________________
५४९
सुघाटीका स्था०५ उ०१ सू०२० उत्तरगुणमेदनिरूपणम् जात्याजीवा-जाति क्षत्रियादि जातिष्याजीवति-तज्जातीयमात्मानं निर्दिश्य तेभ्यो भक्तपानादिकं गृह्णातीति जात्याजीवः । आत्मीयां क्षत्रियादिजातिमुपदर्य जीविकोपार्जक इत्यर्थः । एवं कुलाजीवादयोऽपि वोध्याः। विशेषत्व यम्-कुलम्-उग्रादिकं गुरुकुलं वा । कर्म-कृष्यादिकम् । शिल्प-चित्रादि विज्ञानम् । अथवा-सार्वकालिकं कर्म । कादाचित्कं शिरपम् ५। लिङ्गम् ज्ञानादि शून्यानां रजोहरणमुखवस्त्रिकादिरूपं साधुलिङ्गमिति ॥सू० २०॥ _ 'पंचविहे आजीवे पण्णत्ते' इत्यादि सूत्र २०॥ टीकार्थ-जो लब्धि पूज्यता ख्याति आदिके निमित्त तपश्चर्याआदिको करताहै, वह आजीवहै, यह आजीव पाखण्डि विशेषरूप होताहै, इसके जास्याजीव १ कुलाजीव २ कर्माजीव ३ शिल्पाजीव ४ और लिङ्गाजीवके भेदसे ५ होते हैं, जो आजीव अपनी क्षत्रिय आदि जातिका निर्देश करके अर्थात् में क्षत्रियजातिका हूं, ऐसा प्रकट कर जो क्षत्रियादिकों से भोजनादि लेता है, वह जात्याजीव है, यह आजीव अपनी क्षत्रिधादि जातिको कहकर आजीविकाका उपार्जक होता है, इसी तरहसे कुलाजीवादिकोंके विषय में भी ममझ लेना चाहिये यहाँ कुलसे उग्रादिकुल या गुरु सम्बन्धी अलका ग्रहण करना चाहिये कर्मसे कृषी आदिको शिल्पसे चित्र आदिके विज्ञानको अथवा-सार्वकालिक कर्मको और ધારણ કરીને હવે સૂત્રકાર ઉત્તરગુણની અપેક્ષાએ એવા ચારિત્રાતિચારવાળા खाना हानु नि३५५५ ४२ छ-" पंचविहे आजीवे पण्णत्ते" त्याह
જેઓ લબ્ધિ, પૂજ્યતા, ખ્યાતિ આદિની પ્રાપ્તિ નિમિત્તે તપસ્યા આદિ કરે છે તેમને આજીવ' કહે છે. તે આજીવ પાખંડિ વિશેષરૂપ હોય છે तमना पांय प्रा२ नाय प्रमाणे छ-(१) त्या७१, (२) सुदाप, (3) ४०१, (४) शिEI मने (५) वि .
જે આજીવ પિતાની જાતિને નિર્દેશ કરીને એટલે કે “હું ક્ષત્રિય જાતિને શું છે એવું પ્રકટ કરીને ક્ષત્રિયાદિકના ઘરમાંથી ભેજનાદિની પ્રાપ્તિ કરે છે, તેને જાત્યાજીવ કહે છે. તે પોતાની ક્ષત્રિય આદિ જાતિ પ્રકટ કરીને આજીવિકાનું ઉપાર્જન કરતો હોય છે. એ જ પ્રમાણે કુલાઇવ આદિ વિષે પણ સમજવું. અહીં કુલ પદ દ્વારા ઉગ્રાદિ કુલ અથવા ગુરુ સંબંધી કુલ બહણ કરવું જોઇએ. કમર પદ વડે ખેતી આદિ ધંધાઓને, શિલ્પ ૫દ વડે. ચિત્ર આદિ કલાઓને અથવા સાર્વકાલિક કર્મને અને લિંગ પદ વડે જ્ઞાના
