vyantavRtto nandiSeNanAmAcAryaH pratimAsthitazcaurabhrAntyA ArakSakaputreNa bhallayA hato jAtAvadhiH svarjagAma, zeSaM ca ciopasa rgAH paJcamI gozAlavacanAdi municandravat, tataH svAmI kUpikasannivezaM gatastatra cArikazaGkayA gRhItaH, pArthAntevA SaSThI ca casinIbhyAM parivAjikIbhUtAbhyAM vijayApragalbhAbhyAM mocitaH, tato gozAlA svAmitaH pRthagabhUto'nyasmin / tumAsI mArge gacchan paJcazatacorairmAtula mAtula iti kRtvA skandhopari Aruhya vAhitaHkhinno'cintayat-svAminaiva sArddha varaM iti, svAminaM mArgayituM lagnaH, svAmyapi vaizAlyAM gatvA'yaskArazAlAyAM pratimayA sthitaH, tatra eko'yaskAraH SaNmAsI yAvadrogI bhUtvA nIrogaH sannupakaraNAnyaudAya zAlAyAM AgataH, svAminaM nirIkSya amaGgalamiti buddhyA ghanena hantumudyato'vadhinA jJAtvA Agatya zakreNa tenaiva ghanena hataH / tataH svAmI grAmAkasannivezaM gataH, tatrodyAne vibhelakayakSo mahimAnaM cakre, tataH zAlizIrSe grAme udyAne pratibhAsthasya khAmino mAghamAse tripRSThabhavApamAnitA antaHpurI mRtvA vyantarIbhUtA tApasIrUpaM kRtvA jalabhRtajaTAbhiranyadussahaM zItopasarga cakre, prabhuM ca nizcalaM vilokya upazAntA stutiM cakAra, prabhozca taM sahamAnasya SaSThena tapasA vizuddhyamAnasya lokaavdhirutpnnH|ttH svAmI bhadrikAyAM SaSThavarSAsu (6)caturmAsatapo vividhAnabhigrahAMzca akarot , mAnitA antaHpurI mRtvA vyastutiM cakAra, prabhozca ta savidhAnabhigrahAMzca akara Jain Education L e al For Private & Personel Use Only Villaw.jainelibrary.org
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA06 // 104 // tiH tatra punaH SaNmAsAnte gozAlo militaH, tataH svAmI bahiH pArayitvA Rtubaddhe magadhAvanau nirupasargo viha-saptamyaSTamItavAn, tata AlambhikAyAM saptamavarSAsu (7) caturmAsakSapaNena sthitvA bahiH pArayitvA ca kuNDagasanniveze navamyazcatuvAsudevacaitye svAmI pratimayA sthitaH, gozAlo'pi vAsudevapratimAyAH parAGmukho'dhiSThAnaM mukhe kRtvA tasthau,mosyaH tikuhitazca lokaiH, tato maInagrAme baladevacaitye svAmI pratimayA sthitaH, gozAlo baladevamukhe mehanaM kRtvA lajIvotpatasthau, tato lokaiH kuTTitazca, dvayorapi sthAnayomuniriti kRtvA muktaH, tataHkramAtprabhuH unnAgasaMniveze gataH, tatra mArge saMmukhAgacchaddanturavadhUvarau maGkhalinA hasito, yathA-tattillo vihirAyA jaNe vidUre'vi jo jahiM vasai / jaM jassa hoi juggaM taM tassa biijjayaM dei // 1 // tatastaiH kudRyitvA vaMzajAlyAM prakSiptaH svAmicchatridharatvAt muktazca, tataH svAmI gobhUmiM yayau, tato rAjagRhe'STamaM varSArAnaM (8) akarot cAturmAsikatapazca,K bahiH pAraNAMca kRtvA tato vajrabhUmyAM bahava upasargA iti kRtvA navamaM varSArAnaM (9) tatra kRtavAn caturmAsika-18 tapazca, aparamapi mAsadvayaM tatraiva vihRtavAn , vasatyabhAvAca navamaM varSArAtraM aniyataM akArSIt, tataH kUrmagrAma gacchan mArge tilastambaM dRSTrA ayaM niSpatsyate na veti gozAlaH prapRccha, tataH prabhuNA saptApi tilapuSpajIvA 25 mRtvA ekasyAM zambAyAM tilA bhaviSyantIti prokte tadvacanaM anyathA kartuM taM stamba utpATya ekAnte mumoca, ||104 // tataH sannihitavyantaraimA prabhuvaco'nyathA bhavatviti vRSTizcakre, gokhureNa ca AbhUmau sa tilastambaH sthirIba1vidhirAjo dakSo yat vidUre'pi jane yasmin yatra vasati sati / yad yasya bhavati yogyaM tattasya dvitIyakaM dadAti // 1 // Jain Education ITAL For Private & Personel Use Only INgaw.jainelibrary.org
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 bhUva, tataH prabhuH kUrmagrAme gataH, tatra ca vaizyAyanatApasasya AtApanAgrahaNAya mutkalamuktajaTAmadhye yUkAbAhulyadarzanAt gozAlo yUkAzayyAtara 2 iti taM vAraM vAraM hasitavAn, tatastena kruddhena tejolezyA muktA, tAM ca kRpArasAmbhodhirbhagavAn zItalezyayA nivArya gozAlaM rakSitavAn tato maGkhalisUnustasya tApasasya tejolezyAM vilokya kathaMmiyamutpadyate ? iti bhagavantaM pRSTavAn, bhagavAnapi avazyaMbhAvitayA bhujaGgasya payaHpAnamiva tAdRganarthakAraNaM api tejolezyAvidhiM zikSitavAn yathA AtApanAparasya sadASaSThatapasaH sanakhakulmASapiNDikathA ekena ca uSNodakaculukena pAraNAM kurvataH SaNmAsyante tejolezyoMtpadyate iti / tataH siddhArthapure vrajan gozAlena sa tilastambo na niSpanna ityukte sa eSa tilastambo niSpanna iti prabhuH pratyAha, gozAlo'zraddadhat tAM tilazambAM vidArya sapta tilAn dRSTvA ta eva prANinastasminneva zarIre punaH parAvRttya samutpadyante iti matiM niyatiM ca gaaddhiikRtvaan| tataH prabhoH pRthagbhUya zrAvastyAM kumbhakArazAlAyAM sthito bhagavaduktopAyena tejolezyAM sAdhayitvA tyaktavrata zrIpArzvanAthaziSyAt aSTAGganimittaM cAdhItyAhaGkAreNa sarvajJo'haM iti khyApayati sma, yaJcoktaM kiraNAvalIkAreNa 'gozAlAya tejolezyopAyaH siddhArthenokta' iti tacintyaM, bhagavatI sUtrAvazyaka cUrNihAribhadvIvRtti haimavIracaritrAdyanekagraMtheSu bhagavatokta ityabhidhAnAt tataH svAmI zrAvastyAM dazamaM varSArAtraM (10) vicitraM tapaJcAMkarodityAdyanukrameNa khAmI bahumlecchAM dRDhabhUmiM gataH, tasyAM bahiH peDhAlagrAmAt polAsacaityaiSTamabhaktena ekarAtrikIM pratimAM tasthivAn, / itazca sabhAgataH zakrastrailokyajanA Jain Educationational gozAlarakSA tejolezyo tpAda: dazamI catumosI 10 14
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA06 // 105|| api vIracetazcAlayituM asamarthA iti prabhoH prazaMsAM kRtavAn , tat zrutvA ca amarSeNa sAmAnikaH saGgamAkhyaH suraH kSaNAttaM cAlayAmIti zakrasamakSaM kRtapratijJaH zIghra prabhusamIpaM Agatya prathamaM dhUlivRSTiM cakAra, yayA pasago: pUrNAkSikarNAdivivaraH svAmI nirucchAso'bhUt 1 tato vajratuNDapipIlIkAbhizcAlanItulyazcakre, tAzcaikataH pravizanti anyato niryAnti 2 tathA vajratuNDA uddezAH 3 tIkSNatuNDA ghRtelikAH 4 vRzcikAH 5 nakulAH 6 sapA 7 mUSakAzca 8 bhakSaNAdinA, tathA hastinaH 9 hastinyazca 10 zuNDAghAtacaraNamaInAdinA pizAco'hAdRhAsAdinA 11 vyAghro daMSTrAnakhavidAraNAdinA 12 tataH siddhArthatrizale karuNAvilApAdinA 13 upasargayanti, tataH skandhAvAravikurvaNA, tatra ca janAH prabhucaraNayomadhye'gni prajvAlya sthAlImupasthApya pacanti 14 tatazcaNDAlAstIkSNatuNDazakunipaJjarANi prabhoH karNabAhumUlAdiSu lambayanti te ca mukhairbhakSayanti 15 tataH kharavAtaH parvatAnapi kampayan prabhuM utkSipya utkSipya pAtayati 16 tataH kalikAvAtazcakravad bhramayati 17% tato yena muktena merucUlApi cUrNIsyAttAdRzaM sahasrabhArapramANaM cakraM muktaM, tena prabhurAjAnu bhUmau nimagnaH 18 / tataH prabhAtaM vikRtya vakti-devArya ! adyApi kiM tiSThasi!,svAmI jJAnena rAtiM vetti (19) tato devaddhi vikuLa : 25 vRNISva maharSe ! yena tava svargeNa mokSeNa vA prayojanaM, tathApi akSubdhaM devAGganAhAvabhAvAdibhiH upasagaryanti 20, evaM ekasyAM rAtrau viMzatyA upasargastena kRtaiH manAgapi na calitaH svAmI, atra kaviH-calaM jagadhvaMsana-19 rakSaNakSama, kRpA ca sA saGgamake kRtA''gasi / itIva saJcintya vimucya mAnasaM ,ruSeva roSastava nAtha ! niryayau 28 Jain Education For Private Personel Use Only law.jainelibrary.org
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 1 // tataH SaNmAsIM yAvat aneSaNIyAhArasampAdanAdIn tatkRtAn nAnAprakArAn upasargAn sahamAno bhagavAnnirAhAra eva SaNmAsyA sa gato bhaviSyatIti vicintya yAvad brajagrAmagokule gocaryAyAM praviSTastAvatatrApi tatkRtAM aneSaNAM vijJAya tathairvAgatya bahiH pratimayA tasthau, tataH sa surAdhamaH kathamapi askhalitaM vizuddhapariNAmaM jagadIzvaraM avadhinA vijJAya viSaNNamAnaso'pi zakrabhiyA'bhivandya saudharmaM prati cacAla / svAmI ca tatraiva gokule hiNDan vatsapAlyA sthavirayA paramAnnena pratilAbhito, vasudhArA ca nipatitA, itazca tAvantaM kAlaM yAvat sarve saudharmavAsino devA devyazca nirAnandA nirutsAhAstasthuH zakro'pi varjitagItanATya etAvatAM upasargANAM hetumatkRtA prazaMsaiveti mahAduHkhAkrAntacittaH karakamalavinyastamukho dInadRSTirvimanaskastasthau, tatazca bhraSTapratijJaM zyAmaMmukhaM AgacchantaM taM surAdhamaM nirIkSya zakraH parAGmukhIbhUya surAnityUcehaMho surA ! asau karmacaNDAlaH pApAtmA samAgacchati, asya darzanaM api mahApApAya bhavati, anenAsmAkaM bahu aparAddhaM, yardanenAsmadIyaH khAmI kadarthitaH, ayaM pApAtmA yathA asmatto na bhItastathA pAtakAdapi na bhItaH, tadapavitro'sau durAtmA zIghraM khargAnnirvAsyatAM, ityAdiSTaiH zakraM subhaTairnirdvayaM yaSTimuSTyAdibhistADyamAnaH sAGgulimoTanaM kRtAn surINAM AkrozAn sahamAnacaura iva sAzaGka itastato vilokayan nirvANAGgAra iva nistejA niSiddhakhilaparivAra ekAkI alarkazveva devalokAnniSkAsito mandaracUlAyAM ekasAgarAvazeSaM Jain Educationonal saMgamakanivAsinaM 5 10 13 w.jainelibrary.org
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- cyA06 // 106 // AyuH samApayiSyati, tasyAgramahiSyazca dInAnanAH zakrAjJayA khabhartAraM anujagmuH / tataH svAmina-18 ekAdazI mAlambhikAyAM harikAntaH, zvetAmbikAyAM harissahazca vidyutkumArendrau priyaM praSTuM etau, tataH zrAva-IN caturmAsI styAM zakraH skandapratimAyAmavatIrya svAminaM vanditavAn , tato mahatI mahimapravRttiH, tataH kauzAmbyAM sAtapraznocandrasUryAvataraNaM, vANArasyAM zakro * rAjagRhe IzAno mithilAyAM janako rAjA dharaNendrazca priyaM 'bhigrahazca pRcchanti sma, tato vaizAlyAM ekAdazo varSArAtro (11) 'bhUt, tatra bhUtaH priyaM pRcchati, tataH susumArapuraM gatastatra cmrotpaatH| tataH krameNa kauzAmbyAM gatastatra zatAnIko rAjA mRgAvatI devI vijayA pratihArI vAdInAmA dharmapAThaka sugupto'mAtyastadbhAryA nandA sA ca zrAvikA mRgAvatyAH vayasyA, tatra prabhuNA poSabahulapratipadi abhigraho jagRhe, yathA-dravyataH kulmASAn sUrpakoNasthAn kSetrataH ekaM pAdaM dehalyA antaH ekaM pAdaM bahizca kRtvA sthitA kAlato nivRtteSu bhikSAcareSu,bhAvato rAjasutA dAsatvaM prAptA muNDitamastakA nigaDitacaraNA rudatI aSTamabhaktikA ceddAsyati tadA gRhISyAmi, iya'bhigRhya pratyahaM bhikSAyai bhrAmyati, amAtyAdayo'nekAnupAyAn kurvanti na tvabhigrahaH pUryate, tadA ca zatAnIkena campA bhagnA, tatra ca dadhivAhanabhUpabhAryA dhAriNI tatputrI ca vasumatI dve api kenacit padAtinA banditayA gRhIte, tatra ca dhAriNI tvAM bhAyA~ kariSyAmIti pattivArtayA jihvAcarvaNena mRtA, tato vasumatI putrIti samAzvAsya kauzAmbyAM AnIya catu- // 106 // ppathe vikretuM sthApitA, tatra dhanAvahazreSThinA gRhItvA candaneti kRtAbhidhAnA putrItvena sthApitA'tIva priyA 27 Jain Education V R For Private & Personel Use Only XMw.jainelibrary.org
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ SONGS ca, ekadA ca khapAdau prakSAlayantyAstasyAH zreSThinA khayaM gRhItAM bhUluThadveNI nirIkSya mUlAnAmnI zreSThipatnI candanAdAgRhasvAminI tu iyameva yuvatirbhAvinI ahaM nirmAlyaprAyA iti viSaNNacittA tAM ziromuNDananigaDakSepaNapUrva naM kaTazalAyantramadhye niruddhaya kApi gatA, zreSThayapi kathamapi caturthe dine tacchuddhiM prApya yantraM udghAvya tAM tadavasthA kopasargaH dehalyAM saMsthApya sUrpakoNe kulmASAn arpayitvA nigaDabhaGgArtha lohakArAkAraNAya yAvadgatastAvadyadi ko'pi |bhikSurAgacchettarhi dattvA kulmASAn bhune iti cintayantyAM tasyAM bhagavAn samAgataH, sA'pi pramuditA gRhANedaM prabho iti jagau, tataH khAmI abhigrahe rodanaM nyUnaM nirIkSya nivRttaH, tato vasumatI aho asminnavasare bhagavAnIgatya kizcidapi agRhItvA nivRtta iti duHkhato ruroda, tataH pUrNAbhigrahaH khAmI kulmASAna agrahIt, atra kaviH-caMdanA sA kathaM nAma, bAleti procyate budhaiH ? / mokSamAdatta kulmASairmahAvIraM pratArya yA // 1 // tataH paJca divyAni jAtAni zakraH samAgataH devA nantuH kezAH zirasi saJjAtAH nigaDAni ca nupUrANi, tato mAtRkhasumaMgAvatyA milanaM, tatra ca sambandhitayA vasudhArAdhanaM AdadAnaM zatAnIkaM nivArya candanAjJayA / dhanAvahAya dhanaM dattvA vIrasya prathamA sAdhvI iyaM bhaviSyatItyabhidhAya zakrastirodadhe / tataH krameNa jRmbhikAgrAme zako nATyavidhi darzayitvA iyadbhirdinAnotpatti ityakathayat, tato meNDhikagrAme camarendraH priyaM papraccha, tataH SaNmAnigrAme svAmino bahiH pratimAsthasya pArce gopo vRSAn muktvA grAmaM praviSTaH, Agatazca pRcchatihAdevAye ! va gatA vRSabhAH, bhagavatA ca maune kRte ruSTena tena khAmikarNayoH kaTazalAke tathA kSipte yathA oM Jain Education a l For Private & Personel Use Only w ww.jainelibrary.org
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIlakarSaNa kharUpa kalpa.subo- |parasparaM lagnAgre, agracchedanAca adRzyAgre jAte, etacca karma zayyApAlakasya karNayostrapuprakSepeNa tripRSThabhave upA-1 parasara vyA06 rjitaM abhUt uditaM ca vIrabhave, zayyApAlako bhavaM bhrAntvA ayameva gopaH saJjAtaH, tataH prabhumadhyamApApAyAM vIrasAdhu gataH, tatra prabhu siddhArthavaNiggehe bhikSArthaM AgataM nirIkSya kharakavaidyaH svAminaM sazalyaM jJAtavAn , pazcAt sa // 107|| vaNik tena vaidyena sahodyAnaM gatvA saNDAsakAbhyAM te zalAke nirgamayati sma, tadAkarSaNe ca vIreNa ArATi-1 4stathA muktA yathA sakalamapi udyAnaM mahAbhairavaM babhUva, tatra devakulamapi kAritaM loka, prabhuzca saMrohiNyA auSadhyA nIrogo babhUva, vaidyavaNijau svarga jagmatuH gopaH saptamaM narakaM, evaM copasargAH gopena ArabdhAstenaiva niSThitAzca / eteSAM ca jaghanyamadhyamotkRSTavibhAga evaM-jaghanyeSUtkRSTaH kaTapUtanAzItaM, madhyameSUtkRSTaH kAlacakraM | utkRSTeSUtkRSTaH karNakIlakakarSaNaM, iti upsrgaaH| etAn sarvAn samyak sahate ityAdyuktameva // | (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) yata evaM parISahAn sahate tataH 'NaM' vAkyAlaGkAre zramaNo bhagavAn |mahAvIraH (aNagAre jAe) anagAro jAtaH, kiMviziSTaH ? (iriAsamie) I-gamanAgamanaM tatra samita:samyaka pravRttimAna (bhAsAsamie) bhASA-bhASaNaM tatra samyakpravRttimAn (esaNAsamie) eSaNAyAMdvicatvAriMzadoSavarjitabhikSAgrahaNe samyakapravRttimAn (AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie) AdAne-grahaNe // 107|| | upakaraNAriti jJeyaM, bhANDamAtrAyAH-vastrAdyupakaraNajAtasya yadvA bhANDasya-vastrAdema'nmayabhAjanasya vA,mAtrasya ca-pAtravizeSasya yannikSepaNaM-mocanaM ca tatra samitaH pratyupekSya pramAya' mocanAt (uccArapAsavaNakhela S28 JainEducation inse For Private Personel Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ siMghANajallapAridvAvaNiyAsamie) uccAraH-purISaM prazravaNaM-mUtraM khelo-niSThIvanaM , sivAno-nAsikAnirgataM | vIrasya sAzleSma, jallo-dehamala: eteSAM yat pariSThApanaM-tyAgastatra samitaH-sAvadhAna:, zuddhasthaNDile pariSThApanAt, dhutve varNana etacca antyasamitidvayaM bhagavato bhANDasiGghAnAdyasambhave'pi nAmAkhaNDanArthamitthaM uktaM, evaM (maNasamie) manasaH samyaka pravartakaH (vayasamie) vacasaH samyaka pravartakaH ( kAyasamie) kAyasya samyak pravartakaH (maNagutte) azubhapariNAmAnivarttakatvAt manasi guptaH (vayagutte) evaM vacasi guptaH ( kAyagutte) kAye guptaH (gutte gutidie ) ata eva guptaH, guptAni indriyANi yasya sa guptendriyaH (guttabaMbhayArI) guptaM-vasatyAdinavavRttivirAjitaM evaMvidhaM brahmacarya caratIti guptabrahmacArI (akohe amANe amAe alobhe) krodharahitaH mAnarahitaH mAyArahitaHlobharahitaH (saMte) zAnto'ntavRttyA ( pasaMte) prazAnto bahivRttyA (uvasaMte) upazAnta:-a-12 ntabahizcobhayataH zAntaH, ata eva (parinivvuDe ) parinirvRtaH-sarvasantApavarjitaH (aNAsave) anAzravaH-15 pApakarmabandharahitaH hiMsAdyAzravadvAravirateH (amame ) mamatvarahitaH (akiMcaNe) akiJcana:, kinycnN-drvyaadi| tena rahitaH (chinnagaMthe) chinna:-tyakto hiraNyAdigrantho yena sa tathA (niruvaleve) nirupalepo dravyabhAvamalApagamena, tatra dravyamalaH zarIrasambhavo,bhAvamalaH karmajanitaH, atha nirupalepatvaM dRSTAntaiDhayati-(kaMsapAiva mukkatoe) kAMsyapAtrIMva muktaM toyamiva toya-leho yena sa tathA,yathA kAMsyapAtraM toyena na lipyate tathA bhagavAn 1 sAdhikamAsAdhikAd varSAdUrva vasrAdyabhAve'pi karacaraNAdiparAvarce caturthyAH sthaNDilAdibhAve cAntyAyAH samiteH sadbhAvaH ta eva (pato'nnaItyA (akohe amandiyaH (gula yasaH (kAya samyaka mAnA Jain Education For Private Personel Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ SCSC vIrasya sAdhutve varNanaM. nirAlambanaH, kasyApyodhAralala va suddhahiyae ) zAdasAlalayA kamalapatre jalalepo nalavAegajAe kalpa.subo-snehena na lIpyate ityarthaH, tathA (saMkho iva niraMjaNe) zaGkha iva niraJjano, raJjanaM-rAgAdyuparaJjanaM tena zUnyatvAt vyA06(jIve iva appaDihayagaI)jIva iva apratihatagatiH,sarvatrAskhalitavihAritvAt(gagaNamiva nirAlaMbaNe)gaganamiva nirAlambanaH, kasyApyodhArasya anapekSaNAt (vAuna apaDibaddhe) vAyuriva apratibaddhaH, ekasmin sthAne kaary||108|| vasthAnAbhAvAt (sArayasalilaM va suddhahiyae) zAradasalilamiva zuddhahRdayaH kAluSyAkalaGkitatvAt (pukkhaKarapattaM va niruvaleve) puSkarapatraM-kamalapatraM tadvannirupalepaH, yathA kamalapatre jalalepo na lagati tathA bhagavato'pi ke karmalepo na lagatItyarthaH (kummo iva guttidie ) kUrma iva guptendriyaH (khaggivisANaM va egajAe ) khaGgivi-1 pASANamiva ekajAtaH, yathA khagina:-zvApadavizeSasya viSANaM-zRGgaM ekaM bhavati tathA bhagavAnapi, rAgAdinA sahAyena ca rahitatvAt (vihaga iva vippamukke) vihaga iva vipramuktaH, muktaparikaratvAt aniyatanivAsAca (bhAraMDapakkhIva appamatte) bhAraNDapakSIva apramattaH, bhAraNDapakSiNoH kilaikaM zarIraM, yataH-ekodarAH pRthaggrIvAstripadA mrtybhaassinnH| bhAraNDapakSiNasteSAM, mRtibhinnaphalecchayA // 1 // te cAtyantaM apramattA eva jIvantIti tadupamA (kuMjaro iva soMDIre) kuJjara iva zauNDIraH, karmazatrUn prati zUraH ( vasabho iva jAyathAme) vRSabha iva jAtasthAmA-jAtaparAkramaH, svIkRtamahAvratabhArodvahanaM prati samarthatvAt (siMho iva duddharise) siMha iva durddharSaH, parISahAdizvApadairajayyatvAt ( maMdaro iva appakaMpe) mandara iva-meruriva aprakampaH, upasargavAtaiH acalitatvAt (sAgaro iva gaMbhIre ) sAgara iva gambhIraH,harSaviSAdAdikAraNasadbhAve'pi avi ti samaya iva maharitave'pi avi 25 // 10 // Jain Education in Smainelibrary.org
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRtakhabhAvatvAt (caMdo iva somalese) candra iva saumyalezyA, zAntatvAt (sUro iva dittatee) sUrya iva lAdIsatejAH, dravyato dehakAntyA bhAvato jJAnena (jacakaNagaM va jAyasve) jAtyakanakamiva jAtaM rUpaM-kharUpaM yasya sa tathA, yathA kila kanakaM malajvalanena dIsaM bhavati tathA bhagavato'pi kharUpaM karmamalavigamena atidIptaM astIti bhAvaH ( vasuMdharA iva sabaphAsavisahe) vasundharA iva-pRthvIva sarvasparzasahaH, yathA hi pRthvI zItoSNAdi sarva samatayA sahate,tathA bhagavAnapi (suhuahuAsaNe iva teyasA jalaMte) suSTu huto-ghRtAdibhiH sikta evaMvidho yo hutAzana:-agnistadvattejasA jvalan (natthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibaMdhe bhavai) nAstyayaM pakSo yattasya bhagavataH kutrApi pratibandho bhavati, tasya bhagavataH kutrApi pratibandho nAstIti bhAvaH (se ya paDibaMdhe caubihe paNNatte) sa ca pratibandhaH caturvidhaH prajJaptaH (taMjahA) tadyathA-(daghao khittao kAlao bhAvao) dravyataH kSetrataH kAlataH bhAvatazca (davaosacittAcittamIsiesu davesu) dravyatastu prativandhaH sacittacittamizriteSu dravyeSu, sacittaM vanitAdi acittaM AbharaNAdi mizraM liGkAravanitAdi teSu, tathA (khittao gAme vA) kSetrataH kApi grAme vA (nayare vA) nagare vA (arapaNe vA) araNye vA (khitte vA) lA kSetraM-dhAnyaniSpattisthAnaM tatra vA (khale vA) khalaM-dhAnyatuSapRthakkaraNasthAnaM tatra vA (ghare vA ) gRhe vA (aMgaNe) aGgaNaM-gRhAgrabhAgastatra vA (nahe vA) nabha:-AkAzaM tatra vA, tathA ( kAlao samae vA) kAlataH | samaya:-savesUkSmakAla: utpalapatrazatavedhajINepadRzATikApATanAdidRSTAntasAdhyastana vA (AvaliyAe vaa)| Jain Education Interational For Private & Personel Use Only HODainelibrary.org
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subovyA0 6 // 109 // Jain Education Inter AvalikA- asaGkhyAtasamayarUpA ( ANapANue vA ) AnaprANau - ucchvAsa niHzvAsakAlaH ( thove vA ) stoka:saptocchvAsamAnaH (khaNe vA ) kSaNe- ghaTikA SaSThabhAge vA (lave vA) lavaH - saptastokamAnaH (muhutte vA) muhUrttaHsaptasaptatilavamAnaH (ahorate vA pakkhe vA mAse vA uU vA ayaNe vA saMvacchare vA ) ahorAtre vA pakSe vA mAse vA Rtau vA apane vA saMvatsare vA ( aNNayare vA dIhakAlasaMjoe ) anyatarasmin vA dIrghakAlasaMyoge - yugapUrvAGgapUrvAdI (bhAvao) bhAvataH ( kohe vA, mANe vA, mAyAe vA, lobhe vA, bhae vA, hAse vA ) krodhe vA mAne vA mAyAyAM vA lobhe vA bhaye vA hAsye vA (pijje vA, dose vA, kalahe vA, anbhakkhANe vA ) premNi vA-rAge vA, dveSe - aprItau kalahe - vAgyuddhe abhyAkhyAne mithyAkalaGkadAne (pesunne vA, paraparivAe vA ) paizunye- pracchannaM paradoSaprakaTane para parivAde viprakIrNa parakIyaguNadoSaprakaTane ( arairaI vA, mAyAmose vA) mohanIyodayAcittodvego'ratiH ratiH - mohanIyodayAMcittaprItistaMtra, mAyayA yuktA mRSA mAyAmRSA tatra (micchAdaMsaNasalle vA) mithyAdarzanaM - mithyAtvaM tadeva anekaduHkhahetutvAcchatyaM mithyAdarzanazalyaM tatra ( tassa NaM bhagavaMtassa no evaM bhavai ) tasya bhagavataH evaM pUrvoktasvarUpeSu dravya 1 kSetra 2 kAla 3 bhAveSu 4 kutrApi pratibandho naivastIti // ( 118 ) // ( se NaM bhagavaM ) sa bhagavAn ( vAsAvAsaM vajjaM ) varSAvAsaH - caturmAsI tAM varjayitvA ( aTTha gimha he maMtie mAse) aSTau grISma hemanta sambandhino mAsAn (gAme egarAie ) grAme ekarAtrikaH - ekarAtrivasanakhabhAvaH bhagavataH pratibandhA bhAvaH sU. 118 20 25 // 109 // 28 jainelibrary.org
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAkha yasya sa tathA raNayorviSaye niravakAGko abhuTTie) abhyuti (nagare paMcarAie) nagare pazcarAtrikA, punaH kiMvi0? (vAsIcaMdaNasamANakappe) vAsI-sUtradhArasya kASThacche|danopakaraNaM,candana-prasiddhaM tayordvayorviSaye samAnasaGkalpa:-tulyAdhyavasAyaH, punaH kiMvi0? (samatiNamaNi| leTUkaMcaNe) tRNAdIni-pratItAni.navaraM leSTuH-pASANaH, samAni-tulyAni tRNamaNileSThukAJcanAni yasya sa tathA (samasuhadukkhe ) same sukhaduHkhe yasya sa tathA (ihaparalogaapaDibaddhe) ihaloke paraloke ca apratibaddhaH, 4 ata eva (jIviyamaraNe niravakaMkhe) jIvitamaraNayorviSaye niravakAlo-vAJchArahitaH (saMsArapAragAmI) saMsArasya pAragAmI (kammasattunigghAyaNaTTAe) karmazatrunirghAtanArtha (anbhuTTie) abhyutthitaH-sodyamaH ( evaM ca NaM viharaha) evaM-anena krameNa sa bhagavAn viharati-Aste // (119) // | (tassa NaM bhagavaMtassa) tasya bhagavataH (aNuttareNaM nANeNaM) anuttareNa-anupamena. jJAnena (aNuttareNaM dsnnennN)| anupamena darzanena (aNuttareNaM cAritteNaM) anupamena cAritreNaM (aNuttareNaM AlaeNaM) anupamena AlayenastrISaNDhAdirahitavasatisevanena (aNuttareNa vihAraNaM) anupamena vihAreNa-dezAdiSu bhramaNena (aNuttareNaM vIrieNaM) anupamena vIryeNa-parAkrameNa (aNuttareNaM ajaveNaM) anupamena ArjavaM-mAyAyA abhAvastena (aNuttareNaM maddaveNaM) anupamena mAIvaM-mAnAbhAvastena (aNuttareNaM lAghaveNaM) anupamena lAghavaM-dravyataH | alpopadhitvaM bhAvato gauravatrayatyAgastena (aNuttarAe khaMtIe) anupamayA kSAntyA-krodhAbhAvena (aNuttarAe muttIe ) anupamayA muttyA-lobhAbhAvena (aNuttarAe guttIe) anupamayA guptyA-manoguptyAdikayA Jain Education in HD For Private & Personel Use Only MAjainelibrary.org
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvIravihArarIti, dvAdazavapItaphA kevalaM sa.119. 120 kalpa.subo-(aNuttarAe tuTThIe) anupamayA tuSTyA-manaHprasattyA (aNuttareNaM saccasaMjamatavasucariyatti ) anupamena satyaM vyA06 saMyamaH-prANidayA, tapo-dvAdazaprakAra eteSAM yatsucaritaM-sadAcaraNaM tena kRtvA (sovaciyaphalanivANamaggeNaM) // 110 // sopacayaM-puSTa phalaM-muktilakSaNaM,yasya evaMvidho yaH parinirvANamArgo-ratnatrayarUpastena, tadevaM uktena sarvaguNa- samUhena (appANaM bhAvemANassa) AtmAnaM bhAvayato (duvAlasa saMvaccharAI viikatAI) dvAdaza saMvatsarA vyatikrAntAH, te caivaM-ekaM SaNmAsakSapaNaM 6.dvitIyaM SaNmAsakSapaNaM paJcadinanyUnaM 11-25,nava caturmAsakSa|paNAni 47-25,dve trimAsakSapaNe 53-25, dve sArddhadvimAsakSapaNe 58-25, SaT dvimAsakSapaNAni 70-25. dve sArddhakamAsakSapaNe 73.25, dvAdaza 12 mAsakSapaNAni 85-25,dvAsaptatiH 72 pakSakSapaNAni 121-25, bhadrapratimA dinadvayamAnA, mahAbhadrapratimA dinacatuSkamAnA, sarvatobhadrapratimA dazadinamAnA 122-11 ekonatrizadadhikaM zatadvayaM SaSThAH 137-19.dvAdaza aSTamAH 138-25,ekonapazcAzadadhikaM zatatrayaM pAraNAnAM 150-14 dIkSAdinaM 150-15, tatazcedaM jAtaM bArasa ceva ya vAsAmAsA cha cceva addhmaasNc| vIravarassa bhagavao eso chaumatthapariAo // 1 // idaM ca sarva tapo bhagavatA nirjalameva kRtaM, na kadApi ca nityabhaktaM caturthabhaktaM ca kRtaM, evaM ca (terasamassa saMvaccharassa) trayodazasya saMvatsarasya (aMtarA vahamANassa) antarA-madhye vartamAnasya (je se gimhANaM) yo'sau grISmakAlasya (dacce mAse cautthe pakkhe) dvitIyo mAsaH caturthaH pakSaH ( vaisAhasuddhe) 1 dvAdazaiva ca varSANi mAsAH SaDeva ardharmAsazca / vIravarasya bhagavataH eSa chadmasthaparyAyaH // 1 // bhadrapatimA dinacatuSNAni 85.26,bAsamatiH' para dvimAsakSapaNAni caTamAsakSa- // 11 // 27 Jan Education For Private Personel Use Only N wjainelibrary.org
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education In vaizAkha zuklapakSaH ( tassa NaM vesAhasuddhassa dasamIpakkheNaM) tasya vaizAkhazuddhasya dazamI divase ( pAINagAmiNIe chAyAe) pUrvagAminyAM chAyAyAM satyAM (porisIe abhinivihAe ) pAzcAtyapauruSyAM abhinirvRttAyAMjAtAyAM satyAM, kIdRzAyAM ? ( pamANapattAe ) pramANaprAptAyAM, na tu nyUnAdhikAyAM ( suvaeNaM divaseNaM ) suvratanAmake divase ( vijaeNaM muhutteNaM) vijayanAni muhUrtte ( jaMbhiyagAmassa nagarassa bahiyA ) jRmbhika - grAmanAmakasya nagarasya bahistAt (ujjuvAluyAe naIe tIre) RjuvAlukAyAH nadyAH tIre (veyAvattasya ceiyarasa) vyAvRttaM nAma jIrNa evaMvidhaM yacaityaM - vyantarAyatanaM tasya (adUra sAmaMte) nAtidUre nAtisamIpe ityarthaH (sAmAgassa gAhAvaissa) zyAmAkasya gRhapate:- kauTumbikasya (kaTThakaraNaMsi) kSetre (sAlapAyavassa ahe) sAlapAdapasya adho ( godohiyAe ) godohiyA ( ukkuDiyanisijAe ) utkaTikayA niSadyayA ( AyAvaNAe AyAvemANassa ) AtApanayA AtApayataH prabhoH (chaNaM bhatteNaM apANaeNaM ) SaSThena bhaktena jalarahitena ( hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM ) uttarAphalgunInakSatre candreNa yogaM upAgate sati ( jhANaMtariyAe vadyamANassa ) dhyAnasya antare - madhyabhAge varttamAnasya, ko'rthaH :- zukladhyAnaM caturdhA - pRthaktatvavitarka savicAraM 1 ekatvavitarka avicAraM 2 sUkSmakriyaM apratipAti 3 ucchinnakriyaM anivartti 4, eteSAM madhye Ayabhedadvaye dhyAte ityarthaH ( anaMte ) anantavastuviSaye ( aNuttare ) anupame ( nivAghAe ) nirvyAghAte bhittyAdibhiraskhalite ( nirAva 10 13 jainelibrary.org
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subopA0 6 // 111 // raNe ) samastAvaraNarahite ( kasiNe ) samaste ( paDipuNNe ) sarvAvayavopete ( kevalavaranANadaMsaNe samutpanne evaMvidhe kevalavarajJAnadarzane samutpanne // ( 120 ) // (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) tato- jJAnotpattyanantaraM zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( arahA jAe ) arhan jAta:- azokAdiprAtihAryapUjAyogyo jAtaH punaH kIdRzaH ? ( jiNe kevalI sadhannU saGghadarisI ) jino - rAgadveSajetA kevalI sarvajJa sarvadarzI ( sadevamaNuAsurassa logassa ) devamanujAsurasahitasya lokasya ( pariyAyaM jANai pAsa ) paryAyaM ityatra jAtAvekavacanaM, tataH paryAyAn jAnAti pazyati ca-sAkSAt karoti, tarhi kiM devamanujAsurANAM eva paryAyamAtraM eva jAnAtItyAha - ( sabaloe saGghajIvANaM ) sarvaloke sarvajIvAnAM ( AgaI gaI ThiI cavaNaM uvavAyaM ) AgatiM bhavAntarAt, gatiM ca bhavAntare, sthitiM tadbhavasatkaM AyuH, kAyasthitiM vA, cyavanaM devalokAntiryagnareSu avataraNaM, upapAto- devaloke narakeSu votpattiH (takkaM maNo ) teSAM sarvajIvAnAM sambandhi tatkaM - IdRzaM yanmanaH ( mANasiyaM ) mAnasikaM - manasi cintitaM ( bhuttaM ) bhuktaM, azanaphalAdi (kaDaM ) kRtaM, cauryAdi ( paDiseviyaM ) pratisevitaM maithunAdi ( AvikammaM ) AviH karma-prakaTakRtaM (rahokammaM ) rahaH karma-pracchannaM kRtaM etat sarvaM sarvajIvAnAM bhagavAn jAnAtIti yojanA, punaH kiMvi0 prabhuH ? ( arahA ) na vidyate rahaH pracchannaM yasya, tribhuvanasya karAmalakavad dRSTatvAt, arahAH (arahastabhAgI ) Jain Education Internationa | kevalajJAna phalam sU. 121 // 111 // 25 jainelibrary.org
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahasya-ekAntaM tanna bhajate iti arahasyabhAgI, jaghanyato'pi koTIsurasevyatvAt (taM taM kAlaM maNavayakAyajoge) tasmin tasmin kAle manovacanakAyayogeSu yathArha ( vaTTamANANaM) vartamAnAnAM (sabaloe savajIvANaM) sarvaloke sarvajIvAnAM (savabhAve jANamANe pAsamANe viharaha) sarvabhAvAn-paryAyAn jAnan pazyaMzca viha-18 rati, 'sabajIvANaM' ityatra akAraprazleSAt sarvAjIvAnAM-dharmAstikAyAdInAmapi sarvaparyAyAn jAnan pazyaMzca viharatIti vyAkhyeyam // (121) // | itazca tasminnavasare militeSu surAsureSu sthale vRSTimiva niSphalAM dezanAMkSaNaM dattvA prabhuH apApApuryA mahAse-18 navane jagAma, tatra ca yajJaM kArayataH somilaviprasya gRhe bahavo brAhmaNAH militAH santi, teSu ca indrabhUti 1agnibhUti 2 vAyubhUti 3 nAmAnastrayaH sahodarAzcaturdazavidyAvizAradAH krameNa jIva 1 karma 2 tajjIvataccha-18 rIra 3 sandehavantaH pazcazataparivArAH santi, evaM vyaktaH 4 sudharmA 5 ceti dvau dvijo tAvatparivArau tathaiva vidvAMsI,kramAt paJca bhUtAni santi na veti 4 yo yAdRzaH sa tAdRzaH 5 iti ca sandehavanto, tAdRzau eva ca maNDita 6 mauryaputra 7 nAmAnI bAndhavI sArdhatrizataparivArau kramAt bandha 6 deva7 viSayakasandehavantI, tathA akampito 8'calabhrAtA 9 metAryaH 10 prabhAsa 11 zceti catvAro dvijAH pratyekaM trizataparivAra krameNa nairayika 8 puNya 9paraloka 10 mokSa 11 sandehabhAjastogatAH santi, Jain Education Interminal IN For Private & Personel Use Only G ainelibrary.org
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA06 // 112 // zrIpati umApati vidyA madhara lakSmIdhara piNyA-vijAH anye'pi upAdhyA parasparaM na pRcchanti, evaM gaNapati jayadeva, yAsa-viSNu mukunda govinda pazaGkara Izvara zivajI / ityAdayo milita harizaGkara trikama josI pAlakRSNa yadurAma rAma rAmAcI sukhadeva gaGgApati gaurIpAlana 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 10 / 11 gaNadharA | nAma datiH agnibhatiH vAyabhatiH vyaktaH sudharmA maNDitaHmauryaputraH akampitaH acalabhrAtA metAyeM prabhAsaH tatsaMzayAparivAra 500 - 500 500 / 500 | 500 / 350 350 / 300 300 300 300 : I . | zaGkA jIvaH karma tajjIva0 bhUtAni yoyAdRzaH bndhH| devaH / nArakaH / puNyaM paralokaH mokSaH jamelApakA te caikAdazApi dvijA ekaikasandehasadbhAve'pi sarvajJatvAbhimAnakSatibhayAt parasparaM na pRcchanti, evaM ete tatparivArabhUtAzca catuzcatvAriMzacchatAni dvijAH anye'pi upAdhyAya-zaGkara Izvara zivajI jAnI-gaGgAdhara mahIdhara bhUdhara lakSmIdhara piNDyA-viSNu mukunda govinda puruSottama nArAyaNa duve-16 zrIpati umApati vidyApati gaNapati jayadeva, vyAsa-mahAdeva zivadeva mUladeva sukhadeva gaGgApati gaurIpati | trivADI-zrIkaNTha nIlakaNTha harihara rAmajI-bAlakRSNa yadurAma rAma rAmAcArya rAula-madhusUdana narasiMha kamalAkara somezvara harizaGkara trikama josI-pUno rAmajI zivarAma devarAma govindarAma raghurAma udirAma ityAdayo militAH santi / atrAntare ca bhagavannamasyArtha AgacchataHmurAsurAn vilokya te cintayanti-aho! yajJasya mahimA ! yadete surAH sAkSAtsamAgatAH, atha tAn yajJamaNDapaM vihAya prabhupArzva ca gacchato vijJAya dvijA viSeduH, tato'mI sarvajJaM vandituM yAntIti janazrutyA zrutvA indrabhUtiH saamrssshcintyaamaasivaan-aho!|||112|| mayi sarvajJe satyapi aparo'pi sarvajJaM khaM khyApayati, duHzravaM etatkarNakaTu kathaM nAma zrUyate ?, kizca-kadAcit | 27 For Private Personel Use Only Iov.jainelibrary.org
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ ko'pi mUrkhaH kenacirbhUrtena vaJcyate, anena tu surA api vaJcitAH, yadevaM yajJamaNDapaM mAM sarvajJaM ca vihAya 3 tatsamIpaM gacchanti / aho! surAH kathaM bhrAntAstIrthAmbha iva vAyasAH / kamalAkaravar3ekA, makSikAzcandanaM yathA // 1 // karabhA iva sadRkSAn , kSIrAnaM zUkarA iva / arkasyAlokavad ghUkAstyaktvA yAgaM prayAnti yat // 2 // athavA yAdRzo'yaM sarvajJastAdRzA evaite, anurUpa eva saMyogaH, yataH-pazyAnurUpamindidireNa mAkandazekharo mukhrH| apica picumandamukule,maukulikulamAkulaM milati // 1 // tathApi nAhaM etasya sarvajJATopaM sahe, yata-vyoni sUryadvayaM kiM syAda, guhAyAM kesaridvayam / pratyAkAre ca khaDgI dvau, kiMsarvajJAvahaM sc?||1|| tato bhagavantaM vanditvA pratinivartamAnAn sopahAsaM janAn papraccha-bho! bho ! dRSTaH sa sarvajJaH? kIdRgarUpaH? kiMkharUpaH? iti, janaistu-yadi trilokIgaNanAparA syAt, tasyAH samAptiryadi nAyuSaH syAt / pAreparAyaM gaNitaM yadi syAt, gaNeyaniHzeSaguNo'pi sa syAt // 1 // ityAdhukte sati sa dhyau-nUnameSa mahAdhUrtoM, mAyAyAH kulamaMdiram / kathaM lokaH samasto'pi, vibhrame pAtito'munA ? // 2 // na kSame kSaNamAtraM tu, taM sarvajJa, kadAcana / tamaHstomamapAkA, sUryo naiva pratIkSate // 3 // vaizvAnaraH karasparza, kesarolluMcanaM hriH| kSatri-11 yazca ripukSepaM, na sahate kadAcana // 4 // mayA hi yena vAdIMdrAstUSNIM saMsthApitAH same / gehezUrataraH ko'sau, sarvajJo matpuro bhavet ? ||5||shailaa yenAgninA dagdhAH, puraH ke tasya pAdapAH / utpATitA gajA yena, kAST vAyostasya puMbhikAH? // 6 // kiMca-gatA gauDadezodbhavA dUradeza, bhayAjarjarA gaurjraastraasmiiyuH| mRtA Jan Education For Private &Personal use Only V w.jainelibrary.org
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ // pIlayatastilabhU kalpa.subo-mAlavIyAstilAMgAstilaMgodbhavA jajJire paMDitA mayena // 7 // are lATajAtAH ka yAtAH praNaSTAH, paTiSTA vyAH 6 api drAviDA vIDayorH / aho vAdilipsA''ture mayyamuSmin, jagatyutkaTaM vAdidurbhikSametat // 8 // tasya marmAgre ko'sau, vAdI sarvajJamAnamudahati ? / iti tatra gaMtumutkaM, tamagnibhUtirjagAdevaM // 9 // kiM tatra ramarSaH // 113 // vAdikITe,tava prayAsena ? yAmi baMdho'ham / kamalonmUlanahetoMrnetavyaH kiM sureMdragajaH ? // 10 // akathayadatheMdrabhUzatiryadyapi macchAtrajayya evAsau / tadapi pravAdinAma.zrutvA sthAtuM na zaknomi // 11 // pIlayatastilaH kazcit, dalatazca yathA kaNaH / sUDayatastRNaM kiMcidagasteH pivataH srH|| 12 // mardayatastuSaH ko'pi, tadvadeSa mamA18bhavat / tathApi sAsahirna hi, mudhA sarvajJavAdinam // 13 // ekasminnajite yasmin , sarvamapyajitaM bhavet / / ekadA hi satI lupsazIlA syAdasatI sadA // 14 // citraM caiva trijagati,sahasrazo nirjite mayA vaadH| | kSipracaTasthAlyAmiva kaMkaTuko'sau sthito vAdI // 15 // asminnajite sarva jagajjayodbhUtamapi yazo nazyet / / alpamapi zarIrasthaM.zalyaM prANAn viyojayati // 16 // yataH-chidre khalpe'pi potaH kiM, pAthodhau na nimajati ? / ekasminniSTake kRSTe, durgaH sarvo'pi pAtyate // 17 // ityAdi viciMtya viracitadvAdazatilakaH kharNaya 16 25 jJopavItavibhUSitaH sphArapItAMbarADaMbara: kaizcitpustakapANibhiH kaizcitkamaMDalupANibhiH kaizciddarbhapANibhiH sarakhatIkaMThAbharaNa vAdivijayalakSmIzaraNa vAdimadagaMjana vAdimukhabhaMjana vAdigajasiMha vAdIzvaralIha vAdi & // 113 // siMhaaSTApada vAdivijayavizada vAdibaMdabhUmipAla vAdiziraHkAla vAdikadalIkRpANa vAditamobhAna vAdi ha, mudhA sarvajJavAtaH srH||12 ehi satI la Jan Education For Private Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ godhUmagharaTTa marditavAdimaraTa vAdighadamudgara vAdighUkabhAskara vAdisamudrAgaste vAditarUnmUlanahastin vAdisura sureMdra vAdigaruDagoviMda vAdijanarAjAna vAdikaMsakAhAna vAdihariNahare,vAdijvaradhanvaMtare vAdiyUthamalla vAdihRdayazalya vAdigaNajIpaka vAdizalabhadIpaka vAdicakracUDAmaNe paMDitaziromaNe vijitAnekavAda sarasvatIlabdhaprasAda ityAdibirudabaMdamukharitadikaca paMcabhiH chAtrazataiH parivRta iMdrabhUtiH vIrasamIpaM gacchazcitayAmAsa-aho dhRSTena anena kimetat kRtaM? yadaihaM sarvajJATopenaprakopitaH,yataH kRSNasarpasya maMDUkazcapeTAM daatumuNdytH| AkhU radaizca mArjaradaMSTrApAtAya saadrH||1|| vRSabhaH svagajaM zaMgaiH, prahAM kAMkSati dutam / dvipaH parvatapAtAya, daMtAbhyAM yatate rayAt // 2 // zazakaH kesariskaMdhakesarAM RSTamIhate / madRSTau yadasau sarvavittvaM khyApayate jane // 3 // zeSazIrSamaNi lAtuM, hastaH svIyaH prsaaritH| sarvajJATopato'nena, yadahaM parikopitaH // 4 // samIrAbhimukhasthena, vAgnilito'munA / kapirkacchUlatA dehe, saukhyAyAliMgitA nanu // 5 // bhavatu, kiMmetena ?, adhunA niruttarIkaromi, yataH tAvadgarjati khadyotastAvadgarjati caMdramAH / udite tu sahasAMzI, na khadyoto na cNdrmaaH||6|| sAraMgamAtaMgaturaMgapUgaH, palAyyatAmAzu vanAdamuSmAt / sATopakopasphu-1 TakesarazrImRgAdhirAjo'yamupeyivAn yat // 7 // mama bhAgyabharAdyadvA, vAdyayaM smupsthitH| adya tAM rasanA| kaMDUmapaneSye vinizcitam // 8 // lakSaNe mama dakSatvaM, sAhitye saMhatA mtiH| tarke karkazatA'tyartha, va zAstre nAsti me zramaH 1 // 9 // yamasya mAlavo dare, kiM syAt? ko vA vacakhinaH / apoSito raso? nUnaM, kimajeyaM ca Jain Education For Private & Personel Use Only V ww.jainelibrary.org
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 6 // 114 // Jain Education In cakriNaH 1 // 10 // abhedyaM kimu vajrasya, kimasAdhyaM mahAtmanAm / kSudhitasya na kiM khAyaM kiM na vAcyaM khalasya ca 1 // 11 // kalpadrUNAmaideyaM kiM, nirviNNAnAM kimetyajam ? / gacchAmi tarhi tasyAMte, pazyAmyetatparAkramam // 12 // tathA mamApi trailokyajitvarasya mahaujasaH / ajeyaM kimivAstIha, tadgacchAmi jayAyaimum // 13 // ityAdi ciMtayan prabhumavekSya sopAnasaMsthito dadhyau / kiM brahmA kiM viSNuH, sadAzivaH zaMkaraH kiM vA ? // 14 // cadraH kiM ? sa na yatkalaMkakalitaH sUryo'pi no tIvraruka, meruH kiM ? na sa yannitAMtakaThino, viSNuH ? na yat so'sitaH / brahmA kiM ? na jarAturaH sa ca jarAbhIruH ? na yatso'tanuH, jJAtaM doSavivarjitAkhila guNAkIrNo'ntimastIrthakRt // 15 // hemasiMhAsanAsInaM surarAjaniSevitam / dRSTvA vIraM jagatpUjyaM, ciMtayAmAsa cetasi // 16 // kathaM mayA mahattvaM hA, rakSaNIyaM purA'rjitam ? / prAsAdaM kIlikAhetorbhaktuM ko nAma vAMchati // 17 // ekenAvijitenApi, mAnahAnistu kA mama ? / jagajjaitrasya kiM nAma, kariSyAmi ca sAMpratam ? // 18 // avicAritakAritvamaho me mandadurddhiyaH / jagadIzAvatAraM yat jetumenaM samAgataH // 19 // asyAgre'haM kathaM vakSye ?, pArzve yAsyAmi vA katham ? / saMkaTe patito'smIti, zivo rakSatu me yazaH // 20 // kathaMci - dapi bhAgyena, cedbhavedatra me jayaH / tadA paMDitamUrddhanyo, bhavAmi bhuvanatraye // 21 // ityAdi ciMtayanneva, sudhAmadhurayA girA / AbhASito jineMdreNa, nAmagotroktipUrvakam // 22 // he gautameMdrabhUte ! tvaM, sukhenAgatavAnasi / ityukte'ciMtayadvetti, nAmApi kimasau mama 1 // 23 // jagatritayavikhyAtaM, ko vA nAma na vetti mAm ? / jana zrIvIrapArzve gamanam 20 25 // 114 // 28 jainelibrary.org
