________________
४०६
स्थानासूत्रे पूर्व विपकुम्भो विपपिधानः पुरुष उक्तः सचोपसर्गकारीति उपसर्गानिरूपयितुमाह
मूलम् -चउबिहा उवसग्गा पण्णत्ता, तं जहा--दिवा १, माणुसा २, तिरिक्खजोणिया ३, आयसंचेयणिज्जा ४॥
दिवा उवसग्गा चउबिहा पणत्ता, तं जहा--हासा १ पाओसा २, वसिंसा ३, पुढोवेमाया |
माणुस्सा उवसरगो चउबिहा पण्णत्ता, तं जहा-हासा १, पाओसा २, वीमंसा ३, कुलीलपडिसेवणया ४॥
तिरिक्खजोणिया उवलगा चउबिहा पण्णत्ता, तं जहासाया १, पाओसा ३,आहारहेउया ३, अवच्चलेणसारक्खणया|
आयसंचणिज्जा उवसरमा चउठिवहा पण्णत्ता, तं जहाघट्टणया, १, पवडणया २, थंभणया ३, लेलणया | ॥सू० २५॥
चतुर्विधा उपसर्गाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-दिव्याः १, मानुपाः २, तैयग्योनिका ३, आत्मसंचेतनीयाः ४। (१)
दिव्या उपसर्गाश्चतुर्विधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा हासाः१, प्राद्वेपाः २, वैमाः ३, पृथरिचमानाः ४। (२)। गया है । जं हिययं इत्यादि, जिसका हृदय कलुषतासे भरा होता है, परन्तु जो मीठा बोलता है ऐसा वह पुरुष विषकुम्भके जैसा मधुपिधानवाला कहा गयाहै। ज हिययकल समय इ. तथा-जिसका हृदय फलुपतासे भरा होताहै, और जीभ भी जिसकी कटुकभाषिणी होतीहै ऐसा, वह पुरुष विष पिधानवाले विषकुम्भके जैसा कहा गयाहै ४॥०२४॥ - (૩) કેઈ એક પુરુષ વિષકુંભ સમાન હોય છે, પણ મધુપિધાનવાળો હોય છે. જે માસનું હૃદય કલુષતાથી પૂર્ણ હોય છે પણ જેની વાણે મીઠી હોય છે એવા પુરુષને મધુપિધાનવાળા વિષકુંભ સમાન કહ્યો છે.
(૪) કોઈ એક પુરુષ વિષકુભ સમાન હોય છે અને વિષપિધાનવાળે હોય છે. એટલે કે જેનું હૃદય પણ કલુષતાથી ભરેલું હોય છે અને જેની જીભ પણ કડવી વાણું બોલનારી હોય છે એવા પુરુષને વિષપિધાનવાળા વિષકુંભ સમાન કહેવામાં આવ્યે છે કે સૂઇ ૨૪
