________________
२५०
स्थानास शकटं ग्रहीतुं प्रवृत्तः । तेनोक्तं मदीयमेतत् शकटम् । धूर्तेनोक्तम्-त्वमेव शकटतित्तिरीति कथयित्वा दनवान् अतोऽहं शकटहितां तित्तिरी गृह्णामीति साक्षिण आहूय सतित्तिरीकं शक्टं जग्राह । ततो विषण्णः शाकटिक इति शाकटिकव्यामोहकरणादयं व्यंगको हेतुः । चतुर्थभेदमाह-' लूमए' इति । लूपका-लूपयति खण्डयति धृष्पादितमनिष्टमिति लपको हेतुः यथा-स एव शाकटिकोऽन्यधृतसमीपे गत्वा युक्तिं शिक्षित्वा समागतस्तं धृतमयादीत्-भोः ! तर्हि देहि कहा इस शकट तित्तिरीको मैं तर्पणालोडिका....(लत्त)में देता हूं तय वह धूर्त तित्तिरी सहित शाकटको लेने लगा, शकटवाहकने कहा-यह तुमक्या करते हो ? गाडी तो मेरी है तब धूर्त ने कहा-तुमनेही तो "शकटतित्तिरी" ऐसा कहकर इसे तर्पणालोडिका देना स्वीकार किया है इसलिये मैं शकट सहित तित्तिरीको लेतो तुम नहीं सानो तो इन गवाहोंसे पूछ लो इस प्रकारसे उसने उसकी सतित्तिरीक गाडीको ले लिया तब वह शाकटिक चिन्तित हो गया इस तरह से शाकटिकको व्यामोह कर देने के कारण यह व्यंसक हेतु है। ___ "लूसए" जो हेतु द्वारा धूर्तजन ओपादित अनिष्टका खण्डन कर देता है ऐसा वह हेतु लूपक होता है-जैसे जब उस शाकटिककी वह धूर्त गाडी ले लेता है तब वह शाकटिक अन्य धूत्तों के पास जाता है और उनसे युक्तिको सीखकर पुनः उस धूर्त्तके पास आता है और લોડિકામાં (તાવડી કે કડાહી અગર સાથવાને બદલે વેચું છું” ત્યારે તે ધૂર્ત ગાડા તથા તિત્તિરીને લઈને ચાલવા માંડ્યો ત્યારે ગાડાવાળાએ તેને કહ્યું – “આ તમે શું કરો છો ? મારી ગાડી શા માટે લઈ જાઓ છે ?” પેલા પૂર્વે જવાબ माया- तमे १ शतित्तिरी (गाई भने तित्तिरी) galsslil બદલામાં આપવાની વાત કબુલ કરી છે, તેથી હું શકટ અને તિત્તિરી લઈ જાઉં છું. જે તને મારી વાત માનવામાં ન આવતી હોય તે આ બધાં સાક્ષીઓને પૂછીને ખાતરી કરી લે ” આ પ્રમાણે તે પૂર્વે તેના શકટ અને તિત્તિરીને પડાવી લીધાં. તેથી તે ગાડાવાળો ચિતિત થઈ ગયો આ પ્રકારે ગાડી વાળાને વ્યામોહિત કરી નાખનાર હોવાને કારણે આ હેતુ ચુંસકતુ રૂપ છે.
___ "लूसए " सूप तु-२ हेतु धूत- २१ मााहित मनिटर्नु ખંડન કરી નાખે છે એવા હેતુને લૂષક હેતુ કહે છે. જેમ કે –
ઉપર્યુક્ત દાન્તમાં ગાડીવાળાની ગાડી તે ધૂર્ત લઈ જાય છે એમ કહે વામાં આવ્યું છે. ત્યારબાદ તે ગાડીવાળો કઈ બીજા ધૂર્ત પાસે જઈને ગાડી પાછી મેળવવાની યુક્તિ શીખી લે છે અને ત્યાર બાદ પિતાની ગાડી
