________________
२५
__स्थानाजसत्रे "चत्तारि पुरिसजाया " इत्यादि-पुनः पुरुषजातानि चत्वारि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-एक:-कश्चित्पुरुषो व्रणकर:-द्रव्यतः शरीरे क्षतकरः, भावतोऽतिचारलक्षणवणकरो भवति, किन्तु न वणसंरक्षी-द्रव्यतो व्रणस्य पवन्धनादिना संरक्षणकारी भावतोऽतिचारस्य सानुवन्धीभवतः कुशीलादिजनसंसर्गतन्निदानापनयनतः संरक्षणकारी न भवति । इति प्रथमः १।
तथा-व्रणसंरक्षी नामैको नो व्रणकरः इति द्वितीयः २, तथा-एको व्रणकरोऽपि व्रणसंरक्ष्यपि ३ इति तृतीयः ३। तथा-एको नो व्रणकरो नो व्रणसंरक्षीति चतुर्थः । भङ्गत्रयं प्रथमभङ्गमनुसृत्य विवरणीयम् । ववाला होताहै, पर संसारके भय आदिसे अतिचार करनेके स्वभाववाला नहीं होताहै इसी तरहसे शेष दो भङ्गोंका कथन भी कर लेना चाहिये।
" चत्तारि पुरिसजाया" इत्यादि-पुनः पुरुष जात चार कहे गये हैं इनमें से कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो द्रव्यकी अपेक्षा अपने शरीरमें व्रणकर होता है और भावकी अपेक्षा अतिचार रूप व्रण करनेवाला होता है, किन्तु वह द्रव्यकी अपेक्षा उसका पट्टी बांधने आदि रूपसे संरक्षणकारी नहीं होताहै, और भावकी अपेक्षा अनुबन्ध सहित होनेवाले अतिचारका कुशील आदि जनके संसर्गको एवं अतिचारके कारणोंको हटानेसे संरक्षणकारी नहीं होता है ऐसा यह प्रथमभङ्ग है । तथा कोई एक आत्मचिकित्सक ऐसा होता है जो व्रणसंरक्षी होता है पर व्रणकर नहीं होता है २। कोई एक आत्मचिकित्सक ऐसा होता है जो न व्रणकर होता है, और न व्रणसंरक्षी होता है ३। तथा कोई અતિચાર કરવાના વિભાવવાળ હેતે નથી, એજ પ્રમાણે બાકીના બે ભગા પશુ સમજી લેવા.
__ " चत्तारि पुरिसजाया "त्याह-पुरुषाना नाय प्रमाणे या२ २ પણ કહ્યા છે-(૧) કેઈ એક પુરુષ એ હોય છે કે જે દ્રવ્યની અપેક્ષાએ પિતાના શરીરમાં ત્રણ કરનારો હોય છે અને ભાવની અપેક્ષાએ અતિચાર રૂપ વ્રણ કરનારો હોય છે, પરંતુ તે દ્રવ્યની અપેક્ષાએ તેના પર પાટે આદિ બાંધવા રૂપ સંરક્ષણકારી હેતે નથી અને ભાવની અપેક્ષાએ અતિચારના અતિચારના કારણોને દૂર કરવાના સ્વભાવવાળો–સંરક્ષણકારી હોતું નથી, કારણ કે એ માણસ કુશીલવાળા જેનેને સંસર્ગ રાખનારો અને અતિચારોનું સેવન કરનારો હોય છે.
(૨) કોઈ એક આત્મચિકિત્સક એ હોય છે કે જે ત્રણ સંરક્ષી હોય છે પણ વણકર હેતો નથી. (૨) કેઈ એક આત્મચિકિત્સક એ હોય છે કે જે વણકર હોય છે પણ ત્રણસંરક્ષી હોતો નથી. (૪) કેઇ એક આત્મ