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama gaNadharaH syAbAlagopAlaM, pracchannaH kiM divAkaraH // 24 // prakAzayati guptaM cet, saMdehaM me manaHsthitam / tadA jAnAmi sarvajJamanyathA tu na kiMcana // 25 // ciMtayaMtamiti proce, prabhuH ko jiivsNshyH| vibhAvayasi no vedapadArtha zRNu tAnyatha // 26 // samudro madhyamAna: kiM ?, gaMgApUro'thavA kimu ? / AdibrahmadhvaniH kiM vA ?, vIraveddhvanirvabhau // 27 // vedapadAni ca-vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhyaH samutthAya tAnyevAna vinazyati, na pretyasaMjJA'stI ti, tvaM tAvat eteSAM padAnAM artha evaM karoSi-yat vijJAnaghano-gamanAgamanAdiceSTAvAn AtmA etebhyo bhUtebhyaH-pRthivyaptejovAyvAkAzebhyaH,samutthAya-prakaTIbhUya . madyAMgeSu madazaktiriva, tatastAni-bhUtAnyeva anu vinazyati-tatraiva vilayaM yAti jale bubuda iva, tato bhUtAMtiriktasya Atmano'bhAvAt na pretyasaMjJAsti-mRtvA punarjanma nAstIti, paraM ayukto'yamarthaH, zRNu tAvadeteSAM artha-vijJAnaghana iti koQ: ?-vijJA-|| naghano-jJAnadarzanopayogAtmakaM vijJAnaM tanmayatvAdAtmA'pi vijJAnaghanA, pratipradeza anaMtajJAnaparyAyAtmaka-18 tvAt, sa ca vijJAnaghana:-upayogAtmaka AtmA, kathaMcidbhUtebhyastadvikArebhyo vA ghaTAdibhyaH samuttiSThate-utpadyate ityarthaH, ghaTAdijJAnapariNato hi jIvo ghaTAdibhya eva hetubhUtebhyo bhavati, ghaTAdijJAnapariNAmasya ghaTAdi|vastusApekSatvAt, evaM ca etebhyo bhUtebhyo-ghaTAdivastubhyastattadupayogatayA jIvaH samutthAya-samutpadya tAnyeva anu vinazyati, ko'rthaH 1-tasmin ghaTAdau vastuni naSTe vyavahite vA,jIvo'pi tadupayogarUpatayA nazyati,anyoIpayogarUpatayA utpadyate.sAmAnyarUpatayA vA avatiSThate, tatazca na pretyasaMjJAsti, ko'rthaH 1-na prAktanI ghaTAdhu 93020201292027 Seady For Private & Personel Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA06 // 115 // payogarUpA saMjJA avatiSThate, vartamAnopayogena tasyA nAzitatvAditi, aparaM ca sa vai ayaM AtmA jJAnamaya dvitIya ityAdi, tathA 'dadada', ko'rthaH ?-damo dAnaM yA iti dakAratrayaM yo vetti sa jIvaH, kiMca-vidyamAnabhoktRkA gaNadharaH idaM zarIraM, bhogyatvAt , odanAdivat ityAyanumAnenApi, tathA-kSIre ghRtaM tile tailaM, kASThe'gniHsaurabhaM sume / caMdrakAMte sudhA yadbat , tathA''tmAgagataH pRthaka // 1 // evaM ca prabhuvacanaiH chinnasaMdehaH zrIiMdrabhUtiH paMcazataparivAraH pravrajitaH, tatkSaNAca 'upanneha vA (1) vigamei vA (2) dhuvei vA (3)' iti prabhuvadanAMtripadI prApya dvAdazAMgI racitavAn / iti prthmgnndhrH1|| 20 | taM ca pravrajitaM zrutvA, dadhyau tdbaandhvo'prH| api jAtu dravedadrirhimAnI prajvaledapi ||1||vhniH zIta: sthiro vAyuH, saMbhavenna tu bAMdhavaH / hArayediti papraccha, lokArnazraddadhad bhRzam // 2 // tatazca nizcaye jAte, ciMtayAmAsa cetasi / gatvA jitvA ca taM dhUrta, vAlayAmi sahodaram // 3 // so'pyevamAgataH zIghra, prbhunnaa''bhaassitstthaa| saMdehaM tasya cittasthaM, vyktiikRtyaavddvibhuH||4||he gautamaugnibhUte! kA, saMdehastava karmaNaH ? kathaM vA vedatatvArtha, vibhAvayasi na sphuTam ||5||s cAyaM-puruSa evedaM niM sarvaM yadbhUtaM yaca bhAvyaM' ityAdi, tatra 'niM' iti vAkyAlaGkAre yad bhUtaM atItakAle yaca bhAvyaM bhAvikAle tat sarva idaM puruSa eva-Atmaiva, // 115 // evakAraH karmezvarAdiniSedhArthaH, anena vacanena yannarAmaratiryakaparvatapRthvyAdikaM vastu dRzyate tatsarvaM Atmaiva, tataH karmaniSedhaH sphuTa eva, kiMca-amUrtasya Atmano mUrtena karmaNA anugraha upaghAtazca kathaM bhavati?, yathA Jain Education in mednal For Private & Personel Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkAzasya candanAdinA maNDanaM khaGgAdinA khaNDanaM ca na sambhavati, tasmAt karma nAsti iti tava cetasi tRtIya varttate, paraM he agnibhUte ! nAyamarthaH samarthaH, yata imAni padAni puruSastutiparANi, yathA trividhAni vedapadAni:lA gaNadharaH kAnicidvidhipratipAdakAni yathA'vargakAmo'gnihotraM juhuyAdi'tyAdIni, kAnicit anuvAdaparANi yathA . 'dvAdaza mAsAH saMvatsara' ityAdIni, kAnicit stutiparANi yathA idaM puruSa eve'tyAdIni, tato'nena puruSasya mahimA pratIyate, na tu karmAdyabhAvaH, yathA-jale viSNuH sthale viSNuH, viSNuH parvatamastake / sarvabhUtamayo viSNustasmAdviSNumayaM jagat // 1 // anena vAkyena viSNormahimA pratIyate, na tu anyavastUnAM abhAvaH, kiJca-amUrsasyAtmano mUrttana karmaNA kathaM anugrahopaghAtau ?, tadapi ayuktaM, yat amUrtasyApi jJAnasya madyAdinA upaghAto, brAhayAdyauSadhena ca anugraho dRSTa eva, kiJca-karma vinA ekaH sukhI anyo duHkhI,ekaH prabhuranyaH kiGkara ityAdi pratyakSaM jagadvaicitryaM kathaM nAma sambhavatIti zrutvA gatasaMzayaH pravrajitaH iti dvitIyo gaNadharaH 2 // | atha vAyubhUtirapi tau prabajitau zrutvA yasya indrabhUtyagnibhUtI ziSyau jAtau sa mamApi pUjya eva, tadgacchAmyahamapi saMzayaM pRcchAmi iti so'pyAgataH, evaM sarve'pyAgatAH, bhagavatA'pi sarve'pi pratibodhitAH, tatkramazcIyaM-tajjIvataccharIre, sandigdhaM vAyubhUtinAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM, vedArtha kiM na bhAvayasi // 1 // yatA-vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhya' ityAdivedapadaiH bhUtebhyo jIvaH pRthag nAsti iti pratIyate, tathA 'satyena Jain Education in For Private & Personel Use Only TAmr.jainelibrary.org
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo labhyastapasA hyeSa brahmacaryeNa nityaM jyotirmayo hi zuddho. yaM pazyanti dhIrA yatayaH saMyatAtmAna ityAdi' caturthapaJcama vyaa06|| asyArtha:-eSa jyotirmayaH zuddha AtmA satyena tapasA brahmacaryeNa labhyaH-jJeya ityarthaH, ebhistu vedapadairbhUtebhya: gaNadharau pRthaka AtmA pratIyate, tatastava sandehaH yaduta yaccharIraM sa evAtmA anyo veti, paraM ayuktaM etat, yasmAt // 116 // 'vijJAnaghane'tyAdibhirapi padaiH asmaduktArthaprakAreNa AtmasattA prakaTaiva, iti tRtIyaH gaNadharaH 3 // __ pazcasu bhUteSu tathA,sandigdhaM vyaktasaMjJaka vibudham / Uce vibhUyathAsthaM vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1 // 'yena khamopamaM vai sakalaM ityeSa brahmavidhiraJjasA vijJeya' iti, asyArthaH-vai-nizcitaM sakalaM-etat pRthivyAdikaM khamopamaM asat, anena vedavacasA tAvadbhUtAnAM abhAvaH pratIyate, 'pRthvI devatA Apo devatA' ityAdibhistu bhUtasattA pratIyate iti sandehaH, paraM avicAritaM etat , yasmAt 'svapnopamaM vai sakalaM' ityAdIni padAni adhyAtmacintAyAM kanakakAminyAdisaMyogasya anityatvasUcakAni, na tu bhUtaniSedhaparANIti caturthaH gaNadharaH 4 // ___ yo yAdRzaH sa tAdRza, iti sandigdhaM sudharmanAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1NIA | yatA- puruSo vai puruSatvamaznute, pazavaH pazutvaM' ityAdIni bhavAntarasAdRzyapratipAdakAni, tathA 'zRgAlo vai eSa jAyate yaH sapurISo dahyate' ityAdIni bhavAntaravaisadRzyapratipAdakAni vedapadAni dRzyante, iti tava sandehaH, paraM nAyaM sundaro vicAro, yasmAt 'puruSo vai puruSatvamaznute' ityAdIni yAni padAni tAni manuSyo'pi Jain Education indiana For Private Personel Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ kazcinmArdavAdiguNopeto manuSyAyuHkarma badhdhvA punarapi manuSyo bhavati ityarthanirUpakANi na tu manuSyo SaSThasaptamau manuSya eva bhavatIti nizcAyakAni, tathA kathaM manuSyaH pazurbhavati ?, na hi zAlIbIjAdgodhUmAkuraH sambha-15 gaNadharau vatIti yA tava citte yuktiH pratibhAti sA'pi na samIcInA, yato gomayAdibhyo vRzcikAdyutpatterdarzanAt kAryavaisadRzyaM api sambhavatyeveti paJcamaH gnndhrH5|| ___ atha bandhamokSaviSaye,sandigdhaM maNDitAbhidhaM vibudham / Uce vibhuryathAsthaM, vedArtha kiM na bhAvayasi // 1 // yataH sa eSa viguNo vibhuna baddhyate saMsarati vA mucyate mocayati vA tvaM tAvat eteSAM padAnAM artha evaM karoSi-yat sa eSaH-adhikRto jIvaH, kathambhUto?-viguNaH-sattvAdiguNarahito. vibhu:-sarvavyApako,na baddhyate-puNyapApAbhyAM na yujyate, nakArasya sarvatra yojanAt na saMsarati-na saMsAre paribhramati, na mucyate karmaNA bandhAbhAvAt, nApyanyaM mocayati akartRkatvAt, paraM nAyaM arthaH samarthaH, kintu sa eSa AtmA, kiMviziSTo?viguNo-vigatacchAdmasthikaguNaH, punaH kIdRzo?-vikSu:-kevalajJAnavAn kevalajJAnasvarUpeNa vizvavyApakatvAt, evaMvidha AtmA puNyapApAbhyAM na yujyate iti susthaM, iti SaSThaH gaNadharaH 6 // | atha devaviSayasandehasaMyutaM mauryaputranAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM , vedArthaM kiM na bhAvayasi ? // 1 // yataH'ko jAnAti mAyopamAna gIrvANAn indrayamavaruNakuberAdIn ' iti padairdevaniSedhaH pratIyate, 'sa eSa yajJA. yudhI yajamAno'JjasA kharlokaM gacchati' iti padaistu devasattApratIyate iti tava sandehaH, paraM avicAritaM etat ,ISH For Private Personel Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo yata ete tvayA mayA ca pratyakSaM eva dRzyante devAH, yattu vede 'mAyopamAn' ityuktaM taddevAnAM api anitya- aSTamanavama vyA06 tvasUcakaM iti saptamaH gaNadharaH 7 // dazamA ___ atha nArakasandehAt,sandigdharmakampitaM vivudhamukhyam / Uce vibhuryathAsthaM vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1 // gaNadharA // 117 // yasmAt 'na ha vai pretya narake nArakAH santi' ityAdipadainArakAbhAvaH pratIyate, 'nArako vai eSa jAyate yaH zabAnnamaznAti' ityAdipadaistu nArakasattA pratIyate iti tava sandehaH, paraM'naha vai pretya narake nArakAH santi iti ko'rthaH 1-pretya-paraloke kecinnArakA meAdivat zAzvatA na santi, kintu yaH kazcit pApamocarati sa 20 nArako bhavati, athavA nArakA mRtvA'nantaraM nArakatayA notpadyante iti pretya nArakA na santItyucyate, iti / aSTamo gaNadharaH 8 // / atha puNye saMdigdhaM, dvijarmacalabhrAtaraM vibudhamukhyam / Uce vibhuryathAsthaM , vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1 // 18 tava sandehakAraNaM tAvat agnibhUtyuktaM 'puruSa evedaM niM sarva' ityAdi padaM, tatra uttaraM api tathaiva jJeyaM, tathA 'puNyaH puNyena karmaNA, pApaH pApena karmaNA' ityAdivedapadaiH puNyapApayoH siddhizca, iti navamaH gaNadharaH 9 // II atha parabhavasandigdhaM,metArya nAma paNDitapravaram / Uce vibhuryathArthaM ,vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1 // yattaH // 117 // va indrabhUtyuktaH 'vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhyaH' ityAdipadaiH paralokasandeho bhavati, paraM teSAM padAnAM artha asmaduktaprakAreNa vibhAvaya yathA sandeho nivartate, iti dazamaH gaNadharaH 10 // Sonese Jain Education a l FOujainelibrary.org
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education nirvANaviSaya sandehasaMyutaM ca prabhAsanAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM vedArthaM kiM na bhAvayasi ? // 1 // yUtaH - 'jarAmaryaM vA yadagnihotraM' anena padena nirvANAbhAvaH pratIyate, kathaM ?, yat agnihotraM tat jarAma, ko'rthaH ? - sarvadA karttavyaM, atra agnihotrasya sarvadA karttavyatA uktA, agnihotrakriyA ca nirvANakAraNaM na bhavati, zabalatvAt keSAJcidvadhakAraNaM keSAJcidupakArakAraNaM iti, tato mokSasAdharkAnuSThAnakriyAkAlasya anuktatvAnmokSo nAsti iti mokSAbhAvaH pratIyate, tathA 'dve brahmaNI veditavye, paramaparaM ca tatra paraM satyajJAnaM, anantaraM brahmeti' ityAdipadairmokSasattA pratIyate iti tava sandehaH, paraM avicAritaM etat yasmAt 'jarAmarya vA yadagnihotraM ' ityetra vAzabdo'pyarthe sa ca bhinnakramaH, tathA ca jarAmayai yAvat agnihotraM api kuryAt, ko'rthaH ?kazcitsvargAdyarthI yAvajjIvaM agnihotraM kuryAt, kazcinnirvANArthI agnihotraM vihAya nirvANasAdhakAnuSThAna maeNpi kuryAt, na tu niyamato'gnihotramevetyapizabdArthaH, tato nirvANasAdharkAnuSThAnakAlo'pyukta eva, tasmAdasti nirvANaM, ityekAdazaH gaNadhara H 11 // evaM catuJcatvAriMzacchatAni dvijAH pravrajitAH, tatra mukhyAnAM ekAdazAnAM tripadIgrahaNapUrvakaM ekAdazAGga:caturdazapUrvaracanA gaNadharapadapratiSThA ca tatra dvAdazAGgIracanAnantaraM bhagavAMsteSAM tadanujJAM karoti, zakrazca divyaM vajramayasthAlaM divyacUrNAnAM bhRtvA tribhuvanakhAminaH sannihito bhavati, tataH khAmI ratnamayasiMhAsanAdutthAya sampUrNA cUrNamuSTiM gRhNAti, tato gautamapramukhA ekAdazApi gaNadharA ISadevanatA anukrameNa tiSThanti, ekAdazo gaNadhara : 10 14 w.jainelibrary.org
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- devAstUryadhvanigItAdinirodhaM vidhAya tUSNIkAH zRNvanti, tato bhagavAn pUrva tAvat bhaNati-gautamasya dravya- tIrthAnujJA vyA06 guNaparyAyaistIrtha anujAnAmi' iti, cUrNAzca tanmastake kSipati, tato devA api cUrNapuSpagandhavRSTiM tadupari zrIvIracatukurvanti, gaNaM ca bhagavAn sudharmakhAminaM dhuri vyavasthApyanujAnAti, iti gnndhrvaadH|(121)| mAsakAni // 118 // | (teNaM kAleNaM)tasmin kAle (teNaM samaeNaM)tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (ahiaggAmaM nissAe) asthikagrAmasya nizrayA (paDhamaM aMtarAvAsaM) prathama varSArAnaM caturmAsItiyAvat ( vAsAvAsaM uvAgae) varSAsu vasanaM upAgataH (caMpaMca piTThacaMpaMca nissAe ) tataH caMpAyAH pRSThacampAyAzca nizrayA (tao aMtarAvAse) trINi caturmAsakAni (vAsAvAsaM uvAgae) varSAvAsArtha upAgataH (vesAliM nagariM vANiagAmaM ca nissAe) vaizAlyAH nagaryAH vANijyagrAmasya ca nizrayA (duvAlasa aMtarAvAse) dvAdaza caturmAsakAni (vAsAvAsaM uvAgae) varSAvAsArtha upAgataH (rAyagihaM nagaraM nAlaMdaM ca bAhiriaM nIsAe) rAjagRhasya nagarasya nAlandAyAzca bAhirikAyAH nizrayA (cauddasa aMtarAvAse) caturdaza caturmAsakAni (vAsAvAsaM uvAgae) varSAvAsArtha upAgataH, tatra nAlandA rAjagRhanagarAduttarasyAM dizi bAhirikA-zAkhApuravizeSastatra caturdaza varSArAtrAn upAgataH (cha mihilAe) SaT mithilAyAM nagI (do // 118 // bhiddiAe ) dve bhadrikAyAM ( egaM AlaMbhiAe ) eka AlambhikAyAM (egaM sAvatthIe) ekaM zrAvastyAM (egaM || paNiabhUmIe) ekaM praNItabhUmau, vajrabhUmyAkhyAnAryadeze ityarthaH (egaM pAvAe majjhimAe) ekaM pApAyAM madhya- 28 Jain Education a l ailw.jainelibrary.org
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education mAyAM (hatthipAlassa raNNo ) hastipAlasya rAjJaH ( rajjugasabhAe ) rajjukA - lekhakAH ' kArakuna ' iti loke prasiddhAsteSAM zAlA-sabhA jIrNA- aparibhujyamAnA tatra bhagavAn (apacchimaM aMtarAvAsa ) apazcimam-antyaM caturmAsakaM ( vAsAvAsaM uvAgae ) varSAvAsArthaM upAgataH, pUrva kila tasyA nagaryA 'apApA' iti nAmAsIt devaistu 'pApA' ityuktaM, tatra bhagavAn kAlagata iti // ( 122 ) // ( tattha NaM je se pAvAe majjhimAe ) tatra yasmin varSe pApAyAM madhyamAyAM (hatthipAlassa raNNo ) hastipAlasya rAjJaH ( rajjugasabhAe ) lekhakazAlAyAM (apacchimaM aMtarAvAsaM ) antyaM caturmAsakaM ( vAsAvAsaM uvAgae ) varSAvAsArthaM upAgataH // ( 123 ) | ( tassa NaM aMtarAvAssa ) tasya caturmAsakasya madhye (je se vAsANaM ) yo'sau varSAkAlasya ( cautthe mAse sattame pakkhe) caturthaH mAsaH saptamaH pakSaH ( kattiabahule ) kArttikasya kRSNapakSaH ( tassa NaM kattiabahulassa) tasya kArttika kRSNapakSasya ( paNNarasIpakakheNaM) paJcadaze divase ( jA sA caramA rayaNI ) yA sA caramA rajanI ( taM syaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) tasyAM rajanyAM ca zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( kAlagae ) kAlagataH, kAyasthitibhavasthitikAlAgataH ( viite ) saMsArAdvayatikrAntaH ( samujjAe ) samudyAta:samyag - apunarAvRttyA Urdhva yAtaH (chinnajAijarAmaraNabaMdhaNe ) chinnAni jAtijarAmaraNabandhanAni - janmajarAmaraNakAraNAni karmANi yena sa tathA (siddhe ) siddha: - sAdhitArthaH (buddhe ) buddha: - tattvArthajJAnavAn (mutte ) tional anyaM caturmAsaka siddhi: tU. 123-4 5 10 14
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo-mukto bhavopagrAhikarmabhyaH (aMtagaDe ) antakRt sarvaduHkhAnAM (parinivvuDe ) parinirvRtaH sarvasantApAbhAvAta. saMvatsaramA vyA06 tathA ca kIdRzo jAtaH-(savvadukkhappahINe ) sarvANi duHkhAni zArIramAnasAni tAni prahINAni yasya sasadinarAtri tathA, atha bhagavato nirvANavarSAdInAM saiddhAntikanAmAnyAha-(caMde nAme se doce saMvacchare) atha yatra bhg||119|| nAmAni vAnivRtaH sa candranAmA dvitIyaH saMvatsaraH (pIivaddhaNe mAse ) prItivarddhana iti tasya mAsasya kArtikasya / 4.nAma (naMdivaddhaNe pakkhe) naMdivarddhana iti tasya pakSasya nAma ( aggivese nAma divase) agnivezya iti tasya divasasya nAma ( uvasametti pavuccai ) upazama iti procyate, upazama iti tasya dvitIyaM nAmetyarthaH (de gaMdA nAma sA rayaNI) devAnandA nAnI sA amAvAsyA rajanI (niratitti pavucai) niratiH itypyucyte| nAmAntareNa ( acce lave) arcanAmA lavaH (muhatte pANU) muhUrttanAmA prANaH (thove siddhe) siddhanAmA stokaH (nAge karaNe) nAganAmakaM karaNaM, idaM ca zakunyAdisthirakaraNacatuSTaye tRtIyaM karaNaM, amAvAsyottarArddha hi etadeva bhavatIti (sabasiddhe muhutte) sarvArthasiddhanAmA muhUrtaH (sAiNA nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) khAtiSnAmanakSatreNa candrayoge upAgate sati bhagavAn ( kAlagae jAva sabadukkhappahINe) kAlagataH yAvat srvduHkhprkssiinnH|| // atha saMvatsaramAsadinarAtrimuhUrttanAmAni caivaM sUryaprajJaptau // 119 // Kaa ekasmin yuge pazca saMvatsarAsteSAM nAmAni-candraH 1 candraH 2 abhivarddhitaH 3 candraH 4 abhivarddhita 5-11 zceti saMvatsaranAmAni / abhinandanaH1supratiSThaH2vijayaH3prItivarddhanaH 4 zreyAn 5ziziraH 6zobhana: haima 28 588 nAmAge karaNe ) nAganAmasiddha muhutte ) sarvAdhArakAlagae jAva saprajAtI Jain Education in For Private & Personel Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education vAn 8 vasantaH 9 kusumasambhavaH 10 nidAgho 11 vanavirodhI 12 iti zrAvaNAdidvAdazamAsanAmAni // pUrvAGga siddha 1 manorama 2 manohara 3 yazobhadra 4 yazodhara 5 sarvakAmasamRddha 6 indra 7 mUrddhAbhiSikta 8 saumanasa 9 dhanaJjaya 10 arthasiddha 11 abhijita 12 ratyAzana 13 zataJjaya 14 agnivezya iti 15 paJcadaza dinanAmAni // uttamA 1 sunakSatrA 2 ilApatyA 3 yazodharA 4 saumanasI 5 zrIsambhUtA 6 vijayA 7 vaijayantI 8 jayantI 9 aparAjitA 10 icchA 11 samAhArA 12 tejA 13 atitejA 14 devAnandA 15 ceti paJcadaza rAtrinAmAni // rudraH 1 zreyAn 2 mitraM 3 vAyuH 4 supratIto 5 'bhicandro 6 mAhendro 7 balavAn 8 brahmA 9 bahusatya 10 | aizAna 19 stvaSTA 12 bhAvitAtmA 13 vaizravaNo 14 vAruNa 15 Anando 16 vijayo 17 vijayasenaH 18 prAjApatya 19 upazamo 20 gandharvo 21 'gnivezyaH 22 zatavRSabha 23 AtapavAn 24 arthavAn 25 RNavAn 26 bhaumo 27 vRSabhaH 28 sarvArthasiddho 29 rAkSasa 30 ti triMzanmuhUrttanAmAni // ( 124 // ( jaM rayANi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( kAlagae jAva saGghadukkha pahINe ) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH ( sA NaM rayaNI bahUhiM devehiM devIhi ya ) sA rajanI bahubhiH devaiH devIbhizca ( ovayamANehiM ) khargAt avapatadbhiH ( uppayamANehi ya) utpatadbhizca kRtvA (ujjoviyA AviddutthA) udyotavatI abhavat // ( 125 ) // (jaM rayANi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rAtrau zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( kAlagae jAva saGgha tional devAgamanam sU. 125 5 10 14 ww.jainelibrary.org
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. su vyA0 6 // 120 // Jain Education dukkhappahINe) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH ( sA NaM rayaNI bahU hiM devehiM devIhi ya) sA rAtriH bahubhiH devaiH devIbhizca (ovayamANehiM ) avapatadbhiH ( uppayamANehiM ) utpatadbhizca kRtvA ( uppiMjalagamANabhUA ) bhRzaM AkulA iva ( kahakahagabhUA AvihutthA ) avyaktavarNakolAhalamayI abhavat // 126 // ( jaM rayANi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rAtrau zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( kAlagae jAva saGghadukkhappahINe ) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH ( taM rayaNiM ca NaM jiTThassa ) tasyAM ca rajanyAM jyeSThasya, kiMbhUtasya ? - ( goamassa ) gotreNa gautamasya ( iMdabhUissa ) indrabhUtinAmakasya ( aNagArassa aMtevAsissa ) anagArasya ziSyasya ( nAyae pijjabaMdhaNe vucchinne ) jJAtaje - zrImahAvIraviSaye premabandhane - lehabandhane vyucchinetruTite sati (aNate ) anantavastuviSaye ( aNuttare jAva kevalavara nANadaMsaNe samuppanne ) anuttare yAvat kevalavarajJAnadarzane samutpanne, tacaivaM - khanirvANasamaye devazarmaNaH pratibodhanAya kApi grAme khAminA preSitaH zrIgautamaH taM pratibodhya pazcAdAgacchan zrIvIranirvANaM zrutvA vajrAhata iva kSaNaM tasthau, vabhANa ca 'prasarati mithyAtvatamo, garjanti kutIrthikauzikA adya / durbhikSaDamaravairAdirAkSasAH prasarameSyanti // 1 // rAhugrastanizAkaramiva gaganaM dIpahInamiva bhavanam / bharatamidaM gatazobhaM tvayA vinA'ya prabho ! jajJe // 2 // kasyAhipIThe praNataH padArthAn, punaH punaH praznapadIkaromi ? / kaM vA bhadanteti vadAmi ? ko vA, mAM gautametyAta girA'tha vaktA ? // 3 // hA ! hA ! hA ! vIra ! kiM kRtaM ? yadIdRze'vasare'haM dUrIkRtaH, kiM mAMDakaM maNDayitvA nal |devakolAhalaH gautamakevalam saM. 126-127 20 25 // 120 // 28 ww.jainelibrary.org
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIgautamakevalam sa. 127 bAlavattavAMzcale lagiSyaM ? kiM keklabhAgarmamAmayiSyaM? kiM muktau saGkIrNa abhaviSyat ? kiM vA tava bhArobhaviSyad yadevaM mAM vimucya gatA, evaM ca 'vIra vIra' iti kurvato 'vI' iti mukhe lagnaM gautamasya, tathA ca haM jJAtaM-bItarAgA niHsnehA bhavanti, mamaivAyaM aparAdho yanmayA tadA zrutopayogo na dattA, ghigimaM ekapAkSika leI, alaM lehena, eko'smi, nAsti kazcana mama, evaM samyak sAmyaM bhAvayatastasya kevalamutpede-mukkhamaggapavaNNANaM siNeho bjsiNkhlaa| vIre jIvaMtae jAo,goamoja na kevlii||1|| prAtaHkAle indrAdyairmahimA kRtaH, atra kavi-mahaGkAro'pi bodhAya, rAgo'pi gurubhktye| viSAdaH kevalAryAbhUt, citraM shriigautmprbhoH||1|| sa ca dvAdaza varSANi kevaliparyAyaM paripAlya dIrghAyaritikRtvA sudharmasvAmine gaNaM samarpya mokSaM yayau, sudharma| khAmino'pi pazcAt kevalotpattiA,so'pyaSTau varSANi vihatyAryajambUkhAmino garNa samaya siddhiM gataH // (127) / | (jaM rayaNi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) yasyAM rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH (kAlagae jAca sabadukkhaSpahINe) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH (taM rayaNiM ca NaM) tasyAmeva rajanyAM (nabamallaI navalecchaheM kAsIkosalagA) navamallakIjAtIyA:-kAzIdezasya rAjAnaH . navalecchakIjAtIyA:-kozaladezasya rAjAnaH (aTThArasavi gaNarAyANo) teca kAryavazAt gaNamelApakaM kurvanti iti gaNarAjA aSTAdaza, ye ceTakamahArAjasya sAmantAH zrUyante, (amAvAsAe) te tasyAM amAvAsyAyAM (pArAbhoaM) pAraM-saMsArapAra | 1 mokSamArgaprapannAnAM neho vnshRNkhlaa| vIre jIvati jAto gautamo yanna kevalI // 1 // ka.su.21 in Education Infomation
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subovyA0 6 // 121 // Abhogayati prApyati yastaM evaMvidhaM ( posahovavAsaM paTuvisu ) pauSaghopavAsaM kRtavantaH, AhAratyAgapauSadharUpaM upavAsaM cakrurityarthaH, anyathA dIpakaraNaM na sambhavati, tatazca ( gae se bhAvujoe dabbujjoaM karissAmo) gataH sa bhAvodyotaH tato dravyodyotaM kariSyAma iti taiH dIpAH pravartitAH, tataH prabhRti dIpotsavaH saMvRttaH, kArttika zuklamatipadi ca zrI gautamasya kevalamahimA devaizcakre atastatrApi janapramodaH, nandivardhananarendrazca bhagavato'staM zrutvA zokArttaH sudarzanayA bhaginyA sambodhya sAdaraM khavezmani dvitIyAyAM bhojitastato bhrAtRdvitIyAparvarUDhiH // 128 // ( jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rAtrau zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( kAlagae jAva saGghadukkhaSpahINe ) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH ( taM syaNiM ca NaM ) tasyAM ca rAtrau (khuddAe bhAsarAsI nAma mahaggahe) kSudrAtmA - krUrakhabhAva evaMvidho bhazmarAzinAmA triMzattamo mahAgrahaH, kimbhUto'sau ? - ( dovAsasahassA ) dvisahasravarSasthitikaH, ekasmin RkSe etAvantaM kAlaM avasthAnAt (samaNassa bhagavaoo mahAvIrassa ) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( jammanakkhattaM saMkate ) janmanakSatraM - uttarAphAlgunI nakSatraM saGkrAntaH, tatrAMSTAzItirgrahAH, te ceme-aGgArako 1 vikAlako 2 lohitAkSaH 3 zanaizvaraH 4 AdhunikaH 5 prAdhunikaH 6 kaNaH 7 kaNakaH 8 kaNakaNakaH 9 kaNavitAnakaH 10 kaNasantAnakaH 11 somaH 12 sahitaH 13 AzvAsanaH 14 kAryopagaH 15 karburakaH 16 ajakarakaH 17 dundubhakaH 18 zaGkhaH 19 zaGkhanAbhaH 20 zaGkhavarNAbhaH 21 kaMsaH 22 kaMsanAbhaH 23 kaMsavarNAbhaH 24 nIlaH 25 nIlAvabhAsaH 26 rUpI 27 rUpAvabhAsaH 28 bhasmaH 29 bhasma dIpAlikA bhrAtRdvitIyA sU. 128 15 20 25 // 121 // 27 v.jainelibrary.org
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAziH 30 tilaH 31 tilapuSpavarNaH 32 dakaH 33 dakavarNaH 34 kAryaH 35 vandhyaH 36 indrAgniH 37 dhUmaketuH | 38 hariH 39 piGgalaH 40 budhaH 41 zukraH 42 bRhaspatiH 43 rAhuH 44 agastiH 45 mANavakaH 46 kAmasparzaH 47 dhuraH 48 pramukhaH 49 vikaTaH 50 visandhikalpaH 51 prakalpaH 52 jaTAlaH 53 aruNaH 54 agniH 55 kAlaH 56 | mahAkAlaH 57 khastikaH 58 sauvastikaH 59 vardhamAnaH 60 pralambaH 61 nityAlokaH 62 nityodyotaH 63 svayamprabhaH 64 avabhAsaH 65 zreyaskaraH 66 kSemaGkaraH 67 AbhaGkaraH 68 prabhaGkaraH 69 arajAH 70 virajAH 71 azokaH 72 vItazokaH 73 vitataH 74 vivastraH 75 vizAlaH 76 zAla: 77 suvrataH 78 anivRttiH 79 ekajaTI 80 dvijaTI 81 karaH 82 karakaH 83 rAjA 84 argalaH 85 puSpaH 86 bhAvaH 87 ketuH 88 ityaSTAzItirgrahAH // (129) // (jappabhi ca NaM se khuddAe bhAsarAsI mahaggahe) yataH prabhRti sa kSudrAtmA bhaimarAzinAmA mahAgrahaH (dovAsasahassAThaI) dvivarSasahasrasthitiH ( samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (jamma nakkhattaM saMkate ) janmanakSatraM saGkrAntaH (tappabhi ca NaM samaNANaM niggaMthANaM niggaMdhINa ya ) tataH prabhRti zramaNAnAM tapasvinAM nirgranthAnAM sAdhUnAM nirgrandhInAM - sAdhvInAM ca (no udie udie pUAsakkAre pavattai ) uditoditaH - uttarottaraM vRddhimAn IdRzaH pUjA-vandanAdikA satkAro - vastradAnAdibahumAnaH sa na pravarttate, ata eva zakreNa svAmI vijJapto yat kSaNaM Ayurvarddhayata yena bhavatsu jIvatsu bhavajjanmanakSatraM saGkrAnto bhasmarAzigraho bhavacchAsanaM pIDayituM na zakSyati, tataH prabhuNoktaM- na khalu zakra ! kadAcidapi idaM bhUtapUrvaM yat bhasmagrahAkamaNaM pUjAhAniH sU. 129-130 5 14
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subobyA06 // 122 // vajanmanakSatrAta vyAsaTiI) dvivarSasahasrAbAda bhAsarAsI mahaNahI prajAsatkAro bhaviSyatAmA prakSINaM Ayurjinendrarapi varddhayituM zakyate, tato'vazyaMbhAvinI tIrthabAdhA bhaviSyatyeva, kintu SaDazItivarSA bhasagrahoyuSi kalkini kunRpatau tvayA nigRhIte sati , varSasahasradvaye pUrNe majanmanakSatrAdu bhasmagrahe vyatikrAnte ca / ttAra: kunthUtvatsthApitakalkiputradharmadattarAjyAdArabhya sAdhusAdhvInAM uditoditaH pUjAsatkAro bhaviSyatIti // (130) / tpattiH sU. sUtrakArA api tadevAhu:-(jayA NaM se khudAe bhAsarAsI mahaggahe ) yadA ca sa kSudrAtmA bhasmarAzimahA- 131-232 grahaH (dovAsasahassaThiI) dvivarSasahasrasthitikaH (jAva jammanakkhattAo viikaMte bhavissai) yAvat bhagavajanmanakSatrAt vyatikrAnto bhaviSyati- uttariSyatItyarthaH (tayA NaM samaNANaM niggaMthANaM niggaMthINa ya) tadA zramaNAnAM nigranthAnAM nigranthInAM ca ( udie udie pUAsakkAre bhavissai) uditoditaH puujaastkaaro| bhaviSyati // (131) (jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) yasyAM rAtrau zramaNo bhagavAna mhaaviirH| (kAlagae jAva sabadukkhappahINe) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH (taM rayaNiM ca NaM kuMthuaNuddharI nAma samuppannA) tasyAM rAtrau kunthuH-prANijAtiH yA uddhattuM na zakyate evaMvidhA samutpannA (jA ThiyA acalamANA) yA sthitA ata evaM acalantI satI (chaumatthANaM niggaMthANaM niggaMdhINa ya) chamasthAnAM nigranthAnAM nigraMndhInAM ca (no cakkhuphAsaM havamAgacchaha ) naiva cakSuHsparza-dRSTipathaM zIghraM Agacchati (jA ahiA clmaannaa)| // 122 // yA ca asthitA ata eva calantI (chaumatthANaM niggaMthANaM niggaMdhINa ya) chadmasthAnAM nigrenthAnAM nigrenthInAM ca (cakkhuphAsaM havamAgacchada) cakSurviSayaM zIghra Agacchati // (132) // (jaM pAsittA bahUhi niggaMthehiM| 28 Jain Education indeneha For Private & Personel Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ moDakAleNaM ) tasmitha (iMdamUhapANasaMpayA hutyA dhyo bhAramAna kAle (teNaM samAo) indrabhUtipramukhatAvatI zramaNasa parSada niggaMdhIhi ya) yAM kunthu aNuddharI dRSTrA bahubhiH nirgranthaiH-sAdhubhirbahvIbhiH nirgranthIbhizca-sAdhvIbhiH (bhattAIsaMyatAdhanapaJcakkhAyAI) bhaktAni pratyAkhyAtAni, anazanaM kRtamityarthaH (se kimAhu bhaMte!)ziSyaH pRcchati-kimAhurbhadantAH-II zanaM sU. tat kiM kAraNaM yad bhaktAni pratyAkhyAtAni?, gururAha-(ajappabhii saMjame durArAhae bhavissai) adya prabhRti 133 vIra saMyamo durArAdhyo bhaviSyati, pRthivyA jIvAkulatvAt saMyamayogyakSetrAbhAvAt, pAkhaNDisaMkarAca // (133) / zramaNAdi- (teNaM kAleNaM)tasmin kAle (teNaM samaeNaM)tasmin samaye (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (iMdabhUipAmukkhAo) indrabhUtipramukhANi (cauddasasamaNasAhassIo) caturdaza | zramaNAnAM sahasrANi ( ukkosiA samaNasaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadA abhavat // (134) / (samaNassa bhagavao mahAvIrassa ) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (ajacaMdaNApAmukkhAo) AryacandanApramukhANi (chattIsaM ajjiyAsAhassIo) SaTatriMzat AryikANAM, sahasrANi ( ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI AryikAsampadA abhavat // (135) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (saMkhasayagapAmukkhANaM) zaGkazatakapramukhANAM (samaNovAsagANaM) zramaNopAsakAnAMzrAvakANAM (egA sayasAhassIo) ekA zatasAhasrI-ekaM lakSaM (auNahiM ca sahassA) ekonaSaSTizca 8 saharUyaH ( ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) utkRSTA zramaNopAsakAmAM sampadA abhavat // (136) / (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (sulasArevaipAmukkhANaM) sulasArevatI Jain Education anal HAH For Private & Personel Use Only Aluww.jainelibrary.org
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ TAra4magAdapata kalpa.sabo-18|pramukhANAM (samaNovAsiyANaM) zramaNopAsikAnAM (tini sayasAhassIo) trINi lakSANi (aTThArasa mavyA06 sahassA) aSTAdaza sahasrAzca ( ukkosiA samaNovAsiANaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zramaNopA sikAnAM sampadA abhavat, atra yA sulasA zrAvikA sA dvAtriMzatputrajananI nAgabhAryA revatI ca prbhorii-m.134||123|| ziSadhadAtrI jJeyA (137 ) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (tinni sayA | 145 caudasapuvINaM) trINi zatAni caturdazapUrviNAM, kIdRzAnAM ? ( ajiNANaM jiNasaMkAsANaM) asarvajJAnAM paraM sarvajJasadRzAnAM (sabakkharasannivAINaM) sarve akSarasannipAtA:-akSarasaMyogA: jJeyatayA vidyante yeSAM te tathA teSAM, punaH kIdRzAnAM ? (jiNo viva avitahaM vAgaramANANaM) jina iAvitathaM-satyaM vyAkurvANAnAM, kevalizrutakevalino prajJApanAyAM tulyatvAt ( ukkosiA cauddasapuvINaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI caturdazapUrviNAM sampadA abhavat // (138) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (terasa sayA ohinANINaM) trayodaza zatAni avadhijJAninAM, kIDazAnAM ? (aisesapattANaM) atizeSAatizayAH AmarpoSadhyAdilabdhayastAna prAptAnAM (ukkosiyA ohinANisaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI avadhijJAninAM sampadA abhavat // (139) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya // 123 // (satta sayA kevalanANINaM) sapta zatAni kevalajJAninAM (saMbhinnavaranANadaMsaNadharANaM) sambhinna-sampUrNa varaM-zreSTha yat jJAnaM darzanaM ca tayoH dhArakANAM (ukkosiyA kevalavaranANiNaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI kevalajJAni Jan Education For Private Personel Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAmahAvIrasya (satta sayAjI zrIvIrazramaNAdiparSatU rAmathAnAM iti bhAvaH (uko simAnA kIdRzAnAM ?(adevANa de sampadA abhvt||(140)||(smnnss bhagavao mahAvIrassa)zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (satta sayA veucINaM) sapta zatAni vaikriyalabdhimatAM munInAM, kIdRzAnAM ?(adevANaM deviDipattANaM) adevAnAmapi devarddhivikurvaNAsamarthAnAM iti bhAvaH (ukkosiyA veuvisaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI vaikriyalabdhimatsampadA abhavat // (141) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (paMca sayA viulamaINaM) paJca zatAni vipulamatInAM, kIdRzAnAM ? (aDDAijesu dIvesu dosua samuddesu) arghatRtIyeSu dvIpeSu.dvayoH samudrayozca viSaye (sannINaM paMciMdiyANaM pajattagANaM) sajJinAM paJcendriyANAM paryAptakAnAM ca (maNogae bhAve jANamANANaM) manasi gatAn bhAvAn jAnatAM(ukkosiA viulamaINaM saMpayA hatthA)utkRSTA etAvatI vipulamatInAMsampadA abhavat, tatra vipulamatayo hi ghaTognena cintitaH sa ca sauvarNaH pATaliputrakA zArado nIlavarNa ityAdisarvavizeSopetaM sarvataH sArddhadayaGgulAdhike manuSyakSetre sthitAnAM sabjJipaJcendriyANAM manogataM padArtha jAnanti, Rjumatayastu sarvataH sampUrNamanuSyakSetrasthitAnAM sajJipaJcendriyANAM manogataM sAmAnyato ghaTAdipadArthamAtraM jAnantIti vishessH|| (142). 8 (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (cattAri sayA vAINaM) catvAri zatAni vAdimunInAM, kIdRzAnAM ? (sadevamaNuAsurAe parisAe vAe) devamanuSyAsurasahitAyAM parSadi vAde 1 sArdhadvayAGgulahIne ityaupapAtikAdau, nandyAdiSutvaMtroktavat , vipulamatermanuSyakSetramityapi tatra / PM Jain Education G onal hiww.jainelibrary.org
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 kalpa.subo-(aparAjiyANaM) aparAjitAnAM (ukosiyA vAisaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI vAdisampadA abhavat 18 zrIvIrasyAnyA06143 ) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (satta aMtevAsisayAiM siddhAI) ntakadbhUmiH // 12 // sapta ziSyazatAni siddhiM gatAni (jAva sacadukkhappahINAI ) yAvat sarvaduHkhaprakSINAni (cauddasa aji- sU. 146 yAsayAI siddhAI) caturdaza AryikAzatAni siddhau gatAni // (144) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (aTThasayA aNuttarovavAiyANaM) aSTa zatAni anuttaropapAtikAnAM-anuttaravi mAnotpannamunInAM, kIdRzAnAM? (gaikallANANaM) gatau-AgAminyAM manuSyagato. kalyANaM-mokSaprAptilakSaNaM 18 yeSAM te tathA teSAM, punaH kIdRzAnAM? (ThibakallANANaM) sthitau-devabhave'pi kalyANaM yeSAM te tathA teSAM, vItarAgaprAyatvAt, ata eva (AgamesibhadANaM) AgamiSyadbhadrANAM, AgAmibhave setsthamAnatvAt ( ukkosiA aNuttarovavAiyANaM saMpayA hatthA) utkRSTA etAvatI anuttaropapAtinAM sampadA abhavat // (145) // / (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (duvihA aMtagaDabhUmI hutthA) dvividhA antakRto-mokSagAminasteSAM bhUmi:-kAlo'ntakRdbhamiH abhavat, tadeva dvividhatvaM darzayati-(saMjahA)tadyathA-(jugaMtagaDabhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI ya ) yugAntakRbhUmiH paryAyAntakRdbhUmizca, tatra yugAni-kAlamAna-18 25 |vizeSAstAni ca kramavartIni tatsAdhAye kramavartino guruziSyapraziSyAdirUpAH puruSAste'pi yugAni taiH pramitA antakRdbhamiryA sA yugAntakRmiH, paryAyaH-prabhoH kevalitvakAlastaM Azritya antakRbhUmiH paryAyA ssa bhagavAyA bhUmiH kAlA yA yugAntakRmiziSyapraziSyA Azritya antara // 124 // Jain Education For Private & Personel Use Only S r.jainelibrary.org
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ ntakRdbhUmiH, tatrAdyAM nirdizati-(jAva taccAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI) iha paJcamI dvitIyArthe tato 5 zrIvIragRhayAvat tRtIyaM puruSa eva yugaM puruSayugaM-jambUskhAminaM yAvad yugAntakRbhUmiH (cauvAsapariyAe aMtamakAsI) vAsAdi sU. jJAnotpattyapekSayA caturvarSaparyAya ca bhagavati antamakArSIt-kazcit kevalI mokSaM agamat, prabhorjJAnAnantaraM 147 catuSu varSeSu muktimArgoM vahamAno jAto,jambUkhAminaM yAvaca muktimArgo vahamAnaH sthita iti bhAvaH // (143) / (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (tIsaM vAsAI) triMzadvarSANi ( agAravAsamajhe vasittA) gRhasthAvasthAmadhye uSitvA (sAiregAI duvAlasa vAsAI) samadhikAni dvAdaza varSANi (chaumasthapariyAgaM pAuNittA) chadmasthaparyAyaM pAlayitvA | (desUNAI tIsaM vAsAiM) kizcidUnAni triMzadvarSANi (kevalipariyAgaM pAuNittA) kevaliparyAyaM pAlayitvA | (bAyAlIsaM vAsAI) dvicatvAriMzadvarSANi (sAmanapariyAgaM pAuNittA) cAritraparyAyaM pAlayitvA (bAvattari vAsAI savAuyaM pAlaittA) dvisaptativarSANi sarvAyuH pAlayitvA (khINe veyaNijAunAmagutte) kSINeSu satsu vedanIya 1 Ayu 2ma 3 gotreSu 4 caturSa bhavopagrAhikarmasu (imIse osappiNIe) asyAM avasapiNyAM (dUsamasusamAe samAe ) duSSamasuSamA iti nAmake caturthe arake (bahuviikaMtAe) bahu vyatikrAnte sati (tihiM vAsehiM addhanavamehi ya mAsehiM sesehiM) triSu varSeSu sArdASTasu ca mAseSu zeSeSu satsu (pAvAe majjhimAe) pApAyAM madhyamAyAM (hatthivAlassa ranno) hastipAlasya rAjJaH (rajjugasabhAe) lekhakasabhAyAM in Eduent an
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. suvovyA0 6 // 125 // Jain Education I ( ege abIe) ekaH sahAyavirahAt advitIyaH - ekAkI eva, natu RSabhAdivaddazasahasrAdiparivAra iti, atra kaviH - yanna kaJcana munistvayA samaM, muktimA paditaraijinairiva / duSSamAsamaya bhAviliGginAM vyAJji tena gurunirvyapekSatA // 1 // (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM ) SaSThena bhaktena jalarahitena (sAiNA nakkhateNaM jogamuvAgaeNaM) svAtinakSatreNa saha candrayoga upAgate sati ( paccUsakAlasamayaMsi ) pratyUSakAle samaye - caturghaTikA - vizeSAyAM rAtrau ( saMpaliaMkanisanne ) saMpalyaGkAsanena niSaNNaH - padmAsananiviSTaH (paNapannaM ajjhayaNAI kallANaphalavivAgAIM) paJcapaJcAzadadhyayanAni kalyANaM - puNyaM tasya phalavipAko yeSu tAni kalyANaphalavipAkAni ( paNapannaM ajjhayaNAI pAvaphalavivAgAiM ) paJcapaJcAzat adhyayanAni pApaphala vipAkAni ( chattIsaM apuTThavAgaraNAI ) SaTtriMzat apRSTavyAkaraNAni - apRSTAnyuttarANi ( vAgaritA ) vyAkRtya - kathayitvA ( pahANaM nAma ajjhayaNaM ) pradhAnaM nAma ekaM marudevyadhyayanaM (vibhAvemANe ) vibhAvayan ( kAlagae ) bhagavAn kAlagataH (viikate ) saMsArAdvyatikrAntaH (samujjAe ) samyag UrdhvaM yAtaH (chinnajAijarAmaraNabaMdhaNe ) chinnAni jAtijarAmaraNabandhanAni yasya sa tathA ( siddhe buddhe mutte aMtagaDe parinibbuDe ) siddhaH buddhaH muktaH karmaNAmantakRt sarvasantAparahitaH ( saGghadukkhappahINe) sarvaduHkhAni prakSINAni yasya sa tathA // (147) || atha bhagavato nirvANakAlasya pustaka likhanAdikAlasya ca antaramAha - ( samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( jAva saGghadukkhapahINassa ) yAvat zrIvIra gRhavAsAdi sU. 147 20 25 // 125 // 28
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Ins sarvaduHkhaprakSINasya ( nava vAsasayAI viikaMtAI ) nava varSazatAni vyatikrAntAni ( dasamassa ya vAsasayassa) dazamasya ca varSazatasya ( ayaM asIhame saMvacchare kAle gacchai ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati, yadyapi etasya sUtrasya vyaktyA bhAvArtho na jJAyate tathApi yathA pUrvaTIkAkArairvyAkhyAtaM tathA vyAkhyAyate, tathAhi - atra kecidvadanti yatkalpasUtrasya pustaka likhana kAlajJApanAya idaM sUtraM zrIdevarSigaNikSamAkSamaNairlikhitaM, tathA cAyamartho yathA zrIvIranirvANAdazItyadhikanavavarSazatAtikrame pustakArUDhaH siddhAnto jAtastadA kalpo'pi pustakArUDho jAta iti, tathoktaM ballahapuraMmiM nayare, devaDipamuhasayalasaGghahiM / putthe Agamalihi o navasaya asIAoM vIrAo // 1 // anye vandati - navazataazItivarSe, vIrAt senAMGgajArthamAnande / saGghasamakSaM samahaM, prArabdhaM vAcituM vijJaiH // 1 // ityArthantarvAcyavacanAt zrIvIranirvANAdazItyadhikanavavarSazatAtikrame kalpasya sabhAsamakSaM vAcanA jAtA tAM jJApayituM idaM sUtraM nyastamiti, tattvaM punaH kevalino vidantIti (vAyaNaMtare puNa ayaM teNaue saMvacchare kAle gacchai iti dIsaha ) vAcanAntare punarayaM trinavatitamaH saMva| tsaraH kAlo gacchatIti dRzyate, atra kecidvadanti-vAcanAntare ko'rthaH !- pratyantare 'teNaue' iti dRzyate, yat kalpasya pustake likhanaM parSadi vAcanaM vA azItyadhikanavavarSazatAtikrame iti kacit pustake likhitaM tatpu1 vallabhIpure nagare devarddhipramukhasakalasaGghaiH / pustake Agamo likhito navazatAzItau vIrAt // 2 dhruvasenasya nAmAntaramidaM senAGgajanAmA putra iti tu nirakSaravaca: / vIramokSavAcanAntaraM sU. 148 10 12 H/ww.jainelibrary.org
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ samabonastakAntare trinavativarSAdhikanavazatavarSAtikrame dRzyate iti bhAvaH, anye punarvadanti-ayaM azItitame saMvatsare vIramokSavyA iti ko'rthaH ?-pustake kalpalikhanasya hetubhUtaH ayaM zrIvIrAt dazamazatasya azItitamasaMvatsaralakSaNaH kAlo vAcanAntaraM gacchati, 'vAyaNaMtare' iti ko'rthaH?-ekasyAH pustakalikhanarUpAyA vAcanAyA anyat parSadi vAcanarUpaM yadA-19 sU. 148 // 126 // canAntaraM tasya punarhetubhUto dazamazatasya ayaM trinavatitamaH saMvatsaraH, tathA cAyamarthaH-navazatAMzItitamavarSe | kalpasya pustake likhanaM, navazatatrinavatitamavarSe ca kalpasya parSadvAcaneti, tathoktaM zrImunisundarasUribhiH |svakRtastotraratnakoze-vIrAtrinandAGka (993) zaradyacIkarat , tvacaityapUte dhruvsenbhuuptiH| yasmin mahai: |saMsadi kalpavAcanAmAdyAM tadAnandapuraM na kA stute||1|| pustakalikhanakAlastu yathoktaH pratIta eva'vallahIpuraMmi nayare ityAdivacanAt , tattvaM punaH kevalino vidantIti // 148 // merceRcere seasanasnastasanatanastaramataramananastastashare iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM paSThaH kSaNaH samAptaH / granthAgram 1007 / paNNAmapi vyAkhyAnAnAM granthAgram // 4232 // zrIrastu RASZARSLAGERSERSERSLASBASERSTRASZRESERSERSLASERSORER RepcERSEASE // 126 // Jain Education intentitational For Private & Personel Use Only vww.jainelibrary.org
