Book Title: Gnata Dharmkathangam
Author(s): Chandrasagarsuri
Publisher: Siddhchakra Sahitya Pracharak Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600322/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAnandacandragranthAndhI( grantharatnAkare ) grantharatnam-16. zAzvatAnandadAyaka-zrIyantrAdhirAjarAjezvara-zrIsiddhacakrebhyo namo namaH / sakalasamIhitapUraka-zrIzaklezvarapArzvanAtho vijayatetamAm / zAsanasaJcAlaka-sUtrakRcalIsudharmagaNabhRte namo namaH // vartamAnazAsanamAnyasUtrakAra-paJcamagaNadharapravarazrIsudharmasvAmisaMhabdhaM, tatsUtrArtharahasyakAra-zrImadbhadrabAhusvAminirmitaniyuktiyutaM, __navAGgIvRttikAra-zrImadabhayadevasarivihitavivaraNasuzobhitaM; saMpAdakIyavividhapratyantarapAThAdyanekapariziSTasamalaGkataM ca ||shriijnyaataadhrmkthaanggm // [ tasyAyaM zrIjJAtAdharmakathAGgIya-prathama zrutaskaMdhasyASTAdhyayanasvarUpaH prathamo vibhAgaH1 saMzodhakaH sampAdakazca prAtaHsmaraNIyapUjyAnAM gItArthasArvabhaumAnAmAgamoddhArakANAM zrIvardhamAnajainAgamamandirasaMsthApakAnAM prAvacIkadhurandharAmA - sva. zrIAnandasAgarasUrIzvarANAM vidvadvineyaH AcAryazrIcandrasAgarasUriH / prakAzikA-"zrIsiddhacakrasAhityapracArakasamiti" iti saMsthA / vIrasaMvat 2478 / vikramasaMvat 2008 / paNyam 8-0- 0 kAisTAbda 19 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAnI sva0pU0 guru A. sucaavaa| mIjJAtA dharmakathA 4 +5+ prakAzikAzrIlicakra-sAhityapracAraka-samiti pradhAnasaJcAlakapAnAcanda rUpasanda jhaverI. 224 zetamemaNasTrITa, mumbAra 02 // sva0 pU0 gurudeva-AgamoddhAraka-sudhAvAk // marvavyApaka yoga kayo, dharmakathAnuyoga. dharmiSThonA caritrono saMcaya tenuM nAma dharmakathAnuyoga che. dharmakathAnuyoga e eka vyApaka cIja cha, ke jeo zAsanamAnyamArgamA pravezelA na hoya, ane navA dAkhala thatAM hoya, te vadhAne prathama-dezanAmA dharmakathAnuyoga kahevo. (dezanAnandasudhAsindhu-dezanA-6) 4+4+4+4 -- Zekh RAKAR mudraka-zAha gulAbacanda lallubhAI, zrImahodaya prinTIMga presa. dANApITha-bhAvanagara. (saurASTra) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = Arthika-sahAyaka-nAmAvali. = zrIjJAtAdharmakathA-bhA-1-2 nA mudraNa mATe agAUthI meTa rakama ApanAra punnyshaaliio| vaDodarA 51) zrI zAhakhAte ha. zAntibhAi jamanAsasa vaidya. 1001) zrI jAnIzerI vaDodarA jaina upAzrayanA 51 zA dalasukhabhAi mohanalAla aMgurapAyAlA. jJAnakhAtA taraphathI. 251) zrIkoThIpola baDodarA jaina upAzraya taraphathI. 51) gAMdhI kAntilAla mamRtalAla vejalapurakAlA. 251) zA maMgaladAsa lakSmIcanda baDuvAlA. 51) zA nagInadAsa gulAbacanda ghIyA. 101)zA chaganalAla rAyacanda ha0 raMgIladAsabhAi. 51) zA tribhovanadAsa moholAla hAthIpolavAlA. 101) zA kesarImalajI hIrAcandajI navApurA. 51) zA motIlAla mohanalAla. 101) zA amRtalAla harilAla taraphathI. 41) zeTha ambAlAla hIrAbaMda. i. candulAla parasotamadAsa. 101) zrI zAhakhAte ha. maMgaladAsa zivalAla. 31) zA bhAyacandabhAi primovanadAsa paTavA. 101) zA nemacanda becaradAsa taraphathI bheTa, 31) zA bhIkhamacandajI phojamalajI. ha. kezarIcanda kalyANacanda. 31) zA nagInadAsa choTAlAla doDakAvAlA. 101) zA jamanAdAsa jeThAbhAi chANIvAlA. 31) zA maNilAla motIlAla doDakAvAlA. 101) zA vADIlAla kezavalAla kATavAlA. 25) zA maganalAla kasturacanda methIvAlA. 101) zA sukanarAja hIrAcandajI. 51) bAi gaMgAbena te tribhovanadAsa durlabhadAsanI dIkarI 11) zA sundaralAla cunIlAla. taraphathI i. jamanAdAsa kAlIdAsa. 11) upA-klotha maracanTa i. vhorA bhogIlAlabhAi. FACUAS AWARA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI10 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGgeprakAzikAnuM nivedana. prakAzikAnuM nivedn| bhImAtA dharmakathAoM // 2 // SNEHASHASABSCASTASHASHA zrIsiddhacakrano ane samitino janma prAtaHsmaraNIya, pUjyapAda, tapAgacchagaganadinamaNi-zrIdevasUrasaMghaparamparAsaMrakSaka-AgamoddhAraka-zrIAnandasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrInuM aneka ThANAM saha vi. saM. 1988 mumbAi-mUlezvara-lAlabAganA upAzraye sakala saMghanI vinaMtithI cAturmAsa thayu, ane te avasare pU. munizrI candrasAgarajI ( hAlamA pU0 AcArya-zrIcandrasAgarasUrijI) paNa sAthe hatA.. ___A cAturmAsa thayu te avasare yuvAnIAoe zAsanamAnya-dIkSAnA askhalita-pravAhane rokavA kammara kasI hatI, tana-mana ane dhanadvArAe dIkSArthione kanaDagata karavAnI anekavidha kAryavAhIo zarU karI hatI, mAnava-jIvanane kalaMka samAna krAntimAlAnA lekhonI hAramAlA lakhIne-pracArIne AgevAna yuvakoe bhadrika-yuvAna varganA magaja bahekAvI mUkavAnI vegabharI zarUmAta karI hatI, pravrajyAnA pavitra prabala vegane rokavA gAme gAma yuvakasaMghanI sthApanA karI hatI-thatI hatI; AvA viSama vAtAvaraNamA samyaktva pAmelAo samyaktvathI patita thAya, navA jIvo samyaktva pAme nahiM, ane samyakRtvanI abhimukha thayelo varga khasI jAya tevAM tevAM bhASaNo thatAM, tathA AtmazaktinA vikAsane ruMdhanArA anekavidha prakAzano, prabandho, lekho, mAsiko, pAkSiko, sAptAhiko dI uge dekhAva detAM ES AUSAHARA DU. // 2 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAROKARCHASEE hatA; tevA zAsana UparanA bhayaMkara AkramaNa avasare prAtaHsmaraNIya pUjyapAda AgamoddhAraka sva. A. zrI AnandasAgarasUrIzvarajInI saMmatine anusarIne teozrInA vidvadvineyarala-zrIsiddhacakratIrthoddhAraka-zrIsiddhacakra-navapadaArAdhakasamAjasaMsthApaka-vaiyAkaraNakezarIzrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanamahAvyAkaraNa para zrIAnandabodhinI vRttinA racayitA, zrIvarddhamAnatapomAhAtmya, viMzati viziMkA-sArAMzarahasya, paMcAzakazAstrasArAMza, sUtrakRtAGgasArAMza, sudhAvarSAdi vividha sAhityanA AlekhanakAra pUjyapAda AcAryadevazrI candrasAgarasUrijInI zAsanasaMrakSaka preraNAthI ane teozrInI punita dekharekha nIce upara jaNAvelA anekavidha vighAtaka tattvone jaDamUlathI nAbuda karavA mATe ane zAsanarasika-caturvidhasaMghamAM dharmanA jomane prabalavega ApavA mATe zrIsiddhacakrapAkSikano janma thayo. te pAkSika, saMcAlana karavA mATe ane ArAdhakonI ArAdhanA ArAdhyapadane anusaravA sAthe ujjvala bane te hetuthI tene anusaratuM zAsanamAnyasAhitya- prakAzana karavA mATe sAthe sAthe zrIsiddhacakra-sAhitya-pracAraka-samitino paNa janma thayo.. bannenI prazaMsanIya kAryavAhI____ A zAsanasaMrakSaka-zrIsiddhacakrapAkSikane prabaLavega ApIne pagabhara banAvayA mATe pU. AgamoddhArakanI amoghadezanAo, tathA teozrIe Apela samAdhAnonA saMcayarUpa zrIsAgarasamAdhAnadvArAe jaTilapaznonA pratyuttaro, ArAdhakonA jIvana ArAdhanAmAM otaprota bane ane virAdhanAthI bace te sAru sudhAnI garaja sArI zake tevA teo zrImAnnAhRdayasparzI sudhA samAna vAkyonA saMcayarUpa, sudhAsAgara, zAsana para humalA karanArAone jaDabAtoDa javAba malI zake te sAru samAlocanA vigere sundaravibhAgone-sundara-atIva upakArIka sAmagrIothI, ane teozrInA vidvadvineyazrIcandrasAgarasUrijInA preraNAtmaka sadupadeze ArthikasahAyako malavAthI samiti CARROCARRACAN RMA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMcAlanak punnykaary| navAGgIi. vR0 bhIjJAtAdharmakathAGge ROCHOLARSONAGACHUCHC34 ane pAkSika zAsanasaMrakSakanA kAmane nirvighne Agala vadhAravAne samartha thayA. A pAkSikanuM ane samitirnu saMcAlana karavAnuM kAma saMbhAlI levAnI jabAbadArI zarUAtathI je meM upADI lIdhI hatI ane te jabAbadArI adyApi paryanta sevAbhAvipaNAthI hu~ bajAvI rakho chu. A zrIsiddhacakrapAkSike ane zrI si0 sA0pra0 samitie zAsanamAnya suprasiddha sevAo zAsana para AvI paDelI ApattikAlamAM bajAvI che ke-je sevAo mATe adyApiparyanta zrIcaturvidhasaMghanI dareka vyakti te banne mATe ( pAkSika-samiti mATe) hArdika | AzIrvAda ApI rahI che, ane mukta kaNThe prazaMsA gAI rahI che. saMcAlana- puNyakArya upara jaNAnyA mujabano zAsana para Avelo viSama juvAla lagabhaga zamI gayela hovAthI, zAsanamA anekavidha kAryonI javAbadArI pU0 A0 zrI candrasAgarasUrimahArAjane hovAthI, ane zrIsiddhacakra-pAkSika mATenI presa meTara niyamita avasarasara melavavAmAM | muzkelI thatI hovAthI, A pAkSikane mAsikanA rUpamA prakAzana karavAnuM samitie nakkI karyu, ane te pachI sattara varSanI parisamApti sudhI niyamita mAsikarUpe A siddhacakranuM prakAzana thayuM che, ane vAMcako, vicArako, abhyAsako teno sAro lAbha le che. hAlamA caturvidha saMghanA sahakAra sAthe A zrI siddhacakra-mAsike aDhAramA varSamA praveza karelo che. vAMcako-vicArako ane abhyAsakone zAsanamAnya sAhitya malatuM rahe te hetuthI samiti taraphathI lagabhaga mheM paMdara grantho mudraNa karAvIne prasiddha karyA che, ane pa0 pU0 A0 zrIcandrasAgarasUrijInI maherabAnIthI A zrIjJAtAdharmakathAGga nAmanA chaTThA aMganA prathama vibhAgarnu (grantharala naM. 16mArnu) prakAzana karavA amArI samiti taraphathI hu~ bhAgyazALI thayo Dhu. kharekhara ! duHSama kAlamA zAsanahitakara-mAsikanuM ane samitinuM SOCIALCHAKRMORECAUC4 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E + + + + ECORICAREERENA + saMcAlana karavAna kArya prabala puNyanI anukUlatA bagara banI zakatuM ja nathI. A granthanA be vibhAga| A granthanI prathama AvRtti prAtaHsmaraNIya pU0 AgamoddhAraka AcAryadeveza sva0 gurudeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI taraphathI prakAzana thayela che, te pachI pU0 zramaNa bhagavantonI saMkhyAmAM vadhAro thavAthI dazaguNI kiMmate paNa te grantha melavavAnuM muzkela thaI | javAthI A grantha- dvitIya AvRttirUpe hastalikhitapratio sAthe melavIne abhyAsIyonI savaLatA mATe pratyantara pATho-prastAvanA| pariziSTo-sArAMza vigerethI suzobhita banAvIne A anthano prathama vibhAga prasiddha karAya che. prastAvanA pariziSTo vigerethI A granthay kada moTuM thai javAthI A granthane be vibhAgamA vyavasthita rItie bhAra pADavAmAM Ave che. have A granthanA prathama vibhAgamAM-prathamazrutaskaMdhanA prathamaadhyayanathI ATha adhyayano saMpUrNa che tathA prastAvanA-pariziSTo, adhyayanono sArAMza viSayAnukrama paNa teTalA ja adhyayanono tenI sAthe che. bIjA vibhAgamA prathamazrutaskaMdhanA navamA madhyayanathI 19 adhyayano saMpUrNa che, ane tenI sAthe bIjAzrutaskaMdhanA sarva adhyayano che. A bIjA bhAganI sAthe paNa prastAvanA-pariziSTosArAMza-viSayAnukrama have pachI ApavAmAM AvanAra che. granthaprakAzananuM nimitta___ vaDodarA zaharamAM-pa0 pU0 pannyAsapravara zrI candrasAgaragaNIndrazrI- ( vartamAnamA A0 zrI candrasAmarabarijInu ) mATha ThANA saha cAturmAsa (vi0 saM0 2006) hatu. pU0 paMnyAsapravarazrIjIne ane teozrInA ziSya praziSyAdine A daramyAna varSItapa + + + + + Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhIjJAtAdharmakathAGge 11811 cAlu hato tethI te tapanA pAraNA nimite A granthanuM prakAzana thAya ane tenI thoDI nakalo pUjya sAdhu sAdhvIjIone varSItapanA pAraNA nimitte meTa apAya te hetuthI zrIsaMghe te avasare caJcala lakSmIne sthira karavA mATe zrIsaMghanI udAra cittavALI judI judI vyaktioe paisA ApyA ke jeozrInA mubAraka nAmo Arthika sahAyakonI nAmAvalimAM che. prathama AvRttirUpe prakAzana thayelA zrIjJAtAdharmakathAGgamanthane hastalikhita prato sAthe meLavavAmAM ane pratyantarapATho ApavAmAM, presameTara taiyAra karavAmAM dhAraNA karatAM vadhu vilamba thayo tethI presa para mudraNa karAvavA mATe mokalavAmAM vilamba thavAthI varSI tapanA pAraNAnA avasara para te grantha taiyAra thai zakyo nahiM, parantu te avasare dAnavIra zreSThivarya zrIcImanalAla DAhyAbhAI parIkha taraphathI 'dezanAnanda sudhAsindhu' ke jenI aMdara zrIbhagavatisUtranI zaruAtanI zAstra prastAvanA ane sUtro upara stra0 AgamoddhArakazrInI 101 dezanAo bahAra paDI, ane te prantha 65 pharmA uparAMtano daladAra ane pAkA bAinDIMgano grantha varSItapanA pAraNA nimitta meTa ApavAmAM teozrInI saMmati AvavAthI Apyo; A rIte prApta thayelA prasaMgane sAcavIne te ozrImAne akhaNDa puNya upArjana karyu. have A granthaprakAzanarUpe prasiddha thAya che, tenA mUla nimittarUpa zrIvaDodarA zrIsaMghanA AgevAno che. cAturmAsanA avasare zrI vaDodarAsaMghanA mAnanIya gRhasthonI grantha prakAzanamAM ApelI Arthika madadane saphalIbhUta banAvavA mATeno upara jaNAnyA mujaba prathama prasaMga sAcavI na zakAyo, chatAM pAlItANA khuzAlabhuvana mAM cAturmAsa birAjamAna pU0 AcAryamahArAja zrI candrasAgarasUrijI potAnA ziSyapraziSyAdi vizAla parivAra sAthe zAzvata tIrthanI navANuM yAtrA kare che, tethI tenI parisamAptinA A bIjA zubha prasaMge pUrve niyata thayela granthanI nakalo bheTa tarIke vheMcIne puNyanA bhAgIdAra zrIvaDodarA zrIsaMghanA Arthika sahAyako banaze A hetune atra spaSTa karavAmAM Ave che. 59 granthaprakAzana nuM nimitta | // 4 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAGICHAVA FI upasaMhArajA A granthane prakAzana karavAnI prathamataH pahela karanAra tarIke vaDodarA zaheranA zrIsaMghanA Arthika sahAyakono, hastalikhita granthanI | pratio sAthe meLavabAceM kAma karanAra pU0 upA0 zrIdevendrasAgaragaNIvaranA ziSya pU0 munizrIdolatasAgarajI ma. no, presa | meTara taiyAra karavAnu, presa prUpho saMzodhana karavAnu, pariziSTo taiyAra karavAnuM ane zuddhipatraka taiyAra karavAnu zubha kArya karanAra pU. munizrIcandanasAgarajI ma. no, banatI tvarAe sundara kAma karI ApanAra presa mAlIka zA gulAbacanda lallumAIno, temaja teozrInA presanA kaMpojhITara vagereno ane saMzodhananu tathA anya sampAdana- sarvottama kArya pa.pU. A. zrIcandrasAgaraparijInI | punita najarataLe thayela hovAthI teozrI Adino hArdika AbhAra mAnuM chu. vAMcako-vicArako abhyAsako vAMcavA pahelAM zuddhipatrakathI | azuddhasthalo zuddha karIne vAMce-vicAre ane parizIlana kare eja eka zubhecchA... . . nivedaka:224 zekhamemaNasTrITa pAnAcanda rUpacanda jhaverI. muMbAi naM. 2 zrIsiddhacakra-mAsikanA tantrI tathA 2008 saubhAgya paJcamI. zrIsiddhacakra-sAhitya-pracAraka-samitinA pradhAna-saMcAlaka. MERABARKARAN Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pari01 navAGgI0pU0 zrIvAtAdharmakathAoM vAcanA meda paatthaantrsNgrhH| prishisstt-1| // vAcanAmeda-pAThAntara-saMgrahaH // . pR. paMkti athavA saMkRSTAdivizeSAni0 kaimvitpunarevaM saMbhAvitamidaM 'sarasacchadhAuharitAlAbha iti vRddhAH valavabaraieti. pAThAntarApekSayA candanavarakanakakalazaiH valayAthAkrAntatvAditi vRddhAH iha anthe vAcanAdvavamasti, tatraikA bRhattarAM vyAkhyA bAcanAntare tvevaM dRzyate 'jAva sIhaM suviNe pAsittANaM paDibuddhA' tatra yAvatkaraNAdidaM draSTavyam 17 syAmo, dvitIyA tu mAyaH sugamaina; yacca tatra atra vaTTataTTa-ityetAvadeva pustake dRSTaM saMbhAvanayA tu duravagamaM taditaravyAkhyAnato'vaboddhavyamiti / 7 vRttatati iti vyAkhyAtamiti pAThAntareNa tu 'vapaDikacidrAjagRhe guNasilake iti dRzyate, sa cApapATha puNNapasatthaniddhamahuguliyapiMgalacchaM sphuTacAyaM pAThaH 18 - iti manyate tathA zirasAvarta ityeke, zirasA aprApta ityanye 19 vRddhavyAkhyA tu kanakasya, na lohAdeyaH pulakaH0 10 17 | pAThAntareNa 'kulaheuM' kulakAraNaM, dvAramityanye stambhavizeSaNamidamityanye 16 6 | kvacivRttikaramityapi dRzyate vRttizca nirvAhaH, 20 zata manyata 16 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAACAC pRSTha. pNkti| chekaiH-avasara xisaptatikalApaNDitairiti vRddhAH 24 26 | athavA "sAmattipAThaH, tatra zyAmA piyaGguH," praSThaiH-vAgmibhiriti vRddhavyAkhyA 24 27 | pAThAntare nageSu parvateSu vyAkhyAntaraM tu chekaiH prayoga dakSaiH zIghrakArimiH, 25 2 pAThAntareNa paribhrAmitAH kRtaprabhAmaMzAH 30 pAThAntare 'samattajAlAbhirAmeti tatra samastairjAlakaira tathA-"kuMDalojjotitAnanA varapAyapattaneuramaNimehabhirAmo yaH sa tathA, pAThAntareNa 'sasuttajAlAbhirAme' lAhAraraiyauviya kaDagakhuDDayaegAvalikaMThamurayatisarasahamuktAjAlayoM vartate'bhirAmazca sa tathA tatra. 25 7 yavakhalayahemasutakuMDalujjoviyANaNAotti matAntareNANimAdyaizvaryayuktAH pAThAntare "sarvatakasurabhikusumaiH suracitA pralabhANDAgArikA iti vRddhAH; 26 mbamAnA zobhamAnA kAntA vikasantI citrA mAlA tathA kvacit 'siddhatthayahariyAliyAkayamaMgalamuddhANA yAsAM taastth|, evamanyAnyapi padAni bahuvacanAevaM pAThaH 26 28 ntAni saMskaraNIyAni, iha varNake bRhattaro vAcanAkvaci 'dviNNaya'ti pAThaH sa ca vyAkhyAta eva, 25 9| bhedaH " 30 18 vAcanAntare. "sanasthAne kAJcanaM sarpapasthAne ayamevArtho vAcanAntare isthamadhItaH 30 21 sarisagotti paThyate" 28 24 | vAcanAntare tu 'oloemANIo 2, Ahi~DemANIo Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha. pari01 vAcanA / meda navAGgI ___ pRSTha. paMkti / 100 2, DohalaM viNiti' vinayantyapanayantItyarthaH, niyavimalakaNagapayaragavaDeMsagaparkapamANacalalolazrIjJAtA- 'taM jati NaM ahamavi mehesu abbhuggaemu jAva DohalaM. laliyaparilaMbamANanaramagaraturagamuhasayaviNiggadharmakathAoM viNejjAmi' vinayeyamityarthaH, saMgatazcAyaM pATha iti 31 11 ugginnapavaramottiyavirAyamANamauDukkaDADovadarivAcanAntare tu 'jeNeva dhAraNIdevI teNevetyataH saNije" pahArettha gamaNAe' ityetad dRzyate ekastAvadeSa gamaH pAThaH, anyo'pi-dvitIyogamo 'kiNha kinna' miti vA pATho / vAcanAvizeSaH pustakAntareSu dRzyate kvacitkariSyAmIti pAThaH 37 20 ayaM ca dvitIyo gamo jIvAmigamasUtravRttyanusAreNa pAThAntare utpatti vA tasyaivetyarthaH 37 22 likhitaH kvacinnAdhIyata iti; pAThantareNa hRdeSu ca kakSeSu ca gahaneSu ca, vAcanAntare 'pUrvabhavajanitasnehaprItibahumAnajanita aMkilA ityeke zobhastatra rAjJaH stotrapAThakA ityanye II vAcanAntare 'dharaNItalagamanasaMjanitamanaHpracAra, iti 38 20 | vAcanAntare 'dasadivasiyaM ThiyavaDiya'nti / vAcanAntare-punarevaM vizeSaNatrayaM dRzyate / "vAdhu vAcanAntare zatikAMzcetyAdi paatthaantrsNgrh| SEARC%AC-%AE% CONTRIES Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMOMOM5% Check pRSTha0 pachi pAThAntare tu prathamadivase sthitipatitAM 44 26 | puruSArUDhaH puruSa ityanye, svastikapaJcakamityanye, 'nivate suijAyakammakaraNe 'tti, vA pAThAntaraM 44 27 prAsAdavizeSa ityanye, pAThAntare tu ' uvaNacijamANe 2, uvagAijamANe 2, anye tu 'bhAyala' ti manyante, ubalAlijamANe 2, avagUhijjamANe ' 2, 45 20 kvacidvarA iti pAThaH, anye vAhuH-naMda-vRttaM lohAsanaM 17 kacit rahasaMgellIti pAThaH, vAcanAntare rathAnantaramazvA hastinazvAbhidhIyante, tatra pAThAntareNa balikA-dRDhA baddhA kakSA yena sa tathA 64 te vaahnbhuutaaH-jnyeyaaH| pAThAntare alpaM ca tatsAraM cetyalpasAraM mUlyagurukaM 66 kacidviyosaraNayeti pAThaH, pAThAntare 'pacchAurassa 'ti kvacidegattabhAveNa ti pAThaH, vAcanAntare vizeSaNadvayamidaM0 vAcanAntare tu jIviussaietti | parvatadezeSvityanye vAcanAntare-meghakumArabhAryAvarNaka evamupalabhyate, 55 5 | kacit ' kimavatti' pAThaH pAThAntareNa-ekAntA ekavibhAgAzrayA dhArA yasya tattathA 56 6 | vAcanAntare-kharaparuSariSThavyAhRtAni0 anye tvAhuH aSTasaMkhyAni aSTamaGgalasaMjJAni vastUnIti, 62 5 | 'kacititule 'tti0 ES CASSES Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhajJAtA dharmakathAjJe // 7 // kacit 'dambhitANakAraNa 'si pAThAntare tu mamarenI-vajayAMcI kacit 'ubakusuma 'ti pAThaH, pRSTha0 pahi 74 20 08 27 75 75 75 75 75 75 76 8 paThAntare- parivISitAni taruvarazikharANi 0 pAThAntare-uktavizeSamena pratibhArutenAdigdhaM pAThAntare zabdo yaH sa tathA pAThAntareNa ' AyacA loca 'si, pAThAntara satrAbhogo - vistaraH, vAcanAntare tu sita evAsAciti, pAThAntare - nirupahatazarIramAptazvAsau labdhapacendriyaccheti samAsaH, pAmantare - smAritapUrvabhavaH, ciTikAkacchaka iti tu jIvAbhigamacUrNikAraH, 84 kacit-haritaH zukapicchavat, haritAlAbha iti vRddhAH vAcAkrAntatvAditi ca vRddhAH 1 bApAsare tvidamadhikaM paThyate pattie puSphie phalie harigareriyamANe haritakazvAsau rerijjamANe ci 5 77 9 77 15 93 13 16 20 | 140 pani 0 84 18 84 4 bhRzaM rAjamAnazva yaH sa tathA 84 21 kacit ' kUSirahipa ti pAThaH, 84 23 pAThAntareNa - ' khacaehiM 'ti-svAtairityarthaH, 84 24 ThAntare - jisase si nRm - narAn zaMsati- hinastIti nRzaMsaH miH zaMso vA vigatazlAghaH, athavA varmitazabdaH 86 11 kapiladhIyata eva 91 8 vAcanAmsare- tvidaM nAbhIyata eva, 93 9 12 93 93 20 pAThAntareNa ' bhareha 'ti pUrayati pAThAntareNa bhojanapiTake karoti azanAdIni 1- pari0 pAThAntara vAcanA meda saMgrahaH / 119 11 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMU pRSTha. paki0] pRSTha pati kacit so eti rakhate 97 18 / kacidevaM pAThaH 'saMchanapattapupphapalAse' 104 25 pAThAntare- saMhica ti saMhatya sahasaMbhUba 99 10 | kacitsAmudAthikImiti pAThaH, vAcanAntare-tvidamadhika suMdarathaNajaghaNavayaNacaraNa maunIndrapravacanAvAptyA parituSTamanA ityarthaH itivRddhavyAkhyA; nayaNalAvaNNarUvajovaNavilAsakaliyA' kecittvAhuH ucchritaH-argalAsthAnAdapanIya UvIkRto na tirazcInaH kapATapabAbhAgAiphnIta ityarthaH 116 9 pAThAntareNa-gahukaraNajucaehiM 'ti ' abagupaduvAre '......asthagitagRhadvAra ityarthaH ityekIyaM vAcanAntare jaMbUNayabayakalAvajuttapaivisiTThaehiM ' 99 / vyAlyAnaM, vRddhAnAM-tu bhAvanAvAkyamevaM yaduta0 116 12 vAcanAntare'dhikamidaM 'sujAsatrugata 99 27 vAcanAntare tu yAvatkaraNAdevamidamagantavyaM, 116 22 kacitkadalIgRhAdipadAni yAvacchabdena sUcyanta iti,102 3 | kacitkAJcamikA karoTikA vA'dhIyete te ca 197 2 vAcanAntare vicitrAH piccheSvasaktAH 102 14 | 'veyaNA pAunbhUyA' ityasya sthAne rogAyaMketti kacit kacidivamadhikaM dRzyate acchamilasAlilapalicchanne'104 23 / kacitta saMchane tyAdisUcanAdidaM dRzyaM 'saMchannapauma pAThAntareNa- saiyA va ' ti saJjAtatvaca ityarthaH; 125 pattabhisamuNAle' 104 23 gamanikaiveyaM pAThAntareNa zalyakitAH AGARASHARMA 126 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI010 bhIjJAtAdharmakathAGge -pari0 pAThAntaravAcanA. meda sNgrhH| %AMACROSECAUSESSOC pRSTha0 paGki0 pRSTha0 pati pranthAntare-nalinAvatItyucyate 129 22 | pratyaMtare ca karmadhArayeNa 145 pAThAntare tu ' eso' ti eSa mahAbalo0 130 14 | anye tvAhuH AmUSitAni-saMkuTitAni 145 3 vAcanAntare tu gimhANaM paDhame ityAdi dRzyate, 132 9| saMlagnau sambaddhAvityeke 145 10 pAThAntareNa-dhavaladantazreNikA 136 3 | pAThAntareNa-bhRkuTitaM-kRtabhRkuTilalATaM yasya sa tathA taM 145 vAcanAntareNa-varakamalakomalAjItyanavadyameva, 136 7 pAThAntareNa-aprasthitaH san yaH prasthita iva mumUrSupAThAntareNa 'paumuppaluppalagaMdhanIsAsa' ti 136 8 rityarthaH, / 146 3 pAThAntareNa 'bhuggabhagge'-atIvavakre 144 3 | anye tvevaM vilAsamAhuH "sthAnAsanagamanAnAM hastaAnetravAcanAntare 'vigayabhuggabhumaya.' 144 7 karmaNAM caiv| utpadyate vizeSo yaH liSTo'sau gamAntaraM-'AgAsadevayAo nacaMti,' 144 14 vilAsaH syAt // " 150 24 ata eva vAcanAntare nedamupalabhyate, 144 15 | iha ca kimaMga puNa 'ti yatkacid dRzyate, tataH / imassa 'avacchiyaM' ti prasAritamityeke, anye tu yakArasyA-' / puNa' ti paThanIyaM vAcanAntare tathAdarzanAt / 156 12 luptatvAt , 'avayacchiyaM' prasAritamukhatvena dRzya- | kacit preSitebhya ityarthaH, 159 21 mAnamityAhuH, 144 25 | kacit 'kAyakoDiyANaM 'ti 159 22 CACASSOCAL // 8 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 564 162 %iA4%A4%ASHISHASE pRSTha0 paki0 pRSTha0 paDi0 'evamegaM hatthAmAsaM 'ti vAcanAntare dRzyate, 159 24 | 'dumAsapariyAe ' iti kacit, kacica 'caumAsa'surAsuriyaM 'ti vAcanAntare dRzyate, 160 4 pariyAe', pariziSTa-2. zrIjJAtAdharmakathAvRttau AgatAH ArSaprayoga-nipAtana-vyAkaraNapAThAH / te ityatra ca ya ekAraH prAkRtazailIprabhavo. 1 16 | tataH padadvayasya karmadhArayaH, adhikaraNe ceyaM saptamI, 1 17 | rAjadantAdidarzanAt sA athavA-tRtIyaveyaM / bahavo yeSAM te tathA, tataH karmadhArayaH, rAjadantAdidarzanAdAkIrNajanamanuSyetyuktaM; iha ca prAkRtatvena ' ulloyacittiyatale'. . saMtoSavatIti karmadhArayo0 2 17 | iha cArSatvAdekarephalopena 'purattAvaratte 'tyuktaM, zubhA ca veti karmadhArayaH, 2 18 | tataH padadvayasya karmadhArayaH, upa-apa-ityetasya zabdatrayasya sthAne zakandhvAdi tataH padadvayasya karmadhArayaH, darzanAdakAralope upapeteti bhavatIti, 2 27 | chaandstvaat| C HARLESION Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI pRSTha0 pati 46 24 | 91 25 bhIjJAtAdharmakathAGge // 9 // evaM sarvatra saptamI yogyA, tAni tathA tataH karmadhArayaH, tataH padavayasya karmadhArayaH, varapAdaprAptasUpurAdInAM karmadhArayaH, 'maNu 'ti makArasya praakRtshailiiprbhvtvaat| 2-pari0 aarsspryogaadisNgrhH| 138 156 BA%ARE pRSTha. pazi0 38 18 | AryatvAcaivaMvidhaH samAsa iti, 29 28 | varacihapaTTo yaiste tathA tataH karmadhArayaH, 30 7 | karaNe tRtIyA veya. . 30 11 | iha AI zabdo bhASAyAM, 38 23 | tataH padacatuSkasya karmadhArayaH, pariziSTa-3. saakssipaatthaaH| 1 16 | kaNagAvalirayaNAvali. 8 13 | sirihiridhii0 hatthI ANA juggA0 18 22 | kiMkarakamuhamayahara0 7 . pAvIDha bhisiya0 SARAGRICALCASSA%3A 'karemi bhaMte !' ityAdiSu yadAha-" piMDavisohI samiI bhAvaNa" "vayasamaNadhammasaMmamadheyAyacaM." vakA harSamayAdibhirA. aTTha hiraNNasuvannaya. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMse 1 kuMce 2 maNDe 0 telle koTThasamuSNA * khujA bichAi0 lAsiya lausiya0 chattadharI ceDIo0 amahiyAo 0 ucchAviyA u taha0 valakAriya0 avaNe paMca kakuhANi 0 arat mukhavikAraH 0 anulApo muhurbhASA * mANA dvitricatuH prakAH 0 paDavajjai eyAo 0 pRSTha0 pari0 47 11 47 11 47 12 47 13 47 14 47 15 47 47 17 50 61 21 22 61 67 78 2 gaccheciya nimmAo0 vosaca sadeho 0 15 mahurehiM niuNehiM0 so hoi sAijogo 0 15 sivasAhaNesu AhAravirahio 0 jiNavara bhAsiya0 missaMdeha guNa0 katthada mahaduSNa heUdAharaNAsaMbhave 0 24 duTThassahasthimAi 0 paNNarasavIsacauvIsa ceva0 tIsa tettIsAvi ya0 panarasadasaTTa chappaM ca0 pRSTha0 paMDi0 78 25 78 26 78 79 79 79 83 86 * * * * * * * * * * * * * * 96 102 27 8 9 10 17 20 21 109 20 20 902 21 102 22 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi03-pari0 sAkSi 127 navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAle 4 127 127 paatthaaH| // 10 // %AC aNuvakayaparANumgahaparAyaNA0 visaesu iMdiAI0 abare u aNasthaparaMparA u0 sidiliyasaMjamakajjAvi0 jaha miulevAlittaM0 taM ceva tanvimukkaM0 do asaIo pasaI0 jaha seTThI taha guruNo. jaha sA ujjhiyanAmA0 taha bhabvo jo koI0 so iha ceva bhavaMmI. " dhammAo bhaTTe" vuttaM " iheva'hammo" vuttaM jaha vA sA bhogavatI taha jo mahatvayAiM0 FACERCISC pRSTha pati 102 23 | so ettha jahicchAe. 105 6 jaha vA rakkhiyavahuyA. taha jo jIvo samma0 12. 8 so appahiekkaraI 121 17 jaha rohiNI u suhA0 121 taha jo bhavvo pAviya0 126 so iha saMghapahANo. 126 21 titthassa buTTikArI 126 22 | paumAbhavAsupujA rattA0 126 23 hAvo mukhavikAraHsyAd 126 24 sthAnAsanagamanAnAM 126 25 | iSTAnAmarthAnAM0 126 26 uggatavasaMjamavao0 127 1 jaha mallissa mahAbalabhavaMmi. 127 127 127 127 127 136 150 150 150 162 "REGMPsem % C5% 162 // 10 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhipatrakam / pRSTha. paki. mazuddham 16 | tokatAni 45] stamma0 zukham bhazukham ekAraH prAka0 purAtanaM bhUttatat0 0igulayaH CHASOKHUSHMA ekAraH sa prAkR0 purAtanaM bhUtatat gulayaH tokkAni stambha0 kaizcit tadbhUte kazcit tadUbhUte haTThA 0vAhaNa vAhaNe seNie seNIe vRndakakalpe dukhagamaM kuNikanAma pradhAna tatra 0tsukyabhAva0 chati vRndakalpe duravagamaM kuNikanAmA pradhAnastatra tsukyAbhAva. 0NAme. 0chatti prakAzye ye na vagaema 25 / karabuDuya0 prAkAzye yena 0vaggaema 0khuDDaya0 *NAme UrdU Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI1010 zrIjJAtA ptrkm| mazuddhata *pAtyaH banAyA ziyAi darzana zuddham dhArayaH vyApamASA zivAyaha yadarzana yacaM 3. 39 3. dharmakathA // 11 // uKOM 11 namI0 15 daki0 9 majjha0 bhAvasa0 11 vAjalaM 19 kAhika. 23 vetthebaM ciTTi vaTTI vadhi mamjhaM0 bhAmaya sAbalaM kArika cetyevaM 46 52 kadamtI vAjatA kadantI karSitA korDabika0 gulasilae koDaMbiva0 guNaselae bhaTTitaM dharmAmA0 dharmamA0 596 saMskArakAH vAcanAyai saMstArakAH zayyA saMstArakAH vAcanAyai 59 98 suma 67 bhatti tuma 2 // 11 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Firsttri azuddham cika u0 sasva: samyagU ramaNI NaNa biprakINa 0 pavaI0 zuddham purvA0 vAlyayA uddhava 0 cikaTTu urddha0 sparthaH 0 satya 0 samyag muvi rayaNIe NUNa viprakIrNa 0 pAha0 zRTa. 70 75 75 76 76 77 78 78 79 79 80 82 83 paGki 3 9 12 3 7 anudam bacchAie g paeNNa 0 kuTuMbe jAva 0 kAraka0 0kAraka0 0 saTTamu0 tamhA 23 28 28 17 21 i 150 suti 26 0 veseti 6 rUcA zujan 0bacchachAie snigdho 84 Na 0 84 kuTuMbe suya maMtesuya jAba 85 0 dAraka0 86 0dAraka0 86 0 saTTamu0 jamhA ti * supeti * veseti latA pRSTha. 84 T 88 89 89 93 9.3 93 3 19 20 25 25 23 14 27 10 12 22 3545 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shuddhm| pRSTha pRSTha azuddham 42. zuddhi 102 navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAGge ptiH| azuddham 3 | yantastaka 3 0tavitathaM 11 | bahu prApi0 - .00 MME nAbhimA0 'saMgAraM'tti // 12 // zuddham yattatasta0 tamakti bahuu prApti muThThiyaM. paDibaMdhe 0svabhAve 0mANe 10 muTThiyaM - 100 SAALKAROGRAHASE 48 49 nAmimA0 'saMgAraMti // 10 // maUra0 tyarthaH pravezanena dubbaleNa *NeNaM nA. daeNaM ca // BHASHANKARACHAR 101 maura0. tyarthaH 117 102 2 120 pravezena paDibadhaM 18 0khabhAve 0mANaM dabhaH vahUrNa 22 etamadvaM 22 duHsva0 22 | sukho 102 102 bahUrNa duballeNa NeNaM ca nA. daeNaM / 121 122 124 2 etamaDhe 126 PI iha 102 sukhI 127 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % 3D . pRSTha.. / 144 148 azuddham maMi. ukiTThA Nissama jAba videha. yuSa. zukham meha. ukkiTThA Nisamma jAva videha. 133 138 pati. azukham 10 | abi. kuMDala. ppiNatti , parUkhe | prahaNaM zukham ava. kuMDala. ppiNati 157 pakkhe 142 grahaNaM 160 . RECESSARKAR nyupa0 SEARCHASKAR - - Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P navADI-1 prishisstt-4| varNaka yAvat zrIvAtAdharmakathAoM andaatidissttpaatthaa| ARACCORRECIRC varNaka(vaNNao )yAvat ( jAva)zabdAtidiSTapAThAH / prishisstt-4| jJA. pR.pa. zA.pR.pa. jJA.pR.pa. 1-15 caMpAnAma nayarI hotthA; vaNNao 12-11 rAyagihe nAmaM nayare hotthA, vaNNao uva. sU. 1, pR.1 thI 3 uva. sU. 1, pR. 1 thI 3 3-27 puNNabhadde nAmaM cehae hotthA; vaNNao 12-11 cetie, vannao uva. sU. 2 thI 5, pR. 4 thI 3 | uva. sU. 2 thI 5, pR. 4 thI 10 12-12 mahAhimavaMta0 vannao uva. sU. 6, pR. 11 5.4- 1 koNiko nAmaM rAyA hotthA; vaNNo 12-13 sukumAlapANipAyA vaNNao uva. sU. 7, pR. 12 uba. sU. 6 pR. 11 12-15 ahINa jAva surUve 12-26 10- 3-6 bhagavatA mahavIreNaM jAva saMpatteNaM 14- 7 dhAriNI nAma devI hotthA jAva uva. sU. 12, pR. 15 | seNiyassa rakho iTThA jAva viharai 15- 9 12- 9 jati NaM bhaMte jAva saMpatteNaM uva. sU. 12, pR. 15, 15- 5 sAliMgaNavahie jAva niyagavayaNa. 14-3 12-9 ukkhittaNAe jAva puMDarIetti. jJA. pR. 10, paM.7 15-6,22, 10 urAlassa jAva sumiNassa 14-21 5555 // 16 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJA. pR. pa. 19- 12 haTTha jAva hiyaye 19- 16 dhAriNi devIM tAhiM jAva hiyaya0 19- 8 sukumAlapANipAyaM jAva dArayaM 19-24/23-10/15 sumiNe diTThe jAva Arogga 0 19-26/22/15/23/22 haTThatuTThA jAva hiyyA 19 - 26 karatalapariggahiyaM jAva aMjaliM 21- 3 / 22/11 samANA haTThatuTThA jAva paJcappirNati 22-24 urAulsa jAva sassiyassa 22- 16 kammA jAva pAyacchittA 23 - 12 paDipunnANaM jAva dArayaM 23 - 16 haTTa jAva hiyaye 23 - 21 sumiNA jAva egaM jJA. pR. pa. 14-22 14-25 15-9 19-16 14-22 15- 4 20-27 14 - 11 26-26 19-19 14-22 23- 1 jJA. pR. pa. 28 - 10 ovalitaM jAva sugaMdhavaragaMghiyaM 28 - 12 mesu anbhuvagaesu jAva dohalaM 31 - 18 oha maNasaMkappA jAva jhiyAyai jJA. pR. pa. 21- 1 31 - 14 kalpasU0 sUtra 92 ! 31 - 19 oluggaM jAva jhiyAyamArNi 0 31 - 20 / 24 oluggasarIrA jAva jhiyAyasi, 31-14 15- 4 31-14 32- 1 karatalapariggahiyaM jAva kaTTu japaNaM 0 32- 2 / 6 oluggasarIrA jAva aTTajhANovagayA 0 31-14 32- 5 oluggasarIraM jAva aTTajhANovamayaM * 32- 7 no ADhAi jAva tusiNIyA 0 31-24 31-14 32 - 8 oluggA jAva jhiyAyasi ? 14-21 27-11 27-13 32 - 13 urAlassa jAva mahAsumiNassa 0 32- 16 ammayAo jAva vaibhAragiripAyamUlaM * Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0pU0 jJA.pR.pa. 14-25 14-22 zrIjJAtAdharmakathAoM prishisstt-4|| varNakayAvat shbdaatidissttpaatthaaH| // 14 // jJA.pR.pa. zA.pR.pa. jJA.pR.pa. 32-16 ahamavi jAva DohalaM. 31-14 | 33-22 iTAhiM kaMtAhiM jAva samAsAsei, 32-17/18 olAgA jAva adRjjhANovagayA. 33-23 hadvatuDhe jAva abhayakumAraM. 32-20 oluggA jAva jhiyAhi, 31-14 33-26/34-8 abbhasthie jAva samu32-25 ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati, kalpasU.sU. 92 ppajitthA, 32-26 kayabalikamme jAva sabAlaMkAra 34- 1 mahiDDIe jAva mahAsokkhe, vibhUsie, 34-7 baMbhayArI jAva putvasaMgatiyaM. 33-1 ohayamaNasaMkappaM jAva pAsai, ka. sU. 92 35- 6 karayala0 aMjali. 33-17 ammayAo taheva niravasesaM bhANiyavaM 35-8 ammayAo taheva puvagameNaM jAva jAva viNiti, 27,21 viNijjAmi, 33-18 ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyAmi, ka. sU. 92 35- 9 haTTatuTTha0 abhayakumAra0 33-19 ohaya0 jAba jhiyAmi, ka. sU. 92 35-23 haTTatuTTha0 koDuMbiyapurise0 33-20 haTTa jAva hiyae, 14-22| 35-24 Asittasita jAva sugaMdhavaragaMdhiyaM0 33-20 ohayamaNa0 jAba jhiyAyaha, ka. sU. 92 | 35-25 koDuMbiyapurisA jAva paJcappiNaMti, ka.sU. 150 38-3 34- 1 ka.sU. SAGAAUCERAPRA 27-11 14-22 14-22 28-10 35-23 IP // 14 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CH jJA. pR. pa. 35-27 taheva jAva pacappiNaMti, 36 - 1 sagajjiyA jAva pAusasirI, 36 - 4 varapAyapattaNeura jAva AgAsa0 36 - 6 kayabalikamme jAva sassirIe ! 36 - 9 sabajuie jAba duMdabhi0 36 - 19 hayagaya jAva raheNaM (1) 40 - 12 sukumAlapANipAdaM jAva savaMgasuMdaragaM, 40 - 13/15 navahaM mAsANaM jAva dAragaM, 40 - 20 rAyagihaM nagaraM Asiya jAva parigayaM, 40-21 paJcappiNaha jAva Amantreti, 40 - 25 taheva paJcappiNaMti, 41 - 3 daMDaNAyaNa jAva Amanteti, 41 - 4 kayakouya jAva sabAlaMkAra 0 ka. sU., 102 jJA. pU. pa. 35-25 35-13 28- 1 19 15-9 19-19 43-18 40-20 40-21 ka. sU. 62 95 " jJA. pR. pa. 41- 5 mittanAtigaNaNAyaga jAva saddhi, 41 - 9 bAvacarikalApaMDitaM jAva viyAlacArI, 41 - 16 ihAmiya jAva bhaticitaM, 41 - 19 lAuloiyamahiyaM jAva gaMdhavaTTibhUyaM, 43 - 1 dhaNakaNaga jAva paribhAiuM, 43 - 1 dalayati jAva egamegaM (1) 43 - 5 cetie jAva viharati, jJA. pR. pa. ka. sU. 104 42- 7 ka. sU. 44 uva. sU. 29, pR. 61. 42-25 43 - 6 siMghADaga0 mahayA bahujaNasadeti jAva bahave uggA bhogA jAva rAyagihassa, 43 - 8 muyaMgamatthaehi jAva mANussae (1) 43 - 9 ugge bhoge jAva egadisAmuhe ( ! ) 7 - 25 uva. sU. 27, pR. 28. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 15 // P jJA. pR. pa. 43 - 12/14 uggA bhogA jAva egadisi (1) 43 - 14 iMdamaheti jAva girijatAo, 43 - 16 ahApaDi0 jAva viharati, 50- 8 vhAte jAva savAlaMkAravibhUsie, 50 - 19 dhammakA bhANiyacA, jAva parisA jJA. pR. pa. 53 - 5 ege putte taM caiva jAva nirAvayakkhe, 53 - 5 / 12 samaNassa 3 jAva pavaissasi, 53 - 14 sarisiyAo jAva samaNassa 0 53 - 18 ammayAo ! jAva pacatittae, 53-24 ajjagapajjaga0 jAva taopacchA0 53 - 25 suvaNNe ya jAba sAvatejje, 53 - 26 aggisAmane jAva maccusAmane, 43-10 7 - 25 ka. sU. 95 pagiyA, uva. sU. 34/35 pR. 77 thI 82 52-25 53- 2 53-10 51-18 53 - 19 53-20 53-25 jJA. pR. pa. 53 - 27 ammayAo ! ke jAva gamaNAe taM, 53 - 27 icchAmi NaM jAva padyatittae, 54 - 12 samaNassa 3 jAva pavaissasi, 54 - 18 bhagavao jAva pavaittae0 57 - 2 koDuMbiyapurisA jAva tevi taheva, 57 - 3 0NAyagehi ya jAva saMparivuDe, 57 - 7 sababaleNaM jAva duMdubhinigdhosa0 57- 7 karayala jAva kaTTu0 57- 9 mittapakkhaM jAva bharaho 0 57 - 10 gAmAgaranagara jAva sannivesANaM, 57 - 11 mahayA jAva viharati, 57 - 20 haTThe jAva hayahiyae, 57 -25 haTTha jAva hiyae, jJA. pR. pa. 53- 8 51--18 51-19 51-19 57-2-! ka. sU. 62 ka. sU. 102 15- 4 59-26 59-27 uba. sU. 6 pR. 11 14-22 14-22 prishisstt-4| varNaka yAvat zabdAti diSTapAThAH / // 15 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAGAESARSHAA%% jJA.pR.pa. jhA. pR.pa. jJA.pR.pa. jJA. pR.pa. 58- 8 nAsAnIsAsavAyabojhaM jAva haMsalakkhaNaM0 28- 2 65-22 AyAra jAva dhammamAtikkhai, 65-21 58-18 haTTatuTThA jAba uvaTThaveMti, 58-13 66- 6 abbhatthie jAva samupajjitthA, ka. sU. 15 58-20 kayavalikammA jAba appa0 66-7 mehe, jAva samaNayAe (1) 58-26 siMgArAgAracAruvesAo jAva 66-11 samaNA no ADhAyaMti; jAva no saMlavaMti0 66-8 kusalAo, 58-23 66-12, 67, 19 pucchaNAe jAva mahAliyaM0 66- 2 59- 1 siMgAsa jAva kusalA, 58-23 66-13/15. 80-7/12 rayaNIe jAva 59- 3 varataruNI jAva suruvA, 58-23 teyasA jalaMte, / 21-4 59- 6 saddAveha jAba saddAvaMti, 14-22 66-16 vaMdai namasai jAva pajjuvAsai, 59- 7 haTThA, bahAyA jAva egAbharaNa ka. sU. 95 67-21 ADhAyaMti jAva pariyANaMti, 59-14 dappaNa jAva bahave atyAtthiyA 67-22 ADhAyaMti jAva na pariyANaMti, 66jAva tAhiM iTAhiM jAva aNa 67-23 vAyaNAe jAva pAyareNuguMDiyaM0 varayaM abhiNaMdatA ya0 62-7] 67-25 aTTaduhaTTavasaTTamANase jAva rayaNI. 64-23 kaMte jAva jIviyAusAsae, 52-25 / 68- 8/13/25 hatthihiya jAva parivuDe. 643441C1 9-20 orrur rur -5 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navANI-18 jJA. pR.pa. pariziSTa HAR / | varNaka / bhIjJAtAdharmakathAle yaavtshndaatidissttpaatthaaH| // 16 // SAARAKSHARIES jJA. pR.pa. jhA.pR.pa. zA.pra.pa. 69-10 kakkhaDA jAva durahiyAsA (1) 71-8 pANANukaMpayAe jAva sattANukaMpayAe, 69-11 ujjalaM jAva durahiyAsaM0 71-10 sIhAya jAva cillalA, 69-21 taheva jAva paDirUve, 67-28 71-10 taM vaNadavaM niTThiyaM jAva vijjhAyaM, 69-23 disAsu jAva maMDalavAeva, 68-16 71-12 hatthi jAva chuhAe. 69-24 tatthe jAva saMjAyabhae, 68-27 71-16 ujjalA jAva dAhavataMtie. 70- 2 mUle jAva tattha NaM mahayA0 67-27 71-17 taM ujjalaM jAva durahiyAsaM0 70- 3 sattussehe jAva sannijAissaraNe, 67-28 76-11 pANANukaMpayAe jAva aMtarA0 70- 4 ajjhathie jAva samuppajjitthA, ka. sU. 15 76-14 vAyaNAe jAva dhammANuogaciMtAe, 70-8 hatthIhiM jAva kalabhiyAhi. 68-16 76-21 muMDAviyaM jAva sayameva0 70-12 girIsu ya jAba viharasi, 76-25 pavAveda jAva jAyAmAyAvattiyaM. 70-15 taNaM vA jAva suhaMsuheNaM, 70- 9 77-1 taha ciTThati jAva saMjameNa saMjamati, 70-27 pAyavasaMghasamaTTieNaM jAva saMghaTTiema0 68-15 | 77- 2 aNagAra vannao bhaNiyo, ' 71- 4 bahiM sIhehiM jAva cillalaehiM, 71-1 78-18 ahAsuttaM jAva samma. 71-9 68-4 69- 9 69-9 71-7 66-2 65-20 65-20 65-23 77-17 77-26 KASAROSAGARCASHAIRS // 16 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJA. pR. pa. 78 - 19 ahAkappaM jAva kiTTettA 0 79 - 27 titthayare jAva puvANupurvi 0 79-17 80- 4 uba. sU. 10, pR. 14 thI 21 80-3/15 ajjhatthite jAva samupajjitthA, ka. sU. 15 80- 3 urAleNaM taheba jAva bhAsaM 0 80- 5 saMvege jAva ime, 80-16 orAleNaM jAva jeNeva 0 80-20 haTTha jAva hiyae0 80-33 bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM80-24 mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa 0 80- 1 paccakkhAmi jAva micchAdaMsaNasalaM, 81- 3 piyaM jAva vivihA0 ! jJA. pR. pa. 77-27 79-17 14-22 uva. sU. 12, pR. 25 uba. sU. 10, pR. 14 80-26 jJA. pR. pa. 81-12 / 19 pagaibhahue jAva viNIte, 81-21 tahArUvehiM jAva viulaM0 82 - 5 titthagareNaM jAva saMpateNaM * iti prathamamadhyayanam / jJA. pR. pa. 83- 5 80-22 uva. sU. 22, pR. 25 83 - 27 rAyagihe NAmaM nayare 84 - 2 guNasilae nAmaM cetie, 84 - 5 kiNhobhAse jAva ramme0 84-27 dite jAva viulabhatapANe0 85- 3 cAruvesA jAva paDirUvA 85- 6/7 jAva cakkhubhUte maMtesu ya0 85-25 chiddesu va jAva evaM 0 87-19 ajjhatthie jAva samupajjitthA, uba. sU. 1 uva. sU. 2, pR. 4 84-14 85-26 58-23 12-18 85-18 ka. sU. 15 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navADI- bhImAtAdharmakathAoM prishisstt-4|| vrnnkyaavtshbdaatidissttpaatthaa| RECOACT460 jJA.pR.pa. jJA.pR.pa. 87-21 ammayAo jAva suladdhe 27-11 87-25 rayaNIe jAva jalaMte. 21-4 88-1 nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANa ya, 87-28 88-4, 89-3 kallaM jAva jalate, 21-4 88- 6 vAsAti jAva deMti, 87-19 88- 7 asaNaM 4 jAva aNuvaDDemi, 88- 3 88-10 haTTatuTTha jAva hayahiyayA, 14-22 88-14 uppalAI jAva sahassapattAI (1) 88-15 nAgadharae jAva vesamaNagharae, 87-28 88-17 nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANa, 87-28 88-19 kareti 2, jAva dhUrva Dahati 2 (1) 88-21 ahaM jAyaM ca jAva aNuvaDDemi, jJA.pR.pa. jJA.pR.pa. 88-21 vipulaM asaNaM AsAemANI jAva, ka. sU. 104 88-22 jimiyA jAva suiyA, ka. sU. 105 88-22 nAgAya jAva vesamaNAya AyamANI jAba viharati! 87-28 88-26 ammayAo jAva kayalakkhaNAo, 27-11 89- 2 AsAemANIo jAva paDimuMjemANIo, ka. sU. 14 89-4 gambhassa jAva viNeti, 88-24 89- 5 samANI jAva viharitae, / 87-26 89- 6 haTTatuTThA jAva vipulaM. 14-22 89-6 jAva vhAyA jAva ullapaDasADagA. 88-11 89- 7 nAgagharate jAva dhUvaM Dahati, 88-15 89-8 mittanAti jAva nagaramahilAo0 87-27 89-10 asaNaM 4 jAva parimuMjamANI0 88-27 %95% 88- 3 I // 17 // kA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % A%A0 jJA.pR.pa. jJA.pR.pa. 89-11 saMpunnaDohalA jAva taM gamaM0 ka. sU. 95 89-12 sukumAlapANipAdaM jAva dAragaM0 uva.sU.7, pR.12 89-13 taheva jAva vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveMti, 41- 1 89-85 nAgapaDimANaya jAva vesamaNapaDimANa ya0 87-28 90- 9 DibhiyAhiya jAva kumAriyAhiya0 90- 5 90-10 Dibhiehiya jAva kumAriyAhiya. 90- 5 90-12 taheva jAva AbhoemANe, 85-14 90-25 dArayaM vhAyaM jAva mama hatthaMsi. 90-6 90-25 gihAmi jAva maggaNagavesaNaM. 90-8 91- 5 iDhe jAva uMbarapupphapiva (1) 91- 6 paMthagassa hatthe dalAti jAva pAyavaDie. 90- 7 jJA.pR.pa. jJA.pU.pa. 91-8 uppIliyasarAsaNavaTTiyA jAva gahiyAuhapayaharaNA0 91-24 91-10 atigamaNANi ya jAva pavAsu ya0 85-14 92- 6 takkare jAva giddhe viva AmisabhakkhI0 85 7 92-9 tisaMjhaM kasappahAre jAva nivAemANA0 92-4 92-10 royamANe jAva vilavamANe 9011 kallaM jAva jalaMte vipulaM0 / 21-4 93- 3 kasappahArehiya jAva layApahArehiya (1) 93-16/94, 21 puttaghAyagassa jAva paccAmittassa0 92-24 / 94- 5 ruTThA jAva misimisemANA, 69-7 94- 9 kayavalikamme jAva rAyagihaM0 ka.sU. 95 94-25 haTTaM jAva AsaNato. 14-22 A5A5A5%AOM OM %ACA4%AR kAra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJA. pR.pa. pariziSTa | varNaka navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAGge // 18 // 84-5 yAvat shbdaatimaadissttpaatthaaH| 85-26 CAREASEX jJA.pR.pa. bA. pR.pa. | jJA. pR.pa. 94-25 NhAyA jAva pAyacchitA. ka. sU. 95 | iti dvitIyamadhyayanam / 94-27 kasappahArehiya jAva taNhAe ya. 94-28 kAlobhAse jAva veyaNaM0 95-11 93- 8 mAluyAkacchae vannao, 95-19 jAtisaMpannA 2 jAva puvANupuvi07 -18 98- 6 aDDA jAva bhattapANA, 95-20 cetie jAva ahApaDisavaM0 7 -25 99-8 saMgayagayahasiya0 95-22 ajjhasthite jAva samupajjitthA, ka. sU. 15 98-11 AhevaccaM jAva viharati, 95-26 pAvayaNe jAva pavatie jAva bahUNi vAsANi, 51- 5 | 98-12 kallaM jAva jalaMte vipulaM0 96- 2 sijjhihiti jAva sabadukkhANamaMtaM. 82-4 98-18 sugaMdha jAva kaliyaM kareha, 96- 3 dhammottiva vA jAva vijayassa0 94-22 98-18 ciTThaha jAva ciTThati, 96- 5 amhaM niggaMthe vA 2, jAva pavatie, 95- 2 98-22 vhAyA jAva sarIrA0 | 96-10 aNavadaggaM dIhaM jAva vItiyatissati, 95- 1 | 98-28 pavara jAva sirisamANavesA0 96-10 samaNeNaM jAva doccassa0 uva. sU.12, pR. 26 | 100-12 pariyAgaye jAva pAsitA (1) / 100-18 pakkhivaha jAva tevi pakSiti 99-13 59-27 21-4 ka. sU. 100 98-15 ka. sU. 95 28-1 *CRICASSOCIRCLERS . 100-16 / // 18 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jha0 pR0 pa0 100 - 23 kalaM jAva jalate 0 101- 2 ohatamaNaM jAva jhiyAyati, jJA0 pR0 pa0 21- 4. ka0 sU0 92 101 - 3 paMcamahavaesu jAva chajjIvanikAesa (1) jJA0 pR0 pa0 101 - 4 saMkite jAba kalusasamAvanne, 100-24 101 - 6 daMDaNANi ya jAva aNupariyaTTae (!) 101 - 8. ubazveti jAtra no TiTTiyA veti 101- 9 aNuvacijamANe jAva aTiTTiyA vijjamANe 101 - 14 mayUrapoyagaM jAva nahulaga0 101-17. ummukta jAba- karemANa 0. 101-19 pItidANaM jAca' paDivisajjei, 10:1 - 22 siMghADaga jAva pahesu, 100-26 100-26. 101-11 101-14 23-28 ka0 sU0 100. [jhA0 pR0 pa0 iti tRtIyAdhyayane / 103 - 5 vANArasI nAma-nayarI hotyA, knnAo, 103- 8 pAsAdIe 4 . 103-11 mAlamAkaccha hotthA vaNNabho, 102-18 AhArasthI jAba AhAraM (!) 103 - 26 / 104 - 5 udyarceti jAva no ceva cAinti 104 - 6 cacAri vi pAyA jAna saNimyaM. 104-10- daMDagANaM jAva aNuparimadRti (1) 104 - 12 udyati 'jAca daMtehiM akkhuDeMti' jAva karetae, 104-12 va no saMcAranti 104 - 13 vivAhaM vA jAva chaviccheyaM. uva0 sU0 150 105-30 jJA0 84-5 103 - 23 104-2 103-23 103-23 103-25 3% Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 10 10 bhIjJAtA dharmakathAGge // 19 // jJA0 pR0 pa0 104 - 15 tAe ukkiTThAe 104 - 18 gutAtiM bhavaMti jAva jahA use, ( 1 ) iti caturthAdhyayane / 106 - 16 Isaratalavara jAva satthavAhapabhiINaM, 106 - 17 Ahevacca jAva pAlemANe, jJA0 pR0 pa0 105-12 21-26 59-27 85-26 106 - 26 aDDA jAva aparibhUtA, 107-27 sukumAlapANipAe jAva surUve, uva0sU0 75, pR. 12 jJA0 41-23 107- 2 uvarNeti jAva bhogasamatthaM 0 107 - 3 dAo jAva battIsAe, 107 - 3 sapharisarasarUpavannagaMdhe jAva bhuMjamANe 107- 4 arahA ariTThanemI, so ceva vaNNao, uva0 sU0 10, pR0 107- 6 carabhANe jAva jeNeva, 43- 3 15, paM0 4 7- 24 jJA0 pR0 pa0 107-11 haTTha jAva matthae aMjali 0 107-12 tahatti jAva paDisurNeti, 107-18 dasadasArA jAva gaNiyA sahassAI 107 - 22 dasadasAre jAva aMtiyaM 0 107-23 haThThatuTTha jAva koDuM biyapurise 0 108-13 misa jAva saMparivuDA. 108 - 16 iTThe jAva se NaM0 108 - 17 ariTThanemissa jAva pacatittae, 109 - 4 0 caccara jAva hasthikhaMdhavaragayA (1) 109 - 9 ghoseha jAva ghosaMti, 109 - 13 jAva arahato ariTThanemissa * 109-14 vijjAharacAraNe jAva pAsitA, 109 - 19 loyaM kareti jAba pacatie, jJA0 pR0 pa0 14-22 107-10 106-12 106 - 12 14-22 ka0 sU0 104 jJA0 64-22 51-19 28- 9 109- 5 58- 6 50-11 65-14 pariziSTa4- varNaka yAvat zabdAtidiSTapAThAH / / / 19 / / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJA0 pR0pa0 80-26 80-26 112-17 111-12 jJA0pR010 jJA0pU0pa0 | jJA0pR0pa0 109-20 bhAsAsamie jAva viharati / 110- 7 | 112-15 tubbhapi pANAtivAeNaM jAva 109-21 bahuhiM jAva cauttheNaM. micchAdasaNasalleNaM, 111-11 bhogA jAva caitA. uva0 sU014, paM. 16 | 112-20 pANAivAyAveramaNeNaM jAva 111-11 hirannaM jAva paJcaitA. uva0 sa0 14, paM. 16 micchAdasaNaveramaNeNaM, 111-12 paMcANuvaiyaM jAva samaNovAsae, jJA0 115-24 112-21 vatthassa jAva suddhaNaM vAriNA. 111-12 jIvAjIve jAva appANaM. 115-26 | 112-23 jANittae jAva samaNovAsae, 111-14 sogaMdhiyA nAma nayarI 112-23 ahigayajIvAjIve jAva samu. .. hotthA, vanao, / uva0 sU015, paM. 1 ppajjitthA, 111-15 aDDhe jAva aparimate, jJA085-26 113- 3 anmuDhesi jAva vaMdasi iyANi.. 111-22 havamAgate jAva viirai, 111-16 113- 4 pAsittA jAva No vaMdasi0 112- 1 paDilAmemANe jAva viharati, 116-17 | 113- 7 aNagAre jAva ihamAgae (1) 112-12 soyamUle dhamme pannate jAva 113-10 aTThAti jAva vAgarati, samgaM gacchaMti, 111-24 | 114-13 ahAsuhaM jAva uttarapuracchime0 115-26 113-1 113-1 113- 9 51/9. 65, 3 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 bhIjJAtA kA pR0pa0 57-2 pariziSTaP -varNakaAMI yAvat shbdaatidissttpaatthaaH| R 78-19 ka. sU0 124. jJA0 69-9 7-24 -OMOMOMOM jJA0pU0pa0 jhA0pU0pa0 jJA0pU0pa0 114-20 tiDaMDaya jAva dhAuratAo ya (1) 111-18. 115-18 mahatthaM jAva nikscamaNAmiseyaM0 114-21 bhavita jAva pavattie, 65-27 / 115-19 taheva jAba sAmAtiyamAtiyArtika 114-25 puDhavisilApaTTayaM jAva pAovagamaNaM (1) 115-20 bahUrhi cauttha jAca viharati, 114-26 aNasaNAe jAva kevalavaranANadaMsaNaM. 81-8 | 115-23: pabae jAva siddhe, 114-27 pacchAsiddhe jAva pahINe, ka0 sU0.114 118- 1 ujjakA jAba durahiyAsA0 115- 6 saMsArabhayaubigge jAva pacayAmi, jJA0 64-27 | 114- 3 caramANe jAva jeNeka0 115-7/11 saMsAra jAva pavAha, 64-277118- 1. aNagAraM jAva vaMdati (!) 115- 9 kAraNesu ya jAva tahA. 12-16 | 114- 5 bhukaM jAca-sabAbAI. 115- 9 saMsArabhayaubimgA jAva paJcayAmo, 64.27 | 118-11 phAsu pIDha jaba viharati, 115-10 bahumajAva cakkhu bhUte. 12-16 198-19 jAva tegicchaM AuTTeha, 115-14 mahalthaM jAva rAyAmiseyaM. 57- 2:118-14 ahApabattehiM jAba majjapANeNa. 115-15 amisiMcati jAva rAyA viharati, 56- 7-119-20 sahiyANaM jAva pukharatAparata115-16 Asita jAba gaMdhavaTTibhUtaM. 21-10 / kAlasamayasi (1) 79-18 116-17 118- 6 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % jJA0pU0.50 jhA0pU0pa0 jJA0pU0pa0 118-21 abbhatthie jAba samupajjitthA, ka. sU0 15. 119-13 kallaM jAva viharati, 21-4 118-21 raja jAva pacalie, uva0 sU0 14, pR. 27 119-13 samaNAuso jAva niggaMtho vA (!) 118-22 no saMcAeti viharittae, jJA0 118-17 | 119-13 omanne jAva saMthArae. 118-17 118-24 abNujjaeNaM jAva viha rittae, 118-19 119-16 paMthaeNaM bahiyA jAva viharati, 118-13 118-25 pIDha0 paJcappiNaMti, 118-18 | 119-19 jo nispaMtho vAra, jAba viharissati, 118-26 bahiyA jAva viharaMti, 118-19 iti paJcamAdhyayane / 119- 3 Asurate jAva misimisemANe. 120-18/19 samaNeNaM jAva saMpatteNaM, uka0-sU012, pR025. 119-4 appatthiyapatthie jAva parivajjie. 120-20 adUrasAmaMte jAva sukanjhANo119- 5 karayala0 kaTTa, 15-4 bagae (!) uva0 sU0.38, pR. 119- 9 ayameyArave jAva samuppajjitthA, ka.sU015 | 120-26 sukomANe jAva aTThahiM. jJA0 120-23 119- 9 rajaM jAva osanno. uva0 sU0 14, pR. 27 | 121- 2 pANAtivAeNaM jAva micchA119-10 osanno jAva uubaddhapI. jJA0 118-17 dasaNasalleNaM. 80-26 119-12 abbhujaeNaM jAva jaNavayavihAreNaM. 118-19 | 121- 6 maTTiyAleve jIva uppatittA. BA%AE%ER-541 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 100 bhImAtAdharmakathAle pariziSTa4-varNaka yAvat shbdaati*dissttpaatthaa| // 21 // jJA0pU0pa0 jJA0pU0pa0 jJA0pU0pa0 . .. jJA0pR0pa0 121- 1 tinnesu jAva vimukkabaMdhaNe. 122-15 asaNa 4 jAva sakkAreti, 122-10 121- 9 pANAtivAtaveramaNeNaM jAva 122-26 hatyAo jAba paDidijjAejAsi, 122-16 micchAdasaNasallaveramaNeNaM. 80-26 | 123- 1 mitta jAva cautthi rohiNIyaM. 122-15 __iti SaSThAdhyayane / | 123- 2 jAva taM bhaviyacaM. 122-26 123-11 kiNhobhAsA jAva niura121-22/24 samaNeNaM jAva saMpatteNaM, uva0 sU0 12, pR. 15 babhUyA. 5-2 thI 6-18 sudhI 121-26 paMceMdiya0 jAva surUvA, 12-26/85-26 | 123-13 pattie jAva sallaie. 123-12 122- 3 abbhatthie jAva samuppajjitthA, ka. sU015 | 123-19 ukkhayaNihae jAva luNeti, 123-12 122-4 Isara jAva pabhiINaM, jJA021-27.! | 123-19 jAba calaNatalamalie. 123-13 122-8/123 kallaM jAva jalaMte, 21- 4 | 123-20 kuDavA jAva egadesaMsi. 123-16 122-10, 25/27 dhuvapupphavasthagaMdha 123-21 kedAre supari jAva luNeti, 123-19 jAva sakAretA, 23-18 | 123-21 maleti, jAva bahave kuMbhA jAyA; 123-14 122-13 kallaM jAva mittaNAti. 21- 4 | 123-22 pakkhivaMti jAba viharaMti, 123-16 RECORECASSAGAR // 21 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SACROCESSORICKS |jJA0pU0pa0 jJA0pR0pa0|jJA0pU0pa0 jJA0pR050 123-26 parijAittae jAva jANAmi tAva 125- 6 mitta jAva bahave kuMbhasayA. 121-1/21 kAe kihaM sArakkhiyA, 122-12 | 125-10 siMghADaga jAva bahujaNo. uva0 sU0 27 123-27 suNhANaM, kulaghara jAva sammANicA. 122- 9 125-14 kajesu ya jAva rahassesu ya. 122-4 124-11 kula0 jAva viharAmi, | 125-15 ApucchaNijaM jAva vaTTAvitaM. 122- 5 124-14 Asurute jAba misimisemANe. 69-7 | 125-17 samaNAuso jAva paMca mahAvayA, 124-17 niggaMtho vA 2 jAva pavatite, 95- 2 | 125-17 samaNANaM jAva vItIvaissai 124-18 samaNANaM 4 jAva aNupari jahA rohiNIyA, yaTTaissai, ' 95- 1 iti saptamAdhyayane / 124-21 samaNANaM 4 jAva hIla 4 (1) 127-23 navajoyaNavicchinnA jAva paJcakkhaM. 106- 3 124-26 paMcamaMmi jAva bhaviyavaM. 124-10 | 127-28 ummukta jAva bhogasamatthe (1) 124-27 vatthe jAva tisaMjhaM. 122-18 | 128- 1 paMcasato dAto jAva viharati, 42-23 / 125-1 samANAuso ! jAva paMca. 95- 2 | 128- 3 ThAveti jAva ekkArasaMgavI. 115 1/19 125- 2 samaNANaM 4 acaNije jahA jAva sA. 96-2 | 128- 4 sIhaM su0 jAva balabhaddo. jJA0 sUtra 9/19 KACHAKRABAR Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakAGgI100 zrIjJAtAdharmakathAGge pariziSTa4-varNaka| yAvat |shbdaatidissttpaatthaaH| // 22 // jJA0 pR0pa0 128- 6. sahajAyayA jAva saMhiccAte. 128- 8 ThAvemi jAva chappiya bAlavayaMsae. 128- 9 anne AhAre vA jAva pazcayAmo, 128-10 saddhiM jAva pazvayaha. 128-11 durUDhA jAva pAunbhavaMti, 128-13. jAva mahayA ihIe, 128-14 cauttha jAva bhAvemANe, 128-17/129-26 cauttha jAba viharati, 128-26 viharaMti jAba egarAiyaM. 129- 9 ahAsuttA jAva ArAhiyA bhavai, 129-12 ahAsuttaM jAva ANAe. 129-14 jahA khuDDAga navaraM, 129-17 ahAsutaM jAva ArAhettA, jJA0pU0pa0] jJA0pR050 jJA0 pR0pa0 97/12 | 129-19 bhukkhA jAva khaMdao, zrI bhagavatI sU. 79-18 115- 1 | 129-19 durUhati jAba-domAsiyAe. 80-20 115- 8 | 131-14 coddasa mahAsumiNA, vanabho, ka. sU0 33 thI 45 64-27 | 632-15 sumiNapADhagapucchA jAva 128-10 viharati, ka0 sU0 69 thI 95 62 | 131-20 jalathalaya0 jAva dasaddhavannamallaM. jJA0 131-16 77- 4 | 131-21 siridAmagaMDaM jAva muyaMsaH 131-17 77-4. 131-22 jalathalama jAva malleNaM. 131-16 77/78 | 131-22 pasasthahohalA jAva-viharai, ka0 sU0 95 77-26 . 131-24. uccaTThANa jAva pamuiyaH ka0 sU0 96 77-26 | 132-21 jahA jambUddIvapannatIe jammaNaM 129- 1 sabaM. jambU. pra. vakSa. 2, sU. 112 thI 123. 77-26 / 133 15 thI 135 22 // 8 // 22 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PROCESRCCOREC jJA0pR0pa0 jhA pR050 jJA0pU0pa0 132-22 jAna naMdIsaravare, 137-17 AsitasammajjitovalitaM jAva jambU. pra. vakSa. 2. sU. 33. paJcappiNaMti, 21-1/28-10 132-23 titthayara0 jAva kammaM jAva 137-18 lahukaraNajuttaM jAva juttAmeva. 98-19 nAmakaraNaM. ka. sU099 thI 107. | 137-19 vhAyA jAva dhammiyaM. ka0 sU0 95 132-24 jahA mahAbale nAma jAva parivahiyA, 127-26. | 137-21 jalamajaNaM jAva paramasahabhUyA, jJA088-13 32-28 ummukkabAlabhAvA jAva ruveNa. ka. sU079 | 137-22 uppalAtiM jAva geNhati (1) 133- 2 paDibuddhi jAva jiyasattu. jJA0 131-7 | 137-27 sakoraMTa jAva seyavaracAmarAhiM. 66-22 133- 5 kareha 2 jAva paJcappiNaMti, 133- 3 | 138- 2. gAmAgara jAva sannivesAI. 59-27 133-8 matthayachiDDAe jAva paDimAe. 133- 6 | 138- 2 rAyaIsara jAva gihArti. 21-27 133-9 kaNagamatIe jAva matthayachiDDAe, 133- 6.! 138-10 supaTThiyakummunnayacArucaraNA vannao, (1) 133-10 ahimaDe ti jAva eto. 136-17 138-15 durUDhe jAva hayagaya (1) 137-15 (seridAmagaMDaM jAva gaMdhaddhaNi, 131-17 | 139- 3 addddaa|jaab aparibhUyA, 85-26 137-16 koDuMbiyA jAva ciTuMti, 137-10/139- 3 ahigayajIvAjIve vannao, 115-26 A SS Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI bhIjJAtAdharmakathA) // 23 // pariziSTa4-varNakayAvat shbdaatidissttpaatthaa| SRAHASCARCOALOCIRCLEAR jJA0pR0pa0 jJA0pU0pa0 jJA0pU0pa0 jJA0pU0pa0 * 139- 8 muMjAveMti jAva ApucchaMti 2, (1) 141-11 haM bho arahannagA ! 139-10 gaNimassa jAva cauvihassa. 141-13 sattaTThatalAI jAva arahanagaM. 141-4 ka0 sU0 89, vi0 TIkA. 141-14 sIlabaya taheva jAva dhamma139-14 arahannaga jAva vANiyagANaM jjhANovagae, 141-2/10 pariyaNo. jJA0 139-4 / 141-15 uvasaMte jAva nizcinne, 103-27 139-20 ukkiTThisIhanAya jAva raveNaM. 49-1 | 141-17 sakhikhiNiyAiM jAva parihite. 35- 2 139-21 egadisiM jAva vANiyagA (1) 139-4 141-18 devANuppiyA ! jAva jIviyaphale, 27-11 140-24 arahaMtANaM jAva saMpattANaM, uva0 sU0 12 141-22 cAlittae jAva vipariNAmettae, 141-8 141- 1 apatthiyapatthiyA jAva parivajjiyA, jJA0146- 3 141-24 kiM cAleti jAva paricayati, 141-8 141- 4 sIlavayaM jAva Na paricayasi, 141- 2 | 141-28 jase jAva parakame, 146-25 / 141- 7 deveNa vA niggaMthAo (1) 142-4 arahannapAmokkhA jAva vANiyagA. 139- 2 141- 9 abhIe jAva abhinnamuharAgaNa 142- 8 saMjattagANaM jAva paDicchai 2, 139- 2 yaNavanne (1) 68-27 | 142-11 vatthagaMdha jAva ussukaM. 23-17 RAJIRAON // 23 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 DA0 pR0 pa0 142 - 14 saMkArmeti 2 jAva mahatthaM. 142 - 15 mahatthaM jAva uvarNeti, 142-17 gAmAgAra jAva AhiMDaha, 142 - 20 ahiNamatiritaM jAva kuMbhagassa. 142 - 23 devakannA vA jAva jArisiyA. 142 - 24 sahAveti jAva jaiviya. 142-25 haTThe jAva pahArettha. 147 - 6 sukumAla0 rUveNa ya 147 - 10 sAhareha, jAva siridAmagaMDe. 147 - 13 paTTa ra 2 jAva paJcapiNaMti, 147-19 lAva0 jAva0 bimhie ( 1 ) 147-22 ruppi karayala 0 jJA0 pR0 pa0 142- 5 142- 7 59-27 139 thI 142 - 8 147- 2 138-10 138-12 uva. sU. 7 jJA0 147-12 137-9 15- 4 jJA0 pR0 pa0 147 - 25 sesaM taheva0 148 - 4 Aehi ya jAva pariNAmemANA, 148 148 6 saddAveha 2 jAva saMdhi, 7 suvannagArabhisiyAo jAva no saMcAemo. 148 15 mahatthaM jAva pAhuDaM. 148 16 karayala0 jAva evaM. 148 21 sadAveti 2 jAva nivisayA. 148 24 gaMdha kannagA vA jAva jArisiyA. 148 25 sahAveta jAva taheva, 149 3 rAyA hotthA jAva viharati, 4 kumAre jAva juvarAyA (1) 149 149 6 aga jAva paccapiNaha jJA0 pR0 pa0 138-11 32-23 147 1 147 3 142 7 15 4 148 6 thI 11 147 2 138 11 uva0 sU0 6 jJA0 149 7 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 24 // jJA0 pR0 pa0 149 7 citeha 2 jAva paJcappiNa, 149 10 hAvabhAva jAva citteu, 149 13 imeyArUve jAva seyaM. 149 14 sarisagaM jAva guNovaveyaM (1) 149 15 cittasamaM jAva hAvabhAve, 149 16 teNeva 2. jAva etamANAtiyaM. 149 21 abbhathie, jAva samuppajjitthA, 149 27 apatthiyapatthie jAva parivajjie. 149 28 devabhUyAe jAka nirvAcie, 150 1/9. 15228. karayalapariggahiyaM jAba baDhAbe 2, 3. dupayassa vA jAva Nivati, 8 mahasthaM jAva pAhuDaM geNDara 2 150 150 jJA0 pR0 pa0 149 7 149 7 ka0 sU0 15 jJA0 149 7 7 149 ka0sU0 15. jJA0 146 4 249 24 15 4 149 11 147 7 jJA0 pR0 pa0 150 12 bAhucchAyAparimAhie jAva parivasittae ( ! ) 150 15 mama cittasamaM taM caiva savaM bhANiyAM. jAva mama saMDAsagaM chiMdA 2, 150 21 taheva jAva pahArettha gamaNAe, 151- 3 riubveda jAva pariNiTThiyA, jJA0 pR0 pa0 1496 thI 150 4 138 11 151 - 4 rAIsara jAva satthavAha pabhitINaM, 151- 6. kuMDiyaM ca jAva ghAuracAo, 151 - 9 dANadhammaM ca jAva viharati, 151 - 11 maTTiyAe jAba aviggheNaM, 151 - 14 pANAivAeNaM jAva micchAdaMsaNasalleNaM, 151 - 20 dAsaceDiyAhiM jAva garahijja mANI, 111-16 21-27 111-18 151- 4 111-24. 80-26 151-17 pariziSTa4- varNaka yAvat zabdAtidiSTapAThAH * // 24 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3%A3 jJA0pU0pa0 jJA0pU0pa0jJA0 pR050 jJA0pR050 151-20 AsuruttA jAva misimisemANI, 69-7 152-23 karayala0 sANaM0 2, 15-4 151-23 rAisara jAba parUvemANI, 152-24 Asuratte jAva tivaliyaM0 69-7 151-24 pariyAlasaddhiM saMparivuDe evaM jAva 153- 1 mihilA jAva avadAreNaM0 152-21 viharati (1) 153- 4 jamagasamagaM ceva jAva nicchUDhA0 152-21 151-27 udagapariphAsiyAe jAba bhisiyAe. 151-8153- 7 sakoraMTa malladAmayA jAva seyavara0 66-22 151-28 rajje ya jAva aMteure ya kusalo daMtaka (1) 153- 7 nagarehito jAva niggacchaMti (!) 152- 1 dANadhammaM jAva aMteure0 151- 4 | 153- 8 saviDDIe jAva raveNaM 49-1/62-26 152- 2 gAmAgara jAva aDaha, 51-27 | 153- 9 haya jAva seNNaM sannAheha, jAva paccappiNaMti, 153-9 152- 3 ranno vA jAva erisae (1) 153-10 hatyikhaMdha. 137-25 152- 7 agaDe vA jAva sAgare vA, 153-10 sakoraMTa. 62-22 152-15 rAIsara jAva satthavAipabhiINaM, 11-27 | 153-10 mahayA. 62-26 152-17 juvaNeNa jAva no khala, 132-28 | 153-15 hayamahita jAva paDisehie 155-26 152-20 saddAveti 2, jAva pahArettha gamaNAe0 138-11 | 153-16 avIrie jAba adhAriNijjAmi (1) %9C %A4%ASAAL Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K navADI bhIjJAtAdharmakathAoM pariziSTa-varNakayAvat shbdaatidissttpaatthaaH| jJA0pR050 jJA0pU0pa0] jJA0pR050 jJA0pU0pa0 153-16 turiyaM, jAva veiyaM (1) 154-12 ahimaDeti jAva asubhatarAe. 136-17 153-22 ohatamaNasaMkappe jAva jhiyAyati, ka. sU. 92 154-14 uttarijehiM jAva parammuhA0 154-13 153-23 NhAyA jAva bahurhi. ka. sU. 95 154--16 saehiM jAva ciTThAmo, 154-13 153-25 ejamANaM, jAva niveseha, 153-24 154-17 kaNaga jAva paDimAe, 133-6 153-27 asakAriyA jAva nicchUDhA, 152-25 154-19 saDaNa jAva dhammassa0 53-17 153-28 nissaMcAraM jAva ciTuMti, 153-18 154-23 sahajAyA jAva pacatitA, 128-6/13 154- 1 alabhamANe jAva jhiyAmi, 153-20 154-25 sesaM taheva savaM, 128-18 thI 129-21 154- 2 ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha, ka. sU. 95, 154-27 jaMbuddIve 2 jAva sAiM0 / 131-6 154-6 taM ceva jAva paveseti, . 154- 3 | 154-28 AukkhaeNaM jAva dAriyattae, ka. sU. 3 157- 7 pAunbhUyA jAva jAlaMtarehiM0 154-4 | 155- 3 IhAvUha, jAva saNijjAisaraNe, 76-18 / 154- 9 giddhA jAba ajjhovavaNNA (1) 155- 9 saMsAra jAva pavayaha, 64-27 154-10 vhAyA jAva pAyacchittA, ka. sU. 15 | 155-10 meDhI pamANaM jAva dhammadhurA, 121- 5 154-11 khujAhiM jAva parikkhitA (1) | 155-11 iNhipi jAva bhavissaha, 155-10 AROSAUG Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A%AAAAESH | jJA0pR0pa0 jJA0pU0pa0 jJA0 pR050 jJA0pU0pa0 155-12 saMsArabhaubiggA jAva bhIyA, 64-27 157 18 suhAsaNavaragata0 (1) 155-12 muMDA bhavittA, jAva pacayAmo, 65-27 | 157 19 siMghADaga jAva bahujaNo, 1. sU. 100 155-13 tubbhe saMsAra jAva mae saddhi, 64-27 157 23 samaNANa ya jAva parivesijjani (!) 155-18 sakkAreti, jAva paDivisajjeti, 23-18 157 27 0gIyavAiya jAva raveNaM, ka. sU. 157-26 abbhatthie jAva samuppajjitthA, ka. sU. 15 156 1 taheva jAva arahaMtANaM. 156 27 157- 3 bhArahe vAse jAva asIti0 156-26 158 4 jaMbhagA jAva jeNeva mihilA. 157 5 karayala jAva paDisuNei 2, 15-4 158 5 sakhikhiNiyAiM jAva vatthAti0 157 8 vesamaNeNaM jAva suNettA (1) 158 5 karayala0, tAhiM iTThA0 15 4/14 25 157 1 avakkamati 2, jAva uttara 158 10 bhavitA jAva pavatittae, veudhiyAI. 157 9 tAe ukkiTThAe jAva vIiyavamANa 158-11 sovaNiyANaM jAva bhomejANati 157 11 koDisayA jAva sAharaMti, 157 1 158 11 mahatthaM jAva titthayarAbhiseyaM0 157 02/13 karayala jAva paccappiNaMti, 15 4 | 158 11/13 uvaTThaveha jAva uvaTThaveMti; 158 KARANASANCHARG Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 zrIjJAtAdharmakathAoM pariziSTa -varNaka| yAvat zabdAtidiSTapAThA // 26 // 9754IES jJA0pR0pa0 158 12 camare asuriMde jAva accuya pajjavasANA (1) 158 13 sovaNiyANaM jAva aNNaM ca taM0 158 15 sovaNiyANaM jAva abhisiMcati. 158 17 uttarAvakkamaNaM jAva sabAlaMkAra visiyaM (1) 158 19 aNegakhaMbha0 jAva maNoramaM0 158 19 uvaTThaveha sA vi sIyA0 158 22 NhAyA jAva sabAlaMkAra 158 23 parivahaha jAva parivahaMti, jJA0pU0pa0 | jJA0pR050 159 1 nimgamo jahA jamAlissa, bhaga. za. 9, u. 33 159 2 abhitaravAsavihi gAhA jAva 158 11 paridhAvaMti (1) 158 11 | 159 14 aTThAhiyaM kareMti 2, jAva paDigayA, (1) 159 17 aNaMte jAva kevalanANadaMsaNe. ka. sU. 12 160 27 aTThAhiyamahA0 naMdIsaraM0 (1) 161 1 mallI jAva pajjuvAsati, 158 18 | 161 4 bhaMte 1 jAva pavaiyA, 65 15 ka. sU., 95 | 161 18 siddhe evaM parinivANamahimA 158 12 / bhaNiyabA, jambU. pra. vakSa. 2, sU. 33 ___aupa. sU. 32 - -- V // 26 // A Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5 .. zrIzalezvarapArzvanAthAya namaH / // prthm-shriiutkssipt(meghkumaar)-adhyyn-saaraaNshH|| kathAprArambha-dohadavarNana-meghakumAravivAha jambUdvIpanA dakSiNArddhabharatamA rAjagRhI nAmanI nagarImAM zreNikamahArAjA rAjya karatA hatA, ane teone dhAriNI vagere rANIo hatI. abhayakumAra nAmano putra, sakalabuddhinidhAna badhA maMtrIo viSe mukhya hato. ekadA sundara vAsagRhamA palaMga viSe poDhelI dhAriNI rANIe ardhajAgRta-avasthAmAM madhya rAtrie potAnA mukhamA avataratA bhavya, sundara, lakSaNopeta hAthInuM svapna joyu, ane jAgRta thaI. AnandathI pUrNa hRdaye zreNika mahArAjAnI pAse gaI, ane jaya-vijaya-sUcaka vANIthI vadhAvI jAgRta karyA, ane svapnanI bAta kahI. A svamanI vAta sAMbhaLI harSAnvita thayelA rAjAe svakSayopazama anusAra prApta thayela buddhinA AdhAre samyag UhApohapUrvaka teno vicAra karI dhAriNI rANIne joyelA svapnanuM abhinandana ApavApUrvaka--kalyANa--maGgala-dIrghAyu ane ArogyAdi viziSTa phalo sUcavavA sAthe apUrva bhAgyazAlI putraratnanI prApti jaNAvI. A sAMbhalI vadhu Anandita banela dhAriNIdevIe zakunanI gAMTha vALI, ane zeSa rAtri nidrAthI prApta thayela mahAsvapnano vighAta na thAya te hetuthI dharmakathA Adi dvArAe pUrNa karI. savAre rAjAe vyAyAmazAlAmA aMga-zrama karI, tailAdithI viziSTa prakAranI mAlIza Adi karAvI snAna karI aMgabhUSA karI, pradhAnaAptajanonA parivAra sAthe vizeSa prakAre Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 bhIbAtAdharmakathAGge pariziSTa5-utkSipta adhyynsaaraaNshH| // 27 // ARCH CAROASTERNA sajAvela bAhya AsthAna-sabhA(kacerI)mAM siMhAsana upara besI aSTAMga nimittane jANanArA svapnapAThakone( jyotiSIone) teDAvyA ane dhAriNIrANIne ojhalapaDadAmA besADI. svapnapAThako AvIne zreNika mahArAjAne AzIrvAdothI navAjI yogya Asana para beThA. rAjAe dhAriNIrANInA svapnanI vAta jaNAvI ane tenA phalAdeza zravaNanI jijJAsA karI. paMDitoe teno yogya vicAra karI ( kalpasUtramA varNavyA mujaba) svapnazAstrano sAmAnyathI paricaya ApIne chevaTe prastuta svapnano phalAdeza jaNAvatAM kA ke--" dhAriNI rANI yogya samaye sarva lakSaNothI yukta putraratnane janma Apaze, te putra--vizAlasamRddhithI zobhatA mahArAjyano bhoktA thaze, agara AtmakalyANa sAdhI kRtArthatAbharyu jIvana gujAranAra viziSTa anagAra ( sAdhu ) thaze!" A sAMbhalI rAjAe teono yogya satkAra karyo, pAritoSika-inAma vagerethI saMtoSI svapnapAThakone vidAya karI pote dhAriNIrANI pAse gayA, svapnanA phalAdezanI vAta kahI, ane teNe teNInI bhAgyazAlitA | sUcavI. dhAriNI paNa pote uttamaputranI mAtA thavAnuM saubhAgya malyAthI Anandita banI yogya rItie garbhanuM pAlana karavA lAgI. be mahinA jeTalo samaya pasAra thayA bAda dhAraNIne "saghanameghaghaTAyukta, vijalIonA camakArA saha meghanI garjanAothI vyApta | sundara caumAsAnI Rtu pUra bahArathI khIlI hoya ane huM vaibhAragirinI girikandarAonI vanarAjiomAM caturaMga sainyanA ThATha sAthe zreNika mahArAjA saha viharaNa karuM" Avo dohada pragaTa thayo. dhAriNIe akAle AvI meghaghaTA vagereno asaMbhava vicArI potAnA dohadanI pUrNatA na thAya tema hovAthI vAta koIne karI nahIM, kintu dohadanI pUrti na thavAthI divase divase dhAriNInuM zarIra kRza thavA lAgyu ane becenI vadhI. A hakIkata dAsadAsIoe rAjAne kahI, ane zreNikamahArAjAe AvIne jyAre AgrahapUrvaka pUchayuM tyAre // 27 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anicchAe paNa dhAriNIe potAnA dohadanI bAta kahI. rAjAe rANIne AzvAsana Apyu, ane pote sabhAmAM besIne mantrIo sAthe vicAraNA calAvI. parantu A dohada to kudaratI banAvarUpa hoI mAnava zaktiothI bahAra hovAthI kevI rIte bane !, A kAraNathI sahu cintAtura banyA. A samaye AvI pahoMcelA abhayakumAre pitAzrInI gamagInI joI kAraNa pUchatAM vAtano marma jANI laI kayu ke-pitaashrii| divyazakti Agala A vAta zI visAtamA che ! huM hamaNAM ja Ano upAya karuM chu ! ema jaNAvI pUrNa vicAra karI aTThamano tapa karI pUrva sAMgatika-saudharmakalpavAsI devano saMkalpa karI pauSadhazAlAmA dhyAna dharI beTho, puNyabale te deva- Asana calAyamAna bhayu. avadhijJAnanA upayogathI abhayakumAre yAda karyAnuM jANI divya rUpa dhAraNa karIne turataja abhayakumAra pAse hAjara thayo, ane mane zA mATe yAda karyo che !, te pUchavApUrvaka potAnA lAyaka kAma pharamAvavA kachu. abhayakumAre "dhAriNImAtAnA akAla megha saMbaMdhI thayela dohadane pUrNa karavA " sUcavyu. deve turata vaikriya zaktithI akAle paNa saghana caumAsAnI Rtuno dekhAva karI dohada pUrNa thAya tevI goThavaNa karavAneM kabUla kayu ane adRzya thaI gayo. kSaNavAramA devanA kahyA pramANe Rtuno palaTo nihAlI zreNika mahArAjAne vadhAmaNIpUrvaka dhaarinnii-raanniin| dohadane pUrNa karavA yogya taiyArI karAvavA vinaMti karI. rAjAe paNa dhAmadhUmapUrvaka rANInI icchAmujaba dohada pUrNa karAvI yathAyogya rIte garbhana sanmAna karyu tema vividha anukUla garbhane yogya AhAravihAra sevatA kramazaH yogya samaye dhAriNI rANIe | viziSTa lakSaNo yukta tejasvI putrane janma Apyo. tenI vadhAmaNInA samAcAra ApavA ahamahamikApUrvaka AvelI dAsIone mArahAjA zreNike teNIonA jIvanabharanA dAsIpaNAne | dUra kayuM, arthAt-pramANAtIta inAma (bakSIsa) Apyu. rAjAe AjJAkArI sevako dvArA putrajanmanI khuzAlImA AkhAye rAjagRhanagarane FACOCIRCRECORRECIRC3% Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 28 // zaNagAryu, vividha manoraMjaka -Ayojano Thera Thera yojyAM, baMdIkhAnAomAMthI kedIone mukta karyA. ekaMdara AkhuM gAma nAca-gAnatAnathI pramudita banI gayuM. rAjamaryAdAne ucita vepArIo vagerene chUTa ApavAmAM AvI ( zrI kalpasUtramAM varNavyA mujaba ) daza divasanI kula maryAdA anusAra thatI vidhi patAvI, azuci nivAraNa thayethI bArame divase sahu-jJAti svajana - mitra parivArAdine ekaThA karI jamADI sanmAna-satkAra karI, akAle megha sambandhI dohada thavAnA kAraNe putranuM zubhamuhUrte meghakumAra evaM nAma pADyuM. te pachI pAMcadhAvamAtAothI lAlanapAlana karAtA meghakumAre yogya vaya prApta thaye upAdhyAya ( gRhazikSaka ) pAse vhoMtera kalAo zIkhI vicakSaNa thayo yuvAvasthAmAM pagaluM mAMDatAM mAtApitAe hoMzamera uttamakulanI ATha rAjakanyAo sAthe ekaja divase lama karAvyAM, ane pramANAdhika- anargala dhana-sampadAothI bharapUra sundara rAjamahela viSe te meghakumAra doguMdaka devanI jema temanI sAthe yatheccha sAMsArika sukhone anubhavavA lAgyo. meghakumAra dIkSA varNana - ekadA zramaNa bhagavAn-zrImahAvIra - deva rAjagRhanagaranI bahAra guNazIla caityamAM samosaryA, prabhunuM padhArakhaM sAMbhalI nagaranA sahu loko vandanArthe javA lAgyA. lokonA samuhane utsAhamera jatAM joine meghakumAre jijJAsAthI kaMcukI puruSane ( mahelanA dvAra upara rahenAra nokarane) pUchayuM ke zuM che !, A vadhA kyAM jAya che !; eTale kaMcukI puruSe tapAsa karIne prabhuzrI mahAvIrasvAmI padhAryAnI vAta karI, tUrataja nokaro dvArA sundara cAraghoDAthI joDelA rathane maMgAvI temAM besI meghakumAra paNa prabhu pAse gayo, ane vinayapUrvaka namaskAra karI prabhunI madhuradezanA zravaNa karavA beTho. akhaNDadezanA sAMbhalI bhavanirvedathI turata prabhu pAse mAtApitAne pUchIne saMyama cha pariziSTa5- utkSipta adhyayanasArAMzaH / // 28 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** * OCRAACHAK levA AvavAnI bhAvanA pragaTa karI. prabhue paNa "jahA suhaM devANuppiyA" kahI, " zreyAMsi bahuvinAni" sUcavI dharmanA kAryamAM DhIla na 6] karavA jaNAvyuM. ghare AvI mAtApitAne vAta karI ane saMyama svIkAravA mATe anumati mAMgI. dhAriNImAtA to A sAMbhaLI zokathI vihvala banIne mUrchA pAmI bebhAna thaI gaI. mUrchA dUra thaye mohanA AvezathI aneka prakAranA rAgotpAdaka vacanothI medhakumArane saMyamanA bicArothI khaseDavA prayatna karyo, kintu meSakumAre to asthimajAnugatapaNe pragaTelA dharmarAgathI AtmakalyANa sAdhavAnI tAlAvelIbharI tamannA batAvanArA vividha uttarothI potAno bhavanirveda sUcavyo; tyArabAda mAtAe saMyamanI duSkaratA ane zarIranI sukumAlatA vagere jaNAvI saMyama na levA sacavyu. medhakumAre svAdhInapaNe saMyamamA AvatA parISahopasargAdi tathA sAmAcArI pAlananI duHzakyatAone sAmI chAtIe sAmano karavAthI, narakAdimA parAdhInapaNe anantaguNa bhogavI paDela vedanAonI jema niHsArapaNuM nathI ema jaNAvI saMyama svIkAra mATemo aTala-aNanama dRDha saMkalpa jAhera karyo. AthI nirUpAya thaIne mAtApitAe phakta eka divasarnu rAjya bhogavI levAno Agraha karyo, eTale mAtApitAnuM mana prasanna karavA khAtara medhakumAre maunapaNAthI saMmati ApI. turataja vipula taiyArIpUrvaka dhAmadhUmathI meghakumArano rAjyAbhiSeka karyo. tyArapachI siMhAsane beThela medhakumArane mahArAjA zreNika pUche che ke-zI AjJA che ! javAbamAM turataja ogho-pAtrAM maMgAvavAnuM ane hajAmane bolAvavAnI icchA darzAvI. zreNikarAjAe AptapuruSodvArA eka lAkhanA | mUlyathI ogho, eka lAkhanA mUlyathI pAtrAM maMgAvyA ane eka lAkhanA mUlye nAvI-hajAmane teDAvyo, ane vidhi sahita hajAma pAse mastakanA kezarnu cAra AMgulanI zikhA varjIne muMDana karAvyu. dedIpyamAna-svarNa-rajatanA kalazothI snAnavidhi karAvI, zuddha mahAmUlAM vakhornu paridhAna karAvI, eka hajAra mANasa upADe tevI manoramA-zibikA(pAlakhI) mAM besADyA. varNakamA varNita dhAmadhUmapUrvaka * * Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI0pU0 | prishisstt5-utthitadhyynsaaraaNshH| bhIjJAtAdharmakathAle // 29 // prabhumahAvIra pAse meghakumAra-mAtApitA svajana melA saha hAjara thayA. dhAriNImAtAe vinayapUrvaka prabhune namaskAra--vaMdanA karI vinaMtI karI ke-amArA prANa karatAM paNa vhAlA, aneka manorathothI prApta thayela, kALajAnI kora sarakhA A mArA putrane Apane ziSya tarIke vhorAvu chu, to Apa kRpA karI svIkAro ! meghakumAre IzAna khUNe jaI AbharaNAdi utArI sarpa jema kAMcalI utAre tema saMsArano moha utAravAno abhinaya ko. A samaye mAtAnuM zokanA AvezathI hRdaya bharAI AvyuM, ane vilApAdi karavA mAMDI. A chatAMye AtmakalyANa sAdhI jIvanane ujAlanAra putrane saMyamamArge vicaravAnI zubhAziSa ane apramattapaNe sAvadha rahebAnI bhalAmaNarUpe be zabdo kahyA. tyArabAda meghakumAre prabhu mahAvIrane traNa pradakSiNA karI aMjali bAMdhI prArthanA karI ke-he prabhu! A saMsAra viSaya kaSAya agnithI vyApta che. he prabhu! temAthI bacavA mATe mane saMyama-dIkSAnu pradAna karo ! svayaM prabhue sAmAyika uccarAvI saMyamanI mahattAno tathA tenI sAcavaNI vagereno upadeza karI meghakumArane aNagAradharmano pathika banAvyo. meSakumAranu ArtadhyAna, ane prabhue karelaM tenA pUrvamavarnu varNana dIkSAparyAyanA anukrame meghakumArano saMthAro sAdhuonA javA-AvavAnA pravezadvAra para Avyo, AthI rAtrie vAcanA-pRcchanAdi ane ane Thalle mAtrAdi mATe jatA AvatA sAdhumahAtmAonA pAdarajathI saMthAro bharAI gayo ane rAtrie te mahAtmAonA paganI Thokaro vAgI, aMdhArAne laI zarIranA avayavo para paNa paga lAgyA. A hetue suMvAlI makhamalanI pathArI para AloTela hovAthI zarIranI ati komalatAnA kAraNe meghakumArane kSaNavAra paNa nidrA na AvI, ane navadIkSita hovAnA kAraNe AdhyAne caDhI durdhyAna thayu ke-'aho ! GEE ROCIAOMOM NAGAUR hai mama / temAyA mahAvIrane mArga vicaravAnA / J // 29 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % A 4% A 5 -15 CASSAGROCERA A sAdhuo meM dIkSA lIdhI na hatI tyAMsudhI rAjakumAra tarIke mane Adara-sanmAnathI bolAvatA hatA, ane have to mAro saMthAro javA AvavAnA bAraNA para khaseDI jatA AvatA sAdhuonI Thokaro ane ghUla mane khavaDAve che !, mATe have ApaNAthI to A saMyama (sAdhupaguM) nahIM palAya, savAre bhagavAnne pUchI ghare cAlyo jAuM, AvI vicAraNAonI ghaTamAlamA narakanI vedanA sarakhaM kaSTa-vedanA sahana karato ArtadhyAna karatAM rAtri pUrI karI. savAra thatAMja prabhue poteja meghakumArane rAtrinI badhI bInA jaNAvI ane pUchayu ke-he meghakumAra ! meM kabu te sAcuM che ! meghakumAre kayu ke-he prabhu! sAcuM che. tyArapachI meghakumArane sthira karavA mATe pramue tenA pUrvabhavo jaNAvyA he megha / ahIthI trIjA bhave tuM vaitAbya parvatanI taleTImA sundara lakSaNo yukta aMgopAMgathI zobhato sumeruprabha nAmano cha daMtazalavAlo hastI hato. aneka hAthaNIothI ane baccAothI paravarelo girikaMdarAo, saghana-jhADIo vigeremA yatheccha tuM vicarato hato. ekadA grISmaRtumA jeTha mahinA viSa vAMsa Adi jhADonA ghasArAthI acAnaka bhayaMkara dAvAnala pragaTyo, te joI prANa bacAbavA tArA parivAra sAthe te nAzabhAga karI tenA pariNAme zvAsamera doDadhAma karatAM svayUthathI vikhUTo paDyo. doDavAnA ati parizramathI ane dAvAnalanA tApathI tema jeTha mAsanA tApathI tRSAtura banelo doDatAM sakhta kIcaDa ane sAmAnya jalavAlA eka sarovaramAM pANI pIvA mATe paDyo, uparathI dekhAtA pANInA mohamAM paDatAnI sAthe ja sarovaranA kohAyela-cIkaNA kAdavamAM tAruM vizAla zarIra jhuMcI gayu. pracaMDa tApathI ukaLI gayelaM tenuM pANI mahAmuzkelIthI thoDaM pIne jyAM tuM bahAra nikalavA mathe che tyAM to tuM bhAre zarIranA kAraNe vadhu khuMcavA lAgyo, ane nikalavA mATe azakta thayo. nirupAye bhISaNa kIcaDanI bhIsamAM asA kalataranI vedanA ) Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI pR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 30 // bhogaghavA lAgyo. A samaye tArA yUthamAMthI yUthapati bhaviSyamAM thaI jaze tevI AzaMkAthI pahelAM hAMkI kADhela eka hAthI teja sarovaramAM pANI pIvA Avyo. te to sthAnano bhomiyo hovAthI kIcaDarahita kinArethI pANI pIne tRpta thayo. tyArabAda eka bAju tane khuMcelo dekhI pUrvavairanuM smaraNa karI 'A ThIka lAga che' ema vicArI eka bAjuthI dAvAnala Adi aneka asahya pIDAothI banelA tane potAnA daMtuzalanA prahArathI mArIne pahADa jevI tArI kAyAne jarjarita karI nAkhI. pariNAme AkhA zarIramAM bhISaNa dAha jvara pragaTyo. parAdhInapaNe kAyAne jarjarita karI nAMkhI. pariNAme ane na chUTake asA te vedanAo teM sAta divasa sudhI akhaNDapaNe bhogavI. chevaTe Artta- raudradhyAnanA saMkliSTa pariNAmathI kAla karI viMdhyaparvatanI taleTImAM eka hAthiNInI kukSimAM utpanna thayo. krame karI janma thayA bAda sArA lakSaNothI zobhatA, sundara aMgopAMgavAlA, dedIpyamAna kAntivAlA ane cAra dAMtavAlA evA tAruM nAma vanacaroe meruprabha pADayuM krame karI tuM yuvAvasthAmAM yUthAdhipati thaI yathecchapaNe vicaravA lAgyo. eka samaye dAvAnalanA kAraNe pUrvabhavamAM potAnI thayelI durdazA jAtismaraNa jJAnathI jANI, A vartamAna bhavamAM have tevI hADamArI bhogavavI na paDe tethI potAnA raheThANabhUta sthAnanI cAre dizAe jojanapramANa bhUmi sApha karI ane temAMthI jhADa-pAna-taNakhalA-dhAsa vagere je thAya te badhuM bhAvI dAvAnala na phelAi zake mATe dUra karavA lAgyo. bhavitavyatAnA yoge tyAM jaMgalamAM dAvAnala pragaTayo, AthI tuM trAsa pAmI bacavA mATe pahelethI sApha karelA mAMDalAmAM potAnA parivAra sAthai peTyo, bhayathI jIva bacAvavA bIjA paNa prANIo vaira-virodha bhUlI jaI te mAMDalAmAM AvavA lAgyA. cAre bAjuthI trAsa pAmIne AvatA jaMgalanA pazuonA samUhathI te mAMDalaM khIcokhIca bharAi gayuM, jarApaNa jagyA rahI nahIM, A samayamAM eka bicAruM sasalaM potAnA prANa bacAvavA bIje jagyA na malavAthI Amatema doDI rahelaM pariziSTa 5- utkSipta adhyayanasArAMza: / // 30 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CATEGOROCESSAR hatuM tevA avasare khaMjabALavA mATe tAro eka paga teM UMco ko eTale te khAlI paDelI jamyAmAM jagyA maLavAnI AzAe te sasalaM tyAM AvI gadyu, khaMjavALyA pachI paga mUkavA jatA tArI najara paga nIce rahela sasalA upara paDI. dayAthI teM paga addharaja rAkhyo, te vakhate apUrva jIvadayAnA mAhAtmyathI-prabhAvathI-saMsAra paritta (apa) kayoM ane manuSyanuM AyuSya bAMdhyu. aDhI divasa pachI dAvAnala zAnta thayo tyAre sarva jIvo-prANIo potapotAnA sthAne cAlI gayA. te aDhI divasa sudhI addhara rAkhelA pagane jyAM bhUmi para mUkavAnI taiyArI karI tyAM to te paga sATha kalAka sudhI vALI rAkhela hoi akaDAi gayelo hovAthI turataja tuM to te paga para DhalI paDhyo, AkhA zarIsmAM dAha Adi pIDA thavA lAgI, kintu te pIDAo samatApUrvaka sahana karI sasalAnA bacAvyAnA zubha dhyAnathI pavitra bhAvanI zreNIe kAla karI zreNikamahArAjAne tyAM dhAriNIrANInI kukSie tuM putrapaNe utpanna thayo. anukrame yuvAvasthA pAmI mArI pAse tuM aNagAra(saMyamI) thayo che. he megha ! pUrvabhavamA te tiryaMcayonimAM samyaktvanI prApti na chatAM paNa sasalAne bacAvavA AvI | | asama pIDA sahana karI, tethI saMsAra parita karyo ane manuSyanuM AyuSya bAMdhyu. ane A bhavamA sampatya ane usamottama cAritra | Adine meLavyAM che, to pachI A mahAtmAo-sAdhubhagavaMtonI caraNarajathI kaMTAlI sthAnabhraSTa thavA kema mAge che ! mA duHkha to tenI Agala yatkicit che, vigere prabhue upadeza Apyo. meSakumAranI sadgati prabhu mahAvIranI amRta sarakhI vANInuM pAma karavAthI medhakumAramunine uhApoha karatAM jAtismaraNajJAna thayuM ane pUrva bhavo | pramue kareLa varNana pramANe sAkSAt te jJAnathI jotAM potAnI mUla tasta ja samajAgI ane thavelI bhUla mATe pazcAjapa karato prabhune SAXCARRC -sAdhubhayanuM AyuSya bAMdhubanI prApti na chatAM parama yuvAvasthA pAmA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navaGgI 0 0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 31 // baMdana-- namaskAra karI kahevA lAgyo ke - he prabhu! AjathI mAMDI huM mArI cakSu sivAya bAkInuM zarIra vosarAvI dauM luM. arthAt cakSu pharakavA sivAyanA mArA zarIranI huM darakAra nathI rAkhato 111 ema kahI pharIthI dIkSA grahaNa karI. sthaviro pAse grahaNa - AsevanazikSAthI meghakumAra mahAtmA taiyAra thaI ekAdazAMgapAThI banI chaTTha--aTTama Adi ghora tapasyA karI kliSTa karmone khapAvabA lAgyA. yogya samaye prabhu pAsethI AjJA prApta karI sAdhunI bAra paDimAone vidhipUrvaka sevI tema lAgaTa sola mAsanI utkRSTa tapasyAvAlo guNaratnasaMvatsaratapa ArAdhyo. chevaTe tapa AdithI zarIra ati kRza thayuM jANI saMlekhanApUrvaka anazana svIkAravAnI prabhunI AjJA prApta karI vaibhAragiri parvata para sthavira munio sAthai jaI zuddhazilAtala para besI, cAre AhAranAM paJcakakhANa karI, aDhAre pApasthAnako ne AlocI, zuddha vairAgyanA vadhatA bhAvapUrvaka kSamApanA ane sukRtanI anumodanA karI, eka mahinA sudhI anazana karI, vizuddha bhAve kAladharma pAmI pAMcamA anuttara vimAnamAM vijaya nAmanA vimAnamA tetrIsasAgaropamanI sthitinA devapaNe meghakumAramuni utpanna thayA. tyAMthI cyavIne mahAvidehakSetramAM manuSyapaNe janmI saMyama prApta karI mokSe jaze. / upasaMhAra / potAnA AtmAne saMyamamAMthI calavicala thatA pariNAmothI bacAvavA Adarza--namUnedAra udAharaNarUpe A meghakumAranaM adhyayana jJAtAsUtramAM prathama jaNAvela che. AmAM meghakumAranA pUrvabhavamAM hAthIe jIvadayA khAtara paga UMco rAkhyo temAM manuSya AyuSya bAMdhyuM, ane jIvadayAnuM utkRSTa puNya baMdhAryuM tethI mukhyatAe A adhyayananuM mukhya nAma utkSipta adhyayana che. A rItie prathama utkSipta nAmanA adhyayanano sArAMza samApta thAya che. pari0 5 prathama utkSipta adhyayana sArAMzaH / // 31 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // dvitIya - zrIsaMghATakAdhyayanasArAMzaH // kathAprArambha - putraprApti - rAjagRhanagarImA vipula dhanadhAnyAdinI samRddhivAlo dhanya nAmano sArthavAha hato, tene bhadrA nAmanI strI hatI. ghaNA varSa viSayAnandamAM vyatIta thayA chatAM madrAzeThANIne kaMha saMtAna thayuM nahIM. eka samaye bhadrAzeThANI A sambandhI vicAradhArAe caDhI ane putrAdinI aprApti mATe khUba ArcadhyAna karavA lAgI, prApta thayelA dhana-saMpatti ane vaibhavone ane svajiMdagIne niSphala mAnI dinapratidina vadhu ne vadhu cintAtura thaI. A cintAnA pariNAme aneka deva-devIonI mAnyatAo - pUjAo karavA lAgI putraprApti karavAnI tIvra abhilASA jAgI, potAnA A abhiprAyanI vAta dhanyazeThane karI saMmati meLavI puSkala ADambara- dhAmadhUmayukta sakhIonA parivAra sAthe tamAma devAyatano-mandiromAM jaI bhAvabhaktipUrvaka sevA-pUjA Adi karI potAnI varSojUnI AzAne phalavatI banAvavA dRDha saMkalpapUrvakanI mAnyatAo karI tathAprakAranI bhavitavyatAnA yoge thoDA samayabAda zeThANI garbhavatI thaI, ane teNIne yogya sArasaMbhAla karatAM yogya samaye putraratnano janma thayo, ghaNA harSa - pramodathI mahotsavapUrvaka devatAonI bAdhA - AkhaDIothI A putra prApta thayelo che tema mAnI tenuM guNaniSpanna evaM devadinna nAma pAyuM. vijayacoranA hAthe devadinaputranuM mota, ane vijayacoranuM pakaDAva - ekadA tahevAranA prasaMgane pAmI bhadrA zeThANIe potAnA A ekanA eka putrane ati premathI snAna karAvI, kiMmatI vastro paherAvI ati mUlyavAna AbhUSaNo paherAvI, bAlakanI sArasaMbhAla mATe rAkhela ati vizvAsu paMthaka nAmanA nokarane vinoda mATe zaharamAM phera Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI bhIjJAtAdharmakathAGge pari05dvitIyazrIsaMghATakAdhyayanasArAMza // 32 // SAMACHCCCCCCCCCX bavA mATe soMpyo. eka sthAne anya zeThIyAonA baccAo sAthai ramavAmAM tallIna banelA zeThanA putrane dekhI tyAM tene ramato rAkhI AjubAjumAM te laTAra mAravA lAgyo. AvA avasarane pAmI bhalabhalA catura rAjyAdhikArIone paNa thApa ApI nAzI janAra dhADapADu vijayanAmanA coranI cakora dRSTie te Avyo. dhananI tIvra lAlasAne vaza thaI barAbara samaya joI koI na jANe tevI rIte tenuM haraNa karI mArI nAkhI te bAlakanAM tamAma AbhUSaNo-vastro laI lIghAM ane nagarabahAranA guNazIlacaityanI najadIkanA prAcIna bagIcAnI gADha-jhADImA jIrNa kUvAmAM te bAlakanI lAza pheMkI potAnA sthAne jai saMtAi gayo. A bAju thoDIvAramA paMthakanuM dhyAna ramatA bAlako tarapha jatAM potAnA zeThanA putrane temAM na jotAM tema ja AjubAju na jotAM khUba ja bebAkaLo thaI gayo. bace tapAsa karI lokone pUjyu paNa teno kaI patto lAgyo nahIM tyAre ati dInabhAve raDato zeThanI pAse gayo ane sarva vAta kahI. A sAMbhaLatAM ja zeTha vajrAghAta lAgyAnI jema ekadama bebhAna thai jamIna upara paDyA ane mUrchA valyA pachI khUba tapAsa karAvI paNa kaI patto lAgyo nahIM. AthI bheTaNuM laI zreNika mahArAjA pAse gayo ane phariyAda karI polIsanI madada mAgI, rAjAe turataja teno prabaMdha karyo. polisoe cAMpatI tapAsa karI, pageruM zodhatAM teo nagara bahAranA jUnA bagIcAmAM jUnA kUvA pAse AvI pahoMcyA. durgandha AdithI zaMkita thayelA polisoe zodhakhola karatAM pariNAme jIrNa kUvAmAMthI te bAlakanI lAza malI AvI ane te lAzane bahAra kADhI dhanyazeThane soMpI. zeThe atizokavyApta haiye te bAlakanA amisaMskArAdi vidhi karI. polisoe khUnInI pUratI tapAsa karI ane khUna karanAra vijayacorane pakaDI zreNikarAjAnI samakSa hAjara karyo, teno insApha karAvI AkhA nagaramA pheravyo PJ ane cAbUka AdithI mAra mAratA aneka prakAre kara ApatA polisoe ene jelamAM-(kedakhAnAmA ) pUryo ane beDI nAkhI cAbUkanA // 32 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1594 HISUCHANA mAra mAravA lAgyA. eka samaye sAmAnya aparAdha AvatAM dhanyazeThane jelamA pUryA ane vijayacoranI ja lokhaMDI beDIyI zeThane keva karyA. bhadrAzeThANI hamezAM sAraM sAraM khAvAnuM taiyAra karI paMthaka nokara sAthe jelamA zeThane mokale che. te khorAka zeTha ekalA khAya che, bhUkhyo vijayacora zeTha pAse khorAka mAge che paNa zeTha potAnA putranA khUna karanAra khUnI vijayacorane ApatA nathI ane tene halakA-tuccha zabdothI tiraskAre che, vijayacorane asama mAranI vedanA ane peTapUra khorAkanA abhAvathI ghaNuM lAgI Ave che. dhaNI vakhata zeThane kAlAvAlA kare che parantu zeTha putranA khUnI vijayacorane kaI ApatA nathI. thoDA samaya bAda dhanyazeThane hAjata lAgatAM eka ja beDImAM zeTha ane cora banne hovAthI zeThe hAjata mATe javA sAthe AvavA kayuM tyAre vijayacore tame AhAra-pANI jyo cho eTale tamane hAjata thAya parantu mAre to cAbUkanA mAranI asahya vedanA ane alpAhAra malavAthI kSudhA-tRSAthI hAjatanI zaMkA thatI nathI mATe huM AvIza nahIM. thoDIvAramA zeThane hAjatanI utAvala thaI eTale namratA saha kAlAvAlA karyA tyAre vijayacore zeThane AvatA AhAramAthI bhAga ApavAnI kabulAta mAMgI, nirupAya banelA zeThe tenI mAgaNI kabUla karI potAnu kArya patAbyuM, jyAre jyAre paMthaka AhAra Adi zeThane ApabA lAve che tyAre tyAre zeTha teno bhAga ApI pote khAya che. A vAta paMthake zeThANIne kahI, zeThANIne aMdaranA rahasyanI khabara na hovAthI ghaNuM mATuM lAgyu. jyAre jelanI sajAnI avadhi-maryAdA pUrI thaI eTale zeTha chUTIne potAnA nivAse AvyA. zeThanA chUTakArAthI ati harSita banelA svajanasambandhIo harSathI zeThane meTI paDhyA, parantu nArAja thayelI zeThANIe to zeThanI shAmuM paNa na joyu, AthI zeThane Azcarya thayu. zeThe Ama karavAnuM kAraNa zeThANIne pUchayu, tyAre kedakhAnAmAM putranA khUnI duzmanane khAvAna ApyAnA duHkhanI vAta karI, zeThe tyAM banelI hakIkatathI tene vAkepha karI. zeThANI A zravaNa karI potAnI tuccha buddhi mATe ghaNo % C4kter Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAr3I 0vR0 mIjJAtA dharmakathAGge // 33 // pastAvo karavA lAgI. vijayacora AkhI jiMdagI kedakhAnAmAM rahI ghora vedanA bhogavI lobhanA pratApe A bhavamAM paNa duHkhI thayo ane antakAle kAla karI narakAdinAM duHkha bhogavato cAre gatinAM duHkha bhogavaze ! tevI rIte he jambU ! je sAdhu athavA sAdhvI AcArya upAdhyAyo pAse saMyama jIvana aMgIkAra karI uttama saMyama prApta karyA chatAM lobhanA pratApe ghana AdithI lobhAya che te paNa A bhavamAM duHkhI thaI parabhavamAM paNa narakAdinAM duHkho bhogavato cAre gatinAM duHkho pAmato saMsAramAM rakhaDaze ! bhaTakaze ! eka samaye rAjagRha nagaranI bahAra guNazIla caityaviSe dharmaghoSa nAmanA AcArya padhAryA hatA, teone vaMdanA - namaskAra ane dharmanuM zravaNa karavA ghaNA loko gayA. dhanyazreSThI paNa vaMdanA - namaskAra karavA gayA ane temanI vANInuM zravaNa karI jinavacanaviSe zraddhAlu thaI saMyama grahaNa karyu, ghaNA varSa saMyamanuM pAlana karI aMte eka mAsanuM anazana karI samAdhipUrvaka kAla karI saudharmadevalokamAM cArapalyopamanI sthitivALA devapaNe utpanna thayA tyAMthI cyavIne mahAvidehakSetramAM mokSane pAmaze. yojanA - rAjagRhanagaranA sarakhaM manuSyakSetra, dhanyazeThanA samAna sAdhuno jIva, vijaya coranA sarakhuM zarIra, putranA sarakhaM nirupama nirantara AnandanA kAraNe saMyama ( kharAba vRttimAM pravartela zarIrathI saMyamano ghAta thAya che.) AbharaNa sarakhA zabda-rUpa-rasa- gandha-sparza Adi viSayo. (tene mATe pravarttelA zarIrathI saMyamano ghAta thAya che.) bannenuM eka beDImA rahevAnA sarakhaM jIva zarIrane ekamekapaNe rahe, rAjyapuruSo samAna karmanA pariNAma, potAnA thoDA aparAdha sarakhA manuSya AyuSyanA bandhanA hetuo, mUtra vagere mala sarakhA paDilehaNa vagaire vyApAro, je kAraNathI AhArAdinA abhAve jevI rIte te vijayacora mAtru vagere karavAmAM pravatyoM nahIM tevI rIte A zarIra paNa AhAra vinA paDilehaNAdi kriyAomAM pravarttavA zaktivaMta thatuM nathI panthaka tulya mugdha sAdhu, sArthavAhInA sthAne pari0 5 dvitIya zrIsaMghATa kAdhyayana sArAMza / // 33 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryo. te jenI vivakSA karavAmAM Ave che evA sAdhune AhArAdithI zarIrane TekAbhUta karavAna judI rIte zravaNa karI AcAryoM Thapako Ape che jyAre vedanA vaiyAvaccAdinuM puSTa kAraNa teone jaNAve che tyAre AcAryoM tuSTa thAya che. upasaMhAra-A dRSTAntathI dhanyazeThano jema jelamA vijayacorane khAvA- ApavAmAM phakta hetu zarIranI bAdhA dUra karavA pUrato ane potAnI anukUlatA sAcavavA pUratoja hato, tevI rIte sAdhu sAdhvIoe phakta dharmanI ArAdhanAmAM TekAbhUta thAya teja hetuthI 3 zarIrane poSaNakArI AhArAdi le parantu varNarUpa-balAdinI puSTimATe AhAra vagere le to teo dhanyazeThanI jema uttarottara kasyANa sAdhI muktisukhane pAme che: A rItie dvitIya adhyayanano sArAMza samApta thAya che. tRtiiy-shriiannddkaadhyyn-saaraaNshH| kathAprArambha ane be zreSThiputronI vanavihAraI te kAle te samaye (prabhu je samaye A kathA kahI rahyA che te kAla ane samaye ) atisamRddhithI bharapUra caMpA nAmanI nagarI IN kA viSe dhanika tarIke prasiddha jinadatta ane sAgaradatta nAmanA sArthavAhanA be putro jigarajAna mitrarUpe ekacittavAlA hatA. banne mitro hai sAMsArika Adi kAryomAM ane sukha-duHkhamAM dilacorI vagara ekaekanA sahakArI banIne nAnA moTA tamAma kAryoM sAthe malIneja karavAno dRDha saMketa-nizcaya karyo, te ja nagarImAM aneka yuvakajanonA hRdayane pramoda ApanArI strIonI cosaThakalAomAM nipuNa devadattA nAmanI gaNikA rahetI hatI. 67 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 34 // eka prasaMge banne mitroe manovinoda arthe devadattA gaNikA sAthai nagara bahAranA ramaNIya bagIcAmAM svairavihAra karavAnI, AnandavilAsa bhogavavAnI abhilASA thatAM khAnapAnanI vipula taiyArIo karAvI bagIcAomAM taMbU ThokAvI viziSTa prakAranA vastra AbharaNo paherI devadattA gaNikAne ghere jai devadattAne AmantraNa karyu ane tenI sAthe aneka mitramaNDalayukta khuba ADaMbarapUrvaka te caMpAnagarInI bahAra izAnakhUNe Avela subhUmibhAga nAmanA bagIcAmAM pahoMcyA. yatheccha rIte vividha vilAso karatA vananA nikuMjo ane latAkuMjomAM pharatAM pharatAM te bagIcAnA uttara vibhAga viSe rahela eka ghADI jhADImAM pravezyAM tyAM eka mayUrI devadattA gaNikA saha bannene potAnI bAjumAM AvatA joi bhayathI trAsa pAmI pAMkhone phaphaDAvatI najIkanA eka jhADa upara jaine besI animiSadRSTie potAnA tAjA - turatamAM prasavelA be iMDAone jobA lAgI. sArthavAhanA putro mayurInuM phaphaDATa saha uDI vRkSa para besavuM ane ekI najare eka bAju moralInuM jovuM joi kutUhalathI tapAsatAM sundara-manohara rUpALAM moranAM be iMDAM joyAM. potAnA krIDAnA mora banAvavAnI lAlace paraspara bane mitroe nirNaya karyo ke A iMDA ApaNe kukaDInA iMDA meguM melI daizuM ane bhadrika kukar3I potAnAM pArakAM iMDAM olakhyA binA sevaze ane kAlakrame sundara be mora taiyAra thaze ane ApaNA apUrva manovinodanuM sAdhana thaze. A pramANe banne mitro paraspara nizcaya karI potAnA sevako pAse te banne iMDAM levarAvI kukaDInAM iMDAM megAM mUkAvI dIghAM. devadattA gaNikAne ghera bolAvI yathAyogya satkAra karI tenuM visarjana karyu, nokaro dvArA banne iMDAMonI pUratI sArasaMbhAla karAvI parantu temAMnA eka zreSThaputre potAnA iMDAne sAro mora AmAMthI thaze ke kema ? paripakka thayuM che ke kema ! Adi zaMkAthI kaluSita hRdayathI te iMDAMne uMcuM nIcuM kare che, AMgalIothI godA-TakAro mArI juve che, Ama karatAM eka divasa apaka avasthAmAM te iMDa phUTI gayuM jethI te zreSThaputra ne hArdika pari0 5 tRtIya bhIaNDa kAdhyayana sArAMzaH / // 34 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OCOCCTOCUCUCUSSES duHkha thayuM, are! mArI mUlanA pariNAme A iMDa phUTI gayuM, are ! mArA manane vinoda ApanAra mora AmAMthI taiyAra na karI zakyo ane tenuM mota thayuM, AthI hRdayamAM balatarA karavA lAgyo. bIjA sArthavAhanA putre yogya darakAra-saMbhAla potAnA bhAgamAM Avela iMDAnI rakhAvI yogya kAle iMDAmAthI bahAra nIkaLela nAnA mayUrane premapUrvaka vhAlabharyo AvakAra ApI mayUrone ucheranArane bolAvI kadhu ke-A bAlamayUrane tame laI jaI tene yogya rIte pAlanapoSaNa karI nRtyakalAdi ane manaraMjaka vividhakalAdi zikhavADI lokaraMjana karavAmAM nipuNa banAvo ! A sAMbhaLI mayUrapoSakalokoe zeThanA putranA kahevA pramANe kabUla karI te bAlamorane ucherI manohara kalAo zikhavADI lokaraMjana karavAmAM ati nipuNa banAvyo ane zreSThiputrane pAcho soMpyo. zreSThiputre paNa te moranI sarvaprakAre hRdayahArI pIchAne phelAvavAnI ane nAca karavAnI vividha kalAo karato joI harSita thaI mayUrapAlakone dhanAdithI sArI rIte saMtoSI vidAya karyA. zreSThiputra pote caMpAnagarInA jAhera janasamavAyonA prasaMge bIjAonA | moronI kalA nRtyAdi sAthe potAnA moranI kalA vagerene khyAtimatI sAbita karI ApavA hajAronA dAva-hoDa karI bIjAone harAve | che ane hajAro dravya le che. AvI rIte te zreSThiputra ghaNI ruddhisamRddhivAlo thayo ane sukhI banyo. upasaMhAra he jaMbU ! je sAdhu sAdhvI dIkSita thayA pachI prabhuzAsananA prarUpelA siddhAntomA zaMkA Adi rAkhe che te prathama zreSThino putra jevI rIte mayUraprApti na karI zakyo tema mokSanI prApti karI zakato nathI, ane je sAdhu sAdhvI prabhuzAsananA prarUpelA siddhAntomA vizvAsahaDhazraddhA rAkhe che te bIjA zreSThinA putre jevI rIte mayUranI prApti karI, lokaraMjana karIne potAnI khyAti meLavI, tathA dhana AdithI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge / / 35 / / ati samRddha banyo ane sukhI thayo; tevI rIte A bhavamAM khyAti ane uttarottara sukha saMpadAo pAmI krame karI mokSasukhane pAme che. A rItie tRtIya adhyayanano sArAMza samApta thAya che. fetea / caturtha - zrIkurmAdhyayana - sArAMzaH / kathAprArambha vANArasI zaheranI bahAra IzAnakhUNe gaMgA nAmanI mahA nadI ane mayaM gatIraDaha nAmanuM moTuM sarovara che. temAM aneka prakAra jalajaMtuo Ananda kallola karI rakhA hatA. te sarovaranI najIkamAM ghADhI eka jhADI hatI, temAM mAMsAhArI - mAMsalolupI be ziyAlo hatA. te rAtrino lAbha lai zIkAra karI potAnI lolupatA pUrNaM karatA hatA. eka vakhata te sarovaramAMthI ve kAcabAo (kUrmo) sUryanA asta thavA pachI vikAlavelAe janasaMcAra ocho thayethI AhAranI zodha mATe bahAra AvI sarovaranI cAre bAju Amatema pharavA nikalyA itA; tevAmAM pelA be ziyAlo AhAranI lAlasAe ane mAMsanI lolupatA tRpta karavA mATe jhADImAMthI nikalI sarovaranI najIka Amatema bhaTakatAM pelA be kAcabAone yatheccha pharatA joyA. tene joI teno zikAra karavA mATe ghImethI tenI tarapha javA lAgyA. banne kAcabAoe temane AvatA joI bhaya pAmI potAnuM zarIra saMkocI lIdhuM, banne ziyAloe te bannenI pITha upara ghaNAe nahora mAryA, bacakAM bharyAM paNa tenI pITha dRDha vajra samAna hovAthI kaMha vaLI zakyuM nahiM. chevaTe thAkI eka bAju chUpI rIte lapAi gayA. keTaloka samaya gayA bAda ekakAcabAe te ziyAlo gayAM haze ema dhArI eka paga bahAra kADhyo eTale chUpI rIte lapAi gayela zIbAlAo pari0 5 caturtha zrIkurmAdhya yana sArAMzaH / // 35 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI teno paga pakaDI lIdho ane tenuM bhakSaNa karI gayA ane pAchA lapAi gayA, pharI paNa jyAM teNe bIjo paga kAbo eTale tenI dazA pUrvanI jema thaI. yAvat evI rIte pago, grIvA vagerenuM bhakSaNa karI gayA. Ama eka kAcabAno nAza thayo jyAre bIjA kAcabAe to potAnA saMkocelA paga vagerene jarA paNa pharakAvyA nahIM parantu ziyAliAo thAkIne cAlI jAya tyAM sudhI potAnA aMgo sthira rAkhyA. ziyAlo jyAre cAlI gayAM tyAre khUba zIghratAthI doDI sarovaramA pravezI gayo ane dIrghakAla sughI sukhI thayo. upasaMhAra he jaMbU ! je sAdhu-sAdhvI saMyama prApta karyA pachI pAMce indriyone gopave nahiM, saMyamita rAkhe nahiM, asaMyamamAM pravartAve te sAdhusAdhvI prathama kAcabAnI jema A bhavamAM paNa sAdhupuruSone garhaNIya-niMdaNIya AcAravAlo thaI aneka bhavomAM rakhaDe che ane duHkhI thAya che, tema je sAdhu-sAdhvI saMyama prApta karyA pachI pAMce indriyone gopave che, saMyamita rAkhe che ane asaMyamamAM pravartAvatA nathI ane jitendriya thAya che te sAdhu-sAdhvI A bhavamAM paNa sAdhupuruSothI vakhaNAya che, pUjanIya thAya che tema uttarottara sukhasaMpadAone pAmI mokSasukhane prApta kare che. A rItie cothA adhyayanano sArAMza samApta thAya che. -964 | paMcama - zrIzailakAdhyayana - sArAMzaH / kathAprArambha - zrIkRSNavAsudeva - A bhAratavarSanI zobhAmAM anero vadhAro karatI, bArayojana lAMbI, navayojana pahokI ane jenI uttara pazcima dizAmAM raivatAcala Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge / / 36 / / parvata evI dvArakA nagarImAM traNakhaMDanA svAmI zrIkRSNavAsudeva hatA, teo-samudravijaya vagere daza dazAhoM, baladeva Adi pAMca mahAn vIro, ugrasena bigere solahajArarAjAo, pradyumna Adi sADAnraNakroDakumAro, zAMba Adi sATha hajArabhaDavIra yoddhAo, vIrasena vagere ekavIzahajArasubhaTo, mahAsena vigere chappanahajArabalavAnalaDavaiyAo, RkmiNI vigere batrIzahajArarANIo, anaMgasenA Adi hajAro vilAsinIo vagere bRhat parivAra sAthai parama sukhane vilasI rahyA hatA. thAvaccAtranuM varNana - teja dvArikAmAM thA vaccA nAmanI parama dhanika zeThANI rahetI hatI, teNIne sundararUpAdiguNothI manohara thAvacA nAmano putra hato. yogya vaya thaye te putra kalAo grahaNa karI vyavahAranipuNa thayo. harSita thayelI mAtAe ekaja divase 32 kanyAo sAthai paraNAvyo. eka samaya dvArikA nagarInA sImAprAnte IzAnakhUNe zobhatA raivatAcala parvatanI samIpanA naMdanavana viSe sUrapriyayakSanA mandiramAM AvelA azokavRkSanI nIce cAlIsahajArasAdhvI, tathA aDhArahajArasAdhuothI parivarelA zrInemanAthaprabhu samavasaryA che tevaM zravaNa karI harSAnvita thaI parivArasaha ADambarapUrvaka vaMdanA karavA mATe kRSNa mahArAjA gayA, prabhunI dezanAmRtanuM pAna kayuM. bhAvaccAputra paNa AvAta sAMbhalI saparivAra prabhu pAse vaMdanA karavA gayo ane dezanAne zravaNa karI haLukarmI evA thAvacAkumAra bairAgyavAsita banI, mAtAnI anumati levA turata ghare Avyo mAtAe - anukUla-pratikUla vacanabhaMgI dvArA ghaNI rIte samajAvyo chatAM punanI dRDha vairAgyatA jANI dIkSA mahotsava ujavavAno potAno manoratha kahyo, putre tyAM sudhI TakavAnuM maunapaNe kabula karyu. thAvaNyAmAtA kRSNa mahArAjanI pAse jai viziSTa meTaNu karI rAjazAhI ThAThapUrvaka dIkSA ApavA mATe chatra, cAmara vagere yogya sAmagrInI mAgaNI karI. samyakUtvathI zuddha hRdayI kRSNanareze bharayauvanamAM batrIzasundarIone tathA anargala lakSmI - vaibhavane tRNanI jema tyAga pari0 5 paMcama zrIzailakA dhyayanasArAMzaH / // 36 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatA thAvaNyAputranI vAraMvAra anumodanA karatA teno dIkSA mahotsava poteja ujavavA mATe utsukatA darzAvI ane pote caturaMga senA sAthai hasti upara besI thAvaccAputrane ghera AvyA ane thAvacyAputranI dRDhatA tapAsavA mAMDI. zrIkRSNamahArAje thAvaccAputranI karelI parIkSA - he mahAnubhAva ! tuM mArI nizrAmAM rahe, huM tane tAre joie tevI bhogasAmagrI meLavI ApuM ! tuM tArI icchApramANe bhoga bhogava ! tane koi pIDA athavA mananuM duHkha hoya te mane kache, huM te duHkha dUra karUM / huM uparathI jatA vAyune rokavA samartha nathI bAkI bacI vAte samartha luM ! tuM dIkSA na leiza ! AnA javAbamAM thAvayavAputra kahevA lAgyA ke - he rAjan ! mArA jIvanane antakaravA AvatA mRtyu rokI zako tathA zarIranA rUpano vinAza karanArI jarAne aTakAvI zako to tamArI nizrAmAM tame kaho cho te pramANe rahuM ane karUM. thAvaccAputrano Abo spaSTa uttara zravaNakarI kRSNamahArAje kadhuM ke - he devAnupriya ! ati balavAn deva ke dAnava koInAthI paNa A nivArI zakavA zakya nathI. phakta potAnA karmanA kSayathIja te aTakI zake ! A pramANe kahI teno dRDha nizcaya jANI harSita thayA. thAvaccAputro dIkSAmahotsava ane dIkSA kRSNamahArAje AkhI dvArakAnagarImA udghoSaNA karAvI ke-" thAvakhAputranI sAthe je koine dIkSA - saMyama prApta karavA utsukatA hoya, icchA hoya ane potAnI pAchalanA kuTuMbaparivAranA yogakSemanI agavaDatAnA lIdhe potAnI bhAvanA saphalatA na karI zakatA hoya te sarve dIkSAnA manorathavALAone kRSNanareza taraphathI jaNAvAya che ke-teo sukhethI dIkSA aMgIkAra karI AtmakalyANa sAdhe ! temanI pAchalanA tamAma parivAranI mArA potAnA parivAranI jema AjIvanaparyaMta kRSNamahArAjA sArasaMbhAla rAkhaze !!! " thAvaccAputraviSe Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pari05 pnycmshriishailkadhyynsaaraaNshH| navAGgI- anurAgathI ekahajAramanuSyo dIkSA levA taiyAra thavA. kRSNa nareze atiutsAhathI ekahajArapuruSo saha thAvaccAputrano varaghoDo zibikAmAM 10 vR0 besADI kADhyo ane neminAthaprabhu pAse AvyA. dIkSAnA arthI thAvaccAputrAdie saMsArasamudramAMthI pAra utAravAnI prabhu pAse mAgaNI karI. bhIjJAtA-18 | thAvaccAputrathI tyAga karAtAM AmaraNa-alaMkAra vagere mAtA thAvaccAzreSThinIe haMsalakSaNavastravaDe gRhaNa karyAM ane motInA sadRz AMsuonI dharmakathAGge dhAra choDatI thAvaccAputrane hitazikSA ApavA lAgI ke-he putra ! tame saMyama jIvanamA parAkramI thajo ! he putra ! tame tamArA Atma hitamA apramAdI thajo! AvA aneka uttama hitazikSA svarUpa AzIrvAdo ApyA. thAvaccAputre ekahajArapuruSo sAthe paMcamuSTiloca // 37 // karI pravajyA grahaNa karI. te vAra pachI thAvaccAputra aNagAra thayA, IryAsamiti AdivAlA thayA. ariSTanemiprabhue abhyAsaAdi mATe sthavirone soMpyA. sthaviro pAsethI caudapUrva bhaNyA ane ghaNI kaThIna tapasyAo karavA lAgyA. eka samaye hajAra ziSyasaMpatsahita vihAra karavAnI prabhupAse AjJA mAgI ane prabhue vicaravAnI AjJA ApI. te vAra pachI hajAra ziSyo sahita prAmAnugrAma vicaravA lAgyA. zailakarAjA-thAvaccAputraAcArya vicaratA vicaratA zelakapura nAmanA nagaranA subhUmibhAga nAmanA udyAnamAM padhAryA, zelakapurano | rAjA zailaka nAmano che. tene padmAvatI nAmanI rANI che, maMDuka nAmano yuvarAja che, ane paMthaka vagere pAMcaso mantrio che. zailakarAjAthAvaccAAcArya samovasaryAnuM zravaNa karI saparivAra vaMdanArthe Avyo ane dharmakathAnuM zravaNa kayu. A vakhate ghaNAoe dIkSA grahaNakarI, zailaka-narapati saMyama grahaNa karavA zaktivAna na thavAthI paMcaaNuvrato vagere laI zramaNopAsaka thayA ane jIba-ajIva Adi tattvone bhaNyA. paMthaka vagere pAMcaso mantrio paNa zramaNopAsaka thayA. sudarzanazeTha-thAvaccA cArya tyAMthI vicaratA 2 sogaMdhikA nAmanI nagarInA nIlAzoka nAmanA udyAnamAM padhAryA. te nagarImA ghaNo | AROSAROKARANA CALCOCCASNAACC |37 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMOMOMOMOMOMOMOM4% dhanAna sudarzana nAmano magarazeTha vase che. tyAM eka vakhata zukanAmano sAMkhyamatano parivrAjaka ekahajAranA parivAra sAthe Avelo. teno upadeza sAMbhaLI sudarzanazeThe te parivrAjakano zaucamUla dharmane aMgIkAra ko hato, te sudarzanazeTha thAvaccAputraAcAryane padhArelA jANI temanI dezanA sAMbhaLavA gayo ane dezanA zravaNa karI dezanAnte vinItabhAve pUchavA lAgyo ke-he bhagavan ! Aphno dharma kiM mUlaka che! thAvaccAAcArye tenA javAbamA jaNAvyu ke-vinayamUlaka amAro dharma che. te vinaya paNa be prakArano che, 1 agAravinaya-2 aNagAravinaya. 