________________
स्थानानने इन्द्रा भवन्ति । तत्र दाक्षिणात्यानां सौ वर्मसनत्कुमार ब्रह्मलोकशुकानतारणानां पणां चत्वार इन्द्रा भान्ति । तथा उत्तरीयाणाम् ईशानमाहेन्द्रलान्तकसहस्रारप्राणताच्युतानां पष्णां पडिन्द्रा अवन्ति । आनतारणो यधपीन्द्रानधिष्ठितौ तथापि माणतान्युनेन्द्राधीनत्वादेवावयत्र सेन्द्रायुक्तानिति न कश्चिद् दोष इति ।।सू०१७॥ ___ सम्पनि शकरयाभ्यन्तरगरिगद्गतिनां देवानाम् , ईशानस्याभ्यन्तरपरिषद्चर्तिनीना देवीनां च स्थितिप्रमाणामाह___ मूलम् --सकल पा देविदास देवरन्नो अभितरपरिसाए देवाणं पंच पलिओनलाई टिपण्णता । ईसागस्त तं देविंदस्त देवरन्नो अतिरिमाए देवीण पंच पलिओवसाई दिई एण्णता ॥ सू० १८॥ महाबोध १० सोधर्मादि करगोंमें १० इन्द्र होते हैं, इनमें दाक्षिणात्य कल्पोंके सौधर्म सनत्कुमार ब्रह्मलोक शुक आनत और आरण इन छह देवलोकोंके चार इन्द्र होते हैं, लथा उत्तर दिशाके कल्पोंके-ईशान, माहेन्द्र, लान्तक, सहकार, पाणत और आरण ये दो कल्प इन्द्रसे अनधिष्ठित हैं, तो भी प्राणतेन्द्र और अच्युतेन्द्र इनके अधीन होनेसे ये दोनों भी इन्द्र सहित कहे गये हैं इस तरहसे इस कथनमें कोई दोष नहीं है। सू० १७॥
अब स्त्रकार शककी आभ्यन्तर परिषदाके देवोंकी और ईशानकी आरधन्तर परिपदाकी देवियों की स्थितिका प्रमाण कहते हैं
સીધર્માદિ કપના ૧૦ ઇન્દ્ર હોય છે. તેમાંથી સૌધર્મ, સનકુમાર, બ્રહ્મક, શુક, આનત અને પ્રાણત, આ છ દાક્ષિણાત્ય કપે છે. તે છે કોના ૪ ઈન્દ્રો હોય છે, અને ઈશાન, મહેન્દ્ર, લાન્તક, સહસાર, પ્રાણત અને અમૃત, આ છે ઉત્તર દિશાન કરે છે. તે છ કપના છ ઈન્દ્રો હોય છે. જો કે આનત અને આરણ આ બે કપ ઈન્દ્ર દ્વારા અનધિષિત છે, છતાં પણ પ્રાણતેન્દ્ર અને અમૃતેન્દ્ર તેમને અધીન હોવાથી, એ બને કોને ઈન્દ્ર સહિતના કહેવામાં આવ્યાં છે આ રીતે આ કથનમાં કઈ દેષ નથી. છે સૂ. ૧૭ છે
હવે સૂત્રકાર શકની આ યન્તર પરિષદના દેવેની તથા ઈશાનની આજ્યcર પરિષદના દેવોની સ્થિતિ કેટલી છે તે પ્રકટ કરે છે.
