________________
१००
स्थानत्र नो परिजातानि-एते मनुष्यसम्बन्धि कामभोगा अपि मगोपभोग्यपदार्थाः सन्तीति न मन्यते, दिव्यकामभोगापेक्षया तेपां तुन्छत्वात् , तथा-मानुष्यककाममोगेषु नो अर्थ बध्नाति= अमीभिरेतत्प्रयोजन ' मित्याकारकनिश्चयं न करोति, तथातेपु नो निदानम्-' एते मे भवन्त्वि 'त्येवममिलापं नो प्रकरोति, तथा-नो स्थितिप्रकल्पम्-एपृपभोक्तृत्वेनाई-तिष्ठामि, यहा- ममैते तिष्ठन्त्वि' त्येवंरूपमवस्थानविकल्पं न प्रकरोति-न प्रारभते 'म' शब्दस्य प्रारम्भद्योतकत्वात् प्रारम्भ न करोतीत्यर्थः १। इति प्रथयकारणम् । १ ।।
"अहुणोवबन्ने "-त्यादि-अधुनोपपन्नो देवो देवलोकेषु दिव्येषु कामभोगेपु मूच्छितो गृद्रो ग्रथितोऽध्युपपन्नो भवत्यत एव तस्य देवस्य हृदि खलु " ये मनुष्य सम्बन्धी कामभोग भी उपभोग्य पदार्थ हैं" फिर ऐसा वह उन्हें नहीं समझता है। क्योंकि वह उन्हें दिव्यकामभोगोको अपेक्षा तुच्छ-असार मानने लगताहै " इन मनुष्य सम्बन्धी कामभोगों से मेरा यह प्रयोजन सधेगा इस प्रकार का निश्चय विश्वास फिर वह उनमें नहीं बाधता है।, तथा--" मुझे ये पुनः प्राप्त हों" ऐसी उनमें अभिलापभी नहीं करता है “ मैं इसका उपभोक्ता बना रहूं" ऐसा वह स्थितिका विकल्प भी नहीं करता है। अथवा." ये मेरे पास घने रहें " ऐसा अवस्थान रहने का विकल्प तकभी उसे नहीं उठता है, यहाँ "प्र" शब्द आरम्भका द्योतक है । इस प्रकारका यह प्रथम कारण है मर्त्यलोकमें स्वर्गसे नहीं आनेका-१ द्वितीय कारणभी ऐसाही है परन्तु-वह देव जब पूर्वोक्त इन विशेषणोंवाला हो जाता है तब કે “મનુષ્ય સંબધી કામગે પણ ઉપગ્ય પદાર્થો છે, કારણ કે દિવ્ય કામગોની અપેક્ષાએ તે તે કામભેગો તેને બિલકુલ તુચ્છ-અસાર લાગે છે, વળી તેને એવું પણ લાગતું નથી કે “મનુષ્યભવ સબંધી કામગોથી भार प्रयास सिद्ध थरी" जी " मलागानी भने २१ प्राप्ति थाय", એવી અભિલાષા પણ તે રાખતું નથી. “હું તે કામગોનો ઉપભોકતા જ બની રહું” એ તે સ્થિતિને વિકલ્પ પણ કરતા નથી. અથવા “તે મારી પાસે જ કાયમ રહે” આ પ્રકારને અવસ્થાન (સ્થિતિ) રહેવાને વિકલ્પ પણ તેના મનમાં ઉદ્દભવતો નથી. અહી “,” શબ્દ આરંભને દ્યોતક છે. આ કારણે તે અધુને પપન્ન દેવ દેવલેકમાંથી મર્યલોકમાં આવતું નથી. અહીં પહેલા કારણ સ્પષ્ટીકરણ પુરૂં થાય છે.
બીજા કરણનું સ્પષ્ટીકરણ–તે અધુને પપન દેવ જ્યારે મૂર્શિત આદિ પૂર્વોકત વિશે વણેથી યુક્ત બને છે, ત્યારે મનુષ્યભવ સંબંધી કામગ