1 agAravinaya eTale-pAMcamahAvrata, sAta zikSAtrata, agyAra upAsakapaDimAo. 2 aNagAravinaya eTale-pAMcamahAvrata, aDhAra pApasthAnakono tyAga, daza prakAre paccakkhANa ane bhikSunI bAra pratimAo. A be jAtanA vinayathI yAvat AThe jAtinA karmo dUra karI lokottara-anupama mokSapadanI prApti thAya che. thAvaccAputraAcArye-sudarzanazeThane pUchayu ke he mahAnubhAva ! tamAro dharma kiM mUlaka che ! sudarzanazeThe kayu ke-amAro dharma zaucamUlaka che, ema kahI potAnA dharmane vistArapUrvaka varNavyo, A sAMbhaLI thAvaccAputraAcArye tene jaNAvyu ke-he sudarzana ! hu~ eka vAta pUrcha ! ke-koI mANasa lohIthI kharaDAyela vastrane lohIthI dhove to zuM te vana zuddha thAya ! sudarzane uttaramA jaNAvyu ke-nA! nA! eto kadI na bane ! tyAre thAvaccAputre kayu ke tamAro dharma aDhArapApasthAnakonA parihAra vinAno karmamalathI kharaDAyala che te AtmAne kevI rIte zuddha karanAro thAya ! vagere vistArathI samajAyaM. AthI turata pratibodha pAmelA sudarzanazeThe jinamatanI saddahaNA svIkArI ane paramazrAvaka banyA ane jIvAditattvane pAmyA. sudarzanazeThe vinayamUladharma svIkAryoM che tevU jANI zukaparivrAjaka saparivAra tyAM Avyo ane thoDA ziSyo sahita sudarzanazeThane tyAM gayo paNa sudarzanazeThe tenuM sanmAna na karyu. AjoI zukaparivrAjake pUchayu zeTha tamArI zraddhA kema pharI gaI ! sudarzanazeThe uttaramAM kachu RECAUSAUGARCARECORRECROCHAK Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |pari05 navAjI-16 100 bhIjhAtAdharmakathAoM NEHARSA zrIzailakaadhyayana | saaraaNshH| // 38 // meM thAvazcAputra nAmanA jainAcAryanI pAse jainadharma svIkAryo che vagere vistRta bInA kahI. zukaparivrAjake potAne sAthe laI tyAM javAnI manokAmanA darzAka tethI zukaparivrAjakanI sAthe sudarzanazeTha gayA. zukaparivrAjake thAvaccAputraAcArya sAthe vividha praznonI chaNAvaTapUrvaka vicAraNA karI ane zaucamUlaka sAMkhyamatanI asAratA jANI turata tridaMDakano tyAga karyo, paMcamahAvrata uccarI aNagAra dharmano svIkAra karyo arthAt teo jainasAdhu thayA, guru pAse vinayapUrvaka adhyayana Adi karI caudapUrvI thayA ane gItArthapaNe hajAra ziSyo sAthe prAmAnugAma vicaravA lAgyA. -thAvaccAputraAcArya ghaNA varSo sudhI bhavyajIvone pratibodha karI zatrUjayagiri upara mahinAnuM anazana karI sarva karmano kSaya karI kevalajJAna prApta karI mokSe padhAryA. ekadA zukAcArya hajAra ziSyonA parivAra sAthe vicaratA vicaratA zelakapura nagaramAM subhUmibhAga nAmanA udyAnamAM samovasaryA. dvAdazavratadhAraka zramaNopAsaka zailakarAjA pAMcaso mantrIo Adi parivArasaha vaMdanA arthe AvyA, dezanA zravaNa karI bhava nerveda thavAthI maMDukapUtrane rAjya para besADI dIkSA levAno vicAra karyo, mahele AvI paMthaka Adi pAMcaso mantrIne sva abhiprAya jaNAvyo ane pUchayu ke tamAro zo abhiprAya che ! mantrIoe pote paNa sAthe jIvananI saphalatA melavavA cAritrane aMgIkAra karavAno abhiprAya darzAvyo. tyArapachI rAjyAdhikArIodvArA yogya vyavasthA karAvI maMDukakumArano rAjyAbhiSeka karI bahoLA ADambarapUrvaka pAMcaso mantrIo sahita zailakarAjAe zukAcArya pAse dIkSA grahaNa karI, gItArthonI nizrAmAM agyAra aMga bhaNI banne prakAranI zikSA prApta karI RSARKAR // 38 // aa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UNCACICIACCOCOCCU anukrame gItArtha thayA. paMthaga vigere pAMcaso ziSyo sAtha-prAmAnugrAma vihAra karatA, jJAna-dhyAna-saMyama vageremA tatpara rahetA aneka bhavyajIvone pratibodhavA lAmyA. zukAcArya hajAra ziSyonA parivAra sAthe puMDarIkagiri para padhArI anazana svIkArI mokSe gayA. zailakarAjarSinI zithilatA-eka samaya zailakarAjarSine antaprAnta-lakhA-zuSka-AhAraAdinA kAraNe dAhajvarano roga utpanna thayo, kintu zarIraviSe mamatvarahita niSpatikramatA guNanI dRDhatA prApta karelA teo koI paNa jAtanI cikitsA karAvatA nathI. anukrame vicaratA vicaratA zailakapura viSe padhAryA, tyAM temano sAMsArikaputra-maMDukarAjAne temanA AgamananI khabara paDatAM saparivAra vandanA karavA Avyo. dharmakathA zravaNa karyA pachI zarIranA roganI cikitsA karAvavAno Agraha ko ane tenI vaiyAvaccAdino lAbha potAne ApavA vinaMti karI. zailakAcArye tenI vinaMtino svIkAra kayoM ane ziSyonA parivAra sahita zailakapuranagaramAM padhAryA ane yAnazAlAmA utaryA. rAjAnA bolAvavAthI AvelA cikitsakavaidyoe cikitsA karI ane davA karI temA madyapAna- anupAna upadezyu. bhavitavyatAnA yoge zailakAcArye te pramANe karatAM roganI zAnti thaI gaI ane roga javAthI tema rAjyanA AhArAdithI RSTa-puSTa thayA paNa temAMthI | pariNAma e Avyu ke teo madyapAna ane rAjyanA AhAra vageremA ati Asakta thayA tathA zithilavihArI thayA, arthAt tyAMja sthiratA karI. temanI zithilatA ane Asakti joI paMthakane guru bhaLAvI, bAkInA ziSyo vihAra karI gayA. paMthakamuni ananya bhaktipUrvaka gurunI sAthe rahyA paNa sva AcAramA zithilatA lAvavA dIdhI nahIM ane gurubhaktimA tatpara rakhA. EMOCROCHECIROMCAESOCIENCES Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navaGgI 0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 39 // eka samaya kArtika caumAsIne dine paNa teo madyAdinA nazAmA unmattanI jema sutelA che. - paMthakamuni devasikapratikramaNanA kSAmaNA pachI kArtika caumAsInA kSAmaNA karavA AcAryane page hAtha mUkatAM madyanA ghena sAthe AvelI nidrAmAM bhaMga thavAthI AcArya krodhAya - mAnathayA chatAM paMthakamuni vinItabhAve nidrAmAM karela skhalanAnA badale kSamApanA karavA lAgyA ane caumAsInA kSAmaNAnI hakIkata jaNAvI. zailarAjarSino pazcAttApa ane mokSamArganuM sAdha bhavitavyatAnA yoge paMthakamunie karelI kSamApanAe zailakarAjarSinA adhyavasAya palaTI gayA ane potAnI zithilatA AdinI AtmasAkSIe niMdA karavA lAgyA ane paMthakane khamAvI udyata vihAra karavA tanmaya thayA ane maMDukarAjAne jaNAvI vasti maLAvI udya bihAra karmoM ane pramAdane dUra karI grAmAnugrAma bicaravA lAgyA . A zravaNa thavAthI harSita thayelA pahelAM zithilatA joIne chUTA paDelA ziSyo pAchA AvIne malyA. ghaNA varSa saMyama paryAya pALI svaziSyo saha zrIpuMDarIkagiri jai mahInAnuM anazana karI AThe karmo khapAvI kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. upasaMhAra sAdhu sAdhvI prApta thayelA zithilatAdidoSono tyAga karI zailakAcAryanI jema svadoSono tyAga karaze te AtmakalyANa sAdhI mokSasukhane pAmaze ! A rItie pAMcamA zailakarAjarSi adhyayanano sArAMza samApta thAya che. -he pari0 5pazcama zrIzailaka adhyayana sArAMzaH // 39 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // sssstth-sumbkaadhyyn-saaraaNshH|| te kAle, te samaye caramatIrthakaraprabhu mahAvIradeva ekadA vicaratA vicaratA rAjagRhInagaramAM padhAryA, prabhune padhArelA jANI zreNika-18 rAjA saparivAra vaMdanA karavA AvyA ane dharmadezanA zravaNa karI sahu sva sva sthAne gayA, te samaye prathama gaNavibhu zrIgautama-17 svAmIjIe prabhune vinayapUrvaka vandanA-namaskAra karI pUchayu ke-he bhagavan ! jIvo bhAre ane halakA zAthI thAya che ! prabhue jaNAvyu | ke-he gautama ! jevI rIte koi mANasa barAbara sukAyelA tumbaDAne DAbhanA ghAsathI vITI mATIno lepa karI tyArabAda taDake sukave, ane barAvara sukAyA bAda pharI tenA upara DAbhanA ghAsathI vIMTI mATIno lepa karI barAbara sukabe, evI rIte yAvat AThavAra lepAdi karavAnuM kare tyArabAda tene agAdha UMDA pANI viSe taratu mele to te tumbaDDu svAbhAvika taravA yogya vajanavALu hovA chatAM ghAsa ane mATInA leponA vajanathI DubI jAya arthAt te pANInA talIe jAya che, teja tumbaDu pANImA rahebAthI bhIjAI mATI dUra thavAthI ane vITaLAyela dhAsanA kohavAine dUra thavAthI jala upara tare che arthAt e sva svabhAvathI taravA mAMDe che. tevI rIte he gautama ! saMsAramA rahelA jIvo prANAtipAtAdi aDhArapAvasthAnakothI upArjelA AThaprakAranA karmonA lepathI bhAre / thayelA agAdha saMsArasamudramA Dube che kintu dhIme dhIme dharmanA uttama anuSThAnodvArA AThe karmone dUra karato halakApaNAne prApta thai yAvat lokanA aprabhAge-moze pahoMce che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pari05. saptamazrIrohiNIadhyayana| sArAMza navAGgI ||sptm-shriirohinniiadhyyn-saaraaNshH|| ... rAjagRhInagaramAM dhanyanAme sArthavAha hato, tene bhadrAnAmanI strI hatI, dhanapALa,-dhanadeva-dhanagopa-dhanarakSita nAmanA cArapUtro zrIjJAtA hatA, teone anukrame ujjhitA-bhogavatI-rakSikA ane rohiNI nAmanI strIo hatI. eka samaye potAnI pAkeTavaya thavAthI vicAra dharmakathAle / Avyo ke-koNajANe kyAre pakkathavAthI sukAyela pAna(patra)nI jema hu~ kharI pahuM ane pAchaLa A mhAruM vizALa kuTumba vyavasthA // 40 // vinAnA vahIvaTo karIne hatavihata na thAya mATe sahu-sahunI lAyakAta pramANe navavadhuone kAryonI vaheM caNa karIne vyavasthA karuM jethI mhArI meLavelI Abaru vagere sacavAya ane kuTumba-parivAra duHkhI na thAya. Avo vicAra karI pUtravadhUmonI parIkSA karavA mATe jJAtibaMdhuone bolAvI yogya satkAra karIne bhojana Adi karAvI paherAmaNI arpaNa karI. sahu svajanonI samakSa putravadhUone bolAvI akhaNDa DAMgaranA pAMca pAMca dANAo bhArapUrvaka bhalAmaNa karI arpaNa karyA, ane kayu ke-huM jyAre mAguM tyAre mane Apajo. AvA sasarAjInA vacano zravaNa karI sahu sahunI yogyatA pramANe teno (DAMgaranA pAMca dANA sabaMdhano) vicAra karyo. prathama pUtravadhUe sasarAjI Ape che mATe A najIvI cIja che chatAM levI joie ema dhArI lIdhA ane vicAra karavA lAgI ke ATalo samAraMbha karI sasarAjI kaMha amUlya vastu arpaze paNa A temane vRddhAvasthAmA zuM sujhyu ke DAMgaranA dANA ApyA, sasarAjI | jyAre mAMgaze tyAre bharelA DAMgaranA koThAramAthI ApI daiza ema karI te dANAne kacarAmA pheMkI dIdhA. bIjI putravadhUe sasarAjI vRddha che, mAnanIya che, ghaNA anubhavI che. A temanI nAnI zI paNa prAsAdI che, Ane sAcavavAnI jarura nathI ema karI pote vaDIlanI prAsAdI dhArI khAI gaI. OSHOCABBAGESHDCHUCAUGUST 55453 // 40 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI putravadhUe potAnI buddhine doDAvI ke lAkhkhono vepAra karanAra, vyavahArakuzala evA sasarAjIe AvA vizAla samArambhane yojI vinA kAraNe kaMi A dANA Ape nahIM tema sAcavavAnI pAkI bhalAmaNa paNa kare nahIM mATe prANanI jema sAcavI rAkhavA ema bicArI eka DabImAM rAkhI barobara sAcavavA lAgI. cothI putravadhU svabuddhivaibhavathI vicAra karyo ke sasarAjInuM A kArya buddhinI parIkSA mATe jarUra hovu joie. te pAMce dANA potAnA vizvAsu mANasone bolAvI keTalIka bhalAmaNa karI temanI dvArAe pIyaramAM mokalyA. pIyarIyA oe putrInI bhalAmaNa mujaba judA khetaramAM vAvyA, ane temAMthI utpanna thayelA dANAone daravarSe vAraMvAra vAvavA mAMDyA, pAMca varSe to te dANAno koThAra thayo che. jyAre pAMcavarSa thayAM tyAre dhanyasArthavAhe vicAra karI cAre putravadhUone sarvajJAtijanono pUrvanI mAphaka samArambha karI bolAvI ane sarbanI samakSa te dANAnI mAgaNI karI. prathama putravadhUra tUrataja koThAramAMthI pAMca dANA lAvI sasarAjIne arpaNa karyA, sasarAjIe tene puchayuM tyAre potAnI satya hakIkata kahI ane koThAramAMthI lAvyAnI jAherAta karI, zeThe jarA gusso batAvI gharamAM vALavAnuM, kacaro sApha karavA vigerenuM kAma tene suprata ka. bIjI putravadhUe ApanI prAsAdImAnI khAI gaI chu, tema jaNAnyuM tene sasarAjIe rasoDAno tamAma kArabhAra suprata karyo. zrIjI putravadhU prANanI mAphaka ApanI prAsAdI mAnI te dANA sAcavI rAkhyAnuM jaNAvI raju karyA, tene sasarAjIe dharanA khajAnacIpaNAe sthApI peDhInA paTArA vagerenI cAvIo soMpI. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAjI pari05 bhIjJAtAdharmakathA saptamazrIrohiNIadhyayana| saaraaNshH| + // 41 // cothI putravadhUe kahyaM ke-pitAjI ! mhArA pIyare te pAMca dANA levA mATe gADA mokalAvo. AvA prakAranA juvAbathI Azcarya pAmelA sasarAjIe khulAso pUchayo eTale teNIe te pAMca dANAthI bharAyela koThAronI vigata jaNAvI ane tUrata gADA mokalI maMgAvyA. sasarAjIe atiAnandita banI tenA khuba vakhANa karI sarvajana samakSa AkhA gharanI mukhya svAminI nImI ane tenAja hukamamA badhAne rahebAnI bhalAmaNa karI, potAne paNa cothI putravadhUnA pratApe AkhaM kuTumba sukhI thaze evI khAtrI thaI. upasaMhAra___AvI rIte je sAdhu pAMcamahAvratone prathamavahUnI jema pheMkI de che, dIkSAne choDI de che te Abhava ane parabhavamAM duHkhI thAya che. je sAdhu bIjIvahUmI jema pAMcamahAnatano dunyavI bhogo meLavavAmA upayoga kare che, te paNa niMdanIya bane che ane bhava rakhaDe che. je sAdhu trIjI vahUnI jema mahAvatone sAcavI rAkhe che te vakhANavA lAyaka banI parabhavamAM sukha pAme che. je sAdhu cothI bahunI jema uttarottara saMyamaguNanI vRddhi karI niraticAra saMyama pALe che, te ahiM paNa mAnanIya-pUjanIya thAya che ane thoDA bhavomA mokSa lakSmI pAme che. + + + + // aSTama-zrImallIadhyayana-sArAMzaH // he jaMbU ! te kAle ane te samaye jambUdvIpa nAmanA dvIpamA mahAvidehakSetramA salilAvati nAmanA vijayamAM vItazokA nAmanI devalokanA sadRza nagarI hatI, te nagarInI bahAra iMdrakumbha nAmarnu udyAna hatuM ane bala nAmano rAjA hato. te nRpatinA antepurImA // 41 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAARCRECCASSAGE dhAraNI vagere 1000 eka hajAra rANIo hatI. eka samaye dhAriNI rANIe ardhajAgrataavasthAmA sIhanuM svapnuM joyuM ane jAgrata thaI, yAvat teNIne mahAbala nAmano putra thayo, yuvAvasthA prApta thaye temanA mAtApitAe pAMcaso rAjakanyAo sAthe pANIgrahaNa (lama) kayuM teo sAthe mahAbalakumAra sukhAnanda mogavI rahyo che. tevAmAM sthavira mahAtmAo indrakumbha udyAnamA samavasaryA, balarAjA saparivAra temanI vANI zravaNa karavA padhAryA ane temanI vANI zravaNa karI vairAgya prApta thavAthI mahAbalakumArane rAjyaviSe sthApana karI dIkSA grahaNa karI. agIAra aMgI thayA, ghaNA varSo saMyamajIvana pAlI cAruparvata upara mAsanA upavAsa karI mokSe padhAryA. rAjyasiMhAsane virAjela mahAbala rAjAne kamalazrI rANIthI balabhadra nAmano putra thayo tene yuvarAjapaNe sthApyo, mahAbalarAjAne | bAlamitra rAjAo-1 acala 2 dharaNa 3 pUrNa 4 vasu 5 vesamaNa 6 abhicandra hatA A sAte mitroe aMdaroaMdara eka sAthe saMyama grahaNa karavAnuM nakkI karI rAkhela, eka samaye indrakumbha udyAnamA sthaviramahAtmAo padhAryA temanI vANI zravaNakarI balabhadrakumArane rAjyasiMhAsane sthApana karI sAte mitroe saMyama grahaNa karyu. agIAra aMganA abhyAsI thayA ane ghaNA varSo saMyamamA gayA pachI ekasamaye ApaNe sAteye eka sarakho tapa karavo tevU nakkI kayu ane viMzasthAnakanI ArAdhanA karavA lAgyA kintu kapaTathI kaIka bhAna kADhI mahAbalamunI mahAtmA vadhu tapa kare che AthI temane strInAmagotrakarma upArjana karyu ane viMzasthAnakatapathI tIrthakaranAmakarma bAMdhyu. sIhaniSkrIDita nAmano mahAn tapa sAteya mitre karyo yAvat be mahinAnA upavAsa karI cAruparvata upara anazana karI kaMDaka nyUna ACCUCARRORECASTE Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 42 // 84 lakSavarSanuM sAdhupaNuM pALI 84 lAkhapUrvanuM AyuSya pUrNakarI kAladharmapAmI jayaMtanAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. jayanta-vimAnaviSe batrIsasAgaropamanI utkRSTasthiti che. mahAbaladeva sivAyanA cha mitradevonuM AyuSya batrIsasAgaropamamAM kaMIka nyUna che ane mahAbaladevanuM AyuSya batrIsasAgaropama pUrNa che, devabhavano kSaya thaye chate cyavIne chae jaNA suddha mAtA-pitAvALA vaMzomAM judAjudA rAjAone tyAM janmyA. mallIkumArIno janma bharatakSetramAM mithilA nAmanI rAjadhAnI che tyAM kumbhakanAmano rAjA che, te rAjAne prabhAvatI nAmanI rANI che. sadarahu rANInI kukSiviSe hemaMtaRtunA cothe mAse, AThamApakhavADIe phAlgunasudicaturthidine madhyarAtriviSe jayantavimAnathI mahAbaladevano jIva cyavI utpanna thayo arthAt garbhapaNe utpanna thayo, prabhAvatIrANIne ardhajAgrata avasthAmAM cauda mahAsvapnAo AvyA ( atra savistara hakIkata varNana vIraprabhunA varNana samAna jANavI ) prabhAvatIdevIne garbhanA prabhAve je je dohado thAya che, te te dohado pUrNa karyA, navamAsa - sADAsAta divasa pUrNa thaye chate, hemaMtaRtunA prathamamAse mAgazara sudi agIArase madhyarAtrie azvinI nakSatrano yoga Avye chate nirogI evA ogaNIsamA tIrthaMkara zrImallInAthane janma Apyo. (atra digkumArIono mahotsava, cosaTha indronu meruzikharapara lai javu, naMdIzvaradvIpe mahimA karavo vagere vIraprabhunA varNana samAna jANavuM ). te putrInuM mAtApitAe mallIkumArI evaM pavitra nAma pADyuM, anupama zobhAvAlI te kumArI bAlabhAva mukta thatAM yovana - lAvaNyathI utkRSTarUpa ane zarIravALI thai, kaMika nyUna evA so varSa thaye vipula evA avadhijJAnathI chae pratibuddhi yAvat jitazatrUrAjAne utpanna thayelA pUrvanA chaye mitrarAjAone joyA, te vAra cha pari0 5 aSTamazrImallIadhyayana sArAMzaH / // 42 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAAGRA asokavaNikAviSe eka anekastambhavALu mohanadhara karAvyu ane tenA madhyabhAgamA chagarmaghara karAvyAM, te mohanadharanA mukhya daravA| jAnI najIka mohanagharamA eka maNIpIThikA racIne te upara potAnA sarakhA rUpa lAvaNyavALI yovanaavasthAe dIpatI mastakanA bhAgamA chidravALI ane upara sundara kamalonA DhaMkaNavALI pratimA karI, te pratimAnA polANamAM uparathI hamezA sundara evo AhAra nAMkhI DhaMkaNa baMdha kare che. jyAre jyAre AhAra nAkhavA DhAMkaNa khole che tyAre tyAre marelAsarpakaratAM paNa aniSTa gaMdha nIkale che. / 1 pratibuddhi / (1) kauzaladezaviSe sAketa nAmanI nagarI che, tyA pratibuddhi nAmano ikSvAkurAjA rAjya karatA hatA, padmAvatI nAmanI rANI ane subuddhI nAmano pradhAna hato. nAgapUjAno divasa Adhye chate svapati pratibuddharAjAne padmAdevI rANIe vinaMtI karI ke-he svAmI ! kAle nAgapUjAno divasa che to ApanI AjJAthI tyAM mahotsavamAM ApanI sAthe javA icchuchu, rAjAe tenI vinaMtino svIkAra karyo ane mahotsavane vadhu dIpAcavA mATe ane AvavA mATe kuTumbione jaNAvyuM, ane mAlIne jaNAvyu ke-paMcavarNanA puSpono ati zobhAvALo daDo ane vividhapakAranA citrothI Azcaryayukta puSpano maMDapane tuM banAva ! mAlIe paNa rAjAnI AjJA pramANe badhuMye taiyAra kayu. nagaranI aMdara ane vahAra sArI rIte vibhUSA karAvI, pratibuddhirAjA tathA padmAvatIrANI saparivAra ati pavitra thaI ADambarasaha nAgamandire padhAryA. tyAM yogya rIte pujA bigere karI puSpamaMDapamAM padhAryA tyAre mAlie banAvelo atizobhAyukta puSpano daDo rANIno joI Azcaryamaya banela rAjAe pradhAnane pUchyu ke-he pradhAnajI ! A rANInA daDA sarakho koI jagoe tame daDo joyo che ! pradhAne uttara ApatAM jaNAbyu / ke-he rAjan ! huM jyAre ApanI AjJAthI-dUtapaNAthI mithilAnagarIe gayo hato tyAre kuMbhakarAjAnI pUtrI mallInI pAse je daDo meM ACARECRes Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathA // 43 // jogIhatoM se daMDa A daDA karatAM hajAraguNI tejasvI hato, tema te kumArI paNa aMtirUpalAvaNyanA tejathI zobhatI hatI. pratibuddhirAjAe dUrtane bolAvI mallIkumArI mArI sAthe varAve teMyuM kathana karI kummarAjA pAsa mokalyA. te paNa mithilAnagarImAM gayo ane kumbharAjAnI rAjasabhAmA gayo. / 2 candracchaM / te kAla ane samaye aMgadezamAM caMpAnAmanI nagarI hatI. tyAM candraccha nAmano rAjA hato, teM caMpAnagarImAM a~rahannapramukha nAvavANijya karanArA vahepArIo vase che, araInna-dhanADhya zramaNopAsaka -- dhAvaka hato, te jauvAditasvone jANanAro dharmiSTha hato. atra zramaNopAsakanI parIkSA arahanna zrAvaka eka samaye ghaNA nAvavANijyanA vhepArIone laI aneka prakAranAM karI ANAnAM vAhaNo merI zubhamuhUrte samudranI musApharI karavAvALA dhaMdhA arthe jatAM seMkaDo gAu samudranuM ullaMghana karyA bAda - atiutpAdone karato ane atibhayaMkarasvarUpathI bhaya utpanna karato Avato pisAca joi arahanna zrAvaka sivAyanAM tamAma manuSyo bhayathI kaMpavA lAgyA ane potapotAnA devonuM zaraNa karavA lAgyA. arahanazrAvakaM te pizAcane joi ane thatA utpAdau dekhI vahAMNanA eka mAgane vastrayI pramArjI maya pAbhyo vinA hastakamala joDI arihaMtanuM smaraNa karI jyAMsudhI A upasargathI na mukta thevAya tyAMsudhInuM sAMgArika bhaktapaJcakakhANa karI kAussaggamAM rahyo pizAca arahanazrAvakane kahevA lAgyo ke - he rahanna ! huM zIlavaMta - guNavrata pApanApazca khANa ane poSaghaupavAsavALo tu hovAthI calAyamAna karAkSoma pADavA ne pheMkI devA vigeremA azakta chu, parantu ve oNgalIyI vahANane pakaDI AkAzamAM ghaNe UMce uchALI nIce pari0 5 8- zrImallI adhyayana sArAMzaH / // 43 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -%AGAR pADI anekavAra ema karI tane duHkhIo karI AdhyAna raudradhyAnayI asamAdhipaNe akole nAza karavA samartha chai!!!Ama kahevA chatAM se arahannane nizcala dekhI pisAce aneka prakAranA duHsaha upasargo karavA mAMDyA ane sanmArgamAthI calAyamAna karavAnA tenA te baghAye upasargo niSphala gayA tyAre potA pisAcarUpa saharI laI potArnu divyarUpa vikurvI arahanna zrAvakane tenI nizcalatAnAM saudharmaindre karelAMTU vakhANa ane potAnuM te vakhANarnu sahI na zakavU ane parikSA karavA Avaq tema potAnA tamAma prayogonU niSphala thayArnu jaNAvI vinayapUrvaka vandanA-namaskAra karI vAraMvAra khamAvI jainadharmanI zraddhA karato arahanazrAvakane divya vaikuMDalo arpaNa karI pote adRzya thayo. candraccharAjAe mokalela duta___amukUlavAyunA pratApe arahanazrAvaka vagerenA vahANo mithilAnagarIe AvI pahoMcyA. tyAMnA rAjA kuMbha pAse meTaNAM laine gayA ane bheTaNAM sAdarasamarpaNa karI rAjyane yogya kuNDalo mAnau te divyakuNDalI meTa dhoM. kumbharAjAe mallIkumArIne ApyA. tene te kuNDalo paherI pAchAM ApyAM. khuza thayelA rAjAe jagAta mukta karavAthI ane vepAranI chUTa ApavAthI sArI rIte dhaMdho karI sarve pAchA campAnagarI AvI gayA. candaccharAjAne yogya banna divyakuNDalo meTa tarIke arpaNa kayoM te candraccharAjAe sAdara svIkAryo, ane dezAntaranAM Azcaryo pUThyAM. arahannazrAvake mithilAnagarInA kumbharAjAnI putrI mallIkumArInA AzcaryamaryA rUpa ane guNonuM varNana karyu. AthI utpanna thayelA AzcaryayI tema rAgotpattithI kuMbharAjA pAse mallIkumArInuM mAgu karavA dUta mokalyo. / 3 saMppI mRpati / te kAla ane te samaye kuNAlAnAmanA dezamA sAvasti nAmanI nagarI hatI. tyA ruppI nAmano rAjA rAjya karato hato, tene RANGARAA% Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IA navAGgI100 bhImAtAdharmakathAGge pari05 -shriimlliiadhyynsaaraaNshH| // 44 // ARRABASAROKAR dhAriNI nAmanI rANI hatI ane subAhu nAmanI putrI hatI. cAturmAsanA snAnano mahotsava Avye chate subAhukumArIe mahotsava ujavavA mATe potAno vicAra ruppIrAjAne jaNAvyo, ruppIrAjAe kuTumbipuruSone bolAcI savistara mahotsava ujavavAnI vAta jaNAvI. ati utsAhathI mahotsava ujavatA AnaMda pAmelA rAjAe potAnA dUtane pUchyu ke-vAraMvAra dUtapaNe pharatAM teM Avo cAturmAsanA snAnano mahotsava joyo che ! dUte jaNAvyu ke-huM eka vakhata dUtapaNe mithilAnagarI gayo hato tyAre tyAM kumbharAjAnI mallInAmanI kumArIno je caumAsI snAna mahotsava meM joyelo tenA lAkhame mAge paNa A nathI. A zravaNa karI tUrata mallIkumArIne potAnI sAthe varAvavAnu kahevA mATe kumbharAjA pAse dUtane ravAnA kayoM.. . / 4 saMkha raajaa| te kAla bhane samaye kAzInAmanA dezamA vaNArasInagarImA kAzIdezano saMkha nAmano rAjA rAjya karato hato. mallIkumArInAM divya kuNDalonI saMghI khulI javAthI kuMbharAjAe sonIonA samUhane bolAvyo ane divyakuNDalonI sAMdho pharI sAMghI ApavA jaNAvI. sonI loko te kuNDalo lai jaine ghaNA upAyo kayoM paNa te sAMdho sAMdhI na zakAi tyAre rAjA pAse jai AvAM bIjAM kuNDalo hame karI ApIe paNa AnI sAMdho hame sAMdhI zakIye tema nathI. A sAMbhalI kopAyamAna thayelA kumbharAjAe teone dezapAra karyA, teo paNa potAnI gharavakharI sarve laI vaNArasInagarIe gayA ane nagarI bahAra gharabakharI rAkhI, saMkharAjA pAse tyAM vasavAnI AjJA levA gayA. saMkharAjAe dezAMtarathI AvelA te sonArone prazna karyo ke tamone mithilAnA rAjAe zA mATe hadapAra karyA che ! AvA prakAranA praznanA javAbamAM te sonIoe kuNDalanI saMdhIonI bInA ane mallIkumArInuM varNana karyu. sonAro pAsethI sAMbhaLela hakIkatane kAraNe saMkharAjA CALCUSA tInAmanA dezamA vaNArasInagIna bolAvyA ane divyAisA pAsa jai AvAM bIjadhAra kA, tela // 44 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallIkumArI pratye rAgavALo thayo ane potAnI sAthe tenuM lagna thAya tevuM kaheNa karavA zIghratAthI potAnA dUtane mithilAnagarI viSe kumbharAjA pAse mokalyo. / 5 adInazatrU / te kAla ane samaye kurudeza nAmano deza hato. temAM hastinApuranAmanuM nagara hatuM syAM adInazatrUnAmano rAjA rAjya karato hato. mithilAnagarInA rAjA kumbhane mallIkumArIthI laghuvayano malladIna nAmano yuvarAja kumAra hato. eka bakhata te kumArane gRhaudyAnaviSe citrasabhA citarAvAnI prabala bhAvanA thaha AthI citrakAronA samUhane bolAvyo ane citrasabhA citaravAnI AjJA karI, sarve citrakAroe prathama bhItarUpapIThikA zuddha karI judA judA prakAranA rUpo citaravA lAgyA. A citrakAromAM eka citrakArane evI labdhi hatI ke koha paNa vastuno eka aMza dekhe eTale AkhaMya tenuM rUpa pote AlekhI zake che. eka vakhata ojhalapaDadAmAM rahelI mallIkumArInA pagano aMguTho tenA jovAmAM AvatAM tenA rUpa pramANenuM citra AlekhavAno bhAva thayo AthI tenuM Abehuba rUpa citaryu. citrakAma sarve puruM thayA pachI kArya samApta thayAnI jANa malladinane citrakAroe karI, harSita banelA malladinnayubarAje sarva rAjyaparivAra sahita citrasabhA jovA mAMDI, jema jema juve che tema tema AnandanI vRddhi thAya che. Agala jatAM citrelI mallIkumArIne Abehuba jotAM aneka vikalpa karatAM A mArI vaDIla bahena mallIkumArInuMja citra che tevuM manamAM nakkI karI ati kopa pAmelA yuvarAje te citrakArano vadha karavAno hukama karyo. citrakArano vadha thavAno Adeza thayAnI vAta bIjA citrakAroe sAMbhaLI tethI meTaM laI yuvarAja pAse sadara hu citrakAranI labdhinI hakIkata jaNAvI ane vadha sivAyano daMDa-sajA karavAnI vinaMti karI, yuvarAje teno aMguTho chedavo ane hadapAra karavo Abo hukama Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R navAGgI- ko. aMgUThAnA chedana pAmelI te citrakAra potAnI gharavakharI sarve laI kurudezamA hastinApuranagaraviSe Avyo ane potAno sarve sAmAna pari05 10. nagara bahAra rAkhI adInazatrU rAjA pAse AvI vasavAnI rajI ApavA vinaMti karI. Fle-zrImallIbhIjJAtA-18 ___adInazatru rAjAe tene pUchayu ke tamane malladinnayuvarAje kayA gunhAthI dezapAra karyA ! AvA praznanA javAcA tyAM banela sarva adhyayanadharmakathAGge vRttAMta ko ane pote pharIthI eka pATIA upara cItarelI mallIkumArInuM dRzya batAvyuM ane te pATIu rAjAne meTa kayu. mallIkumArInA saaraaNshH| rUpane joi mohita thayelA adInazatrurAjAe tenI sAthai paraNavAno manasUbo karI te mAgu karavA potAnA dUtane mithilAnagarI viSe | // 45 // kumbharAjA pAse ravAnA kayoM. / 6 jitazatrU raajaa| te kAla ane samaye paMcAla dezamA kAMpisyapuranAmanI rAjadhAnI viSe jitazatrU nAmano rAjA rAjya karato hato tene dhAriNI Adi ekahajAra rANIonuM aMteura hatuM. mithilAnagarImA cokkhA nAmanI parivAjikA AvI che te Rgveda AdimAM pAraMgata che. aneka kSatriyo ane zreSThio Agala | potAnA zocamUla dharmane upadeze che, eka vakhata te parivrAjikA potAnA sAmAnya parivArane sAthe lei rAjamahele gai ane jyAM mallIkumArI che tyAM gai. mallIkumArI Agala potAno dharma ane tenu phala savistara prarUpyA, tyAre mallIkumArIe teNIne prazna karyo ke-he cokkhA ! lohIthI kharaDAyela basna lohIthI ghovAmAM Ave to te zuM dhovAya ! zuddha thAya ! cokkhA paribrAjikAe jaNAvyu ke zuddha na thAca tema te vastra tevI rIte dhovAya paMNa nahIM. tyAra pachI mallIkumArIe tene jaNAvyu ke-prANAtipAta yAvat mithyAdarzanathI malina -C4 CALARISHNA // 45 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * % % 100% thathala tArA zIcadharmathau tevI rIte AtmA zuddha thai zake nahIM! A pramANenA jaNAvAthI zaMkita thayelI cokkhA parivrAMjikA kaI paNa javAba na ApI zakI ane mauna rahI, AthI mallIkumArInI | dAsIo aneka-anekaprakAre tenI hAMsI karavA lAgavAthI krodhathI dhamadhamatI tyArthI te nikalI gAmAnugAma pharatI kAMpilyapuranagaramA AvI ane jitazatrU rAjA Agala zocamUladharmanI prarUpaNA karI rAjya ane antepurInI kuzalatAno vRttAMta pUchyo. jitazatrU rAjAe kuzalatA jaNAvI. ane pUchayu ke-tame ghaNA gAmo nagaro vageremA pharatAM mArA jevo strIono rUpavaMtaparivAra koino joyo che ! AvA praznaMnA javAbamAM jitazatrU rAjAne kuvAnA deDakA samAna tenI anteurI jaNAvI mallIkumArInA eka paganA aMgUThAnArUpanA lAkhamA bhAge paNa tArI koi rANInu rUpa nathI, Ama kahI te parivrAjikA gai. AthI Azcaryane pAmelA jitazatrUrAjAe potAnI sAthe lagna karavAnI kabUlAta mATe potAnA dUtane mithilAnagarIe kumbharAjA pAse mokalyo. jitazatrU vagere chae rAjAonA dUto mithilAnagarInI bahAranA udyAnamA AvI potapotAnA taMbuomAM utaryA pachI jyAM kumbharAjAnI rAjasabhA che tyAM gayA ane be hAtha joDI vinayapUrvaka chae dUtoe potapotAnA rAjAoMnI vAta jaNAvI, A zravaNa karI ati kopAyamAna thayelA kumbharAjAe chae dUtono tiraskAra ko ane apamAna karI pAchale daravAjethI kADhI mUkyA. apamAnita thayelA dUtoe potAnA sthAne jaI rUbarUmA potAnA apamAno vagerenuM nivedana potapotAnA nRpatine jaNAvyu. A sAMbhaLI chae rAjAoe salAha karI ekI sAthe kumbharAjA sAthe yuddha karI apamAnano badalo levA TharAvyu. chae rAjAo yuddha karavA mATe prayANa karI mithilA rAjyanA sImADe AvyA. HIREC%20%ASS A5 COST Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI | pari0 5 -zrImallIadhyayana| saaraaNshH| zrIjJAtAdharmakathAGge RECECAUC4%AE // 46 // kumbharAjA paNa yuddha karavA mATe sanmukha Avyo ane yuddha cAlyu. chae rAjAonA sAmaTA hallAthI hatAhata thayela kumbharAjAe mithilAnA daravAjA baMdha karAvI dIdhA. AthI chae rAjAoe ghero dhAlyo, kumbharAjA teonA ghaNA prakAre chidrone juve che paNa chidra na prApta thavAthI cintAtura avasthAmA eka vakhata beThA che evAmAM mallIkumArI pitAjI pAse AvI vinItabhAve ubhI rahevA chatAM cintAgrasta avasthAnA pratApe kumbharAjAe AvyAnuM jANyu nahIM, mallIkumArIe AvI avasthA mATe pitAjIne prazna karyo AthI Aghanta vRttAnta teNIne nRpatie kahyo, mallIkumArIe nirbhaya thavAnuM jaNAvI chae rAjAo pAse judA judA chupI rIte dUtane mokalo ane tamane Apazu ema kahI guptamAgeM praveza karAvo ane daravAjA bandha che temane tema rahevA dyo, mallIkumArInI salAhathI kumbharAjAe tema karAvyu ane chae rAjAne tevI rIte praveza karAvyo.. pUrve ojhala-paDadAmA rAkhelI suvarNamaya-mastake chidravALI ane tenA para kamalonA DhAMkaNavALI pratimAne A mallIkumArI che ema dhArI ekI najare jotA chatAM ubhA rahyA che evAmA snAna AdithI pavitra banI tamAma alaMkAro paherelI ghaNI evI dAsIothI parivarelI mallI tyAM AvI ane pratimA upararnu kamalonU DhAMkaNa dUra kayu, DhAMkaNa dUra thA marelA sarpa karatAM paNa adhikatara durgandha nikalavAthI chae rAjAo parAkamukha thayA ane uttarIyavasthI nAka bandha karyA. ___ mallIkumArI, jitazatrurAjA vagerene pUchavA lAgI ke uttarIya vastrathI nAka bandha karI parAgamukhabALA kema thayA ! A praznanA ucaramAM teo kahevA lAgyA ke-A azubha gandhathI ame Ama thayA chIe / mallI kahevA lAgI ke-A pratimAmAM tAjAM ane manohara AhArAdino piNDa hamezAM nAkhatAM AvA azubha pariNAmavALA pudgalo thaI jAya che, to A audArika zarIra-khelAzrava, vaMtAzrava, %EOCRACK // 46 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAzrava, zukra-lohI- pUtAzrava, kharAba zvAsozvAsa ane pesAba jhADAthI bharelaM ane saDelA dharmavALu kevA pariNAmavAluM haze ! AvA manuSya sambandhI kAmabhogamAM Asakti na karo ! vaLI AdhI zrIjA bhavamAM aparavidehamAM salilAvatinAmanA vijayaviSe vitazoka nAmanI rAjadhAnImAM mahAbala vagere sAte ApaNe bAlamitra rAjAo hatA, sAthai dIkSA lIdhI hatI, ane meM mAyAe karI strI nAmagotra karma bAMdhelaM, te bhavamAMthI kALa karI ApaNe sAteya devalokamAM jayaMta nAmanA vimAnamAM utpanna thayelA, tyAMthI cyavIne A jambUdvIpamAM utpanna thayA chIe tenuM tamane vismaraNa kema thayuM che ! A pramANe mallI pAsethI zravaNa karI zubha pariNAma, zubha adhyavasAya ane zuddha zyAvALA pariNAmathI tathAprakAranA AvaraNo dUra thaye jAtismaraNajJAna utpanna thayuM. AdhI mallIe kathana karelI hakIkata barobara che tevo nizcaya thayo. arahAmallIe temane tathAprakAranaM jAtismaraNajJAna thayelaM jANI daravAjA khullA karAvI dIghA. arahAmallIe chae rAjAone huM saMyama grahaNa karIza ! tamArI zuM icchA che ! chae rAjAoe jaNAnyuM ke ame paNa saMsArabhayathI udvega pAmelA moTA pUtrone rAjya viSe sthApana karI dIkSAne tamArI pAse grahaNa karIzuM. chae rAjAo kumbharAjAne page paDhyA, kuMbharAjAe teono yogya satkAra karI visarjana karyA. arahAmallIe saMvatsarIdAna ( vIra caritra pramANe badhuMye varNana ahiM jANavuM phakta emAM mithilAnagarI, kumbharAjA ane mallI arahAnuM nAma temAM joDI devuM, AgaLa paNa tevuM varNana haze tyAM vIravarNananI jema ahiM jANavuM tevuM sUcana thAya tyAM paNa AvI rIte nAmo pheraphAra karI vAMcavuM ) dIdhuM. lokAntidevoe tIrtha pravartAvavA vinaMtI karI ane jevI rIte AvyA tevI rIte gayA. ( atra varNana bIraprabhunI jema jANavuM ) mallIarahAe dIkSA mATe mAtApitA pAse AjJA mAgI ane malI. temane abhiSeka Adi karI manoramA nAmanI zibikAmAM besADyA ( atra indronuM Avavu, zibikAnuM pravezavaM vagaire varNana vIraprabhunI jema jANavuM ) yAvat dIkSAno varaghoDo Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI10 vR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 47 // nikaLyo ane sahasrAmbavana nAmanA udyAnamA azokavRkSa nIce zibikA utArI, arahAmallIe sarva alaMkAra utAryA ane paMcamuSTi loca di pari05 kayoM yAvat NamotthuNa siddhANaM kahI sarvasAmAyikane uccayu. ( atra paNa vIraprabhunI jema jANavU ) A samaye teone cothu manaHparyAya- alk-zrImallIjJAna utpanna thayu, mallIarahAe je hemantaRtuno bIjo mAsa cothu pakhavADIyuM eTale poSasudimAM agIArasanA dIne azvinI nakSatrano adhyayanayoga Avye chate pUrvAhakAlanA samaye dIkSA grahaNa karI, traNasoM strIonI abhyantaraparSadA, ane traNaso puruSonI bAhyaparSadAe temanI sArAMza sAthe dIkSA lIdhI hatI, tyArabAda ATha rAjakumAroe dIkSA lIdhI, arahAmallIne teja divase pUrvAvaraNyakAlasamaye anaMta evaM kevalajJAnadarzana utpanna thayu. tyArabAda jitazatrU vagere chae rAjAe saMyama grahaNa karyu, kumbharAjAra zrAvakadharma aMgIkAra ko. arahAmallIne bhiSag vagere aThThAvIsa gaNadharo, cotrIsahajAra zramaNI, baMdhumati vagere paMcAvanahajAra sAdhvIo, ekalAkhacaurAsIhajAra zramaNopAsako, traNalAkhapAMsaThahajAra zramaNopAsikA, solaso caudapurvIo, behajAra avadhijJAnIo ane batrIso kevalajJAnIonI saMpadA hatI. ____ arahAmallI sametazailazikharaviSe pAdopagamanayukta, so varSa gRhasthAvasthA ane copanahajAranavaso varSano kevaliparyAya ema karI paMcAvanahajAraveM saMpUrNa AyuSya karI unALAno prathamamAsa bIjuM pakhavADIuM eTale caitrasudinI cothanI rAtriviSe bharaNinakSatra Avye chate madhyarAtrie pAMcaso strIonI abhyantaraparSadA ane pAMcaso aNagAronI bAhyaparSadA sahita mAsanA upavAsa karI mokSe sIdhAvyA (atra nirvANa mahimA vIraprabhunI jema jANavo) zramaNabhagavantamahAvIre kahela jJAtAsUtranA AThamA adhyayanano sArAMza parama pUjya AcAryadeva zrIcandrasAgaramarijInI puNyanizrAe zubha AzIrvAda pAmI verAvaLabandare munizrIcandanasAgare vi. saM. 2008 poSavadI dvitIyAvAsare samApta karyo. // evaM jJAtAsUtra dharmakathAle prathamavibhAgasya aSTAdhyayanasya sArAMza samAptaH // // 47 // SALESEARCANARAS Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4%AA / zAzvatAnandadAyaka-sakalamatratantrayantrAdhirAjarAjezvara-zrIsiddhacakrebhyo namo namaH / sakalasamohitapUraka-dhIzadvezvarapAzcamAthI vijayatetamIm / / sUtrakRtaNagharebhyo namaH / // jJAtAdharmakathoGga-prastAvanA // - maniSajIvanI mahacA anAdi anaMtakAlayoM parigramaNa karanArA jIvone janma-jarA-maraNa-duHkha-daridratA-dauMgyi-Adhi-vyAdhi-upAdhi Adi anekavidha duHkhadAyi-mavacakranI pareparAmA mAnavajIvana malava' te durlabha che. auM durlabhatAne dazadRSTAntothIM zAstrakAroe ThAma ThAma draDhImUta karelI che, te dazadraSTAntI zrIupadezapadAdipranthodvArA abhyAsakIne vadhu spaSTa thAya che. jugArakhAnAmAM jugArIonA | dovanI jema aneka jIvIne aneka dAve prasaMgoM niSphala jAya che, tevI rIte A jIvane cAre gatimAM corAzI lAkha jIvAyonImAM maTekatAM manuSyajIvanane anusaratuM AyuSya bAMdhavAnoM dAva aneka vakhata niSphala gayo che, ane jAya che. atra yAda rAkhaq joie ke tathAmanyatA-puruSArtha-puNyAdinI anukUlatAnA prabhAve kaSAyonI mandatA, dAna devAnI rucI ane madhyama guNonI prApti karIne A%AA8%88%% Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAjI khAtAdharma vR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAle | kthaanggprstaavnaa| // 48 // ARRIERCE kadAca koi jIva manuSyanA AyuSyano bandha vigere bAMdhIne manuSya thAya che, parantu mAnavajIvanane saphala karavAnAM sAdhana-sAmagrIsaMyogo prApta karavAM te atIva durlabha cha, AthI zAstrakAro jaNAve cha ke-sAnukUla sAdhana-sAmagrI-saMyogo prApta thayA chatAM te sarvene saphalIbhUta banAvIne zAsanamAnyarItie mAnavajIvana saphala karavU eja mAnavajIvana pAmyAnI mahattA cha. pavitra puNyano pravAha askhalita jenA jIvanamA vahyA kare che teja mahAnubhAvo Aryadeza, uttamakula, uttamajJAti, dIrghaAyuSya, nirogizarIra, indriyonI pUrNatA-paTutA, devagurudharmanI jogavAI, vItarAgavANInuM zravaNa, viveka ane vinayAdi guNagaNa saMpadAone prApta karI zake che, anyathA nahiM, eTalaM ja nahiM paNa prApta thayela sAnukUla saMyoga-sAdhana-sAmagrIodvArA mokSamArganuM gamana askhalita thayAM kare tevI rIte tene saphalIbhUta banAvavI temA ja mAnavajIvananI mahattA sAthe viziSTa buddhimattA che. bhavaNanI AvazyakatA mAnavajIvananI mahattA samajanAre aphara nirNaya karavo ghaTe che ke-"vIryollAsapUrvaka saMyamamArge kUca karyA vinA ane vividha tapodharmane sevyA vinA manuSyajIvananA aMtimasAdhyanI siddhi koI paNa jIve karI nathI, karato nathI; ane karaze paNa nahIMja." saMyamamArge kUca karanArane tathA vividha tapo dharmanu sevana karanArane samyakjJAnanI anivArya jarUra che. kAraNake e traNenA ( samyajJAna saMyama-tapodharmanA) sivAya zAsanakathita-mokSa thatoja nathI, je mATe caudapUrvadhara-zrutakevali-bhagavAn-zrIbhadrabAhusvAmijI jaNAve chenANaM payAsagaM sohao, tabo saMjamo aguttidhrii| tiNhaMpi samAyoge mukkho, jinazAsaNe bhaNio // A0ni0 gAthA // bhAvArtha:-zAsanamAnyamArgane prakAza karanAruM jJAna, anAdi anaMtakAlayI saMcita karelAM karmane zodhaka-karmamalane dUranAro AE%AAAAE%ES Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LEC%% tapodharma, ane saMvarabhAvane dhAraNa karavAvALo saMjama e traNa je jIvane zAsanamAnya maryAdApUrvaka prApta thAya che tyAre jinezvarabhagavaMtanA zAsanamA kathana karelo mokSa thayo ema kahevAya che. aMtima sAdhyanI siddhi karanArane saMyama-tapodharmane svIkAryA chatAM samyagjJAna vayara athavA to samyagjJAnI bhagavantanI nizrA svIkAryA vinA iSTaphalanI prApti thatIja nathI. "AzravanA aneka dvArothI AvatAM karmone rokavA mATe saMvararUpa saMyamanI sevanA ane anmadi anaMtakAlathI bhegAM karelAM kliSTakone nirmUlana karavA mATe amoghasAdhanarUpa tapodharmanI ArAdhanA vagaranuM jIvana nirarthaka che, nirarthaka nahiM paNa anarthakArI che. " A zraddhA thakI, A pratIti thavI ane AvIja rucInA raMgamA raMgAi javu-otaprota tharbu te vItarAya vANInA avama upara AdhAra rAkhe che. ata eva manuSyamAM vAstavika-manuSyapaNA tarIkenI mANasAI AvirbhAva karavA mATe ane zraddhAdi muNone vikasvara karavA mATe vItarAgapraNIta zravaNanI anivArya jarura che. "cacAri paramaMgANi, dullahANi iha jaMtaNo mANusattaM0 iti uttarAdhyayane"-cauraGgAdhyayane / bhAvArthaH-A padyano bhAvArtha A pramANe che-aba saMsAramA paribhramaNa karanArA jIkone A cAra uskRSTa sAdhano prApta karavA te durlabha che. 1 manuSyapaNuM, 2 zravaNa, 3 zraddhA ane 4 vIryollAsanI vRddhipUrvaka saMyamanu sekna. AdhI manuSyapaNAmA ucca-uccatama-uccatama padanI prApti arthe Atmahitakara saMskArazUnyAtmAne saMyamAdicI sauramathI suvAsika rAkhvAmA sazakathita vANInA zravaNamanana-parizIlananI avazyameva jarUra che. samarthavaktAno yoga aneka palcara sAthe mizrita kyela hIrAnI khANagraMthI nIkaLe hoze mugaTayAM jalI zakasto nayI, sonAnI khAmamAMkI nIkaLela, Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navaGgI 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 49 // mI sAdhenuM suvarNa alaMkArane yogya banI zakatuM nathI, bajAramAMthI vecAtAM lAvela zAka- anAjano bhojya tarIke bhogavaTo karI zakato nathI, tevI rIte mAtAnA garbhamAMthI janmelo bAlaka sva-para jIvana mATenI yogyatA dharAvI zakato nathI. svaccha hIrA sAthe mizrita * pattharA mATI vigerene vivekapUrvaka dUra karyA vinA, zAkAdinA saDelA bhAgo ane dIMTA vagerene vivekapUrvaka dUra karyA sivAya, ane 1. anAja sAthenA mATI - kAMkarA - taNakhalAM-photarAM-saDela dANA vigerene vivekapUrvaka dUra karyA vinA kramazaH zobhAvavA tarIkeno ane bhogavA mATeno upayoga thavo e lagabhaga nakAmo che, tevI rIte janmelA bAlakane samartha vaktAnA yoga sAdhe vItarAganI vANInA zravaNa-manana- parizIlanathI heya-upAdeyarUpa pavitra saMskArothI saMskArika thavAnI sAthai viziSTa vivekane vartanamAM mUkyA vagara malina saMskAro dUra thatAM nathI, ane jIvanamAM svapara hitakara saMskAro AvirbhAva thatAM nathI. samarthavatAnA samAgamamAM AvyA sivAya zraddhAlu zrotAo kalyANakArI mArgamAM avirata kUca karI zakatoja nathI. vyavahAramAM paNa jevI rIte huMziyAra kArIgaranA hAthamAM Avela nirmAlya vastu amogha mUlyavALI bane che, tevIrIte samartha vaktA tIrthaMkara gaNadhara - pUrvaghara zramaNAdi bhagavaMto paNa nIca-nIcataranIcatama utthAnamA rahelA jIvone ucca uccatara uccatama sthAna prApta karAve che. AthIja " zrAddhazrotA 0 " vItarAgastotranA A padyano paramArtha atra saphalabhUta bane che. sarvajJakathita upadezAmRtanuM AsvAdana karAvanAra zAsanamAnya zramaNa bhagavantono yoga male che tyAre AtmA anAdikAlanI rakhaDapaTTInA prabhAve karelA anekAneka janma-maraNarUpa anaMtabhavonI paraMparAnuM niyamana karavAne bhAgyazAlI bane che. anaMtAnanta janmamaraNanI paraMparAne bhogavanArA tIrthaMkarone paNa maryAdita bhavonuM niyamana karAvanAra paNa zramaNa bhagavantonA yoganosamAgamano prabhAva che. prastAvanA samartha vAno yoga / // 49 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %ACHALEGAROO nayasArane ane dhanAsArthavAhane anukrame 27-13 terabhavanI niyamita maryAdA para lAvanArA zramaNabhagavaMtarUpa samarthavaktAno yoga lAbhadAyI nIvavyo che, samarthavaktAsvarUpa zramaNabhagavantonI ane zraddhAlu evA zrotAonI paraMparA paNa anAdikAlanI che, te 15|| mAnyA vagara chUTako nathI. te mATe sUtrakRtAGga bhA. 1 lAnI prastAvanAmA 1 upadezaka prathama ke upadeza prathama !, 2 upadezakapaNAnI yogyatAvAlA tIrthakara, ane 3 upadezaka tathA upadeza paNa anAdinA, AtraNa pereyAka pR. 6-7vAMcakoai vAcavA-vicAravAnI jarura che. AthI zAsanasaMsthApaka zrIvarddhamAnasvAmIjIna jIvana smRtipathamA sthira thAya che.. . Adhasadupadezaka zAsanamAnyapraNAlikA pramANe anantAnanta covIzIo thayelI che ane bhAvimA thaze, tethI dareka dareka covIzImAM te te zAsananA Adhasadupadezaka tarIke te te tIrthaMkaroneja mAnI zakAya. zAsananI sthApanAmA arthAt gaNadharabhagavantonI gaNadharapade sthApanAmAM ane caturvidhasaMpanI sthApanAmA vizvavandha tIrthakarono mahAn hisso che. "huM pAmyo te rItie jagatnA jIvo mhArI vidyamAnatAmA ane mhAro mokSa thayA pachI paNa teja rItine anusaravAvALA nIvo pAmatA rahe te mATe A zAsananI sthApanA teozrI kare che. tIrthakaranAmakarmano vAstavika puNyodaya to garbhathI zaru che, paNa tIrthakaranAmakarmanI vAstavika pravRti to kevalajJAnanI prApti | thayA pachI zaru thAya che. ____ jagatnA jIvone sadupadezadvArAe tAravAnI ane zAsanarasika banAvavAnI bhAvanAthI je tIrthakaranAmakarma bAMdhyu che, tenI / vAstavika pravRtti 28 varSa samaya uparAMtanI lagabhaga che. sAthe sAthe zAsanamaryAdA paNa samajI levAnI jarura che ke-chAya jeTalo SECORKSHARABAR A5% Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA Adyasadu pdeshk| % navAGgI-tA sadupadezathI lAbha thavAno hoya parantu tIrthaMkaro kaivalyajJAna pAmIneja upadeza daI zake che, anyathA sadupadezaka tarIke sadupadeza [ 10. devAnuM pAramArthika kArya paNa karatAja nathI. A prasaMgane sUtrakRtAMganA prathama bhAganI prastAvanAmAM vistArapUrvaka Alekhela che... bhIbAtA- AdyasaMcAlakadharmakathAGge vartamAnazAsananI sthApanA karanAra zrIvarddhamAnasvAmIne vaizAkhasuda 10 nA divase RjuvAlikAnadInA kinAre kevalajJAna thayu. | kevalajJAnI zrIvarddhamAnasvAmIe tIrthakaranAmakarmanI vAstavikapratirUpa dezanA dIdhI, ane te dezanAnuM zAsanamAnya phala besabuM // 50 // joIe te na behuM tethI te dezanA niSphala gaI, bIje divase eTale vaizAkhasudi 11 nA divase prabhu vihAra karIne mahasena vanamA gayA, samaksaraNanI racanA thayA bAda caudazo cummAlIza sAthe apresara agIAra brAhmaNo( indrabhUti vigere brAhmaNo )nu Avaq thayuM, vedanA pAraMgata te brAhmaNone rahI gayelI zaMkAnuM samAdhAna thatAM teo badhA vizvavanyaprabhu pAse anukrame dIkSA grahaNa kare che. dIkSita thayelA agIAra agresaro zAsanamAnya vidhi pramANe anukrame teo " upannei vA, vigamei vA, dhuvei vA;" A tripadI pAmIne antamuhUrtamA dvAdazAGgInI racanA kare che, ane prabhu caturvidhasaMghanI sthApanA kare che. zAsananu saMcAlana kArya zrutajJAnane avalaMbIne che, ane tethI zAsana saMcAlanamA paMcamagaNadharabhagavaMta tathA teozrInI dvAdazAMgI mukhya bhAga bhajave che te bhUlavA jevU nathI. vartamAna-zAsanapati-zrImahAvIramahArAjAnA samayamAM navagaNadharo kevalajJAna pAmIne mokSe javAnI taiyArImA hatA tyAre te badhAe potAnA saghalAe parivArane dIrghAyuSI-paJcamagaNadhara bhagavanta zrIsudharmAsvAmIne suparata koM, ane zAsanapatinA kAladharma pachI ( mokSe gayA pachI) prathama gaNadhara zrIindrabhUtie( gautame) paNa kAladharma pAbhIne potAnA sadhaLAe parivArane paNa pakSamAgaNadhasne suparata karyo. CRECORRC-13 A5 % Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. 4 CK % % 4% AdhI zrImahAvIsmahArAjAnA samayacI ane kAladharma pAmyA pachI paNa sarva sAdhu-sAdhvIo teobhImA santAnIyApaNe varne cha e zAsvaprasiddha vAta che. eTalaM ja nahiM paNa dazagaNadharo mokSe gayA pachI zAsanamA teozrInI ( paJcamagaNadhara zrIsudharmAsvAmInI ) dvAdazAGgI pravartI che-ke jenA prabhAve 2478 varSanA vhANAM vahI gayAM ane layabhaga haju bIjAM aDhAra hajAra uparAntanA vhANAM vAvAM bAkI che, chatAM paNa pU. AcArya bhagavanto vartamAnamA svaparakalyANArthe te dvAdasaMgInA sUtrAdinI amogha varSA varSAkI rahyA che ane varSAvaze te badho pratApa paMcamagaNadharabhagavaMtanI dvAdazAMgIno che. mokSamArganA abhilASI sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikAe svaparahitakara mokSamArganI ArAdhanAmAM askhalitagamana karIne iSTa riddhisiddhi sAdhavI hoya teone A dvAdazAGgI ane dvAdazAGgIne anusaranArA jainAgamo eja paramAdhAra che. A bhalAmaNathI sadA sajAga rahevAnI anivArya jarura che. AthIja zAsananA saMcAlananA mukhya heturUpa paMcamagaNadharanI dvAdazAMgI che, ane tethIja zAsananA AdyasaMcAlaka tarIke teozrIna AdarasatkAra--bahumAnAdi karIe teTalAM ochAMja che. sudharmAsvAmIjInu jIvana... .. AsannopakArI-antima-zrIvIravibhunA suziSya-paMcamagaNadhara-bhagavAn zrIsudharmAsvAmIjI che, ane A andhamAM AvelA sarva sUtronA racayitA paNa teo che, eTale teozrInA jIvananI saMkSipta noMdhane smRtipathamA laIne vIryollAsano vega vadhAratApUrvaka AgaLa vadhIe. prabhuzrImahAvIra-mahArAjAnI pATaparampasamAM te pAMcamI pATe che, ane teozrIna svarUpa A pramANe che, kullAgAmanA eka lagAmamAM agnivaizyAyana gotravALA dhammila bAmaNa rahetA hatA, ane temane bhadilA nAmanI strI hatI. A bannene saMsAranI lIlAnA anubhavamA AgaLa vadhatAM bhaddilAe eka putrane janma Amyo, ane teoe te puvane vidyAbhyAsAdimA ati kuzalatA prAsa karavA mATe ******** Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI pR0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 51 / / vidyAgurune suparata karyo. pitAnI AjJAthI pote vidyAguru pAse rahIne viveka - vinayapUrvaka cauda vidyAno pAraMgata banyo eTaluMja nahiM paNa teonI ( AryasudharmAnI ) nizrAmAM rahIne vidyA saMpAdananA arthI - pAMcaso ziSyo adhyayana karatA hatA. pacAsa varSa lagabhaga paThanapAThana, vAdavivAda ane brAhmaNakuLane anusaratI kriyAkANDamAM vyatIta karyA. eka avasare apApA nAmanI nagarImAM somila brAhmaNane ghera yajJahomanI kriyA karavA karAvavA mATe dezaparadezathI brAhmaNo AvelA che, te sarva brAhmaNomAM AryaindrabhUti, Arya agnimUti, AryavAyubhUti, Arya vyakta ane AryasudharmAdi agIAra brAhmaNo Adi moTI saMkhyAmAM aneka jAtinA brAhmaNo ekaThA majhyA che, A avasare kevalajJAnI vibhu zrImahAvIra - mahArAjA RjuvAlikAnadI pAsenA kSetramAMthI vihAra karIne mahasenavanamAM padhAryA che, - eTale devoe prabhuzrIvIra padhAre che mATe samavasaraNanI racanA karI che. AkAzamArge AvatA jatA vimAnone ane devadevIonA parivArane nihALIne yajJanI mahattA mAnanArA AgevAna brAhmaNo ane temano saghaloe parivAra Azcarya cakita thAya che, eTalaM ja nahiM paNa A badhAM vimAno, devendro, devo, devIo ane saghalora janasamudAya amArA yajJamAM nahiM AvatAM bhagavAna zrImahAvIra mahArAjAne vandana karavAne ane vANI zravaNa karavAne jAya che, A vAtano nirNaya karIne AgevAna brAhmaNagautama gotra vALA AryaindrabhUti sarvajJapaNAnA ahaMbhAva sAthe bhagavAn zrImahAvIra mahArAjA sAthai vAda karIne jItavA mATe jAya che, ane chevaTe kevI rIte jItAha jAya che tenuM saMkSiptavarNana zrIkalpasUtranA gaNadharavAda nAmanA prasiddha vyAkhyAnAvasare caturvidhasaMgha niyamita zravaNa kare che, gaNadharavAda-vivAda sambandhI zaMkA samAdhAna vistArathI jANavAnI abhilASAvALAe zrI Avazyaka sUtra, zrIvizeSAvazyakA di prauDhaganthonuM vAMcana, manana, parizIlana karavuM jarUrI che, AryaindrabhUti potAnI ghaNA varSonI jUnI zaMkAnuM samAdhAna pAmI prastAvanA sudharmAsvAmIjInuM jIvana / // 51 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 jItAi gayA pachI potAnA pAMcaso ziSyonI sAthe dIkSita thAya che, ane prathama gaNadhara tarIke prasiddha thAya che. tyArapachI anukrame potAnA bhAi agnibhUti potAnA jyeSTha bAndhavane pAcho lai javAne jItavAnI murAdathI bhagavAn zrImahAvIra pAse Ave che. ane turata potAnI zaGkAnA samAdhAna sAthe te paNa jItAi jAya che. potAnA pAMcaso ziSya sAthe dIkSA laine bIjA gaNadhara tarIke prasiddha thAya che, te pachI amArA vaDIla bhAi Arya-indrabhUti ane Arya agnibhUtie " jeone murabbI tarIke svIkAryA teozrI mhArA paNa murabbI che " e bhAvathI anukrame AryavAyubhUti, Aryavyakta ane AryasudharmA vigere AgevAna brAhmaNo Ave che, teonA hRdayanA khUNAmA chupAi rahelI zaMkAone prabhu mahAvIra jaNAve che, ane sarvanI zaGkAnA samAdhAna teonA vedanA te te zaMkitapadodvArA vAstavika arthana anusyUta sambandha sAthe nivedana karIne zaMkAnA nirasanapUrvaka samajAve che, ante AgevAna agIAra brAhmaNo potAnA ziSyAdi 4400) nA parivAra sAthe dIkSita thAya cha; e vAta zAsanamAnya-zAstra suprasiddha che. A avasare anukrame cAra gaNadharonI jema sakala aMgAdinA racayitA A paJcamagaNadhara bhagavAn zrIsudharmAsvAmIjI che teonI ummara pacAsa varSanI che. dIkSA lIdhA pachI teoe zrIsa varSa paryanta zrIvIravimunA caraNakamalanI upAsanA karI che, ane zrImahAvIramahArAjAnA nirvANa pachI bANuM varSe eTale bANu varSanI ummare vizuddha bhAvanAthI bhAvita thayelA te paJcamagaNadhara bhagavAnane cAraghanaghAtIkarma tUTavAthI kevalajJAna pragaTa thAya che, kevalajJAnanA paryAyathI vibhUSita thayelA bhagavAn zrI sudharmAsvAmIjIe grAmAnugrAma vihAra karIne aneka bhavyono uddhAra karyo, | ane ATha varSa sudhI kevalI paryAya pUrNa karIne eka mahinAnA covihAra upavAsanI ghora tapazcaryA tapIne, pAdapopagamana nAmanA anazanane anusarIne, ane sakala karmano kSaya karIne bhagavAn zrIsudharmAsvAmIjI mokSe gayA, ane bhagavAn zrImahAvIramahArAjanA HIGHLAUCICHOCHURIG % C4%A1-%A5% ** Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HA navAGgI 0 0 bhIjJAtAdharmakathAGge 4% A4% prastAvanA aMtima| kevalInI jIvana % cryaa| % % mokSagamana pachI be gaNadharo jIvatA hatA, jemAM 1 Arya zrIindrati prathama gaNadhara ane 2 Arya zrIsudharmAsvAmIjI paMcamagaNadhara | hatA. pUrvanA navagaNadharoe jema potAno ziSya-parivArAdi zrIsudharmAsvAmIjIne bhaLAvyo hato, tema prathamagaNadharabhagavante paNa potAnA saghalA parivArane zrI sudharmAsvAmIjIne bhaLAvIne pote mokSe gayA, eTale te avasaranI zarUAtathI adyApi paryantanA je sAdhusAdhvIo che te badhAe zrIAryasudharmAsvAmijInA ziSya-saMtAno che. juo-sthavirAvalimAM A pramANe ullekha cha-" je ime ajjatAe samaNAnagaMthA viharati / eeNaM save ajasuhammassa aNagArassa AvacijA // " zrIdvAdazAGgInA racanAvasare-sthale sthale bhagavAn zrIsudharmAjI potAnA ziSya zrIjaMbUsvAmIne uddezIne kathana kare che, mATe | teozrInA jIvanane vAMcIne, vicArIne ane parizIlana karIne anumodanarUpa amRtanuM AsvAdana karIe !!! aMtimakevalInI jIvanacaryA paJcamagaNadhara bhagavAn zrI sudharmAsvAmIjInA prathama suziSya ke je vartamAna zAsanamAM aMtima kevalI zrI jambUsvAmIjI kahevAya che, sUtrakAra zrIpaJcamagaNadhara che, ane sUtrathI anantara Agamane prApta karanAra zrIjambUsvAmIjI hovAthI teozrInu jIvana jANavU jarUrI jANIne atra vicArAya che. lagabhaga 2477 varSonA vhANAM vItI gayAM, chatAM paNa A mahApuruSonI jIvana gAthAonA yazAgAna mAie chIe, tyAre bhRtakAlane bhRlI jabAya cha, ane teornu bhRtakAlanu jIvana vartamAnakAlanA sAkSAtkArono anubhava karAce che. A jambUdvIpanA dakSiNAI bharatakSetramA magadhanAmano deza che, ane tenI rAjyadhAnI rAjagRhanAmanA nagaramA hatI te nagaramAM ati dhanavAna ane oTa vagaranI saMpatcinA bhavyataraMgonA abujhco abhidhIRSama ane dhArikI karama hatAM. saMsAranI lIlAno anubhava % % AASHAR %e F // 52 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM dhAriNInI kukSimAM devalokamAMthI cyacIne eka deva garbhapaNe utpanna thayo, ane te garbhano paripakkakAle putrapaNe janma thayo. svapnA ane dohadanA bhAkce anusaratuM zreSThinA sagAMvahAlAMe maLI jambU evaM nAma sthAna kayuM. ane te jambUkumAre zrIsudharmAsvAmijInI prathamataH dezanA zravaNa karIne samyaktvasahita zIlavrata aMgIkAra karyu. zrIjambUsvAmine paraNavAnI icchA nahotI, chatAM mAtapitAnA atiAgrahathI teo ATha kanyAone paraNyA, parantu te navoDhA strIonI snehavardhaka vANIthI lezabhara vyAmohita thayA nahiM, kAraNa ke saMsArasamudrano pAra pAmavA mATe jeNe samyaktva ane zIla nAmanA be tuMbaDA grahaNa karyA che, te zrIjambUsvAmIjI strIrUpasaritAomAM DUbI zakatA ja nathI. have rAtrimAM te strIo sAthai saMsAra choDavA nahiM choDavA sambandhanI aneka prakAranI zaMkAonA samAdhAna ApIne, ane sundara vicAravinimaya karIne te AThe strIone pratibodha pamADIne dIkSAnI arthinI banAvI, eTaluMja nahiM paNa teja avasare potAnA makAnamAM rAtrimAM prabhavanAmano cora bIjA pAMcaso coro sAthe corI karavA mATe Avyo hato, te badhAe strIo sAtha thato vinimaya zravaNa karIne ane strIosahita 99 navANuM kroDanI saMpattine choDI janAra che te e vAtane vivekapUrvaka jANIne hRdayamAM te saMbaMdhI vivekapUrvakano vicAra karIne corI karavA AvelA te core vinAzisaMpattiono mohamUkIne avinAzi- mahAmUlyabAlAM traNa ratnorUpI saMpattinI corI karavAno nirNaya karyo, savAramAM pAMcaso cora, ATha strIo, AThe strIonA mAtapitA, potAnAye mAtapitA ane pote malIne kulle 527 pAMcaso sattAvIsanI saMkhyAmAM dIkSita thayA bhagavAn sudharmAsvAmIjInI pAse zrIjambUsvAmI prathama ziSya thayA, ane temnI ( jambUsvAmIjInI ) pATe zrIprabhavasvAmIjI AvyA zrIjaMbUsvAmIjI sola varSa gRhasthAzramamAM rahIne, te pachI dIkSA laIne, vIza varSa sudhI zrIsudharmAsvAmIjInA caraNakamalanI upAsanA karIne Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navADI- 100 bhIvAtA CAR dhamakathA // 53 // ACCIAAEXRANG cummAlIza varSa kevaliparyAya pAlIne, samagra eMzI varSanuM AyuSya pUrNa karIne paramapadane pAmyA, zrIjambUsvAmIjI mokSe gayA pachI koI prastAvanA paNa kevalajJAna pAmyuM nathI, arthAt kevalajJAna pAmIne mokSe gayuM nathI, mATe teozrIne zAsanamA antimakevalInA nAmathI pichANe che. sUtraracanAnI maryAdA. 18 racanAnI mAnavajIvananI mahattA samajanArane jyAre zAsanamAnya-samarthavaktA samAna mahApuruSono samAgama thAya che, ane te samAgamamAM timryaadaa| | teozrInA mukhamAthI nIkalatI vItarAganI vANInuM vAstavika rItie pAna thAya che, tyAre te te yogya bhavyAtmAonA vivekanetro vikasita thAya che sAthe sAthe zAsananA saMsthApaka pratye Adara-bahumAnapUrvaka sarvasvasamarpaNanI sundara bhAvanAo jAgRta thAya che. A zAsananI saMsthApanA zI rIte thaI , kevA saMjogomAM thaI !, koNe karI!, kevI rIte karI !, ane te rItine prathama anusaranArAono sumela kevI rIte sadhAyo, vigere anekavidha praznonA khulAsA thai jAya che, chatAM paNa zraddhAnA DagamagatA pAyAne atIva draDhIbhUta 12 banAvanArA hoya to zAsanamAnya mahApuruSonA jIvanaprasaMgo che. saghalAe mahApuruSonA jIvanaprasaMgorUpa pavitra prAsAdanA suvarNakalaza. samAna zAsanamAnya-zAsanasaMsthApaka-zrImahAvIraprabhu che, zAsanasaMcAlaka zrIsudharmAsvAmI che, ane zAsananA paramarahasyone jhIlanAra zrIjambUsvAmIjI che; A traNa vyaktio agragaNya che, ane tethI traNa puruSonA jIvanane saMkSiptathI samajIne te pachI A traNa paiki A mahApuruSa paJcamagaNadhare ekavIsa hajAra varSanA zAsananI saMcAlanA mATe sUtronI racanAno prArambha kevI rItie karyo te vicArIe. AsannopakArI antima tIrthaMkara zrImahAvIramahArAjA pAse sudharmAsvAmInu Avaq thayu, ane bhagavAne nAmagotrathI sambodhIne kA hRdayagatavedanA paraspara visaMvAdipadothI thayela zahAo jaNAvIne teja padonA vAstavika arthothI zabAnuM nirasana karavA sAthe te // 53 // CCCCCC Izi Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agresara brAhmaNa potAnA parivAra sAtha dIkSita thayelA te sudharmAsvAmijI gaNadharapade sthita thAya che, gaNadharapade sthita thayelA gaNadhara bhagavanta pUche che ke - he bhayavaM ! kiM tavaM ! ( A praznane pradakSiNA daI vandana namaskAra karIne natamastake pUche che ) ane traNa vakhata A prazna uparanI rItie pUche che ane bhagavAn zrImukhe anukrame upanei vA, vigamei vA, dhuvei vA pratyuttararUpe kathana kare che. sarvajJa pAsethI samAdhAnanA sudhAsvarUpe A traNa pado bIjarUpe pAmIne bIjabuddhi ane koSThabuddhinA dhaNI dvAdazAGgInI racanA kare che. racanAnI AdimAM " suyaM me AusaMteNa bhagavayA evamakkhAyaM " ane antamAM " tivetti " e pado mUkIne gaNadharabhagavanto potAnI laghutAne pratipAdana kare che, kAraNake- jyAre potAnA ziSyane sUtrasaMdarbhane Ape che tyAre huM tane jaNAvuM chu ema kahatA nathI parantu bhagavAn mahAvIra pAsethI mheM sAMbhaLyuM che teja tane huM anuvAdarUpa jaNAvuM huM. AthI huM kaheto nathI, mhArA gharanuM kaheto nathI, te manodhaData kalpanAo paNa ThAlavato nathI; e uparanA prathama jaNAvelA " suyaMme0 " ityAdi padothI dhvanita thAya che, ane " tibemi " padothI svamanISikAno bhArapUrvaka parihAra sUcave che. adhyayano AdimAM agara sUtronI samAptimAM upara jaNAvelAM padona hoya to paNa avazyameva upara jaNAvelAM te te pado cheja, ema vAMcakora ane vicArakoe tema abhyAsakoe avazyameva samajI levuMja joie evI A zAsananI maryAdA che. A maryAdA anusaranArAone prAtaHsmaraNIya pUjya zrItIrthaMkaroe kathana karelA arthanuM amRtAsvAdana ane pUjya gaNadhara bhagavantanA sUtronuM sudhAsvAdana spaSTapaNe niraMtara thayuM che thAya che, ane thaze e niHzaMka bInA che. zrutasaMpadAnA mAlIka vartamAna jainazAsanamAM vartatI dvAdazAGgInA racayitA paJcama gaNadhara bhagavanta zrIsudharmAsvAmIjI hatA, ane che. pU. gaNadhara bhagavanto Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA saMpadAnA mAlIka / A% navAGgI-paTAdvAdazAMgI scavAno prArambha kai rIte kare che! te pUrva vicArI gayA chIe. ane tethI tripadI pAmIne teozrI aMgonI racanA karavAnA 10 vR0 avasare anukrame AcArAMga-sUtrakRtAGga-sthAnAGga-samavAyAGga-bhagavatIjI ane chaTTe aMga zrIjJAtAdharmakathAnanI racanA kare che. zAsananI bhIjJAtA-18 maryAdA samajanAre samajavU joie ke sUtra sivAyanA bhASya-niyukti-cUrNi-vRtti vigere vartatI sakalazrutasaMpadAnA mAlIka teozrI dharmakathA) (paJcama gaNadhara bhagavanta ) hatA ane che, kAraNake arthathI ane sUtrathI-AtmAgama, anantarAmama ane paramparAgamanA bhedone viveka- pUrvaka samajanArane uparanI bInA samajAvavI paDe tema nathI. " sarva zrutasampadAnA mAlIka pazcama gaNadhara bhagavan zrI sudharmAsvAmI hatA, // 54 // ane che" A vAtane smRtipathamAMthI koI visarI jAya nahIM ane te smaraNa jAgatuM, jIvatuM rahe te mATe caumAsI-sAMvatsarika pratikramaNamAM trIjA khAmaNA prasane, caturvidhasaMgha te prasaMgane avazyameva yAda kare che. eTale akkharaM vA, payaM bA, gAhaM vA, silogaM vA ityAdi padodvArA spaSTapaNe sUcavAya che. A zAsananI paramparAmAM hamane akSara ke pada, gAthA ke zloka vigere je maLyuM che, te tamane apAya che, ane apAtI cIjamAM amArI mAlIkI nathI paNa te pUrva puNya puruSonI che. AthI samajanArane have spaSTa thaze ke caudapUrvadharanI ke dazapUrvadharanI racanAo hoya, niyuktikAranI ke bhASyakAranI racanAo hoya, cUrNikAranI ke vRttikAronI racanAo hoya, sUripundaronI ke vAcakavaryonI racanAo hoya, prakaraNakAronI ke saMgrahakAronI racanAo hoya to paNa dareke dareka racanAonI paramparAnA uMDANane tapAsIe to zAsanamAnya-sarvazruta sampadAnA mAlIka zrIsudharmAsvAmI hatA, che, ane A zAsananI parisamApti paryanta teozrIja raheze. aMbobo anusyUta sambandha_ zAsanamAnya zrIAcArAGgamAM arthio mATe pAMca AcAronu, tenA medonu, ane zramaNapaNuM pAmelA zramaNabhagavantone zramaNajIvana SARANAS Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvavAnA AcAronuM sundara rItie digdarzana karAvyuM che. zAsanamAnya- AcArothI vAsita thayelo AtmA bAMdhelA karmanA svarUpane jANIne te karmone jaDamUlathI toDavA kaTibaddha thAya tethIja sUtrakAra, zrI sUtrakRtAMganA prathama adhyayananA prathama uddezAnuM prathama sUtra A pramANe jaNAve che. ' bujjhijjai ' ' tiujjai' ityAdi padodvArA karmabaMdhananA svarUpane, navA AvatAM karmoMnA svarUpane, ane toDavAnA svarUpa jANIne nAza karavA udyamavanta thAya chatAM vividha itaradarzanakAronI vividha mAnyatAothI vyAmohita na thAya te mAMTe svasamayanA siddhAntothI AtmAne kevo lAbha che !, ane parasamayanA siddhAntone tathA AcArone mAnavAthI - AcaravAthI keTalaM nukazAna che !, te sambandhamAM vistArathI samajAvIne A sUtrakRtAMgamAM ThAma ThAma zAsanamAnya zraddhA-pratIti- rucine atIva draDhIbhUta banAvatrA mATenA be zrutaskandho 23 adhyayano anekabhAvathI bharapUra bharelA che. zrI AcArAGganA sUtronuM sudhAsvAdana karIne, AcArathI vAstavikarItie vAsita thaine, ane zrI sUtrakRtAGganA adhyayanonA sUtronuM amRtapAna karIne zraddhA dRDhIbhUta banelI hoya tevAoneM paNa zAsanamAnya padArthonA vargIkaraNa samajavAnI avazyameva jarura che. vargIkaraNa eTale ekatvavAcI, dvitvavAcI vigere padArtho keTalA che !, ane kayA kayA che, te samajavAthI buddhivaibhava vizAlatAne pAme che. koI pustakAlayamAM jAo, parantu vargIkaraNarUpe te pranthonI noMdha male to ArthaonA utsAhamAM vRddhi thAya che. jema koI artha pUche ke nyAya vibhAganA prAthamika kakSAnA, madhyamakakSAnA ane antimakakSAnA grantho tamArA pustakAlayamAM keTalA che !, jo vargIkaraNarItie noMdha rAkhI hoya to ( viSayavAra pranthonI noMgha rAkhI hoya to ) turata noMghapothI Agala dhare che, ane te avasare mAganArane saMtoSa thAya che; tevI rIte A zAsanamA viSayavAra eka saMkhyAvAcaka be, traNa ema anukrame daza saMkhyA sughInA padArthoMnA samuccaya tarIke trIjuM aMga sthAnAMga ThANAMgaM nAmanA aMgamAM ane vadhu saMkhyAnA vargIkaraNarUpe Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 10 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge / / 55 / / karelI noMdha cothA zrIsamavAyAMgasUtramAM Ave che. A cAra aMgano niSNAta thayA pachI sAthe daza varSano dIkSAparyAya thayo hoya ane yogodvahanakaryA hoya tene vivAhapatti ( pU. sudharmAsvAmIjIe Apela nAma ) ke jenuM nAma caturvidhasaMghe zrIbhagavatIjI rAkhela che, tene aMgane bhaNavA - bhaNAvavAnI yogyatA prApta thAya che. kAraNa ke cAre anuyogane anusaratA anekavidha prasaMgo praznottararUpe A paMcama (aMgamAM ) bharyA che, ane A pAMcamA aMganA vidhi vidhAna sAthai yogodvahanapUrvaka abhyAsI bananArane sarva zruta bhaNavA bhaNAvavAnI AjJA apAya che, tethI tenuM ( bhagavatIjInuM ) atIva mahArddhakapaNuM che. A rItie aMgonI anukrama racanA ane teono anusyUtasambandha vicAravAthI samajAze ke pAMcamA aMgane bhaNyA pachI jainazAsananA siddhAnto jenA jIvanamAM pacI gayA hoya tevA mahApuruSone lAbha kevo thAya che ! ane teno virodha karavAthI ketuM nukazAna thAya che !, te jANavAnI jarura che. A zAsananA vAstavika - aitihAsika - prasaMgone jaNAvanAra hoya to A chahUM aMga - zrIjJAtAdharmakathAGga mukhya che. A rItie prathama zrI AcArAMgathI chaTThA zrIjJAtAdharmakathAMga sudhInA anusyUta-saMbaMdhane atra prAsaMgika jaNAvyo. A granthanuM nAma ane sAmagrIo paJcamagaNadhara bhagavanta zrIsudharmAsvAmIjIe pAMce aMganAM nAmo te te aMgamAM bharelA bhavya bhAvane anusarIne yathArtha ApelAM che, tevI rIte teozrIe A chaTThA aMganuM nAma zrIjJAtAdharmakathAGga tarIke ApalaM che. jJAtAzabdanI vRtti lakhatAM zrIharibhadrasUrIzvarajI zrIdazavaikAlikamAM jaNAve che - ' jJAyate'smin atidAntiko'rtha ' iti AthI tenuM nAma yathArtha guNaniSpana che. zrI jambUsvAmI paMcamagaNadhara bhagavantane pUche ke ke-he bhagavaMta ! jJAtAdharmakathAGgamAM kyA bhAvo che !, eTale te jJAtAdharmakathAkramAM prastAvanA / // 55 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM%A5%AECARRC-%%% bhagavAn zrImahAvIraprabhue kyA bhAvo varNavyA che!; A praznanA samAdhAnamA zrIsudharmAsvAmIjI jaNAve che ke-he jambU! bhagavAn zrImahAvIre A chaTThA aMganA be zrutaskaMdha-"NAyANi-jJAtAni" eTale dArTAntika arthanI siddhi mATe ApelA dRSTAntonA udAharaNonA nAmathI, ane bIjo zrutaskaMdha banelA banAvavAnI nodharUpa dharmakathAonA nAmathI zAstramA suprasiddha che, jJAtA nAmanA prathama zrutaskaMdhanA 19 ogaNIsa adhyayano che, ane dharmakathA nAmano bIjo zrutaskaMdha che tenA 10 vargo cha, ane bIjA zrutaskaMdhanA 206 adhyayano che. prathama zrutaskaMdhanA 19 adhyayanonA nAma anukrame A pramANe che. anukrame jJAta zabdathI 1 urikSapta, 2 saMghATaka, 3 aNDaka, | 4 kUrma, 5 zailaka, 6 tumba, 7 rohiNI, 8 mallI, 9 mAkandI, 10 candra, 11 dAvadrava, 12 udaka, 13 dardura, 14 tetalIputra, 15 nandIphala, 16 aparakakA, 17 AkIrNa, 18 susumA; ane 19 puNDarIka A nAmanA ogaNIsa adhyayano che. atra A granthanA prathama vibhAgamA prathama urikSapta nAmanA adhyayanathI mallI adhyayana sudhInA AThe adhyayano lIdhelA che, tethI atra ATha adhyayanono sArAMza Apelo che. ane te sivAyanA prathama zrutaskaMdhanA agIAra adhyayano tathA bIjA zrutaskaMdhanA dazavargo ane tenA sarva adhyayanono sArAMza A granthanA bIjA vibhAgamA Avaze... ___A prathama-vibhAgarUpa granthanI sAmagrIomA lagabhaga jainazAsanano jhalakato itihAsa che, dharmanI sanmukha thanArAone mATe ane pUrve dharma pAmelAone vadhu sthira karavA mATe A sAmagrIo amogha sAdhanarUpa cha; ane dvitIya vibhAga je have pachI prakAzana karavAmAM Avaze te paNa pUrva jaNAvela bInA mATe mazahUra che, ane rahaze. SALAAAAAACANCanca Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % * navAGgI % 100 pIjJAtAdharmakathAGge % % % A granthanA vRttikAra prstaavnaa| A zrIjJAtAdharmakathAjanA vRttikAra zrIabhayadevasUrijI che. agIAra aMgo paikI zrIAcArAMganI ane zrI sUtrakRtAGganI (pUrva jaNAvelA | A be aMgonI ) vRtti karanAra zrIzIlAMkasUrijI che. A be aMganI vRtti karelI hovAthI zrIabhayadevasUrijIe trIjA zrIsthAnAGgasUtranI | vRtti karavAno prArambha karyo, ane te pachI anukrame zrIsamAvAyAGgasUtrathI agI AramA zrIvipAka sudhInA nave aMgonI vRtti teozrIe | karI; AthI teozrIne navAGgIvRttikAra tarIke caturvidha saMgha sArI rIte pIchANe che. zAsanamAnya sUtronI vRtti karatAM vRttikAronA hRdaya vizAla hoya che, ane tevI vizAlatAne zrIabhayadevasUrijI anusaryA che. aMga-upAMga-sUtrAdi para pUrvAcAryoe niyukti-bhASya| carNi vigere je je racanAo karI hoya te te racanAonA bhAvo smRtipathamAM sthira karIne-vRtti Alekhana avasare bandhabesatA te | pUrvAcAryapraNIta-bhAvone AlekhavAmA lezabhara saMkoca rAkhatAja nathI, te hArdika-vizAlatAnuM pratIka che. "pUrvAcAryoe je kayuM te ja13 kahe che, pUrvAcAryapraNIta keTalIka patio eka sarakhI che. lakhANanA bhAvo lagabhaga sarakhA che tema navIna Alekhana ghaNuMja ochaM che. vigere " kahevU ane uparathI vadhu paDatuM kahevU ke pUrva AlekhanamAthI corI karI che, AvI rIte kahevAnI ane samajavAnI utAvala koI paNa vAMcake, vicArake ke abhyAsake karavIja nahiM. tattvadRSTie vicArIe to pUrvapuruSo pratyernu A bahumAna sUcave cha. mArgAnusArinA guNonuM varNana karatAM kalikAlasarvajJe pUrvAcAryanA AlekhananuM anukaraNa karyu che. AdhIja vizAlahRdayanA vRttikArono e spaSTa nirNaya hato ke-" pUrvapuruSoe je bAbatano khUlAso na karyo hoya te sambandhamA khUlAso karavAno hoya, parantu je viSayamA pahelAnu male tyAM | sudhI mhArI buddhina kahevUja nahiM A hRdaya-vizAlatAnuM vAstavika pratIka che. HE4%9C% %a sake karavIja Alekhananu asambandhamA khulA 4 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvanA vRddhapuruSo pratye navAzI vRttikArane atizaya bahumAna hatuM, ane tethIja paMcamAGga zrIvivAhapannacinI vRcinA prArambhamAM hRdayanA bhAva dhvanita kare che - " etaTTIkA cUrNi jIvAbhigamAdivRttilezAM ca saMyojya paJcamAnaM vivRNomi vizeSataH kiJcit0 " ityAdi / A rItie graMthanA vRttikArane oLakhavAthI graMthasthita bhAvone jANatAM hRdayanA hArdika bahumAna vRddhi pAme che. granthasAmagrInA prakAro A granthanI sarva sAmagrIo kathAsvarUpe che, tethI kathAnA prakAro samajavAnI atra AvazyakatA che; mATe te prakArone atra vicArIe / A carAcara vizvamAM mukhyataH kathAo ne prakAranI pravarte che, eka banelA banAvorUpa kathAo pravarte che, ane bIjI kalpanAonI jamAvaTarUpe kathAo pravartte che. AthIja- anukrame carita ane kalpita e ve vibhAgamAM kathAo barhecAyalI hoya che; tevI rIte zAstromAM. paNa te be vibhAgarUpe kathAo Ave che. kalpita kathAo ramUja sAthe bodha Ape che. jema-zrI uttarAdhyayananA drumapatrIyaadhyayanano bhAva vicArIe to sAkSararatna - DAhyAbhAi dhoLazAjInA vacanomAM jaNAvAya che ke "pIpala pAna kharaMta hasatI kuMpalIyAM muja vItI tuja vItaze dhIrI bApuDIyAM " Aja bhAvane anusaratAM uttarAdhyayananA te adhyayananA pathamAM " jaha tumme " vigere pado che te tene puSTa kare che. AvI ghaTanAo dvArA upadeza apAya che, chatAM te kathA kalpita che, kAraNa ke pAMdaDuM zIkhAmaNa Ape ane kuMpalonuM isa thAya e buddhine asaMgata che, chatAM kathAnA bhAvane samajIe to ghaTanA yuktiyukta che. AvAM AvAM aneka kalpita dRSTAnto zAstromAM Ave che. A prasiddha thatA graMthamAM prathama zrutaskandhanA ogaNIsa adhyayanomAM carito ane kalpitone anurUpa jJAtAni - dRSTAnto Ave che. caritro banelA banAvo upara AdhAra rAkhe che. banelo banAva vAMcanakAle agara zravaNakAle camatkArika lAge agara Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taaprstaavnaa| puruSacaritramA banelA banAvone sthA. e bhAvI prajANI kAlamA varNa-gandha CA1% zIkhavAnu, ghaNu dhaNa koNa pacAvyAM!, zAsanAra zAsanamAna navAGgI- na lAge te carita Alekhana karanArane jovAna hotuMja nathI. zrItriSaSThizalAkApuruSacaritramA banelA banAvone sthAna che, paNa Azcarya utpanna karavA mATe ramUjane sthAna nathI, avasarpiNI kAlamA varNa-gandha-rasa-sparzanA ghasArA anubhavIe chIe tevA viSamakAlamA zrIjJAtA- banelA banAvonI noMdha rAkhavI e bhAvI prajA mATe atIva hitakara kArya che. pUrvapuruSanA sambandhamA banelA banAvonI kathAorUpa dharmakathAle le sAhitya e jainono jhalakato itihAsa che, te uparathI ghaNu ghaNuM zIkhavAnu, ghaj ghaNu vicAravAna, ane ghaNuM dhaNuM samajavAnu, bodha levAnu, ane anukaraNa karavAnuM temAMthI maLI Ave che. zAsanamAnya siddhAnto ane kathano koNe koNe pacAvyAM!, zAsananI mAnyatAmAM koNa draDha // 57 // raghu !, temAM draDha rahevAthI zo lAbha malyo !, mAnyatA viruddha vartana karavAthI kyo geralAma malyo, A vigere zAsanamAnya aneka MII siddhAnto-vartanone jIvanamA otaprota banAvanAra ane DAmADola cittavAlAne dRDha banAvanAra hoya to dharmakathAnuyoga che. A jJAtAdharma kathAnA banne zrutaskaMdhonA adhyayanone sAMgopAMga vAMcavAthI, vicAravAthI ane parizIlana karavAthI mArgAbhimukhAdi ArAdhakone navanavIna mArgadarzana male che. A aMganA adhyayanonI aMdara ThAMsI ThAMsIne caritavibhAgIya carito ane kalpanAmaya karuipatone vAMcavAthI sArabhUta rahasya pacAvanArAo iSTamArganI siddhi karI zake che, te niHzaMka satya sarvadA AdaraNIya che. A granthanA prathama vibhAgamA ekathI ATha adhyayano eTale zrIutkSipta-adhyayanathI zrImallIadhyayana sudhInA ATha adhyayanono sArAMza pUrve jaNAvyo che, eTalI prAsaMgika noMdha jaNAvIne adhyayanono sArAMza te sthaLethI vAcavAnI bhalAmaNa atra karAya che. A prastAvanAno prAraMbha " mAnavajIvananI mahattA" e nAmanA peregrAphathI zarU karIne kramazaH " zravaNanI AvazyakatA, samartha vakAno yoga, Adya-sadupadezaka, Adya-saMcAlaka, sudharmAsvAmijI- jIvana, aMtima kevalInI jIvanacaryA, sUtraracanAnI maryAdA, zrutasaMpadAnA mAlIka, SAKSE % % % % % % % // 57 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgono anusyUta-saMbaMdha, A graMthanuM nAma ane sAmagrIo, A prandhanA vRttikAra; ane aMtamAM granthasAmagrInA prakAro " e pairegrAphothI A prastAvanAnA upasaMhAra sAthai parisamApti thAya che. A prastAvanAnI parisamApti sAthai abhyAsakoe vAMcakoe, ane vicArakoe eka prasaMga hRdayapaTa sthira karavA jevo che. ane te prasaMga jJAnAcAnA ATha AcAro paikI upadhAna eTale yogodvahana vagara sUtranA paThana-pAThana karAvanAra bannene te paThana-pAThanAdi nukazAnakAraka nIvaDe che. A saMbaMdhamAM vRhadyogavidhi nAmanA graMthanI prastAvanA vAMcavAnI AgrahapUrvaka bhalAmaNa che. sUtranA rahasya pacAvavAnI yogyatA yogodvahana vagara nathI, ane jJAnAcAranA te AcAra pratye AMkhamIMcAmaNA nindAdi karavAmAM karAvavAmI, karanArakarAvanArA ora adyApi paryaMta nukazAna anubhavyuM che. bhane zrutadharmanI AzAtanAnuM bhArI pApa prApta karyu che te bhUlabA jevuM nathI, mATe je puNyAtmAo jJAnAcAranA AThe AcAranuM sevana karIne sUtrAdi levA-melavAno khapa karaze te AtmAo jarUra zreya sAdhIne uttarottara suMdara sAdhana-sAmagrI - saMyogo pAmIne bhAvimAM kalyANamaMgalanI mAlAo prApta karaze evI zubhecchApUrvaka atra viramuM huM. zrIcandraprabhAsapattanatIrtha, jainaupAzraya, (verAvala samIpe ) zrIcandraprabhasvAmiprAsAdasya pratiSThApanAdine tA. 1-2-52 mAha suda 6 zukravAra. li0 sva0 AgamoddhAraka - zrI AnandasAgarasUrIzvaracaraNAraviMdacazvarIka - candrasAgarasUri. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A navAGgI anu. kmdhikaa| A 10 . zrIjJAtA dharmakathAle // 58 // % % zrIjJAtAdharmakathAGge prathamavibhAgasya anukramaNikA. 