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha saptamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // zrIpArzvakalyANakAni ma.149 | atha jaghanyamadhyamotkRSTavAcanAbhiH zrIpArzvacaritramAha-(teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM smennN)| tasmin samaye (pAse arahA purisAdANIe) pArzvanAmA arhan puruSazcAsau AdAnIyazca AdeyavAkyatayA| AdeyanAmatayA ca puruSAdAnIyaH puruSapradhAna ityarthaH (paMcavisAhe hotthA) pazcasu vizAkhA yasya sa paJcavizAkhaH abhavat (taMjahA) tadyathA (visAhAhiM cue, caittA gambhaM vakrate) vizAkhAyAM cyutaH cyuvA garbha utpannaH 1(visAhAhiM jAe) vizAkhAyAM jAtaH 2(visAhAhiM muMDe bhavittA) vizAkhAyAM muNDo bhUtvA || (agArAo aNagAriyaM paJcaie) agArAnniSkramya sAdhutAM pratipannaH 3 (visAhAhiM aNaMte aNuttare nivA-11 ghAe) vizAkhAyAM anante anupame nirvyAghAte (nirAvaraNe kasiNe paDipunne) samastAvaraNarahite samaste pratipUrNe (kevalavaranANadaMsaNe samuppanne) evaMvidhe kevalavarajJAnadarzane samutpanne 4 (visAhAhiM parinivvuDe) vizAkhAyAM nirvANaM prAptaH 5 // (149) // (teNaM kAleNaM)tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (pAse arahA purisAdANIe) pArzvaH ahaMn puruSAdAnIyaH (je se gimhANaM paDhame mAse) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH (paDhame pakkhe) prathama IM 982889899 ka.su.22 10 Jain Education Interational
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa subo- vyA0 // 127 // pakSa:(cittabahule) caitrasya bahulapakSaH (tassa NaM cittabahulassa cautthIpakkheNaM) tasya caitrabahalasya catu- zrIpArthAcya divase ( pANayAo kappAo) prANatanAmakAt dazamakalpAt, kIdRzAt ? (vIsaMsAgarovamaThi-vana sU.150 iyAo)viMzatiH sAgaropamANi sthitiH-AyuHpramANaM yatra iMdRzAt (aNaMtaraM cayaM caittA) anantaraMgabhapASaNam divyazarIraM tyaktvA (iheva jaMbuddIve dIve) asminneva jambUdvIpe dvIpe ( bhArahe vAse ) bharatakSetre (vANA sU, 151 |rasIe nayarIe) vANArasyAM nagaryA (AsaseNassa ranno) azvasenasya rAjJaH (vAmAe devIe) vAmAyAH devyAH (putvarattAvarattakAlasamayaMsi) pUrvApararAtrisamaye-madhyarAtrI ityarthaH (visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) vizAkhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (AhAravakaMtIe) divyAhAratyAgena (bhavavakaMtIe) divyabhavatyAgena (sarIravakaMtIe) divyazarIratyAgena (kuJchisi ganbhattAe vakaMte) kukSau garbhatayA vyutkrAnta-1 utpannaH // (150) // | (pAse NaM arahA purisAdANIe) pArzvaH ahana puruSAdAnIyaH (tinnANovagae AvihatthA) trijJAnopagataH AsIt (taMjahA) tadyathA (cahassAmitti jANaha) cyoSye iti jAnAti (teNaM cevaM abhilAveNaM) tenaiva pUrvoktapAThena (suviNadaMsaNavihANeNaM) svamadarzanakhamaphalapraznapramukhavidhAnena (sarva jAva niagaM giheM annupvitttthaa)| // 127 // sarva vAcyaM yAvat nijaM gRhaM vAmAdevI prAvizat (jAva suhaMsuheNaM taM ganbhaM parivahai) yAvat sukhasukhena taM garbha paripAlayati // (151) // Jain Education internet For Private & Personel Use Only Harjainelibrary.org
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ A (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (pAse arahA purisAdANIe) pArzvaH arhan / zrIpArzvasya puruSAdAnIyaH (je se hemaMtANaM) yo'sau zItakAlasya (ducce mAse tacce pakkhe) dvitIyo mAsaH tRtIyaH pakSaH janmatadutsa(posabahule) pauSabahulaH (tassa NaM posabahulassa dasamIpakkheNaM) tasya pauSabahulasya dazamIdivase hola: nAmaka raNaM ca mU. (navaNhaM mAsANaM) navasu mAseSu (bahupaDipunnANaM) bahupratipUrNeSu satsu (aTThamANaM rAiMdiANaM) ardhASTasu 152-4 ca ahorAtreSu (viikaMtANaM) vyatikrAnteSu satsu (puvarattAvarattakAlasamayaMsi) pUrvApararAtrisamaye madhyarAtrI ityarthaH (visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNa) vizAkhAyAM nakSatre candrayoge upAgate sati (AroggA''roggaM dArayaM payAyA) ArogyA vAmA ArogyaM dArakaM prjaataa|| (152) // (jaM rayANi ca NaM) yasyAM rajanyAM (pAse arahA purisAdANIe jAe) pArzvaH arhan puruSAdAnIyaH jAtaH (sA NaM rayaNI bahuhiM devehi ya devIhi ya) sA rajanI bahubhiH devaiH devIbhizca kRtvA (jAva upijalamANabhUA) yAvat bhRzaM AkulA iva (kahakahagabhUA AvihutthA) avyaktavarNakolAhalamayI abhavat // (153) I (sesaM taheva, navaraM pAsAbhilAveNaM bhANiacaM) zeSaM-janmotsavAdi tathaiva-pUrvavat, paraM pArdhAbhilApana bhaNitavyaM (jAva taM hou NaM kumAre pAse nAmeNaM) yAvat tasmAt bhavatu kumAraH pArzvaH nAmnA, tatra prabhau garbhasthe sati zayanIyasthA mAtA pArzve sarpantaM kRSNasarpa dadarza, tataH pArtheti nAma kRtaM, krameNa yauvanaM prAptaH, tacaivaM-dhAtrIbhirindrAdiSTAbhiAlyamAno jgtptiH| navahastapramANAGgaH, kramAdApa ca yauvanam // 1 // tataH Jain Education Sena For Private & Personel Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSAyai laukAntikAgama: sU. 155 kalpa.subo kuzasthalezaprasenajinnRpaputrI prabhAvatInAnI kanI AgRhya pitrA pariNAyitaH, anyeArgavAkSasthaH svAmI vyA0 ekasyAM dizi gacchataH puSpAdipUjopakaraNasahitAnAgarAnnAgarIMzca nirIkSya ete ka gacchantIti kaJcitpapraccha, sa Aha-prabho! kutracitsanniveze vAstavyo daridro mRtamAtApitRko brAhmaNaputraH kRpayA lokairjIvitaH kmtth||128|| |nAmA''sIt, sa ca ekadA ratnAbharaNabhUSitAn nAgarAn vIkSya aho etatpAgajanmatapasaH phalamiti vicintya paJcAgnyAdimahAkaSThAnuSThAyI tapakhI jAtaH, so'yaM puryA bahirAgato'sti,taM pUjituM lokA gacchantIti nizamya prabhurapi saparivArastaM draSTuM yayau, tatra kASThAntardahyamAnaM mahAsarpa jJAnena vijJAya karuNAsamudro bhagavAnAha"aho mUDha ! tapakhin / kiM dayAM vinA vRthA kaSTaM karoSi, yataH-kRpAnadImahAtIre, sarve dhrmaastRnnaakuraaH| tasyAM zoSamupetAyAM, kiyannandanti te ciram 1 // 1 // " ityAkarNya kruddhaH kamaTho'vocat-rAjaputrA hi gajAzvAdikrIDAM kartuM jAnanti, dharma tu vayaM tapodhanA eva jAnImaH, tataH svAminA'gnikuNDAt jvalatkASThaM AkRSya kuThAreNa dvidhA kArayitvA ca tApavyAkulaH so niSkAsitaH, sa ca bhagavanniyuktapuruSamukhAnnamaskArAn pratyAkhyAnaM ca nizamya tatkSaNaM vipadya dharaNendro jAtaH, aho jJAnIti janaiH stUyamAnaH svAmI khagRhaM yayo, kamaTho'pi tapastatvA meghakumAreSu meghamAlI jaatH|| (154) // A (pAse NaM arahA purisAdANIe) pArzvaH arhan puruSAdAnIyaH (dakkhe dakkhappainne) dakSaH dakSapratijJaH vA(paDirUve allINe bhaddae viNIe) rUpavAn guNairAliGgintaH bhadrakaH vinayavAn (tIsaM vAsAI agAravAsamajhe 25 // 128 // Jain Education L ocal For Private & Personel Use Only Wwwjainelibrary.org
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasittA) triMzadvarSANi gRhasthAvasthAyAM sthitvA (puNaravi loyaMtiehiM) punarapi lokAntikAH (jiakappi-devoktAzIra ehiM devehiM) jItakalpikAH devAH (tAhiM ihAhiM jAva evaM vayAsI) tAbhiH iSTAbhirvAgbhiH yAvat evaM dIkSA cam. avaadissuH|| (155) // 156-7 | (jaya jaya naMdA ! jaya jaya bhaddA ! jAva jayajayasa pauMjaMti) jaya jayavAn bhava, he samRddhiman ! jaya jayavAn bhava he kalyANavan ! yAvat jayajayazabdaM prayuJjanti // (156) // | (purvipi NaM pAsassa arahao purisAdANIyassa) pUrva api pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (mANussa-11 gAo) manuSyayogyAt (gihatthadhammAo) gRhasthadharmAt (aNuttare Ahoie) anupama upayogAtmakaM ava-18 [dhijJAnamabhUt (taM ceva savaM jAva dANaM dAiyANaM paribhAittA)tadeva sarva pUrvoktaM vAcyaM yAvat dhanaM gotriNo vibhajya-dattvA (je se hemaMtANaM) yo'sau zItakAlasya (ducce mAse tace pakkhe) dvitIyo mAsa:tRtIyaH pakSaH (posabahule) pauSasya kRSNapakSaH (tassa NaM posabahulassa ikArasIdivaseNaM)tasya pauSabahulasya ekAdazIdivase (puSaNahakAlasamayaMsi) pUrvAhnakAlasamaye-prathamaprahare (visAlAe siviAe) vizAlayA nAma zivikayA (sadevamaNuAsurAe) devamanuSyAsurasahitayA (parisAe samaNugammamANamagge) parSadA samanugamyamAnamArgaH (taM ceva savaM navaraM) sarva tadeva pUrvoktaM vAcyaM, ayaM vizeSa:-(vANArasiM nagariM majhamajheNaM niggacchada) vANArasyA nagaryA madhyabhAgena nirgacchati (niggacchittA) nirgatya (jeNeva Asamapae ujANe) For Private Personel Use Only INTww.jainelibrary.org
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 // 129 // yatraiva AzramapadanAmakaM udyAnaM (jeNeva asogavarapAyave) yatraiva azokanAmA vRkSaH (teNeva uvAgacchadAra upasargasatatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya (asogavarapAyavassa ahe) azokavRkSasya adhastAt (sIyaM hanaM sU.158 ThAvei) zivikAM sthApayati (ThavittA) saMsthApya (sIyAo paccoruhai) zibikAtaH pratyavatarati (paccoruhittA) pratyavatIrya (sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuai) khayameva AbharaNamAlAlaGkArAn avamuzcati (omuittA) avamucya (sayameva paMcamuTTiyaM loaM karei) svayameva paJcamauSTikaM locaM karoti (karittA) locaM kRtvA (aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM) aSTamena bhaktena apAnakena-jalarahitena (visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) vizAkhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati ( egaM devadUsamAdAya) ekaM devadUSyaM gRhItvA (tihiM purisasaehiM saddhiM muMDe bhavittA) tribhiH puruSazataiH sArddha muNDo bhUtvA (agArAo aNagAriyaM pavaie) gRhAnniSkramya sAdhutAM pratipannaH / / (157) // / (pAse NaM arahA purisAdANIe) pArzvaH ahaMn puruSAdAnIyaH (tesII rAiMdiyAI) jyazItiM rAtridivasAn yAvat (nicaM vosahakAe ciyattadehe) nityaM vyutsRSTakAyaH tyaktadehaH (je kei uvasaggA | uppajati) ye kecana upasargAH utpadyante (taMjahA) tadyathA (divA vA mANusA vA tirikkhajoNiA vA) // 129 // devakRtAH manuSyakRtAH tiryakkRtA vA (aNulomA vA paDilomA vA te uppanne sammaM sahai) anulomA vA| pratilomA vA tAn utpannAn samyaka sahate (titikkhai khamai ahiyAsei) titikSate kSamate adhyAsayati, 28 Jain Education translama For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevalotpattiH sU. 159 tatra devopasargaH kamaThasambandhI, sa caivaM-khAmI pravrajyaikadA viharan tApasAzrame kUpasamIpe nyagrodhAdho nizi pratimayA sthitaH, itaH sa meghamAlI surAdhamaH zrIpArzvamupadrotuM Agatya krodhAndhaH khavikurvitazArdUlavRzcikAdibhirabhItaM prabhu nirIkSya gagane'ndhakArasannibhAn meghAn vikuLa kalpAntameghavadarSituM Arebhe, vidyutazca atiraudrAkArA dizi dizi prasRtAH, garjAravaM ca brahmANDasphoTasadRzaM akarot, kSaNAdeva ca prabhunAsAgraM yAvajale prApte Asanakampena dharaNendro mahiSIbhiH samaM Agatya phaNaiH prabhu AcchAditavAn, avadhinA ca vijJAto'marSeNa varSan meghamAlI dharaNendreNa hakitaH prabhuM zaraNIkRtya svasthAnaM yayau, dharaNendro'pi nATyAdibhiH prabhupUjAM vidhAya svasthAnaM yayau, evaM devAdikRtArnupasargAn samyak sahate // (158) // | (tae NaM se pAse bhagavaM aNagAre jAe)tataH sa pAzcoM bhagavAn anagAro jAtaH (iriyAsamie jAva | appANaM bhAvemANassa ) IryAyAM samitaH yAvat AtmAnaM bhAvayataH (tesII rAiMdiyAI viikaMtAI) tryazItiH ahorAtrA vyatikrAntAH (caurAsIimassa rAiMdiyassa aMtarA vaTTamANassa) caturazItitamasya | ahorAtrasya antarA vartamAnasya (je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe) yo'sau grISmakAlasya prathamo mAsaH prathamaH pakSaH (cittabahule) caitrasya bahulapakSa:-kRSNapakSaH (tassa NaM cittabahulassa) tasya caitrabahulasya caturthIdivase (pucaNhakAlasamayaMsi) pUrvAhnakAlasamaye-prathamapahare(dhAyaipAyavassa ahe) dhAtakInAmavRkSasya adhaH (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena apAnakena-jalarahitena (bisAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) 14 apAnakena-jalamahare ghAyaipAyavasabalassa ) tasya caitravamayamo Jain Educational For Private & Personel Use Only AMw.jainelibrary.org
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ ea kalpa.subo-vizAkhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (jhANaMtariAe vahamANassa ) dhyAnAntarikAyAM vartamAnasya zrIpArzvastha vyA0 7.(aNaMte aNuttare jAva kevalavaranANadaMsaNe samuppanne ) anante anupame yAvat kevalavarajJAnadarzane samutpanne gaNAdimA(jAva jANamANe pAsamANe viharaha) yAvat sarvabhAvAn jAnan pazyaMzca viharati // (159) // naM mU. // 130|| (pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa ) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (aTTha gaNA aTTa gaNaharA || 160-1 hutthA) aSTau gaNA aSTau gaNadharAzca abhavan , tatra ekavAcanikA yatisamUhA-gaNAH, tannAyakAH sUrayo gaNadharAH, te zrIpArzvasya aSTau, Avazyake tu daza gaNA.daza gaNadharAzcoktAH, iha sthAnAGge ca dvau alpAyuSkatvAzadikAraNAnoktau iti Tippanake vyAkhyAtaM (taMjahA) tadyathA (subhe ya 1 ajaghose ya:2 vasiDhe 3 baMbha yAri ya 4 / some 5 sirihare 6 ceva, vIrabhadde 7 jaseviya 8)||1||shubhshc 1 AryaghoSazca 2 vaziSTaH | brahmacArI 4 ca somaH 5 zrIdharazcaiva 6 vIrabhadraH 7 yazasvI 8 ca // (160) // (pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (ajadinnapAmukkhAo) AryadattapramukhANi (solasa samaNasAhassIo) SoDaza zramaNasahasrANi (16000) (ukosiA samaNa. saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadA abhavat // (161) // // 130 // | (pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pArzvasya ahaMtaH puruSAdAnIyasya (pupphacUlApAmukkhAo) puSpa Jain Education a l For Private & Personel Use Only Raw.jainelibrary.org
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUlApramukhANi (aTThattIsaM ajjiyAsAhassI) aSTatriMzat AryikAsahasrANi ( 38000 ) ( ukkosiA ajiyAsaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI AryikAsampadA abhavat // (162 ) // ( pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (suvayapAmukkhANaM ) suvratapramukhANAM (samaNovAsagANaM ) zramaNopAsakAnAM zrAvakANAM (egA sayasAhassI ) ekaH lakSaH ( causaTThIM ca sahassA ) catuHSaSTizca sahasrAH (164000) (ukkosiA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zrAvakANAM sampadA abhavat // (163) // ( pAsassa NaM arahao purisAdANI assa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyassa ( sunaMdApAmukkhANaM ) sunandApramukhANAM (samaNovAsiyANaM ) zramaNopAsikAnAM -zrAvikANAM ( tinni sayasAhassIo) trayaH lakSAH ( sattAvIsaM ca sahassA ) saptaviMzatizca sahasrAH (327000 ) ( ukkosiA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI zramaNopAsikAnAM sampadA abhavat // (164) // ( pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya ( adbhuhasayA cauddasapuvINaM ) adhyuSTazatAni ( 350) caturdazapUrviNAM (ajiNANaM jiNasaMkAsANaM) akevalinAmapi kevalitulyAnAM (jAva caudasapuddINaM saMpayA hutthA) yAvat caturdazapUrviNAM sampadA abhavat // (165) // ( pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya ( caudasa sayA ohinA zrIpArzvasya parivAraHs. 162-5 5 14
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA0 7 // 131 // NINaM) caturdaza zatAni (1400) avadhijJAninAM.(dasa sayA kevalanANINaM) daza zatAni (1000) zrIpArzvapakevalajJAninA.(ikArasasayA veuviyANaM) ekAdaza zatAni (1100) vaikriyalabdhimatAM (chassayA riuma- rivAraH mU. iNaM) SaT zatAni (600) RjumatInAM,(dasa samaNasayA siddhA) daza zramaNazatAni (1000) siddhAni.(vIsa 166-7 ajjiyAsayAI siddhAiM)viMzatiH AryAzatAni (2000) siddhAni, (addhahasayA viulamaINaM) ardhASTau zatAni (750) vipulamatInAM,(chasayA vAINaM) SaT zatAni (600) vAdinAM; (bArasa sayA aNuttarovavA iyANaM)dvAdaza zatAni (1200) anuttaropapAtinAM.sampadA abhavat // (166) // HI (pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (duvihA aMtagaDabhUmI hutthA) dvividhA muktigAminAM maryAdA abhUt (taMjahA) tadyathA-(jugaMtagaDabhUmI) yugAntakRbhUmiH (pariyAyaMtagaDabhUmI ya) paryAyAntakRbhUmizca (jAva cautthAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI) yAvat caturtha paTTadharapuruSa yugAntakRbhUmiH, zrIpArzvanAthAdArabhya caturtha puruSaM yAvat siddhimArgo vahamAnaH sthitaH (tivAsapariAe| aMtamakAsI) trivarSaparyAye kazcinmuktiM gataH, paryAyAntakRbhUmautu kevalotpattetriSu varSeSu gateSu siddhigamanArambhaH // (167) // | (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (pAse arahA purisAdANIe) pArzvaH arhana / | puruSAdAnIyaH (tIsaM vAsAI agAravAsamajhe vasittA ) triMzat varSANi gRhasthAvasthAyAM uSitvA-sthitvA / 28 / 8 // 131 // in Education in antina For Private & Personel Use Only rww.jainelibrary.org
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ agAravAsamAnAdi sU.168 SI(tesII rAiMdiAI) tryazIti ahorAtrAn (chaumatthapariAyaM pAuNittA) chadmasthaparyAyaM pAlayitvA (desUzaNAI sattari vAsAiM) kiJcidUnAni saptatiM varSANi (kevalipariAyaM pAuNittA) kevaliparyAyaM pAlayitvA (paDipunnAiM sattari vAsAI) pratipUrNAni saptatiM varSANi (sAmanapariyAyaM pAuNittA) cAritraparyAyaM pAlayitvA (eka vAsasayaM savAuyaM pAlaittA) eka varSazataM sarvAyuH pAlayitvA (khINe veyaNijjAuyanAmagutte) kSINeSu satsu vedanIyAyurnAmagotreSu karmasu (imIse osappiNIe) asyAmeva avasarpiNyAM (dUsamasusamAe bahuviikaMtAe) duSSamasuSamanAmake caturthe'rake bahuvyatikrAnte sati (je se vAsANaM paDhame mAse ducce pkkhe)| yo'sau varSAkAlasya prathamo mAsaH dvitIyaH pakSaH (sAvaNasuddhe) zrAvaNazuddhaH (tassaNaM sAvaNasuddhassa aTThamIpakkheNaM) tasya zrAvaNazuddhasya aSTamIdivase (uppisaMmeaselasiharaMsi) upari sammetanAmazailazikharasya (appa| cauttIsaime) AtmanA catustriMzattamaH (mAsieNaM bhatteNaM apANaeNa) mAsikena bhaktena apAnakena (visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) vizAkhAnakSatre candrayogaM upAgate sati (putvaNhakAlasamayaMsi) pUrvAhakAlasamaye, tatra prabhomokSagamane pUrvAha eva kAla:, 'puccarattAvarattakAlasamayaMsitti kacitpAThastu lekhakadoSAnmatAnta|rabhedAdvA (vagghAriyapANI) pralambitau pANI-hastau yena sa tathA, kAyotsarge sthitatvAt pralambitabhujadvayaH, (kAlagae vihakate jAva sacadukkhappahINe) bhagavAn kAlagataH vyatikrAntaH yAvat saveMduHkhaprakSINa // (168) // (pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (jAva sabadukkhappahINassa) yAvat Jain Education Mana For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo-sarvaduHkhaprakSINasya (duvAlasa vAsasayAI viikatAI) dvAdaza varSazatAni vyatikrAntAni (terasamasa yA zrInemeH kadhyA07 vAsamayassa) trayodazamasya varSazatasya (ayaM tIsaime saMvacchare kAle gacchada) ayaM triMzattamaH saMvatsaraH lyANakAni kAlo gacchati, tatra zrIpArzvanirvANAt pazcAzadadhikavarSazatadvayena zrIvIranirvANaM, ttshcaashiitydhiknvvrss||132|| zatAni atikrAntAni, tadA vAcanA, tato yuktamuktaM trayodazamazatasaMvatsarasyAyaM triMzattamaH saMvatsaraH kAlo gacchatIti, iti zrIpArzvanAthacaritraM samAptam / (169) // atha zrI neminAthasya jaghanyAdivAcanAbhizcaritramAha-(teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (arahA arihanemI paMcacitte hutthA) arhana ariSTanemiH paJcasu citrA yasya sa paJcacitraH abhavat (taMjahA) tadyathA (cittAhiM cue caittA gambhaM vakaMte) citrAyAM cyutaHcyutvA garbhe utpanna: (taheva ukkhevo) tathaiva citrAbhilApena pUrvoktaHpATho vaktavyaH (jAva cittAhiM parinivvue) yAvat citrAyAM nirvANaM prAsaH // (170) | (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (arahA arihanemI) arhan ariSTanemiH (je se vAsANaM cautthe mAse sattame pakkhe) yo'sau varSAkAlasya caturtho mAsaH saptamaH pakSaH (kattiabahule) kArtikasya bahulapakSaH (tassa NaM kattiyabahulassa bArasIpakSeNaM) tasya kArtikabahulasya dvAdazIdivase // 132 // (aparAjiAo mahAvimANAo) aparAjitanAmakAt mahAvimAnAt (battIsaM sAgarovamahiiAo) dvAtriMzat sAgaropamANi sthitiyaMtra IdRzAt (aNaMtaraM cayaM caittA) anantaraM cyavanaM kRtvA (iheva jaMbuddIve diive)| Jain Education nal For Private & Personel Use Only mw.jainelibrary.org
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka. su. 23 asminneva jambUdvIpe dvIpe ( bhArahe vAse) bharatakSetre (soriya pure nayare) sauryapure nagare ( samuddavijayassa ranno) samudra vijayasya rAjJaH (bhAriyAe sivAe devIe ) bhAryAyAH zivAyA devyAH kukSau (puvarattAvara ttakAlasamayaMsi) pUrvApararAtrakAlasamaye-madhyarAtrau (jAva cittAhiM ganbhattAe vakate) yAvat citrAyAM garbhatayA utpannaH ( sarvvaM taheva sumiNadaMsaNadaviNasaMharaNAiaM ittha bhANiyAM ) sarvaM tathaiva svamadarzanaM pitRvezmani dravyasaMharaNAdivarNanaM atra bhaNitavyam // ( 171 ) // ( teNaM kAleNaM) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM ) tasmin samaye ( arahA ariTThanemI ) arhan ariSTanemiH (je se vAsANaM paDhame mAse duce pakkhe ) yo'sau varSAkAlasya prathamo mAsaH dvitIyaH pakSaH (sAvaNasuddhe ) zrAvaNazuddhaH (tassa NaM sAvaNasuddhassa paMcamIpakkheNaM) tasya zrAvaNazuddhasya paJcamIdivase (navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM ) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu satsu ( jAva cittAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM ) yAvat citrAnakSatre candrayogaM upAgate sati (AroggA''roggaM dArayaM payAyA) arogA zivA arogaM dArakaM prajAtA | ( jammaNaM samuddavijayAbhilAveNaM neyavaM) janmotsavaH samudravijayAbhidhAnena jJAtavyaH (jAva taM hou NaM kumAre ariTThanemI nAmeNaM ) yAvat tasmAt bhavatu kumAraH ariSTanemirnAmnA kRtvA, yasmAt bhagavati garbhasthe mAtA riSTharatnamayaM nemiM - cakradhArAM khame'drAkSIt tato'riSTanemiH, akArasya amaGgalaparihArArthatvAca ariSTanemiriti, riSTazabdo hi amaGgalavAcIti, kumArastu apariNItatvAt, apariNayanaM tu evaM - ekadA yauvanAbhimukhaM Jain Education aional zrIneminA thasya garbheda zA janma nAma sU. 171 172 10 14
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 // 133 // nemi nirIkSya zivAdevI samavadata-vatsAnumanyakha pANigrahaNaM pUraya cAsmanmanorathaM, svAmI tu yogyAM kanyA prApya pariNeSyAmIti pratyuttaraM dadau, tataH punarekadA kautukarahito'pi bhagavAn mitrapreritaH krIDamAnaH kRSNAyudhazAlAyAmupAgamat , tatra kautukotsukairmitrarvijJapto'Ggulyagre kulAlacakravaJcakraM bhrAmitavAn , zAI dhanuZNAlavannAmitavAn kaumodakIgadAM yaSTivadutpATitavAn pAzcajanyaM zaGkha ca svamukhe dhRtvA ApUritavAn , tadA canirmUlyAlAnamUlaM vrajati gajagaNaH,khaNDayan vezmamAlAM, dhAvantyutroTya bandhAna sapadi harihayA, mandurAyAH prnnssttaaH| zabdAdvaitena sarva badhiritamabhavattatpuraM vyagramugraM, zrInemervaktrapadmaprakaTitapavanaiH pUrite pAzcajanye | // 1 // taM tAdRzaM ca zabdaM nizamyotpannaH ko'pi vairIti vyAkulacittaH kezavastvaritaM AyudhazAlAyAM AgataH, | dRSTvA ca nemi cakito nijabhujabalatulanAya AvAbhyAM balaparIkSA kriyate iti nemi vadastena saha mallAkSATake jagAma, zrInemirAha-anucitaM nanu bhUlaThanAdikaM, sapadi bAndhava! yuddhmihaavyoH| balaparIkSaNakRddhajavAlanaM, bhavatu nAnyaraNaH khalu yujyate // 1 // dvAbhyAM tathaiva svIkRtaM-kRSNaprasAritaM bAhuM, nemicalatAmiva / mRNAladaNDavacchIghraM, vAlayAmAsa lIlayA // 1 // zAkhAnibhe nemijinasya bAhau, tataH sa zAkhAmRgavaMdvilagnaH / cakre nijaM nAma hariyathArthamudyadviSAdadviguNA sitaasyH||2|| tato mahatApi parAkrameNa nemibhuje'valite sati viSaNNacittaH kRSNo mama rAjyameSa sukhena grahISyatIti cintAturaH khacitte cintayAmAsaklizyante kevalaM sthUlAH, sudhIstu phalamaznute / mamantha zaGkaraH sindhu, ratnAnyApurdivaukasaH // 1 // athavA 28 Jain Education Intern et For Private Personel Use Only N ainelibrary.org Hal
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ klizyante kevalaM sthUlAH, sudhIstu phalamaznute / dantA dalanti kaSTena, jihvA gilati lIlayA // 2 // tato balabha- jalakrIDA dreNa sahA~locayati-kiM vidhAsya ? nemistu rAjyalipsubalavAMzca, tata AkAzavANI prAdurabhUd-aho hare! purA naminAthena kathitamAsIda yaduta dvAviMzastIrthakaro neminAmA kumAra eva pravrajiSyatIti zrutvA nizcinto'pi nizcayArtha neminA saha jalakrIDAM kartuM antaHpurIparivRtaH saro'ntare praviSTaH, tatra ca-praNayataH parigRhya / kare jinaM, hariravezayadAzu saro'ntare / tadanu zIghramasiJcata neminaM, knkshRnggaajlaiNghusRnnaavilaiH||1||tthaa rukmiNIpramukhagopikA api jJApitavAn-yadayaM neminiHzata krIDayA pANigrahAbhimukhIkAryaH, tatazca tA api-kAzcit kesarasAranIranikarairIcchoTayanti prabhu, kAzcid bandhurapuSpakandukabharainighnanti vakSaHsthale / kAzcittIkSNakaTAkSalakSavizikhairviddhyanti narmoktibhiH, kAzcitkAmakalAvilAsakuzalA : vismApayAJcakrire| S // 1 // tatazca tAvatyaH pramadAH sugandhipayasA, varNAdizRGgIbhRzaM, bhRtvA tajalanijharaiH pRthutaraiH, kartuM prabhu vyAkulam / prAvarttanta mitho hasanti satataM krIDollasanmAnasAstAvadvayomani devagIriti samudbhUtA zrutA / cAkhilaiH // 1 // mugdhAH stha pramadA yato'maragirau.gIrvANanAthaizcatuHSaSTyA yojanamAnavaktrakuharaiH kumbhaiH saha sraadhikaiH| bAlye'pi slapito ya eSa bhagavAnnAbhUnmanAgAkulaH, kartuM tasya suyatnato'pi kimaho, yuSmAbhirI18 ziSyate ? // 2 // tato nemirapi hariM tAzca sarvA jalairAcchoTayati sma kamalapuSpakandukaizca tADayati sma ityAdi / savistaraM jalakrIDAM kRtvA taTamAgatya nemi svarNAsane nivezya sarvA api gopyaH pariveSTya sthitAH, tatra 92000000000000000 in Educatan intentona For Private & Personel Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 // 134 // Reseseeeeeeeeeeeeeese rukmiNI jagau-nirvAhakAtaratayodbahase na yattvaM, kanyAM tadetadaMvicAritameva neme ! / bhrAtA tavAsti viditaH sutarAM samartho, dvAtriMzadunmitasahasravadhUrvivoDhA // 1 // tathA satyabhAmApyuvAca-RSabhamukhyajinAH karapIDanaM, gopIvA kyAni vidadhire dadhire ca mahIzatAm / bubhujire viSayAMzca bahUn sutAn , suSuvire zivamapyatha lebhire||2|| tvamasi | kinnu navo'dya zivaGgamI, bhRzamariSTakumAra ! vicAraya / kalaya devara ! cAru gRhasthatAM, racaya bandhumanassu c| susthatAm // 3 // atha jagAda ca jAmbuvatI javAt, zRNu purA harivaMzavibhUSaNam / sa munisuvratatIrthapatigRhI, zivamaMgAdiha jAtasuto'pi hi // 4 // padmAvatIti samuvAca vinA vadhUTI, zobhA na kAcana narasya / bhavatyavazyam / no kevalasya puruSasya karoti ko'pi, vizvAsamaiSa viTa eva bhavedabhAryaH // 5 // gAndhArI jagau-sajjanyayAtrAzubhasaGghasArthaparvotsavA vezmavivAhakRtyam / udyAnikApuGkSaNaparSadazca, zobhanta etAni vinA'GganAM no // 6 // gaurI uvAca-ajJAnabhAjaH kila pakSiNo'pi, kSitau paribhramya vasanti sAyam / nIDe khakAntAsahitAH sukhena, tato'pi kiM devara ! mUDhadak tvam // 7 // lakSmaNA'pya'vocat-lAnAdisarvAGgaparinkriyAyAM, vicakSaNaH priitirsaabhiraamH| visrambhapAtraM vidhure sahAya:, ko'nyo bhavennUnamRte priyAyAH // 8 // susImA'pyavAdIt-vinA priyAM ko gRhamAgatAnAM, prAghUrNakAnAM munisattamAnAm / karoti pUjApratipatti // 134 // manyaH?, kathaM ca zobhAM labhate mnussyH?,||9|| evamanyAsAM api gopAGganAnAM vAcoyuktyA yadUnAmIgrahAca maunAvalambinamapi smitAnanaM jinaM nirIkSya 'aniSiddhaM anumataM' iti nyAyAt neminA pANigrahaNaM svIkRtamiti 25 28 Jain Eduentan For Private & Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivAhAya gamana tAbhirbADhaM udghoSitaM, tathaiva janoktiriti, tataH kRSNenograsenaputrI rAjImatI mAgitA, lagnaM pRSTazca koSTakinAmA jyotirvit prAha-varSAsu zubhakAryANi, nAnyAnyapi samAcaret / gRhiNAM mukhyakAryasya, vivAhasya tu kA kathA? // 1 // samudrastaM babhASe'tha, kAlakSepo'tra nAhati / nemiH kathaJcit kRSNena, vivAhAya prvrtitH||2|| mA bhUdvivAhapratyUho, nedIyastaddinaM vd|shraavnne mAsi tenoktA,tataHSaSThI smujvlaa|||| tatodvayoHsthAnayorvihitA vivAhocitA sAmagrI, Asanne ca kroSTakyAdiSTe lagne calitaH zrInemikumAraH sphArazRGgAraH prajApramodakaro rathArUDho dhRtAtapatrasAraH zrIsamudravijayAdidazAhakezavabalabhadrAdiviziSTaparivAraH zivAdevIpramukhapramadAjegIyamAnadhavalamaGgalavistAraH pANigrahaNAya, agrato gacchaMzca vIkSya sArathiM prati kasyedaM kRtamaGgalabharaM dhavalamandiraM iti pRSTavAn , tataH so'GgulyagreNa darzayan iti jagAda-ugrasenanRpasya tava zvazurasyAyaM prAsAda iti, ime ca tava bhAryAyA rAjImatyAH sakhyau candrAnanAmRgalocanAbhidhAne mitho vArtayataH, tatra mRgalocanA vilokya candrAnanAM prAha-he candrAnane ! strIvarge ekA rAjImatyeva varNanIyA yasyAH ayametAdRzo varaH pANi grahISyati, candrAnanA'pi mRgalocanAmAha-rAjImatImadbhutarUparamyAM, nirmAya dhAtA'pi yadIdRzena / vareNa no yojayati pratiSThAM, labheta vijJAnavicakSaNaH kAm ? // 1 // itazca-tUryazabdamAkarNya mAtRgRhAt rAjImatI sakhImadhye prAptA, he sakhyau ! bhavatIbhyAmekAkinIbhyAmeva sADambaramAgacchan varovilokyate ahaM tu vilokayituM na labheyaM iti balAttadantare sthitvA nemi Alokya sAzcarya cintayati-kiM pAtAlakumAraH kiM vA makara Jain Education For Private & Personel Use Only XMw.jainelibrary.org
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo-dhvajaH surendraH kim / kiM vA mama puNyAnAM prAgbhAro mUrtimAneSaH ? // 1 // tasya vidhAtuH karayorAtmAnaM mRgaloca. vyA07 nyuJchanaM karomi mudA / yenaiSa varo vihitaH, saubhAgyaprabhRtiguNarAziH // 2 // mRgalocanA rAjImatyabhiprAyaM nAdihAvaM // 135 // parijJAya saprItihAsaM-he sakhi ! candrAnane ! samagraguNasampUrNe'pi asmin vare eka dUSaNaM astyeva, paraM varAKArthinyAM rAjImatyAM zRNvatyAM vaktuM na zakyate, candrAnanA'pi-he sakhi ! mRgalocane ! mayA'pi tad jJAtaM, paraM sAmprataM maunamevAMcaraNIyaM, rAjImatyapi trapayA madhyasthatAM darzayantI-he sakhyau ! yasyAH kasyA api bhuvanAdbhutabhAgyadhanyAyAH kanyAyA ayaM varo bhavatu, paraM sarvaguNasundare'smin vare dUSaNaM tu dugdhamadhyAt pUtarakarSaNaprAyaM asambhAvyameva, tadanu tAbhyAM savinodaM kathitaM-bho rAjImati ! varaH prathamaM gauro vilokyate, apare guNAstu paricaye sati jJAyante, tadgauratvaM tu kajalAnukArameva dRzyate, rAjImatI seyaM sakhyA pratyAha-adya yAvat yuvAM cature iti mama bhramo'bhavat, sAmprataM tu sa bhagnaH, yat sakalaguNakAraNaM zyAmatvaM bhUSaNamapi dUSaNatayA prarUpitaM, zRNutaM tAvat sAvadhAnIbhUya bhavatyau zyAmatve zyAmavastvAzrayaNe ca guNAn 'kebalagauratve doSAMzca, tathAhi-y 1 cittavalli 2 aguru.3 katthUrI 4 ghaNa 5 kaNINigA 6 kesA 7 / kasavadR 8 masI 9 / 25 KArayaNI,10 kasiNA ee aNagyaphalA // 1 // iti kRSNave guNAH, kaippUre aMgAro 1caMde.ciMdhaM 2 knniinnigaaR||15|| 1 bhUH citra ghallI aguru kastUrI ghanaH kanInikA kezAH / kaSapaTTo maSI rajanI kRSNA ete anarghaphalAH // 1 // 2 kapUre lAaMgAraH candre cinhaM kanInikA nayane / bhojye marIcaM citre rekhA kRSNA api guNahetavaH // 2 // in Education we For Private Personel Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education nayaNe 3 / bhujje marIaM 4 citte rehA 5 kasiNAvi guNaheU // 2 // iti kRSNavastvAzrayaNe guNAH / khAraM lavaNaM 1 dahaNaM, himaM ca 2 agoraviggaho rogI 3 / paravasaguNo a cuNNo, 4 kevalagorattaNe'vaguNA // 3 // evaM parasparaM tAsAM jalpe jAyamAne zrInemiH pazUnAmArttakharaM zrutvA sAkSepaM he sArathe ! ko'yaM dAruNaH kharaH ?, sArathiH prAha - yuSmAkaM vivAhe bhojanakRte samudAyIkRtapazUnAmayaM khara ityukte svAmI cintayati sma - vi vivAhotsavaM yatrAnutsavo'mISAM jIvAnAM, itaca 'haillI sahio ! kiM me dAhiNaM cakkhU paripphuradda'tti vadantIM | rAjImatIM prati sakhyau - pratihatamaimaGgalaM te ityuMktvA thuthutkAraM kurutaH, nebhistu he sArathe ! rathamito nivarttaya, atrAntare nemiM pazyanneko hariNaH svagrIvayA hariNIgrIvAM pidhAya sthitaH, atra kavighaTanA - khAminaM vIkSya hariNo brUte- mA~ paharasu mA paharasu eaM maha hiayahAriNi hariNi / sAmI ! amhaM maraNAvi, dussaho piatamAviraho // 1 // hariNI nemimukhaM nibhAlya hariNaM prati brUte- aiso pasannavayaNo tihuaNasAmI akAraNaM baMdhU / tA viSNavesu vallaha ! rakkhatthaM saGghajIvANaM // 2 // hariNo'pi patnIprerito nemiM brUte-nijjharaNanIrapANaM. araNNa 1 kSAraM lavaNaM dahanaM himaM ca atigauravigraho rogI / paravazaguNazca cUrNaH kevalagauratve'vaguNAH // 3 // 2 hale sakhyaH kiM mama dakSiNaM cakSuH parisphurati ? 3 mA prahara mA prahara etAM mama hRdayahAriNIM hariNIM / svAmin ! asmAkaM maraNAdapi duHsahaH priyatamAvirahaH // 1 // 4 eSa prasannavadanaH tribhuvanasvAmI akAraNabandhuH / tasmAd vijJapaya vallabha ! rakSArthaM sarvajIvAnAM // 2 // 5 nirjharaNanIrapAnaM araNyatRNabhakSaNaM ca vanavAsaH / asmAkaM niraparAdhAnAM jIvitaM rakSa rakSa prabho ! // 3 // tional vAdaH pa rAvRtiH ; 5
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA.7 // 136 // taNabhakkhaNaM ca vaNavAso / amhANa niravarAhANa, jIviaM rakkha rakkha paho! // 3 // evaM sarve'pi pshvH| mumukSutA khAminaM prati vijJapayanti, tAvatvAmI babhASe-bho pazurakSakAH! muzcata muzcata imAn pazUn nAhaM vivAha prArthanAca kariSye, pazurakSakAH zrInemivacasA pazUn muzcanti sma, sArathirapi rathaM nivartayate sma, atra kaviH-heturindoH kalaGke yo, virahe raamsiityoH| neme rAjImatItyAge, kuraGgaH satyameva sH||1|| samudravijayazivAdevIpramukhajanAstu zIghrameva rathaM skhalayanti sma, zivA ca sabASpaM brUte-patthemi jaNaNivallaha !,vaccha tuma paDhamapatthaNaM kiMpi / kAUNa pANigahaNaM,maha daMse niavahuvayaNaM // 1 // nemiroha-muzcAgrahamimaM mAtarmAnuSISu na me mnH| muktistrIsaGgamotkaNThamakuNThamavatiSThate // 2 // yataH-yA rAgiNi virAgiNyastAH striyaH ko niSevate ? / ato'haM kAmaye muktiM, yA virAgiNi rAgiNI // 3 // ityAdi, rAjImatI-hA daiva ! kimupasthitamityuktvA mUrchA prAptA sakhIbhyAM candanadravairAzvAsitA kathamapi labdhasajJA savASpaM gADhavareNa prAha-hA~ jAyavakuladiNayara ! hA niruvamanANa hA jgssrnn!| hA karuNAyara sAmI! maM muttUNaM kahaM clio||4|| hA~ hiaya ghiTTa nidra | 1 prArthayAmi jananIvallabha ! vatsa ! tvAM prathamaprArthanAM kAmapi / kRtvA pANigrahaNaM mama darzaya nijavadhUvadanam // 1 // 2 hA yAdavakula // 136 // dinakara! hA nirupamajJAna ! hA jagaccharaNa ! / hA karuNAkara! svAmin ! mAM muktvA kathaM calitaH // 4 // 3 hA hRdaya ! dhRSTa | niSThura ! adyApi nirlajja ! jIvitaM vahasi / anyatra babdharAgo yadi nAtha Atmano jAtaH // 5 // JainEducation a l For Private Personal Use Only
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ IS| ajavi nillajja jIviaM vahasi / annattha baddharAo,jai nAho attaNo jaao||5|| punaniHzvasya sopAlambhaM rAjImatyAH jagAda-jaMi sayalasiddhabhuttAi.muttigaNiAi dhutta ! ratto'si / tA evaM pariNayAraMbheNa viDaMbiA kimahaM? zokA // 6 // sakhyau saroSaM-loapasiddhI vattaDI,sahie ikka suNijja / saralaM viralaM sAmalaM, cukki vihI karija // 7 // pimmarahiaMmi piasahi !,eaMmivi kiM karesi piabhAvaM? | pimmaparaM kiMpi varaM, annayaraM te kari-16 ssaamo||8||raajiimtii kau~ pidhAya-hA azrAvyaM kiM zrAvayathaH ?-jai kahavi pacchimAe, udayaM pAvei diNayaro thvi|muttuunn neminAhaM,karemi nAhaM varaM annaM // 9 // punarapi neminaM prati-vratecchuricchAdhikameva datse, tvaM yAcakebhyo gRhamAgatebhyaH / mayA'rthayantyA jagatAmadhIza!, hasto'pi hastopari naiva labdhaH // 10 // artha viraktA rAjImatI prAha-ivihu eassa karo,majjha kare no a Asi pariNayaNe / tahavi sire maha suci III 1 yadi sakalasiddhabhuktAyAM muktigaNikAyAM dhUrta ! rakto'si / tata evaM pariNayanArambheNa viDambitA kimaham ? // 6 // 2 loka-| // prasiddhA vArtA sakhi ! ekA zrUyate / saralaM viralaM zyAmalaM vismRtya vidhiH kuryAt // 7 // 3 premarahite priyasakhi ! etasminnapi lAkiM karoSi priyabhAvaM? / premaparaM kamapi varaM anyataraM te kariSyAmaH // 8 // 4 yadi kathamapi pazcimAyAmudayaM prApnoti dina karastathApi / muktvA neminAthaM karomi nAhaM varamanyam // 9 // 5 yadyapi etasya karo mama kare na cAsItpariNayane / tathApi zirasi mama sa eva dIkSAsamaye karo bhaviSyati // 15 // BREA Jain Education Thematiana For Private & Personel Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- dikkhAsamae karo hohI // 11 // atha neminaM saparikaraH samudravijayo jagau-nAbheyAdyAH kRtodvAhAH, muktiM dAnaM dIkSA vyA07 jgmurjineshvraaH| tato'pyuccaiHpadaM te syAt, kumAra ! brahmacAriNaH ? // 12 // nemirAha-he tAta! kSINabhogaka-casU. 17 'hmsmi,kishc-ekstriisNgrhe'nntjntusngghaatghaatke| bhavatAM bhavatAnte'smin , vivAhe ko'yamAgrahaH // 13 // // 137 // atra kaviH-manye'GganAviraktaH,pariNayanamiSeNa nemirAMgatya / rAjImatI pUrvabhavapremNA samaketayanmuktyai // 14 // (arahA ariTThanemI) arhana ariSTanemiH (dakkhe jAva tinni vAsasayAI) dakSaH yAvat trINi varSazatAni (kumAre agAravAsamajhe vasittA) kumAraH san gRhasthAvasthAmadhye uSitvA (puNaravi loyaMtiehiM savaM| |taM ceva bhANiyacaM ) punarapi lokAntikAH ityAdi sarva tadeva pUrvoktaM bhaNitavyaM, lokAntikA devAH yathA-jaya nirjitakandarpa!, jantujAtA'bhayaprada ! nityotsarvAvatArArtha, nAtha! tIrtha pravarttaya // 1 // iti khAminaM procya | | khAmI vArSikadAnAnantaraM tribhuvanamAnandayiSyatIti samudravijayAdIn protsAhayanti sma, tataH sarve'pi santuSTAH (jAva dANaM dAiyANaM paribhAittA) yAvat dhanaM gotrikANAM vibhajya-dattvA, dAnavidhistu zrIvIravad jnyeyH|| (172) // // 137 // (je se vAsANaM paDhame mAse ducce pakkhe) yo'sau varSAkAlasya prathamo mAsaH dvitIyaH pakSaH (sAvaNasuddhe) zrAvaNasya zukla pakSaH (tassa NaM sAvaNasuddhassa chaTThIpakkheNaM) tasya zrAvaNazuddhasya SaSThIdivase (pukhaNhakA-2 lasamayaMsi) pUrvAhnakAlasamaye (uttarakurAe sIyAe) uttarakurAyAM zibikAyAM sthitaH (sadevamaNuAsurAe se Jain Education For Private Personel Use Only wjainelibrary.org
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIkSA sU. 172 kevalaM sU. 173 Peeeeeeeeeeeeeeeeee zaparisAe ) devamanuSyAsurasahitayA parSadA (samaNugammamANamagge) samanugamyamAnamArgaH (jAva bAravaIe nayarIe majjhamajjheNaM niggacchada) yAvat dvAravatyAH nagaryAH madhyabhAgena nirgacchati (niggacchittA) nirgatya (jeNeva revayae ujjANe) yatraiva raivatakaM udyAnaM (teNeva uvAgacchai) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya (asogavarapAyavassa ahe) azokanAmavRkSasya adhastAt (sIyaM ThAvei) zivikAM sthApayati (ThAvittA) saMsthApya (sIyAo paccoruhai) zibikAtaH pratyavatarati ( paccoruhitA) pratyavatIrya (sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyai ) khayameva AbharaNamAlAlaGkArAn avamuJcati (sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei) svayameva paJcamauSTikaM locaM karoti (karittA) kRtvA ca (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena apAnakena-jalarahitena (cittAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) citrAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (egaM devadUsamAdAya) ekaM devadUSyaM gRhItvA (egeNaM purisasahasseNaM saddhiM) ekena puruSANAM sahasreNa sArddha (muMDe| bhavittA) muNDo bhUtvA prabhuH (AgArAo aNagAriyaM paJcaie) agArAnniSkramya sAdhutAM pratipannaH // (173) // (arahA arihanemI) arhana ariSTanemiH (caupannaM rAiMdiyAI) catuSpazcAzataM ahorAtrAn yAvat (nica vosaTTakAe) nityaM vyutsRSTakAyaH (taM ceva savaM jAva paNapannagassa rAiMdiyassa)tadeva pUrvoktaM sarve vAcyaM yAvat pazcapazcAzattamasya ahorAtrasya (aMtarA vahamANassa) antarA vartamAnasya (je se vAsANaM tacce mAse |paMcame pakkhe) yo'sau varSAkAlasya tRtIyo mAsaH paJcamaH pakSaH (Asoyabahule) Azvinasya kRSNapakSaH Jain Educati o nal For Private & Personel Use Only INi
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 7 // 138 // Jain Education Int ( tassa NaM Asoyabahulassa pannarasIpakkheNaM ) tasya Azvinabahulasya paJcadaze divase ( divasassa pacchime bhAe ) divasasya pazcime bhAge (ujjitaselasihare veDasassa pAyavassa ahe ) ujjayantanAmazailasya zikhare vetasanAmavRkSasya adhastAt (aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM ) aSTamena bhaktena apAnakena - jalarahitena ( cittAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM ) citrAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati ( jhANaMtariyAe vahamANassa ) zukladhyAnasya madhyabhAge varttamAnasya prabhoH (aNate jAva jANamANe pAsamANe viharai ) anantaM kevalajJAnaM samutpannaM yAvat sarvabhAvAn jAnan pazyaMzca viharati, tatra kevalajJAnaM raivatakasthe sahasrAmravaNe samutpede, tata udyAnapAlako viSNorvyajijJapat, viSNurapi mahaddharyA bhagavantaM vanditumAyayau, rAjImatyapi tatrAgatA, atha prabhordezanAM nizamya varadattanRpaH sahasradyanRpayuto vratamAdade, hariNA ca rAjImatyAH snehakAraNe pRSThe prabhurdhanavatI bhavAdArabhya tayA saha svasya navabhavasambandhamAcaSTe, tathAhi prathame bhave'haM dhananAmA rAjaputrastadeyaM dhanavatInAmnI matpatnI abhUt 1 tato dvitIye bhave prathame devaloke AvAM devadevyau 2 tatastRtIye bhave'haM citragatinAmA vidyAdharastadeyaM ratnavatI matpatnI 3 tatazcaturthe bhave caturthe kalpe dvAvapi devI 4 paJcame bhave'haM aparAjitarAjA eSA priyatamA rAjJI 5 SaSThe ekAdaze kalpe dvAvapi devau 6 saptame'haM zaGkho nAma rAjA, eSA tu yazomatI rAjJI 7 aSTame aparAjite dvAvapi devau 8 navame'haM eSA rAjImatI 9 tataH prabhuranyatra vihRtya kramAtpunarapi | raivatake samavAsarat, tadA ca anekarAjakanyAparivRtA rAjImatI rathanemizca prabhupArzve dIkSAM jagRhatuH, anyadA zrIne mirAjI pUrvabhavAH 20 25 // 138 // 28 w.jainelibrary.org
