Book Title: Agam 43 Mool 04 Uttaradhyayan Sutra Part 02
Author(s): Kunvarji Anandji Shah
Publisher: Kunvarji Anandji Shah Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/090459/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyI mahendra zrI mAlA // OM ahaM // zrI uttarAdhyayana sUtra. dvitIya vinAga. ___ adhyayana 21 (16 thI 36) (mUlagAthA-manvayArtha tathA kathA sahita gujarAtI bhASAMtara) bhASAntara kartA-zAstrI jeThAlAla haribhAi-bhAvanagara. guruNIjI zrI zivazrIjI tathA guruNIjI zrI hetazrIjI tathA garuNIjI zrI lAbhazrIjInA upadezathI vividha sthAna nivAsI __ zrAvikAvarga vigerenI Arthika sahAyathI prayatnapUrvaka chapAvI prasiddha karanAra zAha. kuMvarajI ANaMdajI. zrI jaina dharma prasAraka sabhAnA pramukha-bhAvanagara. bIra saMvat 2452 vikrama saMvat 1981 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / OM aha // prastAvanA. jabUdvIpanA mA bharatakSetramA A avasArpaNAne viSa tathAbhakAranA jagatanA svabhAvane anusarI RSabhAdika cobIza nIrthakage dhayA che. temA chellA covIzamA tIrthakara zrI vardhamAna ( mahAvIra ) svAmI thayA che. temanA tIrthamAM gautamAdika agyAra gaNadharo dhayA hai. temane tIrthakara nAmagotra karmane anusarI zrIvardhamAna svAmIe 4 uppanne vA dhuve vA vimamevA"zrA agA pada prApyA. te uparathI te dareka gaNadhare dvAdazAMgInI racanA karI. tenAM nAma zrA pramANe che---AcAgaMga 1, sUtrakRtAMga 2, sthAnAMga 3, samavAyAMga 4, vivAhaprajJapti eTale bhagavatI 5, jJAtAdharmakathA 6, upAsakadazA 7, maMtakRta dazA 8, anusaropapAtikadazA 6, prabhavyAkaraNa 10, vipAkazruta 11 bhane dRSTivAda 12. (zrA chellA dRSTivAdamA cauda pUrvano samAveza dhAya che. ) yA sivAya bAkInaM gavAya zruta kahevAya che. temAM payA kAlika zruta bhane utkAlika zruta ema baM vibhAga che. temAM je zruta asajjhAya na hoya to divasa ane rAtrinI pahelI ane chellI e ve porasImA ja bhagAya che. te zruta kATe eTale kALaveLAe ja bhaNAtuM hokAthI kAlika kahevAya che. tathA je zruta kALaveLA bhane pAMca prakAranA prasajjhAya sivAya sarva kALe bhayAAya cha, te utkAlika kahevAya che. temAM dazakAlika 1, kalpyAkalpya 2, kSullakalpazruta 3, mahAkalpazruta 4, bhopapAtika 5, rAjapraznIya 6, jIvAbhigama 7, prajJApanA 8, mahAprajJApanA ha, naMdI 10, anuyogadvAra 11, deveMdrastava 12, taMdulavaicArika 13, caMdrAvedhyaka 14, pramAdApramAna 15, pauruSImaMDaLa 16, maMDalamaveza 17, gaNividyA 18, vidyAcaraNa vinizcaya 16, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dhyAnavibhakti 20, maraNavibhakti 21, Atmavizuddhi 22, saMlekhanAzruta 23, vItarAgazruta 24, vihArakalpa 25, caraNavidhi | 26, bhAturapratyAkhyAna 27, bhane sAtatyArUpAta 28. kA gIta sadhyo (sUtro) utkAlika kahevAya che. tathA uttarAdhyayana 1, dazAzrutaskaMdha 2, bRhatkalpa 3, vyavahAra 4, RSibhASita 5, nizItha 6, mahAnizItha 7, jaMbadvIpaprajJapti 8, sUraprajJapti 2, caMdraprApti 10, dvIpasAgara prApti 11, kSudrakA vimAnapravibhakti 12, mahatI vimAnapravibharika 13, aMgacUlikA 14, vargacUlikA 15, vivAhacUlikA 16, aruNopapAta 17, varuNopapAta 18, garuDopapAta 16, dharaNopapAta 20, vaizramaNopapAta 21, velaMdharopapAta 22, deveMdropapAta 23, utthAnazruta 24, samutthAnazruta 25, nAgaparijJAvanikA 26, * nirayAvalikA kalpikA 27, kalpAvataMsikA 28 puSpikA 29, puSpacUlikA 30, vRSNidazA 32, AzIvipa bhAvanA 32, dRSTiviSa bhAvanA 33, cAraNa bhAvanA 34, mahAsvapna bhAvanA 35, zrane taijasa nisarga 36. zrA vigere kAlikAta kahevAya che. temAM A uttarAdhyayana sUtra kAtikamA prathama ja gayayAvyuve. zrA sUtramA chatrIza zradhyayano che. te arthathI zrI varddhamAna svAmIe potAnA avasAna samaye soLa pahoranI dezanA pApI te vakhate prarUpyA che. te dezanAmAM prabhue paMcAvana adhyayana puNyaphaLa vipAkamAM ane paMcAvana adhyayana pApaphaLa vipAkanAM kayAM che. tyArapaDI pUlathA vinA uttarAdhyayananA chatrIza adhyayana prakAzyAM che tethI te pRSTha vyAkaraNa kahevAya che. chevaTa maradevA mAtArnu pradhAna nAmarnu adhyayana prarUpatAM aMtarmuhantanuM zailezIkaraNa karI prabhu mokSapada pAmyA che. bhA uparathI spaSTa jAgI zakAya he ke bhagavAnanA muhAthIbhaMta samaye yA sUtrano artha prarUpelo hovAthI temAM aneka dharma viSayonAM tatva * mA pInA pAMca nAma nirayAvalikAnA ja vibhAgarUpa ke. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovA johae. ane teja pramANe ke esaA sUtra sAdhata bAMcatAM nizcaya thAya che. dareka adhyayano sUtrarUpe rakhanAra zrIsudharmAsvAmIe uttarottara sahetuka karAM che, te paNa TIkAkAre spaSTa rIte vatAbyu che. jo ke zrAsutra upara vAdIvetALa zrIzAMtisUgie moTI TIkA karelI dve, bhane tyArapachI ghaNA prAcAryopa bhinna bhinna TIkAmo karelI ke, to paNa bhA bhASAMtara karavI vakhate zrIlakSmIvallabha gaNikRta lakSmIvallabhI TIkA ane mahopAdhyAya zrIbhAtravijayajI kRta TIkAno prAdhAralIdho che. banne TIkAkAroe mULa sUtrano artha vistArathI samajAvyo che; temaja kathAbhAga paNa lakSmIballabhI TIkA karatAM bhAvavijayajInI TIkAmAM vadhAre vistArathI prApyo hai. A sUtranA bhASAMtaramA sAmAnya bodhavALAne ati vistAra bAMcatA kaMTALA na Ave temaja ati saMzita vAcatAM apekSA na rahe teTamA mATe temanI banenI rucine anusarI banne dIkAmAMthI joino vibhAga lIdho che. paraMtu mULa sUtrano artha to saMpUrNa daMDAnvayanI rIte sUcanA pada mUkIne ja zyApyo che. vadhAre saraLasAne mATe mULa sUtranI gAthAo upara daMDAnvaya pramANe bhAMkaDA lakhyA he, tethI sAmAnya bodhavALA sAdhu sAdhvI vigerene jIvavicArAdika prakAra yAnI jema sALatAthI zrA sUcanA arthanuM jJAna thai zake tema cha, ane tethI lebhone ja aa graMtha vizeSa upayogI che. saMskRtanA abhyAsIone mATe to zrIlakSmIvallabhI * vigere TIkAoja yogya che. zrA graMtha zrAvI rItano pAvanA mATe prathama guruNIjI zrIzivazrIjIe sAdhvIjI zrIlAbhazrIjIne bhaLAmaNa kI hatI, bhane tebhozrInA tathA temanI mukhya ziSyA sAdhvIjI zrItilakadhIjInA upadezathI so rupIyAnI sahAya prathamadhIja maLI hatI, temaja gurugNIjI zrIhatazrIjI tathA temanI mukhya ziSyA sAdhvIjI zrIuttamazrIjImA upadezathI dhAraso rupIyAnI sahAya maLI hatI. te uparathI sAdhvIjI jAbhazrIjIe bhA sabhAnA zAstrI jeThAlAla haribhAI pAse potAnI dekharekha nIce yA graMtha kAma zaru karAvyu. ane bIjI baMdhAre sahAya Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meLavavA prayatna karyo. jenA pariNAme dhArelI sahAya maLI che. te sahAyakonAM nAma graMthanI pADaLa batAkvAmAM zrAvyAM che. A graMthanA kutrIze adhyayanomAM nIce pramANe viSayo prApekSA ke: adhyayana 1 pAna 1-dharmarnu mULa vinaya hovAthI prathama vinaya nAmarnu adhyayana prApyu che. nemAM vinIta bhane avinItarnu svarUpa, vinItanA guNa ane avinItanA doSa, azvanA dRSTAMta sahita tathA kathA sahita batAvabAmAM Avela che. tathA vinayanA prasaMgamA sAdhunI bhikSATanAdika kriyA, guruno vinaya sAcabavAnI rIta e vigere ApavAmA aAbyuM che. anyakarapA, 29..-vijayavaMta sAdue parISaho paNa sahana karavA joie, tethI bIjA adhyayanamAM bAbIze parISahornu svarUpa savistara aApyu che. dareka parISaha spaSTa gate samajI zakAya taMTalA mATe te upara eka eka kathA prApI . upagaMta prasaMgane slIghe krodha upara tathA jJAna upara ema the kathAyI adhika zrApI che. adhyayana 3 pAk 68-parIpaha sahana karavAnuM kAraNa e che je zrA caturgatirUpa saMsAramA Tana karatA prANIyone manuSyabhava, dharma zravaNanI icchA, dharmapara zraddhA ane saMyamane vipe vIrya, zrA cAra vastu ati durlabha che. tethI caturaMgIya nAmarnu trIjeM adhyayana prApyu he. temAM manuSyabhavanI durlabhatA upara collaka vigere daza dRSTAMto ne zraddhAnA aMza upara bhATha ninhabonI kathA zrApI che. te cAre bhaMga | jene prApta dhayA hoya tene svarga ne mokSamA sukhanI prApti batAkI che. adhyayana 4 pAna 104-cAra aMganI prApti thayA chatAM pramAdano tyAga karI apramAda setravAnI AvazyakatA hovAthI pramAdApramAda nAmanaM cothu adhyayana kA che. temAM jIvita koi paNa prakAre sAMdhI zakAtuM nathI Ane vRddhAvasthA AvethI dhana, khI, putra vigere koI lin Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa zaraNamUta thatuM nathI. tethI mohanidrAno tyAga karI apanattapaNe bhAkthI AnRta rahe. e vigere upadeza Apyo che. adhyayana 5 pAna 123---maraNa paryaMta apramAdI rahevArnu che tethI yA adhyayanamAM magNanA bheda banAnyA che. temAM mULa sUtramA jJAnInonuM sakAma maraNa ane ajJAnInu akAma maraNa evA ne mukhya vibhAga batAnyA ke. ane TIkAkAra mahArAje satara prakAranAM maraNa paNa saMkSepathI kahyAM che. temAM prANIhiMsA mRpAvAda vigeremA pravRtta thai, kAmabhogamAM zrAsakta thai, vRddhAvasthAmAM vyAdhigrasta thAna, karelA karmano pazcAttApa karato prANI durgatimA nAya he, ra vigare bALa maramAno vyAkhyAmA jaNAyu cha. tathA gRhasthAzramamA rahIne paNa jo sadAcAra pUrvaka sadarAta pALe che tezro svargAdika gatine pAmai ke, e vigere bALapaMDita maraNanI vyAkhyAmAM batAyuke, pAne jeno gRha, | dhana, strI vigereno sarvathA tyAga karI kevaLa AtmakArya sAdhavAmAM ja tatpara rahe the tezro mokSAdika gatine pAme che, e vigaire paMDita mAraNanI vyAkhyAmA dekhADyuM che. ityAdi uttama upadeza mA adhyayanarmA nApyo che. adhyayana 6 pAhu~ 134-paMDitamaragA, vidyA ane cAritravALA sAdhumonu ja thatuM hobAdhI bhA adhyayanamA nirmatha svarUpa yatAvyuM che. temA vidyAhIna puruSa ghaNuM duHkha pAme che, tethI strI, putra, dhanAdika uparanA moharUpa avidyAno tyAga karavo, mAtA, pitA, strI, putra vigere koi paNa duHkhayI mukAvavA samartha nathI, tethI te sarvanA snehapAzano tyAga karavo, hiMsAdika pAMca zrAzravano tyAga karavo, vividha bhASAnuM ke zAstranuM jJAna chatAM tene kriyAmAM na makAya to te paNa avidyAja cha, zarIra ane kAmabhogane viSe je mAsakti te paNa avidhAle, te sarva jANI teno tyAga kaga apanattapaNe saMyamarnu pAlana karI vicara ke bethI sarva duHkhathI mukta thavAya ityAdi batAvyu che. -- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * adhyayana 7 pArnu 140--rasagRddhiko tyAga karyAM vinA nirmathapaNuM prApta thatuM nathI, tethI rasagRddhino tyAga karavAnuM svarUpa sahelAithI samajAvavA mATe sUtrakAra mahArAje urabhra (gheTo), kAgadI, bhAmraphaLa bhane vepAra e cAra dRSTAMta ApI rasagRddhithI thatA doSa bhane tenA tyAga karavAyA thA gujarAbara batAyAdhe, tethI mA adhyayananuM nAma aurabhrIya rAkhyu dhe. temAM kAmabhogAdikanI gRddhivALAne bALaka ane teno tyAga karanArane paMDita kahI paMDita thavAno upadeza prApyo che. | adhyayana - pArnu 151-rasagRddhino tyAga nirlobhIdhI thai zake che, tethI nirlobhatArnu svarUpa basAvavA mATe sUtrakAra sudharmAsvAmI mULasUtramA ja kapila muninA caritra dvArA upadeza bhApe che. temAM kapilamunie pote pAMca so corone prasibodha karavA mATe dhruvAgIti chaMda bolI sAdI bhASAmAM ja dharmarnu rahasya samajAvI temane pratibodhI dIzA pApI che. e vigaire hakIkata rasavALI pApI che. adhyayana hai pAtuM 160-jhobha rahita prANI iMdrAdikathI paNa pUjAya che ebuM jagAvavA mATe namirAjarSituM caritra bhApatAM bIjA traNa pratyekabuddhonI kathA paNa TIkAkAra mahArAje kahI cha bhane tyArapachI mULa sUtramA saMbaMdha meLavavA mATe nami rAjarSinu caritra prApyu cha. dIdA lIdhA pachIjeM temanu caritra sutramA jamAve che. temAM iMdre grAhANanA veSe bhAvI temanI rAga dveSano tyAga, dharmanI sthiratA bhane saMyamaparanI dRDhatA vigaire saMbaMdhI parikSA karI, chevaTa temane saMyamamAM dRDha jANI pratyakSa bada temanI stuti kI iMdra svarge gayA che vigere hakIkata pApI che. ___ adhyayana 10 pArnu 198-nami rAjarSinA caritrathI saMyamamAM nizcaLatA rAkhavAyU~ kahyu, se nizcaLatA upadezathI ja prApta thAi || zake che. tethI zrI mahAvIrasvAmIe zrI gautama gaNadharane uddezI bhA dramapanna nAmamuM adhyayana kAM che. temAM vRjanAM navAM patro jUnAM patronI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIrNatA oi temanI hAMsI kare che, semane jana patro zilAmaya bhApa le ke-"ame paNa tamArI jevA eka vakhata hatA, ane same paNa | kALe karIne amArI jebA jIrNa yazo," vigere rUpaka kayu che. paTTI AyuSya ane yauvananu anityapaNu, manuSyabhavanI durlabhatA, te prasaMge | pRthvIkAyAdikathI prAraMbhI paMceMdriya tiryaMca bhane deva tathA nArakonI kAyasthitino moTo kALa, manuSyabhava maLyA itA bhAryakSetra, avikA iMdriyapaNuM, dharmazravaNa, zraddhA vigairenI durlabhatA batAbI che. tyArapachI vRddhAvasthAmAM iMdriyonI zithilatA thai kevI sthiti thAya ke te sarva basAvyu che. chevaTe saMsArako tyAga karI saMyama aMgIkAra karanArane samaya mAtra paNa pramAda nahIM karavA ane saMyamamAM draDha rahevA upadeza mApyo che, tathA gautama gaNadhasnu mojagamana ka{ che. adhyayana 11 pAna 213-upadeza paNa vivekIne ja bhApI zakAyace, prane viveka bahuzrutanI sevAthI prApta thAya che. tethI yA adhyayanamA bahuzrutanI sevA karavAneM kahe. temA prathama prabahuzruta bhane bahutanaM lakSagaga kahI pachI te bannenI prApti zAdhI thAya che ? tenAM kArago batAvyAM he, temAM bahuzrutapaNAceM mULa kAraNa vinaya bhane abahuzrutapaNAceM mULa kAraNa pravinaya hovAthI vinaya bhane avinaya zAthI prApta thAya che ? tenAM kArayo SatAbyA che. temAM bhavinItanA krodhAdika cauda sthAno bhane binItanAM namratAdika paMdara sthAno batAvyAM che. tyArapachI bahuzrutano AcAra kahI tene suzikSita prazvAdikanI upamA pApI prazaMsA karI che. temAM chekTe vAsudeva, cakravatI, iMdra, meru, svayaMbhUramaNa samudra vigerenI upamA prApI ke. te jANavA yogya che. adhyayana 12 pArnu 222-bahuzrute paNa sapa karavAmAM yatna kAvAno cha, tethI tapasamRddhi nAmanA mA adhyayanamA harikezabaLa muninI kathA kahI taparnu mAhAtmya batAvyu le. temAM se muni pAraNAne divase bhikSA mATe aTana karatA eka brAhmaNanA yajJamA gayA hatA. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM brAhmaNoe muninI hAMsI karI bhisAno niSedha karyo. te vasvate tiduka nAmanA te muninA bhakta yacce muninA zarIramA praveza karI ghaNI rIte samajAvavA pUrvaka bhikSAnI yAcanA kI, topaNa brAhmaNoe bhikSA pApI nahIM. paraMtu ulaTA te purohitanA vidyArthImoe muninI kadarthanA karI tethI yo temane zikSA karI, te joi bhaya pAmelo purohita potAnI bhAryA bhadrA ke je rAjaputrI hatI ane te muninA prabhAvane sArI gate jAgatI hatI tenA kahevAthI munine zaraNe gayo. munie tene bhAvayanana svarUpa batAvI upadeza pApI dharma pamADayo. vigere hakIkata ghagA vistArathI pApI dharma, rahasya batAvyule. adhyayana 13 pAna 242-tapa paNa niyAgA rahita karavAno ke, tethI niyANAno doSa batAkvA mATe citra bhane saMbhUta muninI l kathA ApI che. temA bhanamAni naparne niyA kI nahAdana nAganA cakravartI thayA bhane citramunie niyA phayu nahIM tethI tego mahebhya putra thai jAtismaraNa jJAna pAmI cAritra pradA kayu. palI cakravartIne pagA saMgIta pUrvaka nATaka jotAM jAtismANa thayu, tethI potAnA pUrva janmanA mAinI zodha karavA doDha lokavALI samasyA pUrNa karavA hamezA AghoSaNA karAvavA bhAgyA. chevaTa te muni maLyA. temane cakravatIe bhoga bhogavabA ghaNI vinaMti karI, paraMtu te munie bhoga to aMgIkAra na karyA, paNa cakrIne dharmaviSe ghaNo upadeza prApyo, samaddhinI tucchatA, saMsAranI anityatA, karmanA udayanI upasA vigere batAvI ghaNI rIte samajAvyA, topagA cakravartI pUrvabhavanA niyAgAvAlA hovAne lIdhe pratibodha pAmyA nahIM. chevaTa te marIne nAke gayA bhane muni moze gayA. aAmA banneno saMvAda ghaNo bodhadAyaka che. adhyayana 14 pAna 275 mA adhyayanamAM paNa niyANA rahitano guNa batAvabA mATe nalinIgulma nAmanA vimAnamAthI cyatrIne cha jIvo jUde jade ThekANe utpanna thayA che. idhukAra rAjA 1, tenI rANI kamalAvatI 2, teno purohita bhaga 3, tenI patnI yazA 1, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA ve pugeditanA putro 5-6. prAmAM prathama ce putrone pratibodha thayo, par3hI temanA mAtapitAne thayo bhane tyArapachI rAjArANIne pratebodha thayo. te vakhate purohita tathA tenI strIe putrone ghaNI gate saMsAranA jhobhamA nAMkhavA prayatna karyo, to paNa tesroe bilakula kAmabhoganI all icchA karI nahIM. te viSeno temano saMvAda ghaNo bodhadAyaka ke. chekTa te cAre jagAe dIkSA lIdhI, te vakhate samatuM dhana mAlikrIvinAna thavAthI tene levA mATe rAjA taiyAra thayo, tyAre rANIe gajAne purohite vamelA dhanane mahamA karavAno niSedha karI dharmano epadeza prApI pratibodha pamAJyo che. yA viSaya paNa ghayo uttama bodha zrApanAra che. vetraTa rAjA bhane gaNIe paNa dIkSA lIdhI. naMte te chae jIvo muktine pAmyA. adhyayana 15 pArnu 263.--niyAgA rahitapaNuM prAye karIne sAdhune ja saMbhave ho, tethI yA sabhikSu nAmanA adhyayanamA bhintunA guNo kahyA cha. temAM rAgadveSa rahita thara, Akroza vadhAdikane sahana karI, koi paNa vastupara mUlI na rAstrI, aMta prAMta bhojana, zayyA, zrAsana vigerene sevI, zItoSNAdika parisaho sahana karI, niravicAra vratornu pAlana karI, prazaMsAdikamAM Asakti rahita thai, kapAyAdiko tyAga karI, paMceMdriyonA viSayathI nivasa thai, vidAmaMtrAdikavaDe bhAjIvikAne nahIM karI, pUrvanA bhane pandrInA paricayano tyAga karI, || mikSAdika maLavAthI athavA na maLavAthI harSa zokano tyAga karI, je kAi maLe tenAthI ja saMtoSa mAnI. tathA jJAna darzana bhane cAritramAMka lIna thai je vicare te ja sAdhu kaddevAya che. e vigere sAdhunA prAcAro batAcyA che. vibhAga bIjo. adhyayana 16 pArnu 1-sAdhunA gugyo brahmacaryathI ja sthira rahI zake cha, tethI A brahmacaryagupti nAmarnu adhyayana kayaM de. temAM Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacaryanAM sthAno sAMbhaLIne sAdhunA saMyamanI uttarottara vRddhi thAya ke, Azravano nirodha bhane saMvaranI prApti thAyale, mana samAdhimAM rahe ke, mana vacana ane kAyAnI gupti sacavAya cha, jiteMdriyapaguM prApta thAya cha, tathA sadA apramatsapaNaM prApta thAya te. te ghatAvIne brahmacaryanAM | daza sthAno kayAM che. strI pazu bhane napuMsaka rahita upAzrayamA raheQ 1, ekalI strInI sAthe athavA strI saMbaMdhI kathA karavI nahIM 2, strInI sAye eka zrAsanapara baisadhaiM nahIM 3, strInA avayavo jovA nahIM 4, bhItavigairenI grothANe rahI khInA krIDAdikanA zabdo sAMbhaLavA nahIM 5, dIpA lIdhA pahelA khI sAthe karelI krIDAnuM smaraNa karavU nahIM 6, ghI 'vigere jemAthI nItaratuM hoya evo gariSTha bhrAhAra karabo nahIM 7, tudhAnI zAMti thAya tethI vadhAre AhAra karavo nahIM 8, zarIranI, prAbhUSA karavI nahIM hai, tathA zabdAdika pAMce viSayomA pravRtti karavI nahIM 10, A daza sthAnone prathama saMkSepathI ane pachI vistArathI kahI brahmacaryamAM draDha thavAno upadeza karI chenTa teno mahimA yatAvyo che. adhyayana 17 pArnu 13-brahmacaryanI samAdhinAM sthAno pApasthAnakone vajavAthI japALI zakAya he, je pApasthAnone varjato nathI te pApazramaNya kahevAya che, tethI A adhyayana pApazramazIya nAmaneM kaDaM che. temA ' zrutano abhyAsa karAvanAra prAcAryAdika paNa bhUtakALa bhane bhaviSyakALa saMbaMdhI kAi paNa jAgratA nathI bhane vartamAnakALa saMbaMdhI tezro jeTaluM jANe ke teTalu nahIM bhagolA paNa jANe he, tedhonI jema nahIM bhagonAne paNa vasati, anna, pAna, vastra vigere maLe che.' thA pramANe je pramAdI sAdhu bole ke bhane manohara AhAra kI pramAdane lIdhe nidrAdikane seve che, prAcAryAdikanI vaiyAvana karato nathI, ekeMdriyAdika jIvonI virAdhanAmA pravarne cha, vidhipramANe paDilehaNAdika kriyA karato nathI, vaLI cAlatAM IyAsamiti sAcave nahIM, krodhAdhika kapAyono tyAga kare nahIM, guruno doSa kahevAmA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatpara thAya, jJAna nahIM chalAM jenI tenI sAthe vAdavivAda karavAmAM pravarte, kAraNa vinA paNa ghI dUdha vigere vikRti vAraMvAra khAcA kare, vrata paJcakhkhANa kara nahIM, parapAkhaMDIno sAthe prasaMga vaghAre, rAgI zrAvakonA gharanI bhikSA grahaNa kare, AvA kuzILIyA ane pAsasthAdikanI jevA AcaraNA karanAra sAdhuo kevaLa veSavihaMdhaka ja che. tevAne kadApi sAdhu kahI zakAya nahIM. vigere hakIkata vistArathI ApI dve. adhyayana 18 pAna 18-pApasthAnono tyAga paNa bhogano tyAga karavAthI ja thAya che. tethI pA adhyayanamA saMvata rAjAnI kathA | bhApIche. temAM te rAjA moTA sainyanA parivAra sahita zikAra karavA gayo che. tyAM eka munine dhyAnamA rahelA joi tene potAnA pApa saMbaMdhI bhaya utpanna thayo. tethI saMga munine baMdanA karI. dhyAnamA rahalA muni kAi payA bolyA nahIM, tyAre to te vadhAre bhayabhIta thai bAravAra khasAvA lAgyo, chevaTa muninu dhvAna pUrNaH dhayu, tyAre munee tene kA ke-" he rAjA ! mArAthI sane jarA paNya bhaya nathI, paraMtu A nirapagadhI mRgAdika jIvone taM abhayadAna prApanAra thA." ema kahI munie tene saMsAranI anityatA, jIvitanI capaLatA, dhanamunAdikanI azaragAtA, viSa jebA bhoganI pariNAme virasatA vigaire saMbaMdhI ghayo asarakAraka upadeza prApyo. tethI vaigagya pAmI rAjAe sarva bhogano tyAga karI dIkSA lIdhI. anukrame gItArtha tha galanI prAjJAthI ekAkIpaNe vicarakhA lAgyA, ekadA te garSine koi kSatriya munino samAgama thayo, te cakhate se kSatriya munie te rAjarSinA vairAgyanI parIkSA kI. pachI kriyAvAdI, prakriyAvAdI, vinayavAdI ane ajJAnavAdI e cAra ekativAdInA mithyAvAda batAvI tenApara sAru vivecana karya, pachI de ja kSatriya munie te rAjarpine cAritramA sthira karavA mATe polAno || ja prAcAra batAvyo che, temAM saMjaya rAjarSiya bacce keTAlAka prazno karyA cha bhane kSatriya munie tenA uttara prApyA che, tenA prasaMgopAta bharatacakravatI vigere mahApuruSonI kathAo kahI saMjaya rAjarSine cAritramA dRDha kayA hai. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 16 pArnu 64-sAMsArika bhogaRddhino tyAga karatI vakhate zagairanI zuzrUSA paNa varjavAnI che, te ghAbata mRgAputranA | pRSTAMtathI batAvI zrApela che. temA te mRgApuna doguMduka devanI jema bhoga bhogavato potAnA mahelamA rahyo hato, tevAmA ekadA mArgamA jatA munine joi jAtismaraNa thavAthI vairAgya pAmI mAtApitA pAse AvI cAritra levAnI AjJA mAgI, te vakhate tethe nAraka tiyaMcanAM duHkho, kAmabhoganI tucchatA ane pariNAme risatA, zuzruSA karyA chatAM zarIranI apavitratA anityatA bhane asAratA, janma jarAdikanAM duHkho vigere viSayo dRSTAMta sahita samajAvyA cha. tenA javAbamAM tenA mAtApitApa nenAparanA mohane lIdhe dIkSAno niSedha karavA mATe cAribana duSkApaNuM agAvatAM pAMce mahAvrato ane chaThA rAtribhojana pratanI duSkaratA Ane vAvIza parISadonI duHsahatA vigere batAbela cha, tathA cAritranuM pAlana kebuM duSkara ke ? ne dRSTAMta sahita savistara samajAvyu che. to paNa kAmabhogamAM lubdha nahIM thayelA ane cArikhanA kaSTathI bhaya nahIM pAmelA mRgAputre cAra gativALA saMsAramA anaMtIvAra nArakAdika duHkhono potAno anubhava kahI dekhADyo che ke je bAMcavAthI bAMcanArane paNa vaigagya utpanna thAya tema he. pallI teNe dIptA slIdhA bAda bhikSAcaryAna svarUpa, cAritranA prAcAra ane chekTa temana mojagamana vigaire batAvyu che. | adhyayana 2. pArnu 113--'saMsAramA mAro rakSAka koi nathI, hu ekaloja chaM' evA anAthapapAnI bhAvanA vinA zarIgnI zuzrapAno tyAga thai zakato nadhI, tethI mA mahAnithIya nAmanA adhyayanamA anAthatA siddha kI che. temAM zreNika gajA ekadA udyAnamA gayA che, tyAM teyo yuvAna vayavALA, komaLa zarIvALA ane manohara sauMdaryavALA eka munine 'joi dIkSA levArnu kAraNa pUcha'che, tenA avAbamA te munira kadhu ke-"mAro koi nAtha na hovAdhI nAtha meLavavA mAda meM dIkSA lIdhI che." te sAMbhaLI Azcarya pAmelA rAjAe kaa| Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke-"huM tamAro nAtha thAI, tamo icchA pramAgo bhoga bhogavo." paTale munie kahya ke-"he rAjA ! tame tamArA ja nAtha nathI, to bIjAnA nAtha zI rIte thazo ? " hAI arva badhana sAMjhI atyaMta vismaya milA rAjAe potAno sainya, koSa, parivAra vigere vai. | bhava yatAbI potArnu nAthapaNuM siddha kayu, tyAre munie paNa potAnI gRhasthAzramanI zreSTa samRddhina tathA mAtA, pitA, patnI, mitra vigerenuM varNana karI netranI asahya vedanA yaha te vakhate koi paNa kAma lAgyu nahIM, kojae nAthapaNuM batAvyu nahIM, ema kahaH anAthapaguM siddha karyu che. zrA viSaya ghago vistArathI asarakAraka varNanyo che. pachI netranI vedanA dUra thAya to sarvasvano tyAga karI cAritra levAnI dRr3ha | dhAraNA karatAM vedanA dUra thai ane cAritra lIdhuM tyAre have potAnA AtmAno tathA sarva prANI mAtrano hu~ nAtha thayo (c), ityAdika kahI tathA nAthatA bhane anAthatArnu svarUpa samajAvI rAjAne sAro upadeza ko ce. pachI rAjA prasanna thai munine khamAvI tenI stuti karI potAne sthAne gayA ane muni paNa anyatra vicaryA. adhyayana 21 pAnaM 126---pranAthapayAno vicAra ekAMta caryA vinA thai zakato nathI, tethI A bhadhyayanamA samudrapALanA dRSTAMtavaDe ekAMsacaryA varNavI che. temAM te samudrapALa pAlita nAmanA zrAvakano puba hato. teno janma samudramA thayo ito, tethI tenu nAma samudrapALa pAyaM tu. te sakaLa kaLAmAM nipuNa thaha yuvAvasthA pAmyo, tyAre te rupiNI nAmanI kanyAne paraNyo. tegInI sAthe doguMdaka devanI jema niraMtara te bhogavilAsamA magna raheto hato, ekadA potAnA mahelanI bArImAM beThelo te samudrapALa vadhyasthAne lai adAtA eka corane joi vairAgya pAmyo. tethI tarata teNe mAtA pitAnI rajA lai cAritra grahaNa kayu. pachI teNe potAnA zrAtmAne zikSA prApI ke-" he jIva ! mahAkleza kAraka, bhayakAraka bhane mahAmoha kAraka svajanAdikanA saMgano tyAga karI cAritradharmapara ruci karI vrata tathA zIjana Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlana karI parIghahone sahana kara." zrAgate ahiMsAdika pAMca mahAvrato saMbaMdhI, samaya pramANe pratilekhanAdika kriyA saMbaMdhI, bihAra sarvadhI, mayaMkara zabdAdikayI trAsa nahIM pAmavA saMbaMdhI, rAgadveSanA tyAga saMbaMdhI, upasargAne sahana karavA saMbaMdhI, kayAyanA tyAga saMbaMdhI tathA asaMyamamA rati ane saMyamamA prarasino tyAga karavA saMbaMdhI aneka prakAre upadeza prApyo che. chevaTa niratighAra cArikhanuM pAlana karI te | mahAtmA samudrapAla muni muktipada pAmyAche. adhyayana 22 pAna 132 --ekAMtacaryA dhIraja vinA pALI zakAtI nI tethA sthanaminA dRSTAMtavaDe cAritrane viSe dhRti rAkhadAno | upadeza prApyo che. temAM prathama zrIneminAtharnu parikha prApatA te bhagavAne rAjImatIne paraNavA jatAM ja mArgamA pazuparanI dayAne lIdhe parayAvAno niSedha karI pAlA vaLI varSIdAna prApI dIkSA grahaNa karI. pachI bhagavAnane kevaLajJAna thayuM tyAre rAjImatIe tathA prabhunA bhAi rathanemi vigere ghaNA janoe dIpA lIdhI. ekar3A pramune vAMdI pAchA pAvato mArgamA dRSTi thavAthI rAjImatI eka guphAmA peThI, bhane bhInAM thayelA vastra sukabavA lAgI. te vakhate te ja guphAmA prathama bhAvIne rahelA sthanemie teNIne joi. eTale cAritranA pariNAmayI bhraSTa thai teNe teNInI pAse bhoganI prArthanA karI. te vakhate bhayabhIta thayelI rAjImatIe vastra paherI lai dhorama rAkhI rathanemine upadeza prApyo ke" tame rUpamA kubera jevA, nalakUbara jevA ke iMdra jevA ho paNa huM tamane kadApi icchIza nahIM. agaMdhana kuLamAM janmelA nAga agrimAM praveza karavAneM kabUla kare ke paga vameluM viSa pArcha cUsI letA nathI. he kAmAMdha ! tamArA thazane zikAra he ke je tame vamelAne khAvA i. iccho cho. mATe pAvA asaMyama jIvita karatAM paMDita maro maravU sAraM che. strIzyone joi zrAvI nIca abhilASA karavAdhI tamAruM citta asthira thaze, bhane tethI karIne tamAraM cAritra naSTa thaze." ityAdika upadezathI rathanemine pratibodha thayo, tethI potAnA pApanI aAlocanA karI RA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara cArikhamA dRDha thai, khapa gatithI gappa thaine temago iMdriyone jItI. vevaTa te banne kevaLI thai mokSa pAmyA. adhyayana 23 pAna 154-saMyamamA dhuti rAkhato bratA koine temA zaMkA utpanna thAya, to zrIpArzvanAthanA saMtAnIyA zrIkezIkumAre zrIgautamasvAmIne vinayathI prazna pUhI potAnA ziSyono saMdeha dUra karyo hato, te pramANe anya mumukSue paNa zaMkA samAdhAna karI saMyama mArgamA pravartavaM, te saMbaMdhI prA adhyayanamA ghaNI samajayA phevI bodhadAyaka hakikata bhApI che. temAM prathama zrIpArzvanAthanuM caritra prApI temanA kamAgata ziSya zruta tathA bhavadhijJAnavALA zrIkezIkumAra petAnA parivAra sahita ekadA zrAvastI nagarInA udyAnamA samavasaryA he, te javakhate tyAM bIjA udyAnamAM zrIgausamasvAmI paNa samavasaryA. te banenA ziSyo gocarIe gayA te vakhate paraspAnA vepamA tathA mahAyatamAM saphAvata joi manamA zaMkA pAmyA ke-"zrame tathA zrA muniyo eka ja movAmArgamA pravAM bIe, amAro ne temano dharma eka ja che, chatAM mahAbatamAM ane veSamA zrAvo saphAvata hovAna zuM kAraNa haze?" A pramANe zrayelI zaMkA temaNe potapotAnA guru pAse aine pUchI. tethI temane bodha karavA mATe te banne gagAdharo eka ThekANe potapotAnA parivAra sahita ekaThA thayA. te vakhate tyA bIjA anya tIrthanA sAdhuno ane ghaNA gRhasthImo paNa pAvyA, tathA yasa kinnara ane rAkSaso vigere paNa ghaNA AlyA, tethI te eka moTI sabhA thai gaha. prathama zrIkezIkumAre zrIgautamasvAmIne prazna kayoM ke.---" zrIpArzvanAtha svAmIe cAra mahApratavALo sAdhudharma kayo ke. ane zrI vardhamAnasvAmIe pAMcamahAvatavAlo sAdhudharma kayo .temaja zrIpArzvanAtha svAmIe sacela eTale vakhavALo bhane zrIvardhamAna svAmIe acela eTAne va rahita dharma kaho cha. A bane tIrthakage mojJarUpa eka ja kArya sAdhavA mATe pravazA che, chatAM temanA mArgamAM prAcI bhinnatA cha, tenuM zuM kAtyA " tenA javAbamAM zrIgautamasvAmIe kA ke- madhyanA bAvIza tIrthekaronA sAdhubho RjuprAjJa hovAthI ghothA aparigraha mahAnatamAM ja brahma * Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K paryano samAveza kI le che ane A covIzamA tIrthakaranA sAdhuno kana-jaDa hovAthI tevo samAveza karI zake nahIM, tathI temane brahmacarya bhane aparigraha e ve vrata judAM pADhI pAMca mahAvato kayAM che. vaLI ga jarIte jumrAjJane sacela dharma kahyo che eTale ke tezro game tejA vastrAdika rAkhI zake che ane vajaDane to acela dharma karo ce eTale tesro pramANopeta ja vastrAdika garI zake che. te temanI tathAprakAranI yogyatA joi te te pramANe anujJA prApI che." zrA rIte ke pramonA uttarathI sAdhunonI zaMkA dUra karI pachI phezIkumAre pAbhyaMtara zatrune jItabA saMbaMdhI, snehapAzane chedavA saMbaMdhI, tRSNArUpI latAne ukheDavA saMbaMdhI, kaSAyarUpI agnine bujhavavA saMbaMdhI, manarUpI azvano nigraha kAvA saMbaMdhI, unmArgano tyAga karI sanmArgamA pravartadhA saMbaMdhI, vigere ghaNA prazno karyA, temanA yathArtha uttara zrIgautamasvAmIe ApyA. tyArapaLI zrIkezIkumAre parivAra sahita zrIgautamasvAmI pAse pAMca mahAtratavALo dharma aMgIkAra karyA, vigere hakIkata bahu bodhadAyaka prApelI che. adhyayana 24 pAna 184.--zaMkAnuM nivAraNa karavAmAM bhASAsamitirUpa vAgayoganI jarura che, tethI A bhadhyayanamAM pAMca samiti bhane traNa guptirUpa ATha pravacanamAtAnaM svarUpa prApyaM che. bhAbhAThamAMja sarva dvAdazAMgarUpa pravacanano samAveza thAya ke tethI te tenI mAtArUpa kahevAya che. nahIM thA AThenuM svarUpa, teno upayoga bhane chekTe te pALavAthI catuM phala sarva hakIkata vistArathI pApI che. adhyayana 25 pAna 166--je brahmacaryanA guNamA dRDha hoya te ja aSTa pravacamamAtAnu pAlana karI zake che, tethI mA yaziya nAmanA ] adhyayanamA jayaghoSa ane vijayaghoSanI kathAdvArA brahmacaryanA guNa batAcyA cha. mA banne brAhmaNo hatA ane bhAiyo hatA, temA jayaghope vairAgya pAmI dIkSA grahaNa karI che. pachI keTaleka kALe potAnA bhAi vijayaghoSane pratibodha karavA mATe te jayaghoSa muni vANAsI nagarImA padhAryA. te vakhate vijayaghope yajJa prAraMbhyo hato, tyA bhizA mATe jayaghoSa muni gayA. temane nahIM oLakhayAthI te vipre bhijA prApI nahIM, +-+ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kahyu ke-" jeno vedane jAganArA hoya, yajJanA arthI hoya, dvija hoya, jyotipa bhane aMgazAstrane jAyAnAra hoya, dharmanA pAragAmI hoya ne jemo posAne sathA bIjAne saMsArasamudrathI tAravAmAM samartha hoya, temane ja nahIM bhikA ApavAmAM Ave che." ne saMbhaTI | jayaghoSa munie teno upakAra karavA mATe kA ke.- vedanA, yannanA. nakSatranA zrene dharmanA mukhane jAgAno nathI, tathA sva-pagno | uddhAra karavAmAM koNa samartha cha ? te paNa tu jANato nathI. jo kahAca ANato ho no kahe." te sAMbhaLI uttara prApavAmAM asamartha evA te prAmago be hAtha joDI vinayathI munine ja teno uttara prApavA vinaMte karI. tyAre munie vistArathI te sarvanA uttara prApyA. temAM brAhmaNa- lakSANa prApatAM prasaMgane lodhe sAdhu, brAhmagA, muni, tApasa, kSatriya, vaizya, zUdra vigerenAM lakSaNo paNa prApyAM he, sarva te sAMbhaLI vijayaghoSe vairAgya pAmI jayaghoSa muni pAse dIkSA lIdhI. anukrame bane mokSa pAmyA. adhyayana 26 pAna 205-brahmacaryanA guNa yatimA a hoya cha bhane yatie avazya sAdhu sAmAcArI pALabAnI cha, tethI mA adhyayanamA sAdhu sAmAcArI batAvI che, te daza prakAranI che-pAvazyakI1, naipedhikI 2, ApacchanA 3, pratipRcchanA 4, chaMdanA 5, icchAkAra 6, mithyAkAra 7, tathAkAra 8, abhyutthAna 9 bhane upasaMpadA 10. yA dazeno artha tathA teno upayoga karavAnAM sthAnoM para batAvyAM che. tyAmpachI zrodhasAmAcArI kahI che. termA prathama porasI bhane pAdonaporasI vigere kALamAna jAgavAno upAya nathA gatrinA kALamAna jAgavAno upAya batAvI rAtri divalanI pATha porasImA kai kA porasIe kayu kayuM kArya kagvu ? ne bAbata ghatAvatA paDileDaNa, svAdhyAya, gocarI vigere kriyAono niyamita kALa basAyo che. pachI vistArathI divasa pAne gatrinuM kRtya batAvatA paDilehaNa, svAdhyAya, AhAra, kAyotsarga zrane pratikramayAno vidhi savistara ko che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yananI adhyayana 219-sAdhunI sAmAcArI prazanagAthIja pAlI zakArA ke tethI mA adhyayanamA te vAta dRDha karavA I mATe garga nAmanA AcAryanuM dRSTAMta prApyu che. temAM te sUri vicAra cha ke-"ma koi puruSa gADImAM vRSabhAdikane joDI pasagAma | avA nIkaLe, tenI gADIne joDelA baLada jo gaLIyA hoya to te puruSa te baLadane mArakaTa karI bevaTa khedane ja pAmeve, e jagate avinIta ziSyone vAraMvAra zikSA prApatA chatAM te kadApi vinIta thatA nathI bhane ulaTA asamAdhina kAraNa thAya che. tethI mAra mA avinIta ziSyone choDI anyatra jai AtmakArya sAdhabuM sAraM hai." ema vicArI garga muni zravinIta ziSyono tyAga karI anyatra jai samAdhipUrvaka saMyamamArgamAM vicaravA lAgyA. ahI gaLIyA baLada viSenu dRSTAMta ghaNuM vistArathI zvApyu ce ane pachI avinIta ziSya upara teno sapanaya paNa e a pramANe utAryo che. adhyayana 28 pAna 223-zaThatAno tyAga karavAthI mokSa sulabha thAya de, ema jaNAyavA mATe bhA 'mokSamArga gati' nAmarnu adhyayana kA che. temA mozamArganAM jJAna, darzana, cAritra bhane tapa e cAra kArayo kayAM che. temAM payA mati, zruta, avadhi, manaHparyava ane kevala e pAMca prakAre jJAna kA che, jJAnano viSaya dravya, guNa ane paryAya tathA te dravyAdikanAM lakSaNo, ane tenA bheda prabheda vigere ApyA le. e ja rIte darzananI vyAkhyAmAM jIva, ajIva, baMdha, puNya, pApa vigere naba tattvonuM zraddhAnarUpa svarUpa, nisargaruci, upadezaruci vigere samaphitanA daza bhedo, te dazenI vistArapUrvaka vyAkhyA, paramArthasaMstava bigere samakitanAM liMga, samakitanuM mAhAtmya, niHzaMkisAdika samakitanA pATha AcAra, e vigaire viSayo vayAcyA che. cAritranI vyAkhyAmA sAmAyika vigere cAritranA pAMca prakAra, tenuM svarUpa ane teno artha vigaire batAvyu che. tathA tapanI vyAkhyAmA cha prakArano bAhya zrane cha prakArano bhAbhyaMtara ema bAra prakArano Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te varacyA salAI, bilyAca mAna pAvadhi vastagna sapa vatAbyo he. adhyayana 26 pArnu 232-vItarAga thayA vinA mozaMbhArganI prApti thai zakatI nathI, tethI samyaktvaparAkrama nAmarnu aa adhyayana prApyuhe. temAM saMvega, nirveda, dharmazraddhA vigaire totera (73) dvAro kayAM che. te darekano zabdArtha, vistarArtha bhane phaLa bigere vistArathI Apeja re. tenAM nAma mAtra lakhavAthI paNa ahIM vadhAre vistAra yaha jAya tema che tethI bAMdhanArane nyAthI javAMcavAnI bhalAmaNa karavI yogya lAge he. temAM bIjI paNa dhagI bAbato vargAcI he. adhyayana 30 pArnu 263-tapa vinA vItarAga eTale karmarahita thavAtuM nI tethI A adhyayana tapomArgagati nAme cyApyu che. temA karma khapAvavA mATe bhAvarahita tha joie, jema koi taLAvamAthI pANI kADhI nAMkha hoya to prathama temA jaLa bhAvavAnAM dvAro baMdha kAyAM joiya, ane tyArapachI aMdara rahelA jalane zoSaNA karavAno upAya karavI joie, tema jIvarUpI taLAvamA jaLanI jema bharelA koM svapAvavA mATe prathama mahApratAdikabaDe hiMsAdika dvAro kaMdhavA bhane pachI tapabaDe aMdagnAM karmonU zoSaNa karI zakAya he. prA pramANe adhyayanano prAraMbha karI padI anazanAvika cha prakArano bAhya tapa prApyo che tathA tenA pratibhedo paNa savistara prApyA che, ane tyArapachI prAyazcittAdika cha prakArano thAbhyaMtara tapa prApyo che. kevaTa taparnu phaLa yatAbyu che. adhyayana 31 pAtuM 27-cAritra vinA tapa saphaLa thato nathI, tethI AcaraNavidhi nAmanA adhyayanamA saMyamamA pravRtti ane asaMyamathI nivRtti karavA upadeza prApyo he. te prasaMga traNa daMDa, traNa gAstra ane traNa zalyano tyAga; divya, tiyeca ane manuSye karelA upasargonuM sahana, cAra vikathA, cAra kaSAya, cAra saMjJA ane be dunino tyAgaH pAMca mahAvrata, pAMca iMdriyonA viSaya, kAyikyAdika pAMca Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA, cha lezyA, pRdhivyAdika cha kAya bhane prAhAra karavAnA kAraNane viSe yAtanA, saMsRSTAdika sAsa prakAgnA piDAyamaha ne sAta bhaya, ATha mada, nava brahmacaryagupti, daza prakArano sAdhudharma, zrAvakanI agyAra pratimA, mithunI bAra pratimA, tera prakAranI kriyA, cauda prakAranA jIva, padara prakAranA paramAdhArmika, sUtrakRtAMganA soLa adhyayana, sattara prakAre saMyama, adAra prakArarnu brahmacarya, progagrIza jJAtAdhyayana, asamAdhinA vIza sthAno, ekavoza prakAranI zabaLAMkrayA. bAvIza parIpaha, vevIza adhyayanavAlu suyagaDAMga, covIza devo, pacIza bhAvanA, dazAkalpavyavahAranA chabbIza uddezA, sAdhunA sattAvIza gugA, yAcArAMganA aThThAvIza adhyayana, pApazrutanA ogayAtrIza prasaMgo, mohanA trIza myAnako, siddhanA ekatrIza atizayo, batrIza yogano saMgraha tathA tetroza AzAtanA, zrATalA vipayo jIdhA che. temAM upAdeyarnu grahayA bhane heyano tyAga kagvA upadeza Apyo che, tathA te pramANe vartanAra monsane pAme cha ema tenuM phaLa paNa batAvyu che. __ adhyayana 32 pArnu 287--pramAdano tyAga karavAthI ja cAritra pALI zakAya he. tethI mA pramAdasthAna nAmarnu madhyayana prApyu che. temAM avirati, kaSAya vigere pramAdanA sthAno tajavA lAyaka cha, jJAna, darzana bhane cAritra prAdaravA lAyaka che. teno upAya sadgurvAdikanI sevA, pAsatyAdikano tyAga, svAdhyAya bhane dhRti vigaire che. zrAvo upAya prApta kAvA mATe epaNIya AhAra, tattvajJa ziSya ane rUyAdika rahita upAzraya sevavAnI jarUra che. jJAnAdikalo pratibaMdha karanAra zrane duHkhanA heturUpa mohAdikanI utpatti ane teno jaya zI gaite dhAya 'e vigaireno vistArathI upadeza prApyo che. rAga, dveSa bhane mohano nAza karavAnA upAya batAvatAM dugdhAdika vikRtinA tyAgapUrvaka malpAhAra karavAno upadeza prApyo che. strIsaMgathI dhatA doSa bhane te varjavAthI thatA gaNa dekhADyA che, iMdriyonA viSayono tyAga batAthavA mATe pAMce viSayornu pRthak pRthak svarUpa ane tethI thatA doSo vistArathI pApyA che. A viSayanA upadezamA gaga, dveSa, moha bhane kaSAyana svarUpa Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhane tethI thatA doSo batAyA che. chevaTa A sarva pramAdanAM sthAnothI rahita thayelo jIva mozane pAme che. ema phahI adhyayananI samApti karI che. ___adhyayana 33 pArnu 310-pramAda sevabAthI karmabaMdha thAya che, tethI A karmaprakRti nAmanA adhyayanamA karmarnu svarUpa batAvyu che. temA prathama jJAnAvaraNIyAdika pATha karma ane te darekanI uttaraprakRti prabheda sahita kahI che, pachI karmanA pradezAgra, kSetra, kALa ane bhAva vistAgthI varNavyA che. adhyayana 34 pArnu 316 -karmanI sthiti lezyAne prAdhIna hovAthI A adhyayanamA lezyA svarUpa kA che. temAM prathama lezyAnAM nAma kahI pachI anukrame tenA varga, rasa, gaMdha, sparza, pariNAma, lakSaNa, sthAna, sthiti, gati bhane prAyuSya batAvyAM che. temAM cAre gatinA movAna zrAzrI lezyAnI sthiti vistArathA kahI cha.. adhyayana 35 pArnu 328-zubha lezyA guNavAnaM sAdhune ahoI zake le nethI zrA anagAramArgagati nAmanA adhyayanamA sAdhunA guNo batAbyA che. temAM prathama paMca mahAvato pALavAnaM kAya che. panI kAmagagane jAgRta karanAra manohara upAzrayamA rahevAno niSedha karyo che, ane smazAna tathA zUnyagRha vA sthAnamA rahebAnaM kAM che. ghara karAvavA vigere kAryamAM trasa ane sthAvara jIvonI hiMsA hobAthI bilakula pravRtti karavI nahIM. jIvahiMsAnA kAraNathI ja pacana-pAcana kriyAmAM, agni saLagAvavAmAM Ane kraya-vikraya karavAmAM nahIM pradartI zuddha bhikAcaryAthI ja nirvAha karavo, gAsvanI vAMchAno tyAga karI zukladhyAnamaH ja rahe, vigere upadeza cApyo che. adhyayana 36 pArnu 333-sAdhuguNa sevabAmA jIvAjInu svarUpa jANavu zrAvazyaka de, tethI yA jIvAjIvavibhakti nAmanA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 adhyayanamAM jIva ane ajIva evA ye vibhAga batAvatAM prathama loka bhane aloka nAmanA be vibhAga batAvyA che. paddhI ajIvanI dravya kSetra, kAla ane bhAvathI prarUpaNA karI che. temAM dravyathI ajIvanI prasapaNA karatAM rUpI ajIva dravyanA cAra prakAra ane arUpI ajIba dravyanA daza prakAra savistara batAvyA che. tathA bhAvadhI prarUpaNA karatAM skaMdha ane paramANunA varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAna e pAMca prakAranA pariNAma prabheda sahita kayA che. tyArapachI jIvanI prarUpaNA karI che. temAM prathama saMsArI ane siddha ema jIvanA prakAra kahI pachI siddhanA paMdara meda, temanI avagAhanA, kSetra, temane rahevArnu sthAna, siddhazilAnuM svarUpa, siddhonI avagAhanA vigere vatAbyuM che. patI saMsArI jIvarnusvarUpa kahetAM temanA vasa bhane sthAvara ema be meda batAvyA ke. palI sUkSma ane bAdara, temaja paryApta ane aparyApta pRthvIkAya, apakAya bhane vanaspatikAya etraNa bheda sthAvaranA batAvI temanA paNa bheda prabheda vigere basAnyA che. temAM te darekanI dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI prarUpaNA karI che. tyArapachI tejaskAya, vAyukAya (gatitrasa) bhane udAra paTale sthULa ema RNa prakAranA usa batAvyA che. teuvAunA paNa sUcama bAdara, paryApta bhane aparyApta bher3o batAdhI temanA paNa bher3a, prabheda batAvatAM dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI prarUpayA karI che. te prasaMge temanuM darekarnu prAyuSya, | kAyasthiti, aMtara ane varNAdika pRthaka pRthaka svarUpa batAvyuM che. pachI dvIMdriya vigere udAra trasakAya sUkSma nahIM hovAthI temanA paryApta bhane aparyApta e beja bheda batAcyA che. temAM hIMdriya, trIMdriya ane caturiMdriyana bhAyuSya, sthiti, aMtara vigere batAnyu che. paMcedriyanI prarUpaNAmAM nArakI tiryaMca manuSya bhane deva e cArenA bheda, prameda, AyuSya, kAyasthiti bhane varyAdika pRthak pRthak SatAbyu che. yA sarva jIvAjIvarnu svarUpa batAvI upadeza Ayo cheke-yA svarUpa jANIne munie saMyamane viSe rati karabI, ane ghaNA varSI sudhI cAritra paryAyarnu pAlana karI ThevaTa saMlekhanA karavI." ityAdika upadeza bhApI prasaMgane lIdhe saMlekhanAno vidhi basAvyo che, tyArapachI kaMdAdika pAMca azubha Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanAno tyAga karavA kahuM che, chekTa yA chatrIza adhyayananI prarUpayA karI zrIvardhamAna svAmI mokSe gayA ema kahI thA maMthanI samApti karI che. zrA sUtramA cAritradharma saMbaMdhI ghaNAM tattvo basAlyAMke, paNa dezavirati dharma batAvyo nathI. tethI pA sUtra cAritravAna munine ja bhaNvA gaNavA yogya che. pA sUtrano samAveza kathAnuyogamA hovAthI rasika kathAo sahita dharmopadeza prApyo che. TIkAkAra mahAgaje paNa prasaMgopAta rasika kathAo sahelI bhASAmAM nApIche, tethI bAMcanAra tathA sAMbhaLanArane AnaMda sAye dhanuM jJAna Ape evaM A sUtra che. A sUcanA zrame ve vibhAga karyA che. pahelAmA 15 ghane bIjAmA 21 adhyayana prApelA che. bIjo vibhAga pahelA karatAM moTo thayo che. AvaTe yA sUtranAM chatrIza adhyayano upara chatrIza sajjhAyo che. te payA pApIche. te dareke kaMThe karavA jevI he tyArapachI madada karanAranAM nAma amara rAkhI yA vibhAga saMpUrNa kayoM ke prAzA ke uttama jIvo pArnu paThana pAThanAdika karI pA sUtra chapAvadhAno amAro prayAsa maphaLa karaze ane bhAvA jJAnoddhArA kAryamA vyaya karIne caMcala lakSmIceM phaLa grahaNa karaze. ____ bane vibhAganA mupho sudhAravAmAM yathAzakti prayAsa koM he chatAM dRSTidopa ke matimAMdhAdikanA kAraNthI kAMi svananA jovAmAM Ane, te ziSTajanoe sudhArIne bAMcavA bhane amane lakhI jaggAvavA namra vijJapti che. iti zam. saMvata 1981 dIpotsavI. zrI jaina dharma prasAraka sabhA. zrI mahAvIra nirvANa kalyAyAka. bhAvanagara. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane vibhAgamA AvelI kathAonI anukramANikA. ka . adhyayana 1 tuM. 10 zIta parISaha upara bhadrabAhasvAmInA ziSyonI kathA .... 1 avinIta kUlayAlaka muninI kathA. 11 uSNa parIpaha upara arahanaka muninI kathA. .... 2 caMDarudrAcAryanI kamA. .... 12 daMzamazaka parISaha upara zramaNabhadra muninI kathA. .... 3 krodhane niSphaLa karavA upara kulaputranI kathA. 13 acela parivaha upara somadeva RSinI kathA. 4 priyApriya upara rAgadveSa na karavA viSetraNa mAMtrikonI kathA 14 arati parISaha upara purohitaputra ane rAjaputranI kathA 15 vI parISaha upara zrIsthULabhadranI kathA .... 5 Atmadamana upara be coranAyakanI kathA. 16 caryA parISaha upara saMgamAcAryanI kathA .... 6 Atmadamana upara secanaka hAthInI kathA. 17 naiSedhikI parISaha upara kurudatta sAdhunI kathA. 7 guruno upadhAta karanAra kuzipyanI kathA. 18 zayyA parISaha upara somadatta ane somadeva muninI kathA.... adhyayana 2 ju. 19 krodha upara kSapaka sAdhunI kathA 8 kSudhA parIpaha upara pitA putra sAdhunI kathA. 20 Akroza parISaha upara arjunamALI muninI kathA. 6 tRSA parIpaha upara dhanazarmA sAdhunI kathA. .... 26 / 21 vadha parISaha upara skaMdakAcAryanA ziSyonI kathA. .... Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 yAMcA parISaha upara baLabhadra muninI kathA. ___ .... 5. 35 manuSyabhabanI durlabhatA upara cothu dhUta dRSTAMta. .... 74 23 alAbha parISaha upara daMDhaNakumAra muninI kathA. .... 52 36 ,, pAMcamuM ratna dRSTAMta ... .... 24 roga parISaha upara kALavaizikanI kathA..... 37 , chaTuM svapna dRSTAMta....... .... 25 tRNasparza parISaha upara bhadrarSinI kathA. ..... sAtamu cakra ( rAdhAveSa) dRSTAMta. 26 maLa parISaha upara sunaMda zrAvakanI kathA.... 36 , AThamu carmadRSTAMta..... ... 27 satkAra parISaha upara sAdhu tathA zrAvakanI kathA. , navamuM yuga (dhotarAnuM ) dRSTAMta.... 28 prajJA parISaha upara sAgarAcAryanI kathA.... .... 58 , dazamuM paramANu dRSTAMta. 29 ajJAna pariSaha upara AbhIra sAdhunI kathA. zraddhAnI durlabhatA upara pahelA ninhava jamAlinI kathA. 30 jJAna parISaha upara sthULabhadranI kathA. .... bImA ninhava tiSyaguptanI kathA... 31 darzana parISaha upara Arya ASADha surinI kathA. .... 63 ., trIjA ninhava avyaktavAdInI kathA. adhyayana 3 ju. cothA ninhava azvamitranI kathA. 32 manuSya bhavanI durlabhatA upara pahelu colchaka dRSTAMta...... 66 pAMcamA ninhava gaMgadevanI kathA.... 33 , bIjuM pAzaka dRSTAMta.... .... ... , chaThA ninhava rohaguptanI kavA. ... trIju ghAnya dRSTAMta.... ra sAtamA nindana goSThAmAhilanI kathA. .. bhAga Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ahAnI durlabhatA upara AThamA ninhava digaMbara 60 pramAda ane apramAda upara vaNikanI ce svIonI kathA.122 zivabhUtinI kathA. adhyayana 5muM. adhyayana 4 thu. 61 arthadaMDa ane anarthadaMDa upara pazupALanI kathA 50 jarAvasthA pAmelAne kAipaNa zaraNa nathI te upara aTTana- 62 duHzILIyA upara damakanI kathA .... malanI kathA .... .... .... ....104 / adhyayana 6 I. 51 dravyamA lobha upara coranI kathA .... ...106 63 vidyA rahita dramaka puruSanI kathA .... 12 pApakarmanI prazaMsA upara coranI kathA .... ....107 adhyayana 7muM. 13 baMdhumohanA tyAga upara AbhIrIbaMcaka zreSThInI kathA....108 64 ceTArnu dRSTAMta .... ... 54 dhana A bhavamA rakSaNakartA nathI te upara purohitaputranI kathA109 55 naSTadIpaka dhAtuvAdInI kathA .... ....110 65 kAgiNI tathA Amranu dRSTAMta / 56 dravyathI jAgatA upara agaDadatta rAjaputranI kathA ....11. 66 traNa vaNikaputranI kathA .... 57 lAbha thAya tyAMsudhI deha dhAraNa karavA upara maMDika adhyayana muM. coranI kathA .... .... .... ...1867 kapilamuninI kayA ...11867 kApalamAnanA kayA 58 zikSita ane azikSita evA be azvonI kathA ....120 adhyayana hai muM. 59 zIdhapaNe viveka pAmI na zakAya te upara brAhmaNInI kathA. 121 / 68 pratyekabuddha karakaMDunI kathA ..... .... Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 bIjA pratyekabuddha hisukharAmAnI kathA ..... bIjo vibhAga-adhyayana 18. | 70 trImA pratyekabuddha namirAjAnI kathA .... ....168 | 77 saMyatamuni ane kSatriyamuninI kathAmAM aMtargata bharata 71 coyA pratyekabuddha nagatirAbhAnI kathA .... 190 / cakrInI kathA .... .... adhyayana 1. saM. 7E sagara cakravartInI kathA .... 72 gautamasvAmInI kayA .... .... ....168 | 76 maghavA cakravartInI kathA adhyayana 12 suM. 80 sanatkumAra cakrInI kathA .... Hal 3 harikeza guNinI kA. .... *81 zrI zAMtinAthanI kathA ..... 82 zrI kuMthunAthanI kathA ___ adhyayana 13 zrRM. 83 zrI aranAthanI kathA 74 citra saMbhUta muninI kathA .... ....243 84 mahApadama cakrInI kathA .... || 75 alaMkArone bhArarUpa kahevA mATe zreSThIputranI vahunuM 85 hariSeNa cakInI kathA dRSTAMta 86 jayacakInI kathA adhyayana 14. 87 dazArNabhadra rAjAnI kathA .... 76 hapukAra rAmA vigare cha jIvanI kathA .... 88 udAyana rAmAnI kathA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 kAzIrAjanI kathA 90 vijayarAjAnI kathA 61 mahAbaLa rAjAnI kathA 2 mRgAputranI kathA. 93 anAtha muninI kathA. adhyayana 16 muM. .... .... 94 samudrapALanI kathA. adhyayana 20 muM. 144 adhyayana 21 muM. 95 zrI neminAthanI kathA. *** adhyayana 22 muM pend riel .... 4044 1941 134 .... to 60 61 64 ...113 ....126 .... 133 ! adhyayana 23 muM. 96 zrI pArzvanAthanI kathA. .... 67 zrI kezikumAra kane gotamasvAmInA bhottara adhyayana 25 muM. 98 jayaghoSa tathA vijayaghoSanI kathA. adhyayana 27 muM. 69 varga AcAryanI kathA. 1 .... www .... 119 . 172 www. 100 166 .....219 adhyayana 11-15-16-17-24-26-26-26-30-31-32-33 34-35-36 ba paMdara adhyayanamAM kRpA bhAga bilkuka nabhI. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15) bhAi rAmabhAi bhIkhAbhAi10) bhAi somacaMda amRtalAla amadAbAda. 10) zA. jecaMda chagana bhAvanagara. 5) zA. monajI kALIdAsa bhAvanagara. 5) sukhalAla kALIdAsa lIMbaDI. 5) cANasamAnA eka zrAvakanA. bhAvanagara. 106) bAi dIvALI tathA motIbAI tathA hemabAi-borA haThIsaMga jhaveracaMdanI vidhavA. 62) bAi saMtopha - narottamadAsa bhANajInI dharmapatnI. 15 ) bAi caMdana - dAmAbhAi tribhovanadAsanI dharmapatnI. 51) bAi caMdana - kApaDIyA motIcaMda giradharanI dharmapatnI. 50) bAi premakora hathyu potAnA putra lIlAdhara brajalAlnA smaraNArthe. - 50) bAi samaratha - haragoviMda DAhyAbhAhanI dharmapatnI. 51) sAdhvI uttamazrInA upadezadhI zAha khAte. 40 ) zrAvikA samudAyanA navA upAzrayanA jJAnapaMcamInA AvyA te. 40) bena samuhakamacaMda ukAnI putrI. 30) bAi cakku - dAmodara nemacaMdanI dharmapatnI. 25) bAi kuMvara - amaracaMda jasarAjanI vidhavA. 25) bAi saMtoka tathA sAMkaLI - motIbhAi jUThAnI dharmapatnI. 25) bAda aMbA - ratananI vIrajInI vidhavA. 25) bAi jaDAva - amRtalAla puruSottamanI viSavA. 25) bAi mANeka - ANaMdajI puruSottamanI vidhavA. 25) vena caMdana-dazeTha rAyacaMda hIrAcaMdanI putrI. 25) bAi mogho jeThAlAla trikamanInI vidhavA. 25) dAnazALAnI zrAvikAnA jJAnastrAtAnA. 25) bA~i sAMkaLI - jhavera pItAMbaranI vidhavA. 25) bAi samaratha. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrA graMtha chapAvavAmAM sahAyakonAM nAma. H435) bhAvanagaranI zrAvikA samudAyamA akSayanidhi sapa, svarga- | 101) tapasvI pramodavijayajInA upadezayI zA. narottamadAsa svastika tapa ane jinatapanA. mANajI. bhAvanagara. 400) pUjya guruNInI zrI tamIjI tathA usamInAnA upade- 01) tapasvIpramodavijayajInA upadezathI haricaMdabhAra mIThA., zabhI kIkAbhAi premacaMdabhAie ApyA te. surata. 101) tapasvI pramodavijayajInA upadezathI usamazI mANekacaMda., 300) pUjya guruNIjI zrI zivazrIjI tathA tilakanIjInA upa- | 100) zA. harilAla jUThAbhAi. bhrAMgadhrA. dezathI bena kamu-cunIbhAi DAhyAbhAinI putrIe AdhyA 50) tapasvI pramodavijaya jInA upa. maNilAla hemacaMda-bhAvanagara. te. surata. 50) bhAi paramANaMda kuMvarajIbhAi potAnI mAtuzrI baai| 200) pUjya guruNIbhI zrI zivazrIjI tathA tilaphazrInInA upa- rUpALInA smaraNArthe. bhAvanagara. dezathI jJAna khAtAnA. 51) tapasvI pramodavijayajInA upabhogIlAla lallubhAi paTaNI, 151) tapasvI pramodavijayajInA upadezathI mULajI haMsarAmanI | 50) zA. amRtalAla mokamacaMda amadAvAda. [bhAvanagara. kaMpanI khAte. bhAvanagara. 25) paTaNI cunIlAla ujamazI bhAvanagara. 151) zeTha nAgaradAsa puruSottama. rANapura. ) zeTha choTAlAla ANaMdanI bhAvanagara. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25) bAi purI-vorA khoDIdAsa raNachor3anI vidhavA. 25) bAi moMdhI-hIrAlAla amRtalAlanI dharmapatnI 25) vAi sUrana lallubhAi ANaMdajInI vidhavA, 25) bAi dIvALI-mANekacaMda jecaMdanI dharmapatnI. 25) bAi maNi-vardhamAna manajInI dharmapatnI. 21) bAi hema-jhavera bhAinaMdanI vighavA. 21) bAi maNi-puruSottamanI dIkarI. 20) bAi veNI-premacaMda trIbhovanadAsanI vidhayA. 20) bAi rAma-haThIsaMga oghavajInI vidhavA. 20) bAi sUraja-nemacaMda giradharanI dharmapatnI. 20) bAi gulAba-haragoviMda velacaMdanI vidhavA. 15) bAi harava-giradhara goviMdamInI vidhavA. 15) bAi potI-somacaMda odhavabhInI vidhavA. 15) bAi ujama-gIgAbhAi bhANAbhAinI vidhavA. 15) bAi caMcaLa-bAbu mamanabhAinI dharmapatnI. 15) bAi moghI-jamanAdAsa premajInI dIkarI. 15) bAi pAtaLI-zeTha narazI mULajInI dharmapatnI. 15) bAi kastura-phatehacaMda jhaverabhAinI dharmapatnI. 15) bAi jaDI-lallu trikamanI vidhavA. 15) bAi raMbhA-jUThAbhAi sAMkaLacaMdanI putrI. 14) bAha dhoLI-vakIla parabhudAsa motIcaMdanI vidhavA. 12) bAi devakura-mANe kacaMda goradhananI dharmapatnI. 11) bAi jaDI-tribhuvana harakhacaMdanI dharmapatnI. 10) vAi hema-lakSmIcaMda dayALanI vidhavA. 10) bAi maNi-nAnacaMda iricaMdanI dharmapatnI. 10) bAi saMtoka-mULabhI haMsarAjanI dharmapatnI. 10) bhAi bhUpatabhAi-premacaMda tribhovanadAsanA putra. 10) bena guNI-tribhovanadAsa bhANanInI putrI. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10) bAi kaDavI - cunIlAla monajInI viSayA: 10) bAi harI - jamanAdAsa DuMgarazInI viSayA 10) bAha, ajavALI - vajapALa karazananI putrI. 10) bAi hema - hIrAlAla lakSmIcaMdanI dharmapatnI. 10) bAhra nAthI - borA goradhana harakhacaMdanI dharmapatnI. 10) bAda harakora - mULacaMda zAmajInI mAtA. 10) bAi maMchA - jhaveracaMda jUThAbhAinI dharmapatnI. 10) bAi maNi - nAnacaMda khoDIdAsanI dharmapatnI. 10) bAi ajavALI - amRtalAla bhIkhAbhAinI viSayAM. 10) bAi ratana - bhIkhA kuMvarajInI viSavA. 10) bAi sAMkaLI - prabhudAsa trikamanI vidhavA. 10) bAi harakora - jalAla paramAnaMdanI viSayA (10) bAi anopa - uttamacaMda giradharanI vidhavA. 10 // bAi motI - talakacaMda gIgAmAinI dharmapatnI. 10) bAi kIlI - gopALajI gIgAmAinI dharmapatnI. 10) bhAi kastura-amaracaMda harajIvananI dharmapatnI. 10) bAi raMbhA 10) bAi mAku jhaveracaMda maganalAlanI dharmapatnI. 10) bAha dIvALI - khubacaMda DAhyAnI dharmapatnI. 10) bAi navala - mULacaMda kALAnI vidhavA. 10) bAi sAMkaLI tathA maNi. 5) bAi jharamara - paTaNI cunilAla ujamazInI vidhavA. 1 / bAi harakora - mAnacaMda velacaMdanI vidhavA. 5) bAi hema - giradhara hIrAcaMdanI viSaMSA. 5 // bAi jaDI--nyAlacaMda lakSmIcaMdanI dharmapatnI. 5) bena jayA-premacaMda tribhuvanadAsanI putrI. 5) bena ramA - premacaMda trIbhuvanadAsanI putrI. 5) bAi amRta - amaracaMda rAmacaMdanI dharmapatnI. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5) bAi mAMku-rAmacaMda puruSottamanI vinA 1) bAi ajavALI--DAbAlAla haricaMdanI dharmapatnI. 5 / bAi otama-haThIsaMga ANaMdajInI putrI5) bAi naMdu-saMghavI dAmodara nemacaMdanI dharmapatnI. 5) bAi harakora-bhagavAna karazananI vidhavA. 5) dAi vIvALI-bhIloTA bakora zAmajInI viSayA. 5) bAi haraphora-maganalAla haMsarAjanI dharmapatnI. 5) bAi caMcaLa-jIvarAja phatecadanI viSayA. 5) bAi caMdana--jasarAja velacaMdanI dharmapatnI. 5) bAi maNi-velacaMda dhanajInI dharmapatnI. 5) bAi maNi-zeTha kastura dIpacaMdanI putrI. 5) bAi harakora-mUlacaMda karazananI dharmapatnI. 5) bAi samaratha-harajIvana karazananI dharmapatnI. 5) bAi gomatI-vIracaMda hemacaMdanI viSavA. 4) bAra nAdi-gopALajI DAhyAnI viSayA. 5) bAi ratana-nAnacaMda kuMvarajInI dharmapatnI. 5) bAi unama-prabhubhAi rAmacaMdanI dharmapatnI. 5) bAi pArvatI-maganalAla becaranI viSavA. 5) vAi kaMku-mAnacaMda motIcaMdanI vidhavA. 5) bAi purI-maganalAla kuMvarajInI vidhavA. 5) bAi hema-vhorA dAmodara tArAcaMdanI dharmapatnI. 5) bAi caMdana-goradhana tribhuvananI dharmapatnI. 5) bAi sAkaLI-jagajIvana motIcaMdanI dharmapalI. 5) bAi caMcaLa-viThThaladAsa jIvarAjanI dharmapatnI. 5) bAi punI-kezavalAla lallunI dharmapatnI. 5) bAi kastura-prabhudAsa dIpacaMdanI dharmapatnI. 5) bAi motI-ANaMdamI lazkaranI viSavA. 5) bAisaMtoka-lacaMda dalIcaMdanI vidhavA. FORa Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 5) bAi dIvALI-kapAzI kIlAbhAi gAMDAbhAinI vidhavA. 5) bAi modhI-nAmacaMda amaracaMdanI vidhavA. 5| bAi dIvALI-motImAi gagalanI vidhavA. 5, kaI anopa-bhagavAna karamavadanI dharmapatno. 5) cAi aMbA-manora mAdhAnI vidhavA. 1) bAi raLIyAta-durlabha mULacaMdanI dharmapatnI. 5) bAi saMtoka-narottama zAmajInI dharmapatnI. 5) bAi acarata-maganalAla chaganalAlanI vidhavA. 5) bAi kastura-kAnajI motInI dharmapatnI. 5) bAi raMbhA bhagavAna gopALajInI dharmapatnI. 5) bAi zazI-puruSottama jagajIvananI dharmapatnI. 5) bAi moMghI nathu khuzAlanI viSayA. 5) bAi gomatI-harakhacaMda vAlajInI vighavA. 1) bAi kamaLA-devacaMda bhAicaMdanI dharmapatnI 5) bAi hema-jagajIvana zavacaMdanI vidhavA. 5) bAi mAku-magana kALIdAsanI dharmapatnI. 5) bAi rupALI-juThAbhAi tribhuvananI dharmapatnI. 1) bAi lakhamI-gAMdhI zaMbhu gokaLanI vidhavA. 5) bAi rUkhI-khubacaMda vIracaMdanI dharmapatnI. 5) bAi Tabala-bhAicaMdabhAi dAmodaranI vidhavA. 5) bAi saMtoka-manasukha kacarAbhAinI vidhavA. 1 / bAi saMtoka-mANekacaMda khuzAlanI vidhavA. 5 / bAi aDhI-choTAlAla hAunI vidhavA. 5) bAi saMtoka-odhavajI temapALanI dharmapatnI. 21 bAi vAlI-phulacaMda mIThAnI dharmapatnI. 5) bAi lerI-gopALajI jUThAbhAinI vidhavA. 5 / bAi jhamaka-puruSottama mANekacaMdanI vidhavA. 5) bAi harakha-chaganabhAha devacaMdanI vidhavA. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5) bAi dIyALI-bhAicaMda jasarAjanI vidhayA. 5) bAi jaDI-tribhovana haThIsaMganI vidhayA. 2 bAi pIsI-hAnIvana vadanI viSayA. 5) bAi kaMku-vorA mAnacaMda karazananI vidhavA, 5) bAi ajavALI-magana suMdarajInI vidhavA. 5) bAi harakora-borA cunIlAla sAMkaLacaMdanI dharmapannI. 5) bAi saMtoka-mohana tArAcaMdanI vidhavA. 5) bAda gomatI-yobhaNa bhANanInI vidhavA. 5) bena jayA-cunIlAla jUThAbhAinI putrI. .. 5) nAi caMcaLa-phulacaMda vakhatacaMdanI dharmapatnI. 5) bAi harakora-mULacaMda caturbhunanI dharmapatnI. 5) yAi jasI. 5) bAi otama-premacaMda gAMDAnI dharmapatnI. goghA. 151) sAdhvI kaMcanazrInInA upadezathI bAi rAmabA-karamacaMda vIracaMdanI vidhavA. 50) bAi caMdana-choTAmAi jIvanabhAinaH putrI. 25) bAi ajavALI kezavalAla ratanajInI vidhavA. 25) bAi pArvatI-kuMvarajI nathunI dharmapatnI. 25) vAi unama-jIvana jecaMdanI vidhavA. 10) bAda saMtoka-narottama hakunI dharmapatnI. 10) bAi maNi-vITThala motInI vidhavA. 10) bAi unama-phulacaMda kIkAnI vidhavA. 1) bAi harakora-nAnacaMda gAMDAnA dIkarAnI baha. 5) ghAi pArvatI-dharmacaMda maganalAlanI dharmapatnI, 5) bAi maNi--dharmacaMda maganalAlanI dharmapatnI. 5) bAi vIjI-bIla dharmacaMdanI dharmapatnI. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5) yAi bhIvI-paramAnaMda lAlacaMdanI vidhavA. / 30) mAha pa da kAlApAnI dharmapatnI. 5) bhAi otama-zAmanI mULacaMdanI vidhavA. 25) bAi caMcaLa-cunIlAla dIpacaMdanI vidhavA. 3) bAi naMdu-sonI horAcaMda chagananI vidhavAM, 21) bAi menA-maNilAla sAMkaLacaMdanI vidhavA. 5) bAi dIvALI-jIvarAja kIkAnI viSavA. 25) bAi caMdana-sAMkaLA vakhatacaMdanI putrI. cAi aMbA-ukA puruSottamanI dharmapatnI-koLIyAka. 25) bAi samaratha-manasukharAma nAnacaMdanI dharmapatnI. 1) bAi saMtoka-gulAbacaMda bhAicaMdanI dharmapatnI-sahasalIyuM. 21) bAi motI-mohanabhAi manasukharAmanI dharmapatnI. 5) bAi kaDavI-jIvana goradhananI dharmapatnI. 25) bAi icchA-AtmArAma nAthAbhAinI vidhavA caMpAzrInA u. 5) bAi maNi-vIracaMdabhAinI putrI. 25) bAi harakora-vADIlAlanI vidhavA. amadAvAda. 20) bena gaMgA-bhogIlAla mohanalAlanI vidhavA. 51) sAdhvI caMpAzrInA upadezathI jJAnakhAtAnA. 18) bAI AdhAra-motIlAla kALIdAsanI mAtAjI. | 50) bAi jAmada-zeTha camanalAla bhagabhAinI vidhavA caMpAzrInAu0 15) bAi harakora-bADIlAla mohakamacaMdanI dharmapatnI. 35) bAi somI dolata nagInadAsanI dharmapatnI ANaMdazrInA u01 ) bAi jAsuda-cunIlAla gokaLanI dharmapatnI. 35) sAthvIjI maNizrInA upadezathI jJAnakhAtAnA. ) bAi caMpA-premacaMda kevaLabhAinI dharmapatnI. 30) vAi puMjI-phudI. moha phama lallunI vidhavA. 10) bAi sAMkaLI-amRtalAla dharmacaMdanI vidhavA. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10) bAi putaLI-bAlAbhAi jecaMdanI vidhavA. 10) bAi ratana-magana ghelAnI dharmapatnI. 10) bAi maNi-magana ghelAnI dharmapatnI. 1.) bAi caMpA-muracaMda dolatanI putrI. 10) bAi nyAlakora-bADIlAla nagInadAsanI dharmapAnI10) bAi subhI-amRtalAla mohakamacaMdanI dharmapatnI. 10) bAi mIvI-bADIlAla kALIdAsanI vidhavA. 10) bAi jAbhuda-sArAbhAi haThIsaMganI dharmapatnI. 10) bAi rUkhI-choTAlAla cunIlAlanI dharmapatnI. 5) bAi caMdana-nemacaMda nagInanI mAtA. 5) bAi maNi-jecaMdabhAi manasukhanI dharmapatnI. 5) bAi caMdrA-ratIlAla trikamanI vidhavA. 5) bAi nAsuda-sakaLacaMda magubhAinI viSavA. 5) bAi ghelI-cunIlAla amIcaMdanI vidhanA.. 5) bAi caMcaLa-mohanalAla harilAlanI vidhavA. 1) pAr3a aMbA-tanamana kALIdAsamI dharmapatnI. 1) bAi mAkora-tanamana kALIdAsanI dharmapatnI. 5) bAi zazI-mohana tanamanabhAinI dharmapatnI. 5) bAi jasI-nemacaMda tanamanabhAinI dharmapatnI. 5) bAi caMpA-bhogIlAla tanamanabhAinI dharmapatnI. 1) bAi suraja-trikamamAi nAgaradAsanI mAtA. 5) bAi harakora-camanabhAi lallunI mAtA. 5) bAi maNi-DAhyAbhAi dolatanI viSavA. 5) vAi caMdana- choTAlAla cakubhAinI vidhavA. 5) bAi caMcaLa-vADIlAla gulAbapaMdanI viSavA. 5) bAi jasI-sAMkaLacaMda lallamAinI dharmapatnI. 151) bAi kesara-zA. nagInadAsa karamacaMdanI dharmapatnI-pATava 51) pUjya gurujI zrI ziva zrIjInA tathA tilakadhIjInA upa dezacIna ratana-kalyANacaMda saubhAgyacaMdanI putrI purata. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 11) sAdhvI tilaka zrIjInsa upadezadhI bAi maNikora - zeTha. kalyANacaMda saubhAgyacaMdanI putrI . -surata. 10) bAi gaTAbIbI - lakSmIcaMdra hanumAnasaMganI vidhavA-kalakattA. 11) bAi gulAba - rAmacaMda jeThAbhAinI vidhavA. 29) bAha dIvALI - amaracaMda kAnajInI vidhavA - mAMgaroLa. 40) bAi samaratha - jecaMdabhAi mANekacaMdanI dharmapatnI - lIMbaDI. 31 // sAdhdhI vikazrIjIlA devI rAmapurAvA jJAnakhAjana 15) bAi dIvALI - tArAcaMda nathubhAinI dharmapatnI caDhavAya. 10) bAi maNi- amarazI tArAcaMdanI vidhavA. 25) sAdhvI caMpAzrInA upadezathI bAra caMdana- mahesANA. 5) bAi saMtoka- mULatrI gAranI putrI - kaccha mAMDavI. 25) bAi moMghI - lakSmIcaMda bhagavAnanI dharmapatnI- boTAda . 10) bAi moMghI - narottama sUracaMdanI viSayA-bhoLAda. 10) bAi jaDAva - khImacaMda jIvananI dharmapatnI - pAlIvAyA. . Te 37 25) sAdhvI dolata zrI mInA upadezathI gAMDAlAla DAhyAbhAi - pAlI 10) bAi nemI - lallubhAi padamazInI dharmapatnI-vaLA. [tAyA. 5) bAi maNi- chaganalAla amaracaMdanI dharmapatnI - khamAta. 25) kSamAzrIjInA u0 bAi lakSmI, dharamazI gaNanInI vi0 vIramagAma 25) sAdhvI AnaMdajInA upadezathI jJAnakhAtAnA - vAMkAnera. 25 bAi jekora dozI lallubhAi jagabhauvananI dharmapatnI- godhA. 100) bAi maNi-cunIlAla vIracaMdanI dharmapatnI - rAdhanapura. 25) bAi saMtoka- zA. bakoraM unamazInI vidhavA. 29) bAi maNi- hIrAlAla yakoranI dharmapatnI. 25) bAI rUpALI- maNilAla bakoranI dharmapatnI. 25) bAi madhI - maNilAla bahoranI dharmapatnI. 25) cAi parasana - je saMgabhAi mohanalAlanI dharmapatnI. 10) bAi tArA-rAmalAlanI putrI. 5) bAi samaratha - rAmacaMda zeThanI vidhavA " 32 "" 19 19 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI uttarAdhyayanasUtra nASAMtara. - - - vibhAga pIjo. atha brahmacaryagupti nAmarnu soLamuM adhyayana. 16. paMdaramA adhyayanamA sAdhunA guNo kahyA. te guNo to je brahmacaryamA sthira hoya tene ja tatvathI saMbhave che bhane brahma| carya paNa brahmaguptine jANavAthI ja pALI zakAya che. tethI pA adhyayanamA te brahmaguptimornu ja svarUpa kahe che. e saMbaMdhI | AvelA mA adhyayana- prathama sUtra aa pramANe suaM me AusaM teNaM bhagavayA evamakkhAyaM, iha khalu therehiM bhagavaMtehiM dasa baMbhacerasamAhiTThANA pAsattA, je bhikkhU soccA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte gurtidie guttabaMbhayArI sayA appamatte viharijA // 1 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . artha-zrI sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe cha ke-(pAusa) he AyuSmAn ! (me) meM ( subhaM ) samiLay cha, ke (teNaM bhagavayA ) te eTale zAtakuLarUpI samudrane vikAsa karavAmAM caMdra samAna bhagavAna zrI vardhamAna jinezvare ( evaM ) A pramANe ( akkhAyaM ) kahuM che. zuM karbu cha ? te ja kahe che--( iha ) A jinapravacanane viSe ( khalu ) nizce (parehiM bhagavaMtehiM ) bhagavaMta eTale pUjya evA sthavira eTale gaNadharAdike ( dasa ) daza (baMbhacerasamAhiTThANA ) brahmacaryanI samAdhinA sthAno ( papattA ) kahyAM che. tAtparya e che ke-zrA bAbata sthaviro potAnI buddhithI kaI cha ema nadhI, paraMtu bhagavAna zrI sAvadhemAnasvAmIe paNa zrAja pramANe kA chete meM sAMbhaLya che. tethI yA bAbatamA anAsthA-azraddhA karazi nahIM. have brahmacaryanAM sthAno kevAM cha? te kahe che(je) je brahmacaryanAM sthAnone ( bhikkhU ) sAdhu je te ( socA) sUtrathI samiLIne tathA (nisamma ) arthathI dhArIne ( saMjamabahule) bahula eTale uttarottara sthAnanI prAptivaDe ghaNo cha saMyama jene evo thAya che, tethI karIne ja (saMbarabahule ) ghaNo ke saMbara eTale bhAzravadvArano nirodha jene evo thAya che, tethI karIne ja ( samAhibahule ) ghaNI che samAdhi eTale mananI svasthatA jene evo thAya che, tathA (gutte ) mana, vacana ane kAyAvaDe gupta thAya che, tethI karIne ja (gutidie ) gupta che-vaza che iMdriyo jenI evo thAya che, ane tethI karIne ja (guttamayArI) nava guptine sevavAthI gupta evA brahmacaryana AcaraNa karavAnA svabhAvavALo thaine ( sayA) sadA (appamatte) pramAda rahita thayo sato (viharijA ) vihAra kare che-vicare ke. kayare khalu te therehiM bhagavaMtehiM dasa baMbhaverasamAhiTThANA pAmattA ? je bhikkhU soccA nisamma Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +1++***-+) 14********* saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte gurttidie guttabaMbhayArI sayA appamate viharijA // 2 // artha -- jaMbusvAmI guru mahArAja sudharmAsvAmIne pUche ke ke - he svAmI ! ( therehiM bhagavaMtehiM ) sthavira bhagavaMtoe ( kapare khalu te ) kayA nizce te ( dasa ) daza ( baMbhacerasamAhidvAyA ) brahmacaryanI samAdhinAM sthAno ( pattA ) kahelAM che ? ke (je ) je sthAnone (bhikkhU ) sAdhu ( socA ) sUtrathI sAMbhaLIne tathA ( nisamma ) arthathI avadhArIne ( saMjamabahule ) ghaNA saMyamavALa ( saMvarabahula ) yA saMvazvALI ( samAbihule ) ghaNI samAdhitrAko ( gutte ) praNa gutithI gusa ( gursidie ) iMdriyAMnI guptivALo tathA ( gusabaMbhayArI ) nava gupti yukta brahmacaryaM prAcaraNa karavAnA svabhAvavALo thAne (sayA ) sadA ( appamatte ) pramAda rahita (viharijA) vicare che 2. zrI sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne uttara Ave che ke ime khalu te re bhagavaMtehiM dasa baMbhacerasamAhiTTANA pahAtA, je bhikkhU soccA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte gutidie guttabhayArI sapA appamatte viharijA // 3 // artha-sthAvara bhagavaMtoSa mA nizce te daza brahmacaryanI samAdhinAM sthAnoM kalAM che, ke je sthAnone sAMbhaLIne sAdhu sadA zrapramatapaNe vicare the. ( madhyanA zabdono artha upara pramANe samajI levo. ) 3. ive se brahmacaryanI samAdhinAM daza sthAno batAve be. 14*****... Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taM jahA-vivittAI sapaNAsaNAI sevijA se niggaMthe, no itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNAsaNAI | sevittA havai se niggaMthe / taM kahamiti ce ? AyariAha-niggaMthassa khallu itthIpasupaMDagasaMsattAI | sayaNAsaNAI sevamANassa baMbhayArista baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppAjajjA, || bhemaM vA labhejA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliaMvA rogAyaka havijA, kevalipahAtAo vA dhammAo bhaMsijA, tamhA no isthipasupaMDamasattAiMsapaNAsaNAIsayittA icaise nigathe // 4 // artha--(taM jahA ) te A pramANe-(vivittAI) vivikta eTale strI, pazu ane napuMsaka rahita evAM (sayaNAsaNAI ) zayyA, zrAsana ane upalakSaNI sthAnone ( sevijA ) je seve, (se) te (niggaMthe ) nigraMtha eTale sAdhu kahevAya che. A pramANe andhayacaDe karA. have alpamativALA ziSyane sArI rIte codha thavA mATe zrAja arthane vyatirekavaDe kahe che.-( itthIpasupaMDagasaMsattAI ) strI, pazu ane napuMsaka sahita evAM ( sayaNAsaNAI ) zayyA, Asana ane sthAnane ( sevittA) je seva | | nAra hoya (se) te (nigaMthe) nigraMtha ( no havaha ) na hoya eTale na kahevAya. aa pramANe gurunu bacana sAMbhaLI ziSya kahe the ke-(taM kaI ) A tame kA te zI rIte ? ( iti ce ) zrA pramANe jo ziSya zaMkA kare to (AyaripAi ) AcAye kahe ke ke-( khalu ) nizce ( itthIpasupaMDagasaMsattAI sayaNAsaNAI) strI, pazu ane napuMsaka sahita evAM zayana, Asana bhane sthAnane ( sevamANassa ) sevatA evA ( baMbhayArissa) ane brahmacArI evA paNa (niggaMdhassa ) nigraMthanA (paMbhacere ) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anacaryane viSe vIjA manuSyone ( saMkA vA ) zaikA thAya, eTale ke pAyA prakAranA zayana, prAsanane sevanAra mA sAdhu brahmacArI haze ke nahIM hoya ? ema bIjAone zaMkA thAya che. athavA to sAdhune potAne ja potAnA pramacaryane viSe zaMkA thAya che. paTale ke bhI vigerenA darzanazI tenApara gADha anurAga-prIti utpama thAya ke ane nethI karIne samaya jinezvarano upadeza vIsarI jai prAvI bhAvanA thAya le ke-- "satyaM vacmi hitaM vacmi, sAraM vacmi punaH punaH / asminnasAre saMsAre, sAraM sAraGgalocanA // ". "hu satya kahuM chu, hita kahuMchu ane pAraMvAra sArane eTale tattvane kahuM huM ke A bhasAra saMsAramA mRgalocanA (strI) |ja sArabhUta che." zrAvAM rAgIjanonA bacananI bhAvanA bhAvatAM mithyAtvanA udayathI kadAca " svIsevanamA je doSa tIrthakaroe kammo ke | te doSa satya nahIM hoya " e pramANe tene potAne ja zaMkA utpana thAya. athavA (kaMkhA vA ) kAMkSA utpanna thAya eTale | strIviSayanI icchA utpanna thAya. te yA pramANe. __" priyAdarzanamevAstu, kimanyairdarzanAntaraiH / nirvANaM prApyate yena, sarAgeNApi cetasA // " "amAre miyAnuM darzana ja ho, vIjA ( yoddhAdika) darzanoe karIne zuM phaLa che ? kAraNa ke je priyAnA darzanavaDe karIne sarAgI citte paNa nirvANa pamAya ce." 1 mokSa. bInA pakSamA sukha. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na - - - AvAM nAstikonAM darzananI abhilASA thavAdhI svInI icchA thAya che. ( vitigicchA vA ) athavA "AvI cAritranI , kaSTakArI kriyA karavAthI tenu kAi phaLa maLaze ke nahIM ?" bhAvI phaLa zrAzrI zaMkA thAya che. tethI A "strI vigerenu sevacu | jasA the." ema dhAre cha. e pramANe vicikitsA esapanosaMha (sapanimA utpanna vAya.(mevA labhejA) athavA meda eTale cAritranA kinAzane pAme che. (ummAyaM vA pAuNijA) athavA unmAdane eTale kAmanI AturatAne parAdhInatAne pAme che. (dIhakAlinaM vA rogAyaka havikSA) athavA lAro kALa pahoMce evA roga eTale dAhajvarAdika * ane AtaMka eTale tatkALa maraNa karanArA zULa vigere vyAdhiyo zarIrane viSe utpama thAya che. kAmI manuSyonA zarIramA | kAmanI daza avasthAmo thAya che te A pramANe "prathame jAyate cintA, dvitIye draSTumicchati / tRtIye dIrghaniHzvAsA, caturthe jvaramAdizet // pazcame dahyate gAtraM, SaSThe bhaktaM na rocate / saptame ca bhavetkampa, unmAdazvASTame tathA / / navame prANasaMdeho, dazame jIvitaM tyajet / kAminA madanoddhegA, daza saMjAyante hyamI / / " "kAmIjanAne strInA darzanadhI zrA daza kAmanI avasthAo utpanna thAya che. prathama tene maLavA vipanI ciMtA-vi- || | cAra thAya cha 1, pachI te strIne jobAnI icchA thAya cha 2, pachI tenA virahane lIdhe dIrgha niHzvAsa muke the 3, pachI tene | pariNAme jvara mAve che 4, pachI zarIra vaLayA lAge che 5, pachI bhojanapara aruci thAya che 6, pachI zarIre kaMpa thAya che 7, pachI unmAda thAya che 8, pachI prANanA saMdehamA bhAvI paDe cha / bhane checaTa jIvitano tyAga paNa koika kare che 10." - - Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (kevalipaNattAmao vA dhammAo bhaMsijA ) athavA to kevaLI bhagavAne prarUpelA cAritradharma thakI bhraSTa thAya che. - kemake koika jIva kliSTa karmanA udayathI dharmabhraSTa paNa thAya che. ( tamhA) tethI karIne ( isthipasupaMDagasaMsasAI) strI, pazu | ane napuMsakanA saMbaMdhavALA (sayaNAsaNAI) zayana, Asana bhane sthAnane ( sevittA) je sevanAra hoya (se) te (nigaMthe) | nigraMtha ( no havai ) na hoya-na kahevAya. A brahmacaryatuM paheluM samAdheisthAna kahuM 1, 4. ___ ive bIjuM samAdhisthAna kahe cha.-- jo itthINaM kahaM kahittA havai se niggaMthe, taM kahamiti ce ? AyariyAha-nigaMthassa khalu itthINaM kaha kahemANassa baMbhayArimsa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppajijjA, bheaM vA labhejA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliaMvA rogAyaka havijA kevalipapattAo vA dhammAo bhaMsijjA, tamhA khalu niggaMthe no itthINaM kahaM kahijjA // 2-5 // artha- itthINaM ) ekalI strIbhonI pAse athavA strI saMbaMdhI ( kaha ) kathAne ( kahitA) je kahenAra hoya (se) te (niggaMthe ) nigraMtha ( No havai ) na hoya, eTale ke kevaLa strIonI pAse ja dharmopadeza karavo nahIM. athavA strImronI jAti | kuLa, vepa ane rUpa vigare saMbaMdhI, tathA padminI, citraNI, hastinI ane zaMkhinI tathA mugdhA, madhyA ane prauDhA tathA karNAH | || Taka Adi dezamA utpanna thayelI strIzro AcI AvI hoya che ityAdika strI saMbaMdhI kathA karavI nahIM. jo kare to te sAdhu na Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya. (taM kaha ) tame kahUM te zI rIte ? ( iti ce) ema jo ziSya zaMkA kare to (AyariyAha ) AcArya kahe ke ke(khalu) nice ( itthINaM ) ekalI strImo pAse kathA karatA athavA strI saMbaMdhI ( kahaM kahemANassa ) kathAne kahetA evA (niggaMdhassa ) sAdhune (baMbhacArisa ) brahmacArI chatoM paNa aMmadhere ) brahmacaryane viSe ( saMkA vA) hu~ pA strIne se, ke | na sevU ? ityAdika zaMkA utpanna thAya che. ityAdika sarva upara batAvyA pramANe hAni thAya che. te pAThano artha upara pramANe ahIM paNa karavo. chevaTamA ( tamhA khalu niggathe) te kAraNa mATe nizce sAdhue (no itthINaM kahaM kahijA) ekalI strIIT zronI pAse kathA karavI nahIM athavA strI saMbaMdhI kathA kahevI nahIM. mA brahmacaryanuM bIjaM samAdhisthAna kI. 2. 5. ___ have trIjuM samAdhisthAna kahe che. __No ithAhiM saddhiM sannisijjAgae viharittA havai se niggaMthe / taM kahamiti ce ? AyariIS Aha-niggaMthassa khalu itthIhiM saddhiM sannisijjAgayassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppajijjA, bheaM vA labhejA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyaMkaM havijA, kevalipAmattAo vA dhammAo bhalijjA, tamhA khalu no niggaMthe sthAhiM saddhiM sannisijjAgae viharijA // 3-6 // __ ardha (itthIhiM sahiM ) khImonI sAthe ( samisijAgae ) eka Asana para rahyo dhako ( biharinA) sthiti karanAra Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -sAthe besanAra je hoya ( se ) te (niggaMthe) sAdhu (No havaha ) na hoya-na kahevAya. ahIM saMpradAya evo le ke-je Asana | upara prathama strI behelI hoya, te Amana uparathI ne sInA ukhA pachI be ghaDI jAya tyAre ja te sAdhune cesavA yogya thAya che. (taM kahaM ) te zI rIte ? ( iti ce) ema jo ziSya zaMkA kare to (AyariyAha ) AcArya kahe che. ( khalu )nizve (itthIhiM saddhiM ) strImonI sAthe ( sanimijAgayassa) eka Asana para rahelA-beThelA (niggaMthassa) sAdhune (baMbhayArissa ) brahmacArI chato paNa ( baMbhacere saMkA vA) brahmacaryane viSe zaMkA utpanna thAya. vigaire pALAvAno artha pUrvanI jema jAkhI levo. | chevaTa ( tamhA khabu ) te kAraNa mATe nizce (niggathe) sAdhu ( itthIhiM saddhi ) strIonI sAthe ( sannisijAgae) eka | Asana para rahyo thako ( no viharijA ) na vicare-na bese. yA trIjuM samAdhi sthAna kayu. 3-6, have cothu samAdhisthAna kahe the No itthINaM iMdiAI maNoharAI maNoramAI AloettA nijjhAettA bhavati se niggaMthe / taM kahamiti ce ? AyariAha-niggaMthassa khalla itthINaM iMdiAI maNoharAI maNoramAiM AloemA Nasta nijjhAemANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppajijA jAva kevalipAmattAo vA dhammAo bhaMsijjA, tamhA khallu no niggaMthe itthINaM diAI jAva nijjhAejA // 4-7 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-( itthINaM) strImonA ( iMdibhAI ) netrAdika iMdriyone. kevA iMdriyone ? (maNoharAI ) manohara eTale jovA || | mAtrathI ja manane AkarSaNa karanArA tathA ( maNoramAI ) manorama eTale darzana karyA pachI ciMtavyA thakA manane AnaMda prApa- | nArA evA iMdriyone (AloesA) kAika joine tathA (nijjhAettA) atyaMta joine athavA nidhyAtA eTale joyA pachI "aho / te svInA netranI suMdaratA bhane nAsikAnI saraLatA kevI ke ? ityAdika vicAra karanAra je hoya (se) te // (niggaMdhe ) sAdhu ( No bhavati ) na hoya (taM kaI ) te kevI rIte ? ( iti ce) ema jo ziSya zaMkA kare to (Ayari Aha) AcArya kahe che--( khalu ) nize ( itthINaM) strIbhonAM (iMdibhAI maNoharAI maNoramAI ) jovAthI mananuM AkapaNa karanAra ane joyA pachI manane AnaMda prApanAra iMdriyone (AloemANassa ) kAMika jotA evA ane (nijjhAemAzAssa) pratyaMta jotA evA athavA dhyAna karatA evA (niggaMthassa) sAdhune (bhayArissa ) brahmacArI chatA paNa (bhacere saMkA vA) brahmacaryane viSe zaMkAdika doSa utpanna thAya ityAdika pUrvanI jaima jANavU. chevaTa (tamhA khalu ) te kAraNa mATe nice (niggaMthe ) sAdhu (itthINaM) strIonA ( iMdiAI jAva ) manohara bhane manorama evAM iMdriyone yAvat (no niujhAejA ) na jue-na dhyAna kare. mA cothu samAdhisthAna thayu. 4-7. hace pAcapnu samAdhisthAna kahe che.-. No niggaMthe itthINaM kuTuMtaraMsi vA, dUsaMtaraMsi vA, bhirtitaraMsi vA, kuiasaI vA, ruiasaI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA, gIasaI vA, hasiasaI vA, thaNiasaI vA, kaMdiasaI vA, vilaviasahaM vA suNittA havai * se nimgathe / taM kahamiti ce ? AyariAha-niggaMthassa khalu itthINaM kuTuMtaraMsi vA jAva vilavi. / asaI vA suNamANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA jAva kevalipahAtAo vA dhammAo | bhaisijjA, tamhA khalu niggaMthe no itthINaM kurvAtaraMsi vA jAva suNamANo viharejA // 5-8 // ___ artha-(niggaMthe ) sAdhu ( kuiMttaraMsi vA ) paththara ane mATI vigerethI banAvelA kuDya-bhItane AMtare-othe rahIne, athavA (saMtarasi vA) dUSya eTale yasanA paDadAne AMtare rahIne athavA ( bhittitarasi vA) pAkI iMTa ane cUnA vigerethI banAvelI bhItane AMtare rahIne (izI mIzonA ( junaasaI vA) kUjita zabda eTale saMbhoga samaye koyala vigere pakSInI | jevA thatA zabdane athavA (ruasaI vA) ratikalahAdikamA thatA rudita zabdane athavA (gIasaI vA) paMcama vigare mItanA | zabdane athavA ( hasimasaI vA ) hasavAnA zabdane athavA ( thANaasadaM vA ) rati samayamA thayelA meghanI garjanA jevA // zandane athavA ( kaMdiasaI vA) patinA viraine lIdhe karelA zrAnaMdanA zabdane athavA ( cilavisaI vA) bhartAnA guNo saMbhArI saMbhArIne karelA bilApanA zabdane (suNittA ) sAMbhaLanAra je hogha (se ) te (nimgaMthe ) sAdhu (no || ivai ) na hoya-na kahevAya, (taM kaha ) te kevI rIte ? ( iti ce ) ema jo ziSya zaMkA kare to (AyariAha ) bhAcArya kahe che-(khalu ) nithe (kuItaraMsi vA) prathama kahelA kukhya vigairene tire rahAne (isthINaM ) strIonA pUrve kahelA kRjita | Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vigere yAvata (pilavisaI pA) vilApanA zabdane (susAmANassa ) sAMbhaLatA (niggaMthassa) sAdhune (myaariss)| maladhArI asA paca bibhare) brahmacarya vipe (saMkA vA) zaMkA vigere doSI utpanna thAya, yAvada kevaLIe prarUpelA / | dharmathakI bhraSTa thAya. ( tamhA) te kAraNa mATe (khala ) nithe (niggathe ) sAdhu ( kuTuMtarasi vA) kuDya vigerene prAMtare | rahIne ( itthINaM ) strImonA kRjita vigaire zabdane yAvat vilApanA zabdane (suNamANo) sAMbhaLato thako ( no viharejA ) na 10 vicarena rahe. kAraNa ke strIonA kAmoddIpaka zabdane je sAMbhaLe te sAdhu kahevAya nahIM A pAMcamu samAdhisthAna kahAM. 5-8. ___have chaha samAdhisthAna kahe . no niggathe itthINaM puvvarayaM puvakIliaM aNusarittA bhavai, taM kahamiti ce? AyariAhaniggaMdhassa khalu itthINaM puvarayaM pubakIliaM aNusaremANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA | kaMkhA vA jAva dhammAo bhaMsijjA, tamhA khalu no niggaMthe itthANaM puvarayaM puSvakIliaM| aNusarejjA // 6-9 // ___artha-(niggaMthe ) sAdhu ( itthINaM ) strIno saMbaMdhI eTale strImonI sAthe ( pundharayaM ) pUrve eTale gRhasthAvasthAne viSe je rata eTale saMbhoga ko hoya tene tathA (punvakIliaM) pUrve-gRhasthAvasthAne viSe lIyo sAthe je dyUtAdika krIDA karI hoya tene (aNusaritA) smaraNa karanAra (no bhavai) na thAya arthAt jo te smaraNa kare to te sAdhu na kahevAya. | Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taM kaI ) te kevI rIte ? ( iti ce ) ema jo ziSya zaMkA ko to (AyariAi) prAcArya kaI cha.-(khala ) nive (itthINaM) sIo saMbaMdhI (pravarayaM ) pUrve rata karya hoya-kAma sevana karya hoya tene tathA (pubakIliaM) pUrve kAma HH | krIDA karI hoya tene ( agusaremANassa ) smaraNa karanAra (niggaMdhassa ) sAdhune (mayArissa / brahmacArI kA paNa (ghaMbhacere ) brahmacaryane viSe ( saMkA vA ) zaMkA vigare doSo dhAva yAvat (dhammAo bhaMsijjA) dharmathI bhraSTa thAya. ( tamhA * khalu) te kAraNa mATe nizce ( niggaMthe ) sAdhu ( itthINaM ) khIo saMbaMdhI ( punvarayaM) pUrve karelA saMbhogane tathA (putrakIliaM) pUrve karelI chUtAdika krIDAne ( no aNusarejA ) smaraNa na kare. zrA chaThaM samAdhisthAna kaTuM. 6-6. have sAtamu samAdhisthAna kahe cha.-- jo paNIaM AhAramAhArittA havai se niggaMthe, taM kahamiti ce ! AyariAha-niggaMthasta khalnu paNIaM pANabhoaNaM AhAramANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA jAva kevalipamattAo vA dhammAo bhaMsijjA, tamhA khalu no niggaMthe paNIaM AhAramAharejA // 7-10 // ___ artha--(paNIaM) praNIta eTale jemAMdhI pI vigerenA viMdu jharatA hoya tevA bhane upalakSaNa thI zarIranA dhAtuone puSTa | kare tevA (AhAraM ) AhArane (AdArittA ) zAdAra karanAra-bhojana karanAra (No havai ) je na hoya ( se ) te (nigaMdhe) | nigraMtha kaddevAya. zeSa sUtrano artha prasiddha che. mA sAtamu samAdhisthAna kI. 7-10. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have aAThamuM samAdhisthAna kahe cha no bhaimAyAe pANabhoaNaM AhAraittA havA se niggaMthe, taM kahamiti ce ? AyariAha-ni|| gathassa khalu aimAyAe pANabhAaNaM AhAremANasta baMbhayArista baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA jAva dhammAo bhaMsijA, tamhA khalu no niggaMdhe aimAyAe pANabhoaNaM bhujijA // 8-11 / / artha-(zraimAyAe ) atimAtrA vaDe eTale puruSano AhAra batrIza kavaLa pramANa ane strIno bhaTThAvIza kavaLa pramA| Na karo cha, tethI adhika pramANaDe ( pANabhosaNaM) pAna bhojanane (AhArahattA) zrAhAra karanAra (no havA) jena |* hoya ( se ) te (niggaMdhe ) nigraMtha kahevAya che. zeSa sUtrano artha prasiddha che, mA AThamuM samAdhisthAna thayu-11. have navamuM samAdhisthAna kahe che. no vibhUsANubAI havaI se nigaMthe, taM kahamiti ce ? AyariAha-vibhUsAvattie khalu vibhUsiyasarIre isthijaNassa ahilasaNije havai, tao NaM tassa ithijaNeNaM abhilasijjamANasta baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA jAva dhammAo bhIsajjA, samhA khalu no niggathe vibhUsANuvAI siA // 1-12 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(vibhUsANuvAI ) vibhUSAnupAtI eTale zarIrane sApha rAkhI zobhA karanAra (no habaI ) je na hoya (se) te ( niggaMthe ) nigraMtha kahevAya che. (taM kaI ) te ema kema ? ( iti ce ) ema jo ziSya zaMkA kare to (AyariAha ) prAcArya mahArAja kahe cha ke-(vibhUsAvattie ) vibhUSA karavAnA svabhAvavALo ( khalu ) nizce ( vibhUsiyasarIre) snAnA dika baDe vibhUti kI he zarIra se pano sAdhu ( isvijaNassa ) strIjanane ( ahilasaNi je ) abhilASa karavA lAyaka * eTale prArthanA karavA lAyaka ( havai ) thAya che. ( to NaM ) tethI karIne ( itthijaNeNaM ) svIjane ( abhilasiJjamANassa) || abhilASa karAtA (bhayArissa ) brahmacArI evA ( tassa ) tenA (bhacere ) brahmacaryane vipe ( saMkA vA ) zaMkA thAya, athavA (khA vA)kAMcA thAya, ityAdi (jAva) yAvata ( dhammAbho bhasijA ) dharmathI bhraSTa thAya. (mhAte kAraNa | mATe ( khalu ) nice (niggaMdhe ) nigraMtha (vibhUmANuvAI ) zarIranI vibhUSA karanAra (no mizrA) na thAya. mAnavamuM | samAdhisthAna kajhuM. 6-12. ___ have dazabhu samAdhisthAna kahe che. no saharUvarasagaMdhaphAsANuvAI havai se niggaMthe, taM kahamiti ce ? AyariAha-niggaMdharasa khallu sadarUvarasagaMdhaphAsANuvAisla baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samu. ppajijA, bheaM vA labhejA, ummAdaM vA pAuNijjA, dIhakAliaM vA rogAyaka havijjA, kevali Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamattAo vA dhammAo bhasijjA, tamhA khalu no niggaMdha saharUvarasagaMdhaphAsANuvAI havai se nigaMthe, dasame baMbhacera samAhidANe havai // 10-13 // ___artha-( saddavarasagaMdhaphAsANuvAI ) zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza tene anusaranAra ( no havai ) je na hoya (se ) te (niggathe ) nitha kahevAya che. arthAt hasavaM Ave tevA zabda, strInuM svarUpa, madhurAdika rasa, caMdanAdikano gaMgha | ane sukhakAraka komaLa zarIrano spaze e pAMce viSayono upabhoga kare nahIM. (taM kaI) te kevI rIte ? ( iti ce) ema jo ziSya zaMkA kare to (AyariAi) prAcArya kahe che ke-( khalu ) nizce ( sadarUvarasagaMdhaphAsANuvAissa ) zanda, rUpa, || rasa. gaMdha ane sparzano upabhoga karanAra (baMbhayArissa) brahmacArI evA (nirgathassa) nigraMthane (baMbhacera ) brahmacayana viSe ( saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samupajijA) zaMkA, ke kAMkSA ke vicikitsA utpanna thavAno saMbhava ke. (bhenaM vA labheA) athavA cAritranA vinAzane pAme. ( ummAdaM vA pAuNijA) athavA unmAine pAme. (dIhakAlibhaM vA rogAyaka havijA ) athavA dIrghakALa sudhI pahoMce tevA jvarAdika rogo ne tatkALa mRtyu karanArA zUlAdika AtaMko tene utpanna thAya che. ( kevalipachatAo vA dhammAmo masijA ) athavA kevaLI bhagavAne prarUpelA dhamethI bhraSTa dhAya che. (samhA khalu / te kAraNa mATe nizca (niggaMthe ) je sAdhu ( saharUvarasagaMdhaphAsANuvAI ) zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzane bhogavanAra (no havai ) na hoya (se) te (niggaMthe) nigraMtha kahevAya che. (dasame caMbhacerasamAhihANe havai ) mA daza pramacayernu samAdhisthAna kaDaI. 10-13. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavaMti ittha silogA, taM jahAartha-(ittha) ahIM eTale upara kahalA viSaya upara (silogA) zloko (bhavaMti ) che. (taM jahA) se yA pramANe.- | jaM vivittamaNAI, rahi thIjaNeNa ye / bhacerassa rakkhaTThA, AlayaM tu nisevaie // 1 // artha-(jaM) je upAzraya ( vivittaM ) vivikta eTale ekAMtamA rahalA hoya arthAt strI AdikanA rahebAsI rahita hoya, tathA je ( aNAisa ) anAkIrNa eTale kAMi paNa prayojanavaDe jyA strI vigare AvatA na hoya athavA je upAzraya gRhasthImonA gharathI dUra hoya, tathA ( thIjaNeNa ya ) samaya vinA vaMdana zravaNAdika nimitta jatA zrAvatA strIjanavaDe ane ca zabda cha mATe pazu ane napuMsakavaDe (rahiaM) rahita hoya tevA (AlayaM tu) pAlayane eTale upAzrayane sAdhu (baMbhacerassa) brahmacaryanA ( rakakhaTTA ) rakSaNane mATe ( nisevae ) seve eTale tevA upAzrayamA sAdhue rahevU yogya che. 1. maNapalhAyajaNaNiM, kAmarAgavivaNiM / baMbhacerarao bhikkha, thIkahaM tu vivajae // 2 // artha-( baMbhacerarao ) brahmacarya ne viSe rakta-mAsakta eyo ( bhikkhU ) sAdhu ( maNapanhAyajaNaNi ) cittane Ad| lAda utpanna karanArI tathA ( kAmarAgaviyaNiM ) kAmarAgane eTale viSayAbhilApane vadhAranArI (thIkahaM tu ) evI strI| kathAne ( vivajae ) varje-tyAga kare. 2. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaM ca saMthaivaM thIhiM, saMkaTaM ca abhikkhaNaM / baMbhacerarao bhikkhU, nicaso privjje||3|| artha--(bhacerarao gilpa ) bAnIne vime ramta palo sAdha ( zrIhiM) strI monI ( samaM ca ) sAdhe ( saMthavaM ) saMstabane eTale eka Asana para besIne paricaya karavo tene ( ca ) tathA (amikkhaNaM) vAraMvAra ( saMkahaM ) te strImonI sAthe kathAne (nicaso ) sarvadA (parivajae ) parje, 3. aMgapaJcaMgasaMThANaM, cArallaviapehimaM / baMbhacerarao thINaM, caikkhugijjhaM virvajae // 4 // artha-(bhaceraramo ) brahmacaryane viSe rakta evo sAdhu ( thINaM ) strIo saMbaMdhI (aMgapaJcaMgasaMThANaM ) mastakAdika | Fll aMgo bhane stanAdika upAMgonA saMsthAnane eTale pAkArane tathA ( cArunaviapahithaM ) manohara unnapita-vacana ane preSita eTale kaTAkSapUrvaka jovU tene ( cakhugijjhaM) cakSue grahaNa kayuM satuM eTale nepravaDe jovAmAM Ave to tene ( vivajae ) va. eTale ke netra hocAne lIdhe rUpanuM jovU avazya thAya ja che. paraMtu najare paTe ke tarata tyAMdhI dRSTi kheMcI levI, paNa rAganA zathI vAraMvAra tenI sanmukha joyA karavU nahIM. kahyu ke ke "azakyaM rUpamadraSTuM, cakSurgocaramAgatam / rAgadveSau tu yo tatra, tau budhaH parivarjayet // " netranA viSayamA bhAveluM rUpa na jovU e to azakya cha, paraMtu te jovAmA je rAga ke dveSa thAya the, teno parite tyAga karavAno ke."4. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuiaM iaM gIaM, hesiaM thaNiakaMdiaM / baMbhacerarao thINaM, soagijjhaM viveja // 5 // 1 artha - ( vaMbharao) brahmacayene viSe rakta evo sAdhu (dhIrya ) zrI saMbaMdhI ( kuhathaM ) kUjita zabdane, tathA (ru) ruditanA zabdane, tathA ( bhI ) gItanA zabdane, tathA hasi ) hasavAnA zabdane, tathA ( thatri ) svanita zabdane, tathA (kaMdi) kaMdita zabda ne ( sobhaginaM ) zrotravaDe grahaNa thAya saMbhaLAya to tene ( vivajaya ) varje. sahIM kUjita vigereno artha upara AThamA sUtramAM ko che. te ja jAyaco. 5. 6 // hArsa kiDa reI dappa, sahasAvantAsiANi a / baMbhecerarao zrINaM, noNuciMte kayAiva // artha - (baMbhararo) brahmacarya mAM rakta evo sAdhu ( thIM ) strI saMbaMdhI pUrve karelA ( dvArA ) hAsyane dyUtAdikakrIDAne, (raI) strInA aMganA saMgadhI utpanna thayelI prItine, (dappaM ) mAnavI utpanna dhayelA garvane vattAsizrANi zra ) tathA sahasA eTale ekadama pALadhI AvIne potAnA hAthavaDe strInAM netro TAMkI dIrghA gere strIne trAsa mADanArI ceSTAne ( kayAivi ) kadApi ( na aNuciMte ) citaye nahIM saMbhAre nahIM. 6. peNa ttapANaM ce, vippaM bhayavivaDaNaM / baMbhaMcerarabho bhikkhU, nivaso perivajjae (kiDa ) ( sahasA - hoya e vi // 7 // artha -- (ra) brahmacaryane viSe rakta evo ( bhikhkhU ) sAdhu ( pariNayaM ) praNIta eTale jemAMdhI ghRtAdika rasa rato hoya evA (bhatapA ) bhaktane eTale thAhArane tathA pAnane eTale drAkSa, khajura ghane sAkara vigerethI mizrita pANIne Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ca) tathA (khippaM ) zIghrapaNe ( mayakviTaNe ) kAmane vRddhi pamADanAra bIjA koi paNa padArthane ( nicato ) niraMtara * ( parivajae ) varje. 7. dhammaladdhaM mioM kAle, jattatthaM paMNihANavaM / nAImattaM tu bhujijA, baMbhacerarao sayA // 8 // / artha-(paNihANavaM ) praNidhAnavAna eTale cittanI svasthatAe karIne yukta evo sAdhu (jattatthaM ) yAtrAne mATe eTale / saMyamanA nirvAhane mATe ja-paraMtu rUpAdikane mATe nahIM tathA ( kAle ) samaye (dhammaladdhaM ) dharmanA hetuthI ja prApta thayelo paraMtu kapaTAdika karIne prahala karelo na hoya tevoM tathA mizra) pramANIpata evo ja pAhAra kare. (tu) paraMtu (baMbhaceraro) / brahmacaryamA rakta evo sAdhu ( sayA ) niraMtara (aimattaM) adhika pramANavALA AhAranuM ( na suMjijA ) bhojana kare nahIM. 8. vibhUsaM parivajijA, sarIraparimaMDaNaM / baMbhacerarao bhikhkhU, siMgAratthaM na dhArae // 9 // ___ artha--(baMbhaceraro) brahmacaryane viSe rakta evo ( bhikha ) sAdhu (vibhUsaM) vastrAdikADe zarIranI zobhAne (parivajijA ) varje, tathA ( siMgArasthaM ) zobhAne mATe (sarIraparimaMDaNaM ) nakha kezAdikanA saMskAra rUpa zarIranA maMDananezomAne (na dhArae ) dhAraNa na kare. 6. sahe rUve a gaMdhe a, rase phAse taheva ya / paMcavihe kAmaguNe, nicaso parirvajae // 10 // __artha-brahmacaryamA rakta evo sAdhu ( sahe ) karNane sukha ApanArA zabda, (rUve a ) netrane prIti upajAvanAra rUpa | tathA ( gaMdhe a) nAsikAne khuzakAraka gaMdha tathA ( rase) madhurAdika rasa ( taheva ya ) tathA vaLI (phAse) tvacAne prIti Joke--COK Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanAra sparza (paMcavihe ) e pAMca prakAranA (kAmaguNe ) icchAkAma ane madanakAmane upakAra karanAra hovAthI kAmaguNone (niccaso ) niraMtara ( parivajae ) varje. 10. prathama brahmacaryanA dareka samAdhisthAnamA " zaMkA dhAya athavA kAMkSA dhAya " ityAdi kahyu hatu, tene ja dRSTotavaDe spaSTa kare che. Alo thI jogAilo, dhIkahA ye maNoramA / saMdhavo ce nArINaM, tAsiM iMdiadarisaNaM // 11 // | | kaiaM sei gIaM, haisiaMgunjAliANi OM / paNibhazapANaM ca, aimAyaM pANabhoaNaM // 12 // gaittabhUsaNami, ca, kAmabhogA daijayA / narassattargavesissa, visaM tAlauDa jahA // 13 // artha-( thIjaNAiyo ) strIjanavaDe vyApta-sahita evo (bAlazro) upAzraya, ( 2 ) tathA ( maNoramA ) manane ! ramaNIya lAge tevI ( thIkahA ) strI saMbaMdhI kathA athavA strInI sAthe kathA pharavI te, ( ceva ) tathA nizve ( nArINaM) strIono (saMthavo ) saMstava eTale temanI sAthe eka bAsanapara besI paricaya karavo te, tathA ( tAsiM ) te strImonA se ( iMdipradarisaNaM ) netra stana vigere iMdriyone-aMgopAMgane rAgathI joSAM te, tathA te sI saMbaMdhI pUrve karelA (kUiaM) kUjita, ( ruiaM) rudita, ( gIaM) gIta, ( hasidha) hAsya ane (attAsizrANi a) strI sAthe mogalAM [ bhoganAM ] zrAsano e sarvarnu smaraNa karavU te, tathA (paNibhaM) praNIta ekhU (mattapANaM ca) bhakta pAna, tathA (ahamAyaM pAya moaNaM) pramAthI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhika pAna bhojana laghu ta, tathA (i8 ca ) iSTa e, paNa ( gattabhUsaNaM ) gAtrabhUSaNa eTale zarIranI zobhA karavI te, (ya) tathA (duJjayA) duHkhe karIne jItI zakAya evA ( kAmabhogA) kAma eTale rUpa ane zabda tathA bhoga eTale rasa, gaMdha ane sparza, A sarve ( attagavesissa ) AtmAnI eTale brahmacaryarUpa jIvitanI gaveSaNA karanAra (narassa ) purupane | tathA upalakSaNathI strIne paNa ( tAlauDaM visaM jahA ) tAlapuTa viSa samAna cha, eTale ke A sarve brahmacaryano ghAta karanArA ke tethI tyAga karavA yogya che. jema tAlapuTa vipa mukhamA nAkhavAthI tALavAno sparza thAya ke tarata ja te manuSyanA / / jIvitane hare che, tema A sarve paNa sebhyAthakA brahmacaryarUpI jIvitane zaMkA kAMkSAdika dopo utpanna karIne tatkALa haNe, che. 11-12-13. ho pA viSayane samApta kare che.dujae kAmabhoge a, nizcaso privjje| sa~kaTThANANi savvANi, vejijjA paNihANavaM // 14 // . artha-(paNihANa ) praNidhAnavAna eTale cittanI ekAgratAvALo sAdhu ( duae ) duHkhe karIne jItI zakAya evA ( kAmabhoge ) kAma tathA bhogane (niccaso) niraMtara ( parivajae ) carje. (a) tathA ( savvANi) sarva eTale daze (saMkadvANANi ) pUrye kahelo zaMkAnAM sthAnone ( vajijA) varje. 14. vaLI tene varjanAro zu kare ? te kahe che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammArAma care bhikkhU , dhitima dhammasArahI / dhammArAmarae dete, bhairasamAhie // 15 // artha (dhitima ) dhRtimAna eTale dhairyavaDe yukta, tathA ( dhammasArahI ) dharmasArathi eTale cIjAnIne paNa dharmamArgamA pravartAvanAra, tathA (dhammAsamarae) dharmane viSe sarvathA ramaNa karanArA sAdhunone viSe rakta eTale tevA sAdhuonI sAthe rahenAra, tathA (daMte) iMdriyonuM damana karanAra, tathA (baMbhacerasamAhie ) brahmacaryane viSe sAvadhAna eco ( bhivakhU ) sAdhu (dhammArAme ) dharmarUpa ArAma-udyAnane viSa ( care ) vicare, duHkhanA saMtApa thI tapelA prANIone dharma ja sukhanA heturUpa the, mATe ahIM dharmane mArAma jeco ko che. 15. have brahmacaryano mahimA vatAce cha.devadANavagaMdhavvA, jakkharabala sakinnarA / babhayAri namasaMti, dukaraM je karaMti te // 16 // artha-( dukaraM ) duHkhe karIne pAcarI zakAya evA brahmacaryane (je )je ( karati ) kare che-pALe che, (te) te * (vabhayAri ) brahmacArI munine ( devadAyagaMdhavvA ) deva, dAnava, gAMdharva, ( jakkharakkhasakinArA) yakSa, rAkSasa ane kinara tathA upalakSaNa thI sarva jAtinA dedo ( namasaMti ) namaskAra kare che. 16. ho mA adhyayananA arthane samApta kare che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** aisa dhamme dhuve tie, sAsae jiMgadesie / siddhA sijjhati cANaM, sijjhissaMti taihAvere tti" bemi // 17 // artha - ( jiNadesie) jinezvare kahelo ( esa ) A ( dhamme ) brahmacaryarUpa dharma ( dhutre ) dhruva ke eTale paratIrthiko khaMDana na karI zakAya tevo hovAthI pramANavaDe pratiSThA pAmelo che, tathA bhA brahmacarya dharma ( zivae) nitya he ele kALamAM vinazvara hai, tathA (sAsa) zAzvata che eTale ase kALamAM phaLa ApanAra ke, athavA A traNe vizeSaNono artha eka ja karavo. (ca ) tathA ( a ) yA brahmacaryarUpa dharmavaDe ( siddhA) atIta kALamAM ghaNAanaMta jIvo siddhipadane pAmyA che, tathA (sijjhati ) vartamAna kALe paNa mahAvidehamAM ghaNA jIvo siddha thAya dve athavA adhyayana prarUpaNA karavAnA avasaranI apekSAe vartamAna kALe yA kSetramA paNa siddha thAya che, (tA) tathA ( avare ) for ghaNA jIvo ( sijjhissaMti) anaMta evA AgAmI kALamAM siddhipada pAmaze. (tti bemi ) e pramANe hUM kahuM huM. eTale he jaMbU ! je pramANe bhagavAn vardhamAnasvAmI pAse meM sAMbhaLyuM che te pramANe huM huM huM ema sudharmAsvAmari jaMbUsvAmIne ka. 17. // iti SoDazamadhyayanam 16 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha pApazramaNIya nAmanuM sattaramuM adhyayana. 17. soLamA adhyayanamA brahmacaryanAM samAdhisthAno kanyA, te vo pApasthAno varjayAthI ja pALI zakAya cha, bhane pApasyAno sevavANI jamaNa honAya ne deSI pApazramaNarnu svarUpa mA adhyayanamA batAvyuM che. mA saMbaMdhI prApta thayelA mA bhadhyayana- prathama sUtra kahe che. 'je kei u paiThavaIe niaMThe, dhamma suNittA viNaovavAme / suMdullahaM lehi bohilAbha, viharija paicchA ya ahAsuhaM tu // 1 // artha-(je kei u ) je koi (nimaMThe ) nigraMthe prathama ( dhamma suNitA) cAritrarUpa dharmane sAMbhaLIne (viNovavarSa) jJAnAdika-vinayane pAmyA satA (sudullahaM ) atyaMta durlabha evA (codilAbhaM ) jinadharmanI prAptirUpa bodhilAbhane eTale samakitane (lahiu~ ) pAmIne (pacaIe ) pravrajyA lIdhI hoya, ane ( pacchA ya) pachIthI ( jahAsudaM tu) jema sukha upaje tema ja (viharija) vicare eTale ke prathama siMhapaNe pravrajyA lai pachIthI ziyALanI jema nidrAdika pramAdane vaza thai vicare. 1. tevA pramAdI sAdhune guru vigere bhaNavAnI preraNA kare tyAre te zuM bole / te patAce cha. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sijjA deDhA pAuraNaM me asthi, uppajjai bhottuM taheva pAuM / jANAmi 'jaTTai Auso ti, ki nAma kAhAmi sueNa bhaite // 2 // artha--" (me ) mAre ( daDhA) kA pahale vANa, mAtA bAre jalAdikA uenava rahita ( sijA ) vasati-upAzraya bhane ( pAuraNaM) zIta vigerenA upadravano nAza karanAra prAvaraNa-vastrAdika paNa ( asthi ) che, (taheva ) tathA ( bhottuM) khAvA mATe azana bhane (pAuM) pIvAne mATe pANI paNa ( uppAi ) utpanna thAya che eTale maLe che. tathA (bhAuso) he bhAyupyamAn guru ! ( jaM) je vartamAna kALe ( caTTai ) varte che, te badhu (jANAmi ) huM jANuM chu. (ti) tethI karIne (bhaMte ) he bhagavAn ! (sueNa) zruta bhaNavAyaDe karIne (kiM nAma ) zuM (kAhAmi ) karUM ? zAmATe prayAsa karUM ? " mahIM te pramAdI ziSyano evo abhiprAya che ke-" tame paNa zrutano abhyAsa karo cho, ne tame paNa atIta ke bhAvI kAi paNa jANatA nadhI, paraMtu mAtra vartamAna kALe vartatA padArthone ja jANo cho, eTaluM to zrame paNa bhaNyA cinA ja jANIe bIe. tathA ksati, vastra, azana ane pANI vigare tamArI ja jema ame paNa sukhe karIne pAmIe bIe. to hRdaya, ka bAne zopaNa karanArA abhyAsavaDe zuM phaLa che ? " yA pramANe je bole te pApazramaNa kahevAya che. evo pachInI gAthAno 1 saMbaMdha nahIM paNa siMhAvalokananA nyAyathI jANavo. 2.. je keI pavaIe, niddAlIle paigAmaso / bhoccA paiJcA suhaM suai, pAvasamaNe tti vucaI // 3 // / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(je keI ) je koi ( pavaIe ) pravrajyA lIdhelo sAdhu ( nihAsIle ) nidrA levAnA svabhAvayALo hoya ane ( pagAmaso) atyaMta ( bhAcA ) dahI bhAta vigereno AhAra karI tathA (peccA ) tanAdikarnu pAna karI ( suI) sukhe karIne (suai ) kAi paNa kriyAnI apekSA rahita thaine suve che, te (pAvasanaNe ti) pApazramaNa cha ema (cuccaI ) kahevAya che. 3. AyariauvajjhAehiM, suMaM viNayaM cai gAhae / te ceva khisaI bAle, pAvasamaNe tti vuccaI // 1 // ___ artha-- (AyarizrauvajjhAehi ) je prAcArya ke upAdhyAye ( sumbhaM ) zruta eTale Agama (ca ) ane ( viNayaM) vinaya (gAhae ) grahaNa karAvyo hoya eTale zIkhavyo hoya ( te ceca ) temanI ja ( bAle ) je viveka rahita bALaka (khisaI ) khiMsA-niMdA kare che, te ( pAvasamaNe tti ) pApazramaNa cha ema (bucaI ) kahebAya che. 4. AyariauvajjhAyANaM, samma nI paritappaI / appaDipUae thaddhe, pAvasamaNe tti vuccaI // 5 // artha-je sAdhu ( AyarizrauvajjhAyANaM ) prAcArya ke upAdhyAyanI ( samma ) samyak prakAre ( no paritappaI ) vaiyAbacca vigairenI ciMtA na kare, tathA je sAdhu ( appaDipUlae) apratipUjaka eTale jineMdrAdikanI yathAyogya [ bhAva ] pUjA karavAmA vimukha hoya, athavA koi sanie upakAra karyoM hoya topaNa teno pratyupakAra karavAthI vimukha hoya, tathA je sAdhu (thaddhe ) stabdha eTale garviSTha hoya, te ( pAvasamaNe ti pucaI ) pApazramaNa cha ema kahevAya che. 5. A rIte vinaya rahitane pApazramaNa kahyo. have cAritra rahitane pApazramaNa kahe che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sammahamANe pANANi, bIANi hariANi au| saMjae saMjayamannamANe, pAvasamaNe tti vucaI // 6 // artha-(pANANi ) dvIndriyAdika prANImonu, tathA ( bIANi) zAlyAdika bIjornu (a) tathA ( haribhANi ) dharo | vigere taNa-vanaspatirnu tathA upalavaNathI sarva ekendriyona ( saMmaddamANe) mardana karato ane tethI karIne (asaMjae) saMyamacAritra rahita evo chatAM paNa je (saMjayamantramANe ) potAne 'hu~ sAdhu cha' ema mAnato hoya, te ( pAvasamaNe ci vRddha ) pApazramaNa cha ema kahevAya che. AvA sAdhu saMvigna pAcika paNa kahevAto nathI. 6. saMthAraM phailagaM pIDhaM, nisija pAyakaMdhalaM / appamajia Aruhai, pAvasamaNe ti vucaI // 7 // artha-je sAdhu ( saMthAraM ) kaMcalAdika saMthArAne, ( phalagaM) kASThamaya pATapATalAne, (pIDhaM ) pIThane eTale Asanane, (nisijaM ) niSadyAne eTale svAdhyAya bhUmine tathA ( pAyakavalaM ) pAdakaMbala eTale pAdapoMchanane ( appamajisa ) pramArjana karyA vinA tathA upalakSaNathI paDilehaNa karyA vinA (Aruhai) te para AruDha thAya eTale te vastuprone bApare, to te ( pAvasamaNe tti bucaI ) pApazramaNa ke ema kahevAya che. 7. devadavassa caraI, pematte a aeNbhikkhaNaM / ullaMghaNe acaMDe aM, pAvasamaNe ti vucaI // 8 // artha-AhArAdikane mATe jyAre jAya tyAre je sAdhu ( davadavasa ) zIghra zIghra eTale pRthvIpara dhabadhana karato (caraI ) cAle eTale haryAsamitine sAcave nahIM, (ma) tathA je (abhikkhaNaM ) vAraMvAra ( pamane ) pramAdI thAya eTale Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .... pAMca samiti rahita thAya, (a) tathA je ( ullaMpaNe ) ajJAnIgrone ullaMghana kare eTale temano tiraskAra kare, athavA | hAsyAdika avinaya karanArA bAlakone bIbaDAnI potAnA pAcArada rAghana kare, (zra) tathA je ( caMDe ) manamA krodhavaDe | dhamaghamato rahe, te ( pAvasamaNe tti vucaI ) pApazramaNa cha ema kahevAya che. 8.. paMDile hei pamatte, avaujjhai pAyakaMbalaM / paMDilehaNAaNAutte, pAvasamaNe ti vubaI // 9 // artha-vastra pAtrAdika potAnA upakaraNane je sAdhu (pamatte ) pramAdI sato (paDilehei ) paDilehe eTale cina vinA || tenI pratilekhanA kare, tathA je sAdhu (pAyakaMbalaM ) pAdoMbanane athavA pAtra ane kaMbalane ( avaujjhai ) jyA tyA taje | eTale pramArjana ane pratilekhana karyA binAnA sthAnamA muke. ahIM pAtra ane kaMvalanA grahaNabaDe sarva upadhinuM grahaNa karI | levU. tathA je sAdhu (paDilehaNAaNAutte ) potAnI sarva upadhinI paDilehaNane viSe anAyukta eTale ALasu-upayoga | rahita hoya, te ( pAvasamaNe ti bucaI ) pApazramaNa cha ema kavAya che. 6. | paDilehei pamatte, jaM kiMci hu NisAmiyA / guruparibhAvae niccaM, pavisamaNe ci bucaI // 10 // artha-(pamatte ) pramAdI evo je sAdhu (jaM kiMci hu) je kAha vikathAdikane (NisAmizrA) sAMbhaLIne eTale sAMbhaLato sAMbhaLato ( paDilehei ) paDilehaNA kare, eTale paDilehaNa karatI vakhate jo koi vAta karatuM hoya to temA citta rAkhe, paNa | * "guruM paribhabaI " iti pratyantara pAThaH Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahilehaNamA citta rAkhe nahIM. tathA (niccaM ) niraMtara ( guruparibhAvae ) guruno parAbhava karanAra hoya athavA (guruM pari bhavaI ) guruno parAbhava kare, eTale ke doSayukta paDilehaNAdika karatA tene joi gurumahArAja tene zikSA prApe tyAre te Til sAmu bole ke-" tyAre tame ja karo." athavA " tame ja amane bhAvI rIte zIkhavyu cha, tethI te tamAro ja doSa che." || * evo javAba Ape, te ( pAvasamaNe tti vucaI ) pApazramaNa cha ema kahevAya che. 10. gaDasAI mudI, thaire, juddhe aNimAhe / asaMvibhAgI ciatte, pAvasamaNe tti vucaI // 11 // ___ artha tathA je sAdhu (bahumAI ) ghaNo mAyA-kapaTavALo hoya, tathA je (pamuharI ) vAcALa hoya tathA ( thaddhe ) || garviSTha hoya, tathA ( luddhe ) lobhI hoya, tathA ( aNiggahe ) mana tathA iMdriyone vaza rAkhanAra na hoya-tene vaza hoya tathA (asaMvibhAgI) guru, glAna vigereno saMvibhAga karanAra na hoya, tathA je (acibhatte ) gurvAdikane viSe prItivALo na hoya, te ( pAvasamaNe ti buccaI ) pApazramaNa ke ema kahevAya che. 11. | vivAyaM ca udIrei, adhamme attapAhA / vuggahe kalahe ratte, pAvasamaNe ti buMcaI // 12 // artha-(ca) tathA je ( vivAya ) vivAdane eTale vAgInA kalahane ( udIrei ) udIraNA kare eTale sAmo mANasa ! | zAMta hoya topaNa venA marmane pragaTa karI kalahanI vRddhi kare, tathA je (adhamme ) adharmI eTale asadAcAramA rakta hoya, tathA je ( attapaNahA ) AmaprajhAhA-zrApta eTale sarodha karanAra chopAthI Aloka ane paralokane viSa hitakAraka evI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJAne eTale svaparanI sadbuddhine kutarkavaDe haNanAra hova arthAt tasvabuddhine haNanAra hoya, tathA je (cuggahe ) byudgrahane | viSe eTale daMDAdika yuddhane viSa rakta hoya tathA je (kalahe ) vANI saMbaMdhI nezane viSe (rase) rakta hoya, te ( pAvasa maNe ti cucaI ) pApazramaNa cha ema kahevAya che. 12. | athirAsaNe kuMkuie, jattha tatya nisIaI / olagamni pAuce, tyasapaNe di vuccaI // 13 // ___ artha--tathA je sAdhu (athirAsaNe ) Asanapara sthira rahe nahIM, tathA je ( kukkuie ) hAsya vikathAdika karI bhAMDanI jeyI ceSTA kare, tathA je (jattha tatva ) jyA tyA sacitta pRthvyAdika upara (nisIaI ) se, tathA je (AsaNa mmi) bhAsanane cipe ( azAutte ) upayogavALo na hoya, te ( pAvasamaNe ti vuccaI) pApazramaNa ke ema kahevAya che. 13. saMsarakhapAo suai, siMjaM ne paMDilehai / saMthArae aNAutte, pAvasamaNe tti bucaI // 14 // artha--tathA je ( sasaraksapAo) sarajaskapAi eTale dhULadhI kharaDAyalA pagabALoja--paganI pramArjanA karyA vinAja (suai ) saMthArAmA zayana kare, tathA je (sijhaM ) zavyAne eTale vasati-upAzrayane (na paDilehai ) samyak prakAre na paDilehe, tathA je ( saMthArae ) kAlAdika saMthArAmA suto sato ( praNAune ) anAyukta hoya eTale " kukuDipAyapasAraNa" "kukaDInI jema paga uco rAkhI surbu " ityAdi AgamanA arthano upayoga na rAkhe athavA porasI bhaNAvyA vinA pravidhie | zayana kare, te ( pAvasamaNe si vuccaI ) pApazramaNa ke ema kahevAva che. 14. iik Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have tapanA viSayamA pApazramaNa kevA hoya ? te kahe cha.duddhadahI viMgaIo, auhArei abhikkhaNaM / arae aMtavokamme, pArvatamaNe ti buzcaI // 15 // artha-tathA je (dudahI) ddha,dahI ane upalacaNathI bIjI paNa (vigaIo)vikAra karanAra hovAthI vikRtibhone (pramikkhaNaM) vAraMvAra kAraNa vinA paNa (AhArei) AhAra kare-khAya (a) ane tethI karIne ja (tavokamme) anazanAdika pahiyAne vihe ( a nivArako na hona-lAsakta na hoya, te (pAvasamaNe ti bucaI ) pApazramaNa cha ema kahevAya che. 15. atyaMtammi a sUrasima, AMhArei aMbhikkhaNaM / coio paMDicoei, pAvasamaNe tti vuccaI // 16 // ___ artha-(a) tathA je sAdhu ( sUrammi ) sUrya (asthatammi) asta pAme sate-asta samaya lagabhaga (abhikkhana) vAraMvAra 10 (AhArei ) AhAra kare, tathA ( coio) jo koI gItArtha gurvAdika tene preraNA kare ke-"he AyuSmAn ! kema prApramANe kevaLa AhAramAMja tatpara raho cho? pharIthI bhAvI dharmasAmagrI maLavI durlabha cha, mATe prAvI sAmagrI pAmIne to tapamA udyama karavo yogya che." mA pramANe preraNA koM sato ( paDicoei ) sAmI preraNA kare-sAmu bole ke-" tame upadeza bhApavAmA ja DAhA cho, paraMtu pote to karatA nathI, nahIM to Abu jANatA chatAM tame kema utkRSTa tapa karatA nathI?" prA pramANe sAmo | javAba Ape, te ( pAyasamaNe ti vucaI ) pApazramaNa ke ema kahevAya che. 16. oyaribhaparicAI, parapAsaMDasevae / gA~NaMgaNie dubhae, pAvasamaNe ti vuccaI // 17 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1% artha- - tathA je (AyarizaparicAI ) AcAryano tyAga karanAra hoya, eTale " thA guru to tapa ja karAve che bane kAMha sAro AhAra Ayo hoya to te paNa glAnAdika sAdhuone apAvI de che. " yA pramANe vicArI AhAraparanI ati lolupatAne lIdhe natyAga kare) para pAkhaMDIonI sevA kare che eTale niraMtara AhAramAMja zrAsakta rahenArA bauddhAdikano sevaka thAya che, tathA je ( gANaMgaNie ) gAyaMgaNika-cha mAsanI aMdara ja eka gacchamAMthI bIjA gacchamAM jAya the, ane tethI karIne ja ( dugbhUe) durbhUta - durAcAre karIne niMdAne pAtra thayo hoya ke te ( pAvasamata bucaI) pApazramaNa ke ema kaddevAya che. 17. saMyaM gehaM paricajja, para gehaMsi vAvare / nimittaNa ye vaivaharai, pAvasamaNe ti khaI // 18 // artha - tathA je sAdhu ( sayaM gehaM ) dIkSA samaye potAnA gharano ( paricaja ) tyAga karIne pachI ( paragehaMsi ) zrAhArAdikanA lobhadhI bIjAnA - gRhasthInA gharane diSe ( vAvare ) vyApAra kare- tenA gharanA kAmakAja kare, (ya) tathA (nimiSeNa ) zubhAzubha nimittazAstra kahebAvaDe ( baeers ) vyavahAra kare - dravya upArjana kare, te ( pAvasamaye ti bucaI) pApazramaNa ke ema kaddevAya le, 18. pAipiMDa jemei, necchi sAmudANiyaM / gihinisijjaM ce bA~hei, paksimaNe tti, buMccaI // 19 // artha - tathA je (sapAipiMDaM ) baMdhu vigere potAnA saMbaMdha bho prItithI ApalA piMDane - AhArane (jemei) jame, tathA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( sAmudANi) ghara gharI ANalI sAmudAyika bhikSAne (necyA icche nahIM, (ca) tathA (gihinisihaM ) gRhasthInA palaMga vigere Asanapara (vAi) sukhazIlIyApaNAthI bese, te (pArasamale ci cucaI) pApazramaNa che ema kaSAya che. 16H | have mA adhyayanako upasaMhAra karatA upara kaIlA doSane sevavAthI ane tyAga karavAthI je phaLa thAya che te / / batAve che. ezrArise paMcakusIlasaMvuDe, rUbaMdhare NipavarANa hittime| ayaMsi loe visameva garehie, ne "se iha ne pairathaloe // 20 // artha- (eArise ) pAvA prakArano (paMcakusIlasaMvuDe ) prosano, pAsattho, kuzILIyo, saMsatto ane mahAchaMdo e pAMca pracAranA kuzIThIyAnI jevA saMghRta eTale saMghara rahita-bhajiteMdriya, tathA ( svadhare ) sAdhunA rUpane-vepane dhAraNa / karanAra tathA ( muNipavarANa ) uttama munionI ( hiTime) ce vartanAra eTale atyaMta jaghanya evA saMyamasthAnane viSe rahelA, tathA (RyaMsi loe) zrAlAkane viSe(cisa meva) viSanI jama (garahie ) gahoM karavA lAyaka eTale viSanI jema / / niMdya hovAthI tyAga karavA lAyaka cha, ( se ) tevA sAdhu (ihaM ) Alokane viSe sAmAnya janoe paNa (na) vakhANavA lAyaka nathI, ane ( parasthaloe ) paralokane viSe paNa ( neva ) vakhANayA lAyaka nathI. 20. jo vaijae aie yA udose, se suvvae 'hoI muMNINa majjhe / ayaMsi lIe aMmayaM va paMIe, aurAhae logamiNa tahA~ 'paraM tti bemi // 21 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnamA tatpara thayelA ane ( tabodhaNe ) saparUpI dhanarALA (aNagAre ) eka aNagAra-ani (dhammajmANaM) dharmadhyAnane || (jhiyAyaha ) dhyAve che-dhyAna karatA hatA. 4. aphovamaMDasi, jhAyai jhaviAsave / tassAe mie pAsaM, vahei se nerAhive // 5 // artha-(jhavipAsave ) caya karyA che hiMsAdika pAzravo jeNe evA te muni (aSphovamaMDasi ) aphova eTale vRcA| dikavaDe vyApta evA nAgavallI vigerenA maMDapane viSa ( jhAyaha) dharmadhyAna karatA itA. (tassa ) te muninI (pAsa) pAse (Agae ) AdhIne rahelA (mie ) mRgone (se, te ( narAhive ) rAjA ( vajhei ) haNato hato. 5.. aha ausagao rAyA, khippAgamma so tahiM / hae mie u pAsittA, aNagAraM tattha posaI // 6 // ___artha-(aha ) tyArapachI ( Asago ) azvapara caDhelo (so) te saMjaya nAmano ( rAyA ) rAjA (khippaM) zIghapaNe (tahiM ) te latAmaMDapamA ( bhAgamma ) bhAvIne (hae ) haNelA (mie u) mRgone ( pAsittA) joine (tatya ) tyAM rahelA (aNagAraM ) eka munine paNa ( pAsaI ) joto havA. 6. te vakhate te rAjAe zuM karyu ? te kahe che.aha gayA tattha saMbhaMto, aNegAro maiNAhao / maie u maMdapuraNaM, resagiddheNa dhaNNuNA // 7 // __ artha-(aha have (tastha ) te sunine jopAthI ( saMbhaMto) saMbhrAMta thayelo eTale bhaya pAmelo ( rApA) rAjA vicAra Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana '.. karavA lAgyo ke-( rasagiddhaNa) mAMsanA rasamA lubdha thayelA ane (ghaNNuNA ) ghAta-hiMsA karavAnA svabhAvavALA (mae u) meM ( maMdapuroNaM ) maMda puNyavALAe-pApIe / aNagAro) prA muni ( maNAhayo) manAk ahataH-jarAka na haNyA, eTale hamaNAMja mArAthI teo haNAi jAta. kAraNa ke tenI pAse ja rahelo A sRga haNAyo che, tethI A munine haNAvAmA jarAka ja cher3e rahI gapuM che. 7. | AsaM visajaittA NaM, aNagArassa so nivo / viNaeNaM vaMda~e pAe, bhagavaM ettha "me kheme // 8 // artha-ema vicAra karIne pachI (AsaM ) azvane (visajjaittA NaM ) tajIne eTale azvaparathI nIce utarIne ( so ! nivo ) te rAjAe ( viNaeka) vinayavaDe ( aNagArassa) te muninA ( pAe ) pAdane (vaidae ) vaMdanA karI bhane kArya ke A ( bhagavaM ) he bhagavAna ! ( ettha) A mRganA vadhane vipe (me) mane eTale mArA aparAdhane ( khame ) Apa kSamA karo.. 1 aha moNeNe so bhayavaM, aNagAro jhANamassiyo |raayaannN na paMDimatei, tao rIyA bhayadao // 9 // kil ardha-(zraha ) tyArapachI eTale rAjAe munine vaMdanA karyA pachI ( moNeNa ) maunavaDe karIne (jhaarnnmssibho)| dharmadhyAnane Azrita thayelA ( so te ( bhayavaM ) jJAnanA atizayavALA bhagavAna ( azagAro ) munie / rAyANaM) rAjAne | (na paDimatei ) kAi paNa pratyuttara prApyo nahIM, (to) tethI karIne ( rAyA ) rAjA ( bhayao) bhayadruta eTale / atyaMta bhayabhIta thayo. 6. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - (jo ) je sAdhu (sayA u ) sadaiva hamezAM (ee) zra pUrva kahelA ( dose) doSone ( vajae ) barje the, (se) te (mRNI majjhe ) suniyo madhye ( sunvae) suvrata eTale bakhAyavA lAyaka vratavALA ( hoI) hoya ke eTale bakhaNAya hai. tathA ve (asi loe) zrI lokane viSe ( zramayaM va) amRtanI jema (pUIe) lokoe pUjita evA chatA (i) mAloka ( tadA ) tathA ( paraM logaM ) paralokane ( mArAie ) ) rAdhe che-sAdhe che. (tti bemi ) e pramANe huM huM huM. 21. iti saptadazamadhyayanam. 17. atha saMyatIya nAmanuM aDhAramuM adhyayana. 18 sattaramA adhyayanamAM pApasthAnako varjavAnuM huM, te varjanuM saMjaya rAjAnI jema bhoga-samRddhino tyAga karavAthI thAya . e saMbaMdhI prApta thayelA A aDhAramA adhyayananuM prathama sUtra kahe the. kaMpille naiyare yA, dilabalavAhaNe / nAmeNaM saMjae nAmaM, mirgavvaM traniggae // 1 // artha - (kaMpille ) kaoNpIlya nAmanA (nayare ) nagaramAM (udimabalavAhaNe ) baLa eTale caturaMga sainya ane zivikA vigere vAhana jenA udaya pAmelA che eTale puSkaLa che evo ( rAyA ) rAjA ( saMjae ) saMjaya (nAme ) nAme (nAma) prasiddha iso, te ekadA (migadhaM ) mRgayA karavA mATe ( uvaniggae) nagaramAMthI bahAra nIkaLyo. 1. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se rAjA kevI rIte nIkaLyo ? ane teNe zuM karyu 1 te kahe che.-- heyANIe gayANIe, rahANIe taheva ya / pAyattANIe mahayA, savao parivArie // 2 // artha te rAjA ( mahayA ) moTA ( hayANIe ) azvanA sainyavaDe ( gayANIe ) hAthInA sainyavaDe ( rahANIe ) rathanA sainyavaDe (taheba ya) tathA vaLI (pAyavANIe ) padAtinA sainyavaDe ( savvao) cautaraphathI ( parivArie ) parivarelo Fill nagara bahAra nIkaLyo . 2. mie chabhittA heyagao, kapilelujANakesare / bhIe~ saMte mie tattha, vahei resamucchie // 3 // 4 artha--( rasamucchie ) mAMsanA rasamA lubdha thayelo te rAjA ( hayagayo) azvapara pArUDha thayo thako (kaMpinlu| jANakesare ) kAMpIya nagaranA kesara nAmanA udyAnamA rahelA (mie) mRgone (chubhittA) preraNA karIne eTale te mRgonI pAchaLa potAno azva doDAcIne ( tattha ) tyAM (bhIe ) bhaya pAmelA eTale trAsa pAmelA ane (saMve) zrAMta thayelA eTale | glAni pAmelA ( mie ) te mRgone (bahei ) hasato havo. 3. te khate tyA zuM thayuM ? te kahe che.-- zraha kesarammi ujANe, aNagAre tevodhaNe / sajjhAyajjhANasaMjutte, dhammajjhANaM jhiyAyai // 1 // artha-(aha ) te vakhate ( kesarammi ) te kesara nAmanA ( uANe ) udyAnamA (sajjhAyajmANasaMjutte) svAdhyAya tandomote Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - dhyAnamA tatpara thayelA ane ( tabodhaNe ) taparUpI dhanavALA ( asagAre ) eka aNagAra-muni ( dhammajmAsa ) dharmadhyAnane (zivAyaha) dhAve ke-dhyAna karatA hatA. 4, aphovamaMDasi, jhAyai jhaviAsave / tassAgae mipa pAsa, vaihei se narAhive // 5 // artha-(pravimAsace )ya karyA cha hiMsAdika yAzrayo bece evA te muni (aphoramaMDasi) akova eTale vRkSAdikavaDe vyApta evA nAgavalI vigerenA maMDapane viSe ( grAmaha / dharmadhyAna karatA itA. ( vassa) te muninI (pAsa) pAse (Agara) AryAne rahelA (mie) mRgone (se) te ( narAvi ) rAjA (gha) haNato ito. 5. . aha oNlagano gayA, bipamAgamma so tahi / hae mie u pAlittA, aNagAra satya posaI // 6 // artha-(aha) svArasacI (mAsamo) azvapara caTelo (so) te saMjaya nAmano ( rAyA) rAjA ( khippaM ) zIghapaNe (tadi) se latAmaMDapamA mAgamma) bhAtrIne (hae ) iNelA (mie u) mRmone (pAsicA) jor3ane (vattha ) yAM rahelA (aNagAraM ) eka munine pama (pAsaI ) joto yo. 6. te vakhate te rAjAe zu kayu ! te kahe che.aha sapA tatva saMbhaMto, arNagAro maNAhao / mae u maidapumeNaM, resagiddheNa gheNNuNA // 7 // ___ artha- aha ice (tastha ) te munine jovAyI (saMbhaMto) saMbhrAMta yelo eTale bhaya pAmelo ( rAyA) rAjA vicAra Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhya.18 bhASAMtara rAmpayana // 19 // karavA lAgyo ke-( rasamiddheza) mAMsanA rasamA lubdha thayelA ane (ghaNNA ) ghAta-hiMsA karavAnA svabhAvakALA (mae u) meM ( maMdapuzekha ) maMda puNyavALAe-pApIe / aNagAro ) pAni ( masAho) manAk mahataH-jarAka na haNyA, | eTale damAja mArAyI to hagAi jAta. kAraNa ke senI pAse ja rahelo vA mRga ilAyo ce, tethI mA munine hakhAtrAmA jarAka jacher3e rahI gayuM che. 7. bhAsaM vilajjayaH , aNamArahA sAnidho : vieNaM baMdae pAe, bhagavaM etya "me khame // 8 // artha-ema vicAra karIne pachI (bhAsa) azvane (visajAicA me) jIne eTale azvaparadhI nIce utarIne (so nivo) te rAjAe ( visAeka) vinayavar3e ( amAgArassa ) te muninA ( pAe ) pAdane ( vaMdae ) vaMdanA karI ane kAryu ke (bhagavaM ) he bhagavAna! ( ettha) mA mRganA cadhane viSe (me) mane eTale mArA aparAdhane ( khame) Apa camA karo... aha moNeNe so bhayavaM, aNagAro jhANamassimo rAiyANa nai peDimatei, o rIyA bhayAo // 9 // / artha-(aha) tyArapachI eTale rAjAe munina vaMdanA karyA pachI ( moroca) maunavaDe karIne (jhAyamassiyo) dharmadhyAnane Azrita dhayelA (so te ( bhavaca ) mAnanA atizayavAlA bhagavAna ( mazagAro ) munie / rAdhANaM) rAjAne (na paDimatei ) kAMDa paNa pratyucara prApyo nahIM, (to) tethI karIne ( rAyA ) rAjA (bhayAo) mayadbhuta eTale atyaMta bhayabhIta thayo, 6. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale pharIthI sajA pA pramANe bolyo.saMjao ahemastIti, bhayavaM vAMharAhi me| kuro terpaNa aNagAre, dahija narakoDio // 10 // ___ artha-(bhaya ) he bhagavAna ! ( ahaM ) huM ( saMjabho ) saMjaya nAmano rAjA ( assi ) chu, koi nIca jaatinoN| manuSyaM nathI, (iti) e kAraNa mATe ( me ) mArI sAthe ( vAharAhi) same bolo. kAraNa ke (kRddho) krodha pAmelA | (aNagAre ) muni ( eNa ) tejavaDe eTale potAnI tejolezyAvaDe ( narakoDio) karoDo manuSyone (dahijja) bALI zake / che. tethI hu~ bhayabhIta thayo chu. 10. ___ pApramANe rAjAe kahyu, tyAre muni dhyAnadhI nivRtta thaine bocyA ke.abhao patthiMvA tunbha, abhayadAyA bhavAhia / Nicce jIvalogammi, ki hiMsAe paisajjAsa ? // 11 // artha-(pasthivA ) " he rAjA ! ( tumbhaM ) tane ( abho) abhaya che." arthAt tane koi pALatuM nathI. mA pramANe | rAjAne dhIraja pApIne pachI muni tene upadeza Ape ke ke-"he rAjA ! ( abhayadAyA ) tuM abhayadAna ApanAra ( bhavAhi a) thA. jema tane mRtyuno bhaya lAge che tema sarva prANImone mRtyuno bhaya hoya che, tethI (aNice) mA anitya evA (jIvalogammi ) jIvalokane viSe ( hiMsAe) prANImonI hiMsA karavAmAM tuM (ki) kema ( pasaasi) pAsaka thAya che ? A hiMsA narakano hetu hovAthI karavA yogya nathI. 11. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jayA savvaM paricaja, gaMtavamasassa te / anicce jIvalogAmmi, "ki rajammi paisajjasi ? // 12 // adhe--(jayA) jyAre ( sadhvaM ) khajAno, aMtaHpura vigaire sarvano ( paricaja ) tyAga karIne (anasassa ) avaza eTale parAdhIna evA (te) tAre avazya (gaMtavya) parabhavamA javAnu ja che, to (anicce) yA anitya evA ( jIvalogammi) jIvalokane viSe ( rajammi ) rAjya upara ( kiM) kema tuM ( pasaasi ) Asakta thAya cha ? 12. vaLI saMsAranI anityatAne ja batAve che.jIvi ceva vaM ca, vijusNpaaycNclN| jattha ta muMjjhasI rAyaM, peJcatthaM nAvabujjhase // 13 // | artha-(rAyaM ) he rAjA! (jattha ) je jIvita ane rUpane viSe (te ) tuM ( mujhasI ) moha pAme ke, te ( jIvi cetra ) jIvita-prAyudhya ane (rUvaM ca ) rUpa eTale zarIranuM sauMdarya (vijusaMpAyacaMcalaM) pIjaLInA camakArA jevU caMcaLa ke, tathA tuM (peJcatthaM ) paralokanA kAryane ( nAvayujhase ) jANato nathI. 13. dArANi a suA ceva, mittA ya taha baMdhavA / jIvaMtamapu~jIvaMti, mayaM nANuJcati a|| 14 // artha-he rAjA ! ( dArANi bha) svIo, tathA ( sugrA cetra ) putro, tathA (mittA ya) mitro, ( taha ) tathA (baMdhavA) baMdhu vigere zAtijano e sarve ( jIvaMtaM ) jIvatAnI (aNujIvaMti ) pAbaLa jIve che eTale jIvatA ekA dhanavAnanI pAchaLa potAnA udaranirvAhane kare che-tenuM dhana teo bhogave che, paraMtu ( mayaM) te puruSa jyAre marI jAya che tyAre (nANudha Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | yati a) tenI pAchaLa maratA nathI-jatA nathI, to sahAyabhUta to kyAthI ja thAya, mATe tevA kRtamIone viSa bhAdara | karavo yogya nathI. 14. niharati mayaM puttA, piaraM paramakkhiA / piaro'vi tahA putte. baMdhU rIyaM tavaM care // 15 // artha-(puttA) putro ( paramadukkhiA ) atyaMta du:khI thayA chatAM paNa (mayaM ) marI gayelA (piaraM ) pitAne (niharaMti ) ghara bahAra kADhe cha, (tahA) tathA (piro'vi) pitAo paNa (putte ) marI gayelA putrone bara bahAra kADhe che, tathA ( baMdhU ) baMdhuo paNa marI gayelA baMdhuone ghara bahAra kADhe cha -gharamA rAkhatA nathI tethI karIne (rAvaM ) he rAjA! tuM ( tavaM ) taparnu (care) AcaraNa kara-sevana kara. 15. tao teNa'jie debe, dAre a pariravikhae / kolaMtanne nairA royaM, iMTratudrA alaMkiA // 16 // artha-(to ) tyArapachI eTale gharanI bahAra kADhayA pachI ( rAya ) he rAjA ! (teNa ) te pitrAdike ke putrAdike (ajie ) upArjana karelA ane (parirakkhie ) samasta prakAre cora bhane agni vigere thakI rakSaNa karelA (dabe ) dravye naMda kare che. (a) tathA (dAre) tenI strI sAthe ( anne narA)cIjA manuSyo (hadvataDA) dRSTa | eTale bahArathI romAMcita thayelA, tathA tuSTa eTale hRdayamA aAnaMda pAmelA, tathA (alaMkipA) alaMkArobaDe vibhUSita thayA thakA (kIlaMti ) krIDA kare che. pote jyAMsudhI jIve che, tyAMsudhI dhana upArjana karI tenuM prANanI jema rakSaNa kare ke, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / tathA strI- paNa tevIja rIte rakSaNa kare cha, paraMtu marI gayA pachI tenA dhana ane strIvaDe bIjAmo ja krIDA karIne AnaMda meLave che. 16. ____ marezA kAmpasana sudhAra chete nAhe ke - | teNAvi jai kayaM kaimmaM, suhaM vA jai vA'suhaM / kammuNA teNa saMjutto, gacchai u pairaM bhavaM // 17 // artha--( teNAvi ) te maranAra mANase paNa (jaM) je (suI vA ) zubha (jahavA) athavA (asuI ) azubha (karma) karma ( kayaM ) kayu hoya, (teNa u) te ja ( kammuNA ) karme karIne (saMjutto) yukta evo te (paraM bhavaM) para bhavane viSe ( gacchai ) jAya che. arthAt jIvanI sAthe bIju koi paNa jatuM nathI. mAtra eka pote kareluM zubhAzubha karma ja jAya ch| | tethI he rAjA ! tapanuM AcaraNa kara." 17. | soUNa tassa so dhamma, aNagArassa aMtie / mahayAsaMveganivveaM, samAvAlo narAhivo // 18 // ____ artha-yA pramANe ( tassa ) te ( aNagArassa ) muninI (aMtie) samIpe ( dhamma ) dharmane ( soUNa ) sAMbhaLIne | ( so) te ( narAhiyoM ) saMjaya rAjA ( mahayAsaMveganinvenaM ) moTA saMvegane eTale mokSanA abhilASane ane nivedane eTale saMsArathI udvegapaNAne ( samAvaso ) pAmyo. 18. saMjao cai reja, nivakhaMto jiNasAsaNe / gehabhAlissa bhagavao, aNagArassa aMtie // 19 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-tyArapachI ( saMjabho ) te saMjaya nAmanA rAjAe tarataja (raaM) rAjyano ( caiuM ) tyAga karIne (bhagavo) bhagavAna ( gaharAziraNa hI ImAni mAraNA ( aNagArassa ) muninI (aMtie ) pAse ( jiNasAsaNe) jinazAsanane viSe eTale vItarAganA dharmane viSe ja (nikalato) dIkSA grahaNa karI. 16. ahIM vRddhasaMpradAya yA pramANe che-te saMjaya nAmanA rAjarSi gardamAli nAmanA prAcAryanA ziSya dhayA, pachI bhAgamano abhyAsa karI te gItArtha thayA, ane sAdhunA samagra AcAra vicAramA nipuNa thayA, eTale gurunI AjJAthI te rAjarSi | ekAkI vihAra karatA koi gAmA aAvyA. te gAmamA tene eka triya muni maLyA. te kSatriya muni pUrva janmamA vaimAnika | deva hatA, tyAthI cavIne koi kSatriyanA kulamA utpanna thayelA hatA. tyAM koi nimittane laine tene jAtismaraNa jJAna thayu hatuM, tethI vairAgya utpana thavAne lIdhe rAjyano tyAga karI teNe dIkSA grahaNa karI hatI. tenuM nAma TharAveluM na hovAthI kSatriya | muninA nAmathI te prasiddha thayA hatA. te jAtismaraNa jJAnavALA catriya munie saMjaya nAmanA rAjarSine joi temanA jhAnanI | parIkSA karavA mATe yA pramANe ko.--- | ciccA reTuMcha paivaie, khattie paribhAsaI / jahA te dIsaI havaM, pasanna "te tahA meNo // 20 // artha-( rakheM ) rASTrano eTale dezano athavA rAjyano (cicA tyAga karIne ( pancaie ) pravajyAne pAmelA (sasie) * raja iti vA pAThaH Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ORE kSatriya munie ( paribhAsaI ) saMjaya rAjarpine kamu ke-(jahA ) "jema (te) tamAru (rUvaM ) bAhya rUpa-zrAkAra prasanna suMdara (dIsaI ) dekhAya ke, ( tahA) tema (te) tamAra (maNo) mana paNa ( pasanaM) prasanna ke ema jaNAya che. kAraNa ke aMdara pasupatA patataH hAya ko bahArathI pAvA prakAranI cittaprasannatA dekhAya nahIM. 20. kinAme kiMgote, kaeNmsaTrAe ke mAhaNe / kaha paMDiarasI buddhe, kehaM "viNIe tti dhuccasI // 21 // ___ artha-(kiMnAme ) tamArUM nAma zuM che ? tathA ( kiMgotte ) tamArUM gotra zuM che ? (va ) athavA (kassadvAe ) kayA | prayojanane mATe (mAhaNe) tame mAhaNa thayA cho eTale pravrajyA lIdhI cha ? tathA (buddhe ) AcAryAdikanI ( kahaM ) kevI rIte 1. (paDiarasI) sevA karo lo ! tathA (kaha) kevI rIte (viNIe tti) 'tame vinIta cho' ema (vucasI) kahevAo cho ?"21. A pramANe kSatriya munie pUchathu, tyAre saMjaya rAjarSi temane pratyuttara Ape ke kesaMjayo nAma nAmeNaM, tahA goteNa goamo / gaddAlI mamAyariA, vijAcaraNapAragA / / 22 // ___artha--" (nAmeNaM ) nAme karIne hu~ ( saMjayo nAma ) saMjaya nAmano chu, ( tahA ) tathA ( gottaNa ) gotravaDe huM | ( goamo) gautama gotrI chu, tathA (vijAcaraNapAragA) vidyA eTale zruta ane caraNa eTale cAritranA pAragAmI evA / ( gabhAlI) gardabhAli nAmanA ( mama ) mArA ( pAyariA) AcArya eTale guru the. bhAvArtha mA pramANe the.-gardamAli nAmanA prAcArya mane jIhisAthI nivRtta karyo, tenI nivRttimA mane tezroe muktirUpa phaLa batAyuM, tethI mukti meLavavAne Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe huM mAhaNa-sAdhu thayo cha, je pramANe te gurue mane upadeza prApyo che-samajAvyo che te pramANe hu~ temanI sevA karu cha, ane temanA upadezanu sevana karavAthI hu~ vinIta kahebAuM chaM. 22." ____zrA pramANe saMjaya rAjarSirnu vacana samiLI te kSatriya muninuM citta temanApara AkarSAyu, tethI te kSatriya muni colyA kekiriaM akiriaM viNayaM, AmANaM ca mhaamunnii| eehiM cauhi ThANehi, memme kiMbhAsati // 23 // * __artha- (mahANI ) he mahAmuni saMjaya ! ( kiriaM) kriyA, ( kiriaM) prakriyA, (viNayaM) vinaya (ca) | ane ( amA) ajJAna ! pArTi ! nahiM )nAra (ThANehiM ) sthAnobaDe ( mele ) meyajJa-meya eTale jIvAdi | jJeya vastune jANanArAo ( kiMpabhAsati ) kutsita eTale asatya-mithyA bole che. ahIM keTalAka anyamatimo prastikriyA | sahita jIvanuM lakSaNa mAne che eTale ke vastunI je sacA teja jIva ema mAne ke, te kriyAvAdI kahevAya che. 1. keTalAka prakriyAvAdI che, tezro jIvAdika padArthone nAstirUpe eTale nIja e pramANe mAne che. 2. keTalAeka vinayavAdI che, tezro nAnA, moTA, uMca, nIca sarvane namaskArAdika vinaya karavo tene ja dharma mAne che. 3. tathA keTalAeka ajJAnavAdI che, tezro sarva padArthone nahIM jANacA teja sAraM mAne che. 4. zrA cAre matavAlA ekAMtavAdI hovAthI mithyAtvI ke teo, e, ekAtapaNe mAnavu yuktiyukta nathI, tethI temanu bhApita mithyA che. kAraNake astikriyA eTale sattA arthAt vasturnu hovApaNuM, te to dareka vastumA che, tethI ajIva paNa jIva kahevAze. 1. ekAMtapaNe nAstipaNuM mAnavAthI prAtmAnuM paNa nAstipaNuM thaze, bhane tethI karIne jIva, ajIva vigere sarva padArtho nAstipaNAe karIne sarakhA ja kaddevAze. 2. saba ThekANe tunya vinaya ka Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - E-Nandne. *029->****************** +indi- sAthI nirguNano paNa vinaya karavo paDaze ane nirguNanA vinayaneM to azubha phaLa ka[ cha, guNIne viSeja vinaya karavAyI zubha phala prApta thAya che, tethI ekAMta vinaya paNa sAro nathI. 3. tathA prajJAna to muktinA sAdhanabhUta cha ja nahIM, kemake muktinuM kAraNa to jJAna ja kahyu cha, heya ane upAdeya padArtho jJAnI ja jANI zakAya che, ane jJAnavinA hitAhita paNa | jANI zakAtuM nI, tethI ajJAnavAdIo paNa mithyAbhASI ja che. 4. A cAre prakAranA pAkhaMDImonA kula traNaso ne presaTha | bhedo thAya che. temA kriyAvAdIonA 1-0 bhedole, prakriyAvAdIyonA 4 che, vinayavAdIonA 32 cha bhane bhajJAnavAdI| onA 67 bhedo che. Ano vistAra anya graMthamAthI jANI leyo. 23. ___e cAre prakAranA vAdIo- mithyAbhASita hu~ mArI yuddhiI ja kaheto mathI, paraMtu bhagavAnanA bacanI kahuM chu. | Ii pAukare buddhe, nAyae pairinivvuDe / vijAcaraNasaMpanne, sacce saccaparakkame // 24 // artha-(ii) mA kriyAvAdI vigerene (buddhe ) tatcane jANanArA, (parinivvuDe ) kapAyarUpI agni bujhAvAthI zItaLa thayelA, (vijAcaraNasaMpane) kSAyika jJAna ane kSAyika cAritrabaDe yukta, (sacce) satya vacanavALA bhane (saccaparakame) satya vIryavALA (nAyae) jJAtaka eTale jJAtaputra zrI mahAvIrasvAmIe mithyAbhASIpaNe (pAukare) pragaTa karyA cha-kalA che. 24. te kriyAvAdI vigerenuM phaLa kahe cha,paiDati nairae ghore, 'je nairA pAvakAriNo / divaM ca gaI maicchaMti, carittA dhammamAriaM // 25 // ++++ Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha (je narA ) je manuSyo / pAvakAriNo) nahIM prastAvane lIdhe pApa eTale asatprarUpaNA, tene karavAnA svabhA| bavALA hoya che, tezro ( ghore) bhayaMkara evA ( narae narakanA (pati) pa. . (ca) ane ( ArimaM) Arya eTale satprarUpaNArUpa uttama (dhammaM ) dharmana ( carittA) bhAcaraNa karIne eTale bhAcaraNa karanArA manuSyo (divaM ) deva saMbaMdhI athavA sarva gatimA pradhAna evI siddhi nAmanI ( gaI ) gatine ( gacchati ) pAme che. tethI he rAjarSi ! tamAre asatprarUpakhAno tyAga karI satprarUpaNAmA ja pravartavU. 25, te kriyAvAdI vigere pApakArI kema kahevAya ? te upara kahe che.-- mAyAbuiameaMtu, musAbhAsA nirsthiaa| saMjamamANo vi ahaM, vaisAmi iriAmi a // 26 // __ artha-(e) yA kriyAvAdI vigerenuM vacana ( mAyAbu tu ) mAyAvaDe eTale zaThatAvaDe ja kahelaM hoya che, sethI ] || tebhonI ( musAbhAsA) mRSA bhASA (niratthiA ) nirarthaka-artha vinAnI che. te kAraNa mATe he saMjaya puni ! ( saMjamamANo | vi) te pAkhaMDImonI asatprarUpaNArUpa pApathakI nivRtti pAmyo sato ja ( ahaM ) huM ( vasAmi ) niravadya-doSarahita upAayAdikamAM vasuM chu. ahIM saMjaya rAjarSina sthira karavA mATe "huM vasuM chu" ema potArnu ja dRSTAMta pApIne kaTuM che. eTale ke jema huM asatprarUpaNAthI nivRtta thayo DhuM tema tamAre paNa nivRtta thavaM. kAraNa ke je sAdhu pote sAdhumArgamA rahelo hoya te cIjAne paNa sAdhumArgamA sthApana karI zaka ke. (a) tathA baLI haM (ismi.mi) gocaryAdikane viSe iyAMsamitivaDe cAla chu. 250 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na have saMjaya rAjarSi kSatriyamunine pUche che ke-" tame te pAkhaMDIonA yacanathI kevI rIte nivRtta thayA ?" teno te javAba Ape cha.-- se 'te viIA bhajjhaM, micchAdiTThI annaariaa| vijamANe pare loe, samma auraNAmi appayaM // 27 // artha-(se so ) te sarva pAkhaMDIao ( majjhaM ) mArA (vidA) jANelA che, ke tetro (micchAdiTThI) mithyAdRSTi che ane tethI karIne (praNArimA) anArya eTale pazuhiMsAdika anArya karma karanArA che. tevA prakAranA temane zI rIte jANyA? te upara kahe che.---( pare loe ) paraloka (vijamANe ) vidhamAna sate (appayaM) mArA AtmAne ( samma jANAmi ) huM sampaka prakAre jANuM chu. mAro AtmA paralokathI eTale bIA bhavamAthI ahIM mAnyo che ema huM jAtismaraNa jJAnathI ja cha. tethI paraloka paNa che ane prAtmA paNa che ema sArI rIte jANavAthI tenI nA pADanArA pAkhaMDIonA mithyAvacanathI hu~ nivRtta thayo chu, mATe tame paNa nivRtta thAo. 27. tamAro AtmA parabhavathI ahIM zrAvyo ke ema tame zI rIte jANo ko ? te upara kahe che.ahamAli mahApANe, juimaM vairissovme| jA sa pAlI mahApAlI, divyA vairisasaovamA // 28 // artha-(ahaM ) hu~ ( mahApANe ) mahAprANa nAmanA pAMcamA brahmadevalokanA eka vimAnane viSe ( juimaM ) dyutimAna eTale tejasvI ane ( varisasocame ) so varSanI AyuSyavALA manuSyanI upamAvALo (Asi) hato. eTale ke jema Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kALe yahI so varSanI ApuSyavALo manuSya pUrNa AyuSyavAko kaddevAya che, tema hUM. paNa tyA pUrNa mAyuSyavAno deva hato. temA ( yA ) je (pAlI) pAli bhane (mahApAlI) mahApAli evI (parisasazrotramA ) so so varSe eka eka kezano uddhAra karIe evI upamAvALI ye prakAranA ( divyAH dIvya-devabhava saMbaMdhI sthiti cha, temAthI (sA.) te mahApAli nAmanI bhArI dInya sthiti hatI. eTale daza sAgaropamanI sthiti itI.. ahIM pAli eTale. pALanA jecI pALa. jaMmadhALa jaLane dhAraNa karI rAkhe ke temA pAli paNa jIvita rUpI jaLane dhAraNA karI rAkhe che, zra | bhavasthiti kahevAya che. temAM pAli eTale palyopamanI sthiti bhane mahApAli eTale sAgasepamanI sthiti jANavI. 28. * (pAlAnA dRSTAMta panyopamanI sthiti kahI che te pAli samajabI.) se cue baMbhaloAo, bhANussaM bhvmaargoN| appaNo aparesiM ca, AuM jANe jahA tehA / / 26 / / artha-(se) te I (baMbhalopAtro ) praznadevaloka thakrI (cue) pathyo thako (mANussa ) manuSya saMbaMdhI ( bhavaM ) 9 bhavane (Ago ) pAmyo chu. tathA ( appaNo ) potArnu (ca) ane (aparesi ) vIjA jIvonuM (jahA) je prakAra | ( pAuM) AyuSya hoya (tahA) te prakAre ( jANe ) hu jANuM cha. jenuM je prakAre-jeTaluM zrAyuSya hoya tenuM teja prakAre-teTalu hu~ jANuM chu, paNa viparItapaNe jANato nadhI. 26. ____aa pramANe catriya munie pUchayA vinA paNa prasaMgI ponAno paJcAta kajho, have upadeza bhApavAne mATe kahe cha. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nANAraiM ca chaMdaM ca, parivajjijna sNje| aNaTThA je asaMvatthA, iMi vijAmaNusaMcare // 30 // | ardha-(saMjae ) sAdhu ( nANAruI ca ) aneka prakAranI rucine eTale kriyAvAdI vigairenA matavAlI icchAne baje, tathA (chadaM ca ) bhaneka prakAranA potAnI matie kalpanA karelA abhiprAyane (parivajija) caneM, tathA (je) je (aNDA) prayojana vinAnA vyApArI hoya (a) ane je ( sanvatyA) hiMsAdika cIjA sarva kAryoM hoya te sarvane paNa / varje, athavA (sabyasthA) sarvatra eTale sarva kSetrAdikane viSe je prayojana vinAnA vyApArI hoya tene varje. (ii) zrA E (vijAM) samyak jJAna rUpa vidyAne (aNusaMcare) lakSya karIne eTale bhAzrIne he rAjarSi ! tamAre saMyamamArgamA cAlavU. hu~ pasA vI vidyAne ja aMgIkAra karI saMyamamArgamA cAluM huM, mATe tamAre paNa te ja pramANe cAlavU. 30. - pharIcI kSatriyamuni potAno ja bhAcAra batAve che.paMDikamAmi pasiNANaM, paramaMtehi vA puNo / aho uThThie ahorAyaM, Ii vijA tavaM ghere // 31 // artha-he rAjarSi ! 9 ( pasiNANaM) zubhAzubhane jaNAkanArA aMguSThapraznAdikathI ( paDikamAmi) nivRtti pAmyo chu, (vA puNo) tathA vaLI (paramaMtehiM) paranA eTale gRhasthImonA maMtrothakI eTale gRhakAryonA vicArothI paNa hu~ nitti | | pAmyo chu. (maho) bhAzcarya ke ke bhA pramANe (ahorAyaM) divasa ne rAta ( udie ) dharma pratye ughamavALA koika ja ra mahAtmA hoya che. (ii ) e pramANe (vijA) jANatA evA vame ( tavaM care) taparnu ja AcaraNa karo. paNa praznAdikanuM Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevana na karo. 31. have saMjaya nAmanA rAjarSie pUchayuM ke - " tame zrAyuSyane zI rIte jANo ko 1 " teno uttara catriyadhuni Ape be. - "jaM ca me pucchasI kAle, sammaM sudveNa ceasA / tAI pAukare buddhe, taM" nANaM jisAlaNe ||32|| artha - (sammaM ) samyak prakAre ( suddheA ) zuddha-nirmaLa ( vezyamA ) cittavALA tame ( me ) mane ( jaM ca ) je ( kAle ) kALanA viSayavAlaM AyuSya (pucchasI ) pUcho ho, (tAI) te AyuSyane ( buddhe ) zrI mahAvIrasvAmI athavA zrutajJAnIe (pAThakare ) pragaTa karyu ke, tethI karIne huM jAkhaM chaM. ( taM ) ve (nANaM) jJAna ( jiNasAsa ) jinazAsanane viSe ja che, bIjA bauddhAdikanA zAsanamAM nathI. tethI tamAre jinazAsanane viSeja udyama karabo ke jethI huM jinazAsanamA rahyo thako tenA prasAdathI jema jAeM huM tema tame pA jANI zakazo. 32. pharIthI upadeza Ape che. kiMrizraM roe dhIro, akiriaM pairivajae / diTThIye diTTisaMpanne, dhammaM ra suduccaraM // 33 // artha - ( dhIro) dhIra evo sAdhu ( kirimaM ) kriyAne eTale jIvasattAne - jIvanA hovAparaNAne ( roe ) potAnA zrAtmA pratye rucAve - khAtrI karAve, tathA bIjAone paNa tenI ruci upajAve. athavA kriyA eTale mokSamArganI sAdhanabhUta 1 saMjayane badale saMyata nAma paNa keTalIka bAra Ave che. +++++++++000 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - pratikramaNa, pratilekhanA Adi samyak jJAnasahita samyaka anuSThAnarUpa kriyAne rucAve-tenApara ruci karAve, tathA (akirizra) jIvanA nAstipaNArUpa akriyAne zathavA mithyAtvIyoe kalpelI ajJAnakaSTarUpa prakriyAne (parivaJjae ) sarvathA varje, tethI dhIra evA sAdhu (diDIe) samyagdarzanavaDe karIne (didvisaMpanne ) samyak jJAna sahita thAya. he rAjarSi ! tame paNa samyagdarzane karIne samyak jJAna sahita thaine (suduccaraM ) atyaMta duSkara evA (dharma) cAritra dharmane (ghara) | | aMgIkAra karo. 33. ___ pharIthI kSatriyamuni ja saMjaya rAjarpine mahApuruSanA dRSTAMtavaDe sthira karavA mATe kahe che.-- ai pulapayaM socA, asthdhmmovsohiaN| bhairaho vi bhArahaM vAsaM, ciMcA kAmAI paivae // 34 // ardha-(asthadhammoksohizra ) je prArthanA karAya te artha eTale svarga bhane mokSa, tathA dharma eTale te svarga ane mokSa meLaghavAnA kAraNabhUta jinabhASita dharma, te yamevaDe zobhatuM evaM (e) prA ( puNapayaM / puNyapada-uttama upadeza ( socA) sAMbhaLIne ( bharaho vi ) bharatacakrIe paNa ( bhAraha vAsaM) bharatakSetrane tathA (kAmAI) kAmabhogane (ciccA ) vajIne ( paccae ) pravrajyA lIcI hatI. ahIM " puNapayaM" nA artha pA pramANe karavA.-puNya eTale pavitra-kalaMka rahita dUSaNa rahita evaM pada eTale jinezvare kaheluM sUtra, athavA puNya eTale puNyanA kAraNabhUta pada eTale kriyAvAdI vigere mata upara rucino tyAga karI zuddha dharmano prarUpaNA karanAra sUtra. athavA pUrNa eTale saMpUrNa evaM pada eTale jJAna, tene sAMbhaLIne bharata cakrI ke je. sarva rAjAomA mukhya hatA, veNe paNa mA cAritradharmarUpI mArganoja pAzraya karyo haso, tethI karIne vamAre paNa Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A jinabhASita mArganoja grAzraya karavo yogya che. bharata pakrAnI saMkSima kathA. - iMdranI prAjJAthI kubere ayodhyA nAmanI nagarI banAvI. temAM zrIRSabhadeva svAmI rahetA hatA. temaNe cAritra grahaNa karya, tyAre temanA jyeSTha putra zrIbharata cakravartI temA rahetA hatA. te cakrIne cauda ratno ane nava nidhio hatA, vatrIza hajAra rAjAno tenI sevA karatA hatA, corAzI lAkha azva, ratha ane hAthIo tenA sainyamA hatA, channu karoDa pattiyo (padAti) hatA ane channu karoDa gAmonA te adhipati hatA, te atrIza hajAra dezonuM pAlana karatA hatA, aDatALIza hajAra pattanonA svAmI hatA, vahoMtera hajAra puranA adhIzvara hatA, navvANu hajAra droNamukhanuM te rakSaNa karatA hatA ane soLa hajAra yakSo niraMtara tenI sevA karatA hatA. yA pramANe cha khaMDa bharatakSetranuM te akhaMDa rIte rAjya karatA hatA, tathA causaTha hajAra |T aMtaHpuranI svIzro sAthe krIDA karatA te pUrvanA puNyarUpI vRcanA puSpasadRza sukhane bhogavatA hatA. aSTApada parvata upara zrI RSabhadeva svAmInA nirvANane sthAne temaNe eka caitya karAvI tenI aMdara covIze dIrthaMkaronI potapotAnA zarIranA pramANa | ane varNavALI pratimAo sthApana karI hatI tathA niraMtara temanI vaMdanA arcA karatA itA. temaja ati prItithI niraMtara sAdharmikavAtsalya karatA hatA. zrA rIte te bharatacakrIe cha lAkha pUrva vyatIta karyA. ekadA prAtaHkALe abhyaMgana, udvartana ane snAna karI bharatacakrI sarva vastra bhalaMkAra dhAraNa karI AdarzabhavanamA gamA. * tyAM arisAmA potA zarIra jotA teNe eka zrogaLI mudrikA rahita hopAthI zobhA vinAnI joha, tethI teNe bIjI AMga MG . Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FRANA sImAMdhI paNa mudrikA kADhI nAMkhI tyAre te paNa zomA rahisa joi. pachI dhIme dhIme eka eka alaMkAra utAratAM chevaTe || | seNe samagra alaMkAro utAryA. tyAre tethe potAnuM zarIra kamaLa vinAnA sarovaranI jeva' taddana zobhA rahita joyuM. te joi cakrIe vicArya ke-"aho !mA zarIra mAtra prAgaMtuka padArtho baDe ja zobhe the, paraMtu te svabhAvathI to koi paNa suMdara | nathI. mA zarIra snAnAdika baDe saMskAra karI vana AbhUSaNo vigere paherAvIe toja te zobhe ke, bhAvA asAra deine / mUDha loko suMdara mAne the. vaLI manohara aba, jaLa, puSpa, gaMdha, vastra vigere uttama vastubho paNa strInA saMgadhI brahmacaryanI jema yA azuci zarIranA saMgathI nAza pAme che-apavitra thAya che. to moTuM zrAzcarya che ke paMDito paNa bALakanI jema vi-1 yeka rahita thaha AvA prasAra zarIrane mATe aneka prakArano pApa karmo kare che! paraMtu motane ApanAru bhA manuSyapaNuM pAmIne || ghRtavaDe ciMtAmaNinI jema zarIrane arthe karAtA pApo vaDe mAre to A manuSyapaNuM hArI jaq yogya nathI." ityAdi zubha dhyAna karatA adhika adhika saMvegane pAmelA te cakrI mokSarUpI mahelanI nIsaraNI samAna kSapakoNapara ArUDha thayA. tarata ja cAra ghAtIkarmano kSaya karI bhAva cAritrane pAmI majJAnarUpI aMdhakArano nAza karavAmAM sUryasamAna kevaLajJAnane pAmyA. te vakhate zakra iMdre AdhI cakrIne kayuM ke--"he pUjya ! dravyaliMgane aMgIkAra karo, jethI ame dIcAmahotsava tathA kevaLajJAnano mahotsava karIe." te sAMbhaLI temaNe potAnA mastakapara paMcamuSTi loca karI zAsanadevatAe aApelo sAdhuveSa bhaMgIkAra karyo. pachI vAdaLAMmAMthI sUryanI jema te rAjarSi ghara bahAra nIkaLyA. temane vrata aMgIkAra karelA joDa 1 iMdre potema sAdhu veSa Apyo ema paNa pratyaMtaramAM che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vIjA daza hajAra rAjAoe paNa saMsAranI vAsanA kSINa thavAthI temanI sAtheja dIkSA grahaNa karI. pachI iMdrAdika devo mano hAna saMbaMdhI mahotsava karI potapotAne sthAne gayA. bhagavAna rAjarSi bhavyaprANIone bodha karatA pRthvIpara | vicaravA lAgyA. bharatarAjA kumAra avasthAmAM sIttotera lAkha pUrva rasA, eka hajAra varSa mAMDalika rAjApaNe rahyA, eka hajAre pochA evA cha lAkha pUrva cakravartIpaNAmA rahyA ane eka lAkha pUrva kevaLIpaNAyukta dIkSAparyAyamA rakhA. e rIte kula corAzI | HI|lAkha pUrvanuM bhAyuSya bhogavI bharatarAjarSi sarva karmano kSaya karI mokSapada pAmyA, iti bharatacakrI kathA. | saMgaro vi saugaraMtaM, bhairahavAsaM nairAhivo / issariaM kevalaM hicI, dayAe parinivvu, // 35 // ___ artha-tathA ( sagaro ) sagara nAmanA ( narAhivo ) narAdhipa eTale cakravartI (vi ) paNa ( sAgarataM ) pUrvAdika traNa dizAmA sAgara paryaMta ane uttaradizAmA himavAnaparvata paryaMta ( marahavAsaM ) cha khaMDa bharatakSetrane tathA ( kevalaM ) | paripUrNa ( issarimaM ) bhaizcaryane ( hicA ) tajIne ( dayAe) dayAdharmavaDe (pariniSue ) nirvRti-moca pAmyA. 