1 ArthikasahAyakanAmAvali adhyayanonI anukramaNikA / 2 prakAzikA nivedana pR.2 thI pR. 51 utkSiptAdhyayanam pR. 1 thI pR. 83 prishisstto| 2 zrIsaMghATakAkhyamadhyayanam pR. 83 thI pR. 96 | 3 pariziSTa 1 vAcanAmeda-pAThAntarasaMgraha pR. 5 thI pR. 8 | 3 zrIaNDakAkhyamadhyayanam pR. 97 thI pR. 102 1 pari0 2 ArSaprayoga-nipAtana-vyAkaraNapAThAH pR. 9/4 zrIkUkhyimadhyayanam pR. 103 thI pR. 105 5 pari0 3 sAkSipAThAH pR.9 thI pR. 105 zrIzailakAkhyamadhyayanam pR. 105 thI pR. 119 6 zuddhipatrakam pR. 11 thI pR. 13 | 6 zrItumbakAkhyamadhyayanam pR. 120 thI pR.121 7 pari04 varNaka-yAvat zabdAtidiSTapAThAH pR. 13 thI pR. 26 | . zrIrohiNI-adhyayanam pR: 121 thI pR. 126 8 pari05 prathamavibhAgasya adhyayanAnAM sArAMza pR.27thI pR.47/8 zrImallI-adhyayanam pR. 127vI pR. 162 9 prastAvanA-anukramaNikA pR. 48 thI pR. 58 % % // 58 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 36 / - % e69 / / sakalamantratantrayantrAdhirAjarAjezvara - zrI siddhacakrebhyo namo namaH / / // sakalasamIhitapUraka- zrIzaGgezvara pArzvanAtho vijayate tamAm // / zAsanaprabhAvaka - zrI gaNadharAya namaH / navAGgIvRttikAraka zrImadabhayadevasUrivaravihitavRttiyute, paJcamagaNadhara gumphi zrIjJAtAdharmakathAGge- fetc 1 - zrIutkSiptAkhyaM prathamamadhyayanam / | 'natvA zrImanmahAvIraM, prAyo'nya granthavIkSitaH / jJAtAdharmakathAGgasyAnuyogaH kaciducyate // 1 // tatra ca phalamaGgalA'divaH sthAnAntarAdavaseyaH / kevalamanuyogadvAravizeSasyopakramasya pratibhedarUpakrAntazAstrasya vIrajinavarendrApekSayA'rthataH AtmagamatvaM tacchaSyaM tu pazcama gaNadharaM sudharmasvAminamAzrityAnantarAgamatvaM, tacchiSyaM ca jambusvAminamapekSya paramparAgamatAM pratiSipAdayiSuH; athavA - anugamAkhyasya tRtIyasyAnuyogadvArasya bhedabhUtAyA upodghAtaniryukteH pratibhedabhUtanirgamadvArasvabhAva prastuta granthasyArthato mahAvIranirgatatvamabhidhitsuH sUtrakAraH - 'te NaM kAleNa 'mityAdikamupodghAtagranthaM tAvadAdAvAha 1 erd| / e~ namaH natvA0 a / 2 0 divacaH a / 3 'vIra jine xxndrA0 a / 4 ta bhA* a / uchana Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 vR0 zrIjJAtA dharmakathA // 1 // 66 OM namaH sarvajJAya / te NaM kAle NaM, te NaM samae NaM, caMpAnAmaM nayarI hotthA; vaNNao || sUtram - 1 // tatra yo'yaM zabdaH sa vAkyAlaGkArArthaH, te ityatra ca ya ekAraH prAkRtazailIprabhavo yathA- 'karebhi bhaMte " ityAdipuH tato'yaM vAkyArtho jAtaH- tasmin kAle, tasmin samaye, yasminnasau nagarI baibhUveti, adhikaraNe ceyaM saptamI / atha kAlasamayayoH kaH prativizeSaH 1, ucyate - kAla iti sAmAnyakAlaH, avasappiNyAzcaturthavibhAgalakSaNaH, samayastu tadvizeSoH yatra sA nagarI, sa rAjA, sudharmasvAmI ca babhUva; athavA tRtIyaiveyaM, tatastena kAlena - avasarpiNIcaturthArakalakSaNena hetubhUtena tena samayena, tadvizeSabhUtena hetunA 'caMpA nAma nayarI hottha'tti abhavat - AsIdityarthaH / nanu cedAnImapi sA'sti kiM punaradhikRtagranthakarakAle 1, tatkathamuktamAsIditi ; ucyate-avasarpiNItvAt kAlasya varNakagranthavarNitavibhUtiyuktA tadAnImAsId, idAnIM nAstIti / 'vaNNao'tti - campAnagaryA varNaka grantho'trAvasare vAcyaH sa cAyaM - 'RddhatthimiyasamiddhA' - RddhA-bhavanAdibhirvRddhisupagatA, stimitA - bhayavarjitatvena sthirA, samRddhA- dhanadhAnyAdiyuktAH tataH padatrayasya karmadhArayaH / 'pamuiyajaNajANavayA'pramuditAH pramoda kAraNavastUnAM sadbhAvAJjanAH- nagarIvAstavya lokAH, jAnapadAzca - janapadabhavAstatrAyAtAH santo yasyAM sA pramu ditajanajAnapadA; 'AiNNa jaNa maNussA' - manuSyajanenAkIrNA - saMkIrNA, manuSyajanAkIrNeti vAcye rAjadantAdidarzanAdAkIrNajanamanuSyetyuktaM ; 'halasaya sahassa saMkiTuviTThalaTThapannatta seusImA' - halAnAM - lAGgalAnAM zataiH sahasraizca zatasahastrairvA 1 vaNu a / 2 vibhUteti0 a 30Sa ? u0 a / 4 0 tenaxxsa0 a 5 varNax a6 RddhitthimiyAsa 0 a / 70mupAgatA0 a / 8 * vikiTTa0 a 1 - utkSiptAdhya0 campA varNanam / // 1 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSaHsaMkRSTA-vilikhitA vikRSTaM-dUraM yAvadavikRSTA vA-AsannA laSTA, manojJA karSakAbhimataphalasAdhanasamarthatvAt , 'paNNattetiyogyA kRtA vIjavapanasya setusImA-mArgasImA yasyAH sA tathA; athavA-saMkRSTAdivizeSaNAni setUni-kulyAjalasekyakSetrANi da sImAsu yasyAH sA, tathA-anena tajanapadasya lokabAhulya kSetrabAhulyaM coktaM, kukkuDasaMDeyagAmapaurA'-kukkuTA:-tAmracUDA pANDheyAH-paNDaputrakAH SaNDhA eva teSAM grAmAH-samUhAste pracurAH-prabhRtA yasyAM sA, tathA-anena lokapramuditatvaM vyaktIkRtaM, pramudito hi lokaH krIDAthaM kukkuTAn poSayati, paNDAMzca karotIti; 'ucchujavasAlikaliyA'-anena ca janapramodakAraNamuktaM, / na hyevaMprakAravastvabhAvena pramodo janasya syAditi / 'gomahisagavelagappabhUyA'-gavAdayaHprabhUtAH-pracurA yasyAmiti vAkyaM, gvelkaa-urbhraaH| 'AyAravaMtaceiyajuvaivivihasaNNiviTThabahulA-AkAravanti-sundarAkArANi yAni, caityAni-devatAyatanAni, yuvatInAM ca-taruNInAM paNyataruNInAmiti hRdayaM yAni vividhAni saMniviSTAni-saMnivezanAni pATakAstAni bahulAni-bahani yasyAM sA, tathA-'ukkoDiyagAyagaMThibheyabhaDatakarakhaMDarakkharahiyA'-ukkoDA-utkoTA-lazcetyarthaH, tayA ye vyavaharanti te utkoTikA:,gAtrAn-manuSyazarIrAvayavavizeSAn kaTyAdeH sakAzAdranthikArSApaNAdipoDalikAM,mindanti-AcchindantIti gAtragranthibhedAH,bhaTAH-cArabhaTA balAtkArapravRttayaH,taskarAH-tadeva-caurya kurvantItyevaMzIlAstaskarAH,khaNDarakSA-daNDapAzikAHzulkapAlA vA ebhI rahitA yA saa| tathA-anena tatropadravakAriNAmabhAvamAha-khemA'-azivAbhAvAt niruvadduvA'nirupadrutA avidymaanraajaadikRtopdrvetyrthH| 'subhikSA'-suSThu-manojJA pracurA bhikSA, bhikSukANAM yasyAM sA subhikSA, ata eva 1 . kAravastvabhAvexpra. a / 2 AyAraittace0 a / 3 khemA kSemA a0 a / 4 vi A / 4 bhikSAkANAM ya0 a / TAITICARICA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % 1-utkSiptAdhya0 navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge varNanam / // 2 // | pAkhaNDikAnAM gRhasthAnAM ca 'vIsatthasuhAvAsA'-vizvastAnAM nirbhayAnAmanutsukAnAM vA sukhaH-sukhasvarupaH zubho vA AvAso yasyAM sA / tathA-'aNegakoDIkoTuMbiyAieNanivvuyasuhA'-anekAH koTayo dravyasaMkhyAyAM kharUpaparimANe vA yeSAM te anekakoTayaH, taiH kauTumbikaiH-kuTumbiMbhicAkIrNA-saMkulA yA sA, tathA-sA cAsau nirvRtA ca-saMtuSTajanayogAt saMtoSavatIti karmadhArayo'ta eva sA cAsau sukhA ca zumA ca veti krmdhaaryH| 'naDa-nadRga-jalla-malla-muTThiya-velaMbaga-kahaka-pavaka-lAsakaAikkhaya-laMkha-maMkha-tRNailla-tuMbavINiya-aNegatAlAcarANucariyA'-naTA-nATakAnAM nATayitAro, narcakA-ye nRtyanti, aMkollA-ityeke; jallA-varanAkhelakAH,rAjJaH stotrapAThakA ityenye; mallA:-pratItAH,mauSTikA-mallA eva ye muSTimiH praharanti, viDambakA-vidUSakAH, kathakAH-pratItA, plavakA-ye utplavante nadyAdikaM vA taranti, lAsakA ye rAsakAn gAyanti, jayazabdaprayoktAro vA bhANDA ityarthaH AkhyAyikA-ye zubhAzubhamAkhyAnti,laGkhA-mahAvaMzAgrekhelakA, maGkhA:-citraphalakahastA bhikSAkAH, tUNaillA-tUNAbhidhAnavAdyavizeSavantaH, tumbavINikA-vINAvAdakA, aneke ca ye tAlAcarAH-tAlAdAnena prekSAkAriNastairanucaritAAsevitA yA saa| tathA-'ArAmujANa-agaDa-talAya-dIhiya-vappiNNa-guNovaveyA'-Aramanti yeSu mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyAdIni te ArAmAH,udyAnAni-puSpAdimavRkSasaMkulAnyutsavAdI bahujanabhogyAni, 'agaDa'tti-avaTA:-kUpAstaDAgAni-pratItAni, dIrghikAH-sAraNyaH; 'vappiNa'tti-kedArAH, eteSAM ye guNA-ramyatAdayastairupapetA-yuktA yA sA; tathAupa-apa-ita-ityetasya zabdatrayasya sthAne zakandhvAdidarzanAdakAralope upapeteti bhavatIti / 'uvvivipulagaMbhIrakhAya 1 Nanibbuisu0 a / 2 0bhirAkIrNA0 a / 3 *pralekhakAH* a / lAnANFRICAFE Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROCK REGREECHECENECTORIES phalihA'-udviddha-uNDaM, vipulaM-vistIrNa, gambhIram-alabdhamadhyaM, khAtam-upari vistIrNa adhaH saMkaTaM, parikhA ca-adha upari ca samakhAtarUpA yasyAH sA; tathA-'cakka-gaya-musuMDhi-oroha-sayagghi-jamalakavADaghaNaduppavesA'-cakrANi-araghaTTeyantrikAcakrANi, gadAH-praharaNavizeSAH, musuNDhyo'pyevaM, avarodhaH-pratolIdvAreSvavAntaraprAkAraH saMbhAvyate,zataghnyo-mahAyathyo mahAzilAmayyaH yAH pAtitAH zatAni puruSANAMghnanti, yamalAni-samasaMsthitadvayarUpANi yAni kapATAni, dhanAni ca-nizchidrANi tairduSpravezA yA saa| tathA-'dhaNukuTilavaMkapAgAraparikhittA'-dhanuH kuTilaM-kuTiladhanuH, tato'pi vakreNa prAkAreNa parikSiptA yA sA;tathA-'kavisIsayavaTTaraiyasaMThiyavirAyamANA'-kapizIrSakairvRttaracitaiH-vartula kRtaiH saMsthitaiH-viziSTasaMsthAnavadbhivirAjamAnA-zobhamAnA yA sA,tathA-'adyAlaya-cariya-dAra-gopura-toraNa-unnayasuvibhattarAyamaggA'-aTTAlakAH-prAkAroparivAzrayavizeSAH,carikA-aSTahastapramANo nagaraprAkArAntarAlamArgaH,dvArANi-bhavanadevakulAdInAM,gopurANi-prAkAradvArANi, toraNAni-pratItAni, unnatAni-guNavanti uccAni ca yasyAM sA; tathA-suvibhaktA-viviktA rAjamArgA yasyAM sA, tathA tataH padadvayasya krmdhaaryH| 'cheyAyariyaraiyadaDhaphalihaiMdakIlA'-chekena-nipuNenAcAryeNa-zilpinA racito dRDho-balavAn parighA-argalA indrakIlazca-gopurAvayavavizeSo yasyAM sA / tathA-'vivaNivaNichettasippiyAiNNanivvuyasuhA'-vipaNInAM-vaNipathAnAM haTTamArgANAM vaNijAM ca-vANijakAnAM kSetraM-sthAnaM yA sA, tathA zilpibhiH-kumbhakArAdimirAkIrNA sunivRtaiH sukhaizca--sukhibhiryA rAjadantAdidarzanAt sA / tathA-'siMghADaga-tiga-caukka-caccarapaNiyAvaNa-vivihavatthupari1 "dRgaMtri0 a / 2 samasthita0 a / 3 0bhiHxkI a / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI-15 maMDiyA'-zRGgATakaM-trikoNaM sthAnaM, trika-yatra rathyAtrayaM milati, catuSkaM-rathyAcatuSkamIlakA,catvaraM-bahurathyApAtasthAnam , ||1-utkSi paNitAni-bhANDAni, tatpradhAnA ApaNA-haTTAH,vividhavastUni-anekavidhadravyANi, ebhiH parimaNDitA yA saa| tathA-'surammA'- ptAdhya. zrIjJAtA- atiramaNIyA, 'naravaipavihannamahivaipahA'-narapatinA-rAjJA, pravikIrNo-gamanAgamanAmyAM vyAptaH, mahIpatipatho-rAja- dvitIyadharmakathAGge mAgoM yasyAM sA / tathA-athavA-narapatinA pravikIrNA--vikSiptA nirastA zeSamahIpatInAM prabhA yasyAM sA / tathA-'aNegavaraturagamattakuMjararahapahakarasIyasaMdamANIAinnajANajuggA'-anekairvaraturagaimatta kuJjaraiH, 'rahapahayara'tti-sthanikaraiH vnnenm| zivikAbhiH syandamAnAbhirAkIrNA-vyAptA yAnayugyezca yA sA; tathA-tatra zivikA:-kUTAkAreNa chAditA jampAnavizeSA syandamAnikA:-puruSapramANajampAnavizeSAH, yAnAni-zakaTAdIni, yugyAni-gollaviSayaprasiddhAni dvihastapramANAni vedikopazobhitAni jampAnAnyeveti: 'vimaulanavanaliNisobhiyajalA'-vimukulAbhiH-vikasitakamalAbhirnavAbhinalinIbhiHpaminIbhiH zobhitAni jalAni yasyAM sA, tathA-'paMDuravarabhavaNasannimahiyA'-pANDuraiH-sudhAdhavalairvarabhavanaiH-prAsAdaiH samyak nitarAM mahiteva mahitA-pUjitA yA sA, tathA-'uttANanayapecchaNijjA'-saubhAgyAtizayAduttAna:-animiSanayanaiHlocanaiH prekSaNIyA yA sA, tathA-'pAsAIyA'-cittaprasattikAriNI, 'darisaNijjA'-yAM pazyaccakSuH zramaM na gacchati, 'abhirUpA'-manojJarUpA, 'paDirUvA'-pratirUpA draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yasyAH sA tatheti / tIseNaM capAe nayarIe, bahiyA uttarapuracchime disIbhAe, puNNabhadde nAma ceie; hotthaa| vnnnno|suutrm-2|| 1 *turaMgamama0 a / 2 0turaMgamaiH / %ACTE CAIMIRACLES BOYFRIC5953 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattha NaM caMpAe nayarIe, koNiko nAma rAyA hotthA; vaNNao | sUtram - 3 // tasyA NamityalaGkAre, campAyA nagaryyA, 'uttarapuratthi me 'tti - uttarapaurastye uttarapUrvAyAmityarthaH; 'disI bhAe'ttidigbhAge pUrNabhadraM nAma caityaM - vyantarAyatanam | 'vaNNao'tti caityavarNako vAcyaH, sa cAyaM-- 'cirAie putrvapurisapannatte'ciraH- cirakAla Adi:-nivezo yasya taccirAdikaM, ata eva pUrvapuruSaiH - atIta naraiH prajJaptaM - upAdeyatayA prakAzitaM pUrvapuruSaprajJataM / 'purANe 'ti - cirAdikatvAt purAtanaM, 'saddie' - zabdaH - prasiddhiH sa saMjAto yasya tacchabditaM, 'vittae' - vittaM dravyaM tadasti yasya tadvittikaM vRttiM vA AzritalokAnAM dadAti yattadvRttidaM, 'nAe' - nyAyanirnAyakatvAt nyAyaH jJAtaM vA-jJAtasAmarthyamanubhUtatatprasAdena lokeneti / 'sacchatte - sajjhae - saghaMTe - sapaDAgAi paDAgamaM Die' saha patAkayA vartata iti sapatAkaM ekAM patAkAmatikramya yA patAkA sAtipatAkA tathA maNDitaM yattattathA tacca tacceti karmadhArayaH, 'salomahatthe ' - lomamayapramArjanakayuktaM, 'kayaveyaya (hi)e'-kRtaM vitarddikaM racitavedikaM, 'lAulloiyamahie' -lAiyaM yadbhUmezchagaNAdinopalepanaM ulloiyaM-kuDyamAlAnAM seTikAdibhiH saMsRSTIkaraNaM tatastAbhyAM mahitamitra mahitaM pUjitaM yattattathA 'gosIsasarasarattacaMdaNadaddaradinnapaMcagulitale' - gozIrSeNa - sarasaraktacandanena ca dardareNa bahalena capeTAkAreNa vA dattAH paMcakulAstalA - hastakAH yatra tattathA; 'uvaciyacaMdaNakala se'- upacitA- nivezitAH candanakalazA- maiGgalyaghaTA yatra tattathA, 'caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesa bhAge'- candanaghaTAzca suSThu kRtAstoraNAni ca dvAradezabhAgaM prati yasmiMstaccandana ghaTasukRtatoraNapratidvAradeza 10ttiye 0 a 8 $ etadataragataH pAThaH 'a' pratau nAsti / 2 igulayaH ta a 3 mAGga' a 6 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathA) 1-utkSiptAdhya. dvitIya sUtravarNanam / // 4 // INCHOREOGRECEROSCOS bhAgaM, dezabhAgAzca dezA eva / 'AsattosattavipulabaTTavagdhAriyamalladAmakalAve'-Asakto-bhUmau saMbaddhA, utsakta-upari 14 saMbaddhaH, vipulo-vistIrNaH, vRtto-vartulaH; 'vagdhAriyatti-pralambamAnaH mAlyadAmakalApaH--puSpamAlAsamUho yatra tattatheti / 'paMcavaNNasurabhimukkapupphapuJjovayArakalie paMcavarNena surabhiNA muktena-kSiptena, puSpapuJjalakSaNenopacAreNa-pUjayA kalitaM yattattathA; 'kAlAgarupavarakuMdurukkaturukadhUvamaghamaghaMtagaMdhudhdhuyAbhirAme'-kAlAgaruprabhRtInAM dhUpAnAM yo maghamaghAyamAno gandha uddhRta-udbhUtastenAbhirAmaM yattattathA,tatra kuMdurukaM-cIDA. turukaM-silhakaM, 'sugaMdhavaragaMdhagaMdhie'-sadgandhA ye varagandhAvAsAsteSAM gandho yatrAsti tattathA, 'gaMdhavabhUie'-saurabhyAtizayAt gandhadravyaguTikAkalpamityarthaH, 'naDa-naTTaka-jalla-mallamuTThiya-velaMbaga-pavaka-kahaka-lAsaka-Aikkhaya-laMkha-maMkha-tUNailla tuMbavINiya-bhuyaga-mAgaha-parigae'-pUrvavannavaraM bhujagA-bhogina ityarthaH, bhojakA vA,tadarcakA; maagdhaa-bhttttaaH| 'bahujaNajANavayassa vissuyakittie'-bahorjanasya paurasya jAnapadasya ca-janapadabhavalokasya vizrutakIrtikaM, pratItakhyAtikaM / 'bahujaNassa Ahussa AhuNijje-Ahotu:-dAtuH AhavanIyaM-saMpradAnabhRtaM, pAhuNije'-prakarSaNa AhavanIyamiti gamanikA, accaNijje-candanagandhAdibhiH, 'vaMdaNijje-stutibhiH, 'pUNijje-puSpaiH, 'sakkAraNijje'-vastraiH, 'sammANaNijje'-bahumAnaviSayatayA, 'kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsaNije kalyANamityAdidhiyA vinayena paryupAsanIya; 'divve'-divyaM pradhAnaM, 'sacce'-satyaM satyAdezatvAt , 'saccovAe'-satyAvapAtaM, 'satyasevaM'-sevAyAHsaphalIkaraNAta, 'sannihiyapADihere'-vihitadevatAprAtihAya, 'jAgasahassabhAgapaDicchae'-yAgA:--pUjAvizeSA brAhmaNaprasiddhAstatsahasrANAM bhAgam--aMzaM pratIcchati, AbhAvyatvAt yattattathA, 'bahujaNo nAnAFUCPIRITSAROKAR // 4 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SASAHESCORECACCASI aceha Agamma puNNabhaI cei| se NaM puNNabhadde cehae, ekkaNaM mahayA vaNasaMDeNa, savvao samaMtA sNpri| khitte'-sarvataH--sarvadikSu, samantAta--vidikSu ca; 'se NaM vaNasaMDe kiNhe kiNhobhAse -kRSNAvabhAsa:-kRSNaprama:-kRSNa evaM vA'vamAsata iti kRSNAvabhAsaH, 'nIle nIlobhAse'-pradezAntare, 'harie hariobhAse'-pradezAntara eva, tatra nIlo mayUragalavat , haritastu zukrapicchavat , haritAlAma iti vRddhAH 'sIe sIobhAse'-zItaH sparzApekSayA vallyAdyAkrAntatvAditi vRddhaH, 'niddhe niddhobhAse-snigdho na tu rUkSaH, 'tibve tivvobhAse-tItro varNAdiguNaprakarSavAn, 'kiNhe. kiNhacchAe'-iha kRSNazabdaH kRSNacchAya ityasya vizeSaNamiti na punaruktatA, tathAhi-kRSNaH san kRSNacchAyaH, chAyA cAdityAvaraNajanyo vastuvizeSaH, evaM 'nIle nIlacchAe, harie hariyacchAe,sIe sIyacchAe,niddhe niddhacchAe, tibve tivvacchAe,ghaNakaDiyakaDicchAe'-anyo'nya zAkhAnupravezAbahalanirantaracchAyaH,'ramme mahAmehanikuraMbabhUe'-mahAmeghavRndakakalpe ityarthaH, 'teNaM pAyavA mUlamato kaMdamaMto'-kando-mUlAnAmupari, 'khaMdhamaMtoM-skandhaH--sthuDaM,'tayAmaMto' 'sAlamaMtoM-zAlA--zAkhA, 'pavAlamaMtoM-pravAla:-pallavAkaraH, 'pattamaMto puSphamaMto phalamaMto bIyamaMto; 'aNupuvvasujAyaruilabaTTabhAvapariNayA'-AnupUryeNa-mUlAdiparipATyA suSThu jAtA rucirAH vRttabhAvaM ca pariNatA ye te tathA, 'ekkakhaMdhA aNegasAlA aNegasAhappasAhaviDimA'-anekazAkhAprazAkho viTapastanmadhyabhAgo vRkSavistAro yeSAM te / tathA-'aNegaNaravAmasuppasAriyaagejjhaghaNavipulavadRkhaMdhA'-anekAbhirnaravAmAbhiH suprasAritAbhigrAhyo ghano-niviDo 1 "exvAvabhAsa a| 2 stAro vA yeSAM a| RECORIECCANFECIA%AHA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAle sUtra AAAAASANA vipulo-vistIrNo vRttazca skandho yeSAM te, tathA-'acchiddapattA'-nIrandhraparNA, 'aviralapattA'-nirantaradalAH, 'a-12 | 1-zrI vAINapattA'-avAcInapatrA:-adhomukhapalAzAH, avAtInapatrA vA-abAtopahatabarhAH 'aNaIipattA'-ItivirahitacchadAH, utkSi'niddhayajaraThapaMDurayapattA'-apagatapurANapANDurapatrAH, 'navahariyabhisaMtapattabhAraMdhakAragaMbhIradarisaNijjA'-navena ptAdhya haritena, 'bhisanta'tti-dIpyamAnena patrabhAreNa-dalasaMcayenAndhakArA-andhakAravantaH, ata eva gambhIrAzca dRzyante ye te tathA dvitIya'uvaniggayanavataruNapattapallavakomalaujjalacalaMtakisalayasukumAlapavAlasohiyavaraMkuraggasiharA'-upanirgatainavataruNapatrapallavairiti--aminavapatragucchaiH, tathA komalojjvalaizcaladbhiH kizalaya:--patravizeSastathA sukumAlapravAlaiH zomitAni varNanam / varAtarANyagrazikharANi yeSAM te, tathA-iha cArapravAlakizalayapatrANAM alpabahubahutarAdikAlakRtAvasthAvizeSAd vizeSaH saMbhAvyata iti, nicaM kusumiyA nicaM mAiyA'-mayUritAH, 'nicaM lavaiyA'-pallavitAH, 'niccaM thavaiyA'-stavakavantaH, 'nicaM gullaiyA'-gulmavantaH, 'niccaM gocchiyA-jAtagucchAH, yadyapi stabakagucchayoravizeSo nAmakoze'dhItastathA'pIha vizeSo bhAvanIyaH, 'niccaM jamaliyA'-yamalatayA samazreNitayA vyavasthitAH, 'nicaM juyaliyA'-yugalatayA sthitAH, 'niccaM viNamiyA'-vizeSeNa phalapuSpabhAreNa natAH, 'nicaM paNamiyA'-tathaiva nantumArabdhAH, 'niccaM kusumiyamAiya. lavaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuvaliyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapiDimaMjarivaMDeMsagadharA' kecita kusumitAyekakaguNayuktAH, apare tu samastaguNayuktAstataH kusumitAzca te ityevaM karmadhArayaH, navaraM suvibhaktAH-viviktAH suniSpa, 'vRtaHxskaM. a| etadantargata: pAThaH 'a' pratau nAsti / 2 vaDiMsa* a| 9. // 5 // KAKSHRIRAIGAD% Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9%A4325OMkhara batayA piNDyo--lummyaH maJjayazca pratItAstA evAvataMsakAH--zekharakAstAn dhArayanti ye te; tathA-'suyavarahiNamayaNasAlakoilakobhaMDakabhigArakakomalakajIvaMjIvakanaMdImuhakavilapiMgalakkhagakAraMDacakkavAyakalahaMsasArasaaNegasauNagaNamiNaviraiyasaduNNaiyamaharasaranAie'-zukAdInAM sArasAntAnAM anekeSAM zakunagaNAnAM mithanaiviracitaM zandobatikaM ca unnatazabdakaM madhurasvaraM ca nAdita--lapitaM yasmin sa, tathA-vanakhaNDa iti prakRtaM; 'suramme saMpiDiyadariyabhamaramahakaripahakarapariliMtamattachappayakusumAsavalolamahuragumagumiMtaguMjaMtadesabhAge-saMpiNDitA dRptabhramaramadhukarINAM vanasatkAnAmeva, 'pahakara'tti-nikarA yatra sa tethA, tathA-parilIyamAnA--anyata Agatya layaM yAnto matapaTapadAH kusumAsavalolA:--kiJjalkalampaTAH, madhuraM gumagumAyamAnAH, guJjantazca-zabdavizeSaM vidadhAnAH, dezabhAgeSu yasya sa tathA, tataH karmadhArayaH, 'abhitarapupphaphalA bAhirapattucchannA pattehi ya pupphehi ya ucchanna palicchannA'-atyaMtamAcchAditA ityarthaH, etAni punarvRkSANAM vizeSaNAni 'sAuphale miTThaphale' ityato vanaSaNDasya bhUyo vizeSaNAni, 'niroyae'-rogavarjitaH, 'nANAvihagucchagummamaMDavagasohie vicittasuhakeubhUe'-vicitrAn-zubhAn , ketUna-vajAn , bhRtaH- prAptaH, 'vAvipukkhariNIdIhiyA~sunivesiyarammajAlaharae'-vApISu--caturasrAsu,puSkariNISu-vRttAsu puSkaravatISu vA, dIpikAsu-RjusAraNISu, suSTu nivezitAni ramyANi jAlagRhakANi yatra sA tathA-'piMDimanIhArimasugaMdhisuhasurabhimaNaharaM ca mahayA gaMdhaddharNi'-muyaMtA piMDimanirhArimA pudgalasamUharUpAM dUradezagAminI ca sadgandhi-sugandhiko zubhasuramibhyo gandhA1 kobhaMgakabhiMgArakakoDalakajIva0 a| 2 tathAxxpari0 / 3 abhaMtara a| 4 yAsuyaniye' a| 5 degsugandhiko-sadgandhi a| Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge 1-zrI utviptAdhya dvitIya % A1 | varNanam / - ntarebhyaH sakAzAnmanoharA yA sA, tathA tA-ca mahatA mocanaprakAreNa vibhaktivyatyayAt mahatIM vA gandha eva dhrANahetutvAta-- tRptikAritvAdgandhadhANistAM muzcanta iti, vRkSavizeSaNamevamito'nyAnyapi; 'nANAvihagucchagummamaMDavakagharakasuhaseukeu bahulA'-nAnAvidhAH gucchA gulmAni maNDapakA gRhakANi ca yeSAM santi te tathA, tathA-zubhAH setavo-mArgA AlavAlapAlyo vA ketavazva--dhvajA-bahulA-bahavo yeSAM te tathA, tataH karmadhArayaH, 'aNegarahajANajoggasibiyapavimoyaNA'-anekeSAM sthAdInAmagho'tivistIrNatvAta pravimocanaM yeSu te, tathA-'surammA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA pddiruuvaa| tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAge ettha NaM mahaM eka asogavarapAyave paNNatte, kusavikusavisuddharukkhamUle-kuzA-darmA, vikuzA--balvajAdayastairvizuddhaM-virahitaM vRkSAnurUpaM mUlaM--samIpaM yasya sa, tathA-'mUlamaMte' ityAdivizeSaNAni pUrvavadvAcyAni yAvat paDirUve, 'se NaM asogavarapAyave annehiM bahahiM tilaehiM, lauehiM, chattoehiM, sirisehiM, sattavaNNehiM, dahivaNNehiM, lohiM, dhavehi, caMdaNehi, ajjuNehiM, niMbehiM, kuDaehiM, kalaMbehiM, savvehiM,phaNasehiM, dADimehiM, sAlehiM, tAlehiM,tamAlehiM,piehi,piyaMgUhiM,purovaehiM,rAyarukkhehiM, naMdirukkhehiM; savvao samaMtA saMparikkhitte, te NaM tilayA lauyA jAva naMdirukkhA, kusavikusavisuddharukkhamUlA mUlamaMto' ityAdi pUrvavat , yAvat, paDirUvA, 'te NaM tilayA jAva naMdirukkhA, annAhiM bahuhiM paumalayAhiM, nAgalayAhiM, asogalayAhiM, caMpayalayAhiM, cUyalayAhiM, vaNalayAhiM, vAsaMtiyalayAhiM, 1 degtathAxxzu0 a| 2 deg rahitaM a| 3 degpiyaehideg a| 4 lavaiyA au| CAC HECIPIERRENCE %A A %A5%) Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuMdalayAhiM, sAmalayAhiM; sabbao samatA saMparikkhittA, tAo NaM paumalayAo nizcaM kusumiyAo jAva paDirUvAo, tassa NaM asogavarapAyavassa heTThA IsisvadhaMsamallINe' -skandhAsannamityarthaH, 'ettha NaM mahaM eke puDhavisilApaTTae paNNatte' - 'ettha NaM tizabdo'zokavarapAdapasya yadadhotretyevaM saMbandhanIyaH; 'vikvaM bhAyAma suppamANe kinhe aMjaNakavANakuvalaya halaharako sejjaAgA sakesa kajjalaMgIkhaMjaNa siMga bheyariTThayajaM bUphala asaNakasaNabaMghaNanIluppalapattanikara ayasikusumappayAse'- nIla- ityarthaH aJjanako vanaspatiH, haladharako zeyaM-baladevavastraM, kajalAGgI - kajalagRhaM, zRGgabhedo-mahiSAdiviSANacchedaH, riSThakaM-ratnaM, asanako - biyakAbhidhAno vanaspatiH, sanabandhanaM- sanapuSpavRntaM 'marakatamasArakalittanayaNakIyarAsivanne' - marakataM - ratnaM, masAro-masRNIkArakaH - pASANavizeSaH, 'kaDitaM'tikaDitraM - kRttivizeSaH, nayanakIkA- 'netramadhyatArA tadrAzcivarNaH kAla ityarthaH; 'nighaNe'- snigdhaghanaH, 'aTThasire' - aSTazirA:-aSTakoNa ityarthaH, 'AyaMsatalovame suramme ihAmiga-usabha-turaga-nara-magara - vAlaga kinnara rurusara bhacamaravaNalaya paumalayabhatticitte' - IhAmRgAH- vRkAH, vyAlakAH- zvApadAH bhujagA vA; 'AINaga-rupa - bUraNavaNIya- tUlaphAse' - AjinakaM - carmamayaM vastraM, rUtaM pratItaM, buro-vanaspativizeSaH, tUlam - arkatUlaM; 'sIhAsaNasaMThie pAsAIe jAva paDive' tti / iha granthe vAcanAdvayamasti tatraikAM bRhattarAM vyAkhyAsyAmo, dvitIyA tu prAyaH sugamaiva; yacca tatra dukhagamaM taditaravyAkhyAnato'vaboddhavyamiti / 'kUNie nAmaM rAya'tti- kuNikanAma-zreNikarAjaputro rAjA, 'hottha' 1 madhvanetra madhyatArA tadbhAsikakAlaH kAlaH a / 2 1945 Shike66H Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EOS navAjI mIjJAtAdharmakathAle ARRAHASRA-NER 1-zrI utkSiptAdhya. zrIsudharma| svAmi| varNanam / tti-abhavat / 'vannao'tti-tadvarNako vAcyaH, saca 'mahayA himavaMtamahatamalayamaMdaramahiMdasAre' ityAdi; 'pasaMtaDiMbaDamaraM rajja pasAsemANa viharati' ityetadantaH, tatra mahAhimavAniva mahAn zeSarAjApekSayA, tathA-malayaH-parvatavizeSo, mandaro-merurmahendraH-zakrAdidevarAjastadvatsAra:-pradhAno yaH sa tathA, tathA prazAntAni DimbAni-vighnAH DamarANirAjakumArAdikRtaviDvarA yasmistattathA 'prasAdhayan'-pAlayan 'viharati-Aste smeti, samagraM punaragre vyaakhyaasyaamH| teNaM kAle NaM, te NaM samae NaM, samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhamme nAma there, jAtisaMpanne, kulasaMpaNNe, balarUvaviNayaNANadaMsaNacarittalAghavasaMpaNNeoyaMsI, teyaMsI, vacasI, jasaMsI; jiyakohe, jiyamANe, jiyamAe, jiyalohe, jiyaiMdie, jiyanihe, jiyaparisahe; jIviyAsamaraNabhayavippamuke, tavappahANe, guNappahANe; evaM karaNacaraNaniggahaNicchayaanjavamahavalAghavakhaMtiguttimutti 10, vijAmaMtabaMbhavayanayaniyamasaccasoyaNANadaMsaNa 20, cAritta0, orAle, ghore, ghoravvae, ghoratavassI, ghorabaMbhaceravAsI; ucchUDhazarIre, saMkhittaviulateyallese, codasapuvI, cauNANovagate, paMcahi aNagArasaehiM saddhiM saMparibuDe, puvANupubbi caramANe, gAmANugAmaM dUtijamANe, suhaMsuheNaM viharamANe; jeNeva caMpA nayarI, jeNeva puNNabhadde cetie teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchaittA; ahApaDirUvaM uggahaM, uggihittA, saMjameNa tavasA appANaM bhAvemANe viharati / / suutrm-4|| , babhacara naya0 a / 3 teulase a| HESAnAjAnAKHES // 7 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'there 'ti zrutAdibhirvRddhatvAt sthaviraH, 'jAti saMpanna' iti uttamamAtRkapakSayukta iti pratipattavyamanyathA mAtRkapakSasaMpannatvaM puruSamAtrasyApi syAditi nAsyotkarSaH kazcidukto bhaved, utkarSAbhidhAnArthaM cAsya vizeSaNa kalApopAdAnaM cikIrSitamiti, evaM kulasaMpanno'pi, navaraM kulaM - paitRkaH pakSaH tathA balaM saMhananavizeSasamutthaH prANaH, rUpam - anuttarasurarUpAdaguNaM zarIrasaundarya, vinayAdIni pratItAni; navaraM lAghavaM dravyato'lpopadhitvaM bhAvato gauravatrayatyAgaH, ebhiH saMpanno yaH sa tathA 'oyaMsi' tti-ojo - mAnaso'vaSTambhastadvAnojasvI, tathA - tejasvI tejaH - zarIraprabhA tadvAMstejasvI, vaco - vacanaM saubhAgyAdyupetaM yasyAsti sa vacastrI; athavA - varcaH - tejaH - prabhAva ityarthastadvAn varcasvI, yazasvI - khyAtimAn, iha vizeSaNacatuSTaye'pi anusvAraH prAkRtatvAt jitakrodha ityAdi tu vizeSaNasaptakaM pratItaM, navaraM krodhAdijaya udayaprAptakroghAdiviphalIkaraNato'vaseyaH; tathA jIvitasya- prANadhAraNasyAzA - vAJchA maraNAcca yadbhayaM tAbhyAM vipramuktaH; jIvitAzAmaraNabhayavipramuktastadubhayopekSaka ityarthaH tathA-tapasA pradhAnaH- uttamaH zeSamunijanApekSayA tapo vA pradhAnaM yasya sa tapaHpradhAnaH, evaM guNapradhAno'pi, navaraM guNAH- saMyamaguNAH, etena ca vizeSaNadvayena tapaHsaMyamau pUrvabaddhAbhinavayoH karmaNornirjaranAnupAdAna hetU mokSasAdhane mumukSUNAmupAdeyAvupadarzitau; guNaprAdhAnye prapaJcArthamevAha - 'evaM karaNe' tyAdi, yathA-guNazaddhena pradhAnazottarapadena tasya vizeSaNamuktamevaM karaNAdibhirekaviMzatyA zabai rekaviMzativizeSaNAnyadhyeyAni, tadyathA-karaNa pradhAnazca - raNapradhAno yAvaccaritrapradhAna tatra karaNaM-piNDavizuddhyAdiH, yadAha - "piMDavisohI samiI bhAvaNa" ityAdi, caraNaM mahAvratAdi, Ai ca-'vayasamaNadhammasaM jamaveyAvaccaM ca' ityAdi, nigrahaH - anAcArapravRtterniSedhanaM, nizvayaH taccAnAM nirNayaH, vihitAnu Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navADI-1Rs ThAneSu vA'vazyakaraNAbhyupagamaH ArjavaM-mAyAnigraho, mArdavaM-mAnanigraho, lAghavaM-kriyAsu dakSacaM, zAntiH-krodhanigrahaH, 1-utkSivR0 vR0 guptimanogutyAdikA, muktinalobhatA, vidyAH-prajJApyAdidevatAdhiSThitA varNAnupUrvyaH, mantrA:-hariNegamiSyAdidevatAdhiSThi- ptAdhya. zrIjJAtA tAstA eva, athavA-vidyAH sasAdhanAH, sAdhanarahitAH mantrAH, brama-brahmacarya sarvameva vA kuzalAnuSThAna, vedaH-prAgamo zrIsudharmadharmakathAGge laukikalokottarakuprAvacanikamedaH, nayA:-naigamAdayaH sapta pratyekaM zatavidhAH, niyamA:-vicitrA abhigrahavizeSAH, satya- svAmi vacanavizeSa, zaucaM-dravyato nilepatA, bhAvato'navadyasamAcAratA; jJAna-matyAdi, darzanaM-cakSurdarzanAdi samyaktvaM vA, cAritraM- pvrnnnm| // 8 // bAhyaM sadanuSThAnaM, yacceha karaNacaraNagrahaNe'pi ArjavAdigrahaNaM tadArjavAdInAM prAdhAnyarUyApanArtham nanu jitakrodhavAdInAM ArjavAdInAM ca ko vizeSaH 1, ucyate-jitakrodhAdivizeSaNeSu tadudayaviphalIkaraNa muktaM, mArdavapradhAnAdiSu tu udayanirodhaH athavA-yata eva jitakrodhAdirata eva kSamAdipradhAna ityevaM hetuhetumadbhAvAt vizeSaH, tathA-jJAnasaMpanna ityAdI jJAnAdimavamAtramuktaM jJAnapradhAna ityAdau tu tadvatA madhye tasya prAdhAnyamityevamanyatrApyapaunarutyaM bhAvanIyaM, tathA-'orAle' ttimImo bhayAnakaH, katham ?-atikaSTaM tapaH kurvan pArthavartinAmalpasaccAnAM bhayAnako bhavati, aparastvAha 'urAle'ttiudAra:-pradhAnaH, 'ghore'tti-ghoro nighRNaH pariSahendriyakarAyAkhyAnAM ripUNAM vinAze kartavye, anye tvAtmanirapekSaM ghoramAhuH, tathA-'ghoravvae'tti-ghorANi-anyairduranucarANi vratAni-mahAvratAni yasya sa tathA, ghorastapobhistapasvI ca, tathA-ghoraM ca tadbrahmacarya cAlpasavaikhaM yadanucaryate tasmin ghorabrahmacarye vastuM zIlamasyeti ghorabrahmacaryavAsI; 'ucchUDha didedhi / CHANNECONOR Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ENOGRASACROCK zarIre-'ucch'ti-ujjhitamivojjhitaM zarIraM yena se tamatkAra prati niHspRhatvAt , tathA-'saMkhitta'tti-saMkSiptA zarIrAntarvartinI vipulA anekayojanapramANakSetrAzritavastudahanasamarthA tejolezyA-viziSTatapojanyalabdhiviSayaprabhavA tejo-|| vAlA yasya sa saMkSiptavipulatejolezyaH, tathA-caturdazapUrvIti vedapradhAna ityetasyaiva vizeSAbhidhAnaM, catujhenopagata: kevalavarjajJAnayukta ityarthaH, anena ca jJAnapradhAna ityetasya vizeSo'bhihitaH paJcabhiranagArazataiH-sAdhuzataiH 'sAI'-seha samantAt parikarita ityarthaH, tathA-'puvvANupubbinti-pUrvAnupUrvyA ne pazcAnupUrdhyA anAnupUrvyA vetyarthaH, krameNeti hRdayaM, 'caran'-saMcaran / etadevAha-'gAmANugAmaM dainjamANe'tti grAmazcAnugrAmazca vivakSitagrAmAnantaragrAmo grAmAnugrAmaM tat dravan-gacchan ekasmAdAmAdanantaraM grAmamanullAmanyantItyarthaH, anenApyapratibaddhavihAramAha, tatrApyautsukyabhAvamAha-tathA suhaMsuheNaM viharamANe'tti-ata eva sukhaMsukhena zarIrakhedAbhAvena saMyamabAdhA'bhAvena ca viharan-sthAnAta sthAnAntaraM gacchan grAmAdiSu vA tiSThan , 'jeNeva'tti-yasminneva deze campA nagarI, yasminneva ca pradeze pUrNabhadraM caityaM; 'teNAmeveti-tasminneva deze upAgacchati / kvacidrAjagRhe guNasila ke iti dRzyate, sa cApapATha iti manyate / upAmatya ca yathApratirUpaM-yathocitaM munijanasya avagraham-AvAsamavagRhya-anujJApanApUrvakaM gRhItvA // 13 // saMyamena tapasA cAtmAnaM bhAvayan viharati-Aste sma / taeNaM caMpAnayarIe parisA niggayA, koNio niggao, dhammo kahio; parisA jAmeva disaM 1 sasatkAra a / 2 degrAntanilonA vi a / 3 'bdhivizeSa pr.a| 4 ityetasya x vi0 a / 5 sahasaparivRtaH-sama0 a / 6 na tu padeg a| RECENSIBAmA-NER Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navADI bAsI, ajamANakoTTobagAle, saMjAtasamapannakouhativRtto / zrIjJAtA dharmakathAne jAyasaDDhe, jAya samuppannasaTTe, samupAta', annasuhamma vAsane nAtidUre susta III- pAunbhUyA, tAmeva disiM pddigyaa| teNaM kAleNaM; teNaM samayeNaM, anjasuhammassa aNagArassa jeDhe aMtevAsI, ajajaMbU NAma aNagAre, kAsavagotteNaM, satnussehe jAva ajasuhammassa therassa adUrasAmaMte uddhaMjANa, ahosire jhANakohovagate, saMjameNa tavasA appANaM bhAvemANe viharati; tate NaM se ajajaMbUNAme jAyasaDDe, jAyasaMsae, jAyakouhalle; saMjAtasaDDe, saMjAtasaMsae, saMjAyakouhalle; upapannasaDDhe. uppannasaMsae, uppannakouhalle samuppannasaDDe, samuppannasaMsae, samuppannakouhalle; uhAe uDheti, uTThAe udvittA, jeNAmeva ajasuhamme there teNAmeva uvAgacchati 2; ajasuhamme there tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2; vaMdati, namasati vaMdittA, namaMsittA ajasuhammassa therassa NacAsanne nAtidUre sussasamANe, NamaMsamANe, abhimuhaM paMjaliuDe, viNaeNaM pajjuvAsamANe; evaM kyAsI-jati Na bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AigareNaM, titthaga0, sayaMsaMbu purisu0, purisasI0, purisava0, purisavaragaM0, logu0, loganAhe0, logahieNaM, logapa0, logapajjoya0, abhayada0, saraNada0, cakkhuda0, mArgada0, bohida0, dhammada0, dhammade, dhammanA0, dhammasA0, dhammavaracA0. appaDiha0, saNadha viyadRcha0, jiNeNaM jANaeNaM, tinneNaM tAra0, | buddheNaM bohaeNa, mutteNaM moageNaM; savvaNNeNaM, savvada, sivamayalamarutamaNaMtamakkhayamavvAbAhamapuNarAvi tae / 2 jaMbuNAmo jA0 a / 00etadantargataH pAThaH a0. pratau nAsti / 3 *muhe paM0 / 00etadantargataH pAThaH a0 pratau nAsti / 4 he. xxxxx lo0 / 50da. xxxxca. a| 6 da. xxxpa0 / 7 de0 xxx .xxx dha0 a / 80 xxxxxxx * si* a| 15. jaMbui. a| 1-zrI utkSiptAdhya AryajambU svAmivarNanam / // 9 // alAyA-CANFECRE // 9 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ toCANCC- CARRORECARENARIES ttiyaM sAsayaM ThANamuvagateNaM, paMcamassa aMgassa ayamaDhe pannatte, chadussa NaM aMgassa NaM bhaMte ! NAyAdhammakahANaM ke ahe paM0 1, jatti , tae NaM ajasuhamme there ajajaMbUNAmaM aNagAraM evaM va0evaM khalu jaMbU! sabhaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM, chaTThassa aMgassa do suyakakhaMdhA pannattA; taMjahA-NAyANi ya dhammakahAo ya / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM, chaTThassa aMgassa do suyakhaMdhA pa0, taM0-NAyANi ya / dhammakahAo ya / paDhamassa NaM bhaMte ! suyakkhaMdhassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM, NAyANaM kati ajjhayaNA pannattA ?, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM, NAyANaM egUNavIsaM ajjhayaNA paM0, taM0-ukhittaNAe 1, saMghADe 2, aMDe 3, kumme ya 4, selage 5 / tuMthe ya 6, rohiNI 7, mallI 8, mAyaMdI 9, caMdimA iya 10 // 1 // dAvahave 11, udagaNAe 12, maMDuke 13, teyalIviya 14 / naMdIphale 15, avarakaMkA 16, atine 17, suMsumA iya 18 // 2 // avare ya puMDarIyaNAyae 19 eguNavIsatime // suutrm-5|| .... 'tae NaM'ti-tato'nantaraM, NamityalaMkAre, campAyA nagaryAH pariSat-kUNikarAjodikA nirgatA-niHsRtA, sudharmasvAmivandanArtha, 'jAmeva disiM pAunbhUyA, tAmeva disi paDigae'ti-yasyA dizaH sakAzAt prAdurbhUtA-AvirbhUtA | AgatA ityarthaH, tAmeva dizaM pratigateti / tasmin kAle, tasmin samaye, AryasudharmaNo'ntevAsI AryajambUnAmAnagAraH, IIICE 1 .jAdilokA* ba Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge AryaH // 10 // kAzyapagotreNa 'sattussehe'tti-saptahastocchuyo yAvatkaraNAdidaM dRzya, 'samacauraMsasaMThANasaMThie bajarisahanArAya- 1-utvi. saMghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore-' kanakasya-suvarNasya, 'pulaga'tti-yaH pulako lavastasya yo nikaSaH-kaSapaTTe ptAdhya0 rekhAlakSaNaH, tathA-'pamha'tti-pagarbhastadvat gauro yaH sa tathA, vRddhavyAkhyA tu-kanakasya, na lohAryaH pulakaH-sAro varNAtizayaH, tatpradhAno yo nikaSo-rekhA tasya yatpakSmabahulatvaM, tadvadyo gaura: sa kanakapulakanikaSapakSbhagaurA, tathA- jambU 'ugratapA'-ugrama-apadhRSyaM tapo'syetikRtvA, tathA-'tattatave'-taptaM-tApitaM tapo yena sa taptatapAH, evaM tena tattapastaptaM yena svAmikarmANi saMtApya tena tapasA svAtmApi taporUpaH saMtApito yato'nyasyAspRzyamiva jAtamiti, tathA-mahAtapAH- varNanam / prazastatapA bRhattapA vA, tathA-dIptaM tapo yasya sa dIptatapAH, dIptaM tu hutAzana iva jvalattejaH karmendhanadAhakatvAdaH tathA'urAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghoravaMbhaceravAsI ucchRDhasarIre saMkhittaviulateyalese' iti pUrvavat / evaMguNaviziSTo jambUsvAmI bhagavAn , AryasudharmaNaH sthavirasya 'adUrasAmaMtetti-dara-viprakarSaH, sAmantaM-samIpaM, ubhayorabhAvo'darasAmantaM, tasminnAtidare nAtisamIpe ucite deze sthita ityarthaH kathaM ?-'ujANU ityAdi, zuddhapRthinyAsanavarjanAda , aupagrahikanivadyAbhAvAcca, utkadukAmanaH sanapadizyate, Uddha jAnunI yasya sa U jAnuH, 'adhaHzirAH'adhomukho nor3a tiryag vA vikSiptaraSTiH, kiM tu niyatabhUbhAganiyamitadRSTiriti bhAvanA / 'jhANakoTThovagae'tti-dhyAnameva koSTho dhyAnakoSThastamupagato dhyAnakoSThopagataH, yathA hi koSTha ke dhAnyaM prakSiptamaviprakIrNa bhavatyevaM, sa bhagavAn dharmadhyAnakoSThakamanupravizyandriyamanAsyadhikRtya saMvRtAtmA bhavatIti bhAvaH; saMyamena-saMvareNa, tapasA-dhyAnenAtmAnaM bhAvayan-vAsayan 15 // 10 // Makke 453 - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viharati-tiSThati / 'tae NaM se' ityAdi, tata ityAnantarye, tasmAt dhyAnAdanantaraM, NamityalaMkAre, 'sa' iti pUrvaprastutaparAmarthaH, tasya tu sAmAnyoktasya vizeSAvadhAraNArtha AryajambUnAmeti, sa ca uttiSThatIti saMvandhaH kimbhUtaH samityAha'jAyasaddhe' ityAdi, jAtA-pravRttA zraddhA-icchA'syeti jAtazraddhaH, ka-vakSyamANAnAM padArthAnAM tattvaparijJAne sa tathA, jAtaH saMzayo'syeti jAtasaMzayaH; saMzayastvanirdhAritArtha jJAnamubhayavastvaMzAvalambitayA pravRttaM, sa tvevaM tasya bhagavato jAta:yathA-bhagavatA zrImanmahAvIravarddhamAnasvAminA tribhuvanamavanaprakAzapradIpakalpena paJcamasyAMgasya samastavastustomavyatikarAvirbhAvanenArtho'mihita evaM SaSThasyApyukto'nyathA veti; tathA 'jAtakutUhalo'-jAtaM kutUhalaM yasya sa tathA, jAtautsukya ityarthaH vizvasyApi vizvamyatikarasya paJcamAle pratipAdivatvAt SaSThAnasya ko'nyo'rtho bhagavatA'bhihito bhaviSyatIti, saMjAtazraddha ityAdI samutpana zraddhA ityAdau ca saMzabdaH prakarSAdivacanaH, tathA-utpana zraddhA prAgabhUtA utpamA zraddhA yasye. tyutpannazraddhaH / athotpannazraddhatvasya jAtazraddhatvasya ca ko'rthamedo, na kazcideva, kimartha tatprayogaH 1, hetutvapradarzanArtha, tathAhi-utpannazraddhatvAjAtazraddhaH pravRttazraddha ityarthaH, aparastvAha-jAtA zraddhA yasya praSTuM sa jAtazraddhaH, kathaM jAtazraddho', yasmAjAtasaMzayaH, SaSThAnArthaH paJcamAnArthavat prajJaptaH utAnyatheti, kathaM saMzayo'jani ?, yasmAt jAtakutUhalaH, kIdRzo nAma SaSThAGgasyArtho bhaviSyati ?, kathaM ca tamahamavamotsye iti ?, tAvadavagrahaH, evaM saMjAtotpannasamutpannazraddhAdaya IhApAyadhAraNAbhedena vAcyA iti / 'uhAe uDhei 'tti-utthAnamutthA-UrdU vartanaM tayA utthayA uttiSThati utthAya ca, 'jeNe 'tyAdi prakaTaM, 'ajasuhamme there' ityatra SaSThyarthe saptamIti, 'tikhutto' tti-vikRtvastrIna vArAn , 'AdakSiNa saytcAjaYCI|||%ACANCY Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI mussUsamAtina, 'pajjayAgAdi prakaTaM, navaraM ?, athottara bhIjJAtAbamakathAoM // 11 // 1-utkSi|ptAdhya ziSyapraznapRcchA. vidhidU varNanam / HockC%ETECARECEC%AM | pradakSiNAM'-dakSiNapArthAdAramya paribhramaNato dakSiNapArzvaprAptirAdakSiNapradakSiNA tAM, 'anasuhammaM theraM'-ityatra pAThAntare AdakSiNAtpradakSiNo-dakSiNapArzvavartI yaH sa, tathA-taM 'karoti'-vidadhAti, vandate-vAcA stauti, namasyati-kAyena praNamati, nAtyAsanne nAtire ucite deze ityarthaH, 'sussUsamANe'tti-zrotumicchan , 'namaMsamANe'tti-namasyan praNaman abhimukhaH, 'paMjaliuDe'tti-kRtaprAJjaliH vinayena praNamati-uktalakSaNena, 'pajjuvAsamANe'tti-paryupAsanAM vidadhAnaH, | 'eva'miti-vakSyamANaprakAra, 'vadAsitti-avAdI ; yadavAdIt tadAha-'jaI tyAdi prakaTaM, navaraM yadi bhadanta ! zramaNena pazcamAGgasyAyamartha:-anantaroditatvena pratyakSaH prajJaptastataH SaSThAGgasya ko'rthaH prajJapta iti praznavAkyArthaH ?, athottaradAnArtha 'jambUnAmetti he jambU! iti-evaMprakAreNAmantraNavacasA''manya AryasudharmA sthaviraH AryajambUnAmAnaM anagAsmevamavAdIva-nAyANi'tti-jJAtAni-udAharaNAnIti prathamaH zrutaskandhaH, 'dhammakahAo'tti-dharmapradhAnAH kathAH dharmakathA iti dvitiiyH| . . ___ 'ukhitte'tyAdi zlokadvayaM sArddha, tatra meghakumArajIvena hastibhave vartamAnena yaH pAda ukSiptastenorikSaptenopalakSitaM meghakumAracaritamuvakSiptamevocyate, utkSiptameva jJAtam-udAharaNaM vivakSitArthasAdhanamukSiptajJAtaM, jJAtatA cAsyaivaM bhAvanIyA, dayAdiguNavantaH sahanta eva dehakaSTa, utkSiptakapAdo meghakumArajIvahastIveti etadarthAbhidhAyakaM sUtramadhIyamAnatvAdadhyayanamuktamevaM sarvatra // 1 // tathA-saMghATaka:-zreSThicaurayorekanandhanabaddhatvamidamapyamISTArthajJApakatvAt jJAtameva, evamaucityena 1 man abhimuhe tti abhibh| najArA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OS sarvatra jJAtazabdo yojyaH, yathAyathaM ca jJAtatvaM pratyadhyayanaM tadarthAvagamAdavaseyamiti // 2 // navaraM aNDakaM-mayUrANDaM // 3 // kRrmazca-kacchapaH / / 4 / / shailko-raajrssiH||5|| tumbaM ca-alAbuH // 6 // rohiNI-zreSThivadhUH // 7 // mallI-ekonaviMzatitamajinasthAnotpamA tIrthakarI // 8 // mAkandI nAma vaNika, tatputro mAkandIzabdeneha gRhItaH // 9 // candramA iti ca // 10 // 'dAvaddave'tti-samudrataTe vRzcavizeSAH // 11 // udakaM-nagaraparikhAjalaM, tadeva jJAtam-udAharaNaM-udaka jJAtam / 12 / / maNDUkaH-nandamaNikArazreSThijIvaH // 13 // 'teyalI iyatti-tetalisutAbhidhAno'mAtya iti ca // 14 // 'naMdIphala'tti-nandivRkSAbhidhAnataruphalAni // 15 // 'avarakaMkA'-dhAtakIkhaNDabharatakSetrarAjadhAnI // 16 // 'AiNNo'tti-AkIrNA-jAtyA: samudramadhyavartino'zvAH // 17 // 'suMsumA iya' tti-susumAbhidhAnA aSThiduhitA // 18 // aparaM ca puNDarIkajJAtamekonaviMzatitamamiti / / 19 // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM, NAyANaM egUNavIsA ajjhayaNA paM0, taM-ukarivattaNAe jAva puMDarIetti ya / paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aDhe pannatte , evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2, iheva jaMbuddIve dIve, bhArahe vAse, dAhiNabharahe, rAyagihe NAmaM nayare hotthA, vaNNao; cetie vnno| tattha il rAyagihe nagare, seNie nAma rAyA hotthA, mahatAhimavaMta0 vannao; tassa NaM seNiyassa ranno naMdA nAma devI hotthA, sukumAlapANipAyA vaNNao / / sUtram-6 // 1 guNasilae ce0 / SAI||FECCAIGARH Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathA) 1-urikSa ptAdhya. abhayakumArasvarUpam / lamajala // 12 // SAHARSAA% tassa NaM seNiyassa putte naMdAe devIe, attae abhae nAma kumAre hotthA, ahINa jAva surUve, sAmadaMDabheyauvappayANaNItisuppauttaNayavihinnU, IhAvUhamamgaNagavesaNaatthasatthamaivisArae, uppattiyAeveNajhyAe-kammiyAe-pAriNAmiAe-caubvihAe-buddhie uvavee, seNiyassa raNNo bahusu kajesu ya, kuDuMbesu ya, maMtesu ya, gujjhesu ya, rahassesu ya, nicchaesu ya, ApucchaNijje, paDipucchaNijje meDI pamANaM, AhAre, AlaMvaNaM, cakkhU, meDhIbhUe, pamANabhUe, AhArabhUe, AlaMbaNabhUe, cakkhUbhUe, savvakabjesu, sabdhabhUmiyAsu laddhapaccae, viiNNaviyAre, rajadhuraciMtae yAvi hotthA seNiyassa rano rajaM ca, raheM ca, kosaM ca, koTThAgAraM ca, balaM ca, vAhaNaM ca, puraM ca, aMtauraM ca; sayameva samuvekakhamANe 2 viharati / / suutrm-7|| yadi prathamazrutaskandhasyaitAnyadhyayanAni bhagavatokkatAni, tataH prathamAdhyayanasya ko'rtho bhagavatA prajJaptaM 1, iti zAstrArthaprastAvanA / athaivaM pRSTavantaM jambUsvAminaM prati sudharmasvAmI yathAzrutamartha vaktumupakramate smeti / 'eva'mityAdi sugama, navaraM 'eva'miti vakSyamANaprakArArthaH prajapta iti prakramaH, khalukyiAlaGkAre, jambUriti ziSyAmantraNe, 'ihaiveti dezataH pratyakSAsane, na punarasaMkhyeyatvAt / jambUdvIpAnAmanyatretibhAvaH mArate varSa-kSetre, 'dAhiNabharahe'tti-dakSiNArdhabharate, nottarArddhamarate / 'devI'ti-rAjamAryA, 'vaNNao'tti-varNako vAcyaH, sa ca vakSyamANadhAriNyA iva dRzyaH / 'attae'tti-AtmajaH-aGgaja ityarthaH, 'ahINa jAva surUvetti-iha yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM, 'ahINapaMciMdiya , vihannu* a| 2 'je xxxxxx meM a| 3 degxxaxxA I 4 bhAratava* 'a / Hd prakramaH, khaluvA kSetre, 'dAhiNA iva dRzyaH ||SAGARLS % % Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BAHRAICIA sarIre-ahInAni-anyUnAni lakSaNataH svarUpato cA, paJcApIndriyANi yasmistattathAvidhaM zarIraM yasya sa tathA 'lakkhaNavaM. jaNaguNovavee'-lakSaNAni-svastikacakrAdIni, vyaJjanAni-mapatilakAdIni, teSAM yo guNaH-prazastatA tenopapetoyukto yaH sa tathA, upa-apa-ita-iti zabdatrayasya sthAne zakandhvAdidarzanAdupapeta iti syAt ; 'mANummANapamANa| paDipuNNasujAyasavvaMgasuMdaraMge'-tatra mAna-jaladroNapramANatA, kathaM 1,-jalasyAtibhRte kuNDe puruSe nivezite yajjalaM nissarati, tadyadi droNamAnaM bhavati, tadA sa puruSo mAnaprApta ucyate; tathA unmAnaM-arddhabhArapramANatA, kathaM ?-tulAropitaH puruSo yadyarddhamAraM tulati, tadA sa unmAnaprApta ityucyate; pramANa-svAGgulenASTottarazatocchrayatA, tatazca manonmAnapramANaiH pratipUrNAnianyUnAni, sujAtAni-suniSpanAni, sarvANi aGgAni-ziraHprabhRtIni, yasmin tattathAvidhaM sundaramaMgaM-zarIraM yasya sa tathA; 'sasisomAkAre kaMte piyadasaNe'-zaziva saumyAkAra, kAntaM-kamanIyamata eva priyaM draSTaNAM darzana-rUpaM yasya sa tathA; ata eva 'suruve'tti-surUpa iti, tathA-sAmadaNDa medaupapradAnalakSaNA yA rAjanItayaH, tAsAM suSTu prayukta-prayogo vyApAraNaM yasya sa tathA nayAnAM-naigamAdInAM uktalakSaNanItInAM ca yA vidhA-vidhayaH prakArAstAna jAnAti yaH sa tathA, pazcAtpadadvayasya karmadhArayaH tatra parasparopakArapradarzanaguNakIrtanAdinA zatrorAtmavazIkaraNa sAma, tathAvidhaparikleze dhanaharaNAdiko daNDaH, vijigISitazatruparivargasya svAmyAdisnehApanayanAdiko bhedaH, gRhItadhanapratidAnAdikamupAdAnaM; nayavidhayastu sapta naigamAdayo nayA: pratyekaM zatabhedA, nItibhedAstu sAmanIteH paJca, daNDasya trayaH, bhedasya upapradAnasya ca pazca kAmandakAdiprasiddhA iti / tathA IhA ca-sthANurayaM puruSo vetyevaM sadAlocanAmimukhA maticeSTA, apohana-sthANurevAyamityAdirUpo nizcayaH, FOCACANCI||GFRIA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI pR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 13 // mArgaNaM ca-iha vallyutsarpaNAdayaH sthANudharmA evaM prAyo ghaTante ityAdyanvayadharmAlocanarUpaM, gaveSaNaM ca-iha zarIrakaNDUyanAdayaH puruSadharmAH prAyo na ghaTanta iti vyatirekadharmAlocanarUpaM IhAvyUhamArgaNAgaveSaNAni tairarthazAstra - arthopAyanyutpAdagranthe kauTilyarAja [dhA]nItyAdau yA matirbodhastayA vizAradaH - paNDito yaH sa IhAvyUhamArgaNagaveSaNArthazAstra mativizAradaH / tathautpatti kyAdikayA buddhyA upapeto- yuktaH, tatrautpattikI - adRSTAzrutAnanubhUtArthaviSayA''kasmikI, vainayikI - guruvinayalabhyazAstrArthasaMskArajanyA, karmmajA - kRSivANijyAdikarmAbhyAsaprabhavAH pAriNAmikI- prAyo vayovipAkajanyA / tathA-zreNikasya rAjJaH bahuSu kAryeSu ca-bhaktasevakarAjyAdidAnalakSaNakRtyeSu viSayabhUteSu, tathA kuTumbeSu ca - svakIya parakIyeSu viSayabhUteSu ye mantrAdayo nizcayAntAsteSu ApracchanIyaH, tatra mantrA-mantraNAni paryAlocanAni teSu ca guhyAnIva guhyAni-laJjanIyavyavahAragopitAni teSu ca rahasyAni - ekAntayogyAni teSu nizvayeSu vA itthamevedaM vidheyamityevaMrUpanirNayeSu / athavA svatantreSu kAryAdiSu SaTsu viSayeSu cakArAH samuccayArthAH, ApracchanIyaH - sakRt pratipracchanI yo dvitrikRtvaH kimiti 1 - yato'sau 'meTi'ti khalakamadhyavarttinI sthUNA, yasyAM niyamitA gopatirdhAnyaM gAhayati, tadvadyamAlambya sakalamantrimaDalaM mantraNIyArthAn dhAnyamiva vivecayati sA meDhI; tathA pramANa- pratyakSAdi, tadvadyaH taddRSTArthAnAmavyabhicAritvena tathaiva pravRttinivRttigocaratvAt sa pramANaM tathA-'AdhAre ' - AdhArasyeva sarvakAryeSu lokAnAmupakAritvAt tathA - 'AlaMbanaM' rajjvAdi, tadvadApadgarttAdinistArakatvAdAlambanaM tathA cakSuH- locanaM tadvallokasya mantrayamAtyAdivividha kAryeSu pravRttinivRttiviSayapradarzakatvAccakSuriti / etadeva prapaJcayati-' meDhibhUe ' ityAdi, bhUtazabda upamArthaH, sarvakAryeSu - sandhivigrahAdiSu sarvabhUmikAsu- mantri amAtyAdi |||| 1 - utkSiptAdhya* abhaya kumAra svarUpam / // 13 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HOCCSECSECSECCANA sthAnakeSu landhaH-upalabdhaH, pratyayaH-pratItiravisaMvAdivacanaM ca yasya sa, tathA-'viiNNaviyAreti vitIrNo-rAjJA'nujJAto vicAra:-avakAzo yasya vizvasanIyatvAt asau vitIrNavicAraH sarvakAryAdigviti prakRtaM; athavA-'viNNaviyAre' vijJApitA rAjJo lokaprayojanAnAM nivedayitA, kiMbahunA ?,-raajydhurshcintko'pi-raajynirvaahkshcaapybhuuv| etadevAhazreNikasya rAjJo rAjyaM ca-rASTrAdisamudAyAtmakaM, rASTraM ca-janapadaM, kozaM ca-bhANDAgAraM, koSThAgAraM ca-dhAnyagRhaM, balaM cahastyAdisainyaM, vAhanaM ca-vesarAdikaM, puraM ca-nagaraM, antaHpuraM ca-avarodhanaM, svayameva-Atmanaiva samutprekSamANo-nirUpayan samutprekSamANo vA-vyApArayan iha ca dvivacanamAmIkSNye'vaseyaM, "viharati'-Aste sma / tassa NaM seNiyassa ranno dhAriNI nAmaM devI hotthA, jAva seNiyassa ranno iTThAjAva viharai ||suutrm-8|| tae NaM sA dhAriNI devI, annayA kayAi taMsi tArisaigaMsi, chakkaTThakalaTThamaTThasaMThiyakhaMbhuggayapavarasAlabhaM| jiyaujjalamaNikaNagarataNabhUmiyaMviDakajAladdhacaMdarNitahakaMtarakaNayAlicaMdasAliyAvibhattikalite, sara sacchadhAUvalavaNNaraie, bAhirao dUmiyaghaTThamaTe, ambhitarao pattasuvilihiyacittakamme, NANAvihapaMcavaNNamaNirayaNakohimatale, paumalayAphullavallivarapupphajAtiulloyacittiyatale, vaMdaNavarakaNagakalasa suviNimmiyapaDipuMjiyasarasapaumasohaMtadArabhAe, payaragAlaMbaMtamaNimuttadAmasuviraiyadArasohe, sugaMdhapUza 1 kayAI a| 2 0gasi ghaThalaThamaThasaMThiyakhaMbhuggatapa. a| 3 rayaNathubhiyaviDaMga0 a| 4 0NIjjahatarakaNatAli0 a| 5 0 bhattikaliye a| IFEAjAnA |GALOS ". jAyi. a Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR00 zrIjJAtAdharmakathAGge 1-utviptAdhya. dhAriNyA: svapnadarzanAdivarNanam / // 14 // AAAAAAACCOLLEC varakusumamauyapamhalasayaNovayAre, maNahiyayanivvuiyare, kappUralavaMgamalayacaMdanakAlAgurupavarakuMdurukaturukkadhUvaDajjhaMtasurabhimaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAme, sugaMdhavaragaMdhie, gaMdhavabhUite, maNikiraNapaNAsiyaMdhAre kiMbahuNA ?, juiguNehiM suravaravimANavelaMbiyavaragharae, taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi, sAliMgaNavahie, ubhao bibboyaNe, duhao unnae, majeNayagaMbhIre, gaMgApuliNavAluyAuddAlasAlisae, uyaciyakhomadugullapapaDicchaNNe, accharayamalayanayatayakusattaliMbasIha kesarapaccutthae, suviraiyarayattANe, rattaMsuyasaMvue, suramme, AiNagarUyabUraNavaNIyatullaphAse; puvvarattAvarattakAlasamayaMsi suttajAgarA ohIramANI 2 egaM, mahaM, sattussehaM, rayayakUDasannihaM, nahayalaMsi somaM, somAgAraM, lIlAyaMta, jaMbhAyamANaM, muhamatigayaM; gayaM pAsittA NaM paDibuddhA // 9 // tate NaM sA dhAriNI devI, ayameyAsvaM, urAlaM, kallANaM, sivaM, dhannaM, maMgallaM, sassirIyaM, mahAsumiNaM; pAsittA NaM paDibuddhAsamANI, hahatuTThA cittamANaMdiyA, pIimaNA, paramasomaNassiyA, harisavasavisappamA| NahiyayA, dhiArAhayakalaMbapupphagaMpiva samRsasiyaromakUvA, taM sumiNaM ogiNhai 2 sayaNijjAo uddeti 2; pAyapIDhAto paccoruhai, paccoruhaittA; aturiyamacavalamasaMbhaMtAe, avilaMbiyAe, rAyahaMsasarisIe gatIe, jeNAmeva se seNie rAyA teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchaittA seNiyaM rAyaM tAhiM iTAhiM, kaMtAhiM, piyA , bhUye a / 2 0yAre. a / 3 yA avadAla sA a / 4 varattasama0 a / 5 maiga' a I + etadantargataH pAThaH apratau nAsti / SEnAnAlA ||RARY // 14 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiM, maNunnAhiM, maNAmAhiM, urAlAhiM, kallANAhiM, sivAhiM, dhannAhiM, maMgallAhiM, sassiriyAhiM, hiyayagamaNijjAhi. hiyayapalhAyaNijAhiM, miyamahuraribhiyagaMbhIrasassirIyAhiM, girAhiM saMlavamANI 2, paDibohei, paDivohettA seNieNaM rannA anbhaNunnAyA samANI NANAmaNikaNagarayaNabhatticittaMsi, bhaddAsaNaMsi, nisIyati 2ttA; AsatthA, visatthA, suhAsaNavaragayA, karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu, seNiyaM rAyaM evaM vadAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA! aja taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi, sAliMgaNavahie jAva niyagavayaNamaivayaMtaM gayaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA, taM eyassa NaM devANuppiyA! urAlassa jAva sumiNassa ke manne kallANe phalavittivisese bhavissati ?, // suutrm-10|| _ 'dhAraNI nAmaM devI hotthA jAva seNiyassa ranno iTThA jAva viharaI'-ityatra dviryAvacchandakaraNAdevaM draSTavyam / 'sukumAlapANipAyA, ahINapaMceMdiyasarIrA, lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA, mANummANapamANasujAyasavvaMgaMsuMdaraMgI, sasisomAkArA, kaMtA, piyadasaNA, surUvA, karatalaparimitativaliyabaliyamajjhA'-karatalaparimito-muSTigrAhyastrivalIko-rekhAyopeto balito-balavAn madhyo-madhyabhAgo yasyAH sA tathA / 'komuIrayaNikaravimalapaDipunnasomavayaNA'-kaumudIrajanI karavat-kArtikIcandra iva vimalaM-pratipUrNa saumyaM ca vadanaM yasyAH sA, tathA'kuMDalullihiyagaMDalehA'-kuNDalAmyAmullikhitA-ghRSTA gaNDalekhA:-kapolaviracitamRgamadAdirekhA yasyAH sA / tathA1yadazanaha' si / BAF%AjAra Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR00 zrIjJAtAdharmakathA) 'siMgArAgAracArUvesA'-zRGgArasya-rasavizeSasyAgAramivAgAraM, athavA-aGgAro-maNDanabhUSaNATopaH, tatpradhAnaH AkAra:- 1-utthiAkRtiryasyAH sA, tathA cAruSo-nepathyaM yasyAH sA, tathA-tataH karmadhArayaH / tathA-'saMgayagayahasiyabhaNiyavihiya- saptAdhya. vilAsasalaliyasaMlAvaNiuNajuttovayArakusalA'-saMgatA-ucitA gatahasitamaNitavihitavilAsA yasyAH sA, tathA- dhAriNyA: tatra vihitaM-ceSTitaM, vilAso-netraceSTA, tathA saha lalitena-prasannatayA ye saMlApA:-parasparamASaNalakSaNAsteSu nipuNA yA zRGgArAdisA, tathA-yuktA-saMgatA ye upacArA-lokavyavahArAsteSu kuzalA yA sA, tathA-tataH padatrayasya krmdhaaryH| 'pAsAIyA' varNanam / cittaprasAdajanikA, 'darisaNijjA-yAM pazyaccakSurna zrAmyati, 'abhirUpA'-manojarUpA, 'paDirUvA'-draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yasyAH sA, tathA-'seNiyassa ranno iTThA vallabhA kAMtA'-kAmyatvAt , priyA-premaviSayatvAt , maNunnAsundaratvAta 'nAmadhejA'-nAmadheyavatI prazastanAmadheyavatItyarthaH, nAma vA dhArya-hRdi dharaNIyaM yasyAH sA; tathA'vesAsiyA-vizvasanIyatvAt , 'sammayA-tatkRtakAryasya sammatatvAdvahumatA-bahuzo bahubhyo vA'nyebhyaH sakAzAnmatA, bahumatA, bahumAnapAtraM vA; 'aNumayA'-vipriyakaraNasyApi pazcAtmatA anumatA, 'bhaMDakaraMDagasamANA'-AmaraNakaraNDakasamAnopAdeyatvAt , 'tellakelA iva susaMgoviyA'-telukelA-saurASTraprasiddho mRnmayastailasya bhAjanavizeSaH, saca bhaGgabhayAlloca(Tha)nabhayAca suSThu saMgopyate evaM sA'pi; tathocyate 'celapeDA iva susaMparigihIyA' vastramaJjUSevetyarthaH, 'rayaNakaraMDagoviva susAraviyA'-susaMrakSitetyarthaH, kuta ityAha-'mA NaM sIyaM, mA.NaM uNhaM, mA NaM daMsA, mA NaM 1 draSTAra xxx prati* a| 2 priyA sadAne. bhA 95 // 15 // bAjaEERICA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CARS 40+CROCRACCORRECR906 masagA, mA NaM vAlA, mA NaM corA, mA NaM vAiyapittiyasaMbhiyasannivAiyaviviharogAyaMkA, phusaMtuttika seNieNaM rannA saddhiM viulAI bhoga bhogAI bhuMjamANA viharati' / mAzabdA niSedhArthAH, zaMkArA vAkyAlaGkArArthAH; athavA-'mANaM'ti-mainAmiti prAkRttavAt , vyAlAH-zvApadabhujagAH, rogA:-kAlasahAH, AtaGkAH-sadyoghAtinaH; itikaTThaitikRtvA itihetornogabhogAn-atizayavaddhogAniti / 'tae NaM'ti-tato'nantaraM, 'taMsi tArisayaMsitti-yadidaM vakSyamANaguNaM tasmistAdRzake, yAdRzamupacitapuNyaskandhAnAmaGginAmucitaM, 'varagharae'tti-saMbandhaH vAsabhavane ityarthaH kathaMbhUte ?,'SaTakASThakaM'-gRhasya bAhyAlandakaM paDdArukamiti yadAgamaprasiddhaM, dvAramityanye; stammavizeSaNamidamityanye tathA-laSTAmanojJA, mRSTA-masRNAH, saMsthitA-viziSTasaMsthAnavanto ye stambhAstathA udgatA-UdhaMgatA stambheSu vA udgatA-vyavasthitAH stambhodgatAH, pravarANAM varA:-pravaravarA:-atipradhAnA yAH zAlabhaJjikA:-putrikAstathA ujvalAnAM maNInAM-candrakAntAdInAM kanakasya ratnAnAM-karketanAdInAM yA stUpikA-zikharaM; tathA-viTaGkaH-kapotapAlI varaNDikAdhovartI astaravizeSaH, jAlaMsacchidro gavAkSavizeSaH, arddhacandraH-arddhacandrAkAraM sopAnaM niyuhaka-dvArapArzvavinirgatadAru aMtaraM-astaravizeSa eva pAnIyAntaramiti sUtradhArairyad vyapadizyate niyuhakadvayasya yAnyantarANi tAni vA niyuhakAntarANi kaNakAlI-astaravizeSazcandrasAlikA ca-gRhopari zAlA eteSAM gRhAMzAnAM yA vibhaktiH-vibhajanaM viviktatA tayA kalitaM-yuktaM yattattathA tasmin ; 'sarasacchavADavaDaMbasaraie'tti-sthApyaM, kazcit punarevaM saMbhAvitamidaM-'sarasacchadhAubalavannaraie'tti-tatra 1 yadevaM va. a| 2 Sa eva tathA canda a| 3 vA'valaMbattarae tti a| A FAII|| OM Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI %A5% vR0 vR0 zrIjJAtIdharmakathAle sarasena-acchena dhAtUpalena-pASANadhAtunA gairikavizeSeNetyarthaH varNo racito yatra tattathA, 'bAhirao dUmiyaghaTThamaDhe'ttimita-dhavalitaM ghRSTaM-komalapASANAdinA ata eva mRSTaM-mahaNaM yattattathA tasmin , tathA abhyantarataH prazastaM-svakIya | R 2 karmavyApRtaM zuci-pavitraM likhitaM citrakarma yatra tattathA-tasmin ; tathA-nAnAvidhAnAM jAtibhedena pazcavarNAnAM maNiratnAnAM |ptAdhya. satkaM kuTTimatalaM-maNibhUmikA yasmiMstattathA tatra, tathA-pajhaiH-padmAkArairevaM latAbhirazokalatAbhiH padmalatAbhirvA mRNAlikAbhiH dhAriNyA: puSpavallIbhiH-puSpapradhAnAbhiH patravallibhiH, tathA-varAbhiH puSpajAtibhiH-mAlatIpramRtibhizcitritamullokatalaM-uparitanabhAgo bhogayasmin tattathA tatra, iha ca prAkRtatvena 'ulloyacittiyanale' ityevaM viparyayanirdezo draSTavya iti; athavA-padmAdibhirullo-lA . kasya citritaM talaM-adhobhAgo yasminniti, tathA-vandyanta iti vandanA-maGgalyAH, ye varakanakasya kalazAH, suSThu-nimmiya'tti varNanam / nyastAH pratipUjitA-candanAdicarcitAH, sarasapadyAH-sarasamukhasthaganakamalAH zobhamAnA dvArabhAgeSu yasya, pAThAntarApekSayA candanavarakanakakalazaiH sunyastaistathA pratipUjitaiH-puJjIkRtaiH sarasapaH zobhamAnA dvArabhAgA yasya tattathA tasmin ; tathApratarakANi-svarNAdimayA AbharaNavizeSAstavapradhAnamaNimuktAnAM dAmabhiH-sragbhiH suSTha viracitA dvArazobhA yasya tathA tasmin, tathA-sugandhivarakusumairmRdukasya-mRdoH pakSmalasya ca-pakSmavataH zayanasya-tUlyAdizayanIsya yaH upacAra:-pUjA upacAro vA sa vidyate yasmin maNa ityasya matvarthIyatvAta , tat sugandhivarakusumamRdupakSmalazayanIyopacAravattaca, yad hRdayanitikaraM ca-mana:svAsthyakaraM tattathA tasmin, tathA-karizca lavaGgAni ca-phalavizeSAH, malayacandanaM ca-parvata "nairlabamAnaiH ma / %AFRICAIHERE // 16 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SACCHEA5%% vizeSaprabhavaM zrIkhaNDaM, kAlAguruzca-kRSNAgaruH, pravarakundurukaM ca-cIDAbhidhAno gandhadravyavizeSaH, turuSkaM ca-silhakaM, dhUpazcagandhadravyasaMyogaja iti dvandvaH, eteSAM vA saMbandhI yo dhUpaH, tasya dadyamAnasya surabhiyoM maghamaghAyamAnaH-atizayavAn gandhaH uddhRtaH-udbhUtaH-tenAbhirAmam-abhiramaNIyaM yatattathA tasmin / tathA-suSTu gandhavarANAM-pradhAnacUrNAnAM gandho yasmin asti tat sugandhavaragandhikaM tasmin , tathA-gandhavattiH-gandhadravyaguTikA kastUrikA vA gandhastadguTikA gandhavartistadbhUte-sauramyAtizayAttatkalpe, tathA-maNikiraNapraNAzitAndhakAre; kiMbahunA varNakena ?,-varNakasarvasvamidaM chutyA guNaizca suravaravimAnaM viDambayati-jayati yadaragRhakaM tattathA tatra, tathA-tasmin tAdRze zayanIye sahAliGganavA -zarIrapramANopadhAnena yatta tsAliGganavarcikaM tatra, 'ubhao vivvoyaNe'tti-ubhayataH ubhau-ziro'ntapAdAntAvAzritya, 'vivvoyaNe'tti-upadhAne yatra tattathA tasmin, 'duhao'tti-ubhayataH unnate madhye nataM ca tannimnatvAdgabhIraM ca mahacAnatagambhIraM, athavA madhyena ca bhAgena tu gambhIre-avanate gaGgApulinavAlukAyAH avadAtaH-abadalanaM pAdAdinyAse'dhogamanamityarthaH tena 'sAlisaetti sadRzakamatinamratvAyattattathA tatra, dRzyate ca haMsatUlyAdipvayaM nyAya iti / tathA-'uyaciyatti-parikarmitaM yat kSaumaM dukUlaMkArpAsikamatasImayaM vA vastraM tasya yugalApekSayA yaH paTTaH-ekaH zATakaH sa praticchAdanam-AcchAdanaM yasya tattathA tatra, | tathA-Astarako malako navataH kuzakto limbaH siMhakesarazcaite AstaraNavizeSAstaiH pratyavastRtam-AcchAditaM yattattathA, iha cAstarako lokapratIta eva, malakakuzaktau tu rUDhigampo, navatastu UrNAvizeSamayo jInamiti loke yaducyate, limbo-bAlorabhrasyorNAyuktA kRtiH, siMhakesaro-jaTilakambalaH, tathA-suSThu viracitaM zuci vA racitaM rajatrANaM-AcchAdanavizeSo'pari RAJESIjaI SCARROCON Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa utkSi * navAGgI- bhogAvasthAyAM yasmistattathA tatra, raktAMzukasaMvRte-mazakagRhAbhidhAnavastrAvRte suramye, tathA-Ajinaka-carmamayo vastravizeSaH, 1-zrI vR0 vR0 sa ca svabhAvAdatikomalo bhavati / tathA-rUtaM-karpAsapakSma, bRro-vanaspativizeSaH, navanItaM-pravaNa, ebhistulyaH saparTI zrIjJAtA- IP yasya; tUlaM vA-arkatUlaM, tatra pakSe eteSAmitra sparzo yasya tattathA tatra, pUrvarAtrazvAsAvapararAtrazca-pUrvarAtrApararAtraH, sa eva baa dharmakathAoM kAlalakSaNaH samayaH, na tu sAmAcArAdilakSaNaH pUrvarAtrApararAtrakAlasamayastatra, madhyarAtre ityarthaH; iha cArSatvAdekarephalopena dhAriNyA: 'puvvarattAvaratta'tyuktaM, apa[2] rAtrazabdo vA'yamiti / suptajAgarA-nAtisuptA nAtijApatI, ata evAha-'ohIra svapnavarNamANI tti-vAraM vAramIpanidrAM gacchantItyarthaH; ekaM mahAntaM satotsedhamityAdivizeSaNaM mukhamatigataM gajeM dRSTvA, pratibuddhati varNanam / yogaH tatra saptotsevaM saptasu-kumbhAdiSu sthAneSUnataM saptahastocchritaM vA 'rayayaMti-rUpyaM, 'nahayalaMsitti-namastalAnmukha-12 matigatamiti yogH| vAcanAntare tvevaM dRzyate-'jAva sIhaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhA'-tatra yAvatkaraNAdidaM draSTavyam / 'ekaM ca NaM mahaMta paMDuraM dhavalayaM seyaM-ekArthazabdatrayopAdAnaM cAtyantazuklatAkhyApanArtha, etadevopamAne-2 nAha-'saMkhaulavimaladahiyaNagokhIra(vimala )pheNarayaNikarapagAsa'-zaMkhakulasyeva vimaladana iva dhanagokSIrasyeva vimalaphenasyeva rajanIkarasyeva prakAzaH-prabhA yasya sa tathA taM, athavA-'hArarajatakhIrasAgaradagarayamahAselapaMDurataroruramaNijadarisaNijjaM'-hArAdibhyaH pANDurataro yaH sa tathA, iha ca mahAzailo-mahAhimavAn , tathA uruH-vistIrNaH, ramaNIyo-ramyo'ta eva darzanIya iti padacatuSTayasya karmadhArayo'tastaM, tathA-'thiralaTThapauTThapIvarasusiliTThavisiTThahai tikkhadADhAviDaMbiyamuhaM'-sthirau-aprakampo, laSTau-manojJau, prakoSThau-kUrparAgretanamAgau yasya sa tathA; tathA-pIvarA:- // 17 / / UCARRONICICIAOCAYESHA % Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R 4) sthUlAH, suzliSTA:-avisarvarA viziSTA-manoharAstIkSNA yA daMSTrAstAbhiH kRtvA, 'viDaMbiyaMti-vivRtaM mukhaM yasya sa tathA, tataH karmadhArayastaM; tathA-'parikammiyajaccakamalakomalamAIyasohaMtalahauTuM'-parikammita-kRtaparikarmA, 'mAiyattimAtrAvAn parimita ityarthaH, zeSaM pratItaM; tathA-'rattuppalapattamauyasukumAlatAlunillAliyaggajIhaM'-raktotpalapatramiva mRdukebhyaH sukumAramatikomalaM tAlu ca nirlAlitAnA-prasAditAyA jihvA ca yasya sa tathA taM, tathA-'mahuraguliyA bhisaMtapiMgalacchaM-madhuguTikeva-kSaudravatiriva, 'bhisaMtatti-dIpyamAne piGgale-kapile akSiNI yasya sa tathA taM; tathA'mUsAgayapavarakaNayatAviyaAvattAyaMtavaddataDiyavimalasarisanayaNaM'-mUSAgataM mRnmayabhAjanavizeSasthaM yatpravarakanakaM tApitamanidhamanAt , 'AvattAyaMta'tti-Avarta kurvat tadvat tathA vRtte ca tardite-vivRtte vimale ca sadRze ca-samAne nayane yasya sa tathA taM; atra ca 'vata'-ityetAvadeva pustake dRSTaM saMbhAvanayA tu vRttatardita iti vyAkhyAtamiti, pAThAntareNa tu 'vapaDipuNNapasatthaniddhamahuguliyapiMgalacchaM' sphuTazcAyaM paatthH| tathA-'visAlapIvarabhamarorUpaDipuNNavimalakhaMdha-vizAlo-vistIrNaH, pIvaro-mAMsalaH, 'bhramarorU.'-bhramarA-romAvarcA uravo-vistIrNA yatra sa tathA, paripUrNo vimalazca skandho yasya sa tathA taM; athavA-'paDipuNNasujAyakhadhaM', tathA-'miduvisadasuhamalakkhaNapasatthavicchinnakesarasaDaM'-mRdvyo vizadA-avimUDhAH sUkSmA lakSaNaprazastAH-prazastalakSaNA vistIrNAH, kasarasaTA:-skandhakezarajaTA yasya sa tathA taM; athavA-'nimmalavarakesaradharaM', tathA-'UsiyasunimmiyasujAyaapphoDiyalaMgUlaM'-ucchritam-Urddha nItaM sunirmitaM suSThu bhaMguratayA nyastaM sujAtaM sadguNopapetatayA AsphoTitaM bhuvi lAGgulaM-pucchaM yena sa tathA taM, saumyaM ASICALE Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI10 vRka zrIjJAtAdharmakathAGge // 18 // CATROCCALCRECIRC-%EO upazAntaM saumyAkAra-zAntAkRti, 'lIlAyata'ti-lIlAM kurvantaM, 'jaMbhAyaMta'-vijRmbhamANaM zarIraceSTAvizeSaM vidadhAnaM; 1-utvi'gagaNatalAo ovayamANaM sIhaM abhimuhaM muhe pavisamANaM pAsittA paDibuddha'tti'-'ayameyArUvaMti imaM sAptAcyA mahAsvamamiti saMbaMdhaH, etadeva-varNitasvarUpaM rUpaM yasya svapnasya, na kavikRtamUnamadhikaM vA sa tathA taM; 'urAlaM'ti-udAraM / ziSyapradhAnaM, kalyANaM-kalyANAnAM zubhasamRddhivizeSANAM kAraNatvAt kalye vA-vIrogatvamaNati-gamayati kalyANaM taddhetutvAt , dhAriNyAH zivam-upadravopazamahetutvAt , dhanyaM dhanAvahatvAt , 'maMgalyaM'-maGgale duritopazame sAdhutvAt sazrIkaM-sazobhanamiti, | 'samANI'tti-satI hRSTattuSTA-atyartha tuSTA; athavA-dRSTA-vismitA, tuSTA-toSavatI; 'cittamANaMdiya'tti-cittenAnanditA | varNanam / AnanditaM vA cittaM yasyAH sA cittAnanditA, makAraH prAkRtatvAt , prItirmanasi yasyA sA prItimanA; 'paramasomaNassiyA'-paramaM saumanasya saMjAtaM yasyAH sA paramasaumanasthitA, harSavazena vimarpad-vistArayAyi hRdayaM yasyAH sA tathA, sarvANi prAya ekAthikAnyetAni padAni pramodaprakarSapratipAdanArthatvAt stutirUpatvAcca na duSTAniH Aha ca-"vaktA harSabhayAdibhirAkSiptamanAstathA stuvannindan / yatpadamasakRdyAttatpunaruktaM na dopAya // 1 // iti, 'pacoruhAttipratyavarohati, atvarita-mAnasautsukyaumAvenAcapalaM, kAyataH-asaMbhrAntyA'skhalantyA avilambitayA-avicchinnatayA, rAjahaMsasarisIe'tti-rAjahaMsagamanasadRzyA gatyA, 'tAhiM'ti-yA viziSTaguNopetAstAbhirgIbhiriti saMvandhaH iSTAbhi:tasya vallabhAbhiH, kAntAmiH-abhilaSitAbhiH, sadaiva tena priyAbhi:-adveSyAbhiH, sarveSAmapi manojJAbhi:-manoramAbhiH, vikRta- / 2 'kyAbhAvAt na ca / 3 'asaMbhrAtayA* th| 4 rAyaI. / jAdaOM%% 8 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ISRAECTORSEENESTra manaHpriyAmizcintayApi; udArAbhiH-udAranAdavarNoccArAdiyuktAbhiH, kalyANAbhiH-samRddhikArikAbhiH-zivAbhi:-gIdoSAnupaTutAbhiH, dhanyAbhiH-dhanalambhikAbhiH, maGgalyAbhi:-maGgalasAcIbhiH, sazrIkAbhiH-alaGkArAdizobhAvadbhiH, hRdayagamanIyAbhiH-hRdaye yA gacchanti komalatvAt subodhatvAcca tAstathA tAbhiH, hRdayaprahAdikAbhiH-hRdaya prahlAdanIyAbhiH, AhlAdajanakAbhiH; 'mitamadhuraribhitagaMbhIrasazrIkAbhiH'-mitAH-varNapadavAkyApekSayA parimitAH, madhurAH-svarataH, ribhitAH-svaragholanAprakAravatyaH, gambhIrAH-arthataH zandatazca, saha zriyA-uktaguNalakSmyA yAstAstathA, tataH padapaJcakasya karmadhArayastatastAbhiH; gIrbhiH vAgbhiH, saMlapantI-punaH punarjalpantItyarthaH, nAnAmaNikanakaratnAnAM bhaktibhiH-vicchittibhizcitraM-vicitraM yattattathA, tatra bhadrAsane-siMhAsane, AzvastA gatijanitazramApagamAt , vizvastA saMkSobhAbhAvAt anutsukA vA; 'suhAsaNavaragayatti-sukhena zume vA Asanavare gatA-sthitA yA sA tathA, karatalAmyAM parigRhIta:-AttaH karatalaparigRhItastaM zirasyAvartta AvartanaM-paribhramaNa yasya sa, tathA-zirasAvata ityeke, zirasA aprApta ityanyeH tamaJjaliM mastake kRtvA, evamavAdIta-'kiM manne' ityAdi, ko manye-kaH kalyANaphalavRttivizeSo bhaviSyati ?,-iha manye vitarkArtho nipAtaH, 'soca'tizrutvA zravaNataH, nizamya-avadhArya hRSTatuSTo yAvadvisarpaddhRdayaH / tathA-vAcanAntare punariha rAzIvarNa ke cedamupalabhyate // 9 // ___ tate NaM seNie rAyA, dhAriNIe devIe aMtie eyamaDhe socA, nisamma, haTTha jAva hiMyaye, dhArAhayanIvasurabhikusumacu(ca)cumAlaiyataNuUsasiyaromakUve, taM sumiNaM uggiNDai, uggiNhaittA; IhaM pavisatti 2, 10vatIbhiH a / 2 hiyayasi. bha++ etadantargataH pAThaH 'a' pratau nAsti / lrlhDI 4. Indu Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR. zrIjJAtAdharmakathAne // 19 // 1-utviptAdhya. svapnaphalasUtraprada rzanam / 3545A5% A4%95 appaNo sAbhAvieNa,maipuvvaeNaM, buddhivinnANeNaM, tassa sumiNassa atthoggahaM kareti 2,dhAraNiM devIM tAhi jAva hiyayapalhAyaNijAhiM,miumahuraribhiyagaMbhIrasassiriyAhiM, vaggUhiM, aNuvUhemANe 2, evaM vayAsIurAle NaM tume devANuppie !, sumiNe diDhe kallANA; NaM tume devANuppie !, sumiNe diDhe, sive, dhanne, maMgalle, sassirIe; NaM tume devANuppie !, sumiNe diDhe, AroggatuhidIhAuyakallANamaMgallakArae; NaM tume devI sumiNe diDe, atthalAmo te devANuppie !, puttalAbho te devA0, rajjalAbho0, bhogasokkhalAbho te devANuppie; evaM khalu tumaM devANuppie!, navaNhaM mAsANaMbahupaDipunnANaM, aTThamANa yarAdi(I)diyANaM viikaMtANaM; amhaM kulakelaM, kuladIvaM, kulapavvayaM, kulavaDiMsayaM, kulatilakaM, kulakittikara, kulavittikara, kulaNaMdikaraM, kulajasakara, kulAdhAraM, kulapAyavaM, kulavivaddhaNakaraM; sukumAlapANipAyaM jAva dArayaM payAhisi / se vi ya NaM dArae ummukabAlabhAve, vinAyapariNayamette, jovvaNagamaNupatte, sUre, vIre, vikate, vicchinnavipulabalavAhaNe, rajjavatI rAyA bhavissai; taM urAle NaM tume devIe !, sumiNe diDhe jAva, AroggatuTTidIhAukallANakArae, NaM tume devI!, sumiNe diTettika? bhujo 2 aNuvhei // suutrm-10|| tate NaM sA dhAraNI devI seNieNaM rannA evaM vuttA samANI, hatuTThA jAva hiyayA karatalapariggahiyaM jAva aMjali kaDu evaM vadAsI-evameyaM devANuppiyA!, tahameyaM, avitahameyaM, asaMdiddhameyaM, icchiyameyaM de0, paDicchiyamayaM, icchiyapaDicchiyameyaM, 1 devi / 2 devANupie sua| 3 0mAgarAi* a| 4 vaIrA0 a| ||AHIk OMOMnAnagAnA // 19 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sace NaM esamaTThe, jaM NaM tujjhe vadahattikadduH taM sumiNaM sammaM paDicchara, paDicchattA; seNieNaM rannA anbhaguNAyA samANI NANAmaNikaNagarayaNabhatticittAo bhaddAsaNAo abbhuTTheha, anmuTThettA; jeNeva sae sayaNijje teNeva ubAgacchad 2 ttA, sayaMsi sayaNinaMsi nisIyaha, nisIyaittA; evaM vadAsI - mA me se uttame, pahANe, maMgale, sumiNe; annehiM pAvasumiNehiM paDiha mihitti kaTTu, devayagurujaNasaMbaddhAhiM, pasatthAhiM, dhammiyAhiM- kahAhiM sumiNajAgariyaM; paDijAgaramANI viharai / / sUtram - 11 // ' dhArAhayanIya (va) surabhikusumacaMcu mAlaiyata NuUsa viyaromakUve 'ti tatra nIyaH - kadambaH, dhArAhatanIya ( pa ) - surabhikusumamiva caMcumAlaiya 'tti- pulakitA tanuryasya sa tathA, kimuktaM bhavati ?, - ' Usaviya'tti - utsutA romakUpAroma - randhrANi yasya sa tathA taM svamavagRhNAti arthAvagrahataH, IhAmanupravizati -sadarthapraryA ( paryAya ) locanalakSaNAM, tataH 'appaNo 'tti - AtmasaMbandhinA svAbhAvikena - sahajena, matipUrveNa- Abhinibodhikaprabhavena, buddhijJAnena - mativizeSabhUtautpattikyAdibuddhirUpaparicchedena, arthAvagrahaM svapnaphalanizcayaM karoti, tato'vAdIt 'urAle Na' mityAdi; arthalAbha ityAdiSu bhaviSyatIti zeSo dRzyaH, evaM upabRMhayan- anumodayan; 'evaM khalu' ti evaMrUpAduktaphalasAdhanasamarthAt svamAt dArakaM prajaniSyasIti saMbandhaH / 'bahupaDipuNNANaM' tti- atipUrNeSu SaSThyAH saptamyarthatvAt, arddhamaSTamaM yeSu tAnyarddhASTamAni teSu rAtrindiveSu - ahorAtreSu vyatikrAnteSu / kulaketvAdInyekAdaza padAni -tatra ketu - cihna-dhvaja ityarthaH keturiva keturadbhutatvAt 1 "tujhe a / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N 1-utthi navAGgI-1 vR0 vR01 zrIjJAtAdharmakathA) maaptaadhysvpnphlsuutrvyaakhyaanm| // 20 // ASALAA %ENA kulasya ketuH-kulaketuH, pAThAntareNa-'kulaheuM'-kulakAraNaM, evaM dIpa iva dIpaH prakAzakatvAt , parvato'nabhibhavanIyasthirAzrayasAdhAt / avataMsa:-zekharaH, uttamatvAttilako-vizeSakaH bhUSakatvAt / kIrtikaraH-khyAti karaH, kvacidvRttikaramityapi dRzyate, vRttizva-nirvAhaH, nandikaro-vRddhikaraH, yazaH-sarvadiggAmiprasiddhivizeSastatkaraH, pAdapo-vRkSa AzrayaNIyacchAyatvAt ; vivarddhanaM-vividhaiH prakArairvRddhireva tatkaram / 'viNNAyapariNayamettetti-vijJakaH pariNatamAtrazca kalAdiSviti gamyate, tathA-zUro dAnato'bhyupetanirvAhaNato vA, vIraH-saMgrAmataH, vikrAnto bhUmaNDalAkramaNataH; vistIrNe vipule-ativistIrNe balavAhane-sainyagavAdike yasya sa tathA, rAjyapatI rAjA svatantra ityarthaH / 'ta'miti yasmAdevaM tasmAdudArAdivizeSaNaH svamaH, 'tume tti-svayA dRSTa iti nigamanam / 'evametaditi-rAjavacane pratyayAviSkaraNam , etadeva sphuTayati'tahameyaMti-tathaiva tadyathA bhavantaH pratipAdayanti, anenAnvayatastadvacanasatyatoktA, 'avitahameya'ti-anena vyatirekabhAvataH, 'asaMdiddhameya'mityanena saMdehAbhASataH, 'icchiyaMti-iSTa IpsitaM vA, 'paDicchiyaMti-pratISTaM pratIpsitaM vA, abhyupagatamityarthaH iSTapratISTam IpsitapratIpsitaM vA dharmadvayayogAta ;-atyantAdarakhyApanAya caivaM nirdezaH 'iti kattiiti maNitvA, 'uttame tti-svarUpataH, 'pahANetti-phalataH, etavAha-'maMgalle tti-maMgale sAdhuH svama iti, 'sumiNajAgariyaM'ti-svamasaMrakSaNArtha jAgarikA tA 'pratijAgatI'-pratividadhatI // 10-11 // tae NaM seNie rAyA paccUsakAlasamayasi koDuMbiyapurise sahAveha, sadAvahattA; evaM vAsIkhimpAmeva bho devANupiyA!, vAhiriyaM uvaTThANasAlaM aja savisesaM, paramaramma.gaMdhodagasittasuiyasaMmaji- FASE ASOISISA // 20 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | SEACHESARKARIHARANG 'okalitaM, paMcavannasarasasurabhimukkapuSphapuMjovayArakaliyaM, kAlAgarupavarakuMdurukkaturukadhUvaDajjhatamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmaM, sugaMdhavaragaMdhiyaM, gaMdhavaTTibhUtaM, kareha ya, kAraveha ya 2, evamANattiyaM paJcappiNahA tete NaM te koDuMbiyapurisA seNieNaM. rannA evaM vuttA, samANA, haTThA-tuTThA jAva paJcappiNaMti; tate NaM seNie rAyA kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe, phulluppalakamalakomalummiliyaMmi, ahApaMDure pabhAe, rattAsogapagAsakiMsuyasuyamuhaguMjaddharAgabaMdhujIvagapArAvayacalaNanayaNaparahuyasurattaloyaNajAsuyaNakusumajaliyajalaNatava. NijjakalasahiMgulayanigararUvAiraMgarehantasassirIe divAgare, ahakameNa udie, tassa diNa[kara-karaparaparAvayArapAradami aMdhayAre bAlAtavakuMkumeNa khaiyavva jIvaloe, loyaNavisaANuAsavigasaMtavisadadaMsiyami loe, kamalAgarasaMDayohae, uDhiyaMmi sUre, sahassarassimi diNayare, teyasA jalaMte, sayaNijjAo uddeti 2; jeNeva aTTaNasAlA teNeva uvAgacchaha 2, adRNasAlaM aNupavisati 2; aNegavAyAmajogavaggaNavAmaddaNamallajuddhakaraNehiM saMte, parissaMte; sayapAgehiM, sahassapAgehiM, sugaMdhavaratellamAdi| ehiM, pINaNijahiM, dIvaNijjehiM. dappaNijjehiM, madaNijjehiM, vihaNijehi, savidiyagAyapalhAyaNijjehiM; abhaMgaehiM anbhaMgie, samANe tellacammaMsi; paDipuNNapANipAyasukumAlakomalatalehiM, purisehiM cheehiM, dakkhehiM, paDhehiM, kusalehiM, mehAvIhiM, niuNehiM, niuNasippovagatehiM, jiyaparissamehiM, anbhaMgaNa 1 tae Na a| 2 jAsumaNa a| 3 paraMparA' a| 4 mAiehiM / 5. maNijjaihideg bh.| 6 pattadvehiM a| FLIST Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 vR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 21 // parimaddavvalaNakaraNa guNanimmAehiM aTThisuhAe, maMsasuhAe, tayAsuhAe, romasuhAe, caubihAe, saMvAhaNAe saMbAhie, samANe; avagayaparissame, nariMde aTTaNasAlAo paDinikkhamai, paDinikkha mahattA; jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchaittA; majjaNagharaM aNupavisati, aNupavisittA; samaMta( mutta )jAlAbhirAme, vicittamaNirayaNako himatale, ramaNije- nhANamaMDavaMsi, NANAmaNirayaNabhatticittaMsi, pahANapIDhaMsi, suhanisanne; suhodagehiM, puSphodaehiM gaMdhodaehiM suddhodaehi ya puNo puNo kallAgapavaramajjaNavihIe majjie; tattha- kouyasaehiM, bahuvihehiM, kallANagapavaramajjaNAvasANe, pamhalasukumAla gaMdhakAsAIyalUhiyaMge, ahatasumahagghadUsarayaNa susaMvue, sarasasurabhigosIsacaMdaNANulittagatte, suimAlAyannagavilevaNe, AviddhamaNisuvanne, kappiyahAraddhahAra tisarayapAlaMca palaMba mANaka Disuttasukayasohe, piddhagevajje, aMgulejagalaliyaMgala liyakayAbharaNe, NANAmaNikaDagatuDiyarthabhiyabhue, ahiyaruvasassirIe, kuMDalajjoiyANaNe, mauDavittasirae, hArotthayasukataraiyavacche, pAlaMbalaMbamANasukayapaDauttarijje, muddiyApiMgalaMgulIe, NANAmaNikaNagaraghaNa vimalama harihni uNoviyamisimi saMta viraiya susiliTThavisiThThalasaMThiyapa satya AviddhavIravalae; kiM bahunA ? - kapparUkkhae ceva suala kiyavibhUsie nariMde, sakoriMTa malladAmeNaM, chatteNaM dharijjamANeNaM, ubhao caucAmaravAlavIiyaMge, maMgalajayasaddakayAloe, aNegagaNanAyagadaMDaNAya garAIsarata lavara mADaMbiya koDuMbiya maMtimahAmaMtigaNagadovAriyaamaJcaceDapIDa maddanagara NigamaseTThise 1-utkSiptAdhya0 zreNikanRpa sya maJjana vidhyAdi varNanam / // 21 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHOONARROCARA%* NAvaisatyavAhadayasaMdhivAla-saddhiM saMparivuDe, dhavalamahAmehaniggaeviva, gahagaNadipaMtarikkhatArAgaNANa majjhe sasivva piyadaMsaNe naravaI majaNagharAo paDinikkhamati, paDinikkhamittA; jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchaittA, sIhAmaNavaragate puratyAbhimuhe snnisnne| tate NaM se seNie rAyA appaNo adUrasAmaMte, uttarapuracchime disibhAge, aTTha bhaddAsaNAI seyavatthapaccutthuyAtiM siddhatthamaMgalovayArakatasaMtikammAI rayAvei, rayAvittA; NANAmaNirayaNamaMDiyaM, ahiyapecchaNijjarUvaM, mahagghavarapaTTaNuggayaM, sahabahubhattisayacittaTThANaM; IhAmiyausabhaturayaNaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalaya bhatticittaM, sukhaciyavarakaNagapavaraperaMtadesabhAga, abhitariyaM javaNiyaM aMchAvei, aMchAvaittA accharagamauamasUragaucchaiyaM, dhavalabatthapaJcatthuyaM, visiTuM aMgasuhaphAsayaM sumauyaM dhAriNIe devIe bhaddAsaNaM rayAvei, rayAvaittA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA; evaM vadAsI-"khippAmeva bho devANuppiyA, aTuMgamahAnimittasuttatthapADhae, vivihasatthakusale, sumiNapADhae saddAveha, saddAvaittA; eyamANattiyaM khippAmeva paJcappiNaha" / tate NaM te koDubiyapurisA seNieNaM rannA evaM buttA samANA haTTha jAva hiyayA, karayalapariggahiyaM dasanahaM, sirasAvattaM. matthae aMjaliM kaTu evaM devotahatti ANAe, viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti 2, seNiyassa ranno aMtiyAo paDinikkhamaMti 2. rAyagihassa nagarassa majhamajjheNaM jeNeva sumiNapADhagagihANi teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA; sumiNapADhae saddAti / tate NaM te COACHICATEGaye Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 22 // sumiNapADhagA seNiyassa ranno koDaMbiyapurisehiM saddAviyA samANA, haTTha 2 jAva hiyayA bahAyA kayabali- 1-utkSikammA jAva pAyacchittA, appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA, hariyAliyasiddhatthayakayamuddhANA, satehiM satehiM ptiAdhya. gihehiMto paDinikkhamaMti 2, rAyagihasta majjhamajjheNaM jeNeva seNiyassa rano bhavaNavaDeMsagaduvAre teNeva svapnapAThauvAgacchaMti 2, egatao milayaMti 2, seNiyassa ranno bhavaNavaDeMsagaduvAraNaM aNupavisaMti, aNupavi kAnAmAsittA; jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA, jeNeva seNie rAyA, teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA seNiyaM gamanarAyaM jaeNaM vijaeNaM baddhAveMti, seNieNaM rannA acciya, vaMdiya, pUtiya, mANiya, sakAriyA, sammA- 15 mityAdiNiyA, samANA, patteyaM 2, puvannatthesu bhaddAsaNesu nisIyaMti; tate NaM seNie rAyA javaNiyaMtariyaM - varNanam / dhAraNI devIM Thavei, ThavettA; pupphaphalapaDipuNNahatthe, pareNaM viNaeNaM te sumiNapADhae; evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA!, dhAriNIdevI aja taMsi tArisayaMsi sayaNijjasi jAva mahAsumiNaM pAsittA, NaM paDibuddhA, taM eyassa NaM devANuppiyA!, urAlassa jAva sassirIyassa mahAsumiNassa, ke manne kallANe phalavittivisase bhavissati ?, tate NaM te sumiNapADhagA seNiyassa ranno aMtie eyamaDhe socA, Nisamma, haTTha jAva hiyayA, taM sumiNaM sammaM ogiNhaMti 2, IhaM aNupavisaMti 2, annamanneNa saddhiM saMcAleMti, #saMcAlittA tassa sumiNassa laTThA, gahiyaTThA, pucchiyaTThA, viNicchiyaTThA, abhigayaTThA seNiyassa rano18 1 deviM a| hA // 22 // CREDICAL-IIIMURGA Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purao sumiNasatthAI uccAremANA 2, evaM vadAsI evaM khalu amhaM sAmI !, sumiNasatyaMsi vAyAlIsaM sumiNA, tIsaM mahAsumiNA, bAvantariM savvasumiNA diTThA; tattha NaM sAmI !, arihaMtamAyaro vA, cakkavahimAtaro vA, arahaMtaMsi vA, cakkavahiMsi vA, ganbhaM vakkamamANaMsi eesiM tIsAe mahAsumigANaM, ime codasa mahAsumiNe pAsittANaM, paDivujjhaMti, taMjahA- " gayausa bhasIhaabhiseyadAmasasidiNayaraM jhayaM kuMbhaM / paumasarasAgaravimANa bhavaNarayaNuccaya siMhiM ca // 1 // " vAsudeva mAtaroM vA, vAsudevaMsi ganbhaM vakkamamANaMsi, eesi codasahaM mahAsumiNANaM, annatare satta mahAsumiNe pAsittA, NaM paDivujjhaMti; baladevamAtaro vA, baladevasi garbha vakkamamANaMsi, eesiM cohasanhaM mahAsumiNANaM, aNNatare cattAri mahAsuviNe pAsittANaM paDibujjhaMti; maMDaliyamAyaro vA, maMDaliyaMsi garbha vakkamamANaMsi, eesi codasaNhaM mahAsumiNANaM, annataraM evaM mahAsumiNaM pAsittANaM, paDibujjhati ime ya NaM sAmI !, dhAraNIe devIe ega mahAsumiNe diDe, taM urAle NaM sAmI !, dhAraNIe devIe sumiNe diTThe, jAva AroggatuTThidIhAukallAmaMgalakAra NaM sAmI !, dhAriNIe devIe sumiNe diTThe: atthalAbho sAmI !, sokkhalAbho sAmI !, bhogalAbho sAmI !, puttalAbho, rajjalAbho, evaM khalu sAmI ; dhAriNIdevI navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM * jAva dAraga payAhisi, sevi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve vijJAya pariNayamitte, jogvaNagamaNupatte, sUre, vIre, . vikate, vicchinnaviulabalavAhaNa rajjavatI rAyA bhavissara, aNagAre vA bhAviyappAH taM urAle NaM sAmI ! ||| : Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAoM // 23 // FEBCATION 1-utkSiptAdhya. zreNikasyocitadAnasUtravarNanam / 144554OM dhAriNIe devIe sumINa diDhe, jAva AroggatuhijAvadiTTettikaTu bhujjo 2 aNuvheMti / tate NaM seNIe rAyA tesiM sumiNapADhagANaM aMtie eyamaDhe socA, Nisamma, haTTha jAva hiyae karayala jAva; evaM vadAsI-evameyaM devANuppiyA!, jAva jannaM tumbhe vadaha tti kaha, taM sumiNaM samma paDicchatti 2, te sumiNapADhae vipuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNa ya sakkAreti, sammANeti 2, vipulaM jIviyArihaM pItidANaM dalayati 2, paDivisajei / tate NaM se seNie rAyA sIhAsaNAo anbhuTTeti 2, jeNeva dhAriNI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchaittA; dhAriNIdevIM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppie !, sumiNasatthaMsi bAyAlIsaM sumiNA jAva egaM mahAsumiNaM jAva bhujjo 2, aNuvUhati; tate NaM dhAriNidevI seNiyassa ranno aMtie eyamaDhe socA, NIsamma, haTTa jAva hiyayA, taM sumiNaM samma paDicchati 2, jeNeva sae vAsaghare teNeva uvAgacchati 2, pahAyA kayabalikammA jAba vipulAhiM jAva viharati / / suutrm-12|| 'paccase'tyAdi, pratyUSakAlalakSaNo yaH samaya:-avasaraH sa tathA, tatra kauTumbikapuruSAn-AdezakAriNaH, 'sahAveItti| zabdaM karoti-zabdayati, 'upasthAnazAlA'-AsthAnamaNDapaM; 'gandhodakene'tyAdi-gandhodakena siktA, zucikA-pavitrA, saMmArjitA-kacarApanayanena, upaliptA-chagaNAdinA yA sA tathA tAM, idaM ca vizeSaNaM gandhodakasiktasaMmArjitopaliptazuci| kAmityevaM dRzyaM, siktAdhanantarabhAvitvAcchucikatvasya; tathA-paJcavarNaH sarasaH surabhizca muktaH-kSiptaH puSpapuJjalakSaNo ya: upacAra:-pUjA tena kalitA yA sA tathA tAM, 'kAle'tyAdi-pUrvavat ; 'ANattiyaM paJcappiNahati-Aiptim-Adeza // 23 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ENERASACS pratyarpayata-kRtAM satI nivedayata / 'kalla'mityAdi,-'kalla'miti-zvaHprAduH-prakAzye, tataH prakAzaprabhAtAyAM rajanyAM; 'phullo. lpa(tpa)lakamalakomalonmIlitaM' phullaM-vikasitaM, tacca tadutpalaM ca-pacaM, phullotpalaM, tacca kamalazca-hariNavizeSaH, phullotpalakamalau, tayoH komalam-akaThoramunmIlitaM-dalAnAM nayanayozconmIlanaM yasmistattathA tasmin / atha rajanIvibhAtAnantaraM pANDure-zukla, prabhAte-upasi, 'rattAsoge'tyAdi raktAzokasya prakAzaH-prabhA, sa ca kiMzukaM ca-palAzapuSpaM, zukamukhaM ca, guJjA-phalavizeSo raktakRSNastadardha, baMdhujIvakaM ca-bandhUkaM, pArApataH-pakSivizeSaH, taccalananayane ca; parabhRtaH-kokilA, tasya suraktaM locanaM ca; 'jAsumiNa' iti-japA vanaspativizeSaH, tasyAH kusumaM ca, jvalitajvalanazca, tapanIyakalazazca, hiGgulakovarNakavizeSastannikarazca-rAziriti dvandvaH,tata eteSAM yadrUpaM tato'tirekeNa-Adhikyena, rehaMta'tti-zobhamAnAsvA svakIyA,zrI:varNalakSmIryasya sa tathA tasmin , 'divAkare'-Aditya atha-anantaraM krameNa-rajanIkSayapANDuraprabhAtakaraNalakSaNena 'udite'udgate, 'tassa diNa[kara]karaparaMparAvayArapAraddhaMmi aMdhakAre'tti-tasya-divAkarasya, dine-divase, adhikaraNabhRte, dinAya vA yaH karaparamparAyA:-kiraNapravAhasyAvatArA-avataraNaM tena prArabdham-Arabdhamabhibhavitumiti gamyate, aparAddhaM vA-vinAzitaM dinakaraparamparAvatArapArabdhaM tasmin sati, iha ca tasyeti sApekSatve'pi samAsaH tathA-darzanAdandhakAre-tamasi, tathA-bAlAtapa eva kuDama tena khacite iva jIvaloke sati tathA locanaviSayasya-dRSTigocarasya yo'NuyAsotti-anukAzo vikAzaH prasara ityarthastena vikasaMzcAsau varddhamAno vizadazca-spaSTaH sa cAso darzitazceti locanaviSayAnukAzavizadadarzita SARI||-%AFFAIRS 1 jAsumaNa bha / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 vR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 24 // stasmin kasminnityAha- loke ayamabhiprAyaH andhakArasya krameNa hAnau locenaviSayavikAzaH krameNaiva bhavati, sa ca vikasantaM lokaM darzayatyeva; aMdhakArasadbhAve dRSTeraprasaraNe lokasya saMkIrNasyeva pratibhAsanAditi, tathA kamalAkarA - idAdaya steSu SaNDAni - nalinISaNDAni teSAM bodhako yaH tasmin utthite udayAnantarAvasthAvAse 'sUre'- Aditye, kiMbhUte ?, - sahasrarasmau, tathA - 'dinakare'- dinakaraNazIle tejasA jvalati satIti / 'aTTaNasAla'si-aDDanazAlA - vyAyAmazAletyarthaH, anekAni yAni vyAyAmAni yogyA ca-guNanikA valganaM ca-ullalanaM, vyAmardanaM ca paraspareNa bAhvAdyaGgamoTanaM, mallayuddhaM ca pratItaM, karaNAni ca- bAhubhaGgavizeSA mallazAstraprasiddhAni taiH zrAntaH sAmAnyena, parizrAnto aGgapratyaGgApekSayA sarvataH zatakRtvo yatpakkaM zatena vA kArSApaNAnAM yatpakkaM tacchatapakkamevamitaradapi, sugandhitraratailAdibhirabhyaMgairiti yogaH AdizabdAt ghRtakarpUrapAnIyAdigrahaH / kimbhUtaiH 1, - 'prINanIyaiH ' - rasarudhirAdidhAtu samatAkAribhirdIpanIyai:- agnijananaiH, darpaNIyai:- balakaraiH, madanIyaiH - mainmatha bRMhaNIyai ma sopacayakAribhiH, sarvendriyagAtraprahlAdanIyaiH, abhyaMgaiH- snehanaiH, abhyaMgaH kriyate yasya so'bhyaGgitaH san tatastailacarmaNi-tailAbhyaktasya saMbAdhanA karaNAya yaccarma tattailacarma tasmin saMvAhite 'samANe 'ti - yogaH, kairityAha ?, - puruSaiH, kathambhUtaiH ? - pratipUrNAnAM pANipAdAnAM sukumAlakomalAni atiko malAni, talAni - adhobhAgA yeSAM te tathA taiH, chekaiH-avasarajJairdvisaptatikalA paNDitairiti ca vRddhAH, dakSaiH - kAryANAmavilambitakAribhiH praSThaiH- vAgmibhiriti vRddhavyAkhyA, athavA - praSThaiH - agragAmibhiH, kuzalaiH - sAdhubhiH, saMbAdhanAkarmaNi medhAvibhiH1. locanaxxxvikAza: a A / 2 sthAprApte a / 3 "vyAyAmayo' a / 4 huxxaMgabhaMga0 a 5 manmathavardhanaiH bR0 a / 6 kriyate sma ya0 a / SCESSE | 1 - utkSi ptAdhya0 prabhAtAdiprasaGga varNanam / // 24 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apUrvavijJAnagrahaNazaktiniSThaiH, nipuNaiH-krIDAkuzalainipuNazilpopagataiH-nipuNAni-sUkSmANi yAni zilpAni-aGgamardanAdIni tAnyupagatAni-adhigatAni yaste tathA tairjitaparizramaH, vyAkhyAntaraM tu chekaiH-prayogardakSaH-zIghrakAribhiH, 'pattaTehiM 'ti-prAptAthai radhikRtakarmaNi niSThAM gataH kuzalaiH-AlocitakAribhiH, medhAvibhiH-sakRcchtadRSTakamajJaiH, nipuNaiH-upAyArambhibhiH, nipuNazilpopagataiH-sUkSmazilpasamanvitairiti, abhyaGganaparimardanodvalanAnAM karaNe ye guNAsteSu nirmAte, asmAM sukhahetutvAdasthisukhA tayA; 'saMvAhanaye'ti-vizrAmaNayA apagataparizramaH, 'samaMta-jAlAbhirAmeti-samantAt-sarvato jAlakairvicchittibhiH chidravadgRhAvayavavizeSairabhirAmo-ramyo yaH snAnamaNDapaH sa tathA, pAThAntare 'samattajAlAbhirAmetti-tatra samastairjAlakairabhirAmo yaH sa tathA, pAThAntareNa 'samuttajAlAbhirAme'-saha mukkAjAlaiyoM vartate'bhirAmazca sa tathA tatra / zubhodakaiH-pavitrasthAnAhataiH, gandhodakaiH-zrIkhaNDAdimitraiH, puSpodakaiH-puSparasamizraH, zuddhodakaizca svAbhAviko, kathaM majitaH , ityAha-'tatra'-snAnAvasare yAni kautukazatAni rakSAdIni taiH, 'pakSmale' tyAdi,pakSmalA-pakSmavatI, ata eva sukumAlA gandhapradhAnA kASAyikA-kaSAyaraktA zATikA tayA lUSitamaGgaM yasya sa tathA, ahataMmalamUSikAdibhiranupadrutaM pratyagramityarthaH, sumahAgha dRSyaratnaM-pradhAnavastraM tena susaMvRtaH-parigatastadvA suSThu saMvRtaM-parihitaM yena sa tathA, zucinI-pavitre mAlA ca-puSpamAlA varNakavilepanaM ca-maNDanakAri kulamAdi vilepanaM yasya sa tathA, AviddhAniparihitAni maNisuvarNAni 'yena sa tathA, kalpito-vinyasto hAraH-aSTAdazasarikA, arddhahAro-navasarikA, trisarikaM ca 1 yasya sa. a. aa.