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ .ka.su. 24 ca rAjImatI prabhuMnantuM raivatake vrajaMtI mArge vRSTyA bAdhitA ekAM guhAM prAvizat, tasyAM ca guhAyAM pUrvaM praviSTaM rathanemiM ajAnatI sA klinnAni vastrANi zoSayituM paritazcikSepa, tatazca tAM apahasitatridazataruNIrAmaNIyakAM sAkSAt kAmaramaNImiva ramaNIyAM tathA vivasanAM nirIkSya bhrAturvairAdiva madanena marmaNi hataH kulalajAmutsRjya dhIratAmavadhIrya rathanemistAM jagAda - ayi sundari ! kiM dehaH, zoSyate tapasA tvayA ? / sarvAGga bhoga saMyogayogyaH saubhAgyasevadhiH // 1 // Agaccha svecchayA bhadre, ! kurvahe saphalaM januH / AvAmubhAvapi prAnte, caribyAvastapovidhim // 2 // tatazca mahAsatI tadAkarNya taM dRSTvA ca dhRtAdbhutadhairyA taM pratyuvAca - 'mahAnubhAva ! ko'yaM te bhilASo narakAdhvanaH ? / sarvaM sAvadyamutsRjya, punarvAJchanna lajjase // 1 // agandhana kule jAtAstiryaJco ye bhujaGgamAH / te'pi no vAntamicchanti, tvaM nIcaH kiM tato'bhyasi ? // 2 // ityAdivAkyaiH pratibodhitaH zrInemipArzve tadducIrNamalocya tapastaptvA ca muktiM jagAma / rAjImatyapi dIkSAmArAdhya zivazayyAmIrUDhA ciraprArthitaM zAzvatikaM zrInemisaMyogamevApa, yadAhu:- "chadmasthA vatsaraM sthitvA, gehe varSacatuHzatIm / paJcavarSazatIM rAjI, yayau kevalinI zivam // 1 // (174) / (arahao NaM ariTThanemissa) arhataH ariSTanemeH (aTThArasa gaNA aTThArasa gaNaharA hutthA) aSTAdaza (18) gaNAH aSTAdaza gaNadharAzca abhavan // (172) / (arahao NaM arihane missa ) arhataH ariSTaneme : ( varadattapAmukkhAo ) varadattapramukhANi ( aTThArasa samaNasAhassIo) aSTAdaza zramaNAnAM sahasrANi (18000 ) ( ukkosiyA samaNasaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadA abhavat // (176) // (ara rathanemisthitiH rAjI mokSaH 5 10 14
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 .175 kalpa.subo- hao NaM arihanemissa) arhataH ariSTanemeH (ajjajakkhiNIpAmukkhAo) AryayakSiNIpramukhANi (cattA-zrIneminaH vyA07 lIsaM ajjiyAsAhassIo) catvAriMzat AryAsahasrANi (40000) ( ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA ) parivAraH utkRSTA etAvatI AryAsampadA abhavat // (177) / (arahao NaM arihanemissa) arhataH ariSThanemeH (nNdpaa||139|| mukkhANaM samaNovAsagANaM) naMdapramukhANAM zrAvakANAM (egA sayasAhassI) ekaH lakSaH (auNattariM ca sahassA) 182 ekonasaptatizca sahasrAH (169000) ( ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zrAvakANAM sampadA abhavat // (178) / (arahao NaM arihanemissa) arhataH ariSThanemeH (mahAsuvvayApAmukkhANaM samaNovAsiANaM) mahAsuvratapramukhANAM zrAvikANAM (tini sayasAyassIo)trayaH lakSAH (chattIsaM ca shssaa)| triMzacca (136000) sahasrAH ( ukkosiA samaNovAsiANaM saMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI zrAvi-18 18 kANAM sampadA abhavat // (179) / (arahao NaM ariTTanemissa) arhataH ariSThanemeH (cattAri sayA cauddasa-2 puvINaM) catvAri zatAni (400) caturdazapUrviNAM.( ajiNANaM jiNasaMkAsANaM) akevalinAmapi kevalitulyAnAM (jAva saMpayA hutthA) yAvat sampadA abhavat (paNNarasa sayA ohinANINa) pazcadaza zatAni(1500) 25 avadhijJAninAM,(pannarasa sayA kevalanANINaM) paJcadaza zatAni (1500) kevalajJAninAM. ( pannarasa sayA // 139 // veubviANaM) paJcadaza zatAni (1500) vaikriyalabdhimatAM.(dasa sayA viulamaINaM)daza zatAni (1000) vipulamatInAM (aTTha sayA vAINaM) aSTau zatAni (800) vAdinAM.(solasa sayA annuttrovvaaiaannN)| o agovAsiAyassIo) Jain Education a l
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIneminaH parivAra sU.175182 SoDaza zatAni (1600) anuttaropapAtinAM, (pannarasa samaNasayA siddhA) paJcadaza zramaNAnAM zatAni (1500) siddhAni,(tIsaM ajjiyAsayAI siddhAiM)triMzat AryAzatAni (3000) siddhaani.||(180) (arahao NaM arihanemissa) ahaMtaH ariSThanemeH (duvihA aMtagaDabhUmI hotthA) dvividhA antakRnmaryAdA abhavat (taMjahA) tadyathA (jugaMtagaDabhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI ya)yugAntakRmi paryAyAntakRdbhUmizca (jAva aTTha-1 mAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI) aSTamaM puruSayugaM-paTTadharaM yAvat yugAntakRbhUmirAsIt (duvAsapariyAe / aMtamakAsI) dvivarSaparyAye jAte ko'pi antarmakArSIt // (181) / (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (arahA ariTTanemI)arhana ariSTanemiH (tini vAsasayAI kumAravAsamajheva sittA) trINi varSazatAni kumArAvasthAyAM sthitvA (caupannaM rAiMdiyAI) catuSpazcAzat ahorAtrAn (chaumatthapariyAyaM pAuNittA) chadmasthaparyAyaM pAlayitvA (desUNAI satta vAsasayAI) kiJcidUnAni sapta varSazatAni (kevalipariAyaM pAuNittA) kevaliparyAyaM pAlayitvA (paDipunnAiM satta vAsasathAI) pratipUrNAni sapta varSazatAni (sAmannapariAyaM pAuNittA) cAritraparyAyaM pAlayitvA (egaM vAsasahassaM) eka varSasahasraM (savvAuaM pAlaittA) sarvAyuH pAlayitvA (khINe veyaNijjAuyanAmagutte) kSINeSu satsu vedanIyAyurnAmagotreSu karmasu (imIse osappiNIe) asyAmeva avasarpiNyAM (dUsamasusamAe bahuviikaMtAe) duSSamasuSamAnAmake caturthe'rake bahuvyatikrAnte sati (je se gimhANaM cautthe mAse ahame pakkhe) yo'sau uSNakAlasya caturtho mAsaH aSTamaH Secretatestossesseen seseseeeeee Jain Education S eal For Private & Personel Use Only w.jainelibrary.org
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 zrInemipu|stakAntaram // 14 // pakSaH (AsADhasuddhe) ASADhazuddhaH (tassa NaM AsADhasuddhassa ahamIpakkheNaM) tasya ASADhazuddhasya aSTamIdivase (uppi ujiMtaselasiharaMsi) ujjayantanAmazailazikharasya upari (paMcahiM chattIsehiM aNagArasaehiM saddhiM ) paJcabhiH SaTtriMzadyutaiH anagArazataiH (536) sAI (mAsieNaM bhatteNaM ApANaeNaM) mAsikena anazanena. apAnakena-jalarahitena (cittAnakakhatteNaM jogamuvAgaeNaM)citrAnakSatre candrayogaM upAgate sati (puvvarattAvarattakAlasamayaMsi) madhyarAtrI (nisajie kAlagae, jAva savvadukkhappahINe) niSaNNaH san kAlagataH yAvat srvduHkhprkssiinnH||(182)|| atha neminirvANAt kiyatA kAlena pustakalikhanAdi jAtamityAha-(arahao NaM arihanemissa) ahaMtaH ariSTanemeH (kAlagayassa jAva savvadukkhappahINassa) kAlagatasya yAvat sarvaduHkhaprakSINasya (caurAsIiM vAsasahassAI) caturazItivarSasahasrANi (viikaMtAI) vyatikrAntAni ( paMcAsIimassa vAsasahasassa) paJcAzItitamasya varSasahasrasyApi (nava vAsasayAI viikaMtAI) nava varSazatAni vyatikrAntAni (dasamassa ya vAsasayassa ) dazamasya varSazatasya (ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati // (1830 // zrIneminirvANAcaturazItyA varSasahasraiH zrIvIranirvANamabhUt, zrIpArzvanirvANaM tu varSANAM tryazItyA sahasraiH.sArduH saptabhizca zatairabhUditi khadhiyA jJeyam // iti zrInemicaritram // ataH paraM granthagauravabhayAt pazcAnupUA namyAdInAM ajitAntAnAM jinAnAM antarakAlamAnamevAha-(namissa NaM arahao kAlagayassa) naminAthasya arhataH kAlagatasya (jAva savadukkhappahINassa) 688262686802800rsa 25 // 14 // Jain Education inte For Private & Personel Use Only w.jainelibrary.org
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education yAvat sarvaduHkhaprakSINasya (paMca vAsasaya sahassA iM ) paJca varSANAM lakSAH (caurAsIiM vAsasahassAiM ) caturazItirvarSasahasrANi ( nava ya vAsasayAI viikatAI ) nava varSazatAni ca vyatikrAntAni ( dasamassa ya vAsasayassa) dazamasya varSazatasya ( ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati / zrInaminirvANAt paJcabhirvarSANAM lakSaiH zrIneminirvANaM, tatazcaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame ca pustakavAcanAdi // (184) // 21 // ( munisuvvayassa NaM arahao jAva savvadukkhappahINassa ) munisuvratasya arhataH yAvat sarvaduHkhaprakSINasya ( ikkArasa vAsasayasahassAiM ) ekAdaza varSANAM lakSAH (caurAsIiM ca vAsasahassAiM ) caturazItivarSasahasrANi ( nava vAsasayAI vikkatAI ) nava varSazatAni ca vyatikrAntAni (dasamassa ya vAsasayassa ) dazamasya varSazatasya ( ayaM asIhame saMvacchare kAle gacchai ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati, zrImunisuvratanirvANAt SaSTyA varSANAM lakSaiH zrInaminirvANaM tatazca paJcalakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi, atra ca munisuvratanaminirvANAntarasya nami nirvANapustakavAcanAntarasya ca milane sUtroktaM mAnaM bhavati, evaM sarvatra jJeyam // (185) // 20 // (mallisa NaM arahao jAva pahINassa) mallinAthasya arhataH yAvat prakSINasya (paNNaTThi vAsasaya sahassAiM ) paJcaSaSTivarSANAM lakSAH ( caurAsIiM ca vAsasahassAiM ) caturazItirvarSasahasrANi ( nava vAsasayAIM viikatAiM ) nava varSazatAni ca vyatikrAntAni ( dasamassa ya vAsasayassa ) dazamasya varSazatasya ( ayaM asIime tional zrIjinAnAM pustakalikhanasya cAntarANi 5 10 14 w
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 7 // 149 // Jain Education i saMvacchare kAle gacchai ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati / zrImalli nirvANAccatuSpaJcAzadvarSANAM lakSaiH zrImunisuvratanirvANaM, tatazcaikAdazalakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi, ubhayamilitaM ca sUtroktaM mAnaM bhavati // (183) // 19 // ( arassa NaM arahao jAva pahINassa ) aranAthasya arhataH yAvat prakSINasya (ege vAsakoDisahasse viikaMte ) ekaM varSakoTInAM sahasraM vyatikrAntaM ( sesaM jahA mallissa) zeSaH kAlaH mallinAthavad jJeyaH ( taM ca evaM ) sa cAyaM (paMcasaTThi lakkhA ) paJcaSaSTirlakSAH ( caDarAsIiM ca vAsasahassAiM vikkatAI ) caturazItirvarSasahasrANi ca vyatikrAntAni ( taMmi samae mahAvIro nibbuo ) tasmin samaye mahAvIro nirvANaM gataH (tao paraM nava vAsasayAI viikkatAI) tataH paraM nava varSa zatAni vyatikrAntAni (dasamassa ya vAsasayassa) dazamasya varSazatasya ( ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati ( evaM aggao jAva seyaMso tAva daTThavvaM ) ayameva pAThaH agrataH yAvat zreyAMsastAvat draSTavyaH zrIaranirvANAdvarSANAM koTisahasreNa zrImallinirvANaM tatazca paJcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (187 // 18 // (kuMthussa NaM arahao jAva ppahINassa ) kunthunAthasya arhataH yAvat prakSINasya ( ege caubhAgapalio me viite ) ekaH caturthI bhAgaH patyopamasya vyatikrAntaH ( paMcasaddhiM ca sayasahassA ) paJcaSaSTirlakSAH ( sesaM jahA mallissa) zeSaM mallinAthavad jJeyaM, zrIkunthunirvANAdvarSa koTisahasra nyUnapalyopamacaturthabhAgena zrIarani " zrIjinAnAM pustakali khanasya cAntarANi 20 25 // 149 // 28
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education% rvANaM tatazca varSasahasrakoTipaJcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatavarSAtikrame pustakavAcanAdi // (188) // 17 // ( saMtissa NaM arahao jAva ppahINassa ) zAntinAthasya arhataH yAvat prakSINasya ( ege caubhAgUNe palio vame vikate ) ekaM caturthabhAgenonaM palyopamaM vyatikrAntaM ( paNNaTThi sayasahassA ) paJcaSaSTirlakSAH ( sesaM jahA mallissa) zeSaM mallinAthavad jJeyaM / zrIzAntinirvANAt palyopamArddhena zrI kunthunirvANaM tatazca patyacaturthabhAgapaJcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi, ubhayamilane ca sUtroktaM pAdonaM palyopamaM syAt, zeSaM mallinAthavat tacca paJcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSarUpaM jJeyaM, evaM sarvatra (189) // 16 // ( dhammassa NaM arahao jAva ppahINassa ) dharmanAthasya arhataH yAvat prakSINasya ( tinni sAgaromAI vitAiM ) zrINi sAgaropamANi vyatikrAntAni ( pannahiM ca sesaM jahA mallisa ) paJcaSaSTirlakSAH zeSaM mallinAthavad jJeyam, zrIdharmanirvANAt pUrvoktapAdonapatyanyUnaistribhiH sAgaropamaiH zrIzAntinirvANaM tatazca pAdona palyopamapaJcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (190 )|| 15 // ( anaMtassa NaM arahao jAva ppahINassa ) anantanAthasya arhataH yAvat prakSINasya ( satta sAgarovamAiM viikatAI ) sapta sAgaropamANi vyatikrAntAni (pannahiM ca sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTirlakSAH zeSaM mallivad jJeyaM, zrIanantanirvANAt caturbhiH sAgaraiH zrIdharmanirvANaM, tatazca sAgaratrayapaJcaSaSTilakSAdivarSAtikrame pustakavAcanAdi, ubhayamilanAt sUtroktaM mAnaM syAt // (191) // 14 // (vimalassa NaM arahao jAva ppahINassa ) zrIjinAnAM pustakali khanasya cA ntarANi 5 10 14
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vimalanAthasya ahaMtaH yAvat prakSINasya (solasa sAgarovamAiM viikkaMtAI) SoDaza sAgaropamANi vyatikrA- zrIjinAnAM vyA0 7ntAni (paNNaDhi ca, sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTilakSAH zeSaM mallivad jJeyaM, zrIvimalanirvANAnnavabhiH sAgaraiH | pustakali zrIanantanAthanirvANaM, tatazca saptasAgarapaJcaSaSTilakSAdinA pustakavAcanAdi, ubhayamilanena sUtroktaM mAnaM khanasya caa||142|| ntarANi syAt // (192) // 13 // (vAsupujjassa NaM arahao jAva ppahINassa) vAsupUjyasya arhataH yAvat prakSINasya (chAyAlIsaM sAgarovamAI viikatAI) SaTcatvAriMzat sAgaropamANi vyatikrAntAni (pannAdi ca sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTilakSAH zeSa mallivad jJeyaM, zrIvAsupUjyanirvANAt triMzatA sAgaraiH zrIvimalanirvANaM, tatazca SoDazasAgarapaJcaSaSTilakSAdinA pustakavAcanAdi // (193) // 12 // (sijaMsassa NaM arahao jAva ppahINassa) zreyAMsasya arhataH yAvat prakSINasya (ege sAgarovamasae viikate) ekaM sAgaropamazataM vyatikrAnta (paNNahi ca sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTilakSAH zeSaM mallInAthavad jJeyaM / zrIzreyAMsanirvANAccatuSpaJcAzatA | 18sAgaraiH zrIvAsupUjyanirvANaM tatazca SaTcatvAriMzatsAgarapaJcaSaSTilakSAdinA pustakavAcanAdi // (194) // 11 // (sIyalassa NaM arahao jAva pahINassa) zItalasya arhataH yAvat prakSINasya (egA sAgarovamakoDI) ekA sAgaropamakoTI, kIdRzI? (tivAsaaddhanavamamAsAhia) trivarSasArdhASTamAsairadhikaiH evaMvidhaiH (vAyAlIsa- // 142 // vAsasahassehiM UNiA viikaMtA) dvicatvAriMzatA varSasahasraH UnA vyatikrAntA (eyaMmi samae mahAvIro nivvuo) etasmin samaye mahAvIro nirvRtaH (aovi paraM nava vAsasayAI viiktAI) tato'pi paraM navavarSa JainEducation For Private Personel Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatAni vyatikrAntAni ( dasamassa ya vAsasayassa ) dazamasya ca varSazatasya ( ayaM asIime saMvacchare kAle gacchai ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati / zrIzItala nirvANAt SaTSaSTilakSaSaDviMzatisahasravarSAdhikasAgarazatonayA ekayA sAgarakoTyA zrIzreyAMsanirvANaM, tato'pi varSatrayasArdhASTa mAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnaiH SaTSaSTilakSa SaDUviMzatisahasravarSairadhike sAgarazate vyatikrAnte zrIvIro nirvRtaH, tataH paraM navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (195) || 10 || ( suvihissa NaM arahao jAva ppahINassa ) suvidhinA thasya arhataH yAvat prakSINasya (dasa sAgarovamakoDIo viikaMtAo ) daza sAgaropamANAM koTyaH vyatikrAntAH ( sesaM sIalassa) zeSaH pAThaH zItalanAthavat ( taM ca imaM tivAsa addhanavamAsAhia ) taccetthaMdaza koTyaH kIdRzyaH ? -trivarSa sArghASTamAsAdhikAH (bAyAlIsavAsasa hassehiM UNiA viikaMtA icAi ) dvicatvAriMzadvarSasahastraiH UnA ityAdikaH, zrIsuvidhinirvANAnnavabhiH sAgarakoTibhiH zrIzItalanAthanirvANaM, tatazca trivarSArdhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUna sAgara koTyatikrame zrIvIranirvRtiH, tato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (196) // 9 // ( caMdappahassa NaM arahao jAva ppahINassa ) candraprabhasya arhataH yAvat prakSINasya ( egaM sAgarovamakoDisayaM vijJakataM ) ekaM sAgaropamakoTizataM vyatikrAntaM ( sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalavad jJeyaM ( taM ca imaM - tivAsa addhanavamamAsAhiya) tacca itthaM-kIdRzaM sAgarakoTizataM ? - trivarSasAdhaSTamAsAdhikaM ( bAyAlIsavAsasahassehi UNagamiccAi ) dvicatvAriMzatA varSasahasraiH UnaM zrIjinAnAM pustakalikhanasya cAntarANi 5 10 14
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA0 7 // 143 // ityAdi / zrIcandraprabhanirvANAnnavatisAgarakoTibhiH zrIsuvidhinAthanirvANaM, tato'pi trivarSAdhanavamAsAdhi- zrIjinAnAM kadvicatvAriMzadvarSasahasrenyU~nAsu dazasu sAgarakoTiSu vyatikrAntAsu zrIvIranirvRtiH tato navazatAzItivarSA- pustakalitikrame pustakavAcanAdi // (197) // 8 // (supAsassa NaM arahao jAva pahINassa) supArzvasya arhataH yAvat / khanasya cAprakSINasya (ege sAgarovamakoDisahasse viikate) ekaM sAgaropamakoTInAM sahasraM vyatikrAntaM (sesaM jahA M ntarANi sIyalassa) zeSaM zItalavat (taM ca ima-tivAsaaddhanavamamAsAhiabAyAlIsavAsasahassehiM UNiA iccAi) taccedaM, kIdRzaM?-trivarSasArkISTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraiH Una ityAdi / zrIsupArzvanirvANAtsAgarANAM navazatakoTibhiH zrIcandraprabhanirvANaM, tatazca varSatrayasArddhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnaikazatakoTisAgaraiH zrIvIranirvRtiH, tato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (198) // 7 // (paumappahassa NaM arahao jAva pahINassa) padmaprabhasya arhataH yAvat prakSINasya (dasa sAgarovamakoDisahassA viikatA) daza sAgaropamakoTInAM sahasrANi vyatikrAntAni (sesaM jahA sIyalassa) zeSaM zItalavat (taM ca ima-tivAsaaddhanavamamAsAhiyavAyAlIsavAsasahassehiM UNagamiccAi) taccedaM, kIdRzaM?-trivarSasArdhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraH UnaM ityAdi / zrIpadmaprabhanirvANAt sAgarakoTInAM navabhiH sahasraiH zrIsupAvanivoNaM, // 143 // tatazca trivarSA navamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnaikakoTisahasrasAgaraiH zrIvIranivRtistato navazatAzI tivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (199) // 6 // (sumaissa NaM arahao jAva ppahINassa) sumatinAthasya ahetH| Jan Education For Private Personel Use Only
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ See yAvat prakSINasya (ege sAgarovamakoDisayasahasse viikkate) ekaH sAgaropamakoTInAM lakSaH vyatikrAntaH zrIjinAnAM (sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalavat (taMca imaM tivAsaaddhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehiM UNa-12 pustakaligamiccAi) tat kIdRzaM?-trivarSasAoSTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraH UnaM ityAdi / zrIsumatinirvANAnnava- khanasa cAtisahasrasAgarakoTibhiH zrIpadmaprabhanirvANaM, tatazca vivarSA navamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnadazako-18 ntarANi TisahasrasAgaraiH zrIvIranirvANaM, tato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (200) // 5 // (abhinaMdaNassa NaM arahao jAva ppahINassa) abhinandanasya arhataH yAvat prakSINasya (dasa sAgarovamakoDisaya sahassA viikvaMtA) daza sAgaropamakoTilakSAH vyatikrAntAH (sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalavat (taM ca imaM tivAsaaddhanavamAsAhiyabAyAlIsavAsasahassehiM UNagamicAi ) tat kIdRzaM ?-trivarSasA(STamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraH UnaM ityAdi / zrIabhinandananirvANAt sAgarakoTInAM navabhilakSaH zrIsumatinirvANaM, tatazca trivarSA navamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasra!nakalakSakoTisAgaraiH zrIvIranivRtistato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (201) // 4 // (saMbhavassa NaM arahao jAva ppahINassa) sambhavasya arhataH yAvat prakSINasya (vIsaM sAgarovamakoDisayasahassA viikatA) viMzatiH sAgaropamakoTInAM lakSAvyatikrAntAH (sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalanAthavat (taM ca ima, tivAsaaddhanavamAsAhiya bAyAlI savAsasahassehiM UNagamicAi) tat kIdRzaM?-trivarSasA STamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraH UnaM ityaadi| Jain Education international For Private & Personel Use Only
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. suvo vyA0 7 // 144 // zrIsaMbhava nirvANAt sAgarakoTInAM dazabhirlakSaiH zrIabhinandana nirvANaM, tatazca trivarSArddhanavamAsAdhikadvicatvA riMzadvarSasaha sanyUnadazalakSa koTisAgaraiH zrIvIranirvRtistato navazatAzI tivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (202) // 3|| (ajiyassa NaM arahao jAva ppahINassa) ajitasya arhataH yAvat prakSINasya ( pannAsaM sAgarovamakoDisayasahassA vikaMtA ) paJcAzat sAgaropamakoTInAM lakSAH vyatikrAntAH (sesaM jahA sIalassa ) zeSaM zItalanAthavat (taM ca imaM tivAsaaddhanavamamA sAhiya bAyAlIsavAsasa hassehiM UNagamicAi ) tat kIdRzaM ?trivarSasArdhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraiH UnaM ityAdi / zrIajitanAthanirvANAt sAgarANAM triMzatA koTIlakSaiH zrIsambhavanirvANaM, tatazca trivarSArddhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasra nyUnaviMzatisAgara koTilakSaiH zrIvIranirvRtistato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (203) // 2 // zrIRSabhanirvANAt sAgarakoTInAM paJcAzatA lakSaiH zrIajita nirvANaM, tatazca trivarSArddha navamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasra nyUnapaJcAzatkoTi lakSasAgaraiH zrIvIranirvRtistato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // 203 // 1 // ko zrI minAnirvANathI paJca lakSa varSe zrIneminirvANaM, tevArapachI corAsI sahasra, nava zata aisI varSe pustakavAcanAdi 21 / zrImunisuvratanA nirvANathI chalAkha varSe zrInaminirvANa, tevArapachI pAMca lAkha coryAsI sahasra, navazata eMsI varSe pustakavAcanAdi 20 / zrImallinAthanA nirvANathI copana lAkha varSe zrImuni - suvratanirvANa, tevArapachI igyAra lAkha coryAsI hajAra navaseM eMsI varSe pustakavAcanAdi 19 / zrIaranirvA Jain Education Intemational zrIjinAnAM pustakalikhanasya cA ntarANi 20 24 // 144 //
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ |ntarANi thI koTisahasravarSe zrImallinirvANa, tivArapachI pAMsaTha lAkha coryAsI hajAra, navaso eMsI varSe pustakavAca- zrIjinAnAM nAdi 18 // zrI kuMthunAthanA nirvANa pachI koTIsahasra varSe nyUna.palyopamane cothe bhAge zrIaranAthanirvANa,tivA pustakalirapachI sahasra koTi , pAMsaTha lAkha corAsI hajAra navaso eMzI varSe pustakavAcanAdi 17 / zrIzAMtinAthanA khanasya cAnirvANathI ardhapalyopameM zrIkuMthunAtha nirvANa, tivArapachI palyopamano cotho bhAga, tathA pAMsaThalAkha corAsI hajAra navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 16 / zrIdharmanAthanA nirvANadhI poNA palyopame nyUna,traNa sAgaropameM zrIzAMtinAtha nirvANa, tivAra pachI po| palyopama,pAMsaTha lAkha corAsI hajAra navaso eMsI, varSe pustakavAcanAdi 15 / zrIanaMtanAthanA nirvANathI cArasAgaropameM zrIdharmanAtha nirvANa, tivArapachI traNa sAgaropamA pAMsaTha lAkha coryAsI hajAra navaso eMsI.varSe pustakavAcanAdi 14 / zrIvimalanAthanA nirvANathI navasAgaropameM zrIanaMtanAtha nirvANa, tivArapachI sAta sAgaropama upara pAMsaTha lAkha.corAsI hajAra navaso eMzI varSe pustakavAcanAdi 13 / zrIvAsupUjyanA nirvANathI trIsa sAgaropameM zrIvimalanAtha nirvANa, tivArapachI sola sAgaropama pAMsaTha lAkha coryAsI hajAra,navaso eMzI varSe pustakavAcanAdi 12 / zrIzreyAMsanA nirvANathI copana sAgaropameM zrIvAsupUjya nirvANa, tivArapachI chetAlIsa sAgaropama pAMsaTha lAkha coryAsI hajAra navaso eMsI,varSe pustakavAcanAdi 11 / zrIzItalanAthanA nirvANathI ekaso sAgaropama chAsaTha lAkha chavIsa hajAra varSa ochA evA ekakoDI sAgaropameM zrIzreyAMsa nirvANa, tivArapachI traNa varSa sADA ATha mAsa ane 29928000000292929 ka.su.25 Jan Education For Private Personel Use Only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa, subo vyA0 7 // 145 // beMtAlIsa hajAra varSa nyUna evA chAsaTha lAkha chabIsa hajAra varSe adhika ekaso sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 90 / zrIsuvidhinAthanA nirvANathI nava koDI sAgaropameM zrIzItala nirvANa, tivArapachI betAlIsa hajAra varSa traNa varSa sADAAThamAsa eTalA nyUna, eka koDI sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 9 / zrIcaMdraprabhunA nirvANathI nevu koDI sAgaropame zrIsuvidhi nirvANa, tivArapachI beMtAlIsa hajAra varSa traNa varSa sADA ATha mAsa eTalA nyUna daza koDI sAgaropameM, zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 8 / zrIsupArzvanA nirvA NathI navaseM koDI sAgaropameM zrIcaMdraprabha nirvANa, tivArapachI beMtAlIsa hajAra varSa traNa varSa sADAATha mAsa eTaleM nyUna ekaso kroDa sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 7 / zrIpadmaprabhanA nirvANathI nava hajAra koDi sAgaropameM zrIsupArzva nirvANa, tivArapachI traNa varSe sADAATha mAsa tathA beMtAlIsa hajAra varSa ochA eka hajAra kroDa sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 6 / zrIsumatinAthanA nirvANathI nevu hajAra kroDa sAgaropameM zrIpadmaprabha nirvANa, tivAra pachI traNa varSa sADA ATha mAsa beMtAlIsa hajAra varSa ochA daza hajAra kroDa sAgaropameM zrIvIra nirvANa, pachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 5 / zrIabhinaMdananA nirvANathI nava lAkha kroDa sAgaropameM zrIsumati zrIjinAnAM pustakali khanasya cA ntarANi 20 25 // 145 // 27 *
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education nirvANa, tivArapachI traNa varSa sADA ATha mAsa beMtAlIsa hajAra varSa ochAM eka lAkha kroDa sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi // 4 // zrIsaMbhavanAthanA nirvANa pachI daza lAkha koDI sAgaropameM zrIabhinaMdana nirvANa, tivArapachI traNa varSa sADAATha mAsa, beMtAlIsa hajAra varSa ochAM evA daza lAkha koDI sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 3 | zrI ajitanAthanA nirvANathI trIsa lAkha koDi sAgaropameM zrIsaMbhavanAtha nirvANa, tevArapachI traNa varSa sADAATha mAsa tathA beMtAlIsa hajAra varSa ochAM evA vIza lAkha koDI sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 2 / zrIRSabhanA nirvANathI pacAsa lAkha koDi sAgaropameM zrIajita nirvANa, tevArapachI traNa varSa sADA ATha mAsa beMtAlIsa hajAra varSa ochAM evA pacAsa lAkha kroDa sAgaropameM zrImahAvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 1 // athAsyAmavasarpiNyAM prathamadharmapravarttakatvena paramopakAritvAt kiJcidvistarataH zrIRSabhadevacaritraM prastauti( teNaM kAleNaM) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM ) tasmin samaye (usabhe NaM arahA) RSabhaH arhan kIdRza: ?( kosalie ) kozalAyAM-ayodhyAyAM jAtaH kauzalikaH ( cauuttarAsADhe abhIipaMcame hutthA ) caturSu uttarASADhA yasya sa caturuttarASADhaH abhijinnakSatre paJcamaM kalyANakaM abhavat // ( 204 ) // zrIjinAnAM pustakali khanasya cAntarANi 5 10 13 ww.jainelibrary.org
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa, subo vyA0 7 // 146 // (taMjA ) tadyathA (uttarAsAdAhiM cue, cahattA garbha vakte ) uttarASADhAyAM cyutaH, cyutvA garbhe utpannaH ( jAva abhIiNA parinivvue ) yAvat abhijinnakSatre nirvANaM prAptaH // (205 ) // ( teNaM kAleNaM) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM ) tasmin samaye ( usame NaM arahA kosalie ) RSabhaH arhan kauzalikaH (je se gimhANaM catthe mAse sattame pakkhe) yo'sau uSNakAlasya caturtho mAsaH saptamaH pakSaH (AsADhabahule ) ASADhasya kRSNapakSaH ( tassa NaM AsADhabahulassa cautthIpakkheNaM) tasya ASADhabahulasya caturthI divase (savvaTTasiddhAo mahAvimANAo) sarvArthasiddhanAmakAt mahAvimAnAt ( tittIsaM sAgarovamahiiAo ) trayastriMzat sAgarANi sthitiryatra evaMvidhAt ( anaMtaraM cayaM cahattA ) antararahitaM cyavanaM kRtvA ( iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse) asminneva jambUdvIpe dvIpe bharatakSetre ( ikkhAgabhUmIe ) tadA grAmAdInAmabhAvAt ikSvAkubhUmikAyAM ( nAbhikulagarassa marudevAe bhAriyAe ) nAbhinAmakulakarasya marudevAyA bhAryAyAH kukSau (puvvarattAvara ttakAlasamayaMsi ) pUrvApararAtrakAlasamaye - madhyarAtrau ( AhAravakaMtIe jAva ganbhattAe vakate) divyAhAratyAgena yAvat garbhatayA utpannaH // (206) || ( usame NaM arahA kosalie ) RSabhaH arhan kauzalikaH ( tinnANovagae AvihutthA ) trijJAnopagataH abhavat (taMjahA) tadyathA ( cahassAmitti jANai, jAva sumiNe pAsai ) cyoSye iti jAnAti, yAvat svapnAn pazyati (taMjahA) tadyathA (gayavasahagAhA) 'gayavasaha' ityAdigAthA'tra vAcyA ( savvaM taheva navaraM ) sarva tathaiva - pUrvoktavat, ayaM vizeSa: ( paDhamaM usa zrI RSabhajanmAdi sU. 204-209 15 20 25 // 146 // 27
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ muheNaM aiMtaM pAsei) marudevA prathamaM vRSabhaM mukhe pravizantaM pazyati (sesAo gayaM) zeSAstu jinajananyaH prathama gajaM pazyanti, vIramAtA tu siMhamadrAkSIt (nAbhikulagarassa sAhei) nAbhikulakarAya ca kathayati (suviNa-II pADhagA natthi) tadA khamapAThakA na santi (nAbhikulagaro sayameva vAgarei) ato nAbhikulakaraH khayameva 204-209 | svamaphalaM kathayati // (207) // (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (usabhe NaM arahA kosalie) RSabhaH arhan kauzalikA (je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH prathamaH pakSaH (cittabahule) caitrasya kRSNapakSaH (tassa NaM cittabahulassa ahamIpakkheNaM) tasya caitrabahulasya aSTamIdivase (navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu satsu (jAva AsADhAhiM nakkhateNaM jogamuvAgaeNaM) yAvat uttarASADhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (AroggA''roggaM dArayaM payAyA) arogA mAtA arogaM dAraka prajAtA // (208) // (taM ceva savvaM jAva devA devIo ya vasuhAravAsaM vAsiMsu) tadeva sarvaM yAvat devAH devyazca vasudhArAvarSaNaM cakruH (sesaM taheva cAragasohaNamANummANavaddhaNaussukkamAiyaThiivaDiyajayavaja sarva bhANiacaM ) zeSaM tathaiva-pUrvoktaprakAreNa bandimocanamAnonmAnavarddhanazulkamocanapramu| khasthitipatitAyUpavarja sarva bhaNitavyam // (209) // ___ atha devalokacyutodbhutarUpo'nekadevadevIparivRtaH sakalaguNaistebhyo yugalamanuSyebhyaH paramotkRSTaH krameNa| pravarddhamAnaH sannAhArAbhilASe surasaJcAritAmRtarasasarasAM aGguliM mukhe prakSipati, evaM anye'pi tIrthaGkarA bAlye | 14 Jain Educat For Private Personel Use Only J
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo avagantavyAH, bAlyAtikrame punaragnipakkAhArabhojinaH, RSabhastu pravrajyAM yAvat surAnItottarakurukalpadrumapha-vaMzasthApana vyA07 lAnyAkhAditavAn , atha saJjAte kizcidUnavarSe ca bhagavati prathamajinavaMzasthApanaM zakrajItamiti vicintya kathaM sunandA riktapANiH khAmisamIpaM yAmIti mahatI ikSuyaSTiM AdAya nAbhikulakaraoNGkasthasya prabhoraMne tasthau, dRSTvA cekSu-19 grahAdi // 147 // 18| yaSTiM hRSTavadanena svAminA kare prasArite ikSu bhakSayasIti bhaNitvA tAM dattvA ikSvabhilASAt svAmino vaMza ikSvAkunAmA bhavatu, gotraM api asya etatpUrvajAnAM ikSvabhilASAtkAzyapanAmeti zakro vaMzasthApanAM kRtavAn / ___atha kizcidyugalaM mAtRpitRbhyAM tAlavRkSAdho muktaM, tasmAtpatatA tAlaphalena puruSo vyApAditaH, prathamo'yaM akAlamRtyuH, atha sA kanyA mAtApitroH khargatayoH ekAkinyeva vane cacAra, dRSTvA ca tAM sundarI yugalikanarA nAbhikulakarAya nyavedayan , nAbhirapi ziSTeyaM sunandAnAmnI RSabhapatnI bhaviSyatIti lokajJApanapurassaraM tAM jagrAha, tataH sunandAsumaGgalAbhyAM saha pravarddhamAno bhagavAn yauvanaM anuprAptaH, indro'pi prathamajina-18 vivAhakRtyaM asmAkaM jItamiti anekadevadevIkoTiparivRtaH samAgatya khAmino varakRtyaM khayameva kRtavAn, vadhUkRtyaM ca dvayorapi kanyayordevya iti, tatastAbhyAM viSayopabhogino bhagavataH SaTlakSapUrveSu gateSu bharatabrAhmI-1 rUpaM yugalaM sumaGgalA, bAhubalisundarIrUpaM yugalaM ca sunandA prasuSuve, tadanu caikonapaMcAzat putrayugalAni // 147 // kramAt sumaMgalA prsuutvtii| (usabheNaM arahAkosalie kAsavagutteNaM)RSabhaH ahaMna kauzalikaH kAzyapagotrIyaH(tassa NaM paMca nAmadhijjA 28 in Education International For Private & Personel Use Only
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ evamAhijaMti) tasya prabhoH paJca nAmadheyAni evaM AkhyAyante (taMjahA) tadyathA (usame havA 1 paDhamarAyA i vA 2)prathamenRpatvaM RSabha iti vA 1 prathamarAjA iti vA 2(paDhamabhikkhAyare i vA 3) prathamabhikSAcara iti vA 3 (paDhamajiNe i nagarIniva vA 4)prathamajina iti vA 4 (paDhamatitthaMkare i vA 5) prathamatIrthaGkara iti vA 5, tatra ikAraH sarvatra vAkyA-18 zanam laGkAre, prathamarAjA, sa caivaM-kAlAnubhAvAt krameNa pracurakaSAyodayAt parasparaM vivadamAnAnAM yugalikAnAM daNDanItistAvat vimalavAhanacakSuSmatkulakarakAle'lpAparAdhitvena hakArarUpaivAbhUt, yazakhino'bhicandrasya ca kAle alpe'parAdhe hakkArarUpA mahati ca aparAdhe makArarUpA, prasenajinmarudevanAbhikulakarakAle ca jaghanyamadhyamotkRSTaoNparAdheSu krameNa hakkAramakAradhikkArarUpA daNDanItayo'bhUvana, evamapi nItyatikrameNa jJAnAdiguNAdhika bhagavantaM vijJAya yugalibhirbhagavanivedane kRte khAmyAha-nItimatikramatAM daNDaM sarva rAjA karoti, sa cAbhi|Sikto'mAtyAdiparivRto bhavati' evaM ukte tairUce-asmAkaM api IdRzo rAjA bhavatu, khAmyAha-yAcadhvaM nAbhiku lakaraM rAjAnaM, tairyAcitonAbhiH-'bho bhavatAM RSabha eva rAjA' ityuktavAn, tataste rAjyAbhiSekanimittamuMdakAnayanAya saraH prati gatavantaH, tadA ca prakampitAsanaH zakro jItamiti samAgatya mukuTakuNDalAbharaNAdipariSkriyApurassaraM bhagavantaM rAjya'bhiSiJcati sma, yugalikanarAstu nalinapatrasthitajalahastA alaGkataM bhagavantaM nirIkSya vismitAHkSaNaM vicArya bhagavataH pAdayojalaM prakSiptavantaH, tacca dRSTvA tuSTaH zakro'cintayat-aho vinItA ete | puruSA iti vaizramaNaM AjJApitavAn yadiha dvAdazayojanavistIrNA navayojanaviSkambhAM vinItAM nAmnI nagarI Jain Education For Private & Personel Use Only (OTaw.jainelibrary.org
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa: subo vyA0 7 // 148 // Jain Education Internation niSpAdayetyAjJAsamanantarameva ratnasuvarNamaya bhavana paGktiprAkAropazobhitAM nagarImavAsayat, tato bhagavAn rAjye hastyazvagavAdisaGgrahapurassaraM ugra bhogarAjanyakSatriyalakSaNAni catvAri kulAni vyavasthApitavAn, tatragradaNDakAritvAdugrA ArakSakasthAnIyAH 1 bhogArhatvAd bhogA gurusthAnIyAH 2 samAnavayasa itikRtvA rAjanyA vayasyasthAnIyAH 3 zeSAH pradhAnaprakRtitayA kSatriyAzca 4 / tadA ca kAlaparihANyA RSabhakulakarakAle kalpadrumaphalalAbhAbhAvena ye ikSvAkAste ikSubhojinaH zeSAstu prAyaH patrapuSpaphala bhojino'gnerai bhAvAccApakazAlyAdyauSadhI bhojinazcabhUvan, kAlAnubhAvAttadajIrNe ca khalpaM khalpataraM ca bhuktavantaH, tasyApyajIrNe bhagavadvacasA hastAbhyAM ghRSTvA tvacaM apanIya bhuktavantaH, tathApyajIrNe prabhUpadezAt patrapuDhe jalena kledayitvA taNDulAdIn bhuktavantaH, evamapyajIrNe kiyatImapi velAM hastatalapuDhe kledayitvA hastatalapuTe saMsthApya, punarapyajIrNe kakSAsu khedayitvA, tathApyajIrNe hastAbhyAM ghRSTvA patrapuDhe kledayitvA hastatalapuDhe saMsthApyeMtyAdibahuprakArairannabhojino babhUvAMsaH / evaM satyekadA drumagharSaNAnnavotthitaM pravRddhajvalajjvAlaM tRNakalApaM kavalayantaM agnirmupalabhyAbhinavaratnabuddhyA prasAritakarA dahyamAnA bhayabhItAH santo yugalino bhagavantaM vijJapayAmAsuH, bhagavatA cagnirutpattiM vijJAya bho yugalikA ! utpanno'gniH atra ca zAlyAdyoSadhIrnidhAya bhuGgadhvaM yatastAH sukhena jIryantItyupAye kathite'. pyanabhyAsAt samyagupAyaM ajAnAnA auSadhIragnau prakSipya kalpadroH phalAnIMva yAcante, agninA ca tAH sarvato dahyamAnA dRSTvA ayaM pApAtmA vetAla ivAtRptaH svayameva sarvaM bhakSayati nAsmAkaM kiJcit prayacchatItyato'syA agnerutpattiH zilpadarzanam 20 25 // 148 // 28 jainelibrary.org
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjyakAryam parAdhaM bhagavate vijJapya zikSAM dApayiSyAma iti buddhyA gacchantaH pathi bhagavantaM hastiskandhArUDhaM abhimukhamAgacchantaM dRSTvA yathAsthitaM vyatikaraM bhagavate nyavedayan, bhagavAMzcAha-atra pITharAdivyavadhAnena bhavadbhirdhAnyA| diprakSepaH kArya ityuktvA taireva mRtpiNDa AnAyya nidhAya ca hastikumbhe miNThena kumbhakArazilpaM prathamaM nya-1 darzayat, uktavAMzca-evaMvidhAni bhANDAni vidhAya teSu pAkaM kurudhvamiti, bhagavaduktaM samyagupAyamupalabhya te tathaiva kRtavantaH, ataH prathamaM kumbhakArazilpaM pravartitaM, tato lohakAra 1 citrakAra 2 tantuvAya 3 nApita-1 zilpa 4 lakSaNAni catvAri zilpAni, eteSAM ca pazcAnAM mUlazilpAnAM pratyekaM viMzatyA bhedaiH zilpazataM sAtacAcAryopadezajamiti // (21.) // (usabheNaM arahA kosalie) RSabhaH arhan kauzalikaH (dakkhe dakkhapainne paDirUve AlINe bhadae / viNIe) dakSaH dakSA pratijJA yasya sa tathA sundararUpavAn sarvaguNairAliGgitaH saralapariNAma: vinayavAn | (vIsaM puvvasayasahassAI kumAravAsamajhe vasittA) viMzatilakSapUrvANi yAvat kumArAvasthAyAM uSitvA| (tevahiM puvvasayasahassAiM rajavAsamajhe vasai) triSaSTilakSapUrvANi yAvat rAjyAvasthAyAM vasati (tevhiN| ca pucasayasahassAI rajavAsamajhe vasamANe) triSaSTilakSapUrvANi yAvat rAjyAvasthAyAM ca vasan san (lehAio gaNiyappahANAo) likhanaM Adau yAsAM tAstathA gaNanaM pradhAna-zreSThaM yAsAM tAstathA, tathA (sauNaruyapajavasANAo) pakSiNAM zabdaH sa paryavasAne-prAnte yAsAM tAstathA ( bAvattari kalAo) evaMvidhAHdvAsa Sac0029298992292020201001 Jain Education a l For Private & Personel Use Only VMw.jainelibrary.org
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- tiH puruSakalAH, lekhAdikA dvAsaptatiH kalAH, tAzyemAH-likhitaM 1 gaNitaM 2 gItaM 3 nRtyaM 4 vAdyaM ca 5 paThana- dvAsaptatiH vyA076 zikSe ca 7 / jyoti 8 zchando 9 'laGkRti 10 vyAkaraNa 11 nirukti 12 kAvyAni 13 // 1 // kAtyAyanI kalAH 14 nighaNTu 15 gajaturagArohaNaM 16-17 tayoH zikSA 18 / zastrAbhyAso 19 rasa 20 mantra 21 // 149 // yanna 22 viSa 23 khanya 24 gandhavAdAzca 25 // 2 // prAkRta 26 saMskRta 27 paizAcikA 28spabhraMzAH 29 smRtiH 30 purANa 31 vidhI 32 / siddhAnta 33 tarka 34 vaidaka 35 vedA 36 'gama 37saMhite, 38 tihAsAzca 39 // 3 // sAmudrika 40 vijJAnA 41 '' cAryakavidyA 42 rasAyanaM 43 kapaTam 44 / 20 vidyAnuvAdadarzana 45 saMskArau 46 dhUrtasambalakam 47 // 4 // maNikarma 48 tarucikitsA 49 khecarya-50marIkale 51 ndrajAlaM ca 52 / pAtAlasiddhi 53 yantraka 54 rasavatyaH 55 sarvakaraNI ca 56 // 5 // prAsAdalakSaNaM 57 paNa 58 citropala 59 lepa 60 carmakarmANi 61 patraccheda 62 nakhaccheda 63 patraparIkSA 64 vazIkara-18 Nam 62 // 6 // kASThaghaTana 66 dezabhASA 67 gAruDa 68 yogAGga 69 dhAtukarmANi 70 / kevalividhi,71zakunarute 72 iti puruSakalA dvispttiyaaH|| 7 // atra likhitaM haMsalipyAyaSTAdazalipividhAnaM, taca bhagavatA dakSiNakareNa brAhayA upadiSTaM, gaNitaM tu eka daza zataM sahasraM ayutaM lakSaM prayutaM koTiH arbudaM ajaM // 149 // kharva nikharva mahApadma zaGkuH jaladhiH antyaM madhyaM parAdha ceti yathAkramaM dazaguNaM ityAdi sayAnaM sundAH vAmakareNa, kASThakarmAdirUpaM karma bharatasya puruSAdilakSaNaM ca bAhubalina upadiSTamiti // yA pAtAlasidhimakarmANi 18 yogAGga 6. isalipyA For Private & Personel Use Only
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ | (causaDiM mahilAguNe) catuHSaSTiH strIkalAH, tAzcemAH-jJeyA nRtyau 1 cittye 2 citraM 3 vAdina 4 mantra5- catuSpaSTitatrAzca 6 ghanavRSTi 7 phalAkRSTI 8 sNskRtjlpH9kriyaaklp:10||1||jnyaan 11 vijJAna 12 dambhI 13- mahilAvustambhA 14 gIta 15 tAlayo 16maanm| AkAragopanA 17 '' rAmaropaNe 18 kAvyazakti 19 vakroktI 30 // guNAH // 2 // naralakSaNaM 21 gaja 22 hayavaraparIkSaNe 23 vAstuzuddhilaghubuddhI 24 / zakunavicAro 25 dharmAcAro 26sJjana 27 cUrNayoryogAH 28 // 3 // gRhidharma 29 suprasAdanakarma 30 kanakasiddhi 31 varNikAvRddhI 32 / vAk- 5 pATava 33 karalAghava 34 lalitacaraNa 35 tailasurabhitAkaraNe 36 // 4 // bhRtyopacAra 37 gehAcAro 38 vyAkaraNa 39 paranirAkaraNe 40 / vINAnAda 41 vitaNDAvAdo 42 'Gkasthiti '43 janAcAraH 44 // 5 // 18 kumbhabhrama 45 sArizrama 46 ratnamaNibheda 47 lipiparicchedAH 48 / vaidyakriyA ca 49 kAmAviSkaraNaM 50 randhanaM.51 cikurabandhaH 52 // 6 // zAlIkhaNDana 53 mukhamaNDane 54 kathAkathana 55 kusuma-18 sugrathane 56 / varaveSa 57 sarvabhASAvizeSa 58 vANijya 59 bhojye ca 60 // 7 // abhidhAnaparijJAnA 617 bharaNayathAsthAnavividhaparidhAne 62 / antyAkSarikA 63 praznaprahelikA 64 strIkalAH ctuHssssttiH||8|| (sippasayaM ca kammANaM ) karmaNAM-kRSivANijyAdInAM madhye kumbhakArazilpAdikaM prAguktaM zilpazatameva bhagavatopadiSTaM, ata evAnAcAryopadezajaM karma AcAryopadezajaM ca zilpamiti karmazilpayorvizeSamAmananti, karmANi ca krameNa svayameva samutpannAni ( tinnivi payAhiAe uvadisai ) trINyapyetAni Jain Education Limona For Private & Personel Use Only alww.jainelibrary.org