35. sagara cakrInI saMkSipta kathA. ayodhyA nAmanI nagarImA ikSvAku vaMzamA jitazatru nAme rAjA hatA. tene vijayA nAmanI rANI hatI. te rAjAne ++COX* Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K+0100 sumitra nAme nAno bhAi yuvarAja hato, tene yazomatI nAmanI patnI hatI. jitazatru rAjAnI rANI vijayAne ekadA cauda svapnatha sUcita putra utpanna thayo, tenuM ajita nAma pADadhuM. te tIrthaMkara thayA. sumitra yuvarAjanI patnI yazomatIe paNa cauda svapnathI sUcita putra prasavyo. tenuM sagara nAma pADha. te cakravartI thayA. te banne kumAra yuvAvasthAne pAmyA tyAre temanA mAtApitA mahotsavapUrvaka temane rAjakanyAo parakhAvI. keTaleka kALe jitazatrurAjAe potAnA rAjyapara jitane sthApana karyA ne sagarane yuvarAja padavI bhASI pachI jitazatru rAjAe nAnA bhAi sumitra sahita dIcA aMgIkAra karI. ajita rAjAe keTalo kA rAjya ujA karI valI vA mATe sagarane rAjyapara sthApana karI pote cAritra grahaNa karyu. anukrame sagara rAjAne rAjya karato tenA rAjyamAM cauda ratno utpanna thayAM, te baDe cha khaMDa bharata kSetra ne sAdhI te cakravartI thayA. te cakIne sATha hajAra putro thayA. tezromA sarvathI moTo putra janhu nAme hato. ekadA janhukumAre sagara cIne koka prakAre saMtuSTa karyA, tethI cakrIe jandukumArane karchu ke- " je tArI icchA hoya te mAga. janhue mAyuM ke" he pitA ! ApanI AjJAthI sarva bhAiyo sahita hUM caur3e ratno ane sarva sainya sAthai lai pRthvIpara paryaTana karUM etrI mArI icchA che." te tenI icchA sagaracakrIe mAnya karI. zubha muhUrte mAhazra sahita janhukumAre ratno ane sainyasAthai lai prayANa zaru karyu. anukrame aneka dezomAM pharato karato te pada parvata pAse Ayo. tyAM parvatanI nIce sarva sainya mUkI pote bhAio ne parivAra sahita parvatapara caDayo. tyAM bharatacakrIya karAvelu maNisuvarNamaya ne KHg Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | so stUbhathI parivarelu caitya joyu, tenI aMdara rahelI cozei tIrthakaronI pratimAnone jAi tene vidhipUrvaka vaMdanA karI. pachI jandukumAre maMtrIone pUchayu ke-"kayA puNyavaMta puruSe yA aviramaNIya jinabhavana karAvyu cha ?" maMtrIe kaI | ke--" he kumAra ! tamArA pUrvara para nAstA nIe kA yatva kApay che." te sAMbhaLI janhukumAre kayu ke-" zrAvo | bhaSTApada jetro bIjo koi parvata hoya to tyA pApaNe paNa pAvU caitya karAvIe." ema kahI te kumAre teko parvata zoSavA mATe cAre dizAmA potAnA puruSo mokalyA. tezro samagra pRthvIpara bhramaNa karI pAchA pAvyA bhane kumArane kayu ke-"he svAmI ! Ayo parvata koi paNa ThekANe nathI." ___tyAre janhukumAre kayu ke-"jo zrAvo bIjo parvata na hoya to pApaNe yA tIrthanI ja rakSA karIe, kAraNa ke zrA kSetramA kALanA krame karIne bhaviSyamA loko lobhI ane zaTha thaze, tethI to yA tIrthano vinAza karanArA thaze. mATe navu karAvayA karatA jUnAnu pAlana karavU eja moTuM zreyakAraka che." ema kahI sarva mAio sahita janhukumAra daMDaratna lai te vaDe. parvatanI cautarapha khAi khodayA lAgyo. te vakhate te daMDaratne hajAra yojana pRthvIne bhedI pAtALamAM jyA nAgakumAranAM bhavano hato temane paNa bhedI nokhyA. te upadravathI bhaya pAmelA sarva nAgakumAro zaraNanI gaveSaNA karatAM nAgarAja jvalanamama pAse gayA, ane tenI pAse potAnA bhavananA upadravano vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI jvalanaprabha paNa ekadama saMbhrAMta thai ubho thayo ane avadhijJAnavaDe te svarUpa jAgI krodhathI dhamadhamato sagara rAjAnA putro pAsa prAvyo. teNe teone kaDyu ke-" he rAjaputro ! tame daMDaranavaDe. pRthvIne vidAratAM mamArA bhavanomAM upadrava kayoM, te tame avi Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | cAyaM kAma kayuM che." te sAMbhaLI nAgarAjanA kopane zAMta karavA mATe janhukumAre tene kadhu ke-" he nAgarAja! mArA para prasana thAbho, kopane saharI lyo, bhane amAro pA eka aparAdha kSamA karo. amoe bhA kArya tamArA bhavanone upadrava karavA mATe karyu nathI, paraMtu bhA bhaSTApada tIrthanI rakSA karavA mATe tenI pharatI khAi khodI che. have pharIthI ame mA kArya | nahIM karIe." te sAMbhaLI zAMta thayelo jvalanaprabha potAne sthAne gayo. pachI jandukumAre potAnA bhAione karpu ke-"jo ke pA khAine koi aoLaMge tema nathI, to paNa te pANI vinA zobhatI nathI, tethI mA khAine jaLathI bharI dAe." ena hI varatAkaDe mAladImA vAhane vAlI te khAimA nAkhyo bhane jaLavaDe te khAi marI dIdhI. te jaLa nAgakumAranA bhavanomAM paNa pahoMcyu. te jaLanA pravAhahI trAsa pAmelA nAgakumAranA * devo bhane devIbho pAmatema nAsavA lAgyAM. temane tevI sthitivALA joi jvalanaprama avadhijJAnanA upayogI sagaranA putronuM A kArya jANI ati krodha pAmyo, vethI teNe vicAra karyo ke-"aho ! Ajanhu vigere kumAro mahApApI cha, temano ekabAra aparAdha to meM mApha karyo, topaNa tebhoe pharIthI mA moTo upadrava karyo, mATe have temanA avinayarnu phaLa dekhAI." ema vicArI jvalanaprabhe temano vinAza karavA mATe moTA dRSTiviSa sarpo mokalyA. tebhoe khAinA jaLamAthI * mahAra nIkaLI te kumAro sAna jo\ eTale tarata ja te sarve sagara rAjAnA putro bhasmasAt thai gayA. te joi samagra sainyamA hAhAkAra thaha rajho. temano zoka dUra karavA mAre mukhya maMtrIe temane kahyu ke-"zrA kumAro tIrthanI rakSA karatA hatA, temAM avazya bhAvipacAne lIdhe tezronI prAvI maraNa avasthA thai che, paraMtu kSetrao sadgatine ja pAmyA haze, to have zoka Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zAmATe karo cho ? have to bhApaNe zIghrapaNe ApaNA svAmI pAse jaq yogya che." A pramANe maMtrAnuM vacana sarva sainye / aMgIkAra kayu. pachI tyAMcI zIghra prayANa karI anukrame te sainya ayodhyApurImI samIpe bhAvI pahoMcyuM. tyAM sAmaMta rAjAoe ane maMtrImoe paraspara vicAra karyo ke-" sarva kumAronA akasmAta vinAzano vRttAMta ApaNe cakrI pAse zI rIte | kahI zaphazuM ? te sarva kumAro baLI mucA ane Apaso akSata zarIravALA pAchA bhAjyA, e vAta pamA bhApaNane atyaMta lakSA upajAve tevI che. tethI bhASaNe sarve amina praveza nIra. "lAsamA yo vicAra karatA hatA, tevAmA temanI pAse eka vRddha brAhmaNa bhAcyo, teNe te sAmaMto ane maMtrImo vigerene kachu ke--" he vIra puruSo / tame zA mATe mAma mAkuLa -vyAkuLa thayA cho? khedane mUkI gho. A saMsAramA sukha ke duHkha prApta tharbu te kAi adbhuta eTale navAinuM nathI. bhA saMsAramA karmane vaza thayelA jIvo anAdikALI sukha duHkha pAmyAja kare che. mATe tame zokano tyAga karo. sagara rAjA pAne kumAronA vinAzano ghRtAMta huM ja kahIza." te samiLI sAmaMtAdike te brAmaNanuM vacana aMrgAkAra kayu. tyArapachI se brAhmaNa koi marI gayelA bALakanuM mADa, upADI " hA hA ! huM luTAyo." ema bolato cakravartInA | sabhAvAra pAse gayo. cakrIe tenA vilApano zabda sAMbhaLI tene sabhAmA bolAcyo, ane pUchathu ke-"he brAhmaNa ! tAruM guM | ane koNe luMTathu cha ?" brAmaNa bolyo ke--"he deva ! mAre eka ja putra hato, te sarpaDhaMza thavAthI maraNa pAmpo. te duHkhI hu~ vilApa kara chu. mATe he dayAnA sAgara ! tame ene jIvADo." tyAre cakravartIe baidyo bhane mAMtrikone bolAvI te bALakane sAjo karavA kapuM. tezroe rAjaputronu maraNa sAMbhaLyUM hatuM tethI temAthI eka vaidhe kaddu ke-"he deva ! jenA gharamA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **%epk*** Aja sudhI eka paNa manuSyatuM maraNa thayuM na hoya tene gherathI rAkha maMgAvAM, eTale A bALakane ame jIvato karIzuM," te sAMbhaLI rAjAe potAnA sevakAne nagarImA tekI rAkha lAvadA monamyA. teso pAnI kI ghera ghara pharI pharIne pAlA || AvyA ane temaNe rAjAne kA ke-he svAmI! ame dareka ghera jai tevI rAkha mAgI, tyAre dareka dharanA mASasoe / javAba Apyo ke-zrA gharamA amArI mAtA marI gaI che, pitA marI gayA che, baMdhu marI gayo che, bahena marI gai the, strI || | marI mai cha, bhartAra marI gayo che, vigaire anekanA maraNa thayArnu jaNAvyuM. koi paNa evaM ghara na nIkampyu ke jyAM manuSyonA maraNa thayAM na hoya." te sAMbhaLI rAjAra brAhmaNa ne kahyu ke-" he vipra ! bhA pramANe jyAre dareka ghera anekanA maraNa nIpaje cha tyAre kono zoka karako ? mATe he brAmaNa ! tuM zoka mUkI de, rudana na kara, Atmahita citavana kara, tuM paNa kALe karIne maraNa pAmIza." tyAre vina pharIthI colyo ke-"he deva ! Apa je kaho cho te I paNa jANuM chu, paraMtu hamaNAM to putra rahita thavAthI mArA kuLano kSaya thayo che, tethI.huM ati duHkhI chu, zrApa anAthanA nAtha cho bhane duHkhInA / tathA Apano pratApa askhalita cha, tethI mArA putrane jIvADI mane manuSyanI bhicA Apo." rAjAe ka" he bhadra ! Ano pratikAra azakya che. jemAM maMtra : taMtra, auSadha ke parAkrama cAlI zakatA nathI evA adRzya vidhAtArUpa zatru upara kayo vidvAna parAkrama karI zake ? mATe he vipra! tuM zoka mUkI de. paraloka hita kara. je mUrkha hoya te ja marelAno ke naSTa thayelAno zoka kare. " brAmaNa volyo-" he mahArAjA.! Apa kaho cho te satya cha, ke putranA maraNadhI paNa tenA pitAe zoka karavo nahIM. to Apane paNa asaMbhaSita evA zokanuM kAraNa tha che, tethI Aya paNa zoka karazo ********* Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM. " te sAMmaLI saMbhrAMta citte rAjAe pUcha ke-" he vipra ! mAre kevA prakAranuM zokanuM kAraNa thayuM che ? " bAno phaghu ke--" he deva ! AphnA sATha hajAra kumAro ekI vakhate kALadharma pAmpA che." zrA vacana sAMbhaLI cakrI jANa yajrarthI iNAyo hoya tama tatkALa cetanA rahita thai siMhAsanaparathI pRthvIpara paDI [ | mUrchita thayA. sevakoe zItopacAra karI cakrInI mULa dUra karI, tyAre cakrI khulle kaMThe rudana karI A pramANe bilApa | karavA lAgyA ke-." hA putro ! hA hRdayaballabho ! hA baMdhuone yahAlA : hA zubha svabhAvavALA ! hA vinavavaMta | putro! hA samagra guNonA nighAna putro ! mane anAthane mRkI tame kema gayA ? tamArA virahathI pIDAyelA mane ekavAra | tamAruM darzana Apo. hA nirdaya pApI vidhAtA ! ekI vakhate sarva putroto saMhAra karatA tArA zA manoratha pUrNa thayA / hA | kaThora hRdaya ! putronA maraNanA asahya duHkhathI tApa pAmyA chatAM tArA seMkaDo kakar3A kema nathI thatA ?" yA pramANe | | vilApa karatA cakrIne te ja brAhmaNe kaDyu ke-" he svAmI ! tame hamaNAM jamane upadeza karatA hatA ane tame ja kema zoka karo cho? karjA cha ke-bIjArnu duHkha joha saMsAranI asAratA sukhe karIne kahI zakAya che, paraMtu jyAre potAnA ja paMdhujanonA vinAzanuM duHkha potAne prApta thAya tyAre tenI sarva dhIratA cAlI jAya che. he deva ! eka putranuM maraNa paNa | duHsaha cha, to ekI sAthe sATha hajAra putronA maraNatuM zuM kahe? topaNa satpuruSo ja vyasanane-duHkhane sahana kare ke, pRthvI ja vanapAtane sahana kare . mATe dhaiyarnu avalaMbana karI zokane dara karo. vilApa karavAthI zaM phaLa cha ? karpu ke ke Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // * zoka karavAthI kAi rakSaNa dhatuM nathI, paraMtu ulaTo pharmamaMca bAya cha, seyI karIne saMsAracaM svarUpa jANanAra paMDito kadApi - zoka karatA nathI." zrAyAM vacanopaDe te brAhmaNe rAjAne zAMta karyA. te vakhate pelA maMtrI ane sAmaMtoe paNa zoka karatA | karatA rAjasabhAmA praveza kayoM. temane rAjAe putromo vRttAMta pUchayo, eTale tezroe je rIte banyuM hatuM tevI rIte sarva svarUpa | yathArtha kahI batAvyuM ane pradhAna puruSoe rAjAne dhIraja zrApI, eTale rAjA anukrame ucita kAryamA pravRtta thayA. ekadA aSTApada pAsenA gAmamA vasanArA lokoe bhAvI cakrIne praNAma karI vijJapti karI ke--he deva ! ApanA kumAroe aSTApadanI rakSA mATe je gaMgAno pravAha pANyo che te pravAha khAithI bahAra nIkaLI vIne najIkanA gAmone upadrava kare che. tethI Apa te upadravanuM nivAraNa karo. kAraNa ke Apa sivAya bIjA koinI tevI zakti nathI." te sAMbhaLI cakrIe potAnA pautra bhagIrathane kachu ke-" he vatsa ! nAgarAjanI AjJA lai daMDaratnabaDe kheMcIne gaMgAnA pravAhane samudramA lai jA." zrApramANe pitAmahanI AjJA aMgIkAra karI bhagIratha aSTApada pAse gayo. tyA teNe aThThama tapa karI nAgarAjanI ArAdhanA karI, tyAre te nAgarAje pratyakSa thai tene kayu ke--" he vatsa ! huM tane zuM karI ApuM ?" bhagIrathe praNAmapUrvaka vijJapti karI ke-" ApanI anujJA hoya to hu~ A gaMgAnA pravAhane samudramA lai jAuM. kAraNa ke mahInA lokone teno mahA upadrava cha." te sAMbhaLI nAgarAje tene kayu ke-" nirbhayapaNe tuM tArUM icchita kara. huM bharatakhaMDamA rahenArA nAgone tane upadrava karatAM aTakAvIza." ema kahI te nAgarAja potAne sthAne gayA. bhagIrathe paLidAna ane puSpA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dikavaDe sarva nAgonI pUjA karI. tyArathI lokamAM nAgapUjA karavAnI pravRtti thai. pachI bhagIrathe daMDaratnavaDe gaMgAne kheMcI ghaNA parvato ane araNyone oLaMgI pUrva samudramA utArI. je ThekANe gaMgA ane sAgarano saMgama thayo te sthaLe gaMgAsAgara nAmanu tIrtha thayu. prathama janhukumAre gaMgA nadI ANI tethI tenuM nAma jAnhavI kahevAya che bhane pachI bhagIrathe samudramA pahoMcADI tethI tanuM nAnA pAnIepI para kaDevAra the. chI bANothI pUjAto bhagIratha ayodhyAmA zrAvyo. tenA kAryathI | prasanna thayelA cakrIe tenuM bahumAna karI tene rAjyapara sthApana karyo, bhane pote zrI ajitanAtha svAmI pAse dIkSA grahaNa || karI. satya pratijJAcALA sagara rAjapie dustaSa tapa karI vijJAna prApta karyu, kane anukrame boMtera lAkha pUrvaneM kula AyuSya ||.. bhogavI chekTa karmano kSaya karI mokSe gayA. ekadA bhagaritha rAjAe koI jJAnI munine pUchA ke-" he bhagavAna ! janhu vigere sATha hajAra bhAio ekI vakhate maraNa pAmyA tenuM zuM kAraNa ? te kRpA karIne kaho." tyAre muni polyA ke-" he rAjA samiLo.__ekadA koi moTo saMgha saMmetazikharanI yAtrA karavA jato hato. te mArgamA moTA araNyane zroLaMgI pAsenA gAmamA | Avyo. te gAmamA sarve nArya loko rahetA hatA, tethI seoe saMghane ghaNo upadrava karyo bhane durvacano bolI temanAM cakha, ane dhana vigare saye lUTI lIdhuM. zrAvU mahApApa karI te mAmanA sarva lokoe te saMbaMdhI azubha karma bAMdhyu. te vakhate tyAM eka bhadrika pariNAmavALo kuMbhAra raheto hato, teNe gAmanA sarva lokone kathu ke-"A yAtrAlu lokAMne tame upadrava H + : Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30*XUN na karo. bIjA koi paNa niraparAdhI janane upadrava karavAmAM mahA pApa che to zrA dhArmika janone upadrava karavAmAM keTalaM na pApa lAge ? tethI karIne jo kadAca A saMghanI yogya bhakti karavAnI hamArI zakti na hoya to bhale bhakti na karo, paNa upadrava zA mATe karo ko ? " yA pramANe kahI te kuMbhAre gAmalokone vAryA, topaNa te oe saMghane luMyo pachI saMgha mahAkaDe tyAMdhI chUTIne yAgaLa gayo. ekadA te nAmanA rahI koI sAbale gAlena nagarAM jaha corI karI. tenI zodha karato koTavALa tene pagale pagale te gAma sudhI zrAvyo pachI rAjAnI zrajJAthI te koTavALe te gAmanA daravAjA baMdha karI cotarapha agni kI te zrAkhuM grAma bALI nAMkhyaM. temAM sATha hajAra mANaso baLI gayA. mAtra te eka kuMbhAra ja te divase bahAragAma gayo hato tethI ve bacyo. te sATha hajAra jIvo virATa dezanA aMtima (cheDe rahelA) gAmamAM kodrava nAmanA dhAnyarUpe utpanna thayA. te kodrAno eka moTo DhaMga karyo hato, teTalAmAM tyAM eka moTo hAthI zravyo, tenA caraNanA mardanathI te sarve eka vakhate maraNa pAyA. pachI vividha prakAranI ati duHkhavA kI moniomAM cirakALa sudhI temaye paribhramaNa karyu. chevaTe kAMka sukRta upArjana karpu tethI te sarve sagara cakrInA putropaNe utpanna thayA. te sAThe hajAra putro pUrvanuM karma kAMika bAkI rahenuM hovAthI tevA prakAranuM zrAkasmika maraNa pAmyA. pelo kuMbhAra paNa te bhavanuM AyuSya pUrNa thaye marIne koha nagaramA samRddhivALo vaNika thayo. tyAM sukRta karI maraNa pAne cIjA bhavamAM rAjA thayo tyo rAjya bhogadI zubhakarmanA udayathI munidharma aMgIkAra karI zuddha cAritra pALI svarge 1 araNyamA mAtRvAhaka jAtinA jIvapaNe utpanna thayA. ema pratyaMtaramAM che. **193 ***0930+ Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo. tyAMcI AyuSya pUrNa thaye cavIne he bhagIratha rAjA ! tame ahIM janhunA putra thayA cho." zrA pramANe jJAnI muninA mukhathI sarva vRttAMta sAMbhaLI bhagIratha rAjA zrAvaka dharma aMgIkAra karI potAne sthAne gayo. iti sagara pakrI kathA. caittA bhAraha vAsaM, cakavaTTI mhiddio| pavvajama vagao, maghavaM nAma mahAyaso // 36 // / artha-(mahiDio ) cauda rasnI, nava nidhAna, cakriya labdhi vigare moTI RddhivALA ane ( mahAyaso ) moTA yazavALA (maghavaM nAma ) maghavA nAmanA ( cakavaTTI) trIjA cakravartIe ( bhAraI zasaM ) cha khaMDa bharatakSetrano (cahattA) tyAga karI ( payajaM) pravrajyAne ( ambhuvago ) aMgIkAra karI. 36. __maghavA cakrInI saMcita kathA.- A ja bharatakSetramA zrAvastI nAmanI nagarImAM lakSmIvaDe samudrano vijaya karanAra samudravijaya nAme rAjA hato. tene bhadrA nAmanI rANI hatI. ekadA rAtrine challe pahAre te rANIe cauda mahAsvapno joyAM. johane tarata ja jAgI gayalI rANIe harSathI te vRttAMta rAjAne kahyo. rAjAe kahyu ke-" he devI ! A svapnothI tuM cakravartI putrane prasavIza," anukrame garbha samaya pUrNa thaye rANIe putra prasanyo. rAjAe moTA utsavapUrvaka tenuM maghavA nAma pADyu. te anukrame yuvAvasthA pAmyo tyAre samudravijaya rAjAe tene rAjyapara sthApana ko. te maghavA rAjA rAjya karatA hatA tevAmAM tenI zrAyudhazAlAmA 1 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - lavde. cakraratna utpanna thayu. tevaDe te cha khaMDa bharatakSetra sAdhI vIjA cakravartI thayA. pachI ghaNA kALa sudhI rAjyaRddhine | bhogavatA tene ekadA saMsAraparathI vairAgya utpama thayo. tethI teNe vicAra karyoM ke-"zrA sarve ramaNIya padArtho karma- | baMdhanA hetu che tathA asthira cha. vidyutnA vilAsanI jema kSaNamA nAza pAmanArA che. tethI mAre hace prAtmakArya sAdhavAmAM | udyama karavo yogya che." ityAdi vicAra karI potAnA putrane rAjyapara sthApana karI maghavA cakrIe pravrajyA grahaNa karI. | anukrame cAritranu pAlana karI ugra tapa tapI kula pAMca lAkha varSanuM AyuSya pUrNa karI te rAjarSi sanatkumAra nAmanA trIjA devalokamAM deva thayA. ___ iti maghavA cakrInI kathA. saNaMkumAro meNussido, cakavaTTI mAhiDio / puttaM raMje ThevittA NaM, so vi rAyA tavaM care // 37 // artha-(mahiDio ) moTI RddhivALo ane ( maNussido) manuSyono iMdra evo ( sarNakumAro ) sanatkumAra nAmano ( cakkacaTTI) cakravartI thayo hato. ( so vi rAyA ) te cakrIe paNa (puttaM) putrane (raje) rAjyapara ( uvittA NaM) sthApana | karI ( tavaM ) tapaY-cAritranuM (care) AcaraNa karyu hatuM. 37. sanatkumAra cakrInI saMkSipta kathA. bhA ja bharatakSetramA kurujaMgala nAmanA dezamA hastinApura nAmarnu nagara che. temAM azvasena nAme rAjA hato. tene | Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahadevI nAmanI rANI hatI. teNIe ekadA rAtrine challe pahore cauda mahAsvapno joyAte joi rANIe rAjAne karyu, tyAre rAjAe teNIne cakravartI putrano janma thaze ema kahI AnaMdita karI. anukrame samaya pUrNa thaye rAkhIe zreSTha putra | prasanyo. rAjAe mahotsavapUrvaka tenuM sanatkumAra nAma pADayuM. te kumAra anukrame kalpavRkSanA aMkurAnI jema vRddhi pAmavA | lAgyo. te kumAranI sAthe ramanArI maheMdrasiMha nAmano tene mitra hato. te canne kalAcArya pAse sAthe ja save kaLAo zIlyA. anukrame sanaraguzAra guvAvasthA po. ekadA vasaMta RtumA aneka rAjaputro bhane nagaranA jano sahita sanatkumAra krIDA karavA mATe udyAnamA gayo. tyAM azvakrIDA karatI vakhate sarve rAjaputro potapotAnA azvapara ArUDha thA azvakrIDA karayA lAgyA. te vakhate sanatkumAra paNa potAnA jaladhikallola nAmanA azvapara ArUDha thayo. pachI sarva kumAroe potapotAnA azvo doDAcyA. temA viparIta zikSApAko sanatkumArano zrazva eTalo badho vegathI doDyo ke jethI cIjA sarva kumAronA azvo pAchaLa rahI gayA. thoDA samayamA ja kumAra azva sahita adRzya thayo, te vanAMta sAMbhaLI rAjA parivAra sahita tenI pAchaLa cAlyo. paraMtu te vakhate sakhata vAyu vAvA lAgyo, tethI atyaMta dhULa uDacAne lIdhe mArgamA kumAranA azvanA pagalA paNa lopA gayAM tethI rAjA | thAkIne nirAza thai pAlo vaLayo. tyArapachI sanatkumAranI zodha mATe rAjAnI AjJA lai maheMdrasiMha ekalo ja cAlyo. unmArge cAlatAM eka moTA araNyamA Avyo. tyA eka varSa sudhI te cotarapha bhamyo. sevAmA ekadA teNe eka moTuM sarovara joyaM. temA rahelA kamaLonA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugaMdhI te AnaMda pAmyo. te vakhate thoDeka dara madhura gIta ane yeNuno zabda tenA sAMbhaLavAmAM Avyo. tethI maheMdrasiMha te | zabdane anusAre AgaLa gayo. to tyAM keTalIka taruNA mIonI madhyAmA rahelA sanatkumArane teNe joyo. te joi manamA | Azcarya pAmI maheMdrasiMhe vicAra karyo ke-"zuM pAhuM jora chu te bhrAMti ke ke satya cha ?" A pramANe te vicAra karato hato, teTalAmA teNe baMdIjanonI prApramANe vANI sAMbhaLI.-" he kuruvaMzanA alaMkAra ! saubhAgyavaDe kAmadevane jItanAra ! azvasena rAjAnA putra ! he sanatkumAra ! tame cirakALa jaya pAmo." zrA pramANe sAMbhaLI maheMdrasiMhe nizcaya kayoM ke sanatkumAra ja che." pachI te maheMdrasiMha dhIme dhIme sanatkumAranI sanmukha cAlyo. potAnA mitrane sAme Avato joi sanatkumAra | paNa harSathI tatkALa ubho thai tenI sanmukha cAlyo. pAse zrAvatA maheMdrasiMha kumAranA pagarmA paDyo, sanatkumAre tene ubho / karI gADha AliMgana kayu, banne mitro atyaMta harpita thayA. pachI vidyAdhare zrApelA zrAsana upara te banne beThA, ane vidyAdharo temanI pAse sanmukha baiThA. pachI jenA netromAMthI AnaMdanA azru jharatAM hAM evA sanatkumAra mitrane pUchathu ke-" he mitra ! tuM ekalo A aTavImA zI rIte pAyo ? ane huM ahIM rcha ema te zI rIte jANyuM ! mArA virahamA mArA mAtApitA hUM kare che ?" yA pramANe kumAranA pUchavAthI maheMdrasiMhe sarva vRttAMta kumArane kahyo, pachI snAna bhojana karI banne mitro AnaMdI beThA. te vakhate maheMdrasiMhe kumArane pUcha| ke-" he kumAra ! jyAre tamane te azva harI gayo tyAre tame kyAM gayA? kyA rahyA ? ane prAvI samRddhi zI rIte pAmyA ?" te kaho. te sAMbhaLI sanatkumAre vicAyu ke-" mAre mArA mukhathI ja mAru Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritra kahe yogya nathI. " ema vicArI pote paraNelI vidyAdharanI putrI vipulamatI nAmanI priyAne tethe saMjJA karI te | kaddeze ' ema sisA kAyu ane pote i sahayo. / tyArapachI vipulamatI prajJapti vidyAnA baLayI kumAranuM vRttAMta jANI maheMdrasiMhane kahebA lAgI ke-" te vakhate tamArA * dekhatAMja kumArane te azva eka moTA vanamA lai gayo, rAta divasa niraMtara cAlato te azva bIje divase madhyAnha samaya sudhI cAlyo. te vakhate bhUkha ane tarasane lIdhe tathA thAkane lIdhe te azvanA mukhamAthI jinh| bahAra nIkaLI gai. tasta ja te pRthvIpara paDyo ane mRtyu pAmyo. tyArapachI kumAra tenAparathI utarI pagabaDe ja cAlavA lAgyA. atyaMta uSA lAgavAthI jaLane mATe / cautarapha bhamavA lAgyA. lAMbA mArganA zramadhI tema ja zarIranA komaLapaNAthI cAlacAmAM paNa te azakta thayA. tevAmAM thoDe dUra eka saptacchada vRkSa tenA jovAmAM Avyo, tyAM mahAkaSTathI pahoMcI tenI chAyAmAM beThA, ane aAMkhe aMdhArA zrAvacAthI tyAMja paDI | gayA. A abasare kumAranA puNyaprabhAvadhI vanamA rahenArA phoha yo zItaLa jaLa lAvI kumAranA sarva aMge jaLa choTI tene sacetana karyA, pachI kumAre te jaLacaM pAna karI yakSane pUchayu ke---"tame koNa cho? ane A jala tame kyAthI lAnyA ?" yace javAba prApyo ke-"hu~ yA vanamA rahenAra yakSa cha. zrA jaLa huM mAnasa sarovaramAMthI lAvyo chu, " kumAre kachu-"jo tame mane te sarovara dekhADo to hUM temAM snAna karI zAMta thAuM." te sAMbhaLI te yakSa kumArane potAnA istataLamA rAkhI mAnasa | sarovare lai gayo. tyAM asitAkSa nAme eka yatta raheto hato. te kumArano pUrvabhavano cairI ito. tethI kumArane joi te yakSa | 1 bhAvavijayajInI TIkAmA bakulamatI nAma Ave che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 = krodha pAmyo. teNe kumArane kaSTamAM nAkhavA mATe prathama moTA vRkSone paNa ukheDI nAkhe evo vAyu vikucryo, ane kumAra upara eka moTuM vRkSa upADIne nAkhyuM, te vRkSane kumAre prAvatAM ja muThI mArIne dUra pheMkI dI . pachI yace dhULavaDe zrAkhaM vizva ra aMdhakAramaya karI dIdhaM. bhayaMkara aTahAsane sakatA, dhamADA jevA zyAma zarIrazaLA, jAjvalyamAna jvALAvaDe vikraal| mukhavALA ane bhayaMkara prAkRtivALA pizAco bikuA. tenAthI paNa kumAra bhaya pAmyA nahIM, tyAre te adhama yace nAgapAzathI tamArA mitrane bAMdhI lIdhA. te nAgapAzane tarata ja kumAre jIrNa rajjune jema hAthI toDI nAkhe tema toDI nakhyA. pachI yakSa hAthanA prahArabaDe kumArane mAracA zrAvyo, sene kumAre eka muThI mArI pADI dIdho. tarata ja yace sAvadhAna thai atyaMta krodhathI kumArane lohanA mudgaracaDe prahAra ko. te prahArathI chadAyelA vRkSanI jema Aryaputra pRthvIpara paDI gayA. tenApara te pApI yakSe moTo parvata upADIne nokhyo. tenAthI kumArarnu zarIra atyaMta pIDAbAthI te mULa pAmyA. thoDA vakhata pachI sAvadhAna thai kumAra te yamanI sAthe bAhuyuddha karavA lAgyA, temAM kumAre hAtharUpI mudgarathI te yakSane evo prahAra karyo || ke te yakSa tatkALa pracaMDa cAyuthI haNAyelA vRcanI jema pRthvIpara paDI gayo ane jANe mRtyu pAmyo hoya tema ceSTA rahita thai gayo, paraMtu deva hovAthI te maraNa pAmyo nahIM. pachI bRma pADIne te yakSa evI rIte nAzI gayo ke pharIthI koi paNa khata te dekhAyo ja nahIM. te vakhate je vidyAdharo kautukathI temanu yuddha jAtA hatA. teoe kumAranA mastaka upara puSpavRSTi karI ane bolyA ke"zrA kumAre yakSano parAbhava karyo." tyArapachI kumAre icchA pramANe te sarovaramA krIDApUrvaka snAna kayu. tyAMthI bahAra Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLI kumAra AgaLa cAlyA. teTalAmA thoDe dUra jatAM teja vanamA rahelI vidyAdharonI pATha putrImo tenA jovAmA bhAvI. te | | kanyAoe paNa kumArane snehayukta dRSTibaDe joyA. te bakhate kumAre vicArya ke-" thA kanyAo bhahIM kyAthI AcI haze? temano vRttAMta hu~ pUchI jouM. " ema vicArI kumAra temanI pAse gayA ane madhura vANIthI temane pUchayu ke-" he pALAo! tame yAMnI yAvIbo : aneka zUnya araNyamA kama rahI cho?" teo bolI ke--" he bhAgyazAlI ! ahIM pAse jA miyasaMgamA nAmanI amArI nagarI che. tame paNa tyAM cAlo." ema kahI dAsIe kumArane mArga batAvyo, te mArge kumAra * nagarImA bhayA. tyAM kaMcukI puruSo kumArane rAjamaMdiramA lai mayA. te nagarImA bhAnuvega nAme rAjA che. tethe kumArane joi ubhA thai Asana ApI teno satkAra karyo. pachI rAjAe kumArane kayu ke-" he bhAgyavaMta ! tame mA mArI pATha kanyAnA | pati thAzro. kAraNa ke pahelA yahIM eka acimAlI nAmanA mani zAnyA hatA. temaNe mane kAMta ke-"asitAkSa** | nAmanA yakSano je parAbhava karaze te pA pAThe kanyAono svAmI thaze. mATe tame zrA kanyAone paraNo." te sAMbhaLI | | kumAre tenuM vacana aMgIkAra kayeM, eTale rAjAe moTA utsavapUrvaka potAnI AThe putrIo sAthe tenA lagna kA teja rAtrie hAthe badhilA kaMkaNa sahita kumAra te pAThe priyAyonI sAthe zayanagRhamA parvaka upara sutA hatA tyAMthI tene upADI pelA yakSe dUra pheMkI dIdhA. prAtaHkALe kumAra jAgIne jue che to teNe potAne araNyamA pRthvIpara paDelo joyo. tethI Azcarya pAmI kumAre vicAryu ke--" yA sarva vivAhAdika satya ke asatya che?" ema vicAratA hAthapara dRSTi nAMkhI to hAthe kaMkaNa bAMdhelaM joyuM. pachI kheda pAmI kumAra te ja mAraNyamAM bhAgaLa ghAnyA. keTaleka dUra gayA tyAre teNe eka parvatanA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zikharapara maNimaya staMbhavALo eka manohara prAsAda joyo. te joi kumAre vicAryu ke---" A paNa koi mAyA ja haze." ema vicArI kumAra te tarapha cAnyA. pAse jatAM kumAre te mahelamA karuNavare rotI koI strIno zabda sAMbhaLyo, pachI kumAra te mahelamA peThA, ane anukame sAtame mALa pahoMcyA. tyAM teNe eka kanyAne rotI joi. te kanyA rotI rotI bolatI | hatI ke-"kuruvaMzarUpI AkAzataLamAM caMdra samAna he sanatkumAra ! A bhavamA tame mArA pati na thayA to bhAvatA bhavamA mArA bhartA thajo." ema vAraMvAra bolatI te rudana karatI hattI. kumArane joi teNIe roto rotAM ja tene prAsana prApyuH | kumAre tenI upara besI te kanyAne pUchadhu ke-" he bhadre! sanatkumAranI sAthe tAre zo saMbaMdha ke ke jethI tuM tenuM A pramANe smaraNa kare cha?" tyAra ta bolI ke- kumAra mArA manoraNa mAtrathI na bhartA che. te evI rIte ke-"sAketapuramAM saratha nAme rAjA cha bhane tene caMdrayazA nAmanI rANI che. tenI kukSithI utpanna thayelI hu~ munaMdA nAmanI temanI putrI chaM. huM yuvAvasthAne pAmI tyAre mArA pitAe mAre mATe aneka rAjaputronAM citro duto mAraphata maMgAvI mane dekhADyA. paraMtu koi paNa rAjaputra tarapha mAru mana AkarSAyuM nahIM. ekadA sanatkumAranuM citra dUte lAvIne mane dekhADayu. te joi mAruM citta zrAnaMda pAmyu. mane tenApara atyaMta moha thavAthI tenu ja dhyAna dharatI hUM mAre ghera rahelI hatI. teTalAmAM mane koi vidyAdhara kumAra harIne ahIM lAgyo, ane bhane prahI vidyArthI vikurvelA mahelamA mUkI pote kohaka ThekANe gayo che." yA pramANe te kanyAe potAno vRttAMta kayo, teTalAmA tene upADI lAvanAra azanivega vidyAdharano putra vajravega tyAM Avyo. teNaM kumArane joi krodha pAmI tene pAkAzamA uchALyA. te joi te kanyA hAhAkAra karatI mUrchA khAi pRthvIpara par3I, teTalAmA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanatkumAre bhAkAzamAMdhI gAyA vyAvI vidyAdhara pumAna eka muThImA prahArathI ja maraNane zaraNa karyo. pachI kumAre te kanyAne potAno vRttAMta kahI tenuM pANigrahaNa kayu. te sunaMdA bhAgaLa jatA sanatkumAranuM strIratna thai. ___tyArapachI tyAM te vajraveganI bahena saMdhyAvaLI bhAcI. teNI prathama to potAnA bhAine mArelo joi kumArapara atyaMta kopa pAmI, paNa pachI tarata ja tene nimittiyAna kaheluM vacana yAda mAthu ke-" tArA bhAino je vadha karaze, te tAro | pati thaze." A vacana smaraNamAM pAzcAthI zAMta thayelI teNIe kumArane vijJapti karI ke-" he svAmI ! hu~ | ahIM tamArI sAthe lagna karavA zrAvI chaM, mATe mane aMgIkAra karo." tyAre kumAra teNIne paNa tyAMja paraNyA.. zrA avasare kumAranI pAse ve vidyAdhara rAjAo bhAvyA teo kumArane praNAma karI kayu ke-" he deva ! azanivega vidyAdhare vidyAnA baLI potAnA putranuM maraNa jANyuM ke tethI te tamArI sAthe yuddha karacA Ave che. yA vRttAMta tamane jaNAcavA mATe caMdravega ane bhAnuvega nAmanA vidyAdharo potAnA putro harizcaMdra ane caMdravega nAmanA amane bene tamArI pAse mokalyA che ane A kavaca tathA ratha temaNe mokalyA che. tathA te banne bhAio caMdravega bhane bhAnuvega ke je tamArA sasarA thAya che to paNa moTA sainya sahita hamaNAM ja tamArI sevA karavA mATe nahIM Ave ke. " A pramANe teo vAta karatA hatA teTalAmAM te caMdravega ane bhAnuvega paNa sainya sahita zrAvI poMcyA. pachI saMdhyAvaLIe potAnA pati sanatkumArane prajJapti nAmanI mahAvidyA ApI. tyArapachI caMdravega bhane bhAnuvega sahita sanatkumAra saMgrAma karavA cAnyo, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na seTalAmAM te zanivega mohuM sainya lai tenI sanmukha Avyo. tenI sAdhe prathama caMdravega ane bhAnuvega yuddha karavA lAgyA. ma cirakALa yuddha karI azaniveganuM sainya bhAMgyuM, tyAre azanivega gote yuddha karavA lAgyo. tenI sAme sanatkumAre pote yuddha karyu. mAM zanivege prathama kumAra upara mahoraga zastra mUkyuM tene kumAre garuDAkha baDe kApI nAMkhyuM. pharIthI praza navege Agneya zastra mUkyuM tene kumAre vAruNAstra baDe kApI nAMkhyuM. pharIthI tethe vAyavA mUkyuM tene kumAre zailAstra vaDe kApI nAMkhyuM. pachI azanivega dhanuSa ladda kumAra upara bANonI vRSTi karavA lAgyo, tyAre kumAre ardhacaMdra bArA mUkI tenA dhanuSanI pratyaMcA ja kApI nAMkhI. tyArapachI hAthamAM khaDga lai te azaniveza kumAra tarapha doDayo, tenA AvatAMnI sAthe ja tamArA mitre teno hAtha kApI nAMkhyo. toSaNa krodhathI baMdha thayelo te azanivega kumAra sAme dauDayo tyAre vidyA ApalA cakravaDe Aryaputre tenuM mastaka chedI nAMkhyuM. te vakhate te vidyAdhara rAjAnI sarva rAjyalakSmI prativAmudevanI lakSmI jema vAsudeva pAse jAya tema mArA patine prApta thai. zzrA pramANe azanivegane haNI caMdravega ane bhAnuvega sahita sanatkumAra AkAza mArge rathamAM besI te mahelamA zradhyA. jaya meLavIne velA potAnA patine joha harSita thayelI sunaMdA ane saMdhyAvaLIce tenuM svAgata karyu pachI te banne priyAbhane sAdhe laha mArA pati caMdravegAdika sahita vaitADhya parvatapara AnyA. tyAM sarva vidyAdharoe maLI kumArano mahArAjyAbhiSeka karyo, tyAM vidyAdhara rAjAzrothI sevAtA tamArA mitra keTaloka bakhata sukhe rahyA. ekadA mArA pitA caMdravege kumArane vijJapti karI ke " svAmI sanatkumAra ! pahelAM arcimALI nAmanA jJAnI Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | munie mane kahyu hatuM ke-tArI so kanyAne tathA bhAnuveganI pATha kanyAne je paraNaze te sanatkumAra avazya cothA cakravartI thaze. te bhAjathI eka mahine mAnasasarovare Avaze. tAparthI ane zramathI vyAkuLa thayelA tene asitAca nAmano pUrva bhavano verI yakSa joze. " pATaluM sAMbhaLI kumAre caMdravegane pUchayu ke-" te yaca mAro pUrva bhavano vairI zI rote thayo cha ? te tame jANatA ho to kaho." tyAre caMdravege muninA mukhathI teno pUrva bhava sAMbhaLyo hato, tethI teNe A | pramANe teno pUrva bhava karo. A bharata kSetramA kAMcanapura nAmarnu nagara cha. tamA parAkramavaDe pRthvIna AkramaNa karanAra vikramayazA nAme rAjA hato. te rAjAne vizvamA manohara evI pAMca so rANImA hatI. te nagaramAM nAgadatta nAme eka dhanavAna sArthavAha hato. * tene rUpa, lAvaNya, saubhAgya ane yauvananA guNopaMDa devAMganAno paNa parAbhava karanArI viSNuzrI nAmanI bhAryA hatI. ekadA rAjAe te manohara strIne joi kAmAtura thavAthI teNInu haraNa karI teNIne potAnA aMtaHpuramA rAkhI. potAnI niyAna haraNa kayeM jANI viyogI vyAkuLa thayelo nAgadatta rAtridivasa ciMtA karavAthI unmatta thai pralApa karavA lAgyo ke" hA caMdramukhI ! tuM kyAM gai ? mane darzana Apa." ityAdika bolato te nagaramA bhamavA lAgyo. vikramayazA rAjA samagra lokApavAdano tyAga karI nirlaja paNe te viSNuzrInI sAdhe krIDA karavA lAgyo. temA evo lIna thai gayo ke potAnA aMtaHpuramA rahelI pAMcaso rANIzromAthI koirnu nAma paNa leto nahoto. ekadA te sarva rANImoe vicAra karI kAi kArmaNArdika karI te viSNuzrIne mArI nAMkhI. teNInA maraNathI rAjA atyaMta zokAtura thayo, te paNa nAgadattanI bema unmasa Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | thayo, tethI viSNuzrInA zarIrane agnidAha karavA dIdho nahIM. tethI maMtrIoe vicAra karI rAjAnI dRSTi cUkAvI te viSNu zrItuM zarIra tyAMcI upar3AvI eka araNyamA nakAcyu. tenuM zarIra nahIM jovAthI rAjAe anna jaLano tyAga karyo. te joi | maMtrIyoe vicAyu ke-"A rAjA ! viSNuzrIna zarIra joyA vinA maraNa pAmaze." ema vicArI rAjAne dhanamA lai jaha tAe tanu zarIra batAvyU. te vakhate te zarIramAMthI dagadhI pANI nIkaLatuM hataM. pAkhA zarIramAM kAMDA par3I gayA hatA, gAMdha : | pakSIoe tenA stana TholI nAMkhyA hatA, kAgaDAaue tenAM natro kADhI nAMkhyAM hatA, zIyALoe tenAM prAMtaraDA kheMcI kAiyAM ilA, bhare jAve tarI hAmIle parapatI hatI. Aq viSNuzrIna bIbhatsa zarIra joi rAjAe vicAra karyo ke | "aho ! A asAra saMsAramA kAMha paNa sAravALI vastu dekhAtI nathI. meM mA viSNuzrInA zarIrane carakALa sudhI sArarUpa mAnyuM hatuM te mArI mUDhatAne dhikkAra cha. re jIva ! jene mATe te kuLa, zIra, yaza, lajAe sarvano tyAga karyo, tenI Aja AdhI dazA thai, te he unmatta ! tuM jo. priyA mAnIne jene eka kSaNavAra paNa meM mArA zarIrathI dUra karI nahotI tene paNa joine bhatyAre mAru zarIra jANe TADha caDI hoya tema kaMpe cha. have A pAparUpI paMkathI malina thayelA mArA mAl mAne dharmakriyArUpI jaLavaDe mAre nirmaLa karavo yogya che." yA pramANe vicAra karI vairAgya pAmI rAjAe rAjya, deza, | aMtaHpura ane svajanavarga e sarvano tyAga karI suvrata nAmanA prAcArya pAse jainI dIkSA grahaNa karI. pachI upavAsa, chaTTa, | ahama vigere vicitra tapavaMDa AtmAne bhAvatA te rAjarSi chevaTe saMlekhanA karI AyuSyane caye sanatkumAra nAmanA trIjA devalokamAM deva thayA. tyAMthI AyuSya pUrNa thaye cavIne ratnapura nAmanA nagaramAM jinadharma nAme zreSTIputra thayo. te nAnyA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** * vasthAthIja zrAvakadharmanuM pAlana karato hato. ___ ahIM nAgadatta sArthavAhe viSNuzrI patnInA virahathI duHkha pAmI pratidhyAnathI maraNa pAmI aneka vAra tiryaMca yonimA bhramaNa kayu. pachI siMhapura nAmanA nagaramA te agnizarmA nAmano brAhmaNa thayo. ekadA puNyanI aAzAthI te tridaMDI Tthayo. yachI dvimAsAdikano tapa karato te pharato pharato ekadA ratnapura nagare Avyo. tyA te vakhate naravAhana nAme rAjA BI hato, te tridaMDIno bhakta ito. tI yA tapasvI cha ema jAgI rAjA potAne ghera tene pAraNaM karayA lai gayo. te vakhate tyA daivayoge jinadharma Avelo hato tene te tridaMDIe joyo. tene jotAM ja tatkALa pUrvabhavanA verane lIghe te tridaMDI tenA | para atyaMta krodha pAmyo. palI ziDIe g2ajAne ko ke--" he rAjA ! atyaMta uSNa pAyasanI bharelo thALa yA zreSThInI | pIThayara mUkI mane jamADo to hu~ jamuM." te sAMmajI rAjAe kaDyu-" he pUjya ! vIjA koi mANasanI pIThapara thALa mUkIne * | tamane huM jamAIM, paNa A zreSTIne mATe tame bhAgraha na karo. " te sAMbhaLI krodha pAmelA tridaMDIe pharIdhI kayu ke " zrAnI ja pIThapara thALa mUkIne jamIza, nahIM to nahIM jamAza nahIM, dhIje ThekANe jaiza." te sAMbhaLI rAjA teno bhakta / hato, tethI teNe tenuM vacana aMgIkAra kayu. pachI rAjAnI AjJA thavAthI jinadharma zreSThIe potAnI pITha tenI pAse gharI, T] eTale te tApasa tenApara atyaMta uSNa pAyasano thALa mukI khAvA lAgyo. te vizuddha buddhiyALA zrAvake paNa te thALano tAya zAMtithI sahana kayoM, ane 'aa potAnA ja karmano vipAka--udaya che' ema vicArI pote samabhAvamA rajho. jyAre te | tridaMDI jamI rahyo tyAre rAjAnA sevakoe zreSThInI pIThaparathI te thALa lai lIdho-upAiyo, tenI sAthe te zreSTInI pIThanI l Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ***** svacA, rudhira ne mAMsa paNa ukhaDI gaya. tyArapatrI zeTha potAne ghera gayo. tyAM svajano tathA nagarajanono yathAyogya satkAra karI te sarvane khamAbI jinadharme tatkALa guru pAse jaha jainI dIkSA grahaNa karI. pachI nagara bahAra jai parvatanA zikharapara caDI te muni anazana karI paMdara divasa sudhI pUrvadizA sanmukha kAryotsarge ubhA rahyA. e rIte eka eka pakhavADIyuM anukrame bIjI Na dizAmAM kAyotsarge rakhA. te vakhate tenI pIThanuM mAMsa kAgaDA, zIyALa vigere khAvA lAgyA, tenI dia vedanA sahana karI maraNa pAmIne saudharma devalokamAM iMdra thayA. te tApasa paNa maraNa pAmI pote karelA zrabhiyogya karmavaDe teja iMdranuM vAhana airAvaNa hAthI thayo. tyAMcI cavIne te tridaMDIno jIva manuSya bhane tiryaMcomAM bhramaNa karI hAla zratAca nAmano yakSa thayo che, ane iMdra paNa tyAMcI cayI hastinApuramA sanatkumAra nAme cakrI thayA che. A pramANe te muninA kavAthI meM tamAze pUrvabhava tamane kayo tathA asitAkSa yakSanA vairanuM kAraNa paNa ka. to he svAmI sanatkumAra ! mAnuveganI ATha kanyA tame paraNyA cho. have mArI so kanyAbhone paraNI mane kRtArtha ka. " A pramANe caMdraveganuM vacana sAMbhaLI kumAre tenI mAgaNI aMgIkAra karI. eTale mArA pitA caMdravega kumArane lai potAnA nagaramA zrAvyA. tyAM tamArA mitra hUM vigere so kanyAyone paraNyA tyAMthI kumAra so patnIone lai yahIM zrAvyA kula eka sone daza priyA sAthai bhoga bhogavavA lAgyA. tyArapachI bhAje kumAre kathuM ke - " zrame yakSane je ThekANe jIyo ito tyAM zrAje januM che. " ema kahI te zramane sarvane laha ahIM zrAvyA. ahIM rahelA kumAra nATaka jotA hatA telAmA he maheMdrasiMha ! tame zrahIM zrAvI pahoMcyA eTale tamane kumArano tathA amAro meLApa thayo. " *40/- 60/-*+****05 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe vipulamasIe maheMdrasiMhane kumArano sarva vRttAMta phahyo, teTalAmA sanatkumAra jAgRta thayA. pachI maheMdrasiMhane sAthe lai kumAra sarva vidyAdharo ane parivAra sahita vaitAbya parvatapara gayA. tyAM avasara pAmIne maheMdrasiMhe kumArane vijJapti karI ke" he kumAra ! tamArA mAtapitA tamArA virahathI mahAkapTe kALa nirgamana kare che. mATe nemanA darzana mATe prasamma pahane tyAM | padhAromA pramANe mitranaM vacana sAMbhaLatAMja kumAra mAtApitAnAM darzana karavAmAM utkaMThita thayo. tethI tarataja sarva niyAmo ane mitra sahita kumAra aneka vidyAdharone sAthe lai saMkhyAbaMdha vimAnoraDe AkAzamA seMkaDo sUryone dekhADato cAnyo. | prAkAza mArge aneka hastI ane azvAdikapara ArUDha thai iMdranI karatA devonI jema aneka vidyAdhara rAjAzrI potapotAnA sainya sahita kumAranI karatA cAlatA hatA. te vakhate vAjinonA zabdabaDe AkAza zabdamaya thai rahyu hatuM. pA rIte moTA || || utsava sahita kumAra hastinApuramA AdhyA. tyAM potAnA darzanI kumAre mAtApitAne tathA purajanone atyaMta AnaMda prAppo. | kumAranI zrAvI asAdhAraNa samRddhi joi azvasena rAjA vANIthI kahI na zakAya tavo harSe ane vismaya pAmvA. pachI rAjAnA pUchavAthI maheMdrasiMha kumArano ane potAno sarva vRttAMta kahI rAjA vigere sarvane Acarya pamAcyA. tyArapachI azvasena rAjAe kumArane potAnA rAjyapara sthApana karyA ane maheMdrasiMhane nenA senApatirnu pada prApyu. pachI rAjAe pote zrI dharmanAtha svAmInA tIrthanA sthavira muninI pAse vairAgyathI cAritra grahaNa karI potAno janma kRtArtha karyo. __anukrame sanatkumAra rAjA rAjya karatA hatA te bakhate tene cakra vigere cauda ratno prApta thayA. tyAspachI cakranA mArgane anusarIne bharatakSetranA cha khaMDa sAdhI tathA nava nidhAna prApta karI eka hajAra varSe sanatkumAra potAnA puramA pAchA mAyA. MaraNPN-COTip-rAXIROri Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pachI jyAre te rAjA purapraveza karatA hatA te vakhate saudharma iMdre avadhijJAnathI jANyu ke pUrva bhavamAM A rAjA ahIMja * mAre sthAne mArI jevAja iMdra hatA." ema vicArI temanApara atyaMta sneha thavAthI iMdre kucerane bhAjJA karI ke-"bhA cothA | cakravartI mArA mitra che, tethI tyAM jaine teno rAjyAbhiSeka karA." aa pramANe kahI iMdre cakravartIne ApakA mATe dhanadana be al cAmara, chatra, hAra, mugaTa, ye kuMDaLa, siMhAsana, pAdapITha, ve devadRSya bastro ane ce pAdukA eTalI cIjo zrApI, tathA raMbhA . ane tilottamA vigere apsarAzrone dhanadanI mAthe mokalI. te sarva lai dhanada hastinApura gayo, ane cakrInI pAse potAne * hai| iMdre karelI AjJA nivedana karI. pachI cakrInI anumati lai ghanade eka yojana vistAravALI mANikyanI pITha vikurvI, tenA para maNimaya maMDapa karyo, tenI vacce maNinA pAdapITha sahita siMhAsana mRtyu, devo pAse kSIrasAgaranuM jaLa maMgAvyuM, pachI | bahumAna pUrvaka cakrIne te siMhAsanapara besADI iMdre mokalelI sarva vastu tenI pAse bheTa mUkI, ane kSIrasAgaranA jaLavaDe | sarva devoe teno cakravartIpaNAno abhiSeka karyo. te vakhate devatAo maMgaLavAjitronA zabda karavA lAgyA, kinnarAM mithuno maMgaLa gIto gAyA lAgyA ane raMbhA tathA tilottamA vigere apsarAo nATaka karavA lAgI. pachI cakrIne dIvya vastra, AbhU vilepanAdikavaDe zaNagArI hastIpara besADI nagaramA praveza karAvyo. pachI ratnAdikanI dhRSTivaDe potAnI malakAnagarI jevaM te pura karI dhanada cakrInI rajA lai svarge gayo. tyArapachI sarva rAjAoe bAra varSa sudhI teno cakravartIpaNAno | mahotsava koM, sanatkumAra cakrI nyAyavaDe prajArnu pAlana karavA lAgyA ane manohara priyAbho sAthe pAMca iMdriyonA mukha | bhogavatA teNe ghaNA varSAMne divasanI jema vyatIta karyA. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa ekadA zubha samAnA radelA iMdra somAnina nAmanuM nATaka karAvatA hatA, te vakhate IzAna devalokamAthI saMgama || nAmano deva sudharmA sabhAmAM Avyo. tenI rUpakAtivaDe sarva devonI kAMti DhaMkAi jaha jhAkhI paDI gai. pachI jyAre te deva | tyAMthI gayo tyAre sarva devoe Azcarya pAmI zaka iMdrane pUchaghu ke-" he svAmI ! A devacaM rUpa ane teja sarva devonA rUpa Ka ane tejanA garvane haraNa kara tevu kama cha ?" iMdre kayu ke-"chA deve pUrvabhavamAM prAcAmlavardhamAna nAmano tapa ko hato, |1| | tethI ternu rUpa ane teja utkRSTa che." pharI devoe pUchayu ke-"traNa bhuvanamAM bIjo parA koI utkRSTa rUpa ane tejavAno cha ?" iMdre kayuM--"bharatakSetramA hastinApurane viSe sanatkumAra cakrI che, tenuM rUpa ane teja devodhI paNa adhika che." AvA iMdranA vacanapara zraddhA nahIM thavAthI vijaya ane vaijayaMta nAmanA ce devo tenA rUpane jovA mATe vipranuM rUpa lai cakrInA mahela pAse zrAvyA. te vakhate cakrIe snAna karavAnuM prAraMbhyu hatuM, topaNa dvArapAnI vinaMtithI rAjAe te paradezI brAhmaNone potAnI pAse bolAcyA. te bakhate iMdranA kayA karatAM paNa tenuM adhika rUpa joi te devo vismaya pAmyA, ane | vonyA ke-"aho ! A rAjAnuM teja sUryathI paNa adhika che. AnA je je aMga upara dRSTi sthApana karIe bIe te te | aMgamAM jANe coMTI gai hoya tema te dRSTi mahAkaSTe kheMcI zakAya che. iMdre AnA rUpana je varNana karyu te jarA paNa mithyA nathI. ApaNe tenA vacanapara azraddhA karI hatI paNa Aje bhAnuM rUpa jovAthI aApaNe kRtArtha thayA lIe ane iMdranA vacano satya hatA evI pratIti thaha che." pachI cakrIe temane pUchayu ke-"he vipro ! name zA kAraNathI ahIM bhAvyA cho ?" tyAre veo bolyA ke-" he mahArAjA! jagatamA prApanA rUpa ane tejanI prazaMsA sAMbhaLI ame te jovA mATe ja ahI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // cha, a a tamAruM rUpa jebuM sAMbhaLa tevuM ja balake tethI paNa adhika atyAre pratyakSa joie bIe. " te sAMbhaLI rAjAe rUpanA gardathI ka ke - " he uttama brAhmaNo / atyAre snAna vakhate tame mAruM rUpa juo ko temAM zI zobhA hoya ? paraMtu snAnAdika karI vastra AbhUSaNa dhAraNa karI je bakhate huM sabhAmA beThoM houM te vakhate tamAre mAruM rUpa barAbara joyuM. " ema kahI te viprone bIje ThekANe mokalI pote snAna karI vastrAlaMkAravaDe zarIra zaNagArI sabhAmAM jaha siMhAsanapara beThA pachI gajAe te viprone bolAvyA. tethoe bhAvI rAjAnuM rUpa joyuM to prathamanA karatAM ghaNuM ja nisteja joyuM, tethI teyo kheda pAmI vicArakhA lAgyA ke - " aho manuSyanuM rUpAdika sarva prati caMcaLa che. " temane khedayukta jor3a rAjAe pUcha ke " pahelA mane johane tame harSa pAmyA hatA ane atyAre tamAruM mukha zyAma kema dekhAtha ke ? " tyAre tezro bolyA ke- -" he rAjA ! ame devo bIe. iMdre varNana karelA tamArA rUpa upara zraddhA nahIM thavAthI tenI parIkSA karavA mATe zranyA bIe, pahalAM snAna karatI vakhate tamAruM rUpa iMdre kahelAthI paNa adhika joi zrame harSa pAmbA hatA, paraMtu tyAre tevuM nathI tethI khedayukta thayA chIe. ATalA anya kALamAM ja tamArA zarIramAM vyAdhizrarUpI rAkSaso utpanna thayA che, tethI tamAruM rUpa, lAvaNya ane kAMti vigere jhAMkhAM par3I gayAM che. " zrA pramANe kahI te devo tatkALa zradRzya thai gayA. cakrIe potAnA zarIrapara dRSTi nAMkhI to dhULathI DhaMkAyelA sUryanI jema tethe potAnuM zarIra nisteja joyuM. te vakhate tethe vicAra karmoM ke -- " je zarIrane vividha prakAranA vyAdhizro bAdhA kare che, tevA zarIra upara paMDitoe zI zraddhA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhI ? je rUpAdika guNo vyAdhiyI bhaya pAmyA hoya tema nAzI jAya cha, te rUpAdikano garva DAyo mANasa kema kare ? je viSayo niraMtara sevAtA chatAM paNa kSaNavAramA jANe roSa pAmyA hoya tema naSTa thaha jAya che, te viSayopara buddhimAna jano zo moha rAkha ? je parigrahathI vairAgya ane vinaya vigere guNo nAza pAme che tevA parigraha upara paMDitono bhAgraha kyAthI hoya ? tethI karIne Aja kAla nAza pAmanArA prA zarArAdika uparanI bhamatAno tyAga karI zAzvata sukha bhApanAra OM cAritrano huM svIkAra karUM." ityAdika vicAra karI cakrIe potAnA rAjyapara potAnA putrane sthApana karI vinayaMdhara mUrinI pAse dIkSA grahaNa karI. cakrIuparanA gADha snehane lIdhe sarva rasno, sarva rANIyo, sarve rAjAo, sarva nidhiyo, sarva yakSo ane sarva pradhAno || tenI pAchaLa cha mAsa sudhI pharyA ane kaheyA lAgyA ke-" he svAmI aparAdha vinA tame amane phema tajo cho?" te sAM- [] bhaLIne rAjarSie siMhAvalokananI jema pAchaLa dRSTi karIne temanI sanmukha joyuM paNa nahIM. chevaTa thAkIne te sarve potapotAne l sthAne gayA. ugra tapasyA karatA evA te rAjarSi ahane pAraNe gocarI gayA. tyAMcI caNA bhane bakarInA dUdhanI chAza temane | maLI. e rIte niraMtara chaTane pAraNe aMtaprati-nIrasa AhAra karavAthI temanA zarIramAM-kaMDa 1, kukSipIDA 2, netrapIDA 3, kAsa 4, zvAsa 5, jvara 6 ane araci 7 e sAta vyAdhiyo utsama thayA. tene teNe sAtaso varSa sudhI sahana karyA, e rIte bIjA paNa sarva parIpahone sahana karatA, tIvra tapa karatA bhane koi sAtha bAto mAtra paNa nahIM karatA te rAjadine malauSadhi 1, AmapauSadhi 2, zakRdoSadhi 3, mUtrApaghi 4, kaphASadhi 5, sabai padhi 6 ane saMminnazrota 7e nAmanI sAta ladhiyo prApta Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tha. topaNa te maharSie potAnA vyAdhinI kAMdayaNa cikitsA karI nahIM. ekadA zaka iMdre sudharmA sabhAmA sarva devo samakSa ko ke - " aho ! zrA sanatkumAra maharSiM dhairya meruparvatathI paNa adhika che ke je cakravatIMnI lakSmIno tyAga karI ugra tapa kare che. rogarUpI atrine bujhakvAmAM meghanI mALA samAna aneka labdhi pAyA to paNa kAyAne viSe taddana nispRha thayelA te muni potAnA vyAdhinI cikitsA paNa karatA nathI. " zravA iMdranA cacanapara zraddhA nahIM thavAthI prathamanA ja ve devo vaidyanuM rUpa karI te rAjarSi pAse yAcyA ane yonyA ke " he sAdhu ! jo ApanI anujJA hoya to zrame dharmavaidyo thIe te tamArA vyAdhinI cikitsA karIe. " A pramANe temaNe muninI sanmukha vane vAraMvAra kahAM, tyAre munie kachu ke-" tame karmaroganI cikitsA karo cho ke zarIranA roganI cikitsA karo ko ? " tyAre tesro bolyA ke-" he munirAja ! zrame zarIramA roganI cikitsA karIe chIe. " te sAMbhaLI munie pAmA ( kharaja-khasa ) thI saDI gayelI potAnI eka AgaLIne potAnuM thuMka copaDI suvarNa jevA varNavALI banAvI temane dekhADI ka ueM ke " zarIranA rogane to huM pote paNa yA pramANe cikitsA karI zakuM huM, paNa te karavAnI mArI icchA nathI. tethI jo tame karmaroganI cikitsA karI zakatA ho to ne karo. " te joi zrAcarya pAmI tezro bonyA ke " karmarUpI vyAghino nAza karavAmAM to he muni ! tame ja samartha cho. " ema kahI cakrImunine namaskAra karI teyo pharIthI bonyA ke"labdhi pAyA chatAM dhIra eva sanatkumAra rAjarSi potAnA vyAdhinI paNa cikitsA karatA nathI ityAdika iMdre karelI apanI prazaMsA sAMbhaLIne ame ke je prathama tamAruM rUpa jovA cAvyA hatA te ja devo apanA saccanI parIkSA karavA atyAre 170300 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa AdhyA chIe. ane ame tamAraM dhairya meruparvata jevU acaLa spaSTapaNe joyu cha." mA pramANe kahI semanI stuti karI te devo bhadRzya thayA. ___ sanatkumAra rAjarSi kumAra avasthAmA pacAsa hajAra varSa rahyA, mAMDalikapaNAmAM pacAsa hajAra varSa rahyA, lAkha varSa cakravartIpaNAmA rahyA ane lAkha varSa cAritraparyAyamA rakhA. e pramANe kula praNa lAkha vaparnu mAyuSya pUrNa karI chekTa hai| sametazikharapara jai anazana grahaNa karI Apane ye re mahAti, mana mAra nAmanA vIjA deva lokamAM deva thayA. tyAMthI / cavI mahAvideha kSetramA manuSya janma dhAraNa karI moce jaze. iti sanatkumAra cakrI kathA. caittA bhArahaM vAta, cavahI mhiddio| saMtI saMtikaro loe, patto gaIma guttaraM // 38 // artha-(mahiDio ) moTI samRddhivALA, ( cakkavaDI ) cakravartI, (loe) lokane viSe (saMti karo ) zAMtine | karanAra ( satI) zAMtinAtha svAmI ( bhAraI vAsaM ) bharatakSetrano-cenA rAjyano ( cahattA) tyAga karo (aNuttaraM gaI ) anusara gAtana eTale muktine (patto) pAmyA cha. zrI zAMtinAthanI kathA. zrA ja jaMyudvIpanA bharanakSetrane viSa ratnapura nAmanuM pura che. tyAM zrISeNa nAme rAjA hato. te samagra guNonI nidhi | Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato. te rAjAne abhinaMditA ane zivinaMditA nAmanI ve rANIyo hatI. temAM abhinaMditAnI kRSimAdhI utpanna tharelA, iMduSeNa ane biMduSaNa nAmanA vaina putrI itA. te zrISaNa rAjAe vimaLayodha nAmanA guru pAse dharmopadeza sAMbhaLI samakita sahita zrAvaka dharma aMgIkAra ko ito. te ratnapura nagaramA satyabuddhivAlA satyaki nAme eka upAdhyAya hasA. tene jaMyukA nAmanI priyA itI bhane temane satyabhAmA nAmanI putrI hatI. A bhavasara magadha dezamA acaLa nAmanA gAmamA veda ane vedAMganA pArane pAmelo dharaNijaTa nAmano prasiddha brAhmaNa hato. sene yazobhadrA nAmanI patnI it| ane tanA kuSithI utpanna thayalA naMdIbhUti ane zrIbhUti nAmanA ce putra hatA, sathA te brAmaNane kapilA nAmanI dAsI sAthai cirakALa krIDA karatA teNInA kukSithI utpama yelo kapila nAme bIjo putra paNa ito. te hIna kuLano hogAthI dharaNijaTa vipra potAnA kuLavaMta ve putrone ja niraMtara vedAbhyAsa karAvato hato. paraMtu IT kapila buDimAna hato tethI temane bhaNatAM sAMbhaLIne ja pote paNa sarva bhaNI jato hato. e rIte sAMbhaLI sAMbhaLIne ja te kapila |* sarva vidhAmA kuzaLa thayo. par3I te gAmA dAsIputra hobAthI potAne mAna maraze nahIM ema dhArI te kapila te gAmamAthI nokaLI ne ra jhopavItane dhAraNa karI uttama prazAraNa tarIke potAnI oLakhANa zrApato pRthvIpara vicarayA lAgyo. anukrame te ratnapuramA || gayo, syAM pharatA pharatAM satyaki amakhamI pAsa gayo. satyakie tene pUrayu ke-"tuM koNa cha bhane kyAthI bhAve cha?" te bonyo ke-"pracaLa gAmA dharaNijaTa nAme brAhmaNa cha, teno huM kapila nAmano putra jhu. kautukathI pRthvIne joto joto Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | hI bhAgyo chaM." pachI te satyaki pAse bhaNanArA vidyArthIno bedanA viSayanI zaMkAoM satyakine pUchayA lAgyA. te | sarvanA javAba kapile bhApI temanA saMzayo dUra karyA. te sAMmaLI tenI uttama vidvattAthI suzI thayelA satyakira potAnI putrI all satyabhAmAne tenI sAthe paraNAvI bhane chAtrona bhaNAyavAnuM kAma paNa tene ja sopyuM. te kapila paNa satyabhAmAnI sAdhe niraMtara | sukha bhogavavA lAgyo bhane lokomA mAnya thavAthI teoe ApelA dravyavaDe te thoDA kALamAM ja samRddhivALo thayo. ___ ekadA varSARtumA kapila koi ThekANe nATaka joi tyAMdhI pAcho ghara tarapha caLyA. te vakhate varasAda varasavA lAgyo. mArgamA ghaNo aMdhakAra hovAthI tathA nirjanapaNuM hobAthI te kapila vaskhone kAkhamA nAMkhI nana thai potAne ghara gayo. dharanA dvAra pAse prAvI lugaDA paherI te gharamA gayo. tenA pakho bhIjAyAM haze ema dhArI satyabhAmA bojA vakho lAvI. teNIne kapile kayuM ke--" he priyA ! vidyAzaktithI mAro yatro bhIjAyAM nathI, tethI bIjAM vastronI jarura nathI." te vakhate vijaLInA prakAzathI satyabhAmAe tena vastro suko joyAM paNa zarIra bhInuM joyu. tethI teNIe vicA' ke"vidyAvaDe je vasrotuM rakSaNa kare, te zarIranuM rakSaNa kema na kare ? tethI kharekhara mA mArgamA nagna ja AvyA ke. A uparathI te zuddha brAhmaNa hovA na joie. kAraNa ke kulinanI AvI buddhi kadApi thAya ja nahIM. vaLI yA veda bhaNelA che, te to sArI buddhine lIdhe sAMbhaLI sAMbhaLIne bhaNyA jaNAya che." zrA pramANe vicAra thavAdhI te satyabhAmAno sneha tenAparathI utarI gayo. tethI mana vinA mAtra vyavahArathI tenI sAthe sarakhAithI vartavA lAgI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA dharaNijaTa brAhmaNa daivayoge daridratAne pAmyo. te kapilanI samRddhi sAMbhaLI ghananI AzAthI tyAM zrAvyo. kapile snAna, bhojana vigerevaDe tenI bhakti karI. " anya atithi paNa paMDitone pUjavA yogya hai, to pitAnI bhakti karavI temAM zuM Arya ? " bhojana vakhate kait for karIne kapila pitAnI sAdhe bhojana karavA beTho nahIM, tethI temaja bIjA paNa AcAra vicAramAM pitA ne putra bacce moTo taphAvata jovAthI zaMkA pAmelI satyabhAmAe ekAMtamAM zvazurane pUcha ke - " he pUjya pitA! tamane brahmahatyAnA sogana Ane ke putra mAtA bane pitA e banne pakSa zuddha che ke kema 1 te satya kaho." te sAMbhaLI yoganathI bhaya pAmatA teNe satya ikita kahI. pachI kapile pitAno sarakAra karI tene vidAya karyA eTale te potAne gA gayA. tyApallI satyabhAmA zrISeNa rAjA pAse jar3ane kachu ke-" he deva ! mArA svAmI daivayoge akulIna jaNAyA che, tethI mane tenAtha mukta karAvo, ke jethI huM dIkSA grahaNa karUM. " te sAMbhaLI rAjAe kapilane velAvIka ke - " A tArI strI tArAdhI virakta thara ke ane te dharmakarma karavA icche the, tethI tene tuM choDI de. yA virakta thayelIthI rAne zuM bhoganuM sukha bhaLe tema che ? " tyAre kapila bolyo ke - " he deva ! te mArI bhAryA che, tene huM choDIza nahIM, tenA vinA huM jIvita dhAraNa karavA samartha nathI. " te sAMbhaLI satyabhAmA bolI ke " jo ve mane nahIM choDe to huM ApaghAta karIrA." tyAre rAjAe kapilane kajhuM ke " he kapila ! bhAnuM phogaTa maraNa na thAo, eTalA mATe keTalo samaya dharmakriyAmAM tatpara yaha mAre ghera tene mArI putrI tarike rahevA de." te sAMbhaLI baLAtkAre las javAmAM asamartha evA kapile rAjAnuM vacana Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnya kayu. rAjAe satyahRdayavALI satyabhAmAne potAnI banne rANIyo pAse rAkhI. tyAM svaccha manavALI te dustapa tapa karatI rahI. . ekaTA anaMtamanikA nAmanI manohara vezyAne joi rAjAnA yane putro iMduSaNa ane biMduSeNa teNIne viSe Asakta thayA. te vezyAnI icchA rAkhatA te bane bhAio chatAM paNa paraspara iAthI yuddha karavA lAmyA. temanuM yuddha jovAne ke temane yuddhathI / nivartana karavAne asamartha thayalA zrIpeNa rAjA lajAne lIdha viSamizrita kamaLane saMghI maraNa pAmyo. teja pramANe abhinaM- 18 ditA ane zikhinaMditAe paNa potAnA prANano tyAga karyo, eTale kapilathI bhaya pAmatI satyabhAmAe paNa temanA ja || mArgano Azraya karyo. zrA rIte cAra jaNA maraNa pAmIne teso atyaMta saraLa AzayavAlA hobAthI A jaMbuddhIpanA uttarakuru | kSetrane viSe yugalIyA thayA. temAM zrIpeNa rAjA ane abhinaMditAnuM eka yugala thayu, tathA zikhinaMditA bhane satyabhAmAnuM cIjeM || | yugala thayu. (zikhinaMditAno jIva puruSa thayo.) te sarvenuM zarIra traNa koza uMcaM hatuM, temo traNa panyopamanA AyuSyavALA hatA, ane cothe divase AhAra karanArA hatA. toe tyAM kevaLa sakhamaya samaya nirgamana ko. ( bhava bIjA.) hI zrIpeNa rAjAnA banne kumAro yuddha karatA hatA. tevAmAM tyA vimAnamA sAne koi vidyAdhara aAbyo, teNe temane | kA ke-he rAjaputro ! tamo ajJAnapaNAne lIdhe tamArI bahenane ja bhogavanA taiyAra thai phogaTa yuddha na karo, hUM tamArA hitacchu chu, mATe huM kahuM te tame sAmaLoH Aja jaMyUdvIpamA mahAvideha cetrane viSe puSkalAvatI nAme vijaya che. temAM rahelA vaitAkSya parvatanI uttarazraNimA AdityAbha nAmarnu zreSTha pura che. temA sukuMDalI nAme rAjA the, tene ajitasanA nAmanI priyA che. temano hu~ maNikuM Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca na * 11 **--* DalI nAmano putra cuM. ekadA huM zrAkAza mArge thahane puMDarIkiNI nagarImA gayo. tyAM zramitayazA nAmanA tIrthakarane meM bhaktithI vaMdanA karI. pachI meM prabhune pUcha ke - " huM vidyAdhara zA puNyathI thayo ? " tyAre tIrthakara mahArAja amRta jevI madhura vANIthI bolyA ke. puSkaravarIpanA pazcima bhAgamAM zItodA nadIne dakSiNa kAMThe salilAvatI nAmanA vijayamAM vItazokA nAmanI zreSTha nagarI . tyAM kAmadevanI jedhA rUpavALo ratnadhvaja nAme cakravartI hato. tene hemamAlinI ane kanakazrI nAmanI priyAo havI. temAM pahelIe padmA nAmanI puzrI prasavI ane bIjIe kanakalatA tathA padmalatA nAmanI ne putrIne janma zrapyo. lakSmInI jevA advitIya rUpavALI padmAe yuvAvasthAmAM paNa ajitasenA nAmanI AryA pAse dIkSA grahaNa karI. te padmA sAdhvI upavAsa vigere duSkara tapa karavA lAgI teNIe ekadA koi vaizyAne mATe yuddha karatA ye rAjaputrAne joha vicAra karmo ke -- "aho ! yA vezyAnuM saubhAgya zradbhUta che, ke jene mATe zrAvA kAmadeva jevA rUpavALA ve rAjakumAro yuddha kare che. to jo thA mArA tapanuM kAM phaLa hoya to tenA prabhAvathI AvatA janmamAM hUM paNa yAvA ja saubhAgyavALI thAuM " A pramANe te padmA sAvae niyANuM karyu pachI AyuSyane cheDe te niyAyAnI AlocanA karyA vinA anazana karI kALadharma pAmI saudharma devalokamAM devI thar3a. "bhava tenI je kanakazrI nAmanI vimAtA hatI, tethe tyAMthI marI saMsAramA keTalAka bhava kA janmathI pUrvanA janmamAM kAMDaka dAnapuNya ka. tenA prabhAvathI tuM A bhatramA maNikuMDalI nAmano vidyAdhara thayo cha. have te kanakazrInI ve putrao je kanakalatA ne padmalatA hatI te saMsAramA keTalAka bhayo bhabhI pUrvabhavamAM vividha prakAranuM zubha SA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | karma karI A jaMbUdvIpanA bharatakSetramA ratnapura nAmanA nagaramA zrIpeNa rAjAnA iMduSeNa ane viMduSaNa nAmanA ve putro dhayA ke. te avasare padmA sAdhIno jIva saudharma devalokadhI cavIne te ja ratnapuramA gaNikA thayo cha, bhane teNIne ja mATe hamaNAM | iMduSaNa ane biMdupeNa paraspara yuddha kara che." * aa pramANe tIrthakaranA mukhathI ApaNA sarvenA pUrvabhavone sAMbhaLI hu~ tamane yuddhathI nivartana karavA ahI Agyo chu. mATe tame bodha pAmo ane bahenane mATe thaine yuddha na karo. huM tamArA pUrvabhavanI mAtA ane A vezyA tamArI pUrvabhavanI | yahena che no mohano tyAga karo ane tamArA thA duSkRtyathI sajA pAmI tamArA mAtApitA paNa viSaprayogoM mRtyu pAmyA che | teno khyAla karI mA pApanI zuddhi mATe tame cAritra vrata grahaNa karo." zrA pramANe te maNikuMDalI nAmanA vidyAdharanA mukhathI potAnA pUrvabhavornu vRttAMta sAMbhaLI iMduSeNa ane piMdupeNa bolyA | ke-" he vidyAdhara mitra ! tame amane ThIka pratibodha ko." ema kahI te bane bhAioe cAra hajAra rAjAo sahita dharmaci gurunI pAse cAritra grahaNa karyu. tyA niraticAra cAritra pALI ugra tapa karI te banne buddhimAna mokSapada pAmyA. ___ nahIM zrIpeNa vigere cAre yugalIyAo AyuSya pUrNa karI saudharma devalokA gayA. ( e bIjo bhava ). Aja jaMbUdvIpanA bharata kSetramA vaitADhanya parvata upara zrIrathanUpuracakravAla nAmarnu nagara che. temA mahA baLavAna arkakIrti nAmanA khecara rAjA hato. tene caMdrane rohiNInA jevI jyotirmAlA nAmanI priyA hatI. te arkakIrti rAjAne svayaMprabhA nAmanI bahena hatI. teNIne potanapurano rAjA athaLano nAno bhAi tripRSTha nAmano pahelo vAsudeva paraNyo ito. ekadA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpeNa rAjAno jIva prathama svargathI cavIne zrIpane ciye muktAphaLanI jema jyotirmAlAnI kukSimA avato. te vakhate teNAe / sthAnamA amita (ghaNA) tejavALo sUrya joyo. anukrame samaya pUrNa thaye tekhIe zreSTha lakSaNavALA putrane janma prApyo. umatA / sUryanI jeghA tejavALA te putranuM nAma rAjAe svajane anusAre amitatejA pADayu. pachI satyabhAmAno jIva svagethI cavIna arkakIrtinI priyA jyotirmAlAnI kucithI sutArA nAmanI putrI thai. abhinaMditAno jIva svargathI cavI tripRSTha vAsudevanA rANI svayaMpramAnI kukSimA putrapaNe utpanna thayo. tenuM nAma zrIvijaya pADayaM. tathA zikhinaMditAno jIva svargathI cIna svayaMprabhAnI kRtimA putrIpaNe utpanna thayo. tenu nAma tripRSTha vAsudeve jyotiSprabhA pADayu. te kapilano jIva saMsAramA mamIne camaracaMcA nAmanI nagarImA azAniyoSa nAmano vidyAdhara rAjA thayo. akIrtie potAnI sutArA putrIne [] | tripRSThanA putra zrIvijayanI sAthe paraNAvI. tathA tripRSThe paNa potAnI putrI jyotiSprabhAne AnaMdathI amitatejA sAthe paraNAvI. ekadA abhinaMdana ane jagannaMdana nAmanA cAraNamuninI pAse dharmadezanA sAMbhaLI arkakIrti rAjAe potAnA rAjyapara amitatejAne sthApana karI muktinA sarala mArgarUpa pravrajyAne aMgIkAra karI. tyArapachI vidyAdhara rAjAzronA mugaTabar3e namaskAra karAto mahAvaLavAna amitatejA rAjya- pAlana karavA lAgyo. ahIM potanapuranA rAjA tripRSTha vAsudeva paNa maraNa pAmyA, tyAre kaLabhadra acaLe vairAgya pAmI rAjyapara zrIvijayane sthApana karI pote pravajyA grahaNa karI. ekadA potAnI bahena sutArA ane zrIvijayane jovAnI utkaMThA thavAthI amitatejA potanapura gayo. te vakhate te Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B4408410801041 puramA uMcA toraNo thane dhvajo bA~dhalAM itatA nadekhAI premaja rAjakuLa vizeSe karIne harSa pAmelu dekhAtuM ituM, te joi amitatejA vismaya pAmyo. tene AkAzamAMthI utarato joi zrIvijaya rAjA harSathI denI sanmukha ubho thayo . paraspara sALA banecI evA te banera anyonya gADha AliMgana karpu, pachI te banne siMhAsanapara baiThA. tyAre zrami tatejAe zrIvijayane pRthuM ke - " Aje zA nimise utsava ke ? " tyAre zrI vijaya bolyo ke - jathI AThamA divasa upara ahIM eka naimittika Avyo hato. tene meM vyAvavAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre te bolyo ke"he prabhu! huM nimitta kaddevA mATe yAcyo chu. te tame sAvadhAna citte sAMbhaLo. AjathI sAtame divase madhyAnha samaye potanapuranA rAjA upara ugra bIjaLIno pAta thaze. " zranuM tenuM kaTuka vacana sAMbhaLI krodha pAmelA mukhya maMtrIe tene kaha ke - " te vakhate tArA mAthApara zuM paDaze ? " tyAre daivajJa bolyo he maMtrIzvara ! zAstradRSTie meM jetuM joyuM tedhuM kahAM che, temAM mArAparazA mATe kopa karo cho ! te divase mArA mastaka upara to suvarNa zrane ratnanI vRSTi paDaze. " A pramANe te daivajJe dhuM, tyAre meM tene pUcha ke - " he devajJa ! bAbu nimitta tame kyAMthI zIkhyA ho ?" tyAre te bonyo ke --" jyAre acaLa svAmI dIkSA grahaNa karI tyAre mArA pitA sAthe meM paNa bAlyAvasthA chatAM dIkSA lodhI hatI, tyAM "" aSTAMga mahAnimitta abhyAsa karyo hato. panI huM yuvAna thayo tyAre bihAranA krame huM padminIkhaMDa nAmanA puramI gayo. tyAM hiraNyalomikA nAmanI mArI phur3a rahe the. teNI dhAmyAvasthAmAM ja tenI putrI caMdrayazA mune Apa hatI. paraMtu meM to prabrajyA lodhI tethI dekhIne huM paraNyo nahoto. atyAre teNIne yuvAvasthAvALI joi huM atyaMta moha pAmpo ane 150/- * Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNInA mAinA kahebAthI hu~ brAno tyAga karI teNIne paraNyo. pachI dhananI icchAthI meM nimitta vidyAraDe joyuM to Apa mahA vRttAMta mArA jANavAmAM AvyU. temA mane ghaNo dravyalAbha thaze ema jANI 9 zrA vRttAMta Apane kahevA hI prAvyo | chu. have jema ucita lAga tema karo," / A pramANe nimittiyAnuM vacana sAMbhaLI sarva jano vicAramA paudyA ke 'zrA vAcata zo upAya karayo ? temA eka maMtrI bonyo ke-" samudramA vIjaLI paDatI nathI, tethI sAta divasa sudhI svAmI nAvAM ArUDha thai samudramA ja rahe to vidha dUra thAya." te sAMbhaLI bIjo maMtrI bolyo ke-"jo ke samudranA jaLamAM vIjaLI paDe nahIM, paraMtu vahANamAM kadAca vIjaLI | paDe to tene koNa rokI zake 1 tethI vaitADhya parvatanI guphAmA jaine sAta divasa svAmIe rahe, ema mane ThIka lAge che." | * te sAMbhaLI trIjo maMtrI bonyo ke-"zrA upAya paNa mane sAro lAgato nathI. kAraNa ke je avazya thavA, hoya te game te sthAne paNa thaha zake che. tethI hu~ to ema dhArUM chu ke-ApaNe sarvee sarca upadravone nAza karanAra tapa karaco yogya cha, kAraNa ke tapavaDe nikAcita karma paNa kSINa thAya che." te sAMbhaLI cautho maMtrI conyo ke-"A naimittike potanapuranA svAmI upara vIjaLIno pAta kahyo the, paraMtu zrIvijaya svAmInA upara kaho nathI. tethI sAta divasa sudhI ApaNe potanapurano svAmI bIjo karIe, tema karavAthI cIjaLI tenA para paDaze ane zrIvijaya svAmI acata raheze." bhAvU tenuM vacana sAMbhaLI daivajJe ane bIjA sarva maMtrIoe tema karavAna pasaMda kayu. ane tenA matijJAnanI prazaMsA karI. tyAre meM kayu ke" mArA prANa bacAtravAnI khAtara hu~ bIjAnA prANano ghAta karAvIza nahIM. kAraNa ke sarvane potAnA prANa priya hoya che." Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sAMbhaLI vicAra karI maMtrIo monyA ke - "he svAmI ! e vicAra Apa mukI dyo. zrame ghanada yacanI pratimAno rAjyAbhiSeka karazuM tema karavAthI devanA mAhAtmyane lIdhe jo upadrava nahIM thAya to sarva sAruM ja the, ane jo tenApara bIjaLI paDhaze to paNa Apane jIvahiMsAnuM pApa lAgaze nahIM, ane yacanI pratimA bIjI sArI paNa karAvI zakAze. " a pramANe temanuM yuktiyukta vacana sAMbhaLI meM te aMgIkAra karpu. pachI huM ( aMtaHpura sahita ) jina caityamA jaha pauSadha grahaNa karI darmanA saMthArA para zumadhyAne rahyo, ane rAjyapara abhiSeka karelA yakSanI pratimAne sarva pugjano sevA lAgyA anukrame divaso jatAM sAtame divase madhyAnha vakhate AkAzamAM garjanA karato megha ghaDI Ayo bhane vaDavAza jevo pracaMDa vidyudaMDa tatkALa yakSanI mUrtipara pahayo. te vakhate prasanna thayelA sarva janoe daivajJanA mastakapara ratnanI vRSTi karI. pachI huM paNa pauSagha pArI caitya bahAra nokaLyo, eTale prajAjanoe mane pharIdhI rAjyAbhiSeka karyo meM paNa prasanna thai te naimittikane padminIkhaMDa nAmanuM pura inAmamA AApI vidAya karyo. kAraNa ke tethe maripara gha upakAra karyo hato. paDI meM dhanadayakSanI navI uttama pratimA karAvI sthApana karI. yA rIte mArI uparanuM vighna zAMta thayuM, te prasaMgane laine purajano yA utsava kare chaM. " zrapramANe utsavanuM vRtAMta sAMbhaLI vyamitatejA para AnaMda pAmbo. pachI potAnI bahena sutArAno divya vastra tathA AbhUSaNothI satkAra karI te potAne ghera gayo. ekadA zrIvijaya rAjA sutArA devI sahita krIDA karayA mATe jyotirvana nAmanA udyAnamA gayo. te vakhate kapilano Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - na Ping jIva ke je prazaniSopa nAmano vidyAdhara rAjA thayo hato, te AkAza mArge jato ito, tethe potAnA pUrvabhavanI strI sutArAne jAI. pUrvabhavanA saMskArane lIye dara te atyaMta Aka gayo, tethI vezInuM haraNa karavA mATe tethe tenI pAse vidyAvaDe suvarNano mRga vikurvane mUkayAM. tane zrati manohara jAi sutArAe priyane ke- he svAmI mane krIDA karavA mATe yA mRga lAvI Apo." te sAMbhaLI tene pakaDavA mATe doDato rAjA dUra gayo, tyAre ekalI paDelI sutArAne te adhama azanighoSa harI gayo tathA zrIvijaya rAjAne hA mATe tethe pratAraNI nAmanI vidyAne Adeza karyo, eTale tego sutAzanuM rUpa dhAraNa karI uMce svare bUma pADI ke" he priya ! mane kukkuTa sarpa Dasyo che. jaladI bhAvIne mAruM racakha karo. " te sAMbhaLI atyaMta zrAkuLa vyAkuLa thayelo rAjA tekhInI pAse zrAvyo, veTalAmAM to te pRthvIpara paDI rAjAnA dekhatAM na maraNa pAmI. te joi rAjA paNa mUrddhA khAi pRthvIpara paDayo. tevAmAM tenA sevako bhAvI dene caMdanarasa choTI sAvadhAna karyo. " rAjA cetanA pAnI vilApa karanA lAgyo ke- hApriyA ! vArI AzI dazA thaha ? huM Aje suvarNanA harAyI ThagAyo, anyathA huM samIpe houM to zeSanAga paNa tane karaDabA samartha nathI. he priyA ! tArA vinA huM kSayavAra paNa jIvI zakuM tema nathI. zuM pANI binA mAdalu jIvI zake ? tArA viyogadhI utpanna thayelA duHkhane huM sahana karanA zaktipAna nathI, tethI he jIvitezvarI ! zIghrapaNe tArI pAkaLa A mArA prANo cAnyA jAo. " zrA pramANe kahI sevako pAsa citA karAvI mohathI mUDha thayelo rAjA priyA sahita te citAmA peTho, temAM jeTalAmAM ani saLagAvyo, tevAmAM tyAMce vidyAdharo Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramA vyA. temAMdhI eka adhAra pANI maMtrI citAmA chAMTa eTale tarata ja ve pratAraNI vidyA aTTahAsa karI zIghra nAzI gaI. te joi rAjAe vicAra karyo ke " strI koNa ? mArI kAMtA kyAM gai ! ane te ani kyAM gayo ? vicArI rAjA te vidyAdhara puruSone pUcha ke - " A zuM ? " tyAre tethoe rAjAne namaskAra karI ka -" ase ami tatejA rAjAnA sevako bIe. ame arihaMtane namacA mAMTe nIkacyA chIe. yA tarapha bhAvatAM mArgamAM ame mA pramANe vAkhI sAMbhaLI ke--" hA ! baMdhu amitatejA ! hA ! prANanAtha zrIvijaya | mane sutArAne A vidyAdhara pakI mUkAvo. " zrAvI vANI sAMbhaLatAM ja zrame te tarapha doDayA, to ame tamArI priyA ne amArA svAmInI bahena sutArAne azanighoSe hara karAtI jAha, teNIne mUkAvacA mATe thame yuddha karanA sajja thaha bonyA ke - "he duSTa ! ubho rahe, ubhI rahe." veTalAmAM sutArAe amane kachu ke- -"same hamayAM jyotirvanamAM jAoo. tyAM pratAraNI vidyAthI cetarAtA mArA pati zrIvijaya rAjAnuM rakSaNa karo." te sAMgaLI tarata ja ame mahIM bhASyA, citAmAM maMtralaM pANI chAMTI ani bujhAyo anaM pravAraNI vidyAne nasADI dIdhI. " yA pramANe sutArAne harama karelI jANI zrIvijaya rAjA kheda pAmyo pachI tene dhIraja thApI pelA vidyAdharI dene zrAgraha pUrvaka baitADhya parvatapara lar3a gayA. tene jor3a amitatejA ekadama ubho thayo, dhane teno ghAdarasatkAra karI svAnuM kAraNa pU. tyAraM zrIvijayanA kahevAthI te banne vidyAdharoe sutArAnA haraNa saMbaMdhI sarva vRttAMta kahI saMbhAvyo. te sAMbhaLI zramitatejA asvaMta krodha pAmI bolyo ke "samArI priyA bhane mArI bahena ne harI jar3ane te azanighoSa keTalaM jIvaze ?" PS. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa. ema kahI teNe zrIvijayane zatAvaraNI, dhanI mane mocanI e traya mahAvidyAmo mApI. pachI sainya sahita potAnA paciso putrArthI paritrarelA zrIvijayane amitatejAe, sutArAne lAvaSA mATe azanighoSa sAthe laDAi karavA mokalyA. zrIvijaya rAjA vidhApanA cAvaTa kAra ne mAchAdana karatA zIghrapaNe camaracaMcA nagarI pAse jA pahoMcyA. bhahIM amitatejA azanighoSane ghaNI vidyAvALo jANI paravidyAnA baLane nAza karanArI mahAjvALA nAmanI mahAvidyA sAdhavA mATe potAnA sahasrarazmi nAmanA putrane sAthe lai himavaMta giri upara gayo. tyAM sahasrarazmidhI rakSaNa karAto te mahA parAkramI amitataMjA eka mAsanA upavAsano niyama lai vidyA sAdhavA veTho. ____ ahIM camaracaMcA nagarI pAse Ane zrIvijaya rAjAe potAnA itane azanighoSa pAse mokanyo. teNe jai tene karyu | ke-'ha rAjA ! pratAraNI vidhAvaDe zrIvijaya rAjAne chatarI tenI priyA sutArAne haraNa karatA vIramAnI evA tane zuM| koipaNa lajA AvI nahIM ? athavA to hIna parAkramavALAne chaLa ja baLa hoya che. paraMtu sUrya samAna zrIvijaya rAjA chato aMdhakAra jebA tArI zakti zI rIta sphurAyamAna thavAnI cha ? mATe have zrIvijaya rAjAne namaskAra karI tenI priyA sutArA tene pAchI sopa. anyathA tArA prANa sahita te rAjA potAnI priyAne grahaNa karaze." te sAMbhaLI krodha pAmI azanipoSa bolyo ke-"re dUta ! tuM atyaMta dhRSTa ane uddhata cha, teM kahUM te jANyuM. jo maMdabuddhivALo zrIvijaya mahIM mAnyo che to tethI zuM thayuM ? te vicAro mArA parAkramanA eka aMzane paNa sahana karI zakacAno nathI. zuM sUryanA prakAzano eka leza patha | ghubaDa sahana karI zake ? mATe te zrIvijaya jema bhAthyo tema ja pAcho cAlyo jAya to ThIka cha, anyathA sutArAne to pAmaze Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM, paNa ulaTI vizeSa vigopanA pAmaze." mA pramANe tenAM vacana sAMbhaLI te dUta zrIvijaya rAjA pAse bhAvyo, bhane * teNe sarva vRttAMta tene karo. te sAMbhaLI atyaMta krodha pAmelA zrIvijaya rAjAe yuddhane mATe sarva sainya sajja kayaM. te jANI azanipoSe sainya sahita potAnA azvaghoSa vigere putrone yuddha karavA mokanyA. raNasaMgrAmanA vAjatronA zabdathI bhAkAza pUrNa thayu, ane yo sainyo bacce mahA ghora yuddha pravatyU. te vakhate te yuddha jovA mATe devatAo AkAzamA bhAvI umA rahyA, temane keTalAka vIroe bANono maMDapa karI jovAmAM vighna karya. keTalAka bIroe baDAMnI jema zabhone bhAlAmA parocI uMcA kayo / | keTalAka subhaToe daMDavaDe parvatanI jeSA hAthIonA dAMta bhAMgI nAMkhyA, keTalAka yoddhAzroe ghaDAnI jema rathone mudgarapaDe mardana karyA, keTalAke parighayaDe zatruone caNAnI jema kuTyA, keTalAke khagavaDe koLAnI jema zatruone phADI nAlyA, | keTalAke gadAvaDe nALIyeranI jema zatrunA mastako bhedI nAMkhyAM, keTalAka vIro Ayudha khuTI jabAthI zatrunA hAthInA dAMta ukheDI tevaDe prahAra karavA lAgyA, ane keTalAka mahAbaLabAna yoddhAmo dvaMdvayuddha karavA lAgyA, e rIte hamezAM zastra, astra, maMtra bhane mAyAvaDe yuddha karatAM te bo sainyAno lagabhaga eka mAsa thavA prAyo, te vakhate zrIvijayanA subhaToe prazanighoSanA putrono parAjaya ko. svAre azanighoSa rAjA pote yuddha karavA pAnyo. ane icune jema vaLada bhAMgI nAMkhe tema teso amitatejAnA putrone bhAMgI nAMkhyA-harAvyA, tyAre zrIvijaya rAjA pote yuddhamA uttaryo. te bajhe mahA parAkramI parasparanA | prahArone chetaratA cirakALa sudhI yuddha karavA lAgyA. te joi devo paNa bhAcarya pAmyA. chevaTe zrIvijaya rAjAe khaDga baDe Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zatrunA ye kATA karyA, tyAre te ne azanipoSarUpa thayA. zrIvijaye te yamenA cAra kakaDA karyA, syAre cAra azanipoSa thiyA. pharIthI te cArenA zrIvijaye maje kakaDA karyA, tyAre pATha bhazanighoSa thayA. bhApramANe zrIvijaya prazanighoSanA jeTalA kakaDA karato teTalA prazanighoSa thavA lAnyA. tethI zrIvijaya rAjA have zaMkara! ema vicAramA mRDha banI gayo. veTalAmA vidyA siddha karIne amitatejA pote prAvI pahoMcyo. siMhanI jebo tene bhAvato joi hAthInI jema azanipoSa tatkALa nAzI gayo. tene pakaDI lAvavA mATe amitatejAe | mahAjvALA nAmanI vidyAne hukama karyo, eTale pAkhA vizvane jItanArI te vidyA azanighoSanI pAchaLa doDI. nAsatA azanipoSe koI paNa ThekANe zaraNa joyuM nahIM, tethI te atyaMta AkuLa vyAkuLa thai dakSiNa bharatArdhamAM gayo. tyAM mamatA teNe sImanaga parvata upara baLadaya sanine jIyA. te munine tatkALa kevaLazAna utpana thayu hatuM ane tenI cautarapha devatAmo | parivaralA hatA. bheTale te zanidhoSe te kevaLInaM jazaraNa karya. tyAre mahAjvALA vidyA teno tyAga karI pAchI bhAvI // bhane tepIe sarva vRttAMta amitatejAne kajho. te sAMbhaLI amitatejA ane zrIvijaya e bane atyaMta harSa pAmyA. tyArapachI mutArAne lAvavA mATe mArIca nAmanA dUtane mokalI te banne rAjA sainya sahita vimAnamAM sI sImanaga parvata upara gayA, bhane tyAM bannee bhaktithI caLa baLadeva kevaLIne vaMdanA karI. mArIca vidyAdhara paNa camaracaMcA nagarImA gayo, ane teNe azanipoSanI mAne karjA ke-" sutArAne lai javA mATe mane amitatejA rAjAe nahI mokanyo ke." pachI tenI mAnA kahevAthI sutArAne lai se mArIca paNa sImanaga parvatapara bhASyo, bhane teNe zrIvijaya tathA amitatejAne sutArA sauMpI. se bakhate || Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azanighoSe harSathI zrIvijaya ane amitatejAne samAvyA. pachI temanI pAse acaLa kevaLIe dharmadezanA pApI. dezanAne aMte azanighoSa rAjAe maharSine kA ke--'he prabhu! meM duSTa abhiprAyI A sutArArnu haraNa kayu || na hotuM, paraMtu pratAraNI nAmanI vidyAne sAdhI huMdhara tarapha jatA hato, tevAmA jyotirvanane viSe A sutArAne meM zrI vijaya rAjAnI pAse rahelI joi, te vakhate koi paNa kAraNathI teNInA upara mAro atyaMta rAga thayo ke jethI tezzIne choDIne 9 AgaLa javA asamartha banyA. paraMtu zrIvijayanI pAse rahelI hovAthI hu~ teNIne harI zakyo nahIM. tepI pratArakhI | vidhAvaDe zrIvijayane chetarI tene chuTo pADI dUra mokalIne meM teNInuM haraNa kayu. pachaH pApa rahita ane AkuLa vyAkuLa || thayelI tene meM mArI mAtAnI pAse mukI. vANIthI paNa meM tene anucita vacana kA nathI. to he bhagavAna! bhAne viSa mAro prema zAthI thayo ? te kaho." __tyAre muni temanI pAse temanA pUrvabhavanI zrISeNa vigaire sarvanI kathA kahIne bolyA ke-"zrISeNa, satyabhAmA, abhinaMditA ane zikhinaMditA marIne yugaliyA thayA, tyAMthI marIne deva thayA, ane tyAMcI cavIne zrISeNano jIva aa amitatejA thayo che ane zikhinaMditAno jIva pAnI patnI jyotiSprabhA thayo ke. je abhinaMdItAno jIva ito te cavIne zrI zrIvijaya bhayo ke ane satyabhAmAno jIva cavIne senI bhAryA mutArA thayo che. tathA kapilano jIva cirakATa sudhI tithaMca yonimA mamI koi sApasano putra dharmila nAme dharmiSTha thayo. te bAlyAvasthAthI ja tIna ajJAnatapa karato hato. ekadA prA. kAzamA jatA moTI samRddhinALA koI vidyAdharane joi teNe niyAj karyu ke--" mArA tapano jo prabhAva hoya to iM Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAyo vidyAdhara thAuM." mA pramANe niyA' karavAthI te tApasa kumAra marIne tuM azAnidhoSa zrayo che. pUrvabhavanA saMbaMdhathI sutArAne viSe tArA snaha thayo ke kAraNa ke maha bhane pairanA saMskAra seMkaDo bhava sudhI cAle che." prApramANe kevaLInA mukhthI potAnA pUrvabhavanA vRttAMta sAMbhaLI amitatejA vigaire sarve manamA vismaya pAmyA. pachI amitatejAe bhagavAnane pUchathu ke-"he pUjya huM bhavya chu ke nahIM ?" muni bolyA ke-"zrA bhavI navame bhave zrA ja bharatakSetramA tame zAMtinAtha nAmanA pAMcamA cakravartI ne soLamA tIrthakara yazo. te bhave A zrIvijaya tamAro moTo putra | tathA prathama gaNadhara thaze." te sAMbhaLIne te bane rAjAoe zrAvakadharma aMgIkAra kayoM. tyArapachI azanighoSa munina kaDaM | ke-" sanmArgane dekhADanAra sadguru vinA mUDha pathika araNyamA jema bhaTake tema hu~ bhA saMsAramA cirakALa sudhI bhaTakyo / chu. moTA bhAgye bhAja siddhipurInA mArgane dekhADanArA tamane meM joyA che. to he prabhu ! mArApara prasanna thai mane sAdhudharma || zrApo." te sAMbhaLI munie tene cAritra ApavAnI anuzA zrApI, eTaje te buddhimAna azanighoSe potAnA putra azvaghoSane | amitatejAnA utsaMgA sthApana karI kahAM ke--"A mArA putrane tame potAnA putranI jema rAkhajo." e pramANe kahI acaLa svAmInI pAse teNe dIkSA grahaNa karI. pachI zrIvijaya ane amitatejA RSine baMdanA karI parivAra sahita potAne meM sthAne gayA. bIjA jano paNa harSa pAmI potapotAne sthAne gayA. khecareMdra amitatejAe tathA nareMdra zrIvijaye zrAddhadharmarnu pAlana karatA ane jinazAsananI prabhAvanA karatA ghaNo kALa nirgamana karyo. ekadA zrIvijaya ane amitatejA sAthai maLIne meruparvatapara zAzvata jinezvarIne vAMdavA gayA. tyAM jinapratimAnone Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAMdI eka suvarNanI zilApara dhyAnamA beThelA vipulamati bhane mahAmati nAmanA ye cAraNa munibhone nampA. te vasate te maharSioe dezanAmA sarva anityatA dekhADI. te sAMbhaLI te bane rAjAbhoe pUchathu ke-" he prabhu! amAraM AyuSya keTalaM zeSa che ? " munizroe temane kahyu ke-" tamAruM AyuSya AjadhI chavIza divasarnu zeSa che." te sAMbhaLI te base dharmakRtvamA utsuka thai potapotAne dhera gayA, tyAM jinacaityomA aSTAdikA mahotsava karI, dInAdikane dAna ApI, potapotAnA putrone rAjyapara sthApana karI, abhinaMdana ane jagannaMdana nAmanA guru pAse dIkSA grahaNa karI, harSathI pAdapopagamana nAmarnu anazana grahaNa Call karya. te vakhate zrIvijaye potAthI adhika RddhivAlA potAnA pitArnu smaraNa karI niyA' karyu ke-"A tapanA prabhAvadhI zrAvatA bhavamA hu~ mArA pitA jevo thAuM." pachI mAyuSya pUrNa thaye amitatejA ane zrIvijaya muni kAladharma pAmI prANata nAmanA svargamA cIza sAgaropamanA AyuSyavALA uttama devo thayA. ___ A ja jaMbUdvIpanA pUrva mahAvideha kSetrane viSe ramaNIya nAmanA vijayamAM zubhA nAmanI zreSTha purI che. temAM guNarUpI ratnobaDe paripUrNa stimitasAgara nAmano rAjA hato. tene suMdara rUpayALI vasuMdharA ane anudvarA nAmanI ye priyAmo all hatI. prANata nAmanA svargathI amitatejAno jIva cavIne vasaMdharA devInIkRtimA patrapayo avato. te vakhate sakhe matelI te | kamaLanA saragdA mukhavALI vasuMdharAe svapnamA potAnA mukhamA praveza karatA hAthI, vRSabha, caMdra ane sarobara e cAra padArthoM joyA. tarata ja jAgRta thayelI teNIe ternu phaLa rAjAne pUchayu, tyAre rAjAe kamu ke-'he priyA ! pA svapnobaDe tAro putra baLadeva thaze." te sAMbhaLI harSa pAmelI rANIe garbha dhAraNa karyo. anukrame samaya pUrNa dhaye teNIe zubhalaghaNavALA, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhane zvetavarNavAlA putrane janma bhApyo. rAjAe mahotsavapUrvaka tenuM aparAjita nAma pADayuM. pachI zrIvijayano jIva paza prANa takalpamAMdhI cavI anuddharA rAzInI kudhimA bhaktoM . ve vakhate siMha, lakSmI, sUrya, kuma, samudra, ratnarAzi ane nighUma agni e sAta padArtho rANIe svapnamA potAnA mukhamA praveza karatA joyA. tarata ja jAgRta thaine rANIe rAjAne svapnornu | phaLa pUchayu, tyAre rAjAe kahuM ke -" he priyA ! zrA svapnothI tAro putra vAsudeva thaze." pachI anukrame samaya pUrNa thaye rANIe zyAma varNavAko manohara putra prasadhyo, tenaM nAma rAjAe mahotsava pUrvaka anaMtavIrya pADathu. te banne bhAiyo anukrame dhRddhi pAmatA niraMtara premapUrvaka sAthe ja krIDA karavA lAgyA. yogya samaye guru pAsethI sarva kaLAo zIlyA. pachI yasaMgrahAda mAmalanI jena gohara gADe bhUmikA golA te banne bhAiyo bhamarInI oma yuvatimonI dRSTine moha pamADavA lAgyA. ekadA stimitasAgara rAjA macakrIDA karavA nagarInI bahAra gayo. tyA udyAnamA rahelA svayaMprabha nAmanA munine joi teNe temane baMdanA karI, pachI muninI pAse besI temanI dezanA sAMbhaLI rAjA pratibodha pAmyo. eTale potAnA rAjyapara anaMtacIyene sthApana karI te muninI pAse teyo dIkSA grahaNa karI. te rAjarSie manohara cAritranu pAlana kayu. paraMtu levaTa pratanI kahika virAdhanA karI, tethI te kALadharma pAmI ghamara nAmano asureMdra thayo. uttama parAkramabAlo anaMtavIrya rAjA potAnA moTAmAi sahita iMdranI jema sAmrAjya bhoganakA lAgyo. ekadA koI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyAdharanI sAthe te banne bhAione mitrAi thai. temane te vidyAdhare sarva vidyAno pApI, pachI te vidyAdhara vaitADhaya parvatapara gayo. anaMtavIryanI pAse kirAtI ane varSarI nAmanI ce dAsIzro hatI, te gIta nATyAdikanI kaLAvaDe jagatanA cittane haraNa karatI hattI, ekadA sabhAmA te bane bhAibho pAse te dAsImo nATya karatI hatI, te yakhate nArada tyo AvI caDyA. paratuM te bare bhAibhonuM citta nATaka jovAmAM tanmaya thayuM hatu, tethI temaNe nAradamuM manmAna kayu nahIM, eTale nArada manamA | krodha pAmI tyAMcI nIkaLI vaitADhaya parvataera gayA. tyA sarva vidyAdharano rAjA damitAri nAme prativAsudeva ito, tenI pAse nArada gayA. tene joi damitAri rAjAe umA thai zrAdarapUrvaka siMhAsanapara besAdhyA, nArade siMhAsanapara besI tene | AzIrvAda prApyo. tene rAjAra pUrNa ke-hai pUjya / so samagra pRthvIpara svecchAe aTana karo cho, tethI kAMipaNa adbhuta joyuM hoya to te kaho." te sAMbhaLI nArade harSa pAmI kahyu ke-'he rAjA ! huM zubhApurImA anaMtavIrya rAjAnI pAse || gayo ito. tyAM kirAtI ane carbarI nAmanI ce dAsIonuM nATaka meM joyuM, tevU nATaka devAne paNa durlabha cha, te dAsIyo vinA he rAjA ! bhA tamAru samagra rAjya ghI binAnA bhojananI jevaM tuccha lAge che." zrA pramANe kahI kalipriya nArada AkAzamArge potAne sthAne gayA. ___ syArapachI damitAri rAjAe potAno dUta anaMtavIrya rAjA pAse mokanyo. te dUte zubhApurImA jaha moTAbhAi sahita anaMtavIryane namaskAra karI karyu ke-" he rAjA! A ardha vijayamA je koi uttama padArtha hoya te sarva damitAri rAjAne ja yogya che. tethI tamArI pAse je se dAsIo nATya karavAmAM kuzaLa che, temane damitAri rAjA pAse mokalo. " te Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - = || sAMbhaLI rAjAe kahyu ke-" he data! tuM hamaNAM jA. huM kAMika vicAra karIne te pabhe dAsIbhAne zIghrapaNe mokalIza." te sAMbhaLI dRta tyAMcI gayo, tyAre te bane bhAioe vicAra karyo ke-"zrA damitAri rAjA vidhAzaktithI pApaNApara | hukama calAve che, tethI ApaNe paNa vidyAvara mitre khAlI saI vidhAmo sAdhI hevA vaLavAna thaie." mA pramANe te yo bhAiyo vicAra karatA hatA, te ja vakhate prajJapti vigere sarva vidyAdevIo temanI pAse AdhIne bolI ke-" tame jene | | sAdhayA iccho cho te ame sarva vidyAdevImo jAte ja tamArI pAse zrAvI chIe. pUrvabhavamA tame amana sAdhI che, tethI atyAre | * sAdhavAnI jarura nathI. mAtra amane tamArA zarIramA praveza karavAnI anujJA pApo." te sAMbhaLI te yo bhAioe temane bhanujJA pApI, eTale te sarva vidyAdevIbhoe temanA zarIramA praveza karyo, pachI te bane bhAiyoe harSa pAmI temanI zreSTha pUjA karI. ____ evA avasare damitAri rAjAe pharIthI dUta mokanyo, taNe prAvI te bane bhAiaone kayu ke-" dAsIone mokalapArnu | kahIne pamA tame mokalI nahIM. tethI ema jaNAya che ke--tamane tamArA prANo karatAM paNa te dAsIo vadhAre priya che. haju paNa jo tamane tamArA prANa vahAlA hoya to te dAsIone zIghra mokalo, nahIM to krodha pAmelA svAmI tamArA prANone ] haraNa karaze." te sAMbhaLI te banne bhAiyo bolyA ke-" svAmIne to ghaNA dhanavaDe paNa saMtuSTa karavA joie, to jo mAtra A ye dAsIothI ja tene saMtoSa thato hoya, to te dAsIone kAle savAre ja tame laine jAzro. " A pramANe kahI temaNe dUtane prasanna karyo. pachI te duta temaNe ApalA utArAmA gayo. pachI buddhimAna te banne bhAimo rAjyano bhAra maMtrIone sopI prAta:kALe vidyAvaDe te dAsIyonuM rUpa dhAraNa karI datanI pAse gayA, ana tene karyu ke-"mane anaMtabIya bhane **-*YOTak Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** tenA moTAbhAie tamArI pAse mokalI che. " pachI te dUta temane lai varSa sahita vaitAdaca parvatapara gayo bhane damitAri rAjAne te bannenI bheTa karI hAtha joDI bonyo ke " he svAmI ! aparAjita ne anaMtavIrya e bane ApanI AjJAne AdhIna ja . tethImA dAsIo Apane bheTa tarIke mokalI che. " te sAMbhaLI prasanna thaha damitAri rAjAe te bone karavAnI AjJA karI. eTale temaNe pUrvaraMga vigerenA anukrame samagra vizvane moha pADe te rasika nATya karI batAnyuM temanuM zradbhuta nATya joi damitAri rAjAe ve bane dAsIzrIne jaNa jagavanA sArarUpa mAnI paDI damitAri rAjAe rUpalakSmIvaDe samagra vizvane jItanArI potAnI kanakazrI nAmanI putrIne nATya zIkhavavA mATe te baje dAsIone soMpI, tyAre te mAyAvI dAsIo anaMtavIryanA rUpAdika guNonuM adbhuta gAyana gAtI satI te kanakathIne nATaya zIkhavacA lAgI. ekadA te rAjakanyAe temane pUchadhuM ke - " tame hamezAM jenA guNo gAo cho te koNa che ? " te sAMbhaLI mAyAthI veTI thayelA aparAjite kadhuM ke " te zubhApurIno rAjA the, yenuM rUpa kAmadevanA rUpano tiraskAra kare te che, koipa zatrubhI parAbhava na pAme tetro mahA parAkramI che, te aparAjitanoM nAno bhAi che, tenuM nAma anaMtavIrya the, vathamAM paNa te yuvAna ke, tenA guNa ame gAie chIe, je yuvatie tene joyo nadhI, teno janma pRthA ja che." te sAMbhaLI kanakazrInuM zarIra romAMcathI ullAsa pAm, te manathI anaMtavIryapara Asakta thaha ane ' te priyane huM kyAre joza ?' ema te cirakALa sudhI vicAramAM ja rahI. teNInA iMmitAkArathI tekhInuM mana jAyI aparA jise pUchayuM ke " he mRgAkSI ! vizvanA alaMkArarUpa anaMtavIryane zuM tuM jovAne icche che ? " kanakazrI molI ke " mane tenuM darzana kyAthI thAya ? maMda bhAgyavALA prANI 2084 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrone ciMtAmaNi ratna durlabha ja hoya che." aparAjite kayu--" he kamalanA sarakhA netravALI ! tuM zoka na kara. tAre mATe - huM vidyAthI te yuvAnane nA moTAbhAi sahita ahIM lAvI mA." te sAMbhaLIne harSathI gadgad vAzIe kanakazrI bolI ke " he kaLAvALI ! sAraM vacana saphaLa kara." te sAMbhaLI te bo thidyAyaDe potapotAnuM mULa svarUpa dhAraNa karI pragaTa thayA. * sapachI aparAjite teNIne ko ke--" he puNyazALI ! A na anaMtavIrya che. meM tane tenA rUpAdika jevAM kahyAM the, teSAM ja ke ke nahIM ? tenI tuM pote na khAtrI kara." te myAMmAhI te bahura gangA gaha gie rahita dRSTivaDe anaMtavIryanI sAmu joi | ba rahI. tyArapachI te damitArinI putrI kAmadevathI pIDA pAmI, tethI lajAno tyAga karI tathA mAnane dUra karI bolI ke| " he manohara ! AjasudhI meM ghapaNA yuvAno joyA ce, paraMtu vamArA vinA koine viSa mAru mana mAnaMda pAmyuM nathI. to have l mArApara prasanna thaine zIghrapaNe mAraM pANigrahaNa karo ane mArApara anugraha karo. tamArI jevA satpuruSo anurAgI jananI upekSA kare ja nahIM." te sAMbhaLI anaMtavIrye kaDaM ke-"he muMdarI ! jo tArI tevI icchA che to cAla. ApaNe zubhApurImA jaie." tyAre te polI ke--" he kAMta ! huM tamArI sAthe bhAvIza ja. paraMtu mAro pitA tamane anartha karaze." anaMtavIrya kA-" he bhIru ! temAthI tAre jarApaNa bhaya rAkhavo nahIM." ema kahI teNe sarata ja vidyAvaDe vimAna vikuyu. samAM te banne bhAio sAthe kanakazrI harSathI beThI. pachI vimAnane calAvI anaMtavIrya uMce svare yA pramANe bolyo ke-huanaMtavIrya damitArinI A putrIne harI jAuM chu. je koi zUramAnI hoya teNe potAnuM baLa dekhADabuM." te sAMbhaLI krodha pAmelA damitAri rAjA tene iNavA mATe potAnA subhaTo mokanyA. te vakhate te panne bhAiyo Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * pAse eka cakraratna sivAya bIjAM sarva ratno pragaTa ( utpanna ) thayAM. pachI mahArathI ekA te caLadeva ane vAsudeve krodhI / | zastrAMnI vRSTi karanArA te damitArinA subhaTono zIghra parAjaya ko. tyAre sainyabaDe AkAzane DhAMkato ane nejasvI zastro| caDe vIjInA udyotane karato damitAri rAjA pote yuddha karavA cAlyo. tene Ayato joi kanakadhI atyaMta bhaya pAmI. ||| tene dhIraja ApI baLadeva sahita bAsudeva tenI sAthe yuddha karavA pAchA caLyA. pachI cAsudeve tenA sainyathI yamA sainya | || vidyAvaDe vikurvIne te damitArinA subhaTo sAthe yuddha zaru kayu. anukrame damitArinA sainye anaMtavIryanA sainyano parAbhava | * ko. te joha vAsadaye gujarUpI nATakanI nAMdIno jAle nAda hoya evo paMcajanya zaMkhano nAda ko. te nAda sAMbhaLatAM ja| damitArinA sarva subhaTo bhaya pAmI nAzI gayA. tyAre damitArie pote anaMtavIrya sAthe cirakALa puddha karyu. chevaTa anaMta- | | vIryane durjaya jANI damitArie cakraratnanu smaraNa kayuM, eTajJe jANe bIjo sUrya hoya evaM tejasvI te cakra damitArinA | || hAthamA prApta thayu. tarata ja teNe te cakra anaMtavIrya upara mukadhu. tethI anaMtavIrya chAtImA te cakranA tuMyano AghAta thavAthI | mUrchA khAi pRthvIpara paDyo, paraMtu eka kSaNavAramA ja pAcho svastha thai te ja cakra hAthamA lai teNe damitAri upara mRtyu, tenAthI te prativAsudeva prANa rahita thai gayo. te vakhate AkAzamA rahelA devoe vAsudevanA mastaka upara puSpavRSTi karIne | kadhu ke-" he jano ! zrA anaMtacIya vAsudeva ke ane tenA moTA bhAi vaLadeva the, temanI tame sarve sevA karo." te sAMbhaLI sarva vidyAdharo vAsudevane namyA. 18 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *****-**O** --*********OK!>> sthApachI vidyAdhara rAjAoothI parivarelA vAsudeva nAmano parvata Ayo, ne caLadeva potAnI purI tarapha cAlyA. mArgamAM kanakagiri ke" he svAmI ! yA parvatapara jinezvaronAM caityo ke, temane bAMdIne AgaLa cAlo." te sAMbhaLI vAsudeva sarva parivAra sahita te parvatapara uta tyAM caityomA jinapratimAo ne vaMdana karI te sarva bahAra nIkaLyA, tevAmAM koi sthAne tatkALa utpanna thayelA kevaLa jJAnavALA kIrtighara nAmanA sunine joyA. te kevaLIne namaskAra karI vAsudeve parivAra sahita dharmadezanA sAMbhaLI. dezanAne te kanakazrIe kevaLIne pUcha ke "he sAre baMdhuono cira ne mArA pitAno ghAta kayA karmane lIdhe bhayo ? te kRpA karIne kaho. "tyAre munirAja bolyA ke- prabhu dhAtakIkhaMDanA bharata kSetramAM zaMstra nAmanuM gAma ke temAM zrIdattA nAmanI prati duHkhI, garIba ane anyanA gharamA kAmakAja karIne yAjIvikA karanArI eka strI hatI. ekadA te zrIparvata upara gai. tyAM satyayazA nAmanA sunine joi temane caMdanA ka. muni teNIne dharmAziSa ApI. pachI teNIe sunine kachu ke- " he pUjya huM atyaMta duHkhI sthititrALI huM, to eva dharma batAvo ke jethI thAloka bhane paralokamAM huM sukhI thAuM. " tyAre sAdhue takhIne dharmacakravALa nAmano tapa karavA 1 A tapamA prathama ama karI, pAraNaM karI, pachI ekAMtara sADIza upavAsa karavA ane vaTa ama karavo. A tapamAM kula bAzI divasa thAya che. bIjI rIta evI che ke prathama chaDa karI pachI ekAMtara sATha upavAsa karavA A rIte karavAthI kula 123 divasa thAya che. -****03+ ***03 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t kamyu. te tapa aMgIkAra karIne te potAne ghera gai. te tapanA prabhAvI teNIne pAraNA nedivase sAraM bhojana maLayA lAmyu. ekadA potAnA gharanI bhItano thoDo mAga paDI gayo, temAMdhI ghagguM suvarNa nIkaLthu, te joi zrIdacA AnaMda pAmI. pachI tapane cheDe teNIe pelA dravyacaDe moTA utsava pUrvaka uttama udyApana kA, te divase mAsakSapamaNane pAraNe koha mani tyAMnA temane teNIe bhaktithI AhAra pANI vahorAvyAM, pachI muni zrAhAra karI rahyA tyAre te zrIdattA te muninI pAse gai. temanA mukhathI dharmopadeza sAMbhaLI teNIe zrAddhadharma aMgIkAra ko. tyArapachI ekadA teNIe vicAra ko ke-"mA dharmathI mane kAi phaLa thaze ke nahIM ?"zrA rIte dharmane viSe vicikitsA karI tenI AlocanA karyA vinA ja maraNa pAmIne * he vatsA kanakadhI ! te zrIdattA tuM ja mArA putra damitArinI putrI thaha che. te vicikitsAna pA phaLa tane prApta thayuM che. kAraNa ke dharmanI thoDI paNa virAdhanA ghaNuM duHkha mApe che." A pramANe kevaLInA mukhathI potAno pUrvabhatra sAMbhaLI kanakadhI vairAgya pAmI, tethI teNe vAsudevane kathu ke-"he mahAmAgyavAn ! huM saMsArathI bhaya pAmuM chu, mATe mane vrata grahaNa karavAnI AjJA Apo." te sAMbhaLI vismaya pAmI anaMtavIrye kahyu ke-" he kalyANI ! hamaNAM to tuM zubhApurImA cAla. pachI tyAM zrIsvayaMprabha jinezvaranI pAse moTA utsava pUrvaka dIkSA grahaNa karaje. " A pramANe kaddI te vAsudeva teNIne sAthe lai munine bhaktithI praNAma karI parivAra sahita zubhApurIe gayA. te vakhate tyA prathamadhI prativAsudeve mokalelA vidyAdhara rAjAonI sAthe vAsudevanA putrane yuddha karatA joi mahA vaLavAna baLabhadra temanI sanmukha dodhyA, ane potAnA sIra (haLa ) nAmanA hathiyArane cotarapha bhamADavA lAgyA. te-Daoke-ok--- ADDHcker-2 -- Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tenAthI bhaya pAmelA damitArinA subhaTo tatkALa jUdI jUdI dizAomAM nAzI gayA. pachI anaMtavIrya potAne ghara gayA. | syA sarva rAjAoe maLI vAsudevano rAjyAbhiSeka karyo. ___ ekadA zrIsvayaMprabha jinezvara zubhApurIe padhAryA. te sAMbhaLI vAsudeva moTA bhAI sahita kanakazrIne sAthai lai tIrthakarane bAMdavA gayA. tyAM jai prabhune cAMdI taNe dharmadezanA sAMbhaLI. pachI harinI AjJA lai kanakazrIe mahotsava pUrvaka jinezvara pAse dIkSA grahaNa sahI, pane anukrame niranidAra bAritranu pAlana karI tathA ugra tapa karI sarva karmano kSaya karI mokSe gai. samakitavaDe zAsanano udyota karatA te vAsudeva ane baLadave cirakALa sudhI rAjya bhogavyu. corAzI lAkha pUrvana AyuSya pUrNa karI vAsudeva ugrakarmana yoge pahelI naraka pRthvImA utpana thayA. tyAM tenuM AyuSya tALIza hajAra varSanuM hatuM. teTalo kALa chedana bhedanAdika duHsaha pIDA teNe bhogatrI. te vakhate tenA pUrvabhavanA pitA ke je camareMdra thayA itA, teNe tenI pAsa AvI karmanuM phaLa zAMtithI bhogavavA upadeza aApyo. vAsudevanA maraNathI zokamagna thayelA baladeve potAnA putrane rAjyapara sthApana karI soLa hajAra rAjAzro sahita jayadhara nAmanA gaNadharanI pAse dIkSA grahaNa karI ane anukrame dIvAnuM pAlana karI ugra tapa karI te baLadeva muni AyuSyane aMte kALadharma pAmI acyuteMdra thayA. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A jaMbUdvIpanA bharatakSetrane viSe vaitAbya parvata upara gaganavallabha nAmarnu nagara che. temA khecara rAjA meghavAhana rAjya || karato hato. tenI priyAnI kRkSimA anaMtavIryano aura narakamAMdhI putraparale utpama thA. tenu nAma meghanAda pADadhu. te | yuvAvasthAne pAmyo tyAre meghavAhane tene rAjyapara sthApana ko. meghanAda rAjAe anukrame vaitAdacanI bane zreNibho sAdhIne | potAne AdhIna karI. pachI teNe dezonA vibhAga karIne potAnA putrAne te varhecI prApyA. ekadA te meghanAda meruparvatapara | naMdanavanamA rahelA zAbata catyone vAMdavA gayA. tyAM acyateMdra paNa bhAvyA hatA. teNa avadhijJAnathI meghanAdane zroLakhI hapaMthI pratibodha karyo. te vakhate tyAM amaraguru nAmanA cAraNamuni padhAryA. temanI pAse te khecarAdhIza meghanAde tyAMja dIkSA grahaNa karI. te meghanAda muni tIvra vatanuM pAlana karI parIghaho sahana karI aMte anazanavaDe kALadharma pAmI acyuta | devalokamAM iMdranA sAmAnika deva thayA. Aja jaMbUdvIpanA pUrva mahAvidehakSetranA bhUSaNarUpa maMgalAvatI nAmanI vijayamA ratnasaMcayA nAmanI nagarI ke. temA vizvanA jIyona kSemakuzaLa karanAra kSemakara nAme rAjA hato. tene sadguNobaDe zobhatI ratnamALA nAmanI priyA hatI. anyadA bAcIza sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karI acyuna devalokathI cavIne aparAjitano jIva ratnamALAnI kutimA | avato. te vajate rAtrimA sukhe matelI tekhIe cauda mahAsvapnA joyA, tathA paMdara bajranuM svapna joyaM. tarataja jAgRta | thayelI rANIe te vRttAMta rAjAne karo. rAjAe teNIne kachu ke-." he priyA ! tAre cakravartI putra thaze." te sAMbhaLI rANI harSa pAmI, ane te divasathI teNIe garbha dhAraNa karyo. anukrame samaya pUrNa thaye ratnamALAe traNa jagatane manohara evA putrane Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasanyo. rAjAe mahotsavapUrvaka tenuM paMdaramA svapnane anusAre vajrAyudha nAma pADaguM. anukrame te yuvAvasthAne pAmyo tyAre / | moTA utsavI lakSmIvatI nAmanI rAjaputrIne paraNyo. tyArapachI anaMtavIryano jIva acyuta kanpathI cavIne lakSmIcatI || devInI kuhimA avataryo, bhane samaya pUrNa thaye teNIe putraratnane janma prApyo. pitAe tenuM nAma mahotsavapUrvaka sahalAyudha pADayuM. te kumAra paNa anukrame vRddhi pAmI samagra kaLAprono abhyAsa karI kAmadevanA krIDodyAna samAna yauvanane pAmyo. ekadA kSemakara rAjA putra sahita sabhAmA beThA hatA, samaye IzAnakalpanA iMdre potAnI sabhAmAM vajrAyudhanA | samakitanI ati zlAghA karI, te upara zraddhA na thavAthI citracUla nAmano eka mithyAtvI deva vivAda karavA mATe kSemakara | rAjAnI sabhAmA zrAvyo. tyA te deva mithyAtvano Azraya karI bolyo ke--" puNya, pApa, parabhava, AtmA vigere kAipaNa che nahIM." te sAMbhaLI avadhijJAnavALA vajrAyudhe tene harSadhI kahyu ke-"he deva ! tuM ja avadhijJAnavaDe tAro pUrvabhava jo. | te bhayamA te AvA devasaMpattinA kAraNarUpa dharmakarma kayu hatu, tenuM ja phaLa tane maLyuM che, te tuM ja pratyakSa jo. A pramANe puNya ane pUrvabhava siddha thavAthI jIva to siddha thAya ja che. kemake te vinA parabhavamA koNa jAya ? ane sukhaduHkha koNa pAme? Ama chatAM tuM puNya pApAdikano abhAva kema kahe che ?" mA pramANe banAyudhanuM vacana sAMbhaLI citracUla deva bolyo ke-" he kumAra ! mane koI prakAre bodha thAya tema nahota, chatAM tame zreSTha yuktipUrvaka mane takhano bodha pamADyo te bahu sAraM kayuM. to have mArApara prasanna ghaine mane mithyAmatine zIghra bodhiratna Apo. kemake irSyAthI paNa satpuruSanuM karelu darzana Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSphaLa thatuM nathI." tyAre vajrAyudhe te devane samakitano bodha karyo. tethI prasanna thai te deve niHspRha eyA paNa te vajrAyudhane divya AbhUSaNo bhApyo, pachI IzAneMdranI sabhAmA jaha teNe iMchane kayu ke-" he svAmI ! tame vajrAyudhanA samakitanI zlAghA * karI te yukta ja che." ekadA lokAMtika devoe AvI maMkara prabhune tIrtha pravartAvavAno bodha karyo, eTale te prabhue vArSika dAna prApyu, tathA vajrAyudhane rAjya Ayu. pachI vajrAyudhe tathA devoe prabhuno dIvAmahotsava kayoM. prabhu paNa cAritra grahaNa karI Fall anukrame kevaLajJAna pAmyA. prabhunA kevaLajJAnanI vArtA sAMbhaLI bajAyudha rAjA sarva parivAra sahina prabhu pAse jai dezannA kA sAMbhaLI dherai AvyA. te vakhate zrAyudhazAsAnA rakSaka rAjAnA pAta zrAvI cakraratnano utpatti kahI. tathA te ja vakhate bIjAM paNa sarva ratno utpanna thayAM pachI bajrAyudha rAjAe moTA utsavapUrvaka cakraratnanI pUjA karI. tyArapachI cakraratnane anusarI teNe maMgalAvatI vijayanA chae khaMDa sAdhyA ane akhaMDa zrAjJApALA te cakrIe cirakALa sudhI cha khaMDanu rAjya bhogavyu. ____ekadA kSemaMkara jinezvara ratnasaMcayA nagarInA udyAnAM samavasaryA. tenA khabara udyAnapALoe cakrIne ApyA. te * sAMbhaLI cakrIe teone harSathI sADAbAra karoDa suvarNatuM prItidAna prApyu, pachI te cakrI parivAra sahita jinezvara pAse | jai temane vAMdI temanA mukhathI dharmadezanA sAMbhaLI vairAgya pAmI tatkALa ghera mAnyA ane teNe zrAdarapUrvaka sahasrAyudhane | rAjyapara sthApana karyo. pachI cAra hajAra potAnI rANImo, cAra hajAra rAjAo ane sAtaso putro sahie lokoe pUjelA vajrAyudhe kSemaMkara prabhunI pAse jai cAritra grahaNa kayu, ane tIna tapa karatA pRthvIpara vicarakhA lAgyA. keTaloka kALa gayA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . . | pachI sahastrAyudha rAjAe paNa potAnA putrane rAjyapara sthApana karI pihitAzrava nAmanA gaNadharanI pAse cAritra grahaNa , karyu. te sahasrAyudha rAjarSi zrutanA pAragAmI thai pRthvIpara vicaratA ekadA vajrAyudha rAjarSine maLyA. tyArapachI svAdhyAya || dhyAnamA tatpara ane zubha aMtaHkaraNavALA te bajhe pitAputra cirakALa sudhI sAtha ja vicaryA. ekadA te coe IsatyAgbhAra nAmanA parvatapara car3I pAdapopagama nAmarnu anazana grahaNa karyu, ane AyuSya pUrNa thaye zrIjA greveyakamAM pacIza sAgaropamanA | zrAyuSyavALA dedIpyamAna devo thayA. A jaMbUdvIpamA pUrva mahAvidehane viSe puSkalAvatI nAmanI vijayamA moTI samRddhivALI puMDarIkiNI nAmanI nagarI * che. temAM zatru rAjAmonA tejarUpI amine ghujhAvacAmA advitIya megha samAna ane adbhuta parAkramavALo ghanaratha nAme rAjA hato. mahAdevane gaMgA ane gaurInI jema te rAjAne prItimatI ane manoramA nAmanI be priyAyo hattI. hace bajAyudhano jIva praiveyakathI cavIne prItimatI devInI kRSimA avatayoM. te vakhate teNIe svapnamA potAnA mukhamA praveza karato cIjaLIvAko, * garjanA karato ane amRtavRSTine varasAvato megha joyo tarata ja jAgRta thaine teNIe te svapna- phaLa rAjAne pUchartha, tyAre teNe kachu ke-"he priyA ! medhanI jema pRthvInA saMtApane dUra karanAra evo putra tAre thaze." tyArapachI sahasrAyudhano jIva paNa aveyakathI cavIne manoramA devInA udaramA avato. te bakhate teNIe svapnamAM manohara ratha joha patine tenuM phaLa pUchayu, tyAre rAjAe karyu ke-" he niyA ! tAro putra mahArathI thaze." pachI samaya pUrNa thaye te vajhe rANIoe adbhuta putrone janma prApyo. te putro jANe ke krIDA karavAnA miSathI manuSyabhavamA AvelA iMdra bhane upeMdra hoya tevA zomavA hatA. pachI rANI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 onA svapnane anusAra rAjAe pahelAnuM megharatha ane bIjArnu dRDharatha nAma pADadhuM. te basne putro merunI jema te nRpakuLane | zobhAvatA hatA ane bALa kalpavRkSanI jema vRddhi pAmatA hatA, anukrame ratnavaDe suvarNanI jema ane vasaMta RtubaDe udhAnanI || jema yauvanabaDe te bannenu rUpa atyaMta zobhA pAmyuM. A avasare sumaMdira nAmanA nagaramAM jitazatru nAmanA rAjAne jANe traNa bhuvananI lakSmI haraNa karIne ANI hoya evI vaNa putrIo hatI. temAM pahelInu nAma priyamitrA, vIjI- manoramA ane bIjInAma sumati hatuM. temAMdhI pahelI ye putrIo rAjAe megharathane AyI ane eka nAnI putrI dRDharatha kumArane ApI. devIonI sAthe devonI jema te priyAmro lAne liSayasuNa bhoganA ro yo yubhArae azI kALa vyatIta karyo. ekadA lokAMtika devoe prAvI zrIdhanaratha rAjAne bodha kayoM, eTale tekhe vArSika dAna prApyu ane banne kumArIne anu. krame rAjya tathA yuvarAja padavI prApI. pachI cAritra grahaNa karI kevaLajJAna pAmI bhavya jIvone pratibodha karatA zrISanaratha tIrthakara pRthvIpara vicaravA lAgyA. ___ namatA evA rAjAbhonA mastakaparathI paDatA puSpopaDe jenA caraNakamaLa pUjAtA hatA, eSA megharatha rAjA svargane iMdranI bema pRthvIna zAsana karavA lAgyA. ekadA te rAjA pauSadhazALAmA pauSadha grahaNa karIne rahelA hatA, tevAmA koieka pArApata (pAreSu ) bhayathI vyAkuLa thai rAjAnA utsaMgA prAvIne paDaghu, te pakSIe manuSyanI bhASA bolI rAjAnu zaraNa Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " - - * mAgyu. tyAre rAjAe tene kardA ke-" tuM koinA taraphathI bhaya pAmIza nahIM. huM tAruM rakSaNa karazi." te sAMbhaLI te pArApata || tenA utsaMgamA sukhe rahyu. teTalAmA tenI pAchaLa sarpanI pAchaLa garuDanI jema eka zyena pakSI AvyuM, te manuSyabhASAe bolyUM ke-" he deva ! A mAruM bhojana che, tene tame mUkI yo." rAjAe tene javAba thApyoM ke-"he zyena ! zrA mAre Azare AvelAne huM ApIza nahIM. kAraNake catriyo prANati paNa zaraNe AvelAne mRkatA nathI. vaLI vivekI evA tAre pramANe paranA prANano nAza karI golAlA prAganI nasalI pola sabhI jema tane tAra jIvita iSTa ||| che, tema bIjAne paNa potArnu jIvita iSTa ja hoya che, tethI karIne jema tuM tArA AtmAnI rakSA kare che tema anyanA zrAtmAnI paNa racA kara. temaja A pakSIne khAvAthI tane mAtra kSaNika tRpti ja thaze ane / zrA pakSInA to AkhA jIvitano nAza thaze. cIjo AhAra karavAthI paNa judhAnI vyathAno nAza thai zake che, paraMtu prANIvadha karavAthI je narakanI vyathA prApta thAya cha, teno cirakALe paNa nAza thato nathI. tethI karIne he buddhimAn ! prANIhiMsAno tyAga karI dharmano Azraya kara, ke jethI Aloka ane paralokamA uttama sukha prApta thAya. " te sAMbhaLI zyena | rAjAne ko ke_he svAmI! yA kapota mArAthI bhaya pAmIne tamAre zaraNe prAvyo cha. to kSudhAnI pIDAthI pIDita thayelo hu~ kone zaraNe jAuM? te kaho. tethI jema tame tenuM rakSaNa karo cho tema mAkaM paNa rakSaNa karo. prANIzrone dharma adharmano vicAra sukhI avasthAmA ja thai zake che. yAkI bhUkhyo prANI zuM pApa na kare ? e tame zuM sAMbhabyuM nathI ? vaLI he rAjA! vIjA bhojanathI mane tRpti thatI nathI, kemake hu~ niraMtara tatkALa Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haNelA prANInA mAMsanA svAdamAMja Asakta cha, tethI karIne he deva! cudhAnI pIDAthI maratA evA mane A pakSI pApI do, kAraNa ke mahAtmA puruSo sarva prANImo upara kRpAlu hoya che." te sAMbhaLI rAjAe tene kahyu ke-" he zyena ! mA kapotanA zarIramAM jeTalaM mAMsa che, teTaluM mAMsa hu~ tane mArA zarIramAthI kApI prA', tuM phogaTa kSudhAthI mara nahIM. " te sAMbhaLI zyena pacIe tema karavAnI hA kahI. tyAre rAjAe bAjavA maMgAvI eka chAbaDAmAM pArApatane mUkyuM ane jIjA chAbaDAmA potAnuM mAMsa kApI kApIne nAMkhavA mAMDadhu. jema jema rAjAe potAnuM mAMsa kApI kApIne nAMkhyu, tema tema te pArApatarnu vajana vadhavA lAgyu. tethI thAkIne checaTa zubhamativAlA rAjAe potAnuM zrAkhuM zarIra te chAvaDAmAM mUkyuM, te bakhate hAhAkAra karatA mukhya maMtrIo gadgad svare rAjAne kaddevA lAgyA ke-" he pRthvIpati ! zrA zarIrabaDe zrAkhI pRthvInuM rakSaNa karavAnu che, to te zarIrane eka pakSInA rakSaNane mATe kama phogaTa tajo cho ? baLI A eka pakSIno bhAra ATalo badho koi rIte | saMbhavato nathI, paraMtu A koi mAyAvI sura ke asura hovo johae." aa pramANe te maMtrI bolatA hatA, teTalAmA tarata / ja tyAM divya alaMkAravaDe zobhato koi deva pragaTa thai hAtha joDI rAjA pratye bolyo ke-" he rAjA ! IzAna iMdre yotAnI sabhAmA tamArI stuti karI ke-"aho ! megharatha rAjAne devatAno paNa dharmathI calAyamAna karavA samartha nathI." AvI | prazaMsA sAMbhaLI mArAthI te sahana thai nahIM. tethI thA be pakSIo cirakALathI yuddha karatA hatA temanA zarIrano Azraya karIne meM prA tamArI parIkSA karI che. to he mahAsattvayALA rAjA ! tamane dhanya che ke jethI tame paraprANInI rakSA karavAmAM tamArA priya prANone paNa tRNa samAna gaNo cho."ema kahI rAjAnuM zarIra sAju banAvI te deva svarga mayo, te sa joi Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - maMtrI vigere sarva atyaMta vismaya pAmyA, chAne te oe rAjAne pUchayU~ ke - " he svAmI ! A deva koNa hato ? mane A pakSIone pahelethI zuM vaira hartu ? te kaho. " tyAre avadhijJAnathI jANIne rAjAe kanuM ke " yA bhavathI pahelAM pAMcame bhave huM aparAjita nAmano caLarAma hato ne zrA dRDharatha anaMtavIrya nAmano vAsudeva hato. kha damitAri nAmanA prativAsudevane mAryo hato. te saMsAramA bhramaNa karI kAMdaka ajJAnakaSTane lI A deva yo che. tathA jaMbUdvIpanA aivata kSetramAM padaminIkhaMDa nAmanA nagaramAM sAgaradatta nAmanA ibhyane dhana ane naMdana nAmanA be putro hatA. te banne bhAiyo ekadA bepArane mATe nAgapura nAmanA puramAM gayA, tyAM jema ve gIdha pattIo mAMsanA piMDhane jue tema tema eka ratna joyuM, te ratna levAnI icchAthI te banne mAizro chUtAM paraspara yuddha karavA lAgyA. kAraNa ke eka padArthanI je ne abhilASa te ja vairanuM kAraNa che. te banne mAo nadIne kAMThe yuddha karatA karatA nadImAM paDyA bhane marIne mahA avamAM o A pArApata ane zyena thayA che. pUrvabhavanA verane lI zrA bhavamAM paNa teyo yuddha karatA hatA. temane joi pelA deve temano Azraya karI mArI parIkSA karI the. " zrA pramANe rAjAnuM vacana sAMbhaLI te pakSIo paNa tatkALa jAtismaraNa pAmI potAnI bhASAthI bonyA ke - " he rAjA ! pUrvarani ratnanI jema amAro manuSya bhava paNa ame lobhathI hArI gayA chIe, to have mArI yogyatA pramANe zrama dharma mA anugraha karo. " rAjAe avadhijJAnavaDe temano abhiprAya jANI temane anazana grahaNa karavAnuM kadhuM. te temaNe bhAvathI aMgIkAra karyu, dhane anukrame marIne te banne bhavanapati deva thayA. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA meparatha rAjA aTThama tapakarI pratimAe rakhA hatA. te vakhate 'tamane namaskAra ho' ema bolI IzAneMdre megharathane hapa-10 thI namaskAra karyA, te joi iMdranI mAgIoe lene ke---"devAlI gola vizcane vaMdya cho, chatAM tame kone namaskAra karyA?" tyAre iMdre kA ke--" puMDarIkiNI nagarImA megharatha nAmanA rAjA pratimAe rahelA che,te jinezvara thAnA che. temane jor3a meM | bhaktithI namaskAra karyA che. merunI jema nizcaLa ane dhyAnamA rahelA mahA sacavAlA tene calAyavA mATe iMdrosahita devatAbho | mane asuro paNa zaktimAna nathI." yA pramANe te rAjAnI graMzasA surUpA bhane atirUpA nAmanI tenI be paTTarANImroe sahana karI nahIM. tethI te devIo rAjAne kSobha pamADavA mATe tyA AdhI. pachI temaNe kAmarUpI vRdonI nIka samAna ghaNI strImo vikurvIne te rAjAne anukUla upasargo karavA bhAraMbhyA. temAM koI catura khI kaTAkSarUpI bANopaDe tene vIMdhavA lAgI, koi strI lajAno tyAga karI bhRkuTinA vilAsa karavA lAgI. puSTa-moTA stanabAlI koi khI potAnA kezapAsa bAMdhavAnA zi miSathI hAtha uMcA karI suvarNanA kuMma jevA potAnA kucakuMbha dekhADavA lAgI, zreSTha kaTibhAgavALI koi strI trivaLIe karIne | manohara evA udarane dekhADavA lAgI, koi khI vApInA jevI uMDI potAnI nAbhine vAraMvAra pragaTa karavA lAgI, koika khI | "thA mArA nitaMba upara nakhakSata thayelA hobAthI tyAM kaTImekhalA (kaMToro) ghasAvAthI baha bAdhA thAya che." ema mAyA -kapaTathI bolatI potAnA nitaMbane pragaTa karayA lAgI, koi strI " he sakhI ! mane bhahIM bhamarI kADI gai." evo miSa l karI paherelu vastra ucuM karI sAtharnu mULa dekhADavA lAgI, koi strI zRMgAra rasarUpI sUcanA puSpo jedeg ujaLa smita karavA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgI, koi strI vikArarUpI bhaMkarAne megha samAna gIto gAvA lAgI, koi strI patinA saMyoga bhane viyoganI kathA kahavA lAgI, koi sI potAnI anubhavalI kAmakrIDArnu parzana karavA lAgI bhane keTalIka strImo tenI. pAsa jA kahevA lAgI DA ke-"he svAmI ! mamane priya vacana kaho, manohara dRSTithI amArI sAmu juno ane amArA kaMThamA tamArA hAtha sthApana karo." yA pramANe te strIoe bhAkhI rAtri sudhI rAjAne kSobha pamADavA mATe ghaNI kuceSTAo karI, pastuM tethI to ulaTuM gaNIdhI vADavAgninI jema adhika dedIpyamAna thayu. meru parvatane viSe vAyunI jema te rAjAne viSe vikuvelI te sarva strImo niSphaLa dhai. tethI te rUpAne saharI te banne devIo rAjAne namaskAra karI svarga gai. zrA pramANe gavinA vRttAMtathI rAjAne saMsAraparathI adhika cairAgya thayo. pachI anupama kSamAvAlA te rAjA pratimAne pArI | potAne ghera gayA. tyAM ekadA dhanaratha tIrthakara samavasaryA. tamane vAMdavA mATe megharatha rAjA potAnA nAnA bhAi sahita udyAnamA gayA. tyAM* | prabhunA mukhI vairAgyanI mAtA eTale vairAgyane utpanna karanArI dezanA sAMbhaLI te rAjA potAne ghera zrAvyA, ane teNe nAnA || bhAine kahA ke---" he baMdhu ! mAre dIkSA grahaNa karatrI che, tethI tuM pA rAjya grahaNa kara." tyAre te bolyo ke-" he jyeSTha baMdhu ! mane saMsArapara jarA paNa prIti nathI, tethI tamArI sAtheja 9 paNa dIkSA levAno chu." te sAMbhI rAjAe potAnA | putrane rAjyapara sthApana karyo, pachI nAnA bhAi dRDharatha sahita, sAta so potAnA putro sahita ane cAra hajAra rAjAzro sahita te megharathe tIrthakara pAse jai pravrajyA aMgIkAra karI. pachI anyAra aMgano abhyAsa karI mevaratha rAjarpi pRthvIpara | Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicaravA lAgyA. ArjavatAe karIne yukta te rAjarSie arihaMta ane siddhanI sevA mAdi vIza sthAnakonA ArAdhanavaDe tIrthaMkara nAmakarma upArjana kayu. sAdhuomA siMha samAna te rAjarSie siMhanikrIDita nAmano tapa pharyo, eka lAkha pUrva sudhI * ugra caritranu pAlana kayu, pachI bhaMvaratilaka nAmanA giripara ArohaNa kara anazana grahaNa karI AyuSane kSaye sarvArthasiddha nAmanA vimAnamA te deva thayA. tenA bhAi dRDharatha muni paNa keTaloka kALa gayA pachI anazana karI teja vimAnamAM deva dhayA / yA jaMbudvIpanA bharata kSetramA moTI samRddhivaDe iMdranI nagarI jevU zrIhastinApura nAmarnu pura che. alakA nagarImA kuceranI jema te nagaramA vizvasana nAmeM rAjA hatA. agnine svAhAnI jema te rAjAne acirA nAmanI priyA hatI. te rUpabar3e iMdrANIne paNa jItanArI ane zorarUpI alaMkArane dhAraNa karanArI hatI. ekadA megharathano jIva sarvArthasiddhathI cavIne | kamaLane vipa haMsanI jema acirAdevIMnI kukSimA avato. te cakhate sukhe sutelI te devIe zreSTha AkArane dhAraNa karanArA cA~da zubha svapno potAnA mukhagAM praveza karatA joyA. tatkALa jAgRta thai devIe rAjAne te svapnonuM phaLa pUchay, tyAre rAjAe kajyu ke-" he priyA ! yA svapnothI tane tIrthakara ke cakravartI putra thaze." pachI prabhu garbhamAM bhAvyA pahelA aneka zAMtinA karmavaDe paNa je rogo tathA marakI ciMgare upadravo zAMta thayA nahotA te prabhunA prabhAvathI AkhA kurudezamAM zAMta / thai gayA. anukrame garbhano samaya pUrNa thayo tyAre madhyarAtri samaye acirAdevIe sukhe karIne suvarNa jevA varNavALA aneka mRganA lAMchanavALA putrane janma prApyo. te vakhate traNe bhuvanamA udyota thayo bhane nArakIrone paNa kSaNvAra sukha thayu, 'sarva | * kALe sarva tIrthaMkaronA sarva kalyANakomA aA pramANe thAya ja che.' Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vakhate bhAsana phaMpavAyA jinezvarako janma jAlI paNa digAnIloe zIghrapaNe tyA AcI itikarmI kayA. pachI | zrAsana kaMpavAvaDe avadhijJAnanA upayogathI parihaMtano janma jANI zaka iMdra parivAra sahita svAmI pAse pAvyA. jinezvarane / namaskAra karI, jinezvaranI mAtAne potAnuM nAma jaNAcI, teNIne avasvApinI nidrA bhApI, teNInI pAse prabhunuM vikuluM / bIjuM pratibiMba sthApana karI iMdre potAnA pAMca rUpa kA~. eka rUpavaDe jinezvarane potAnA hAthamAM lai, ce rUpayaDe cAmarane dhAraNa karI, eka rUpabaDe prabhupara chatra rAkhI, tathA eka rUpavaDe prabhunI bhAmaLa bajane uchALI te iMdra caNacAramA meruparvatanA zikharapara rahelI atipAMDukabalA nAmanI zilApara zrAvyA. tyAM zakra iMdra potAnA utsaMgamAM prabhune rAkhI siMhAsanapara beThA. te bakhate vIjA vesaTha iMdro paNa Asana kaMpavAthI jinezvarano janma jANI pItapotAnA parivAra sahita aAvyA. temAthI prathama zracyuteMdre tIrthanAM jaLavaDe tIrthakarane abhiSeka karyo, ane tyArapachI anukrame bIjA sarva iMdroe abhiSeka karyo. sthAra. pachI IzAneMdranA utsaMgamAM prabhune sthApana karI zakaI dre prabhunI cAre bAjumAM cAra ghRpabho vikA, temanA zIMgaDAmAthI | nIkaLelA jaLavaDe temaNe prabhunu snAtra kayu, bhane pachI caMdana, puSpa ane alaMkAravaDe prabhunI pUjA karI temanI stuti karI. tyArapachI jinezvarane prathamanI jema lai zakraiMdre acirA devInI pAse jai mukyA, zrane avasvApinI nidrA tathA prabhunuM pratipriMya harga lodhu. pachI prabhunA vinodane mATe temanI upara uMce zrIdAmagaMDaka ane zrozIkA upara rezamI vasra ane ve kuMDaLa mUkyA. pachI "jinezvara ane jinazvaranI mAtArnu koi paNa azubha ciMtavana karaze, tenuM mastaka prArjakanI maMjarInI jema sAta prakAre bhedAi jaze." e pramANe devatAo pAse AghoSaNA karAvI tathA kubera pAse suvarya bhane ratnanI dhRSTi karAvI zakaiMdra Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 503+******+******+***** naMdIzvara dvIpa upara gayA. tyAM parihaMtonAM zAzvata cetpomAM zakraiMdra tathA vIjA paNa sarva iMdro aSTATikA mahotsava karI potapotAne sthAne gayA. hastinApurama acirAdevI jAgyA apane putrane joyo tyAre tenI dAsIoe vizvasena rAjA pAse jaha putrajanmanI vadhAmaNI vyApI te sAMbhaLI rAjAe temane puSkaLa prItidAna zrApI moTo janmotsava karyo. pachI " yA putra garbhamAM hato tyAre rogAdika upadravonI zAMti thai hatI. " ema dhArI rAjAe tenuM zAMti nAma pADachu pachI zakradre aMguThAmAM saMkramAbelA amRtanuM pAna karatA anupama teja bhane rUpavALA te jagatpati vRddhi pAmacA lAgyA mAtApitA te putrane jovAthI, AliMgana karavAtha a mastakapara suMghavAthI jAye brahmAnaMdama mana thayA hoya tenuM sukha anubhavavA lAgyA. devAne paNa priya lAge tevA te kumAranA manmana AlApa sAMbhaLI jANe amRtapAna karatA hoya tema mAtApitA atyaMta AnaMda pAmavA lAgyA. anukrame svAmI manohara pagalAM bharavAvaDe jAye jaMgama kalpavRkSa hoya tema rAjamaMdiranA AMgaNAne zobhAvavA lAgyA. cALakartA rUpa dhAraNa karIne zrAvelA devonI sAthai prabhu manohara bALakrIDA karatA hatA. ' bAlyAvasthAmAM ebI krIDA zobhe ja che, ' anukrame potAnA zarIrano saMbaMdha karavAthI yauvanane zobhAvatA prazca cALIza dhanuSa uMcA thayA satA samagra vizvane AnaMda zrApavA lAgyA. tyArapachI mAtApitAnI zrajJAne lIdhe jinezvara yazomatI Adi rAjakanyAbhone paraNyA te kanyAo tevA patine pAmI potAnA zrAtmAne dhanya mAnavA lAgI prabhu pacIza hajAra varSanA thayA tyAre rAjAe prabhune rAjya ApI pote Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 = prAtmakArya sAdhyu. tyArapachI te zAMtinAtha nAmanA rAjA nItithI rAjyarnu pAlana karatA satA strIyo sAthe uttama bhoga bhoga| vavA lAgyA. ' bhogaphaLa ApanAraM nikAcita karma eja rIte cIya thAya che.' __ekadA dRDharathano jIva sarvArthasiddha vimAnathI cavIne yazomatI rANInI kukSimA avato. te ghakhate yazomatIe svamamA | cakra joyu. te svAnuM phaLa pUchavAdhI jagatpatie kahyu ke-"he devI! tane uttama putra thaze." tyArapachI samaya pUrNa thaye rANIe zubha lakSaNayALA putrane janma prApyo. svAmIe svapnane anusAre tenuM cakrAyudha nAma pADayu. te kumAra anukrame vRddhi pAmI yuvAvasthAne thAmyo, tyAre svayaMvara tarike prAyelI ghaNI rAjaputrIone te paraNyo. zrI zAMtinAtha rAjAne rAjya karatA pacIza hajAra varSa vyatIta thayA tyAre ekadA zrAyudhazALAmAM cakraratna pragaTa thayu. te vakhate cakranI pUjA karI pachI te cakrane mArge anusarI prabhue lIlA mAtramA ja chakhaMDa bharata kSetra sAdhI lIdhuM. batrIza hajAra rAjAmothI jemanA caraNakamaLa sevAtA hatA evA zrIzAMtinAtha cakrI zatrupronI zAMti karI hastinApuramA AyA. pachI devoe ane sarva rAjAzroe maLIne cAra varSa sudhI temane cakravartIpaNAno abhiSeka karyo. pachI aMtaHpuranI svIonI jema cakravartInI lakSmIne bhogavatA prabhue pacIsa hajAra varSa vyatIta karyA. te bakhate lokAMtika devoe bhAvI prabhune karyu ke-"he svAmI! dharmatIrtha pravartAvo." syArapachI prabhue vArSika dAna dIdhaM ane rAjyane viSe cakrAyuddhane sthApana karI sarvArtha nAmanI zicIkAmA yesI sureMdro, asureMdro ane nareMdroe jemano dIkSA mahotsava ko che evA prabhue sahastrApravana nAmanA vanamA AvI zivikAthI utarI IzAna dizAe rahI vakhAbhUSaNano tyAga karI hajAra rAjAo sAthe dIkSA aMgIkAra Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -203 karI. teja bakhate prabhune manaH paryava jJAna utpanna dharyu pachI vAyunI jema apratibaMdhapaNe prabhu pRthvIpara vicarakhA lAgyA. anukrame eka varSe pharIthI prabhu teja sahasrAtravanamA padhAryA. tyAM zukladhyAnanA bhAzrayathI prabhune kevaLa jJAna prApta thayuM. te basa rAno kaMpa va kevaLa jJAna jAgI sarva sureMdro tathA sureMdra potapotAnA parivAra sahita prAvI manohara zreNa prAkArabALUM samavasaraNa racyuM temAM pUrvadvAre praveza karI pUrvAbhimukhe siMhAsanapara prabhu birAjyA. te vakhate vyaMtaroe prabhunA ja mAhAtmyathI bIjI traya dizAe praznAM traNa rUpa cikuryA udyAnapALoe cakrAyudha rAjA pAse jar3a prabhunA kevaLajJAnanI vadhAmaNI ApI. teone puSkaLa prItidAna zrApI cakrAyudha rAjA atyaMta utsukatAthI prabhu pAse sarva parivAra sahita yA. tyAM vidhipUrvaka prabhune vAMdI tethe eka cine svAmInI madhura dezanA sAMbhaLI. dezanAne te prabhune namaskAra karI cakrAyudha rAjAe kahyuM ke " he svAbhI ! karuNArUpI amRtanA sAgara samAna ApanA darzana mane Aje thaya te mAruM graho bhAgya che. yA chaLanI gaveSaNA karanAra saMsArarUpI rAjasathI huM atyaMta maya pAmyo luM tethI mane dIkSArUpI rakSA Apane mArApara anugraha karo. " zrA pramANe tethe vijJapti karI tyAre prabhu tene anumati ApI, eTale rAjAe potAnA rAjyapara potAnA putrane sthApana karI pAtrIza rAjAoM sahita jinezvara pAse AvIne dIkSA aMgIkAra karI. te chatrIza munione zrI zAMtinAthe gaNadharo karyA. oe tripadIne anusAre dvAdazAMgI ravI te vakhate bIjA paNa dharaNA janAe dIkSA grahaNa karI kelA zrAddhadharma aMgIkAra karyo. e pramANe jinezvare cAra prakAranA tIrthanI sthApanA karI. tyAra pachI AkAzamAM 1 samavAyAMga suvamAM zrI zAMtinAthanA neva gaNadharo kA ne Avazyaka Adi ghaNA graMthomAM chatrIza kahelA che. satya bAta zanIgamya. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryanI jema kumata-mithyAtvarUpI aMdhakArano nAza karatA bhane bhavya prANImorUpI kamaLone vikasvara karatA svAmI cirakALa | | mudhI pRthvIpara vicaryA. ___zrI zAMtinAtha svAmIne bAsaTha hajAra sAdhuo, ekasaTha hajAra bhane cha so sAdhvIo, be lAkha ne nevu hajAra zrAvako Hi tathA RNa lAkha ne trANuM hajAra zrAvikAmo, eTalo guNanA sAgara samAna caturvidha saMghano parivAra thayo, te cAra dizAmA cAra prakAranA dharmanI prabhAvanA karanAra hato. dIkSAnA divasathI pacIza hajAra varSa gayA tyAre bhagavAna vihAranA krame || saMmetazikharapara padhAryA. tyAM bhagavAne nava so sAdhuzrI sahita anazana grahaNa kayu, ane eka mAse zAMtinAtha svAmI siddhi padane pAmyA. pacIza hajAra varSa kumArapaNAmAM, pAza hajAra mAMDalikapaNAmAM, pacIza hajAra cakravartIpaNAmAM ane pacIza | hajAra varSa cAritramA e rIte paripUrNa eka lAkha varSatuM prabhunu prAyuSya hatuM. traNa jagatanA duHkhane zAMta karanAra zrI zAMti| nAthanA nirvANano mahimA sureMdroe ane asureMdroe AvIne karyo. anukrame kevaLajJAna pAmelA zrI cakrAyuddha gaNadhara paNa siddhivadhUne varyA. iti zrIzAMtinAtha caritra. ikkhAgarAyavasabho, kuMtha nAma nairAhiyo / vikkhAyakittI bhayavaM, petto gaiima[ttaraM // 39 // artha-(ikkhAgarAyavasabho) ikSvAku vaMzanA rAjAbhomAM vRSabha samAna (kuMthU) kuthu (nAma) nAmanA (narAhiyo) cakravartI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *&PS&** --**---- 1-1 rAjA thayA, te (vikkhAyakittI) vikhyAta hai kIrti jenI evA (bhaya) bhagavAna eTale tIrthakara thaine (aNuttaraM gaI ) anuttara gatine eTale mokSane ( patto ) pAmyA. 26. zrI kuMthunAthanuM saMkSipta caritra. yA jaMbUdvIpane viSe pUrvamahAvideha kSetramAM Avarta nAmanA vijayamAM khaDga nAmanI nagarI che. temAM siMhAvaha nAme rAjA hato. te ekadA cairAgya pAmI zrIsaMvarAcAryanI pAse dIkSA grahaNa karI. jinasevAdika vIza sthAnakonI sevAthI tIrthaMkara nAmakarma upArjana karyu. cirakALa sudhI pavitra cAritranuM aticAra rahita pAlana karI te anazana grahaNa karI AyuSyane cheDe kALadharma yAmIne sarvArthasiddha vimAnamAM deva thayA. jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM hastinApura nAmanuM pura che. temAM sUra nAme rAjA hato ane tene zrI nAmanI priyA hatI. ekadA te siMhAvana jIva sarvArthasiddha vimAnamAthI cava zrIdevIMnI kukSimAM avaya- te vakhate rANI cauda zubha svamo joya. anukrame te devIe chAganA cinhabALA ane kAMcana jevA vavALA putrane janma Apyo. te vakhate AsanakaMpathI jinezvarano janma jANI chappana dikumArI zroe zrI sUtikarma karyu pachI sarva iMdroe AvI meruparvata para lar3a jara prabhuno janmAbhiSeka karyo. pIra rAjAe paNa putrajanmano mahotsava karyo. pachI zrA prabhu garbhamAM zrAvyA tyAre rAjAnA sarva zatruoM kuMthu jevA eTale alpasatvavALA thai gayA, tathA mAtAe svamamAM kustha eTale pRthvIpara rahelA ratnanA stUpane (saMcayane - DhagalAne) joyo hato, tethI mahotsava pUrvaka rAjAe temanuM kuMthu nAma pADadhuM. anukrame sarva uttama guNonA AdhArarUpa te bhagavAna vRddhi DKC6*-- Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmI yuvAvasthA pAmyA, tyAre rAjAe temane dhaNI rAjakanyAno paraNAvI, tathA temane rAjya sauMpI pote dIkSA grahaNa karI. kuMthurAjA rAjya karatA hatA tevAmA ekadA AyudhazALAmA cakraratna utpanna thayu. tenI pUjA karI tenA mArgane anusarI kuMthurAjAe bharatanA cha khaMDa sAdhyA. pachI strIratnanI jema cakravatInI lakSmI teNe cirakALa sudhI bhogavI. ekadA lokAMtika devoe tIrtha prabartAvavA bodha karelA kuMthusvAmIe potAnA putrane rAjya sopI vArSika dAna dai deveMdro ane nareMdronA karelA utsava sahita zivikAmAM ArUDha thai sahasrAmracanA jai hajAra rAjAo sahita cAritra grahaNa karya. te ja vakhate temane manaHparyavajJAna utpanna thayu. pachI te prabhu bhAraMDa pakSInI jema apramattapaNe pRthvIpara vihAra karI soLa varSe pharIthI te ja sahasAmrabanamA AdhyA. tyAM ghAnIkono kSaya bhatA lAmIle devAlAna prA yu. eTale sarva iMdroe prAcI samavasaraNa racyu, temA pUrva sanmukha siMhAsanapara besI pAMtIza dhanupanI kAyAcALA prabhue patriIza guNavALI madhura vANIvaDe dezanA devAno prAraMbha karyo, te dezanA sAMbhaLI ghaNA janAe prabhu pAte pravrajyA grahaNa karI. temAMdhI zrIjinezvare pAtrIza gaNadharo sthApana karyA. bhagavA*nanA parivAramA sATha hajAra munizrI. sATha hajAra ne chaso sAdhvIzro. eka lAkha ne ogaNAeMzI hajAra thA |lAkha ne ekAzI hajAra zrAvikAo mA pramANe prabhune caturvidha saMgha thayo. kuMthunAtha prabhurnu kula AyuSya paMcANu hajAra varSenuM | nA hatuM. temAM kumAra avasthAmAM, mAMDalikapaNAmAM, cakravartIpaNAmAM ane cAritra paryAyamA samAna aze eTale ke poNI covIza || hajAra varSoM darekamA pasAra karyA. chevaTa hajAra munio sahita sametazailapara jai eka mAsanA anazanavaDe prabhu mokSe gayA. pachI deveMdroe prAcI prabhunA nirvANa kanyANakano mahotsava koM, iti kuMthunAtha kathA. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgarataM caittA gaM, bhairaha narevarIsaro / aeNro vi ayaM patto, paitto gaImaNuttaraM // 10 // artha-( sAgarate ) samudraparyaMta maryAdAvALA ( bharahaM ) bharatakSetrane ( caitA NaM ) tajIne ( aro vi ) ara nAmanA ( naravarIsaro) narezvara cakravartI (ayaM ) rajanA eTale karmanA bhAvane (patto) pAmyA satA (aNuttaraM gaI ) anuttara gatine eTale mokSa gatine ( paco ) pAmyA che. 40. ___aranAthanI saMkSipta kathA. __A jaMbUdvIpanA pUrvamahAvideha kSetramA vatsa nAmanA vijayamA musImA nAmanI parI che, temAM niHsIma parAkramabAno * dhanapati nAme rAjA hato. teNe ekadA saMvara mAnanA muni pAse dIdA praharI karI. arihaMta zrAdi vIza sthAnonA sevanabaDe | temaNe jinanAmakarma upArjana kayu. cirakALa sudhI tIna tapa karI uttama vatana pAlana karI chavaTa anazanavaDe kALa dhau pAmI navamA greveyakane viSe te rAjarSi zreSTha devapaNe utpanna thayA. A jaMbUdvIpanA bharatakSetramA hastinApura nagarane vipa jenuM darzana lokoMne aAnaMda ApanA che evo sudarzana nAne rAjA hato. tena devInA jevI suMdara devI nAmanI rANI hatI, ekadA te dhanapatino jIva navamA aveyakathI cavIne devInI kukSimA avatoM. te bakhate devIe cauda mahAsyamo jIyA. anukrame traNa jJAnane dhAraNa karanAra garbha paNa vRddhi pAmavA lAnyA. samaya pUrNa thaye naMdAvanA cinhavALA ane kAMcanavarNavALA putrane devIe janma Ayo, te jAsI dikkumArIoe zrAvI tenuM sUtikarma kae~, bhane deveMdroe bhAvI meruparvatapara lai jai janmotsava karyo, prabhU mAtAe svamamA ratnanA bhara-cakranA bhArA Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khadka dIThA hatA, tene manusarIne rAjAe mahotsavapUrvaka para nAma pAhapuM. te prabhu anukrame vRddhi pAmI zrIza dhanuSanI kAyAvALA pA yuvAvasthA pAmyA. te vakhate rAjAe temane ghaNI rAjakanyAo paraNAbI. ekadA pitAnI AjJAdhI pramue rAjyadhurA aMgIkAra karI. pachI cakrAdika ratno utpanna thavAthI temaNe bharatanA che khaMDa sAdhI prAsakti rahitapaNe jema yogI bhojana kare tema cakravartInI lakSmIne bhogavI. ekadA lokAMtika devoe tIrtha pravartAvacA bodha ko tyAre te prabhue saMvatsarI dAna prApyuM. pachI putrane viSe rAjyanuM sthApana karI zitrikAmA prArUDha thai sura, asura ane manuSyonA parivAra sahita sahasAmrabanamAM gayA. te bakhate temane codhuM manaHparyava jJAna prApta thayuM. pachI siMhanI jema bhaya rahita pRthvIpara vicaratA prabhu anukrame traNa varSe pharIthI te ja sahasAmravanamAM AvyA. tyAM prabhune kevalajJAnarUpI sUryano udaya yayo, eTale sarva deveMdroe prAcI samavasaraNa ranyuM. temAM pUrvAbhimukhe siMhAsanapara besI eka yojana vistAravALA sarva bhASAne anusaranArI vANAvaDe jinezvare dharmano upadeza yApyo. te sAMbhaLI aneka manuSyoe jineMdra pAse cAritra grahaNa kayu. temAMdhI svAmIe tetrIza gaNadharo sthApyA.maranAthasvAmIne kula pacAsa hajAra sAdhuno sATha hajAra sAdhvIo, eka lAkha corAzI hajAra zrAvako zrane traNa lAkha ne botera hajAra zrAvi. kAono parivAra thayo. aa pramANe bhavya prANImono anugraha karavA mATe pRthvIpara vicaratA prabhune guNarUpI maNimono nidhAnarUpa caturvidha saMgha thayo. kumArapaNAM zrAdika cAra sthAnomA thaine samAna bhAge bhagavaMte kula corAzI hajAra varSenu | AyuSya vyatIta karyu chavaTe potAno nirvANa samaya jANI prabhu saMmetazaila parvatapara jai hajAra sAdhuo sahita anazana karI HT 1 mArapaNAmA, maMDalikapaNAmAM, nakavIpaNAmAM ne cAritraparmAmA . Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka mAse mokSapada pAyA. te cakhate sarva deveMdro bhAvI prabhunA nirvANa kanyAnI mahimA kayoM. iti zrI aranAtha kathA. catA bhArahaM vA cakkI mahiDIo | caItA uttame bhoSa, mahApaDamo tavaM caire // 41 // artha - ( mArahaM vAsaM ) bharata kSetrano ( caitA ) tyAga karI tathA ( uttame bhoe) uttama bhogone ( caittA ) vajI ( mahApamo ) mahApadma nAmanA (mahiDIo) moTI RddhivazaLA ( cakkATTI ) cakravartIe paNa ( tavaM care ) tapanuM zrAcaraNa karyu - gharitra grahaNa karyu. 41 mahApadma cInI saMkSipta kathA. zrI jaMbUdvIpanA bharata kSetrane viSe zrIhastinApura nAmanuM pura che. temAM ikSvAku vaMzarUpI sarovaramA padma samAna pad mottara nAme rAjA rAjya karato hato. tene jvALA nAmanI jinadharmane viSe rakta rAkhI itI. teNIne siMhanA svapnathI after at viSNu nAme eka putra thayo, tathA bIjo lakSmInA ghararUpa mahApadma nAme putra thayo bIjo putra garbhamAM kAvyo tyAre tenI mAtA cauda mahAsvapno jAyAM hartA. te bama kumArI anukrame vRddhi pAmI kaLAcArya pAse samagra kaLAno samUha fit anupama zomAnA mitra samAna bIjI vayane eTale yuvAvasthAne pAmyA, temAM mahApadmakumAra padhAre parAkramI dropAthI pamocara rAjAeM dene yubarAja padavI ApI. kAraNa ke brAhmaNomAM je buddhimAna hoya bhane catriyomarza ke apane 12 ****-****1. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIte eka se ja prazaMsA the. avasare ujjayinI nagarImA zrIvarmA nAme rAjA rAjya karato hato. dene vitaMDAbAda karavAmAM catura bhane nAstika evo namuci nAmano pradhAna ito. ekadA te nagarInI bahAra udyAnamA munisuvrata svAmInA ziSya suvrata nAmanA sUrirAja padhAryA temane namavA mATe jatA lokoMne joi prAsAda upara beThelA rAjAe ' yA loko kyA jAya ke ? ema nacine pUchayuM tyAre namucie jabAtra Apyo ke" he deva ! Aje nagarInI bahAra udyAnamA koi sAdhu AvelA ke, navA mATe tenA bhaktajano jAya che." te sAMbhaLI rAjAe kayuM ke " tyAre Apaye paNa tyAM jahae. " tyAre namuci bolyo ke " jo januM hoSa to cAlo jaie. paratuM tyAM Ape to madhyastha ja rahenuM huM ja te sarva pAkhaMDIbhone vAdamAM jItI " tyAre rAjA ' bahu sAruM ' ema kahI maMtrI sahita udyAnamA gayA. yA namucie sunine kadhuM ke " jo tame dharmane jANatA ho to kaho. " te sAMbhaLI ' mA koi nIca mANusa the. ' ema jANI AcArya mahArAja mauna rahyA, tyAre te prathama maMtrI jinazAsananI niMdA karato AcAryane uddezIne bolyo ke-" A to baLadIyA jevo the, tene dharmanI zI khabara paDe ?" te sAMbhaLI guru conyA ke - " jo tArA mukhamAM kharaja bhAvatI hoya to ame kAMhaka bolIe. " thA pramANe guru bolyA tyAre temanA eka kSullaka sAdhue gurune kathaM ke" he pUjya ! yA ghRSTanI sAdhe bhApane jAte boladhuM yogya nathI, sena huM ja jItIza. te potAno je paca bolavo hoya te bhale bole. " te sAMbhaLI namuci krodhathI bolyo ke-" jebho vedadharmathI barA hoya pAne zaucadharmathI rahita hoSa temane dezama vasabA devA ja yogya nathI. e mAro pakSa ke. " te sAMbhaLI kSullaka sAdhue ka ke lar3aza. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho ! vedamA pANIno ghaDo (pANIyA), cUlo, sAvaraNI, ghaMTI bhane sAraNIyo e pAMca zUnA eTale prANImonA raSa-] sthAno kahelA che. tathA jebho A pAMca zUnAne sevanArA hoya teja vedavAya kaMhavAya cha, ame to te pAcathI rahita chIe, to | kama ghedavAhya kahevAie ? tathA atyaMta azauca to maithuna kaDevAya che, te maithunanI je sevA kare tene azuci kahelo cha, bhane / || ame to te mai punathI virAti pAmelA chIe, tethI ame azuci kema kahevAie ? " pA rIte te maMtrIne bhulake niruttara karyo, | tathI te maMtrI sAdhuo upara moDhuM vaira dhAraNa karI rAjA sahita dhera gayo. pachI rAtrIe munine haNavA mATe krodhI maMgha / lthayelo te namuci udyAnamA gayo, tyA jeTalAmA te duSTa namuci munine haNavA jAya che, teTalAmA muni upara maktivALI devIe |* tane stabhita karyo. prAtaHkALe tevI sthitimA tene joi sarve nagaranA jano tathA rAjA paNa vismaya pAmyA. pachI sari pAsethI dharmanuM zravaNa karI te sarve upazamane pAmyA. sarva lokoe namucinI atyaMta niMdA karI, tethI te bahuja lA pAmyo. | devIe tene mukta karyo eTale te tyAMthI nIkaLIne hastinApuramA gayo. tyAM te mahApadma yuvarAjane maLayo, bhane pUrvanA puNyathI / teno maMtrI thayo. ahIM hastinApuranA rAjyanA sImADAmA durgama evA durga (killA) no pAzraya karIne rahelo siMinI bevA utkaTa parAkramavALo siMhayaLa nAmano rAjA hato. te vAraMvAra padmottara rAjAnA dezamA dhADa pADIne potAnA durgamA pesI jato ito. tethI tene koi pakaDI zakato nahoto. ekadA krodha pAmelA potara rAjAe nasucine pUchayu ke-"mA siMhavaLane pa. kaDavAno koDa paNa upAya tuM jAmo ke ?" tyAre namucie hA kahI. pachI mahApacanI mAjJAyI te namuci zIghrapaNe sainya Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe tyAM jai tenA durgane mAMgI tene bAMdhIne lai bhAgyo. te joi harSa pAmelA mahApaye namucine kA ke-" tArI icchAmA Ave te mAga." namucie kahyu-" he svAmI ! samaya bhAye huM mAgIza." mA pramAgame tenA vacanane mahApaye aMgIkAra karyu. pachI mahApo cirakALa sudhI yuvarAja padavInuM pAlana kayu. ekadA mahApadmanI mAtA jvALAdevIe jainaratha karAgyo. te vasate tenI sapatnI lakSmI ke je mithyAdRSTi hatI teNe brahma- | | ratha karAvyo. pachI te lakSmIe rAjAne kadhu ke-"pA mArA brahmarathana nagaramA pahelo bhamADo." te jANI jvALAdevIe rAjAne kahAM ke " jo mAro jainaratha nagaramA pahalo nahIM bhane to hu prazana karIza," sAMbhaLI vajhe rANIone kleza na thAya evA hetuthI rAjAe banI rathayAtrAno niSedha karyo. sethI jyALAdevIne mahA duHkha thA. te jANI mahApane atyaMta | lAtura thai vicAyu ke-" mArI jebo putra chatAM jema jusa mANasanI lakSmI pRthvImA vilaya pAme taima mArI mAtAnI icchA * manamA ja laya pAmI jAya, bhane je putra zaktimAna chatAM mAtAnAM zubha manorathane pUrNa na kare, te satputrapaNAnuM abhimAna zI rIte karI zake 1 vaLI pitAe paNa mArI mAtArnu kAipaNa vizeSa mAna rAkhyu nahIM. bIjI rANIyo samAna ja gaNI. tethI mAnI evA mAre mAna vinA ahIM rahe yogya nathI. " ema vicArI rAtrie sarva lAko sutA hatA, tyAre te potAnA | puramAthI nIkaLI svecchAe pRthvIpara bhramaNa karato eka araNyamA tApasonA zrAzramamA gayo. tyAM tApasoe teno sAro satkAra karyo, tethI te mahApama potAnA gharanI jema mukhe karIne tyAM ja rahyo. mA pacasare caMpA nAmanI nagarImA janamejaya nAme rAjA iso. tene kALa nAmanA rAjAe laDAimA harAyo, tethI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nAzI gayo. tyAre kATha rAjAnA sainikoe caMpAnagarI mAMgI, te vakhate sarva loko sarva dizAomAM nAzI gayA. aMtaHpuranI strImo paNa koha rakSaka nahIM hovAthI pAkuLa vyAkula thai. vemA caMpApatinI rANI nAgavatI potAnI putrI | madanAvaLIne sAthe lai nAzIne te ja tApasanA mAzramamA bhAvI ke jyo mahApadma rahelo hato. tyA mahApama ane madanAne | paraspara darzana thatA lAne maMda karanAro paraspara rAga-prema thayo. te jANI nAgavatIe madanAvaLIne karyu ke-" he putrI ! te puruSane jor3a tenApara tuM rAga lema kare le ? tuM cakravartInI mukhya strI thavAnI che evaM jJAnInuM vacana zuM tuM bhUlI gai ke jeyI bhAvI rIte utsuka thAya ke ?"zrA jArIte kulapatie paNa madanAvaLIne kavRM, to paNa 'pA banne paraspara rAgI thavAdhIna kAika upadrava karaze' ema dhArI kulapatie padmane karaghu ke-" tuM tArI icchA hoya tyAM jA." te sAMbhaLI manA kAika duHkha pAmI pana tyAthI nIkaLI gayo. 'priyajanano viyoga moTA puruSone paNa dukhadAyaka hoya che.' pachI po vicAra koM ke-"hu~ cakravartI thavAno chu, tethI bhA mArI ja strI thaze, to hu~ kyAre prA bharatakSetrane sAdhI dene paraNIza ? tathA / arihaMtanAM caityovaDe samagra pRthvIne bhUSita karI mArI mAtAno rathayAtrAno manoratha huM kyAre pUrNa karIza ? " mA pramANe manoratharUpI rathapara bhArUDha thayelo te rAjaputra pharato pharato zrIsiMdhunaMdana nAmanA puranA upavanamA gayo. te vakhate te udyAnamA ujANI karanA mATe nagaranA jano AvelA itA tathA strIbho paNa AvelI hatI. tevAmA te puranA mahAsena nAmanA rAjAno pasahastI pAlAna staMbhane ukheDI nagaramA tophAna karI te udyAnamA bhASyo bhane jANe rogI vyAkula thayo hoya tema te nagaranI strIbho sanmukha dokhyo, tene bhAvato jora bhayabhIta thayelI zrImo nAsabAne zaktimAna nahIM hovAcI buma pADavA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cana . || *****@*****>>*->***< Adke lAgI ke - " se koI nahIM vIra puruSa hoya te amAyaM racaNa karo." ma pramANe temanI bUma sAMgaLI padmakumAra ekadama hAthI tarapha gayo bhane tethe tenI tarjanA karI. tyAre te hAthI paNa pAcho baLI kumAra tarapha doDayo. tene Avato aTakAvaNA mATe kumAre tenI sanmukha potAnuM uttarIya vastra pheMkyuM te vastrane manuSya ghArI krodhAMdha thayelo hAthI tenApara daMkhaprahAra karavA lAgyo. tevAmAM tyAM strIono koLAhaLa sAMbhaLI purajano ekaThA thayA hatA tathA mahAsena rAjA paNa sAmaMto ne maMtrIbho sahita AnI pA~cyo hato. tethI te rAjAe uMcA hAtha karI kumArane kachu ke- " he vIra ! yamarAjanI jevA krodha pAmelA hAthIthI tuM zIghra pAcho harI jA. " te yAMnI padamAre dhuM ke- 64 he mahArAjA ! eka caraNavAra svastha cite juA. imAM ja A madonmatta hAthIne trInI jema huM vaza karI lauM kuM." ema kahI kumAre ekaja jhuThInA prahArathI te hAthInuM sukha namAvI dIdhuM, eTale te hAthI vakhane rAjI kumArane pakaDhavA uMco thayo, teTalAmAM vIjaLInI jema phalaMga mArI kumAra tenApara DI gayo, bhane te cirakALa sudhI hAtha, paganA aMguThA ane vacanarUpI aMkuzavaDe te hAthIne atyaMta kheda pamADayo, eka nAnA hAthInA baccAnI jema te mata hAthIne krIDA karAvatA te kumArane joi sarva loko tathA rAjA paNa atyaMta mAzvarya pAyA. yA rIte se hAthIne vaza karI kumAre tenA mAgatane soMpyo, ane pote parvataparathI siMhanI jema hAthIparathI nIce uta te kumAranuM rUpa ne parAkrama joha rAjAe tene zreSTha kuLano putra jAeyo, tethI tene bahumAnapUrvaka potAne tyAM laha gayo. tyAM ternu moDhuM gaurava karI rAjAe tene potAnI so kanyAo parathAvI. 'bhAvo jamAi agarApa puNyavaDe ja prApta thAya 'pI te rAjaputrI sAthai svecchAe krIDA karatA chatAM paNa te kumAra madanAvaLIne bhUlI gayo nahIM. 'kadAca mamaro CO**>>***<->>jok+-+X @ ** Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laviMgalavAnA puppono bhoga kare to paNa jhuM te kamalinIne bhUle ? na ja bhUle.' ekadA padmakumAra rAtrie sukhe suto ivo, sevAmA vegavatI nAmanI vidyAdharIe tenuM haraNa kayu. te jAgyo tyAre | teNe potAnI mUThI dRDha rIte gAMdhIne "are!kaza cha :" ma tenaho gaI. bAle se bolI ke-" he vIra ! tamAru | meM haraNa karyu cha, paNa tenuM kAraNa sAMbhako, krodhana karo. paitADhya parvata upara sUrodaya nAmarnu zreSTha nagara che. temA iMdradhanu a nAme rAjA rAjya kare che. tene zrIkAMtA nAmanI priyA che. temane jayacaMdrA nAmanI manohara putrI che. te putrIne yogya pati nahIM maLavAthI te puruSadveSiNI thai cha. 'jo strIone potAthI hIna pati maLe to te atyaMta duHkhadAyaka cha. ' pachI meM maratakSetranA samagra rAjAbhonA svarUpo cItrI cItrIne teNIne batAvyA, paraMtu teNIne koi paNa rucyo nahIM. ekadA meM tamAru svarUpa ALekhIne tene batAcyu, te joi bhayaskAMta maNi jema loDhArnu bhAkarSaNa kare tema tamArA svarupe teNInA manana | pAkarSaNa kayu. pachI tamArI prApti durlabha jANIne teNIe pratijJA karI ke-"jo A pati mane nahIM maLe to hUM bhagnimAM FI praveza karIza." bhAvI teNInI pratijJA meM zIghrapaNe teNInA mAtApitAne kahI, tethI pAnaMda pAmIne tesroe tamane lAvavA * mane mokalI. te kanyAne dhIraja pavA mATe meM tenI pAse pratijJA karI ke-"jo te padamakumArane na lAvU to amimA | praveza karUM." ema kahIne hu ahIM bhAvI bhane te padminIne AnaMda pamADavA mATe prabhAkara (sUrya) samAna tamane hu lai jAuM chu. tame ja teNInA ane mArA jIvitarUpa cho, tethI tame prasanna thAno." mA pramANe te vegavatInA mukhathI hakIkata sabhiLI kumAre tenI icchA pramANe karavAnI manujhA pApI, eTale te tene sUrodaya puramA lai gai. prAtaHkALe sUryanI jema te Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 kumAranI iMdradhanu rAjAe pUjA karI. tyArapacI " je vidhAtAe bhAne utpanna karyo ke tenI huM anRNa ( devA rahita ) kevI rIte thAuM ? " ema vicAra karatI jayacaMdrAne te kumAra vidhithI paraNyo. zrA avasare te jayacaMdrAnA mAmAnA putrI gagAdhara ane mahIdhara nAmanA vidyAdharo ke jeo mahAvidyAvALA hatA *|| ane jayacaMdrAne paraNavA icchatA itA, tezroe padmanI sAthe paraNelI teNIne sAMmaLI, tethI tezro krodha pAmI yuddha karavA // taiyAra thai sarva sainya sahita sUrodaya puramA prAdhyA. te jANI mahA parAkramI padamakumAra paNa vidyAdharanA sainya sahita pura | bahAra nIkaLI temanA sainya sAthe yuddha karavA lAgyo. yuddha karatA padmakumAranI sanmukha koi paNa rathI, azvavAra, hastIsvAra ke padAti rahI zakyo nahIM. nairRta dizAnA vAyuvaDe vAdaLAMnI jema padmakumAravaDe cotarapha potAnuM sainya vIkharAyekheM joi te bane khecaro nAzI gayA. tyArapachI padmakumArane tyAM ja cakra vigere ratno utpanna thayAM, tene anusAre teNe bharatanA cha khaMDa lIlA mAtrathI sAdhI lIdhA. eka strIratna vinA sarva cakrInI saMpadAne te pAmyo, to pamA madanAvaLI vinA te sarva saMpattine padmarAjA nimsAra mAnavA lAgyo. ekadA padma cakrI krIDAthI pharatA karatA te tApasanA bhAzramamA prAcyA. tyAM tApasoe phaLa, puSpAdikapaDe seno sAro satkAra karyo. tevAmA janamejaya rAjA paNa pharato pharato tyAM ja bhAvI cahayo. teNe harSathI potAnI madanAvaLI putrIne padmacakrI sAthe paraNAvI. syArapachI saMpUrNa cakravartInI lakSmIne dhAraNa karatA padmacakrIe povAnA nagaramA jA harSayI mAtApitAne namaskAra Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyA. tene bhAvI samRddhivALo joi tathA tenuM adbhuta caritra sAMbhaLI tenA mAtApitA paNa atyaMta harSa pAyA. zrA avasare zrI suvratasvAmInA ziSya suvrata nAmanA AcArya vihAranA kramathI te nagaranI bahAra ghyAvyA. temanuM zrAgamana sAMbhaLI padmosara rAjA parivAra sahita temanI pAse gayA. gurune vAMdI temanA mukhathI moharUpI himano nAza karavAmAM sUryanI prabhA jevI dharmadezanA sAMbhaLI rAjAe hAtha joDI kazuM ke " he pUjya ! huM mArA putrane rAjyapara sthApana karI vrata cAritra grahaNa karavA hIM sudhIra kRpA karavI. " te sAMbhaLI sUrie ka ke - " he rAjA zubhakAryamAM vilaMba karo nahIM. " A pramANe gurunuM vacana aMgIkAra karI rAjA nagaramA gayA. tvAM maMtrIo ane sAmaMto vigere sarva parivArane tathA viSNu nAmanA moTA putrane bolAvI padmottara rAjAe kachu ke- " zrI suvrata nAmanA AcArya pAsethI saMsAranI asA ratA sAMbhaLIne Alo kALa meM vrata vinA niSphaLa gumAvyo ema huM mAnuM khuM. tethI Aje ja huM te pUjya gurunI pAse vratano svIkAra karIza, tethI A mArA rAjyapara mahA parAkramI evA viSNukumArane hUM sthApana karUM . " te sAMbhaLI tatkALa viSNukumAre natratAthI kake" he pitA ! kiMpAkanA phaLa jevA thA bhogovaDe mAre saryu pApakarmano nAza karavA mATe huM paNa tamArI sAthai ja dIkSA grahaNa karIza. " te sAMbhaLI rAjAe padmane bolAvI AgrahathI kachu ke-" he putra ! bhrA rAjya tuM grahaNa kara. " tyAre padme kahAM ke " he prabhu! A prabhAvabALA mArA moTA bhAi viSNune rAjyAbhiSeka karo ne huM to tenuM yuvarAja aMgIkAra karIza. " te sAMbhaLI rAjAe kahUM- " he kuzaLa putra ! tene to prathama ja meM rAjya levAnuM kaM, paraMtu te grahaNa karavA icchato nathI. paNa mArI sAthe dIkSA levA icche the. " te sAMbhaLI padma kAMDa mojyo nahIM, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HF ***4-280** eTale rAjAe veno rAjyAbhiSeka karyo. pachI moTA utsavapUrvaka subata bhAcAryanI pAse jai patmottara rAjAe viSNukumAra * sahita dIkSA grahaNa karI. tyArapachI padma cakrIe mAtAnA harSane mATe jainarathane AkhA nagaramA pheravyo. tene sarva paurajanoe pUjyo. te cakrIe | potAnA vaMzanI jema jinazAsananI unnati karI, tethI ghaNA bhavya prANImaoe jainadharma aMgIkAra karyo. jainadharmanA parama bhakta cakrIe dareka gAma.nagara, pura ane Akara vigere sthaLe uMcAM karoDo jinacaityo karAcyA ___keTaleka kALe padmottara rAjapi kevaLajJAna pAmo mokSa gayA, mane viSNukumAra muni ugra tapasyA karI aneka labdhiyo pAmyA, tethI te potAnu zarIra merunI jevU (lAkha yojana) uMcu-moTuM karavA zaktimAna hatA, garuDanI jema AkAzamA uDI | zakatA hatA, devanI jema aneka rUpa vika: zakatA tA ane kAmadevI paNa adhika potAnuM zarIra rUpavAna karI zakatA / hatA. ityAdika aneka zaktimo ( labdhiyo ) tene prApta thai hatI. paraMtu yogIjanone kAraNa vinA labdhiono upayoga karatA nathI. . ekadA suvrata nAmanA AcArya mahArAja potAnA moTA parivAra sahita hastinApuramA varSAcomAsu rahevA bhAvyA. te jAyo / pUrvanuM vera levAnA hetuthI namucie cakrIne vinaMti karI ke--" he svAmI ! tame mane pUrve je varadAna prApyu hatu, te Aja hu~ mAgu chu." tyAre rAjAe tene kayu ke-" tArI je icchA hoya te khuzIthI mAgI le. " mA pramANe rAjAe kabu, tyAre tethe mAgyu ke-" he svAmI ! mAre yajJa karavo che, tethI te yajJa saMpUrNa thAya tyAMsudhI mane vamAruM rAjya pApo." se sAMbhaLI * * Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | satya pratijJAbALA rAjAe te namapine rAjyapara sthApana karyo, bhane pote zuddha hRdayavAlA thA maMtaHpuramA jaine rakhA. ___ tyArapachI bagalAnI jevA mAyAvI te namucie puranI bahAra jai yajJapATakamAM kapaTI yAnI dIkSA lIdhI. teno rAjyAbhAbhiSeka thayelo hovAthI te nimitte samagra prajA tenI pAse AyI. tathA jaina muniyo binA bIjA sarve liMgIo (dharmagurutro) tenI pAme vardhApana karavAhamA lyA. khate " sarva liMgIo mArI pAse bhAvyA che, paraMtu jaina sAdhubho aAnyA | nathI." ema iAthI bolatA namucie ve jaina sAdhumono moTo aparAdha gaNyo. pachI suvratAcAryane bolAvI te anArya | | namacie kapa ke---"je vasate je navo rAjA thAya te vakhate sarva liMgIoe tenI pAse jarbu joie, kAraNake rAjA tapAvana nornu paNa rakSaNa kare che, tethI tapasvIo rAjA pAse jAya che. zrAvI daniyAnI sthiti che.chatAM tame vo garviSTa cho, lokamaryAdAthI rahita cho ane mArI niMdA karanArA cho, tethI mArI pAse zrAvyA nathI, mATe tamAre mArA rAjyamA rahevU nahIM. cIje ThekANe jAo. jo kadAca tamArAmAMthI koDapaNa mArA rAjyanI hadamA raheze. to te zaThano hu~ avazya vadha karAza. tamArI jacA lokavirodhI ane rAjavirodhIne koNa vasavA de!" yA pramANe tenu bacana sAMbhaLI sani bolyA ka-"zramAro AcAra nahIM hovAthI ame tamArI pAse zrAvyA nathI, paraMtu tamArA abhiSeka bAbata ame kAipaNa niMdA karatA nathI." te sAMbhaLI duSTa buddhivALo namuci krodhathI conyo ke-" ghaNu kahevAthI sayu. bhAjathI sAta divasa pachI jo tamana kAina | hu~ prahI joiza, to avazya coranI jema mAro ghAta karIza." 