| SAFAGARIOSIKHARA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 pU0 zrIjJAtAdharmakathA) // 25 // 1-zrIutkSiptAdhya. rAjyamAnyAlakArAdi pratItameva yasya sa tathA, pAlambo-mumbanakaM pralambamAno yasya sa tathA, kaTisUtreNa-kaTyAmaraNavizeSeNa suSTu kRtA zobhA | yasya sa tathA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, athavA-kalpitahArAdibhiH sukRtA zobhA yasya sa tathA, tathA pinaddhAni-pari. hitAni aveyakAGgulIyakAni yena sa tathA, tathA-lalitAGgake anyAnyapi lalitAni kRtAni-nyastAni AbharaNAni yasya sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, tathA-nAnAmaNInAM kaTakatruTikaiH-hastavAhAbharaNavizeSairbahutvAt stambhitAviva stambhitau bhujau yasya sa tathA, adhikarUpeNa sazrIkA-sazobho yaH sa tathA, kuNDalodyotitAnanaH mukuTadIptaziraskaH hAreNAvastRtam-AcchAditaM tenaiva suSTu kRtaratikaM vakSaH-uro yasyAso hArAvastRtasukRtaratikavakSAH, mudrikApiGgalAlIkA-mudrikA halyAmaraNAni tAbhiH piGgalA:-kapilA aGgulayo yasya sa tathA, pralambena-dIpeNa pralambamAnena ca suSTu kRtaM paTenosarIyam-uttarAsaGgo yena sa tathA, nAnAmaNikanakaratnairvimalAni mahArhANi-mahA_Ni, nipuNena zilpinA; 'uviya'ttiparikarmitAni, 'misimisaMta'tti-dIpyamAnAni yAni viracitAni-nirmitAni, suzliSTAni sugandhIni viziSTAni-vizeSavantyanyebhyo laSTAni-manoharANi, saMsthitAni prazastAni ca AviddhAni-parihitAni, vIravalayAni yena sa tathA; subhaTo hi yadi kazcidanyo'pyasti vIravratadhArI tadA'sau mAM vijitya mocayatvetAni valayAnIti sparddhayan yAni paridadhAti tAni vIravalayAnItyucyante / kiMbahunA ?,-varNiteneti zeSaH, kalpavRkSa iva suSTu alaGkato vibhUSitazca phalapuSpAdibhiH kalpavRkSo, rAjA tu makuTAdibhiralaGkato vibhUSitastu vastrAdibhiriti, saha koraNTakapradhAnarmAlyadAmabhiryacchatraM tema dhriyamANena, koraNTakA1deghulattvAt aa| varNanam / LOCACROSSARK ROCKh1 RAG4 / / 25 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ % A puSpajAtiH, satpuSpANi mAlAnteSu zobhA dIyante, mAlAyai hitAni-mAlyAni-puSpANi dAmAni-mAlA iti, caturNAM cAmarANAM prakIrNakAnAM vAle/jitamahaM yasyeti vAkyaM, maGgalabhUto jayazabdaH kRta Aloke-darzane lokena yasya sa tathA, pada tathA-aneke ye gaNanAyakA:-prakRtimahattarAH, daNDanAyakAH-tantrapAlAH, rAjAno-mANDalikAH, iishvraaH-yuvraajaano| matAntareNANimAdyaizvaryayuktAH, talavarA:-parituSTanarapatipradattapaTTabandhavibhUSitAH rAjasthAnIyAH, mADambikA:-chinnamaDa-18 mbAdhipAH, kauTumbikA:-katipayakuTumbaprabhavo'valagakAH, mantriNaH-pratItAH, mahAmantriNo-mantrimaNDalapradhAnAH, | hastisAdhanoparikA iti zraddhA, gaNakA:-gaNitajJAH, bhANDAgArikA iti vRddhAH; dauvArikAH-pratIhArAH rAjadvArikA yA, amAtyA-rAjyAdhiSThAyakAH, ceTA:-pAdamUlikAH, pIThamardAH-AsthAne AsanAsInasevakAH, vayasyA ityarthaH 'nagaraM'nagaravAsiprakRtayo, nigamA:-kAraNikAH, zreSThina:-zrIdevatAdhyAsitasauvarNapaTTavibhUSitosamAGgAH, senApatayA-nRpati. nirUpitAzcaturaGgasainyanAyakAH, sArthavAhAH-sArthanAyakAH, dUtAH-anyeSAM gatvA rAjAdezanivedakAH, sandhipAlA-rAjya-15 | sandhirakSakAH, epo dvandvaH tatastaiH, iha tRtIyAbahuvacanalopo draSTavyaH, sArddha-saha, na kevalaM tatsahitatvamevApi tu taiH samitisamantAt parivRtaH-parikarita iti, narapatirmajanagRhAta pratiniSkrAmatIti saMbandhaH, kiMbhUtaH,-priyadarzanA, ka iva:dhavalamahAmeghanirgata iva zazI, tathA-'sasivva'si-vatkaraNasyAnyatra saMbandhastato grahagaNadIpyamAnaRvatArAgaNAnAM madhye iva vartamAna iti / siddhArthakapradhAno yo maGgalopacArastena kRtaM zAntikarma-vighnopazamakarma yeSu tAni tathA / 'NANAmaNI'syAdi-yavanikAmAJchayatIti saMbandhaH, adhikaM prekSaNIya rUpaM yasyAM rUpANi vA yasyAM sA tathA tAM, mahArSA cAsau varapattane FECILITARAICHES SSIC Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 vR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 26 // varavastrotpattisthAne udgatA ca-vyUtA tAM lakSNAni bahumaktizatAni yAni citrANi teSAM sthAnaM, tadevAha - IhAmRgAH- vRkAH, RSabhAH- vRSabhAH, turaganara magaravihagAH pratItAH, vyAlAH- zvApada bhujagAH, kinnarAH - vyantaravizeSAH, ruravo - mRgavizeSAH, sarabhAH- ATavyAH mahAkAyapazavaH, parAzaretiparyAyAH camarA:-ATavyA gAvaH kuJjarAH- dantinaH, vanalatAHazokAdilatAH, padmalatA :- padminyaH etAsAM yakA bhaktayo - vicchittayastAbhizcitrA yA sA tathA to, suSThu khacitA| maNDitA varakanakena pravaraparyantAnAm-aJcala karNavarttilakSaNAnAM dezabhAgA - atrayavA yasyAM sA tathA tAM, AbhyantarikIMAsthAnazAlAyA abhyantarabhAgavarttinIM - yavanikAM - kANDapaTaM, 'aMchAve 'ti - AyatAM kArayati, AstarakeNa pratItena mRdukamasUrakeNa ca pratItenAvastRtaM yattattathA, dhavalavastreNa pratyavastRtam - AcchAditaM viziSTaM - zobhanaM aGgasya sukhaH sparzo .yasya tattathA, aSTAGgam - aSTabhedaM divyotpAtAntarikSAdibhedaM yanmahAnimittaM - zAstravizeSaH tasya sUtrArthapAThakA ye te tathA tAn, 'viNayeNa vayaNaM paDisurNeti' ci-pratizRNvanti - abhyupagacchanti vacanaM, vinayena kimbhUtenetyAha - 'eva' miti, thaiva yUyaM bhaNatha, tathaiva 'devo'ti; he deva !, 'tahatti' ti nAnyathA AjJayA-bhavadAdezena kariSyAma ityevamabhyupagamasUcakapadacatuSTayabhaNanarUpeNeti, jAva hiyayatti- 'harisavasavisappamANahiyayA' - svAnAnantaraM kRtaM balikarma yaiH svagRhadevatAnAM te, tathA - 'jAva pAyacchitta'tti, 'kayakouyamaMgala pAyacchittA :- tatra kRtAni kautukamaMgalAnyeveti prAyazcittAni duHsvaprAdivighAtArthamavazyaM karaNIyatvAdyaiste tathA, tatra kautukAni-mapItilakAdIni, maMgalAni tu siddhArthakadadhyakSa tadUrvArAdIni, haritAlikA - dUrvA, siddhArthakA akSatAzca kRtA mUrddhani yaiste, tathA - kvacit 'siddhatthayahariyAliyAkayamaMgala 1-zrI utkSi ptAdhya0 darzanIya yavani kAdi varNanam / // 26 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muddhANA' evaM pAThaH, svakemya AtmIyemya ityarthaH / 'jaeNaM vijaeNaM baddhAnti'-jayena vijayena ca varcasva tvamityAcakSata ityarthaH, tatra jayA-parairanamibhyamAnatA pratApavRddhizca, vijayastu-pareSAmabhibhava iti, arcitAH-carcitAzcandanAdinA, vanditAH-sadguNotkIrtanena, pUjitAH-puSparmAnitA-dRSTipraNAmataH, satkAritAH-phalavastrAdidAnataH, sanmAnitAstathAvidhayA pratipacyA 'samANa'ti-santaH, 'aNNamaNNeNa saddhi'ti-anyo'nyena saha ityevaM 'saMcAlati'tti-saMcAlayanti-saMcArayantIti, paryAlocayantItyarthaH; labdhArthAH svataH pRSTArthAH, parasparataH gRhItArthAH, parAbhiprAyagrahaNataH, tata evaM vinizcitArthAH, ata eva abhigatArthA avadhAritArthA ityarthaH, 'ganbhaM vakkamamANaMsitti-garbha 'vyutkrAmati'-utpadyamAne, abhiSeka iti-zriyAH sNbndhii| vimAnaM yo devalokAdavatarati tanmAtA pazyati, yastu narakAdudRtyotpadyate tanmAtA bhavanamiti caturdazava svamAH; vimAnabhavanayorekataradarzanAditi / 'viNNAyapariNayamette-vijJAta-vijJAnaM pariNatamAtraM yasya sa tathA, kvacidviNNaya'tti pAThaH sa ca vyAkhyAta eva, 'jIviyArihaM'ti-AjanmanirvAhayogyam // 12 // tate NaM tIse dhAriNIe devIe dosu mAsesu vItikaMtemu, tatie mAse vahamANe, tassa ganbhassa dohalakAlasamayaMsi ayameyArUve akAlamehesu dohale pAunbhavitthA-dhannAo NaM tAo ammayAo, sapunnAo NaM tAo ammayAo kayatthAo NaM tAo, kayapunnAo, kayalakkhaNAo, kayavihavAo; suladdhe Na tAsiM mANussae jammajIviyaphale, jAo NaM mehesu, anbhuggatesu, anbhujjuesu, anbhunnatesu, anbhuTTiesu, saga etadantargataH pAThaH 'a'pratau naasti| RECORIALIS Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathA) 1-zrIurikSaptAdhya. dhAriNyA: dohadasUtravarNanam / 445% // 27 // NAGAR jiesu,savijjuesu,saphusiesu,sathaNiesudhaMtadhotaruppapaTTaaMkasaMkhacaMdakuMdasAlipiTTharAsisamappabhesu,ciurahariyAlabheyacaMpagasaNakoraMTasarisayapaumarayasamappabhesu, lakkhArasasarasarattakiMsuyajAsumaNarattakaMdhujIva. gajAtihiMgulayasarasakuMkumaurabhasasaruhiraiMdagovagasamappabhesu, barahiNanIlaguliyasugacAsapicchabhiMgapattasAsaganIluppalaniyaranavasirIsakusumaNavasaddalasamappabhesu,jacaMjabhigabheyaridRgabhamarAvaligavalagu. liyakajjalasamappabhesu, phuraMtavijjutasagajiesu, vAyavasavipulagagaNacavalaparisakiresu,nimmalavaravAridhA. rApagaliyapayaMDamAruyasamAhayasamottharaMta uvariuvarituriyavAsaM pavAsiesu, dhArApahakaraNivAyanivvAviya meiNitale, hariyagaNakaMcue, pallaviya pAyavagaNesu, valliviyANesu, pasariesu, unnaesu, sobhaggamuvAgaesu nagesu, naesu vA, vebhAragirippavAyataDakaDagavimukkasu, ujjharesuH turiyapahAviyapalohapheNAulaM sakalusaM jalaM vahaMtIsu girinadIsu, sajjajjuNanIvakuDayakaMdalasiliMdhakaliema, uvavaNesu meharasiyahadvatuTThaciTThiya harisavasapamujhakaMThakekAravaM muyaMtesu varahiNesu, uuvasamayajaNiyataruNasahayaripaNacitesu, navasurabhisi. liMdhakuDayakaMdalakalaMyagaMdhaddhaNiM muyaMtesu uvavaNesu, parahuyaruyaribhitasaMkulesu, uddAyatarattaiMdagovayathovaya. kArunavilavitesu, oNayataNamaMDiesu, dagurapayaMpiesu, saMpiMDiyadariyabhamaramahukaripahakarapariliMtamattachappayakusumAsavalolamadhuraguMjaMtadesabhAesu uvavaNesu, parisAmiyacaMdasUragahagaNapaNaTThanakkhattatAragapahe iMdAuhabaddhaciMdhapaTTasi aMbaratale, uDDINavalAgapaMtisobhaMtamehaviMde, kAraMDagacakkavAyakalahaMsaussuyakare saMpatte |||NITIES Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACC- A pAusaMmi kAle; pahAyA kayabalikammA, kayakouyamaMgalapAyacchittAo, kiMte varapAyapattaNeuramaNimehalahAraraiyakaDagakhuDyavicittavaravalayabhiyabhuyAo, kuMDalaujjoriyANaNAo, rayaNabhUsiyaMgAo, nAsAnIsAsavAyavojjhaM, cakkhuharaM, vaNNapharisasaMjuttaM, hayalAlApelavAireyaM, dhavalakaNayakhaciyantakamma, AgAsa phalihasarisappabhaM, aMsuyaM pavara parihiyAo, dugullasukumAlauttarijAo savvouyasurabhikusumapavara* mallasobhitasirAo, kAlAgarUdhUvadhUviyAo, sirisamANavesAo, seyaNayagaMdhahatthirayaNaM durUDhAo samANIo sakoriTamalladAmeNaM chattaNaM dharijjamANeNaM, caMdappabhavairaveruliyavimaladaMDasaMkhakuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannigAsacaucAmaravAlavIjitaMgIo seNieNaM rannA saddhiM, hathikhaMdhavaragaeNaM piTThao samaNugacchamANIo cAuraMgiNIe seNAe, mahatA hayANIeNaM, gayANieNaM, rahANieNaM, pAyattANIeNaM, savvaDDIe savvajjuie jAva nigghosaNAdiyaraveNaM; rAyagihaM nagaraM siMghADagatiyacaukkacaccaracaummuhamahApahapahesu AsittasittasuciyasaMmajiovalitaM jAva sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTIbhUyaM avaloemANIo nAgarajaNeNaM, abhiNaMdijamANIo gucchalayArukkhagummavallimunchaocchAiyaM surammaM vebhAragirikaDagapAyamUlaM savvao samaMtA AhiMDemANIo 2, dohalaM viNiyaMti; taM jai NaM ahamavi mehesu anbhuvagaesu jAca dohalaM viNimAmi // suutrm-13|| 'dohalo pAubhavitvAti-dohado-manorathaH prAdurbhutavAn , tathAhi-dhanaM labdhAro dhanyAstA yA akAlameghadohadaM cAuraMgiNAdiyaraveNa; CHASAgArAgAraSWAS gaMdhavaragAMdha WAADISHA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI zrIjJAtAdharmakathAGge // 28 // NROSAROK vinayantIti yogaH; 'ammayAo'tti-ambAH putramAtaraH, triya ityrthH| saMpUrNAH-paripUrNAH AdeyavastubhiH (sapuNyAH), kRtArthA:-kRtaprayojanA, kRtapuNyA:-janmAntaropAtasukRtAH; kRtalakSaNA:-kRtaphalavaccharIralakSaNAH, kRtavibhavA:kRtasaphalasaMpadaH, sulabdhaM tAsAM, mAnuSya-manuSyasaMbandhi janmani bhave; jIvitaphalaM-jIvitavyaprayojanaM janmajIvitaphalaM, sApekSatve'pi ca samAsaH chAndasatvAt , yA megheSu abhyudgateSu-aravadutpabeSu satsu, evaM sarvatra saptamI yojyA; abhyudyateSu-vaddhituM pravRtteSu, abhyunnateSu-gaganamaNDalavyApanenonatimatsu, abhyutthiteSu-pravarSaNAya kRtodyogeSu, sagarjiteSumuktamahAdhvaniSu, savidyutkeSu-pratItaM, 'saphusiesutti-pravRttapravarSaNabinduSu, sastaniteSu-kRtamandamandadhvanipu, dhmAtenaagniyogena yo dhauta:-zodhito rUpyapaTTo-rajatapatrakaM sa tathA; aGko-ratnavizeSaH, zaGkhacandrau-pratIto, kundaH-puSpavizeSaH, zAlipiSTarAzi:-vrIhivizeSacUrNapuJjaH, etatsamA prabhA yeSAM te tathA teSu, zuklevityarthaH; tathA-cikuro-rAgadravyavizeSa eva, haritAlo-varNakadravyaM bhedastadguTikAkhaNDa, campakasanakoraNTakasarSapagrahaNAttatpuSpANi gRhyante, padmarajaH-pratItaM tatsama prameSu, vAcanAntare-" senasthAne kAJcanaM sarSapasthAne sarisagotti ptthyte"| tatra-cikurAdibhiH sahazAzca te padmarajAsamaprabhAzceti vigraho'tasteSu pIteSvityarthaH, tathA-lAkSArasena sarasena sarasaraktakiMzukena japAsumanobhiH raktabandhujIvakena, bandhujIvakaM hi pazcavarNa bhavatIti raktatvena viziSyate; jAtihiGgulakena-varNakadravyeNa, sa kRtrimo'pi bhavatIti jAtyA vizeSitaH, sarasakumena,-nIrasaM hi vivakSitavarNopetaM na bhavatIti sarasamuktaM; tathA-urabhra:-UraNaH, zaza:-zazakastayo 1 samasthA0 a| 1-zrIutvi|ptAdhya0 dhAriNyA: dohadasvarUpavyAkhyAnam / AR IrbhaSHASHA +5+%A5% // 28 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarNakadravyaM zukravAra ra samA prabhA yeSAM ne pIyakanAmA SECTOR rudhireNa-raktena, indragopako-varSAsu kITakavizeSastena ca samA prabhA yeSAM te tathA teSu rktessvityrthH| tathA-bahiNomayUrAH, nIlaM-ratnavizeSaH, gulikA-varNakadravyaM zukacASayoH pakSivizeSayoH, piccha-patraM, bhRGga:-kITavizeSastasya patraMpakSaH, sAsako-bIyakanAmA vRkSavizeSaH, athavA-"sAmatti pAThaH, tatra zyAmA-priyaGguH" nIlotpalanikara:-pratItaH, navazirISakusumAni ca navazADalaM-pratyagraharitaM etatsamaprameSu nIlaprabheSa nIlavarNeSvityarthaH; tathA-jAtyaM-pradhAnaM yadaJjanaM-sauvIrakaM, bhRGgameda:- bhRGgAbhidhAnaH kITavizeSaH, vidalitAGgAro vA; riSThakaM-ratnavizeSaH, bhramarAvalI-pratItA, gavalagulIkA-mahiSazRGgagolikA, kajjalaM-mapI, tatsamaprameSu kRSNeSvityarthaH sphuradvidyutkAzca sagarjitAca ye teSu, tathA vAtavazena vipule gagane capalaM yathA bhavatyevaM, 'parisakiresutti-parivaSkituM zIlaM yeSAM te tathA teSu, tathA nirmalavaravAridhArAbhiH pragalita:-kSaritaH pracaNDamArutasamAhataH san, 'samottharaMta'ti-samavastRNaMzca-mahIpIThamAkrAman uparyupari ca sAtatyena tvaritazca zIghro yo varSoM-jalasamRhaH sa, tathA-taM pravRSTeSu-varSitumArabdheSu megheSviti prakramA, dhArANAM 'pahakarottinikarastasya nipAtaH-patanaM tena nirvApitaM-zItalIkRtaM yattattathA tasmin , nirvApitazabdAca saptamyekavacanalopo dRzyA, kasminnityAha-medinItale-bhUtale, tathA haritakAnAM-isvatRNAnAM yo gaNaH, sa eva kaJcako yatrAcchAdakatvAt tattathA tatra, 'pallaviya'tti-iha saptamIbahuvacanalopo dRzyaH, tataH pallaviteSu pAdapagaNeSu tathA vallIvitAneSu prasRteSu-jAtaprasarevityarthaH, tathobhateSu bhUpradezeSviti gamyate saubhAgyamupagateSu anavasthitajalatvenAkardamatvAt pAThAntare nageSu-parvateSu, nadeSu vA-hadeSu, tathA vaibhArAbhidhAnasya gireH ye prapAtataTA:-bhRgutaTAH, kaTakAca-parvataikadezAstebhyo ye, vimuktAH SACRIFSAJIBITECLASS ARE Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na navAjI-1 pR0 vR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 29 // SCREC%ACANCER pravRttAste tathA teSu: keSu,-'ujjharesuti-nirjhareSu tvaritapradhAvitena yaH, 'pallotiH -pravRttaH-utpannaH phenastena AkulaMvyAptam / 'sakalasaM'ti-sakAluSyaM jalaM vahantISu mirinadIpu sarjArjunanIpakuTajAnAM vRkSavizeSANAM yAni kandalAniprarohAH, zilandhrAzca-chatrakANi, taiH kalitAni yAni tAni tathA teSu upavaneSu; tathA-megharasitena hRSTatuSTA:-atihRSTAzveSTitAzva-kRtaceSTA ye te tathA teSu, idaM ca saptamIlopAta, harSavazAt pramukto-mukalIkRtaH kaNTho-galo yasmin sa tathA sa cAsau kekAravazca taM muzcatsu bahiNeSu-mayUreSu, tathA-Rtuvazena-kAlavizeSavalena yo madastena janitaM taruNasahacarIbhiH-yuvatimayUrIbhiH saha pranRttaM-pranartanaM yeSAM te tathA teSu, barhiNeSvityanvayaH, navaH surabhizca yaH zilIndhrakuTajakandalakadambalakSaNAnAM puSpANAM gandhastena yA dhrANiH-vRptistAM muJcatsu gandhotkarSatA vidadhAneSvityarthaH upakneSubhavanAsannavaneSu, tathA-parabhRtAnAM-kokilAnAM yadrutaM-ravo ribhitaM-svaragholanAvattena saMkulAni yAnyupavanAni tAni tathA teSu, 'uddAiMta'tti-zobhamAnA raktA indragopakA:-kITavizeSAH, stokakAnAM-cAtakAnAM kAruNyapradhAna vilapitaM ca yeSu tAni tathA teSUpavanevitvanvayaH, tathA-avanatatRNairmaNDitAni yAni tAni tathA teSu, dardurANAM prakRSTaM jalpitaM yeSu tAni tathA teSu; saMpiNDitA-militAH, haptA-darpitAH, bhramarANAM madhukarINAM ca; 'pahakara'tti-nikarA yeSu tAni tathA, 'parilinta'tti-parilIyamAnAH saMzliSyanto mattAH SaTpadAH, kusumAsavalolA:-makarandalampaTAH,madhuraM-kalaM, guJjanta:bhandAyamAnAH dezabhAgeSu yeSAM sami tathA tattaH karmadhArayaH tatasteSu upavaneSu, tathA-parizyAmitA:-kRSNIkRtAH sAndra 1-zrIutkSiptAdhya. dhAriNyA: dohadasvarUpavyAkhyAnam / // 2 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM meghAcchAdanAda, pAThAntareNa paribhrAmitA:-kRtaprabhAdaMzAH, candrasUragrahANAM yasmin pranaSTA ca nakSatratArakaprabhA yasmistattathA, tasminnambaratale iti yogaH, indrAyudhalakSaNo baddha iva baddhaH, cihapaho-dhvajapaTo yasmistattathA tatrAmbaratale-gagane uDInabalAkApatizobhamAnameghavRnde'mbaratale iti yogaH, tathA-kAraNDakAdInAM pakSiNAM mAnasasarogamanAdi pratyautsukyakare, saMprApte-uktalakSaNa yogena samAgate prAvRSi kAle; kiMbhRtA ammayAo?;-ityAha-'pahAyAoM ityAdi, kiM te iti kimaparamityarthaH, varI pAdaprAptanU purau maNimekhalA-ratnakAJcI hArazca yAsA tAstathA racitAni-nyastAni, ucitAni-yogyAni, kaTakAni-pratItAni, khuDakAni ca-aGgulIyakAni yAsAM tAstathA vicitrairvaravalayaiH stambhitAviva stambhitau bhujau yAsA tAstathA, tataH padatrayasya krmdhaaryH| tathA-"kuMDalojotitAnanA barapAyapattaneuramaNimehalAhArarahayauciyakaDagakhuDuyaegAvalikaMThamurayatisarayavaravalayahemasuttakuMDalujoviyANaNAotti-pATAntaraM taMtra varapAdaprApta nUpuramaNimekhalAhArAstathA racitAnyucitAni kaTakAni ca khuDDakAni ca ekAvalI ca-vicitramaNikRtA ekasarikA kaNThamurajazca-AmaraNavizeSaH trisarakaM ca varavalayAni ca hemasUtrakaM ca-saMkalakaM yAsA tAstathA, tathA-kuNDalodyotitAnanAstato vaspAdaprAptana purAdInAM karmadhArayaH, ratnavibhUSitAGgayaH nAsAniHzvAsavAtenodyate yallaghutvAttattathA cakSurharaM dRSTyAkSepakatvAt , athavA-pracchAdanIyAGgadarzanAcakSurharati dharati vA nivartayati yAvatvAttattathA, varNasparzasaMyuktaM varNasparzAtizAyItyarthaH hayalAlAyA-azvalAlAyAH sakAzAt , 'pelava'tti-pelavatvena mRdutvalaghutvalakSaNenAtireka:-atiriktatvaM yasya pariSyAmitAH a / 2 tatra tu va. / 3 nyupacitakaTakAni a| stik-II|* namaka -The*%-l Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SH navAGgI- tat tathA dhavalaM, ca tat kanakena khacita-maMDitamantayoH-aJcalayoH karma vAnalakSaNaM yasya tattathA tacceti vAkyaM, AkAzapR00 sphaTikasya sadRzI prabhA yasya dhavalatvAttattathA, aMzukaM-vastravizeSaM pravaramihAnusvAralopo dRzyaH, parihitA:-nivasitAH, utkSizrIjJAtA- dukUlaM ca vastraM, athavA-dukUlo vRkSavizeSaH, tadbalkalAjAtaM dukUlaM-vastravizeSa eva tat sukumAlamuttarIyam-uparikA. ptAdhya. dharmakathAoM yAcchAdanaM yAsa tAstathA, sarvartukasurabhikusumaiH pravarairmAlyaizca-prathitakusumaiH zobhitaM ziro yAsA tAstathA, pAThAntare dhAriNyA: "sarvatukasurabhikusumaiH suracitA pralambamAnA zomamAnA kAntA vikasantI citrA mAlA yAmAM tAstathA, evamanyAnyapi- dohadAnupadAni bahuvacanAntAni saMskaraNIyAni; iha varNake bRhattaro vAcanAbhedaH" / tathA candrapramauravaiDUryavimaladaNDAH zaGka- lA sArikundadakarajo'mRtamathitaphenapuJjasannikAzAca ye catvArazcAmarAH-cAmarANi tadvAlai jitamaGga yAsAM tAstathA, ayamevArtho sAmagryAdi. vAcanAntare itthamadhIta:-'seyavaracAmarAhiM uddhavvamANIhiM' 2, 'savviDDIe'tti-chatrAdirAjacihvarUpayA, iha yAva- lavarNanam / karaNAdevaM draSTavyaM-'savvajjuie'-marvadyutyA-AbharaNAdisaMbandhinyA, sarvayuktyA vA-uciteSTavastughaTanAlakSaNayA, 'sarva. balena'-sarvasainyena, 'sarvasamudAyena'-paurAdimIlanena, 'sarvAdareNa'-sarvocitakRtyakaraNarUpeNa, 'sarvavibhUtyA'-sarvasaMpadA, | 'sarvavibhUSayA'-samastazobhayA, 'sarvasaMbhrameNa '-pramodakRtautsukyena, sarva puSpagandhamAlyAlaGkAreNa, 'sarvatUryazabda&| saMninAdena'-tUryazabdAnAM mIlanena yaH saMgato nitarAM nAdo-mahAn ghoSastenetyarthaH; alpeSvapi RyAdiSu sarvazabda pravRttirdRSTA ata Aha-'mahayA iDDIe, mahayA juIe, juttIe vA; mahayA baleNaM, mahayA samudaeNaM, mahayA varatuDiyajamagasamagappavAieNaM;-'yamakasamakaM'-yugapat etadeva vizeSeNAha-'saMkhapaNavapaDahabherijhallarikharamuhihu // 30 // SARKARISHRA%ARNERes Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ICROSHAASHRSCIE DakamuravamuiMgaduMduhinigghosanAiyaraiveNaM'-tatra zaGkAdInAM nitarAM ghoSo nirghoSo-mahAprayatnotpAditaH zabdo nAditaMdhvanimAtrametadvayalakSaNo yo ravaH sa tathA tena, 'siMghADetyAdi,-siMghADakAdInAmayaM vizeSaH, siMghADakaM-jalajabIjaM phalavizeSaH, tadAkRtipathayuktaM sthAnaM siMghATakaM tripathayuktaM sthAnaM-trikaM, catuSpathayuktaM-catuSkaM, tripathamedi catvaraM-catumukha-devakulAdi, mahApatho-rAjamArgaH, patha:-pathamAtraM, tathA AsiktaM-gandhodakeneSasiktaM sakRdvA siktaM siktaM tvanyathA zucika-pavitraM, saMmArjitam-apahRtakacavaraM, upaliptaM ca gomayAdinA yattattathA yAvatkaraNAdupasthAnazAlAvarNakaH pUrvokta eva vAcyaH, evaMbhUtaM nagaramavalokayantyo gucchA vRntAkIprabhRtInAM latAH, sahakArAdilatA vRkSAH-sahakArAdayaH, gulmA vaMzIprabhRtayaH, vallayA-trapuSyAdikAH etAsAM ye, gucchA:-pallavasamUhAstai yat , 'occhaviyaMti-avacchAditaM vaibhAragirerye kaTakA:-dezAssteSAM ye pAdA-adhomAgAsteSAM yanmUlaM-samIpaM tattathA tatsarvataH samantAt , 'AhiMDanti'ttiAhiNDante, anena caivamuktavyatikarabhAjAM sAmAnyena strINAM prazaMsAdvAreNAtmaviSayo'kAlameghadohado dhAriNyAH prAdurabhRdi-| tyuktam , vAcanAntare tu-'oloemANIo 2, AhiMDemANIo 2, DohalaM viNiti'-vinayantyapanayantItyartha 'taM jati NaM ahamavi mehesu anbhuggaesu jAva DohalaM viNejAmi'-vinayeyamityarthaH, saMgatazcAyaM pATha iti // 13 // uktadohadAprAptau yattasyAH saMpannaM, tadAhatae NaM sA dhAriNI devI, taMsi dohalaMsi aviNijamANasi; asaMpannadohalA, asaMpunnadohalA, asaM SHAYRECHITIHASHIBIRH + Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- pR. vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge OMOMOMOMOM mANiyadohalA mukkA, bhukkhA, NimmaMsA, olaggA, oluggasarIrA, pamailadubbalA, kilaMtA, omaMthiya- 1-urikSavayaNanayaNakamalA, paMDuiyamuhI karayalamaliyavya, caMpagamAlA NitteyA, dINavivaNNavayaNA, jahociyapuppha- saptAdhya. gaMdhamallAlaMkArahAraM aNabhilasamANI, kIDAramaNakiriyaM ca parihAvemANI, dINA, dummaNA, nirANaMdA, * asaMpUrNa bhUmigayadiTThIyA, ohayamaNasaMkappA jAka jhiyAyai tate NaM tIse dhAriNIe devIe aMgapaDiyAriyAo, kA dohadaabhitariyAo; dAsaceDIyAo; dhAriNIM devIM oluggaM jAva jhiyAyamANiM pAsaMti, pAsittA; evaM sthitivadAsI-kiNNaM tume devANuppie !, oluggA, oluggasarIrA jAva jhiyAyasi tate NaM sAdhAraNI devI | varNanam / tAhiM aMgapaDiyAriyAhiM abhitariyAhiM dAsaceDiyAhiM evaM vuttA samANI no ADhAti, No ya pariyANAti; aNAdAyamANI, apariyANamANI, tusiNiyA saMciTThatitate NaM tAo aMgapaDiyAriyAo abhitariyAo dAsaceDiyAo dhAriNIM devIM docaMpi tacaMpi evaM vayAsI-"kinnaM tume devANuppie, olaggA oluggasarIrA jAva jhiyAyasi ?;" tate NaM sA dhAriNIdevI tAhiM aMgapaDiyAriyAhiM abhitariyAhiM dAsaceDiyAhiM docaMpi taccapi evaM vuttA samANI No ADhAti, No pariyANati; aNADhAyamANA, apariyAyamANA, tusiNiyA saMciTThati; tate NaM tAo aMgapaDiyAriyAo, dAsaceDiyAo; dhAriNIe devIe aNADhAtijamANIo, aparijANijamANio, taheva saMbhaMtAosamANIo dhAraNIe devIe aMtiyAo paDioluggA / a| OM // 31 // CAFEIAS Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BRECORG nikvamaMti 2; jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchaMti 2, karatalapariggahiyaM jAva kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAveMti, baddhAvaittA; evaM va.-evaM khalu sAmI, kiMpi ajja dhAriNIdevI oluggA, oluggasarIrA jAva | adRjhANovagayA jhiyAyati tate NaM se seNie rAyA, tAsiM aMgapADiyAriyANaM aMtie eyamaDhe socA, Nisamma, taheva saMbhaMte samANe sigdhaM, turiyaM, cavalaM, veiyaM jeNeva dhAriNIdevI teNeva uvAgacchai, uvAgacchaittA; dhAraNI devI oluggaM oluggasarIraM jAva adRjhANovagayaM jhiyAyamANiM pAsai, pAsittA; evaM vadAsI-"kinnaM tume devANuppie ! oluggA oluggasarIrA jAva aTTajhANovagayA jhiyAyasi" ?, tate NaM sA dhAraNI devI seNieNaM rannA evaM vuttA samANI no ADhAi jAva tusiNIyA saMciTThati, tate NaM se | seNie rAyA dhAriNIM devIM docaMpi tacaMpi evaM vadAsI-"kinnaM tume devANuppie oluggA jAva jhiyAyasi ?," tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM rannA docaMpi tacaMpi evaM vuttA samANI No ADhAti; No parijANAti, tusiNIyA saMciTThai tate NaM seNie rAyA, dhAraNiM deviM savahasAviyaM karei 2 ttA; evaM vayAsI-kiNNaM tumaM devANuppie!, ahameyassa aTThassa aNarihe savaNayAe, tA NaM tuma mamaM ayameyArUvaM maNomANasiyaM dukkhaM rahassI karesi, tate NaM sA dhAriNIdevI, seNieNaM rannA sabahasAviyA samANI seNiyaM rAyaM, evaM vadAsI-evaM khalu sAmI!, mama tassa urAlassa jAva mahAsumiNassa tiNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM aya HARIFICAFECIATEGARH AOCALGC99 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-utvi CA navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge ptAdhya. zreNika samIpe // 32 // dhAriNyA: kathanam / meyArUve akAlamehesu dohale pAunbhUe-dhannAo NaM tAo ammayAo kayatthAo NaM tAo ammayAo jAva vebhAragiripAyamUlaM AhiMDamANIo DohalaM viNiMti, taM jai NaM ahamavi jAva DohalaM viNijjAmi; tate NaM haM sAmI., ayameyArUvaMsi, akAladohalaMsi, aviNijjamANaMsi, oluggA jAva adRjjhANovagayA jhiyAyAmi; eeNaM ahaM kAraNeNaM sAmI!, oluggA jAva adRjjhANovagayA jhiyAyAmi, tate NaM se seNie rAyA dhAriNIe devIe aMtie eyamaDhe socA, Nisamma dhAriNiM deviM; evaM vadAsI-mA NaM tumaM devANuppie!, oluggA jAva jhiyAhi, ahaM NaM tahA karissAmi, jahA NaM tumbhaM ayamevArUvassa akAladohalassa maNorahasaMpattI bhavissaha tti kaTuH dhAriNIM devIM iTThAhiM, kaMtAhiM, piyAhiM, maNunnAhiM, maNAmAhiM, vaggUhiM samAsAsei 2, jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchaittA; sIhAsaNavaragate, puratthAbhimuhe sannisanne, dhAriNIe devIe eyaM akAladohalaM bahUhiM Aehi ya, uvAehi ya, uppattiyAhi ya, veNaiyAhi ya, kammiyAhi ya, pariNAmiyAhi ya, caubvihAhiM buddhIhiM aNuciMtemANe 2, tassa dohalassa AyaM vA, uvAyaM vA, ThiiM vA, uppattiM vA, aviMdamANe; ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati / / sUtram-14 // tadANaMtaraM abhae kumAre pahAte kayavalikamme jAva savvAlaMkAravibhUsie pAyavaMdate, pahArettha gamaNAe; tate NaM se abhayakumAre jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchaittA; seNiyaM 1 tayANataraM ca / R RITALKAHES +J // 32 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ No iTAhiM, kaMtAhiM, piyA, saMkappe jhiyAyatiti, no addhAsaNeNaM rAyaM ohayamaNasaMkappaM jAva pAsai 2ttA, ayameyArUve anbhathie, 'ciMtie, maNogate saMkappe, samuppajjitthA;-"annayA ya mamaM seNie rAyA ejamANaM pAsati, pAsaittA ADhAti, parijANati, sakkArei, sammANei, Alavati, saMlavati, addhAsaNeNaM uvaNimaMteti, matthayaMsi agghAti; iyANiM mamaM seNie rAyA No ADhAti, No pariyANai, No sakkArei, No sammANei No iTAhiM, kaMtAhiM, piyAhiM, maNunnAhiM, orAlAhiM, vaggUhiM Alavati, saMlavati, no addhAsaNeNaM uvaNimaMteti, No matthayaMsi agghAti; ya kiMpi ohaya. maNasaMkappe jhiyAyatitaM bhaviyava NaM ettha kAraNeNaM, taM seyaM khalu me seNiyaM rAyaM eyamaDheM pucchittae," evaM saMpehei 2, jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchai 2, karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa, jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, vaddhAvaittA evaM vadAsI-"tumbhe NaM tAo!, annayA mamaM ejamANaM pAsittA, ADhAha, parijANaha jAva matthayaMsi agghAyaha, AsaNeNaM uvaNimaMteha; iyANiM tAo, tumbhe mamaM no ADhAha, jAva no AsaNeNaM uvaNimaMteha; kiMpi ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha, taM bhaviyavvaM tAo!, ettha kAraNeNaM, tao tumbhe mama tAo!, eyaM kAraNaM agUhemANA, asaMkemANA, aniNhavemANA, appacchAemANA, jahAbhUtamavitahamasaMdiddhaM eyamaTThamAikkhahaH tate NaM haM tassa kAraNassa aMtagamaNaM gamissAmi;" tate NaM se seNie rAyA abhaeNaM kumAreNaM evaM vutte samANe, abhayakumAraM evaM vadAsI-evaM khalu saMkappaM ziyAyamANaM jAdeg a| 2 ciMtite patthite ma. a| CARCI||FICE Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 33 // puttA !, tava cullamAuyAe dhAriNIe devIe tassa ganbhassa dosu mAsesu akaMtesu, taiyamAse vaTTamANe dohalakA samayaMsi, ayameyArUve dohale pAunbhavitthA-dhannAo NaM tAo ammayAo taheva niravasesaM bhANiyavvaM jAva virNiti, tate NaM ahaM puttAH dhAriNIe devIe tassa akAladohalassa bahUhiM Aehi ya, uvAehiM jAva upattiM aviMdamANe, ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyAmi tumaM AgayaMpi na yANAmi taM eteNaM kAraNaM ahaM puttA !, ohaya jAva ziyAmi; tate NaM se abhayakumAre seNiyassa ranno aMtie eya ma socA, Nisamma, haTTa jAva hiyae seNiyaM rAyaM; evaM vadAsI- mA NaM tunbhe tAo !, ohayamaNa0 jAva jhiyAyaha, ahaNaM tahA karissAmi, jahA NaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUvarasa akAlaDohalassa maNorahasaMpattI bhavissaha ttikadduH seNiyaM rAyaM, tAhiM iTThAhiM kaMtAhiM jAva samAsAsei; tate NaM seNie yA abhayeNaM kumAraNaM evaM vRtte samANe, haTThatuTThe jAva abhayakumAraM sakAreti, saMmANeti 2; paDivisajjeti // sUtram - 15 // tate NaM se abhayakumAre sakAriya sammANie paDivisajjie samANe seNiyassa ranno aMtiyAo paDinikkhamai 2, jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2, sIhAsaNe nisanne; tate NaM tassa abhayakumArassa ayameyArUve ambhasthie jAva samuppajjitthA-no khalu sakA mANussaeNaM uvAeNaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe akAlaDohalamaNoraha saMpatti karettae, Nannattha divveNaM uvAeNaM; asthi 1 bhavetthA a0 / 1649 1 - utkSi ptAdhya0 zreNika samIpe abhaya kumArAgamanam / // 33 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AFRI C CCTOCOCCAR NaM majha sohammakappavAsI, puvvasaMgatie deve mahiDDIe jAva mahAsokkhe; taM seyaM khalu mama posahasAlAe posahiyassa, baMbhacArissa, ummukkamaNisuvannassa, vavagayamAlAvannagavilevaNassa, nikkhittasatthamusalassa, egassa abIyassa, dambhasaMthArovagayassa, aTThamabhattaM parigiNhittA, pubvasaMgatiyaM devaM maNasi karemANassa viharittae; tate NaM puThvasaMgatie deve mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAlamehesu DohalaM viNehiti,evaM saMpeheti 2,jeNeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchati 2,posahasAlaM pamajati 2,uccArapAsavaNabhUmi paDilehei 2, danbhasaMthAragaM paDilehei 2, DanbhasaMthAragaM durUhai 2, aTThama bhattaM parigiNhai 2, posahasA. lAe posahie baMbhayArI jAva puvvasaMgatiyaM devaM maNasi karemANe 2, ciTThaH tate NaM tassa abhayakumArassa aTTamabhatte pariNamamANe puvvasaMgatiassa devassa AsaNaM calati,tate NaM puvvasaMgatie sohammakappavAsI deve AsaNaMcaliyaM pAsati 2, ohiM pauMjatitateNaM tassa puvvasaMgatiyassa devassa ayameyArUve abhatthie jAva samuppanjitthA-evaM khalu mama puvvasaMgatie jaMbUddIve 2, bhArahe vAse, dAhiNaDDabharahe vAse, rAyagihe nayare; posahasAlAe posahie abhae nAma kumAre aTThamabhattaM parigiNhittA NaM mama maNasi karemANe 2, ciTThati taM seyaM khalu mama abhayassa kumArassa aMtie pAunbhavittae, evaM saMpehei 2, uttarapuracchimaM disIbhArga avakkamati 2, veubviyasamugghAeNaM samohaNati 2, saMkhenjAiM joyaNAI daMDa nisirati; taMjahA-rayaNANaM 1 bharahe' a| 2 "purasthima / / ATEGORRBOAR Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-utviptAdhya0 amayakumArasamIpe devAgamanam / ||| navAGgI- 1, vairANaM 2, veruliyANaM 3, lohiyakkhANaM 4, masAragallANaM 5, haMsagambhANaM 6, pulagANaM 7, sogaMdhiyANaM 10 vR018, joirasANaM 9, aMkANaM 10, aMjaNANaM 11, rayaNANaM 12, jAyarUvANaM 13, aMjaNapulagANaM 14, phalizrIjJAtA- hANaM 15, riTThANa 16; ahAbAyare poggale parisADei 2, ahAsuhume poggale parigiNhati, parigiNhaittA; dharmakathAGge abhayakumAramaNukaMpamANe deve pubvabhavajaNiyanehapIibahumANajAyasoge tao vimANavarapuMDarIyAo, rayaNu ttamAo, dharaNiyalagamaNaturitasaMjaNitagamaNapayAro, vaaghunnitvimlknngpyrgvddiNsgmuddukkddaa||34|| DovadaMsaNijjo, aNegamaNikaNagarataNapahakaraparimaMDitabhatticittaviNiuttagamaNagajaNiyaharise kholamANavaralalitakuMDalujaliyavayaNaguNajanitasomarUve uditoviva komudInisApa, saNiccharaMgAraujjaliyamajjhabhAgatthe, NayaNANaMdo, sarayacaMdo, divvosahipajjalajaliyadasaNAbhirAmo, uulacchisamattajAyasohe paiTThagaMdhuddhayAbhirAmo, 'meruriva nagavaro, vigubviyavicitavese dIvasamuddANaM, asaMkhaparimANanAmadhejANaM, majjhaMkAreNaM vIivayamANo ujjoyaMto pabhAe vimalAte jIvaloga, rAyagihaM puravaraM ca abhayassa ya tassa pAsaM uvayati divvarUvadhArI // suutrm-16|| tate NaM se deve aMtalikkhapaDivanne dasaddhavannAI, sakhiMkhiNiyAI pavaravatthAiM parihie, ekko tAva eso gamo aNNo'vi gamo-tAe ukiTAe, turiyAe, cavalAe, caMDAe, sIhAe, uddhRyAe, jatiNAe, cheyAe, divAe, devagatIe; jeNAmeva jaMbuddIve 2, bhArahe vAse jeNAmeva sohAgaruvo bh| 2 meru viva' a / |||GRAHAL // 34 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAhiNabharahe, rAyagihe nagare, posahasAlAe, abhayae kumAre teNAmeva uvAgacchai 2, aMtarikkhapaDivanne dasaddhavannAI sakhikhiNiyAiM pavaravatthAI parihie, abhayaM kumAraM; evaM vayAsI-"ahannaM devANuppiyA, 3 puvvasaMgatie sohammakappavAsI deve mahaDDie jaNa tumaM posahasAlAe aTThamabhattaM pagiNhittA NaM mama maNasi karemANe ciTThasitaM esa NaM devANuppiyA! ahaM ihaM havvamAgae, saMdisAhi NaM devANuppiyA!, kiM karemi ?, kiM dalAmi ,kiM payacchAmi ?, kiM vA taM hiyaicchitaM ," tate NaM se abhae kumAre taM puvvasaMgatiyaM devaM aMtalikkhapaDivanaM pAsai, pAsittA, hahatuDhe posahaM pArei 2, karayala0 aMjaliM kaTu evaM vayAsIevaM khalu devANuppiyA!, mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAlaDohale pAunbhUte-dhannAo NaM tAo ammayAo taheva puvvagamaNaM jAva viNijAmi, tannaM tumaM devANuppi. mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe, ayameyArUvaM akAlaDohalaM viNehi tate NaM se deve abhaeNaM kumAreNaM, evaM vutte samANe haTTatuTTha abhayakumAraM; evaM vadAsI-tumaNNaM devANuppiyA! suNivyavIsatthe acchAhi, ahaNNaM tava cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyAruvaM DohalaM viNemIti kaTTa, abhayassa kumArassa aMtiyAo paDiNikkhamati 2, uttarapuracchime NaM vebhArapavvae veubviyasamugghAeNaM samohaNNati 2, saMkhejjAI joyaNAI daMDa nissarati jAva docaMpi veubviyasamugghAeNaM samohaNNati 2, khippAmeva sagajjatiyaM, savijjuyaM, saphusiyaM, 1 bhayaku a| 2 tae se NaM. a| 3 "ruvaM akAlaDo. a| CARRIGAR EER Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 35 // taM paMcavanna mehaNiNAovasohiyaM divvaM pAusasiriM biubvei 2, jeNeva abhae kumAre teNAmeva uvAgacchai 2, abhayaM kumAraM evaM vadAsI evaM khalu devANuppiyA ! mae tava piyaTTayAe sagajjiyA, saphusiyA, savijjuyA, divvA pAusasirI viubviyA; taM viNeu NaM devANupiyA !, tava cullamAuyA dhAriNIdevI, ayameyArUvaM akAlaDohalaM; tate NaM se abhayakumAre tassa puvvasaMgatiyassa devassa sohammakappavAsissa aMtie eyamahaM soccA, Nisamma, haTTatuTThe sayAto bhavaNAo paDinikkhamati 2, jeNAmeva sepie rAyA teNAmeva uvAgacchati, karayala0 aMjaliM kahu evaM vadAsI evaM khalu tAo !, mama putravasaMgatieNaM sohammakappavAsiNA deveNaM khippAmeva sajjitA, savijjutA, paMcavannamehaninA ovasobhitA, divvA pAusasirI viubviyA; taM viNeu NaM mama cullamAuyA dhAriNI devI akAladohalaM / tate NaM se seNie rAyA abhayassa kumArassa aMtie etamahaM socA, Nisamma, haTTatuTTha0 koDuMbiyapurise sahAveti 2, sAvahattA evaM vadAsI - khippAmeva bho devAppiyA !, rAyagihaM nayara, siMghADaga-tiya- caukka-caccara0 Asittasitta jAva sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhabhUyaM kareha ya 2, mama etamANattiyaM paJcappiNaha; tate NaM te koDuMbiyapurisA jAva paJcappiyaMti, tate se seei rAyA docaMpi koDuMbiyapurise 2 vadAsI - khippAmeva bho devANupiyA !, hayagayarahajohapavarakalitaM, cAuraMgiNiM sennaM sannAheha, seyaNayaM ca gaMdhahatthi parikappeha, tevi taheva jAva paJcapiNaMti, tate se seNie rAyA jeNeva dhAriNIdevI teNAmeva uvAgacchati 2, dhAriNIM devIM; evaM vadAsI evaM khalu tHt 1 - utkSi ptAdhya0 abhayakumAraM prati devakathanam / / / 35 / / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %ERECRACKERA devANuppie!, sagajiyA jAva pAusasirI pAunbhUtA, taNNaM tuma devANuppie; eyaM akAladohalaM vinnehi| tate NaM sAdhAraNIdevI seNieNaM rannA evaM vuttA samANI haTTatuTThA jeNAmeva majjaNaghare teNeva uvAgacchati 2, majaNagharaM aNupavisati 2, aMto aMteuraMsi pahAtA katabalikammA katakouyamaMgalapAyacchittA kiM te varapAyapattaNeura jAva AgAsaphAliyasamappabhaM aMsuyaM niyatthA seyaNayaM gaMdhahatthiM dUrUDhA samANI, amayamahiyapheNapuMjasaNNigAsAhiM seyacAmaravAlavIyaNIhiM vIinjamANI 2, saMpatthitA tate NaM seNie rAyA pahAe kayabalikamme jAva sassirIe, hathivaMdhavaragae, sakoraMTamalladAmeNaM, chatteNaM dharijamANeNaM, caucAmarAhiM vIijjamANeNaM, dhAriNIdevI piDhato annugcchti| tate NaM sA dhAriNIdevI, seNieNaM rannA hathikhaMdhavaragaeNaM piTThato pito samaNugammamANamaggA hayagayarahajohakaliyAe, cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMperikhue, mahatA bhaDacaDagaravaMdaparikhittA savviDDIe savvajuie jAva duMdubhinigghosanAditaraveNaM; rAyagihe nagare, siMghADaga-tiga-caukka-caccara jAva mahApahasu, nAgarajaNeNaM abhinaMdijjamANA 2, jeNAmeva vebhAragiripavvae teNAmeva uvAgacchati 27 vebhAragirikaDagataDapAyamUle ArAmesu ya, ujANesu ya, kANaNesu ya, vaNesu-vaNasaMDesu ya, rukkhesu ya, gucchesu ya, gummesu ya, layAsu ya, vallIsu ya, kaMdarAsu ya, darIsu ya, cuNDIsu ya, dahesu ya, kacchesu ya, nadIsu ya, saMgamesu ya, vivaratesu ya; acchamANI ya, peccha 'parizuddhA. / AURnAjAnA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIpR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 36 // mANI ya, majamANI ya; pattANi ya, puSphANi ya, phalANi ya, pallavANi ya, giNhamANI ya, mANemANI ya, agghAyamANI ya, paribhuMjamANI ya, paribhAemANI, yaH ve bhAragiripAyamUle dohalaM viNemANI savvato samatA AhiMDati; tate NaM dhAriNI devI viNItadohalA, saMpunnadohalA, saMpannaDohalA jAyA yAvi hotthA; taNaM se dhAriNIdevI seyaNayagaMdhahariMtha dUrUDhA samANI seNieNaM hatthikhaMdhavaragaeNaM piTThao 2, samaNugammamANamaggA hayagaya jAva raheNaM jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchai 2, rAyagihaM nagaraM majjhamajjheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2 ttA; viulAI mANussAI bhoga bhogAI jAva viharati // sUtram17 // tate NaM se abhae kumAre jeNAmeva posahasAlA, teNAmeva uvAgacchai 2: puvvasaMgatiyaM devaM sakArei, sammANe 2, paDivisajjeti 2; tate NaM se deve sagajjiyaM, paMcavannaM mehovasohiyaM divvaM pAusasiriM, paDisAharati 2: jAmeva disiM pAunbhUe, tAmeva disiM paDigate // sUtram - 18 // tate NaM sA dhAriNIdevI, taMsi akAladohalaMsi viNIyaMsi sammANiyaDohalA, tassa ganbhassa aNukaMpaNaTTAe jayaM ciTThati, jayaM Asayati, jayaM suvatiH AhAraMpiya NaM AhAremANI NAitittaM, NAtikaDuyaM, NAtikasAyaM, NAtiaMbilaM, NAti mahuraM; jaM tassa ganbhassa hiyaM, miyaM, patthayaM, dese ya kAle ya AhAraM AhAremANI; NAicintaM, NAisogaM, NAideNaM, NAimohaM, NAibhayaM, NAiparitAsaM, bhoyaNacchAyaNagaMdha mallAlaMkArehiM taM garbhaH 1 "bhayaM vavagayacitAsoyamoha bhayaparitAsaM a / 196 1- utkSiptAdhya0 dohadapari samApti - sthiti varNanam / // 36 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suhaMsuheNaM parivahati // sUtram-19 // 'sae NamityAdi, 'aviNijamANaMsitti-dohade avinIyamAne-anapanIyamAne sati, asaMprAptadohadA meghAdInAmajAtatvAt asaMpUrNadohadAH, teSAmajAtatvenaivAsaMpUrNatvAt , ata eva asanmAnitadohadA teSAmananubhavanAditi; tataH zuSkA manastApena zoNitazoSAt , 'bhukkha'tti-bubhukSAkrAnteva ata eva nirmAsA, 'olugga'tti-avarugNA-jIrNeva kathamityAha'olaggati avarugNamiva-jIrNamiva zarIraM yasyAH sA tathA, athavA-abarugNA cetasA abarugNazarIrA tathaiva pramalita| durvalA-sAnabhojanatyAgAta , klAntA-glAnIbhUtA, 'omaMthiya'tti-adhomukhIkRtaM vadanaM ca nayanakamale ca yayA sA tathA, pAMDukitamukhI-dInAsyeva vivarNa vadanaM yasyAH sA tathA, krIDA-jalakrIDAdikA, ramaNamakSAdibhiH takriyAM ca parihApayantI, dInA-duHsthA duHsthaM mano yasyAH sA tathA, yato nirAnandA upahato manasaH saMkalpA-yuktAyuktavivecanaM yasyAH sA tathA, yAvatkaraNAt 'karatalapalhatthamuhI ajjhANovagayA jhiyAi'tti-AdhyAnaM dhyAyatIti, 'no ADhAitti-nAdriyate-nAdaraM karoti, no parijAnAti-na pratyabhijAnAti vicittatvAta , 'saMbhaMtAutti-AkulIbhRtAH, zIghramityAdIni catvAryakArthikAni atisaMbhramopadarzanArtha; 'jeNevetyAdi, yatra dhAriNI devI tatropAgacchati, smAgatya cAvarugNAdivizeSaNAM dhAraNI devIM pazyati / vAcanAntare tu-'jeNeva dhAraNIdevI teNevetyataH pahArettha gamaNAe' ityetadRzyate / tatra-'pahArettha '-saMpradhAritavAn-vikalpitavAnityarthaH, gamanAya-gamanArtha; tathA-tae NaM se seNie rAyA jeNeva 1degsmopAgalya a| HAREAzAOMOMEX Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na zrAvitA-bAlasAviyatti-apayati sAmAnyena tato' Maavrnnnm| navAjI- &aa dhAraNIdevI teNeva uvAgacchati 2, pAsaitti-pazyati sAmAnyena tato'varugNAdivizeSaNAM pazyatIti 'docaMpitti- 11-utvi10 0 dvitIyAmapi vArAmiti gamyate, 'savahasAviya'tti-zapathAn-devagurudrohikA bhaviSyasi, tvaM yadi vikalpaM nAkhyAsI- ptiAdhyaka bhIjJAtA- tyAdikAn vAkyavizeSAn zrAvitA-zrotreNopalambhitA zapathairvA zrAvitA zapathazrAvitA zapathazApitA vA tAM karoti / | asaMpUrNa dharmakathAoM 'kiNhaM kinna miti vA pATho devAnupriye ! etasyArthasthAnahaH zrAvaNatAyA, 'maNomANasiyaMti-manasi jAtaM mAnasikaM, dohadamanasyeva yadvartate mAnasikaM-duHkhaM, vacanenAprakAzitatvAnmano mAnasika rahasyIkaroSi-gopayasItyarthaH, 'tiNha'mityAdi, tiNhamityAdi,5 sthiti. triSu mAseSu, 'bahupaDipunnANaM'ti-ISadaneSu 'jattihAmitti-yatiSye / 'kacitkariSyAmIti' paatthH| 'ayameyAruvassa'tti-asyaivarUpasya, 'maNorahasaMpattI'ti manorathapradhAnA prAptiryathA vicintitetyarthaH, AyaiH-lAbhairIpsitArthahetUnAmupAyaiH-apratihatalAbhakAraNaiH, AyaM vA uvAyaM vA ThiyaM vA-sthitaM vA krama vA sthirahetudohadAnAM vepsitArthasya pAThAntare utpatti vA tasyaivetyarthaH / 'aviMdamANe'tti-alabhamAnaH, 'ayameyArUvetti-ayametadrUpaH, AdhyAtmikaH-AtmAzrayaH, cintitaH-smaraNarUpA, prArthito-labdhumAzaMsitaH, manogata:-avahiH prakAzitaH, saMkalpo-vikalpaH, 'saMpeheti'ttisaMprekSate-paryAlocayati, 'tAo'tti-he tAta!, ityAmantraNa, 'eyaM kAraNaM'ti-apadhyAnahetuM dohadApUrtilakSaNamitibhAvaHkAraNamiti, kvacinnAdhIyata iti; evaM 'agUhamANe'ti-agopAyantaH AkArasaMvareNa, azaGkamAnAH-vivakSitaprAptau saMdehamavidadhataH, aninuvAnA-anapalapantaH, kimuktaM bhavati ?,-apracchAdayantA yathAbhUtaM-yathAvRttaM avitathaM natvanyathAbhUtaM, zravaNa a| ||37 // CCIOM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMdigdham-asaMdehaM, 'eyama8'ti-prayojanaM dohadapUraNalakSaNamiti bhAvaH / 'aMtagamaNaM gamissAmipati-pAragamanaM gamiSyAmIti, 'cullamAuyAe'tti-laghumAtuH, 'puvvasaMgaiya'tti-pUrva-pUrvakAle saMgatiH-mitratvaM yena saha sa pUrvasaMgatikA, maharddhiko-vimAnaparivArAdisaMpadupetatvAdhAvatkaraNAdidaM dRzya, mahAdyutikA-zarIrAbharaNAdidIptiyogAt , mahAnubhAgovaikriyAdikaraNazaktiyuktatvAta, mahAyazAH-satkIrtiyogAt , mahAbala:-parvatAdyutpATanasAmopetatvAt , mahAsaukhyoviziSTasukhayogAditi, 'posahasAlAe'ti-pauSadhaM-parvadinAnuSThAnamupavAsAdi tasya zAlA-gRhavizeSa:-pauSadhazAlA tasyAM, pauSadhikasya-kRtopavAsAdeH vyapagatamAlAvarNakavilepanasya, varNa-candanaM, tathA-nikSiptaM-vimuktaM, zastraM-kSurikAdi muzalaM ca yena sa tathA, tasya ekasya-AntaravyaktarAgAdisahAyaviyogAt , advitIyasya tathAvidhapadAtyAdisahAyavirahAt , 'aTThamabhattaMti-samayabhASayopacAsatrayamucyate, 'aTThamabhatte pariNamamANe'tti-pUryamANe paripUrNaprAya ityarthaH, 'veubviyasamuH gyAeNa'mityAdi, vaikriyasamutpAto vaikriyakaraNArtho jIvavyApAravizeSaH, tena samupahanyate-samupahato bhavati, samupahanti vAkSipati pradezAniti gamyate, vyApAravizeSapariNato bhavatIti bhAvaH tatsvarUpamevAha-'saMkhejjAI' ityAdi, daNDa iva daNDa:Udhi AyataH zarIravAhalyo jIvapradezakarmapudgalasamUhaH, tatra ca vividhapudgalAnAdatte iti darzayannAha- tadyathA-ratnAnAM-karketanAdInAM saMbandhinaH 1, tathA vairANAM 2, vaiDUryANAM 3, lohitAkSANAM 4, masAragallANAM 5, haMsagarbhANAM 6, pulakAnAM 7, saugandhikAnAM 8, jyotIrasAnAM 9, aGkAnAM 10, aJjanAnAM 11, rajatAnA 12, jAtarUpANAM 13, aJjanapulakAnAM 14, sphaTikAnAM 15, riSThAnAM 16; kimata Ai-yathA bAdarAn-apArAn , yathA sUkSmAn-sArAn , tato caikriyaM karoti; CREATIOCAFRICANAYE% Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 vR0 zrIjJAtA dharmakathAGge 11 36 11 'abhayakumAra maNukaMpamANe 'tti - anukampayan hA !, tasyASTamopavAsarUpaM kaSTaM varttate iti vikalpayannityarthaH, pUrvabhave - pUrvajanmani janitA-jAtA yA snehAtprItiH priyatvaM na kAryavazAdityarthaH, bahumAnazca - guNAnurAgastAbhyAM sakAzAt, jAtaH zokaH - cittakhedo virahasadbhAvena yasya sa pUrvajanitasnehaprIti bahumAnajAtazokaH, vAcanAntare - 'pUrvabhava janita snehaprItibahumAnajanitazobha' statra zobhA - pulakAdirUpA, tasmAtsvakIyAt vimAnavarapuNDarIkAt, puNDarIkatA ca vimAnAnAM madhye uttamatvAt, 'rayaNuttamAu'tti ratnottamAt racanottamAdvA; 'gharaNItalagamanAya' - bhUtalaprAptaye, tvaritaH zIghraM, saMjanitaHutpAdito, gamanapracAro - gatikriyAvRttiryena sa tathA; vAcanAntare - ' dharaNItalagamana saMjanitamanaHpracAra' iti pratItameva, vyAghUrNitAni - dolAyamAnAni yAni vimalAni kanakasya, pratarakANi ca prataravRttarUpANi AbharaNAni cakarNapUre mukuTaM ca-mauliH, tepAmutkaTo ya ATopaH-sphAratA tena darzanIyaH- Adeyadarzano yaH sa tathA, tathA - anekeSAM maNikanakaratnAnAM 'pahakara 'tti-nikarastena parimaNDito - bhaktibhicitro, viniyuktakaH-kaTyAM nivezito, 'maNu'ti-makArasya prAkRtazailI prabhavatvAt, yo'nurUpo guNaH -kaTisUtraM tena janito harSo yasya sa tathA, preGkholamAnAbhyAM - dolAyamAnAbhyAM varalalitakuNDalAbhyAM yadujvalitam - ujvalIkRtaM vadanaM mukhaM tasya yo guNaH - kAntilakSaNaH tena janitaM saumyaM rUpaM yasya sa tathA / vAcanAntare- punarevaM vizeSaNatrayaM dRzyate / "vAghunniyavimalakaNagapayaragavaDeMsaga pakaMpamANacalalo lalaliyaparilaMbamANanara magara turagamuhasayaviNiggaugginnapavara mottiyavirAyamANamauDukkaDADovadarisa Nije " - tatra vyAghUrNitAni caJcalAni vimalakanakapratarakANi ca avataMsake ca prakampamAne calalolAni - aticapalAni, lalitAni - zobhA 181 SEX 1- utkSi ptAdhya0 pUrvasaMgati kadevagamanapravRtti- ' varNanam / // 38 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECIPSCIENCAIja vanti, parilambamAnAni-pralambamAnAni, naramakaraturagamukhazatebhyo-mukuTAgravinirmitatanmukhAkRtizatebhyo vinirgatAni-niHsR. tAni, udgIrNAnIva-vAntAnIvodgIrNAni yAni pravaramauktikAni-varamuktAphalAni, tairvirAjamAna-zobhamAnaM yanmukuTaM tacceti dvandvaH, teSAM ya utkaTa ATopastena darzanIyo yaH sa tathA; tathA-'anegamaNikaNagarayaNapahakaraparimaMDiyabhAgabhatticittaviNiuttagamaNaguNajaNiyakholamANavaralalitakuMDalujaliyaahiyaAbharaNajaNiyasobhe'-aneka maNikanakaratnanikaraparimaNDitabhAge, bhakticitre-vicchittivicitre, viniyukta-karNayornivezite gamanaguNena-gatisAmarthena janite-kRte, preDholamAne-caJcale ye varalalitakuMDale tAbhyAmujvalitena-uddIpanenAdhikAmyAmAbharaNAmyAmujvalitAdhikass. bharaNaizca kuNDalavyatiriktairjanitA zobhA yasya sa tathA; tathA-'gayajalamalavimaladasaNavirAyamANarUve'-gatajalamalavigatamAlinyaM vimalaM darzanam-AkAro yasya sa tathA, ata eva virAjamAna rUpaM yasya sa tathA tataH karmadhArayaH, ayamevopamIyate-udita iva kaumudInizAyAM-kArtikapaurNamAsyAM zanIzvarAGgArakayoH-pratItayorujjvalita:-dIpyamAnaH san yo madhya bhAge tiSThati sa tathA, nayanAnando-locanAhAdakaH zaraccandra iti, zanIzvarAMgArakavatkuNDale candravaJca tasya rUpamiti, tathA'yameva meruNopamIyate-divyauSadhInAM prajvaleneva mukuTAditejasA ujjvalitaM yadarzana-rUpaM tenAbhirAmo-ramyo yaH sa tathA, RtulakSmyeva-sarvartukakusumasaMpadA samastA-sarvA samastasya bA jAtA zobhA yasya sa tathA, prakRSTena gandhenodbhUtena-udgatenAbhirAmo yaH sa tathA, meruriva nagavaraH vikurvitavicitraveSaH sabasau vartate iti; 'dIvasamudANa'ti-dvIpasamudrANAM, 'asaMkhaparimANanAmadhejANaM'ti-asaMkhyaM parimANaM nAmadheyAni ca yeSAM te tathA teSAM 'madhyakAreNa'-madhyamAgena, 'bIivayamANe' I CAL Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 1-utviptAdhyA 0 0 bhIkhAtAdharmakathAGge saMgatika devaadaagmnm| // 39 // ISHERLASS ti-vyativrajan gacchan udyotayan vimalayA prabhayA jIvalokaM, 'oSayaha'tti-avapatati avatarati, antarikSapratipanna:- AkAzasthaH dazArddhavarNAni sakiGkiNIkAni-kSudraghaNTikopetAni; ekastAvadeSa gamaH-pAThaH, anyo'pi-dvitIyo gamo- vAcanAvizeSa: pustakAntareSu dRzyate, 'tAe'-tayA utkRSTayA gatyA, tvaritayA-AkulayA na svAbhAvikyA, AntarAkUtato'pyeSA bhavatyata Aha-capalayA kAyato'pi, caNDayA-rodreyA'tyutkarSayogena, siMhayA-tadAyasthairyeNa, uddhatayA-darpA tizayena, jayinyA-vipakSajetRtvena, chekayA-nipuNayA, divyayA-devagatyA; ayaM ca dvitIyo gamo jIvAbhigamasUtravRzyanusAreNa likhitaH, 'kiM karemiti-kimahaM karomi bhavadabhipretaM kArya kiMvA, 'dalayAmiti-tubhyaM dadAmi, kiMvA prayacchAmi bhavatsaMgatAyAnyasmai, kiMvA te hRdayepsitaM-manovAJchitaM vartata iti praznaH, 'sunivvuyavIsatthe'tti-suSTha nirvRtaHsvasthAtmA, vizvasto-vizvAsavAn nirutsuko vA yaH sa tathA, 'tAtotti-he taat!| 'parikappeha'ti-sannAhavantaM kuruta, 'aMtoteuraMsitti-antarantaHpurasya, 'mahayAbhaDacaDagaravaMdaparikhitta'tti-mahAbhaTAnAM yaccaTakarapradhAnaM vicchaIpradhAna vRndaM tena saMparikSiptA, vaibhAragireH kaTataTAni-tadekadezataTAni pAdAzva-tadAsanalaghuparvatAsteSAM yanmUlaM tatra, tathA-ArAmeSu ca Aramanti, yeSu mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyA(dI)ni te ArAmAsteSu puSpAdimavRkSasaMkulAni utsavAdI bahujanabhogyAni udyAnAni teSu ca tathA, sAmAnyavRkSavRndayuktAni nagarAsanAni kAnanAni teSu ca; nagaraviprakRSTAni vanAni teSu ca tathA, vanakhaNDeSu-ca-ekajAtIyavRkSasamRheSu vRkSeSu caikaikeSu guccheSu ca-ghRntAkIprabhRtiSu, gulmeSu ca-vaMzajAlIprabhRtiSu, latAsu ni paMcavarNAni sa a / 2 raudrayAgatyu. a / SEEDOsAnAgAjAra Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ni-doharU vijaya cihAna beti, hivanta tathA, 4545455555 ca-sahakAralatAdiSu, vallISu ca-nAgavallyAdiSu ca, kandarAsu ca-guhAsu, darISu ca-zugAlAdiutkIrNabhUbhivizeSeSu, 'cuMDIsu yatti-akhAtAlpodakavidarikAsu yUtheSu ca-vAnarAdisambandhiSu, pAThAntareNa-hadeSu ca kakSeSu ca gahaneSu ca, nadISu ca-saritsu, saMgameSu ca-nadImIlakeSu ca, vidareSu ca-jalasthAnavizeSeSuH 'acchamANI ya'tti-tiSThantI, prekSamANA capazyantI, dRzyavastUni majantI ca-strAntI, 'pallavANi yatti-pallavAna kizalayAni, 'mANemANI yatti-mAnayantI sparzanadvAreNa, 'viNemANa'tti-dohalaM vinayantI, 'taMsi akAladohalaMsi viNIyaMsitti-akAlameghadohade vinIte sati sammAnitadohadA pUrNadohadetyarthaH, 'jayaM ciTThaItti-yatanayA yathA garbhavAdhA na bhavati, tathA tiSThati UrddhavasthAnena; 'Asayaitti-Aste Azrayati vA AsanaM svapiti ceti, hitaM-medhAyurAdivRddhikAraNatvAnmitamindriyAnukUlatvAt , pathyamarogakAraNatvAt ; 'nAiciMta'ti-atIva cintA yasmiMstadaticintaM tathA, yathA na bhavatItyevaM gambhaM parivahatIti saMbandhaH nAtizokaM, nAtidainyaM, nAtimoha-nAtikAmAsakti, nAtibhayametadeva saMgrahavacanenAha-'vyapagate'tyAdi, tatra bhayaM-bhItimAtra, paritrAso'kasmAt ; RtuSu yathAyathaM bhajyamAnAH sukhAyeti RtubhajyamAnasukhAH / tate NaM sA dhAriNIdevI, navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM, aTThamANarAtidiyANaM, vItikaMtANaM, addharattakAlasamayaMsi sukumAlapANipAdaM jAva savvaMgasuMdaraMga dAragaM payAyA; taeNaM tAo aMgapaDiyAriAo dhAriNI devI navaNhaM mAsANaM jAva dAragaM payAyaM pAsanti 2; sigdhaM, turiyaM, cavalaM, vetiya; jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchati 2, seNiyaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvati 2, karayalapariggahiyaM sirasAvattaM bAjAISGAR Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI pR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 40 // matthae aMjali ka; evaM vadAsI evaM khalu devANupiyA !, dhAriNIdevI NavaNhaM mAsANaM jAva dAragaM payAyA; amhe devAppANaM piyaM Nivedemo, piyaM me bhavau; tate NaM se seNie rAyA tAsiM aMgapaDiyAriyANa aMtima socA, Nisamma, haTThatuTTa0 tAo aMgapaDiyAriyAo mahurehiM vayaNehiM vipuleNa ya puSkagaMdhamalAlaMkAreNa sakkAreti, sammANeti 2, matthayadhoyAo kareti, puttANuputtiyaM vittiM kappeti 21 paDivisajjeti / tate NaM se seNie rAyA koTuMbiyapurise sahAveti 2, evaM vadAsI - khippAmeva bho devANuppiyA !, yahiM nagaraM Asiya jAva parigayaM kareha 2, cAragaparisohaNaM kareha 2 ttA, mANummANavaNaM kareha 2, etamANattiyaM paJcapiNaha jAva paJcapiNaMti / tate NaM se seNie rAyA aTThArasaseNIppaseNIo saddAveti 2, evaM vadAsI - gacchaha NaM tubhe devANuppiyA !, rAyagihe nagare abhitarabAhirie ussukaM, ukraM, abhaDappavelaM, adaMDimakuDaMDimaM, adharimaM, adhAraNijjaM, aNuddhayamuiMgaM, amilAyamalladAmaM, gaNiyAvaraNADaijakaliyaM, aNegatAlA yarANucaritaM, pamuiya pakkIliyAbhirAmaM, jahArihaM ThiivaDiyaM, dasadivasiya kareha 21 eyamANattiyaM paJcapiNaha tevi kariti 2, taheva paJcappiNaMti; tae NaM se seNie rAyA bAhiriyAe ubaTThAsAlAe, sIhAsaNavaragae, puratthAbhimuhe, sannisanne sahaehi ya, sAhassiehi ya, sayasAhassehi ya jAhiM, dAhiM, bhAgehiM dalayamANe 2, paDicchemANe 2, evaM ca NaM viharati; tate NaM tassa ammApiyaro I 1 te bha0 a / 1 - utkSi pvAdhya0 putrajanma varNana sUtram / // 40 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhame divase jAtakammaM kareMti, 2,vitiyadivase jAgariyaM kareMti 2,tatie divase caMdasUradaMsaNiyaM kareMti 2, evAmeva nivvatte suijAtakammakaraNe saMpatte vArasAhadivase vipulaM asaNaM, pANaM, khAtimaM, sAtimaM uvakkhaDAveMti 2, mittaNAtiNiyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaM balaM ca bahave gaNaNAyaga, daMDaNAyaga jAva Amanteti; tato pacchA pahAtA kayabalikammA, kayakouya jAva savvAlaMkAravibhUsiyA, mahatimahAlayasi bhoyaNamaMDavaMsi, taM vipulaM asaNaM, pANaM, khAima, sAtimaM mittanAtigaNaNAyaga jAva saddhiM AsAemANA; visAemANA, paribhAemANA, paribhuMjemANA, evaM ca NaM viharati jimitabhuttutarAgatAvi ya NaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA, taM mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhiparitaNagaNaNAyaga. vipuleNaM pupphavasthagaMdhamallAlaMkAreNaM, sakAreMti, sammANati 2; evaM vadAsI-jamhA NaM amhaM imassa dAragassa ganbhatthassa ceva samANassa akAlamehesu Dohale pAunbhUte, taM hou NaM amhaM dArae mehe nAmeNaM-'mehakumAre tassa dAragassa, ammApiyaro ayameyArUvaM goNNaM guNanipphannaM nANadhenaM kareMti / tae NaM tate NaM se mehakumAre paMcadhAtIpariggahie, taMjahA-khIradhAtIe, maMDaNadhAtIe, majaNadhAtIe, kIlAvaNadhAtIe, aMkadhAtIe, annAhi ya bahUhiM khujAhiM, cilAiyAhiM, vAmaNivaDabhiSabyaribausijoNiyapalhaviNaisiNiyAcAdhorugiNilAsiyalausiyadamilisiMhaliAravipuliMdipakkaNivahalimahaMDisavaripArasIhiM, NANAdesIhiM, videsaparimaMDiyAhiM, 1 sAimaM a| 2 ceva vasa0 / yAjAsAThaF% Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nbaanggii00| mIjJAtAvarmakathAle jemaNaM ca; evaM cakAtiraMgaTThavAsajAtagAogaNitappahANA // 41 // iMgitaciMtiyapatthiyaviyANiyAhiM, sadesaNevasthagahitasAhiM, niuNakusalAhiM, viNIyAhiM ceDiyAcaka- 1-urikSavAlavarisadharakaMcuiamahayaragavaMdaparikhitte hatthAo hatthaM saMharijamANe, aMkAo aMka paribhujamANe, pari- 4AptAdhya0 gijamANe, cAlijamANe, uvalAlijamANe, rammaMsi maNikoTTimatalaMsi parimijamANe 2,NivvAyaNivvA- "meghaghAyaMsi girikaMdaramallIva caMpagapAyave suhaM suheNaM vai / tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro kumAra" aNupubveNaM nAmakaraNaM ca, pajemaNaM ca; evaM caMkammaNagaM ca, colovaNayaM ca mahatA mahayA iDDIsakArasa iti nAmamudaeNaM kariMsu / tate NaM taM mehakumAraM ammApiyaro sAtiregahavAsajAtagaM ceva ganbhaTThame vAse sohaNaMsi dasthApanam / tihikaraNamuhattaMsi kalAyariyassa uvaNeti, tateNaM se kalAyarie mehaM kumAraM lehAiyAo gaNitappahANAo sauNarutapajjavasANAo bAvattariM kalAo suttao ya, atthao ya, karaNao ya sehAveti, sikkhAveti: taM0-lehaM, gaNiyaM, rUvaM, naI, gIyaM, vAiyaM, sarama(ga)yaM, pokkharagayaM, samatAlaM, jUyaM 107 jaNavAya, pAsayaM, aTThAvayaM, porekacaM, dagamaTTiyaM, annavihiM, pANavihiM, vatthavihiM, vilevaNavihiM, sayaNavihiM 20, ajaM. se paheliyaM, mAgahiyaM, gAI, gIiyaM, siloyaM, hiraNajutti, suvannajutti, cunnajutti, AbharaNavihiM 30 taruNI paDikamma, ithilakkhaNaM, purisalakkhaNaM, hayalakkhaNaM, gayalakkhaNaM, goNalakkhaNaM, kukuDalakSaNa, chattalakkhaNaM, DaMDalakkhaNa, asilakkhaNaM 40, maNilakkhaNaM, kAgaNilakkhaNaM, vatthuvijaM, khaMdhAramANaM, nagaramANa, vRhaM, parivUha, cAraM, paricAraM, cakkavUhaM 50, garulavUha, sagaDavUha, juddhaM, nijuddhaM, juddhAtijuddhaM, addiyuddhaM, CREA5% Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muTTiyuddhaM, pAhuyuddhaM, layAjuddhaM, IsatthaM 60, charuppavAyaM, dhaNuvveyaM, hirannapAgaM, suvannapAgaM, suttakheDaM, vahakheDa, nAliyAkheDaM, pattacchejDa, kaDacchejja, sajIva 70, nijjIvaM saUNaruyamiti / / suutrm-20|| tate NaM se kalAya. rie mehaM kumAraM lehAdIyAo, gaNiyappahANAo, sauNaruyapajjavasANAo bAvattari kalAo, suttao ya, asthao ya, karaNao ya, sihAveti, sikkhAveha; sihAvettA, sikkhA ammApiUNaM uvaNeti / tate NaM mehassa kumArassa ammApitarotaM kalAyariyaM, madhurehi-vayaNehiM, vipuleNaM-vatthagaMdhamallAlaMkAreNaM, sakkAreti, sammANati 2ttA; vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayaMti 2ttA; paDivisajjeti / / suutrm-21|| tate Na se mehe kumAre bAvattarikalApaMDie, NavaMgasuttapaDibohie, aTThArasavihippagAradesIbhAsAvisArae, gIi. raI, gaMdhavvanadRkusale, hayajohI, gayajohI, rahajohI, bAhujohI, bAhuppamaddI; alaM bhogasamatthe sAhasie viyAlacArI jAte yAvi hotthA; tate NaM tassa mehakumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM bAvattarikalApaMDitaM jAva viyAlacArI jAyaM pAsaMti 2 ttA, aTTa pAsAtavaDiMsae kareMti, anbhuggayamusiyapahasie viva maNikaNagarayaNabhatticitte, vAuddhRtavijayavejayaMtIpaDAgAchattAicchattakalie, tuMge, gagaNatalamabhilaMghamANasihare, jAlaMtararayaNapaMjarummilliyavva maNikaNagathUbhiyAe, viyasitasayapattapuMDarIe, tilayarayaNaddhayacaMdacie, nAnAmaNimayadAmAlaMkite, aMto bahiM ca saNhe, tavaNijaruilavAluyApatthare, suhaphAse, sassirIyarUve, pAsAdIe jAva paDirUve, egaM ca NaM mahaM bhavaNaM kareMti; aNegakhaMbhasayasanniviTaM, lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM, ROCEADCAsAnA nAna-CRE Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI pR0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 42 // anbhuggayasukayavaharavetiyAtoraNava raraiya sAlabhaMjiyAsusiliTThavisiThThalaTThasaMThita pasatthave ruliyakhaMbhanANAmaNikaNagarayaNakhacitaujjalaM, bahusamasuvibhattaniciyaramaNija bhUmibhAgaM, IhAmiya jAva bhatticittaM, khaMbhugayavayaveDyA parigayAbhirAbhaM, vijjAharajamalajuyalajuttaMpiva accIsahassamAlaNIyaM, rUvagasahassakaliyaM, bhimANaM bhibhimANaM, cakkhulloyaNalesaM suhaphAsaM, sassirIyarUvaM, kaMcaNamaNirayaNathUbhiyAgaM, nANAvihapaMcavannaghaMTApaDAgaparimaMDiyaggasiMraM, dhavalamirIcikavayaM, viNimmuyaMtaM, lAulloiyamahiyaM jAva gaMdhavaTTibhUyaM, pAsAdIyaM darisaNijjaM abhirUvaM paDirUvaM // sUtram - 22 // tate NaM tassa mehakumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM sohaNaMsi-tihikaraNanakkhattamuhuttaMsi sarisiyANaM, sarisavvayANaM, sarittayANaM, sarisalAvannarUvajobvaNaguNovaveyANaM; sarisaehiMto rAyakulerhito ANialliyANaM, pasAhaNahaMgaavihavabahuovayaNamaMgalasujaMpiyAhiM aTThahiM rAyavarakaNNAhiM saddhiH egadivaseNaM pANiM giNhAviMsu / tate NaM tassa mehassa ammApitaro imaM etArUvaM pItidANaM dalayai aTTha hiraNNakoDIo, aTTha suvaNNakoDIo gAhANusAreNa bhAviyavva jAva pesaNakAriyAo, annaM ca vipulaM ghaNakaNagarayaNamaNimottiya saMkhasilappavAlarattarayaNasaMtasArasAvatejjaM alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM, pakAmaM bhoktuM, pakAmaM paribhAeuM; tate NaM se mehe kumAre egamaMgAe bhAriyAe egamegaM hiraNNakoDiM dalayati, egamegaM suvannakoDiM 1 siha a / 2 dalayaMti a 3 bhANia0 a / | 1 - utkSi ptAdhya0 meghakumArakalAbhyA savarNanam / / / 42 / / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAFRAI haidalayati, jAva egamegaM pesaNakAriM dalayati, annaM ca vipulaM dhaNakaNaga jAva paribhAeu dalayati; tate NaM se mehe kumAre uppi pAsAtavaragate phuDamANehiM, muiMgamathaehiM, varataruNisaMpauttehiM, vattIsaibaddhaehiM | nADaehiM, uvagijamANe u0 2, uvalAlitramANe 2, saddapharisarasarUvagaMdhaviule mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharati // sUtram-23 / / teNaM kAleNaM 2, samaNe bhagavaM mahAvIre puvANupuTviM caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe, jeNAmeva rAyagihe nagare, guNasilae cetie jAva viharati | tate NaM se rAyagihe nagare siMghADaga0 mahayA bahujaNasaddeti vA jAva bahave uggA bhogA, jAva rAyagihassa nagarassa majjhamajjheNaM, egadisiM egAbhimuhA niggacchaMti, imaM ca NaM mehe kumAre upi pAsAtavaragate phuTTamANehiM muyaMgamasthaehiM jAva mANussae kAmabhoge muMjamANe rAyamaggaM ca oloemANe 2, evaM ca NaM viharati / tae NaM se mehe kumAre te bahave ugge bhoge jAva egadisAbhimuhe niggacchamANe pAsati, pAsittA; kaMcuijjapurisaM saddAveti, evaM vadAsI-kinnaM bho devANuppiyA!, ajja rAyagihe nagare iMdamaheti vA, khaMdamaheti vA, evaM ruddasivavesamaNanAgajakkhabhUyanaItalAyarukkhacetiyapavvayaujANagirijattAi vA; jao NaM bahave uggA bhogA jAva egadisiM egAbhimuhA NiggacchaMti, tate NaM se kaMcuijjapurise samaNassa bhaga. mahAvIrassa gahiyAgamaNapavattIe mehaM kumAra, evaM vadAsI-no khalu devANuppiyA!, anja rAyagihe nayare iMdamaheti vA, jAva girijattAo vA, jannaM ee uggA jAva egadisiM egAbhimuhA niggacchanti; evaM khalu IIII Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI10 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge 1-zrIurikSaptAdhya. raajgRhngrvrnnnm| AARAK devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre, Aikare, titthakare, ihamAgate iha saMpatte, iha samosaDhe; iha ceva rAyagihe nagare, guNasilae cehae; ahApaDi jAva viharati / / sUtram-24 // ___'matthayadhoyAu'tti-dhautamastakAH karoti apanItadAsasvA ityarthaH, pautrAnuputrikAM putrapautrAdiyogyAmityarthaH, 'vRtti'jIvikA kalpayatIti / 'rAyagihaM nagaraM Asiya'-iha yAvaskaraNAdevaM dRzyaM, 'AsiyasaMmajiovalita-AsiktamudakacchaTena saMmArjitaM kacavarazodhanena upaliptaM gomayAdinA, keSu ?,-'siMghADagatigacaukkacaJcaracaumuhamahApahapahesuH / tathA-sittasuiyasaMmaTTharatthaMtarAvaNavIhiyaM'-siktAni jalenAta eva zucIni-pavitrANi saMmRSTAni kacavarApanayanena hai rathyAntarANi ApaNavIthayazca haTTamArgA yasmin tattathA, 'maMcAtimaMcakalita'-maJcA-mAlakAH prekSaNakadraSTrajanopavezana nimittaM atimazcA:-teSAmapyupari ye taiH kalitaM, 'NANAviharAgabhUsiyajjhayapaDAgamaMDiyaM'-nAnAvidharAgaiH kusumbhAdibhirbhUSitA ye dhvajAH siMhagaruDAdirUpakopalakSitabRhatpaTarUpAH patAkAzca taditarAstAbhimaMDitaM, 'lAulloiyamahiyaMlAiyaM-chagaNAdinA bhUmau lepanaM ulloiyaM-seTikAdinA kuDyAdiSu dhavalanaM tAbhyAM mahita-pUjitaM te eva vA mahita-pUjanaM yatra tattathA, 'gosIsasarasarattacaMdaNadaharadinnapaMcaMgulisalaM'-gozIrSasya-candanavizeSasya sarasasya ca-raktacandanavizeSasyaiva dardareNa-capeTArUveNa dattA-nyastAH, paJcAGgulayastalA-hastakA yasmin kuDyAdiSu tattathA, 'uvaciyacaMdaNakalasaM'hai upacitA-upanihitA, gRhAntaHkRtacatuSkeSu candanakalazA:-maGgalyaghaTAH, yatra tattathA; 'caMdaNaghaDasukayatoraNapaDidu| vAradesabhAga'-caMdanaghaTAH suSThukatAH toraNAni ca pratidvAraM dvArasya 2, dezabhAgeSu yatra tattathA; 'Asattosattavipula AFRAbAjAAFRICA // 43 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EFECCASIT RESEARCH vavagdhAriyamalladAmakalAvaM-Asakto-bhUmilagnaH, utsattazca-uparilagno vipulo vRtto; 'vagdhAriya'tti-pralambo mAlyadAmnAM-puSpamAlAnAM, kalApaH-samUho yatra tattathA; 'paMcavannasarasasurabhimukkapupphajovayArakaliyaM-paJcavarNAH sarasAH surabhayo ye muktAH-karapreritAH puSpapuJjAstairya upacArA-pUjA bhUmeH tena kalitaM, 'kAlAgarupavarakuMduruturukadhUvaDajhaMtamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmaM'-kuMdurukaM-cIDA turukaM-silhakaM, 'sugandhavaragandhiyaM gaMdhavahibhUyaM naDanagajallamallagamuTThiyavalaMbagakahakahagapavagalAsagaAikkhagalaMkhamaMkhatUNaillatuMbavINiyaaNegatAlAyaraparigIyaM-tatra naTA-nATakAnAM nATayitAraH, nartakA-ye nRtyanti, aMkilA itye ke; jallA-vastrAkhelakA, rAjJaH stotrapAThakA ityanye mallA:pratItAH, mauSTikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti, viDambakA:-virakAH, kathAkathakA:-pratItAH, plavakA ye utplavante nadyAdikaM vA taranti, lAsakA:-ye rAsakAn gAyanti, jayazabdaprayoktAro vA bhANDA ityarthaH; AkhyAyakA-ye zubhAzubhamAkhyAnti, laGkSA-vaMzakhelakAH, maGkhA:-citraphalakahastA bhikSATAH, tUNaillA:-tUNAbhidhAnavAdyavizeSavantaH, tumbavINakAvINAvAdakAH, aneke ye tAlAcarAH-tAlApradAnena prekSAkAriNaH, teSAM pari-samantAdgIta-dhvanitaM yatra tattathA kuruta, svayaM kArayatAnyaistathA cAragazodhanaM kuruta, kRtvA ca, mAnonmAna vaddhanaM kuruta; tatra-mAna-dhAnyamAnaM setikAdi, unmAnaM-tulA mAnaM karSAdikaM, zreNayaH-kumbhakAsadijAtayaH, prazreNayaH-tatprabhedarUpAH / 'ussuka'mityAdi,-ucchulkA-unmuktazulkA * sthitipatitAM kuruteti saMbandhaH, zulkaM tu vikretavyaM bhANDaM prati rAjadeyaM dravyaM, utkarAM-unmuktakarAM, karastu gavAdInAM kA prati prativarSa rAjadeyaM dravyaM, avidyamAno bhaTAnAM-rAjapuruSANAM AjJAdAyinAM pravezaH kuTumbimandireSu yasyAM sA tathA A RY Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAFE navAGgIvR0 vR. bhIjJAtAdharmakathAGge 1-zrIutkSiptAdhya. janmasaMkandhikulamaryAdAvarNanam / // 14 // CARICORREGASAX tAmabhaTapravezAM, daNDena nivRttaM daNDima, kudaNDena nivRttaM kudaNDima-rAjadravyaM, tannAsti yasyAM sA tathA tAmadaMDimakudaMDimAM; tatra-daNDo'parAdhAnusAreNa rAjagrAhyaM dravyaM, kudaNDastu kAraNikAnAM prajJAdyaparAdhAnmahatyapyaparAdhino'parAdhe alpaM rAjagrAjhaM dravyam, avidyamAnaM 'dharimaMti-RNadravyaM yasyAM sA tathA tAM, avidyamAno dhAraNIyaH-adhamarNo yasyAM sA tathA tAM; aNuddhayamuiMga'tti-anubhUtA-AnurUpyeNa vAdanArthamutkSiptA anuddhatA vA-vAdanArthameva vAdakairatyaktA mRdaGgA-maIlA / yasyAM sA tathA tAM, 'ammAyamilAyamalladAma'nti-amlAnapuSpamAlA gaNikAva:-vilAsinIpradhAnairnATakIyaiHnATakaprativaddhapAtraH kalitA yA sA tathA tAM, anekatAlAcarAnucaritAM-prekSAkArivizeSaH sevitAM pramuditA-dRSTaH prakrIDitaizca-krIDitumArabdhairjanairabhirAmA yA sA tathA tAM, 'yathAhI'-yathocitA, 'sthitipatitAM'-sthitIkulamaryAdAyAM patitA-antarbhUtA yA prakriyA putrajanmotsavasaMvandhinI sA sthitipatitA tAM; vAcanAntare-'dasadivasiyaM | ThiyapaDiya'nti-dazAhikamahimAnamityarthaH kuruta kArayata vA |'sehi'ti-shtprimaannaiH,'daayehiN ti-dAnaH,vAcanAntarezatikAMzcetyAdi; yAgAn-devapUjAH, dAyAn-dAnAni, bhAgAn-labdhadravyavibhAgAniti, prathame divase jAtakarmaprasavakarma, nAlacchedananikhananAdikaM, dvitIyadine jAgarikAM-rAtrijAgaraNaM, tRtIye divase candrasUryadarzanaM utsavavizeSa etaM iti, pAThAntare-tu prathamadivase sthitipatitAM, tRtIye candrasUryadarzanikA, SaSThe jAgarikAM; 'nivvatte asuijAyakammakaraNe'tti-nivRtte-atikrAnte-azucInAM jAtakarmaNAM karaNe, 'nivvatte suijAyakammakaraNe'tti, vA pAThAntaraM, tatra 1nti tatra d.a| 2 eva a / CARIES // 44 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara CARSA | nivRtte-kRte zucInAM jAtakarmaNAM karaNe; 'bArasAhe divase'tti-dvAdazAkhye divase ityarthaH, athavA-dvAdazAnAmA samAhAro dvAdazAhaM tasya divaso yena dvAdazAhaH pUryate tatra tathA, mitrANi-suhRdA, jJAtayo-mAtApitRmAtrAdayaH, nijakAHsvakIyAH putrAdayaH, svajanA:-pitRvyAdayaH, saMbandhina:-zvazuraputrazvazurAdayaH, parijano-dAsIdAsAdiH, balaM casainyaM ca, gaNanAyakAdayastu prAgabhihitAH, 'mahaimahAlaItti-atimahati, AsvAdayantAvAsvAdanIyaM, parimAjayantau anyebhyo yacchantau mAtApitarAviti prakramaH, 'jemiya'tti-jemitau bhuktavantau, 'bhuttuttara'tti-bhuktottaraM-muktottarakAlaM, 'Agaya'tti-AgatAvupavezanasthAne iti gamyate, 'samANe'tti-santo, kiMbhRtau bhRtvetyAha ?, AcAntau zuddhodakayogena cokSau lepasikathAdyapanayanena ata eva paramazucibhUtAviti, 'ayameyArUve'tti-idametadrUpaM gauNaM, ko'rtho 1,-guNaniSpanna nAmadheyaM-prazastaM nAma megha iti / kSIradhAcyA-stanyadAyinyA, maNDanadhAcyA-maNDikayA, majjanadhAnyA-nApikayA, krIDanadhAtryA-krIDanakAriNyA, aGkadhAtryA-utsaGgasthApikayA, kubjikAbhiH-vakrajaGghAbhiH, cilAtIbhiH-anAryadezotpannAbhiH, vAmanAbhi:-isvazarIrAbhiH, vaTabhAbhiH-mahatkoSThAbhiH, barbarIbhiH-carbaradezasaMbhavAmiH, bakusikAmiyonakAbhiH, palhavikAbhiH, IsinikAbhiH, ghorukinikAbhiH, lAsikAbhiH, lakusikAbhirdrAviDIbhiH, siMhalIbhiH, ArabIbhiH, pulindrIbhiH, pakkaNIbhiH, bahalIbhiH, muruMDIbhiH, zabarIbhiH, pArasIbhiH, 'nAnAdezIbhiH'-bahuvidhAbhiH anAryaprAyadezotpannAbhirityarthaH; videzaH-svakIyadezApekSayA rAjagRhanagaradezastasya parimaNDikAbhiH, iGgitena-nayanAdiceSTAvizeSeNa, 1 mahatimahAlae / KAHESAIXIISRAESS Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSIFA navAGgIvR00 zrIjJAtAdharmakathAne 1-zrIutkSiptAdhya 'meSakumAra // 45 // ACCASIOS cintitaM ca-apareNa hRdi sthApitaM, prArthitaM ca-abhilaSitaM vijAnanti yAstAH tathA tAbhiH, svadeze yannepathya-paridhAnAdiracanA tadvagRhIto veSo yakAbhistAstathA tAbhiH, nipuNAnAM madhye kuzalAyAstAstathA tAbhiH, ata eva vinItAbhiyukta iti gamyate, tathA ceTikAcakravAlena arthAt svadezasaMbhavena varSadharANAM-baddhitakariMthanarundhanaprayogeNa napuMsakIkRtAnAmantaHpuramahallakAnAM, 'kaMcuijjatti-kaMcukinAmantaHpuraprayojananivedakAnAM pratIhArANAM vA, mahattarakANAM ca-antaHpurakAryacintakAnAM vRndena parikSipto yaH sa tathA, hastAddhastaM-hastAntaraM saMhiyamANaH, aGkAdaka-utsaGgAdutsaGgAntaraM, paribhojyamAnaH, parigIyamAnaH, tathAvidhabAlocitagItavizeSaiH upalAlyamAnaH, krIDAdilAlanayA, pAThAntare tu 'uvaNacijamANe 2, uvagAijamANe 2, uvalAlijamANe 2, avamUhijamANe 2, AliGgathamAna ityarthaH, 'avayAsinjamANe 2, kathaJcidAliGgayamAna eva, 'parivaMditramANe 2, stUyamAna ityarthaH, 'paricuMbijamANe 2 iti pracumbyamAnaH, caMkramyamANaH, nirvAte-nirvyAghAte, 'girikandare'tti-girinikuJja AlIna iva campakapAdapaH sukhaM sukhena varddhate smeti, pracaGkamaNakaM-bhramaNaM, cUDApanayanaM-muNDanaM 'mahayA iDDIsakArasamudaeNaM'ti-mahatyA RkhyA evaM satkAreNa pUjayA samudayena ca janAnAmityarthaH, 'arthata' iti vyAkhyAnataH, 'karaNata:'-prayogataH, 'sehAvae'tti-sedhayati-niSpAdayati, zikSayati-abhyAsaM kArayati; ' navaMgasuttapaDiyohie 'tti-navAGgAni dve dve zrotre nayane nAsike jiDhakA tvagekA manazcakaM suptAnIva suptAni-pAlyAdavyaktacetanAni pratibodhitAni-yauvanena vyaktacetanAvanti kRtAni yasya sa tathA, Aha ca vyavahArabhASye-'sottAI nava muttA' ityAdi, aSTAdaza vidhiprakArA:-pravRttiprakArAH aSTAdazabhirvA naamsthaapnm| LAFAIRITERARE // 45 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHEKH &aa vidhimiA-medaiH pracAra:-pravRttiryasyAH sA tathA tasyA, dezIbhASAyAM-dezamedena varNAvalIrUpAyAM, vizAradaH-paNDito yaH sa tathA, gItiratigaMdharve-gIte nATye ca kuzalaH, hayena yudhyata iti hayayodhI, evaM sthayodhI, bAhuyodhI, bAhubhyAM / pramRdgAtIti bAhupramardI; sAhasikatvAdvikAle caratIti-vikAlacArI / 'pAsAyavaDisaetti-avataMsakA ivAvataMsakAH | zekharAH prAsAdAzca te'vataMsakAzca prAsAdAvataMsakA pradhAnaprAsAdA ityarthaH, 'ambhuggayamUsiya'tti-abhyudgatocchritAn atyuccAnityarthaH, atra ca dvitIyAbahuvacanalopo dRzyaH, 'pahasieviva'tti-prahasitAniva zvetaprabhAprabalapaTalatayA hasanta ivetyarthaH,-tathA-maNikanakaratnAnAM bhaktibhiH-vicchittibhizcitrA ye te tathA vAtoddhatA yAH vijayasUcikA vaijayantyabhidhAnAH patAkAH chatrAticchatrANi ca taiH kalitA yete tathA, tataH karmadhArayastatastAna : tuGgAn kathamiva ?,-gaganatalamamilakasyacchisvarAna , 'jAlaMtararayaNapaMjarumilliyavya'tti-jAlAnteSu-mattAlambaparyanteSu jAlAntareSu vA-jAlakamadhyeSu ratnAni yeSAM te tathA, tato dvitIyAbahuvacanalopo dRzyaH paJjaronmIlitAni ca-pRthakkRtapaJjarANi ca pratyagracchAyAnityarthaH; athavA-jAlAntararatnapaJjaraiH-tatsamudAyavizeSerunmIlitAnIvonmIlitAni conmISitalocanAni cetyarthaH, maNi| kanakastUpikAniti-pratItaM, vikasitAni zatapatrANi puNDarIkANi ca pratirUpApekSayA sAkSAdvA yeSu te tathA tAn , tilakaiH puNDaiH, ratnaiH-karketanAdibhiH, arddhacandraH-sopAnavizeSaiH, bhittiSu vA-candanAdimayairAlekhyaiH arcitA ye te tathA tAn , pAThAntareNa-'tilakaratnA candracitrAn'; nAnAmaNimayadAmAlaGkRtAn antarbahizca zlakSNAna-masRNAnU tapanIyasya yA rucirA vAlukA tasyAH prastara:-prataraH prAGgaNeSu yeSAM te tathA tAn , sukhasparzAn , sazrIkANi-sazobhanAni rUpANi LFISTRAGRA AHARAS - Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathA // 46 // rUpakANi yeSu te tathA tAn, prasAdIyAn cittAhlAdakAn - darzanIyAn yAn pazyaccakSurna zrAmyati, abhirUpAn-manojJarUpAn draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yeSAM te tathA tAn ekaM mahadbhavanamiti / atha bhavanaprAsAdayoH ko vizeSaH 1, ucyatebhavanamAyAmApekSayA kizcidanyUnocchrAyamAnaM bhavati, prAsAdastu AyAmadviguNocchrAya iti / anekeSu stambhazateSu saMniviSTaM yattattathA, lIlayA sthitAH zAlabhaJjikAH - putrikA yasmin tattathA, abhyudgatA-sukRtA vajrasya vedikA - dvAramuNDikopari vedikA toraNaM ca yatra tattathA, varAbhiH racitAbhI ratidAbhirvA zAlabhaJjikAbhiH suzliSTAH saMbaddhAH viziSTA laSTAH saMsthitAH prazastAH vaiDUryasya stambhA yatra tattathA, nAnAmaNikanakaratnaiH khacitaM ca ujjvalaM ca yattattathA tataH padatrayasya karmadhArayaH; 'bahusama'tti-atisamaH suvibhakto nicito - nibiDo ramaNIyazca bhUmAgo yatra tattathA, IhAmRgavRSabha turaganaramakaravihagavyAlakinnararurusarabha ca marakuJjaravana latApadmalatA bhakticitramiti yAvatkaraNAt dRzyaM tathA stambhodgatayA - stambho parivartinyA vajrasya vedikayA, parigRhItaM-pariveSTitamabhirAmaM ca yattattathA, 'bijjA harajamalajuyala jaMta juttaM' tti-vidyAdharayo - ryat yamalaM samazreNIkaM yugalaM-dvayaM tenaiva yantreNa-saMcariSNupuruSapratimAdvayarUpeNa yuktaM yattattathA, ArSatvAccaivaMvidhaH samAsa iti, tathA arciSAM-kiraNAnAM sahasrairmAlanIyaM- parivAraNIyaM, 'bhisamANaM' ti-dIpyamAnaM, bhinbhisamANaM' ti - atizayena dIpyamAnaM cakSuHkartRlokane-avalokane darzanaM sati lizatIva- darzanIyatvAtizayAt zliSyatIva yatra tattathA, nAnAvidhAbhiH paJcavarNAbhirghaNTApradhAnapatAkAbhiH parimaNDitamagrazikharaM yasya tattathA dhavala marIcilakSaNaM, kavacaM- kaGkaTaM tatsamUhamityarthaH, vinirmuJcan - vikSipan sahazInAM zarIrapramANato meghakumArApekSayA parasparato vA sahagvayasAM samAna kAlakRtAvasthAvizeSANAM, sahakRtva cAM sadRzacchavInAM |||* 1-bhI utkSi pvAdhya0 meghakumAra prAsAdAdivarNanam // 46 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahazeviNyarUpayauvanaguNairupapetAnA, tatra lAvaNyaM-manojatA, rUpam-AkRtiryovanaM-yuvatA, guNA:-priyabhASitvAdayaH tathA-prasAdhanAni ca-maNDanAni aSTAsu cAGgeSu avidhavavadhUbhiH-jIvatpatikanArIbhiryadavapadanaM-projanakaM tacca maGgalAni ca dadhyakSatAdIni gAnavizeSo vA, sajalpitAni ca-AzIrvacanAnIti dvandvastaiH karaNabhRtairiti idaM cAsmai prItidAnaM datte sma, tadyathA-aSTau hiraNyakoTIH, hiraNyaM ca-rUpyaM, evaM suvarNakoTIH, zeSaM ca prItidAnaM gAthA'nusAreNa bhaNitavyaM, yAvatprekSaNakArikAH, gAthAveda nopalabhyante kevalaM granthAntarAnusAreNa likhyante-" aduhiraNNasuvanaya koDIo, mauDakuMDalA | hArA / aTThaTThahAra ekAvalI u muttAvalI adva // 1 // kaNagAvalirayaNAvalikaDagajugA tuDiyajoyakhomajugA / vaDajugapaTTajugAI dukUlajugalAI aTTa(vagga)? // 2 // sirihiridhiikittIu buddhI lacchI ya hoMti aTTa / naMdA bhaddA ya talA jhaya vaya nADAI Aseva // 3 // hatthI jANA juggA u sIyA taha saMdamANI gilliio| thillIi viyaDajANA raha gAmA dAsa dAsIo // 4 // kiMkarakaMcui mayahara varisadhare tiviha dIva thAle ya / pAI thAsaga pallaga kativiya avaeDa avapakkA // 5 // pAvIDha misiya karoDiyAo pallaMkae ya paDisijA / haMsAIhiM visiTThA AsaNabheyA u aTThaTTha // 6 // haMse 1 kuMce 2 garuDe 3 oNaya 4 paNae 5 ya dIha 6 bhadde 7 ya / pakkhe 8 mayare 9 paume 10 hoi disAsothie 11 kvAre // 7 // telle koTThasamuggA patte coe ya tagara elA ya / hariyAle hiMgulae maNosilA sAsava samugge // 8 // khujA cilAi vAmaNi vaDabhIo babbarI | u vasiyAo / joNiya pahaviyAo IsiNiyA ghoruhaNiyA ya // 9 // lAsiya lausiya damiNI siMhali taha AracI puliMdI 4] ya / pakkaNi vahaNi muraMDhI savarIo pArasIo ya // 10 // chattadharI ceDIo caamrdhrtaaliyNttydhriio| sakaroDiyAdharIu 94%ACEAChie Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIpR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge COCA 1-zrIutkSiptAdhya. prItidAna| varNanam / -muktAphalamayAka nisarImaya, pAdAdInAM lokatA // 47 // khIrAtI paMca dhAvIo // 11 // aTuMgamadiyAo ummaddigavigamaMDiyAo ya / vaNNayacuNNaya pIsiya kIlAkArI ya davamArI // 12 // ucchAviyA u taha nADailla koDaMviNI mahANasiNI / bhaMDAri ajadhAri puSphavarI pANIyadharI ya // 13 // valakAriya sejAkAriyAo abhaMtarI u bAhiriyA / paDihArI mAlArI pesaNakArIu aTThaTTha // 14 // " atra cAyaM pAThakramaH, svarUpaM ca-'adu mauDe mauDapavare aTTha kuMDale kuMDalajoyappavare,' evamaucityenAdhyeyaM, hArArddhahArau-aSTAdazanavasariko, ekAvalI-vicitramaNikA, muktAvalI-muktAphalamayI, kanakAvalI-kanakamANikamayI, kaTakAni-kalAcikA maraNAni, yogoyugalaM, tuTikA-bAhurakSikA, kSauma-kAryAsikaM, vaTakaM-trisarImayaM, paDheM-paTTasUtramayaM, dukUlaM-dukUlAmidhAnavRkSaniSpanna, valkaMvRkSavalkaniSpana, zrIprabhRtayaH SaT devatApratimAH saMbhAvyante, nandAdInAM lokato'rtho'vaseyaH, anye vAhuH-naMda-vRttaM lohAsanaM, bhadra-zarAsanaM, mUDhaka iti yatprasiddhaM, 'tala'tti-asyaivaM pAThaH, "aTTha tale talappavare sabarayaNAmae niyagavarabhavaNakeU" te ca tAlavRkSAH saMbhAvyante, dhvajAH-ketavo 'vae'-tti gokulAni dazasAhasrikeNa govrajenetyevaM dRzya, 'nADaya' tti-'battIsaibaddheNaM nADageNamiti dRzya, dvAtriMzadvardU-dvAtriMzatpAtrabaddhamiti vyAkhyAtAraH, 'Ase'tti-Ase Asappavare sabarayaNAmae sirigharapaDirUve-zrIgRhaM bhANDAgAraM, evaM hastino'pi, yAnAni-zakaTAdIni, yugyAni-gollaviSaye prasiddhAni, jampAnAnidvihastapramANAni caturasrANi vedikopazobhitAni zivikAH-kUTAkAraNAcchAditAH,syandamAnikA:-puruSapramANAyAmA jampAnavizeSAH, gillayaH-hastina upari kollararUpA mAnuSaM gilantIveti gillayaH, lATAnAM yAni aDDapalyAnAni tAnyanyaviSa. yeSu thilIo abhidhIyante, viyaDajANatti-anAcchAditAni vAhanAni rahatti-saMgrAmikAH pariyAnikAcASTASTa, tatra-saMgrAmara +%EC%A4G RECASICAFRAISISAFE // 47 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +35 thAnAM kaTIpramANAphalakavedikA bhavanti, vAcanAntare sthAnantaramazvA hastinazvAbhidhIyante, tatra te vAhanabhUtAH jJeyAH / | 'gAma'tti-dazakulasAhaniko grAmaH, tivihadIvatti-trividhA dIpAH, 1 avalaMbanadIpAH zRGgalAbaddhA ityarthaH, 2 utkampanadIpA:-UrdhvadaNDavantaH, 3 paJjaradIpA-abhrapaTalAdipaJjarayuktAH, trayo'pyete trividhAH suvarNarUpyatadubhayamayatvAditi evaM sthAlAdIni sauvarNAdimedAt trividhAni vAcyAni, kaivikA-kalAcikA avaeja iti-tApikAhastakaH, 'avapatiavapAkyA tApiketi saMbhAvyate, bhisiyAo-AsanavizeSAH; karoTikAdhArikA:-sthagikAdhArikAH, dravakArikAH-parihAsakArikAH, zeSa rUDhito'vaseya; 'annaM cetyAdi, vipulaM-prabhUtaM dhanaM-gaNimadharimameyaparicchedyabhedena caturvidhaH kanakaM ca-suvarNa, ratnAni ca-karketanAdIni, svasvajAtipradhAnavastUni vA, maNayazcandrakAntAdhA mauktikAni ca; zaGkhAzca pratItA eva, zilApravAlAni ca-vidrumANi, athavA-zilAca-sajapaTTA, gandhapeSaNazilAca, pravAlAni ca-vidrumANi, raktaratnAni ca-paJcarAgAdIni etAnyeva; 'saMta'tti-sat vidyamAnaM yatsAraM-pradhAnaM svApateyaM-dravyaM taddantavantAviti prakramaH, kiMbhRtaM ?,'alAhitti-alaM-paryAptaM paripUrNa bhavati, 'yAvatti-yAvatparimANaM AsaptamAt kulalakSaNe vaMze bhavaH kulavaMzyastasmAtsaptamaM puruSa yAvadityarthaH, prakAma-atyartha dAtuM-dInAdibhyo dAne, evaM bhoktuM-svayaM bhoge, paribhAjayituM-dAyAdAdInAM paribhAjane, tatparimANaM dattavantAviti prakRtaM; 'uppiti-upari, 'phuTTamANehiM muyaMgamatthaehi-sphuTadbhirivAtirabhasA''sphAlanAta mRdaGgamastakaH-mardalamukhapuTaiH, 'rAyagihe nagare siMghADaga'-ityanenAlApakAMzenedaM draSTavyaM-'siMghADagatigacaukkacacaracaummuhamahApahapahesu', 'mahayA jaNasaddei vA' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM; 'jaNasamUhei vA, jaNabolei vA, jaNakalakaleha aytCI||%AECIGARE 404-SCARE Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PC 1-zrIutkSi navAGgIvR0 vR0 bhIjJAtAdharmakathAGge ptAdhya. zrItIrthakarAgamanAdi // 48 // vA, jaNummIi vA, jaNukaliyAi vA, jaNasanivAei cA; bahujano annamannassa evamAikkhai evaM panavei, evaM bhAsai, evaM | parUveda-evaM khalu devANuppiyA!, samaNe 3, Aigare, titthagare jAva saMpAviukAme, puvANuputviM caramANe, gAmANugAma duijamANe, ihamAgae, iha saMpatte, iha samosaDhe, iheva rAyagihe nagare, guNasilae ceie, ahApaDirUvaM uggaI umpiNDittA, saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai,-taM mahAphalaM khalu bho devANuppiyA !, tahArUvANaM arahatANaM bhagavaMtANaM nAma- | goyassavi savaNayAe, kimaMga !, puNa abhigamaNavaMdaNaNamaMsaNapaDipucchaNapaJjavAsaNayAe; egassavi Ayariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga!, puNa viulassa adussa gahaNayAe, taM gacchAmo NaM devANuppiyA 1, samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo, namasAmo, sakkAremo, sammANemo, kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmo evaM no peccabhave hiyAe, suhAe, khamAe, nissesAe, aNugAmittAe bhavissai'tti kaTTa tti, 'bahave uggA'-iha yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM-uggaputtA, bhogA, mogaputtA evaM rAinA, khattiyA, mAhaNA, bhaDA, johA, mallaI, lecchii| anne ya bahave rAIsaratalavaramADaMbiyakoDuMbiyainbhaseDiseNAvaisasthavAhappabhiyao appegaiyA vaMdaNavattiyaM, appegaiyA pUyaNavattiyaM, evaM sakAravattiyaM, sammANavattiyaM, kouhallavattiyaM, asuyAI suNissAmo, suyAI nissaMkiyAI karissAmo, appe0 muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavaissAmo, appe0 paMcANuvaiyaM sacasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajissAmo, appegaiyA jiNamattirAgeNaM, appegaiyA jIyameyaMti kaTTa, hAyAkayavalikammA, kayakouyamaMgalapAyacchittA, sirasAkaMThemAlakaDA, AviddhamaNisuvanA, kappiyahAradahAratisarayapAlavapalaMbamANakaDisuttayasukayasobhAmaraNA, pavaravatthaparihiyA, caMdaNovalitagAyasarIrA, appegaiyA hayagayA evaM gayarahasiviyAsaMda varNanam / %ACAFEIAARA // 48 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E4E4 %b4-45 E5+4+4+4+41 mANigayA, appegaiyA pAyavihAracAriNo purisavaggurAparikhittA mahayA ukkidvisIhaNAyabolakalakalaraveNaM samuddaravabhUyapiva karemANA rAyagihassa nagarassa majjhaM majheNaM'ti / asthAyamarthaH-zRGgATikAdiSu yatra mahAjanazabdAdayaH, tatra bahujano'nyosnyamevamAkhyAtIti vAkyArthaH; 'mahayA jaNasaddei vAti-mahAn janazabdaH-parasparAlApAdirUpaH, ikAro vaakyaalngkaaraarthH|vaashbdH padAntarApekSayA samuccayArthaH, athavA-sadeha vatti-iha saMdhiprayogAditizabdo draSTavyaH, sa copapradarzane, yatra mahAn janazabda iti vA, yatra janavyUha iti vA tatsamudAya ityarthaH; janabolA-avyaktavarNo dhaniH, kalakala:-sa evopalabhyamAnavacanavibhAgaH, ummiH-saMbAdhaH, evamutkalikA-laghutaraH samudAyaH, evaM sannipAtaH-aparAparasthAnebhyo janAnAmekatra mIlanaM tatra, bahujano'nyo'nyasyAkhyAti sAmAnyena, prajJApayati vizeSeNa, etadevArthadvayaM padadvayenAha-bhASate prarUpayati ceti; athavA-AkhyAti sAmAnyataH, prajJApayati vizeSato, bodhayati vA bhASate vyaktaparyAyavacanataH prarUpayati upapattitA; 'iha Agaetti-rAjagRhe, 'iha saMpatte'tti-guNazilake, 'iha samosaDhe'tti-sAdhUcitAvagrahe / etadevAha-'iheva rAyagihe' ityAdi, 'ahApaDirUvaM'ti-yathApratirUpamucita ityarthaH, 'ta'miti-tasmAt , 'mahaphalaM'ti-mahatphalaM-artho bhavatIti gamyaM, 'tahArUvANaM'ti-tatprakArasvabhAvAnAM mahAphalajananasvabhAvAnAmityarthaH, 'nAmagoyassa'tti-nAmnIyAdRcchikasyAbhi- 13 dhAnakasya gotrasya-guNaniSpannasya, 'savaNayAe'tti-zravaNena, 'kimaGga puNa'tti-kimaGga punariti pUrvoktArthasya vizeSadyotanArthaH, aGgetyAmantraNe, athavA-paripUrNa evAyaM zabdo vizeSaNArtha iti, abhigamanaM-abhimukhagamanaM-vandanaM-stutiH, namasyanaMpraNamanaM, pratipracchanaM-zarIrAdivArtApraznaH, paryupAsanaM-sevA etadbhAvastatA tayA, tathA ekasyApyAyasya AryapraNetakatvAta , SAREEKASIRAHI|OM tasmAt , 'mahakamati-nAmnoyANi vizeSayoH / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- vR00 zrIjJAtAdharmakathAGge LVOLVa CAFECALI 1-utviptAdhya. zrIvIreM prati janasamudAya gamanavarNanam / // 49 // CASTORICA dhArmikasya-dharmapratibaddhatvAt vandAmoti-stumo, namasyAmaH-praNamAmaH, satkArayAmaH-AdaraM kurmo, vastrAdyarcanaM vA; sanmAnayAmA-ucitapratipattimiH, kalyANa-kalyANahetuM, maGgalaM-duritopazamaheta, daivataM-daivaM, caityamiva caityaM paryupAsayAmaHsevAmahe, etat No-asmAkaM, pretyabhave-janmAntare, hitAya pathyAtravat , sukhAya-zarmaNe, kSamAya-saMgatatvAya, niHzreyasAyamokSAya, AnugAmikatvAya-bhavaparamparAsukhAnubandhisukhAya bhaviSyatItikRtvA-itihetohava ugrA-AdidevAvasthApitArakSavaMzajAH, ugraputrA:-ta eva kumArAdyavasthAH, evaM bhogA:-AdidevenaivAvasthApitaguruvaMzajAtAH, rAjanyA-bhagavadayasyavaMzajAH, kSatriyA:-sAmAnyarAjakulInAH, maTA:-zauryavanto, yodhAH-temyo viziSTatarAH; mallakino lecchakinazca rAjavizeSAH, ythaahai| zrayante ceTakarAmasyASTAdazagaNarAjAno nava mallakino nava lecchakina iti, lecchaitti-kvacidvaNijo vyAkhyAtA: lipsava I iti saMskAreNeti, rAjezvarAdayaH prAgnan, 'appegaiya'tti-apyeke kecana, 'vaMdaNavattiya'tti-vandanapratyayaM vandanahetoH zirasA kaNThe ca kRtA-dhRtA mAlA yaiste zirasAkaNThemAlAkRtAH, kalpitAni hArAdvahAratrisarakANi pAlambazca-pralambamAnaH kaTisUtrakaM ca yeSAM te tathA, tathA'nyAnyapi sukRtazobhAnyAbharaNAni yeSAM te tathA, tataH karmadhArayaH, candanAvaliptAni gAtrANi, yatra tattathAvidhaM zarIraM yeSAM te tathA, purisavagguratti-puruSANAM vAgureva vAgurA-parikaraM ca mahayA-mahatA 5 utkRSTizca-AnandamahAdhvaniH-gambhiracaniH-siMhanAdazca, bolazca-varNavyaktivarjito canireva, kalakalazca-vyaktavacanaH, sa eva etallakSaNo yo svastena samudraravabhUtamiva-jaladhizandaprAptamiva tanmayamivetyartho nagaramiti gamyate kurvANA:, 'egadisiM'ti-ekayA dizA pUrvottaralakSaNayA ekAbhimukhA-ekaM bhagavantaM abhi mukhaM yeSAM te ekAbhimukhA nirgacchanti, 'ima FECII-KAR-SA shaa||49|| Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *% ca 'ti-vRtazca 'rAyamaggaM ca oloemANe evaM ca NaM viharai, tate NaM se mehe kumAre te bahave ugge jAva egadisAbhimuhe nigacchamANe pAsai pAsittA' ityAdi sphuTaM, indramahA-indrotsavaH, evamanyAnyapi padAni navaraM skandA-kArtikeyaH, rudra: pratItaH, zivo-mahAdevaH, vaizramago-yakSarAT , nAgo-bhavanapativizeSaH, yakSo bhRtazca vyantaravizeSau, caityaM-sAmAnyena pratimA, | parvataH-pratItaH, udyAnayAtrA-udyAnagamanaM, giriyAtrA-girigamanaM; 'gahiyAgamaNapavittieti-parigRhItAgamanapravRttiko gRhItavArta ityarthaH // 24 // tate NaM se mehe kaMcuijjapurisassa aMtie etamahaM socA, Nisamma, hatuDhe koDuMbiyapurise saddAveti 2, evaM vadAsI-khippAmeva mo devANuppiyA!, cAugghaMTaM AsarahaM juttAmeva uvaTThaveha, tahatti uvaNeti; tate NaM se mehe pahAte jAva savvAlaMkAravibhUsie, cAugghaMTaM AsarahaM dUrUDhe samANe, sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM, mahayA bhaDacaDagaraviMdapariyAlasaMparivuDe, rAyagihassa nagarassa majjhaM majheNaM niggacchati 2, jeNAmeva guNasilae cetie, teNAmeva uvAgacchati 2ttA; samaNassa bhagavao mahAvIrassa chattAtichattaM, paDAgAtipaDAga, vijAharacAraNe bhae ya deve ovayamANe uppayamANe pAsati, pAsittA; cAugghaMTAo AsarahAo pacoruhati 2, samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchati taMjahA-sacittANa davvANaM viusaraNayAe, acittANaM davvANaM aviusaraNAe, egasADiyauttarAsaMgakara 1 mehekumAre a / 2 eyama* a| MORECACH % 8 2 INCAREL % Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-utkSiptAdhya0 navAGgIpR0 0 zrIjJAtAdharmakathA) zrIvIra prati megha kumAra // 50 // NaNaM, cakcupphAse aMjalipaggaheNaM, maNaso egattIkaraNeNaM, jeNAmeva samaNe bha. mahAvIre teNAmeva uvAga. cchati 2, samaNaM 3, tikkhutto AdAhiNaM padAhiNaM kareti 2, vaMdati, NamaMsaha 2, samaNassa 3, NaccAsanne nAtidUre sussUsamANe, namasamANe aMjaliyauDe, abhimuhe viNaeNaM pajjuvAsati; tae NaM samaNe 3, mehakumArassa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe majjhagae vicittaM dhammamAtikkhati jahA jIvA bujjhati, mucaMti, jaha ya saMkilissaMti, dhammakahA bhANiyavvA, jAva parisA paDigayA // suutrm-25|| ___ 'cAugdhaMTa Asaraha'ti-catasro ghaNTA avalambamAnA yasmin sa tathA, azvapradhAno ratho'zvarathaH, yuktameva azvAdibhiriti, 'dUrUDhe'tti-ArUDhaH, 'mahayA' ityAdi, mahad yat bhaTAnAM caTakaraM vRndaM vistAravatsamUhastallakSaNo yaH parivArastena saMparivRto yaH sa tthaa| jambhakadevAstiryaglokacAriNaH, 'ovayamANe'tti-avapatato-vyomAGgaNAdavatarataH, 'uppayaMte'tti-bhRtalAdutpatato dRSTvA 'sacitte'tyAdi, sacittAnAM dravyANAM puSpatAmbUlAdInAM, 'viusaraNayAe'tti-vyavasaraNenavyutsarjanenAcittAnAM dravyANAmalaGkAravastrAdInAmavyavasaraNena-avyutsarjanena; kvacidviyosaraNayeti pAThaH,-tatra acetanadravyANAM chatrAdInAM vyutsarjanena parihAreNa, uktaM ca-" avaNeha paMca kahANi rAyavaravasabhaciMdhabhUyANi / chattaM khaggovAhaNa mauDaM taha cAmarAo ya ||1||"tti; ekA zATikA yasmiMstattathA tacca taduttarAsaGgakaraNaM ca-uttarIyasya nyAsavizeSastena, cakSuHsparza-darzane, aJjalipragraheNa-hastajoTanena, manasa ekatvakaraNena, ekAgratvavidhAneneti bhAvaH, kvacide ayAhi / gamanavarNanam / ACCESCANCS RESCRITICISISEX // 50 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | gattamAveNaMti pAThaH, abhigacchatIti prakramaH, 'mahaimahAlayAe'ti-mahAtimahatyAH, dharma-zrutacAritrAtmakaM AkhyAti, sa ca yathA jIvA badhyante karmabhiH mithyAtvAdihetubhiryathA mucyante taireva jJAnAdyAsevanataH, yathA saMklizyante azubhapari. NAmA bhavanti, tathA-AkhyAtIti; ihApasare dharmakathA upapAtikoktA bhaNitavyA, atra ca bahumrantha iti na likhitaH // 25 // tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM socA, Nisamma, hatuTTe samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AdAhiNaM padAhiNaM kareti 2, vaMdati, namasai 2, evaM vadAsI-saddahAmi NaM bhaMte !, NiggaMthaM pAvayaNa; evaM pattiyAmi NaM, roemi NaM, abbhuDhemi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM; evameyaM bhaMte ! tahameyaM, avitahameyaM, icchitameyaM, paDicchiyamayaM bhaMte !, icchitapaDicchiyameyaM bhaMte !; se jaheva taM tubbhe vadaha jaM, navaraM devANuppiyA!, ammApiyaro ApucchAmi, tao pacchA muMDe bhavittA Na pavvaissAmi; ahAsuhaM devANuppiyA!, mA paDibaMdhaM kareha tate NaM se mehe kumAre samaNaM 3, vaMdati, namaMsati 2; | jeNAmeva cAugghaMTe Asarahe teNAmeva uvAgacchati 2 ttA, cAugghaMTaM AsarahaM dUrUhati 2, mahayA bhaDacaDa garapahakaraNaM rAyagihassa nagarassamajha majjheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2ttA, cAugdhaMTAo AsarahAo pacorUhati 2, jeNAmeva ammApiyaro teNAmeva uvAgacchati 2ttA, ammApiUNa pAyavaDaNaM kareti 2; evaM vadAsI-evaM khalu ammayAo!, mae samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie 1 AyAhi0 a / 2 iciLyame0 a / CAFEIATICAE% Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIpR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge 551 // dhamme siMte, se vi ya me dhamme icchite, paDicchite abhiruie; tate NaM tassa mehassa ammApiyaro evaM vadAsI dhannesi tumaM jAyA ! saMpunno0, kayattho0, kayalakkhaNo'si tumaM jAyA !, jannaM tume samaNassa 3 aMtie dhamme NisaMte, se viya te dhamme icchite, paDicchite, aMbhiruie; tate NaM se mehe kumAre ammAfpayaro docaMpi tacaMpi evaM vadAsI evaM khalu ammayAto !, mae samaNassa 3 aMtie ghamme nisaMte, seviya me dhamme0 icchiyapaDicchie, abhiruie; taM icchAmi NaM ammayAo !, tumbhehiM anbhaNunnAe samANe samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittANaM AgArAto aNagAriyaM pavvattae, tate NaM sA dhAriNI devI tamaNihaM, akaMta, appiyaM, amaNunnaM, amaNANaM, asuyapubvaM, pharusaM giraM socA, Nisamma, imeNaM etArUveNaM maNomANasieNaM mahayA-puttadukkheNaM abhibhUtA samANI seyAgayaromakUpa pagalaMtavilINagAyA, soyabharapaveviyaMgI, NitteyA, dINavimaNavayaNA, karayalamaliyavva kamalamAlA, takkhaNau lugadubba lasarIrA, lAvanna sunnanicchAyagayasirIyA, pasiDhila bhUsaNapaDaMta khummi yasa cunniyadhavalavalaya panbhaTThauttarijA, 10 sUmAlavikinnake sahatthA, mucchAvasaNaTuceyagaruI, parasuniyattavva caMpakalayA, nivvattamahimanva iMdalahI, vimukasaMdhibaMdhaNA koTTimatalaMsi, savvaMgehiM dhasatti paDiyA; tate NaM sA dhAriNI devI sasaMbhamovattiyAe turiyaM kaMcaNabhiMgAramuha viNiggayasI yala jalavimaladhArAe parisiMcamANA, nivvAviyagAyalaTThI ukkhevaNa 1 mehasvakumA* a / 2 abhirutite a / k 1- utkSi ptAdhya0 meghakumArasya dIkSAbhilASavarNanam / // 51 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ACTO tAlavaMTavIyaNagajaNiyavAeNaM saphusieNaM aMteuraparijaNeNaM AsAsiyA samANI muttAvalisannigAsapavaDataaMsudhArAhiM siMcamANI paohare kaluNavimaNadINA royamANI, kaMdamANI, tippamANI, soyamANI, vilavamANI mehaM kumAra; evaM vayAsI-sUtram-26 // 'saddahAmI'tyAdi, zraddadhe- astItyevaM pratipadye naigranthaM pravacana-jainaM zAsanaM, evaM 'pattiyAmitti-pratyayaM karomya-18 veti bhAvaH, rocayAmi -karaNaruciviSayIkaromi-cikIrSAmItyarthaH kimuktaM bhavati ?,-abhyuttiSThAmi-abhyupagacchAmItyarthaH tathA-evamevaitat yadbhavadbhiH pratipAditaM tattathaivetyarthaH, tathaiva tadyathA vastu kimuktaM bhavati ?, avitathaM satyamityarthaH, ata 'icchie' ityAdi, prAgvat : 'icchie'tti-iSTaH, 'paDicchie'tti-punaH punariSTaH bhAvato vA pratipannaH, abhirucitaHsvAdubhAvamivopagataH; 'AgArAo'tti-gehAta niSkramyAnagAritAM-sAdhutAM pravajituM me, 'maNomANasieNaM'ti-manasi bhavaM yanmAnasikaM, tanmanomAnasikaM, tena abahirvRttinetyarthaH, tathA--svedAgatAH-AgatasvedA romakUpA yeSu tAni svedAgataromakUpANi, tata eva pragalanti-kSaranti, vilInAni ca-klinnAni gAtrANi yasyAH sA, tathA-zokamareNa pravepitAGgIkampitagAtrA yA sA tathA, nistejA, dInasyeva-vimanasa iva vadanaM vacanaM vA yasyAH sA tathA, tatkSaNameva-pravrajAmIti vacanazravaNakSaNe eva avarugNa-mlAnaM durbalaM ca zarIraM yasyAH sA tathA, lAvaNyena zUnyA-lAvaNyazUnyA, nizchAyA-gatazrIkA ca yA sA tatheti, padacatuSTayasya karmadhArayaH, durbalatvAt prazithilAni bhUSaNAni yasyAH sA tathA, kRzIbhUtavAhutvAt patantivigalanti, khummiyatti-bhUmipatanAt pradezAntareSu namitAni cUrNitAni ca- bhUpAtAdeva bhagnAni dhavalavalayAni B Ceoc bAjAI-ASHF% % % OSS Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI AF% zrIjJAtAdharmakathAGge 52 // yasyAH sA tathA, prabhraSTamuttarIyaM ca yasyAH sA tathA, tataH pradatrayasya karmadhArayaH; sukumAro vikIrNaH kezahasta:- |1-utkSi| kezapAzo yasyAH sA tathA, mRvizAcaSTe cetasi sati gurvI-alaghuzarIrA yA sA tathA, parazunikatteva campakalatA | 4ptAdhya. kuTTimatale patiteti saMbandhaH, nivRttamahevendrayaSTiH-indraketurviyuktasandhivandhanA-zlathIkRtasandhAnA dhasatItyanukaraNe | mUrchAva. sasaMbhramaM vyAkulacittatayA, 'uvattiyAe'tti-apavartitayA kSiptayA tvarita-zIghraM kAzcanabhRGgAramukhavinirgatA yA sthita zItalajalavimaladhArA tayA pariSicyamAnA nirvApitA-zItalIkRtA gAtrayaSTiyasyAH sA pariSicyamAnanirvApitagAtrayaSTiH, dhAriNyA: utakSepako-vaMzadalAdimayo muSTigrAhyo daNDamadhyabhAgaH, tAlavRntaM-tAlAbhidhAnavRkSapatravRntaM pattachoTana ityarthaH, tadAkAraM zarIravA carmamayaM vIjanakaM tu-vaMzAdimayamevAntAhyadaNDaM etairjanito yo vAtastena, 'saphusieNaM'-sodakabindunA antaHpurajanena varNanam / samAzvAsitA satI muktAvalIsannikAzA yAH prapatantyo'zrudhArAstAbhiH siJcantI payodharau, karuNA ca vima nAzca dInA ca yA sA tathA, rudantI-sAzrupAtaM zabdaM vidadhAnA, dantI-dhvanivizeSeNa, tepamAnA-svedalAlAdi kSarantI; zocamAnA-hRdayena vilapantI-ArcasvareNa // 26 // tumaM si NaM jAyA!, amhaM ege putte iDhe, kaMte, pie, maNunne, maNAme, thele vesAsie, sammae, bahumae, | aNumae, bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe, rayaNabhUte, jIviyaussAsaya, hiyayANaMdajaNaNe, uMvarapuppha va dullabhe savaNayAe, kimaMga! puNa pAsaNayAe No khala jAyA!, amhe icchAmo khaNamavi vippaogaM sahittate, 1ttae / // 52 // OITTARAIIT-CHAHRESTIN Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A %AEGORRRORECASARASWAROOR taM bhuMjAhi tAva jAyA!, vipule mANussae kAmabhoge jAva tAva vayaM jIvAmo, tao pacchA amhehiM kAlagatehiM, pariNayavae vaDDiyakulavaMsataMtukajaMmi nirAvayakkhe, samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe | bhavittA, AgArAto aNagAriyaM pabvaissasi / tate NaM se mehe kumAre ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApiyaro, evaM badAsI-taheva NaM taM ammatAyo, jaheva NaM tumhe mamaM evaM vadaha tumaMsi NaM jAyA!, amhaM ege putte taM ceva jAva nirAvayakkhe samaNassa 3 jAva pabvaissasi, evaM khalu ammayAo! mANussae bhave adhuve, aNiyae, asAsae, vasaNasauvaddavAbhibhUte, vijjulayAcaMcale, aNicce, jalavubbuyasamANe, kusaggajalabiMdusannibhe, saMjhambharAgasarise, suviNadasaNovame, saDaNapaDaNaviddhaMsaNadhamme, pacchA puraM ca NaM avassa vippajahaNijje, sekeNaM jANati ammayAo!, ke pudhvigamaNAe?, ke pacchA gamaNAe; taM icchAmi NaM ammayAo!, tumbhehiM anbhaNunAte samANe samaNassa bhagavato. jAva pavvatittae; tateNaM taM mehaM kumAra ammApiyaro evaM vadAsI-imAto te jAyA., sarisiyAo, sarisattayAo, sarisavvayAo, sarisalAvannaruvajovvaNaguNovaveyAo, sarisehito rAyakulehiMto ANiyalliyAo bhAriyAo, taM bhuMjAhiNaM jAyA !, etAhiM saddhiM vipule mANussae kAmabhoge, tao pacchA bhuttabhoge samaNassa 3, jAva pavvassasi; tate NaM se mehe kumAre ammApitaraM, evaM vadAsI-taheva NaM ammayAo!, jannaM tumbhe mama; evaM badaha-imAo te jAyA, sarisiyAo jAva samaNassa 3 pavvaissasi evaM khalu ammayAo!, mANussagA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- 18 vR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 53 // 1-utkSiptAdhya. dIkSArthimeghakumAraM prati praznottarasUtram / I kAmabhogA asuI, asAsayA, baMtAsavA, pittAsavA, khalAsavA, sukkAsavA, soNiyAsavA, durussAsanI- sAsA, duruyamuttapurisapUthabahupaDipunnA, uccArapAsavaNakhelajallasiMghANagavaMtapittasukkasoNitasaMbhavA, a- dhuvA, aNitiyA, asAsayA, saDaNapaDaNaviddhaMsaNadhammA, pacchA puraM ca NaM avassavippajahaNijjAse ke NaM ammayAo! jANaMti ke pubbi gamaNAe ?, ke pacchA gamaNAe?; taM icchAmi NaM ammayAo!, jAva pavvatittae / tate NaM taM mehaM kumAraM ammApitaro, evaM vadAsI-ime te jAyA., ajayapajjayapiupajjayAgae subahu hirane ya, suvaNe ya, kaMse ya, dUse ya, maNimottie ya, saMkhasilappabAlarattarayaNasaMtasArasAvatije ya, alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pagAmaM dAuM; pagAmaM bhottuM, pakAmaM paribhAeuM, taM aNuhohi tAva jAva jAyA ! vipulaM mANussagaM iDDisakArasamudayaM, nao pacchA aNubhUyakallANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie pavvaissasitate NaM se mehe kumAre ammApiyaraM,evaM vadAsI-tahevaNaM ammayAo! japaNaM taM vadaha ime te jAyA!, ajagapajjagapi0, jAva taopacchA aNubhUyakallANe pavvaissasi, evaM khalu ammayAo! hiranne ya, suvaNe ya, jAva sAvateje aggisAhie, corasAhie, rAyasAhie, dAiyasAhie, maccusAhie; aggisAmane jAva maccusAmane, saDaNapaDaNaviddhaMsaNadhamme; pacchA puraM ca NaM avassavippajahaNije, se ke NaM jANai ammayAo!, ke jAva gamaNAe taM icchAmi NaM jAva pavvatittae / tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro jAhe no saMcAei mehaM kumAraM bahahiM visayANulomAhiM AghavaNAhi ya, II114OMOM // 53 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAHILOCA4 CATEGORI panavaNAhi ya, sannavaNAhi ya, vinavaNAhi ya; Aghavittae vA, pannavittae vA, sannavittae vA, vinavittae pA, tAhe visayapaDikUlAhiM saMjamabhaubveyakAriyAhiM pannavaNAhiM pannavemANA; evaM vadAsI-esa NaM jAyA!, niggaMthe pAvayaNe sacce, aNuttare, kevalie, paDipunne, NeyAue, saMsuddhe, sallagattaNe, siddhimagge, muttimagge, nijANamagge, nibANamagge, savvadUkkhappahINamagge, ahIva egaMtadiTThIe, khuro iva egaMtadhArAe, lohamayA iva javA cAveyavyA, vAluyAkavale iva nirassAe, gaMgA iva mahAnadI paDisoyagamaNAe, mahAsamuddo iva bhUyAhiM duttare, tikkhaM cakamiyavaM, garuaM laMbeyavvaM, asidhAravya saMcariyavvaM, No ya khalu kappati jAyA !, samaNANaM niggaMthANaM AhAkammie vA, uddesie vA, kIyagaDe vA, Thaviyae vA, raiyae vA, dabhikkhabhatte vA, kaMtArabhatte vA, vaddaliyAbhatte vA, gilANabhatte vA, mUlabhoyaNe vA, kaMdabhoyaNe vA, phalabhoyaNe vA, bIyabhoyaNe vA, hariyabhoyaNe vA, bhottae vA, pAyae vA; tumaM ca NaM jAyA, suhasamucie, No ceva NaM duhasamucie; NAlaM sIyaM, NAlaM uNhaM, NAlaM khuhaM, NAlaM pivAsa; NAlaM vAiyapittiyasibhiyaH sannivAiyavivihe rogAyake, uccAvae, gAmakaMTae, bAvIsaM parIsahovasagge, udinne sammaM ahiyAsittae; bhuMjAhi tAva jAyA 1, mANussae kAmabhoge, tato pacchA bhuttabhogI samaNassa 3, jAva pavvatissasi; tate NaM se mehe kumAre ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApitaraM, evaM vadAsI-taheva NaM taM ammayAo!, janaM tubbhe mamaM evaM