________________
२६८
स्थांना ___तथा-विलोपम:-अत्र विलशब्दो विले प्रविशद्रव्यपरः तेन विलं विले प्रविश. द्रव्यमित्यर्थः, तेनोपमा यस्य स विलोपमः-यथा-विले शीघ्र प्रविशद्व्यम् अल. धरसाऽऽस्वादं भपति तथा गलबिले शीघ्र प्रविशन् तेपामामारोऽलब्धासाऽऽ. स्वादो भवति ।
तथा-पाणमांसोपमः-पाण:-श्वपचाण्डाल इत्यर्थः, तन्मांस चाण्डालशरीरमांसं जुगुप्सितत्वेन दुःखाचं दुःखेन खाद्यं तदःखाद्यत्वेन तदुपमस्तिरश्रामाहारः स इति ३। तथा-पुत्रमांसोपमंयथा पुत्रमांसं स्नेहपरतया दुःखाधतरम् अत्यन्तदुःखेन खाद्य भवति तद्गुःखाद्यत्त्वेन तदुपमस्तिरश्चामाहरो भवति, इति ।। एते क्रमेण-समा-ऽशुभा-ऽशुभतरा बोध्याः । (१) ___मणुस्साणं ' इत्यादि-मनुष्याणामाहारश्चतुर्विधः प्रज्ञप्तः, तधधा-अशनं, ' यावत् '-पदेन पानं खादिमं तथा स्वादिमम् ४। (२) द्रव्यका योधक है, इस बिल में जाते हुए द्रव्यसे जिस
आहारको उपमा होती है वह चिलोपम आहार है अर्थात् पिलमें प्रवेश करता हुआ द्रव्य जिस प्रकार अपने रसास्वादका प्रदाता नहीं होता है उसी प्रकारसे जो आहार गलेमें शीघ्रतासे प्रवेश पाता हुआ अपने रसास्वादका जनक नहीं होता है ऐसा वह आहारकि जिसके रसका आस्वाद उपभोक्ताको अलब्ध हो वह बिलोपन आहारहै २ तथा तृतीय प्रकारका जो पाणमांसोपम आहार है यह चाण्डालके शरी. रके मांस जैसा होता है ३ और जो चौथे प्रकारका आहार है वह पुत्रके मांस जैसा होता है ४ ये आहार क्रमसे शुभ, सम, अशुभ और अशुभतर होते हैं ऐसा जानना चाहिये.
मनुष्योंका आहार चार प्रकारका होता है जैसे अशन पान खादिम तथा स्वादिम.
બિલોપમ આહાર-બિલ એટલે દર અહીં બિલ શબ્દ બિલમાં પ્રવિષ્ટ થતાં દ્રવ્યને વાચક છે. આ બિલમાં પ્રવેશ કરતાં દ્રવ્યની સાથે જે આહારને સરખાવી શકાય છે તે આહારને “બિલોપમ આહાર” કહે છે. એટલે કે ખિલમાં પ્રવેશ કરતો પદાર્થ જે પ્રકારે પોતાના રસાસ્વાદનું પ્રદાન કરાવનાર હેતો નથી એજ પ્રમાણે જે આહાર ગળામાં શીઘ્રતાથી પ્રવિષ્ટ થવાને કારણે પિતાને રસીવાદને પ્રદાતા થતું નથી એવા આહારને બિલોપમ કહે છે. ઉપલેક્તા એવા આહારના રસને આસ્વાદ કરી શકતો નથી.
પાણમાં પમ આહાર– આ આહાર ચાંડાળના શરીરના માંસ જે હોય છે. પુત્રના માસ જેવા આહારને પુત્રમાંસેપમ આહાર કહે છે - આ ચારે પ્રકારના આહાર તે અનુક્રમે શુભ, સમ, અશુભ અને અશુભતર ગણાય છે,