'aa pramANe tenI una mAnA sAMbhaLI prAcArya mahArAja potAne upAzraye pAvyA. pachI sarva manibhAne ekatra karI sarva Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRttAMta kahI pUcha' ke-"have ApaNe zu karavU ?" he sAMbhI ni pompA ke cha hajAra varSayA dustapa tapasyA kare the, se viSNukumAra muni hAlamA meruparvata upara che. te patharAjAnA moTA mAi hovAthI tenI cAcIvahe bhA namArca zAMta | thaze. mATe te viSNukumAra RSine bolAvavA tevI labdhivALA koi sunine bhahIMcI mApakha mokalIe." te sAMmaLI eka muni colyA ke-"AkAza mArge meruparvatapara javAnI mArI zakti ke, paNa tyAMthI pAchA bhAvavAnI zakti nI. tethI jo mAra kArya hoya to mane AjJA Apo." tyAre guru mahArAja bonyA ke-"viSNukumAra ja tamane ahIM lAvaze, mATe tame tyAMjAo." te | sAMbhaLI te muni tatkALa tyAMthI AkAzamA uDI caNavAramA viSNukumAra pAsa gayA. tene bhAvatA joha viSNukumAra munie | vicArya ke--" avazya koika saMgharnu moTuM kArya hocu joie, anyathA varSAkALamA mA sAdhu ahIM kema pAve?" yA pramA- | Ne te vicAra karatA itA, teTalAmA te munie zrAvI temane namaskAra kA, ane prAvadhAnuM prayojana kahyaM te sAMbhaLI tatkALa | viSNumuni te sAdhune lai hastinApuramA prAcyA, ane temaNe gurune namaskAra karyA. pachI ghaNA sAdhuone sAthe lai viSNu muni namuci pAse gayA. tyAM eka namuci vinA cIjA sarva sAmaMta rAjAmaoe ane maMtrImo vigeree temane namaskAra karyA. | pachI viSNumunie prathama dharmopadeza ApI namucine kahyu ke-"jyA sudhI varSAkALa che tyA sudhI pA sarva sAdhunone zrA nagaramA basavA pApo. A cuniyo pote ja eka ThekANe vadhAre vastrata rahetA nathI; paraMtu varSARtumA pRthvI jIvAkula | hovAthI sAdhuo vicaratA nathI. bhA moTA nagaramA bhikSAvRttithI bhAjIvikA karanArA amArI jevA ghaNA bhikSuo base, 17 tethI he kuzala namuci / vamane jhuM nukasAna ke ? pahelo to bharatAdika moTA rAjAmo paNa manimone namatA havA. tame tevU Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karatA ho to bhale, paNa temane kADhI zAmATa mRko cho" mA pramANe viSkhukumArarnu vacana samiLI nasuci kroSayI romyo| ke-" vAraMvAra kahebAthI zuM phaLa che ! jo pAMca divasa pachI samane koine paNa hu~ johaza to teno avazya huM nigraha karIza." viSNumunie kag-"pA munimone puranI bahAra udyAnamA basavAnI chuTa Apo." tyAre kodha pAmelo naluci paththara jebA kaThora vacanathI bolyo---"pura ke udyAna to dUra raho, paraMtu mArA samagna rAjyamA paNa sarvathA prakAre e adhama pAkhaMDI zvetamicuone rahevAnuM nadhI. tethI karIne jo tamane tamAru jIvita priya hoya to mAI rAjya zIghrapaNe mUkI do." bhASAM tenA kaThora vacanathI viSNukumArane kAika krodha bhAvyo, tethI te bonyA ke-"he namuci! amane mAtra prakha paga. lAMja pRthvI Apo, to mAM paNa ame rahI zakazuM." te sAMmaLI tatkALa namuci bonyo ke-" bahu sAraM. samane RNa pagalA pRthvI pApI. paraMtu teTalI jagyAthI bahAra jo koha paNa raheze, to tene huM tatkALa haNI nAMkhIza." pAvaM tenuM vacana kabula karI kopa pAmelA viSNukumAre 4kriyalabdhithI potAnuM zarIra vadhAravA mAMDayu. temA mugaTa, kuMDara bhane mAlya sahita vajra, dhanuSa bhane khagane dhAraNa karyA. pralaya kALanA vAyunI jema moTA bhayaMkara phUtkAra mUkavA lAgyA, paganA pachADavAvaDe samagra pRthvIne kaMpAvavA lAgyA, samudrane uchALavA lAgyA, parvatonA zikharone pADavA lAgyA, ghAtrIphaLanA samUhanI jema caMdra, sUrya, nakSatrAdika jyotizcakrane dura khaseDavA lAgyA, vividha prakAranau rUpobaDe sura, asura bhane manuSyone dobha pamADavA lAmyA, e rIte anupama zaktivALA te muni anukrame vRddhi pAmIne meruparvata jevaDhA payA. paNa jagatano jaya pharatAmA samartha evA. te viSNu muni. te duSTa basAvane- pRthvIra: pADIne eka saya pUrva samudrane kATe. mane pIjo | Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para pazcima samudne koThe rAkhI ubhA rakhA. te bakhate tra jagatanoM soma joI zaka iMdre te munine zAMta karavA mapsarAo mokalI eTale tezro bhAvAne muninA karNa pAse madhura svare yA pramANe kaDevA lAgI ke-" he pUjA dharmarUpI vRkSamA agni samAna krodha ponAne ane parane dAha karanAra cha, A bhavamA svArthano nAza kare | le ane parabhavamAM durgati pAme che, tethI karIne kAi paNa vinAza nahIM karanAra zAMtarasarUpI amRtanuM pAna karo. " A pramANenA arthavALA gAyanane muninI pAse gAvA lAgI prathA khenane 86 kathA pAreH mRtya karavA lAgI. bhA vAtanI khabara thatA mahApadma cakrI paNa zaMkA ane bhayI zrAkuLa vyAkuLa thai parivAra sahita muninI pAse pAyI pRthvItaLa sudhI mastaka namAvI temane vaMdanA karI bonyA ke-"pA mArA adhama maMtrIe zrIsaMghanI AzAtanA karI, senA khabara mane kohae ApyA nahIM, tethI kAMDa paNa jANavAmA zrAvyu nahotaM. he pUjya ! potAne ane parane anutApa karanArA pA pApI maMtrInA krodhane lIdhe prastha jagatanA jIvo prANasaMkaTamA prAvI paDyA che. temanuM rakSaNa karo. bhA pramANe vIjA rAjAo, devo, asuro tathA samagra saMgha e sarve te munine vividha prakAranAM vacanobaDe zAMti pamADavA lAmyA. te vakhate sarvanAM masta kobaDe sparza karAyelA potAnA paga joine viSNumunie vicAra kayoM ke..." A pUjya sakaLa saMgha, padma rAjA ane devo vigaire sarva bhaya pAmyA jaNAya che, ane tethI karIne mAro koSa dUra karavA mATe tezro vAraMvAra mane sAMtvana kare che, to mAre mA saMgha mAnavA lAyaka cha bhane pani rAjA vigere sarve paNa anukaMpA karavA lAyaka ke." zrA pramANe vicArI te muni zarIravacino saMkoca karI pUrvanI avasthAvALA thayA. tyArathI se muni jagatamA trivikrama nAma Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4-10-*+++ ** tha. anukrame caMdranI jema vRddhi pAmato te kumAra samagra kaLAmAM nipuNa thayo bhane paMdara dhanuSanA dehamAnavALo te yuvAvasthAne pAmyo. ekadA pitA tene rAjyapara sthApana karyo. spArapachI keTaleka divase tene cakrAdika cauda ratno utpanna dhaya, eTale cakra anusarI teNe cha khaMDa bharata kSetra potAne vaza ka. sarva rAjAo maLI tenA cakravartIpaNAno abhiSeka karyo. tyArapachI cirakALa sudhI te bhoga bhogavyA. ekadA laghukamI hovAthI saMsArathI virakta thayelA tethe vicAra karmoM ke " mane pUrvanA thI modI samRddhi prApta thar3a che, tethI pharIne paNa puNya upArjana karavAno uthama karU. kAraNa ke nabuM upArjana karyA vinA mULa dhana kSaya pAmavAthI daridratA prApta thAya che." ityAdi vicAra karI putrane rAjyapara sthApana karI pote sadguru pAse dIkSA grahaNa karI. anukrame ugra taparUpI zragnivaDa karmarUpI ghAsane bhasma karI nAMkhyuM kula daza hajAra varSaM pUrNa - yuSya bhogavI zrIhariSeNa cakrI muni vArtIkarmano kSaya karI kevaLajJAna prApta karI mahAnaMdapadane - mocane pAmyA. iti hariSeNa cakrI kathA. anio rAyasahassehiM, suparicAi demaM care / jayanAmo jinekkhAyaM, to gemaNuttaraM // 43 // artha - ( rAyasahassehiM ) hajAra rAjAo vaDe ( zrabhimo ) bhanvita eTale sahita tathA ( suparivAi ) samyak prakAra rAjyAdikano tyAga karanAra ( jayanAmo ) jaya nAmanA cakravartaNa (jinakkhA ) jinezvare kahelA ( da ) iMdrama bhane nominA damanarUpa cAritranuM (care ) zrAcaraNa karyu tathA (aNutaraM gaI ) anusAra gatine eTale mocaline (patI) pAmpA. 43. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +11+**+ prasiddha thayA patrI saMghanA niSNumunie cane kI dogho pI padmacakrIe se bhabhrama maMtrIne dezanikAla ka. yA pramANe saMghanuM kArya karI mahAmuniviSNukumAra AlocanA bane pratikramaNa karI cirakALa tapasyA karI kevaLa jJAna pAmI anukrama mokSa gayA. at are farara sudhI mAMTI samRddhi bhogavI, chetraTa rAjyano tyAga karI daza hajAra varSasudhI tIvra vratanuM pAlana kayU~. moThA parAkramavALA te mahApadma mahArAjAnuM kula zrIza hajAra varSanuM AyuSya hatuM zrane tenI kAyA bIza dhanuSanI hatI. anukrame te mahAmunighAtikarmano kSaya karI kevaLa jJAna pAmI siddhipadane pAmyA. iti mahApadma cInI kathA. aigachataM sAhittA, mahiM mauNanisUraNo / hariNo maNusiMha do, patto gaImaNuttaraM // 42 // artha - (ega ) eka chatravALI (mahi ) pRthvIne ( pasAhittA ) sAdhIne eTale vaza karIne ( mAyanivaraNo ) zatrunA mAno - garvano nAza karanAra (hariseNo ) hariSeNa nAmanA (mariMdo ) manuSyendra- cakravatIM rAjA ( aguttaraM gaI ) anuttara gatine eTale mocane (pazo ) pAmyA 42. hariSeNa cInI saMkSipta kathA. jaMbUdIpanA bharata kSetrane viSe kAMpIlya nAmanuM nagara che. temAM mahAhari nAme rAjA hato. tene merA nAmanI rAkhI itI. tegInI kukSithI cauda mahAstrama vaDe sUcita vizvane bhAnaMda pamADanAra ne devanI jevI kAMtivALo hariSeNa nAme putra Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya dhakrInI saMkSipta kathAbhAja jaMbUdvIpanA bharatacetramA saMpattinA gRharUpa rAjagRha nAme nagara le. temAM yazarUpI amRtanA samudrarUpa samudravijaya nAme rAjA ito. tene pavitra lAvaNyavALI, zIlarUpI alaMkArane dhAraNa karanArI bhane manohara guhAginA vA | (killA) samAna vaprA nAmanI priyA hatI. temane cauda mahAsvapnoe sUcavana karelo jaya nAme putra thayo. te zarIranI lakSmIvaDe jayantanA rUpane jItanAra hato. te yamunA nadI amRta samAna jala pIne' anukrame yuvAvasthAna pAmyo. tenuM zarIra pAra dhanupa uMcu thayuM te vasate teNe pitArnu rAjya dhAraNa kayu. pachI cakra vigere ratno utpA thayo tyAre teNe bhara. tanA cha khaMDa sAdhI strIratnanI jema cakrInI lakSmI cirakALa sudhI bhogavI. ekadA saMmAra upara vairAgya thavAthI sege | vicAra karyo ke " suciramapi uSitvA syAt priyeviprayogaH, suciramapi caritvA nAsti bhogeSu tRptiH / suciramapi sRpuSTaM yAti nAzaM zarIraM, suciramapi vicintyo dharma eka: sahAyaH // " __ "cirakALa sudhI sAdhe rahyA chatAM priyajanono viyoga thAyaja cha, cirakAra mudhI bhogacyA chatAM bhogone viSe kRti thatI ja nathI, cirakALa sudhI sArI rIte puSTa-poSaNa karyA chattA zarIra nAza pAme ja che. ( arthAta jIvane koi paNa sahAya 1 rAmagRha pAse yamunA nadI hovArthI Ama katyuM che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUta yatuM nathI. ) tethI karIne cirakALa sudhI sahAyarUpa thanAro eka dharma ja citapatrA (karavA ) yogya che. " . ____aa pramANe vicAravaDe tIvra vairAgya pAmI putrane rAjya sauMpI te japacakrIe saMvegI guru pAse cAritra grahaNa kayu. anukrame taparUpI vAyuraDe karmarUpI meghano nAza karI kevaLajJAna pAmI jayacakrImuni kula traNa hajAra varSatuM mAyuSya pUrNa karI mokSe gayA. iti jayacakrI kathA. dasammarajaM muMigraM, caittA NaM muMNI cara / dasAmabhado nikkhaMto, sakkhaM sekeNa coIo // 44 // ___ artha-(sakkhaM sAkSAt ( sakeNa ) zaka iMdre ( coizro ) adhika saMpatti dekhADavAvaDe preraNA karAyelA evA ( dasa-1 samaddo ) dazArNabhadra rAjA ( mui ) mudita eTale samRddhivAlA ( dasarajaM) dazArNa dezanA rAjyano (cahattA ) tyAga karIne (nikkhaMto) gharathI bahAra nIkaLapA satA tathA(saNI) muni thayA satA ( care) vicaratA havA. dazArNabhadra rAjAnI saMkSipta kathA. Aja bharatakSetrane viSe dazArNa nAmanA dezamA dazArNapura nAme nagara che. temA madrapaNAnI khANarUpa dazArNabhadra nAme rAjA hato. zuddha AtmAvALo te rAjArUpI haMsa satpuruSonA citarUpI kamalomA vasato hato ane te rAjAnA cisamA minecarekahelo dharma vasato hato. tenA aMtaHpuramA manohara rUpavALI pAcaso rANIyo hatI. tenI prAtinI ciMtAbaDe-icchAvaDe Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja devatAmo nidrA letA nathI, ema taka karAya che. te rAjAne samudranA jaLanI jema pAkhI pRthvIne DhAMkI de neTalI moTI senA | hatI to paNa mahAna jevo gaMbhIra ne galA maryAdA ullaMghana karato nahoto. ... e samaye varADa dezamA dhAnyanA samUhathI bhareluM dhAnyapura nAmarnu pura hatuM. temA koi dhanavAna mahattvara putra raheto hato. | tene eka strI hatI, te kulaTA hatI. te neno svAmI jyAre bahAra jato tyAre eka saMnyAsI sAthe icchApUrvaka krIDA karatI || | hatI. ekadA te. nagaramA koI naToe pAtrI nATaka prAraMbhyuM, temAM eka jubAna naTa strIno veSa paherI nRtya karato hato. tene te || daMma jANavAmA nipuNa evI kulaTAe koika rIte puruSa cha ema jANI lIdho. tethI tenApara te atyaMta bhAsakta thai. ' kulaTA | || strIne vAyunI jema kyAMha paNa pratibaMdha hoto nathI ke sthiratA hotI nathI. tene to je koha yavAna ane puruSa hoya te priya lAge cha. ' sethI te kulaTAe lajja.no tyAga karI gupta rIte tenA nAyakane kaDyu ke-" jo A tamAro L naTa te ja vepane dhAraNa karI mArI sAdhe krIDA kare to hu~ tamane uttama kiMmatI manohara vastra pakSIza tarIke ApuM." te sAMbhaLI naTAdhiyanie harpathI tenuM vacana aMgIkAra kayu. prAye karIne naTa loko kuzILIyA ja hoya che. tebhA paNa svIoe ja|| prArthanA karI eTale to pachI kahevU ja zuM ? pachI te naTanA svAmIe teNIne kahyu ke-" A naTa hamaNAM ja tArI sAthe | Ave, paraMtu tAru ghara kyA cha ? " tyAre teNIe potArnu ghara tene dekhAuthu, pachI te kulaTAe ghera jai te naTane mATe khIra sAtaiyAra karI, taTalAmA te naTa paNa strIveSeja teNIne ghera bhASyo. tene te kalaTAe prathama bhojana kara pAse moTo thALa mUkI temA khIra, ghI ane khoDa pIrasI. jeTalAmA te naTe khAvAno prAraMbha karyo, teTalAmA teNInA jAra Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %3D saMnyAsIe dvAra pAse pApI ka{ ke-" he priyA ! dvAra ughAra." te sAMbhaLI vyAkuLa thayelI kulaTAe dhImethI naTane kaI | ke-"mA tala bharelA gharamAM dUra khUNAmA jaine tuM ghesI jA." tyAre te naTa paNa tyAM jA chupAi gayo. pachI teNIe * dvAra udhAyuM, eTale te saMnyAsI gharamA Avyo. tyAM khaurano pIraselo thALa joha teNe pUchayu ke-'bhA guMcha ?' se | mAyAthI bolI ke-bhUkhI thai cha, tI khAvA pesA hatI tyA tame prAvyA." te sAMmaLI saMnyAsI bonyo ke "hu~ bhUkhyo chu, mATe yA to hu~ ja khAiza." ema kahI te saMnyAsI balAtkAre sAcA beTho, teTalAmAM gharanA svAmIe prAvI | *'dvAra ughADa.' ema kaDaM. gharadhaNIne Anyo jANI have kyo jAuM ?' ema saMnyAsIe teNIne pUcha', tyAre te bolI | ke-"A tala bharelA gharamA jai saMtAi jAo, paNa temAM dara jazo nahIM. kemake tenA khUkhAmA sarpa rahelo che. tethI jIvi tanI icchAvALA tamAre AdhA ja nahIM." te sAMbhaLI bahu sAraM kahI te saMnyAsI jAra paNa te ja gharamA peTho. tyArapachI 11 te kulaTAe tarata ja dvAra ughADayuM, saraLa prakRtivALo teno svAmI varamA Avyo. teNe paNa ailo thALa pIraselo joi pUchat | | ke-"zrA thALamA khIra kema pIrasI che ?" tyAre te gholI ke-"hu~ bhUkhI thai chu, tethI khAvA besatI hatI." te | sAMbhaLIne te bolyo ke--" mAre pArcha kArya mATe jaq cha, sethI hu~ ja jamI lauM." tyAre te bolI ke-" Aje pAThama cha, tethI snAna karyA binA zI rIte khAzo?" tyAre te conyo--" he priyA ! teM snAna kayu che eTale meM paNa snAna karya ema jAyI le." sAMbhaLI te bolI. bhApaNo evo dharma nadhI, mATe tame emana karo. bhASaNe zivadharmI ? chIe, tethI snAna karyA vinA bhojana thai zake nahIM. "pA pramANe teNInA kayA chatAM paNa te snAna karyA vinA ja Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | palAtkAra jamavA ghaTho. ahI talanA gharamA chupAyalA naTe vicAra kayoM ke---" huM ahIM bhUkhyo zA mATe besI rahuM ?"ema vicArI talane ke hAthavaDe masaLIne tathA phukI kuMkIne te khAvA lAgyo. te vakhate pelA saMnyAsIe tenI phuko sAMbhaLI vicAryu ke-"mahIM sarpa phuphAr3A mArato jaNAyaka rathI parano khAlI bhojana karavAmAM vyagra cha, teTalAmA hu~te na jANe tema yahAra nIkaLI / jAuM." ema vicArI te zIghrapaNe gharamAMthI nIkaLI nAsI gayo. te joi 'mArA paNa zrA samaya che. ' ema dhArI naTa pampa * tenI pAchaLa nATho. temane nIkaLatA joi gRhasvAmIe svaccha hRdayI potAnI strIne pUchathu ke--"pA be vI puruSa gayA te | koNa che ?" tyAre tAtkAlika dhuddhivALI te kulaTA bolI ke-" meM namane prathama ja kahyu hatu ke snAna karyA vinA * bhojana na karo. meM niraMtara sevA karIna ApaNA gharamA pArvatI ane zaMkarane rAkhyA hatA, te pratyAre tamAruM snAna rahita bhojana | joine yo nAsI gayo. te sAMbhaLI " meM A bahu khoTuM kayu." ema pazcAtApa karI teNe priyAne ka-..." he priyA! mA devo pharIthI zI rIte pAchA pApaNe ghara bhAve ? " te sAMbhaLI- jo pA mArA pati paradeza jAya, to huM svecchAe krIDA | karI zakuM." ema vicArI patinI vairiNI evI te svecchAcArI kulaTAe kahAM ke--"jo name sArA udyamadhI nyAyopArjita ghaNA dravyakDe pArvatI ane zaMkaranI pUjA karo, to tezro pAchA mApaNe ghara Aye." zrA pramANe priyAnuM vacana aMgIkAra karI te mahattaraputra vadhAre dravya meLavavA mATe dazArNa dezamA gayo. 'dharmanA chaLathI catura mANasa paNa chettarAya, to bIjAcaM zU kahe ?" tyAM koinA kSetramA te kAma karavA rahyo. temAM teNe pheTalAka divase dasa gadIyAcA suvarNa upArjana kaM. veTalA manpa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || dravyathI lene saMtoSa thayo nahIM. topaNa tene priyAnu smaraNa thatAM te ghara tarapha javA nokaLyo. madhyAnha samaye koI ThekANe | vanamA eka vRkSanI nIce te vizrAMti levA peTho. yA prasasare dazArNabhadra rAjA viparIta zikSAvALA abadhI haraNa karAine / pharato pharato pANInI zodha karato te vRkSa pAse bhAgyo. tene joi "zrA atithisatkArane lAyaka koI mahApuruSa che." ema vicArI te mahattaraputre rAjAne prAvakAra ApI jaLa mAdhuM. rAjA paNa te jaLageM pAna karI azvaparathI paryANane nIce utArI kSaNadhAra vizrAMti levA beTho. pachI svastha thayelA rAjAe 'tuM koNa le ?' ema tene pUchayu, tyAre te potAno sarva vRttAMta kaho. te sAMbhaLI buddhimAna gajAe vicAra kayoM ke pAnI khI avazya kulaTA le, tethIja teNIe pAne chetaryo | cha. paraMtu AdhAmikara| joha mane manamA Azcarya thAya cha, ke je dravya rahita chatAM paNa dravyane upArjana karI pAtAnA davanI pUjA karavA icche che. kuzaLa puruSo dravya chanAM paNa teno vyasanAdikamA durupayoga kare cha, ana pA mugdha chatAM paNa dhamene mATe dhana upArjana karavA kleza sahana kare che. tathI zrA dhArmika puruSanA huzA pratyupakAra karUM ?" A pramANe rAjA vicAra karato hato, teTalAmA azvanA pagalAne manusaratuM tenuM sainya AvI pahoMcyuM. pachI rAjA te upakArI puruSane sAthe lai potAnA nagaramA gayo, tyAM teno bhojanAdikavaDe sAro satkAra karyo.. te bakhate vanapALaka puruSoe zrAvI rAjAne vadhAmaNI bhApI ke-" he deva ! Aje ApaNA udyAnamA challA tIrthaMkara mahAvIrasvAmI samayasayoM che." A pramANe karNane amRta samAna temanu vacana sAMbhaLI rAjAnA zarIramA romAMcarUpI kaMcuka vyApta thayA, ane tarata ja AsanaparathI ubhA thai teNe jineMdranI dizA taraka pRthvI sudhI mastaka namAvI pradhune namana kayu. pachI te udyAnapAlakone ghaNu prItidAna yApI satpuruSomA agresara evA te zreSTa rAjAe vicAra ko ke-yA paradezI Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Fil puruSa tathAprakAranA viveka rahita chatA paNa potAnA devane sarva saMpattivaDe pUjavA icche che, to sarva sAmagrIcaDe sahita amArI || jevA vivekI puruSoe vizeSe karIne arihaMtanI pUjA karatrI yogya che." "zrA pramANe vicArI rAjAe hAthI viparenA adhikArIone bolAvI AjJA ApI ke-" prAtaHkALe jagadgurune cAMdavA jarbu che, tethI sarva sainya vigairenI uMcAmA | ucI zobhA thAya tema karajA." A pramANe AjJA zrApIne pachI zrAkhA nagaramA zrAghoSaNA karAvI ke-"prabhAta kALe sarvajJane / baudavA javA mATe sarva sAmaMto, maMtrIzro ane purajanoe paNa zreSTha sAmagrI taiyAra karavI, ne te sahita rAjA sAthe yAdavAra zrAva." pachI rAjAe potAnA sevako pAse nagaranA mArgoM tRNa, chAga, rAkha vigere kacaro kaDhAvI sApha karAvyA, temA caMdana mizrita jaLa chaMTAvI puSpanA samUhovaDe vicitra racanA karAvI, ThekANe ThekANe jANe lakSmIne krIDA karavAnI hocoLA| khATa hoya tevI baMdanamALAo-toraNanI zreNImo-baMdhAcI. tanApara jANe kalaMka rahita caMdro makathA hoya tevA karAnA kaLazo |* * mUkAcyA. te vakhate ThekANe ThekANe karelA sugaMdhI dhUpanA dhUmADAne lIdhe jANe akALe megha caDyo hoya tema te nagaramA || dekhAvA lAgyuM ane mANikyanAM toraNo badhAyavAcI jANe iMdradhanuSane dhAraNa kayu hoya evaM prAkAza jaNAcA || lAgyu. maMgaLanA heturUpa karoDo dhvajArocaDe bhAmbu nagara zobhituM karAyuM bhane sthAne sthAne manohara maucAo maMDAvavAthI te nagara vimAnanI jema zobhavA lAgyaM. rAjAnI prAjJAthI jalla, malla ane naH vigere jano sthAne sthAne potapotAnI kaLAo dekhADavA lAgyA. bhA rIte rAjAra adhikArIyo pAse sAtAva svarganA nagara jevU potArnu nagara banAyuM. tyArapachI prAtaHkALe rAjAe snAna karya, caMdanavaDe zarIne vilepana kayu, ce devadappa bano dhAraNa ko, zarIre dedIpyamAna / Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T H *+++****** alaMkAro paryA pakSI "tyAra sudhI koie na bAMdhA hoya evI rIta huM bhaje prazne vAMdIza. " ema abhimAnayukta vicAra karI rAjA paTTahastIvara bhArUDha thayo, tainA mastakapara pUrNacaMdra jedhuM ujvala chatra dhAraNa karavAmAM AvyuM, cAre bAju phIyanI jevA ujvaLa cAra cAmaro tene bIMjhAvA lAgyA tenI pharatA hajAro sAmaMta rAja zra zreSTha zaNagAra dhAraNa karI pota potAnA hAthIpropara ArUDha thaha jema iMdrane sAmAnika devo vIMTAi vaLe tema vIMTAi gayA. tyApahI te zreSTha rAjAe hAthIne pagavaDe preraNA karI eTale te hAthI jAye ke ' mArA cAlavArthI pRthvI bhAMgI jaze ema dhArato hoya tema dhIme dhIme cAlyo. te vakhate maNinA bhrAbhUSaNothI zaNagArelA TInA ijA arpIo jAye calatA hoya tema cAlyA. tenI pALa sUryanA azvonA jAye sahodara hoya tevA bhane dhaNA AbhUSaNothI zaNagArelA evA lAkho azvo zobhAmAM vRddhi karatA cAnyA. tenI pAchaLa ghoDA joDelA, manohara lakSmIvALA jANe sUryanA ja ratha doya etrA hajAro ratho cAlyA. temanI pALaLa viSavino nAza karanArA, vividha Ayudhane dhAraNa karanArA tathA ati parAkramavALA karoDo pacio' cAlyA. temanI pAkhaLa pAMca so rANInA mIyAnAo jAkhe devIyo sahita vimAno hoya tema cAnyA. te vakhate zabda karatI ghugharIdhonA avAjathI dizAne vAcALa karatA evA bhane AkAza sudhI uMcA evA pAMca varNanA hajAro dhvajo sAthe cAlatA zobhI rakhA hatA. bhA, merI vigere lAkho vAjitro eka sAdhe vAgatA itA, tethI bhAkhuM jagata zabdamaya thayuM hoya ema jakhAtuM ituM. maMgalapAThako 1. cAlatA sIpAio. -- Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | harSathI mAMgalika bacano bolatA hatA, ane gavayAo karNane amRta samAna saMgIta gAtA hatA. apsarAbonI jecI vezyAo rAjAnI vAgaLa pagale pagale bhagavAnanA guNonA gAyana sahita nRtya karatI cAlatI hatI. mA rIte moTI RddhivaDe bhavyajanonA manane AnaMda Apato, sadbhAvarUpI amRtavaDe puNyarUpI vRkSone sIMcato, kalpakA vRtanI jema yAcakone atyaMta dAna yApato ane ahaMkArathI potAne utkRSTa saMpattinuM sthAna mAnato te dazArNabhadra rAjA sarva parivAra, purajano ane te mahattaraputra sahita samavasaraNanI samIpe jaha pahoMcyo. tyAM hastIparathI utarI chatra, cAmarAdika rAjacinhono tyAga karI sarva parivAra sahita jinezvarane traNa pradakSiNA karI vidhipUrvaka bhagavAnane namyo. pachI harSathI gadgad vAgINa, moTA varzavALA slobobar3e jinAdhInI stuti karIne te janAdhIza ( rAjA ) yogyasthAne veTho. A vakhate avadhijJAnavaDe dazArNabhadrano tevo garvamaya abhiprAya jANI zaka iMdre vicAra karyo ke-"aho ! dazANebhadranI prabhuviSe anupama bhakti le, paraMtu A bAbatamA garva karavo tene yogya nadhI. kemake traNe bhuvanavaDe paNa bhagavAnanI | saMpUrNa bhAkta thai zake tema nathI. " A pramANe vicAra karI saMpattinA adhikapaNAthI utpanna thayelA tenA mAnane haravA mATe tathA tene bodha karavA mATe zaka iMdre aurAvaNa nAmanA devane AjJA karI, tedhI teNe ujyalapaNAthI ane uMcAithI kailAsa parvatano paNa parAbhava kare evA cosaTha hajAra hAthIpro vikuA. eka eka hAthIne pAMca so ne cAra bAra mukha vikuLa, dareka mukhe bhATha pATha dAMta vikuA , dareka dAMta ATha ATha manohara vAvo vikurcI, dareka vAvamA ATha ATha kamaLo vikuyA, dareka kamaLane eka eka lAkha patro vikRyA, dareka patramA batrIzabaddha nATaka vikunyu. tema ja te dareka kamaLanI Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyanIkAkA cAra mukhavALA prAsAdo vikurvyA. te sarva prAsAdomAM iMdra ATha ATha paTTarANIyo sahita besIne te sarva nATako jobA lAgyA. A rIte karavAthI dareka hAthIne kula 512 mukha, tenA 4066 dA~ta, tenApara 32768 dAvo, temAM 262144 kamaLo, teTalA ja prAsAdo ane haidro, nenANI pATha guNI ghaTale 2067152 iMdrANIo tathA 26214000000 kamaLanA patro ne seTalA ja batrIzabaddha nATako hartA, thATalo eka hAthIno vistAra hato, tevA causaTha hajAra hAthavaDe AkAzane vyApta karato iMdra zIghrapaNe jinezvaranA samavasaraNa Ayo. tethe hAthI upara besIne ja jinezvarane pradakSiNA karI ane potAnA zarIranI kAMtivaDe sUryano paNa parAbhava karanAra te iMdre prabhune vaMdanA karI. AvA prakAranI iMdranI samRddhi joha buddhimAna dazArNabhadra rAjAe vicAra karyo ke - " aho ! tucchapaNAne lI meM mArI saMpattino vRthA garva karyo. A iMdranI yAvI saMpadA pAse mArI saMpadA kaha gaNavarImAM che! sUryanI kAMti pAse pataMgIyAnA baccAnI kAMti keTalIka hoya 1 tethI huM dhAruM huM ke nIca janone tuccha saMpattithI paNa mada prApta thAya che. kemake deDakAo kAdavA jaLa pAmIne paNa atyaMta AnaMdadhI nAda kare che. A iMdre paNa yAcI samRddhi puNyanA prabhAvadhI ja meLavI che, jo dharAna sivAya saMpatti maLatI hoya to sarva prANa yAne yAvI ja saMpatti kema na maLe ? tethI hame mAre te viSeno kheda na karatAM nirmaLa dharmano ja mAzraya karavo yogya che, ane tema karavAthI mAro garva paNa kRtArtha thaze." yA pramANe vicAra karI dazArNabhadra rAjAe ve hAtha joDI namratAdhI jinezvarane vijJapti karI ke " he prazca ! huM saMsAraparathI udvega pAmyo luM, tethI mane dIkSA ApI mArApara anugraha karo." yA pramANe kaddIne te rAjAe potAne hAthe ja mastakaparanA kezano loca karmoM, pachI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vatanA arthI evA te rAjAne vizvavatsala prabhue pote ja dIcA pApI. tenI pAchaLa tatkALa te mahattara putre paNa dIkSA grahaNa | | karI. 'satpuruSono saMga kalyANa zrApabAmA kAmadudhA sadRza che.' tyArapachI te rAjarSine praNAma karI zakra iMdre kayuM ke ! -" he muni ! tame AdI moTI samRddhino sahasA tyAga karvo, mATe tamane dhanya che. he satya pratijJAvALA ! moTA sAmrAjyanI* tyAga karI vrata aMgIkAra karavAthI tame tamArI pratijJA paNa satya karI che. kemake jinezvaranI arcA karavI te tryapUjA ke ane je cAritra grahaNa karakhaM te bhAvapUjA cha, dravyapUjA karanAra karatA bhAvapUjA karanArane atyaMta adhika mAnelI che, tethI tame bhAvapUjA karIne mane jItI lIdho che. mAgI bIjI rahI mati .. para vrata levAnI mArI zakti nathI." A pramANe te rAjarSinI stuti karI zaka iMdra svarge gayo ane te rAjarSi ugra taya karI sarva karmano kSaya karI muktipurImA gayA. iti zrIdazArNabhadra rAjarSi kathA. nemI namehi appANaM, saikkhaM sakkeNa coIo / caIUNa geMhaM vaidehI, somAle pvidio|| 15 // artha-(baidehI ) videha dezanA svAmI (namI) nami nAmanA rAjA (sakkha ) sAkSAt ( sakeNa ) zakra iMdre (coio) | preryA satA eTale jJAnacaryAne viSa parIkSA karyA satA (appANaM ) potAnA prAtmAne ( namehi ) nItimA sthApana karatA havA eTale jarA paNa kaSAya karatA na havA, tathA ( gehaM ) gRhavAsano ( caiUNa ) tyAga karIne ( sAmane ) sAdhupaNAmAM-cAritra dharmane viSe ( pajuDio) sthira thayA eTale udyamavaMta thayA. 45. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karakaMDu kaliMgesu, paMcolesu a dummuho / namirIyA videhesu, gaMdhAremu a nagaI // 46 // eMe nariMdavasahA, nikhaMtA jiNasAlo pute he dezoga, sAsapo pttiaa|| 47 // artha-(kaliMgesu ) kaliMga dezamA ( karakaMDa) karakaMDu rAjA hatA, (paMcAlesu ma) tathA pAMcALa dezamA (dumsuho) | dvimukha rAjA itA, tathA ( videhesu ) videha dezamA ( namirAyA ) nami rAjA hatA, (gaMdhAresupa) tathA gaMdhAra dezamA (naggaI ) naggati nAmanA rAjA hatA. (ee) e cAre ( nariMdavasahA ) zreSTha rAjAbho (putte ) potapotAnA putrone (raje) rAjya upara ( ThaveUNaM) sthApana karIne (jiNasAsaNe) jinazAsanane viSe ja (nikkhaMtA) pravrajyA letA havA, tathA ( sAmane ) sAdhudharmane viSe ( paJjavaDiA) sthira thayA-udhamapaMta thayA. 46-47. (A cAre pratyekabuddhanI kathA prathama eTale navamA adhyayanamA kahI gayA chIe, tethI zrahI lakhatA nathI. ) sovIrarAyavasaho, caittauNa muNI cere / udAyaNo parvaio, patto gaImaNuttaraM // 48 // artha-( socIrarAyaksaho / sauvIra dezane viSe rAjavRSabha eTale zreSTha rAjA ( udAyaNo ) udAyana nAmanA hatA. te ( caitANa ) rAjyane tajIne (muNI) muni thayA satA ( care) vicaratA havA. tethI (pabahano) pravajita thayA satA (aNuttaraM gaI ) anuttara gatine eTale mokSa gatine ( patto ) pAmatA havA. 48. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI udAyana rAjAnI saMkSipta kathA. bhA ja jaMbUdvIpanA bhAtakSetramA siMdhamauvI nAmano deza che, temA sArthaka nAmavALaM vIna bhaya nAmarnu nagara che. temA || udAyana nAme rAjA rAjya karato ito. te rAjA sukRtanA udayane karanAra hato tathA svAbhAvika evA zaurya, dhairya ane audAryAdika guNovaDe virAjita ito. te vItamaya vigere traNaso ne presaTha purano tathA siMdhusaucIra vigaire soLa dezono | pAlaka hato. te mahAsena vigere daza mahA parAkramI rAjAothI sevAto hato. e rIte te udAyana rAjA lakSmIe karIne jANe bIjo iMdra hoya tema kALa nirgamana karato hato. tene ceTaka rAjAnI putrI prabhAvatI nAmanI priyA hatI. te niraMtara potAnA manamA patinI jema zrIjainadharmane dhAraNa karatI hatI. te rAjAne prabhAvatInI kucithI utpanna thayelo abhicI nAmano yuvarAja putra hato, ane te rAjAnI bahenanage putra kezI nAmano ito. te bane kumAra sAthe krIDA karatA hatA. zrA samaye caMpA nAmanI purImA moTo dhanavAna kamAranadInAmano eka sonI hato, tena mana niraMtara strApromAMja Asakta hatuM. koipaNa ThekANe koi paNa suMdara kanyAne te joto to teNIne te pAMca so sAnAmahora ApIne paraNato hato. e rIte te pAMca so strI mone paraNyo hato, to paNa tene tRpti thai nahotI. 'prAye karIne strI dhana, AyuSya ane bhojanane vipe prANImo atRpta ja rahe che. 'A mArI svIo cIjA koi puruSane maLI na jAo.' ema vicArI ne sonI eka staMbhanA mahela upara sarva priyAsone rAkhI temanI mAthe rAtri divasa vilAsa karato hato. .. A avasare samudranI madhye rahelA paMcarIla nAmanA dvIpamA vidyunmAlI nAmano mahardhika vyaMtara hato, te ekadA potAnI priyA hAsA ane prahAsA nAmanI devIo sahita iMdranI AjJAthI naMdIzvara dvIpe jato haso. tyAM mArgamA ja AyuSya / Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . na % 3D4 pUrNa thatA te cavI gapo. eTale te priyAyogakAra pAripAra karyo ke-" ApaNe koi strIlubdha puruSane lobha pamA-11] | DIe, jethI te maraNa pAmIne ApaNo pati thAya." ema vicArI te banne devImo pRthvIpara sarvatra jokA lAgI, teTalAmAM : mahelanA uparanA bhAgamA pAMca so strIno sAthai ramattA te sonIne joyo. tene joi 'zrA ja ApaNane yogya che.' ema nizcaya karI te devIoe jamatane moha pamADe evaM divya rUpa tene batAvyu, te joi atyaMta moha pAmIne teNe temane pUchay ke-" tame koNa cho?" te sAMbhaLI vilAsa-hAvabhAva sahita te bane bolI ke-"zrame moTI samRddhicALI hAsA bhane grahAsA nAmanI * devIo chIe. jo tame apane vAMchatA ho to paMcazaila nAmanA dvIpa upara Avajo. " ema kahI bajiLInA camakArAnI jema * te banne devIo tatkALa adRzya thai-zrAkAze uDI gai. te joi zUnya manavALo thayelo te sonI cirakALa sudhI teja dizA sAmuM joha rahyo. pachI teNe vicAra karyo ke--"zrA pAMca so strImothI mAre zuM phaLa che. netranA jevI te ve vinA zrA AkheM | - vizva mane zUnya bhAse che. ratna jevU temanuM rUpa joine A kAca jevI svIone viSa koNa raMjana thAya ? tethI te be devIone || mATe ja huM zIghra prayAsa karUM." aa pramANe vicAra karI te sonIe rAjasabhAmAM jaI ghaNuM dhana bheTa karI rAjAnI bhAjJA meLa- * vIne AkhA nagaramA AghopaNA karAcI ke-"je koi zreSTha nAvika kumAranaMdI sonIne paMcazaila dvIpa upara lai jaze, to | tena te kumAranaMdI koTi dravya zrApaze." zrAvI AghoSaNA sAMbhaLI eka ati dhRddha nAvika ke je jIvavAnI spRhAvAko nahoto teNe te paDaha aMgIkAra karI bhAtuM pANI bharIne vahANa taiyAra kayu. pachI potAnA putrone te koTi dravya ApI te vRddha * nAvika kumAranaMdIne lai cahANamA caDyo. keTaleka divase te vahANa samudramA ghaNe dUra gayuM, tyAre te vRddha nAvika kumAranaM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ <-->**04 190++*-* 4 dIne kAMke - " bhAgaLa dUra tuM kAi dekhe the ? " teNe ka- " kAMika kA kA dekhAya che. " nAvike kachu -" te samudrane kAMThe rahelA parvatanA nitaMba mAM ugelo vaTavRkSa the. mA Apa vahANa avazya te vaTa vRkSanI nIce jaze te vakhate tuM kUdIne te vRkSapara caDI jaje. rAtrie te parvatapara bhAraMDapIo base the, tezro prAtaHkAle caravA mATe paMcazaila parvatapara jAya che, te pakSIo sui jAya tyAre koi paNa pakSInA traNa pagamAthI baccenA page eka bakhavaDe tuM tArA zarIrane bAMdhIne paDhyo raheje. prAtaHkALe te pakSIo uDaze. te tane paMcazaila parvatapara lai jaze. huM vRddha hovAthI te vaTavRkSa pakaDI zakIza nahIM. paraMtu vaDanI gaLa moTA zrAvarta hai, temAM thA vahANa paDaze, tethI temAM vahANa sahita mAro vinAza thaze, tethI tuM paNa jo vyagratAne lIghe te vaTavRkSanaM grahaNa nahIM kare to tuM paNa mArI sAthe ja maraNa pAmIza" yA pramANe te nAvika kaheto hato, teTalAmAM te bahANa te vaTavRkSanI nIce pahA~cyuM. eTale tarata ja te sonI vaTavRdane vaLagI gayo. pachI nAvikanA kahevA pramANe karI te paMcazaila parvata para pahoMcyo bhogamAM utkaMThita thayelA sene yAvelo jor3a te devIyoe tene kachu ke66 'A manuSyanA zarIravaDe taM amArI sAthai bhoga bhogavA lAyaka nathI. kAna paNa vIMdhAvAnI vyathAne sahana kare che to ja te alaMkAra paherI zake ke bhane dAhAdikane sahana kare che to ja suvarNa paNa maNine pAmI zake che. mATe tuM paNa tAre dhera jaha dIna, hIna vigerene ghaNuM dAna thApI agnipravezanuM kaSTa sahana karI nIyANuM karIne zrA dvIpanI lakSmIno ane amAro paNa svAmI thA. moTA lAbhane mATe kAMika kaSTa paNa sahana karatuM joie. " te sAMbhaLI te rAgavALA sonIe kachu ke- "huM ahIM thI mAre bera zI rIte jai zakuM ? " te sAMbhaLI tara te devIoe te kAmAMdha sonIne upADIne caMpApurImAM mUkI dIgho. tene joDa nagarajanoe pUcha ke - " he kumAra Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . HEI naMdI' tuM zI rIte pAlo prAthyo ? tyAM teM zuM Azcarya jAyu ?" tyAre te sonI "aho! te hAsA ane prahAsA kyAM gai?" e pramANe vAraMvAra bolavA lAgyo. tyArapachI te mUrkha iMginImaraNavaDe maravA taiyAra thayo. tene tenA mitra nAgila nAmanA zrAvake kaDu ke*il "he mitra ! siMhane ghAsa khAvU ayogya cha, tema tAre bhAdhu kupuruSane lAyaka kArya karavu yogya nathI. vaLI atyaMta tuccha bhogane mATe A durlabha manuSya bhavane tuM hArI na jA. jo kadAca tane bhoganI icchA hoya topaNa tuM kanpavRcanI jema iSTa vastune aAphnAra | 4 dharmanuMja AcaraNa kara." Aga mitranA lapadezane paNa te unmane gaNakAryoM nahIM. tethI teNe pagadhI mastaka paryaMta Alu zarIra pakarInI lIDIothI DhAMkI dIdhuM. pachI temA agni saLagAvI te banne devIpornu ja smaraNa karI maraNa pAmI te vidyunmA- || lI nAmano deva thayo. yA pramANe iMginImaraNathI maraNa pAmelA tene joi nAgila zrAvaka vairAgya pAmyo, ane "aho! mUDha puruSo bhogane mATe keTalaM kaSTa bhogave che!" ityAdi vicAra karato te nAgila dIkSA grahaNa karI zubha dhyAne maraNa / / pAmI acyuta nAmanA svargamAM deva thayo. tyAMcI teNe avadhijJAnavaDe potAnA pUrvabhavanA mitrane joyo. ekadA naMdIzvara dvIpanI yAtrAno mahotsava prApta thayo. te vakhate paTaha yagADavA kAma te vidyunmAlIne karavAnuM hatuM / topaNa te paTaha cagAicAne icchato nahoto, tethI te Ama tema nAzI javA lAgyo, topaNa baLAtkAre paTaha tenA kaMThamAM zrAvIne vaLagI gayo. te vakhate hAsA ane prahAsAe tene kayu ke-"je amAro svAmI hoya teNe avazya paTaha vagADavAno ja ke, mATe tame kema nAzI jAzro cho?" te sAMbhaLI vidyunmAlI vyaMtara zAMta thayo bhane zaka iMdranI AgaLa paTaha vagAuto naMdIzvara dvIpapara gayo, tyAM mA nAgila zrAvakadeva paNa zrAvyo hato, teso tene joyo. tethI te Apakadeva jema jema te vyata Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ all ranI pAse javA lAgyo, tama vena teja sahana nahIM yathAthI te vyaMjara dUra dUra nAsavA lAgyo. tyAra te zrAvaka deve potAnA mA teja saMharIne tene kayu ke--" tuM mane jANe cha ?" te bonyo ke- " iMdrAdika devone koNa na jANe ? " te sAMbhaLI te zrAddhadeve potArnu pUrva bhavana rUpa dekhAhI tene kamu ke-"hu~ nAgila nAmano tAro pUrvabhavano mitra chu. te vakhate tAruM kumaraNa | joi meM vairAgyathI dIkSA grahaNa karI hatI, tethI hu~ yAcI lakSmI pAmyo DhuM. te vakhate meM tane niSeSa karyo chatAM suM vALamara*NavaDe maraNa pAmI AdhuM kudevapaNuM pAmyo che. paraMtu jo te te vakhate jinadharma aMgIkAra ko hota, to mArI jema tuM paNa aAvI svargalakSmI pAmyo hota." yA pramANe tenuM vacana sAMbhaLI pratibodha pAmI te vidyunmAlI bolyo ke-"gayelI bAyatano zoka karavAthI zuM phaLa che ? have kAika tevU kaho, ke jethI parabhavamA mane zubha phaLa prApta thAya." tyAre zrAddhadeve tene | kAyu ke-"zrI mahAvIra svAmInI pratimA tuM banAva. tethI jatane vIjA bhavamA bodhiratna-samakita sulabha thaze. arihaMtanI pratimA | karanArane dAridya, durgati ane duHkha prApta thatAM nathI ane svarga tathA mocanA sukhane mApanAra dharma prApta thAya che." yA pramANe te | zrAddhadevano upadeza aMgIkAra karI te vidyunmAlI deva kSatriyakuMDa nAmanA gAmamA zrImahAvIrasvAmI pAsa gayo. tyAM zarIrapara alaMkAro dhAraNa karelA, vikAra rahita, suMdara AkRti vALA, sadguNanA nidhAnarUpa ane, bhAvayatipaNuM sAdhatA hovAthI gRhasthAzramamA paNa kAyotsarge rahelA zrIvardhamAna svAmIne joi teNe praNAma ko. tyArapachI te deva tasta ja mahAhimavAna parvatapara gayo, ane tyAMthI teNe prAtyaMta sugaMghayaDe vizvane AnaMda Ape tevu gozIrSa caMdananu kASTha grahaNa karyu. te vaDe jevU joyuM hatuM tevU prabhunuM pratibiMba canAvI jema hArane dAbhaDAmA nakhe tema te pratimAne eka kASThanA saMpuTamA sthApana karI. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || pIte vidyunmAlI deve samudramAM dRSTi karI to tyAM utpAtane lIdhe cha mAsathI dhAma tema athaDAtuM eka vahAtha joyuM. mAM beThelA yAtrika loko zrAkuLa vyAkuLa thayelA hatA. AvI sthiti joi te deve tarata ja utpAtanuM haraNa karI sAMyAtrika lokone pratyakSa thai temane te kASThasaMpuTa yApI kayuM ke " he loko 1 yA saMpuTamAM devAdhidevanI caMdanamaya pratimA sthApana karelI che. yAne tamAre vItabhaya nAmanA pacanamA laD jaha tyAMnA rAjAne zrApI kahetuM ke " zrA saMpuTa harSathI devAdhidevanuM nAma levAthI bhedAya tema che. " tamAro cha mAsano utpAda meM iraNa karyo che, tethI ATalaM mAruM kArya tamAre karavAnuM che. " A pramANe devanuM vacana te sAMyAtrikoe harSathI aMgIkAra karyu pachI vidyunmAlI deva tatkALa adRzya thayo. anukrame te sAMyAtriko samudrano pAra pAmI vItabhaya vacanamAM gayA. tyAM tApasanA dharmamAM bhaktivALA udAyana rAjAnI pAse te saMpuTa lai gayA, ane deve kahe vRttAMta paNa tethoe rAjAne jaNAcyaM te sAMbhaLI vayA brAhmaNo ane yogIyo vigere tyAM ekaThA thayA. temAMthI keTalAka bolyA ke-" veda ne sRSTinA racanAra hovAthI brahmA ca devAdhideva the, tethI tenA nAmathI yA saMpuTa bhedI zakAze. " ema kahI tethoe brahmAnuM nAma lai te saMpuTanI bacce tIkSNa kuThAra nAMkhyo, paraMtu zAstra bhUlI javAthI jema paMDita skhalanA pAme tema te kuThAra skhalanA pAmyo. pachI bIjA keTalAka bolyA ke- " je deva yugane aMte jagatane potAnA udaramAM dhAraNa kare che, tathA duniyAnA zatrurUpa daityono je vinAza kare che, te viSNu ja devAdhideva che. " ema kahIM tenuM nAma laha teoe paNa kuThAra calAvyo, paraMtu te paNa niSphaLa thayo, pachI bIjA keTalAka bonyA ke-" Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhideva Mil brahmA ane viSNu paNa jenA aMzarUpa cha, je potAnI meLe utpanna dhayelA che bhane je sarva vizvanuM kAraNa che te mahAdeva ja devA / kahI tenaM nAma lahatezoe paNa te paTapara kAlo prahAra ko. paraMta siMhanA pucchavaDe parvavanA tttnii| jema te kuDAga ke saMyuTa bheda nahIM. tyArapachI te sarve pilakhA thaine vicAra karavA lAgyA. teTalAmA te vRttAMta sAMbhaLI prabhAvatI rANI paNa kautukathI tyA zrAvI. teNIe vidhi pramANe te saMpuTanI pUjA karI amRta jevI madhura vANIthI kaDaM / ke-" jeNe rAga dveSa ane mohano sarvadhA vinAza karyo che, tathA je aSTa mahAprAtihAryovaDe yukta che, te devAdhideva sarvajJa L jinezvara mane darzana po." A pramANe kahI te rANIe kuThAravaDe te saMpuTano jarAka sparza karyo ke tarata ja sUryanA | kiraNa vaDe kamaLanI jema te saMpuTa vikAsa pAmyu-upaDI gayuM, eTale temAthI samudramAMthI lakSmInI jema nahIM karamAyelA pUSpanI mALAne dhAraNa karatI ane sarva aMge manohara evI zrI mahAvIrasvAmInI mUrti pragaTa thai. tene joi prabhAvatI rANI vacanathI / na kahIM zakAya tevA harpane pAmI. pachI bhaktivaDe te pratimAnI pUjA karI rasika stavanovaDe tenI stuti karI. yA pramANe pratyakSa Azcarya thavAthI lokomA jainadharmanI mahA prabhAvanA thai bhane udAyana rAjA paNa jainazAsanamA kAMika rucivALo thayo. tethI te rAjAe antaHpuramA ja manohara caitya karAvI mahotsava pUrvaka temAM te sarvajJanI pratimA sthApana karI. pachI hamezA prabhAvatI rANI bhaktithI tenI trikALa pUjA karavA lAgI, ane pUjAne aMte te rANI prabhunI pAse nRtya karatI, te bakhate rAjA pote vINA vagADato hato. ekadA prabhAvatI rANI vidhipUrvaka prabhunI pUjA karI tenI pAse nRtya karavA lAgI. te vakhate rAjAe nezInu mastaka Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IS jAyeM nahIM rodhI vyagra thayelA rAjAnA hAthamAthI cINAnI kaMvA nIce paDI gai. te vakhate nRtyamAM bhaMga dhavAthI kopAyamAna * thayelI rANIe rAjAne kardA ke-" zuM mArA nRtyamA kAipaNa doSa Avyo ke jethI tame vINA vagADavAno tyAga karyo ?" | te sAMbhaLI rAjAe kAipaNa pratyuttara sApyo nahIM. tyAre rAjAne AgrahathI pUchayu, eTale rAjAe teNIne satya hakIkatanI te sAMbhaLI mahA satvayALI rANI bolI ke-" he svAmI ! I cirakALathI zrAvakadharmanuM sevana karUM chu, tethI mAre tyuno | bhaya nathI, to A zalpa AyuSyane sacacanArA nimittathI tame zAmATe kheda pAmo cho ? " aa pramANe kahI teNIe rAjAne zAMta karyo. ekadA prabhAvatI rANIe snAna karI pUjAne mATe vastro lApavAnuM dAsIne kaDaM, tyAre te dAsI saMbhramI-utAvaLathI vaha vanane badale rAto vastra lAvI. te joi koSa pAmelI rANIe kachu ke-" jinezvaranI pUjA karavA mATe caityamA mAre / jabuM che, te vakhate pA rAtA vastro mane kema zrApe cha !" ema kahI rANIe dAsI upara potAnA hAthamA rahelA darpaNano prahAra karyo, te teNIne marmasthAnamA lAgavAthI te tatkALa maraNa pAmI. te joi pazcAttApa karatI rANIe vicAra kayoM ke "zrA | niraparAdhI dAsIno ghAta karavAthI mArA vratano maMga thayo. tethI have anazana grahaNa karIne pA pApano hu~ nAza karUM.* kAraNa ke vratano bhaMga thavAthI vivekI mANase jIva yogya nathI." yA pramANe vicArI rANIe potAno abhiprAya rAjAne kajho. te sAMbhaLI rAjAe kamu ke-" he devI! mAruM jIvita tAre sAdhIna che, tethI hu~ tane anumati prApato nathI." te sAMbhaLI devIe karyu ke-"he svAmI ! te vakhatanA dunimicadhI tame mAraM anya AyuSya jANo cho, chatAM mArA svArthano vame Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinAza kema karo cho ?" tyAre rAjAe kahyu ke-" he priyA! jo tuM devapaNuM pAmIne mane sArI rIte jainadharmamA pratibodha pamADe, to hu~ tane rajA ApuM." te sAMbhaLI rAjAnuM vacana aMgIkAra karI prabhAvatI rANI anazana grahaNa karI svarge gai. "zrAddhadharmanI ArAdhanA karanArane yA svargaprAptirUpa phaLa maLe te to prAsaMgika phaLa che, mukhya phaLa to tenuM mokSa che." tyArapachI devadattA nAmanI kubjA dAsI niraMtara bhaktipUrvaka te jinapratimAnI pUjA karavA lAgI. haba ve prabhAvatI deva svamAdikavaDe rAjAne pratibodha karavA lAgyo paraMtu te rAjAe tApasanI bhaktino tyAga karyo nahIM. tyAre te deva ekadA tApasana rUpa lai rAjAnI pAse kAvyo. ane tene manohara amRtaphaLa pApyA. teno svAda lai AnaMda pAmelA rAjAe tene pUchathu ke-" he pUjya ! bAyAM phaLo kyA thAya che" 1 teNe kamu ke-"he rAjA ! A nagarathI thoDe dUra amAro Azrama the, tyAM AtrAM phaLI ghaNAM thAya che." te sAMbhaLI rAjAe vicAra kayoM ke-" eka cakhata tRpti thAya tyAM sudhI AzaM phalo khAuM to ThIka." ema bicArI te tApasanI mAthe ja rAjA tenA AzramamA gayo. tyAM manohara phaLo joi | rAjA te levA gayo, teTalAmA tyAM rahelA bIjA mAyAvI tApaso Akroza sahita bonyA ke-"are! tuM koNa ke ? kema ahIM zrAvyo ?" ityAdika kahI krodhI rAjAne mAravA doDyA, te joi rAjA bhaya pAmyo, ane "bhA tApasono paricaya karavo sAro nathI." ema vicArI tasonA mArathI vacavA mATe ekadama nATho. mArgamA koi udyAnamA munione lAine rAjA temane zaraNe gayo, ane bonyo ke-"he pUjyo ! A pApI tApasothI mAruM rakSaNa karo." muniyo bolyA ke-"he rAjA! tame bhaya pAmazo nahIM." mA pramANe muni ora kayu ke varata ja jANe lajjA pAmyA hoya tema te tApaso pAchA valI potAne Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |- na PAKohlke-t o -inke sthAne cAlyA gayA, tyArapachI nirbhaya thayelA vItabhaya nagaranA svAmIne muniyoe amRta jevA vacanobaDe jainadharmano upadeza pApyo. te sAMbhaLI prAbidhi pAmI rAjAe zrAvakadharma aMgIkAra karyo. 'devano kolo upAya prAtaHkALanA meghanI garjanAnI jema niSphaLa thalo nathI.' pachI te deva tatkALa pragaTa thai rAjAne dharmamA sthira karI svarge gayo. rAjAe paNa tarata ja potAne sabhAmAM beThelo joyo. tyArapachI te rAjA niraMtara navI navI pUjAobaDe moTA vaibhavathI te pratimAnI pUjA karavA lAgyo.. A avasare gAMdhAra nAmano koi zrAvaka cAritra grahaNa karavAnI icchA thavAthI binezvaranA kalyANakonAM sarva sthAno vAMdavA naukaLyo. anukrame vaitAdaya parvatapara rahelI zAzvatI pratimAone vAMdavAnI icchA thavAthI teNe upavAsa karI zAsanadevInI ArAdhanA karI. tethI tuSTamAna thayelI devIe tene te pratimAmonA darzana karAvyAM, ane sakaLa vAMchitanI siddhi karanAra so guTikAo tene ApI. tyAMthI pAchA pharelA te zrAvake devanI ApelI te caMdananI pratimA sAMbhaLI, tethI sene vAMdavA mATe te vItabhaya pattanamA Ayo. tyAM te daivayoge mAMdo paDayo. te vakhate te kubjA dAsIe pitAnI jema tenI sArI bhakti karI. keTaleka divase te zrAvaka sAro thayo, tyAre te sarva guTikApro kubjA dAsIne ApI teNe dIkSA grahaNa karI. pachI dAsIe | harSa pAmI vicAo~ ke-"A guTikAnA prabhAvathI hu~ suMdara prAkRtivALI ane suvarNa javA varNavALI thAuM." ema vicArI teNIe eka golI khAdhI. tatkALa te devI jevI manohara thai gai. tethI te suvarNagulikA nAmathI prasiddha thai. ekadA teNIe vicAra karyo ke-"pA mArUM rUpa pati vinA araNyanA puSpanI jema niSphaLa che. pA rAjA to mArA pitA samAna hobAthI tenApara mane rAga thato nathI, tethI moTI samRddhivALo caMDapradyota rAjA mArA bhartA thAo." ema vicArI veNIe Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka guTikA khAdhI. tenA prabhAvathI devIe caMDapradyota rAjA pAse jai suvarNagulikAnA rUpanuM varNana kayu. te sAMbhaLI pradhota rAjAe teNIne bolAvI lAvadA mATe potAnA eka dUtane vItabhaya pattanamA mokanyo. te dRte jai teNIne rAjAno saMdezo kayo, tyAre te bolI ke--" jo mane lai javI hoya to pradyota rAjA pote mane seDavA Ave, kAraNa ke meM temane koi paNa cavate joyA nathI. "zrA pramANe teNInaM vacana dUte jai pradyota rAjAne ko. tyAra te rAjA paNa analagiri nAmanA gaMdhahastIpara mArUDha thai rAtrine khate vItabhayapattanamA prAcI teNIne maLyA, tene joi suvarNagulikA tenApara Asakta thai ane bolI ke--" he rAjA ! jo mA prasunI pratimA tame sAthe lai cyo, to hu~ tamArI sAthe Ag." te sAMbhaLI pradyote kamu ke--" Ane ThekANe bIjI evIja pratimA mUkavI joie, mATe ne laine huM Ayu ." ema kahI te avaMtIpati tatkALa avaMtI nagarImA gayA, ane tenA jebI ja navI vAraprabhunI pratimA bharAvI kapila nAmanA maharSi pAse tenI pratiSThA | karAcI pharIthI gaMdhahastI para ArUDha thai rAtrine samaya bItamayapattanamA prAvyo. hastIna nagara bahAra mUkI te navI pratimAne lai pradyota rAjA rAjamahelamA gayo. tyA navI pratimA mUkI bhAgaLanI pratimAne lai suvarNagulikA sahita te pradyota rAjA istIpara ArUDha thai ekadama avaMtI nagarImA zrAvyo. te cakhate te gaMdhahastIe vItabhaya pattananI yahAra viSTA tathA mUtra kayoM hatAM, tenA gaMdhathI te pattananA sarva hastIyono mada nAza pAmyo. prAtaHkALe bakarA jebA thaha gayelA te hAthIone joi bhayabhrAMta thayelA mahAcatoe te hakIkata rAjAne kahI. tyAre rAjAe potAnA sevakone teno nirNaya karavA hukama karyo, eTale tezroe avaMtInA mArgamA hAthInAM pagalA joi pAchA bhAvI rAjAne kayu ke-" kharekhara analagiri hastIpara prArUDha Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | thaha ghaMDapradyota rAjA rATI pAvyo dosro joDA. kemake nenA vinA bojA koi pAse gaMdhahastI cha ema sAMbhaLyu nathI. te | hastInA ja gaMdhathI ApaNA hAthIbho sarve madarahita thai gayA che." yA pramANe tesro vAta kare ce, teTalAmA koi kaMcukIe AvI rAjAne kayu-"ApaNA mahelamA Aje suvarNagulikA dAsI nathI." te sAMbhaLI rAjAe kayu ke-'te rAjA pote prAvI | suvarNagulikA dAsIne harI gayo jaNAya the, temA ApaNane kAi harakata nathI. paraMtu te prabhunI pratimA ke ke nathI ? tenI tapAsa karo."sevakoe sthaLadRSTie jor3ane kA ke-"pratimA tote kAya che." pachI pUjAne samaye rAjA pote caityamAMgayo, tyAM | karamAi gayelA puSpanI mALA joi kheda pAmI rAjAe vicArya ke-"je mULa pratimA hatI tene sthAne A vIjI pratimA mUkI che, I tema na hoya to A puSyo kadApi karamAya nahIM." tyArapachI rAjAe potAno dUta prayota rAjA pAse mokanyo. teNe jai || pradyotane kayu ke-" zrI udAyana rAjA mArA mukhabaDe tamane kahevarAye cha ke-coranI jema dAsIne ane pratimAne lai jatAM tamane lA kema AvI nahIM ? athavA dAsIpara Asakta thayelA tamArI AvI ceSTA hoya te yogya ja che. topaNa kAryA-* kAryane jANanArA mAre dAsIyU~ koi paNa prayojana nathI. mAtra mArI pratimArnu ja hu~ kuzaLa icchuchu. mATe te zIghrapaNe mokalI |* Apo. jo te pratimAne nahIM pApo to zrIudAyana rAjA pralayakALanA ukaLatA samudra jevI senA sahita ahIM zrAvaze. | ema tamAre nakkI jANavu. " te sAMbhaLI krodha pAmelo caMDa pradyota rAjA bolyo ke--" he dUta ! kharekhara tuM nirlaja cha, ke jethI mArI pAse paNa bhAvAM vacana bole che. ratnarUpa pratimA ane dAsInaM haraNa karatAM mane lajA zAnI ? game te prakAre | ratnane potArnu kararbu ema zuM te sAMbhaLyu nathI ? dArsAne ke pratimAne pAchI pApavA mATe hu~ harI lAvyo nathI, chatAM tene Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ok ****-04 grahaNa karavA jo tAro svAmI icchA karaze, to te avazya mArA hAthathI maraNa pAmaze, mATe tene yahIM AvavAno prayAsa karavo niSphaLa che, chatAM Avaze to mane te jItI zakavAno nathI. hAthI ati vaLavAna hoya to paNa kAMDa parvatane calAvI zakato nathI, " zrA pramANe tenAM vacanoM dUte jai udAyana rAjAne kalAM. te sAMbhaLI rAjAe tatkALa yAtrAnI merI vagaDAvI. te bakhate jeSTa mAsa hato topaNa udAyana rAjAe sarva sainya ane daza mukUTabaddha rAjAo sahita atI tarapha prayANa karyu. anukrame sainyavaDe pRthvIne ane dhULavaDe dizAone yAcchAdana karato rAjA nirjaLa pradezavALI marubhUmimAM prAvyo. tyAM jaLa vinA samagra sainya kaMThaprAraNa thaha garchu. te vakhate rAjAe prabhAvatI devaluM smaraNa karyu, eTale tatkALa te deve bhAvI Na sarovara jaLathI bharI dIghAM. temAMthI zItaLa jaLapAna karI sarva sainya svastha thayuM. anna vinA jIvA zakAya che, paNa jaLa vinA jIvI zakAtuM nathI. " pachI rAjAnI rajA lakS te deva svasthAne gayo ane udAyana rAjA paNa anukrame avaMtI pahocyo. teNe pradyotane dUtadvArA kahevarAyuM ke " ghaNA manuSyono vinAza karavAthI zuM phaLa che ! ApaNA bannenuM paraspara yuddha ho. temAM paNa dame ratha, azva ke hastIpara ArUDha thaine ke vAhana vinAja je rIte yuddha karavA icchatA ho, te kaho, ke jethI huM paNa te ja zramANe yuddhamAM uttaraM. " te sAMbhaLIne pradyo kachu ke- " rathamAM besIne zrApaNuM yuddha thAo " A vacana dUtanA kavAthI jAthI udAyana rAjA rathamAM zrArUDha thayo. ahIM pradyota rAjAe vicAra kayoM ke - " rathamAM besIne huM udAyana rAjAne jItI zakaza nahIM. " ema vicArI analagirIne saja karI tenApara besIne avaMtIsvAmI yuddhamAM Avyo. tene gajArUDha jor3a udAyana rAjAe kachu ke---" he pApI ! tuM tArI pratijJAno lopa karI hAthIpara caDIne zranyo Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha, to paNa hUM tane choDIza nahIM." ema kahI buddhimAna udAyana potAnA rathane goLa maMDaLarUpe bhamADavA lAgyo. ane pradyota paNa potAnA hAthIne sthanI pAchaLa pAchaLa bhamADavA lAgyo, temAM te gaMdhahastI cAlatA cAlatAM je je paga uMco karato hato te te pagane udAyana rAjA tIkSNa bANovaDe vIMdhavA lAgyo. sarva pago vIMdhAI * jabAthI te hastI nIce paDayo ke tarata ja baLavAna udAyane te rAjAne hAthIparathI nIce pADI bAMdhI lIdho. pachI te pradyotanA kapALamA 'pA mArI dAsIno pati che' evA acaro lakhI harSadhI te divya pratimA levA gayo. pratimAnI namaskArapUrvaka pUjA karIna tane upADavAno ghaNo udyama karyo, paNa te pratimA jarA paNa calAyamAna thai nahIM. te gharakhate AkAzavANI thai ke-cItabhaya pacana dhULanI vRSTithI sthaLarUpa thai jabArnu cha, tethI he rAjA ! huM tyAM zrAvIza nahIM." te sAMbhaLI udAyana rAjA pAcho pharI pradyota rAjAne sAthe ja lai potAnA deza tarapha cAnyo. mArgamA jatAM varSAkALa pAvyo, tethI prayANa na thai zakabAne lIdhe rAjAe tyo ja sainyano paDAva nokhyo. te vakhate cautarapha dhULano killo karI te daze , rAjAo tenI rakSA karavA lAgyA. tyA vepAra karavA mATe ghaNA vepArIo paNa pAbIne rakhA. te ziyiranuM nAma koI pUchataM / tyAre loko tene dazapura kahetA hatA. udAyana rAjA hamezA caMDapradyota rAjAne potAnI sAthe ja bhojanAdika karAvato hato. tevAmAM paryuSaNA parva bhAvyu, tyAre udAyana rAjAe te divase upavAsa karyo. tethI rAjAcI AjJAthI rasoiyAe pradyotane "bhAje tamAre zuM bhojana karavU cha ? " ema pUchyuM, te sAMmaLI teNe vicAra karyo ke-" koi divasa mane bhojanAdika mATe pUjyaM nathI, ane pAje ja pUchyu, mATe jarura mane Aje viSAdika khavarAvI mArI nakhico haze." ema vicArI teNe rasoiyAne pUchyu ke-" tuM mane TAAICIALI Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAma pUre he ?" soiyAga yahAM ke-" Aje sAMvatsarika parva hovArthI amArA svAmIe parivAra sahita upavAsa karyo che. tethI Aje mAtra tame ja jamavAnA hovAthI tamane pUchu chu." te sAMbhaLI bhavaMtIpatie kahyu ke-"te mane bhAje vArSika parva saMmArI prApyu te bahu ThIka thayu. mAre paNa bhAje upavAsa che. kemake mArA mAtApitA paNa zrAvaka hatA." AIM pradyotanuM | bacana rasoiyAe udAyana rAjAne ka{. te sAMbhaLI teNe kayu ke--" te kevo zrAvaka cha ? te 9 jANuM , paraMtu te mAyAvI zrAvaka paNa baMdhanamA haze tyAsudhI mAru paryuSaNA parvana atikramaNa zuddha thaze nahIM. " ema kahI teNe pradyotane choDI mUkyo. yana rAjAe tenA kapALanA bhacaro DhAMkavA mATe tene kapALe para zrone te paTTabaMdha lakSmInA (zobhAnA) sthAnarUpa thayo. pachI udAyana rAjA tene te deza pApI varSAkALa utA pachI potAnA vItabhayapatrane gayo. pArane mATe AcelA vaNigjano tyo ja rahyA, tethI tyAM dazapura nAmarnu nagara thayu. ____ekadA udAyana rAjA poSadha karIne pauSadhazALAmA rahyA hatA, tyAM rAtrie dharmajAgaraNa karatA tene vicAra dhayo ke" te nagara, gAma, Akara ane droNa vigere dhanya che ke jene jagadguru zrI vardhamAnasvAmI potAnA caraNavaDe pavitra kare che. ] jezro vIraprabhunI vAsI sAMbhaLI zrAvakadharmane ane cAritrane grahaNa kare che te rAjAone paNa dhanyavAda ghaTe che. jo kadAca | prabhu potAnA caraNakamaLavaDe zrA vItabhayapattanane pavitra kare to huM temanI pAse dIkSA grahaNa karI kRtArthe thAuM." AvA tenA vicArane jANI zrIvIraprabhu caMpAnagarIthI vihAra karI vItabhayapacananA udyAnamA samavasaryA. pramarnu Agamana sAMbhaLI harSa pAmelA udAyana rAjAe prabhu pAse AvI vaMdanA karIne dezanA sAMbhaLI. pachI mA pramANe vinaMti karI ke Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "he pUjya ! mArA putrane rAjya soMpI hu~ dIkSA lebA ApanI pAse aAvaM, tyAMsudhI Apa kRpA karIne sahI ja rahejo," svA- | mIe kaDaM--"A bAbatamA pramAda karavo nahIM." te sAMbhaLI rAjA svAmIne namI ghera AvI vicAra karavA lAgyo ke"jo huM mArA abhIci nAmanA putrane rAjya ApIza to te rAjyamA mUrchA pAmaze ane tethI te cirakALa sudhI bhavabhramaNa | karaze. tethI karIne prAraMbhamAM manohara ane pariNAme bhayaMkara evaM zrA viSaphaLanI jevu rAjya huM mArA putrane nahIM zrA'. " ema | I vicArI teNe potAnI vhenanA putra kezine rAjyapara sthApana karyo ane kezie karelA utsavapUrvaka rAjAe prabhupAse dIkSA | ke grahaNa karI. palI eka sapavAsI bhIne mAsaJcapaNa paryaMtanA dustapa tapavaDe te rAjarSi karmanuM ane kAyAnuM zoSaNa karIne | vivaravA lAgyA. ekadA aMtanAMta AhAra karavAthI temanA zarIramA aneka roga utpanna thayA. te vakhate tene vaidyoe te rogarnu / auSadha dahI cha ema kaDaM. tethI te rAjarSi gokuLamAM vicaravA lAgyA. kemake tyAM nirdoSa dahIMnI bhikSA sulabha hoya che. ___ ekadA udAyana rAjarSi vihAranA krame vItabhayapattanamA gayA. te vakhate akAraNa zatrurUpa maMtrIoe kezirAjAne kahA~ ke--" he rAjA! A tamArA mAmA paripahothI parAbhava pAmyA che, tethI rAjya levAnI icchAthI grahIM zrAvyA ke teno tamAre vizvAsa karavo nahI." te sAMbhaLI kazi rAjA bolyo ke-" te rAjyanA svAmI potAnuM rAjya le, to temA mAre zu ! zeTha potAnuM dhana grahaNa kare, temAM cANotarane kopa zAno ?" te sAMbhaLI pradhAno bolyA ke-" yA kSatriyono dharma nathI. kemake kSatriyo to pitA pAsethI paNa baLAtkAre rAjya lai le che. tethI tame tene rAjya pAchu Apo te yogya nahIM. evI rIte koi paNa pArcha zrApeja nahIM." te sAMbhaLI kezie temane pUchayu ke-" tyAre mAre zuM karavU ? " Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duSToe javAba Ayo ke - " tene kohanI mAraphata viSa apAvo. " yA pramANe maMtrIyAMnA bharamAvavAthI te maMdabuddhivALA zie manuM vacana aMgIkAra karyu. pachI kezirAjAe koi AmirI pAse te rAjarSine viSamizrita dahIM apA. paraMtu devI mAthI viSane harI lIdhuM aneka ke- " he muni ! viSamizrita dahIM tamane maLaze, mATe tame dahIMno tyAga karo. " tyAre tethe dahIMno tyAga karyo eTale dahIM vinA teno vyAdhi baghavA lAgyo. tethI munie farI dahIM levA mAMDa. mAM viSayaM te devIe harI pUrvanI jema dahIMno niSedha karyo, jIjIvAra paNa devIe viSa harI lIdhuM, ane te suninI bhaktimA lIna thayelI hovAthI te tenI pAchaLa ja bhamavA lAgI. ekadA devI pramAdamAM rahI, te vakhate sunie dahIM khAdhuM. " je thavAnuM hoya te koi paNa prakAre thAya ja che. " tyArapachI sunie potAnA aMganI vyAkuLatA joi viSabhacaNa thayAnuM jANI tatkALa samatAbhAvamAM rahI anazana grahaNa karyu. trIza divasa sudhI anazana pALI samAdhimA rahI kevaLajJAna pAmI te rAjarSi moghe gayA. te udAyana rAjarSi mukti pAmyA pachI devI senI pAse yAvI ane munine kALadharma pAmyA joi te manamAM atyaMta krodha pAmI. tethI dhULanI vRSTi karIne te devIe vItabhayapattanane sthaLarUpa banAvI dIdhuM. mAtra eka kuMbhAra ke je munino zayyAvara Bharat niraparAdhI to tene te devI tyAMthI sinapallImAM lai gaha, te ja mAtra eka jIvato rahyo, tyAM tenA nAmathI te deva kuMbhakArakRta nAmanuM nagara basAcyuM. devanI zaktithI cuM na thAya ? ahIM je cakhate udAyana rAjAe kezine rAjyapara sthApana karyo, te vakhate manamAM kheda pAmelA abhIcie vicAra karyo ke Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -A pana * -ha **** (--3/00 66 huM prabhAvatInI kucimAMthI utpanna thayo chu, nItivALo huM bhane bhaktimAna paNa huM; chatAM rAjAe kezine rAjya ApyuM, te mArA pitare fast chata yogya karyu nathI. "bhANejane gharamAM lAghavo nahIM " ema lokamAM paNa kaddevata che te satya ke putrane choDI bhAge rAjya Apa sapane ke kora va paNa nahIM ? tema ja tene kema apazukana paNa thayAM nahIM ? athavA to mArA pitA prabhu ke tethI tethe povAnI icchA pramANe kareM, to bhale karSu, paraMtu hU~ udAyana rAjAno putra thar3ane mAre kezinI sevA karavI te yogya nathI." ema vicArI te abhIci nagaramAthI nIkaLI caMpAnagarImAM potAnI mAsInA putra kRSika rAjA pAse gayo. tyAM kRmika rAjAe teno sAro satkAra karyo, tethI te moTI samRDine pAmyo. teNe cirakALa sudhI aticAra rahita zrAddhadharmanuM pAlana karyu, paraMtu pitAnA tiraskAranuM smaraNa thavArthI tenAparanA vairano tethe tyAga ka nahIM. te zrabhIci ghaNA varSo sudhI zrAvakadharmane pALI pitAparanA bairanI AlocanA karyA binA eka pacanuM anazana karI kALadharma pAyo ne surakumArane viSe eka palyopamanA AyuSyavALo te maharddhika thayo. tyAMthI zrAyuSyane kSaye vyavI mahAvidehamA~ janma pAmI te abhIcino jIva siddhipadane pAmaze. iti zrI udAyana rAjarSi kathA. hta kAsIrAyA, seosaccaparakkame / kAmabhoge paricaja, pahaNe kaimmamahAvaNaM // 49 // artha - (tatra ) teja pramANe (seyoccaparakame ) atyaMta prazaMsA karavA lAyaka evA satyane viSe eTale cAritrane viSe parAkramavALA ( kAsIrAyA ) kAzI dezanA naMdana rAjAe ( kAmabhoge ) kAmabhogano ( paricaja ) tyAga karIne (kamma Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | mahAvaNaM) karmarUpI mahAvanano ( pahaNe ) nAza kayoM. 46. kAzIrAjanI kathA. vArANasI nagarImA agnizistra nAme rAjA hato. tene jayaMtI nAmanI priyA hatI. tenI kucithI sAtamo caLadeva | putra utpana thayo. tenuM naMdana nAma pAidhuM. tyArapachI te ja rAjAnI zeSavatI nAmanI bIjI rANIthI datta nAmano vAsudeva putra utpanna thayo. bhavasare rAjAe dattane rAjya prApyuM. teNe naMdananI sahAyathI traNa khaMDa bharata sAdhyu. cirakALa sudhI dhvIza dhanuSanI kAyAvALA bane bhAipropa rAjyalakSmI bhogavI, anukrame chappana hajAra varSatuM AyuSya pUrNa karI daca vAsudeva pAMcamI narakapRthvImA gayo. tenA maraNa pachI vairAgya pAmelA naMdane dIkSA grahaNa karI. chetraTa kevaLajJAna prApta karI pAMsaTha hajAra | varSatuM AyuSya bhogavI naMdana muni mokSapada pAmyA. iti kAzIrAjakazA. taheva vijao royA, ANaTThAkitti paMcae / raMjaM tu guNasamiddhaM, peyahittu mahAyaso // 50 // artha-( taheva ) temaja vaLI ( ANadvAkitti ) nAza pAmI ke apakIrti jenI athavA 'zrANahA' eTale prAdhyAna rahita ane 'kitti' kIrtivALo tathA ( mahAyaso ) mahA yazasvI evo ( vijo) vijaya nAmano ( rAyA) rAjA bIjo baLadeva ( guNasamiddhaM tu ) guNe karIne samRddhivALA evA paNa ( rajaM) rAjyano (payahita) tyAga karIne ( pacae ) pratrajita Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo. ahIM guNe karIne samRddhivA rAjya ka mA guNa eTale svAmI, amAtya, mitra, koza, rASTra, durga ane sainya-e / saptAMga rAjya jANavU athavA guNa eTale kAmabhoga jANacA. 50. vijayarAAnI kathA. dvArakA nagarImA brahmarAjano putra subhadrAnI kukSithI utpanna thayelo vijaya nAmano bIjo maLadeva ino. teno nAno | bhAi dvipRSTha vAsudeva hato. te botera lAkha varSanuM AyuSya pUrNa karI maraNa pAmI narake gayo, tyAre vijaye vairAgyathI dIkSA aMgIkAra karI, anukrame kevaLajJAna utpanna karI paMcotera lAkha varSatuM AyuSya pUrNa karI vijayamuni mokSapada pAmyA. mA vamenuM | dehamAna sIttera dhanuSya hatuM. iti vijayarAjakathA. tahevuggaM tavaM kiccA, avavikhatteNa ceasA / mahabbalo rAyarisI, AdAya sirasA sirIM // 51 // ___ artha-( taheva ) tathA vaLI ( mahabalo ) mahAbaLa nAmanA ( rAyarisI) rAjarSi (sirasA ) mastakavaDe (sirI) cAritralakSmIne (prAdAya ) grahaNa karI eTale mAthA sATe arthAt jIvitanI apekSA rahitapaNe cAritralakSmI grahaNa karIne (avvarikhaceNa ) vyagratA rahita-sthira (pesA) cittabaDe ( uggaM ) ugra (ta) tapa (kicA) karIne trIje bhave mokSa pAmyA. (e anyAhAra ke) 51. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvaLa rAjAnI kathA. hAja bharatakSetra hallina ra nAlanaH nArane viSe atula baLavALo ghaLa nAme rAjA hato. tene dedIpyamAna kAtivALI | prabhAvatI nAmanI rANI hatI. ekadA rAtre sukha sutelI te rANIe svapnamAM siMha joyo. tatkALa jAgRta thai harSa pAmIne teNIe rAjAne te svapna kahI tenuM phaLa pUchadhuM. rAjAe kahyu-"yA svapnathI tana prApaNA kukarUpI samudrano udAsa karavAmAM caMdra samAna putra thaze." te sAMbhaLI harSa pAmelI rANIe garbha dhAraNa kayoM. anukrame samaya pUrNa thaye rAkhIe zubha lakSaNovaDe saMpUrNa putra prasavyo. tyAre baLarAjAe harSathI moTo utsava karI tenuM mahAyaLa nAma pADayuM. pAMca dhAtrIodhI | lAlana pAlana karAto te kumAra kaLAnA samhane prApta karI manohara yuvAvasthAne pAmyo. tyAre rAjAe tene jAmo pAThe *onI lakSmI hoya tevI ATha rAjakanyAyo mahotsavI eka divase paraNAvI. pachI rAjAe kumArane tathA bahuone ghaNI samRddhi prApI. tethI te kumAra sadguNapaDe manohara evI te AThe priyAo sAthe icchA pramANe kAmabhoga bhogavavA lAgyo. ekadA te nagaranA udyAnamAM pAMcaso ziSyonA parivAra sahita zrI vimalanAtha tIrthakaranI paTTaparaMparAmA dhayelA dharmaghoSa nAmanA bhAcArya mahArAja padhAryA. temanuM Agamana sAMbhaLI AnaMda pAmelo mahAvaLa kumAra guru pAse gayo. temane vaMdanA karI karmarUpI maLane dhovAmAM jaLasamAna dharmadezanA sAMbhaLI. tethI te kumAra maMdabhAgyavALA prANIprone durlabha eko vairAgya pAmyo. eTale teNe gurune praNAma karI vijJapti karI ke-" he pUjya ! rogI mANasane jIvADe tevA auSadhanI jema mane yA dharma rucyo che, tethI huM mArA mAtApitAnI rajA lai dIkSA levA mATe grahI AvaM, tyAMsudhI bhApa mArApara Upara Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI nahIM ja rahejo." te sAMbhaLI prAcArya mahArAje kadhu ke-" he rAjakumAra! tamAro vicAra yogya che. mATe A bAbasamAM vilaMba karavo nahIM. " pachI hamAre ghara jar3a mAtApitAne praNAma karI kayu ke---"dharmaghoSa gurunI dharmadezanA sAMbhaLI pAnaMda pAmyo chu. tethI Apa pUjyonI bhanujJAthI hu~ temanI pAse docA levA icchu e. vahANa maLyA pachI kayo * mANasa samudramA Dubato rahe ?" mA pramANe kumAranu vacana sAMbhaLI prabhAvatI rANI pRthvIpara mUrkhA khAine paDI gai. pachI | zItopacArathI sAvadhAna thai satI te rudana karatI bolI ke-" he putra ! ame tArA viyogane sahana karavA zaktimAna nathI. tethI jyAMsudhI ame jIvIe chIe tyAMsudhI tuM gRhasthAzramamA ja rahe. pachI dIkSA grahaNa karaje." kumAre kadhU-"mA jagatamA sarva saMyogo svapnanI jevA caNika ane asat cha, tathA manuSyatuM AyuSya vAyuthI halatA darbhanA agrabhAgapara rahelA jaLanA biMdu jevU caMcaLa che. tethI hu~ nadhI jANato ke pahelu koNa jaze ? mATe mane Aje ja pravrajyA levAnI AjJA Apo, " mAtAe kahyu" he vatsa! A tAruM yauvana vayavALaM zarIra ati manohara ane komaLa che, mATe hamaNAM sukha bhogava ane pachI vRddhAvasthAmA dIkSA grahaNa karaje." kumAre kayu-" he mAtA! A zarIra rogothI vyApta the, azucithI * bhareluM che, maLathI malina che, ane kArAgRhanI jevU asAra che. AvA zarIrathI manuSyane zuM sukha ke ? vaLI zarIramA zakti hoya tyAre ja cAritra levU yogya cha, vRddhAvasthAmAM zarIra azakta bAthI cAritra gharAvara pALI zakAtuM nathI, athavA te vastrate mana na hoya to paNa brata jedhuMja che, mATe yuvAvasthAmAja dIkSA saphaLa thAya che." pramAvatI mAtA bolI-"samagra | guNanA sthAnarUpa A ATha strImonI sAthe hamamA tuM bhoga bhogava. hamo prata levAthI zuM?" mahAbaLa kumAra bonyo Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " kaSTadhI sAdhI zakAya tevA, ajJAnI janoe saMvelA, duHkhanA anubaMdhavALA ane viSaphaLanI upamAvALA bhogodhI jhuM phaLa cha ? baLI mokSane ApanArA mA manuSya bhavane kayo DAyo mANasa bhogane mATe hArI jAya ? eka koDIne mATe ratnane koNa || | gumAve?" mAtA bolI-" hai putra ! A vaMza paraMparAdhI bhASelA nyano bhogavaTo kara, yA paNa puNyarUpI vRkSarnu ja mA phaLa cha." kumAre kaDuM--" he mAtA ! je dhana kSaNavAramA gotrio, ghora bhane agni vigerene AdhIna thAya che, te dhanadhI / mane lobha kema pamADo cho? vaLI anaMta sukhane pApanAro dharma parabhavamA paNa sAdhe zrAve che, ane dhana to tenAthI viparIta che, tenI tulyatA zI rIse thai zake ?" mAtAe kahyu-" he putra ! cAritra to aminI jvALAnu pAna karavA jevU duSkara che, te tuM sukumAra aMgavALo zI rIte pALI zakIza ? " kumAra hasIne bonyo-" he mAtA ! evaM zU colo cho ? kAyarI puruSone ja vrata duSkara hoya che. je vIra puruSo hoya te to prANano nAza thAya topaNa potAnI pratijJAnuM pAlana kare che. tevA paralokanA arthAne te vrata kAipaNa duSkara nathI. to he pUjya mAtuzrI ! mArAparanA mohano tyAga karI bhane cAritra levAnI | AjJA Apo. bIjo paNa koI dharmarnu AcaraNa karavA icchato hoya tene utsAha Apavo joie, to potAnA putrane utsAha zrApavo temA zuM kahechu ?" bhA pramANe utkaTa vairAgyane pAmelA te kumArane tenA mAtA pitA samajAvI zakyA nahIM, eTale nirupAya thai tene vrata levAnI AzA pApI. tyArapachI te mahAvaLa kumArane tIrthanA jaLavaDe abhiSeka karyo, caMdrikAnI jevA caMdananA dravyavaDe tenA zarIrane vilepana kaye, azvanA mukhanA phINa jevA ujvaLa ye devabuSya vasro tene paherAvyAM, pagI mastaka paryaMta maNimaya prAbhUSaNobaDe tene Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zaNagAravAmAM Avyo, vikasvara kamaLanI jevU zveta chatra tenA mastakapara dhAraNa karavAmAM AvyU, banne bAju uchaLatA jaLataraM. | gonI jevA capaLa cAmaro cIjhAyA lAgyA, e rIte hajAra manuSyoe vaina karelI zibikArmA te kumAra Tho. tenI pAchaLa baLarAjA sarva sainya sahita cAlyo. te vakhate merI vigere vAjitronA nAdavaDe meghagarjanAnI bhrAMtithI krIDAmayUro paNa nRtya | karavA lAgyA. "je nA yauvanavALo chattA manohara rAjyalakSmIno tyAga karI dIkSA grahaNa kare che, te A mahAbaLa kumArano janma kRtArtha cha." ityAdika aneka prakAre sarva loko tenI prazaMsA karavA lAgyA. pA rIte ciMtAmaNinI jema arthIone vAMchita dAna Ayato mahAbaLa kumAra nagaranI bahAra nIkaLI zrAcArye pavitra karelA udyAnamA Ayo. ___pachI kumAra zivikAmAMthI nIce uto. tene pAgaLa karIne rAjA tathA rANI gurupAse jai hAtha joDI bolyA ke| "pA amAro priya putra virakta thayo che, tethI ApanI pAse dIkSA grahaNa karavA pAvyo che, tethI ame paNa Apane ziSyarUpa | bhikSA mApIe chIe."te sAMbhaLI gurue 'baha sArUM' ema kA, eTale te kumAre IzAna khUNAmAM jai sarva pralaMkArone jANe | vikAra hoya tema dUra karyA. te alaMkArone grahaNa karatI prabhAvatI rANI muktAphaLa jevA azrunA biMdusone mUkatI bolI ke " he vatsa ! tuM kadApi dharmakAryamA pramAda karIza nahIM, ane uttama maMtranI jema niraMtara gurumahArAjanI ArAdhanA karaje." pachI gurumahArAjane namaskAra karI rANI sahita rAjA potAne ghara gayA, mahAbaLa kumAre jAte potAnA kezano paMcamuSTi loca karyo, dhane dharmaghoSa gurune bhaktivaDe namaskAra karI vijJapti karI ke-"he pUjya ! saMsArasAgaramAM DUbatA mane dIcArUpI | nAva Apo." tyAre sUrimahArAje tene vidhipUrvaka dIkSA ApI. mahA buddhimAna te mahAvaLa mUnie tIna vratarnu pAlana karatA Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | cauda pUrvano abhyAsa karyo. bAra sudhI ati unna tAvArI paTa rakaH mAsarnu anazana karI pAMcamA devalokamA te deva / thayo. tyAM daza sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karI tyAMcI cyacI vANija nAmanA gAmamA sudarzana nAme zreSTha zreSThI thayo. tyA | || samakita darzanavaDe pavitra AtmAvALA te sudarzana zreSThIe cirakALa sudhI zrAvakadharmanuM pAlana ka. ___ekadA te gAmamAM zrI mahAvIra svAmI samavasaryA. te sAMbhaLI zreSThI atyaMta AnaMda pAmyo. pachI jinezvara pAse jA | mA temane baMdanA karI temanI pAse dharma sAMbhaLI pratibodha pAmI virakta thavelA sudarzana zreSThIe arthIjanone vAMchita dravya pApI | prabhu pAse dIkSA grahaNa karI. pachI te zreSThImuni sarva pUrvano abhyAsa karI ugra tapa karI prati sarva karmano kSaya karI mocapada pAmyA. iti mahAbalarSi kathA. yA pramANe mahApuruSonA dRSTAMtavaDe jJAnapUrvaka kriyAnuM phaLa batAvI have upadeza Ape chakaha dhIre AheUhi, ummatto vya mehi care / ee visesamAdAya, sUrA deDhaparakkamA // 52 / / ___ artha---(sarA ) zUravIra ane ( daDhaparakamA ) dRDha parAkramavALA ( ee ) prA bharatAdika mahApuruSoe ( visesa ) anya | darzano karatA jaina darzanamA uttamatArUpa vizeSa cha ema (AdAya ) grahaNa karIne jANIne teno ja pAzraya karyo che, mATe | (dhIre) dhIra puruSa (aheUhiM ) kriyA, akriyA, vinaya zrane ajJAnarUpa kuhetupaDe ( ummatto ba ) unmattanI jema ( kaI ) kema ( mahiM ) pRthvIpara ( care / vicare ? sattattvano apalApa karI asatprarUpaNAnuM pratipAdana karI pRthvIpara kema vicare ! Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FOK OK naja vicare. tethI karIne dhIra puruSe thA jinazAsanane viSe ja dRDha citta kara, e upadeza che. 52. acaMttaniANakhamA, saccA 'me bhAsiA I / tariMsu taraMgeM, tairissati prayAgayA // 53 // artha - jinazAsana ja Azraya karavA lAyaka che e pramANe ( me ) meM je ( saccA ) satya ( vaI ) vANI ( bhAsiyA ) kahI che, te vANIvaDe ja ( acaMtanibhAkhamA ) atyaMta nidAna - karmamanuM zodhana, tene viSe samartha evA pUrvanA jano ( zratariMsu ) yA saMsArasamudrane tarI gayA che, vartamAna kALanA ( ege ) keTalAka jano ( saraMti) mahAvidehamA~ saMsArasamudrane tare, (aNAgayA ) anAgata kALamAM aneka jano ( tarissaMti) saMsArasamudrane tarI jaze mahIM nidAnanI vyutpatti yApramANe che - nitarAM dIyate zodhyate pavitrIkriyate bhAtmAneneti nidAna 35 zodhane ityasvarUpam // 53 // tethI karIne + kahaM dhIre aheUhiM, anvANaM periAvase / savva saMgaviNimmukke, siddhe hevai nIra~e "tti bemi // 54 // artha - ( dhIre ) dhIra evo sAdhu ( zraddeUhiM ) ahetuvaDe eTale kriyAvAdI vigere kumatizronA vacananI yuktivaDe (bhattAM) potAnA AtmAne ( ka ) kema ( pariyAvase) vAsita kare ? eTale kutsita hetunA sthAna kema vAsa karAve ? na ja karAve. zrate karavAthI zuM phaLa thAya ? te kahe the - ( sambasaMgaviNimke ) dravya ane mAva ema sarva saMgadhI vinirmukta eTale dhana dhAnyAdika dravya bhane kriyAvAdAdika bhAvasaMgathI rahita, tathA ( nIrae) karmarUpI rajadhI rahita thayo thako ( siddhe ) siddha Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (havA) thAya che-siddhapaNAne pAme che. yA pramANe upadeza bhApIne te kSatriyamuni pRthvIpara vicarakhA lAgyA, bhane saMyatamuni paNa niraticAra pArinanu pAlana karI mokSapadane pAmyA. (ttibemi) ema I kahUMcha, ema sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kahyu. 54. | ityaSThAdazamadhyayanam 18. atha mRgAputrIya nAmanuM ogaNIzamuM adhyayana. 16 aDhAramA adhyayanamA bhoganI Rddhino tyAga karavAnuM kaDyaM. te tyAga apAtekarmapaNArthI eTale zarIranA zuzrUSA-sevA na karavAthI thAya che. tethI A adhyayanamA mRgAputranA dRSTAMtavaDe apratikarmatAne kahe thesuggIve nayare raMmme, kANaNujjANalohie / royA belabhadda tti, miA tassaggemAhisI // 1 // artha-(kANaNuANasohie ) kAnana eTale moTA vRkSovALA vano ane udyAna eTale krIDA karavAnA bagIcAovaDe | zobhita tathA ( ramme ) manohara evA (suggIve ) sugrIva nAmanA ( nayare) nagarane viSe (balabhadda ti) vaLabhadra evA nAmano ( rAyA ) rAjA hato. (tassa ) te rAjAne ( mizrA ) mRgA nAmanI ( aggamAhisI) paTTarANI hatI. 1. tesi putte belasirI, mitrAputte ti vissue / ammopiUNa daie, juvarAyA demIsare // 2 // artha-(nesi ) te naLabhadra rAjA tathA mRgA rANIne (palasirI ) baLazrI nAme (putte) putra ito, eTale tenA mAtA Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAe tenuM nAma baLazrI pADayuM hataM, tathA (mitrAputte ti) lokamAM mRgAputra evA nAme (vissue) prasiddha hato, eTale lokoe mRgA rANIno putra hovAthI tenuM mRgAputra nAma pADayuM hatuM. te putra ( ammApiUNa ) mAtApitAne (daie) atyaMta vallabha hato, tathA ( jubarAyA ) yuvarAja padavIne pAmelo hato. pitA jIvA chatAM rAjane yogya je kumAra hoya te yuvarAja kahevAya che. tathA te kumAra ( damIsare ) damI eTale iMdriyone damana karanArA sAdhunono Izvara-svAmI hato. ahIM A kumAra sAdhuno svAmI thavAno cha mATe bhAvIne viSe bhUtakALano nirdeza karIne A vizeSaNa prApyu cha, athavA dravyaniSepAne pAzrIne yA vizeSaNa prApyaM 2.2 naMdaNe so u pAsAe, kIlae saha iMsthihiM / devI doguMdaMgo ceve, nicca muimANaso // 3 // artha-(u) tu punaH ( so ) te kumAra (nicaM ) niraMtara / muiamANaso) harSa pAmyuM che mana jernu evo sato | ( naMdaNe ) vAstuzAstramA kahelA lakSaNavALo hobAthI samRddhivALA naMdana nAmanA ( pAsAe) prAsAdane viSe ( doguMdago) doguMdaka jAtinA ( devo cara) devonI jema ( ithihiM ) strIonI ( saha) sAthe (kIlae) krIDA karato hato. niraMtara || bhogamA ja tatpara rahetA trAyastriMza devone paNa doguMdaka kahe che. 3. maNirayaNakuTTimatale, pAsAyAloaNe tthio| Aloei nayarassa, caukkatigacaccare // 4 // artha-te kumAra ekadA ( maNirayaNakuDDimatale ) maNi ane ratnothI jaDelu cha taLIyuM jenuM evA (pAsAyAloaNe) Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAsAdanA gavAkSamA (Thimao) beTho thako (nayarassa) nagaranA ( caukatigacachare) catuSka, trika ane catvarone ||TI ( pAloei ) joto hato. catuSka eTale cAra mArga ekaThA thatA hAya te sthAna, trika eTala praNa mArga ekaThA thatA hoya te jA sthAna ane catvara eTale bajAra-cauTuM tene joto hato. 4. te vakhate zuM thayu ? te kahe cha aha tettha aicchaMtaM, pAsaI samaNasaMjayaM / taveniyamasaMjamadhara, sIleM guNaAgaraM // 5 // artha-(aha ) te vakhate ( tattha ) tyAM trikAdika mArgane viSe ( aicchaMta) gamana karatA, ( tavaniyamasaMjamadharaM ) | upavAsAdi tapa, dravyAdikanA abhigraharUpa niyama ane satara prakAranA saMyamane dhAraNa karanArA, tethI karIneja (sIlahUM) zILa eTale bhaDhAra hajAra zIlAMge karIne sahita, ane tethI karIne ja ( guNAgaraM ) jJAnAdika guNonI khANarUpa evA / (samaNasaMjayaM ) saMyata sAdhune teNe ( pAsaI ) joyA. 5. se dehei mizrAputte, diTTIeM aNimisAe u / keha mannerisaM rUvaM, di?puDhavaM mee purA // 6 // . ardha-(mizrAputte ) te mRgAputra (praNimisAe u ) nimeSa rahita evI ja ( divoe ) dRSTivaDe ( taM ) te munine (dehA) joto havo. joine teNe vicAra karyo ke ( majhe ) hu~ mArnu chaM ke ( erisaM ) Arbu (rUvaM ) rUpa (mae ) meM (purA) pUrva janmamA (kahaM ) kyAMka (dipubbaM ) prathama joyelu cha ? ema vicAratAM tene harSa thayo. 6. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sAhussa darisaNe tassa, ajjhavasANammi sohaNe / mohaM gayassa saMtassa, jAIsaraNaM samuppannaM // 7 // na || artha-( tassa ) te ( sAhussa ) sAdhunA (darisaNe ) darzana thaye sate ( sohaNe ) zobhana eTale prazasta enA | ( ajjhavasANammi) adhyavasAyane vipe eTale mananA pariNAmane viSe arthAt pAyopazamika bhAvane viSe vartatA meM bhAvu rUpa kyA joyaM che! eghu citavana karatA (moI) mUrkhAne ( gayassa saMtassa ) pAmyA satA te mRgAputrane (bAIsaraNaM) jAtismaraNa jJAna ( samuppamaM ) utpanna thathu, eTale ke prathama sAdhunuM darzana tha\, pachI mananA zubha pariNAma thayA, pachI te saMbaMdhI UhA poha pharatA mUrchA prAcI ane te mULa vaLI eTale jAtismaraNa jJAna thayu. 7. KI te jAtismaraNa jJAna kebuM hoya che / ve kahe the.--- oil devalogacuo saMto, mANussaM bhavogao / sanninANe samuppanne, jotissaraNaM purANayaM // 8 // artha (devalogacuo saMto) huM devalokathI cavyo sato ( mANussaM ) manuSya saMbaMdhI ( ma ) bhavane viSe (bhAgamo) Ayo . pramANe (sabhinANe ) saMjJIjJAna eTale garmaja paMceMdriyane thatuM jJAna te ( samuppo ) utpanna thaye sate (purANayaM ) pUrvabhavarnu ( jAtissaraNaM) jAtismaraNa jJAna kahevAya che. 8. AIsaraNe samuppo, miAputte mahiDDie / saraha poroNibhaM jAI, sAmaNaM ca purIkaDaM // 9 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **++OK+-+ artha -- ( jAIsara ) jAtismaraNa jJAna (samupyase ) utpanna thaye sate camaDe yukta evo (ye) zRdhAputra ( porANi) pUrvanI ( jAI ) bhavAM karelA - pALelA ( sAmartha) cAritrane ( saraha ) smaraNa karato ivo. 6. tyApakI te zuM karyu ? te kahe che. - visaesa arajaMto, rajjato saMjamammi a / yasmApiaraM uvAgamma, imaM vaiyaNavI // 10 // artha - ( bisaesa) viSayAne viSe ( arajjaMto ) rAgI nahIM thato ( a ) ane ( saMjamammi ) saMyamane viSe ( rato ) rAmI thato evo te mRgAputra ( ammApizvaraM ) mAtA pitA pAse ( uvAgamma ) AvIne ( imaM ) bhA pramANe (vaya) vacana ( zrabbavI ) bolyo. 10. je vacana bolyo, te kahe che.. ( mahiDie) mahA RddhivAko eTale rAjalajAtine bhavane (ca) tathA (purAkaDaM ) pUrva ANi me paMca mahAvvayANi, narapasu dukkhaM ca tirirvakhajoNim / nirviNNakAmo hiM' marhaNNavAo, aNujANaha phaivaissAmi ammo ! // 11 // artha - - (me) meM (paMca ) pAMca (mahabvayAsi ) mahAtrato pUrva bhavamAM (sudhANi ) sAMbhaLyA ghe. tathA (narapasu ) narakane viSe ( dukkhaM ) je duHkha (ca ) ane ( tirikkhajozisu ) tiryaca yonine viSe paNa je duHkha te meM sAMbhaLyuM ke ***+**** ja e Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA anubhavyu cha, tathA upalakSaNathI deva bhane manuSyana viSa ne duHkha cha te paNa meM sAMbhaLayUM cha. tethI karIne ( mahA|| vAyo ) mahArNava thakI eTale saMsArarUpI samudrayakI (niviNakAmo) nAza pAmyo che amilApa jeno evo (mhi ) 1 | thayo chai. to ( ammo ) he mAtA! ( aNujANaha) mane anujJA Apo. ( pavvaissAmi) huM pravrajyA grahaNa karIza. 11. kadAca mAtApitA bhoga bhogavavAnuM kaheza ema dhArI teno niSedha karavA kahe the.-- ammatAya ! maie bhogA, bhuttA visaphalovamA / pacchA kaDuavivAgA, aNubaMdhaduhAvahA // 12 // artha-(ammatAya) he mAtA pitA ! (mae) meM (visaphalovamA) viSanA phaLanI upamAghALA eTale viSanA phaLa jevA E ( bhogA ) kAmabhogo pUrve ( bhuttA) bhogavyA che. te bhogo pahelA bhogane samaye madhura lAge che, paraMtu (pacchA ) bhogavyA pachI ( kaDuavivAgA ) kaTuka tripAkavALA eTale pariNAme kaDavAM phaLa ApanArA che, tathA (aNubaMdhaduhAvahA) niraMtara duHkhane vahana karanArA-ApanArA che. 12. imaM sarIraM aNicaM, asui asuisaMbhavaM / asAsayAvAsamiNaM, dukkhakesANa bhAyaNaM // 13 // _ artha he mAtA pitA ( imaM sarIraM ) zrA zarIra ( aNicaM ) anitya che, ( asui ) azuci eTale apavitra cha, (asuisaMbhava) apavitra evA zukra ane zoNitathI utpanna thanAraM che, ( asAsayAvAsaM ) anitya nivAsabATu MS eTale temAM jIvano nivAsa paNa anitya cha, sathA ( ithaM) mA zarIra (dukkhakesANa ) duHkhanA heturUpa je klezo eTale Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | jvarAdika rogo temanu athavA duHkha eTale janma, jarA, mRtyu vigaire ane klezo eTale dhanahAni, svajana| pitaroga vigere, (mAsa) mAjana eTale sthAna che. 13 / aMsAsae sarIraoNmmi, raI novalabhAmi hai| pacchA purA ye caivve, pheNabubbuasannibhe // 14 // artha tethI karIne he mAtA pitA ! ( pacchA) bhoga bhogavyA pachI (ya) athavA ( purA) bhoga bhogavyA pahelA (cahaalbe) tyAga karavA lAyaka tathA (phebyaasamiya) pANInA phINanA parapITA jevA (asAsae * (sarIrammi) mA zarIrane viSe ( I ) hu~ (raI) prItine (na uvalabhAmi ) pAmato nathI. 14. __ mANusatte asAraimmi, vAhIrogANe pAlee / jarAmaraNaghasthAmmi, khaNaM pi na ramAmi hai // 15 // __ artha-vaLI he mAtA pitA ! (bAhIrAMmANa ) vyAdhi eTale agAdha pIDAnA heturUpa kuThAdika bhane roga eTale vAta, pitta ane kaphathI utpanna thatA jyarAdika temanA ( Alae) sthAnarUpa, tathA ( jarAmaraNapatthammi) jarA bhane maraNavaDe asta-vyApta evA mA ( asArammi ) sAra rahita ( mANusatte ) manuSya bhavane vipe ( khaNaM pi) kSaNavAra paNa (I) (na ramAmi ) AnaMda pAmato nathI. 15. jamma duvaikhaM jarA dukhaM, rogA ya maraNANi / ahA dukkho hu~ saMsAro, jatthe kIsaMti jaitunno||16|| artha (jamma ) janma thayo te ( dukkhaM ) duHkha cha, ( jarA ) vRddhAvasthA thAya te ( dukkhaM ) duHkha cha, (rogA ya) Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rogo, tathA ( maraNANi a) maraNa paNa duHkha ja cha, (aho ) aho ! (hu) nizce ( saMsAro ) saMsAra ja (dukkho) duHkharUpa cha, ke ( jattha )je saMsAramA (jaMtuNo) jaMtubho ( kIsaMti ) kleza pAme che. 16. khitaM vatthu hiramaM ca, puttadAraM ca baMdhave / caiittA NaM imaM deha, gaMtavvamavaMsassa meM" // 17 // va artha (khittaM ) kSetrane, ( vatthu ) vAstu eTale ghara, hATa vigerene, (hiraNaM ca ) suvarNane, tathA (pucadAraM ca ) putra, | strI vigerene tathA (baMdhave ; bhAi, kAkA vigare bAMdhavone, tathA ( imaM ) A (dehaM ) dehane paNa ( cahattA eM) tajIne (avasassa ) paravaza evA ( me ) mAre (gaMtavvaM ) parabhavane viSa javAnuM che. 17. jahA kiMpAgaphalANaM, pariNAmo na suNdro| evaM bhuttANa bhogANaM, pariNAmo na suMdarI // 18 // artha-(jahA ) jema (kiMpAgaphalANaM) kiMpAkanA phaLakhAvAnuM (pariNAma) pariNAmo ( na suMdaro ) sAru nathI, ( evaM ) eja pramANe ( muttANa ) bhogavyA evA ( bhogANaM) kAmabhoganuM ( pariNAmo) pariNAma paNa (na suMdaro) sAraM nathI. / kiMpAkanA phaLo jovAmA manohara hoya cha ane khAtA ati svAdiSTha lAge che, teja rIte viSayo paNa jovAmA manohara ane mogavato paNa sukhakAraka lAge che, paraMtu pariNAme kiMpAkanA phaLanI jema maraNa tathA narakAdika gatine zrApe che. 18. ___A pramANe bhogAdikanI asAratA kahI. have ce dRSTAMtavaDe potAno abhiprAya pragaTa kare cheaddhANaM jo mahaMtaM tu, apAhijjo paivajaI / gacchaMto so duhI hoi, chuhAtaNhAhiM pIDieM // 19 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha- jo ) je manuSya ra mahata ) goTA-sAMsada praddhANaM ) mArga pratye ( apAhijo ) bhAtA vinA ( pvii)| Pall gamana kare che, ane tevI rIte ( gacchaMto so) jato evo te (chuhAtaNDAhi) kSudhA ane vRSAvaDe (pIDie) pIDA pAmyo sato | (duhI hoi ) duHkhI thAya che. 16. * evaM dhamma akAU~NaM, jo gacchada para bhavaM / gacchaMto so duhI 'hoi, vAhirogehi pIDie // 20 // ___artha- ( evaM ) eja pramANe eTale dharmarUpI bhAtA vinAnA mArge jatA puruSanI jema (jo ) je puruSa ( dharma ) dharmane || ( akAU ) nahIM karIne ( paraM bhavaM ) para bhava pratye (gacchaha ) jAya che, to ( gacchaMto ) jato eyo (so) te puruSa ( vAhizegehi) cyAdhi zrane rogovaDe ( pIDiepIDA pAmyo sato (dahI) daHkhI (hoDa) thAya che. 20. zraddhANaM jo bhaihaMtaM tu, saMpAhijo paivajjai / gacchaMto so suhI 'hoi, chahAtahAvivajio // 21 // artha--(jo ) je puruSa ( mahaMta tu ) moTA-lAMbA evA ( ahANaM) mArga pratye ( sapAhilo) mAtA sahita (pavajjai)| gati kare the, to ( gacchaMto so) jato evo te ( chuNhAtaNhAvivajio) kSudhA ne tRSAthI rahita evo sato ( suhI) sukhI ( hoi ) thAya che. 21. evaM dhammeM pi kAUNaM, jo gacchaMha pare bhaivaM / gacchaMto so suhI hoI, appakamme aveaNe // 22 // ___ artha-( evaM ) eja pramANe ( dhamma pi ) dharmane paNa (kAUNaM) karIne ( jo ) je prANI ( paraM marva ) para bhava pratyeka Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai| (gacchaha ) jAya che, to ( gacchaMto ) jato evo (so) te prANI (appakamme) karma rahita-apa azubha karmavALo bhane (aveaNe) vedanA rahita eTale asAtAvedanIya rahita bho mato ( suTTI homI bhAga . 22.. jahA gehe palitammi, tassa gehassa jo paha / sArabhaMDAI nINai, asAraM avaujjhai // 23 // | artha-(jahA ) jema ( gehe ) koi ghara ( palittammi) agnivaDe baLayA mAMDye sate ( tassa ) te ( gehassa ) gharano (jo ) je ( paha) svAmI hoya te (sArabhaMDAI) sAramata eTale mahA manyavALAM mAMDo eTale vastrAbharaNAdika kiMmatI vasta| one ( nINei ) yahAra kADhe cha, ane (asAraM ) asAra evA bhAMDone (avaujjhai ) tajI de che-jatA kare che. 23. evaM loe palittammi, jarAe maraNeNe yeM / appANaM tAraissAmi, tunbhehiM aNumanio // 24 // ___ artha-( evaM ) te ja pramANe ( loe ) pA loka ( jarAe ) jarAvasthAvaDe ( 4 ) tathA ( maraNeNa ) maraNavaDe ( pali. tammi ) vaLate sate eTale AkuLa vyAkuLa thaye sate ( tumbhehiM ) tamArA vaDe (aNumabhitro) AjJA apAyo evo hu (appANaM) sArabhUta mArA AtmAne ( tArahassAmi ) tArIza eTale saMsAramAMdhI bahAra kADhIza ane asAra evA kAmabhogAdikano tyAga karIza. tethI mane tame AjJA Apo. 24. have vIza gAthAvaDe mAtApitA javAba Ape che-- ta bitammApiaro, sAmAna (tta ! duzcaraM / guNANaM tu saMhassAI, dhIreabbAI bhikkhuNo // 25 // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *9*@***O**- **03*-* artha - have ( ammAparo ) mAtA piThA ( taM) te mRgAputrane ( ciMti ) kahetA havA, ke (putta ) he putra ! ( sAmakSaM ) sAdhudharma (duccaraM duHkhe yAvarI zakAya tevo ke, kemake ( guNAsa tu ) guNAMnA ( sahassAI ) sahasrone hajAro gukhone ( bhikkhuNo ) bhikSura (bhAI) cAra karavAnA 25. samayA savvabhU, sattumattesu vA jaige / pANAivAyaviraI, jAvajjIvAI dukkaraM // 26 // artha- he putra ! (sambadhUpasu ) sarva jIvone viSe (vA) athavA ( jage ) jagatamAM ( sattu mittesu) zatru bhane mitra upara ( samayA) samatA dhAraNa karavAnI che, tathA ( jAvajIvAe ) jAvajIva paryaMta ( pAkhAivAi viraI ) prANAtipAva - jIvahiMsAnI virati dhAraNa karavAnI che, te ( dukaraM ) zrati duSkara . 26. niccakAlappamatteNaM, musAvAyavivajaNaM / bhAsiavvaM hiMaM saccaM, nicAutteNa dukkaraM // 27 // 1 artha -- baLI he putra ! (navakAlamatteyaM) niraMtara zrapramattapaNe ( musAvAyacitra ) mRSAvAdanuM paya varjana karavAnuM che, tathA (hi) jIvone hitakAraka evaM (sacaM ) satyavacana ja ( mAsizravvaM ) bolavAnuM the, tathA ( niccA utteya ) niraMtara AyuktapaNA karIne eTale tevA satyatAnA upayoge karIne sahita rahedhAnuM che, te ( dukare ) duSkara . 27. daMta sohaNamAissa, adiSAssa vivajaNaM / aNavajesaNijassa, givhaNA avi dukaraM // 28 // artha - putra (daMtasohaNa mAissa ) dAMtane zodhavAnI - khotaravAnI saLI vigere ( adiSTassa) madata vastune (viva 1 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (a) varjavAnI che. dakhanI saLI jevI cIja paNa kohanA dIghA vinA grahaNa karavAnI nathI. tathA ( zraNava jesakhissa ) dIghelI vastu paNa nirdoSa ane eSaNIya vastunuM ja (giNhaNA ) grahaNa karavAnaM kre, (avi) te paNa (dukaraM ) duSkara the. 28. vireI ababhacerassa, kAmabhogarasapaNuNI / uggaM mahatvayaM baibhaM, dhAraantraM sudukkaraM // 29 // artha- he putra 1 ( kAmabhogarasaSNuNA ) kAmabhoganA rasane jANanAra evA tAre ( avabhacerassa) satrahmacaryanI eTale Agra ( fort ) virati karavI te ati duSkara the, tathA ( uggaM ) ugra evaM (baMbha ) brahmacaryarUpa ( mahavvayaM ) mahAtrata ( dhArevaM ) dhAraNa karavAnuM che, te ( sudukkaraM ) ati duSkara che. 26. rovar, periggahavivajaNA / savvAraMbhaparicAo, nimmamattaM sudukaraM // 30 // artha-( ghaNaghannapesavajgesu ) dhana, dhAnya dhane nokaravargane viSe ( pariggahavivaJjaNA ) parigrahano eTale e sarvano tyAga karavAno che, tathA ( savvAraMbhaparicAo ) sarva prakAranA AraMbhano tyAga karavAno che, tathA ( nimmamattaM ) mamatA rahitapaNe raddevAnuM che, te sarva ( sudukaraM ) ati duSkara che. 30. Various far AhAre, rAI bhAaNavajaNA / saMnihisaMcao caiveM, vaijeanvo sudukkaraM // 31 // I artha - he putra ! baLI ( caumbihe vi ) cAre prakAranA ( zrAhAre) AhArane viSe ( rAIbhovaNA ) rAtribhojananuM varjana karavAnuM che, (deva) tathA ( saMnihisaMcao) ghI, goLa vigere ucita kALathI vadhAre vakhata rAkhavA, te saMnidhi kahe Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAya che, teno saMcaya eTale saMgraha ( vaJjamadhvo ) varjavAno che eTale pAsa evI koI cIja rAkhI zakAtI nathI, te paNa ( sa. dukkaraM ) ati duSkara che. 31. ____aa pramANe cha vratanI duSkaratA kahI. have parISahonI duSkaratA kahe che. chuhA tapahA ya sIuNhaM, daMsamasagavekSaNA / ahasA dubavasijAya, taNakAsA jallameva ya // 32 // ____ artha-vaLI ha putra ! ( chuhA ) kSudhA, ( taNhA ya ) tRSA, tathA ( sIuNhaM ) zIta, uSNa, (dasamasagaveSaNA ) daMza ane maccharanI vedanA sahana karavAnI cha, tathA ( akosA ) Akroza eTale bIjAnAM durvacano dukkhasijAya) duHkhazayyA | eTale upAzrayanu duHkha, tathA ( tasaphAsA ) saMthArAne viSe taNanA sparzanuM duHkha, (ya) ane (janameva ) maLano parISaha, e sarva sahana karavAnuM che. te ati duSkara che. 32. tAlaNA tejaNA ceve, vaihabaMdhaparIsahA / dekha bhikkhAyariyA, jAyaNA ya alAbhayA // 33 // __artha--(tAlaNA) hastAdivaDe koi tADana kare to te sahana karavAnuM che, ( tajjaNA ) AMgaLI Adika vaDe tarjanA | kare to te sahana karavAnI cha, (ceva ) tathA (vahadhaparIsahA) vadha eTale yaSTi vigerenA mAra bhane doraDA A- Hall dikanA baMdhanarUpa parISaho sahana karavAnA the, te duSkara ke, vaLI (mikkhAyariyA ) bhivAcayo karavI te paNa (dukkhaM) | duHkharUpaye tathA (jAyaNA ya) yAcanA karavI ane temAM paNa (bhalAmayA) lAbha na ghAya te sahana kara, ati duSkara che. 33. ~ - Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvoA jo imA vittI, kesaloo a daarunno| dukkhaM baMbhavayaM dhoraM dhAreuM meM mahaMppaNA // 32 // ___ artha-vaLI he putra ! sAdhu dharmane viSe (jA) je (imA) zrA (kAvomA) kapota saMbaMdhI (visI) vRtti cha, te prati duSkara che. jema kapota eTale pArevA niraMtara zaMkA sahita ja bhakSya grahaNa karavAmA pravarte cha, ane khAdhA pachI kAi paNa sAthai rAkhatA nathI, | teja pramANe sAdhubho paNa AhAranA doSanI zaMkAyAlA satA ja pAhAra grahaNa karavA pravarte cha, ane pAhAra karyA pachI kAi paNa saMcaya karatA nathI-rAkhI mUkatA nathI te (a) tathA sAdhune (kesalomo) kezano loca karavo paDe ke te (dAruNo) bhayaMkara che, (a) tathA (mahappaNA) mahAtmA eTale uttama sAdhue ( ghoraM ) alpa satvavALAne bhayaMkara evaM (baMbhavayaM ) brahmacaryamA pAresAraNa karaI he pA (Turata prati duHkharUpa che. upara 26 mI gAthAmAM brahmavatane duSkara kahyu hatuM ane ahIM pharIthI tene ja duSkara kaDaM te tenu ati duSkarapaNuM jaNAvavA ko che. 34. / have te vratAdikanI duSkaratAno upasaMhAra kare -samApta kare che.| suhoio tumaM puttI!, sukumaulo asumjio|n husi pahUM tumaM puttA !, somaalmnnuNpaaliaa|35| artha-(puttA) he putra ! (tuma) tu (suhoiyo) sukhane ucita the-sukhano bhoktA ke. (sukumAlo) ati sukumAla cha (a) | tathA (sumaJjibho) sArI rIte abhyaMganAdi pUrvaka snAna karanAro che, tathA upalakSaNathI sarva alaMkAravaDe alaMkRta rahanAro che, vepI (puttA) he putra ! (tuma) tuM (sAmaya) cAritrane (azupAlimA) pAyyAne (hu) nidhe (paha) samartha (na si) nathI. 35, Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CO*********@ samarthapaNAne ja dRSTAMtavaDe siddha kare che. - jovajjIvamavisAmo guNANaM tu maha bhro| garuo lohebhAru vva, jo puttA ! hoI duvvaio // 36 // " artha - (puttA) he putra ! ( jo ) je ( guNANaM tu ) cAritranA maLa ne uttara guNono ( mahabharo ) moTo bhAra che, te (lohamAru =) loDhAnA bhAranI jema (garuo) moTo - atyaMta ( duvvaho hoha ) durbaha che - vahana karavo azakya che, kemake te guNono bhAra ( jAvajjIvaM ) jAvajIva paryaMta ( visAmo ) vizrAMti rahita the. jo kadAca bIjo koi bhAra vahana na karI zakAya to te koi ThekAkhe nIce utArI bIsAmo laha zakAya che. paraMtu cAritranA guNano bhAra to kadI paNa utArAto nadhI. te to jIvita paryaMta vahana karavAno ja che. 33. AgAse gaMgesouvva, peDisouvva dusaro / bAhIhiM sA~garo caiva tariavbo guNIdahI // 37 // artha - ( yAgAse) AkAzarmA rahelI (gaMgasou vtra ) gaMgA nadIno pravAha jema dustara che-duHkhe tarI zakAya tebo tathA (Diso ) bIjI nadIono pratizrota eTale sAmo pravAha - sAme pUre tara te jema (duttaro ) dustara hoya che, (caitra) tathA ( bAhAhiM ) be hAthavaDe (sAgarI) samudra tarabo duSkara the, tema ( guNAdahI ) jJAnAdika guNono samudra (taribho ) tavAno ke eTale te tasyo ati duSkara che. 37. Akavale caiva nirastAe u saMjame / asidhArAgamaNaM ceveM, dukeraM cariuM to // 38 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha--(ceva* ) jema ( vAlupAkavale ) cechanA koLIyA nIrasa che, tema (saMjame) saMyama (nirassAe u) nIrasa svAda | rahita che. (ceva) tathA jema (asidhArAgamaNaM) khaganI dhArapara gamana karavaM duSkara che, tema ( savo) cAritrarUpI tapa ( cariuM) Acara, te (dukkara) duSkara che. 38. hI vegaMtatidvIpa, nairile puta! dusare / javA lohamayA cerva, cAveyavA suMdukkaraM // 39 // artha--(putta ) he putra ! ( duzcare ) duHkhe karIne AcarI zakAya tevA (carite ) cAritramAne viSa (ahI va) sarpanI jema ( ergatadiTThIe) ekAMta-nizcaya dRSTivaDe cAlavAnuM che, jema sarpa ekAgra dRSTie cAlyo jAya che, mAI avalaM | joto nathI, tema sAdhue paNa mokSa pratye ja ekAgra dRSTi rAkhIne cAritramArgamA cAlavAnuM che, tethI te cAritramArga duHkhe karIne . AcarI zakAya teyo che. (cava ) tathA jema ( lohamayA) lohamaya eTale loDhAnA ( javA ) java (cAveyavyA) cAvavA te (sudukaraM ) ati duSkara che, tema cAritra paNa pALacaM te ati duSkara che. 36. jahA aggisihA dittA, pAuM hoi sudakkaraM / taha dekaraM kareu 'je, tAru samaNattaNaM // 40 // / artha (jahA ) jema ( dittA ) dedIpyamAna ecI ( aggisihA) agninI jvAlA ( pAuM ) pIvI te ( sudukkara) ati duSkara ( hoi ) che, (vaha) tema (tArume) yuvAvasthAmA (samaNattaNaM ) cAritra ( kareuM) pALa, te ( dukaraM ) ati | duSkara che. (je) 'je' zabda pAdapUrti mATe che. 400 * 'ca' pAdapUrti mATe che, ane 'iva' upamAnA arthamA che, e na rIte sarvatra jANavU. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +10/- 2018-0 jahA dukkha bhaireuM je hoI vAyarala kutthalo | tehA dukaraM kaireuM "je, kIveNaM saMmaNattaNaM // 41 // artha - (jahA ) jaima (kutthalo ) bano kothaLA ( vAyarasa ) vAyuthI ( mareuM ) bharavo te (duktraM ) duHkharUpa eTale duSkara ( hoi je ) che, ( tahA ) tema ( kIveAM ) sa rahita prANIe ( samaNacaNaM ) cAritra ( kareDaM ) pALaM se ( dukaraM je ) duSkara che. 41. jahA tulAe toleDaM, dukkaraM maMdero 'girI / ta~hA nihuanIsaMkaM, dukkaraM samaNattaNaM // 42 // artha - ( jahA ) jaima (maMdaro) meru ( girI ) parvata ( tulAe ) trAjavAvaDe ( toleuM ) toLavo te ( dukaraM ) duSkara che, (sahA) tema ( samaNattaNaM ) zramaNapathuM eTale cAritra zarIrakhaDe pALanuM ( nihuanIkaM ) nivaLapaNe dhane niHzaMkapaNe ( hukarra ) duSkara . 42. jahA bhujAhiM tairiDaM, dukkara reyaNAyaro | tehA aNuvasaMteNaM, dukkaraM demasAyaro // 43 // artha -- ( jahA ) jaima (rathAyaro ) ratnAkara eTale samudra (bhujAhiM ) ve bhujAvaDe (tariuM) taravo (dukaraM ) duSkara a. ( tahA) tema (vasaMteyaM) anupazAMta eTale upazamane nahIM pAmelA arthAt kaSAyavALA puruSe ( damasAyaro ) dama eTale caritrarUpI sAgara sarado (dukaraM ) duSkara che. 43. bhuMje mANusa bhae, paMcalakkhaNae tumaM / bhutabhogI tao jAyA ! paMcchA dhammaM carissasi // 44 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-tethI karIne (jAyA ) he putra ! (tumaM ) tuM (bhANussae ) manuSya saMbaMdhI (paMcalakkhaNae ) pAMca prakAranA ( bhoe) bhogIne (bhuMja ) bhogava, (to pacchA ) tyAsa bhucamomI ) mogasyA ke mAMga jemI evo thaine eTale bhoga bhogavIne (dhamma ) cAritra dharmanuM ( carissasi ) AcaraNa karaje. 44. zrA pramANe mAtApitAe kA tyAre mRgApuDhe temane je kahuM te ekatrIza gAthAvaDe kaheM cha.so vitammApiro!, evameaM jahAku~DaM / iha loe nirpivAsassa, nasthi kiMci vi dukkaraM // 45 // artha-( so ) te mRgAputra (biti) kahe che ke ( ammApiaro) he mAtApitA ! (evameaM) e emaja che, jema tame kaho || || cho te temana cha ( jahAphuDaM ) pragaTapaNe pravrajyA duSkara ke e bAta satya che. paraMtu (iha loe ) A lokane viSe (nippi- 17 vAsassa ) tRSNA rahita eTale niHspRha evA puruSane (kiMci vi) kAipaNa (dukaraM) duSkara ( nasthi) nathI. kayu cha ke| "ni:spRhasya tRNaM jagat" nispRhane AkhaM jagata tRNa samAna che. je spRhAvAko hoya tene parigrahano tyAga karaco duSkara ke, paraMtu niHspRhane to sAdhudharma sukara ja che. huM niHspRha cha tethI mAre sAdhudharma pALayo sukara che. 15. niHspRha thavAnuM kAraNa kahe che.sArIraNANasA caiva, veNAo aNaMtaso / mae soDhAo bhImAo, asaI dukkhabhayANi aN||46|| martha-he mAtA pitA ! (mae) meM (aNaMtaso) anaMtavAra (ceva) nice ( sArIramANasA) zarIra bhane mana Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhI (mAmA) bhayaMkara ( vezraNAo ) vedanAo ( sa ) tathA (asaI) vAraMvAra ( duHkhabhayAsi ) duHkhane utpanna karanArA bhayo athavA duHkha bhane bhayo ( soDhAo ) sahana karyA kre. 46. jarAmaraNa tAre, cAurate bhaiyAgare / maiMe soDhaNi bhImaNi, jaMmmANi maraNANi aM // 47 // artha - ( jarAmaraNakaMtAre ) jarA ane maraNarUpI gADha araNyavALA, tathA ( cAuraMte ) deva, manuSya, tiryaca bhane naraka e cAra avayavavALA, tathA ( bhayAmare ) bhayanI khAyarUpa thA saMsArane viSe (mae) meM ( bhImANi) bhayaMkara evA ( jammAsa ) janmo ( a ) ane ( maraNANi ) maraNo ( sodvANi ) sahana kartA le 47. jahA IhaM argeNI upaho, aitto'NataguNA tahiM / naraesa veNA unhA, aMsAyA beIA mere // 48 // artha -- (i) manuSya lokamAM (jahA) jevo ( agaNI ) ani (uNho) uSNa ke, (eto) tethI - te karatAM ( tarhi ) te (naraesa) narako viSe ( anaMtaguNa) anaMta guNI (urAhA) uSNa (bhasAyA zramAtA - duHkha upajAvanArI ( veNA ) vedanA (mae meM (beiyA) anubhavI che. narakamAM bAdara agnino abhAva che, paraMtu te pRthvIno sparza ja tetrA prakArano uSNa the. arthAt tenI vedanA agninI vedanA tunya che. 48. ahA Iha imaM sIo, aitto'rtaguNA tehiM / naraesa vebhaiyA sIo, aMsAyA veIA maaiM // 46 // artha - ( ihaM ) zrA manuSya lokamAM (jahA ) jevuM (saM) mA (sIaM) zIta ke, ( eto) tenAthI paNa ( tarhi ) 18 ******0****03 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. 4 te ( naraemu ) narakomA ( mataguNA ) anaMtaguNI ( asAyA ) asAvA-duHkha upajAvanArI (sAmA) zIta (vebhaNA) vedanA (mae) meM ( veDamA ! bhanubhavI . 46. kaMdato kaMkuMbhIsu, uDDapAo ahosiro / huAsaNe jelaMtammi, paikapubbo aNaMtaso // 50 // artha-( deto ) AkraMda karato, ( upAbho ) uMcA pagavALo ane (ahosiro) nIce mastakavALo evo hu (kaMdu- / / kuMmIsu ) loDhAnI kuMbhIne viSe ( jalaMtammi) dedIpyamAna (huAsaNe) agnimA (mataso) anaMtavAra ( pacapubdo) | pUrve pakAvAyo hato. 50.. mahAdaggisaMkAse, marummi vaiiravAlae / kailaMbavAlaAe meM, dardUpuvvo aNaMtaso // 51 // ___artha-( mahAdayaggisaMkAse ) mahA dAvAnaLanI jeyA tathA ( marummi) marudezanI retI jevA (vaharavAlue ) vajravA| lukA nadIne kAMThe (bha) bhane ( kalaMbavAlubhAe ) kalaMbavAlukA nadIne kAMThe (aNaMtaso) anaMtIvAra ( dahapuvo ) I / pUrve narakamAM baLyo chu-bhujAyo chu. 51. . rasaMto kaMdukuMbhIsu, uDDe baddho aMbaMdhayo / karavartakarakayAIhiM, chinna(vo aNaMtato // 52 // ___ artha-he mAtA pitA ! ( rasaMto) AnaMda karato (prabaMdhavo) baMdhu rahita evo I (kaMdukuMbhIsu ) kaMdukuMbhIne viSe / ( uDaM) uMce pacanI zAkhAmA (baddho ) baMdhAyo sato ( karavacakarakAIhiM ) karavata bhane krakaca nAmanI nAnI karavata baDe Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *** (aso) anaMtIvAra (chinapuruSo) pUrve chedAyo huM huM nAzI jar3a na zakuM teTalA mATe mane uMco bAMdhI kaMdukuMbhI mAM nAMkhI kapaDe phaDAnI prema bhane anaMtabAra chedyo the-veryo the. 52. aitikkaMTayAiNe, tuMge siMbailipAyave / kheviaM pAsavadveNaM, kaiDDhokaDDAhiM dukkaraM // 53 // artha - ( aiptikkhakaMTayAiye ) ati tIkSNa kAMTAe karIne vyApta ane ( tuMge) uMcA evA (siMbalipAyave ) zevali - zAnmali vRkSa upara ( pAsabaddheNaM ) pAzathI baMdhAyelA meM ( kaDDokaGgrAhiM) paramAdhAmIe karelA AkarSaNa a apakarSaNavaDe (dukaraM ) duHkhe sahana thaha zake teo ( khevinaM ) kheda anubhavyo che eTale pUrve upArjana karelA karmanuM phaLa bhogavyuM che. 53. mahAjatesu ucchUva, ArasaMto sumerevaM / pIliomi sakammehiM, pAvakammo anaMtaso // 54 // artha - (sumeracaM ) zratyaMta bhayAnaka ( bhArato ) cAkaMda karato ane ( pAvakammo ) pApa karmavALo huM ( sakammehiM ) mArA potAnA karme karIne ( ataso ) anaMtIvAra ( mahAjaMtesu ) mahA maMtrone viSe (ucchU va ) zeraDInI jema (pIli omi) pIlA huM. 54. to kolesuNaehi, sAmehiM sebalehi / pIDio phAlio chinno, viSphuraMto agaso // 55 // artha - ( kUyaMtI ) AnaMda karatA evA bhane ( kolasuNa ehiM ) jhuMDa bhane tarAnA rUpane dhAraNa karatA ( sAmehiM ) ****O****O* Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zyAma nAmanA (a) tathA ( sabalehi ) zabala nAmanA paramAdhAmIoe (aNegaso) anekavAra ( pADio) purvApara pADI nAMkhyo che, tathA ( phAlio) jIrNa vastranI jema phAlyo che ane (vipphurato) taDaphaDatA evA mane (chino) anekabAra chedyo medyo che. 55. asIhi ayasivaNNAhi, bhallIhi pahisehi chinno bhinno vibhinno a, uvavapaNo pAvakammuNA // 56 // artha-(pAvakammuNA ) pApakarme karIne ( uvavAlo ) mA utpala bharelo bhAgasimyAdi / atasIpuSpanI jevA zyAma varNavALA (asIhiM ) khagovaDe, tathA ( bhallIhiM ) bhAlAovaDe ( a ) tathA (paTTisehi ) padiza nAmanA zastravaDe anekavAra (chinno) chedAyo chu, tathA (mino ) bhedAyo chu, ( a ) ane ( vibhinno) vizeSa medAyo chu eTale sUkSma kakaDA karAyo chu. 56. | avaso loharahe jutto, jalaMte semilAjue / coio tottajottehiM, rojho vA jaha pauDio // 57 // ___ artha-koi vakhata paramAdhAmIe ( jalate ) agnivaDe jAjvanyamAna ane ( samilAjue ) jhusarI ane jotare karIne / sahita evA ( loharahe ) loDhAnA rathane viSe ( avaso) parAdhIna evA mane ( jutto) joDyo che. pachI ( tottajottehiM ) paroNA ane rAzavaDe-nAsikAe bAMdhalA doraDAbaDe (coio) mane hAMkavAmAM Avyo ke ane pachI ( rojjho vA) rojha | nAmanA pazunI (jaha ) jema ( pADiyo) mane pADI dIdho cha eTale lAkaDI vigerepI kuTIne mane pRthvIpara pADI dIdho cha. 57. / / Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huAsaNe jalaMtammi, ciAsu mahiso viva / daDro pakko a abaso, pAvakammehi pAvio // 58 // artha-he mAtApitA ! ( pAvakammehiM / pApa kameM karIne (pAvibho ) vyApta athavA narakane pAmelA evA ane (avaso) parAdhIna evA mane ( cimAsu ) paramAdhAmIe racelI citAne viSa (mahiso viva) pADAnI jema ( jalaMtAmma ) jAjvalyamAna ekA (huAsaNe) animA ( daDDo ) bALavAmAM AvyA cha. (a) ane ( pakkI ) rAMdhavAmAM pAbyo che. 58. ba~lA saMDAsatuMDehi, lohetuMDehi pavikhaMhiM / viluco bilavaMto'ha, DhaMkagiddhehi~Nataso // 59 // artha--(saMDAsatuMDehiM ) sAMDasI jevA mukhavALA ane (lohaDehiM ) loDhAnA eTale bajra jevA mukhavALA ( DhaMkagiddhehi ) paramAdhAmIe vikurvelA DhaMka ane gIdha (pavikhahi ) pakSIbhIe (vilavaMto'haM ) vilApa karatA ekA mane (paNaMtaso) anaMtIvAra ( calA) baLAtkAre (vilutto) vividha prakAre chedyo che. 56. tapahAkilaMto dhAvato, patto vearaNiM naI / jalaM pAhaM ti ciMtato, khuradhArAhi vivoio // 6 // ___ artha-(taehAkilaMto) tRpAbaDe vyApta thayelo hu~ (ghAvato doDato doDato (vearaNiM) vaitaraNI (naI) nadIe (patto) gayo. tyA (jalaM) jaLane (pAha) huM pIuM (ti) ema (ciMtato) vicAra karato hato teTalAmA (khuradhArAhi) kSuranI dhArAvaDe (vi-patra vAino) hu~ haNAyo. vaitaraNI nadInA jaLanA taraMgo kSuranI dhArA jebA ke tethI pANI pIvAno vicAra karatAM jahuM tenAyI || chedAyo. 60. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upahAbhitatto saMpaco, asipattaM mahAvaNaM / asipattehiM paDatehi, chinnapuThavo aNegaso // 61 // ___ artha-(upahAbhitatto) vajravAlukAdikanA vApathI tapelo evo hu~ (asipa) khaDna jevA patravALA vRkSo hobAthI asipatra nAmanA (mahAvaNaM) mahA banA (saMgano) mAhe mAhe. prApta thayo-gayo, to tyA vRcoparathI (paDatehiM) paDatAM evAM (a. sipazehi) khaDga jevA tIkSNa dhAravALA pAMdaDAMnAvaDe (agaso) aneka bAra (chinapubbo) pUrve chedAyo chu. 61. mumgarehi musaMDhIhi, sUlehi musalehi a| gayAsaM bhaggagattehi, paittaM dukkhamaNaMtaso // 2 // artha (bhaggagatehi) gAtrane eTale zarIrane bhAMgI nAMkhanArA (muggarehi) mudgaravaDe, tathA (musaMDhIDi)musaMDI nAmanA zastravaDe, tathA (malehi) trizULavaDe, (a) tathA (musalehi) muzaLavaDe (gayA) rakSaNanI AzA rahitapaNe meM (ayaMtaso) anaMtIvAra (dukkhaM) duHkha (patta) prApta kayu che. 62. | khurehi tikkhadhArAhi, chariAhiM kaippaNIhi / kapio phAlio chinnI, kitto aM aNegaso // 63 // | . artha--(tikhadhArAhi) tIkSNa dhAstrALA (khurehi) zura nAmanA mastaka muMDavAnA zastravaDe, tathA (churizrAhiM) churikA baDe, (a) tathA (kappaNIhi) kAtaravaDe (agaso) aneka vAra (kappiyo) hu~ kapAyo chu, tathA (phAlibho) vakhanI jema phaDAyo chu, tathA (chimao) chedAyo chu, (a) tathA (ukitto) cAmaDI dUra karavA vaDe utaraDAyo chu. 63. ... pAsehiM kUDajAlehi, mio vA avaso ahaM / vAhio baddharuddho a, bahuso ceve vivAio // 64 // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-he mAtA pitA ! (mio vA) mRganI jema (zravaso) parAdhIna evo (ahaM) hu~ (pAsehiM) pAzavaDe tathA (kUDajAlehi) le kapaTayukta jALabar3e (bahusAM) paNIvAra (vAhinI) ThagAyo chu, (varuddho a) tathA baMdhanavaDe baMdhAyo hu~ bhane bahAra | jai na zakuM tema raMdhAyo chu (ceva) tathA (vivAimao) vinAza karAyo 9. 64. gailehi magarajAlehiM, maccho vA avaso ahaM / ullio phAlio gahiyo, mArio a annNtso||65|| ___artha--(acaso) parAdhIna eko (ha) hu~ (maccho vA) matsyanI jema (galehi) baDizavaDe eTale matsyanA gaLAne vIMdhe | tevI mAMsa yukta soyavaDe, tathA (magarajAlehi pasAyarAnIe bilAmadharavaDa zrane taimaNa karelI tene pakar3avAnI jALavaDe | (mataso) anaMtI vAra (ujio) vidhAyo chu, (phAlimo) lAkaDAnI jema cIrAyo chu, (gahiro) grahaNa karAyo cha bhane (mA | | ribho bha) marAyo-kuTAyo chu. 65. videsaehi jAlehi, lipyAhi seuNo viva / gahio laggo abacho a, bhArio a annNtso|66 artha--(sauNo viva) pakSInI jebha hu~ (vidaMsaehi) vizeSe karIne daMza karanArA zyenAdika pakSIprovaDe, tathA (jAlehiM ) jALavaDe, tathA (lippAhi) vajralepAdika lepavaDe anukrame (aNaMtaso) anaMtIvAra (gahinI) grahaNa karAyo chu (lamgo. *ma) tathA lepa baDe AzleSa karAyo hu~ ( baddho a) tathA jALavaDe baMdhAyo cha bhane ( mArio a) sarvavaDe marAyo du. 66. | kuhADaparasumAIhi, vaDDaihiM dumo viva / kuhimo pholio chinno, tacchio bha aNaMtaso // 6 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - (dumo viva) vRcanI jema huM (kuhADaparasumAIhiM) kuhADA ne parazu bigere vaDe, (bahiM) paramAdhAmIe vikurvelA suthArothI (taso ) bhanaMtIvAra ( kuDiyo ) kudAyo eTale sUkSma kakaDA karAyo chu ( phAlio ) phaDAyo ( ) chedAya huM ( tacchizro a ) tathA cholAyo chu. 67, caMDamuTTimAihiM, kumArahiM ayaM pe va / tADio kuMhio bhinno, cupiNao a anaMtaso // 68 // artha - (kumArehiM) luhAroe ghaNa vigerevaDe ( ayaM piva) loDhAne kuThe tema mane paramAdhAmIoe (cabeDamuTTimAI hiM) capeTA eTale lAta ne muThI vigerevaDe ( atao ) anaMtIvAra ( vADio ) tADanA karI che ( kuTTiyo ) kuTyo che (mino ) bhedyo che ( cuTio a ) tathA cUrNarUpa karyo che. 68. tattaI taMbelohAI, taiuANi sasigANi a / pAiyo kalakalaMtAI, orasaMto subhevaM // 69 // artha--(sumeravaM) ati bhayaMkara (cArasaMto ) AkaMda karatA evA mane paramAdhAmIoe vikurvelA (tAI) tapAvelA ane ( kalakalaMtAI ) kalakala zabda karatA eTale atyaMta ukALelA - khadakhadatA ( taMcalohAI ) tAMbA, loDhA ( taubhANi ) kadhIra (sIsagANi a ) ane sIsAno rasa ( pAio) anekavAra pAyo che. 66. tu piAI maMsAI, khaMDAI solagANi a / khAIomi samasAI, aggivalAI artha - " ( tuiM ) tane ( maMsAI ) mAMsa ( pizrAiM ) bahu priya ituM, " e pramANe mane paramAdhAmI so // 70 // pUrvabhavanuM smaraNa Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *****++**++++** karAvI pachI ( samaM sAI ) mArA potAnA ja mAMsane ( khaMDAI ) kakaDArUpa karI ( solagArIi a ) zekI tathA ( zraggivamAI ) zraninI jevA varNavALu karI (rogaso anekavAra ( khAiobhi ) mane khavarAtryuM che. 70. tuhaM pi surA sIhU, merao a mahUNi a / pA~icomi jalatIo, vaisAo hirANi a // 71 // artha - " ( tuiM ) tane (surA ) surA - caMdrahAsa nAmanI madirA, tathA (sIhU ) sIdhu-tADa vRcadhI banelI madirA - tADI tathA ( mero a ) meraka- loTanI banelI madirA, tathA ( maNi tha ) madhu - puSpanI banelI madirA ( piyA ) pUrvabhava bahu priya hatI. " e pramANe smaraNa karAvIne mane paramAdhArmIoe ( jalatI ) jAjvalyamAna eTale tapAvelI ( basAo ) mArI potAnI ja carabI ( ruddirANi a ) tathA rudhira ( pAipromi ) pAyAM ke. 71. nicca bhIeNa tattheNaM, duhieNaM vaihipaNa ya / paramA duhasaMbaddhA, veNA veIyA e // 72 // artha - he mAtA pitA ! (nicaM ) niraMtara (bhIeNa) bhaya pAmelA, (tatthe ) trAsa pAmelA, ( duhie ) duHkhI thayelA (bahie ya) tathA vyathA pAmelA eTale sarva aMge kaMpatA evA (mae) meM narakane viSe ( duhasaMbaddhA ) duHkhanA saMbaMdhacALI (paramA) utkRSTA ( veNA ) vedanA ( behayA ) vedI - anubhavI che. 72. tibvai caMDappa gADhAo, ghorAo idussahA / mahAbhayAo bhImAo, narapasuM veIA mepa // 73 // * 'pajiomi' ityapi pAThaH Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . a artha-de mAtApitA ! (mae) meM (naraesuM ) marakane viSe (tibvacaMDaSpagADhAyo ) tIvra-madhika rasavALI, caMDakahI na zakAya tevI utkaTa, pragADha-ghaNI sthitivALI, ( ghorAo) pora-je sAMbhaLavAthI paNa zarIra kaMpe tevI bhaya mApanArI, ( aidussahA) atyaMta duHsaha, tethI karIne ja ( mahAbhayAno) mahA bhaya mApanArI tathA (bhImAzo) bhIma-sAMbhaLI | thakI paNa bhaya ApanArI evI ghedanAo anekavAra ( veibhA ) vedI che-anubhavI che. mA tIna vigere sarva vizeSaNo narakanI / vedanAnI karkazatA sUcananArA eka ja arthavA ___vaLI te tIvAdika vedanA kevI che! ve kahe thejArisoM mANuse loe, tAyA ! dIsaMti veaNA / eto aNataguNiA, neraesuM dukkhaveaNA // 7 // martha-(tAyA ) he pitA ! ( mANuse loe ) mA manuSyalokamAM (jArisA ) bevA prakAranI ( vebhamA ) zItoSNAdi vedanA (dIsaMti ) jovAmAM Ave che, ( eso) senAthI (apaMvaguNimA) anaMtaguNI (naraeK) narakane viSe ( dussave- * aNA) duHkhanI cedanAzro che. 74. ___ kevaLa narakane viSeja meM duHkhavedanA anubhavI che eTaluMja nahIM, paraMtu sarva gatine viSe paNa anubhavI che. te upara kahe . saMvabhavesu asAyA, veNNA veIA mae / nimesaMtaramittaM pi, je sAyA naitthi vemaNA // 75 // artha-ke mAtApitA ! (mae) meM (sabvabhavesu ) sarva trasa bhane sthAvara bhavone viSe (asAyA vebhaSA) sAtA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedanA ( beimA) kanumavI . ( jaM) je kAraka mATe (nimesaMdararAmacaM pi) nimeSanuM pratiruM paDe teTalo vakhata paNa (sAyA) sAtA (veNA ) vedanA (natthi) vedIja nathI. viSayasaMbaMdhI sukha paNa irSyAdika bhaneka duHkhovaDe vyApta hovAthI tathA pariNAme kaTuka hovAthI duHkharUpa ja . AA AkhA prakaraNano abhiprAya e che je -- meM bhASA prakAranAM duHkho anumanyAM the, tethI huM tI sukhane yogya ke sukumALa kema hoi zakuM ? jethe bhAvI vedanA sahana karI che, tene dIcA duSkara zI rIte hoya ? tetha mAre dIkSA grahaNa karabI e ja yogya the, 75. yA pramANe kahIne mRgAputra mauna rahyA. te vakhate taM te'smApiaro, chaMdeNaM purtte ! pevvayA / navaraM puNa sAmaNNe, dukkhaM nippaMDikammayA // 76 // 1 ', artha - ( ammApi ) mAtA pitA ( taM) te mRgAputrane ( biMti ) kahatA havA, ke (puta ) he putra 1 (chaMdezAM) tArI icchApramANe ( paNyayA) tuM pravrajyA grahaNa kara. ( puNe ) paraMtu (navaraM ) vizeSa kahevAnuM e ke je - ( sAmo) cAritrane viSe ( nippaDikammayA ) niHpratikarmatA eTale rogAdika utpanna bhayA chavAM paNa teno pratikAra- auSaghAdika upAya karavAno nathI, e ( dukkha ) prati duHkha che. 76. zrApramANe mAtApitAe kasuM, tyAre - sovite'smApiro !, evamaM jahAphuDaM parikemmaM ko kuNai, araNNe miapakkhiNaM ? // 77 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P ****@K**PST*<<-*<~+> yana * 8|| artha-- (so) te mRgAputra ( biMti ) kahe che ke ( ammA) he mAtA pitA ! (e) yA tame karttuM te ( evaM ) ejapramANe (jaddAphu ) satyaja le. paraMtu ( aro ) bharAyane triSe ( mizrapakkhiAM ) mRga eTale pazu ane pacanA (parikammaM ) pratikArane eTale cikitsAne (ko kukhai ) koNa kare che ? vanamA rahetA pazupakSIo vyAdhithI pIDAya tyAre temane koi paNa cikitsA karatuM nathI. 77, tethI karIne bhUyo arahovA, jahA ucaraI miMgo / evaM dhammaM carissAmi, saMjameNa taveNa ya // 78 // artha - ( jahA u ) jema ( ara) araNyane viSe (mahe) mRga (bhUka) eka khecchAe karIne (caraI ) vivare the, ( evaM ) eja pramANe huM paNa ( saMjameNa ) satara prakAzanA saMyamavaDe ( tavekha ya ) tathA cAra prakAranA tapavaDe ( dhammaM ) cAritra dharmanuM ( carissAmi ) bhAcaraNa karato vicara.za. 78. jayA missa oNyaMko mahAraNNammi jAyaI / acchaMtaM rukkhamUlammi, ko gaM tahi tigicchaI // 76 // artha - ( jayA ) jyAre ( maddArayammi ) moTA araNyama ( bhimaksa ) mRgane ( Aryako ) bhAtaMka - roga ( jAyaI ) utpanna thAya the, ( tAhe ) tyAre ( rukkhamUlammi ) vRkSanA mULane viSe ( acche ) rahelA evA tene ) ko vaidya ( tigiddhaI ) cikitsA kare che 1 76. ( ko Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko vo se osahaM deI ?, ko vA se pucchaI suhaM ?|'ko vo se tapANaM ca, AharittU paMgAmae 180 artha (vA) athavA (ko ) koNa (se) vene (mosaI ) auSadha (deha ) Ape cha ? (vA) athavA (ko) koga (se) tene ( suhaM ) sukha sAtA ( emaI) pUle le 10 vA) azamA (ko) koNa (se) tena ( matcapAca) mAta pAthI mAhAra (bAharita ) lAvIne (paNAmae ) Ape che ? koi ja nahIM. 80. | tyAre teno nirvAha zI rIte thato haze / te upara kahe che.| jayA ya se suhI hoi, tayoM gacchada goaraM / bhaitapANassa aTroe, vallarANi saMrANi a // 1 // __ artha-(jayA ya)mane jyAre (se) te mRga (suhI) sukhI eTale roga rahita (hoi) hoya che-thAya che, (tayA) tyAre caravAne sthAne (gacchada) jAya che, thane tyAM (bhattapANassa) bhojana pANIne (bhaTThAe) arthe ( balarANi ; lIlA ghAsanA sthAnone ( sarANi a ) tathA sarovarone zodhe che. 81. * khAittA pANi pAuM, vaillarehi sarahi a| migacAriaMcarittA gaM, gacchaI miacArioM // 2 // artha-he mAtApitA ! te vyAdhi rahita mRga (migacArizraM ) mRganI caryAvaDe eTale mRgane khAvA pIvAnI vidhi (carittA zaM) carIne ( ballarehiM ) lIlA ghAsanA pradezathI ( sarehi a ) tathA sarovarathI (khAittA) khAine ane ( pANibhaM pAuM) pANI pIne (micAriyaM) mRgane vizrAMti levAnI bhUmi pratye ( gacchaI) jAya cha, 82. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA pramANe dRSTAMta kahIne ive ve mAthAvaDe upasaMhAra kare - na evaM samuTTi bhiskhU, aivameva anneggo| migacAriaMcarittA NaM, uDDe pakvamaI disi // 83 // ___ artha-(evaM) e ja pramANe (samuTTite) cAritranI kriyA pALavAmAM udyamavaMta thayelo eTale mRganI jema roganI utpati sate paNa cikitsA nahIM karanAra tathA (eyameva) e ja pramANe eTale bhRganI jema (aNegago) aneka ThekANe aniyamita rIte rahenAra (mivas) sAdhu (migacAri) mRganA jebI caryAna (paricA NaM) AcaraNa karIne-pALIne sarva karmano nAza karI TI (ucaM disiM) Urdhva dizA pratye eTale mokSa pratye (pakkAI) jAya che. 83. mRgacaryAne ja spaSTa kare cha. jahA mie ega aNegacArI, aNegavAse dhuMbagoare a| evaM muNI goariaM 'paviTe, 'nI hIlae 'no vi avisaijjA // 84 // artha-(jahA mie)jema mRga (ega) ekalo-sahAya rahita, tathA (aNegacArI) aniyata vihAra karanAra, tathA (aNe-|| gavAse) aneka sthAne nivAsa karanAra (ma) tathA (dhuvagoare) nizcita gocaravALo eTale niraMtara gocaramA ja maLelI vastuno pAhAra karanAra hoya che, (evaM) ejIte (mukhI) muni paNa vevA ja vizeSaNavAlo (goariaM) gocarIne viSe (pavidve) gayo || thako (no hIlae) koinI hIlanA na kare eTale kadambAdika maLe to te bhamanI ke tenA ApanAranI niMdA na kare (vima) Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maja banI ( no bimAilA ) jiyA na kare eTale AhAranI prApti na thAya to te prasaMge paNa potAnI ke paranI niMdA || na kare. 84. A pramANe mRgacaryAnuM svarUpa kahIne mRgAputre je kalu, tathA mAtApitAe je kayuM, bhane pachI mRgAputre je kayaM te ho| kahe theI bhigacAriaM carissAmi, evaM puttA jahAsuhaM / ammApiIhiMDaNumAo, jaMhAi uvahiM tao // 45 // artha-(migacAriaM) "zarIranI cikitsA na karavI e Adi mRgacaryAne (carissAmi) 9 pAcarIza." e pramANe : / mRgAputre kayu, tyAre mAtApitAe javAba bhApyo ke-(puttA) " he putra ! (evaM) jo evI tArI icchA ke to (jahAsuI) jema || sukha upaje sema tuM kara." e pramANe (mammApiIdi) mAtApitAe (aNumAyo) anujJA pApI. (tamo) tyAre te mRgAputre (urhi) sarva parigrahano (jahAi) tyAga karyo. 85. ____ upara kahelA arthane ja vistArathI kahe che.mibhacAritraM cairissAmi, svvdukkhvimokvnniN| tumbhehiM semaNuNNAo, gaccha putta ! jahAsuhaM / ___ artha-mRgAputre kahyu ke-he mAtApitA ! (tunbhehi) tamoe (samaNupAo) anujJA prApyo evo hu~ (sambadukkhavimokkhaNi) sarva duHkhano nAza karanArI (mibhacAri) mRgacaryAne-dIcAne (carissAmi ) AcarIza." tyAre mAtApitAe Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- (puta) putra (jahAsuraM ) jama sukha upaje tema (gaccha ) tuM jA - mRgacaryAnuM zrAcaraNa kara. 8. he I evaM se ammA piaro, RNumANittA Na behuvihaM / mattaM chiMdaI tAhe, mahAnAgu va kaMcuaM // 87 // artha - ( evaM ) yA pramANe ( sa ) te mRgAputra ( ammAparo) mAtApitAnI (aNupANicA kha) anujJA laine (vAhe) te khate (mahAnAgu) moTo sarpa (x) jema (kaMcu) kAMcaLIno tyAga kare tuma (bahuvi) ghaNA prakAranA (mamattaM) mamatvane (daI) chedato havo - tyAga karato vo A gAthAvaDe AbhyaMtara upadhino tyAga ko.87. hA upadhino tyAga kache che. - IDDI vittaM ca mitte a, puta dAraM va nAyao / reNuaM va paMDe laggaMga niSdhuNittA Na nigo 88 artha - (paDe) rakhane cipe (lagga) lAgelI-coTelI (reNuaM va) rajanI jema (haDDI) samRddhine, (vittaM ca ) dhanane tathA (mitra) mitrone tathA putta) putrone tathA ( dAraM ca) strIone tathA (nAyao) jJAtine (niSdhuSitA ) tajIne ( nibhAo ) mRgAputra gRha bahAra nIkaLyA. 18. te tyApakI te mRgAputra vA thayA 1 ane tene kevuM phaLa prApta thayuM ? te kahe che. - paMcamahavvayajutto, paMcahiM samio tiguttigutto a / sabhitara bAhirae, tavovahANammi ujjutto // 89 // artha - (paMcamahAyanuto) pAMca mahAvratothI yukta, tathA (paMcA) pAMca samitibaDe (samiyo) sahita, tathA (vigutti Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nok-ke-ke-ka- A To guto bha) praNa gumivaDe gupta, tathA ( samitarayAhirae ) AbhyaMtara sahita bAla ekA (tavovahANammi) tapa saMbaMdhI upadhAnane viSe-karzavyane viSe (ujjutto) udyamavaMta thayA. 86. nimmamo nirahaMkAro, nissaMgo cattagAravo / samo meM savvabhUesu, tasesu thAvaresu zra // 9 // artha--tathA (nimmamo) mamatA rahita, (nirahaMkArI) ahaMkAra rahita, (nissaMgoM) bAhya ane AbhyaMtara saMga rahita, (catta gAravo) traNa mArava rahita, (a) tathA (sampabhUe su) sarva prANImone viSe eTale (tasesu) trasa prANIzrone viSe (thAvaresu a) ane sthAvara prANIone viSe (samo) samAna pariNAmavALA thayA. 6.. lAbhAlAbhe suhe dukkhe, Avie meraNe tahA / samo niMdApasaMsAsu, saMmo mANAvamANo // 91 // - artha--(lAbhAlAbha) lAbha ane alAbhane viSa, (muhe) sukha ane (dukkhe) duHkhane viSe, (jIvie) jIvita ane (maraNe) maraNane viSe, (tahA) tathA (niMdApasasAsu) niMdA ane prasaMsAne viSe ( samo) samAna, tathA (mANAvamANamo) mAna ane apamAnane viSe (samo) samAna thayA. 61. gAravesu kaisAesa, daMDasalabhaesu a / niatto hAsasogAmo, anibANo aNbNdhnno|| 12 // artha--(gAravesu) traNa gArava thakI (niatto) nivRtta thayA, tathA (kasAesu) cAra kapAyathI nivRtta thayA, tathA (daMDasanabhaesu atraNa daMDa, traNa zalya bhane sAta bhayathI nivRtta thathA, tathA (hAsasogAyo) hAsya bhane zokathI nivRtta thayA, tta Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . vathA (anitrANo) niyANA rahita thayA, tathA (apaMdhaNo) rAga dveSanA baMdhana rahita thayA. 62. aNissiyo iha loe, paraloe aNistio / vAsIcaMdaNakappo a, asaNe aNasaNe tahA // 93 // | artha--(iha loe) pA lokane viSe paNa (aNissio) koinI nizrA eTale sahAya rahita, tathA { paraloe ) paralokane viSe paNa ( aNissio ) nizrA rahita arthAt prA lokamA rAjyAdikanI ane paralokamAM svargasukhanI vaaNch| rahita thayA. Ltil (vAsIcaMdaNakappo zrI tathA vAsI ane caMdanane viSe samAna eTale koi puruSa vAsalAvaDe chede athavA koDa koi mANasa caMdanavaDe pUjA kare te banene viSe samAna dRSTivAlA thayAM, tihA) ayA asaNe, mAhArane viSe ane (aNasaNe) anazanane viSe paNa samAna eTale AhAra karavAmAM ane nahIM karavAmAM athavA AhAra maLe ke na maLe topaNa te bImA samAna dRSTivALA dhayA, 63. | appasatthehiM dArohiM, sabao pihiaasvo| bhajjhappajjhANa jogehi, pasatthadamasAsaNo // 9 // artha-(appasatthehi ) aprazasta eTale karma upArjana karavAnA heturUpa hiMsAdika ( dArehiM ) dvArodhI nivRtta thayA, tethI karIne ja (sayo) cotaraphathI (pihimAsaro) raMdhyA che zrAzraya eTale pApanyApArI jeNe evA thayA, tathA ( ajmappajjhANajogeDiM) mAtmAne viSe zubha dhyAnanA vyApArobaDhe (pasatthadamasAsaNo) prazasta che dama eTale upazama bhane / | zAsana eTale sarvajano siddhAMta jene eSA thayA. arthAt upazamavALA bhane zAsananA ArAdhaka thayA. 64. evaM nANeNa caraNeNaM, dasaNeNa taveNa ya / bhAvaNAhi a suddhAhiM, sammaM bhAvitu appayaM // 95 // PATAR Hb Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(evaM) eja pramANe (nANeNa) mati, bhUta vigaire jJAnavaDe, (caroNaM) yathAkhyAta nAmanA cAritrapaDe, (daMsapeNa ) zuddha samakitavaDe, (taveNa ya ) tathA pAra prakAranA tapavaDe (a) tathA (suddhAhiM ) zuddha eTale niyANAdika doSarahita eSA (nAzAha ) mahAratta saMbaMdhI pacIza bhAvanAvaDe athavA anityAdika bAra bhAvanAvaDe ( appa) potAnA | ME bhAramAne ( sammaM ) samyak prakAre ( bhAvisu / bhASIne eTale nirmaLa karIne-65 | bahuprANi u vAsANi, sAmalamaNupAlikA / mAsieNa u bhatteNaM, siddhi patto aNuttaraM / / 96 // artha (bahubhANi u) ghaNA (vAsANi ) varSoM sudhI (sAmAM) cAritrane (azupAlimA ) pALIne ( mAsieNa u ) eka mAsanA ( mattaNaM ) anazanavaDe (aNucaraM / sarvotkRSTa evI (siddhiM ) siddhine (paco) pAmyA. 66 / have adhyayanano upasaMhAra karatA upadeza Ape che.--- evaM karati sabuddhA, paMDiA paviakkhaNA / viNimahati bhogesu, miApune jahA misI / / 97 // artha-(saMbuddhA ) samyak prakAre tatvanA jANa, tathA (paMDiA) paMDita eTale heya bhane upAdeya jAyanArA, tathA (pavibhakkhaNA) ati vicakSaNa evA puruSo ( evaM ) upara kamA pramANe (karaMti) kare che, tethI ( bhogesu) bhoga thakI (viNimati ) pAchA vaLe che (jahA ) jema (misI) RSi (mitrAputte ) mRmAputra bhogadhI nivRtta thai cAritra prahasya | karI mo gayA tema. 67. mIjI rIte upadeza Ape che. soriyatadaitaiipoto Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApabhAvassa mahAjasassa, mizrApustassa nisamma bhaasiy| tavappahANaM cari ca uttama, gappahANaM ca tiloaMvissuaM // 98 // artha---(mahApabhAvassa) moTA prabhAvabALA, tathA (mahAjasassaH moTA yazavALA (mizrAputtamsa) mRgAputranA (bhAsibha) |.. saMsAranu asArapaNuM vigere jaNAvanArA vacanane (nisamma) sAMbhaLIne (ca) tathA (tavappahANaM) tapa ke pradhAna-mukhya jemA evaM tathA (uttama uttama evaM, tathA (gaipahANaM ca) mokSarUpa gatie karIne pradhAna evaM. tathA ( tiloavissuaM) praNa jagatamA / | prasiddha evaM (cariaM) te mRgAputranuM caritra sAMbhaLIne-68. viANiA dukkhavivaDDaNaM dhaNaM, mamattabaMdhaM ca mahabbhayAvahaM / suhAvaha dhammadhuraM aNuttaraM, dhAreha nivANaguNAvahaM mahaM // 99 // tti bemi // __ artha--tathA (dhaNaM) dhana (dukkhavidhaguNa) duHkhane vadhAranAra che, (ca) tathA (mamattagha) mamatvanuM baMdhana cha bhane (mahanbhayAvaha) : mahA bhayane vahana karanAra cha ema (viANimA) jANIne (suhAvaI) sukhane pApanAra, (aNuttara) sarvotkRSTa, (nimbANaguNA| vaha) mokSa prApta karAyanArA guNa je anaMta jJAna, darzana, cAritra ane vIrya tene dhAraNa karanAra thAmo tathA (maI) moTI etrI : (dhammadhura) dharmadhurAne (dhAreha) dhAraNa karo. (si bemi) e pramANe sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahetA havA. 66. iti ekonaviMzatitamamadhyayanam // 16 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha mahAnirgrandhIya nAmarnu vIzamuM adhyayana. 20 mogaNIzamA adhyayanamA niHpratikarmapaNuM eTale zarIranI sAravAra na karavI ema kA. te manAthapaNA vinA pALI || zakAya nahIM. tethI A cIzamA adhyayanamA aneka prakAralaM manAthapa kar3e ke. zrA saMbaMdhI prAvelA bhA adhyayanarnu prathama sUtra kahe che.-- siddhANa namokiMcA, saMjayANaM ca bhaao| athadhammagaI taccaM, aNusiTiM suMNeha me // 1 // artha-(siddhANa ) tIrthakararAdika paMdara prakAranA siddhIne ( saMjayANaM ca ) tathA saMyatone eTale prAcArya, upAdhyAya | bhane sAdhuone (bhAvamao) bhAyI (namokiyA) namaskAra karIne (atyadhammagaI) prArthanA karavA lAyaka dharmazAna le jene | evI ane (taca ) satya evI ( me ) mArAthI kahevAtI evI (aNusiddhi) zikSAne-upadezane (muNe) tame samiLo. 1. - mA sUtramA dharmakathAnuyoga hovAthI dharmakathAnA dvAravaDe ja upadeza Ape che.pabhUarayaNo gayA, seNio mNghaahiyo| vihArajattaM nijAo, maMDikuMcchisi caiie // 2 // artha (pabhUarayaNo ) gaja azvAdika athavA vaiDDuryAdika yA novALo (magahAhivo ) magadha dezano adhipatti (seNiyo) zreNika nAmano ( rAyA ) rAjA ekadA (vihArajataM ) vihAra yAtrAe eTale praznakrIDA karavA mATe nagarathI (nijAmI ) nIkaLyA thako ( maMdikucchisi ) maiDitakAce nAmanA ( cehae ) caityane viSe-vanane viSe gayo. 2. / Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [@*<<->>* *<<~>>>><<<~**@***@****i*-*E te udyAna ke hatuM 1 se kahe che.-- nANAdumalAi, nANApakkhinisevi / mANAkusumasaMcha, ujjANaM naMdaNovamaM // 3 // artha--(nANAdumalayAiM) vividha prakAranA vRkSo bhane lAbhovaDe vyAsa, (nAyApakkhinisevirbha) vividha pakSI bhae sevelluM tathA ( nAmNAkusumasaMnaM ) vividha jAtinA puSpo sahita evaM ( ukhAyaM ) te udyAna ( naMdayogamaM ) naMdana bananI jetuM hatuM. 3. tattha so posaI sAhu, saMjayaM susamAhiaM / nisannaM rakkhamUlammi, sukumAlaM suhozraM // 4 // artha - (tattha) te udyAnamA ( so ) te zreNika rAjAe ( saMjayaM ) samyak prakAre yatanA karatA, ( susamAhizraM ) sArI samAdhivALA, (rukkhamUlammi) vRcanA mULamAM (nisaM) beThelA, ( sukumAlaM ) prati komaLa ane (suhoibhaM) sukhane eTale sukha bhoga yogya evA eka sAhuM ) sAdhune ( pAsaI ) joyA. 4. tassa rUvaM tu pAsittA, rAiNo tammi saMjae / acaMtaM paramo Asi, aulo rUvimhao // 5 // artha - (tassa) se suninuM ( rUvaM tu ) rUpa (pAsittA) johane (rAiyo) zreNika rAjAne ( tammi saMjae ) te sunine viSe ( a ) atyaMta ( paramo ) utkRSTa ( bhaulo ) atula - koinI upamA na bhapAya evo ( rUvavimhabho ) rUpanA viSayavALo vismaya (Asi ) thayo. 5 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _*+******+******+0 te vismayane ja basAve the. aho ! vo ! aho / rUvaM !, aho ! ajjasta somayA ! | zraho ! muttI!, aho ! bhoge asaMgayA ! // 6 // aho ! khaMtI ! artha - rAjA vicAra kare che ke - ( aho ) aho ! yA muninA zarIrano ( vo) varNa (aho rUvaM ) maho enuM rUpa ! ( aho ) aho ! ( ajassa ) A AryanI - pUjyanI (somamA) caMdramA phailI sainyA-turA ! ( aho khaMtI ) aho 1 AnI kSamA ! ( aho mutI ) aho ! AnI mukti - nirlobhatA ! ( aho bhoge asaMgayA ) aho ! mogane viSe AnI niHspRhatA 1 sarva ati AzcaryakAraka che. 6. tasse pAai u vaMditI, kAUMNa ye payo hiNaM / nA~idUramaNAsane, paMjalI paDipuccha // 7 // artha - ema vicArI ( tassa ) te suninA ( pAe u ) pAdane ( vaMditA ) vaMdana karIne (ya) tathA ( payAhisaM ) pradakSiNA (kAU ) karIne (nAidUraM ) ati dUra nahIM temaja (aNNAso ) ati samIpe nahIM evI rIte besIne (paMjalI ) hAtha joDI (paDipucchara ) rAjAe prazna karyo. 7. taruNo'si jI ! pevaio, bhogakAlAmmi saMjayA ! | uDio'si sAmo, eaTTha sugami to // 8 // ** te iti vA pAThaH 403 **+++ Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- artha-(o) he Arya ! ( taruNo'si ) tame yuvAna cho, ( saMjayA ) he muni ! (bhogakAlammi ) bhoga bhogavayAne samaye ( pana ho ) tame pravajyA lIdhI che, (sAmI) cAritrane viSe ( uvAhino'si ) udyamavaMta thayA cho. (emaI) zrA bharthane eTale A yuvAvasthAmAMgamA legAnA kArobA) yA (ne) tamArI pAse ( sukhAmi ) 9 somalaM| sAMbhaLayA icchu chu, ane pachI tame vIjuM je kahezo te paNa sAMbhaLIza. 8, have te muni javAba pApe che.-- aNAhomi mahArAya !, nAho majjha ne vijaI / aNukaMpagaM suhi vA "vi, kaMcI nAbhisamamahaM // 9 // artha-( mahArAya ) he mahArAjA ! ( azAhomi ) huM anAtha chu. ( majjha ) mAro koi (nAho) nAtha (na vijai ) || nathI. (vA) athavA (aNukaMpagaM) dayAne citavanAra (kaMcI ) koi (suhi) suhad-mitrane (bi) paNa ( nAmisabhemahaM ) I pAmyo nathI. yA kAraNathI meM pravrajyA lIdhI the. 6. A pramANe munie kayuM tyAretamo so pahasimo royA, seNio magahAhiyo / evaM te iMDimaMtassa, kaha nAho ne vijeI // 10 // ardha-to ) te bakhate ( so ) te ( magahAhinI ) magadha dezano bhadhipati ( seNimo ) zrezika (rAyA ) rAjA (pahasio) hasyo ke-(evaM ) A prakAre (iTTimaMtarala) divALA ecA (te ) tamAro (nAho) nApa ( kahaM ) kema (na viAI) nathI ? ahIM sarvatra ve kALanI apeghAe vartamAnakALa lakhelo che. 11. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo vrata aMgIkAra karavAmA anAthatA ja kAraNa hoya tohomi nAhI bhayaMtANaM, bhoge bhuMjAhi saMjayA ! / mittalAIparivuDo, mANussaM khu sudullahaM // 11 // artha-( bhayaMtANaM ) pUjya evA Ayano hu~ ( mAho) nAtha ( homi ) dhAuM. ( saMjayA) he muni ! (mitcanAIpari* vuDo) mitra ane jJAtithI pariyaryA thakA ( bhoge) mogaune (jhuMjAhi ) bhogavo. kAraNa ke ( mANussaM ) manuSyapaNuM pAmardU (khu) kharekhara (sudullahaM ) atyaMta durlabha che. 11. * te sAMbhaLI muni zelyA. appaNA vi aMgAho'si, seNiyA! magahAhivA! appaNA aMgAho saMto, kahaM nAhIbhavisasi ? // 12 // ___artha-( magahAhivA ) he magadhanA adhipati ( seNiyA) zreNika rAjA ! (appaNA vi ) tame pote ja ( aNA|| ho'si ) anAtha-~nAtha rahita cho. (appaNA ) tethI pote ja ( aNAho saMto ) anAtha satA ( kahaM ) kevI rIte mArA (nAho ) nAtha ( bhavissasi ) thazo ? 12. til evaM vuttA nariMdo so, susaMbhaMto suvimhio / vaiyaNaM assuapubvaM, sAhuNA vimhayaM nio // 13 // ____ artha-( evaM ) mA pramANe ( sAhuNA ) munie ( assuapujya ) pUrve nahIM sAMbhaLelA (yayaNaM ) vacana pratye ( cutto) E kahevAyo etro (so) te ( nariMdo) zreNika rAjA (susaMbhaMto) atyaMta saMbhrAMta ane ( suvimhio ) atyaMta vismita thai / Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / (vimhayaM nibho) pAzcarya pAmyo, prathama te muninA rUpAdika joine rAjA Azcarya pAmyo hato, te pharIthI Adhu apUrva vacana | samiLI vadhAre pAzcaye pAmyo. 13, ___ pachI rAjA pA pramANe ce gAthAvaDe bolyo.AsA hatthI maNussA 'me, puraM aMteuraM ca me| Ami mANuse bhoe~, zrINAissariaM "me // 14 artha he muni ! (me) mAre (pAsA) ghaNA azvo cha, vathA ( hatthI ) hAthIyo che, tathA ( maNussA ) manuSyosevako bhane svajanAdika che, (ca) tathA (me) mAre (puraM) nagara ke, tathA ( aMteuraM ) rANIprono samUha the, tathA hu~ ( mANuse ) manuSya saMbaMdhI ( bhoe) kAmabhogone (muMjAmi ) bhogavaM chu, (ca) tathA ( me ) mAre ( bhaagaaissriyN)| maskhalita zAsanarUpa AjJA ane azvarya eTale samRddhi-svAmIpaNuM che. mArA rAjyamAM koI paNa mArI zrAjJAno bhaMga karatuM nathI. 1... airise saMpaiyaggami, savvakAmasamappie / kehaM aNAho bhavai, mA hu~ bhaMte ! musaMvaie // 15 // artha (erise) pAvA prakAranI (savyakAmasamappie) sarva manavAMchitane pUrNa karanAra (saMpayamgammi ) saMpadAno * prakarSa-moTI samRddhi sate ( kaI ) kevI rIte hu~ (aNAho) anAtha ( bhavai ) thAuM ? kAraNa ke huM sarva saMpacino nAtha chu. (hu ) tethI karIne ( maMte) he pUjya ! Apa (musaM) mRSA ( mA vae) na bolo. 15, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *@**<<****O***O**>>****@****O******-**,03 tyAre muni mA pramANe bolyA. tuma jANe aNAhassa, atthaM potthaM ca petthivA ! / jahA aNAhI hevei, saiNAho va naizahivA ! // 16 // - artha - ( patthivA ) hai rAjA ! (tuma) tame ( zrAhasta ) anAtha zabdanA ( atthaM ) arthane ( potthaM ca ) tathA protthAnane eTale kayA abhiprAyadhI meM anAtha zabda ko tenI mULa utpattine ( Na jAkhe ) tame jANatA nadhI, ke ( jahA ) je prakAre ( aNAho ) anAtha ( va ) ke ( sakhAho ) sanAtha ( hatra) hoya, te prakAre ( narAhibA ) he narAdhipa / tame jANatA nathI. 16. suha meM mahArAya !, avvakkhitteNa ceNjeNsaa| jahA appAso bhavati, hA me a vattiaM // 17 // artha - ( mahArAya ) he mahArAjA 1 ( jahA ) je prakAre manuSya ( agAho ) anAtha ( bhavati ) thAya che, ( a ) ane (jahA) je prakAre (maiM) meM te anAthapaNuM (pati) pravartAvyaM eTale prarUpyuM- kayuM kre, te prakAre ( me ) kaddetA evA mArA thakI tame ( akkhitte ) zravyAkSipta- sthira ( ceasA ) cittavaDe ( suNe ) sAMbhaLo. 17. pramANe kahane pachI muni potAnI kathA kahevA lAgyA . --- kosaMbI nAma naiyarI, purANapurabheNI / taittha zrAsI pio maijjha, pebhUadhaNasaMcao // 18 // artha - ( purANapuravaNI ) jUnAM nagazene bhedanArI eTale jUnAM nagarothI paNa adhika zobhAvALI ( kosaMbI nAma ) Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - na / kauzAMbI nAmanI (nayarI) nagarI ke. (tattha) temA (pabhUadhaNasaMcao) ghaNA dhanano saMcaya-saMgraha karanAra dhanasaMcaya nAme (majjhaM) mAro ( pinA) pitA ( prAsI ) hato. prAye karIne jUnAM nagaromA vasanArA loko catura, dhanavAna, ghaNA anubhavI | ane vivekI hoya che evaM rahasya jaNAvavA mATe jUnA nagarane bhedanArI bhA nagarI kahI che. 18. peDhame vaie mahArAya!, aulA me acchiveaNA / ahosthA viulo doho, seThavagattesu ptthivaa!||19|| artha-(pakSAnA ) he mahArAja ho gae ) pahalI vayamA eTale yuvAvasthAmA ( me ) mane ekadA ( aulA ) kA atula evI (acchivepraNA ) netranI pIDA (ahotthA) thai. tethI (patthivA ) he rAjA! ( sambagattesu) mArA sarva * avayavone vipe ( viulo) vipula-moTo ( dAho ) dAha thavA lAgyo. 16. * satthaM jahA paramatikAvaM, sriirvivrNtre| A~vIlijja arI kuddho, evaM me acchiveaNA // 20 // / artha-( jahA ) jema koi / kuddho arI ) krodha pAmelo zatru ( sarIravivaraMtare ) karNa, nAsikA vigaire zarIranA vivaronI madhye (paramatikkhaM ) atyaMta tIkSNa ( satyaM ) zastrane (AvIlija ) gADha rIte nAkhe ane tethI jevI vedanA thAya (evaM ) evI asahya ( me ) mane ( macchiveNA ) netranI pIDA thI hatI, 20. ti meM aMtaricchaM ca, uttimaMgaM ca pII / iMdAsaNIsamA ghorA, veNA paramadAruNA // 21 // martha-( me ) mArA ( tiaM) kaTibhAgane, tathA (aMtaricchaM) khAna, pAna, ramaNa vigere aMdaranI icchAne, tathA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (usimaMgaM ca ) mastakane te ( iMdAsaNIsamA ) iMdranA bajra jevI ati dAha utpanna karanArI (ghorA) bhayaMkara eTale gIjAne paNa bhaya utpanna karanArI ane (paramadAruNA, potAne atyaMta duHkha utpanna karanArI ( vepaNA ) vedanA (pIDaI) pIDA karavA lAgI. 21.. urvadvizrA meM AyariA, vijAmaMtatigicchagA / abIA satyakusalA, matamUlavisArayA // 22 // artha-te vakhate ( me ) mane-mArI pAse (zAyariyA ) AcAryoM eTale ghedyo ( uvaDiyA ) prApta thayA eTale mArI cikitsA karavA AnyA. te vaidyo (vijAmaMtatigicchagA) vidyA ane maMtrabaDe cikitsA karanArA hatA, tathA ( bhabImA) advitIya eTale temanI jevA bIjA koi nipuNa nahotA, athavA (adhImA) sArI rIte bhaNelA itA, tethI ja (satthakasalA) zAstrane viSe kuzaLa hatA, tathA ( maMtamUlavisArayA ) deva adhiSThitta maMtrI ane jaDIbuTTI Adi mULIyAMmAM vicacaNa hatA, eTale maMtra ane mULanA guNone jAganArA hatA. 22. 'te me tigicchaM ku~vaMti, cAuppAyaM jahohi / ne yaM dukkhA vimoaMti, esau majjhai aohayA // 23 // ___ artha-(te ) te vaidho ( jahAhi ) jema hita thAya tema ( cAuppAyaM ) cAra prakAre ( me ) mArI ( tigicchaM) cikitsA (kunbati ) karavA lAgyA. ahIM caidya, auSadha, rogI ane sAravAra karanAra, athavA vamana, virecana, madaina bhane *adhIA iti vA pAThaH Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svedana-parasevo zrAve tevU, athavA aMjana, baMdhana, lepana ane mardana e rIse zAstramA kahelI cAra cAra prakAranI cikitsA jANavI. e rIte guruparaMparA pramANe cikitsA karavA lAgyA, (ya) topaNa teoe mane (dukkhA ) duHkhathI (na vimobhaMti) mukta karyo nahIM-mukta karI zakyA nahIM. (emA ) pa ja ( majjha) mArI ( aNNAhayA ) anAthatA che. 23. pio meM saMvvasAraM pi, dijAhi mamai kaarnnaa| naM yaM dukhA vimoeMi, esau majjhai agAhayA // 24 // ___ artha (me) mArA (piyA) pitAe (mama kAraNA) mAre kAraNe te vaidyone ( savyasAraM pi) gharano sarva sAra-sarva dhanAdika sAra vastu ( dijAhi ) ApI. ( ya ) topaNa teNe mane ( dukkhA ) duHkhathI ( na vimoeDa) mukta kayoM nahIM. ( esA ) e. ( majjha ) mArI (praNAhayA) anAthatA che. arthAt sarvasva ApIne paNa mArA pitA mAruM duHkha dUra karI zakyA nahIM, e ja | mArI anAthatA cha. 24, mAyA vi me mahArAya ! puttsogduhtttthiaa| na ya dukkhoM vimoei, eMsA majjha aMNAhayA // 25 // ___ardha--( mahArAya ) he mahArAjA! (puttasogaduhaTThiA ) putranA zokalpI duHkhamA rahelI athavA ( duhaTThiA ) duHkhe all karIne pIDAyelI ( me ) mArI ( mAyA vi) mAtA paNa ( dukkhA ) duHkhI mane ( na ya vimoei ) mUkAvI zakI nahIM, || P3 ( esA majjha praNAhayA) e ja mArI anAthatA ke. 25. * duhaTTiA iti dA. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | bhAyaro me mahArAya !, saMgA jiTrekaNiTThagA / na ya dukkhA vimoaMti, aisA majjhaM annnnaahyaa||26|| | artha-( mahArAya ) he mahArAjA ! ( jiTThakANaDagA ) moTA ane nAnA (sagA ) sahodara ( me ) mArA ( bhaayro)| bhAibho mane ( dukkhA) duHkhathI (na ya vimoaMti) mUkAvI zakyA nahIM, (esA majjha praNAhayA ) e mArI anAyatA cha. 26. bhaiNio me mahArAya ! sagI jittrknnittrgaa| na ya dakkhA vimoaMti, eso majjha agNAhayA // 27 // artha-( mahArAya ) he mahArAjA 1 (jiTukaNiDagA ) moTI ane nAnI ( sagA ) sahodarI ( me ) mArI (bhaiNiyo) bahano mane ( dukkhA ) duHkhathI ( na ya vimoti ) mUkAcI na zakI, (esAImajha praNAhayA ) e mArI zranAthatA che. 27. bhAriyA meM mahArAya ! aNurattA aNuvvayA / asupurohiM naraNehi, uraM me parisiMcada // 28 // ____ artha-( mahArAya ) he mahArAjA! ( aNurattA) prItivALI ane (aNubbayA ) pativratA evI (me) mArI ( bhAriyA ) bhAryA ( aMsupulahiM ) azrubaDe pUrNa evA (nayaNehi ) netrovaDe ( me uraM ) mAsa usasthaLane ( parisiMcA) siMcatI hatI. paraMtu te paNa mane duHkhathI mUkAvI zakI nahIM. e mArI anAthatA che. 28. annaM pANaM ca pahANaM ca, gadhemallavilevaNaM / mae NAyamaNAyaM vA, sA bAlA nobhujaha // 29 // artha-(sA bAlA ) te mArI bhAryA ( mae ) meM ( NAyaM ) jANyu ( aNAyaM vA ) ke na jANyaM tema eTale mArA Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANatA ke na jANatA (anaM ) ana, (pANaM ca ) pANI, tathA ( ehANaM ca ) snAna, tathA ( gaMdhamanavileSaNaM) gaMdha, puSpamAlA ane bilepana emArnu koi paNa (na uvajhuMjai ) bhogavatI nahotI, mArA duHkhathI sarva bhogo seNAra paNa tajyA hatA. 26. khaNaM pi me mahArAya !, pAlao vi ne phiii| ne ye dukkhA vimoe~i, aisA maijjha aNAhayA // 30 // ____ artha-( mahArAya ) he mahArAjA ! ( khaNaM pi) eka kSaNavAra paNa ( me ) mArI ( pAsamo vi ) pAsethI-samIpa bhAgathI jarA paNa ( na phiTTaI ) dUra jatI nahotI, (ya) topaNa te mane ( dukkhA ) duHkhathI ( na vimoei) mUkAcI zakI nahIM, ( esA majjha aNAhayA ) A mArI anAthatA cha. 30. tao evamohaMsu, dukhkhamA hai puNo punno| veaNA aNubhaviuM je, saMsArammi aNaMtae // 31 // ___ artha-( to ) tyArapachI eTale sarva upAyo niSphaLa thayA pachI (ha) hu ( evaM ) bhA pramANe ( AhaMsu ) bolyo ke-(hu) nizce ( je )"je ( veNA ) vedanA ( aNubhaviuM ) anubhavavAne (dukkhamA) duHsaha che, te vedanA (aNaMMall tae ) mA bhaneta ecA ( saMsArammi ) saMsArane viSe ( pukho puNo ) vAraMvAra meM bhogavI che. 31. tethI karIneseiM ca jei muJcijjA, beaNA viu~lA iio| khaMto daMto nirAraMbho, pavvae aNamAriaM // 32 // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-- ( jai ) jo ( saI ca) eka dhAra hu~ / ino) A ( viulA ) moTI (vepraNA) vedanApI (muccimA) mUkAuM, to huM ( khaMto ) kSamAyALo, (daMto) iMdriya ane noiMdriyanA damanabAno ane (nirAraMbho ) sarva sAvadha AraMma rahita evo thaine ( aNagAriaM) sAdhupaNAne-cAritrane ( pacae) aMgIkAra karIza ke jethI saMsArano ja nAza thavAthI | koi bakhata paNa phagane vedanA prApta thaze ja nahIM." 32. aivaM ca ciMtaittANaM, pasuttomi narAhivA ! / pariataMtIi rAIe, beaNA me vayaM gayA // 33 // artha- ( narAhibA ) he narAdhipa ! kevaLa yA pramANe bolIne ja nahIM, paraMtu ( evaM ca ) e pramANe (nitaittANaM) manamA citavana karIne ( pamuttomi ) hu~ sui gayo, tevAmA ( rAINa ) rAtri ( pariattIi ) atikramaNa dhA eTale jema jema rAtri javA lAgI tema tema ( me ) mArI ( vezraNA ) vedanA (khayaM gayA ) kSaya pAmI. 33. tao kelle paibhAyammi, ApucchittA Na baiMdhave / khaMto daMto nirAraMbho, pavvaibho bhaNagAriaM // 3 // ardha- (to) syArapachI eTale vedanAno kSaya thayA pachI ( kalle ) roga rahita thayelA meM (pabhAyammi) prAtaHkALane vipe ja ( baMdhave ) bAMdhavAne (ApucchittA Na ) pUchIna eTale temanI rajA laine (khaMto) kSamAvAna, (daMto) iMdriyonA damanavALo ane ( nirAraMbho ) AraMbha rahita thai ( aNamArimaM ) cAritrane ( pAio) aMgIkAra kayu. 34. to haiM nAhI jAo, appaNo a pairassa ya / savvesiM ce bhUpANaM, tesANaM thAvarANa ya // 35 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ***COK artha (- ( tatro ) tyAra pachI eTale dIkSA grahaNa karyA pachI ( iM ) hUM ( appayo ) potAno eTale mAro bhane ( parassa ya ) parano eTale bIjAno ( nAho jAo ) yoga cema karanAro nAtha thayo dhuM. e pramANe ( samdesiM ceva ) sarva bAja ( tasA ) brUsa ( thAvarANa ya ) ane sthAvara ( bhUbhANaM ) prANIyono huM nAtha thayo luM. 35. dIkSA grahaNa karyA pachI krema nAtha dhayA ? pahelAM kema na thayA ? te upara kahe che. - appA naI veaMraNI, appa me kUDasAmalI / appA~ kAmaduhA gheNUM, appI 'me naMdeNaM vaiNaM // 36 // artha -- he rAjA ! (appA) mAro AtmA ja (vearaNI) narakamA rahelI vaitaraNI nAmanI ( naI ) nadIrUpa che, ( me ) mAro (appA) AtmA ja ( kUDasAmalI) putra ke ( appA ) mAro dhAtmA ja ( kAmaduhA dhe ) kAmadudhA gAya che, tathA ( me) mAro (appA) AtmA ja ( naMdaNaM varNa) naMdana vanarUpa ke. arthAt svarga narakAdika zrApanAra zrAtmA ja che. 36. appA katA vikatA ya, duhINa ya suhauNaya / appA bhittamamittaM ca, duppaTutra supaTTiyo // 37 // artha - he mahArAjA ! (appA) AtmA ja ( duhArA ya) duHkhano ane ( suhANa ya) sukhano (kattA ) kartA karanAra ( vikattA ) vikartA eTale nAza karanAra paNa khe, tathA (appA) AtmA ja ( mitaM ) mitra (amitaM ca ) ne amitra paNa tathA AtmA ja ( duppaTTa ) duHprasthita eTale durAcArI bhane ( supaTTiyo ) suprasthita eTale sadAcArI the. temAM durAcArI sato samagra duHkhano hetu hovAthI vaitaraNI nadI Adi jevo zrane sadAcArI sato samagra sukhano hetu hovAthI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmadhenu sadRza che. tethI karIne pravrajyAne viSe ja sadAcArIpaNuM hovAthI tathA svapararnu yoga kSema karavAparyu hovAthI hu~ | nAtharUpa thayo chu. 37. pharIthI bIje prakAre anAthapaNuM kahe che.. ImA hu~ annA vi aMNAhayA nivA !, tamegaciMco nihumo sunnaahi| niyaMThadhamma laihiANa vI jaMhA, "sIdaMti eMge bahu kAyarA nairA // 38 // artha (nilA ) he rAjA! (imA ) pA eTale imaNA hu~ kahIza te (hu) nice (atrA vi) vIjI paNa (agAiyA) anAthatA cha, (taM ) taMne tame (emacitto) ekAgra cittavALA bhane (nihuo) nizcaLa ekA satA (suNAhi) sAmaLo. ( jahA ) te e ke ( ege) keTalAeka (bahu kAyarA) ghaNA kAyara (nasa) manuSyo (niaMThadhamma ) sAdhudharmane (lahiyANa vI) pAmIne paNa (sIdati ) sIdAya che--sAdhunA AcAra pALavAmAM zithila thAya che. tezro saudAtA thakA potArnu bhane paranu rakSaNa karavA samartha thatA nathI, tethI temanI zrAsIdana nAmanI nIjI anAthatA jANavI. 38. teja batAye - jo pavvazttA Na mahanvayAI, sammaM ca no phA~sayaI pamAyA / zreNiggahappA ye rasese giddhe, na mailao chidai baMdhaNaM se // 39 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-he rAjA ! (jo ) je manuSya (pacahattA Na) pravrajyA grahaNa karIne pachI (pamAyA) pramAdathI ( mahabbayAI) pAMca mAratAne ( vApa ra prakAre (jo kAsayaI) sevato nI, (se) te manuSya (aNiggahappA) nathI vaza karyo AtmA jeNe evo (ya) tathA ( rasesu ) madhurAdika rasane viSe ( giddhe ) gRddhivAno sato ( baMdhaNaM ) saMsAranA kAraNarUpa rAgadveSanA | lakSaNavALA karmabaMdhanane (mUlayo) muLathI (na chidai) chedI zakato nayI-sarvathA prakAre rAgadveSane nivArI zakato nathI. 36. outtayA jaissa ya nasthi kAI, iriAi bhAsAi thesnnaaeN| AyANanikkheva daMgaMchaNAe, maiM dhIrajAyaM aNuMjAi maMggaM // 40 // artha (jassa ya ) vaLI je sAdhune ( iriAi) ryAne viSe eTale gamanAgamananI samitine viSe, tathA ( bhAsAi ) bhASAsamitine viSe, ( tahA esaNAe ) tathA eSaNA-AhAra grahaNa karavAnI samitine viSe, tathA ( AyANanikkheca ) upagaraNa Adi vastu levA ane mUkavAnI samitine viSe, tathA (dugaMchaNAe ) pariSThApanAnI samitine viSe ( kAI ) kAi paNa (uttayA ) upayoga ( natthi) nathI, te sAdhu (dhIrajAyaM ) dhIrayAta eTale dhIra puruSoe pAmelA ( maga ) mokSamArgane (na aNujAi) pAmato nathI. 40, ciraM pi se muMDaruI bhavittA, athirakhvae tavaniamehi bhette| ciraM pi appANa kilesa~ittA, ne pArae hoI hu saMparAe // 11 // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(se) te pUrve kahelo paMca samiti rahita sAdhvAbhAsa (athirabvae) asthira vratavALo tathA ( tavanimamehi ) anazanAdika tapa ane abhigrahAdika niyamI (bhaDe) bhraSTa-rahita evo sato (ciraM pi) cirakALa sudhI (muMDaruI) mAtra maMTanane viSe ja-socane viSe ja rucivAlo ( bhavitA) thaine (ciraM pi) cirakALa sudhI (appANaM) potAnA bhAsmAne (kilesahatA ) kleza pamADIne ( saMparAe ) saMsAranI ( pArae) pAragAmI ( na hoi hu ) thato ja nathI. 41. polleva muTThI jaha~ se asAre, aMyaMtie kUDakahAvaNe vA / / rA~DhAmaNI varipagAre, amehaSaya hoI jAgasu // 42 // artha-(se) te muMDarucivALo dravyasAdhu (ponena / polI ja (muTThI jaha ) muThInI jema (asAre) asAra cha*aMtAkaraNamA dharma nahIM hovAthI khAlI muThInI jevo sAra rahita ja che, tathA ( kUDakahAvo vA) kUTa kArSApamA-khoTA rupIyAnI jema (ayaMtie) aniyaMtrita eTale anAdara karavA lAyaka-upekSA karavA lAyaka cha. (i) kAraNa ke (verulizappagAse ) vaiDUrya maNinI jevA prakAzavALo chA paNa (rADhAmaNI) kAcamaNi (jANae ) makhinI parIkSA jAyanArAmone viSe (amaigdhae hoi ) amahAya thAya cha-mUlyavAna dhato nathI. 42. kusIlaliMgaM deha dhAraittA, isijjhayaM jIviya hittaa| asaMjae saMjayalappamANo, viNidhAyamArgacchada se ciraM" pi // 13 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I martha-(se ) sAdhunA AcAra rahita evo te (kusIlaligaM ) pAmatyAdika kuzILIyAnA liMgane (dhAraittA) dhAraNa || karIne tathA (jIviya ) AjIvikAne mATe (isijmayaM ) RSidhvajane eTale rajoharaNane ane mukhapatrikAne (bahattA) vRddhi pamADIne eTale mA veSa ja mukhpa cha ema kahIne ( asaMjae ) saMyamI nahIM chatA paNa (saMjayalappamANo) 'hu saMyamI cha' ema bolato sato (iha) A saMsAramA (ciraM pi) cirakALa sudhI (viNicArya) vividha prakAranI pIDAne (bhAgacchada) | pAme che. 43. tenuM kAraNa batAve che. visa pivitA jaha kolakUDa, haNAi saMsthaM jaha kuMggahIaM / emeva dhammo visaovavanno, hoi veAla ivAvivanno // 44 // artha-(jaha ) jema (kAlakUDaM ) kALakUTa nAmarnu ( visaM ) viSa (pivitcA ) pIdhuM satuM prAzane (haNAi ) ho cha, tathA (jaha) jema (satya) zakha (kumgahI) kharAba rIte eTale viparItapaNe grahaNa karya satuM potAne ja ise ke, (emeva) eja pramANe (dhammo ) dharma paNa (visovano) zabdAdika viSayocI yukta sato bhAramAne (hakhAi) hakhe che. konI jema ? te kahe the-(bhavivo ) maMtrAdikavaDe nahIM vaza karelo (vemAla iva ) vevAla-pizAca jema ulaTo haNanAra thApa chatema.44, Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo lakkhaNaM suviNa paiuMjamANe, nimittakoUhalasaMpagADhe / kuheDavijAsavadArajIvI, na gacchaI saraNaM tAmma kAle // 15 // artha---(jo)je sAdhu (lakkhaNaM ) strIpuruSanA lakSAnA zAstrano tathA ( suvikha) svamazAkhano eTale svamanA zubhAzuma phaLa kaddenArA zAstrano (pauMjamANe) upayoga karato hoya, tathA je sAdhu (nimicakoUhalasaMpagADhe) bhUkaMpAdika nimica kahe ane kautuka eTale putrAdika thavA mATe je snAnAdika batAvadhU, temA mAsakta hoya, tathA je sAdhu (kaheDavijAsabadArajIvI) kuiTaka vidhA eTale khoTA Azcarya batAvanArA maMtra taMtrAdikanI vidyA, te ja karmabaMdhano hetu hovAthI pAzravadvAra kahevAya che, te kUheTaka vidyArUpI bhAzravadvAravaDe AjIvikA karavAnA svabhAvavALo hoya, te sAdhu (tammi kAle) te lakSaNAdikano upayoga karavAthI baMdhAyelA karmanA udayakALe eTale narakAdikA duHkha bhogavatI vakhate (saraNaM ) te * | duHkhayI rapaNa karanAra koi paNa zaraNane ( na gacchaI ) pAmato nathI. 45. Aja arthane vistArathI kahe che. tamatameNeva use asIle, sayA dehI vipriaasvedd| saMdhIvai naragatirikkhajoNI, moNa virahittu aMsAhurUve // 16 // artha-(masAle ) kuzILIyo eyo ( se ) te dravya sAdhu ( varmatamova u ) atyaMta ajJAnavaDe karIne ja (sapA) sadA Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (duhI) duHkhI thayoM sato (vipariyAsa ubei ) taccane viSe viparItapaNAne pAme ke, tathA (asAhurUve ) asAdhurUpa evo te dravyasAdhu ( mogaM) cAritranI (virAhica ) virAdhanA karIne (naragatirikkhajokhI) naraka bane tiryacanI yoni pratye (saMpadhAvai ) niraMtara doDe che-jAya che. arthAt cAritranI virAdhanAthI durgatino bhanubaMdha-vAraMvAra saMbaMdha thAya ke. 46. zI rIte cAritranI virAdhanA kara cha ? athavA zo rIta naraka mane tiryaggati pratye doDe be? he kaI che. uddesiaM kIagaDaM niAgaM, na mu~caI kiMci aNesaNija / aggI vivA sababhakkhI bhavitA, Io cuo gacchei kaha pauvaM // 47 // martha-je sAdhu ( uddesidhe ) praudezika eTale sAdhune uddezIne karelo, ( kIagaDaM ) krIta eTale sAdhune mATe kharIdA karelo, bhAhata eTale sAdhunI sanmukha ANelo, (niArga ) nityakaM eTale hamezA eka ja gRhasthane gherathI lIghelo-eko / (kiMci ) koi paNa-koipaNa rIte ( aNesaNija ) aneSaNIya eTale sAdhune na kanye evo je AhAra tene (na muMbaI) mUke nahIM-taje nahIM, te ( bhaggI vivA ) aminI jema ( sadhyabhakkhI ) sarvane bhakSaNa karanAro ( bhavicA ) thAne (hamao) | A manuSya bhavathI (cumo) canyo thako maraNa pAmyo thako (pAcaM ) pApa (kaGgha) karIne, durgatimA ( gacchA) jAya the. 470 - Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ne 'taM arI kaMThachittA keroti, jaM se kare appaNiA dairappA / se nAhiI maccumuhaM tu patte, paicchANutAveNa deyAvihUNo // 18 // artha-(se ) tevA pApI sAdhune ( appaNimA) potAnI jA (durappA ) durAramatA-duSTatA (jaM) je anathene (kare ) kare che, (taM ) tevA anarthane (kaMThacittA) kaMThane chedanAra (arI ) zatru paNa ( na karoti ) karI zakato nathI. (tu) vaLI ( dayAvihUNo) dayA rahita evo ( se ) te sAdhu ( macumuI ) mRtyunA samayane (patte ) pAme che tyAre ( pacchANutAvesA) pazcAttApe karIne ( nAhiI ) 'hA : meM bahu duSkRta kA !'e pramANe kadI potAnI duSTatAne jANaze. kemake duSTatA anarthanuM kAraNa cha bhane pazcAcAparnu paNa kAraNa che. paraMtu prch| jApayuM kAma pAvaze nahIM. tethI pahelethI ja tene jANIne teno tyAga | karavo ucita . 