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo-dvAsaptatipuruSakalAcatuHSaSTimahilAguNazilpazatAkhyAni vastUni prajAhitAya bhagavAnupadizati sma (uva- zatanandanavyA7 disittA) upadizya ca ( puttasayaM rajasae abhisiMcai ) putrANAM zataM rAjyazate sthApayati, tatra bharatasyaza nAmAni vinItAyAM mukhyarAjyaM bAhubalezca bahalIdeze takSazilAyAM rAjyaM dattvA zeSANAM aSTanavatinandanAnAM pRthaka // 15 // pRthaka dezAn vibhajya dattavAn, nandananAmAni cemAni bharataH 1bAhubaliH 2 zaGka: 3 vizvakarmA 4 vimala: 5 sulakSaNaH 6 amalaH 7citrAGgaH 8 khyAtakItiH 9 varadattaH 10 sAgaraH 11 yazodharaH 12 amaraH 13 rathavaraH 14 kAmadeva: 15 dhruvaH 16 vatso 17 nandaH 18 sUraH 19 sunandaH 20 kuruH 21 aGgaH 22 vaGgaH 23 kozala: 24 vIraH 25 kaliGgAH 26 mAgadhaH 27 videhaH 28 saGgamaH 29 dazANaH 30 gambhIraH 31 vasuvarmA 32 suvarmA 33 rASTraH 34 surASTra: 35 buddhikaraH 36 vividhakaraH 37 suyazAH 38 yaza kIrtiH 39 yazaskaraH40 kIrtikaraH 41 sUraNaH 42 brahmasenaH 43 vikrAntaH 44 narottamaH 45 puruSottamaH 46 candrasenaH 47 mahAsenaH 48 nabhAsenaH 49 bhAnuH 50 sukAntaH 51 puSpayutaH 52 zrIdharaH 53 durddharSaH 54 susumAra: 55 durjayaH 56 ajayamAnaH 57 / / sudharmA 58 dharmasenaH 59 AnandanaH 60 AnandaH 61 nandaH 62 aparAjitaH 63 vizvasenaH 64 hariSeNaH // 150 // 65 jayaH 66 vijayaH 67 vijayantaH 68 prabhAkaraH 69 aridamanaH 70 mAnaH 71 mahAbAhuH 72 dIrghabAhuH 73 meghaH 74 sughoSaH 75 vizvaH 76 varAhaH 77 susenaH 78 senApatiH 79 kapilaH 80 zailavicArI 81 ari JainEducational For Private Personel Use Only
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ JjayaH 82 kuJjarabalaH 83 jayadevaH 84 nAgadattaH 85 kAzyapaH 86 balaH 87 vIraH 88 zubhamatiH 89 zrIRSabhasumatiH 90 padmanAbhaH 91 siMhaH 92 sujAtiH 93 saJjayaH 94 sunAbhaH 95 naradevaH 96 cittaharaH 97 dIkSA ma. suravaraH 98 dRDharathaH 99 prabhaJjanaH 100 iti // rAjyadezanAmAni tu aGgaH 1 vaGgaH 2 kaliGgaH 3 gauDaH 4 cauDaH 211 5 karNATa 6 lATa 7 saurASTra 8 kAzmIra 9 sauvIra 10 AbhIra 11 cINa 12 mahAcINa 13 gUrjara 14 baGgAla15 zrImAla 16 nepAla 17 jahAla 18 kauzala 19 mAlava 20 siMhala 21 marusthalA 22 dIni // I (abhisiMcittA) sthApayitvA (puNaravi loaMtiehiM jiakappiehiM devehiM ) punarapi lokAntikaiH jItakalpikaiH devaiH (tAhiM ihAhiM jAva vaggUhiM) tAbhiH iSTAbhiH yAvad vAgbhiH uktaH san ( sesaM taM ceva / sarva bhANiacaM jAva dANaM dAiANaM paribhAittA) zeSaM tadeva-pUrvoktaM sarva bhaNitavyaM yAvat dhanaM gotriNAM| vibhajya-dattvA (je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe cittabahale) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH prathamaH pakSaH caitrabahula: (tassa NaM cittabahulassa aTThamIpakkheNaM) tasya caitrabahulasya aSTamIdivase (divasassa pacchime bhAge) divasasya pazcime bhAge (sudaMsaNAe sibiAe) sudarzanAyAM nAma zibikAyAM (sadevamaNuAsurAe parisAe samaNugammamANamagge) devamanujAsurasahitayA parSadA-janazreNyA samanugamyamAnamArgaH (jAva viNIyaM rAyahANi majjhamajjheNaM niggacchada) yAvat vinItAyAH nagaryAH madhyabhAgena nirgacchati (niggacchitsA) nirgatya (jeNeva siddhatthavaNe ujANe) yatraiva siddhArthavanaM udyAnaM (jeNeva asogavarapAyave) 16114 10 k.su.26|| Jain Education a nal Hosw.jainelibrary.org
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ kacchAdInAM tApasa kalpa.subo-gAyatraiva azokanAmA pradhAnavRkSaH (teNeva uvAgacchai) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya (asogava- vyA07 rapAyavassa ahe) azokavaravRkSasya adhaH (jAva sayameva caumuTTi loaM karei) yAvat Atmanaiva caturmI- // 15 // STikaM locaM karoti, catasRbhirmuSTibhirloce kRte sati avaziSTAM ekAM muSTiM suvarNavarNayoH skandhayopari laThaMtI kanakakalazopari virAjamAnAM nIlakamalamAlAmiva vilokya hRSTacittasya zakrasya AgraheNa rakSitavAn , (karittA)locaM kRtvA (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena jalarahitena (AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) uttarASADhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (uggANaM bhogANaM rAinnANaM khattiANaM ca) ugrANAM bhogAnAM rAjanyAnAM kSatriyANAM ca (cauhiM sahassehiM saddhiM) kacchamahAkacchAdibhizcaturbhiH sahasraiH saha, |'yathA svAmI kariSyati tathA vayamapi kariSyAma' iti kRtanirNayaHsAI, (egaM devadUsamAdAya ) ekaM devadRSyamAdAya (muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavaie) muNDo bhUtvA gRhAniSkramya anagAritAM pratipanna:dIkSAM gRhItavAn // (211) // (usabhe NaM arahA kosalie) RSabhaH arhan kauzalikA (egaM vAsasahassaM) eka varSasahasraM yAvat ( nicaM vosaTTakAe ciyattadehe) nityaM vyutsRSTakAyaH tyaktadehaH san vicarati // atha pravrajyAM pratipadya gRhItaghorAbhi- graho bhagavAn grAmAnugrAmaM viharati sma, tadAnIM lokasyAtisamRddhatvAt kA bhikSA kIdRzA vA bhikSAcarA iti ko'pi vArtA na jAnAti, tataste sahapravrajitAH kSudhAdipIDitA bhagavantaM AhAropAyaM pRcchanti, Saresasore // 151 // 28 in Eduentan en For Private & Personel Use Only
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAMstu maunI na kimapi prativakti, tataste kacchamahAkacchau prati vijJaptiM cakruH, tau api UcatuH yat vayamapi AhAravidhiM na jAnImaH, pUrva tu bhagavAn na pRSTaH, idAnIM AhAraM vinA tu sthAtuM na zakyate, bharatalajayA gRhe'pi gantuM ayuktaM, tato vicAryamANo vanavAsa eva zreyAn iti vicArya bhagavantaM evaM dhyAyanto gaGgAtaTe parizaTitapatrAdyupabhogino'saMskRta kezakUrcA jaTilAstApasA jajJire // itazca kacchamahAkacchasutau bhagavatA putratvena pratipannau namivinaminAmAnau dezAntarAdAgatau, bharatena dIyamAnaM rAjyabhAgaM avagaNayya pitRvacasA bhagavatsamIpamAgatya pratimAsthite bhagavati nalinIpatrairjalamAnIya sarvato bhUmisiJcanaM jAnupramANaM kusumoccayaM ca kRtvA paJcAGgapraNAmapUrvakaM rAjyabhAgaprado bhaveti pratyahaM vijJapayantau jina siSevatuH, tau canyadA tathA vIkSya vandanArthamAgato dharaNendro bhagavadbhattyA santuSTo'vAdIt-bho ! bhagavAn niHsaGgo mA bhagavantaM yAcethAM, bhagavadbhaktyA'hameva yuvAbhyAM dAsyAmIti bhaNitvA aSTacatvAriMzatsahasrasaGkhyAkA (48000) vidyAH tatra gaurI - gAndhArI - rohiNI - prajJaptilakSaNAzcatasro mahAvidyAzca pAThasiddhA eva dattavAn, yaJcoktaM kiraNAvalIkAreNa 'aSTacatvAriMzatsaGkhyAkA (48) iti' tadayuktaM, AvazyakavRttau aSTacatvAriMzatsahasrANAM (48000 ) uktatvAt, atha vidyA dattvA uktavAMzca 'imAbhirvidyAdhararddhiprAptau santau khajanaM janapadaM ca gRhItvA yAtaM yuvAM vaitADhye nage dakSiNavidyAdharazreNyAM gaureyagAndhArapramukhAnaMSTau nikAyAn rathanUpuracakravAlapramukhANi paJcAzannagarANi, utta| razreNyAM ca paNDakavaMzAlayapramukhAnaSTau nikAyAn gaganavallabhapramukhANi ca SaSTinagarANi nivAsya viharatamiti, Jain Education Intematonal namivinamyorvidyA dharatvam 5 10 14
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ alpamatatastI kRtakRtyau khapitrobharatasya ca taM vyatikaraM nivedya dakSiNazreNyAM namiH, uttarazreNyAM vinamizca tsthtH|| vyA07bhagavAMzcAnnapAnAdidAnAkuzalaiH samRddhimadbhirjanairvastrAbharaNakanyAdibhirnimantryamANo'pi yogyAM bhikSAM ala-yAMsopajatA bhamAno'dInamanAH kurudeze hastinAgapure praviSTaH, tatra ca AvazyakavRttyanusAreNa bAhubalisutasomaprabhasutaH // 152 // zreyAMso yuvarAjaH, sa ca mayA zyAmavarNo meruramRtakalazenAbhiSikto'tIva zobhitavAniti khamaM dRSTayAna. subuddhinAmA nagarazreSThI, sUryamaNDalAt srastaM kiraNasahasraM punaH zreyAMsena tatra yojitaM tatastadaMtIvAMzobhata iti khamamaikSata, rAjA'pi khAne mahApuruSa eko ripubalena yudhyamAnaH zreyAMsasahAyAjayI jAta iti dadarza, yo'pi prAptAH sabhAyAM sambhUya svapnAn parasparaM nyavedayan , tato rAjJA ko'pi zreyAMsasya mahAn lAmo bhAvIti nirNIya visarjitAyAM parSadi zreyAMso'pi khabhavane gatvA gavAkSasthaH khAmI na kiJcillAtIti janako-IST lAhalaM zrutvA svAminaM vIkSya ca mayA kApIdRzaM nepathyaM dRSTapUrva itIhApohaM kurvan jAtismaraNaM prApa, aho ahaM pUrvabhave bhagavataH sArathibhaMgavatA saha dIkSAMgRhItavAn, tadA ca vajrasenajinena kathitamAsId yadayaM vajranAbho bharatakSetre prathamo jino bhAvIti sa eSa bhagavAn, tadAnImeva tasyaiko manuSyaH pradhAnekSurasakumbhasamUhamAbhRta- 25 mAdAya AgataH, tato'sau tatkumbhamAdAya bhagavan ! gRhANemAM yogyAM bhikSAmiti jagAda, bhagavatA'pi pANI // 15 // prasAritau nisRSTazca tena sarvo'pi rasaH, na cAtra bindurapya'dhaH patati, kintUMpari zikhA varddhate, yataH 27 Jain Education in SP (Oldjainelibrary.org
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAraNaM divyAni aSTabhava: mAija ghaDasahassA , ahavA mAija sAgarA savve / jasseyArisa laddhI, so pANipaDiggahI hoI // 1 // atra kavi-khAmyAha dakSiNaM hastaM, kathaM bhikSAM na lAsi bhoH| sa prAha dAtRhastasyodho bhavAmi kathaM prabho! // 2 // yataH- pUjAbhojanadAnazAntikakalApANigrahasthApanAcokSaprekSaNahastakArpaNamukhavyApArabaddhastvaMham / / / ityabhidhAya dakSiNahaste sthite-vAmo'haM raNasammukhAGkagaNanAvAmAGgazayyAdikRt, dyUtAdivyasanI tvaMsau satu jagau, cokSo'smi na tvaM zuciH // 2 // tataH-rAjyazrIrbhavatArjitA'rthinivahastyAgaiH kRtArthIkRtaH, santuSTo'pi gRhANa dAnamadhunA,tanvan dayAM dAniSu / iya'ndaM pratibodhya hastayugalaM,zreyAMsataH kArayan, pratyagrekSurasena pUrNamRSabhaH, pAyAt sa vaH shriijinH||3||shreyaaNssy dAnAvasare-netrAmbudhArA bAgdugdhadhArA dhArAdharasya ca / spardhayA varddhayAmAsuH, zrIdharmadvaM tadAzaye // 4 // tatastena rasena bhagavatA sAMvatsarikatapaHpAraNA kRtA, paJca divyAni jAtAni-vasudhArAvRSTiH1celotkSepaH 2 vyoni devadundubhiH3 gandhodakapuSpavRSTiH 4 AkAze aho dAnamaho dAnamiti ghoSaNaM ca 5, tataH sarvo'pi lokAte tApasAzca tatra militAH, atha zreyAMsastAn prajJApayati-bhojanAsadgatilipsayA evaM sAdhubhya eSaNIyAhArabhikSAdIyate, ityasyAM avasarpiNyAM zreyAMsopajhaM dAnaM, 'tvayA etat kathaM jJAtaM' iti lokaiH pRSTazca khAminA saha khakIyaM aSTabhavasaMvandhaM AcaSTa, yadA svAmIzAne lalitAGgastadA'haM pUrvabhave nirnAmikAnAmnI vayaMprabhA devI 1 tataH pUrvavidehe puSkalAvatIvijaye lohArgale nagare 1mAyurghaTAH sahasrA athavA mAyuH sAgarAH sarve / yasyaitAdRzI labdhiH sa pANipatagrAhI bhavati // 1 // / Jain Education For Private Personal use only
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 7 // 153 // Jain Education bhagavAn vajrajaGghastadAnImahaM zrImatI bhAryA 2 tata uttarakurau bhagavAn yugaliko'haM yugalinI 3 tataH saudharme dvAvapi mitradevI 4 tato bhagavAna paravidehe vaidyaputrastadAhaM jIrNazreSThiputraH kezavanAmA mitraM 5 tato'cyutakalpe devau 6 tataH puNDarIkiNyAM bhagavAn vajranAbhacakrI tadAhaM sArathiH 7 tataH sarvArthasiddhavimAne devau 8 iha bhagavataH prapautra' iti, evaM zrutvA sarvo'pi janaH -risaMhesasamaM pattaM, niravajjaM ikakhurasasamaM dANaM / seaMsasamo bhAvo, havijja jaha maggiaM hujjA' // 1 // ityAdi stuvan svasthAnaM gataH, evaM dIkSAdinAdArabhya prabhorvarSasahasraM chadmasthatva kAlastaMtra sarvasaGkalito'pi pramAdakAlaH ahorAtraM, evaM ca ( jAva appANaM bhAvemANassa ) yAvat AtmAnaM bhAvayataH ( ikkaM vAsasahassaM viikkataM ) ekaM varSasahasraM vyatikrAntaM ( tao NaM je se hemaMtANaM utthe mAse sattame pakkhe ) tatazca yo'sau zItakAlasya caturthI mAsaH saptamaH pakSaH ( phagguNabahule ) phAlgunasya kRSNapakSaH ( tassa NaM phagguNabahulassa ikkAra sIpakkheNaM) tasya phAlgunabahulasya ekAdazIdivase ( puDhaMvahakAlasamayaMsi ) pUrvAhnakAlasamaye (purimatAlassa nagarassa bahiA ) purimatAlanAmakasya vinItA zAkhApurasya bahistAt (sagaDamuhaMsi ujjANaMsi) zakaTamukhanAmake udyAne ( naggohavara pAyavassa ahe ) nyagrodhanAmaka vRkSasya adhaH (aTTameNa bhatte apANaeNaM ) aSTamena bhaktena apAnakena - jalarahitena ( AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaNaM ) uttarASADhAyAM nakSatre candrayoge upAgate sati ( jhANaMtariyAeM vaTTamANassa ) dhyAnasya madhyabhAge vartta1 RSamezasamaM pAtraM niravadyaM ikSurasasamaM dAnaM / zreyAMsasamo bhAvo bhUyAd yadi mArgitaM bhavet // 1 // zrI RSabhasya kevalam sU. 212 15 20 // 153 // 25
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnasya (anaMte jAva jANamANe pAsamANe viharaha) anantaM kevalamutpannaM yAvat jAnan pazyaMzca viharati // ( 212 // evaM ca varSasahasre'tikrAnte purimatAlanAni vinItA zAkhApure prabhoH kevalajJAnaM utpannaM, tadaiva bharatasya cakramapi tadA ca viSayatRSNAyA viSamatvena prathamaM tAtaM pUjayAmi uta cakramiti, kSaNaM vimRzya ihaloka paralokasukhadAyini tAte pUjite kevalaMmihalokaphaladAyi cakraM pUjitameveti samyag vicArya bharataH pratyahaM upAlambhAn dadatIM ca marudevAM hastiskandhe purataH kRtvA sarvaddhaya vandituM yayau, pratyAsanne ca samavasaraNe mAtaH ! pazya svaputrAdvai iti bharatena bhaNitA marudevA harSapulakitAGgI pramodAzrupUrairnirmalanetrA prabhoichatracAmarAdikAM prAtihAryalakSmI nirIkSya cintayAmAsa - dhiga mohavihvalAn, sarve'pi prANinaH khAthaiH lihyanti, yanmama RSabhaduHkhena rudatyA netre api hInatejasI jAte, RSabhastu evaM surAsurasevyamAna IdRzIM samRddhiM bhuJjAno'pi mama sukhavAtasandezamapi na preSayati, tato dhigimaM sneha, ityAdi bhAvayantyAstasyAH kevalamutpannaM, tatkSaNAca AyuSaH kSayAnmuktiM jagAma / atra kaviH -putro yugAdIzasamo na vizve, bhrAntvA kSitau yena zaratsahasram / yadarjitaM kevalaratnamagryaM, snehAttadevArcchata mAturAzu // 1 // marudevA samA nAmbA, yAM'gAt pUrvaM kilekSitum / muktikanyAM tanUjArthaM, zivamArgamapi sphuTam // 2 // bhagavAnapi samavasaraNe dharmaM akathayat, tatra RSabhasenAyAH paJca zatAni bharatasya putrAH sapta zatAni pautrAzca pravrajitAsteSAM madhye RSabhasenAdayazcaturazItirgaNadharAH sthApitAH, brAhmyapi pravatrAja, bharataH punaH zrAvakaH saJjAtaH, strIratnaM bhaviSyatIti tadA bharatena niruddhA sundaryapi zrAvikA saJjA Jain Education Anal kevalapUjA marudevI mokSaH 10 14
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 7 // 154 // teti caturvidhasaGghasthApanA / / te ca kacchamahAkacchavarjAH sarve'pi tApasAH bhagavataH pArzve dIkSAM jagRhu:, bharatastu zakranivAritamarudevIzokaH svasthAnaM jagAma // atha bharatazcakrapUjAM kRtvA zubhe dine prayANaM kRtvA SaSTisahasravarSeH bharatasya SaT khaNDAni sAdhayitvA svagRhamAgataH, cakraM tu bahireva tasthau, tadA bharatena tatkAraNAni pRSTA | niyogino jaguH - navanavatistava bhrAtaro vaze nAgatA iti, tadA bharatenASTanavatibhrAtRRNAM madAjJA mAnyeti dUtamukhenAvAci, te sambhUya kimAjJAM manyAmahe . uta yuddhaM kurma iti praSTuM prabhupArzve gatAH, prabhuNA'pi vaitAlIyAdhyayanaprarUpaNayA pratibodhya dIkSitA iti, tadanu bAhubalina upari dUtaH praiSi, so'pi krodhAndhadappaDuraH san svasainyayutaH sammukhamAgatya bharatena saha dvAdazavarSI yAvadyuddhamakarot paraM na ca hAritaH, tadA zakreNAgatya bhUyastarajanasaMhAraM bhavantaM jJAtvA dRSTivAgamuSTidaNDalakSaNAzcatvAro yuddhAH pratiSThitAH, teSvapi bharatasya parAjayo jajJe, tadA bharatena krodhAndhena bAhubalinaH upari cakraM muktaM, paramekagotrIyatvAttattaM na parAbhavat, tadA'mavazAdbharataM hantumanA muSTimutpATya dhAvan bAhubaliraho pitRtulya jyeSThabhrAtRhananaM mamAnucitameva, utpAtitA muSTiraMpi kathaM moghA bhavediti vicArya khazirasi tAM muktvA locaM kRtvA sarva ca tyaktvA kAyotsarga cakre, tadA bharatastaM natvA khAparAdhaM kSamayitvA svasthAnaM gataH, bAhubalistu paryAyajyeSThAn laghubhrADhn kathaM namAmIti tato yadA kevalamutpatsyate tadaiva bhagavatpArzve yAsyAmIti vicArya varSa yAvat kAyotsargeNaivasthAt, varSAnte ca | bhagavatpreSitAbhyAM svabhaginIbhyAM he bhrAtaMrgajAduttaretyuktvA pratibodhitaH sa yAvat caraNau udakSipat tAvattasya bAhubaliyu - ddham 20 25 1184211 28
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevalamutpede, tato bhagavatpArce gatvA ciraM vihRtya bhagavatA sahaiva sa mokSaM yayAviti, bharato'pi ciraM cakra- zrIRSabhasya vartizriyamanubhUya ekadA''darzabhavane mudrikAzUnyAM khAGgulI dRSTvA'nityatvaM bhAvayan kevalajJAnamutpAdya dazasa-parIvAraHsU. hasranRpaH sArddha devatAdattaM liGgamupAdAya ciraM vihRtya zivaM yayAviti // 213-216 | (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kauzalikasya (caurAsIi gaNA caurAsIi gaNa-16 harA hutthA) caturazItiH 84 gaNAH,caturazItiH 84 gaNadharAzca abhavan // (213) // (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kauzalikasya ( usabhaseNapAmukkhANaM) RSabhasenapramukhANAM (caurAsIha || samaNasAhassIo) caturazItiH zramaNasahasrANi (84000)(ukkosiyA samaNasaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadAabhavat // (214) // (usabhassaNaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kauzalikasya (baMbhisuMdaripAmokkhANaM) brAhmIsundarIpramukhANAM (ajjiyANaM)AryikANAM(tinni sayasAhassIo)trayo lakSAH (300000) (ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI AryikAsampat abhavat // (215) // (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kozalikasya (sijjaMsapAmukkhANaM samaNovAsagANaM) zreyAMsapramukhANAM zramaNo-IS pAsakAnAM (tinni sayasAhassIo paJca sahassA) trayaH lakSAH paJca sahasrANi (305000) (ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zrAvakANAM sampat abhavat ||(216)|(usbhss NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kozalikasya (subhaddApAmukkhANaM samaNovAsiyANaM) subhadrApramukhANAM zrAvi 414 Jain Educational
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 7 // 155 // Jain Education In kANAM (paMca saya sAhassIo caupaNNaM ca sahassA ) paJca lakSAH, catuHpaJcAzat sahasrAH ( 554000 ) ( ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA ) utkRSTA zrAvikANAM sampat abhavat // ( 217 ) | ( usabhassa NaM arahao kosaliyarasa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya ( cattAri sahassA satta sayA paNNAsA) catvAri sahasrANi sapta zatAni paJcAzadadhikAni ( 4750 ) ( caudasapuvvINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaM ) caturdazapUrviNAM ake valinAmapi kevalitulyAnAM (jAva ukkosiyA caudasapuvvINaM saMpayA hutthA ) yAvat utkRSTA etAvatI caturdazapUrviNAM sampat abhavat // (218) | ( usabhassa NaM arahao kosaliyamsa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya ( nava sahassA ohinANINaM ) nava sahasrANi ( 9000 ) avadhijJAninAM ( ukkosiyA ohinANIsaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI avadhijJAninAM sampat abhavat // ( 219 ) // ( usabhassa NaM arahao kosaliyassa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya (vIsa sahassA kevalanANINaM) viMzatisahasrAH ( 20000 ) kevalajJAninAM (ukkosiyA kevalanANIsaMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI kevalajJAnisampat abhavat // (220 ) | ( usabhassa NaM arahao ko| saliyamsa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya (vIsa sahassA chacca sayA veubviyANaM ) viMzatiH sahasrANi SaT zatAni ca (20600) vaikriyalabdhimatAM (ukkosiyA veDaviyasaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI vaikriyalabdhimatsa|mpat abhavat // (221) || ( usabhassa NaM arahao kosa liyassa) RSabhasya arhataH kauzalikasya (bArasa sahassA chacca sayA paNNAsA viulamaINaM) dvAdaza sahasrANi SaT zatAni paJcAzaca (12650 ) vipulamatInAM ( aDDAijesu zrI RSabhasa parIvAraHs. 217-222 20 25 / / 155 / / 28
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Educatio dIvesu dosu a samuddesu ) sArdhadvayadvIpeSu dvayozca samudrayoH ( saNNINaM paMciMdiyANaM pajjattagANaM ) saJjJinAM paJcendriyANAM paryAptakAnAM (maNogae bhAve jANamANANaM) manogatAn bhAvAn jAnatAM (ukkosiyA viulamaisa payA hutthA) utkRSTA etAvatI vipulamatisampat abhavat // (222) || ( usabhasma NaM arahao kosaliyamsa ) RSa bhasya arhataH kauzalikasya (bArasa sahassA chacca sayA paNNAsA vAINaM ) dvAdaza sahasrANi SaT zatAni paJcAzacca (12650 ) vAdinAM (ukkosiyA vAisaMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI vAdisampat abhavat // (223) // (usabhassa NaM arahao kosaliyassa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya (vIsaM aMtevAsisahassA siddhA ) viMzatiH ziSyasahasrANi (20000 ) siddhAni, ( cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo siddhAo ) catvAriMzat ArthikAsahasrANi ( 40000 ) siddhAni // (224) | ( usabhassa NaM arahao kosaliyarasa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya ( bAvIsa sahassA nava sayA aNuttarovavAiyANaM ) dvAviMzatiH sahasrANi nava zatAni ca ( 22900) anuttaropapAtinAM (gaikallANANaM ) gatau kalyANaM yeSAM te tathA teSAM ( jAva ukkosiyA saMpayA hutthA ) yAvat utkRSTA etAvatI anuttaropapAtinAM sampat abhavat // (225) | ( usabhassa NaM arahao kosaliyamsa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya ( duvihA aMtagaDabhUmI hutthA ) dvividhA antakRdbhUmiH abhavat ( taMjahA) tadyathA ( jugaMtagaDa bhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI ya ) yugAntakRdbhUmiH paryAyAntakRdbhUmizca ( jAva asaMkhijAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI ) yAvat yugAntakRdbhUmirasaGkhyeyAni puruSayugAni bhagavato'nvayakrameNa siddhAni ( aMto tional zrI RSabhasya parIvAraH sU. 223-226 10 14
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo-muhattapariAe aMtamakAsI) paryAyAntakRdbhUmistu bhagavataH kevale samutpanne'ntarmuhUrttana marudevAkhAminI / zrIRSabhara vyA07 antakRtkevalitAM prAptA // (226) // havAsAdi (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye ( usame arahA kosalie ) RSabhaH arhana sU. 227 // 156 // kauzalikaH (vIsaM puvasayasahassAI) viMzatipUrvalakSAn (2000000 pUrva) (kumAravAsamajhe vasittA) kumArAvasthAyAM uSitvA-sthitvA (tevaDhi puvvasayasahassAI) triSaSTipUrvalakSAn (6300000 pUrva) (rajavA-1 samajjhe vasittA)rAjyAvasthAyAM uSitvA (tesIiM puvasayasahassAI)tryazItipUrvalakSAn (8300000 pUrva)(agAravAsamajhe vasittA) gRhasthAvasthAyAM uSitvA (egaM vAsasahassaM ) eka varSasahasraM (1000 varSa) (chaumatthapariAyaM pAuNittA) chadmasthaparyAyaM pAlayitvA ( egaM puvvasayasahassaM vAsasahassUrNa) eka pUrvalakSaM varSasahaneNoMnaM (kevalipariAyaM pAuNittA) kevaliparyAyaM pAlayitvA (paDipunnaM puvvasayasahassaM) pratipUrNa pUrvalakSaM (100000 pUrva)(sAmaNNapariAyaM pAuNittA) cAritraparyAyaM pAlayitvA (caurAsIha puvvasayasahassAI) caturazItipUrvalakSAn (8400000 pUrva) (savvAgyaM pAlaittA) sarvAyuH pAlayitvA (khINe veyaNijjAuyanAmagutte) kSINeSu vedanIyAyurnAmagotreSu satsu (imIse osappiNIe) asyAM avasarpiNyAM (susamadUsamAe // 156 / / samAe bahu viikatAe) suSamaduSSamAnAmake tRtIyArake bahuvyatikrAnte sati (tihiM vAsehiM addhanavamehi ya mAsehiM sesehiM) triSu varSeSu sADheSu aSTasu mAseSu zeSeSusatsu, tRtIyArake ekonanavatipakSAvazeSe (je se hema 28 Jon Education in For Private Personel Use Only
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ tANaM tace mAse paMcame pakkhe mAhabahule ) yo'sau zItakAlasya tRtIyo mAsaH paJcamaH pakSaH.mAghasya kRSNapakSaHzrIRSabhade8(tassa NaM mAhabahulassa terasIpakkheNaM) tasya mAghabahulasya trayodazIdivase ( uppiM aTThAvayaselasiharaMsi) vanirvANam aSTApadazailazikharasyopari (dasahiM aNagArasahassehiM saddhiM ) dazabhiH anagArasahasraiH sAI ( cauddasame- sU. 227 NaM bhatteNaM apANaeNaM) caturdazabhaktaparityAgAd-upavAsaSaTkena apAnakena-jalarahitena (abhIiNA nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) abhijinnAmake nakSatre candrayogaM upAgate sati (puvaNhakAlasamayaMsi) pUrvAhnakAlasamaye (saMpaliyaMkanisapaNe ) palyaGkAsanena niSaNNaH (kAlagae) kAlagataH (jAva sabadukkhappahINe) yAvat || sarvaduHkhAni prakSINAni // (227) // / yasmin samaye bhagavAn siddhaH tasmin samaye calitAsanaH zakro'vadhinA bhagavanirvANaM vijJAyAgramahiSIlokapAlAdisarvaparivAraparivRto yatra bhagavaccharIraM tatrAgatya triH pradakSiNIkRtya nirAnando'zrupUrNanayano nAtyAsanne nAtidUre kRtAJjaliH paryupAste, evaM IzAnendrAdayaH sarve'pi surendrAH kampitAsanA jJAtabhagavannirvANA: khakhaparivAraparivRtA aSTApadaparvate yatra bhagavaccharIraM tatrAgatya vidhivat paryupAsamAnAstiSThanti, tataH zako bhavanapativyantarajyotiSkavaimAnikadevainandanavanAda gozIrSacandanakASThAni AnAyya tisrazcitAH kArayati, ekAM tIrthakarazarIrasya, ekAM gaNadharazarIrANAM, ekAM zeSamunizarIrANAM,tata AbhiyogikadevaiHkSIrodasamudrAjalaM AnAyayati, tataH zakraHkSIrodajalaistIrthakRccharIraMlapayati sarasagozIrSacandanenAnulimpati haMsalakSaNaM / 14 ka.su.27 For Private Personel Use Only
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 // 157 // parazATa paridhApayati sarvAlaGkAravibhUSitaM karoti, evaM anye devA gaNadharamunizarIrANi slapitAni candanAnuli-zrIRSabhadetAni sarvAlaGkAravibhUSitAni kurvanti, tataHzako vicitracitravirAjitAstisraH zibikAH kArayati, nirAnando nirvANam dInamanA azrumizranetrastIrthakRccharIraM zivikAyAM Aropayati, anye devA gaNadharamunizarIrANi zibikAyAM sU. 227 Aropayanti, tataH zakro jinazarIraM zibikAyA uttArya citAyAM sthApayati, anye devA gaNadharamunizarIrANi sthApayanti, tataH zakrAjJayA agnikumArA devA nirAnandA nirutsAhA agniM jvAlayanti, vAyukumArA vAyuM vikurvanti, zeSAzca devAstAsu citAsu kAlAgurucandanAdIni sAradArUNi nikSipanti, kumbhazo madhughRtaistAH siJcanti, asthizeSeSu ca teSu zarIreSu zakAdezena meghakumArA devAstisrazcitA nirvApayanti, tataH zakraH prabhoruparitanI dakSiNAM dADhAM gRhNAti IzAnendra uparitanI vAmAM camarendro'dhastanI dakSiNAMbalIndro'dhastanI vAmAM, anye'pi devAH ke'pi jinabhaktyA ke'pi jItamiti ke'pi dharma itikRtvA avaziSTAni aGgopAGgAsthIni gRhNanti, tataH zakro ratnamayAni trINi stUpAni kArayati-ekaM bhagavato jinasya,ekaM gaNadharANAM eka zeSamunInAM, tathA kRtvA ca zakrAyo devA nandIzvarAdiSu dvIpeSu kRtASTAhikamahotsavAH svasvavimAneSu gatvA khAsu svAsu sabhAsu vajramayasamudgakeSu jinadADhAH prakSipya gandhamAlyAdibhiH pUjayanti / // 157 // (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kauzalikasya (jAva savvadukkhappahINassa) yAvat / sarvaduHkhaprakSINasya (tini vAsA addhanavamA ya mAsAviikaMtA) trINi varSANi sArdAzcASTau mAsA vyatikrAntAH 25 eeeeeeeeeeee 28 | sarvaduHkhaprakSINasya (tinivAsAlayassa) RSabhasya arhataH kAmAlyAdibhiH pUjayanti / Jain Educationa l For Private & Personel Use Only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ (tao'vi paraM egA sAgarovamakoDAkoDI)tataH paraM ekAsAgaropamakoTAkoTI, kIdRzI?-(tivAsaanavamamA-zrIRSabhadesAhiyatti)trivarSasA STamAsAdhikaiH (vAyAlIsavAsasahassehiM UNiyA viikaMtA) dvicatvAriMzadvarSANAMsahanaiH vIrapustaka UnA vyatikrAntA (eyaMmi samae samaNe bhagavaM mahAvIre parinivvuDe) etasmin samaye zramaNo bhagavAn / mahAvIro nirvRtaH (tao'vi paraM nava vAsasayA viikaMtA)tato'pi paraM nava varSazatAni vyatikrAntAni (dasa m mU.228 massa ya vAsasayassa) dazamasya ca varSazatasya (ayaM asIime saMvacchare kAle gacchada) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati // (228) // // iti zrIRSabhadevacaritraM samAptam // RUAGer SepSU sexasnanatarnastanaarasmasaanasnainamainanatarvastram |iti jagadguruzrIhIravijayasUrIzvaraziSyaratnamahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNi-5 viracitAyAM kalpasubodhikAyAM sptmHkssnnHsmaaptH| samAptaM ca jinacaritarUpaprathamavAcyavyAkhyAnaM iti|? granthAgram (1025) / saptAnAmapi vyAkhyAnAnAM granthAgram (5257) / RRSERSERSTRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRasexsSERURSERS BUpsepe Jain Education For Private & Personel Use Only
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 Reseeeeera // 158 // // atha aSTamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // zrIvIrasya gaNAdi // atha gaNadharAdisthavirAvalIlakSaNe dvitIye vAcye sthavirAyalImAha-(teNaM kAleNaM) tasmin kAle sU.1-2 (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (nava gaNA ikArasa gaNaharA hutthA) nava gaNAH ekAdaza gaNadharAzca abhUvan // (1) // atha ziSyaH pRcchati-(se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucai) tat kena arthena-hetunA he bhadanta ! evaM ucyate (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya / bhagavato mahAvIrasya (nava gaNA ikkArasa gaNaharA hutthA) nava gaNAH ekAdaza gaNadharAzca abhUvana, anyeSAM : 15 gaNAnAM gaNadharANAM ca tulyatvAt , 'jAvaiA jassa gaNA tAvaiA gaNaharA tassa' iti prasiddhatvAt // (2) // iti ziSyeNa prazne kRte. AcArya Aha-(samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (jiTe iMdabhUI aNagAre) jyeSThaH indrabhUtinAmA anagAraH (goyamasagutteNaM ) gautamagotraH (paMca samaNasayAI vAei) paJca zramaNazatAni vAcayati (500).(majjhime aggibhUI aNagAre ) madhyamo'gnibhUtiH anagAra: (paMca samaNasayAI vAei) paJca zramaNazatAni vAcayati (500),(kaNIase vAubhUI aNagAre) laghuH vAyubhUtirnAmA anagAraH (goyamasagutteNaM ) gautamagotra: (paMca samaNasayAI vAei) paJca zramaNazatAni // 158 // (500) vAcayati.(there ajaviyatte) sthaviraH AryavyaktanAmA (bhAradAe gutteNaM) bhAradvAjagotraH (paMca 20 For Private & Personel Use Only
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaNadharavA canAH sU.3 samaNasayAI vAei ) pazca zramaNazatAni (500) vAcayati ( there ajasuhamme ) sthavira aarysudhrmaa| ( aggivesAyaNagutteNaM ) agnivaizyAyanagotraH (paMca samaNasayAI vAei) paJca zramaNazatAni (500) vAcayati / (there maMDiaputte ) sthaviraH maNDitaputraH ( vAsiDhe gutteNaM ) vAsiSThagotraH (achuTTAI samaNasayAI vAei) sArdhAni trINi zramaNazatAni 350 vAcayati (there moriaputte) sthaviraH mauryaputraH (kAsavagutteNaM) kAzyapagotraH (achuTTAI samaNasayAI vAei) sA.ni trINi zramaNazatAni (350) vAcayati, (there akaMpie) sthaviraH akampitaH (goyamasagutteNaM) gautamagotraH (dhere ayalabhAyA) sthaviraH acalabhrAtA ca (hAriAyaNe gutteNaM) hAritAyanagotraH (te dunnivi therA tipiNa tiNi samaNasayAI vAeMti) tau dvAvapi sthavirau trINi trINi zramaNazatAni (300) vAcayataH, (there meanje there pabhAse ee dunnivi therA) sthaviraH metAryaH sthaviraH prabhAsaH etau dvAvapi sthavirau (koDinnAgutteNaM) koDinyau gotreNa (tiNNi tiSiNa 18 samaNasayAI vAeMti) trINi trINi zramaNazatAni (300) vAcayataH, (se teNaTeNaM ajjo evaM vucai ) tat tena hetunA he Arya ! evaM ucyate (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (nava gaNA ikkArasa gaNaharA hutthA) nava gaNAH ekAdaza gaNadharAzca abhUvan, tatra akampitAcalabhrAtrorekaiva vAcanA, evaM metAryaprabhAsayorapIti yuktamuktaM-nava gaNA.ekAdaza gaNadharAH, yasmAt ekavAcaniko yatisamudAyo gaNa iti / anna maNDitamauryaputrayorekamAtRkatvena bhrAtrorapi bhinnagotrAbhidhAnaM pRthak janakApekSayA, tatra maNDitasya Jan Education a l For Private Personal Use Only Khw.jainelibrary.org
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subopitA dhanadevo.mauryaputrasya tu maurya iti, aniSiddhaM ca tatra deze ekasmin patyo mRte dvitIyapativaraNamiti zrIgautamAdhyA07| vRddhaaH||(3)|| (sabve ee samaNassa bhagavao mahAvIrassa) sarve ete indrabhUtyAdayaH zramaNasya bhagavato mahAvI digaNadhararasya (ikArasavi gaNaharA) ekAdazApi gaNadharAH, kIdRzAH ? (duvAlasaMgiNodvAdazAgina:-AcArAGgAdiha-11 kharUpam // 159 // |STivAdAntazrutavantaH, svayaM tatpraNayanAt, (cauddasapugviNo) caturdazapUrvavettAraH, dvAdazAGgitvaM ityetenaiva caturdazapUrvive labdhe yatpunaretadupAdAnaM tadaGgeSu caturdazapUrvANAM prAdhAnyakhyApanArtha,prAdhAnyaM ca pUrvANAM pUrva praNayanAt anekavidyAmantrAdyarthamayasvAt mahApramANatvAcca, dvAdazAmitvaM caturdazapUrvitvaM ca sUtramAtragrahaNe'pi syAditi tadapohArthamAha-(samattagaNipiDagadhAragA) samastagaNipiTakadhArakAH, gaNo'syAstIti gaNI-bhAvAcAryastasya 8 piTakamiva-ratnakaraNDakamiva, gaNipiTakaM-dvAdazAGgI,tadapi na dezataH sthUlibhadrasyaiva, kiM tu?,samastaM,sarvAkSarasa-18 nipAtitvAt ,taddhArayanti sUtrato'rthatazca yete tathA (rAyagihe nagare) rAjagRhe nagare (mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM) apAnakena mAsikena bhaktena-bhaktapratyAkhyAnena, pAdapopagamanAnazanena (kAlagayA jAva savvadukkhappahINA) mokSaM / |gatAH yAvat sarvaduHkhaprakSINAH (there iMdabhUI there ajasuhamme) sthavira indrabhUtiH sthavira AryasudharmAca (siddhiM gae mahAvIre) siddhiM gate mahAvIre sati (pacchA dunnivi therA parinivvuyA) pazcAd dvAvapi sthavirau nirvANaM // 159 // prAptau, tatra nava gaNadharA bhagavati jIvatyeva siddhAH, indrabhUtisudharmANau tu bhagavati nivRte nivRtau // (je ime ajjattAe samaNA niggaMthA viharaMti) ye ime adyatanakAle zramaNA nirgranthA viharanti (ee NaM sabve | 28 Jain Educationaxi For Private Personal use only ww.jainelibrary.org
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsudharmakhAmikharUpam sU.5 aggivesAyaNagutte kullAgasanniveze dhammilavidhavAdazavarSAnte janmato dvinavAyarasa NaM ajamUhammarasa ajasuhammassa aNagArassa AvaccijA) ete sarve'pi AryasudharmaNaH anagArasya apatyAni,-ziSyasantAnajA ityarthaH ( avasesA gaNaharA niravacA vucchiNNA) avazeSAHgaNadharAH nirapatyA:-ziSyasantAnarahitAH, svakhamaraNakAle khakhagaNAn sudharmasvAmini nisRjya zivaM gatAH, yadAhu:-mAsaM pAovagayA,sabvevi a savvaladdhisaMpannA / bajarisahasaMghayaNA,samacauraMsA ya saMThANA // 1 // (4) // / (samaNe bhagavaM mahAvIre kAsavagusseNaM) zramaNo bhagavAna mahAvIraH kAzyapagotraH (samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa kAsavaguttassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya kAzyapagotrasya (ajamuhamme there aMtevAsI aggivesAyaNagutte) AryasudharmA sthaviraH ziSyaH agnivaishyaayngotrH| zrIvIrapaTTe zrIsudharmasvAmI paJcamo gaNadharaH, tatkharUpaM cedaM-kullAgasaniveze dhammilaviprasya bhAryA bhaddilA, tayoH sutazcaturdazavidyApAtraM pazcAzadarSAnte pravrajitastriMzadvarSANi vIrasevA, vIranirvANAd dvAdazavarSAnte.janmato dvinavativarSAnte ca kevalaM,tato'yau varSANi kevalitvaM paripAlya zatavarSAyurjambUkhAminaM khapade saMsthApya zivaM gataH 1(therassa NaM ajasuhammassa aggivesAyaNaguttassa) sthavirasya AryasudharmaNaH agnivaizyAyanagotrasya (ajajaMbunAme ghere aMtevAsI kAsavagutte) AryajambUnAmA sthaviraH ziSyaH kaashypgotrH|shriijmbuusvaamikhruupN cedaM-rAjagRhe zrIRSabhadhAriNyoH putraH paJcamavargAcyuto jambUnAmA zrIsudharmakhAmisamIpe dharmazravaNapurassaraM pratipannazIlasamyaktvo'pi pitrorTa 1 mAsaM pAdapopagatAH sarve'pi ca sarvalabdhisaMpannAH / vajraRSabhasaMhananAH samacaturasrasaMsthAnAzca // 1 // 10 Jain Education UAVA T
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 zrIjambUkhAmisvarU pam // 160 // DhAgrahavazAdaSTau kanyAH pariNItaH, paraM tAsAM salehAbhirvAgbhina vyAmohitaH, yataH-samyaktvazIlatumbAbhyAM, bhavAbdhistIryate sukham / te dadhAno munirjambUH, strInadISu kathaM truDet ? // 1 // tato rAtrau tAH pratibodhayaMzcauArthamAgataM catuHzatanavanavati (499) cauraparikaritaM prabhavamapi prAbodhayat, tataH prAtaH paJcazatacaurapriyASTakatajanakajananIkhajanakajananIbhiH saha khayaM paJcazatasaptaviMzatitamo navanavatikanakakoTIH parityajya pravrajitaH, kramAt kevalIbhUtvA SoDaza varSANi gRhasthatve.viMzatiH chAdmasthye, catuzcatvAriMzat kevalitve , azItivarSANi sarvAyuH paripAlya zrIprabhavaM khapade saMsthApya siddhiM gataH, atra kaviH-jambUsamastalArakSo, na bhUto na bhaviSyati / zivAdhvavAhakAn sAdhUna, caurAnapi cakAra yH||1|| prabhavo'pi prabhurjIyAcauryeNa haratA dhanam / lebheDanAcauryaharaM, ratnatritayamaddhatam // 2 // tatra-bArasa varasehiM goamu siddho vIrAo~ vIsahi suhmmo| causaTThIe jaMbU vucchinnA tattha dasa ThANA // 3 // maNa 1 paramohi 2 pulAe 3 AhAra 4 khavaga 5 uvasame 6 kappe 7 / saMjamatia8 kevala 9sijjhaNA ya 10 jaMmi vucchinnA ||4||'mnn'tti mana:paryAyajJAnaM, 'paramohitti paramAvadhiH yasminnutpanne'ntarmuhUrttAntaH kevalotpattiH, 'pulAe'tti pulAkalabdhiH yayA cakravattisainyamapi cUrNIkattuM prabhuH syAt, 'AhAragatti AhArakazarIralabdhiH 'khavaga'tti kSapakazreNiH 'uvasama'tti upazamazreNi 1 dvAdazasu varSeSu gautamaH siddho vIrAd viMzatyAM sudharmA / catuSSaSTyAM jambUyucchinnAni tatra daza sthAnAni // 3 // 2 manaH paramAvadhiH pulAka AhArakaM jhapaka upazamaH kalpaH / saMyamatrikaM kevalaM sedhanA ca jambo vyucchinnAni // 4 // 25 // 16 // Jain Education inte For Private & Personel Use Only jainelibrary.org
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'kappa'tti jinakalpaH 'saMjamatia'tti saMyamatrikaM, parihAravizuddhika 1 sUkSmasamparAya 2 yathAkhyAta cAritralakSaNaM 3, atrApi kaviH - lokottaraM hi saubhAgyaM, jambUsvAmimahAmuneH / adyApi yaM patiM prApya, zivazrIrnAnyamicchati // 1 // 2 / (rassa NaM ajjajaMbUNAmassa kAsavaguttassa ) sthavirasya AryajambUnAmakasya kAzyapagotrasya (ajjappabhave there aMtevAsI kaccAyaNasagupte) AryaprabhavaH sthaviraH ziSyo'bhUt kAtyAyana gotra : (therassa NaM ajjappabhavassa kaccAyaNaguttassa ) sthavirasya Aryaprabhavasya kAtyAyanagotrasya ( ajasijaMbhave there aMtevAsI maNagapiyA vacchasagutte ) AryazayyaMbhavaH sthaviraH ziSyaH kIdRza: ? - manakasya pitA vatsagotraH, anyadA ca prabhavaprabhuNA khapade sthApanArthaM gaNe saGkSe ca upayoge datte tathAvidhayogyAdarzane ca paratIrtheSu tadupayoge datte rAjagRhe yajJaM yajan zayyaM bhavabhaTTo dadRze tatastatra gatvA sAdhubhyAM 'aho kaSTarmaho kaSTaM tattvaM na jJAyate param' iti vacaH zrAvitaH khaDgabhApitakhagurubrAhmaNadarzitAyA yajJastambhASaH sthazrIzAntinAtha pratimAyA darzanena pratibuddhaH, pratrajitaH, tadanu zrIprabhavaH zrIzayyaM bhavaM khapade nyasya svargamaMgAditi prabhavaprabhukharUpaM 3 / tadanu zrIzayyaMbhavo'pi sAdhAnamuktanijabhAryAprasUtamana kAkhya putra hitAya zrIdazavaikAlikaM kRtavAn, krameNa ca zrIyazobhadraM khapade saMsthApya zrIvIrAdaSTanavatyA (98) varSeH svarjagAma iti (4) / zrIyazobhadrasUriraMpi zrIbhadrabAhu sambhUti vijayAkhyau ziSyau khapade nyasya kharlokarmalaJca (therassa NaM ajja sijaM bhavassa maNagapiuNo vacchasaguttassa) sthavirasya AryazayyaM bhavasya manakasya pituH vatsagotrasya (ajjajasabhadde there aMtevAsI tuMgiyAyaNasagutte ) AryayazobhadraH sthaviraH zrIjambUsvAmisvarUpam 10 14
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ JASGee kalpa.subovyA07 // 16 // ziSyaHtuGgikAyanagotro'bhUt (5)|atH paraM prathamaM savisavAcanayA sthavirAvalImAha-(saMkhittavAyaNAe ajajasa- zrIbhadrabAbhaddAo aggao evaM therAvalI bhaNiyA) savisavAcanayA AryayazobhadrAt agrataH evaM sthavirAvalI kathitA husvarUpam (taMjahA) tadyathA-(therassa NaM ajajasabhahassa tuMgiyAyaNasaguttassa) sthavirasya Aryayazobhadrasya tuGgikAyanagotrasya ( aMtevAsI duve therA-there saMbhUivijae mADharasagutte ) ziSyo dvau sthavirau, sthaviraH sambhUtivijayaH mADharagotraH 1(there ajabhaddabAhU pAINasagutte) sthaviraH AryabhadrabAhuzca prAcInagotraH 2, zrIyazobhadrapaDe zrIsambhUtivijayazrIbhadrabAhunAmako dau paTTadharau jAto, tatra bhadrabAhusambandhazcaivaM-pratiSThAnapure varAhamihirabhadrabAhU dvijo pravrajito, bhadrabAhorAcAryapadadAne ruSTaH san varAho dvijaveSamahitya vArAhI saMhitAM kRtvA nimittairjIvati, vakti ca loke-kAparaNye zilAyAM ahaM siMhalagnamamaNDayaM, zayanAvasare tabhaJjanaM smRtvA lagnabhattayA tatra gataH, siMhaM dRSTvApi tasyAdho hastakSepeNa lagnabhaGge kRte santuSTaH siMhalagnAdhipaH sUryaH pratyakSIbhUya khamaNDale nItvA sarva grahacAraM mamAdarzayaditi, anyadA varAheNa rAjJaH puro likhitakuNDAlakamadhye dvipazcA|zatpalamAnamatsyapAte kathite, zrIbhadrabAhabhistasya matsyasya mArge'rdhapalazoSAt sArdhekapazcAzatpalamAnatA kuNDAlakaprAnte pAtazca ukto.militazca / tathA'nyadA tena nRpanandanasya zatavarSAyurvarttane ete na vyavahArajJA nRpaputrasya vilokanArthamapi nAgatA iti jainanindAyAM ca kriyamANAyAM gurubhiH saptabhirdinairbiDAlikAto mRtiruce , atra kiraNAvalIkAreNa saptadinairiti samastaH prayogo likhitaH, sa tu vaiyAkaraNazcintyaH, saGkhyayA S28 Jain Education l a For Private & Personel Use Only S wjainelibrary.org
