________________
स्थानासूत्रे
परिस्रावि-सूक्ष्मातिचारत्वेन ३ तथा अपरिस्रावि-क्षरणरहितं निरतिचारतयेति ४ । इह पुरुषाधिकारेऽपि पुरुषस्य चारित्ररूपधर्मप्रतिपादनं धर्म - धर्मिणोः कथञ्चिदभेदाभ्युपगमात् ।
" चत्तारि कुंभा " इत्यादि - पुनः कुम्माश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, तद्यथाएको कुम्भो मधुकुम्भःमधुन आधारभूतः कुम्भो मधुकुम्भः - मधुपूर्ण सन् मधुपिधानः मध्ये विधानमाच्छादनं यस्य स तथा मधुभृतपात्रपिधानो वा भवतीति प्रथमः । १ । तथा-एकः कुम्भो मधुकुम्भः सन् विपपिहितो भवतीति द्वितीयः | २ | तथा-एको विपकुम्भो मधुपिधानो भवतीति तृतीयः ३ । तथा-एको विपकुम्भः सन् विपपिधानो भवतीति चतुर्थः ४ ।
४०४
-
चारित्र ऐसा होता है सूक्ष्म अतिचारसे परिस्रावी होता है ३। और कोई एक चारित्र ऐसा होता है जो अपरिस्रावी निरतिचारवाला होने से परिस्रावी नहीं होता है ४। यहां पुरुषाधिकारमें भी पुरुषके चारित्ररूप धर्मका जो प्रतिपादन किया गया है वह धर्म और धर्ममें कथंचित् अभेद है इस मान्यताको लेकर किया गया है
" चत्तारि कुंभा " इत्यादि - पुनश्च - कुम्भ चार प्रकारके कहे गये हैं- जैसे - कोई एक कुम्भ ऐसा होता है जो मधुका आधारभूत होने से मधुकुम्भ हो जाता है और उसका ढक्कन भी मधुका - शहद ही होता है अथवा मधु से भरा हुआ पात्र उसका ढक्कन होता है। कोई एक कुम्भ ऐसा होता है जो मधुकुम्भ होता हुआ भी विषके ढक्कन से ढका हुआ होता है २। कोई एक कुम्भ ऐसा होता है जो विषसे भरा हुआ
એવું હાય છે કે જે છેદ્યાદિની પ્રાપ્તિથી જર્જરિત થાય છે. (૩) કોઇ એક ચારિત્ર એવું હાય છે કે જે સૂક્ષ્મ અતિચાર વડે પરિસાવી હેાય છે. (૪) કોઇ એક ચારિત્ર અપરિસાવી હોય છે એટલે કે નિરતિચારવાળું હાવાથી પરિસાવી હાતું નથી. અહીં પુરુષના અધિકાર ચાલી રહ્યો છે, છતાં પણ અહીં ચારિત્ર રૂપ ધર્મનું જે પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યુ છે તે ધર્મ અને ધર્મમાં અભેદ્ય માનીને કરવામાં આવ્યું છે, એમ સમજવું.
" चत्तारि कुंभा " त्यिाहि — कुंलना नीचे प्रमाणे यर प्रअर पशु पडे છે—(૧) કાઈ એક કુંભ એવા હોય છે કે જેમાં મ ભરવામાં આવતું હોવાથી તેને મધુકુભ કહેવામાં આવે છે, અને તેનું ઢાંકણુ પણ્ મધુરું જ હાય છે એટલે કે મધથી ભરેલુ પાત્ર તેના ઢાંકણા રૂપ હોય છે (ર) કાઈ એક કુંભમાં મધ ભરેલું હાય છે પણ તેના ઢાંકણા રૂપે વિષથી ભરેલું પાત્ર મૂકેલુ હાય છે. (૩) કાઈ એક કુંભ એવા હાય છે કે જે વિષથી પૂર્ણ હોય