48. je koi maraNa samaye paNa mohane lIdhe potAnI durAtmatAne jANe nahIM, to tenuM zuM thAya ? te kahe cha. niradviA nagaI u tassa, je uttima, vivajAsameI / ime vi se naitthi 'pare vi 'loe, hao vi se jhijjhai tattha 'loe // 46 // . artha-(je) je dravyasAdhu ( uttima8 ) uttamArthe eTale aMta samayanI ArAdhanAne viSe paNa ( vikjAsaM ei) viSayosane pAme ke eTale durAtmAne paNa suMdarapaNe mAne che, (tassa ) tenI ( namgarUI ) nAgnyaruci eTale cAritranI ruci Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( niraTTimA u ) nirarthaka ja che. (se) tevA sAdhune (ime vi) Aloka paNa nathI ane ( pare vi loe) paraloka paNa ( natthi ) nathI. ( tattha ) te ubhaya lokano abhAva sate ( loe) jagatane viSe ( duio vi) Aloka bhane paralokanA bhAvane lI bane prakAre (se) te sAdhu ( jhijjhai ) cINa thAya che -sukhathI bhraSTa dhAya che. dhane AlokamAM tathA paralokama saMpattivALA jIvAne johane 'bane lokathI bhraSTa thayelA mane dhikAra the.' ema pazcAtApa karato sato vizeSa vINa thAya che. 460 tyArapachI te je prakAre pazcAttApa pAme che, te batAve che. -- emeva chaMdakusIlarUve, maMggaM virohittu jiNuttabhANaM / kurarIviva bhogarasA giddhA, niraMsoA paritAtramei // 50 // artha - ( emeva ) e ja rIte eTale mahAvratanI virAdhanAdika prakAre karIne ( mahAnaMdakusIlarUve ) yathA chaMda eTale icchApramANe vartanAra bhane kuzIlarUpa eTale dRSTa zILanA svabhAvavALo sAdhu ( jizusamA ) jinezvaronA ( maggaM ) mArganI ( virAhit ) virAdhanA karIne ( mogarasANugiddhA ) bhoganA - jivhAne svAda ApanAra mAMsanA rasama lundha thayelI bhane ( nizThThasomA ) nirarthaka zokavALI ( kurarI civA ) pakSikhInI jema ( paritAvaM eha ) pazcAttApane pAme che. jema mAMsamAM lubdha yahane jeNe mukhamAM mAMsanI pezI nAMkhI che evI paciNI bIjA moTA pakSIzrothI vipatti pAme che tyAre te zoka kare the, ane se vakhate tene kAMipara Apattino pratikAra sUjhato nathI, tema bhogarasamAM lubdha thayelo sAdhu pakha mAloka ane paralokanA Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSTa prApta thAya tyAre zoka kare che, paNa te svaparanuM racamA karavAmAM asamartha hovAthI anAtha the. 50. have je karavA lAyaka the, te kahe che.- soccAraNa mehAMva subhAsiaM Ima, aNusAsaNaM nANaguNovaveaM / me kusIlA jahAya savvaM, mahAniaMThANa vaie paMNaM // 51 // artha - (mehAni ) he buddhimAn rAjA ( subhAsicaM ) sArI rIte kahelA bhane ( nANagukhovavethaM ) jJAnamukhe karIne sahita evA (imaM ) ( anusAsa) upadezanAM vacano ( socAya ) sAMbhaLIne ( kusIlAkha ) kuzILIyAnA (sa) sarva ( maggaM ) mArgane ( jahAya ) tajIne, tame ( mahAnibhaMThANa ) mahA nirbaMthanA (pade) mArge ( vaya ) cAlo. 52. ( A upadeza sarvane mATe the; mAtra rAjA mATe nathI. ) tema karavAthI zuM phaLa dhAya 1 te kahe the. - caritamAyAraguNannie to aNuttaraM saMjama pAliANaM / 1 nirAsave saMkhaMviANa kaeNmmaM, uveha ThANaM viuluttamaM dhruvaM // 52 // artha --- ( tatho ) te mahAnirgrathanA mArge javAthI (caritamAyA ra guNanie ) cAritrAcAra eTale cAritranuM sevana bhane guNa eTale jJAna, zILa vigere guNo, tethe karIne sahita, tathA ( nirAsabe ) Azrava rahita evo sAdhu ( anucaraM ) sarvocama (103.03403 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - evA ( saMjama ) satara prakAranA saMghamane ( pAlizrANaM ) pALIne tathA ( kammaM ) ATha prakAranA karmane (saMkhavibhAkha) khapAbIne ( viuluttama) vizALa, uttama ane (dhurva ) nizcaLa evA ( ThANaM ) mokSasthAnane ( ubei) pAme che. 52. have muni potAnu kahe, samApta kare - eggedaM vi mahAtavobhayo, mahApurI pahANe mhaagse| mahAniyaMThijamiNa mahAsuaM, se kohae mehayA vitthareNaM // 53 // __ artha-(eva ) yA pramANe ( ummadase vi ) karmarUpI zatru pratye ugra-bhayaMkara, tathA dAMta eTale iMdriyo ane manane | damana karanAra, tathA ( mahAtavodhaNe) mahA taparUpI dhanavALA, tathA ( mahApaise ) mahA pratijJAvALA eTale dRDha vratavALA, tathA ( mahAyase) mahA yazavALA evA (se) te ( mahAmuNI) mahAmunie ( mahAnipaMThijaM) mahAnigraMthIya eTale sAdhuone hitakAraka ( iNaM) zrA ( mahAsumaM ) upara kahelu mahAzruta ( mahayA ) moTA (cityareNaM) vistArathI ( kAhae ) || karyu ke. 53. tyAra pachI.| tuTTho a seNio gayA, iNamudAchu kayaMjalI / aNAhattaM jahAbhUyaM, muMha me ucadaMsibhaM // 54 // artha-( tuTTho a ) suSTamAna thayelA ( seNio rAyA ) zreNika rAjA ( kayaMjalI) hAtha joDIne (ikhaM udAhu) Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe bolyA ke~~~he mahAmuni ! ( jahAbhUyaM ) yathArtha - satya evaM ( pravAhacaM ) anAthapaNuM tame ( me ) mane ( suhu ) sArka ( upasi ) dekhAr3adhuM che- samajAvyuM che. 54. tumbhaM suddhaM khu ma aissajammaM, laoNbhA suddhA ye tume mahesI / bhe saMNAhA yaM sarvadhavA ya, jaM "bhe ThioM ma~ggi jiNuttamANaM // 55 // artha - ( mahesI ) he maharSi ! (tu) tamAze (masmalam ) manuSya bhava ( suladdhaM khu) sAro prApta thayelo ja - saphaLa ja ; (ya) tathA (tume ) tamane ( lAbhA ) rUpa, varNa, vidyA vigere lAbho (suddhA) sArA prApta thayelA ve, (ya) tathA ( tuThabhe ) tame ja ( sAhA ) sanAtha - AtmAnA nAtha hovAthI nAtha sahita ko, (ya) tathA (sabaMdhavA ) tame ja jJAti kuTuMbAdika baMdhu sahita cho0 (aM) kAraNa ke ( bhe) tame ( jiNuttamANaM ) jinezvaranA ( maggi) mArgane viSe (ThiyA ) rahelA cho. 550 siMNAhI aNAhANaM, savvabhUANa saMjayA / khAmemi 'te mahAbhAga !, icchAmu aNusAsiuM // 56 // artha - ( saMjayA ) he munIzvara ! ( taM) tame ( aNAdANaM ) nAtha rahita evA ( savvabhUmANa ) trasa bhane sthAvara sarva prANIonA ( gAho ) nAtha (si) cho. ( mahAbhAga ) he mahA bhAgyavAna! (te) tamane hu~ ( khAmemi ) khamAyuM huM. meM prathama tamAro mAruM sanAthapaNuM kahIne je aparAdha karmo tenI huM camA mAguM huM bhane ( praNusAsiuM ) mArA zrAtmAne anuzA Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // sana karavA ( icchAmu ) icchu chu, eTale tame mane zivA-upadeza bhApo, ema icchaM chu. huM tamArI mAjhAmA chu. 56. . ___ pharIthI vizeSe karIne kSamA mAge cha.pucchiUNa bhae tumbhaM, jhoNavigyo u jo ko| nimaMtiA ya bhogehiM, 'taM savvaM mairiseha "me||57|| artha-he maharSi / ( mae ) meM ( tumbhaM ) tamane (pucchiUNa ) dIcA levAna kAraNa pUchIne ( jo ) be (mAgavigyo u) tamArA dhyAnamA vina ( kamao) karela cha, (ya) tathA ( bhogehiM ) bhogovare-bhoga bhogavavA (nimaMtimA ) tamane meM nirmapraNa karyu cha, (taM so) te sarva (ma) mArA aparAdhane ( mArasaha ) ghamA karo. 57, have mA adhyayanane samApta karatA kahe cha. evaM thuNittANa se rAyasIho,-puNagArasIhaM paramAi bhattie / saMoroho saMpariaNo saMbaMdhavo, dhammANuratto vimaleNa cesA // 58 // artha-( evaM ) mA prakAre ( sa ) te (rAyasIho ) rAjAbhonA madhyamA siMha samAna zreNika rAjA (bhakhagArasIhaM ) munione viSa siMha samAna evA te munine (paramAi bhasie) utkRSTa maktivaDe (puNicAe ) stavIne-stuti karIne * (samAroho) aMtApura sahita, tathA (saparibhayo) parivAra sahita, tathA (sabaMdhayo ) baMdhujana sahita (vimalena ceprasA) nirmaLa cittavaDe (dhammANuraco) dharmane viSe anurakta-rAgI thayo. 58, Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UsasiaromakUvo, kAU~Na ya payAhiNaM / abhivaMdittA siresA, aMtijAto narAhiyo // 59 // artha - (Usasibha romakuSo ) suninA darzanathI tathA senA vAkya zravaNa karavAyI vikasvara thayA ke romakUpa eTale romAMca jenA evo ( narAhiyo ) narAdhipa paTale zreNika rAjA ( eyAhikhaM ) te munine pradakSiNA ( kAUtha ya ) karIne tathA (sirasA) mastakapaDe ( abhinaMditA ) temanA carakhane vAMdIne (avijAto ) atiyAtaH eTale potAne sthAne gayo. 56. aze va guNasamiddho, sidhuttidyuso siTakribho / viga iva vimuko, viraha suhaM vigayamoho rtti' bemi // 60 // artha - (vi) bheNika rAjAnI apekSAeM itara - bIjA eTale ve maharSi paNa ( guNasamiddho ) muninA saccAvIza guNe karIne sahita, tathA ( tigutigutto ) mana, vacana ane kAyA e traNa guptithI gupta, tathA ( sidaMDaviro ma ) mana, vacana ane kAyAnA RNa daMDe karIne eTale azubha vyApAre karIne rahita, tathA ( cihnaga iva ) pakSInI jema ( vippanuko ) koi paNa ThekANe pratibaMdha rahita eTale parigraha rahita, tathA anukrame ( vigayamoho ) moha rahita eTale mohanIya karmano caya karavAyI kevaLazAnavAlA thayA satA (vasuiM ) pRthvIpara ( viharaha) vicarakhA lAgyA. (ti bemi ) ema huM huM huM. e pramA sudharmAsvAmI, jaMbUsvAmIne kadhuM. 60. // iti viMzatitamamadhyayanam // 20 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 h atha samudrapAlAya nAmanu ekAza, adhyayana. 21. vIzamA adhyayanamA anAthapaNuM kaTuM. teno vicAra vivikta-ekAMta caryAvaDe thai zake che, methI mA ekAzamA adhyayanamA samudrapALanA dRSTAMte karIne vivikta caryA kahe che.capAe pAlie nAma, sAvae Asi vaannie| mahAvIrassa bhaMgavao, sIse so u mahappaNo // 1 // artha-(caMpAe ) caMpA nagarImA (pAlie nAma) pAlita nAmano (sAvae ) zrAvaka eTale dezaviradine dhArakha karato (vANie ) vaNika (mAsi)hato. (sou)te (mahappaNo) mahAtmA (mahAvIrassa) zrImahAvIra ( bhagavamo) ail bhagavAnano (sIse) zipya hato. mahAvIrasvAmIe tene pratibodha karI zrAvaka kayoM hato tethI temano te ziSya kahevAya le. 1. niggaMthe pAvayaNe, sAvae se vikovie / poeNa vaivaharate, pihuMDaM nagaramAgae // 2 // ___ artha-( niggathe ) sAdhunA eTale vItarAganA ( pAvayaNe ) siddhAMtamA (vikovie ) atyaMta paMDita evo (se) te (sAvara ) pAlita zrAvaka ekadA (poraNa) vahANavaDe ( vavaharate ) bepAra karato sato (pihuMDaM ) pihuMDa nAmanA (nagara) nagarane viSe (Agae ) bhASyo. caMpA nagarIthI vahAsamAM besIne vepArane mATe pihuMDa nagare bhASyo2. pihuMDe vaivaharaMtassa, vANio deha dhUaraM / taM sasattaM paigijjha, saMdesamaha pasthio // 3 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-piDuMDe ) pihuMDa nagaramA ( vavaharaMtassa) vepAra karatA evA te pAlitane tenA gugathI raMjana gharelA kora RAI ( vANibho ) vaNike ( maraM ) potAnI putrI (deha ) pApI-paraNAvI. (maha) tyArapachI tyo keTaloka bakhata rahIne I ( sasa) garbhavatI yayelI (taM) veNIne (padagijjha ) sAye lai te pAlita (sadesa ) potAnA deza tarapha | (patthimo) cAnyo. 3.. baha pAlimassa gharaNI, samummi pasabaI / aha dArae tahiM jAe, samuMhapAlo ci" nAmae // 4 // artha-(aha) tyArapachI (pAlimassa) pAlitanI (dharaNI) khIne ( samuhammi) samudrane viSe ja ( pasavaI ) El prasava thayo. ( aha) tethI (vahiM ) tyA samudramA (dArae) putra ( jAe) utpama thaye sate (sahayAlo tti) samudrapALa evaM (nAmae) tenu nAma pADayu. 4. khemeNa AMgae paM, sAvae voNie dherai / saMbaDDae ghere tassa, dAree se suhoie // 5 // artha-(vAsira / te vasika ( sAvae ) zrAvaka ( khemeza) ma kuzaLatAthI (ca) caMpA nagarImA (paraM ) potAne ghera (Agae ) zrAve sate ( suhoie ) sukhane ucitaM evo (se) te (dArae) bALaka-samudrapALa (vassa ghare) te pAlitane ghera ( saMvae) vRddhi pAmavA lAgyo. 5. pAvaicara ko a, nikhie nIikovie / jovaNeNa yaM saMpanne, suruve piaMdesaNe // 6 // +- - - - Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ca. artha-( a ) tathA te samudrapALa ( bAvari ) bahotera ( kalAo) kaLAone (siSisae ) zIrayo sato (nIina| kovie) nItimA nipuNa thayo eTale lokanIti ane dharmanItimAM catura thayoM, (ya) tathA (jovogA ) yuvAvasthAe | karIne ( surUce ) sArA rUpanAko ane (pidaMsaNe ) manohara darzanavALo ( saMpane ) thayo. 6. tassa rUvaI bhaja, viA ANei viNi / pAsAe kIlae rame, 'devo doguMdago jhaa||7|| artha ( tassa ) te samudrapALano ( piyA) pitA ( rUvavaI ) rUpavALI (rUviNi) rUpiNI nAmanI (ma) bhAryAnekanyAne samudrapAla mATe (ANei) lAgyo bhane te rUpiNI nAmanI kanyA sAthe samudrapAmne paraNAcyo pachI te (ramme) manohara (pAsAe sAdane vika (domuMda mo) doguMdakA mAtinA ( devo )devanI (jahA) jema ( kolae ) icchA pramANe teNInI sAthe krIDA karavA lAgyo. 7. ___ aha annayA kayAi, pAsAyAlomaNe ttio| vajjhamaMDaNasobhAga, vajhaM pAsaha vajjhaMga // 8 // artha-(aha ) tyArapachI (annayA) ekadA ( kayAi) kadAcita (pAsAyAlotharace ) prAsAdanA mAlokanamA eTale gokhamA (Thio) gheThelA evA te samudrapALe ( vajjhamaMDaNa sobhAgaM ) rAtuM caMdana bhane karavIranA puSpanI mALA vigere | vadhyanA bhUSaNothI zImAvelA tathA (vajjhagaM) vadhyabhUmi tarapha lai javAtA eka (vaha) vadhyane-corane (pAsai) boyo. 8. 'ta pAsiu~Na saMvega, samudapAlo imabbavI |aho asuhANa kammANaM, nijANaM pAvaigaM imaM // 9 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(taM ) te vadhyane ( pAsiMUNa ) jAre loine (zaMde ) jarAgyA pareko (davAlo ) samudrapALa (i) mA pramAye (abbavI ) yonyo ke (aho) aho ! (suhANa ) mazuma (kammA ) kono ( ima) bhA (pAvagaM ) mazuma | ( nizANaM ) niryANa-avasAnaM eTale udaya kevo AzcaryakAraka cha ! ke jethI mA vicAro vadhane mATe yA pramANe lA javAya che. 9. saMbubdho so tahiM bhayave, paramaM sNgmaago| Apuccha'mApiaro, pavae aNagAriaM // 10 // artha-( so) te samudrapAka ( bhayatraM ) bhagavAna-pUjya ( tahiM ) te gavAkSamA ja ( saMbuddho ) bodha pAmyA satA tayA ( paramaM ) atyaMta ( saMvega ) vairAgyane ( zrAgamo) pAmyA satA ( ammApiaro) mAtApitAne ( Apuccha) pUchIne-temanI rajA laine ( aNagArizra ) anagArapaNAne-cAritrane ( paccae ) aMgIkAra karatA havA. 10, pravajyA laine teNe je rIte AtmAne zikSA prApI tathA je rIte pravRni karI te kahe che. jaihittu sa~gaM ca mahAkilesaM, mahaMtamohaM kaisiNaM bhayAvaha / pariAyadhamma ca'bhiroyaijjA, kyANi sIlINi parIsaMhe a||11|| artha-te vicAre ke ke-he prAtmA ! ( mahAkilesaM ) mahA klezakAraka, tathA ( mahatamoha ) mahAmohavALA, tathA | (kasiNaM ) samagra athavA kRSNalezyAnuM kAraNa hovAthI kRSNA, tathA ( bhayAvaha ) bhayadAyaka evA (saMgaM ca ) svajanAvika Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhane ( jahita ) tajIne (paribhAyadham ca ) paryAya dharmane viSe-cAritradharmane viSe (abhiroyaijjA ) tuM rucivAlo thA, eTale ke ( vayANi ) mULaguNarUpI pAMca mahAvratone viSe, tathA (sIlANi ) piMDavizuddhyAdika ucaraguyorUpI zILane | viSe, (a) tathA ( parIsahe ) bAvIza parISaho sahana karavAne viSe rucivAlo thA.11. tyArapachI ne karavAnuM che te kahe che. ahiMsa saccaM ca ateNagaM ca, tatto ya baMbhaM apariggahaM ca / peDivajiA paMca mahabbayAI, carija dhammaM jiNadesimaM viU~ // 12 // artha-(ahiMsa) ahiMsA, ( sarca ca ) satya, tathA ( ateNagaM ca ) acaurya, tathA ( tato ya ) tyArapachI (ba) * brahmacarya, (apariggaI ca) tathA aparigraha, e (paMca) pAMca (mahanbayAI ) mahAvratIne (paDivajimA) aMgIkAra karIne he AramA! (biU ) vidvAna eko ta (jinadesi ) jinezvare kahelA (dhamma) dharmarnu (carija) AcaraNa-sevana kara. 12, savvahiM bhUehi vANukaMpI, ba~tikkhame sNjyvNbhyaarii| sArvajajogaM parivajjayaMto, careja bhikkhU susamAhiiMdie // 13 // matha-( savvehi ) sarva (bhUehi ) pAthIbhone viSe (dayANukaMpI) hitopadezarUpa ane racaSarUpa dayAe karIne Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukaMpAnA svabhAvavAlo, tathA ( khaMtikkhame ) zAMtie karItre nIjAnA varvacanAdikane mAna karanAra, tathA (saMjaya) sAdhunA AcArane pALanAra, tathA (bhayArI ) brahmacaryane dhAraNa karanAra evo (mikkhU ) bhikSurUpa tuM he prAtmA ! ( sAvajajoga) sAvadha yogane ( parivajayaMto) varjato-tyAga karato sato (susamAhihadie ) sArI rIte vaza karI ke iMdriyo beNe evo KI (careJja ) cAritramArgane viSe vicara-vihAra kara. 13. kAleNa kaoNlaM viharija reMTe, balAbalaM jANiva arpaNo a| sIho va saheNa meM saMtasijA, kyajoga succA Ne asabhamAhu~ // 14 // artha-he AtmA ! ( kAleNa ) pauruSI-porasI Adika kALe ( kAlaM ) kALane ucita evI paDileDaNAdika kriyAne | karIne (a) tathA (appaNo) potAnA (balAbalaM ) baLAvaLane eTale upasargAdikane sahana karavApaNuM ane nahIM sahana karavApazuM tene ( jANibha) jANIne (raTe) dezane viSe tathA upalakSamAthI prAmAdikane viSe ( viharija) tuM vicara, jema saMyamayoganI hAni na thAya tema vihAra karato tathA ( sIho va ) siMhanI jema ( saddeNa) bhayAnaka zabdavaDe-zanda sAMbhaLIne (na saMtasiJjA) bAsa pAmIza nahIM, tathA ( kyajoga ) azubha evA vacanayogane (succA) sAMbhaLIne paNa (asambha asabhya vacana-ayogya vacana (Na ADu) colIza nahIM. 14. tpAre karavU ? te kahe che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvehamANo u parivvaejjA, pimappi savya titikkhejaa| ne savva savvattha'bhiroaijA, na yauvi zaM gairahaM ca saMjae // 15 // artha-(u) tu punaH baLI ( uvehamANo) paranA kahelA azubha bacananI upekSA karatA satA tAre (parivaejA) vigharavaM. tathA ( pinaM appiyaM ) lokonA priya ke bhapriya ( sadhva ) sarva vacanone (titikkhaenjA ) sahana karA, tathA *(saba , sarva vastune kitane samvandha , saba ThekANe ( abhiroaijA ) ruci-icchA karavI nahIM. (yAdi ) tathA baLI * (pUrva) lokonI karelI pUjAne-stutine ( garahe ca) ane niMdAne ( saMjae ) saMyamavALA tAre (na) icchavI nahIM-tenA para tAre rAgadveSa karavo nahIM. 15. mahI koine zaMkA thAya ke-bhikSune paNa Avo anyathA bhAva hoya ? ke jethI protmAne A pramANe zikSA prApavI paDe ? te upara kahe che. aNega chaMdo mihe mANavehi, je bhAvao saMpakarei bhikkhU / bhayabheravA tatthaM uiMti bhImA, divvA maNussA avA tiricchA // 16 // bhartha-(miha ) A jagatane viSe ( mANavehiM ) manuSyone ( amoga ) aneka ( caMdA ) abhiprAyo-icchAbho pAya che. | ke (je) je abhiprAyone ( mikkhU ) karmane vaza rahelo sAdhu paNa ( bhAvao ) bhAvathI -manathI ( saMpakarei ) atyaMta kare ke. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tattha ) te sAdhupaNAne viSe ( bhayamekhA ) bhaya utpanna karavAvaDe karIne bhayaMkara kAne ( bhImA ) ati raudra evA (divyA) devasaMbaMdhI, (magussA ) manuSyaMsaMbaMdhI ( aduvA ) athavA ( tirinchA ) tiryacasaMbaMdhI upasargoM (uiMti ) udayamAM Ave che -- utpanna thAya che. (16. tathA - parI sahA duvvisahA moge, sIdati jAnekAda / se tatthaM patte ne hija bhikkhUM, saMgAmatIse va nAgarAyA // 17 // artha -- ( dubbisaha ) duHkhe karIne sahane yaha zaMke ThevA ( age ) aneka ( parIsaMhAM ) parISaho paNa utpanna thAya the, ke ( jatthA ) je upasargo ane parISaho utpanna thaye sate ( baihukAyarA ) ghaNA kaoNyara ( narA ) manuSyo ( sIdati ) sIdAya eTale cAritra pALavAmI zithila thAya che. ( se ) have (tattha ) te upasarga ane parISahone viSe ( patte ) prApta dhayelo athavA upasargo ne parIpahI prApta thaye satte ( bhikkhU ) sAdhu thayeloM tu ( saMgAmasI se ) saMgraminA mokharAmA prApta thayelA ( nAgarIyA iva ) hAthInI jema ( na vahina ) vyathA pAmoza nahIM-saMvadhI calAyamAna yaza nahIM. 17. sItosiNA samasA ya phAMsA, Ayako viviMhA phuMsaMti dehaH / 'akkukkuo tartha'hiyAMsajjA, reyAiM khevejje purekaDAI // 18 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - ( sItosiyA ) zIta, uSNa, ( daMsamasA ya) daMza, mazaka, ( phAsA ) vRkhAdikanA sparzo, tathA ( vividhA ) vividha prakAranA (AyaMkA ) vyAdhizro vigera sarva parISA ( deI) dvArA zarIrane (phusAMta ) sparza kare the- pIDA upajAve . ( tattha ) te zIvAdika parISadono sparza thaye sate (akukkupro AnaMda karyA binA ja tAre ( ahiyAsaeJjA ) te parISahone sahana karavA. ema karavAthI tuM ( purekaDAI ) pUrve karelA ( ramAI ) karmarUpI rajane ( khebea) dama karI zakIza. 18. pahA roga ca teheba dosa, mohaM ca bhikkhU sayayaM vikkhaNo / meruM vtra vAraNe akaMpamANo, paiMrIsahe ApaNutte hejA // 19 // artha - (sayayaM ) niraMtara ( vibhakkhaNo ) vizvavatha eTale tacvanA vicAramAM tatpara evo ( bhikkhU ) sAdhu (rAgaM ca ) rAgane ( taheva ) tathA ( dosaM ) dveSane ( mohaM ca ) tathA mohane ( pahAya ) tajIne ( vANa ) vAyuvaDe ( meru bva ) meru parvatana jema parISahovaDe ( akaMpamANo ) nahIM kaMpato sato tathA ( zrayagute ) kAcavAnI jema AtmAne eTale iMdriyone gupta karato sato ( parIsa) parISahone ( sahejA ) sahana kare che. 16. enAvara mahesI, na yAvi aM garihaM ca saMjae / 'se ujjubhAvaM peDivajja saMjae, nivvANamaggaM vireSa uve // 20 // Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(aNubhae ) anunata eTale abhimAna rahita bhane (nAvaNae ) nAvanata eTale dInatA rahita evAje (mahesI) maharSi (pUrva) pUjAno-stutino (garihaM ca) tathA gAno-niMdAno (na yAvi saMjae) saMga na ja kare eTale stuti bhane niMdAno prasaMga na kare, arthAt sAdhu potAnI stuti sAMbhaLI harSa na kare bhane niMdA sAMbhaLI duHkha na pAme. (se) te (saMjae) sAdhu (ujubhAvaM saraLatAne (paDivaja) aMgIkAra karIne (virae) pApathI virAma pAmyA satA (nivAsamagga) mokSamArgane (uvei) pAme che. 20. vaLI ve sAdhu kevA thaine zuM kare che ? te kahe che. arairaisahe pehINasaMthave, vie AyAhie pahANavaM / paramaTTapaehi ciTuMI, chinnasoe amame aMkiMcaNe // 21 // artha-( arairaisahe ) saMyamamA parati bhane bhasaMyamamA rati tene sahana karanAra eTale nAza karanAra, tathA ( pahINasaMthave ) nAza pAmyo che saMstava eTale pUrvano bhane pachIno gRhastha sAtheno paricaya jeno evA, tathA (virae ) pApakiyAthI / nivRtta thayelA, tathA (Ayahie ) bhAtmA ane sarva jIvone hitakAraka, tathA (pahANavaM ) pradhAna eTale saMyamavALA, tathA / (chinnasoe ) nAza karyo che zoka athavA mithyAtvAdika zrotasa jethe evA, e ja kAraNa mATe ( amame ) mamatA rahita ane e ja kAraNa mATe (akiMcaNe) parigraha rahita eSAM te sAdhu (paramaDuparahi ) paramArthanA-mocanAM sthAnone viSe (ciTThaI) rahe che-hetA havA. 21. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vivittalayaNANi bhajja tAI, nirUvalevAi~ asapaDAI / isIhi cilAi~ mahAyasehi, kAyeNa phAseja parIsahAI // 22 // artha-(sAI ) chakAya jIvanI rakSA karanAra te samudrapAlita muni ( nirUvalevAI ) dravyathI chANa vigerenA lepa rahita / ana bhAvathI rAma eTale mamatArUpI lepa rahita, tathA ( asaMthaDAI) bhrasaMskRta eTale zAli vigere bIjanA saMghaTTA rahita, tathA ( mahAyasehiM ) mahA yazavALA ( isIhiM ) munioe (cimAI ) sevelA evA ( vivittalayaNANi ) vivikta eTale / | strI, pazu, paMDaka rahita evAM pAlaya eTale upAzrayane ( mahaja ) sevatA havA, tathA ( kAyeNa ) kAyAvaDe (parIsahAI ) parISadone ( phAsaja ) sparza eTale sahana karatA havA. 22. syArapachI te kevA thayA? te kaI cha. saM nANanANovagae mahesI. aNuttaraM cariu dhammasaMcayaM / aNuttarenANadhara jasaMsI, obhosaI sUrii vaitalikkhe // 23 // artha-( nAmAnANovagae ) jJAna eTale zrutajJAna, teNe karIne je jJAna eTale samyak prakAre kriyAnA samUhanuM jANavU, teNe karIne sahita arthAt zrutajJAna bhane kriyAnA jJAne karIne sahita evA (sa ) te samudrapALa nAmanA ( mahesI ) maharSi (aNuttaraM ) sarvottama ( dhammasaMcayaM ) dharmanA samUhane eTale cAyA~dika deza akAranA cAritradharmane ( cariuM) sevIne Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + (aNuttarenANAdhare ) sarvottama jJAna ja kevaLajJAna tana dhAraNa karanArA tathA (jarsasI) yazasvI yayA saMtA ( aNtaalikkhe)| pAkAzane viSa ( sarie va) saryanI jema ( zrobhAsaI) prakAzatA havA-zobhatA havA. 23. have upasaMhAra-samApta karavA pUrvaka tenuM ja phaLa kahe che. duvihaM khaMvaUNa ya pummapAvaM, niraMgaNe savao vipamukke / tarittA samudaM va mahAbhaMvoha, samuddapAlo arpaNAgamaM gae~ tti bemi // 24 // .. __ artha-(ya) tathA ( duvihaM ) ghAtI ane bhavopagrAhi-aghAtI ema ce prakAranA (pRAmapAvaM ) zuma ane azubha al prakRtirUpa karmane ( khaveUNa ) khapAvIne-kSaya karIne (niraMgaNe ) niraMgana-gapuM che aMgana eTale cAlavU jenAthI eTale | saMyamamA nizcaLa tathA ( savao ) sarvathI eTale bAhya ane bhAbhyaMtara parigrahathI (vippamukke) rahita evA ( samuddapAlo ) samudrapALa muni ( samudaM va ) samudnI jevA ( mahAbhavohaM ) moTA svargAdika bhavanA samUhane ( taricA) sarIne ( apuraNAgarma) jenAthI pArcha zrAvavAnu nadhI ekA apunarAgamane eTale mokSane ( gae ) pAmyA. (ti nemi ) ema I kahUM chu, e pramANe | sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kayu. 24. iti ekaviMzamadhyayanam // 21 // - --- ------ - Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / atha rathanemAya nAmarnu bAvIzamuM adhyayana. 22 ekavIzamA adhyayanamA viviktacaryA kahI, te dhairyavatane sukhethI pALI zakAya cha, chatAM kadAcin koika prakAre mananA MH pariNAma dharmathI bhraSTa thAya te vaskhate rathaneminI jema cAritrane viSe dhRti karavI, ema jaNAvavA mATe A adhyayana rabyu ke. tenuM A prathama sUtra che.soriyapurammi nayare, Asi rAyA mahithie / vasudeva tti nAmeNaM, rAyalakkhaNasaMjue // 1 // artha--(soriyapurammi) zauryapura nAmanA ( nayare ) nagaramA ( mahiDDie ) moTI zUddhivALA tathA ( rAyalakkhakhasaMjue) hAtha paganA taLIyAmA cakra, svastika, aMkuza vigere athavA bhaudArya, dhairya, gAMbhIrya vigere rAjAnAM lakSaNobaDe yukta // (vasudeva tti nAmeNaM ) vasudeva evA nAme (rAyA) rAjA (Asi) hatA. jo ke zauryapuramA samudravijaya vigere daza dazA), daza bhAiyo hatA, temA vasudeva sauthI nAnA itA, topaNa vasudevanA putra kRSNa thayA che tethI nahIM vasudevanuM varNana karya cha. 1. | tassa bhanjA duve oNsi, rohiNI deI tahA / tAsi doNhaM pi 'do puttA, aeNTThA rAmakesavA // 2 // artha-( sassa ) te vasudevane (rohiNI ) rohiNI nAmanI (tahA) tathA (divaI) devakI nAmanI ( duve ) ne ( bhanA) IS|| bhAyoM (bhAsi ) hatI. jo ke vasudevane bahotera hajAra sIo hatI. topakha bhahIM cenI ja jarUra hovApI ve ja lakhI ke. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***++++++-- (tAsiM) te ( dopahaM pi) bane bhASAone ( aTTA ) atyaMta iSTa-lama evA ( rAmakesavA ) baLarAma bhane kezava - kRSNa nAmanA ( do puttA) ve putro dhyA. rAma ane kezava prathama utpanna thayA chatA tathA zrIneminAthanA vivAhAhika kAryamA temanI jarura che tethI temane prathama lakhyA ghe. 2. soriyapurarAmbha naiyare, Asi gayA hiDie / sahaja nAmaM, royalakkhaNasaMjue // 3 // artha - ( soriyapurarAmma ) zauryapura nAmanA (nayare ) nagaramA ( mahiDie) moTI RddhivALA anaM (zayalakkhaya saMjue) rAjAnAM lakSaNoe karIne yukta evA ( samuhavijae nAma ) samudravijaya nAmanA ( rAyA ) rAjA ( asi ) hatA. mahIM vasudeva ne samudravijaya sAthai ja rahetA hatA evaM jagyAvacA mATe pharIdhI zauyepura lakhyuM che. 3. tessa bhaijjA sivA nIma, tIse' putte mahAyase / bhayavaM ariTThanemi tti, logaMnA he daimIsare // 4 // artha - (tassa) te samudravijayane ( sivA nAma ) zivA nAmanI (bhajA ) mAryA hatI. (tIse ) te zivAdevInA (pute ) putra ( bhayavaM ) bhagavAna ( arinemi tti ) zrIzrariSTanemi evA nAmanA ( mahAyase ) mahA yazavALA, (loganA he ) traNa lokanA nAtha ane (damIsare ) munidhonA svAmI hatA. 4 ( huve pachI dhavAnA hovAthI te apekSAe damIzvaranuM vizeSaNa prApyaM . ) kAhI prasaMgane lIdhe zrIneminAthanuM caritra saMkSepathI kahe che. 21 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja bharatakSetramA acaLapura nAmarnu pura che. temA vikramadhana nA rAjA hato. tene dhAriNI nAmanI rAkhI hatI. temane dhana nAmano putra haso. te sarva kaLAnA samUhane pAmIne anukrame yuvAvasthA pAmyo, tyAre te kumumapuranA rAjA Is siMhanI dhanavatI nAmanI kanyAne paraNyo. lakSmInI sAthai viSNunI jema te dhanavatInI sAthe krIDA karato te dhanakumAra // ekadA grISma RtumA madhyAhna samaye krIDA karavA mATe udyAnamA gayo. tyAM teNe pRthvIpara mUrchita thayelA eka munine joyA.| te muninu tAradhu upAthI sukAi gayuM hataM, tapabaDe tenuM zarIra ati kRza hatuM, ane guNavaDe to te zAMtarasanA samudra hatA. temanI bhAvI sthiti joi te basne daMpatIe temanI pAse jaba zItaLa upacAra karI zIghrapaNe temane svastha karyA. pachI vinayathI | munine vaMdanA karI dhanakumAre temane pUchayu ke-" he bhagavAn ! ApanI bhAvI avasthA kema thai ?" sunie javAba mApyo ke-" hu~ municaMdra nAmano sAdhu . moTA gacchanI sAthe vihAra karatAM sArthathI bhraSTa thayo, tethI pA vanamo dizA nahIM sajhavAthI Amatema bhramaNa karavA lAgyo. anukrame kSudhA ane tRSAthI pIDA pAmyo, cAlatA cAlatA thAkI gayo, ane prA grISma RtunA tApathI akaLAi gayo, tethI ahIM mUrchA AvavAthI par3I gayo hato. teTalAmA tamArA AvavAthI, ne tame karelA upacArathI hu cetanA pAmyo chu. tethI dharmamA sahAya ApanArA tamane dharmalAbha ho. vaLI he mahAnubhAva ! jema pratimA vinA devAlaya zobhatuM nathI, tema dharma vinA A manuSyamava zomato nathI, tethI buddhimAna puruSoe niraMtara dharmamA udyama karavo yogya che." mA pramANe kahIne munie te daMpatInI pAse samakita sahita zrAvakadharmano upadeza prApyo. te sAMmaLI pratibodhana pAmI te bIe te muni pAse zrAvakadharma aMgIkAra ko. pachI munine nimaMtraNa karI potAne ghera lai jai temane anna pANI | Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahArAcyA, ane dharma zIkhavA mATe munine thoDA divasa tyAM ja rAkhyA. munie paNa keTalAka divasa tyAM rahI temane dharmamA dRDha karI anyatra vihAra karyo. te daMpatI paNa parasparanA premanI jema akhaMDapaNe zrAddhadharmarnu pAlana karavA lAgyA. anukrame te dhanakumArane tenA pitAe | rAjyapara sthApana koM, eTale te dhanarAjA nItithI rAjyanuM pAlana karato zrAvakadhamenu sevana karavA lAgyo. ekadA vasuMdhara : nAmanA muni tyAM padhAryA. temane dhanarAjA potAnI dhanavatI priyA sahita cAMdavA gayo. vidhipUrvaka munine cAMdI temanA / mukhathI saMsArasamudrane taravAmA nAla gamAna dharmadezanA sAMbhalI ne galA saMsArathI virakta thayo. eTale teso potAnA putrane rAjyapara sthApana karI potAnI priyA sahita teja gurunI pAse dIkSA grahaNa karI. anukrame zAstrano abhyAsa karI dhanarAjarSi | gItArtha thayA. pachI AcAryapada prApta karI dharmadezanAvaDe bhavya prAsImono upakAra karI chavaTa anazana grahaNa karI te dhanarAjarSi dhanavatI sAdhI sahita kALadharma pAmI saudharma devalokA iMdranA sAmAnika deva thayA. Aja bharatakSetramA vaitADhaya parvatanI uttaraNine viSa sUrateja nAmarnu nagara che. temA sUra nAma vidyAdhara rAjA hato. tene vidyunmatI nAmanI priyA hatI. dhanano jIva saudharmamAthI cavIne vidyunmatInI kucimAM avato. pachI samaya pUrNa thayo tyAre ve rANIe zubha lakSaNavALo putra prasavyo. rAjAe mahotsavapUrvaka tenuM citragati nAma pADyu. anukrame vRddhi pAmato te kumAra guru pAsedhI samagra kaLAone grahaNa karI yuvAvasthAne pAmyo. have te ja vaitADhya parvata upara dakSiNa zreNimA zivamaMdira nAmarnu nagara che. temA anaMgasiMha nAmano rAjA hato. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2020% --- tene caMdranI prabhA jevA ujvaLa guNavALI zaziprabhA nAmanI priyA hatI. teNInI kutimA dhanavatIno jIva svargathI cavIne bhavatayoM. anukrame zaziprabhAe uttama rUpavALI putrIne janma prApyo, tenA pitAe tenuM ratnavatI nAma pADadhuM. anukrame vRddhi pAmatI te kanyA samagra kaLAmA nipuNa tha6 yuvAvasyAce pAmI. ekadA rAjAe koi jJAnI munine pUchyU ke-"bhA mArI patrIno pati koNa thaze?" manie kA ke- he rAjA! je tArA hAthamAdhI dicya khaDne haramA karI leza, tathA jenA upara nitya caityane viSe puSpavRSTi thaze, te nararatna tamArI kanyAne paraNaze." te sAMbhaLI rAjAe vicAyu ke-"je mArA hAthamAthI khaGgane khaMcavI le tevo mahA baLavAna mAro jamAi thaze." ema vicArIne te potAnA manamA ghaNo harpa pAmyo. Aja bharatakSetrane viSe caRpura nAmarnu nagara che. temAM sugrIva nAme rAjA hato. tene yazasvinI ane bhadrA nAmanI ne rANIo hatI. temA pahelI rANIne sumitra nAme putra thayo, te jainadharmamA rakta, guNavAna ane sajanorUpI kamaLone harSa ApavAmA sUryanI jeyo sajja-taiyAra ito. bIjI rANIne padma nAmano putra thayo, te kapaTanuM ghara ane guNa rahita hato. ekadA bhadrAe vicAyu ke-jyAM sudhI A sumitra hayAta che, tyA sudhI mArA putrane svapnamAM paNa rAjya maLag durlabha che." ema vicArI tekhIe gupta rIte sumitrane ugra viSa prApyu. tethI sumitra mUcho pAmyo. te joi rAjA atyaMta vyAkuLa dhayo ane | tatkALa maMtrAdikavaDe tenA upAya karAvavA lAgyo. paraMtu kumArane koipaNa rIte jarA paNa cetanA AvI nahIM, tyAre sarva parivAra ane puranA jano sahita rAjA putranA guNone saMbhArI saMbhArIne zoka karavA lAgyo. 'bhA kumArane bhadrAe viSa prApyu ema lokonA jANavAmI zrAva, tethI loko teNInI niMdA karavA lAgyA. te jANI bhadrA tyAMthI nAzI gai. 'lasabanI Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMdhanI jema pApIrnu pApa chArnu rahI zakatuM nathI.' ____aa avasare daivayoge te citragati vidyAdhara rAjaputra AkAzamArge tyAMcI nIkanyo. teNe rAjA ane lokAne vilApa karatA jora viSatuM janAMna jANI, tepanI pAze zAnI maMtrita jaLaghaDe te sumitrakumArane abhiSeka karyo, tedhI tatkALa suminna / cetanA pAmyo ane rAjAdika sarvane zokAtura joi 'A badhuM zuM che?' ema tethe pUchyuM, syAre rAjAe kahyu ke-"he vatsa! tArI vimAtAe tane viSa Apyu hatu, te yA niSkAraNa baMdhue zamana karyu le." te sAMbhaLI sumitre te vidyAdharakRmArane | hAtha joDI kathu ke- "he bhAi ! tamA nAma ane vaMza kahIne amArA kAna pavitra karo. kAraNa ke tamArI jevA upakArInuM nAmAdika sAMbhabyuM hoya to tethI paNa ghaNuM puNya prApta thAya che. " te sAMbhaLI citragatinI sAthe ja bhAvelA tenA mitra citragatinuM nAma, kuLa vigere kaDyuM, te sAMbhaLI sumitra harSa pAmI bolyo ke--" aho ! viSa ane viSanA ApanAre mArA upara ghaNo upakAra koM, ke jethI vAdalA vinAnA amRtanA varasAdanI jema mane akasmAn tamArA darzana thayAM jIvittane Apa- || nAra tathA pALamRtyuthI utpanna thatI durgatithI rakSaNa karanAra tamAro hu zI rIte pratyupakAra karI zakuM? jagatanA loko me pano zo pratyuSakAra karI zake ? " bhAvAM tenAM vacano sAMbhaLI citragati tenA guNothI AnaMda pAmyo. pachI mitrapaNAne pAmelA te sumitra pAse vidyAdharakumAre potAnA nagara tarapha javAnI rajA mAgI. tyAre mumitra tene kA ke-" he mitra ! muyazA nAmanA kevaLI bhagavAna bihAranA kramathI pAja kAla nahIM padhAravAnA cha, temane vaMdanA karIne pachI tame jAo, ema huM icchu chaM." A pramANe sumitranA kahevAthI citragati tyAM rokAyo. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIje divase sumitra ana citragati udyAnamAM gayA. tyAM devothI parivarelA ane suvarNakamaLapara beThelA te kevaLIne joyA. temane harSathI vaMdanA karI te bane mitro temanI pAse beThA. sugrIva rAjA paNa te vRttAMta sAMbhaLI harSathI parivAra ane | purajano sahita muninI pAse pAvyo bhane vidhipUrvaka kevaLIne baMdanA karI yogya sthAne beTho. te vakhate jagatane hitakAraka |evA manIzvare temane dharmopadeza zrApyo.te samiThI AnaMda pAmelA citragatie garune kAM ke-"bhagavAna ! yA minA | prasAdI zrApanI dharmadezanA sAMbhaLI 9 pratibodha pAmyo chu, tethI he prabhu! ApanI pAse samakita sahita zrApakadharmane hu~ grahaNa karuM chu." ema kahI dharmamA vIryanA unAsavAlA bhane pApakarmI virAma pArelA te vidyAdharakumAre dezavirati aMgIkAra karI. tyArapachI sugrIva rAjAe hAtha joDI munIzvarane pUchyuM ke-" he prabhu ! mArA putrane vipa prApIne taM mArI rANI kyo / sil gai ? " muni bomyA ke-" te nahIMthI nAzIne eka araNyamA gai. tyAM coroe tenAM bhAbharaNo utArI lai tane patI patine sauMpI. pallIpatie dhana lai koi vepArIne vecAtI ApI. koi vakhata lAga maLavAthI vepArI pAsethI nAzIne te para eyamA gai. tyAM dAvAnala baDe baLIne pahelI narake gai. 'pApInI sadgati kyAthI hoya 1 ' pachI pahelI narakamAthI nIka|LIne te koika caMDALanI strI thaze. tyA sapatnI sAthe kajIo thatAM sapatnIthI haNAine trIjI narakamA jaze. tyAMcI nIkalLIne te tiryaMca gatimA aneka duHkho pAmaze." pA pramANe sAMbhaLI vairAgya pAmelA rAjAe gurune kathu ke-"jene mATe * teNIe mArbu kRtya karya, te teNIno putra to ahIja cha, paraMtu te pote ja narakamA gai. to pAvA asAra saMsArane dhikkAra che." Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA pramANe kahI te rAjAe sumitrane rAjya sauMpI teja kevaLInI pAse dIkSA grahaNa karI. pachI sumitra mitrasahita po. tAnA nagaramA gayo, ane potAnA nAnA bhAi par3ane keTalAka gAma ApyA. paraMtu te nirbuddhi ekalo kyAi paNa jato raso. pachI ekadA citragati vidyAdharakumAra mumitrarAjAnI rajA lA potAnA nagaramA gayo. paraMtu mitranI jema dharmakAryane te kadApi visarato nahoto. ekadA sumitranI bahena ke je kaliMga dezanA rAjAnI priyA hatI, tene anaMgAsiMhanoM putra bhane ratnavatIno bhAi kamaLa harI gayo. te sAMbhaLIne sumitra rAjA vyAkula thayo. te vRttAMta vidyAdharanA mukhathI citragatinA jANavAmA bhAvyo, tyAre te | bolyo ke-" mArA minI bahenane hu~ zIghrapaNe zodhIne lai AdhIza. " pachI vidyAnA prabhAvathI teNIne kamaLe haraNa karI cha ema jANI te mahA baLavAna citragati satkALa zivamaMdira puramA gayo. tyAM teNe kamaLanI sAthe vigraha karI teno nigraha IT karyo. te jANI kamaLano pitA amaMgasiMha krodha pAmI siMhanI jema citragati upara dhasyA. banenu paraspara bhayaMkara yuddha thayu. / temA citragatine durjaya jANI anaMgasiMhe potAnA divya khAdaM smaraNa karyu, eTale tarata ja jvALAnI zreNithI vyAta aneka zatrunA madano nAza karanAra devarnu sApelaM khagaratna tenA hAthamA prApta thayu. pachI anaMgAsiMhe citragatine kachu ke-"hai | mUrkha ! zA mATe phogaTa maravA icche cha ? ahIMthI jato rahe. nahIM to A khagathI hamaNa ja tuM maraNane zaraNa thahaza." se 12 sAMbhaLI citragati bolyo ke.-"pA loDhAnA khaDgadhI tuM je mada kare che teja pragaTapaNe tAruM baLahInapaNu pUcave che. "e| pramANe kahI teNe vidyAthI tatkALa tamaskAya jevU gADha aMdhakAra vikuvyu, tethI koipaNa manuSya potAnA hAthamA rahelI vastune Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa joi zakato nahoto. ASA gADha aMdhakAramA te citragati tatkALa anaMgasiMha pAse jai tenA hAthamAdhI te khaDga khaMcavI lai sathA sumitranI bahenane lai jato rahyo, pachI eka kSaNavAramA aMdhakArano nAza thayo, te bakhate anaMgasiMhe potAnA hAthamA khagaratna joyu nahIM, tema ja pAse rahelA zatrune paNa joyo nahIM. tethI te kSaNavAra kheda karavA lAgyo, teTalAmA jJAnInuM vacana yAda zrAvavAthI te saMtuSTa thayo bhane 'AnI vadhAre khAtrI zAzvata caityamA thaze' ema vicArI anaMgasiMha pAtAne sthAne gayo. citragatie sumitrane akhaMDa zILavALI tenI bahena sauMpI. te ja vakhate bahananA haraNanA duHkhathI virakta thayelA sumitre potAnA putrane rAjya sauMpI muyazA nAmanA muni pAse dIkSA grahaNa karI. citragati posAne sthAne gayo. __have sumitrarAjarSi koika nyUna nava pUrvano abhyAsa karI gurunI AjJAthI ekAkI vihAra karatA magadha dezamAM gayA. tyAM koI gAmanI bahAra te kAyotsarge rakhA. tevAmAM tyAM tamano sApatna bhAi pA Avyo. teNe munine zroLakhI krodha pAmI tarata ja tenA hRdayamA tIkSNa ghANa mAyu. paraMtu munie tenApara jarApaNa krodha nahIM karatAM vicAyu ke-" mAro jA doSa ke ke jethI te vakhate A mArA bhAine meM rAjya Apyu nahIM, tethI hamaNAM huM Ane tathA bIjA satre prANIone khamA chu." yA pramANe vicArI anazana grahaNa karI te mumitrarAjarSi zubha dhyAnadhI maraNa pAmI brahmaloka nAmanA pAMcamA devalokamAM iMdrano sAmAnika deva thayo, ane pana te ja rAtre sarpaDazathI maraNa pAmI tamastamA nAmanI sAtamI narake gayo. citragati sumitranA maraNathI atyaMta zokAtura thyo| Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA citragati yAtrAmahotsava karavA siddhAyatanamA gayo. tyA pIjA paNa ghaNA vidyAdharo ekaThA thayA hatA. te vakhate haiM anaMgasiMha paNa potAnI kanyA ratnavatI sahita Avyo. tyA citragati bhaktithI jinapratimAnI pUjA karI stuti karavA lAgyo. te vakhate sumitra deva paNa mitrane jovA mATe tyAM mAnyo bhane citragatinA mastakapara teNe vicitra puSponI vRSTi karI. || te joi anaMgasiMhe tene potAnI putrIno thanAra pani jAeyo. te bakhate sumitra deve paNa pratyakSa thai 'mane hu~ bhoLakhe che ? ema citragatina pUchyu. tyAre ' tame maiDiMka deva cho' ema citragati polyo, tyAre tenI oLakhANane mATe deve potArnu pUrva | bhavanuM svarUpa batAvyu. tarata ja aAnaMdathI tene AliMgana karI citragatie kayu ke-"he mahAbhAgyavAna ! tamArA prasAdadhIja | mane thA dharma prApta thayo che." deve kayuM-" te bakhate mAru viSa utArI mane jIvita prAyavAcI zrA devanI lakSmI paNa tame jA mane pApI cha, nahIM to te ja vakhate mAruM kumaraNa thayAthI mArI A gati kyAthI thAta ?" zrApramANe paramparanA upakArone jA kahatA te babhene joi sUracakrI vigere sarva vidyAdharoharSa pAmyA. te vakhate citragati ratnavatInA netramArge thaine teNInA hRdayamA peTho ane tenI spardhAthI ja kAmadeve paNa tyAM ja potAnuM sthAna karyu. kAmagrahadhI vyAkuLa thayelI teNIe tatkALa lajjArUpI vaskhano tyAga karI vividha prakAranI ceSTAvaDe potAno bhAva pragaTa karyo. teNIne kAmAtura joi anaMgasiMhe vicAo~ ke-"A mahA manavALAe mArA khaganI jema thA mArI / putrI- mana paNa haraNa karyu cha, tethI Ane ahIM ja huM mArI kanyA ApuM. phogaTa kALakSepa zA mATe karavo ? paraMtu bhA dharmane sthAne bhAvu vyAvahArika kArya karavu yogya nathI." e pramANe vicArI te potAne ghera gayo. citragati paNa mitradevane vi. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |dAya karI pitA sahita potAne ghera gayo. | pachI anaMgasiMhe potAnI putrI bhApavA mATe potAnA maMtrIne mokanyo. leNe paracakI pAye jara praNAma pUrvaka kahA ke" he svAmI ! yA citragati ane mArA svAmInI putrI ratnavatI e bane adhika guNavAna cha, tathI te yamenA paraspara saMbaMdhathI te AnaMda pAmo." te sAMbhaLI sUracakrIe te aMgIkAra kayu. pachI moTA utsavathI te camenA vivAha thayA. citragati teNInI sAthe yathAvasare dharma ane sAMsArika sukha bhogavavA lAgyo, ekadA mararAjA citragatine rAjya sopI cAritra grahaNa karI anukrame mokSe gayA. tyArapachI AzcaryakAraka vidyA bhane paLanI samRddhivALA citragati rAjAe cirakALa sudhI vidyAdharacakrInuM pada anubhanyU. ekadA potAnA sAmaMta rAjAnA ce putro rAjyane mATe paraspara yuddha karIne maraNa pAmyA, te joi citragatina parama vairAgya | thayo. tethI potAnA putrane rAjya sauMpI te citragati rAjAe priyA sahita damacara nAmanA muni pAse pravrajyA grahaNa karI. anukrame cirakALa sudhI vihAra karI chevaTa anazanavaDe kALa karI ratnavattI sahita te cothA devalAkamAM deva thayA. pazcima mahAvideha kSetramA patha nAmanI vijayamA siMhapura nAme pura che. temA harinaMdI nAma rAjA hato. tene yathArtha nAmavALI priyadarzanA nAmanI rANI hatI. venI kudhimA citragatino jIva svargathI cavIne utaryo. khANanI pRthvI ratnane | prasave tema teNIe samaya pUrNa thaye putra prasavyo, senuM nAma rAjAe aparAjita pADayu. anukrame di pAmato te kumAra samagra kalAne grahaNa karI yuvAvasthA pAmyo. tene sacivano putra vimalabodha nAmano mitra hato. ekadA te base kumAronuM vakragati Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA ase haraNa kayu, tethI veo eka moTA vanamA bhAvI pahoMcyA. tyA aparAjita kumAre maMtrIputrI kadhU ke-" mApase / / azvathI haraNa karalA nahIM bhAvyA te ThIka thayu, kemake bhApaye pitAnI mAjhAne bhAdhIna hovAthI temanI bhAsA vinA bahAra jana prApaNe dezAMtara joI zakata nahIM. ane tezro bhApaNI uparanA premI bhApakhane mAjhA bhApata nahIM. have to bhApaNA mAtapitA ApaNA virahane saheje sahana karaze ja, tethI bhApaNe ive para nahIM jA pRthvIpara pharIne kautuka joDuM." te sAMbhaLI maMtrIputra tenA | masane saMmati ApI. teTalAmA ' rakSaNa karo. ravaNa karo." evI vANI bolato eka puruSa tyAM bhAbhyo. bhayabhIta thayelA H! tene rAjakumAre 'tuM koithI bhaya pArmAza nahIM. ' ema kaDaM, teTalAmA tyAM hAthamA saGga dhAraNa karanAra keTalAka yoddhAo Mil pAvyA. teo bolyA ke-" yA amArA nagarano cora cha, tene ame haNazuM, mATe he pathiko ! tame bhahIMthI cAnyA jAno. " te sAMbhaLI kumAre kamu ke-" mArA Azritane iNavA paNa zaktimAna nadhI, to bIjAnI zakti kyAthI hoya ?" Ava kumAranuM vacana sAMbhaLI te subhaTo tene ja mAravA doDyA. eTale kumAra khaDga kheMcI te sarvane nasADI mukyA. tesroe jai potAnA svAmI kozaLA nagarInA rAjAne te vRttAMta karo. tyAre rAjAe potArnu samagra sainya mokalyu. teno paNa kumAre parAjaya karyo. tyArapachI rAjA caturaMga sainya sahita aAgyo, tyAre kumAre maMtrIputrane te cora sopyo ane pote yuddha karavA taiyAra dhayo. pachI eka hAthInA dAMtapara paga dai tenApara caDI tenA mAvatane haNI te kumAra bhayaMkara yuddha karavA lAgyo. te vakhate te rAjAnA koI maMtrIe te kumArane prathama joyelo hobAthI oLasIne rAjAne karmyu, tyAre rAjAe sainyane yuddhathI nivArI kumArane kaj ke-" aho bassa ! zuM tuM mArA mitra harinaMdika Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAno putra che ! he vIra ! AvA parAkramathI teM sArA pitAne lajamyo nathI. tuM Aje mAro atithi thayo te sAM bhane tane je meM joyo te paNa ghaNuM sArUM dharma " mA pramANe kahI potAnA hAthIpaNa kumArane besADI rAjAe dene bhAliMgana . pachI maMtrIputra sahita tene potAne ghera lai jai potAnI kanakamAlA nAmanI putrIne tenI sAdhe paragAvI. tyAM te keTalAka divasa sukhe ro. " ekadA kumAra mitrasahita prayANamAM vighnanA bhayathI rAjAnI rajA lodhA vinA ja rAtrine samaye tyAMdhI nokaLI gayo. jatAM jatAM eka moTA araNyamAM se Avyo. teTalAmAM tethe ' hA ! hA ! yA pRthvI vIrapuruSa rahita ja che' ema karuNasvaravA rudana sAMbhaL. tethI te vIrakumAra zabdane anusAre te tarapha gayo, AgaLa jata tethe eka jAjvalyamAna zragninA kuMDanI pAse rahelI koI strIne tathA tenI pAse khaDga kheMcIne ubhelA eka puruSane joyo. te kumArane jor3a te srI bolI ke'jo vahIM koipaNa vIrapuruSa hoya to te yA adhama vidyAdharathI mAruM rakSaNa karo. " te sAMbhaLI kumAre tenI pAse jar3a kAMke -- "are duSTa garvavALA ! yuddhane mATe taiyAra thA. abaLA upara caLato garva zuM kare che ? " te sAMbhaLI te vidyAdhara boltho ke - "tuM paNa paralokamAM yA strIno sathavAro thA. " ema bolI uddhata evo te yuddha karanA taiyAra bhayo. prathama te bane vIro cirakALa sudhI khaDgabaDe yuddha karyu. pakSI bAhuyuddha karyu. temAM te vidyAdhare te kumArane nAgapAzavaDe bAMdhyA, tena kumAre jI rajjune hAthInI jema tatkALa toDI nAMkhyA. pachI vidyAdhare aparAjita upara vidyAmaMtrita zakhovaDe vayA prahAro karyA. paraMtu puNyazALI te kumArane te prahAro kAMIpaNa karI zakyA nahIM. cheSaTa sUryodaya vakhate kumAre vidyAdharanA mastakapara Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** khaGgo prahAra karyo, tethI tatkALa te mUrcchita yaha pRthvIpara paDyo. kumAre tene svastha karI pharI yuddha karavA kachu, te bakhate te khecara mojyo ke --" he mahAbhuja / teM mane jItI lIdho te ThIka karyu che. he mitra ! mArA vakhanI gAMThe maNi bhane mULikA bAMdhalI. te maNinA jaLavaDe mULikAne ghatIne mArA prahArapara lagADa. " te sAMbhaLI kumAre te pramANe kartuM, eTale te khecara sAjo thayo pachI aparAjitanA pUchavAthI te vidyAdhare potAnuM vRttAMta yA pramANe ka. - yA kanyA ase nAnA vidyAvAnI putrI the, dhenuM nAma ratnamALA the, tane koi jJAnIe kAM hatuM ke "tAro bhartA aparAjita thaze." tyArapachI ekadA meM tenA vivAha mATe prArthanA karI, tyAre te bIe mane kaLuMke - " mArA bhartAra aparAjita thaze athavA mArA devane agni bALaze." te sAMbhaLI mane tenApara krodha caDyo, huM zrISeNa nAmanA vidyAdhararAjAno sUrakAMta nAmano putra huM. pachI meM Ane mATe dhahane ghaNI duHsAdhya vidyAzro sAdhI, ane AnI gha prakAre yAcanA karI, paraMtu teI mAruM mAnya rAkhNuM nahIM. tyAre ' yAnI amidAhanI pratijJA pUrNa thAo.' ema ghArIne krodhadhI mAne lAva agnimAMnAMkhavA taiyAra bhayo, tevAmAM AnA bhane mArA puNyanI preraNAthI tame ahIM bhaaii| pahoMcyA ane mArAthI dhanuM rakSaNa karyu, tema ja strIhatyAne sIdhe thatI durgatithI mAruM paNa rakSaNa kareM. paraMtu he paropakArI tame koNa cho ? ve kaho. " yA pramANe tenA pUchatrAcI maMtrIputre te rAjakumAratuM nAma vigere kajhuM. te sAMbhaLI ratnamALA citanAM yyN| mAnaMda pAmI ane kAmadevanA bAnA viSayane pAmI, arthAt kAmAtura thai. tevAnAM ratnamALAnA mAtapitA paNa tethIne zodhatA zoSatA 14 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyA bhAcyA, ane tamanA pachayAthI maMtrIputre temane sarva vRttAMta kaho. te sAMbhaLI amRtasena rAjA ane tenI rANI harSa pAmyA bhane tarata ja temaNe potAnI putrI rAjakumArane paraNAcI. pachI kumAranA kahevAthI rAjAe sUrakAMtane abhayadAna Apyu, sarakAMte paNa te maNi bhane mUlikA tathA veSa badalavAnI guTikAo bhAgrahathI rAjakumArane zrApayA mAMDI, paraMtu te ni:spRha | kumAre kAMha paNa lIdhu nahIM, tyAre teNe te sarva vastu maMtrIputrane ApI.pachI kumAre amRtasenane kayu ke-"hu mArA nagaramA | jAuM tyAre A tamArI putrIne lAvato." ema kahI kumAra tyAMthI AgaLa cAlyo, ane kumAranuM smaraNa karatA te khecaro povapotAne sthAne gayA. AgaLa cAlavAM aparAjitakumAra eka moTA karaNyamAM gayA. tyA tRSAtura thavAthI tene AmravRkSanI nIce cesADI || maMtrIputra jaLa levA gayo. thoDIvAre maMtrIputra jaLa lAne pAlI bhAgyo, tyAre te sthAne te kumArane joyo nahIM, tethI atyaMta * zokAtura thai tene cotarapha zodhacA lAgyo, paraMtu seno patto nahIM lAgavAthI te maMtrIputra zokathI mUrkhA pAmyo. thoDIvAre sAvadhAna thai atyaMta vilApa karI kAika dhairyane pakaDI se maMtrIputra pharIthI kumArane zodhavA lAgyo. anukrame pharato pharato te naMdipuranA udyAnamA bhAcI utkaMThApUrvaka veTho. veTalAmA tyo be vidyAdharoe zrAvI tene ko ke-" he bhadra / ahIM bhuvanabhAnu nAme prasiddha vidyAdhararAjA che. tene kamalinI ane kumudinI nAmanI ce putrImro che. te babheno pati | tamAro mitra aparAjita thaze ema jJAnIe karpu hA~, tethI sene lAvavA mATe amane amArA svAmae mAjhA pApI. eTale * ame te bharaNyamA tamane basane joyA, teTalAmA tame jaLa levA dUra gayA, ane ame tamArA mitrane harIne amArA svAmI / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAse gayA. tyA muvanabhAnuza ne bhAsanapara sAha pAtAnI putrAMno paraNavAnI prArthanA karI, paraMtu tamArA viyoganA zokathI kumAra koipaNa bolyA nahIM. te jANI tamane lAvavA mATe amArA svAmIe amane bhAjJA karI, tethI me tamane mahI rahelA joyA te bahuM sAraM thayu. mATe he bhAgyavAna ! krIDAvaDe vanamA mahela karIne rahelA amArA svAmI pAse tame cAlo."te kI sAMbhaLI maMtrIputra harpadhI temanI sAthe tyo gayo. pachI kumAra te vo kanyAone harSathI paraeyo, bhane keTaloka kALa tyA rayo. * pachI prathamanI jema suvanabhAnunI rajA lai te bane mitro tyAMcI nIkaLI zrImaMdira nAmanA nagaramA gayA. tyA sarakAMta vidyAdhare ApelA maNinA prabhAvI pUrNa manorathavALA te banne sukhethI rahyA. ekadA te nagaramA lokono kolAhala samiLI kumAre 'pA zeno koLAhaLa che / ' ema bhitrane pUcha\, tyAre teNe tapAsa karI kumArane kA ke-"mA nagaramA sumabha nAme rAjA che. tene koie chaLa kapaTathI zastravaDe prahAra ko che. te rAjAne rAjya bhogave tevo eka paNa putra nathI. tethI| nagaranA loko zokathI zrA kolAhala kare che." te samiLI kumAra bolyo ke-" koi zatrue ghA ko haze." ema kahI hai| kumAra duHkhI thayo hoya tema kheda karavA lAgyo. have te suprabha rAjAne aneka upAyo karyA chatAM zAMti thaha nahIM, tyAre kAmalatA nAmanI gaNikAe ekAsamA sacivAne kayu ke--" yA pApaNA nagaramA koi paradezI puruSa tenA mitra sahita rahelo che. te kAipaNa udyama karato nathI, topaNa tenA sarva manoratho siddha thAya che. tenI pAse kAipaNa camatkArI auSadha hovU joie." te sAMbhaLI maMtrImo AdarapUrvaka te kumArane rAjA pAse lai gayA. tyAM jada dayAla kumAre mitra pAsethI maNi bhane mUlikA lai maNinA jaLamA mUlikAne ghasI tenA Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / prahAra upara te lamADI. tarata ja rAjAnuM zarIraM saJja thayu, eTale rAjAe kumArane pachayu ke--" he bhAgyavAna ! kAraNa vinA baMdhurUpa tuM kyAthI Ave che?" te sAMbhaLI tenA mitra kumArano ghRtAMta kajho, tyAre rAjAe pharIdhI kahyu ke-"aho ! tuM to mArA mitrano putra che. ghaNuMja ThIka thayuM ke yotAne ja ghera tuM prApyo che." ema kahI rAjAe potAnI raMbhA nAmanI putrI tene paraNAvI. pachI tyA ghaNA kALa sudhI rahIne prathamanI jema kumAra mitra sahita tyAMcI nokaLI gayo. anukrame cAlato te aparAjita kumAra mitra sahita kuMDapura nagaranA udyAnamA Ayo. tyA suvarNakamaLapara beThelA | kevaLIne jauha temane bhaktithI baMdanA karI yogya sthAne cesI dezanA sAMbhaLI. pachI kumAre hAtha joDI kevaLIne pUdyuM ke --" he bhagavAn ! huM bhavya chu? ke abhavya cha ?" munIzvare kamu-" tuM bhavya che, ane bhA ja jaMbUdvIpanA bharatakSetrane viSe zrA bhavathI pAMcame bhave tuMbAvIzamo tIrthakara thaiza. tathA prA tAro mitra te vakhate tAro gaNadhara thaze." thA pramANe sAMbhaLI te banne mitroe AnaMda pAmI cirakALa sudhI te kevaLInI bhakti karI. pachI munie tyAMthI vihAra karyo tyAre te mitro prAmAdikamAM bai caityone namavA lAgyA. A avasare janone AnaMda karanArA zrI janAnaMda nAmanA nagaramA jitazatru nAme rAjA hato. tene dhAriNI nAmanI rANI hatI. teNInI kucimA ratnavatIno jIva svargayI cavIne avato. samaya pUrNa thaye rANIe putrIne janma Apo. tenuM pItimatI nAma pADayuM. anukrame vRddhi pAmatI te kanyA samagra kaLAne grahaNa karI yauvanavayane pAmI. teNInI pAse vidvAna paNa mUrkha jetro lAgato hato, tethI te koipaNa puruSanI upara jarApaNa raMjita thatI nahotI. ekadA rAjAe teNIne pUchryu Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke-"tane kayo pati iSTa cha ?" tyAre te colI ke- dAdamAM meM jIre, senAle gati bAo." bhAvI tenI icchAne aMgIkAra karI rAjAe svayaMvara maMDapa karAgyo, ane sarva rAjAone dUtadvArA bolAvyA, temA putranA viyogathI duHkhI thatA eka harinaMdI rAjA vinA bIjA sarve rAjAmo potapotAnA kumAro sahita zrAvyA. te sarve maMDapamA AcI mAMcAmo upara anukrame beThA. te khate daivayoge bhramaNa karato aparAjita kumAra paNa mitra sahita tyA bhAgyo, bhane 'Apakhane koi aoLakho nahIM' ema dhArI guTikAnA prayogathI sAmAnya rUpa dhAraNa karI te maMDapamA gayo. pachI manohara pakhAdika dhAraNa | karI sakhIko ane dAsIpothI paribarelI prItimatI kanyA jANe ke bIjI lakSmI hoya tema te maMDapamA prAtrI. mAlatI nAmanI tenI sakhI AMgaLIghaDe rAjAyo ane rAjakumArone dekhADanI bolI ke-" he skh| ! A sarve khecaro tathA bhUcaro tane vasvA mATe nahIM AvyA che, temAthI je tane iSTa hoya tene tuM ghara." te sAMbhaLI prItimatI je je rAjA ke rAjakumAra upara potAnI dRSTi nAkhatI, tenA tenA upara kAmadeva paNa potAnA bANo nAkhato hato. pachI te kanyAe madhura svare pUrvapaca karyo, te sAMbhaLIne 'zuM zrA sAkSAt sarasvatI devI ja le ?' ema mANasoe tarka karyo. teNInA praznano javAba prApavA koipaNa rAjakumAra samartha thayo nahIM, tethI sarve vilakhA thaine pRthvI sAmuM-nIcuM ja joyA lAgyA, ane paraspara kaddevA lAgyA ke--"zrA kanyAe rUpe karIne ja amAraM mana harI lodhuM che, tethI mana vinA ame zI rIte uttara zrApI zakIe ?" tyArapachI jitazatru rAjAe vicAra karyo ke-"zrA sarva rAjApromAM mArI putrIne lAyaka vara nI, to have zuM thaze ?" zrA pramANe vicAra karatA rAjAne joi eka buddhimAna maMtrIe kaDyu ke-"he svAmI kheda na karo. pRthvIpara ghaNAM ratno hoya Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tryi of+ |he. mATe rAjA, rAjaputra ke bIjo koipaNa mA kanyAne vAdamA jItaze te teno pati thaze ema ahI sarvatra prAghoSaNA | karAvo." te sAMbhaLI rAjAe te pramANe kayu, syAre parAjita kumAra prIsiyasI pAse pAvyo. tene kutsita veSavALo jopA chatA paNa pUrvanA premane lIdhe prItimatI harSa pAmI pUrvapakSa bolI, eTale tarata ja aparAjite teno uttara prApyo. te sAMbhaLI tatkALa tenA kaMThamAM kanyAe varamAlA AropaNa karI. te joha sarva rAjAo krodha pAmI subhaTone yuddha karavA masTe taiyAra | | karavA lAgyA, ane bolyA ke.--" ame rAjAo to A vANIthI ja zUro sAmAnya manuSya A kanyAne zI gate paraNI jAya ? " ema bolI taoe yuddha bhAraMbhyu. te vakhate kumAra koI mAvatane mArI tenA hAthIpara car3I jai yuddha karavA lAgyo. vaLI koI sthIne mArI tenA rathamA besI yuddha karavA lAgyo. e ja pramANe te kumAre vaNavAra azvavAra thai, pati thai, rathI thai bhane niSAdI thai yuddha karI sarvano parAjaya karyo, pachI "zAstrabaDe svIthI jItAyA ane zastravaDe bhAnAthI jItAyA" || ema vicArI lA pAmelA te sarva rAjAmo pharIthI ekatra thai yuddha karavA AlyA. te vakhate kumAra somaprabha rAjAnA hAthI * para caDI gayo. tene te rAjAe tenA tilakAdika cinhothI oLakhI harSa pAmI kachu ke-" he mahAparAkramI bhANeja ! bahu | sAraM yayuM ke meM tane oLakhyo." ema kahI ve rAjAe tene AliMgana karyuH pachI somaprabha rAjAe te kumArano vRttAMta hai| sarvana kahyo, te sAMbhaLI sarva rAjAbho yuddhadhI nivRtta thayA, ane kumAre paNa potArnu mULa svarUpa pragaTa karyu. pachI jitazatru 1 hAthI svAra. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA mahotsavapUrvaka tene zrItimatI sAthai parathAnyo, bhane sarva rAjAone satkArapUrvaka vidAya karmA- pakSI aparAjita kumAra prItithI prItimatI sAthe krIDA karato surodhI vaja pro. 66 ekadA harinaMdI rAjAno dUta tyAM Avyo. AliMgana karI kumAre mAtApitAnI kuzaLatA pUchI. tyAre dUta bolyo kekumAra ! mAtra dehane dhAraNa karavAthI tezro kuzala the; paraMtu tame pravAsa karyo tyArathI temanAM netromA pANI sukA nathI. tamAruM yA vRttAMta sAMbhaLIne mAtApitAya tumane bolAvavA mATe mane mokalyo che, to have temane tamAruM darzana bhApI zrAnaMda pamADo, " te sAMbhaLI mAtApitAne maLavA utsuka thayelo kumAra tarata ja sasarAnI rajA lai prItimatIne sAtha rAkhI mitra sahita cAlyo. te kumAra prathama je je rAjAnI kanyAoM parathyo ito, te te rAjAo potapotAnI putrIbhone laine thI tenI pAse zrAvyA. eTale sainya sahita bhUcara bhane khecara rAjAo ne potAnI priyAothI zobhato te kumAra anu krame siMhapura pahoMcyo. te bakhate harinaMdI rAjA harSathI tenI sanmukha zrAnyo, kumAre tene vinayathI namaskAra karyA bhane rAjAe dene prItithI AliMgana karyu. mAtAe patha te namasA evA kumArane potAnA hAthavaDe sparza karyo. pachI sarva o paNa sAsu sasarAne page lAgI. tyAzpachI vimalabodha mitre rAjA tathA rAkhI pAse kumArano sarva vRttAMta ko, te sAMbha LIne te bane ati harSa pAgyA. pachI zaharamA praveza karI kumAre sarva khecara ane bhUcara rAjAo ne satkAra pUrvaka vidAya karyA. anyadA harinaMdI rAjA aparAjita kumArane rAjya soMpI pravajyA grahaNa karI tenuM ArAdhana karIne moce gayA. pI aparAjita rAjAe jinezvaronAM caityo baDe pRthvIne zaNagArI cirakALa sudhI rAjyanuM pAlana karyu. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekadA aparAjita rAjA udyAnamA krIDA karavA gayA. tyA teNe mitro ane strImothI parivarelA koi mahebhyane joyo, tenI pAse manohara saMgIta thAtuM harnu, tathA te arthIyone icchita dAna Apato hato. tene joi rAjAe "bhA koNa che ?" ema potAnA sevakone pUjyu, tyAre temo bolyA ke-" he svAmI ! A samudrapAla nAmanA sArthavAhano anaMgadeva nAmano putra che." te sAMbhaLI rAjAe vicAra karyo ke-"aho ! mArA rAjyamA vaNiko paNa bhASA udAra bhane samRddhivALA cha, tethI mane paNa dhanya che." ema vicArI rAjA potAne ghera gayo. pachI pIje ja divase rAjAnA prAsAda pAse thaine ghaNA manuSyothI vahana karAtuM eka zava nIkaLyu. te joha rAjAe 'A koNa marI gayuM ?' ema potAnA sevakone puuch| tyAre tetro bolyA ke-" he svAmI ! kAleja Ape je anaMgadevane udyAnamA krIDA karato joyo hato teja visUcikAnA cyAdhithI akasmAt maraNa pAmyo che." te sAMbhaLI--"aho ! saMdhyAkALanA raMganI jema mA vizvamA sarva padArtha anitya che." ema vicArI rAjA atyaMta vairAgya pAmyo. tevAmA prathama kuMDapura nagaramA te rAjAe je kevaLIne joyA itA, ]] te kevaLI jJAnathI tene dIkSA yogya jANI tyo padhAryA. temanI pAse jai dharmadezanA sAMbhaLI pratibodha pAmI aparAjita | rAjAe potAnA putrane rAjyapara sthApana karI prItimatI prane vimaLabAMdha sahita dIkSA grahaNa karI. bhane cirakALa sudhI tIvra tapa karI te traNe kALadharma pAmIne agyAramA devalokarmA iMdranA sAmAnika deva thayA. A ja bharatakSetramA zrIhastinApura nAmanA nagaramA zrISeNa nAme rAjA hato. tene zrImatI nAmanI rAyI hatI. | temanI kukSimA aparAjitano jIva avato. se vakhate rANIe svapnamA zaMkha jebo ujvaLa pUrNa caMdra joyo, samaya pUpe thaye Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | rANIe putrane janma prApyo, tenuM nAma zaMkha rAkhadhAmA prAvyuM. pAMca dhAtrIbhovaDe pAlana karAno te kumAra vRddhi pAnI bhanu krame sarva kaLAomAM nipuNa thayo. ___ eja rIte vimaLabodhano jIva paNa svargathI cavI zrIpeNa rAjAnA maMtrI guNanidhinI putra matiprabha nAme thayo. te zaMkhakumArano mitra thayo, te ase mitro anukrame manohara yuvAvasthAne pAmyA. ekadA zrIpeNa rAjA pAse prajAjanoe prAdhI kahyu ke-"he deva ! tamArA dezanA sImADAmA eka mahA durgama durga ke. temA samaraketu nAmano pallIpati rahe the, te niraMtara abhane laMTe ke bhane herAna kare che. tethI tame amAraM rakSaNa karo." te | sAMmaLI rAjA tatkALa tyAM javA utsuka thayA te vakhane zaMkhakumAre namratAthI vijJapti karI ke-" he pitA ! sarpanA pazcA | upara garuDanA udyamanI jema te paJcIpati upara samAro zrA udyama yogya nI. tethI teno jaya karavA mATe mane AjJA - Apo." te sAMbhaLI rAjAe tene zrAjJA pApI, eTale zaMkhakumAra sainya sahita panI tarapha cAlyo. tene bhAvato jANI palIpati durgano tyAga karI koi gADha banamA peTho. te jANI buddhimAna kumAre paNa eka sAmaMtane te durgamA praveza karAthyo, ane| pote durganI bahAra sainya sahita koi gupta sthAne chupAine rahyo. te vAta nahIM jANatA paccIpatie tatkAla AvI te durgane ruMdhI lIdho, teTalAmA kumAre paNa pragaTa bhai potAnA sainyathI tene gherI lIdhI, pachI durgA peThelA sAmaMtanA sainye aMdarathI zrane kumAranA sainye bahArathI ema bane bAjucI madhyamA rahelA panIpatinI upara prahAro kayo. eTale kaha dizAmA nAsI jayUM e nahIM sUjhabAthI vyAkuLa thayelo pallIpani potAnA kaMTapara kuThAra rAkhI kumArane zaraNe jA hAtha joDIne bonyo ke Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " he buddhimAn ! mArI mAyAnA jALane toDanAra tame eka ja cho. mATe huM tamAro dAsa chu mAruM sarvasva grahaNa karI mArAvara prasanna thA, " pachI tethe jeTaluM dhana lokonuM luMTayuM hatuM teTaluM lahU tenA svAmIone ApI kumAra panIpatine sAdhe laha potAnA nagara tarapha cAlyo mAMsa samaye koThe sainyAna nAMkhI kumAra rahyo hato, tevAmA koinuM rudana sAMbhaLI kumAra hAthamA khaDga laha te zabdane anusAre te tarapha cAnyo. keTaleka dUra gayo, teTalAmAM eka vRddha strIne rudana karatI joi kumAre tene rovAnuM kAraNa pUchayuM, hamAre te bolI ke " aMgadezamAM caMpA nAmanI nagarI the. temAM jitAri nAme rAjA che. sene kIrtimatI nAmanI priyAne viSe utpanna dhayelI yazomatI nAmanI putrI the. te samagra kaLAmAM kuzala bhane yuvAvasthAne pAmelI . te potAne yogya vara nahIM jovArthI koi paNa ThekANe rAmavALI thatI nathI. ekadA zrISeNa rAjAnA putra zaMkhakumAranA guNAM sAMbhaLI 'mArA pati zaMkha ja ho ' ema teNIe pratijJA karI. AvI tenI pratijJA jANI jitAri rAjA gst yogya varane viSe rAgavALI yaha che. " ema vicArI atyaMta harSa pAmyA. pachI ekadA maNizekhara nAmanA khecare te kanyAnI yAcanA karI tyAre jitAri rAjAe tene uttara bhApyo ke" A mArI kanyA zaMkhakumAra sivAya bIjA patine varacA icchatI nathI. tethI sevI icchAvALI te kanyA bIje kema ApI zakAya ? " te sAMbhaLI e khecara krodha pAmyo, eTale ekadA te te kanyAnuM haraNa karyu. te vakhate huM tethInI pAse itI tethI tethInI sAdhe mAruM paNa haraNa karyu- huM te kanyAnI dhAtrI . mArgamAM manaM mahIM tanI dahane te khecara te kanyAne laine kyAMika jato rahyo che, tethI he vIra ! huM rudana karUM ke te kanyAnuM have zuM thaze ? " 14 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " 1 yA pramANe sAMbhaLI zaMkhakumAre te vRddhAne kadhuM ke " he mAtA ! tame dhIraja rAkho hamayAM ja huM te khecarane jItI kanyAne lar3a bhAI kuM. ema kahIM vanamAM bhamato bhamato kumAra prAtaHkALa yahAM eka parvatapara gayo. tyAM "he mUDha ! mane zaMkha ja parakhaze, tuM phogaTa kleza zA mATe kare che ? " ema vidyAdharane kahetI te kanyAne tethe joi, te bae zaMkhakumArane joyo. eTale hasIne khecara bolyo ke-" he jaDa ! taM jene baravAne icche che, te pote ja maravAnI icchAthI nahIM mAnyo the, jo, yAne tArI AzA sahita haNIne hamayAM ja huM yamarAjane ghera mokaluM huM bhane tane harSathI baLAtkAre mAre ghera lakS jAu~ huM." A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI zaMkhakumAre tene kAM ke "re duSTa ! uTha, taiyAra thA, tArA mastakanI sAdhe tArI zrI duSTa icchAnuM huM haraNa karuM chaM. " te sAMbhaLI khecara tenI sAthe khaGgavaDe yuddha karavA lAgyo. temAM kumArane durjaya jANI vidyAdhiSThita zastrono prahAra karavA lAgyo. paraMtu te zastro puNyazALI kumAra upara prahAra karavAne samartha thamA nahIM. e rIte yuddha karIne thAkI gayelA vidyAdhara pAsethI tenuM ja dhanuSa khucacI laine kumAre tenAvaDe tene bANa mArya, tethI te mUrddhA khAi pRthvIpara paDhyo. te joi kumAre tene upacAra karI saJja karmoM ne pharIthI yuddha karavAnoM tene utsAha Apyo tyAre te prasanna thaine kumAra pratye bolyo ke " he vIra ! atyAra sudhI mane koie jItyo nathI, Aje teM mane jItyo the, se bahu sAruM yayuM che, huM tAruM parAkrama jor3a tAro dAsa bhayo kuM. mATe mAro yA aparAdha tuM kSamA kara. te sAMbhaLI kumAre tene kadhuM ke " he khecara! tArI bhaktithI huM prasanna thayo chu, tethI tArI je icchA hoya te kahe. " tyAre te bodhyo ke " he puNyavAna kumAra ! zAzvata caityAne vAMdavA tathA mArApara anugraha karanA tuM mArI sAdhe vaitADhya "" Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . / parvatapara cAla." te sAMbhaLI kumAre tenuM vacana aMgIkAra kayu. te bakhate zaMkhakumArane sarva guNovaDe utkRSTa joi 'du zreSTha | nA varane varI cha' ema vicArI yazomatI kanyA atyaMta harSa pAmI. teTalAmA tyAta mANazekhAnA vidya dyAdhara sevako zrAvyA. - temAMdhI ke vidyAdharone mokalI kumAre potAnA sainyane potAnA nagara tarapha jA kahebarAvyu, ane bIjA vidyAdharane mokalI pelI vRddha dhAtrIne bolAcI te dhAtrI, kanyA ane khecara sahita zaMkhakumAra vaitADhaya parvatAra gayo. tyAM temaNe zAzvata caityomA rahelA jinezvaronI praNAmapUrvaka pUjA karI. pachI maNizekhare kumArane potAnA nagaramA lai jaha tenI ghaNI bhakti karI. vIjA paNa khecaroe kumAranA parAkramathI khurzA thai tene potapotAnI kanyAyo pApI. tyAre kumAre temane kAM ke-zrA yazomatIne prathama paraNyA pachI hu~ tamArI kanyAone paraNIza." tyArapachI maNi zekhara vigere vidyAdharo | potaposAnI kanyAzro sahita yazomatIne ane kumArane lai caMpAnagarIe prAdhyA. te sarvane prAvatA jANI jitAri rAjA Hal temanI sanmukha prAcI mahotsavapUrvaka temane potAne ghera lai gayo. pachI tyA zaMkhakumAra yazomatIne tathA cIjI vidyAdhara kanyAone harSathI vidhipUrvaka parayo bhane bhaktiI zrIvAsupUjya svAmInA caityanI yAtrA karI. pachI sarva vidyAdharone vidAya karI zaMkhakumAra keTalAka divasa caMpAnagarImA rahI sarva priyAmo sahita hastinApuramA Ayo. ____ekadA zrISeNa rAjAe zaMkhane rAjyapara sthApana karI dIpA grahaNa karI. zaMkharAjA paNa iMdranI jema moTA rAjyarnu pAlana karavA lAgyo. keTaleka kALe zrISeNa rAjarSine kevaLajJAna utpanna thayu. ekadA vihAranA kramathI te kevaLI hastinApuramA padhAryA. temanuM Agamana sAMbhaLI zaMkharAjA parivAra sahita munIzvarane vAMdavA pAvyA. kevaLInA mulathI dharmadezanA Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sAMbhaLI zaMkha rAjA vairAgya pAmyA. eTale potAnA putrane rAjyapara sthApana karI te kevaLI pAse dIkSA grahamA karI. tenI | sAthe matiprabha maMtrIe tathA yazomatI rANIe paNa dIkSA grahaNa karI. anukrame zaMkha rAjarSi zrutanA pAragAmI thayA, bhane dustapa tapabaDe aI bhakti vigere sthAnakonu sevana karI tIrthakara nAmakarma upArjana kayu. chekTa yazomatI sAccI ane 11 maMtrImuni sahita zaMkharAjarSi anazana karI aparAjita vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. zrA ja bharatakSetrane viSe zIrthapura nAmanA nagaramAM dazAInA moTA bhAi samudgavijaya nAme rAjA hatA. tene sarva prANImonuM kalyANa karanArI zivA nAmanI rANI hatI. devAyu pUrNa thatA yogya samaye aparAjita nAmanA svamethI cavIne | zaMkha rAjAno jIva zivAdevInA garbhamA avato. te vakhate sukhe sutelI devIe cauMda mahAsvapno tathA riSTaratnamaya nemicakra joi jAgRta thA rAjAne te vRttAMta kahyo. eTale rAjAe prAtaHkALe svapnapAThakone bolAgI te svapnornu phaLa pUchayu, tyAre teoe kahyu ke-" tamAre cakrI ke dharmacakrI putra thaze." pachI samaya pUrNa thaye rANIe uttama putrane janma Ayo. | te vakhate dikkumArIoe AcI sUtikarma kA, iMdroe vI meruparvatapara teno snAtramahotsava karyo. pachI rAjAe paNa harSathI potAnA nagaramA janmano mahotsava kayoM, bhagavAna garbhamA AnyA tyAre mAtAe svapnamA riSTanemi joyo hato, tethI rAjAe tenuM ariSTanemi nAma pADayu. iMdre Adeza karelI dhAtrImothI lAlana pAlana karAtA bhagavAna jagatanA harSanI sAthe vRddhi pAmI ATha varSanA thayA. mA avasare yazomatIno jIva vargamAthI / cavIne ugrasena rAjAnI dhAriNI nAmanI rANInI kuttiyI putrIpo utpanna thavo. tenuM rAjImatI nAma pADaguM. te paNa Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrame vRddhi pAmI kalAnA samUhane grahaNa karI pavitra yuvAvasthAne pAmI. mahI mathurApurImA vasudevanA putra kRSNe jarAsaMdha nAmanA rAjAnA jamAi kasane haeyo, tyAre sarve yAdavo kodha : pAmelA jarAsaMdhanA bhayathI nimitiyAnA vacanavaDe pazcima samudne kAMTha-jaine rahyA. tyA kRSNa vAsudeva kubaranI bhArAdhanA karI, tethI te deve samudra madhye nava yojana pahoLI ane bAra yojana lAMcI dvArakApurI banAvI ApI. lakAnagarInI zaMkA karAvatI te suvarNamaya nagarIne viSe baLarAma, zrI kRSNa, dazAI ane vIjA sarva yAdavo mukhethI rasA. anukrame prativAsudeva jarAsaMdhane hagI tathA bharatArdhane sAdhI rAma ane kRSNa baradeva ane vAsudeva thai uttama rAjya bhogavA na neminAtha paNa icchA pramANe krIDA karatA pavitra yuvAvasthAne pAmyA. paNa temo bhogane viSe | parAGmukha ja itA. have sUtrakAra mahArAjA bhagavAnanA rUpAdika varNana kare cha.so riTuneminAmo u, lakkhaNassarasaMjuo / aTTasahassalakkhaNadharo, gobhamo kAlagacchavI // 5 // artha-(so) te ( riTThaneminAmo u) ariSTanemi nAmanA bhagavAna ( lakkhaNassarasaMjubho ) mAdhurya, lAvaNya vigaire svaranA lakSaNoM sahita hatA, tathA ( masahassalakkhaNadharo) hasta pAda vigere sthAne zaMkha, cakra, gadA svastika vigere eka hajAra ne ATha lakSaNone dhAraNa karanArA hatA tathA ( gopramo) gautama gotrI havA, tathA ( kAlagacchavI) zyAma kAtivALA hatA,5. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaijarisahasaMghayaNo, samacauraMso jhasodaro / taissa rAimaI kannaM, mannaM jAeha kesavo // 6 // ardha- tathA ( vArisahasaMghayaNo ) vajarSabhanArAca saMghayaNavALA hatA, tathA ( samacauraso ) samacaturasra saMsthAnavAlA | | hatA, (jhasaudaro) maraspanA jevA udaravALA hatA. ( tassa) te neminAthanI ( bhaja) bhAryA karavA mATe (phesavo) vAsudeve ( rAimaI ) rAjImatI nAmanI ( kamna) kanyAnI tanA pitA pAsa ( jAei ) yAcanA kaze. 6. se rAjImatI kanyA kavI hatI te kahe che.-- aha sA rAyavarakAmA, susIlA cArapahiNI / savvalakkhaNasaMpannA, vijjusoAmaNippahA // 7 // artha-(maha) hace (sA) te ( rAyavarakamA ) ugrasena rAjAnI zreSTha kanyA ( susIlA ) sArA zILavALI hatI, tathA ( cArapahiNI ) manohara jonArI-dRSTivALI hatI, tathA ( sambalakkhaNasaMpamA) sarva zubha lakSaNoe karIne yukta hatI, || tathA (vijjusomAmaNi pahA ) vidyut eTale vizeSa kAtivALI saudAminI eTale vIjaLInI jepI prabhASALI-kAtivALI itI, 7, rAjImatInI yAcanA karavAno je prasaMga prApta thayo tenI hakIkata A pramANe - ekadA zraniomanAtha prabhu krIDA karatA vAsudevanI prAyudhazAlAmA gayA, tyAM vAsudeva- zAGge nAmarnu dhanuSa levA lAgyA. te vakhate tenA Aracakoe kahuM ke-" he kumAra' mA dhanupane ghaDAvavA viSNu vinA bIjA koi samartha nathI. YON Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tethI Ane grahaNa karavAno aAgraha mUkI yo." te sAMbha prAe kAika hasI se dhanuSa potAnA hAthamAM lIg, ane tarata || netaranI soTInI jema anAyAse ja vALIne tenApara pratyaMcA caDAbI, pachI iMdradhanuSa jebA te dhanuSavaDe zobhatA megha jevA te * neminAthe teno TaMkAra karI tenI garjanAyaDe samagra vizva pUrI dIdhuM. pachI dhanuSane mUkI kAMtighaDe dedIpyamAna cakrane hAthamA lA kuMbhAranA cakranI jema tene prAMgaLInA agrabhAgabaDe bhamADadhu. pachI cakrano tyAga karI jene grahaNa karatAM vAsudevane paNa ghaNo prayAsa thato hato evI gadAne prabhue lAkaDInI jema grahaNa karIne pheravI, pachI tene paNa tajI prabhue pAMcajanya nAmano zaMkha lai potAnA mukha pAse rAkhyo, te vakhate te zaMkha vikasvara kALA kamaLanI pAse rahelA rAjahaMsanI jema zobhavA lAgyo. pachI svAmIe te zaMkha bagAiyo, tenA zabdathI samagra vizva badhira thaha garyu, sarva parvato kaMpavA lAgyA, pRthvI paNa caLAcaLa thai, samudro kSoma pAmyA ane vIro mUrchA khAi pRthvIpara paDayA. ghaNu kahevAthI zuM? te zabdathI devo paNa trAsa | pAmyA. siMhanA nAdI hAthInI jema te zaMkhanAdathI vAsudeve paNa kSobha pAmI vicAra karyo ke-" kayA caLavAne A zaMkha vagADayo ? huM jyAre zaMkha cagADaM chu tyAre sAmAnya manuSyo ja poma pAme cha, paratuM A nAdavaDe to mane paNa atyaMta coma thayo che. to zuM iMdra, cakarI ke bIjo koha vAsudeva zrAcyA cha ? jo emaja hoya to hu~ pA rAjya, rakSaNa zI rIte karI | zakIza ?" A pramANe sabhAmAM beThelA vAsudeva vicAra karatA hatA, teTalAmA AyudhazALAnA rakSakoe bhAtrI sarva vRttAMta kaho. te sAMbhaLI zaMkAthI AkuLa vyAkuLa thayelA viSNue baLarAmane kahyu ke-"jenI krIDAthI paNa yA pramAho pAkhA vizvane kSobha thayo, te ariSTanemi ApaNuM rAjya grahaNa kare, to tene koNa niSedha karI zake ?" te sAMbhaLI vaLadeva bolyA Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -" he bhAi ! tame khoTI zaMkA na karo. pUrvanA tIrthaMkaroe zra zravaNA bhAino vRttAMta evo ko cha ke - yAdavavaMzarUpI samudrano ullAsa karavAmAM caMdra samAna bAvIzamA tIrthaMkara zrI arine rAjyalakSmIne bhogacyA vinA ja dIkSA grahaNa karaze. vaLI atyAre patha samudravijaya vigere sarve tene ghaNI prArthanA kare che, topaNa te buddhimAna eka kanyAne paNa paraNatA nathI, to te zrInemi zuM yA rAjyane grahaNa kare ? " yA pramANe baLarAme kakSA chatAM harinA hRdayamAthI zaMkA gai nahIM. ekadA zrImakumAra udyAnamAM krIDA karavA gayA hatA. kRSNa sAdhe hatA. tyAM kRSNa vAsudeve tene kachu ke-" he bhAi ! ApaNe ApaNa caTanI parIkSA karavA mAThe dvaMdvayuddha karIe "nemikumAre ka ke " sAmAnya mANasane ucita evaM dvaMdvayuddha Apa kara yogya nathI. paraMtu vaLanI parIkSA to mAtra bAhu vALavAthI paNa thaha zake che. " AnuM tenuM vacana aMgIkAra karI harie potAno bAhu lAMbo karyotene prabhue kamaLanA nALanI jema tatkALa namAvI dIdho bhane potAno vajra jevo bAhulAMgo karyo. tene vALavA mATe vAsudeve potAnuM sarva baLa vAparyaM, topaNa te zAkhApara laTakelA bALakanI jema te hAra gAi gayA. te khate harie vicAra karyo ke "jene rAjya levAnI icchA hoya, te ATalaM badhuM vaLa tAM bhATalo vilaMba kare ja nahIM. " ema vicArI rAjyanA apahAranI ciMtA dUra karI vAsudeva potAne ghera gayA. ekadA samudravijaye zrIkRSNane kachu ke-" sarve kumAro potapotAnI strIo sAthai krIDA kare the, paNa nemakumAra to te sarva vilakSaNa ke, tethI amane atyaMta kheda thAya che. to he vatsa ! koipa upAyathI thA nemikumAra vivAha kare evaM kara." AdhuM samudra vijayanuM vacana aMgIkAra karI zrIkRSNe kAmadevanA divya zastrarUpa satyabhAmA ane rukmizrI vigere Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . potAnI priyAmAne te kArya mATe zrAjhA karI. te vakhate vizvamA janone utsavanA kAraNarUpa vasaMtotsava paNa pravartato hato, I tethI satyabhAmA vigere svIo udyAnamA krIDA karavA gai, tamanI sAthe viSNunA AgrahathI zrIneminAtha paNa kAmavikAra rahita ja te strIonI sAthe Rtune ucita evI krIDAbaDe ramavA lAgyA. vasaMtaRtu pItyA pachI grISmaRtu Avyo. tyAre paNa vAsudevanA AgrahathI bhagavAna tenI priyAonI sAthe krIDAparvata upara krIDA karavA lAmyA. tyA vizvanA alaMkArarUpa | nirvikAra jagadguru zrIneminAtha kRSNanA AgrahathI jaLakoDAdika kADA karavA lAgyA. pachI ekadA vAsudevanI priyAe | | avasara joi prIti, namratA ane hAsya sahita nemikumArane kayu ke-" he diyara ! tamArUM rUpa iMdrathI paNa adhika cha, tamAru zarIra sadA Arogya ane saubhAgyAdika guNe karIne yukta che, ane A tamArI yuvAvasthA iMdrANIne paNa kAmAtura banAye tevI cha, to yogya kanyAne paraNIne te sarva saphaLa karo. mA tamAru rUpAdika sarve bhoga vinA bhavakezi vRkSanI jema niSphaLa ke. kemake strI vinA bhoga zA kAmanA ? strI ja bhoganuM sthAna the, strI vinA snAnAdika zarIranI zuzrUSA thatI nathI, khI til rahita evA pRrupane nirdhananI jema manavAMchita bhojana kyAthI maLe 1 jema khANa vinA ratna na hoya tema strI binA putra paNa hotA nathI. bhicukanA dhananI jema strI rahitanA abhane atithi paNa khAto nathI. yuvati vinA yuvAnanI rAtri paNa zI rIte jAya ! juo, cakravAkanI rAtri cakravAkI vinA varSa jevaDI thAya che. yogya strInA saMyoga vinA koipaNa puruSa zobhato * nathI. jubho, rAtri vinAnA caMdrane kAMti kyAthI hoya ? tethI he guNasAgara ! koiyaNa kanyAnuM pANigrahaNa karI dazArhAdika sarva yAdavonuM manavAMchita pUrNa karo. janmI ja prAraMbhIne svacchaMdapaNe pharanArA saDhi jema gADInI suMsarI bahana na karI TRACK Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake tema janmathI AraMbhIne svecchAe pharanArA tame paNa baghUno nirvAha karI zako tema nahIM hoya, tethI ja vivAine aMgIkAra karatA nathI ema huM dhAruM huM. jo e ja kAraNa hoya to te paNa ayukta che. kemake tamArA bhAi bAsudeva jema amAro ( 16 hajAro ) nirvAha kare che, tema teno paNa nirvAha karaze. samagra pRthvIno bhAra dhAraNa karanAra zeSanAgane koi lavAno bhAra vIjato nathI. vahI nirvANanI prApti nahIM thavAnA bhayathI jo bhogano tyAga karatA ho, to te paNa khoTuM che. kemake RSabhAdika jinezvaro bhoga bhogavIne paNa siddha thayA ke. dhRSTaNNAdhI maMgA thayelA tame javAba Apa ke na bhAyo; paraMtu vivAha aMgIkAra karyA vinA zramArAdhI tame chuTI zakazo nahIM. " yA pramANe te kRSNanI priyAo prArthanA karatI hatI. te vakhate baLarAma bhane kRSNa vigaree AvIne teja pramANe prArthanA karI baMdhuzrI manohara vacano vaDe atyaMta Agraha karyo, tyAre bhAvibhAvane vicAratA svAmI vivAhanI saMmati ApI thI harSa pAmatA vAsudeve samudravijaya pAse jaha se vRttAMta ko, paTale te paNa atyaMta harSita thayA, ane teNe kRSNane ka ke - " he mahAbuddhimAna 1 tuM ja nemikumAra mATe yogya kanyAnI zodha kara." tyAre vAsudeva pote yogya kanvAnI zodha karavA lAgyA, teTalAmAM satyabhAmAe tene kachu ke-" he priya ! kamaLanA sarakhA netrapALI mArI bena rAjImatI ja nemakumArane yogya the. " te sAMbhaLI zrIkRSNa harSa pAnI pote ja ugrasena rAjAne ghera gayA. vAsudevane potAne ghera zrAvelA joi ugrasena varSa pAsI, ubhA thaha Asana ApI hAtha joDIne bolyA ke" Aje svAmIe jAte ahIM zrAvavAno prayAsa zA mATe karyo ? potAnA sevakane mokalI mane ja krema na bolAyo ? A mAruM ghara, dhana, zarIra ane putrI vigere sarva ApanuM ja Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke ema Apa jANajA. he svAmI ! ApanI je icchA hoya te kaho. " kRSNe kA ke..." he rAjA ! mArA bhAi namIkumArane A tamArI rAnImatI putrI Apo." yA pramANe harie rAz2ImatInI yAcanA karI te jAkhI pAtAne dhanya mAnatA ugrasena rAjAe je kaDaM, te sutrakAra ja kahe che -- ahAhai jaNao nIle, vAsudevaM mahiDDiaM / ihAgacchau~ kumAro, jo "se kannaM dailAmehaM / / 8 // ___ artha--(aha ) yAcanA karyA pachI (hIse) te rAjInatInaH / jasalAI) pitATa ( mahiDDinaM ) moTI RddhibALA / vAsudevaM ) vAsudevane (Aha) kayu ke-(kumAro) nemikumAra (iha Agacchau) ahI zrAve, (jA) jethI (se) tene ( ahaM ) huM | ( ka ) mArI kanyA (dalAmi) Apu. 8. zrA pramANe ugrasena rAjAe kachu, eTale bajhe kuLamA vardhApana thayAM, ane jozIe batAveluM vivAhanuM lagna najIka Avyu, te bakhate je thayu, te kahe che. savvosahihiM pahavio, kayakouamaMgalo / divajumalaparihizro, bhUsaNehiM vibhUsio // 6 // __ artha--(saccosahihiM ) sarva auSadhioe karIne (ehavitro) nemikumArane snAna karAnyu-abhiSeka ko tathA ( kayakoumaMgalo) kautuka ane maMgaLa karavAmAM zrAyu tathA (digvajumalaparihino) manohara ne devadRSya vastra dhAraNa karAvyA, tathA (bhUsohiM) prAbhUSaNo vaDe ( vibhUsiyo) vibhUSita karyA. 6. pachI. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maittaM ca gaMdhetthi, vAsudevaissa jigaM / ArUDho sohaI ahiaM, sire' cUDAmaNI jahA~ // 10 // artha - (vAsudevassa) vAsudevanA (jigaM ) atyaMta prazasta (mattaM ca) anaM madonmata evA ( saMhatthi ) gaMdhahastI upara (cArUDho) AruDha thayelA te nemikumAra (sire) mastakapara (cUDAmaNI) cUDAmaNei - mukuTa ( jahA jema zobhe tema (ahicaM) adhika ( sohaI ) zAMbhavA lAgyA. 10. graha U~sieNa teNa, cAmarAhi a sohio / sAracakkeNa ye so, sevvao parivario // 11 // artha - (maha) tyApachI (UsieNa ) mAthe dhAraNa karelA (chattega) chatravaDe ( cAmarAhi a ) tathA vajhAtA evA cAmaro paDe (sohi zro) zobhatA (ya) tathA (dasAracakeNa ) samudravijayAdika daza dazAhonA samUhobaDe (so) te nemikumAra (saii) cotaraphathI (parivAriyo) parivarelA. 11. caturaMgiNIra se e, raikhAeM jahakka maM / tuDitrANaM sanninAeNaM, divveNaM vaNaMphuse // 12 // artha - (haka) anukrame (raAe) goThavelI (caturaMgiNIe) caturaMgI ( seNAe ) senAvaDe, tathA (divyeNaM) divya a ( gayajphuse ) AkAzane sparza karatA evA ( tuDiA ) vAjitronA ( sanbhinAe ) gADha zabdabaDe jAtAeArasIe DIe, juttI uttamAe~ / nibhagAo bhavaNAo, nijAo vehigo // 13 // - tathA ( evArisIe) AvA prakAranI upara kahI tevI (haDDIe) samRddhie karIne (a) tathA (uttamAe ) uttama evI artha Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jucIe) dIptivaDe karIne zobhatA evA (vahipuMgaSo) yAdavone viSe zreSTha evA nemikumAra (nimagAyo) potAnA (mavaNAmo) / parathakI (niAo) nIkanyA bhane maMDapanA samIpa dezamA zrAvyA. 13. te vakhate potAnA gharanI pArImA beThelI rAjImatI kanyA nemikumArane bhAvatA joha vacanadhI na kahI zakAya tevA / bhAnaMdane pAmI yA pramANe vicAgvA lAgI -."IlA vegApinImAra cha ? ke sUrya cha / ke kAmadeva ke ? ke iMdra cha ? ke manuSyamA dehano zrAzraya karIne pAvalo mArA ja puNyano samUha cha ? je buddhimAna vidhAtAe A mArA patine banAnyA cha, se mahAtmAno huM zo pratyupakAra karI zakIza ?" mA rIte vicAratA tezIne zrIneminA darzanathI utpanna thayelA harSavaDe " huM koNa chu ? zrA zuM dhAya che ? A kayo samaya ke ? ane huM kayAM rahelI chu?" ityAdika kAipaNa khabara rahI nahIM. teTalAmA rAjImatInuM jamAM netra pharakyu, tethI manamA udvega pAmI teNIe sarata ja te vAta potAnI sakhIyona kahI. tyAre sakhIno bolI ke-"he moTA prAzayavALI ! tAraM pApa haNAi jAo. pATalI pRthvI sudhI prAvelA A nemikumAra have pAchA nahIM raLe. " rAjImatI adhIrI thaine golI ke-"mArA bhAgyaparathI jANuM chu ke-mA mArA nAtha nahIM | sudhI bhAnyA che, topaNa te pAchA ja jaze ane mAraM pANigrahaNa karaze nahIM. " bhrA aksare je thayuM te sUtrakAra ja batAve ke.ahe so satya nirjato, dissa paNe bhayahae / vauDehiM paMjarehiM ca, sanniruddhe sukhie // 14 // artha- (aha / haye ( so ) te ariSTanemi ( tattha ) tyo eTale maMDapanI samIpe (niaMto ) gayA satA ( vADehiM ) Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bADAbhovaDe (paMjarehiM ca ) bhane pAMjarAbhovaDe eTale cADAmomA ane pAMjarAmomA ( sAviruddha ) rudhalA eTase pUrelA, eja kAraNathI (suduvikhae ) atyaMta du:khI thetI ane (bhayahue) bhayathI trAsa pAmelA ecA ( pANe) prANImone (dissa ) joina. 14 jIvidhetaM tu saMpatte, maMsaTrA bhakkhiavae / pAsittA se mahApaNNe, sArahiM paDipucchai // 15 // artha-(jIvitaM tu ) jIvitanA aMtane eTale maraNa avasthAne ( saMpatte ) pAmelA, tathA ( maMsaTThA ) mAMsane mATe / eTale prANIprone khAvAthI khAnAranAM zarIramA mAMsanI puSTI dhAya che eTalA mATe ( bhakkhibhabbae ) avivekI janoe bhakSaNa karavA lAyaka evA te prANIone (pAsittA ) joine eTale hRdayamA dhAraNa karIne ( mahApaNNe se ) mahA buddhimAna eTale ayadhijJAnavAlA te bhagavAna ( sArahi ) sArathine eTale mahAyatane (paDipucchai) pUlatA havA. 15. kassa aTThA Ime pANA, ee savve suhesiNo / DihiM paMjerehiM ca, sanniruddhe a acchahi // 16 // artha--(kassa aTThA ) zAne arthe eTale zA kAraNathI (ee sabbe ) zrA sarve ( suhesiNo) sukhanA abhilApImukhne icchanArA ( ime pANA )zrA prANImo ( vADehiM ) bADAmoraDe (paMjarehiM ca ) bhane pojarAovaDe ( samiruddha bha) saMdhyA satA (bhacchahi ) rahelA che ? 16. A pramANe bhagavAne pUchayuM tyAre Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *********<<*@****0*--EUR<****>><<>>>><<<<** ***** saurahI tao bhai, eai bhaMdA u pANiNo / tubhaM vivAhakajjammi, bhuMjAveuM baihuM jaiNaM // 17 // artha - (a) dave (tamro ) tyArapachI ( sArahI ) sArathie ( bhagai ) kathuM ke (ee) A ( maddA u ) uttama jAtinA ja ( pANiyo) prANIone ( tumbhaM ) tamArA ( vivAhakajjammi ) vivAhanA kAryamA ( cahuM jayaM ) ghaNA janone eTale yAdavone (bhuMjAve ) khabarAvavA mATe ruMdhyA be. 17. yA pramANe sArathie kaM, tyAre prabhue zuM kartuM ? te kahe . -- soUNa tarasa varyeNaM, bahupANaviNAsaNaM / ciMtei se mahApaNe, sALuMko se jiehi u // 18 // artha --(bahupAyavidyAlayaM ) ghyA prANIone vinAza karanAruM ( tassa ) te sArathinuM ( vayaM ) vacana ( soUtha ) sAMbhaLIne ( mahApaNe ) mahA buddhimAna bhane ( jiehi u ) jIdhone viSe ( sANukose ) karuNAvALA ( se ) te bhagavAna ( ciMte ) vicAra karavA lAgyA athavA ( jie himro ) evo pATha rAkhI jIvane viSe hitakAraka evA prabhu vicArakhA lAgyA ema artha karavo. 18. jaidi majjha kAraNA eeN, hammaMti subahU jiA / neM meM eaM tu nissesa, parelopa bhaivissa // 19 // artha - (jadi) jo (majjha ) mArA ( kAraNA ) kAraNathI (ee) zrA (subahU ) ghaNA (jilA ) jIvo (immaMti) hagAze, to (ethaM tu) A jIvahiMsA (me) mane (paraloe) paralokamAM (nissesa) kalyANakAraka ( na bhavissara) nahIM thAya. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvabhavomA paraloka bhIrUpaNAno ghaNo abhyAsa hogAthI ahIM bhA pramANe-'mane paralokamAM kanyAyakAraka nahIM thAya' ema ko ke. anyathA bhagavAna carama dehadhArI ane atizaya jJAnavALA hobAthI bhAvo vicAra thAya ja nahIM. 19. tyArapachI jinezvarano abhiprAya jANIne sArathie te sarva jIvone pAMjarAmAthI ane vADAzromAMthI choDAvyA, se vakhate | pramue harSa pAmIne je kayaM te kahe .* so kuMDalANa jualaM, suttamaM ca mhaaymo| AharaNANi a sambaoNNi, sAhissa paNAmae // 20 // artha-(mahAyayo ) moTA yazALA ( so ) te prabhue ( kuMDalANa ) kuMDaLanuM ( juala ) yugala-ce kuMDaLI ( muttagaM ca ) tathA kaTisUtra-kaMdoro (a) tathA ( sabvANi ) sarva cIjoM aMgopAMganA (mAharaNANi) AbhUSaNo ( sArahissa) | sArathine (paNAmae) Apyo-prItidAna ko. 20, __tyArapachI karuNArasanA samudrarUpa ane mamagra jIvonA hitakAraka prabhu vakra grahanI jema tatkALa tyAMthI pAchA vaLavA. te vakhate zivArANI ane samudravijaya rAjA prabhunI pAse prAcI medhanI jema netramAthI prazrunI dhArAne mRkatA satA bolyA ke ..." he vanma ! aMgIkAra karelA vivAhano tyAga karavAthI amArA harSarUpI vRdane tu kema muLathI ukhaDI nAkhe cha ? bhane mA kRSNAdika yAdavone kema kheda pamADe cha ? yA kRSNe tAre mATe ugrasena rAjA pAse jAte jAne tenI putrI mAgI lIdhI | the, te have zI gate tene potAnuM mUkha dekhAr3I zakaze ? jIvatA marelA jebI rAjImavI kanyAnuM paNa have zuM thaze / caMdra vinA Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAvinI jaima pati minA khI zobhatI nathI. tethI / vivAha karIne amane bahunu mukha dekhADa, ane amArI A prathama prArthanA saphaLa kara." te sAMbhaLI bhagavAn yonyA ke-" he pUjyo! pAko Agraha tame mUkI dho. priyajanane hitakAryamA ja preraNA karatI yogya the. je strInuM pANipIDana ja prANIpIDanarUpa che, ane jenAmA Asakta thayelA prANI tatkALa durgatine pAme ke, tevI khIono saMga mArI jevA mumukSune yogya nathI. kAraNa ke paMDisa puruSo paralokanA hitane mATe ja yala kare che, paraMtu mAtra prAraMbhA ja suMdara ane pariNAme dAruNa evA kAIne mATe yatna karatA nathI. " prA pramANe bhagavAn kahetA hatA, te ja cakhate Asana kaMpavAthI yogya avasara jANIne lokAMtika devoe tyo AvI bhagavAnane 'tIrtha pravartAvo' ema kayu. tathA te devoe samudravijaya vigaire sarvene kahA ke-" tame sarva puNyavaMto AvA harSane sthAne kheda kema karo ko ? A bhagavAn dIkSA grahaNa karI kevaLajJAna pAmI cirakALa sudhI tIrthane pravanAvI traNa jagatane AnaMda prApavAnA che." yA pramANe devAnuM vacana sAMbhaLI sarva khuzI thayA. pachI ghera jai bhagavAna sAMvatmarika dAna devA lAgyA. ahIM zrInemikumArane pAlA vaLelA joi rAjImatI atyaMta zokAtura thai mucco pAmIne pRthvIpara paDI gai. tene tenI * sakhIoe zItaLa upacAra karI cetanA pamADI, tyAre te jANe duHkhanA udgAra kADhatI hoya tema vilApa karavA lAgI ke-"he nAtha ! koipaNa doSa vinA akasmAt Apane viSe rakta evI je hu teno tyAga karI tame kyAM gayA? tamArI jebAne bhaktajananI upekSA karavI yogya nathI. mahApuruSo potAno aAzrita jana sadoSa hoya topaNa tene tajatA nathI. caMdra kadApi kalaMkane tajato nathI, ane samudra bauvAnaLane tajato nathI. ema chatA paNa he prabhu ! jo tamAre mane tajabI hatI, Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PS03-**03+++++** -43 to vo svIkAra karI mArI viDaMbanA zAmATe karI ? athavA to mAro ja doSa che ke jethI durlabha evA paNa tamAre viSe meM rAga kayoM. kAmaDI haMsane viSe je rAga kare temAM kAgaDIno ja doSa che. he nAtha ! tame mAro svIkAra karIne mane mUkI dIdhI, tethI mAruM rUpa, phaLAkuzaLatA, lAvaepa, yauvana ne kucha vigere sarva niSphaLa thayuM. he kAMta ! tamArA triyoganI vyathAthI jANe mArA prANa nIkaLI jatA hoya, jAge mArka hRdaya phATI jatuM hoya ana jANe mAruM zarIra baLI jatuM hoya evI hu thai . he svAmI ! tame je prakAre pazuone viSe dayALu thayA, te ja rIte mArApara dayAlu thAo. tamArI jevA mahAtmAne paMktibheda karavo yogya nathI. he prabhu ! tamAre viSe rAgI thayelI mane eka ja vAra dRSTivaDe ane vANIvaDe prasanna karo. svAda karyA vinA mIThA ke kaDavA phaLane koNa jANI zake ? athavA to siddhirUpI cahune varavA utsuka thayelA tamArA mAnane iMdrANI paNa haraNa karI zakatI nathI, to huM manuSyarUpI kITikA to kaha gaNatarImAM houM 1 " A pramANe vilApa karatI rAjImatIne sakhIoe ka ke - " he sakhI ! roiza nahIM. te nIrasa ne mahA kaThora ke, tene jayA de. bIjA ghaNA yadukumAro manohara rUpavALA che, temAMthI koi yogyane varaje. " te sAMbhaLI potAnA kAna be hAthavaDe DhAMkI dahane rAjImatI bolI ke--" he sakhIyo ! tame sAmAnya janane ucita evaM paNa uttamane anucita evaM vacana kema bolo yo ? jo kadAca rAtrie sUryano udaya dhAya, ke anti zItaLa dhAya, topaNa zrInemine mUkIne bIjA barane huM nahIM varuM. jo vivAha viSe mArA hAthapara nemino hAtha nathI thayo to dIkSA grahaNa karatI vakhate mAhA mastakapara teno hAtha thaze. " te sAMbhaLI sakhIzro bolI ke--" he zubha zrAzayavALI ! dAro A vicAra ati uttama ke. " pachI te satI Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolI ke - - " he sakhIo ! Aje bhane svapna zranyaM hatuM. temAM koi puruSa airAvaNa hAthIpara caDIne mAre ghera Ayo, bhane tatkALa pAchorI meruparvatapara caDI gayo. tyAM rahIne te lokone cAra amRtaphaLa devA lAgyo. tenI pAse meM paNa phaLarna yAcanA karI tyAre mane paNa te phaLa zrApyAM. " te sAMbhaLI sakhIoe kajhuM." he sakhI ! tuM kheda na kara. he pApa rahita ! tArA vighnanAza pAyA thA svapna jo ke prAraMbhamAM kaTuka lAge che, paraMtu tenuM pariNAma yati zubha che. " tyArapachI rAjImatI eka neminAthanuM ja dhyAna karatI gharamA rahI. prabhu patha vrata levA taiyAra thayA. pachI je prakAre prabhu dIkSA grahaNa karI, te sUtrakAra ja ka che.- pariNAmo akao, devAya jaihoiaM saMmohaNA / seviDDIi saiparisA, nikkhamaNaM tassa kAuM je | 21 | a- (mapariNAmo a ) zrI ariSTanemie vrata levA mATe manano pariNAma ( kao ) karyo. eTale ( devAya ) cAra nikAyanA devo (jahAMithaM ) ucitatA pramANe ( saviGkIe ) sarva Rddhi sahita tathA ( saparisA) potapotAnA parivAra sahita] ( tassa ) te neminAthano ( nikkhamaNaM ) dIkSAno utsava ( kAuM je ) karavA mATe ( samoilA ) svargathI utaryA. 21. devaspariDo, sIArayaNaM teo samArUDho / nikkhami bArayAo, revayayammiThimI bhayavaM // artha -- ( tao ) tyArapachI ( devamaNastaparivuDo ) devo ane manuSyothI parivarelA bhane ( sIdhArayaNaM ) zivikA Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnapara ( samArUDho ) bhAruDha thayelA ( bhayavaM ) bhagavAna ( pArayAo) dvArakA nagarIthI (niksamizra ) nIkaLIne (reva- || yayammi / vatakaparvatapara ( tiyo ) gyA-gayA 22. ujjANaM saMpatto, oiNNo uttimAo siiaao| sAhastIi parivuDo, aha nikhamaI u cittAhi // 23 // artha--tyA ( ujjANaM) sahasAmravana nAmanA udyAnamA ( saMpaso) prabhu prAva thayA. tyAM uttimAo ) uttama (sIAo) zivikAthakI (oiNNA ) nIce utaryA. ( aha ) pachI ( sAissIi ) hajAra pradhAna puruSothI ( parivuDo) parivaryA satA (cittAhi ) citrA nakSatramA prabhu ( nikkhamaI u ) dIkSA grahaNa karatA havA--paMca mahAvrata ucaratA havA. bhA prabhunA pAMce kalyANako citrA nakSatramA ja thayA che. 23. aha so sugaMdhagaMdhie, turiaM muakuNcie| saMyameva lucaI kese, paMcamuTThIhi samAhio // 24 // ___ artha--(aha ) tyArapachI ( samAhiyo ) sarva sAvadha yogano tyAga karavAyI jAna, darzana ane cAritrane viSe samA- | | dhivALA ( so ) te prabhue (sugaMdhagaMdhie ) svabhAvathI ja surabhi gaMdhavALA tathA ( mauakuMcie) komala ane kuTila evaa| OMA (kese) kezono ( paMcamuTThIhiM) pAMca muThIvaDe ( sayameva ) pote ja ( turi aM) zIghra (lucaI) loca karyo. 24. vAsudevo ye NeM bhagai,lattakesaM jiiNdiaN| icchiamaNorahaM turizra, pAvasUtai damIsarA! // 25 // artha---( vAsudevo ) vAsudeva (ya) tathA ghaLabhadra ane samudravijaya vigere yAdavo ( luttakesaM ) jeNe kezano loca Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi evA tathA (jiiMdizraM ) jeNe iMdriyone jItI che evA ( ) te neminAthane ( bhagai ) kahetA davA ke - ( damIsara ) munIzvara ! (taM) tame ( icchiNAra ) vAMchita manorathane ( turiaM ) zIghrapaNe ( pAtre ) pAmo. 25. nANeNaM daMsaNeNaM ca caritreNa taveNa ya / khaMtISa muttIe, vaDDhamANo bhavAhi a // 26 // evaM te rAjakerAva, paisArA va bhujnnaa| aridunemiM vaMditA, agayA bAragAuriM // 27 // artha-vaLI he svAmI ( nANeM ) jJAnavaDe, ( daMsaNeNaM ca ) darzanavaDe, ( caritreNa ) cAritravaDe, (tatreya ya ) sapavaDe, ( khaMtIe ) dAmAvaDe, tathA (suttIe) muktivaDe eTale nirlobhatAvaDe ( vahnamANo ) vRddhi pAmanArA ( macAhi a ) tame thA. 26. ( evaM ) e prakAre kahI ( te ) te ( rAmakesavA ) caLarAma, vAsudeva ( dasArA ya ) dazAhoM tathA ( bahujaNA ) bIjA ghaNA jano ( riTTanemi ) zrI ariSTanemine ( vaMdittA) bAMdIne ( vAragAuri ) dvArakA nagarImA ( aimayA ) peThA - AvyA. 27. te vakhate prabhunA saMgamanI AzA naSTa thavAthI rAjImatI kevI thaha ? te kahe the. - soUNa rAyavarakannA, paivvajjaM sau jiMgassa u / nIhAsA ya nirauNaMdA, sogeNa u samucchayA ||28|| artha - ( rAyabarakA ) ugrasena rAjAnI zreSTha kanyA ( sA ) te rAjImatI ( jiNassa u ) jinezvaranI (patraaM ) *****PS****** PSnK<<>>*** Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA ( soUNa ) sAMbhaLIne ( nIhAsA ya ) hAsya rahita tathA (nirANaMdA ) AnaMda rahita thai satI ( sogeNa u ) zoke | Mall karIne ( samucchayA ) vyAsa yai. 28, rAImaI vicitei, ghiratthu maima jIvijA deSi parizcadhA, seba pavvaimama // 29 // artha-tyArapachI ( rAImaI ) rAjImasI ( viciMtei ) ciMtavavA lAgI, ke--( mama ) mArA ( jIvinaM ) jIktine (ghiratyu ) dhikkAra ho, ke ( jA) je ( hai ) huM ( teNa ) te neminAthavaDe ( parizcattA ) tyAga karAi chu. tethI have ( mama)] mAre ( panbAuM ) pravajyA levI te ja ( senaM ) kalyANakAraka che ke jethI anya janmamAM paNa Adhu duHkha prApta na thAya. tem| jaja ' satIno patine anusare cha, ' e vacana paNa satya thAya. 26. ahIM zrI ariSTanemino bhAi rathanemi rAjImatIne viSe Asakta thavAthI hamezA teNIne phaLa, puSpa ane alaMkAra vigere hai mokalaso hato. paraMtu rAjImatI to potAnA manA ema samajatI ke-" pA rathanemi potAnA bhAinA sneha thI A sarva | mane mokalAce che." ema dhArI te sarva aMgIkAra karatI hatI. syanemi to te vastu grahaNa karavAthI rAjImatIne potAnI | upara rAgavALI jamAnato hato. "kAmI janone kamaLAnI vyAdhivALAnI jema sarva viparIta ja bhAse che." ekadA rathanemie rAjImatIne kahyu ke-" he suMdara netravALI ! tuM kheda pAmIza nahIM. jo kadAca rAga rahita nemIe tAro tyAga karyo, tethI zuM thayuM ? paraMtu have tuM mane patirUpe aMgIkAra kara, ane tAruM dhauvana kRtArtha kara. mAlatIne bhramaranI jema hu~ tArI atyaMta icchA karuM chu. " te sAMbhaLI rAjImatI bolI-"jo ke neminAthe mAro tyAga kayoM che, topaNa hu~ tenI ziSyA Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavAnI chu, tethI pAtamArI prArthanA nakAmI che." yA pramANe teNIe niSedha karyA chatAM sthanemie teNIne viSe spRhAno tyAga kayoM nahIM. tethIpIpI ekadA kAnamAlele satI dAjImatIne karjA ke-'he mRgAkSI ! zuSka kAThamAM bhamarInI jema tuM rAga rahita namine viSa prAsakta thaine zAmATe phogaTa tArA aAtmAne saMtApa pamADe cha ! jo tuM mAro svIkAra kare to hu~ janma paryaMta tAro dAsa thaine rahuM. mATe tuM mArI sAthe bhoga bhogA. bhoga vinA manuSyano janma niSphaLa cha ema paMDito kahe che." prA pramANe tenu vacana sAMbhaLI tene bodha karavA rAjImatIe prathama dRdhanuM pAna karI pachI madanaphaLa ( mIDhoLa) suMdhIne eka thALamA tenuM vamana karI tene karjA ke-"A dha tame pIo." rathanemie kahyu-"zuM huM zvAna cha ? ke jethI | vamana- pAna karu ?" tyAre hasIne rAjImatIe kahyu-"zuM tame eTalaM samajo cho ?" te bolyo-eka bALaka paNa A | bAta samajI zake the, to hu~ kema na mamaju?" te sAMbhaLI rAjImatI bolI ke-" to neminAthe vamelI mane tame bhogavavA iccho cho, tethI tame zvAna tulya ja cho." yA pramANe teNInuM vacana sAMbhaLI rathanemi teNInI icchAno tyAga karI potAne ghara gayA, ane te satI paNa ugra tapa karavA lAgI. ___ A tarapha zrIneminAtha chayastha avasthAe copana divasa sudhI anya anya grAmAdikamA vicarI pharIthI raivatAcaLa parvata para AcyA, tyAM prabhu ahama tapa karI dhyAnamA magna thayA. te vakhate temane kevaLajJAna prApta thayu. tasta ja Asana kaMpavArthI sarva iMdro devo sahita utsava karavA tyAM aAnyA, devoe manohara samavasaramA racyu. tene viSe cAra mUrtivALA prabhue vesI 1 eka bAju pote ne traNa bAju traNa pratibiMba devakRta hoya che. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** featmi | dharmadezanA prAraMbhI. te bakhate udyAnapAlakanA mukhathI prabhune jJAna utpanna thayu jANI baLabhadra, zrIkRSNa, rAjImatI, dazAI / vigere yAdayo bhane vIjA sarva manuSyo raivataka parvata para jai prabhune cAMdI yathAyogya sthAne besI dharmadezanA sAMbhaLavA lAgyA. | FdharmadezanA sAMbhaLI pratiyodha pAmelA ghaNA rAjAoe, anya janoe ane svIzroe praca pAse pravrajyA grahaNa karI ane| / keTalAke zrAvakanAM vrato aMgIkAra kayA. dIkSA lIdhelA munizromAMthI varadatta vigere aDhAra gaNadharo thayA. temaNe svAmI * pAsethI tripadI pAmIne dvAdazAMgInI racanA karI. tyArapachI sthanemie paNa vairAgya pAmo svAmI pAse pravrajyA lIdhI, tathA * rAjImatIe paNa ghaNI kanyAzro sahita dIkSA lIdhI. te ja bAta sUtrakAra paNa kahe che.* aMha sA bhamaresaMnibhe, kucaphaNagapalAhie / saMyameva lucaI kese, ghiimaMtA vavassiA // 30 // al artha-( aha ) tyArapachI (dhiimaMtA ) dhairyavALI ane / vavassiA ) cAritradharma pratye udyamavALI ( sA ) te rAjI matIe ( bhamarasaMnibhe bhramara jevA zyAma ane ( kuJcaphaNagapasAhie ) kUrca eTale kAMcakI ane phaNaka eTale dAMtIyAvaDe saMskAra karelA ( kese ) kezono ( sayameva ) pote ja ( lucaI ) loca karyo. 30. / vAsudevo ye NaM bhaNai, luttakesa jiMiMdiraM / saMsArasAyaraM ghoraM, tara kA~me ! laiMDaM lahuM // 31 // artha-( vAsudevo ) vAsudeva (pa ) tathA ghaLabhadra vigere sarvee ( lutkesaM ) jeNe kezano loca ko cha, bhane * Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | (jiiMdiyaM ) jeNe iMdriyo jItI che evI (NaM ) te rAjImatIne ( bhaNai ) kayu ke-( kAme ) he kanyA ! (ghoraM ) bhayaMkara evA zrA ( saMsArasAyaraM ) saMsArasAgarane tuM ( laI laI) zIghra zIghra ( tara) tarI jA. 31. | sA pavaiA saMtI, pavvAvesI tehiM bahuM / sayarNa pariaNaM ceva, sIlavaMtA bahussuA // 32 // In artha-(sIlavatA ) zILavatI ane (bahussumA / ghaNA zrutajJAnavALI ( sA) te rAjImatIe ( pavaizrA saMtI) IRI dIkSA grahaNa karI saMtI eTale dIcA lIdhA pachI ( tarhi ) te dvArakA nagarImA ( bahuM ) ghaNI (sayaNaM ) svajananI khIone I ( paribhaNaM ceva ) tathA parijananI khIone ( pavvAcesI ) dIkSA asAvI. 32. giri ca revayaM aMtI, bAseNollA u aNtraa| vAsaMte aMdhayArammi, aMto layaNassa sA ThiA // 33 // ME ___ artha--ekadA prabhUne vAMdavA mATe ( revayaM ) raivataka nAmanA ( giri ca) giri tarapha (jaMtI ) jatI (aMtarA), mArgamA ( vAsaMte ) varasAda barasate sate ane ( saMdhayArAmmi ) cotarapha aMdhakAra thaye sate ( vAsaNa ullA ) varasAdabaDaM AI thayelI eTale bhIjAyelA sarva vastravALI (sA) te rAjImatI ( layavassa aMto) eka guphA madhye (ThinA) rahI. athavA | aMdhakAravALI guphAmA jaine rahI. 33. cIvarAI visAraMtI, jahAjAya ti paasiaa| rahanemI bhaggacitto, pacchA divo a tII vi // 34 // artha-te guphAmA ( cIvarAI ) vasrone ( visAraMtI ) sukavavA mATe prasAratI evI rAjImatI te vakhate ( jahAjAya ) Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (aMdhagavaNihaNo) aMdhakavRSNiAnA kuLamA (si) utpana thayelo cha, tethI ApaNA (kule ) kuLamA prApaye ( gaMdhaNA) gaMdhana jAtinA sarpatulya ( mA homo) na thaie. gaMdhana jAtinA so vamelA viSane maMtrathI bhAkarSaNa karAya tyAre bhamipAkatanA bhayathI pArcha cUsI le ke paraMtu bhagadhana jAtinA sarpa to agnimA praveza kare ke paNa vamelaM viSa pAchu cUsI letA nathI. | tethI karIne (nihuo) vratA sthira thaine tuM ( saMjamaM) saMyamarnu (ghara) AcaraNa kara-sevana kara. 44. I ta kA~hisi bhAvaM, jo jA dicchasi naariio| vA~yAviddha va heDo, aTriappA bhavissasi // 45 // ___ artha he sAdhu ! (jA jA) je je (nArImo) strImone (dicchasi ) tuM jodaza bhane joine tene vipe (jai) jo (ta) tuM ( bhAvaM ) abhilASAne ( kAhisi ) karIza, to (vAyAviddho) vAyuthI prerAyelI (haDo) haDa nAmanI vanaspati eTale | zevALanI (bdha ) jema tuM (adviappA) asthira cittavAko ( bhavissasi ) thai jaiza. 45. govAlo bhaMDavAlo vA, jahA tehavvaNissaro / evaM aeNNissaro taM pi, sAmassa bhavissasi // 46 // ___ artha-( jahA ) jema ( govAlo ) govALa-pArakI gAyone pagAra laine cAranAra (vA) athavA ( bhaMDavAlo) pagAra ! lAne koinA karIyANAnuM rakSaNa karanAra ( taddavvaNissase ) te dravya eTale gAya athavA karIyANAno anIzvara che-svAmI nathI. ( evaM) e ja pramANe (taM pi ) tu paNa ( sAmayassa) cAritrano (aNissaro) anIzvara ( bhavissAsi ) thaiza. | govALa ke bhAMDapAsaka jema gAyano ke bhAMDano svAmI nahIM hovAthI tenA phaLane bhogavanAra thato naithI, tema tuM pasa cAri Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ano veSamAtra dhAraNa karavAthI-dravyadharmano ja pALaka hovAthI mAtra udarapUrtinA phaLane ja bhogavanAra thaiza, paraMtu bhAvadhamarnu phaLa je mokSa teno bhoktA thaiza nahIM. 46. mA pramANe rAjImatIe kahA, tyAre sthanemie zuM kayaM 1 te kahe che.tIse so vayaMNaM socA, saMjayAi subhAsi / aMkuseNa jahA nAgo, dhamme saMpaiDivAio // 17 // __ artha-( jahA ) jema ( aMkuseNa ) kahe ( nAgo dagI na lAne le dema ( tIse ) te ( saMjayAi ) / 1. rAjImatI sAdhvInuM ( subhAsidha) subhASita ( vayaNaM ) vacana ( socA ) sAmaLIne ( so) te rathanemi ( ghamme ) dharmamArgamA || (saMpaDivAiyo) sthira thayo. 470 meNagutto vayaMgutto, kAyagutto jiiNdiyo| sAma nizcalaM phAse, jAvajIvaM daDhevvao // 18 // artha-(maNagutto) manavaDe gupta eTale managuptivALo, ( vayaguto ) vacanavaDe gupta eTale vacanaguptivALo, (kAyagutto) kAyAvaDe gupta eTale kAyaguptivALo tathA ( jiiMdinI) jiteMdriya bhane (daDhanvayao) vratana viSe dRDha thaine (jAvajIvaM) jIvita ra paryata (nizcalaM ) nizcaLa evA (sAmamaM) cAritrane (phAse ) pALavA lAgyo. 48. . . uggaM tavaM carittANaM, joyA du ivi kevalI / savvaM kamma khevittA NaM, siddhiM pattA aNuttaraM // 49 // || . artha--( uggaM) ugra ( tavaM ) sapa ( caritArtha ) karIne ( daNi vi) rAjImatI ane rathanemi e cane (kevalI) | kevaLajJAnI (bhAyA ) thayA ane anukrame ( savvaM ) sarva (kammaM ) kamaine (khavittA NaM) khapAvIne (aNuttara) saroM Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sama evA (siddhi ) siddhisthAnane ( pattA ) pAmyA. 46. evaM keriti saMbuddhA, paMDiA paeNviakkhaNA / viNicati bhogesu, jahA se purisu~ttamurtti' bemi // 50 // artha - (saMbuddhA) samyak prakAre bodhavALA, (paMDiyA ) tattvabuddhivALA ane ( pavizvakhakhA ) vivekI evA puruSo ( evaM ) pramANe ( kariti ) kare che, tathA ( se ) te (purimuttamo ) puruSomAM uttama evA rathaneminI (jahA) jema (bhogesu) bhoga thakI (vizati ) pAchA kare che. ( ti bemi ) e pramAye huM huM huM, ema sudharmAsvAmIe jaMbusvAmIne karchu. 50 bhagavAna neminAtha paNa pRthvIsaLapara vihAra karatA savA jema kamaLone sUrya vikasvara kare tema bhavya prANIdhone pratibodha karatA hatA. te daza dhanuSa uMcA hatA, tene zaMkhanuM cinha (laMkana) hatuM, megha jevA zyAma hatA, daza prakAranA dharmanI upadeza ApI daza dizAbhane pavitra karatA hatA. tenA parivAramA aDhAra hajAra sAdhu, cALIza hajAra sAdhvIzro, eka lAkha ne gotera hajAra zrAvako tathA traya lAkha chatrIza hajAra zrAvikAo havI. te prabhu kevaLa jJAna thayA pachI copana divasa ochA evA sAtaso varSa sudhI pRthvIpara vicaryA. zevaTa ujjayaMta giri upara pAMcaso chatrIza sAdhumro sahita anazana grahaNa ka. kula eka hajAra varSa AyuSya pUrNa karI te sAdhuyo sahita eka mAse ariSTanemi prabhu nirvANapadane pAyA. te vakhate samagra parivAra sahita deveMdro bhAtrI temano nirvANa utsava karyo. iti zrI zrariSTanemijina caritam. // iti dvAvizamadhyayanam / / 22. **<<-***@}+--**** *PS@ Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | atha kezigautamIya nAmanuM trevIzamuM adhyayana. 23 ____ koika prakAre cAritranI zithiLatA thAya to rathaneminI jema dharmamA ja dhRti karacI, ema vAvIzamA adhyayanamA ka[. hace bIjAnA mananI zaMkA paNa kezI ane gautamanI jema dUra karavI ema zrA adhyayanamA kahevAze. te viSatuM prA prathama sUtra ke.jiNe pAsi tti nAmeNaM, arahA logapUie / saMbuddhappA ya savvaNNU, dhammatitthayare jiNe // 1 // artha-( jiNe ) satadekhane jItanAra (pAsi ni) pArtha ekA (nAmeNaM ) nAmanA ( arahA ) pUjAne lAyaka tIrthaMkara, eja kAraNa mATe ( logahae ) lokoe pUjelA tathA ( saMbuddhapyA ya ) tatvanA jJAnavALA, tathA ( savvaNNU ) sarvajJa, tathA ( dhammatitthayare ) dharmatIrthane karanArA tathA / jiNe) sarva karmane jItanArA hatA. 1. ahI prasaMge prApta thayeTu zrIpAzrunAtharnu saMkSipta caritra kahe che. Aja bharatakSetramA potanapura nAmarnu nagara che. temA araviMda nAme rAjA hato. tene sakala zAkhano pAragAmI ane, jinadharmamA tatpara vizvabhUti nAme purohita hato, tene anundvarA nAmanI mAryA itI. te purohitane kamaTha ane marUbhUti | nAmanA ye putro hatA. te nabhene anukrame varuNA ane vasuMdharA nAmanI bhAbho hatI. ekadA vizvabhUti purohita bane putro upara gharano bhAra sthApana karI anazana grahaNa karI svarge gayo. tenI bhAryA anuddharA paNa patinA viyogathI zoka ane tapabaDe zarIratuM zoSaNa karI mRtyu pAmI. bajhe bhAibhoe mAtApitAnI uttarakriyA karI. pachI rAjAe moTA putra kamaThane purohita Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pade sthApana karyo marubhUti vrata levAnI icchAthI viSayodhI vimukha yaha atyaMta dharmakarmamAM tatpara thayo. " ekadA navA yauvanavALI ane manohara AkRtivALI nAnAbhAnI priyA vasuMdharAne jor3a kamaTha tekhInApara bhAsakta thayo. tethI svabhAvathI ja parastrImA laMpaTa evo te kamaTha kAmadevarUpI yucanA dohada samAna madhura vacanovaDe teNInI sAdhe arat karA lAgyo. ekadA te teNIne kadhuM ke - " he mugdhA ! bhoga vinA phogaTa yA yuvAvasthAne kema gumAve che ! jo mAro nAno bhAi sacca rahita hovAthI tane sevato nathI, to he manohara ! mArI sAthe krIDA kara. ema kahI potAnA utsaMgamAM teNIne AdarapUrvaka besADI, eTale prathamathI ja mogane icchatI vasuMdharA tenuM vacana aMgIkAra karyu. pachI te baje viveka, maryAdA aJjAno tyAga karI ekAMtamAM pazukriyA sevanA lAgyA. keTaleka kALe kamaThanI strI varuNAe temano A anAcAra jANI irSyAne lIce te sarva vRttAMta marubhUtine kahyo. te sAMbhaLI " zrasaMbhAvita vAtane pratyakSa joyA binA satya kema mAnavI ? " ema manamAM vicAra karato marubhUti kamaTha pAse jaha bolyo ke-" he bhAi ! huM kAMha kAryane mATe paragAma jAuM chaM. " ema kahI gAma bahAra jar3a bhikSukano veSa ladda rAtri ghera yAvI svara pheravIne kamaThane ka ke -" huM dUra dezI chu, mane rAtridAso rahevA mATe kAMika sthAna Apo. " te sAMbhaLI paramArthane nahIM jAtA kamaThe tene potAnA gharanI pAsenA eka oraDAmA rahevAnuM kathaM, eTale te banne kAmAMdhanI duSTa ceSTA jovAnI icchAthI te temAM khoTI nidrAe suto. pachI " marubhUti bahAragAma gayo che ema dhArI vasuMdharA ne kamaTha niHzaMkapaNe krIDA karavA lAgyA. te marubhUtie sAkSAt joyuM. bhAvo temano durAcAra jovAne asamartha chatAM lokApavAdathI bhaya pAmato marubhUti teno pratikAra "2 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyA vinA zIghrapaNe tyAMcI nIkaLI gayo. pachI kAika vicAra karI marubhUtie te sarva dhRttAMta araviMda rAjA pAse jAne karo. rAjAe paNa krodha pAbhI kamaThane nagara pahAra kAhI bhUkavA mATe Aracakone hukama karyo. eTale ArakSakAe tene gadheDApara besADI cotarapha pheravI viDaMbanApUrvaka nagaramAthI kADhI mukyo. tetrI viDaMbanAthI vairAgya pAmI banamA baha te kamaTha tApasatrata grahaNa karI ugra yALatapa karavA lAgyo. zrA vRttAMta jANI pazcAttApa pAmelA marubhUtie vicAra karyo ke"mane dhikkAra cha ke meM rAjAnI pAse dharanuM chidra ughAI kI mAMTAbhAine viDaMbanA pamADI. 'gharanuM duzcaritra pragaTa karavU nahIM.' e nItinuM vacana paNa krodhathI bhaMdha dhayelA mane smaraNamA rahyu nahIM, to haju paNa moTAbhAi pAse jai mA mArA aparAdhane hu~ khamA." ema cicArI banamA jai te bhoTAbhAinA pagamA pajyo. te vasate te duSTa buddhivALA bhane duSkarmamA ja tatpara ecA kamaThe vicAyu ke-ANa je mArI viDaMbanA karI che te mane mRtyu karatAM paNa adhika duHkhakAraka che." ema vicArI mahAkrodhathI eka moTI zilA upADI nAnAmAinA mastakapara mArI, tethI tatkALa te marubhUti maraNa pAmI ArtadhyAnane lIdhe viMdhyAcaLanI aTavImA yUthano svAmI hAthI thayo.. ekadA araviMda rAjA potAnI priyAo sAthai zaradaRtumA agAzIne viSe kIDA karato hato. te vakhate AkAzA bAdako caDI AlyA. te sAthe iMdradhanuSa, garjanA pane vIjaLInA camakArA paNa thavA lAnyA. te sarva joi " aho ! zrA atIva ramaNIya che." ema rAjAe tenI prazaMsA karI. thoDIvAramA te vAdaLA sarva prAkAzamAM vyApI gayAM ane pAchA tarata ja vAyunA jhapATAthI vIkharAi gayA. te joha rAjAe vicAyu ke-"jema A vAdaLAM kSaNavAramA dekhAine vIsvararAi akti Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * il gayA-nAza pAmyA, te ja rIte A jagasanA sarva padArtho vinazcara cha, temA prIti karavI phogaTa che." mA pramANe vicAratA ! ja rAjAne avadhijJAna prApta thayu. tarata ja seNe potAnA rAjyapara potAnA putrane sthApana karI sadgurunI pAse cAritra | aMgIkAra kayu. anukrame te rAjarSi zrutanA pAragAmI thai vihAra karatA ekadA sAgaradatta nAmanA sArthavAhanI sAthe aSTApada parvata tarapha cAlyA. temane namaskAra karI mArthavAhe pUchadhu ke-" he prabhu ! Apane kyA javU ke ?" rAjarSi bolyA ke-" amAre tIrthayAtrA karavA java' che. " pharIthI sArthavAhe pUchathu ke-"Apano kayo dharma che ? " tyAre munie tene vicAra sadiya jaimaH kasote zAMbhI sArthavAhe zrAvakadharma aMgIkAra ko. anukrame cAlato te sAthe jyA marubhUti hAthI raheto hato te aTavImAM pahocyo ane tyAM bhojanano avasara thavAthI eka sarovarane kAMThe par3Ava nAMkhyo. tevAmA te marubhUti hAthI potAnI ghaNI hAthaNIyo sahita te taLAvamAM pANI pIcA Avyo. tyA pANI pI hAthaNIo sAthe || krIDA karI taLAknI pALapara caDyo. tyAMcI cAre dizA tarapha dRSTi nokhatA teNe te sArtha joyo. tarata ja krodhathI | | yamarAjanI jema te hAthI sArthane havA tenI tarapha doDyo, tene pAtrato joi bhaya pAmelo sArtha tatkALa nATho. te vakhate / | rAjarSie avadhijJAnathI tene bodha karavA lAyaka jANI tenA AvavAnA mArgamA ja parvatanI jema sthira ubhA rahI kAyotsage * | karyo. te hAthI paNa doDato tenI pAse bhAnyo, paNa munine joi zAMta thaha gayo ane temanI pAse ubho radho. te bakhate rAjarSie kAyotsarga pArI teno upakAra karavA mATe ko ke-"he hAthI ! tArA marubhUtinA bhavane kema saMbhArato nathI ? he buddhimAn / | mane-araviMda rAjAne zuM tuM oLakhato nathI ? ane pUrva bhavamA aMgIkAra karelA zrAvakadharmane zuM tu bhUlI gayo ?" mA *-**- -*-* Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe suninuM vacana sAMbhaLI te hAthIne jAtismaraNa jJAna thayuM, tedhI tethe potAnI suMTa uMcI karI mastaka pRthvI para namAvI gita namaskAra karyA. pachI sunie kahelA zrAvaka dharmane aMgIkAra karI zAMta thayelo hAthI potAne sthAne gayo. yA ati adbhuta dekhAva joi prathama nAsI gayelA sArthajanopALA yAvI, sanine namI zrAvakadharma pAmyA ne sArthapati pa jinadharmamA ati thayo pachI aSTApada tIrthe jaha devone vAMdI rAjarSie anyatra vihAra karyo. te hAthI paNa muninI jema samitipUrvaka cAlato, SaSThAdika tapa karato, sukAM padist vigerethI pArazuM karato, sUryanA kiraNodhI tapelaM sarovaranuM pANI pIta ane hAthaNIzro sAthai krIDAno tyAga karI zubha bhAvanA bhAvato rahevA lAgyo. kama tApasa potAnA bhAine haNIne zAMta thayo nahIM. tethI bhArtadhyAnathI maraNa pAmI viMdhyAcaLanI aTavImAM ja kukkuTa jAvano utkaTa sarpa thayo. ekadA vanamAM bhramatAM teNe marubhUti hAthIne sUryanA tApathI tapeluM jaLa pIvA mATe sarovaramAM praveza karato joyo. te bakhate te hAthI daivayoge tenA paMkamA khuMcI gayo, tethI te jarA patha AgaLa pAchaLa cAlI zakyo nahIM. te joi te sarve uDI tenA kuMbhasthaLa upara DaMza karyo, tenA viSano Aveza thavAthI potAno aMtasamaya jAkhI te hAthIe tatkALa anazana grahaNa ka ne te vedanAne sahana karato tathA paMcanamaskAranuM dhyAna karato maraNa pAmI sattara sAgaropamanA jaghanya yuvAko sahasrAra nAmanA AThamA devalokamAM deva thayo, anukrame kukuTa nAga paNa marIne pAMcamI narakamAM satara sAgaropamanA utkRSTa AyuSyavAko nArakI thayo. Aja jaMbUdvIpamA pUrvamahAvideha kSetramAM sukaccha nAmanA vijayamAM vaitAdatha parvata upara tilakaH nAmanI nagarI che. temAM Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vidyudgati nAmano vidyAdhara rAjA hato. tene kanakanI jebI kAtivALI kanakatilakA nAmanI rANI itI. ekadA te | marubhUti hAthIno jIva AThamA svargamAthI cavI temano putra thayo. tenuM nAma kiraNavega pADaNUM, anukrame vRddhi pAmato te / kumAra samagra kaLAomAM nipuNa thai yauvanavayane pAmyo. ekadA tenA pitAe tene rAjyapara sthApana karI dIkSA grahaNa karI, eTale te kiraNavega rAjA nyAyathI rAjyanuM pratiSAlana karavA lAgyo. ekadA suraguru nAmanA gurunA mukhathI dharmadezanA sAMbhaLI kiraNavega rAjAe pravajyA grahaNa karI. anukrame gItArtha thai ekAkI bihArano abhigraha dhAraNa karI te muni AkAzamArge puSkarArtha dvIpamAM gayA. tyAM kanakagiri nAmanA parvatanI pAse kAyotsarge rahyA. bhahIM kukkuTa sarpano jIva narakamAMthI nIkaLI te ja kanakagiri parvatanA vanamA prativiSavALo sarpa thayo. teNe parvatanI pAse mamatAM dhyAnamA rahelA te munine joyA. tethI pUrvabhavanA verathI krodha pAmI te muninA sarva aMgopara DaMkha mAryA. te vakhate | te kiraNavega munie anazana grahaNa karI vicAryu ke--" A sarpa mArA asAvAvedanI karmano kSaya karAvanAra hovAthI mAro mitrarUpa che." ityAdi zubha bhAvanA bhAvI kALadharma pAmI bAramA acyuta devalokanA jaMbUdrumAvarta nAmanA vimAnamA bAvIza sAgaropamanA AyuSyavALA zreSTha deva thayA. pelo sarpa paNa te parvata pAse bhamato hato, tevAmA dAvAnaLa lAgavAthI temA caLI jai maraNa pAmI pharIthI pAMcamI narakamA utkRSTa sthitivAko nArakI thayo. mAja jaMbUdvIpanA pazcima mahAvidehakSetrane viSe sugaMdhi nAmanI vijayamA zubhaMkarA nAmanI nagarI che. temAM mahAparAkramI vajravIrya nAme rAjA hato, vene jANe cIjI lakSmI ja hoya devI lakSmIvatI nAmanI priyA hatI. ekadA kiraNavega munino Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsa jI svargathI cavI vajranAbha nAme temavo kutra thoka diedo ke kumAra sarva kaLAyAne grahaNa karI pavitra yauvanayane pAmyo. tyAre tene rAjya sopI vajravIrye dIkSA grahaNa karI. pachI vajranAbha rAjAe cirakALa sudhI rAjyanuM pAlana karyu. ekadA vairAgya pAmI cakrAyudha nAmanA putrane rAjyapara sthApana karI bajranAbhe kSemaMkara nAmanA tIrthakara pAte dIcA grahaNa karI, anukrame tIvra tapasyA karatA ane parISahone sahana karatA te muni zrAkAzagamanAdika aneka labdhi pAyA. gurunI AjJAthI ekAkI bihAra karatA se muni ekadA zrAkAzamArge sukacchra nAmanA vijayamAM gayA. tyAM vihAranA kramadhI ekadA bhayaMkara araNyamAM rahelA jvalanAdri nAmanA parvatapara gayA. teTalAmAM sUrya asta pAmbo. tethI te parvatanI koha guphAko rahyA. prAtaHkALe sUryodaya thayo tyAre iryAsamiti pUrvaka bihAra karavA lAgyA. AvA avasare te sarpano jIva narakamAMthI udharI bhavamAM aTana karI te ja girinI pAse kuraMgaka nAme bhinna thayo. te ekadA mRgayAne mATe nIkaLyo, tevAmAM te ja sunine tethe prathama joyA. tethI 'mA apazukana thayA' ema dhArI pUrvabhavanA verane lIghe tethe te munine tIcyA bAya mA. tarata ja te mahAmuni ' namo'IdrathaH ' ema bolatA bANanA prahArathI pIDA pAnI pRthvIpara besI gayA bhane tatkALa anazana grahaNa karyu.pI sarva jIvAne khamAvI zubhadhyAnathI kALadharma pAmI te muni madhyama graiveyakamA lalitAMga nAme deva dhayA. ahIM eka ja prahArathI maraNa pAmelA munine jo kuraMgaka bhinna potAne mahAbaLavAna mAnI AnaMda pAmyo anyadA te bhilla paNa maraNa pAmI sAtamI narakamAM raurava nAmanA narakAvAsamA nArakI thayo. Aja jaMbUdvIpanA pUrva mahAvideddane viSe purANapura nAmanuM nagara che. temAM kulizavAhu nAme rAjA hato. tene Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadarzanA nAmanI priyA itI. ekadA vajanAbhano jIva aveyakI cavI cauda mahA svapnothI sUcita temano putra thayo- ternu nAma suvarNayAhu pADyu. te anukrame vRddhi pAmI pUrvabhavanA abhyAsathI samagra kaLAyo grahaNa karI yuvAvasthAne pAmyo. tyAre rAjAe tene rAjyapara sthApana karI pote dIkSA grahaNa karI. pachI suvarNabAhu rAjA dayA sahita pRthvIna racaNa karavA lAgyo. ekadA rAjA azvakIDA karavA nagara bahAra gayo. tyAM viparIta zikSAcALo bhazva tene haraNa karI dara vanamA lai gayo. tyAM eka sarovara joi tRpAtura thayelo azva povAnI meLe ja ubho rakho. eTale rAjAe azvapararthI utarI te prazcane || navarAvI pANI pAi pote paNa snAna karI jaLapAna kayu. pachI te sarovarane koThe paNavAra vizrAma lai AgaLa cAlatAM rAjAe eka tapovana joyuM. temA praveza karatA rAjAnuM jamaNu netra pharakyu, tyAre teNe vicArya ke-"ahIM mane kAika lAma thavo joie." ema bicArI AgaLa cAlatAM rAjAe tyAM pRcone pANI pAtI eka manohara munikanyAne tenI sakhI | mAthe joi. tedhI vRkSane aAMtare ubho rahI teNIne ekadRSTie joto rAjA vicAra karayA lAgyo ke-"zrA kanyAne yA vidhAtAe potAnA sarva prayatnathI racI jaNAya che. yA kanyA vikArono to upAdhyAya che, apsarApromA paNa bhAvu rUpa nathI, paraMtu AtuM A rUpa kyA ? ane AIM nIca jAtine ucita karma kyA ?" e pramANe rAjA vicAra karato hato, tevAmAM veNInA zvAsanA sugaMdhamAM moha pAmelo koi bhramara teNInI pAse pharavA lAgyo. te vakhate teNIe bhaya pAmI sakhIne kadhu ke-he sakhI! A bhramaradhI mAse rakSaNa kara, rakSaNa kara." te sAMbhaLI sakhIe hAsyathI Ryu ke-" suvarNabAhu vinA koNa tAruM rakSaNa karavA samartha cha ?" te sAMbhaLI avasara joi " suvarNabAhu pRthvInuM rakSaNa karate sate tumane koNa 28 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 upadrava kare cha ?" ema bolato rAjA tatkALa pragaTa thayo. tene akasAt bhAvelo joi te bane strImo saNavAra to kSobha pAmI. pachI dhIrajane dhAraNa karI sakhI bolI ke-" suvarSaka: rakSaNa karate sate sa.sase usamaya karanA koI paNa samartha - nathI. paraMtu prA mArI mugdhA sakhI potAnI pAse AvatA bhramarane joi bhaya pAmIne 'mAruM rakSaNa kara, rakSaNa kara.' ema | colI che. he mahApuruSa ! kAmadevanA jevA rUpavALA tame koNa cho? te kaho. " te sAMbhaLI rAjAe pote ja potAnI oLakhANa ApacI ayogya dhArI kayu ke-" huM suvarNabAhuno vazayI sevaka chu, ane rAjAnI AjJAdhI pAzramano upadrava * dUra karavA Avyo chu. paraMtu he bhadre ! A kamaLanA sarakhA netravALI kanyA anucita kAma karavAvaDe kleza kema pAme che ?" tyAre sakhIe kayu ke-"pA ratnapuranA rAnA vidyAdhareMdranI priyA ratnAvaLInI kuttithI utpanna thayelI padmA | | nAmanI kanyA che. yA kanyAno janma thayo, te ja vakhate tenA pitA maraNa pAmyA, tyAre tenA putro rAjyane mATe paraspara yuddha karavA lAgyA. te bakhate ratnAvaLI rANI zrA bALAne lai nahIM potAnA bhAha gAlaba nAmanA kuLapatinI pAse prAcIne | rahI che. tethI tApasoe lAlana pAlana karAtI A kanyA nahIM ja vRddhi pAmIne anukrame yuvAvasthAne pAmI che. ahIM munikanyAonA sahavAsathI te Ayuja karma karatAM zIkhelI che. ekadA koi jJAnI sAdhu mahArAja ahIM AyA hatA. tene kuLapatie 'A kanyAno vara koNa thaze ? ' ema pUchayuM tyAre sAdhue kahyu ke-" suvarNavAhu nAmanA cakravartI bhazvarthI haraNa karAine jAte ja nahIM bhAvI mA kanyAne parakhaze." A pramANe nI hakIkata sAMbhaLI suvarNabAhu rAjAe harSa pAmI vicAyu ke-"zrA azve mArA upara upakAra karyo, ke Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jethI nahIM lAvI pAnI mane saMgama karAvyo." pachI rAjAe teNIne pUchathu ke-"he bhadre ! kuLapati kyA ? temane jovA / / mATe huM atyaMta utsuka chu." sakhIe kA ke-"ahIM AvelA sAdhuNa bhAje ahIMthI vihAra ko che, temanI sAthe gayA che, thaMTeka dUra sudhI jai tene cAMdI hamaNAM pAchA Avaze." Ama bAta cAle che eTalAmAM azvanA pagalAne anusarI || rAjAnuM sainya prAzrama pAse asvI pahoMcyuM. te joi te bane kanyAoe 'zrA suvarNabAhu rAjA pote ja cha' ema jANI lIdhu. kapatinA prAvatAM supI zrApamAnI zI avasthA thaze?' ema zaMkA karatI. sakhI teNIne mahAkaSTathI pAzramamA || | lai gai, pachI te naMdA nAmanI tenI sakhIe AzramamA AvelA gAlabamunine tathA ratnAvaLIne bhAnaMdathI suvarNabAhu rAjAnI sarva bAta kahI batAvI. te sAMbhaLI harSa pAmelA gAlabamuni ratnAvaLI, padmA ane naMdA sahita rAjAnI pAsa AvyA. rAjAe paNa muninuM bahumAna karyu. pachI munie rAjAne kahyu ke-"he rAjA ! jJAnIe A padmAnA pati tamane kahyA che, tethI A mArI bhANejane tame paraNo. " te sAMbhaLI atyaMta harSa pAmelA rAjAe gAMdharvavidhithI teNInuM | pANigrahaNa kayu. te vakhate tyAM vimAnovaDe AkAzane pAcchAdana karato padmottara nAmano vidyAdhara rAjA ke je pamAno sApatna bhAi thato hato, te Avyo, ratnAvaLInA kahebAthI teNe suvarNavAhu jAne namaskAra karI kahyu ke-" he deva ! tamAro vRttAMta sAMbhaLIne hu~ tamArI sevA karavA zrAvyo chu, he svAmI ! tame jAte padhArIne vetAhaya parvatapara rahelA mArA ratnapura nagarane pavitra karo. " AI tenuM vacana aMgIkAra karI ratnAvaLI ane kuchapatinI rajA lai rAjA parivAra sahita tenA - ---- Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnamA beTho. te vakhate patmA paNa mAmAnI tathA mAtAnI rajA lai patinI pAchaLa cAlI. pachI padmottara padmA sahita te rAjAne tatkALa aisA parvatapara polAna namaramA lA gayA. tyA divya ratnanA prAsAdamA te suvarNabAhu rAjAne utAro ApIne sevakanI jema snAna bhojanAdikavaDe teno yogya satkAra kA pichI suvarNabAhue tyAM rahI potAnA puNyaprabhAvI yanne zraNisAmrAjya prApta kayu ane ghI vidyAdhara kanyAornu pANigrahaNa kayu. pachI padmA vigere priyAmo sahita te rAjA potAnA nagaramA Avyo. tyA anukrame cakrAdika ratno utpanna thayo, tenAthI cha khaMDa sAdhI suvarNabAhu rAjA cakravatI | thayA mane cha khaMDanuM cirakALa rAjya karyu. | ekadA suvarNabAhu rAjA potAnI priyAbho sahita prAsAdanI upara krIDA karatA hatA, te vakhate AkAzamAM devone jatA | | zrAvatA joi rAjA vismaya yAmyA. mANasone pUchavAthI jagannAtha tIrthakarana Agamana sAMbhaLI cakrIe tyA jai jinezvarane || bAMdI temanA mukhI moino nAza karanArI dezanA sAMbhaLI. pachI cakravartI potAne sthAne yAvyA ane dharmacakrI paNa bhavya | prANIne prabodha karatA pRthvIpara vicaravA lAgyA. ekadA jinezvaranI pAse pAvelA devIne saMbhAratA cakravatIne vicAra thayo ke-"zrAvA devo meM pUrve kyAi paNa joyA cha." mA pramANe uhApoha karatA temane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ane teNe potAnA pUrvabhavo joyA. tethI mokSarUpI vRkSanA vIja samAna vairAgya temane prApta thayo. eTale dIkSA lebAnI icchAthI rAjyapara sthApana karyo, tevAmAM teja jaganAtha tIrthakara bihAra karatA karatA tyAM ja padhAryA temanI | pAse suvarNabADu cakrIe dIkSA grahaNa karI. te anukrame gItArtha thai dustapa tapa karayA lAgyA. temAM jinasevA bhAdika Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnakonA paravaDe tagae sIkara lAkarma upArja kA. ekadA vihAranA krame kSIrapana nAmanI aTavImAM kSIramahAgiri nAmanA parvatapara car3I sUryanI sanmukha dRSTi rAkhI teyo kAyotsarge rahyA. te avasare kuraMgakano jIva narakamAthI mIkaLI te ja vanamA siMha thayo hato, te daivayoge bhamato bhamato tyA AcI caDayo. ane te munIMdrane joha pUrvanA bairane lIdhe tenApara | atyaMta krodha pAmI te rAkSasanI jema temanA tarapha doDyo. te siMhane Avato joi munIzvare tatkALa anazana grahaNa kayu. jAtevAmAM te siMha moTI phALa mArI muninA zarIrapara paDayo, eTale te muni kALadharma pAmI dazamA devalokamAM mahAprabha nAmanA vimAnane viSa vIza sAgaropamanA AyuSyabALA deva thayA. te siMha paNa marIne codhI narakamA nArakIpaNe utpana thayo. tyA daza sAgaropama sudhI vividha prakAranI vedanAone | anubhavI tyAMcI nIkalI cirakAla sudhI tiryacanI yonimAM bhramaNa karI te siMhano jIva koika gAmamAM brAmaNano putra thayo. | teno janma thayA pachI tarata ja tenA mAtApitA vigere sarva maraNa pAmyA. tene kaTha nAme bolAvI lokoe dayAthI sene ucherI moTo karyo. te atyaMta daridrI yuvAvasthAne pAmyo, tyAre mANasonI niMdAne sAMbhaLato te mahA kaSTadhI bhojana paNa pAmavA lAgyo. ekadA dAnabhogAdika karatA dhanikone joi tene vicAra thayo ke-" mA lokoe pUrvajanmamAM duSkara tapa karyo haze, kAraNa ke bIja vinA annaprApti na thAya tema tapa vinA lakSmI prApta thAya nahIM. tethI hu~ paNa tapa karUM." ema vicArI vairAgya | pAmelA kaThe vApasanI dIkSA grahaNa karI ane kaMdAdikanuM bhojana karI te paMcAgni Adika ajJAnakaSTa karavA lAgyo. bhA ja bharatakSetramA vArANasI nAmanI nagarI che. te nityasakhInI jema pAse rahelI gaMgAnadIya sevAya che. alakA Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagarInI jevI te nagarInI cautarapha jANe caitraratha nAmarnu vana prAcIne raghu hoya tema manohara udyAna raheluM che. te nagarInA yA killAne vizAka ane moTA mANikyaratnanA kAMgarAmo che, te jANe dizArUpI lakSmInA prayAsa binAnA nityanA Adarza / / - hoya tevA zobhe che. te nagarImA rahelA tyonA zikharo upara rahelA suvarthanA kaLazone atidhinI jama AcelA jANI mUrya potAnA kiraNobaDe pUje che. te nagarImA dhanikanA manohara mahelo jANe puNyanA udayI pAmayA lAyaka devonA vimAno hoya tevA zobhe che, devatAo bhojanane mATe jyAre mAge che nyAre ja sudhA ( amRta ) ne pAme cha, paraMtu yA nagarInA sarva gRho to prAye karIne sudhA ( cUnA thI lIpAyelA ja che e Azcarya che. te nagarImA dukAnAnI zreNi agaNita karIyAkhAnA samUhabaDe sAMkaDI chato paNa kutrikApamAnI zreNinI jema vizALa hoya tema zobhe che. vizvane ullaMghana kare tetrI te nagarAnI lakSmI joine parito mAnatA hatA ke-" rohaNAcaLa parvata upara have mAtra yathara ja rahA haze ane samudramA kevaLa jaLa ja raghu haze." te nagarImA kArtikasvAmInI jevA parAkramavALA azvasena nAme rAjA hatA, te jANe ke iMdre AvIne pRthvIpara vAma kayoM hoya tema zobhatA hatA. te rAjAne vAmA nAmanI rANI itI. te guNanA samUhavaDe suMdara, zIlAdika guNavaDe zomatI ane azvasena rAjAne tenA prANa karatAM paNa adhika priya hatI. ekadA suvarNabAhuno jIva traNa jJAna sahita prAthata nAmanA dazamA devalokI cacI vAmAdevInI kukSImA bhaktoM . te vakhate sukhe sutelI te manohara mukhabALIe hastI vigere cauda mahA! svamone potAnA mukhamA praveza karatA joyA. pachI tatkALa jAgelI neNIne anukrame iMdre, rAjAe ane pachI jyotiSImoe Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **1******++193+%7*****103 te svamanuM phaLa kAMke - " he devI! yA mahA svaprothI tamAro putra jagatpati thaze. " te sAMbhaLI harSa pAmelI bAmAdevIe sukhe garbha dhAraNa karyo, ane kALa saMpUrNa thaye zyAma kAMtivALA tathA sarvanA cinhavALA manohara putrane janma Ayo, te bakhate zrAsanakaMpathI prabhuno janma jANIne chappana dikkumArIoe AvI sUtikarma karyu, ane zakra iMdra vigere sarva iMdroe jJAnI pro janma jANI meruparvatapara lar3a jar3a prabhuno janmotsava karyo pachI jAye zramRtanuM pAna karyu hoya tema AnaMda pAmelA azvasena rAjAe kArAgRhamAMthI kehIne mukta karI putrajanmano mahotsava karyo. prabhu garbhamAM hatA tyAre tenI mAtA aMdhArI rAtrimAM paNa potAnI pAse thaine jatA sarpane joi tatkALa te vAta patine kahI hatI, tenuM smaraNa karI azvasena rAjA ne putranuM pArzva nAma pADadhuM. iMdre Adeza karelI pAMca dhAtrIbhothI pAlana karAtA prabhu bALakanuM rUpa dhAraNa karIne velA devonI sAthe krIDA karavA lAgyA. iMdre aMguThAmA mUkelA amRtanuM pAna karatA prabhu anukrame vRddhi pAmI yauvanayane pAmyA. te vakhate prabhunuM zarIra nava hAthanuM thayuM. - akadA azvasena rAjA sabhAma beThA hatA, te vakhate dvArapALanI rajAthI koi puruSe sabhAmAM AvI rAjAne kachu kesvAmI ! yA bharata kSetramAM kuzasthaLa nAmanuM nagara che. temAM prasenajit nAme rAjA meM tene prabhAvatI nAmanI yuvAvasthAne pAmelI manohara putrI che. kharekhara vidhAtAra AkhA jagatano sAra lahane ja tene banAvI lAge che. kAraNa ke caMdra tenA mukhanA dAsapaNAne pAme the, mRga tethInA netrono dAsa ke, mayUra tenA kezapAzano dAsa ke ane amRtarasa tenA vAkyarasano dAsa che, ariso tenA kapoLanI zobhAne pAmato nathI, suvarNakaMda tenA adharanI upamA pAmatA nathI, senA 66 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMThanI suMdaratA meLavAmA pAMcajanya zaMkha paNa yogya nadhI, nA stananI lakSmI grahaNa karavAmAM suvarNano kaLaza paNa catura nathI, tenI bhujalatAnI lakSmI meLavavA kamaLa nALa paNa mamartha nathI, tenA istanI kAMtinA lezane paNa palako pAmI zakatA nathI, tenI kaTinI zobhA grahaNa karavAmAM vajra paNa mUrkha cha, tenI nAbhinuM sadRzapaNuM zIkhavAmAM Avarta paNa samartha nathI, tenA jaghananI tulanA tyAlA retIle bAlo kAlikha para zaktimAna nadhI, tenA sAdhamnI suMdaratA meLava-* vAmAM raMbhA paNa aTakI jAya cha, mRgalInI jaMghA paNa tenI jaMghAnI zobhA grahaNa karavAmA saphaLa udyamavALI nathI, tenA || || | caraNakamaLanI lakSmIne araviMda paNa pAmI zake tema nathI, suvarNa paNa tenA zarIranI kAMtinA koipaNa aMzane pAmatuM |* | nathI bhane tenA lAvaNya guNane joi apsarAbhI paNa rasavAlI thatI nathI. AvI manohara te kanyAne joi yogya varanI prApti mATe tenA pitAe ghaNA kumArI zodhyA, paraMtu koi paNa tene yogya maLyo nathI. ekadA te prabhAvatI sakhIbho sAdhe | / udyAnamA gai hatI. tyAM kinnarIothI gayAtuM thA gIta teNInA sAMbhaLavAmA aAvyu ke-" rUpa, lAvaNya ane tejabahe devono paNa tiraskAra karanAra prathasena rAjAnA putra zrIpArthakumAra cirakALa sudhI jaya pAmo." aAvA ardhavALu gIta sAMbhaLI te prabhAvatI zrIpArzvakumArapara prItivALI thaha nedhI te lA bhane krIDAno tyAga karI mAtra te gItane ja vAraMvAra || sAMbhaLavA lAgI. te joi tenI sakhIoe tene zrIpAIne viSe rAmavALI jANI. kemake pANImA rahelA telanI jema rAgImA rahelo rAga chAno rahI zakato nathI. pachI te kimarImo gai tyAre te prabhAvatI temanI sanmukha AkAzamAM jo jarahI. te bakhate | sakhIno tene mahA mahenate ghera lai gai. paraMtu tene koipaNa ThekANe sukha prApta thayuM nahIM. kAmadevarUpI apasmAranA vyAdhithI Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paravaza thayelI te kAipaNa jANatI nahotI, mAtra jema yoginI parabrahmanu dhyAna kare tema eka zrIpArzvarnu ja manA dhyAna karavA lAgI. sakhIyonA mukhathI tene zrIpArzvane viSa prItivALI jANI tenA mAtApitA harSa pAmyA bhane " putrIno rAga yogya sthAne cha" ema kahabA lAgyA. palI tenA mAtApitA bolyA ke-"zrA putrIne zrIpArzva pAse svayaMvarA tarIke mokalIne ApaNe tene AnaMda pamADazuM." zrA vRttAMta aneka dezonA adhipati yayana nAmanA mahA paLavAna rAjAe potAnI samAmA | potAnA carapuruSonA mukhI sAMbhaLyo. te vakhate te yonyo ke-"te prasenajit rAjA mane mUkIne pArzvakumArane potAnI putrI kema Apaze ? jo te pote jamane nahIM Apa to hu~ calAtkAra dene grahaNa karIza." A pramANe kahIne tatkALa pavananI jelA vegavAlA te yavana rAjAe sainya sahita prAcI kuzasthaLane cautaraphathI saMdhyu cha. tethI rAtrinA prAraMbhamAMcauDAi gayelA kamaLamAM / bhramaranI jema koipaNa manuSyano nagaramA praveza ke nirgama thai zakato nathI. yA vRttAMta mApane jaNAkA mATe puruSottama E] nAmanA mane maMtrIputrane prasenajida rAjAe mokalyo che, te 9 rAtrine samaye gupta rIte nagara bahAra nIkaLI ahIM Anyo kuM. | to have je karavA lAyaka hoya te Apa karo. prasenajit rAjA Apane zaraNe che." A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI azvasena rAjAnAM neno krodhathI rakta thayAM ane te duSTa yavana rAjAne zikSA karavA ra mATe teNe tatkALa prayANanI bherI vagaDAvI. te bherIno zabda sAMbhaLI 'A akasmAt zuM che?' ema vicAra karatA zrIpArzvakumAra pitA pAse AvI kahyu ke--" he pitA ! devo ke asuro madhye kayA maLavAne Aphno aparAdha ko le ke jethI Apane potAne A prayAsa karavo paDe cha ?" te sAMbhaLI azvasena rAjAe AvelA puruSane AgaLIvaDe dekhADI kahyu ke Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 kRzAnuM rakSaNa karatA bane jAne jIvA januM che. " te sAMbhaLI pArzvakumAre kachu ke-" ghAsane vive parazunI jema te manuSyarUpI kITane viSe surAsurane jItanArA Ape A udyama karo yogya nathI, tethI Apa mane ja zrajJA Apane Apa thA mahalane ja zobhAvo. huM paNa tenA garvano nAza karI zakIza. " te sAMbhaLI putratuM baLa traNa jagata karatAM adhika che ema jANatA rAjAe tenuM vacana aMgIkAra kartuM ane sainya sahita tene javAnI rajA ApI. zrIpArzvakumAra sainya sahita cAnyA, tyAre pahelA prayANamAMja iMdranA sArathi mAtalie AvI rathamAthI utarI prabhune namaskAra karI vinaMti karI ke "he prabhu ! krIDAvaDe paNa saMgrAmamA udyamavaMta dhayelA Apane jANIne zakraiMdre bhaktidhI A ratha apane mATe mokalyo che, teno svIkAra karo. " te sAMbhaLI vividha prakAranAM zastrothI bharelA ane pRthvIne nahIM sparza karatA te ratha upara ArUDha thaha sUryanI jema prabhu AkAzamArge cAlyA. pAchaLa pRthvI para cAlI AvatI senAparanI kRpAne lI nAnA prayANovaDe cAlatA prabhu anukrame keTaleka divase kuzasthaLa nagara pAse yAtrI pahoMcyA. tyAM eka udyAnama devo karelA prAsAdamAM prabhu sukhethI rahyA. pakSI prabhue eka dUta yavanarAjA pAse mokalyo. veNe jar3a yavanarAjAne ka ke" he rAjA ! zrIpArzvanAtha tamane AjJA kare che ke thA prasenajita rAjA zramArA pitAne zaraNe rahyA che. tethI tenA nagarano rodha kI dyo. kAraNa ke pitA pote ja yahIM AvatA hatA, temane yA kAraNathI ja niSedha karIne huM ahIM bhAgyo huM, tethI jo tumane sukhanI icchA hoya to tame tamAre sthAna jatA raho. " zrAvuM dRtanuM vacana sAMbhaLI krodha pAmelo yavana banyo ke"re dUta 1 tuM AzuM bole che ? mArI pAse azvasena ke pArzvaka gaNatarImA the ? to te pArzva na potAne sthAne jAya dhane ******>>**** Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA zarIranuM rakSaNa kare. tuM dUta ke tethI tane jIvato mukuMchu. are! tuM paNa jaladI mahIthI jato rahe." te sAMbhaLI dUte pharIthI kayu ke-"he rAjA ! amArA svAmI dayAla che, tethI kuzasthaLanA rAjAnI jema tAruM paNa rakSaNa icche cha, bhane || tethI karIne ja mane tArI pAse bodha karavA mokanyo che, to he jaDa ! bodha pAma, ane amArA svAmIne iMdro paNa jItI zake | tema nathI, ema tuM nakI jANa. jema siMhanI sAdhe haramA, sUryanI sAthe aMdhakAra, agninI sAthe pataMgIyu, samudranI sAthe kIDI, garuDanI sAthe sarpa, vajanI sAthe parvata ane hAthInI sAthe gheTo yuddha karavA zaktimAna nathI, tema tuM paNa zrIpArzvanI sAdhe yuddha karavA zaktimAna nathI. tethI he yavana ! tuM temanI AjJA aMgIkAra kara." yA pramANe dUta bolyo tyAre yavananA sainiko | tenI sAthe viparItapaNe bolavA lAgyA ane tene mAravA taiyAra thayA. tevAmAM tenA maMtrIe kahyu ke-" are mUDha sainiko ! tame zrIpArzvaprabhunA dUtane mArayA iccho cho te to potAnA ja svAmIne gaLe pakaDI anartharUpI kuvAmAM nAkhavA je, karo cho iMdro | paNa jenI AjJAne maratakapara mugaTanI jema caDAce che, tenA dUtane mArato te to dUra raho; parantu tenI hIlanA paNa duHsva pApanArI | che." yA pramANe kahI te subhaTIne nivArI pachI maMtrIe sAmavacanathI te dUtane kayu ke-"he bhadra! Amano thA eka aparAdha | same mApha karajo ane prabhune A vAta kaDezo nahIM. zrIpArzvaprabhunA caraNakamaLane vAMdavA mATe ame hamaNAMja AvAe lIe." TER A pramANe samajAvI te dUtane maMtrIe vidAya ko. pachI potAnA svAmInA hitane icchatA maMtrIe rAjAne kayu ke-" he deva ! bhaviSyano vicAra karyA vinA siMhanI kezavALIne kheMcavA jevU pA viparIta pariNAmabALaM kArya kema karo cho! iMdro paNa je pArzvaprabhunA pattio cha tenI sAthe tamAeM yuddha zI rIte hoI zake ? tethI haju paNa kaMThapara kuThAra dhAraNa karIne tame Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArzvanAthano Azraya karo, temanI pAse tamArA aparAdhanI kSamA mAgo bhane temanI AjJA aMgIkAra karo. jo bhAloka ane paraloka saMbaMdhI sukhanI icchA hoya to tamAre mA kArya kara ucita cha." Ayu maMtrIjeM vacana sAMbhaLI yavanarAjA bolyo / ke-" he maMtrI ! me mane ThIka bodha karyo." ema kahI potAnA kaMThapara parazu rAkhI parivAra sahita te yavanarAjA zrIpAca- | prabhu pAsa gayo, tyAM pratihAra dvArA rajA lai sabhAmAM jai prabhune namaskAra karyA. prabhue tenA kaMThaparathI kuThAra mukAvI dIgho, tyAre pharIthI namaskAra karI yavana rAjA bolyo ke-" he nAtha : tame sarvane sahana karanAra cho, tethI mAro bhA aparAdha kSamA karo, mane gA mAlAne AmadAna mAgo go mArANA prAnna thai mArI lakSmIne grahaNa karo." zrIpAzvanAthe kayu ke-" he kuzaLa rAjA ! tamAru kalyANa thAyo, tamA rAjya tame bhogavo, bhaya pAmazo nahIM ane pharIthI Ayu kArya karazo nahIM." zrA pramANe bhagavAnanA vacanano teNe aMgIkAra karyo, eTale jinezvare tenuM bahumAna kayu. te vakhate tarata ja kuzasthaLa purano | rodha dUra thayo. pachI prabhunI prAjJAthI te puruSottame puramA jai prasenajit rAjAne te vArtA kahI prasaba karyo. tyArapachI bheTanI jema prabhAvatI phanyAne sAthe lai prasenajita rAjA prabhu pAse zrAvyA. ane temane vijJapti karI ke" he jagatpati ! jema tame vahIM bhAvIne mArApara anugraha kayoM tema A mArI putrItuM pANigrahaNa karI mArApara anugraha karo. pA mArI putrI tamArApara cirakALadhI rAgavALI che. te bIjA varane icchatI nathI, vaLI svabhAvI ja tame kRpAlu cho mATe | zrAnApara vizeSa kRpAdAna thAno." te sAMbhaLI svAmI bonyA ke-"he rAjA! 9 mArA pitAnI AnnAthI tamAraM rakSaNa karavA zrAvyo chu, paNa tamArI putrIne paraNavA bhAnyo nathI, tethI A vArtA pharI karazo nahIM." te sAMbhaLI prasenajite Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicArya ke " yA pArzvanAtha mArA vacanathI mAnaze nahIM. tethI azvasena rAjA pAse ja Agraha karI huM yA bAta tene manAbIza. " pachI svAmI prasenajit sAthai yavana rAjAnI mitrAha karAvI te yavana rAjAne rajA thApI, pachI prabhu prasejitane rajA zrApItyAre tethe kAM ke - " he svAmI 1 mAre azvasena rAjAne nasavA mATe ApanI sAdhe bhAvanuM che. " prabhue 6 bahu sAraM ' kadhuM eTale prasenajit rAjA prabhAvatIne sAthai lai prabhunI sAdhe ja cAlyo. anukrame vArANasI nagarIe jaha pitAne praNAma kara zrIpArzvanAtha potAnA mahelamAM gayA, tyAre prabhAvatI sahita prasenajit rAjAe azvasena rAjA pAse jaha temane praNAma karyA, tara ja azvasene ubhA thaha tene gADha AliMgana karI pUcha ke " tame kuzaLa ho ? ahIM sudhI jAte kema Aryu ! " prasenajite kAM - " tame jenuM rakSaNa karanAra ho, tene akuzala kyAMthI hoya ? he mahArAjA ! huM jAte yahIM Avyo chu, te tamArI pAse kAMika yAcanA karavA Avyo huM. te e ke -- he deva ! A mArI prabhAvatI nAmanI putrIne zrIpArzvanAthane mATe aMgIkAra karo. he svAmI ! A mArI yAcanA tumArI pAse niSphaLa na thAo, ' azvasene kachu ke66 A kumAra sadA bhakvAsathI virakta che, topaya tamArI prasannatA mATe baLAtkAre paNa dene paraNAvIza. "ema kahI azvasena rAjA tene sAdhe laha zrI pArzvakumAra pAse gayA, ane kachu ke- he vatsa ! yA rAjAnI yA putrIne tuM paraNa. he dAkSiNapanA samudra ! jo ke tuM bAlyAvasthAthI ja saMsArane viSe virakta the, topaNa zra mAruM vacana tAre mAnavuM paDaze. " A pramANe pi tAnA ati zrathI pArzvanAthe bhogaphaLa karmane bhogavayA mATe prabhAvatInuM pANigrahaNa karyu pachI krIDAparvata, nadI, vAba ane udyAnAdikamAM prabhAvatInI sAthe krIDA karatA prabhu keTalAka divaso nirgamana karyA. 29 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ekadA pArzvanAtha potAnA mahelanA gavAkSamA beThA beThA nagarIne jotA hatA. te cakhate ghaNA lokone puSpAdika pUjAsAmagrIne lai nagara bahAra jatA joyA. tethI kumAre sevakone pachayu ke-"Aje kayo utsava ke ke jethI mA loko zIghratAthI nagara bahAra jAya che ?" tyAre koi sevaka bolyo ke-" he svAmI! bhAje utsava kAipaNa nathI, paraMtu bhAje nagara pahAra udyAnamA kaTha nAmano eka mahAtapasvI tApasa pAvelo ke. nenI pUjA karakA mATe pA loko jAya che." te sAMbhaLI svAmI paNa te Na te kautaka jovA mATe parivAra sahita udyAnamA gayA. tyA te kaTha tApasa paMcAgni tapa karato ito. te bakhate | Hi adhijJAnavaDe prabhue agninA kuMDamAM nAMkhalA eka lAkaDAnI polamAM eka sarpane baLato. joI dayAlu hovAthI kamyuM ke "aho ! A tAsa tapa kare che, topaNa ajJAnatA hovAthI dayAguNa to cha ja nahIM. netra vinA mukhanI jema dayA vinA dharma zA kAmano ? dayA rahita puruSono kAyakleza paNa pazunI jema vRthA che." te sAMbhaLI kaTha bolyo ke--" he rAjaputra! |* | tamArI jevA kSatriyo to hAthIne zikSA AyavI e vigere kAryamA ja paMDita hoya che, dharmamAM to ame munizro ja paMDita choe." te sAMbhaLI pabhue potAnA sevako pAse te kuMDamAthI saLagatuM lAkaDaM bahAra kahAcI yatanApUrvaka tene cIrAnyuM, eTale temAMthI eka moTo sarpa nIkalatho. te sarpa zraminI jvAlAthI vyAkaLa thayelo hato, topaNa prabhunu darzana thatA te aMtaHkaraNamA atyaMta prasanna thayo. tene prabhue potAnA sevako pAse paralokanA bhAtArUpa pratyAkhyAna apAcyuM ane paMcanamaskAra saMbhaLAcyA. ! prabhu pote tenI sanmukha kRpAdRSTithI joi rakhA, tethI te sarpe paNa sAvadhAnapaNe te sarva aMta:karaNathI aMgIkAra karyu. bhA rIte dharmanA prabhAvI te sarpa marIne dharaNeMdra thayo. bhAvu Azcarya joi loko pravanI stuti karavA lAmyA ke-"aho ! bhA Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmInuM jJAna to adbhuta jaNAya " yA lokI sahita prabhu potAne sthAne gayA. yA sarva joi zaTha manavALo kaTha atyaMta lA pAmyo, ane vadhAre ajJAna tapa karavA lAgyo. " tevAone sanmArganI prIti kyAthI hoya ?" anukrame te kaTha tApasa bharaNa pAmI ajJAnatapanA prabhAvathI meghakumAra ( stanitakumAra ne viSa meghamALI nAmano bhavanapati deva thayo / ekadA zrIpArzvanAtha svAmI vasaMta RtumA krIDA karavA mATe udyAnA gayA. tyAM eka prAsAdanI bhIMta upara zrInemi| nAthanA caritranuM citra citarekheM joi vicAyu ke-" aho ! zrIneminAthane dhanya che ke jeNe kumAra avasthAmA ja atyaMta rAgavALI rAjImatI kanyAno tyAga karI dIkSA grahaNa karI hatI. to hu~ pA have sarva saMgano tyAga kara." mA pramANe prabhue | vicAra karyoM ke sarata ja lokAMtika devoe AvI "he svAmI ! tIrtha pravartAvo." ema vijJapti karI. pachI kurere pUrelA ||di dhanavaDe vArSika dAna pApI prabhue dIkSA mATe mAtApitAnI mAjJA lIpI. pachI azvasena vigere rAjAoe bhane zakra vigere iMdroe ekaThA tha6 zrIpArSaprabhune dIkSAbhiSeka karyo. pachI devoe pahana karelI zivikAmAM ArUDha thai prabhue devaduMdubhinA nAda sahitaM pAzramapada nAmanA vanamA jai, zikSikAmAthI nIce utarI, vastra bhane AbhUSaNono tyAga karI mastakapara paMcamuSTi loca karyo bhane pachI iMdre ApalaM devapya DAcA khabhApara dhAraNa karI trIza varSanI vayavALA svAmIe praNaso puruSo sahita avama tapa karI sarvavirati aMgIkAra karI. te vakhate svAmIne copuM manaHparyava jJAna prApta thayuM. pachI svAmI bhAraMDa pacInI jaima pramAda rahita thaha pRthvIpara vicaracA lAgyA. sarva iMdro svAmIno dIkSAmahotsava pUrNa karI naMdIzvara dvIpe jA tyAM aSTAnhikA utsava karI posapotAne sthAne gayA. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *****Y=******O? ekadA zrI pArzvanAtha svAmI vihAranA RmathI nagaranI najIka rahelA eka tApasanA zrAzramamAM yAvyA. te vakhate sUrya spAbhyo. tethI tyAM eka kuvAne kAMThe rahelA paTavRkSanI nIce prabhu nAsikA upara dRSTi rAkhI pratimAe umA rahyA. evA avasare te meghamALI nAmano amura avadhijJAnavaDe potAnA pUrvabhavano vRttAMta jANI tathA te veranuM kAraNa saMbhArI krodhathI to ne upasarga karavA te sthAne zrAvyo. tethe aMkuzanI jevA tIkSNa nakhavALA, bhayaMkara rUpavALA ane puMchaDAnA pachADI parvato paNa kaMpe vA ghaNA siMho vikurvyA. venAthI bhagavAna kAMha paNa bhaya pAmyA nahIM. tyAre tethe atyaMta bhayaMkara parvata jevaDhA hAthI o vikurvyA. tainAthI paNa prabhu calAyamAna thayA nahIM. tyAre tethe moTA phuMphADA mAratA bhane yamarAjanA dastadaMDa jevA pracaMDa dRSTiviSa sarve vikarvyA. temaja nA kaDe svasthatAno nAza karanArA aneka vIDIyo, Apatti karanArA bhallUka ane zUkara vigere zvApado tathA jvALAnI jevA bhayaMkara mukhabALA ane muMDanI mALAne dhAraNa karanAra tane vikurvyA. te sarva paNa prabhune sarathI calAyamAna karavA samartha thayA nahIM. " tIkSNa mukhavALI kIDIo mAkaDa vigere paNa zuM vajrane bhedI zake ? " tyArapachI atyaMta krodha pAmelA te meghamALIe gajava ane vIjaLIvaDe dizAmA vyApI gayelA meghonI zreNi zrAkAzamAM vikurvI. " A mArA pUrvabhavanA zatrune A meghanA jaLthI DubAvIne mArI nAMkhuM." ema vicArI te vRSTi varasAvavA lAgyo. prathama sRSTi jevI pachI zaLa jevI ane pachI staMbha jevI dhArA varasAcI barasAvIne teNe AkhI pRthvI eka samudramaya karI dIdhI, te vakhate anukrame prabhunA kaMTha sudhI te jaLa pahoMcyuM eTale prabhu kaMTha sudhI pANImAM DUba gayA. tethI temanuM mukha padmadraddamAM rahelA kamaLanI jema zobhavA lAgdhuM pachI jeTalArmA te jaLa Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 prabhunI nAsikA suzrI pacyuM varana kaMpyaM. tarata ja avadhijJAnathI prabhuno vRtAMta jANI te potAnI priyAo sahita tyAM bhAvI prabhune bhaktithI namyo. pachI prabhunA bane paganI nIce moTA nALavAlaM kamaLa mUkI te dharaNeM potAnA zarIrakhaDe prabhunI pITha bhane bane paDakhAM DhAMkI temanA mastakapara potAnA sAta phaNAnuM chatra karyu. tethI tyAM rahelA prabhu sukhe karIne dhyAnamA magna thayA. te vakhate te dharaNeMdranI iMdrANIo prabhu pAse nRtya karavA lAgI, tathA veNu, vINA ane mRdaMga vigerenA zabdadhI sarva dizAoMne vyApta karI. zravakhate bhakti karanArA dharaNeMdra upara tathA dveSa karanArA te asura upara samatAnA nidhAnarUpa svAmI to samAna dRSTivALA ja hatA. paraMtu dveSathI adhikAdhika vRSTi karatA te kaTha nAmanA asurane joha nAgeMdrane tenApara krodha thayo, ane tethI tethe tiraskAra sahita te asurane kachu ke- " re duSTa ! potAnA ja upadravane mATe AzuM AraMbhyuM che ? huM dayALu prabhuno sevaka hu~, chatAM have dvArA aparAdhane huM sahana karIza nahIM. yA svAmI te te tane pApamAMthI mukta karavA mAThe vaLato sarpa kADhIne batAcyo, temAM temaNe tAruM zuM ya ka ? he pApI ! kAraNa vinAnA jagatanA mitrarUpa A bhagavAnanI upara tuM vinA kAraNe dveSa kare che, tethI have tuM nathI ema samana. " A dharaNeMdranuM vacana sAMbhaLI meghamALIe nIce dRSTi karI ane te prakAre dharaNeMdrathI sevAvA prabhune joyA tarata ja te bhaya pAmI vicArakA lAgyo ke " mArI jeTalI zakti hatI teTalI vadhI parvatane viSe sasalAnI jema zrA prabhune viSe niSphaLa yaha. baLI bhagavAna eka ja muSTithI vajane paNa cUrNa karI zake tevA baLavAna che, chatAM kSamA guNe paraMtu nAgeMdrathI to mAre bhaya rAkhavAno ja che. huM vizvanA nAthano bairI thayo, tethI mAre bIjuM karIne sarva sahana kare che, koi paNa zaraNa che nahIM. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tethI yA karuNAnA sAgaranu ja zaraNa karUM." e pramANe vicArI meghana saharI lai prabhunI pAse AtrI " mAro aparAdha kSamA karo" ema namaskAra pUrvaka kahI te asura potAne sthAne gayo. nAgeMdra paNa prabhune upasarga rahita thayelA jANI temane praNAma | I karI potAne sthAne gayo bhane prabhue paNa prAtaHkALa thaye tyAMdhI anyatra vihAra karyo. prabhu chadmastha avasthAe corAzI divasa vihAra karI pharIthI teja AzramanA udyAnamA AvyA. tyAM dhyAnamA rahelA * prabhune kevaLajJAna prApta thayuM. te vakhate iMdrAdika devoe bhAvI samavasaraNa racyu. tyAM pUrva dizA taraphanA siMhAsanapara | prabhu pUrvAbhimukhe beThA ane bIjI traNa dizAnomA byaMtaradevoe prabhunA traNa pratibiMba racyA. pachI sarva sura, asura bhane manuH pyo AvIne yogya sthAne beThA. eka eka yojana sudhInA vistAravALI vANIvaDe svAmIe dezanAno pAraMma karyo. zrIpArzva nAtha svAmInA kevaLajJAnano vRttAMta udyAnapAlakanA mukhathI jANIne zrI azvasena rAjA atyaMta harSa pAmI prabhunA darzana mATe * atyata utsuka thai vAmAdevI sahita tyAM zrAvyA ane prabhunI stuti tathA namaskAra karI zuddha buddhithI dharmadezanA sAMbhaLayA beThA. jagadIzvaranI te dezanA sAMbhaLI ghaNA puruSo tathA strIroe pratibodha pAmI dIkSA grahaNa karI bhane keTalAke zrAvakadharma | aMgIkAra karyo. temAthI Aryadatta vigaire daza gaNadharo thayA. tezroe svAmI pAsethI tripadI grahaNa karI tatkALa dvAdazAMgI racI. te vasate azvasena rAjAe hastIsena nAmanA putrane rAjyapara sthApana karI vAmAdevI ane prabhAvatI sahita prabhunI pAse dIcA grahaNa karI. padmAvatI, pArtha yaca, bairokhyA ane dharaNeMdre sarvadA jemarnu sAnidhya kayu cha eSA zrIpArzvanAtha prabhu pRthvIpara vicarakhA lAgyA. te prabhunA tIrthamA samagra guNothI zobhatA soLa hajAra sAdhuo, pAutrIza hajAra sAdhvIo, eka Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAkha ne posaTha hajAra zrAvako ane trasya lAkha ne satAvIza habAra zrAvikAmono parivAra thayo. corAzI divase nyUna evAra sItera varSa sudhI kevaLI paryAya vicaratA evA prabhuno e pramANe caturvidha saMgha thayo. chevaTa prabhu tetrIza munimao sahita saMmetAdri parvatapara jai anazana grahaNa karI kAyotsarge rahyA. eka mAsarnu anazana pUrNa karI kula so varSanuM AyuSya mogavI te | tevIza sAdhuo sahita bhagavAna bhavoSaNAhI cAra prabhAtI karmano caya kI monnapada pAmyA. te vRttAMta avadhijJAnadhI jANI sarva iMdroe AvI bhagavAnanA nirvANano mahotsava ko. iti zrIpArzvanAtharnu saMkSipta caritra, zrA pramANe zrIpArzvanAtharnu caritra kahI have prastuta kahe the.tassa logappaIvassa, zrAsi sIse mahAyase / kesI kumArasamaNe, vijAcaraNapArage // 2 // artha-( logappaIvassa ) lokane viSa pradIpa samAna ( tassa ) te zrIpArzvanAtha svAmIne ( mahAyase ) moTA yazavALA | ane (kumArasamaNe) kumAra avasthAmA ja sAdhu thayelA ecA (kesI) kezI nAmanA (sIse) ziSya (mAsi) hatA, te (vijAcaraNapArage) jJAna bhane cAritranA pAragAmI hatA. ahIM A kezIkumArane zrIpArzvanAthanA ziSya kahyA, te temanA saMtAnamA thayelA jANavA, paraMtu temanA sAkSAt ziSya nahIM. kemake te prabhunA jo hastadIkSita ziSya hoya to zrImahAvIra svAmInA tIrthanI pravRtti thai tyAM sudhI te hoI zaka nahIM. 2. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohinANasue buddhe, sIsasaMghasamAule / gAmANugAmaM rIyaMte, sAvatthiM nagarimAgae // 3 // artha-(ohinANasue ) avadhijJAna ane zrutajJAnavaDe ( buddhe ) tattvanA jANa arthAt mati, zruta ane avadhijJAnabALA tathA ( sIsasaMghasamAule) ziSyanA samUhabaDe parivarelA evA te kezIkumAra (gAmANugAma) eka gAmathI bIje gAma ( rIyaMte ) vihAra karatA anukrame ( sApatthi) zrAvasti nAmanI ( nagari ) nagarIne viSe (mAgae ) pAvyA. 3. tidubhaM nAma ujANaM, tammI nayeramaMDale / phA~sue sirjasaMthAra, tatthaM kAsamuvAgae // 4 // ardha-(tammI) te zrAvasti nagarInA (nayaramaMDale) nagara bahAranA pradezamA (tidu nAma) tiMduka nAmarnu (ujANaM) / udyAna hata, ( tattha ) te udyAnamA ( phAsue ) prAsuka eTale svAbhAvika ane zrAgaMtuka jIvothI rahita evA (siJjasaMthAre) || zayyAsaMstArakane viSe ( vAsaM uvAgae ) vAsane pAmatA havA-nivAsasthAnane karatA havA. zayyA eTale vasati-upAzraya, tene viSe je zilA phalakAdika saMstAraka, tene viSe nivAsa kayoM. A abasare je thayuM te kahe che.aha teNeva kAleNaM, dhammatitthayare jinne| bhayavaM baddhamANu ti, savvalogammi vissue // 5 // artha-(aha ) have ( teNeva ) te ja ( kAleNaM) kALe (dhammatitthayare ) dharmarUpI tIrthane karanArA (jiye) rAyadeSane jItanArA ( bhayavaM ) bhagavAna ( baddhamANu si ) vardhamAna evA nAme ( savatogammi ) sarva lokane viSe ( vissue) Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizruta eTale prasiddha hatA. 5. tassa logappaIvassa, Asi sIse mahAyase / bhayavaM goame nIma, vijocaraNapArage // 6 // artha-( logappaIvassa ) lokane viSa pradIpa samAna eyA (tassa ) te vardhamAna svAmIne (mahAyase ) moTA yazavALA | ( bhayavaM) bhagavAna ( goame nAma) gautama nAmanA ( sIse ) ziSya (Asi ) hatA, te (vijAcaraNapArage ) jJAna ane cAritranA pAragAmI hatA. 6. bArasaMgaviU buddhe, sIsasaMghasamAule / gAmANugAma rIaMte, se vi sAvatthimAgae // 7 // artha-( vArasaMgaciU ) dvAdazAMgIne ANanArA, ( buddhe ) tacane jANanArA, (sIsasaMghasamAule) ziSpanA samUhabaDe sahita tathA ( gAmANugAma) eka gAmathI bIje gAma ( rIte) vihAra karatA evA (se ci) te gautapasvAmI paNa (sAvatthi ) zrAvasti nagarI pratye ( Agae) zrAcyA. 7. koTThagaM nAma ujANaM, tammI nayeramaMDale / phA~sue siMjasaMthAre, tattha bosamuMvAgae // 8 // artha--( tammI ) te zrAvasti nagarInA (nayaramaMDale ) nagaranA bahAranA pradezamA (koDagaM nAma ) koSTaka nAmanuM (uANa) udyAna hatuM, (tattha) te udyAnamA (phAsue) prAsuka ecA (sijasaMthAre ) zayyAsaMstArakane viSe (vAsa uvAgae ) vAsane pAmatA havA-rahetA havA. 8. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +-+PANCY tyArapachI dhuM thayuM ? te kahe cha.-- kesI kumArasamaNe, gozrame a mahAyase / ubhao tathaM viharisu, allINA susmaahiaa||9|| artha- ( kesI ) kezI nAmanA ( kumArasamaNe ) kumAra sAdhu ( gozrame a) tathA gautamasvAmI ( ubho ) e bo ( mahAyase ) moTA yazavALA tathA ( annINA) mana, vacana ane kAyaguptimA lIna thayelA tathA (susamAhiyA ) sArI samAdhicALA satA ( tattha ) te potapotAnA udyAnA (viharisu ) vicaratA hatA. 6. ubhao sissasaMdhANa, saMjayANa siNaM / tattha ciMtA samuppannA, guNavaMtANa tAiNaM // 10 // artha-(tattha ) tyAM zrAvasti nagarInA udyAnamA ( umao) kezIkumAra bhane gautamasvAmI e banenA (sissasaMghANaM) ziSyano samUha ke jeo ( saMjayANa ) saMyamane dhAraNa karanArA, ( tabassiNaM ) tapasvI, (guNavaMtANa) guNavAna ane (tAirNa) | jIva nikAyanA rakSaNa karanAra hatA. temAthI kezIkumAranA munione (ciMtA) vicAra ( samuppamA ) utpanna thayo. eka bIjAne paraspara jovAthI have kahe che tevo vicAra utpama thayo. 10. zo vicAra thayo ? te kahe che.keriso vA imo dhammo ?, Imo dhammo ba kerisI?1 AyAradhammappaNihI, ImA vA sA va "kerisI? // 11 // artha-(imo ) yA amAro ( dhammo ) mahAvratarUpa dharma ( keriso vA ) kevo cha ? ane ( imo ) A pratyakSa dekhAtA Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevI rIte janma pAmI hattI tevI eTale vastra rahita thai. (tti) eSA svarUpayALI teNIne (pAsiyA) joine prathamathI syAM rahelo (rahanemI) sthanemi ( maggacitto) bhagnacittavAko eTale cAritrathI bhraSTa pariNAmavALo thayo (a) ane ( pacchA) tyArapachI / (tIha vi ) te rAjImatIe paNa (divo ) tene joyo. praveza karatI khate aMdhArI jagyAmAM kAMDa paNa dekhI zakAtuM nathI, TE tethI tekhIe prathamathI tyAM rahelA rathanemine joyo nahoto. jo kadAca prathama praveza karatI veLAe ja joyo hota to jyAre | bIjI sAdhvIo judA jadA sthAnamA gaDa tema te paNa cIje jAta; ekalI ahI praveza karata nahIM. 34.. bhIyA ya sa tahiM dalu, egate saMjayaM tayaM / bAhAhi kAuM saMgopha, vevamANI nisIbaI // 35 // artha-(pa) tathA ( sA ) te rAjImatI (tahi ) tyAM (egate ) ekAMtamA rakhelA ( tayaM) te (saMjaya ) rathanemi sAdhune ( daTuM) joine (bhIzrA) bhaya pAmI. 'kadAca A mArA zILano maMga karaze' ema dhArI bhayathI ( vevamANI : kaMpatI satI (bAhAhi ) potAnA be bAhRvaDe ( saMgorpha) paraspara gutha_-gopava( kAuM) karIne eTale potAnA stanapara ve bAhu. vaDe paraspara markeTabaMdha karIna ( nisIAi) tene baLAtkAre paNa AliMgana nahIM karavA devA mATe nIce besI gai. 35. aha so vi rAyaputto, smudvijyNgo| bhI paveiaMdaTuM, imaM vakamudAhare // 36 / / artha-(aha ) tyArapachI ( so vi ) te paNa ( rAyaputto) rAjaputra ( samRddavijayaMgo) samudradhijayano aMgaja sthanemi ( mIaM ) bhaya pAmelI ane (pavedanaM ) kaMpatI evI tezIne (daI) aura ( ima) mA pramANe ( vakaM ) vacanane | Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( udAhare ) bolyo. 36. rahanemI ahaM bhadde, suruve cArubhAsiNi / mamaM bhayAhi sutaNU, na te pIlA bhavissai // 37 // artha-(bhadde ) he bhadra ! (surUve ) he sArA rUpavALI ! ( cArubhAsiNi ) he manohara vacanavALI ! ( ahaM) hu~ (raha* nemI) rathanemi cha. ( mutaNU ) he suMdara zarIravALI ! ( mamaM ) mane ( bhayAhi ) bhaja-patipaNe aMgIkAra kara. tema karavAdhI | (te) tane ( pIlA) pIDA (na bhavissai) thaze nahIM. tuM pIDAnI zaMkAthI kaMpe che, paNa viSayasevA kAMDa pIDAne mATe * thatI nathI, paraMtu sukhane mATai thAya cha. 27. # ehi to bhujimo bhoSa, mANussaM va sudullaha / bhutaMbhogI tao paicchA, jimaggaM cairistimo // 38 // * artha-he rAjImatI ! ( ehi ) bhAva. (tA) prathama ApaNe ( bhoe ) bhogone (bhujimo) bhogavIe. (su) kharekhara ( mANussa) manuSyapaNuM ( sudana) ati durlabha ke. (to)te kAraNa mATe (bhattabhogI) bhoga bhogavIne (pacchA) pachIthI ApaNe ( jiNamam ) jinezvaranA mArgane -cAritrane (carissimo ) yAcaraNaM. prathama bhogasukha bhogavIe ane pachI | | dIkSA laie, to pachI bhogasukhanI icchA rahetI nathI. mATe hamaNA prathama bhogasukha bhogavag sAraM che. 38. te sAMbhaLI rAjImatIe zuka' ? te kahe the.daiTTaNa rahanemi taM, bhagguMjoaparAibhaM / rAImaI aMsaMbhaMtA, appANaM saMvare tahiM // 36 // Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(bhagguomaparAi) saMyamane viSe jeno udhama bhagna thayo che evA tathA strIparISahathI parAjaya pAmelA eSA (ta) te ( rahanemi ) rayanemine (dahaNa ) joine (asamaMtA) "zrA mArApara balAtkAra karI zakaze nahIM. " ema dhArI maya rahita thayelI (rAImaI ) rAjImatI ( tahiM ) te guphAmA ja ( appANaM) potAnA zarIrane (saMvare) hAMkatI havI eTale lUgaDAM paherI letI havI. 39. ahe sau rAyavarakannA, adviA niamavyae / jAiM kulaM ca sIlaM ca, rakkhamANI tayaM vaie // 40 // ___artha-(aha) sthAyI (niprabhadhvara ) zIca, saMtoSa, svAdhyAya bhane taparUpI niyamane viSa tathA paMca mahAvratane viSe ( suvidhA ) sthira rahelI (sA) te ( rAyavarakamA) rAjAnI zreSTha kanyA-rAjImasI (jAI ) jAti eTale mAtAnA vaMzane, (kulaM ca ) kuLa eTale pitAnA vaMzane (sIlaM ca ) tathA zILane ( rakkhamANI rakSaNa karatI satI ( tayaM ) te vakhate (vae) yA pramANo bolI. 40. jai si rUveNa vesamaNo, lelieNaM nlkuubro|tehaa vitene icchAmi, jaisiM sarakhaM purNdro||14|| artha-he sthanemi ! (jaha ) jo tuM (rUveza ) rUpe karIne (vesamaNo) vaizramaNa-kubera jebo (si ) hoya, athavA jo tuM ( lalie) vilAsavALI ceSTAe karIne ( nalakUbaro) naLakUmara deva jevo hoya, athavA (jA) jo tuM (sakkhaM) sAcAt (puraMdaro) iMdra jevo (si) hoya, (tahA vi) to paNa huM (te) tane (na icchAmi ) icchatI nathI. 41. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakkhaMde jalizraM joI, dhUmakeuM durAsayaM / na icchati deteyaM bhotuM kule joyA agaMdhaNe // 42 // artha--he rathanemi ! ( agaMdhaNe ) aMgadhana nAmanA ( kule ) kuLamAM (jAyA ) utpanna dhayelA sarpo ( jali ) jAjyayamAna ane (durAsa ) du:saha evI (dhUmakeuM ) aminI ( joI) jvALAne viSe ( pakkhaMde ) praveza kare che, paraMtu (caMtayaM) dhamanuM viSa (bhotuM ) khAvAne - pAhuM cUsI levAne ( na icchati ) icchatA nathI. 42. dhIrasyu jaso kAmI, jI se jIvikAraNA / 'vaMtaM icchasi zroveDaM, "seaM "te maraNaM bhave // 43 // (artha (kAmI) he kAmAMdha ! ( te jaso ) tArA yazane ( ghoratthu ) dhikAra ho. athavA (ajasokAmI) he apayazanI icchAvALA ! (te) tane dhikAra the. ke ( jo ) je ( taM ) tuM ( jIvi zrakAraNA) asaMyamarUpa jIvitane kAraNe (vaMta ) vamelAne (sAve) pharIthI pIvAne (icchasi icche che. je bhogane tajI dIkSA grahaNa karI, te ja bhogane pharI bhogavanA icche the. tethI karIne (te) tAruM ( maraNaM ) paMDita maraNa (se) zreyaskara ( bhave ) che. arthAt asaMyama jIvite jIvanA karatAM paMDitamara mara sAruM the, paraMtu vamelA bhogone pharIthI bhogavavAnI icchA karavI sArI nathI. niMdya vastune jANI teno tyAga karyo hoya, to tene paMDito pharIthI grahaNa karatA nathI. 45. ahaM ca bhogerAyassa, taM ca siM aMgavahiNo / mAM kaile gaMSaNA homo, saMjaimaM nihuo re // 45 // artha- he rathanemi ! ( ahaM ca ) huM ( bhogarAmassa ) bhogarAjanI eTale ugrasena rAjAnI putrI hUM, ( taM ca ) ane tuM K-03 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **-03-28400 gaNadharanA ziSyono (ghammo tra ) dharma ( keriyo ) kevA prakArano che ? tathA (imA vA ) yA samArA saMbaMdhI (AyAragha mI ) yAcAra eTale veSa dhAraNa karavArUpa bAhya kriyAno samUha, te rUpa dharmanI vyavasthA kevI be ? ( sAva) ane gaNadharanA ziSyonA bAhya zrAcArarUpa dharmanI vyavasthA ( kerisI ) kevI the ? arthAt amAro ane temano dharma zrIsarva ja kahelo che, chatAM te dharmamAM ane tenA sAdhanAMmAM ghaNo taphAvata dekhAya che, tenuM kAraNa zuM daze ? te ame jANavA icchIe chIe. 11. teja vicArane pragaTa karatA satA kahe che. zra cAunAmo jo dhammo, jo Imo paMcasikkhio / desiyo vaiddhamANeNaM, pAseNa ya mahAbhuNI // 12 // artha - ( jo ) je amAro (cAujAmo a ) cAra mahAvratavALo (dhammo ) dharma ( mahAmukhI ) mahAmuni ( pAse (A) pArzvanAthasvAmI ( desio) kahelo cha, ane (jo ) je ( imo ) zra gautama gaNadharanA ziSyono ( paMcasikkhizro ) pAMca zicAvALo eTale paMcamahAvratavALo dharma mahAmuni (baddhamANe) vardhamAna svAmIe kahelo che. yA banne prakArano judo judo dharma kahevAnuM zuM kAraNa haze ? ( yA sUtravaDe dharmanA viSayavALo saMzaya pragaTa karyo . ) 12. cArA viSayavALI saMzaya pragaTa kare che. acela go a jo dhammo, jo Imo saMtaruttaro / eMgakajjapavannANaM, visese kiM nu kAraNaM ? // 13 // Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 = artha-(a) tathA (jo je (acelago) acelaka eTale vastra rahita arthAt pramANopeta, zveta, jIrNaprAya ane | alpa mUnyavAllaM vastra dhAraNa kara evo (dhammo) dharma zrIvardhamAnasvAmIe kahyo be, ane ( jo imo ) je A amAro (saMtaruttaro) sAMtara eTale zrImahAvIrasvAmInA ziSyanI apekSAe aMtara sahita arthAt vizeSa prakAranA pramANa ane varNavAko tathA uttara eTale moTA mUlyayaDe pradhAna-zreSTha evA vastravALo dharma zrIpArzvanAthasvAmIe kahyo che. no (egAjaparamANaM ) mokSarUpa eka ja' kAryane mATe pravartelA te vo tIrthakarone (visase ) zrAvo vizeSa-pheraphAra karavAmAM (kiM nu kAraNaM) zu kAraNa haze ? 13. . zrApramANe gaunamasvAmInA sAdhumone paNa saMzaya thago. hale borA mAnoge zAma utsava manAthI kezI ane | mautamasvAmIe zuM karyu ? te kahe che. aha te tattha sIsANaM, viNAya pavikiaM / samAgame kaiMyamaI, ubhao kesiMgoamA // 14 // artha-(aha ) tyArapachI ( tattha ) tyAM zrAvastinagarImA (tIsANaM) sAdhubhonA AvA prakAranA ( pavitrakiaM) vitarkane ( vilAya ) jANIne (te ) te ( kesiMgobhamA ) kezI ane gautama ( ubho) bajhe jaNA (samAgame ) paraspara samAgama karavAmAM ( kayamaI ) karI cha mati jemaNe evA thayA-paraspara maLabAnI icchAvAlA yayA. 14. goamo paDivaNNU, sIsasaMghasamAule / ji8 kulamavikkhaMto, tiduaM vaNamArgao // 15 // Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNA ( pAsaMDA ) pAkhaMDIo eTale anyadarzanI sAdhupro ( samAgayA ) bhAvyA. tathA (aNegAmao) aneka ( sAhassIo) kA hajAro ( gihatthANaM ) gRhasthIo (samAgayA ) AlyA. 16. devadAnavagaMdhavvA, jaizvarakkhasakinnarA / adissANa ye bhUANaM, Asi tattha samAgamo // 20 // artha-tathA ( devadAnavagaMdhayA ) deva, dAnava aMne gaMdharvo, tathA ( akkharakkhasAkenarA ) yakSa, rAkSasa ane kinnaro paNa zrAvyA. (ya) tathA ( adissAsa ) adRzya evA ( bhUmAzaM) bhUtono-vyaMtarono paNa ( tattha ) tyAM ( samAgamo) samAgama (Asi ) thayo. 20. ___have te canne niyonI vAtacIta kevI rIte thaha ? te kahe che.pucchAmi te mahAbhAga !, kesI goamamadhavI / tao kesI buvaMtaM tu, gomo iNamabvaivI // 21 // artha- (kesI) kezIkumAre ( gomaM ) gautama gaNadharane ( ambacI ) ko ke--( mahAbhAga ) he mahA bhAgyavAna ! (te ) tamane (pucchAmi ) huM pUchaM chu. ( tao ) tyArapachI ( buvaMtaM ) yA pramANe bolatA evA ( kesI ) kezIkumArane (tu) punaH ( goamo ) gautamasvAmI ( iNaM ) pA pramANe (abbavI) kahetA havA. 21. puccha bhaMte ! jaihiccha te, kesI goamamabavI / to kesI aNumAe, gomaM iNamabatrI / / 22 / / artha- ( bhaMte ) he pUjya ! ( jahicchaM ) jema tamArI icchA hoya tema ( te ) tame (puccha) pUcho. e pramANe ( kesI ) Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezIkumArane ( gozrama ) gautamasvAmI ( abbabI) kahetA havA. ( to) tyAre (phesI ) kezIkumAra (aNuNAe gautama-13 svAmInI AjJAe karIne ( go ) gautamasvAmI pratye (iNaM ) ApramANe ( abdhavI) kahatA havA---pUchatA havA. 22. kezIkumAre gautamastrAmIne je pUchadhu se kahe che.cAujAmo a jo dhammo, jo imo pNsivikho| desio baddhanANeNaM, pAseNa ya mahAmuNI // 23 // __ artha-(jo) je A amAro ( cAujAmo a) ahiMsA, anta, asteya ane aparigraha e cAra mahAvatavALo (dha. mmo ) dharma ( mahAmuNI ) mahAmuni ( pAseNa ya ) zrIpArzvanAtha svAmIe (desiyo) kayo ke, tathA ( jo imo) je A tamAro (paMcasiksimo ) uparanA cAra tathA brahmacarya e pAMca zikSAvALo eTale pAMca mahAvratarUpa dharma ( baddhamANeNaM ) zrI vardhamAnasvAmIe kahyo che. 23. eMgakajapravannANaM, visase kiM nu kAraNaM ? // ghumme duvihe mehAvI !, kehaM vipaMcao ne teM ? // 24 // ___artha--to ( egakaapavanANaM ) mokSarUpI eka ja kAryane mATe pravartelA te bane jinezvarone ( visese ) mAvo vizeSa || -bheda karavAmAM (kiM nu ) ( kAraNaM ) kAraNa haze ? ( mahAvI ) he buddhimAna ! ( duvihe ) A rIte ve prakAre ( dhamme ) dharma kahe sate (te ) tamane ( vipano ) avizvAsa / kaI ) kama ( na ) thato nathI ? banenuM sarvatrapaNuM tunya che, chatAM pAtro matabheda kema thAya ? 24. pal Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-tyArapachI ( paDirUvaNNU ) yathAyogya vinayane jANanAra (gozramo ) gautamasvAmI ( jiTTha kulaM ) pArzvanAthanA saMtAnane prathama thayela hovAthI yA moTuM kuLa che ema (avikhaMto) apekSA karatA-jANatA satA (sIsasaMghasamAulo) ziSyonA samUha sahita (tidubhaM ) tiduka nAmanA ( vaNaM ) udyAnamA ( Agao) cyA. 15. kaisI kumArasamaNe, goamaM disamAsuyaM / paDiravaM paviti, samma saMpeDiyajai // 16 // ___artha-( kesI ) kezI nAmanA ( kumArasamaNe ) kumAra sAdhu ( gomamaM ) gautamane ( AgayaM) AvelA (dissa) joine ( samma ) samyak prakAre ( paDirUvaM ) atithine yogya evI ( paDivatti ) sevAne ( saMpaDivAi) sArI rIte karatA havA, 16. te sevAne ja batAve che.pailAlaM phAsuaM tattha, paM. kusataNANi | gauamasta NisijjAe, khiMya saMpaNAmae // 17 // ___ ardha-( tattha ) tyA tiduka vanamA ( phAsugraM ) prAsuka-acitta ( palAlaM ) parALa ( a ) tathA ( paMcamaM ) pAMcamA / | ( kusataNANi ) kuza jAtinA tRNa ( gozramassa ) gautamane (thisijAe ) besavA mATe (khipaM) zIghrapaNe ( saMpakhAmae) kezIkumAre ApyA. ahIM parALanA cAra bhedanI apekSAe tRNane pAMca, gaNAvyu cha tethI 'paMcama' zabda lakhpo che. te | | viSa kaDu ke ke Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " taNapaMcagaM puNa bhaNinaM, jiNehi kammadurgaThimaharaNehiM / sAlI 1 vIhI 2 kodava 3, rAlaya 4 rakhe taNAI 5 ca // " artha--" AThe karmanI graMthine mathana karanArA jhinezvaroe pAMca prakAranA tRNa kahyA cha,-zALI 1, brIhi 2, kodarA * 3, rAlaka 4 bhane araNyanA tRNa 5." ( prAmA prathamanA cAra bheda parALanI nAtinA che ane pAMcamo bheda taNano che tethI paMcama zabda kahyo che. 17. te banne sAthai beThA te vakhate kevA zobhatA hatA! te kahe che.kesI kumArasamaNe, goo mahAmase / dezako nisannA sohaMti, caMdasUrasamappahA // 18 // artha-( mahAyase ) mahA yazavALA ( kesI kumArasamaNe ) kezIkumAra sAdhu (a) tathA (gotrame ) gautama | ( ubho ) e bane (nisannA ) beThA satA ( caMdasarasamappahA ) caMdra ane sUrya jevI kAMtivALA ( sohaMti ) zobhatA hatA. 18, __temanA samAgama vakhate je thayuM te kaI cha.samAgayA bahU tastha, posaMDA kougA mizrA / gihetthANamaNegAo, sAhassIo saMmAgayA // 19 // artha-( tattha ) tyAM tiMduka udyAnamA (kougA ) kautukathI ( mizrA) mRganI jevA mRga eTale ajJAnI evA (bahU ) 55... . ka.. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oketu, goamo INamabbaitrI | paMpaNA samikkhae dharma-tattaM tattaviNicchayaM // 25 // artha - (o) tyArapachI ( buvaMtaM tu ) zrA pramANe bolatA evA (kesi ) kezIkumAra pratye ( gomo ) gautama gaNadhara (i) pramANe ( avvavI ) kahetA havA, (pappA ) buddhi ( tattaviNicchrayaM ) jIvAdika taccono nizcaya ka nAra (dhammaMta ) dharmanA taccane ( samikkhae ) jue che. arthAt mAtra vAkyanuM zravaNa karavAthI ja ardhano nirNaya yaha zakato nathI paraMtu buddhidhI ja nirNaya thAya che. 25. tethI karIne puramA ujjujaDA De, vaikkajaDA ye pacchimA / majjhimA ujjupalA u, terI dhamme hA kaie || 26 || artha - ( u ) je kAraNa mATe ( purimA ) pahelA tIrthaMkaranA munizro (ujjujaDA ) saraLapaNAe karIne Rju ane bodha pADavAne duSkara hovAthI jaDa hatA, (ya) tathA (pacchimA ) bellA tIrthakaranA sAdhuzro ( vakkajaDA ) viparIta prakRti hocAbhI cakra ane potAnA kuvikalpavaDe satya artha jANavAmAM asamartha hovAthI jaDa che, ( u ) tathA ( majjhimA ) madhyamanA vIza tIrthakaronA sAdhuo ( ujjupalA ) Rju eTale saraLa prakRtivALA ane prAjJa eTale buddhimAna hatA, ( terA ) te kAraNa mATe eka kAryamA ja pravartyA chatAM (dhamme ) dharma (duhA ) ce prakAre (kae ) karyo che ko che. 26. a kezakumAra zaMkA kare ke " jo ke prathamAdika prabhunA munio evA prakAranA hatA, topaNa A rIte ve prakArano Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dharma karavAnuM zuM kAraNa ?" te upara kahe che.na|| purimANaM duvisojjho u, carimANaM durnnupaalo| kappo majjhimagANaM tu, subisojho supaalo|27 ardha- purimANaM ) pahelA tIrthakaranA sAdhuone ( kappo ) A sAdhudharmano kalpa eTale AcAra ( dunnisojho u ) | durvizodhya eTale duHkhe karIne nirmaLa karI zakAya tevo arthAt jANI zakAya tevo che, kAraNa ke teo RjujaDa hovAthI gu-| | rUe kahyA chatAM teno artha samyak prakAre jANI zake nahIM. paraMtu jo jANe to pachI pALI zake kharA, tathA ( carimANaM) chellA tIrthakaranA sAdhuone te kalpa ( duraNupAlabho) duHkhe karIne pALI zakAya tevo ke kAraNa ke tetro koipaNa rIte | | jANI zake che. paraMtu vakrajaDa hovAthI barAbara pALI zakatA nathI. (tu ) tathA ( majjhimagANaM ) madhyanA bAvIza tIrthakaro|| nA sAdhunone se kalpa (suvisojho ) sArI rIte zodhI zakAya-jANI zakAya teyo ane I ( supAlabho ) sArI rIte pALI zakAya teko che. kAraNa ke tezro RjuprAjJa hovAthI sukhe karIne | | yathArthapaNe jANI zake che ane te ja pramANe pALI paNa zake che. tethI teo cAra mahAbatovALo dharma kahyA chatAM paNa / yAMcamA vratane jANavAmA ane pALavAmA samartha che. kayu cha ke-" strIno parigraha karyA vinA teno bhoga thA zakato nathI, tethI parigrahanI viratimA maithunanI paNa virati bhAvI jAyaja che." e pramANenI buddhiI bAvIza tIrthakaronA sAdhuo jAzIne te pramANe pALe che. zrAvI apekSAthI zrIpArzvanAthasvAmIe cAra mahAvato kahyA bhane pahelA challA tIrthakaranA sAdhubho tetrA RjuprAza nahIM hotrAthI zrIRSabhadeve ane zrImahAvIrasvAmIe pAMca mahAvrato kA che. vicitra buddhivALA / Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyonA upara anugraha karavAnI buddhithI jabe prakArano dharma kaho ke, pasA tatvadhI vicAra karIe to e ve prakArano dharma cha ja nahIM-eka ja prakArano ke. ahIM prasaMgane lIghe ja pahelA tIrthakara saMbaMdhI vAta kahI che. 27. te sAMbhaLI kezakumAre kaI...... sAhu gAMaMma! paNNA te, piNo meM saMsamo iimo|anno vi saMsao majjhaM,"ta"me kahesu gomA! // 28 // artha-(gozrama ) he gautama ! ( te ) tamArI ( papmA) buddhi ( sAhu ) ghaNI sArI che, tethI ( imo ) prA (me ) | * mAro (saMsao) saMzaya to ( chilo ) tame chedho cha, vaLI ( anao vi) bIjo paNa ( manaM ) mane (saMsamo) saMzaya | | 2. (taM ) tene-tenA samAdhAnane paNa ( gobhamA ) he gautama ! tame ( me ) mane ( kahasu ) kaho. A sarva kezIkumArana kahevu ziSyanI apekSAthI che. arthAt ziSyavargane samajAvavA mATe che. kAraNa ke pote to traNa All jJAna sahita cha tethI sene to prAvo saMzaya hoya ja nahIM. 280 ___ acelago 'a jo dhammo, jo imo saMtasttaro / desiyo vaddhamANeNaM, pAseNa ya mahAyasA // 29 // ___ artha-(a ) tathA ( jo ) je A (acelago) acelaka eTale vastra rahita arthAt pramANopeta, zveta, jIrNaprAya || ane alpa mUlyavAllaM vastra dhAraNa karaI evo (dhammo ) sAdhuno dharma ( mahAyasA ) moTA yazavALA ( vaddhamANecaM ) zrI vardhamAnasvAmIe ( desio) kamo ke, tathA ( jo imo ) je mA amAro (saMtaruttaro) sAMtara eTale zrImahAvIrasvAmInA Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyanI apekSAe aMtara sahita arthAt vizeSa prakAranA pramANa ane varNavALA-game tevA pramANavALA ane jUdA jUdA raMgavALA ane uttara eTale ghaNA mUlyavaDe zreSTha evA vastravALo dharma ( pAseNa ya ) zrIpArzvanAthasyAmIe kahelo che. 26. ekajappavannAeM, vilese kiM nu kAraNaM ? / liMge vihe mehAvI ! kahaM vippacao ne te? // 30 // ___ artha-(egakaapparamANaM ) mokSarUpI eka ja kArya sAdhavAmA pravatelA te banne tIrthakarone ( visese ) bhAvo vizeSa- | bheda karavAmAM (kiM nu kAraNaM) zuM kAraNa haze ! (mehAvI) he buddhimAna ! (duvihe ) acelaka ane sacelaka evA ce prakAranA | (liMge) liMga-vepane viSe (te) tamane (vippacco) avizvAsa { kahaM ) kema (na) nathI thato ? zaMkA kema nathI thatI ? 30. kesimevaM buvaMtaM tu, gozrama iNemabbI / viNNANeNa samAgamma, dhammasAhaNamicchiMaM // 31 // ___ artha-evaM ) e pramANe ( vuvataM tu ) kahetA-pUchatA evA ( kesi ) kezIkumArane (gomaM ) gautama gaNadhara (iNaM). A pramANe (acatrI) kahetA havA-uttara detA havA, ke--(vimANeNa ) kevaLajJAnavaDe ( samAgamma ) je jene ucita hoya te teja pramANe jANIne te bane tIrthakaroe (dhammasAhaNaM ) dharmanu sAdhana eTale dharmanA upakaraNane (icchimaM) icchaSA che-kathA che. pahelA ane challA tIrthakaranA sAdhune jo paMcavarNanA vastrAdikanI anujJA pApI hota to tepro RjujaDa bhane vakrajaDa hovAthI cakhane raMgavA vigere kAryamA pravRtti karata. tethI semane tetrI anunnA pApI nahIM. ane zrIpArzvanAthasvAmInA ziSyo to RjuprAsa hovAthI teone raMgelA vastronI paNa manujJA bhApI che. 31. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema javaLI. - pacayaitthaM ca logassa, nANAvitrigappaNaM / jattatthaM gaNatthaM ca loe liMgappaoaNaM // 32 // artha--- (ca) tathA baLI ( logassa ) lokanA ( pazcayatthaM ) vizvAsane mATe ( nAkhAvihavigappAM ) nAnA prakAranA raNanI patA karelI ke haraNAdika vividha prakAranAM upakaraNa niyame karIne yatibhane viSe ja saMbhave che, tethI lokone te upakaraNa jor3a 'A sAdhu ke ' ema vizvAsa Ave che. jo e rIte niyamita upakaraNa na hoya to bIjA paNa ko icchA pramANe veSa dhAraNa karIne 'ame sAdhu bIe.' ema pUjAvA manAvA mATe loko pAse potAnI prasiddhi kare, ane te karavAthI satya munione viSe paNa lokanI pratItimAM bhaMga paDe. mATe niyamita upakaraNamAM pherakAra kahela nathI. te to bane eka sarakhA ja rAkhatrA yogya the tathA ( jattatthaM ) yAtrA eTale saMyamatA nirvAhane mAThe ( gahaNatthaM ca ) tathA potAnA jJAnane mATe paNa (loe) lokamAM (liMgappazroa) veSanuM prayojana ke eTale te pramANe varSA kalpAdika rAkhavAmAM na ve to varSAkALamAM saMyamanI bAdhA dhAya, tethI veSanI jarura che temaja kadAcit mananA pariNAma cAritraparathI paDI jAya : topaNa huM muni 'ema potAne munipakhAnA jJAnane mATe paNa vepanI jarura ke. 32. aMha bhave paMiNA De, mokkha sanbhUasAhaNo / nANaM ca dasaNaM caiva, cairittaM caiva nicchae // 33 // artha - (aha ) have (nicchae ) nizraya nayanA mate to ( nAM ca ) jJAna, ( daMsaNaM ceva ) darzana bhane ( caritaM Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ceSa ) cAritra ja ( mokkhasammUsAhayo) mocanA satya sAdhano cha, e pramANe zrIpArzvanAtha svAmI ane vardhamAnasvAmInI | (paispA) eka sarakhI pratijJA-aMgIkAra (bhave u) hoya ja-che ja. bharatacakrI vigerene veSa vinA paNa kevaLajJAna utpama thayu hatuM ema saMbhaLAya che, tethI mokSay kAraNa satvI to jJAna, darzana ane cAritra the, paNa veSa nathI. tethI veSanI bhinnatA jorAdhI vijJAnIyone temAM kAMi avizvAsa thato nathI. veSa to mAtra vyavahAra nayanI apaMkSAe ja che. 33. sAhu goama! paNNA te, chiNNo me sNsoimo| anno vi saMsao majjhaM,"taM me kahI~ goamaa||34|| artha-(gozrama ) he gautama ! (te ) tamArI ( papmA) buddhi (sAha ) baha sArI che. tethI ( imA) A (me)| mAro ( saMsao) saMzaya paNa ( liso) tame vedyo che. haju ( amro vi ) cIjo paNa ( majhaM ) mane ( saMsao) saMzaya che, (taM ) te ( me ) mArA saMzayane ( gomamA ) he gautama gaNadhara ! ( kahasu ) tame kaho. te bIjA paNa mArA saMzayane tame * chedo. yA pramANe mahAvrata saMbaMdhI tathA veSa saMbaMdhI ziSyonA saMzayane dUra karI have te ziSyone ja jaNAvavA mATe kezIkumAra | pote jANatA hatA topaNa nIceno bIjo prazna kare che. 34, aNegANa sahassANaM, majhe ciNttresigomaa| te ate abhigacchati, kahate nijimI tume ! // 35 // __ artha-( gomA ) he gautama ! ( aNemANa ) aneka ( sahassANaM) hajAro zatruonI ( majjhe ) madhye ( ciTThasi) tame raho cho. ( te a ) bhane vaLI te zatruo ( te ) tamArI tarapha (abhigacchati ) tamane jItavA mATe doDe che, chA (te) | Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se zatrudhone ( tume ) tame ( kahaM ) zI rIte (nijiA ) jatyiA ! jItI lIdhA ! te kaho. 35. have gautamasvAmI uttara bhApe che.ege jie jiA paMca, paMca jie jiga dasa / dasaMhA u jirNitA NaM, savvasattU jiNAmahaM // 36 // ___artha-(ege) eka zatru (jie ) jItAye sate (paMca) pAMce zatru (jimA) jItAyA ema jANavU, tathA (paMca) pAMca zava (jie) jItAye mate (dasa) TopATha (jimA) jItAyA jANavA. tathA (dasahA u) daza prakAranA zatrune (jiNitA NaM) ITI jItIne ( savyasattU ) sarva zatruone ( ahaM ) huM (jiNAmi) jItuM chu. 36. te sAMbhaLIne pachIvita sattU a Ii ke vutte ?, kesI gozramamabbI / tao kesI buvaMtaM tu, gomo INamabvI // 37 // | artha-tame 1-5-10 vigere (sattU a) zatruno (ke) kayA ( butte ) kahyA cha ?-kone kaho cho| (i) e pramANe (kesI) kezIkumAra ( gozramaM ) gautamasvAmIne (abbavI ) kahetA havA pUchatA havA. (to) tyArapachI ( yuvataM tu) e pramANe bolatA evA (kesI) kezIkumAra pratye ( goamo ) gautamasvAmI ( iNaM ) A pramANe ( abbavI) bolatA aMhavA-kahetA havA. 37. / egappA ajie sattU, kaiMsAyA iMdiANi a| te jiNItu jahANAyaM, virAmi ahaM muNnnii!||38|| Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(egA ) eka AtmA eTale jIva ke mana ( ajie ) nahIM jItAyo sato ( sattU ) zatrurUpa cha, tathA I ( kasAyA ) cAre kapAyo nahIM jIrayA satA zatrurUpa che, A rIte mana bhane kapAyo maLIne pAMca zatru cha. (a) tathA | ( iMdiANi ) pAMca iMdriyo nahIM jItyA satA zatrurUpa che. A sarva maLIne daza zatru thayA. (te) te sarva zatruprone ( jahANAyaM ) zAstramA kahelI nItivaDe (jiNItu ) jItIne ( muNI ) he kezIkumAra muni ! ( ahaM ) hu~ ( biharAmi) | vicarUM chu, eTale te zatruyonI madhye rahyA chatAM paNa apratibaddha vihAre karIne hu~ vicaraM chu. 38. zrA pramANe gautamasvAmIe kahuM tyAre kezIkumAra pharIthI bolyA ke-- sAnomA pAra de, ziko 'ma saMsao Imo! anno vi saMsao majjhaM, me kahasu goamA! // 39 // artha-(goama) he gautama gaNadhara ! ( te papmA ) mArI buddhi ( sAhu) bahu sArI the, tathI ( imo) mA (me saMsao) mAro saMzaya paNa ( chilo ) tame chedyo cha. ( anno vi ) haju bIjo paNa ( majha) mane ( saMsapo ) saMzaya ke, (taM me ) te mArA saMzayane ( gopramA) he gautama gaNadhara ! (kahasu ) tame kaho-chedo. 36. dIsaMti bahavo loe, pAsabaddhA sarIriNo / muMkapAso lehabhUo, kehaM taM viharasI muNI ? // 10 // artha (loe ) lokane viSe ( pAsabaddhA ) pAzathI eTale rAgadveSarUpI pAzadhI baMdhAyelA ( sarIriNo ) prANIyo Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (caddavo ) ghaNA ( dIsaMti ) dekhAtha che, ane (lahao) laghu eTale vAyu, senI vicaro cha ? 40. tyAre gautamasvAmI bolyA ke 'te pAse sevvaso chittA nihaMga ( muNI ) he gautama muni ! ( saM ) tame ( sukapAso) te pAzathI mukta jevA thayA satA ( ka ) kevI rIte ( viharasI) sarvatra pratibaddhapaNe vAyao / mukkapAso lahUbhUo virAmi ahaM NI ! // 41 // artha -- (te ) te ( savvaso ) sarva ( pAse ) pAzone ( bittA ) bedIne tathA ( uvAyao) satya bhAvanAnA abhyAsarUpa upAyathI (niraMtU ) haNIne eTale pharIthI teno baMdha na thAya evI rIte temano vinAza karIne (zraI) huM ( sukhI ) he kezIkumAra muni ! ( mukapAso ) pAzathI mukta bhane ( lahUbhUo ) vAyunI jevo laghu thayo sato ( viharAmi ) vicaruM . 41. pAsA ya iti ke buttA ?, kelI gomamavI / tao kaisIM buvaMtaM tu, gomo NamatraivI // 42 // artha - ( pAsA ya ) pAzo ( ke buttA ) tame kayA kayA ? eTale tame kone pAsalA kahyA 1 ( iti ) e pramANe ( kesI ) kezIkumAra suni ( gozramaM ) gautama gaNadharane (abbavI ) kahatA havA. ( to ) tyArapachI ( burvataM tu ) e pramANe boear ear (ii) kezIkumArane (gozramo ) gautamasvAmI ( iNaM ) ) A pramANe ( anbhavI ) kahatA havA. 42. 31 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rogadosAdamao tivA, napAsA bhayaMkarA / te chidina jahANAyaM, virAmi jahakkama // 43 // * artha- sosAdI ) rA Tepa vigare (niyA ) tIvra ane ( bhayaMkaga ) bhayaMkara evA (nahapAsA) sneha- 11 pAzo kahelA ke, (te) te pAzAne ( jahANA) zAstramA kahelI nIti pramANe (viditu ) chedIne (jahakkama) yathAkrama eTale sAdhunA pAcAramA kahelA krama pramANe (viharAmi ) 9 vicarUM chu. 43. te sAMbhaLI kezIkumAra bonyA.sAha goama! paNNA te, chinno meM saMsao imo| anno vi saMsabho maijjhaM, ta meM kahesu gAmA artha-- gozrama ) he gautama gaNadhara ! ( te pappA ) tamArI buddhi ( sAhu) ghaNI sArI cha, tethI ( imo) A (meM) mAro ( saMsao) saMzaya paNa ( chinno ) tame chayo che. vaLI / anno vi ) vIjo paNa ( majjhaM ) mane ( saMsao) saMzaya cha, El (tamemArA saMzayane ( gotramA ) he gautama gaNadhara ! ( kaha * tame kaho-chedo. 44. | aMtohiayasaMbhUA, laiyA ci goamaa!| phalei visabhakSINaM, sA u uddhariA kehaM ? // 15 // artha-(gotramA ) he gautama gaNadhara 1 (aMtohi ayasaMsUbA ) hRdayanI bhaMdara utpanna thayelI (layA) je latA (ciTThaha ) rahelI che, tathA je latA ( pisabhakkhINaM ) viSanI jebA bhakSaNa karayA lAyaka eTale pariNAme dAruNa evA viSa | phaLone (phalei ) phaLe che-utpanna kare che, (sAu) te latA tame ( kaI ) kevI rIte ( uddharimA ) ukheDI nAMkhI ! 45. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NA tyAre gautamasvAmI bolyaa.hai| taM letaM savvalo chittA, uddharittu smuuliaN| viharAmi jahAnAyaM, muMkomi visaMbhakkhaNaM // 16 // * artha-(taM ) te ( lataM ) latAne ( savvaso ) sarvathA (chittA) chedIne tathA ( samUliaM) pUla sahita ( uddharitu) / ukheDI nAMkhIne (jahAnAgaM / zAstramA nadelI ni pramANe (viharAmi ) huM vicaruM chu bhane (visamakkhaNaM) kliSTa * karmarUpI viSaphaLanA bhakSaNathI ( mukomi ) huM mukta thayo chu. 46. layA ya iti kA vuttA ?, kaisI goamamabaMdhI / kesImeveM buvaMtaM tu, gomo iNamabvI // 4 // artha--( layA ya ) vaLI latA te ( kA vuttA ) kaha kahI che ? ( iti ) e pramANe ( kesI ) kezIkumAra ( goama ) gautama gaNadharane ( abbavI ) kahetA havA-pUchatA havA. (evaM ) e pramANe (ghuvaMtaM tu ) kahetA evA ( kesI) kezIkumArane (goamo ) gautamasvAmI (iNaM ) A pramANe ( abbI ) kahetA havA. 47. bhavataNhA laiMyA vuttA, bhImA bhImaphalodayA / tamuddhittu jahAnAyaM, virAmi mahAmuNI ! // 48 // ___ artha ( bhavataNDA ) saMsArane viSe je tRSNA-loma te ja ( mImA ) bhayaMkara ane ( bhImaphalodayA) bharyakara phaLanA udayavALI (layA ) latA (buttA) kahelI che. (taM ) te latAne (jahAnAyaM ) zAstramA kahelI nIti pramANe ( uddhi) / ukheDI nAMkhIne (mahAmuNI ) he kezI mahAmuni ! ( viharAmi ) huM vicaruM chu. 48. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhu goama ! paramA te, chinno me saMsao imo / anno vi saMsao majha, taM me kahasugoamA ! // 49 // artha-- prathamanI jema jANavo. 46. | saMpejaliA dhaurA, aMggI ciTThaha goamaa!| je Dehati sarIrasthA, kahaM vijjhAviA tume ? // 50 // artha- ( goamA) he gautama gaNadhara ! ( saMpajalimA) atyaMta jAjvanyamAna ane eja kAraNathI (ghorA ) ghora| bhayaMkara evA ( agI) agnio (ciTThai ) rahelA che, ke (je) je agnio ( sarIratthA ) zarIramA rayA thakA ( uhaMti ) bALe che-paritApa upajAye che. temane ( tume ) tame ( kaI ) kevI rIte ( vijjhAvimA ) bujhavyA-zAMta karyA ? 50. ___tyAre gautamasvAmI bocyA. . mahAmehappasUAo, gijha vAri jalottamaM / siMcAmi sayayaM te u, sittA'no a dehati me // 51 // artha- (mahAmahappasthAo) mahAmeSayakI utpanna thayelA pravAhathI ( jalottamaM ) sarva jaLamAM pradhAna evaM ( vAri ) jaLa (gijjha ) grahaNa karIne ( te u ) te bhagnione ( sayayaM ) niraMtara (siMcAmi ) I chAMTuM cha-zAMta karUM chu. ( sittA) || ane te jaLavaDe sIMcyA ekA te agniyo / me) mane ( no gha dahati ) nathI ja bALatA. 51. aggI a Ii ke vutte ?, kaisI goamamacavI / to kaisI buvaMtaM tu, gobhemo iNamabbevI // 52 / / arthaH- (agnI bha) vaLI agni te ( ke vRtte ) kayA kayA cha ? (ii) e pramANe (kesI gozramamantrI) kezIkumAra Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautamasvAmIne kahetA-pUchatA havA. (to ) tyAre ( buvaMtaM tu) e pramANe colatA evA ( kesI ) kezIkumArane (gomamo iNaM abbavI ) gautamasvAmI yA pramANe kahetA ivA. ahIM agninA saMbaMdhamA prazna karyo, tenA upalacaNathI lene ghujhAvanAra mahAmeSAdika saMbaMdhI paNa prazna karyo ema samajavU. 52. kasAyA zreggiNo vuttA, sujasIlatao ala suyArAmihayA satA, bhinnA hune Dehati me // 53 // __ artha (kasAyA ) kaSAyo paritApa upajAbanAra hovAthI tathA zoSaNa karanAra hovAthI (amgiNo) agnimo (vuttA) kahyA cha, tathA (suasIlato) zruta eTale kaSAyane zamAvatrAnA kAraNabhUta zrutane viSe rahelA upadezo, zILa eTale pAMca mahAvrato ane bAra prakArano tapa, te . jalaM ) jaLa kahela che. upalakSaNathI jagatane AnaMdadAyaka evA tIrthakarane | mahAmedharUpa kayA cha, ane temanAthI utpana thayelA bhAgamane jaLanA pravAharUpa kahelo che. tethI karIne ( suapArAmihayA ) zrutanI tathA upalakSaNathI zILa ane sapanI dhArAbaDe haNAyelA ane ( bhimA hu) bhedAyA (saMtA ) satA te bhagnio (me) mane (na uiMti ) bALatA nathI. 53. sAhu goama ! papaNA te, chinno me saMsao imo|anno vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goamaa!||4|| artha-pUrvanI jema jANavo. 51. | ayaM sAhasio bhImo, buMTusso paridhAvai / jaisi gozrama ! mArUDho, kaha teNa meM horasi ? // 55 // Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .... artha--( ayaM ) mA pratyakSa dekhAto, ( sAhasiyo ) sAhasika eTale vicAra karyA vinA ja pravartato, ( mImo ) bhayaMna kara ane ( duvasso) duSTa evo azva ( paridhAvai ) doDe ke, ke (jasi ) jenA upara ( mAlaDho ) ArUDha thayelA evA same (gozrama ) he gautama gaNadhara ! ( teNa ) te azvathI ( kahaM ) kema ( na horasi ) haraNa karAtA nathI-te azva tamane kema ul mArge lai jato nathI ?. 55. " tyAre gautamasvAmI bolyA.-- al pahAvaMta nigihAmi, suarassIsamAhitaM / na meM gacchai ummaggaM, maggaM ca peDivajai // 56 / / / artha-(sunarastIsamAhita ) zrutarUpI razmi eTale dopaDe bAMdhelA se dubhI ra pahAva) unmArge doDatA || evAne (nigiNhAmi) pakaDI rAkhaM chu, tethI ( me) mAro te ama ( ummagaM) unmArge ( na gacchadra ) jano nathI, (mamgaM ca) OM ane mArgane eTale sanmArgane ( paDivAi) aMgIkAra kare che-sanmArge cAle che. 56. Ase a iti ke vutte?, kesI goammdhvii| "kesImevaM buvaMtaM tu, goamo iNamabbI // 57 // ____ artha-(bhAse a) vaLI azva te ( ke vRtte ) kayo kayo che ? ( iti ) e pramANe ( kesI ) kezIkumAra ( gomaM ) | gautama gaNaghara pratye ( andhavI ) kahetA havA-pUchatA havA ( evaM buvaMtaM tu ) e pramANe kahetA evA (kesI) kezIkumAra pratye (gobhamo) gautamasvAmI (imaM abyabI) yA pramANe usara kahatA havA. 57. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MI maNo sAhasiyo bhImo, kTThasso paridhAvai / taM sammaM nigihAmi, dhammasikkhAi kathagaM // 5 // artha-he kezI muni ! (maNo ) manarUpI ( sAhasimo ) sAhasika bhane ( bhImo ) bhayaMkara evo ( dusso) duSTa / azva ( paridhAvA) Ama tema doDe che. (te) tene ( dhammasikkhAi) dharmarUpa zikSAvaDe ( kaMthaga) jAtivaMta azvanI jema || ( samma) samyak prakAre (nigirahAmi ) huM nigraha karUM ke-niyamamA rAkhaM chu. 58. sAhu goama! pahA te, chinno me saMsano imo| anno vi saMsao majjhaM, taM me kahasu gobhamA! // 59 // artha-pUnatI jema jAgA mo. 52. kuppahA bahevo loeM, johiM nAsaMti jNtunno| achANe kaha vahato, "taM ne nassAsi gAmA ! // 6 // artha-( loe ) lokane viSe ( kuSpahA ) kumArgo ( bahavo ) ghaNA che, ke ( jehiM ) je kumArgoe karIne ( jaMtuNo ) ||| prANImo ( nAsati ) nAza pAme ke eTale sanmArgathI praSTa thAya che, to (goamA) he gautama munIzvara ! (paddhANe ) sanmA| rgamA ( baTTato ) vartanA evA ( taM ) tame ( kaha ) kema ( na nassasi ) nAza pAmatA nathI ? bhraSTa thatA nathI 160, je a maggeNa gacchati, je a ummmgpttttiaa| te savve viIAmajjhaM, to nanassAmahaM muNI ! // 11 // ___artha- (guNI ) he kezI muni ! (je a) jeno ( maggeNa / sanmArge ( gacchati ) jAya cha, (je pra) tathA jebho ( ummamgapaTTiA ) unmArge cAlanArA che, (te savve ) te sarva prANIo ( majhaM) mArA ( vizrA ) jANelA ke eTale te Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sarvene hu~ jANuM chu pArthAt mArga ane unmArganA svarUpane huM nANuM chu. ( so ) tethI ( ahaM ) huM (na nassAmi ) nAza pAmato || nadhI-sanmArgathI bhraSTa thato nI. 61. magge a iti ke butte, kesI goamamabbavI / tao kesI buvaMtaM tu, goamo iNamabbabI // 2 // artha-( magge ) mArga ( a ) ane unmArga kone kaho cho? bAkIno artha pUrvavat jANavo. 62. kuppAvayaNapAsaMDI, sabve ummaggapaTrimA / sammaggaM tu jiNekvAyaM, eMsa magge hiM uttame // 3 // artha- (kuppAvayaNa pAsaMDI ) kupravacananA pAkhaMDIo eTale ekAMtavAdI kapilAdikanA darzanavALA ( sance ) sarve ( ummaggapaTTimA ) unmArge cAlanArA cha, (tu) punaH ( jiNakkhAya) jinezvare kahelo je mArga te ja ( sammaggaM ) sanmArga cha, mATe (esa ) mA ( magge hi ) mArga ja ( usame) uttama che. 63.. | sAhu goama! paNNA te, chinno me saMsao imo| anno vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA // 4aa || artha-pUrvavat jANavo. 64. mahAudagavegeNaM, bujhamANANa pANiNaM / saraNaM gaI pai~TThA ya, dIvaM ke mannasI muNI ! // 65 // artha-(mukhI) he gautama muni ! (mahAudagavegeNa) moTA jaLanA pravAhavaDe (bujhamANANa) tasAtA evA (pAmiya) prAyImone ( saraNaM) zaraNarUpa, (gaI ) gati eTale mAdhAra bhUbhirUpa, (pAhA ya) ane pratiSThA eTale sthira rahebAnA Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | heturUpa ( dIvaM ) dvIpa ( 5 ) kone ( mamasI) same mAno cho 1 65. gautamasvAmI javAba Ape che.---- asthi eMgo mahAdIvo, vorimanye mhaalo| madAudagavegasa, gati tattha na vijaI // 66 // artha--( dhArimajjhe ) jaLanI madhye (mahAlabho ) moTo (ego ) eka ( mahAdIvo ) mahAdvIpa ( asthi ) che. (tattha) temA ( mahAudagavegassa) mahAjaLanA veganI-pravAhanI ( gati ) gati (na vijaI) pravartatI nathI. 66. dIve a ii ke vutte, kesI goamamabbavI / kesImevaM buvaMtaM tu, goamo iNamabbavI // 67 // __artha-(dIve ) dvIpa kone kahIe ? cAkIno artha pUrvavat. dvIpanA upalakSaNathI te jaLamA rahelo hovAthI jaLanA | pravAhano prazna paNa bANI levo. 67, jarAmaraNavegeNaM, bujjhamANANa pANiNaM / dhammo dIvo paiTThA ya, gaI saraNamuttamaM // 68 // artha--( jarAmaraNavegeNaM ) jarA ane maraNarUpI jaLanA vegavaDe ( bujjhamANANa ) vahana karAtA-taNAtA (pANiNaM) prANIone ( dhammo ) dharma ja ( paiTThA ya ) sthira rahevAnA heturUpa, ( gaI gati-AdhArarUpa ane ( uttama ) uttama (sarakhaM) zaraNarUpa (dIvo) dvIpa che. kAraNa ke te dharma ja saMsArarUpI samudramA dvIparUpe rahelo che. te muktinuM kAraNa hovAthI jarA ane maraNarUpa jaLano vega tene pahoMcI zakato nathI. 68, Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *-*-* sAhu goama ! pAte, chinno me saMsazro imo / anno vi saMsazro majjhaM, taM me kahasu goamA // 69 // artha - pUrvavat 66. apavaMsi mahAhaMsi, nAvA vipparidhAvai / jaisi goama ! mArUDho, keha pAraM missasi ? // 70 // artha - (mahohaMsi ) moTA pravAhavALA ( zrAvaMsi ) samudrane viSe (nAvA) vahANa ( vipparighAvara ) vizeSe karIne Amatema doDe the, barAbara sIdhA cAlI zakatA nathI ho ( jaMsi ) je vahANapara eTale te vahANapara ( mArUDho) mArUDha thalA tame (gozrama ) he gautama muni ! (pAraM ) te samudranA pArane ( kaI ) kevI rIte ( gamissasi) pAmazo 170. gautamasvAmI javAba Ape che. jAu sAriNI nAvA, na sA pArassa gAmiNI / jA nirassAviNI nAvA, sI u pArassa gAMmiNI // 71 // ) artha - (jAu ) je (nAvA) naukA ( assAviNI) zrAzravavALI- maMdara jaLa bhAvI zake tevI hoya che-jemA pANI bharAtuM hoya che, ( sA ) te ( pArasa samudranA pArane ( gAmiNI ) pAmadArI (na ) thatI nathI, payA ( jA ) je (nAvA) nAvA (nirassAvigI ) Azrava rahita - aMdara jaLa na AvI zake nevI hoya che ( sA u ) te nAdA ( pArasa ) samudranA pArane ( gAmiNI ) pAmanArI thAya che. tethI huM Azrava rahita nAvAvara ArUDha thaha samudranA pArane pAmIza. 71. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROKAR++oke OF- nAvA a iti kA vuttA ?, kesI goamamabbI / kesImevaM buvataM tu, goamo iNamabvavI // 72 // artha pUrvavat jANavo. ahIM kecI nAvA ? etro prazna kayoM che tethI te sAthe taranArano ane taravA lAyaka samudrano paNa prazna ko ja ke ema jANavU. 72. | sarIramAhu nAva tti, jIvo vuccai naavio| saMsAro alavo vutto, "ja taraMti mahasiNo // 73 // artha (sarIraM ) zarIra rUpa (nAva ti) nAvA ke ema (Ahu ) kahuM che, kAraNa ke pAzravadvArano rodha karI jJAna, darzana bhane cAritrarUpa traNa ratnanI ArAdhanA karavAthI zarIra ja saMsArasAgarane tAre cha. tathA ( jIvo) jIva (nAvibho) nAvika-taranAra ( bucai ) kahevAya che. kemake te jIva ja bhavasAgarane taranAra che. tathA ( saMsAro) pA cAra gatirUpa saMsAra (zrAvo ) samudra (butto) kahyo che. kemake tatyathI te saMsAra ja samudranI jema tarayA lAyaka cha. (jaM) ke je saMsArasAgarane (mahesiyo) maharSio ja ( taraMti ) tare che-tarI zake che. 73. sAhu goama! pAmA te, chinno me saMsamo imo|anno vi saMsaomajjha, taM me kahasu gotrmaa!||7|| artha-pUrvavat. 74. aMdhayAre tame ghore, ciMTrati pANiNo baha / ko kairissati ujjo, savvaloammi pANiNaM ? // 7 // artha (aMdhayAre ) prANIne aMdha karanAra ane (ghore ) ghora evA (tame) aMdhArAmA ( bahU ) ghaNA (pANiyo) CONT- Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANImo (ciTThati ) rahelA che. to (sabbalobhammi) sarva lokane viSe ( pANiNaM ) prANImone (ko) koNa-kayo - | padArtha ( ujjomaM ) udyotane prakAzane ( karissati ) karaze ? 75. zrI gautamasvAmI javAba Ape che.-- uggao vimalo bhANU, savvaloappahaMkaro / so karissati ujjoaM, sabbaloammi pANiNaM // 76 // artha-(sabbaloappahakaro ) sarva lokamA prakAza karanAra (vimalo) nirmaLa ( bhANU ) sUrya ( uggayo ) udaya pAmyo che, (so) te sUrya (savvalommi) sarva lokamAM (pANiNaM ) prANImone (uobhaM) udyota-prakAza (karissati ) karaze. 76. __bhANU a ii ke vutte ?, kesI goamamabbavI / kesImevaM buvaMtaM tu, goamo innmbbvii|| 77 // artha-vahIM sUrya kone kaho cho ? ema prazna karyoM che. bAkI pUrvavat. 77. uggao khINasaMsAro, savaNNU jiNabhakkharo / so karissai ujjoaM, sabaloammi pANiNaM // 78 // artha-(khINasaMsAro ) kSINa thayo ke saMsAra jeno tathA ( savvasmU ) sarva padArthane jANanAra evo (jiyamakkharo) jinezvararUpI bhAskara-sUrya ( uggao) udaya pAmyo the, ( so) te sUrya ( samvalomammi ) sarva lokane viSe (pAkhika) prANIone ( ujoaM) udyota-moharUpI aMdhakArano nAza karI sarva vastuno prakAza ( pharissai) pharaze. 78, Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sAhu goama! paramAte, chinno me saMsao imo| anno vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goamaa!||79|| artha--pUrvavat. 76. sArarimANasaM dukkha, baijjhamANANa pANiNaM / khema siMvamaNAvAha, ThANaM kiM mannasI muNI ! // 80 / / ____ artha-(maNI ) he gaunA munIvara ! ( sArIramANase ) zarIra saMbaMdhI ane manasaMbaMdhI (dukkhe ) duHkhokDe *( yajjhamANANa ) bAdhA-pIDA pAmatA evA (pANiNaM ) prANIone (khemaM ) kSema-Adhi vyAdhi rahita, (sivaM ) ziva jarA bhane upadrava rahita tathA (aNAcAhaM ) anAvAdha-zatru nahIM hogAthI svabhAve karIne ja pIDA rahita evaM ( ThANe) | sthAna (kiM ) kayUM ( mannasI ) tame mAno cho ? te kaho. 00. gautamasvAmI jabAva Ape che.atitha eMgaM dhuvaM ThANaM, logaggammi durAruhaM / jattha naitthi jarAmaccU. vAhiNo veaNA tehA // 81 // artha-( logaggammi ) lokanA agrabhAgane viSa ( durAruhaM ) duHkhe karIne caDI zakAya e, ( ega) eka ja ( dhurva) | dhutra-nizcaLa ( ThANaM) sthAna (asthi) che, ke ( jattha ) jyA ( jarAmaccU ) jarA, mRtyu, ( vAhiyo ) vyAdhio ( vahA), | tathA ( vezraNA ) vedanA eTale zarIra ane mana saMbaMdhI duHkhono bhanubhava (nasthi ) nathI. jarA ane mRtyu nahIM hovAthI te sthAna zivarUpa the, vyAdhi nahIM hotAthI kSemarUpa ke ane vedanA nahIM hovAthI anAbAdha che. 81. Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThANe aii ke vutte? kesI goamamabbacI / kesImevaM buvaMtaM ta, goamo iNamabbI // 8 // artha-zrAmA te sthAna kayuM ? ema prazna karyo che. bAkI pUrvavat. 82. nivvANaM ti abAhaM ti, siddhi logagganeva ya / khemaM sivamaNAbAhaM, jaM carati mehesiNo // 3 // artha (nivvANaM ti ) saMtApanA abhAvI prANIo zItaLa thAya jane vipa te nirvANa e pramANe kahavAya che, ( abAhaM ti ) bAdhA nathI jene viSe te athASa evaM nAme pAIsAya ke siddhi) prANa karyA vinA sarva kAryoM jena viSe siddha thAya te siddhi evaM nAme kahevAya che, (logaggameva ya) lokanA agrabhAgane viSe rahela hocAthI lokAna ema karevAya cha, (khemaM ) zAzvata sukha karanAra hovAthI kSema ema kahevAya cha, (sibaM) upadrava nahIM hovArthI ziva eve nAme kahecAya cha, tathA ( aNAbAI ) vAghA pIDA rahita hovAthI je sthAna anAvAdha evaM kahevAya che, tathA (jaM)je sthAnane viSa ( mahesiyo) marSizo (caraMti) jAya che. ahIM jyAM na hoya tyAM 'iti' zabdano adhyAhAra rAkhI athe karavo. 83. taM ThANaM sAsaryavAsaM, loaggammi durAruhaM / ja saMpattA naM sauaMti, bhavohaMtakarA muMNI // 84 // ___ artha-(taM ThANaM ) te sthAna ( sAsaryavAsaM ) zAzvata nivAsavALU tathA (loaggammi ) lokanA agra bhAgane viSe ( durAruhaM ) duHkhe karIne caDI zakAya tevu kaiyuM che. ( bhavohaMtakarA ) bhavanA samUhano aMta karanArA ( musI) muniyo (jaM saMpattA) je sthAnane pAmyA satA (na soaMti) zoka karatA nadhI-koi jAtano zoka karavApaNuM rahetu ja nathI. 84. Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhu goama ! paNNA 'te, chinno meM saMsao Imo namo te" saMsayAtIta ! saMvyasuttamahodadhI ! // 8 // * artha-( goama ) he gautama gaNadhara ! (te ) tamArI ( pallA ) buddhi ( sAhu ) bahu sArI cha, ( imo ) mA ( me |* saMso) mAro saMzaya pasA (chino) tame gho . ( saMsayAtIta ) he saMzaya rahita ! ( sanyasuttamahodadhI) he sarva zrutanA * moTA samudra ! ( te namo) tamane namaskAra che. 85. pachI kezIkumAra zuM karyu ? te kahe theevaM tu saMsae chinne, kesI ghoraparakkame / abhivaMdittA sirasA, goamaM tu mahAyasaM // 86 // artha evaM tu ) yA anukrame ( saMsae ) saMzaya ( chinne ) chedAye sate eTale sarva saMzayo chedAye sate (ghoraparakame) A ghora parAkramavALA (kesI) kezIkumAre ( mahAyasaM ) mahA yazavALA ( goamaM tu ) gautama gaNadharane ( sirasA ) mastakavaDe (abhivaMdittA) vaMdanA karIne. 16. paMcamahabbayadhamma, paDivaja bhAvo / purimassa pecchimammi, magge tattha suhAvahe // 87 // __ artha--- ( bhAvo ) bhAvI (purimassa ) prathama jinezvare mAnelA-prathama jinezvare paNa pravartIvelA ekA (tatya muhAvahe) * te sukhakAraka ( pacchimammi magge) bhelA tIrthakaranA pravartIvelA mArgamAM-tIrthamA (paMcamahandayadhamma) pAMca mahAvratarUpa dharmane (paDivAi) aMgIkAra karyo,87. Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have A adhyayanane samApta karatA mahApuruSanA saMganuM phaLa kahe che..kesiMgoamao NiccaM, tammi Asi samAgame / suMasIlasamukkariso, mahatthatthaviNicchao // 8 // ___ artha--( tammi ) te nagarImA (NicaM ) hamezAM (kesimoyamo) kezIkumAra ane gautamasvAmIno ( samAgame ) samAgama (Ase ) thayA kayA, tethI ( suasAlasabhukkAramA ) zruta ane zILano eTale jJAna ane cAritrano utkarSa dhayo, sathA ( mahatvatthaviNiccharo) mahAdhe eTale muktinA sAdhanapaNAe karIne mahA prayojanavALA je zikSA ane vrata vigere | artho teno nizcaya paNa thayo, arthAt zikSA, vrata ane tattvo vigere padArthono nizcaya dhayo. ahIM kezIkumAra tathA gautama- | svAmIne to marthano nizcaya hato ja. paNa nemanA ziSyone arthanizcaya thayo ema jANavAnuM che. 88. | tosiA parisA savvA, sammagaM lmuvdiyaa| saMkSuA te pasIaMtu, bhayavaM kesIgoamati bemi // 8 // ___ artha-zrA rIte ( tosimA) prasanna thayelI ( santrA) sarva ( parisA) parSadA ( sammaggaM ) sanmArgane eTale mukti- | mArgane ArAdhavA ( samuvaTThiA ) sAvadhAna thai. ( te ) te ( bhayavaM ) pUjya ane jJAnavaMta evA ( kesIgotramA ) kezIkumAra | ane mautamasvAmI (saMdhuA) padAe stuti karAyA matA (pasIaMtu) satpuruSo upara prasanna thAo (tti bemi ) ema hu~ / kahuM chu. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne ka.86. iti prayoviMzamadhyayanam. 23. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *******+1-1+1)+2018+ atha pravacanamAtR nAmanuM covIzamaM adhyayana. 24. ka ke bIjAnA mananI zaMkAne kezIkumAra ane gautamasvAmInI jema dUra karavI. te zaMkAnu nivAraNa to bhASAsamitirUpa bAgayoge karIne thai zake che, ane bhASAsamiti aSTapravacana mAtAnI madhye Ave che, tethI zrahIM aSTapravacana mAtAnuM svarUpa kahe che. atrayaNamAyAoM, samiI guttI taheva ya / paMce ya samIIo, tao guttio AhiMA // 1 // artha--( zraduSpavayaNamAyAo ) pravacananI mAtAo ATha che. ( samiI ) samiti ( taheva ya ) tathA ( guttI ) gupti. mAM (samIIo) samitizrI ( paMcaiva ya ) pAMca ja che dhane ( guptiyo ) guptiyo (to) traNa (AhiyA ) kahelI che. 1. te zrAno nAma kahe che. -- IriA bhAsaNAdANe, uccAre samiI Ia / maNagutI veyaguktI, kAyagutti aM aMTumA // 2 // artha - ( IrizrA) irSyA eTale gamana, ( bhAsA ) bhASA ( esayA ) eSaNA eTale annAdikanI gaveSaNA, ( AdAye ) AdAna eTale pAtrAdikanuM grahaNa, tathA ( uccAre) uccArAdikanuM pariSThApana (ia ) e pAMca ja ( samiI) samiti che. tathA (maNagutI ) managupti eTale mananI zubha kAryamAM pravRtti bhane azubha kAryathI nivRtti, ( vayagutI ) e ja rIte vacanamuti (a) tathA ( aGkamA ) AdamI ( kAyaguti ) kAya gupti che. 2. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - te AThenuM nigamana kare ke.-samApti kare cha | eAo aTTa samiIo, samAseNa viaahiaa| rduvAlasaMgaM jiMNavakhAyaM, mAyaM jattha De pevayaNaM // 3 // artha-(eAyo ) A ( aTTha) ATha ( samiIo) samitimo ( samAseNa ) saMkSepe karIne ( vizrAhimA ) kahI cha / ( jattha ) jene viSe ( jiNakhAyaM ) jinezvare kahelu (duvAlasaMga) dvAdazAMgarUpa ( pavayaNaM ) pravacana (mAyaM u) samAyaruMja che. ahIM samiti zabdano artha aa pramANe che-sam-samyak eTale jinezvaranA vacanane anusAre iti eTale mAtmAnI je / ceSTA te samiti. pAyA zabdArtha pramANe guptio paNa samiti ja kahI zakAya che, tethI nahIM pAThene samiti kahI che, chattA * pAMca samiti bhane traNa gupti ema bhedavaTe je kahevAmAM Ave cha tenuM kAraNa eje samitimo pravRttirUpe hoSa che ane guptiyo pravRtti ane nivRtti banerUpe hoya ke ema jaNAvavA mATe kathaMcit banneno bheda kaDevAmAM bhAve che. A pATha samitiko cAritrarUpa ja cha, bhane jJAna tathA darzana vinA cAritra hoi zakatuM nathI, ane jJAna, darzana tathA cAritra e traNa sivAya || cIjo koi paNa viSaya dvAdazAMgImAM nathI, tethI mA bhATha samitine viSe pravacana samAyenu ja che. ema kaDaM te yogya ja che. 3. have prathama IryAsamitinuM svarUpa kahe che.AlaMbaNeNa kAleNa, maggeNa jayaNAi / caukAraNaparisuddhaM, saMjae iriaM rie // 4 // artha-(saMjae ) sAdhue (zrAvaNa ) pAlanana, (kAleNa ) kALa, ( maggeNa ) mArga (a) ane ( jayaNAi ) | Keration Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatanA ( caukAraNaparisuddhaM ) e cAra kAraNe karIne zuddha evI ( iriaM) iryA eTale gati ( rie ) pharavI joie. 4. te AlaMbanAdikanuM ja svarUpa kahe cha.tastha AlaMbaNaM nANaM, desaNaM caraNaM tahA / kAle a divase vutte, maigge uppahavajie // 5 // artha-( tattha ) temA eTale te zrAlaMbanAdikamA (nANaM ) zAna, (daMsaNaM) darzana ( tahA ) tathA ( caraNaM ) cAritra, e RNa (zrAlaMbaNaM ) bhAlaMbana kahevAya che. kAraNa ke e vaNane AzrIne ja jinezvare gamana karavAnI AjJA pApelI che. temA jJAna eTale sUtra, artha ane strArtha borUpa bhAgama, darzana eTale samyaktva ane caraNa eTale cAritra. 'tahA'-tathA zabda Apyo che te ve saMyogIyA bhane RNa prAdi gaMgogIyA bhAgAne sUcavavA mATe che. eTale ke jJAnAdika eka ekane ane bane Adine AzrIne paNa gamana karavAnI anujJA ApelI che. (a) tathA (divase ) divasa e ( kAle) kALa (vRtte) kahyo che eTale sAdhune gamana karavAno kALa divasa karo che, paNa rAtrie IryAnI zuddhi thA zake nahIM, tethI rAtrino kALa kahyo nathI. tathA | ( magge ) mArga te (uppahacalie ) unmArgane varjIne karo che, unmArge javAthI AtmAnI pirAdhanA vigere doSo lAge che. mATe sArA mArge-rAjamArge cAlavU. 5. have yatanArUpa cotho bheda ne tenA cAra prakAra kahe the.davvamo kheto ceva, kAlamo bhauvamo tahA / jayaNA caMDabihA vuttA, taM me kittayamo muMNa // 6 // Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-( dabo) dravyathI ( khettano ceva ) kSetradhI tathA ( kAlo ) kALathI ( tahA ) tathA ( bhAvao) bhaavthii| enaema ( caucihA ) cAra prakAre / jayaNA) yatanA ( vuttA) kahI che, (taM ) te yatanAne (kittayo) kahetA ecA ( me ) . mArI pAse ( suNa ) he ziSya ! tuM sAMbhaLa. 6. davao cakhusA pehe, jugamittaM tu khetto| kAlo jAva rIejA, urvautte zra bhAvo // 7 // - artha-( cakkhusA ) cacuvaDe ( pehe ) je jIvAdika padArthane jovA-joine cAlavU te ( dannano ) dravyathI yatanA || kahevAya che, (jugamittaM tu) tathA yugapramANa eTale sADAtraNa hAtha pramANa kSetrane jotAM cAlavu te / khettamo) kSetrathI yatanA kahevAya che, tathA ( jAva rIejA ) jyAMsudhI cAle tyAMsudhInA pramANavALI eTale teTalA kALanA pramANavALI je yatanA te ( kAlamao) kALathI yatanA kahevAya che, ( upaune zra) tathA upayukta eTale sAvadhAna evo sato je cAle te ( bhAvo) mAvathI yatanA kahevAya che. 7. have yatanAnA cothA bheda upayogane ja spaSTa rIte kahe che.iMdiatthe vivajittA, saJjhAyaM caiva paMcahA / tammuttI tappurakAre, saMjae IriaM rieM // 8 // artha-( iMdiatthe ) iMdriyonA zabdAdika viSayoMne ( ceva ) tathA ( paMcahA ) pAMca prakAranA ( sajjhAyaM ) svAdhyAyane / (vivajicA ) varjIne kAraNa ke svAdhyAya paNa gamana karatI vakhate upayogano vinAza kare ke tethI svAdhyAyane paNa varjIne Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tammuttI) te IryAne viSe ja mUrti eTale byApAra karatuM che zarIra jenu evo ane ( tappurakAre ) te IryAne jAgaLa kare / eTale upayogamA mukhyapaNe aMgIkAra kare evo arthAt kAyA ane mana- semA ja ekAprapaNuM rAkhato evo ( saMjae ) sAdhu | (irigaM ) gatine (risa ) kare. 8, habe cIz2I bhASAsamiti kahe che.kohe mANe a mAyAe, lobhe aurvuttyaa| hAse bhayamoharie, vikahAsu taheva ya / / 9 // eAI aTa ThANAI, parivajita saMjae / asAvaja mioM kAle, bhAsaM bhAsija peNNavaM // 10 // artha-( kohe ) krodhane viSa, ( mANe a ) mAnane viSe, ( mAyAe ) mAyAne viSe, ( lobhe zra) lobhane viSe, (hAse) hAsyane viSe, (bhayamoharie) bhayane viSe, maukharyane viSe, (taheva ya) tema ja vaLI (vikahAsu) vikathAne viSe ( uvauttayA) upayoga rAsvavo, (eAI) e ( aTTha ThANAI ) ATha sthAnakone ( parivajittu ) sarvathA varjIne ( pallavaM ) buddhimAna ( saMjae ) sAdhue ( kAle ) bolavAne vakhate ( asAvalaM ) pApa rahita-nirdoSa ane (mimaM ) parimita eTale kArya jeTalI | ja ( bhAsaM ) bhASA ( bhAsija) bolavI. jo krodhAdikamA upayoga hoya to prAye zubha bhASA bolAtI nathI sethI bolatI vakhate krodhAdikano avazya tyAga karaco joie. 6-10. have trIjI epaNAsamiti kahe che. Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -10213-***** gavasaNAe gahaNe a, paribhogesaNA ye jA / AhArovahilejAe, aie tiNi vi sohe // 11 // artha - ( gavesaNAe ) gAyanI jevI eSaNA eTale zuddha AhAranuM jobuM te gaveSaNA kahevAya che, vahIM eSaNA zabda jaDavAthI gaveSaNAnaM didhe je eSaNA te gaveSaNaiSaNA eTale gAyanI jema vizuddha AhAra jovAmAM eSaNA- vicAra karato te. ( gai a ) tathA grahaNa eTale vizuddha AhAranuM grahaNa, bhahIM paNa eSaNA zabda joDavAthI grahaNane viSe je eSaNA- vicAra te grahaNa kahevAya che, ( ba ) tathA ( jA ) je (paribhogesayA ) paribhoga eTale maMDaLIne triSe bhojanano samaya tene viSe je eSaNA - vicAra te paribhogeSaNA kaddevAya ke. (ee tithi vi) A Na prakAranI eSaNA ( AhArobahi sajAe ) AhAra, upadhi-vastra pAtrAdika ane zayyA--upAzraya saMstArakAdika e traNene viSe ( sohae ) zodhavAnI che. arthAt ekalA hArane viSe ja zodhavAnI ke ema nathI. 11. te evAnI zuddhi kevI rIte karavI ? te kar3e che.- uggamuppAyaNaM paiDhame, bIe sohija aisaNaM / paribhogammi caMDakaM, visohijjaM jayaM jeI // 12 // artha - ( jayaM) yatanA karatA ( jaI ) sAghue ( paDhane ) pahelI gaveSaNAma ( uggamuppANaM) AdhAkarmAdika soLa udgamanA zrane ghAtrI Adi soLa utpAdanAnA doSone zodhavAnA ke, tathA (bIe) bIjI grahayauSaNAmAM ( esa ) zaMki Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T -NAMAN- -- sAdika daza eSaNAnA doSAne ( sohija ) zodhayAnA che, tathA (paribhogammi ) paribhogaiSaNAne viSe ( caukaM ) saMyojanA, pramANa, aMgAradhUma ane kAraNa e cAra bAbata visohijA zodhavAnI che. ahIM aMgAra doSa ane dhUma doSa yojUdA laie to parimogaiSaNAnA pAMca doSo thavAthI kula suDatAlIza doSo thAya che, paraMtu ahIM aMgAra ane dhUma e banne doSo mohanIyakarmamA aMtargata hovAthI bane maLIne eka ja doSa kahyo che. 12. ___have cauthI AdAnanikSepa samiti kahe cha. ohovahovaggahiraM, bhaMDaMga duvihaM bhuNI / giNhato nikkhivato a, paMuMjijja imaM vihi // 13 // ___ ardha-(pohobahova ) hA anukrama bhISa, upadhi, ApagrAhaka ema traNa zabdo rahelA che, temA madhye rahelo upadhi zabda DamarukamaNinA nyAyakDe banne zabda sAthe joDAya che, tethI rajoharaNAdika bhoghopadhi ane daMDAdika aupagrahi-* koSadhi ema (duvihaM ) ke prakAranA ( bhaMDagaM ) mAMDaka eTale upakaraNane (girahaMto ) grahaNa karatA (nikkhito a) ane mUkatA evA (mukhI) munie ( imaM ) zrA bhAgaLa kaDevAze te (vihiM ) vidhi (pauMjija) prayuMjavAno cha| karavAno cha.13. 1 lakSmIvinayanI TIkAmA 47 doponI vyAkhyA vistArathI ApI che, temAM paribhogane viSe pAMca doSa na karavAnA kahelA che. eTale | 16-16-10-5 maLI 47 thAya che. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja vidhi kahe be. - -- cakkhusA paDilehittA, parmajijja jayaM jaiii| Aie nikkhivijjA va duhao vi samie sevA // 14 // artha - ( samie) samitivALA ane ( jayaM ) yatanAcALA ( jaI ) sunie ( duiyo vi ) bhaudhika ane zrIpagrahika e bane prakAranA upadhine (sayA ) sadA (aksA ) prathama catuvaDe ( paDilehitA ) paDilehakha karIne eTale johane ( jija) rajoharaNAdikavaDe pramArjana karavI bhane pachI ( bhAie ) te upadhine grahaNa karavI (vA) athavA ( nikkhivijA ) mUkavI. 14. have yAMcI pariSThApanA samitine kahe che. - uccAraM pAsavaNaM, khelaM siMghANa jalliaM / AhAraM uvahiM dehaM, annaM vAvi tahAvihaM // 15 // artha - (uccAraM) uccAra - purIpa, ( pAsavaNaM ) prazravaNa - mUtra, ( khelaM ) mukhano baLakho, (siMghANa ) nAsikAno zleSma, (ni) zarIrano maLa, ( ghyAhAraM ) amAdika AhAra, ( uvahiM ) cane prakAranI upadhi, ( dehaM ) zarIra, (anaM aft) athavA bIjuM dvArA vigere ( tahAvihaM ) tevA prakAranuM ke je pariSThApanA eTale paraThavavAne lAyaka hoya te sarva sthaMDilamA bosarAva kuM-taja, e pramANe kriyApadano saMbaMdha aDhAramI gAdhAmAM mAvaze tenI sAthe karavo. 15. ahIM je sthaMDilamA vosarAvavAnuM kAM te sthaMDilanA daza vizeSaNo the. temAM pahelA vizeSaNamAM anApAta ane Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A * asaMloka e ve zabdo cha, tenA bhogAnI racanA prathama batAne cha, pachI tenA upalakSaNarthI daze vizeSaNonA mAMgA samajI levA. aNAvAyamasaMloe, gavAra hoi sNd| bhAgaloe, A~vAe ce saMloe // 16 // artha-(aNAvAyaM asaloe ) jyA svapaca eTale sAdhu ke parapakSa eTale gRhasthImonI jA-pAva thatI na hoya te anApAta sthaMDila kahevAya che, tathA jyA svapakSa ke parapakSa dUrathI paNa joi na zake te asaMloka sthaMDila kahevAya che. e pahelo bhAMgo thayo. 1 : ceva) tathA (aNAvAe ) anApAta ane ( saMloe ) saMloka (hoi) hoya che eTale jyA jAva bhAva nadhI paNa saMloka che te anApAta saMloka sthaMDita kahevAya ke, e bIjo bhAMgo thayo. 2 tathA (bhAvAyaM asaMloe) ApAta ane asaMloka eTale jyA jAtra Ava hoya paNa saMloka na hoya te ApAta asaMloka sthaMDita kahevAya che, e bIjo mAMgo. 3. / / / ( ceva ) tathA ( zrAtrAe) ApAta bhane ( saMloe ) saMloka eTale jyAM jA-pAva hotha ane saMloka paNa hoya te ApAta | saMloka sthaMDila kaheyAya che, e cautho bhAMgo thayo. 4. 16. have te daza vizeSaNo jaNAvavA mATe kevA sthaMDilamA uccArAdika cosarAva ? te kahe cha.aNNAvAyamasaMloe 1, parassa'NuvaghAie 2 / same3 ajhusire 4 Avi, acirakAlakayammi a5||17|| vicchipaNe 6 dUramogADhe 7,nAsanne bilavajie 9|tspaannbiiarhie 10, uccArAINi vosire||18|| artha-(parassa) bIjAno eTale svapakSa ke parapacano (bhayAvArya bhasaMloe) ApAta-jA-zrAva na hoya bhane saMloka Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na hoya. 1. ( aNuvadhAe ) saMyama, AtmA ane pravacanano upaghAta na ghaso hoya. 2. ( same ) samAna hoya eTale khADA khaDIyAbALaM nIcuM uMcuM na zeSa. 1. ( anuzire ) netA rahita eTale tRNa pAMdaDa vigeredhI zrAcchAdita na hoya. 4. (vi) tathA (acirakAlakayammizra ) dAhAdikavaDe thoDA kALathI ja acitta karela hoya. kemake cirakALa citta kare hoya to mAM pRthivyAdikanI utpatti pALI thAya che. 5. ( vicchi ) vistIrNa eTale jaghanyathI paNa eka hAtha pramANa kSetra hoya. 6. ( dUramogADe ) dUra gudhI zravagADha hoya eTale jaghanyathI paNa pRthvImAM nIce-bhaMdara cAra gaLa citta hoya. 7. (nAsane ) najIka na hoya eTale grAma ane ArAmAdikadhI dUra hoya. 8. ( bilavajie ) sUpaka vigerenA bila rahita hoya. 60 (tasapAsacIarahie ) trasaprANa eTale hIMdriyAdika trasa jIvo ne zAli vigere bIja tethI rahiva eTale sarva ekeMdriya dvIMdriyAdika jIvodhI rahita hoya. 10. AvA daza vizeSaNavALA sthaMDilane viSe ( uccArAINi ) uccArAdikane ( vosire) bosarAvayA eTale tyAga karavA. zrA daza padonA the, RNa zrAdikanA saMyogIyA bhAMgA karIe tyAre eka hajAra ne covIza bhaMga thAya che. temAM bello daze vizeSaNavALo bhAMgo mukhyatve karIne zuddha che, mATe te sthaMDilamAM paraThava yogya che. 17-18. have samitino viSaya pUrNa karI gutinI prastAvanA kare be. - eo paMca samiIo, samAseNa vivAhiA / itto va tao gutI, vocchAmi aNupuvvaso ||19|| *+-+---+**<<-->{+ --* -* *<<- *********}@ Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | artha-(emAo) pA (paMca ) pAMca ( samiIyo) samitio (samAseNa) saMkSepe karIne (vibhAhiyA) kahI the. (itto a) have (to) traNa ( guttI) guliyone ( aNupubbaso) anukrame ( vocchAmi ) 9 kahuM chu. 16. have pahelI gupti kahe cha.-- saccA 1 taheba mosAra ya, saccAmosA 3 taheva y| cautthI asaJcamosA 4 a, maNagutI caubdhihA // 20 // artha- (saccA) manamA chatA padArtha- je citavaq te satya manoyoga kahevAya che te saMbaMdhI manogupti paNa upacArathI * satyA kahevAya che. 1. (taheba) te ja pramANe (bhosA ya) mRSA manogupti. 2. (saccAmosA) satyAmRpA manogupti. 3. (taheva ya) tathA vaLI ( cautthI ) cauthI (asaJcamosA ya) asatyAmRSA manogupti. 4. e pramANe ( maNaguttI ) manogupti ( caunvihA) cAra prakAranI che. jagatamAM jIvatatva cha ema satya padArthay citavana te satyA 1, jIvatatva nathI ema satnu asatpaNe citavana karavU te mRSA eTale asatyA 2, aAmrAdika vividha vRkSonuM vana joha tene AmranuM ja vana cha ema citavaq te satyAmRSA 3, tathA je citavana satya paNa na hoya ane asatya paNa na hoya, jema " he devadatta ! ghaDo lAva." " mAre mATe amuka vastu lAva" ityAdi Adeza nirdezAdika vacana- manamA citavana karavU te asatyA'mRSA manogupti che. 20. manoguptinA ja svarUpane kahetA satA upadeza zrApe che.--- saMraMbhasamAraMbhe, AraMbhammi taheva ya / maNaM paMvattamANaM tu, nimattija jayaM jeI // 21 // Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - artha (jayaM) yatanAvAna (jaI) yati (saraMbhasamAraMbhe) hu te dhyAna kara chu athavA karIza ke jaithI te mare ke maraze evA dhyAnarUpa saMraMmane viSe tathA paranI pIr3A karanAra umAranArika saMbaMdhI bhayAnarUpa samAraMbhane viSe ( taheva ya) tathA (AraMbhammi) paranA prANane nAza karI zake tevA azubha pariNAmarUpa prAraMbhane viSe ( pavacamANaM tu ) pravartatA eyA (maNaM) manane (niacina ) nivartana kare, ane zubha saMkalpane viSe manane pravAve. 21. * ive bIjI vacanaguptine kahe che.* saJcA taheva mosA ya, saJcAmosA taheva y| cautthI asaJcamosA u, vayaguttI cauThivahA // 22 // artha-(sacA) satyA 1, (taheva) tathA ( mosA ya ) mRSA 2, tathA ( saccAmosA ) satyAmRSA 3, ( taheva ya) tathA (cautthI) cothI (asacamosA u) asatyA'mRSA 4, e pramANe (vayaguttI ) vacanagupti (caubihA) cAra prakAranI che. teno artha manoguptinI jevo jANavo. 22. ___ saMrebhasamAraMbhe, AraMbhammi taheva ya / vayaM parvatamANaM tu, nitinja jayaM jeI // 23 // artha (jayaM) yatanAvAna (jaI ) yati ( saraMbhasamAraMbhe ) saMraMbhane viSe eTale parano vinAza karavAmAM samartha evA maMtrAdika gaNavAnA saMkalpane sUcanAra zabda bolavA tene viSe, tathA samAraMbhane pipe eTale parane pIDA karanAra maMtrAdika | gaNavA tene viSe ( taheva ya) tathA (AraMbhammi ) AraMbhane viSe eTale parano vinAza karavAnA kAraNarUpa maMtrAdikano jApa Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharavo tene viSe ( pavattamANaM tu ) pravartatA evA ( vayaM ) vacanane ( nimattina ) nivartana kare-roke bhane zubhane viSe | pravartAne. 23 have zrIjI kAyagutine kahe che. ThANe nisIaNe cava, taheva ya tuDaNe / ullaMghaNa pallaMghaNa, iMdiANaM ca jujaNe // 24 // artha-(ThANe) ubhA rahevAmA, (nisIaNe ) vesavAmA, ( ceva ) tathA (tuadRNe ) tvamvartane eTale zayanamAM, | ( taheva ya ) tathA baLI ( ullaMghaNa) khADo vigere olaMgavAmAM, ( paLUSaNa ) sIdhuM gamana karavAmAM, (iMdibhAmaM ca ) tathA | iMdriyonA ( jujaNe ) vyApAramA eTale zabdAdika viSayonA vyApAramA vartato sAdhu kAyagupti kare, te yA pramANe---24. saMraMbhasamAraMbhe, AraMbhammi taheva ya / kArya parvatamANaM tu, nimattija jayaM jaI // 25 // ___ artha-(jaya) yatanAvAna (jaI) yati ( saMraMbhasamAraMbhe ) saMraMbhane viSe eTale yaSTi, muSTi AdikathI tADana karavAne mATe taiyAra thavAmA tathA samAraMbhane viSe eTale paritApa karanArA lattAdikavaDe mAravAmAM ( taheba ya) tathA (AraMbhammi ) prAraMbhane vipe eTale prANInA baMdhane mATe yaSTi vigereno upayoga karavAmA (pavattamANaM tu ) pravartatA (kArya) zarIrane (nipratija) nivartana kare-aTakAve-roke. 25, samiti ane guptimAM zo taphAvata che ? te kahe che. || Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eAo paMce saimiIo, caraNassa ye paivattaNe / guttI nittaNe'vuttA, asubhatyesu savvaso // 26 // / artha-(eArao) A upara kahelI (paMca ) pAMca (samiImo ) samitiyo ( caraNassa ) sArI ceSTArUpa cAritranI (pavattaNe ya ) pravRttine viSe ja kahelI che, ane (guttI ) traNa guptizro to ( savvaso) sarva evA (asubhatyesu ) azubha manoyogAdikathI ( mizrANadhi / nivartamAna va pasa' ( ucA) kahI che. api zabda layo cha mATe cAritranI pravRttine viSe paNa kahI che. 26. ___have A adhyayana samApta karavA pUrvaka temanA AcaraNaY phaLa kahe che.| eAo paivayaNamAyAo,je sammaM Ayare muNnnii| se khippaM savvasaMsArA, vippamuccai paMDie~ ti bemi // 27 // artha-(eArao) zrA ( pavayAmAyAyo ) pravacananI mAtAone (je ) je ( muNI ) sAdhu ( samma ) samyak prakAre ma (pAyare ) Acare che-pALe che, (se) te ( paMDie ) paMDita sAdhu ( khippaM ) zIghra ( savvasaMsArA ) samagra saMsArathI (vippamuccada ) mukta thAya che. (tti demi ) ema 9 kahuM . e pramANe muSarmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kayu. 27. iti caturvizamadhyayanam. 24. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha yajJiya nAmarnu pacIzamuM adhyayana. 25. covIzamA adhyayanamA pravacananI ATha mAtAbho kahI. te tattvI to praznacaryanA guNamA rahelAne-brahmacarya guNavALAne ja hoI zake che, tethI jayaghoSa ane vijayaghoSanuM caritra kahevA pUrvaka brahmacaryanA guNone A adhyayanamA batAce che. * tenA prastAvane mATe prathama jayaghoSanI kathA saMkSepathI kahe che. __ jayaghoSanI kathA. vArANasI nAmanI nagarImA kAzyapa gotravALA jayaghoSa ane vijayaghoSa nAmanA ce brAhmaNo sAthai janmelA hatA. | ekadA jayaghoSa snAna karavA mATe gaMgA kinAre gayo. tyA eka AraDatA deDakAne bhakSaNa karato eka sarpa tenA jovAmA zrAvyo. tevAmA eka kurara pazcIe AvI te sarpane uchALI pRthvIpara pachADI tene khAvAno prAraMbha karyo. te kurara potAnI | cAMcI te sarpanA zarIrane toDato hato, to paNa te sarpa pelA AraDatA dekhakAne khAto ja hato-choDato nahoto. yA pramANe 1 parasparanA grAsane joi jayaghoSe vicAyu ke-"aho ! A saMsAranI sthiti ketrI duHkhadAyaka cha ? je jenAthI caLavAna hoya che te tene matsyanI jema gaLe ke, paNa samudranI jema koi paNa potAnI zaktine gopavato nathI-jIracI zakato nathI. vaLI yamarAja to mahA zaktimAna hovAthI sarvane gaLI jAya che, to bhA bhrasAra saMsAramA paMDito zI rIte zraddhA karI zake ? mAtra eka dharma ja sarva upadravono nAza karanAra che. mATe kampavRkSanI jema icchita vastune ApanArA te dharmano ja hu~ pAzraya karUM." Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " 1920t+ C yA pramANe manamAM vicAra karI te gaMgAnadIne sAme kAMThe gayo. tyAM teNe uttama munione joyA. temanI pAse jinadharmanI dezanA sAMbhaLI. temanA kahevAthI dIkSA grahaNa karIne te jayaghoSa muni pRthvIpara vicaravA lAgyA. nuM vRttAMta sUtramAM bhAve che, tethI te ja kahe che.- mANakulasaMbhUo, Asi vippo mahAyaso / AyAI jaimajAMsi jayaghose tti nAmao // 1 // artha - ( mAhaNakulasaMbhUo ) brAhmaNanA kuLamAM utpanna thayelo tathA ( jamajaNNAMsa ) ma eTale pAMca mahAvato, te rUpI yajJane viSe (jAbAI ) vAraMvAra yajJa karanAra - pAMca mahAvratane pALanAra ( jayaghose tti nAma) jayaghoSa evA nAmano ( mahAyaso) mahA yazasvI (vippo ) trAhmaNa (Asi ) hato. iMdiaggamaniggAhI, bheggagAmI mahAmunI / gAmANugAmaM rIaMtI, pattI vANArasI purIM // 2 // artha - ( iMdiramAmanigAhI ) iMdriyAMnA samUino nigraha karanAra tethI karIne ja ( maggagAmI ) mokSamArgamAM gamana karanAra evA te ( mahAmukhI ) mahAmuni ( gAmAzugAmaM ) eka gAmathI bIje gAma ( aMto ) vihAra karatA ( vANArasI pUrI ) vArANasI nagarImA ( patto ) bhAvyA. 2. vANarasIe behiA, urjeNammi maNorame / phAsue sijjasaMdhAre, tattha vAsamuvAe // 3 // artha - (vANArasIe) vArANasI nagarInI ( bahiyA) bahAra ( bhayorame ) manohara evA athavA maNorama nAmanA * EK++***+++++*131** Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *131*~**14********* (uAyammi) udyAnane viSe ( tattha ) tyAM (phAsura ) prAsuka - jIvarahita (sijjasaMthAre) darbhAdikanA racelA zayyAsaMstArakane viSe (vAsa) nivAsa karavAne ( uvAgae ) zrAvyA. 3. te vakhate te nagarImA je hatuM ane sunie je karyu te kahe che. aha tevaM kauleNaM, purIe tattha mAhaNe / nAmeNa vijayaghole, jaMpaNaM jaiyai beavI // 4 // artha - (ha) have (va kAleM ) te ja kALe ( tattha purIe ) te nagarImAM (vezravI ) vedane jANanAra (vijayaghose) vijayaghoSa (nAmeA ) nAmanI ( mAhaNe ) brAhmaNa (jAsaM) yajJane ( jaya ) pUjato vo karato havI. 4. yaha "setaistha aNagAre, mAsakhamaNapAraNe / vijayaghosassa jaNNammi, bhikkhamaTThA ThevaTTie // 5 // artha - ( a ) tyAspachI ( tattha ) tyAM (vijayaghosassa) vijayaghoSanA (jamammi ) yajJamAM ( se ) te (aNagAre ) jayaghoSa muni (mAsakkhamaNa pAraNe ) mAsakhamaNane pAraNe ( bhikkhamaTThA) bhikSAne arthe ( ucaTTie ) grApta thayA. 5. tyAMtene vijayaghoSe je kadhuM te kahe the- - dAhAmu te bhikkha, bhikkhU ! jAyAhi ao // 6 // ( saMtaM ) satA te bhunine ( jAyago ) yAjaka eTale yajJa karanAra se vijayaghoSa brAhmaNe munine nahIM oLakhavAthI ( pADasehae ) niSedha karyo ke - ( bhikkhU ) he bhikSu ! (te) tamane huM (minakhaM) samuTThiyaM tarhi saMtaM, jAya~go paMDisehae / artha -- ( tahiM ) tyAM (samuvadviaM ) prApta thayelA 04-100+++ Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1000 bhikSA (nahu dAhAmu ) nahIM ja zrApuM tethI ( annayAM ) bIje sthAne jar3ane ( jAyAhi ) yAcanA karo. 6. kAraNa ke zra jeM veviU vippA, japaNaTTA ye je diauM / joIsaMgaviU je zra, 'je a dhammANa poragA ||7|| artha - ( je a ) jebho (vebhaviU ) vedane jANanArA ( cippA) brAhmaNo che ( ya ) tathA (je ) jeo ( diyA ) dvija eTale saMskArathI bIjI vAra janmelA ane (japaTTA ) yajJanA ja prayojanavALA che, (je a ) tathA jeo ( joisaMgaviU ) jyotiSa bhane zikSAdika zraMgane jANanArA che. ahIM jyotiSa zAstrano aMgamAM ja samAveza thAya che, chatAM jyotiSanuM pradhAnapa jaNAvacA mATe tene jUduM kathuM che (je a ) tathA jeo ( dhammANa ) dharmazAstranA ( pAragA ) pAragAmI che tathA upalakSaNAthI je sarva zAstrone jANanArA . 7. 'je satthA samuddhattuM, pairaM appANameva ya / tersi annarmiNaM deyaM bho bhikkhU ! savvakAmiyaM // 8 // artha- - tathA (je) jeo (paraM) mIjA jIvone ( zradhyAyameva ya ) ane potAnA AtmAne ( samuddhatuM ) saMsAra sAgarathI uddhAra karavAne (samatthA ) samartha che. ( tersi ) tezrone ( bho bhikkhU ) he bhikSu ! ( savvakAmizraM ) jemAM abhilASa karavA lAyaka sarva vastuo hoya the eTale hue rasa sahita evaM (iyAM ) yA ( a ) anna (deyaM ) devAnuM che. 8. tenuM vacana sAMbhaLI muni kevA thayA 1 te kahe the. - Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******03*--**<<*G so tattha evaM peMDisiddho, jAyageNa mahAmukhI / na viTTho ne vi tuTTho, uttima dugave // 9 // artha - (tastha ) tyAM-yajJapATakamA ( evaM ) prApramANe ( jAyageNa ) yajJa karanArA vijayaghoSe ( paDisiddho ) niSedha karyA evA (so) te ( mahAmukhI ) jayaghoSa nAmanA mahAmuni ( na vi ruDo ) roSavALA thayA nahIM, temaja (na tri do ) tuSTamAna paNa thayA nahIM. kAraNa ke ( uttimaTTagasao) te muni uttamArtha je mokSa tenA ja gaveSaka eTale arthI hatA. 6. tyAre te munie zuM kartuM ? te kahe che. pAuM vA, vinivAhaNAtha vA / 'teti vimokkhaNaTTAe, imaM vaiyaNamacchevI // 10 // artha - (a) zramane mATe ( vA ) ke ( pAuM ) pANIne mATe ( na ) nahIM, ( vA ) athavA ( nivvAharaNAya ) vastrAdikavaDe potAnA nirvAhane mATe paNa ( na vi ) nahIM. paraMtu ( tersi ) temanA eTale te yAjJikonA ( vimokkhapAe ) mocane mATe eTale temane saMsArathI mukta karavA mATe ( imaM ) ( vayaNaM ) vacanane ( avyavI ) bonyA. 10. zuM bonyA ? te kahe be. - na hi jAgasi veamuhaM, na vi jANa "jaM muhaM / nekkhatANa muMha jaM ca, "jaM ca dhammANa vA mu~haM // 11 // artha - (ahaM) vedanA mukhane eTale vedamAM je mukhya-pradhAna dve tene ( na hi jAkhasi ) tuM jANato nathI, tathA Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ( jamANa ) yahornu (jaM muhaM ) je mukha eTale pradhAna cha tene ( na vi ) tuM jANato nathI, (jaMca ) tathA je ( navakhattANa) nakSatronuM ( muhaM ) mukha ke tene paNa tuM jANato nathI, (ca) tathA je (dhammANa cA ) dharmona eTale dharmazAkhonu (muhaM ) mukha ke tene paNa tuM jANato nathI. arthAt veda, yajJa, jyotiSa bhane dharmazAla e nAre, vAstavika jJAna ne nathI. 11. ___ have pAtranuM ajANapaNuM kahe che.HE 'je samatthA samuddhattuM, paraM appANameva ya / na te tuma vizrANAsi, aha jANAsi to bhaiNa // 12 / / ___ artha--(je) jemo (paraM ) vIjA prANImono (appANameva ya ) tathA potAnA AtmAno ( samuddhattuM ) uddhAra * karavAmA ( samatthA ) samartha che, (te ) temane (tumaM) tuM (na vibhAyAsi ) jANato nathI. ( aha ) jo kadAca (jANAsi) jAsato ho (to) to ( bhaNa) tuM kahe. 12. A pramANe munie kaDaM, tyAre te brAmaye zuM kayu ? te kahe the.tassakkhevapamukkhaM ca, acayaMto tahi dinI / sapariso paMjalI houM, pucchaI ta mahAmuNiM // 13 // artha- tahiM ) te yajJapATakamAM (tassakkhevapamukkhaM ca ) te muninA Apano-praznano pramoca-uttara ApavAmA (acayaMto) asamartha evo (dio) te brAhmaNa (sapariso) parSadA sahita (paMjalI houM ) namra pahane hAtha joDIne (te | mahAmuNiM ) se mahAmunine ( pucchaI ) pUchato havo. 13. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **O**<~*~ bUhi, brUhi jANa jaM muMhaM / nakkhattANa muMha brUhi, brUhi dhammANa jaM mu~ha // 14 // artha- he muni ! (vezrANaM ca ) vedonuM ( muhaM ) je mukha hoya tene ( bUhi ) tame kaho, tathA ( jammANa ) yajJonuM ( jaM muhaM ) je mukha hoya tene ( brUhi ) tame kaho, tathA ( nakkhattANa ) nakSatronuM (suI) je sukha hoya tene (buddhi ) tame kaho, tathA ( dhammANa ) dharmazAstronuM (jaM muhaM ) je mukha hoya tene (brUhi ) tame kaho. 14. 'je samatyA samuddhataM, paira appANameva ya / eyaM me saMsayaM savvaM, sAhU ! kaihasu puchiyo // 15 // artha - (je) jeo (paraM) bIjA prANIono ( appANameva ya) tathA potAnA AtmAno ( samuddhatuM ) uddhAra karavAne (samatthA) samartha hoya te pazu mane kaho - catAvo (eyaM ) A (me) mArA ( sa ) sarva (saMta) saMzayane - saMzayanA uttarane (sAhU) he sAdhu ! ( pucciyo ) mArAthI puchAyA evA tame ( kahasu ) kaho. 15. yA pramANe te vijayaghoSa brAhmaNe pUchadhuM tyAre te muni bolyA ke aggihottamuhA veo, jauNaTThI vesAM muhaM / nakkhattANa mu~haM caMdo, dhammANaM kAlo haM // 16 // (ga) agnihotra che mukha jenuM evA ( A ) vedo ke eTale vedonuM mukha agnihotra - adhikArikA ke. te ahIM yA pramANe ke. -" dIkSA lIlAe karmarUpI iMdhaNAne dharmadhyAnarUpI agnimAM dRDha ghRtanI Ahuti cApIne agnikArikA karavI. zrAkI adhikArikA vedonuM mukha che. kema ke dahIMnuM taca jema v Aca te nAMkhI sadbhAvanArUpI mAkhaNa ke tema vedonuM tasva Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAraNyaka nAmano vedano graMtha ke, temA "satya, tapa, saMtoSa, damA, cAritra, Arjava, zraddhA, dhRti, mahiMsA bhane saMghara" e daza prakAranoja dharma karo che. tene anusAremA upara phamuM terbuja agnihotra hoizake che. tathA(jamahI) yajJArthI-saMyamarUpa bhASayAno arthI te ( vebhasA muha) vedornu-yajJonU mukha , kAraNake yajJano arthI hoya to ja yantra pravarte the. tathA (nakkhatvANa) nakSatrotuM ( muhaM ) mukha ( caMdo) caMdra che. sathA ( ammA ) dharmonuM ( muhaM ) mukha ( kAsavo) kAzyapagotrI zrIyugAdideva ja che. kemake temaNe ja sauMthI prathama dharma pravartavyo the. 16. have dharmarnu mukha dRddha karavA mATe yugAdidevarnu ja mAhAtmya pragaTa kare che.-- jaihA deM gahoInA, ciTrati pNjliiuddaa| vaMdemANA nemasaMtA, uttama maNahAriNo // 17 // artha- (jahA ) jema ( gahAImA ) grahAdika ( caMda) caMdrane (paMjaliuDA ) hAtha joDI ( baMdamANA ) stuti karatA hai| (namasaMtA ) namaskAra karatA ane ( uttama ) atyaMta (maNahAriNo) vinItapaNAe karIne manane haraNa karatA satA (ciTThati) Ma rahe cha, tema zrIRSabhasvAmI pAse paNa deveMdro vigere sarve sevI jarIte rahe che. 17. A rIte cAra praznono uttara kahI have pAMcamA praznano ucara kahe ke.ajANagA japaNavAI, vijAmAhaNasaMpayA / gRDhI sajjhAyatavasA, bhAsachannA Iva'ggiNI // 18 // artha- ( jammavAI ) yakSavAdI eTale yajhane kahenArA jemane te pAtrapaNe mAnelA che tebho (vijAmAhaNasaMpayA) Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ l bhAraNyaka, brahmAMDapurANa vigare vidyArUpI grAmaNanI saMpadAnA (ajANagA) ajANa ja che. kArakha ke kharA brAmaNAne to akiMcanapaNAe karIne eTale parigrahaDitAnAe kasIne rimA vihAra ko tene jo tezro jANatA hoya to bRhadAraNyAdikA kahelA daza prakAranA dharmane jAgatA chatAM kema zrAvo yajJa kare ? tathA ( sajjhAyatavasA ) vedanA adhyayanarUpa svAdhyAya ane upavAsAdaka tapacaDe karIne (gaDhA) tebho gaDha ke eTale mAtra bahArathI ja saMbavALA ke. (iva) jema ( bhAsa-1 channA ) bhasmathI Dhakilo ( aggiNA ) agni bahArathI zItaLa dekhAya che paNa aMdara to uSmA hoya che, tema A brAhmaNo paNa bahArathI vedAdhyayana ane upavAsAdikavaDe upazamavALA dekhAya che, paraMtu aMdara to kaSAyarUpI anivaDe jAjjanyamAna ja . * tethI tame mAnelA prAmaNo svaparano uddhAra karavAmAM samartha zI rIte hoi zake ? na ja hoi zake 18. ___ tyAre pAtrarUpa brAhmaNa koNa kaddevAya ? te kahe che.-- jo loaiM baMbheko vutto, aMggI vA mahio jahA / sayoM kusailasaMdiTuM, taM vayaM mAheNe // 19 // ___ ardha-(jo ) jene kuzaLa puruSoe (bhaNo) brAhmaNa (buso) ko che, tathA je (loe ) lokaneviSe ( aggI vA jahA ) aminI jema ( mahio) pUjyo sato dedIpyamAna thAya cha, (taM ) tene ( vayaM ) ame (sayA) sadA (kusalasaMdiI) kuzaLa puruSoe kahelo evo (mAha ) bAkSaNa (cUma ) kahIe chIe. 16. kuzaLa puruSoe kahelA evA brAhmaNanu svarUpa kahe the. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jo ne sarjei AgaMtuM. pavveyato ne soai / remae ajavayaNammi, "taM vayaM vrama mAheNaM // 20 // jA artha-(jo) je ( AgaMtu ) svajanAdikanA sthAna pratye bhAvavAne (na saJjai ) taiyAra dhAya nahIM. tathA bhAvyA | | pachI (pavyayaMto) tyAMthI cIje sthAne jatAM ( na soha) zoka kare nahIM, tathA je ( ajavayaNammi) AryanA eTale tIrthakaranA vacanane viSe ( rasae rame-yAnaMda pAte ne ( vayaM ) ame ( mAhaNaM) brAmaNa (bUma) kahIe bIe. 20. all jAyarUvaM jahAmahU~, niddhatamalapAvagaM / rAgedosabhayAtItaM, taM vayaM vUma mAhaNaM // 21 // artha- (jahA) jema (AmaI ) tejasvI karavA mATe maNazIlAdikavaDe ghaselu tathA (nidbhUtamalapAvarga ) agnivaDe / * bALI nAMkhyoM ke mela jeno e (jAyarUtra ) suvarNa vAhya tathA AbhyaMtara guNayukta thAya cha, tema je bAdha ane AbhyaMtara guNe karIne yukta hoya, tathA ( rAgaddosabhayAtItaM ) je rAga, dveSa ane bhayathI rahita hoya (taM ) tene ( vayaM ) ame (mAila) | brAkSaNa ( bUma ) kahIe chIe. 21. tasliaM ki daMta', arvacayamaMsasoNiaM / suvyaM partanivvANaM, te vayaM vUma mAhaNaM // 22 // artha-( navassinaM ) je tapasvI hoya. tethI karIne ja (kisaM ) zarIre kRza-durbaLa hoya, (daMta ) iMdriyone damana | karanAra hoya, ( avacayamaMsasoNi )jenA mAMsa ane rudhira sukAi gayAM hoya, ( suvvayaM ) je sArA vratavALA hoya, tathA je * A gAthA tathA tenI TIkA bhAvavijayajonI TIkAbALI chApela pratamAM nathI. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pattanivvANaM) kaSAyarUpI agninA upazamathI nirvANane-zItaLatAne pAmelA hoya, (taM vayaM ) tene ame (mAhaNaM bUma ) | || brAhmaNa kahIe chIe. 2.. tese pANe viANittA, saMgaheNa ye thAvare / jo ne hiMsaha tiviheNaM, taM vayaM dhUma mauhaNaM // 23 // artha-( tase ) trasa tathA ( thAvare ) sthAvara (pANe ) prANIzrone ( saMgahesA ) saMgrahabaDe eTale saMkSepavaDe (ya) ca zabdathI vistAravaDe (viANittA ) jANIne (jo)je (tiviheNaM) mana, vacana ane kAyA e trividhe karIne (na hiMsai) | temanI hiMsA na kare (taM) tene (vayaM ) ame (mAhaNaM bUma) brAhmaNa kahIe chIe. 23. kohI vA jaI vA hAso, lohA vA jei vA bhyaa| muMsaM vayaI jo u, "taM vayaM bama mauhaNaM // 24 // artha--( kohA vA ) krodhI (jai vA) athavA (hAsA) hAsyathI, athavA (lohA vA) lAbhathI ( jai vA ) athavA IL ( bhayA) bhayarthI ( jo u) je ( musaM ) mRSAvAda ( na vayaI ) na bole ( taM vayaM ) tene ame ( mAhaNaM ghUma ) | brAmaNa kahIe chIe. 24. cittamaMtamacittaM vA, appaM vA jai~ vA bahuM / na giNahai adattaM jo, te vaiyaM brUma mauhaNaM // 25 // ___ artha-(cicamata) dvipadAdi sacitta (acittaM vA ) athavA suvarNAdika acitta (bhappaM kA) alpa (jai vA) athavA (bahuM) ghaNI evI ( adattaM ) adatta vastune ( jo ) je (na giha ) grahaNa na kare ( taM vayaM ) tene ame ( mAhaNaM bUma ) Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pana E brAhmaNa kahIe DIe. 25. didevamANusa taricchaM, jo na sevai mehuNaM / maiNasA kArya vaikkeNaM, taM vayaM bUmaiM mAheNaM // 26 // artha - ( jo ) je ( divyamANusatericchaM ) deva saMbaMdhI, manuSya saMbaMdhI ane tiryeca saMbaMdhI ( mehuNaM ) maithunane (maNasA ) manavaDe, ( kAya ) kAyAvaDe, ( bakkeNaM ) vacanavaDe ( na sevaha) sevato na hoya. ( taM vayaM) tene ase ( mAha bUma ) brAhmaNa kahae jIe. 26. jahA paunaM kaise jAyeM, novaliSaGga bAriza / evaM alitaM kamihiM, "taM veyaM ma mAhaNaM // 27 // artha - ( jahA ) jema (pauma ) padma- kamaLa ( jale ) jaLane viSe ( jAyaM ) utpanna thayA chatAM paNa ( vAriNA ) jaLavaDe (na ucalippar3a ) lepAtuM nathI, ( evaM ) e ja pramANe je prANI kAmathI utpanna thayA chatAM paNa ( kAmehiM ) te kAmovaDe ( alittaM ) lepAto nathI, ( taM vayaM ) tene ame ( mAhaNaM cUma ) brAhmaNa kahIe bIe. 27. aloluaM muhAjIvI, aNagAraM akiMcaNaM / zrasaMttaM hitthesu, 'taM vayaM bUma mAhaNaM // 28 // artha -- ( alolu ) je mAhArAdikamAM loluphtA rahita hoya, (muhAjIvI) mudhAjIvI eTale nirdoSa mahAranI bhikSA laine AjIvikA karato hoya, paNa auSadha ke maMtrAdikathI bhAjIvikA karato na hoya, ( aNagAraM ) ghara rahita hoya, ( akiMcaNaM ) dravyadhI ane bhAvathI parigraha rahita hoya tathA ( gihasthesu ) pUrvanA parizcita ke pAkaLanA paricita Kamatka Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA gRhasthonI sAthe ( asaMsaptaM ) saMbaMdha rahita hoya, ( taM vayaM ) sene bhame ( mAhaNaM cUma ) jAhmaNa kahIe bIe. 28. jahitA purva saMjogaM, notisaMge se baMdhave / jo na sajjei eesu, "taM vayaM bUma mAhaNaM // 29 // artha - (pubvasaMjogaM ) pUrvasaMyogane eTale mAtAvigerenA saMbaMdhane tathA ( nAtisaMge ) jJAtinA saMgane ( a ) tathA ( baMdhave ) baMdhuone (jahittA ) tajIne ( jo ) je pAchaLathI ( eesa) te mAtAdikane viSe / na sajaha ) rAgI - prItivAko nathAya (taM vayaM ) sene zrame ( mAhaNaM bUma ) brAhmaNa kahIe bIe. 26. vahIM te yajJa karanAra zaMkA kare ke vedanuM madhyavana ane yajJa ja rakSaNa karanAra the, tethI vedAdhyayana ane yajJavaDe ja brAhmaNa kaddevAya che, paNa tame kahyo te brAhmaNa na kaddevAya zra zaMkAno javAba bhApe ke. pasubaMdhA sarvavavethA, jahaM ca pAvakaimsuNA / na taM tAyaiti dussIla, kaimmANi belavati // 30 // (artha - (sabvavethA ) sarva vedo ( pasubaMdhA ) pazubhonA vinAzane mATe tenA baMdhananA heturUpa che, (ca ) tathA ( jaTTaM ) yajJa paNa ( pAvakammuNA ) pApanA heturUpa pazuvadhAdika jhukarmavaDe ( dussIlaM ) durAcArI evA ( taM) te yajJa karanArane (na tArthavi ) rakSaNa karatA nathI, kAraNa ke ( iha ) mA saMsAramAM (kammANi) karmoM ja ( balavaMti) baLavAna che, eTala karelA duSTa karmoM tenAkaranAra baLAtkAre narakAdikamAM lai jAya che. kAraNa ke je veda ane yajJamA pazubadhAdika hovAthI te duSTa karma ati baLavAna thAya che, tethI veda ane yajJanA saMbaMdhathI brAhmaNa thavAtuM nathI. mATe ase je zrAhmamanuM svarUpa kathaM te ja yogya che. 30. 600 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **-*Y=****@*<<--**-->>**Y=0_? natra muMDaNa samaMNo ne oMkAraNa barmaNo / ne muMgI vaNavAseNaM, kuMsavIreNa nai tAso // 31 // artha -- (muMDie) mAtra muMDanavaDe ke locavaDe ja ( samayo ) sAdhu ( na vi ) kA nahIM, ( oMkAreNa ) kArAdika gAyatrI maMtrI ja () bAla kahAnI (mAtrA) araNyamAM vasavA mAtrazrI ja ( mukhI na ) muni kahevAya nahIM. tathA ( kusacIreNa ) darbhamaya vastravaDe ja ( tAtraso na ) tApasa kahevAya nahIM. 31. tyAre te zI rIte kaddevAya ? te kahe che. -- samayAe samaNo hoi, baMbhacereNa vaMbhaNo / nANeNa ya muNI hoi, taveNaM hoi tAvaso || 32 // artha--( samayAe ) zatru tathA mitrapara samAnapaNAe karIne ( samayoM ) zramaNa - sAdhu (hoi ) hoya chekadevAya se, (baMbhacereNa ) brahmacaryavaMDa karIne ( bhayo ) brAhmaNa kahevAya cha, ( nANeNa ya ) tathA jJAne karIne ( muNI hoi ) muni hoya che, tathA ( taveNuM ) tapabar3e karIne ( hoi tAvaso) tApasa hoya che- kahevAya ke. 32. kammuNA bhaNo hoi, kaimmukhA hoi vattio / kammuNA vahalo hoi, suho heMvai kaMmmulA // 33 // artha-( kampuNA ) kSamA, dAna, dama vigere karmavaDe ja ( baMbhaNo ) brAhmaNa (doi ) hoya che, ( kammukhA ) cata thakI rakSaNa karavArUpa karme karIne ja ( khattiyAM ) kSatriya ( doha ) hoya the, ( kammukhA ) khetI, pazupALa vigerenA karmavaDe ja ( vaso ) vaizya ( hoi ) hoya che, tathA (kammukhA ) cAkarI karavArUpa karmavaDe ja ( suddo ) zUdra (havaha ) hoya . A Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *pramANe darekanA jUdA jUdA karma na hoya to temanI jUdI jUdI jAti zI rIte kahI zakAya? mATe karmane AzrIne ja jAti ra | hoi zake le. 33. vaLI zrA hu~ mArI buddhithI ja kaheto nathI. te upara kahe che. ee pAukare buddhe, jahiM hoi siMNAyao / savvakammaviNimmukkaM, taM vayaM brUma mauhaNaM // 34 // artha (ee ) pA upara kahalA ahiMsAdika arthAne (buddhe ) tattvajJAnI zrIvardhamAnakhAmIe ( pAukare) pragaTa karyA cha, ke ( jehi ) je ahiMsAdike karIne siNAyo ) snAtaka eTale kevaLI ( hoi ) thAya che, tethI karIne ( sacca| kammaviNimmurka) jANe sarva karmathI rahita thayA hoya tevA (taM ) tene (vayaM ) ame ( mAhaNaM) brAhmaNa (bUma ) | * kahIe chIe. 34. evaM guNasamAuttA, je bhavaMti diuttamA / te saMmatthA u uddhattuM, paraM appANameva ya // 35 // artha--(evaM) yA pramANe (guNasamAuttA) ahiMsAdika guNe karIne yukta (je) je ( diuttamA) dvijottamo-brAmaNo ( bhavaMti ) hoya che, (te) teo ja (paraM ) para prANIne (appANameva ya ) tathA potAnA zrAtmAne ( uddhattuM) uddhAra karavAne eTale saMsArathakI tArakhAne ( samatthA 3 ) samartha hoya che. 35. zrA pramANe kahIne muni virAma pAmyA, tyAre zuM thayuM ? se kahe che. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pana 3 // ER: evaM tu saMsae chinne, vijayaghose a mAhaNe / samudAya tao taM tu, jayaghosa mahAmuNiM // 36 // ___ artha-(evaM tu ) A pramANe eTale pUrve kahyA pramANe muninA bacana sAMbhaLIne ( saMsae ) saMzaya (chine ) chedAye | sate ( to ) tyArapachI ( vijayaghose a) vijayaghoSa nAmano (mAhaNe ) brAhmaNa (taM tu) te (jayaghosa) jayaghoSa nAmanA ( mahAmuNiM) mahAmunine (samudAya ) samAdAya-samyak prakAre grahaNa karIne eTale 'A to mArA bhAi ja cha' ema barAbara poLakhIne. 36. zuM karato havo ? te kahe che.--- tuTe avijayaghose, INamudAhu kayaMjalI / mAhaNataM jahAbhUaM, suTu me uvadasi // 37 // artha- ( tuDhe a) prasanna thayo eko ( vijayaghose } vijayaghoSa brAhmaNa ( kayaMjalI) hAtha joDIne ( iNaM ) zrA pramANe ( udAha) bojyo ke he muni ! (jahAbhUbha) yathAbhUta eTale jevU le tevU ( mAhaNattaM ) brAhmaNapaNuM ( me ) mane tame | ( suTTa) sArUM ( upadasidhe ) dekhADathu, tame mane prAramaNa- yathArtha svarUpa samajAvyuM te bahu TIka kayu. 37. tubbhe jaiA jAgANaM, tubbhe veaviU viU ! / oisaMgaviU tumbhe, tubbhe dhammANa poragA // 38 // | artha-(viU ) he vidaH-tatvajJAnI muni ! (tumbhe) tame ja ( jamANaM ) yajJane ( jaibhA) yaSTAraH--karanArA cho (tuma ) tame ja ( veaviU ) vedane jANanArA cho, (tumbhe) tama ja (joisaMgaviU) jyotiSazAstra ane aMgavidyAnA Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | jANanArA cho, tathA ( tunbhe) tameja ( dhammANa ) dharmazAstranA ( pAragA) pAragAmI-pArane pAmelA ko. 38. tumbhe samatthA uddhattuM, paraM appANameva ya / tamaNuraMgahaM kareha mha, bhikkheNaM bhikkhauttamA ! // 39 // artha ( tumbhe ) tame ja (paraM ) parane ( appAsameva ya ) tathA potAnA AtmAne paNa (uttuM ) uddhAra karavAne ( samatthA ) samartha cho ( taM ) te kAraNa mATe ( bhikkhautcamA) he uttama bhikSu ! tame (miskheNaM ) bhikSA grahaNa karavAvaDe || (haM) mamArA upara (aNuggaha) anugraha kRpA (kareha ) karA. 36. mA pramANe grAmaNe kaDaM, tyAre muni bonyA.na ko majja bhikhaNaM, khippaM nikkhamasU diauN| mI bhAmarmAhAsa bhayAvatte, ghore saMsArasAgare / artha-( maja) mAre ( bhikkheNaM ) bhikSAvaDe ( kajaM na ) kAMha paNa kArya nathI. paraMtu ( diyA ) he dvija ! (khi) zIghrapaNe (niksamasu ) tuM pravrajyA prahaNa kara, mane ( bhayAvace) sapta bhayarUpI AvartavALA tathA (ghore) bhayaMkara evA | ( saMsArasAgare ) A saMsArarUpI sAgarane viSe ( mA mamihisi ) tuM bhramaNa na kara. 40. | ubaleo hoI bhogesu abhogI novailippaI / bhogI bhamai sa~sAre, abhogI vippamuccaI // 41 // artha ( bhogesu ) bhoga bhogavate sate ( uvalo ) upalepa eTale karmano lepa (hoi) thAya che ane (bhabhogI) bhoga rahita puruSa ( na uvalippaI ) karmathI lepAto nadhI. ( bhogI ) mogI mANasa (saMsAre) saMsArale viSe (mamai) mame che bhane / Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (amogI ) bhAga rahita mANasa (vipamucaI ) kamethA mUkAya che. 41. ____ bhogIne karmalepa thAya che ane abhogIne lepa thato nathI, te upara dRSTAMna kahe cha. ullo suko a do bUMDhA, goleyA mhiomyaa| do vi vaDiA kuDDe, jo ullo so'tha laiMggai 42 / / " artha-( ullo) Ardra-lIlo ( sukko a ) ane suko (doye ( maTTiAmayA ) mATInA ( golayA ) goLA koi || bhItapara (chUDhA)-phayA, te (do vi ) bane goLA ( kucha ) bhIMta upara ( AvADimA) padhyA, ( attha ) temAM-te banemA Ma(jo ullo ) je Ardra goLo hoya ( so ) te bhIMta sAthe ( laggaha) lAge che-choTI jAya che. 42. ___ have dASTAMtika kahe che.| evaM laggati dummehA, je narA kaamlaalsaa| viratI u nai laggati, jahA suke u golae // 13 // artha ( evaM ) eja pramANe eTale Ardra goLAnI jema (dummehA ) durbudbhivALA (je narA ) je manuSyo (kaamlaa| lasA ) kAmane viSe lAlasAvAlA thAya je teo / lamagati ) saMsAramA Asakta thAya ke, coMTI jAya che (u) paraMtu (jahA ) jema (suke 3) suko (molae ) goLo bhIMta sAthe lAgato nathI-coMTI jato nI tema (virattA) kAmabhogI virakta thayelA puruSo ( na laggati ) saMsArane viSe Asakta thatA nathI. 43. A pramANe jayaghoSa munie kahuM tyAre vijayaghoSa mAjhaNe zuM karyu ? te kahe cha. / Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | evaM so vijayaghoso, jayaghosassa aMtie / aNazAssa nikhaso, dhamma socA aNuttaraM // 14 // artha-( evaM ) A pramANe ( so ) te (vijayaghoso) vijayaghoSa brAhmaNe ( jayaghosassa ) jayaghoSa nAmanA ( prathagArassa ) muninI (aMtie ) samIpe ( aNuttaraM ) uttama (dhamma ) dharmane ( socA) sAMbhaLIne (nissaMto) te muninI ja pAse dIkSA grahaNa karI. 44. have adhyayananA arthane samApta karatA satA pA bannenI dIkSAnuM phaLa batAye che.khavittA puvvakammAI, saMjameNa taiveNa ya / jayaghosavijayaghosA, siddhi pattA aNuttaraM ti bemi||45|| ___ artha-(saMjameNa ) saMyamavaDe ( tayeNa ya ) tathA tapavaDe (puvakammAI ) pUrvanA karmone (khavicA) khapApIne ( jayaghosavijayaghosA ) jayaghoSa bhane vijayaghoSa e banne muni ( aNuttaraM ) sarvottama (siddhi) siddhine-mokSane (pattA) pAmyA. (ti bemi) ema hu~ kahuM chu. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMyUsvAmIne kAM. 45. iti paJcaviMzamadhyayamam. 25. / Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha sAmAcArI nAmarnu chanvIzamuM adhyayana. 26. pacIzamA adhyayanamA brahmacaryanA guNo kahA, te guNo yatimA ja hova cha, tevA yalie avazya sAmAcArI paNa pALavI joie, tethI bhA adhyayanamA sAmAcArIne ja batAve che. tenuM paheluM sUtra yA pramANe che.* sAmAyAri paivakkhAmi, savvadukkhavimokkhaNiM / OM carittA Na niggaMthA, tilA saMsArasAgaraM // 1 // artha-( sambadukkhavimokkhaNiM ) sarva duHkhothI mukta karanArI eTale sarva duHkhono nAza karanArI evI (sAmAyAriM ) sAmAcArIne eTale sAdhunI kriyAne ( pavakhAmi ) hu~ kahIza. (je) je sAmAcArInuM (carittA Na) AcaraNa karIne ( nimgaMdhA ) sAdhuo ( saMsArasAgaraM ) saMsArasAgarane (simA) tarI gayA che, upalacaNathI vartamAnakALamAM tare the bhane anAgatakALamAM taraze. 1. te sAmAcArIne ja kahe che. paDhamA AvassiA nAma 1, bihaA ya nisIhiA 2 / ApucchaNA ya taiA 3, cautthI paDipucchaNA 4 // 2 // paMcamI chaMdaNA nAmaM 5, icchAkAro achaTTao 6 / sattamo micchakAro u 7, tahakAro u aTTamo 8 // 3 // Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | anbhUTANaM navamaM 9, dasamA uvasaMpayA 10 / esA dasaMgA sAhUNaM, sAmAyArI pavedanA // 4 // artha (paDhamA ) pahelI ( bhAvassiA nAma ) AvazyakI nAmanI sAmAcArI che, ( biimA ya) ane bIjI | (nisIhiyA ) naiSedhikI che, ( bhApucchaNA ya) tathA prApRcchanA ( tahamA ) zrIjI cha, ( cautthI ) cothI (paDipucchaNA) : | pratipRcchanA che, (paMcamI ) pAMcamI (chaMdaNA nAma ) chaMdanA nAmanI cha, ( icchAkAro bha) tathA icchAkAra e (chaTTabho ) | chahI ke, ( sattamo) sAtamI (micchakAro u) mithyAkAra ke ( tahakAro u) tathAkAra e (bhaTThamo) AThamI che, (bhabhuTTA ) abhyutthAna e (navamaM ) navamI che, ( dasamA) ane dazamI ( uvasaMpayA) upasaMpadA che. (esA) mA (dasaMgA) yaza mavALI-dasa prakAvalI (zAhU ) sAdhudhonI (sAmAyArI) sAmAcArI (paveimA) kahelI ke. bhAvArtha-zrI jinezvaroe sAdhunI daza sAmAcArI A pramANe kahI the. cAritra lIdhA pachI kAraNa binA gurunA avagrahamA bhAzAtanAnI zaMkAne lIdhe rahevU nahIM, paraMtu temanA bhavagrahathI bahAra rahe-nIkaLavaM, ane te nirgamana AvazyakI karyA vinA thA zakatuM nathI tethI AvazyakI e pahelI sAmAcArI ke 1, nirgamana karyA pachI potAnA sthAnamA rahevArnu cha mATe gamanAdikanA niSedharUpa naiSeSikI karavI e bIjI sAmAcArI ke 2, potAne sthAne rahelA sAdhune micATanAdika kAryanI prApti thAya tyAre gurune pUchIneja avatajohae, tethI zrIjI ApRcchanA nAmanI sAmAghArI ke 3, gurue javAnI rajA ApyA chatAM cAlatI vakhate pharIthI gurune pUchavAnuM ke vethI pratipRcchanA Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmanI codhI sAmAcArI kahI che 4, bhikSATana karIne sAdhue peTabharU na tharbu joie, paraMtu bIjA ninone paNa nimaMtraNa karavArUpa chaMdanA karavI noie tethI pAMcamI chaMdanA sAmAcArI kahI che 5, temAM paNa icchAkAra-ApanI icchApUrvaka padhAro-ema kahevU joie, tethI icchAkAra nAmanI chaThI sAmAcArI kahI che , A pramANe karyA chatAM paNa kadAca kathaMcit / / koI kAryamA aticAra thai jAya to tenu mithyAduSkRta Apa jAie tethI sAtamI mithyAkAra nAmanI sAmAcArI kahI ke 7, gurunI pAse bhoTo aparAdha Aloce sate gurunu vacana ' tathA-vahatti-bahu sAraM' ema kahIne svIkAravAnuM che tethI ThimI tathAkAra nAmanI sAmAcArI che 8, tahatti kahIne guruna vacana svIkAryA pachI potAne yogya sarva kAryamAMudyama karayo joie tethI navamI abhyutthAna nAmanI sAmAcArI kahI che hai, tathA tevA udyamavALAe jJAnAdika | meLanavA mATe bIjA gacchamAM jAne paNa upasaMpadA grahaNa karavI joie tethI dazamI upasaMpadA nAmanI sAmAcArI | kahI che. 10,2-3-4. ____ have kar3a kai sAmAcArI kaye kaye ThekANe karavI ? te kahe che.| gemaNe AvassiaMkujA, ThANe kujA nnisiihi| ApucchaNA sayakaraNe, parakaraNe paDidhucchaNA // 5 // artha ( gamaNe ) gamana karatI yasate (ApassinaM ) zrAvazyakI eTalaM avazya karavA lAyaka kArya saMbaMdhI pahelI | sAmAcArI (kujA) karacI 1, tathA (ThANe) upAzrayAdika sthAnamA praveza karatI. vakhate ( NisIhiraM ) gamanAdikanA Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSedharUpa naiSedhikI-bIjI sAmAcArI ( kuA ) karavI 2, tathA ( sayaMkaraNe ) potAnuM kArya karatI vakhate ( zrapucchaNA ) nA eTale gurunI AjJA mAgavI ke 'A kArya huM karUM?' e pramANe pRcchArUpa sAmAcArI karavI 3, tathA (parakaraNe) anyanuM kArya karatI khate (DipucchaNA ) gurunI AjJA levI eTale gurunI AjJA prathama thaha hoya to paNa kAryamA pravRtti karatI khate gurune pharIne pUcha joie e pramANe praticchanArUpa sAmAcArI karavI 4, nahIM je potAnA kAryamA ApRcchanA apanA kAryamA praticchanA kahI che te upalakSagadhI svaparanA sarva kAryoMmAM gurunI prathama AjJA mAgadhI te ApRcchanA guru prathamathI niyoga chatAM paNa kArya karatI vakhate pharIthI je gurune pUchavRM te pratipRcchanA samajavI. 5. chaMdaNA davvajoMeNaM, icchAkAro a sAraNe / micchAkAro a niMdAe, tahakIro paDie // 6 // artha - ( davvajAeNaM ) pUrve pote je dravya-padArtha vizeSa annapAnAdika grahaNa karyA hoya, tene uddezIne (caMdayA ) anya sAdhucone nimaMtraNarUpa chaMdanA sAmAcArI karavAnI ke. eTale ke bIjA sAdhudhone pote AlA AhAra pANI dekhADI kahe ke ' zramAMzI tamArI icchA pramANe grahaNa karI mane tAze' ema je kahenuM te chaMdanA kahevAya che. 5. ( a ) tathA (sAraNe ) sAraNAne viSe eTale svaparanA kAryamAM pravRtti karatI vakhate ( icchAkAro ) icchAkAra kahevAya ke eTale potAnI icchAthI kArya karavAnuM ke paNa baLAtkArathI karavAnuM nathI. temAM pote kArya karayuM hoya to ' huM tamAruM zramuka kArya mArI icchAthI karuM huM ' ema kahe bhane para pAse kArya karAva hoya to ' mAruM pAtralepAdika amuka kArya tamArI icchAthI Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karo' ema kaheM ve icchAkAra sAmAcArI kavAya . 6. ( a ) tathA ( niMdAe ) potAnA AtmAnI niMdAne i (micchAkAze ) mithyAkAra sAmAcArI karAya ke eTale pote kAMi anAcAra kyoM hoya-bhUla thara gai hoya to tenI niMdA karatI vakhate ' hA ! meM A mithyA karyu ' e pramANe kahetuM te. 7 tathA ( paDissue ) pratizrutane viSe eTale kor3apaNa kAnA aMgIkAra ( tahakAro ) tathAkAra sAmAcArI karAya che, eTale guru vAcanAdika detA hoya tyAre 'Apa kaho cho se ema ja che' e rIte aMgIkAra karavAmAM tathAkAra karAya che. 8. 6. abrbhuTTANaM gurudhUMA, accheNe uvasaMrpayA / aivaM dupaMcaisaMjuttA, sAmAyArI paveIzrA // 7 // artha-- (gurupUcA ) gurupUjAne viSe eTale gaurava karavA lAyaka AcArya, glAna vigerene yogya AhArAdika lAvI pAne viSe tathA vinayAdika karavAne viSe ( zrabbhuTTA ) abhyutthAna eTale udyama karato te abhyutthAna sAmAcArI hai. ahIM sAmAnya rIte ka uche to paNa abhyutthAna eTale nimaMtraNa jANavuM nirmuktikAre paNa abhyutthAnane badale nimaMtraNa zabda vAparyo . . tathA ( accho ) avasthAnane viSe eTale bIjA zrAcAryAdikanI pAse rahevAne viSe ( uvasaMpayA ) upasaMpadA eTale 'ApanI pAse amuka kALa sudhI rahIza ' e pramANe kahI jJAnAdika guNa upArjana karavA mATe je raheM te upasaMpadA sAmAcArI the. 10. ( evaM ) mA pramANe ( dupaMca saMjutA ) be paMcakavaDe yukta eTale daza saMkhyAvALI ( sAmAyArI) sAmAcArI ( pacehamA ) kahI . 7. ****+*0301 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhA rIte daza prakAranI sAmAcArI kahI, hane proma gAmavAlI kahe ko.---- puzvillammi caubhAge, AiJcammi samuTTie / bhaMDaiga paiDilehittA, vaMdittA ya tao guruM // 8 // puchijA paMjailiuDo, kiM kAyavvaM maie deh| icchaM nioiDaM 'bhaMte !, veA~vaJce va saMjjhAe // 9 // artha (pubinammi) pUrvadizAe ( caubhAge ) bhAkAzanA kAika nyUna ebA cothA bhAge ( prAimammi ) sUrya (samuTTie ) caDe sate-prApta thaye sate eTale pAdona porasI thAya tyAre (bhaMDagaM) mAMDakane eTale pAtrAdika upakaraNane || (paDilehitA) paDilehIne ( to ) tyArapachI (guruM ) prAcAryAdika gurune (vadittA ya) bAMdIne (paMjaliuDo) prAMjalipuTa eTale mastakapara ce hAtha joDIne (pucchijA) pUche ke (mae) mAre (iha) atyAre (kiM kAyarva) karavU ? (bhaMte) he bhagavAna ! | (veyAvacce va ) glAnAdikanI vaiyAvacane viSe athavA to ( sajjhAe ) vAcanAdika svAdhyAyane viSe (nioiDaM) mArA prAtmAne niyoga karAvavAne-joDI devAne AjJA apAvavAne (iccha) hu~icchu chu. zrApa mane AjJA pApoema huM icchu chu.8-6. IT ___ A pramANe pUchIne pachI zuM karavU ? te kahe cha.---- veyAvacce niutteNaM, kAyavvaM agilAyao / sajjhAe vo niutteNaM, saMdhyadakkhavimokkhaNe // 10 // ___ artha ( veyAvacce ) glAnAdikanI vaiyAvacane viSe ( niutteNaM ) mAjJA apAyelA sAdhue ( agilAyamo ) glAni-* paNA rahita eTale zarIrano zrama vicAryA vinA ja ( kAyavvaM ) vaiyAvacca kara, (vA) athavA ( sajjhAe ) svAdhyAyane viSa Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . | (niutteNaM ) zrAjJA pAmelA sAdhue (sanyadukkhavimokkhaNe ) sarva duHkhanA nAzavaDe ja eTale glAnipaNA rahita ja svAdhyAya | karavo, athavA jenAthI sarva duHkhano nAza thAya cha evA svAdhyAyane viSe zrAjJA pAmelA sAdhue glAnipaNA rahita | svAdhyAya karavo. 10. zrA pramANe paDilehaNa vigaire prova sAmAcArInu mULa che tethI te kALe tenuM karavApaNuM batAvyuM tathA te sarva gurunI AnA| thI ja karavAna ke tethI gurunu parAdhInapaNuM paNa batAyU, have utsarga mArge divasatuM kRtya kahe che.divasassa caurobhAe, kuMjA bhikkhU vibhkkhnno|to uttaraguNe kujA, diNabhAgesucausu vi||11|| artha- (vizravaNo ) vicakSaNa eTale kriyAne viSa kuzaLa evA (bhikkhU ) sAdhue (divasassa ) divasanA ( cau- | | ro bhAe ) cAra bhAga ( kujA ) karavA, ( to ) tyArapachI ( causu vi ) te cAre (diNabhAgesu ) divasanA bhAgomA | ( uttaraguNe ) svAdhyAyAdika uttaraguNa karavA. 11. | uttaraguNane kevI rIte karavA ? te kahe ke.paDhamaM porisi sajjhAyaM, viDanaM jhANaM jhiaayi| taiAe goarakAlaM, puNo cauthie sajjhAyaM // 12 // __ artha- ( paDhama ) pahelI (porisi) porasImA ( sajjhAyaM ) vAcanAdika svAdhyAya karavo, (vitraM ) bIjI porasImA (sANaM) dhyAna (zivAyai ) yAcaM eTale karavaM, bhA arthaporasI honAthI arthanA viSayatuM dhyAna pharavu ema samajavU, (ta. Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iAe ) trIjI porasImA ( goarakAlaM ) gocarakALa eTale bhikSAcaryA ane tenA upalakSaNathI bahibhUmi jayA vigerenuM kArya ||1|| karavaM, (puNo ) pharIthI ( cauthIe ) cothI porasImA ( sajjhAyaM ) svAdhyAya karavo. ahIM paNa upalakSaNathI paDilehaNa vigere kriyA jANI levI. 12. ____ have porasInuM pramANa batAva cha.. .. AsADhe mAse dupayA, pose mAse cuppyaa| cittAsoesu mAsesu, tipayA havai porisI // 13 // artha- (AsADhe mAse ) ASADha mAsanI pUrNimAne divase ( dupayA ) ve pagale porasI thAya che, (pose mAse ) poSa mAsanI pUrNimAne divase ( cauppayA) cAra pagale porasI thAya cha, (cittAsopasu mAsesu ) caitra bhane Azvina mAsanI pU. zimAne divase (tipayA) traNa pagale ( porasI havaha ) porasI thAya che. puruSe potAnA dakSiNa kAna sanmukha sUryamaMDaLa rAkhI ubhA rahe, pachI DhIMcaNa sudhInI chAyA ASADhI pUrNimAe jyAre ve pagalA pramANa thAya tyAre eka prahara thAya che, ema | sarvatra jANavU. 13. mA pramANa ApADhAdika pUrNimAnuM kaDaM, tyArapachI A pramANe vRddhi ane hAni karavI, te kahe cha.aMgulaM sattaratteNaM, paMkheNaM tu deaMgulaM / baDDae hAyae Avi, mAseNaM cauraMgulaM // 14 // artha-( sattaratteNaM ) sAta rAtrie eTale sAta rAtridivase ( aMgulaM ) eka AMgaLa, ( pakheNaM tu ) eka pakhavADIe Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m ****** -. | ( duaMgula ) ye AMgaLa tathA ( mAseNaM ) eka mAse (cauraMgulaM) cAra AMgaLa chAyA ( vaDDae ) dakSiNAyanamA vadhe che (Avi ) ane ( hAyae ) uttarAyaNamA hAni pAme che. ahIM eka pakhavADIe ve AMgaLa kahyA che tethI sAta divase eka prAMgaLane ThekANe sADA sAta divase eka bhAMgaLa samajavU. vaLI koi mAsamAM cauda divasa, paNa pakhavADIyuM hoya che, te bakhate sAta divase paNa eka mAMganI vRddhi hAni jharanAmA doSa nathI. 14. | kayA kayA mAsamAM cauda divasa- pakhavADIyuM thAya che ? te kahe che.AsADhabahulapakkhe, bhaddavae kattie a pose a / phagguNavaisAhesu a, nAyavvA omarattAo // 15 // artha (AsADhabahulapakkhe) aSADha mAsanA kRSNapadamAM, ( bhaddavae) bhAdrapadanA kRSNapakSamA, ( kattie a) kArtikanA kRSNApakSamAM, tathA ( pose a) poSanA kRSNapakSamA, tathA ( phagguNavahasAhesu a) phAlgunanA kRSNapacamA ane* vaizAkhanA kRSNapakSamA (bhImarattAo) nyUna rAtrio eTale eka eka nyUna tithi ( nAyanyA ) jANavI. eTale pATalA mAsanA kRSNapakSamA cauda divasa, pakhavADIyuM hoya che. 15. ____aa pramANe porasInA jJAnano upAya batAnI have prathama AThamI gAthAmA je pAdona porasI kahI hatI te jANavAno upAya batAve che.* jeTThAmUle pAsoDha-sAvaNe chaihiM aMgulehiM pddilehaa| advahiM bIatimmi , taie desa aTTahiM utthe||16|| ** *** Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - ( jeTThAmule ) jyeSThA bhane mULa nakSatra jeTha zudi pUrNimAne divase hoya ke tethI jeTha mAsamAM, (bhAsADhasAvaNe ) aSADha mAsamA ane zrAvaNa mAsamAM ( chahiM aMgulehiM ) cha AMgaLavaDe eTale pUrve kahelI porasInA pramANamAM va AMgaLa nAMkhI tyAre ( paDalehA) pAtranI parilekhano kATane pAhona parasI bhAya ke jemake apAda mAsama ve pagalA chAyA hoya tyAre porasI thAya che ane be pagalA upara cha zrAMgaLa vadhArIe eTalI chAyA hoya tyAre pAdona porasI thAya che, e te sarvatra jANaM. tathA ( bIzratiammi) bIjA trikama eTale bhAdrapada, Azvina ane kArtika mAsamAM (bhaTTahiM ) porasInA pramANamAM ATha zrAMgaLa nAMkhavAthI pAdona porasI thAya che, tathA ( taie ) trIjA trikamA eTale mArgazIrSa, poSa bhane mAgha mAsamA (dasa) porasInA pramANamAM daza bhAMgaLa nAMkhavAthI pAdona porasI thAya che, tathA ( cautthe ) phAlguna, caitra ane vaizAka mAsarUpa cothA trikarmA (ahiM ) porasInA pramANamAM ATha bhAMgaLa nAMkhavAthI pAdona porasI thAya che. 16. te divasanuM kRtya kayuM, have rAtrinuM kRtya kahe the. - ttiM picauro bhASa, bhikkhU kurjA viakkhnno| to uttaraguNe kujA, roIbhAge causu vi // 17 // artha -- ( vikkhaNo) vicacaNa eTale kriyAmAM nipuNa evo bhikkhU ) sAdhu ( ratiM pi ) rAtrinA paNa ( cauro ) cAra ( bhAe ) bhAga ( kujA ) kare, (to) tyArapatrI ( causu vi ) cAre (rAIbhAgesu) rAtrinA bhAgane viSe ( uttaraguNe) uccaraguNane (kujA ) kare. 17. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zI rIte uttaraguNane kare ? ta kahe the. paDhamaM porisi sajjhAyaM, biiaM jhANaM jhiaayi| taiaAe nidamokkhaM tu, caUtthIe bhujo vi sajjhAyaM // 18 // artha-( paDhamaM ) pahelI ( porisi ) porasImA ( sajjhAya / svAdhyAya kare, (vihamaM) cIjI porasImAM (saannN)| dharmadhyAna (zivAyai ) dhyAve-kare, (rAimara ) cI porasIpa nimopakhaM tu) nidrAno mokSa kare eTale nidrAne mokakI mUke arthAt nidrA le, tathA ( cautthIe ) cothI porasImA ( bhujo vi ) pharIthI paNa ( sajjhAyaM ) svAdhyAya kare. 18. | | have rAtrinA cAra bhAga jANavAno upAya batAvavA pUrvaka samagra sAdhunu kartavya kahe cha.--- | jaM neI jayA ratiM, nakkhattaM tammi nhcubbhaae| saMpatte vimijA, saMjjhAya peoskaalmmi||19|| artha-( jayA) je kALe (jaM) je (naksattaM ) nakSatra ( rasiM ) rAtrine (nei) samApta kare, (tammi) te nakSatra (nahacaumbhAe) aAkAzanA cothA bhAgane ( saMpatte pAme sate (posakAlammi pradoSa vakhate eTale rAtrinA prAraMbhamA | prAraMbhelA ( sajjhAya ) svAdhyAyathI ( viramijA) virAma pAme. je nakSatra asta pAme tyAre rAtri pUrNa thatI hoya te nacatra prAya sUryanA nakSatradhI caudasuM hoya che, te nakSatra AkAzanA cothA cothA bhAgane aoLaMge tema tema praharanI gaNatarI karavI. 16. | tammeva ya nakkhatte, gaiyaNa caubhAgasAvasesammi / vetiaMpiM kAlaM paMDilehittA muNI kuMjA // 20 // Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha--(tambheSa 4 ) teja prAtaHkALe asta thanArUM (nakkhatte ) nacatra ( caubbhAgasAbasesammi) cotho bhAga bAkI II rahelo hoya evA ( gayaNa ) AkAzane viSe prApta thaye sate ( verattibhaM) vairAtrika nAmanA (kAlaM ) kALane tathA (pi) all api zabda che tethI potaSotAne samaye prAdoSikAdika eTale prAmAtika kALane (paDilehitA) paDilehIne ( muNI ) muni * kALagrahaNa (kujA) kare. 20. A zrA pramANe sAmAnya rIte divasa ane rAtrinuM kRtya dekhADadhu, have vizeSadhI teja dekhADatA prathama sADI sattara gAdhAvaDe divasakRtya kahe che.pubillammi caiDabbhAge, paDilahitANa bhaMDagaM / guruM vaMdittu saMjjhAyaM, kujA duzvavimokkhaNaM // 21 // artha-( pubvilammi ) pahelAnA ( caubhAge) cothA mAge eTale divasanI pahelI porasIe eTale sUryodaya vkhte| (bhaMDagaM ) varSAkalpAdika upadhine (paDilehitANa ) paDilehIne pachI ( guru ) gurune ( vaMdinu) bAMdIne (dukkhavimokkhaNaM) duHkhane-pApane nAza karanAra evA (sajjhAyaM ) svAdhyAyane ( kuA) kare. 21. | porasIe caubbhAMge, baMdittANa tao guruM / apaDikkamittA kAlassa, bhAyaNaM paDilehaeM // 22 // . artha--(tayo ) tyArapachI ( porasIe ) pahelI porasIno ( caubhAge ) cotho bhAga vAkI rahe tyAre eTale pAdona|| porasI thAya tyAre (guruM ) gurune (baMdittANa ) vAdine ( kAlassa ) kALane (apaDikkamittA) nahIM paDikamIne eTale pra Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - --- - - - bhAtakALanA pratikramaNa mATe kAyotsarga karyA vinA ja (bhAyAM ) pAtrAdika bhAjanane (paDilehae ) paDilehe. divasanI | corthI porasIe pharIthI svAdhyAya karavAno cha, ane kAnuM pratikramaNa karyA pachI svAzyAya karavAno niSedha ke, tethI kALane nahIM paDikamIne ema kayuM che. 22. ____ have paDilehaNano vidhi kahe che...... muhapotinaM paDilaihittA, paDilahijja gocchagaM / gocchagalaiaMgulio, vatthAI paDilehae // 23 // ___artha-prathama ( muhapottiaM) muhapattine ( paDilehittA) paDilehIne pachI ( gocchaga ) pAtrAM upara rAkhavAnA UnanA vasvarUpa gocchakane (paDilehija ) paDilehe. tyArapachI ( gocchagalAaMguliyo ) aMgulimA grahaNa kayoM ke gocchaka jeNe evo sato eTale prAMgaLIomA gocchakane grahaNa karIne ( vatthAI ) jhoLI upara rAkhavAnAM vana eTale paDalAne (paDilehae) paDilehe eTale pramAneM. 23. ___yA pramANe te ja sthitikALA paDalAne gocchakavaDe pramArjana karI pachI zuM kare ? te kahe che.| ur3e dhirai aturiaM, puvvaM tA vetthameva pddilehe| to biIyaM paiTaphoDe, taiaMca puNo paimaajijaa||24|| | artha-(purva tA ; pUrva tAvat eTale prathama ( uDDe ) Urdhva eTale utkaTika prAsane yesI tathA casva paNa Urdhva eTale | tirachu rAkhI ( thiraM) dRDha rIte vastrane pakaDI tathA ( aturiaM) atvarita eTale utAvaLa ko vinA ( varacaM ) banane eTale Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDalAne ( paDilehe eva ) paDilehe eTale savaLA ane bhavaLA karIne mAtra tene dRSTithI jue, paNa prasphoTana eTale paphphoDA kare nahIM. ahIM paDalAnuM prakaraNa chartA sAmAnya rIte vastra zabda lakhyo che te varSAkalyAdikanI paDilehaNane vipe paNa zrA ja vidhi jANavo ema jaNAcavA mATe lakhyo che. jotI vakhate jo temAM jaMtunone jue to tene yatanApUrvaka anya sthAne mUke. ( to ) tyArapachI (biiaM) bIjI kriyA kare, zuM kare? ( papphoDe ) je vastra zuddha kayuM tene prasphoTana kare eTale paphaphoDA kare. (taiyaM ca puNo) tathA vaLI trIjI kriyA yA pramANe kare-(pamajijA) pramArjana kare eTale ke paDilehIne tathA prasphoTana karIne pachI pramArjana kare. 24. ____ have te vastranuM prasphoTana pramArjana zI rIte kA ? ne kahe ke.aNaJcAvibhaM avaliaM, aNANubaMdhiM amosali ceva / chappurimA nava khoDA, pANIpANivisohaNaM // 25 // artha-(aNaccAvidha ) anartita eTale zarIra athavA vastra nAca karatuM na hoya tevI rIte ( avaliaM) zarIra athavA vastra vaLe nahIM tema-maraDAya nahIM tema, (aNANubaMdhi) anubaMdha rahita eTale AMtarA sahita arthAt pUrvAparanA prasphoTanahu~ jJAna thAya tevI rIte, (amosaliM cetra ) tathA mosali rahita eTale virachA bhIMta vigerene, uMce mALa vigerene ana nIce pRthvI vigairene sparza na thAya tema vastranuM prasphoTana karavu. zI rIte? te kaI cha. (chappurimA) cha purima-pUrva karavA eTale zrA kriyA prathama karavAmAM Ave che tethI tenuM nAma purima-pUrva kahevAya cha arthAt tirachA karelA vakhane cha bAra Urdhva prasphoTana / Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** kara terUpa cha pUrva karavA. tyArapachI (nava khoDA ) nava khoDA karavA eTale prasphoTanarUpa nava zrakhoDA karavA. ( pANIpANivisaha ) e te karavAthI hAthane viSe pANI zrotuM trizodhana dhAya che. ahIM eka dRSTi paDileharA, cha Urdhva paphphoDA, nava khoDA khaMkhezvArUpa ane nava pakhoDA puMjavArUpa e sarva maLIne pacIza paDileharA thAya che. 25. paDilehakhanA doSo samajAvIne tene tajavAnuM kahe che. AbharaDA saMmaddA, bajeavvA ya mosalI taiyA / paphphoDaNA cautthI, vikkhittA veiA chaTA ||26|| artha - ( ArabhaDA ) viparItapaNe kara athavA zIghrapaNe anya anya vastra grahaNa karavAM te AmaDA nAmano doSa bajeat yogya a, tathA ( saMmadA ) banA beDA paraspara bheLA karavA athavA upadhinI upara besa e saMmardA nAmano doSa che, te (baccA) varjavA yogya che, (ya) tathA (mosalI ) tiracho, uMce ke nIce saMghaTTo karato te mosalI nAmano ( tahamA ) zrI jo doSa varjavA yogya che, tathA ( paphphoDaNA ) dhULathI kharaDAyelA vastranI jama paDilehAnA bane atyaMta jhApaTa prasphoTanA nAmano ( cautthI ) cotho doSa carjayA yogya ke. tathA ( vikkhittA ) paDileharA karyA vinAnA vastra upara paDa lehaNa kareluM bastra mUkavuM te vikSiptA nAmano pAMcamo doSa varjacA yogya che, tathA ( veiA ) vedikA nAmano ( ghaTTA ) baDo doSa varjanA yogya che, te vedikA pAMca prakAre che. te yA pramANe - UrdhvavedikA eTale ve DhIMcaNa upara ve hAtha rAkhavA te 1, vedikA eTaleDhIcI dhaNA nIce hAtha rAkhavA te 2 tiryagvedikA eTale tirachA hAtha rAkhIne paDilehaba karavI te Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3, ubhayavedikA eTale bane DhIMcaganI bahAra hAtha rAkhayA te 4 tathA ekavedikA eTale eka hAtha DhIMcaganI bace rAkhe bhane bIjo hAtha cinI bahAra rAkhe te 5. zra cha doSo varjanA yogya che. 26. pasiDhilapalaMbalolA, egAmosA garUvadhuNA / kurA kigaM kujjA // 27 // artha - (siDhila ) ne zithilapaNe grahaNa karavuM - pakaDavaM te prazithila tathA ( palaMba ) barAbara sarakhI rIte grahaNa nahIM karavAthI paDilehaNa karAtA vastranA cheDA lAMbA laTakatA rAkhavA te pralaMba, tathA (lolA) paDilehaNa karAtA va bhUmipara ke hAthamA roLa te lola, tathA (egAmosA) ekI vakhate vastranA bane vAjunA cheDA kheMcavA te ekAmarzA, tathA (arUbA) bakhane traNathI vadhAre vakhata kaMpAva athavA ekI sAthe aneka cakhane grahaNa karI tene kaMpAcavA te karUpa ghUmanA, tathA ( pamANi ) prasphoTanAdikanI saMkhyAnA pramANamAM (pamArtha ) pramAda (kui) karavo, tathA ( saMkie ) saMkhyAnA pramANamA zaMkA utpanna thavAthI ( gaNayovanaM ) hAthanI AMgaLInI rekhAno sparza vigere karI eka, ke, sa saMkhyArUpa gaNanA karI zakAya tetrI rIte ( kuA ) kara te, yA sarva doSo varjavAnA che. A ve gAthAmAM kahelA ( 6-7-13) doSothI je yukta te sadoSA pahilehakhA che. arthAt te doSa rahita je paDilehaNA karavI te nirdoSa che ema siddha thayuM. 27. have te paDilehAne ja bhAMgA dekhADavAvaDe sadoSa ane nirdoSa kahe the-- aNUNAIrita paDileho, avivaccAso ta ya / paDhamaM peyaM satyaM, sesaNi u appANi // 28 // *K Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ZOK**EOK**E&K-+PS0 artha - ( paDilehA ) paDileharA ( aNUNA ) zrochI na karavI, tathA (iritA ) adhika na karavI, ( taddeva ya ) tathA baLI ( avivaccAsA) viparyAsavALI eTale viparIta na karavI. ahIM anyUna, anatirikta ane aviparyAsa e RNa vizeSaNanA zabdovaDe ATha mAMgA thAya che, temAM ( paDhamaM ) paheluM ( pa ) pada - bhaMgaka ( pasatthaM ) prazasta - zuddha che, bhane ( sANi u ) bAkInA sAta bhAMgA ( appasatyANi) aprazasta - azuddha che. traNa vizeSacanA ATha bhAMgA yA pramANe - maMga - anyUna - anatirikta-aviparyAsa. bhaMga - nyUna - anatirikta- zraviparyAsa. 1 1 1 5 1 0 1 P 3 0 2 1 0 ka 1 * 1 4 0 O 1 1 vA khAnuM vizeSaNavAddhaM zrane zUnyavA khAnuM vizeSaNa rahita jAnuM. 28. - zrA rIte nirdoSa paDilehaNa karanAre bIjuM zuM sajavAnuM ? te kahe the. 0 " paDile haraNaM kuNato, mihI kahaM kuNai jaNaveyakahaM vA / deI va paMcakkhANaM, vIei seyaM paDicchai vA // 26 // artha -- je ( paDileM ) paDilehasa ( kuto ) karato sato ( miho kahaM ) paraspara kathAne ( jaNavayaka vA) athavA dezakathAne tathA upalacaNathI strI dhyAdikanI kathAne ( kuNar ) kare, ( ba ) athavA ( paJcakkhANaM ) bIjAne pacavAya 80*3**** K**PSOK+-***<<***@3 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (deha) Ape, athavA ( mAei) bIjAne vAcanA Ape (vA) athavA ( sayaM) pote ( paDicchara ) zrAlAvAdikane grahaNa kare. 26. puDhavI zrAukkAe, teU bAU vaNassai tasANaM / paDilehaNApamatto, chahaM pi virAhao hor3a ||30|| artha - ( paDilehaNAmato ) paraspara kathAdike karIne paDilehaNamAM pramAdI thayelo te puruSa ( puDhavI ) pRthvI kAya, (ukAe) apkAya, ( teU ) tejaskAya, ( cAU ) vAyukAya, ( vaNassaha) vanaspatikAya ane ( tasA ) sakAya ( chaha pi ) e chae kAyano ( virAhao ) virAdhaka ( hoha ) thAya che. pramAdI sAdhu kuMbhAra vigerenI zALAmAM rahyo homa to te tyAM kadAca jaLa bharelo ghaDo vigere paNa DhoLI nAMkhe, tenA jaLavaDe mATI, agni, bIja ane kuMthu zrAdikanA jIvo upadrava pAme ke ane jyAM agni hoya tyAM vAyu avazya hoya che, tethI chae kAyanI virAdhanA saMbhave che, tethI karIne paDileiNane Sakhate hiMsAnuM kAraNa hovAthI paraspara kathAdika karavI nahIM. 30. puDhavI AukkAe, teU vAU vaNassai tasANaM / paDilehaNA Autto, chahaM pi ArAhao hoi ||31|| artha - ( paDilehaNA Auco ) paDilehaNa karavAmAM prayukta sAvadhAna eTale pramAda rahita evo sAdhu ( puDhacI ) pRthvIkAya, ( AukAe ) apakAya, ( teU ) tejaskAya, ( vAU ) vAyukAya, ( vaNassai) vanaspattikAya zrane ( tasA ) sakAya (chahaM pi) e hue kAyano ( dhArAhao ) ArAdhaka ( hoi ) thAya che. 31. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taIAe porisIe, bhattapANaM gaMvesae / chaiNhamannayarAgammi, kAraNammi samuTThie // 32 // artha-( taimAe ) zrIjI ( porisIe ) porasIe ( chaNI ) chamAthI ( annayarAgammi ) koi paNa eka ( kAraNammi) kAraNa ( samuhie ) prApta thaye sate ( bhattapANaM ) bhAta pANInI-mAhAranI ( gavesae ) gaveSaNA kare-zodha kare. ahI trIjI porasIe bhAtapANInI gaveSaNA kahI te utsarga mArge kahI che, anyathA sthavirakalpIne yogya avasare ja bhAtapANInI | gaveSaNA karavAnI che. 32. have mAhAra karavAnAM cha kAraNo batAve che.. veaNaveAvaJce, iriaTThAe a sNjmtttthaae| taha pANavattiAe, chaTuM puNa dhammaciMtAe // 33 // ___ artha-(veSaNa ) kSudhA pipAsAdika vedanAne dUra karavA mATe 1, (vezrAvace ) vaiyAvacca karavA mATe, kemake cughA- | dikathI bAdhA pAmelo hoya to vaiyAvacca karI zake nahIM mATe 2, ( iriaTThAe a) IryAsamitine arthe, budhAdikathI vyAkuLa thayelo cakSubaDe joi zakato nathI tethI tene IryAsamiti sAcavavI duSkara thAya mATe 3, tathA ( saMjamaTThAe ) saMyama | pALavAne mATe, AhArAdika vinA kaccha, mahAkacchAdikanI jema maMyama pALavaM duSkara thAya mATe 4, ( taha ) tathA (pANa vattiAe ) prANavRttine mATe eTale prANanA rakSaNane mATe, AyuSya pUrNa thaye sateja prANano tyAga karavo yukta cha, anyathA | | AtmahatyAno doSa lAge che, tethI jIvita rAkhavA mATe 5, (cha8 puNa) tathA chahu~ kArakhA (dhammaciMtAe) dharmanA ciMsavana Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saw mATe-dharmadhyAnane nimitte eTale kSudhAdikathI durbaLa thayelAne dunino saMbhava che tethI dharmadhyAna thai zakatuM nathI. 6. pA | | cha kAraNe bhAtapANInI gavepaNA karavI, 33. je kAraNoe bhAtapANInI gaveSaNA na karavI, te kAraNo kahe the. - niggaMtho dhiimaMto, nigaMthI vine karija chahiM ceva / ThANehiM tu imehiM, aNatikamaNAya se hoI // 34 // ___artha (dhihamaMto ) dhRtimAna eTale dharmanA pAcaraNa pratye sthiratAvALA ( niggaMdho ) sAdhue tathA ( niggaMthI vi) | sAdhvIe paNa ( chahiM ceva ) cha kAraNe ( na karija ) bhAtapANInI gaveSaNA karavI nahIM. ( ya ) kAraNa ke ( imehiM ) zrA ( ThANehiM tu ) sthAnoe karIne ( se ) te sAdhu nA zAbIne (agtikaayaa| saMgayogako anatikrama ( hoI ) thAya | le-saMyamayogarnu ullaMghana thatuM nathI arthAt saMyamayoga barAbara pakAya cha, anyathA teno atikrama saMbhave che. 34. te cha sthAnone ja kahe che.AyaMke ubalagge, titikkhayA bNbhcerguttiisu| pANidayAtavaheDaM, sarIravAccheaNaTThAe // 35 // artha-(prAyake ) jvarAdika vyAdhine vidhe-vyAdhi hoya tyAre 1, ( ucasagge ) divyAdika upasargane viSe-upasarga thato hoya tyAre athavA vratabhaMga karavA mATe svajanAdike karelA upasarga vakhate 2, (vaMbhaceraguttIsu) brahmacaryanI mutine | (titikkhayA ) sahana karavA mATe, kAraNa ke jo AhAra karavAthI manamAM vikAra utpama thAya to AhArano tyAga kayoM Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ binA brahmacarya paLI zake nahIM 3, (pANidayAtabaheuM ) prANInI dayAne kAraNe eTale varSAdika RtumA apakANAdika | jIvonI racAne mATe 4, tathA upavAsAdika tapane mATe 5, tathA ( sarIravocchemaNahAe ) bhAyuSyanI samAptimA zarIrako tyAga karavA mATe ucita kALe anazana karatI vakhate 6, prA cha kAraNe bhAta pANInI goSaNA karavI nahIM-teno tyAga karakho. 35. ___ bhAta pAzamImI gaveSaNA karatA yA vivivaDe keTalA kSetra sudhI bhaTana kara ? te kahe cha.avasesaM bhaMDagaM gijjhA, cakkhusA pddilehe| paramaddhajoSaNAo, vihAraM viharae muNI // 36 // artha--(avasesa ) samagra (bhaMDagaM ) upakaraNa (gijjhA ) grahaNa karIne tene ( cakkhusA ) cakSubaDe johane pachI | ( paDilehae ) tenI paDilehaNa kare. pachI te sarva upadhi laine (paraM ) utkRSthI (addhajoSaNAo) ardha yojana eTale be | kroza pramANa (vihAraM ) kSetra sudhI (muNI ) muni (viharae) vicare eTale mAtapANInI gaveSaNA mATe paryaTana kara. 36. ____aa pramANe vicarI, upAzrayamA AtrI, guru pAse AlocanAdika pUrvaka bhojanAdika karI pachI zuM karate kahe thecautthIe porisIe, nikhavittANa bhAyaNaM / sajjhAyaM ca teo kuMjA, savvabhAvavibhAvaNaM // 37 // artha-(cauthIe ) cauthI ( porisIe ) porasIe (mAyaNaM ) bhAjana eTale pAne pratyupekSaNA pUrvaka tathA upalamAthI upadhine paNa pratilekhanA karavA pUrvaka (nikkhIvattAza ) sthAnake mUkIne (to) tyArapachI ( savvabhAvavibhA Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E. vazaM ) jIvAdika sarva padArthone prakAza karanAra ( sajjhAyaM ca ) svAdhyAyane (kulA ) kare. 37. porisIe caDhanmAe, vaMdittANa saMo guruM / paDikkamittA kAlassa, siMjaM tu paDilehae // 38 // artha-(tabho ) tyArapachI muni ( porisIe ) codhI porasIno ( paunmAe) cotho bhAga bAkI rahe tyAre (guru) EII gurune ( vaMditANa ) bAMdIne ( kAlassa ) kALarnu ( paDikkamittA) pratikramaNa karIne pachI ( sijaM tu ) zayyAne eTale / vasatine (paDilehae ) paDilehe-paDilehaNa kare. 38. Fi pAsavaNuccArabhUmi caM, paDilehije jayaM jaI / kAussaggaM teo kujA, savvadukkhavimokkhaNaM // 39 // ___ artha-(jaI ) sAdhu ( jayaM ) sarva mApa rahita zaine (pAgalagulArabhUmi ) prasavaNabhUmine bhane uccArabhUmine arthAt | te dhamenA bAra bAra sthaMDilone (ca) cazabdathI kALabhUminA traNa sthaMDilane ( paDilehija ) paDilehe. bhA pramANe dina- ! | kRtya kA, hare rAtrinu kRtya kahe che.-(to) tyArapachI ( savvadukkhavimokkhaNaM ) sarva duHkhane-pApane nAza karanAra || ( kAussaggaM ) kAyotsargane (kujA) kare. 36. / desiaMca aIAraM, ciMtija aeNNupuvvaso / nANe a desaNe ceva, carittammi taheva ya // 40 // F artha te kAyotsargamA rayo thako sAdhu ( nANe zra) jJAnane viSe, tathA ( dasaNe ceva ) darzanane viSe, ( taheva ya) || tema ja vaLI ( carittammi ) cAritrane viSe ( aNuputvaso) anukrame eTale prAtaHkALanA pratikramaNamA prathama mustravatrikAnI || Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " paDilehaNa karI tyArathI AraMbhIne yA kAyotsarga sudhI anukrame ( desi ca ) divasa saMbaMdhI ( AIAra ) praticArane ( citikha ) ciMtave. 40. pAriakAussaggo, vaMditANa tao guruM / desiaM tu aIAraM, Aloija jakamaM // 41 // artha - (o) aticAra citavyA pachI ( pArikA uggo) kAyotsargane pArI (guru) gurune ( vaMditAya ) dvAdazAvarta vaMdana karIne ( desi tu ) divasa saMbaMdhI (AIAra) ciMtavelA aticArane ( jahakamaM ) anukrame (Aloa ) Aloce - guru pAse pragaTa kare. 41. pachI paDimittu nissalo, vaMditANa tao guruM / kAussaggaM taio kuMjA, sarvavadukkhavimokkhaNaM // 42 // artha - ( paDikabhittu ) pratikramaNa karIne eTale zramaNasUtra ne kahIne aparAdhanA sthAnothI pAchA pharIne ( nissallo) mAyA zalyAdika zalya rahita thane (to) tyArapachI (guru) gurune ( vaMdittAya ) caMdana pUrvaka anyuDiu khamAvIne tathA cAMdIne (to) tyApachI ( sancadukkhacimokkhaNaM) sarva duHkhano nAza karanAra (kAussagaM) kAyotsargane eTale jJAna, darzana cAritranI zuddhine mATe RNa kAyotsargene ( kuA ) kare. 42. pArikA uggo, vaMditANaM tao guruM / thuimaMgalaM ca kAuM, kAlaM saMpaDilehae // 43 // artha -- ( pArikA ussaggo) kAyotsarga pArIne ( tano) pachI (guruM ) gurune ( vaMditAyaM ) vAMdIne ( dhuimaMgalaM ca ) Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM siddhassavarUpa tathA praNa stutirUpa stutimaMgaLa ( kAuM) karIna eTale namostu barddhamAnAya kahA~ne ( kAlaM ) prAdoSika kALane (saMpaDilehae ) paDilehe tathA upalavaNathI grahaNa kare. 43. paDhama poriti sajjhAyaM. biIaM jhANaM jhiAyai / taIAe nimokkhaM tu, sajjhAyaM tu cautthIe // 44 // artha-(paDhama ) pahelI (porisi) porasIe ( sajjhAcaM) svAdhyAya kare, (bibhaM) bIjI porasIe ( jhANaM) dharmadhyAna ( jhiAyai ) dhyAve, (tainAe ) trIjI porasIe (nimokkhaM tu) nidrAne chUTI muke-nidrA le, (tu) kyA (cautthIe ) cothI porasIe ( sajjhAyaM ) pharIthI svAdhyAya kare. AgAthA prathama kahI gayA che, chatA ahIM pharIthI lakhI the. te vAraMvAra upadeza zrApabAmA gurue prayAsa gaNavo nahIM, ema jaNAvaghA mATe lakhI che. 44. zI rIte cothI porasIe svAdhyAya karako ? te kahe che.- . porisIe cautthIe, kAlaM tu pNddilehiaa| sajjhAyaM tu tezro kujA, abohito asaMjae // 45 // artha-( cautthIe ) cothI ( porisIe ) porasIe ( kAlaM tu ) rAtrika kALane ( paDilehinA) paDilehIne tathA 1 grahaNa karIne ( tamao ) tyArapachI ( asaMjae ) asaMyatimIne (amohito) nahIM jamADato-maunapaNe ( sanjhAya tu) __ svAdhyAyane (kulA ) kare. 45, porisIe caubhAe, vaMdittANa tao guruM / paMDikkamittA kAlassa, kAlaM tu paMDilehae // 16 // Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - (to) tyArapachI ( porisIe ) cothI porasIno ( unmAe ) cotho bhAga bAkI rahe tyAre ( guruM ) gurune (ditA) cAMdIne (kAlassa ) vairAtrika kALane ( paDikamittA ) paDikkamIne ( kAlaM tu ) prAbhAvika kALane ( paDilehae ) paDile tathA kALa grahaNa kare. ahIM madhyama kramanI apekSAe RNa kALa grahaNa kahmAM ghe, anyathA utsarga mArge utkRSTadhI cAra ane japanthI trA kALAta mArge utkRSTathI ve ane jaghanyathI eka paNa kALa grahaNa kadhuM che. kALagrahaNano vidhi AvazyakanI vRtti thakI jAvo. 46. Agae kAya vussagge savtradukakhavimokkhaNe / kAussaggaM taio kuMjjA, saivvadukkha vimokkhaNaM // 47 // artha -- ( saJcadukkha vimokkhaNe ) sarva duHkhano nAza karanAra ( kAyassage ) kAyotsargano kALa ( Agae ) prApta thaye sate (to) tyArapachI (sabvadukkhatrimakkhaNaM ) sarva duHkhano nAza karanAra ( kAusasamma ) kAyotsargane ( kuA) kare. 'sarva duHkhano nAza karanAra ' e kAyotsarganuM vizeSaNa vAraMvAra bhASyaM ghe teno hetu kAyotsarga moTI nirjarAnuM kAraNa ema jAvavAno che. baLI ahIM kAyotsarga zabde karIne jJAna, darzana bhane cAritranI zuddhi mATe paNa RNa kAyotsarga karabAnA che, mAMjA kAyotsargamAM rAtri saMbaMdhI aticAranuM citavana karavAnuM che. 47. te viSe ja kahe che. iaM ca zraIAraM, ciMtije aNupuvvaso / nAmni daMsaNammi, caritammiM tavammiye // 48 // Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - zrIjA kAusangamAM (nANammi) jJAnane viSe, (daMsaNammi) darzanane viSe, (caritammi) cAritrane viSe, (tavammi) tapane viSe, (ya) zabdadhI vIryane viSe lAgelA (aNupubvaso) anukrame (rAithaM ca ) rAtri saMbaMdhI (AIAra) praticAra (citija) citavavA. bAkInA kAyotsargomA caturviMzatistavanuM citavana karavAnuM che e prasiddha ja che, tethI kAM nathI. 48. pAriakAuAngo, disANa o / rAiaM tu aIAraM, Aloeja jehakka // 49 // artha - (pArikA ugo ) kAyotsargane pArIne (to) tyArapachI (guruM ) gurune ( vaMdinAtha ) vAMdIne ( jahakarma) anukrame (rAiaM tu ) rAtri saMbaMdhI (AIAra) aticArane (bhAloeja) Aloce - prakAza kare. 46. paMDikamittu nissalo, vaMditANa taio guruM / kAussaggaM tao kuMjjA, saMvvadukkhavimokkhaNaM // 50 // artha - ( parikamittu ) paDikamIne -- zramaNasUtra kahIne eTale aparAdhathI pAchA pharIne ( nirasallo) zanya rahita thaine (to) tyArapachI (guru) gurune ( vaMdittAya ) vAMdIne eTale vaMdana pUrvaka gurune aThavaDe khamAvAne pachI pharIthI dIne (to) tyArapachI ( samvadukkha vimokkhayAM ) sarva duHkhano nAza karanAra (kAussagaM) kAyotsargane (kujA) kare. 50. kAyotsargamA rahane zuM kare ? te kahe che. kiM tavaM paiDivajjAmi ?, evaM tattha vicitae / kAMussaggaM tu pAritA, vaMdeI u to guMruM // 51 // artha - Aje huM (kiM tavaM ) kayo tapa ( paDivaAmi ) aMgIkAra karUM ? ( evaM ) e pramANe ( tastha ) te kAyotsargane viSe ***+***********O****~! Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ... ... II (viciMtae) citava. zrImahAvIrasvAmI cha mAsano tapa karIne paNa vicaryA hatA, to zuM huM paNa teTalo tapa karavA zaktimAna cha ? tethI eka divasa ocho tapa karavA zaktimAna cha ? e rIte ce, traNa vigere yAvat 26 divasa mochA karI vicAra, el chevaTa pAMca mAsa, cAra mAsa vigere tapa karavAne ciMtava, e rIte utaratA utaratA eka mAsa. ogaNatrIza divasa, aTThAvIza | | divasa, chevaTe eka divasa, ekAzana, porasI ane chevaTa navakAraso sudhA vicAra. jaitapa karavo hoya te nakkI karavaM. (to) tyArapachI ( kAussagmaM tu ) kAyotsargane ( pAritA) pArIne ( guruM ) gurune ( vaMdaI u ) di. 51. uparanI gAthAnA uttarArdhamA kahelA arthano ja anuvAda karatA satA zeSa sAmAcArIne kahe che.pAriakAussaggo, vaMdittANa tao guruM / tavaM saMpaDivajittA, kerija siddhANa sa~thavaM // 52 // artha-(pAriakAusmaggo) kAyotsargane pArIne (to) tyArapachI (guru) gurune (vaMditANa) cAMdIne (tarva) kAyotsargamA citavelA-nirNIta karelA tapane (sNpddivjittaa| aMgIkAra karIne (siddhANa) siddhonA (saMghavatraNa stutirUpa vizAlalocana saMstadhane ( karia ) kare. tyArapachI jyA jyA zAzvata azAzvata caityo che tene baMdanA kare-sakaLatIrtha kahe. 52. ___have zrA adhyayanane samApta kare che.esA sAmAyArI, samAseNa vihAiA / jaM carittA bahU jIvA, tiNNA saMsArasAgaraM ti bemi // 53 // artha--(esA ) A ( sAmAyArI ) sAmAcArI ( samAseza) saMkSepe karIne ( bihAimA ) kahI cha, (je) je sAmA Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArIne (caritA ) AcarIne pALIne (bahU jIvA ) ghaNA jIbo ( saMsArasAgaraM tiSThA ) saMsArarUpI sAgarane tarI gayA hai, tare ke ane taraze. (timi ) e pramANe huM kahuM huM ema sudharmAsvAmIe jaMbusvAmIne kaM . 53. iti SaD viMzamadhyayanam. 26. **@* atha khaluMkIya nAmanuM sattAvIsuM prayagata 27 chanvIzamA adhyayanamA sAmAcArI kahI. te azaThapaNAe karIne ja pALI zakAya he, te azaThatA paNa tenA vipakSabhUta zaThatAnI tyAga karavAthI ja prApta thAya che, tethI yA adhyayanamAM dRSTAMta dvArA zaThatAnuM svarUpa kahe che.'there dhare gaMge, muNI Asi visArae / Aise gaNibhAvammi, samAhiM paDie // 1 // artha - (there) sthavira eTale asthira jIvone dharmane viSe sthira karanAra, ( gaNadhare ) gacchane dhAraNa karanAra, (visArae) sarva zAstramAM kuzaLa, (Aiye ) AcAryanA guNothI vyAsa - sahita tathA (gaNibhAvammi ) zrAcAryapadane viSe rahelA (gagge ) garga nAmanA (mukhI) sarvasAdya viratine aMgIkAra karanAra muni (Asi ) hatA. te muni ( samAhiM ) samAdhine ( parisaMgha ) sAMdhanA hatA eTale jo kuziSyoe potAnA cittanI samAdhino bhaMga karyo hoya to tene pAchA sAMdhI lenArA hatA. 1. te yAcArya samAdhine sAMdhatA satA zuM vicAratA hatA ? te kahe the. ---- Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahaNe vahamANassa, kaMtAraM aivattai / joe a vahamANassa, saMsAre aivattaha // 2 // artha--( vahaNe ) gADI prAdika vAhanamA ( vahamANassa ) joDelA vinIta vRSabha azvAdikane hAMkatA evA puruSarnu (ketAraM ) araNya ( ahavattai ) sukhethI potAnI meLe ja ullaMghana thAya cha, te jarIte ( joe a) yogane viSe eTale saMyamavyApArane viSe (vahamANassa ) joDelA suziSyone pravartAvanAra prAcAryAdikano ( saMsAre ) saMsAra (aivattai ) potAnI meLe ja sukhethI ullaMghana thAya che. kAraNa ke ziSyone vinayavAlA jovAthI potAne vizeSa samAdhi thAya che. 2. A pramANe potAnI samAdhine mATe vinIta ziSyanuM svarUpa vicArI have avinItanuM svarUpa vicAre ke.khalaMke jo u jopai, vihammANo kilissai / asamAhiM ca vedeti, totao se ye bhajai // 3 // ___ artha-(u) tu punaH (jo ) je puruSa ( khaluMke ) avinIta eTale gaLIyA vRSabhAdikane ( joei) rathamA joDa cha, 5 te puruSa ( vihammANo ) avinIta vRSabhAdikane vIMghato eTale mArato mArato (kilissai) kleza pAme che-thAkI jAya che, bhane tethI karIne ja (asamAhiM ca) asamAdhine (vedeti) vede khe-pAme che, (ya) tathA (se) te hakinAra puruSano (tottao) * totraka eTale hokavAno paroNo, cAbaka vigere ( majada) bhogI jAya che. 3. tethI bhati krodha pAmIne te hAMkanAra puruSa zu kare che / te kahe che.ega Daisai pucchammi, eMgaM vidhai'bhikkhaNaM / ego bhaMjai samilaM, eMgo uppahapaTThio // 4 // Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(ega) eka vRSabhane potAnA dAMtavaDe (pucchammi) pUchaDAmA ( Dasai) karaDe che bhane ( erga) ekane na (abhikkhaNaM ) vAraMvAra (vidhai) vIMdhe che-mAre che, tema karavAthI (ego) eka vRSabha ( samilaM) zamilane-susarInI khIlIne (bhaMjai ) bhAMga ke ane ( ego) epha ( uppahapaDhino) unmArge gayelo thAya che-unmArge jAya che. 4. ego paiDai pAseNaM, nivesai nivejai / ukudai upkiMDai, saDhe bAlagavI vaMe // 5 // artha (ego ) eka gaLIyo vRSabha ( pAseNaM ) DAvA jamaNA paDakhe ( paDai ) paDe che-ALoTe che, (nivesai ) koi| besI jAya che, (nivaai) koi lAMbo thaine sui jAya , ( ukkuddai ) koi kUde the, ( upphiDai) koi phALa mAre cha || eTale Theke che, ( saDhe) koi zaThapaNuM-dhUrtapaNuM kare cha, ( bAlagavI vae ) koi yuvAna gAya tarapha doDe che. 5. ___mAI muddheNa paDai, kuddhe gacchai paDipahaM / mayalakkheNa ciTThAi, vegeNa ya phaavi||6|| ___ artha- (mAI ) mAyAvI evo bIjo vRSabha to (muddheNa ) mastakavaDe (paDai) paDe ke eTale potAne azakta dekhADato mAthAbhara paDe che, (kuddhe ) koi krodha pAmyo sato ( paDipahaM ) pAche mArge-pAce pagale (gacchaha ) jAya che, (mayalakkhaNa) koi marelAnI jema (ciTThAi ) pabyo rahe cha, ( vegeNa ya ) tathA koi vegathI ( pahAvai ) doDe the. 6. chiNNAle chiroNaI sailiM, duIte bhaMjaI jugaM / se vi a sussuAittA, ujjahitA palAyai // 7 // artha-(chimAle ) duSTa jAsino koi pRSama ( saviM ) rajjune (chikaI ) toDI nAMkhe che, tathA ( duIte ) duHkhe ka Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "" @_******* rIne damI zakAya evo koi vRSabha (jurga ) jhuMsarIne ( bhaMjaI ) bhAMgI nAMkhe ke, ( se vizra ) vaLI te paNa uddhata vRSabha ( sussuisA ) phuMkADA mArI ( ujahittA ) gADIne tathA svAmIneM unmArge nAMkhI ( palAyaha ) nAzI jAya the. 7. capramANe dRSTAMtane vicArI have dASTAMtikane vicAre che. valaMkA ArisA jojA, dussIsA vi hu~ tArisA / joiA dhammajANammi, bhajaMti dhii~dubbalA ||8|| - artha - ( khaluMkA) gaLIyA vRSabha ( jokhA) vAhanamAM joDyA satA (jArisA) jevA prakAranA hoya che, (dussIsA vi) ziSyo (tArisA hu ) tevA ja hoya che. kemake (dhidubbalA) durbaLa dhRtiyALA tezro (dhammajAkhammi) dharmarUpI yAnamA ( joiyA) joDayA satA eTale dharmAnuSThAnamA sthira karyA satA paNa ( bhAMti ) saMyamamArgathI bhraSTa thAya che ane gurune lezakAraka thAya che. 8. dhRtinA durbaLapaNAne ja pragaTa kare .. DIgAravie aige, eNge'tha resagArave / sAyAgAravie paige, eMge sucirakohaNe // 9 // artha - (attha ) A kuziSyanA adhikAramA ( ege ) mAro ko avinIta ziSya ( iDIgAracie ) RddhigauravavAlo ke eTale " dhanika zrAvako mAre AdhIna ke ane mArA vastra pAtrAdika upagarayo uttama ke " ityAdika mAnanAro ke tathA ( ege ) koha ziSya (rasagArave ) madhurAdika rasane viSe gauravavALo ye tethI te glAnAdikane AhAra lAvI ApavAma ke Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapasyA karavAmA pravartato nathI. ( ege ) koI ziSya ( sAyAgAravie ) sAta gauravavAlo cha eTale sukhazIlIyo che tethI te apratibaddha vihArAdikamA pravartato nathI. (ege ) koi ziSya ( sucirakohaNe ) cirakAla sudhI krodhayukta meM rahe che tethI |1| koipaNa kAryamA prapati thI. 6. bhikkhAlasIe ege, eMge omANabhIrupa theddhe / eMgaM ca aNulAsammi, heUhiM kAraNohi a // 10 // ___ artha-(ege) koi ziSya ( bhikkhAlasIe ) bhikSA lecA javAmAM ALasu cha, tethI gocarIe jato nadhI, (ege)| koi ziSya (omANa bhIrue ) apamAnathI bhIru che tethI bhikSAne mATe bhramaNa karatA chatAM paNa jevA tevAne ghera javA icchato nathI. ( thave ) koi ziSya stabdha eTale ahaMkArI che tethI tene tenA kadAgrahathI namra karI zakAto nathI. (egaM ca) bhane koi ziSyane ( deUhiM ) hetubaDe ( kAraNehi a) tathA kAraNovaDe ( aNusAsammi) huM zIkhAmaNa ApuM huM, topaNa te samajato nathI, tene have kevI rIte samajAvayo ? 10, so vi aMtarabhAsillo, dosameva 'kubvai / AyarimANaM taM vayaNaM, paDikalei abhikkhaNaM // 11 // artha-( so vi ) te zikSA apAto kuzimya paNa ( aMtarabhAsilo ) vadhe bolanAro eTale gurunA vacanamA bacce kolIne ( dosameva ) gurunA doSane ja ( pakuvai ) kare che-kADhe cha, ane (AyarizrANaM ) AcArya evA bhamAsa (taM vayaka) te zikSAnA vacanane (abhikkhaNaM ) vAraMvAra ( paDikUlei ) pratikULa AcaraNa kare che eTale kuyuktie karIne tethii| viparIta paNe carte che. 11. HAMA Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na sA mamaM viAMNAI, na vi sA majjha dAhii / niggayA 'hohiI manne, sAhU anno'tha vaicu||1 artha-"amuka zrAvikAne ghera jai tyAMthI glAnAdikane mATe pathyAdika lai Ava" e pramANe kadAca te kuziSyane / | ame kayu hoya, tyAre te evo uttara bhApe cha ke-(sA) te zrAvikA (mamaM) mane (na viyANAi ) oLakhatI nathI. (sA) te zrAvikA (AE ) mane (di zAhida : pramAdika bhAgaze paNa nahIM. ( niggayA ) te zrAvikA tene gherathI kyAi bIje sthAne gayelI ( hohiI ) haze ema ( mo) huM mArnu cha. (attha) mA kAryamAM (thano sAhU) cIjo sAdhu (vaca) jAo* bIjAne mokalo. zuM huM eka ja sAdhu cha ke jethI mane ja kAma batAvo cho ? bIjA ghaNA che, tene bhokalo. ityAdi te * kuziSya bole che. 12. pesiA pailiuMcaMti, te pariyati smNto| rAyaviTiM va manaMtA, kairiti bhiuDi muMhe // 13 // artha-(pesiA ) koi kAryane mATe mokalyA evA (te ) te kuziSyo ( paliuMcati ) apalApa kare he eTale " te kArya kema na kayuM ?" ema ame tene pUchIe tyAre te khoTA javAna mApe cha ke-" tame te kAma mane kyAre vatAvyu hatuM ?" athavA "ame to tyAM gayA hatA, paNa te zrAvikAne zrame to joi nahIM." ityAdi. tathA te kuziSyo (samaMtabho) cautarapha sarva dizAomI ( pariyaMti ) bhamyA kare le, paraMtu amArI pAse ubhA paNa rahetA nathI. " yAnI pAse rahebAthI caLI Anu || kAMhaka kAma karavU paDaze." ema dhArIne cheTA cheTA phare che. tathA kadAcita kAMDaka kArya karavA pravata vyA hoya to (rAya Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viTTi va ) rAjAnI veTha jevU ( mannaMtA ) mAnatA satA ( muhe ) mukhapara ( bhiDiM) bhRkuTi ( kariti ) kare che-caDAve che, || arthAt irSyAne jaNAvanArI bIjI paNa kuceSTAbho kare cha. 13. * vAhanayA maMgahiA ceva, anAgoNa posiA / jAyapakkhA jahA haMsA, kamati disodisaM // 14 // artha-(vAiA ) sUtra bhaNAvyA, artha bharaNAcyA arthAt sUtrArtha bhaNAvIne paMDita karyA, tathA (saMgahimA ) saMgraha karyA eTale zramArI nizrAmA rAkhyA, (ceva ) cazabdathI ame pote ja dIkSita karyA, tathA ( bhattapANeNa ) mAtapANIvaDe ( posimA) puSTa karyA-poSyA, to paNa te kuziSyo (jAyapakkhA) utpanna thai cha-zrAvI che pAMkha jene evA (haMsA jahA) haMsonI jema (disodisaM) sarva dizAmA (pakamaMti) phare le-potAnI icchA pramANe vihAra kare che. prathama eka eka ziSyanI vAta kahetA hatA, ane ahIM bahuvacana lakhyuM che, te mAvA kuziSyo ghaNA hoya che ebuM jaNAvatrA mATe che. 14. ArIte kuziSyatuM svarUpa vicAryu. have temanAthI ja asamAdhine tathA khedane pAmyA satAte garga AcArya zuM kayu ? te kahe cha...aha sArahI viciMteI, khaluMkehiM samAgo / kiM majjha dUMsIsehi, appA me avasIai // 15 // ___ artha-( zraha ) have (khaluMkehiM) gaLIyA vRSabhanI jevA kuziSyodhI ( samAgo) saMyukta evA (sArahI ) dharmayAnanA | sArathi gargAcArya (viciMteha ) vicAra kare le ke-( majjha) mAre (duTThasIsehiM ) AvA duSTa ziSyoe karIne (kiM) zuM phaLa cha ? ulaTo (me) mAro (appA) prAtmA ( avasIAi ) sIdAya che.pA kuziSyone preraNA karavAmAM vyagra rahebAthI mArA AtmakAryanI hAni thAya che, mATe temano tyAga karI mAre udhata vihAre vicaravU sAraM che. 15. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahI koi zaMkA kare ke-tezrone preraNA karatAMvacce bacce potAnuM prAtmakArya paNa kema sAdhI na zakAya? te upara kahe cha.jArisA mama sIsA u, tArisA galigaddahA / galigadahe caittA NaM, daDhaM pagiNhaI tavaM // 16 // || artha-( jArisA ) jevA ( mama ) mArA ( sIsA u) ziSyo che, ( tArisA ) tevA kadAca. ( galigaDhahA ) gaLIyA gadheDA hoya to hoya, te sivAya bIjo koi temanI upamAne pAme tevo nathI. ahIM atyaMta duSTatA jaNAvavA mATe gardabha zanda | lakhyo che. te gadheDA svAbhAvika rIte atyaMta preraNA karavAthI ja cAle che, tethI temanI preraNAmA ja samagra kALa cAlyo jAya che, paraMtu bacce zrAtmasAdhana karavAno samaya raheto nathI. pA rIte vicArIne te gargAcArya (galigaddahe) gaLIyA gadheDA zaza jevA ziSyono (cahattA NaM) tyAga karIne (darda) dRDha-ugra eSA (tava) tapane-bihArane (pagiNhaI) grahaNa karatA havA. 16. l eja vAtane kaI cha.miu maIvasaMpanne, gaMbhIre susamAhie / viherai mahi mahappA, sIlabhUeNa appaNa tti bemi // 17 // artha (miu ) bAhyavRttithI komaLa eTale vinayavAlA, ( maddavasaMpanne ) manavaDe paNa mArdavayukta, (gaMbhIre ) gaMbhIratA. vALA, (susamAhie ) sArA samAdhivALA tathA ( sIlabhUeNa) zIlane-cAritrane pAmelA evA ( appaNA) bhAtmAvaDe oLakhAtA ( mahapyA) te mahAtmA gargAcArya avinIta ziSyone tajIne (mahiM ) pRthvIpara (viharaha) ekalA vicaratA havA. (ti bemi ) ema huM kahuM chu. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kaddu. 17. iti saptarviyamadhyayanam. 27, Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MO- 10 atha mokSamArgagati nAmanuM ahAvIzamaM adhyayana 2=. prathamanA adhyayanamAM zaThatAno tyAga karI azaThatAno strIkAra karavAnuM kIM. have zaThatArahita puruSa sukhe karIne mokSamArgane pAnI zake che, tethI zrI mokSamArgagati nAmanuM adhyayana kahevAya che, tenuM A prathama sUtra che. mokhamaggagaI tacca, suNeha jiMgabhAsinaM / caukAraNasaMjuttaM, nANadaMsaNalakhaNaM // 1 // artha - zrIsudharmAsvAmI jaMtrasvAmI vigere ziSyone kahe the ke - ' he munio ! (jiNabhAsi ) zrIjinezvare kahelI, kAraNa saMjuttaM ) cAra kAraNoe sahita, (nANadaMsa lakkhayaM) jJAna ane darzana ke lakSaNa jenuM evI tathA ( ta ) satya evI (mokkhamaggagaI ) mokSamArganI gatine ( sukheha ) tame sAMbhaLo. ahIM moca eTale samagra karmano vaya, teno mArga jJAnAdika te mokSamArga kahevAya che, te mokSamArge karIne je gati te mokSamArgagati kaddevAya che. 1. have te mokSamArganAM cAra kAraNo kahe che. - gANaM ca daNaM caiva cairitaM ca tetro tehA / aisa maiggu ti sAtto, jiNehiM varadasihiM // 2 // artha - ( gANaM ca ) jJAna, ( daMsaNaM cetra ) darzana, (caritaM ca ) cAritra, ( tahA ) tathA (tako ) tapa, ( esa ) e cAra (magguti) mArga ke ema (varadaMsihiM ) zreSTha ke darzana jenuM eTale kevaLadarzI evA ( jirorhi ) tIrthaMkaroe (paNato) 38 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahuM che. ahIM cAritranI aMdara tapano samAveza thAya che, topaNa tapa ja karmakSayamA uttama kAraNa cha ema baNAvavA mATe tapane jUdo karo cha. 2. ____Aja jJAnAdikano anuvAda karadA pUrvaka tenuM phaLa batAve che.nANaM ca desaNaM caiva, carittaM ca tetro taihA / aiaM maggamaNupattA, jIvA gacchaMti soggaiM // 3 // artha-nANaM ca ) jJAna, (dasaNaM ceva ) darzana, (caritaM nA : cAritra, bihA) rA ( vayo) tapa, (ebhaM) mA cAra prakAranA (manga) mAgene / aNupattA) pAmelA (jIvA) jIvo (sommaI) muktirUpI sadgatine gacchati) pAma cha. 3. jJAnAdikane ja anukrame kahe che.