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAhAradvigubhavanAt, tadanu rAjJA purAtsarvabiDAlikAkarSaNe'pi saptamadine stanyaM pibato bAlasyopari biDA-zrIsthalamalikAkAravaktrArgalApAtena maraNe gurUNAM prazaMsA,tasya nindA ca,sarvatra prasasAra, tataH kopAnmRtvA vyantarI-| dravRttam bhUyAzivotpAdAdinA saGgha upasargayan upasargaharaM stotraM kRtvA zrIgurubhirnivAritaH, uktaM ca-uvasaggaharaM thutaM kAUNaM jeNa saGghakallANaM / karuNApareNa vihiaM.sa bhaddabAhU gurU jayau // 1 // (therassa NaM anjasaMbhUivijayassa mADharasaguttassa) sthavirasya AryasambhUtivijayasya mADharagotrasya ( aMtevAsI there ajjathUlabhadde goyamasagutte) ziSyaH sthaviraH AryasthUlabhadraH gautamagotro'bhUt, sthUlabhadrasambandhazcaivaM-pATalipure zakaTAlamantriputraH zrIsthUlabhadro dvAdaza varSANi kozAgRhe sthito, vararucidvijaprayogAt pitari mRte nandarAjenAkArya mantrimudrAdAnAryAbhyarthitaH san pitRmRtyuM khacitte vicintya dIkSAmAdatta, pazcAca sambhUtivijayAntike vratAni pratipadya tadAdezapUrvaka kozAgRhe caturmAsImasthAt, tadante ca bahuhAvabhAvavidhAyinImapi tAM pratibodhya gurusamIpamAgataH san taiH duSkaraduSkarakAraka iti saGghasamakSaM proce, tadvacasA ca pUrvAyAtAH siMhaguhAsarpabilakUpakASThasthAyinatrayo munayo dUnAH, teSu siMhaguhAsthAyI munirguruNA nivAryamANo'pi dvitIyacaturmAsyAM kozAgRhe gato, dRSTvA ca tAM divyarUpAM calacittojani, tadanu tayA nepAladezAnAyitaratnakambalaM khAle kSiptvA pratibodhitaH sannAgatyovAca-sthUlabhadraH sthUlabhadraH, sa eko'khi 1 upasargaharaM stotraM kRtvA yena saMghakalyANam / karuNApareNa vihitaM sa bhadrabAhurgururjayatu // 1 // Jain Education HAI w.jainelibrary.org
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 // 162 // lasAdhuSu / yuktaM duSkaraduSkarakArako guruNA jge||1|| pupphaphalANaM ca rasaM sarANa maMsANa mahiliANaM ca ||shriisthuulbhjaanntaa je virayA,te dukkarakArae vaMde // 2 // kozA'pi tatpratiyodhitA satI khakAminaM pukArpitavANaira-II vRttam sthAmralumbyaunayanagarvitaM rathakAraM sarSaparAzisthasUcyagrasthapuSpopari nRtyantI prAha-na dukkaraM aMbayalumbitoDaNaM, 15 na dukkaraM sarisavanacciAi / taM dukkaraM taM ca mahANubhAvaM, jaM so muNI pamayavarNami vuccho // 3 // kavayo'pigirau guhAyAM vijane vanAntare, vAsaM zrayanto vazinaH shsrshH| harye'tiramye yuvatIjanAMntike, vazI sa ekaH shkttaalnndnH||4|| yo'gnau praviSTo'pi hi naiva dagdhazchinno na khaDgAgrakRtapracAraH / kRSNAhirandhreDapyuSito na daSTo, nAkto'JjanAgAranivAsyaho yH||5|| vezyA rAgavatI sadA tadanugA, SaDbhI rasai janaM, zubhraM dhAma manoharaM vapuraho, navyo vayaHsaGgamaH / kAlo'yaM jaladAvilastadapi yaH,kAmaM jigAyAdarAt, taM vande yuvatIprabodhakuzalaM, zrIsthUlabhadraM munim ||6||re kAma! vAmanayanA tava mukhyamastraM, vIrA vasantapikapazca|macandramukhyAH / tvatsevakA harivirazcimahezvarAyA, hA hA hatAza ! muninA'pi kathaM hatastvam ? // 7 // zrInandiSe NarathanemimunIzvarArdravuddhyA tvayA madana! re munireSa dRSTaH / jJAtaM na nemimunijambusudarzanAnAM, turyoM bhaviSyati nihatya raNAGgaNe mAm // 8 // zrInemito'pi zakaTAlasutaM vicArya, manyAmahe vayamamuM bhaTamekameva / devo'dridu||1 puSpaphalAnAM ca rasaM surANAM mAMsAnAM mahilAnAM ca / jAnanto ye viratAH. tAn duSkarakArakAn vande // 3 // // 16 // ||rn duSkaraM AmralumbitroTanaM na duSkaraM sarpapanartitAyAm / tad duSkaraM tacca mahAnubhAvaM yat sa muniH pramadAvane uSitaH // 2 // Jain Education India Abrjainelibrary.org
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMmadhirutva jigAya mohaM, yanmohanAlayamayaM tu vazI pravizya // 9 // anyadA dvAdazavarSadurbhikSaprAnte saGghAgraheNa zrIsthUlabhazrIbhadrabAhubhiH sAdhupaJcazatyA pratyahaM vAcanAsaptakena dRSTivAde pAThyamAne.saptabhirvAcanAbhiranyeSu sAdhuSu udvigneSudra mahArizrIsthUlabhadro vastudvayonAM dazapUrvI papATha, athaikadA yakSAsAdhvIprabhRtInAM vandanArthamAgatAnAM khabhaginInAM yovRttAntaH siMharUpadarzanena dUnAH zrIbhadrabAhavo vAcanAyAM ayogyastvaM iti sthUlabhadraM UcivAMsaH, punaH saGghAgrahAt athAnyasmai vAcanA na deyetyutkvA sUtrato vAcanAM daduH, tathA cAhuH kevalI caramo jambUkhAyaMtha prbhvprbhuH| zayyaMbhavo yazobhadraH, sambhUtivijayastathA // 1 // bhadrabAhuH sthUlabhadraH, zrutakevalino hi SaT // (therassa NaM ajathUlabhaddassa goyamasaguttassa) sthavirasya AryasthUlabhadrasya gotamagotrasya (aMtevAsI duve theraa)| ziSyau dvau sthavirau abhUtAM (there ajamahAgiri elAvaccasagutte) sthavira AryamahAgiriH elApatyagotraH (there| ajasuhatthIvAsihasagutte) sthaviraH Aryasuhastizca vAsiSThagotraH,tayoHsambandhazcaivaM-AryamahAgirijinakalpavicchede'pi jinakalpatulanAmakArSIt-vucchinne jiNakappe,kAhI jiNakappatulaNamiha dhIro / taM vaMde muNivasahaM. mahAgiri paramacaraNadharaM ||1||jinnkpppriikmmN jo kAsI jassa saMthavarmakAsI / siThigharaMmi suhatthI taM 302029202929202020 ka.sa.28 1 vyucchinne jinakalpe'kArSAM jinakalpatulanAmiha dhIraH / taM vande munivRSabhaM mahAgiri paramacaraNadharam // 1 // 2 jinakalpaparikarma, yo'kArSIt yasya saMstavarmakArSIt / zreSTigRhe suhastI taM AryamahAgiriM vande // 2 // in Education Internationa For Private & Personel Use Only
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA07 // 163 // ajamahAgiriM vaMde ||2||'''vNde ajasuhatthiM muNipavaraM jeNa saMpaI raayaa| riddhiM savvapasiddhaM, cArittAzrIsaMpratipAvio paramaM // 1 // ' yairIyasuhastibhirdurbhikSe sAdhubhyo bhikSAM yAcamAno dramako dIkSitaH, sa mRtvA zreNi- vRttAntaH kasutakoNikasutodAyipadoditanavanandapaTTodbhUtacandraguptasutabindusArasutUazokazrIsutakuNAlaputraH samprati- sU.6 nAmAbhUt,sa ca jAtamAtra eva pitAmahadattarAjyo rathayAtrApravRttazrIAryasuhastidarzanAjAtajAtismRtiH sapA-IS| 15 dalakSa (125000)jinAlayasapAdakoTi (12500000) navInabimbapatriMzatsahasra (36000) jIrNoddhArapacanavatisahasra (95000) pittalamayapratimAanekazatasahasrasatrazAlAdibhirvibhUSitAM trikhaNDAmapi mahImakarot, yattu kiraNAvalIkRtA sapAdakoTinavInajinabhavanetyuktaM tacintya, antarvAcyAdau sapAdalakSeti darzamAt, anAryadezAnapi kara muktvA pUrva sAdhuveSabhRdvaNThapreSaNAdinA sAdhuvihArayogyAn khasevakanRpAn jainadharmaratAMzca cakAra, tathA-catrapAnnidhyAdimAsukadravyavikrayam / ye kurvanya'tha tAnurvIpatiH sampratirUcivAn // 1 // MIS20 sAdhubhyaH saJcaraGgayo'gre, daukanIyaM khavastu bho||te yadAdadate pUjyAstebhyo dAtavyameva tat // 2 // asmatkozAdhikArI ca, channaM dAsyati yAcitam / mUlyamabhyullasallAbha, samastaM tasya vstunH||3|| atha te pRthivIbhakSu rAjJayA tad vyadhurmudA / azuddhamapi tacchuddhabuddhyA tvAdAyi saadhubhiH||4|| // 163 // (therassa NaM ajasuhatthissa vAsihasaguttassa ) sthavirasya AryasuhastinaH vAziSThagotrasya (aMtevAsI duve 24 * 1 vande AryasuhastinaM munipravaraM yena saMpratiH rAjA / RddhiM sarvaprasiddhAM cAritrAt prApitaH paramAm // 3 // SoSo20 Jain Education For Private & Personel Use Only Www.jainelibrary.org
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ era therA) ziSyau dvau sthavirau abhUtAM (suTTiyamuppaDibuddhA koDiyakAvaMdagA vagyAvaccasaguttA) susthitaH suprati- susthitAdibuddhazca kauTikakAkandiko vyAghrApatyagotrI, susthitI-suvihitakriyAniSThau supratibuddhI-sujJAtatasvI, idaM vize savirAvalI SaNaM,kauTikakAkandikAviti tu nAmanI, anye tu susthitasupratibuddhau iti nAmanI koTizaH suurimntrjaapaat| kAkanyAM nagayA~ jAtatvAca,koTikakAkandikAviti vizeSaNaM, (gharANaM suDiyasupaDibuddhANaM koDiyakAkaMdagANaM vagyAvaccasaguttANaM) sthavirayoH susthitasupratibuddhayoH koTikakAkandikayoH vyAghrApatyagotrayoH (aMtevAsI there ajaiMdadinne kosiyagutte ) ziSyaH sthaviraH Arya indradinno'bhUt kauzikagotraH (therassa NaM ajaiMdadi-16 nassa kosiyaguttassa) sthavirasya Aryaindradinnasya kauzikagotrasya (aMtevAsI there ajadine goyamasagutte) ziSyaH sthaviraH Aryadinno'bhUt gautamagotraH (therassa NaM ajjadinnassa goyamasaguttassa) sthavirasya Aryadinasya gotamagotrasya (aMtevAsI there ajasIhagirI jAisare kosiyagutte) ziSyaH sthaviraH AryasiMhagirirabhUt , jAtismaraNavAn kauzikagotraH (therassaNaM ajasIhagirissa jAissarassa kosiyasaguttassa) sthavirasya AryasiMhagireH jAtismaraNavataH kauzikagotrasya (aMtevAsI there ajavahare goyamasagutte) ziSyaH sthaviraH Aryavajro'bhUt gautamagotraH (therassa NaM ajavairassa goyamasaguttassa) sthavirasya Aryavajrasya gautamagotrasya (aMtevAsI there ajavairaseNe ukkosiyagutte) ziSyaH sthaviraH Aryavajraseno'bhUt utkauzikagotraH (therassa NaM ajjavairaseNassa ukkosiaguttassa ) sthavirasya Aryavajrasenasya utkauzikagotrasya 0202000 900908 Jain Education in "
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciee kalpa.sayo-II(aMtevAsI cattAri therA) ziSyAH catvAraH sthavirAH abhUvana (there ajanAile, there ajapomile, dhere ajaja- AyanAgivyA07yaMte, there ajjatAvase) sthaviraH AryanAgilaH sthaviraH Aryapaumila: sthaviraH AryajayantaH, sthaviraH AryatApasaH lAdistha(therAo ajanAilAo ajanAilA sAhA niggayA) sthavirAt AryanAgilAt AryanAgilA zAkhA nirgatA. virAvalI // 16 // (therAo ajjapomilAo ajapomilA sAhA niggayA) sthavirAda AryapomilAdu AryapomilA zAkhA nirgatA (therAo ajajayaMtAo ajjajayaMtI sAhA niggayA) sthavirAt AryajayantAt AryajayantI zAkhA nirgatA (therAo ajatAvasAo ajjatAvasI sAhA niggayA) sthavirAt AryatApasAt AryatApasI zAkhA nirgatA iti // (6) / atha vistaravAcanayA sthavirAvalImAha-(vittharavAyaNAe puNa ajajasabhaddAo purao therAvalI evaM paloijjai) vistaravAcanayA punaH AryayazobhadrAt agrataH sthavirAvalI evaM pralokyate, tAsyAM kila vAcanAyAM bhUrizo bhedA lekhakadoSahetukA jJeyAH, tattatsthavirANAM zAkhAH kulAni ca prAyaH samprati na jJAyante, nAmAntareNa tirohitAni bhaviSyantIti tatra tadvidaH pramANaM, tatra kulaM-ekAcAryasantatiMrgaNastu-ekavAcanAcAramunisamudAyaH, yaduktaM-"tattha kulaM vinneyaM egAyariassa saMtaI jA u / duNha kulANa miho punn| sAvikkhANaM gaNo hoi ||1||"shaakhaastu ekAcAryasantatAveva puruSavizeSANAM pRthak pRthaganvayAH, athavA // 164 // 1 tatra kulaM vijJeyaM ekAcAryasya saMtatiryA tu / dvayoH kulayomithaH punaH sApekSayorgaNo bhavati // 1 // Jain Education in Kn.jainelibrary.org
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ | vivakSitAdyapuruSasantatiH zAkhA, yathA'smadIyA vairakhAminAmnA vairIzAkhA, kulAni tu tattacchiSyANAM pRthaka pRthaganvayAH, yathA cAndrakulaM nAgendrakulamityAdi (taMjahA ) tadyathA - (therassa NaM ajjajasabhaddassa tuMgiyAyaNasaguptassa ) sthavirasya Aryayazobhadrasya tuGgikAyana gotrasya (ime do therA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutthA ) imau dvau sthavirau antevAsino 'AhAvaccA' na patanti yasminnutpanne durgatau ayazaH paGke vA pUrvajAstadapatyaM putrAdistatsadRzau yathApatyau, ata eva 'abhinnAyA' abhijJAtau prasiddhau abhUtAM (taMjahA ) tadyathA (there ajabhahabAhU pAhUNasagutte ) sthavira AryabhadrabAhuH prAcInagotraH ( there ajja saMbhUhavijae mADharasagutte ) sthaviraH AryasambhUtivijayaH mADharagotraH (therassa NaM ajabhaddabAhussa pAINasaguttassa ) sthavirasya AryabhadrabAhoH prAcInagotrasya (ime cattAri therA aMtevAsI AhAvaccA abhinnAyA hutthA) ete catvAraH sthavirA: antevAsino yathApatyAH prasiddhA abhavan (taMjahA) tadyathA (there godAse, there aggidatte, there jannadatte, there somadatte, kAsavaguNaM) sthaviraH godAsaH 1 sthaviraH agnidantaH 2 sthaviraH yajJadattaH 3 sthaviraH somadattaH 4 kAzyapagotraH (thererhito godAsehiMto kAsavagupte hiMto ) sthavirAt godAsAt kAzyapagotrAt (ittha NaM godAsagaNe nAmaM gaNe niggae) atra godAsanAmako gaNo nirgataH (tassa NaM imAo cattAri sAhAo evamAhijjati) tasya etAcatasraH zAkhA evaM AkhyAyante ( saMjahA) tadyathA ( tAmalintiyA koDivarisiyA puMDavaddhaNIyA dAsIkhavyaDiyA ) tAmalipsikA 1 koTivarSikA 2 puNDravarddhanikA 3 dAsIkharyaTikA 4 ( therassa NaM ajja saMbhUivijayassa Jain Education)ional vistRta vAcanA 10 14
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subonyA07 vistRtavAcanA // 165 // mADharasaguttassa) sthavirasya AryasambhUtivijayasya mADharagotrasya (ime duvAlasa therA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutthA) ete dvAdaza sthavirAH ziSyA yathApatyAH prasiddhA abhavan (taMjahA)-tadyathA (naMdaNabhahu1 vanaMdaNa bhadde 2 taha tIsabha6 3 jasabhadde 4 / there ya sumaNabhadde 5 maNibhadde 6 puNNabhadde 7 ya // 1 // ) nandanabhadraH 1 upanandaH 2 tiSyabhadraH 3 yazobhadraH 4 sumanobhadraH 5 maNibhadraH 6 pUrNabhadraH 7 (there a thUlabhadde 8 / ujjumaI 9 jaMbunAmadhijje 10 ya / there a dIhabhadde 11 dhere taha paMDubhadde 12 ya // 2 // ) sthaviraH sthUlabhadraH 8 RjumatiH 9 jambUnAmadheyaH 10 sthaviraH dIrghabhadraH 11 sthaviraH pANDabhadraH 12 // (gherassa NaM ajasaMbhUivijayassa mADharasaguttassa ) sthavirasya AryasambhUtivijayasya mADharagotrasya (imA o satta aMtevAsiNIo ahAvaccAo abhinnAyAo hutthA) etAH sapta antevAsinyaH yathApatyAH prasiddhA abhavan (taMjahA) tathA (jakkhA ya 1 jakkhadinnA.2 bhUA 3 taha ceva bhUadinnA ya 4 / seNA 5 veNA 618 reNA7 bhaiNIo thUlabhaddassa // 1 // ) sugamA, therassa NaM ajathUlabhaddassa goyamasaguttassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hutthA, taMjahA-there ajamahAgirI elAvaccasagutte,there ajasuhatthI vAsihasagutte, therassa NaM ajjamahAgirissa elAvaccasaguttassa ime aTTa therA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutthA, taMjahAdhere uttare there balissahe there dhaNaDDhe there siriDDe ghere koDinne there nAge there nAgamitte.there chaDDulUe rohagutte kosiyagutte NaM, 'chalue rohagutte'tti dravya 1 guNa 2 karma 3 sAmAnya 4 vizeSa 5 samavAyAkhya 6 SaTpadArtha // 165 // 4 Jain Educh an inte Miainelibrary.org A
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education prarUpakatvAt SaT, ulUkagotrotpannatvenoMlUkaH, tataH karmadhAraye SaDulUkaH, prAkRtatvAt 'chDalUe'tti, ata eva sUtre 'kosiagutte' ityuktaM, ulUkakauzikayorekArthatvAt, therihiMto NaM chaDDalUpahiMto rohagutterhito kosi - yaguttehiMto, tattha NaM terAsiyA niggayA, 'terAsiya'tti trairAzikAH - jIvAjIvano jIvAkhyarAzitrayaprarUpiNastaMcchiSyapraziSyAH, tadutpattistvevaM - zrIvIrAt paJcazatacatuzcatvAriMzattame 544 varSe antaraJjikAyAM puryA bhUtagRhavyantara caityasthazrIguptAcAryavandanArthaM grAmAntarAdAgacchan rohaguptastacchiSyaH pravAdipradApitapaTaha dhvanimAkarNya taM paTahaM spRSTvA''cAryasya tannivedya vRzcika 1 sarpa 2 mUSaka 3 mRgI 4 varAhI 5 kAkI 6 zakunikA 7 bhidhaparivrAjakavidyopadhAtikA mayUrI 1 nakulI 2 biDAlI 3 vyAghrI 4 siMhI 5 ulUkI 6 zyenI 7| saMjJAH sapta vidyAH, azeSopadazamakaM rajoharaNaM ca gurubhyaH prApya balazrInAmno rAjJaH sabhAyAmAgatya pohazAlAbhidhena parivrAjakena saha vAde prArabdhe tena jIvAjIvasukhaduHkhAdirUpe rAzidvaye sthApite devAnAM tritayaM trayI hutabhujAM zaktitrayaM trikharAstrailokyaM tripadI tripuSkaramaMdha, tribrahma varNAstrayaH / traiguNyaM puruSatrayI trayamatho, sandhyAdikAlatrayaM, sandhyAnAM tritayaM vacastrayamarthArthAstrayaH saMsmRtAH // 1 // ityAdi vadan jIvAjIvanojIvetyAdirAzitrayaM vyavasthApitavAn tatazca tadvidyAsu khavidyAbhirvijitAsu tatprayuktAM rAsabhIvidyAM rajoharaNena vijitya mahotsavapUrvakaM Agatya sarva vRttAntaM gurubhyo vyajJapayat, tato gurubhirUce - vatsa ! varaM cakre, paraM jIvAjIvanojIveti rAzitrayasthApanamutsUtramiti tatra gatvA dadakha mithyAduSkRtaM, tataH kathaM tathA trairAzikavRttAntaH 10 14 w.jainelibrary.org
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 7 // 166 // Jain Education Internat vidhaparSadi svayaM prajJApya apramANayAmIti jAtAhaGkAreNa tena tathA na cakre, tato gurubhiH SaNmAsIM yAvadrAjasabhAyAM vAdamasUtrya prAnte kutrikApaNAnnojIvayAcane tasyAprAptau catuzcatvAriMzena pRcchAzatena (144) nirloThitaH, kathamapi khAgrahamaityajan gurubhiH kudhA khelamAtra bhasmaprakSepeNa ziroguNDanapUrvakaM sa saGghabAhyazcakre, tataH SaSTho nivastrairAzikaH krameNa vaizeSikadarzanaM prakaTitavAniMti / yattu sUtre rohagupta AryamahAgiriziSyaH proktaH, utta rAdhyayanavRttisthAnAGgavRttyAdau tu zrIguptAcAryaziSyaH proktastato'smAbhiraipi tathaiva likhitaM, tattvaM punarbahuzrutA vi danti // therehiMto NaM uttarabalisahiMto tattha NaM uttarabalissahe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo cattAri sAhAo evamAhijaMti, taMjahA-kolaMbiyA suttivattiyA koDaMbANI caMdanAgarI, therassa NaM ajjasuhatthissa vAsisaguttassa ime duvAla therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hutthA-taM jahA - (there a ajarohaNa, 1 bhaddajase 2 meha gaNiya 3 kAmiTTI 4 / suTTiya 5 suppaDibuddhe 6, rakkhiya 7 taha rohagutte 8 a // 1 // isigutte 9 sirigutte 10 gaNI a. baMbhe 11 gaNI ya taha some 12 / dasa do a gaNaharA, khalu ee sIsA suhatthissa // 2 // ) AryarohaNaH 1 bhadrapazAH 2 meghaH 3 kAmarddhiH 4 susthitaH 5 supratibuddhaH 6 rakSitaH 7 rohaguptaH 8 RSiguptaH 9 zrIguptaH 10 brahmA 19 somaH | 12 iti dvAdaza gaNadhAriNaH suhastiziSyAH // therehiMto NaM ajjarohaNehiMto kAsavagutterhito tattha NaM uddehagaNe nAmaM gaNe niggae, tassimAo cattAri sAhAo nigayAo, chacca kulAI evamAhijaMti se kiM taM sAhAo ?, sAhAo evamAhijaMti, taMjahA - urduSarijjiyA mAsapUriA maipattiyA punnapattiyA, se taM sAhAo // se kiM taM trairAzika vRttAntaH 20 25 // 166 //
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ kulAI ? kulAI evamAhijaMti, taMjahA-paDhamaM ca nAgabhUyaM, biiyaM puNa somabhUiyaM hoi / aha ullagaccha taiaM dIni kulAcautthayaM hatthalijjaM tu // 1 // paMcamagaM naMdijaM cha8 puNa pArihAsayaM hoi / uddehagaNassee chacca , kulA huMti kAnicAraNAnAyavA // 2 // therohiMto NaM siriguttehiMto hAriyAyasaguttehiMto ittha NaM cAraNaMgaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM dyA gaNAH imAo cattAri sAhAo.satta ya kulAiM evamAhijaMti, se kiM taM sAhAo?, sAhAo evamAhijaMti, taMjahAhAriyamAlAgArI saMkAsIA gayedhuyA vajanAgarI, se taM sAhAo, se kiM taM kulAI ?, kulAI evamAhijjati, taMjahA-paDhamittha vathalijaM bIyaM puNa pIidhammi hoi / tai puNa hAlijaM, cautthayaM pUsamittijaM // 1 // paMcamagaM mAlijja cha8 puNa ajaveDayaM hoi / sattamayaM kaNhasahaM satta kulA cAraNagaNassa // 2 // therehiMto NaM bhaddajasehito bhAradAyaguttehiMto ittha NaM uDuvADiyagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo cattAri sAhAo tinni kulAI evamAhijaMti, se kiM taM sAhAo?, sAhAo evamAhijaMti, taMjahA-caMpijjiyA bhaddijiyA kAkaMdiyA mehalijiyA, se taM sAhAo, se kiM taM kulAI 1, 2 evamAhijaMti, taMjahA-bhaddajasiyaM taha bhaddaguttiyaM taiyaM ca hoi jasabhaI / eyAI uDuvADiyagaNassa. tinneva ya kulaaii||1||therehiNto NaM kAmihIhiMto koDAlasaguttehiMto itthaNaM vesavADiyagaNe nAmaMgaNe niggae,tassa NaM imAo cattAri sAhAo, catsAri kulAI evamAhijaMti, se kiM taM sAhAo?, sA taMjahA-sAvatthiyA rajapAliA aMtarijiyA khemalijjiyA, se taM sAhAo, se kiM taM kulAiM?, kulAI evamAhijaMti, taMjahA-gaNiyaM mehiyakAmiDDiaM ca, taha hoi Jain Education d For Private & Personel Use Only S w w.jainelibrary.org
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- iMdapuragaM ca / eyAI vesavADiyagaNassa cattAri u kulAI // 1 // therohiMto NaM isiguttehiMto vAsihasagutte |zrIpriyagravyA07||hiMto ittha NaM mANavagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo cattAri sAhAo.tinni kulAI evamAhijaMti, nthasUri se kiM taM sAhAo?, sAhAo evamAhijjaMti, taMjahA-kAsavijiyA goyamijiyA,vAsiTThiyA sorahiyA, // 167 // vRttam se taM sAhAo, se kiM taM kulAI ?, kulAI evamAhijaMti, taMjahA-isiguttiyattha paDhama,bIyaM isidattiaM muNeyatvaM / taiyaM ca abhijayaMtaM. tinni kulA mANavagaNassa // 1 // therohiMto suTTiyamuppaDibuddhehito koDiyakAkaMdaehiMto vagyAvaccasaguttehiMto ittha NaM koDiyagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo |cattAri sAhAo, cattAri kulAiMca evamAhijaMti, se kiM taM sAhAo ?, sAhAo evamAhijaMti, taMjahA|| uccAnAgari vijAharI ya, vairI ya majjhimillA ya / koDiyagaNassa eyA. havaMti cattAri saahaao||1|| settaM sAhAo, se kiM taM kulAI ?, kulAI evamAhijaMti, taMjahA-paDhamittha baMbhalijaM. biiyaM nAmeNa vtthlijjNtu| taiyaM puNa vANijaM, cautthayaM paNhavAhaNayaM ||1||theraannN suTTiyamuppaDibuddhANaM koDiyakAkaMdayANaM vagyAvaccasa-8 guttANaM ime paMca therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hutthA, taMjahA-there ajaiMdadinne piyagaMthe / ___'piagaMthe'tti ekadA trizatajinabhavanacatuHzatalaukikaprAsAdaSTiAdazazatavipragRhaSaTtriMzacchatavaNiggeha- 6 navazatArAmasaptazatavApIdvizatakUpasaptazatasatrAgAravirAjamAne ajamerunikaTavartini subhaTapAlarAjasambandhini harSapure zrIpriyagranthasUrayo'bhyeyuH, tatra cAnyadA dvijairyAgechAgo hantumArebhe, taiH zrAddhakarArpitavAsakSepe Jan Education For Private Personal use only
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpriyananyamUrivRttam ambikAdhiSThitaH sa chAgo nabhasi bhUtvA vabhANa-haniSyatha nu mAM hutyai, banItA''yAta mA ht|yussmdvnnirdyH syAM cet, tadA hanmi kSaNena vaH // 1 // yatkRtaM rakSasAM drane, kupitena hanUmatA / tatkaromyeva vaH khasthA, kRpA cennAntarA bhavet // 2 // yAvanti romakUpAni, pazugAtreSu bhArata ! / tAvadvarSasahasrANi, pacyante pazudhAtakAH // 3 // yo dadyAt kAJcanaM melaM, kRtsnAM caiva vasundharAm / ekasya jIvitaM dadyAnna ca tulyaM yudhiSThira ! // 4 // mahatAmapi dAnAnAM, kAlena kSIyate phalam / bhItAbhayapradAnasya, kSaya eva na vidyate // 5 // ityAdi, kastvaM prakAzayAtmAnaM, tenoktaM pAvako'smyaham / mamainaM vAhanaM kasmAjighAMsatha pazuM vRthA ? // 6 // ihAsti zrIpriyagranthaH, sUrIndraH samupAgataH / taM pRcchata zuciM dharma, samAcarata shuddhitH||7|| yathA cakrI narendrANAM, dhAnukANAM dhnnyjyH| tathA dhuri sthitaH sAdhuH, sa ekaH satyavAdinAm // 8 // tataste tathA kRtavanta iti // there vijAharagovAle kAsavagutte NaM there isidatte there arihadatte / therehiMto NaM piyagaMthehiMto ettha NaM majjhimA sAhA niggayA, therehiMto NaM vijAharagovAlahito kAsavaguttehiMto ettha NaM vijAharI sAhA niggayA,therassa NaM anjaiMdadinnassa kAsavaguttassa ajadinne there aMtevAsI goyamasagutte, therassa NaM ajadinnassa goyamasaguttassa ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hutthA, taMjahA-dhere ajasaMtiseNie mADharasagutte, there anjasIhagirI jAissare kosiyagutte, therehiMto NaM ajasaMtiseNiehiMto mADharasaguttehiMto ettha NaM uccanAgarI sAhA niggayA, therassa NaM ajasaMtiseNiyassa mADharasaguttassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA hutthA, Jain Education For Private & Personel Use Only arilww.jainelibrary.org
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpAsabo- vyA07 // 168 // taMjahA-(graM. 1000) there ajaseNie there anjatAvase ghere ajakuvere there ajaisipAlie / therehiMto NaM aja- zrIvajravAseNiehiMto ettha NaM ajaseNiyA sAhA niggayA, therohiMto NaM anjatAvasehiMto ettha NaM ajJatAvasI sAhArI mivRttam niggayA, therohito NaM ajakuberehiMto ettha NaM ajakuberI sAhA niggayA, dherohito NaM ajjaisipAliehiMto ettha NaM ajaisipAliyA sAhA niggayA, therassa NaM anjasIhagirissa jAissarassa kosiyguttss| ime cattAri therA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutthA, taMjahA-there dhaNagirI there ajavaire 'there anjA ire'tti tumbavanagrAme sunandAbhidhAnAM bhAryA sAdhAnAM muktvA dhanagiriNA dIkSA gRhItA, sunandAsutastu khajanmasamaye eva piturdIkSAM zrutvA jAtajAtismRtirmAturudvegAya satataM rudanevAste, tato mAtrA SaNmAsavayA evaM dhanagirerarpitaH, tena ca guroH kare datto mahAbhAratvAda dattavajranAmA pAlanastha evaikAdazAGgAni adhyaSTa, tatastrivArSikaH san mAtrA rAjasamakSaM vivAde'nekasukhabhakSikAdibhirlobhyamAno'pi dhanagiriNA'rpitaM rajoha-1 raNamagrahIt, tato mAtA'pi pravatrAja, tato'STavarSAnte ekadA tasya pUrvabhavavayasyairjambhikairujayinImArge vRSTinivRttau kUSmANDabhikSAyAM dIyamAnAyAM animiSatvAddevapiNDo'yamakalpya ityagrahaNe tuSTaivaikriyalabdhirdattA, tathaiva dvitIyavelAyAM ghRtapUrAgrahaNe nabhogamanavidyA dattA, yazca pATalIpure dhanazreSThinA dIyamAnAM bahudhana-18 // 168 // koTisanAthAM sAdhvIbhyo guNAnAkarNya vajrameva vRNomItikRtAbhigrahAM rukmiNInAmakanyAM pratibodhya dIkSayA 28 mAsa, atra kaviH-mohAdhizzulukIcakre, yena bAlena liilyaa| strInadIlehapUrastaM, vajrarSi lAvayetkatham? // 1 // Jain Education imamamonal
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka. su. 29 yazcaikadA durbhikSe saGgha paTe saMsthApya samubhikSAM purikApurIM nItavAn, tatra bauddhena rAjJA jinacaityeSu puSpaniSedhaH kRtaH, atrApi kiraNAvalIdIpikayobauddharAjJeti prayogo likhitaH cintyaH, tadanu paryuSaNAyAM zrAddhairvijJato vyomavidyayA mAhezvarIpuryAM pitRmitramArAmikaM puSpapraguNIkaraNArthamAdizya svayaM himavadrau zrIdevIgRhe gataH, tatazca zriyA dattaM mahApadmaM hutAzanavanAdviMzatilakSapuSpANi ca lAtvA jRmbhakAmara vikuvitavimAnasthaH samahotsavamAgatya jinazAsanaM prabhAvayan rAjAnamapi zrAvakaM cakre, anyadA sa zrIsvAmI kaphodreke bhojanAdanu bhakSaNAya karNe sthApitAyA: zuNThyAH pratikramaNavelAyAM pAte pramAdena mRtyuM AsannaM vicintya dvAdazavarSIyadurbhikSapraveze svaziSyaM zrIvajrasenAbhirdha-lakSamUlyaudanAd bhikSAM, yatrAhni tvamevApnuyAH / subhikSamavabuddha yethAstaduttare dinoSasi // 1 // ityuktvA anyatra vyahArayat, svayaM ca svasamIpasthasAdhubhissaha rathAvarttagirau gRhItAMnazano divaM prApa, tatra ca saMhanana catuSkaM dazamaM pUrvaM ca vyucchinnaM, yantu kiraNAvalI kAreNa tuyaM saMhananaM vyucchinnamiti likhitaM, taccintyaM, tandulavaicArikavRttidIpAlikAkalpAdau catuSkavyuccheda syaivoktatvAt / tadanu ca zrIvajrasenaH sopArake jinadattazrAddhagRhe tatpatyA IzvarInAnayA lakSamUlyamannaM paktvA prakSipyamANaM viSaM guruvacaH procya nyavArayat, prabhAte potaiH pracuradhAnyAgamanAt saJjAte 1 duSkarmAvanibhidva, zrIvatre svargamIyuSi / vyucchinnaM dazamaM pUrva, turtha saMhananaM tathA // 1 // iti pariziSTaparvaNi zrIhemacandrAcAryAH, | 'taMmi ya nivvue addhanArAya saMghayaNaM vucchinnaM' ityAvazyakacUrNivRttyoH, tandulavaicArikAdau tu tattadavadhikAlatayA vacanaM / zrIvajraskhA mivRttaM 10 12
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. suvo vyA0 7 // 169 // Jain Education Intel subhikSe jinadattaH sabhAryo nAgendra 1 candra 2 nirvRti 3 vidyAdharA 4 khyasutaparivRto dIkSAM jagrAha tatastebhyaH khakhanAmnA catasraH zAkhAH pravRttAH // ajjasamie dhere arihadinne / therehito NaM ajasamiehiMto goyamasaguttehiMto ittha NaM baMbhadIviyA sAhA niggayA / 'baMbhaddIviyA sAhA niggayA' iti AbhIradeze'calapurAsanne kannAvennAnayormadhye brahmadvIpe paJcazatI tApasAnAM abhUt, teSveka: pAdalepena bhUmAviva jalopari gacchan jalAliptapAdo bennAmuttIrya pAraNArtha yAti, tato'ho etasya tapaHzaktiH, jaineSu na ko'pi prabhAvIti zrutvA zrAddhaiH zrIvajrakhAmimAtulA AryasamitasUraya AhUtAH, tairUce stokamidaM, pAlepazaktiriti, zrAddhaiste khagRhe pAdapAdukAdhAvanapussaraM bhojitAH, tatastaiH sahaiva zrAddhA nadImaMguH, sa ca tApaso dhAmAlambya nayAM pravizanneva truDituM lagnaH, tatasteSAM apabhrAjanA / itazca tatrAryasamita sUrayo'bhyetya lokabodhanAya yogacUrNaM kSiptvA Ucunne ! paraM pAraM yAsyAma ityukte kUle milite, babhUva bahvAzcaryaM tataH sUrayastApasAzrame gatvA tAn prati | bodhya prAbrAjayan, tatastebhyo brahmadvIpikA zAkhA nirgatA / tatra ca mahAgiriH 1 suhastI ca 2, sUriH zrIguNasundaraH 3 / zyAmAryaH 4 skandilAcAryo 5, revatImitrasUrirAT // 1 // zrIdharmo 7 bhadraguptazca 8 zrIgupto 9 vajrasUrirAT 10 | yugapradhAnapravarA, dazaite dazapUrviNaH // 2 // therehiMto NaM ajjavairehiMto goyamasaguttehiMto ittha NaM ajjavaharI sAhA niggayA / therassa NaM ajjavairassa goyamasaguttassa ime tinni therA aMtevAsI ahAvaccA abhi nAyA hutthA, taMjahA dhere ajjavairaseNe there ajjapaume there ajarahe / therehiMto NaM ajjavairaseNehiMto ittha NaM zrI Aryasa mitasU rivRtam 15 20 // 169 // 25 v.jainelibrary.org
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ ajanAilI sAhA niggayA, therehiMto NaM ajapaumahiMto ittha NaM ajapaumA sAhA niggayA, therehito zrIAryapaNaM ajjarahahiMto ittha NaM ajajayaMtI sAhA niggyaa| therassa NaM ajarahassa vacchasaguttassa annapUsa-mAdisthavigirI yere aMtevAsI kosiyagutte, therassaNaM ajjapUsagirissa kosiyaguttassa ajjapharagumitte there aMtevAsI goyamasagutte, therassa NaM ajaphaggumittassa goyamasaguttassa ajadhaNagirI there aMtevAsI vAsiTTasagutte, therassa NaM ajadhaNagirissa vAsihasaguttassa ajasivabhUI there aMtevAsI kucchasagutte, therassa NaM aja|sivabhUissa kucchasaguttassa ajabhadde there aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM ajabhahassa kAsavaguttassa ajanakkhatte there aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM anjanakkhattassa kAsavaguttassa ajarakkhe there aMtavAsI kaasvgutte|'there ajarakkhe'tti aho bata kiraNAvalIkArasya bahuzrutaprasiddhibhAjo'pi anAbhogavilasitaM, yato ye zrItosaliputrAcAryaziSyAH zrIvajravAmipArzve'dhItasAdhikanavapUrvA nAnA ca zrIAyarakSitAste bhinnAH, ete ca zrIvajravAmibhyaH ziSyapraziSyAdigaNanayA navamasthAnabhAvino nAmnA cAryarakSAH, ityevmenyo| AryarakSitAryarakSayoH sphuTaM bhedaM vismRtya AryarakSasthAne AryarakSitavyatikaraM likhitavAn // rassa NaM anjarakkhassa kAsavaguttassa ajanAge there aMtevAsI goamasagutte, therassa NaM ajanAgassa goamasaguttassa ajjajehille there aMtevAsI vAsiTThasagutte, therassa NaM ajajehillassa vAsiTThasaguttassa ajaviNhU there aMtevAsI mADharasagutte, therassa NaM ajaviNhussa mADharasaguttassa ajakAlae there atavAsI 22070888 tosaliputrAcArya ziSyA ziSyAdigaNanayA navamAsyavyatikaraM likhitavAnasaNaM anjanA Jain Education na For Private & Personel Use Only 10aw.jainelibrary.org
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ AryakAlakAdisthavi. rANAmA 20 kalpa.subo- goyamasagutte, therassaNaM ajakAlayassa goyamasaguttassa ime do therA aMtevAsI goyamasaguttA-there ajasaMpa- nyA0 7 lie there ajabhadde, eesiNaM duNDaMpitherANaM goyamasaguttANaM ajavuDDhe there aMtevAsI goyamasagutte, therassa NaM ajabuddhassa goyamasaguttassa ajasaMghapAlie there aMtevAsI goyamasagutte, therassa NaM ajasaMghapAliassa goyama- saguttassa ajahatthI there aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM ajahatthissa kAsavaguttassa ajadhamme there aMte|vAsI suvyayagutte, therassaNaM ajadhammassa suvvayaguttassa ajasIhe there aMtevAsI kAsavagutte,therassa NaM ajasIhassa kAsavaguttassa ajadhamme dhere aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM ajadhammassa kAsavaguttassa ajasaMDille ghere aMtevAsI-vaMdAmi phaggumitta' mityAdigAthAcaturdazakaM, tatra gadyokto'rthaH punaH payaH saGgahIta iti na punaruktizaGkA // vaMdAmi phaggumittaM.goyama dhaNagiriM ca vaasih| kuccha sivabhUiMpi ya, kosiya dujaMta kaNhe a // 1 // te vaMdiUNa sirasA,bhadaM vaMdAmi kAsavasaguttaM / nakkhaM kAsavaguttaM rakkhaMpi ya kAsavaM vaMde // 2 // vaMdAmi ajanAgaM, goyama jehilaM ca vaasitttth| viNDaM mADharaguttaM / kAlagavi goyamaM vaMde // 3 // goyamagutta| kumAra,saMpaliyaM, tahaya bhaddayaM vaMde / theraM ca ajavuDa,goyamaguttaM namasAmi ||4||tN vaMdiUNa sirasA. thirasattacarittanANasaMpannaM / theraM ca saMghavAliya,goyamaguttaM paNivayAmi // 5 // vadAmi ajahatthiM.kAsavaM khaMtisAgaraM dhIraM / gimhANa paDhamamAse,kAlagayaM ceva suddhassa ||6||'gimhaann'ti-griissmsy,prthmmaase-caitre, 'kAlagayaMtidivaM gataM, 'suddhassa'tti-zuklapakSe / vadAmi annadhammaM ca.suSvayaM sIlaladdhisaMpaNNaM / jassanikkhamaNe devo, chattaM baMdiUNa sirasA // 17 // raMca saMghavAliya gA ajJavaI goyamagata nasalagamavi gopamaM yada kAsavaM vaMde // 2 // paNivayAmi // lagayaM ceva 299280 Jain Education For Private Personal use only
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ varamuttamaM vahai ||7||'vrmuttmN ti varA-zreSThA, mA-lakSmIstayA uttama chatraM vahati-yasya zirasi dhArayati phalgumidevaH pUrvasaGgatikaH kazcit / hatthaM kAsavaguttaM,dhamma sivasAhagaM paNivayAmi / sIhaM kAsavaguttaM,dhammapi ya kAsavaM trAdInAM vaMde ||8||tN vaMdiUNa sirasA thirasattacarittanANasaMpannaM / theraM ca ajajaMbuM. goyamaguttaM namasAmi // 9 // namaskArA: miumaddavasaMpannaM uvauttaM nANadaMsaNacaritte / theraM ca naMdiyaMpi, ya, kAsavaguttaM paNivayAmi // 10 // 'miumadda-18 vasaMpannaM ti mRdunA-madhureNa.mAIvena-mAyAtyAgena sampannam / tatto ya thiracaritaM, uttamasammattasattasaMjuttaM / / desigaNikhamAsamaNaM, mADharaguttaM namasAmi // 11 // tato aNuogadharaM.dhIraM maisAgaraM mahAsattaM / thiraguttakhamAsamaNaM, vacchasaguttaM paNivayAmi // 12 // tatto ya nANadaMsaNacarittatavasuTTiyaM guNamahaMtaM / theraM kumAradhamma, vaMdAmi gaNiM guNoveyaM // 13 // suttattharayaNabharie, khamadamamaddavaguNehiM saMpanne / deviDikhamAsamaNe, kAsavagutte paNivayAmi // 14 // iti sthavirAvalIsUtraM sampUrNam / For Private Personal Use Only
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ RESUPSBAGES rasta Astararanasasaran ANANANANANANANA iti jamagurubhaTTArakazrIhIravijayasUriziSyaratnamahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitazrIkalpasUtrasubodhinIvRttau aSTamaH kSaNaH smaaptH| samAptavArya sthavirAvalInAmA dvitiiyo'dhikaarH|| RSSPRIDRUSSIRSDASDASDASDASDASDASMUSSERSPASPASIAS HerstASLAR Jain Education Inter For Private & Personel Use Only wwrainelibrary.org
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvIrasa SaNA lastaddhetava ma.1-2 // atha navamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // // atha sAmAcArIlakSaNaM tRtIyaM vAcyaM vaktuM prathamaM paryuSaNA kadA vidheyeMtyAha-(teNaM kAleNaM) tasminyu kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (vAsANaM savIsaharAe mAse viikate) ASADhacAturmAsikadinAdArabhya varSAkAlasya viMzatidinayukte mAse vyatikrAnte (vAsAvAsaM pajjosavei) paryuSaNAmakarIt // (1) / (se keNaTeNaM bhaMte ! evaM bucai) tat kena arthena-kAraNena he pUjya ! evaM uccate-(samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (vAsANaM savIsairAe mAse vii-18 kaMte) varSAkAlasya viMzatidinayukte mAse vyatikrAnte sati (vAsAvAsaM pajosavei) paryuSaNAmakarot, iti |ziSyeNa prabhe kRte guruH uttaraM dAtuM sUtramAha-(jao NaM pAeNaM agArINaM agArAI) yataH kAraNAt prAyeNa agAriNAM-gRhasthAnAM agArANi-gRhANi (kaDiAI) kaTayuktAni (utkaMbiyAI) dhavalitAni (channAI) tRNAdibhirAcchAditAni (litAI) gomayAdinA liptAni (guttAI) vRttikaraNAdinA guptAni (ghaTThAI) viSamabhUmibhaGgAd ghRSTAni (maTThAI) pASANakhaNDena ghRSTvA sukumAlIkRtAni (saMpadhUmiyAI) saugandhyArtha dhUpairvA|sitAni (khAodagAI) kRtapraNAlIrUpajalamArgANi (khAyaniddhamaNAI) sajjitakhAlAni, evaMvidhAni (appa| 1 avasthAnaparyuSaNApekSayaivaitat sUtra, tato jinasya sAMvatsarikapratikramaNasyAbhAve'pi na kSatiH, ata evAne 'agArINaM agArAI' ityA-19 |dinA'vasthAnopayogyevottaraM / en Education For Private Personel Use Only
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- No aTTAe) AtmArtha-AtmanimittaM ( kaDAiM) gRhasthaiH kRtAni-parikarmitAni (paribhuttAI) paribhuktAni-18 zrIvIravat vyA07janaiH vyApRtAni (pariNAmiyAiM bhavaMti ) pariNAmitAni-acittIkRtAni, IdRzAni yato gRhANi bhavanti | | gaNadhara (se teNaTeNaM evaM vuccai ) tenArthena-tena kAraNena he ziSya ! evaM ucyate-(samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo tcchissy||17|| bhagavAn mahAvIraH (vAsANaM savIsairAe mAse viikkate) varSAkAlasya viMzatidinayukte mAse vyatikrAnte / sthavirANAM (vAsAvAsaM pajjosavei) paryuSaNAmakarot, yato'mI prAguktA adhikaraNadoSA munimAzrityana syuH||(2)||jhaannN| payu. sU. 3-4-5 samaNe bhagavaM mahAvIre) yathA zramaNo bhagavAna mahAvIraH (vAsANaM savIsairAe mAse viikaMte) varSAkAlasya |viMzatidinayute mAse vyatikrAnte (vAsAvAsaM pajjosavei) paryuSaNAmakarot (tahA NaM gaNaharAvi vAsANaM savIsairAe mAse viikate ) tathA gaNadharA api varSAkAlasya viMzatidinayukte mAse vyatikrAnte (vAsAvAsaM pajjosaveMti) paryuSaNAM ckruH|| (3) // / (jahA NaM gaNaharA vAsANaM jAva pajosarviti) yathA gaNadharAH varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH (tahA NaM gaNaharasIsAvi vAsANaM jAva pajjosarviti) tathA gaNadharaziSyAH api varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH // (4) / (jahA NaM gaNaharasIsA vAsANaM jAva pajjosarviti) yathA gaNadharaziSyAH varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM // 172 // cakruH (tahA NaM therAvi vAsANaM jAva pajosarviti) tathA sthavirA api varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH 25 18(5) // (jahA NaM therA vAsANaM jAva pajosarviti) yathA sthavirAH varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH (tahA Jan Education For Private Personal Use Only
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ adyatanasAdhukhAcArya| khaparyuSaNA Na je ime ajjattAe samaNA niggaMthA viharaMti ) tathA ye ime adyakAlInA AryatayA vA vratasthaviratvena varta mAnAH zramaNA nigranthAH viharanti (ee'viaNaM vAsANaM jAva pajjosarviti) te api ca varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM kurvanti // (6) // (jahA gaM.je ime ajjattAe samaNA niggaMthA) yathA ye ime adyatanakAle zramaNA nigranthAH (vAsANaM savIsairAe mAse viikate) varSAkAlasya viMzatidinayute mAse vyatikrAnte ( vAsAvAsaM pajjosaveMti ) paryuSaNAM kurvanti (tahA NaM amhaMpi AyariA uvajjhAyA vAsANaM jAva pajosaviMti) tathA asmAkamapi AcAryA upAdhyAyAzca varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM kurvanti // (7) / / (jahA NaM amhaMpi AyariyA uvajjhAyA vAsANaM jAva pajjosaviMti) yathA asmAkaM AcAryA upAdhyAyAzca yAvat paryuSaNAM kurvanti (tahA NaM amhevi vAsANaM savIsairAe mAse viikkate) tathA vayamapi varSAkAlasya viMzatyA dinaiyute mAse vyatikrAnte (vAsAvAsaM pajosavemo) paryuSaNAM kurmaH, (aMtarAvi ya se kappai ) arvAgapi tat paryuSaNAkaraNaM kalpate (no se kappai taMrayaNi uvAiNAvittae) paraMna kalpate tAMrAtriM-bhAdrazuklapazcamIrAtriM atikramayitum // (8) tatra pari-sAmastyena uSaNaM-vasanaM paryuSaNA, sA dvedhA-gRhasthaiH jJAtA ajJAtA ca, tatra gRhasthaiH ajJAtA yasyAM varSAyogyapIThaphalakAdau prApte kalpoktadravyakSetrakAlabhAvasthApanA kriyate, sA cASADhapUrNimAyAM, yogyakSetrA 1 utkRSTata bhASADhapUrNimAyAmeva paryuSaNAkaraNAt , tathA ca vasanaparyuSaNAyA vArSikaparyuSaNA na bhinnadine iti vadannirasto vAdI, evamabhivardhite varSe viMzatyA dinairvasanalakSaNaiva paryuSaNA jJeyA, pareSAmanabhivardhite'bhivardhitatvApattirdurA, yato mAsasya yatra vRddhistatra viMzatyA'yatra varSe trayodazamAsyA teSAM sAMvatsarikamiti / SASO2O98-9888000 Jain Education Loga For Private & Personel Use Only Viww.jainelibrary.org
