________________
सुघाटीका स्था०४३०३०३२ ऊर्ध्वाधस्तिर्यग्लोकस्थ द्विशरीरजीवनिरूपणम् १७९ मज्ञप्ताः, तद्यथा - सीमन्तकः - तदाख्यो नरकः, स च प्रथमपृथिव्यां प्रथम प्रस्तटे पञ्चचत्पारिंशद्योजनशत महस्रममाणोऽस्ति १ तथा समयक्षेत्र - समयः - कालस्तदुपलक्षितं क्षेत्रं समयक्षेत्रं = मनुष्यक्षेत्रम् २, उर्ध्वविमानं - सौधर्मे प्रथमप्रस्तट एवेदमस्ति ३, ईषत्प्राग्भारा - ईपद - अल्पो रत्नप्रभाद्यपेक्षया माग्भारः - उन्नततादिरूपो यस्यां पत्प्राग्भारा पृथिवी । ४ । ॥ सू० ३१ ॥
अनन्तरमपत्मारमारा पृथिवी मोक्ता, सा चोलोके भवतीत्यूर्ध्वलोकप्रस्तावादिदमाह -
मूलम् —— उड्डलोगे र्ण चत्तारि बिसरीरा पण्णत्ता, तं जहा-पुढविकाइया, १, आउकायिका २, वणस्सइकाइया ३, उराला
तसा पाणा ४ ।
अहोलोगे णं चतारि बिसरीरा पण्णत्ता, तं जहा एवं चैत्र, एवं तिरियलोएवि । ॥ सू० ३२ ॥
और सपक्ष हैं। इनमें सीमन्तक नरकावास प्रथम पृथिवी में प्रथम प्रस्तर में है इसका प्रमाण ४५ लाख योजन प्रमाणवाला है यह पृथिवी रत्नप्रभा आदि पृथिवियों की अपेक्षा उन्नतत्ता (ऊंचाई) आदि रूप प्राग्भार में अल्प है इसलिये इसका " ईषत्प्राग्भारा " ऐसा नाम हुआ है।' इन चारोंके पूर्व पश्चिम दक्षिण और उत्तर दिशारूप पक्ष समान हैं अर्थात् ये समान पार्श्ववाले हैं, इसलिये इन्हें सपक्ष ऐसा कहा गया है तथा ये समान विदिशावाले हैं इसलिये इन्हें सप्रतिदिक् कहा गया है । सू० ३१| सपक्ष छे. सीमन्त नरावास पहेली पृथ्वी (नर) ना प्रथम अस्तरमा छेતે ૪૫ લાખ ચેાજન પ્રમાણુ વિસ્તારવાળે છે.
મનુષ્યક્ષેત્રને સમયક્ષેત્ર કહે છે. કાળથી ઉપલક્ષિત હાવાને કારણે મનુષ્યક્ષેત્રનુ” નામ સમયક્ષેત્ર પડયુ છે.
આ સમયક્ષેત્રના વિસ્તાર પણ ૪૫ લાખ ચેાજન પ્રમાણુ છે, ઉડુવિમાન સૌધ૫ના પહેલે પ્રસ્તરમાં રહેલું છે. તેના વિસ્તાર પણ ૪૫ લાખ ચેાજન પ્રમાણ છે. ઈષપ્રાગ્મારા પૃથ્વી પણ ૪૫ લાખ ચેાજનના વિસ્તારવાળી છે આ પૃથ્વી રત્નપ્રભા આદિ પૃથ્વીએ કરતાં ઊંચાઈ આદિ રૂપ પ્રાભારમાં અલ્પ હાવાને કારણે તેનું નામ “ ઇષત્માગ્ભારા ” છે, તે ચારેના પૂર્વ, પશ્ચિમ, ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશારૂપ પક્ષ સમાન છે-એટલે કે તે ચારે સમાન પાશ્વ વાળા હાવાથી તેમને સપક્ષ કહેવામાં આવેલ છે. તથા તેઓ સમાન વિદિશાયુક્ત હોવાથી તેમને સપ્રતિક્િ કહેવામાં આવેલ છે. સુ૩૧