- .. tastha paMcavihaM nANaM, suaM aabhipibohiaN| ohiNANaM ca taiaM, maNanANaM ca kevalaM // 4 // | ___ artha-( tattha ) temA (nANaM ) jJAna ( paMcaviI ) pAMca prakArac che. te bhA pramANe-(suaM) zrutajJAna, ( bhAmiNiyohinaM) Abhinivodhika matijJAna, ( zrohiNANaM ca) tathA avadhijJAna (taha) e trIju the, (maNanANaM) manaparyAya jJAna, (ca) ane / kevalaM ) kevaLajJAna. zrInaMdIsUtra vigeremA matijJAna paheluM ane pachI zrutajJAna cIjuM kayuM che, ane ahIM zrutajJAna pahelaM kathu, tenuM kAraNa e je je cAkInAM sarva jJAnonA svarUpanuM jJAna prAye zrutathI ja ghai zake cha, tethI dhrutajJAnatuM mukhyapaNuM batAvavA mATe zrutajJAna pahelu kayuM che. 4. have te jJAnano viSaya kahecha Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ai paMcavihaM nANaM, devvANa ya guNAya ya / paMjavANaM ca sevvesiM, nANaM nANIhiM desiMaM // 5 // artha - (ethaM ) zrA (paMcavihaM ) pAMca prakAranuM ( nANaM ) jJAna ( nAkhIhiM ) jJAnIoe eTale tIrthakaroe ( savvesiM) sarva (davyA ya ) jIvAdika dravyone ( guNAya ya ) rUpAdika guNone, ane tenA ( paJjavANaM ca ) navApaNuM jUnApaNuM vimere anukrame thanArA paryAyAne (nANaM ) jAkhanAruM che ema (desiaM ) kathuM che. ahIM kevaLajJAnanI apekSA sarva zabda lakhyo che. kemake eka kevalajJAna ja sarva dravyAdikane lAkhe che, ane te sivAyanAM bIjAM jJAno to niyamita paryAyone ja jANI zake the. 5. jJAnano viSaya dravyAdika ke ema kayuM tethI dravyAdinuM lakSaNa kahe che. guNA mAMsao devvaM, egadavvassiA guNA / laikkhaNaM paMjavANaM tu, ubhao assiA bheve // 6 // artha - (guNA Amo) rUpAdika guNono je Azraya te ( davvaM ) dravya kahevAya the, eTale e dravyanuM lakSaNa che. ( egadavvastimA ) eka dravyane AzrIne rahelA je hoya te (guNA ) guNa kahevAya che, eTale ve gukhanuM lakSaNa che, (tu) aar (ubhayo assiA ) dravya ane guNa e banene AzrIne je rahelA ( bhave ) hoya te ( paJjavANaM ) paryAyonuM ( lakkha) lakSaNa ke eTale paryAyo ubhayAzrita the. 6. guNono Azraya te dravya ema kahyuM, have dravyanA keTalA prakAra che ? te kahe be. - **** Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " E | dhammo |hammo AgAsaM, kAlo poggljNtvo| esa logu tti polato, jiNehi varadasihi // 7 // artha--(dhammo ) dharmAstikAya, ( ahammo ) adharmAstikAya, (AgAsa) AkAzAstikAya, ( kAlo ) kALa-samayAdika zraddhA, ( poggalajaMtavo ) pudgalAstikAya ane jIvAstikAya. A cha dravya le. tathA ( esa ) mA cha dravyanA svarUpa vALo ja ( logu ti ) A loka cha ema ( varadasihi ) kevaLajJAnI ( jiNehi ) jinezvaroe ( papatto ) kahuM che. 7. ____ have dharmAdika dravyone ja bhedathI kahe le.-- dhammo ahammo AgAsaM, davaM ikikmaahi| aNaMtANi a davANi, kAlo puggalajaMtavo // 8 // artha-(dhammo ) dharmAstikAya, ( ahammo pratikAra, pro (mAvAsa) gagakAzAtikAya (da) e dravyane jinezvaroe ( ikvika ) eka eka ja (AhinaM ) kahAM che, ( kAlo ) kALa, ( puggala jaMtayo ) pugaLa ane jIyo ( davANi ) e dravyo (aNaMtAsthi ma) anaMtA kayAM che. temA kALane atIta ane anAgata kALanI apekSAe anaMta ko che. 8. (pudgaLa dravyo ne jIvo to traNe kALe anaMtA che.) have chae dravyonA lakSaNo kahe che.gailakkhaNo u dhammo, ahammo ThANalakSaNo / bhAyaNaM saMvadavyANaM, nahaM ogAhalakhaNaM // 9 // artha-(gailakkhano u dhammo ) gatirUpa lavaNavALo dharmAstikAya ke, eka sthAnethI bIje sthAne atuM ve gati kare Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Offika+Cha-definik* *** vAya che temAM sahAyaka tharbu te dharmAstikAyatuM lakSaNa cha. (ThANalakkhaNo) sthAnarUpa lavaNavALo (mahammo) adharma ke, adharmAstikAyarnu lakSaNa sthiti cha, eTale ke potAnI bheLe ja gamana karavAmA pravartelA jIva ane pudgaLane gatikriyAmA |* sahAyabhUta thAya te dharmAstikAra le sane zira rahetAnA eriNAmavALA jIva ane pudgaLane sthitikriyAmA sahAyabhUta thAya te adhamostikAya che. tathA ( manyadalANaM ) sarva dravyono ( bhAyaNaM ) AdhAra ( ogAhalakSaNaM) avagAharUpa lakSaNavAgcha / (nahaM ) AkAza che. avagAha karavAmA pravartelA jIva bhane pudgaLane je avakAza prApe te AkAza kaddevAya che. 9. vattaNAlakkhaNo kAlo, jIvo uvaogalakkhaNo / nANeNaM desaNeNaM ca, suheNa ya rduheNa ya // 10 // ___artha-(vattagAlakkhaNo) vartavAnA lakSaNakALo ( kAlo) kALa le, kALarnu lakSaNa vartanA-hovApaNuM che, te kALa ||| pramAdikane puSpAdikanI niyamita utpattimAM kAraNarUpale. tazA ( uvaprogalakSaNo) matijAnAdikanA upayo vALo ( jIvo) jIva ke eTale jIvana lakSaNa upayoga cha, tethI karIne ja ( nANeNaM) vizeSa grahaNa karanAra evA jhAne l karIna, (dasaNeNaM ca ) sAmAnya grahaNa karanAra evA darzane karIne, (suheNa ya) sukhane anubhavavAvaDe karIne tathA (duhesyA ya) duHkhane anubhavavAvaDe karIne te jIva oLakhAya che. 10.. have ziSyone atyaMta dRr3ha saMskAra thavA mATe kahelA lakSaNane pharIthI kahevA pUrvaka jIvanAM bIjAM lakSaNa kahe che. | nANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavo tahA / vIrimaM uvaogo a, eaM jIvassa lakkhaNaM // 11 // artha-(nANaM ca ) jJAna, (dasaNaM ceva ) darzana, ( caritraM ca ) cAritra, (tavo) tapa, ( tahA ) tathA (vIriyaM) Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrya - sAmarthya, bhane ( uvaoogo a ) upayoga eTale sAvadhAna payuM ( evaM ) yA jJAnAdika samudAya te ( jIvassa) jIvanuM ( lakkhaNaM ) lakSaNa . A lakSya bIjA koi pakha dravyane nahIM hovAthI yA lakSaNavaDe jIva barAbara oLakhAya the. 11. have pudganuM lakSaNa kahe che. sadhayAra ujjoo pahA chAyA''tavei vA / vaNNarasagaMdhaphAsA, puggalANaM tu lakkhaNaM // 12 // artha - ( sadhayAra) zabda dhvani, aMdhakAra, ( uoozro ) udyota eTale ratnAdikano prakAza, ( pahA ) prabhA eTale caMdrAdikanI kAMti, ( chAyA ) zItaguNavALI chAyA ( tava ) Atapa eTale taDako (ha) zrAdika, ( vA ) tathA ( varasagaMdhaphAsA ) kRSNAdika varNa, tiktAdika rasa, surabhi Adika gaMdha ane zItAdika sparza, e ( puggalANaM tu ) pudgalonuM ( lakkhaNaM ) lakSaNa che. ATalA lakSaNoe karIne ja pudgaLa oLakhAyace. 12. dravyanuM lakSaNa kathuM, have paryAyanuM lakSaNa kaI che.. egataM ca puhataM ca saMkhA saMThANametra ya / saMjogA ya vibhAgA ya, pajavANaM tu lakkhaNaM // 13 // - artha - ( egataM ca ) ekatva eTale ghaTAdikanA paramANu vigere bhinna bhinna chatAM A eka ghaDI he evI pratItinuM kAraNa, (puhataM ca ) pRthaktva - mizrapazuM eTale A ghaTa pelA vaTathI jUdo ke evI pratItinuM kAraNa, ( saMkhA ) saMkhyA eTale jenAthI eka, be, Na vigere saMkhyAnI pratIti thAya te, ( saMThAraNameva ya ) saMsthAna eTale A padArtha goLa he AA corasa the **++ Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityAdi buddhi thavArnu kAraNa je hoya te, (saMjogA ya) saMyoga eTale ye AMgaLIono pA saMyoga ke ema jenAthI aNAya te, tathA ( vibhAgA ya ) vimAga eTale mA bhAnAthI jUdo ke evI matinuM kArasya, prA sarve ( pajavANaM tu) paryAyonuM | || ( lakkhaNaM ) lakSaNa che. rUpAdika guNo paNa paryAyanuM laSaNa che paraMtu te prati prasiddha hovAdhI gamAvela nathI, tathA navaM, jUnuM vigaire paNa paryAyonuM ja lakSaNa che paNa upalakSaNathI jANI levA. ahIM 'saMyoga ' ane 'vibhAga 'ece zabdane bahabacanamA makyA ve te vahavacana vyaktinI apecAe jAmAvaM. kemake saMyoga ke vibhAga eka vastuno thai zakato nathI, tenI aMdara rahelA padArtho ekathI vadhAre che tethI te apekSAe bahuvacana lakhyuM che. 13. A pramANe svarUpI go viyadhI zAna batAvyaM, ve darzanane kaI cha.jIvI'jIvA ya baMdhI a, puMpaNaM pAvAsavo tehA / saMvaro nijarA mokkho, 'saMtee tehiyA naiva // 14 // artha-(jIvA ) jIva, ( ajIvA ya) dharmAstikAyAdika ajIva, (baMdho a) baMdha-jIva ane karmano saMyoga, (pusma)puNya-zubhaprakRtirUpa sAtAdika, (pAvAsavo) pApa-azubhaprakRtirUpa mithyAtvAdika, mAdhava-karmabaMdhananA hetu hiMsAdika, (tahA) tathA (saMvaro) saMvara-mahAvratAdikavaDe bhAzravano nirodha, (niarA) nirjarA-mogavavAthI athavA tapa karavAcI bAMdhelA karmano caya bhane (mokkho) sarva karmano caya te moca (ee) bhA (nava) nava padArtho (tahiA ) satya-tattva (saMti) . 14. e nava padArtho satya ke tethI jhuM ? te kahe ke. Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tahiANaM tu bhAvANaM, sambhAve uvaesaNaM / bhAveNa sadahatassa, sammattaM ti viAhi // 15 // artha-(tahiANaM tu ) tathya NTale satya evA ( bhAnAmA ) padArthonA ( sambhAve ) sadbhArane kainAra eTale satyaNAne kahenAra evA ( uvaesa upadezane-gasa AdikanA kathanane je puruSa (mAveNa) bhAvathI ( satassa) zraddhA | kare te puruSane ( sammattaM ti ) samakita darzana ke ema (vitrAhi ) jinezvare kA che. mohanIyanA caya ane upazama vige thI utpanna bhayelA AtmAnA pariNAma vizeSa te samakita kavAya che. 15. jA thA pramANe samakitanuM svarUpa kahUM. hace tenA bhedo kahe cha.---- nissagguvaesaruI, bANArui suttabIyaruimeva / abhigamavitthAraruI, ziriAsaMkhevadhammaraI // 16 // artha-( nissagguvaesaruI ) nisargaruci eTale koinA upadeza vinA svabhAvadhI ja tatvanI abhilASA thAya te 1, * upadezaruci eTale gurvAdikanA upadezathI tatvanI abhilASA thAya te 2, ( ANAruha ) prAjJAruci eTale sarvananA vacane - karIne taccanI ruci thAya te 3, ( suttayIzraruimeva ) satrarUci eTale Agame karIne ruci thAya te 4, bIjaruci eTale nIjanI | | jema je eka chatAM paNa aneka arthane utpanna kare tevA vacane karIne ruci thAya te 5, ( abhigamaSitthAraruI ) abhigamaruci | | eTale vijJAne karIne ruci thAya te 6, vistAraruci eTale vistAre karIne ruci thAya te 7, (kiriyAsaMkhevadhammaruhe) kriyAruci eTale dhamonuSThAne karIne athavA dharmAnuSThAnane viSe ruci thAya te 8, saMkSeparuci eTale saMcepe karIne bhathavA saMdhepane viSe ruci Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | thAya te 6, tathA dharmaruci eTale zrutadharme karIne athavA zrutadharmane viSe ruci thAya te 10. pA rIte daza prakAre samakita meM prApta thaI zake che. 16. ___A pramANe saMkSepathI samakitanA daza bhedo kahA, teno vistArathI artha kahe ke.bhUattheNAhigeyA, jIvo'jIvA ya pumipAvaM c| sehasaMmuiyA Asava-saMvare a roe~i u nisaMggo // 17 // artha-( jIvA'jIvA ya) jIva, ajIva, (pumapAva ca) puNya, pApa, / AsavasaMvare a) Azrava ane saMvara tathA | ca zabde karIne nirjarA baMdha mokSa vigaire nava taccone jeNe ( bhUpratyeNa ) satyapaNAe karIne (ahigayA) jANelA che, il tathA ( sahasaMmuiyA ) potAnI svAbhAvika matie karIne eTale koinA upadeza vinA jAtisaraNAdi zAne karIne (roei u) rucAvyA cha, te puruSa (nisaggo) nisargaruci kahevAya che. 17. * eja arthane vadhAre spaSTa karIne batAve che. jo jiNadidai bhAve, cauvihe saMhahai seyameva / emeva nannaha tti a, nisaggarAiti nAyavvo // 18 // ___artha--(jo ) je prANI (jiNadiDhe ) jinezvare kahelA ( caubihe ) dravya, cetra, kALa ane bhAva, athavA nAma, sthApanA, dravya ane bhAva evA cAra prakAranA (bhASe) padArthone ( sayameva ) bIjAnA upadeza vinA potAnI meLe ja ( emeva) "A jIvAdika tatva jinezvare kahA ye te ja pramANe the, (mAha tti bha) anyathA prakAre nathI." e pramAve ( saiii) Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 911 =*O**>>**K*--*PSPSo3/4>>3 zraddhA kare te jIva ( nisaggaruha tti ) nisargAce che ema (nAyavyo ) jANavu. 18. have cIjo bheda upadezaruci kahe the. ee caiva u bhAve, uvaiTTe o paireNa sadahaI / cheumattheNa jiNeNa va, Devaesarui tti nayavva // 19 // artha - ( jo ) je prANI ( pareza ) vIjAe eTale ( khaumattheA ) vagrastha gurue (jiga va ) athavA kevalajJAnIe ( ubaTThe ) upadeza ApelA ( ee ceva u ) e ja ( bhAve ) jIvAdika padArthoMne ( sahahaI ) sadahe - zraddhA kare, te prANI ( uvaesarui ti ) upadezaruci dve ema (nAyavdo ) jANavuM. 16. have zrI jo zrAjJAruci kache che. rogo dosI moho, asANaM jasla avagayaM hoi~ / ANAe roaMto, so khelu oNAruI nauma ||20|| artha - (jassa) jenA ( rAgo ) rAma ( doso) dveSa, ( moho ) moha ane ( amANaM ) ajJAna ( avayaM hoi ) dezathI taya thayelA hoya, ane tethI karIne ( bhANAra ) zrAcAryAdikanI mAjhAe karIne ja ( roaMto ) koi paNa ThekA kadAgraha vinA bhASatuSanI jema jIvAdika padArtha upara ruci rAkhato hoya, (so) te prANI ( khalu ) nice ( zrAruI) AzAruci ( nAma ) nAme jAvo. 20. cotho sUtraruci kahe che. 2000 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo sutamahito, suMeNa ogAhaI u sammataM / aMgeza bAhireNa va, so sutarui tinauyavva // 21 // artha - (jo ) je puruSa (sutaM mahijjeto ) sUtrane maNato thako ( aMgekha ) aMgapraviSTa AcArAMgAdika (bAhireya va ) athavA uttarAdhyayanAdika bAhya eTale anaMgapraviSTa ( suzyA) zrutabaDe ( sammataM ) samakitane ( zrogAhaI u ) bhavagAina kare ke eTale pAme che, ( so ) te puruSa ( sutarur3a ) sUtraruci che (tti ) ema ( nAyanno ) jAvuM. 21. pazcimo cIjaruci kahe che. aigeNa agAI, peyAI jo pesaraI u semmataM / udae ve tichebiMdU, so bIarui ti nAyakavo // 22 // artha - (uda) jaLane viSe ( tinabiMdU va ) telanA biMdunI jema (jo ) je ( sammacaM ) samyaccavALo puruSa ( egeza ) eka jIvAdika padavaDe karIne ( gAI ) ajIvAdika aneka ( payAI) padone viSe ( pasaraI) prasare the, jema jaLanA eka dezamA rahelo telano biMdu samagra jaLamAM prasare che, tema eka dezamAtrathI ruci utpanna thaha hoya evo je jIva tathAprakAranA kSayopazamadhI samagra tattvAne viSe rucivALA thAya, ( so ) te ( bIccaruha ti nAyabbo ) bIjaruci che ema jA. 22. agi abhigamaruci kahe che. so 'hoI abhigamaruI, suanANaM jeNa asthao dihaM / ekkArasazraMgAI, paiNNagaM diTTivAo a // 23 // artha - ( ekArasabhaMgAI, pAcArAMgAdika anyAra aMga, (paipsagaM ) uttarAdhyayanAdika prakIrNako ( diTTivAo ) *O***** *04 * - - * **-- Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTivAda eTale bAramuM aMga, ( a ) tathA cazabdathI upapAtikAdika upAMgo, A sarva ( sucanA ) zrutajJAna ( zekha ) jethe ( atthao ) arthathI (di) joyuM - jAyuM hoya, (so) te puruSa ( abhigamaruI ) abhigamaruci ( hoI) hoya che. 23. sAtamo vistAraruci kahe che. - devvANaM savvabhAvA, sevvapamANehiM jaissa uvaladdhA / saivvAhiM naiyavihihi a, vitthArarui ti nAMyacvo ||24|| artha - ( davvANaM ) dharmAstikAyAdika sarva dravyonA (sabvamAvA ) ekatva, pRthaktva, Adi sarva bhAvo - paryAyo ( sabvamAhiM ) pratyakSAdika sarva pramANoe karIne ( savvAhi nayAvahi a ) tathA nagamAdika sarva nayanA prakAroe karIne (jassa) jenA (ubaladdhA) jANavAmAM AcyA hoya jethe jANyA hoya, te puruSa ( vitthAraruha ci ) vistAraruci che ema (nAyo ) jANadhuM. 24. mo kriyAruci kahe che. daMsaNanANacaritte, tavaviNae saccasamiiguntIsu / jo kiriAbhAvaruI, so khalu kiriAruI nAma ||25|| artha - ( daMsaNanArAcarite ) darzana, jJAna ane cAritrane viSe, (tavaviNae) tapa bhane vinayane viSe tathA ( sacasamihagutI ) satya evA samiti bhane guptine viSe (jo ) je prANI ( kiribhAbhAvaruI) ve darzanAdikanA kriyAnuSThAnane viSe bhAvI rucivAko hoya, (so) te jIva ( khalu ) nice ( kirimAruI ) kriyAruci ( nAma ) nAme kahevAya khe. 25. Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navama saMparuci kahe che. - zrabhihiakudiTTI, saMkheva rui rtti hoI nAMvvo / avisArao paivayaNe, zraNabhiggahio a sesesuM // 26 // artha - (bhiggahimadiTThI ) jeNe saugatAdikanA matarUpI kudRSTine aMgIkAra karI na hoya, ( pavayo ) jinapracaarr viSe ( visAra) kuzaLa na hoya, ( a ) tathA ( sesesu ) kapilAdikanA zAstrone viSe paNa ( abhiggahiyo ) premavALo na hoya te-tevA jIvo cilAtiputranI jema ( saMkhebarudda hoha ) saMkSeparuci hoya le, (tti) ema (nAyavvo) jANavuM. 26. ve chelo eTale dazamo dharmaruci kache che. jo asthikAyadhammaM, suadhammaM khela cairitadhammaM ca / saddahai jigAbhihiyaM, so dhammarui ti nAyaThatro // 27 // artha - ( jo ) je puruSa ( jiNAbhihinaM ) jinezvare kahelA ( asthikAyadhammaM ) astikAya eTale dharmAstikAya, zradharmAstikAya, AkAzAstikAya vigerenA dharmane eTale gati, sthiti, avagAha vigere lakSaNane, tathA (suadhammaM) AgamarUpa zrutadharmane, tathA ( khalu ) nice ( caritadhammaM ca ) sAmAyikAdika cAritradharmane ( sahahaha ) sadadde - zraddhA kare ( so ) te ( dhammarui ti ) dharmaruci che ema (nAyavtro) jANavuM. ahIM dharma eTale paryAyo athavA dharma eTale zrutadharmAdika, tene vi ruci jenI te dharmaruci kahevAya che. kAliMge karIne samyaktva the ? ema jANa 1 te viSe kahe the. 39 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | paramatthasaMthavo vA, sudiparamatthasevaNA yAvi / vAvaNNakudaMsaNavajaNA ya sammattasaddahaNA // 28 // artha-(paramatyasaMthavo vA ) parama evA artha eTale jIvAdika tAcika padArtho, tene diSe saMstava eTale tenA svarUpano vAraMvAra citavana karavArUpa paricaya, tathA ( sudeiparamatthasevaNA ) sArI rIte dekhyo che paramArtha jeNe evA prAcAryAdikanuM sevana. ( yAdi ) cazabda che tethI zakti pramANe te prAcAryAdikanI vaiyAvacca, apizabda samuccaya arthamA che, (vAvAkudasaNavajaNA ya ) tathA byApanadarzana eTale nAza pAdhu ke samyagdarzana jenuM evA ninhavAdika ane kudarzana eTale zAkyAdika midhyAdRSTino, temanuM varjana, e sarva (sammattasaddahaNA) samyaktvarnu zraddhAna ke eTale yA sarva liMgavaDe tenAmA samakita cha ema zraddhA karAya che. 28. | A pramANe samakitanAM liMga karA, have tenuM ja mAhAtmya dekhADe cha.| natthi caritaM sammatta-vihaNaM dasaNe u bhaiabbaM / sammattacarittAI, jugavaM pucvaM vaM sammattaM // 29 // artha (sammattavihaNaM ) samyaktva dhinA (paricaM) cAritra-bhAvacAritra (nasthi) hotuM nathI eTale jyAMsudhI samakita nathI tyAMsudhI cAritra nathI. (dasaNe u ) paraMtu samyaktva sate ( bhaiavvaM ) bhajanA che eTale cAritra hoya ke na paNa hoya. ( sammattacaricAI ) samyaktva ane cAritra (jugavaM ) ekI sAthe prApta thAya che, (va ) athavA ( sammattaM) | samyaktva ( pubbaM) prathama prApta thAya che. 26. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAdasaiNissa nANaM, nANeNa viNA na hoti caraNaguNA / aMguNissa masthi mokkho, naisthi amukkassa nivANaM // 30 // artha-(pradaMsaNissa ) samakita rahita evA puruSane ( nANaM na ) samyak jJAna hotuM nathI, tathA ( nANeNa viNA) jJAna vinA ( caraNaguNA) caraNa eTale paMca mahAvrata ane guNa eTale piMDavizuddhyAdika (na hoti ) hotA nathI, tathA (aguNissa ) guNa rahitane ( mokkho) mokSa-samagra karmano kSaya ( natthi ) hoto nathI, tathA ( amukkassa) karmathI mukta thayelA na hoya tene (nivANaM ) muktipadanI prApti ( natthi ) hotI nathI. 30. ATha prakAranA darzanAcAravaDe ja uttarottara guNanI prApti thAya che, tethI te samakitanA ATha AcArane dekhADe - nissaMkiya nikaMkhiya, nivvitigicchA amUDhadiTThI / uvavUhathirIkaraNe, vacchallapabhAvaNe bhtttt||31|| artha-(nissaMkiya) niHzaMkita-jaina darzanane viSe dezathI ane sarvathI zaMkA rahitapaNuM 1, (nikakhiva) niSkAMcitaanya anya darzananI abhilASAno prabhAva 2, (nimvitigicchA) nirvicikitsA eTale phaLa pratye saMdeha rahitapaNuM athavA nirvijugupsA eTale sAdhunI niMdAno abhAva 3, ( amUDhadiTTI ma) amUDha dRSTi-RddhiyALA kutIrthikane joine paNa potAnI dRSTi eTale buddhi moha na pAme te 4, prA cAra prakArano AcAra AbhyaMtara ke, have cAra vAhya AcArane kahe ke.- ( uvavUhathirIkaraNe ) upahA-samyaktvAdika guNavALAyonI prazaMsA karI temanA guNonI vRddhi karavI te 5, sthirIkaraNa-svIkAra Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **10****803++80R karelA dharmAnuSThAna pratye sIdAtA jIvone pAchA dharmamAM sthira karavA te 3) ( bacchallapabhAvaNe ) cAtsalya - dhArmika jananI bhakti karavI te 7 tathA prabhAvanA tIrthanI unnatinA kAryamAM pravartate 8 ( aTTa ) yA ATha darzananA AcAra . 31. yA pramANe jJAna ane darzanarUpa mukti mArga ko hame cAritrarUpa muktino mArga kahe che.-somAia ttha paDhamaM, cheDAvaNaM bhave bIaM / parihAravisuddhI, suhumaM taha saMperAyaM ca // 32 // kasAya mahakkhAeM, cheumatthassa jirNessa vA / aia cayaritakaraM, cAritaM hoI Ahi // 33 // artha - ( paDhamaM ) paheluM (sAmAiya ttha ) sAmAyika nAmanuM cAritra the, (bIcyaM) bIjuM (chezovaTTAtraNaM ) chedopasthApanIya ( bhave ) hoya che, ( parihAravisuddhI ) zrIjuM parihAravizuddhika, ( taha ) tathA cothuM ( sudumaM saMparAyaM ca ) sUkSmaparAya cAritra daza guNaThA hoya che. ane (akasAyaM ) kaSAya rahita arthAt caya karelA ke upazamAvelA kaSAyanI avasthAmAM (havA) yathAkhyAta nAmanuM cAritra prApta thAya che, te ( umatthassa ) sthane upazAMtamoha ne kSINamoha e ve guNasthAnamAM vartatA hoya che ane ( jiNassa vA ) jinane - kevaLIne yogI kevaLI te yogIkevaLI e ve guNasthAne vartatAM hoya. (e) A pAMca prakAranuM ( cayaritakaraM ) caya eTale karmanA samUhanuM rikkakara eTale nAza karanAra evA sArthaka nAmavALu (cAritaM ) cAritra ( Ahi hoi ) tIrthakaroe kahetuM che. vahIM sama eTale rAgadveSa rahita cicanA pariNAma teneM viSe Aya eTale januM rahetuM te samAya, ane samAya e ja sAmA 103403 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *CE-2305248 yika ecaM sArthaka nAma che. arthAt sarva sAvadha yogano tyAga. yA sAmAyika be prakAracche-itvara sAmAyika ane yAvatkathika / * sAmAyika. temA itvara sAmAyika bharata ane airavata kSetramA pahelA ane challA tIrthakaranA tIrthamA upasthApanA eTale vaDI-|| ! dIkSA thAya tyAM sudhI hoya che ane yAvatkathika sAmAyika te ja ye kSetramA madhyamanA cAvIza tIrthakaranA tIrthamA tathA mahAvidehakSetramA niraMtara hoya che, kemake tyA upasthApanA nahIM hovAthI jAvajIva sAmAyika cAritra ja hoya che. 1. bIjUM * chedopasthApanIya cAritra che. temAM aticAra sahita evA sAdhune athavA aticAra rahita chato paNa cImA tIrthane aMgIkAra | karatA sAdhune pUrvanA paryAyano cheda karavo. te chede karIne sahita evI upasthApanA eTale mahAvatanI AropaNA jene viSe hoya te cAritra chedopasthApanIya kahevAya che. 2. vIju parihAravizuddhika che. temAM parihAra eTale viziSTa tapanA aMgIkAravaDe gacchano tyAga, te baDe zuddhi ke bemAM te cAritra parihAravizuddhika nAme kahevAya che. tenuM svarUpa A pramANe che.-naka munio gacchanI vahAra nIkaLIne jinezvaranI pAse athavA jeNe prathama jinezvaranI pAse Atapa karyo hoya tenI pAse mA tapa aMgIkAra kare che, te navamAM eka muni gurusthAne rahe, cAra sunino pA tapa kare bhane bAkInA cAra munizro temanI vaiyAvacca kare. te tapakhI munizrI grISmakALe jaghanya tapa kare to caturthabhakta-upavAsa kare, madhyama kare to cha bhane utkRSTa kare to ahama kare. zItakALe anukrame jaghanyAdika chaha, aTThama ane dazama ( cAra upavAsa ) kare bhane varSAkALamA anukrame jaghanyAdika ahama, dazama ane dvAdaza-pAMca upavAsa kare. te tapasvIo pAraNAne divase AcAmla kare bhane guru tathA caiyAvacca karanAra sAdho hamezA AcAmla kare. yA pramANe mAsa tapa karIne pachI jebho yAvaSa karanArA Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // -* star ageat et ane tapasvI hatA te vaiyAvacca karanArA thAya. e rIte pakha cha mAsa thAya, tyArapachI te AAThamAMthI eka guru thAya ane je guru thayA hatA te tapasvI thAya bhane bAkInA sAte vaiyAvanca karanArA thAya. A rIte cha mAsa kare. kula do varSa pUruM thAya tyAre te sarve karI thI te ja tapa kare athavA jinakampa aMgIkAra kare athavA to gacchamAM praveza kare, vA tapasvanuM je cAritra te parihAravizuddhika kahebAya che. yA cAritra bharata ne airAvata e ve ja kSetramA pahelA bhane belA tIrthaMkaranA jatIrthamAM hoya the. bIje hotuM nathI. 3. cothuM sUkSmasaMparAdha the. temAM kiTTI karavAthI sUkSma karyo che lobha nAmano saMparAya eTale kaSAya jete viSe te cAritra sUkSmasaMparAya nAmanuM che A cAritra kSapakazreNimane upazamazreNine viSe lobhanA aMtima rAjyAre vedotyAre dame kuSThAye hoya . 4. tathA pAMcamuM yathAkhyAta eTale jinezvare je svarUpa kaM the tene kiMcit paNa coLaMgA nahIM tenuM pUrNa zuddha te yathAkhyAta cAritra evaM tenuM sArthaka nAma che. ( te 11-12-13-14 guNaThANe hoya . ) 5. zrA pramANe te pA~ceno vistarArtha jANo. 32-33 ve taparUpI cothuM kAraNa kahe che. tavo chA duviho butto, bAhirabhitaro tahA / bAhiro chavviho vRtto, evamabhitaro to // 34 // artha - (to) tapa ( duviho ) ve prakAre (buco) ko che, ( bAhirabhitaro tahA ) bAhya tathA zrAbhyaMtara. mAM (bAhiro ) bAhya tapa ( chanviho to ) cha prakAre ko the, tathA ( evaM ) eja pramANe eTale chaprakArano (mi 803400303 Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *3+11+3 taro to ) AbhyaMtara tapa paNa ko che. 34. ve mA cAre kAraNomAMthI muktimArgane viSe kono kayo vyApAra che ? te kahe che. - nANeNa jANaM bhAMve, daMsaNeNa ya sadehe / cariteNa naeN giNhAi, teMveNa parisuMjjhai // 35 // artha - (nANe) zrutAdika jJAnavaDe (bhAve) jIvAdika bhAvone (jAI) jAye the, (daMsaNeNa ya) darzane karIne te mAbone (sada) sahe che, ( carilega ) bhAzrava dvAranA nirodharUpa cAritravaDe ( na ginhAi ) navA karmane grahaNa karatA nathI (ta) tapavaDe (parisujjhai ) pUrve upArjana karelA karmano caya karI zuddha thAya che. 35. gAthAvaDe zuddha mArgaM phaLa mokSa ka. dave ghocanA phaLabhUta utkRSTa gatine kahe che.. khaMvittA puDhavakammAI, saMjaimeNa taiveNa ya / saivvadukkhappahINaTThA, pakkamaMti mahesiNo rtti bemi // 36 // artha - (mahesiyo) maharSiyo ( saMjameNa ) saMyamavaDe ( taveNa ya ) tathA tapavaDe ( puvvakammAI ) pUrvanAM karmono ( khavicA) kSaya karIne (savyadukkha yahIyaTThA) sarva duHkhe karIne prahIna eTale rahita evA mokSane icchatA satA athavA sarva duHkha bhane artha eTale kAryoM jenAM zrINa thayA ke evA satA (pakkamaMti) mukti pratye jAya che, ( si bemi ) ema huM huM huM. iti aSTAviMzamadhyayanam. 28. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - atha samyaktvaparAkrama nAmanuM zrogaNatrIzamuM adhyayana. 26. ahAvIzamA adhyayanamA mokSamArgagati kahI, te vItarAgapaNAthI prApta thAya che, tethI je rIte vItarAgapaNuM prApta thAya te pA adhyayanamA kahevAya che. yA saMbaMdhI prAyelA A adhyayananuM prathama sUtra kahe cha.-- suaM me AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM, iha khalu sammattaparakame nAmajjhayaNe samajeNaM - bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM pvie| sammaM sadahitA pattiAittA roaittA phAsittA pAla ittA tIraittA kiittA sohaittA mArAhaittA ANAe aNupAlaittA bahave jIvA sijhaMti bujjhati muccaMti parinivAti savvadukkhANamaMtaM kareMti // 1 // ___ artha- zrIsudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe cha ke ( sunaM me pAusa ) he AyuSmAn ziSya ! meM sAMbhaLyu cha ke-( teNaM / / bhagakyA ) te traNa jagatamA prasiddha evA bhagavAna zrImahAvIrasvAmIe ( evaM akkhAyaM ) pA pramANe kabuM che. arthAt (iha) al A pravacanane viSe ( khalu ) nizca ( sammattaparakame) samyaktva sate uttarottara guNaprAptivaDe karmarUpI zatrune jItavAnA | sAmarthyarUpa jIvanA parAkramarnu jene viSe varNana karAya che evaM A samyaktva parAkrama (nAmanjhayaNe) nAmarnu adhyayana ( samaNeNaM) zramaNa ( bhagavayA) bhagavaMta (mahAvIreNaM ) zrI mahAvIra nAmanA ( kAsaveNaM ) kAzyapa gotrIe (paveie) Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prarUpyu che. pA adhyayananuM mAhAtmya kahe cha ke (je) je A adhyayanane ( samma ) samyak prakAre ( saddahitvA ) saddahIne eTale zabda, artha ane te baccene sAmAnyapaNe aMgIkAra karIne, tathA (pattiAittA ) pratItya eTale 'pA ema ja che' ema vizeSapaNe nizcaya karIne, tathA ( rozraittA ) teno abhyAsa karavAvaDe tene AtmAne viSe rucAvIne, tathA ( phAsittA) zraNa yogayaDe sparza karIne eTale manavaDe sUtra ane arthanA citavane karIne, vacanavaDe yAMcavAdike karIne ane kAyAvaDe tenA | bhAMgA aMgIkAra karavA pramukha karIne-e rIte sparza karIne, tathA (pAlaittA) parAvartana vigerevaDe rakSaNa karIne, tathA ( tIraittA ) tene samApta karIne. tathA ( kiTTaittA) guru pAse vinayapUrvaka 'A thA pramANe hu~ bhaeyo chu' ema nivedana karIne, tth| ( sohaittA ) gurunI pAchaLa teno anuvAda karavAcaDe zuddha karIne, tathA ( mArAhaittA) utsUtranI prarUpaNAnA || tyAmabar3e athavA utsarga ane apavAdamA kuzaLatAvaDe athavA jIvana paryaMta tenA arthanA sevanavaDe ArAdhIne tathA (thANAe aNuyAlaicA ) gurunA niyogarUpa zrAjJApaDe pAlana karIne ( bahave ) ghaNA ( jIvA ) jIvo ( sijhaMti ) siddha thAya che eTale nahIM ja AtmAnI siddhine pAme che, (bujhaMti ) ghAtikarmanA kSayavaDe bodha-kevaLajJAna pAme cha; (mucaMti) bhavopagrAhI cAra karmanA kSayavaDe makta thAya ke. ane tyArapachI (pariniccAyati) samagra karmarUpI dAvAnaLanI zAMtivaDe zAMta niLanI zAMtivaDe zAMta thAya che, aneka tethI karIneja (savvadukkhANaM ) zarIra ane mana saMbaMdhI sarva duHkhonA ( aMtaM ) aMtane ( kati ) kare cha-muktipadane | pAme che. 1. have ziSyano anugraha karacA mATe saMbaMdha kahevA pUrvaka mA adhyayananA arthane kahe che--- Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PS0K+--*-**<<*>>**@** tassa NaM amaTThe evamAhijjai, taM jahA- saMvege 1, nivvee 2, dhammasaddhA 3, gurusAhammizra sussUsaNayA 4, AlocaNayA 5, niMdaNayA 6, garihaNayA 7, sAmAie 8, cauvIsatthae 9, vaMdaNe 10, parikkamaNe 11, kAussagge 12, pazcaye 13, pathuimaMgale 14, kAlapaDilehaNyA 15, pAyacchittakaraNe 16, khamAvaNyA 17, sajjhAe 18, vAyakhyA 19, paDipucchaNayA 20, parizra yA 21, aNuhA 22, dhammakA 23, sutrasta ArAhaNayA 24, egaggamaNasannivesaNayA 25, saMjame 26, tave 27, vodANe 28, suhasAe 29, appaDibaddhayA 30, vivittasayaNA saNa sevaNayA 31, viNiyA 32, saMbhogapazccatrakhANe 33, uvahipaccakkhANe 34 AhArapaJcakakhANe 35, kasAyapa 'cakkhANe 36. jogapaJcakkhANe 37, sarIrapaccakkhANe 38, sahAya paccakkhANe 39, bhattapaJcakkhANe 40, bhAvapaccakkhANe 49, paDiruvayA 42, veAvacce 43, savvaguNasaMpannayA 44, bIarAgayA 15, khaMtI 46, muttI 47, maddatre 48, ajave 49, bhAvasacce 50, karaNasace 51, jogasace 52, maNagutayA 53, vayaguttayA 54, kAyaguttayA 55, maNasamAdhAraNayA 56, vayasamAdhAraNayA 57, kAyasa Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | mAdhAraNayA 58, nANasaMpannayA 59, dasaNasaMpannayA 60, carittasaMpannayA 61, soiMdianiggahe 62, | || cavikhadizraniggahe 63, ghANidianiggahe 64, jibhidianiggahe 65, phAsiMdiAniggahe 66, I kohavijae 67, mANavijae 68, mAyAvijae 69, lobhavijae 70, pijadosamicchAdasaNavijae 71, selesI 72, akammayA 73. // 2 // artha (tassa NaM ) te samyaktvaparAkrama adhyayAnI ( ayaM aTThA adhaM ( evaM AhajaI ) zrA pramANe zrImahA| vIra bhagavAna kahe che, (taM jahA ) te A pramANe-(saMvege ) saMvega 1, ( nivvee ) nirveda 2, (dhammasaddhA ) dharmazraddhA 3, (gurusAhammibhasussUsaNayA) guru ane sAdhakinI zuzrUSA-bhakti 4, (mAloaNayA) AloyaNa 5, (niMdaNayA) * niMdA 6. ( garihaNayA ) gardA 7, (sAmAie ) sAmAyika 8, ( cauvIsatthae / caturviMzatistava 8, (baMdaNe ) vaMdana 10, (parikamaNe) pratikramaNa 11, ( kAussagme ) kAyotsarga 12, ( paccakkhANe) pratyAkhyAna 13, ( thayathuimaMgale ) stava* stutimaMgaLa 14, ( kAlapaDilehaNayA) kALapratyupekSaNA 15, (pAyacchittakaraNe ) prAyazcicanuM karavU 16, (khamAvaNayA) khAmaNA 17, ( sajjhAe ) svAdhyAya 18, / vAyagNayA ) vAcanA 16, (paDipucchaNayA) pratipracchanA 20, (paribhaTTagayA) parAvartanA 21, ( aNuppehA ) anuprekSA 22, dhammakahA ) dharmakathA 23, (suassa bhArAhaNayA) zrutanI mArAdhanA 24, ( egamgamaNasagnivesaNayA) ekAgra manamanivezanA eTale mana- ekAgrapaNe sthApana 25, (saMjame ) saMyama 26, Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tabe ) tapa 27, ( bodANe ) vyavadAna eTale karmanI zuddhi-kanirjarA 28, ( suhasAe ) sukhazAya eTale viSayasukhano nAza 26, ( appaDibaddhayA ) apratibaddhapaNuM 30, ( vicicasayaNAsaNasevaNayA) vivikta zayanAsanasevana-strI, pazu, I paMDakAdi rahita zayyA, Asana vigerenuM sevana 31, ( viNiaTTaNayA ) vinivartanA eTale pAMca iMdriyonA viSayathI nivatena 32, ( saMbhogapaJcakkhANe ) saMbhogapratyAkhyAna eTale jinakalpikAdikane eka maMDaLIno zrAhAra grahaNa karavAnuM pratyAkhyAna 33, ( uvahipaJcakkhANe ) rajoharaNa bhane mukharakhikA sivAya bIjI upadhinuM pratyAkhyAna 34, (AhArapaJcakkhANe ) sadoSa AhArarnu pratyAkhyAna 35, ( kasAyapacakkhANe ) kaSAya pratyAkhyAna 36, (jomapaccakkhANe ) mana, vacana, kAyAnA yoganuM pratyAkhyAna 37, (sarIrapaNa yAce ) gamaramAne zarIra raNa bAna 38, ( sahAyapaJcakakhANe ) sahAya karavAnuM pratyAkhyAna 36, ( mattapaJcakkhANe) bhakta pratyAkhyAna-anazana grahaNa 40, (snmaavpnyckkhaanne)| sadbhAve karIne eTale satyapaNe pratyAkhyAna 41, (paDirUkyA ) pratirUpatA eTale sthavirakanpI sadRza veSadhArIpaNuM 42, (veyAvacce ) vaiyAvacca 43, (savvaguNasaMpanayA) jJAnAdika sarvaguNe karIne saMpannatA-sahitapaNuM 44. (vIrAgayA) cItarAgapaNuM 45, (khaMtI) zAMti-kSamA 46, (muttI) mukti-nirlobhatA 47, ( maddave) mArdava-mAnano tyAga 48, (aJjave ) AjaivatA-mAyA rahitapaNuM 46, (bhAvasacce ) bhAksatya-aMtarAtmAnI zuddhi 50, ( karaNasacce ) karaNasatya eTale pratilekhanAdi kriyAmA ALasa rahitapaNuM 51, (jogasacce ) yogasatya-mana, vacana, kAyAnA yogarnu satyapaNuM 52, ( maNaguttayA) managuptatA-manogupti 53, ( vayaguttayA ) vacoguThi 54, ( kAyaguttayA) kAyaguptatA 55, ( maNasamAdhAra Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA ) manasamAdhAraNA-mananI samAdhi 56, (cayasamAdhAraNa yA ) vacanasamAdhAraNA 57, ( kAyasamAdhAraNayA) kAyasamAdhAraNA, 58, (nANasaMpannayA ) jJAnasaMpannatA-jJAnasahitapaNuM 56, (dasaNasaMpanayA) darzanasaMpannatA 60, (carittasaMpanayA) cAritrasaMpannatA 61, ( soiMdianiAgahe ) zrotraMdriyanigraha 62, ( cakkhidianiggahe ) cakSuiMdriyanigraha 63, (ghANidizraniggahe ) ghrANeMdriyanigraha 64, ( jibhidianiggahe ) jivheMdriyanigraha 65, ( phAsiMdianiggahe ) sparzadriyanigraha 66, ( kohavijae ) krodhavijaya 67, ( mANavijae ) mAnavijaya 68, (mAyAvijae ) mAyAvijaya 66, ( lobhavijae) lomapiDA . (pedosamicchAdaMsasyavijae ) prema dveSa ane mithyAdarzanano vijaya 71 ( selesI) | zailezIkaraNa-caudamA guNasthAnamA rahe, te 72, tathA (akammayA) akarmatA-karmano abhAva 73. A pramANe zabdArtha karo. 2. have anukrame dareka padanI phaLapUrvaka vyAkhyA kare che. saMvegeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? saMvegeNaM aNuttaraM dhammasaddhaM jaNayai, aNuttarAe dhammasa. dvAe saMvega havvamAgacchai, aNaMtANubaMdhikohamANamAthAlohe khavei, navaM ca kammaM na baMdhai, tappacaiaM ca NaM micchattavisohiM kAUNa daMsaNArAhae bhavai, dasaNavisohIeNaM visuddhAe atthegatie teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai, sohIe a NaM visuddhAe taccaM puNo bhavaggahaNaM nAikamai // 1 // 3 // Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bana martha--(saMvegeNaM ) saMvege karIne eTale mocanA pramilASe karIne ( bhaMte ) he bhagavAna ! ( jIve ) jIva (ka) || zaM (jaNayai) utpanna kara eTale zo guNa Ajaina kare ? mA pramANe ziSya prazna kare ke tene bhagavAna uttara Ape cha ke* (saMvegeNaM ) saMvege karIne (bhaguttaraM ) zreSTha evI (dhammasaLU) dhamanI zraddhAne ( jaNayaha) utpanna kare che. (aNucarAe) | zreSTha evI ( dhammasaddhAe ) dharmanI zraddhAe karIne jIva (saMvega) vizeSa saMvegane ( havvaM ) zIghrapaNe (pAgacchada) pAme ke. | aNaMtANubaMdhikohamANamAyAlohe ) anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA bhane lobhane ( khavei ) khapAce cha-kSaya kare che, ( navaM ca karma ) tathA navA azubha kamane ( na baMdhai) bAMdhato nathI. ( tappacaiaM ca NaM) ane tene pAzrIne eTale kaSAyanA Ayane bhAzrIne (micchattavisohiM ) mithyAtvanI zuddhine eTale sarvathA midhyAtvano ghaya ( kAUNa ) karIne (dasaNArAhae) darzanano eTale kSAyika samyaktvano zrArAdhaka ( bhavara) thAya che. (dasaNavisohIeNaM visuddhAe ) nirmaLa evA darzananI zuddhie karIne ( asthi egatie ) eka koi jIva evI che ke je ( teNeva bhavangahaNeNaM ) te ja bhavanA grahaNavaDe eTale te eka ja bhave karIne (sijjhai ) marudevI mAtAnI jema siddha dhAya che. ane je jIva te ja ma siddhipadane pAmato nathI te / paNa ( sohIe a NaM visuddhAe ) nirmaLa evI darzanazuddhie karIne ( tacaM puNo) vaLI vIjA ( bhavagmahaNaM) bhavanA graha-* Nane ( nAikamai ) ullaMghana kare nahIM. eTale bIje bhave to avazya siddhipadane pAme. prA utkRSTa darzananI ArAdhanAne / AzrIne kayuM che. 1-3. saMvege karIne bhavazya nirveda thAya cha, tethI have tene ja kahe the Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *- -*- -*- -- -*- nivveeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ! nivveeNaM divvamANussatericchiesu kAmabhogesu nivveaM havvamAgacchai, savvavisaesu virajai, savvavisaesu virajamANe AraMbhapariggahaparicAyaM karei, AraMbhapariggahapariccAyaM karemANe saMsAramaggaM vucchiMdai, siddhimaggapaDivaNNe abhavai // 2 // 4 // ___ artha-( mate ) he bhagavAna ! ( niveeNaM ) nirveda eTale " A saMsArano hu~ kyAre tyAga karUM." evo sAmAnyapaNe | saMsAraparano vairAgya, te vaDe karIne (jIve) jIva ( kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? kayo guNa upArjana kare ? uttA nikopa giryedavAre karIne (divvamANussataricchiesa ) deva, manuSya ane tiraMca saMbaMdhI ( kAmabhogesu) | kAmabhogane viSe (nivvenaM ) nivedane eTale "A anarthanA heturUpa viSayothI sayu" evA bhAvane (havaM zrAgacchada) zIghrapaNe pAme che, tathA ((samvavisaesu ) sarva viSayone viSe ( virajai ) vairAgya pAme che, ( sabatisaemu ) sarva viSayone vidhe ( virajamANe ) vairAgya pAme sate (AraMmapariggahaparicArya) bhAraMbha ane parigrahanA tyAgane ( karei ) kare , AT ( zrAraMbhapariggahaparicAyaM ) prAraMbha ane parigrahanA tyAgane ( karemAce) karate sate ( saMsAramaggaM ) mithyAtva, avirati | | bhAdika saMsAranA mArgane (buJchidai) chede the, tathA ( siddhimaggapaDivo a) siddhimArgane pAmelo ( bhavai ) thAya che. kRSi | vigere prAraMbha ane dhana, dhAnyAdi parigrahano tyAga karavAthI ja saMsAramArgano viccheda thAya cha, teno viccheda thavAthI samyak | darzanAdika mokSamArga sukhethI prApta thAya che, tethI karIne siddhimArgane pAmelo thAya cha ema kayuM che te yogya ja che. 2-4. Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirveda paNa dharmanI zraddhAthI na thAya che tethI have dharmazraddhAne kahe the. --- dhammasaddhANaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? dhammasakAeNaM sAyAsokkhesu rajamANe virajai, agAradhammaM caNaM cayai, aNagAre NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM cheyaNabheyA saMjogAI buccheaM karei, avvAvAhaM ca suhaM nivvattei // 35 // artha - (bhaMte ) he bhagavAn ! ( dhammasaddhA evaM ) dharmanI zraddhAe karIne - zrAstikyapaNAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNaya ) suM utpana kare 1 zo guNa prApta kare ? uttara - ( dhammasadbhAe ) dharmazraddhAe karIne ( sAyAsoksa) sAtAvedanIyathI utpanna thayelA sukhane viSe eTale viSayasukhane viSe (rajamA ) prathama Asakta thayo hato te have ( virajara ) cirAga pAme che, (zragAradhammaM ca gaM) ane gRhAarrat - gRhastha dharmana (cayaha) tyAga kare che, sAdhu thAya ke tathA (aNagAre yaM) aNagAra - sAdhu thayelo ( jIve ) jIva ( sArIra mANasAM ) zarIra ane manasaMbaMdhI ( dukkhANaM ) duHkhonA tathA ( beyaNa bheyaNasaMjogAI) khaDgAdikavaDe chedana, kuMtAdikavaDe bhedana vigere zarIra saMbaMdhI zrane saMyoga eTale aniSTano meLApa tathA Adi zabdathI iSTano viyoga vigere mana saMbaMdhI duHkhonA (bucche ) vicchedane (kareha) kare che. (abbAvAhaM ca ) ane e ja kAraNathI avyAvAdha eTale bAbA pIDA rahita moca saMbaMdhI (su) sukhane ( nivvattei ) utpanna kare che. 3-5. Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanI zraddhAvALAe guryAdikanI sevA avazya karavI joie, tethI ive gurvAdikanI sevAne kahe cha. gurusAhammiasussUrANasAra paMte ! jIve kiM janapada ? gurusAhammiasussUsaNayAe NaM viNayapaDivatti jaNayai, viNayapaDivaNNe aNaM jIve aNaJcAsAyaNAsIle neraiatirikkhajoNi. amaNussadevaduggaio niraMbhai vaNNasaMjalaNabhattibahumANayAe maNussadevasuggaIo nibaMdhai siddhisoggaiM ca visohei, pasasthAiM ca NaM viNayamUlAI savvakajjAiM sAheza, annaM a vahave jIve viNaittA bhavai // 4 // 6 // artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! ( gurusAhamminasusssaNayAe NaM ) guru ane sAdharmikanI sevAvaDe karIne ( jIve ) jIca [(kiM jaNayai ) zuM utpanna kare ? zuM upArjana kare 1. uttara-(gurusAhammiprabhusyUsaNayAe NaM ) guru ane sArmikanI sevAvaDe karIne (viNayapaDivatti) vinayanI ! prAtine ( jaNayai ) utpanna kare che. (viNayapaDicame a NaM) vinayane pAmelo ( jIve ) jIva ( aNacAsAyaNAsIle ) AzAtanA rahita svabhAvavALo thayo sato ( nerahaatirikkhajoNimaNussadevaduggaio ) nArakI, tithaMca yoni, mlecchAdika manuSya ane kilbiSAdika devarUpa durgatine (niraMbhaha ) ruMdhe cha, tathA ( vAmasaMjalaNabhattibahumAgAyAe ) varNavahe eTale zlAghApaDe je saMjvalana eTale guNanI pragaTatA, bhakti eTale ubhA thayu vigaire sevA ane bahumAna eTale bhAbhyaMtaranI prIti Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Si yana *pA sarva guru pratya karavAyo (maNussadevasumgaImo ) kuLavAna manuSya ane azvaryAdi yukta devarUpa sugatine (nibaMdha) bAMdhe che, (siddhisoggaI ca ) ane siddhirUpI sugatine ( visoheha) sanmArgarUpa samyagdarzanAdivaDe vizuddha kare cha, ( pasameM sthAI ca NaM ) tathA prazasta evA (viNayamUlAI) mane vinayanA hetuvALA (savvakalAI) sarva kAryoMne eTale zrutano abhyAsa vigere A bhava saMbaMdhI tathA mokSAdika paramava saMbaMdhI kAryone ( sAheha) sAdhe che, ( bhanne zra) tathA bIjA ( bahave ) SaNA (jIve ) jIvone ( viNaittA) vinaya grahaNa karAvanAra-vinaya zikhavanAra ( bhavai ) thAya che. 4-6. gurunI sevA karatAM chatAM paNa kAika doSa lAgavAno saMbhava cha tethI tenI AlocanA karavI joie, tethI have AlocanAne kahe che.~___ AloyaNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? AloyaNayAe NaM mAyAniyANamicchAdasaNasallANaM mokkhamaggavigghANaM aNaMtasaMsAravaddhaNANaM uddharaNaM karei, ujjubhAvaM ca NaM jaNavai, ujju. bhAvapaDivanne aNaM jIve amAI zatthiveyaM napuMsagaveyaM ca na baMdha, puvaSaddhaM ca NaM nijarei // 5 // 7 // !! artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( AloyaNayAe NaM ) AlocanAvaDe eTale gurunI pAse potAnA doSa pragaTa karavAvaDe (jIve) jIva ( ki jaNayai ) zuM utpanna kare ? uttara-(AloyaNayAe NaM ) AlocanAvaDe jIva ( mokkhamaggavigyANaM ) mokSamArganA vighnarUpa ane ( azAMtasaMsA Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaNANaM) anaMta saMsAranI zrAddha karanArA ( mAyAniyAthamicchAdasaNasallA) mAyAzanya, nidAnazalya bhane mithyAdarzanazanya e trakhe zalyanA ( uddharaNaM) uddhArane-vinAzane ( kareha ) kare che. ( ujjubhAvaM ca saM) tathA ajubhAvanesaraLapaNAne ( jaNayai ) utpanna kare che. ( ujubhAvapaDivo arNa) RjubhAvane pAmelo (jIve ) jIva ( amAI ) mAyA | rahita thayo sato ( itthiveyaM ) khIvedane ( napaMsagaveyaM ca) bhane napuMsakavedane (na baMdhaha) bAMdhato nathI, (punnabadhdhaM ca sAM) tathA pUrva bAMdhalA A yo vedane athavA samagra karmane (nijarei ) khapAve che. 5-7 je potAnA doSanI niMdA karato hoya tenI ja AlocanA saphaLa thAya cha tethI have svadopanI niMdAne ja kaI cha. niMdaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNyai ? niMdaNayAe NaM pacchANutAvaM jaNayai, pacchANutA. | veNaM virajamANe karaNaguNaseTiM paDivajai, karaNaguNaseDhiM paDivanne a aNagAre mohaNijja kamma ugghAei / / 6 // 8 // __artha- bhaMte ) he bhagavAna ! ( niMdaNayAe NaM ) niMdAyaDe eTale potAnA doSanA citavanabaDe-tenI niMdAvaDe (jIve ) jIva (kiM jaNayai ) zuM utpanna kare ? uttara-(niMdaNayAe NaM ) niMdAvaDe karIne jIva ( pacchANutAvaM ) "aho ! meM bhA akArya kayu !" ema pazcAttApane | ( jaNayai ) utpanna kare che. (pacchANuvAveNaM) pazcAttApabahe (virajamANe ) pairAgyane pAmyo sato ( karaNAguNaseDhiM ) karaNa Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vaDe eTale apUrvakaraNabaDe arthAt pUrve kadApi nahIM pAmelA evA nirmaLa mananA pariNAmavaDe guNazreNine eTale capakauNine I ( paDivajaha ) pAme che. ( karaNagukhaseTiM) apUrvakaraNavaDe kSapakazreNine (paDivo a) pAmelo (aNagAre ) bhanagAra *-sAdhu ( mohaNije kammaM ) mohanIya karmane ( undhAei ) khapAve che. 6-8. bahu doSa hoya to niMdAnI pachI gardA paNa karavI joie tethI have garhone kahe cha.___ garahaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? garahaNayAe NaM apurakAraM jaNayaI, apurakAragae aNaM jIve appasatyahitA johito niattai, pasatthe a pavattai, pasasthajogapaDivaNe agaM || aNagAre aNaMtaghAI pajave khavei // 7 // 6 // artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! ( garahaNayAe NaM ) anyanI pAse potAnA doSa agaTa karavArUpa garhAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) zuM utpanna kre| sA uttara-(garahaNayAe NaM) gAe karIne jIva ( apurakAraM ) potAnA apuraskArane eTale 'A guNavAna che' evI | prasidhdhinA abhAvarUpa avajJAnA sthAnapaNAne ( jaNayai ) utpama kare che. ( apurakAragae aNaM) apuraskArane pAmelo | (jIve ) jIva ( appasatthehiMto) kadAca azubha adhyavasAya utpanna thAya sopaNa potAnI vizeSa avajJA thaze evA bhayane lIdhe aprazasta evA ( jogehito ) yogothI-eTale mana, vacana ane kAyAnA vyApArothI ( nimasai) nivarte che-pAko phare | Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke mahatthe ) ase prabhAta ravA yogAne viSa (parasai) pravarte che. ( pasatthajogapaDiyale a gaM) tathA prazasta yogane pAmelo ( aNagAre ) sAdhu (aNaMtaghAI) anaMta evA jJAna darzanane haNanArA ( paJjave / paryAyAne eTale jJAnAvara NIyAdika karmanA pariNAmone ( khaveha ) khapAve che. 7-6. * upara kahelI AlocanA vigaire tattvathA sAmAyikavALAne ja hoya che tethI have sAmAyikane kahe cha, sAmAieNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sAmAieNaM savvasAvajjajogaviraiM jaNyai // 8 // 10 // artha-(bhate ) he bhagavAna ! ( sAmAieNaM ) sAmAyikavaDe ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) zuM utpanna kare ? uttara -(sAmAieNaM ) sAmAyikavaDe jIva (sancasAvajajogaviraI ) sarva sAyadya yoganI viratine eTale sarva pApavyApAranI | nivRttine ( jaNayaha ) utpanna kare che. 8-10. sAmAyika aMgIkAra karanArAe te sAmAyikane racanArA kahenArA arihaMtonI stuti karavI joie tethI have te caturvizatistavarUpa arihaMtonI stutine kahe che.-- cauvIsatthaeNaM bhaMte ! jIve ki jaNayai? cauvIsatthaeNaM desaNavisohiM jaNayai // 9 // 11 // artha (bhaMte ) he bhagavAna ! ( cauvAsasthaeNaM ) cocIsatthAe karIne eTale caturvizatistave karIne (jIve ) jIva *(kiM jaNayai ) zuM utpanna kare che ? uttara-(cauvIsatthaeNaM ) caturviMzatistave karIne jIva (dasaNavisohi) darzananI eTa le samakitanI vizuddhine (jayAyaha) utpana kare cha.8-11. Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezvaronI stuti karyA chatAM paNa sAmAyikano svIkAra guruvaMdana pUrvaka ja thAya che, tethI have guruvaMdanane kahe cha. baMdaNaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vaMdaNaeNaM nIAgo kammaM khavei, uccAgoaM nibaMdhar3a, || sohaggaM ca NaM appaDihayaM ANAphalaM nivvattei, dAAheNabhAvaM ca NaM jaNayai // 10 // 12 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( baMdaNaevaM ) gurunA dvAdazAvarta baMdanavaDe karIne (jIce ) jIva ( kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-( baMdaNaeNaM ) dvAdazAvarta vaMdanavaDe karIne jIva ( nIaAgoaM) nIcagotra ( kammaM ) karmane (khavei) khapAve cha, bhane (uccAgobhaM) ucagotrane (nibaMdhei) bAMdhe che, ( ca NaM) tathA ( appaDihayaM ) apratihata eTale askhalita-koi paNa vinAza na kare evu ane ( ANAphalaM ) yAjJA che phaLa-sAra jenuM eg ( sohmgN)| saubhAgya eTale sarva janane spRhA karavA lAyaka aizcarya (nivvattei ) nIpajAve che-utpanna kare che. ( dAhiNabhAvaM ca zaM) tathA dakSiNamAvane eTale lokonA anukULapaNAne ( jaNayaha ) utpanna kare che. 10-12. sAmAyikAdika guNavALAe pahelA ane challA tIrthakaranA tIrthamAM hamezA ane madhyamanA bAvIza tIrthakaranA tIrthamA aparAdhano saMbhava sate pratikramaNa karavAnuM che, tethI ive pratikramaNane kahe che.___ paDikkamaNeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? paDikkamaNeNaM vayachidAI pihei, pihiyavayachidde puNa jIve niruddhAsave asabalacarite asu pavayaNamAyAsu uvautte apuhatte suppaNihie viharai // 11-13 // Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-( bhaMte ) he bhagavAna! ( paDikamaNeNaM) pratikramaNavaDe karIne ( jIve ) jIva (ki jaNayaha ) zu utpanna kare ? uttara-- -( paDikamaNe ) pratikramazakDe karIne jIva ( kyAchiddAI ) vratanA chidrone eTale l aticArone ( pihei ) DhAMkI de che-ruMdhe che. (puNa ) vaLI (pihiyavayachidde ) jeNe vratanA chidro DhAkyA che evo (jIve ) jIva (niruddhAsave) Azravane rudhanAra thAya che, ane bhAva raMdhavAthI (asabalacarite ) azabala eTale nirmaLa cAritravALo thAya che, tathA ( aTThasu pavayaNamAyAsu ) pAMca samiti ane praNa guptirUpa pATha pravacananI mAtAne viSe ( upautce ) upayomavALo vathA (apurace azyapa eTale saMyAnA yogathI abhinna tathA (suppaNihiNe ) saMyamayogane viSe sArI rIte | sAvadhAna thayo sato (viharai ) vicare che. 11-13. pratikramaNamA aticAranI zuddhine mATe kAyotsarga karavo joie tethI have kAyotsargane kahe che.___ kAussaggeNaM bhaMte ! jIve kiMjaNayai? kAussaggeNaM tIapaDupannaM pAyacchittaM visohe, visuddhapAyacchitte ajIve niyahiae ohariabharu vva bhAravahe pasatthajjhANovagae suhaMsuheNaM viharai // 12 // 14 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( kAussaggeNaM ) kAyotsarge karIne ( jIve ) jIva (kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? | uttara-( kAussaggeNaM ) kAyotsarge karIne jIva ( tIapaDupa) atIta eTale cirakALe thatheluM bhane pratyutpanna eTale hamA 1" niyattahiyae" eko pATha saMbhave ke. Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. .. --18thayenuM vartamAna kALajeM (pAyacchitaM) prAyazcitta eTale prAyazcittane yogya aparAdha, tene (visoheha) vizuddha kare ke, (visuddhapA yacchite a) bhane prAyazcittabale vizuddha dhayelo (jIve) jIva (niyahie) nivRttahRdaya thAya che eTale potAnA cittane viSe yA | nivRttine pAme cha, konI jema ? te kahe cha-( ohariprabhA va bhArabahe ) utAryoM che bhAra jeNe evA bhAravAhakanI jema aticArarUpa bhAra utAravAthI cittamA nivRtti pAme che, ane tethI karIne (pasatthajjhANovagae) prazasta dhyAnane pAmyo sato | (suhaMsuheNaM ) sukhe sukhe (viharai ) vicare che. 12-14. kAyotsargadhI paNa je zuddha na thAya, tene mATe pratyAkhyAna karavAna hoya che tethI ke pratyAkhyAnane kahe che. paJcavArakhe bhole jIva jAgAi pacakhANeNaM zrAsavadArAI niraMbhai // 13 // 15 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( paccakkhANeNaM ) pratyAkhyAnavaDe (jIce ) jIva (kiM jaNayai) zuM utpanna kare ? uttara- || (pazcakkhANeNaM ) pratyAkhyAnavaDe eTale mULaguNa bhane ucaraguNarUpI paJcakhANabaDe jIva (AsavadArAI ) hiMsAdika, bhAvanA dvArone (niraMbhai) ruMdhe che. upalakSaNathI pUrva upArjana karelA karmonai khapAve che. ahIM namaskAra sahita-navakArasI vigere paJcakhANono uttaraguNapratyAkhyAnamA samAveza thAya che. 13-15. pratyAkhyAna karyA pachI jo tyAM caitya hoya to tenuM vaMdana kasvArnu cha, te caityavaMdana stutistavamaMgaLa vinA ghaDU zakatuM | nathI, tethI hathe stutistavamaMgaLane kaI cha. Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayathuimaMgaleNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? thayathuimaMgalaNaM nANadasaNacarittapohilAbhaM jaNayai, nANadasaNacarittabohilAbhasaMparameNaM jIve aMtakiriaM kappavimANovavattiaM ArAhaNaM ArAhei / / 14 / / 16 // ___ artha (bhaMte ) he bhagavAna ! ( thayathuimaMgaleNaM ) stuti ane stavarUpa maMgaLe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) zuM utpanna kare che ? uttara- yApamaMDaleza sieTale dezadrAva vigere ane stuti eTale ekathI prAraMbhIne sAta zloka | paryaMta stuti, terUpa maMgaLe karIne jIva (nANadaMsaNacarittabohilAbhaM ) jJAna, darzana zrane cAritrarUpI bodhilAbhane eTale | jainadharmanI prAptine ( jaNayai ) utpana kare che. (nANadaMsaNacarittabohilAbhasaMpameNaM ) bhane jJAna, darzana tathA cAritrarUpa gAMdhilAbhane pAmavAvaDe karIne ( jIve ) jIva (aMtakiriaM) saMsAranA athavA karmanA aMtanI kriyAne arthAt mobane zrApanArI athavA ( kappavimANoSayatti) kalpa eTale cAra devaloka ane vimAna eTale graiveyaka ane anuttaravimAna, tene prApta karAvanArI (ArAhaNaM) ArAdhanAne (ArAheha) ArAdhe che-sAdhe che. arthAt prathama viziSTa devalokane ane paraMparAe chevaTa mokSane ApanArI pArAdhanAne sAdhe ke-kare che. 14-16. stava stutirUpa caityavaMdana karyA pachI svAdhyAya karavAno cha, te svAdhyAya kALane viSe ja thAya ke ane te kALanuM jJAna 1 zuzthaya* yavu joie, paraMtu prAkRta hovAthI A pramAre pATha kA~ che. Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALapratyupekSaNAvaDe thAya che, tethI have kALapratyupekSaNAne kahe che. kAlapaDilehaNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? kAlapaDilehaNayAe NaM nANAvaraNija kamma khavei // 15-17 // na ardha-(bhaMte ) he bhagavAna ! (kAlapaDilehaNyAe NaM ) kALapa DilehaNabaDe (jIve) jIva (kiMjaNayai ) zaM utpama dil kare che ? uttara-( kAlapaDilehaNayAe ) prAdoSika zrAdika kALagrahaNa bhane pratijAgaraNarUpa parilahaNAvaDe jIva ( nANAvaraNija ) bhAnAvaraNIya ( kamma) karmane ( khavei ) khapAye che. 15-17. kadAca akALe pATha ko hoya to prAyazcitta karavU joie, tethI te kahe cha. pAyacchittakaraNeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayaha ? pAyacchittakaraNeNaM pAvakammavisohi jaNayai, niraiAre Avi bhavai, sammaM ca NaM pAyacchit paDibajamANe maggaM ca maggaphalaM ca visohei, mAyAraM AyAraphalaM ca ArAhei // 16 // 18 // artha--(bhaMte ) he bhagavAna ! (pApacchittakaraNeNaM ) prAyazcitta karavAvaDe ( jIve ) jIva (kiM jagAyai ) zuM utpama kare ? uttara-( pAyacchittakaraNeNaM) bhAlocanAdika prAyazcitta karavAvaDe jIva (pAvakammavisohiM ) pApakarmanI vizudine Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale pApa rahitapaNAne ( jaNayaha ) utpanna kare che, (nirahamAre bhAvi) tathA jJAnAcArAdi aticArane zodhavAthI aticAra |FI rahitapaNuM paNa (bhavai) thAya che, (sammaM ca NaM) tathA samyak prakAre (pAyacchittaM) prAyazcittane (paDivaJjamAye ) aMgIkAra karato sato ( maggaM ca ) mArgane eTale jJAnanI prAptinA heturUpa samakitane ( maggaphalaM ca ) ane mArganA phaLane eTale zAnane (risohei) zuddha ko to jo ke sArita bAre jAnaekIdane ja prApta thAya che. topaNa jema prakAzana kAraNa pradIpa che tema jJAnatuM kAraNa samakita cha ema jaNAvA mATe A pramANe kAM che. tathA / mAyAra) AcArane eTale cAritrane (bhAyA- | raphalaM ca ) ane AcAranA phaLane eTale mocane (ArAhei ) bhArAdhe che-sAdhe che. 16-18. prAyazcittanuM kara te khamAvavAthI thai zake ke tethI have khAmaNA karavA saMbaMdhI kahe che. khamAvaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? khamAvaNayAe NaM palhAyaNabhAvaM jaNayai, palhAyaNabhAvamuvagae a jIve savvapANabhUajIvasattesu mittIbhAvaM uppAei, mittIbhAvamuvagae Avi jIve bhAvavisohi kAUNa nimbhae bhavai // 17 // 19 // artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! ( khamAraNayAe NaM ) kSAmaNAe karIne eTale kAi paNa duSkRta karyA pachI "pA mArA duSkRtanI tame kSamA karo" ema samAvavAe karIne (jIve) jIva ( kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-(khamAvaNayAe NaM) khamAvavAvaDe karIne jIva ( panhAyaNabhAvaM ) cittanI asamatAne ( jaNayai ) utpanna kare che, ( palhAyaNabhAvaM uvagae *HEkankot Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apane cittanI prasannatAne pAmelo ( jIve ) jIva ( saccapANabhUmajIvasattesu ) sarva prANa-ghe, traNa ane cAra iMdriyovALA, bhUta-vanaspatikAya, jIva-paMceMdriyo ane sava-cAkInA jIyo, e sarvane viSa (micIbhAvaM ) parahitanA citavanarUpa maitrImAvane ( uppAei) utpanna kare che, (mittImA uvagae prAvi ) tathA maitrIbhAvane pAmelo ekA paNa ( jIve ) jIva ( mAvavisohiM ) rAgadveSanA abhAvarUpa nAvavizuddhine sTale vivizuline (kAsa) karIne ( nibbhae mavai ) nirbhaya thAya che-samagra bhayanA kAraNano abhAva thavAthI bhaya rahita thAya che. 17-16. AvA guNacALAe svAdhyAya karavAno cha tethI have svAdhyAyane kahe che. sajjhAeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sajjhAeNaM nANAvaraNija kammaM khavei // 18 // 20 // artha- -( bhaMte ) he bhagavAna! (sajjhAeNaM ) svAdhyAyavaDe karIne (jIce ) jIva (kiM jaNayai ) utpanna kare ? | uttara-( sajjhAeNaM) svAdhyAyavaDe karIne jIva (nANAvaraNijjaM ) jJAnAvaraNIya ( kamma ) karmane tathA upalakSaNathI bIjAM karmone paNa ( kha ) khapAve che-caya kare che. 18-20. svAdhyAyamA prathama vAcanA karavAnI ke tethI ho vAcanAne kahe che. vAyaNAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vAyaNAe NaM nijaraM jaNaghai, suassa aNAsAyaNAe vaddati, suassa aNAsAyaNAe vahamANe titthadhamma avalavai, titthadhamma avalaMbamANe Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++++ ++++++ mahAnijvare mahApajjavasA bhavai // 19 // 21 // artha - (bhaMte ) he bhagavAna ! ( vAyakhAe gaM ) vAcanAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNaya ) zuM utpanna kare ? uttara - (vAyaNAeM ) vAcanAe karIne jIva (niaraM ) karmanI nirjarAne ( jagaha ) utpanna kare the, ane (sumassa) zrutI ( bhAsAyA ) anAzAtanAne viSe ( vaTTati ) varte the, kemake vAcanA nahIM karavAthI zrutanI avajJA karI kavAya ane tethInI AzAtanA karo kaddevAya ke tathA ( sucassa ) zrutanI ( bhaNAsAyakhAe ) anAzAvanAmAM (vaTTamANe ) vartato sato ( tinbhanaM ) dIna padAnarUpa gaNadharanA zrAcArane ( avalaMbaha ) avalaMbana kare che - Azraya kare che. arthAt pAme the, tathA ( titthadhammaM ) tIrthanA dharmane ( avalaMbamANe ) avalaMbana karato sato ( mahAnijjare ) moTI nirjarAcALa (mahApasA ) mahA paryavasAna eTale sarvathA karmanA aMtavALo ( bhavai ) thAya che arthAt mokSane pAmanAro thAya che. 16-21. -- vAcanAlIghA pachI zaMkA thAya tyAre pharI pUcha johae, tethI have pracchanA kahe che.paDipucchaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? paDipucchaNayAe NaM sutatthatadubhayAI visohei, kaMkhAmohaNijaM kammaM vocchidai || 20 || 22 || artha-- ( bhaMte ) he bhagavAna! ( paDipucchayAe NaM ) pUrve kahelA mUtrAdikane pharIthI je pUchavaM te pratipracchanA kahevA Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . |che, te pratipracchanAghaDe karIne (jIve ) jIva (kiM jaNayai) zuM utpanna kare ? uttara-(paDipucchaNayAe NaM) pratipracchanAvaDe | karIne jIva / suttatthatadubhayAI ) sUtra, artha bhane te bone (visohei ) vizuddha kare cha, bhane (kaMkhAmohaNija kamma) kAMcAmohanIya karmano ( vocchidai ) nAza kare che. "A mAre pA rIte bhaNaq yogya cha ke bhA rIte bhaNavaM yogya cha ?" | ityAdika zaMkAno tathA paramatanI abhilApArUpa kAcAno-te banne prakAranA mithyAtvamohanIya karmano kSaya kare che. 20-22 mA pramANe eTale pUchIne sthira karelA zrutanuM visaraNa na thavA mATe parAvartanA karavI joie tethI hare parAvartanA kahe che. paribhaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? pariahaNyAe NaM vaMjaNAI jaNathai, vaMjaNaladdhiM ca uppAei // 21 // 23 / / artha --( bhaMte ) he bhagavAna ! (paribhaTTaNayAe NaM ) parAvartanAvaDe ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) zuM utpanna kare ? | uttara-(paribhaTTaNayAe NaM ) parAvartanAvaDe eTale bhaNelAne pharI pharI gaNa cAvaDe jIva ( vaMjaNAI) vyaMjanone-adharone ( jaNayai ) utpanna kare ke eTale ke te vyajano vismRta thayA hoya topaNa gaNavAthI te jaladIthI pAchA smaraNAmAM bhAve / ke tethI utpama thAya che ema kA. (vaMjaNalAdi ca ) tathA baLI tevA prakAranA kSayopazamane lIdhe vyaMjanalabdhi bhane cazabda che tethI padalabdhine paNa ( uppAei) utpanna kare che.-pAme che. 21-23. sUtranI jema artha- paNa vismaraNa nahIM thavA devA mATe anuprekSA karacI joie tethI have anuprekSA kahe cha, Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNuhAe NaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? aNuppehAe NaM AuavajjAo santa kammappagaDio Ni adhabandAo sivilayaMtraNA ekareha dIhakAlaTThiiAo hastakAlAi Azro pakares, tivANubhAvAo maMdANubhAvAo pakarei, bahuppaesaggAo appappaesaggAo pakarei, Auca NaM kammaM sia baMdhai, sia no baMdhai, asAyAye zraNijaM ca gaM kammaM no bhujjo bhujo uvaciNAi, aNAiaM ca NaM NavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMta saMsArakaMtAraM khippAmeva vIIvayai // 22 // 24 // artha - ( maMse) he bhagavAna! ( aNudhyehAe NaM ) anuprekSAvaDe eTale arthanI citanAvaDe ( jIve ) jIva ( kiM jaya ) utpanna kare che ? uttara- ( aNuppehAe saM ) arthacitavanarUpa anuprekSAvaDe ( Auaba jAo ) eka AyuSyakarma va bAkInI ( satta ) sAta (kammappagaDio ) karmanI prakRtio ( ghaNibaMdha NabaddhAo ) gADha baMdhanadhI bAMdhelInikAcita karelI hoya tene ( siDhila baMdhavaddhAo ) zithila baMdhanavaDe baMdhAyelI hoya tevI ( pakareha ) kare che eTale ke apavartana karaNa kreN| zakAya tetrI kare che. kAraNa ke A anuprekSA AbhyaMtara uparUpa che bhane tapathI nikAcita karmano paNa zcaya thAya che ema AgamamAM dhuM che. tathA ( dIhakAlahi Ao ) je karmaprakRtimo dIrghakALanI sthitivALI hoya tene ( issakAla hio ) hrasva eTale alpa kALanI sthitivALI ( pakareha ) kare the, eTale zubhAzayanA vazathI karmanI Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitinA kaMDakono hAsa kare che tethI te anpakALanI sthitivALI thAya che. ahIM manujAya, tiryagAya bhane devAyu rahita / cAkInI sarva karmanI sthiti jANatrI, kAraNa ke tenu ja dIrghapaNuM azubha che. tathA ( tivvANubhAvAbho ) tIvra anubhAvavALI eTale cArasthAnIyA Adika rasavAlI prakRtine ( maMdANubhAvAno) maMda anubhAvavALI eTale praNasthAnIyA Adika rasavALI (pakarei ) kare che. tathA ( bahuppaesaggAmao) bahu pradezAgravALI eTale ghaNA daLIyAvALI prakRtine ( appappaesa-* mgAo ) alpa pradezApravALI eTale thoDA daLIyAvALI ( pakarei ) kare cha, tathA ( AubhaM ca zaM karma ) AyuSya kamene || (sia baMdhai ) kadAkhila gAMdhe se sane (zira lo gaMdha ) saracita bAMdhato nIM; kemake Ayu to cAlatA bhavanA | AyuSyano trIjo bhAga ke teno paNa trIjo bhAga vigere chetraTa aMtarmuhUrta zeSa rahe tyAre ja baMdhAya che ane te paNa eka ja vAra || | baMdhAya che, jyAre bAMdhe che tyAre paNa devAyune ja bAMdhe ke kemake munine teno ja baMdha hoya che. tathA ( asAyAveamijaM ca * kammaM ) asAtAvadanIya karmane ane cazabdathI bIjI paNa azubha karmaprakRtine (no bhuJjo bhuo uciNAi ) vAraMvAra | upacaya karato nathI-bAMdhato nathI. kadAca koI khata pramAdathI pramatta muni azubhano paNa baMdha kare ke paNa vAraMvAra karato nathI. tathA ( aNNAibhaM ca NaM ) anAdi, (aNavadagaM) anavadA-anaMta ane (dIhamaddhaM) dIrdhAddha eTale lAMcA kALe proLaMgAya sevA (cAuraMtasaMsArakatAraM) cAra gatirUpa aMta-avayavo cha jenA evA saMsArarUpI kAMtArane-aTavIne (khippAmeva)* zIghrapaNe ja (viIvayai ) vizeSe karIne atikramaNa kare ke-coLage the. 22-24. Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *40*40*** -- je zrutano abhyAsa karyo hoya tethe dharmakathA paNa karavI joie, tethI have dharmakathAne mATe kahe che.dhammakahAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? dhammakahAe saM pavayaNaM pabhAvei, pavayaNapabhAvae NaM jIve Agame sassamadantAe kammaM nibaMdhai // 23 // 25 // artha - ( aMte ) he bhagavAna ! ( dhammakahAe saM ) dharmakathAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara- ( dhammakahAe gaM ) dharmakathAe karIne eTale vyAkhyAna karavAvaDe karIne jIva ( payavaj ) pravacananI - jinazAsananI ( pabhAve ) prabhAvanA kare che " prAvacanika 1, dharmakathI 2, bAdI 3, naimittika 4, tapasvI 4, vidyA 6, siddha, 7, ane para ATha prabhAvaka karelA the. tathA ( pavayaNaprabhAvae N ) pravacananI prabhAvanA karavAvaDe ( jIve ) jIva (Agame) AgAmI kALAne viSe ( sassamaddacAe ) zazvat bhadratA karIne eTale niraMtara kalyANapaNAe karIne sahita evA (kammaM ) karmane (nibaMdha) bAMdhe dve arthAt zubhAnubaMdhI zubha karmane upArjana kare che. 23-25. capramANe pAMca prakAranA svAdhyAyanI prItithI zrutanI ArAdhanA thAya che, tethI have zrutanI ArAdhanAne kaDe che.suasa ArAhaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? susta rAhaNyAe NaM ahmANaM khavei, na ya saMkilissA || 24 // 26 // artha -- ( bhaMte ) he bhagavAnaM ! ( summassa ) zrutanI ( rAhaNyAe gaM ) ArAdhanAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jayA Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na | yaha ) zuM utpanna kare ? uttara-(suassa ) zrutanI (pArAiNayAe NaM ) aArAdhanAe karIne jIva ( pramANaM ) ajJAnane (khavei ) khapAve che, (na ya saMkilissai ) tathA rAgAdikadhI utpanna yatA klezane pAmato nI. kemake viziSTa jJAnane lIdhe navI navI saMveganI prApti thavAthI klezane pAmatA nathI. 24-26. zrutanI ArAdhanA mananA ekAgrapaNAdhI thAya cha tethI have mana- ekAgrapa' kahe che. egaggamanasaMnivetaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNyai ? egaggamanasaMnivesaNayAe NaM cittanirohaM karei // 25 // 27 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( egaggamanasaMnivesaNayAe ga ) ekAgrane viSe mana sthApavAvaDe karIne (jIce ) jIva (kiM jaNayaha) zuM utpanna kare ? uttara-(egaggamanasaMnibesaNayAe NaM) ekAgrane viSa mana sthApanAvaDe karIne mananI ekAgratAe karIne jIva ( cittaniroI ) koI prakAre unmArge gayelA cicanA nirodhane ( karei ) kare cha. 25-27. yA sarva saMyamavALAne jaruphaLa thAya che, tethI ive saMyamane kahe the. saMjameNaM bhaMte ! jIve kiM jayaNai ? saMjameNaM aNaNyattaM jaNayai // 26 // 28 // artha-(mate ) he bhagavAna ! ( saMjameNaM ) saMyamavaDe ( jIve ) jIva (kiM jaNayai) zuM utpanna kare ? uttara-(saMjameNa) hiMsAdika AzravathI viramavArUpa saMyamavaDe jIva (aNaNhayattaM ) anaMhaskattvaM-pAparahitapaNAne (jaNayai ) utpama kare ke *1** Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale pAparahita thAya che. 26-27. saMyama chatAM paNa tapa vinA karmakSaya thato nathI, tethI have tapasaMbaMdhI kahe the. taveNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? taveNaM vodANaM jaNayai // 27 // 29 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( taveNaM ) tapavaDe (jIve ) jIva (kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-( nave ) tapabaDe jIva (bodANaM) vyavadAnane eTale pUrva bAMdhalA karmamaLano nAza thavAthI vizeSa prakAranI zuddhine (jayaDa) utpama kare che. 27-26. __ vyavadAna- ja phaLa kahe the. vodANeNaM bhaMte jIve kiM jaNayai ? vodANeNaM akiriaM jaNayai, bhakiribAe bhavicA tamo pacchA sijjhai bujjhai muccai parinivvAi savvadukkhANamaMtaM karei // 28 // 30 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! (bodAloNaM ) vyavadAne karIne (jIve ) jIva (kiM jaNayai) zuM utpanna kare ? uttara all-(vodANeNaM) vyavadAne karIne jIva (akiriaM) akriyane eTale vyuparatakriya nAmanA zukladhyAnanA cothA medane (jaNayai) utpana kare . (akiriAe ) kriyAka eTale vyuparatakriya nAmanA zukladhyAnanA cothA bhedamA vartanAro | ( bhavitA ) thaine ( to pacchA ) tyArapachI tarata ja (sijmai ) siddha thAya che-samAsa arthavALo thAya che, (bujjhai)| Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ X** CO3k03 jJAnadarzananA upayogavaDe vastutatvane jAye the, (mumbaI) saMsArathI mUkAya the, ( parinibvAi ) karmarUpI agnine bujhAvIne cautaraphathI zItaLa thAya che, tathA ( savvadukkhANamaMta kareha ) zArIrika ane mAnasika sarva prakAranAM duHkhonA aMta kare che. 28-30. vyavadAna eTale vizeSa prakAranI zuddhi to sukhanA zAtavaDe eTale sukhane patha dUra karavAvaDe thAya che tethI have sujhAune kahe the.-- suhasAeNaM bhaMte! jIve kiM jAya ? suhasAeNaM aNussuattaM jaNayai, maNussuma zraNaM jIve aNukaMpae aNubbhaDe vigayasoe caritamohaNijjaM kammaM khavei // 29 // 31 // artha - (te) he bhagavAna! ( suhasAeM ) sukhanA zAtavaDe ( jIve ) jIva (kiM jaNaya) zuM utpanna kare ? uttara-(suhasAe ) vaiSayika sukhanA zAtavaDe eTale tene dUra karavAvaDe - tajIdevAvaDe arthAt vaiSayika spRhAno nAza karavAvaDe jIva (aNutaM ) anutsukapaNAne eTale vaiSayika sukhanA nispRhapaNAne (jaNayaha) utpanna kare the, ( aNussue a saM ) bhane utsukatA rahita thalo ( jIve ) jIva (RNukaMpa) duHkhI prANI upara anukaMpAvALo thAya che, viSayasukhamAM utsukatAbALo jIva bIjA prANIne maratA joine paNa eka potAnA ja sukhamAM rasika thAya che, paNa tenApara anukaMpA karato nathI, tathA utsukatA rahita thalo jIva (praNunbhaDe ) anudbhaTa eTale abhimAna rahita athavA zRMgArAdikanI zobhA rahita chAya Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha, tathA (vigayasoe ) zokarahita eTale Aloka saMbaMdhI kAryano nAza thayA chatAM te mocanI icchAdhALo hovAcI zoka karato nathI ane AvA prakArano hovAthI te (carittamohaNija) kaSAya ane nokapAyarUpa cAritramohanIya ( kamma) karmane (khavei ) khapAve che-kSaya kare ke 26-31. sukhano zAta-cinAza sukhamA apratibaddhatAvaDe thai zake cha tethI apratibaddhatAne kahe che. appaDibaddhayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? appaDibaddhayAe NaM nissaMgataM jaNayai, nissaMgattagae aNaM jIve ege egamgAce diyA ya rAo a asajamANe appaDibaddhe Avi viharai // 30 // 32 // ___artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( appaDibaddhayAe NaM ) apratibaddhatAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayaha ) zuM utpanna / | kare ? uttara-(appaDibaddhayAe Na) apratibaddhatA eTale manane viSe koi paNa padArtha upara AsaktirahitapaNu, te vaDe karIne jIva ( nissaMgataM ) bAhyavastunA ni:saMgapaNAne ( jathayai ) utpana kare ke, ( nissaMgatagae aNaM ) niHssaMgapaNAne pAmelo (jIce )jIva (ege ) ekalo eTale rAgadveSa rahita thAya cha, tathA ( egamagacitre ) ekAgracitta eTale dharmamAM dRr3ha manavALo thAya che, tathA (dinA ya rAmro bha) divase ane rAtre (asanjamANe) anAsakta eTale bAhya saMgane tyAga karato sato (appaDibaddhe Avi ) bhane apratibaddha evo sato paNa ( viharai) mAsakampAdika udyata vihAre karIne vivare che. 30-32. Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnimaddhatA to vivitta zAhagI bhai zAke se sethI tene kahe che. vivittasayaNAsaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vivittasayaNAsaNayAe NaM caritagRttiM | jaNayai, carittagutte aNaM jIve vivittAhAre daDhacaritte egaMtarae mokkhabhAvapaDivArale avihaM | kammagaMThiM nijarei // 31 // 33 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( vivicasayaNAsaNayAe paM) vivikta zayanAsanavaDe ( jIve ) jIva ( ki jaNayaha ) zu utpanna kare ? uttara-(vivittasayaNAsaNayAe NaM ) vivikta eTale strI, pazu, paMDakAdi rahita zayana, Asana ane upalakSaNathI upAzrayavaDe karIne jIva ( carittaguti ) cAritranI guptine eTale rakSAne (jaNayai) utpanna kare che. ( carittagutte aNaM) tathA cAritranI rakSA karanAra (jIve) jIva (vivittAhAre) vivikta eTale vigai Adika zarIranI puSTi karanAra vastu rahita AhAra cha jeno evo, tathA ( daDhacaritte ) dRr3ha che cAritra jenuM eko, tathA, ( egaMtarae) saMyamane viSe ekAMtapaNenizcayapaNe rakta-yAsakta evo, tathA ( mokkhamAvapaDiyo ) mokSanA mAyane-abhiprAyane pAmelo eTale 'mAre mokSa ja sAdhavAno che' evA abhiprAyavAlo sato ( avihaM ) ATha prakAranI (kammagaThiM) karmarUpI aMthine (niraha) ni. jaire cha-kSapakazreNivaDe kSaya kare che. // 31-33 // vivikta zayanAsanathI vinivartanA thAya che tethI tene batAye che. Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viNivaNayAe NaM bhaMte !jIve kiM jaNayai ? viNivaNayAeNaM pAvakammANaM akaraNayAe abbhuTei, putvavaddhANa ya nijaraNayAe taM niattei, tao pacchA cAuraMtasaMsArakatAraM viIvayai // 32 // 34 // | artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! (viNivaTTaNayAe NaM) vinivartanAe karIne (jIve) jIva (kiM jaNayai) zuM utpanna kare ? uttara--(viNivaTTaNayAe NaM ninivartanAgahe paTate dizAmAdhI hAtapAne rAGmukha karavAvaDe jIva (pAvakammANa) mAnAvaraNAdika pApakarmone (akaraNayAe) nahIM karavAthI eTale nayA~ karmoM nahIM bAMdhavAmAM (abbhuTei ) udyamavaMta dhAya che. (puvvavaddhANa ya) tathA pUrve baghilA karmonI (nijaraNyAe )nirjarA karavAthI (taM ) te pApakarmane (niattei ) nivartana kare che-khapAve | che, ( to pacchA ) tyArapachI ( cAuraMtasaMsArakatAraM ) cAra gatirUpa aMta-avayayo cha jenA evA saMsArarUpa kAMtArane *(viIvayai ) oLaMge che. 32-34. viSayothI nivRtti pAmelo koika jIva-sAdhu saMbhoganA pacarUkhANavALo paNa thAya cha, tethI have saMbhoganA - paJcakhkhANane kahe che. __saMbhogapaJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? saMbhogapaJcakkhANeNaM AlaMbaNAI khavei, nirAlaMbaNassa ya AyaDhiA jogA bhavaMti, saeNaM lAbheNaM tussai, parassa lAbhaM no AsAei, no takkei, no pIheI, no patthei, no abhilasai, parassa lAbhaM aNAsAemANe atakamANe apIhemANe Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apatthemANe aNabhilasemANe doccaM suhasija uvasaMpajjitANaM viharai // 33 // 35 // artha-( mate ) he bhagavAna ! (saMbhogapaccakkhANeNaM ) saMbhoganA paccakhkhANavaDe (jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) jhuM | utpanna kare ? uttara-(saMbhogapaJcakkhANeNaM ) saMbhoga eTale eka maMDaLImA pAhAra karavo arthAta bIjA bhunie bhApelA | AhArAdika grahaNa karavA, tenuM pratyAkhyAna eTale pote gItArtha hoine jinakalpAdika aMgIkAra karavAthI teno-bIjAnA / | lAvelA zrAhAsadikano tyAga karavo, terUpa saMbhogapaJcakhkhANe karIne jIva ( AlaMbaNAI ) glAnatvAdika bhAlaMbanAne (khavei ) khapAve le-dUra kare che. bIjA sAdhu mAMdagI Adi kAraNe bIjAnA lAvI ApelA thAhArAdikane grahaNa kare cha, | paraMtu aa to kAraNa chatAM paNa grahaNa karatA nathI, ane niraMtara udhata vihAravaDe vIryAcAranu AlaMbana kare che. (nirAlaMbaNassa ya ) tathA bAlaMbana rahita ekA jIvane-sAdhune (prAyaTTimA) AyatArthika eTale mokSanA prayojanavALA ja (jogA) * bAlabanavALAne keTalA vyApArI mokSanA prayojanavALA nathI paNa hotA tethIbhA pramANe | kayuM che. tethI te nirAlaMyana sAdhu ( saraNaM lAmeNaM tussai) potAnA lAbhe karIne pote ja meLavelA lAme karIne saMtuSTa thAya cha bhane ( parassa lAmaM ) vIjAnA lAbhano (no AsAei) AsvAda karato nathI, (no taka ) tarka karato nathI-ciMta* cato nathI, ( no pIheI ) spRhA karato nayI-icchato nathI, (no patthei ) prAdhenA karato nI, nathA ( no abhilasai) abhilASA karato nathI. ( parassa lAbhaM ) bIjAnA lAmane (aNAsAemANe) AsvAdana nahIM karato, (atakkemAraNe ) tarka nahIM karato, (apIhemANe) spRhA nahIM karato. (apatyemANe) prArthanA nahIM karato tathA (aNabhilasemANe) AbhilASa / Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410104000+ -FKXX nahIM karato sato (docaM ) bIjI ( suhasiaM ) sukhazayyAne eTale bIjA sarva sAdhuoothI jUdA ekalA rahevArUpa sukhazayyAne (upasaMpA) aMgIkAra karIne ( viharaha ) vicare . 33-35. saMbhoganA paccakhkhANa karanArane upadhinuM paNa paJcakhkhAya hoya ke tethI tene batAve che. uvahipaJcakkhANaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? uvahipaccakkhANaM apalimaMthaM jaNyai, frease i jI nikkakhe ubahimaMtareNa ya na saMkilissai // 34 // 36 // artha - (bhaMte ) he bhagavAna ! ( uvahipazcakkhANaM ) upadhinA paJcakhkhAkhavaDe ( jIve ) jIva ( kiM jayai ) zuM utpanna kare ? uttara- ( uva hipaccakhkhANaM ) rajoharaNa bhane mustrayastrikA sivAya bIjI upadhinA pacaNakhANa - tyAgavaDe (palimaMtha ) parimaMtha eTale svAdhyAyano vighAta, teno prabhAva te aparimaMtha arthAt svAdhyAyAdikamAM ALasa rahitapaNAne ( jagaha ) utpanna kare che, tathA ( niruvahie gaM ) upadhi rahita evo ( jIve ) jIva ( nikakhe ) kAMcA rahita eTale vastrAdikane viSe abhilASA rahita thAya che, tethI te ( ubahimaMtareNa ya ) upadhi vinA ( na saMkilissaha ) klezane pAmato nathI - anubhavato nathI. 34-36. upadhinuM paJcakhkhANa karanAra jinakalpikAdikane yogya AhArAdika na maLe to upavAsa paNa thAya che mATe upavAsa eTale hAranA pacakhApane have kahe the. - **O 3*--**-*-**- Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | AhArapaJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? AhArapaccakkhANeNaM jIviAsaMsappaogaM | | vocchidai, jIviAsaMsappaogaM vocchidittA jIve AhAramaMtareNa na saMkilissai // 35 // 37 // artha- ( bhaMte ) he bhagavAna ! (pAhArapacakkhANeNaM ) AhAranA pacakhkhANabaDe eTale sadoSa AhAranA sAgavaDe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNaya ) zuM utpanna kare ? uttara-(AhArapaJcakhkhAgaNaM) AhAranA pazcakhkhANavaDe-upavAsa karavAvaDe jIva ( jIvithAsaMsappogaM ) jIvitanI bhAzaMsAnA prayogano eTale jIvadhAnI abhilASAno ( cocchidai) viccheda-vinAza kare le. tathA (jIviAsaMsappogaM ) jIvitanI AzaMsAnA prayogane ( vocchidittA) chedIne ( jIve) jIva (AhAramaMtareNa ) AhAra vinA-yogya AhAra na maLe topaNa ( na saMkilissai ) klezane pAmato nathI-utkRSTa tapa thAya topaNa te pIDAne anubhavato nathI. 35-37. upara kahelA dhaNe paccakhkhANo kaSAyanA abhAve ja saphaLa thAya che tethI have kaSAyarnu paccakhkhANa dekhADe ke. kasAyapaJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kasAyapaJcakkhANeNaM vIyarAgabhAvaM jaNayai, vIyarAgabhAvaM paDivo aNaM jIve samasuhadukkhe bhavai // 36 // 38 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( kasAyapacakkhANe) kayAyanA paJcakhyAkhavaDe ( jIve ) jIva ( kiM jaNaya ) zuM utpanna kare ? uttara-( kasAyapakSakhANe ) krodhAdika kapApanA tyAgavaDe jIva ( vIyarAgabhAvaM ) vItarAgapaNAne bhane Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upalakSAthI dveSarahitapaNAne ( jaNayaha ) utpama kare the. tathA (bIyarAgabhAvaM ) vItarAgapacAne (paDivo a) pAmelo evo ( jIve ) jIva ( samasuhadukkhe ) samAna ke sukhaduHkha jene evo ( mavai ) thAya che-sukha duHkhane viSe samAna cittavALI thAya che. 36-38. kapAya rahita sato paNa yoganA pacalakhANathI ja kharI mukta thAya cha, tethI tene kahe che. jogapaJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? jogapaJcakkhANeNaM ajogittaM jaNayai, ajogI NaM jIve navaM kammaM na baMdhai, puThavarSadhaM ca nijarei / / 37 // 39 // ___artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! ( jogapaJcakkhANeNaM ) yoganA pacarUkhANavaDe ( jIve ) jIva (kiM jagAyai ) zuM utpanna | kare ? uttara-( jogapaJcarUkhANe ) yoga eTale mana, vacana, kAyAnA vyApAra, tenA nirogharaDe jIva ( ajogittaM ) ayogIpaNAne ( jaNayaha ) utpanna kare che, (ajogI NaM jIve ) ane ayogI evo jIva ( navaM kammaM ) navu karma | (na baMdhai) bAMdhato nathI, (punyabaddhaM ca) ane pUrve bAMdhelA bhavopagrAhI cAra karmane (nijarei) nijaire 2-kSaya kare che. 30-39. | yogarnu paccakhkhANa karanArane zarIranuM paJcakhkhANa paNa karavAnuM hoya che, tethI tene kahe che.- . __sarIrapaJcakakhANeNaM bhaMte ! jIve kiM aNayai ? sarIrapaJcakkhANeNaM siddhAisayaguNattaM nivvattei, siddhAisayaguNasaMpanne a NaM jIve logaggamuvagae paramasuhI bhavai / / 38 // 40 // Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na 0 0 artha-( maMte ) he bhagavAna ! ( sarIrapaJcavyANaNaM ) zarIranA pacakhkhANavaDe (jIce ) jIva (kiM jamAyai) 01 utpana kare ? uttara-(sarIrapacakhkhAyeNaM) audArikAdika sarva zarIranA tyAgavaDe jIva (siddhAisayaguNataM) siddhanA atizaya guNapaNAne (nivvattei) utpanna kare che. (siddhAisabaguNasaMpane aNaM) siddhanA atizaya guNane pAmelo (jIve) jIva (logagmaM uvagae ) lokanA agrabhAgane pAmyo sato-muktizilAe pahIMcyo sato ( paramasuhI bhavai ) atyaMta sukhI thAya che. 38-40. ___ upara kahelA saMbhogAdika paJcaratsyAyo nAye sahAyarnu paJcarakhANa sate sulabha cha, nethI sahAyarnu paJcakhkhANa kahe che.-- sahAyapaccakvANaNaM bhaMte jIve ! ki jaNayai ? sahAyapaJcakkhANeNaM egIbhAvaM jaNayai, egIbhAvabhUe a jIve egaggaM bhAvamANe appajhaMjhe appakasAe appakalahe appatumaMtume saMjamabahule saMvarabahule samAhie zrAvi bhavai // 39 // 41 // ___ artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! ( sahAyapaJcakkhANeNaM ) sahAyanA pacarUkhANavaDe ( jIve ) jIva (kiM jaraNayai ) zuM | utpanna kare ? uttara-(sahAyapaJcakkhAzeNaM ) sahAya karanArA je muniyo temano tyAga karavAvaDe-sahAyanI aSecA tajavAbaDe jIva ( egIbhAvaM) ekIbhAvane eTale ekatvane ( jaNayai ) utpanna kare . ( egIbhAvabhUe a) ekatvane pAmyo evo (jIve) jIva (egamgaM bhAvamANe) ekAprapayAne bhAvato-abhyAsa karato (appajhaMjhe) vANInA kalaha rahita thAya cha, (appakasAe) -**--060- Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapAya rahita thAya cha, (appakalahe) kalaha rahita thAya che, (appatumaMtume) tuM huM ecA zabda rahita thAya che, eTale ke " tuMja zrA kArya karato hayo, tuM na kare che" ityAdika zabda bolavAno bakhata ja pAvato nI. tathA (saMjamabahule) ghaNA saMyamavALo ane ( saMyarabahule) ghaNA saMvaravALo thAya che, (samAhie zrApi bhavai ) temaja jJAnAdikanI samAdhivALo pasya thAya che.20-30 pAyo je jIva hoya te chevaTa bhaktapratyAkhyAna kare che, tethI sene kahe che.-- bhattapaJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? bhattapaJcakkhANeNaM aNegAI bhavasayAI niraMbhai // 40 // 42 // artha (bhaMte ) he bhagavAna! ( bhattapaJcakkhANeNaM ) AhAranA pratyAkhyAnavaDe karIne ( jIve ) jIva (kiM jaNayai ) zuM utpana kare ? uttara--(bhattapaJcakkhANaNaM ) zrAhAranA pratyAkhyAnavar3e karIne jIva ( aNegAI ) aneka ( bhavasayAI ) seMkaDo bhavone (niraMbhai ) ruMdhe che arthAt dRDha zubha adhyavasAyathI saMsArane ghaNo alpa kare che. 40-42. have sarva pratyAkhyAnAne viSe uttama evA chevaTanA sadbhAva pratyAkhyAnane kahe che.--- ___ sabbhAvapaJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sabbhAvapaJcakkhANeNaM anihiM jaNayai, aniarhi paDivanne a aNagAre cattAri kevalikammase khavei / taMjahA-vevaNija, AuaM, nAma, Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***+***+++++++++*K gotaM / tao pacchA sijjhai, bujjhai, suvai, parinivvAi, savvadukkhANamaMta karei // 41 // 43 // artha -- (bhaMte ) he bhagavAna ! (sambhAvapacakkhANaM) sadbhAva pratyAkhyAne karIne (jIve) jIva (kiM) zuM (jAyai) utpanna kare ? uttara---( sambhAvapacakkhANaM ) sarvathA pharIthI karavAno asaMbhava hovAthI sadbhAve karIneM eTale paramArthe karIne je pratyAkhyAna te sadbhAva pratyAkhyAna karavAvaDe karIne eTale sarva saMvararUpa zailezIkaraNa karavAvaDe karIne jIva (aniAI ) anivRttine eTale zukta dhyAnanA cothA bhedane ( jaNayai ) utpanna kare the. ( zranivATThi) anivRttine ( paDiyo a) pAmelo evo (aNagAre ) sAdhu ( cacAri ) cAra (kevalikammaMse ) kevaLInA karmAzone eTale kevaLI thatAM bAkI rahelA karmone (khavei ) khapAve che. ( taM jahA ) te karmoM yA pramANe . - ( veNiaM ) vedanIya, (Au ) AyuSya, (nAma) nAmakarma ane ( gottaM ) gotrakarma e cAra bhavopagrAhI karmone khapAve che, (tamro pacchA ) tyArapachI ( sijjhai ) samagra arthane sAdhIne siddha thAya che, ( bujjhai ) tatvanA bAMdhane pAme the, (mumbai ) karmathI mukta thAya ( parinibvAi ) karmarUpI tApanA abhAvI zItaLa thAya che, tathA ( savvadukkhANamaMta karei ) sarva duHkhonopaMta kare che. 41-43. sadbhAva pratyAkhyAna prAye karIne pratirUpatA sate thAya che tethI have pratirUpatAne batAve de paDirUvAe NaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? paDirUvayAe gaM lAghavicaM jaNayai, lahubbhUe a NaM jIva appamante pAgaDaliMge pasatthaliMge visuddhasammatte sattasamiisammatte savvapANabhUajIvasattesu -- (---) *-) Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIsasaNijarUve appaDilehe jiiMdie viulatavasamiisamannAgae zrAvi bhavai // 42 // 44 // ___artha-( maMte ) he bhagavAna ! (paDirUpayAe zaM) pratirUpatAvaDe ( jIve ) jIva (kiM jaNayai ) zuM utpana kare ? | uttara-(paDirUbayAe NaM ) sthavirakalpInA jevo veSa dhAraNa karavo te pratirUpa kahevAya che te pratirUpatAvaDe arthAt || | adhika upakaraNanA tyAgavaDe jIva (lApavimaM ) dravyathI anya upakaraNane lIdhe bhane bhAvadhI apratibaddhapaNAne lIdhe lAghavapaNAne ( jaNayai ) utpanna kare che. ( lahunbhUe aNaM ) ane laghubhUta eTale laghu thayeto ( jIve ) jIva ( appamace) || pramAdarahita thAya che, te (pAgaDaliMge) sthavirakalpikAdikanA vo jagAto hobAthI pragaTa liMgavAko thAya che. ( pasasthaliMge ) jIvarakSAnA heturUpa rajoharaNAdika dhAraNa karavAthI prazasta liMgavALo thAya che, (visuddhasammatte) kriyAvaDe samakitane zodhana karavAthI vizuddha samakitavAko thAya che, ( sattasamiisammatte) satya ane samitio jenI samApta zrane pari| pUrNa thai cha evo thAya che, ane tethI karIneja (savvapANabhRajIvasattesu) sarva prANa. bhUta, jIva ane satvane viSe al vIsasaNijarUve ) pIDA upajAvanAra nahIM hovAthI vizvAsa karavA lAyaka thAya che, (appaDilehe) anpa upadhi hovAthI alpa | paDilehaNavALo thAya che, ( jiIdie ) jiteMdriya thAya che, tathA (viulatavasamiisamantrAgae mAvi ) vipula bhane ghaNA bheda 3 hovAdhI vistIrNa evA tapa ane sarva viSayamA vyApta hovAthI vipula evI samitiyovaDe yukta evo paNa (bhavai) thAya che. upara samitizrotuM samagrapaNuM kayu ane ahI sarva viSayatuM vyAptapaNuM kA, tethI punarukta doSa samajavo nahIM. 42-44. pratirUpatA chate paNa vaiyAvazca karavAthI ja iSTanI siddhi thAya che, tethI vaiyAvaccane kahe ke. Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kapAya rahita thAya cha, (appakalahe) kalaha rahita thAya ke (appatumaMtume) tuM tuM evA zabda rahita thAya che, eTale ke " tuM ja | * A kArya karato havo, tuM na kare che" ityAdika zabda bolavAno vakhata ja pAvato nathI. tathA (saMjamabahule) ghaNA saMyamavALo - ane ( saMgharabahule ) ghaNA saMgharavALo thAya che, ( samAhie Avi bhavai ) temaja jJAnAdikanI samAdhivALo paNa HD thAya che. 36-41. Ayo je jIva hoya te kevaTa bhaktapratyAkhyAna kare che, tethI tene kahe che. bhattapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? bhattapaccakkhANeNaM aNegAiM bhavasayAI niraMbhai // 40 // 42 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( bhattapaJcakkhANaNaM ) AhAranA pratyAkhyAnavaDe karIna ( jIve ) jIva (kiM jAyai ) || zuM utpanna kare ? uttara--( bhattapaJcakkhANaNaM ) AhAranA pratyAkhyAnavaDe karIne jIva ( aNegAI ) aneka ( bhavasayAI) * seMkaDo bhavone (niraMbhA) ru cha arthAt dRDha zubha adhyavasAyI saMsArane ghaNo alpa kare che. 40-42. hace sarca pratyAkhyAnone viSe uttama ecA chevaTanA sadbhAva pratyAkhyAnane kahe . sabbhAvapaJcakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sabbhAvapaJcakkhANeNaM aniarhi jaNayai, aniarhi paDivanne a aNagAre cattAri kevalikammaMse khavei / taMjahA-veaNija, AuaM, nAma, Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIsasaNijarUce appaDilehe jiiMdipa piulalayAta misabhAgAra gAvirabaha // 42 // 14 // artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! (paDirUvayAe NaM) pratirUpatAvaDe ( jIve ) jISa (ki jabamA) utpana kre| uttara-(paDirUvayAe NaM) sthavirakalpInA jevo veSa dhAraNa karavo te pratirUpa kahevAya chete pratirUpatApa parvAda adhika upakaraNanA tyAgavaDe jIva (lApaviaM) dravyathI anya upakaraNAne lIdhe bhane bhAkSI mapratipadAmA sIpa lAghavapaNAne ( jaNAyai ) utpanna kare . ( lahunbhUe aNaM) ane laghubhUta eTale laghu payelo (bIke) vIpa (apAce pramAdarahita thAya cha, te (pAgaDaliMge) sthavirakalpikAdikanA jevo jaNAto hovAthI pragaTa liMgabAjo zAyade (satyaliMge ) jIvarakSAnA heturUpa rajoharaNAdika dhAraNa karavAthI prazasta liMgavAlo thAya cha, (visuddhasamma) nimAvaDe samakitane zodhana karavAthI vizuddha samakitavALo thAya che, ( sattasamiisammatte ) satya bhane samitimo benI samakSa bhane paripUrNa thai cha evo thAya che, ane tethI karIneja (sabapANabhRnajIvasacesu) sarva prANa. bhUta, jIva bhane apane kisa (bIsasaNijarUce ) pIDA upajAvanAra nahIM hobAthI vizvAsa karavA lAyaka thAya cha, (mappaDijehe) mA nimAvImana paDilehaNavALo thAya che, (jiiMdie ) jiteMdriya thAya che, tathA (viulatavasamiisamabhAgae mAvi vijaya hobAthI tapa ane savai viSayamA vyApta hovAthI vipula evI samitibhoSa samitipornu samagrapaNuM kA ane hI sarva viSayanuM vyAptapaNuM kA, tethI punarukta doSa samajayo / pratirUpatA chate paNa baiyAkca karavAthI ja iSTanI siddhi thAya he, tethI vaiyAvabane rahe . ANA R . Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UrD vebhAvacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? veyAvacceNaM titthayaranAmago kammaM nibaMdhai // 43 // 15 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( vezyAvacceNe ) vaiyAvaccacaDe karIne ( jIve ) jIva (kiM jaNayaha ) deg utpama kare ? uttara-(vezrAvaJcaNaM ) vaiyAvaccavaDe karIne jIva (nitthayaranAmagomaM ) tIrthakaranAma gotra ( kamma ) karmane (nibaMdhaha) bAMdhe che. 43-45. vaiyAvaccavaDe arihaMtapadanI prApti kahI, te arihaMta sarva guNa saMpanna hoya che, tethI sarva guNasaMpannatAne kahe cha. savvaguNasaMpannayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jagNayai ? savvaguNasaMpannayAe NaM apuNarAvattiM jaNayai, apuNarAvattipattae a NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM no bhAgI bhavai // 44 // 46 // artha (bhaMte ) he bhagavAna ! ( sadhvaguNasaMpannayAe NaM ) jJAnAdika sarva guNothI yuktapaNAe karIne (jIve ) jIva (kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-( sandaguNasaMpannavAe NaM ) sarva guNothI yuktapaNAe karIne jISa (bhapuNarAvaciM) 1 apunarAvRttine eTale muktine ( jaNayai ) utpanna kare . ( apuNarAvattipattae a ) apunarAvRttine-suktine pAmelo (jIve) * jIva ( sArIramANasANaM) zarIra ane mana saMbaMdhI sarva (dukkhANaM) duHkhono ( bhAgI) mAgI ( no bhavai ) thato nathI. kemake duHkhanA kAraNarUpa zarIra bhane manano ja mabhAva che tethI te duHkhano bhAgI thato nathI. 44-46. sarva guNo to vItarAgapaNuM sate ja thAya che tethI vItarAgapaNAne kahe ke. Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIarAgayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vIarAgayAe NaM NehANubaMdhaNANi taNDANubaMdhagANi bhavocchidai, maNulAmaNumesu sadapharisarUvarasagaMdhesu virajai // 45 // 47 / / ___ artha (bhaMte ) he bhagavAna ! (vIrAgayAe NaM ) vItarAgapaNAe karIne eTale rAgadveSa rahitapaNAe karIne ( jIve) jIva (kiM jaNayai) zuM utpanna kare ? uttara-(vIrAgayAe maM) pItarAgapagAe karIne jIva (hANubaMdhaNANi) putrAdika saMbaMdhI snehanA raMdhanone (sahANubaMdhaNAgi ma) tathA tRSNA eTale lomarUpa baMghanone ( vocchidai) chedI nAkhe cha, tathA (maNusmAmaNumesu ) manoja bhane amanojJa evA ( sadapharisarUvarasagaMdhesu) zabda, sparza, rUpa, rasa ane gaMdhane viSe (virajA) virAga pAme che-virame ke prathama kaSAyarnu pavakhkhANa kayuM che senAthI ja vItarAgapaNuM bhAvI jAya ke to paNa rAga ra samagra anartharnu mULa le ema jagAvavA mATe ahIM vItarAgapaNuM jUhU~ kamu cha. 45-47. vItarAgapaNAceM mukhya kAraNa AmA che tethI kSamAne kahe che.. khaMtIe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? khaMtIe NaM parIsahe jiNai // 46 // 48 // artha-(mate ) he bhagavAna ! ( khaMtIe NaM ) dhamAe karIne (jIve ) jIva ( kiM jamAyaha) zuM utpanna kare cha / uttara-(khaMtIe NaM ) samAe karIne jIva ( parIsahe ) vadhAdika pariSahone (jiyA) jIte che. 46-48, camA paNa muktibaDe eTale nirlobhavAvaDe ja dRDha thAya ke, tethI muktine kahe cha. Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muttIe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? muttIe NaM akiMcaNaM jaNayai, akiMcaNe a jIve prasthalolANaM pAresANaM apasthaNije havai // 47 // 49 // artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! ( muttIe NaM) nirlobhatAvaDe ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) zuM utpanna kare ? uttara(mattIe NaM) nirlobhatAvaDe jIva (akiMcaNaM) akiMcana eTale parigraha rahitapaNAne (jaNayai) utpanna kare che. (akiMcakhe // a) parigraha rahita evo (jIve) jIva (atyalolANaM) dhananA lobhI evA ( purisANaM ) caurAdika puruSone (apatyANije) nahIM prArthanA karavA lAyaka eTale pIDavAne nahIM icchacA lAyaka ( bhavai) thAya che. 47-46. lobhane abhAva mAyA karavAnuM kAraNa paNa hotuM nathI, tethI mAyAnA prabhAvarUpa pAjebane kahe che._ajjavayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? ajjavayAe NaM kAujjuayaM bhAvujjuayaM bhAsujuayaM * avisaMvAyaNaM jaNayai, avisaMvAyaNasaMpannayAe aNaM jIve dhammassa pArAhae bhavai // 48 // 50 // || artha---( bhaMte ) he magavAna ! ( aJjavayAe NaM) ArjavavaDe karIne eTale mAyA rahitapaNAe karIne (jIve ) jIva |* (kiM jaNa yai ) zuM utpanna kare ? uttara-(ajavayAe mAM) ArjavanaDe karIne jIva ( kAujubhayaM) kAyAnI RjutAne | * eTale kunjAdikano veSa bhane bhRkuTino vikAra vigere nahIM karavAthI zarIranA saraLapaNAne, tathA (bhAvujjuayaM ) bhAvanI | 1 RjutAne eTale manamA kAika vicAra hoya chatAM lokone raMjana karavA mATe mukhathI jUduM ghola athavA kAyAthI jUduM kara Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *****~***+*+--****&**** tenA zramAvarUpa-tema nahIM karavArUpa mananI saraLatAne, tathA ( mAsujjubhayaM ) bhASAnI RjutA eTale hAsyAdikane nimice anya dezanI bhASA na bolavArUpa bhASAnI saraLatAne, tathA ( avisaMvAya ) avisaMvAdanane eTale anyanA avipratArakhane arthAt bIjAne Thaga nahIM tene ( jAyai ) utpanna kare che. ( avisaMvAyaNa saMpannayA a saM ) avisaMvAdanane prApta thayelo tathA upalakSaNathI kAya, mana bhane vacananI RjutAnaM prApta thayelo (jIva ) jAMva ( dhammassa ) dharmano ( ArAhae ) ArAdhaka (iva) thAya che. 48-50. -- AvA guNavALAne paNa vinayathA ja iSTasiddhi thAya the, ane vinaya mArdavadhI thAya che, tethI mArdavane kahe che.. mahavayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? mahatryAe NaM jIve aNussiyattaM jaNayai, marisayantreNaM jIve miumaddatrasaMpanne aTTamaTTANAI niduve // 49 // 51 // artha - ( maMte ) he bhagavAna ! ( maddavayAe NaM ) mArdavavaDe ( jIve ) jIva (kiM jakhayai ) zuM utpanna kare ? uttara( madhvayAe gaM ) mArdavanaDe ( jIve ) jIva (aNussiyattaM) anucchritapaNAne eTale ahaMkAranA abhAvane ( aNaya ) utpanna kare . ( aNussiyatteyaM ) anucchritapaNAe karIne ( jIve ) jIva ( miumadavasaMpatre ) komaLa eTale dravyathI ane bhAvadhI namananA-namratAnA svabhAvavALAnuM je mArdava eTale sadA sukumALapaNuM tethe karIne sahita evo sato ( aTTamayaTThANAI ) ATha madanA sthAnone ( nidvaveda ) khapAve che. 46-51. Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvathI je satyasAyukta hoya tene ja mArdava hoi zake cha, satyA paNa bhAvasatya ja pradhAna che, tethI mAvasatyane kahe cha. bhAvasacceNaM bhaMte ! jIve ki jaNaya ? mAvasaca bhAvavisohi aNayai, bhAvavisohie a | vahamANe jIve marahaMtapAmasarasa dhammassa pArAhaNayAe abbhuDhei, arahaMtapAsattassa dhammassa ArAhaNayAe abbhudvittA paraloadhammassa ArAhae bhavai // 50 // 52 // artha- (bhaMte ) he bhagavAna ! ( bhAvasacce ) bhAvasatyavaDe eTale zuddha aMtaHkaraNavaDe (jIve ) jIva (kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-(bhAvasaSeNaM, bhAvasatyavarDa jIva ( bhAvavisohiM ) bhAvavizuddhine eTale adhyavasAyanI zuddhine / (jaNayai ) utpana kare che. ( bhAvavisohie a) ne bhAvavizodhine viSe ( vaTTamANe ) vartato (jIve ) jIva ( bharatapasattassa ) arihaMte prarUpelA ( dhammassa ) dharmanI (ArAhaNayAe ) aArAdhanAne mATe ( bhanmuDhei ) utsAhavALo thAya che. ( arahatapayattassa ) bhane arihaMte prarUpelA (dhammassa ) dharmanI (ArAhaNyAe ) ArAdhanAne mATe (anmudvittA) udhamavaMta thaine (paraloadhammassa ) paralokanA dharmano (rAhae ) ArAdhaka ( mavai ) thAya che, eTale parabhavA jinaparmanI ne | viziSTa bhavanI prApti thAya che. 50-52, bhAvasatya sate karaNasatya paNa hoya che tedhI karaNasatyane kahe the.karaNasacceNaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? karaNasacceNaM karaNasattiM jaNayai, karaNasace a Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 mANe jIve jahAvAI tahAkArI Adi bhavai // 51 // 53 // artha - ( maMte ) he bhagavAna! ( karaNasaceNaM ) pratilekhanAdika kriyA karavAmAM satya eTale vidhipramANe zrArAdhana karavu, te vaDe karIne (jIve ) jIva (kiM jAyara ) zuM utpanna kare ? uttara - (karaNa sacce ) karaNAsatyavaDe, jIva ( karaNa(sa) karaNazakti eTale apUrva apUrva zubha kriyA karavAnI zaktine ( jAyada ) utpanna kare che. ( karaNasace ) tathA karaNasatyane viSe (mANe jIve ) vartato jIva ( jahA vAI ) je pramANe bole ( tahAkArI ANi ) te pramANe karanAro pa (bha) thAya che, eTale ke te sUtrane bhagato sato je pramANe kriyAsamUhane mukhadhI bole che ve ja pramANe te te kriyAne kare paNa che. 51-53. tevA munine yogasatya paNa hoya ke, tethI yogasatyane kahe the. jogasaceNa bhaMte! jIve kiM jaNayai ? jogasacceNaM joge visohei // 52 // 54 // artha - ( maMte ) he bhagavAna ! ( jogasacceM ) yogasatyavaDe eTale mana, vacana ane kAyAnA satyavaDe ( jIve ) jIva (kiM jagAya ) zuM utpanna kare ? uttara--( jogasandeyaM ) yogasatyavaDe jIva ( joge) mana, vacana, kAyAnA yogone ( visoi ) zuddha kare the eTale kriSTa karmanA baMdhano prabhAva hovAthI te yogone nirdoSa kare dve. 52-54. yogasatya guptivALAne ja hoya che tethI guptine kahe the. - Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na // maNaguttayAe NaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? maNagutyAe NaM jIve egaggaM jaNayai, egaggacitte NaM jIve maNagutte saMjamArAhae bhavada / / 53 // 55 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( maNagucayAe NaM) managuptie karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) zuM utpanna kare ? usara-( maNaguttayAe NaM ) mAgulie karIne / jIle / lIca ( pagarga ) dharmane viSe ekAgratAne tanmayapaNAne (jyaa)| utpanna kare cha bhane ( egaggacitte ) ekAgracittavALo ( jIve ) jIva ( maNagutte ) managuptivALo eTale azubha madhyava- | sAyamA jatA manane rokato sato ( saMjamArAhae ) saMyamano ArAdhaka (bhavai ) thAya che. 53-55. vaiguttayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vaiguttayAe NaM niviAra jaNayai, nimvikAre / // NaM jIve vaigutte ajjhappajogasAhaNajutte Avi bhavai // 54 // 56 // ma artha (bhaMte ) he bhagavAna ! ( vaiguttayAe NaM) kuzaLa vANI bolavArUpa vacanaguptivaDe ( jIve ) jIva (kiM jaNa* yaha) zu utpama kare ? uttara-(baiguttayAe the ) vacanaguptivaDe jIva (niviAra) nirvikArapaNAne eTale vikathAdika | karavArUpa vANInA vikAranA abhAvane ( jagNayai ) utpanna kare che. (nisvikAre sAM) vANInA vikAra rahita evo ( jIve) jIva ( vaigutte) sarvathA vANInA nirodharUpa vacanaguptivALo bhane ( ajjhappajogasAhabajutte Avi ) adhyAtmayoganA eTale mananA vyApAra dharmadhyAnAdikanA sAdhano je ekAgratAdika neNe karIne yukta evo paNa ( bhavai ) thAya che. vizeSa Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranI vacanagupti na hoya to cittanuM ekAgrapaNuM paNa thai zake nahIM. 54-56. kAyaguttayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kAyaguttayAe NaM saMvaraM jaNayaha, saMvareNaM kAyagutte puNo pAvAsavanirohaM karei // 55 // 57 // artha-(bhai , hai bhagavAna : ( kAlapAra meM ) huna rogane viSe pravRtti karavArUpa kAyaguplie karIne ( jIve ) jIva (kiM jaNayai) zuM utpanna kare? uttara-( kAyaguttayAe NaM) kAyaguptie karIne jIva (saMbaraM ) azubha yoganA niro- | dharUpa saMvarane ( jaNayai ) utpanna kare che. ( saMvareNaM) niraMtara abhyAsa karAtA saMvaravaDe ( kAyagutte ) sarvathA kAyavyApArano | nirodha karanAra jIva (puNo) vaLI (pAvAsabaniroI ) pApAzravano eTale pApakarmanA grahaNano nirogha ( kareha ) kare che.55-57. mAtraNe guptivaDe anukrame mana vigerenI samAdhAraNA thAya cha, tethI te samAghAraNAne kahe che.-- maNasamAhAraNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? maNsamAhAraNayAe NaM egaggaM jaNayai, egaggaM jaNaittA nANapajjave jagNayai, nANapajjave jaNazttA sammattaM visoheza, micchattaM vinijarei / 56 // 58 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna! ( maNasamAhAraNayAe zaM) mananuM samyak prakAre AgamamA kA pramANe dhAraNa karavaM Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta | sthApana karavU terUpa mananI samAdhAraNAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-(maNasamAhAra NayAe maM) mananI samAdhAraNAe karIne jIva ( egaggaM) cisanA ekAgrapaNAne ( jaNayA) utpanna kare che, (eganmaM janaittA ) ekAgratAne utpanna karIne ( nANapaJjave jaNayai ) vizeSa vizeSa zrutanA bodharUpa jJAnanA paryAyAne utpanna kara ke, (nANapajjave jaNaittA ) ane jJAnanA paryAyone utpanna karIne ( sammattaM visAheha) samyaktvane zuddha kare ke kemake tatvajJAnanI zuddhi thavAdhI tacanA viSayavALI zraddhA paNa vizuddha thAya cha, tethI karIne ja ( micchataM vinijarei ) mithyAtvane vizeSe karIne nirjare cha-napAve cha.56-57. paisamAhAragayAe bhaMta ! jIve kiM jaNayai ? vaisamAhAraNayAe NaM vaisAhAraNadasaNa| pajave visohei, vaisAhAraNadasaNapajave visohittA sulahabohitaM nivvattei, dullahabohitaM nijarei // 57 // 59 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( vaisamAhAraNayAe zaM) svAdhyAyamA vAmI sthApana karavArUpa vANInI samAdhAraNAe karIne (jIce ) jIva ( kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-( vaisamAhArasayAe zaM) pANInI samAdhAraNAe karIne jIva ( vaisAhAraNadasaNapajjave) vANIne sAdhAraNa eTale vANInA viSayavALA arthAt vANIthI kahevA lAyaka padArthonA viSayavAlA darzananA paryAyAne ( pisohei ) vizuddha kare che. (paisAhAkhadasApAve ) vANIne sAdhAraNa evA darzanamA Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAyAne ( bisohittA ) vizuddha karIne ( sulaibohittaM ) sulabha bodhiSaNAne ( nivvasei ) utpanna kare ke bhane ( dulhano hisaM ) durlabhabodhapaNAne ( nijjarei ) nirjare che khapAve che. 57-56. kAyasamAhAraNyAe NaM bhaMte ! jIve kiM jagAyai ? kAyasamAhAraNayAe NaM caricapajjave visohei, caritapajjave visohittA ahakkhAyacaritaM visohei, ahakkhAyacaritaM visohiptA cAri kevalakammaMse khaveza, tao pacchA sijjhai bujjhai muccai parinivvAi savvadukkhANamaMta kare // 58 // 60 // artha - ( aMte ) he bhagavAna ! ( kAyasamAhAraNayAe gAM ) saMyamayogane viSe zarIranA samyak vyApArarUpa kAyanI samAghAraNA karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) bhuM utpanna kare ? uttara - ( kAyasamAhAraNayAe gaM ) kAyanI samAdhAraNAe karIne jIva ( carittapajjave ) kSAyopazamika cAritranA medarUpa cAritranA paryAyone ( visodeha ) vizuddha kare che. ( carita) kSAyopazamika cAritranA paryAyAne ( visohittA ) vizuddha karIne ( ahakkhAyacaricaM ) yathAkhyAta cAritrane ( bisaist) vizuddha kare che, ( zrahakhAyacaritaM ) yathAkhyAta cAritrane ( visohittA ) vizuddha karIne ( cattAri ) cAra ( kevalikammaMse ) kevaLInA satkarmone eTale avAtiyA cAre karmone ( kha ) khapAne ke. ( tamo panchA ) tyArapaDI (sijjhai ) samApta kAryavALA thAya ke, ( bujjhai ) vastutasvane jAye che, (subaha) saMsArathI mukta thAya che, (parinivvAha) Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M karmanA vApa rahita thavAthI zItaLa thAya che, tayA (sabadukkhANamata karei) zArIrika bhane mAnasika sarva duHkhonA aMtane kare cha.58-60, ___ mANe pAe asAvAcI sAnAdika apanI zuddhi kahI. have tenuM ja phaLa kahe cha. nANasaMpannayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? nANasaMpannayAe NaM savvabhAvAhigamaM jaNayai, * nANasaMpanne bhaNaM jIve cAurate saMsArakaMtAre na viNassai, jahA sUI sasuttA paDimA vina viNassai tahA jIve samutte saMsAra na viNassai, nANaviNayatavacarittajoge saMpAuNa, sasamayaparasamayasaMghAya. | Nije bhavai // 59 // 61 // artha-( bhaMte ) he bhagavAna ! ( nANasaMpanapAe NaM ) bhutajJAna sahitapaNAe karIne ( jIve ) jIva ( kiM jaNayai ) | || | utpanna kare ? uttara--( nANasaMpabhayAe NaM ) zrutajJAna sahitapaNAe karIne jIva ( savabhAvAhigamaM) sarva padArthanA jhAnane ( jaNayaha ) utpanna kare cha. ( nANasaMpanne aM) zrutajJAna sahita evo (jIve jIva ( cAurate) caturaMta ( saMsArakatAre) jA saMsArarUpI kAMtArane niSe (na viNassai) vinAza pAmato nadhI eTale muktimArgathI vaghAre dUra thato nathI. A vAtane dRSTAMtavaDe || kA vadhAre spaSTa karIne batAye ke.-(jahA) jema (sUI) soya (sasucA) sUtra-dorA sahita (paDiyA vi) kAdava vigeremA paDI satI paNa (na viNassai) vinAza pAmatI nathI-bahu dUra jatI nathI ( tahA) tema (jIve ) jIva ( sasutte ) sUtra-zrutajJAna Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FI sahita evo sato (saMsAre ) saMsArane viSe ( na vikhassaha ) vinAza pAmato nayI-mokSamArgathI dUra jato nayI. (nAbavi gAyatavacaricajoge) avadhi vigere jJAna, vinaya, sapa ane cAritrayogone (saMpAusAi) samyak prakAre pAme cha, tathA ( sasamayaparasamayasaMghAyaNije ) svasamaya ane parasamayane arthAt tenA jAganArane maLavA lAyaka (mabai) cAya che. 56-61. dasaNasaMpannayAe NaM bhaMte ! jIve kiMjaNayai ? saNasaMpannavAe NaM bhavamicchattacchetraNaM karei, paraM na vijAi, aNuttaraNa NANeNaM dasaNeNaM appANaM saMjoemANe sammaM bhAvemANe viharai // 60 // 2 // artha-(mate ) he bhagavAna ! (dasaNasaMpannayAe saM ) darzana yuktapaNAe karIne eTale pAyopazamika samakita sahita* paNAe karIne (jIve ) jIva (kiM jaNayai ) zuM utpanna kare ? uttara-(saNasaMpanbhayAe paM) darzana sahitapaNAe * karIne jIva ( bhavamicchattaccheakhaM ) saMsAranA heturUpa mithyAtvanu sarvathA chedana ( karei ) kare che, eTale kSAyika samakitane pAme che. (paraM) tyArapachI utkRSTathI te ja bhava ane madhyama tathA jayanyanI apekSAe vIjA ke cothA bhavamA kevaLajJAna prApta thavAthI (na vijaAi) holavAi jato nathI-kevaLajJAna ane kevaLadarzanarUpa prakAzanA prabhAvane pAmato nathI. paraMtu (aNuttareNaM) sarvottama evA (NANeNaM ) kevaLajJAnavaDe bhane (dasaNeNaM ) kevaLadarzanavaDe (appA ) potAnA AtmAne (saMjoemANe ) saMyojanA karato-tenI sAthe joDato (sammaM mAvemANe) samyak prakAre bhAvato eTale tanmayapaNAne pamADato *sato ( viharada ) bhavastha kevaLIpaNe vicare che. 60-62. Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ carittasaMpannayAe NaM maMte ! jIve ki jaNayai ? carittasaMpannayAe NaM selesIbhAva jaNayai, selesIpaDivane a aNagAre cacAri kelikammase khaveha, tA pacchA sijjhai bujjhai muccai pari. nivvAi savvadukkhANamaMtaM karei // 61 // 3 // artha-(bhaMte) he bhagavAna! ( carittasaMpanayAe thaM) cAritra sahitapaNAe karIne (jIve ) jIva (kiM jaNayA) utpanna kare ? uttara-(carisasaMpatrayAe NaM ) cAritrasahitapaNAe karIne jIva ( selesImAvaM ) yogano nirodha karavAvaDe zaileza-merunI jema atyaMta sthira thayela hovAthI muni paNa zaileza kahevAya the. tenI je avasthA te zailezI, tenA hovApaNAne eTale kaDevAze ecA zailezIbhAvane ( jaNayaha) utpana kare che. ( selesIpaTiva zra) zailezIkaraNane pAmelo eko ( asaNagAre ) sAdhu (cattAri kevalikammaMse) cAra kevaLI satkarmone-apAtiyA kone (khavei ) khapAve che. (tamro pacchA) tyArapachI (sijjhai) samApta kAryavALo thAya che, (bunAI ) vastutacane jANe che, (mughada) saMsArapI mukAya ke, (parinimbAi) karmanA tApa rahita thavAthI zItaLa thAya cha, bhane (savvadukhkhANamaMtaM kare) sarva duHkhonA | aMta kare the. 61-63. iMdriyono nigraha karavAthI ja cAritra prApta thAya che, tethI dareka iMdriyanA nigrahane kaI cha.soiMdiyaniggaheNaM bhaMte ! jIve kiM jaNaya ? soiMdiyaniggaheNaM maNuNAmaNulesu sahesu / Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | rAgahosaniggahaM jaNayaha, tappacaiaMca navaM kammaM na baMdhaha, puSvabaddhaM ca nijarei // 62 / / 64 // artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! (soiMdiyaniggahega ) potAnA viSaya tarapha jatA evA zrotraMdriyanA nigrahavaDe ( jIve) jIva ( kiM jaNayaha ) zaM utpanna kare le ? uttara-( soiMdiyanigAheNaM ) zrotraMdriyanA nigrahavaDe jIva ( maNumAmaNumesu) manojJa bhane amanojJa eTale iSTa bhane aniSTa evA ( saddesu) zabdone viSe anukrame ( rAgaddosanimgahaM ) rAga bhane deSanA nigrahane ( jaNayai) utpanna kare che. ( tappacAcaM ca) tathA te rAgadveSanA pratyayavALa-nimittvAlaM ( navaM kamma) navaM karma (na baMdhai ) bAMdhato nathI. ( pukhkhayAM ca ) bhane pUrve bAMdhalA karmane ( niarei ) nirjare che-khapAve che. 62-64. cakkhidiyaniggaheNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? cakkhidiyaniggaheNaM maNumAmaNumesu rUbasu rAgahosaniggahaM jaNayai, tappaJcaiaM navaM kammaM na baMdhai, puvvabaddhaM ca nijarei // 63 // 65 // artha--(bhaMte ) he bhagavAna ! ( cakviMdiyaniggaheNaM ) cakSuiMdriyanA nigrahavaDe (jIve) jIva ( kiM jaNyai ) zuM utpanna kare ? uttara-( cakviMdiyaniggaheNaM) cacuiMdriyanA nigrahavaDe jIva ( maNuSmAmaNupmesu ) manojJa bhane amanojJa evA (rUvesu ) rUpone viSe ( rAgaddosaniggaI ) anukrame rAga bhane dveSanA nigrahane ( jaNyai) utpanna kare che. ( tappazcAnaM) tathA te rAgadveSanA nimittavAlaM (naSaM phamma ) navaM karma (na baMdhai) bAMdhato nathI. ( pucakammaM ca) tathA pUrve bAMdhalA karmane (nijarei ) nirjare che-khapAve che. 63-65. Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** vAgidieNaM evaM caiva // 64 // 66 // jibbhidie vi // 65 // 67 // phArsidie vi // 66 // 68 || navaraM gaMdhesu rasesu phAlesu vatavvaM // artha - ghANeMdriya, jivheMdriya zrane spazeMdriyanA nigrahane viSe paNa eja pramANe jANavuM vizeSa e ke ghANeMdriyamAM manogaM to jinheMdriyamAM rasa levo ane spazeMdriyamAM sparza levo. dhane tenA nigrahathI navA karma bAMdhato nathI ne pUrvakarmane nirjare che. ema samaja. 64-66. 65- 67. 66-68. iMdriyanigraha paNa kapAnA vijayathI ja thAya che tethI kaSAyanA vijayane kahe the. - koha vijaeM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kohavijaeNaM khaMtiM jaNayai / kohaveaNijaM kammaM nabaMdha, putrabaddhaM ca nijjai // 67 // 69 // artha - (te) he bhagavAna! (kohavijae ) krodhanA vijaya - nigrahabaDe ( jIbe ) jIva ( kiM jagayada ) zuM utpA kare ? ( kohavijarj) krodhanA vijayavaDe jIva (khatiM ) camAne ( jaNayai ) utpanna kare che. ( ko have aNiaM ) krodhavedanIya eTale krodhanA hetubhUta pRdgaLarUpa (kammaM ) karmane ( na baMdhai ) bAMdhato nathI. (puvyacaddhaM ca ) tathA pUrve bAMdhalA te krodhavedanIya karmane (nija) khapAve che. 67-66. evaM mANeM // 68 // 70 // mAyAe // 66 // 71 // loheNaM // 70 // 72 // navaraM mahavaM *+ Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujjubhAvaM saMtosaM ca jaNayaiti vatavvaM // artha - e ja pramANe mAna, mAyA ane lobhanA viSayavAMLAM sUtro paNa kaddevA vizeSa e je mAnanA vijayavaDe mArdavane, mAyAnA vijaya vaDe RjubhAvane zrane lobhanA vijayavaDe saMtoSane utpanna kare che ane tethI navA karma bAMdhato nadhI ne pUrvakarma nirjare ke ityAdi kaheM. 68-700 66-71.70-72. 14 kapAyano vijaya prema (rAga), dveSa bhane mithyAdarzananA vijaya vinA thato nathI tethI te premAdikanA vijayane kahe che. - pijjado samicchAdaMsaNavijapaNaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? pijjadosamicchAdaMsaNavijaeNaM nAgadaMsaNacaritArAhaNayAe abbhuTTei, aTuvihassa kammagaMdivimoaNayAe tappaDhamayAe jahANupubIe aTThAvIsa ivihaM mohaNijjaM kammaM ugghAei, paMcavihaM nANAvaraNijaM navavihaM daMsaNAvaraNijaM paMcavihaM aMtarA ee timi vi kammaMse jugavaM khavei tao pacchA aNuttaraM anaMtaM kasiNaM paDipuSpaM nirAvaraNaM vitimiraM visuddhaM logAlogappabhAvagaM kevalavaranANadaMsaNaM samuppADei, jAva sajogI bhavai tAva ya iriAvahiaM kammaM baMdhai, suhaphArasaM dusamayadvitiaM, taM paDhamasamae baddhaM biiasamae veiaM taiasamae niji, taM baddhaM puTuM uIriaM veiaM nijitaM seakAle kammaM cA Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na / bhavai // 71 // 73 // ____ artha-(bhaMte ) he bhagavAna ! ( pijadosamicchAdasaNavijaeNaM ) prema-(rAma), dveSa ane mithyAdarzananA vijayavaDe karIne (jIve ) jIva (kiM jaNayaha ) zuM utpanna kare ? uttara-(pijadosamicchAdasaNavijaeNaM ) rAga, dveSa ane mithyAtvanA vijayabaDe karIne jIva ( nANadaMsaNacaritArAhaNyAe ) jJAna, darzana ane cAritranI bhArAdhanAne mATe ( anbhuDhei ) udyamavaMta thAya che. tyArapachI ( aTThavihassa) ATha prakAranA ( kammagaMThivimozaNayAe ) karmanI madhye je patyaMta durbheSa pAtIkarmarUpa | karmagraMthi che tenA vimocana eTale vinAza karavA mATe udyamayaMta thAya che. pachI zuM kare cha ? te kahe che. (tappaDhamayAe) pahelA koi bakhata khapAvela nahIM hocAthI prathamapaNAe karIne ( jahANupuccIe ) anukrame ( aTThAvIsaivihaM ) adhAnIza prakAranA ( mohaNi karma ) mohanIya kamene ( ugyAei) khamAve ke. tene khapAvavAno bhanukrama aa pramANe che.-prathama | ekI vakhate anaMtAnubaMdhI krodhAdika cAre kaSAyane khapAve che. tyArapachI anukrame mithyAtva, mizra ane samakitamohanInAM daLiyAMne sapAve che. tyArapachI pratyAkhyAnAvaraNa ane apratyAkhyAnAvaraNarUpa pATha kaSAyone khapAvavAno bhAraMma kare ke, te pAThe ardhA khape tyAM bacce narakagati 1, narakAnupUrvI 2, viryaggati 3 tiryagAnupUrvI 4, epheMdriyAdika cAra bAti 8, bhAtapa 6, udyota 10, sthAvara 11, sUkSma 12, sAdhAraNa 13, nidrAnidrA 14, pracalApracalA 15 ane styAnAI 16, A soLa prakRtine khapAve che. pachI te pAThe kaSAyono bAkI rahelo artha bhAga khapAve che. tyArapachI puruSa hoya to manukrame napuMsakaveda, strIveda, hAsyAdika cha ane puruSavedane khapAye cha, strI ke napuMsaka khapAvato hopa to potapotAnA cedane beDe Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chevaTe khapAve che. tyApachI anukrame saMjvalana krodha, mAna, mAyA apane lobhane khapAve che. yA dareka prakRtine khapAvavAno kALa aMtarmuhUrttano ke tathA sarva prakRtibhone svapAvavAno kALa paNa aMtarmuhUrtano ja che. kemake aMtarmuhUrttanA asaMkhyAtA bheda che. yA pramANe mohanIya karmane khapAvI pachI eka aMtarmuhUrttamAM yathAkhyAta cAritrane pAme the, pakSI kSINamoha guNasthAnakanA lA samayarmAnA pahelA samaye nidrA bhane pracalA e bene khapAtrI chenA samaye zuM khapAve che ? te kar3e the. - ( paMcavihaM ) pAMca prakAranuM ( nAkhAvaraNiaM ) jJAnAvaraNIya, (navevihaM ) nava prakAra ( daMsaNAvarathiaM) darzanAvaraNIya bhane ( paMcavi ) pAMca prakAranuM ( aMtarAiaM ) aMtarAya karma, ( ee tithi vi kammaMse) AtraNe satkarmone-tenI 14 prakRvizrone (jugavaM khave ) ekI vakhate khapAye the. ( to pacchA) tyArI ( aNuttaraM ) sarvottama, ( anaMtaM ) vinAza nahIM hovAthI anaMta (kasiNaM ) samagra padArthoMne grahaNa karaurt start gee (DipU ) samaya svapara paryAyobaDe paripUrNa, ( nirAvaraNaM ) samagra AvaraNa rahita, ( vitimiraM ) ajJAnarUpI aMdhakAra rahita, (bisuddha ) sarva doSa rahita, (logAloga pabhAvagaM ) lokAlokane prakAza karanAra ( kevalavaranANasaM ) zreSTha evA kevalajJAna bhane kreSadarzana ne samuppADeha ) utpanna kare che. tyArapachI ( jAca ) jyAM sudhI (sajogI ) sayogI mana, vacana ane kAyAnA vyApAravALo ( bhavai ) hoya, ( tAtraya ) tyAM sudhI ( irizrAvahiyaM ) aeNryApathika (kammaM ) karmane ( baMdhaha ) bAMdhe che. te bhairyApathika karma ke ? te kahe che . - ( suhapharisa ) AtmapradezanI sAdhe sukhakAraka che sparza jeno evaM sAtAvedanIyarUpa (dusamayaDitibhaM) ( 1 ahIM nava vidha kahe che paNa temAMdhI pAMca nidrA to prathama khapAvelI che sethI A chelle samaye to cAra darzanAvaraNa ja khapAve che. Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ d ******-- +11++++*//e be samayanI sthitivA N, ( saM ) te karma ( paDhamasamae) pahele samaye ( baddhaM ) bAMdha ( bizrasamae) bIje samaye ( veiaM ) vede bhane ( taisamae ) jIje samaye (nikhi N) jIrNa kare eTale kSINa kare - AdhuM ( taM baddhaM ) te karma jIva pradezanI sAthai AkAzanI sAthe ghaTanI jema tathA ( iM ) lIsI mazinI bhIMta upara paDelA sukA zrane jADA cUrNanI jema sparza mAtra kare che. yA me vizeSaNathI te karma nighatta ane nikAvita avasthAne nahIM pAmelaM ema jANavuM. te karma pahale samaye ( uIrinaM ) udayane pAkhuM evaM, bIje sanaye (veda) tenA pharUkhane anupAvaDe bedhuM evaM ane zrIje samaye (niji) kSayane pAm evaM samajavuM. eTale ( semakAle ) podhA samaya Adi AgAmI kALane viSe (kammaM cAvi ) te karmathI rahitari ( bhavai ) thAya che. 71-73, vo jIva AyuSyane cheDe zailezIkaraNane pAmIne - karIne karma rahita thAya che, tethI zailezI ane akarmatA e ve dvArane arthathI kahe che. ahAuaM pAlaittA aMtomuhuttAvasesAue joganirohaM karemANe suhumakiriaM appaDivAi sukkajjhANaM jjhiAyamANe tappaDhamayAe maNajogaM niraMbhai, niruMbhaittA vaijogaM niraMbhai, nirubhaGgatA ANApANaniroha karei, karitA IsiM paMcahassakkharuccAradvAe a NaM aNagAre samucchinnakiriaM ani sukajhANaM jjhiAyamANe veNiyAM AUaM nAmaM gotaM va ee cattAri vikammaMse - laMDa Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jugavaM khavei // 72 // 74 // tao orAlikammAiM ca savvAhiM vippajahaNAhiM vippajahitA | ujjuseDhipatte aphusamANagaI u8 egasamaeNaM aviggaheNaM tattha gaMtA sAgArovautte sijjhai, jAva aMtaM karei // 73 / / 75 // artha (aha ) tyAspachI kevaLIpaNuM prApta thayA pachI ( AuaM) aMtarmuhurtathI prAraMbhIne dezonapUrvakoTi paryaMta jeTalu AyuSya bAkI hoya teTalA AyuSyane ( pAlaicA ) pALIne ( aMtomuttAvasesAue ) aMtarmuhUrta AyuSya zeSa rahe tyAre | ( joganiroha ) yoganirodhane (karemANe) karanAra jIva (suhamakirithaM appaDivAi) sUkSmakriyamapratipAti nAmanA (sukajjhANaM) zukradhyAnanA zrIjA medane dhyAve. tenuM ( jhiAyamANe ) dhyAna karato ( tappaDhamayAe )te prathamapaNAe karIne eTale prathama ( maNajogaM) manoyogane eTale dravyamananA samIpapaNAthI utpana thayelA jIvavyApArane ( niraMbhai ) ruMdhe, tene (niraMbhaittA ) ruMdhIne ( bahajogaM ) bacanayogane eTale dravyabhASAnA sAMnidhyapaNAthI utpanna thayelA jIvavyApArane (niraMbhai) raMdhe, (niraMbhaicA ) tene ruMdhIne (ANApANaniroha) uccAsa nizvAsanA nirodhane ( karei ) kare-upalavaNathI sarva kAyayogano nirodha kare. (karittA) A rIte asaMkhyAtA asaMkhyAtA samayovaDe traNe yogano nirodha karIne (Isi) ISat eTale svalpa prayatnavaDe (paMcahassakkharuvAraddhAe aNaM) a i u bhUla e pAMca isva akSarone madhyamapaNe uccAra karatA jeTalo kALa lAge teTalA kALane viSe ( aNagAre ) sAdhu (samucchivakirizcaM aniyahi) samucchimakiya anivRtti nAmanA (sukkajmANaM ) zukra Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ m dhyAnanA cothA medarnu (siAyamANe ) dhyAna karato aryAda zailezI avasthAne anubhavato sato (veasija) vedanIya, * ( AUbhaM ) AyuSya, ( nAmaM ) nAma, (gotaM ca ) ane gotra ( ee catAra vi ) e cAre ( kammase ) satkarmone ( jugavaM ) // ekI vakhate ( khavei ) khapAve che. 73-74. ( tamo ) syArapachI ( bhorAlimakammAI ca) audArika, kArmala bhane ca. zabdathI sejasa e traNe zarIrane (savvAhi vippajahaNAhiM ) sarva viprahAniovaDe eTale vizeSa karIne prapharSayI tyAga karavAbar3e arthAt sarvathA prakAre (vippajahitA) tyAga karIne (unmusADhepatte) junadine bhavana evI AkAzapradezanI paMktine / | pAmyo sato ( aphusamANagaI ) sparza rahita gativALo eTale potAnA apagAha uparAMta vIjA AkAzapradezane sparza nahIM | || karato sato arthAt jeTalA AkAzapradezamA te jIva avagADha thayo ke teTalA ja AkAzapradezane samaNikDe sparza karato * sato ( uDDe) upara ( egasamaeNaM ) eka samayabar3e ja (bhaviggaNaM) vakragatirUpa vigrahagati vinA ja (tattha gaMtA) tyAM eTale H kahevAne iSTa evA muktipadA jaine (sAgArovautte) sAkAra upayogavALo eTale jJAnanA upayogavAko hoya te samaye (sijma) & samApta kAryavALo thAya che. ityAdi (jAba) yAvat (aMtaM karei) sarva karmanA aMtane kare che. e sarva pUrvanI jema jANa.73-75 have A adhyayanano upasaMhAra kare che. esa khalu sammattaparakamasta ajjhayaNassa aTTe samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa Adhavie pAmavie | pahAvae nidaMsie uvadaMsie ti bemi // 76 // Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - ( esa ) A (khala) nice ( sammattaparaka massa ) samyaktva parAkrama nAmanA ( azyAssa ) adhyayanano (gha) artha (samaNeyaM bhagavayA mahAvIreNa ) zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe ( prApavie) sAmAnya ane vizeSava ko, (e) hetu phaLAdika kahavAvaDe jaNAnyo che, ( parUcie ) svarUpane kahevAvaDe prarUpyo the, ( nidasie) kAvaDe dekhAyo hai, tathA ( ubadaMsie) upasaMhAra dvAravaDe batAvyo che. ( sa bemi ) ema huM huM huM. e pramANe sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kadhuM. 76. iti ekonatriMzamadhyayanam. 26. atha tapomArgagati nAmanuM trIzamaM adhyayana 30. zrIgaNatrIzamA adhyayanamAM karma rahitapaNuM thavAnA kAraNo kahAM te akarmatA kharekharI tapathI sAdhI zakAya ke, tethI yA tapomArgagati nAmanuM adhyayana kaddevAya che. temAM taparUpI bhAvamArganAM phaLabhUta siddhigati jemAM kadderAmAM Ave te tapomArgagati e pramANe Ano zabdArtha be. tenuM prathama sUtra yA pramANe the. - jahA u pAvagaM kaimma, rogahosasamajiaM / khavei tavaisA bhikkhU, tamegaggamaNo suMga // 1 // artha - ( jahA u ) je prakAre ( rAgaddosasamaziSaM ) rAgadveSathI upArjana karelA ( pAvagaM ) pApavALA (kammaM ) jJAnA **01 Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varaNAdika karmane ( bhikas ) sAdhu ( tabasA ) tAvaDe ( khavei ) khapAve che, (taM ) te tapane (egaggamaNo) ekAgra manavALo / || sato ( sukha ) tuM sAMbhaLa. 1. bhahIM bhAva rahita evo ja jIpa karmane khapAcI zake cha, tethI je prakAre te jIva Azrava rahita thAya che, te kahe cha.pANivahamusAvAe-adattamehuNapariggahA virao / rAIbhoaNavirao, jIvo hoi aNAsavo // 2 // ____ artha-( pANivaha ) prANIvagha, (masAvAe ) mRSAvAda, ( adatta) adacAdAna, ( mehuNa ) maithuna bhane ( pariggahA) parigrahathakI (virao) virAma pAmelo tathA (rAIbhoSaNaviro) rAtribhojanathI virAma pAmelo (jIvo) jIva (asyAsavo) pAzravarahita ( hoi) hoya che. 2. paMcasamio tigutto, akasAo jiiMdio / agAravo anissallo, jIvo hoi aNAsavo // 3 // artha (paMcasamino) pAMca samitivAko, (tigutto) traNa guptimALo, (akasAo) cAra kaSAya rahita, ( jiiMdibho) | jiteMdriya, ( agArayo ) praNa gaurava rahita, (a) tathA (nissalo) traNa zalya rahita etro ( jIvo ) jIva ( aNAsayo) mAzraya rahita (hoi ) hoya che. 3. zrA pramANe pAzrava rahita thayelo jIva je prakAre karmane khapAve che, te kahe che.eesiM tu vivaccAse, rAgahosasamajiaM / khavei u jahA bhikkhU , taM me egamaNo suNa / / 4 // Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ martha--( eesiM tu ) vaLI he ziSya ! mA prAvIvadhavirati vigere bhane samiti vigere ke je prAthava rahita thavAnA he tebhano vivaza ) vitraryApta bAle tethI viparItapaNuM hatu te pakhatanA ( rAgadosasamami) rAga ane dveSayI upArjana karelA karmane ( bhikkhU ) muni ( jahA ) je prakAre (khayei u ) khapAce ke, () te (me) mArI pAsedhI (egamaNo) ekAgra manavALo thaine ( suNa ) tuM sAMbhaLa. 4. prathama te viSe dRSTAMta pApe che.jahA mahAtalAgassa, sanniruddha jalAgame / ussiMcaNAe tavaNAe, kameNaM sosaNA bhave // 5 // artha-( jahA ) jema ( mahAtalAgassa ) moTA sarovaranA (jalAgame ) jaLa bhAvavAnA mArga ( savirude) pALa vigere- 11 baDe ruMdhe sate ( umsicaNAe) pachI temAthI araghaTTa vigere yaMtravahe sIMcavAthI-ulecavAthI tathA ( tavaNAe ) sUryanA tApathI | (kameNaM ) anukrame ( sosaNA ) tenA jannuM zoSaNa ( bhave) thAya che. 5. ___ have dATotika kahe the. evaM tu saMjayassAvi, pAvakammanirAsave / bhavakoDisaMcitraM kamma, tavasA nijarijjai // 6 // artha-(evaM tu) e ja pramANe (pAvakammanirAsave ) navAM pApakarmanA Azravano abhAva sate eTale prANAtipAtavirati vigererUpa pALavaDe navA pApakarmarnu Agamana raMdhe sate (saMjayassAvi) sAdhunuM paNa (bhavakoDisaMciaM) koTi bhavomA saMcelaM Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .... bha.. ... kammaM ) karma (navasA ) tapavaDe (niarijA ) vaya pA . 6. tapavaDe karmano kSaya thAya cha ema kaj, tethI have te tapanA bheda batAye che.| so tavo duviho vutto, yAhirabhitaro tahA / bAhiro chavviho vutto, evamabhitaro tavo // 7 // martha-(so to ) te tapa (duviho ) ke prakArano ( vutto ) kayo che, ( bAhirambhitaro tahA) bAhya tathA mAbhyaMtara. jAtemA (bAhiro) bAhya sapa (chaviho) prakArano ( vutto) ko che, ( evaM ) eja pramANe ( agmitaro) bhAbhyaMtara I (tavo) tapa paNa cha prakArano karo che. 7. temA prathama nAya tapanA cha prakAra batAve ke.| bhaNasaNamUNoaribhA, bhikkhAyariyAya rsprishcaano| kAyakileso saMlI-NyAya bajjho savo hoi||8|| artha-(prazasaNaM / anazana, ( UNoriyA ) UnodarikA, ( bhikkhAyariyA ) bhikSAcaryA eTale bhAhArane mATe uMca nIca gRhone viSe bhramaNa, (ya) tathA ( rasapariNAmo) rasano eTale vigaino tyAga, ( kAyakileso) kAyakeza eTale tApa, zIta vigere, sahana, (selINayA ya) bhane salInatA eTale aMgopAMgano saMkoca karIne varta. bhA pramANe (payo) bAhya ( tavo) tapa (hoi ) ... vemA prathama anazananuM svarUpa kahe che. Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ittaria maraNakAlA ya, duvihA aNNasaNA bhve| ittariA sAvakaMkhA, niravakaMkhA u biijiaa||9|| artha (ittaritra ) alpa kALanI avadhivALa ( maraNakAlA ya) ane maraNa kALa sudhInu ema ( duvihA) meM prakArarnu (aNasaNA) anazana ( bhave ) che. temAM (ittaritrA) itvara eTale alpa kALajeM anazana (sApakarakhA) AkAMkSA sahita che eTale beghaDI Adika pachI bhojana karavAnI abhilASA sahita cha, (u) tu punaH tathA vaLI (piijimA) bIjuM jAvajIvanuM anazana (niravakaMkhA ) bhojananI AkAMcA eTale icchA rahita .6. temA prathama itvara anazananA bheda kaI he....... jo so ittariatavo, so samAseNa chviho| seDhitavo1 payaratavora ghaNo a3 taha hoi vaggo a4 // 10 // ___ artha-(jo so ) je te ( ittaritavo ) itvara tapa-anazana ke, (so) te tapa (samAseNa) saMkSepe karIne (chabiho) cha prakArano che. te yA pramANe.---( seDhitavo) zreNitapa 1, (payaratavo ) prataratae 2, ( ghaNo a) dhanatapa 3, (taha) tathA ( baggo zra) vargatapa 4 ( hoi) che. ahIM eka upavAsathI prAraMbhIne cha mAsanA upavAsa sudhI zreNitapa thai zake che. eTale ke prathama eka upavAsa karIne pAraguM, pachI tarata be upavAsa karIne pAraNuM kara te eka zreNi thai. pachI prathama eka | upavAsa karIne pAra[, pachI ve upavAsa karIne pAraguM, pachI traNa upavAsa karIne pAraNuM e bIjI zreNi thai. e ja rIte eka upavAsa ne pAra[, ye upavAsa ne pAraNu, traNa upavAsa ne pAra' ane cAra upavAsa ne pAra| e trIjI zreNi thai. eja rIte || Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *-* " - --*-*- zakti pramANe zreNi vadhAratAM vadhAratAM utkRSTa cha mAsanA upavAsa sudhI zrezio thai zake cha. te sarva zreNitapa kahevAya che. ive zreNine zreNivaDe guNavAthI pratara thAva che. teA samajutIne mATe upavAsa, chaTha, ama ane dazama (cAra upavAsa) nAmanA cAra padarUpa zreNi laie, tene cAre guNacAthI soLa padarUpa pratara thAya che. te laMyAi ane paTToLAimA sarakho ja thAya che. eTale ke pahelI zreNimA ekathI cAra aMka lakhacA, vIjImA vethI, trIjImAMtraNadhI ana cothImA cArathI aMka lakhavA, te yA pramANe ATalA ane AtrI rItanA eTale AvA anukramanA tayapade karIne karAto je tapa te pratara tapa kalA de. atAne zreNivaDe guNavAthI ghana thAya che eTale soLa padarUpa pratarane cAra padarUpa zreNivaDe guNatAM causaTha (64) padavaDhe dhana tapa thAya che. ane ghanane dhanavaDe guNavAthI varga 1 | 2 | thAya ke tethI cosaThane causaThe guNatAM 4066, cothabhaktathI bhAraMbhIne dazama sudhInA tapavaDe varga tapa thAya che. arthAt pratara tapa cAra vAra karavAthI ghana tapa thAya che ane dhana tapane cosaTha | 2 | 3 | vAra karavAdhI varga tapa thAya che. 10. tatto bha vaggavaggo u, paMcamao chaTTho pissvo| maNaicchiacittattho, nAyavyo hoi ittario artha-( tatto a) tyArapachI ( vaggavamgo u) vargavarga nAmano tapa ( paMcamayo ) pAMcamo ke 5, tathA (chaThabho ) chaTo ( pahammatavo ) prakIrNatapa che. 6. e rIte ( maNaicchiacittattho) manane icchita evA svarga, mokSa ke vejolezyAdika vicitra-aneka prakAranA arthavALo (icario) itvarika nAmano anazana tapa (nAyavo hoi) | Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANavA lAyaka be-jANavo. ahI vargane vargavaDe guNavAthI varbhavarga thA . jamake 4066 dhargano aMka che, tene teTalAe guNavAthI 16777216 thAya che. pATalA tapanA padavaDa vargavarga nAmano tapa thAya che. eka upavAsathI cAra upavAsa sudhInA padone AzrI zreNi vigere tapa batAyo. teja pramANe pAMca vigere padone pAzrIne paNa e jarIne zreNyAdika vargavarga sudhInA tapanI bhAvanA karavI. have chaTo je prakIrNaka tapa karo te zreNi Adika nizcita padanI racanA vinA ja potAnI zakti pramANe namaskAra sahita-navakArasI vigaire tathA yavamadhya, vajamadhya, caMdrapratimA vigare aneka prakAranA tapo jANavA. 11. | have maraNakALa anazana kahe cha.-- jo so asaNA bhairaNe, duvihA~ so vimAhiA / saMviyAramaviyArA, koyaciTTha paI bhave // 12 // artha (jA sA)je te (maraNe ) maraNaM samaye ( aNasaNA) anazana thAya che, (sA) te (duvihA) be prakAre HI (vivAhiyA) kayuM che. temA eka ( saviyAraM) ceSTArUpa vicAra sahita ane vIju ( aviyArA) ceSTArUpa vicAra rahita, |te tapa ( kAyaciTTha) zarIranI ceSTAne (paI) AzrIne ( bhave) hoya che. temA savicAra anazana be prakAranuM che.-bhaktapa tyAkhyAna 1, ane iMginImaraNa 2. temAM bhaktapratyAkhyAna karanAra sAdhu gaccha madhye rahI guru pAse bhAlocanA lA! vidhipUrvaka saMlekhanA karI vividha ke caturvidha pAhAranuM pratyAkhyAna kare. vaLI te sAdhu komaLa saMdhAro pAtharI zrAhAra ane upakaraNa vigereparanI mamatAno svAga karI pote namaskAra maMtrano uccAra kare athavA pAse rahelA muni namaskAra bole te sAMbhaLe, tathA potAnI zakti hoya to pote zarIranuM paDa pherave vigere zarIranI ceSTA kare ane zakti na hoya to bIjAnI - Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | madadathI ceSTA kare. 1. iMginImaraNa karanAra sAdhu pAlocanA ane saMlekhanAdi pUrvaka zuddha sthaMDilamA rahI pote jAte ja caturvidha mAhAranuM pratyAkhyAna kare, tathA niyamita karelA sthaMDilamA ja rahIne chAyAdhI taDake ane taDakethI chAyAmA potAnI jAte jAya, koinI kAipaNa madada le nahIM. 2, have avicAra anazana te pAdapopagamana chai. temA devagurune vaMdanAdikanI vidhi karI caturvidha AhAranuM pratyAkhyAna karI parvatanI guphA vigere ThekANe jai pAdapa (vRkSa) nI jema | jAvajIva ceSTA saheta ja rahe. 12. | ve bIjI rIte ve prakAraceM anazana kahe ve.| ahavA saparikkammA, aparikammA ya mAhiyA / nIhArimanIhAri, AhAraccheo dosu vi // 13 // ____ artha-(prahavA) athavA (saparikammA' saparikarma eTale umA rahe, besavaM, paDalu pherava, cApacu, coLa vigaire parikarma sahita, II (aparikkammA ya ) tathA aparikarma eTale koipaNa prakAranA parikarma rahita. (AhiyA) e ve prakAre anazana kayu ke. mAM saparikarmanA ce bheda che.-bhaktapratyAkhyAna 1 ane iMginImaraNa 2. temA bhaktapratyAkhyAna anazanamA potAnA athavA bIjAnA karelA udvartanAdika parikarma thai zake che. 1. ane iMginImaraNaanazanamA mAtra pote karelA ja udvartanAdika thai / zake che. 2. aparikarmamAM to pAdapopagamana hoyAthI kAMipaNa parikarma hotuM nathI. _ athavA saparikarma eTale saMlekhanA sahita ane aparikarma eTale saMlekhanA rahita. temAM jo kAi AyuSyano vyAghAta na hoya to bhaktapratyAkhyAna vigere praNamAthI koi paNa anazana saMlekhanA pUrvaka karavU e ja yogya che, anyathA prAdhyAna Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavAno saMbhava cha, A saparikarma kahevAya che, ane vIjaLI, parvata ke mIta vigerenuM paDavU ke tatkALa ghAta karanAra rogAdikano upadrava thavo te rUpI AyuSyano vyAghAta hoya to saMlekhanA karyA vinA ja bhaktapratyAkhyAnAdika anazana karavAmA / bhAve che. pA aparikarma kahevAya che. tathA ( nIhAriM ) nihori eTale prAmAdikanI bahAra jaine pAdapopagamana anazana levU hai. zazA (mAnIhAri ) anihari eTanle grAmAdikanI bahAra ja hovAthI kyAMha jabAnuM na hoya ane je sthAne hoya te ja sthAne pAdapopagamana anazana lebu se. ( dosu vi) banene viSe (AhAraccheyo) AhArano tyAga to samAna ja , eTale ke | savicAra ke avicAra, saparikama ke aparikama ane nihori ke anihAri e sarvane viSe AhArano tyAga to sarakhoja ke. 13. | have Unodari tapa kahe cha.| omoaraNaM paMcahA, samAseNa vizrAhi / davao khittakAleNaM, bhAveNaM pajavehi a|| 14 // artha-(promozraraNaM ) avamaudarya eTale Unodari tapa ( samAseNa ) saMkSepe karIne ( paMcahA ) pAMca prakArano (vizrA: hinaM ) kajho che. te yA pramANe.--(dabvazro) dravyathI eTale dravyane AzrIne, (khisakAleNaM) kSetrathI, kALathI, (bhAveNaM) bhASathI, ( paJjavehi a) tathA paryAyathI eTale paryAyane AzrIne. 14. temA prathama dravyathI Unodari kahe che.jo jassa u AhAro, tatto omaM tu jo kare / jahammeNegasitthAi, evaM daThaveNa U bhave // 15 // Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a artha-(jo) jeTalo (jassa u) jeno (AhAro) AhAra hoya (tatto) te AhAramAthI (jo) je bhojana karato sato (omaM tu) nyUnatAne (kare) kare. keTalo nyUna kare ? te kahe che--(jahANa ) jaghanye karIne ( egasisthAi) eka siktha dANo vigere oDhuM khAya, Adi zabdathI ye sikyathI bhAraMbhIne eka kavaLa sudhArnu bhojana nyUna kare, te puruSane ( evaM ) mA || pramANe (dabveNa U) dravye karIne ( mave ) bhavamaudarya thAya che. pA alpAhAra nAmanA avamaudaryane AzrIne kalu the. eTale . ke je kavaLa mukhamA nAMvatA mukhano ativikAra na thAya teTalA pramANavALA vatrIza kavaLano pUrNa AhAra puruSane hoya che ane strIne ra aTThAvIza kavaLano AhAra pUrNa hoya che. te AhAramAdhI je eka sikthAdikadhI eka kavaLa paryaMta pocho mAhAra kare te anpAhAra nAmanaM avamaudarya kaDenAya kAraNa ke bhAvagauDhArthanA lagAnikonAnava kavaLAdikanaM pramANa jaghanya pasekI che te zrA pramANe.-anpAhAra nAmarnu avamaudarya jaghanye karIne eka kavaLanuM ane utkRSTa karIne ATha kavaLanuM che. baccenuM sarva ajaghanyoko skRSTa cha. 1. upArdha nAmarnu acamaudarya jaghanya nava kavaLarnu, utkRSTa bAra kavaLarnu, ane vanenuM sarva ajaghanyotkRSTa che. 2. . dvibhAga nAmarnu avamaudarya jaghanya tera kavaLarnu bhane utkRSTa soLa kavaLarnu tathA baccenuM sarva mAjaghanyotkRSTa che. 3. prApta nAmarnu / avamaudarya jaghanya satara kavaLarnu, utkRSTa covIza kavaLarnu bhane vacenuM sarva ajaghanyotkRSTa che. 4. tathA kiMcit Una nAmanuM | avamaudarya jaghanya pacIza kavaLarnu, utkRSTa ekatrIza kavaLarnu bhane vanenuM sarva ajaghanyotkRSTa che. 5. 15. have kSetrathI Unodari kahe the.-- gAme nagare taha rAya-hANinigame a Agare pallI / kheDe kabbaDadoNamu-hapaTTaNamaDaMbasaMvAhe // 16 // Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-( gAme ) gAmane viSe. ( nagare ) nagarane viSe, ( taha ) tathA ( rAyahANinigame ) rAjadhAnIne viSe, nigama eTale paNA vepArIonU nivAsasthAna tene viSe, (a) tathA (Agare ) Akarane viSe eTale sonA rupA vigerenI khANane viSe, (pakSI) panIne viSa, ( kheDe ) jemA uMco kilo hoya evA beTane viSe, (kabaDa) karbaTane viSe eTale kutsita | nagarane viSe, ( doNamuha ) droNamukha eTale jaLamArge tathA sthanamArge jemA javAtuM hoya tene viSe, (paTTaNa) pattana ye prakAre che-jaLapattana ane sthaLapattana. temAM jaLapattana jaLanI bacce hoya che ane sthaLapattana jaLa rahita pRthvIpara hoya che, te banne prakAranA pattanane viSe, ( maDaMba) marDava eTale pharatuM aDhI yojana sudhImAM bIjaM gAma na hoya tevu gAma tene | | viSe, (saMbAhe) saMbAdha eTale jemA cAre varNanA ghaNA loko basatA hoya tene viSe. 16. | zrAsamapae vihAre, sannivese samAyaghose a / thaliseNAkhaMdhAre, satthe saMvaTTako a // 17 // __artha-( Asamapae ) tApasa vigairenA pAzramasthAnane viSe, ( vihAre ) vihAra eTale devagRha athavA bhikSukonuM nivAsa sthAna, te jemA mukhya hoya evA gAmane viSe, ( sabhivese ) saMniveza eTale yAtrAdikane mATe pAvelA lokonA AvAsa, | tene viSe, ( samAyaghose ) samAja eTale pathikano samUha tene viSe, ghoSa eTale gokuLa tene viSe, (a) tathA (dhali ) sthalI eTale uMcI bhUmino pradeza tene viSe, ( seNA) caturaMga senAne viSe, (khaMdhAre) skaMdhAvAra eTale pamijAdika sarva jana sahita caturaMga senAno nivAsa tene viSe, ( satthe ) sArtha eTale gADAMmAM karIyANAM bharI vepAra mATe nIkaLelA vepArImonuM bhAvAsasthAna tene viSe, ( saMvaTTakoTTe a) sathA saMvate eTale bhayathI trAsa pAmelA lokonu nivAsasthAna tene viSe ane Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // (-) KK*-* koDa eTale prAkAra tene cipe. 17. vADesu vA ratthAsu va, gharesu vA evamettia khettaM / kappai u evamAI, evaM khanteNa U bhave // 18 // artha - ( vADesu vA ) vADAone viSe, athavA ( ratthAsu va ) zerIone viSe, athavA (gharesu vA ) gharAne viSe, ( evaM ) eprakAre (eti ) eTalaM eTale amuka parimANavALu ( khetaM ) kSetra ( kappar3a u ) mAre bhikSATana mATe kampe. (evamAI ) e Adika ( evaM ) A prakAre ( khette U ) kSetrane AzrI zravamaudarya ( bhaye ) thAya che. 18. ve bIjI rIte kSetra zrI amaudarya kahe the. - -- peDA ya zraddhapeDA, gomutti payaMgavIhizrA ceva / saMbukkAvahAyaya-gaMtu paJcAgayA chaTA // 19 // artha - ( peDA ya) peTInA AkAranI jema salaMga cotarapha sarva gharomAM Tana karavu te peTA kahevAya che 1, (addha peDA) tenAja ardhabhAgamAM bhicATana kara te ardhapeTA kahebAya ke 2, ( gomutti ) baLadanA mUtrane AkAre eTale DAbI bAju tathA jamaNI bAju eka eka bara mUkIne aTana karaM te gomutrikA kahevAya ke 3, (parvagatrIhizrA) pataMga toDanI jema bacce bacce ghAgharo kI mUkIne aTana kara te pataMgavIthikA kahevAya ke 4, (caitra) nice (saMbukAvaTTA ) zaMbUka eTale zaMkha, tenA Avartana jema na karaM te zaMbUkAvarta kahevAya che, te be prakAre the-yAbhyaMtara zaMbUkAvarta zrane bAhyazaMbUkAtrarta. temAM zaMkhanI nAbhi jevA AkAravALA kSetramAM prathama madhyabhAganA barathI AraMbhI bahAranA ghara sudhI aTana kara te AbhyaMtara zaMbUkAvarta bhane Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ allthI viparItapaNe eTalaM bahAranA dharathI prAraMbhI madhyanA ghara sudhI aTana kara te bAhya zaMbUkAvarta kahevAya cha5, tathA (chadvA) gayA) Ayata eTale lAMce-sIdhuM jar3ane pratyAgatA eTale pAchu baLa, eTale prathama sIdhuM dUra jai pachI pAchA vaLatA bhikSATana karavU eTale mikSA grahaNa karavI te aAyatagatuMpratyAgatA kahevAya che. 6. ahIM koine zaMkA thAya | ke-"pahI je kSetro batAvyAM te sarva bhikSAcaryAnA ja prakAro che, temAM kSetrane AzrI avamaudarya zI rIte kahevAya ?" | zrAno uttara e ke je." yAje mAre avamaudarya ho." evA AzayI dhArI rAkhelA-nizcaya karelA kSetramA bhikSATana karavAyI tene avamaudarya tarIke kahevAmA kAMI doSa nathI. nimitta jUdA jUdA hovAthI jema eka ja mANasa apekSAthI koino pitA ane koino putra vigere thaha zake che, te ja pramANe ahIM paNa gocarInA cetrane avamaudaryanI dhAraNAthI ghonodarI paNa kahI zakAya che. eja pramANe upara prAmAdika kSetromAM ane AgaLa kALAdikane AzrI avamaudarya kaheze, tyAM paNa amuka prAmAdika ane kALAdikano abhigraha hovAthI avamaudarya kahevAya che, 16. have kALane zrAzrI avamodaya kahe the.divasassa porisINaM, cauNhaM pi u atio bhave kaalo|evN caramANo khela, kAlomANaM muMNeavvaM // 20 // artha-(divasassa ) dicasanI ( cauNhaM piu) cAre ( porisINaM ) porasIne madhye (jacitro ) jeTalo (kAlo) | kALa ( bhave) hoya eTale "amuka kALe hu~ micATana karIza" e rIte abhigraha dhArIne pachI ( evaM) eja pramANe niyamita kALe ( caramANo) bhikSATana karatA sAdhune ( khalu) nice ( kAlomANaM ) kALAvamaudarya (munavvaM ) jANavU. 20. Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALAvamaudaryana ja bIjI rIte kahe the. ahavA taiAe po - risIe UNAe ghAsamesaMto / caubhAgUNAe vA, evaM kAle U bhave / / 21 / / artha - (havA) athavA ( tahamAe ) zrIjI ( porisIe) porasI ( UNAe ) UgrI - bholI sate ( ghAsaM esaMto ) grAsanI epa kare, keTalI yonI hoya tyAre 1 te upara kahe che - caubhAgUyAe vA ) cotho bhAga oDI sate ane vA zandathI pAMcamo vigere bhAga zrI sate ( evaM ) e prakAre kALanA zrabhigrahabaDe bhikSATana karavAthI ( kAlekha U ) kALe karIne maudarya eTale kALA maudarya ( bhaye ) thAya che. zAstramAM zrIjI porasIe ja bhikSATana kaTuM ke tethI ghA utsarga vidhinA resentrya jAga. 21. have bhAva Unodari kahe che. - itthI vA purisovA, alaMkio vA'NalaMkio vAvi / annayaravayattho vA, annayareNaM vA vattheNaM // 22 // artha - - ( itthI vA ) strI athavA ( puriso vA ) puruSa, ( alaMkimo vA ) alaMkAra karelo athavA ( aNalaM kizo vAvi ) alaMkAra nahIM karelo, athavA ( amayaravayattho vA ) yauvana dhyAdika koi eka-amuka vayama rahelo, athavA (prayareNaM vA ) ko eka-amuka prakAranA (batthe ) vakhavaDe sahita hoya evo. 22. aneNa viseseNaM, vaNaM bhAvamaNumuaMte u / evaM caramANo khalu bhAvomANaM muavvaM // 23 // =**-***O**>>XOJ tok tuk***r** Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha (aneNa biseseNaM) vIjA koi vizeSaSaDe eTale kopa pAmelo ke hasato vigere avasthAvALo athavA (vameNaM) IF kRSNAdika varNe karIne jagAto, ( bhAvaM ) upara kahelA alaMkatattvAdika bhAvane ( aNumute u) nahIM bhUkato-tajato sato I jadAtAra jo mane bhAta pANI Apaze to hu~ praNa karIza. (eva) prakAre abhigraha laine (caramANo) bhikSATana krtaa| sAdhune ( khalu ) nizce ( bhAvomA ) bhASAyamaudarya-bhAva Unodari (muNemanvaM ) jANavI. 23. have paryAya Unodari kahe che..dacce khitte kAle, bhAvammi a AhiyA~ uje bhAvA / eehiM omacaro, pajjavacaro bhave bhikkha // 24 // artha-( dadhve ) azanAdika dravyane viSe, (khitte ) grAmAdika kSetrane viSe, ( kAle ) porasI zrAdika kALane viSa, | (bhAvammizra) tathA strItvAdika bhAvane viSe (je bhAvA) je bhAvo eTale eka dANo nyUna Adika paryAyo (zrAhiyA u) kahelA cha, (eehiM ) te sarva mAvovaDe (omacarao) akmaudaryane AcaraNa karanAra (bhikkhU ) sAdhu (pajavacaro) paryavacaraka eTale payoya avamaudaryatuM mAcaraNa karanAra ( bhave ) hoya che. ahIM paryavazandavaDe paryacanuM prAdhAnya kahevAnI icchA hovAthI pA paryava avamaudarya kahevAya che. e ja pramANe kSetrAdikanuM prAdhAnya kaddevAnI icchAthI kSetrAdika bhavamaudarya kahevAya che. paraMtu tatvathI to te sarvane viSe dravyarnu avamaudarya saMbhave che. kadAca koi kSetrAdika avamaudaryamAM dravyanI nyUnatA na hoya, to tyA kSetrAdikanI nyUnatAne pAzrI avamaudarya kaddevAya cha ema jANa. 24. have bhicAcaryA nAmano trIjo bAjha tapa kahe ke Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | avihagoaraggaM tu, tahA satteva esaNA / abhiggahA ya je anne, bhikkhAyariamAhiA // 25 // / artha-(aTThavihagoaraggaM tu) ATha prakArano agra eTale akalpyapiMDane dUra karavAthI-tajavAthI pradhAna evo gocara eTale uMca nIca sarva gRhoMne vipaM sAmAnyapaNe bhramaNa kara te aSTavidhAagocara kahevAya che arthAt pradhAna gocarInA ATha | bheda ke. (tahA ) tathA ( satteva ) sAta ja ( esaNA) mA che eTale eSamAnA sAta bheda che. (ya) tathA (je ane) vIjA je (abhiggahA) dravyAdika abhigraho che, te sarve (bhikkhAyariaM) bhikSAcaryA ke jenuM bIjuM nAma vRttisaMkSepa chete | (AhimA) jinezvaroe kahI che. yahIM agragocaranA pATha bheda peTA vigere je prathama kahI gayA te ja che. temA zaMbUkAvartanA bame prakAra jUdA gaNavA ane prAyatagaMtuMpratyAgata-sIdhuM jaq ane pArcha vaLavU e paNa be bheda jUdA gaNavA. tethI pATha zrA pramANe thAya cha-'peTA 1, ardhapeTA 2, momUvikA 3, pataMgavIthikA 4, AbhyaMtara zaMbUkAvaLa 5, bAhya zaMbUkAvartA 6, AyattamaMtuM 7, tathA pratyAgamA 8.' sAta eSaNA aa pramANe ke.--- " saMsaha 1 masaMsaTTA 2, uddhaDa 3 taha appale vizrA 4 ceva / uggahimA 5 pamgahiyA 6, ujhiadhammA 7 ya satamiyA // " ____" saMsRSTA--bhikSAthI kharaDAyelA hAtha ke pAtra hoya, tenAvaDe ja bhikSA grahaNa karavI te. 1. prasaMsRSTA-hAtha ke pAtra kharaDAyelA na hoya ane tevaDe bhikSA grahaNa karavI te. 2. udhRtA-rasoDAmAthI potAne khAvA mATe je pAtramA bhojana 1 AyatargatuM pratyAgamA 7 ane Rjugati 8. e pramANe lakSmIvijayabhInI TIkAmAM che. Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kADhyuM hoya temAthI ja bhikSA grahaNa karavI te. 3. ampalepA-caNA vigere lepa rahita vastu lekhI te. 4. udgRhItAmojana samaye bhojana karanArane mATe pIrasavAnI vastu je pAtramA nAMkhIne lAve temAthI ja grahaNa karavI te. 5. pragRhIvA| bhojana samaye bhojana karanArane ApanA mATe pIrasanAre dastAdikapace je va akSaNa karI doSa athavA bhojana karanAre | pAtAnA hastAdikamA grahaNa karI hoya temAthI ja grahaNa karavI te. 6. tathA sAtamI ujjhitadharmA--je bhojananI vasta tyAga 1 karavA yogya hoya ane tene bIjA koi manuSyAdika levAne icchatA na hoya evI vastu levI athavA te vastu ardhI nokhI dIdhI hoya ane ardhI bAkI hoya te levI te. 7. have cAra prakAranA abhigraho pA pramANe che.-dravya, cetra, kALa ane bhAva. temAM dravya abhigraha eTale " bhAlAnA agrabhAga Adine viSe rahelA mAMDA vigerene huM grahaNa karIza." ityAdi. 1. kSetrAbhigraha eTale "ce paganI bacce umaro rAkhIne mane aApaze to hu~ grahaNa karIza." ityAdi. 2. kALAbhigraha eTale "samagra bhicumro bhikSAcayoM karIne gayA hoya te vakhate bhidhA mATe aTana karIza ne je maLaze te laiza." ityAdi. 3. tathA bhAvAbhigraha eTale " hasato ke roto dAtAra mane zrApaze to I grahaNa karIza." ityAdi 4. 25. ___ have rasatyAga nAmano cotho bAhyatapa kahe che..khIradahisappimAI, paNIaM pANabhoaNaM / parivajaNaM rasANaM tu, bhaNiaM rasavivajaNaM // 26 / / / artha- ( khIradahisappimAI ) dUdha, dahI, ghI, AdizandI tela, goLa, pakAna vigere (paNInaM ) prazIta eTale Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSTikAraka evA ( pANabhogaNaM ) khajUrano rasa vigere pAna-pIcA yogya padArtha ane bhojana eTale jaimAthI dhI nItaratuM hoya ekA prodanAdika e sarva (sANaM ) sono (parimANe je lAma jharapo-tevo AhAra grahasA na karavo te ( rasavivajaNaM) rasatyAga nAmano tapa ( maNinaM ) kahyo che. 26.. have kAyakleza nAmano pAMcamo bAbatapa kahe che.ThANA vIrAsaNAIA, jIvassa u suhAvahA / uggA jahA dharijati, kAyakilesaM taimAhiMaM // 27 // artha- ( jIvassa ) jIvane ( u suhAvahA) sukhakAraka evAja ane ( uggA ) duSkara hovAthI prati utkaTa evA (vIrAsaNAIyA) cIrAsana vigere zrAdizabdathI godohAdika bhane upaladaNadhI loca vigere ( ThANA ) sthAno (jahA) je prakAre { dharijati ) dhAraNa karAya te prakAre grahaNa karavA (taM) tene ( kAyakilesa ) kAyakleza (prAhimaM) ko cha / 27. ( aneka prakAre kAyAne kleza ApavArUpa A tapa che.) have chaTo saMlInatA nAmano bAyatapa kahe che. egaMtamaNAvAe, itthIpasuvivajie / sayapAsaNasevaNayA, vivittasayaNAsaNaM // 28 // artha (egaMta) ekAMta eTale manuSya rahita, (aNAvAe) anApAta eTale strI vigerenI jAva bhAva na hoya evA tathA | (itthIpasuvivajie) strI pazu vigere jyA rahetA na hoya evA zUnya gRhAdikane viSe ( sayaNAsaNasevakhyA) zayana bhane Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asana sevavAthI (miviyapaNAsa) nividAsa palAsaka nAlo bAsatapa kahebAya che. zayana ane bhAsana zabdanA upalakSaNathI eSaNIya pATa pATalA vigere sevavArthI paNa viviktazayanAsana nAmano bAhyatapa kahevAya che. mahIM viviktacaryA nAmanI salInatA kahI, tenA upalacamAthI bIjI aNe saMlInatA jANI levI. salInatA cAra prakAranI che, te bhA pramANeiMdriyasalInatA 1, kaSAyasaMlInatA 2, yogasaMlInatA 3 ane viviktacaryAsalInatA 4. temAM iMdriyasaMlInatA eTale manojJa ke manojJa zabdAdika viSayomA rAgadveSa na karato te 1, kaSAyasaMlInatA eTale tenA udayano nirodha karavo te 2, yogasalInatA eTale mana, vacana ane kAyAnA zubha vyApAramA pravRtti ane azubhathI nivRtti karavI te 3, ane viviktacaryAH | saMlInatA to mULa gAthAmA ja kahI che te. 4. 28. have yAhya tapanI samApti karavA pUrvaka abhyaMtara tapanI prastAvanA kare che.| so bAhiraMgetavo, samAseNa viaahio| abhitaraM tavaM aitto, vocchomi aNupuTavaso // 29 // artha-(eso ) prA ( cAhiraMgatavo ) bAhya tapa ( samAseNa ) saMcepe karIne ( viAhio) kajho. (eco) have pachI / / (bhabhitaraM tavaM ) mAbhyaMtara tapane ( aNupubbaso ) anukrame (vocchAmi ) huM kahIza. 26. ___ AbhyaMtara tapanA bhedo kahe cha...pAyacchittaM viNao, veAvaccaM taheva sajjhAyo / jhANaM ca viussaggo, paso abhitaro tavo // 30 // Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **10******** artha - ( pAyacchitaM ) prAyazcitta, ( viNo ) vinaya, ( vaibhavacaM ) vaiyAvRtya, ( taheva ) tathA ( sajjhAo ) svAdhyAya, ( jhANaM ) dhyAna, (ca) bhane ( viurasamgo) vyutsarga - kAyotsarga ( eso ) thA cha prakArano (abhitaro ) AbhyaMtara ( tavo ) tapa che. 30. pahelo prAyazcitta nAmano AbhyaMtara tapa kahe . - AloaNArihAI, pAyacchittaM tu desavihaM / je' bhikkhU haI sammaM, pAyacchittaM temahi // 31 // artha - (AloaNArihAI aM ) je pApa, mAtra AlocanAthIja zuddha dhAya te AlocanAI kaheAya the, AdizandathI pratikramaNane yogya vigere ( pAyacchittaM ) prAyazcitta ( dasavihaM tu ) daza prakAranuM ja che. tene ( je ) je ( bhikkhU ) sAdhu ( sammaM ) samyak prakAre ( bahaI ) bahana kare - seve, (taM) tene ( pAyacciM ) prAyazcitta tapa ( AhicaM ) kayuM che. prAyacittanA daza prakAra yA pramANe che. - bhAlocanA 1, pratikramaNa 2, mizra 3, viveka 4, vyutsarga 5, tapa 6, cheda 7, mUla 8, avasthApya ane pArAMcita 10 temAM gurunI pAse vacanamAtravaDe prakAza karavAthI ja je pApathI mukta thavAya ke AlocanAI kaddevAya che. te ahIM AlocanA nAmanuM prathama prAyazcita che. 1. doSadhI pAchA pharaM eTale mithyAduSkRta devuM se pratikramaNa kahevAya che. mAtra pratikramaNathI ja sahasAtkAre utpanna thayelA pApanI zuddhi thAya che, tene gurunI samaca AlocavAnI jarura rahetI nathI, te pratikramaNane ja lAyaka che. 2. gurunI samakSa AlocanA karI pachI venI ja AjJAdhI mithyAdu Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @*+*0* ************* SkRta devaM te pratikramaNa ane AlocanA e banene yogya hovAthI mizra nAmanuM prAyazcitta kahevAya che 3. viveka eTale pRthak karate. mAtra vivekathI ja jenI zuddhi thatI hoya te civekAI che. eTale ke koika prakAre azuddha prahAra grahaNa karyo hoya to tenI mAtra tyAgadhI ja zuddhi thAya che, tethI se viveka nAmanuM prAyazcitta kaddevAya the. 4. nyutsargavaDe eTale kevaLa kAyotsargavaDe ja jenI zuddhi thAya te vyutsarga nAmanuM prAyazcitta kre. 5. je doSa seve sate nIvIthI AraMbhI cha mAsa sudhIno tapa apAya te tapoI prAyazcitta kahevAya che. 6. je doSa seve sate cAritraparyAyano cheda karAya te chedAI prAyazcitta che. 7. je dopa seve sate sarva paryAyano cheda karI pharIcI mULa vratanuM bhAropaNa karAya ve mUlAI prAyazcitta kahebAya the. 8. je doSa seve sate upasthApanA ( vrata ) ne paNa ayogya satAM jyAM sudhA gurue kahelo tapa na kare tyAMdhI ne viSe sthApana na karAya vane tapa karI doSa rahita thayA pachI batane viSe sthApana karAya se anavasthApya prAyavitta kaddevAya . 