________________
सुंधा टोका स्था०४ २०४९०१९ प्रव्रज्यास्वरूपनिरूपणम्
--
वसा तोदयितया प्रवज्योच्यते १ तथा प्लावयित्वा - गमयित्वाऽन्यत्रनीत्वेति यावत् या प्रव्रज्या दीयते स प्लावयित्वा मत्रज्या, आर्यरक्षितवत्, यद्वा - 'पुयावईता' इत्यस्य पूतयित्वेतिच्छाया, तत्पक्षे- प्रायश्चित्तादिना दोपमपहृत्य पूतं कृत्वा - पवित्रं कृत्वेत्यर्थः या मत्रज्या दीयते सा पूतयित्वा प्रव्रज्येत्युच्यते । 'बुवावइत्ता' इति पाठे तु उक्त्वा या प्रत्रज्या दीयते सा गौतमेन कर्षकवत्, यद्वा- पूर्वपक्षरूपं वचनं कारयित्वा या मत्रज्या दीयते सा यद्वा-निगृह्य प्रतिज्ञावचनं कारयित्वा या मवज्या सा उक्त्वा प्रव्रज्या २ तथा - मोचयित्वा - कस्माच्चिकार्याद्वियोज्य या जो प्रव्रज्या दी जाती है वह तोदयित्वा प्रव्रज्या है, जैसी प्रव्रज्या मुनिचन्द्र पुत्रको सागरचन्द्र ने दी है। जो प्रव्रज्या दूसरी जगह ले जाकर दी जाती है वह प्लावयवा प्रवज्या है, जैसे आर्यरक्षितको प्रव्रज्या दी गई है अथवा " यावता " की संस्कृत छाया पूतयित्वा " ऐसी भी होती है, सो इसके अनुसार ऐसा अर्थ होता है कि प्रायश्चित्त आदिसे दोषोंकी शुद्धि करके जो प्रव्रज्या दी जाती है, वह पूतयित्वा प्रवज्या है "बुता" इस प्रकार के पाठसें तो कह करके जो प्रत्रज्या दी जाती है वह " उक्तत्वा" प्रव्रज्या है जैसे गौतमने कर्षक (किसान) को दी है अथवा - पूर्वपक्षरूप५ वचन करवाकर जो प्रव्रज्या दी जाती है वह अथवा-निगृ हीत ( पराजित ) कर के प्रतिज्ञा वचन करवा करके जो प्रत्रज्या दी जाती है वह उक्तवा प्रव्रज्या है अथवा किसी कार्य से छुड़ाकर जो प्रव्रज्या दी जाती है
("
३६९
વીને જે પ્રત્રયા આપવામાં આવે છે તેનું નામ તેયિત્વા પ્રત્રજ્યા કહે છે. મુનિચન્દ્ર પુત્રને સાગરચન્દ્રે આ પ્રકારની પ્રવ્રજ્યા આપી હતી. દીક્ષાર્થીને ખીજી જગ્યાએ લઈ જઈને જે પ્રવ્રજ્યા આપવામાં આવે છે તે પ્રત્રજ્યાને પ્લાયિત્વા પ્રશ્નયા કહે છે આ પ્રકારની પ્રવ્રજ્યા આય રક્ષિતને દેવામાં આવી હતી. અથવા ८८ पुयावइत्ता ” આ પદની સંસ્કૃત છાયા " पुनयित्वा " થાય છે. તેના અર્થ એ પ્રમાણે થાય છે-પ્રાયશ્ચિત આદિ દ્વારા દોષાની શુદ્ધિ કરીને જે પ્રવ્રજ્યા આપવામાં આવે છે તેનું નામ ‘ પૂતયિા પ્રત્રજ્યા ’ છે. "" बुयावइत्ता આ પ્રકારના પાંઠે ગૃહીત કરવામાં આવે તે કડ઼ીને જે પ્રવ્રજ્યા આપવામાં આવે છે તેને उक्त्वा ઉકા પ્રત્રયા ’” કહે છે. આ પ્રકારની પ્રત્રજ્યા ગૌતમે ખેડુતને દીધી હતી અથવા-પૂર્વ પક્ષ રૂપ વચન કરાવીને જે પ્રવજ્યા અપાય છે તેનું નિગૃહીત કરીને પ્રતિનાબદ્ધ કરીને પાતે લઇને જે પ્રવ્રજ્યા અપાય છે તેને ઉત્લા પ્રવ્રજ્યા પ્રયા ’ કાઇને શુકામી, દાસત્વ આદિમાંથી મુક્ત
"C
નામ કત્લા પ્રવ્રજ્યા છે. અથવા
स- ४७
१८८
દીક્ષા લેશે એવા વચનથી માંધી કહે છે. મેચિવા
"
કરાવીને જે પ્રત્રજ્યા
