________________
सुधा टीका स्था०४ उ०४ सू०६ वृणादिदृष्टान्तेन पुरुषजातनिरूपणम् २८९
___पुनर्बणदृष्टान्तसूत्रम्- . - " चत्तारिवणा” इत्यादि-व्रणाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-एको व्रणः अन्तदुष्टः-अन्त:-मध्ये दुष्टः-लूतादि दोषयुक्तो भवति, किंतु न बहिर्दुष्टः-वहिातोक्तदोषयुक्तो न भवति, इति प्रथमः । १। तथा-एको बहिर्दुष्टो भवति न त्वन्तर्दुष्टः, इति द्वितीयः २, तथा-एकोऽन्तर्दुष्टोऽपि वहिर्दुष्टोऽपि च भवति, इति तृतीयः ३॥ तथा-एको नो अन्तर्दुष्टो नो वहिर्दुष्टः । इति चतुर्थः ४ (३) आता है जो न अन्तःशल्यवालाही होता है, और न यहिः शल्यवाला ही होता है, ऐसा पुरुष केवलज्ञानी आत्मा ही होता है।
पुनश्च-" चत्तारि वणा" इत्योदि-व्रण चार प्रकारके कहे गये हैं-जैसे एक अन्तर्दुष्ट नो बहिर्दुष्ट, १ बहिर्दुष्ट नो अन्तर्दुष्ट २ अन्त १ष्ट भी और बहिर्दुष्ट भी ३ और न अन्तर्दुष्ट नो बहिर्दुष्ट ४ इनमें प्रथम प्रकारका जो व्रण होता है वह भीतरमें तो लूनादि (वातादि रोग) दोषसे युक्त होता है, पर बाहरमें लूतादि (वातादि रोग) दोषसे युक्त नहीं होता है, द्वितीय प्रकारका जो व्रण होता है वह बाहरमेंही लूतादि दोषसे युक्त है भीतरमें लूतादि दोषसे युक्त नहीं होता है । तृतीय प्रकारका व्रण भीतर याहर दोनो जगहमें लूतादि दोषसे युक्त रहता है और चौथे प्रकारका व्रण न भीतरमें लूनादि दोषवाला होता है और न बाहरमेंही लूतादि दोषवाला होता है ४ જે અન્તઃશલ્યવાળે પણ હોતું નથી અને બહિઃશલ્યવાળો પણ હોતે નથી.” કેવળજ્ઞાની જીવને આ પ્રકારમાં મૂકી શકાય છે આ ચોથો ભાંગે સમજે.
“चत्तारि वणा" त्याह-प्रधुनी नीय प्रभार या२ १२ पहा छ-(१) मत नो मडिट, (२) मडिट नो मतट, (3) मतદુષ્ટ અને બહિષ્ટ અને (૪) અંતર્દષ્ટ બહિષ્ટ આ ચારે પ્રકારનું સ્પષ્ટીકરણ–પહેલા પ્રકારના ત્રણ અંદરથી તે વાતાદિક દેશથી યુક્ત હોય છે પણ બહારથી વાતાદિ દેષથી યુક્ત હેત નથી, બીજા પ્રકારનો જે વ્રણ કહ્યો છે તે બહારથી તે વાતાદિ દેષથી યુક્ત હોય છે પણ અંદરથી વાતાદિ દેષથી યુક્ત હોતે નથી ત્રીજા પ્રકારને વ્રણ અંદર અને બહાર અને જગ્યાએ વાતાદિ દેષથી યુક્ત હોય છે ચોથા પ્રકારને ત્રણ બહાર પણ વાતાદિ દોષથી યુક્ત હોતું નથી અને અંદરથી પણ વાતાદિ દોષથી યુક્ત હોતે નથી स्था०-३७
