________________
सुधा टीका स्था०४३०३ सू० ३० कन्थकदृष्टान्न पुरुषजातनिरूपणम् १६७ तथा-एकः खलुक आकीर्णतया विहरति, इति तृतीयः । ३। तथा-एकः खलङ्क: खलुङ्कतया विहरति । इति चतुर्थः । ४ । इत्याशयेनाऽऽह-" चउभंगो" इतिप्रदशितक्रयेण चतुर्भङ्गी वोध्या । (२)
पुनः कन्थकदृष्टान्तमूत्रम्" चत्तारि कंथगा" इत्यादि-कन्थकाः चत्वारः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-जातिसम्पन्नो नामैको नो कुलसम्पन्नः १, कुलसम्पन्नो नामै को नो जातिसम्पन्नः २, एको जातिसम्पन्नोऽपि कुलसम्पन्नोऽपि ३, एको नो जातिसम्पन्नो नो कुलसम्पन्नः ४। एते सुगमाः । (३)
____ अथ पुरुषजातदान्तिकसूत्रम्"एवामेत्र चत्तारि पुरिसजाया" इत्यादि-एवमेव-कन्थकवदेव चत्वारि है २ तथा कोई एक पुरुष ऐसा होनाहै अविलीत आहुली विनयशीलादि गुणों से चाल चलता है और कोई एक पुरुष ऐसा भी होता है अविनीत होता हुआ अविनीत की ही चाल चलता है ४ (२)
तृतीय सूत्र कथित जो कन्थक चतुर्भगी है-उसका सारांश ऐसा हैं-कोई एक कन्यक अश्व ऐला होता है जो जातिसम्पन्न हुआ भी कुल सम्पन्न नहीं होता है १, कोई एक कन्थक ऐसा होता है जो कुल सम्पन्न होने पर भी जालिसम्पन्न नहीं होता है २ कोई एक कन्थक ऐसा होता है जो जाति सम्पन्न भी होता है और कुल सम्पन्न भी होता है ३ कोई एक अश्व ऐसा होता है जो न जाति सम्पन्न होता है और न कुल सम्पन्न भी होता है ४ इसी प्रकारसे कोई एक છે (૩) કેઈ એક પુરુષ વિનય, શીલ આદિ ગુણોથી રહિત હોવા છતાં પણ તેની ચાલવાની ઢબ વિનયશીલાદિ ગુણસંપન્ન હોય છે. (૪) કોઈ પુરુષ વિનય, શીલાદિ ગુણેથી યુક્ત પણ તે નથી અને વિનીતના જેવી ચાલથી ચાલતે પણ નથી.
ત્રીજા સૂત્રમાં કન્જકના જે ચાર પ્રકાર કહ્યા છે તેનું હવે સ્પષ્ટીકરણ કરવામાં આવે છે–(૧) કોઈ એક કથક અશ્વ એ હોય છે કે જે જાતિસંપન્ન હોય છે પણ કુલસંપન હોતો નથી (૨) કોઈ એક કન્જક અશ્વ કુલસંપન્ન હોય છે પણ જાતિય પન્ન હોતું નથી. (૩) કોઈ એક કન્થક અશ્વ જાતિસંપન્ન પણ હોય છે અને કુલસંપન્ન પણ હોય છે અને (૪) કોઈ એક કન્જક અશ્વ જાતિના પન્ન હોતું નથી અને કુલ પન પણ હેતે નથી. એજ પ્રમાણે પુરુષના પણ ચાર પ્રકાર પડે છે–(૧) કોઈ પુરુષ