vadaha-"esa NaM jAyA !, niggaMthe pAvayaNe sacce, aNuttare0; puNaravi taM ceva jAva tao %AROCECRECOCK ||CA-%DIRECAYFAC Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa 3, jAvA , paralAgAraM karaNayA 1-urikSa E% ptAdhya0 navAGgIvR0 vR. zrIjJAtAdharmakathAGge % dIkSArthimeSakumAraM prati prshnocrvrnnnm| % || // 54 // % pacchA bhuttabhogI samaNassa 3, jAva pavvaissasi;" evaM khala ammayAo!, NiggaMthe pAvayaNe kIvANaM, kAyarANaM, kApurisANaM, ihalogapaDibaddhANaM, paraloganippivAsANaM, duraNucare pAyayajaNassa; No ceva NaM dhIrassa, nicchiyassa (cchayA )vavasiyassaH etthaM kiM dukkaraM karaNayAe, taM icchAmi NaM ammayAoM, tumbhehiM anbhaNunAe samANe samaNassa bhagavao0 jAva pavvaittae / / sUtram // 27 // 'jAya'tti--he putra !, iSTaH-icchAviSayatvAt , kAntaH-kamanIyatvAt , priyaH-premanivandhanatvAt ,manasA jJAyase upAdeyatayeti manojJaH,manasA amyase-gamyase iti mano'maH,sthairyaguNayogAva stharyo vaizvAsiko-vizvAsasthAnaM saMmataH,kAryakaraNe bahumata:bahuSvapi kAryeSu bahurvA'nalpatayA'stokatayA mato bahumataH, kAryavidhAnasya pazcAdapi mato'numataH; 'bhANDakaraNDakasamAno'bhANDa-AmaraNaM, ratnamiva ratnaM manuSyajAtAvutkRSTatvAt rajano vA rajaka ityarthaH, ratnabhUta:-cintAmaNiratnAdikalpo, jIvitamasmAkamucchvAsayasi-varddhayasIti jIvitocchvAsaH sa eva jIvitocchvAsaH, sa eva jIvitocchvAsikaH, vAcanAntare-tu jIviussaietti-jIvitasyotsava iva jIvitotsavaH sa eva jIvitotsavikaH, hRdayAnandajananaH, udumbarapuSpaM hyalamyaM bhavati, atastenopamAnaM; 'jAva tAva amhehiM jIvAmotti-iha mujhava tAvadbhogAn yAvadvayaM jIvAma ityetAvataiva vivakSitasiddhau yatpunaH tAvatzabdasyoccAraNaM tadbhApAmAtrameveti, pariNatavayA 'vaDDiyakulavaMsataMtukajaMmi' varddhite-vRddhimupAgate putrapautrAdibhiH kulavaMza eva-saMtAna eva taMtuH dIrghatvasAdharmyAta kulavaMzatantuH sa eva kArya-kRtyaM tasmin , tato 'niravaekkheti-nirapekSaH sakalaprayojanAnAM, 'adhave'tti-na dhruvaH sUryodayavatana pratiniyatakAle avazyamAvI, aniyataH IzvarA % |||| FE // 54 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HAIR derapi daridrAdibhAvAt , azAzvataH-kSaNavinazvaratvAd, vyasanAni-tacauryAdIni tacchatairupadravaiH svaparasaMbhavaiH sadopadravairvAs. bhibhUto-vyAptaH, zaTanaM-kuSThAdinA aGgulyAdeH, patanaM-bAhvAdeH, khaDgacchedAdinA vidhvaMsanaM-kSayaH, ete eva dharmA yasya sa tathA; pazcAt-vivakSitakAlAt parataH, 'puraM ca'tti-pUrvatazca, NamalaMkRto, 'avssvippjhnnijje-avshytyaajyH| 'se ke NaM jANaitti-atha ko jAnAti !, na ko'pItyarthaH; aMbatAtaka !, pUrva pitroH putrasya cAnyo'nyataH gamanAya paraloke utsahate, kaH pazcAdgamanAya tatraivotsahate iti; kaH pUrva ko vA pazcAmriyate ityarthaH / vAcanAntare-meghakumArabhAryAvarNaka eva. mupalabhyate, 'imAo te jAyAo vipulakulabAliyAo kalAkusalasabakAlalAliyasuhoiyAo maddavaguNajuttaniuNaviNaovayArapaMDiyaviyakkhaNAo'-paNDitAnAM madhye vicakSaNA:-paNDitavicakSaNAH, atipaNDitA ityarthaH; 'maMjulamiyamahuramaNiyahasiyavippekkhiyagaivilAsavaTThiyavisArayAo-manjulaM-komalaM zabdataH, mitaM-parimitaM, madhuraM-akaThoramarthato yadbhaNitaM tattathA| 'vasthita--viziSTasthitizeSa kaNThathaM; 'avikalakulasIlasAliNIo visuddhakulavaMsasaMtANataMtuvaddhaNapagambhunbhavappabhAviNIo'-- vizuddhakulavaMza eva santAnatantuH--vistAravattantuH tadvarddhanA ye prakRSTA garbhAH-putravaragarbhAsteSAM ya udbhavaH--saMbhavastallakSaNo yaH pramAvo-mAhAtmyaM sa vidyate yAsAM tAH,tathA-'maNoNukUlahiyayaicchiyAyo'-mano'nukUlAzca tAhRdayenepsitAzceti karmadhArayaH, 'aTTha tujjhaguNavallahAo'-guNaivallabhA yAstAstathA, bhajjAo uttamAo nicca bhAvANurattA savaMgasuMdarIo'tti, mANussagA kAma moga'ti-iha kAmabhogagrahaNena tadAdhArabhUtAni strIpuruSazarIrANyabhipretAni azucayaH azucikAraNatvAt vAntaM-vamanaM, tadAzravantIti vAntAzravAH evamanyAnyapi / navaraM pittaM pratItaM, khelo-niSThIvanaM, zukra-saptamo dhAtuH, zoNitaM-raktaM, durUpANi AFRICAFERIANTRA - lahAo'-guNaivalamA tathA-'maNoNucalAhiyaSTA garbhAH-putravaNAtatvaddhaNapagabhumavappabhApata tattathA 15 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathA / / 55 / / virUpANi yAni mUtrapurISapUyAni tairbahupratipUrNAH; uccAra:- purISaM prakhavaNaM-mUtraM, khela :- pratItaH, sivAno - nAsikAmalaH, vAntAdikAni pratItAnyetebhyaH saMbhavaH - utpattiryeSAM te tathA / 'ime ya te' ityAdi, idaM ca te Aryaka : - pitAmahaH, prArthaka:-- pituH pitAmahaH, pitRprArthakaH- pituH prapitAmahaH, tebhyaH sakAzAdAgataM yattattathA; athavA Aryaka prAryakapitRRNAM yaH paryAyaH paripATirityanarthAntaraM tenAgataM yattattathA / 'aggisAhie' tyAdi, agneH svAminazra sAdhAraNaM, 'dAiya'tti- dAyAdAH putrAdayaH, etadeva dravyasyAtipAravazyapratipAdanArthaM paryAyAntareNAha -- 'aggisAmaNNe' ityAdi, zaTanaM vastrAderatisthagitasya patanaM--varNAdivinAzaH, vidhvaMsanaM ca prakRterucchedaH dharmmo yasya tattathA, 'jAhe no saMcAeti'tti yadA na zaknuvantau, 'bahUhiM visae'tyAdi, - bahvIbhiH viSayANAM - zabdAdInAmanulomA:- teSu pravRttijanakatvena anukUlA viSayAnulomAstAbhiH, AkhyApanAbhizca sAmAnyataH pratipAdanaiH, prajJApanAbhizca - vizeSataH kathanaiH, saMjJApanAbhizca saMbodhanAbhirvijJApanAbhizva-vijJa ptikAbhizca sapraNayaprArthanaiH, cakArAH - samuccayArthAH, AkhyAtuM vA, prajJApayituM vA, saMjJApayituM vA; vijJApayituM vA na zaknuta iti prakramaH / ' tAhe 'ti tadA viSayapratikUlAbhiH zabdAdiviSayANAM paribhoganiSedhakatvena pratilomAbhiH saMyamAdbhayamudvegaM ca - calanaM kurvanti yAstAH saMyama bhayodvegakArikAH - saMyamasya duSkaratvapratipAdanaparAstAbhiH prajJApanAbhiH prajJApayantau evamavAdiSTAm- 'nigganthe'tyAdi - nirgranthAH - sAdhavasteSAmiMda nairgranthaM pravacanameva prAvacanaM, saddbhyo hitaM satyaM sadbhUtaM vA nAsmAduttaraM - pradhAnataraM vidyata ityanuttaraM, anyadapyanuttaraM bhaviSyatItyAha - kaica likaM kevalaM advitIyaM, kevalipraNItatvAdvA kai likaM prati pUrNa - apavargaprApakairguNairbhRtaM, nayanazIlaM naiyAyikaM, mokSagamakamityarthaH; nyAye vA bhavaM naiyAyikaM mokSagamakamityarthaH; H6 1-zrIutkSi ptAdhya0 strIpuruSa zarIrA zucitvam / // 55 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RACROCCASSOCHOCOSC% saMzuddhaM--sAmastyena zuddhamekAntAkalaGkamityarthaH, zalyAni-mAyAdIni kuntatIti zalyakartanaM, sedhanaM siddhiH-hitArthaprApti stanmArgaH, siddhimArgaH muktimArgaH--ahitakarmavicyuterupAyaH, yAnti taditi yAnaM, nirupama yAnaM, niryANaM-siddhikSetraM tanmArgo | niryANamArgaH, evaM nirvANamArgo'pi, navaraM nirvANa-sakalakarmavirahaja sukhamiti, sarvaduHkhaprakSINamArgaH-sakalAzarmakSayopAyaH, ahiriva eko'nto-nizcayo yasyAH sA ekAntA sA dRSTi:-buddhiryasminnigranthe pravacane-cAritrapAlanaM prati tadekAntadRSTikaM, 4 ahipakSe-AmiSagrahaNaikatAnatAlakSaNA ekAntA-ekanizcayA dRSTiH-dRk yasya sa ekAntadRSTikaH, kSurapra iva ekadhArA, dvitIyadhArAkalpAyA apavAdakriyAyA abhAvAt ; pAThAntareNa-ekAntA-ekavibhAgAzrayA dhArA yasya tattathA, lohamayA iva yavAH cayitavyAH pravacanamiti prakramaH, lohamayayavacarvaNamiva duSkaraM caraNamiti bhAvaH, vAlukAkavala iva nirAsvAdaM vaiSayikasukhAsvAdanApekSayA pravacanaM, gaGgeva mahAnadI pratizrotasA gamanaM-pratizrotogamanaM tadbhAvastattA tayA, pratizrotogamanena gaGgeca dustaraM pravacanamanupAlayitumiti bhAvaH, evaM samudropamAnaM pravacanamiti, tIkSNaM khaDgakuntAdikaM caMkramitavyaM--AkramaNIyaM yadetatpravacanaM taditi, yathA-khaDgAdi kramitumazakyamevamazakyaM pravacanamanupAlayitumiti bhAvaH, gurukaM mahAzilAdikaM lambayi. tavya--avalambanIyaM pravacanaM gurukalambanamiva duSkaraM taditi bhAvaH, asidhArAyAM sacaraNIyamityevaM rUpaM yadvataM-niyamastadasidhArAvrataM caritavyaM--AsevyaM yadetatpravacanAnupAlanaM tadetaduSkaramityarthaH, kasmAdetasya duSkaratvamata ucyate-'no ya kappaI' tyAdi, 'raie vati-audezikabhedastacca modakacUrNAdi punarmodakatayA racitaM bhaktamiti gamyate, durbhikSabhaktaM yadbhi 1 0lakarmakSa0 a| AFRICORNITIONFERIISE Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 vR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 56 // kSukArthaM durbhikSe saMskriyate, evamanyAnyapi; navaraM kAntAraM - araNyaM vaddalikA--vRSTiH, glAnaH sannArogyAya yaddadAti tad glAnabhaktaM, mUlAni - padmasinATikAdInAM kandAH- sUraNAdayaH, phalAni - AmraphalAdIni, bIjAni - zAlyAdIni, haritaM - madhuratRNakabhANDAdi bhoktuM vA pAtuM vA nAlaM na samarthaH, zItAdyadhisodumiti yogaH; rogAH - kuSThAdayaH, AtaGkAH- AzughAtinaH zUlAdayaH, uccAvacAn- nAnAvidhAn grAmakaNTakAn indriyavargapratikUlAn evaM khalu ammayAo !' ityAdi - yathA lohacarvaNAdyupamayA duranucaraM - duHkhAsevyaM nairgranthaM pravacanaM mavadbhiruktamevaM-- duranucarameva, keSAM :- klIvAnAM - mandasaMhananAnAM kAtarANAM - cittAvaSTambhavarjitAnAmata eva kApuruSANAM kutsitanarANAM, vizeSaNadvayaM tu kaNThathaH pUrvoktamevArthamAha--duranucaraM-duHkhAsevyaM nairgranthaM pravacanamiti prakRtaM kasyetyAha-- prAkRtajanasya, etadeva vyatirekeNAha-- 'no ceva NaM' naiva dhIrasya - sAhasikasya duranucaramiti prakRtaM etadeva vAkyAntareNAha - nizcitaM nizcayavad vyavasitaM - vyavasAyaH karmma yasya sa tathA tasya, 'ettha tti--atra nairgranthe pravacane kiM duSkaraM 1, - na kiJcit duranucaramityarthaH kasyAmityAha -- 'karaNatAyAM' karaNAnAM -- saMyamavyApArANAM bhAvaH karaNatA tasyAM saMyamayogeSu madhye ityarthaH, tat tasmAdicchAmyambatAta ! / / 27 / / taNaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAiMti bahUhiM visayANulo mAhi ya, visayapaDikUlAhi ya, AghavaNAhi ya, pannavaNAhi ya, sannavaNAhi ya, vinnavaNAhi ya; Aghavittae vA, pannavittae vA, sannavittae vA, vinnavittae vA; tAhe akAmae ceva mehaM kumAraM evaM vadAsI - icchAmo tAba jAyA !, egadivasamavi te rAyasiriM pAsittae, tate NaM se mehe kumAre ammApitaramaNuvattamANe tusiNIe saMci 1- zrI. utkSi ptAdhya0 dIkSArthi meghakumAra sya saMyamaviSayakaH manoratha varNanam / // 56 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti, tate NaM se seNie rAyA kohuMbiyapurise sahAveti 2 ttA, evaM vadAsI - khippAmeva bho devANupiyA !, mehassa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM biulaM rAyAbhiseyaM ubaTTaveha, tate NaM te koDuMbiyapurisA jAva tevi taheva ubaTTaveMti; tate NaM se seNie rAyA bahUhiM gaNaNAyagadaMDaNAyagehi ya jAva saMparivuDe mehaM kumAraM asaNaM sovanniyANaM kalasANaM, evaM rUppamayANaM kalasANaM, suvannaruppamayANaM kalasANaM, maNimayANaM kalasANaM, suvannamaNimayANaM0, ruppamaNimayANaM, suvannaruppamaNimayANaM0, omejANaM0; savvodaehiM, savvamaddiyAhiM, savvapuSphehiM, savvagaMdhehiM, savvamallehiM savvosahihi ya, siddhatthaehi yaH savbiDDIe, savvajuIe, savvabaleNaM jAva duMdubhinigghosaNAditaraveNaM mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcati 2, karayala jAva kaTTu evaM vadAsI- jaya jaya NaMdA !, jaya 2 bhaddA !, jaya NaMdA0 bhadaM te ajiyaM jiNehi, jiyaM pAlayAhi jiyamajjhe sAhi, ajiyaM jiNehi, sattupakkhaM jiyaM ca pAlehi, mittapakkhaM jAva bharaho iva maNuyANaM; rAyagihassa nagarassa, annesiM ca bahUNaM gAmAgaranagarajAva sannivesANaM AhevacaM jAva viharAhitti kahu, jaya 2 saddaM pauMjaMti, tate NaM se mehe rAyA jAte mahayA jAva viharati tate NaM tassa mehassa rano ammAfpataro evaM vadAsI-bhaNa jAyA !, kiM dalayAmo, kiM payacchAmo, kiM vA te hiyaicchie sAmatthe ( mante ) ?; tate NaM se mehe rAyA ammApitaro evaM vadAsI - icchAmi NaM ammayAo !, kuttiyAvaNAo rayaharaNaM, paDiggahagaM ca uvaNeha; kAsavayaM ca saddAveha; tate NaM se seNie || e Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIpR0 vR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 57 // FACCORRECARECARRENA 1-zrIutkSiptAdhya. meghakumAranRpasya zreNika prtyaadeshm| rAyA koDaMbiyapurise saddAveti saddAvettA; evaM vadAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA!, sirigharAto tinni sayasahassAtiM gahAya, dohiM sayasahassehiM kuttivAvaNAo rayaharaNaM paDiggahagaM ca uvaNeha, saya. sahasseNaM kAsavayaM saddAvehaH tate Na te koDubiyapurisA seNieNaM rannA evaM vuttA samANA haTTha-tuTThA sirigharAo tinni sayasahassAtiM gahAya, kuttiyAvaNAto dohiM sayasahassehiM rayaharaNaM paDiggahaM ca uvaNeti; sayasahasseNaM kAsavayaM sahAveMti; tate NaM se kAsavae tehiM koDaMbiyapurisehiM saddAvie samANe hetu jAva hayahiyae pahAte, katavalikamme, kayakouyamaMgalapAyacchitte, suddhappAvesAtiM vatthAI bhaMgalAI pavaraparihie, appamahagyAbharaNAlaMkitasarIre, jeNeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchati 2. seNiyaM rAyaM karayalamaMjaliM kaTTha evaM vayAsI-saMdisaha Na devANuppiyA!, jaM mae karaNijaM / tate NaM se seNie rAyA kAsavayaM evaM vadAsI-gacchAhi NaM tumaM devANuppiyA!, surabhiNA gaMdhodaeNaM Nika hatthapAe pakkhAleha, seyAe caupphAlAe pottIe muhaM baMdhettA, mehassa kumArassa cauraMgulabaje NikkhamaNapAugge aggakese kappehiH tate NaM se kAsavae seNieNaM rannA evaM vutte samANe haha jAva hiyae jAva paDisuNeti 2, surabhiNA gaMdho. daeNaM hattha-pAe pakkhAleti 2, suddhavattheNaM muhaM baMdhati 2 ttA, pareNaM jatteNaM mehassa kumArassa cauraMgulavaje NikkhamaNapAugge aggakese kappati; tate NaM tassa mehassa kumArassa mAyA mahariheNaM haMsalakakhaNeNaM 1 hahatuTThajA0 a / 2 kayava0 bha / 3 muhaM baMdheti baM0 / SikOCHOCKI||CHRI|| 140CASHAN Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDasADaeNaM aggakese paDicchati 2, surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAleti 2, saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccAo dalayati 2, seyAe potIe baMdheti 2, rayaNasamuggayaMsi pakkhivati 2, maMjUsAe pakkhivati 2, hAravAridhArasiMduvArachinnamuttAvalipagAsAiM aMsUI viNimmuyamANI 2, royamANI 2, kaMdamANI 2, vilavamANI 2, evaM vadAsI-esa NaM amhaM mehassa kumArassa abbhudaesu ya, ussavesu ya, pabvesu ya, tihIsu ya, chaNesu ya, jannesu ya, pabvaNIsu ya, apacchime darisaNe bhavissaittikaTTha, ussIsAmUle Thaveti tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApitaro uttarAvakkamaNaM sIhAsaNaM rayAti, mehaM kumAraM docaMpi tacaMpi seyapIyaehiM kalasehiM pahAveti 2, pamhalasukumAlAe gaMdhakAsAiyAe gAyAtiM lUheMti 2, saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAtiM aNuliMpati 2, nAsAnIsAsavAyavojha jAva haMsalakkhaNaM paDagasADagaM niyaMseMti 2, hAraM piNaddhati 2, advahAraM piNadvaMti 2; egAvaliM, muttAvaliM, kaNagAvaliM, rayaNAvaliM, pAlaMbaM pAyapalaMba, kaDagAI, tuDigAI, keurAtiM, aMgayAti, dasamuddiyArNatayaM, kaDisuttayaM, kuMDalAti, cUDAmaNiM, rayaNukkaDaM mauDaM piNadvaMti2; divvaM sumaNadAma piNaTuMti 2, daddaramalayasugaMdhie gaMdhe piNaTuMti; tate NaM taM mehaM kumAraM gaMThimaveDhimapUrimasaMghAimeNa cauviheNaM mallaNaM kapparukkhagaMpiva alaMkitavibhUsiyaM kareMti / tate NaM se seNie rAyA koDaMbiyapurise saddAveti 2, evaM vayAsI khippAmeva bho devANupiyA!, aNegakhabhasayasanniviTTha, lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM, IhAmigausabhaturayanaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalaya bhatticittaM, ACHIIIIIIMARYEAR Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI OCIENCE . COAS- I bhIjJAtAdharmakathA) 1-zrIutkSiptAdhya meghakumArasya dIkSAvarNanam / // 58 // ghaMTAvalimahuramaNaharasaraM, subhakaMtadarisaNijjaM, niuNoviyamisimisiMtamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikhittaM, anbhuggayavairavetiyAparigayAbhirAmaM, vijAharajamalajaMtajuttaMpiva accIsahassamAlaNIyaM, rUvagasahassakaliyaM, bhisamANaM bhibbhisamANaM, cakkhuloyaNalessaM, suhaphAsaM, sassirIyarUvaM, sigdhaM, turitaM, cavalaM, vetiyaM, purisasahassavAhiNIM sIyaM uvaTThaveha; tate NaM te koDaMbiyapurisA haha-tuTThA jAva uvaTThati / tate NaM se mehe kumAre sIyaM dUrUhati 2 ttA, sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe sannisanna; tate NaM tassa mehassa kumArassa mAyA pahAtA kayavalikammA jAva appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA sIyaM dUrUhati 2, mehassa kumArassa dAhiNe pAse bhaddAsaNaMsi nisIyati; tate NaM tassa mehassa kumArassa aMbadhAtI rayaharaNaM ca paDiggahagaM ca gahAya sIyaM dUrUhati 2, mehassa kumArassa vAme pAse bhaddAsaNaMsi nisIyati / tate NaM tassa mehassa kumArassa piTThato egA varataruNI siMgArAgAracAruvesA, saMgayagayahasiyabhaNiyaceTThiyavilA. sasalAvuklAvaniuNajuttovayArakusalA, AmelagajamalajuyalavaDiyaanbhunnayapINaratiyasaMThitapaoharA; himarayayakuMdeMdupagAsaM, sakoreMTamalladAmadhavalaM AyavattaM gahAya, salIlaM ohAremANI 2 ciTThati; tate NaM tassa mehassa kumArassa duve varataruNIo siMgArAgAracAruvesAo jAva kusalAo sIyaM durUhaMti 2, mehassa kumArassa ubhao pAsiM nANAmaNikaNagarayaNamaharihatavaNijjujalavicittadaMDAo cilliyAo suhumavaradIhavAlAo saMkhakuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannigAsAo cAmarAo gahAya salIla ohAremANIo 2 AYEHRIDITORIES gaa||58|| Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C CCASI|| ciTThati / tate NaM tassa mehakumArassa egA varataruNI siMgArA jAva kusalA sIyaM jAva dUrUhati 2, mehassa kumArassa purato puratthimeNaM caMdappabhavairaveruliyavimaladaMDaM tAlaviMTe gahAya ciTThati; tate NaM tassa mehassa kumArassa egA varataruNI jAva surUvA sIyaM dUrUhati 2, mehassa kumArassa puvvadakkhiNeNaM seyaM rayayAmaya vimalasalilapunnaM mattagayamahAmuhAkitisamANaM bhiMgAraM gahAya ciTThati / tate NaM tassa mehassa kumArassa piyA koDuSiyapurise saddAveti 2ttA, evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA!, sarisayANaM, sarisattayANaM, sarivbayANaM, egAbharaNagahitanijoyANaM, koDaMbiyavarataruNANaM sahassaM, sadAveha jAva sahAvaMti; tae NaM koDaMbiyavarataruNapurisA seNiyassa ranno koDuMbiyapurisehiM sadAviyA samANA, haTThA, bahAyA jAva egAbharaNagahitaNijjoyA; jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchaMti 2, seNiyaM rAyaM evaM vadAsIsaMdisaha NaM devANuppiyA!, jannaM amhehiM karaNijaM; tate NaM seNie taM koDuMbiyavarataruNasahassaM evaM vadAsIgacchaha NaM devANuppiyA, mehassa kumArassa purisasahassavAhiNiM sIyaM parivahehaH tate NaM taM koDuMbiyavarataruNasahassaM seNieNaM rannA evaM vuttaM saMtaM haTuM tuTuM tassa mehassa kumArassa purisasahassavAhiNIM sIyaM parivahati, tae NaM tassa mehassa kumArassa purisasahassavAhiNIM sIyaM durUDhassa samANassa ime aTThamaMgalayA tappaDhamayAe purato ahANupuvIe saMpaTTiyA, taM0-sotthiya, sirivaccha, NaMdiyAvatta, vaddhamANaga, bhaddAsaNa, kalasa, maccha, dappaNa jAva bahave atyatthiyA jAva tAhiM iTAhiM jAva aNavarayaM abhiNaMdaMtA ya, 5 | 5% Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathA) CACA // 59 // CHECRECIRCCCCCCCARRECSC abhithuNatA ya; evaM vadAsI-jaya 2 NaMdA!, jaya 2NaMdA, jaya 2 bhaddA !; bhaI te ajiyAI jiNAhi, iMdiyAI jiyaM ca, pAlehi samaNadhamma, jiyavigdho'viya vasAhi, taM deva, siddhimajjhe, nihaNAhi rAgadosamalle, taveNaM dhitidhaNiyabaddhakaccha, mahAhi ya aTTakammasattU jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM appamatto, pAvaya, vitimiramaNusaraM kevalaM nANaM, gaccha ya mokkhaM paramapayaM sAsayaM ca ayalaM, haMtA parIsahacamuMNaM abhIo parIsahovasaggANaM, dhamme te avigdhaM bhavau ti kaDu; puNo 2, maMgalajaya 2, saI pauMjaMti; tate NaM se mehe kumAre rAyagihassa nagarassa majjhamajjhaNaM niggacchati 2, jeNeva gulasilae cetie, teNAmeva uvAgacchati 2, purisasahassavAhiNIo sIyAo paccorubhati // suutrm-28|| 'mahatthaMti-mahAprayojana, mahA-mahAmUlyaM, mahAha-mahApUjyaM mahatAM vA yogya; rAjyAbhiSeka-rAjyAbhiSekasAmagrI upasthApayata-sampAdayata / sauvarNAdInAM kalazAnAmaSTau zatAni catuHSaSTyadhikAni, 'bhomejANaM'ti-maumAnAM pArthivAnAmityarthaH / sarvodakaiH-sarvatIrthasaMbhavaiH, evaM mRttikAbhiriti / 'jaya jayetyAdi, jaya jaya tvaM-jayaM labhasva, nandati nandayatIti vA nandaH-samRddhaH samRddhiprApako vA tadAmantraNaM he nanda , evaM bhadra-kalyANakArin / , he jagannanda !, bhadraM te bhavatviti zeSaH, iha game yAvatkaraNAdidaM dRzyam-"indo iva devANaM, camaro iva asurANaM, dharaNo iva nAgANaM, cando iva tArANa"ti / 'gAmAgara'-iha daNDake yAvatkaraNAdidaM dRzyam-"nagara-kheDa-kabaDa-doNamuha-maDaMva-paTTaNa-saMbAha-sannivesANaM AhevacaM, porevaccaM, sAmittaM, bhattitaM, mahattaragattaM, ANAIsara-seNAvaccaM; kAremANe, pAlemANe; mahayAhayanaTTamIyavAiyataMtItalatAlatuDiya 1-zrIutkSiptAdhya. | meSakumAraM | pratyAzIrvAda vcnaani| CAFEOCAIIMGROCE Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNamuIMgapaDuppavAiyaraveNaM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharAhi"tti / tatra karAdigamyo grAmaH, Akaro - lavaNAdyutpattibhUmiH, avidyamAnakaraM nagaraM, dhUlI prAkAraM-kheTaM, kunagaraM - karbaTaM, yatra jalasthalamArgAbhyAM bhANDAnyAgacchanti tad droNamukhaM, yatra yojanAbhyantare sarvato grAmAdi nAsti tanmaDambaM pattanaM dvidhA - jalapattanaM sthalapattanaM caH -- tatra jalapattanaM yatra jalena bhANDAnyAgacchanti, yaMtra tu sthalena tat sthalapattanaM; yatra parvatAdidurge lokA dhAnyAni saMvahanti sa saMvAhaH, sArthAdisthAnaM sannivezaH, AdhipatyaM adhipatikarma rakSetyarthaH, 'porevacca'- purovarttitvamagre saratvamityarthaH, svAmitvaM nAyakatvaM bhartutvaM poSa katvaM, mahattarakatvaM-- uttamatvaM; AjJezvarasya- AjJApradhAnasya sataH tathA senApaterbhAva:- AjJezvarasenApatyaM kArayan, anyainiyuktakaiH pAlayan svayameva mahatA pradhAnena; 'ahaya'tti - AkhyAnaka pratibaddhaM nityAnubandhaM vA yannATayaM ca--nRtyaM, gItaM ca-gAnaM tathA-vAditAni yAni tantrI ca-vINA, talau ca hastau tAlazca - kaMsikA, tuDitAni ca vAditrANi tathA ghanasamAnadhvaniyoM mRdaGgaH paTunA puruSeNa pravAditaH sa ceti dvandvaH, tatasteSAM yo vasteneti, iti kaTu--iti kRtvA evamabhidhAya jaya 2 zabdaM prayuGkte zreNikarAja iti prakRtaM, tato'sau rAjA jAtaH, 'mahayA' - iha yAvatkaraNAt evaM varNako vAcyaH-"mahAhimavantamahaMta malaya maMdarama hiMdasAre, accaMta visuddha dIha rAya kulavaMsappasUe, niraMtaraM rAyalakkhaNavirAiyaMgamaMge, bahujaNabahumANapUe, savaguNasamiddhe, khattie, mudie, muddhAbhisitte"-- pitrAdibhirmUrddhanyabhiSiktatvAt, "mAupiusujAe dayapatte " -- dayAvAnityarthaH, sImaMkare maryAdAkAritvAt, sImaMdhare kRtamaryAdApAlakatvAt ; evaM khemaMkare, khemaMdhare;-kSemaM - anupadravatA 1 gaH sadhanamRdaGgaH padeg a mAcha Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 60 // " maNuside jaNavayapiyA"-- hitatvAt, 'jaNavaya purohie' - zAntikAritvAt se ukare - mArgadarzaka:, keukare adbhuta kAryakAritvAt, ketu:- cihna 'narapavare' - narAH pravarAH yasyeti kRtvA, 'purisavare'-- puruSANAM madhye varatvAt, 'purisasIhe' - zUratvAt, 'purisa AsI vise' - zApasamarthatvAt, 'purimapuMDarIe'- sevyatvAt, 'purisavaragaMdhahatthI'--pratirAjagajabhaJjakatvAt, 'aDDe'-- ADhyaH, 'ditte'--darpavAn, 'vitte' - pratItaH; 'vicchinnaviulabhavaNasayaNA saNa jANavAhaNAinaM' - vistIrNavipulAni - ati vistIrNAni bhavanazayanAsanAni yasya sa tathA yAnavAhanAnyAkIrNAni guNavanti yasya sa tathA tataH karmadhArayaH, 'bahudhaNabahujAyarUvarayae' - bahu dhanaM-gaNimAdikaM bahunI ca jAtarUparajate yasya sa tathA, 'AyogapayogasaMpatte' - AyogasyaarthalAbhasya prayogA- upAyAH saMprayuktA-vyApAritA yena sa tathA 'vicchaDDiyapaurabhattapANe'- vicchardite- tyakte bahujanabhojanadAnenAvaziSTacchiSTasaMbhavAt saMjAtaviccheda vA nAnAvidhabhakti ke bhaktapAne yasya sa tathA, 'bahudAsIdAsago mahisagavelagappabhUe'- bahudAsIdAsazvAsau gomahiSIga velagaprabhUtazceti samAsaH, gavelakA - urabhrAH, 'paDipuNNajaMtakosakoTThAgArAuhAgAre' - yantrANi - pASANakSepayantrAdIni kozo-bhANDAgAraM koSThAgAraM dhAnyagRha, AyudhAgAraM praharaNazAlA; 'balavaM dubbalapaccAmitte'- pratyamitrAH - prAtivezikAH, 'ohayakaMTayaM nihayakaMTayaM galiyakaMTayaM udbhiyakaMTayaM akaMTayaM' - kaNTakAH -pratisparddhino gotrajAH upahatA vinAzanena nihatAH samRddhyapahAreNa galitAH mAnabhaGgena uddhRtA dezanirvAsanena ata evAkaNTakamiti, evaM 'uvahasantu' mityAdi, navaraM zatravo gotrajA iti, 'vavagayadubhikkhamAribhayavipyamukaM khemaM sivaM subhikkhaM pasaMtaDiMbaDamaraM' - anvayavyatirekAbhidhAnasya ziSTasaMmatatvAt na punaruktatAdoSo'tra 'raaM pasAhemANe viharaha'ti / 'jAyA' bhHtbh 1-zrI ut ptAdhya0 meghakumAra sya dIkSAvarNakanyAkhyAnam / // 60 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti-he jAta ! putra 'kiM dalayAmoti-bhavato'nabhimataM kiM vighaTayAmo vinAzayAma ityrthH| athavA-bhavato'bhimatebhyaH kiM damaH, tathA bhavate eva kiM prayacchAmaH 1, 'kiM vA te hiyaicchiyasAmatthe'tti-ko vA tava hRdayavAJchito mantra iti, 'kuttiyAvaNAu'tti devatAdhiSThitatvena svargamaryapAtAlalakSaNabhUtritayasaMbhavivastusaMpAdaka ApaNo-haTTA-kutrikApaNaH tasmAt AnItaM kAzyapakaM ca-nApita zabdituM-AkAritumicchAmIti vartate, zrIgRhAta-bhANDAgArAt , 'niketti sarvathA vigatamalAn , 'pottiyAi'tti-vastreNa, 'maharihe'tyAdi 'mahariheNaM'tti-mahato yogyena mahApUjena vA haMsasyeva lakSaNasvarUpaM zuklatA haMsA vA lakSaNaM-cihnaM yasya sa tathA tena zATako-vastramAnaM sa ca pRthulA paTo'bhidhIyata iti paTazATakastena, 'siMduvAre'tti-vRkSavizeSo nirguNDIti kecit tarkusumAni sinduvArANi tAni ca zuklAni / 'esa gaM'ti-etat darzanamiti yogaH; NamityalaMkAre, abhyudayeSu-rAjyalAbhAdiSu utsaveSu priyasamAgamAdimaheSu prasaveSu-putrajanmasu tithiSu-madanatrayo dazIprabhRtiSu kSaNeSu-indramahAdiSu yajJeSu-nAgAdipUjAsu parvaNISu ca kArtikyAdiSu apazcima-akArasyAmaGgalaparihArArthatvAt pazcimaM darzanaM bhaviSyati, etatkezadarzanamapanIta kezAvasthasya meghakumArasya yaddarzanaM sarvadarzanapAzcAtyaM tadbhaviSyatIti bhAvaH; athavA na pazcimamapazcimaM-paunaHpunyena meghakumArasya darzanametadarzanena bhvissytiityrthH| 'uttarAvakkamaNaM'ti-uttarasyAM dizyapakramaNa-avataraNaM yasmAttaduttarApakramaNa-uttarAbhimukhaM rAjyAbhiSekakAle pUrvAbhimukhaM tadAsIditi, 'docaMpi'-dvirapi, 'tacaMpi'-trirapi, 'zvetapItaiH'-rajatasauvaNaH, 'pAyapalaMba'ti-pAdau yAvad yaH pralambate'laGkAravizeSaH sa pAdapralambA, 'tuDiyAIti-bAhurakSakAH, keyUrAGgadayoryadyapi nAmakoze bAhAbharaNatayA na vizeSaH tathApIhAkArabhedena medo dRzyaH, R-ANING Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI-1 100 zrIjJAtAdharmakathAle 1-utthipvAdhya dIkSAvarNakanyA khyAnam / PROCHNICARRI|| // 61 // SARKARKALGAACHAR 'dazamudrikAnantaka'-hastAGgalisaMbandhi mudrikAdazakaM, 'sumaNadAma'ti-puSpamAlAM pinaddhyatA-paridhattaH dardara:-cIvarAvanaddhakuNDikAdibhAjanamukhaM tena gAlitAstatra pakkA vA ye, 'malaya'tti-malayodbhavaM zrIkhaNDaM tatsaMbandhinaH sugandhayo-gandhAstAn pinaddhyataH, hArAdisvarUpaM prAgvat , granthima-yadthyate sUtrAdinA veSTimaM-yadthitaM sadveSTyate yathA puSpalambUsaka: genduka ityarthaH, parimaM-yena vaMzazalAkAmayapaJjarakAdi kUrcAdi vA pUryate sAMyogika-yatparasparato nAlasaMghAtanena saMghAtyate alaGkataMkutAlaGkAra, vibhUSita-jAtavibhUSaM / 'saddAveha jAva sadAviti' 'egA varataruNI'tyAdi zRGgArasyAgAramiva zRGgArAgAraM athavAzRGgArapradhAna AkAro yasyAzcAruzca veSo yasyAH sA tathA, saGgateSu gatAdiSu nipuNA yukteSUpacAreSu kuzalA ca yA sA tathA, tatra vilAso-netravikAro, yadAha-" hAvo mukhavikAraH syaadbhaavshcittsmudbhvH| vilAso netrajo jJeyo, vibhramo bhrUsamudbhavaH // 1 // " saMlApo-mitho bhASA ullApaH-kAkuvarNanaM, Aha ca-"anulApo muharbhASA, pralApo'narthaka vacaH / kAkA varNanamullApaH, saMlApo bhASaNaM mithaH // 1 // " iti / 'Amelaga'tti-ApIDa:-zekharaH sa ca stanaH-prastAvAcucuka. statpradhAnau Amelako vA-parasparamIpatsambaddhau yamalau-samazreNisthitI yugalau-yugalarUpI dvavityarthaH vartitau-vRttI abhyunnatauuccau pInau-sthUlo ratidau-sukhapradau saMsthitau-viziSTasaMsthAnavantau payodharau-stanau yasyAH sA tathA, himaM ca rajataM ca kunda. zvenduzceti dvandvA, eSAmiva prakAzo yasya tattathA, sakoreNTAni-koreNTakapuSpagucchayuktAni mAlyadAmAni-puSpamAlA yatra tattathA, dhavalamAtapatraM-chatraM, nAnAmaNikanakaratnAnAM mahAIsya mahAghasya tapanIyasya ca satkAvujvalo vicitrau daNDau yayoste tathA, atra kanakatapanIyayoH ko vizeSaH, ucyate kanakaM pItaM tapanIyaM raktaM iti, 'cilliyAotti-dIpyamAne lIne ityeke| Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CH sUkSmavaradIrghavAle zaGkhakundadakarajasAM amRtasya mathitasya sato yaH phenapuMjastasya ca sannikAze-sadRze ye te tathA, cAmare candraprabhavajravaiDUryavimaladaNDe, iha candraprabhA-candrakAntamaNiH, tAlavRnta-vyajanavizeSaH mattagajamahAmukhasya AkRtyAAkAreNa samAnaH-sadRzo yaH sa tathA taM bhRGgAra, 'ege' tyAdi, eke:-sadRza: AbharaNalakSaNo gRhIto niryoga:-parikaro yaiste tathA teSAM kauTumbikavarataruNAnAM sahasramiti / 'tae NaM te koDubiyavarataruNapurisA sahAviya'tti-zabditAH, 'samANa'tti-santA, 'aTThamaMgalaya'tti-aSTAvaSTAviti vIpsAyAM dvirvacanaM maGgalakAni-mAGgalyavastUni, anye vAha:-aSTasaMkhyAni aSTamaGgalasaMjJAni vastUnIti 'tappaDhamayAe'tti teSAM vivakSitAnAM madhye prathamatA tatprathamatA tayA; 'vaddhamANayaMtizarAvaM, purUSArUDhaH puruSa ityanye, svastikapazcakamityanye, prAsAdavizeSa ityanye / 'dappaNa'tti-AdarzaH, iha yAvatkaraNAdidaM dRzya-'tayANataraM ca NaM puNNakalasabhiMgArA divA ya chattapaDAgA sacAmarA desaNaraiyaAloiyadarisaNijA vAuddhayavijayaMtI ya UsiyA gagaNatalamaNulihaMtI purao ahANupubie saMpaDiyA, tayANaMtaraM ca veruliyabhisaMtavimaladaMDaM palaMbakoreMTamalladAmovasohiyaM caMdamaMDalanibhaM vimalaM AyavattaM paraM sIhAsaNaM, ca maNirayaNapAyapIDhaM sapAuyAjoyasamAutta, bahukiMkarakammakarapurisapAyattaparikhittaM, purao ahANupukhie saMpaTTiyaM; tayANaMtaraM ca NaM vahave laDiggAhA, kuMtaggAhA, cAvaggAhA, dhayaggAhA, cAmaraggAhA, | kumaraggAhA, potthayaggAhA, phalayaggAhA, pIDhayaggAhA, vINaggAhA, kubaggAhA, haDapphaggAhA, purao ahANupubIe saMpaDiyA tayANaMtaraM ca NaM bahave daMDiNo, muMDigo, sihaMDiNo, piMchiNo, hAsakahA, DamarakarA, cADukarA kIDatA ya, vAyaMtA ya, gAyaMtA 2 caNake. a| 3 deggamaMDiyaMpAya a / E CAFERICAF-CAR Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAnI 10 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge 1-utthiptAbhya0 diikssaavrnnkvyaakhyaanm| // 62 // ya, nacaMtA ya, hAsatA ya, sohiMtA ya, sAvitA ya, rakhatA ya, AloyaM ca karemANA jayajayasadaM ca pauMjamANA purao ahANupuvie saMpadviyA; tayANaMtaraM ca NaM jaccANa, taramallihAyaNANaM, thAsagaahilANANaM, cAmaraMgaMDaparimaMDiyakaDINaM, aTThasayaM varaturagANaM, purao ahANupudie saMpaTThiyaM; tayANataraM ca NaM IsidantANaM, IsimattANa, IsiucchaMgavisAladhavaladaMtANa, kaMcaNakosipaviTThadaMtANaM, aTThasayaM gayANaM, purao ahANuputvIe saMpaTThiyaM tayANaMtaraM ca NaM sachattANa, sajjhayANaM, saghaMTANaM, sapaDAgANa, satoraNavarANaM, sanaMdighosANaM, sakhikhiNIjAlaparikhicANaM, hemamayacicatiNisakaNakanijjuttadAruyANa, kAlAyasasukayanemijaMtakammANa, susiliTThavittamaMDaladhurANaM, AiNNavaraturagasaMpauttANa, kusalanaracheyasArahisusaMpariggahiyANa, battIsatoNaparimaMDiyANa, saMkaMkaDavaDaMsakANaM, sacAvasarapaharaNAvaraNabhariyajuddhasajjANaM, aTThasayaM rahANa, purao ahANupubIe saMpaTThiyaM tayAaMtaraM ca NaM asisattikoMtatomarasUlalauDabhiMDimAlavaNupANisajaM, pAyatANIyaM, purao ahANupubIe saMpaTThiyaM; tae NaM se mehe kumAre hArotthayasukayaraiyavacche, kuMDalujoiyANaNe, mauDadittasirae, anmahiyarAyateyalacchIe, dippamANe sakosTamalladAmeNaM chatteNa dharijamANeNaM, seyavaracAmarAhiM uddhavvamANIhi, hayagayapavarajohakaliyAe, cAuraMgiNIe seNAe samaNugammamANamagge, jeNeva guNasilae cehae teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM tassa mehassa kumArassa purao mahaM AsA, AsaparA, ubhao pAse nAgA, nAgadharA, karivarA, piDao rahA, rahasaMgellI; tae Na se mehe kumAre abbhAgayabhiMgAre, paggahiyatAliyaMTe, Usaviyaseyacchatte, pavIjiyavAlaviyaNIe, saviDDIe, sabajuIe, sabavaleNaM, sabasamudaeNaM, sabAdareNaM, sabavibhUe, sabavibhUsAe, sabasaMbhameNa, savagaMdha 1 tettI* a| 2 bhabhugga0 a / %Aja||CHARSHA Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pupphamalAlaMkAreNaM, saGghatuDiyasaddasa nninAeNaM, mahayA iDDIe, mahayA juIe, mahayA baleNaM, mahayA samudapaNaM, mahayA varatuDiyajamagamagappavAhaNaM, saMkhapaNavapaDa hame rijhallarikhara muhihuDuka murakha muiMga duMdubhinigghosanA iyaraveNaM, rAyagihassa nagarassa majjha majjheNaM Niggaccha tara NaM tassa mehassa kumArassa rAyagihassa nagarassa majjhamajjheNaM niggacchamANasma bahave atthasthiyA, kAmatthiyA, bhogatthiyA, lAbhatthiyA, kIbbisiyA, karoDiyA, kAravAhiyA, saMkhiyA, cakiyA, laMgaliyA, muhamaMgaliyA, pUsamANavA, mANagA; tAhiM iTThAhiM, kaMtAhiM, piyAhiM, maNunAhiM, maNAmAhiM, maNAbhirAmAhiM, hiyayagamaNijAhiM vaggUhiM'ti, ayamasyArthaH tadanantaraM ca chatrasyopari patAkA chatrapatAkA sacAmarA - cAmaropazobhitA tathA darzanaratidA-dRSTisukhadA Aloke -dRSTiviSaye kSetre sthitA'tyuccatayA dRzyate yA sA AlokadarzanIyA, tataH karmadhArayaH, athavA darzane - dRSTipathe meghakumArasya racitAdhRtA yA AlokadarzanIyA ca yA sA tathA vAtodbhUtA vijayasUcikA ca yA vaijayantI - patAkAvizeSaH sA tathA sA ca UsiyAucchritaUrddhAkRtA purataH - agrataH yathAnupUrvI - krameNa samprasthitA - pracalitA, 'bhisaMta'tti - dIpyamAnaH, maNiratnAnAM sambandhi pAdapIThaM yasya siMhAsanasya tattathA, svena-strakIyena meghakumArasambandhinA pAdukAyugena samAyuktaM yattattathA, bahubhiH kiGkaraiHkiMkurvANaiH karmakarapuruSaiH pAdAtena ca padAtisamUhena zastrapANinA parikSiptaM yattattathA 'kUya'tti - kutupaH, 'haDappho' tti - Abha raNakaraNDakaM, 'muMDiNo' - muNDitAH, 'chiDiNo' - zikhAvantaH, 'DamarakarA:'- paraspareNa kalahavidhAyakAH, 'cATukarA:'priyaMvadAH, 'sohaMtA ya'tti-zobhAM kurvantaH, 'sAvaMtA ya'tti - zrAvayantaH AzIrvacanAni rakSantaH nyAyaM AlokaM ca kurvANAH * * etadantargataH pAThaH apratau nAsti / 1 : Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 10 vR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 63 // HALAHARMA meSakumAraM tatsamRddhiM ca pazyantaH, jAtyAnAM-kAmbojAdidezodbhavAnAM taromallino-palAdhAyino vegAdhAyino vA hAyanA:-[1-utvisaMvatsarA yeSAM te tathA teSAM, anye tu 'bhAyala'tti manyante, tatra bhAyalA-jAtyavizeSA eveti gamanikaivaiSA, thAsakA- ptAdhya darpaNAkArAH ahilANAni ca-kavikAni yeSAM santi te tathA, matublopAt , 'cAmaragaMDA'-cAmaradaNDAstaiH parimaNDitA kaTI dIkSAyeSAM te tathA teSAM, ISAdAntAnAM-manAg grAhitazikSANAmISanmattAnAM,-nAtimattAnAM, te hi janamupadravayantIti, ISat-manA. varNakanyAgutsaGgaH ivotsaGgaH-pRSThidezastatra vizAlA-vistIrNA dhavaladantAzca yeSAM te tathA teSAM, kozI-pratimA, nandiyopaH-tUryanAdaH, khyaanm| athavA sunaMdI-satsamRddhiko ghoSo yeSAM te tathA teSAM, sakiGkiNi-sakSudraghaNTikaM yajAlaM-muktAphalAdimayaM tena parikSiptA ye te tathA teSAM, tathA haimavatAni-himavatparvatodbhavAni citrANi tinizasya-vRkSavizeSasya sambandhIni kanakaniyuktAni-hemakhacitAni dArUNi-kASThAni yeSAM te tathA teSAM, kAlAyasena-lohavizeSeNa suSTu kRtaM nemeH-gaNDamAlAyAH yantrANAM ca-ratho. pakaraNavizeSANAM karma yeSAM te tathA teSAM, suzliSTe vicatti-vatradaNDavat maNDale vRtte dhurau yeSAM te tathA teSAM, AkIrNA-vegA: diguNayuktAH ye varaturagAste saMprayuktA-yojitA yeSu te tathA teSAM, kuzalanarANAM madhye ye che kA:-dakSAH sArathayastaiH susaMpragRhItA yete tathA teSAM, toNatti-zarabhatrAH saha kaNTakaiH-kavacaivaizezca vartante ye te tathA teSA, sacApA:-dhanuryuktA ye zarAH praharaNAni ca-khagAdIni AvaraNAni ca-zIrSakAdIni terye bhRtA yuddhasajjAzca-yuddhapraguNAzca ye te tathA teSAM, 'lauDa'ttilakuTAH, asyAdikAni pANau haste yasya tattathA tacca tatsajaM ca-praguNaM yuddhasyeti gamyate, pAdAtAnIka-padAtikaTakaM hArAvastRtaM sukataratika-vihitasukhaM vakSo yasya sa tathA, mukuTadIptaziraskA, 'pahArettha gamaNayAe'-ti-gamanAya pradhAritavAn // 63 // ICCIRCISECSI Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 saMpradhAritavAn, 'maha' ci- mahAntaH azvAH, azvavarAH ye azvAn dhArayanti, nAgA- hastinaH, nAgadharA ye hastino dhArayanti, kacidvarA iti pAThaH tatrAzvA nAgAzva kiMvidhAH 1 azvavarA azvapradhAnAH, evaM nAgavarAH, tathA rathA rathasaMgiNellI - rathamAlA kvacit rahasaMgallIti pAThaH, tatrarathasaGgelI-rathasamUhaH / 'tae NaM se mehe kumAre anbhAgasabhiMgAre' ityAdivarNakopasaMhAravacanamiti na punaruktaM, 'saviDDIe'tyAdi, dohadAtrasare vyAkhyAtaM, zaGkhaH pratItaH, paNavo - bhANDAnAM paTahaH paTahastu pratIta eva, merI - DhakkAkArA, jhallarI- valayAkArA, kharamuddI - kAhalA, huDakA - pratItA; mahApramANo maddalo, murajaH, sa eva laghurmRdaGgo; dundubhiH - bheryAkArA saGkaTamukhI eteSAM nirghoSo mahAdhvAno nAditaM ca- ghaNTAyAmiva vAdanottarakAlabhAvI sa tathA tadvani stalakSaNo yo vastena, arthArthino- dravyArthinaH, kAmArthinaH - zabdarUpArthinaH, bhogArthinaH - gandharasasparzArthinaH lAbhArthinaHsAmAnyena lAbhepsavaH, kilbiSikAH - pAtakaphalavaMto niHsvAndhapavAdayaH, kAroTikA :- kApAlikAH, karo - rAjadeyaM dravyaM tadvanti ye te kAravAhikAH, kareNa vA bAdhitAH pIDitA ye te karavAdhitAH zaMkhavAdanazilpameSAmiti zAGkhikAH zaGkho vA vidyate yeSAM maGgalyacandanAdhArabhUtaH te zAGkhikAH, cakraM praharaNameSAmiti cAkrikA:-yoddhAraH, cakraM - vA'sti yeSAM te cAkrikA:kumbhakAratailikAdayaH, cakraM vopadarzya yAcante ye te cAkrikA:- cakradharA ityarthaH, lAGgalikA:- hAlikAH, lAGgalaM vA praharaNaM yeSAM gale vA lambamAnaM suvarNAdimayaM tadyeSAM te lAGgAlikA:- kAryahikavizeSAH, mukhamaGgalAni cATuvacanAni ye kurvanti te mukhamaGgalikAH, puSpamANavA - nagnAcAryA, varddhamAnakA :- skandhAropita puruSAH, 'iDAhI' tyAdi pUrvavat, 'jiyavigdhoviya 1 abbhugga0 a / bhH Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR00 zrIjJAtAdharmakathAle / vasAhi'-tti-ihaiva sambandhaH, api ca jitavighnaH tvaM he deva ! athavA-devAnAM siddhezca madhye vasa-Asva, 'nihaNAhiti vinAzaya rAgadveSau mallau, kena karaNabhUtenetyAha-tapasA-anazanAdinA, kiMbhUtaH san 1-dhRtyA-cittasvAsthyena / 'dhaNiya'tiatyarthaM pAThAntareNa balikA-dRDhA baddhA kakSA yena sa tathA, mallaM hi pratimallo muTyAdinA karaNena vastrAdiraDhavaddhakakSaH samihantIti evamuktamiti, tathA mardaya aSTau karmazatrUn dhyAnenottamena-zuklenApramattaH san, tathA 'pAvaya'ti-prApnuhi vitimiraMapagatAjJAnatimirapaTalaM nAsmAdustaramastIti anuttaraM-kevalajJAna, gaccha ca mokSaM paraM padaM zAzvatamacalaM cetyevaM cakArasya sambandhaH, kiM kRtvA ?-hatvA parISahacamUM-parISahasainyaM, NamityalaMkAre, athavA-kiMbhUtastvaM ?-hantA-vinAzakaH parISahacamUnAm // 28 // tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM purao kaTTa, jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNAmeva uvAgacchaMti 2ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhuttoAyAhiNaM payAhiNaM kareMti 2ttA, vaMdaMti namasaMti 2ttA; evaM vadAsI-esa NaM devANuppiyA!, mehe kumAre amhaM ege putte iDhe, kaMte jAva jIviyAusAsae, hiyayaNadijaNae, uMbarapuppaMpiva dullahe savaNayAe, kimaMga puNa darisaNayAe?; se jahA nAmae uppaleti vA, paumeti vA, kumudeti vA, paMke jAe jale saMvaDie, novalippaI paMkaraeNaM, Novalippai jalaraeNaM; evAmeva mehe kumAre kAmesu jAe bhogesu saMvuDDe novalippati, kAmaraeNaM novalippati bhogaraeNaM; esa NaM devANuppiyA, saMsArabhauvvige, bhIe jammaNajaramaraNANaM, icchai devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA AgArAo 2 hiyayANaMdaja. a|3 puSpa'viva. bh| 4 'ppae / 1-utthiptAdhya. zrIvIrasamIpe meghakumArAgamanam / // 64P II- HEIII/ASSIS // 64 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SES CACE aNagAriyaM pavvatittae; amhe NaM devANuppiyANa sissabhikkhaM dalayAmo, paDicchaMtu NaM devANuppiyA!, sissabhikkha tate Na se samaNe bhagavaM mahAvIre mehassa kumArassa ammApiUehiM evaM vutte samANe eyamaTuM samma paDisuNeti, tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo uttarapuracchima disibhAgaM avakkamati 2ttA, sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyati; tate NaM se mehakumArassa mAyA haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM AbharaNamallAlaMkAraM paDicchati 2, hAravAridhArasiMduvArachinnamuttAvalipagAsAtiM aMsUNi viNimmuyamANI 2,royamANI 2, kaMdamANI 2,vilavamANI 2,evaM vadAsI-jatiyavvaM jAyA! ghaDiyavvaM jAyA ! parakkamiyavvaM jAyA !, assi ca NaM aDhe no pamAdeyavvaM, amhaMpiNaM emeva magge bhavau tti kaddu, mehassa kumArassa ammApiyaro samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti 2, jAmeva disi pAunbhUtA tAmeva disiM paDigayA // sUtram-29 // 'ege putte' iti-dhAriNyapekSayA, zreNikasya bahuputratvAt ; jIvitoccAsako hRdayanaMdijanakA, utpalamiti vA-nIlotpalaM pathamiti vA-AdityabodhyaM, kumudamiti vA--candrabodhyam / 'jaiyavva'mityAdi, prApteSu saMyamayogeSu yatnaH kAryoM he jAta !,-putra!; ghaTitavyaM-aprAptaprAptaye ghaTanA kAryA parAkramitavyaM ca-parAkramaH kAryaH, puruSatvAbhimAnaH siddhaphalaH kartavya iti bhAvaH, kimuktaM bhavati 1,-etasminnarthe pravrajyApAlanalakSaNe na pramAdayitavyamiti / | tate NaM se mehe kumAre sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti 2, jeNAmeva samaNe 3, teNAmeva uvAgacchati bAjAranAmA S-500 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI pR0 pR0 zrIjJAtA dharmakathA // 65 // 2, samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareti 2, vaMdati nama'sati 2, evaM vadAsI-Alitte NaM bhaMte !, loe palitte NaM bhaMte! loe Alittapalitte NaM bhaMte !, loe jarAe maraNeNa ya, se jahANAmae keI gAhAvatI AgAraMsi jhiyAyamANaMsi, je tattha bhaMDe bhavati appabhAre mollagurue taM gahAya AyAe etaM avakkamati esa me NitthArie samANe pacchA purA hiyAe suhAe khamAe jissesAe ANugAmiyatA bhavissati evAmeva mamavi ege AyAbhaMDe iTThe, kaMte, pie, maNunne, maNAme, esa me nitthArie samANe saMsAravocche kare bhavissati taM icchAmi NaM devANuppiyAhiM sayameva pavvAviyaM, sayameva muMDAviyaM, sehAviyaM, sikkhAviyaM, sayameva AyAragoyaraviNayaveNaiya caraNa karaNaja / yAmAyAvattiyaM, dhammamAikkhiyaM; tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pavvAveti, sayameva AdhArajAva dhammamAtikkhaiH- evaM devANupiyA !, gaMtavvaM, ciTTitavvaM, NisIyanvaM, tuyahiyavvaM, bhuMjiyabvaM, bhAsiyavvaM evaM uTThAe uTThAya pANehiM, bhUtehiM, jIvehi, sattehi, saMjameNaM saMjamitavvaM, ariMsa ca NaM aTThe No pamAdeyavvaM tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM Nisamma sammaM paDivajjaha, tamANAe taha gacchaha, taha ciTThaha jAva uTThAe uTThAya pANehiM bhUtehiM jIvehiM sattehiM saMjamai // sUtram - 30 // jaM divasaM caNaM mehe kumAre muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvaie, tassa NaM divasassa puvvAvaraNha 1 "o paDiNisameti / 2deg a H | 1 - utkSi ptAdhya0 meghakumArasya dIkSA grahaNa vidhi varNanam / / / 65 / / Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlasamayaMsi, samaNANaM niggaMthANaM ahArAtiNiyAe, sajjAsaMdhAraesu, vibhajjamANesu, mehakumArassa dAramUle sevAsaMdhArae jAe yAvi hotthAH tate NaM samaNA NiggaMthA putrvarattAvara ttakAlasamayaMsi vAyaNAe, pucchatry, pariyahaNAe, dhammANujogaciMtAe ya; uccArassa ya pAsavaNassa ya aigacchamANA ya niggacchamANA ya appegatiyA, mehaM kumAraM hatthehiM saMghadvaMti, evaM pAehiM sIse pohe kAryasi appegatiyA olaMDati, appegaiyA polaMDei, appegatiyA pAyarayareNuguMDiyaM kareMti; evaMmahAliyaM ca NaM rayaNIM mehe kumAre No saMcAeti, khaNamavi acchi nimIlittae; tate NaM tassa mehassa kumArassa ayameyArUve anbhatthie jAva samuppajjitthA evaM khalu ahaM seNiyassa ranno putte, dhAriNIe devIe attae mehe, jAva samaNayAe taM jayA NaM ahaM agAramajjhe vasAmi, tayA NaM mama samaNA NiggaMthA ADhAyaMti, parijANaMti, sakAreMti, sammArNeti, aTThAI, Urti, pasiNAtiM, kAraNAraM, vAkaraNAI, AtikkhaMti; iTThAhiM, kaMtAhiM, vaggUhiM, AlaveMti, saMlaveMti; jappabhiti ca NaM ahaM muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvaie, tappabhitiM ca NaM mama samaNA no ADhAyaMti, jAva no saMlavaMti; aduttaraM ca NaM mama samaNA NiggaMthA rAo puvvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe, pucchaNAe jAba mahAliyaM ca NaM ratiM no saMcAemi, acchi NimilAvettae; taM seyaM khalu majjha kalaM pAuSpabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalate, samaNaM bhagavaM mahAvIraM ApucchittA puNaravi AgAra majjhe vatti tti kaTTu evaM saMpeheti 2, aTTaduhahavasahamANasagae NirayapaDirUviyaM ca NaM taM rayaNi khaveti 2, JAN || Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CA navAGgI kallaM pAuppabhAyAe suvimalAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte jeNeva samaNe bhagavaM0 teNAmave uvAgacchati 2, 1004 tikhutto AdAhiNaM padAhiNaM karei 2, vaMdai namasai 27 jAva pajjuvAsaha // sUtram-31 // zrIjJAtA- AdIpta-ISaddIptaH pradIptaH-praNa dIpta AdIptapradIpto'tyantapradIpta iti bhAvaH, 'gAhAvai'tti-gRhapatiH, 'jhiyAya- | dharmakathAle mANaMsitti-mAyamAne mANDaM-paNyaM hiraNyAdi alpabhAraM, pAThAntare alpaM ca tatsAraM cetyalpasAraM mUlyaguruka; 'AyAe'ttiAtmanA, pacchApurA yatti-pazcAdAgAmini kAle purA ca pUrvamidAnImeva loke-jIvaloke, athavA-pazcAlloke-AgAmijanmani purAloke-ihaiva janmani:-pAThAntare-pacchAurassa'tti, pazcAdagnimayottarakAlaM; Aturasya-vamukSAdibhiH pIDitasyeti / 'ege bhaMDe'tti-ekaM-advitIyaM mANDamiva bhANDaM, 'sayameve'tyAdi, svayameva pratAjitaM veSadAnena AtmAnaM iti gamyate bhAve vA taH pratyayaH pravrAjanamityarthaH, muNDitaM zirolocena sedhitaM-niSpAditaM karaNapratyupekSaNAdigrAhaNataH, zikSitaM sUtrArthagrAhaNataH, AcAro-jJAnAdiviSayamanuSThAnaM kAlAdhyayanAdi gocaro-bhikSATanaM, vinayaH- pratIto, vainayika-tatphalaM karmakSayAdi, caraNa--- vratAdi, karaNaM-piNDavizudhdhyAdi, yAtrA--saMyamayAtrA mAtrA-tadarthamevAhAramAtrA, tato dvandvaH tata eSAmAcArAdInAM vRttiHvartana, yasminnaso AcAragocaravinayavainayikacaraNakaraNayAtrAmAtrAvRttikastaM dharmAmAkhyAtaM-abhihita; tataH zramaNo bhagavAn mahAvIra svayameva pravrAjayati yAvat dharmamAkhyAti, kathamityAha-evaM gantavyaM-yugamAtrabhUnyastadRSTinetyA , 'evaM ciTThiyavaM'tti-zuddhabhUmau UrddhasthAnena sthAtavyaM, evaM niSIditavyaM-upaveSTavyaM saMdaMzakabhUmipramArjanAdinyAyenetyarthaH, evaM tvagvartitavyaM-zayanIyaM,-sAmAyikAAccAraNApUrvakaM zarIrapramArjanAM vidhAya saMstArakottarapaTTayohapadhAnena vAmapAvata ityAdinA 9-urikSaptAdhya. dIkSita. messkumaaraashubhaadhyvsaayvrnnnm| %A5%% %%%ASS F // 66 // % % Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyaayenetyrthH| bhoktavyaM-vedanAdikAraNato algArAdidoSarahitamityarthaH, bhASitavyaM-hitamitamadhurAdivizeSaNataH, evamutthAyotthAya-pramAdanidrAvyapohena vibudhya 2 prANAdiSu viSayeSu saMyamo-rakSA tena saMyaMtavyam-saMyatitavyamiti, tatra-"prANA dvitricatuH proktAH, bhUtAstu taravaH smRtaaH| jIvAH paJcendriyA yAH, zeSAH sattvA udIritAH // 1 // " kiM bahunA ?,-asmin prANAdisaMyame na pramAdayitavyamudyama eva kArya ityrthH| pratyaparAhnakAlasamayo-vikAlaH, 'ahArAiNiyAe'tti-yathAratnAdhikatayA yathAjyeSThamityarthaH, zayyA-zayanaM, tadartha saMstArakabhUmayaH, athavA-zayyAyAM-vasatau saMstA rakAH; vAcanAyai-vAcanArtha dharmArthamanuyogasya-vyAkhyAnasya cintA dharmAnuyogasya vA-dharmavyAkhyAnasya cintA dharmAnuyogacintA tasyai atigacchantaH pravizanto nirgacchantazcAlayAditi gamyate, 'olaMDiMti'ti-ullaGghayaMti, 'polaMDenti'ttiprakarSeNa dvisliollaghayaMtItyarthaH, pAdarajolakSaNena reNunA pAdarayAdvA-tadvegAt reNunA guNDito yaH sa tathA taM kurvanti / 'evaM mahAliyaM ca NaM rayaNinti-itimahatIM ca rajanI yAvaditi zeSaH, meghakumArI 'no saMcAeti'tti-na zaknoti kSaNamapyakSi nimIlayituM nidrAkaraNAyeti, AdhyAtmikaH-AtmaviSayazcintitaH-smaraNarUpaH, prArthitaH-abhilASAtmakaH manogata:-manasyeva vartate yo na bahiH sa tathA, saGkalpo-vikalpaH, samutpannaH AgAramadhye-gehamadhye vasAmi-adhitiSThAmi; pAThAntarato agAramadhye AvasAmi, 'Adati'-Adriyante, 'parijAnanti'-yadutAyamevaMvidha iti, 'sakArayati satkArapanti ca vastrAdibhiramyarcayantItyarthaH, 'sanmAnayanti'-ucitapratipattikaraNena, arthAn-jIvAdIn , hetUna-tadgamakAnanvaya| vyatirekalakSaNAn , praznAn-paryanuyogAn, kAraNAni-upapattimAtrANi, vyAkaraNAni-pareNa prazne kRte uttarANItyarthaH, ||-%FECIIII Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI bhIjJAtAdharmakathAle // 67 // 5A4%AE AkhyAnti-ISata saMlapanti-muhurmuhuH 'aduttaraM ca NaM'ti-athavA paraM 'evaM saMpehei'ti-saMprekSate-paryAlocayati, 'ahaduhavasahamANasagae'ti-Artena-dhyAnavizeSeNa duHkhArta-duHkhapIDitaM vazArta-vikalpavazamupagataM yanmAnasaM, tadgata:prApto yaH sa tathA, nirayapratirUpikAM ca-narakasadRzIM duHkhasAdhAt tA rajanI kSapayati-gamayati / tate NaM mehAti samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM, evaM vadAsI-se NUNaM tuma mehA!, rAo puvvarattAvarattakAlasamayaMsi samaNehiM niggaMthehiM vAyaNAe pucchaNAe jAva mahAliyaM ca NaM rAI No saMcAemi, muhattamavi acchi nimilAvettae; tate NaM tumbhaM mehA !, ime eyArUve anbhathie. samupajitthA-jayA NaM ahaM agAramajhe basAmi, tayA NaM mama samaNA niggaMthA ADhAyaMti jAva pariyANaMti; jappabhitiM ca NaM muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvayAmi, tappabhitiM ca NaM mama samaNA No ADhAyaMti jAva no pariyANaMti, aduttaraM ca NaM samaNA niggaMthA rAo appegatiyA vAyaNAe jAva pAyarayareNuguMDiyaM kareMti; taM seyaM khalu mama kallaM pAuppabhAyAe samaNaM bhagavaM mahAvIraM ApucchittA puNaravi AgAramajjhe Avasittae tti kaTu evaM saMpehesi 2, adRduhavasahamANase jAva rayaNI khavesi 2, jeNAmeva ahaM teNAmeva havvamAgae, se gUNaM mahA!, esa atthe samaDhe', haMtA atthe samaDhe, evaM khalu mehA !, tuma io tacce aIe bhavaggahaNe veyaGkagiripAyamUle vaNayarehiM NivvattiyaNAmadheje, sete saMkhadalaujjalavimalanimmaladahiyaNagokhIrapheNarayaNiyarappayAse, sattussehe,NavAyae, dasapariNAhe, sattaMgapatihie, 1-zrI6 urikSaptiAdhya. meSakumArapratisadupadezakathanasUtram / ||||AFAIRSAR // 67 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SOCIAAAAAAACITOCATE some, samie, surUve purato udagge samUsiyasire suhAsaNe, piTThao varAhe atiyAkucchI, acchiddakucchI, alaMbakucchI, palaMbalaMbodarAharakare, dhaNupaTTAgiivisiTThapuDhe, allINapamANajuttavahiyApIvaragattAvare, allINapamANajuttapucche, paDipunasucArukummacalaNe, paMDurasuvisuddhaniNiruvayavisatiNahe, chadaMte, sumeruppame nAmaM hatthirAyA hotthA; tattha NaM tuma mehA!, bahahiM hatthIhi ya, hatthINiyAhi ya, lohaehi ya, lohiyAhi ya, kalabhehi ya, kalamiyAhi ya saddhiM saMparivuDe; hatthisahassaNAyae desae pAgaTThI se paTThavae jUhabaI vaMdapariyahae, annesiM ca bahUNaM ekallANaM hathikala bhANaM AhevacaM jAva viharasi; tate NaM tuma mehA !, Nicappamatte saI palalie, kaMdapparaI, mohaNasIle, avitaNhe, kAmabhogatisie, bahahiM hatthIhi ya; jAva saMparivuDe, veyaDDagiripAyamUle girIsu ya, darIsu ya, kuharesu ya, kaMdarAsu ya, ujjharesu ya, nijjharesu ya, viyaraesu ya, gaddAsu ya, pallavesu ya, cillalesu ya, kaDayesu ya, kaDayapallalesu ya, taDIsu ya, viyaDIsu ya, TaMkesu ya, kUDesu ya, siharesu ya, pabbhAresu ya, maMcesu ya, mAlesu ya, kANa- | | Nesu ya, vaNesu ya, vaNasaMDesu ya, vaNarAIsu ya, nadIsu ya, nadIkacchesu ya, jUhesu ya, saMgamesu ya, vAvIsu ya, pokkhariNIsu ya, dIhiyAsu ya, guMjAliyAsu ya, saresu ya, sarapaMtiyAsu ya, sarasarapaMtiyAsu ya, vaNayaraehiM dinaviyAre bahUhiM hatthIhi ya jAva saddhiM saMparivuDe, bahuvihatarupallavapaurapANiyataNe nibhae, niruvvigge, suhaMsuheNaM viharasi / tate NaM tumaM mehA, annayA kayAI pAusavarisArattasarayahemaMtavasaMtesu USAKjAmA AGAR Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAnI 1-zrI utthi bIjJAtAdharmakathAoM SAIR kameNa paMcasu uUsu samatikatesu gimhakAlasamayaMsi, jeTTAmalamAse pAyavaghaMsasamuTThieNaM, sukkataNapattakaya. varamArutasaMjogadIvieNa, mahAbhayaMkareNaM, huyavaheNaM; vaNadavajAlAsaMpalittesu varNatesu dhUmAulAsu disAsu mahAvAyavegeNaM saMghaTTiema, chinnajAlesu, AvayamANesu, pollarukkhesu aMto 2 jhiyAyamANesu, mayakuhita. viNiviTThakimiyakaddamanadIviyaragajiNNapANIyaMtesuvarNatesu,bhiMgArakadINakaMdiyaravesu,kharapharusaaNiTThariTThavAhitavihumaggesu dumesu, taNhAvasamukapakkhapayaDiyajinbhatAluyaasaMpuDitatuMDapakkhisaMghesu, sasaMtasu gimhaumhauNhavAyakharapharusacaMDamAruyasukkataNapattakayavaravAulibhamaMtadittasaMbhaMtasAvayAulamigataNhAvaddhaciNhapahesu girivaresu, saMvahiema, tatthamiyapasavasirIsivesu avadAliyavayaNavivaraNillAliyaggajIhe | mahaMtatuMbaiva punnakanne saMkuciyathorapIvarakare UsiyalaMgale pINAiyavirasaraDiyasaddeNaM phoDayaMteva aMbaratalaM pAyadaddaraeNaM kaMpayaMteva meiNitalaM viNimmuyamANe ya sIyAraM savvato samaMtA valliviyANAiM chiMdamANe | rukkhasahassAtiM tattha subahaNi NollAyate viNadvaradvevva NaravariMde vAyAivva poe maMDalavAevva parinbhamaMte abhikkhaNaM 2, liMDaNiyaraM pamuMcamANe 2, bahahiM hatthIhi ya jAva saddhiM disodisi vippalAitthA; tattha NaM tuma mehA!, junne jarAjajariyadehe Aure jhaMjhie, pivAsie, duvyale, kilaMte, nadusuie, mUDhadisAe, sayAto jUhAto vippAhaNe, vaNadavajAlApAraddhe uNheNa taNhAe ya, chahAe ya, parambhAhae samANe bhIe, tatthe tasie, 1 meyaNi / |ptAdhya. meghakumArasyapUrvabhavavarNanasUtram / // 68 // EC % A5-5-%* AHUAEX // 68 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5SGACASSA%A9A uvigge, saMjAtabhae, savvato samaMtA AdhAvamANe, paridhAvamANe, egaM ca NaM mahaM saraM appodayaM paMkabahulaM atittheNaM pANiyapAe uinno; tattha NaM tuma mehA, tIramatigate pANiyaM asaMpatte, aMtarA ceva seyaMsi visanne tattha Na tuma mehA!, pANiyaM pAissAmi tikaTu hatthaM pasAresi, sevi ya te hatthe udagaM na pAvati; tate NaM tuma mehA!, puNaravi kArya paccurissAmI tikaTTa paliyatarAyaM paMkasi khutte / tate NaM tume mehA!, annayA kadAi ege ciranijjUDhe gayavarajuvANae sagAo jahAo karacaraNadaMtamusalappahArehiM vipparaddhe samANe, taM ceva mahaddahaM pANIyaM pAdeuM samoyareti; tate NaM se kalabhae tumaM pAsati 2, taM puvvaveraM semarati 2, Asurutta ruTe, kuvie, caMDikkie, misimisemANe; jeNeva tumaM teNeva uvAgacchati 2, tumaM tikkhehiM dNtmuH| salehiM tikkhutto piTThato ucchubhati, ucchubhittA; puvyaveraM nijAeti 2: hadvatuDhe pANiyaM piyati 2, jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disi paDigae; tate NaM tava mehA!, sarIragaMsi veyaNA pAunbhavitthA, ujjalA viulA tiulA kakkhaDA jAva durahiyAsA pittajjaraparigayasarIre dAhava kaMtIe yAvi vihritthaa| tate NaM tuma mehA !, taM ujjalaM jAva durahiyAsaM sattarAIdiyaM veyaNaM vedesi, savIsaM vAsasataM paramAuM pAlaittA, ahavasadRduhaTTe kAlamAse kAlaM kicA, iheva jaMbuddIve bhArahe vAse, dAhiNaDDabharahe, gaMgAe mahANadIe, dAhiNe kUle, viMjhagiripAyamUle, egeNaM mattavaragaMdhahatthiNA egAe gayavarakareNUe kuJchisi gayakalabhae jaNite; suma0 / SAFECIjAnA || GAR Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIpa.pu. zrIjJAtAdharmakathAne // 69 // SC-SSOCTORSCOREGAON tate NaM sA gayakalabhiyA NavaNhaM mAsANaM vasaMtamAsaMmi tumaM payAyA, tate NaM tuma mehA !, gambhavAsAo vippamukke samANe gayakalabhae yAvi hotthA, rattuppalarattasUmAlae jAsumaNArattapArijattayalakkhArasasarasakuMkumasaMjhanbharAgavanne iTTe Nigassa jUhavaiNogaNiyAyArakaNerukotthahatthI aNegahatthisayasaMparivuDe rammasu girikANaNesu suhaMsuheNaM viharasi / tate NaM tuma mehA !, ummukacAlabhAve, jovvaNagamaNupatte, jUhavANA kAladhammuNA saMjutteNaM taM jUhaM sayameva paDivajjasi; tate NaM tuma mehA !,-vaNayarehiM nivvattiyanAmadheje jAva caudaMte meruppo, hatthirayaNe hotthA; tattha NaM tuma mehA !, sattaMgapaiTThie taheva jAva paDirUve, tattha NaM tuma mehA!, sattasaiyassa jUhassa AhevacaM jAva abhirametthA tate NaM tumaM annayA kayAi gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUle vaNadavajAlApalittesu varNatesu sudhUmAulAsu disAsu jAva maMDalavAeva tate NaM paribhamaMte, bhIte, tatthe jAva saMjAya bhae bahahiM hatthIhi ya jAva kalabhiyAhi ya saddhiM saMparivuDe, savvato samaMtA disodisi vippalAitthA; tate NaM tava mehA!, taM vaNadavaM pAsittA ayameyArUve ajjhathie jAva samuppajjitthA-" kahiNaM manne mae ayameyArUve aggisaMbhave aNubhUyapuve ?," tavaM mehA !, lessAhiM visujjhamANIhiM, ajjhavasANeNaM sohaNaNaM, subheNaM pariNAmeNaM, tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM, IhApUhamaggaNagavesaNaM karemANassa sannipubve jAtisaraNe samupajjitthA tate NaM tumaM mehA !, eyamaDhe samma 1 "ve tateNaM / 1 tava a / 1-zrIutviptAdhya. meSakumArasya pUrvabhavavarNanasUtram / - CITICAFAIRS Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhisamesi; evaM khalu mayA atIe doce bhavaggahaNe iheva jaMbuddIve 2, bhArahe vAse viyaDDagiripAyamUle jAva tattha NaM mahayA ayameyArUve aggisaMbhave samaNubhUe; tate NaM tumaM mehA !, tasseva divasassa pubvAvaraNhakAlasamayaMsi niyapUNaM jUheNaM saddhiM samannAgae yAvi hotthA; tate NaM tumaM mehA !, sattussehe jAva sannijAissaraNe caudaMte merupabhe nAma hatthI hotthA, tate NaM tujjhaM mehA ayameyArUve ajjhathie jAva samupajjitthA - " taM seyaM khalu mama iyANi gaMgAe mahAnadIe dAhiNillaMsi kUlaMsi viMjhagiripAyamUle davaggisaMtANakAraNaTThA saeNaM jUheNaM mahAlayaM maMDalaM ghAittae, tti kahu, evaM saMpehesi 2; suhaMsuheNaM viharasi tate NaM tumaM mehA !, annayA kadAI paDhamapAusaMsi mahAvuTThikAryasi sannivaiyaMsi gaMgAe mahAnadIe adUrasAmaMte bahUhiM hatthIhiM jAva kalabhiyAhi ya sattahi ya hatthisaehi saMparivuDe egaM mahaM joyaNa parimaMDala mahati mahAlayaM maMDalaM ghAesi, jaM tattha taNaM vA, pattaM vA, kaTTaM vA, kaMTae vA, layA vA, vallI vA, khANuM vA, rukkhe vA, khuve vA taM savvaM tikhutto AhuNiya egate eDesi 2, pAeNa udvavesi hatthe hasi[ 2ttA ] tate NaM tumaM mehA !, tasseva maMDalassa adUrasAmaMte gaMgAe mahAnadIe dAhiNille kUla viMjhagiripAyamUle, girIsu ya jAva viharasi; tate NaM mehA !, annayA kadAi majjhimae varisArattaMsi mahAviTThakAryasi sannivaiyaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2, docaMpi tacaMpi maMDala ghAesi 2, evaM carime vAsArattaMsi mahAvuTThikAryasi sannivaiyamANaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2, - Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 mIjJAtAdharmakathAoM SAFECI pi maMDalaghAyaM karesi, jaM tattha taNaM vA jAva suhaMsuheNaM viharasi; aha mehA, tuma gaiMdabhAvaMmi vaTTamANo, kameNaM naliNivaNavivahaNagare hemaMte, kuMdaloddhauddhatatusArapauraMmi atikate, ahiNave gimhasamayaMsi patte, viyaTTamANesu vaNesu vaNakareNuvivihadiNNakayapaMsughAo tuma uuyakusumakayacAmarakannapUraparimaMDiyAbhirAmo mayavasavigasaMtakaDataDakilinnagaMdhamadavAriNA surabhijaNiyagaMdho kareNuparivArio uusamattaja Nitasobho kAle diNayarakarapayaMDe parisosiyataruvarasiharabhImataradaMsaNije bhiMgAraravaMtabheravarave NANA vihapattakaTThataNakayavaruddhatapaimAruyAiddhanahayaladumagaNe vAuliyAdAruNatare taNhAvasadosadasiyabhamaMtavivihasAvayasamAule bhImadarisaNije vahRte dAruNaMmi gimhe; mArutavasapasarapasariyaviyaMbhieNaM, abbhahiyabhImabheravaravappagAreNaM; mahudhArApaDiyasittauddhAyamANadhagadhagadhagatasaddaddhaeNaM, dittatarasaphuliMgeNaM, dhUmamAlAuleNaM, sAvayasayaMtakaraNaNaM, abbhahiyavaNadaveNaM; jAlAloviyaniruddhadhUmaMdhakArabhIyo AyavAlo yamahaMtatuMbaiyapunnakanno AkuMciyathorapIvarakaro bhayavasabhayaMtadittanayaNo vegeNa mahAmehovva pavaNolliyamahallarUvo jeNeva kao te purA davaggibhayabhIyahiyaeNaM avagayataNappaesarukkho rukkhoddeso davaggisaMtA kAraNavAe jeNeva maMDale teNeva pahArettha gamaNAe, eko tAva esa gmo| tate NaM tuma mehA!, annayA kadAI kameNaM paMcasu Uusu samatikatesu, gimhakAlasamayaMsi jeTThAmale mAse, pAyavasaMghasasamuTThieNaM jAva saMvahiema, miyapasupakkhisirIsive diso disi vippalAyamANesu, tehiM bahahiM hatthIhi ya saddhiM; jeNeva utthiptAdhya. sva-pararakSaNArthamaNDalAdikaraNa| sUtram / C E Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAG maMDale teNeva pahAretya gmnnaae| tatthaNaM aNNe yahave sIhA ya, vagdhA ya, vigayA, dIviyA, acchA ya, taracchA ya, pArAsarA ya, sarabhA ya, siyAlA, virAlA, suNahA, kolA, sasA, kokaMtiyA, cittA, cillalA, puvvapaviTThA aggibhayavihuyA egayAo biladhammeNa ciTThati tae Na tumaM mehA 1, jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2ttA, tehiM bahahiM sIhehiM jAva cillalaehi ya egayao piladhammeNaM ciTThasi; tate NaM tuma mehA!, pAeNaM gattaM kaMDuissAmIti kaDu, pAe ukkhitte, tasiM ca Na aMtaraMsi annehiM balavantehiM sattehiM paNolijjamaNe 2, sasae annupvitu| tate NaM tuma mehA !, gAyaM kaMDuittA puNaravi pAyaM paDinikkhamissAmi ttikadda taM sasayaM aNupaviThaM pAsasi 2, pANANukaMpayAe, bhUyANukaMpAe, jIvANukaMpAe, sattANukaMpayAe, so pAe aMtarA ceva saMdhArie, no ceva NaM Nikkhitte tate Na tuma mehA!, tAe pANANukaMpayAe jAva sattANukaMpayAe, saMsAre parittIkate, mANussAue nibaddha tateNaM se vaNadave aDDAtijAti rAtidiyAiM taM varNa jhAmei 2, nihie, uvarae uvasaMte vijjhAe yAvi hotthA; tate NaM te bahave sIhA ya jAva cillalA ya, taM vaNadavaM niTThiyaM jAva vijjhAyaM pAsaMti 2ttA, aggibhayavippamukkA taNhAe ya, chuhAe ya, parambhAhayA samANA maMDalAto paDinikkhamaMti 2, savvato samaMtA vippasaritthA, [tae NaM te bahave hatthi jAva chuhAe ya parabbhAhayA samANA tao maMDalAo paDinikkhamaMti 2 diso disiM vippasaritthA] tae NaM tuma mehA, junne jarAjajariyadehe, siDhilavalitayApiNiddhagatte, dubale, kilaMte, ga~jie,pivAsite,atthAme,abale, aparakkame, 2, nihie, vajhAyaM pAsaMti 2 tAsamatA vippasariyAdasi vippasaritsana,atyAme,abale, sAnAsAnA-CASE Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 1 // acaMkamaNo vA ThANukhaMDe vegeNa vipasarissAmi tti kaDe pAe pasAremANe, vijjuhate viva rayatagiripambhAre dharaNitalaMsi savvaMgehi ya sannivaie; tate NaM tava mehA, sarIragaMsi veyaNA pAunbhUtA, ujjalA jAva dAhavakatie yAvi viharasi tate NaM tuma mehA!, taM ujjalaM jAva durahiyAsaM tinni rAiMdiyAI veyaNaM veemANe viharittA egaM vAsasataM paramAuM pAlahattA, iheva jaMbuddIve 2, bhArahe vAse rAyagihe nayare; seNitassa ranno dhAriNIe devIe kucchisi kumArattAe pacAyAe // sUtram-32 / / | 'mehAi'ti-he megha iti, evamamilApya mahAvIrastamavAdIt / 'se NUNa mityAdi, atha nUnaM-nizcitaM megha !, asti &aa eSo'rthaH 1, "haMte' ti-komalAmantraNe, astyeSo'rtha iti meghenottaramadAyi, vanacarakaiH-zavarAdibhiH, 'saMkhe'tyAdi, vizeSaNaM prAgiva sattussehe-saptahastocchitaH, navAyato-navahastAyataH, evaM dazahastapramANaH madhyabhAge saptAGgAni-pAdakarapucchaliGgalakSaNAni pratiSThitAni bhUmau yasya sa tathA samaH-aviSamagAtraH, susaMsthito-viziSTasaMsthAnaH, pAThAntareNa saumyasammitaH / tatra somyA-araudrAkAro nIrogo vA sammita:-pramANopetAGgaH / purata:-agrataH udagrA-uccaH samucchritazirAH zubhAni sukhAni vA AsanAni-skandhAdIni yasya sa tathA, pRSThataH-pazcAdbhAge varAha iva-zUkara, iva varAha avanatatvAt , ajikAyA ivolatatvAt kukSI yasya sa tathA, acchidrakukSI mAMsalatvAt alambakukSirapalakSaNaviyogAta palambalaMboyarAharakaretti-pralambaM ca lambau ca krameNodaraM ca-jaTharamadharakarau ca-oSThahastau yasya sa tathA pAThAntare [pra] lambI lambo. 1 saya, a| 54545RAO 1-zrIutthipvAdhya meSakumArasaMbandhipUrvabhavavarNanam / RELATECHIRCIIIOMOM // 71 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darasyeva - gaNapateriva adharakarau yasya sa tathA dhanuHpRSThA kRti - AropitajyadhanurAkAraM viziSTaM pradhAnaM pRSThaM yasya sa tathA, lInAni suliSTAni pramANayuktAni varttitAni vRttAni pItrarANi - upacitAni, gAtrANi - aGgAni, aparANi - varNitagAtre - yo'nyAni aparabhAgagatAni vA yasya sa tathA, athavA AlInAdivizeSaNaM gAtraM - uraH aparazva-pazcAdbhAgo yasya sa tathA, vAcanAntare vizeSaNadvayamidaM-amyudgatA - unnatA mukulamalliketra - korakA vastha vica kilakusumavedbhavalAzca dantA yasya so'bhyudgatamukulamallikAghavaladantaH, AnAmitaM yaccApaM - dhanustasyeva lalitaM-vilAso yasyAH sA tathA ca saMvellitA ca-saMvellantI saGkocitA vA agramuNDA - suNDAgraM yasya sa AnAmitacApalalita saMvellitAgrasuNDaH, AlIna pramANayukta pucchaH pratipUrNAH sucAravaH kUrmmacaraNa yasya sa tathA, pANDurAH zukkAH, suvizuddhA: - nirmalAH khigdhAH - kAntA nirupahatAH- sphoTAdidoSarahitA viMzatirnakhA yasya sa tathA, tatra tvaM he megha !, bahubhiIstyAdibhiH sArddhaM saMparivRtaH AdhipatyaM kurvan viharasIti sambandhaH / tatra hastinaH - paripUrNapramANAH loDakAH kumArakAvasthAH, kalabhAH - cAlakAvasthAH, hastisahasrasya nAyakaH - pradhAnaH, nyAyako vA dezako hitamArgAdiH prAkarSI - prAkarSako agragAmI, prasthApako - vividhakAryeSu pravartako, yUthapatiH- tatsvAmI, vRndaparivarddhakaH-tadvRddhikArakaH, 'saI palalie' ci-sadA pralalitaH - prakrIDitaH kandarparatiH - kelipriyaH, mohanazIlonidhuvanapriyaH, avitRpto - mohane evAnuparatavAJchaH, tathA sAmAnyena kAmabhoge'tRSitaH giriSu ca parvateSu, darISu ca - kandaravizeSeSu, kuhareSu ca parvatAntarAleSu, kandarAsu ca-guhAsu, ujjhareSu ca - udakasya prapAteSu, nirjhareSu ca syandaneSu, vidareSu ca 1 "lAbha / Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bavAGgI bIjJAtAdharmakathAGge fe*** // 72 // kSudranadyAkAreSu, nadIpulinasyandajalagatirUpeSu vA gartAsu ca-pratItAsu, pakhaleSu-ca prahlAdanazIleSu, cillaleSu ca-cikkhi- 1-zrIllamizreSu, kaTakeSu ca-parvatataTeSu, kaTakapalbaleSu-parvatataTavyasthitajalAzayavizeSeSu, taTISu ca-nadyAdInAM taTeSu, ktiTIyu- utkSica-tAsveva virUpAsuH athavA-viyaDizabdena loke aTavI ucyate, TakeSu ca-ekadizi chinneSu parvateSu, kuTakeSu ca adho- ptAdhya. vistIrNeSapari saMkIrNeSu vRttaparvateSu, hastyAdivandhanasthAneSu vA; zikhareSu ca-parvatoparivartikUTeSu, prAgbhAreSu ca-Ivadavanataparvata meghamAra bhAgeSu, mazceSu ca-stambhanyastaphalakamayeSu nadyAdilaGghanArtheSu, mAleSu ca-zvApadAdirakSArtheSu tadvizeSeSveva maJcamAlakAkAreSu, parvata saMbandhidezeSvityanye; kAnaneSu ca-strIpakSasya puruSapakSasya caikatarasya bhogyeSu vanavizeSeSu, athavA-yatparataH parvatoSTavI vA bhavati pUrvamavatAni kAnanAni jIrNavRkSANi vA teSu vaneSu ca-ekajAtIyavRkSeSu, vanakhaNDeSu ca-anekamAtIyavRzeSu vanarAjISu ca-ekAneka- varNanam / jAtIyavRkSANAM patiSu, nadISu ca-pratItAsu, nadIkakSeSu ca-tadgahaneSu, yatheSu ca vAnarAdiyUthAzrayeSu, saGgameSu ca-nadImIlakeSu, vApISu ca-caturasrAsu, puSkariNISu ca-cartulAsu, puSkaravatISu vA dIpikAsu ca-RjusAriNISu, guMjAlikAsu ca-bakrasAri. NISu, sarassu ca-jalAzaya vizeSeSu, sarapatikAsu ca-sarasA paddhatiSu, sarAsaraHpati kAsu ca-yAsu sarampatiSu ekasmAtsaraso'. nyasminnanyasmAdanyatraivaM saJcArakapATakenodakaM saMcarati tAsu bahuvidhAstarupallavAH pracurANi pAnIyatRNAni ca yasya bhogyatayA sa tathA, nirbhayaH zUratvAt , nirudvimaH sadaiva anukUlaviSayaprApteH sukhaMsukhena-akRcchrega / 'pAuse'tyAdi, prAvaTa-ASADhazrAvaNau, varSArAtro-bhAdrapadAzvayujau, zarat-kArtikamArgazIrSoM, hemanta:-poSamAghau, vasantaH-phAlgunacaitrau, eteSu paJcasu RtuSu samatikrAntepu; 'jyeSThAmUlamAse'ti-jyeSThamAse pAdapraparSaNasamutthitena zuSkataNapatralakSaNaM kacavaraM mArutazca tayoH saMyogena dIpto H72 ** Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaH sa tathA tena, 'mahAbhayaMkareNa' - atibhayakAriNA, 'hutavahena' agninA yo janita iti hRdayasthaM, 'vanadavo' - vanAgniH, tasya jvAlAbhiH saMpradIptA ye te tathA teSu vanAnteSu satsu athavA - 'pAyavasasamuTThieNa' mityAdiSu NaMkArANAM vAkyAlaGkArArthatvAtsaptamyekavacanAntatA vyAkhyeyA, tathA dhUmAkulAsu dikSu, tathA mahAvAyuvegena saMghaTTiteSu chinnajvAleSu - truTitajvAlAsamUheSu Apatsu - sarvataH saMpatatsu tathA 'pollarukkhesu' ti - zuSiravRkSeSu antarantaH - madhye madhye dhmAyamAneSu - dahyamAneSu tathA - mRtairmRgAdibhiH kuthitAH - kothamupanItA, vinaSTAH - vigatastrabhAvAH, 'kimiNakaddama 'tti - kRmivatkardamAH nadInAM vivarakANAM ca kSINapAnIyAH antAH - paryantA yeSu, kvacit - 'kimavatti' pAThaH, tatra mRtaiH kuthitAH vinaSTakramikAH kardamAH nadIvidarakalakSaNAH kSINA jalakSayAtpAnIyAntA - jalAzayA yeSu te tathA teSu vanAnteSu - vanavibhAgeSu satsu tathA bhRGgArakANAM - pakSivizeSANAM dInaH kranditaravo yeSu te tathA teSu vanAnteSviti vartate, tathA kharaparupaM - ati karkazamaniSTaM riSTAnAM kAkAnAM vyAhRtaM - zabditaM yeSu te tathA, vidrumANIva - pravAlAnIva lohitAni agniyogAtpallavayogAdvA agrANi yeSAM te vidrumA grAstataH padadvayasya 2 karmmadhArayaH, tatasteSu drumAgreSu vRkSottameSu satsu; vAcanAntare - kharaparupariSThavyAhRtAni vividhAni drumAgrANi yeSu te kharaparuSariSTavyAhRta vividhadrumAgrAsteSu vanAnteSviti, tathA tRSNAvazena muktapakSAH zlathIkRtapakSAH prakaTitajihvAtA - lukA: asaMpuTitatuNDAya - asaMvRtamukhAH ye pakSisaGghAste tathA teSu 'sasaMtesu' tti - zvasatsu - zvAsaM muJcatsu tathA grISmasya USmA ca - uSNatA uSNapAtazca - ravikarasantApaH kharaparuSacaNDamArutazca - ati karkaza prabalavAtaH zuSkatRNapatrakaca varapradhAnavAtolI ceti dvandvaH tAbhirbhramantaH - anavasthitA dRptAH saMbhrAMtA ye zvApadA:- siMhAdayaH tairAkulA ye te tathA, mRgatRSNA-marIcikA 13 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 vR0 zrIjJAtA namakathAGge // 73 // tallakSaNo baddhaH cihnapaTTo yeSu te tathA, tataH padadvayasya karmmadhArayo'tasteSu satsu girivareSu - parvatarAjeSu, tathA - saMvartakateSu saMjAta saMvartakeSu trastA - mItA ye mRgAzca prasayAzca - ATavya catuSpadavizeSAH, sarIsRpAzca - godhAdayasteSu tatazvAsau hastI avadAritavadanavivaro nirlAlitAgrajihnazca ya iti karmmadhArayaH 'mahaMta tuMbaiyapuNNakapaNe' - mahAntau tumba kitau bhayAdaratumbAkArau kRtau stabdhAvityarthaH, puNyau-vyAkulatayA zabdagrahaNe pravaNau karNau yasya sa tathA saMkucitaH 'thora'tisthUlaH, pIvaro- mahAn karo yasya sa tathA ucchritalAGgulaH; 'pINAiya'tti- pInAyA - maDDA tayA nirvRttaM painAyikaM tadvidhaM yadvirasaM raTitaM tallakSaNena zabdena sphoTayannivAmbaratalaM pAdadardareNa-pAdaghAtena kampayanniva 'medinItala' mityAdi, kaNThathaM; 'diso disiM 'ti - dikSu cApadikSu ca vipalAyitavAn, Aturo-vyAkulaH 'juMjie 'ti- bubhukSitaH, durbala:- klAnto glAnaH, naSTazrutiko mUDhadikaH, 'parabbhAhae' ti - parAbhyAhato bAdhito bhIto jAtabhayaH, trasto - jAtakSobhaH; 'tasie' tti - zuSka AnandarasazoSAt, udvignaH kathamito'narthAnmokSye'hamityadhyavasAyavAn, kimuktaM bhavati 1 - saMjAtabhayaH - sarvAtmanotpannabhayaH AdhAvamAna - Ipat parighAvamAnaH samantAt, 'pANiyapAe tti pAnaM pAyaH pAnIyasya pAyaH pAnIyapAyastasmin, jalapAnAyetyarthaH; 'seyaMsi visanne' tti paGke nimagnaH, kArya pratyuddhariSyAmIti kRtvA kAyamuddharttumArabdha iti zeSaH, 'baliyatarAyaM'ti - gADhataraM / 'tara Na' mityAdi, itramakSaraghaTanA - tvayA he megha !, eko gajavarayuvA karacaraNadantamuzalaprahArairviprAlabdho vinAzayitumiti gamyate, viparAddho vA hataH san anyadA kadAcit svakAythAt ciraM, 'nijjUDhe' ti-nirdhATito yaH sa pAnIyapAnAya tameva mahAidaM samavatarati smeti, 'Asurutte 'tti-sphuritako paliGgaH ruSTaH- uditakrodhaH kupitaH - pravRddhakopodayaH puti 36 1 - utkSiptAdhya0 zrImegha kumArapUrvabhavavarNanam / // 73 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ALSAASALOCACCIECCASIA cANDikyitaH-saMjAtacANDikyaH prakaTitaraudrarUpa ityarthaH, 'misimisImANe'tti-krodhAgninA dedIpyamAna iva, ekAthikA vaite zabdAH kopaprakarSapratipAdanArtha nAnAdezajavineyAnugrahArtha vA, 'ucchuhaI'-avaSTamnAti vidhyatItyarthaH, 'nijAe'ttiniryAtayati-samApayati, vedanA kiMvidhA ?,-ujvalA vipakSalezenApi akalaGgitA, vipulA zarIravyApakatvAt , 'kacittitule'tti pAThastatra trInapi manovAkAyalakSaNAnAMstulayati-jayati, tulArUDhAniva vA karotIti tritulA; karkazA-karkazadravyamivAniSTatyarthaH, pragADhA-prakarSavatI, caNDA-raudrA, duHkhA-duHkharUpAna sukhetyarthaH kimuktaM bhavati ?-duradhisahyA, 'dAhavakratIe'tti-dAho vyutkrAnta-utpanno yasya sa tathA sa eva dAhavyutkrAntikaH 'aTTavasadRduhaTTe'tti-Avaza-ArtadhyAnavazatAmRto-gato duHkhArtazca yaH sa tathA, 'kaNerue'tti-kareNukAyAH, 'rattupalle tyAdi,-raktotpalavadraktaH sukumArakazca yaH sa tathA, japAsumanazca AraktapArijAtakazca vRkSavizeSau lAkSArasazca sarasakumaM ca sandhyArAgazceti dvandvaH, eteSAmiva vargoM yasya sa tathA, 'gaNiyAra'tti-gaNikAkArA:-samakAyAH kareNavastAsAM, 'kotthaM'ti-udaradezastatra hasto yasya kAmakrIDAparAyaNatvAt sa tathA, iha cetsamAsAnto drssttvyH| 'kAladhaMmuNa'tti-kAla:-maraNaM sa eva dharmo-jIvaparyAyaH kAladharma: 'nivvattiyanAmadhejo'-iha yAvatkaraNena yadyapi samagraH pUrvokto hastivarNakaH sUcitastathApi zvetatAvarNakavajoM draSTavyaH, iha raktasya tasya varNitatvAdata evAgreH 'sattussehe ityAdikamatidezaM vakSyati, yat punariha dRzyate; 'sattaMge'tyAditadvAcanAntaraM, varNakApekSaM tu likhitamiti / 'lesAhItyAdi, tejolezyAdyanyataralezyAM prAptasyetyarthaH, adhyavasAnaM-mAnasI bAjAra 1 muNA, a| Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 zrIjJAtAdharmakathAle 1-utthiptAdhya. zrImeSakumAra pUrvabhava // 74 // varNanam / pariNatiH, pariNAmo-jIvapariNatiH, jAtismaraNAvaraNIyAni karmANi-matijJAnAvaraNIyabhedAHkSayopazama:-uditAnAM kSayos- nuditAnAM viSkambhitodayatvaM, IhA-sadAbhimukho vitarka ityAdi prAgvat , saMjinaH pUrvajAtiH-prAktanaM janma tasyA yat smaraNaM tatsaMjJipUrvajAtismaraNaM vyastanirdeze tu saMJI pUrvo bhavo yatra tatsaMntripUrva, saMjhIti ca vizeSaNaM svarUpajJApanArtha, na yasaMjhino jAtiviSayaM smaraNamutpadyata. iti, 'abhisamesitti-avabudhyase pratyaparAhnA-aparAtaH, 'tae Na'mityAdiko grantho jAtismaraNavizeSaNamAzritya varNitaH, 'davaggisaMjAyakAraNahatti-davAneH saMjAtasya kAraNasya-mayahetonivRttaye idaM davAgnisaMjAtakAraNArtha, arthazabdasya nivRttyarthatvAt / kvacit-'davaggisaMtANakAraNahatti dRzyate, tatra davAgnisantrANakAraNAyeti vyAkhyeya; 'maMDalaM ghAesi'-vRkSAdyapaghAtena tatkarotItyarthaH, 'khuvetayati vatti-kSuvo isvazikhaH zAkhI, 'AhuNiya'tti-2 prakampya calayitvetyarthaH, 'uhavesitti-uddharasi, 'eDesitti-chaIyasi, 'docaMpi'-dvitIyaM tasyaiva | maNDalasya ghAtaM, evaM tRtIyamiti; nalinIvanavivadhanakare, iha vivadhanaM-vinAza, 'hemaMtetti-zItakAle kundA:-puSpajAtIya vizeSAH, lodhrAzca-vRkSavizeSAste ca zItakAle puSyantyataste uddhatAH-puSpasamRddhyA uddharA iva yatra sa tathA, tathA-tuSAraM hima, tat pracuraM yatra sa tathA, tataH karmadhArayaH tatastatra; grISme-uSNakAle vivartamAno-vicaran vaneSu vanakareNUnAM tAmirvA vividhA 'dinna'tti-dattAH kajaprasavaiH-padmakusumairdhAtA:-prahArA yeSu yasya vA sa tathA, 'vaNareNuvivihadinakayapaMsudhAo'ttipAThAntare tu vanareNavo-vanapAMzavo vividha-anekadhA, 'dinnati-dattA dikSvAtmani ca krIDAparatayA kSiptA yena sa tathA, tathA krIDayaiva kRtAH pAzupAtA yena sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, 'tuma'ti tvaM, tathA kusumaiH kRtAni yAni cAma- // 74 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravatkarNapUrANi taiH parimaNDito'mirAmazca yaH sa tathA, kacit-'uuyakusuma'tti pAThaH, tatra Rtujakusumairiti vyAkhyeyaM, tathA madavazena vikasanti kaTataTAni-gaNDataTAni, klinmAni-ArdrAkRtAni yena tattathA, tacca tadgandhamadavAri ca tena surabhijani. tagandhaH-manojJakRtagandhaH kareNuparivRtaH RtubhiH samastA samAptA vA-paripUrNA janitA zobhA yasya sa tathA, kAle kiMbhUte,dinakaraH karapracaNDo yatra sa tathA tatra, parizoSitA:-nIrasIkRtAH taruvarAH zrIdharAH-zobhAvanto yena parizoSitA vA 12 taruvarANAM zrIH-saMpaddharAyAM-bhuvi vA yena, pAThAntare-parizoSitAni taruvarazikharANi yena sa tathA sa cAsau bhImataradarzanIyazceti, tatra bhRGgArANAM-pakSivizeSANAM ruvatAM-vaM kurvatAM bhairavo-bhImo rava:-zabdo yasmin sa tathA tatra, nAnAvidhAni patrakASThavaNakacavarANyuddhatAni-utpATitAni yena sa tathA sa cAsau pratimArutazca-pratikUlavAyustena AdigdhaM-vyAptaM nabhastalaM-vyoma 'paDumamANe'ti-paTutvAdupatApakAri yasmin pAThAntare-uktavizeSaNena pratimArutenAdigdhaM nabhastalaM dumagaNazca yasmin sa tathA, tatra vAtolyA-vAtyayA dAruNataro yaH sa tathA tatra, tRSNAvazena ye doSA-vedanAdayastaidoSitA-jAtadoSA dRSitA vA bhramanto vividhA ye zvApadAstaiH samAkulo yaH sa tathA tatra; bhImaM yathA bhavatyevaM dRzyate yaH sa bhImadarzanIyaH tatra vartamAne dAruNe grISme, kenetyAha-mArutavazena yaH prasa:-prasaraNaM tena prasto vijRmbhitazca-prabalIbhUto yaH sa tathA tena, vanadaveneti yogaH, abhyadhika yathA bhavatyevaM bhImabhairavaH-atibhISmo ravaprakAro yasya sa tathA tena, madhudhArAyA yatpatitaM-patanaM tena sikta uddhAbamAna:pravarddhamAno dhagadhagAyamAno-jAjvalyamAnaH spandoddhatazca-dahyamAnadAruspandaprabalA, pAThAntare-zabdoddhatazca yaH sa tathA, tena dIptataro yaH sasphuliGgazca tena, dhUmamAlAkuleneti pratItaM, zvApadazatAntakaraNena-tadvinAzakAriNA jvAlAbhirAlopitaH BARSOCIASIRAHA Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- 10 zrIjJAtAdharmakathAoM 75 // 1-utviptAdhya. zrImeghakumArapUrvabhavavarNanam / AURA kRtAcchAdano niruddhazca-vivakSitadiggamanena nivArito dhUmajanitAndhakArAdItazca yaH sa tathA, AtmAnameva pAlayatItyAtmapAlaH, pAThAntareNa-'AyavAloya'tti-tatra AtapAlokena-hutabahatApadarzanena mahAntau tumbakitI stabdhatayA araghaTTa. tumbAkRtI sasaMbhramau kau~ yasya sa tathA, AkuzcitasthUlapIvarakarabhayavazena bhajantI diza iti gamyate dIpte nayane yasya sa tathA / 'AkuMciyathorapIvarakarAbhoyasababhayaMtadittanayaNo'tti-pAThAntaraM-tatrAmogo-vistaraH, sarvA dizo bhajantI dIpte nayane yasyeti vegena mahAmegha iva vAtenoditamahArUpaH, kimityAha-yena yasyAM dizi kRto-vihitaste-svarA purA-pUrva davAgnibhayabhItahRdayena apagatAni tRNAni teSAmeva ca pradezA-mRlAdayo'vayavA vRkSAzca yasmAtso'pagatatRNapradezavRkSA, ko'sau ?-vRkSoddeza:-vRkSapradhAno bhUmerekadezo rUkSoddezo yA kimartha ?-davAnisantrANakAraNArtha-davAgnisantrANaheturida bhavatvityetadartha, tathA yenaiva-yasyAmeva dizi maNDalaM tenaiva-tatraiva pradhAritavAn gamanAya, kathaM bahubhihastyAdibhiH | sAImityayameko gmH| yat punaH 'tae NaM tuma mehA !, aNNayA kayAI kameNa paMcasu' ityAdi dRzyate tadgamAntaraM manyAmahe, tacca evaM draSTavyaM 'ducapi maMDalaghAyaM karesi jAva suhaMsuheNaM viharasi, tae NaM tuma mehA!, annayA kayAi paMcasu uUsu aikaMtesu' ityAdi, yAvat 'jeNeva maNDale teNeva pahArettha gamaNAe'ci, siMhAdayaH pratItA; navaraM vRkA-varukSAH, dvIpikA:-citrakAH, acchatti-rikSAH, taracchA-lokaprasiddhAH, parAsarA:-zaramAH zRgAlavirAlazunakAH | pratItAH, kolA:-zUkarAH, zazakA:-pratItAH, kokantikA-lomaTakA:, citrAH, cillalagA-AraNyA jIvavizeSAH eteSAM madhye'dhikRtavAcanAyAM kAnicinna dRzyante, agnibhayavidvatA:-agnibhayAbhibhUtA 'egaotti-ekato biladharmeNa-vilAcAreNa RAFCRAFACAD NGACASS Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAB SH-utpATita payanniti zeSaH, parato'nAliGgitamAlA valipradhAnA napAditara ASIRSARASWASAR yathaikatra bile yAvanto markoTakAdayaH samAnti tAvantastiSThanti evaM te'pIti, tatastvayA he megha !, gAtreNa gAtraM kaNDUyiSye itikRtvA-itihetoH pAda utkSiptaH-utpATitaH, taMsi ca NaM aMtaraMsi-tasmiMzcAntare pAdAkrAntapUrve antarAle ityarthaH / 'pAdaM nikkhevissAmi ttika?'-iha bhuvaM nirUpayanniti zeSaH, 'prANAnukampayetyAdi padacatuSTayamekArtha dayAprakarSapratipAdanArtha, 'niTThietti-niSThAM gataH, kRtasvakAryoM jAta ityarthaH; uparato'nAliGgitendhanAd vyAvRttaH upazAnto-jvAlopazamAt vidhyAto'GgAramurmurAdyabhAvAt , 'vApI'ti-samuccaye, 'jIrNa' ityAdi, zithilA valipradhAnA pA tvaka tayA pinaddhaM gAnaM zarIraM yasya sa tathA, asthAmA-zArIrabalavikalatvAt , abala:-avaSTambhavarjitatvAt , aparAkramo-niSpAditastraphalAbhimAnavizeSarahitatvAt / acaMkramaNato vA 'ThANukhaMDe'tti-UrddhasthAnena stambhitagAtra ityarthaH, 'rayayAgiripanbhAre'tti-iha prAg-bhAra-ISadavanataM khaNDaM, upamA cAnenAsya mahattayaiva, na varNato, raktatvAttasya, vAcanAntare tu sita evAsAviti // 32 // tate NaM tubhaM mehA!, ANupubveNaM gambhavAsAo nikkhaMte samANe ummukabAla bhAve jovvaNagamaNupatte mama aMtie muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pabvaie; taM jati jAva tume mehA !, tirikkhajoNiyabhAvamuvagaeNaM apaDiladdhasaMmattarayaNalaMbheNaM se pANe pANANukaMpayAe jAva aMtarA ceva saMdhArite no ceva NaM nikkhitte, kimaMga puNa tuma mehA !, iyANiM vipulakulasamunbhaveNaM niruvahayasarIradaMtaladdhapaMcidieNaM evaM uhANavalavIriyapurisagAraparakamasaMjutteNaM mama aMtie muMDe bhavittA AgArAto 'aNagAriyaM pavvatie samANe samaNANaM niggaMthANaM rAo puvvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe jAva dhammANuogaciMtAe ya E CARCISIGARH Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR00 zrIjJAtAdharmakathAGge 1-utkSiptAdhya. zrIvIraprabhukRtazrImeSapratibodhavarNanam / // 76 // uccArassa vA pAsavaNassa vA atigacchamANANa ya niggacchamANANa ya hatyasaMghaTTaNANi ya pAyasaMghaTTaNANiya jAva rayareNuguMDaNANi ya nosammaM sahasi, khamasi, titikkhasi; ahiyAsesi / tate NaM tassa mehassa aNagArassa samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie etamaDhe socA, Nisamma, subhehiM pariNAmehiM, pasatthehiM ajjhavasANehiM, lessAhiM visujjhamANIhiM; tayAvaraNijANaM kammANaM, khaovasameNaM IhovUhamaggaNagavesaNaM karemANassa sannipugve jAtIsaraNe samuppanne, etamaTuM samma abhisameti / tate NaM se mehe kumAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saMbhAriyapugvajAtIsaMbharaNe duguNANIyasaMvege ANaMdayaMsupunnamuhe harisavaseNaM dhArAhayakadaMbakaM piva samussasitaromakUve samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati, namasati 2ttA; evaM vadAsIanjappabhitI NaM bhaMte !, mama do acchINi mottUNaM avasese kAe samaNANaM NiggaMthANaM nisaTTe tikaTu puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati, namasati, 2, evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte !, iyANiM sayameva docaMpi sayameva pavvAviyaM sayameva muMDAviyaM jAva sayameva AyAragoyaraM jAyAmAyAvattiyaM dhammamAtikkhaha / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pavAvei jAva jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhai, evaM devANuppiyA !, gantavvaM evaM ciTThiyavvaM, evaM NisIyavvaM, evaM tuyaTTiyabvaM, evaM bhuMjiyavvaM, bhAsiyavvaM, uTThAya 2, pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM saMjameNaM saMjamitavvaM tate NaM se mehe samaNassa hApohama* bh| nAnAlA AAG Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HAR bhagavato mahAvIrassa ayameyArUvaM dhammiyaM upaesaM samma paDicchati 2, taha ciTThati jAva saMjameNaM saMjamati; tate NaM se mehe aNagAre jAe IriyAsamie aNagAravannao bhaNiyavvo, tate NaM se mehe aNagAre samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie etArUvANaM therANaM sAmAtiyamAtiyANi ekkArasa aMgAti ahijati 2ttA, bahUhiM cautthachaTThahamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM appANaM bhAvemANe viharati tate NaM sa. bha. mahAvIre rAyagihAo nagarAo guNasilAo cetiyAo paDinikkhamati 2, bahiyA jaNavayavihAraM viharati // suutrm-33|| 'apaDiladdhasaMmattarayaNalaMbheNaM'ti-apratilabdha:-asaMjAtaH, 'vipulakulasamunmaveNa'mityAdau, NakArA-vAkyAlaGkAre, | nirupahataM zarIraM yasya sa tathA dAntAni-upazamaM nItAni prAkAle labdhAni santi paJcendriyANi yena sa tathA, tataH karma- | dhArayaH, pAThAntare-nirupahatazarIraprAptazcAsau labdhapazcendriyazceti smaasH| 'evaM'mityupalabhyamAnarUpairutthAnAdibhiH saMyukto yaH sa tathA, tatra utthAnaM-ceSTAvizeSaH balaM-zArIraM vIrya-jIvaprabhavaM puruSakArA-abhimAnavizeSaH parAkramaH-sa eva sAdhita. phala iti / no samyak sahase bhayAbhAvena kSamase kSobhAbhAvena titikSase dainyAnavalambanena adhyAsayasi avicalitakAyatayA, | ekAthikAni vaitAni padAni tasya meghasyAnagArasya jAtismaraNaM samutpannamiti sambandhaH, samutpanne ca tatra kimityAha-etamarthapUrvoktaM vastu samyak 'abhisameha'tti-abhisameti-avagacchatItyarthaH / 'saMbhAriyapuvvajAIsaraNe'tti-saMsmAritaM pUrva 1 krodhAbhA0 / Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 0 zrIjJAtAdharmakathAoM ECAYS ||ja | 1-utthiptAdhya. bhImeSakumArasya jAtismRtisaMvegAdivarNanam / 77 // jAtyoH-prAktanajanmanoH sambandhi saraNa-gamanaM pUrvajAtisaraNaM yasya sa tathA, pAThAntare-saMsmAritapUrvabhavaH, tathA prAkAlApekSayA dviguNa AnItaH saMvego yasya sa tathA, AnandAzrubhiH pUrNa bhRtaM plutamityartho mukhaM yasya sa tathA 'harisavasatti-anena 'harisavasavisappamANahiyae'tti draSTavyaM, dhArAhataM yatkadambakaM-kadambapuSpaM tadvat samucchritaromakUpo romAJcita ityarthaH; 'nisaTTe'tti-niHsRSTo dattaH / anagAravarNako vAcyaH, sa cAya-'IriyAsamie, bhAsAsamie, esaNAsamie, AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie, uccArapAsavaNakhelasiMghANajallapariTThAvaNiyAsamie, maNasamie vayasamie; kAyasamie maNagutte 3,'-mana:prabhRtInAM samitiH-satpravRttiH, guptistu-nirodhaH, ata eva 'gutte gutidie guttabhayArI' brahmaguptibhiH; cAI-saGgAnAM vaNNe lajjU-rajjurivAvakravyavahArAt lajAlurvA, saMyamena laukikalajayA vA, 'tavassI khaMtikhame' kSAntyA kSamate yaH sa tathA; 'jiMhadie sohI'-zodhayatyAtmaparAviti zodhI, zobhI vA, 'aNidANe appussue'-alpautsukyo'nutsuka ityarthaH, 'abahillesesaMyamAdavahitacittavRttiH,'susAmaNNarae iNameva niggaMthaM pAvayaNaM purottika viharaI'-nirgranthapravacanAnumArgeNa ityrthH||33|| tate NaM se mehe aNagAre annayA kadAi samaNaM bhagavaM. vaMdati, namasati 2; evaM vadAsI-icchAmiNaM bhaMte :, tumbhehiM abbhaNunAte samANe mAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajjittANaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA, mA paDibandhaM kareha; tate NaM se mehe samaNeNaM bhagavayA0 abbhaNunnAte samANe mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpanjittANaM viharati, mAsiyaM bhikkhupaDimaM ahAsuttaM, ahAkappaM, ahAmagga0, sammaM kAraNaM phAseti, pAleti, sobheti, tIreti, kiddeti samma kAraNa phAsettA, pAlittA, sobhettA, tIrettA, kidRttA, CASSESAKAL |GAO ja // 77 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8| puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati, namaMsati 2 tA; evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte !, tunbhehiM abbha gunnAte samANe padomAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajittA NaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibandhaM kareha jahA paDhamAe abhilAvo tahA docAe, taccAe, cautthAe, paMcamAe, chammAsiyAe, sattamAsiyAe, paDhamasattarAiMdiyAe, docaM sattarAtidiyAe, taiyaM sattarAtidiyAe, ahorAtidiyAevi, egarAiMdiyAevi; tate NaM se mehe aNagAre vArasa bhikkhupaDimAo sammaM kAraNaM phAsettA, pAlettA, sobhettA, tIrettA, kiddettA; puNaravi vaMdati, namasai 2.ttA; evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte !, tumbhehiM anbhaNunnAe samANe guNarataNasaMvaccharaM tavokamma uvasaMpajitA NaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA!, mA paDibaMgha kareha; tate NaM se mehe aNagAre paDhamaM mAsaM cautthaMcauttheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukkuDue kI sUrAbhimuhe, AyAvaNabhUmIe AyAvemANe rattiM vIrAsaNeNaM, avAuDateNaM, docaM mAsaM chaTuMchaTTeNaM, tacaM mAsaM aTThamaMaTThameNaM. cautthaM mAsaM dasama 2 aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukkur3ae, sUrAbhimuhe, AyAvaNabhUmIe AyAvemANe, rattiM vIrAsaNeNaM avAuDateNaM; paMcama mAsa duvAlasamaM 2, aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukkuDUe sUrAbhimuhe, AyAvaNabhUmIe AyAvemANe rattiM vIrAsaNeNaM avAuDateNaM evaM khalu eeNaM abhilAveNaM chaTe codasamaM 2, sattame solasamaM 2, aTThame aTThArasamaM 2, navame 55 etadantargataH pAThaH 'a' pratau nAsti.. TRAIjaInAgarika Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ECAF- navAGgI100 zrIjJAtAdharmakathAGge // 78 // ALARAKASHAKAKKARX vIsatimaM 2, dazame bAvIsatima 2, ekkArasame cauvvIsatimaM 2, bArasame chabbIsatimaM 2, terasame aTThA- 1-utkSivIsatimaM 2, coisame tIsaimaM 2, paMcadasame battIsatima 2, solasame cauttIsatimaM aNikkhitteNaM tavo ptAdhya0 kammeNaM diyA ThANukkuDueNaM, sUrAbhimUhe, AyAvaNabhUmIe AyAvemANe, ratti vIrAsaNeNa ya, avA- zrImeghauDateNa ya; tate NaM se mehe aNagAre guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM ahAsuttaM jAva sammaM kAeka phAsei, kumArasya pAleha, sobhei, tIrei, kiDeha ahAsuttaM, ahAkappaM, jAva kittA samaNa bhagavaM mahAvIraM vadati, namaM. pratimAsati 2; bahUhiM chaTThamadasamaduvAlasehi, mAsaddhamAsakhamaNehiM, vicittehi, tavokammehiM; appANaM bhAve. 