________________
५३६
Frान
स्वारूपेयमित्यादीनि स्थानत्वेन निर्दिष्टानि । मध्यमकानां तीर्थकराणां शिष्या ऋजुपज्ञा भवन्ति, अत एव तेषां भगवतामाख्यानादौ अकृच्छ्रवृत्ति र्भवति । अन्तर्भावितण्यर्थता पूर्ववदेव बोध्या । यद्वा - मध्यमकानां तीर्थकृतां तीर्थे आचा र्थाणामारुपानादिषु पञ्चसु स्थानेषु अकृच्छ्रवृत्ति र्भवति । अत्र क्षेत तपतानाश्रीयते । पूर्वानुसारेणैवात्राऽपि व्याख्या भावनीयेति । 'सुरणुचरं ' इत्यत्र रेफागमः प्राकृतत्वाद् बोध्यः ॥
सम्मति भगवता महावीरेण श्रमणानां निर्ग्रन्थानां कर्त्तव्यत्वेन यदुक्तं तदाह'पंच ठागोई ' इत्यादिना ।
Arda भगवता महावीरेण श्रमणानां निर्ग्रन्थानां पञ्च स्थानानि नित्यं सर्वदा वर्णितानि, फउन नित्यं कीर्त्तितानि= संशदितानि नामतः, नित्यम् उक्तानि= ( सुखसे समझाने के योग्य) होनेसे इन स्थानों को अकृच्छ्रवृत्तिरूप कहा है, इसीलिये स्वाख्येय आदि स्थानरूपले निर्दिष्ट हुए हैं, मध्यके २२ तीर्थकरों के शिष्य ऋजुप्राज्ञ होते हैं, इसीलिये उनके प्रति वस्तुतव कथनमें भगवान्को अकृच्छ्रवृत्ति होती है, कठिनता नहीं होती है, यद्रा - मध्यके तीर्थ करोंके तीर्थमें आचार्यों की आख्यान आदि पांच स्थानों में अकृच्छ्रवृत्ति रहती है, इस पक्षमें अन्तर्भावित व्यर्थता आश्रित गृहीत नहीं हुई है। पूर्व के अनुसार ही यहां व्याख्या कर लेनी चाहिये अब सूत्रकार भगवान महावीरके द्वारा श्रमणजनोंको कर्तव्य रूपसे जो कहा गया है, सूत्रकार उसे प्रकट करते हैं-श्रमण भगवान् महावीर श्रमण निर्ग्रन्थोंके पांच स्थान सर्वदा फलकी अपेक्षा वर्णित किये हैं, नामकी अपेक्षा कीर्तित किये हैं, स्वरूपकी अपेक्षा स्पष्टवाणी से તેથી તે સ્થાને ને સુ આખ્યેય આદિ રૂપે અહીં ખતાવવામાં આવ્યાં છે વચ્ચેના ૨૨ તીર્થંકરાના શિષ્યેા ઋજુપ્રાગ્ય હતા તેથી તેમને વસ્તુતત્વ કહે વામાં-સમજાવવામાં ભગવાનને કિઠનતાના અનુભવ થતે નહી. અહી છુ ઉપર મુજબના પાંચે સ્થાનનું કથન થવું જોઈએ. અથા વચ્ચેના ૨૨ તીકાના તીમાં આચાર્યોને આખ્યાન આદિ પાંચ સ્થાનામાં કંઠનતા અનુલવવી પડતી નથી આ પક્ષે આગળ પ્રમાણે જ અહીં વ્યાખ્યા સમજી લેવી. હવે મહાવીર પ્રભુએ શ્રમશુ નિથાના જે કવ્યા ખતાવ્યાં છે, તેને સૂત્રકાર પ્રકટ કરે છે—શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે નીચેનાં પાંચ સ્થાન શ્રમશેને માટે સદા ફલદાયી ર્શિત કર્યાં છે, નામની અપેક્ષાએ કીર્તિત કહ્યાં છે, સ્વરૂપની અપેક્ષાએ સ્પષ્ટવાણીથી કહ્યાં છે, નિત્ય પ્રશસાને ચાગ્ય કહ્યાં