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subo- vyA07 // 17 // tivaddhA bhAve tu paJcapaJcadinavRddhyA dazaparvatithikrameNa yAvat zrAvaNakRSNapazcadazyAM eva, gRhijJAtA tu dvedhA-sAMvatsa- paryuSaNA rikakRtyaviziSTA gRhijJAtamAtrA ca, tatra sAMvatsarikakRtyAni-saMvatsarapratikrAnti 1laJcanaMzcASTamaM tapaH3 bhAdrapadanasarvArhadbhaktipUjA 4 ca, saGghasya kSAmaNaM mith:5||1|| etatkRtyaviziSTA bhAdrasitapaJcamyAM eva, kAlikAcAryAdezAccaturthyAmapi, kevalaM gRhijJAtA tu sA yat abhivarddhite varSe caturmAsakadinAdArabhya viMzatyA dinairvayamatra sthitAH smeti pRcchatAM gRhasthAnAM puro vandanti, tadapi jainaTippanakAnusAreNa, yatastatra yugamadhye pauSo yugAnte / cASADho baddhate, nAnye mAsAH, tahipanakaM tu adhunA samyag na jJAyate, tataH pazcAzataiva dinaH paryuSaNA yukteti vRddhAH / atra kazcidAha-nanu zrAvaNavRddhau dvitIyazrAvaNasitacaturthyAmeva paryuSaNA yuktA, na tu bhAdrasitacA-1 tujh, dinAnAM azItyApatteH 'vAsANaM savIsairAe mAse viikate' iti vacanabAdhA syAditi cet, maivaM, aho devAnupriya ! evaM AzvinavRddhau caturmAsakakRtyaM dvitIyAzvinasitacaturdazyAM kartavyaM syAt, kArtikasitacatudazyAM karaNe tu dinAnAM zatApattyA 'samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse viikaMte sattarirAIdiehiM sesehi' iti samavAyAGgavacanabAdhA syAt, na cavAcya-caturmAsikAni hi ASADhAdimAsapratibaddhAni, tasmAt kArtikacaturmAsakaM. kArtikasitacaturdazyAmeva yuktaM, dinagaNanAyAM tvadhiko mAsaH kAlacUletyavivakSa- // 173 // NAdinAnAM saptatireveti kutaH samavAyAGgavacanabAdhA iti ?, yato yathA caturmAsakAni ASADhAdimAsapratiba-18| 25 1 zrAvaNAdivRddhAvetas pauSAdivRddhiprasaMgAgataM vAsApekSaM vAkyaM pradarzayan prakaraNagandhasyApyajJa ityapakarNanIyaH, adhikAnAmavivakSayA'pyetat / 90700800 Jain Education Alinal For Private Personal use only vijainelibrary.org
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAni tathA paryuSaNA'pi bhAdrapadamAsapratibaddhA tatraiva kartavyA, dinagaNanAyAM tu adhikamAsaH kAlacUletyavi paryuSaNA IS vakSaNAdU dinAnAM paJcAzadeva kuto'zItivArtA'pi, na ca bhAdrapadaprativaddhatvaM paryuSaNAyA ayuktaM, bahuSvAgameSu bhAdrapadana tathA pratipAdanAt , tathAhi-'annayA pajjosavaNAdivase Agae anjakAlageNa sAlivAhaNo bhaNio-bhaddavayaju-|| tibadA pahapaMcamIe pajjosavaNA' ityAdi paryuSaNAkalpacUrNI, tathA-'tattha ya sAlivAhaNo rAyA, so asAvago, so a kAlagajaM taM iMtaM soUNa niggao abhimuho samaNasaMgho a, mahAvibhUie paviTTho kAlagajjo, paviTehi a bhaNi-bhaddavayasuddhapaMcamIe pajjosavijai, samaNasaMgheNa paDivaNNaM, tAhe raNNA bhaNi-tadivasaM mama logA guvattIe iMdo aNujANeavvo hohitti sAhuceie Na pajjuvAsissaM, to chaDIe pajjosavaNA kijau, AyaII riehiM bhaNiaM-na vaddati aikamiuM, tAhe raNNA bhaNiaM-tA aNAgayacautthIe pajjosaviMti, AyariehiM bhaNiaMevaM bhavau, tAhe cautthIe pajosavitaM, evaM jugappahANehiM kAraNe cautthI pavattiA, sA cevANumayA savva 1 anyadA payuSaNAdivase Agate AryakAlakena zAlivAhano bhaNito-bhAdrapadazuklapaMcamyAM paryuSaNA / 2 tatra ca zAlivAhano rAjA, sa ca zrAvakaH, sa ca kAlakArya. tamAyAntaM zrutvA nirgato'bhimukhaM zramaNasaMghazca, mahAvibhUtyA praviSTaH kAlakAryaH, praviSTaizca. bhaNitaM-bhAdrapadazuddhapaJcamyAM paryuSyate, zramaNasaMghena pratipannaM, tadA rAjJA bhaNitaM-taddivase mama lokAnuvRttyA indraH anujJApayitavyo bhaviSyatIti sAdhucaityAni na paryupAsiSye, tasmAt SaSThayAM paryuSaNA kriyatA, AcArbhaNitaM-na varttate atikrAntuM, tadA rAjJA bhaNitaM-tasmAd anAgatacatuyA paryuSyatAM, AcArbhaNitaM-evaM bhavatu, tadA caturthyA paryuSitaM, evaM yugapradhAnaiH kAraNe caturthI pravartitA, saiva ca anumatA sarvasAdhUnAm / JainEducationa l T ww.jainelibrary.org
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo- sAhaNa' mityAdi zrInizIthacUrNidazamoddezaka, evaM yatra kutrApi paryuSaNAnirUpaNaM tatra bhAdrapadavizeSitameva, na dvitIyabhAvyA07||tu kApyAgame 'bhaddavayasuddhapaMcamIe pajjosavijaItti pAThavat 'abhivaDiavarise sAvaNasuddhapaMcamIe pajjosavi- drapade paryu jaItti pATha upalabhyate, tataH kArtikamAsapratibaddhacaturmAsakakRtyakaraNe yathA nAdhikamAsaH pramANaM tathA SaNA // 17 // bhAdramAsapratibaddhaparyuSaNAkaraNe'pi nAdhikamAsaH pramANamiti tyaja kadAgrahaM, kiMca adhikamAsaH kiM kAkana bhakSitaH? kiM vA tasmin mAse pApaM na lagati ? uta bubhukSA na lagati ? ityAdyupahasan mA khakIyaM ahilatvaM prakaTaya, yatastvamapi adhikamAse sati trayodazasu mAseSu jAteSvapi sAMvatsarikakSAmaNe 'bArasaNhaM mAsANaM'|| 15 ityAdikaM vadannadhikamAsaM nAGgIkaroSi, evaM caturmAsikakSAmaNe'dhikamAsasadbhAve'pi 'caMuNhaM mAsANa'mityAdi, pAkSikakSAmaNe'dhikatithisambhave'pi 'pannarasaNhaM divasANa' miti ca brUSe, tathA navakalpavihArAdilokottarakAryeSu 'AsADhe mAse dupayA' ityAdi sUryacAre loke'pi dIpAlikAkSatatRtIyAdiparvasu dhanakalAntarAdiSu ca adhikamAso na gaNyate tadapi tvaM jAnAsi, anyacca-sarvANi zubhakAryANi abhivarddhite mAse napuMsaka itikRtvA jyotiHzAstre niSiddhAni, aparaM ca AstAmanyo'bhivarddhito bhAdrapadavRddhau prathamo bhAdrapado'pi apramANameva, yathA caturdazIvRddhau prathamAM caturdazImavagaNayya dvitIyAyAM caturdazyAM pAkSikakRtyaM kriyate | // 17 // 1 terasaNDaM mAsANaM ityAdi paMcaNhaM mAsANaM ityAdi ca vadan kazcit zAstrANAM vAcArasyApi ca virAdhakaH, paJcamAsikasAdhikamAsasAMvatsarikapratikramaNakathanApatteH, pakSe ca dinAnAM sadaivAniyamaH, yavanavAgeva pratyabhivarSitamAgamanaM kArya mAse mAse / takSakakSAmaNe'dhikase duSayA' ityAdi jAnAsi, anyA'bhivaddhito bhAturdazyAM pAkSikAsAdhikamAsa Join Education For Private Personal Use Only
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka. su. 30 tathA'trApi, evaM tarhi apramANe mAse devapUjAmunidAnAvazyakAdi kAryamapi na kArya ityapi vaktuM mA'dharauSThaM capaleya, yato yAni hi dinapratibaddhAni devapUjAmunidAnAdikRtyAni tAni tu pratidinaM karttavyAnyeva, yAni ca sandhyAdisamayapratibaddhAni AvazyakAdIni tAnyapi yaM kazcana sandhyAdisamayaM prApya karttavyAnyeva, yAni tu bhAdrapadAdimAsapratibaddhAni tAni tu tadvayasambhave kasmin kriyate iti vicAre prathamaM avagaNayya dvitIye kriyate iti samyag vicAraya // tathA ca pazya acetanA vanaspatayo'pi adhikamAsaM nAGgIkurvate, yenAdhikamAse prathamaM parityajya dvitIya eva mAse puSpyanti, yaduktaM Avazyakaniryuktau - "jai phullA kaNiAraDA cUaga! ahimAsayaMmi ghumi / tuha na khamaM phulleDaM jar3a pacaMtA kariti DamarAI // 1 // " tathA ca kazcit ' abhivaDDi mi vIsA iaresu savI saI mAse' iti vacanabalena mAsAbhivRddhau viMzatyA dinaireva locAdikRtyaviziSTAM paryuSaNAM karoti, tadapyayuktaM, yena 'abhivaDiaMmi vIsA' iti vacanaM gRhijJAtamAtrApekSayA, anyathA 'AsADha puNNimAsIe pajosaviMti esa ussaggo, sesakAlaM pajjosavitANaM avavAu'tti zrInizIthacUrNidazamoddezakavacanAdASADhapUrNimAyAmeva locAdikRtyaviziSTA paryuSaNA karttavyA syAt ityalaM prasaGgena // tatra kalpoktA dravya 1 kSetra 2kAla 3 bhAva 4 sthApanA caivaM dravyasthApanA tRNaDagalachAramallakAdInAM paribhogaH sacittAdInAM ca parihAraH, tatra sacittadravyaM zaikSo na pravrAjyate atizraddhaM rAjAnaM rAjAmAtyaM ca vinA, acittadravyaM ca vastrAdi na gRhyate, 1 kiM tithivRddhau nottaratithau pApaM ?, vicAraya / 2 yadi puSpitAH kaNavIrAH cUta ! adhikamAse ghuSTe / tava na kSamaM puSpituM yadi pratyaMtAH kurvanti DamarAdi // mAsavRddhi carcA kalpavyavasthA sU. 8 10 13
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa subo-mizradravyaM sopadhika ziSyaH, kSetrasthApanA sakrozaM yojanaM, glAnavaidyauSadhAdikAraNe ca catvAri paJca vA yoja avagrahaH vyA09nAni, kAlasthApanA catvAro mAsAH, bhAvasthApanA krodhAdInAM vivekaH IryAdisamitiSu copayoga iti4(8)MANTI IST (vAsAvAsaM pajosaviyANaM) varSAvAsaM caturmAsakaM paryuSitAnAM-sthitAnAM ( kappai) kalpate (niggaMthANa vaagmnvi||175|| niggaMthINa vA) nirgranthAnAM-sAdhUnAM vA nirgranthInAM-sAdhvInAM vA (savvao samaMtA sakkosaM joyaNaM uggahaM cArazca sU. ogiNhittANaM) sarvataH-catasRSu dikSu samantAt-vidikSu ca sakrozaM yojanaM avagrahaM avagRhya (cihiuM ahAlaM- 9-13 damavi uggahe ) athetyavyayaM, landazabdena kAla ucyate, tatra yAvatA kAlenAdraH karaH zuSyati tAvAn kAlo jaghanyaM landaM, pazca ahorAtrA utkRSTaM landa, tanmadhye madhyamaM landa, landamapi kAlaM yAvat-stokakAlamapi avagrahe sthAtuM kalpate,na tu avagrahAdu bahiH, apizabdAt alandamapi bahukAlamapi yAvat SaNmAsAnekatrAMvagrahe sthAtuM kalpate, na tu avagrahAdu bahiH, gajendrapadAdigirermekhalAgrAmasthitAnAM SaTsu dikSu upAzrayAt sAIkrozadvayagamanAgamane paJcakozAvagrahaH, yattu vidikSu ityuktaM tavyAvahArikavidigapekSayA, naizcayikavi dizAM ekapradezAtmakatvena tatra gamanAsambhavAt, aTavIjalAdinA vyAghAteSu tridiko dvidiko ekadiko vA'vagraho bhaavyH||(9)|| (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM kappai niggaMthANaM vA niggaMdhINa vA) varSAvAsaM-caturmAsakaM paryuSitAnAM sthitAnAM kalpate nirgranthAnAM nirgranthInAM vA (sabao samaMtA sakosaM joyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtuM // 175 // paDiniyattae) sarvataH-catasRSu dikSu samantAt-vidikSu ca sakrozaM yojanaM bhikSAcaryAyAM gantuM pratiniva 980202017 25 nAM kalpate nirgranthAnANaM kappai niggaMdhANaM vA nijAdako dvidiko ekadiko vA'vagraho dan teman For Private Personel Use Only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmathi rtitam // (10) / (jattha naI niccoyagA nicasaMdaNA) yatra nadI nityodakA-nityaM pracurajalA nityasyandanA avagraha nityasravaNazIlA satatavAhinItyarthaH (no se kappai savao samaMtA sakosaM joyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtuM paDiniyattae) naiva tatra kalpate sarvAsudikSu vidikSu ca sakrozaM yojanaM bhikSAcaryAyAM gantuM prtinivrtituN||(11)| gamanavi(erAvaI kuNAlAe) yathA airAvatI nAmnI nadI kuNAlAyAM puryAM sadA dvikrozavAhinI tAdRzIM nadI laGghayituMcArazca sU. kalpyA, stokajalatvAt , yataH (jattha cakkiyA siyA egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA) yatra evaM 1-13 kartuM zaknuyAt, kiM tadityAha-siyA-yadi eka caraNa jale kRtvA-jalAntaH prakSipya ekaM caraNaM sthale kRtvAjalAdupari AkAze kRtvA (evaM cakkiyA evannaM kappai sabao samaMtA sakosaM joyaNaM gaMtuM paDiniyattae) anayA rItyA gantuM zaknuyAt evaM sati kalpate sarvataH samantAt sakrozaM yojanaM gantuM prtinivrtitum||(12)|| (evaM ce no cakkiyA evaM se no kappai savao samaMtA gaMtuM paDiniyattae ) pUrvoktarItyA naiva yatra gantuM zaknuyAt evaM tasya sAdho no kalpate sarvataH samantAt gantuM pratinivartituM, yatra ca evaM kartuM na zaknuyAt jalaM viloDya gamanaM syAt tatra gantuM na kalpate itibhAvaH, jaGghAI yAvadudakaM dakasaGghaho nAbhiM yAvallepo nAbherupari lepopari, tatra zeSakAle mAse mAse tribhirdakasaGghahe sati kSetraM nopahanyate, tatra gantuM kalpate iti bhAvaH, varSAkAle ca saptabhiH kSetraM nopahanyate, caturthe'STame ca dakasaGghadde sati kSetraM upahanyate eva, lepastu eko'pi kSetra upahanti, nAbhiM yAvajjalasadbhAve tu gantuM na kalpate eva, kiM punarlepopari ?-nAbherupari jalasadbhAve // (13) // 00020201202OTOSBA000202092e Jain Education G onal For Private & Personel Use Only M ww.jainelibrary.org
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.suyo- vyA09 // 176 // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM atthegaiyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM keSAzcit sAdhUnAM (evaM vuttaputvaM bhavai, gurvAjJayA dAve bhaMte ! evaM se kappai dAvittae, no se kappai paDigAhittae) gurubhiH evaM prAguktaM bhavati-glAnAyAmukaM dAnagrahaNavastu dApayeH bhadanta :-he ziSya, tadA tasya sAdhoH kalpate dApayituM, paraM no tasya kalpate khayaM pratigrahItum || vyavasthA // (14) / (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM atthegaiyANaM evaM vuttapuvaM bhavai) caturmAsakaM sthitAnAM keSAJcit sAdhUnAMza sU.14-6 gurubhiH evaM prAguktaM bhavati (paDigAhe bhaMte !, evaM se kappai paDigAhittae, no se kappai dAvittae) svayaM pratigRhNIyAH he ziSya!, tadA tasya kalpate pratigrahItuM, paraM no tasya kalpate dApayituM, yadyevamuktaM bhavati yat tvaM khayaM pratigRhNIyAH glAnAya anyo dAsyati tadA khayaM pratigrahItuMkalpate na tu dAtuM ityrthH|(15)|(vaasaavaasN pajosaviyANaM atthegaiyANaM evaM vuttapuvaM bhavai) caturmAsakaMsthitAnAM keSAJcit sAdhUnAM gurubhiH evaM prAguktaM bhavati (dAve bhaMte! paDigAhehi bhaMte !, evaM se kappai dAvittaevi paDigAhittaevi) dApayeH he ziSya ! khayaM pratigRhNIyAH he ziSya !, tadA tasya kalpate dApayitumapi pratigrahItumapi, yadi ca dadyAH pratigRhNIyAzcetyuktaM bhavati tadA dAtuM pratigrahItuM cobhayamapi kalpate // (16) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA) caturmAsakaM sthitAnAM no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca, kIdRzanA ?-(hahANaM) hRSTAnAM- // 176 // tAruNyena samarthAnAM, taruNA api kecidrogiNo nirbalazarIrAzca bhavanti, ata uktaM-(AruggANaM baliyasarIrANa) ArogyAnAM balavaccharIrANAM, IdRzAnAM sAdhUnAM (imAo nava rasavigaIo abhikkhaNaM abhikkhaNaM AhA 25 28 Jain Education a l For Private & Personel Use Only jainelibrary.org
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ hRSTAnAMvikRtInAmakalpyatA rittae) imA: vakSyamANAH nava rasapradhAnA vikatayo'bhIkSNaM-vAraMvAraM AhArayituM na kalpate (taMjahA) tadyathA-12 (khIraM 1 dahiM 2 navaNIyaM 3 sappi4 tillaM5 guDaM 6 mahaM 7 maja 8 maMsaM 9) dugdhaM 1 dadhi 2 mrakSaNaM 3 ghRtaM 4 telaM 5 guDaH 6 madhu 7 mA 8 mAMsaM 9, abhIkSNagrahaNAt kAraNe kalpante'pi, navagrahaNAt kadAcit pakkAnnaM gRhyate'pi, tatra vikRtayo dvedhA-sAJcayikA asAJcayikAzca, tatrAsAJcayikA yA bahukAlaM rakSitumazakyA dugdhadadhipakkAnAkhyAH, glAnatve guruvAlAdyupagrahArthaM zrAddhAgrahAdvA grAhyAH, sAJcayikAstu ghRtatailaguDAkhyAstisraH, tAzca pratilambhayan gRhI vAcyo-mahAn kAlo'sti, tato glAnAdinimittaM grahISyAmaH, sa vadet-gRhNIta, catumosI yAvat prabhUtAH santi, tato grAhyA bAlAdInAM ca deyA na taruNAnAM, yadyapi madhu 1 madya 2 mAMsa 3. navanIta 4 varjanaM yAvajjIvaM astyeva tathApi atyantApavAdadazAyAM pAyaparibhogAdyartha kadAcid grahaNe'pi caturmAsyAM sarvathA nissedhH|| (17) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM atthegaiANaM evaM vuttapuvaM bhavai) caturmAsaka sthitAnAM asti etad ekeSAM-vaiyAvRttyakarAdInAM evamuktapUrva bhavati, guruM pratIti zeSaH, vaiyAvRttyakaraigurave evaM uktaM bhavatItyarthaH (aTTho bhNte| gilANassa) he bhadanta-bhagavan ! artho varttate glAnasya vikRtyA iti vaiyAvRttyakareNa prazne kRte (se a vaejjA) sa guruH vadet (aTTho) glAnasya artho varttate, (se a puccheabo)| tataH sa glAnaH praSTavyaH (kevaieNaM aTTho) kiyatA vikRtijAtena kSIrAdinA tavArthaH ?, tena glAnena khapramANe ukta ( se a vaijA) sa vaiyAvRttyakaro guroragre samAgatya yAt-( evaieNaM aTTho gilANassa) etAvatArthoM Jan Educatan Internationa
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 9 // 177 // Jain Education I glAnasya, tato gururAha - ( jaM se pamANaM vayai ) yat sa glAnaH pramANaM vadati ( se ya pamANao ghittave ) tatpramANena 'se' iti tadvikRtijAtaM grAhyaM tvayA, tataH ( se ya vinnavijjA ) sa ca vaiyAvRttyakarAdiH vijJApayet ko'rtho ? - gRhasthapArzvAt yAceta, vijJaptidhAturatra yAcJAyAM ( se ya vinnavemANe labhijjA ) sa vaiyAvRtyakaro yAcamAno labheta tadvastu kSIrAdi ( se ya pamANapatte ) atha ca tadvastu pramANaprAptaM paryAsaM jAtaM tatazca ( hou alAhi iya vattavaM siA ) tatra 'hou 'ti bhavatu itipadaM sAdhuprasiddhaM icchamitizabdasyArthe, alAhitti sRtaM ityarthe, iti padadvayaM gRhasthaM prati vaktavyaM syAt, tato gRhI brUte - ( se kimAhu bhaMte !) atha kimAhurbhadantAH !, kuto bhavantaH sRtamiti bruvate ityarthaH, tataH sAdhurAha - (evaieNaM aTTho gilANassa) etAvataiva artho'stIti, tataH (siyA NaM evaM vayaMtaM paro vaijjA ) syAt - kadAcit NaM iti vAkyAlaGkRtau evaM vadantaM sAdhuM prati paro- gRhastho vadet, yat (paDigAhehi ajo ! pacchA tumaM bhokkhasi vA pAhisi vA ) he Arya !-sAdho pratigRhANa pazcAt glAnabhojanAnantaraM yadadhikaM tat tvaM bhokSyase- bhuJjIthAH pakAnnAdikaM, pAsyasi-pibeH kSIrAdikaM, kacit 'pAhisi'ttisthAne 'dAhisi' tti dRzyate, tadA tu svayaM bhuJjIthAH anyebhyo vA dadyA iti vyAkhyeyaM ( evaM se kappar3a paDigAhittae) evaM tenokte tat kalpate adhikaM pratigrahItuM (no se kappai gilANanIsAe paDigAhittae ) na ca punarlAna nizrayA gArdhyAt svayaM grahItuM glAnArtha yAcitaM maNDalyAM nAneyamityarthaH // ( 18 ) | ( vAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM ( atthi NaM therANaM tahaSpagArAI kulAI ) astyetat NaM glAnArtha vikRtyAnayanaM sU. 18 20 25 // 177 // 28
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ / dRzyavAcananiSedhaH sammatAni (bahumayAI mAyepU tAni vaizvAsikAni (samyAna vA sthairyavanti (sAmiyA taranyairvA | iti prAgvat sthavirANAM tathAprakArANi-ajugupsitAni kulAni-gRhANi, kiMviziSTAni?-(kaDAI) tairanyairvA zrAvakIkRtAni (pattiAI) prItikarANi (thijAI) prItau dAne vA sthairyavanti (vesAsiyAI) nizcita atra lapsye'hamiti vizvAso yeSu tAni vaizvAsikAni (sammayAI) yeSAM yatipravezaH sammato bhavati tAni sammatAni (bahumayAI) bahavo'pi sAdhavaH sammatA yeSAM athavA bahUnAM gRhamanuSyANAM sAdhavaH sammatA yeSu tAni bahumatAni (aNumayAI bhavaMti) anumatAni-dAnaM anujJAtAni athavA aNurapi-kSullako'pi mato yeSu sarvasAdhusAdhAraNatvAt na tu mukhaM dRSTvA tilakaM kurvantIti anumatAni aNumatANi vA bhavanti (tattha se no kappai adakkhu vaittae) tatra-teSu gRheSu 'se' tasya sAdhoH yAcyaM vastu adRSTrA iti vaktuMna kalpate (asthi te Auso! imaM vA) yathA he AyuSman ! idaM idaM vA vastu asti? iti, adRSTaM vastu praSTuM na kalpate ityarthaH (se kimAha bhaMte!) tat kuto bhagavan ! iti ziSyaprazne gururAha-yatastathAvidhaH (saDDI gihI giNhai vA teNiyaMpi kujA) zraddhAvAn gRhI mUlyena gRhIta, yadi ca mUlyenApina prAmoti tadAsa zraddhAtizayena cauryamapi kuryAt , kRpaNagRhe tu adRSTvA'pi yAcane na dossH|| (19) // (vAsAvAsaM pajjosaviyassa)caturmAsakaM sthitasya (niccabhattiyassa bhikkhussa) nityamekAzanakAriNaH bhikSoH (kappai egaM goarakAlaM gAhAvaikulaM) kalpate ekasmin gocaracaryAkAle gAthApate:-gRhasthasya kulaM-1 gRhaM (bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittaevA) bhaktArtha vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM 14 Jain Education Intern For Private & Personel Use Only ainelibrary.org
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 9 // 178 // Jain Education Info vA kalpate, na tu dvitIyavAraM, paraM ( Nannattha ) NakAro vAkyAdau alaGkArArthaH, anyatra AcAryAdivaiyAvRkyakarebhyaH, tAn varjayitvetyarthaH, te tu yadi ekavAraM bhuktena vaiyAvRttyaM karttuM na zaknuvanti tadA dvirapi bhuJjate, tapaso hi vaiyAvRttyaM gairIya iti, (AyariyaveyAvacceNa vA ) AcAryavaiyAvRttyakarAn vA (uvajjhAyaveyAvacceNa vA) upAdhyAyavaiyAvRttyakarAn vA (tavassiveyAvacceNa vA ) tapakhivaiyAvRttyakarAn vA ( gilANaveyAvaceNa vA ) glAna vaiyAvRtyakarAn vA ( khuDDaeNa vA khuDDiAe vA avajaNajAgaraNa vA ) yAvat vyaJjanAni - bastikUrca kakSAdiromANi na jAtAni tAvat kSullakakSullikayorapi dvirbhuJjAnayorna doSa:, yadvA vaiyAvRttyamasyAstIti vaiyAvRtyo vaiyAvRttyakara ityarthaH AcAryazca vaiyAvRttyazca AcAryavaiyAvRttyau, evaM upAdhyAyAdiSvapi tatazca AcAryaupAdhyAyatapakhiglAnakSullakAnAM tadvaiyAvRttyakarANAM ca dvirbhojane'pi na doSa ityartho jAtaH // ( 20 ) // ( vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya ( cautthabhattiyassa bhikkhussa ayaM evaie visese ) ekAntaropavAsinaH sAdhorayametAvAn vizeSo (jaM se pAo nikkhamma ) yat sa prAtarniSkramya gocaracaryArthaM vAmeva viDagaM bhuccA ) prathamameva vikaTaM prAsukAhAraM bhuktvA (piccA ) takrAdikaM pItvA ( paDiggahagaM saMlihiya saMpamajjiya ) pAtraM saMlikhya - nirlepIkRtya sampramRjya-prakSAlya ( se ya saMthariyA kappar3a se taddivasaM teNeva bhattadveNaM pajjosavittae) sa yadi saMstaret-nirvahet tarhi tenaiva bhojanena tasmin dine kalpate paryuSituM sthAtuM ( se ya no saMdharijA ) atha yadi na saMstaret stokatvAt ( evaM se kappai duccaMpi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe gocaracaryA - velAniyamaH sU. 20-24 20 25 // 178 // 28 w.jainelibrary.org
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ vA nikkhamittae vA pavisittae vA)tadA tasya sAdhoH kalpate dvitIyavAraM gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArthaM vA niSka-gocaracaryAmituM vA praveSTuM vA // (21) / (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (chaTThabhattiyassa bhikkhussa) nityaMlAniyamaH SaSThakAriNaH bhikSoH (kappaMti do goarakAlAgAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittaesa.20-24 vA) kalpetehrau gocarakAlau gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA ||(22)||(vaasaavaasN pajosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya ( aTThamabhattiyassa bhikkhussa) nityaM aSTamakAriNaH bhikSoH (kappaMti tao goarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) kalpante trayo gocarakAlAH gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM vA // (23) / (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsaka |sthitasya (vigihabhattiyassa bhikkhussa kappati satve'vi goarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) nityaM aSTamAdapari tapaHkAriNaH bhikSoH kalpante sarve'pi gocarakAlA: gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA, yadA icchA bhavati tadA bhikSate, na tu prAtahItameva dhArayet, saJcayajIvasaMsaktisAghrANAdidoSasambhavAt // (24) // evamAhAravidhimuktvA pAnakavidhimAha-(vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (nicabhattiyassa bhikkhussa) nityaM ekAzanakAriNaH bhikSoH (kappaMti sabA pANagAI paDigAhittae) kalpate savANi pAnakAni pratigrahItuM, savoNi ca AcArADoktAni ekaviMzatiH, atra vakSyamANAni nava vA, tatrAcArAGgoktAni imAni Jain Education anal TOLww.jainelibrary.org
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA0 9 // 179 // usseimara saMseima 2 taMDala 3tusa 4tila 5javodagA 6yAmaMsovIra 8 suddhaviyarDa 9 aMbaya 10 aMbADaga 11 utsedimAkavilu 12||1||muliNg 13 dakkha 14 dADima 15 khajjura 16 nAlikera 17 kayara 18 borajalaM 19 / AmalagaM 2012 dijalaviciMcApANagAI 21 pddhmNgbhnniaaiN||2|| eSu pUrvANi nava tu atroktAni (vAsAvAsaM pajjosaviyassa)caturmAsadhisU.25 sthitasya (cautthabhattiyassa bhikkhussa) ekAntaropavAsakAriNaH bhikSoH (kappati tao pANagAI paDigAhittae) kalpate trINi pAnakAni pratigrahItuM (taMjahA) tadyathA-(usasseimaM saMseimaM cAulodagaM) utkhedimapiSTAdibhRtahastAdidhAvanajalaM saMkhedima-yatparNAdyutkAlya zItodakena siJcyate tajjalaM, taNDuladhAvanajalaM // (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (chaTThabhattiyassa bhikkhussa) nityaM SaSThakAriNaH bhikSoH (kappaMti tao pANagAiM paDigAhittae) kalpante trINi pAnakAni pratigrahItuM (taMjahA) tadyathA-(tilodagaM tusodagaM javodagaM vA) tilodakaM-nistvacitatiladhAvanajalaM tuSodakaM-bIhyAdituSadhAvanajalaM yavodakaM-yavadhAvanajalaM // (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (aTThamabhattiyarasa bhikkhussa) nityaM aSTamakAriNaH bhikSoH (kappaMti tao pANagAiM paDigAhittae) kalpante trINi pAnakAni pratigrahItuM (taMjahA) tadyathA-(AyAma vA, sovIraM vA, suddhaviyaDaM vA ) AyAmakaH-avazrAvaNaM sauvIraM-kAdhika zuddhavikaTaM-uSNodakaM // (vaasaa-1||179|| vAsaM pajjosaviyassa ) caturmAsakaM sthitasya ( vikiTThabhattiyassa bhikkhussa) aSTamAdupari tapaHkAriNaH bhikSoH (kappai ege usiNaviyaDe paDigAhittae) kalpate eka uSNodakaM pratigrahItuM (seviya NaM asitthe 28 bhattiyassa bhikkhussa) mata tajjalaM, taNDuladhAvanajalA svodagaM vA) tilamAhitae) kalpante zrINi Jain Education Interneta For Private & Personel Use Only
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ ttividhiH sU. 26 ||noviya NaM sasitthe ) tadapi siktharahitaM naiva sikthasahitaM, yataH prAyeNa aSTamAdUrva tapakhinaH zarIraM devo- 'dhitiSThati // (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (bhattapaDiyAikkhiyassa bhikakhussa) bhaktapratyAkhyAnakarastha-anazanakAriNaH bhikSoH (kappai ege usiNaviyaDe paDigAhittae) kalpate ekaM uSNodakaM pratigrahItuM (seviya NaM asitthe) tadapi siktharahitaM, naiva sikthasahitaM (seviya NaM paripUe no cevaNaM aparipUe)tadapi paripUrta-vastragalitaM naiva agalitaM, tRNAdegale laganAt (seviya NaM parimie, no ceva NaM aparimie) tadapi mAnopetaM naiva aparimitaM, anyathA'jINaM syAt (seviya NaM bahusaMpanne no cevaNaM abahusaMpanne ) tadapi bahusaMpUrNa-kizcidUnaM naiva bahunyUna, tRSNAnupazamAt // (25) // (vAsAvAsaM pajosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (saMkhAdattiyassa bhikUkhussa ) dattisaGkhyAkAriNo bhikSoH (kappaMti paMca dattIo bhoyaNassa paDigAhittae paMca pANagassa) kalpante paJca dattayaH bhojanasya pratigrahItuM pazca pAnakasya (ahavA cattAri bhoaNassa paMca pANagassa) athavA catasraH bhojanasya paJca pAnakasya (ahavA paMca bhoaNassa cattAri pANagassa) athavA paJca bhojanasya, catasraH pAnakasya, tatra dattizabdena alpaM bahu vA yadekavAreNa dIyate taducyate ityAha-(tattha NaM egA dattI loNAsAyaNamittamavi paDigAhiyA siyA) tatra ekA dattiH lavaNAsvAdanapramANe'pi bhaktAdau pratigRhIte syAt, yato lavaNaM kila stokaM dIyate, yadi tAvanmAnaM bhaktapAnasya gRhNAti sA'pi dattirgaNyate, pazcetyupalakSaNaM tena catasrastisro dve ekA SaT sapta vA yathAbhi Jain Education Thematiana For Private & Personel Use Only
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 kalpa.sabo- grahaM vAcyAH, samagrasya ca sUtrasya ayaM bhAva:-yAvatyo'nnasya pAnakasya vA dattayo rakSitA bhavanti tAvatya eva saMkhaDIvarjavyA09 tasya kalpante, na tu parasparaM samAvezaM kartuM kalpate, na ca dattibhyo'tiriktaM grahItuM kalpate, (kappai se | navidhiH taddivasaM teNeva bhattaTTeNaM pajjosavittae) kalpate tasya tasmin dine tenaiva bhojanena avasthAtuM (no se kappar3a sU. 27 // 18 // duccaMpi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) na tasya kalpate dvitIyavAraM gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA // (26) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM vA (jAva uvassayAo sattagharaMtaraM saMkhaDi saMniyadRcArissa ittae) yAvad upAzrayAdArabhya saptagRhamadhye saMskRtiH-odanapAkaH tAM gantuM sAdhona kalpate, bhikSArthaM tatra na gacchedityarthaH, etAvatA zayyAtaragRhaM anyAni ca SaD gRhANi varjayediti, teSAM Asannatvena sAdhuguNAnurAgitayA udgamAdidoSasambhavAt, kIdRzAnAM sAdhUnAM ?-sannivRttacAriNAM-'sanniya'tti niSiddhagRhebhyaH sannivRttAH santaH carantIti tathA teSAM, niSiddhagRhebhyo'nyatra bhramatAmiti bhAvaH, atra bahutve ekatvaM, bhikSArthaM gantuM, bahavastvevaM vyAcakSate-saptagRhAntare saGkaDiM-janasaGkhalajemanavArAlakSaNAM gantuM na kalpate, atrArthe sUtrakRt matAntarA- // 18 // NyAha-(ege puNa evamAhaMsu no kappai jAva ubassayAo pareNaM saMkhaDiM saMniyadRcArissa ittae) eke punaH KevaM kathayanti-no kalpate upAzrayAdArabhya parataH saptagRhamadhye jemanavArAyAM sannivRttacAriNAM bhikSArtha gntuN| in Education on For Private Personel Use Only ane brary.org
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhau bhikSA. gamanAdividhiH sU. 28-31 (ege puNa evamAhaMsu no kappai jAva uvassayAo paraMpareNaM saMkhaDiM saMniyahacArissa ittae) eke punaH evaM kathayanti-no kalpate upAzrayAdArabhya paramparataH saptagRhamadhye jemanavArAyAM sannivRttacAriNAM bhikSArtha gantuM, "bhikSAtha gantu, dvitIyamate 'pareNaM'ti zayyAtaragRhaM anyAni ca sapta gRhANi varjayet, tRtIyamate parampareNeti zayyAtaragRha tata ekaM gRhaM tataH paraM sapta gRhANi varjayediti bhaavH|| (27) // (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (no kappai pANipaDiggahiyassa bhikkhussa)no kalpate pANipAtrasya-jinakalpikAderbhikSoH (kaNagaphusiyamittamavi vuTTikAyaMsi nivayamANaMsi) kaNagaphusiAphusAramAnaM etAvatyapi vRSTikAye nipatati sati (gAhAvaikulaM bhattAe pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramitu vA praveSTuM vA // (28) // (vAsAvAsa pajosaviyassa ) caturmAsakaM sthitasya ( pANipaDiggahiyassa bhikkhussa ) karapAtrasya-jinakalpikAdeH M bhikSoH (nokappar3a agihaMsi piMDavAyaM paDigAhittA pajjosavittae) no kalpate anAcchAdite-AkAze piNDapAtaM-bhikSAM pratigRhya avasthAtuM-AhArayituM na kalpate, (pajjosavemANassa sahasA buTikAe nivaijjA) yadi anAcchAdite sthAne bhuJAnasya sAdhoH akasmAt vRSTikAyaHnipatettadA (desaMbhuccA desamAdAya se pANiNA pANi paripihitA) piNDapAtasya dezaM bhuktvA,dezaM cAdAya sa pANi-AhAraikadezasahitaM hastaM.pANinA-dvitIyahastena, paripidhAya-AcchAdya ( uraMsi vA NaM nilijijA) hRdayAgre vA gusaM kuryAt (kakkhaMsi vA NaM samA SO999 1292029292029202095 Jan Education International For Private Personal Use Only
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 9 // 181 // Jain Education (haDijjA) kakSAyAM vA samAharet-AcchAditaM kuryAt, evaM ca kRtvA (ahAchannANi leNANi vA uvAgacchilA ) yathAcchannAni - gRhibhiH khanimittamAcchAditAni layanAni - gRhANi upAgacchet (rukkhamUlANi vA uvAgacchinA) vRkSamUlAni vA upAgacchet (jahA se tattha pANisi dae vA dagarae vA dagaphusiyA vA no pariAvajjai) yathA tasya tatra pANau dakaM - bahavo bindavaH, dakarajo-bindumAtraM dagaphusiA - phusAraM avazyAyaH na virAdhyante patanti vA, yadyapi jinakalpikAderdezona dazapUrvaratvena prAgeva varSopayogo bhavati, tathA cArddhabhukte gamanaM na sambhavati, tathApi chadmasthatvAt kadAcidanupayogo'pi bhavati // (29) // uktamevArtha nigamayannAha - ( vAsAvAsaM pajjosaviyarasa) caturmAsakaM sthitasya (pANipaDiggahiyassa bhikkhussa) pANipAtrasya bhikSoH (jaMkiMci kaNagaphusiyamittaMpi nivaDati ) yatkiJcit kaNo-lezastanmAtraM kaM- pAnIyaM kaNakaM tasya phusiA - phusAramAtraM tasminnapi nipatati ( no se kappai gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA ) na tasya jina|kalpikAdeH kalpate gRhasthagRhe bhaktArthaM vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM vA // (30) // uktaH pANipAtravidhiH) atha pAtradhAriNo vidhimAha - ( vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya ( paDiggahadhArissa bhikkhussa) pAtradhAriNaH - sthavirakalpikAdeH bhikSoH (no kappai bagghAriyavuTThikAryasi ) na kalpate avicchinnadhArAbhiH vRSTikAye nipatati - yasyAM varSAkalpo nIvraM vA zravati kalpaM vA bhittvA'ntaH kAryaM Ardrayati tatra ( gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA ) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArthaM vA niSkramituM vA vRSTau mikSA gamanAdividhiH sU. 28-31 20 25 // 181 // 28 w.jainelibrary.org
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education praveSTuM vA, apavAdamAha - ( kappar3a se appavuTThikAryasi saMtaruttaraMsi ) kalpate tasya sthavirakalpikAdeH alpavRSTikAye antareNa varSati sati, athavA AntaraH - sautraH kalpa uttaraH - aurNikastAbhyAM prAvRtasyAtpavRSTau ( gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamitta vA pavisittae vA ) gRhasthagRhe bhaktArthaM vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM vA apavAde tu tatrApi tapakhinaH kSudasahAzca bhikSArthaM pUrvapUrvAbhAve aurNikena auSTrikena tArNena sautreNa vA kalpena tathA tAlapatreNa palAzacchatreNa vA prAvRtA viharantyapi // (31) // ( vAsAvAsaM pajjosaviyarasa ) caturmAsakaM sthitasya ( niggaMthassa niggaMdhIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDi - yA aNuSpaviTThassa) nirgranthasya sAdhvyAzca gRhasthagRhe piNDapAto - bhikSAlAbhastatpratijJayA - anAhaM lapsye iti dhiyA anupraviSTasya-gocaracaryAyAM gatasya sAdhoH (nigijjhiya nigijjhiya vuTThikAra nivaijjA) sthitvA sthitvA vRSTikAyaH nipatet, atha ghano varSati tadA (kappai se ahe ArAmaMsi vA) kalpate tasya sAdhoH ArAmasyAdho vA (ahe uvassayaMsi vA) sAmbhogikAnAM itareSAM vA upAzrayasyAdhaH, tadabhAve ( ahe viyaDagihaMsi vA) vikaTagRhaMmaNDapikA yatra grAmyaparSadupavizati tasyAdho vA ( ahe rukkhamUlasi vA ) vRkSamUlaM vA- nirgalakarIrAdimUlaM tasya vA adhaH ( uvAgacchittae) tatropAgantuM kalpate // ( 32 ) // ( tattha se punvAgamaNeNaM) tatra - vikaTagRhavRkSamUlAdau sthitasya 'se' tasya sAdhoH AgamanAt pUrvakAle ( puvAune cAulodaNe pacchAt bhiliMga pUrvAyukta:-paktumArabdhaH taNDulaudanaH paJcAdAyukto bhiliMgasUpo-masUradAlirmASadAliH sasnehasUpo vA (kappai vRSTau pUrvaya vAdAyuktAdividhiH nU. 32-35 5 10 14
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 12 // khArtha gRhasthaiH pattI kalpasabo se cAulodaNe paDigAhittae) tadA kalpate tasya sAdhoH taNDulaudanaM pratigrahItuM (no se kappaDa bhiliMgasUve papajyA9paDigAhittae) na kalpate tasya masUrAdidAliH pratigrahItuM, ayamarthaH-tatra yaH pUrvAyuktaH-sAdhvAgamanAt pUrvameva vAdAyuktA khArtha gRhasthaiH pattumArabdhaH sa kalpate doSAbhAvAt, sAdhvAgamanAnantaraM ca yaH paktumArabdhaH sa pazcAdAyuktaH,dividhiH " sa na kalpate udgamAdidoSasambhavAt // (33) // (tattha se puvAgamaNeNaM puvAutte bhiliMgasUve pacchAutte cAulodaNe) .32-35 tatra gRhe tasya pUrvAyuktaH masUrAdidAliH pazcAdAyuktaH taNDulaudanaH tadA (kappar3a se miliMNasUve paDigAhitsae) kalpate tasya masUrAdidAliH pratigrahItuM (no se kappai cAulodaNe paDigAhittae) no tasya kalpate taNDulaudanaM prtigrhiituN|| (34) // (tattha se puvAgamaNeNaM do'vi pacchAuttAI evaM no se kappai do'vi paDigAhittae) tatra gRhe tasya dvAvapi pazcAdAyuktau tadAno tasya kalpate dvAvapi pratigrahItuM (je se tattha puvAgamaNeNaM puvAutte se kappaha paDigAhittae) yat tasya tatra pUrvAyuktaM tat kalpate pratigrahItuM (je se tattha puvAgamaNeNaM pacchAutte no se kappai paDigAhittae) yat tasya tatra pUrva pazcAdAyuktaM na tat kalpate pratigrahItuM // (35) // | (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (niggaMthassa niggaMdhIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe / aNupaviTThassa) sAdhoH sAdhvyAzca gRhasthagRhe bhikSAgrahaNArtha anupraviSTasya (nigijjhiya nigijjhiya buTikAe // 182 // nivaijA) sthitvA sthitvA vRSTikAyaH nipatet tadA (kappar3a se ahe ArAmaMsi vA) kalpate tasya ArAmasthAdho vA (jAva rukkhamUlaMsi vA uvAgacchittae) yAvat vRkSamUle vA upAgantuM (no se kappaDa puvagahieNaM bhattapANeNaM IN 28 2029232829202003 en Education H For Private Personel Use Only Nrw.jainelibrary.org
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education velaM uvAyaNAvittae) no tasya kalpate pUrva gRhItena bhaktapAnena bhojanavelAM atikramayituM, ArAmAdisthitasya sAdhoryadi varSA noparamati tadA kiM kAryamityAha - (kappara se puvAmeva viyaDagaM bhuccA piccA paDiggahagaM saMlihiya saMlihiya saMpamajjiya 2 ) kalpate tasya sAdhoH pUrvameva vikaTaM- udgamAdizuddhamazanAdi bhuktvA pItvA ca pAtraM nirlepIkRtya samprakSAlya (egao bhaMDagaM kaTTu ) ekasmin pArzve pAtrAdyupakaraNaM kRtvA vapuSA saha prAvRtya varSatyapi meghe ( sAvasese sUrie) sAvazeSe-anastamite sUrye ( jeNeva uvassae teNeva uvAgacchittae) yatraiva upAzrayaH tatraiva upAgantuM, paraM (no se kappai taM rayaNiM tattheva uvAyaNAvittae) no tasya kalpate tAM rAtriM vasaterbahiH gRhasthagRhe eva atikramayituM, ekAkino hi bahirvasataH sAdhoH khaparasamutthA bahavo doSAH sambhaveyuH, sAdhavo vA vasatisthA adhRtiM kuryuriti // (36) | (vAsAvAsaM panosaviyarasa) caturmAsakaM sthitasya (niggaMthassa niggaMdhIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviTThassa) sAdhoH sAdhyAzca gRhasthagRhe bhikSAgraha - NArthe anupraviSTasya ( nigijjhiya nigijjhiya vuTTikAe nivaijjA ) sthitvA sthitvA vRSTikAyaH nipatet tadA (kappai se ArAmaMsi vA jAva uvAgacchittae) kalpate tasya ArAmasyAdho vA yAvat upAgantuM, agretanasUtrayugmasaMbandhArthaM punaretatsUtraM // ( 37 ) // atha sthitvA 2 varSe patati yadi ArAmAdau sAdhustiSThati tadA kena vidhinetyAha - ( tattha no se kappai egassa niggaMthassa egAe niggaMthIe egao ciTThittae) tatra vikaTagRhavRkSamUlAdau sthitasya sAdhoH no kalpate ekasya sAdhoH ekasyAH sAdhvyAzca ekatra sthAtuM 1 ( tattha no kappai varSatyapivasatau gamanaM sU. 36 5 10 14
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 9 // 183 // Jain Education egassa niggaMthassa duNhaM niggaMdhINaM egao ciTThittae) tatra no kalpate ekasya sAdhoH dvayoH sAdhdhyozca ekatra sthAtuM 2 ( tattha no kappai duNhaM niggaMdhANaM egAe niggaMdhIe egao ciTTittae) tatra no kalpate dvayoH sAdhvoH ekasyAH sAdhvyAzca ekatra sthAtuM 3 ( tattha no kappai duNhaM niggaMthANaM duNhaM niggaMtthINaM egao ciTThi tae) tatra no kalpate dvayoH sAdhvoH dvayoH sAdhvyozca ekatra sthAtuM 4 ( atthi ya ittha koi paMcame khuDDae vA khuDDiyA vA ) yadi syAt atra ko'pi paJcamaH kSullako vA kSullikA vA ( annesiM vA saMloe sapaDiduvAre anyeSAM vA dRSTiviSaye bahudvArasahitasthAne vA ( evaNDaM kappai egao ciTThittae) tadA kalpate ekatra sthAtuM bhAvArthastvayaM- ekasya sAdhoH ekayA sAdhyA saha sthAtuM na kalpate, evaM ca ekasya sAdhordvAbhyAM sAdhvIbhyAM saha dvayoH sAdhvorekayA sAdhyA saha dvayoH sAdhvoH dvAbhyAM sAdhvIbhyAM saha sthAtuM na kalpate, yadi cAtra paJcamaH ko'pi kSullakaH kSullikA vA sAkSI syAt tadA kalpate, athavA anyeSAM dhruvakarmikalohakArAdInAM varSatyapyamuktasvakarmaNAM saMloke tatrApi sapratidvAre- sarvatodvAre sarvagRhANAM vA dvAre, evaM paJcamaM vinA'pi sthAtuM kalpate // (38) // ( vAsAvAsaM pajjosaviyarasa ) caturmAsakaM sthitasya ( niggaMthassa gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe jAva uvAgacchittae) sAdhoH gRhasthagRhe bhikSAgrahaNArthaM yAvat upAgantuM ( tattha no kappara egassa niggaMthassa egAe agArIe egao ciTTittae) taMtra no kalpate ekasya sAdhoH ekasyAH zrAvikAyAH ekatra sthAtuM ( evaM cabhaMgI) evaM catvAro bhaGgAH ( asthi NaM ittha kei paMcame there vA theriyA vA ) yadi atra ko'pi paJcamaH sthaviraH sthavirA varSati gR hAdAvavasthAnavi dhiH sU. 37-39 20 25 // 183 // 28 w.jainelibrary.org
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ vA sAkSI bhavati tadA sthAtuM kalpate ( annesiM vA saMloe sapaDiduvAre evaM kappai egao ciTThittae) anyeSAM vA dRSTiviSaye bahudvArasahite vA sthAne, evaM kalpate ekatra sthAtuM, ( evaM caiva niggaMthIe agArassaya bhANiyAM ) | evameva sAdhyAH gRhasthasya ca caturbhaGgI vAcyA, tathA ekAkitvaM ca sAdhoH sAGghATike upoSite'sukhite vA kAraNAdbhavati, anyathA hi utsargataH sAdhurAtmanA dvitIyaH sAdhyastu jyAdayo viharanti // ( 39 ) // ( vAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMthANa vA niggaMdhINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM vA (aparinnaeNaM ) madarthaM tvaM mama yogyamazanamAnayeH iti aparijJaptena-ajJApitena sAdhunA aparinnayassa aTThAe asaNaM 4 jAva paDigAhittae) ahaM tvadyeogyaM annamAnayiSyAmIti aparijJApitasya sAdhoH nimittaM azanAdi 4 yAvat pratigrahItum // (40) // atra ziSyaH pRcchati - ( se kimAhu bhaMte !) tat kuto bhadanta iti pRSThe gururAha - ( icchA paro aparinnae bhuMjijA icchA paro na bhuMjijA ) icchA cedasti tadA paro'parijJApitaH yadartha AnItaM sa bhuJjIta, icchA na cettadA na bhuJjIta, pratyutaivaM vadati - kenoktamAsIt yattvayA AnItaM, kiM ca- anicchayA dAkSiNyatazced bhuGkte tadA ajIrNAdinA bAdhA syAt, pariSThApane ca varSAsu sthaNDiladaurlabhyAddoSaH syAt, tasmAt pRSTvA AneyaM // ( 41 ) // ( vAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca ( udaulleNa vA sasiNidveNa vA kAeNaM asaNaM vA 4 AhArittae) udakAryeNa - galad Jain Education rational aparijJapta - zanAdyazana niSedhaH sU. 40-41 5 10 14
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ ee kalpa.suSo-18 binduyutena tathA saslehena-ISadudakayuktena kAyena azanAdikaM 4 AhArayitum // (42) // (se kimAhu bhaMte!) tat AkarAvyA09 kutaH pUjyA iti pRSTe gururAha-(satta siNehAyayaNA paNNattA) sapta lehAyatanAni-jalAvasthAnasthAnAni prajJaptAni dAvabhojana jinaiH yeSu cireNa *jalaM zuSyati (taMjahA) tadyathA-(pANI 1 pANilehA 2 nahA 3 nahasihA 4 bhamuhA 5 // 184 // saptasnehAaharohA 6 uttarohA7) pANI-hastau1 pANirekhA-AyUrekhAdayaH, tAsu hi ciraM jalaM tiSThati2 nakhA akhaNDAH3 yatanAni nakhazikhA:-tadagrabhAgAH 4 bhmuuhaa-bhruunetroromaanni 5 aharuDA-dADhikA 6 uttaruTThA-zmazrUNi 7(aha puNa sU.42-43 evaM jANijjA vigaodae me kAe chinnasiNehe, evaM se kappai asaNaM vA 4 AhArittae) atha punaH evaM jAnIyAt-vindurahitaHmama dehaH sarvathA nirjalo'bhUt tadA tasya sAdho kalpate azanAdikaM 4 aahaaryituN||(43)|| ' (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (iha khalu niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA) atra khalu sAdhUnAM sAdhvInAM ca (imAI aTTa suhumAI jAI chaumattheNaM niggaMtheNa vA niggaMthIe vA) imAni aSTau8 sUkSmANi yAni chamasthena sAdhunA sAdhvyA ca ( abhikkhaNaM abhikkhaNaM jANiyavAI) vAraM vAraM yatrAvasthAnAdi karoti tatra tatra jJAtavyAni sUtropadezena (pAsiabAI) cakSuSA draSTavyAni (paDilehiabAI bhavaMti) jJAtvA dRSTvA ca pratilekhitavyAni-pariharttavyatayA vicAraNIyAni santi, (taMjahA) tadyathA-(pANasuhamaM 1 // 184 // paNagasuhumaM 2 bIasuhuma 3 hariyasuhamaM 4 puSphasuhumaM 5 aMDasuhama 6 leNasuhumaM 7 siNehasuhumaM8) sUkSmAH prANA:-kunthvAdayaH dvIndriyAdayaH 1 sUkSmaH panakA-phulliH 2 sUkSmANi bIjAni 3 sUkSmANi haritAni 428 Jain EducationlddAA AN.jainelibrary.org