4 vahanAdimANe viharati // suutrm-34|| varNanam / ___ 'ahAsuhaM'ti-yathAsukhaM sukhAnatikrameNa mA paDibandha-vidhAtaM vidhehi vivakSitasyeti gamyaM / 'bhikkhupaDima'tiabhigrahavizeSaH, prathamA ekamAsikI, evaM dvitIyAdyAH saptamyantAH krameNa dvitricatuSpazcaSaTsaptamAsamAnA: aSTamInavamIdazamyaH pratyekaM saptAhorAtramAnAH, ekAdazI ahorAtramAnA, dvAdazI ekarAtramAneti, tatra-"paDivajai eyAo saMghayaNadhihajuH | o mahAsatto / paDimAo bhAviyappA sammaM guruNA aNunAo // 1 // gacchecciya nimmAo jA puvA dasa bhave asaMpuNNA / navamassa taiya vatthU hoi jahanno suyAhigamo // 2 // vosaDhacattadeho uvasaggasaho jaheba jiNakappI / esaNa abhiggahiyA bhattaM ca alevaDaM tassa // 3 // dussahatthimAi tao bhaeNaM payaMpi nosaraha / emAi niyamasevI viharaha jA'khaMDio maaso||4||" ___ sA0 pratipadyate etAH saMhananadhRtiyuto mahAsatvaH / pratimA bhAvitAtmA samyagU guruNA'nujJAtaH // 1 // gaccha eva nirmAto yAvatpUrvANi daza bhavanti / / // 78 // bAjAOMHARIRIKA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityAdigranthAntarAbhihito vidhirAsAM draSTavyaH / yacceha ekAdazAGgavido'pi meghAnagArasya pratimAnuSThAnaM bhaNitaM, tatsarvavedisamupadiSTatvAdanavadyamava seyamitiH 'yathAsUtra' - sUtrAnatikrameNa, 'yathAkalpa' - pratimAcArAnatikrameNa, 'yathAmArga' - jJAnAdyanatikrameNa kSAyopazamikabhAvAnatikrameNa vA, kAyena na manorathamAtreNa; 'phAsei'tti - ucitakAle vidhinA grahaNAt, 'pAlayati' - asakRdupayogena pratijAgaraNAt, 'zobhayati' - pAraNa kadine gurudattazeSabhojana karaNAt zodhayati vA - aticArapaGkakSAlanAt, 'tIrayati' - pUrNe'pi kAle stokakAlamavasthAnAt, 'kIrttayati' - pAraNa kadine idaM cedaM caitasyAH kRtyaM kRtamityevaM kIrttanAt / guNAnAM - nirjarAvizeSANAM racanA karaNaM, saMvatsareNa - satribhAgavarSeNa yasmiMstattapo guNaracanasaMvatsaraM, guNA eva vA ratnAni yatra sa tathA guNaratnaH saMvatsaro yatra tapasi tadguNaratna saMvatsaramiti, iha ca trayodaza mAsAH saptadaza dinAdhikAstapaH kAlaH, trisaptatizca dinAni pAraNakakAla iti evaM cAyaM - " paNNarasa vIsa cauvIsa ceva cauvIsa paNavIsA ya / cauvIsa ekavIsA cauvIsA sattAvIsA ya // 1 // tIsA tettIsAvi ya cauvIsa chavIsa aTThavIsara ya / tIsA battIsAvi ya solasa mAsesu tavadivasA // 2 // panarasadasaThTha chappaMca caura paMcasu ya tiSNi tiNitti / paMcasu do do ya tahA solasamAsesu pAraNagA || 3 |" iha ca yatra mAse aSTamAditapaso yAvanti dinAni na pUryante, tAvantyagretanamAsAdAkRSya pUraNIyAnyadhikAni cAgretanamAse kSetavyAnIti / 'cauttha' mityAdi, catvAri maktAni yatra tyajyante taccaturtha, iyaM copa asaMpUrNAni, navamasya tRtIyaM vastu bhavati zrutAdhigamo jaghanyaH // 2 // vyutsRSTatyatadeha upasargasaho yathaiva jinakalpI / eSaNA'bhiprahayutA bhaktaM vAlepakRtasya // 3 // dudhazvahastyAdayaH ( AgaccheyuH ) tato bhayena padamapi nApasarati / evamAdi niyamasevI viharati yAvadakhaNDito mAsaH // 4 // pazya, pR. 78 tame / 14 ||: JPE Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 100 zrIjJAtAdharmakathAGge 1-zrIutviptAdhya. messkumaarsthaanshnvicaarH| // 79 // vAsasya saMjJA, evaM SaSThAdirUpavAsadyAderiti, 'aNikkhitteNaM'ti-avizrAntena, 'diyA ThANukkuDueNaM-divA-divase sthAna-AsanamukkuTukaM AsaneSu putAlaganarUpaM yasya sa tathA, AtApayan-AtApanAM kurvan 'vIrAsaNaNaM ti-siMhAsanopaviSTasya bhuvi nyastapAdasyApanItasiMhAsanasyeva yadavasthAnaM tadvIrAsanaM tena vyavasthita iti gamyate / kiMbhUtena aprAvRtenaavidyamAnaprAvaraNena sa eva vA aprAvRtaH, NakArastu alaGkArArthaH // 34 // tate NaM se mehe aNagAre teNaM urAleNaM, vipuleNaM, sassirIeNaM, payatteNaM, paggahieNaM, kallANeNaM, siveNaM, dhanneNaM, maMgalleNaM, udaggeNaM, udAraeNaM, uttameNaM, mahANubhAveNaM, tavokammeNa; sukke, bhukkhe, lukkhe, nimmaMse, nissoNie, kiDikiDiyAbhUe, aDhicammAvaNaddhe, kise dhamaNisaMtae jAte yAvi hotthA; jIvaM jIveNaM gacchati, jIvaM jIveNaM ciTThati; bhAsaM bhAsittA gilAyati, bhAsaM bhAsamANe gilAyati, bhAsaM bhAsissAmitti gilAyati; se jahA nAmae iMgAlasagaDiyAi vA, kaTThasagaDiyAi vA, pattasagaDiyAi vA, tilasagaDiyAi vA, eraMDakaTThasagaDiyAi vA, uNhe dinnA sukkA samANI sasaI gacchai, sasaI ciTThati; evAmeva mehe aNagAre sasaI gacchai, sasaI ciTTha; uvacie taveNaM, avacite maMsasoNieNaM, huyAsaNe iva bhAsarAsiparicchanna, taveNaM teeNaM tavateyasirIe; atIva atIva uvasobhemANe 2 ciTThati / teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare, titthagare jAva puvvANupurdiva caramANe, gAmANugAma dutijamANe, suhaMsuheNaM viharamANe; jeNAmeva rAyagihe nagare, jeNAmeva guNasilae cetie, teNAmeva CATARA // 79 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IACASSEX ROCRACROSAROKAR uvAgacchati 2 ttA; ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA, saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharatira tate NaM tassa mehassa aNagArassa rAo puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhasthite jAva samupajjitthA-evaM khalu ahaM imeNaM urAleNaM taheva jAva bhAsaM bhAsi. ssAmIti gilAmi, taM asthi tA me uhANe, kamme, bale, vIrie, purisakAraparakame; saddhA dhiI saMvege taM jAva tA me asthi uTThANe kamme, bale, vIrie; purisagAraparakkame, saddhA dhiI saMvege jAva ime dhammAyarie, dhammovadesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhasthI viharati, tAva tAva me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte sUre samaNaM 3, vaMdittA, namaMsittA; samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM anbhaNunnAyassa samANassa sayameva paMca mahavvayAiM AruhittA, goyamAdie samaNe niggaMthe niggaMdhIo ya khAmettA, tahArUvehiM kaDAIhiM therehiM saddhiM viulaM pavvayaM 2 saNiyaM saNiyaM durUhittA, sayameva mehaghaNasannigAsaM puDhavisilApaTTayaM paDilehettA, saMlehaNAjhUsaNAe jhUsiyassa bhattapANapaDiyAikkhitassa pAovagayassa kAlaM aNavakhamANassa viharittae; evaM saMpeheti 2, kallaM pAuppabhAyAe rayaNI jAva jalaMte jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2, samaNaM 3, tikkhutto AdAhiNaM padAhiNaM karei 2 ttA, vaMdati, namasati 2, nacAsanne nAtidUre sussUsamANe, namasamANe, abhimuhe viNaeNa paMjaliyapuDe pajjuvAsati; mehetti samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM aNagAraM evaM vadAsI-se NaNaM tava mehA ! nAnA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 100 bIjJAtAdharmakathAle 1-zrIutviptAdhya. meghkumaarsyaaraadhnaa| // 8 // CHORRINHO rAo pumvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthite jAva samu. panjitthA-evaM khalu ahaM imaNaM orAleNaM jAva jeNeva ahaM teNeva havvamAgae, se Na mehA aDhe samaDhe 1, haMtA atthi, ahAsuhaM devANuppiyA!, mA paDibaMdhaM kareha tate NaM se mehe aNagAre samaNeNaM bhagavayA0 anbhaNunAe samANe haha jAva hiyae uTThAi udvei 2 ttA, samaNaM 3, tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2ttA, vaMdaha, namaMsaha 2ttA, sayameva paMca mahavvayAI Arubhei 2 ttA, goyamAtisamaNe niggaMthe, niggaMthIo ya khAmeti, khAmettA ya, tahArUvehiM kaDAIhiM therehiM saddhiM vipulaM pavvayaM saNiya 2, durUhati 2, sayameva mehaghaNasannigAsaM puDhavisilApaTTayaM paDilehati 2, uccArapAsavaNabhUmi paDilehati 2, danbhasaMthAraMga saMtharati,2, dabbhasaMthAragaM durUhati 2, puratthAbhimuha, saMpaliyaMkanisanne; karayalapariggahiyaM sirasA. vattaM matthae aMjaliM kaTu, evaM vadAsI-namo'tthu NaM arihaMtANaM, bhagavaMtANaM, jAva saMpattANaM; Namo thu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa mama dhammAyariyassa; vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae, pAsau me bhagavaM tatthagate ihagataM tikaTTha vaMdati, namaMsaha 2 ttA; evaM vadAsI-pubbipiya NaM mae samaNassa 3, aMtie savve pANAivAe paJcakkhAe, musAvAe, adinAdANe, mehuNe, pariggahe, kohe, mANe, mAyA, lobhe, pejje, dose, kalahe, anbhakkhANe, pesunne, paraparivAe, aratirati, mAyAmose, micchAdasaNasalle, SCIENCAFEIANE 1 uTThAe 2ttA bhA . Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcakakhAte; iyANipi NaM ahaM tasseva aMtie savvaM pANAtivAyaM paJcakvAmi jAva micchAdaMsaNasalaM pacakkhAmi savvaM asaNapANakhAdimasAtimaM cauvvipi AhAraM paJcakkhAmi jAvajjIvAe; jaMpi ya imaM sarIraM iTuM kapiyaM jAva vivihA rogAyaMkA parIsa hovasaggA phusaMtI tikaDu, eyaMpiya NaM caramehiM UsAsanissA se hiM vosirAmittikaddu, saMlehaNA jhUsaNA jhUsie bhattapANapaDiyAi kkhie pAovagae kAlaM aNavakakhamANe viharati; tate NaM te gherA bhagavaMto mehassa aNagArassa agilAe vaiyAvaDiyaM kareMti / tate NaM se mehe aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekArasa aMgAI ahijittA, bahupaDinnAI duvAlasa varisAI sAmannapariyAgaM pAuNittA, mAsiyAe saMdehaNAe appANaM jhosettA, sadvi bhattAI aNasaNAe chedettA, AlotiyapaDikaMte, uddhiyasalle, samAhipatte, ANupuvveNaM, kAlagae; taNaM terA bhagavaMto mehaM aNagAraM ANuputrveNaM kAlagayaM pArseti 2, parinivvANavattiyaM kAussagaM kareMta 2, mehassa AyArabhaMDayaM geNhaMti 2, viulAo pavvayAo saNiyaM 2, pacoruhaMti 2; jeNAmeva guNa silae ceie, jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre, teNAmeva uvAgacchati 2 ttA, samaNaM 3, baMdaMti, namasaMti 2ttA evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI mehe NAmaM aNagAre pagaibhaddae jAva viNIte, se NaM devApiehiM anbhaNunnAe samANe gotamAtie samaNe niggaMthe niragaMthIo ya khAmettA, amhehiM saddhi vilaM pavvayaM saNiyaM 2, durUhati 2 sayameva meghaghaNasannigAsaM puDhavisilaM paTTayaM paDileheti 2, Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR00 zrIjJAtAdharmakathAGge 1-zrIutkSiptAdhya. meSakumArasya gtiH| 181 // RAKAASARAGARH bhattapANapaDiyAikvitte aNupuvveNaM kAlagae, esa NaM devANuppiyA mehassa aNagArasta AyArabhaMDae / / sUtram-35 // bhaMtetti bhagavaM gotame samaNaM 3, u vaMdati namaMsati 2ttA evaM vadAsI-evaM khalu devANupiyANaM aMtevAsI mehe NAma aNagAre se NaM bhaMte !, mehe aNagAre kAlamAse kAlaM kicA, kahiM gae? kahiM uvavanne ?, gotamAdi samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM evaM-vayAsI evaM khalu goyamA!, mama aMtevAsI mehe NAma aNagAre pagatibhaddae jAva viNIe se NaM tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAjhyAtiM ekkArasa aMgAti ahijjati 2, bArasa bhikkhupaDimAo, guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM kAraNaM, phAsettA jAva kidRttA; mae abbhaNunAe samANe goyamAi there khAmei 2, tahArUvehiM jAva viulaM pabvayaM durUhati 2, dabhasaMthAragaM saMtharati 2, dambhasaMthArovagae sayameva paMca mahavvae uccArei, bArasa vAsAti sAmaNNaparigAya pAuNittA, mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhusittA, sahi bhattAtiM aNasaNAe chedettA, AloiyapaDikate, uddhiyasalle, samAhipatte, kAlamAse kAlaM kiccA; uddhaM caMdimasUragahagaNaNakkhattatArArUvANaM bahuI joyaNAI, bahaI joyaNasayAI, bahUiM joyaNasahassAiM, bahuiM joyaNasayasahassAI, bahUi joyaNa. koDIo, bahUi joyaNakoDAkoDIo; u8 dUraM uppaittA sohaMmI-sANa-saNaMkumAra-mAhida-baMbha-laM-lagamahAsuka-sahassArA-Naya-pANayA-raNa-ccute, tiNi ya aTThArasuttare gevejavimANAvAsasae vIivaittA, .1 goyabhAehi sa0 a| CIAFIRST phaa||81 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECASS A vijae mahAvimANe devattAe uvavaNNe; tattha NaM atthegaiyANaM devANaM tettIsaM sAgArovamAiM ThiI paNNattA, tattha NaM mehassavi devassa tettIsaM sAgarovamAtiM ThitI paM0; esa NaM bhaMte !, mehe deve tAo devaloyAo AukkhaeNaM, ThitikkhaeNaM, bhavakkhaeNaM; aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti ?, kahiM uvavajihiti ?; go.! mahAvidehe vAse sijjhihiti, bujjhihiti, mucihiti, parinivvAhiti, sabvadukkhANamaMtaM kaahiti| evaM khalu jaMbU !, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM, AigareNaM, titthagareNaM jAva saMpatteNaM appopAlaMbhanimittaM paDhamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte ttibemi / / sUtram-36 // paDhamaM ajjhayaNaM samattaM // 'urAleNa' mityAdi, urAlena-pradhAnena vipulena-bahudinatvAdvistINana sazrIkeNa-sazobhena, 'payatteNaM'ti-guruNA pradatena prayatnavatA vA pramAdarahitenetyarthaH, pragRhItena-bahumAnaprakarSAdgRhItena, kalyANena-nIrogatAkaraNena, zivena zivahetutvAt , dhanyena-dhanAvahatvAta , maGgalyena-duritopazame sAdhutvAt , udagreNa-tIvraNa, udAreNa-audAryavatA, niHspRhatvAtirekAt / 'uttameNaM'ti-Urddha tamasA-ajJAnAdyattattathA tena ajJAnarahitenetyarthaH, mahAnubhAgena-acintyasAmarthyena zuSko nIrasazarIratvAt , 'bhukkhe'tti-bubhukSAvazena rUkSIbhUtatvAt kiTikiTikA-nirmAsAsthisambandhI upavezanAdikriyAbhAvI zabdavizeSaH tAM bhUta:-prApto yaH sa tathA, asthIni carmaNA'vanaddhAni yasya sa tathA, kRzo-durbalo dhamanIsantataH-nADIvyApto jAtazcApyabhut, 'jIvaM jIveNaM gacchati'-jIvacalena-zarIrabalenetyarthaH, 'bhAsaM bhAsittA' ityAdau kAlatrayanirdezaH, 'gilAyati'ti-glAyati | glAno bhavati'seiti athArthaH, athazabdazca vAkyopakSepArthaH, yathA-dRSTAntArthaH, nAmeti saMbhAvanAyAM eveti vAkyAlaGkAre CATEDCRICARICA CROCESCASEARCate Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI mIjJAtAdharmakathAGge 1-zrIutthiptAdhya. | meSakumA rsyaaraadhnaa| // 82 // RECORRESCARSHAN aGgArANAM bhRtA zakaTikA-gantrI aGgArazakaTikA, evaM kASThAnAM patrANAM parNAnAM 'tilati-tiladaNDakAnAM eraNDazakaTikAeraNDakASThamayI, Atape dattA zuSkA satIti vizeSaNadvayaM, ArdrakASThapatrabhRtAyAH tasyA na (zabdaH) saMbhavati itizabda upapradarzanArthaH, vAzabdA vikalpArthAH, sazabdaM gacchati tiSThati vA, evameva megho'nagAra: sazabdaM gacchati, sazabdaM tiSThati, hutAzana iva bhasmarAzipraticchannaH, 'taveNaM'ti-tapolakSaNena tejasA, ayamabhiprAyo-yathA bhasmacchanno'gnirbahivRttyA tejo. rahito'ntarvRpayA tu jvalati evaM megho'nagAro'pi bahivRttyA'pacitamAMsAditvAnistejA antayA tu zubhadhyAnatapasA jvalatIti; uktamevAha-tapastejaHzriyA atIvAtIva upazobhamAnaH 2, tiSThatIti / 'taM asthi tA me'tti-tadevamasti tAvanme utthAnAdi na sarvathA kSINaM taditi bhAvaH, 'taM jAva tA metti-tat-tasmAt yAvanme'sti utthAnAdi tA iti bhASAmAtreNa yAvacca me dharmAcAryaH, 'suhatthI'ti-puruSavaragandhahastI zubhAH vA thAyikajJAnAdayo'rthA yasya sa tathA, 'tAva tAva'tti-tAvacca tAvacceti vastudvayApekSA dviruktiH, 'kaDAIhiM'ti-kRtayogyAdibhiH, 'mehaghaNasannigAsaM' ti-ghanameghasadRzaM kAlamityarthaH, 'bhattapANapaDiyAikkhiyassa'tti-pratyAkhyAtabhaktapAnasya, 'kAlaM'ti-maraNaM, 'jeNeva ihaM'ti-ihazabdaviSayaM sthAnaM idamityarthaH; 'saMpaliyaMkanisaNe'ti-padmAsanasanniviSTaH, 'peje'tti-abhiSvaGgamAtraM, 'dosa' tti-aprItimAtra, abhyAkhyAna-asadoSAropaNaM, paizUnyaM-pizunakarma, paraparivAda:-viprakIrNaparadoSakathA, aratiratI-dharmAdharmAGgeSu, mAyAmRSA-veSAntarakaraNato lokavipratAraNa: saMlekhanAM-kaSAyazarIrakazA spRzatIti saMlekhanAsparzakaH / pAThAntareNa 1 tasyAH saM0 / ICADAILASS Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parinivvANavRttiyAcaya, kila dine 23 samAjamA, appANaM / 'saMlehaNAbhUsaNAbhUsiya'tti-saMlekhanAsevanajuSTaH ityrthH| 'mAsiyAe'tti-mAsikyA mAsaparimANayA, 'appANaM bhUsitetti-kSapayitvA SaSTiM bhaktAni, 'aNasaNAe'tti-anazanena, chivA-vyavacchedya, kila dine 2 dve ve bhojane lokaH kurute, evaM ca triMzatA dinaiH SaSTibhaktAnAM parityaktA bhavatIti; 'parinivvANavattiya'tti-parinirvANamuparatimaraNamityarthaH, tatpratyayo-nimittaM yasya sa parinirvANapratyayaH mRtakapariSThApanAkAyotsarga ityarthaH, taM kAyotsarga kurvanti; 'AyArabhaMDagaM'tiAcArAya-jJAnAdibhedabhinnAya bhANDaka-upakaraNaM, varSAkalpAdi AcArabhANDakaM, 'pagaibhaddae' ityatra yAvatkaraNAdevaM dRzyaM, 'payaiuvasante pagaipayaNukohamANamAyAlome miumaddavasaMpanne AlINe bhaddae viNIe'tti-tatra prakRtyaiva-svabhAvenaiva, bhadrakAanukUlavRttiH, prakRtyevopazAnta:-upazAntAkArA mRdu ca tanmAIvaM ca mRdumAIvaM-atyantamArdavaM ityarthaH, AlIna:-Azrito gurvananuzAsane'pi subhadraka eva yaH sa tathA, 'kahiM gae'tti-kasyAM gatau gataH 1, ka ca devalokAdau utpanno ?, jAtaH 1; vijayavimAnamanuttaravimAnAnAM prathamaM pUrva digbhAgavarti, tatrotkRSTAdisthiterbhAvAdAha-'tatthe tyAdi, AyuHkSayeNa-AyurdalikanirjaraNena, sthitikSayeNa-AyuHkarmaNaH sthitevedanena bhavakSayeNa-devabhavanibandhanabhUtakarmaNAM gatyAdInAM nirjaraNeneti / anantaraM devabhavasambandhinaM cayaM-zarIraM 'caitta'tti-tyaktvA, athavA cyavaM-cyavanaM kRtvA setsyati / niSThitArthatayA vizeSataH siddhi| gamanayogyatayA maharddhiprAptyA vA bhotsyate kevalAlokena, mokSyate sakalakarmAzai, parinirvAsyati-svastho bhaviSyati, sakalakarmakRtavikAravirahitatayA kimuktaM bhavati ?,-sarvaduHkhAnAmantaM kariSyatIti / 'evaM khalvi'tyAdi, nigamanaM ' appopAlaMbhanimittaM'-Aptena hitena guruNetyarthaH, upAlambho-vineyasyAvihitavidhAyinaH AptopAlambhaH sa nimittaM yasya nAnAAFECIRITERRICALHRIS Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 zrIjJAtAdharmakathAte AARAKAR prajJApanasya tttthaa| prathamasya jJAtAdhyayanasyAya-anantaroditaH meSakumAracaritalakSaNo'rtho'bhidheyaH, prjnypt:-abhihitH| avidhipravRttasya ziSyasya guruNA mArga sthApanAya upAlambho deyo, yathA bhagavatA datto meghakumArayetyevamartha prathama madhyayanamityabhiprAyaH / iha gAthA-mahurehiM niuNehiM vayaNehiM coyayaMti aayriyaa| sIse kahiMci khalie jaha mehamurNi mahAvIro // 1 // ___itizabdaH samAptau, bravImIti-pratipAdayAmyetadahaM tIrthakaropadezena, na svakIyabuddhyA, ityevaM guruvacanapAratantryaM sudharmasvAmI Atmano jambUsvAmine pratipAdayati evamanyenApi mumukSaNA bhavitavyamityetadupadarzanArthamiti // jAtAdharmakathAyAM prathamamukSitAdhyayanaM jJAtavivaraNaM meghakumArakathAnakAkhyaM samAptam // utviptAdhya0 adhyynopsNhaarH| // 83 // SAFECASIRFECE 2-atha zrIsaMghATAkhyaM jnyaataadhyynm|| asya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH, pUrvasminnanucitapravRttikasya ziSyasya upAlamma ukta iha tvanucittapravRttikocitapravRttikayoranarthArthaprAptiparamparA'bhidhIyate ityevaMsambandhasyAsyedamupakSepasUtram jati bhaMte !, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM paDhamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte; vitIyassa NaM bhaMte !, nAyajjhayaNassa ke ahe pannatte, evaM khalu jaMbU, teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, rAyagihe NAma sA. 'madhurainipuNairvacanaiH sthApayanti bhAcAryAH / ziSya kacit skhalite yathA meghamuni mahAvIraH // 1 // // 83 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayare hotthA vannao; tassa NaM rAyagihassa nagarassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe guNasilae nAma cetie hotthA vannao, tassa NaM guNasilayassa cetiyassa adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege jiNNujjANe yAvi hotthA, viNaTThadevaule parisaDiyatoraNaghare nANavihagucchagummalayAvallivacchAie aNegavAlasayasaMkaNijje yAvi hotthA, tassa NaM jinnujANassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahaM ege bhaggakUvae yAvi hotthA, tassa NaM bhaggavassa adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchae yAvi hotthA, kiNhe kiNhobhAse jAva ramme mahAmehaniuraMvabhUte bahahiM rukkhehi ya, gucchehi ya, gummehi ya, layAhi ya, vallIhi ya, kusehi ya, khANaehi ya saMcchanne, palicchanne, aMto jhusire yAhiM gaMbhIre aNegavAlasayasaMkaNijje yAvi hotthA // sUtram-37 // 'jai 'mityAdi, kaNThya evaM khalvi'tyAdi tu prakRtAdhyayanArthasUtraM sugama caitatsarva navaraM jIrNodyAnaM cApyabhUt / cApIti samuccaye, apicetyAdivat vinaSTAni devakulAni parisaTitAni toraNAni prAkAradvAradevakulasambandhIni gRhANi ca | yatra tattathA, nAnAvidhA ye gucchA-vRntAkIprabhRtayaH, gulmA-vaMzajAlIprabhRtayaH, latAH-azokalatAdayaH, vallayA-trapuSIprabhRtayaH, vRkSAH-sahakArAdayaH, taiH chAditaM yattattathA; anekAlazataiH-zvApadazataiH zaGkanIyaM-bhayajanakaM cApyabhUt, zaGka: nIyamityedvizeSaNasambandhatvAtkriyAvacanasya na punaruktatA, 'mAlukAkacchae'ti-ekAsthiphalAH vRkSavizeSAH mAlukAH prajJApanAbhihitAsteSAM kakSo-gahanaM mAlukAkakSaH, ciTikAkacchaka iti tu jiivaabhigmcuurnnikaarH| 'kiNhe kiNho. bhAse iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM, "nIle nIlomAse, harie hariomAse, sIe sIobhAse, niddhe niddhobhAse, tivve tibbo ACANCIECCASE SARKABIRGAFRAIIT-%AF-CA Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- 100 zrIjJAtAdharmakathAGge // 84 // 2-zrIsaMghATakAdhya. jIrNodyAnavarNanam / AS bhAse kiNhe kiNhacchAe, nIle nIlecchAe, harie hariyacchAe, sIye sIyacchAe, niddhe niddhacchAe, tice tibacchAe; dhaNa kaDiyaDacchAe'tti kRSNA-kRSNavarNaH aJjanavat svarUpeNa kRSNavarNa evAvabhAsate-draSTraNAM pratibhAtIti kRSNAvabhAsaH, | kila kizcidvastu svarUpeNa bhavatyanyAdRzaM pratibhAsate tu sannidhAnaviprakarSAdeH kAraNAdanyAdRzamiti, evaM kacidasau nIlo mayUragrIveva, kacit-haritaH zukapicchavat, haritAlAbha iti zraddhAH, tathA zItaH sparzataH vallyAdyAkrAntatvAditi ca vRddhAH, srigdho na rUkSaH tIvro varNAdiguNaprakarSavAn tathA kRSNaH san varNataH kRSNacchAyaH, chAyA ca-dIptirAdityakarAvaraNajanitA veti; evamanyatrApi 'dhaNakaDiyaDacchAe'tti-anyo'nyazAkhAprazAkhAnupravezAt ghananirantaracchAyo ramyo mahAmeghAnAM nikurambaH-samUhastadvad yaH sa mahAmeghanikurambabhUtaH, vAcanAntare tvidamadhikaM paThyate-'pattie puphie phalie hariyagarerijamANe' haritakazcAsau rerijamANetti-bhRzaM rAjamAnazca yaH sa tathA, "sirIe aIva 2 ubasomemANe ciTThati zriyA-vanalakSmyA atIva 2 upazobhamAnastiSThati 'kusehi yatti damai, kvacit-'kUviehi yati pAThaH, tatra kUpikAbhiH liGgavyatyayAt 'khANuehinti-sthANubhizca, pAThAntareNa-'khattaehiti-khAtagatarityarthaH, athavA-'kRviehiti coragaveSakaiH 'khattaehiti khAtakaiH kSetrasyeti gamyate caurarityarthaH, ayamabhiprAyo-gahanatvAt tasya tatra caurAH pravizanti tadgaveSaNArthamitare ceti, saMchano-vyAptaH parichannaH-samantAta antaH-madhye zuSiraH sAvakAzatvAt bahirgamIro dRSTeraprakramaNAt / tattha NaM rAyagihe nagare, dhapaNe nAmaM satyavAhe, aDDe ditte jAva viulabhattapANe; tassa NaM dhaNNassa satyavAhassa bhaddA nAmaM bhAriyA hotthA, sukumAlapANipAyA, ahINapaDipuNNapaMciMdiyasarIrA, lakkhaNa jAzA // 84 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMjaNaguNovaveyA, mANummANaSpamANapaDi punnasujAta sabvaMga suMdaraMgI, sasisomAgArA, kaMtA, piyadaMsaNA, surUvA, karayala parimiyativaliyamajjhA, kuMDalullihiya gaMDalehA, komudirayaNiyara paDipuNNasomavayaNA, siMgArAgAra cAruvesA jAva paDirUvA, vaMjhA aviyAurI jANukopparamAyA yAvi hotthA || sUtram 38|| tassa i aorte satthavAhassa paMthae nAma dAsaceDe hotthA, savvaMga suMdaraMge maMsovacite bAlakIlAvaNakusale yAvi hotyA; tate NaM se dhaNNe satthavAhe, rAyagihe nayare bahUNaM nagaranigamaseTThisatthavAhANaM aTThArasaha ya seNiyapaseNINa bahusu kajjesu ya kuTuMbesu ya jAva cakkhubhUte yAvi hotthA, niyagassavi ya NaM kuTuMbassa bahu ya kajje jAva cakkhubhUte yAvi hotthA || sUtra 39 // tattha NaM rAyagihe nayare, vijae nAma takare hotthA, pAve caMDAlarUve, bhImatara rudda kamme, ArusiyadittarattanayaNe, kharapharusa mahallavigayabI bhattha (cha) dADhie, asaMpuDitauTThe, uddhaya painnalaMbaMtamuddhae, bhamararAhuvanne, niraNukose, niraNutAve, dAruNe, paibhae, nisaMsatie, niraNukaMpe, ahivva egaMtadiTThie, khureva egaMtadhArAe, giddheva Amisatallicche, aggimiva savvabhaMkhe, jalamiva savvagAhI, ukkaMcaNavaMcaNamAyAniya DikUDa kavaDasAisaMpaogabahule, ciranagaraviNaTTaduTThasIlAyAracarite; jUyapasaMgI, majjapasaMgI, bhojapasaMgI, maMsapasaMgI; dAruNe, hiyayadArae, sAhasie, saMdhiccheyae, uhie vissaMbhaghAtI AlIyagatitthabheyalahuhattha saMpautte parassa davvaharaNaMmi nicaM aNubaddhe, tibvavere; 1 kkhI a / 15 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI zrIjJAtAdharmakathAGge zrIsaMghATakAdhya. vijayataskaravarNanam / 185 // BROADCARDASCALCIA rAyagihassa nagarassa bahUNi ahagamaNANi ya, niggamaNANi ya, dArANi ya, avadArANi ya, chiDio ya, khaMDIo ya, nagaraniddhamaNANi ya, saMvaTTaNANi ya, nivvadRNANi ya, jUvakhalayANi ya, pANAgArANi ya, vesAgArANi ya, taddArahANANi ya, takarahANANi ya, takaragharANi ya, siMgADagANi ya, tiyANi ya, caukANi ya, caccarANi ya, nAgagharANiya, bhUyagharANi ya, jakkhadeulANi ya, sabhANi ya, pavANi ya, paNiyasAlANi ya, sunnagharANi ya; AbhoemANe 2 maggamANe, gavesamANe; bahujaNassa chiddesu ya, visamesu ya, vihuresu ya, vasaNesu ya, abbhudaesu ya, ussavesu ya, pasavesu ya, tihIsu ya, chaNesu ya, jannesu ya, pavvaH | NIsu ya; mattapamattassa ya, vakkhittassa ya, vAulassa ya, suhitassa ya, dukkhiyassa videsatthassa ya, vippavasiyassa ya, maggaM ca, chiI ca, virahaM ca, aMtaraM ca maggamANe, gavesamANe evaM ca Na viharati; bahiyAvi yaNa rAyagihassa nagarassa ArAmesu ya, ujjANesu ya, vAvi-pokkharaNI-dIhiyA-guMjAliyA-saresu ya, sarapaMtisu ya, sarasarapaMtiyAsu ya, jiNNujANesu ya, bhaggakUvaesu ya, mAluyAkacchaesu ya, susANaesu | ya, girikaMdaraleNauvaTThANesu ya, bahujaNassa chiddesu ya jAva evaM ca NaM viharati / / suutrm-40|| / 'aDDe ditte'-iha yAvatkaraNAdidaM draSTavyam / "vicchiNNa viulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAinne bahudAsadAsIgomahi. sagavelagappabhUe bahudhaNabahujAyarUvarayae AogapaogasaMpa utte vicchaDDiyaviulamattapANe"tti-vyAkhyA tvasya meghakumArarAjavarNakavat / bhadrAvarNakasya tu dhAriNIvarNakAnnavaraM / 'karayala'tti anena karayalaparimiyatibaliyamajjhA iti dRzyaM, // 85 // Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACROSSAGACANCERec 'vaMjhatti-apatyaphalApekSayA niSphalA, 'aviyAuritti-prasavAnantaramapatyamaraNenApi phalato bandhyA bhavatItyata ucyateaviyAuritti-avijananazIlA apatyAnAmata evAha-jAnukUrparANAmeva mAtA-jananI jAnukUparamAtA, etAnyeva zarIrAMzabhUtAni tasyAH stanau spRzanti nApatyamityarthaH, athavA jAnukUrparANyeva mAtrA-parapraNode sAhAyye samartha utsaGganivezanIyo vA parikaro yasyA na putralakSaNaH sA jAnukUparamAtrA / 'dAsaceDe'tti-dAsasya-bhRtakavizeSasya ceTa:-kumArakA dAsaceTaH athavA dAsazcAsau ceTazceti dAsaceTaH / 'takkare'ti-caurA, 'pApasya'-pApakarmakAriNaH, cANDAlasyeva rUpa-svabhAvo yasya sa tathA, caNDAlakarmApekSayA bhImatarANi-raudrANi karmANi yasya sa tathA; 'Arusiya'tti-AruSTa syeva dIpte-rakte nayane yasya sa tathA, kharaparuSe-atikarkaze mahatyau vikRte-cIbhatse daMSTrike-uttaroSThakezaguccharUpe dazanavizeSarUpe vA yasya sa tathA, asaMpuTitau asaMvRtau vA parasparAlAmau tucchatvAddazanadIrghatvAcca oSThau yasya sa tathA udbhUtA-vAyunA prakIrNA lambamAnA mUrddhajA yasya sa tathA, bhramararAhuvarNaH kRSNa ityarthaH, 'niranukrozo-nirdayo, 'niranutApa:'-pazcAttAparahitaH, ata eva 'dAruNo' raudraH, ata eva 'pratibhayo' bhayajanakaH, 'niHsaMzayika'-zauryAtizayAdeva tatsAdhayiSyAmyevetyevaMpravRttikA, pAThAntare-'nisaMseti-nRn-narAn zaMsati-hinastIti nRzaMsaH niHzaMso vA-vigatazlAghaH / 'niraNukaMpetti-vigataprANi-| rakSaH nirgatA vA janAnAmanukampA yatra sa tathA, ahiriva ekAntA-grAhyamevedaM mayetyevamevanizcayA dRSTiryasya sa tathA, 'khureva egaMtadhArAe'si-ekatrAnte-vastubhAge'pahartavyalakSaNe dhArA paropatApapradhAnavRttilakSaNA yasya sa tathA, yathA kSuraprA-ekadhAraH, moSakalakSaNaikapravRttika eveti mAvaH, 'jalamiva savvagAhitti-yathA jalaM sarva svaviSayApanamabhyantarIkaroti tathA' Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNanam / navAGgI yamapi sarva gRhAtIti bhAvaH, tathA utkaJcanavazcanamAyAnikRtikUTakapaTaiH saha yo'tisaMprayogo-gAya tena bahula:-pracuro ||2-zrIsaMgha vR0 vRka yaH sa tathA, tatra Urdhva kaJcanaM mUlyAdhAropaNArtha utkazcanaM hInaguNasya guNotkarSapratipAdanamityarthaH vacanaM-pratAraNaM mAyA- |TakAdhya. zrIjJAtA-18| paravaJcanabuddhiH nikRtiH-bakavRttyA galakartakAnAmivAvasthAnaM kUTa-kArSApaNatulAdeH paravaJcanArtha nyUnAdhikakaraNaM kapaTa- vijayadharmakathAGge haiM nepathyabhASAviparyayakaraNaM ebhirutkazcanAdibhissahAtizayena yaH saMprayogo-yogastena yo bahulaH sa tathA, yadivA sAtizayena taskara dravyeNa kastUrikAdinA parasya dravyasya saMprayogaH sAtisaMprayogaH, tatazcotkazcanAdibhiH sAtisaMprayogeNa ca yo bahulaH sa // 86 // tathA, uktaM ca sAtiprayogazabdArthAya-'so hoI sAijogo davaM jaM chuhiya annadavesu / dosaguNA vayaNesu ya atthavisaMvAyaNaM kuNai ||1||"-tti ekIya vyAkhyAnaM, vyAkhyAnAntaraM punarevaM-utkocanaM utkocaH nikRti:-vazcanapracchAdanArtha karma sAti:avizrambhaH etatsaMprayoge bahulaH, zeSaM tathaiva; ciraM-bahukAlaM yAvat nagare nagarasya vA vinaSTo-viplutaH ciranagaravinaSTaH, bahukAlIno yo nagaravinaSTo bhavati sa kilAtyantaM dhRto bhavatItyevaM vizeSitaH, tathA duSTaM zIlaM-svabhAvaH AkAra:-AkRticaritraM ca-anuSThAnaM yasya sa tathA tataH karmadhArayaH, dyUtaprasaGgI-chUtAsaktaH evamitarANi, navaraM bhojyAni-khaNDakhAdyAdIni, punaruNagrahaNaM hRdayakAraka ityasya vizeSaNArthatvAnna punaruktaM, lokAnAM hRdayAni dArayati-sphoTayatIti hRdayakArakA, pAThAntareNa 'jaNahiyAkArae'-janahitasyAkatyarthaH, 'sAhasika'-avitarkitakArI, 'sandhicchedaka:-kSetrakhAnakA, 'upadhiko'-mAyitvena pracchannacArI, 'vizrambhaghAtI'-vizvAsaghAtakaH, AdIpakA-agnidAtA, tIrthAni-tIrthabhUtadevasaH 1 sa bhavati sAtiyogo yad dravyamanyadravyeSu kSiptvA / doSaguNAn vacaneSu ca arthavisaMvAdana karoti // 1 // // 86 // CHAITORECASSAL Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidroNyAdIni minatti-dvidhA karoti tadravyamoSaNAya tatparikarabhedaneneti tIrthabhedaH, laghubhyAM-kriyAsu dakSAbhyAM hastAbhyAM saMprayukto yaH sa tathA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, parasya dravyaharaNe nityamanubaddhaH pratibaddha ityarthaH, 'tIvra vaira:-anubaddhavirodhaH, 'atigamanAni'-pravezamArgAn 'nirgamanAni'-nissaraNamArgAn , 'dvArANi'-pratolyaH, 'aparadvArANi'dvArikAH, 'chiNDI:'-chiNDIkA:-vRtticchidrarUpAH, 'khaNDI'-prAkAracchidrarUpA, nagarani manAni-nagarajalanirgamakSA. lAn, 'saMvartanAni'-mArgamilanasthAnAni, 'nivartanAni'-mArganirghaTanasthAnAni, 'cUtakhalakAni'-dyUtasthaNDilAni, 'pAnAgArANi'-madyagehAni, 'vezyAgArANi'-vezyAbhavanAni, 'taskarasthAnAni'-zUnyadevakulAgArAdIni, 'taskara gRhANi'-taskaranivAsAna, zRGgATakAdIni prAga vyAkhyAtAni, sabhA:-janopavezanasthAnAni, prapA:-jalasthAnAni, liGgavyatyayazca prAkRtatvAt / 'paNitazAlA'-haTTAn zUnyagRhANi-pratItAni, 'Abhogayan'-pazyan , 'mArgayan'anvayadharmaparyAlocanataH, 'gaveSayan'-vyatirekadharmaparyAlocanataH, bahujanasya, 'chidreSu'-praviralaparivAratvAdiSu caurapravezAvakAzeSu, 'viSameSu'-tIvrarogAdijanitAturatveSu, 'vidhureSu'-iSTajanaviyogeSu, 'vyasaneSu'-rAjyAdhupaplaveSu, tathA'abhyudayeSu'-rAjyalakSmyAdilAbheSu, 'utsaveSu'-indrotsavAdiSu, 'prasaveSu'-putrAdijanmasu, 'tithiSu'-madanatrayodazyAdiSu, 'kSaNeSu'-bahulokabhojanadAnAdirUpeSu, 'yajJeSu'-nAgAdipUjAsu, 'parvaNISu'-kaumudIprabhRtiSu; adhikaraNabhUtAsu mattaH, pItapadyatayA pramattazca-pramAdavAn yaH sa tathA tasya bahujanasyeti yogaH, 'vyAkSiptasya'-prayojanAntaropayuktasya byAkulasya ca nAnAvidhakAryAkSepeNa sukhitasya du:khitasya ca, videzasthasya ca-dezAntarasthasya, viproSitasya ca-dezAntaraM SACARRIAGRICA BOOKSAIRRORNERAL Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI | 2-zrIsaMghATakAdhya0 bhadrA| vimrshH| bhIDAtAdharmakathAGge gantuM pravRttasya, 'mArga ca'-panthAnaM, 'chidraM ca'-apadvAraM, 'virahaM ca'-vijanaM, antaraM ca-avasaramiti ArAmAdipadAni prAgvat / 'susANesu yatti-zmazAneSu, 'girikandareSu'-girirandhreSu,-'layaneSu'-girivartipASANagRheSu, 'upasthAneSu'tathAvidhamaNDapeSu bahujanasya chidreSvityAdi punarAvartanIyaM yAvad, 'evaM ca NaM viharai'tti / tate NaM tIse bhaddAe bhAriyAe, annayA kayAI puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDuMbajAgariyaM jAgaramANIe, ayameyArUve ajjhathie jAva samupanjitthA,-ahaM dhaNNeNa satthavAheNa saddhiM bahUNi vAsANi saddapharisarasagaMdharUvANi mANussagAI kAmabhogAiM paccaNubhavamANI viharAmi, no ceva NaM ahaM dAragaM vA dArigaM vA payAyAmi taM dhannAo NaM tAo ammayAo jAva suladdhe NaM mANussae jammajIviyaphale, tAsiM ammayANaM jAsiM manne NiyagakucchisaMbhUyAti, thaNaduddhaluddhayAti, mahurasamullAvagAti, mammaNapayaMpiyAti thaNamUlakakkhadesabhAgaM abhisaramANAti,muddhayAiM thaNayaM pivaMtitatoya komalakomalovamehiM hatthehiM gihiUNaM ucchaMge nivesiyAI deMti, samullAvae pie sumahure puNo 2 maMjulappabhaNite; taM ahannaM adhannA, apunnA, alakkhaNA, akayapunnA, etto egamavi na pattA; taM seyaM mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva jalaMte, dhaNaM satthavAhaM ApucchittA, dhaNeNaM satthavAheNaM anbhaNunAyA samANI subahuM vipulaM asaNapANakhAtimasAtima uvakkhaDAvettA, subahuM pupphavatthagaMdhamallAlaMkAraM gahAya bahahiM mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNamahilAhiM saddhiM saMparivuDA jAiM imAI rAyagihassa nagarassa bahiyA NAgANi ya, bhUyANi ya, CATEGORIES // 87 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kkhANi ya, iMdANi ya, khaMdANi ya, ruddANi ya, sevANi ya, vesamaNANi yaH tattha NaM bahUNaM nAgapaDimANa , jAva vesaNa DimANa ya, maharihaM puSpacaNiyaM karettA; jANupAyapaDiyAe evaM vahattae-jai NaM ahaM devANupiyA !, dAragaM vA, dArigaM vA payAyAmi, to NaM ahaM tugbhaM jAyaM ca dAyaM ca, bhAyaM ca akkhayaNihiM ca aNuvaDDemitti kahu uvAtiyaM uvAhattae; evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalate jeNAmeva ghaNNe satthavAhe teNAmeva uvAgacchati, uvAgacchittA; evaM vadAsI evaM khalu ahaM devANuppiyA !, tumbhehiM saddhiM bahUI | vAsAtiM jAva deti samullAvae sumahure puNo 2 maMjulappabhaNite taNNaM ahaM ahannA apunnA akalakkhaNA etto egamavi na pattA, taM icchAmi NaM devANupiyA !, tumbhehiM anbhaNunnAtA samANI vipulaM asaNaM 4 jAva aNuvaDDemi uvAiyaM karettae, tate NaM ghaNNe satthavAhe bhaddaM bhAriyaM evaM vadAsI - mamaMpi ya NaM khalu devApie !, esa caiva maNorahe- kahaM NaM tumaM dAragaM dAriyaM vA payAejasi 1 bhaddAe satthavAhIe eyama maNujAti, tate NaM sA bhaddA satyavAhI dhaNNeNaM satthavAheNaM anbhaNunnAtA samANI haTThatu jAva hayahiyayA vipulaM asaNapANakhAtimasAtimaM uvakkhaDAveti 2 ttA, subahuM puSpaMgadhavatthamallAlaMkAraM geNhati 2, sayAo gihAo nigacchati 2, rAyagihaM nagaraM majjhamajjheNaM niggacchati 2 ttA, jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchati 2, pukkhariNIe tIre subahuM puSkajAvamallAlaMkAraM Thaveha 2, pukkhariNi ogAhaha 2, jalamajaNaM kareti, jalakIDa kareti 21 vhAyA kayabalikammA ullapaDasADigA jAI tattha uppalAI jAva sahassa H Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LOCAL navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdhamakathAGge // 88 // %BCIRECAUTOCADCIDC pattAI tAI giNhai 2, pukkhariNIo paccoruhai 2, taM subahuM pupphagaMdhamallaM geNhati 2, jeNAmeva nAgagharae ya jAva vesamaNagharae ya, teNeva uvAgacchati 27 tattha NaM nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANa ya Aloe saMghATakApaNAmaM karei, Isi paccunnamai 2, lomahatthagaM parAmusaha 2, nAgapaDimAo ya jAva vesamaNapaDimAo yaRsdhya0 bhadrAlomahattheNaM pamajjati, udagadhArAe anbhukkheti 2; pamhalasukumAlAe gaMdhakAsAIe gAyAI lUhei 2, yA upayAmaharihaM vatthAruhaNaM ca mallAruhaNaM ca gaMdhAruhaNaM ca cunnAruhaNaM ca vannAruhaNaM ca kareti 2, jAva dhUvaM Dahati 2, citakAdijAnupAyapaDiyA paMjaliuDA evaM vadAsI-jai NaM ahaM dAragaM vA dArigaM vA payAyAmi, to NaM ahaM jAyaM | karaNam / ca jAva aNuvaDdumi tti kaTu uvAtiyaM kareti 2, jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchati 2, vipulaM asaNaM 4 AsAemANI jAva viharati jimiyA jAva suibhUyA jeNeva sae gihe teNeva uvAgayA aduttaraM ca NaM bhaddA | satthavAhI cAuddasaTTamuddiDapunnamAsiNIsu vipulaM asaNa 4 uvakkhaDeti 2, bahave nAgA ya jAva vesamaNA ya uvAyamANI jAva evaM ca NaM viharati // suutrm-41|| tate NaM sA bhaddA satthavAhI annayA kayAi keNati | kAlaMtareNaM AvannasattA jAyA yAvi hotthA, tate NaM tIse bhaddAe satthavAhIe dosu mAsesu vItikaMtesu tatie mAse vahamANe imeyArUve dohale pAunbhUte-dhannAo NaM tAo ammayAo jAva kayalakkhaNAo | NaM tAo ammayAo jAo NaM viulaM asaNaM 4, subahuyaM pupphavatthagaMdhamallAlaMkAraM gahAya, mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNamahiliyAhi ya saddhiM saMparivuDAo rAyagihaM nagaraM majjhamajjheNaM niggacchaMti // 88 // -%AF%AjAIRTHASHAN Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DOCUMSUSHMAKASk 2, jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchaMti 2 pokkhariNIM ogAhiMti 2, pahAyAo kayavalikammAo savvAlaMkAravibhUsiyAo vipulaM asaNaM 4 AsAemANIo jAva paDibhujemANIo dohalaM viNeti, evaM saMpeheti 2, kalaM jAva jalate jeNeva dhaNe satthavAhe teNeva uvAgacchati 2, dhaNNaM satthavAhaM evaM vadAsIevaM khalu devANuppiyA, mama tassa ganbhassa jAva viNeti taM icchAmi NaM devANuppiyA!, tumbhehiM anbhaNunnAtA samANI jAva viharittae; ahAsuhaM devANuppiyA!, mA paDibaMdhaM kareha; tate NaM sA bhaddA satyavAhI dhaNNeNaM satthavAheNaM abbhaNunnAyA samANI hahatuTThA jAva vipulaM asaNaM 4 jAva NhAyA jAva ullapaDasADagA jeNeva nAgagharate jAva dhUvaM dahati 2, paNAmaM kareti, paNAmaM karettA jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchati 2; tate Na tAo mittanAti jAva nagaramahilAo bhaI satyavAhiM savvAlaMkAravibhUsitaM kareti, tate NaM sA bhaddA satthavAhI tAhi mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaNagaramahiliyAhiM saddhiM taM vipulaM asaNaM 4 jAva paribhuMjamANI ya dohalaM viNeti 2, jAmeva disi pAunbhUtA tAmeva disiM paDigayA; tate NaM sA bhaddA satthavAhI saMpunnaDohalA jAva taM ganbhaM suhaMsuheNaM parivahati, tate NaM sA bhaddA satyavAhI, NavaNhaM mAsANaM, bahupaDipunnANaM aTThamANa rAiMdiyANaM, sukumAlapANipAdaM jAva dAragaM payAyA; tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase jAtakammaM kareMti 2, taheva jAva vipulaM asaNaM 4 51 uvakkhaDAveMti 2, taheva mittanAti. bhoyAvettA, ayameyArUvaM gonnaM guNanipphannaM nAmadhenaM kareMti tamhA bAjadhARES Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- NaM amhaM ime dArae bahaNaM nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANa ya uvAiyaladdhe NaM te hou NaM amhaM 2-zrI100 ime dArae devadinnanAmeNaM, tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAmadhikaM kareMti devadinnetti, tate NaM tassaTaghATakAmIjJAtA- dAragassa ammApiyaro jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayanihiM ca aNuvaDeti // suutrm-42|| dhya0 bhadrAdharmakathAGge 'kuDubajAgariyaM jAgaramANIe'tti-kuTumbacintAyA jAgaraNa-nidrAkSaya kuTumbajAgarikA, dvitIyAyAstRtIyArthatvAta , yA upayAtayA 'jAgratyA-vibudhyamAnayA; athavA kuTumbajAgarikAM, jAgratyAH 'payAyAmitti-prajanayAmi, 'yAsi manne'-ityatra // 89 // citakAditAsAM sulabdhaM janma jIvitaphalaM ahaM 'manye'-vitarkayAmi yAsAM nijakakukSisaMbhUtAnItyevamakSaraghaTanA kAryA, nijakukSi- vimrshH| saMbhUtAni DimmarUpANi iti gamyate; stanadugdhalubdhakAni madhurasamullApakAni manmanaM-skhalatprajalpitaM yeSAM tAni tathA stanamUlAtkakSAdezamAgamabhisaranti-saMcaranti stanajaM pibanti, tatazca komalakamalopamAbhyAM hastAbhyAM gRhItvA utsale nivezitAni dadati samullApakAn sumadhurAn, 'etto egamavi na patta'tti-itaH pUrva ekamapi-DimbhakavizeSaNakalApAdekamapi vizeSaNaM na prAptA, 'bahiyA nAgagharANi ye' ityAdi pratItaM, 'jaNNupAyavaDiya'tti-jAnubhyAM pAdapatitA jAnupAdapatitA jAnunI bhuvi vinyasya praNatiM gatetyarthaH / 'jAyaM vetyAdi, yAgaM-pUjAM dAya-parvadivasAdau dAnaM bhAgaM-lAbhAMzaM akSayanidhi| avyayaM bhANDAgAraM akSayanidhiM vA-mUladhanaM yena jIrNIbhUtadevakulasyoddhArA kariSyate akSINikAM vA pratItAM varddhayAmi-pUrvakAle | alpaM santaM mahAntaM karomIti bhAvaH / 'uvavAiyaMtti-upayAcyate-mRgyate sma yattat upayAcita-IpsitaM vastu, 'upayAPJ cituM'-prArthayituM, 'ullapaDasADaya'tti-mAnenATTai paTazATike-uttarIyaparidhAnavastre yasyAH sA tathA, 'Aloe'tti-darzane IAC-AWAIIANEE Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35415-nava &aa nAgAdipratimAnAM praNAmaM karoti, tataH pratyunnamati, lomahastaM-pramArjanIkaM, 'parAmRzati'-gRhNAti tatastena tAH pramArjayati 'anbhukkhaitti-abhiSiJcati vastrAropaNAdIni pratItAni / 'cAuddasI'tyAdau 'uhihiti-amAvasyA 'Avannasatte'tiApanna:-utpannaH sacco-jIvo garbhe yasyAH sA tathA / tate NaM se paMthae dAsaceDae devadinnassa dAragassa bAlaggAhI jAe, devadinnaM dArayaM kaDIe gehati 2, bahahiM Dibhaehi ya, DiMbhagAhi ya, dAraehi ya, dAriyAhi ye; kumAriyAhi ya saddhiM saMparivaDe aMbhira mamANe abhiramati / tate NaM sA bhaddA satthavAhI annayA kayAI devadinnaM dArayaM pahAyaM kayavalikamma kayakouyamaMgalapAyacchittaM savAlaMkArabhUsiyaM kareti, paMthayassa dAsaceDayassa hatthayaMsi dalayati; tate NaM se paMthae dAsaceDae bhaddAe satthavAhIe hatthAo devadinnaM dAragaM kaDie giNhati 2, sayAto gihAo paDinikkhamati 2, bahUhi Dibhaehi ya, DibhiyAhi ya jAva kumAriyAhi ya saddhiM saMparivuDe jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai 2, devadinnaM dAragaM egate ThAveti 2, bahUhiM Dibhaehi ya jAva kumAriyAhi ya saddhiM saMparibuDe pamatte yAvi hotthA viharati imaM ca NaM vijae takkare rAyagihassa nagarassa bahUNi bArANi ya, avadArANi ya taheva jAva AbhoemANe, maggemANe, gavesemANe jeNeva devadinne dArae teNeva uvAgacchai hai|2, devadinnaM dAragaM savvAlaMkAravibhUsiyaM pAsati, pAsittA, devadinnassa dAragassa AbharaNAlaMkAresu 1ya kumAraehiM kucha bhI CHECKAjabA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI-3 vR00 zrI jJAtAdharma kathAne 2-zrIsaMghATakA dhya devadinasya vijytskrkRtmphrnnm| // 9 mucchie gaDhie giddhe ajjhovavanne paMthayaM dAsaceDaM pamattaM pAsati 2, disAloyaM kareti, karettA; devadinnaM dAragaM geNhati 2, kakkhaMsi alliyAveti 2, uttarijeNaM pihei 2, sigdhaM turiyaM cavalaM cetiyaM rAyagihassa nagarassa avadAreNaM niggacchati 2, jeNeva jiNNujjANe jeNeva bhaggakUvae teNeva uvAgacchati 2, devadinnaM dArayaM jIviyAo vavaroveti 2, AbharaNAlaMkAraM geNhati 2, devadinnassa dAragassa sarIragaM nippANaM, nicceheM, jIviyavippajaDhaM bhaggakUvae pakkhivatti 2, jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchati 2, mAluyAkacchayaM aNupavisati 2, niccale niSphaMde tusiNIe divasaM khivemANe ciTThati // suutrm-43|| tate NaM se paMthae dAsaceDe tao muhuttaMtarassa jeNeva devadinne dArae Thavie teNeva uvAgacchati 2, devadinnaM dAragaM taMsi ThANaMsi apAsamANe, royamANe, kaMdamANe, vilavamANe, devadinnadAragassa savvato samaMtA maggaNagavesaNaM karei 2, devadinnassa katthai sutiM vA, khutiM vA, pautti vA alabhamANe jeNeva sae gihe jeNeva dhaNe satyavAhe teNeva uvAgacchati 2, dhaNaM satyavAhaM evaM vadAsI evaM khalu sAmI!, bhaddA satyavAhI devadinnaM dArayaM NhAyaM jAva mama hatthaMsi dalayati, tateNaM ahaM devadinnaM dArayaM kaDIe giNhAmi 2, jAva maggaNa gavesaNaM karemi taM na Najjati NaM sAmi !, devadinne dArae keNai hate vA, avahie vA, avakhitte vA, pAyavaDie dhaNNassa satyavAhassa etamaDhe nivedeti; tate NaM se dhaNNe satyavAhe paMthayadAsaceDayassa etama8 socA Nisamma teNa ya mahayA puttasoeNAbhibhUte samANe paramaNiyatteva caMpagapAyave dhasatti, dharaNIyalasi // nAnAlASAFERE // 9 // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savvaMgehiM sannivaie; tate NaM se dhaNNe satthavAhe tato muhuttaMtarassa Asatthe pacchAgayapANe devadinnassa dAragassa savvato samatA maggaNagavesaNaM kareti, devadinnassa dAragassa katthai suI vA khuraM vA, pautti bA alabhamANe jeNeva sae gihe teNeva uvAgaccha 2, mahatthaM pAhuDaM geNhati 2, jeNeva nagaraguttiyA teNeva vAgacchati 2, taM mahatthaM pAhuDaM uvaNati, uvaNatittA; evaM vayAsI evaM khalu devANupiyA ! mama putte bhaddA bhAriyAe attae devadine nAma dArae, iTThe jAva uMbarapupkaMpiva dullahe, savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe ?; tate NaM sA bhaddA devadinnaM hAyaM savvAlaMkAravibhUsiyaM paMthagassa hatthe dalAti jAva pAyaase taM mama nivedeti, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! devadinnadAragassa savvao samaMtA maggaNagavesaNaM kayaM / tae NaM te nagaragottiyA ghaNNeNaM satthavAheNaM evaM vRttA samANA sannabaddhavammiyakavayA, uppIliyasarAsaNavahiyA jAva gahiyAuhapaharaNA, ghaNNeNaM satthavAheNaM saddhiM rAyagihassa nagarassa bahUNi atigaNANi jAva pavAsu ya, maggaNagavesaNaM karemANA rAyagihAo nagarAo paDinikkhimaMti 2, jeNeva jiSNujANe, jeNeva bhaggakUvae, teNeva uvAgacchati 21 devadinnassa dAragassa sarIragaM niSpANaM, nicehUM, jIvavijaDhaM pAsaMti 2; hA hA aho akajjamiti kaTTu devadinaM dAragaM bhaggavAo uttAreMti 2 ghaNNassa satyavAhassa hatthe NaM dalayaMti // sUtram-44 // DimbhadArakakumArakANAmalpabahubahutarakAlakRto vizeSaH mUcchito- mUDho gatavivekacaitanya ityarthaH, 'grathito' - lobha 16 echa Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 495-6NTEG 2.-zrIsaMghATakAdhya zreSThiputrasya gaveSaNA 4% zaba prAptizca / navAGgI- tantumiH saMdarmitaH, 'gRddha AkAGkSAvAn 'abhyupapannaH'-adhikaM tadekAgratAM gata iti, zIghrAdIni ekArthikAni zIghratAti 0 0 zayakhyApanArthAni niSprANa-ucchvAsAdirahita, nizceSTa-vyApArarahitaM, 'jIvavippajadaMti-AtmanA vipramuktaM, nizcalobhIjJAtA-4 gamanAgamanAdivarjitaH, niSpando-hastAdyavayavacalanarahitaH, tUSNIko-vacanarahitaH, 'kSepayan'--prerayan , 'zruti'-vArtAmAtra, dharmakathAGge hai| 'kSutaM'-tasyaivasaMbandhinaM zandaM tacila vA, 'pravRtti'-vyaktataravArtA, nIto mitrAdinA svagRhe apahRtazcaureNa AkSiptaH-upa lobhitaH / 'parasuniyattavya'tti-parazunA-kuThAreNa nikRttaH-chinno yaH sa tathA tadvat , 'nagaragottiyatti-nagarasya gupttiN191|| rakSAM kurvantIti nagaraguptikA:-ArakSakAH, 'sannaddhabaddhavammiyakavaya'tti-sannaddhAH-saMhananIbhiH kRtasannAhAH, baddhAH-kasAbandhanena, varmitAzca-aGgarakSIkRtAH, zarIrAropaNena, kavacA:-kakaTA yaiste tathA tataH karmadhArayaH, athavA-varmitazabdaH kvacinnAdhIyata eva / 'uppIliyasarAsaNapaTTiyA'-utpIDitA-AkrAntA guNena zarAsana-dhanustallakSaNA paTTikA yaiste tathA, athavA-utpIDitA-baddhA zarAsanapaTTikA-bAhupaTTako yaiste tathA, dRzyate ca dhanurdharANAM bAhau carmapadRvandha iti, iha sthAne yAvatkaraNAdidaM dRzya; "piNaddhagevejA baddhaAviddhavimalavaraciMdhapaTTA"-pinaddhAni-parihitAni |veyakANi-grIvAramANi yaiste tathA, baddho gADhIkaraNena AviddhA-parihito mastake vimalo varacihnapaTTo yaiste tathA tataH karmadhArayaH, 'gahiyAuhapaharaNA'-gRhItAnyAyudhAni praharaNAya-prahAradAnAya yaiste tathA; athavA''yudhapraharaNayoH kSepyAkSepyakRto vizeSaH / . tate NaM te nagaraguttiyA vijayassa takkarassa payamaggamaNugacchamANA jeNeva mAluyAkacchae teNeva | uvAgacchaMti 2, mAluyAkacchayaM aNupavisaMti 2, vijayaM takaraM sasakkhaM sahoDhaM sagevennaM jIvaggAhaM giNhaMti R AAES AHESAR Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2, aTThamuTThijANukopparapahArasaMbhaggamahiyagattaM kareMti 2, avauDAbandhaNaM kareMti 2, devadinnagassa dAragassa AbharaNaM gehati 2, vijayassa takarassa gIvAe baMdhati 2, mAluyAkacchagAo paDinikkhamaMti 2, jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchati 2, rAyagihaM nagaraM aNupavisaMti 2, rAyagihe nagare siMghADagatiyacakkacaccara mahApahapahesu kasappahAre ya, layappahAre ya, chivApahAre ya, nivAemANA 2 chAraM ca dhUliM ca, kayavaraM ca, uvariM parimANA 2; mahayA 2 saddeNaM ugghosemANA evaM vadaMti - esa NaM devANuppiyA !, vijae nAma taka jAva giddhe viva Amisa bhakkhI, bAlaghAyae bAlamArae; taM no khalu devANuppiyA !, eyarasa keti rAyA vA, rAyaputtevA, rAyamace vA, avarajjhati etthaTThe appaNo sayAtiM kammAI avarajyaMti ttikaddu jeNAmeva cAragasAlA teNAmeva uvAgacchati 2, har3ibaMdhaNaM kareti 2, bhattapANanirohaM kareMti 2, tisaMjhaM kasappahAre ya jAva nivAemANA 2 viharaMti; tate NaM se dhaNNe satthavAhe mittanAtiniyagasayaNa saMbaMdhipariyaNeNa saddhiM royamANe jAva vilavamANe, devadinnassa dAragassa sarIrassa mahayA iDDIsakkArasamudaeNaM hiraNaM kareMta 2, bahuI lotiyAtiM mayagakicAI kareMti 2, keNai kAlaMtareNaM avagayasoe jAe yAvi hotthA / sUtram - 45 // tate NaM se ghaNNe satthavAhe annayA kayAI lahrasayaMsi rAyAvarAhaMsi saMpalatte jAe yAvi hotthA, tate NaM te nagaraguttiyA ghaNNaM satyavAhaM geNhati 2, jeNeva cArage teNeva uvAgacchati 2, cAra aNupavesaMti 2; vijaeNaM takareNaM saddhiM egayao haDibaMdhaNaM kareMti / tate NaM sA bhaddA bhAriyA kallaM Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeti 2, bhoyaNapiMDae kareti 2, bhoyaNAI pakkhivati laMchiyamuddiyaM pa.pu. karei 2, egaM ca surabhivAripaDipunnaM dagavArayaM kareti 2, paMthayaM dAsaceDa sahAveti 2; evaM vadAsI-gaccha NaM zrIjJAtA- tumaM devANuppiyA!, imaM vipulaM asaNaM 4 gahAya cAragasAlAe dhaNNassa satthavAhassa uvaNehi; tate NaM se dharmakathAle dApaMthae bhaddAe satyavAhIe evaM vutte samANe hadvatuDhe taM bhoyaNapiMDayaM taM ca surabhivaravAripaDipunnaM dagavArayaM geNhati 2, sayAo gihAo paDi nikkhamati 2, rAyagihe nagare majjhamajjheNaM jeNeva cAragasAlA jeNeva // 92 // dhanne satthavAhe teNeva uvAgacchati 2, bhoyaNapaDiyaM ThAveti 2, ullaMchati 2ttA, bhAyaNAI geNhati 2, bhAyaNAI dhoveti 2, hatthasoyaM dalayati 2, dhaNaM satyavAhaM teNaM vipuleNaM asaNa. 4 parivesati, tate NaM se vijae takare dhaNaM satthavAhaM evaM vadAsI-tumaNNaM devANuppiyA!, mama eyAovipulAto asaNa.4 saMvibhAgaM karehi tate Na se dhapaNe satyavAhe vijayaM takaraM evaM vadAsI-avi yAI ahaM vijayA! evaM vipulaM asaNaM 4 kAyANaM vA, suNagANaM vA dalaejA, ukuruDiyAe vA NaM chaDDejA, no ceva NaM tava puttaghAyagassa, puttamAragassa, arissa, veriyassa, paDiNIyassa, paccAmittassa etto vipulAo asaNa. 4 saMvibhAgaM karenjAmi tate NaM se dhaNNe satthavAhe taM vipulaM asaNaM 4 AhAreti 2, taM paMthayaM paDivisajjeti, tate NaM se paMthae dAsaceDe taM bhoyaNapiDagaM giNhati 2, jAmeva disiM pAunbhUte tAmeva disi paDigae; tate NaM tassa dhaNNassa satyavAhassa taM vipulaM asaNaM 4, AhAriyassa samANassa uccArapAsavaNe NaM uvvAhitthA, tate NaM | 2-zrIsaMghATakA dhya0 ekamahaDinipati taSThitaskarayoranunayapra. tynutiH| FeekSCRIjAUISACSIR CAREECHESEARCHESTROGook // 92 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAHA RECAPACKAGARCANE+KA | se dhaNe satyavAhe vijayaM takaraM evaM vadAsI-ehi tAva vijayA! egaMtamavakamAmo jeNaM ahaM uccArapAsavaNaM parivemi, tate NaM se vijae takare dhaNaM satthavAhaM evaM vayAsI-tumbhaM devANuppiyA! vipulaM asaNaM 4 AhAriyassa asthi uccAre vA pAsavaNe vA mamannaM devANuppiyA! imehiM bahahiM kasappahArehi ya jAva layApahArehi ya taNhAe ya chuhAe ya parabbhavamANassa Nasthi keha uccAre vA pAsavaNe vA taM chadeNaM tuma devANuppiyA! egate avakkamittA uccArapAsavaNaM parihaveti tate NaM se dhaNe satyavAhe vijaeNaM takaraNaM | evaM vutte samANe tusiNIe saMciTThati tate NaM se dhaNNe satthavAhe muhuttaMtarassa baliyatarAga uccArapAsa. vaNeNaM uvvAhijjamANe vijayaM takaraM evaM vadAsI-ehi tAva vijayA! jAva avakamAmo, tate NaM se vijae dhaNNaM satyavAhaM evaM vadAsI-jai NaM tuma devANuppiyA! tato vipulAo asaNa0 4 saMvibhAgaM karehi, tato'haM tumahiM saddhiM egaMtaM avakamAmi; tateNaM se dhaNe satthavAhe vijayaM evaM vadAsI-ahannaM tumbhaM tato vipulAo asaNa0 4 saMvibhAgaM karissAmi, tate NaM se vijae dhaNNassa satyavAhassa eyamadaM paDisuNati, tate NaM se vijae dhaNNeNaM saddhiM egate avakkameti uccArapAsavaNaM parihaveti, AyaMte cokkhe paramasuibhUe tameva ThANaM uvasaMkamittA NaM viharati;tate NaM sA bhaddA kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4 jAva parivesetti, tate NaM se dhaNe satthavAhe vijayassa takarassa tato vipulAo asaNa0 4 saMvibhAgaM kareti, tate NaM se dhaNNe satyavAhe paMthayaM dAsaceDaM visajeti, tate Na se paMthae bhoyaNapiDayaM gahAya cAragAo paDinikkha RITRA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI1. vR0 bIjJAtAdharmakathAle 2-zrIsaMghATakA dhyaka taskarasyA nukrtha // 93 // mati 2, rAyagihaM nagaraM majhamajheNa jeNeva sae gehe jeNeva bhaddA bhAriyA teNeva uvAgacchai 2ttA, bhaI satthavAhiNi evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie! dhaNe satthavAhe tava puttaghAyagassa jAva paJcAmittassa tAo vipulAo asaNa. 4 saMvibhAgaM kareti // sutrm-43|| ___'sasakkhaMti-sasAkSi sasAkSiNo'dhyakSAn vidhAyetyarthaH / 'sahoDhaM'ti-samoSa, 'savegejja'ti-saha aveyakeNa-grIvAbandhanena yathA bhavati tathA gRhNanti, 'jIvaggAhaM giNhaMti'tti-jIvatIti jIvastaM jIvantaM gRhNanti, asthimuSTijAnukUparaisteSu vA ye prahArAstaiH saMbhagna-mathitaM moTitaM-jarjaritaM gAtraM-zarIraM yasya sa tathA taM kurvanti, 'avauDagabaMdhaNa'tiavajhoTanena-avamoTanena kATikAyAH bAhvozca pazcAdbhAganayanena bandhanaM yasya sa tathA taM kurvanti, 'kasappahAre yattivardhatADanAni, 'chivani-zlakSNaH kaSaH, 'lattA'-kambA 'bAlaghAtaka'-prahAradAnena, 'bAlamAraka:'-prANaviyojanena / 'rAyamace'ti-rAjAmAtyaH, 'avarajjhaItti aparAdhyati anartha karoti; 'nannatthati-natvanyatretyarthaH, vAcanAntare-tvidaM nAdhIyata eva, svakAni nirupacaritAni nopacAreNAtmanaH sambandhIni, 'lahussagaMsitti-laghuH sva-AtmA svarUpa yasya sa laghustakA-alpasvarUpaH rAni viSaye aparAdho rAjAparAdhastatra 'saMpralapta'-pratipAditaH pizanairiti gamyate / 'bhoyaNapaDiya'tti bhojanasthAlAdyAdhArabhUtaM vaMzamayaM bhAjanaM piTakaM tat karoti, sajIkarotItyarthaH pAThAntareNa-'bharei'tti pUrayati, pAThAntareNa bhojanapiTake karoti azanAdIni / 'lAJchitaM'-rekhAdidAnato, mudritaM-kRtamudrAdimudraM, 'ullaMcheha'ttivigatalAJchanaM karoti, 'parivezayati'-bhojayati,-'AviyAI-ti-apiH-saMbhAvane, Aiti bhASAyAM are:-zatrorvairiNa: jA mekahaDipatitasya bheSThino yuktiH / // 93 / / Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sAnubandhazatrubhAvasya pratyanIkasya-pratikUlavRtteH pratyamitrasya-vastu 2 prati amitrasya 'dhaNNassa'tti-karmaNi SaSThI uccAra|prazravaNaM kartu, NamityalakAre 'ubvAhitya'tti-udAdhayati sma 'ehi tAve'tyAdi, Agaccha tAvaditi bhASAmAtre he vijaya!, ekAntaM-vijanamapakramAmo-yAmaH, 'jeNaM'ti-yenAhamuccArAdi pariSThApayAmIti 'chaMdeNaM'ti-abhiprAyeNa yathArucItyarthaH / tate NaM sA bhaddA satthavAhI paMthayassa dAsaceDayassa aMtie eyamaDhe socA AsuruttA ruTThA jAva | misimisemANA dhaNNassa satthavAhassa paosamAvajati, tate NaM se dhaNe satthavAhe annayA kayAI mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNeNaM saeNa ya atthasAreNaM rAyakajjAto appANaM moyAveti 2, cAragasAlAo paDinikkhamati 2, jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchati 2, alaMkAriyakammaM kareti 2, jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchati 2, aha dhoyamaTTiyaM geNhati pokkhariNI ogAhati 2, jalamajaNaM kareti 2, pahAe kayabalikamme jAva rAyagihaM nagaraM aNupavisati 2, rAyagihanagarassa majjhaMmajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva padhArettha gamaNAe / tate NaM taM dhaNaM satyavAhaM ejamANaM pAsittA rAyagihe nagare bahave niya. gaseDhisatthavAhapabhitao Adati, parijANaMti, sakkAreMti, sammANati; anmuTuMti sarIrakusalaM pucchaMti / tate NaM se dhaNe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2, jAviya se tattha bAhiriyA parisA bhavati taMdAsAtivA, pessAtivA,bhiyagAi vA bhAillagAi vA;seviya NaM dhaNaM satyavAhaM ejaMtaM pAsati 2,pAyavaDiyAe khemakusalaM pucchati, jAvi ya se tattha anbhaMtariyA parisA bhavati taM0-mAyAi vA, piyAi vA, bhAyAti CARBOADlAjAI CATFEEG Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 zrIjJAtAdharmakathAGge // 94 // 5-655555555 vA, bhagiNIti vA; sAvi ya NaM dhaNaM satyavAhaM enjamANaM pAsati 2, AsaNAo anbhuDheti 2, kaMThA 1-zrI| kaMThiyaM avayAsiya bAhappamokkhaNaM kareti; tate NaM se dhaNNe satthavAhe jeNeva bhaddA bhAriyA teNeva uvAga- saMghATakAcchati, tate NaM sA bhaddA dhaNaM satthavAhaM ejamANaM pAsati, pAsittA; No ADhAti, no pariyANAti, dhya0 aNADhAyamANI, aparijANamANI, tusiNIyA parammuhI saMciTThati; tate NaM se dhaNe satyavAhe bhaI taskarasya bhAriyaM evaM vadAsI-kinnaM tumbhaM devANuppie !, na tuTThI vAna harise vA nANaMde vA jaM mae saeNaM attha bhaktAdisAreNaM rAyakajAto appANaM vimotie, tate NaM sA bhaddA dhaNaM satthavAhaM evaM vadAsI-kahannaM devANuppiyA, saMvibhAge mama tuTThI vA jAva ANaMde vA bhavissati jeNaM tuma mama puttaghAyagassa jAva paJcAmittassa tato vipulAto zreSThina: asaNa04 saMvibhAgaM karesi, tate NaM se dhaNNe bhaI evaM vadAsI-no khalu devANuppie !, dhammotti vA, rahasyatavotti vA kayapaDikaiyA vA, logajattAti vA, nAyaeti vA, ghADieti vA, sahAeti vA, suhitivA varNanam / tato vipulAto asaNa. 4 saMvibhAge kae nannattha sarIraciMtAe; tate NaM sA bhaddA ghaNNaNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANI haTTa jAva AsaNAto anbhuTTeti kaMThAkaMThiM avayAseti khemakusalaM pucchati 2 NhAyA jAba pAyacchittA vipulAtiM bhogabhogAiM bhuMjamANI viharati / tate NaM se vijae takkare cAragasAlAe tehiM baMdhehi vahehiM kasappahArehi ya jAva taNhAe ya, chuhAe ya, parabhavamANe kAlamAse kAlaM kicA naraesu neraiyattAe uvavanne / se NaM tattha neraie jAte kAle kAlobhAse jAva veyaNaM pacaNubhavamANe viharaha, kaa|| 94 // SAI Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R OCUSACROUSociety se NaM tato ubvahittA aNAdIyaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM aNupariyahissati; evAmeva jaMbU, jeNaM amhaM niggaMtho vA, niggaMdhI vA, AyariyauvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA, AgArAo aNagAriyaM pavvatie samANe vipulamaNimuttiyadhaNakaNagarayaNasAreNaM lumbhati, seviya evaM ceva // suutrm-42|| 'alaMkAriyasahanti-yasyAM nApitAdibhiH zarIrasatkAro vidhIyate alaGkArikakarma-nakhakhaNDanAdi, dAsA-gRhadAsI. putrAH, preSyA-ye tathAvidhaprayojaneSu nagarAntarAdiSu preSyante, bhRtakA-ye AbAlatvAtpoSitAH, 'bhAillaga'tti-ye bhAgaM lAbhasya lamante te, kSemakuzalaM-anarthAnudbhavAnarthapratiSAtarUpaM, kaNThe ca kaNThe ca gRhItvA kaNThAkaNThi, yadyapi vyAkaraNe yuddhaviSaya evaivaMvidho'vyayIbhAva iSyate, tathApi-yogavibhAgAdimiretasya sAdhuzabdatA dRzyeti; 'avayAsiyatti-Ali. atha vASpapramokSaNa-AnandAzrujalapramocanam / 'nAyae ve'tyAdi, nAyakA-prabhuAyado vA-nyAyadarzI jJAtako vA svajanaputraka itirupadarzane vA vikalpe, 'ghADiya'tti-sahacArI sahAyaH-sAhAyyakArI suhRd-mitram / 'baMdhehi ya'tti-bandho rajvAdibandhanaM, 'vadho' yaSTyAditADanaM, kazaprahArAdayastu tadvizeSAH 'kAle kAlobhAse ityAdi, kAlA-kRSNavarNaH kAla evAvabhAsate draSTaNAM kAlo vA'vabhAso dIptiryasya saH kAlAvabhAsaH, iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM, 'gambhIralomaharise bhIme uttAsaNae paramakaNhe vaNNeNaM, seNaM tattha nicaM bhIe nicaM tatthe niccaM tasie niccaM paramasuhasambaddhaM naragati-tatra gambhIro-mahAn romaharSo-bhayasaMbhUto romAJco yasya yato vA sakAzAt sa tathA, kimityevamityAha-'bhImo-bhISmaH, ata evotrAsakAritvAdutrAsakA, etadapi kuta ityAha-paramakRSNo varNeneti, parAM-prakRSTAM azubhasaMbaddhAM-pApakarmaNopanItA; 'aNAiya'mityAdi, IFIERRAHA Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MPSC zreSThi navAGgI- anAdikaM, 'aNavadaggaM"ti-anantaM, 'dIhamaddhaM ti dIrghAddhaM-dIrghakAlaM, dIrghAdhvaM vA-dIrghamArga, cAturaMta-caturvibhAgaM saMsAra | 2-zrI10 vR0 eva kAntAraM-araNyaM saMsArakAntAramiti / ito'dhikRtaM jJAtaM jJApanIye yojayatrAha-evameva-vijaya cauravadeva 'sAre 'ti- dU saMghATakAzrIjJAtA |3| sAre, NamityalaGkAre, karaNe tRtIyA veyaM, lubhyate-lobhI bhavati; 'sevi evaM ceva'tti-so'pi prabajito vijayavadeva narakA- dhyA jJAtadharmakathAGge dikamuktarUpaM praapnoti| sya prakRte teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhammaghosA nAma therA bhagavaMto jAtisaMpannA 2, jAva puvvANupudvi caramANe // 95 // yojanA jAva jeNeva rAyagihe nagare jeNeva guNasilae cetie jAva ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA, saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti; parisA niggayA dhammo kahio, tate NaM tassa dhaNNassa satyavAhassa | prvrjyaac| bahujaNassa aMtie etamaDhe socA Nisamma imetArUve ajjhatthite jAva samupajitthA-evaM khalu bhagavaMto | jAtisaMpannA ihamAgayA iha saMpattA taM icchAmi Na there bhagavate vaMdAmi namasAmi pahAte jAva suddhappAvesAti maGgallAI vatthAI pavaraparihie pAyavihAracAreNa jeNeva guNasile cetie jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchati 2, vaMdati, nmsti| tate NaM therA dhaNNassa vicittaM dhammamAtikkhaMti, tate NaM se dhaNe satyavAhe dhamma socA, evaM vadAsI-sadahAmi NaM bhaMte!, niggaMthe pAvayaNe jAva pavvatie jAva bahaNi vAsANi sAmanna pariyAgaM pAuNittA bhattaM paJcakkhAtittA mAsiyAe saMlehaNAe sahiM bhattAI aNasaNAe chedei 2 ttA, kAlamAse kAlaM kiccA, sohamme kappe devattAe uvavanne tattha NaM atthegatiyANaM devANaM cattAri paliovamAI // 95 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThitI pannattA, tattha NaM dhaNNassa devassa cattAri palio mAI ThitI paNNattA, se NaM dhaNNe deve tAo devaloyAo AukkhaNaM, ThitIkkhaeNaM, bhavakkhaeNaM; anaMtaraM cayaM cattA mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva savvadukkhANamaMtaM karehiti // sUtram - 47 // jahA NaMjaMbU !, ghaNNeNaM satthavAheNaM no dhammotti vA jAva vijayassa tarasa tato vipulAo asaNa0 4 saMvibhAge kae nannattha sarIrasArakkhaNaTThAe; evAmeva jaMbU 1, jeNaM ahaM nigthe vA 2, jAva pavvatie samANe vavagayaNhANummaddaNagaMdhamallAlaMkAravibhUse imassa orAliyasarIrassa no vanna vA, rUvaheDaM vA, visayaheuM vA, asaNaM 4 AhAramAhAreti nannattha NANadaMsaNacaritANaM vaNayAe; seNaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM, samaNINaM, sAvagANa ya, sAvigANa ya, acaNije jAva pajjuvAsaNije bhavati paraloevi ya NaM no bahUNi hatthaccheyaNANi ya, kannaccheyaNANi ya, nAsAcheyaNANi ya, evaM hiyayaupAyaNANi ya, vasaNuppADaNANi ya, ullaMbaNANi ya, pAvihiti aNAtIyaM ca aNavadaggaM dIhaM jAva vItivatissati jahA va se dhapaNe satthavAhe / evaM khalu jaMbU !, samaNeNaM jAva doccassa nAyajjhayaNassa ayamaTThe paNNattettibemi // sUtram 48 // bitIyaM ajjhayaNaM samattaM // 2 // 'jahA Na'mityAdinA'pi jJAtameva jJApanIye niyojitaM, 'nannattha sarIrasArakkhaNaTThAe 'ti na zarIrasaMrakSaNArthAdanyatra tadarthamevetyarthaH 'jahA va se dhapaNe' tti - dRSTAntanigamanam / iha punarvizeSayojanAmimAmabhidadhati bahuzrutAH - iha rAjagRha - nagarasthAnIyaM manuSyakSetraM, dhanyasArthavAhasthAnIyaH sAdhujIvaH, vijaya caurasthAnIyaM zarIraM, putrasthAnIya nirupama nirantarAnanda *3 / e||| : Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI- pu. pR. zrIjJAtAdharmakathAGge // 96 // nivandhanatvena saMyamo, bhavati yasatpravRttikazarIrAtsaMyamavipAtaH, AbharaNasthAnIyA:-zabdAdiviSayAH, tadarthapravRttaM hi zarIra saMyamavidhAte pravartate, haDibandhasthAnIyaM jIvazarIrayoravibhAgenAvasthAnaM, rAjasthAnIyaH karmapariNAmaH, rAjapuruSasthAnIyAH karmabhedAH, laghusvakAparAdhasthAnIyA manuSyAyuSkabandhahetavaH, matrAdimalaparisthAnIyAH pratyupekSaNAdayo vyApArAH, yato bhaktAdidAnAbhAve yathAsau vijayaH prazravaNAdivyutsarjanAya na pravartitavAn , evaM zarIramapi nirazanaM pratyupekSaNAdiSu na pravartate; pAnthakasthAnIyo mugdhasAdhuH, sArthavAhIsthAnIyA AcAryAH; te hi vivakSitasAdhu bhaktAdibhiH zarIramupaSTambhayantaM sAdhvantarAdupazrutyopAlambhayanti, vivakSitasAdhunaiva nivedite vedanAvaiyAvRtyAdike bhojanakAraNe parituSyanti ceti, paThyate ca-"sivasAhaNesu AhAravirahio jaM na vaTTae deho| tamhA dhaNNoba vijaya sAhU taM teNa posejA // " evaM khalvi'tyAdi nigamanaM' itizabdaH samAptau bravImIti pUrvavadeveti || jJAtAdharmakathAyAM vivaraNato dvitIyamadhyayanaM samAptamiti / 2-zrIsaMghATakAdhya0 adhyynaarthopsNhaarH| AA5+5CASSES +bAjAmA |RARE sA0 1 zivasAdhaneSu mAhAravirahito yanna pravartate dehaH / tasmAt dhanya iva vijayaM sAdhustat tena poSayet // 1 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAFEBCA GEOGASAROSAGAR ||3-annddkaakhyN jJAtAdhyayanam // atha tRtIyamaNDakAkhyamadhyayanaM, tasya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH-anantarAdhyayane sAbhiSvaGgasya nirabhiSvaGgasya ca doSaguNAnabhidadhatA cAritrazuddhirvigheyatayopadiSTA, iha tu zaGkitasya niHzaGkasya ca tAnabhidadhatA saMyamazuddhereva hetubhUtA samyaktvazuddhividheyatayopadizyate, ityevaM saMbandhasyAsyedamupakSepasUtram jati Na bhaMte !, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM docassa ajjhayaNassa NAyAdhammakahANaM ayama? pannatte, tahaassa ajjhayaNassa keaDhe paNNatte , *evaM khalu jaMbU !, teNaM kAleNaM 2, caMpA nAma nayarI hotyA, vannaotIse Na caMpAe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe subhUmibhAe nAma ujANe hotthA, samvouya. suramme naMdaNavaNe iva suhasurabhisIyalacchAyAe samaNubaddhe, tassa NaM subhUmibhAgassa ujANassa uttarao egadesaMmi mAluyAkacchae vannao, tattha NaM egA varamaUrI do puDhe pariyAgate piTuMDIpaMDure nivvaNe niruvahae bhinnamuDhippamANe maUrIaMDae pasavati2, sateNaM pakkhavAeNaM sArakkhamANI saMgovamANI saMviTe. mANI viharati tattha NaM caMpAe nayarIe duve satthavAhadAragA parivasaMti, taM0-jiNadattaputte ya sAgaradattaputte ya, sahajAyayA sahavaDDiyayA sahapaMsukIliyayA sahadAradarisI annamannamaNurattayA annamannamaNubvayayA anna1 naM vyAkhyAyate ta0 a / * * etadantargataH pAThaH 'a' pratau nAsti / 2 deg mayurI. a| %AIRCRACHA Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-zrIaNDa kAdhya. | adhyynoprkrmH| navADI- lA mannacchaMdANuvattayA annamannahiyaticchiyakArayA annamannesu gihesu kiccAI karaNijjAiM pacaNubhavamANA 100 viharanti // suutrm-50)|| mIjJAtA- ___'jai NamityAdi, 'evaM khalvi'tyAdi, prakRtAdhyayanasUtraM ca samastaM kaNThathaM navaraM, 'savvoue'tti-sarve RtavobarmakathAGge| vasantAdayaH, tatsaMpAdyakusumAdibhAvAnAM vanaspatInAM samudbhavAt yatra tattathA; kacit-'savvouya'tti dRzyate, tena ca 197 // 'sabouyapuSphaphalasamiddhe ityetatsUcitaM, ata eva suramyaM nandanavanaM-merordvitIyavanaM tadvat zumA sukhA vA surabhiH zItalA ca yA chAyA tayA samanubaddhaM-vyAptaM 'do puDhe'tyAdi, dve-dvisaMkhye puSTe-upacite paryAyeNa-prasavakAlakrameNAgate paryAyAgate prAkRtatvena yakAralopAt pariyAgaetti bhaNitaM, piSTasya-zAlilodRsya uNDI-piNDI piSToNDI tadvat pANDure ye te tathA, nirbaNe-vraNakai rahite nirUpahate-vAtAdimiranupahate bhinnA-madhyazuSirA yA muSTiH sA pramANaM yayoH te bhinnamuSTipramANe mayUryA aNDake mayUrANDake na kukavyA aNDake prasUte-janayati, saMrakSayantI-pAlayantI, saGgopAyantI-sthagayantI, saMveSTayantIpoSayantI, sahajAtau janmadinasyaikatvAt sahavRddhau-sametayovRddhimupagatatvAt sahapAMzukrIDitako samAnavAlabhAvatvAt sahadAradarzinI samAnayauvanArambhatvAt sahaiva-ekAvasara eva jAtakAmavikAratayA dArAn-svakIye2, mAyeM tathAvidhadRSTibhidRSTavantau, athavA-saha-sahitau santau anyo'nyagRhayoAre pazyataH tatpravezanenetyevaMzIlau yau tau tathA, etaccAnantaroktaM svarUpamanyosnyAnurAge sati bhavatItyAha-anyo'nyamanuraktau-snehavantau ata evAnyo'nyamanuvrajata ityanyonyAnubrajau, evaM chando'nuvarttakau-abhiprAyAnuvartinau evaM hRdayepsitakArako, 'kicAI karaNIyAIti-karttavyAni yAni pryojnaaniityrthH| athavA CASSACROMAA HAjAbAKARKAR mA anyo'nyagRhayorei pakSamatA ata evAnyo'nyamanuvrajata ityApani prayojanAnItyarthaH, artha // 97 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtyAni - naityikAni karaNIyAni - kAdAcitkAni 'pratyanubhavantau ' - vidadhAnau / taNaM tesiM satyavAhadAragANaM annayA kayAI egatao sahiyANaM samuvAgayANaM sannisannANaM sannividvANaM imeyArUve miho kahA samullAve samuppajjitthA - jannaM devANupiyA !, amhaM suhaM vA, dukkhaM vA, pavvajjA vA videsagamaNaM vA samuppajjati tannaM amhehiM egayao samecA NitthariyavvaM tikaDu annamannameyArUvaM saMgAraM paDisurNetira, sakammasaMpauttA jAyA yAvi hotthA || sUtram - 51 // tattha NaM caMpAe nayarIe devadattA nAmaM gaNiyA parivasaha, aDDA jAva bhattapANA, causaTThikalApaMDiyA, causadvigaNiyAguNovaveyA, auNattIsaM visese ramamANI ekavIsaratiguNappahANA, battIsapurisovayArakusalA, NavaMgasuttapaDivohiyA, aTThArasadesI bhAsAvisArayA, siMgArAgAracAruvesA, saMgayagayahasiya0 UsiyajhayA sahassalabhA vidinnachattacAmarabAlaviyaNiyA kannIrahappayAyA yAvi hotthA, bahUNaM gaNiyAsahassANaM AhevacaM jAva viharati; tate NaM tesiM satthavAhadAragANaM annayA kadAi puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jimiyabhutattarAgayANaM samANANaM AyantANaM cokkhANaM paramasutibhUyANaM suhAsaNavaragayANaM imeyArUve mihokahAsamullAve samupajjitthA, taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA !, kallaM jAva jalate vipulaM asaNaM 4 ukkhaDAvettA, taM vipulaM asaNaM 4 dhUvapuSpagaMdhavatthaM gahAya devadattAe gaNiyAe saddhiM subhUmibhAgassa ujjANassa ujjANasiriM paJcaNubhavamANANaM viharittae ttikaddu annamannassa eyamahaM paDisurNeti 2, kallaM Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dAsI-khippA ciTThaha jAvAhUNaha 2, AdApukkhariNI |||| navAGgI- hai| pAunbhUe koDaMbiyapurise saddAveMti 2; evaM vadAsI-gacchaha NaM devANuppiyA!, vipulaM asaNaM 4 uva-1373-zrIaNDavR0 vR0 | kkhaDeha 2, taM vipulaM asaNaM 4 dhUvapuSkaM gahAya jeNeva subhUbhibhAge ujANe jeNeva NaMdApukkhariNI teNA-181 kAdhya. zrIjJAtA-15 meva uvAgacchaha 2, naMdApukkhariNIto adUrasAmaMte thUNAmaMDavaM AhaNaha 2, AsitasammajitovalitaM zreSThiputradvadharmakathAoM sugaMdha jAva kaliyaM kareha 2, amhe paDivAlemANA 2 ciTThaha jAba ciTuMti; tae NaM satthavAhadAragA docaMpi yasya gnni||98|| koDuMbiyapurise saddAveMti 2, evaM vadAsI-khippAmeva lahukaraNajuttajotiyaM samakhuravAlihANaM samalihiya kayA sahotikkhaggasiMgaehiM rayayAmayaghaMTasuttarajjupavarakaMcaNakhaciyaNasthapaggahovaggahitehiM nIluppalakayAmelaehiM dyAnakeli pavaragoNajuvANaehiM nANAmaNirayaNakaMcaNaghaMTiyAjAlaparikkhittaM pavaralakSaNovaveyaM juttameva pavahaNaM uvaNeha, te'vi taheva uvaNeti tate NaM se satthavAhadAragA pahAyA jAva sarIrA pavahaNaM durUhaMti 2, jeNeva devadattAe gaNiyAe gihaM teNeva uvAgacchaMti 2ttA, pavahaNAto pacoruhati 2, devadattAe gaNiyAe gihaM aNupaviseMti; tate NaM sA devadattA gaNiyA satthavAhadArae ejamANe pAsati 2, haTTa 2 AsaNAo anbhuheti 2, sattaTTa padAti aNugacchati 2, te satyavAhadArae evaM vadAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA!, kimihAgamaNappatoyaNaM; tate Na te satyavAhadAragA devadattaM gaNiyaM evaM vadAsI-icchAmoNaM devANuppie!, tumhehiM saddhiM subhUmibhAgassa ujjANassa ujjANasiriM paJcaNubbhavamANA viharittae, tate NaM sA devadattA tesiM| satthavAhadAragANaM etamaTTha paDisuNeti 2, NhAyA kayakiccA kiM te pavara jAva sirisamANavesA jeNeva // 98 // NaehiM nANAmAmuttarajjupavarakaMcaNakhAcaraNajuttajotiyaM samakhuravAtyavAhadAragA docaMpi SIMIDCSCR Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S HARASHI OCIEOCOG satyavAhadAragA teNeva samAgayA; tate NaM te satyavAhadAragA devadattAe gaNiyAe saddhiM jANaM durUhati 2, caMpAe nayarIe majhamajheNaM jeNeva subhUmibhAge ujANe jeNeva naMdApukkhariNI teNeva uvAgacchati 2, pavahaNAto pacoruhaMti 2, naMdApokhariNI ogAhiMti 2, jalamajaNaM kareMti jalakIDaM kareMti pahAyA devadattAe saddhiM paccuttaraMti jeNeva thUNAmaMDave teNeva uvAgacchaMti 2, zRNAmaMDavaM aNupavisaMti 2, savvAlaM. kAravibhUsiyA AsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA devadattAe saddhiM taM vipulaM asaNaM 4 dhUvapupphagaMdhavatthaM AsAemANA, vIsAemANA, paribhujemANA, evaM ca NaM viharaMti; jimiyabhuttuttarAgayAviya NaM samANA devadattAe saddhiM vipulAti mANussagAI kAmabhogAI bhuMjamANA viharaMti // sUtram-52 / / __'egautti-kvacidekasmin deze sahitayo-militayoH samupAgatayorekatarasya gRhe saniSaNNayo:-upaviSTayoH saMniviSTayo:saMhatatayA sthirasukhAsanatayA ca vyavasthitayomithaHkathA-parasparakathA tasyAM samullApo-jalpo yaH sa tathA samudapadyata, 'sameca' tti-sametya, pAThAntare-'saMhicatti saMhatya saha saMbhRya, 'saMgAraMti-saGketa, 'pddisunneti'ti-abhyupgcchtH|'custttthiityaadi, catuHpaSTikalAH gItanRtyAdikAH strIjanocitA vAtsyAyanaprasiddhAH, catuHSaSTigaNikAguNAH AliGganAdikAnAma TAnAM kriyAvizeSANAM pratyekamaSTabhedatvAta , ete'pi vAtsyAyanaprasiddhA evaM vizeSAdayo'pi, 'navaMgasuttapaDiyohiya'tti prAgvat navayauvaneti bhAvaH / 'saMgayagayahasiya' ityenenedaM sUcitaM, 'saMgayagayahasiyabhaNiyavihiyavilAsasalaliyasaMlA 1 0ti, 2, bhANhA a| SHISITERASARG Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keli navAjI-14] paniuNajuttovayArakusalA' vyAkhyA vasya pUrvavat , vAcanAntare-tvidamadhikaM 'suMdarathaNajaghaNavayaNacaraNanayaNalAvaNNarUvajovaNa-15 3-zrI vilAsakaliyA' ucchritadhvajA sahasrarbhAvyA lAbho yasyAH sA tathA, vitIrNAni rAjJA chatracAmarANi vAlavIjanikA ca-16 aNDabhIjJAtA- cAmaravizeSo yasyAH sA tathA, kIratha:-pravahaNavizeSastena prayAtaM-gamanaM yasyAH sA tathA kIratho hi RddhimatAM keSAM- kAdhyaka dharmakathAGge cideva bhavatIti so'pi tasyA astItyatizayapratipAdanArtho'pizabda iti, sthUNApradhAno vastrAcchAdito maNDapaH sthUNAmaNDapaH zreSThiputra. 'AhaNaha'tti-nivezayateti bhAvaH, 'laghukaraNe'tyAdi, laghukaraNaM gamanAdikA zIghrakriyA dakSatvamityarthaH tena yuktA ye // 99 // udyAnapuruSAstaiyojita-yantrayUpAdibhiH sambandhitaM yattattathA pravahaNamiti sambandhaH, pAThAntareNa-'lahukaraNajuttaehiMti tatra lapakaraNena-dakSatvena yuktau-yojitau yau tau tathA tAbhyAM, kakAra iha svArthikA, goyuvabhyAM yuktameva pravahaNamupanayateti | smaarNbhH| sambandhaH, samakharavAladhAnI-samAnazaphapucchau same-tulye likhite-zastreNApanItabAhyatvakke tIkSNe za) yayostI tathA, tataH karmadhArayaH, tAbhyAM vAcanAntare- 'jaMbUNayamayakalAvajuttapaivisiTThaehi jambUnadamayau-suvarNamayau kalApau-kaNThAbharaNavizeSau yokatre ca-yapena saha kaNThasaMyamanarajjU prativiziSTa yayosto ca tathA tAbhyAM, rajatamayau-rUpyavikArau ghaNTe yayostau tathA, sUtrarajjuke-kAryAsikasUtradavarakamayyau varakanakakhacite ye naste-nAsikAnyastarajjuke tayoH pragraheNa-razminA avagRhItakobaddhau yo tathA tataH karmadhArayo'taH tAbhyAM, nIlotpalakRtApIDAbhyAM ApIDaH,-zekharaH, pravaragoyuvabhyAM, nAnAmaNiratnakAzcanaghaNTikAjAlena parikSiptaM pravaralakSaNopetaM, vAcanAntare'dhikamidaM 'sujAtajugajuttaujjugapasatthasuviraiyanimmiya'ti tatra sujAtaM-sujAtadArumayaM yuga-yUpa: yuktaM-saMgataM RjukaM-saralaM prazastaM-zubhaM suviracitaM-sughaTita nimmitaM-nivezitaM yatra tattathA, RRCAjABA% // 99 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAROKAROIROACHAR yuktameva-sambaddhameva pravahaNaM-yAnaM paridakSagantrItyarthaH, 'kinte jAva sirI' tyAdi vyAkhyAtaM dhAriNIvarNake / tate Na te satyavAhadAragA puvvAvaraNahakAlasamayaMsi devadattAe gaNiyAe saddhiM thUNAmaMDavAo paDinikkhamaMti 2, hatthasaMgellIe subhUmibhAge bahUsu Aligharaesu ya, kayalIgharesu ya, layAgharaesu ya, acchaNagharaesu yA pecchaNagharaesu ya, pasAhaNagharaesu ya, mohaNagharaesu ya, sAlagharaesu ya, jAlagharaesu ya, kusumagharaesu ya; ujjANasiriM pacaNubhavamANA viharaMti // sUtram-53 // tate NaM te satyavAhadArayA jeNeva se mAluyAkacchae teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM sA vaNamaUrI te satyavAhadArae ejamANe pAsati 2 bhIyA tatthA0 mahayA 2 saddeNaM kekAravaM viNimmuyamANI 2, mAluyAkacchAo paDinikkhamati 2, egaMsi rukkha- | mAlayaMsi ThiccA te satyavAhadArae mAluyAkacchayaM ca aNimisAe diTThIe pehamANI2, ciTThati / tate NaM te satthavAhadAragA aNNamannaM saddAvati 2, eva badAsI-jahA Na devANuppiyA!, esA vaNamaUrI amhe ejamANA pAsittA bhItA tatthA tasiyA ubbiggA palAyA mahatA 2, saddeNaM jAva amhe mAluyAkacchayaM ca | pecchamANI 2, ciTThati taM bhaviyavvamettha kAraNeNaM tikaTTha mAluyAkacchayaM aMto aNupavisaMti 2, tattha NaM do 4. puDhe pariyAgaye jAva pAsittA annamannaM sadAti 2, evaM vadAsI-seyaM khalu devANuppiyA!, amhe ime vaNa| maUrIaMDae sANaM jAimaMtANaM kukkuDiyANaM aMDaesu a pakkhivAvettae, tate NaM tAo jAtimantAo 1 kuDAlayaMsi. a| bAjAmA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI ROCCC bhIjJAtAdharmakathAGge 3-zrIaNDakAdhyaka zreSThiputrakRtaM mayUryaNDaharaNam / // 10 // kukkuDiyAo tAe aMDae sae ya aMDae saeNaM pakkhavAeNaM sArakkhamANIo saMgovemANIo viharissaMti, tate NaM amhaM etthaM do kIlAvaNagA maUrapoyagA bhavissaMti ttikahu annamannassa etamaDhe paDimuNeti 2, sae sae dAsaceDe saddAveMti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuNuppiyA!, ime aMDae gahAya sagANaM jAimaMtANaM kukkuDINaM aMDaesu pakkhivaha jAva tevi pakkhiveMti, tate NaM te satyavAhadAragA devadattAe gaNiyAe saddhiM subhUmibhAgassa ujANassa ujANasiriM paJcaNubhavamANA viharittA tameva jANaM durUDhA samANA jeNeva caMpAnayarIe jeNeva devadattAe gaNiyAe gihe teNeva uvAgacchaMti 2, devadattAe gihaM aNupavisaMti 2, devadattAe gaNiyAe vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayati 2, sakkAreMti 2, sammANati 2, devadattAe I gihAto paDinikkhamaMti 2; jeNeva sayAI2, gihAI teNeva uvAgacchati 2, sakammasaMpauttA jAyA yAvi | hotthA // sUtram-54 // tate NaM je se sAgaradattaputte satyavAhadArae se NaM kallaM jAva jalate jeNeva se vaNamaUrIaMDae teNeva uvAgacchati 2, taMsi maUrIaMDayaMsi saMkite kaMkhite vitigicchAsamAvanne bheya samAvanne kalusasamAvanne kinnaM mamaM ettha kilAvaNamaUrIpoyae bhavissati udAhu No bhavissai ttikadda, taM maurIaMDayaM abhikkhaNaM 2, uvvattati, pariyatteti, AsAreti, saMsAreti, cAleti, phaMdeha, ghaTTeti, khobheti, abhikkhaNa 2, kannamUlaMsi TihiyAveti; tate NaM se maUrIaMDae abhikkhaNaM 2, ubbattijjamANe jAva TiTTiyAvejamANe pocaDe jAte yAvi hotthA; tate NaM se sAgaradattaputte satyavAhadArae annayA kayAI SAEOSEOCOCIENCE C // 10 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A 4OMkAra R- 14OMOMOM-15% jeNeva se maUraaMDae teNeva uvAgacchati 2 taM maUrIaMDayaM pocaDameva pAsati 2, aho NaM mamaM esa kIlAvaNae maUrIpoyae Na jAe tikaTTa ohatamaNa jAva jhiyAyati / evAmeva samaNAuso!, jo amhaM niggaMtho vA, niggaMthI vA, AyariyauvajjhayANaM aMtie pavvatie samANe paMcamahavvaesu jAva chajjIvanikAesu niggaMthe pAvayaNe saMkite jAva kalusasamAvanne se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM bahaNaM samaNINaM sAvagANaM sAvigANaM hIlaNijje, niMdaNije, khisaNije, garahaNije, paribhavaNije, paraloeviya NaM Agacchati bahUNi daMDaNANi ya jAva aNupariyahae // suutrm-55|| tate NaM se jiNadattaputte jeNeva se maUrIaMDae teNeva uvAgacchati2, taMsi maurIaMDayaMsi nissaMkite, suvattae NaM mama ettha kIlAvaNae maUrIpoyae bhavissatI tikaTTa taM maUrIaMDayaM abhikkhaNaM2, no uvvattetti jAva no TihiyAveti tate NaM se marIaMDae aNuvvattijamANe jAva aTihiyAvijamANe teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM unbhinne maUripoyae ettha jAte, tate NaM se jiNadattaputte taM maUrapoyayaM pAsatira haTTa tuDhe maUraposae saddAveti 2, evaM vadAsI-tumbhe NaM devANuppiyA!, imaM maUrapoyayaM bahahiM maUraposaNapAuggehiM davvehiM aNupuSeNaM sArakkhamANA saMgovemANA saMvaDDaha naDhullagaM ca sikkhAveha; tate NaM te maUraposagA jiNadaH / ttassa puttassa etamaDhe paDisuNeti 2, taM maurapoyayaM geNhaMti jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaMti 2, taM mayUrapoyagaM jAva nadullagaM sikkhAveMti / tate NaM se maUrapoyae ummukkabAlabhAve vinnAya0 jovvaNaga0 IRCRAFER Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P OS navAGgI- lakkhaNavaMjaNa mANummANappamANapaDipunna pakkhapehuNakalAve vicittapicche satacaMdae nIlakaMThae naccaNa- 3-zrI100 sIlae egAe cappuDiyAe kayAe samANIe aNegAti nadullagasayAti kekAravasayANi ya karemANe viha- aNDakAbhIjJAtA-10 rati, tate NaM te maUraposagA taM maUrapoyagaM ummukta jAva karemANaM pAsittAra, taM maUrapoyagaM geNhaMti2, dhya0 adharmakathAle jiNadattassa puttassa uvaNeti, tate NaM se jiNadattaputte satyavAhadArae maurapoyagaM ummuka jAva karemANaM dhyayanArthapAsittA hahatuDhe tesiM vipulaM jIviyArihaM pItidANaM jAva paDivisajjei, tae NaM se maUrapotae jinnd||11|| |sya prakRte ttaputteNaM egAe cappuDiyAe kayAe samANIe NaMgolAbhaMgasirodhare seyAvaMge giNhai avayAriyapainnapakkhe tsNgtiH| ukkhittacaMdakAtiyakalAve kekAiyasayANi vimuccamANe Nacai, tate NaM se jiNadattaputte teNaM maurapoyaeNaM caMpAe nayarIe siMghADaga jAva pahesu satiehi ya sAhassiehi ya sayasAhassiehi ya paNiehi ya jayaM karemANe viharati / evAmeva samaNAuso, jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pavvatie samANe paMcasu mahabbaesu chasu jIvanikAesu niggaMthe pAvavaNe nissaMkite nikaMkhie nivvitigicche se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM samaNINaM jAva vItivatissati / evaM khalu jaMbU, samaNeNaM NAyANaM taccassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannattetti bemi // sUtram-56 // tacaM nAyajjhayaNaM samattaM // 3 // 'hatthasaMgellIe'tti-anyo'nyaM hastAvalambanena, 'Aligharasu ya kayaligharaesuya-AlIkadalyau-vanaspativizeSau, 'latAgharaaisu ya latA:-azokAdilatAH 'acchaNagharaesuya'-acchaNaMti-AsanaM, 'pecchaNagharaesu ya'-prekSaNaM-prekSaNakaM, II 101 // nAbA + +KACCE Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pasAhaNagharaesu ya'-prasAdhanaM-maNDanaM, mohaNadharaema ya-mohana-nidhuvanaM, 'sAlagharaesu ya-sAlA-zAkhAH, athavAzAlA-vRkSavizeSAH, 'jAlagharaesu ya'-jAlagRha-jAlakAnvitaM, 'kusumagharaesu ya-kusumaprAyavanaspatigRheSvityarthaH, kvacitkadalIgRhAdipadAni yAvacchabdena sUcyanta iti, zaGkitaH-kimidaM niSpatsyate na vetyevaM vikalpavAn kAsitaHtatphalAkAsAvAn kadA niSpatsyate ito vivakSitaM phalamityautsukyavAnityarthaH, vicikitsitaH-jAte'pIto mayUrapote'taH, kiM mama krIDAlakSaNaM phalaM bhaviSyati na vetyevaM phalaM prati zaGkAvAn / kimuktaM bhavati !,-bhedasamApanno matedhAbhAvaM prAptaH sadbhAvAsadbhAvaviSayavikalpavyAkulita iti bhAvaH, kaluSasamApano-matimAlinyamupagataH, etadeva lezata Aha-'kinna'mityAdi, udvartayati-adhodezasyoparikaraNena parivartayati-tathaiva punaH sthApanena 'AsArayati'-ISatsvasthAnatyAjanena, 'saMsArayati'punarISatasvasthAnAt sthAnAntaranayanena cAlayati-sthAnAntaranayanena spandayati-kiMciccalanena, ghaTTayati-hastasparzanena, kSobhayati-ISabhUmimutkIrya tatpravezena, 'kaNNamUlaMsitti-svakIyakarNasamIpe dhRtvA, 'TihiyAveti'-zabdAyamAnaM karoti, 'pocaDaMti-asAraM, hIlanIyo gurukulAdyuddhaTTanataH nindanIyaH kutsanIyo-manasA khiMsanIyo-janamadhye garhaNIyaH-samakSameva ca paribhavanIyo'nabhyutthAnAdibhiH, mayUrapoSakA ye mayUrAn puSNanti / 'naTTallagaM'ti-nATaya, 'vinAye'tyAdau 'vinAyapariNayameva jovaNagamaNupatte lakkhaNavaMjaNaguNovavee' ityevaM dRzya, mAnena-viSkambhataH unmAnena-bAhalyataH pramANena caAyAmataH paripUrNau pakSau 'pehuNakalAvitti-mayUrAGgakalApazca yasya sa tathA, vicitrANi picchAni zatasaMkhyAzca candrakA yasya sa tathA, vAcanAntare vicitrA:-piccheSvavasaktAH saMbaddhAzcandrakA yasya sa vicitrapicchAvasaktacandrakA nIlakaNThako ROCHEDCALIFICAA5 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-zrI navAGgIvR00 zrIjJAtAdharmakathAle / aNDakAdhya0 adhyaya // 102 // narttanazIlakaH cappuTikA-pratItA kekAyita-mayUrANAM zabdaH ekasyAM cappuTikAyAM kRtAyAM satyAM 'NaMgolAbhaMgasiroharitti-lAlAbhaGgavat-siMhAdipucchavakrIkaraNamiva zirodharA-grIvA yasya sa tathA, svedApano-jAtasvedaH zvetApAGgo vA sitanetrAntaH avatAritau-zarIrAtpRthakRtau prakIrNI-vikIrNapicchau pakSau yasya sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, utkSipta:UrkIkRtazcandrakAdika:-candrakaprabhRtikamayUrAGgakavizeSopetazcandrakai racitairvA kalApA-zikhaNDo yena sa tathA, kekAyitazataMzabdavizeSazataM, 'pnniehiti-pnnitaiH-vyvhaaroNdaadibhirityrthH| evameve'tyAdi upanayavacanamiti, bhavanti cAtra gAthA:'jiNavarabhAsiyabhAvesu bhAvasaccesu bhAvao maimaM / no kujA saMdehaM saMdeho'Natthaheutti // 1 // nissaMdehattaM puNa guNaheuM jaM tao tayaM kajaM / etthaM do sidvisuyA aMDayagAhI udAharaNaM // 2 // katthai maidublleNa tabihAyariyavirahao vA vi / neyagahaNataNeNaM ca nANAvaraNodaeNaM // 3 // heUdAharaNAsaMbhave ya sai suTU jaMna bujjhijjA / sabannumayamavitaha tahAvi iha citae maimaM // 4 // aNuvakayaparANuggahaparAyaNA jaM jiNA jagappavarA / jiyarAgadosamohA ya NanahAvAiNo teNa // 5 // ". vivaraNataH samAptamidaM tRtIyamadhyayanaM // SAHEBCARCISHAFERIE nArthopa sNhaaraa| . sA. jinavarabhASiteSu bhAveSu bhAvasatyeSu bhAvato matimAn / na kuryAt saMdehaM saMdeho'narthaheturiti // 1 // nissaMdehatvaM punarguNaheturyattastakat kArya atra dvau gheSTisutau aNDakagrAhiNAbudAharaNaM // 2 // kacit matidaurbalyena tadvidhAcAryavirahato vApi / zeyagahanatvena jJAnAvaraNodayena ca // 3 // hetU. dAharaNAsaMbhave ca sati suSThu yanna budhyeta / sarvajJamatavitathaM tathApi iti cintayet matimAn // 4 // anupakRtaparAnugrahaparAyaNA yad jinA jagatpravarAH / jitarAgadveSamohAca nAnyathAvAdinastena // 5 // S Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CACARAC%EC%834 ||4-shriikuurmaakhyN jJAtAdhyayanam // - - atha kUrmAmidhAnaM caturthamadhyayanaM viviyate, asya cAyaM pUrveNa sahAbhisambandhaH-anantarAdhyayane pravacanArtheSu zaGkitA. zaGkitayoH prANinordoSaguNAvuktAviha tu pazcendriyeSu guptAguptayostAvevAbhidhIyate ityevaMsambandhasyAsyedamupakSepAdisUtram jati NaM bhaMte !, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM nAyANaM taccassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte, causthassa NaM NAyANaM ke aDhe pannatte 1; evaM khalu jaMbU, teNaM kAleNaM 2, vANArasI nAma nayarI hotthA, vannao; tIse NaM vANArasIe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disibhAge, gaMgAe mahAnadIe, mayaMgatIrahahe, nAmaM dahe hotthA; aNupuvvasujAyavappagaMbhIrasIyalajale, [acchavimalasalilapalicchanne, saMchannapattapupphapalAse, bauhuppalapaumakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyapuMDarIyamahApuMDarIyasayapattasahasapattakesarapuSphovacie, pAsAdIe 4, tattha NaM bahaNaM macchANa ya kacchabhANa ya gAhANa ya magarANa ya suMsumArANa ya saiyANa ya sAhassiyANa ya sayasAhassiyANa ya jUhAI nimbhayAiM niruvviggAiM suhaMsuheNaM abhiramamANagAti 2 viharaMti, tassa NaM mayaMgatIraddahassa adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchae hotthA vannao, tattha NaM duve pAvasiyAlagA parivasaMti, pAvA caMDA, rohA, tallicchA, sAhasiyA, lohitapANI, AmisatthI, AmisAhArA, AmisappiyA, AmisalolA, AmisaM gavesamANA, rattiM viyAlacAriNo, diyA pacchannaM cAvi, ciTuMti; YEA%AjaEEIREDA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bavAGgI mIjJAtAdharmakathAGge ra dahe te pAvasiyAlA te Na pAsaMti 2, bhItA tatSkadA tusiNIyA saMci 03 // UGCSCGEOGRESSECORROREOGACAS tate Na tAo mayaMgatIradahAto annayA kedAiM sUriyaMsi cirasthamiyaMsi luliyAe saMjhAe paviralamANu- 4-zrIsaMsi NisaMtapaDiNisaMtaMsi samANaMsi duve kummagA AhAratthI AhAraM gavesamANA saNiyaM 2, uttaraMti; kUrmAdhya. tasseva mayaMgatIradahassa pariperaMteNaM sabbato samaMtA parigholemANA 2, vittiM kappemANA viharaMti: taya- kUrmayorgANaMtaraM ca NaM te pAvasiyAlagA AhAratthI jAva AhAraM gavesamANA mAluyAkacchayAo paDinikkhamaMti 2 zatropasaMhatiH ttA, jeNeva mayaMgatIre dahe teNeva uvAgacchaMti tasseva mayaMgatIraddahassa pariperaMteNaM parigholemANA 2, vitti zRgAlakappemANA viharaMti; tate NaM te pAvasiyAlA te kummae pAsaMti 2, jeNeva te kummae teNeva pahArettha gama prastatvaM NAe, tate NaM te kummagA te pAvasiyAlae ejamANe pAsaMti 2, bhItA tatthA tasiyA uvviggA saMjAta. bhayA hatthe ya pAde ya gIvAe ya sarahiM 2, kArahiM sAharaMti 2, nicalA niSphaMdA tusiNIyA saMciTThati tate NaM te pAvasiyAlayA jeNeva te kummagA teNeva uvAgacchaMti 2 te kummagA savato samantA uvvateMti, pariyatteti, AsAreMti, saMsAreMti cAleMti, ghaTTeti, phaMdeti, khobheti; nahehiM AlupaMti, daMtehi ya akkhoDeMti, no | ceva NaM saMcAeMti tesi kummagANaM sarIrassa AvAhaM vA, pavAhaM vA, vAvAhaM vA, uppAettae chaviccheyaM vA karettae; tate NaM te pAvasiyAlayA ee kummae dobaMpi tacaMpi savvato samaMtA uvvateMti jAva no cevaNaM saMcAenti karettae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA nimvinnA samANA saNiyaM 2, pacosa keMti, egaMtamavakamaMti, ||LOCAFECI A 1 kayAI a| E % Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECEk% A E RAAAAAAA nicalA niSphaMdA tusiNIyA saMciTuMti; tattha NaM ege kummage te pAvasiyAlae ciraMgate dUraMgae jANittA saNiyaM 2, egaM pAyaM nicchu bhati; tate NaM te pAvasiyAlA teNaM kummaeNaM saNiyaM 2 ega pAyaM nINiyaM pAsaMti 2, tAe ukiTThAe gaIe sigdhaM cavalaM turiyaM caMDaM jatiNaM vegitaM jeNeva se kummae teNeva uvAgacchaMti 2, tassa NaM kummagassa taM pAyaM nahiM AluMpaMti, daMtehiM akkhoDeMti, tato pacchA maMsaM ca soNiyaM ca AhAreMti 2, taM kummagaM savvato samaMtA unvateMti jAva no ceva NaM saMcAinti karettae tAhe docaMpi avakamaMti evaM cattArivi pAyA jAva saNiyaM 2, gIvaM jINeti, tate NaM te pAvasiyAlagA teNaM kummaeNaM gIvaM NINiyaM pAsaMti 2, sigdhaM cavalaM 4 nahehiM daMtehi kavAlaM vihADeMti 2,taM kummagaM jIviyAo vavaroti 2 maMsaM ca soNiyaM ca AhAraiti, evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA 2, AyariyauvajjhAyANaM aMtie pabvatie samANe paMca( se) iMdiyA aguttA bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 hIlaNijje paraloge'viya NaM Agacchati bahaNaM daMDaNANaM jAva aNupariyati, jahA se kummae agutti| die, tate Na te pAvasiyAlagA jeNeva se doccae kummae teNeva uvAgacchaMti 2 taM kummagaM savvato | samaMtA uvvateMti jAva daMtehiM akkhuDeMti jAva karettae, tate NaM te pAvasiyAlagA docaMpi tacaMpi jAva no saMcAenti tassa kummagassa kiMci AvAhaM vA vivAhaM vA jAva chaviccheyaM vA karettae tAhe saMtA taMtA paritaMtA nivinA samANA jAmeva disiM pAunbhUtA tAmeva disi paDigayA, tate NaM se kummae te -% AITERACCID Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciraMgae dUraMgapa unihAe kumamA abhisamajAva jahA || // 104 // navAGgI- pAvasiyAlae ciraMgae dUraMgae jANittA saNiyaM 2 gIvaM neNeti 2 disAvaloyaM kerai 2 jamagasamagaM 100 cattArivi pAde nIti 2 tAe ukiTThAe kummagaIe vIivayamANe 2 jeNeva mayaMgatIraddahe teNeva uvAgacchai kUrmAdhya. zrIjJAtA- 2 mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNeNaM saddhiM abhisamannAgae yAvi hotthA, evAmeva samaNAuso ! jo adhyayanoMdharmakathAGge amhaM samaNo vA 2 paMca se iMdiyAti guttAtiM bhavaMti jAva jahA u se kummae guttidie / evaM khalu psNhaarH| jaMbU !samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM cautthassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNattetti bemi // sUtram-57 / / cautthaM nAyajjhayaNaM samattaM // 4 // ____ 'jaI'tyAdi, sugarbha sarva, navaraM 'mayaMgatIrahahe'tti-mRtagaGgAtIrahadaH mRtagaGgA yatra deze gaGgAjalaM vyUDhamAsIditi, 'AnupUryeNa'-paripAvyA suSTu jAtA vaprAH-taTA yatra sa tathA gambhIraM-agAdhaM zItalaM jalaM yatra sa tathA tataH padadvayasya ra karmadhArayaH, kvacididamadhikaM dRzyate 'acchavimalasalilapalicchanne' pratItaM navaraM bhRtatvAtpraticchannA-AcchAditaH, kacittu'saMchanne' tyAdisUcanAdidaM dRzyaM 'saMchannapaumapatcamisamuNAle saMchannAni AcchAditAni pauH patraizva-padminIdale: vizAnipaminImUlAni mRNAlAni ca-nalinanAlAni yatra sa tathA; kacidevaM pATha:-'saMchannapattapupphapalAse' saMchannaiH patre:-paminIdalaiH puSpapalAzaizva-kusumadalaiyaH sa tathA 'bahuuppalakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyapuMDarIyamahApuMDarIyasayapattasahassapatta kesaraphullo. vaie' bahubhirutpalAdibhiH kesarapradhAnaH phullai:-jalapuSpairupacitaH-samRddho yaH sa tathA,tatrotpalAni nIlotpalAdIni kumudAnimacandrabodhyAdIni puNDarIkANi-sitapamAni zeSANi lokarUbyA'vaseyAni 'chappayaparibhujamANakamale acchavimala- I|104 / 5453 |||| Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salilapatthapuNe-acche ca vimalaM ca yatsalilaM-jalaM pathya-hitaM tena pUrNaH, 'parihatthabhamatamacchakacchabhaaNegasa. uNagaNamihuNapavicarie'-'parihatya'tti dRptA bhramanto matsyAH kacchapAzca yatra sa tathA anekAni zakunagaNAnAM mithunAni | pravicaritAni yatra sa tathA,tataH padadvayasya karmadhArayaH, pAsAIe darisaNije abhirUve paDirUve' iti prAgvat , 'pAve'tyAdi, pApau pApakAritvAt caNDau krodhanatvAta raudrau bhISaNAkAratayA tattadvivakSitaM vastu landhumicchata iti tallipsU sAhasikausAhasAt pravRttau lohitau pANI-agrimau pAdau yayostau tathA, lohitapAnaM vA anayorastIti lohitapAninau, AmipaM-mAMsAdikamarthayata:-prArthayato yau tau tathA, AmiSAhArI-mAMsAdibhojinau AmiSapriyau-ballabhamAMsAdiko AmiSalolau AmipalampaTau | AmiSaM gaveSayamANau santau rAtrau-rajanyAM vikAle ca-sandhyAyAM carata ityevaMzIlau yau tau tathA, divA pracchannaM cApi tisstthtH| 'sUrie' ityAdi, sUrya-bhAskare 'cirAstamite' atyantAstaM gate 'lulitAyAM' atikrAntaprAyAyAM sandhyAyAM 'paviralamANussaMsi nisaMtapaDinisaMtasitti ko'rthaH-praviralaM kila mAnuSaM sandhyAkAle yatra tatra deze AsIt tatrApi nizAntapratinizAnte-atyantaM bhramaNAdvirate nizAnteSu vA-gRheSu pratinizrAnte-vizrAnte nilIne atyantajanasaJcAraviraha ityarthaH 'samANasi'tti sati AvAdhA-ISadvAghAM pravAdhA-prakRSTAM bAdhAM vyAbAdhAM vA chaviccheda-zarIraccheda, zrAntau-zarIrata: khinnau tAntau-manasA paritAntau-ubhayataH, 'tAe ukTThiAe'-iha evaM dRzya-'turiyAe, cavalAe, caMDAe, sigyAe, uddhRyAe, jayaNAe, cheyAe'tti tatra utkRSTA-kUrmANAM yaH svagatyutkarSaH tadvatI tvaritatvaM, manasa autsukyAt capalatvaM, 1 kodatvAt, a| HTRAIHIIICAE% Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSESARI bavAGgI- kAyasya caNDatvaM, saMrambhArabdhatvAt zIghratvaM, ata eva uddhRtatvaM azeSazarIrAvayavakampanAt , jayanItvaM zeSakUrmagatijetRtvAt chakatvamapAyaparihAsnaipuNyAditi / jJAtopanayanigamane ca kaNThaye, kevalaM 'AyariyauvajhAyANaM aMtie pavaie samANe' ityatra kUrmAdhya. mIjJAtA- | viharatIti zeSo draSTavyaH, vizeSopanayanamevaM kArya-iha kUrmasthAnIyau sAdhU zRgAlasthAnIyau rAgadveSau, grIvApaJcamapAdacatuSTaya- TM adhyayadharmakathAGgela sthAnIyAni pazcendriyANi, pAdagrIvAprasAraNasthAnIyAH zabdAdiviSayeSvindriyapravRttayaH, zRgAlaprAptisthAnIyo rAgadveSodbhavaH, nArthoMpAdAdicchedakUrmamaraNasthAnIyAni rAgAdijanitakarmaprabhavAni tiryagnaranarakajAtibhaveSu nAnAvidhaduHkhAni, paadaadigopnsthaa||105|| pnyH| nIyA indriyasaMlInatA, zRgAlAgrahaNalakSaNA rAgAyanutpattiH, mRtagaGgAnadapravezatulyA nirvANaprAptiriti / iha gAthA-'visaesu iMdiAI rumaMtA rAgadosanimmukkA / pAvaMti nivvuisuhaM kummuva mayaMgadahasokkha // 1 // avare u aNasthaparaMparA u pArvati pApakammavasA / saMsArasAgaragayA gomAuggasiyakummoca / / 2 // " iti jJAtadharmakathAyAM samAptamidaM caturthamadhyayanam // 4 // - 54--- ||5-shriishailkaakhyN jJAtAdhyayanam // atha paJcamaM zailakAkhyaM jJAtAdhyayanaM viviyate, asya ca pUrveNa sahAyaM sambandha:-pUrvatrAsalInendriyetarayoranArthAvuktau iha | tu pUrvamasaMlInendriyo bhUtvA'pi yaH pazcAtsalInendriyo bhavati tasyArthaprAprirabhidhIyata ityevaMsambandhasyAsyedaM sUtra . sA-viSayebhya indriyANi rundhanto raagdvessvimukkaaH| prApnuvanti nirvRtimukhaM kUrma iva taga'idasaukhyam // 1 // apare tvanarthaparamparAstu prApnuvanti pApakarmavacAH / saMsArasAgaragatA momAyuprastakUrma iva // 2 // // 105 // bAjAIFRIRECASI E S Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jati NaM bhaMte !, samaNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM cautthassa nAyajjhaNassa ayamaTThe pannatte; paMcamassa NaM bhaMte! NAyajjhayaNassa ke aTThe pannatte ?; evaM khalu jaMbU 1, teNaM kAleNaM 2 vAravatI nAmaM nayarI hotthA; pApaDINAyA, udINadAhiNavicchinnA, navajoyaNavicchinnA, duvAlasajoyaNAyAmA, ghaNavaimatinimmiyA, cAmIyarapavarapAgAraNANAmaNipaMcavannakavisI sagasohiyA, alayApurisaMkAsA, pamutiya pakkIliyA, paJcakkhaM devaloyabhUtA; tIse NaM bAravatIe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe revatage nAma mAma pavvara hotthA, tuMge, gagaNatalamaNulitasihare, NANAvihagucchagummalayAvalliparigate, haMsamigamayUrakoMcasArasacakavAya mayaNasAlako ilakulovavee, aNegataDakaDagavi paraujjharayapavAya panbhArasihara paure, acchara gaNadevasaMgha cAraNavijjAhara mihuNasaMvicinne, nicacchaNae, dasAravaravIra purisate lokaba lavagANaM some subhage pipadaMsaNe surUve pAsAtIe 4; tassa NaM revayagassa adUrasAmaMte ettha NaM NaMdaNavaNe nAmaM ujjANe hotthA, savvoyaphaphalasamiddhe ramme naMdaNavaNappagAse pAsAtIe 4; tassa NaM ujjANassa bahumajjhadesa bhAe surapie nAma jakkhAyayaNe hotthA, divve vannao; tattha NaM bAravatIe nayarIe kaNhe nAmaM vAsudeve rAyA parivasati, se NaM tattha samuddavijaya pAmokkhANaM dasaNhaM dasArANaM, baladevapAmokkhANaM, paMca mahAvIrANaM uggaseNa pAmokhANaM, solasaNhaM rAIsahassANaM pajjunnapAmokkhANaM, adbhuTThANaM kumArakoDINaM saMvapAmokkhANaM, saTThIe dudaMtasAhassINaM vIraseNapAmokkhANaM, ekavIsAe vIrasAhassINaM mahAsenapAmokkhANaM, Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI bhIjJAtAdharmakathAoM chappannAe balavagasAhassINaM, ruppiNIpAmoksvANaM battIsAe mahilAsAsAhassINaM, aNaMgaseNApAmokkhANaM 5-bhIaNegANaM gaNiyAsAhassINaM, annasiM ca bahaNaM Isaratalavara jAva satthavAhapabhiINaM veyaDagirisAyaraperaMtassa || zailakAya dAhiNaDDabharahassa [ya] cAravatIe nayarIe AhevacaM jAva pAlemANe viharati / suutrm-58|| dhya. 