6. tathA je doSa seve sate liMga, kSetra, kALa ane tapavaDe pArane pAne te pAzaMcita kaddevAya che. athavA sarva prAyazvino pAra eTale aMta te pArAMcita, athavA aparAdhanA pArane pAme te pArAMcita kaddevAya che. 10, ( zra prAyavisiddhasenadivAkarane ApavAmAM Ayu i. ) e daza prakAranA prAyazcittane sAdhu samyaka prakAre seve, te abhyaMtara upajAvo. 31. ve vinaya nAmano bIjo zrAbhyaMtara tapa kahe che. abbhuTThANaM aMjali-karaNaM lahevAsaNadAyaNaM / gurubhattibhAvasussA, viNao esa viohio ||32|| - Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-guru vigere Ave tyAre ( ansadvANaM ) ubhA tharbu, ( aMjalikaraNaM ) hAtha joDavA, ( taheba ) tathA ( AsapadAyaNaM) Asana mApa (gurupati gugalI bhakti, ( bhAgamyUsA) bhAvavaDe eTale aMtaHkaraNavaDe zuzrUSA eTale gurunI AjJA sAMbhaLayAnI icchA athavA gurunI sevA, (esa) mA pA~ca prakAre (viNo ) vinaya tapa (vibhAhinao) kailo che. 32. vaiyAvRttya nAmano zrIjo tapa kahe che. AyarizramAiammi, veAvazcammi desavihe / AMsevaNaM jahA~thAma, vezrAvaJcaM taimAhimaM // 33 // / ___ artha-( dasavihe ) daza prakAranA (AyarimamAimammi) prAcAryAdika- (vebhAvacammi ) vaiyAvRtya eTale ucita | vidhie AhArAdika lAvI Apa, te, tathA / jahAthAmaM) zakti pramANe ( AsevaNaM ) temanI sevA karavI, (taM) te ( vemAvacaM ) vaiyAvRzya tapa ( AhiaM) kadhuM che. mahIM prAcArya 1, upAdhyAya 2, sthavira 3, tapasvI 4, glAna 5, zaikSya-bALa sAdhu 6, sAdharmika 7, kuLa 8, gaNa, bhane saMgha 10, bhA dazanI vaiyAvacca karavAnI samajavI. 33. svAdhyAya nAmano cotho tapa kahe the.vAyaNA 1 pucchaNA 2 ceva, taheva pariahaNA3 / aNuppahA / dhammakahA 5, sajjhAo paMcahA bhave // 34 // __artha-(vAyaNA ) vAcanA, (pucchaNA) pRcchanA, ( ceva ) nIce ( taheba ) tathA ( paribhaTTayA ) parAvartanA, (aNuppehA ) anuprekSA ane (dhammakahA ) dharmakathA ( paMcahA ) yA pAMca prakArano ( sajmAbho) svAdhyAya ( bhave ) che. bhA * Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcano vistarArtha prathama prAvI gayo che. 34. ___ have dhyAna nAmano pocamo AbhyaMtara tapa kahe the.aharudANi vaijittA, jhAejA susamAhio / dhammasukkAI jhoNAI, jhANaM taM tu buhA~ vae // 35 // __ardha-( aTTarudANi ) prAta ane raudra e be dhyAnane (lajitA) varjIne (musamAhio) samyaka prakAre samAdhiyukta thayo thako ( dhammasukkAI ) je dharma ane zukla e ve (mANAI ) dhyAnane (jhAejA ) dhyAve, (taM tu ) tene ja (buhA ) paMDito | (sAyaM ) dhyAnatapa ( vae ) kahe che. 35. ___have kAyotsarga nAmano chaTho AbhyaMtara tapa kahe cha.sayaNAsaNaThANe vA, je a bhikkhU na vAvare / kAyassa viussaggo, chaTTho so parikittio // 36 // || artha-( sayaNAsaNaThANe vA ) zayanane viSe, Asanane viSe athavA vIrAsanAdika sthAnane viSe rahelo (pra) je (bhikkhU ) sAdhu ( na cAvare ) hAlavA cAlavA vigerenI kAha paNa kriyA na kare, te sAdhune ( kAyasma ) kAyAno (vi ussaggo ) vyutsage-kAyAnI ceSTAno tyAga e nAmano (chaTTo) chacho (so) te AbhyaMtara tapa (pArakittio) kajho ke. nahIM kAyAno vyutsarga Avyo che tenA upalakSaNI zeSa vyutsarga paNa jANI levA. te pA pramANe.-- __ "davye bhAve atahA, duvihussaggo caunviho dabve / gaNadehovahimase, bhAve kohAicAlo tti ||" Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " utsarga eTale tyAga te the prakArano cha-dravya ane bhAva. temAM dravyane viSe cAra prakArano vyutsarga-tyAga che-gacchano, dehano, upadhino ane bhaktano eTale bhAtapANIno. mAvane viSe krodhAdikaSAyano tyAga karaco te." yA sarva prakArano vyutsarga jANI levo. 36. have adhyayanane samApta karavA pUrvaka taparnu phaLa kahe cha.-- evaM tevaM tu duvihaM, je sammaM Ayare maNI / seMkhiyaM savvasaMsArA, vimuJcai paMDiai ni bemi||37|| artha-( evaM ) pA pramANe (je) je ( mugI) sAdhu ( duvihaM ) ce prakAranA ( tavaM tu) tapane ( sammaM Ayare ) samya prakAre AcaraNa kare, (se) te ( paMDie ) paMDita sAdhu ( khippaM ) zIghrapaNe ( sanvasaMsArA ) sarva saMsArathI (vippamuccai ) mUkAya che (ci cemi ) ema I kahuM huM. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne karyu. 37. iti triMzattamamadhyayanam 30. Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha caraNavidhi nAmarnu ekatrIzamuM adhyayana. 31. trIzamA adhyayanamA tapa kalo. te tapa cAritravaMtane ja saphaLa thAya che. tethI mA ekatrIzamA adhyayanamA cAritrane jara kahe che. tenuM A prathama sUtra cha.-- | caraNavihiM paivatrakhAmi, jIvassa 3 suhAvahaM / jai carittA bahU jIvA, tipaNA saMsArasAgaraM // 1 // ____ artha-( jIvassa ) prANIne ( suhAvahaM u) sukhakAraka evA ja ( caraNavihiM ) cAritranA vidhine ( pavakkhAmi ) 9 kahIza, ke (jaM) je vidhinuM (caricA) AcaraNa-sevana karIne ( baDhna jIvA ) ghayA jIvo ( saMsArasAgaraM ) saMsArarUpI sa| mudrane ( timA) tarI gayA che. 1. te caraNavidhine ja kahe cha.| egao viraI kujjA, egao a pavattaNaM / asaMjame nimattiM ca, saMjame a pavattaNaM // 2 // artha- (emao) ekathakI (vira) virati-nivRtti (kujA) karavI, ane (ego a) ekane viSe ( pacatta) | pravRtti karavI. te A pramANe (asaMjame ) asaMyama thakI eTale hiMsAdika thakI (nibharti ca ) nitti karavI, bhane ( saMjame a) saMyamane viSe ( pavattayaM ) pravRtti karavI. 2. rAgahose a do pAve, pAvakammapavattaNe / je bhikkhU raMbhaI niccaM, se na acchai maMDale // 3 // Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-- -( rAgaddose a ) rAga bhane dveSa ( do ) e (pAve ) pApaprakRtirUpa hovAdhI pApa che tathA (pAvakammapavattaNe) | | jJAnAvaraNAdika pApakarmanA pravartaka che, temane (je bhikkhU ) je sAdhu (niI) nitya (raMbhaI ) ruMdhe che, (se) te sAdhu ( maMDale ) saMsAramA ( na macchA ) raheto nathI-mokSamA nAma che. 3, daMDANaM gAravANaM ca, sallANaM ca tiyaM tiyaM / je bhikkhU cayaI niccaM, se na acchai maMDale // 4 // artha (daMDANaM ) daMDanA, ( gAravANaM ca ) gauravanA bhane ( savANaM ca ) zanyanA (tiyaM tiyaM ) trika trikane eTale manadaMDa, vacanadaMDa ane kAyadaMDa e traNa daMDane, Rddhigaurava, rasagaurava bhane sAtagaurava e traya gauravane tathA mAyAzanya, ni. dAnazanya ane mithyAtvazalya e zraNa zalyane (je mikkhU ) je sAdhu (nizcaM ) nitya ( cayaI ) taje che, (se) te ( maMDale na acchai ) saMsAramA raheto nathI. 4. divve a je uvasagge, tahA tericchamANuse / je bhikkhU saMhaI niccaM, "se ne acchai maDaile // 5 // artha-(a) tathA (je) je (dicce ) devanA karelA (tahA) tathA (tericchamANuse) tiryacanA ane manuSyanA karelA ( uvasamge) upasargone (je) je (mikkhU ) sAdhu ( niccaM) nitya ( sahaI ) sahana kare, (se ) te ( maMDale na acchai ) saMsAramA raheto nathI. 5. vigahAkasAyasaplANaM, jhANANaM ca (aM tehA / je bhikkhU vaijJaI niccaM, se ne acchai maiDale // 6 // HTS Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - (vigahA kasAyasamAsa ) cAra vikathA, cAra kapAya bhane cAra saMjJAne ( tahA ) tathA ( jhAyANaM ca duaM ) dhyAnanAdvikane eTale Arta ane raudrarUpa ve dhyAnane (je bhikkhU ) je sAdhu (nirzva ) niraMtara ( vAI ) varje be, (se) te (maMDale ) saMsAramA ( na accha) raheto nazrI. ahIM rAjakathA 1, dezakathA 2, bhakta- mojanakathA 3 ane khIkathA 4 e cAra vikathA, koSa 1, mAna 2, mAyA 3 ane lobha era kAya AhArA 1, bhayasaMjJA 2, maithunasaMjJA 3 ane parigrahasaMjJA 4 e cAra saMjJA jAyacI. 6. vaesa iMdiyatthe, samiIsu kiriyAsu ma / je bhikkhU jayaI nizvaM, se na acchai maMDale // 7 // artha - (vasu ) pAMca mahAvratIne viSe, ( iMdiyatthesu ) zabdAdika pAMca viSayone viSe, ( samiIsu ) IryAsamiti Adi pAMca samitine viSe, ( kiriyAsu a ) kAyikI 1, adhikaraNikI 2, prAdveSikI 3, pAritApanikI 4 ane prANAtipAtikI 5 e pAMca kriyAne viSe (je bhikkhU ) je sAdhu ( nicaM ) niraMtara ( jayaI ) yatna kare che, (se) ( maMDale na accha) saMsArane viSe rahetA nathI. vrata ane samitine pALavAvaDe, iMdriya viSayomAM madhyastha-rAgadveSa rahita rahevAcale ane kriyAne viSe tyAgavaDe yatna karavAno samajatro 7. lesAsu chasu kAsu, chakke AhArakAraNe / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maMDale // 8 // artha - (su) cha (lesAsu) lezyAne viSe, ( kAsu ) pRthvyAdika cha kAyane viSe tathA ( chakke) va (AhAra Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ It]] kAraNe) AhAra karavAnA kAraNane viSe (je mikkhU ) je sAdhu (nicaM ) niraMtara (jayaI ) yatna kare cha, (se) | ( maMDale na acchai ) saMsArane viSe raheto nathI. vahIM azubha pahelI praNa lezyAno nirodha karavo ane zubha traNa lezyAnu dhAraNa karavU, SaTkAyatuM rakSaNa karavU ane cha kAraNe AhAra leyo, e rIte yatna karavAno che. 8. piMDuggahapaDimAsu, bhayaThANesu sattasu / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maMDale // 9 // ___ artha-(piMDuggahapaDimAsu ) prathama kahelI saMsRSTAdika sAta piMDAvagrahapratimAne vipe eTale AhAra grahaNa karavAnA viSayavALA abhigrahone viSe tathA ( sattasu sAta ( bhayaThANesu ) mayanA sthAnone viSe (je bhikkhU ) je. sAdhu (nirdha) niraMtara ( jayaI ) yatna kare cha, (se) te ( maMDala na acchA ) saMsAramA raheto nathI. ahIM piMDagrahaNanI pratimAo pALabAnI cha bhane bhayanAM sthAno tajavAnAM che. te sAta bhaya yA pramANe-pAloka bhaya 1, paraloka maya 2, AdAna bhaya 3, | akasmAt bhaya 4, prAjIvikA bhaya 5, maraNa bhaya 6 ane apayaza bhaya 7. 6. maesu baMbhaguttIsu, bhikkhudhammammi dasavihe / je bhikkhU jayaI niJca, se na acchai maMDale // 10 // artha-(maesu ) ATha madane viSe, (baMbhagucIsu) nava pramacaryanI guptine viSe, tathA (dasabihe ) daza prakAranA | (mikkhudhammammi ) sAdhudharmane viSe (je mikslU ) je sAdhu (nicaM ) niraMtara (jayaI ) yatna kare cha, ( se ) te (maMDale na acchA ) saMsAramA raheto nathI. mahIM jAti 1, kuLa 2, paLa 3, rUpa, tapa 5, aizvarya 6, zruta 7 bhane lAma-e Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATha mada varjavAnA che, basati 1, kathA 2, niSidhA 3, iMdriya 4, bhiyaMtara 5, pUrvakrIDita smaraNa 6, praNIta bhAhAra 7, * ati AhAra - ase vibhUSA 9 e naya avarthanI guti pALapAnI che, tathA kSAMti 1, mArdava 2, Arjava 3, mukti | (nirlobhatA) 4, tapa 5, saMyama 6, satya 7, zauca 8, AkiMcanya 6 ane brahmacarya 10 e daza prakAranA sAdhudharmanI ArAdhanA karayAnI che. 10. uvAsagANaM paDimAsu, bhikkhUNaM paDimAsu shr| je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maMDale // 11 // ___artha-( uvAsagANaM ) zrAyakonI (paDimAsu ) anyAra pratimAne viSa tathA ( bhikkhUNaM ) sAdhunI (paDimAsu a) cAra pratimAne viSe (je miks ) je sAdhu (nicaM jayaI ) niraMtara yatna kare, ( se ) te ( maMDale na acchai ) saMsAramA / raheto nathI. 11. ahIM zrAvakanI agyAra pratimA A pramANe che.-darzana 1, vrata 2, sAmAyika 3, pauSadha 4, pratimA (kAyotsage) 5, abrahma tyAga 6, sacitta tyAga 7, AraMma tyAga 8, preSya tyAga 6, uddiSTa tyAga 10, ane zramaNabhUta 11. |T nahIM pahelI pratimA utkRSTadhI eka mAsanI, bIjI ve mAsanI, zrIjI traNa mAsanI e rIte car3atA chellI agyAramI agyAra mAsanI che, ane jaghanyathI to sarva pratimAno ekAdika agyAra divasanI jANavI. kemake pratimA grahaNa kayoM pachI eka be | prAdi divase cAritra grahaNa kare athayA AyuSyano kSaya thAya to te pratimA jeTalA divasa vahana karI hoya teTalA divsnii| kaheyAya che. yahIM uttarotara pratimA vahana karatAM pUrva pUrvanI pratimAnuM sarva kArya sAthe karavAnuM ja che, tethI agyAramI Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *****@-----*** pratimA vahana karatA pUrvanI daze pratimAnI kriyA karavAnI che, semAM pahelI pratimAmA doSa rahita, prazamAdika guNa sahita anekadAgraha rahita buM samakita dhAraNa karavAnuM che. 1. bInImAM aticAra rahita asuvratAdika bAre bato pALavAnAM che. 2. trIjImAM ne saMdhyAe avazya sAmAyika karavAnuM ve. 3. cothIma caudaza, AThama vigere parva tithie praticAra rahita paripUrNa pauSadha karavAno che 4. pAMcanImAM ghaThama vigere parva tithie pauSadha lai rAtre kAyotsarga karavAno che. bIjA divasoma divaseja bhojana kara rAtribhojana kara nahIM, divase paNa prakAzamAM ja bhojana kara, pAiLa dhotIyAno kaccha a nahIM, divase brahmacarya rAkhavu anaM rAtre paNa strIonuM tathA temanA bhoganuM parimANa kara. kAyotsargamAM jinezvaranA guNonuM sane kAmAdika doSano nAza karavAnA upAyonuM citavana karavuM. 5 hImAM brahmacarya ne zRMgArakathAdikano sarvathA tyAga karavo. 6. sAtamImAM sacittAhArano tyAga karavo. 7. AThamImA pote jAte AraMbha na karavo. 8. navamImAM bIjA pAse paNa AraMbha na karAvavo hai. dazamImAM potAne mATe bhAtapANI karAvayAM nahIM. yA vakhate curathI muMDana karAvaM athavA zikhAdhArI thaj. 10. tathA khenlI zramyAramI pratimAne viSe pAtrAM zrAdika sAdhunAM upakaraNa dhAraNa karI loca athavA curamuMDana karAvI sAdhunI jevI sarva kriyA karavI ane gocarI bakhate gRhasthIne ghera jaha " pratimA pratipannAya zramaNopAsakAya bhikSAM dasa "" pratimA vahana karatA evA mane zrAvakane bhikSA Apo. " e pramANe bolI bhikSA grahaNa karavI, bhane suninI jema mAsakalpAdika vidhie grAmAdikamAM vihAra karavo. bhikSunI bAra pratimA yA pramANe ke. 1 SXX Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-10/ 103403 mAsAI satcaMtA 7, paDhamA = bii 9 taya 10 sattarAidiyA / aharAi 11 egarAI 12, bhikkhupaDimA bArasagaM // " 44 eka mAsathI AraMbhIne sAta mAsa paryaMtanI prathamanI sAta pratimAo jAgavI. eTale ke pahelI pratimA eka mAsanI, bIjI ve mAsanI e rIte vRddhi karatAM sAtamI pratimA sAta mAsanI jAvI. tyArapachInI pahelI eTale AThamI, bIjI eTale navamI ne trIjI eTale dazamI pratimA sAta sAta rAtridivasanI jAgavI. pachI agyAramI eka rAtridivasanI bhane bAramI eka rAtrinI, ema bhikSunI bAra pratimA jAyacI. " " paDiva eAo, saMghayaNI ghiijuo mahAsatto / paDimAo mAvizrappA, sammaM guruNA asAco / / " "vajrarSamanArAca Adi saMghayaNavALo dhRtiyukta eTale mananI svasthatAvALo, upasargAdika sahana karI zake tevo mahA sunvAn, uttama bhAvanAvaDe jeNe AtmAne bhAgyo hoya evo ane gurue tenI yogyatA jANI anujJA ApI hoya tetro sAdhu samyaka prakAre yA pratimAone aMgIkAra kare che. jo guru pote ja pratimA vahana karatA hoya to te sthAne rahelA AcAryanI athavA gacchanI anujJAthI pratimA vahana karavI. " 66 " gacche cima nimmAo, jA puvvA dasa bhave asaMpuSA / navamassa tadbhavatthu hoha jahanno subhAbhigamo || "pratima vahana karanAra sAdhu gacchane viSe ja rahe bhane nirmAta eTale pratimAne yogya evA AhArAdikanA viSayabALA parikarma cipe niSThAvALA hoya tathA sAta pratimAmAMthI jeTalAmI pratimA vahana karAtI hoya teTalA parimANabALaMja parikarma hoya. varSARtumA pratimA aMgIkAra karAtI nathI, tema ja parikarma paNa karAtuM nathI. A sAtamAMthI pahelI ve pratimA eka ba 04110*K Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSamA vahana karAya che, pachInI ve eTale prIjI ane cothI pratimA eka eka varSe karavAmAM Ave the, bhane pachInI traNa ettl| | pAMcamI, chaThI ane sAtamI pratimA anya anya varSe karavAmAM Ave che eTale ke eka varSe pratimA ane bIje varSe parikarma e rIte A traNa pratimA cha varSe thAya che. kula sAta pratimA nava varSe pUrI thAya che. yA pratimA aMgIkAra karanArane jaghanyadhI | pratyAkhyAna nAmanA navamA pUrvanI bhAcAra nAmanI trIjI vastu sudhIna satrArtha jJAna ho joie. ane utkarSathI kAika aochA daza pUrvanuM sUtrArtha jJAna hovU joie. saMpUrNa daza pUrvanA jJAnavALAno upadeza saphaLa ja hoya che tethI te dharmopadezavaDe bhavya prANImono upakAra karI zAsananI prabhAvanA karatA hovArthI pratimA bahana pharatA nathI, ane navamA pUrvanI trIjI vastu suzrInuM jJAna na hoya to te atizaya jJAnavALA na hovArthI kALAdika jANI zakatA nathI, tethI te paNa pratimA vahana karavAne yogya nathI." tathA___"cosaDhacattadeho, uyasaggasaho jaheba jiNakappI / esaNa abhiggahIzrA, bhattaM ca alevaDaM tamsa // " ___"pratimAdhArI muni parikarmanA abhAvathI cosisanyuM che ane mamatAnA zrabhAvathI tajyUM ke zarIra jeNe evo sato jina| kalpInI jema upasargane sahana karanAra thAya the. vaLI temane pUrva saMsRSTAdika sAta prakAranI eSaNA kahI che teno abhigraha hovo joie. te yA pramANe.--bhAupANInI sAna eSaNAmAthI chalI cAra ja grahaNa karavAnI ke temAM paNa pahelI benuM (saM. | sRSTa bane asaMsRSTarnu ) grahaNa nathI. amuka divase challI pAMca epaNAmAMdhI beno abhigraha kare. temA eka bhojananI bhane eka ? saMsRSTa, asaMsRSTa, umdhRta, alpalepa, udagRhIta, pragRhIta ane ujjhitadharmA. Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANInI. tene bhojana paNa alepakRta hovU joie. eTale bAla, caNA vigaire ja grahaNa kare. vaLI upadhi paNa potAnI ve ekaNAthI ja prApta thayelI grahaNa kare. yA parikarma kahevAya che." ___ "gacchA viNikkhamittA, paDibaje mAsighra mahApaDimaM / dattegabhoraNassA, pANassa vi ega jA mAsaM // " "gacchathI bahAra nIkaLIne eka mAsanI mahApratimA sanI mahApratimAne grahaNa kare, tathA te pAkhA mAsa ra , tathA te pAkhA mAsa sudhI eka dattI bhojananI zrane / | eka dattI pANInI grahaNa kare. jo prAcAryAdika padavIdhara pratimAne aMgIkAra kare to te anya kALane mATe potAnuM sthAna koha vIjA sAdhune zrApe ane dravyAdikano zubha yoga prApta ye sate sle zarada Rtu prAye syAre polAnA gamchane khamAvI bahAra nIkaLe." pratimA vahana karanAre yA pramANe vartavArnu che. "jatthasthamei sUro, na to ThANA payaM pi saMcalai / nAegarAivAsI, egaM va dugaM va apmAe / " ___" cAlatA cAlatAM je ThekANe sUrya asta pAme, te sthAnathI eka pagalaM paNa AgaLa cAle nahIM arthAt se ja ThakANe sUryodaya sudhI kAyAtsarge ubhA rahe. vaLI je grAmAdikamA 'A muni pratimAdhArI cha' ema lokonA jANavAmA prAve, te ThekANe eka ja rAtridivasa rahe ane jANavAmAM na AvyuM hoya to eka ke be rAtri divasa rahe. __ " dubANa hatthimAINa, no bhaeNaM parya pi prosaraI / emAi niyamasevI, viharaha jA'khaMDio mAso // " ___ "duSTa evA hastI zrAdikanA bhayathI eka pagalaM paNa pAchA haThe nahIM, A vigere niyamane sevatA thakA akhaMDita-prAkhA mAsa sudhI vicare." Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ J 64 pacchAgacchamuveI, evaM dumAsI vimAsi jA satta | navaraM dattI vaha jA sata usattamAsIe || " " sthArapachI gacchamAM zrAve. e a pramANe bIjI ve mAsanI, trIjI RNa mAsanI yAvat sAtamI sAta mAsanI pratimAnuM vahana kare, temAM vizeSa e ke dareka pratimAnI vRddhie eka eka dattI vadhAre, yAvat sAtamI pratimAe bhAtapAkhInI sAta sAta dattI grahaNa kareM. " " tato mI, havai ha paDimA u sattarAidiNA / tI cauttha cautthe, pANaeyaM idda viseso // " "tyArapatrI AThamI pratimA sAta rAtridivasanI che, temAM ekAMtara eka eka covIhAra upavAsa kare. ahIM peNa pArakhe bhAMbIla kare, paraMtu hIM dattIno niyama nathI. " tathA- uttArAma pAsanI, nesajI ANi ThANA ThAittA / sahai ubasajme dhoreM, divcAI tattha avikaMpo || " " grAmAdikanI bahAra uttAna eTale cIto suve, athavA paDakhe suke athavA capaTa bese. paNa evA sthAne rahIne niSkaMpapaNe divyAdika ghora upasargAne sahana kare. " "ducAvi erisaci vahicyA gAmAizraNa navaraM tu / ukaDa lagaMDasAI, daMDAya yao va ThAe || " bIjI eTale navamI pratimA para eja prakAre ve eTale grAmAdikanI bahAra rahevuM tathA tapa pArazuM vigere AThamI pramANe che. vizeSa e ke utkaTuka eTale ubhaDaka zrAsane bese, athavA lagaMDazAyI eTale lagaDAnI jema mastaka dhane pAnI 1 paNa zabda lakhyo che tethI pUrvanI sAta pratimAmAM paNa pAraNe AMbela samaja. 10-03-00 Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6- ****** pAnIja mAtra pRthvIne sparza kare ane pRSThabhAga sparza kare nahIM e rIte cattA suve, athavA daMDanI jema lAMbA suha rahe. ane divyAdi upasargoMne sahana kare. " " tacAvi erisa citra, navaraM ThANaM tu tassa godohI / vIrAsamahavA vi, ThAijA maMtro vA // " zrIjI eTale dazamI pratimA paNa te ja pramANe the, vizeSa e ke tenuM sthAna godohI gAyane dovA bese tevI rIte besa, athavA vIrAsane rahetuM, athavA Amrakubja eTale bAnA phaLanI jema vakra thAkAre besanuM vIrAsana ve prakAre dhAma ke yA pramANe. -- siMhAsana para besI pagane bhUmipara rAkhavA, pachI siMhAsana lai laie ane je Asana rahe te ja rIte adhara rahe te. bIjI rIta e che je DAbA pagane jamaNA sAthaLapara ane jamaNA pagane DAvA sAthaLapara rAkhI DAvA hAthanI itheLI upara rahelI jamaNA hAthanI itheLIvaDe nAbhine sparza karI rahenuM te. " dd " emeva horAI, cha bhattaM apAgaM navaraM / gAmanagarANa bahiSyA, vagvAribhrapANie ThANa // 11 "e ja rIte agyAramI pratimA eka rAtridivasanI che. termA covihAra kucha karavAno the. bAkI sarva prathamanI jema jAgA. vizeSa e ke gAma ke nagaranI bahAra hAthane lAMbA rAkhI ubhA rahevAnuM che. yA pratimA RNa divase dhAya che. kAraNa ke eka rAtradivasanI pratimA karyA pachI chaddha karavAnI che. " " " emeva egarAI, aTTamabhatte ThANa bAhirao / IsiMpanbhAra gae, ANi bhisanayogadiGkIe || " bAramI pratimA paNa e ja rIte eTale agyAramInI jema eka rAtrinI ja che. temAM te rAtrine cheDe povihAra ahama Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapa karavAno che. grAmAdikanI bahAra kAyotsarge rahI kAMka zarIrane nIcuM namAvI rahe ane animeSa netre eka pudgaLapara nizcaLa dRSTi rAkhIne rahe." "sAhahu do vi pAe, yamghAsyipANi dAyara ThANaM / bagdhArithalAvibhumo, saMsa dasAsu jahA bhaNi |" "A bAramI pratimAmAM bane pagane saharIne eTale bane paga bacce cAra aMgulana prAMtara rAkhI lAMcA hAtha rAkhIne kAyotsarge rahe. bAkInu dazAzrutaskaMdhathI jANavU. mA pratimAmA ahorAtri gayA pachI aTTama karavAno cha tethI cAra divase pUrNa thAya che. A bAra pratimAne pAra pAmelA sAdhu avadhi, manaHparyAya ke kevaLanAnanI labdhine avazya pAme che." kiriAsu bhUaggAmesu, paramAhammiesa ya / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maMDale / / 12 // ___ artha---( kiriyAsu ) kriyAne viSa eTale karmabaMdhanA kAraNabhUta arthAnAdi tera kriyAone viSe, ( bhUaggAmesu ) bhUtagrAmane vipe eTale cauda prakAranA jIvasamRhane viSe tathA ( paramAhammiemu ya ) paMdara paramAdhArmikane viSe (je bhikkhU ) je sAdhu ( nicaM ) niraMtara ( jayaI ) yatanA kare, (se) te ( maMDale ) saMsAramA (na acchai ) raheto nathI. 12. ahIM tara kriyAo pA pramANe cha.-arthakriyA-potAnA athavA paranA prayojane kriyA karatAM pRthivyAdika prANIono Sadha thAya te. 1. anarthakriyA-prayojana binA yadhanI kriyA karAya te. 2. hiMsAkriyA-"A mane athavA mArA svajanane mArato hato, athavA mAre che athavA mAraze, methI tene huM mAru" ema vicArI je daMDano-vadhano prAraMbha karavo te. 3. bhaka Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smAt kriyA-bIjAne bANAdikavaDe mAratAM vacamA bIjo koI marAi jAya te. 4, dRSTiviparyAsakriyA-prazatrune zatru dhArI | tenI hiMsA karavI te. 5. mRSAkriyA-potAne mATe athavA potAnA svajanAdikane mATe asatya bolavU te. 6. adattagrahaNakriyA- | svaparane mATe je adattanuM grahaNa karavu te. 7. AdhyAtmikI kriyA bAhya kAraNa vinA mana duHkhAya te eTale potAnuM koI vAkuM bolatuM na hoya chatAM manamA zaMkA rAkhIne dubhAI te. 8. mAnakiyA-jAti AdikanA made karIne anyanI hIlanA karavI te. 6. mitradveSavRttikriyA-mitro athavA mAtApitAdika svajanone thoDA aparAdhamAM paNa vadhadhAdika tIvra daMDa karavo te, prA amitrakriyA paNa kahevAya che. 10. mAyAkriyA-mAyA kapaTathI anyane chetaravo athavA vadhabaMdhAdika karavA te. 11. lobhakriyA-lomathI anyane vadhAdika karavA te. 12. aiyopathikIkriyA-niraMtara apramatta sAdhune mana, vacana ane kAyAnA yogamAtradhI je kriyA lAge te. 13. cauda prakArano jIvarAzi yA pramANe che.-sUkSma ekeMdriya 1, bAdara ekeMdriya 2, dvIMdriya 3, trIMdriya 4, caturiMdriya 5, saMkSipaMceMdriya 6 ane asaMkSipaMceMdriya 7 e sAta paryAptA ane e la sAta aparyApta maLI cauda thAya ke. paMdara paramAdhArmika yA pramANe che.-aMca 1, aMparISa 2, zyAma 3, zabala 4, rudra 5, uparudra 6, kAla 7, mahAkAla 8, sipatra, dhanu 10. kRta 11. vAlaka 12. vetaraNI 13. kharasvara (ghoSa ) 14. ane 15. ahIM tera kriyAnA tyAgamA, cauda bhUtarAzinA rakSaNamA ane paMdara paramAdhArmikanA jJAnamA yatna karavAno ke. 12. gAhAsolasaehi, tahA assaMjamammi ya / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchaI maMDale // 13 // Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *O***@**-****) <*-} **>>* *--+13+ artha - ( mAhAso lasa ehiM ) jenuM soLamuM adhyayana gAthA nAmanuM che evA sUtrakRtAMganA prathama zrutaskaMdhanA soLa madhyathanone viSe ( tahA ) tathA ( ajamammi ya ) satara prakAranA asaMyamane viSe ( je bhikkhU ) je sAdhu (nicaM ) niraMtara ( jayaI) yatna kare eTale gAthASoDazakamA kalA pramAkhe kare ane sattara asaMyamano tyAga kare, (se) te sAdhu ( maMDale ) saMsAramA ( na acchai ) rahe nahIM bhramaNa kare nahIM .13. gAthASoDazaka thA pramANe - samaya 1, vaitAlika 2, upasargaparijJA 3, strIparijJA 4, narakavibhakti 5 vIrastaca 6, kuzIbhASAjJANa, caudharApa dharmaka, samAdhi 10, mArga 11, samavasaraNa 12, Aitaha 13, graMtha 14, saMyama 15, ane gAthA 16. sattara prakArano asaMyama yA pramANe. - pRthvIkAya asaMyama 1, apkAya asaMyama 2, agnikAya asaMyama 3, vAyukAya asaMyama 4, vanaspatikAya asaMyama 5, dvIMdriya asaMyama 6, zrIMdriya asaMyama 7, caturiMdriya asaMyama 8 paMceMdriya asaMyama hai, ( sa pRthvIkAyAdi navano saMghaTTAdika karavAthI hiMsArUpa asaMyama thAya che. ) ajIva asaMyama - prANInA upamardanaH heturUpa paMcakAdikanuM utsarga mArge grahaNa karavAthI asaMyama dhAva che ane apavAda mArge grahaNa karyA chatAM paNa yatanA nahIM karacAthI asaMyama thAya . 10. prekSA asaMyama- cavaDe joyA binA kriyA karavI te 11. upedA asaMyama cAritrakriyAmAM sIdAtA sAdhune preraNA na karavI athavA gRhasthIne tenA vyAvahArika kAryamA preraNA karavI te 12. pramArjanA asaMyamasAgarikaat ( zrAvakanI ) samakSa paga na ghovA, tenI parokSamA ghoza, e rIte na vartakuM te. 13. pariSThApanA saMyama-doSabALA AhAra tathA viSThA - mUtra vigerene vidhipramANe na paraThavAvA te. 14. mana asaMyamadhdhakuzala manano nirodha na karavI +100++******+ Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava 08-03 athavA kuzala manane na pravartASituM te. 150 vacana asaMyama - zubha vacana na bolavaM athavA azubha vacanano nirodha na karato te. 16. tathA kAya saMyama - kArya vakhate upayogadhI gamanAdika kara joie zrane kArya na hoya tyAre aMgopAMgane saMkocI sthira rahe joie, te pramANe na vartakuM te. 17. A asaMyamano tyAga e ja sacara prakArano saMyama che. baMbhafmma nAyajjhaNe, ThANesu asamAhie / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maMDale ||14|| 13. artha (mammi ) hAra prakAranA brahmacaryane viSe, zrogaNIza jJAtAdhyayanane viSe tathA ( asamAhie ) zrasamAdhinA ( ThANe ) vIza sthAnone viSe (je bhikkhU ) je sAdhu ( nicaM ) niraMtara ( jayaI) yatna kare, ( se) te (maMDale ) saMsAramA ( na accha ) na rahe - bhramaNa na kare. dAra prakAranuM brahmacaryA pramANe. divya zrane zradArika e ve prakAranA kAmane maithunane mana, vacana ane kAyAe karI kara, karA anumoda nahIM. eTale ve prakArane traNa yoge guNatAM cha thayA, tene traNa karaNe guNatAM bhaDhAra thAya che. te dAra prakAra brahmacarya pALavAnuM che. zrIgaNIza jJAtAdhyayana yA pramANe - utkSipta 1, saMghADa 2, aMDa 3, kUrma 4, selaka 5, tuMba 6, rohiNI 7, manInAtha 8, mAkaMdI 6, caMdramA 10, dAvadrava 11, udaka 12, maMDUka 13, telIputra 14, naMdIphaLa 14, aparakaMkA 16, AkIrNaka 17, sumAra 18 ane puMDarIka 16 kA adhyayano jANavAnA che. -bhA Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIza asamAdhinAM sthAno A pramANe. drutadrutacAritva-utAvaLaM utAvalaM cAlavU te. zIghra cAlavAthI pote paDI jAya to bhAramAnI asamAdhi thAya, cIjA jIvano badha thAya to anyane asamAdhi thAya ane paralokamA prANIvadhanA karmana lIdhe asamAdhi thAya. pA rIte sarva sthAnomA jANavU. 1. pramArjana ko vinAnA sthAnamA besavU, ubhA rahe, suSu vigere karavU te. 2. barAbara pramArjana karyA cinA besavA vigerenI kriyA karavI te. zrAva sthAnomA saryAdikavaDe potAne asamAdhi thAya che. 3. atirikta zayyAsana-moTo upAzraya hovAthI bIjA paNa sAdhuyo Ave tenI sAthe kalahAdika thavAthI potAne ane parane asamAdhi thAya te, tathA pITha phalakAdika vadhAre rAkhayA te. 4. ratnAdhika parAbhava-potAthI moTA guNavaMtano parAbhava karavo eTale tenI sAmaM bolaq te. 5. sthaviraparAbhava-sthavira sAdhano parAbhava karavo te. 6. bhUtopaghAta-pramAdathI | ekeMdriyAdikano vadha karavo te. 7. saMjvalana-kSaNe kSaNe ropa karavo te. 8. krodhana-cirakALa sudhI krodha karaco te. 1. * pRSThamAsika-paroce paranI niMdA karavI te athavA apavAda Apako te. 10. abadhAriNI bhASA vAraMvAra 'pA ema ja che' evI nizcayavALI vANI bolakI te. 11. navAdhikaraNa karaNa-anya anya navA navA kalahanI udIraNA karavI te. 12. udIraNa-zAMta thayelA kalahane / karavA te. 13. akALasvAdhyAya-zrakALe svAdhyAya karavo te. tema karavAthI || kSudra devatA asamAdhi utpanna kare che. 14. sacitta pRthvInI rajathI kharaDAyelA hAthavar3e bhikSA grahaNa karavI te athavA raja sahita pagavaDe asthaMDila bhUmipara jatAM paga na pramArjavA te. 15. vikALe paNa moTA zabdathI boladhuM te. 16. jenI tenI sAye kalaha karakho te. 17. jhaMjha eTale gacchano bheda karavo te. 18. sUryodayathI prAraMbhI asta mudhI chUTe mukhe bhojana karavU te. Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA 13, vastraiSaNA 14, pAtraiSaNA 15, avagrahapratimA 16, saptakasaptatikA 23, bhAvanA 24, vimukti 25, upaghAta 26, anudghAta 27 ane zrAruhaNA 28. AnI yathArtha rUpapaNAmA yatna karakho. 18. pAvasuyaparsagesu, mohaTTAsu caiva ya / je bhikkhU jayaI nicaM, se na acchai maMDale // 19 // artha - ( pAcasuyapasaMgesu) pApazrutanA zrIgaNIza prasaMgAne viSe ( vaya ) tathA ( mohaDDANesu ) mohanA trIza sthAnako viSe ( je bhikkhU ) je sAdhu ( nicaM ) niraMtara ( jayaI ) yatna kare, ( se ) te ( maMDale ) saMsArane viSe (na acchA ) na rahe - bhramaNa na kare. pApazrutanAogI prasaMga zrA pramANe. - prathama ATha prakArano nimitta zAstra ke te A pramANe. - divya eTale vyaMtarA aTTahAsAdikanuM jemAM jJAna thAya che te 1, utpAta rudhiranI dRSTi vigere utpAtanuM jJAna jamAM hoya te 2 aMtarikSa-grahanI bheda tathA ulkApAta vigerenuM jemAM jJAna hoya te 3, bhauma-bhUmikepAdikanuM jJAna jemAM hoya te 4, AMga - aMganA pharakavA vigerenuM jJAna jemAM hoya te 5, svara-SaDja trigere svaro tathA pakSInA svara vigerenuM jJAna jemAM hoya te 6, lakSagApuruSa, strI vigerenA lakSaNonuM jJAna jemAM hoya te 7 ane vyaMjana-tala, masA vigerenuM jJAna jemAM hoya te . A ATha kAranAM zAstrI upara sUtra, vRtti ane vArtika e RNa RNa hovAthI 24 bheda yAya ke tathA gaMdharva 25, nATya 26, vAstuvidyA 27, dhanurveda 28 ane Ayurveda 26. A ogaNagrIza pApazAstro tyAga karavAmAM sunie yatna karavAnA . ( tema khe to mAtra AtmahitakAraka zAstro ja vAMcavAnA che. ) Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohanIyanAM zrIza sthAno pA pramANe che.-nadI AdikanA jammA praveza karI raudra adhyavasAyathI trasa prANInI hiMsA kare 5, hAthavaDe mukhane baMdha karI hRdayamA duHkha sahita rotA bakarA vigairene mAre 2, vAdhI vigerevaDe mastakane gAMdhIne mAre * 3, mudgara vigerevaDe mastakamA prahAra karIne iNe 4, ghaNA lokonA nAyaka athavA rakSaNa karanArane huNe 5, sarvane sAdhAraNa | * evA glAnAdikanuM chatI zaktie auSadhAdika na kare 6, mikSAdika mATe pAvelA sAdhune adharmI hovAthI haNe 7, kuyukti vaDe moha pamADI potAne athavA parane cAritradharmathI bhraSTa kare 8, jinezvaranA avarNavAda bole & prAcAryAdikanI jAtyAdi * kavaDe niMdA kare 10 temanI vaiyAvaccAdika na kare 11, vAraMvAra adhikaraNane kalahane utpanna karI nIrthano bheda kare 52, doSane * jANatAM chatAM vazIkaraNAdika ko 12, mAlagolalo khAsa pAnI mata na A bhava ane parabhava saMbaMdhI viSayonI prArthanA kare 14, pote bahuzruta nahIM chato hu~ bahuzruta cha' ema kahe 15, atapasvI chatAM hu~ tapasvI hu~' ema kahe 16, para vigeremA * koi mANasane rAkhI temAM agni saLagAve 17, pone akArya karI bIjAe karyAnu kahe 18, azubha manoyogavaDe dhaNI mAyA | || karI sarca lokane chetare 16, satya bolanArane tuM asatya bole che' ema kahI khoTo pADe 20, niraMtara kalaha karyA kare 21, lokone mArgamA lai jai tenu vitta haraNa kare 22, anyane vizvAsa upajAvI tenI khI pratye gamana kare 23, pote | kumAra nahIM chatAM ' huM kumAra chu' ema kahe 24, pote brahmacArI nahIM chatAM 'huM brahmacArI hu~' ema kahe 25, jenAthI / / zvaryane pAmyo hoya tenA ja dhanAdikanuM varaNa kare 26. jenA prabhAvathI potAno udaya thayo hoya tenAja bhogAdikA aMtarAya kare 27, senApati, upAdhyAya, rAjA, zreSThI vigerene haNe 28, devAdikane joyA na hoya chatAM joyAnu kahe 26, Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K*****DY $6****$EX 16. tathA epaNA samiti na pALavI te 20 mA sthAno tajavAnAM the. 14. ikkIsAe sabale, bAvIsAe parIsahe / je bhikkhU jayaI nizcaM, se na acchai maMDale // 15 // artha - (ikvIyA) ekatrIza (sabalesu ) zabaLakriyAne viSe tathA ( bAvIsAe ) bAdhIza ( parIsahe ) pariSahone viSe (je bhikkhu ) je sAdhu ( niyaM) niraMtara ( jayaI ) yatna kare, ( se ) te ( maMDale ) saMsAramA ( na acchA ) rahe nahIM bhramaNa kare nahIM. mana karAvAtha ke tenA ekavIza bheda yA pramANe che. hastakarma karate. 1. atikrama ane praticAravaDe maithuna se te. 2. rAtre bhojana kara eTale rAtre grahaNa kareluM divase khAvuM athavA divase grahaNa kare rAtre khAtuM te. 3. yadhAkarmI bhikSA grahaNa karavI te athavA hamezAM be Na bAra khAvuM te. 4. rAjapiMDa grahaNa karavo ve. 5. krItavecAvo lIghelo piMDa levo te. 6. prAmitya- ughAre lIghelo AhAra levo te. 7. abhyAhata - sAmo Alo AhAra lebo te. 8. Acchedya-koinI pAthI suMdavIne lAvelo AhAra grahaNa karavo te. 6. paccakhkhANa karelI vastu khAvI te 10. cha mAsanI aMdara eka gacchadhI bIjA gacchamAM januM te. 11. eka mAsamA RNa dakalepa karavA te. temAM nadI vigere utaratAM ardhI jaMghA pramANa jaLa hoya to saMghaTTa kaddevAya che, nAbhi pramANa hoya to lepa kaddevAya che ane nAbhithI upara jaLa hoya to lepopari kahevAya che. tethI nAbhi pramANa jaLAzayo eka mAsa RNa vAra utaravA te, athavA eka mAsamAM traya bAra potAno aparAdha DhakivA mATe mAyA kapaTa kara te. 12. jAkhI johane pRthvyAdika jIva iNavA te. 13. jANIne Ya *0K+ Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRpAvAda bolaq te. 14. jANIne bhAsadAna ledhu da. 13. dhAna rahie hAvatta pRthvI upara ubhA rahe, zayana karavU , ke yesavu te. 16. snigdha athavA sacitta rajavaDhe vyApta ecI pRthvIpara, sacina zilA vigere upara athavA ghugNAdika jIva- yALA kASTha vigere upara sthAnAdika kara te. 17. iMDA, iMDALa, trasa jIva, cIja, lIlavaNI ke lIlaphUla vigerevALA AsanAdika upara sthAnAdika karavA te. 18. jANIne kaMda, mRLa, puSpa, phaLAdika khAvA te. 16. eka varSamA daza vAra dakalepa | karavA athavA daza bAra mAyA kapaTa karavU te. 20. jANI joine sacitta jaLAdikathI vyApta evA hasta ke pAtrAdikathI | zrAhAra grahaNa karavo te. 21. A sarva zabaLa kriyA varjavAnI cha. tathA bAvIza paripahone sahana karavAnA che. te paripaho | prathama zrAvI gayA che. 15. tevIsai sUagaDe, rUvAhiesu suresu a / je bhikkhU jayaI niccaM, se na acchai maMDale // 16 // ___ artha-( tevIsaha ) trevIza eTale traivIza adhyayanavAlA (sUagaDe ) suyagaDAMgane viSe tathA (rUvAhiesu ) eka adhika eTale covIza ( suresu a) devone viSe (je bhikkhU / je sAdhu ( niccaM ) niraMtara ( jayaI ) yatna kare. ( se ) te (maMDale) saMsAramA (na acchaha )na rahe-bhramaNa na kare. sUtrakRtAMganA zrevIza adhyayana A pramANe che. puMDarIka 1, kriyAsthAna 2. AhAraparijJA 3, pratyAkhyAnakriyA 4, anagAramArga 5, ArdrakumAra 6, nAlaMdaka 7 tathA bAkInA samayAdi soLa prathama kahAM che te maLI kula tetrIza adhyayana jANavAnAM che. Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cocIza devo pA pramANe.-bhavanapati daza, vyaMtara ATha, jyotiSI pAMca ane vaimAnika eka maLI kula covIza * jAtinA devone athavA cauvIza tIrthakarone vipe yathArtha prarUpaNA karavAvaDe yatanA karavAnI cha. 16. paNavIsa bhAvaNAhi, uddesesu dasAiNaM / je bhivasya jayaI niccaM, se na acchai maMDale // 17 // __ artha-- ( paNavIsa ) pacIza ( bhAvaNAhiM ) bhAvanAne viSa tathA ( dasAiNaM ) dazAdinA eTale dazAkalpavyavahAranA | I ( uddasesu ) chanvIsa uddezAne viSe (je bhikkhU ) je sAdhu (niccaM ) niraMtara (jayaI ) yatna kare, (se) te (maMDale) saMsAramA (na sAmAna-apazA na kare. pAMca mahAvratanI pacIza bhAvanA yA pramANe cha.--pahelA vratanI-iryAsamiti 1, managupti 2, vacanagupti 3, epaNA|| samiti 4 ane AdAna mAMDa nikSepaNAsamiti 5. vIjA vratanI-vicArIne bolavU 1, krodhano tyAga 2, lobhano tyAga 3, | bhayano tyAga 4 ane hAsyanA tyAga 5. jIjA vratanI-avagrahanI yAcanA pote kare 1, bIjAne vRNAdikanI AjJA pApacI hoya to upAzraya denAranA kahevArthI Ape 2, mAhAra pANIzo, zayanano ane besavA vigereno avagraha spaSTa rIte anujJA lAine cApare 3, sAdharmika sAdhuone mATe paNa pratragrahanI yAcanA karI pote sthAnAdika karI Ape. 4, tathA gurunI anujJAthI AhAra pANI vApare 5. cothA vratanI-strI, pazu, paMDakavALI vastimA na rahenuM 1, strIkathAno tyAga 2, strImonA bhavayavo jovAno tyAga 3, pUrva maithuna ke krIDA karI hoya tenA smaraNano tyAga 4 ane praNIta bhojanano tyAga 5. pAMcamA Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khpke khetox * -------- hai tanI-zabda, rasa, rUpa, gaMdha ane sparza e pAMce viSayo manoja joi rAga na karavo ane amanona joi dveSa na karavo e pAMca viSayonI pAMca bhAvanA che. kula pAMca mahAvratanI pacIza bhAvanA bhAvavAmAM yatna karavAno che. ___ dazAkalpavyavahAranA chavIza uddezA A pramANe-dazAzrutaskaMdhanA uddezanakALa daza che, vRhatkalpanA cha che ane vyavahAranA daza uddezana kALa che. kula maLIne 26 uddezAnI prarUpaNA karavAmA yatna karavAno cha. 17. aNagAraguNahi ca, pakappammi tahava ya / jo bhikkhu jayaI nicaM, se na acchai maMDale // 18 // artha- ( araNagAraguNehiM ca / sAdhunA sanAvIza guNone viSe ( tahera ya ) tathA ( pakappammi ) prakalpane viSe eTale | prahAvIza adhyayanavAlA pAcArAMgane viSe (jo bhikkhU / je sAdhu ( nicaM) niraMtara ( jayaI ) yatna kare, ( se ) te ( maMDale ) saMsAramA ( na acchai ) na rahe--bhramaNa na kare. sAdhunA sattAvIza guNo thA pramANe.--- rAtribhojana sahita cha mahAnato 6, pAMca iMdriyono nirodha 11, bhAvasatya 12, karaNasatya 13, kSamA 15, virAgatA 15, mana, vacana, kAyAno nirodha 18, chakAyanI rakSA 24, saMyamayoganI rakSA, 25, ! pariSaha sahana karavA 2, ane maraNa paryaMtanA upasargoM sahana karavA 27. prAcArAMganA aThThAvIza adhyayana aa pramANe.--zastraparitrA 1, lokavijaya 2, zItoSNIya 3, samyakca 4, AvaMti-lokasAra ", dhRtAdhyayana 6, vimokSa 7, upadhAna zruta 8, mahAparikSA 6, piMDaipaNA 10, zayyA 11, iyoM 12, Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***************-**-993 kAmaviSe gardabhanI jevA Asakta evA deSothI zuM 1 ityAdika kahI temano varNavAda bole. 30. mA syAno svAga karavAmAM yatna karavo. 16. AA 30 kriyAzro pApanA sthAnarUpa samajavI. siddhAiguNajoesa, titIsAsAyakhAsu a / je bhikU jayaI nicaM, se na acchara maMDale // 20 // artha --- ( siddhAiguNa ) siddhanA zratizayavALA guNo ekatrIza che tene viSe, tathA ( joesu ) batraza yogasaMgrahane viSe, tathA (tittIsAsAyAsu a ) tetrIya AzAtanAne viSe ( je bhikkhu ) je sAdhu (nizvaM ) niraMtara ( jayaI) yatna kare, (se) te ( maMDale ) saMsAramAM ( na bhacchaha ) na rahe. siddhanA atizAyI guNa ekatrIza A pramANe che. pAMca saMsthAna, pAMca varNa, ve gaMdha, pAMca rasa, ATha sparza bhane RNa veda, 28 no abhAva tadrUpa 28 guNa, tathA kAya rahita 23, saMga rahita 30 ane janma rahita 31. A ekatrIza athavA jJAnAvaraNanI prakRti 5, darzanAvaraNanI 6, bedanIyanI 2, mohanIyanI darzanamohanI ane cAritramohanI e 2, AyukarmanI 4. nAmakarmanI zubha ne azubha 2, gotrakarmanI 2 ane aMtarAyanI 5, A AThe karmanI 31 prakRtinA kSayarUpa ekazrIza guNa jAyacA. tena yathArtha jANI tenI zraddhA karavA ane te prakRtione dUra karavA yatna karavAno che. yoga eTale mana, vacana ane kAyAnA zubha vyApAra, tenA bIza prakArano saMgraha thA pramANe che. - ziSye prazasta yoganA saMgraha mATe AcAryane AlocanA sabhaLAvadhI 1, AcArye paNa prazasta yoganA saMgrahane mATe AlocanA ApIne te *+2018+00 Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24-*-*-* bIjA pAsa prakAza karavI nahIM 2, sarva sAdhumAai ApattimA dharmanI vizeSa DhasA hI 2, bAlakaH prathavA paralokanA na|| phaLanI apekSA vinA tapasyA karavI 4, grahaNA ane AsepanA e be prakAranI zikSArnu sevana kara, 5, zarIranI zuzrUSA karavI nahIM 6, tapa karI bIjAne jaNAvavo nahIM 7, lobhano tyAga karavo 8, paripahAdikano parAjaya karavo 9, mArjava * rAkhaq 10, saMyamana viSa nirmaLatA-niranicAratA rAsvavI 15. samakitane zuddha kara 12, cittanI samAdhi rAkhavI 13, | para pALavAmA mAyA na karavI 14. vinayamA upayoga rAkhI mAnano tyAga karavA 15, dhRtimA buddhi rAkhanI 16, 1/ saMvegamA tatpara raheg 17, potAnA doSa DhAMkavA mATe je mAyA karavI te praNidhi kahevAya che, teno tyAga karavA 18, sArI rIte sarva vidhi karavI 16, saMvara karavo 20, potAnA doSano tyAga karavo 21, sarva kAmathI virakta thavAnI bhAvanA rAkhI || 25, mULaguNanuM pratyAkhyAna karaNe 23, uttaraguNana pratyAkhyAna kara 24, dravyathI ane bhAyathI kAyotsarga karavo 25, - pramAdano tyAga karavo 26, kSaNe kSaNe sAmAcArInI kriyA karavI 27, dhyAnasaMkRtapaNuM eTale Arta raudrano tyAga karI dharma | ane zukla dhyAnamA Adara karavo 28, mAraNAMtika pariSaha sahana karavA 26, sarva saMgano tyAga karavo 30, doSa lAge | tenuM prAyazcitta karavU 31, tathA aMta samaye ArAdhanA karavI 32, mA batrIza yogarnu pAlana kara. netrIza AzAtanA A pramANe che.-ziSye gurunI AgaLa-sanmukha 1, paDakhe 2, athavA pAdaLa 3 atyaMta najIka cAlavU te mAzAtanA che, eja rIte ubhA rahej te zrAzAtanA che 6, eja rote besavu te paNa aAzAtanA che 6, bahibhUmie gayo sato gurunI pahelA camene sAdhAraNa evA jaLavaDe zaucakriyA kare 10, gurunI pahelo gamanAgamana mAlove 11, rAtri Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye guru bolAve tyAre jAgatA chatA uttara na mApe 12, bolAvayA lAyaka zrAvakane gurue bolAnyA pahelA pote bolAye 13, thAhArAdika lAvIne prathama bIjA sAdhuso pAse bhAlAcI pachI gurunI pAse pAloce 14, eja rIte prathama bIjAne dekhADI pachI gurune dekhADe 15, gurunI pahelA bIjAone AhAra bATe nimana kare 15, zurume pUrathA binA vIjA sAdhunone temanI icchA pramANe ghaNo AhAra prApI de 17, pote sAro sAro AhAra grahaNa kare 18, divase paNa guru bolAve te sAMbhaLyA chatAM uttara na Ape 16, guru pratye kaThora vacana bole 20, guru bolAve tyAre pote je ThekANe rayo hoya | tyAM beTho beTho ja uttara Ape 21, guru bolAve tyAre 'zuM kaho ko ? ' ema bahumAna rahita bole 22, gurune tukAro kare 23, guru kahe ke-" yA glAna sAdhunI vaiyAvacca kema karato nathI ?" tyAre pote sAmo kahe ke "tame kema karatA nathI ?" ityAdi uttara prApe 24, guru kathA kahetA hoya te vakhate potAnuM mana sAraM na rAkhe-tenI anumodanA na kare 25, guru koine sUtrAdikano artha kahetA hoya te vakhase " tamane sAMbharatuM nathI, Ano artha to vo cha " ityAdika bacce bole 26, guru kathA karatA hoya tyAre vacamA pote AgaLa AmaLa kahevA lAge 27, guru dezanA detA hoya te vakhate "bhikSAdikano avasara thayo che" ema kahI gurunI parSadAno bhaMga kare 28, parSadA beThI hoya te ja vakhate gurue kaheloja artha potAnI kuzaLatA dekhADavA mATe pote bistArathI kahe 26, gurunA saMthArA vigerene potAnA pagano saMghaTTo kare 30, gurunA / / saMdhArApara vaise athavA suve 31, guruthI uMcA Asane bese 32, tathA gurunI samAna Asana para bese suve vigere 33. A sarva AzAtanA tajavAnI che 20. Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LF have adhyayanane samApta kare cha--- ii eesa ThANesu, jo bhikkhU jayaI sayA / se khippaM sabvasaMsArA, vippamuccai paMDietti bemi // 21 // | artha-(ii) mA pramANe ( eemu ThANesu ) zrA kahelA sthAnone viSe ( jo bhikkhU ) je sAdhu (sayA jayaI ) nitya yatna kare, ( se ) te (paMDie) paMDita (khippaM) zIva ( sadhvasaMsArA) sarva saMsArathI (vippAcai) mukta thAya che (tti bemi ) ema huM kahuM chu. e pramANe sudharmAsvAmI jaMdhU svAmIne kahe che. ityekatriMzamadhyayanam. 31. atha prabhAdasthAna nAmarnu batrIzamuM adhyayana 32. uparanA adhyayanamAM cAritra kahuM te cAritra pramAdanA sthAna tyAga karavAthI ja mevI zakAya ke tethI sAdhue pramAdano al tyAga kara vo joie. pramAdano tyAga prathama tenuM jJAna thayA pachI thaha zake cha tethI tene mAre aa adhyayanano prAraMbha kare - aJcatakAlassa samUlayassa, savvassa dukhassa u jo pmokkho| taM bhAsao meM paDipomacittA, seNeha eMgaMtahi hiatthaM // 1 // Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - OMOM *** artha - ( anaMta kAlassa) jeno kALa atyaMta eTale Adi rahita che. tathA ( samUlayassa ) je mULa - kaSAya avirati vigere sahita che evA (savvassa ) sarva ( dukkhassa u ) duHkhano ( jo ) je ( pamokkho ) prakarSe karIne mokSa - vinAzarUpa ke ( taM) te ( egaMtahi ) ekAMta hitakAraka vacana ( bhAsayo) kahetA evA (me) mArI pAse tame ( hizvatthaM ) hitane mATe ( pa Dipu cittA) pratipUrNa - sAvadhAna cittavALA thayA satA ( suNeha ) sAMbhaLo. 1. te ja kahe che. - nANassa savvassa pagAsaNAe, zrahmANamohasta vivajjaNAe / rAgarasa dosassa ya saMpUrNa egaMtasosate // 2 // artha (sansa ) sarva evA ( nANassa ) matyAdika jJAnanA ( pagAsakhAe ) prakAzanakaDe eTale tene nirmaLa karavAvaDe tathA ( mANa mohassa ) matyajJAnAdika jJAnamoha eTajJe darzanamohanIya karma denA (vivajjaNAe ) bajavAvaDe tathA (rAgassa) rAga (dosassa ya) ane dveSanA ( saMkhaeAM ) syavaDe ( egaMta sokkhaM ) ekAMta sukhabALA ( mokkhaM ) mocane ( samuve ) pAye the. arthAt anukrame jJAna, darzana ane cAritracaDe moca prApta thAya che. e traNe ekatra thayelA mokSano upAya ke ane mokSa vinA duHkhano sarvathA caya nathI. 2, taslesa maggo guruviddhasevA, vivajaNA bAlajaNassa dUrA / sajjhAyaegaMta nisevaNA ya, suttatthasaMciMtaNayA dhiI ya // 3 // Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - (tarusa ) tenA eTale mocanA upAyabhUta jJAnAdikano ( esa ) zrA ( maggo) mArga - upAya che - ( guruSiddhasevA) sadgurUne vRddha pahale nI sevA dazA ( bAlajaNassa ) pAsatthAdika ajJAnI janano ( dUrA ) dUradhI ( vivakhaNA ) tyAga, tathA ( sajjhAyaegaMta nisevayA ya ) svAdhyAyanI ekAMtapaNe sevA, tathA (suttasthasaMcitAyA ) sUtra citavana, (dhiI ya ) tathA dhRti eTale mananI svasthatA dhRti vinA jJAnAdika prApta thatA nathI. 3. jo jJAnAdika meLavavAnA upAya zravA prakAranA che to tenI icchAvALAe prathama dhuM kara joie ? te kahe che.AhAramicche miamesejiM, sehAyamicche niu~buddhiM / nikai amiccheje vivegaMjogaM, samAhikAme samaNe taissI // 4 // artha - ( samAhikAme ) samAdhi eTale jJAna, darzana ane cAritranA lAbhane icchanAra, ( samaNe ) kriyAnuSThAnAdikamAM zrama karanAra ne ( tabassI ) SaSThASTamAdika tapa karanAra sAdhu ( mizraM ) parimita ane ( esaNiaM ) eSaNIyanirdoSa evA (AhAra) AhArane (icche) icche. tathA (nibuddhi) zrathane viSe eTale jIvAdika taccAne viSe nipuNa ke bunhi jenI evA (sAhayaM ) sahAyane - ziSyane ( icche ) icche, tathA ( vivegajogaM ) vivekavaDe yogya eTale strI, pazu, paMDakAdika rahita evA (nikecaM ) upAzrayane (iccheja ) icche. 4. tevA prakArano sahAyaka - ziSya na maLe to zuM kara 1 te kahe . - Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Na vA labhijI niuNa sahAya, guNAhiaMvA guNao samaMvA / eko'vi pA~vAi~ vivajayaMto, viharija komesu asajamANo // 5 // artha-(vA) jo kadAca (guNAhimaM vA) potAcI adhika guNavAna athavA (guNo samaM vA) guNe karIne po. tAnI samAna eTale samAna guNAtrAko (niu ) nipuNa (sahAyaM sahAya-ziSya (Na labhiA)na pAme to ( ekovi) pote ekalo pakha (pAvAI) pApane eTale pApanA hetubhUta azubha manuSThAnane (vivajayaMtI ) varjato thako tathA (kAmesu) iMdriyonA viSayone viSe ( asaJjamANo) Asakti rahita thayoM thako (vidharita ) pa. pa. mA pramANe duHkhanA nAzano upAya jJAnAdika le te prasaMga sahita kayu. have jJAnAdikano pratibaMdha karanAra bhane duHkhanA heturUpa je mohAdika ke tenI je pramANe utpatti thAya che, je prakAre te duHkhanA heturUpa cha, je prakAre teno caya | thAya che ane je prakAre tenA kSayathI duHkhano kSaya thAya the, te kahe che. jahA ya aMDappabhavA bailAgA, aMDaM balAgappabhavaM jahA ya / emeva mohAyayaNaM khu taNDA, 'mohaM ca sahAyayaNaM vayaMti // 6 // artha-(jahA ya) jema ( aMDappabhavA ) haMsAyI utpana thayelI (balAgA) pagalI-pakSiNI hoya ke, ( jahA ya) ane jema (balAgappabhavaM ) bagalIthI utpanna thayela ( aMDaM ) iMDTa hoya cha, ( emeva ) eja rIte (khu) nidhe (mohAyapaNaM) Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohana sthAna ( taNhA ) tRSNA cha / ca taNhAyayaNaM ) ane tRSNAnuM sthAna ( mohaM ) moha ke ema ( vayaMti) paMDito kahe : che. tRSNA eTale chatI ke achatI vastu uparanI mUcho, te mULa rAgapradhAna hoya che tethI te tRSNAva rAga lai zakAya the, ane jyA rAga hoya tyA avazya dveSa paNa hoya che, tethI tRSNA zande karIne rAga ane dveSa e bajhe kahevAya che. have te rAgadveSa utkaTa hoya no pazAMtamoha gaNatANA madhI par3oMcelA paNa midhyAtta guNa ThANe jAya che. tethI tRSNA zabdabaDe prajJAnAdika moha siddha thAya che. yA gAthAmA paraspara hetu hetumadbhAva kahevAthI mohAdikanI utpattino prakAra ko che. 6. have te mohAdika je rIte duHkhanA hetu che, te kaDhe che. rAgo ya doso vi ya kammabIyaM, kammaM ca mohappabhavaM vayaMti / kammaM ca jAImaraNassa mUlaM, dukkhaM ca jAImaraNaM vayaMti // 7 // __ artha-( rAgo ya) rAga ane ( doso vi ya ) dveSa paNa ( kammabIyaM ) jhAnAvaraNAdika karmanu kAraNa cha, tethii| karIne ja (kammaM ca ) karmane (mohappabhavaM ) mohathI utpana thayelu ( vayaMti ) kahe ke. ( kammaM ca ) tathA karma (jAI. HI maraNassa ) janma bhane maraNaY ( mUlaM kAraNa che, (ca) ane ( jAImaraNaM ) janma ne maraNa eja ( dukkhaM ) duHkha cha* duHkhanuM kAraNa cha ema ( vayaMti ) paMDito kahe the. 7. tethI karIne Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekkhaM haya asta ne hoi moho 'moho hao jassa ne hoI thaa| taNhA hayA jaissa meM hoI loho, loho o jaissa nai kiMNAI / / 8 / / artha-- (jassa) jene ( moho ) moha ( na hoi ) nathI hoto, teNe ( dukkhaM ) duHkha ( hayaM ) haNyu cha ( jassa ) jene | (taNhA ) tRSNA ( na hoi ) nathI, seNe ( moho ) moha ( ho) haNyo che, ( jassa ) jene (loho ) loma ( na hoi) nathI, teNe ( taNhA ) tRSNA (hayA) haNI che, ane ( jassa ) jene ( kiMcaNAI ) kAi paNa dhana (na ) nathI teNe ( loho) lobhane ( ho) haNyo ke ema jANavU.8. hI koI zaMkA kare ---janA hetu mohAnika karA, te ThIka che, paraMtu te mohAdikanA nAzano upAya pUrve karo | te ja che ke bIjA paNa koi upAya cha ? e zaMkA dUra karavA mATe vistArathI tenA nAzanA upAya batAve che. rAgaM ca dosaM ca taheva mohaM, uddhattukAmeNa samUlajAlaM / je je uvAyA paDivajjiyavvA, te kittaissAmi ahANapuci // 9 // artha-( rAgaM ca ) rAgane, ( dosaM ca ) dveSane ( taheba ) tathA vaLI ( mohaM ) mohane ( samUlajAlaM ) tIvra kaSAyAdika ane viSayAdika mULanA samRha sahita ( uddhattukAmeNa ) ukheDavAne icchanAre (je je uvAyA ) je je upAyo (paDivajiyanvA ) aMgIkAra karavAnA che, ( te ) te upAyo ( ahANupuci ) anukrame ( kittaissAmi ) hu~ kahIza--kahuM huM. 6. Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja kahe che. --- rasA pagAmaM na niseviavvA, pAyaM rasA vittikarA narANaM / dattaM ca kAmA samabhivaMti, dumaM jahA sAduphalaM va pakkhI // 10 // artha - (rasA ) raso eTale dUdha vigere viga ( pagAmaM ) atyaMta eTale jarA paNa ( na nisevikAntrA ) sevA lAyaka nathI. kAraNa ke (pA) prAye karIne (rasA ) raso ( narANaM ) puruSone tathA upalakSaNAthI strIdhone patha (dicikarA ) dRpti - mada karanArA the, ( dinaM ca ) zrane damivALA manuSyane (kAmA ) viSayo ( samamiddavaMti ) parAbhava kare che. konI ma 1 te kahe . - ( jahA ) jema ( sAduphalaM ) svAdiSTa phaLavALA ( dumaM ) vRcane ( pakkhI va ) patamro jema parAbhava kare the tema. ahIM vRkSa jevA puruSa- manuSya ke svAdiSTa phaLa jevuM dRptapaNuM ve ane pakSI jevA viSayo che. 10. degI peraNe vaiNe, samAruo novarsamaM vei / airvidiggI vi paigAma bhoiNo ne babhaiyArissa hiauya kaissai // 11 // (vaNe ) vanamAM ( samArubho ) vAyu sahita evo ( davaggI ) (eva) e ja pramANe ( iMdiaggI vi ) iMdriya eTale iMdriyAthI ati AhAra karanArA (kassaha ) koi pa ( bhayArissa ) artha - (jahA ) jema (pauriMdhaNe ) ghathA iMdhaNAvALA dAvAnaLa ( uvasa ) zAMtine ( na ubei ) pAmato nathI, utpana thayelo rAga, te rUpI agni paNa pagAmamoiNo ) 100*****4ck+ Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMDakAdikanA nivAsasthAnanI (majjhe) madhye (baMbhayArissa) brahmacArIno (nivAso) nivAsa (khamona) yogya nathI. 13. vivikta upAzrayamA paNa kadApi strIceM Agamana thAya, tyAre zuM karavU ? kahe che.--- na kevalAvAlavilAsahAsaM, ne jIpa iMgi pahiaM vA / itthINa cittIsa nidhesaittA, 19 vaivasse samaNe tavassI // 14 // artha (samaNe) cAritra kriyAmA zrama lenArA ( tavassI ) tapasvI sAdhu ( itthINa ) strIbhonA (rUbalAvavilAsahAsaM) rUpa-sAru saMsthAna, lAvaNya-suMdaratA, vilAsa-manohara cepanI racanA ane hAsya, tene (cittaMsi ) manamA (nivesaittA) sthApana karIne-rAkhIne (dahuM) jovAne mATe (na vavasse ) adhyavasAya-udyama na kare. (vA) athavA strImonA ( jaMpiyaM) vacanane, (iMgima) iMgitane eTale aMgane maraDavaM vigere ceSTAne tathA (pehiaM) prekSitane eTale kaTAkSavALI dRSTine (na) jovAno udyama na kare. 15. zrAvo upadeza ApavAnuM kAraNa kaI che. adaMsaNaM ceva apatthaNaM ca, aciMtaNaM ceva akittaNaM ca / itthIjaslAriyajhANajuggaM, "hi sayA baMbhacere reyANaM // 15 // artha-(baMbhacere ) pramacaryane viSe ( rayANaM ) Asakta thayelA sAdhuone (itthIjaNassa) strIjananI sanmukha (madaMsazaM Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacArIne ( himAya ) hitane mATe (na ) thato nadhI. 19. vaLI bI - vivisasenAsaNatiANaM, omAsaNANaM daimiiMdiANaM / ne rAgasena risada cinaM perAiyo bAhirivosahehiM // 12 // ____ artha-(vivittasejAsaNatiprANaM) vivikta eTale strI Adi rahita zayyA eTale upAzrayamA rahevAvaDe niyaMtrita, (omAsaNANaM ) morcha bhojana karanArA ane (damiiMdiANaM) iMdriyo, damana karanArA sAdhubhonA ( cirsa) cittane (rAgasatU ) rAgarUpI zatru ( na dharisai) parAbhava karI zakato nathI. konI jema ? te kahe che-(osahehiM ) bhauSadhavaDe ( parAino ) parAjaya karelo ( vAhirikha ) vyAdhi jema zarIrane parAbhava karI zakato nathI tema. 12. vivikta upAzraya na hoya to tethI thatA doSane kahe ke. jahA birAlAvasahassa mUle, na mUsagANaM vasahI pasasthA / emeva itthInilayassa majjhe, na baMbhayArissa khamo nivAso // 13 // artha-( jahA ) jema (birAlAvasahassa ) milADAnA nivAsasthAnanI (mUle ) samIpe (mUsagANaM ) uMdarano ( vasahI ) nivAsa ( pasatthA na) prazasta-kanyANakAraka nI, (emeva ) eja pramANe (isthInilayassa ) strI ne upalakSaNa thI Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Movie+fe agrikk+*MDHA AR ce) na jovU se ja, ( apatthagyaM ca ) tenI prArthanA na karavI te, (ativaM ceva) tenuM citavana na karatuM te, tathA (akittaNaM ca ) tenA nAmarnu kIrtana na karatuM te, bhA sarva (pAriyajhANajuggaM ) Arya eTale dharmAdika dhyAnane yogya cha, tathA ( sayA) sadA (hiaM) hitakAraka che. 15. ___ ahIM koI zaMkA kare ke-vikArano hetu chatA paNa beo vikAra na pAme, teja dhIra kahevAya che, to zA mATe vivikta sthAna sevaq ? zrA praznano uttara Age ke... kAmaM tu devIhi vibhUsiAhiM, ne cAiA khobhaiuM tiguttA / tahAvi aigaMtahi ti naccA, vivittabhAvo maNiNaM paMsastho // 16 // artha-( kAmaM tu ) A to sarvane anumata ja cha ke-(tiguttA) traNa guptivAlA munione (vibhUsibAhiM ) alaMkArAdikavaDe vibhUSita thayelI (devIhiM ) devIo paNa ( khobhahauM) cobha pamADavAne (na cAimA ) zaktimAna thai zakatI nathI, to manuSyanI strImo zI rIte homa pamADI zake ? (tahAvi ) to paNa ( egaMtahiaM) ekAMtamA rahe, te | hitakAraka cha (ti ) ema ( naccA ) jANIne ( muNiNaM ) munione ( vivittabhAvo) viviktapaNuM eTale viviktasthAne rahe, te ( pasattho) prazasta che. strI AdikanA saMgathI prAye yogIo paNa cobha pAme che. kadAca kSobha na pAme to paNa avarSaSAda Adi doSane to pAme ja che. tethI ekAMtamA raheg te ja kalyANakAraka che. 16. Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - eja vAtane dRDha karavA mATe strIonuM duratikramapaNuM batAve : mokkhAbhikaMkhissa vi mANavassa, saMsArabhIrassa Thiyasta dhaimme / neyorisaM duttaramairitha loe, jahithio bAlamaNoharAo // 17 // artha:-( mokkhAbhikakhissa vi) mokSanI abhilASAvAlA, (saMsArabhIrussa ) saMsArathI maya pAmanArA bhane (dhamme) dharmane viSe (Thiyassa ) rahelA evA ( mANaSassa ) manuSyane paNa ( jahA )je prakAre ( bAlamaNoharAmo) mUrkhajanane manohara lAge tevI ( itthio ) strImo dustara cha, / eyArisa ) evA prakAraceM ( loe ) mA lokamAM bIjuM koI (duttaraM ) dustara (na asthi ) nathI. 17. strIno saMga nahIM karavAyI thatA guNane kahe cha.-- ee a saMge semaikkamittA. suhattarA ceva havaMti sesii| jahA mahAsAgaramuttarittA, naI bhave avi gaMgAsamANA // 18 // artha-(eema) yA strInA viSayamALA ( saMge ) saMgane ( samakaminA ) oLaMgIne pachI ( sesA ) bAkInA vIjA dhanAdikanA saMgo ( suhucarA ceva ) sukhe tarI zakAya-yogI zakAya evA ja ( havaMti ) thAya che. te upara dRSTAMta mApe che ke-(jahA) jema ( mahAsAgaraM ) moTA samudrane ( uttaritA) utarI gayA pachI ( gaMgAsamANA) gaMgA jebI (naI bhavi) Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nadIpa (bhave) sukhe utarI zakAya tevI thAya baM. 18. kAmA giddhabhavaM khu dukkhaM savvale logassa sadevagassa / jaM kAiaM mANasiddhaM ca kiMci, tassaMgaM cchai vIago // 19 // artha - ( sadevagassa ) deva sahita evA (savvassa) sarva ( logassa ) lokane ( kAmANugindipabhavaM khu) viSayonI abhilASAthI utpanna thayeluM ja ( dukkhaM) duHkha hoya che. (jaM) je (kAiaM ) kAyA saMbaMdhI vyAdhi virenuM ( mAyasinaM ca ) bhane manasaMbaMdhI iSTaviyogAdikanuM ( kiMci ) je koI pakha duHkha che, ( tassa ) tenA ( aMvarga) aMtane (vIbharAgo ) bItarAga eTale viSayanI lolupatA rahita manuSya ja ( gacchara ) pAme the. 190 zrIM ko zaMkA kare ke kAma to sukharUpa ja ke, to tenAthI utpanna dhayeluM duHkha kema kahI zakAya ? bhA zaMkAno uttara Ape che. hAya kiMvAphalA maNoraimA, reseNa vaizeNa ya bhujjamANA / te khue jIvi paMcamANA, eovaimA kAmaguNAviva // 20 // artha - ( jahA ) jaima (kiMpAgaphalA ) kiMpAUnA phaLo ( bhujamAthA ) khAtI vakhate ( rasela ) rasavaDe ane (vaya Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - na . 3 // bha ya ) varNacaDe tathA cazabdathI gaMdhAdikavaDe (makhoramA ) manohara lAge the, paraMtu (te) te phaLo (pacamANA ) pace svAre eTale vipAka avasthAne pAme tyAre ( jIvitha ) jIvitano (khudda) bhUko kare che vinAza kare che, teja rIte ( kAmagukhA ) kAmaguNo ( faari) vipAkane viSe - pariNAme ( ezromA ) e upamAvAlA ke eTale kiMpAkanA phaLa jevA ja che. 20 A pramANe kevaLa rAganA ja uddhArano upAya batAvyo ive rAga ane dveSa banenA uccArano upAya batAve che. - je iMdaM viyA ma~NutA, nai tesu bhAvaM "nisire keyAi / 'mapi ku~jA, samAhikAme samaNe tassI // 21 // artha - ( samAhikAme) rAga dveSanA vinAzarUpa samAdhinI icchA vALA, ( samaye ) cAritranI kriyAmAM zrama karanAra (tavassI ) tapa karanAra edo sAdhu (je) je ( iMdiprANaM ) iMdriyonA ( visayA ) viSayo ( masudyA) manojJa ce, (tesu) tene biSe ( krayAi ) kadApi ( bhAvaM ) abhiprAyane pakha ( na nisire) na kare, to pachI viSayAne viSe iMdriyotuM pravartana to kyAthI ja kare. (ya) tathA ( mosu ) zramanojJa viSayAne viSe (maNaM pi ) manane paNa ( na kujA ) na kare, to pachI pravartana to kyAMthI ja kare. arthAt manojJa viSayo upara rAgavALUM mana na kare bhane amanojJa viSayo upara dveSavALaM mana na kare. 21. 72-2 Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA pramANe rAgadveSano uddhAra karavA mATe viSayo thakI iMdriyonI nivRtti karavAnu kaSu. have viSayomA iMdriyone pravartAKI vavAmA bhane rAgadveSano uddhAra nahIM karavAmA je doSa cha, te pratyeka iMdriyane tathA manane pAzrI aSTotera gAthAvaDe ghatAve che. temA prathama eka cakSu iMdriyane AzrI tera gAthA kahe che. cakkhussa rUvaM gahaNaM vayaMti, te rAgaheuM tu maNumamAhu / taM dosaheuM amaNumamAhu, saimo 3 'jo tesu se vIarAo // 22 // artha--(rUvaM ) rUpane ( cakakhuralA , kSulu gANaM) -gAkara (caMti ) tIrthakaro kahe che. (ta) te rUpa I ( rAgaheuM tu ) rAganA heturUpa hovAthI ( maNuNaM Ahu) manojJa kadhuM che eTale je rUpane joi rAga utpama thAya te rUpa manojJa | hai| kaddevAya che ane (taM ) te rUpa (dosahe) dveSanA heturUpa thatuM chatuM ( amaNumaM pAhu ) amanojJa kaDaM ke eTale je rUpa joi | dveSa thAya te rUpa amanojJa kahevAya che. (u) tu punaH (jo)je manuSya (tesu ) te manojJa ane amanojJa rUpane viSe (samo) | samAna eTale rAgadveSa rahita hoya ( sa ) te ( vIrAno) vItagaga ane upalakSaNathI vItadveSa che. nahIM tAtparya eje || prathama to manojJa ane amanojJa evA koha paNa rUpa upara cakSune pravartAva ja nahIM, chatA kadAca pravRtti thai jAya to tene meM viSe samadRSTi rAkhavI. 22. ahIM koI zaMkA kare ke--A rIte to eTale rUpa ja caturnu AkarSaka hoya to rUpa ja rAgadveSanuM kAraNa thayaM, cakSu Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa na thayuM, to patuno vinaiMzA sADhe cArago joe / sAvI zaMkAne dUra karavA kahe cha rUtrasse cak gahaNaM vayaMti, cakhussa rUvaM gahaNaM vayaMti / rAgasa "heDaM samagulamohu, dosassa "heDaM amaNugamohu / / 23 // artha-( capakhaM ) cakSune (rUvassa ) rUpanuM ( gahaNaM ) grahaNa karanAra (vayaMti ) kahe che eTale rUpane grahaNa karanAra | cakSu ke ane (rUvaM) rUpane ( cakkhussa ) cacurnu (gahayaM ) grAya ( vayaMti ) kahe ke eTale cakSuvaDe rUpa grahaNa karAya che ema kahe che. Ama kahebAthI rUpa ane cakSu enase paraspara grAma paNa cha bhane grAhaka paNa che, ema siddha thayu. tethI karIne 21 jema rUpa rAgadveSa* kAraNa le tema canu paNa rAgadveSana kAraNa che, teja kAramA mATe kahe cha ke-(rAgassa) kAraNarUpa cacune ( samaNumaM ) manojJa evA rUpanI sAthe vartanAraM hovAthI samanojJa (mAhu) kae the, ane (dosassa) dveSanA ( heuM ) heturUpa cacune (amaNumaM ) manojJa evA rUpanI sAthe vartanArUM nahIM hogAthI amanona (mAhu) ka che. pA kAraNathI catuno nigraha karavo te yogya che. 23. bhA pramANe rAgadeSanA uddhArano upAya kahIne have teno uddhAra na karavAmA doSa batAce cha rUvesu jo gidhiSe tivvaM, akAliMaM pA se viNAsaM / rA~gAure "se jaheM vA paiyaMge, Aloalole sarmuvei maicuM // 24 // Tara Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(rUvesu ) rUpane viSe ( jo) je manuSya (giddhi ) rAgane ( ubei ) pAme cha, (se) te (makAliaM) akALe thayelA (tivvaM ) tIvra ( viNAsaM ) vinAzane ( pAvai ) pAme cha, (jaha vA ) jema ( bAloalole ) Alokane viSe lola eTale atisnigdha dIpazikhA jovAmA laMpaTa evo ( se ) te (payaMge ) pataMga ( rAgAure) rAgAtura sato (macchu) mRtyune ( samuvei ) yAme che. 24. je yAvi" dosaM sagubeva tinaM, nami lago se u vaha dukkhaM / daitadoseNa saMeNa jaMtUM, na kiMci vaM aMbarajjhaI se" // 25 // ___ artha-(ya) tathA (je) je prANI rUpane viSe ( tivvaM ) tIna ( dorsa ) dveSane ( samuvei ) pAme che, ( se u ) te (jaMtU ) prANI ( taMsi khaNe vi ) te ja samaye paNe ( saeNa) potAnA (duiMtadoseNa) dudAMtapaNAnA dope karIne eTale iMdriyane damana na karavU te rUpI dope karIne ( dukkhaM ) duHkhane ( uvei ) pAme che, paraMtu ( rUbaM) rUpa je se ( se ) teno|| jonArano (kiMci ) kAi paNa ( na aparamAI ) aparAdha kastuM nathI. jo rUpaja duHkha ApavAno hetu hoya to vItarAgane | paNa te duHkha pApI zake, tema to le nahI. tethI potAnA je doSathI prANI duHkha pAme che, e vAta siddha che. 25. zrA pramANe rAga ane dveSa anarthanA hetu che ema kapu. have dveSa paNa rAgane laineja thato hovAthI rAga mahA anartharnu mULa cha ema dekhADaza pUrvaka teno vizeSe karIne tyAga karavAyU~ kahe the Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - . egataratto ruirasa saMve, atAlise se kugAI pare / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, ne lippaI teNe muMNA virA~go // 26 // artha-(ruharasi ) rucira eTale manohara eyA (save ) rUpane viSe ( egaMtaratto ) je ekAMta rAgI hoya (se) te (atAlise) atAdRza eTale tevA prakAranA manohara na hoya evA rUpane viSa { posaM) pravacane (kuNaI ) kare che, tathA (bAle ) mUDha evo te ( dukkhassa ) duHkhanA ( saMpIlaM) samUhane ( uvei ) pAme che paraMtu ( teNa ) te dveSathI thatA duHkhe karIne (virAgo) rAga rahita (muNI) muni (na lippaI)lepAtA nathI. 26. have rAga ja hiMsAdika Azravano hetu ke ane tenAthI bhA bhavamAM paNa duHkha utpanna thAya che te vAta cha gAthAvaDe kahe che rUvANugAsANu gae a jIve, carAcare hiMsai garUve / cittehi te paritAvei bAle, pIleI aMttaTThagurU kiliTTe" // 27 // artha-(rUpANugAsANugae zra) prazasta rUpanA viSayavALI AzAne anusarato manuSya (aNegarUve ) aneka prakAranA ( carAcare ) trasa bhane sthAvara (jIye ) jIvone ( hiMsaha ) haNe che, tathA ( bAle ) mUDha evo te (cittehi ) nAnA prakAranA | upAyocaDe ( te ) te trasa sthAvara jIvone ( paritAveha ) paritApa upajAve che, tathA ( attagurU) potAnA ja prayojanamA Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvadhAna bhane ( kiliDe ) rAgavaDe kliSTa pariNAmavALo te ( pIlei ) te jIvone pIDA upajAce cha. 27. tathA rUvANuvAe Na pariggeheNa, uppAyaNe rkkhnnsnniyoge| vaie vioge a kahiM suhaM se, saMbhogakAle a atittilAbhe // 28 // artha-(rUvANuvAe Na ) prazasta rUpane viSe anupAta eTale anurAga sate ( pariggaheNa ) mUkhyi parigrahane lIdhe | ( uppAyaNe ) prazastarUpavALI vastu upArjana karavAmAM tathA ( rakkhaNasanniyoge) nAzathI tenuM rakSaNa karavAmA, saMniyoga eTale svaparanA prayojana samyak prakAre teno upayoga karavAmAM temaja ( vae) vyaya eTale tenA vinAzamAM, (vioge zra) tathA te vastunA viyogamA (se) te manuSyane ( kahiM suI ) sukha kyAthI hoya ? eTale ke prazastarUpavALA strI, hAthI, ghoDA ane vastrAdikanA upArjana vigere karavAne arthe te te klezavALA upAyomA pravRtti karavAthI te duHkhane ja anubhave . ahIM koI zaMkA kare ke-" prazastarUpavALI vastu upArjana karavI e vigeremA bhale sukha na thAya, paraMtu bhogavatI bakhate to sukha thaze, " te upara kahe cha ke-( saMbhogakAle a) bhogavatI vakhate paNa (atittilAbhe) dRptinI prApti nahIM hai| thavAthI kAMthI sukha thAya ? kayu cha ke-"kAmI janaunA kAmo bhogavavAthI zAMta thatA nathI, paraMtu ulaTA iMdhanavaDe agninI jema vRddhi ja pAme che." tethI adhikAdhika icchA thavAthI rAgI puruSa kAma bhogavatA chatA paNa khedane ja pAme ke, sukhI thato nathI. 28. Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1 syArapachI tene anya anya doSo prApta thAya cha, ne kahe cha. rUbe aMtitte bha pariggahe a, sattovasatto na uve turdaii / atudvidoseNa dehI parassa, lobhAvile prAyayaI adattaM // 29 // artha--(rUve ) prazastarUpane viSe ( atitte bha) atRpta ane (parimgahe a) viSayanI mRArUpa parigrahane diSe ( sattovasatto ) sakta eTale sAmAnya AsaktivALo ane upasakta eTale gADha AsaktivAko sato ( turdi ) tuSTine ( na uveha), pAmato nathI. ane ( atuvidoseNa atuSTirUpa doSayaDe karIne ( duhI ) "mane A vastu maLe to ThIka " ema vicArIne , duHkhI evo ane ( lobhAvile) lobhathI kaluSa thayelo evo te (parassa) paranA ( adattaM ) adattane eTale nahIM ApelI rUpavALI vastune paNa ( bhAyayaI ) grahaNa kare che. 26. tyArapachI. taNhAbhibhUassa adattahAriNo, keve atittassa periggahe a / mAyAmusaM veDDai lobhadosA, tatthAvi dukkhA ne vimuMbaI 'se // 30 // artha--( taNhAbhibhUprassa ) tRSNAvaDe eTale lobhavaDe parAbhava pAmelA, tethI karIne ja ( pradattahAriNo ) adattane haraNa karatA (a) tathA (rUbe ) prazalarUpanA viSayavALA ( pariggahe ) mU rUpa parigrahane vidhe ( atittassa ) ipti rahita eSA te manuSyane ( lobhadosaH ) lobhanA dopathI ( mAyAmusaM ) mAyAmRSA eTale mAyA pradhAna evU asatya vacana paNa - Naiakta- a -of tort Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vaDAi ) vRddhi pAme che. arthAt lobhI mANasa paradhanane grahaNa kare ke ane pachI tene gopavavA mATe mAyAmRSA bole che, tethI karIne lobha ja sarva zrAzravornu mULa kAraNa cha ema siddha thayu. ahIM rAgano prastAva atAM paNa je lobhano viSaya ko al te rAgamA paNa lobharUpa aMzanuM atidurapaNaM jaNAvavA mAre kahela che. ahIM koI zaMkA kare ke mAyAmRSA bolavAmA zo |' | doSa? te upara kahe .-(satthAvi) temAM paNa eTale mRSA bhASaNathI paNa (se) te mANasa ( dukkhA ) duHkhathI (na vimudaI ) mukta thato nI-duHkhI ja thAya che. 30. mRSA bhASaNa karavAthI zI rIte duHkhI thAya che ? te kahe che.-- mosassa pacchA ya puratthao bha, panogakAle zra duhI durate / __ evaM adattANi samAyayaMto, rUve atitto duhio aNisso // 31 // artha-( mosassa) mRSA vacananI ( pacchA ya) pachI eTale mRSAvacana bolyA pachI tathA (puratvo a) pahelA tathA ( pamogakAle zra) prayogane vakhate eTale mRSA bolatI vakhate (duhI ) duHkhI sato eTale mRSAvAda bolyA pachI " meM barAbara yukti pUrvaka vacana kahAM che ke nahIM ? koine tenI khabara paDaze to zuM thaze ?" ityAdi vicAra thavAthI duHkhI thAya che, tathA mRSAvAda bonyA pahelA " zrA vastunA svAmIne mAre kai rIte chetaravo ?" ityAdi ciMtA thavAthI duHkhI thAya | cha, tathA mRSAvAda bolatI bakhate "mArA amatya vacanane A jANI jaze ke kema ? " ityAdi ciMtAthI duHkhI thAya che. zrA nAmadAra Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zase duHkhI thayo thako (durte| duSTa ke aMta-pariNAma jetuM evI thAya cha. eTala ke A bhavamA aneka viDaMbanA pAme che ane paramavamA narakAdikane pAme che. (evaM ) mA prakAre (adattANi) adatta vastune (samAyayaMto) grahaNa karato tathA (ruve / atitto) rUpane viSa atRpta evo te ( aNisso) nizrA rahita hovAdhI eTale koinA AdhAra rahita hovAthI (duhino) duHkhI thAya che. prA adacAdAnanA upalakSaNathI maithuna Azrava paNa jANI levo. 31. kahelA ja arthane samApta kare che. rUvANurattassa narasa aivaM, kattI suhaM hoje kayAI kirtIce / tatthovebhoge'vi kilesaidukkhaM, nivatsaI jassa kae Na dukhaM // 32 // artha-( evaM ) e prakAre (rUvANurattassa ) rUpane viSe zrAsakta thayelA (narassa ) manuSyane ( kayAi ) kadApi (kiMci ) kAi paNa ( suI ) sukha (kato) kyAMdhI / hola ) hoya ? kAraNa ke ( tatva ) te rUpAnurAgane viSe ( uva- | bhoge'vi ) upabhoga karatI rakhate paNa ( kilesadukha) atRpti rUpI klezathI utpanna thatuM duHkha ja thAya che, ke ( jassa kae Na ) je upabhogane mATe pote ( dukkhaM ) duHkhane (nivvattaI ) utpanna kare ke. jo upabhogane mATe vastu meLavatAM kleza karavo paDe to te duHkha ja che, ane jo tenA upabhoga vakhate paNa duHkha ja che to pachI kyAre sukha thAya? kadApi na thAya. 32. mA pramANe rAga anarthamuM kAraNa che ema kapu. have dveSa paNa anarthana kAraNa che ema batAkvA mATe bhalAmaNa kare che.-- Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *- *-* - medha ra pasino peosaM, uvei dukkhohprNpraayo| pardavacitto a ciNAi kammaM, jaise puNo hoI haM vivoge // 33 // artha (emeva ) ela rIte eTale rAga pAmelAnI jema (rUvammi ) kharAba rUpane viSe (posaM ) pradveSane ( go) pAmelo prANI ( dukkhohaparaMparAo) duHkhanA samUhanI paraMparAne ( uvei ) pAme che. (a) tathA ( paduvacitto) pradveSavALa |che citta jenuM evo te prANI (karma) karmane ( ciNAi) upArjana kare che, (ja) jethI karIne (se) te prANIne (vivAge) te karmanA vipAka vakhate / puNo ) pharIthI ( duI ) duHkha ( hoi ) thAya che. azubha karmarnu upArjana hiMsAdika bhAva vinA thai zakatuM nI tethI dveSa paNa Azravano hetu che ema sUcavyu che. 33. pA pramANe rAga dveSano uddhAra na karavAthI thattA doSa kahA, have temano uddhAra karavAthI je guNa thAya che te kahe che. keke viratto maNuo visogA, ee~Na durvakhohaparaMpareNa / ne lipaI bhavaimajhevi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 34 // 1 // artha-(rUbe ) rUpane viSe (ritto) rAga rahita tathA upalakSaNathI dveSa rahita evo (maNubho ) manuSya ( bhavamajhevi saMto) saMsAranI madhye raheto sato pamA (visogo) rAgadveSarUpI kAraNanA abhAvathI zoka rahita sato ( eesa) mA upara kahelI / dukkhohaparaMpareNa ) duHkhanA samUhanI paraMparAe karIne ( na lippaI ) lepAto nathI. ( vA ) jema ( puksa *- *-- * Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riNIpalAsaM ) kamalinInuM pAMdaDe ( jaleNa ) jaLabaDe lepAtuM nayI tema. 34. A pramANe cacune zrAzrIne tera sUtro vyAkhyAna sahita kayA. have e ja rIte bAkInAM cAra iMdriyo tathA mananA viSayavALA paNa tera tera sUtro kahe cha, tenuM vyAkhyAna upara pramANe karI levU. temAM jeTalo vizeSa haze, te ja mAtra kaddeze. soassa sadaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheDaM tu maNuzAmAhu / taM dosaheuM amaNumamAhu, samo a jo tesu sa vIarAgo // 35 // artha---( saI ) zabdane ( soassa ) zrotrana ( mahaNaM ) grAhaka AkarSaka ( vayaMti ) kahe che. ityAdi pUrvavat. 35. sadassa soaM gahaNaM vayaMti, soassa saI gahaNaM vayaMti / rAgassa heDaM samaNupmamAhu, dosassa heuM amaNuhAmAhu // 36 // sadesa jo giddhimuvei tivvaM, akAliaM pAvai se vinnaasN| rAgAure hariNamie vva muddhe, sadde atitte samuvei maJcuM // 37 / / artha-( rAmAure) rAgAnura ane ( muddhe ) mugdha eTale hitAhitane nahIM jANato eyo ( hariNamie bva ) hariNa rUpI * pazu jema ( sadde ) zabdane viSe eTale zIkArInA gItane viSe (atite) atRpta thayo sato ( maccu ) mRtyune ( samuveda) Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** ******** pAme . tema cAkI upara pramANe. 37. je va do samuha tivvaM, taMsi kkhaNe se u ur3a dukkhaM / dutadoseNa saeNa jaMtU, na kiMci sadaM avarajjhaI se // 38 // egaMtaratto ruiraMsi sade, atAlise se kupaI paosaM / dukkhassa saMpIlamutrei bAle, na lippaI tekha muNI virAgo // 39 // saddAnugAsANugae a jIve, carAcare hiMsaiNegarUve / citehi te paratAve bAle, pIlei attaguru kiliTTe // 40 // artha-hIM carAcara jIvanI hiMsA kahIM te yA pramANe - vAjinA upayogamA levA mATe snAyu naso bhane cAmaDA sa jIvonI ne bAMsaLI, mRdaMga vigerenA kASThAdika mATe acara eTale sthAvara jIvonI hiMsA karavAmAM mATe cara eTale pAve che. 40. sahAvA ar viyoge pariggaheNa, uppAyaNe rakkhaNasannioge / kahiM suhaM se, saMbhogakAle a zratittilAbhe // 41 // Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadde atitte apariggahe zra, sattovasatto na uvei tuDhei / atuTThidoseNa duhI parassa, lobhAvile pAyayaI adattaM // 42 / / artha-grahIM adatta grahaNa karavAna kahuM te yA pramANe-sAru gIta gAnArI dAsI vigerene tathA sArA dhvanivAlA vINA * vAsaLI vigare vAjibane corI le che, ityAdi samajavu. 42, taNhAbhibhUassa adattahAriNo, sadde atittassa pariggahe / mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tatthAvi dukkhA na vimuccaI se // 43 // mosassa pacchA ya puratthamao a, paogakAle aduhI duraMte / evaM adattANi samAyayaMto, sadde atittoM duhio aNisso // 44 // sadAgurattassa narassa evaM, katto suhaM hojja kayAi kiMci / tatthokabhoge'vi kilesadukkhaM, nivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 45 // emeva sahammi gayo paosaM, uvei dukkhohprNpraao| paduddhacitto aciNAi kamma, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 46 // Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadde viratto maNuo visogo, epaNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI bhavamajhe'vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 17 // 2 // have prANa iMdriya viSe kahe cha.-- ghANassa gaMdhaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheDaM tu maNusamAhu / taM dosaheDaM zramaNumamAhu, samo zra jo tesu sa vIarAgo // 18 // gaMdhassa ghANaM gahaNaM vayaMti, ghANassa gaMdhaM gahaNaM vayaMti / taM rAgaheDaM tu maNuplamAhu, dosassa heuM zramaNupamAhu // 16 // gaMdhesu jo giddhimuvei tivvaM, akAlinaM pAvai se viNAsaM / rAgAure osahigaMdhagiddhe, sappe bilAzro viva nikkhamaMte // 50 // artha-(bhosahigaMdhagiddhe ) nAgadamanI Adika bhopadhinA gaMdhA gRddhi pAmelo ( sappe viva ) sarpa jema (cilAo) potAnA pilamAthI (nikkhamaMte ) nikaLato sato nAza pAme che. kAraNa ke te auSadhinA gaMdhanI upekSA karavAmAM azakta evo sarpa bilamAthI parAdhInapaNe bahAra nIkaLe cha, pachI gAruDAdikane AdhIna thai duHkhane pAme che. 50 Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je zrAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhaNe se u uvei dukkhaM / duiMtadoseNa sapaNa jaMtU, na kiMci gaMdhaM avarajjhaI se // 51 / / egaMtaratto rumalita gaMdhe, lAlise se kugAI epos| dukkhassa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAgo // 52 / / gaMdhANugAsANugae a jIve, carAcare hiMsai'NegarUve / cittehiM te paritAvei bAle, pIlei attagurU kiliTTha // 53 // artha-ahIM kastUri vigerene mATe cara-prasa jIvanI ane puSpAdikane mATe acara-sthAvara jIvanI hiMsA kara-1 vAmAM Ave che. 53. gaMdhANuvAe Na pariggaheNa, uppAyaNe rkkhnnsnnioge| vae vizroge a kahiM suhaM se, saMbhogakAle a atittilAbhe // 54 // gaMdhe atitto a pariggahe a, sattovasatto na uvei tuDhei / atuhidoseNa duhI parassa, lobhAvile AyayaI adat // 55 // Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha- ahIM pradatta vastu sugaMdhI tela, kastUri, puSpa vigere jANavI. 55 taNhAbhibhUassa adattahAriNo, gaMdhe atittassa pariggahe tha / mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tasthAvi dukkhA na vinucaI se / / 56 // mosassa pacchA ya puratthazro a, paogakAle a duhI durate / evaM adattANi samAyayaMto, gaMdhe atitto duhimo aNislo // 57 // gaMdhANurattassa narassa evaM, katto suhaM hoja kayAi kiMci / tatthovabhoge'vi kilesadukkha, nivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 58 // emeva gaMdhammi go paosaM, uvei dukkhohprNpraashro| paduTThacitto a ciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 59 // gaMdhe viratto maNuo visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI bhavamajjhe'vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 60 // 3 // 51 Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EE _5. have jivhA iMdriya viSe kahe che jIhAe rasaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheuM tu maNusamAhu / taM dosaheuM zramaNulamAhu, samo ajo tesu sa vIzrarAgo / / 61 // rasassa jimbhaM gahaNaM vayaMti, jibbhAe rasaM gahaNaM vayaMti / rAgassa heuM samaNuhAmAhu, dosarasa heDaM asaNulamAchu / / 61 // rasesa jo giddhimuvei tibba, akAlibhaM pAvai se vinnaasN| rAgAure baDisavibhinnakAe, macche jahA zrAmisabhogagiddhe // 13 // artha--( jahA ) jema ( zrAmisabhogagiddhe ) mAMsanA svAdamA lubdha evo (macche) matsya ( baDisavibhinakAe) jenA agrabhAgapara mAMsa rAkheLa hoya che tevA baDizavaDe jenI kAyA bhedAya-vadhAya che evo sato vinAza pAme cha. 63. je zrAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhaNe se u uvei dukkhaM // duiMtadoseNa saeNa jaMtU, na kiMci rassaM avarajjhaI se // 34 // Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egaMtarato ruhare rasammi, atAlise se kuNaI pamosaM / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAgo // 65 // rAgAgAsANugae ajIve, carAcare hiMsANegarUve / cittehi te paritAvei bAle, pIlei attaTThagurUkiliTTe // 66 // artha-grahIM jivhA iMdriya mATe bhakSaNa karavA sAru mRga, pazu, matsya, panI vigere cara-trasa ane kaMda, mULa, phaLa * vigere acara-sthAvara jIvonI hiMsA kare che ema jANavU. 66. rasANuvAe Na pariggaheNa, uppAyaNe rkkhnnsnnioge| vae vioge akahiM suhaM se, saMbhogakAle a atittilAbhe // 67 // rase atitte a pariggahe a, sattovasatto na uvei tuDhei / atudvidoseNa dahI parassa, lobhAvile AyayaI adattaM // 68 // martha-bhahIM zradatta khAMDa, khAjAM, phaLa vigere rasavALI vastuo grahaNa kare che ema jANavU. Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapahAbhibhUprassa zradattahAriNo, rase atittassa pariggahe a| mAyAmusaM baDDai lobhadosA, tatthAvi dukkhA na vimuccaI se // 69 // mosassa pacchA ya purasthao a, payogakAle aduhI durNte| evaM adattANi samAyayato, rase asitto duhio aNisso / / 70 // rasANurattassa narassa evaM, kattA suha hoja kayAi kiMdhi / tatthovabhoge'vi kilesadukkhaM, nivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 71 // emeva rassammi gazro pazrosaM, uvei dukkhohprNpraao|| pacitto zraciNAi kamma, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 72 // rase viratto maNuzro visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI bhavamajhe'vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 73 // 4 // ive sparza iMdriya viSe kahe cha. Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyassa phAsaM gahaNaM vayaMti, saM rAgaheuM tu maNumamAhu // taM dosaheuM zramaNupamAhu, samo a jo tesu sa vIrAgo // 74 // phAsassa kAyaM gahaNaM vayaMti, kAyassa phAsaM gahaNaM vayaMti / rAgassa heuM samaNupamAhu, dosassa heuM zramaNumamAhu // 75 // phAsassa jo giddhimuvei tibvaM, akAligraM vai se viNAsaM / rAgAure sIajalAvasanne, gAhaggahIe mahise va rame // 76 // artha-(va ) jema ( rame ) araNyamA ( sIdhajalAksanne ) zItaLa jaLamAM eTale jaLAzayamA mana yayelo (mahise ) pADo ( gAingahIe ) grAha nAmanA jaLacaroe grahaNa karyo sato vinAzane pAme ke tema. kadAca grAma vigerenI samIpe jaLAzayamA paDhyo hoya to kadAca koi manuSya tene grAhathI choDAvI paNa zake, tethI ahI araNya zabda lakhyo che ke jyA tene choDAcanAra koi paNa maLI zake nahIM. 76, je zrAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kakhaNe se u uvei dukkhaM / duiMsadoseNa saeNa jaMtU , na kiMci phAsaM avarajjhaI se // 77 // Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , M4V. .. 4 . egaMtaraco ruiraMsi phAse, atAlise se kuNaI paosaM / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAgo // 78 / / phAsANugAsANugae a jIve, carAcare hiMsai'NegarUve / vihi ho rilAyehi pAle, pIlei attaTTagurU kili? // 79 / / artha-ahIM zubha sparzavALA mRgAdikanA carma, puSpa, vana vigaireno saMgraha karavA mATe tathA khIsevanAdikamA pravartato / manuSya carAcara jIvAne haNe che. 79. phAmANuvAeNa Na pariggaheNa, uppAyaNe rkkhnnsnnioge|| vae vizroge zra kahaM suhaM se, saMbhogakAle zraatittilAbhe // 8 // phAse atitte apariggahe a, sattovasatto na uvei tuDhei / / atudvidoseNa duhI parassa, lobhAvile pAyayaI zradattaM // 81 // artha-bhahIM adatta te zubha sparzavALA vastra, taLAi vigerene grahaNa kare cha-core che ema jANavU. 81. thi t Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tahAbhibhUassa adattahAriNo, phAse atittassa pariggahe / mAyAmusaM vaDDai lobhadosA, tatthAvi dukkhA na vimuccaI se // 82 // mosassa pacchA ya purastho zra, paogakAle zra duhI durNte| evaM adattANi samAyayaMto, phAse atitto dahio aNisto // 83 / / phAsANurattassa narassa evaM, katto suhaM hoja kayAi kiMci / tatthovabhoge'vi kilesadukkhaM, nimbattae jassa kae Na dukkhaM / / 84 // emeva phAsammi gao pamosaM, uvei dukkhohaparaMparAo / paTucitto aciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 5 // phAse viratto maNuo visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / na lippaI bhavamajhe'vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM / / 86 // 5 // have manarUpa noiMdriya viSe kahe che.-- Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNassa bhAvaM gaihaNaM vayaMti, taM rAgaheuM tu mnnummoh| "taM dosaheuM zrama[samoThe, saMmo meM jo tesaiM sa vIarogo // 87 / / ardha-(bhAvaM ) bhAvane eTale smaraNAdikanA viSayavAlA abhiprAyane ( maNassa ) manano ( gaharA ) prAhaka-praharaNa karanAra (vayaMti) ko che, (tu ) tu punaH ( maNukaM ) manojJa eTale suMdara rUpAdikanA viSayavALA evA (taM ) te bhAvane (rAgahe ) rAganA heturUpa ( Ahu ) kahyo che, tathA ( amaNumaM ) amanotra ekA (taM ) te bhAvane ( dosaheDa ) dveSanA | heturUpa ( Ahu ) kahyo che, (a) tathA ( jo ) je mANasa tesu) manoja ane amanojJa rUpAdikanA viSayavALA te bo | prakAranA bhAvane viSe ( samo) samAna hoya (sa) te mANasane ( kI arAo) vItarAga eTale rAga rahita tathA upalakSamAthI / dveSa rahita jANavo. zrAja pramANe have pallInAM sUtronA paNa bhAvanA viSayarUpa rUpAdikanI apekSAe ja artha karavo. athavA svapna ane kAmanI dazAmA rUpAdikanA viSayavALoje bhAva thAya che. te manano grAhakache, kAraNake te avasthAmA kevaLa manano ja vyApAra hoya ve. athavA manane iSTa evA dhana, svajana, Arogya, putra, rAjya bigerenA saMyoga saMbaMdhI ane aniSTa evA roga, zatru, cora, dAridya vigerenA viyoga saMbaMdhI ciMtacanarUpa bhAva ahIM jANavo. te bhAva iSTa vastu meLavavA saMbaMdhI hoya to te manojJa che bhane aniSTa vastunA tyAga saMbaMdhI hoya to te amanojJa che. 87. bhAvassa maNaM gahaNaM vayaMti, maNasta bhAvaM gahaNaM vayaMti / rAgassa heuM samaNupamAhu, dosassa heDaM amaNumamAhu // 88 // Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhAve su jo giddhimuveI tivvaM, akAlikaM pAvai se vinnaasN| rAgAure kAmaguNesu giddhe, kareNumaggA vahie va nAge // 89 // ardha-( kAmaguNesu giddhe ) kAmaguNane viSe lundha thayelo ( nAge ) hAthI ( ba ) jema (kareNumaggAvahie ) hAtha- Mal NInA mArge apahRta eTale AkarSaNa karAyo sato nAza pAme ke tema. eTale ke madonmatta evo hAthI pAse rahelI hAyaNIne joi tenA saMgamamAM utsuka thai tenI pAchaLa mArgamA doDe che teTalAmAM rAjAdika subhaTo te hAthIne pakaDI le che. tyArapachI yuddhAdikamA te hAthI cinAza pAme che. jo ke A dRSTAMtamAM cakSu Adika iMdriyonA vazathI ja hAthI hAthaNInI pAchaLa pravRtti kare ke ema kahI zakAya to paNa ahIM mananuM pradhAnaphNuM kahevAnI icchA hovAthI bhAvano viSaya jANavo. athavA tathAprakAranI kAmAMdha dazAmAM iMdriyono vyApAra hoto nathI, kevaLa mana ja pravarte le, tethI mananI ja pravRtti kahevAmAM kAi doSa nathI. 86. je Avi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhaNe se u uvei dukkhaM / duiMtadoseNa saeNa jaMtU, na kiMci bhAvaM avarajjhaI se // 9 // egataratto ruiraMsi bhAve, atAlise se kuNaI pos|| dukkhassa saMpIlamuvei bAle, na lippaI teNa muNI virAgo // 91 / / Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-grahI (atAlise) mAtAdo eTale tetA prahAranA cira na hoya evA ( bhAve) bhAvane viSe eTale bhAvanA viSayavAlI vastune viSe " hamaNAM mane mA aniSTa vastunuM smaraNa kema thayuM ? " ityAdika vicArI tenA para dveSa pAme che. 91. bhAvANugAsANugae a jIve, carAcare hiMsai'NegarUve / cittehi te paritAvei bAle, pIlei attadvagurU kiliDe // 92 // artha--" mA auSadhavaDe huM varzAkaraNa karuM, bhA auSadhavaDe suvarNasiddhi karu, A auSadhivaDe putra thaze." ityAdi / citavana karI aneka prakAranA carAcara jIvonI hiMsA kare che. athavA "mArA cicanI pIDA nAza pAmo ane mana prasanna triI raho" ityAdika vicArI homa vigeremA pravRtta thai aneka carAcara jIvonI hiMsA kare che. 92. bhAvANuvAe Na pariggaheNa, uppAyaNe rakkhaNasannioge / vae viyoge zra kahaM suhaM se, saMbhogakAle a atittilAbhe // 93 / / bhAve atitte apariggahe a, sattovasatto na uvei tuddh'i| atuTThidoseNa duhI parassa, lobhAvile pAyayaI zradattaM / / 94 // Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CO*>>****O*-40 66 artha - potAno abhiprAya- potAnI icchA siddha karavA - pUrNa karavA mATe zradattanuM paSA grahaNa kare che. 94. tapAbhibhU assa zradattahAriNo, bhAve atittassa pariggahe zra / mAyAmu vaDhai lobhadosA, tatthAvi dukkhA na vimuccaI se // 95 // mosassa pacchAya puratthao a, payogakAle zra duhI duraMte / evaM zradacANi samAyayaMto, bhAve atito duhiyo Nisso // 96 // bhAvApuratassa rassa evaM katto suhaM hojja kayAi kiMci / tatyo bhoge'vi kilesa dukkhaM, nivvattae jassa kae Na dukkhaM // 97 // emeva bhAvammi gao posaM, uvei dukkhohaparaMparAbho / paTTacitto zraciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 98 // artha - ( mAvammi paJcasaM gamo ) bhAvane viSe pradveSa pAmelo eTale aniSTa vastunuM smaraNa yAya tyAre te vicAre ke A vastunuM nAma paNa mane na sAMbharo. " ityAdika vicArI tenApara dveSa pAme . 98. ***OK-***--***O***O**>>**<<*O** ***t-)**+ Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ !!! visogo, eesa dukkhohaparaMpare / bhAve virata maNu na lippaI bhavamajjhe'vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 99 // 6 // artha - bhAvane viSe virakta eTale iSTa evI manojJa vastune viSe rAga rahita tathA aniSTa evI zramanojJa vastune viSe dveSa rahita evo manuSya saMsArane viSe raddeto sato paNa rAgadveSarUpI kAraNAnA abhAvathI zoka rahita sato upara kahelI duHkhanA samUhanI paraMparAe karIne jema puSkaraNImA rahelaM kamaLanuM patra pAthaNIvaDe lepAtuM nathI tema lepAto nathI. 99. ( upara pramANe pAMca iMdriyo tathA mana saMbaMdhI 78 gAthAono kArtha barAbara samajI levo. ) Aja arthane saMcepathI kahe che. aividitthAya masta zrathA, dukkhassa heU magussa rogiNo / te caiva piyA dukkhaM, ne vIyarIMgassa kairiti kiMci // 100 // artha - - (eva) A pramANe ( iMdiyatthA ya ) iMdriyonA rUpAdika viSayo tathA ( maNassa atthA ) mananA smarayAdika viSayo tathA upalakSaNathI iMdriyo bhane mana pote paNa ( rAgiyo ) rAgI bhane upalakSaNathI dveSI evA (maNuassa) manuSya ne ( dukkharasa ) duHkhanA ( heU ) heturUpa thAya the. bhane ( te ceva ) te ja viSayo ( vIrAgassa ) rAgadveSa rahita evA puruSane E+TOKK +03 Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pi) mana ke zarIra saMbaMdhI kAMDa paNa ( thovaM pi) thoDaM paNa ( dukkhaM ) duHkha ( kayAha ) kadApi (na kariti ) nathI. 100. ahIM koi zaMkA kare ke kAma bhoga vidyamAna sate koi paNa manuSya vItarAga saMbhavato nathI, to tene duHkhano prabhAva te thAya ? pAno uttara prApe che.--. ne kAmabhogA samayaM urviti, na yAvi bhogA viMgaI uviti / je" tappayosI apariggahI a, 'so tesaiM mohA vigaI uNvei|| 101 // --(kAmabhogA) kAmabhoga pote ( samayaM ) samatAne eTale rAgadveSanA abhAvane (na uciMti ) pAmatA nathI | mabhoga pote rAgadveSanA abhAva pratye kAraNarUpa thatA nathI. jo tema thatuM hoya to to koi paNa prANI rAgadveSavALo / hI. ( yAvi ) tema ja vaLI ( bhogA) kAmabhoga pote (vigaI ) krodhAdika vikRti pratye paNa ( na uviti) -kAraNarUpa thatA nathI. jo kadAca kevaLa kAmabhogo ja krodhAdika vikAranA kAraNa hoya to koi paNa prANI | ta thAya ja nahIM. tyAre teno hetu koNa ke ? te kahe .--(je ) je mANasa (tappanosI a) te viSayo upara (parimgahI a) parigrahanI buddhivALo eTale rAgavALo hoya, ( so ) te manuSya ( tesu ) te viSayo upara , jI eTale rAgadveSarUpI mohanIya karmathI (vigaI uvei ) krodhAdika vikRtine pAme che. arthAt je rAgadveSa na samatAne pAme che. 101. Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI vikRtine pAme che / te kahe che.~kohaM ca mAraNaM ca tava mAyaM, lobhaM duguMcha agi raI c| hAsaM bhayaM soga pumisthiveaM, napuMsavenaM vivihe zra bhAve // 102 / / zrAvajaI evamaNegarUve, evaMvihe kAmaguNemu stto| anne zra eppabhave visasa, kAraladINe hirime vaisse // 103 // -( kohaM ca ) krodhane, ( mANaM ca ) mAnane, (taheva ) tathA ( mAyaM ) mAyAne, ( lobhaM) lobhane, ( guMcha) E -jugupsAne, ( araI) aratina, / raI ca ) ratine, (hAsaM ) hAsyane, ( bhayaM ) bhayane, (soga ) zokane, (pumi- 12 puruSavedane, svIvedane, (napuMsave) napuMsakavedane, (vivihe zra) tathA vividha prakAranA harSa zokAdika bhAvone ( evaM ) pA rIte ( aNe garUve ) aneka bhedavALA ( evaMcidde ) aAvA prakAranA vikArone ( kAmaguNesu) gane viSe ( satto) Asakta dhayelo bhane upalakSaNathI dviSTa thayelo prANI (AvajaI ) pAme che. tathA (kAruNadINe) karavA lAyaka dIna eTale atyaMta dIna, (hirime ) laLAvAna ane ( vahasse ) dveSa pAmyo sato te prANI ( ane vIjA paNa ( eappabhaye ) te krodhAdikathI utpana thatA ( visese ) paritApa ane durgatipAta vigererUpa vizeSone de. 102-103. Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharIne bIjI rIte rAgane uddhAra karavAnA upAyane bhane tethI viparIta vartavAthI dhatA doSane kahe the kaippaM ne ileja sahAyalicchU, pacchANutAveNa tvppbhaavN| evaM viAre amiappayAre, AvajaI iMdiyacoravasse // 104 // jAI --- sAdhu (sahAsalinADU ) " zima mAruM vizrAmaNAdika kArya karaze" e pramANe vicArI (kappaM ) vaiyA| pacca karavAmAM samartha evA paNa ziSyane (na icchea) na icche, to pachI prakalpa-asamarthane to zAno ja icche| temaja (pacchA| NutAveNa ) dIkSA grahaNa karyA pachI " meM Aq kaSTa zAmATe aMgIkAra karyu ?" ityAdika pazcAttApe karIne athavA bIjA koI kAraNathI ( tacappabhAvaM ) tapanA prabhAvane eTale bhAlokamA ja pAmoSadhyAdika labdhine ane paralokamA mogAdikane paNa na icche. kAraNa ke ( evaM ) mA prakAre icchavAthI ( iMdiyacoravasse ) iMdriyorUpI corane vaza dhayelo sAdhu (bhaminappayAre) ghaNA prakAranA (vijAre) vikArone-doSone ( bhAvajaI) pAme che. 104. Aja viSayane dRDha karavA mATe vikArothI vIjA doSonI utpatti kahe che. tao se jAyaMti poNAI, nimajiuM mohamahasavammi / suhesiNo dukhaviNoaNaTTA, tappaccayaM ujjaimae a roMgI // 105 // artha-(to) kaSAya bhane vedAdikanI prApti thayA pachI ( suhesiNo) sukhanI icchApALA (se) tene eTale iMdriyo Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I | rUpI corane vaza thayelAne ( mohamahaNavamni ) moharUpI mahAsAgarane viSe (nimajiu ) DubAvavA mATe (dukkhaSiNozraNahA) mAnI lIghelA duHkhanA vinAzane arthe (poSaNAI) viSayaseyA ane hiMsA vigaire prayojano (jAyaMti) utpama thAya che. arthAt | sukhanI icchAthI dukhino nAza karavA mATe viSayasevAdikA pravarte che, paraMtu te to ulaTA duHkhanA ja kAraNa ke. tethI karIne ( tappaccayaM ) te viSayasevAdikane nizci / rAgI) rAnI bhane upalakSaNathI dveSI evo sato ja ( ujjamae ma) udhama | kare . kAraNa ke rAga dveSa ja samagra anarthanA hetu che. 105. rAga dveSa ja anarthanA hetu kema cha ? te upara kahe cha. virajamANasta ya iMdiatthA, sadAiyA taaviappyaaraa| naM tassa samve'vi maNuyaM vA, nivattayaMtI armaNumayaM vA // 106 / / artha-( tAvainappayArA ) jeTalA prakAro khara mRdu vigaire pUrve kahelA che teTalA prakAranA ( saddAimA ) zabdAdika| zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza e ( sacce'dhi ) sarve ( iMdiatthA ) iMdriyonA viSayo ( viraJjamANassa ya ) rAga rahita tathA | upalakSamAthI dveSa rahita evA ( tassa te puruSane (maguNAyaM vA) manojJapaNU ke ( amaNamayaM vA) amanojJapaNukAMDa paNa (na niccattayaMtI) utpanna karatA nathI. arthAt je rAgadveSa rahita hoya tene viSayo zuM karI zake ? 106. aa pramANe rAgadvepanA tathA tenA upAdAna kAraNarUpa mohanA udArano upAya kajho. have teno upasaMhAra-samApti kare che. Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aivaM saMsaMkappavikappaNAsu, saMjaoNyae smymutttthiass| asthe a saMkappayao tao se, pahIae kAmaguNesu taipahA // 107 // artha-( evaM ) mA prakAre ( sasaMkappavikappaNAsu ) potAnA saMkalpa eTale rAga, dveSa ane moharUpa adhyavasAya, tenI vikalpanAne viSe eTale rAgAdika ja samagra doparnu mULa kAraNa che evI bhAvanAne viSe ( uvadhissa ) udhamavaMta thayelA (atthe zra) tathA arthane eTale rUpAdika iMdriyonA viSayone ( saMkappayo ) " A viSayo kAi karmabaMdhanA hetu nadhI, paraMtu rAgadveSAdika karmabaMdhanA hetu che " ema saMkalpa karatA-citavana karatA evA puruSane ( samayaM ) samatA eTale madhyasthatA || ( saMjAyae ) utpanna zAya che, bhane ( tao ) te samatAthI (se) tenI (kAmaguNasu taNhA) kAmabhoga saMbaMdhI tRSNA (pahIae) kSINa thAya che. 1.7, tyArapachI te zuM kare che ? te kahe - se vIrAgo keyasabakicco, khaivai nANAvaraNaM khaMNeNaM / teheva je daMsaMgamAvarei, meM catarAyaM paikarei kammaM // 108 // artha-(sa) te vRSNA rahita puruSa ( vIarAgo) vItarAga thAya cha, kAramA ke kRSNA eTale lobha, teno kSaya thabAthI kSINamoha guNasthAnaka prApta thAya che. tethI te vItarAga thai zake ke, tathA te puruSa ( kayasabakicco ) karyA ke sarva kRtyo Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeNe evA purupanI jevo thayo thako ( nANAvaraNaM) jJAnAvaraNaM-jJAnAvaraNIya karmane, ( taheba ) tathA (ja) je karma || (dasaNaM bhAvarei ) darzanane Avare che te darzanAvaraNIya kamene, (jaM ca ) tathA je pharma ( aMtarAyaM) dAnAdikanA aMtarAyane / | (pakareha) kare che, te (kama) karmane eTale aMtarAya kamene (khaNeNaM) eka ghaNamA ja ( khavei) khapAve che. 108. te karmono kSaya thavAthI kayo guNaM prApta thApa che ? te kahe che savvaM tao jANai pAsaI a, amohaNe hoI nirNtraaeN| aMNAsave jhANasamAhijutte, Auvakhae mokkhemuvei suddhe // 109 // artha ( to ) tyArapachI eTale jJAnAvaraNIyAdika karmano kSaya thayethI ( savvaM ) sarvane ( jANai ) vizeSa prakAre / jANe cha, (pAsai a) sAmAnya prakAre jue ke arthAt sarvajJa ane sarvadarzI thAya che. tathA ( amohaNe) moha rahita, ( niraMtarAe ) aMtarAya rahita ane (aNAsave ) pharmabaMdhanA heturUpa je hiMsAdika Azravo teNe karIne rahita evo ( hoha) thAya ke. tyArapachI ( mANasamAhijutte ) zukladhyAnavaDe je samAdhi eTale atyaMta svasthatA tethe karIne yakta evo sato ( pAukhae ) AyuSyano ane upalakSaNathI nAma, gotra, tathA vedanIya karmano kSaya thaye sate ( suddhe ) zuddha-karmamaLa rahita evo te (mokkhaM ubei ) mocane pAme che. 106. mokSamA gayelo te kevo thAya cha ? te kahe the Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so tassa sabase hasta ko, jaM bAhaI sayayaM jaMtume / dIhAmaya vippako sattho, 'to hoI' ciMtasuhI kaiMyatthI // 110 // artha - (so) mocamAM gayelo te (jaM) je duHkha ( evaM jaMtuM ) mA saMsAranA jIvane (samartha) niraMtara (bAhaI) pIDA upajAve , (tassa savvasa dussa ) te sarva duHkhathI ( muko) mukta thAya che, tathA ( dIhAmayavippabhuko) dIrghasthitivALA karmarUpI vyAdhithI mukta thAya che, ane tethIM karIne ( pasattho ) prazaMsAne lAyaka thAya che, ( to ) ane tyArapachI eTale karmavyAdhivaDe mukta thavAthI (caMtahI atyaMta sukhI dhane (kayatthI) kRtArtha (hoi) thAya . 110. have mA adhyayanane samApta kare -- aNAI kAlappabhavassa aiso, savvassa dukkhassa paimokkhamaggo / vimAhio jaM samuvecca sattA, kaimeNa zraccaMtasahI haivaMti tti bemi // 111 // artha - ( eso ) AkhA adhyayanamAM ko te ( aNAikAlappabhavassa ) anAdikALadhI utpanna thayelA ( samvassa dukkhassa ) sarva duHkhanA ( pamokkhamaggo) mocano mArga ( vivAhio ) tIrthakaroe kahyo be, ke (jaM ) je mArgane ( samuvezca ) samyak prakAre pAmIne (sattA) prANIo ( kameNa ) anukrame uttarottara guNasthAnane pAmI ( prAMtasuhI ) atyaMta sukhI (ivaMti ) thAya che. (tti bemi ) ema huM kahuM huM. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne karpu. 111. // iti dvAtriMzattamamadhyayanam / / 32. Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha karmaprakRti nAmarnu tetrIzamuM adhyayana. 33. badhIzamA adhyayanamA pramAdanAM sthAno kahAM, te sthAnovaDe karma baMdhAya che tethI A adhyayanamA karmanu svarUpa batAve che. mA zrA saMbaMdhI prAvelA prA adhyayananuM A prathama mUtra cha--- aTra kaimmAiM vocchAmi, ANupuci jahakkama / hiM baddho jIvo, lIlAre parittai // 1 // artha-( a ) ATha ( kammAI ) karmone ( jahakkama ) anukrame eTale jeyo krama kahyo che te pramANe (ANupundhi ) * paripATIe karIne (vocchAmi ) 9 kahIza ke ( jehiM ) je karmoghaDe (baDo ) baMdhAyelo ( ayaM jIvo) mA jIva ( saMsAre) saMsArane viSe ( pariattai ) bhramaNa kare che. 1. ATha karmanAM nAma kadde chanANasAvaraNijjaM. dasaNAvaraNaM tahA / veNijjaM tahA mohaM, AukammaM taheva ya // 2 // nAmakammaM ca gottaM ca, aMtarAyaM taheva ya / evameAI kammAI, advaiva u samAsao // 3 // artha-(nANassa pAvaraNijaM ) jJAnane AvaraNa karanAru eTale jJAnAvaraNIya 1, (dasaNAvaraNaM ) darzanAvaraNIya 2, Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - PANCE -- ):-- * ( tahA ) tathA ( veaNija ) vedanIya 3, (tahA moI) tathA mohanIya 4, (Aukamma) Ayukarma , (taheca ya) tathA vaLI | (nAmakammaM ca ) nAmakarma 6, (gotaM ca ) gora 7, (sarana joga) tazA bahI aMtarAya karma , (evaM) e pramANe ( eAI) A ( kammAI ) karmo ( advaiva u) ATha ja ( samAsao) saMkSepathI kayAM che. 2-3, have te ATha karmanI uttara prakRtimI kahe chanANAvaraNaM paMcavihaM, suaM AbhiNibohimaM / ohinANaM taiya, maNanANaM ca kevalaM // 4 // artha-(nANAvaraNaM ) jJAnAvaraNIya karma (paMcavihaM ) pAMca prakAranuM che, te A pramANe-(suaM) zruta eTale zrutajJAnAvaraNa 1, ( bhAbhiNiyohi) Aminibodhika eTale matijJAnAvaraNa 2, ( zrohinAyaM ) avadhizAnAvaramA e( taiyaM) jIjUMcha 3, ( magAnANaM) manaHparyAyajJAnAvaraNa 4, (ca) ane ( kevalaM ) kevaLajJAnAvaraNa 5. zrA pAMca jJAnAvaraNIya karmanI uttara prakRti che. 4. __have darzanAcaraNanI uttara prakRtilo kahe chenidA taheva payalA, nidAnihA ya payalapayalA y| tatto a thINagiddhI u, paMcamA hoi naaybvaa||5|| cakkhumacakkhuohissa, daMsaNe kevale a aavrnne| evaM tu navavigappaM, nAyavvaM dasaNAvaraNaM // 6 // artha-(nidA ) nidrA 1, ( taheba ) tathA ( payalA ) pracalA 2, ( nihAniddA ya ) nidrAnidrA 3, tathA ( payala Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payalA ya ) pracalApracalA 4, ( tato a ) tyArapatrI ( thI giddhI u ) styAnagRddhi athavA ssyAnarddhi 5 ( paMcamA) pAMcamI ( hoi ) che ema (nAyacyA) jayajayA ( tuhiya) catu, bhacatu ane avadhinA ( daMsaNe ) darzanane viSe eTale catudarzana cakSuvaDe sAmAnya rIte rUpanuM grahaNa 6, acakSu eTale cakSu sivAyanA cAra iMdriyo tathA mana vaDe tenA viSamanuM grahaNa te acakSudarzana 7, avadhidarzana 8, ( kevale kA ) tathA kevaLadarzana 6 mA cArane viSe ( zrAvaraNe ) AvaraNa, ( evaM tu ) prakAre eTale nidrAdika pAMca nidrA bhane cantu zrAdika cAranuM AvaraNa e ( navavigappaM ) nava prakAranuM ( daMsathAvaraNaM ) darzanAvaraNa ( nAyavvaM ) jANavuM. 5 - 6. ve vedanIya karmanI uttara prakRti kahe che. veNiaM pia duvihaM, sAyamasAyaM ca AhiaM / sAyasta u bahU bheA, emevAsAyassa vi // 7 // artha---(aciMpiA ) vaLI vedanIya karma ( duvihaM ) ce prakAranuM che, te ( sAyaM ) sAta eTale zarIra bhane mana saMbaMdhI sukha (asAca ) tathA asAta eTale zarIra ane mana saMbaMdhI duHkha, ( zrAhi ) kahyuM che. temAM ( sAyarasa u ) sAta| vedanIyanA ( vadhU mezrA ) ghaNA bhedo the, ( emeva ) eja pramANe ( asAyassa vi) asAtAvedanIyanA paNa ghaNA bhedo the. 7. ve mohanIya karmanI uttara prakRti kahe che. mohaNijaM pi duvihaM, daMsaNe caraNe tahA / daMsaNe tivihaM vuttaM caraNe duvihaM bhave // 8 // -- Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-( mohaNilaM pi ) moinIya karma paNa ( duvihaM ) ce prakArarnu cha, te A pramANe-(dasaNe) darzanane viSeza ( caraNe tahA ) tathA cAritrane viSe eTale darzanamohanIya ane cAritramohanIya. temA (dasaNe) darzananA-samakitanA viSayavAllaM mohanIya (tivihaM ) Na prakAranaM / nunaM ) kara le, ane ( caraNe) cAritranA viSayavAlaM mohanIya (duvihaM / / mave ) ve prakAracaM che. 8. prathama darzanamohanIyanA traNa meda kahe cha sammattaM ceva micchattaM, sammAmicchattameva y| eAo timi payaDIo, mohaNijjassa saNe // 9 // artha-( sammacaM ) zuddha daLIyAMrUpa samakita mohanI, teno udaya thaye sate zuddha tatvanI rUci thAya che 1, (gheva) tathA ( micchattaM ) azuddha daLIyAMsapI mithyAtva mohanI, teno udaya thaye sate atattvane viSe tatvanI buddhi thAya che 2, ( sammAmicchattameva ya) tathA zuddhAzuddha daLIyAMrUpa samyagmithyAtva-mizramohanI, teno udaya thaye sate vane prakArano svabhAva thAya che. 3 ( emAo ) mA ( timi ) traNa ( payaDIyo ) prakRtiyo ( mohaNijassa ) mohanIya saMbaMdhI (dNskhe)| darzanane viSe eTale darzanamohanIyanI che. 6. have cAritramohanIyanA ce bheda kahe che.carittamohaNaM kamma, duvihaM tu viAhinaM / kasAyaveaNijaM tu, nokasAyaM taheva ya // 10 // Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - // artha - ( caritamohaNaM ) jenAvaDe cAritrane triSe moha pamAya te cAritramohanIya nAmanuM ( kammaM ) karma ( duvihaM tu ) ve prakAranuM (vicAhi ) kahuM che. te ApramANe - ( kasAyaveaNi tu ) krodhAdika kapAyarUpe je vedAya - anubhavAya kaSAyavedanIya, ( taheva ya ) tathA ( nokasAyaM ) kaSAyanA sahacArIo hAsyAdika nava te nokaSAya, te rUpe je vedAya te nopAvedanIya kahevAya che. 10. kaSAya bhane nokapAyanA bhedo kar3e che. sohi bheNaM, kammaM tu kasIyajaM / sattaviha navavihaM vA, kammaM nokasAyajaM // 11 // artha - (kasAyajaM) kaSAyathI utpanna thayeluM (kammaM tu) karma (bheeM) bhede karIne ( solasaviha ) soLa prakAranuM che. ane (nokasAyajaM) nokaSAyathI utpanna dhayeluM ( kammaM ) karma ( sattaviha ) sAta prakAranuM ( navavihaM vA ) athavA nava prakAranuM che. mAM kaSAya cAra che - krodha, mAna, mAyA ane lobha. te darekanA cAra cAra bheda ke anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnI, pratyAkhyAnAvaraNa ne saMjvalana. nokaSAya karma sAta prakAranaM yA pramANe . - hAsya 1, rati 2, arati 3, bhaya 4, zoka 5, jugupsA 6 ne veda 7. temAM traNe vedane jUdA gaNIe tyAre hAsyAdi cha bhane RNa veda maLI nava thAya . 11. have AyuSya karmanI uttara prakRti kahe che. - nera atirikkhAuM, maNussAuM taheva ya / devAuaM cautthaM tu, AukammaM cauvvi // 12 // Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha (negDaatirikkhAuM narakAya, tiryagAya, ( maNamsAuM) manuSyAyu, ( taheva ya ) tathA vaLI (devAubha) devAyu l e ( cautthaM tu) caudhuM che. e pramANe (AukammaM ) Ayukarma ( caubdhihaM ) cAra prakAracaM cha. 12. ___ have nAmakarmanI uttara prakRti kahe che. nAmakammaM tu duvihaM, suhaM asuhaM ca AhiaM / suhassa ya bahU bheyA, emeva asuhassa vi // 13 // __ artha--( nAmakammaM tu ) nAmakarma ( duvihaM ) be prakAranuM ( suhaM) zubha ( asuI ca ) ane azubha ( mAhiaM) kag che. | temAM ( suhassa ya ) zubha nAmakarmanA (bahU bheyA ) ghaNA bhedo cha, ( emeva ) e ja pramANe (asuhassa vi ) azubhanA paNa ghaNA bhedo che. temAM zubha nAmanA uttara bheda anaMta che topaNa madhyama vicakSA karIe to sADatrIza bhedo cha, te zrA! pramANe naragati 1, devagati 2, paMceMdriya jAti 3, audArikAdika pAMca zarIra E, pahelA traNa zarIranA aMgopAMga 11, prazasta varNAdi cAra 15, paheluM saMsthAna 16, paheluM saMhanana 17, manuSyAnupUrvI 18, devAnupUrvI 16, magurulaghu 20, parApAta 21, uTvAsa 22, prAtapa 23, udyota 24, prazasta vihAyogati 25, trasa 26, bAdara 27, paryApta 28, pratyeka 26, sthira 30, zubha 31, subhaga 32, susvara 33, prAdeya 34, yaza 33, nirmANa 36 ane tIrthaMkara nAma 37, A prakRtio zubha anubhAvavALI hovAthI zubha che. tathA azubha nAmanA paNa madhyama vivahAe karIne cotrIza bheda cha, te pA pramANe,narakagAta 1, tiyagmAta 2, ekadriyAdika jAti cAra 6, pahelA vinAnA pAMca saMhanana 11, pahelA vinAnA pAMca saMsthAna / 16, aprazasta varNa, gaMdha, rasa, sparza e cAra 20, narakAnupUrvI 21, tiryagAnupUrvI 22, upadhAta 23, aprazasta vihAyo Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gati 24, tathA trasadazakathI viparIta evaM sthAvarada eka heriyo ra vigere laghubhanA kAraNa hovAthI azubha kaddevAya che. 13. ve gotrakarmanI uttara prakRti kahe che." gozrakammaM duvihaM, uccaM nIaM ca zrAhi / uccaM zraTuvihaM hoi, evaM nInaM pi zrAhimaM // 14 // (artha - ( goakampaM ) gotrakarma ( uccaM nInaM ca ) ucca ane nIca ema (duvihaM ) ve prakAranuM ( zrAhizraM ) kayuM che. tema ( uccaM ) ucca gotrakarma ( adbhuvi ) ATha prakAranuM ( hoi ) che. ( evaM ) e ja prakAre (nIcaM pi) nIca gotrakarma paNa ATha prakAranuM ( zrAhiyaM ) dhuM che. jAtimadAdika zrAno je zrabhAva te uccagotranuM kAraNa ke bhane jAtimadAdikacAunuM share e nIca gotranuM kAraNa che. 14. have aMtarAyakarmanI uttara prakRti kahe che dANe lAbhe bhoge a, upabhoge vIrie tahA / paMcavihamaMtarAyaM, samAseNa vizrAhizraM // 15 // a artha - ( dANe ) devAlAyaka vastu ApavAne viSe, ( lAbha a ) icchita bastunA lAbhane viSe ( bhoge a ) ekavAra Hindi lAyaka puSpAdikane viSe, ( uvabhoMge ) vAraMvAra bhogavatrA lAyaka ghara, strI vigerene viSe, ( vIrie tahA ) tathA vIrya viSe-parAkramane viSe, zrA rIte ( paMcavi ) pAMca prakAranuM ( aMtarAyaM ) aMtarAya karma ( samAseya ) saMcepe karIne vizrAdi ) kanuM che. te pAtra ane devAlAyaka vastu hAjara chata tathA dAnanuM phaLa jANatA chatAM dAna devAmAM pravRtti Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MEDIA icchA na thAya te dAnAMtarAya kahevAya cha 1, udAra dilano dAtAra chato yAcanA karavAmAM kuzala evA paNa yAcakane lAma || na thAya te lAbhAMtarAya kahebAya cha 2, AhAra ane puSpamAlA vigere bhogyavastu chatAM paNa bhogavI na zakAya te bhogAMtarAya | kahevAya cha 3, strI ane vastrAdika chatA paNa upabhoga karI na zakAya te upabhogAMtarAya kahevAya cha 4, tathA nIrogI anera yuvAna chatAM paNa tRNa jevI vastune vAMkI paNa karI na zake te vIryAtarAya kahevAya che. 5. 15. zrA pramANe pAThe karmanI uttara prakRtilo kahI, have A karmano viSaya saMpUrNa karavA pUrvaka have pachI kahevAnA viSayano saMbaMdha kahe cha.---- emAo mUlappayaDImo, uttarAo a aahishraa| paesaggaM khettakAle a, bhAvaM cAduttaraM suNa // 16 // artha (eArao) A ( mUlappayaDIo ) mUla prakRtio (uttarAbho a) tathA uttara prakRtizrI ( prAhimA ) kahI. ( aduttaraM ) hace pachI ( paesagaM) pradezAgra eTale paramANugonA parimANarUpa dravya ( khettakAle a) kSetra, kALa, ( bhAvaM. ca) ane bhAvane ( suNa ) sAMbhaLo. 16. temA prathama pradezAgrane kahe che. savvesiM ceva kammANaM, pesggmnnNtgN| gaMThiasattAIaM, aMto siddhANa AhizraM // 17 // artha--(savvesi ceva ) sarva evA paNa (kammANaM) karmanA ( paesagaM) pradezAgna eTale paramANumo parimANa (paNaMvarga) Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta che. keTaluM anaMta cha ? te kahe cha.-(gaMThinasattAIaM) graMthika sattvane zroLaMgI jAya teTalaM anaMta ke eTale | ke jezro graMthidezane pAmyA chatAM paNa te prathine medIne koipaNa vakhata AgaLa javAnA nathI nevA abhavyone zroLaMgI jAya teTalaM eTale abhavyAdhI anaMtagaNaM A pradezAgranaM anaMta cha. tathA ( aMto siddhAsa) siddhonI aMdara (zrAhi / kahyu eTale ke sarva siddhone anaMtame bhAge karmanA paramANuso cha, eka jIva eka samayamA je karma bAMdhe che, se karmanA paramANuzornu aa pramANa jANavU. kemake sarva karmanA paramANuno to sarva jIvo karato anaMtAnaMtaguNA cha, tethI bhA kahelu parimANa anyathA ghaTatuM nathI. 17. have kSetra kahe che.sabajIvA Na kammaM tu, saMgahe chadisAgayaM / savesu vi paeNsesu, savvaM saveNa baJjhagaM // 18 // / ___ artha-(savvIvA Na) sarva jIvo ( chaddisAgayaM) chae dizAmA rahelA ( kammaM tu ) jJAnAvaraNAdika karmanekArmaNavargaNAne ( saMgahe ) grahaNa kare che. ahIM sarva jIvo kayA che temA dvIMdriyAdika paMceMdriya paryaMtane mATe niyamathI | jANavU. ekeMdriyane AzrIne to anyathA paNa saMbhave che eTale ke ekeMdriyo to kadAcit traNa dizAnA, kadAcit cAra | dizAnA, kadAcit pAMca dizAno ane kadAcit cha dizAnA karmaSudgalone grahaNa kare che.' te grahaNa karelu ko konI sAthe || 1 A traNa, cAra ne pAMca dizA lokAMtanI apekSAe jANavI. Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTaluM ane kevI rIte baMdhAya che ? te kahe che.-( saccesu vi paesesu) AtmAnA sarva pradezonI sAthe ( sarva ) sarva eTale jJAnAvaraNAdikamAthI koi eka ja karma nahIM paNa sarva karma (7-8 karma ) (samvesa) sarva eTale prakRti, sthiti vigere sarva prakAre ( bajjharga) kSIranIranI jema bAMdhe the-AzliSTa kare che. 18. have kALa eTale karmanI sthitine kahe che.udahisarisanAmANaM, tIsaI koddikoddiio| unakosiyA ThiI hoI, aMtImuhattaM jahammizrA / / 16 // artha-( tIsaI ) trIza ( koDikoDIo) koTAkoTi (udahisarisanAmANaM) udadhi sadRza nAmavALAnI eTale sAgaropamanI ( ukAsiyA ThiI ) utkRSTa sthiti ( hoI ) hoya che ana ( jahaliyA ) jaghanya sthiti (aMtotaM) | aMtarmuhUtenI che. 16. ATalI sthiti kayA kayA karmanI cha / te kahe che.| pAvaraNijANa duhaM pi. veNijje taheva ya / aMtarAe akammammi, ThiI esA vizrohiyA // 20 // ___ artha-(duNhaM pi) bajhe ( pAvaraNijANa ) AvaraNane viSe eTale jhAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIyane viSe, II (veaNije) vedanIyane viSe, / taheva ya ) tema ja ( aMtarAe a) aMtarAyane viSe (kammammi) A cAra karmane viSe / / eTale te cAra karmanI ( esA ) pA uparanI gAthAmAM kahelI (ThiI ) sthiti (viAhizrA ) kahelI che. bhahIM vedanIya Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karmanI paNa jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI kahI, paraMtu anya sthaLe to bAra sahartanI kahelI ke te kaSAya sahimane pAzrI kahelI che ema jANavU. te zive ruguM che ke..lokasAmipAra mahucA jahama aNie " eTale "akapAyI jIvonI sthiti binA vedanIya karmanI jaghanya sthiti bAra muhartanI che, " vaLI kaSAyarahita sAtAvedanIyanI sthiti to be samayanI ahIM ja kahelI che. tenuM kharaM tava to bAnIgamya che. 20. udahisarisanAmANaM, sattari koDikoDIo / mohaNijasma ukosA, aMtomuMhattaM jahaliyA // 21 // tettIsasAgarovama, ukkoseNa vihibA / ThiI u pAukammassa, aMtomuMhuttaM jahamiyA / / 22 / / / | udahisarisanAmANaM, vIsaI koDikoDIo / nAmagottANa ukkosA, ahU~ muhu~ttA jahamizrA / / 23 // artha-( mohamijassa ) mohanIya karmanI ( ukkosA ) utkRSTa sthiti ( sattari ) sItera (koDikoDIo) koTAkoTi ( udahisarisanAmANaM ) mAgaropamanI che ane ( jahasimA ) jaghanya sthiti (aMtomuhursa ) aMtarmuhartanI ke 21. ( pAukammassa ) AyukarmanI (ThiI u) sthiti ( ukoseNa) utkRSTe karIne (tettIsasAgarovama) tetrIza sAgaropamanI (vizrAhiA) kahI ke ane ( jahalimA ) jaghanya sthiti (aMtosuhatvaM ) aMtarmuhUrtanI kahI che. 22. ( nAmagotANa ) nAmakarma ane gotrakarmanI (ukomA ) utkRSTa sthiti (vIsaI ) vIza ( koDikoDIo) koTAkoTi (udahisarisanAmANaM) sAgaropamanI | kahI che ane ( jahaNiyA ) jaghanya sthiti ( aTTha muhucA ) pATha mustenI kahI che. 23. Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haye bhAva eTale anubhAga-rasa kahe cha, ma ja pradezapramANa paNa kahe che.|| siddhANa'NataMbhAgo zra, aNubhAgA bhavati / sevsa vi paiesaga, savvajIvesa icchinaM // 24 // ___ artha-(aNumAgA) anubhAga eTale karmanA rasavizeSo (siddhANa ) siddhonA (aNaMtabhAgo ma ) anaMtame bhAge (bhavaMti u) che. yA anaMtamo bhAga paNa anaMtanI saMkhyAvALo ja jANavo. tathA ( sabvesu bi ) sarva anubhAgone viSe paNa (paesagga) pradeza- parimANa (savvajIvesaicchimaM) sarva jIvone ullaMghana karanAruM che eTale sarva jIvodhI anaMtaguNuM che. 24 / / ive adhyayanane samApta karavA pUrvaka upadeza bhApe che...... tamhA eesi kammANaM, aNubhAge vishraannishraa| eesiM saMvare ceva, khavaNe ajae buhe tti bemi // 25 // artha-je kAraNa mATe e karmonA prakRtibaMdha, sthitibaMdha vigere bhAvA prakAranA cha ( tamhA ) te kAraNa mATe (eal esi kammANaM ) A karmonA ( aNubhAge ) anubhAgane tathA upalakSaNathI pradezabaMdha vigerene ( vizrANimA ) vizeSe karIne / | eTale vipAkanA kaTupaNAe karIne tathA bhavanA kAraNapaNAe karIne jANIne ( eesiM) zrA nahIM grahaNa karelA karmanA | ( saMvare ) saMvarane viSe eTale ruMdhavAne viSe-mAvatA rokavAne viSe ( ceva ) tathA ( khavaNe a) grahaNa karelA karmanA cayane / | viSe eTale nirjarAne viSe ( buhe ) DAyA mANase ( jae ) yatna karavo ja joie (tti bemi ) ema 9 kahuM chu. e pramAce | sudharmAstrAmIe jaMbUsvAmIne kayu. 25, iti trayastriMzamadhyayanam, 33. - p Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha lezyA nAmarnu botrIzamuMadhyayana. 34. tetrIzamA adhyayanamA karmanI prakRtimro kahI. te karmanI sthiti lezyAne AzrIne thAya cha, tethI pA adhyayanamA - lezyAnuM svarUpa ko 2. lesajjhayaNaM pavakkhAmi, bhANupuvvi jahakkama / daNhaM pi kammalesANaM, aNubhAne suNeha me // 1 // artha--( lesajjhayaNaM) lezyAne kahenAre adhyayana ( ANupunni ) bhAnupUrvIe ( jahakama ) anukrame ( pavaksAmi ) huM kahIza. te (chaNhaM pi) chae prakAranI ( kammalesANaM) karmanI sthiti karanAra te te viziSTa pudgaLarUpa karmalezyAnA (aNubhAve ) anubhAvane eTale vizeSa prakAranA rasane ( me ) mArI pAsethI (suha ) tame sAMbhaLo. 1. lezyAnA nAmAdika kahevAthI ja lezyAnA anubhASa kahelA kahevAya cha, tethI tenA nAmAdikanI prarUpaNA karavA mATe prathama dvArasUtra kahe che.NAmAI vArasagaMdha-phAsapariNAmalakkhaNaM ThANaM / ThiI gaI ca pAuM, lesANaM tu suNeha me // 2 // artha-(lesANaM tu) lezyAonA ( NAmAI ) nAma, (vasmarasagaMdhaphAsapariNAmalakkhaNaM ) varNa, rasa, gaMdha, spaze, japanyAdika pariNAma, paMcAzrayasevAdika lakSaNa, ( ThAma ) utkarSa ane apakarSarUpa sthAna, ( ThiI ) sthitino kALa. ( gaI ca) narakAdika gati-je je lezyAthI je je gati prApta thAya te, tathA (AuM) AyuSya eTale jeTalaM bhAyumya bAkI rahe Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vai. satte yAvattA bhavanI lezyAno pariNAma thAya te sarva ( me suha ) mArI pAsethI tame sAMbhaLo. 2. * je prakAre uddeza karyo hoya te prakAre nirdeza karavo 'e nyAyane anusAre prathama lezyAnAM nAmo kahe che. kiNhA 1 nIlA 2 ya kAUya 3, teU 4 pamhA 5 taheba ya / sukkalesA 6 ghaTTA u, nAmAI tu jahakkamaM // 3 // artha - ( kindA ) kRSNA 1, (nIlA ya ) nIla 2, (kAUya ) kApota, ( teU ) tejo 4, ( pamhA ) padma 5, ( tadeva va ) tathA ( sukalelA ya dhaTTA u ) kI zuk lezyA 6, A pramANe lezyA onAM (nAmAI tu ) nAmo ( jahakamaM ) anukrame jANayAM. 3. vezyAnA varNa kahe the. - jImUtaniddhasaMkAsA, gaklariThThagasannibhA / khaMjaMjagAnayaNanibhA, kiNhalesA u vA // 4 // artha - ( kihalesA u ) kRSNalezyA ( vamao) varNathI ( jImUtaniddhasaMkAsA ) snigdha meghanA jevI the, (gavalarigasannibhA ) gavala eTale zanuM zIMga ane riSTaka eTale kAgaDI athavA te nAmanuM phaLa, tenA jevI the, tathA (khaMjajapanayakhanibhA ) khaMja eTale gADAno kIla, aMjana eTale kAjaLa zrane nayana eTale netranI kIkI, tenA bebI che arthAt atyaMta kALI che. 4. OK-OLOX Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M R ..... nIlAsogasaMkAsA, caaspicchsmppbhaa| veruliyaniddhasaMkAsA, nIlalesA u vAmao // 5 // artha (nIlalesA u) nIla lezyA ( vAmamo) varNathI (nIlAsogasaMkAsA ) nIla azokavRcanA jevI che, ( cAsapicchasamappabhA ) cAsa pakSInI pAsa jevI cha, tathA (veruliyaniddhasaMkAsA ) snigdha vaiDUrya ratnanA jevI cha arthAt E] ati nIla che, 5. asalIgupphasaMkAsA, kohalatasalimA pArevayagIvanibhA, kAulesA u vAlo // 6 // artha-( kAulesA u ) kApota lezyA ( vayo ) varNathI ( ayasIpuSphasaMkAsA ) aLasI nAmanA dhAnyanA puSpa jevI che, ( koilacchadasanimA) kokilacchada eTale koyala pakSInI pAMkha jevI che, tathA (pArevayagIvanimA) pArevAnI grIvA / / jevI che. arthAt kAMika kALI ane kAika rAtI che. 6.. ___ hiMguladhAusaMkAsA, taruNAiccasannibhA / suatuMDapaIvanibhA, teulesA u vayo / // 7 // __ artha-(teulesA u) tejolezyA ( vaspo) varNathI (hiMguladhAusaMkAsA) hiMgaLoka ane gerunA jetrI cha, ( taruNAicasanibhA ) ugatA sUrya jebI cha, tathA (suatuMDapaIvanibhA) popaTanI cAMca ane pradIpa-dIvA jebI ke, arthAt rAtI che. 7. hariyAlabheyasaMkAsA, halihAbheyasannibhA / saNAsaNakusumanibhA, pamhalesA u vAmao // 8 // Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(pamhalesA u) padmalezyA ( vasao ) varNathI ( hariyAlameyasaMkAsA) haDatALanA kakaDA jevI che. ( halidAbheyasanimA) haLadanA kakar3A jevI cha, tathA ( saNAsaNakusumanimA) saNa nAmarnu dhAnya ane asaNa eTale pIyaka nAmanuM vRkSa tenA puSpa jevI che. arthAt pILI ke. 8. saMkhakakuMdasaMkAsA, khIradhArAsamappabhA / rayayahArasaMkAsA, sukkalesA u vAmamo // 6 // artha-( sukalesA u ) zukla lezyA ( vasAo) varNadhI ( saMkhaMkakuMdasaMkAsA ) zaMkha, aMka nAmano mathi ane kuMda / / | puSpa jevI che, (khIradhArAsamappabhA ) ddhanI dhArA jebI cha, tathA (rayayahArasaMkAsA) rajata eTale ru bhane hAra eTale | motInI mALA tenA jebI cha arthAt ghoLI che. 6. have lezyAmonA rasa kahe cha.--. jaha kaDuatuMbagaraso, niMbaraso kaDuarohiNiraso vA / eto vi aNaMtaguNo, raso u kiNhAi nAyavvo // 10 // artha (jaha ) jevo ( kaDuatuMgaraso) kaDavA tuMbaDAno rasa che, (niMbaraso ) jebo lIMbaDAno rasa che, ( kahabhaall rohiNiraso vA ) athavA jebo kaDavI rohiNI nAmanI chAlano rasa che, (etto vi ) tenAthI paNa ( bhaNataguNo) anaMta | guNo adhika kaTu ( raso u) rasa ( kiNhAi kRSNalezyAno (nAyabvo) jANaco. 10. Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaha tikaDuassa ya raso, tikkho jaha hasthipippalIe vA / etto vi aNaMtaguNo, raso u nIlAi nAyavyo // 11 // artha-(jaha ) jevo (tikaDunassa ya ) jhUTha, pIpara ane marI e trikaTuno ( raso) rasa ( tikkho ) tIkho cha, (jaha hasthipippalIe vA ) athavA gajapipaLI-pIparano rasa bevo tIkho cha, ( etto vi) tenAthI paNa (anaMtaguNo | R raso u )anaMta guNo tikta rasa ( nIlAi ) nIlalezyAno ( nAyavo ) jANavo. 11. jaha taruNabhaMbagaraso. tubarakaviTThassa vAvi jaariso| - etto'vi aNaMtaguNo, raso u kAU nAyavyo / / 12 // artha-(jaha ) jevo ( taruNayagaraso ) kAcA mAtraphaLano rasa cha, ( vAvi ) athavA ( jArisao) jevo (tubarakavihassa) kaSAyalA eTale turA kapitthaphaLano-koThAno rasa cha, (eno vi aNaMtaguNo raso u) tenAthI paNa anaMta guNo rasa ( kAUi ) kApota lezyAno ( nAyavyo ) jAsavo. 12. jaha pariNayaMbagaraso, pakkakaviTThasta vAvi jaariso| etto'vi aNataguNo, ralo u teUi nAyavvo // 13 // Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha (jaha ) jevo ( pariNayaMjagarasA ) pAkelA AmraphaLanI rasa cha, (vApi ) athavA (jAriso ) jevo ( eka kaviThThassa) pAkA kapitthano rasa kAika madhura ane kAika khATo che, (eco0) tenAthI paNa anaMtaguNo rasa (neUi nAyabo) hA tejolezyAno jANavo. 13. varavAruNIi va raso, vivihANe va AsavANa jaurismo| ma meragassa va raso, etto pahAe parapaNaM // 14 // ___ artha-(varavAruNIi va ) uttama jAtinI madirAno (jArisao) jevo ( raso ) rasa cha, athavA ( vivihANa va) | vividha prakAranA (pAsavANa ) pAsabono eTale puSpathI utpana thatA madyono jevo rasa che, athavA ( mahumeragassa va ) madhu eTale madyavizeSa ane maireya eTale sarako, teno jevo ( raso) rasa the, (etto) enAthI (paraeNaM ) anaMtaguNo adhika rasa ( pamhAe ) padmalezyAno che. A rasa kAika khATo, kAika turo ane kAika madhura hoya che. 14. khajjUramuddiyaraso, khIraraso khaMDasakararaso vaa| etto'vi aNaMtaguNo, raso u sukkAi naayvvo||15|| ___ artha- sajjUramudiyaraso ) kharjurano ane drAkSano rasa, ( khIraraso ) khIrano rasa ( khaMDasakararaso vA) athavA khAMDa sAkarano rasa beyo miSTa cha, ( etto'vi0 ) enAthI paNa anaMtaguNo rasa ( sukAi ) zuklalezyAno jAvo. 15. have lezyAno gaMdha kahe che. Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- jaha gomaDamsa gaMdho, suNagamaDassa va jahA ahimaDassa / etto'vi aNaMtaguNA, lesa.NaM appasasthANaM / / 16 // artha-(jaha ) jevo / gomaDassa ) gAyanA zabano ( maMdho ) gaMdha cha, athavA ( suNagamaDassa )kUtarAnA zakno (va athavA ( jahA ) jevo ( ahimaDassa ) sarpanA zabano gaMdha che ( eno'vi ) enAthI paNa (aNataguNo) anaMtaguNo( appasatthANaM) aprazasta eTale azubha ( lesANaM) kRSNa, nIla ane kApota e traNa lezyAono gaMdha che. 16. jaha surahikusumagaMdho, gaMdhavAsANa pissmaannaannN| etto'vi aNaMtaguNo, pasatthalesANa tiNhaM pi // 17 // artha-(jaha ) jebo ( surahikusumagaMdho) sugaMdhI puSpono gaMdha che, athavA (pissamANANaM) pIsAtA evA ( gaMdhavA| sANa ) koSThapuTapAkathI utpanna thayelA gaMdhadravyano ane bImA suvAsita dravyono jevo gaMdha che, (etto'vi) enAthI paNa (bhaNaMtaguNo) anaMtaguNo zubhagaMdha ( pasatthalesANa tiNDaM pi) tejam, padma ane zukla e traNe prazasta lezyAno che. vahIM azubha tathA zubha sarva lezyAno gaMdha paraspara-aMdara aMdara ocho vadhato kajho nathI te svayameva jANI levo. 17. ___have lezyAono sparza kahe ke.jaha karagayassa phAso, gojinbhAe va sAgapattANaM / etto'vi aNaMtaguNo, lesANaM appssthaaeN||18|| Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - (jaha ) jevo ( karayayassa ) karavatano ( phAso ) sparza che, athavA ( gojinmAe ) gAyanI jivhAno sparza che, (va) athavA ( sAgapattA ) zAka nAmanA vRcanA pAMdaDAno jevo karkaza sparza ke ( eso'vi bhayaMtaguNo ) enAthI paNa anaMta guNakarkaza sparza ( lesANaM appasatthANaM ) aprazasta traNa lezyAno che. 18. jaha bUrassa va phAso, navaNIassa va sirIsakusumANaM / to'vitaguNo, pasatyalesANa tivahaM pi // 19 // artha - ( jaha ) jevo (bUrassa va ) vara nAmanI vanaspatino ( phAso ) komaLa sparza che, athavA ( navaNIbhassa va ) mAkhaNano athavA ( sirIsakusumANaM ) zirISanA puSpano sparza jevo komaLa ke, (etto'vi prayaMtaguNo) enAthI paNa anaMtaguNa kamaLa ( patthalesAtha tinheM pi ) zraNe prazasta lezyAno sparza che. 16. vezyAno pariNAma kahe . tiviho va navaviho vA, sattAvIsaivihikalIo vA / duso teAlo vA, lesANaM hoi pariNAmo // 20 // artha - ( tiviho va ) traNa prakArano athavA ( navaviho vA ) nava prakArano athavA prakAra athavA ( isIo vA ) ekAzI prakArano athavA ( dusao se Alo vA ) baso ne sattAvIsa viho ) satAvIza tAlIza prakArano athavA upa Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSaNIyA yA prakarano (sArtha) lebAno ( pariNAmo ) pariNAma ( hoi ) doya the. temAM dareka lezyAmAM jaghanya, madhyama ane utkRSTa bhede karIne RNa prakArano pariNAma jANavo. jyAre yA jaghanyAdika RNa prakAramAM paNa potapotAne sthAne taratamatAno-nyUnAdhikyano vicAra karIe tyAre te traNene pharIthI jaghanyAdika traye guNavA eTale nava prakAra no thAya the, e ja rIte vAraMvAra traNe mukhartA satAvIza, ekAzI vigere prakArano pariNAma thAya che. 20. dave lezyAnuM lakSaNa kahe che. paMcAsavappavato, tIhiM agutto chasu zravirao a / tivvAraMbhapariNao, khudo sAhassio naro // 21 // nibaMdha sapariNAmo, nissaMso ajiiMdiyo / eajogasamAuto, kaNhalesa tu pariName // 22 // artha - ( paMcAsavappavato) hiMsAdika pAMca zrAzravane viSe pravRttivALo, ( tIhiM agutto) mana, vacana ane kAya e gurihita, (avizya a ) cha jIvanikAyane viSe virati rahita, (tibbAraMbha pariNAma ) tIvra AraMbhanA pariNAmacALa (khudda) kSudra eTale sarvanuM Rhita icchanAra, ( sAissio) vicAryA dinA sahasA kArya karanAra evo ( naro ) nara athavA upalakSaNathI nArI hoya tathA vaLI ( niddhaMghasapariNAmo ) nidhvaMsa pariNAmavALo eTale mA loka ane paralokanA kaTanI zaMkA rahita, ( nissaMso ) nikhiza eTale jIvonI hiMsA karatAM jarA paNa zaMkA na kare devo tathA ( ajirhadio ) ajiteMdriya, (eajogasamAjato ) thA upara kaDelA vyApAre karIne yukta eSo puruSa ke strI ( kaNDalaMsaM tu ) kRSNa lezmAne ja *O******** Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ YAM mA-ka (pariName ) pariName che-pAme che. eTale tevA prakAranA paramANudravyanI sahAyathI sphaTikanI jevo bhAtmA pakha tevA rUpane pAme che-tevI lezyAvALo thAya che. kamu cha ke-" kRSNAdika dravyanI sahAyathI sphaTikanI jema AtmAnA je pariNAma te pra lezyA kahevAya che." 21-22. issA amarisa atavo, avija mAyA ahIriyA / gehI paosa ya saDhe, pamate rasalolue // 23 // sAyagavesae aAraMbhAvirayo khuddo sAhassio nro| emajogasamAutto,nIlalesaMtupariName // 24 // ___ artha---( issA amarisa atavo ) iyA eTale paranA guNa sahana na karavA te, amarSa eTale atyaMta krodha ane atapa eTale tapasyA rahitapaNu, ( apija) avidyA eTale kuzAsvanI vidyA, (mAyA) mAyA, (mahIriyA) durAcAra sevAmA ahIkatA -nileapaNuM, (gehI ) gRddhi-viSayane viSe laMpaTatA, ane ( pose ya ) pradveSa. bhahIM sarvatra abheda upacArathI hayAMvALo, amavALA ityAdika jANavu. tathA ( saDhe ) zaTha-ghiTo, ( pamatte) jAtimadAdikavaDe madonmatta, ( rasalolue) rasane viSe lubdha, ( sAyagavesae a) sAtA sukhanI gaveSaNA karanAra-icchanAra, (prAraMbhAviramao) jIvopamardAdika prAraMmathI nivRti nahIM pAmelo, (khuddo) kSudra bhane (sAhassio) sAhasika evo ( naro) puruSa ke strI (ebhajogasamAuco) bhASA ||T * nyApAre karIne yukta sato ( nIlalesaM tu pariName ) nIlalezyAne ja pariName che-nIlalezyAvAlo thAya che. 23-24. vaMke vaMkasamAyAre, niaDille aNujjue / paliuMcaga ovahie, micchadiTrI aNAripa // 25 / / -reatoK. Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umphAlagaduTThavAI a, teNe prAvi a mcchrii| eajogasamAutte, kAUlesaM tu pariName // 26 // artha-(vake ) vacana bolavAmA vakra, (baMkasamAyAre ) vakra kriyA karanAra, (nimaDille ) manamA mAyAvAlo, | (aNujjue ) saraLa na karI zakAya tevo, ( paliuMcaga ) parikuMcana eTale potAno doSa DhokanAra, (provahie ) aupadhika eTale sarvatra kapaTathI ja pravRtti karanAra, (micchadiTThI ) mithyAdRSTi, (aNNArie) anArya, ( upphAlagaduvAI a) utprAsuka eTale bIjAne bhAta upaje tethu ane duSTa se rAmAvika dopakALu bolanAra, (teNe prAvi a) cora, tathA vaLI ( maccharI) || matsaravALo eTale bIjAnI saMpadA johana zake tevo (emajogasamAune) pAvA vyApArathI yukta evo manuSya ( kAUlesaMta pariName ) kApotalezyAne ja pariName che--kApotalezyAvALo thAya che. 25-26. nImaAvittI acavale, amAI akutUhale / viNIyaviNae daMte, joga uvahANavaM // 27 // piyadhamme daDhadhamme, vanabhIrU hiesae / eyajogasamAutte, teulesaM tu pariName // 28 // artha-nImAvittI ) namra vRttivALo eTale mana, vacana ane kAthAthI anuddhata, (acavale ) capaLatA rahita, (amA) mAyA rahita, (akutUhale ) kutUhaLa rahita, (visIyaviNae ) vinItavinaya eTale gurvAdikarnu ucita karavAmAM pravRttivALo, (daMte ) dAMta-iMdriyonuM damana karanAra, ( jogavaM ) yogavAna eTale svAdhyAyAdinA vyApAravALo, ( uvahANa) upadhAnavALo eTale zAkhano upacAra karanAra arthAt upadhAna vahana karanAra, ( piyadhamme ) dharmane viSe prItivALo, (dadadhamme ) dharmane viSe Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRDha, (avajabhIrU ) pApathI maya pAmanAra tathA (hiesae) hitaiSaka eTale mocane icchanAra (eyajogasamAutse ) AvA | cyApAre karIne yukta eko manuSya ( teulesa tu pariNAma ) vejolezyAne pariName che-tejolezyAvALo thAya che. 27-28. payaNukkohamANe a, mAyAlobhe a payaNue / pasaMtacitte daMtappA, jogavaM ubahANavaM // 29 // tahA payaguvAI a, uvasaMte jiiMdie / eyajogasamAutte, pamhalesaM tu pariName // 30 // ___ artha-(payaNukohamANe ma ) jene krodha ane mAna anya hoya, ( mAyAlobhe a ) mAyA tathA loma (payaNue ) jene anpa hoya, (pasaMtacitte) jenuM citta prazAMta hoya, (daMtappA) ne zrAtmAne damanAra hoya, (jogavaM ) je yoga vahana karanAra hoya, ( upahAsAvaM ) je upadhAnavAko hoya, (tahA ) tathA ( payaguvAI a) thoDhuM bolanAra, ( uvasaMse ) zAMta AkAravALo bhane (jiiMdie ) jiteMdriya ( eyajogasamAutte) ASA vyApAre karIne yukta evo manuSya (pamhalesaM tu pariName ) padamalezyAne ja pariName che-padamalezyAvAlo yAya che. 26-30. aharudANi vajittA, dhammasukkANi jhAyae / pasaMtacitte daMtappA, samie gutte ya guttisu // 31 // sarAge vIarAge vA, uvasaMte jiiMdie / eajogasamAutte, sukalesaM tu pariName // 32 // ___ artha-(avaruhANi ) ArtadhyAna bhane raudradhyAnano (vamittA) tyAga karI (dhammasukANi) dharmadhyAna bhane zukladhyAnaceM | (sAyae ) je dhyAna kare, ( pasaMtacitte ) jenuM citta prazAMta hoya, ( daMtappA ) jeNe bhAtmAnuM damana karyu hoya, ( samie) KAna Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ It je pAMca samitivALo hoya. ( gutte ya guttisa ) je praNa guptibaDe gupta hoya, ( sarAge vIrAge vA ) je sarAga ke vItarAga saMyamavALa hoya, ( utrasaMve ) je zAMta AkAravALo hoya tathA ( jiIdie ) ne jiteMdriya hoya, ( eajogasamAutte ) bhAvA vyApAravaDhe je yukta hoya te manuSya ( sukalesaM tu pariName ) zuklalezyAne ja pariName the. arthAt tevo jIva zuklalezyAvALo che ema samaja. viziSTa lezyAnI apekSAe bhA lakSaNo kalAM de, tethI devAdikamAM tevAM lakSaNo kadAca jovAmAM na Ave topaNa temAM doSa nathI ema jAnuM. 31-32. havelezyAnuM sthAna kahe che.asaMkhejANosappiNINa osapiNI je samayA / saMkhAI zrA logA, lesANaM huMti ThANAI // 33 // artha--(asaMkheANosapiNIya) asaMkhyAtI avasarpiNI bhane ( mosappiNIya) utsarpiNInA ( je samayA ) jeTalA samaya athavA ( saMkhAIyA logA ) asaMkhyAtA lokAkAzanA jeTalA pradeza teTalA ( lesA ) dareka lezyAnAM ( ThANA hu~ti ) zradhyavasAya sthAnako ke. eTale ke azubha lezyAnA uMcA nIcA saMklezanAM sthAno bhane zubhalezyAnAM uMcA nIcA vizuddhinAM sthAno asaMkhyAtA ke 33. - have lezyAnI sthiti kahe che. murhutaddhaM tu jahannAM, tettIsaM sAgarA muhurtthiaa| kosA hoi ThiI, nAryaivvA kiNhelelAe ||34|| - Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha (kiNhalesAe ) kRSNalezyAnI ( jahamA ) jaghanya sthiti (muddattaddhaM tu ) maharSi eTale aMtarsahartanI che bhane (ukosA ) utkRSTa ( ThiI) sthiti ( muhuttahiyA) aMtarmuhUrta adhika evA (tettIsa sAgarA ) tetrIza sAgaropamanI (hoi) * ke ema ( nAyavvA ) jANacuM. pA utkRSTa sthiti sAtamI naraka pRthvI AzrI jAmAcI. temA aMtarmuhUrte karIne pUrva tathA pachInA bhavane bhAzrIne ke aMtarmuhUrta jANavA. ema sarvatra jANI levU. sarva lezyAnI japanya sthiti je kahI che te tiryaca bhane manuSyane viSe ja jANavI. 34. muhu~ttadraM tu jahannA, dasa udahI plimmsNkhbhaagmbhhiaa| ukosA hoi ThiI, nAyavvA naulalelAe // 35 // artha-(nIlalesAe ) nIlalezyAnI (jahabhA) jaghanya sthiti (muDuttaddhaM tu) aMtarmuhUrtanI ja cha tathA (ukosA ThiI) * utkRSTa sthiti ( dasa udahI) daza sAgaropama ane (paliaM asaMkhabhAgaM abhahimA ) palyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika (hoi) cha ema (nAyacyA) jANavU. ahIM pamyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika kahyo, tenI aMdara pUrvottara bhavanA ye aMtarmuhUte paNa jANI levA. eja pramAyo sarvatra jANavU. 35, A sthiti dhUmaprabhAne pahele pAthaDe samajavI. muhuttaddhaM tu jahannA, tiNNudahI pliamsNkhbhaagmbhhiaa| ukosA hoi ThiI, nAyavvA kAulesAe // 36 / / Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha- kApota lezyAnI utkRSTa sthiti praNa sAgaropama ane panyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika eTalI jANavI. || zeSa artha pUrvavat. ATalI sthiti vAlukApramAnA uparanA pAthahe jANavI. 16. muhattaddhaM tu jahannA, dupaNuvahI paliamasaMkhabhAgamabhahizrA / ukosA hoi ThiI, nAyabA teulesAe // 37 // artha-tejolesmAnI utkRSTa sthiti be sAgaropama mane panyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika eTalI jANavI. ATalI || sthiti IzAna devalokamA hoya che. 37. a muhattaddhaM tu jahannA, dasa hotI sAgarA muhutthiaa| ukkosA hoi ThiI, nAyabbA pamhalesAe // 38 // artha-padmalezyAnI aMtarmaharta adhika daza sAgaropamanI utkRSTa sthiti che. te brahmadevalokane viSe jANavI. 38. muhuttaddhaM tu jahannA, tetIsaM sAgarA muhuttahiA / ukkosA hoi ThiI, nAyavvA mukkalesAe // 39 // artha-zuklalezyAnI tetrIza sAgaropama aMtarmuhartAdhika utkRSTa sthiti che. te anuttaravimAnamA jANavI. 39.. ive lezyAnI sthitine samApta karavA pUrvaka lezyA saMbaMdhI jIjI hakIkatano prAraMbha kare che.--- / esA khalu lesANaM, oheNa ThiI u valiA hoii| causu vi gaIsu patto, lesANa TiiM tu vocchaami|4|| Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ardha-(esA) A (khalu) nizce (lesANaM) lezyAnI ( bhoheNa ) odhe karIne eTale sAmAnya rIte (ThiI u ) sthiti | II ( vasimA hoI) varNana karI che. ( etto) have pachI ( causu vi maIsu) cAre gatine viSe ( lesAkha ThiI tu) lezyAnI sthitine ( vocchAmi ) huM kahIza, 40. dasavAsasahassAI, kAUe ThiI jahaniA hoii| tiNNudahI palizrovama-asaMkhabhAgaM ca ukkosA // 4 // artha--(dasavAsasahassAI ) daza hajAra varSa ( kAUe ThiI) kApotalezyAnI sthiti ( jahaniyA hoI ) jaghanya che, tathA (tiNNudahI ) traNa sAgaropama ane ( palimovamaasaMkhabhAgaM ca ) panyopamano asaMkhyAtamo bhAga eTalI ( ukkosA) utkRSTa sthiti che. temA ratnaprabhAnA uparanA pAthaDAmA rahelA nArakIyonI jaghanya sthiti daza hajAra varSanI ke tethI tyAM jaghanya sthiti bhane vAlukApramAnA pahelA pAthaDAmA rahelA nArakIonI traNa sAgaropama ane panyopamano asaMkhyAtamo bhAga : eTalI utkRSTa sthiti che tethI tyA kApotalezyAnI utkRSTa sthiti hoya ema sarvatra jANavU. 41. tiNNudahI paliamasaMkhabhAgo u jhaaniiltthiii| dasa udahIpaliovama-asaMkhabhAgaM ca ukosaa||4shaa ___ artha-(tiSNudahI ) traNa sAgaropama ane ( palizramasaMkhabhAgo u ) panyopamano asaMkhyAtamo bhAga eTalI (jahAnIlaTiI) nIla lezyAnI jaghanya sthiti cha, te vAlukAprabhAmA samajavI. ane (dasa udahI) daza sAgaropamane (palimo Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vamanasaMkhabhAgaM ca ) palpopamano asaMkhyAtamo bhAga eTalI nIla lezyAnI utkRSTa sthiti cha, te dhUmapramAnA pahele pAthaDe | samajabI. 42. dasa udahI palimamasaMkhabhAgaM jahaniA hoI / tettIsa sAgarAI, ukkosA hoi kiNhAe // 43 // artha-(dasa udahI) daza sAgaropama ane (paliyamasaMkhamArga) panyopamano asaMkhyAtamo bhAga eTalI ( jahamiyA * hoI ) kRSNalezyAnI jaghanya sthiti che. se amaprabhASa hAjanIgale ( lenI mAgAI ) tetrIza sAgaropamanI ( ukosA) utkRSTa sthiti ( kirahAra hoi) kRSNalezyAnI che, te tamastamA pRthvIne viSe samajabI. A ane zrAgaLa devatAnI kaddeze te sarva drazyalezyAnI sthiti jANavI. temanI bhAvalezyAnI sthiti to pharatI hoyAthI anyathA prakAre paNa saMbhave che. eTale ke | bhAva lezyA to deva nArakI sarvane chae saMbhave che. 13. esA neraimANaM, lesANa ThiI u vaNiA hoI |senn paraMvocchAmi, tiriamaNussANa devANaM // 4 // - ardha-(esA ) zrA ( neraiyANaM ) nArakInI ( lesANa ) lezyAnI ( ThiI u ) sthiti ( vaNimA hoI ) varNana * karelI che. (teNa paraM) tyArapachI-hace (tirizramaNussANa devANaM) tiyaMca, manuSya ane devanI lezyAnI sthitine (vocchAmi) 9 kahIza-kahuM chu. 44. aMtomuMhuttamaddhaM, lesANa ThiI jahiM jahiM jA u / tiriyANa narANaM vA, vaijittA kevalaM jesaM // 45 // Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha--(tiriyANaM ) tiryaca ( narAmaM vA ) ane manuSyamA ( jahi jahiM ) jyA jyA eTale je je pRthivyAdikane viSe ke saMmUrchima manuSyAdikane viSe ( kevalaM lasaM ) eka zukla lezyAne ( vaJjitA ) varjIne bIjI (jAu) je kRSNAdika lezyA saMbhave che, te ( lesANa ) lezyAonI (ThiI ) jaghanya ane utkRSTa sthiti ( aMtomuhuttamaddhaM ) aMtarmuhUrtakALanI ja che, temA pRthvIkAya, apkAya ane vanaspatikAyane viSe pahelI cAra lezyAo saMbhave che, tejaskAya, vAyukAya, vikaleMdriya ane saMmUrchimane viSe pahelI traNa lezyAo saMbhave che bhane cIjAne viSe chae lezyA saMbhave che. tethI karIne bhA chae lezyAnI sthiti tiyaca ane manuSyane viSe aMtarmuhUtakALanI ja prApta thai. tamA eka zukla lezyAne bAda karI che. 45. have zukla lezyAnI sthiti kahe che. muhu~ttaddhaM tu jahannA, ukkosA hoI puSakoDI u| navahiM vairisehiM UMNA nAyavvA sukklesaae||46|| artha-(sukkalesAe ) zukla lezyAnI (jahAnA ) jaghanya sthiti ( muhuttaddhaM tu ) aMtarmuhUrtanI che, ane (ukosA ) utkRSTa sthiti ( nahiM varisehiM UNA ) nava varSa aochA evA ( puvakoDI u ) pUrvakoTI-karoDa pUrva varSanI ( hoi) che. ema ( nAyavvA ) jANavU. koi pUrvakoTinA AyuSyavAlo manuSya pAThame varSe cAritra grahaNa kare, te podhAmA ocho eka carpano cAritra paryAya thAya sthAre tene zakla lezyAno bhane kevalajJAna pAmavAno saMbhava cha, pachI jIvita paryaMta te lezyA rahe cha. tethI nava varSa prochA pUrvakoTi varSa kalA che. 46. Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- esA tiriyanarANaM, lesANa ThiI u valiA hoii| teNa paraM vAcchAmi, lesANa ThiI u devANaM // 17 // artha-(esA )A ( tirianarANaM tiryaMca manuSyanI ( lesAgA ThiI u ) lezyAnI sthiti (yamizrA hoI ) varNana | karelI cha, ( teNa paraM ) tyArapachI-havaM (devANaM ) devonI ( lesANa ThiI u) lezyAnI sthitine( vocchAmi ) huM | kahazi.47. | dasavAsasaharasAI, kiNhAe Tie jahamiA hoii| paliamasaMkhijjaimo, ukkosA hoi kiNhAe // 18 // * artha-devomA ( dasavAsa sahassAI ) daza hajAra varSa pramANa (kiNhAe ) kRSNalezyAnI (ThiI jahaNiyA) jaghanya |1|| * sthiti ( hoI ) che. tathA ( palizramasaMkhijaimo) palyoSamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI (kiNhAra ) kRSNa lezyAnI * (ukosA hoi ) utkRSTa sthiti che. yA sthiti teTalA ja AyuSyabALA bhavanapati ane vyaMtaronI jANavI, eja pramANe nIla ane kApota lezyAmAM paNa jANavU. 48. jo ki.pahAi ThiI khalu, ukkosA sA u smymbhhiaa| jaharaNaM nIlAe, paliamasaMkheja ukkosA // 49 // ardha--(kivhAi ) kRSNa lezyAnI (jA) je (ukosA ) utkRSTa ( ThiI ) sthiti ( khalu) nizca kahI che, rasAu) Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja eTale panyopamano asaMkhyAtamo bhAga (samayamabhahiyA) eka samaya adhika (nIlAe) nIlalezyAnI (jahoNaM) jaghanya | sthiti jANadhI. tathA ( ukosA) utkRSTa sthiti ( palizramasaMkheja ) palyopamano asaMkhyAtamo mAga jANavI. yA panyopamano asaMkhyAtamo bhAga pUrvanA karatA moTo jANavo. te paNa bhavanapati ne vyaMtaramAja jANavI. 49. jo nIlAe ThiI khalla, ukkosA u samayamabhahiA / jainnaNaM kAUe, paliamasaMkhaM ce ukkosA // 50 // artha-(nIlAe ) nIla lezyAnI ( jA) je ( ukkosA u ) utkRSTa ( ThiI khalu ) sthiti nizce kahI che. te (samayamanmahiA ) eka samaya adhika evI ( jahanneNaM ) jaghanye karIne ( kAUe ) kApota lezyAnI sthiti che. (ca) ane tenI ( ukosA ) utkRSTa sthiti ( palizramasaMkhaM ) panyopamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa jANavI. ahIM paNa pUrvanA panyopamanA asaMkhyAtamA bhAga karatA prA asaMkhyAtamo bhAga moTo jANavo. te paNa bhavanapatine vyaMtaramA ja jANavI. 50. teNa paraM vochAmi, teUleso jahA~ suragaNANaM / bhavaNava ivANamaMtara-joisavemANiANaM ca // 5 // artha-( teNa paraM ) tyArapachI-have ( bhavaNavA ) mavanapati, ( vANamaMtara ) vANa vyaMtara, (joisa ) jyotiSI ( vemANiANaM ca ) ane vaimAnika ( muragaNANaM ) devasamUhanI ( jahA ) je prakAre ( teUlemA ) tejolezyA che te prakAre (bocchAmi ) hUM kahIza-kahuM du. 51. Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4liovamaM jahanno, ukkosA sAMgarA u vunnnnhiaaN| paliamasaMkhijeNaM, hoI bhAgeNa teUe // 52 // | artha-(taUe ) tejolezyAnI ( jahamA ) jaghanya sthiti ( palibhovamaM ) eka palyopamanI che, ane ( ukkosA) * utkRSTa sthiti ( paliyamasaMkhijeNaM ) palyopamanA asaMkhyAtamA ( bhAgeNa ) bhAge karI ( ahiyA) adhika evA ( dusa sAgarA u ) ne sAgazepamanI ( hoI ) 2. mAriNi pAnikane AdhIne ja jANavI. temA jaghanya sthiti saudharmamA bhane utkRSTa sthiti IzAna devalokamAM che. upalakSaNathI bhavanapati ane vyaMtaranI tejolezyAnI jaghanya sthiti daza hajAra varSenI, vyaMtaranI utkRSTa sthiti panyopamanI ane bhavanapatinI utkRSTa sthiti kohaka adhika sAgaropamanI jANavI. jyotiSInI jaghanya sthiti palyopamano AThamo bhAga ane utkRSTa sthiti lAkha varSa adhika eka palyopamanI jANavI. 52. dasavAsasahassAI, teUi TiI jahanniA hoi / duNNudahI paliovama-asaMkhabhAgaM ca ukkosaa||53|| / artha-(dasarAsasahassAI ) daza hajAra varSa pramANa ( teUha ) tejolezyAMnI (jahaniyA ThiI ) jaghanya sthiti hoi) * . ( ca ) ane ( ukkosA ) utkRSTa sthiti ( duNNudahI) ce sAgaropama upara (paliprovamaasaMkhabhAga) panyopamano asaM-18 khyAtamo bhAga cha. ahIM prakaraNane anusarIne to je kApotalezyAnI utkRSTa sthiti hoya te ja eka samaya adhika tejo lezyAnI jaghanya sthiti hocI joie paraMtu ahI tema kahela nathI. tenuM kAraNa jJAnIgamya cha. 52, ATalI sthiti kayA | dekhone hoya te uparanI gAthAnA arthamAM kahela cha. Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo leUe ThiI khalu, ukosA sA u smymbbhhiyaa| jahANaM pamhAe. desa u muhattAhiAI u~kosA / / 54 // artha-( khalu ) nizca ( teUe ) tejo lezyAnI ( jA ) je ( ukkosA ) utkRSTa (ThiI ) sthiti kahI che, (sAu) te ja ( samayamA mahiA ) eka samaya adhika (jahaleNaM ) jaghanye karIne ( pamhAe ) pAlezyAnI sthiti jANAdhI. ane ( ukkosA ) utkRSTa sthiti { muhucAhiAI ) pUrvottara bhavanI apekSAe ce aMtarmuhUrta adhika eSA ( dasa ) daza sAgaropamatI jhAlI. 54, yA jaba pAne kA sthiti teTalA AyuSyacALA devone samajavI. jo pamhAI ThiI khellu, ukkosA sA u smymbbhaahaa| jahoNa sukkAe, tittIsa muttamaMnbhahiA // 55 // __ artha-- ( khalu ) nizce ( pamhAI : pAlezyAnI ( jA ) je ( ukkosA ) utkRSTa ( ThiI ) sthiti kahI che, ( sA u) teja ( samayamanmahimA ) eka samaya adhika ( jahaNa ) jaghanye karIne ( sukkAe ) zukralezyAnI sthiti che. tathA tenI utkRSTa sthiti ( muhuttamambhahiyA ) be aMtarmuhUrta adhika ( titIsa ) tetrIza sAgaropamanI che. bhAnI jaghanya sthiti lAMtakamA bhane utkRSTa sthiti anuttara vimAnamA ke. 55. sthitidvAra pUrNa thayu. have lazyAnuM gatidvAra kahe che-- Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiNhA nIlA kAU, tiNi vi eA u ahmlesaao| etrAhi tihiM vi jIvo, duggaiM uvavajai // 56 / / -(hiSTA / kRSNA / nAlA ) nIla ne ( kAU) kApota (emA u) zrA ( timi vi) RNe paNa ( ahamalesAno) adhama-aprazasta lezyAo che. ( ehi ) A ( tiIi bi ) trase baDe ( jIvo ) jIva ( duggaI ) durgatine ( uvavajaha ) pAme che. 56. teU pamhA mukkA, timi vi eaaudhmmlesaao| eAhi tihiM vi jIvo, suggaiM uvvjji||57|| ___artha-( teU.) tejasa ( pamhA ) pana bhane (sukA) zukla (emA u ) pA ( tithi vi ) traNe paNa ( dhammalesAtro) | dharma-prazasta lezyAno cha. ( enAhiM tihi vi) zrA traNe baDhe ( jIvo ) jIva (suggaI, sugatine ( uvavajjai ) pAme che. 57. hace AyuSya dvArano avasara che. temAM avazya jIva je lezyAmAM AgAmI bhave utpana thatrAno hova teja lezyAvAko bhA bhavamA mare che. temAM janmAMtaramA je lezyA thavAnI hoya te lezyAnA pahelA samaye parabhavanA AyuSyano udaya thAya che ? H ke carama-challA samaye thAya cha ? ke anyathA prakAre che ? 9 zaMkAne dUra karavA mATe kahe che. | lesAhiM savAhi, pahameM samayasmi pariNayAhiM tu|nai hu kassa vi uvAo, pare bhave hoI jIvasa // 58 // artha-(pariNa yAhiM tu ) pariNamelI aiTale AtmasvarUpe utpanna thayelI ( mavyAhiM ) sarva koi ( lesAhiM ) lezyAvaDe || yukta evA ( kassa vi ) koi paNa ( jIvassa ) jIvanI ( paDhame samayammi ) pahelA samaye ( pare mave ) parabhavane viSe ( uva Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAmo ) utpatti ( na hu hoha ) thatI nathI. 58. lesAhi savvAhi, carame samayammi pariNayAhiM tu / na tu kassa vi uvavAo, pare bhave hoi jIkssa // 5 // artha--pUrvavat. vizeSa e ke ( carame samayammi ) ta lezyAno aMdhA samaya paNa utpatti thatI nayI ema jANavU. 56. | tyAre zI rIte cha ? te kahe che. aMtamuhutammi gae, aMtamuhu~ttammi sesae cebai / lesohi pariNayAhi. jIvA gacchati parelogaM // 6 // artha-(pariNayAhi ) pariNamelI ( lesAhi) lezyAvaDe yukta evA ( jIvA ) jIvo (aMtamuhuttammi gae ) aMtarmuhurta gaye sate (ceva ) tathA ( aMtamuDuttammi ) aMtarmuhUrta (sesae ) bAkI rahe sate ( paraloga ) paralokamA ( gacchati ) jAya che. arthAta tiryaca ane manuSyane potArnu bhAyuSya aMtarmuhUte bAkI rahe tyAre parabhavanI lezyAno pariNAma thAya che ema siddha thayu eTale tithaMca ane manuSya zrAvatA bhavanI lezyAno aMtarmuhUrta gaye sate paralokamA jAya che zrane deva tathA nArakI potAnA bhavanI lezyAno aMtarmuhUrta pAkI rahe sate te lezyA sahita paralokamAM jAya che. 6.. have A adhyayana samApta karavApUrvaka upadeza Ape che. tamhA eANa lesANaM, aNubhAve viaanniaa| appasasthA u vajittA, pasasthA ahi dvivAsi tti bemi // 61 // Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-( tamhA ) tethI karIne (emaANa lesAga) bAlezyAmonA (aNubhAve ) anubhAvane-prabhAvane (trimANimA) jANIne temAMdhI (mappasasthA u ) aprazasta lezyAone ( vajitA ) vIne ( pamanthA la ) prazasta lezyAne ( ahiTijAsi ) aMgIkAra karavI. (si bemi ) ema hu~ kahuM cha. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kayu. 61. // iti catutriMzattamamadhyayanam / / 34. -** * *atha anagAramArgagati nAmarnu pAMtrIzamuM adhyayana 35. gayA adhyayanamA aprazasta lezyAno tyAga karI prazasta lezyA svIkAratrAnu kayu, te guNavAna sAdhu ja karI zake che, Ell tethI A adhyayanamA sAdhunA guNone kaI cha.--- | suNeha megaiMggamaNA, maiggaM buddhehiM demiaN| jamAyarato bhikkhU, dukkhANaMtakaro bhave // 1 // ___artha he ziSyo ! ( buddhehiM ) tIrthakarAdika paMDitoe ( desimaM ) kahelA ( mamme ) muktimArgane ( megaggamaNA ) mArI * pAsethI ekAgracittavALA thaine ( sumeha ) tame sAmaLo. (jaM) ke jene (mAvaraMto ) Acarato-sevato (bhikkhU ) sAdhu (dukkhAya) karmanA ayathI duHkhono (aMtakaro ) aMta karanAra ( mave ) thAya che. 1. Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gihavAsaM paricceja, pavajja a~ssie meMNI / Ime 'saMge viANejjA, jehiM saMjaMti mANavA // 2 // artha-(gihavAsaM) gRhavAsano ( paricaja ) tyAga karIne ( paccoM ) pravrajyAne ( assie ) mAzrita dhayelo (muNI) sAdhu (jehi ) janAvaDe ( mANavA) manuSyo ( sajaMti ) Asakta thAya che, evA (ime ) A (saMge) putra, strI vigere saMgone (viANejA ) jANe eTale ke A strI, putra vigere bhavanA hetu ke ema vizeSe karIne jANe ane jANIne jJAna- phaLa virati hovAcI pratyAkhyAna kare-teno svAga kara. 2. / taheva hiMsaM aliaM, cojja abbabhasevaNaM / icchAkAmaM ca lobhaM ca, saMjao parivajjae // 3 // |. artha-( taheva ) tathA ( hiMsaM ) jIhiMsAne, ( aliaM) mRSAvAdane, ( cojaM ) corIne, ( madhyamasevaNaM ) madhunanA || sevanane, ( icchAkAmaM ca ) icchArUpa kAmane eTale aprApta vastunA abhilASane ane ( lobhaM ca ) lobhane eTale prAsa thayelI | vastuparanI gRddhine arthAt A ye zandavaDe parigraha kahyo che tethI tene : saMjao) sAdhu (parivajae) varje. 3. maNoharaM cittagharaM, malladhUveNa vAsi / saMkabADaM paMDurulloaM, maNasA'vi ne patthaMe // 4 // artha-(manoharaM ) manohara, ( maladhveNa ) mAnya eTale puSpanI mALA ane dazAMgAdika dhRpavaDe ( vAsimaM) vAsita, (sakavADaM ) kramADa sahita tathA / paDalloaM) ujvaLa ullocavALA tathA (citagharaM ) citravALA gharane sAdhu (maNasAvi) manavaDe paNa (na patthae) prArthanA na kare-na icche, to pachI vacanavaDe to prArthanA na ja kare, tema ja temA rahe paNa nahIM. 4. Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na Avo upadeza ApavArnu kAraNa kahe che.