________________
स्थानासूत्र पजातानि भवन्ति, तद्यथा-कुलपम्पन्नो नामे को नो पासम्पन्नः १, रूपसम्पन्नो नामैको नो कुलसम्पन्नः । २ । एका कुलपम्पन्नोऽपि रूपसम्पन्नोऽपि ३। एको नो कुलसम्पन्नो नो रूपमम्पन्नः ४। (८)
"कुलसंपण्योण य जयसंपण्णेग य" इति-मुलसम्पन्नेन जयसम्पन्नेन च सह प्राग्यचतुर्भङ्गी वाच्या, तथाहि-चन्चारः कन्धकास्तचत्वारि पुरुषजातानि
आठवें स्त्र में जो कुल सम्पन्न और रूप सम्पन्न पदोंको जोड़कर चतुभंगी प्रकार की गई है यह इस प्रकारले है-जैसे कोई एक कन्धक ऐसा होता है जो कुल सम्पन्न होता हुआ भी रूप सम्पन्न नहीं होता है १ कोई एक कन्यक ऐसा होता हे जोर सम्पन्न होता हुआ भी कुलसम्पन्न नहीं होता है २ कोई एक कन्धक पाना होता है जो उभय सम्पन्न होता है ३ और कोई एक कन्या इन दोनों से भी रहित होता है ४ इसी प्रकारसे पुरुष जोत भी चार होते है जैसे कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो बुल सम्पन्न होता हुआ भी रूप सम्पन्न नहीं होता है ४ इत्यादि (८) ,
९ वें सूत्रों जो कुलसम्पन्न और जय सम्पन्न पदोंको जोडकर चतुभंगी बनाई गई है पर इस प्रकार से है जैसे-कोई एक कन्थक ऐसा होता है जो कुल सम्पन्न होता हुआ भी जय सम्पन्न नहीं होता है ? कोई एक बन्धक जय सम्पन्न होने पर भी कुलसम्पन्न नहीं होता है २
આઠમાં સૂત્રમાં કુલસંપન અને રૂપસંપન્નના યોગથી કન્થક વિષયક જે ચાર ભાંગા કહ્યા છે તેનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે –
(૧) કેઈ એક કન્યક એ હોય છે કે જે કુલસંપન્ન હોવા છતાં પણ 'રૂપસંપન્ન હેતું નથી. (૨) કોઈ એક કન્યક રૂપસંપન્ન હોય છે, પણ કુલસંપન્ન હોતો નથી. (૩) કેઈ એક કન્યક કુળ અને રૂપ બનેથી સંપન્ન હોય છે અને (૪) કેઇ એક કન્યક કુળ અને રૂપ બનેથી રહિત હોય છે.
એજ પ્રમાણે દાર્શનિક પુરુષના પણ નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકાર સમજવા–(1) કઈ એક પુરુષ એ હોય છે કે જે કુળસંપન્ન હોય છે, પણ રૂપસંપન હેતું નથી. બાકીના ત્રણ પ્રકારો જાતે જ સમજી લેવા.
નવમાં સૂત્રમાં કુલસપન અને જયસ પાનના વેગથી કથકના નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકાર કહ્યા છે– (૧) કોઈ એક કથક એવો હોય છે કે જે કુલસંપન્ન હોય છે, પણ જયસંપન હેતે નથી. (૨) કઈ જયસંપન્ન હોય