'jaha Na'mityAdi, sarva sugama, navaraM 'dhaNavaimainimmAya'ti-dhanapatiH-vaizramaNastanmatyA nirmApitA-nirUpitA, dvArikAalakApurI-vaizramaNapurI pramuditaprakrIDitA tadvAsijanAnAM pramuditaprakrIDitatvAt baitakA-ujjayantaH 'cakkavAga'tti-cakra- raivatAvAkaH, 'mayaNasAla'tti-madanasArikA anekAni taTAni kaTakAca-gaNDazailA yatra sa tathA; 'viara'tti-vivarANi ca calaavajjharAzca-nirjharavizeSAH prapAtAzca-bhRgavaH prAgbhArAzca-ISadavanatA giridezAH zikharANi ca-kUTAni pracurANi yatra sa || kRSNAditathA, tataH krmdhaaryH| apsarogaNaiH-devasaH, cAraNa:-jaGghAcAraNAdibhiH, sAdhuvizepaividyAdharamithunaizca, 'saMviciNNe'- varNanam / tti-saMvicarita Asevito yaH sa tathA; 'nityaM-sarvadA, 'kSaNA'-utsavA yatrAsau nityakSaNikaH keSAmityAha-'dazArA' -samudravijayAdayaH teSu madhye varAsta eva vIrA-dhIrapuruSA ye te tathA 'telokavalavagANaM'-trailokyAdapi balavanto'tulabalaneminAthayuktatvAt ye te tathA te ca te ceti teSAM / tassa NaM bAravaIe nayarIe thAvacA NAma gAhAvatiNI parivasati aDDA jAva aparibhUtA, tIse NaM thAvacAe gAhAvatiNIe putte thAvaccAputte NAma satyavAhadArae hotthA sukumAlapANipAe jAva surUve, tate NaM 1.NayakSapu0 / 106 // FORITERASHA Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECE%A5 sA thAvacAgAhAvaiNI taM dArayaM sAtiregaahavAsajAyayaM jANittA sohaNasi tihikaraNaNakhattamuhuttaMsi kalAyariyassa uvaNeti, jAva bhogasamatthaM jANittA battIsAe ibhakulabAliyANaM egadivaseNaM pANiM geNhAveMti battIsato dAo jAva battIsAe inbhakulabAliyAhiM saddhiM vipule saddapharisarasarUpavanagaMdhe jAva bhuMjamANe viharati / teNaM kAleNaM 2, arahA arihanemI so ceva vaNNao; dasaghaNussehe nIluppalagavalaguliyaayasikusumappagAse, aTThArasahiM samaNasAhassIhiM saddhiM saMparivuDe, cattAlIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhiM saMpurivuDe, puvvANupubvi caramANe jAva jeNeva bAravatI nagarI, jeNeva revayagapavvae, jeNeva naMdaNavaNe ujANe, jeNeva surappiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe, jeNeva asogavarapAyave, teNeva uvAgacchai 2, ahApaDirUvaM uggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati parisA niggayA, dhammo kahio / tate NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laddhaDe samANe koDubiyapurise sahAveti 2, evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA!, sabhAe suhammAe meghogharasiyaM gaMbhIraM mahurasaI, komuditaM bheriM tAleha tate NaM te koDuMbiyapurisA kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vuttA samANA haTTa jAva matthae aMjaliM kaTu-evaM sAmI, tahatti jAva paDisuNeti 2, kaNhAsa vAsudevassa aMtiyAo paDinikkhamaMti 2, jeNeva sahA suhammA jeNeva komudiyA merI teNeva uvAgacchaMti taM meghogharasiyaM gaMbhIraM mahurasaI komuditaM bheri tAleti / tato niddhamahuragaMbhIrapaDisueNaMpiva sAraieNaM balAhaeNapiva aNurasiyaM bherIe, tate NaM tIse komudi %9FAIjaInaI SACR % Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SEA navAGgI00 zrIjJAtAdharmakathAGge 5-zrIzilakAdhyaka zrInemivandanArtha kRSNasya // 107 // GAUSA sajI yAe bheriyAe tAliyAe samANIe bAravatIe nayarIe, navajoyaNavicchinnAe, duvAlasajoyaNAyAmAe, siMghADagatiyacaukkacaccarakaMdaradarIe, vivarakuharagirisihanagaragourapAsAtaduvArabhavaNadeulapaDisuyAsaya. sahassasaMkulaM saI karemANe, bAravati nagariM sabbhitarabAhiriyaM savvato samaMtA se sadde vippasaritthA; tate Na bAravatIe nayarIe navajoyaNavicchinnAe, bArasajoyaNAyAmAe, samuddavijayapAmokkhA, dasadasArA jAva gaNiyAsahassAI komudIyAe bherIe sadaM socA, Nisamma, hatunnA jAva pahAyA AviddhavagyAriya. malladAmakalAvA ahatavatthacaMdaNokinnagAyasarIrA appegatiyA hayagayA evaM gayagayA rahasIyAsaMdamANIgayA appegatiyA pAyavihAracAreNaM purisavaggurAparikhittA kaNhassa vAsudevassa aMtiyaM pAubhavitthA / tate | NaM se kaNhe vAsudeve, samuddavijayapAmokkhe dasa dasAre jAva aMtiyaM pAunbhavamANe pAsati, pAsittA, hatuha jAva koDuMbiyapurise saddAveti 2; evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA!, cAuriMgiNIM seNaM sabjeha vijayaM ca gaMdhahatthi uvaTThaveha, tevi tahatti uvaTThaveMti; jAva pajjuvAsaMti // sUtram-59 // 'battIsao dAo'-dvAtriMzatprAsAdAH, dvAtriMzaddhiraNyakoTyaH, dvAtriMzatsuvarNakoTya ityAdiko dAyo-dAnaM vAcyo | yathA meSakumArasya 'so ceva vaNNao'tti / Aigare, titthagare ityAdiyoM mahAvIrasya abhihitH| 'gavala'tti-mahiSyazRGgaM gulikA-nIlI gavalasya vA gulikA gavalaguDikA atasI-mAlavakaprasiddho dhAnyavizeSaH, 'komuiyaMti-utsavavAdya kvacitsAmudAyikImiti pAThaH tatra saamudaayikii-jnmiilkpryojnaa| 'niddhamahuragaMbhIrapaDisueNaMpivatti-nigdhaM bhavanam / R Caye Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sika madhuraM gambhIraM pratizrutaM-pratizabdo yasya sa tathA teneva, kenetyAha-'zAradikena'-zaratkAlajAtena, 'balAhakena'-meghenAturasiMta-zabdAyita meryAH, zRGgATakAdIni prAgvat ; gopura-nagaradvAraM, prAsAdo-rAjagRhaM, dvArANi pratItAni, bhavanAnigRhANi, devakulAni-pratItAni teSu yAH 'paDisuyati-pratizrutAH-pratizabdakAstAsAM yAni zatasahasrANi-lavAstaiH saMkUlA yA sA tathA tAM kurvan , kAmityAha-dvArakAvatIM nagarI; kathaMbhUtAmityAha-sabhitaravAhiriyaMti-sahAmyantareNamadhyabhAgena pAhirikayA ca-prAkArAdahinagaradezena yA sA tathA sAbhyantaravAhirikA tAM, 'se'-iti sa bherIsambandhI zabdaH, 'vippasaritthati-vinAsarat 'pAmokkhAI' ti-pramukhAH, 'AviddhavagghAriyamalladAmakalAva'ti-parihitapralambapuSpamAlAsamUhA ityAdivarNakaH prAgvat / 'purisavaggurAparikhittA'-vAgurA-mRgavandhanaM vAgureva vAgurA smudaayH| thAvaccAputtavi Niggae jahA mehe taheva dhamma socA, Nisamma jeNeva thAvacA gAhAvatiNI teNeva uvAgacchati 2, pAyaggahaNaM kareti jahA mehassa tahA ceva NiveyaNA jAhe no saMcAeti, visayANulomAhi ya, visayapaDikUlehi ya, bahuhiM AghavaNAhi ya, pannavaNAhi ya, sannavaNAhi ya, vinavaNAhi ya Aghavittae vA 4 tAhe akAmiyA ceva thAvaccAputtadArassa nikkhamaNamaNumannitthA navaraM nikkhamaNAbhiseyaM pAsAmo; tae NaM se thAvaccAputte tusiNIe saMciTThai, tate NaM sA thAvaccA AsaNAo abbhuTeti 2, mahatthaM, mahagcha, maharihaM, rAyarihaM pAhuDaM geNhati 2, mitta jAva saMparibuDA jeNeva kaNhassa vAsudevassa bhavaNavarapaDiduvAradesabhAe teNeva uvAgacchati 2, paDihAradesieNaM maggeNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAga AFRAclAjAIA%A5 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAle -zrIzailakAdhya. | zrIthAva cAputra. niSkramaNavarNanam / vaM vadAsI-assa chattamauDacAmarAo maNasakAra karemi, icchAmivaNe icchati cchati 2, karayalabbaddhavAveti 2taM mahatthaM, mahagcha, maharihaM, rAyarihaM pAhuDaM uvaNei 2, evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA !, mama ege putte thAvaccAputte, nAmaM dArae iDhe jAva se NaM saMsArabhayaumbigge icchati arahao arihanemissa jAva pavatittae; ahaNNaM nikkhamaNasakAraM karemi, icchAmi NaM devANuppiyA 1, thAvaccAputtassa nikkhamamANassa chattamauDacAmarAo ya vidinAo; tate NaM kaNhe vAsudeve thAvaccAgAhAvatiNIM evaM vadAsI-acchAhi NaM tumaM devANuppie!, sunivvuyA vIsatthA, ahaNNaM sayameva thAvaccAputtassa dAragassa nikkhamaNasakkAraM karissAmi tate NaM se kaNhe vAsudeve cAuraMgiNIe seNAe vijayaM hatthirayaNaM durUDhe samANe jeNeva thAvaccAe gAhAvatiNIe bhavaNe teNeva uvAgacchati 2, thAvacAputtaM evaM vadAsI mA NaM tume devANuppiyA !, muMDe bhavittA pavvayAhi, bhuMjAhi NaM devANuppiyA! viule mANussae kaambhoe| mama bAhucchAyApariggahie; kevalaM devANuppiyasta ahaMNo saMcAemi, vAukArya uvarimeNaM gacchamANaM nivArittae, aNNe NaM devANuppiyassa je kiMcivi AbAhaM vA vAbAhaM vA uppAeti taM savaM nivAremiH tate NaM se thAvaccAputte kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe, kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-jANaM tumaM devANuppiyA, mama jIviyaMtakaraNaM macchaM ejjamANaM nivAresi, jaraM vA sarIrarUvaviNAsiNi sarIraM bA aivayamANiM nivAresi, tate NaM ahaM tava bAhucchAyApariggahie viule mANussae kAmabhoge bhuMjamANe viha rAmiH tate NaM se kaNhe vAsudeve thAvacAputteNaM evaM vutte samANe thAvaccAputtaM evaM vadAsI-ee NaM devANu. ||OMIFICK 108 // Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SuskSASUSMSSAGESS ppiyA!, duratikkamaNijjA No khalu sakkA subalieNAvi deveNa vA, dANaveNa vA, NivArittae Nannattha appaNo kammakkhaeNaM, taM icchAmi NaM devANuppiyA!, annANamicchattaaviraikasAyasaMciyassa attaNo kammakkhayaM karittae, tate Na se kaNhe vAsudeve dhAvacAputteNaM evaM vutte samANe koDaMbiyapurise sahAveti 2, evaM vadAsIgacchaha Na devANuppiyA, bAravatIe nayarIe siMghADagatiyagacaukkacaccara jAva hatthikhaMdhavaragayA mahayA 2, saddeNaM ugrosemANA 2, ugghosaNaM kareha-evaM khalu devA. thAvaccAputte saMsArabhauvigge bhIe jammaNamaraNANaM icchati arahato ariTThanemissa aMtie muMDe bhavittA pavvaittae, taM jo khalu devANuppiyA !, rAyA vA, juyarAyA vA, devI vA, kumAre vA, Isare vA, talavare vA, koDuMbiyA, mADaMbiya0, inbhaseDiseNAvaisa sthavAhe vA, thAvaccAputtaM pavvayaMtamaNupavvayati tassa NaM kaNhe vAsudeve aNujANati, pacchAturassaviya se mittanAtiniyagasaMbaMdhiparijaNassa jogakhemaM vadyamANaM paDivahati tti kaha ghosaNaM ghoseha jAva ghosaMti, tate NaM thAvaccAputtassa aNurAeNaM purisasahassaM nikkhamaNAbhimuhaM pahAyaM savvAlaMkAravibhUsiyaM patteyaM 2, purisasahassavAhiNIsu siviyAsu durUDhaM samANaM mittaNAtiparivuDaM thAvaccAputtassa aMtiyaM pAunbhUyaM tate NaM se kaNhe vAsudeve purisasahassamaMtiyaM pAunbhavamANaM pAsati 2, koDuMbiyapurise saddAveti 2, evaM vadAsI jahA mehassa nikkhamaNAbhiseo taheva seyApIehiM NhAveti 2, jAva arahato ariTTanemissa chattAicchattaM paDAgAtipaDArga pAsaMti 2, vijAharacAraNe jAva pAsittA, sIviyAoM pacorahati; tate NaM se kaNhe 19 RECEUjaERHITOCAR - Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAGgI 0 pR0 bIjJAtAdharmakathAGge // 109 // vAsudeve dhAvaccAputtaM purao kAuM jeNeva arihA ariTThanemI savvaM taM caiva AbharaNaM, tate NaM se thAvacAgAvaNI haMsala khaNeNaM paDagasADaeNaM AbharaNamallAlaMkAre paDicchai hAravAridhAra chinnamuttAvalippagAsAtiM aMsUNi viNimmuMcamANI 2; evaM vadAsI-jatiyavvaM jAyA !, ghaDiyavvaM jAyA !, parikkamiyavvaM jAyA !, asi ca NaM aTThe No pamAdeyavvaM, jAmeva disiM pAunbhUtA tAmeva disiM paDigayA; tate NaM se thAvaccAputte purisasahassehiM saddhiM sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti jAva pavvatie / tate NaM se dhAvaccAputte aNagAre jAte, IriyAsamie bhAsAsamie jAva viharati, tate NaM se thAvaccAputte arahato ariTThanemissa tahArUvANaM rANaM aMtie sAmAiyamAiyAtiM codasa puNvAiM ahijjati 2, bahuhiM jAva cauttheNaM viharati / tate NaM arihA ariTThanemI thAvaccAputtassa aNagArassa taM inbhAiyaM aNagArasahassaM sIsattAe dalayati, tate NaM se thAvaccApute annayA kayAI arahaM ariTThanemiM vaMdati, nama'sati 2; evaM vadAsI - icchAmi NaM bhaMte !, tunbhehiM anbhannAte samANe sahasseNaM aNagAreNaM saddhiM bahiyA jaNavayavihAraM viharittae; ahAsuhaM devAppi !, tate NaM se thAvaccAputte aNagArasahasseNaM saddhiM teNaM urAleNaM [ urAleNaM ] uggeNaM payateNaM paggahieNaM bahiyA jaNavayavihAraM viharati // sUtram - 60 // 'nannattha apaNo kammakhaeNaM' ti-na iti yadetanmaraNAdivAraNazakterniSedhanaM tadanyatrAtmanA kRtAt Atmano vA sambandhinaH karmakSayAt, AtmanA kriyamANaM AtmIyaM vA karmakSayaM varjayitvetyarthaH; 'ajJAne'tyAdi, 'apaNA appaNI vA 5- zrIzailakAvya 0 thAvaccAputraM prati mAtuH hitazikSA / // 109 // Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kammakkhayaM karittae 'tti-karmaNa iha SaSThI draSTavyA 'pacchAurasse' tyAdi pazcAd asmin rAjAdau prabrajite sati AturasyApi ca dravyAdyabhAvAduHsthasya 'se' - tasya tadIyasyetyarthaH mitrajJAtinijakasambandhiparijanasya yogakSemavArttamAna prativahati, tatrAlabdhasyepsitasya vastuno lAbho yogo labdhasya paripAlanaM kSemastAbhyAM vartamAnakAlabhavA vArtamAnI vArtA yogakSemavArttamAnI, tAM - nirvAhaM rAjA karotIti tAtparya; 'itikahu' - itikRtvA iti hetorevaMrUpAmeva vA ghoSaNAM ghoSayata-kuruta, 'purisasahassa' mityAdi, iha puruSasahasraM snAnAdivizeSaNaM yAvaccAputrasyAntike prAdurbhUtamiti smbndhH| ' vijjAhara cAraNe' tiiha 'jabhae ya deve vIr3avayamANe ityAdi' draSTavyaM evamanyadapi meghakumAracaritAnusAreNa pUrayitvA'dhyetavyamiti / 'IriyAsamie' ityAdi, iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM, "esaNAsamie AyANabhaMDa mattanikkhevaNAsa mie " - AdAnena - grahaNena saha bhANDamAtrAyA - upakaraNa lakSaNa paricchadasya yA nikSepaNA - mocanaM tasyAM samitaH - samyakpravRttimAn, 'uccArapAsavaNa khela siMghANajallapAriTThAvaNiyAsamie' - uccAraH purISaM prazravaNaM mUtraM, khelo niSThIvanaM siGghAno - nAsAmalaH, jallaH - zarIramalaH; 'maNasamie, vayasamie, kAyasamie; ' - cittAdInAM kuzalAnAM pravartaka ityarthaH; 'maNagutte, vaigutte, kAyagutte - cittAdInAmazubhAnAM niSedhakaH ata evAha-gutte-yogApekSayA, gutidie-indriyANAM viSayeSvasatpravRttinirodhAt, 'guttabaMbhacArI' - vasatyAdi. navabrahmacarya guptiyogAt, akohe 4, kathamityAha-sante-saumyamUrtitvAt, pasante - kaSAyodayasya viphalIkaraNAt, upasante kaSAyodayAbhAvAt, parinivvuDe - svAsthyAtirekAt, aNAsave-hiMsAdinivRtteH amame mametyullekhasyAbhiSvaGgato'pyasadbhAvAt, 'akiMcaNe'- nirdravyatvAt, chinnaggaMthe - midhyAtvAdibhAvagranthicchedAt, niruva leve - tathAvidhabaMdhahetvabhAvena tathA ||5||||| Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhIjJAtA dharmakathAGge // 110 // vidhakarmAnupAdAnAt etadevopamAnairucyate- 'kaMsapAIva mukatoe' bandhahetutvena toyAkArasya snehasyAbhAvAt ; 'saMkho iva niraMjaNe' - raJjanasya rAgasya kartumazakyatvAt, 'jIvo viva appaDiyagaI - sarvatraucityenAskhalitavihAritvAt 'gagaNamiva nirAlaMbaNe' - dezagrAmakulAdInAmanAlambakatvAt, 'vAyuriva apaDibaddhe' - kSetrAdau pratibandhAbhAvenaucityena satatavihAritvAt, 'sArayasalilaMba suddhahiyae' - zAvyalakSaNagaDulatvavarjanAt 'pukkharapattaMpiva niruleve' - padmapatramiva bhogAbhilApAbhAvAt, kummo iva gutidie' kUrmaH - kacchapaH, 'khaggivisANaM va egajAe' - khaGgiH - AraNyaH pazuvizeSaH, tasya viSANaM gRGgaM tadekaM bhavati, tadvadekIjAto yo'saMgataH sahAyatyAgena sa tathA 'vihaga iva vipyamuke' - AlayApratibandhena, 'mAraMDapakkhIva appamate' -bhAraNDapakSiNo hi ekodarAH pRthaggrIvA ananyaphalamakSiNo jIvadvayarUpA bhavanti, te ca sarvadA cakitacittA bhavantIti, 'kuMjaro iva soMDIre' - karmazatrusainyaM prati zUra ityarthaH, 'vasamo iva jAyathA me - AropitamahAvratabhAravahanaM prati 'jAtabalo nirvAhakatvAt 'sIho iva duddharise' - durddharSaNIyaH upasargamRgaiH, 'maMda iva niSpakaMpe' - parISahapavanaiH, 'sAgaro iva gaMbhIre' - atucchacittatvAt, 'caMdo iva somale se' - zubhapariNAmatvAt, 'sUro iva dittattee'- pareSAM kSobhakatvAt, 'jaccakaMcaNaM va jAyarUve' - apagatadoSalakSaNa kudravyatvenotpannasvasvabhAvaH, 'vasuMdharA iva sabaphAsavisaho' - pRthvIvat zItAtapAdyanekavidhasparzakSamaH, 'suhuhuyAsaNodya tejasA jalate' - ghRtAditapitavaizvAnaravat prabhayA dIpyamAnaH, 'natthi NaM tassa bhagavaMta katthai paDibaMdho bhava' - nAstyayaM pakSo yaduta tasya (bhagavataH) pratibandho bhavati 'se ya paDibaMdhe cauvihe paNNace, taMjAo 4, 'dao - sacittAcittamIsesu, khetao-gAme vA nagare vA, raNNe vA, khale vA, aMgaNe vA'; khalaM dhAnya malanAdistha 5-bhIzailakAdhya0 zrIkRSNa vAsudeva kRtathAvaccAputra parIkSA / // 110 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahorate vA, pakkhe vA, mAse vA, vA hAsye harSe vA', evaM tamAma saMvatsare vA, 'avatare vA dohakA NDilaM, 'kAlo samae vA AvaliyAe vA-asaMkhyAtasamayarUpAyAM, 'ANApANae vA'-ucchAsanizvAsakAle, thove vA-saptosAsarUpe, khaNe vA-bahutaroclAsarUpe, lave vA-saptastokarUpe, muhUrte vA-lavasaptasaptatirUpe; 'ahoratte vA, pakkhe vA, mAse vA, ayaNe vA dakSiNAyanetararUpe pratyekaM SaNmAsapramANe saMvatsare vA, 'anatare vA dIhakAlasaMjoe' yugAdau / 'bhAvao kohe vA 4, maye vA hAse vA hAsye harSe vA', 'evaM tassa na bhavaI'-evamanekadhA tasya prativandho na bhavati, 'se the bhagavaM vAsIcaMdaNakappe'-vAsyAM candanakalpo yaH sa tathA, apakAriNo'pyupakArakArItyarthaH, vAsI vA aGgachedanapravRttAM candanaM kalpayati yaH sa tathA, 'samatiNamaNileDmukaMcaNe samasuhadukkhe'-samAni upekSaNIyatayA tRNAdIni yasya sa tathA, 'ihalogaparaloga'paDibaddhe * jIviyamaraNe niravakaMkhe saMsArapAragAmI kammanigghAyaNaDhAe anbhuTThie evaM ca NaM viharati / / teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, selagapure nAma nagaraM hotthA, subhUmibhAge ujjANe, selae rAyA, paumAvatI devI, maMDue kumAre juvarAyA; tassa NaM selagassa paMthagapAmokkhA paMca maMtisayA hotthA, uppattiyAe veNai. yAe 4 uvaveyA, rajjadhuraM ciMtayati / thAvaccAputte selagapure samosaDhe, rAyA Niggato dhammakahA, dhammaM socA, jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave uggA bhogA jAva caittA hirannaM jAva pavvaittA, tahA NaM ahaM no saMcAemi pavvattie, ahannaM devANuppiyANaM atie paMcANuvvaiyaM jAva samaNovAsae jAva ahigayajIvAjIve jAva appANaM bhAvemANe viharati; paMthagapAmokkhA paMca maMtisayA samaNovAsayA jAyA, thAvacAputte pahiyA jaNavayavihAraM viharati / teNaM kAleNaM 2, sogaMdhiyA nAma nayarI hotthA, vannao; nIlAsoe kiyAjAvAzA Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAr3I 10 10 zrIjJAtA paryakathAGge // 111 // ujjANe vannao, tattha NaM sogaMdhiyAe nayarIe sudaMsaNe nAmaM nagara seTThI parivasati aDDe jAva aparibhUte / teNaM kAle 2, sue nAmaM parivvAyae hotthA; riubveyajajubveya sAmaveya athavvaNaveya sadvitaMtakusale, saMkhasamae laddhaTThe, paMcajamapaMca niyamajuttaM soyamUlayaM dasappayAraM parivvAyagadhammaM dANadhammaM ca, soyadhammaM ca, titthAbhiseyaM ca, AghavemANe pannavemANe dhAurattavatthapavaraparihie tidaMDakuMDiyachettachalu ( karoDiyachaNNAla) yaMkusapavittaya kesarIhatthagae parivvAyagasahasseNaM saddhiM saMparivuDe jeNeva sogaMdhiyAnagarI, jeNeva parivvAyagAvasahe, teNeva uvAgacchai 2 parivvAyagAvasahaMsi bhaMDaganikkhevaM kareha 2 ttA, saMkhasamae appA bhAvemANe viharati / tate NaM sogaMdhiyAe siMghADaga0 bahujaNo annamannassa evamAikkhai - evaM khalu sue parivvAyae iha havvamAgate jAva viharaha, parisA niggayA sudaMsaNo niggae; tate NaM se sue parivvAyae tIse parisAe sudaMsaNassa ya annesiM ca bahUNaM saMkhANaM parikahe ti evaM khalu sudaMsaNA !, amhaM soyamUla dhamme pannatte sesviya soe duvihe paM0 taM0 davvasoe ya, bhAvasoe yaH davvasoe ya udaeNaM mahiyAe ya, bhAvasoe danbhehi ya maMtehi ya; jannaM amhaM devANuppiyA!, kiMci asuI bhavati taM savvaM sajjo puDhavIe Alippati, tato pacchA suddheNa vAriNA pakkhAlijjati, tato taM asuI suI bhavati; evaM khalu jIvA jalAbhiseyapUyappANo aviggheNaM saggaM gacchati, tate NaM se sudaMsaNe suyassa aMtie dhammaM socA chachaNNAlayaM bha / ma 1 / ch / 23456 5-zrI | zailakAdhya* zukapariyAjakAcArya dharmakathayA sudarzana zredhyaturAgaH / // 111 // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACCOLOCA CARRORAGAR have suyassa aMtiyaM soyamUlayaM dhammaM geNhati 2, parivvAyae vipuleNaM asaNa 4 vattha paDilAmemANe jAva viharati / tate NaM se sue parivvAyage sogaMdhiyAo nagarIo nigacchati 2ttA, bahiyA jaNavayavihAraM viharati / teNaM kAleNaM 2, thAvacAputtassa samosaraNaM, parisA niggayA, sudaMsaNovi NIi, thAvaccAputtaM | vaMdati, namasati 2; evaM vadAsI-tumhANa kiM mUlae dhamme pannatte, tate NaM thAvaccAputte sudaMsaNeNa evaM vutte samANe sudaMsaNaM evaM badAsI-sudaMsaNA!, viNayamUle dhamme pannatte, seviya viNa. duvihe paM0, taM0-agAraviNae, aNagAraviNae ya: tattha NaM je se agAraviNae se NaM paMca aNuvvayAti, satta sikkhAvayAti, ekArasa uvAsagapaDimAo; tattha Na je se aNagAraviNae se NaM paMca mahabvayAI, taMjahA-savvAto pANAtivAyAo veramaNaM, savvAo musAvAyAo veramaNaM, savvAto adinnAdANAto beramaNaM, savvAo mehuNAo beramaNaM, savvAo pariggahAo veramaNaM, savvAo rAibhoyaNAo beramaNaM jAva micchAdasaNasallAo veramaNaM, dasaviha paccakvANe bArasa bhikkhupaDimAo, icceeNa duviheNaM viNayamUlaeNaM dhammeNaM aNupubveNaM aTThakammapagaMThIo khavettA loyaggapaihANe bhavaMti; tate NaM thAvaccAputte sudaMsaNaM evaM vadAsI-tumbheNaM sudasaNA!, kiMmUlae dhamme pannatte ?, amhANaM devANuppiyA!, soyamUle dhamme pannatte jAva saggaM gacchaMti, tate NaM thAvaccAputte sudaMsaNaM evaM vadAsI-sudaMsaNA!, se jahA nAmae kei purise ega mahaM ruhirakayaM vatthaM ruhireNa ceva dhovejA, tate NaM sudaMsaNA!, tassa kahirakayassa vatthassa ruhireNa ceva T EACFG Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIpU. vR0 bhImAtAdharmakathAle // 112 // RAMESHAAGAMASTARA pakkhAlijjamANassa asthi kAi sohI , No tiNaDhe samahe; evAmeva sudaMsaNA!, tumbhaMpi pANAtivAeNaM jAva micchAdasaNasalleNaM natthi sohI jahA tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM ceva pakkhAlinjamANassa nathi sohI; sudaMsaNA!, se jahA NAmae ke purise egaM mahaM ruhirakayaM vatthaM sajiyAkhAreNaM aNuliMpati 2, payaNaM Aruheti 2, uNhaM gAhei 2ttA, tato pacchA suddhaNaM vAriNA dhovejjA se pUrNa sudaMsaNA !, tassa ruhirakayassa vatthassa sajjiyAkhAreNaM aNulittassa payaNaM Aruhiyassa uNhaM gAhitassa suddhaNaM vAriNA | pakkhAlijamANassa sohI bhavati , haMtA bhavai evAmeva sudaMsaNA!, amhaMpi pANAivAyaveramaNeNaM jAva micchAdasaNasallaveramaNeNaM asthi sohI; jahA bIyassa ruhirakayassa vatthassa jAva suddheNaM vAriNA pakkhAlijamANassa atthi sohI; tattha NaM se sudaMsaNe saMbuddha thAvaccAputtaM vaMdati, namaMsati 2,evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte !, dhamma socA jANittae jAva samaNovAsae jAte ahigayajIvAjIve jAva samuppajitthAevaM khalu sudaMsaNeNaM soyaM dhammaM vippajahAya viNayamUle dhamme paDivanne, taM seyaM khalu mama sudaMsaNassa dilui vAmettae. puNaravi soyamUlae dhamme Aghavittae tikaTTa evaM saMpeheti 2, parivvAyagasahasseNaM saddhi jeNeva sogaMdhiyA nagarI,jeNeva parivvAyagAvasahe, teNeva uvAgacchati 2, parivvAyagAvasahaMsi bhaMDanikkhevaM kareti 2, dhAurattavatthaparihite paviralaparivvAyageNaM saddhiM saMparivuDe parivvAyagAvasahAo paDinikkhamati 2, sogaMdhiyAe nayarIe majhamajheNaM jeNeva sudasaNassa gihe, jeNeva sudaMsaNe, teNeva uvAga 5-zrIzailakAdhya. thAvaccAputrakutA sudarzanaparibrAjakahitAnuzAstiH / FRESSIONISTEREST // 112 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chati tate NaM se sudaMsaNe taM suyaM enamArNa pAsati 2, no anmuDheti no paccuggacchati, No ADhAi, no pariyANAi, no vaMdati, tusiNIe, saMciTThati, tae NaM se sue parivvAyae sudaMsaNaM aNanbhuThiyaM0 pAsittA, evaM vadAsI-tumaM NaM sudaMsaNA!, annadA mama ejamANaM pAsittA anbhuTTesi jAva vaMdasi iyANi sudaMsaNA! tuma mamaM enjamANaM pAsittA jAva No vaMdasi, taM kassa NaM tume sudaMsaNA 1, imeyArUve viNayamUladhamme paDivanne; tate NaM se sudaMsaNe sueNaM parivvAyaeNaM evaM vutte samANe AsaNAo anbhuDheti 2, karayala. suyaM parivAyagaM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! arahato ariTTanemissa aMtevAsI thAvaccAputte nAmaM aNagAre jAva ihamAgae iha ceva nIlAsoe ujjANe viharati, tassa NaM aMtie viNayamUle dhamme pddivnne| tate NaM se sue parivvAyae sudaMsaNaM evaM vadAsI-taM gacchAmo NaM sudaMsaNA, tava dhammAyariyassa thAvacA. puttassa aMtiyaM pAunbhavAmo, imAiM ca NaM eyArUvAti aTThAI heUI pasiNAti kAraNAtiM vAgaraNAtiM pucchAmo; taM jahaNaM me se imAI aTTAtiM jAva vAgarati, tate Na ahaM vaMdAmi, namasAmi, aha me se imAtiM aTThAtiM jA no se vAkareti tate NaM ahaM eehiM ceva aTehiM heUhiM nippaTThapasiNavAgaraNaM karissAmi, tate NaM se sue parivAyagasahasseNaM sudaMsaNeNa ya seTTiNA saddhiM jeNeva nIlAsoe ujANe jeNeva thAvaccAputte aNagAre teNeva uvAgacchati 2ttA, thAvaccAputtaM evaM vadAsI-jattA te bhaMte !, javaNija te 10ti 2 tA ta* a| SHAFEbAjAkalAmA%ASARA Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI abvAbAhaMpi te phAsuyaM vihAraM te, tate NaM se thAvaccAputte sueNaM parivAyageNaM evaM butte samANe suyaM parivAyagaM evaM vadAsI-suyA !, jattAvi me javaNijjaMpi me avvAbAhaMpi me phAsuyavihAraMpi me; tate the jIvAtA se sue thAvaccAputtaM evaM vadAsI-kiM bhaMte !, jattA!; suyA ! jannaM mama NANadaMsaNacarittatavasaMjamamAtiehiM joehi joyaNA se taM jattA, se kiM taM bhaMte !, javaNijjaM 1, suyA., javaNijje duvihe paM0, taM0-iMdiyA javaNijje ya, noiMdiyajavaNijje ya; se kiM taM iMdiyajavaNijja, suyA, jannaM mamaM sotiMdiyacakkhidiyaghANidiyajibhidiyaphAsiMdiyAI niruvahayAI vase vadaMti se taM iMdiyajavaNijjaM, se kiM taM noiMdiyA javaNijje ?, suyA!, jannaM, kohamANamAyAlobhA khINA uvasaMtA no udayaMti se taM noiMdiyajavaNije; | se kiM taM bhaMte, avvAbAhaM 1, suyA!, jannaM mama vAtiyapittiyasiMbhiyasannivAiyA vivihA rogAtakA SNo udIreMti settaM avvAbAhaM se kitaM bhaMte!, phAsuyavihAraM, suyA, jannaM ArAmesu, ujjANesu, devaulesu, sabhAsu, pavvAsu, itthipasupaMDagavivajiyAsu, vasahIsuH pADihAriyaM pIThaphalagasajjAsaMthArayaM uggiNhittANaM viharAmi settaM phAsuyavihAraM / sarisavayA te bhaMte, kiM bhakkheyA abhakkheyA ?; suyA!, sarisavayA bhakkheyAvi abhakkheyAvi; se keNaTeNaM bhaMte !, evaM vucai ?-sarisavayA bhakkheyAvi abhakkhe. yAvi?; suyA!, sarisavayA duvihA paM0, taM0-mittasarisavayA, dhannasarisavayA ya; tattha NaM je te * mittasarisavayA te tivihA paM0, taM0-sahajAyayA, sahavaDDiyayA, sahapasuMkIliyayA; te Na samaNANaM 5-zrIzailakAdhya | zukrasya thAvaccAputreNa saha dhrmvaartaalaapH| CHECCAvAjAlA GAAUCCCRA bhate !, phAsuyavihAyasibhiyasannivAyA vAsu, ithipa Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RA M ||| NiggANaM abhakkheyA, tattha NaM je te dhannasarisavayA te duvihA paM0, taM0-satthapariNayA ya, asattha. pariNayA ya; tattha NaM je te asatthapariNayA te samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA, tattha NaM je te satthapariNayA te duvihA paM0, taM0-phAsugA ya, aphAsugA ya; aphAsuyA NaM suyA!, no bhakkheyA, tattha NaM je te phAsuyA te duvihA paM0, taM0-jAtiyA ya, ajAtiyA ya; tattha NaM je te ajAtiyA te abhakkhayA, tattha NaM je te jAiyA te duvihA paM0, taM0-esaNijjA ya, aNesaNijjA ya; tattha NaM je te aNesaNijjA te NaM abhakkheyA, tattha NaM je te esaNijjA te duvihA paM0, taM0-laddhA ya; aladdhA ya; tattha NaM je te aladdhA te abhakkheyA, tattha NaM je te laddhA te niggaMthANaM bhakkheyA, eeNaM aTeNaM suyA ! evaM vucati-sarisavayA | bhakkheyAvi abhakkheyAvi, evaM kulatthAvi bhANiyavvA, navari imaM NANattaM-itthikulatthA ya, dhannakulatthA ya, ithikulatthA tivihA paM0, taM0-kulavadhuyA ya, kulamAuyA iya, kuladhUyA iya, dhanakulatthA taheva, evaM mAsAvi; navari imaM nANataM-mAsA tivihA paM0, taM0-kAlamAsA ya, asthamAsA ya, dhannamAsA ya; tattha NaM je te kAlamAsA te NaM duvAlasavihA paM0, taMjahA-sAvaNe jAva AsADhe, te NaM abhakkhayA, atthamAsA duvihA-hirannamAsA ya suvaNNamAsA ya, te NaM abhakkheyA dhannamAsA taheva / ege bhavaM, duve bhavaM, aNege bhavaM, akkhae bhavaM, avvae bhavaM, avaTThie bhavaM, aNegabhUyabhAve bhavievi bhavaM?; suyA ! egevi ahaM, duvevi ahaM, jAva aNegabhUyabhAvabhavievi ahaM, se keNaTeNaM bhaMte !, egevi ahaM jAva suyA,, ||||-% Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E -E%E | 5-zrI navAGgI100 zrIjJAtAdharmakathAGge E zailakAdhya. zukaparivrAjakasya pratibodhaH siddhigmnshc| // 114 // %+4+4+4 davaTThayAe ege ahaM, nANadaMsaNaTThayAe duvevi ahaM, paesaTTayAe akkhaevi ahaM, abbaevi ahaM, avaDhievi ahaM, uvaogaTThayAe aNegabhUyabhAvabhavievi ahaM; ettha NaM se sue saMbuddhe thAvacAputtaM vaMdati, namasati 2, evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte !, tumbhe aMtie kevalipannattaM dhammaM nisAmittae dhammakahA bhANiyavvA, tae NaM se sue parivvAyae thAvaccAputtassa aMtie dhamma socA Nisamma evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte !, parivvAyagasahasseNaM saddhiM saMparivuDe devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA pabvaittae, ahAsuhaM jAva uttarapuracchime disIbhAge tiDaMDayaM jAva dhAurattAo ya egaMte eDeti 2, sayameva sihaM uppADeti 2, jeNeva thAvaccAputte. muMDe bhavittA jAva pavvatie sAmAiyamAtiyAI codasa puvAti ahijjati tate NaM thAvacA. putte suyassa aNagArassahassaM sIsattAe viyarati, tate NaM thAvaccAputte sogaMdhiyAo nIlAsoyAo paDinikkhamati 2, bahiyA jaNavayavihAraM viharati; tate NaM se thAvaccAputte aNagArasahasseNaM saddhiM saMparivuDe, | jeNeva puMDarIe pavvae teNeva uvAgacchaha 2, puMDarIyaM pavvayaM saNiyaM 2 durUhati 2, meghaghaNasannigAsaM devasannivAyaM puDhavisilApaTTayaM jAva pAovagamaNaM guvanne; tate NaM se thAvacAputte bahUNi vAsANi sAmannapari. yAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe sarhi bhattAtiM aNasaNAe jAva kevalavaranANadaMsaNaM samuppADettA, tato pacchA siddhe jAva pahINe // sUtram-61 / / tate NaM se sue annayA kayAI jeNeva selagapure nagare, jeNeva subhUmibhAge ujANe samosaraNaM, parisA niggayA, selao niggacchati; dhammaM socA, jaM navaraM devANu OMnA ICAFERIMECHINHECK +4+4+4deg anl // 114 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piyA !, paMthagapAmokkhAtiM paMca maMtisayAtiM ApucchAmi, maNDuyaM ca kumAraM rajje ThAvemi; tato pacchA vevANuppiyANaM antie muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvayAmi, ahAsuhaM; tate NaM se selae rAyA selagapuraM nayaraM aNupavisatira, jeNeva sae gihe jeNeva bAhiriyA uvadvANasAlA teNeva uvAgaccha2, sIhAsaNaM sannisanne tate NaM se selae rAyA paMthayapAmokkhe paMca maMtisae saddAveha, sahAvettA; evaM vadAsIevaM khalu devANuyA !, mae suyassa aMtie ghamme NisaMte sevi ya dhamme icchie, paDicchie, abhirutie; ahaM NaM deSANuppiyA !, saMsArabhayaubvigge jAva pavvayAmi, tumbhe NaM devANuppiyA kiM kareMha 1, kiM vavasaha ?, kiMvA te hiyaicchaMti ?; tate NaM taM paMthayapAmokkhA selagaM rAyaM evaM vadAsI, jai NaM tugbhe devA0 saMsAra jAva pavvayaha; amhANaM devANuppiyA !, kimanne AhAre vA, AlaMbe vA, amhe'vidha NaM devA0 saMsArabhavviggA jAva pavvayAmo, jahA devANupiyA !, amhaM bahusu kajjesa ya kAraNesu ya jAva tahA NaM pavvatiyANavi samANANaM bahusu jAva cakkhubhUte; tate NaM se selage paMthagapAmokkhe paMca maMtisae evaM va0-jati NaM devANu tumbhe saMsAra jAva pavvayaha taM gacchaha NaM devA0 saesa 2 kuTuMbe jeTThe putte kuTuMbamajhe ThAvettA purisasahassavAhiNIo sIyAo durUDhA samANA mama aMtiyaM pAunbhavahatti, taheva pAunbhati; tate NaM se selae rAyA paMca maMtisayAI pAunbhavamANAtiM pAsati2, haTTatuTThe koDuMbiya purise sahAveti2, evaM vadAsI - khippAmeva bho devANuppiyA !, maMDuyassa kumArassa mahatthaM jAva rAyAbhiseyaM uvaha 20 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 115 // veha0 abhisiMcati jAva rAyA viharati / tate NaM se selae maMDuyaM rAyaM Apucchaha, tate NaM se maMDue rAyA koTuMbiya purise0 evaM vadAsI- khippAmeva selagapuraM nagaraM Asita jAva gaMdhavahibhUtaM kareha ya, kAraveha ya 2, evamANattiyaM paJcapiNaha; tate NaM se maMDue dopi koDuMbiyapurise saddAvei 2, evaM vadAsI - khippAmeva selagassa ranno mahatthaM jAva nikkhamaNAbhiseyaM jaheva mehassa taheva NavaraM paumAvatIdevI aggakaise paDicchati savvevi paDiggahaM gahAya sIyaM duruhaMti, avasesaM taheva jAva sAmAtiyamAtiyAtiM ekkArasa aMgAI ahijjatira, bahUhiM cauttha jAva viharati tae NaM se sue selayassa aNagArassa tAI paMthayapAmokkhAtiM paMca aNagArasayAI sIsattAe viyarati, tate NaM se sue annayA kayAI selagapurAo nagarAo subhUmibhAgAo ujjANAo paDinikkhamatira ttA, bahiyA jaNavayavihAraM viharati; tate NaM se sue aNagAre annayA kayAI teNaM aNagArasahasseNaM saddhiM saMparivuDe, puNvANupurvi caramANe, gAmANugAmaM viharamANe, jeNeva poMDarIe pavvae jAva siddhe // sUtram - 62 // 5 - zrIzailakAdhya0 zailaka dIkSAdi varNanam / evamIryA samityAdiguNa yogeneti / 'paMcANuvaiyaM' - iha yAvatkaraNAt evaM dRzyaM, 'sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhammaM pavitra ahAsu devANupiyA !, mA paDivadhaM kAhisi / 'tae NaM se selae rAyA, thAvaccAputtassa aNagArassa aMtie paMcANuvayaM jAva uvasaMpaara, tae NaM se selae rAyA samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM, 'uvaladdhapuNapAve Asava saMvaraniara kiriyA higaraNa baMdha mokkhakusale'- kriyA- kAyikayAdikA, adhikaraNa- khaDga nirvarttanAdi // 115 // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ STHA SARALA etena ca zAninoktA, 'asahejje-avidyamAnasAhAyyaH kutIrthikapreritaH samyaktvavicalanaM prati na parasAhAyyamapekSate iti bhAvaH, ata evAha 'devAsuranAgajakkharakkhasakinnarakiMpurusagarulagaMdhavamahoragAiehiM devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNatikamaNi' devA-vaimAnakajyotiSkAra, zeSA bhavanapativyantaravizeSAH garuDA:-suvarNakumArAH, evaM caitayato 'niggaMthe pAvayaNe nissaMkie'-niHsaMzayaH, nikhie-muktadarzanAntarapakSapAto, nivitigicche-phalaM prati niHzaGkaH, ladgha8-arthazravaNataH, gahiyaDe-avadhAraNena, pucchiyadve-saMzaye sati, ahigayaTe-bodhAt, viNicchiyaTe-aidamparyopalambhAt / ata eva ahimiMjapemmANurAgarattetti-asthIni ca prasiddhAni miJjA ca-tanmadhyavartI cAturasthimiJAstAH premAnurAgeNasarvajJapravacanaprItilakSaNakusummAdirAgeNa raktA iva raktA yasya sa tathA, kenollekhenetyAha-'ayamAuso 1, niggaMthe pAvayaNe aDhe ayaM paramaDhe sese aNNaDhe,' 'Auso'tti-AyuSmaniti, putrAderAmantraNaM zeSaM-dhanadhAnyaputradArarAjyakupravacanAdi, ussiyaphalihe-ucchitaM sphaTikamiva sphaTika-antaHkaraNaM yasya sa tathA, maunIndrapravacanAvAcyA parituSTamanA ityarthaH, iti vRddhavyAkhyA keciccAhuH-ucchrita:-argalAsthAnAdapanIya UrcIkRto na tirazcInaH kapATapazcAdbhAgAdapanIta ityarthaH, utsRto vA-apagataH paridhaH-argalA gRhadvAre yasyAsau utsRtaparidhaH ucchritaparigho vA audAryAtirekAdatizayadAnadAyitvena bhikSupravezArthamanargalitagRhadvAra ityarthaH, 'avaMguyaduvAre'-aprAvRtadvAraH kapATAdibhirmikSukapravezArthameva asthagitagRhadvAra ityarthaH ityekIyaM vyAkhyAnaM, vRddhAnAM-tu bhAvanAvAkyamevaM yaduta saddarzanalomena kasmAJcitpApaNDikAna vimeti zomanamArgapratigraheNodghATazirAstiSThatIti bhAvaH, 'ciyattaMteuragharadArappavese'-ciyattatti-nAprItikaraH antaHpuragRhe dvAreNa pravezaH NIHASHRSS Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAr3I 0 0 zrIjJAtA dharmakathA // 196 // ziSTajanapravezanaM yasya sa tathA, anIrSyAlutvaM cAsyAnenoktaM, athavA ciyattotti-lokAnAM prItikara eva antaHpure gRhadvAre vA pravezo yasya sa tathA atidhArmikatayA sarvatrAnAzaGkanIyatvAditiH 'cAuddasamuddiTThapuNNimAsiNIsu paDi puNNaM posahaM samma aNupAlemANe uddiSTA - amAvAsyA pauSadhaM AhArapauSadhAdicaturUpaM 'samaNe niggaMthe phAsueNaM esaNijeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vattha DiggahakaMbala pAyapuMchaNeNaM' - patagrahaH- pAtraM, pAdaproJchanaM-rajoharaNaM, 'osaha mesajeNa' - meSajaM - pathyaM 'pADihArieNaM pIDhaphalagaseAsaMthAraeNaM paDilA bhemANe' prAtihArikeNa punaH samappaNIyena pITha: - AsanaM phalakam - avaSTambhArthaM zayyA - vasatiH zayanaM vA yatra prasAritapAdaiH supyate saMstArako - laghutaraH, 'ahApariggahiehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANe viharaha' 'sue parivAge 'tti-zuko vyAsaputraH RgvedAdayazcatvAro vedAH, SaSTitantraM - sAGkhyamataM, sAMkhyasamaye - sAGkhya samAcAre labdhArtho vAcanAntare tu yAvatkaraNAdevamidamavagantavyaM, Rgveda yajurveda sAmavedAtharvaNavedAnAmitihAsapazcamAnAM itihAsa :- purANaM nirghaNTuSaSThAnAM' - nirghaNTuH - nAmakozaH, 'sAGgopAGgAnAM' - aGgAni - zikSAdIni, upAGgAni taduktaprapazcanaparAH prabandhAH sarahasyAnAM - aidamparyayuktAnAM, sArakaH - adhyApanadvAreNa pravartakaH, smArako vA anyeSAM vismRtasya smAraNAt, vArako zuddha pAThaniSedhakaH pAragaH - pAragAmI, paDaGgavit / paSTitantravizAradaH - SaSTitantra- kApilIyazAstraM SaDaGgavedakatvameva vyanakti; saGkhyAne gaNitaskandhe, 'zikSAkalpe ' - zikSAyAM akSarasvarUpanirUpake zAstre, kalpe - tathAvidhasamAcArapratipAdake, vyAkaraNe - zabdalakSaNe, chandasi - padyavacanalakSaNanirUpake, nirukte zabdaniruktapratipAdake, jyotiSAmayane - jyotiH zAstre, anyeSu ca - brAhmaNakeSu zAstreSu supariniSThita iti vAcanAntaraM - 'pazcayamapazcaniyamayuktaH, ' tatra pazca yamAH - prANAtipAtaviramaNAdayaH, niyamAstu-zaucasaMtoSa 5-zrIzailakAbhya* zailakaspa zrAddhadharma pAlanam / J // 116 // Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapaHsvAdhyAyezvarapraNidhAnAni zaucamUlakaM yamaniyamamIlanAddazaprakAraM, dhAturaktAni vastrANi pravarANi parihito yaH sa tathA, tridaNDAdIni sapta haste gatAni yasya sa tathA tatra kuNDikA - kamaNDalUH, kacitkAzcanikA karoTikA vA'dhIyete te ca krameNa rudrAkSakRtamAlA mRdbhAjanaM cocyate, chaNNAlakaM-trikASThikA azo-vRkSapallavacchedArthaH pavitrakaM tAmramayamaGgulIyakaM kesarIcIvarakhaNDaM pramArjanArthe, 'saMkhANaM' ti - sAGkhyamataM, 'sajjapuDhavi'tti - kumArapRthivI / 'payaNaM AruheI' - pAkasthAne cullyAdAvAropayati, uSmANaM - uSNatvaM grAhayati, 'diTThi vamittae - mataM vamayituM, tyAjayitumityarthaH / 'aTThAI' ti arthAn aryamANatvAdadhigamyamAnatvAdityarthaH, prArdhyamAnatvAdvA yAcyamAnatvAdityarthAH, vakSyamANayAtrAyApanIyAdIn, tathA tAneva 'heUI' ti- hetUn, antarvarttinyAstadIyajJAnasampado gamakatvAt ; 'pasiNAI'ti-praznAn pRcchrayamAnatvAt, 'kAraNAI' tikAraNAni vivakSitArthanizcayasya janakAni, 'vAgaraNAI' ti - vyAkaraNAni pratyuttaratayA vyAkriyamANatvAdeSAmiti, 'niSpaTTa pasiNavAgaraNaM' ti-nirgatAni spaSTAni sphuTAni praznavyAkaraNAni praznottarANi yasya sa tathA, 'khINA uvasaMta'tikSayopazamamupagatA ityarthaH eteSAM ca yAtrAdipadAnAmAgamika gambhIrArthatvenAcAryasya tadarthaparijJAnamasambhAvayatA'pabhrAjanArtha praznaH kRta iti, 'sarisavaya'tti - ekatra sadRzavayasaH - samAnavayasaH, anyatra sarSapAH - siddhArthakAH 'kulatthi tti - ekatra kule tiSThantIti kulasthAH, anyatra kulatthAH dhAnyavizeSAH; sarisavayAdipadapraznaH chalagrahaNenopahAsArthaM kRta iti / 'ege bhavaM'tieko bhavAn iti, ekatvAbhyupagame AtmanaH kRte sUriNA zrotrAdivijJAnAnAmavayavAnAM cAtmano'nekatopalabdhyA ekatvaM dUSayiSyAmIttibuddhyA paryanuyogaH zukena kRtaH, 'duve bhavaM' ti dvau bhavAniti ca, dvitvAbhyupagame ahamityekatvaviziSTasyArthasya chAla Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAjIpa.pU0 bhIjJAtAdharmakathAle // 117 // dvitvavirodhena dvitvaM dUSayiSyAmItibujhyA paryanuyogo vihitaH, akSayaH avyayaH avasthito bhavAnanena nityAtmapakSaH paryanuyuktaH, aneke bhUtA-atItA bhAvAH-sattAH pariNAmA vA bhavyAzca-mAvino yasya sa tathA, anena cAtikrAntabhAvi. sacApraznena anityAtmapakSaH paryanuyuktaH, ekataraparigrahe anyatarasya dUSaNAyeti / tatrAcAryeNa syAdvAdasya nikhiladoSagocarAtikrAntatvAttamavalambyottaramadAyi-eko'pyaI, kathaM 1, dravyArthatayA jIvadravyasyaikatvAt, na tu pradezArthatayA, tathA hyanekatvAnmametyavayavAdI (mazrotrAdyavayavA) nAmanekatvopalambho na bAdhakaH, tathA kazcit svabhAvamAzrityaikatvasaGghayAvi. ziSTisyApi padArthasya svabhAvAntaradvayApekSayA dvitvamapi na viruddhamityata uktaM-dvAvapyahaM jJAnadarzanArthatayA, na caikakhabhAve bhedo na dRzyate, eko hi devadattAdipuruSaH ekadaiva tattadapekSayA pitRtvaputratvabhrAtRtvapitRvyatvamAtulatvabhAgineyatvAdInanekAn khabhAvAMllabhata iti, tathA pradezArthatayA asaGkhyAtAn pradezAnAzrityAkSayaH, sarvathA pradezAnAM kSayAbhAvAt , avyayaH kiyA tAmapi ca vyayAbhAvAt , kimuktaM bhavati ?-avasthito nityaH, asaGkhayeyapradezatA hi na kadAcanApi vyapaiti ato nityatAbhyupagame'pi na doSaH, upayogArthatayA-vividhaviSayAnupayogAnAzritya anekabhUtabhAvabhaviko'pi, atItAnAgatayohi kAlayoranekaviSayabodhAnAmAtmanaH kathaMcidabhinnAnAmutpAdAdvigamAdvA'nityapakSo na doSAyeti / puNDarIkeNa-AdidevagaNadhareNa nirvANata upalakSitaH parvataH, tasya tatra prathamaM nirvRtatvAt punnddriikprvtH-shtrunyjyH| tate NaM tassa selagassa rAyarisissa tehiM aMtehi ya, paMtehi ya, tucchehi ya, lUhehi ya, arasehi ya, virasehi ya, sIehi ya, uNhehi ya, kAlAtikatehi ya, pamANAitehi ya, NicaM pANabhoyaNehi ya; |5-zrIzilakAdhyaka zukasya thAvaccAputreNa sahAlApAdikam / RROTOCOGRAPS CHILOPIECCASS 91 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AALA| ECRECISCESCCESECRECCHECCC payaisukumAlayassa suhociyassa sarIragaMsi veyaNA pAunbhUtA ujjalA jAva durahiyAsA kaMDayA dAhapittajjaraparigayasarIre yAvi viharati; tate NaM se selae teNaM royAyaMkeNa sukke jAe yAvi hotthA, tate NaM selae annayA kadAI pubvANupurdiva caramANe jAva jeNeva subhUmibhAge jAva viharati, parisA niggayA, maMDuovi niggao, selayaM aNagAraM jAva vaMdati, namaM0 2, pajjuvAsati; tate Na se maMDue rAyA selayassa aNagArassa sarIrayaM sukaM bhukaM jAva savvAbAhaM sarogaM pAsati 2, evaM vadAsI-ahaM NaM bhaMte !, tubha ahApavittehiM, tigicchaehiM, ahApavitteNaM, osahamesajjeNaM, bhattapANeNaM, tigicchaM AuMTAvemi; tumme NaM bhaMte !, mama jANasAlAsu samosaraha, phAsuaM esaNijjaM pIDhaphalagasajjAsaMthAragaM ogiNhittANaM viharahaH tate NaM se selae aNagAre maMDayassa ranno eyamahaM tahatti paDisuNeti, tate NaM se maMDae selayaM vaMdati, namasati 2, jAmeva disi pAunbhUte tAmeva disiM paDigae / tate NaM se selae kallaM jAva jalaMte sabhaMDamattovagaraNamAyAe paMthayapAmokkhahiM paMcahi aNagArasaehiM saddhiM, selagapuramaNupavisati 2, jeNeva maMDayarasa jANasAlA teNeva uvAgacchati 2, phAsuyaM pIDha jAva viharati tate NaM se maMDue cigicchae sahAveti 2, evaM vadAsI-tumme NaM devANuppiyA!, selayassa phAsuesaNijjeNaM jAva tegicchaM AuddehaH tate NaM tegicchayA maMDueNaM rannA evaM vuttA haTTa selayassa ahApavittehiM osahabhesajabhattapANehiM tegicchaM AudRti, majapANayaM ca se uvadisaMti; tate NaM tassa selayassa ahApavattahiM jAva majjapANeNa rogAyaMke | SHES Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAoM hai |5-zrIzailakAdhya. zailakasya zaithilyAdikam / // 118 // uvasaMte hotthA haTe mallasarIre jAte vavagayarogAyake, tate NaM se selae taMsi royAyakasi uvasaMtaMsi samANaMsi taMsi vipulaMsi asaNa 4 majjapANae ya mucchie, gaDhie, giddhe, ajjhovavanne osanno osannavihArI, evaM pAsatthe 2, kusIle 2, pamatte, saMsatte, uubaddhapIDhaphalagasejjAsaMthArae pamatte yAvi viharati; no saMcA. | eti phAsuesaNija pIDhaM paJcappiNittA, maMDuyaM ca rAyaM ApucchittA, bahiyA jAva (jaNavayavihAraM abbhujaeNa pavatteNa paggahieNa) viharittae / sUtram-63 // tate NaM tesiM paMthayavajANaM paMcaNhaM aNagArasayANaM annayA kayAI, egayao sahiyANaM jAva puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANANaM ayameyArUve abbhatthie jAva samuppajjitthA-evaM khalu selae rAyarisI cahattA rajaM jAva pavvatie, vipuleNaM asaNa 4, majapANae mucchie, no saMcAeti jAva viharittae, no khala kappai devANuppiyA!, samaNANaM jAva pamattANaM viharittae, taM seyaM khalu devA0 amhaM kallaM selayaM rAyarisiM ApucchittA pADihAriyaM pIDhaphalagasejA. saMthAragaM paJcappiNittA selagassa aNagArassa paMthayaM aNagAraM veyAvaJcakaraM ThavettA bahiyA anbhujaeNaM jAva viharittae, evaM saMpeheMti 2, kallaM jeNeva selae ApucchittA pADihAriyaM pIDha0 paJcappiNati 2, paMthayaM aNagAraM veyAvaccakaraM ThAvaMti 2, pahiyA jAva viharaMti // sUtram-64 // tate NaM se paMthae selayassa sejjAsaMthArauccArapAsavaNakhelasaMghANamattaosahabhesajabhattapANaeNaM agilAe viNaeNaM yAvaDiya karei, tate NaM se selae annayA kayAI kattiyacAummAsiyasi vipulaM asaNa.4, AhAramAhArie suSahu~ majjapANayaM pIe nAnAASKAR 5 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puvAvaraNhakAlasamayaMsi suhappasutte, tate NaM se paMthae kattiyacAummAsiyaMsi kayakAussagge devasiyaM paDikamaNaM paDikate, cAummAsiyaM paDikamiuM kAme selayaM rAyarisiM khAmaNadvayAe sIseNaM pAemu saMghaTTeDa tate NaM se selae paMthaeNaM sIseNaM pAesu saMghahie samANe Asurutte jAva misimisemANe uddeti2, evaM vadAsI-se kesa NaM bho esa appatthiyapasthie jAva parivajjie jeNaM mamaM suhapasuttaM pAesu saMghaddeti', tate NaM se paMthae selaeNaM evaM vutte samANe bhIe tatthe tasie karayala* kadda, evaM vadAsI-ahaNNaM bhaMte !, paMthae kayakAussagge devasiyaM paDikkamaNaM paDikate, cAummAsiya paDikkate, cAummAsiyaM khAmemANe devANuppiyaM vaMdamANe sIseNaM pAesu saMghami, taM khamaMtu Na devANuppiyA, khamantu me'varAhaM tumaNNa devANuppiyA !, NAibhujo evaM karaNayAe ttikaDDa selayaM aNagAraM etamaTuM samma viNaeNaM bhujo 2, khAmeti; tateda NaM tassa selayassa rAyarisissa paMthaeNaM evaM vuttassa ayameyArUve jAva samuppajitthA-evaM khalu ahaM rajja ca jAva osanno jAva uubaddhapIDha0 viharAmi, taM no khalu kappati samaNANaM NiggaMthANaM apasatvANaM | jAva viharittae, taM seyaM khalu mekallaM maMDuyaM rAyaM ApucchittA pADihAriyaM pIDhaphalagasejjAsaMthArayaM pacappiNittA paMthaeNaM aNagAreNaM saddhiM bahiyA abbhujaeNaM jAva jaNavayavihAreNaM viharittae, evaM saMpeheti 2, kallaM jAva viharati // sUtram-65 // evAmeva samaNAuso, jAva niggaMtho vA 2, osanne jAva saMthArae pamatte viharati, se NaM iha loe ceva bahaNaM samaNANaM 4, hIlaNije saMsAro bhaanniyvyo| tate Na te paMthaga EAFbAjAlAmA Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAo // 119 / bajjA paMca aNagArasayA imIse kahAe laddhaTThA samANA annamannaM sahAveti 2, evaM vayAsI-selae rAyarisI veer bahiyA jAva viharati, taM seyaM khalu devA0 !, amhaM selayaM uvasaMpajjittA NaM viharittae, evaM saMpe heti 2 ttA, selayaM rAyaM uvasaMpajjittANaM viharati / sUtram - 66 / / tate NaM te selayapAmokkhA paMca aNagArasayA bahUNi vAsANi sAmannapariyAgaM pAuNittA jeNeva poMDarIye pavvae teNeva uvAgacchaMta 2, jaheba thAvaccAputte tava siddhA / evAmeva samaNAuso !, jo niraMgaMtho vA 2, jAva viharissati evaM khalu jaMbU 1, samaNeNaM paMcamassa NAyajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte tti bemi // sUtram - 67 // paMcamaM nAyajjhayaNaM samattaM // 'aMtehi' ityAdi, antaiH - vallacaNakAdibhiH, prAntaiH taireva zuktAvazeSaiH paryuSitairvA rukSaiH- niHsnehastucchaiH - alpaiH, arasaiH-hiRgvAdibhirasaMskRtairvirasaiH - purANatvAdvigatarasaiH, zItaiH- zItalaiH, uSNaiH pratIteH, kAlAtikrAntaiH - tRSNAvubhukSAkAlAprAptaiH, pramANAtikrAntaiH - bubhukSApipAsA mAtrAnucitaiH cakArAH samuccayArthAH, evaMvidhavizeSaNAnyapi pAnAdIni niSThurazarIrasya na bhavanti bAdhAyai ata Aha- 'prakRtisukumArakasye' tyAdi' veyaNA pAunbhUyA ityasya sthAne rogAyaMketti kacit dRzyate, tatra rogAzvAsAvAtaGkaya-kRcchrajIvitakArIti samAsaH kaNDU:- kaNDUtiH, dAhaH- pratItastatpradhAnena pittajvareNa parigataM zarIraM yasya sa tathA, 'teicchaM' ti - cikitsAM, 'AuhAve mi' ni - AvarttayAmi kArayAmi / 'sabhaMDa mattovagaraNamAyA'ci bhANDamAtrA- patagrahaM paricchadazca upakaraNaM ca varSAkalpAdi bhANDamAtropakaraNaM svaM ca tadAtmIyaM bhANDamAtropakaraNaM ca svabhANDamAtropakaraNaM tadAdAya gRhItvA 'abhyudyatena' - sodyamena, 'pradattena' - guruNopadiSTena 'pragRhItena' 5-zrIzailakAdhya* adhyaya nAthapa saMhAraH / // 119 // UZ Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AKADASAR gurusakAzAdaGgIkRtena 'vihAreNa' sAdhu vartanena 'vihartuM'-vartituM, pArzve-zAnAdInAM bahistiSThatIti pArzvastha:-gADhaglAnatvAdikAraNa vinA zayyAtarAmyAhRtAdipiNDabhojakatvAdyAgamoktavizeSaNaH, saca sakRdanucitakaraNenAlpakAlamapi bhavati, tata ucyatepArthasthAnAM yo vihAro-pahani dinAni yAvattathA varcenaM sa pArzvasthavihAra, so'syAstIti pArthasthavihArI, evamavasammAdivizeSaNAnyapi, navaramavasano-vivakSitAnuSThAnAlasaH, AvazyakasvAdhyAyapratyupekSaNAdhyAnAdInAmasamyakArItyarthI kutsitazIla:-kuzIla-kAlavinayAdimedaminnAnAM jJAnadazenacAritrAcArANAM virASaka ityartha: pramattaH-pavavidhapramAdayogAta, saMsaktaH kadAcitsaMvignaguNAnAM kadAcitpArzvasthAdidoSANAM sambandhAt gauravatrayasaMsajanAceti, RtuSadve'piavarSAkAle'pi pIThaphalakAni zayyAsaMstArakArtha yasya sa tathA 'nAibhujo evaM karaNayAe'tti-naivaH bhUyaH-punarapi evaMitthaMkaraNAya pravartiSye iti zeSA, 'evameve'tyAdirupanayaH, iha gAthA-"siviliyasaMjamakajAvi hoiuM ujamati jai pcchaa| saMvegAo to selauda ArAhayA hoti // 1 // " iti paJcamazailakajJAtavivaraNaM samAptamiti // SIRECAAnAkAmA - - - 1 sA. zithilitasaMyamakAryA api bhUlodyacchanti yadi pazcAt / saMvegAt tarhi zailaka iva te ArAdhakA bhavanti // 1 // % Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6.zrItumbakAdhya. navAGgI10 vR0 zrImAtAdharmakathAGge // 120 // rUpakavarNanam / ECESSAKSSSC ||6-shriitumbkaakhyN jJAtAdhyayanam // pazcamAnantaraM SaSThaM vyAkhyAyate, tasya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH, anantarAdhyayane pramAdavato'pramAdavatazcAnarthetarAvukto, ihApi tayoreva tAvevocyate ityevasambaddhamidam jati NaM bhaMte, samaNeNaM jAva saMpatteNaM paMcamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte, chaTThassa NaM bhaMte, nAyajhayaNassa samajeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte; evaM khalajaMbU, teNaM kAleNaM 2, rAyagihe samosaraNaM, parisA niggayA, teNaM kAleNaM 2, samaNassa jeDhe aMtevAsI iMdabhUtI, adUrasAmaMte jAva sukkajhA. Novagae viharati tate NaM se iMdabhUtI jAyasaDDe samaNassa 3, evaM vadAsI-kahaNaM bhaMte!, jIvA guruyattaM bA, lahuyattaM vA havamAgacchaMti; goyamA!, se jahA nAmae ke purise egaM, mahaM, sukaM, tuMba; NicchiI, niruvahayaM, danbhehiM kusehiM veDheha 2,mahiyAleveNaM lipati, uNhe dalayati 2, sukaM samANaM docaMpi danbhehi ya, kusehi ya, veDheti 2, mahiyAleveNaM liMpati 2, uNhe sukkaM samANaM tacaMpi danbhehi ya, kusehi ya, vedeti 2, |mahiyAleveNaM liMpati; evaM kharala eeNuvAeNaM aMtarA veDhemANaM, aMtarA liMpemANe, aMtarA sukkavemANe jAya 'ahahiM maTiyAlevahiM AliMpati, atyAhamatAramaporisiyaMsi udagaMsi pakkhivejA se pUrNa goyamA, "ti 2 sA. 3. a| kAjAmA / 120 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bAjA se tuMbe tesiM aTThaNhaM mahiyAleveNaM guruyayAe, bhAriyayAe, guruyabhAriyayAe; uppi salilamativaittA ahe dharaNiyalapaiTANe bhavati; evAmeva goyamA !, jIvAvi pANAtivAeNaM jAva micchAdasaNasalleNaM aNuH drapubveNaM aTTha kammapagaDIo samajiNanti; tAsiM garuyayAe, bhAriyayAe, garuyabhAriyayAe, kAlamAse kAlaM kiccA, dharaNiyalamativatittA, ahe naragatalapaiTThANA bhavaMti; evaM khalu goyamA !, jIvA guruyattaM | kA habvamAgacchati / ahaNNaM gotamA, se tuMbe taMsi paDhamillugaMsi, mahiyAlevaMsi, tinnaMsi kuhiyaMsi parisaDiyaMsi, isiM dharaNiyalAo uppatittA NaM ciTThati; tato'NaMtaraM ca NaM doccaMpi mahiyAleve jAva uppatittA NaM ciTThati, evaM khalu eeNaM uvAeNaM, tesu aTThasu maTTiyAlevesu tinnesu jAva vimukkapaMdhaNe, ahedharaNiyalamahavaittA upi salilatalapaihANe bhavati; evAmeva goyamA !, jIvA pANAtivAtaveramaNeNaM jAva micchAdasaNasallaveramaNaNaM, aNupuvaNaM aTTha kammapagaDIo khavettA, gagaNatalamuppaittA uppi loyaggapatihANA bhavaMti; evaM khalu goyamA!, jIvA lahuyattaM havvamAgacchaMti / evaM khalu jaMbU!, samajANeNaM bhagavayA mahAvIreNaM chaTThassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte ttimi // suutrm-68|| cha8 nAyajjhayaNaM samattaM // 6 // sarva sugama, navaraM, nirupahataM-vAtAdibhiH, damA-agrabhRtaH, kuza:-mUlabhUtaiH jAtyA darmakuzameda ityanye, 'atthAhaMsi PItti-asthAye, agAdhe ityarthaH puruSaH parimANamasyeti pauruSika, taniSedhAdapauruSika; mRllepAnAM sambandhAt gurukatayA, I CGTEHREST Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gavAGgI-: 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 121 // // 7 - zrIrohiNIjJAtAdhyayanam // atha saptamaM vivriyate, asya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH, ihAnantarAdhyayane prANAtipAtAdimatAM karmagurutAbhAvenetareSAM ca laghutAbhAvena anarthaprAptItare ukte, iha tu prANAtipAtAdiviratibhaJjaka paripAlakAnAM te ucyete; ityevaMsambaddham -- gurUkataiva kutaH 1 - bhArikatayA, mRllepajanita bhAravacceneti bhAvaH, gurukamArikatayeti tumbaka dharmadvayasyApya ghomaJjanakAraNatA - pratipAdanAyoktaM, 'upi'- upari, 'aivaittA' - atipatyAtikramya, 'tinnaMsi 'ci - stimita ArdratAM gate, tataH 'kuthite'kothamupagate; tataH 'parisaTite' - patite iti / iha gAthe- "jahe miulevAlitaM garuyaM tuMbaM aho vayaha evaM / AsavakayakammagurU jIvA vaccati aharagayaM // 1 // taM caiva tavimukaM jalovariM ThAi jAyalahubhAvaM / jaha taha kammavimukkA loyaggapaiDiyA sArthavAhahoti // 2 // " zrI SaSThatumbakajJAtavivaraNa samAptamiti // 6 // jJAtAdhya0 jati NaM bhaMte!, samaNeNaM jAva saMpatteNaM chaTThassa nAyajjhayaNassa ayamaTTe pannatte, sattamassa NaM bhaMte !, nAyajjhayaNassa ke aTThe pannatte ?; evaM khalu jaMbU !, teNaM kAleNaM 2, rAyagihe nAma nayare hotthA, subhUmibhAge ujjANe; tattha NaM rAyagihe nagare dhaNNe nAmaM satthavAhe parivasati, aDDe, bhaddA bhAriyA, ahINapaMceMdi0 jAva surUvA; tassa NaM ghaNNassa satthavAhassa puttA, bhaddAe bhAriyAe attayAM cattAri satthavA yoss| eshttlHj sA0--1--2 yathA mRkpaliptaM guru tumbamadho brajati evaM / AzravakRtakarmagurutvA jIvA vrajanti adhogatiM // 1 // tadeva tadvimuktaM lo jAtalaghubhAvaM / yathA tathA karmavimuktA lokAgre pratiSThitA bhavanti // 2 // 7-zrI rohiNI kuTumbAdivarNanam / // 121 // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACCORECACIA||SA hadArayA hotthA taMjahA-dhaNapAle, dhaNadeve, dhaNagove, dhaNarakkhie; tassa NaM dhaNNassa satyavAhassa cauNhaM puttANaM bhAriyAo cattAri suhAo hotthA, taM0-ujjhiyA, bhogavatiyA, rakvatiyA, rohiNiyA; tate NaM tassa dhaNNassa annayA kadAI puvvarattAvarattakAlasamayaMsi imeyArUve anbhatthie jAva samuppajitthAevaM khalu ahaM rAyagihe vahaNaM Isara jAva pabhiINaM sayassa kuTuMbassa bahUsu kajesu ya, karaNijesu koDaMbesu ya, maMtaNesu ya, gujjhe, rahasse, nicchae, vavahAresu ya; ApucchaNijje, paDipucchaNijje meDhI; pamANe, AhAre, AlaMbaNe, cakkhumeDhIbhUte, kajjavadyAvae; taM Na Najjati jaM mae gayaMsi vA, cuyaMsi vA, mayaMsi vA, bhaggaMsi vA, luggaMsi vA, saDiyaMsi vA, paDiyaMsi vA, videsatthaMsi, vA, vippavasiyaMsi vA, imassa kuDuMbassa kiM manne AhAre vA, AlaMbe vA, paDibaMdhe vA bhavissati taM seyaM khalu mama kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4, uvakkhaDAvettA mittaNAti, cauNhaM suNhANaM kulagharavaggaM AmaMtettA, taM mittaNAiNiyaH gasayaNa ya cauNha suNhANaM kulagharavaggaM vipuleNaM asaNaM 4, dhuvapupphavasthagaMdha jAva sakArettA sammANettA, tasseva mittaNAti0 cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purato cauNhaM suNhANaM parikkhaNaTTayAe paMca 2, sAliakkhae dalaittA: jANAmi tAva kA kihaM vA sArakkheha vA, saMgovei vA, saMvaDDeti vA ?; evaM saMpehei 2, kallaM jAva mittaNAti0, cauNhaM suNhANaM kulagharavaggaM AmaMtei 2, vipulaM asaNaM 4, uvakkhaDAveha; tato pacchA pahAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNa, mittaNAti0, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggeNaM saddhiM taM 5A4%A1 I RAOCAFE "ta0, cauNha , vipulaM ati vApara Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI1. vR. zrIjJAtAdharmakathAGge // 122 // -COCCASHOCIECCAREEK vipulaM asaNa 4, jAva sakAreti 2, tasseva mittanAti0, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa ya purato paMca 7-zrIsAliakkhae geNhati 2, jeTThA suNhA ujjhitiyA taM saddAveti 2, evaM vadAsI-tumaM NaM puttA mama hatthAo rohiNIime paMca sAliakkhae geNhAhi 2, aNupuvveNaM sArakkhemANI saMgovemANI viharAhi jayA NaM'haM puttA!, jJAtAdhya. tuma ime paMca sAliakkhae jAejjA tayA NaM tumaM mama ime paMca sAAliakkhae paDidijAejAsi ttikaddu zAlisuNhAe hatthe dalayati 2, paDivisajjeti; tate NaM sA ujjhiyA dhaNNassa tahatti eyamaDhe paDisuNeti 2, samarpaNadhaNNassa satthavAhassa hatthAo te paMca sAliakkhae geNhati 2, egaMtamavakkamati, egaMtamavakkamiyAe || vidhiimeyArUve abhatthie0-evaM khalu tAyANaM koTThAgAraMsi bahave pallA sAlINaM paDipuNNA ciTThati, taM jayA vrnnnm| NaM mama tAo ime paMca sAliakkhae jAessati, tayA NaM ahaM pallaMtarAo anne paMca sAliakkhae gahAya dAhAmi ttikahu evaM saMpehei 2, taM paMca sAliakkhae egate eDeti 2, sakammasaMjuttA jAyA yAvi hotthA / evaM bhogavatiyAevi, NavaraM sA cholleti 2, aNugilati 2, sakammasaMjuttA jAyA / evaM rakkhiyAvi, navaraM geNhati 2, imeyArUve anbhatthie0-evaM khalu mamaM tAo imassa mittanAti0, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa ya purato saddAvettA, evaM vadAsI-tumaNNaM puttA mama hatthAo jAva paDidijAejAsi ttikadda mama hatthaMsi paMca sAliakkhae dalayati, taM bhaviyavvametya kAraNeNaM tikaDe evaM saMpeheti 2, te paMca sAliakvae suddhe vatthe baMdhai 2, rayaNakaraMDiyAe pakvivei 2, UsIsAmUle ThAvei 2 tisaMjhaM pati- // 122 // jAphAza Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgaramANI viharaha / tae NaM se ghaNNe satthavAhe tasseva mitta jAva cautthi rohiNIyaM suNhaM sahAveti 2, jAtaM bhavivvaM ettha kAraNeNaM taM seyaM khalu mama ee paMca sAliakkhae sArakkhemANIe, saMgovemANIe, saMvaDemANIe ttikaTTu evaM saMpeheti 2, kuladharapurise sahAveti 2; evaM vadAsI - tumme NaM devANuppiyA !, ete paMca sAliakkhae gehaha 2, paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi nivaiyaMsi samANaMsi khuDDAgaM keyAraM suparikammiyaM kareha 2 ttA, ime paMca sAliakkhae vAveha 2, docaMpi taccapi ukkhayanihae kareha 2, vADipakvevaM kareha 2, sArakkhemANA, saMgovemANA, aNupubveNaM saMvaDheha; tate NaM te koDuMbiyA rohiNI etama paDaNaMti, te paMca sAliakkhae geNhati 2, aNupubveNaM sArakvaMti, saMgovaMti, viharaMti; tae jaM te koTuMbiyA paDhamapAusaMsi, mahAvuTThikAryasi, NivayaMsi, samANaMsi; khuDDAyaM kedAraM suparikammiyaM kareMti 2, te paMca sAliakkhae vavaMti, duccapi, tarccapi, uksvayanihae kareMti 2, vADiparikkhevaM kareMti 2, aNupuveNaM sArakkhamANA, saMgovemANA, saMvaDDemANA, viharaMti tate NaM te sAlI aNupuvveNaM sArakkhijja mANA, saMgovijamANA, saMbaDijjamANA, sAlI jAyA kiNhA kinhobhAsA jAva niuraMbabhUyA pAsAdIyA 4; tate NaM sAlI pattiyA, battiyA, gabbhiyA, pasUyA, AgayagaMdhA, khIrAiyA, baddhaphalA, pakkA, pariyAgayA, sallaiyA, pattaiyA, hariyapavvakaMDA jAyA yAvi hotthA; tate NaM te koDuMbiyA te sAlIe pattie jAva sallaie pattaie jANittA, tiksnehiM NavapajjaNaehiM, asiyaehiM lurNeti 2, karayalamalite kareMti 2, puNaMti tattha chaH Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A SCS navAGgI1. vR0 bhImAtAdharmakathAGge // 123 // 7-zrIrohiNIjJAtAdhya. rohiNI| varNanam / TEACASSEMARA NaM cokkhANaM sUyANaM, akkhaMDANaM, aphoDiyANaM, chaDDuchaDApUyANaM, sAlINaM mAgahae patthae jAe; tate NaM te koDaMbiyA te sAlI Navaesu ghaDaesu pakkhivaMti 2, upaliMpaMti 2, laMchiyamuhite kareMti 2, koDAgArassa egadesaMsi ThAveMti 2, sArakkhemANA, saMgovemANA, viharaMti tate NaM te koDuMbiyA docaMmi vAsArattaMsi, paDhamapAusaMsi,mahAvuTTikAyaMsi, nivaiyaMsi khuDDAgaM, keyAraM, suparikammiya kareMti; te sAlI vavaMti, docaMpi, tacaMpi, ukkhayaNihae jAva luNeti, jAva calaNatalamalie kareMti 2, puNaMtitattha NaM sAlINaM bahave kuDavA (muralA) jAva egadesaMsi ThAveMti 2, sArakkha0, saMgo0, viharaMti;tate Na te koDuMbiyA tacaMsi vAsAratasi mahAbuTTikAyaMsi, bahave kedAre supari0 jAva luNeti 2, saMvahaMti 2, khalayaM kareMti 2, maleti jAva bahave kuMbhA jAyAH tate NaM te koDaMbiyA sAlI koTThAgAraMsi pakkhivaMti, jAva viharaMti, cautthe vAsAratte bahave kuMbhasayA jAyA / tate NaM tassa dhaNNassa paMcamayaMsi saMvaccharaMsi pariNamamANaMsi punvarattAvarattakAlasamayasi, imeyArUve anbhathie jAva samuppajjitthA:-evaM khalu mama io atIte paMcame saMvacchare, cauNhaM suNhANaM parikkhaNaTTayAe, te paMca sAliakkhatA hatthe dinnA, taM seyaM khalu mama kallaM jAva jalate paMca sAliakkhae parijAittae jAva jANAmi, tAva kAe kihaM sArakkhiyA vA, saMgoviyA vA, saMvar3iyA jAva ttika evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNa 4, mittanAya, cauNha ya suNhANaM kulaghara jAva 1paMcapaMca sA.a . CCUR // 123 // Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMOMOMOMOMOMOMOMOM sammANittA; tasseva mitta0, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purao jeTaM ujjhiyaM sadAvei 2ttA, evaM vayAsI-evaM khalu ahaM puttA , ito atIte paMcamaMsi saMvaccharaMsi imassa mitta0, cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa yA purato tava hatthaMsi paMca sAliakkhae dalayAmi, jayA NaM ahaM puttA!, ee paMca sAliyaakkhae jAejA tayA NaM tuma mama ime paMca sAliakkhae paDidijjAesi ttikaddutaM hatthaMsi dalayAmi se nUNaM puttA!, atthe samaDhe ?, haMtA asthi, tannaM puttA, mama te sAliakkhae paDinijAehi tate NaM sA ujjhitiyA eyamaTTa dhaNNassa paDisuNeti 2, jeNeva koTThAgAraM teNeva uvAgacchati 2, pallAto paMca sAliakkhae geNhati 2, jeNeva dhaNNe satyavAhe, teNeva uvAgacchati 2, dhaNNaM0 evaM vadAsI-ee NaM te paMca sAliakkhae ttikadu, dhaNNassa hatthaMsi te paMca sAliakkhae dalayati tate NaM dhaNNe ujjhiyaM savahasA. viyaM kareti 2, evaM vayAsI kiNNaM puttA!, ee ceva paMca sAliakkhae udAhu anne?, tate.NaM ujjhiyA dhaNaM satyavAhaM, evaM bayAsI-evaM khalu tumbhe tAto!, iostIe paMcame saMvacchare imassa mitta0, nAti0, cauNha ya kula0, jAva viharAmi, tate NaM'haM tumbhaM etamaTTha paDisuNemi 2, te paMca sAliakkhae geNhAmi egaMta. mavakamAmi, tate NaM mama imeyArUve anbhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu tAyANaM koDAgAraMsi.sakammasaMjuttA taM No khalu tAo! te ceva paMca sAliakkhae ee NaM anne, tate NaM se dhaNNe ujhiyAe aMtie eyama, socA, Nisamma, Asurutte jAva misimisemANe ujjhitiyaM tassa mittanAti0cauNha ya suNhANaM bAjAmA Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI10 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge 7-zrIrohiNIjJAtAdhya. upanayAdisvarUpam / CACA||SUIII // 124 // CRORECASHRAWALCREAK kulagharavaggassa ya purao tassa kulagharassa chArujjhiyaM ca, chANujjhiyaM ca, kayavarujjhiyaM ca, samucchiyaM ca, sammajiaMca, pAuvadAI ca, pahANovadAI ca, bAhirapesaNakAriM Thaveti; evAmeva samaNAuso!, jo amhaM niggaMtho vA 2 jAva pavvatite pacaM ya se mahavyayAti ujjhiyAiM bhavaMti, se NaM iha bhave ceva bahaNaM samaNANaM 4, jAva aNupariyadRissai, jahA sA ujjhiyA / evaM bhogavaiyAvi, navaraM tassa kaMDiMtiyaM vA, kodaMtiyaM ca, pIsaMtiyaM ca, evaM rucaMtiyaM, raMdhatiyaM, parivesaMtiyaM ca, paribhAyaMtiyaM ca, anbhaMtariyaM ca, pesaNakAriM, mahANasiNiM ThaveMti; evAmeva samaNAuso !, jo amhaM samaNo paMca ya se mahabbayAI phoDi. yAI bhavaMti, se NaM iha bhave ceva baDhaNaM samaNANaM 4, jAva hIla 4, jahA va sA bhogavatiyA / evaM rakkhitiyAvi, navaraM jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchai 2, maMjUsaM vihADei 2, rayaNakaraMDagAo te paMca sAliakkhae geNhati 2, jeNeva dhaNNe teNeva uvA0 2, paMca sAliakkhae dhaNNassa hatthe dalayati; tate NaM se dhaNe rakkhitiyaM, evaM vadAsI-kinnaM puttA te ceva te paMca sAlikhakkhayA udAhu annetti, tate | NaM rakkhitiyA dhaNNa evaM0 te ceva tAyA!, ee paMca sAliakkhayA No anne, kahannaM puttA !, evaM khalu tAo!, tubbhe io paMcamaMmi jAva bhaviyavvaM ettha kAraNeNaM tikaTTha te paMca sAliakkhae suddhe vatthe jAva tisaMjhaM paDijAgaramANI ya viharAmi tato eteNaM kAraNeNaM tAo!, te va te paMca sAliakkhae No anne, tate NaM se dhaNNe rakkhitiyAe aMtie eyamaTuM socA hahatuha tassa kulagharassa hirannassa 124 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya kaMsadUsavipuladhaNajAvasAvatejassa ya bhaMDAgAriNiM Thaveti, evAmeva samaNAuso! jAva paMca ya se mahanvayAti rakkhiyAti bhavaMti, se NaM iha bhave ceva bahaNaM samaNANaM 4, acaNije jahA jAva sA rkkhiyaa| rohiNiyAvi evaM ceva, navaraM tumbhe tAo mama subahuyaM sagaDIsAgaDaM dalAhi, jeNaM ahaM tubha te paMca sAliakkhae paDiNijjAemi; tate NaM se dhaNNe rohiNiM evaM vadAsI-kahaNaM tumaM mama puttA!, te paMca sAliakkhae, sagaDasAgaDeNaM nijAissasi ?, tate NaM sA rohiNI dhaNaM evaM vadAsI-evaM khalu tAto !, io tumbhe paMcame saMvacchare imassa mitta jAva bahave kuMbhasayA jAyA teNeva kameNaM evaM khalu tAo, tunbhe te paMca sAliakkhae sagaDasAgaDeNaM nijjAemiH tate NaM se ghaNNe satyavAhe rohiNIdayAe subahuyaM sagaDasAgaDaM dalayati, tate NaM rohiNI subahuM sagaDasAgaDaM gahAya jeNeva sae kulaghare teNeya uvAgacchaI, koTThAgAre vihADeti 2, palle ubhidati 2, sagaDIsAgaDaM bhareti 2, rAyagihaM nagaraM majjhaMmajjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva dhaNNe satyavAhe teNeva uvAgacchati, tate NaM rAyagihe nagare siMghADaga jAva bahujaNo annamannaM evamAtikkhati0-dhanne Na devA01, dhaNNe satyavAhe jassa NaM rohiNiyA suNhA jIe NaM paMca sAliakkhae sagaDasAgaDieNaM nijjAetitate NaM se dhaNe sattha0 te paMca sAliakkhae sagaDasAgaDeNaM nijjAetite pAsati 2, haTTa, paDicchati 2, tasseva mittanAti0, cauNha ya suNhANaM kulagharapurato rohi12 A. ko a| bAjAgA Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAjI100 bhIjJAtAdharmakathAGge NIyaM suNhaM tassa kulagharassa bahusu kajesu ya jAva rahassesu ya ApucchaNijaM jAva bahAvitaM pamANabhUyaM 7-zrIThAveti; evAmeva samaNAuso !, jAva paMca mahavvayA saMvaDDiyA bhavaMti, se NaM iha bhave ceva bahaNaM samaNANaM rohiNIjAva vItIvaissai jahA va sA rohiNIyA / evaM khalu jaMbU, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM sattamassa | jJAtAdhya0 nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte tibemi // suutrm-69|| sattamaM nAyajjhayaNaM samattaM // 7 // viSamaidamapi sugamam , navaraM 'mae'ti-mayi, 'gayaMsitti-gate grAmAdau, evaM 'cyute-kuto'pyanAcArAt svapadAt patite padArtha'mRte-parAsutAM gate, 'bhagne-vAtyAdinA kubjakhaJjatvakaraNenAsamarthIbhUte, 'luggaMsi vatti-rugne jIrNatAM gate, 'zaTite' | varNanam / vyAdhivizeSAcchIrNatAM gate, 'patite'-prAsAdAdermazcake vA glAnabhAvAt , 'videzasthe videzaM gatvA tatraiva sthite, 'vipro Site' svasthAnavinirgate dezAntaragamanapravRtte, AdhAra:-Azrayo bhRriva, Alambana-vastrAdikamiva, pratibandhaH-pramArjanikA. zalAkAdInAM latAdavaraka iva kulagRhaM-pitRgRha, tadvargo mAtApitrAdiH saMrakSati, anAzanataH saGgopayati, saMvaraNataH saMvarddhayati, bahatvakaraNataH 'chollei'tti-nistuSIkaroti, 'aNugilai'tti bhakSayati, kvacitpholleItyetadeva dRzyate, tatra ca bhakSayatItyarthaH | 'pattiyatti saJjAtapatrAH, 'vattiyatti vrIhInAM patrANi madhyazalAkApariveSTanena nAlarUpatayA vRttAni bhavanti, tadvattatayA jAtavRttatvAdvartitAH zAkhAdInAM vA samatayA vRttIbhRtAH santo vartitA abhidhIyante, pAThAntareNa-'taiyA vatti-saJjAtatvaca ityrthH| garbhitA-jAtagarbhA, DoDakitA ityarthaH, prasUtAH kaNizAnAM patragarbhemyo vinirgamAt AgatagandhA-jAtasurabhigandhAH AyAtagandhA vA dayAyigandhA ityarthaH, kSIrakitAH sajAtakSIrakAH, baddhaphalAH kSIrasya phalatayA bandhanAt jAtaphalA ityarthaH pahA 125 // CASIA'lA // 125 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAEECTI|| ISGARHWASE pakkAH kAThinyamupagatAH, paryAyAgatAH paryAyagatA vA sarvaniSpannatAM gatA ityarthaH, 'sallaipattaya'tti-sallakI pakSavizeSastasyA iva patrakANi dalAni kuto'pi sAdhAt saJjAtAni yeSAM te tatheti, gamanikaiveyaM pAThAntareNa zalyakitAH zuSkapatratayA saJjAta zalAkA patrakitAH saJjAtakutsitakA'lpapatrAH, 'hariyapavvakaMDa 'tti haritAni-haritAlavarNAni, nIlAni parvakANDAninAlAni yeSAM te tathA, jAtAdhApyabhUvan , 'navapajjANaehiMti navaM pratyagra, pAyanaM lohakAreNAtApitaM kuTTitaM tIkSNadhArIkRtaM punastApitAnAM jale nibolanaM yeSAM tAni tathA teH, 'asiehiMti dAtraiH, 'akhaMDANaM'ti sakalAnAM, asphaTitAnAM asaJjAtarAjIkAnAM, chaDa 2 ityevamanukaraNataH sUpAdinA sphuTA:-sphuTIkRtA zodhitA ityarthaH, spRSTA vA pAThAntareNa pUtA vA ye te tathA teSAM, 'mAgahae patthae'tti "do' asaIo pasaI do pasaio u seiyA hoi / causeio u kuDao caukuDao patthao neu ||1||"tti anena pramANena magadhadezavyavahRtaH prastho mAgadhaprasthaH, 'upaliMpati' ghaTakamukhasya tatpidhAnakasya ca gomayAdinA randhra bhaJjanti 'liMpeMti' ghaTamukhaM tatsthagitaM ca chagaNAdinA punarmasRNIkurvanti, lAJchitaM rekhAdinA, mudritaM mRnmayamudrAdAnena tatkurvanti, muralo mAnavizeSaH, khalakaM dhAnyamalanasthaNDilaM, catuSprasthaM ADhakaH, ADhakAnAM SaSTyA jaghanyaH kumbhaH azItyA madhyamaH zatenotkRSTa iti, 'kSAroSTrikAM'-masmapariSThApikA, 'kacavarojjhikA' abakarazodhikAM 'samukSikA' prAtahAGgaNe jalacchaTakadAyikA, pAThAntareNa 'saMpucchiya'tti tatra samprocchikA pAdAdilUSikAM, 'sammANikA' gRhasyAntarbahizca bahakarikAvAhikA, 'pAdodakadAyikA pAdazaucadAyikAM snAnodakadAyikAM pratItA, bAhyAni preSaNAni karmANi sA0 1 dve amRtI prasUtiH de prasUtI tu setikA bhavati / catuHsetikaH kuDavazcatuSkuDavaH prasthako jJeyaH // 1 // ||| SAHECC Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAGge 7-zrI| rohiNIjJAtAdhya. prAkRtapadyopanayanavarNanam / // 126 // karoti yA sA, 'bAhirapesaNagAriyatti bhaNiyA, 'kaMDayaMtikA 'miti anukampitA kaNDayantIti-tandulAdIna ukhalAdau kSodayantIti kaMDayantikA tAM, evaM 'kuTyantikAM tilAdInAM cUrNanakArikA, 'peSayantikAM godhUmAdInAM gharaTTAdinA peSaNakArikA, 'rundhayaMtikA' yantrake vrIhikodravAdInAM nistuSatvakArikA, 'randhayantikA odanasya pAcikA, 'pariveSayantikA bhojanapariveSaNakArikA, 'paribhAjayantikAM' parvadine svajanagRheSu khaNDakhAdyAthaiH paribhAjanakArikAM mahAnase niyuktA mahAnasikI tAM sthApayati, 'sagaDIsAgaDaMti zakaTyazva-gantryaH zakaTAnAM samRhaH zAkaTaM ca zakaTIzAkaTaM gaDIo gaDiyA yatti uktaM bhavati, 'dalAha'tti datta prayacchatetyarthaH; 'jANaMti yena 'Na'mityalakAre 'pratiniryAtayAmi'samarpayAmIti, asya ca jJAtasyaivaM vizeSeNopanayanaM nigadati, yathA-'jaha seTThI taha guruNo jaha NAijaNo tahA samaNasaMgho / jaha vahuyA taha bhavA jaha sAlikaNA taha vayAI // 1 // jaha sA ujjhiyanAmA ujjhiyasAlI jhtthmmihaannaa| pesaNagAritteNaM | asaMkhadukkhakkhaNI jAyA // 2 // taha bhavo jo koI saMghasamakkhaM guruvidinnaaii| paDivajiuM samujjhai mahatvayAI mahAmohA // 3 // so iha ceva bhavaMmI jaNANa dhikkAramAyaNaM hoi / paraloe u duhatto nANAjoNIsu saMcarai // 4 // uktaM ca-"dhammAo bha?" vuttaM, "iheva'hammo"vuttaM "jaha vA sA bhogavatI jahatthanAmovamuttasAlikaNA / pesaNavisesakAritaNeNa pattA duhaM ceva sA0-1-14 / yathA zreSThI tathA guravo yathA jJAtijanastathA zramaNasaMghaH / yathA vadhvastathA bhavyA yathA zAlikaNAstathA bratAni // 1 // yathA sonitanAmnI ujjhitazAliyathArthAbhidhAnA preSaNakartRtvenAsaMkhyaduHkhakhanirjAtA // 2 // tathA bhavyo yaH ko'pi saMghasamakSaM guruvitIrNAni pratipadya samujjhati | mahAvratAni mahAmohAt // 3 // sa ihaiva bhave janAnAM dhikkArabhAjanaM bhavati / paraloke tu duHkhA? nAnAyoniSu saMcarati // 4 // (atratyaM yadatidiSTaM | | dhammAo bhaTuM0 iheba'hammo* iti vRttadvayaM tadaprasiddhatvAnnollikhituM zakyaM ) / yathA vA sA bhogavatI yathArthanAnI upabhuktazAlikaNAM / preSaNavizeSakAritvena SHAILE SSE // 126 / Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECORCHANA // 5 // taha jo mahAvayAI ucabhuMjai jIviyatti paalito| AhArAisu satto catto sivasAhaNijchAe // 6 // so ettha jahicchAe pAvaha AhAramAi liMgitti / viusANa nAipujjo paraloyammI duhI ceva // 7 // jaha vA rakkhiyavahuyA rakkhiyasAlIkaNA jahatthakkhA / parijaNamaNNA jAyA bhogasuhAI ca saMpattA / / 8 // taha jo jIvo samma paDivajjitA mahatvae paMca / pAlei niraiyAre pamAyalesaMpi vaLato // 9 // so appahiekaraI ihaloyaMmivi viUhiM pnnypo| egaMtasuhI jAyai paraMmi mokkhaMpi pAvei // 10 // jaha rohiNI u suNhA roviyasAlI jahatthamabhihANA / vaDDittA sAlikaNe pattA svsssaamit||11|| taha jo bhayo pAviya vayAI pAleha appaNA sammaM / annesivi bhavANa dei aNegesi hiyaheuM // 12 // so iha saMghapahANo jugappahANetti lahai saMsadaM / appaparesiMkallANakArao goyamapahuca // 13 // titthassa buDDikArI akkhevaNao kutitthiyAINaM / viusanaraseviyakamo kameNa siddhipi pAveha // 14||"tti samAptamidaM saptamazrIrohiNIjJAtAdhyayanam / / | prAptA duHkhamava // 5 // tathA yo mahAvratAni upabhunaki jIviketikRtvA pAlayan / AhArAdiSu saktastyataH zivasAdhanecchyA // 6 // so'tra yathecchaM prApnotyAhArAdi lilgIti / viduSAM nAtipUjyaH paraloke duHkhyeva // 7 // yathA vA rakSitA vadhU rakSitazAlikaNA ythaakhyaa| parijanamAnyA jAtA bhogasukhAni ca saMprAptA // 8 // tathA yo jIvaH samyak pratipadya mahAvratAni paJcava pAlayati niraticArANi pramAdaLezamapi varjayan // 9 // sa Atmahitekaratirihaloke'pi vidvatpraNatapAdaH / ekAntasukhI jAyate parasmin mokSamapi prApnoti // 10 // yathA rohiNI tu snuSA ropitazAliyathArthAbhidhAnA vardhayitvA zAlikaNAn prAptA sarvasvasvAmitvaM // 1 // tathA yo bhavyo vratAni prApya pAlayati AtmanA samyak / anyeSAmapi bhavyAnAM dadAtyanekeSAM hitahetoH // 12 // sa iha saMghapradhAno yugapradhAna iti labhate saMzabdam / AtmapareSAM kalyANakArako mautamaprabhuvat // 13 // tIrthasya vRddhikArI AkSepakaH kutIrthikAdInAM / vidvAnarasevitakramaH krameNa sidhimapi prApnoti // 14 // SAFECIFICALC Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navADI 0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 127 // // 8- zrImallIjJAtAdhyayanam // athASTamaM jJAtaM vyAkhyAyate, asya ca pUrveNa sahAyamabhisambandhaH - pUrvasmin mahAvratAnAM virAdhanAvirAdhanaporanarthArthAvuktau, iha tu mahAvratAnAmevAlpenApi mAyAzalyena dUSitAnAmayathAvatsvaphalasAdhakatvamupadarzyate ityanena sambandhena sambaddhamidam - jati NaM bhaMte!, samaNeNaM0 sattamassa nAyajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte, aTTamassa NaM bhaMte!, ke aTThe paNNatte ; evaM khalu, jaMbU ! teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM, iheva jaMbUdIve dIve, mahAvidehe vAse 2, maMdarassa pavyassa paJcatthimeNaM nisadassa vAsaharapavvayassa, uttareNaM sIyoyAe mahANadIe, dAhiNeNaM suhAvahassa vakkhArapavvatassa, paccatthimeNaM paJcatthimalavaNasamuddassa, puracchimeNaM ettha NaM salilAvatI nAmaM vijae pannatte; tattha NaM salilAvatIvijae vIyasogA nAmaM rAyahANI paM0, navajoyaNavicchinnA jAva paJcakakhaM devaloga bhUyA; tIse NaM vIyasogAe rAyahANIe uttarapuracchime disibhAe iMdakuMbhe nAmaM ujjANe, tattha NaM vIyasogAe rAyahANIe bale nAmaM rAyA, tasseva dhAraNIpAmokkhaM devisahassaM ubarodhe hotyA; tate NaM sA dhAriNI devI annA kadAi sIhaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA, jAva mahabbale nAma dArae jAe, ummukka jAva bhogasamatthe; tate NaM taM mahabbalaM ammApiyaro sarisiyANaM kamalasirIpAmokkhANaM paMcaNDaM rAyavaraka dd' / tbhlH 8 - zrI mallI jJAtAdhya0 pUrvAparasaMbaMdha varNanam / // 127 // Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHREECI 554535AEC nAsayANaM egadivaseNaM pANi geNhAveMti, paMca pAsAyasayA paMcasato dAto jAva viharati, therAgamaNaM iMdakuMbhe ujANe samosaDhe, parisA niggayA, balovi niggao, dhammaM socA, Nisamma jaM navaraM mahabbalaM kumAraM rajje ThAveti, jAva ekArasaMgavI bahUNi vAsANi sAmaNNapariyAyaM pAuNittA, jeNeva cArupavvae mAsieNaM bhatteNaM siddheH tate NaM sA kamalasirI annadA sIhaM su0 jAva balabhaddo kumAro jAo, juvarAyA yAvi hotthA, tassa NaM mahabbalassa ranno ime chappiya bAlavayaMsagA rAyANo hotthA, taMjahA-ayale dharaNe pUraNe vasuM vesameNe abhicaMde sahajAyayA jAva saMhicAte Nitthariyavve ttikadda annamannasseyamaDhe paDisuNeti teNaM kAleNaM 2, iMdakuMbhe ujANe therA samosaDhA, parisA0 mahabbale NaM dhammaM socA jaM navaraM chappiya bAlavayaMsae ApucchAmi balabhadaM ca kumAraM rajje ThAvemi jAva chappiya bAlavayaMsae Apucchati; tate Na te chappiya mahanbalaM rAyaM evaM kyAsI-jati NaM devANuppiyA!, tumme pavvayaha amhaM ke anne AhAre vA jAva pavvayAmo tate NaM se mahabbale rAyA te chappiya evaM0-jati NaM tumbhe mae saddhiM jAva pavvayaha to NaM gacchaha, jeThe putte sarahiM 2, rajehiM ThAveha purisasahassavAhiNIo sIyAo durUDhA jAva pAunbhavaMti tate NaM se mahabbale rAyA chappiya bAlavayaMsae pAunbhUte pAsati 2, haTTa. koDuSiyapurise0 balabhaddassa abhiseo, Apucchati; tate NaM se mahabbale jAva mahayA iDDIe pavvatie ekkArasa aMgAI bahahiM cauttha jAva bhAvemANe viharati, tate NaM tesiM mahabvalapAmokkhANaM sattaNhaM aNagArANaM annayA kayAi ega A ASA Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-zrI mallI navAGgI- yao sahiyANaM imeyArUve miho kahAsamullAve samuppanjitthA-jaNNaM amhaM devANu0 ege tavokamma uvvasaM100 pajittA NaM viharati, taNNaM amhehiM savvehiM tavokamma uvasaMpajjittANaM viharittae ttikaTTha aNNamaNNassa mIjJAtA- eyamaTuM paDisuNeti 2, bahUhiM cauttha jAva viharati tate NaM se mahabbale aNagAre imeNaM kAraNeNaM itthidharmakathAGge NAmamoyaM kammaM nivvattesu-jati NaM te mahabbalavajA cha aNagArA cautthaM uvasaMpajjittANaM viharaMti, tato // 128 // se mahabbale aNagAre chaTheM uvasaMpanjittA NaM viharai, jati NaM te mahabbalavajA aNagArA cha8 uvasaMpajittA gaM biharaMti, tato se mahabbale aNagAre aTThamaM uvasaMpajjittA NaM viharati; evaM aTThamaM to dasamaM aha dasamaM to duvAlasaM, imehi ya NaM vIsAehi ya kAraNehiM AseviyabahulIkarahiM titthayaranAmagoyaM kammaM nivvatisu, taM0-"arahaMta 1 siddha 2 pavayaNa 3 guru 4 thera 5 bahussue 3 lvssiisuN7| vacchallayA ya tesiM abhikkha NANovaoge y8||1||dsnn 9viNae 10 Avassae ya 11 sIlavvae niraiyAraM 12 / khaNalava 13 tava 14 ciyAe 15 veyAvace 16 samAhI ya 17 // 2 // appubvaNANagahaNe 18 suyabhattI 19 pavayaNe pabhAvaNayA 20 / eehiM kAraNehiM titthayarattaM lahai jIo // 3 // " tae NaM te mahAbbalapAmokkhA satta aNagArA mAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpanjittANaM viharaMti jAva sA. 1 arhatsivapravacanagurusthavirabahuzrutatapasvivatsalatA abhIkSNaM jJAnopayogazca // 1 // - darzanaM vinaya AvazyakAni ca zIlavataM niraticAra * kSaNalavaH tapaH tyAgaH vaiyAvRttyaM samAdhizca // 2 // apUrvajJAnagrahaNaM zrutabhaktiH pravacane prabhAvanA etaiH kAraNaiH tIrthakaratvaM labhate jIvaH // 3 // . jJAtAdhya. mahAbalAdizramaNAnAM tapodharmasUtravarNanam / GANGACASAR // 128 // Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CANCIEOASANACHER egarAiyaM uva0, tate NaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIhanikkIliyaM tavokamma uvasaMpaji. ttANaM viharaMti, taM0-cautthaM kareMti 2, savvakAmaguNiyaM pAreMti 2, chaTuM kareMti 2, cautthaM kareMti 2, ahama kareMti 2, chaTuM kareMti 2, dasamaM kareMti 2 aTThamaM kareMti 2, duvAlasamaM kareMti 2, dasamaM kareMti 2, cAuddasama kareMti2, duvAlasamaM kareMti2, solasamaM kareMti2, coddasamaM kareMti 2, aTThArasamaM kareMti 2, solasamaM kareMti 2, vIsaimaM kareMti 2, aTThArasamaM kareMti2, vIsaimaM kareMti2, solasamaM kareMti2, aTThArasamaM kareMti2, codasamaM kareMti2, solasamaM kareMtira, duvAlasamaM kareMti2, cAuddasamaM kareMti2, dasamaM kareMtira duvAlasamaM kareMti2, aTThamaM kareMti2, dasamaM kareMti2, chaTuM kareMti2, aTThamaM kareMti2, cautthaM kareMti2, chaTuM kareMti2, cau. ka. savvattha savvakAmaguNieNaM pAreMti; evaM khalu esA khuDDAgasIhanikkIliyassa tavokammassa paDhamA parivADI chahiM mAse hiM, sattahi ya, ahorattehi ya, ahAsuttA jAva ArahiyA bhavai; tayANaMtaraM docAe parivADIe cautthaM kareMti, navaraM vigaivajaM pAreMti; evaM taccAvi parivADI navaraM pAraNae alevADaM pAreMti, evaM causthAvi parivADI navaraM pAraNae AyaMbileNa pAreMti, tae NaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIhanikkIliyaM tavokammaM dohiM saMvaccharehiM aTThAvIsAe ahorattehiM ahAsuttaM jAva ANAe ArAhettA, jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchaMti2, there bhagavaMte vaMdati namasaMti 2; evaM vayAsI-icchAmo NaM bhaMte, mahAlayaM sIhanikIliyaM taheva jahA khuDDAgaM navaraM cottIsaimAo niyattae egAe parivADIe kAlo egeNaM SAIjaISAROKAR Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navADI.. | mallI zrIjJAtA jJAtAcyA paryakathAoM // 129 // ACARSA | saMvacchareNaM chahiM mAsehi, aTThArasahi ya ahorattehiM samappeti savvaMpi sIhanikkIliya chahiM vAsehiM, dohi ya mAsehiM, bArasahi ya ahorattehiM, samappeti tae NaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA mahAlayaM sIhanikIliyaM ahAmuttaM jAva ArAhettA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchaMti2, there bhagavaMte vaMdati namasaMti2, bahaNi cauttha jAva viharaMti; tate NaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA teNaM orA. leNaM sukkA bhukkhA jahA khaMdao navaraM there ApucchittA cArupavvayaM duruhaMti 2 jAva domAsiyAe saMlehaNAe savIsaM bhattasayaM caturAsItiM vAsasayasahassAtiM sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti2, culasItiM punvasaya. sahassAtiM savvAuyaM pAlaittA jayaMte vimANe devattAe uvavannA // sUtram-70 // | sarva sugama, navaraM zItodAyAH pazcimasamudragAminyA dakSiNe kUle salilAvatIti yaduktamiha tad granthAntare-nalinAvatItyucyate, cakravartivijayaM-cakravartivijetavyaM kSetrakhaNDaM, 'imeNaM kAraNeNaM'ti-anena vakSyamANena hetunA'nyathApratijJAyAnyathAkaraNalakSaNena, mAyArUpatvAdasya, mAyA hi strItvanimittaM tatra zrUyate, tasya caitadanyathAbhidhAnAnyathAkaraNaM kila kuto'pi mithyAbhimAnAdahaM nAyaka ete tvanunAyakAH iha ca ko nAyakAnunAyakAnAM vizeSo yadyahamutkRSTataratayA na bhavAmItyevamAde. ssambhAvyate, 'itthInAmagoya'nti-strInAmaH-strIpariNAmaH, strItvaM yadudayAdbhavati gotraM-abhidhAnaM yasya tat strInAmagotra, athavA yat strIprAyogyaM nAmakarma gotraM ca tat strInAmagotraM karma nirvartitavAn , tatkAle ca mithyAtvaM sAsvAdanaM vA anubhUtavAn , strInAmakarmaNo mithyAtvAnantAnubandhipratyayatvAt ; 'AseviyabahulIkaehiti-AsevitAni sakRtkaraNAt bahulI jyntvimaanotpttistrvrnnnm| CARSHASTRITISARSHISHES 5 // 12 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AUGUAGAROO kRtAni bahuzaH sevanAt yAni teH, 'arahaMtagAhA'-arhadAdIni saptapadAni, tatra pravacana-zrutajJAnaM, tadupayogAnanyatvAdvA saGghaH guravo dharmopadezakAH, sthavirAH-jAtizrutaparyAyabhedabhinnAstatra jAtisthaviraH SaSTivarSaH, zrutasthaviraH samavAyadharaH, | paryAyasthaviro viMzativarSaparyAyaH, bahuzrutAH parasparApekSayA tapasvinaH-anazanAdivicitratapoyuktAH sAmAnyasAdhavo vA, iha | ca saptamI SaSTyarthe draSTavyAH, tato'rhasiddhapravacanagurusthavirabahuzrutatapasvinAM vatsalatayA-vAtsalyenAnurAgayathAvasthitaguNo. kIrtanAnurUpopacAralakSaNayA tIrthakaranAmakarma baddhavAniti sambandhaH, 'tesiM'ti-ye ete jagadvandanIyA ahaMdAdayasteSAM, abhIkSNa-anavarataM jJAnopayoge ca sati tad vadhyate ityaSTau, 'dasaNa'gAhA, darzana-samyaktvaM 9, vinayo jJAnAdiviSayaH, tayoniraticAraH saMstIrthakaratvaM baddhavAn 10, Avazyaka-avazyakarttavyaM saMyamavyApAraniSpanna tasmiMzca niraticAraH sanniti 11, tathA zIlAni ca-uttaraguNA bratAni ca-mUlaguNAsteSu punarniraticAra iti 12, kSaNalavagrahaNaM kAlopalakSaNaM, kSaNalavAdiSu saMvegabhAvanAdhyAnAsevanatazca nirvarjitavAn 13, tathA tapastyAgayoH sato nirvartitavAn , tatra tapasA caturthAdinA 14, tyAgena ca yatijanocitadAneneti 15, tathA vaiyAvRttye sati dazavidhe nivartitavAn 16, samAdhau ca gurvAdInAM kAryakaraNadvAreNa cittasvAsthyotpAdane sati nirvartitavAn 17, dvitIyagAthAyAM nava, 'appuvvagAhA-apUrvajJAnagrahaNe sati nirvatitavAn 18, zrutabhaktiyuktA pravacanaprabhAvanA zrutabhaktipravacanaprabhAvanA tayA ca nirvartitavAn zrutabahumAnena 19, yathAzakti mArgadezanAdikayA ca pravacanaprabhAvanayeti bhAvaH 20, tIrthakaratvakAraNatAyAmuktAyA heturvizateH sarvajIvasAdhAraNatAM darzayatrAha-etaiH kAraNaistIrthakaratvaM anyo'pi labhate jIva iti, pAThAntare tu 'esoti eSa mahAbalo labdhavAniti 'jAva AFAIRAT-CITERACH Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI1. vR0 mIjJAtAdharmakathAGge 130 // NASHASHAIRCRAKASIRCRAKA egarAyaMti-iha yAvatkaraNAt , 'domAsiyaM temAsiyaM caummAsiyaM paMcamAsiyaM chammAsiyaM sattamAsiyaM paDhamasattarAIdiyaM 8-zrI| bIyasattarAIdiyaM taccasattarAiMdiyaM ahorAiMdiya'ti draSTavyamiti, 'sIhanikkIliya'ti-siMhaniSkrIDitamiva siMhaniSkrIDitaM, |zrImallIsiMho hi viharan pazcAdbhAgamavalokayati evaM yatra prAktanaM tapa AvottarottaraM tad vidhIyate tattapaH siMhaniSkrIDitaM, tacca jJAtAdhya. dvividhaM-mahat kSudrakaM ceti, tatra kSullakamanulomagatau caturbhaktAdi viMzatitamaparyantaM pratilomagatau tu viMzatitamAdikaM catu- vividha rthAntaM, ubhayaM madhye'STAdazakopetaM caturthaSaSThAdIni tu ekaikavRddhye kopavAsAdIni, sthApanA ceyaM bhavati iha catvAri 2 caturthA- | tapodharmadIni trINyaSTAdazAni dve viMzatitame tadevaM catuSpazcAzadadhikaM zataM tapodinAnAM trayastriMzacca pAraNakadinAnAmevamekasyAM pari- varNanam / pATyAM SaNmAsAH saptarAtrindivAdhikA bhavanti, prathamaparipATyAM ca pAraNakaM sarvakAmaguNika, sarve kAmaguNA:-kamanIyaparyAyA vikRtyAdayo vidyante yatra tattathA, dvitIyAyAM nirvikRtaM tRtIyAyAmalepakAri caturthyAmAyAmAmlamiti, prathamaparipATIpramANaM caturguNa sarvapramANaM bhavatIti / mahAsiMhaniSkrIDitamapyevameva bhavati, navaraM caturthAdi catustriMzatparyantaM pratyAvRttau catusviMzAdikaM caturthaparyantaM madhye dvAtriMzopetaM sarva svayamUhanIyaM, sthApanoM cAsya 'khaMdao'tti-bhagavatyAM dvitIyazate ihaiva vA yathA pazArApAnApAnAcA | |24|3/5/ 5||6| | TR||3RIY5 6/5/ bArA1091110/12/11/13/12/14|13|15/1416 ||2|1|3|2|4|2|5|4|6|5| | 10|1015/2010/12/11/13/12/14/13/15141 AFFECIAGRICISM // 13 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N AGAROSAMACHAR meSakumAro varNitastathA te'pi, navaraM 'thera'tti skandako mahAvIramApRSTavAnete tu sthavirAnityarthaH, pratidinaM dvibhojnsy prasiddhatvAt mAsadvayopavAse viMzatyuttarabhaktazatavicchedaH kRto bhavatIti, jayantavimAnaM anuttaravimAnapaJcake pazcimadigvati / tattha NaM atthegatiyANaM devANaM battIsaM sAgarovamAI ThitI, tattha NaM mahabbalavajANaM chaNhaM devANaM desUNAI battIsaM sAgarovamAI ThitI, mahabbalassa devassa paDipunnAI battIsaM sAgarovamAiM ThitI / tate NaM te mahabbalavajA chappiya devA tAo devalogAo AukkhaeNaM, ThiikkhaeNaM, bhavakkhaeNaM, aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve 2, bhArahe vAse visuddhapitimAtivaMsesurAyakulesu patteyaM 2, kumArattAe paJcAyAyAsI; taMjahA-paDibuddhI ikkhAgarAyA, caMdacchAe aMgarAyA, saMkhe kAsirAyA, ruppI kuNAlAhivatI, adINasattU kururAyA, jitasattU paMcAlAhivaI;tateNaM se mahabbale deve tIhiMNANehiM samagge uccahANaTThiesu gahesu,somAsu disAsu, vitimirAsu, visuddhAsu, jaitesu, sauNesu, payAhiNANukUlaMsi, bhUmisapisi, mArutaMsi, pavAyaMsi, niSphannasassamaMiNIyasi kAlaMsipamuiyapakkIliesu,jaNavaesu,addharattakAlasamayaMsi; assiNINakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM je se hemaMtANaM cautthe mAse, aTThame pakkhe, phagguNasuddhe tassa NaM phagguNasuddhassa cautthipakkheNaM, jayaMtAo vimANAo, battIsaM sAgarovamadvitIyAo aNaMtaraM cayaM caittA, iheva jaMbuddIve 2, bhArahe vAse mihilAe rAyahANIe kuMbhagassa ranno pabhAvatIe devIe kuJchisi AhAravakaMtIe, sarIravakaMtIe, bhavavakaMtIe, gabbhattAe vakrate; taM rayaNiM ca NaM coddasa mahAsumiNA vannao, bhattArakahaNaM, SAFECEjAnA |SARKARCH Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kvAGgI 8-zrI 100 bIjJAtAparvakathAGge mallIjJAtAdhya. zrImallI janma KARNAKASHANKARANG varNanam / sumiNapADhagapucchA jAva viharati / tate NaM tIse pabhAvatIe devIe tiNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM imeyArUve Dohale pAunbhUte-dhannAo NaM tAo ammayAo jAo NaM jalathalayabhAsurappabhUeNaM dasaddhavannaNaM malleNaM atthuyapaccatthuyaMsi sayaNijjaMsi sannisannAo saNNivannAo ya viharaMti egaM ca mahaM sirIdAmagaMDa | pADalamalliyacaMpayaasogapunnAganAgamaruyagadamaNagaaNojakojayapauraM paramasuhaphAsadarisaNijjaM mahayA gaMdhaddhaNi muyaMta agghAyamANIo DohalaM viNeti, tate NaM tIse pabhAvatIe devIe imeyArUvaM DohalaM pAubbhUtaM pAsittA, ahAsannihiyA vANamaMtarA devA khippAmeva jalathalaya0 jAva dasaddhavannamallaM kuMbhaggasoya bhAraggaso ya kuMbhagassa rano bhavaNaMsi vA. sAharaMti, egaM ca NaM mahaM siridAmagaMDaM jAva muyaMtaM uvaNeti. tae NaM sA pabhAvatI devI jalathalaya jAva malleNaM DohalaM viNeti, tae NaM sA pabhAvatIdevI pasatthaDohalA jAva viharai, tae NaM sA pabhAvatIdevI navaNhaM mAsANaM aTThamANa ya ratidiyANaM je se hemaMtANaM paDhame mAse doce pakkhe maggasirasuddhe tassa NaM. ekkArasIe puvvarattAvaratta0 assiNInakkhatteNaM uccaTThANa jAva pamuiyapakkIliesu jaNavaesu AroyA''royaM ekUNavIsatimaM titthayaraM payAyA // sUtram-71 // 'ikkhAgarAya'tti-ikSvAkUNAM-ikSvAkuvaMzajAnAM, athavA ikSvAkujanapadasya rAjA; sa ca kozalajanapado'pyabhidhIyate yatra ayodhyA nagarIti, 'aMgarAya'tti-aGgA-janapado yatra kAmpilya (campA) nagarI, evaM kAzIjanapado yatra vArANasI nagarI, kulANA yatra zrAvastI nagarI, kurujanapado yatra hastinAgapuraM nagaraM, pAzcAlA yatra kAmpilyaM nagaraM, 'uccaTThANaTThi jAACAFE // 131 // Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esa' ni - uccasthAnAni grahANAmAdityAdInAM meSAdInAM dazAdiSu triMzAMzakeSvevamavaseyAni - 'ajavRSamRgAGganA karka mI navaNijoza keSvinAdyuccAH / daza 10 zikhya 3 STAviMzati 28 tithi 16 indriya 5 tridhana 27 viMzeSu 20 // 1 // " iti, 'somAsu' ityAdi, 'saumyAsu' - digdAhAdyutpAtavarjitAsu, 'vitimirAsu' - tIrthakara garbhAdhAnAnubhAvena gatAndhakArAsu, 'vizuddhAsu' - arajasvalatvAdinA, 'jayikeSu' - rAjAdInAM vijayakAriSu zakuneSu yathA 'kAkAnAM zrAvaNe dvitricatuH zabdAH zubhAvA' iti, pradakSiNaH pradakSiNAvarca[mAna] tvAt anukUlazca yaH surabhizItamandatvAt sa tathA tatra 'mArute' -vAyau 'pravAte' - vAtumArabdhe niSpannazasyA medinI-bhUryatra kAle, ata eva pramuditaprakrIDiteSu - hRSTeSu krIDAvatsu ca janapadeSu-videhajanapadavAstavyeSu janeSu, 'hemaMtANaM 'ti - zItakAlamAsAnAM madhye caturtho mAsaH, aSTamaH pakSaH ko'mAvityAha- phAlgunasya zuddhaH - zuklaH - dvitIya ityarthaH, tasya phAlgunazuddhasya pakSasya yA caturthI tithistasyAH pakSaH - pArzvo'rddharAtririti bhAvaH tatra 'Na' mityalaGkAre, vAcanAntare, -tu gimhANaM paDhame ityAdi dRzyate, tatrApi caitrasitacaturthyAM mArgazIrSasitaikAdazyAM tajjananadine nava sAtirekA mAsAH abhivarddhitamAsakalpanayA bhavantIti tadapi sambhavati, ato'tra tacchaM viziSTajJAnigamyamiti, 'aNaMtara cayaM catta' tti-avyavahitaM vyavanaM kRtvetyarthaH, athavA - anantaraM cayaM zarIraM devasambandhItyarthaH, ' caittA' - tyaktvA 'AhAre' tyAdi, AhArApakrAntyA - devAhAraparityAgena, bhavApakrAntyA - devagatityAgena, zarIrApakrAntyA - vaikriyazarIratyAgena athavA - AhAravyutkrAntyA - apUrvAhArotpAdena manuSyocitAhAragrahaNeNetyarthaH evamanyadapi padadvayamiti, garbhatayA vyutkrAntaH-utpannaH; 'malleNaM' ti-mAlAbhyo hitaM mAlyaM kusumaM jAtAvekavacanaM, 'atthuyapacatthuyaMsi' tti - AstRte chaH65 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI mallI bhIjJAtAdharmakathA) jJAtAdhya. jnmmho|tsvaadivrnnnm| // 132 // - OMOMOMOMASSES AcchAdite pratyavastRte punaH punarAcchAdite ityarthaH; zayanIye niSaNNA nivannAH-suptAH, 'siridAmagaMDa'ti-zrIdAmnAMzobhAvanmAlAnAM kANDaM-samUhaH zrIdAmakANDaM, athavA gaNDo-daNDaH tadvadyattad gaNDa evocyate, zrIdAmnAM gaNDaH zrIdAmagaNDaH, pATalAdyAH