-- iMdiANi u bhikkhussa, tArisammi ubassae / durAI nidhAreuM, kAmarAgavivaDhaNe // 5 // artha-(u) kAraNa ke ( tArisammi ) tevA prakAranA ( kAmarAgaviSavaNe ) kAmarAganI vRddhi karanArA ( uvassae) upAzrayamA vasabAthI ( bhikkhussa ) sAdhune ( iMdizrANi ) potapotAnA viSayamA pravartatI iMdriyone ( nivAreuM ) nivAravAne ( dukkarAI ) duSkara thai paDe che. 5. . tyAre kyA-kevA sthAnamA raheg ? te kahe che.susANe sunnagore vA, rukhamUle vA pagaMgo / paIrike parakaDe vA, vAsaM tatthAbhirAe // 6 // artha-( susANe ) mazAnamA, ( subagAre vA ) zUnya paramA, ( rukkhamUle vA ) vRkSanI nIce, athavA ( parakaDe vA) bIjAe eTale gRhasthIe potAne mATe karelA ane ( pairikke ) atirikta eTale strI AdikathI rahita ( tattha ) tevA sthAnamA | / sAdhu ( egago) ekalo eTale koinI sahAya vinA ( vAsaM ) nivAsane (bhabhirobhae ) pasaMda kare. 6. phAsuammi aNAbAhe, itthIhi aNabhidue / tattha saMkappae vAsaM, bhikkhU paramasaMjae // 7 // | artha-(phAsugammi ) prAsuka eTale acitta pRthvIvALA, ( aNAcAhe ) koinI bAdhA-pIDA jemA na hoya evA ane * ( ityAhiM ) strIo tathA upalakSaNathI paMDakAdika baDe ( praNabhihue ) upadrava nahIM pAmelA eTale doSa nahIM pAmelA evA Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tattha ) te upara kahelA smazAnAdikane viSe ( paramasaMjae ) mokSane mATe saMyamane dhAraNa karanArA (mikkhU ) sAdhu (pAsa) nivAsane ( saMkappae ) kare. uparanA zlokamA 'tevA sthAnane viSe sAdhu niyAsane pasaMda kare.' ema ko ituM, vethI koika mAtra ruci ja kare paNa rahe nahIM, teTalA mATe mA zlokamA rahebAnu kahyu. 7.. ahIM koI zaMkA kare ke-" bIjAe potAne mATe karelA sthAnamA sAdhue rahevArnu pasaMda kara." ema zA mATe kaDaM | te upara kahe che..nai seyaM gihAI kuvijA, neva agnehiM kArae / girhakammasamAraMbhe, bhUpANaM dissae beho // 8 // artha-sAdhu ( sayaM ) pote (gihAI ! gRhAdika (na kavitA kare nahIM, tathA (amehiM ) bIjA pAse gRhAdika / (neva kArae) karAve nahIM, tathA upalakSaNathI gRhAdika karatA evA anyane anumode nahIM. kAraNa ke (gihakammasamAraMbhe) gRhakAryanA prAraMbhamA eTale mATI, iMTa vigere lAvavA-karavAmAM (bhUcANaM) aneka prANIono (vaho ) vadha (dissae) dekhAya che, 8. kayA prANIprono vadha thAya che ? te kahe che.tasANaM thAvarANaM ca, suhamANaM ghAyarANa ya / gihakammasamAraMbha, saMjao parivajae // 9 // artha-gRhAdikanA prAraMbha karavAmA ( tasANaM ) prasa, ( thAvarANaM ca ) sthAvara, ( suDamANaM ) sUkSma bhane (vAyarANa 1 A sUkSma ekeMdriya na samajavA. kemake tenI virAdhanA thai zakatI nathI. Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya) cAdara jIvAno vagha thAya che, tethI ( saMjo ) sAdhu (gihakammasamAraMbha ) gRhakarmanA samAraMmane ( parivajae ) varje. 6. taheva bhattapANesu, payaNapayAvaNesu a / pANabhUyadayaTTAe, na pae na payAvae // 10 // ___ artha-( taheva ) temaja vaLI ( bhattapAi bhAtapAdIne liye ( purA payAnaNe ) saMdhavA ke raMdhAvavAmAM paNa || | jIvavadha jovAmAM Ave che, tethI (pANabhUyadayaTThAe ) prANa eTale trasajIvo ane bhUta eTale pRthivyAdika sthAvara jIvonI dayAne arthe ( na pae ) sAdhu rAMdhe nahIM, tathA ( na payAvae ) raMdhAve paNa nahIM. 10. eja hakikata spaSTa rIte kaI chajaladhannanissiA pANA, puddhevikhnistiaa|hmmti bhattapANesu, tamhA bhikkhU na payAvae // 11 // ___artha-( bhattapANesu ) bhAtapANI raMdhAte sate ( jaladhananissiA ) jaLa bhane dhAnyamA nizrita dhayelA eTale temAMja | utpanna thayelA ane anya sthaLe utpanna thai nenI nizrAe rahelA eyA tathA (pUDhavikanissiA ) pRthvI ane kASThanI / nizrAe rahelA evA ( pANA) jIvo ( immati ) haNAya cha, ( tamhA) tethI karIne ( bhikkhU ) sAdhu (na payAvae) raMdhAce paNa nahIM, to pachI rAdhe to kema ? upalabaNathI anumodanA paNa na kare. 11. bisappe sabbo dhAre, bahupANaviNAsaNe / nasthi joisame satthe, tamhA joI na dIvae // 12 // artha-(visappe ) anpa chatA paNa bahu vyApavAnA svabhAvavAlaM, ( sacao dhAre ) cautarapha dhAravALaM bhane ( bahupA Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NiviNAsaNe ) ghaNA jIvono vinAza karanAra ( jomame ) agninA jevU bIju koi paNa ( satye) zastra ( natthi ) nayI. (samhA) tethI karIne ( joI ) agnine (na dIvae) sAdhu saLagAve nahIM. 12 ahI koine zaMkA thAya ke-" rAMdhavA ane raMdhAvavAmAM jIvavadha thAya ke, paraMtu krayavikraya karavAmAM jIvavadha nathI, mATe krayavikrayavaDe ja sAdhue nirvAha karavo yogya che." prAcI zaMkAvALAne uttara prApe chehiraNaM jAyarUvaM ca, maNasA'vi ne ptthe| samalekaMcaNe bhikkhU viraie kayavikkae / / 13 // artha- (samalekaMcaNe ) koi paNa ThekANe pratibaMdha nahIM hovAthI samAna che leSTu-paththara ane kAMcana-suvarNa lene L evA ( bhikkhU ) sAdhu (kayavikkae) krayavikrayane viSe-krayavikrayathI (virae ) viramyA cha--tenAthI nivRtta thayA cha, tethI (hiramaM ) suvarNa, (jAyarUtraM ca) rU' ane cazabdathI samagra dhana dhAnyAdikane (maNasAvi ) manavaDe paNa (na patthae ) prArthanA na kare--icche nahIM. 13. kiNaMto kaio hoi, vikiNaMto a vANio / kayavikkayammi baTTato, bhikkhU havai na taariso||14|| artha-kAraNa ke sAdhu (kiNato ) kharIda karato sato ( kaho hoi ) anya manuSyonI jema kharIda karanAro thAya cha, ane (vikiNato a) vecato sato (vANio ) vaNika eTale vepArI thAya che, tethI karIne ( kayavikayammi) krayavika| yane viSe ( yaddhRto) pravetato ( bhikkhU ) sAdhu ( nAriso na habai ) jevo zAstramA kayo ke tevo dhai zakato nathI. 14. KKA Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S NO ___ tyAre zuM karavU ? te kahe che. bhivikhaavvaM na kevvaM, bhikkhuNA bhikkhvttinnaa| kayavikkao mahA~doso, bhikhAvittI suhaavhaa||15|| artha-(bhikkhayattiNA) bhikSAnI vRcivALA mitnAthI bhAjIvikAmAlA ( bhivarakhuNA ) sAdhue (bhiktipatra ) | bhikSA mAgavI, paraMtu (na keanvaM ) kharIda kara nahIM, ane upalakSaNathI vecavU paNa nahIM. kAraNa ke ( kavavikalo) kraya | | vikraya karavAmA ( mahAdoso) moTo doSa cha bhane ( bhikkhAvittI ) bhikSAvRci ( suhAvahA ) sukhakAraka che. 15. bhikSA mAgavAnuM eka ja kulamA paNa hoI zake tethI kahe cha kesamuMzrANaM uMchamesijjA, jaihaasuttmnnidi| lAbhAlAbhammi saMtu, piMDavAyaM care muMNI // 16 // __artha-(muNI ) sAdhu ( jahAsucaM ) zAstramA kahyA pramANe ( maNididhe ) niMdA rahita--nirdoSa ane ( urcha ) uMchanA | jepI uMcha eTale jUdA jUdA gharathI thoI thor3e levArUpa ( samubhANaM ) bhidhAnI ( esijjA ) gaveSaNA kare, tathA ( lAbhAlAmammi) bhikSAnA lAbhamAM ke alAbhamAM paNa (saMtuDe) saMtoSayAko sato ( piMDavAyaM ) jemAM pAtrane vipe piMDarnu parcha / thAya che evA piMDapAtane eTale bhikSATanane ( care ) seva kare. 16.. prArIte piMDane pAmIne zI rIte AhAra kare ? te kaI che.alole nai rase giddhe, jibhAdaMte amunchie / ne rasaTThAe muMjijA, javaNaDhAe mahAmuNI // 17 // Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha--( alole ) rasavALo bhAhAra maLyo hoya topaNa temA lolatA-capaLatA rahita, ( rase ) prApta na thayelA rasanA viSayamA ( na giddhe ) gRddhi rahita, (jibbhAdate ) jivhA iMdriyane damana karanAra bhane ( amucchie ) AhArane rAkhI mUkanA rUpa sanidhi nahIM karavAthI mUrchA rahita evo ( mahAguNI ) mahAmuni ( rasaTThAe ) rasane mATe eTale zarIranI dhAtu puSTa karavA | mATe ( na muMjinjA ) na jame. paraMtu ( javaNavAe ) yApanAne mATe eTale saMyamanA nirvAhane mATe ja AhAra kare. 17. __zracaNaM rayaNaM ceva, baMdaNaM pUaNaM tahA / iDDIsakArasammANaM, maNasA'vi na patthae // 18 / / artha-vaLI muni zrAvakathI karAtI (avarNa) puSpAdikanI pUjA, (rayaNaM ceva) zrAsanAdikanI racanA, (baMdaNaM) zarIsthI vaMdanA, ( pUtraNaM ) vastrAdikavaDe pUjA, (tahA ) tathA (DDIsakkArasammANaM ) Rddhi-zrAvakarUpI saMpadA athavA vastra, pAtrAdika saMpadA, satkAra-guNakIrtanarUpa satkAra bhane abhyutthAnAdika sanmAna, e sarvane ( maNasA'vi ) manavaDe paNa (na patthae ) prArthanA na kare-icche nahIM. 18. tyAre zuM kare ? te kahe che.sukaM jhANaM jhizrAejA, anizrANe akiMcaNe / vosaTakAe viharejA, jAva kAlassa pajo // 16 // artha- -( sukaM jhANaM ) zukla dhyAnane ( jhiAejA) dhyAve, tathA ( aniANe ) niyANA rahita, ( akiMcaNe ) parigraha rahita ane (bosaTTakAe / zarIrapara paNa mamatA rahita evo sato sAdhu (jAva) jyA sudhI ( kAlassa ) maraNano Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( paJo) paryAya pAve tyA sudhI eTale jAyajIva ( vihareA ) apratibaddha vihAra kare. 16. tyArapachI aMtakALe zuM karIne zuM pAme ? te kahe the.nirjehiUNa zrAhAraM, kAladhamme ubaiTrie / jahiUNa mANusaM bodi, pay dukkhe vimuccai // 20 // ___artha-( kAladhamme ) AyuSyanA kSayarUpa kALadharma-maraNa samaya ( uvahie ) prApta thaye sate (pAhAraM ) salekhanAdikanA anukrame caturvidha aAhArano (nijjUhiUNa ) tyAga karI ( mANumaM bAdi ) A manuSya saMbaMdhI zarIrane ( jahiUNa ) tajIne ( pabhU ) vizeSa sAmarthyavAko sato (dukkhe vimuccai ) sarva du:khI mUkAya che. 20. yo mato duHkhathI gumAyo kade the..... | nimmame nirahaMkAre, vIrAge aNAsave / saMpatte kebalaM nANaM, sAsayaM parinitruDe // tti bemi // 21 // / artha - (nimmame ) mamatA rahita, (nirahaMkAre ) ahaMkAra rahita, ( vI arAge ) rAga rahita, upalakSaNathI dveSa rahita, | (aNAsace ) Azrava rahita thayo sato tathA ( sAsarya) zAzvatA ( kevalaM nANaM) kevaLajJAnane ( saMpatte) pAmyo sato | (parinivbuDe ) sarvathA prakAre svastha thAya ke arthAt sidbhisthAnane pAme che. (ci bemi) ema huM kahuM chu. e pramANe sudharmA-18 svAmIe jaMbUsvAmIne kathu. 21. iti paJcatriMzamadhyayanam. 35. Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha jIvAjIva vibhakti nAmarnu chatrIzamuM adhyayana. 36. pAMtrIzamA adhyayanamA mAdhunA guNa kahyA. te guNo jIva ane ajIvana svarUpa jANavAthI ja saMvI zakAya che, tethI Faa adhyayanamA jIvAjIyarnu svarUpa kahe . jIvAjIvavibhatti, suNeha me egamaNA iio| ja jANiUNa bhikkhU, samma jayai saMjame // 1 // ___ artha--(iyo / hace he ziSyo ! ( egamaNA ) tame ekAgra manavAlA satA ( me ) mArI pAse ( jIvAjIvavitti ) | jIva ane ajIvanA vibhAgane (suNeha ) sAMbhaLI, ke (jaM) je vibhAgane ( jANiUNa ) jANIne (bhikkhU ) sAdhu ( samma ) samyak prakAra ( maMjame ) saMyamane viSe ( jayai ) yatna kare che karI zake che. 1. ___ jIvAjIva vibhAganA prasaMgane lIdhe ja prathama lokAlokanA vibhAgane kahe cha.jIvA ceva majIvA ya, esa loe vibhAhie / ajIvadese AgAse, aloe se viAhie // 2 // artha (jIvA ceva ) jIva ane ( ajIvA ya ) ajIva ( ema ) e ( loe ) loka ( vivAhie ) tIrthaMkarAdike kayo cha. tathA ( ajIcadese ) dharmAstikAyAdika ajIvano deza eTale aMzarUpa je eka mAtra ( AmAse ) AkAza, ( se ) te T (aloe ) aloka ( vivAhie ) kahyo che. arthAt dharmAstikAyAdika rahita e je AkAza te ja aloka che. arthAta alokamA mAtra thAkAza ja che. Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + k+ + - jIva ane majIvanI prarUpaNA karavAthI ja temano vibhAga thai zake che, tethI temanI prarUpasAne ja kahe che.mA devao khetao ceva. kAlao bhAvao tahA~ / ruvaNA tesi bhave, jIvANaM ajIvANa ya // 3 // artha-( tesi ) te ( jIvANaM ) jIvonI ( ajIvANa ya ) ane ajIbonI (parUvaNA) prarUpaNA ( davamo ) dravya2.6] thI, ( kheso ceva ) kSetrI, (kAlo) kALathI ( tahA) tathA ( bhAvao ) bhAvI ( bhave ) thAya ke. 3. temA prathama thor3eM kahevArnu hocAthI dravyathI ajIvanI prarUpaNA kare - rUviNo cevarUdI a, ajIvA davihA bhave / arUvI dasahA vuttA, rUviNo'vi cauThivahA // 4 // artha- (rUvigo) rUpI ( caiva ) tathA (astrI zra) arUpI e rIte ( ajIyA ) ajIva ( duvihA ) ce prakAranA | ( bhave ) che. temA ( arUbI ) arUpI ( dasahA ) daza prakAranA (kuttA ) kayA cha, ( rUviNo'ci ) ane vaLI rUpI ( cau. || vihA ) cAra prakAranA kahA cha. ahIM paNa thoDaM kahevArnu hokAthI arUpInA bheda prathama batAcyA ve. 4. arUpInA daza bhedo kahe che.| dhammasthikAe tase tappaese a Ahie / adhamme tassa dese a, tappaese a Ahie // 5 // ___ ardha- ( dhammasthikAe ) gatinA pariNAmavAlA jIva ane pugaLone tevA svabhAve karIne dhArI rAkhe eTale gatimA sahAya Ape te dharma kahevAya che. asti eTale pradezo, teno je kAya eTale samUha te astikAya kahavAya che. dharma eTale gati + Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / IT cIjo, cotho vigere bhAga te dharmAstikAya deza. 2. ane ( tappaese a) te dharmAstikAyano pradeza eTale jeno vibhAga na | sApaka eSA ja bhAstakAya-pradazasamUha te dhamostikAya kahevAya che. 1. (naIse ) te dhostikAyano deza eTale | thAya eSo bhAga te dharmAstikAya pradeza (pAhie ) kaso che. 3. ( adhamme) jIva ane pudgaLone matinA pariNAmane viSe | dhAraNa na kare arthAt sthitimA sahAya Ape te adharbha kahevAya che, te adharmarUpI je astikAya te adharmAstikAya kahevAya cha. 4. ( tassa desa a ) ta adharmAstikAyano deza. 5. ane ( tappaese a ) te adharmAstikAyano pradeza-ema tenA traNa bheda ( Ahie ) kahyA che. 6. 5. AgAse tassa dese a, tappaese a aahie| adhdhAsamae ceva, arUvI dasahA bhave // 6 // ____ artha- ( bhAgAse ) 'A' eTale potAnA svarUpano tyAga nahIM karavArUpa maryAdAe karIne padArtho jaina viSa 'kAzante' / eTale bhAse che te thAkAza kahevAya che, te rUpI je astikAya-pradezasamUha te AkAzAstikAya arthAt jIva ane pugaLane | avakAza prApe te. 7. ane ( tassa dese zra) te AkAzAstikAyano amuka vibhAga te deza. 8. tathA ( tappaese a) te AkAzAstikAyano nirvibhAga bhAga te pradeza (Ahie ) kayo che. 6. tathA ( addhA samae ceva ) kALarUpa je samaya te | | zraddhAsamaya kahezaya che. 10. samayano nirvibhAga bhAga hoi zakato nathI tethI tenA deza ane pradezano saMbhava nathI. paraMtu | zrAvalikA vigere je kALanA bhedo che te mAtra vyavahArathI ja kahevAya cha, tethI tenI nahIM vivakSA karI nathI. yA pramANe : ( arUvI) marUpI padArtha ( dasahA bhave) daza prakAranA che. 6. have te dravyone kSetrathI kaDe che.-- Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammAdhamme a dovee, logamettA viaahiaa| lopAloe a AgAse, samae samayakhettie // 7 // ___artha-(dhammAdhamme a) dharmAstikAya pAre dharmAstibAga ( ToTe ) pAbe dRSya ( logamettA) loka pramANa | (vitrAhimA ) kahA cha eTale pAkhA lokane mApIne rahyA cha. ( lopAloe a) ane loka tathA aloka bannene nyApIne (pAgAse ) AkAzAstikAya rahelo cha tathA ( samae ) zraddhAsamaya ( samayakhettie ) samayakSetrika eTale aDhIdvIpa ane meM samudrarUpa samayakSetranA viSayavALo cha arthAt kAladravya aDhIdvIpa ane be samudramA ja che. 7. have tene ja kALthI kahe cha.dhammAdhammAgAlA, timi vi ee prnnaaiaa| apajjavasiA ceva, savvadraM tu viAhiA // 8 // ___ artha-(dhammAdhammAmAsA ) dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya (ee timi vi ) A traNe | (graNAitrA ) anAdi (apajavasiA ceva ) temaja aparyavasita eTale anaMta ke ane te ( sambaddhaM tu ) sarvakALe potArnu | svarUpa tyAga nahIM karavAthI nitya cha ema ( vivAhiyA) kapuM che. 8. samae'pi saMtaI pappa, evameva viAhie / AesaM pappa sAIe, sapajavasie via // 9 // artha-( samaevi ) samaya paNa ( saMsaI ) pravAharUpa saMtatine (pappa ) pAzrIne ( evameva ) e ja pramANe eTale | anAdi anaMta ja (vipAhie ) kayo che, ane ( pAesaM ) prAdezane eTale niyamita vyaktirUpa vizeSane (papa ) mAtrIne Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ( sAIe ) sAdi ane ( sayajayasie'vidha ) sapayarvasita eTale sAta paNa kahyo che. hai. ___have tene ja bhAvathI kahevAno avasara che, paraMtu te amUrta hovAthI tenA paryAyo kahyA chatAM paNa jANI zakAya teSA | nathI. tethI tenI prarUpaNA nahIM karatAM dravyayI rUpI padArthanI prarUpaNA kare che.khaMdhA ya 1 khaMdhadasA ya 2, tappaesA3 taheva ya / paramANuNo abodhavvA, rUviNo ya cutthivhaa||10|| martha--(khaMdhA ya ) pudgalono upacaya-vRddhi ane apacaya-hAnirUpa je staMbhAdika te skaMdha kahevAya che. 1. (saMghadesA ya ) te ja staMbhAdikano bIjo, bIjo ityAdi je bhAga te skaMdhadeza kahevAya che, 2. ( tapyaesA ) te ja staMbhAdikanA jenA meM bhAga na thaha zake tevA je aMzo te tatpradeza eTale skaMdhapradeza kahevAya che, 3. (taheva ya) tathA ( paramANuNo bha) jenA aMza na thai zake te chuTA rahelA-skaMdha sAthe nahIM maLelA hoya te paramANu kahevAya che. 4. zrA rIte (rUviyo ya) rUpI padArtha ( caubihA) cAra prakAranA ( bodhavA ) jANavA. 10. . ahIM deza bhane pradezano skaMdhane viSeja samAveza thAya che. tethI saMkSepa karIne skaMdha ane paramANu e ceja rUpI dravyanA bheda kahI zakAya che. te yannanuM lakSaNa kahe che. egatteNa puhatteNaM, khaMdhA ya paramANuNo / loegadese loe~ a, bhaiavvA te u khetao / / itto kAlavibhAgaM tu, tersi' vocha uThivaha // 11 // Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * G artha - ( khadhAya ) skaMdho ane ( paramANuNo ) paramANuoM ( egatte ) ekapaNAe karIne sTaleM ve, traNa, cAra zAdi paramANunA saMghAtathI dvipradezika, kripradezika, catuHpradezika vigere sarakhA pariNAme karIne tathA ( puhate ) pRtha karIne eTale jUdApaNAe karIne arthAt bIjA paramANuonI sAtha nahIM maLavAe karIne jagAya ke eTale ke eka ne pU kt skaMdha ne paramANunuM lakSaNa be-chuTA rahe te paramANu kahevAya ke ne megA maLe te skaMdha kahevAya ke. have tene kSetrI kahe the- (te u ) te eTale skaMdha ane paramANuoM ( khettao ) kSetrathI ( loegade se ) lokanA eka dezAne viSe ( loe) ne lokane viSe ( bhaianvA ) bhajanAe karIne jAganA lAyaka che. ahIM sAmAnya rIte kadhuM ve to paNa paramAo eka eka jAkAzapradezamA rahelA hoya ke tethI skaMdhane viSa ja avagAhanAnI bhajanA jANavI. kAraNa ke skaMdho vicitra pariNAmavALA hovAthI ghaNA pradezovaDe vRddhi pAmelA hoya topaya keTalAka eka AkAzapradezamAM jA rahe che, ane keTalA saMkhyAtA pradezamA rahe the, keTalAka asaMkhyAta pradezamAM rahe the, yAvat keTalAka tathA kAranA acitta mahArukaMghanI jema samagra lokane vyApIne paNa rahe the. tethI skaMdhane bhAzrIne bhajanA jANavI ( itto ) have eTale kSetra prarUpaNA karyA pachI ( tesiM ) te skaMdha ane paramANuonA ( caubvihaM ) cAra prakAranA ( kAlavibhAgaM tu ) kALavibhAgane (bocM ) huM kahIza. ( A gAthAsUtra cha pAdavA che. ) 11. taM ja cAra prakAra kahe che. saMtaI pappa te'NAI apajjavasiAvi a / TiI paDukha sAIA, sapajjayasizrA'vi a ||12|| 35. Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha--(saMtaI ) saMtatine eTale paraMparAna ( pappa ) pAzrI (se) te skaMdha bhane paramANubho (aNAI ) anAdi ane (apajjavasimAvi a) apayevasita eTale anaMta paNa che, eTale ke pravAhanI apekSAe skaMdha ane paramANu rahita kadApi | jagata hatuM nahIM, che nahIM ane thaze paNa nahIM tathA (ThiI) niyamita kSetramA rahevArUpa sthitine ( paDucca ) AzrIne (sAI A) sAdi ane ( sapaJjayasiA'ti a) saparyavasita eTale sAMta hoya che. kAraNa ke skaMdho ane paramANumo kALAtare navA navA kSetramA jAya che tethI tenI sthiti sAdisAMta cha. 12. sAdi sAta chatAM paNa temanI sthiti keTalA kALa sudhInI hoya che ? te kahe che.asaMkhakAlamudhosaM, eMgaM samayaM jahannayaM / ajIvANa ya ravINaM, ThiI aisA viAhiA // 13 // martha-(ajIvANa ya ) ajIca ( ruvINaM ) rUpI dravyonI (esA ) yA ( ukkosaM ) utkRSTI ( asaMkhakAlaM ) bhasaMkhyAta kALanI ane ( jahana ) jaghanya ( egaM samayaM ) eka samayanI (ThiI ) sthiti (vimahimA ) kahelI che. te skaMdha bhane paramANuzrI jaghanya eka samaya pachI ane utkRSTa prasaMkhyAta kALa pachI eka kSetrathI bIjA kSetramA avazya jAya che. 13. | zrA pramANe kALane AzrI sthiti kahI. have tenI aMdara raheluM prAMtarUM kahe the.aNaMtakAlamukkosa, eMgaM samayaM jahannayaM / a~jIvANa ya rUvINaM, aMtarejhaM viAhi // 14 // artha- (ukosaM ) utkRSTathI ( bhaNaMtakAlaM ) anaMta kALa bhane ( jahannayaM ) jaghanyathI (egaM samaya) eka samaya (e) Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhATakheM ( ajIvANa ya ) ajIva (rUvINaM ) rUpI dravyanuM (aMtaraM ) AMtaraM ( bi Ahi ) kaheluM che. eka cetrI vIjA kSetramA gayA pachI pharIthI teja prathAmA kSetramA gata pAra jamA jhopura prAtarUM paDe che.14. __ have bhAvadhI skaMdha bhane paramANune kahe cha.vApao gaMdhao ceva, rasao phAsao tahA / saMThANao a vihoo, pariNAmo tesi paMcahA // 15 // ___ artha-(vAmao ) varNathI, ( gaMdhazro ceva ) gaMdhathI, ( rasao ) rasathI, (phAso ) sparzadhI ( tahA ) tathA ( saMThAgo) saMsthAnathI, A rIte (tesi) te skaMdha Ane paramANuno (paMcahA) pAMca prakArano (pariNAmo) pariNAma (vitro) jANavo. potAnA svarUpamA rahyA thakA paNa jemano varNAdika badalAi jAya, te pariNAma kahevAya che. 15 have te vaNodikanA uttara bhedo kahe che.vAmao pariNayA je u, paMcahA te pkittiaa| kiNhA nIlA yalohiA, hAlidA sukilA tahA // 16 // ___ artha--( vaso ) varNa thI (je u ) je skaMdhAdika ( pariNayA ) pariNAma pAmyA hoya ( te ) te (paMcahA ) pAMca prakAre ( pakittiA ) kahelA che. te yA pramANe.-( kirahA ) kAjaLa vigere jebA kALA, (nIlA ya ) lIlA ghAsa jevA nIla, ( lohiyA ) hIMgaLoka jevA rAtA, ( hAlihA ) haLadara jevA pILA, (sukilA tahA ) tathA zaMkha jevA ghoLA. 16. | gaMdho pariNayA je u, duvihA te vizrAhizrA / subbhigaMdhapariNAmA, dubbhigaMdhA taheba ya // 17 // Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(maMdho ) gaMdhI (je u ) je skaMdhAdika (pariNayA) pariNAma pAmyA hoya (te ) te (duvihA ) be prakAranA (vivAhiyA) kahyA che. temAM eka (summigaMdhapariNAmA) caMdana jevA surami gaMdhanA pariNAmavALA ( taheva ya) tathA bIjA ( dubbhigadhA ) lasaNa jevA durabhi gaMdhanA pariNAmavALA, 17. rasao pariNayA je u, paMcAhA te panitimA : zisabhAparatAyA, aMbilA mahurA tahA // 18 // artha ( raso) rasathI (je u ) je skaMdhAdika ( pariNayA) pariNAma pAmyA hoya (te) te (paMcahA ) pAMca prakAranA ( pakittimA ) kayA che, te A pramANe.- (tita ) lIMbaDAdikanI jevA tikta-kaDavA 1, ( kaTuzra) suMTha * || vigairenI jevA kaTuka-tIkhA 2, ( kasAyA ) yAvaLa vigairenI jevA kaSAyalA-turA 3, ( aMbAlA ) ApalI bevA khATA 4, ( tahA) tathA ( mahurA ) sAkara jebA madhura-mIThA. 5, 18, phAsao pariNayA je u, aTTahA te pakittiA / kakkhaDA1 maumA2 ceva, garubA3 lahuzrA4 tahA // 19 // sIA5 upahA6 ya nidhA7 ya, tahA lukkhA yada AhilA / iti phAsapariNayA, ee puggalA samudAhiyA // 20 // Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha--(phAso) sparzathI (je u) je skaMdhAdika (pariNayA) pariNAma pAmyA hoya (te) te (aTTahA) ATha prakAranA (pakittiA ) kahA cha, te yA pramANe.--(kakkhaDA) paththara vigere jevA karkaza-kaThaNa 1, (mauA ceva ) mRdu -mAkhaNa vigaire jecA komaLa-pocA 2, (garugrA) guru-hIrA vigaire jevA tolamA bhAre 3, (lahuA) laghu-prAkaDAnA ruvigere jevA haLavA 4, (tahA) tathA (sIzrA) jaLAdika jevA zItaLa, (uNhA ya) mAgni zrAdika jevA umNa 6. ( niddhA ya) snigdha-dhI vigare jevA cIkAzavALA 7, ( tahA) tathA ( tukkhA ya) rUkSa-rAkha vigare jevA lUkhA sakA -korA 8. ( zrAhimA ) hyA che. (iti) zrA pramANe ( phAsapariNayA) sparzathI pariNAma pAmelA (ee) bhA (puggalA ) pudgaLo ( samudAhiyA ) kahelA che. 16. 20. saMThANapariNayA je u, paMcahA te pkittiyaa| parimaMDalA ya1 vahAra, taMsA3 cauraMsa4 maayyaa5||21|| ___ artha-(je u ) je skaMdhAdika ( saMThAgapariNayA) saMsthAnavaDe pariNAma pAmyA hoya (te) te (paMcahA) pAMca prakAranA ( pakittiA ) kahelA che, te yA pramANe-(parimaMDalA ya) parimaMDaLa-vacce pAluM ane valayane bhAkAre goLa 1, | ( vaTTA ) bacce polANa rahita jhAlarane AkAre athavA lADane zrAkAre goLa, 2 (taMsA ) ,gATakanI jema praNa khuNA-* vAllaM 3, ( cauraMsaM ) pATanI jema cAra khUNAvAlaM 4, tathA (AyayA) zrAyata eTale lAkaDIMnI jema lAMbu, 5, 21. have te skaMdhAdikanA varNa rasa vigereno paraspara saMvedha-mizratA kahe the. Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veNNAo je bhave kimhe, bhai~e se u gNdho|so phAsamo ceva, bhaIe saMThANao'vi a||22|| artha-(je ) je skaMdhAdika ( vayo ) varNe karIne (kiNhe ) kALo ( bhave ) hoya, ( se u) te (gaMdhazro ) gaMdha* baDe ( bhaie ) bhajanA karavA lAyaka ke eTale ke kRSNavarNavALo koika skaMdhAdika surabhigaMdhavALo paNa hoya che ane koika durabhigaMdhavALo paNa hoya che. eja pramANe (rasamao) rasathI, (phAso ceca) spazedhI ane (saMThANo'vi a) saMsthAnathI paNa | | (bhaie) bhajanA karavA lAyaka the, eTale ke teja kRSNavarNavALo surabhi ke durabhigaMdhavALo skaMdhAdika kohaka rasavaDe tikta hoya, | koika kaTuka hoya, koika kapAyalo hoya, koika khATo hoya ane koika madhura hoya. eja rIte te ja kRSNavarNavALo skaMdhAdika AThamAthI koi paNa sparzavALo hoya ko e rIte pAMga saMsthAna kI koI gaNa saMvAnavALo hoya, tethI eka kRSNavarNavALo skaMdhAdika ye gaMdha, pAMca rasa, ATha sparza ane pAMca saMsthAna maLI vIza prakArako hoya che. eja rIte bIjA cAre varNonA vIza bIza prakAra gaNatAM kula so bhaMga varNane AzrI thAya che. have gaMdhane pAzrIne bhaMga karIe to pAMca varNa, pAMca rasa, | * ATha sparza ane pAMca saMsthAna maLI 23 bhaMga eka surami gaMdhanA thAya, teTalA ja durabhigadhanA thavAthI kula 46 thAya che. eja rIte pAMca rasane zrAzrI gaNIe to ve gaMdha, pAMca varNa, ATha sparza ane pAMca saMsthAna maLI vIza thAya ane pAMce rasanA maLI kula so thAya che. e ja rIte sparzane zrAzrI gaNIe to pAMca varNa, ve gaMdha, pAMca rasa ane pAMca saMsthAna maLI sattara thAya bhane AThe sparzanA maLI 136 thAya ke. e ja rIte pAMca saMsthAnanA vIza vIza bhaMga hovAthI tene AzrI kula 100 thAya che. sarvanA bhaMga ekatra karIe tyAre kula 482 thAya che. yA gAthAnA artha pramANe ja sarva nIcenI gAthAmono Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha jANI levo, temAM kRSNane badale nIla vigaire zabdo Ave teno artha paNa prasiddha cha, tethI lakhazuM nahIM. 22. vAmao je bhave nIle. bhaie se u gaMdhayo / rasao phAsayo ceva, bhaie saMThANao vizra // 23 // vaSNo lohie je u, bhaie se u gaMdhayo / rasako phAsao ceva, bhaie saMThANamo vi a||24|| vaNNao pIae je u, bhaie se u gaMdhao / rasatro phAsao cetra, bhaie saMThANao vizra // 25 // vaNNao sukile je u, bhaie se 3 gaMdhayo / rasao phAso ceva, bhaie saMThANabho vi a||26|| gaMdhayo je bhaye subbhI, bhaie se u vANI / rasayoM phAsI cava, bhaie saMThANazro vi shr||27|| gaMdhazro je bhave duTabhI, bhaie se u vapaNayo / rasao phAsao ceva, bhaie saMThANo vi a||28|| rasazro sittae je u, bhaie se u bAyo / gaMdhano phAsao ceva, bhaie saMThANazro vizra // 26 // raso kaDue je u, bhaie se u vAlo / gaMdhazro phAso ceva, bhaie saMThANo vi a||30|| rasayo kasAe je u, bhaie se u vAyo / gaMdho phAso ceva, bhaie saMThANayo vi a // 31 // rasazro aMbile je u, bhaie se u vaao| gaMdhayo phAlo ceva, bhaie saMThANo vi shr||32|| Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raso mahure je u, bhaipa se u vApazro / gaMdho phAsazro ceva, bhaie saMThANao vi a // 33 // phAsao kakkhaDe je u, bhaie se u valAyo / gaMdhamo raso ceva, bhaie saMThANamo vi shr||34|| phAso maue je u. bhaie se u vtaao| gaMdho rasao ceva, bhaie saMThANo vi shr||35|| phAsao garue je u. bhaie se u vAyo / gaMdhayo rasazro cetra, bhaie saMThANo vi a // 36 // phAso lahue je u. bhaie se u vAmazro / gaMdhazro ralo ceva, bhaie saMThANao vi zra // 37 // phAsao sIe je u, bhaie se u valayo / gaMdhamo raso ceva, bhaie saMThAo vi a||38|| | phAsao upahae je u, bhaie se u vAmao / gaMdhayo rasao ceva, bhaie saMThANo vi a||39. phAsao niddhae je u, bhaie se u vAlo / gaMdho rasao ceva, bhaie saMThANao vi a||4|| phAsao lukkhae je u, bhaie se u vAmamo / gaMdhao raso ceva, bhaie saMThANao vi a||41|| parimaMDalasaMThANe, bhaie se u vAmao / gaMdhamo rasao ceva, bhaie phAsamo vi shr|| 42 // saMThANamo bhave baDhe, bhaie se u vAmazro / gaMdhao rasao ceva, bhaie phAso vi a||43|| Page #721 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMThANo bhave taMse, bhaie se u blo| gaMdhao ro peva, bhadae phAso vi a // 4 // | saMThANao a cauraMse, bhaie se u vAmamo / gaMdhao rasatro ceva, bhaie phAsazro vi tha // 15 // je AyayasaMThANe. bhaie se u vaamo| gaMdhao rasamA ceva, bhaie phAso vi a // 46 // / esA ajIvapavibhattI, samAseNa vizrAhiyA ! etto jIvavitti, bucchAmi annuputtvso||47|| __ artha-(esA ) A ( ajIvapavibhattI ) bhajIvano vibhAga ( samAseNa ) saMkSepe karIne (vibhAhiA ) kahyo che. | ( etto ) have pachI ( jIvavibhattiM ) jIvanA vibhAgane ( aNupuvvaso ) anukrame ( bucchAmi ) huM kahIza-kahuM chu. 47. teja kahe chesaMsArasthA ya siddhA ya, duvihA jIvA vihiaa| siddhA'NegavihA vRttA, taM me kittayato suNa // 48 // artha-( saMsAratthA ya ) cAra gatirUpa saMsAramA rahelA ane ( siddhA ya ) siddhikSetramA rahelA siddho ema ( duvihA) ye prakAranA ( jIvA) jIvo ( vizrAhimA) kahelA che. temA (siddhA) siddho (bhaNegavihA) aneka prakAranA (vRttA) | kayA che. (taM ) te ( kittayato me ) kahetA evA mArI pAse he jaMbU ! (suNa ) tuM sAMbhaLa. 48. siddhanA aneka prakArane ja kahe che--- Page #722 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthIpurisasiddhA ya, taheva ya npuNsgaa| saliMge annaliMge zra, gihiliMge taheva ya // 16 // __ artha-( itthIpurisasiddhA ya ) strIliMga siddha thayA te strIliMga siDa, puruSaliMge siddha thayA te puruSaliMga siDa, ( taheca ya ) tathA ( napuMnagA) napuMsakaliMge siddha thayA te napuMsakaliMga siddha, (saliMge ) sAdhu veSe siddha dhayA te svaliMga siddha. ( amaliMge a) zAkya vigere bhanya liMge siddha thayA te anyaliMga siddha, ( taheva ya ) tathA (gihiliMge) gRhasthIne liMge siDa thayA te gRhIliMga siddha kahevAya che. ahIM ca zabdathI bIjA nahIM kahelA siddhanA bhedo paNa jANavI. 49. hatre siddhanI avamAhanA tathA kSetrane kahe chaukosogAhaNAe a, jahanna majjhimAi a| uDDe ahe atiriaMca, samudammi jalammi a||50|| * _ artha-( ukosogAhaNAe a) utkRSTa avagAhanAne viSe eTale pAMcaso dhanuSa pramANa avagAhanAne viSa siddha thayA | che. ( jahama ) jaghanyathI ye hasta pramANa azyagAhanAne viSa paNa siddha thayA che, ane ( majjhimAi a) madhyama eTale utkRSTa | 1 upalakSaNathI siddha dhAya che ane siddha thaze ema sarvatra traNe kALa jANavA. 2 kahelA cha bheda uparAMta 7 jinasinha, 8 ajinasiddha, 9 tIrthasiha, 10 atIrthasiddha, 11 pratyekabuddhasiddha, 12 svayaMbuddhasiddha, 13 buddhabohIsiddha, 14 ekasiddha aMne 15 anekasiDa ema kula 15 bheda jANavA. +HOT+ Page #723 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane jaghanyanI vaccenI avagAhanAne viSe paNa siddha thayA che. ( uDle meruparvatanI cUlikA vigaire UrdhvalokamAM, (ahe a) kupaDI vijayanA adhogrAmarUpa adholokamAM, (tiriaM ca ) aDhI dvIpa ane be samudrarUpa ti lokamA, ( samuhammi ) temAM paNa keTalAka samudramA tathA ( jalammi a) keTalAka nadI vigerenA jaLamAM paNa siddha dhayA che. 50. A pramANe strIliMga siddha vigaire kapAdhI strItvAdikane viSe siddhino saMbhava kayo. have temA paNa kayA bhedane viSe | keTalA siddha thAya che ! te kahe chedasa ceva napuMsesuM, vIsaI itithaM Asu a ! pUrisema a aTralayaM, samaaiNegeNa sijhaI // 51 // artha-utkRSTapaNe ( egeNa ) eka ( samaraNa ) samaye ( napuMsesu ) napuMsakane viSe ( dasa ceva ) daza ja siddha thAya che, (itthiAsu a) strIone viSe ( vIsaI ) cIza siddha thAya che. ane ( purisesu a) puruSane biSe ( aTThasayaM) eka sone ATha (sijhaI ) siddha thAya che. ahIM sarvatra napuMsaka zabdayaDe kRtrima napuMsaka ja samajatrA. kemake akRtrima-janmathI na'sakane to dIkSA levAno pariNAma ja thato nathI. 51. cattAri a gihiliMge, annaliMge daseva ya / saliMgeNa ya aTThasayaM, samaeNegaNa siMjjhai / / 52 // artha utkRSTathI ( egeNa ) eka ( samaraNa ) samaye ( gihiliMge ) gRhIliMge ( casAri a) cAra siddha thAya che, A (amaliMge) zAkya vigere anya liMge ( daseva ya ) daza ja siddha thAya che, tathA ( saligeNa ya) svaliMge-sAghuveSe ( aDa Page #724 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sayaM ) ekaso ne ATha ( sijjhai ) siddha thAya che. 52. | ukkosogAhaNAe u, sijhaMte jugavaM Tve / cattAri jahaNNAe, javamajhaTTataraM seyaM // 53 // ___ artha-( ukkosogAhaNAe u) utkRTa avagAhanAne vipe ( jugavaM ) eka sAthe eTale eka samaye ( duve ) ye jIva * | (sijhate ) siddha thAya che, (jahammAe ) jaghanya avagAhanAne viSe ( cattAri ) cAra siddha thAya che, ane | ( javamajjha ) yayanA madhyanI jevI te pavamadhya eTale madhyama avagAhanAne vipe ( advattaraM sarya ) ekaso ne pATha siddha thAya che. 53. cauruDaloeM a deve samudda, tao jale bIsamahe" teheva ya / saMyaM ca aTuttara tirialoe, samaeNa egeNa u sijjhaI dhuvaM // 54 // artha-utkRSTapaNe ( egeNa u ) eka ( samaeNa ) samaye ( uDDaloena ) UrdhvalokamAM ( caura ) cAra siddha thAya cha, (samudde) samudramA (duve) be siddha thAya cha, (jale) bIjA jaLasthAnamA (to) traNa siddha thAya che, ( taheva ya) tathA (bahe ) adholokamAM ( vIsa ) vIza siddha thAya ke, (tirizraloe ) ti_lokamAM ( aTTattara ) ATha adhika evA ( sayaM ca ) eka so eTale eka so ne ATha ( dhuvaM ) nizce ( sijjhai ) siddha thAya che. 54. have te siddhonA pratidhAta vigere kahe the. Page #725 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | kahiM paiDihayA siddhA, kehiM siddhA paiittriaa| kahi vodi caittA NaM, kattha gaNa sijhaI // 55 // __ artha-(siddhA ) siddho ( kahiM ) kyA (paDihayA) skhalanA pAmyA satA ? (siddhA) siddho ( kahiM ) kyo | |* ( paiDiyA ) sAdi anaMta kALa sudhI rayA satA ? ( kahiM ) kyA (boMdi ) zarIrane ( caittA NaM) tajIne ? tathA (kattha) || kyA ( gaMtUNa ) jaine ( sijjhaI ) siddha thAya che ? 55. uparanA prazrono uttara prApe ke|| aloe paDihayA siddhA, loagge a pittriaa| ihaM bodi caittA NaM, tastha gaMtUNa sijjhaI // 56 // // 1 // artha-(siddhA) siddho ( aloe ) alokane viSe (paDihayA) skhalanA pAmyA satA, ( lozro zra) lokanA * agrabhAgane viSe (paiTThiA ) rahyA satA ( ihaM ) mA lokane viSe ( boMdi ) zarIrane ( cahattA NaM) tajIne ( tattha ) te lokanA agrabhAgane viSe (gaMtUNa ) jaine (sijhaI ) siddha thAya che. alokamAM dharmAstikAya vigere nahIM hovAthI * temAM gati thai zakatI nathI. tethI lokane cheDe rahelA che. nIce ke tiracha gamana karavU te karmane zrAdhIna cha ane siddhane karma hotA nathI tethI uMcI ja gati hoya che. vaLI je samaye ahIM zarIrano tyAga kare che te ja samaye lokanA agrabhAge || | pahoMce che, ityAdi samajavu. 56. have lokAgranuM ane siddhanuM svarUpa kahe che. Page #726 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArasahiM joaNehi, savvaTThassuvariM bhave / IsIbhAranAmA u, puDhavI chattasaMThiA // 57 // artha-(sabvahassa uvari ) sarvArthasiddha vimAnanI upara ( cArasahiM ) cAra (jodhaNehiM ) yojana jaie tyAre (chattasaMThiyA) chatranA saMsthAnavALI-chatrAkAra (IsIpabmAranAmA u) ISatprAgbhAra nAmanI (puDhabI) pRthvI ( mave) 2. 57. paNayAlasayasahassA, joaNANaM tu AyayA / ___tAvaiyaM ceva vicchimA, tiguNA tasseva parirao // 58 // artha te pRthvI ( paNayAlasayasahassA ) pIstALIza lAkha (jIpaNANaM tu ) yojana (AyayA ) lAMcI che, ( tAvaiaMceva ) ane teTalI ja eTale pIstALIza lAkha yojana (vicchiSyA) pahoLI che, tethI ( tasseba ) teno ( pariramo) parisya-paridhi / tiguNo) traNa guNo eTale traNa guNAthI adhika che. arthAt eka karoDa betALIza lAkha trIza hajAra yaso ne ogaNapacAsa yojana che. 58. aTThajoaNavAhallA, sA majjhammi vibhaahiaa| parihAyaMtI carimaMte, macchipattAo taNuatarI // 59 // artha-(sA) te pRthvI ( majjhammi ) madhyabhAge (ahajoaNapAhallA) ATha yojana cAhanyavALI eTale jADI Page #727 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vizrAhizrA ) kahI che, tyArapachI ( parihAyaMtI ) cautaraphathI anukrame hAni pAmatI pAmatI eTale pAtaLI thatI thatI (carimaMte ) chevaTa aMte ( macchiapattAo ) mAkhInI pAMkha karato paNa ( taNuatarI) ati sUkSma-pAtaLI che. mahIM dareka yojane aMgula pRthaktvanI-yethI nava aMgula sudhInI hAni jAgAvI. 8. ajjuNasuvAgamaI, sA puDhI nimamalA saMhAveNaM / uttANagachattasaMThiA ya, bhaNiA jiNavarohiM / / 60 / / | artha--( sA puDhavI ) ne pRthvI ( mahAvezaM ) sabhAnathI / (nimmalA ) nirmaLa, (anjunnsuvaamgii| zveta suvarNamaya, | (uttANagachattasaMThiA ya) tathA cattA rAkhela chatranA jevA AkAravALI (jiNavarahi) jinezvaroe (bhaNiyo) kahelI cha. 60. | saMkhaMkakuMdasaMkAsA, paMDurA nimmalA subhaa| sIzrAe joaNe tatto, loaMto u viAhio // 61 / / ___ artha-te pRthvI ( saMkhaMkakuMdasaMkAsA ) zaMkha, aMkaratna ane kuMdapuSpanI jevI (paddharA ) zveta, (nimmalA) nirmaLa ane ( subhA) zubha cha, te siddhazilA pRthvInuM vIjeM nAma zItA . ( tatto simAe ) te zItA pRthvIrthI ( jobhaNe ) utsedhAMgule eka yojana upara ( loaMto u) lokAMta (vibhAhio) ko che. 61. ___ jyAre eka yojanane cheDe lokota le to te yojanamA sarvatra siddho rahelA che ke nahIM ? te upara kahe cha.-. joaNasta u jo tassa, koso uvarimo bhave / tassa kosassa chanbhAe, siddhAyogAhaNA bhave // 6 // Page #728 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Xing - ( tassa ) te ( joaNassa u ) yojanano (jo ) je ( ucarimo ) uparano ( koso ) eka koza ( madhe ) che, ( taksa kosarasa ) te kozanA ( kamAe ) chaTA mAgane viSe ( siddhAya zrogAhaNA ) siddhonI avagAhanA- sthiti (bhaSe ) para 333 dhanuSya ne 30 aMgula pramANa siddhasthAna the. 62. siddhonuM ja svarUpa kahe the. ---- tattha siddhA mahAbhAgA, logaggammi peiTTizrA / bhaiva pavaMcaummukkA, siddhiM vairagaI gayA // 63 // artha--( tattha ) tyAM eTale te yA bhAgamAM (siddhi ) siddhi nAmanI ( varagaI ) uttama gatine (gayA) pAmelA a ( mahAbhAgA ) mahAbhAgavaMta evA ( siddhA ) siddho ( bhavappa ummukA ) nArakAdika saMsAranA prapaMcathI - vistArathI mukta thA satA ( logaggammi ) lokAgrane viSe ( paiDiyA ) sthira rahelA ho, arthAt hAlavA cAlavAnA svabhAva rahita - sthira rahelA ve. 63. sa siddhonI avagAhanA kahe . - seho jassa jo hoI, bhavaimi carimammi a / tibhAgahINA tatto a, siddhANogIhaNA maive // 64 // artha - (jassa) je siddhano ( carimammi ca ) potAnA bellA ( bhavammi ) bhavane viSe ( jo ) je ( usseho ) utsedha - uMcapaNuM ( hoi ) doya che, ( tato a ) tenAthI ( vibhAgahINA ) trIjo bhAga zrotrI ( siddhAya bhogAiyA) 58 20-A Page #729 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhonI avagAhanA ( bhave ) hoya he. arthAt zarIranA avayavonA AMtarAo puravAmAM bIjo bhAga ocho thAya che, tethI I bhAganI avagAhanA rahe the. 64. te siddhonI kALadhI prarUpaNA kare cha._ egatteNaM sAIA, apajjavasiA vi / puhattaNa aNAImA, apajjavasiA vi a // 65 // artha-( egatteNaM ) eka eka siddhane AzrIne kahIe to te (sAI) mAdi ke eTale je kALe te siddha thayA te kALa tino zrAdi che. ane ( apajjavasimA vi zra) tyAMthI kadApi cavavAnuM na hovArthI aparyavasina eTale anaMta che. tathA ( puhatteNa ) bahupaNAe eTale samagra siddhanI apekSAe siddho (aNAIzrA) anAdi ane ( apajavasiA vi a ) anaMta | che. kemake siddho nahotA, nathI ke nahIM haze evo koi paNa kALa nathI tethI anAdi anaMta cha. 65. te siddhonuM ja vizeSa svarUpa kahe che.-- arUviNo jIvaghaNA, naanndsnnsnniaa| aulaM suhasaMpattA, uvamA jassa natthi u // 66 / / artha- ( arUpiNo ) te siddho arUpI cha, ( jIvaghaNA) niraMtara upayogayukta hovAthI jIvarUpa ane polA bhAgane * pUrNa karI nicita-gADha pradezavALA hobAthI dhana cha, ( nANadasaNasamiyA ) jJAna ane darzananI ja saMjJAvAlA che eTale / jJAna bhane darzananA upayoga vinA temanuM cIjeM kAMi paNa svarUpa nathI, (aulaM suhasaMpattA ) atula sukhane pAmelA cha, ke | Page #730 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( jassa ) je sukhanI ( uvamA ) upamA ja ( natthi u) nathI. 66. pharIbInadhAre sarakAramA mAre se sijhonu ja kSetra ane svarUpa kahe che.-- loegadese te savve, naanndsnnsnniaa| saMsArapAranitthiAmA, siddhiM varagaI gayA // 67 // artha-( te savye ) te sarve siddhanA jIvoM ( loegadese ) lokanA eka dezamA rahelA che, zrA pramANe kahavAzI 'mukta sarvatra vyApIne rahA cha'e mata dUra karyo, tathA ( nANadasaNasannipA ) jJAna ane darzananI saMjJAvAlA che. Ama kahebAthI para 'jJAnano nAza thavArthI ja mokSa che. ' evo koino mata che te dUra karyo. tathA (saMsArapAranitthiyA) saMsAranA pArane pAmyA cha eTale pharIthI temane kadApi saMsAramA prAvadhAnuM nathI. Ama kahevAthI " dharmatIrthane pravartAvI modapadane pAmI pharIthI tIrthanA uccheda bakhate saMsAramA prAvI adharmano nAza kare che." ityAdi matane dUra karyo. tathA (siddhi ) siddhi nAmanI / (varagaI ) zreSTha gatine (gayA) pAmelA che. zrAma kahevAthI ema jaNAvyuM ke karmano kSaya thayo chattAM paNa svabhAve karIne ja ! * utpatti samaye lokAgre pahoMce tyAMsudhI te kriyA sahita paNa cha. 67. ___pramANe siddhonuM svarUpa kAyaM. have saMsArI jIvonuM svarUpa kahe cha.saMsAratthA u je jIvA, duvihA te viAhiA / tasA ya thAvarA ceva, thAvarA tivihA tahiM // 6 // ___ artha ( saMsArasthA u ) saMsAramA rahelA (je jIvA ) je jIvo cha, (te ) te ( duvihA ) ve prakAranA ( vivAhiyA) Page #731 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kakSA che. te yA pramANe . - ( tasA ya ) sa ane ( thAvarA caiva ) sthAvara. ( tarhi ) temAM ( thAvarA ) sthAvara (tiSihA ) traNa prakAranA . 68. sthAvaranA RNa prakAra kahe the. puDhavI AujIvA ya, taheva - ya vaNassaI / iccaite thAvarA tivihA, tesiM bhee suNeha me / / 69 / / artha - (puDhavI ) pRthvI kAya, ( AujIvA ya ) tathA apakAyanA jIva, (taddeva ya ) tathA vaLI ( vaNassaI ) vanaspa tikAya, ( iccete ) e pramANe A ( thAvarA ) sthAvaro ( tivihA ) traNa prakAranA kre ( tesiM ) temanA ( bhee) bhedone (me) mArI pAse ( suha ) tame sAMbhaLo. ahIM tejaskAya zrane vAyukAya gatitrasa hovAthI temane sthAvara madhye gaNyA nathI. 66. pRthvIkA kahe the. duvihA puDhavI jIvA u, humA bAyarA tahA / pajjattamapajattA, evamee duhA puNo // 70 // artha - ( puDhacI jIvA u ) pRthvIkAya jIvo ( dubihA ) be prakAranA . - ( suDumA ) sUkSmanAmakarmanA udayane lIghe sUkSma, (bAyarA tahA ) tathA bAdaranAmakarmanA udayane lIghe bAdara (puNo ) temAM paNa pharIthI ( pajjattamapaatA ) paryApta paryApta (e) pramANe (ee) sUkSama bhane bAdara e bane (duhA ) banne prakAranA . 70. have temanA ja ucara bheda kahe the. 13-10-11-13 Page #732 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | bAyarA je u pajjattA, duvihA te vivaahiaa| sAhA kharA ya bodhavvA, sahA sattavihA tahiM // 79 // * artha (je u) jeyo ( bAyarA ) bAdara (paacA) paryApta cha, (te) tezro (duvihA) ye prakAranA (vibhAhiyA) kayA | che.-( saNDA ) zlakSNa NTale carNa karelA dephA jevI kAmaLa pradhvI. te prathvIrUpa jIva pasA upaca | e pramANe sarvatra jANavU. ( kharA ya ) ane bIjA kaThasA (bodhavA ) jANatrA. ( tahiM ) temAM ( saNhA ) lakSNA bAdara | paryApta ( sasavihA ) sAta prakAranA che. 71. te sAta prakAra kahe che. kiNhA 1 nIlA 2 ya ruhirA 3 ya, hAliddA 4 sukilA 5 tahA / paMDU 6 paNagamaTTIA 7, kharA chattIsaI vihA // 72 // artha--( kiNhA ) kALI 1, (nIlA ya ) nIlI 2, ( ruhirA ya ) rAtI 3, ( hAlidA ) hAridrA-pILI 4, (sukilA ) zuklA--dhoLI 5, ( tahA ) tathA (paMDU ) pAMDara eTale kAMika dhoLI 6, A pramANe varNane pAzrIne cha bheda batAghyA. temAM pAMDUra varNa lakhyo che, tethI kRSNAdika bhedomAM paNa potapotAnA varNanA bIjA medo jANavA. tathA sAtamI ( paNa mamadviA ) panaka eTale atyaMta sUkSma raja, te rUpa mRttikA te panakamRttikA kahebAya che, te raja AkAzamA hoya ke tethI lokamA te pRthvIpaNe rUDha nathI, tethI A bheda jUdo batAyyo che. 7. have (kharA) khara-kaThaNa pRthvI (chattIsaI Page #733 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ bihA) chatrI prakAranI che. 72. te ja chatrI prakAra batAve che. -- puDhavI a sakkarA bAlugA ya unale silA ya loNUse / zraya- taMba - tauva-sIsaga - ruppa - suvaNNe a vahare a // 73 // artha - ( puDhavI a ) zuddha pRthvI 1, ( sakarA ) zarkarA - kAMkarA 2, ( bAlugA ya ) bAlakAce 3, ( uvale ) upalagoLa AkAranA patthara, ( silA ya ) zilA-chIvara 5, (loga use ) lavaNa samudrAdikanuM mI 6, Upa-khArI mATI eTale khAro vigere 7, ( a ) lAI 8, (taMba ) khAMbu 6, (tauva) trapuM tara eTale kalai 10, ( sIsaga ) sItuM 11, ( ruppa ) rupuM 12, ( sutra a ) suvarNa 13, ( bahare a ) vaJcaratna eTale hIrA. 14. 73. harizrAle hiMgulae, manosilA sIsagaMjaNapavAle / zrabbhapaDalabbhavAlua, cAyarakAe maNivihANA // 74 // artha -- ( haribhAle ) haDatAla 15, ( hiMgulae ) iMgaLoka 16, ( manosilA ) mayazIla 17, ( sIsaga ) sIsaka nAmanI dhAtu eTale jasata 18, ( aMjaya ) aMjana 16, ( pavAle ) paravALA 20, ( anmapaDala ) abhrapaTala - amarakha 21, ( anbhavAlua ) abhravAlukA - amarakha mizra vALUkA 22, (vAyarakAe ) bAdara pRthvIkAyane viSe yA bhedo jAvA. tathA OM Page #734 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( maNivihANA) maNinAM nAmo paNa bAdara pRthvIkAyamAja cha. 74. maNinAM ja bhedo kahe the gomejae aruage, aMke phalihe lohiakkhe shr| maragaya-masAragalle, bhubhamoaga iMdanIle a / / 75 // caMdaNa geruya haMsaganbha-pulae sogaMdhie a bodhavve / caMdappabha verulie, jalakaMte sarakate a|| 76 // artha--(gomejae a) gomeyaka-gomedaka nAmanA maNi 23, ( rumage ) rucakamaNi 24, ( aMke ) aMka ratna 25, | (phalihe a) sphaTikaratna 26, (lohiakkhe bha) lohita nAmanA maNi 27, (maragaya) marakata makhi 28, (masAragaLe) masAragannamaNi 26, ( bhusamoaga) bhujamocakamaNi 30, (iMdanIle bha) iMdranIlamaNi 31, ( caMdaNa) caMdanamaNi 32, || (geruya ) gairikamaNi 33, ( haMsagambha ) haMsagarbhamaNi 34, (pulae) pulakamaNi 35, ( sogaMdhie a) saugaMdhikamaNi 36, ( caMdappabha ) caMdraprabhamaNi 37, (verulie ) vaiDUryamaNi 38, (jalakaMte ) jaLakAMtamaNi 31, (sarakate ma) sUryakAMtamaNi 40. ( bodhacce ) A maNinAM nAma jANavA. ahIM maNionI 16 jAtimAthI koi paNa cAra jAtine bIjA maNinI jAtimA samAveza karIne 40 ne badale chatrIzanI saMkhyA karavI. arthAt maNinI aDhAra jAti gaNAvI che tene badale Page #735 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda jAti jANavI. 75-76. bAdara pRthvIkAyano viSaya pUrNa karavA pUrvaka sUkSma pRthvIkAyane kahe che- aite kharapuMDhavIe, bheA chattIsamAhimA / egavihamANasA, suhamA tasya viAhiyA // 77 // artha-(ete ) zrA ( kharapuDhavIe ) khara pRthvInA ( chattIsaM ) chatrIza ( meyo) bhedo ( pAhiA ) kasA. (tattha ) sil te pRthvIkAyane viSe ( suhumA ) sUkSma jIvo ( egavihaM ) eka ja akAranA eTale (anANasA) nAnA prakAra rahita (vibhAhiyA) kahA . 77. have kSetrathI pRthvIkAyane kahe chasuhamA ya sevatogammi, logaidese a dhAyarA / etto kAlavibhAgaM tu, tesi vocchaM caubvihaM // 7 // artha-(suhamA ya ) sUkSma pRthvIkAya jIvo ( samvalogammi ) sarva lokamA rahelA che, (a) ane ( bAyarA ) bAdara pRthvIkAya jIvo ( logadese ) lokanA eka dezamA eTale ratnaprabhAdika pRthvI vimeremA rahelA che. ( eno) have pachI ( vesi ) te pRthvIkAya jIronA ( caunvihaM ) cAra prakAranA ( kAlavibhAgaM tu ) kAmanA vibhAgane ( vocchaM) hUM kahIM-kaI jhu. 78. saMtaI pappaDaNAIA, apajjavasiA vi a / ThiiM paDucca sAIA, sapajjavasiA vi a||79|| Page #736 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-pRthvIkAyanA jIvo (saMtAM) saMtatine-mAne (pAra AzrIne ( bhagAIbhA ) anAdi (apajayasiyA vi a) tathA anaMta cha, bhane (ThiI ) bhavasthiti ane kAyasthitine ( pahuccha ) AzrIne ( sAIbA ) sAdi (sapalavasimA vi a) tathA sAMta che. 76. bAvIsa saMhassAI, vausANukosiA bhave / AMuThiI puDhavINaM, aMtomuMhuttaM jahannagaM // 8 // ___ artha- ( puDhavINaM ) pRthvIkAya jIvonI ( aAuThiI ) AyuSyanI sthiti (ukosimA) utkRSTI (bAvIsa ) bAcIza ( sahassAI ) hajAra (vAsANa ) varasonI (bhave) ke, ane ( jahannagaM ) jaghanya (aMtomuhuttaM ) aMtarmuhartanI che. 80, asaMkhakAlamukosa, aMtomuhattaM jahannagA / kAyaThiI puMDhavINaM, 'taM kAyaM tu amuMcao // 1 // artha-(taM kAyaM tu ) te kAyane ( amuMcabho) nahIM mukatA eTale pharI pharIne te ja kAyamA utpana thatA evA ( puDhavINaM ) pRthvIkAyajIvonI ( kAyaThiI ) kAyasthiti ( ukkosaM ) utkRSTathI ( asaMkhakAlaM ) asaMkhyakALa eTale lokAkAzanA jeTalA asaMkhyAtA pradezo ke teTalI utsarpiNI avasarpiNInI che, tathA ( jahabhagA ) jaghanyathI (aMtomuhuttaM ) / aMtarmuhUrta kALanI che. 81. ___kALamA aMtargata rahelaM zrAMtaraM kahe che. aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuMhattaM jahannagaM / vijaDhammi sae kApa, puDhavIjIvANa aMtaraM // 82 // Page #737 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(puDhavIjIvANa ) pRthvIkAyanA jIyone ( sae kAe ) potAnI kAya ( vijammi ) tajyA pachI ( ukkosaM ) utkRSTathI ( asaMtakAla , asaMNyAcA puDa parAvarcanarUpa anaMtakALanuM ane ( jahAga ) javanyathI ( aMtomuhutaM ) aMtamahatanuM ( aMtaraM ) AMtaraM hoya che. teTalo kALa anya jAtimA bhamIne tyArapachI pRthvI kAyane viSe pharIthI Ave che. (jo * mokSamA na jAya to. ema sarvatra jANavaM. ) 82. have bhAvI pRthvIkAyanI prarUpaNA kare che.eesiM vAo ceva, gaMdhao rsphaaso| saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassaso // 3 // __ artha-(eesi ) te pRthvIkAya jIvonA (vaspo ceva) varNathI, (gaMdhao) gaMdhathI, (rasaphAsao) rasI, sparzathI, OM (vAvi ) tathA vaLI ( saMThANAdesamo) saMsthAnanA prakArathI ( sahassaso) hajAro (vihANAI ) medo che. arthAt varNA| dikanI taratamatAthI asaMkhya medo thAya che. 83. have apakAya viSe kahe che.duvihA zrAujIvA u, suhamA bAyarA tahA / pajattamapajattA, evamee duhA puNo / / 84 // artha-(AujIvA u ) apkAyanA jIvo ( duvihA ) ce prakAranA che. sUkSma tema jaM bAdara. ane e bane pAlA paryApta * ane aparyApta ema ce prakAranA che. 84. Page #738 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAyarA je u pajattA, paMcahA te pakittiA / suddhodae a usse, harataNU mahiAhime // 85 // artha-(je u ) je ( bAyarA ) cAdara (pajacA ) paryAptA cha, (te) te ( paMcahA ) pAMca prakAranA ( pakittiA ) / kahyA ke. se aa pramAke sukhodaya ma) zuddha nepa: jaLa 1, ( usse ) avazyAya-zarada RtumA prAtAkALe jhAkaLa paDe ke te 2, ( harataNU ) haratanu-prAtaHkALe Ardra pRthvImAMthI nIkaLI tRNanA agrabhAgapara jaLanA biMduo lAge che te 3, - ( mahilA) mahikA-comAsAnI Rtu pahelA sUkSma vRSTi paDe ce te ke jene dhUmara kahevAmAM Ave che 4, tathA (hime) | hima eTale jene ThAra kahecAmAM Ave che te 5.85. egavihamanANattA, suhamA tattha viAhiA / muhumA savvalogammi, logadese a bAyarA // 86 // saMtaI pappa'NAIA, apajjavasiA vi a / ThiiM paDucca sAIA, sapajjavasiA vi a|| 87 // | satteva sahassAI. vAsANukosiA bhave / AuThiI AUNaM, aMtomuhattaM jahaniA // 88 // Fil asaMkhakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahaniA / kAyaThiI AUNaM, taM kAyaM tu amuMcao / / 89 // | aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahannagaM / vijaDhamma sae kAe, AUjIvANa aMtaraM / / 90 // 1 apkAyanI utkRSTa AyuSyanI sthiti sAta hajAra varSanI che. 2 apakAyanI. 3 apakAyanA jIyok. Page #739 -------------------------------------------------------------------------- ________________ epasiM vAlao ceva, gaMdhao rasaphAsao / saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassaso / / 91 // artha-prathamanI jema karavo. 86-61. have vanaspatikAya viSe kahe cha.duvihA paravAIjIyA, suhamA pApasa sahA / pajjattamapajjattA, evamee duhA puNo // 92 / / / jIvA ) vanaspatikAyanA jIvo ve prakAranA che. bhUkSma ne bAdara. te ne pAyA paryApta ne aparyApta ema * bece prakAranA che. 62. boyarA je u pattA, devihA te viAhiA / sAhAraNasarIrA ya, pettegA ya taheva ya // 93 // ___ artha-(je u ) je ( bAyarA ) bAdara ( pattA) paryAptA che, (te ) te ( duvihA ) be prakAranA (vivAhizrA) kahelA pramANe. (sAhArasAsarIrA ya) sAdhAraNa zarIravALA eTale anaMta jIvornu eka ja zarIra hoya te, ( taheva ya) | tathA vaLI ( pattemA ya ) pratyeka zarIra eTale eka eka jIpanuM eka eka zarIra hoya te. 63. patteasarIrA u, gahA te pkittiaa| rukAvA gucchA ya gummA ya, layA vallI taNA tahA / / 94 | artha-(pattesarIrA u ) temA je pratyeka zarIrI cha, (se) te (ogahA ) aneka prakAranA ( pakittimA ) kayA che. te bhA pramANe.- (rukkhA ) Amra vigere vRkSo 1, (gucchA ya) vRntAka vigere gucchA 2, (gummA ya) navamAlikA vigere Page #740 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60***.net | gumma 3, ( layA ) caMpakAdika latA 4, ( valI ) cImaDA vigerenA celA 5, ( taNA tahA ) tathA darbha vigere vaNa 6.64. | | valayalayA pavvagA kuhaNA, jalamahA osahI thaa| hariakAyAya bodhavvA, patteAiti aahiyaa||95|| * artha-( valayalayA) nALIyegI, keLa vigere latAvalaya, temane bIjI zAkhA na hovAthI tezro latA kahevAya cha, bhane / temano yalaya jevo AkAra cha tethI te latAvalaya kahevAya che 7, (pavvagA ) zeraDI vigere parvaja-parvathI utpanna thayelA 8, ( kuhaNA ) chatrane AkAre bhUmiphoDA thAya ke te kuhaNa kahavAya che 6, (jalaruhA) kamaLa vigere jaLaruha 10, (osahI) phaLapAkavALI zALI vimara oSadhi-dhAnyA 16, ( rAhA ) yA ( harizrakAyA ya ) tAMdaLIyAnI bhAjI vigere haritakAya 12, cazabda ke tethI potapotAmA rahelA aneka bhedo jANavA. ( iti AhizrA ) mA pramANe kahelA ( pattA) pratyekazarIrI ( bodhabA) jANavA. 65. have sAdhAraNazarIrI kahe che.sAhAraNasarIrA u, gahA te pkittiaa| AlUe mUlae ceva, siMgavere taheva ya // 96 // hirilI sirilI sissirilI jAvaIke a kaMdalI / palaMDU lasaNa kaMde, kaMdalI nakuhupae // 17 // lohaNI hua thIha a, kuhagA ya taheva ya / kaNhe a vajAkaMde a, kaMde sUraNae tahA // 98 // assakaNNI a bodhavA, sIhakaNNI saheva ya / musuMDhI a halidA ya, gahA evamAyao // 19 // Page #741 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *******< artha - (sAhAraNasarIrA u ) je sAdhAraNa zarIrI che (te) te ( rogahA ) aneka prakAranA (pakittiyA ) kahelA che. te A pramANe - ( cAlUe) Alu - piMDAlu nAmano kaMda 2, (mUlae ceva ) mULo 2, ( siMgave re ) zRMgavera - khAdu 3, ( taheva ya ) tathA vaLI (hirilI) dirilo nAmanoda (sirilI) sirilo nAmano kaMda 5 (sissirilI) sissi rilI nAmano kaMda 6, (jAvaI ) yAvatIka nAmano kaMda 7, (kaMdalI ) kaMdalI nAmano kaMda 8, ( palaMDU ) palAMDa-DuMgaLI 6, ( lasaya kaMde) lasaNa kaMda 10, ( kaMdalI a ) kaMdalI kaMda 11, ( kuhunnae) kukuvata kaMda 12, ( lohaNI ) lohinI kaMda 13, (hU ) hUta kaMda 14, ( zrIhU a ) dhIhU kaMda 15, ( kuhagA ya ) kuhaka kaMda 16. ( taheva va ) tathA vaLI (kaNhe a) kRSNa kaMda 17, ( vajade a ) vajra kaMda 18, ( kaMde sUrae ) sUraNa kaMda 16, ( tahA ) tathA ( zraskaNI a ) azvakarNI kaMda 20, (sIhakaNI ) siMhakarNI kaMda 21, ( taddeva ya ) tathA baLI ( musuMdI a ) musaMDhI kaMda 22, ( ilidA ya ) ane haridrA kaMda 23 ( evamAyo ) e vigere mukhya 32 prakAre tema ja ( rogahA ) aneka prakAre ( bodhavvA ) jANavA, 66-66. ega vimanAyattA, suhumA tattha vizrAhiyA / suhumA savvalogammi, logade se zra bAyarA // 100 // saMta pappA, apajjavasizrA vi zra / ThiI paDucca sAIzrA, sapajjavasizrA vitha // dasa caiva saharasAI, vAsAgukkosi bhave / vaNasaINa zrAuM tu zrato muhuttaM jahannamaM // artha - artha pUrvavat jANo. vizeSa e ke - vanaspatikAyanuM utkRSTa AyuSya daza hajAra varSenuM bhane jaghanya aMta 101 // 102 // 00 Page #742 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muharttanuM che. temA utkRSTa AyuSya pratyeka zarIravALA paryApta bAdara vanaspatikAyarnu ja hoya che, bhane aparyAptanuM japanya ja | hoya che. sUkSma ane sAdhAraNatuM paryApta aparyApta banenuM aMtarmuhUrttanuM ja hoya che. eja pramANe pUrve kahelA pRthvIkAya ane aekAyamAM tathA AgaLa kaheze evA tejaskAya ane vAyukAyamAM paNa paryApta bAdarane ja utkRSTa AyuSya hoya ema jAgavU. aNaMtakAlamukkolA, aMtomuhale jhnngaa| kAgatiI gaNamAga, taM kAyaM tu amuco // 103 // artha- pUrvavat vizeSa e ke panaka (sUkSma ) vanaspatikAyanI utkRSTa kArasthiti anaMtakALanI che. te sAmAnya rIte sUkSma vanaspatinA jIzene athavA sUkSma nigodanA jIvone AzrIne kahI che. vizeSa vivakSA karatA to pratyeka vanaspati ane bAdara nigoda te sAdhAraNa vanaspati-tenI to utkRSTa kAyasthiti sIttera koTAkoTi sAgaroyamanI che, ane jeNe vyavahAra rAzino koi vakhata paNa sparza karyo che arthAt vyavahAra rAzimA AvI mayela che ekA sUkSma nigodanI kAyasthitinuM pramANa asaMkhyAta kALarnu cha. 103. asaMkhakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahannagaM / vijaDhammi sae kAe, paNagajIvANa aMtaraM // 104 // artha--pUrvavata. vizeSa e ke koi jIva vanaspatithI nIkaLI pRthvyAdikane viSe bhramaNa karI pAlo pharIthI vanaspatimA Atre to utkRSTadhI asaMkhyAta kALe Ave. kemake vanaspati sivAya cIjA sarvanI kAyasthiti asaMkhyAta kALanI ja .] che, tethI banaspatikAyanuM utkRSTa prAMtaraM asaMkhyAta kALarnu ja kaDuM che. 104. Page #743 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | eesiM vANo ceva, gaMdhazro rasaphAsao / saMTANAdesao vAvi. vihANAI shssso|| 105 // ___ artha-pUrvavat. 105. icchete thAvarA tivihA, samAseNa vivAhitA / etto u tase tivihe, vocchAmi annupussvso||106 / / artha--(icete ) yA pramANe zrA (vivihA) traNa prakAranA ( thAvarA ) sthAvaro (samAseNa ) saMkSepe karIne (viAhimA ) kayA. ( etto u ) have pachI (tivihe) vaNa prakAranA ( tase ) trasane ( aNupuvvaso) anukrame (bocchAmi) hu~ kahIza. 106. teu vAU avodhavA, urAlA ya tasA tahA / iccete tasA tivihA, tesi bhee suNeha me // 107 / / artha-( neu) tejaskAya, ( bAU a) vAyukAya, ( urAlA ya ) ane udAra eTale sthULa evA dvIMdriyAdika te traNe | ( tasA ) basa ( bodhavyA ) jANavA, (tahA) tathA (icchete) e rIte yA ( tasA ) traso (tivihA ) traNa prakAranA cha, (tesi ) temanA ( bhae ) bhedo ( me ) mArI pAse ( sumeha ) sAmaLo. ahIM trasa eTale gati karanAra evo artha thAya che. temAM taja ana vAyu sthAvara nAmakameno udaya chatto paNa gamananI apecAe asa kahevAya cha, ane dvIMdriyAdika to trasa nAmakameMnA udayathI tathA gati karanAra hovAthI trasa kahevAya che. 107. temA prathama tejaskAya kahe che. Page #744 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAN duvihA teujIvA u, suhumA bAyarA tahA / pajattamapajattA, evamee duhA puNo // 108 / / bAyarA je u pajjattA, NegahA te pakittithA / aMgAre mummure agaNI, aJcI jAlA taheva ya // 10 // artha--pUrvavat. vizeSa e ke bAdara paryAptAnA aneka bheda A pramANe che.-(aMgAre) dhUbhADA vinAnA baLatA aMgArA 1, (mummure ) rAkha mizrita agninA taNakhA 2, (agaNI) Abe sivAyano zuddha agni 3, ( accI ) caLatA kASThanI sAthe | rahelI jvALA 4, ( taheva ya ) tathA ( jAlA ) tUTaka thaine uMcI gayelI jvALA. 5. 108-106. ukkA vijjuzra bodhavvA, NegahA evamAio / egavihamanANattA, suhamA te vizrAhiA // 110 // artha-( ukkA ) zrAkAzamA unkApAta thAya che te 6, (vijjua ) tathA vIjaLI 7, (evamAio) e vigere (NegahA ) aneka prakAre tejaskAyanA bhedo ( bodhavyA ) jANavA. cAkIno artha pUrvavat karavo. 1100 suhumA savvalogammi, logadese a bAyarA / etto kAlavibhAgaM tu, tesi vocchaM cauvvihaM // 111 // saMtaI pappa'NAIzrA, apajjavasiyA vi a| ThiI paDucca sAIpA, sapajjavasizrA vi zra // 112 // | tihameva ahorattA, ukoseNa vivAhiyA / AuThiI u teUNaM, aMtomuhattaM jahanniA // 113 / / 13Na ja. 2 rAtridivasa. Page #745 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhakAlamukkosA atomuhattaM jahannagA / kAThiI teUNaM, taM kAyaM tu amuMcao // 114 // | aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuhattaM jahannagaM / vijaDhammi sae kAe. teUjIvANa aMtaraM // 115 / / eesiM vAyo ceva, gaMdhazro rasaphAsao / saMThANAdesao vAvi, vihANAiM sahassaso // 116 / / artha-pUrvavat. 111-116. eTaluM vizeSa ke ernu utkRSTa prAyuSya traNa ahorAtrInuM jANavU. hatre vAyukAya kahe cha.duvihA vAujIvA u, suhamA bAyarA tahA / pajattamapajattA, ekamee duhA puNo / / 117 // bAyarA je u pajjattA, paMcahA te pakittiA / ukaliyA maMDali zrA, ghaNa guMjA suddhavAyA y||11|| artha--pUrvavata. vizeSa-(paMcahA ) pAMca prakAre vAdara paryApta vAyukAya kahyA che. te yA pramANe.-( ukkaliyA ) utkalikA eTale je rahI rahIne vAya tevo vAyu 1, ( maMDalimA ) maMDalika eTale vIToLIo 2, (ghaNa ) ratnaprabhAdikanA bhA| dhArarUpa dhanavAta 3, (guMjA) guMjArava karatA vAya te 4, (suddhavAyA ya) svAbhAvika dhIme dhIme vAya te vAyu. 5. 117-118. saMvadvagavAe a, NegahA evmaayo| egavihamanANattA, suhamA te vivAhiyA // 119 // artha-( saMvadvagavAe a ) tathA saMvartakavAta eTale dUra rahelA taNAdikane paNa upADI amuka pradezamA lAbI nAMkhe Page #746 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevo vAyu, ( evamAyo ) e vigere (khegahA ) bhaneka prakAra vAyukAyajIvonA cha bhane nAnA prakAra na hovArthI sUkSma vAyukAya jIvo eka ja prakAranA che, 116. suhamA savvalogam,i sogadese kA sAdhana / emo kAlavibhAgaM tu, tesi vocchaM cauvvihaM // 120 // saMtaI pappa'NAIzrA, appajjavasizrA vi a / ThiiM paDucca sAIzrA, sappajjavasimA vi a|| 121 // tiziva sahassAI, vAsANukosiyA bhave / AUThiI vAUNaM, aMtomuhutaM jahaniyA // 122 / / asaMkhakAlamukkosA, aMtomuhuttaM jahAnnizrA / kAyaThiI vAUNaM, taM kAyaM tu amuMcao // 123 // aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahannayaM / vijadammi sae kAe, vAujIvANa aMtaraM / / 124 // eesiM vAmao ceva, gaMdhao rasaphAsao / saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassaso // 125 // artha-pUrvavat. 120-125 have udAra-sthULa basane kahe che.urAlA ya tasA 'je u, cauhA~ te paMkittithA / beiMdia teiMdia, cauro paMciMdiA ceva // 126 // artha (je u ) vaLI je (urAlA ya) udAra eTale sthUla ( tasA ) traso cha (te) te ( cauhA) cAra prakAranA 1 emanI traNa hajAra varSanI utkRSTa sthiti ( Ayu )che. Page #747 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (pakicimA ) kahelA che. te A pramANe.-( beiMdia ) dvIMdriya 1, ( teiMdia ) trIMdriya 2, ( cauro) caturiMdriya 3, / (paMciMdizrA ceva) tathA paMceMdriya 4.126. prathama dvIMdriyane kahe che.beiMdiA u je jIvA. duvihA te pakittiA / pajjattamajattA, tAsa bhae suNeha me // 127 // artha---iMdriyajIvo paryApta ne aparyApta ema ve prakAranA kahyA che. tenA pAkA vAtara bIjA bhedo che te sAMbhaLo. 127. kimiNo maMgalA jeva, alasA mAivAhayA / vAsImuhA ya sippIzrA, saMkhA saMkhaNayA tahA // 12 // palogANulayA ceva, taheva ya varADagA / jalUgA jAlagA ceva, caMdaNA ya taheva ya // 129 // _ artha-(kimiNo) kRmiyA 1, ( maMgalA ceva ) maMgala athavA somaMgala nAmanA jIva vizeSa 2, (alasA) amA| sIyA-varSARtumA dhAya che te 3, ( mAivAhayA) mAtRvAhaka eTale cUDela jAtinA jIva 4, (vAsImuhA) vAsImukha eTale vAsalAnI jevA mukhavALA jIvavizeSa 5, ( ya ) tathA (sippIzrA) zukti-chIpalImo 6, (saMkhA) zaMkha 7, (saMkhaNayA) | zaMkhanaka-nAnA zaMkha 8 (tahA) tathA (palogANalayA ceva pablukA nAmanA jIva hai, nAnA panlukA 10, (taheva ya) | | tathA ( varADagA) barATaka te koDAne koDI 11, (jalagA) jaLo 12, (jAlagA cetra) jAlaka jAtinA jIva 13, / (taddevaya) tathA (caMdaNAya) caMdanaka eTale akSa, je sthApanAcAryamA kAma lAge cha te. 14. 120-126. * 'somaMgalA' iti pratyantaram, Page #748 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ss after ee, gahA evamApo / loele te sa na ka vizrAhizrA // 130 // saMtaI pappa'NAIyA, appajavasiyA vitra / ThiI pahuca sAIzrA, sapajjavasizrAvizra // 131 // sAI bAraseva u, ukkoserA vizvAhizrA / beiMdizrazrAuTiI, aMtomuhuttaM jahannizrA // 132 // khejakAlakosA, aMtomuhutaM jahanniyA / beiMdikAyaThiI, taM kAryaM tu amuM // 133 // atakAlamukosaM, aMtomuhutaM jahAyaM / veiMdiyANa jIvANuM, aMtaredhaM vinAhiaM // 134 // eesi vasao ceva, gaMdha rasaphAso / saMThAgAdesazro vAvi, bihAgAI sahasso // 135 // artha - pUrvavat 130 - 135. have trIMdriya jIvonI prarUpaNA kare che. teiMdiyA u je jIvA, duvihA te pakittiyA / pajjattamapajatA, tesiM bhee suroha me / / 136 / / artha - pUrvavat 136. kuMthU pipIli uhaMsA, ukkaludehizrA tahA / tapahArakaTThahArA, mAsugA pattahAragA // 137 // 1 bAra varasanI temanI utkRSTa sthiti ( Ayu ) kahela che, 2 emanI kAya sthiti utkRSTa saMkhyAtA kALanI kahI che. ****u***&****@**** Page #749 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170*40*1*H ********~****<--- kappAsaTThimiMjA ya, tiMdugA tausamijagA / sahAvarI a gummI a, bodhavA iMdakAiyA || 138 || iMdagogamAIzrA, gahA evamAyacyo / loegadese te savve, na savvastha vidyAhi // 136 // artha - (kuMthU ) kuMthucA, ( pipIli) kIDI, ( uIsA) uddeza, ( ukkaludehiyA ) utkalika, uddehIkA - ubhI ( tahA) tathA (tahAra) vRkhabahAra, ( kadvahArA ) kASThahAra, (mAlugA) mAlUka, ( pasahAragA ) patradhAraka, (kappAsiTThimiMjA ya) kapAsanA kapAsIyAmAMcI utpanna thatA, ( viMdugA ) tiMduka, ( taDasamiMjagA ) saMsamiMjaka, ( sadAvarI a ) sadAvarI (gummI a) gunmI eTale kAnakhajurA, ( IdakAiyA) iMdrakA viza, (trodhavyA) jAnA (gosAI) iMdragopa- iMdra rAjAnI gAya Adi zrIMdriya jANavA. ( evamAsao) e Adi (agahA ) aneka prakAranA jANavA. ( te sacce ) te sarva ( loegadese ) lokanA eka dezamA rahelA . ( savvattha ) sarvatra ( na vizrAhiyA ) rahelA kalA nathI. 137-136. saMtaI pappa'NAIcA, apajjavasiyA vi zra / ThiMI paDuca sAIzrA, sapajabasiyA vi // aigUNapatA horattA, ukkoseNa vizrAhiyA / teiMditra thAuThiI, aMtomuhutaM jahamizrA // saMkhejjakAlamukosA, aMtomuhuttaM jahannizrA / teiMdizrakAyaTiI, taM kAryaM tu zramuMcama // zratakAlamukkasaM, aMtomuhUttaM jahannagaM / teiMdiajIvANuM, aMtarecaM vigrAhiyaM // 143 // 1 ogaNapacAsa ahorAtra -rAtridivasanI temanI utkRSTI sthiti ( Ayu ) che. 2 A AMtaruM. 140 // 149 // 142 // Page #750 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eesa artha - pUrvavat 140 - 144. have caturiMdriya kahe che. cAuriMdizrA u je jIvA, duvihA te pakittithA / pajjattamapajatA, tesiM bhee suNeha me // 145 // artha - pUrvavat. 145. adhiyA pottithA caiva macchizrA masagA tahA / bhamare kIDapayaMge a, DhikuNe kuMku tahA // 146 // kukuDe siMgirIDI zra, naMdAvatte vicchie / Dole bhiMgirIDI a, virilI acchivedha // 147 // acchile mAha acchi - roDae cittapattae / ohiMjalizrA jalakAri zranIzrA taMSagA vizra // 148 // va gaMdhatho rasaphAsao / saMThAyAdezro vAvi, vihANAI sahasso // 144 // artha - (aMdhi) adhika jAtinA jIva, (pottimA cetra ) pautika, ( macchi ) makSikA, ( masagA ) mazaka -- macchara, ( tahA ) tathA (mamare) amara, (kIDage) kITa, pataMgIyuM, ( a ) tathA ( DhikuNe ) TiMkuNa-cagAi, ( kuMku kuMkA, ( tahA) tathA (kukuDe) kurkuTa, ( siMgirIDI a ) zRMgaTI, (naMdAvate a ) naMdAvarta, ( vicchie ) bIMdhI, ( Dole ) Dhola-khaDamAkaDI, ( bhiMgirIDI kA ) bhRMgarITaka, ( virilI ) viralI, ( adhira ) adhIvedhaka, (acchile ) akSila, 1 1011)*%** Page #751 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ".. . ( mAhae ) mAgadha, (acchiroDae) akSIroTaka, (cittapattae) citrapatraka, ( zrohiMjalio) upadhijalika, (jalakAri kA zra) jaLakArI, (nIA ) nIcaka, (taMbamA vizra) tathA tAmraka. 146-148, (AmA ghaNA nAma samajAtA nathI.) cauriMdizrA ee,'NegahA evamAyo / logassa egadesammi, te savve parikittizrA / / 146 // saMtaI pappa'NAIzrA, apajjavasiA vi a| ThiI paDucca sAIzrA, sapajavasipA vi a|| 150 // chacceva ya mAsAU, ukkoseNa vivAhizrA / caridizrAUTiI, aMtomuhUttaM jahapiNA // 151 / / saMkhejakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahannagaM / cauridinakAyaThiI, taM kAyaM tu amuMcao // 152 / / aNaMtakAlamukosa, aMtomuhuttaM jahannagaM / cariMdiyANa jIvANaM, aMtareaM vivAhiyaM // 153 / / eesiM vAo veva, gaMdhao rasaphAsamo / saMThANAdeso vAvi, vihANAiMsahassaso // 15 // artha-pUrvavat. 146-154. have paMceMdriya kahe che.paMceMdiyA uje jIvA, caunvihA te vivaahishraa| neraiyA tirikkhA ya, maNubhA devA ya AhiyA // 15 // artha-(je jIvA ) je jIvo (paMceMdimA u) paMceMdriya cha, (te) te (paunihA) cAra prakAranA (vitrAhimA) kahyA 1 cha mAnI utkRSTasthiti ( Ayu . che. Page #752 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. te kalA che. 155. pramANe . - ( neraiA ) nArakI, ( tirikkhA ya ) tiryaca, ( maNuA ) manuSya, ( devA ya ) ane deva ( AI ) have prathama nArakInA bheda kahe che - nera sattavihA, puDhIsu sattasU bhave / rayaNAbhasakarAbhA, bAlugrAbhA ya zrAhi // 156 // paMkAmA dhUmAbhA, tamA tamatamA tahA / iti neraiyA ete, sattahA parikiti 157 // // artha - (nera ) nArakIo ( sattavihA ) sAta prakAranA che. kAraNa ke te ( sacasU ) sAta judI judI - upara nIce rahelI (puDhavI ) pRthvIne viSe ( bhave ) hoya che. tethI te pRthvInA sAta bhedathI nArakInA paNa sAta bheda che. te sAta pRthvInAM nAma yA pramANe . --- ( rayaNAma ) ratnaprabhA 1 ( sakkarAmA ) zarkarAprabhA 2, (vAluAbhA ya ) tathA trIjI vAlukAprabhA 3 (hi) kahI che. tathA ( paMkAmA ) paMkaprabhA 4, ( dhUmAbhA ) dhUmaprabhA 5, ( tamA) eTale tamaprabhA 6, ( tamatamA tahA) tathA tamatamA eTale tamatamaprabhA 7, ( iti ) zrA pramANe pRthvInA nAmavALA ( ete ) A (nehA) nArakI (sattA) sAta prakAranA (parikittiyA ) kA che. 156 - 157. logassa egadesamma te savve u viAhi / itto kAlavibhAgaM tu, tetiM vocchaM cautrihaM // 158 // saMtaI pappa'NAI zrA, apajjabasiA vi a / ThihUM paDucca sAIA, sapajjavasi via // 159 // 60 Page #753 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgarovamamegaM tu, ukkoseNe viAhiA / paDhamAeM jaha~paNeNaM, dasavAsasahassiA // 16 // ___artha-pUrvavat. 158-156. ( paDhamAe ) pahelI naraka pRthvImA nArakInI sthiti ( ukAseNa ) utkRSTI ( sAgaro- /* vamamegaM tu) eka sAgaropamanI ane (jahameNaM) jaghanyathI (dasavAsasahassiA ) daza hajAra varSanI (vivAhiyA) kahI che. 160. 1 tipaNeve sAgarAU, ukkoseNa vinaahiaa| doccAe jahaNaNeNaM, eMgaM tu sAgarovamaM // 161 // | satteva sAgairAU, ukkoseNa vizrAhiA / taipAe jahannaNaM, tipaNeva u sA~garokmA // 12 // __ artha (doccAe ) bIjI pRthvImA ( ukkoseNa ) utkRSTayI (timeva ) traNa ja ( sAgarAU ) sAgaropamarnu zrAyuppa a. / thavA sthiti ( vivAhiyA) kahI che ane ( jahoNaM ) jaghanyathI (erga tu) eka ( sAgarovamaM) sAgaropamanI kahI hai. 161. (saiAe ) trIjI pRthvImA ( ukkosaNa) utkRSTathI (satteva ) sAta ja ( sAgarAU ) sAgaropamanuM AyuSya ane | (jahanneNaM ) jaghanyathI (timeva utraNa ja ( sAgarovamA) sAgaropamanuM AyuSya athavA sthiti vizrAhimA kahI che. 162. desa sAgarovamAU, ukkoseNa vihiaa| cautthIe jahannaNaM, satteva u sAgarovamA // 163 // artha-(cautthIe) cothI pRthvImA ( ukkoseNa ) utkRSTathI (dasa ) daza ( sAgarovamAU ) sAgaropamarnu AyuSya hai tathA (jahameNaM) jaghanyathI ( satteva u ) sAta ja (sAgarotramA ) sAgaropamanuM AyuSya athavA sthiti (vizrAhimA) kahI ke. 163. Page #754 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattararsa sAgaroMU, ukkoseNa vibhaahiaa| paMcamAe jahanneNaM, dasa ceva u sAgarovamA // 164 // __ artha-- ( paMcamAe ) pAMcamI pRthvImA (ukoseNa ) utkRSTazrI ( sattarasa ) satara ( sAgarAja) sAgaropamanuM zrAyuSya | bhane (jahaleNaM ) jaghanyathI ( dasa ceva u) daza ja ( sAgarovamA) sAgaropamanuM AyuSya athavA sthiti (vivAhiyA) kahI che. 164. bAbIsa sAgarAU, ukkoseNa viaahiaa| chaTThIe jahanneNaM, sattarasa sAgarovamA // 165 / / tettIsa sAgarAU, ukkoseNa viaahiaa| sattamAra jahanne, bAvIsa sAgarodhamA // 166 // // | artha-pUrvavata. vizeSa e ke chahI pRthvImA utkRSTa AyuSya bAvIza sAgaropamanuM the. tathA jaghanya sancara sAgaropamarnu che tathA sAtamImA utkRSTa tetrIza sAgaropamarnu ane jaghanya bAbIza sAgaropamarnu kamyuche. 165-166. I jA cava u AuThiI, neraIANaM vibhaahiaa| sau tesi kAryaThiI, jahaSNukosiA bhave // 16 // | artha-(neraIANaM ) nArakIonI ( jA ceva u ) je ( AuThiI ) AyuSyanI sthiti ( vizrAhiA ) kahI che, (sA) | te ja ( tesi ) temanI ( jahaNukkAsimA ) jaghanya ane utkRSTa (kAyaThiI) kAyasthiti paNa (bhave) hoya che. kAraNa ke nArakI marIne anaMtara nArakI thai zakato nathI. 167. aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuhRttaM jahannagaM / vijaDhammi sae kAe, neraiANaM tu aMtaraM // 16 // Page #755 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-tene utkRSTa aMtara anaMta kALarnu cha bhane jaghanya aMtara koi jIva narakamAthI uddharI garbhaja paryApta matsyane viSeza utpanna thai aMtarmuhUtenuM AyuSya pUrNa karI kliSTa adhyavasAyane lIdhe narakamAMja utpanna thAya tyAre aMtarmuhUrtanuM paDe che. 168. / eesiM vapaNao ceva, gaMdhao rsphaaso| saMThANAdesao vAvi, vihANAiM sahassaso // 169 / / artha-pUrvavat. 166. have tiryacanI prarUpaNA kare che.paMciMdiatirikkhA u, duvihA te vivAhiA / samucchimatirikkhA ya, gabbhavatiA tahA // 17 // yartha-(paMcidiatirikkhA u) je paMceMdriya tiyeco ke, (te ) te (duvihA ) ye prakAranA ( vivAhiyA) kalA che. te A pramANe.-(samucchimatirikkhA ya) saMmUrchima tiryaca (gambhavatibhA tahA) tathA gabhene viSe vyutkrAti eTara | utpatti cha jenI ecA arthAt garbhaja tithaMca. 170. duvihA vi te bhave tivihA, jalayarA thalayarA thaa| khayarA ya bodhavvA, tesiM bhee suNeha me // 171 // martha---( duvihA vi) ne prakAranA evA paNa ( se ) te ( ticihA ) mA traNa prakAranA ( bhave ) hoya che. te bhA pramANe. (jalayarA) jaLacara, ( thalayarA) sthaLacara, (tahA) tathA (khaDyarAya) khecara, patraNa prakAranA ( bodhavA) jANavA. (tesi ) temanA ( bhee) bhedo ( me ) mArI pAse / suNeha ) sAMbhaLo. 171. prathama jaLacara jIvonA bheda kahe ke. Page #756 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -200+1303 macchA ya kacchabhA ya, gAhA ya magarA tahA / suMsumArA ya bodhavvA, paMcahA jalacarAhiA || 172|| artha-( macchA ya ) matsya, ( karabhA ya ) kAcavA, ( gAhA ya ) grAha-jhuMDa, (magarA ) magara, ( tahA ) tathA ( sumArAya ) suMsumAra e ( paMcahA ) pAMca prakAranA ( jalacarA AhizA) jaLacaro kahyA che ema (bodhanyA) jANaM. 172. loegadese te sahave. na savvattha vihiA / eto kAlavibhAgaM tu, tesiM vocchaM caunvihaM // 173 // saMtaI pappAIA, apajjavasiA vi a / ThiiM paDucca sAIA, sapajjabasiA via // 174 // artha - pUrvavat. 173 - 174. gAya putra koDI u, ukkoseNa vihiA / auuThiI jelayarANaM, aMtarmuhutaM jahasi // 175 // artha - ( jalayarANaM ) saMmUrchima zrane garbhaja jaLacaronI ( zrAuTiI) AyuSya sthiti (ukoseNa ) utkRSTathI (egA ya) eka (puthnakoDI u ) pUrvakoTi varSenI ( vizrAhima ) kahI che, ane ( jahamiA ) jaghanya sthiti ( to muhutaM ) aMtarmuhUrttanI kahI . 175. 176 // goakoDitaM tu, koserA viAhiA / kAyaThiI jalayarANaM, aMtomudutaM jahannayaM // artha - ( jalayarANaM ) jaLacaronI ( kAyaThiI ) kAya sthiti ( ukkoseNa ) utkRSTathI ( puvyakoDipuhuSaM tu ) pUrvakoTi *H*****;*M*** 130030- + Page #757 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pRthaktva eTale bedhI nava pUrvakoTinI ( vizrAhimA ) kahelI che, ane (jahamayaM ) jaghanya sthiti (aMtomuttaM ) aMtarmuhUrttanI kahI che. ahIM jaLacaronI utkRSTa kAyasthiti ATha pUrvakoTinI hoya che, te prApramANe thai zake che.-paMceMdriya tithaMca jaLacara prAMtarA rahita utkRSTathI ATha mava kare the, te bhAThenuM AyuSya meLavavAthI ATha pUrvakoTi ja thAya che. AmA jaLacara yumaliyA thatA na hobAthI yugaliyAno bhava Avato nadhI tethI ne pramANamA koi paNa virodha prAvato nathI. 176. aNaMtakAlamukkosa, aMtomuhasaM jhmngN| vijadammi sae kAe, jalayarANaM tu aMtaraM // 177 // artha--pUrvavat. 177. sthaLacarI viSa kahe cha.cauppayA ya parisappA, duvihA thalayarA bhave / cauppayA cauvihA, te me kittayato suNa // 17 // kaegakhurA dukhurA ceva, gaMDIpaya snnppyaa| hayamAI goNamAI, gayamAI sIhamAiNo // 179 // artha-( cauppayA) cArapagavALA (ya ) ane ( parisappA ) parisarpha ema (duvihA ) ce prakAranA ( thalayarA ) sthaLacara (bhave) hoya che. temA ( cauppayA) cAra pagavALA sthaLacara ( cauvihA) cAra prakAranA che, (se) temane (kittayato) kahetA evA ( me ) mArI pAse (suNa) sAMbhaLa. 178.-( egakhurA ) eka kharIvALA, (dukhurA ceva ) be kharIcALA, ( gaMDIpaya ) gaMDIpada-gaMDI eTale kamaLanI karsikA tenI jebA goLa paravALA, tathA (saNappayA) nakha sahita pagavALA, Page #758 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********-- mA~ ( hayamAI ) azvAdika eka kharIvALA the, ( goyAmAI ) baLada bigere ve kharIvALA the, ( gayamAI ) hAthI vigere istpada the, ne (sIimAiyo ) siMhAdika sanakha pada - nakha sahita pagavALA che. 176. have parisarpane kahe che.- oraparisappA u. parisappA duvihA bhave / gohAI ahimAI . ekekA'rogahA bhave // 180 // artha - ( bhujhoraparisappA u ) sRjaparisarpa ane uraparisarpa ema (parisappA ) parisarpa ( dubihA ) ve prakAranA ( bhave ) che. temAM ( gohAI ) godhA - garoLI vigere ajaparisarpa eTale jAvaDe gamana karanArA hoya che ane ( ahimAI a ) sarpa vigere uraparisarpa eTale uravaDe gamana karanArA hoya . temAM ( ekekA ) te dareka ( agahA ) aneka prakAranA ( bhave ) che. 180 loegadese te sabbe, na savvattha samAhiyA / eto kAlavibhAgaM tu, tersi vocchaM cautrihaM // 189 // saMtaI pappa'NAIzrA, apajjavasicyA via / ThiGgaM paDucca sAIzrA, sapajavAsiyA vizra // 182 // artha - pUrvavat 181 - 182. paeNliyomAi tiei~ u, useNa vizrAhiyA / brAuTiI layarANaM, aMtomuttaM jahamiyA // 183 // artha - (thalayarAM) sthaLacaranI ( AuTiI) Ayusthiti ( ukkoseNa ) utkRSTathI ( timi u ) RNa (paliona Page #759 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - mAi ) panyopamanI ( vivAhiA ) kahI che, ( jahaliyA ) jaghanya sthiti ( aMtomuDusa ) aMtarmuhanI kahI cha. ahIM, | vizeSa e che je-garbhaja bhujaparisarpa ane uraparisaparnu utkRSTa AyuSya pUrvakoTirnu cha, ane saMmArchama evA te banenuM anukrame batrIza hajAra ane trepana hajAra varSarnu cha tathA saMmUrchima sthaLacaranuM zrAyuSya corAzI hajAra varSenuM che. 183. paligrovamAi timi u, ukkoseNa viAhiyA / puMThavakoDIpuhutteNaM, aMtomuMhuttaM jahannizrA // 18 // artha-sthaLacaranI kAyasthiti (ukoseNa ) utkRSTathI ( puSakoDIpahatteNaM / pUrvakoTi pRthaktva adhika ( timi u ) usa ( paliprovAi ; panyopAnI (vibhAhimA ) kahelI ke tathA ( jahaniyA) jaghanya kAyasthiti ( aMtomuhu ) aMtamuhUrtanI che. ahIM koi jIva sthaLacara tiryacane viSe pUrvakoTinA mAyuSyavALA sAta bhava karI pachI pAThamo bhava yugalika sthalacarane viSe traNa panyopamanA AyuSyavALo kare, tethI upara kahalaM kAyasthitinuM utkRSTa pramANa thAya che. kAraNa ke tiyeca ane manuSyane viSe utkRSTadhI niraMtara ATha bhava ja thA zake che. 184. kAyaThiI thalayarANaM, aMtaraM tesimaH bhave / kAlaM aNaMtamukosa, aMtomahattaM jahannagaM / / 185 // artha (thalayarANaM) sthaLacaranI ( kAyaThiI ) kAyasthiti upara pramANe kahI. have ( tersi ) temanuM ( aMtaraM ) AMtaraM (imaM) zrA pramANe ( bhaye ) che.- ( ukkosaM ) utkRSTathI (ayaMta ) anaMta ( kAlaM) kALarnu bhane ( jahAga) jaghanyathI (aMtomuhusaM ) aMtarmuhUrttanuM che. 185. Page #760 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijaDhammi sae kAe, thalayarANaM tu aMtaraM / ___ artha-(sae kAe ) potAno kAya-deha ( vijaDhammi ) tyAga kare sate ( thalayarANaM tu ) sthaLacaronuM ( aMtaraM ) A * ugara ra te jara jAI. have khecarone kahe che. camme u lomapakkhI a taiyA samuggapakkhI // 186 // vitatapakkhI abodhavvA, pavikhaNo ucauThivahA / loegadese te savve, na savvattha vibhaahiyaa||187|| ___ artha-( umme u) carmamaya pAMkhavALA cAmacIDIyA vigere ane ( lomapakkhI a) romamaya eTale pIchAvALI pAkho| vALA, tathA ( taizrA) trIjA ( samuggapakkhI zra) dAbhaDAnA AkAra jevI pAMkhovALA, tathA (vitatapakkhI a) vitatapacI eTale jero niraMtara pAMkhone pahoLI karIne rahenArA. AmA samungapalkhI ane vitatapakhkhI e ye jAtanA pakSIo mAnuSo- ttara parvatanI bahAra hoya che. ( pavitraNo u) A rIte pacIyo ( caubihA) cAra prakAranA ( bodhavA ) jANavA. ( loegadese) lokanA eka dezamA (te sacce ) te sarve rahelA che, (samvattha ) sarva lokane viSe ( na viprAhimA ) * kahelA nathI. 186-187 sataMi pappaDaNAIA, apajavasiyA vishr| ThiiM paDucca sAIA sapajavasiA vi a|| 188 / / / Page #761 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ht artha--pUrvavata. 14. paliovemassa bhAgo, asaMkhijaimo bhave / AuThiI khahayarANaM, aMtomuhuttaM jahamiA // 186 / / | kA artha-(khahayarANaM) khecaronI ( prAraThiI ) Ayusthiti utkRSTathI ( palinovamassa) panyopamanA (asaMkhijaimo) | asaMkhyAtamo ( bhAgo) bhAma (bhave ) che, ane (jahadhimA) jaghanya sthiti ( aMtomUhutaM ) aMtarmuhUrttanI che. ahIM Sil palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganuM AyuSya yugalika pakSI- jANavU. te sivAya bIjA garbhaja pIonuM AyuSya pUrvakoTi kA pramANa che, ane saMmUrchimanuM bahotera hajAra varSatuM che. 186. * asaMkhabhAgo paliassa, ukkoseNa u saahiyaa| puvvakoDipuhutteNaM, aMtomuhuttaM jahamizrA // 190 / / | kAyaThiI khahayarANaM, aMtaraM tesima bhave / kAlamaNamuktIsaM, aMtomuMhattaM halagaM // 191 // artha-- -( khahayarANaM) khecaronI ( kAyaThiI ) kAyasthiti ( ukkoseNa u ) utkRSTI (paliassa ) patyopamano * (asaMkhabhAgo) asaMkhyAtamo bhAga ane (puccakoDipuhuneNaM) pUrvakoTi pRthaktva cha, tathA ( jahalimA ) jaghanya sthiti ( atomuhuttaM ) aMtarmuhUrttanI ( sAhiA ) kahIM che. tathA ( tersi ) temarnu (aMtaraM ) AMtaraM ( imaM ) A pramANe (bhave) - cha.-(ukorsa ) utkRSTathI ( aNaMtaM ) anaMta ( kAlaM ) kALa ane ( jahamagaM) jaghanya (aMtomuhurta ) aMtarmuhartana ke. 190-191 Page #762 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eesiM vAmo ceva, gaMdhao rasaphAso / saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassaso // 12 // artha--pUrvavat. 162. have manuSyonA meda kahe che.maNuA duvihabheA u, te me kittayao suNa / samucchimamaNussA ya, gabbhavatiA tahA // 16 // artha-(mAyA) manuSya ( duvibhelA u ) ce prakAranA cha, (te ) tene (kicayo ) kahetA evA ( me ) mArI || pAse (suNa ) sAmaLo.-(saMmucchimamaNussA ya ) saMmUrchima manuSya ( tahA) tathA (gambhavakaMtitrA) garbhavyutkrAMta eTale | garbhaja. ahIM je mana rahita ane garbhaja manuSyanA vAMtAdikamA utpaba thaha aMtarmuhUrttanA AyuSyavALA aparyAptA satA ja maraNa pAme che te saMmUrchima manuSya jANavA. 163. gainbhavatiA je u, tivihI te viaahiyaa| akammakammabhUmA ya, aMtaradIvayA tahA // 194 // ___ artha (je u ) je ( gambhavakaMtitrA ) garbhaja manuSyo che, (te ) te (tivihA ) traNa prakAranA ( vibhAhizrA), kahelA che. te A pramANe-(akammakammabhUmA ya ) akarmabhUmimA utpanna thayelA eTale yugalIyA, karmabhUmimA eTale bharatA- | dika kSetramA utpanna thayelA, (tahA) tathA ( aMtaraddIvayA ) aMtaradvIpamA utpanna thayelA yugalika manuSyo. 164. pAmarasatIsaIvihA, bheA yaM aTThavIsaI / sakhA u kaimaso 'tesiM, Ii aisA vihiA // 195 // Page #763 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + + + A -+ artha-( tesiM ) temanI (saMkhA u) saMkhyA (kamaso) anukrame ( ii ) yA pramANe (esA) A (vibhAhiA) kahIM cha.( pArasatIsaIvihA ) karmabhUminA paMdara prakAra, akarmabhUminA trIza prakAra, (ya) ane aMtaradvIpanA ( aTThavIsaI ) aTTAvIza || bheSA) bheda che. ahIM pAMca bharata, pAMca aisvata ane pAMca mahAvidehanA maLI paMdara bheda karmabhUminA che. haimavata, harivarSa, / ramyaka, hairaNyavata, devakuru ane uttarakuru e cha akarmabhUmi pratyeke pAMca pAMca hovAthI trIza thAya che. jo ke ahIM anukrama letAM to prathama akarmabhUminA kahevA joie. topaNa karmabhUminA manuSyAne muktinuM sAdhana hovAthI temanuM pradhAnapaNuM jagAvavA mATe temanI saMkhyA prathama gaNAvI che. tathA aThThAvIza aMtaradvIpo mA pramANe che.-himavAna parvatanA pUrva pazcimane cheDe jaMbUdvIpanI ! vedikAnI bahAra na dATAyo vidizA tarapha nIkaLelI che, temA pUrvanI ye dADhAbhomAMthI eka IzAna tarapha ane bIjI / agnikhUNa tarapha lAMcI jAya cha, ane pazcimanI ve dADhAmAthI eka nairRtya tarapha ane cIjI vAyavya tarapha jAya che. te dareka dADhAmAM jagatInA koTI traNaso traNaso yojana jaie tyAre tyAM traNaso traNaso yojana lAMbA ane pahoLA ekeka | eTale kula cAra aMtaradvIpo Ave che. tyArapachI tyAMcI cAraso cAraso yojana jahae tyAre cAraso cAraso yojana lAMcA pahochA bIjA cAra aMtaradvIpo Ave che, e pramANe so so yojananI vRddhi karatAM teTalA ja yojananA lAMbA pahoLA cAra cAra aMtaradvIpo Ave che. evI rIte dareka dADhA upara sAta sAta aMtaradvIpo hovAdhI kula aThThAvIza aMtaradvIpo che. temanAM nAma pradakSiNAne krame aa pramANe che.-pahelA catuSkamA ekoruka 1, AbhASika 2, vaiSANika 3 ane lAMgulika 4. bIjAmAM hayakarNa 1, gajakarNa 2, gokarNa 3 ane zakulIkarSa 4. trIjAmA zrAdarzamukha 1, mepamukha 2, hayamukha 3 ane Page #764 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gajamukha 4. cothAmAM azvamukha 1, hastimukha 2 siMhamukha 3 ane vyAghramukha 4 pA~camAmA azvakarNa 1, siMhakarNa 2, gajakarNa 3 ane karNaprAvaraNa 4. chaTTAmA ulkAmukha 1, vidyunmukha 2, jinhAmukha 3 ane meghakha 4. sAtamAma ghanadaMta 1, gUDhadaMta 2 zreSThadaMta 3 ane zuddhadaMta 4 A sarva dvIpomAM dvIpanI jevA ja nAmavALA yugaliyA se che. A ja rIte evA ja nAma vigerevALA zikharIparvatanA paNa bIjA ahAvIza aMtaradvIpa che, te sarva pUrvanA zradvAvaza sadRza nAma vigere hakIkatavALA hovAthI abhedanI vivakSA judA kA nathI. eTale aThThAvIza kahevAmAM doSa nathI. ( bAkI kula maLIne 56 . ) 195. samucchimANa eseva, bheo hoi zrAhio / logassa egadesammi te savve'vi vizrAhizrA // 196 // (mA) mUrchima manuSyanA paNa ( eseva) e ja ( bhezro ) bhedo (Ahizro ) kahelA ( doha ) ve, eTale ke garbhaja manuSyanA je bheda upara kA ja bheda saMmUrchima manuSyanA paNa jANavA. kAraNa ke garbhaja manuSyanA vAta pittAdikane viSe ja o utpanna thAya che. tathA ( te sacce vi ) te sarve samurchima manuSyo (logassa ) lokanA ( egadesamma) eka dezane viSe (vimahizrA ) kahelA che, eTale lokanA eka bhAgamA rahelA che ema jArAvaM. 166. , saMtaI pappa'NAI zrA, apajjavasiyA vi a / ThiiM paDucca sAIA, sapajjavasiA vi a // 197 // artha - pUrvavat. 167 palizrotramAI tiSNi u, ukkoseya vizrAhizrA / AUTiI maNuANaM, aMtomuhuttaM jahamizrA // 198 // 61 " *0--+90+C++ Page #765 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha (maNuprANaM) manuSyanI (zrAUThiI mAyu sthiti ( ukkoseNa ) utkRSTathI ( tiSi u) traNa (palimocamAI) palyopamanI (vivAhizrA ) kahI ke ane ( jahaliyA ) jaghanya Ayusthiti (aMtomuhuttaM ) aMtarmuhurtanI kahI che. eTale ke traNa panyopamanuM AyuSya yugaliyAI hoya che. saMmUrchima manuSyanuM to utkRSTa AyuSya paNa aMtarmuhUrttanuM na hoya che. 198, paliyolamAiM nimita ra, UkkoseNa vishraahiaa| puvakoDIpuitteNaM, aMtomuhuttaM jahAgA // 199 / / kAyaThiI maNupANaM artha-traNa palyApama ane pUrvakoTi pRthaktva eTale sAta koTi eTalI adhika utkRSTa kAyasthiti manuSyonI kahI / cha, bhane jaghanya aMtarmuhartanI kahI che. 196. aMtara tesimaM bhave / aNaMtakAlamukkosa, aMtomuhuttaM jahAlagaM // 20 // epasiM vAlo ceva, gaMdhamo rasaphAsayo / saMThANAdesazro vAvi, vihANAI sahassaso // 201 // artha pUrvavat 200-201. have deyo viSe kahe che--- devA cauvvihA buttA, te me kittayo suNa / bhomejavANamaMtara-joisavemANiA taha // 20 // artha-(devA ) devo ( caunvihA ) cAra prakAranA ( vuttA ) kahyA che. (te ) temane ( me kittayabho ) kahetA evA mArA thakI (suNa ) tuM sAMbhaLa. ( bhomeja ) bhaumeya eTale bhavanapati, ( vANamaMtara ) vAsAvyatara, (joisa ) jyotiSI, * - Page #766 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (taha ) tathA (vaimANizrA ) vaimAnika. 202. devonA uttara bheda batAve che. -- dasahA bhavaNavAsI, aTTahA vaNacAriNo / paMcavihA joisiyA, duvihA vaimANiA tahA || 203 || artha - (dasA bhaNavAsI ) bhavanavAsI deva daza prakAranA che, ( aTTahA vaNacAriNo ) vANavyaMtara ATha prakAranA the, ( paMcavihA] joisizrA ) jyotiSI deva pAMca prakAranA che, ( tahA ) tathA ( duvidhA vaimANiyA ) vaimAnika deva ve prakAranA che. 203. manAM nAma kahe the. - asurA 1 nAga 2 sutramA 3, vijjU 4 zraggI a 5 AhitrA / dIvo 6 dahi 7 disA 8 vAyA 9, thaNi 10 bhavaNavAsiNo // 204 // artha - (surA) asurakumAra 1, (nAga) nAgakumAra 2, (suvA) suvarNakumAra 3, ( vijjU ) vidyutkumAra 4, ( aggI) azikumAra 5 ( dIva ) dvIpakumAra 6, ( udahi ) udadhikumAra 7, ( disA ) dikkumAra 8, (vAyA ) vAyukumAra hai, tathA ( thA ) stanitakumAra 10 A daza ( bhavaNavAsiyo) bhavanavAsI ( zrAhizrA ) kathA ke. kumArI jema krIDA karavAmAM prItivALA hovAthI yA sarva kumAra kaddevAya che. 204. (suvarNa garuDa. svanita - megha ). Page #767 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +70*******+3 pisAya 1 bhUA 2 jakkhA ya 3, rakkhasA 4 kinnarA ya 5 kiMpurisA 6 / mahoragA ya 7 gaMdhavtrA 8 aTThavihA vANamaMtarA // 205 // artha - (pisAya) pizAca 1, ( bhUmA ) bhUta 2, ( jakkhA ya) yakSa 3, ( rakkhasA ) rAkSasa 4, ( kimarA ya ) kinnara 5, ( kiMpurisA ) kiMpuruSa 6, ( mahoragA ya ) mahoraga 7, ane (gaMdhavvA ) gaMdharva 8, (aDavihA ) ATha prakAranA ( vANamaMtarA) vAcyaMtara kalA che. ahIM ayapatrI, paNapanI vigere bIjA paNa ATha prakAra kahevAya che. temano samAveza A ATharmA ja dhAya che tethI jUdA kathA nathI. 205. caMdA 1 sUrA ya 2 nakkhattA 3. gahA 4 tArAgaNA 5 tahA / TiA vicAriNo ceva, paMcahA joisAlayA // 206 // artha - ( caMdA ) caMdra 1, ( suur| ya) sUrya 2, ( nakkhatA ) nakSatra 3, ( gaddA ) graha 4 ( rAhA ) tathA ( tArAgaNA ) khAnA samUha 5, (paMcA) e pAMca prakAre ( joisAlavA ) jyotiSI deva (ThiyA ) adI dvIpanI bahAra sthira rahelA ke (caitra) zrane ( vicAriNo ) aDhI dvIpanI aMdara vizeSe karIne eTale merune pradakSiNA daine cAlavAvALA . 206. maNi uje devA, duvA te viaahiaa| kappovagA ya bodhavvA, kappAtItA taheva ya // 207 // artha - (je devA ) je devo ( vaimANimA u ) vaimAnika che, (te) tesro ( duvidhA ) ve prakAranA ( vizrAhimA ) * Coy Page #768 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kasA che. te A pramANe--(kappoyagA 4 ) kanpopaNa eMTala saudharmAdika kalpane pAmanAroM ( taheva sa ) tathA vaLI (kappA. tItA ) kanyAvIsa eTale kalpane oLaMgI gayelA arthAt nava maiveyaka ane pAMca anuttara devalokane pAmanArA ( bodhavA ) jANamA. 207. kappovagA bArasahA, sohammI 1 sANagA 2 tahA / saNaMkumArA 3 mAhiMdA 4, baMbhalogA ya 5 laMtagA 6 // 208 // mahAsukA 7 sahassArAda, ANayA 9 pANayA 10 tahA / AraNA 11 accuA 12 ceva, iti kappovagA surA // 209 // artha- (kappoyagA) kanpopaga deva (pArasahA) cAra prakAranA che. te yA pramANe- ( sohamma ) saudharma 1, IsANagA) IzAna, ( tahA ) tathA ( saNaMkumArA) sanatkumAra 3, ( mAhiMdA) mAheMdra 4, (baMbhalogA ya ) pramaloka 5, (laMtagA) lAMtaka 6, ( mahAsukkA ) mahAzukra 7, ( sahassArA ) sahasrAra 8, (prANa yA ) Anata 6, (pANayA) prANata 10,( tahA) tathA (AraNA ) pAraNa 11, ( acculA ceva ) tathA acyuta 12, ( iti ) yA pramANe ( kappoSagA) kalpopaga ( surA) devo ke. ahIM saudharma vigaire devalokanA nAma gaNAvyAM che, temA rahenArA deva paNa saudharma vigere nAmanA ja jANavA. 208-206. ( A devo svAmI sevaka bhAva vimere kanpa-prAcAra tene pALanArA le tethI te kalpopapatra kaDevaHya che.) Page #769 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapAtItA u je devA, dutrihA te viAhiA / gevijjANuttarA kSetra, gevijjA navavihA tahiM // 290 // artha - (je devA ) je devo ( kappAtItA u ) kanpAtIta che, svAmI sevaka bhAva rahita - mahamiMdra che. (te ) tezro ( duvidhA ) ve prakAranA ( vizvAhizrA ) kalA che. te a pramANe . - ( gevija aNuttarA cetra ) graiveyaka ane anuttara. ( tarhi ) temAM (gevikhA ) graiveyaka ( navadihA ) nava prakAranA kalA che. 210. hiTTimA hiTTimA 1 ceva, hiTTimA majjhimA 2 tahA / hiTTimA uvarimA 3 caitra, majhimA hiTTimA 4 tahA // 211 // majjhimA majjhimA 5 ceva, majjhimA uvarimA 6 tahA / uvarimA hiTTimA 7 ceva uvarimA majjhimA 8 tahA // 212 // uvarimA uvarimA 9 cetha, ii gevijjagA surA / vijayA 1 vaijayaMtA 2 ya, jayaMtA 3 aparAjiA 4 / / 293 // savasiddhigA 5 caiva, paMcahA'NuttarA surA / ii mAriA ee, gahA evamAyao || 214 // *1*** ---****0****>>**-*-*** *****<<< >> Page #770 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-mahI naSa aveyakanA praNa vibhAga pADavAthI RNa trika thAya che. tethI te navanI saMjJA mA pramANe ke.(hidvimA hiDimA ceva ) nIcalA trikA nIcenA 1, (hiDimA majhimA ) nIcalA trikamA madhyamanA 2, (tahA) tathA (hiDimA uvarimA cetra ) nIcalA trikamA uparanA 3, ( majjhimA hiTThimA ) vacalA trikA nIcenA 4, (tahA ) tathA (majhimA majjhimA ceva ) vacalA trikamAM madhyanA 5, (majhimA uvarimA ) vacalA trikamAM uparanA 6, (tahA ) tathA ( uvarimA hiDimA ceva ) upalA trikA nIcenA 7, ( uvarimA majjhimA) upalA trikamAM madhyanA 8, ( tahA ) tathA ( uvarimA uvarimA ceva ) upalA trikA uparanA hai, (ii) A pramANe ( gevijagA surA) nava graiveyakamA rahelA devo jANavA. tathA ( vijayA) vijaya 1. (vejayaMtA ya ) vaijayaMta 2, ( jayaMtA ) jayaMta 3, (aparAjizrA) aparAjita 4, ( sanvasiddhigA ceva ) tathA sarvArthasiddha 5 A pA~camA rahelA (paMcahA ) pAMca prakAranA ( aNuttarA surA) anucara devo jAsAvA. (Da) bhA pramANe (ee vemANizrA) yA vaimAnika devo ( evamAyo) evigere (aNegahA) bhaneka prakAranA jANavA. 211-214. logassa egadesammi, te savve prikittiaa| itto kAlavibhAgaM tu, tesiM vocchaM caubvihaM // 215 // saMtaI pappa'NAIA, apajjavasiAvi a / ThiI paDDuca sAIA, sapajavasiAvi a / / 216 / / sAhiaM sAyaraM ikaM, ukkoseNa ThiI bhave / bhomejANaM jahanneNaM, dasavAsasahassiA // 217 // Page #771 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 paliona megaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / aMtarANaM jahanneNaM, dasavAsasahassi // 298 // palio saM tu egaM, vAsalakaraNa sAhiaM / paliomaTTabhAgo, joIsesu jahanniA // 219 // artha-ve gAthAno pUrvavat-pachI bhUmimA rahelA bhuvanavAsI dhonI sthiti utkRSTI eka sAgaropama jhAjherI jANavI. ane temanI jaghanya daza hajAra ghanI vA vyaMtarAMnI aSTa sthiti eka panyopamanI jANavI ane jaghanya daza hajAra varSanI jAgavI. jyotiSInI lAkha varSa adhika eka palyopamanI utkRSTa sthiti jAgavI, te caMdravimAnanA devonI che bhane jaghanya sthiti palyAMpamanA AThamA bhAganI the, te tArAvimAnanA devonI jAvI. 215-216. do ceva sAgarAI, ukkoseNa triAhiA / sohammammi jahasreNaM, egaM ca palionaM // 220 // 1 artha - saudharma devalokamA utkRSTa sthiti ce sAgaropamanI ane jaghanya sthiti eka palyopamanI kahI che. 2200 sAgarA sAhiA duni, ukkoseNa vihiA / IsArAmmi jahoNaM, sAhiaM palio maM // 229 // artha - IzAna devalokamA utkRSTa sthiti kAMika adhika evA ve sAgaropamanI ne jaghanya sthiti kohaka adhika evA eka palyoSamanI kahelI che. 221. sAgarANi a satteva, ukoseNa ThiI bhave / sarNakumAre jahoNaM, duli u sAgarovamA // 222 // artha - zrIjA sanatkumAra devalokamAM utkRSTa sthiti sAta sAgaropamanI ane jaghanya sthiti ce sAgaropamanI kahelI the. 222. p Page #772 -------------------------------------------------------------------------- ________________ all sAhiA sAgarA satta, ukkoseNa ThiI bhave / mAhidammi jahanneNaM, sAhiA dumi sAgarA // 223 // ___ artha-cothA mAheMdra devalokamA utkRSTa sthiti kAika adhika sAta sAgaropamanI ane jaghanya sthiti kahika adhika ve sAgaropamanI kahelI che. 223. dasa ceva sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / baMbhaloe jahanneNaM, satta u sAgarovamA // 224 / / artha-pAMcamA brahma devalokamA utkRSTa sthiti daza sAgaropamanI che ane jaghanya sthiti sAta sAgaropamanI che. 224. cauddasa u sAgarAI, ukAseNa ThiI bhave / laMtagammi jahanneNaM, dasa u sAgarovamA // 225 // artha-chahA lAtaka devalokamAM utkRSTa sthiti cauda sAgaropamanI cha bhane jaghanya sthiti daza sAgaropamanI che. 225. || sattarasa sAgarAiM, ukosee ThiI bhave / mahArasukke jahanneNaM, cauddasa sAgaropamA // 226 // artha-sAtamA mahAzukra devalokamA utkRSTa sthiti sattara sAgaropamanI ane jaghanya sthiti cauda sAgaropanI che. 226. / aTThArasa sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / sahassAre jahannaNaM, sattarasa sAgarovamA / / 227 // artha-pAThamA sahasrAra devalokamA utkRSTa sthiti aDhAra sAgaropanI ane jaghanya sthiti sattara sAgaropamanI cha. 227. sAgarA auNavIsaM tu, ukkoseNa liI bhave / ANagammi jahanneNaM, aTThArasa sAgarovamA // 228 // Page #773 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A artha-navamA mAnata devalokamA utkRSTa sthiti bhogaNIza sAgaropamanI ane jaghanya aDhAra sAgaropamanI che. 228. vIsaM tu sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / pANayAmma jahameNaM, sAgarA auNavIsaI / / 229 / / artha-dazamA prAsAta devalokamA utkRSTa sthiti vIza sAgaropamanI ane jaghanya ogaNIza sAgaropamanI che. 226. sAgarA ikavIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / zrAraNammi jahoNaM, vIsaI sAgarokmA / / 230 // artha-agyAramA zrAraNa devalokagAM utkRSTa sthiti ekavIza sAgaropamanI ane jaghanya vIza sAgaropamanI che. 230 bAvIsa sAgarAI, ukkoseNa ThiI bhave / accumammi jahaNaNaM, sAgarA ikavIsaI // 231 / / artha-yAramA bhacyuta devalokamA utkRSTa sthiti bAvIza sAgaropamanI ane jaghanya ekavIza sAgaropamanI che. 231. tevIsa sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / paDhamammi jahameNaM, bAvIsaM sAgarokmA // 232 // artha-pahelA aveyakamA utkRSTa sthiti trecIza sAgaropamanI ane jaghanya bAbIza sAgaropamanI che. 232. cauvIsa sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / biImammi jahAmeNaM. tevIsaM sAgarovamA // 233 // artha-vIjA aveyakamA utkRSTa sthiti covIza sAgaropamanI ane jaghanya zredhIza sAgaropamanI che. 233. paNavIsa sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / taimmi jahanneNaM, cauvIsaM sAgarovamA // 234 // - Page #774 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *40*40*4060% zra artha - zrIjA gaiveyakamAM utkRSTa sthiti pacIza sAgaropamanI ane jaghanya sthiti covIza sAgaropamanI che. 234. chavvIsa sAgarAI, ukkoNa ThiI bhave / catthammi jahoNaM, sAgarA paNavIsaI // 235 // artha- cothA graiveyakamA utkRSTa sthitivaza sAgaropamanI ane jaghanya sthiti pacIza sAgaropamanI che. 235. sAgarA sattAvIsaM tu, ukkoseA ThiI bhane / paMcama lAgA havIsaI // 236 // artha - pA~camA graiveyakamA utkRSTa sthiti satAvIza sAgaropamanI ane jadhanya sthiti chavIza sAgaropamanI che. 236. sAgarA aTuvIsaM tu; ukkoNa ThiI bhave / chaTTammi jahanneNaM, sAgarA sattasaI // 247 // artha - dhAyaiveyakamA utkRSTa sthiti aTThAvIza sAgaropamanI ane jaghanya sthiti sattAvIza sAgaropamanI ke. 237. sAgarA zrauNatIsaM tu, ukkose ThiI bhave / sattamammi jahanneNaM, sAgarA zraTTavIsaI // 238 // artha -- sAtamA graiveyakamAM utkRSTa sthiti ogaNatrIza sAgaropamanI ne jaghanya sthiti pahAvI sAgaroSamanI che. 238. tIsaM tu sAgarAI ukkoseNa ThiI bhave / zraTumammi jahoNaM, sAgarA zrauNatIsaI // 236 // artha -- bhAThamA graiveyakamAM utkRSTa sthiti trIza sAgaropamanI ane javanya sthiti yogayatrIza sAgaropamanI the. // 236 // Page #775 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgarA ikatIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / navamammi jahoNaM, tIsaI sAgarokmA / / 240 // ..artha --kapA apegAnAM vANiti mAnIpaNa sAgaropamanI ane jaghanya sthiti trIza sAgaropamanI che. 240, tettIsa sAgarAiM, ukoseNa TiI bhave / causuM pi vijayAIsu, jahannA ikatIsaI // 241 // ajahahAmaNukosaM, tittIsaM sAgarovamA / mahAvimANe sabaDhe, ThiI esA vizrAhilA // 242 // artha-vijayAdika cAra anuttara vimAnamA utkRSTa sthiti setrIza sAgaropamanI ane jaghanya sthiti ekatrIza sAgaropamanI che ane sarvArthasiddha nAmanA mahAvimAnamA utkRSTa ane jaghanya tetrIza sAgaropamanI che. 241-242. jA ceva ya AuTiI, devANaM tu vivAhiA / sA tesiM kAyaThiI, jahAmukkosizrA bhave // 243 // / ___ artha- ( jA ceva ya ) je ja ( devANaM tu ) devonI ( AuTiI) AyunI sthiti ( vizrAhimA ) kahI che, (saa)| te ( tesiM) temanI ( jahaNukkosiA ) jaghanya tathA utkRSTa ( kAyaThiI ) kAyasthiti paNa ( bhave) hoya che. deva marIne anaMtara deva thai zakato nI, tethI devonI jeTalI Ayusthiti ke neTalI ja kAyasthiti paNa che 243. aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuhattaM jahAlayaM / vijaDhammi sae kAe, devANaM tuja aMtaraM / / 244 // eesiM vamo ceva, gaMdhao rsphaaso| saMThANAdeso vAvi, vihANAI sahassaso // 245 // Page #776 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bamanI jema jANavo. 244-245. aMjIva tathA jIvano adhikAra samApta kare che. saMsArasthA ya siddhA ya, ii jIvA viaahiaa| rUviNo ceva'rUvI ya, ajIvAduvihA vi a // 246 // artha-(saMsAratthA ya ) saMsAramA rahelA-saMsArI ane (siddhA ya) siddha (ii ) e be prakAranA ( jIvA ) jIvo (vitrAhimA ) kahA. tathA (rUviNo ceva ) rUpI ane (arUbI ya ) arUpI ema (duvihA vi a) panne prakAranA | (ajIvA ) ajIbo paNa karA. 246. A pramANe jIva ane anIvarnu svarUpa sAMbhaLIne tathA te para zraddhA karIne ja kRtArthapaNuM mAnavAnuM nathI, te kahe che.ii jIvamajIve a, succA sadahiUNa ya / savanayANa aNumae, ramijjA saMjame muNI // 247 // __ artha-(ii) yA pramANe (jIvaM yajIve a ) jIva tathA ajIvanA svarUpane ( succA ) sAMbhaLIne ( sadahiUNa ya ) tathA saddahIne (muNI ) sAdhue ( savanayANa ) jJAnanaya ane kriyAnayanI aMtargata rahelA naimamAdika sarva nayone ( aNumae ) saMmata evA ( saMjame ) cAritrane viSe ( ramijA) ramaNa karavU. 247. ___saMyamamA rati karIne zuM karacuM ? te kahe che.tao bahUNi vAsANi, sAmAmamaNupAliA / imeNa kammajogeNaM, appANaM saMlihe muNI // 248 // Page #777 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-(nayo ) tyArapachI ( pahUkhi ) ghaNA (pAsAriNa) varSoM sudhI ( sAmaNaM ) saMyamane (aNupAliyA) pALIne (muNI ) muni ( imeNa ) A (kammanogeNaM) kramanA byApAre karIne-tapanA anuSThAne karIne (appANaM) potAnA AtmAne E] (saMlihe ) saMlekhanA ko eTale dranpathI ane bhAvathI kRza kare. 248. ___ kramayogane ja kahe che.bAraseva u vasAI, saMlehakosiA bhave / saMvaccharaM maiDijhamiA, chammAse aMjalinA // 249 // artha- ( ukkomiyA ) utkRSTa ( saMlehA) dravyathI zarInnI ane bhAvathI kapAyanI kuzatArUpa saMlekhanA (bAraseca u) bAra ( vAsAI) vaenI ( bhaye) hoya le.( majjhimizrA) madhyama saMlekhanA (saMvacchara) eka capenI ke (zra)ane ( jahasimA ) jaghanya saMlekhanA ( chammAse ) cha mAsanI che. 246. ___hane utkRSTa saMlakhanAno kramayoga kahe che.all paDhame vAsaca ummi , vigaInijjU haNaM kare / viie vAsacaukkammi, vicittaM tu tavaM care / / 250 // 1 artha-(paDhame ) pahelA (vAsacaukkammi ) cAra varSamA ( vigaInijahaNaM ) vigayano tyAga ( kare ) kare. ( biie ) bIjA ( vAsacaukammi) cAra varSamA ( vicittaM tu) vicitra prakArano chaTTa, aTThama vigaire ( tavaM cara) taya kare. ahIM pahelA bhAbhI vicitra tapa karI pAraNe nIvI kare ane bIjA cAra varSa vicitra tapa karI pAraNAmAM sarva zuddha zrAhAra vApare 250. Page #778 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aigaMtaramAyAma, kaTU saMvaicchare duve / teo saMvaiccharaddhaM tu, nAivigiTuM tavaM care // 251 // tao saMvaiccharaddhaM tu, vigi? tu tavaM care / parimiaM ceva AyAma, tammi saMvaicchare kare // 252 // koDIsahiamAyAma, kaTTa saMvaicchare muNI / mAsaddhamAsieNaM tu, AhAreNaM tavaM cere // 253 // artha (duve saMghacchare ) tyApakI ye varSa ( egantaraM ) ekAMtara (AyAma ) prAMthila eTale eka upavAsa ane eka bila e pramANa (kaTTa) karIne (o ) tyArapachI ( saMvaccharaddhaM tu ) ardha va eTale cha mAsa ( nAivigir3ha ) nAtivikRSTa eTale yahama, dazA gare utdha nahIM elo (saI) tapa ( care ) kare. 251. ( tao ) tyArapachI (saMvaccharaddhaM nu) ardha varSa (vigiSTuM tu ) utkRSTa evo ja ( tavaM care) tapa kare, paraMtu (tammi saMvacchare ) te pAkhA varSamA ( parimibhaM caMba ) parimita eTale alpa ja ( AyAma kare ) AMcila kare. bAramA varSamA koTi sahita AMpila karavAnu cha bhane prahI agyAramA varSamAM upavAsAdikaya prAraNAmAM ja bila karavAnuM che, tethI ahIM paribhita zabda vAparyo che. 252. tyArapachI (muNI) muni ( saMvacchare ) bArame varSe ( koDIsahiaM AyAma ) niraMtara ve bila karavAthI pahelA divasano aMta ane cIjA divasano AraMbha e ye koTi-ana maLavAthI koTi sahita apila ( kaddU) karIne chevaTa AyuSyanI samAptine samaye ( mAsaddhamAsieNaM tu ) mAsa ke ardha mAsarnu ( mAhAreNaM ) sarva AhAranA pratyAkhyAna vaDe (tava) tapa eTale bhaktaparijJAdika anazana (care ) kare. 253. -*-****.. *--- Page #779 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA pramANe anazana karyA pachI azubha bhAvanAmo tyAga kahe cha. kaMdappamAbhiyogaM ca, kibisi mohamAsurattaM ca / ezrAo duggaIo, maraNammi virAhiyA "huMti // 254 // artha (kaMdarya ra kaMdarpabhAvanA 1, (AbhiogaM ca ) Abhiyogya bhAvanA 2, ( kinvisibha ) kilviSabhAvanA 3, mohaM ) mohabhAvanA 4 lAsurattaM ca ) prAsurabhAvanA 5, (eAo) zrA pAMca bhAvanAo ( virAhiyA ) virAdhikA eTale samyag jJAna, darzana bhane garitrAdikano bhaMga karanArI satI ( marampammi) maraNa samaye bhAvI satI ( duggaIo) durgatine zApAra hovAthI durgatirUpa (huti ) thAya che. eTale ke maraNa samaye tevI azubha bhAvanA bhAvavAthI durgati prApta zAya che. arthAt zubha bhAvanA bhAvatrAthI padgati paNa thAya ke ema sUcayavA mATe maraNa samaye ema kamyu.254. ( tedhI azubha bhAvanA na bhAvavI ane zubha bhAvanA bhAmI e tAtparya samaja.) / * micchAdasaNarattA, sanibANA hiNsgaa| ii je maraMti jIvA, tesiM puNa dullahA bohI / / 255 / / ___artha-(micchAdasaNaratA) mithyAdarzanamAM rAgI thayelA, ( saniprANAhu) niyANA sahita ane ( hiMsagA) prANInI hiMsA karanArA (ii) Aq kArya karanArA (je) je (jIvA) jIvo ( maraMti) mare che, (tesiM) tesrone (puNa) * pharIne parabhavamAM (vohI) jinadharmanI prapti ( dullahA ) durlabha thAya che. 255. Page #780 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sammaMdasaNarattA, anizANA sukalesamogADhAI je mAMti jIvA, sugamA ni bhave bohI // 256 // ___ artha-( sammadaMsaNarattA ) samyam darzanA rakta, (aniANA) niyANA rahita ane (sukkalesamogADhA) zukalezyAthI vyApta ( ii) evA prakAranA (je jIvA ) je jIyo ( marati ) mare ke, (tesi ) temane ( bohI ) jinadharmanI prApti (sulabhA) sulabha ( bhave ) thAya che. 256. micchAdasaNarattA, saniyANA knnhlesmogaaddhaa| ia je maraMti jIvA, tesiM puNa dullahA bohii||257|| ___artha-(micchAdasaNarattA ) mithyAdarzanamA rakta, ( saniANA ) niyANA sahita ane (kaNhalesamogADhA ) kRSNaKE lezyAne pAmelA ( ina) AvA nakAranA (je jIvA ) je jIvo ( maraMti) mare ke, (tesiM) tesrone (puNa ) pharIthI (yohI ) jinadharmanI prApti ( dullahA ) durlabha che. 257. . jiNavayaNe aNurattA, jiNavayaNaM je kariti bhAveNaM / amalA asaMkiliTThA, tehoti parittasaMsArI // 258 // ___ artha-( jiNavayaNe ) jinezvaranA vacanane viSe ( aNurattA ) prItivALA (je) je jIvo (jiNavayaNaM ) jinezvaranA janane-yAjJAne ( bhAvaNaM) bhAvathI ( kariti ) kare che-te pramANe varne cha (te ) tezro (amalA) mithyAtvAdika maka rahita ane (saMkriliTTA) rAgAdika saMkleza rahita ecA satA (parittasaMsArI) parimita-anya saMsAravALA hAti) thAya che. 258. Page #781 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlamaraNANi bahuso, kAmamaraNANi cevaM bahuprANi / meriti te vairAyA, jiNavayaNaM 'je ne yAti // 256 // artha - (je) jezro ( jiNavayaM ) jinezvaranA vacanane ( na yAti ) jANatA nathI ane upalacaNathI jANyA pramANe vartatA thI, ( te varAyA ) te vicArA (bahuso ) ghaNIvAra (bAlamaraNANi) bhRgupAtAdika bALaraye karIne ( ceva ) tathA (bahuA Ni ) ghaNA ( akAmamaraNANi ) akAma maraNe karIne ( marihaMti ) maraze - mare che. 253. bahuzrAgamavilANA, samA hiupAyagA ya gunngaahii| ee kAraNaM, arihA zrAloagaM souM // 260 // artha - (bahuzrAgamavipAkhA ) ghayA AgamanA jJAnavALA, ( samAhiupAyagA ) bAlocakane samAdhi utpanna karanArA, (ya) ane (guNagAhI ) anyanA chatA guNAne grahaNa karavAnA svabhAvavALA evA AcAryAdi hoya the, (ee kAraNe ) kAraNI (bhAlo souM ) AlocanA sAMbhaLavAne (arihA ) yogya ve. 260. yA pramANe anazanavALAnuM kRtya catAvI have pUrve ( 254 mI gAthAmAM ) kahelI kaMdarpAdika pAMca azubha bhAvanAnuM svarUpa kahe che. kaMdappakukkuAI, taha sIlasahAvahAsavigahAhiM / vimhAyaMto a paraM, kaMdaSpaM bhAvaNaM kuNai // 261 // artha-( kaMdappakukuAI ) kaMdarpa eTale aTTahAsa, moTethI bolavu gurvAdikanI sAdhe paNa kaThora vacanathI bolavu, ane Page #782 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmakathAno upadeza tathA tenI prazaMsA karavI te, kAkucyai eTale bhRkuTi ane netrAdikanI ceSTAyaDe anyane hasAvaq tathA | pakSI vigerenI mApA goSTI sAne mukharahe. lAgi gADI mAgane hasAvaq te. ( taha ) tathA prakAranA (sIla ) zILa, ( sahAva ) svabhAva, ( hAsa ) hAsya ane (vigahAhiM ) vikathAvaDe (paraM) parane ( vimhAyaMto a) cisaya pamADavo te, A rIte karato prANI ( kaMdappaM bhAvaNaM ) kaMdarpa bhAvanAne (kuNai ) kare cha. 261. | maMtAjogaM kAuM, bhUIkammaM ca je pauMjaMti / sAyarasaiDDiheDaM, abhiyogaM bhAvaNaM kuNai // 26 // artha--(maMtAjogaM) maMtra bhane yoga-cUrNAdika (kAuM) karIne (bhUIkamma) bhUtikarma ane rakSAdikane mATe bhasma, mATI ke |* dorA vigerevaDe je karma kara tene (ca) tathA kautukAdikane-aMjanatilakAdine (je) jeo (sAyarasaitiherDa) sAtA, rasa ane [: Rddhine kAraNe ( pauMjaMti ) prayuMje che-kare che, te ( abhibhogaM bhAvaNaM ) Abhiyogya bhAvanAne ( kuNai ) kare che. 262. nANassa kevalINaM, dhammAyariassa saMghasAhaNaM / mAI avalavAI, kivvisiaM bhAvaNaM kuNai // 26 // artha-( nANassa ) jJAnano, ( kevalINaM ) kevaLIno, (dhammAyariassa ) dharmAcAryano, ( saMghasAhUNaM ) saMghano bhane nAmadAI ) je avarNavAda bole tathA ( mAI ) potAnA doSa DhAMkayA mATe mAyA kapaTa kare te (kivyisiaM) paNaDa ) kare che. 263. Page #783 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vinayAdharaNajasamAya. 1 ......patarA, taha ya nimittammi hoi paDisevI / " eehi kAraNehiM, AsuribhaM bhAvaNaM kuNai // 264 // artha-(aNuvaDarosapasaro ) niraMtara krodhano pracAra cha jene ( taha ya ) tathA ( nimittammi ) atItAdika nimittane / viSe ( paDisevI ) sevA karanArA ( hoi ) je hoya te (eehi kAraNehi ) A kAraNoe karIne (prAsurinaM mAvalaM) AsurI | mAvanAne ( kuNai ) kare che. 264. satthaggahaNaM visabhakkhaNaM ca, jalaNaM ca jalappaveso bh| praNayArabhaMDasevA, jammaNamaraNANi baMdhati // 265 // artha-( sasthamgahaNaM ) je pAtmavAta karavA mATe zastrane grahaNa kare, (visajhakkhaNaM ca) viSabhakSaNa kare, (jalaNaM ca ) agnipraveza kare, ( jalappaveso bha) jaLamAM praveza kare, cazabdathI bhRgupAtAdika kare tathA je (aNAyArabhaMDasevA ) hasyA | mohAdike karIne anAcAra eTale zAstramA nahIM kahelA bhoDanI eTale upakaraNanI sevA kare, te ( jammaNamaraNANi ) janma maraNone eTale aneka janma maraNa thAya tevA karmone (baMdhati ) vAMdhe che. zastragrahaNAdika saMklezanuM kAraNa hovAthI anaMta bhavanuM kAraNa thAya che. Ama kahebAthI pAMcamI moha bhAvanA kahI. 265. Page #784 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha zrI udayavijayakRtottarAdhyayanaSaTtriMzatsvAdhyAyAH prArabhyante / / prathama vinayAdhyayana sajjhAya. 1 zrI nemIsarajinataNuM jI / / e dezI // pavayaNa devI cittadharI jI, vinaya vakhANIza sAra / baMdhUne pUcha kahA~ jI, zrIsohama gaNadhAra // 1 // bhavika janavinaya vaho sukhakAra || e AMkaNI // pahele adhyayane kajho jI, uttarAdhyayana majhAra // sapaLA guNamAM mULago jI, je || jinazAsana sAra / / bhavi0 // 2 // nANe vinayathI pAmIe jI, nANe darzana zuddha || cAritra darzanathI huve jI, cAritrathI puNa siddha / bhavi0 // 3 // gurunI AjJA sadA ghare jI, jANe guruno bhAva // vinayavaMta guNarAgIyo jI, te muni saraLa || svabhAva / bhavi0 // 4 // kaNa- kuMr3e paraharI jI, viSTA zuM mana rAga | guru drohI te jANavA jI, sUara upama lAga // // bhavi0 // 5 // kohyA kAnanI kUtarI jI, ThAma na pAme re jema // zIlahIna bhrakahyAgarA jI, Adara na lahe tema // || || bhavi0 // 6|| caMdataNI pere ujalI jI, kIrti teha lahaMta // viSaya kaSAya jItI karI jI, je nara vinaya vahaMta // bhavi0 // // 7 // vijayadeva guru pATavI jI, zrIvijayasiMha surIMdra // ziSya udaya vAcaka bhaNe jI, vinaya sakala sukhakaMda // bhaviH / / // 8 // iti / / Page #785 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha dvitIya parISaha adhyayana sajjhAya. 2. zAMtisughArasa kuMDamAM // e dezI // sohama svAmI jaMbU pratye, upadeze dharma vicAra re / / uttarAdhyayana bIje kayo, pariSaha taNo prAdhikAra re // 1 // iMdriya jaya tume Adaro // e AMkaNI // jema laho sukha saMsAra re | anukrame nANa kiriyA thakI, zAzvatAM sukha laho mAra re / / iMdriya0 // 2 // khuhA sapA zIta ne tAvaDo, DaMsa acela tema hoya re // arati rati nArI caryA vaLI, nisIhi zayyA puNa joya re // iMdriya0 // 3 // tema Akroza vadha yAcanA, roga alAma tRNaphAsa re // mala satkAra matimUDhatA, hoya samakita sukhacAsa re // iMdriyaH / / 4 / / eha vAvIza paripaha kahA, prathama vihAM RSabha jiNaMda re / / sAMsahI varasa nA pAmI, kevaLa nANa sukha kaMda re // iMdriya0 // 5 // DhaMDhaNa munivare sAMsajho, pariSaha nAma alAma re / tehathI tehane upajyo, kevaLa saMpadA lAbha re / / iMdriya0 // 6 // bahuvidha pariSada sAMsahyA, zAsana nAyaka vIra re / tehathI nANa avicaLa laghu, merugiri sAhasa dhIrare | iMdriyaH // 7 // zrI vijayadeva guru pATavI, zrI vijayasiMha sUrIMda re // ziSya vAcaka udayavijayanI, vANI bhavadhArI narabUMdare / / iMdriya0 // 8 // iti / / atha tRtIya caturaMgI adhyayana sajjhAya. 3. vIramAtA prIti kAriNI / / e dezI / / prathama mAnava bhava dohilo, suNAve citta prANo // pAlava sadahaNA kharI, dharma aMga eha bANo // 1 // cAra zuma paMga Page #786 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R+ 410 bhadhAye // ekakhI // kahe sohama svAmI // trIce adhyayana nisuNyo, jaMbU zira nAmI // cAra0 || 2 || masa bhava dulahatA kAriNI, daza hoi didvaMta || sAMbhaLavo vaLI dohIlo, jinarAya siddhaMta || cAra || 3 || jai vi te sAMbhaLa maLe, tohi ruci kihA~ sAcI || kabahuM kiriyA vaNI ruci hui, bala zakti tehi kAMcI // cAra0 || 4 || bhAgya yoge lahe e. koI bhavijana prANI // dharmanuM ALasa mata karo, tume terA hita jANI // cAra0 || 5 || zrIvijayadeva guru pATavI, jayasiMha munirAya || ziSya tasa upadiza esI pare, udayAMvejaya uvajhAya // cAra0 // 6 // iti // zratha caturtha saMskRtAdhyayana sajhAya. 4. munijana mAraga cAlatAM // e dezI // 2 || pApa karma karI // zuddha dharmano khapa poSavA, kare je nara ajarAmara jaga ko nahIM, pramAda te chAMDo re // mithyA mati mUkI karI, guNa Adara mAMDo re | karo || e AMkaNI || TALI viSaya vikAro re / cothe adhyayane kahe, vIra eva vicAro re || zuddha 0 || meLave, dhananA lakSa jeha re / mUrkha dhana chAMDI karI, narake bhane teha re / zuddha" || 3 || vaMdhatra janane pApa re || teha tAM phaLa dohilAM, sahe ekalo Apa re // zuddha0 // 4 // khAtra taNe mukhe je grahmo, eka cora prayANa re // nija karme duHkha dekhatAM, tehane kurA trAya re || zuddha // 5 // ima jANI puNya kIjIe, jehathI sukha thAya re || navI navI saMpada abhinatrI, baLI sujaza gavAya re || zuddha0 || 6 || vijayadeva guru pATavI, vijayasiMha mukhido re / ziSya udaya kahe puNyathI, hoha parama AnaMdo re || zuddha0 // 7 // iti // 63 ******** Page #787 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha paMcama akAmAdhyayana sajjhAya. 5 sakaLa manoratha pUrace / / 5 dezI / / paMcama adhyayane kahe e, paMcama gaNadhara niyajI e sadahe e, jaMbUsvAmI te sahI e // 1 // maraNa sakAma akAma e, mUrkha maraNa akAma e, sakAma e, bIja u jANapaNA thakI e // 2 // prathama anaMtI cAra e, jIva lahe niradhAra e, sAra e, bIjUM puNya koika lahe e // 3 // iha paraloka na saddahe, je bhAce te sukhI kahe. navi rahe, taca taNI mana vAsanA e // 4 // pAMce zrAzrava Adare, vividha pare mAyA kare, navi tare, te prajJAnI jIvaDo e // 5 // sAmAyika posaha ghare, sAdhu taNA guNa anusare, nistare, te prANI nAgI sahI ra // 6 // guNa sadaguza ima jANIe, guNa dharI e guNa khANI e, vANI e, vijayasiMha guru ziSyanI // 7 // iti / / atha SaSTa graMthiyAdhyayana sajjhAya. 6. dAla // madhudhiMdUano / / e dezI / / saMsAre re jIva anaMta bhave karI, kare bahulA re saMbaMdha ciDu gati pharI pharI | navI rAkhe re koya na tava nija kara gharI, | samAi re kaho kiNa pare kahIe kharI // 1 // truTaka / / kaho kharI kiNa para eha sagAi, kArimo saMbaMdha e) savi mRSA mAta pitA bahenI, baMdhu neha prabaMdha e // ghare taruNa gRhiNI raMge paraNI, trANa kAraNa te nahIM / maNi kaNaga motIbha dhana dhaNa kSaNa, saMpadA savi saMgrahI // 2 // dAla / / e thAvara re jaMgama pAtaka doi kahA, jeha karatAM re caugai duHkha jIve saddayAM / / Page #788 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teha ThALo re pAtaka dUre paniyAM, jisa pAgo re ida parabhava sukha pratiSaNAM / / 3 / / truTaka / / aviSaNAM sukha tume laho || bhaviyaNa, jainadharma karI kharo // paradAra paradhana paraharI tithe, jainadharma samAcaro / / je made mAce rUpe rAce, dharma sAce navi || rame / / aMjalijaLa pare janma jAto, mUDha te phaLa triNa game // 4 // DhALa // adhyayane re chaThe zrIjinavara kahe, zubha dRSTi re / teha bhalI pare sadahe // te saddahI re tapa niyamAdika Adare, odarato re kevaLalacchI paNa bare // 5 // aTaka // lacchI vare jinadharma karato, halubhakamI je huve / / pAMcamo gaNadhara svAmI jaMbU, pUchIyo iNi pare kahe // zrIvijayadeva sUrIMda paTadhara, * vijayasiMha munisara, tasa ziSya vAcaka udaya iNi pare, upadize mavi hitakara // 6 // iti // atha saptama eDakAdhyayana sajjhAya. 7. aja jima koika poSe AMgaNa, pAhuNaDAne hete re // te aja jaba managamatA carato, tAsa vipAka na cete re // 1 // | zrIjinavara iNi pare jaMpe // e AMkaNI // viSaya vikAra ma rAco re / / tapa japa saMyama kiriyAno khapa, kIje je jaga sAco re / / zrI0 // 2 // madya mAMsa pAhAra karato, viSaya vikAra umAyA ra // naraka taNu ta pAukhu caugha, aja pAraphema kosA // zrI0 // 3 // koTI lobhe sahasa gumAve, maMda mati jima koi re // aMvataNA phaLa kAraNa choDIye, rAjya Rddhi dharI soi | re // zrI0 // 4 // tima narabhava sukhakAraNI chAMDe, amarataNAM sukha bhoga re // tima vaLI mokSa taNAM sukha moTo, kima pAme jaDa loka re|| zrI0 // 5 // eNipare mRDhapaNuM paraharIye, paMDita guNa pAdarIye re / vijayasiMha guru ziSya kahe ima, udaya | sadA sukha varIye // zrI0 // 6 // iti // Page #789 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = athASTama kapilAdhyayana sajjhAya. 8. rukmiNI aMgaja janamIyo / e dezI 11 kevaLa nANa guNa pUrIyo, cora pAMcase deta re / / sudhana kapilo muni upadise, suNo suguNa sacitta re // 1 // viSama | e viSAsa pariharI // e AMkaNI / / dharo dhairya mana mAhI re // kAyara navi chAMDI zake, tyaje sura utsAhI re // vi0 // 2 // | eha saMsAra jaLanidhi samo, kahyo te duHkha bhaMDAra re // vahANa sarisa eka ja sAhu, tihA~ dharma prAdhAra re / / vi0 // 3 // jeha mana vacana kAyA karI, jayaNA kare sAra re / / teha saghaLA duHkha paraharI, lahe sukha zrIkAra re // vi0 // 4 // lAma jima jima huve atipaNo, tima tima lobha vAta re / doi mAsA dhana kAraNe, navi koDi saraMta re // vi0||5|| paMca saya ema pratiyodhiyA, pirAya upadeza re / / AThamA eha adhyayanano, kajho artha lava leza re // vi0|| 6 // vijayadeva guru pATavI, vijayasiMha sUrIMda re // ziSya tasa vAcaka hama bhaNe, udayavijaya sukhada re / vi0 / / 7 / / iti // atha navama namirAya adhyayana samjhAya. 6. luhavi suhAgaNa suMdarI sArI || e dezI / / deva taNI Rddhi bhAMgavI Avyo, mithilA nayarI nariMdo || nami nAma je iMdre parakhI, jANyo zuddha nariMdo re // ME bhavikA ehavA munivara vaMdo // sukha saMpati nija hAthe karIne, jima cira kALe naMdo re // bha0 // e0 // 1 // emaaNknnii|| Page #790 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritra lei mithilA nAtho, saMvega rasamAM bhIno // nami rAyaRSi paMthe cAle, rAga na roSa adIno re / maH // 2 // tAsa | || parIkSA hete surapati, brAhmaNa veSe Ave / mithilA agni jaLatI dekhADe, surapati pUche bhAve re // bha0 // 3 // nija nagarI jaLatI kAM mUkI, tima vaLI AdhI anerI / / muni kahe mAha kahi na vigAse, kehanI adi bhajerI re / / bha0 // 4 // iMdra bhaNe nagarI samarAvI, arijana savi yaza kIje // anukrame saMjama mArga lei, avicaLa sukhapada lIje re // bha0 // 5 // muni bole je avicaLa nagarI, tasa maMDANa kare zuM // athira taNo pratibaMdha te choDI, thirazuM prIti dharezuM re || ma // 6 // koDi kaTaka jIte je tehathI, mana jIte te zUro // ema prazaMsI hari suraloke, pahIMcyo puNye pUro re // bha0 // 7 // avicaLa sukha pAmyo munirAjA, navame adhyayana // vAta kahI kahe udayavijaya ima, vijayasiMha guru vacane re // bha0 // 8 // atha dazama drumapatrAdhyayana sajjhAya. 10. prANIyA para tAMta navi kIje // e dezI // . paMDara pAna thaye paripAke, taruthI paDe koI kALe re // tima dhana yauvana jIvita paNa tuM, gautama nANe niyAle re // 1 // | gautamane zrI vIra payaMpe / e aAMkaNI // ma kare saya pramAda re| tema iha parabhava sukha pAmIje, TALIje viSayAda re|| gau0|| // 2 // : taNI aNAe jaLa kaNikA, jima huve athira svabhAva re // tima narano AukhAM jANo, dharma sadA thira bhAva re || go0 // 3 / / padakAya mAMhi kALa anaMto, bhamIyo duHkha sahaMta re / / vaLI jarA baLi keza paMDurA, iMdriya zakti na huMti gare / gau // 4 // tehatA mAhe jinavara navi dIse, paMcama kALe marate re / / matamati navanavI vANI dIse, dhame te kaho kihAM Page #791 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varate re // gau0 // 5 // jinavANI nisuNI ima gautama, anukrame kevaLa nANI re / / dazame adhyayane ima mAMkhe, vIra jinezvara vANI re / / gau0 // 6 // vijayadeva guru paTTa prAmAvika, vijayasiMha guru ziSyo re // vAcaka udayavijaya ima bole, puNya | | pahoMce jagIzo re // gau0 // 7 // atha ekAdaza bahuzrutAdhyayana sajjhAya. 11. saha guru jove bATaDI // e dezI // vIra jizaMdanI dezanA, zrAgama guNa dekhI // je bahu suna te varNanyo, avinIta uvekhI / vI0 // 1 // je je bhAva vakhANIyA, bhAvo te mavi loko / / jima ihabhatra parabhava duve, tuma sukha saMyogo / vI. // 2je bahuzruta munivara hune, vehane upamAna / surataru sAyara zazi ravi, gaja ratha bahumAna / / bI0 // 3 // ardhacakrI cakrI hari, dhana koza siMha // sItA nadI maMdira giri, jaMbU taru lIha / / vI0 // 4 // ityAdika upamA ghaNI, bahusuma aNagAra / / adhyayane agyArame, sahu eja adhikAra // vI* // 5 // vijayadeca guru pATavI, vijayasiMha sUrIMda // ziSya udaya kahe sumadharA, pratapo drucaMda // cI0 // 6 // atha dvAdaza harikezI adhyayana sajjhAya. 12. jagavallabha gurujI, tuM vasIyo more manna / / e dezI // RSi vanavAsI suravara sevita, pALe paMca prAdhAra // pAMce nija iMdriya vaza karato, tapasI umra vihAra / / 1 // mAtaMga munIzvara Page #792 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K+60+******+3 // e bhrAMkaNI // harikezI dhanaghanya || sUgho munivara je kahAyo, kiriyA guNa saMpanna || mAtaMga0 // 2 // mAsa tayo tapasI harikezI, tiduHkha jakhanI ThANI | mala zobhita tanu rahyo saMvegI, nirmaLa kAussagga jANI || mA0 // 3 // rAjasutA bhadrA tihAM zrAvI, jakSane namavA kAma // bhamatI mAMde munivara dekhI, muha macakoDe tAma || mA0 // 4 // te dekhI suravara tava kopyo, kanyA kI duSTa // trAMDe hAra ne moDe tanu sA, pralape bhUvAviSTa || mA0 || 5 || te nisukhI rAjA vihAM zrAvyo, karI upacAra aneka || bolAvyo sura kahe sutA jo, para muni suviveka // mA0 // 6 // to sAjI tatkSaNa e thAye, te nisukhI kanyA teha || rAjAe munine paraNAvI, mUkI yakSane geha || mA0 // 7 // rAte muni avicaLa tethe dITho, AvI prabhAte geha // RSi nirakhIne yogya kahI ima, jhANI purohita teha // bhA0 // 8 // mAMDe yAga purohita eka dina, vipra maLyA lakSa koDi // mAsakhamaNa pAraNe tihAM munivara, Avyo manane koDa // mA0 // 9 // bhAraMbhI avivekI brAhmaNa, na lahe dharma vicAra || muni dekhI kahe kuma tuM dIse, jA aMtyaja avatAra || mA0 || 10 // yaca tadA munimukhI bole, yAganuM phaLa tumha eha || zuddha pAtra gocarIye pahoto, huM tumha bAraNi jeha // mA0 // 11 // roSe brAhmaNasuta taba munine, karavA yaSTi prahAra || uThyA tava te yace kIdhA, rudhira vamaMta kumAra || mA0 || // 12 // pAya lAgI sunine te khAme, purohita suta aparAdha / pratilAbhI pratibodha lahyo tiNe, bALakane thaha re samAdhi // mA0 // 13 // mukti muni pahoMcyo jaya vartyA, e adhikAra azeSa || adhyayane bArame khANyo, zrImahAvIra jiNeza || mA0 // 14 // vijayadeva guru pATa prAbhAvika, zrIvijayasiMha sUrirAya || teha tatho vALaka ima bole, udayavijaya uvajjhAya // mA0 / / 15 / / iti // Page #793 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E =3 atha trayodaza citrasaMbhUti adhyayana sajjhAya. 13. sakala manoratha pUrathe / e dezI / / citra ane saMbhUta e, gajapuramA viharata e, mahaMta e, doI mAtaMga munIzvarA e||1||ek dina tehane vaMde e, cakrI niyama nichaMda | e, ANaMde e, paTarANI paNa vaMdatI e // 2 // nArI rayaNa te dIThI e, kAma agni aMgIThI e, paiThI e, manamA te saMbhUtane e | // 3 // cakra taNuM niyANa e, kare te ajANa e, jANa e, citre vAryoM nabi rahe. e|| 4 // citra niyANA viNa zuddha e, saMbhUto | muni avizuddha e, sura Rddhi e, bhaghi cIje doi pAmIyA e || 5 / / trIje bhane muni saMbhUna e, cakrI thayo narapura hu~ta e, dhanyapUta e, citra pusmitAle thayo e||6|| suvihivAne te anusare e, anukrame saMyama Adare e, eka dina te kapilapure e // 7 // pura kapile doi jaNA e, thayA ekaThA bahuguNAH e, ati ghaNA e, cakrI kahe sukha bhogabo e // 8 // citra kahe lIje dIkSa e, te na lahe cakrI zIkha e, suparikha e, karma taNI jaga evI e 6 || cako apaiThANa e. muni nija puNya pramANa e, jANa e, uttama padavI pAmIyo e||10 |! vijayadeva padadhAraka e, vijayasiMha prAbhAvika e, vAcaka udaya e, kahe guNa munitaNA e // 11 / / iti // atha caturdaza iSukAra kamalAdhyayana sajjhAya. 14. devataNI re bANI suNI re|| e dezI / devataNI Rddhi bhogavI re, pura ipukAra majhAra // morA lAla re / / bhRgu purohita kula bhAvIyA re, sura do zubha Page #794 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | tithi vAra / / morA0 // 1 // te muni bALaka baMdIye re // e aAMkaNI // mAta pitAnI sAtha // morA // dIkha lei thayA kevaLI re, baLI rANI naranAtha // morA0 // te // 2 // mAvitre vIhAvIyA re, RSi dekhItA saMta !! morA0 / eka dina P RSi teNe dIThaDA re, tarutaLe aAhAra karata // morAH // te // 3 // jAtismaraNa jANIyaM re, pUrva bhava virataMta // morA0 // mAta pitAne bUjhavI re, cAritra teha lahaMta // morA0 // te // 4 // mAta pitA dIkSA lIye re, tima vaLI rANI rAya! | // morA0 // e paTa jaNa thayA kevaLI re, pahoMcyA zivapuramAya // morA0 te // 5 // vijayadeva guru pATabI re, zrI | | vijayasiMha munirA / / morA / teha taNoM zima upadize re. udayavijapa ubajjhAya / / morA0 // te0 // 6 // iti // zratha paMcadaza bhikSakArAdhyayana sajjhAya, 15. ___ rukmiNI rUpa raMgilI nArI // e dezI / / / tapa karatA muni rAjIyA lAlA, na kare bhoga niyANa / / muni mArga sudho dhare lAlA, te yolyA guNa khANI / / munI- | zvara to bhikSu guNa zuddha / / paMdaramA adhyayanamA lAlA, ima bhAkhe saMbuddha // mu0|| 1 // maMtra taMtra navi kelave lAlA, tasa na rAga na roSa // zUrA parisaha jItakA lAlA, cAritranA nahIM doSa / pu0 // te // 2 // paricaya nahIM gRhasthano lAlA, arasa virasa AhAra // pUjAdika vAMche nahIM lAlA, sAcA te aNagAra / / mu.|| te // 3 // iNi pari, muniguNa sAMbhaLI lAlA, parakhI kiriyA nANa || sAdhu paMtha tumhe yAdaro lAlA, traNa tattvanA jANa // mu0|| te // 4 // vijayadeva guru pATavI lAlA, vijayasiMha guru lIha // ziSya udaya kahe ehavA lAlA, muni pratapo nizi dIha // mu0 // te0 // 5 // Page #795 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 1 = atha SoDaza brahmacarya samAdhi adhyayana sajjhAya. 16. hastI nAgapura / / e dezI / brahmacaryanAM daza kahAM, sthAnaka zrIvIra jiNaMda re // adhyayane te soLame, jeha pALe zuddha muNiMda re // 1 // jeha pALe | zuddha mUrNida, saMvega rasa bhAvIyA guNa geha e / guNa geha nireha nirAga, viSaya dala jIvatA muvideha re ||e AMkaNI // pazu paMDaga nArI vinA, vasahI pahelI niradhAra re || Asapa tiNi navi besIye, bese jiNa Asana nArI re // 0 || saM0 // / // 2 / / nArI kathA navi kIjIye, navi nirakhI iMdriya tAsa re / / bhItI paTaMtara TALIye, nayi ciMtiye pUrva abhyAsa re // | na* // saM0 // 3 // sarasa bhojana navi kIjIye, navi lIjIye adhika AhAra re // udbhaTa veSa na dhArIye, tarIye iNa saMsAra | re / ta0 / / saM0 // 4 // udayavijaya vAcaka maNI, zILavaMta te puruSa ratana re // zrI vijayadeva guru pATavI, zrI vijaya| siMha guru dhana re, te to vijayasiMha guru dhanya re, saMvega rasa bhAviyA guNa geha e / / 5 / / iti // zratha saptadaza pApazramaNAdhyayana saJjhAya, 17. Adi tu jone jIvaDA / / e dezI // zrI jinadharma suNI kharo, lahI dIkSA sAra / / niya dhaMde je saMcare, te puruSa gamAra // 1 // vIra jinezvara upadize // e AMkaNI || pApa zramaNa je teha / / sataramA adhyayanamAM, muni bhArakhyo jeha / / vI0 // 2 // jJAna dAyaka nija guru tayo, Page #796 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | lopaka je sAdha // paMca pramAda yaze paDayo, cAritra na samAdhi / vii.||3|| kaMTha lage bhojana bhalaM, karI sUbe jeha / / rAta divasa vikathA kare, guzAnI nahIM reha / vI0 // 4 // bhava behu cUkI karI, kare kAya kaleza // viSa mizra sehane paraharI, | || dharo suguNa vizeSa / vI0 // 5 // nijagadeva guru pAravI, vijayasiMha sUrIza // ziSya udaya kahe puNyathI, pahoMce sujagIza stucI // 6 // iti / / athASTAdaza saMyatirAjAdhyayana sajjhAya. 18. laukika vADAdo // e dezI / / kapilapurano rAjIyo, jaga gAjIyo re saMjaya nararAya ke // pAtha name nara jehanA re, pahoMce bhaDavAya ke || 1 | mana all dhana saMjaya naravaru / / e zrAMkaNI // jaga surataru re zAsana vana mAhi ke / bAMha grahI bhavakUpathI, duHkharUpathI re jinadharma samAhi ke // 30 // 2 // eka dina kezarI kAnane, rasa vAhyo re jAye mRgayA heta ke // trAsa pamADe jaMtune, eka mRgalo re| duhanyo tiNa kheta ke // 50 // 3 // tIra pIDAye taDaphaDyo, paDyo haraNalo re munivaranI pAsa ke // te dekhI ciMtA kare, rAya khAbhato re muni teje trAsa ke | dha0 // 4 // rAya kahe munirAyane, I to tumha taNo re aparAdhI eha ke / / rAkha rAkha jagabaMdhu tuM, muja bhAkho re jinadharma sareha ke // 10 // 5 // dhyAna pArI munivara maNe, rAya kA hakhe re hariNAdika jIva ke| niraparAdhI je bApaDA, pADatA re duHkhIyA bahu rIva ke // 10 // 6 // haya gaja ratha pAyaka vaLI, dhana kAminI re kArikhaM savi jANa ke // dharma ja eka sAco ache, ema nisuNI re teha saMjaya rANa ke pa0 // 7 // gardabhAlI pAse lIye, jina Page #797 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -IT dIkSA re saMsArI sAra ke / / guru Adeze anukrame, puhAtale re kare ugra vihAra ke / / dha0 // 8 // mArge eka munivara maLyo, nI teha sAthai re kare dharmavicAra ke / / jinadIkSA pAmI taryo, bharatezvara re cakrI sanatkumAra ke / / 30 // 6 // sagara maghava sNtii| aro, kuMthu padma ane hariSeNa nariMda ke // japacakrI nagai namI, karakaMDU re domuha muNicaMda ke // 30 // 10 // maibala * rAya udAyaNA, baLI rAjA re dazArNabhadra ke // nANa kriyA pote karI, e to tarIyA re saMsAra samudra ke|| dha0 // 11 // vijaya jayadeva sUrIzvarU, paTToghara re vijayasiMha guNakhANa ke|| udayavijaya kahe e kahyo, adhyayane ra aDhArame jAya ke dhA12|| | atha ekonaviMza mRgAputrAdhyayana sajjhAya. 16. ___ zArada budhadAyI sevaka || e dezI / / DhAla / / sugrIva nayara vara, vana bADI ArAma || baLabhadra narezvara, rAja kare guNadhAma // iMdrANI sarakhI, rANI mRgA abhirAma || | makaradhvaja suMdara, kuMvara balazrI nAma / / 1||tru0|| balazrI nAma kuMvara ati suMdara, jIlyo kAmavikAra // saMyama lei karma khaper3a, pAmyo bhavajala pAra // progaNIzame adhyayane jinavara, vIra dIye upadeza // bhaNatA guNatA bhava bhavanA, nAse pApa kleza ||2ddhaalaa| eka dina vara maMdira, aMteura parivAra // paravarIyo pekhe, nayara majhAra kumAra // dITho taba munivara, IyAe malapaMta / / tasa UhApohe, jAti smaraNa huMta // 3 // tru.|| jAtismaraNa pAmI dekheM, pUrvabhava saMbaMdha // paMca mahAyata sAMbhare !i vaLI, cau gai duHkha prabaMdha // mAtapitA AgaLa jaha yole, duHkha anaMtIvAra // je je meM pAmyAM te kahetAM, kimahI na Ane pAra // // DhAla / / saMsAra asAra e, dIse maLabhaMDAra // zaMpala viNa vATe. jAtAM duHkha dAtAra // bahu janma bharaNa bhaya, Page #798 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naraya viriya duHkha ThANa , tihAM paLatA gharathI, sAra Ahe te jANa // 5 // tru0|| sAra Ahe te jANa vicArI, ApaNa tArazuM // yo prabhutumha Adeza amhe, hace saMyama guNa dhaarshuN||shiit tApa chuha tRSA, anaMtI duHsaha saMbali rukha // pUtalI ami varNa AliMgI, dITho narake duHkha // 6 // DhALa / / dulahI nIkAnA magAina nAsiMha / mAvida prAdeze, dIrUsa lahe muni Fi lIha || anukrame te munivara, zivapura rAjya lahaMta // jihAM nANa desaNa vaLI, paramAnaMda anaMta // 7 // tru0 // paramAnaMda | anaMta te lahIye, sAdhu taNA guNa dharatA / / zrIjinazAsana uttama pAmI, sUdhI kiriyA karatAM / kiriyAno te mAgara gaNadhara, IT vijayadeva paTadhAra // vijayasiMha gururAja virAje, ziSya udaya jayakAra // 8 // DhALa / / iti / / atha viMzatitama anAthIrAya adhyayana sajjhAya.20. jotAM re matAM re kAnana sagharcha / pa dezI // magatha deza rAjagRhI nagarI, rAjA zreNika dIpe re // caturaMga senAe paravariyo, teje dinayara jhIpe re / / dhana dhana zrI. RSirAja anAthI / e prAMkaNI / / rUpe devakumAra re // saMvega raMga taraMge jhIle, yauvanavaya bhaNagAra re / / gha0 // 2 // eka | all dina kAnana pahoMcyo zreNika, baMdyA zrIRSirAya re / / laghu vaya dekhI harakhe pUche, prabhu tumha komala kAya re // 50 // 3 // bhA tumha rUpa anUpama yauvana, taruNI jana AdhAra re || iti avasara nArI rasa lIje, vaDa paNa saMyama bhAra re ||dh0|| 4 // dhyAna pUri taba munivara bole, rAjan hu~ chu anAtha re // nAtha vinA saMyama meM lIdhuM, nRpa kahe huM sumha nAtha re / / 30 // 5 // joiye te tumhane hu~ pUra, nyo tumheM e bahu Apa re / / muni kahe rAjan nAtha na tAhare, kima thAiza mujha nAtha re // 10 // 6 // Page #799 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAya kahe haya gaya ratha pAyaka, maNi mANaka bhaMDAra re|| mAhare che hu~ nAtha sahUno, tara cAle aNagAra re // 30 // 7 / / ! kosaMbI nayarIno rAjA, mujha pitA guNavataM re // tAsa kuMvara hu~ ati ghaNuM vallabha, lahu vaya lIlAvaMta re // 20 // 8 // eka dina mujha aMge thai vedanA, na TaLe koi upAye re // mAtapitA mahAre duHkhe duHkhIyA, nArI hairaI marAya re / / 10 / / || bahula bilApa karyo teNIe, mujha duHkha naci levAya re / / tava meM nirNaya eDavo kIdhI, dharma ja eka sahAya re // 10 // 10 // ima | ciMtaktA vedanA nAThI, prAtaH saMyama meM lIdho re // nAtha anAtha taNo e viharo, suNI naranAtha prasiddho re / / dha0 // 11 / / te suNI rAjA samakita pAmyo, mukti bhayo aNamAra re|| vIzame adhyayane jinabIre, e bhAMkhyo adhikAra re||dh0 // 12 // | zrIvijayadeva sUrIzvara pATe, vijayasiMha munirApare // udayavijaya vAcaka tasa bALaka, sAdhu taNA guNa gAya re ||dh // 13 // iti / / atha ekaviMza samudrapAla adhyayana sajjhAya. 21. pUjya padhAro pATIye / / e dezI / / nayarI caMpAmA vase, e to zrAvaka pAlaka nAma / / sajanI // eka dina pravahaNa pUrIyAM, pahoMcyo pihuDapura ThAma || sajanI // 1 // samudrapAla munivara jayo / / e mokaNI / / e to saMvegI vikhyAta // sajanI / / adhyayane ekavIzameM, eha sayala avadAta // sa0 // sa ||2|| te tihAM dhana bhelu karI, paraeko videze nArI / / sa0 // sagarbhA nArI lai caDayo, niyapura zrAvaNa hAra // s0|| s0||3|| samudra mAhi suta janmyo, samudrapALa tasa nAma // sa0 // putra kalatra lai prAcIyo, pAlaka Page #800 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpA ThAma // sa. // sa. // 4 // anukrame tAte paraNAvIyo, rukmiNI nArI sarUpa // sa. // eka dina goMkha vIrAjato, dil dekhe nagara svarUpa || s0|| sa0 / / 5 / / eka cora nava dIThar3o, tasa kaMTha kaNayara mALa / / sa0 // gADhe baMdhane bAMdhIyo, bho gavI duHkha asarALa || sa. // sa0 // 6 // te dekhI tasa upajyo, mana vairAgya apAra / / sa / samudrapALa taba citave, jumo | kaThina karma adhikAra || sa. sa. // 7 // mAsAne pUchI lIye, saMthama bhAra kumAra / / s0|| mukti gayo munirAjIyo, sukha | pAmyo zrIkAra // sa0 sa0 // 8 // vijayadeva paTTe jayo, vijayasiMha gaNadhAra // s0|| ziSya udayavAcaka kahe, muni guNa | mohanagAra / / s0| sa // iti / atha dvAviMza rahanemi adhyayana sajjhAya. 22. __phAganI DhAlanI vA suratI mahinAnI deshii|| sauripura atisuMdara, zrIvasudeva nariMda / / rohaNI devakI rANI, rAma kezava hoi naMda / samudravijaya vaLI rAjIyo, rANI | zivAde kaMta // mana AnaMdana naMdana, nemIzvara arihaMta // 1 // sahasa aSTottara suMdara, lakSaNa aMga abhaMga // anukrame pAmIyu * mohana, yauvana nava rasa raMga // eka dina teha taNe kAraNa, gopIno bharatAra // ugrasena pAse mAge, rAjula rAjakumArI // 2 // manamali mAlatI mAlatI, cAlatI gaja gati gelI / / mayaNataNI senA sajI, vikasI mohanavelI // vaDa sobhAgiNI rAgiNI, tribhuvana kero sAra // jAna lei te paraNavA, Ave nema kumAra // 3 // cAle haladhara giridhara, baMdha baMdhava joDI // ravi zazI maMDala jhIpatA, dIpatA hoDA hoDI // ziva sIdIyA sAthIyA, hAthIyA matta giriiNd|| baMdI jana virudAvaLI, gole Page #801 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. || nava nava chaMda / / / DaMbare aMbara gAje, vAje maMgaLa tur| pherI napherI napherIya, bherIya maMgala bhuuri||raace mAce nAce, jAce sAce prema / guNamaNi boraDI goraDI. moraDI pAusi jema ||5||kre ke sukamALI, vAlI gIta kalola | kevi subhaga zaNa gArI, pyArI caDhe cakaDola / / catura cakoraDI goraDI, lUNa utAre eka !! jaya jaya nAda suNAvatI, AvatI dharatI viveka // // // 6 // haya gaya ratha pAyaka vaLI, milIya yAdavanI jAna // eNipare bahu ADaMbare, Ave yadu sulatAna / / grahaNa mAhe zazI || pare, sohe nemi kumAra // anukrame toraNa bAraNa, pahoMcyA sAthe murAri / / 7 / / pazuvADe pazu jAgI, pAkhI karuNA tAsa / / || sArathine prabhu pUche, kema melI pazu rAzi // gaurava kAraNa tumha saNI, te maNe e saha pAla / / te sukha pazu mUkAvI, pAchA vaLyA jinarAja / / - // sahasAvana jaI bujhIyo, zuzIyo karmaha sAtha // vrata dharI tapa karI pAdarI, tIrthakara taNI prAtha / / | te suNI ati ghaNI veyaNa, vei rAjula nArI / / anukrame jinavara nANI, jANI gai giranAra // 6 // dIkha lei prabhu pAse, . abhyAse gunnrNgii| ika dina giribhaNI jAtA, vRSTe bhI aNg|| kaMcuka cIra sukavavA, pahoMcI giridarI maahii||tv mana mIThI dIThI, rahanemI utsaahii||101 nagna nArI te mana vasI, dhasamasI bolyo bola // te muni cAritra cUkano, mukato lAjanI Dhola // mUni suNI suMdarI maMdire,pharI karI pUrIye vAsa / / yauvana kya sukha lIjIye,kIjIye vividha vilAsa ||11 / satIya ziromaNi mAkhI,pAkhe aNI mujha zIla || vADI na lopu teha taNI, cauNi jima hoya liil|| tujha paNa dekhI taruNI, ramaNI cUkaze citta // tohara taru pare hoze, caMcaLa tujha caritra / / 12 // ema agama dhana kula taNI, bhaNI upamA sAra // vALa kuMvArI tArIyA, rahanemI aNagAra || bihu jaNa te zivapura gayA, gahagahyAM sukha mabhaMga / / adhyayane bAvIzame, e adhikAra sucaMga || 13 // dhana dhana Page #802 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | upanI niya kula, rAjula cALa kuMvArI // dhana dhana nemi sahodara, rahanemI praNagAra|| vijayadeva guru paTapara, vijayasiMha munirAya / teha tayo ema pALaka, udayavijaya guNa gAya // 14 // iti // atha trayoviMza kezImausama adhyayana sAtha. 23. mana madhukara mohI rahyo / / e dezI // ziSya jinezvara pArthanA, kezI kumAra murNida re, // goyama vIra jiNaMdanA, eka sUraja eka caMda re / / 1 / / dhana dhana e || do gaNagharA // e AMkaNI // goyama kezI kumAra re // tiMduka vana meLA maLI, kare jinadharma vicAra re, // 10 // 2 // ra saMghADA behu jina taNA, manamA bhANe saMdeha re // mukti mArga doi jina kahe, to kA aMtara eha re // 30 // 3 // cAra || mahAvata kezIne, goyamane puNa paMca re // kezI pUche goyamA, kahe uttara prapaMca re // 50 // 4 // Rju jaDa pahelA jina taNA, aMtima vakra jaDa hoi re / / jANa saraLa bAvIzanA, tiNe huA mArga doi re // 30 // 5 // paramArtha pUrNa joyatA, l mArga bheda ma jANI re / / ruDI mati tujha goyamA, kezI TaLIyA saMdeho re // 30 // 6 // adhyayane trevIzame, je je pUchay teha re // goyama svAmIe sA kaDaM, kezI TaLIyA saMdeha re // 30 // 7 // mukti gayA doya gaNadharA, jihAM sukha khAyA abhaMga re // zrIvijayasiMha sUrIzvaru, ziSya udaya rasaraMga re // 30 // 8 // iti / / atha caturviza samiti adhyayana sajjhAya. 24. samiti gupti mudhI dharo // maSi ceto re / ima kahe vIra jineza / bhavika cica ceto re // adhyayane cauvIza +-40/+HE Page #803 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI It zratha saptaviMza kuziSyAdhyayana sajjhAya. 27. maru devI mAtA // e dezI // vIra goyamane ima kahe, avinIta uvekho ziSya jI // vokA baLada tayI pere, kAmavelA ANIe rIza jI // vIra0 // // 1 // samola te bhAMge jotarAM, vaLI sAmA mAMDe zIMga jI || vima sAhamA vole ghaNuM, hama avinayathI guNa bhaMga jI // // cIra || 2 || AlasuA akajhAgarA, choDI jAye nijanija chaMda jI // poSyA gurue vaLI zIkhanyA, paNa na ghare te guNavRMda jI || vIra || 3 || baLadane udekhI rahe, jima sArathi sukha samAdhi jI / / tima guru paNa avinItane, uvekhI kAraja sAdhe jI // vIra0 // 4 // zrI vijayadeva guru pATavI, jayo zrI vijayasiMha gaNadhArajI // adhyayane sagadIzameM, ko udaya kahe suvicAra jI / / vIra0 || 5 || iti || TAviMza mokSamArgAdhyayana sajjhAya. 28. chaila chabIle chetaryA // e dezI // vardhamAna jinavara kahe, daMsaNa nANa cAritra paMcavivyuM, AThe te samakita bheda re // bheda // zradhyayane aDavIzame, jiNa pALe thAye pavitra re / va0 || 1 || nAkha ATha cAritranA, tapaguNa bAraha bheda re // va0 || 2 || nANI mAva save lahe, dasayA saha teha re // cAritra pAtaka ASatA, vAre niHsaMdeha re | 0 ||3|| pApa mela lAgo huve, te zodhe tapa zuddha Page #804 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- + -+-+ | re / / ima e cAra prabhAvadhI, muni hune parama vibuddha re // 30 // 4 // vijayadeva paTadhara jayo, vijayasiMha munirAya re // | tAsa ziSya ima cInave, udayavijaya uvahAya re / / 0 // 5 // iti / zratha ekonatriMza samyaktvaparAkramAkhya adhyayana sajjhAya. 29. gogA jaMbUne kahe. meM jina gAye vidyA / / sumIyuM ogaNatrIzame. adhyayane sukhakAra re||1|| samakita pAdaro / / tiryuttara bola udAra re, vaLI kiriyA dharo / emAMkaNI / prathama bola saMdhegano, bIjo te nirveda // trIjo ruci dharmaha taNI, have cauthAdika bheda re // sa0 // 2 // bhakti muguru sAhAmI taNI, pApa prakAzana nid|| gaINayA sAmAiyaM, cauvisattho amaMda re // sa0 // 3 // vaMdana paDikamaNuM vaLI, kAussagga pavakhkhANa // payathUyeM maMgaLa || caudamo, bola te niyama niyANo re // sa0 // 4 // cAra kALa paDilehaNA, khAmamA prAyazcitta / / sajjJAya mArbu * pUchay, gaNavU citavaM citta re / / sa0 // 5 // dharmakathA zruta sevanA, mana ekAgra niveza || saMyama tapa ne nirjarA, nahIM dusajjhAya praveza re // sa // 6 // dhariya apratibaMdhatA, sayaNAsaNa suviveka // viSaya nivRtti saMbhogIyA, pacarukhAkhanI Teka re // sa0 // 7 // upadhi AhAra kasAya e, yoga zarIra sahAya // bhAva bhane sadbhAvanA, aba paJcakhkhANa pramAya re // 20 // 8 // thivira taNI paDirUpatA, vaiyAvazca guNa bhUri / / vItarAgatA puNa dhamA, mutti saraLatA adara re / sa. 16 // mAdeva mAva susatyatA, karaNa yoganA sAca // maNa vaya kAya sugusatA, zubha mana kAya suvAca re / / sa0 // 10 // nANa darisaNa cAritra e, paNa iMdriya jayakAra / / krodha mAna mAyA vaLI, loma taNo parihAra re / / sa0 // 11 // pijja dosa -N ire Page #805 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvano, jaya karavo niraghAra || zailezIya akarmatA, e vicAra avadhAra re // etA bola thakI lahe, sAdhu parama pada sAra || vijayasiMha munirAjano, udaya kahe hitakAra re || sa0 // 13 // atha triMzattama tapomArgAdhyayana sajjhAya. 30 nArI re nirupama nAgilA // e dezI || zrI vIre tapa varNavyo, mahoTo gugA jaga eha // pApakarma TALI karI, mukti pamADe jeha || zrI || 1 || jima sarovara kAdava bhayoM, zodhe nAyaka tAsa // garanAlA bUrI karI, sUrakiraNanI re vAsa // zrI0 // 2 // te maLa jema ravi zoSave, jema kaMganA !! zata zodha kare tatakALa || zrI0 // 3 // upatrAso UNodarI, vRtti to re saMkheva // rasadAraNa saMlInatA, kAyakleza ghareva || zrI0 // 4 // vaiyAvaca AlocanA, vinaya bhane sajjhAya // kAusasamma jhANaM tathA, SaD duga cAraha thAya || zrI0 || 5 || bAre maide tapa karo, aMgI gharo re samAdhi / adhyayane jima trIzame, bole artha agAdha // zrI0 // 6 // vijayadeva guru pATavI, vijayasiMha munisiMha | udayavijaya kahe gaNavarA, e doSa guru guNa lIha // zrI0 // 7 // iti // atha ekatriMzattama caravidhi adhyayana sajjhAya. 31. huM balihArI yAdavA | e dezI // varSamAna jina upadize, varIye saMyama zuddhi ke / eka dina cArittara dIye, kiMcit mAnakI siddhi ke // 1 // sUdhI Page #806 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiriyA pALIye | ekakhI // iMdriya nija vaza kIjIye, vikathA tajI moSa ke || samiti gupti ArAdhIye, paraharIye puNa doSa ke || 0 || 2 || daza bhede munidharma je, te ArAdhI jANI ke || pratimA muni zrAvaka takhI, vaho gharo zubha jAyI ke || sU0 // 3 // jJAtAdharma tayI kathA, sAdhI ANo citta ke // bAbIza parisaha sAMsado, bolo vANI satya ke // sU0 // 4 // je je thAnake hama kA, te pALo sujagIza ke // adhyayane ekatrIzame, bole zrIjagadIza ke || sU0 || 5 || vijayadeva guru pATavI, vijayasiMha guru hIra ke || ziSya udaya kahe doha e, jAgo goyama bIra ke || sU0 || 6 || iti // atha dvAtriMza pramAda ThAma adhyayana sajjhAya. 32. kAminI mUke na morI hAtha // deza // 6 vIra kahe vatrIzameM re, adhyayane suvicAra || pApa hetu te pariharo re, jima laho bhavajaLa pAra // 1 // bhaviSaNa bhAva dharo guNa rAzi, jima na paDo duHkha pAza // bha0 // e bhakakhI // nAtha gharo re moha pariharo re, jIto rAga ne zeSa | paMca iMdriya vaza karo re, ma dharo viSaya sadoSa // bha0 // 2 // tRNacArI basato bane re, hariNa juo vedhAya || nAda takhe rase vAhiyA re, jo laya lIkhA thAya // bha0 // 3 // kariNI pharase mohIyA re, hAthIyA cUke ThAma // darabAre AvI rahI hai, paravaza seve gAma // bha0 // 4 // rUpe lubdha pataMgIyo hai, dIve home aMga || gaMva taNe rasa paMkaje re, baMdhana pAme bhRMga // 0 // 5 // zrAmiSa rasa va mAchalo re, ekamano jo hoya || dekho tatakSaNa bApaDo re, vedana pAme soya // ma0 // 6 // ekekane paravaze re, jo e duHkhIyA thAya // to pAMce paravaza tazI re, kaho gati ke kahAya // bha0 // 7 // ima jANI e jhIpatAM re, pAme Page #807 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nitya AnaMda || vijayasiMha gurunI pare re, udaya sadA sukha kaMda // ma // // iti // __ atha trayastriMzattama karmapayaDI adhyayana sajjhAya. 33. togale mevADo rANo loDiyo re // e dezI // kevaLa nANe jANato re lo, bole zrI jina vIra re / murNidarAya | ATha karmane vaza paDyo re lo, na lahe mavajaLa tIra re |mu0|| karma kaThina dala jItIye re lo| pATho e jIte te lahe re lo, sukha sapaLA vaDa vIra re||mu0 // 10 // | ||1||e zrAMkaNI || nANa paMcane Avare re lo, nANAvaraNI soya re // pu0 // dasaNane je pAvare re lo, te nava bhede | / hoya re // mu0 // 0 // 2 // doya bhede ka'yaM vedanI / to, moha legA ghAitI // // nampa niriya nara sura taNuM re lo, zrAyu kahe jagadIza re // mu0 / / ka0 // 3 // tithi adhikA eka so re lo, nAma karmanA meda re // mu0 // gotra taNA bheda do kahyA re lo, viSana saNA paNa meda re|| mu0 // ka0 // 4 // aThAvana zu AgalI re lo, eka so pADI | hoya re ||mu0|| adhyayane tetrIzame re lo, e paramAratha joyare ||mu0|| k.|||| vijayadeva pATe jayo re lo, zrI vijayasiMha gaNadhAra re|| mu0|| tei takho bALaka kahe re lo, udayavijaya jayakAra re / / mu0|| ka0 // 6 // atha catuviMzattama lezyAdhyayana sajjhAya, 34. vege padhAro mahelathI / e dezI / / kRSNa nIla kApote e, teja padma cau paMca // zukla chahI ehanA, ho suNo varNa prapaMca // 1 // cha lezyA zuM 7 Page #808 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****** vicArIye // e zrakaNI || jima tarIye saMsAra || pahelI trapye pariharI, vaLI traNa dharIye sAra // cha0 || 2 || pahelI kaDa zAmalI, bIjI nIlI tIkha // trIjI zAmala rAtaDI, te kapAyelI pIkhu // cha0 // 3 // cauthI bhAMbila rAtaDI, pILI Asava sAra || paMcamI chahI ujalI, sAkara sarakhI dhAra // cha0 // 4 // durabhigaMdha traNa pahelaDI, traNa AgalI re sugaMdha // kugati traNa pahelI dIye, sugati traNathI baMdha // 60 // 5 // e lezyA re cautrIzameM, adhyayane kahe vIra // temAM uttama yAdare, lacchI vare muni dhIra // cha0 // 6 // vijayadeva guru pATavI, zrI vijayasiMha sUrIza / teha to vaLI upadize, udaya kahe sujagI // 60 // 7 // iti // atha paMcatriMzattama aNagAra mArga adhyayana sajjhAya. 35. niHsnehI tumahI bhaye // e dezI // // vIra kahe bhavi lokane, pALo muni AcAra rAje || adhyayane paMcatriMzame, tei tayo adhikAra rAje // vI0 // 1 // pApAraMbha niSedhIye, dharIye saMyama dhIra rAje | vasati vizuddha sevI, ema lahIye guNa hIra rAje // vI0 // 2 // trasa sthAvara nava hiMsIye, mRSAvAda parihAra rAje || zradadhuM navi lIjIye, gharIye baMbha udAra rAje // vI0 // 3 // parigraha parimita kIjIye, rAkhIye jaya zubha dhyAna rAje // eNIpare dharma samAcare, tasa ghara naye nidhAna rAje || vI0 // 4 // vijayadeva guru pATavI, vijayasiMha munirAya rAje // ziSya teino upadize, udayavijaya uvajjhAya rAje || vI0 // 5 // iti // 65 Page #809 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | atha SaTtriMzatcama jIvAjIvavibhaktAkhyAdhyayana sajjhAya. 36. // DhAla dhamAlanI // sohama svAmI ema kahe re, suNa jaMbU mamagAra // vIra jinezvara bhAkhIyo re, jIva ajIva vicAra // 1 / paramAraya paricaya kIjIye re, lIje pravacana sAra // zubha nANa amIrasa pIjIye re, pAmIje bhavapAra / / pa0 // emAMkaNI // jIva ajIra | doi vaNevyA re, lokAloka majhAra // jIva bharUpI tehamA re, jANo doha majIva prakAra // 10 // 2 // pudagaLa rUpI e kahyo re, AkAzAdika arUpa / / saMkSepathI AjIvana re, varNavyu eha svarUpa || pa0 // 3 // bheda suNyA doha jIvanA re, siddha ane bhavavAsa / / bheda panara to siddhanA re, jeha maLyA aloka bhAkAza // 50 // 4 / / puDhavI jaLa jalaNAnilA re, vaNa se vi ti cau paMca // iMdriya mAne bhava taNI re, jANajo sUtra prapaMca // 50 // 5 // e savi bhAva jinezvare re, mAkhyA maci hita kAja / / sUdhA saddahatA thakAM re, pAmIye avicaLa rAja // 10 // 6 // vijayadeva sUrIzvara re, pada prAbhAvika siMha / / vijayasiMha munirAjIyo re, suvihita gaNadhara lIha // 50 // 7 // tAsa nAma supasAule re, e chatrIza sajjhAya // | udayavijaya vAcaka bhaNe re, jeha thakI nava nidhi dhAya // 50 // 8 // // iti zrI uttarAdhyayana patriMzAdhyayanAnAM svAdhyAyAH saMpUrNAH //