________________
सुंधा टीका स्था०४ उ०३ सु० ४१ हेतुमेदनिरूपणम्
ર
तर्पणाडिकामिति । धूर्तेन स्वभार्या प्रोक्ता - अस्मै सक्तूनालो देहीति । तां च तथा कुर्वतीं तद्भार्या गृहीत्वासौ गन्तुं प्रवृतोऽवादीच धूर्तम् - मदीयेयं भार्या तर्पणमिति सक्तूनालोडयतीति तर्पणालोडिकेति त्वयैव दत्तत्वादिति लूप - कोऽयं हेतुः । सचायं जीवघटयोरेकत्त्वं व्यंसकः स्थापितवान् तत्र लूपको वदति यदि अस्तित्वादिशेषाज्जीवघटयोरेकस्वमापाद्यते तदा सर्वभावानामेवैकथं स्यात् यतः सर्वत्रास्तित्त्रवृत्तेः समानत्वात् नचैवं दृश्यते संभाव्यते वा ततोयं जीवकहता है है भाई लाओ तुम मुझे तर्पणालोडिका दे दो, ने जाकर अपनी भार्या से कहा- तू इसे सक्त सानकर दे दे। जब वह सक्त सानने लगी तो यह उस स्त्रीको लेकर चलने लगा और धूर्त से बोलायह भार्या मेरी है, क्योंकि तर्पणके निमित्त जो सत्तुको सानती है वह तर्पणालोडिका है तर्पणालोडिका को तुम्हींने मुझे कीमत में देना स्वीकार कर लिया है | इस प्रकार से यह हेतु लूषक है व्यंसकने जो जीव और घट में पूर्वोक्त रूपसे एकत्व स्थापित किया है अतः लूषक इस पर उससे कहता है कि यदि अस्तित्वकी अविशेषता लेकर तुम जीव और घटमें एकत्वकी स्थापना करते हो तो सर्व भावों में ही एकत्व हो जावेगा क्योंकि सर्व भावों में अस्तित्व रहता है परन्तु ऐसी बात न कहीं देखी जाती है और न संभवित ही होती है इस तरह से जीव घटनें एकनाका
લઈ જનાર પેલા શ્વેત પાસે જઈને કહે છે કે “ ભાઈ, લાએ મને તણાલાડિકા આપી દો ” ત્યારે તે ધૂત તેને પેાતાને ઘેર લઇ ગયેા અને તેણે પેાતાની પત્નીને કહ્યું—તુ' કણેક ખાંધીને આને તર્પણુાલેડિકા દઈ દે ’ જ્યારે તે કણેક ખાંધવા માંડી ત્યારે પેલા ગાડીવાળા તે ધૂતની સ્ત્રીને લઈને ચાલતા થયે. જતાં જતાં તેણે તે ધૂતને કહ્યુ— આ મારી ભાર્યા છે. તે તપણુને નિમિત્તે સત્ત (લેાટની કણેક અથવા સાથવે!) બાંધતી હતી માટે તે તપ`ણાલાડિકા છે, શકતિત્તરીના બદલામાં મને તણાલેકા આપવાની વાત તેં કબૂલ કરી હતી ( અહી તેના ખીજો અથ લેાઢી કે કડાહી થાય છે). આ પ્રકારના આ લૂષક હેતુ સમજવેા. વ્યસક હેતુ દ્વારા જીવ અને ઘટમાં પૂર્વોક્ત રૂપે જે એકત્વ સ્થાપિત કરવામા આવ્યુ છે તેનું લૂષક હેતુ દ્વારા આ પ્રમાણે ખડન કરાય છે જે અસ્તિત્વની વિશેષતા ( સમાનતા ) ને લીધે તમે જીવ અને ઘટમાં એકવની સ્થાપના કરતા હા, તેા સર્વ ભાવેામાં પણ એકત્વ માનવાને પ્રસગ ઉપસ્થિત થશે, કારણ કે સત્ર ભાવેશમાં અસ્તિત્વ રહે છે પરન્તુ એવું કદી જોવામાં પણ આવતું નથી અને એવુ એકત્વ સ`ભવિત પણ હાતું નથી. આ પ્રકારે જીવ અને ઘટમા એકતાનુ