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUkSmANi puSpANi 5 sUkSmANi aNDAni 5 sUkSmANi layanAni-bilAni 7 sUkSmaH lehaH-apa kAyaH8(seza aSTa sUkSmAkiM taM pANasuhume?) tat ke sUkSmaprANAH?, gururAha-(pANasuhume paMcavihe pannatte) sUkSmaprANAH paJcavidhAH prajJaptAH tIrthakaragaNadharaiH (taMjahA) tadyathA-(kiNhe 1 nIle 2 lohie 3 hAlidde 4 sukille 5) kRSNAH nIlAH raktAH pItAH zvetAH, ekasmin varNe sahasrazo bhedA bahuprakArAzca saMyogAste sarve paJcasu kRSNAdivarNeSveva avataranti (asthi kuMthU aNuddharI nAmaM jA ThiyA acalamANA) asti kunthuH aNuddharI nAma yA sthitA acalantI satI (chaumatthANaM niggaMthANa vA NiggaMdhINa vA no cakkhuphAsaM havamAgacchada) chadmasthAnAM sAdhUnAM sAdhvInAM ca no dRSTiviSayaM zIghraM Agacchati (jAva chaumattheNaM niggaMtheNa vA niggaMthIe vA abhikkhaNaM abhikkhaNaM jANiyabA pAsiyavA paDilehiyavA bhavai) yAvat chadmasthena sAdhunA sAdhvyA ca vAraMvAraM jJAtavyA draSTavyAH pratilekhitavyAzca bhavanti (se taM pANasuhame) te sUkSmAH prANAH, te hi calanta eva vibhAvyante, na hi sthaansthaaH1||(44)|| (se kiM taM paNagasuhume?) tat kaH sUkSmaH panakaH 1, gururAha-(paNagasuhume paMcavihe pannase) sUkSmapanakaH paJcavidhaH prajJaptaH (taMjahA) tadyathA (kiNhe jAva sukille) kRSNaH yAvat zukla: (atthi| zapaNagasuhume taddavasamANabannae nAma pannatte) asti sUkSmaH panakaH yatrotpadyate tadravyasamAnavarNaH prasiddhaH prajJaptaH (je chaumattheNaM niggaMtheNa vA niggaMthIe vA jAva paDilehiavve bhavai ) yazchadmasthena sAdhunA sAdhvyA yAvat pratilekhitavyaH bhavati, panaka ullI, sa ca prAyaH prAvRSi bhUkASThAdiSu jAyate, yatrotpadyate tadravyasa Saee08686 14 Jain Education H o a For Private Personel Use Only Oww.jainelibrary.org
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.subovyA09 // 185 // mavarNazca, nAma pannattetyatra nAma prasiddhau (se taM paNagasuhame) sa sUkSmapanakaH 2 // (se kiM taMbIasuhume?) atha asA kAni tat sUkSmabIjAni?, gururAha-(bIyasuhame paMcavihe pannatte) sUkSmabIjAni paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) Ni tadyathA-(kiNhe jAva sukille) kRSNAni yAvat zuklAni (atthi bIasuhume kaNiyAsamANavaNNae nAma paNNatte) santi sUkSmabIjAni, bIjAnAM mukhamUle kaNikA-nakhikA 'nahI' iti loke tatsamAnavarNAni nAma prajJaptAni (je chaumattheNaM jAva paDilehiyatve bhavai ) yAni chadmasthena yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (se taM bIasuhume)tAni sUkSmabIjAni 3 // (se kiM taM hariyasuhame?) atha kAni tat sUkSmaharitAni?, gururAha(hariyasuhame paMcavihe pannatte) sUkSmaharitAni paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) tadyathA-(kiNhe jAva sukille) kRSNAni yAvat zuklAni (asthi hariasuhume puDhavIsamANavannae nAma pannatte) santi sUkSmaharitAni pRthivIsamAnavarNAni prasiddhAni prajJaptAni (je niggaMtheNa vA 2 jAva paDilehiyatve bhavai ) yAni sAdhunA sAdhvyA vA yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (setaM hariyasuhame) tAni sUkSmaharitAni, haritasUkSma-navodbhinnaM pRthvIsamavarNa haritaM, tacAlpasaMhananatvAt stokenApi vinazyati 3 // (se kiM taM pupphasuhame ?) atha kAni tat sUkSmapuSpANi ?, gururAha-(puSphasuhume paMcavihe paNNatte) sUkSmapuSpANi paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) // 185 // tadyathA-(kiNhe jAva sukille ) kRSNAni yAvat zuklAni (asthi pupphasuhame rukkhasamANavanne nAmaM pannatte) santi sUkSmapuSpANi vRkSasamAnavarNAni prasiddhAni prajJaptAni, sUkSmapuSpANi vaTodumbarAdInAM, tAni coccAse-15 28 Jain Education ILOILO For Private & Personel Use Only COMw.jainelibrary.org
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ &&seseseseseksee nApivirAdhyante (je chaumattheNaMjAva paDilehiyatve bhavai) yAni chadmasthena yAvat prattilekhitavyAni bhavanti (se nimavAntarasaaSTa sUkSmAtaM pupphasuhame ) tAni sUkSmapuSpANi 4||(se kiMtaM aMDasuhume?) atha kAni tat sUkSmANDAni?, gururAha-(aMDa- Ni suhame paMcavihe paNNatte) sUkSmANDAni paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) tadyathA-(uiMsaMDe 1 ukkaliyaMDe 2 pipIliyaMDe 3 haliyaMDe 4 hallohaliaMDe 5) uddezA-madhumakSikAmatkuNAdayasteSAM aNDaM uiMzANDaM 1 utkalikA-lUtApUtA 'kulAtarA' iti loke tasyA aNDaM utkalikANDaM 2 pipIlikA:-kITikAH tAsAM aNDaM pipIlikANDaM 3 halikA-gRhakolikA brAhmaNI vA tasyAH aNDaM halikAMDa 4 hallohaliA-ahiloDI saraTI 'kAkiMDI' iti loke tasyA aNDaM hallohalikANDaM 5 (je niggaMtheNa vA 2 jAva paDilehiyatve bhavai) yAni sAdhunA yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (se taM aMDasuhume ) tAni sUkSmANDAni 6 // (se kiM taM leNasuhame?) atha kAni tat layanaM-AzrayaH sattvAnAM yatra kITikAdyanekasUkSmasattvA bhavanti tallayanasUkSma-bilAni?, gururAha-(leNasuhame paMcavihe paNNatte) sUkSmabilAni paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) tadyathA-( uttiMgaleNe 1 bhiMguleNe 2 ujjue 3 tAlamUlae 4 saMbukkAvaTTe 5 nAmaM paMcame) uttiGgA-bhuvakA gardabhAkArA jIvAsteSAM bilaM-bhUmau utkIrNa gRhaM uttiGgalayanaM 1bhRguH-zuSkabhUrekhA, jalazoSAnantaraM jalakedArAdiSu sphuTitA dAlirityarthaH2saralaM-bilaM 3 tAlamUlAkAraM-adhaH pRthu upari ca sUkSmaM bilaM tAlamUlaM 4 zambukAvartta-bhramaragRhaM nAma paJcamaM 5 (je chaumattheNaM jAva paDilehiyace bhavai ) yAni chadmasthena yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (se taM leNasuhame) tAni sUkSma Rokkk Poooo Jain Educatan DIN ona For Private Personel Use Only Diww.jainelibrary.org
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sabo-bilAni 7 // (se kiM taM siNehasuhame?) atha kaH tat sUkSmaslehaH?, gururAha-(siNehasuhame paMcavihe paNNate) AcAryA vyA09 sUkSmasnehaH paJcavidhaH prajJaptaH, (taMjahA) tadyathA-(ussA 1 himae 2 mahiyA 3 karae 4 harataNue 5) dyAjJayA avazyAyo-gaganAtpatajjalaM 1 himaM prasiddhaM 2 mahikA-dhUmarI 3 karakA:-dhanopalA:4 hrtnu:-bhuuniHsRttRnnaan-13| gamanAdi // 186 // bindurUpo yo yavAGkarAdau dRzyate 5 (je chaumattheNaM jAva paDilehiyave bhavai) yaH chadmasthena sAdhunA yAvat pratilekhitavyaH bhavati (se taM siNehasuhame ) saH sUkSmaH lehaH 8 // // (45) // atha RtubaddhavarSAkAlayoH sAmAnyA sAmAcArI varSAsu vizeSeNocyate (vAsAvAsaM pajjosavie bhikkhU icchijjA) caturmAsakaM sthitaH sAdhuH icchet (gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA, (no se kappai aNApucchittA) tadA no tasya sAdhoH kalpate anApRcchaya, kaM? ityAha-(AyariyaM vA) AcArya:-sUtrArthadAtA digAcAryo vA taM 1 (uvajjhAyaM vA) sUtrAdhyApaka upAdhyAyastaM 2(theraM vA) sthavirojJAnAdiSu sIdatAM sthirIkartA udyatAnAmupabRMhakazca taM 3 (pavittiM vA) jJAnAdiSu pravarttayitA pravartakastaM 4 (gaNiM vA) yasya pArzve AcAryAH sUtrAdyabhyasyanti sa gaNI taM 5 (gaNaharaM vA)tIrthakaraziSyo gaNadharastaM 6 // 186 // (gaNAvaccheayaM vA) gaNAvacchedako yaH sAdhUn gRhItvA bahiH kSetre Aste gacchArtha kSetropadhimArgaNAdau pradhAvanAdikA sUtrArthobhayavit taM 7(jaMvA purao kArDa viharaha) yaM vA'nyaM vayAparyAyAbhyAM laghumapi purataH Jain Education a l For Private & Personel Use Only S w.jainelibrary.org
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ zecnyku kRtvA-gurutvena kRtvA viharanti (kappai se Apucchiu~ AyariyaM vA jAva jaM vA purao kAuM viharaha) AcAryAkalpate tasya ApRcchaya AcArya yAvat yaM vA purataH kRtvA viharati, atha kathaM praSTavyamityAha-(icchAmiNaM yAjJayA gobhaMte! tumbhehiM anbhaNunnAe samANe gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) caryAvihAicchAmyahaM he pUjya ! bhavadbhiH abhyanujJAtaH san gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vArabhUmyAdi iti, (te ya se viyarijA, evaM se kappai gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae pavisittae vA) . te AcAryAdayaH 'se' tasya sAdhoH vitareyu:-anujJAM dadyuH tadA kalpate gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA (te ya se no viyarijA, evaM se no kappai gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA |nikkhamittae vA pavisittae vA) te AcAryAdayaH tasya no AjJAM dadyuH tadA no kalpate gRhasthagRhe bhaktArtha || vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA, (se kimAhu bhaMte!) tat kuto hetoH he pUjya ! iti pRSTe gururAha(AyariyA paJcavAyaM jANaMti) AcAryAH pratyapAyaM-apAyaM tatparihAraM ca jAnantIti // (46)||(evN vihArabhUmiM vA) evameva vihArabhUmiH-jinacaitye gamanaM 'vihAro jinasadmanI' tivacanAt (viyArabhUmiM vA) vicArabhUmiH-zarIracintAdyartha gamanaM (annaM vA jaMkiMci paoaNaM) anyadvA yatkiJcitprayojanaM lepasIvana likha nAdikaM ucchAsAdivarja sarvamApRcchayaiva kartavyamiti tattvaM ( evaM gAmANugAmaM dUijittae) evaM grAmAnugrAma sAhiNDituM bhikSAdyartha glAnAdikAraNe vA, anyathA varSAsu grAmAnugrAmahiNDanamanucitameva // (47) // 14 Jan Education Intematon For Private Personel Use Only ww.jainelibrary.org
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ mala kalpa.subovyA09 // 187 // L (vAsAvAsaM pajosavie bhikkhU icchijjA annayariM vigaI AhArittae) caturmAsakaM sthitaH bhikSaH icchet| vikRtacianyatarAM vikRtiM AhArayituM tadA (no se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva jaM vA purao kAuM kitsAtapaH viharai) no tasya kalpate anApRcchaya AcArya vA yAvat yaM vA purataH kRtvA viharati (kappai se ApucchittA saMlekhanAAyariyaM vA jAva AhArittae) kalpate tasya sAdhoHApRcchaya AcArya vA yAvat AhArayituM, kathaM praSTavyami- vidhiH sU. tyAha-(icchAmi NaM bhaMte! tunbhehiM anbhaNunnAe samANe) ahaM icchAmi he pUjya ! yuSmAbhiH abhyanujJAtaH 48-51 san (annayariM vigaI AhArittae, taM evaiyaM vA evayakhutto vA) anyatarAM vikRti AhArayituM, tAM etAvatIM| etAvato vArAn (te ya se viyarijA, evaM se kappai annayariM vigaiM AhArittae) te AcAryAdayaH tasya yadi AjJAM dadyuH tadA tasya kalpate anyatarAM vikRtiM AhArayituM (te ya se no viyarijA evaM se no kappar3a annayariM vigahaM AhArittae) te AcAryAdayaH tasya no yadi AjJAM dadyuH tadA tasya no kalpate anyatarAM vikRti AhArayituM (se kimAhu bhaMte!) tat kuto hetoH he pUjya ! iti pRSTe gururAha-(AyariyA pacavAyaM jANaMti) AcAryAH lAbhAlAbhaM jAnanti // (48)||(vaasaavaasN pajjosavie bhikkhU icchijjA annayariM 25 tegicchaM) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet kAJcit cikitsA, vAtika 1 paittika 2 zleSmika 3 sAnnipA sAnnipA- // 187 // tika 4 rogANAmAtura 1 vaidya 2 praticAraka 3 bhaiSajya 4 rUpAM catuSpAdAM cikitsA, tathA coktam-bhiSag 1 dravyA 2NyupasthAtA 3, rogI 4 pAdacatuSTayam / cikitsitasya nirdiSTaM, pratyekaM taccaturguNam // 1 // dakSo 1 Jain Education anal For Private & Personel Use Only
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Educatio vijJAtazAstrArthI 2, dRSTakarmA 3 zuci 4 bhiSaka / bahukalpaM 1 bahuguNaM 2, sampannaM 3 yogyamauSadham 4 // 2 // anuraktaH 1 zuci 2 rdakSo 3 buddhimAn 4 praticArakaH / ADhyo 1 rogI 2 bhiSagvazyo 3, jJAyakaH sattvavAnapi 4 // 3 // (AuTTittae) kArayituM, AuTTidhAtuH karaNArthe saiddhAntikaH ( taM caiva sarvvaM bhANiavaM ) tadeva sarvaM bhaNitavyam // (49) // ( vAsAvAsaM pajosavie bhikkhU icchijA) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet ( annayaraM orAlaM kallANaM sivaM dhannaM maMgalaM sassirIyaM mahANubhAvaM tavokammaM uvasaMpajjittANaM viharittae ) kiJcit prazastaM kalyANakAri upadravaharaM dhanyakaraNIyaM maGgalakAraNaM sazrIkaM mahAn anubhAvo yasya tat tathA evaMvidhaM tapaHkarma Ahatya vihatuM (taM caiva sarvvaM bhANiyAM) tadeva sarvaM bhaNitavyam // ( 50 ) | ( vAsAvAsaM pajjo - savie bhikkhU icchijjA ) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet, atha kIdRzo bhikSuH ? - ( apacchimamAraNaMtiyasaMlehaNAjUsaNAjUsie) apazcimaM caramaM maraNaM apazcimamaraNaM, na punaH pratikSaNamAyurdalikAnubhavalakSaNaM AvIcimaraNaM, apazcimamaraNamevAntastatra bhavA apazcimamaraNAntikI, saMlikhyate - kRzIkriyate zarIrakaSAyAdyanayeti saMlekhanA, sA ca dravyabhAvabhedabhinnA 'cattAri vicittAI' ityAdikA tasyA 'jusaNaM'ti joSaNaM - sevA tayA 'jusie' tti kSapitazarIraH, ata eva (bhattapANapaDiyAi kkhie ) pratyAkhyAta bhaktapAnaH, ata eva (pAovagae kAlaM aNavakakhamANe viharittae vA ) pAdapopagataH - kRtapAdapogamanaH, ata eva kAlaM jIvitakAlaM maraNakAlaM vA'navakAGkSan- anabhilaSan viharttumicchet (nikkhamittae vA pavisittae vA ) gRhasthagRhe niSkramituM ational vikRtacikitsAtapaH saMlekhanA - vidhiH sU. 48-51 5 10 14
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo- vyA09 vakhAdyAtApanaM mU. 52 // 188 // vA praveSTuM vA (asaNaM vA 4 AhArittae vA) azanAdikaM 4 vA AhArayituM (uccAraM pAsavaNaM vA pariThA- vittae vA) uccAraM-purISaM prazravaNaM-mUtraM pariSThApayituM vA (sajjhAyaM vA karittae) khAdhyAyaM vA kattu (dhamma- jAgariyaM vA jAgarittae) dharmajAgarikAM-AjJA 1 'pAya 2 vipAka 3 saMsthAna vicaya 4 bheddharmadhyAna vidhAnAdinA jAgaraNaM dharmajAgarikA tAM jAgarituM-anuSThAtumiti (no se kappai aNApucchittA taM ceva savaM) no tasya kalpate anApRcchaya tadeva sarva vAcyaM, etat sarva gurvAjJayA evaM kartuM kalpate // (51) // (vAsAvAsaM pajjosavie bhikkhU icchijjA) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet ( vatthaM vA paDiggahaM vA kaMbalaM vA pAyapucchaNaM vA) vastraM vA patadahaM vA kambalaM vA pAdaproJchanaM-rajoharaNaM vA ( annayariM vA uvahiM AyAvittae vA payAvittae vA) anyataraM vA upadhiM AtApayituM-ekavAraM Atape dAtuM pratApayituM-punaH punarAtape dAtuM icchati, anAtApane kutsApanakAdidoSotpatteH, tadA upadhAvAtape datte (no se kappai egaM vA aNegaM vA apaDinnavittA) no tasya kalpate ekaM vA sAdhuM anekAn vA sAdhUna apratijJApya-akathayitvA (gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAevA nikkhamittae vA pavisittae vA) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA (asaNaM vA 4 AhArittae) azanAdikaM 4 vA AhArayituM (bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA sajjhAyaM vA karittae, kAussaggaM vA ThANaM vA ThAittae) bahiH vihArabhUmi vA-jinacaityagamanaM, vicArabhUmiH-zarIracintAdyartha gamanaM khAdhyAyaMvA kattuM,kAyotsarga vAsthAnaM sthAtuM vRSTibhayAt(asthi ya ittha kei ahAsannihie ege vA 18 // 28 Jan Education inte For Private Personal use only
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education aNege vA) yadi syAt atra ko'pi nikaTavartI eka: aneko vA sAdhuH, tadA (kappar3a se evaM vaittae) kalpate tasya evaM vaktuM - ( imaM tA ajjo ! tumaM muhuttagaM jANAhi ) imaM upadhiM tvaM he Arya ! muhUrttamAtraM jAnIhi satyApayeH (jAva tAva ahaM gAhAvaikulaM jAva kAusaggaM vA ThANaM vA ThAittae) yAvat ahaM gRhasthagRhe yAvat kAyotsarga vA sthAnaM vIrAsanAdi vA sthAtuM iti ( se ya se paDiNijjA evaM se kappai gAhAvaikulaM taM caiva savvaM bhANiyavvaM ) sa cet pratizRNuyAt - aGgIkuryAt tadvastrasatyApanaM tadA tasya kalpate gRhasthagRhe gocaryAdau gantuM azanAyAhArayituM vihArabhUmiM vicArabhUmiM vA gantuM svAdhyAyaM vA kAyotsarga vA karttuM sthAnaM vA- vIrAsanAdikaM sthAtuM, tadeva sarvaM bhaNitavyaM ( se ya se no paDisuNijA evaM se no kappar3a gAhAvaikulaM jAva ThANaM vA ThAittae) sa cet no aGgIkuryAttadA tasya no kalpate gRhasthagRhe yAvat sthAnaM vA sthAtuM // ( 52 ) // ( vAsAvAsaM pajosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM vA ( aNabhigga hiya sijjAsaNieNaM huttae) na abhigRhIte zayyAsane yena so'nabhigRhItazayyAsanaH anabhigRhItazayyAsana eva anabhigRhItazayyAsanikaH khArthe ikapratyayaH tathAvidhena sAdhunA 'hRttapatti' bhavituM na kalpate, varSAsu maNikuTTime'pi pIThaphalakAdigrahavataiva bhAvyaM, anyathA zItalAyAM bhUmau zayane upavezane ca kundhvAdivirAdhanotpatteH ( AyANameyaM ) karmaNAM doSANAM vA AdAnaM upAdAnakAraNaM etad-anabhigRhItazayyAsanikatvaM tadeva draDhayati - ( aNabhiggahiyasijjAsaNiyassa ) anabhigRhItaza zayyAbhigrahAdi sU. 53-54 5 10 14 w.jainelibrary.org
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ se kalpa.subo lavyAsanika iti prAgvat tasya (aNucAkuiyassa) uccA hastAdi yAvat yena pipIlikAdevadho na syAt sapA vAzayyAbhigra. dhyA0 dazo na syAt, akucA 'kuca parispande' iti vacanAt parispandarahitA nizcaletiyAvat tataH karmadhArayaH, hAdi sU. // 18 // evaMvidhA zayyA-kambikAdimayI sA na vidyate yasya saH anuccAkuciko-nIcasaparispandazayyAkastasya (aNa 153-54 hAbaMdhiyassa) anarthakabandhinaH pakSamadhye anarthaka-niSprayojanaM ekavAropari dvau trIzcaturo vArAn kambAsu bandhAn dadAti caturupari bahUni aDDakAni vA badhnAti, tathA ca svAdhyAyavighnapalimanthAdayo doSAH, yadi caikAGgika campakAdipaTTa labhyate tadA tadeva grAhya, bandhanAdipalimanthaparihArAt (amiyAsaNiyasta) amitAsanikasya-abaddhAsanasya muhurmuhuH sthAnAtsthAnAntaraM gacchato hi sattvavadhaH syAt, anekAni vA AsanAni sevamAnasya (aNAtAviassa)saMstArakapAtrAdInAM Atape'dAtuH (asamiyassa) IryAdisamitiSu anupayuktasya (abhikkhaNaM abhikkhaNaM apaDilehaNAsIlassa apamajaNAsIlassa) vAraMvAraM apratilekhanAzIlasya dRSTyA apramArjanAzIlasya rajoharaNAdinA ( tahArUvANaM saMjame durArAhae bhavai ) tathArUpANAM IdRzasya sAdhoH saMyamo durArAdho bhavati // (53) ||atr kiraNAvalIdIpikAkArAbhyAM durArAdhyo duSpratipAlya iti prayogI likhito, to ciMtyau, 'duHkhISataH kRcchrAkRcchrArthAt khal' itisUtreNa khalpratyayAgamanena durArAdha- // 189 // iti duSpratipAla iti ca bhavanAt , na ca vAcyaM AGApratinA ca vyavadhAnAt khal na bhaviSyatIti 'upasargo na vyavadhAyIti nyAyAt, kiMca-samAgacchatItyatra AGA vyavadhAnena 'samo gamRcchipRcchI'tyAdinA''tmanepadA-1| 28. For Private & Personel Use Only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ prApte, asya nyAyasyAnityatvAdatropasargasya vyavadhAyakatvaM bhaviSyatItyapi na vAcyaM,na hi khalviSaye upasargasya | vyavadhAyakatvaM, 'upasargAt khalUghozcetisUtreNa ISatpralaMbhaM duSpalaMbhaM ityAdiprayogajJApanAditi dik| AdAnamu-ISbhUmayaH sU. tavA'nAdAnamAha-(aNAyANameyaM ) karmaNAM doSANAM vA anAdAnaM-akAraNaM etatU-abhigRhItazayyAsanikatvaM uccAkucazayyAkatvaM saprayojanaM pakSamadhye sakRcca zayyAbandhakatvamiti, tadeva draDhayati-(abhiggahiyasijAsaNiyassa) abhigRhItazayyAsanikasya (uccAkuiassa) uccAkucikasya (aTThAbaMdhissa) arthAya bandhinaH (miyAsaNiyassa) mitAsanikasya (AyAviyassa) AtApino-vastrAderAtape dAtuH (samiyassa) samitasya-samitiSu dattopayogasya (abhikkhaNaM abhikkhaNaM paDilehaNAsIlassa pamajaNAsIlassa) abhIkSaNaM abhIkSNaM pratilekhanAzIlasya pramArjanAzIlasya IdRzasya sAdhoH (tahA tahA saMjame suArAhae bhavai) tathA tathA-tena tena prakAreNa saMyamaH sukhArAdhyo bhavati // (54) // (vAsAvAsaM pajosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (kappai niggaMthANa vA NiggaMthINa vA tao uccArapAsavaNabhUmIo paDilehittae) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM tisraH uccAraprazravaNabhUmyA, anadhisahiSNostisro'ntaH adhisahiSNozca bahistisro, dUravyAghAtena madhyA bhUmistadvyAghAte cAsanneti AsannamadhyadUrabhedAtridhA bhUmiH pratilekhitavyA (na tahA hemaMtagimhAmu jahA NaM vAsAsu) na tathA hemantagrISmayoryathA varSAsu (se kimAhu bhaMte!) tat kuto hetoH he pUjya ! iti pRSTe gururAha-(vAsAsu NaM osannaM pANA ya taNA ya bIyA ya paNagA ya - Jain Education L a For Private & Personel Use Only IT Imaw.jainelibrary.org
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ locavidhiH sU.57 kalpa.subo-hariyANi ya bhavaMti) varSAsu 'osannaMti prAyeNa prANA:-zaGkhanakendragopakRmyAdayastRNAni-pratItAni bIjAnivyA09 tattadvanaspatInAM navodbhinnAni kisalayAni panakA-ullayo haritAni-bIjebhyo jAtAni etAni varSAsu bAhulyena bhavanti // (55) // vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (kappai niggaMthANa vA niggN||19|| thINa vA tao mattagAiM giNhittae) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM trINi mAtrakANi grahItuM (taMjahA) tadyathA (uccAramattae pAsavaNamattae khelamattae) uccAramAtrakaM 1 prazravaNamAtrakaM 2 khelamAtrakaM 3 mAtrakAbhAve velAtikrameNa vegadhAraNe AtmavirAdhanA varSati ca bahirgamane saMyamavirAdhaneti // (56) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca (paraM pajjosavaNAo golomappamANamitte'vi kese) paryuSaNAtaH paraM ASADhacatumAsakAdanantaraM golomapramANA api kezA na sthApanIyAH, AstAM dIrghAH, 'dhuMvaloo u jiNANaM, nicaM therANa vAsavAsAsu' iti vacanAt (taM rayaNi uvAyaNAvittae) yAvattAM rajanI-bhAdrapadasitapazcamIrAtriM sAmprataM caturthIrAtriM nAtikAmayet, caturthyA arvAgeva locaM kArayet , ayaM bhAva:-yadi samarthastadA varSAsu nityaM locaM kArayed, asamartho'pi tAM rAtriM nollar3ayet, paryuSaNAparvaNi locaM vinA pratikramaNasyAvazyamakalpyatvAt , IS kezeSu hi apkAyavirAdhanA, tatsaMsargAcca yUkAH saMmUrcchanti, tAzca kaNDUyamAno hanti, zirasi nakhakSataM vA 1 bhuvo locastu jinAnAM nityaM sthavirANAM varSAvAseSu / 25 // 19 // 27 Jan Education in For Private Personel Use Only
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ syAt, yadi kSureNa muNDApayati karttaryA vA tadA''jJAbhaGgAyAH doSAH saMyamAtmavirAdhanA, yUkAchiyante nApitazca pazcAtkarma karoti zAsanApabhrAjanA ca, tato loca eva zreyAn, yadi cAsahiSNolIMce kRte jvarAdirvA syAt kasyacid bAlo vA syAd dharma vA tyajettato na tasya loca ityAha- (ajjeNaM khuramuMDeNa vA lukasiraeNa vA hoyavaM siyA ) AryeNa - sAdhunA utsargato luJcitazirojena, apavAdato bAlaglAnAdinA muNDitazirojena bhavitavyaM syAt, tatra kevalaM prAsukodakena ziraH prakSAlya nApitasyApi tena karau kSAlayati, yastu kSureNApi kArayitumasamartho vraNAdimacchirA vA tasya kezAH karttaryA kalpanIyAH / (pakkhiyA ArovaNA ) pakSe pakSe saMstArakadvarakANAM bandhA moktavyAH pratilekhitavyAzcetyarthaH, athavA AropaNAprAyazcittaM pakSe pakSe grAhyaM sarvakAlaM, varSAsu vizeSataH, ( mAsie khuramuMDe ) asahiSNunA mAsi mAsi muNDanaM kAraNIyaM ( addhamAsie kattarimuMDe ) yadi karttaryA kArayati tadA pakSe pakSe guptaM kAraNIyaM, kSurakarttaryozca loce prAyazcittaM nizI- thoktaM yathAsaGkhyaM laghugurumAsalakSaNaM jJeyaM / (chammAsie loe ) SANmAsiko locaH (saMvaccharie vA therakappe ) sthavirANAM vRddhAnAM jarAjarjaratvenAsAmarthyAd dRSTirakSArthaM ca 'saMvaccharie vA therakappe'tti sAMvatsariko vA locaH sthavirakalpe sthitAnAmiti, arthAttaruNAnAM cAturmAsika iti // ( 57 ) // ( vAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca ( paraM pajjosavaNAo ahigaraNaM vaittae) paryuSaNAtaH paraM adhikaraNaM- rATistatkaraM vaca locavidhiH sU. 57 10 14
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 9 // 191 // Jain Education namapi adhikaraNaM tadvaktuM na kalpate (je NaM niggaMdho vA niggaMdhI vA paraM pajjosavaNAo ahigaraNaM vayai) pazca sAdhuH sAdhvI vA paryuSaNAtaH paraM ajJAnAt klezakAri vacanaM vadati (se NaM 'akappeNaM ajjo vayasitti' vattave siyA ) sa evaM vaktavyaH syAt - he Arya ! tvaM akalpena - anAcAreNa vadasi, yataH paryuSaNAdinato'rvAg taddine eva vA yadadhikaraNaM utpannaM tat paryuSaNAyAM kSamitaM yacca tvaM paryuSaNAtaH paraM api adhikaraNaM vadasi so'yamakalpa iti bhAvaH (je NaM niggaMtho vA niggaMdhI vA paraM pajjosavaNAo ahigaraNaM vayai se NaM nijjUhiyave siyA ) yazcaivaM nivArito'pi sAdhurvA sAdhvI vA paryuSaNAtaH paraM adhikaraNaM vadati sa nihitavyaH - tAmbUlika patradRSTAntena saGghAd vahiH karttavyaH, yathA tAmbUlikena vinaSTaM patraM anyapatravinAzanabhayAd bahiH kriyate tadvadayamapyanantAnubandhikrodhAviSTo vinaSTa evetyato bahiH karttavya iti bhAvaH, tathA'nyo'pi dvijadRSTAnto yathA - kheTavAstavyo rudranAmA dvijo varSAkAle kedArAn RSTuM halaM lAvA kSetraM gato, halaM vAhyatastasya galI balIbaI upaviSTaH, totreNa tADyamAno'pi yAvannottiSThati tadA kuddhena tena kedAratrayamRtkhaNDaire vAhanyamAno mRtkhaNDa sthagitamukhaH zvAsarodhAnmRtaH, pazcAt sa pazcAttApaM vidadhAno mahAsthAne gatvA vavRttAntaM kathayannupazAnto na veti taiH pRSTo nAdyApi mamopazAntiriti vadan dvijairapAGkteyazcakre, evaM anupazAntakopatayA | vArSikaparvaNi akRtakSAmaNaH sAdhvAdirapi, upazAntopasthitasyaiva mUlaM dAtavyaM // (58) | ( vAsAvAsaM pajosavi| yANaM iha khalu niggaMthANa vA niggaMthINa vA ) caturmAsakaM sthitAnAM iha nizcayena sAdhUnAM sAdhvInAM ca (ajjeva adhikaraNaniSedhaH sU. 58 20 25 // 191 // 28 w.jainelibrary.org
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ hinAparAdhakSamaNA kakkhaDe kaDue viggahe samuppajitthA ) adyaiva-paryuSaNAdine eva 'kakkhaDa'tti uccaiHzabdarUpaH kaTuko-jakAra- | makArAdirUpo vigraha:-kalahaH samutpadyate tadA (sehe rAiNi khAmijA) zaikSo-laghuH rAnikaM-jyeSThaM kSamayati, yadyapi jyeSThaH sAparAdhastathApi laghunA jyeSThaH kSamaNIyo vyavahArAt, arthopariNatadharmatvAllaghujyeSThaM na kSamayati tadA kiM karttavyamityAha-(rAiNievi sehaM khAmijA) jyeSTho'pi zaikSaM kSamayati (khamiyacaM khamAviyacaM uvasamiyavaM uvasAmiyacaM) tataH kSantavyaM vayameva kSamayitavyAparaH,upazamitavyaM vayaM upazamayitavyaH paraH (sumaisaMpucchaNAbahuleNaM hoyacaM)zobhanA matiHsumatiH-rAgadveSarahitatA tatpUrva yA sampRcchanA-sUtrArthaviSayA samAdhipraznovA tahahulena bhavitavyaM, yena sahAdhikaraNamutpannamAsIttena saha nirmalamanasA AlApAdi kAryamiti bhAvaH, atha dvayormadhye yadyeka kSamayati nAparastadA kA gatirityAha-(jo uvasamai tassa asthi ArAhaNA, jona uvasamai tassa natthi ArAhaNA) ya upazAmyati asti tasyArAdhanA, yo nopazAmyati nAsti tasyArAdhanA(tamhA appaNA ceva uvasamiyabaM) tasmAt AtmanA eva upazamitavyaM,(se kimAhu bhaMte !) tat kuto hetoH he pUjya! iti pRSTe gururAha-(uvasamasAraM khu sAmannaM) upazamapradhAnaM zrAmaNyaM-zramaNatvaM, atra dRSTAnto yathA -sindhusauvIradezAdhipatirdazamukuTabaddhabhUpasevya udayanarAjo vidyunmAlisamarpitazrIvIrapratimArcanAgatanIrogIbhUtagandhArazrAddhArpitaguTikAbhakSaNato jAtAddhRtarUpAyA: suvarNagulikAyA devAdhidevapratimAyutAyA apakA hAraM mAlavadezabhUpaM caturdazabhUpasevyaM caNDapradyotarAja devAdhidevapratimApratyAnayanotpannasaGgrAme badhdhvA pazcA Jain Education a l For Private & Personel Use Only
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAgacchan dazapure varSAsu tasthau, vArSikaparvaNi ca svayamupavAsaM cakre, bhUpAdiSTasUpakAreNa bhojanArtha pRSTena tadinAparAvyA9caNDapradyotena viSabhiyA zrAddhasya mamApyadyopavAsa iti prokte dhUrttasAdharmike'pyasminnakSamite mama pratikramaNaM / na zuddhyatIti tatsarvaskhapradAnatastadbhAle mama dAsIpatirityakSarAcchAdanAya skhamukuTapaTTadAnatazca zrIudayanarAjena / // 192 // caNDapradyotaH kSamitaH, atra zrIudayanarAjasyaivArAdhakatvaM, tasyaivopazAntatvAt / kaciccobhayorapyArAdhakatvaM, tathAhi-anyadA kauzAmbyAM sUryAcandramasau khavimAnena zrIvIraM vandituM samAgacchataH sma, candanA ca dakSA astasamayaM vijJAya khasthAnaM gatA, mRgAvatI ca sUryacandragamanAttamasi vistRte sati rAtri vijJAya bhItA upAzrayamAgatyaryApathikI pratikramya nidrANAM candanAM pravartinI kSamyatAM marmAparAdha ityuktavatI, candanApi bhadre! kulInAyAstavedRzaM na yuktamityuvAca, sA'pyUce-bhUyo nedRzaM kariSye iti pAdayoH patitA tAvatA pravartinyA nidrA''gAt, tayA ca tathaiva kSamaNena kevalaM prApta, sarpasamIpAt karApasAraNavyatikaraNa prabodhitA pravartinyapi kathaM so'jJAyIti pRcchantI tasyAH kevalaM jJAtvA mRgAvatI kSamayantI kevalamAsasAda, tenedRzaM mithyAduSkRtaM deyaM, na punaH kumbhakArakSullakadRSTAMtena, tathAhi-kazcit kSullako bhANDAni kANIkurvan kumbhakAreNa nivArito mithyAduSkRtaM datte na punastato nivartate, tataH sa kumbhakAro'pi karkaraiH kSullakakarNamoTanaM // 192 // kurvan punaH punaH kSullena pIDaye'hamityukto'pi mudhA mithyAduSkRtaM dadau // (59) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (kappai niggaMdhANa vA niggaMthINa vA tao uvassayA 28 Jain Education in For Private & Personel Use Only Thainelibrary.org
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ giNihattae) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca trIn upAzrayAn grahItuM (taMjahA) tadyathA (veviyA paDilehA) vasativijantusaMsaktyAdibhayAt tatra-triSu upAzrayeSu do puna: puna: pratilekhyau, draSTavyau iti bhAvaH (sAijiyAlA dhiH pRSTyA |pamajaNA) sAijidhAturAsvAdane, tataH upabhujyamAno ya upAzrayastatsambandhinI pramArjanA kAryA, yato yasmi-18 gamanaM sU. [pAzraye sAdhavastiSThanti taM prAtaH pramArjayanti punarbhikSAM gateSu sAdhuSu punastRtIyamaharAnte ceti vAratrayaM, 60-62 Rtubaddhe ca vAradvayaM, asaMsakte'yaM vidhiH, saMsakte ca punaH punaH pramArjayanti, zeSopAzrayadvayaM tu pratidina dRzA pazyanti, ko'pi tatra mamatvaM mA kArSIditi, tRtIyadine ca pAdapochanena pramArjayantIti, ata uktaM | 'veuviyA paDileha'tti // (60) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) cartumAsakaM sthitAnAM (niggaMdhANa vA niggaMthINa vA) sAdhUnAM sAdhvInAM ca (kappai annayariM disiM vA aNudisiM vA avagijjhiya bhattaM vA pANaM vA gavesittae) kalpate anyatarAM dizaM-pUrvAdikAM anudizaM-AgneyyAdikAM vidizaM avagRhya-uddizya ahamamukAM dizaM anudizaM vA yAsyAmItyanyasAdhubhyaH kathayitvA bhaktapAnaM gaveSayituM, (se kimAhu bhaMte!) tat kuto hetoH he pUjya ! iti pRSTe gururAha-( ussaNaM samaNA bhagavaMto vAsAsu tavasaMpauttA bhavaMti) 'ussanna'nti prAyaH zramaNA bhagavanto varSAsu tapAsamprayuktAH-prAyazcittavahanArtha saMyamArtha ligdhakAle mohajayArthaM vA SaSThAditapazcAriNo bhavanti (tavassI dubbale kilaMte mucchinna vA pavaDija vA) te ca tapakhino durbalAstapasaiva kRzAGgAzca ata eva klAntAH 90988800300930 ka.su.33 Jain Education o r For Private & Personel Use Only OMw.jainelibrary.org
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa. subo vyA0 9 // 193 // Jain Education santaH kadAcinmUccheyuH prapateyurvA ( tameva disaM vA aNudisaM vA samaNA bhagavaMto paDijAgaraMti ) tataH tasyAmeva dizi anudizi vA upAzrayasthAH zramaNAH bhagavantaH sArAM kurvanti - gaveSayanti, akathayitvA gatAMstu kutra gaveSayanti ? // ( 61 ) | ( vAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (kappar3a niggaMthANa vA niggaMdhINa vA ) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca ( jAva cattAri paMca joyaNAI gaMtuM paDiniyattae ) varSAkalpauSadhavaidyArthI glAnasArAkaraNArthaM vA yAvaccatvAri paJca yojanAni gatvA pratinivarttituM kalpate, na tu tatra sthAtuM kalpate, svasthAnaM prAptumakSamazcettadA ( aMtarAvi se kappar3a vatthae, no se kappar3a taM syaNiM tattheva uvAyaNAvittae) tasyAntarA'pi vastuM kalpate, na punastatraiva, evaM hi vIryAcArArAdhanaM syAditi, yatra dine varSAkalpAdi labdhaM taddinarAtriM tatraiva tasya nAtikramayituM kalpate, kArye jAte sadya eva bahirnirgatya tiSThediti bhAvaH // (62) // ( icceyaM saMvacchariaM therakappaM ) itirupapradarzane taM pUrvopadarzitaM sAMvatsarikaM varSArAtrikaM sthavirakalpaM ( ahAsutaM ) yathA sUtre bhaNitaM tathA, na tu sUtraviruddhaM ( ahAkappaM ) yathA atroktaM tathA karaNe kalpo'nyathA tvakalpa iti yathAkalpaM, etatkurvatazca ( ahAmaggaM ) jJAnAditrayalakSaNo mArga iti yathAmArga ( ahAtacaM ) ata eva yathAtathyaM satyamityarthaH (samma) samyag - yathAvasthitaM (kAraNa) upalakSaNatvAtkAyavAGyAnasaiH ( phA sittA) spRSTvA - Asevya ( pAlittA ) pAlayitvA - aticArebhyo rakSayitvA ( sobhittA) zobhitvA vidhivatkaraNena ( tIritA) tIrayitvA - yAvajjIvaM ArAdhya ( kiTTittA ) kIrttayitvA - anyebhya upadizya ( ArAhittA ) onal kalpArAdhanaphalaM upa saMhAro vIroktatA sU. 63-64 20 25 // 193 // 28
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ ArAdhya yathoktakaraNena ( ANAe aNupAlintA ) AjJayA-jinopadezena yathA pUrvaiH pAlitaM tathA pazcAt paripAlya ( atthegaiA samaNA niggaMthA ) santyeke ye atyuttamayA tatpAlanayA zramaNA nirgranthAH ( teNeva bhavaggahaNeNaM sijyaMti ) tasminneva bhavagrahaNe - bhave siddhyanti kRtArthA bhavanti ( bujjhati ) buddhyante kevalajJAnena (muccaMti ) mucyante karmapaJjarAt (parinidhAyaMti ) parinirvAnti - karmakRta sarvatApopazamanAt zItIbhavanti ( saGghadukkhANamaMtaM kariMti ) sarvaduHkhAnAM zArIramAnasAnAM antaM kurvanti, ( atthegaiA dubeNaM bhavaggahaNeNaM sijjhati jAva aMtaM kariMti ) santyeke ye uttamayA tu tatpAlanayA dvitIyabhavagrahaNe siddhyanti yAvat antaM kurvanti, (asthegaiA tacceNaM bhavaggahaNeNaM jAva aMtaM kariMti ) santyeke ye madhyamayA tatpAlanayA tRtIyabhave yAvat antaM kurvanti, (sattaTTha bhavaggahaNAIM puNa nAikamaMti) jaghanyayA'pi etadArAdhanayA saptASTa bhavAMstu punaH nAtikrAmantIti bhAvaH // (63) // athaitat na khabuddhyA procyate kintu bhagavadupadezapArataMtryeNa ityAha( teNaM kAleNaM) tasmin kAle-caturthArakaparyante ( teNaM samaeNaM ) tasmin samaye ( samaNe bhagavaM mahAvIre zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( rAyagihe nagare ) rAjagRhe nagare samavasaraNAvasare (guNasilae cehae ) guNazailanAmacaitye (bahUNaM samaNANaM ) bahUnAM zramaNAnAM (bahUNaM samaNINaM ) bahUnAM zramaNInAM (bahUNaM sAvayANaM ) bahUnAM zrAvakANAM (bahUNaM sAviyANaM ) bahUnAM zrAvikANAM (bahUNaM devANaM ) bahUnAM devAnAM (bahUNaM devINaM ) bahUnAM devInAM (majjhagae ceva ) madhyagata eva, na tu koNake pravizya pracchannatayeti bhAvaH ( eva mAikkhai ) Jain Educationational kalpArAdha naphalaM upasaMhAro vI rokatA sU. 63-64 5 10 14.
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa.sabo- vyA09 // 194 // evamAkhyAti-kathayati (evaM bhAsaha) evaM bhASate vAgyogena (evaM paNNavei ) evaM prajJApayati phalakathanena zrIvIro( evaM paruvei ) evaM prarUpayati, darpaNe iva zrotRhRdaye saGkamayati (pajjosavaNAkappo nAma ajjhayaNaM) paryuSa- ktatA NAkalpo nAma adhyayanaM (saaTuM) arthena-prayojanena sahitaM, na tu niSprayojanaM (saheuaM) sahetukaM, hetavo nimittAni, yathA gurun pRSTvA sarva karttavyaM, tat kena hetunA?, yataH AcAryAH pratyapAyaM jAnantItyAdayo hetavastaiH sahitaM (sakAraNaM) kAraNaM-apavAdo yathA 'aMtarA'viya se kappaItyAdistena sahitaM (sasuttaM) sUtrasahitaM (saatthaM) arthasahitaM (saubhayaM) ubhayasahitaM ca (savAgaraNaM) vyAkaraNaM-pRSTArthakathanaM tena sahita savyAkaraNaM ( bhujo bhujjo uvadaMseitti bemi) bhUyo bhUya upadarzayati, ityahaM bravImIti shriibhdrbaahukhaamii|| khaziSyAn pratIdamuvAceti / / (64) // (iti pajjosavaNAkappo dasAsuakkhaMdhassa aTTamamajjhayaNaM samattaM) iti zrIparyuSaNAkalpo nAma dazAzrutaskandhasyASTamamadhyayanaM samarthitam // RPAasmanandsastrasesaseaseantarashatarrasseasesaseasewartanas iti jagadgurubhaTTArakazrIhIravijayasUrIzvaraziSyaratnamahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM zrIkalpamUtrasubodhikAyAM sAmAcArIvyAkhyAnaM sampUrNam // // 19 // samAptazcAyaM sAmAcArIvyAkhyAnanAmA tRtiiyo'dhikaarH|| asasen ReserserStastaRSZARVASEROSENERSEKSIASUSP bemi ) bhUyAsahitaM ca (sUvAgaraNa paItyAdistena sahitatyAdayo heta VERSEASEAsal peRces Jain Education a l For Private & Personel Use Only htos.jainelibrary.org
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education // atha prazastiH- AsIdvIrajinendra paTTapadavI kalpadrumaH kAmadaH, saurabhyopahRtaprabuddhamadhupaH zrIhIra sUrI zvaraH / zAstrotkarSamanoramasphuradurucchAyaH phalaprApakazcaJcanmUlaguNaH sadA'tisumanAH zrImAn marutpUjitaH // 1 // yo jIvAbhayadAnaDiNDimamiSAt svIyaM yazoDiNDimaM, paNmAsAn prativarSamugramakhile bhUmaNDale'vIvadat / bheje dhArmikatAmadharmarasiko mlecchAgrimo'kabbaraH, zrutvA yadvadanAdanA vilamatirdharmopadezaM zubham // 2 // tatpa honnata pUrvaparvataziraH sphUrttikriyAharmaNiH, sUriH zrIvijayAdisenasugururbhavyeSTacintAmaNiH / zubhrairyasya guNairivAnagha (guNairguNairiva) ghanairAveSTitaH zobhate, bhUgolaH kila yasya kIrtisudRzaH krIDAkRte kandukaH // 3 // | yenAkabbaraparSadi pratibhaTAnnirjitya vAgvaibhavaiH, zauryAzcaryakRtA vRttA parivRtA lakSmyA jayazrIkanI / citraM mitra ! kimatra mitramahasastenAsya vRddhA satI, kIrttiH patyapamAnazaGkitamanA yAtA digantAnitaH // 4 // vijayatilakasUribhUrisUriprazasyaH, samajani muninetA tasya paTTe'ccha cetAH / harahasita himAnI haMsahA rojvalazrItrijagati varivarti sphUrttiyuga yasya kIrttiH // 5 // tatpaTTe jayati kSitIzvaratatistutyAMhipaGkeruhaH, sUrirdUritaduHkhavRndavijayAnandaH kSamAbhRdvibhuH / yo gaurairgurubhirguNairgaNivaraM zrIgautamaM sparddhate, labdhInAmudadhirdadhIyitayazAH zAstrAdhipAraM gataH ||6|| yaccAritramakhinna kinnara gaNairjegIyamAnaM jagajjAgrajanmajarAvipattiharaNaM zrutvA jayantIpituH / vAJchApUrttimiyati yugmamatha tallebhe sahasraM spRhAvaiyagryaM guNarAgiNo'grimaguNagrAmAbhirAmAtmanaH // 7 // kiJca - zrIhIrasarisuguroH pravarau vineyau jAtau zubhau suraguroriva puSpadantau / zrIsomasomavijayAbhidha ional prazastiH 5 14
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazastiH vyA09 // 195 // vAcakendraH, satkIrtikIrtivijayAbhidhavAcakazca // 8 // saubhAgyaM yasya bhAgyaM kalayitumamalaM kakSamA sakSamasya, no citraM yaccaritraM jagati janamanaH kasya citrIyate sma / cakrANA mUrkhamukhyAnapi vivudhamaNIn hastasiddhiryadIyA, cintAratnena bhedaM zithilayati sadA yasya paadprsaadH||9|| AbAlyAdapi yaH prasiddhamahimA vairaGgikagrAmaNI, praSThaH zAbdikapatiSu pratibhaTairjayyo na yastArkikaiH / siddhAntodadhimandaraH kavikalAkauzalyakIrtyadbhavaH, zazvatsarvaparopakArarasikaH saMvegavArAMnidhiH ||10||vicaarrtnaakrnaamdheyprshnottraadydbhutshaastr. vedhAH / anekazAstrArNavazodhakazca, yaH srvdaivaabhvdprmttH||11|| tasya sphuradurukItarvAcakavarakIrtivija| yapUjyasya / vinayavijayo vineyaH subodhikAM vyaracayatkalpe // 12 // caturbhiH kalApakam // samazodhayaMstathainAM pnndditsNvignshRdyvtNsaaH| zrIvimalaharSavAcakavaMze muktAmaNisamAnAH // 13 // dhiSaNAnirjitadhiSaNAH sarvatra prsRt(kaant)kiirtikrpuuraaH| zrIbhAvavijayavAcakakoTIrAH shaastrvsunikssaaH||14|| yugmam // rasani| dhirasazazivarSe (1696) jyeSThe mAse samujvale pakSe / gurupuSye yatno'yaM saphalo jajJe dvitIyAyAm // 15 // zrIrAmavijayapaNDitaziSyazrIvijayavivudhamukhyAnAm / abhyarthanApi heturvijJeyo'syAH kRtau vivRteH||16|| yAvaddhAtrImRgAkSI dharaNidharabharazrIphalaiH pUrNagarbha, caJcavakSaughadarbha niSadhagirimahAkuGkumAmatracitram / jambUdvIpAbhidhAnaM himagirirajataM maGgalasthAlametaddhatte tAvat subodhA vivudhaparicitA nandatAt kalpavRttiH // 17 // yAvadvyomataraGgiNI jalamilatkallolamAlAkulA, digdantAvalakIrNapuSkarakaNAsekapraNaSTazramam / jyotizcakrama 21 // 195 // Jain Education Interior For Private & Personel Use Only Mainelibrary.org
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazastiH nukrameNa nabhasi bhrAmyatyajasraM kSitI, tAvannandatu kalpasUtravivRtirvidvajanarAzritA // 18 // iti zrIkalpasubodhikAvRttiH sampUrNA // granthAgram (805) / navAnAmapi vyAkhyAnAnAM granthAgram (6580) (pratyakSaraM gaNanayA, granthamAnaM zatAH smRtAH / catuSpazcAzadetasyAM, vRttau sUtrasamanvitam // 1 // ) iti zreSThi-devacandralAlabhAI-jainapustakoddhAre granthAGkaH 61. 99999999000000 999999928SSAG2017 in Eden For Private Personel Use Only 1-9pyjainelibrary.org
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ TION , nArA bAramAra A iti zrIsubodhikAnAmnI kalpasUtraTIkA smaaptaa| iti zreSThi-devacandralAlabhAI-jainapustakoddhAre granthAGkaH 61. EMAkar LIC LI For Private & Personel Use Only