puSpajAtayaH prasiddhAra, navaraM mallikA-vicakilA marubakaH-patrajAtivizeSaH, 'aNoja'tti anavadyo-nirdoSaH kubjakaH-zatapatrikAvizeSaH etAni pracurANi yatra tattathA, paramazubhadarzanIyaM paramasukhadarzanIyaM vA 'mahayA gadhaMddhaNi muyaMta'timahatA prakAreNa gaMdhabhrANi-surabhigandhaguNaM tRptihetuM pudgalasamUhaM muzcat AjighrantyaH-utsiGghantyaH, 'kuMbhaggaso yatti-kumbhaparimANataH 'bhAraggaso yatti-bhAraparimANataH, 'AroggArogga'ti-anAvAdhA mAtA anAbAdhaM tIrthakaram / teNaM kAleNaM 2, ahologavatthavvAo aTTha disAkumArIo mayaharIyAo jahA jaMbuddIvapannattIe jammaNaM savvaM, navaraM mihilAe kuMbhayassa pabhAvatIe abhilAo saMjoevvo jAva naMdIsaravare dIve mahimA, tayA NaM kuMbhae rAyA bahUhiM bhavaNavati 4, titthayara0 jAva kammaM jAva nAmakaraNaM, jamhA NaM amhe imIe dAriyAe mAue mallasayaNijjasi Dohale viNIte taM hou NaM NAmeNaM mallI, jahA mahAbale nAma jAva parivaDDiyA-sA vaddhatI bhagavatI diyaloyacutA annovmsiriiyaa| dAsIdAsaparivuDA parikinnA pIDhamaddehiM // 1 // asiyasirayA sunayaNA biMboDI dhavaladaMtapaMtIyA / varakamalakomalaMgI phullappalagaMdhanIsAsA // 2 // " // suutrm-72|| tae NaM sA mallI videhavararAyakannA ummukkabAlabhAvA jAva ruveNa jovvaNeNa ya lAvanneNa ya atIvara FECASICADA 6 // 132 // Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sang sagsarIrA jAyA yAvi hosthA, tate NaM sA mallI desUNavAsasayajAyA te chappi rAyANo vipuohiNA AbhomANI2, viharati, taM0-paDibuddhiM jAva jiyasattuM paMcAlAhivaI, tate NaM sA mallI kobi0 tubheNaM devA0 asogavaNiyAe evaM mahaM mohaNagharaM kareha, aNegakhaM bhasayasannividvaM, tassa mohaNa rassa bahumajjhadesabhAe cha ganbhagharae kareha, tesi NaM ganbhagharagANaM bahumajjhadesabhAe jAlagharayaM kareha, tassa NaM jAlagharayassa bahumajjhadesa bhAe maNipeDhiyaM kareha 2 jAva paJcappiti, tate NaM mallI maNipeDhiyAe uafi apaNo sarisiyaM sarittayaM sarivvayaM sarisalAvannajobvaNaguNovaveyaM kaNagamahaM matthayacchi paumuppalappihANaM paDimaM karoti jaM vipulaM asaNaM 4, AhAreti; tato maNunnAo asaNa4, kallAkali egamegaM piMDaM gahAya tIse kaNagAmatIe matthayachiDDAe jAva paDimAe matthayaMsi pakkhivamANI2, viharati taNaM tI kaNagamatIe jAva macchayachiDDAe paDimAe egamegaMsi piMDe pakkhippamANe2, tato gaMdhe pAubbhavati; se jahA nAmae ahimaDetti vA jAva etto aNiitarAe amaNAmatarae || sUtram - 73 // 'aholoyavatthavvAo' tti - gajadanta kAnAmadhaH adholokavAstavyA aSTau dikumArI mahattarikAH iha cAvasare yadabhidheyaM tanmahato granthasya viSaya itikRtvA saGkSepArthamatidezamAha- 'jahA jaMbuddIvapannattIe jammaNaM savvaM ti - yathA jambUdvIpaprajJAyAM sAmAnyato jinajanmoktaM tathA mallItIrthakRto janmeti - janmavaktavyatA sarvA vAcyeti, navaramiha mithilAyA~ nagaryAM kumbhasya rAjJaH prabhAvatyA devyAH ityayamabhilApaH saMyojitathyo, jambUdvIpaprajJAyAM tu nAyaM vidyate iti, 23 nae Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 133 // kiM paryavasAnaM janma vaktavyamityAha - yAvannandIzvare 'mahima 'tti - atidiSTagranthathArthata evaM draSTavyo; yathA aSTau dikkumArImahattarikA:, bhogaGkazaprabhRtayastatsamaya mupajAta siMhAsanaprakampAH prayuktAvadhijJAnAH samavasitai konaviMzatitamatIrtha nAtha jananAH, sasambhramamanuSThitasamavAyAH samastajinanAya kajanmasu mahAmahimavidhAnamasmAkaM jItamiti vihitanizcayAH, svakIya svakIyAbhiyogika devavihitadivyavimAnArUDhAH sAmAnikAdiparikaravRtAH sarvardhyA mallijina janmanagarImAgamya jinajanma bhavanaM yAnavimAnaistriH pradakSiNIkRtya uttarapUrvasyAM dizi yAnavimAnAni caturbhiraGgulairbhuvamaprAptAni vyavasthApya jinasamIpaM jinajananIsamIpaM ca gatvA triH pradakSiNIkRtya kRtaprAJjalipuTAH; idamavAdiSuH- namo'stu te ratnakukSidhArike !, namo'stu te jagatpradIpadAyike !, vayamadholokavAstavyA dikumAryo jinasya janmamahimAnaM vidhAsyAmaH, ato yuSmAbhirna bhetavyamiti abhidhAya ca vihitasaMvarttavAtAH jinajanmabhavanasya samantAdyojana parimaNDalakSetrasya tRNapatrakaca varAderazucivastuno'panayanena vihitazudhyojinajananyoradUrato jinasyAsAdhAraNa ma gaNita guNagaNa mAgAyantyastasthuH, evamevolokavAstavyA nandanavana kUTanivAsinya ityarthaH, aSTau dikumArI mahattarikAstathaivAgatya viracitAbhravaIlikAH AyojanamAnakSetraM gandhodakavarSaM puSpavarSa dhUpaghaTIca kRtvA jinasamIpamAgatya parigAyantya AsAM cakruH, tathA paurastyarucakavAstavyA rucakAbhidhAnasya trayodazasya dvIpasya madhyavarttinaH prAkArAkAreNa maNDalavyavasthitasyopari pUrvadigvyavasthiteSvaSTAsu kUTeSu kRtanivAsA ityarthaH Agatya tathaivAdarzahastA gAyantyastasthuH, evaM dakSiNarucakavAstavyA jinasya dakSiNena bhRGgArahastAH pazcimarucakavAstavyA jinasya pazcimena tAla 10 mAgatya a / ||| ex 8- zrI mallI jJAtAdhya0 dikkumAri - kAkRtamahotsavam / // 133 // Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRntahastA uttararucakavAstavyAcAmarahastA jinasya uttareNa, evaM catasro ruvakasya vidigvAstavyA Agatya dIpikA hastA janasya catasRSu vidikSu tathaiva tasthuH, madhyamarucakatrAstabhyA ruvakadvIpasyAbhyantarArddhavAsinya ityarthaH catasrastAstathaivAgatya jinasya caturaGgulavarjanAbhinAlacchedanaM ca vitrarakhananaM ca nAbhinAlanidhAnaM ca vivarasya ratnapUraNaM ca tadupari haritAlikApIThabandhaM ca pazcimAvarjadikatraye kadalIgRhatrayaM ca tanmadhyeSu catuHzAlabhavanatrayaM ca tanmadhyadeze siMhAsanatrayaM ca dakSiNe siMhAsane jinajananyorupavezanaM ca zatapAkA ditailAbhyaGganaM ca gandhadravyodvarttanaM ca puSpodakaM ca pUrvatra puSpodakagandhodakazuddhodakamakhanaM ca sarvAlaGkAravibhUSaNaM ca uttaratra gozIrSacandanakASThairvayajvalanaM cAgnihomaM ca bhUtikarma ca rakSApoTTalikAM ca maNimapASANadvayasya jina karNAbhyarNe pratADanaM ca bhavatu bhagavAn parvatAyuriti bhaNanaM ca punaH samAtRkajinasya svabhavananayanaM ca zayyAzAyanaM ca cakruH kRtvA ca gAyantyastasthuriti / saudharmakalpe ca zakrasya sahasA AsanaM pracakampe avadhi cAsau prayuyuje tIrthaMkarajanma cAluloke sasaMbhramaM ca siMhAsanAduttasthau pAduke ca mumoca uttarAsaGgaM ca cakAra, saptASTAni ca padAni jinAbhimukhamupajagAma bhaktibharanirbharo yathAvidhi jinaM ca nanAma, punaH siMhAsanamupaviveza hariNe. gameSIdevaM padAtyanIkAdhipatiM zabdayAMcakAraH taM cAdideza, yathA sudharmAyAM sabhAyAM yojanaparimaNDalAM sughoSAbhidhAnAM ghaNTAM tristADannuddhoSaNAM vidhehi, yathA bho bho devA !, gacchati zakro jambUdvIpaM tIrthakarajanmamahimAnaM kartumato yUyaM sarvasamRddhyA zIghraM zakrasyAntike prAdurbhavateti sa tu tathaiva cakAra, tasyAM ca ghaNTAyAM tADitAyAmanyAnyekonadvAtriMzadghaNTAlakSANi samakameva raNaraNAratraM cakruH; uparate ca ghaNTArave ghoSaNAmupazrutya yathAdiSTaM devAH sapadi AUH Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI C bhImAtAdharmakathAGge 8-zrImallIjJAtAdhya. devadevendrakRtamahotsavam / |||| 134 // ARCISCARCIRCRECIRCLICK vidadhuH, tato pAlakAbhidhAnAbhiyogikadevaviracite, lakSayojanapramANe, pazcimAvarjadinayanivezitatoraNadvAre, nAnAmaNimayUkhamaJjarIraJjitagaganamaNDale; nayanamanasAmatipramodadAyini mahAvimAne'dhirUDhaH, sAmAnikAdidevakoTIbhiranekAmiH parivRtaH, puraHpravatipUrNakalazabhRGgAracchatrapatAkAcAmarAdhanekamaGgalyavastustomaH, paJcavarNakaDabhikAsahasraparimaNDitayojanasahasrocchuitamahendradhvajapradarzitamArgoM nandIzvaradvIpe dakSiNapUrve ratikaraparvate kRtAvatAro divyavimAnacimupasaMharan mithilA nagarImAjagAma, vimAnArUDha eva bhagavato jinasya janmabhavanaM triH pradakSiNIkRtavAn , uttarapUrvasyAM dizi caturbhirajulairbhuvamaprAptaM vimAnamavasthApitavAn , tato'vatIrya bhagavantaM samAtRkaM dikkumArIvadamivandha jinamAtaramavasvApya jinapratibimba tatsanidhau vidhAya paJcadhA''tmAnamAdhAya ekena rUpeNa karatalapallavAvadhRtajinA, anyena jinanAyakoparividhRtacchatrA, anyAbhyAM karacAlitaprakIrNakaH, anyena ca karakizalayakalitakRlizaH pura pragantA suragirizikharoparivarcipaNDakavanaM gatvA tavyavasthitAtipANDukambalAbhidhAnazilAsiMhAsane pUrvAbhimukho niSaNNa evamanye IzAnAdayo vaimAnikendrA. camarAdayo bhavanapatIndrA kAlAdayo vyantarendrAH candrasUryAdayo jyotiSkAH saparivArAH mandare'vateruH, tatazcAcyutadevarAjo jinAbhiSekamatyA''bhiyogikadevAnAdideza, te cASTasahasraM sauvarNikAnAM, kalazAnAmevaM rUpyamayAnAM maNimayAnAM evaM dvikasaMyogavatAM trINyaSTasahasrANi, trisaMyogavatAmaSTasahasraM bhomeyakAnAM ca, tathA'STasahasraM candanakalazAnAM bhRGgArANAmAdarzAnAM sthAlAnAmanyeSAM ca vividhAnAmabhiSekopayoginAM bhAjanAnAmaSTasahasaM 2 vicH| tezca kalazAdibhAjanaiH kSIrodasya nidhA. a| |CORCHECCAE 134 // Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ANSAURUSALAMAUSA samudrasya puSkarodasya ca mAgadhAdInAM ca tIrthAnAM gaGgAdInAM ca mahAnadInAM padmAdInAM mahAidAnAmudakamutpalAdIni mRttikA ca himavadAdInAM ca varSadharANAM vartulavijayA nAM ca parvatAnAM bhadrazAlAdInAM ca vanAnAM puSpANi gandhAn sarvoSadhI: tUvarANi siddhArthakAn gozIrSacandanaM cAninyuH, tato'sAvacyutadevarAjo'nekaiH sAmAnikadevasahasraiH saha jinapatimabhiSiSeca, abhiSeke ca vartamAne indrAdayo devAH chatracAmarakalazadhUpakaDucchukapuSpagandhAdhane kavidhAbhiSekadravyavyagrahastAH, vajrazUlAdhanekAyudhasambandhabandhurapANayaH, AnandajalalavaplutagaNDasthalA, lalATapaghaTitakarasampuTA jayajayAravamukharitadigantarAH, pramodamadirAmandamadavazaviracitavividhaceSTAH, paryupAsAMcakrire tathA kecit-caturvidhaM vAcaM vAdayAmAsuH kecicaturvidhaM geyaM parijaguH, keciccAturvidhaM nRttaM nanRtaH, keciccaturvidhamabhinayamamininyuH, kecid-dvAtriMzadvidhaM nATyavidhimupadarzayAmAsuriti; tato gandhakApAyikayA gAtrANyalUpayan , tatazcAcyutendro mukuTAdibhirjinamalazcakAra, tato jinapateH purato rajatamayatandulairdapaNAdInyaSTASTamaGgalakAnyAlilekha, pATalAdibahalaparimalakalitakusumanikaraM vyakirat , zubhasuramigandhavandhuraM dhUpaM paridadAha, aSTottareNa vRttazatena ca santuSTastuSTAva-namo'stu te siddha !, buddha !, nIrajaH, zramaNa!, samAhita samastasama !, yogin zalyakartana !, nirbhaya !, nIrAgadveSa !, nirmama !, niHzalya !, niHsaGga !, mAnamaraNAgaNyaguNaratna!, zIlasAgara!, anantAprameyabhavyadharmavaracaturantacakravartin !, namo'stu terhate, namo'stu te bhagavate ityabhidhAya vandate sma tato nAtire sthitaH paryupAsAMcakre, evaM sarve'pyabhiSiSecuH, kevalaM sarvAnte zakro'bhiSiktavAn , tadabhiSekAvasare ca IzAnaH zakravadAtmAnaM pazcadhA vidhAya jinasyosaGgadharaNAdikriyAmakarot , tataH zakro jinasya caturdizi caturo dhavalavRSabhAn vicakAra, teSAM ca zRGgAgrebhyo'STau toyadhArA IRAISION-C+ MA Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 bhIjJAtAdharmakathAGge / / 135 / / yugapadviniryayuH vegena ca viyati samutpetuH ekatra ca milanti sma bhagavato mUrddhani ca nipetuH zeSamacyutendravadasAvapi cakAra; tato'sau punarvihitapaJcakArAtmA tathaiva gRhItajinazvaturnikAya deva parivRtaH tUryaninAdApUritAmbaratalo jinanAyakaM jinajananyAH samIpe sthApayAmAsa, jinapratibimbamavasvApaM ca pratisaJjahAra, kSomayugalaM kuNDayugalaM ca tIrthakarasyocchIrSakamUle sthApayati sma, zrIdAmagaNDakaM ca nAnAmaNimayaM jinasyollo ke dRSTinipAtanimittamatiramaNIyaM nicikSepa, tataH zakro vaizramaNamavAdIt - bho devAnupriya !, dvAtriMzaddhiraNyakoTI rdvAtriMzatsuvarNakoTIzca jinajanmabhavane yathA saMhareti, tadAdezAcca jRmbhakA devAstathaiva cakruH zakraH punardevairjina janmanagaryAM trikAdiSvevaM ghoSaNaM kArayAmAsa yathA inta !, bhuvanavAsyAdidevAH !, zRNvantu bhavanto yathA yo jine jinajananyAM vA'zubhaM manaH sampradhArayati, tasyArjaka maJjarIva saptadhA mUrddhA sphuTatu; tato devA nandIzvare mahimAnaM vidadhuH svasthAnAni ca jagmuriti / mAlAyai hitaM tatra vA sAdhviti mAlyaM - kusumaM tadgata dohadapUrvakaM - janmatvenAnvarthataH zabdatastu nipAtanAt mallIti nAma kRtaM yastu strItve'pi tasyArhajinastIrthakara ityAdizabdairvyapadezaH, so'rhadAdizabdAnAM bAhulyena puMssveva pravRttidarzanAditi 'yathA mahAbala 'iti bhagavatyAM mahAbalo'bhihita ihaiva vA yathA meghakumAra iti, 'sA baDhae bhagavatI 'tyAdi gAthAdvayaM, Avazyaka niyuktisambandhi RSabha mahAvIravarNakarUpaM bahuvizeSaNasAdharmyAdihAdhItaM na punargAthAdvayoktAni vizeSaNAni sarvANi mallijinasya ghaTanta eva tacca darzayiSyAmaH, tataH sA varddhate - vRddhimupagacchati sma bhagavatI aizvaryAdiguNayogAt devalokAcyutA anuttaravimAnAvatIrNatvAt anupamazrIkA - nirupamAnazobhA dAsIdAsa parivRteti pratItaM, parikIrNA - parikaritA pIThamardai: - vayasyairiti etatkila prAyaH strINAmasambhavi, 8 - zrI mallI jJAtAdhya0 kSoma yugalAdisamaparNam / / / 135 / / Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA-alaukikacaritatvena pIThamasAlhAbhidhAnaphalavizeSAkArASTra varNavarNatvAta AC+ ACCARRA I||| 164464% vayasyikAnAmeva tAsAM sambhavAt , athavA-alaukikacaritatvena pIThamaIsambhave'pi nirdaSaNatvena bhagavatyA nedaM vizeSaNaM na sambhavati, asitazirojA-kAlakuntalA sunayanA-sulocanA bimboSThI-pakkagolhAbhidhAnaphalavizeSAkAroSThI dhavaladantapatikA pAThAntareNa-dhavaladantazreNikA varakamalagarbhagaurItyetadvizeSaNaM na sambhavati, tasyAH kamalagarbhasya suvarNavarNatvAt bhagavatyAzca mallyAH priyaGguvarNatvena zyAmatvAd , uktaM ca-"paumAbha vAsupujA rattA, sasipuSkadaMta sasigorA / subbayanemI kAlA, pAso mallI piyaMgAbhA / 1 // " iti, athavA-varakamalasya-pradhAnahariNasya garbha iva gau jaTharasambhUtatvasAdhAta varakamalagarbha:-kastUrikA tadvad gaurI-avadAtA varakamalagabhagaurI zyAmavarNatvAt , kastUrikAyA iva zyAmetyarthaH, pAThAntareNa varakamalagarbhavarNA, tatrApi zyAmavarNetyarthaH vAcanAntareNa-varakamalakomalAGgItyanavadyameva / phullaM-vikasitaM, yadutpalaM-nIlospalAdi tasya yo gandhastadvaniHzvAso gandhasAdhAyasyAH sA tathA surabhiniHzvAsetyarthaH, pAThAntareNa-'paumuppaluppalagaMdhanIsAsa 'tti-tatra padma-zatapatrAdi gandhadravyavizeSo vA, utpalaM-nIlotpalamityAdi, utpalakuSThaM ca-gandhadravyavizeSa iti; 'videharAyavarakanna'ti-videhA-mithilAnagarIjanapadastasyA rAjA kumbhakastasya varakanyA yA sA tathA 'ukkiTThA ukiTThasarIra 'tti-rUpAdibhirutkRSTA, kimuktaM bhavati ?,-utkRSTazarIreti, 'desUNavAsasayajAya'tti-dezonaM varSazataM jAtAyA yasyAH sA tathA, 'mohaNagharayaM 'ti-sammohotpAdakaM gRhaM ratigRhaM vA, 'gambhagharae 'ti-mohanagRhasya garbhabhUtAni vAsabhavanAnIti kecit , 'jAlagharagaM'ti-dAdimayajAlakaprAyakuDyaM yatra madhyavyavasthitaM vastu bahiHsthitaidRzyate, 'se jahA nAmae ahimaDe iva'ti-sa gandho yatheti dRSTAntopanyAse yAdRza ityarthaH, nAmae ityalaGkAre ahimRte-mRta |||%ASHREEDS Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CCE Cast 8-zrI mallI navAGgIvR0 vR0 zrIjJAtAdharmakathAle 5136 // jAtAdhya. mohanagRhAdi varNanam / sappai sarpakalevarasya gandha ityarthaH, athavA-ahimRtaM-sarpakalevaraM tasya yo gandhaH, so'pyupacArAt tadeva; itirupadarzane vA vikalpe, athavA-' se jaha'tti-udAharaNopanyAsopakSepArthaH; 'ahimaDe iva 'ti-ahimRtakasyeva ahimRtakamiva veti, yAvatkaraNAdidaM dRzyaM-'gomaDei vA, suNagamaDei vA, dIvagamaDei vA, majAramaDei vA, maNussamaDei vA, mahisamaDeha vA, mUsagamaDei vA, AsamaDei vA, hasthimaDei vA, sIhamaDei vA, vagghamaDeti vA, vigamaDei vA, dIviyamaDei vA,' dvIpika:-citrakaH, kiMbhUte ahikaDevarAdau kiMbhRtaM vA tadityAha-' mayakuhiyaviNadvadurabhivAvaNNadummigaMdhe' mRtaMjIvavimuktamAnaM sat yat kuthitaM-kothamupagataM tat mRtkuthitmiissdurgndhmityrthH| tathA vinaSTaM-ucchnatvAdibhirvikAraiH svarUpAdapetaM sat yadurabhi-tIvrataraduSTagandhopetaM tattathA vyApana-zakunibhRgAlAdibhirmakSaNAdvirUpAM vibhatsAmavasthA prAptaM sadyad durabhigandhaM-tIvratamAzubhagandhaM tattathA, tataH padatrayasya krmdhaaryH| tatra tadeva vA 'kimijAlAulasaMsatte'-kRmijAlerAkulaiH-vyAkulaiH AkulaM vA-saGkIrNa yathA bhavatItyevaM saMsaktaM-sambaddhaM yatra tattathA, tatra tadeva vA 'asuivilINavigayadhibhacchadarisaNijje'-azuci-apavitramaspRzyatvAt , vilIna-jugupsAsamutpAdakatvAt , vikRta-vikAravacAta , bIbhatsaMdraSTumayogyatvAt , evaMbhUtaM dRzyate iti darzanIyaM, tataH karmadhArayaH, tatra tadeva vA bhavetArUve siyA'-yAdRzaH sarpA| dikalevare gandho bhavet , yAdRzaM vA sarpAdikalevaraM gandhena bhavet , etadrUpastadrUpo vA syAd-bhavettasya bhaktakavalasya gandha iti sUtrakArasya vikalpollekhaH', 'no iNaDhe samaDe'-nAyamarthaH samarthaH-saGgata ityayaM tu tasyaiva nirNayaH, nirNItameva gandhasvarUpamAha-'etto aNihatarAe ceva'-ita:-ahikaDevarAdigandhAta sakAzAdaniSTatara eva-abhilASasyAviSaya eva IFICCARECIPICHAR // 136 // Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MehtactOCH ACADAICHOCOCCASPE% | akAntaraka:-akamanIyatarasvarUpaH, apriyatara:-aprItyutpAdakatvena, amanojJatarakA-kathayA'pyaniSTatvAt , amanojJatarazcintayA'pi manaso'nabhigamya ityrthH| teNaM kAleNaM 2, kosalA nAma jaNavae, tattha NaM sAgee nAma nayare, tassa NaM uttarapuracchime disIbhAe, ettha NaM mahaM ege NAgagharae hotthA, divve sacce saccovAe saMnihiyapADihere; tattha NaM nagare paDibuddhinAma ikkhAgurAyA parivasati, paumAvatI devI, subuddhI amacce, sAmadaMDa0, tate NaM paumAvatIe annayA kayAI nAgajannae yAvi hotthA, tate Na sA paumAvatI nAgajannamuvaTTiyaM jANittA jeNeva paDibuddhi karayala evaM vadAsI-evaM khalu sAmI!, mama kallaM nAgajannae yAvi bhavissati, taM icchAmi NaM sAmI !, tubbhehiM anbha. gunnAyA samANI nAgajannayaM gamittae: tumbhe'vi NaM sAmI!, mama nAgajannayaMsi samosarahA tate NaM paDibuddhI paumAvatIe devIe eyamaDhe paDisuNeti, tate NaM paumAvatI paDibuddhiNA rannA abbhaNunnAyA haTTa, koDuMbiya0, saddAveti 2, evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA !, mama kallaM nAgajaNNae bhavissati, taM tumbhe mAlAgAre saddAveha 2, evaM vadaha-evaM khalu paumAvaIe devIe kalaM nAgajannae bhavissai, taM tumme NaM devANuppiyA!, jalathalaya0, dasaddhavannaM mallaM NAgagharayaMsi sAharaha, egaM ca NaM mahaM siridAmagaMDa uvaNeha, tate NaM jalathalaya0 dasaddhavanneNaM malleNaM, NANAvihabhattisuviraiyaM haMsamiyamaurakoMcasArasacakkavAyamayaNasAlakoilakulovaveyaM, IhAmiyajAvabhatticittaM, mahagcha, mahariha, vipulaM pupphamaMDavaM viraeha tassa NaM bahumajjha ACKS Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 10 vR0 bhIjJAtAdharmakathAGge 8-zrImallIjJAtAdhya kozala dezAdi varNana desabhAe egaM mahaM siridAmagaMDaM jAva gaMdhaddhaNi muyaMta ulloyasi olaMbeha 2, paumAvatiM devi paDivAlemANA 2, ciTThaha; tate NaM te koDuMbiyA jAva ciTuMti, tate NaM sA paumAvatI devI kalaM, koDubie evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA!, sAgeyaM nagaraM sambhitarabAhiriyaM AsitasammajitovalitaM jAva paJcappiNaMti, tate NaM sA paumAvatI docaMpi koDuMbiya0, khippAmeva lahukaraNajuttaM jAya juttAmeva uvaDhAveha tate NaM te'vi taheva uvaTThAti, tate NaM sA paumAvatI aMto aMteuraMsi pahAyA jAva dhammiyaM jANaM dUrUDhA, tae NaM sA paumAvaI niyagaparivAlasaMparivuDA sAgeyaM nagaraM majhamajjheNaM Nijati2, jeNeva pukkharaNI teNeva uvAgacchati2, pukkharaNiM ogAhaha2, jalamajaNaM jAva paramasUi bhUyA ullapaDasADayA jAti tattha uppalAti jAva geNhati2, jeNeva nAgagharae teNeva pahArettha gamaNAe; tate NaM paumAvatIe dAsaceDIo, bahUo pupphapaDalagahatthagayAo, dhUvakaDucchugahatthagayAo, piTThato samaNugacchatiH tate NaM paumAvatI savvir3hie jeNeva nAgaghare teNeva uvAgacchati2, nAgagharayaM aNupavisatira, | lomahatthagaM jAca dhUvaM Dahati2, paDibuddhiM paDivAlemANI2, ciTThati tate NaM paDibuddhI pahAe hathikhaMdhavaraH | | gate sakoraMTa jAva seyavaracAmarAhiM hayagayarahajohamahayAbhaDagacaDakarapahakarehiM sAkeyanagaraM0 Niggacchati 2, jeNeva nAgaghare teNeva uvAgacchati2, hatthikhaMdhAo pacoruhati2, Aloe paNAmaM karei2, pupphamaMDavaM | aNupavisati 2, pAsati taM egaM mahaM siridAmagaMDaM; tae NaM paDibuddhI taM siridAmagaMDaM suiraM kAlaM sUtram / CALCCALCASSACROCENCE // 137 // Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SABIyAja|| SASARASWARASHARE nirikkhai2, taMsi siridAmagaMDasi jAyavimhae subuddhiM amacaM evaM vayAsI-tumannaM devANuppiyA !, mama PI dogheNaM bahUNi gAmAgara jAva sannivesAI AhiMDasi bahaNi rAyaIsara jAva gihAtiM aNupavisasitaM atthi NaM tume kahiMci erisae siridAmagaMDe diTThapubve jArisae NaM ime paumAvatIe devIe siridAmagaMDe ?, tate NaM subuddhI paDibuddhiM rAyaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI! ahaM annayA kayAiM tubhaM doceNaM mihilaM rAyahANiM gate, tattha NaM mae kuMbhagassa ranno dhUyAe paumAvaIe devIe attayAe mallIe saMvaccharapaDilehaNagaMsi divve siridAmagaMDe diTThapubve tassa NaM siridAmagaMDassa ime paumAvatIe siridAmagaMDe sayasahassatimaM kalaM Na agghati, tate NaM paDibuddhI subuddhiM amacaM evaM vadAsI-kairisiyA NaM devANupiyA! mallI videharAyavarakannA jassa NaM saMvaccharapaDilehaNayaMsi siridAmagaMDassa paumAvatIe devIe siridAmagaMDe saya. sahassatimaMpi kalaM na agghati ?, tate NaM subuddhI paDibuddhiM ikkhAgurAyaM evaM vadAsI-videharAyavarakannagA supaiTThiyakumunnayacArucaraNA bannao, tate NaM paDibuddhI suvuddhissa amaccassa atie socA Nissama siridAmagaMDajaNitahAse dUyaM sahAvei2, evaM va0-gacchAhi Na tuma devANuppiyA! mihilaM rAyahANiM, tattha NaM kuMbhagassa ranno dhUyaM, pabhAvatIe devIe attiyaM malliM, videhavararAyakaNNagaM, mama bhAriyattAe varehi, jativiya NaM sA sayaM rajasuMkA; tate NaM se dUe paDibuddhiNA rannA evaM vutte samANe haha, paDisuNeti2, jeNeva sae gihe jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchati2, cAugghaMTaM AsarahaM paDikappA ||- 4 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI zrIjJAtAdharmakathAGge // 138 // padArtha 15513159) vetira, durUDhe jAva hayagayamahayAbhaDacaDagareNaM sAeyAoM Niggacchatira, jeNeva videhajaNavae jeNeva hai mihilA rAyahANI, teNeva pahArettha gamaNAe // sUtram-74 // mallI'nAgagharae'tti-uragapratimAyuktaM caityaM, 'divvetti-pradhAna, 'sacce'tti-tadAdezAnAmavitathacAta, 'saccovAe'tti- jJAtAdhyaka satyAvapAtaM saphalasevamityarthaH, 'saMlihiyapADihere'tti-sannihita-vinivezitaM, prAtihArya-pratIhArakarma tathAvidhavyantara- nAgadevena yatra tattathA devAdhiSThitamityarthaH, 'nAgajaNNae'tti-nAgapUjA, nAgotsava ityarthaH, 'siridAmagaMDa'mityAdau yAva- gRhAdi karaNAt , 'pADalamalli' ityAdivarNako dRzyaH, 'doceNaM'ti dautyena datakarmaNA, 'atthiyAIti-iha AiMzabdo bhASAyAM, 'saMvaccharapaDilehaNagaMsitti-janmadinAdArabhya saMvatsaraH pratyupekSyate-etAvatithaH saMvatsaro'dya pUrNa ityevaM nirUpyate varNanam / mahotsavapUrvakaM yatra dine tatsaMvatsarapratyupekSaNakaM, yatra varSa varSa prati saGkhyAjJAnArtha granthibandhaH kriyate, yadidAnIM varSagranthi. riti rUDhaM tasyetyAdezyamartha:-mallIzrIdAmakANDasya padyAvatIzrIdAmakANDaM zatasahasratamAmapi kalA-zobhAyA aMzaM nAti-na prAmoti, karmonnatacArucaraNA ityAdistrIvarNako jambUdvIpaprajJayAdiprasiddho mallIviSaye adhyetavyaH, 'siridAmagaMDajaNi- | yahAse'tti-zrIdAmakANDena janito harSaH-pramodo'nurAgo yasyaH sa tathA, 'attiyanti-AtmajAM, 'sayaM rajjasuMka'ttisvayaM-AtmanA svarUpeNa nirupamacaritatayetiyAvata rAjyaM zulka-mUlyaM yasyAH sA tathA, rAjyaprAsyetya; tathApi viti sambandhaH, 'cAugghaMTe'tti-catasro ghaNTAH pRSThato'grataH pArzvatazca yasya sa tathA azvayukto ratho'zvarathaH, 'paDikApAveIttisaJjayati, 'pahArettha gamaNAe'tti-pradhAritavAn-vikalpitavAn gamanAya-gamanArtham / hai|| 138 // CRAI jAnAACHERS Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka-%AICC4%AC%-5 - teNaM kAleNaM 2, aMgAnAma jaNavae hotthA, tattha NaM caMpAnAme NayarI hotthA, tattha NaM caMpAe nayarIe caMdacchAe aMgarAyA hotthA, tattha NaM caMpAe nayarIe arahannagapAmokkhA bahave saMjattA NAvAvANiyagA parivasaMti, aDDA jAva aparibhUyA tate NaM se arahannage samaNovAsae yAvi hotthA, ahigayajIvAjIve vannao; tate NaM tesiM arahannagapAmokvANaM saMjuttANAvAvANiyagANaM annayA kayAha eyayao sahiANaM ime eyArUve miho kahAsaMlAve sumuppajjitthA-seyaM khalu amhaM gaNimaM, dharimaM ca, mejaM ca, pAricchelaM ca, bhaMDagaM gahAya lavaNasamuddapotavahaNeNa ogAhittae ttikaTu annamannaM eyamaDhe paDisuNetira, gaNimaM ca 4, geNhaMti2, sagaDisAgaDiyaM ca sajjetira, gaNimassa4, bhaMDagassa sagaDasAgaDiyaM bhareMti2, sohaNaMsi tihi karaNanakkhattamuhattaMsi vipulaM asaNa4, uvakkhaDAveMti, mittaNAibhoaNavelAe muMjAveMti jAva ApucchaMtira, sagaDisAgaDiyaM joyaMti2, capAe nayarIe majjhamajjheNaM jeNeva gaMbhIrae poyapaNe teNeva uvA02, sagaDisAgaDiyaM moyaMti2, poyavahaNaM sajetira; gaNimassa ya jAva caubvihassa bhaMDagassa bhareMti taMdulANa ya, samitassa ya, tellayassa ya, gulassa ya, ghayassa ya, gorasassa ya, udayassa ya, udayabhAyaNANa ya, osahANa ya, bhesajjANa ya, taNassa ya, kaTThassa ya, AvaraNANa ya, paharaNANa ya, annasiM ca bahaNaM poyavahaNapAuggANaM davANaM potavahaNaM bhareMti,sohaNaMsi tihikaraNanakkhattamuhuttaMsi vipulaM asaNa4,uvakkhaDAveMti2,mittaNAtiM ApucchaMti2; jeNeva potaTThANe teNeva uvAgacchati / tate NaM tesiM arahannaga jAva vANiyagANaM pariyaNo CACANCHAYAR Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ napAGgI * vR0 zrIjJAtAparvakathAGge 8-bhImallI 45 na jJAtAdhya. | aMgadezAdisatravarNanam / / 139 // | jAva tArisehiM vaggUhiM abhiNaMdaMtA ya, abhisaMdhuNamANA ya; evaM vadAsI-anja tAya bhAya mAula bhAi Najje bhagavatA samuddeNaM anabhikhijjamANA2, ciraM jIvaha bhaI ca me puNaravi laTTe kayakajje aNahasamagge niyagaM gharaM havvamAgae pAsAmo ttikaTu, tAhiM sappivAsAhiM pappuyAhiM diTThIhiM nirIkkhamANA muhuttamettaM saMciTThati, tao samANiesu pupphabalikammesu dinnesu, sarasarattacaMdaNadaddarapaMcaMgulitalesu, aNukkhittaMsi dhUvaMsi pUtiesu, samuddavAesu, saMsAriyAsu valayabAhAsu, Usiesu siesu, jhayaggesu, paDuppavAiesu, turesu jaiesu, savvasauNesu, gahiesu rAyavarasAsaNesu, mahayA ukkiTThisIhaNAya jAva raveNaM pakkhu. bhitamahAsamuharavabhUyaMpiva meiNiM karemANA, egadisiM jAva vANiyagA NAvaM durUDhA; tato pussamANavo vakkamudAhu-haM bho!, sabvesimavi atyasiddhI uvahitAI kallANAI paDihayAti savvapAvAI jutto pUso vijao muhutto ayaM desakAlo, tato pussamANaeNaM vakke mudAhie haDatur3e kucchidhArakannadhAragabhijasaMjattANAvAvANiyagA vAvAriMsu taM nAvaM punnucchaMgaM puNNamuhiM baMdhaNehiMto muMcaMti, tate NaM sA nAvA vimukkabaMdhaNA pavaNavalasamAhayA ussiyasiyA vitatapakkhA iva garuDajubaI gaMgAsalilatikkhasoyavegehiM saMkhu bhamANI2, ummItaraMgamAlAsahassAI samaticchamANI2, kaivaehiM ahorattehiM lavaNasamuI aNegAtiM joyaNasatAtiM ogADhA; tate Na tesiM arahannagapAmokkhANaM saMjuttAnAvAvANiyagANaM lavaNasamuI aNegAI joyaNasayAI ogADhANaM samANANaM vahati uppAtiyasatAti pAunbhUyAI, taMjahA-akAle gajite, akAle ECAUSEKESO AAAA Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LOSSARICA vijjute, akAle thaNiyasa abhikkhaNaM2, AgAse devatAo nacaMti, egaM ca NaM mahaM pisAyarUvaM pAsaMti, tAlajaMghaM divaM gayAhiM bAhAhiM, masimUsagamahisakAlagaM, bhariyamehavannaM, laMboDe, niggayaggadaMta, nillAliyajamalajuyalajIhaM, AUsiyavayaNagaMDadesa, cINacipiTanAsiya, vigayabhuggabhaggabhumayaM, khajoyagadittacakkhurAgaM, uttAsaNagaM, visAlavacchaM, visAlakuJchi, palaMbakuJchi, pahasiyapayaliyapayaDiyagattaM, paNacamANaM, apphoDataM, abhivayaMtaM, abhigajaMtaM bahuso 2, adRhAse viNimmuyaMta, nIluppalagavalaguliyaayasikusumappagAsaM, khuradhAraM asiM gahAya abhimuhamAvayamANaM pAsaMti / tate NaM te arahaNNagavajA saMjuttANAvAvANiyagA egaM ca NaM mahaM tAlapisAyaM pAsaMti, tAlajaMghaM divaM gayAhiM bAhAhi, phuddasiraM bhamaraNigaravaramAsarAsimahisakAlagaM, bhariyamehavannaM, suppaNahaM, phAlasarisajIhaM, laMboDheM, dhavalavaasiliTThatikkhathirapINakuDiladADhovagUDhavayaNaM, vikosiyadhArAsijuyalasamasarisataNuyacaMcalagalaMtarasalolacavalaphuraphureMtanillAliyaggajIhaM, avayacchiyamahallavigayabIbhatsalAlapagalaMtarattatAluyaM; hiMguluyasagambhakaMdarabilaMva aMjaNagirissa, aggijAluggilaMtavayaNaM, AUsiyaakkhacammauihagaMDadesaM, cINacipiDavaMkabhaggaNAsaM, rosAgayadhammadharmatamArutaniharakharapharusajhusiraM, obhuggaNAsiyapuDaM, ghADubbhaDaraiyabhIsaNamuhaM, uddhamuhakannasakuliyamahaMtavigayalomasaMkhAlagalaMyaMtacaliyakanna, piMgaladippaMtaloyaNaM, bhiuDitaDiyaniDAlaM, haM pisAyaMruvaM pA. a| VvAnA Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-zrIzrImallIjJAtAdhya. pizAca navAGgI narasiramAlapariNaddhaciddhaM, vicittagoNasasubaddhaparikara, avaholaMtapupphayAyaMtasappavicchuyagodhuMdaranaulasara10 vR0 DaviraiyavicittaveyacchamAliyAgaM, bhogAkUrakaNhasappadhamadhametalaMbaMtakannapUraM, majjArasiyAlalaiyavaMdhaM, bhImAtA-18 dittaghughuyaMtaghUyakayakuMtalasiraM, ghaMTAraveNabhIma, bhayaMkaraM, kAyarajaNahiyayaphoDaNaM, dittamahAsaM, viNiM. dharmakathAGge mmuyaMta, vasAruhirapUyamaMsamalamaliNapocaData', uttAsaNayaM, visAlavacchaM pecchaMtA bhinnnnhmuhnynn||140|| kannavaravagdhacittakattINivasaNaM, sarasaruhiragayacammavitataUsaviyabAhujuyalaM tAhi ya kharapharusaasiNiddhaaNiTThadittaasubhaappiya [amaNunna ] akaMtavaggUhi ya tajjayaMtaM pAsaMti; taM tAlapisAyaruvaM ejamANaM pAsaMti2, bhIyA saMjAyabhayA annamannassa kArya samaturaMgemANA2, bahUNaM iMdANa ya, khaMdANa ya, ruddasivavesamaNaNAgoNaM bhUyANa ya, jakvANa ya, anjakohakiriyANa ya, bahaNi uvAiyasayANi ovAtiyamANA 2 ciTuMti; tae Na se arahannae *samaNovAsae taM divvaM pisAyarUvaM enjamANaM pAsati2, abhIte, atatthe, acalie, asaMbhaMte, aNAule, aNubbigge, abhinnamuharAgaNayaNavanne, adINavimaNamANase, poyavahaNassa egadesaMsi vatthateNaM bhUmi pamajjatira, ThANaM ThAi2, karayalao evaM vayAsi-namo'tyu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM; jahaNaM ahaM etto uvasaggAto muMcAmi, to me kappati, pArittae aha NaM etto *uvasaggAo Na muMcAmi, to me tahA paccakvAeyavve tikaTTa sAgAraM bhattaM pacakkhAtiH tate NaM se pisAyarUve jeNeva 1NAmANaM a| * * etadantargataH pAThaH a pratau nAsti / rUpAdistra| varNanam / SERIESRIMECL THISSARKASHAKACTRE maJjatira, ThANaM ThADU2, kAma kappati, pArita gaNa se pisAra // 14 // Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arahanae samaNovAsae teNeva uMbA0 2, arahannagaM evaM vadAsI-haM bho ! arahannagA, apatthiyapatthiyA jAva parivajjiyA, No khalu kappati tava sIlabdhayaguNaveramaNapacakkhANe posahovavAsAtiM cAlittae vA evaM khottara vA khaMDittae vA, bhaMjittae vA, ujjhittae vA paricaittae vA; taM jati NaM tumaM sIlavvayaM jAva Na paricayasi, to te ahaM eyaM potavahaNaM dohiM aMguliyAhiM geNhAmi 2, sattaTTatalappamANamettAtiM hA hAmi 2, aMto jalaMsi Niccholemi, jeNaM tumaM ahaduhaTTavasaTTe asamAhipatte akAle caiva jIviyAo vavarovijjasi; tate NaM se arahannate samaNovAsae, taM devaM maNasA caiva evaM vadAsI - ahaM NaM devaigo !, arahannae NAmaM samaNovAsae ahigayajIvAjIve no khalu ahaM sakkA keNaha deveNa vA jAva niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA, khomettae vA, vipariNAmettae vA, tumaM NaM jA saddhA taM karehi, free, abhI jA abhinnamuharAgaNayaNavanne, adINavimaNamANase, nizcale, niSphaMde, tusiNIe, dhammajhANovagate viharati; tae NaM se divve pisAyarUve arahannagaM samaNovAsagaM docaMpi tacaMpi evaM vadAsIhUM bho arahannagA !* adINavimaNamANase, nicale, niSphaMde, tusiNIe, dhammajjhANovagae viharati tate NaM se divve pisAyarUve arahannagaM dhammajjhANovagayaM pAsati 2, pAsittA baliyatarAgaM Asurutte taM poyavahaNaM dohiM aMguliyAhiM giNhati 2, sattaTThatalAI jAba arahannagaM evaM vadAsI-haM bho arahannagA !, appathiyapatthiyA No khalu kappati, tava sIlavvaya taheva jAva dhammajjhANovagae viharati; tate gaM se pisA 1236 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAjI- yarUve arahannagaM jAhe no saMcAeha niggaMthAo0 cAlittae vA tAhe uvasaMte jAva nimvinne taM poyavahaNaM 00 saNiyaM 2, uri jalassa Thaveti 2, taM divvaM pisAyarUvaM paDisAharai2, divvaM devarUvaM viuvvai2, aMtabIjJAtA-18 likkhapaDivanne sakhikhiNiyAiM jAva parihite arahannagaM sa. evaM vayAsI-haM bho! arahannagA:, dhanno'si paryavyAGge | NaM tuma devANuppiyA!, jAva jIviyaphale jassa NaM tava niggaMthe pAvayaNe imeyArUvA paDivattI laddhA pattA abhisamannAgayA, evaM khalu devANuppiyA!, sake deviMde devarAyA sohamme kappe sohammavaDiMsae // 141 // vimANe sabhAe suhammAe, bahaNaM devANaM majjhagate, mahayA saddeNaM Atikkhati4, evaM khalu jaMbUddIve2, bhArahe vAse, caMpAe nayarIe, arahannae sama0, ahigayajIvAjIve no khalu sakkA keNati deveNa vA, dANaveNa vA, NiggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA jAva vipariNAmettae vA; tate NaM ahaM devANu0!, sakkassa No eyamahUM sadahAmi0, tate NaM mama imeyArUve abhatthie 5, gacchAmi NaM arahannayassa aMtiyaM pAubbhavAmi jANAmi tAva ahaM arahannagaM kiM piyadhamme No piyadhamme , daDhadhamme no daDhadhamme?, sIlavvayaguNe kiM cAleti jAva | paricayati, No paripaJcayati tikaDu, evaM saMpehemi2, ohiM pauMjAmira, devANu0 !, ohiNA Abhoemira, uttarapuracchimaM2, uttaraviuvviyaM0 tAe ukiTAe jeNeva samudde jeNeva devANuppiyA teNeva uvAgacchAmira, devANu uvasaragaM karemi; no ceva NaM devANuppiyA bhIyA vA0, taM japaNaM sakke deviMde devarAyA vadati, sacce NaM esamaDhe taM diDhe NaM devANuppiyANaM iDDI juI jase jAva parakkame laddhe patte abhisamannAgae taM khAmemi, 8-zrI. mallIjJAtAdhya. arahana5 zrAddhasya | priikssaadistrvrnnnm| Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AUGUGARCADOCCA%A9%ES | NaM devANu0 ! khamaMtu, marahaMtu, NaM devANuppiyA !, NAibhujo 2, evaMkaraNayAe ttikaTTha paMjaliuDe pAyavaDie eyamaDhe viNaeNaM bhujo2, khAmei2, arahannayassa duve kuMDalajuyale dalayatira, jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva paDigae / sUtram-75 // tate NaM se arahannae niruvasaggami tikaTTa paDima pAreti, tae Na te arahannamapAmokkhA jAva vANiyagA dakkhiNANukUleNaM vAeNaM jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti2, poyaM laMbetira, sagaDasAgaDaM sajeti2, taM gaNimaM4, sagaDi0 saMkAti2, sagaDI. joeMti2, jeNeva mihilA teNeva uvA02, mihilAe rAyahANIe bahiyA aggujANaMsi, sagaDIsagaDaM moei2, mihilAe rAyahANIe taM mahatthaM, mahagcha, maharihaM, viulaM, rAyarihaM pAhuDaM, kuMDalajuyalaM ca geNhaMti2, aNupavisatira, jeNeva kuMbhae teNeva uvA02, karayala0 taM mahatthaM divvaM kuMDalajuyalaM uvaNetira, tate NaM kuMbhae tesiM saMjattagANaM jAva paDicchai2, mallIM videhavararAyakannaM saddAvetira, taM divvaM kuMDalajuyalaM mallIe videhavararAyakannagAe piNaddhati2, paDivisajeti; tate NaM se kuMbhae rAyA te arahannagapAmokkhe jAva vANiyage vipuleNaM asaNavatthagaMdha jAva ussukaM viyarati2, rAyamaggamogADheha AvAse viyarati, paDivisajjeti; tate NaM arahannagasaMjattagA jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse teNeva uvAgacchaMtira, bhaMDavavaharaNaM kareMtira, paDibhaMDaM gehaMtira, | sagaDI0 bhareMti jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNevara, potavahaNaM sajetira, bhaMDaM saMkAti, dakkhiNANu0 jeNeva caMpA poyaTThANe teNeva poyaM laMbeti2, sagaDI0 sajetira, taM gaNimaM4, sagaDI0 saMkAmeMti2, jAva SARGA anAjaHI||OMOM Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI jJAtAdhya. kuMDalayugalAdistra| varNanam / navAGgI mahatthaM pAhuDaM divvaM ca kuMDalajuyalaM gehaMti2, jeNeva caMdacchAe aMgarAyA teNeva uvAtaM mahatthaM jAva 100 uvaNeti tate NaM caMdacchAe aMgarAyA taM divvaM mahatthaM ca kuMDalajuyalaM paDicchati2, te arahannagapAmokkhe | zrIjJAtA- evaM vadAsI-tubbheNaM devA0!, bahUNi gAmAgAra jAva AhiMDaha lavaNasamudaM ca abhikkhaNa2, poyavahaNehiM dharmakathAoM hai| ogAheha gAhaha taM atthiyAI bhe keha kahiMci accherae diTThapubve , tate NaM te arahannapAmokkhA caMdacchAyaM aMgarAya, evaM vadAsI-evaM khalu sAmI!, amhe iheva caMpAe nayarIe arahannapAmokkhA bahave saMjattagA // 142 // NAvAvANiyagA parivasAmo, tate NaM amhe annayA kayAiM gaNima ca4, taheva ahINamatirittaM jAva kuMbhagassa ranno uvaNemo, tate NaM se kuMbhae mallIe videharAyavarakannAe taM divvaM kuMDalajuyalaM piNadveti2, paDivvisajetiH taM esa Na sAmI !, amhehiM kuMbharAyabhavaNaMsi mallI videhe accherae diDhe taM no khalu annA kAvi tArisiyA devakannA vA jAva jArisiyA NaM mallIvidehA, tate NaM caMdacchAe te arahannagapAmokkhe sakkAreti sammANeti2, paDivasajjeti; tate Na caMdacchAe vANiyagajaNiyahAse dUtaM saddAveti jAva jaiviya NaM sA sayaM rajasukkA, tate NaM te dUte haDhe jAva pahArettha gamaNAe2 // sUtram-76 // ___ 'saMjattANAvAvANiyagA'-saGgatA yAtrA-dezAntaragamanaM saMyAtrA, tatpradhAnA nauvANijakA:-potavaNijaH, saMyAtrAnauvANijakAH, 'arahaNNage samaNovAsage Avi hotya'tti-na kevalamADhyAdiguNayuktaH zramaNopAsakazcApyabhUt , 'gaNimaM cetyAdi, gaNimaM-nAlikerapUgIphalAdi yad gaNitaM sat vyavahAre pravizati, dharimaM-yattulAdhRtaM sat vyavahiyate, ACADCHODAE%ii FEBCAMIRREGISISECRAFFAIRS // 142 // Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meyaM yatsesikApalyAdinA mIyate, paricchedyaM yad guNataH paricchedyate-parIkSyate vastramaNyAdi, 'samiyassa ya'tti kaNikAyAtha, 'osahANaM' ti - trikaTukAdInAM, 'bhesakhANa ya'tti - pathyAnAmAhAravizeSANAM, athavA - oSadhAnAM - ekadravyarUpANAM, bheSajAnAM - dravyasaMyogarUpANAM, AvaraNAnAM - aGgarakSakAdInAM bodhisthaprakSarANAM ca; 'ajbe'tyAdi, Arya !, he pitAmaha !, tAta !he pitaH !, he bhrAtaH !, mAtula !, he bhAgineya !, bhagavatA samudreNa abhirakSyamANA yUyaM jIvata, bhadraM ca 'me'ttibhavatAM bhavatviti gamyate, punarapi labdhArthAn kRtakAryAn anaghAn samagrAn, anaghatvaM - nirdeSaNatayA, samagratvam - ahInadhanaparivAratayA, nijakaM gRhaM 'havvaM' ti - zIghramAgatAn pazyAma itikRtvA - ityabhidhAya, 'somAhi' ti-nirvikAratvAt, 'niddhAhiM'ti- sasnehatvAt, 'dIhA hiM'ti dUraM yAvadavalokanAt, 'sappivAsAhiM' ti - sapipAsAbhiH punardarzanAkAGkSAvatIbhirdarzanAtRptAbhirvA 'papyAhiM' ti - praplutAbhiH anujalArdrAbhiH, 'samANiesu' tti - samApiteSu datteSu nAvIti gamyate, sarasaraktacandasya dardareNa - capeTAprakAreNa pazcAGgulitaleSu hastakeSvityarthaH, 'aNukkhittasI'ti - anUtkSipte - pazcAdutpATite dhUpe pUjiteSu samudravAseSu nausAMyAtrikaprakriyayA samudrAdhipadevapAdeSu vA, 'saMsAriyAsu valayavAhAsu'ti - sthAnAntarAducitasthAnaniveziteSu dIrghakASThalakSaNabAhuSu AvallakeSviti sambhAvyate, tathA ucchriteSu UrddhakRteSu, siteSu dhvajAgreSupatAkAgreSu paTubhiH puruSaiH paTu vA yathA bhavatItyevaM pravAditeSu tUryeSu jayikeSu jayAvaheSu, sarvazakuneSu - vAyasAdiSu gRhIteSu rAjavarazAsaneSu - AjJAsu paTTakeSu vA prakSubhitamahAsamudraravabhUtamiva tadAtmakamiva taM pradezamiti gamyate; 'tao pussamANavo cakamuyAhuti - tato'nantaraM mAgadho maGgalavacanaM bravIti sma ityarthaH tadevAha sarveSAmeva ' bhe' - bhavatAmarthasiddhirbhavatu, upa 676 melaan tle tloH bhy'e bhe Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAgadhAdi navAGgI-16 sthitAni kalyANAni pratihatAni sarvapApAni-sarvavighnAH, 'jutto'tti-yuktaH, 'puSyoM-nakSatravizeSaH, candramasA ihAvasare pa.pU. iti gamyate; puSyanakSatraM hi yAtrAyAM siddhikaraM, yadAha-"api dvAdazame candre, puSyaH sarvArthasAdhana" iti, mAgadhena tadupanyastaM, damallIbhImAtA-13 vijayo muharttastriMzato muhUrtAnAM madhyAta, ayaM dezakAla:-eSa prastAvo gamanasyeti gamyate, 'vake udAhie'tti-vAkye udA. jJAtAdhya. pakavAoM hate hRSTatuSTAH karNadhAro-niryAmakaH, kukSidhArA-naupArthaniyuktakAH, AvellakavAhakAdayaH garbhe bhavAH garbhajA:-naumadhye uccAva cakarmakAriNaH, saMyAtrAnauvANijakA-mANDapatayaH, eteSAM dvandvaH 'vAvarisutti-vyApRtavantaH svasvavyApAreviti, tatastAM // 143 // padArthanAvaM pUrNotsaGgA-vividhabhANDabhRtamadhyAM paNyamadhyAM vA madhyabhAganivezitamaGgalyavastutvAt pUrNamukhIM puNyamukhI vA tathaiva svarUpam / bandhanebhyo visarjayanti-muJcanti, pavanabalasamAhatA-vAtasAmarthyapreritAH, 'Usiyasiya'ti-ucchitasitapaTA, yAnapAtre hi vAyusahAtha mahAn paTa ucchUitaH kriyate, evaM cAsAvupamIyate vitatapakSeva garuDayuvatiH gaGgAsalilasya tIkSNAH ye zroto. vegA:-pravAhavegAstaiH sakSubhyatI 2,-preryamANA samudra pratIti, Urmayo-mahAkallolAH, taraGgA-isvakallolAsteSAM mAlA:samUhAH tatsahasrANi; 'samaticchamANi'tti-samatikrAmantI, 'ogADha'tti-praviSTA, 'tAlajaMgha'mityAdi, tAlovRkSavizeSaH, sa ca dIrghaskandho bhavati, tatastAlavajo yasya tattathA; 'divaMgayAhiM bAhAhiM'ti-AkAzaprAptAbhyAmatidIrghAbhyAM bAhubhyAM yuktamityarthaH, 'masimUsagamahisakAlagaM'ti maSI-kajalaM, mUSakaH-unduravizeSaH, athavA-maSIpradhAnA mRSA-tAmrAdidhAtupratApanabhAjanaM maSIbhUSA mahiSazca pratIta eva tadvatkAlakaM yattattathA 'bhariyamehavaNaM'ti-jalabhRtameghavarNamityarthaH, tathA lamboSTa 'niggayaggardata'ti nirgatAni mukhAdagrANi yeSAM te tathA nirgatAgrA dantA yasya tattathA, 'nillaaliy-12||143 // bAjAlABHARY Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSS4344% 9CCI jamalajuyalajIha'ti-nilAlitaM-vivRtamukhAniHsAritaM yamalaM-samaM yugalaM-dvayaM jilayona tattathA, 'AUsiyavayaNa. gaMDadesaM'ti-AUsiyatti-praviSTau vadane gaNDadezI-kapolabhAgau yasya tattathA, 'cINacipiDanAsiyaMti-cInA-hasvA cipiTA ca-nimnA nAsikA yasya tattathA, 'vigayabhuggabhumayaMti-vikRte-vikAravatyau, bhugne-magne ityarthaH; pAThAntareNa'bhuggabhagge'-atIva cakre bhravau yasya tattathA; 'khajoyagadittacakkhurAgaM'ti-khadyotakA-jyotiriGgaNAH, tadvadIptazcathurAgo-locanaraktatvaM yasya tattathA, upAsanaka-bhayaMkara, vizAlavakSo-vistIrNora:sthalaM, vizAlakukSi-vistIrNodaradezaM, evaM pralambakukSi 'pahasiyapayaliyapayaDiyagattaM'ti-prahasitAni-hasitumArabdhAni, pracalitAni ca svarUpAt pravalikAni vAprajAtavalIkAni-prapatitAni ca-prakarSeNa zlathIbhUtAni gAtrANi yasya tattathA; vAcanAntare-'vigayabhuggabhumayapahasiyapapaliyapayaDiyaphuliMgakhajjoyadittacakkhurAgaM'ti pAThaH, tatra vikRte bhagne bhruvau prahasite ca pracalite prapatite yasya sphuliGgavat khadyotakavacca dIptazcakSurAgazca yasya tattathA; 'paNacamANa mityAdi, vizeSaNapazcakaM pratItaM, 'nIluppale tyAdau, | gavalaM-mahiSazRGgaM atasI-mAlavakadezaprasiddho dhAnyavizeSaH, 'khurahAraMti-kSurasyeva dhArA yasya sa tathA, tamasiM-khaDga, kSuro hyatitIkSNadhAro bhavatyanyathA kezAnAmamuNDanAditi kSureNopamA khaDgadhArAyAH kRteti, abhimukhamApatat pazyanti sarve'pi sAMyA. trikAH, tatrAhakavarjA yat kurvanti tadarzayitumuktameva pizAcasvarUpaM savizeSaM teSAM taddarzanaM cAnuvadannidamAha-'taeNa'mityAdi, meM tataste ahamakavarjAH sAMyAtrikAH pizAcarUpaM vakSyamANavizeSaNaM pazyanti, dRSTvA ca bahUnAmindrAdInAM bahUnyupayAcitazatA-nyu| payAcitavantastiSThantIti samudAyArthaH, athavA-'tae Nati 'arahannagavajA' ityAdi, gamAntaraM-'AgAsadevayAonacaMti' SAFERIC A Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAnI 8-zrI mallI. jJAtAdhya. 100 zrIjJAtAdharmakathAGge // 144 // SE%E5%A3%ESAR ito'nantaraM draSTavyam, ata eva vAcanAntare nedumupalabhyate, upalabhyate caivam-'abhimuhaM AvayamANaM pAsaMti, tae NaM te arahannagavajA nAvAvANigayA bhIyA' ityAdi, tatra 'tAlapisAyaMti-tAlavRkSAkAro'tidIrghatvena pizAcaH | tAlapizAcaH taM, vizeSaNadvayaM prAgiva, 'phudRsiraMti-sphuTitam-avandhatvena vikIrNa zira iti-zirojAtatvAt kezA yasya | sa tathA taM bhramaranikaravat varamASarAzivat mahiSavacca kAlako yaH sa tathA taM, bhRtameghavarNa tathaiva, sUrpamiva-dhAnyazodhaka- tAlapizAbhAjanavizeSavat nakhA yasya sa sUrpanakhaH taM, 'phAlasadRzajihvamiti-phAlaM-dvipaJcAzatpalapramANo lohamayo divyavizeSastacca cAdivahipratApitamiha prAcaM vatsAdhamyaM ceha jihvAyA varNadIptidIrghatvAdibhiriti, lamboSThaM pratItaM dhavalAmivRttAbhirazliSTAbhirvi- padArthavyAzarArutvena tIkSNAbhiH sthirAbhiH nizcalatvena pInAbhirupacitatvena kuTilAbhizca vakratayA daMSTrAbhiravagUDha-vyAptaM vadanaM yasyakhyAnam / sa tathA taM, vikozitasya-apanItakozakasya nirAvaraNasyetyarthaH dhArAsyo-dhArApradhAnakhaDgayoryayugalaM-dvitayaM tena samasadRzyauatyantatulye tanuke-pratale caJcala-vimuktasthairya yathA bhavatyavizrAmamityarthoM galantyau-rasAtilolyAt lAlAvimuzcantyau rasalole-makSyarasalampaTe capale-caJcale phuruphurAyamANe-prakampa nirlAlite-mukhAgniSkAzite aprajihve-agrabhUte jihe jihvAne ityoM yena sa tathA taM, 'avicchiya'ti-prasAritamityeke, anye tu yakArasyAluptatvAt , 'avayacchiyaM'-prasAritamukhasvena dRzyamAnamityAhuH, 'mahallaM'ti-mahata--vikRtaM-bImatsaM lAlAbhiH pramalat raktaM ca tAlu-kAkundaM yasya sa tathA taM, tathA hilakena-varNakadravyavizeSeNa sagama kandaralakSaNaM bilaM yasya sa tathA tamiva, 'aMjaNagirissa'tti-vibhaktiviSariNAmAdaJjanagiri-kRSNavarNaparvatavizeSa tathA'gnijvAlA udgirat vadanaM yasya sa tathA taM, athavA-'avacchiyetyAdi zabAnAlAmAkara / 145 // Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CHECCA NROCRASACH paTa yasya tathA ta, hiMgalue' tyAdi, agnijvAle' tyAdi pratyaMtare ca karmadhArayeNa vakSyamANavadanapadasya vizeSaNaM kArya yasya tamityevaMrUpazca vAkya zeSo draSTavyA, tathA agnijvAlA udgiradvadanaM yasya sa tathA taM, 'AUsiya'tti-saGkacitaM yadakSacarma-jalAkarSaNakozastadvat 'uiTTatti apakRSTau apakarSavantau saGkacitau gaNDadezau yasya sa tathA taM, anye vAhuH-AmUSitAni-saGkaTitAni akSANi-indriyANi ca carma ca oSThau ca gaNDadezau ca yasya sa tathA taM, cInA isvA 'civaDa'tti-cipaTA-nimnA vaMkA-vakrA bhagneva bhanA-ayodhanakuTTitevetyartho nAsikA yasya sa tathA taM, roSAdAgato, 'dhamadhameMta'tti-prabalatayA dhamadhameMtatti zabda kurvANo mAruto-vAyuniSThuro-nirmaraH, kharaparuSa:-atyantakarkazaH, zuSirayoH-randhrayoryatra tattathA, tadevaMvidhamavamugna-varka nAsikApuTaM yasya tathA taM, iha ca padAnAmanyathA nipAtaH prAkRtatvAditi, ghAtAya-puruSAdivadhAya ghATAmyAM vA-mastakAvayavavizeSAmyA udbhaTa-vikarAlaM racitamata eva bhISaNaM mukhaM yasya sa tathA taM, Urddha mukhe karNazaSkulyau-karNAvatI yayostI tathA to ca mahAnti-dIrghANi vikRtAni lomAni yayostau tathA tau ca, 'saMkhAlagati-zatavantau ca zAyo:-akSipratyAsAvayavavizeSayoH saMlagnau-sambaddhAvityeke, lambamAnau ca-pralambau calito-calantau karNau yasya sa tathA taM, piGgale-kapile dIpyamAnebhAsure locane yasya sa tathA taM, bhRkuTi:-kopakRto bhUvikAraH saiva taDid-vidyudyasmistattathA tathAvidha, pAThAntareNa-bhrakaTitaMkRtabhRkuTi lalATaM yasya sa tathA taM, naraziromAlayA pariNaddhaM-veSTitaM cinha-pizAcaketuryasya sa tathA taM, athavA-naraziro mAlayA yatpariNaddha-pariNahanaM tadeva cinheM yasya sa tathA taM, vicitraiH-bahuvidhairgonasaiH-sarIsRpavizeSaiH subaddhaH parikarAsabAho yena sa tathA taM, 'avaholaMta'ti-avagholayanto DolAyamAnAH, 'phupphuyAyaMta'tti-phUtkurvanto ye sarpAH vRzcikA ma eva bhISaNa ca, 'saMkhAlagAya sa tathA ta, PITA Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pR0 zrIjJAtA dharmakathA // 145 / / godhAH unduza nakulAH saraTAca tairviracitA vicitrA - vividharUpavatI vaikekSaNa - uttarAsaGgena markaTabandhena skandhalambamAtra tayA vA mAlikA - mAlA yasya sa tathA taM bhogaH-phaNaH sa krUro- raudro yayostau tathA tau ca kRSNasapa ca tau ghamaghamAyamAnau 'ca tAveva lambamAne karNapUre- karNAbharaNavizeSau yasya sa tathA taM, mArjArazRgAlau lagitau niyojitau skandhayoryena sa tathA taM dI - dIptasvaraM yathA bhavatyevaM, ' ghughuyaMta 'ti ghUtkArazabdaM kurvANo yo ghUkaH- kauzikaH sa kRto vihito, 'kuMtala' tizekharakaH zirasi yena sa tathA taM, ghaNTAnAM zvaNaM zabdastena bhImo yaH sa tathA sa cAsau bhayaGkaratheti taM kAtarajanAnAM hRdayaM sphoTayati yaH sa tathA taM dIptamaTTaTTahAsaM ghaNTAraveNa bhImAdivizeSaNaviziSTaM vinirmuzcantaM vasArudhirapUyamAMsamalairmalinA, ' pocaDa 'tti-vilInA ca tanuH zarIraM yasya sa tathA taM, utrAsanakaM vizAlavakSasaM ca pratIte, 'pecchaMta'tti-prekSyamANAdRzyamAnA abhinnA - akhaNDA nakhAzva-nakharA roma ca mukhaM ca nayane ca karNau ca yasyAM sA tathA sA cAsau varavyAghrasya citrA - karburA - kRttizca - carmeti sA tathA saiva nivasanaM paridhAnaM yasya sa tathA taM sarasaM rudhirapradhAnaM yadgajacarma tadvitataMvistAritaM yatra tattathA tadevaMvidhaM, 'UsaviyaM 'ti ucchRtaM UrddhakRtaM bAhuyugalaM yena sa tathA taM tAbhizca tathAvidhAbhiH kharaparuSA- atikarkazAH asnigdhA: - snehavihInA dIptA - jvalantya ivopatApahetutvAt aniSTA - abhilASAviSayabhUtAH azumAH svarUpeNa apriyA: aprItikaratvena akAntAtha vizvaratvena yA vAcastAbhiH trastAn kurvANaM- trastayantaM tarjayantaM ca pazyanti sma, punastattAlapizAcarUpaM, ' ejamANaM 'ti nAvaM pratyAgacchat pazyanti, ' samaturaMgemANe 'ti - AzliSyantaH, skandaHkArttikeyaH, rudraH - pratItaH zivo- mahAdevaH, vaizramaNo yakSanAyakaH, nAgo-bhavana pativizeSaH, bhUtayakSAH - vyantarabhedAH // 145 // 8-zrI mallI jJAtAdhya0 kuMtalAdipadArtha svarUpam // Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAjA AA-prazAntA prasannarUpA, durgA-koTTakriyA-saiva mahiSArUDharUpA, pUjAbhyupagamapUrvakANi prArthanAni upayAcitAnyucyante, upayAcitavanto-vidadhatastiSThanti smeti, annakavarjAnAmiyamitikartavyatoktA, adhunAInakasya tAmAha-'taeNa' mityAdi, 'apasthiyapatthiya 'tti aprArthitaM-yatkenApi na prArthyate tatprArthayati yaH sa tathA, tadAmantraNaM pAThAntareNaaprasthitaH san yaH prasthita iva mumUrSurityarthaH, sa tathocyate, tasyAmantraNaM he aprasthitaprasthita !; yAvatkaraNAta 'duraMtapaMtala. kkhaNe'ti-durantAni-duSTaparyantAni, prAntAni-apasadAni lakSaNAni yasya sa tathA tasyAmantraNaM 'hINapuNNacAuddasI' iti hInA-asamamA puNyA-pavitrA caturdazI tithiryasya janmani sa tathA, caturdazIjAto hi kila bhAgyavAn bhavatIti, Akroze tadabhAvo darzita iti, 'sirihiridhIkittivajjiya'tti-pratItaM, 'tavasIlavvae 'tyAdi, tatra zIlavratAni-aNuvratAni, guNA:-guNavratAni, viramaNAni-rAgAdiviratiprakArAH pratyAkhyAnAni-namaskArasahitAdIni, pauSadhopavAsa:-aSTamyAdiSu | parvadineSUvasanaM AhArazarIrasatkArAbrahmavyApAraparivarjanamityarthaH, eteSAM dvandvaH, 'cAlittae 'ti-bhaGgakAntaragRhItAn bhaGgakAntareNa kattuM kSobhayituM-etAnyevaM paripAlayAmyutojjhAmIti kSobhaviSayAn kattu khaNDayituM-dezataH bhaktuM sarvataH ujjhituMsarvasyA dezaviratestyAgena parityaktuM-samyaktvasyApi tyAgata iti, 'dohiM aMgulIhiM 'ti-aGguSThakatarjanIbhyAM, athavAtarjanImadhyamAbhyAmiti; 'sattaTTatalappamANamettAyaM 'ti-talo-hastatalaH tAlAbhidhAno vA'tidIrghavRkSavizeSaH sa evaM pramANaM-mAnaM talapramANaM saptASTau vA saptASTAni talapramANAni parimANaM yeSAM te saptASTatalapramANamAtrAstAn gaganabhAgAn yAvaditi gamyate, 'uDDe vehAsa'ti-UrdU vihAyasi-gagane, 'uvvihAmitti-nayAmi, 'jeNaM tumaMti-yena tvaM, 'adRdu Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 0 bhIjJAtAdharmakathAGge // 146 // haTTava saTTe 'ti - Arttasya- dhyAnavizeSasya yo, 'duhaTTa 'ti-durghaTaH duHsthago durnirodho vazaH- pAratantryaM tena Rta: - pIDitaH ArttadurghaTavazArttaH; kimuktaM bhavati ? - asamAdhiprAptaH, 'vavarobijjasi 'tti - vyaparopayiSyasi apeto bhaviSyasItyarthaH 'cAli tara ti iha calanamanyathAbhAvatvaM kathaM ? ' khobhittae 'ti kSobhayituM saMzayotpAdanataH tathA, 'vipariNAmitta 'ttivipariNAmayituM viparItAdhyavasAyotpAdanata iti, 'saMte ' ityAdau, yAvatkaraNAt, ' taMte paritaMte' iti draSTavyaM tatra zrAntaH zAnto vA manasA tAntaH kAyena khedavAn paritAntaH sarvataH khinnaH nirviNNa- tasmAdupasargakaraNAduparataH, 'laddhetyAdi, tatra labdhA - upArjanataH prAptA-tatprApterabhisamanvAgatA - samyagAsevanataH, 'Aikvai' ityAdi, AkhyAti sAmAnyena bhASate vizeSataH, etadeva dvayaM krameNa paryAyazabdAbhyAmucyate- prajJApayati, prarUpayati; ' deveNa vA dANave 'tyAdAvidaM draSTavyamaparaM 'kinnareNa vA kiMpuriseNa vA mahorageNa vA gaMdhavveNa va 'tti-tatra devo vaimAniko jyotiSko vA, dAnavo bhavanapatiH, zeSA vyantarabhedAH, 'no saddahAmi' ityAdi, na zraghe - pratyayaM na karomi, 'no pattiyAmi' tatra prItikaM prItiM na karomi, na rocayAmi - asmAkamapyevaMbhUtA guNaprAptirbhavatvevaM na ruciviSayIkaromIti; ' piyadhamme 'tti dharmapriyo, dRDhadharmA Adyapi dharmAdavicalaH, yAvatkaraNAt RddhyAdipadAni dRzyAni tatra ' iDDi 'tti-guNarddhiH, dyutiH- AntaraM tejaH, yazaHkhyAtiH, balaM- zArIraM vIrya-jIvaprabhavaM, puruSakAraH - abhimAnavizeSaH, parAkramaH sa eva niSpAditasvaviSayaH, labdhAdipadAni tathaiva, 'ussukaM viyara'ti-zulkAbhAvamanujAnAtItyarthaH, 'gAmAgare 'tyAdAvidaM draSTavyaM - 'nagarakheDa kabbaDa maDaMbadoNamuhapaTTaNanigamasannivesAI' iti tatra grAmo-janapadAdhyAsitaH, Akaro-hiraNyAdyutpattisthAnaM, nagaraM - karavirahitaM kheTaM-dhUlI Hu t6 8- zrI. mallI jJAtAdhya0 A dhyAnAdipadArtha - varNanam / // 146 // Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAACARSA prAkAra, karbaTa-kunagaraM-maDamba-dUravartisanivezAntaraM, droNamukha-jalapathasthalapathayuktaM, pattanaM-jalapathasthalapathayorekatarayuktaM, | nigamo vaNigjanAdhiSThitaH, saniveza:-kaTakAdInAmAvAsaH 'devakannagA ve'-tyAdAvidaM dRzya 'asurakamA vA, nAgakanA | vA, jakkhakannA vA, gaMdhavakannA vA, rAyakA veti-vANiyagajaNiyahAse'tti naigamotpAditamallIviSayAnurAga ityrthH||76|| teNaM kAleNaM 2, kuNAlA nAma jaNavae hotthA; tattha NaM sAvatthI nAma nagarI hotyA, tattha NaM ruppI kuNAlAhivaI nAma rAyA hotthA, tassa NaM ruppissa dhuyA dhAriNIe devIe, attayA subAhunAma, dAriyA hotthA; sukumAla0 rUveNa ya, jovaNeNaM lAvaNNeNa ya, ukiTThA ukkiTThasarIrA jAyA yAvi hotthA; tIse NaM subAhue dAriyAe annadA cAummAsiyamajaNae jAe yAvi hotthA, tate NaM se ruppI kuNAlAhivAI subAhue dAriyAe cAummAsiyamajaNayaM uvaDiyaM jANati2, koDuMbiyapurise sahAvetira, evaM bayAsI-evaM khalu devANuppiyA !, subAhue dAriyAe kallaM cAummAsiyamajaNae bhavissati, taM kallaM tunbhe NaM rAyamaggamogADhaMsi caukaMsi jalathalayadasaddhavannamallaM sAhareha, jAva siridAmagaMDe olainti tate NaM se ruppI kuNAlAhivatI suvannagAraseNiM sadAvetira, evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA!, rAyamaggamogAhaMsi pupphamaMDavaMsi NANAvihapaMcavannehiM taMdulehiM NagaraM Alihaha, tassa bahumajjhadesabhAe paTTayaM raeha2, jAva paJcappiNaMti; tate NaM se ruppI kuNAlAhivaI hatthikhaMdhavaragae, cAuraMgiNIe seNAe, mahayA bhaDa0, aMteurapariyAla saMparibuDe, subAhuM dAriyaM purato kaDDa jeNeva rAyamagge, jeNeva pupphamaNDave, teNeva uvA CALCASPITHAISA Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtAdharmakathAGge // 147 // gacchatira, hatthikhaMghAto paJcorUhati2, puSphamaMDavaM aNupavisati2, sIhAsaNavaragae, puratthAbhimu sannisanne; tate NaM tAo aMteuriyAo subAhuM dAriyaM paTTayaMsi durUheMti2, seyapItaehiM kalasehiM hAti2, savvAlaMkAravibhUsiyaM kareMti2, piuNo pAyaM vaMdiuM uvarNeti; tate NaM subAhudAriyA jeNeva rupI rAyA, teNeva uvAgacchati2, pAyaggahaNaM kareti; tate NaM se rUppI rAyA subAhuM dAriyaM aMke nivesetira, subAhue dAriyAe ruveNa ya jo0 lAva0 jAva vimhie varisagharaM sahAveti 2, evaM vayAsItumaNNaM devANupiyA !, mama doceNaM bahUNi gAmAgaranagaragihANi aNupavisasi; taM asthi yAI te kasaha ranno vA, Isarassa vA, karhici eyArisae majjaNae diTThaputrve jArisae NaM imIse subA hRdAriyAe majjaNae 1, tate NaM se varisadhare ruppi karayala0 evaM va0 evaM khalu sAmI !, ahaM annayA tumbheNaM dogheNa mihilaM gae tattha NaM mae kuMbhagassa ranno dhUyAe pabhAvatIe devIe atayAe mallIe videharAyakannagAe majjaNae diTThe, tassa NaM majjaNagassa ime subAhue dAriyAe majjaNae samasahassaipi kalaM na agveti, tae NaM se rUppI rAyA varisadharassa aMtie eyamahaM socA, Nisamma, sesaM taheba majjaNagajatihAse dUtaM sahAveti 2, evaM vayAsI0 - jeNeva mihilA nayarI, teNeva pahAritthagamaNAe 3 // sUtram-77|| te kAle 2, kAsI nAma jaNavae hotthA, tattha NaM vANArasInAma nagarI hotthA, tattha NaM saMkhe nAma kAsIrAyA hotthA, tate NaM tIse mallIe videharAyavarakannAe annayA kayAI tassa divvassa kuMDalajuyalassa saMdhI mallI jJAtAdhya0 kuNAla dezAdisUtravarNanam / // 147 // Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visaMghaDie yA hotthA, tate NaM se kuMbhae rAyA suvannAgAraseNi sahAveti 2, evaM vadAsI-tumbhe NaM devANupiyA !, imassa divvassa kuMDalajuyalassa saMdhi saMghADeha, tae NaM sA suvannAgAraseNI etama tahatti paDisurNeti 2, taM divvaM kuMDalajuyalaM geNhati 2, jeNeva suvannagArabhisiyAo teNeva uvAgacchaMta 2, suvannAgArabhisiyAsu Niveseti 2, bahuhiM Aehi ya jAva pariNAmemANA icchaMtiM, tassa divassa kaMDalajuyalassa saMdhiM ghaDittae, nova NaM saMcAeMti saMghaDittae, tate NaM sA suvannAgAraseNI jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchati 2, karayala0 vRddhAvettA evaM vadAsI evaM khalu sAmI ! ajja tugbhe amhe sahAveha 2, jAva saMdhi saMghADettA etamANaM paJcappiha, tate NaM amhe taM divvaM kuMDalajuyalaM gevhAmo jeNeva suvannagArabhisiyAo jAva no saMcAemo saMghADi - tara, tate NaM amhe sAmI !, eyassa divvassa kuMDalassa annaM sarisayaM kuMDalajuyalaM ghaDemo, tate NaM se kuMbhae rAyA tIse suvannAgAraseNIe aMtie eyamahaM socA, nisamma, Asurutte tivaliyaM bhiuDIM niDAle evaM sAhadduH vadAsI - se keNaM tumbhe kalAyANaM bhavaha 1, je NaM tugbhe imassa kuMDalajuyalassa no saMcAeha, saMdhi saMghADeta; te suvannAgAre nivvisae ANaveti; tate NaM te suvannagArA kuMbheNa raNNA nivvisayA ANattA samANA jeNeva sAtiM 2, gihAtiM teNeva uvA02, sabhaMDamattovagaraNamAyAo mihilAe, rAyahANIe, majjhamajjheNaM nikvamaMti2, videhassa jaNavayassa majjhaMmajjheNaM jeNeva kAsI jaNavae, jeNeva vANArasI nayarI, teNeva 1 ti 2 sAta0 a / / Htnnt Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 0 pR0 zrIjJAtA dharmakathAGge // 148 // uvA0, aggujjANAMsa sagaDIsAgaDaM moenti2, mahatthaM jAva pAhuDe geNhaMtira ttA, vANArasInayarI majjhaMmajjhaNaM jeNeva saMkhe kAsIrAyA, teNeva uvAgacchaMti2, karayala0 jAva evaM amhe NaM sAmI ! mihilAto nayarIo kuMbhaNaM ratnA nivvisayA, ANattA samANA, ihaM havvamAgatAH taM icchAmo NaM sAmI !, tubhaM bAhucchAyApariggahiyA nibbhayA, nirubbiggA, suhaMsuheNaM parivasiuM; tate NaM saMkhe kAsIrAyA te suva nagAre evaM vadAsI - kinnaM tunbhe devA ! kuMbhaeNaM rannA nivvisayA ANattA ?, tate NaM te suvannagArA saMkha evaM vadAsI evaM khalu sAmI- kuMbhagassa ranno dhUyAe pabhAvatIe devIe attayAe mallIe, kuMDalajuyalassa saMdhI visaMghaDie; tate NaM se kuMbhae suvannagAraseNi sahAveti 2, jAva nivvisayA ANattA, taM eeNaM kAra NaM sAmI !, amhe kuMbhaeNaM nivvisayA ANattA, tate NaM se saMkhe suvannAgAre evaM vadAsI - kerisiyA NaM devApiyA !, kuMbhagassa dhUyA pabhAvatIdevIe, attayA mallI bi0 tate NaM te suvannagArA saMkharAyaM evaM vadAsI - No khalu sAmI ! annA kAI tArisiyA devakannA vA, gaMdhavvakannagA vA, jAba jArisiyA NaM mallI videhavararAyakannAH tate NaM se saMkhe kuMDalajualajaNitahAse dUtaM sahAveti jAva taheva pahArettha gamaNAe // sUtram - 78 // 'bhisiyAo' ti - AsanAni, 'tivaliyaM bhiuDiM niDAle sAhahu' si-trivalIkAM - valitrayopetAM bhRkuTIM bhUvikAraM saMhRtya - apanI yeti; 'keNaM tubhe kalAyANaM bhavaha'tti ke yUyaM kalAdAnAM - suvarNakArANAM madhye matratha 1, na kepI 8-bhI zrImallI jJAtAcya0 kAzIdezAdisUtra varNanam / // 148 // Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyartho, nirvijJAnatvAt, athavA-ke yUyaM suvarNakArANAM putrAdyanyatamA bhavathaH athavA ke yUyaM kalAdAH 1, na ke'pItyarthaH; NamityalaGkAre, zeSaM sugamaM / teNaM kAleNaM 2, kurujaNavae hotthA, hatthiNAure nagare adINasattU nAmaM rAyA hotthA, jAva viharati; tattha NaM mihilAeM kuMbhagassa pute pabhAvatIe, attae mallIe, aNujAyae malladinnae nAma kumAre, jAva jubarAyA yAni hotyA; tate NaM malladine kumAre annayA koDaMbiya0 sahAveti 2, gacchaha NaM tubhe mama pamadavaNaMsi evaM mahaM vittasabhaM kareha, aNega jAva pacappiNaMti; tate NaM se malladine cittagaraseNi sahAveti 2, evaM vayAsI tunbheNaM devA0 1, cittasamaM hAvabhAvavilAsavibboyakaliehiM rUvehiM citteha2, jAva pacapaNaha, tate NaM sA cittagaraseNI tahatti paDisuNeti2, jeNeva sayAI gihAI teNeva uvA02, tUli - yAo vannae ya gevhaMti2, jeNeva cittasabhA teNeva uvAgacchati 2 ttA, aNupavisaMti 2, bhUmibhAge viraM ti 2, bhUmiM sajjeMti 2, cittasabhaM hAvabhAva jAva citteuM payattA yAvi hotthA; tate NaM egassa cittagarassa imeyArUvA cittagaraladvI laddhA pattA abhisamannAgayA-jassa NaM dupayassa vA, caupayassa bA, apayassa vA egadesamavi pAsati, tassa NaM desAnusAreNaM tayANurUvaM nivvatteti, tae NaM se cittagaradArae mallIe jabaNitariyAe jAlaMtareNa pAyaguDaM pAsati, tate NaM tassa NaM cittagarassa imeyArUve jAva seyaM khalu mamaM mallIevi pAyaMguTThANusAreNaM sarisagaM jAva guNovaveyaM rUvaM nivvattittae, evaM saMpeheti 2, bhUmi SSG Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 8-zrI mallI navAGgI100 bIjJAtAparvakacAGge jJAtAdhya. kurujanapadAdivarNanam / // 149 // bhAgaM sajeti 2, mallIevi pAyaMguTThANasAreNaM jAva nivvatteti; tate NaM sA cittagaraseNI cittasabhaM jAva hAvabhAve citteti 2, jeNeva malladinne kumAre teNeva 2, jAva etamANattiyaM paJcappiNaMti, tae NaM malladinne cittagaraseNi sakArei 2, vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalei 2, paDivisajjeha tae NaM malladinne annayA pahAe aMteurapariyAlasaMparivuDe ammadhAIe saddhiM jeNeva cittasabhA teNeva uvA02, cittasabhaM aNupavisai 2, hAvabhAvavilAsaviboyakaliyAI rUvAiM pAsamANe 2, jeNeva mallIe videhavararAyakannAe tayANurUve Nivvattie teNeva pahArastha gamaNAetae NaM se malladinne kumAre mallIe videhavararAyakannAe tayANurUvaM. nivvattiyaM pAsati 2, imeyArUve anbhathie jAva samuppajjitthA-esa NaM mallI videhavararAyakanna ttikaddu, lajie, vIDie, viaDe, saNiyaM 2, pacosakkA; tae NaM malladinnaM ammadhAI paccosakaMtaM pAsittA evaM vadAsI-kinnaM tuma puttA! lajjie, vIDie, viaDe, saNiyaM 2, paccosakkA; tate NaM se malladinne amma| dhAti evaM vadAsI-juttaM NaM ammo, mama jeTThAe bhagiNIe gurudevayabhUyAe lajjaNijjAe mama cittagaraNivattiya sabhaM aNupavisittae !,taeNaM ammadhAI malladinnaM kumAraM va0-no khalu puttA!, esa mallI, esa NaM mallI vide0. cittagaraeNaM tayANurUve Nivvattie tate NaM malladinne ammadhAIe eyamaDhe socA, Asurutte evaM vayAsI-kesa NaM bho cittayarae apatthiyapatthie jAva parivajie je NaM mama jeTTAe bhagiNIe gurudevayabhUyAe jAva nivvattie tikaDa, taM cittagaraM vajjhaM ANavei; tae NaM sA cittagarasseNI imIse kahAe CREASE // 149 // Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laddhaTThA samANA jeNeva malladinne kumAre, teNeva uvAgacchai 2 ttA, karayala pariggahiyaM jAva vaddhAvei 2 ttA 2, evaM vayAsI-evaM khalu sAmI,tassa cittagarassa imeyArUvA cittakaraladdhI laddhA pattA, abhisamannAgayA jassa NaM dupayassa vA jAva Nivatteti taM mA NaM sAmI!, tumbhe taM cittagaraM vajhaM ANaveha, taM tubheNaM sAmI., tassa cittagarassa annaM tayANurUvaM daMDaM nivvatteha; tae NaM se malladinne tassa cittagarassa saMDAsagaM chiMdAveha 2, nivisayaM ANavei, tae NaM se cittagarae malladineNa Nibbisae ANatte samANe sabhaMDamatto. vagaraNamAyAe mihilAo NayarIo Nikkhamai 2, videhaM jaNavayaM majjhamajjheNaM jeNeva hathiNAure nayare, jeNeva kurujaNavae jeNeva adINasattU rAyA, teNeva uvA02ttA, bhaMDaNikvevaM karei 2, cittaphalagaM sajjehara, mallIe videha pAyaMguTThANusAreNa rUvaM Nivattei 2, kakkhaMtaraMsi chubbhai 2, mahatthaM 3 jAva pAhuDaM geNhai 2, hatthiNApuraMnayaraM majhamajheNaM, jeNeva adINasattU rAyA, teNeva uvAgacchati 2, taM karayala jAva vaddhAvei 2, pAhuDaM uvaNetira, evaM khalu ahaM sAmI., mihilAo rAyahANIo kuMbhagassa ranno puttaNaM pabhAvatIe devIe, | attaeNaM malladineNaM kumAraNaM nizcisae ANatte samANe iha havvamAgae, taM icchAmi NaM sAmI!, tumbhaM bAhucchAyApariggahie jAva parivasittae, tate NaM se adINasattU rAyA taM cittagadArayaM, evaM vadAsI-kinnaM tuma devANuppiyA!, malladipaNeNaM nivvisae ANatte ?, tae NaM se cittayaradArae adINasatturAyaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI!, malladinne kumAre aNNayA kayAI cittagaraseNiM saddAvei2, evaM va0-tunbhe gaM AFRAIjaI CAFE Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAjI ol mallI 100 bhIjJAtAdharmakathAGge // 150 // CALCASEAAAAAORECAS devANuppiyA!, mama cittasabhaM taM ceva savvaM bhANiyabvaM jAva mama saMDAsagaM chidAvehara, nivisayaM ANa- 8-zrI| vei taM evaM khalu sAmI., malladineNaM kumAreNaM nidhvisae ANatte, tate NaM adINasattU rAyA taM cittagaraM | evaM vadAsI-se kerisae NaM devANuppiyA!, tume mallIe tadANurUve rUve nivvattie, tate NaM se citta. jJAtAdhya kakkhaMtarAo cittaphalayaM NINeti2, adINasatsussa ucaNei 2, evaM va0-esa NaM sAmI, mallIe vi. | adInatayANuruvassa ruvassa ke AgArabhAvapaDoyAre nivvattie, No khalu sakkA keNai deveNa vA jAva mallIezavarAjavideharAyavarakaNNagAe tayANurUve sve nivvattittae, tate gaM adINasattU paDirUvajaNitahAse dUyaM sahA varNanam / veti2, evaM vadAsI-taheva jAva pahArettha gamaNayAe // suutrm-79|| - 'pamayavarNasi'tti-gRhodyAne, 'hAvabhAvavilAsavivvoyakaliehi'ti-hAvabhAvAdayaH sAmAnyena strIceSTAvizeSAH, vizeSaH punarayam-"hAyo mukhavikAraH syAd, mAvazcittasamudbhavaH / vilAso netrajo jJeyo, vinamo bhrUsamudbhavaH // 1 // " iti, anye tvevaM vilAsamAhuH-"sthAnAsanagamanAnAM hastabhranetrakarmaNAM caiva / utpadyate vizeSo yaH zliSTo'sau vilAsaH syAt // 1 // " vinbokalakSaNaM cedam-iSTAnAmarthAnAM prAptAvabhimAnagarbhasambhRtaH / strINAmanAdarakRto vinboko nAma vijJeyaH // 1 // " tUliyAu'tti-tUlikA bAlamayyazcitralekhanakarcikAH, 'tadaNurUvaM rUvaMti-dRSTvA dvipadAdhucitamAkAramiti, 'aMteurapari. yAleNa'nti-antaHpuraM ca parivArazca antaHpuralakSaNo vA parivAro yaH sa tathA, tAbhyAM tena vA samparivRtaH, lajjito vIDito vyaIH ityete trayo'pi paryAyazabdAH lajAprakarSAbhidhAnAyoktAH, 'lajjaNijjAe'tti-lajyate yasyAH sA ljjniiyaa| 150 // CARRANGECISISALCAFERI Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - % 95-% teNaM kAleNaM 2, paMcAle jaNavae, kaMpille pure nayare, jiyasattU nAma rAyA, paMcAlAhivaI; tassa NaM jitasattussa dhAriNIpAmokkhaM devisahassaM orohe hotthA, tattha NaM mihilAe cokkhA nAma parivAiyA, 8 riuvveda jAva pariNiDhiyA yAvi hotthA; tate NaM sA cokkhA parivvAiyA mihilAe bahaNaM rAIsara jAva satyavAhapabhitINaM purato dANadhammaM ca, soyadhammaM ca, titthAbhiseyaM ca, AghavemANI, paNNavemANI, parUvemANI, uvadaMsemANI, viharati tate NaM sA cokkhA parivAiyA annayA kayAI tidaMDa ca kuMDiyaM ca jAva dhAurattAo ya geNhai2, parivrAigAvasahAo paDinikkhamai2, paviralaparivvAiyA saddhiM saMpurivuDA mihilaM rAyahANiM majhamajheNaM, jeNeva kuMbhagassa ranno bhavaNe, jeNeva kaNaMteure, jeNeva mallI videha, teNeva uvAgacchai 2, udayapariphAsiyAe dabhovari paccatthuyAe' bhisiyAe nisiyati2 ttA, mallIe videha purato dANadhammaM ca jAva viharatiH sate NaM mallI videhA cokkhaM parivvAiyaM evaM bayAsI-tummeNa cokkhe !, kiMmUlae dhamme pannatte , tate NaM sA cokkhA parighAiyA malliM videhaM evaM vadAsI-amhaM gaM devANuppie / soyamUlae dhamme paNNavemi, jaNNaM amhaM kiMci asuI bhavai, taNNaM udaeNa ya maTTiyAe jAva aviggheNaM saggaM gacchAmo, tae NaM mallI videha cokkhaM parivAiyaM evaM vayAsI-cokkhA!, se jahA nAmae keI purise ruhirakayaM vatthaM, ruhireNa ceva dhovejA; atthi NaM cokkhA !, tassa ruhirakayassa |vatthassa ruhireNaM dhobvamANassa kAI sohI?, no iNaDhe samaDhe, evAmeva cokkhA! tumme the pANAivAeNa EC RIEWALA5 %95 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S navAGgI CAR 8-zrImallI jAva micchAdasaNasalleNaM natthi kAI sohI, jahA va tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM ceva dhovvamANassa, 1. vR. tae NaM sA cokkhA parivvAiyA mallIe videha0, evaM vuttA samANA saMkiyA, kaMkhiyA, viigicchiyA, zrIjJAtA-18 bheyasamAvaNNA jAyA yAvi hotthA; mallIe No saMcAeti, kiMcivi pAmokkhamAikkhittae tusiNIyA dharmakathAGge sNcitttthti| tate Na taM cokkhaM mallIe bahuo dAsaceDIo hIleMti, niMdaMti, khisaMti, garahaMti, appegatiyA heruyAlaMti, appe muhamakkaDiyA kareMti, appe0 vagghADIo kareMti, appe0 tajnamANIo nicchubhaMti // 151 // tae NaM so cokkhA mallIe videha0 dAsaceDiyAhiM jAva garahijamANI, hIlijamANI, AsuruttA jAva misimisemANI, mallIe videharAyavarakaNNAe paosamAvajrati, bhisiyaM geNhati2, kaNNaMteurAo paDinikvamati2, mihilAo niggacchati 2, parivAiyAsaMparivuDA, jeNeva paMcAlajaNavae, jeNeva kaMpillapure, bahUNaM rAisara jAva parUvemANI viharati; tae NaM se jiyasattU annadA kadAI aMteura. pariyAla saddhiM saMparibuDe evaM jAva viharati, tate NaM sA cokkhA parivvAiyAsaMparibuDA jeNeva jitasatussa raNo bhavaNe, jeNeva jitasattU, teNeva uvAgacchaha 2 ttA, aNupavisati2, jiyasattuM jaeNaM vijaeNaM | vaddhAveti; tate NaM se jitasattU cokkhaM pari0, enjamANaM pAsati 2, sIhAsaNAo anbhuTetira, cokkhaM | sakkAreti2, AsaNeNaM uvaNimaMteti; tate NaM sA cokkhA udagapariphAsiyAe jAva bhisiyAe nivisai, jiyasattuM rAyaM rajje ya jAva aMteure ya kusalodaMtaM puccha; tate NaM sA cokkhA jiyasattussa ranno jJAtAdhya paMcAladezAdivarNanasUtram / CAROSAROKAROSAROKNOCROS RIENCES / 151 // Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CARROADCA dANadhammaM ca jAva viharati, tate NaM se jiyasatta appaNo orohaMsi jAva vimhie cokkhaM evaM vadAsItumaM gaM devANuppiyA, bahaNi gAmAgara jAva aDaha bahaNa ya rAtIsara gihAti aNupavisasi, taM atthi. yAiM te kassavi ranno vA jAva erisae orohe diTThapuvve jArisae NaM ime maha uvarohe; tae NaM sA cokkhA parivAiyA jiyasana [ evaM vadAsI] IsiM avahasiyaM karei2, [ evaM vayAsI-] evaM ca sarisae 8 NaM tuma devANuppiyA!, tassa agaDadaDurassa, ke NaM devANuppie, se agaDadaddure, jiyasattU , se | jahA nAmae agaDadaddure siyA, se NaM tattha jAe tattheva vuDDhe aNNaM agaDaM vA, talAgaM vA, dahaM vA, saraM vA, sAgaraM vA, apAsamANe cevaM maNNai-ayaM ceva agaDe vA jAva sAgare vA, tae NaM taM kUvaM aNNe sAmuddae daddure habbamAgae, tae NaM se kUvadaddure taM sAmuddadadaduraM, evaM vadAsI-se kesa NaM tumaM devANuppiyA!, katto vA iha habdhamAgae ?, tae NaM se sAmuddae daddure taM kUvadadduraM evaM vayAsI-evaM skhalu devANuppiyA!, ahaM sAmuddae daddure, tae NaM se kUvadadadure taM sAmuddayaM dadaduraM, evaM bayAsI-kemahAlae NaM devANuppiyA!se samudde , tae NaM se sAmuddae dadadure taM kUvadadduraM evaM vayAsI-mahAlae NaM devANuppiyA!, samudde, tae NaM se daddUra pAeNaM lIhaM kaDveda 2, evaM vayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA! se samudde 1, No iNaDhe samaDhe, mahAlae NaM se samudde, tae NaM se kUvadaddure puracchimillAo tIrAo upphiDittA NaM gacchaha 2, evaM bayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA! se samudde , No iNaDhe samahe, taheva evAmeva tumaMpi lAjAnAzA S ICA Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI bhIjJAtAdharmakathAGge // 152 // DECECRECRUGALACESCRECTOR jiyasattu annesiM bahaNaM rAIsara jAva satyavAhapabhiINaM bhajjaM vA, bhagiNIM vA, dhUyaM vA, suNhaM vA, 8-zrIapAsamANe jANesi jArisae mama ceva NaM orohe tArisae No aNNassa, taM evaM khalu jiyasattU !, mallImihilAe nayarIe, kuMbhagassa dhUtA pabhAvatIe, attiyA mallI nAmaMti rUveNa ya juvvaNeNa jAva no khalu jJAtAdhya. aNNA kAI devakannA vA jArisiyA mallI, videhavararAyakapaNAe chiNNassavi pAyaMguTThassa ime tavorohe || mallIrUpAsayasahassatimaMpi kalaM na agghA ttikaTTha jAmeva disaM pAunbhUyA, tAmeva disaM paDigayA; tate NaM se divarNanajitasattU parivAiyAjaNitahAse dUyaM sahAveti 2, jAva pahArettha gamaNAe 6 ||suutrm-80|| tate NaM tesiM sUtram / jiyasattupAmokkhANaM chaNhaM rAINaM yA jeNeva mihilA, teNeva pahArettha gamaNAe; tate NaM chappiya dUtakA jeNeva mihilA teNeva uvAga02, mihilAe aggujANaMsi, patteyaM 2, khaMdhAvAranivesaM kareMti2, mihila rAyahANI aNupavisaMti2, jeNeva kuMbhae teNeva uvA02, patteyaMra, karayala. sANaM2, rAINaM vayaNAtiM nivedeti tate NaM se kuMbhae tesiM dUyANaM aMtie eyamaDhe socA, Asurutte jAva tivaliyaM bhiuDiM evaM vayAsI-na demi NaM ahaM tubhaM mallI videhavarakaNNaM, tikaTTA te chappi dUte asakkAriya, asammANiya, avadAreNaM NicchubhAveti tate NaM jitasattupAmokkhANaM chaNhaM rAiNaM yA kuMbhaeNaM rannA asakkAriyA, asammANiyA, avadAreNaM NicchubhAviyA samANA jeNeva sagAra, jANavayA jeNeva sayAti2, NagarAI jeNeva sagA 2, rAyANo teNeva uvA0, karayalapari0 evaM vayAsI-evaM khalu sAmI!, amhe jitasattupAmo- // 152 // mAjAlA Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E+I ACARRANSACAMAG kkhANaM chaNhaM rAINaM dayA jamagasamagaM ceva jeNeva mihilA jAva avadAraNaM nicchubhAveti taM Na dei NaM sAmI!, kuMbhae mallI vi0, sANaM 2, rAINaM eyamaDhe nivedaMti; tate NaM te jiyasattupAmokkhA chappi rAyANo tesiM dUyANaM aMtie eyamaDhe socA, nisamma, AsuruttA aNNamaNNassa yasaMpesaNaM kareMti 2, evaM vadAsIevaM khalu devANuppiyA!, amhaM chaNhaM rAINaM yA jamagasamaga ceva jAva nicchDhA , taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM kuMbhagassa jattaM geNhittae ttikaTu aNNamaNNassa etamaDhe paDisuNeti2, pahAyA saNNaddhA hatthikhaMdhavaragayA sakoraMTamalladAmA jAva seyavaracAmarAhi. mahayAhayagayarahapavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparivuDA, savviDDIe jAva raveNaM sarahiM2, nagarehiMto jAva niggacchaMtira, egayao milAyaMti2, jeNeva mihilA, teNeva pahArettha gamaNAe; tate NaM kuMbhae rAyA imIse kahAe laDhe, samANe, balavAuyaM sahAveti2, evaM vadAsI-khippAmeva0 haya jAva seNNaM sannAheha jAva paJcappiNaMti; tate NaM kuMbhae NhAte saNNaddhe, hatthikhaMdha0, sakoraMTa0, seyavaracAmarae mahayA0 mihilaM majhamajheNaM NijjAti 2; | videhaM jaNavayaM majjhamajheNaM, jeNeva desaaMte, teNeva uvA0 2, khaMdhAvAranivesa kareti 2, jiyasattupA0 chappiya rAyANo paDivAlemANe jujhasajje paDiciTThati; tate NaM te jiyasattupAmokkhA chappiya rAyANo jeNeva kuMbhae teNeva uvA0 2, kuMbhaeNaM rannA saddhiM saMpalaggA yAvi hotthA; tate NaM te jiyasattupAmokkhA chappi rAyANo kuMbhayaM rAyaM hayamahiyapavaravIraghAiyanivaDiyaciMdhaddhayappaDAgaM kicchappANovagayaM diso KHIBILICASAFER Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ba 8-zrI navAGgI100 bhIbAtAdharmakathAle disiM paDisehiti, tate NaM se kuMbhae jitasattupAmokkhehiM chahiM rAIhiM hayamahita jAva paDisehie samANe atthAme, abale, avIrie, jAva adhAriNijjami tikaTu sigdhaM, turiyaM, jAva veiyaM jeNeva mihilA, teNeva uvA02, mihilaM aNupavisati 2, mihilAe duvArAtiM pihei 2, rohasajje ciTThati; tate Na te jitasattupAmokkhA chappi rAyANo jeNava mihilA teNeva uvAgacchaMti 2, mihilaM rAyahANi NissaMcAraM NiruccAraM savvato samaMtA olaMbhittANaM citttthti| tate NaM se kuMbhae mihilaM rAyahANiM ruddhaM jANittA, anbhaMtariyAe uvaTThANasAlAe, sIhAsaNavaragae tesi jitasattupAmokkhANaM chaNhaM rAtINaM chiddANi ya, vivarANi ya, mammANi ya, alabhamANe bahahiM Aehi ya, uvAehi ya, uppattiyAhi ya 4, buddhIhiM pariNAmemANe 2, kiMci Aya vA, uvAyaM vA, alabhamANe ohatamaNasaMkappe jAva jhiyAyati imaM ca NaM mallIvi. NhAyA jAva bahUhiM khujAhiM parivuDA, jeNeva kuMbhae, teNeva u02, kuMbhagassa pAyaggahaNaM kareti; tate NaM kuMbhae malli videha, No ADhAti, no pariyANAi, tusiNIe saMciTThati tate NaM mallI vi. kuMbhagaM evaM vayAsI-tunbhe NaM tAo!, aNNadA mama ejamANa jAva niveseha, kiNNaM tubhaM anja ohata. jhiyAyaha?, tate NaM kuMbhae malli, vi. evaM va0-evaM khalu puttA!, taba kaje jitasatpamukkhehi chahiM rAtIhiM dUyA saMpesiyA, te NaM mae asakkAriyA jAva nicchUDhA; tate NaM te jitasattupAmukkhA tesiM dUyANaM aMtie eyamaDhe socA, parikuviyA samANA mihilaM rAyahANiM nissaMcAraM jAva ciTThati, tate NaM ahaM mallIjJAtAdhyaka jitshtruprmukhaadicryaavrnnnstrm| // 153 // CARICS j||153|| Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puttA, tesiM jitasattupAmokkhANaM chaNhaM rAINaM aMtarANi alabhamANe jAva jhiyAmi; tate NaM sA mallI vi0 kuMbhayaM rAyaM, evaM vayAsI- mA NaM tugbhe tAo !, ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha, tubhe NaM tAo !, tesiM jiyasattu pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM patteyaM2, rahasiyaM dUyasaMpese kareha; egamegaM evaM vadaha tava demi malli videhavara yakaNNaM tikaTTu saMjhAkAlasamayaMsi paviralamaNUsaMsi nisaMtaMsi, paDinisaMtaMsi, patteyaM 2, miliM rAyahANi aNuSpaveseha2, ganbhagharaesu aNuppaveseha, mihilAeM rAyahANIe duvArAhaM pidheha2, rohasajje ciTThahaH tate NaM kuMbhae evaM0 taM caiva jAva paveseti, rohasajje ciThThati, tate NaM te jitasattupAmokkhA chappaya rAyANo kalle pAunbhUyA jAva jAlaMtarehiM kaNagamayaM matthayachi paumuppalapihANaM paDimaM pAsati esa NaM mallI videharAyavarakaNNa ttikaddu mallIe videha0 rUve ya, jobvaNe ya, lAvaNNe ya, mucchiyA giddhA jAva ajjhovavaNNA aNimisAe diTThIe pehamANA2 ciTThetiH tate NaM sA mallI vi0 vhAyA jAva pAyacchittA savvAlaMkAra0 bahUhiM khujjAhiM jAva parikkhittA, jeNeva jAlagharae, jeNeva kaNayapaDimA, teNeva uvAga02, tIse kaNagapaDimAe matthayAo taM paumaM avaNeti, tate NaM gaMdhe NiddhAvati, se jahA nAma ahimaDeti vA jAva asubhatarAe caiva tate NaM te jiyasattupAmokkhA teNaM asubheNaM gaMdheNa abhibhUyA samANA sahi2 uttarijjaehiM AsAtiM piti 2 ttA, parammuhA ciTTheti; tate NaM sA mallI vi0 te jitasacupAmokkhe evaM vayAsI kiSNaM tugbhaM devANuppiyA !, saehiM 2 uttarijjahiM jAvaM parammuhA Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI 8-zrI mallI bhIjJAtAdharmakathAGge jJAtAdhya mallIsahazapratimA // 154 // varNana ciTThaha , tate gaM te jitasattupAmokkhA mallI vi. evaM vayaMti-evaM khalu devANuppie 1, amhe imeNaM asubheNaM gaMgheNaM abhibhUyA samANA sarahiM2 jAva ciTThAmo; tate NaM mallI vi. te jitasattupAmukkhe0 jai tA devANuppiyA, imIse kaNaga. jAva paDimAe kallAkalliM tAo maNuNNAo asaNa4, egamege piMDe pakkhippamANe2, imeyArUve asubhe poggalapariNAme imassa puNa orAliyasarIrassa, khelAsavassa, vaMtAsavassa, pittAsavassa, sukkasoNiyapUyAsavassa, dUrUvaUsAsanIsAsassa, durUvamuttaputiyapurIsapuNNassa, saDaNa jAva dhammassa kerisae pariNAme bhavissati ?; taM mA NaM tunbhe devANu0 mANussaesu kAmabhogesu sajjaha, rajvaha, gijjhaha, mujjhaha, ajhovavajaha evaM khalu devANu0, tumhe amhe imAo tacce bhavaggahaNe avaravidehavAse salilAvartisi vijae vIyasogAe rAyahANIe mahabbalapAmokkhA sattavi ya bAlavayaMsayA rAyANo hotthA, sahajAyA jAva pavvatitA; tae NaM ahaM devANuppiyA!, imeNaM kAraNeNaM itthInAmagoyaM kammaM nivvattemi, jati NaM tubbhaM cotthaM upasaMpanjittANaM viharaha; tate NaM ahaM chaTuM uvasaMpanjittANaM viharAmi, sesaM taheva savvaM tate gaM tunbhe devANuppiyA!, kAlamAse kAlaM kiccA jayaMte vimANe uvavaNNA, tattha NaM tumme desUNAtiM battIsAtiM sAgarovamAI ThitI; tate NaM tumme tAo devaloyAo aNaMtaraM cayaM caittA, iheva jaMbuddIve 2, jAva sAiM 2, rajjAti uvasaMpajjittANaM viharahaH tate NaM ahaM devANu, tAo | devaloyAo AukkhaeNaM jAva dAriyattAe pacAyAyA-kiMtha tayaM pamhaDhaM jaMtha tayA bho jayaMta pavaraMmi / sUtram / // 154 // Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NECHIKSH tasamAnupAmA abhima devAsa ARACCACAS0% vutthA samayanibaddhaM devA!,taM saMbharaha jAtiM // 1 // tate NaM tesi jiyasattupAmokkhANaM chahaM rAyANaM mallIe videharAya. aMtie etamaDhe socA, Nisamma, sumeNaM pariNAmeNaM pasattheNaM ajjhavasANeNaM, lesAhiM visujjhamANIhiM tayAvaraNijANaM, IhAvUha, jAva saNNijjAissaraNe samuppanne, eyamaDhe samma abhisamAgacchaMti; tae NaM mallI arahA jitasattupAmokkhe chappi rAyANo samuppaNNajAisaraNe jANittA, gambhagharANaM dArAI vihADAveti tate NaM te jitasattupAmokkhA jeNeva mallI arahA teNeva uvAgacchaMti 2, tate NaM mahabbalapAmokkhA sattaviya bAlavayaMsA egayao abhisamannAgayA yAvi hotthA, tate NaM mallIe arahAte jitasattupAmokkhe chappiya rAyANo, evaM va0-evaM khalu ahaM devA01, saMsArabhayaubviggA jAva pavvayAmi, taM tumme NaM kiM kareha kiM ca vavasaha jAva kiM me hiyasAmatthe ?, jiyasattU0 malliM arahaM evaM vayAsIjati NaM tunbhe devA0, saMsAra jAva pavvayaha amhe NaM devA0 ! ke aNNe AlaMbaNe vA, AhAre vA, paDibaMdhe vA, jaha ceva NaM devA0 1, tumbhe amhe io tacce bhavaggahaNe bahusu kajjesu ya meDI pamANaM jAva dhamma| dhurA hotthA, tahA ceva NaM devA ! iNhipi jAva bhavissahaH amheviya NaM devANu0 ! saMsArabhaubviggA jAva bhIyA jammaNamaraNANaM devANuppiyANaM saddhiM muMDA bhavittA, jAva pavvayAmo tate NaM mallI arahA te jitasattupAmokkhe, evaM bayAsI-jaNNaM tumme saMsAra jAva mae saddhiM pabvayaha, taM gacchaha, NaM tumbhe devA!, kiM ca vasa0 a| . RAdhAWAREER Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAGgI vR0 pR0 bhIjJAtA dharmakathAGge // 155 // 8- zrI mallIjJAtAdhya0 saehiM 2 rajjehiM jeTTe putte rajje ThAveha 2ttA, purisasahassavAhiNIo sIyAo durUhaha durUDhA samANA mama aMtiyaM pAunbhavaha; tate NaM te jitasattupAmukkhA mallimsa arahato etamahaM paDisurNeti, tate NaM mallI arahA te jitastu gahAya jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA, kuMbhagassa pAesu pADeti; tate NaM kuMbhae te jitasattu0 vipuleNaM asaNa 4, pupphavatthagaMdha mallAlaMkAreNaM sakkAreti, jAva paDivisajjeti, taNaM te jiyasattupA mokkhA kuMbhaeNaM raNNA visajjiyA samANA jeNeva sAI 2 rajjAtiM, jeNeva nagarAtiM, pazvaradIkSAteNeva uvA0 2, sagAI rajjAtiM uvasaMpajjittA viharaMti; tate NaM mallI arahA saMbaccharAvasANe nikkhami - ssAmitti maNaM pahAreti // sUtram - 81 // mallI jine divarNanasUtram / 'pAmokraMkha' ti - uttaraM AkSepasya parihAra ityarthaH, 'hIlaMtI' tyAdi, hIlayanti jAtyAdyudghaTTanataH, nindanti- manasA kutsanti, khisaMti parasparasyAgrataH tadopakIrttanena, garhante - tatsamakSameva, 'haruyAli' ti - vikopayanti mukhamarkaTikAtaH amyayA svamukhavakratAH kurvanti, 'bagghADiyAo' tti - upahAsArthA rutavizeSAH, 'kusulodataM 'ti - kuzalavArttA, 'agaDadadduresiya'tti kUpamaNDUko bhavet, 'jamagasamagaM'ti-yugapat, 'jattaM giNhittae' ci-yAtrAM-vigrahArthaM gamanaM grahItuM - AdAtuM vidhAtumityarthaH, 'balavAuyaM ti - balavyApRtaM sainyavyApAravantaM, 'saMpalagge 'tyatra - yoddhamiti zeSaH 'hayamahiyapavaravIraghAiyavivaDiyaciMdhaddhayapaDAge' tti - hataH - sainyasya hatatvAt, mathito - mAnasya nirmathanAt pravarA vIrA-bhaTA ghAtitAvinAzitA yasya sa tathA, vipatitA cihnadhvajAH- cihnabhUtagaruDasiMhadharA valakadhvajAdayaH patAkAzca hastinAmuparivarttinyaH , ||: / / 155 / / Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabalaparavalaprayuktAnekatIkSNakSuraprahAraprakaraNa daNDAdicchedanAdyasya sa tathA, tataH padacatuSkasya karmadhArayaH, athavA-hayamathitA:-azvamarditAH, pravaravIrA yasya ghAtitAzca satyo vipatitAzci dhvajapatAkA yasya sa tathA taM, 'disodisaM'ti-dizo dizi sarvata ityarthaH, 'paDisehaMti'tti-AyodhanAdvinivarttayanti nirAkurvantItyarthaH, 'adhAraNijjaM'ti-adhAraNIyaM dhArayitumazakyaM paravalamitikRtvA; athavA-adhAraNIyaM-ayApanIyaM yApanA kartumAtmano na zakyata itikRtvA, 'nissaMcAtidvArApadvAraH janapravezanirgamavarjitaM yathA bhavati, 'nirucAraM'-prAkArasyordhva janapravezanirgamavarjitaM yathA bhavati, athavAuccAraH-purISa, tadvisargArtha yajanAnAM bahirnirgamanaM tadapi sa eveti tena varjitaM yathA bhavatyevaM sarvato-dikSu samantAt-vidikSu, 'avarudhya'-rodhakaM kRtvA tiSThanti smeti, rahassieti-rahasikAn guptAn , 'dUtasaMpreSAn'-dUtapreSaNAni, 'paviralamaNUsaMsitti-praviralAH manuSyAH mArgAdiSu yasmin sandhyAkAlasamaye sa tathA tasmin , tathA-'nizAnteSu'-gRheSu, 'pratinizrAntA'-vizrAntA yasmin manuSyA itIha draSTavyaM, sa tathA trata, athavA-sandhyAkAlasamaye sati tathA tatraiva yaH praviralo manuSyo-mAnuSajano mArgeSu bhavati tatra nizAnteSu pratinizrAnte ityarthaH, 'jaha tAve'tyAdi, yadi tAvadasyAhArapiNDasyAyaM pariNAmaH asya punaraudArikazarIrasya kIdRzo bhaviSyatIti sambandhaH, iha ca 'kimaMga puNa'tti-yatkvacid dRzyate, tataH 'imassapuNatti paThanIyaM vAcanAntare-tathAdarzanAta; 'kallAkalliM'ti-pratidinaM 'khelAsavetyAdi,-khela-niSThIvanaM, tadAzravatikSaratIti khelAvaM tasya evaM zeSANyapi padAni, navaraM vAntaM-vamanaM pitraM-doSavizeSaH,zukra-saptamo dhAtuH, zoNitaM-AvaM ACARAIjaIANS Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-zrI navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAGge FFECACI mallI jJAtAdhya0 zakrAsanacalanAdi // 156 // varNana sUtram / NAACARSAAMROGRECE sAmAnyena vA rudhiraM, 'pUrya'-paripakkaM tadeva durUpau-virUpAvucchAsanimmcAsau yasya tattathA tasya, durUpeNa mRtrakeNa pUtikena vA-azubhagandhavatA purISeNa pUrNa yattacathA tasya, tathA zaTanaM-aGgulyAdeH kuSThAdinA patanaM chedanaM-bAhAdervidhvaMsanaM ca-kSayaH ete dharmAH-svabhAvA yasya tattathA tasya, 'sajjaha'-sajjata saGgaM kuruta, 'rajyata'-rAgaM kuruta, 'gijjhaha'-gRdhyata gRddhi prAptabhogeSvaptilakSaNAM kuruta, 'mujhaha'-muhyata mohaM-taddoSadarzane mRDhatvaM kuruta, 'ajjhovavajaha'-adhyupapadyadhvaM tadaprAptaprApaNAyAdhyupapatti-tadekAgratAlakSaNAM kuruta, 'kiMtha tayaM'-gAhA, 'ki'miti prazne, 'tha' iti vAkyAlaGkAre, 'takat tat 'pamhuti vismRtaM, 'jati yat tha iti vAkyAlaGkAre, 'tadA'-tasmin kAle 'bho' ityAmantraNe, 'jayaMtapravareM-jayantAmidhAne pravare'nuttaravimAne, 'vutthati-uSitA nivAsaM kRtavantaH, 'samayanibarddha'-manasA nibadasaGketaM yathA pratibodhanIyA vayaM paraspareNeti, samakanibaddhAM vA-sahitairyA upAttA jAtistAM devAH anuttarasurAH santaH, 'ta'ti-ta eva tAM vA deva- | sambadhinI smarata jAti-janma yayamiti // 1 // teNaM kAleNaM 2, sakkassAsaNaM calati, tate NaM sakke deviMde 3, AsaNaM caliyaM pAsatira, ohiM pauMjati2, malliM arahaM ohiNA Abhoetira, imeyArUve anbhathie jAva samuppajjitthA-evaM khalu jaMbuddIvera, bhArahe vAse, mihilAe, kuMbhagassa. mallI arahA nikkhamissAmitti maNaM pahAreti, taM jIyameyaM tIyapaccuppannamaNAgayANaM sakANaM3, arahaMtANaM, bhagavaMtANaM, nikkhamamANANaM, imeyArUvaM atthasaMpayANaM dali1degssa, tathA du / A N + 156 // Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta; taMjA - " tiNNeva ya koDisayA aTThAsItiM ca hoMti koDIo / asitiM ca sayasahassA iMdA dalayaMti arahANaM // 1 // evaM saMpeheti 2, vesamaNaM devaM sahAveti 2 tA0, evaM khalu devANu0 !, jaMbuddIve 2, bhArahe vAse jAva asItiM ca sayasahassAiM dalahattae, taM gacchaha NaM devANuppiyA!, jaMbu0, bhArahe0; kuMbhagabhavaNaMsi imeyArUvaM atthasaMpadANaM sAharAhi2, vippAmeva mama eyamANattiyaM paJcappiNAhi; tate NaM se samaNe deve sakeNaM deviMdeNaM evaM vRtte haTThe karayala jAva paDisuNei2, jaMbhae deve sahAveha2, evaM vayAsIgacchahaNaM tubhe devANu0 !, jaMbuddIvaM dIvaM, bhArahaM vAsaM, mihilaM rAyahANiM, kuMbhagassa ranno bhavaNaMsi, tinneva ya koDisayA aTThAsIyaM ca koDIo asiyaM ca sayasahassAiM ayameyArUvaM atyasaMpayANaM sAharaha 2, mama eyamANattiyaM paJcappiNaha; tate NaM te jaMbhagA devA vesamaNeNaM jAva suNettA, uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakkamaMti2, jAva uttaraveubviyAI ruvAIM vihavvaMti2, tAe ukkiTThAe jAva vIivayamANA jeNeva jaMbuddIve 2, bhArahe vAse, jeNeva mihilA rAyahANI, jeNeva kuMbhagassa raNNo bhavaNe, teNeva ubAgacchaMti2, kuMbhagassa ranno bhavaNaMsi, tinni koDisayA jAva sAharaMti2, jeNeva vesamaNe deve, taNeva uvA02, karayala jAva paJcappiNaMti; tate NaM se vesamaNe deve, jeNeva sakke deviMde devarAyA, teNeva uvAgacchai2, karayala jAva pacappiNatti; tate NaM mallI arahA kallA kaliM jAva mAgahao pAyarAsotti bahUNaM saNAhANa ya, aNAhANa ya, paMthiyANa ya, pahiyANa ya, karoDiyANa ya, kappaDiyANa ya, egamegaM 27 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-zrImallI navAGgI- hiraNakoDiM aTTha ya aNaNAti sayasahassAti imeyArUvaM atthasaMpadANaM dalayatiH tae NaM se kuMbhae mihi3. vR.12 lAe rAya0, tattha 2, tahiM 2, dese 2, bahUo mahANasasAlAo kareti; tattha NaM bahave maNuyA diNNabhaimIjJAtA- bhattaveyaNA vipulaM asaNa4, uvakkhaDeMti2, je jahA AgacchaMti, taM0-paMthiyA vA, pahiyA vA, karoDiyA jJAtAdhya. dharmakathAle vA, kappaDiyA vA, pAsaMDatthA vA, gihatthA vA, tassa ya tahA Asatthassa vIsatthassa suhAsaNavaragata. sAMvatsataM vipulaM asaNaM4, paribhAemANA parivesemANA viharaMti; tate NaM mihilAe siMghADaga jAva bahujaNo aNNa rikdaan.157|| maNNassa evamAtikkhati-evaM khalu devANu., kuMbhagassa raNNo bhavaNaMsi savvakAmaguNiyaM, kimicchiyaM | varNanavipulaM asaNaM4 bahUNaM samaNANa ya jAva parivesijati; varavariyA ghosijati kimicchiyaM dijae bahuvi sUtram / hIyaM / suraasuradevadANavanariMdamahiyANa nikkhamaNe // 1 // tate NaM mallI arahA saMvacchareNaM tinni koDisayA, aTThAsItiM ca hoMti koDIo, asitiM ca sayasahassAiM, imeyArUvaM atthasaMpadANaM dalaittA, nikkhamAmitti maNaM pahAreti / / sUtram-82 // teNaM kAleNaM 2, logaMtiyA devA, baMbhaloe kappe, riTe vimANapatthaDe saehiM2 vimANehiM, sarahiM 2, pAsAyavaDisaehiM; patteyaMra, cauhiM sAmANiyasAhassIhiM, tihiM parisAhiM, sattahiM aNiehiM, sattahiM aNiyAhibaI hiM, solasahiM AyarakkhadevasAhassIhiM, annehi ya bahahiM logaMtiehiM devehiM saddhiM saMparivuDA, mahayAhayanagIyavAiya jAva raveNaM bhuMjamANA viharahA taMjahA-"sArassayamAicA vaNhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA avvAbAhA aggicA ceva rihA ya | // 157 // 56545CACACANCIENCE gAjAIES Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // " tate NaM tesiM loyaMtiyANaM devANaM patteyaM2, AsaNAtiM calaMti, taheva jAva arahaMtANaM nikkhamamANANaM saMbohaNaM karettae tti taM gacchAmo NaM amhevi mallissa arahato saMbohaNaM karemi ttikaddu evaM saMpeheMti2, uttarapuracchimaM disIbhAyaM0 veubviyasamugghAeNaM samohaNaMti 2 saMkhijjAiM joyaNAI evaM jahA jaMbhagA jAva jeNeva mihilA rAyahANI jeNeva kuMbhagassa ranno bhavaNe jeNeva mallI arahA teNeva uvAgacchaMti2, aMtalikkhapaDivannA sakhikhiNiyAiM jAva vatthAti pavara parihiyA karayala0, tAhiM iTThA0, evaM vayAsI-bujjhAhi bhagavaM, loganAhA pavattehi, dhammatitthaM jIvANaM hiyasuhanisseyasakaraM bhavissati, ttikaTu docapi tacaMpi evaM vayaMti2, malliM arahaM vaMdati, namasaMtira, jAmeva disiM pAubbhUA, tAmeva disi paDigayA tate NaM mallI arahA tehiM logaMtiehiM devehiM saMbohie samANe jeNeva ammApiyaroteNeva uvA02, karayala0 icchAmi NaM ammayAo, tunbhehiM anbhaNuNNAte muMDe bhavittA jAva pavvatittae, ahAsuhaM devA!, mA paDibaMdha karehi tate NaM kuMbhae koDuMbiyapurise sahAveti2, evaM vadAsI-khippAmeva aTThasahassaM sovaNiyANaM jAva bhomejANaMti, aNNaM ca mahatthaM jAva titthayarAbhiseyaM uvaTTaveha jAva uvaTThaveMti; teNaM kAleNaM 2, camare asuriMde jAva accuyapajjavasANA AgayA; tate NaM sakke3, Abhiogie deve saddAvetira, evaM vadAsI-khippAmeva aTThasahassaM sovaNiyANaM jAva aNNaM ca taM viulaM uvaTThaveha jAva uvaTThaveMti, tevi kalasA te ceva kalase aNupaviTThA; tate Na se sake deviMde devarAyA kuMbharAyA malliM arahaM sIhAsaNaMsi SAHANISEX Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-zrI mallI navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAGge // 158 // CHUSBASSA jJAtAdhya. dIkSAmiSekAdivarNanasUtram / purasthAbhimuhaM niveseha, aTThasahasseNaM sovaNiyANaM jAva abhisiMcaMti; tate NaM mallissa bhagavao abhisee baTTamANe, appegatiyA devA mihilaM ca sabhitaraM bAhiM Ava savvato samatA paridhAvaMti; tae NaM kuMbhae rAyA docaMpi uttarAvakamaNaM jAva samvAlaMkAravibhUsiyaM kareti 2, koDaMpiyapurise saddAvei 2ttA, evaM vayAsI-khippAmeva maNoramaM sIyaM uvaTThaveha, te uvaTThaveMti; tate NaM sake3, Abhiogie0, khippAmeva aNegakhaMbha0 jAva maNoramaM sIyaM uvaTThaveha jAva sAvi sIyA taM ceva sIyaM aNupaviTThA; tate NaM mallI arahA sIhAsaNAo abbhuDhetira, jeNeva maNoramA sIyA, teNeva uvA02, maNoramaM sIyaM aNupayAhiNIkaremANA maNoramaM sIyaM durUhati 2, sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe sannisanne; tate NaM kuMbhae aTThArasa seNippaseNIo saddAveti2, evaM vadAsI-tunbhe NaM devANuppiyA !, pahAyA jAva savvAlaMkAravibhUsiyA mallissa sIyaM parivahaha jAva parivahaMti; tate NaM sake deviMde devarAyA maNoramAe dakkhiNillaM uvarillaM bAhaM geNhati, IsANe uttarillaM uvarillaM bAhaM geNhati, camare dAhiNillaM hechillaM, balI uttarillaM heDillaM, avasesA devA jahArihaM maNoramaM sIyaM parivahaMti "pubdhi ukkhittA mANussehiM, to haharomakUvehiM / pacchA vahaMti sIyaM, asuriMdasuriMdanAgeMdA // 1 // calacavalakuMDaladharA sacchaMdaviubviyAbharaNadhArI / deviM. dadANaviMdA, vahaMti sIyaM jiNiMdassa // 2 // " tate NaM mallissa arahao maNoramaM sIyaM durUDhassa ime 10tA saMpari0 a| 2 vyAkayabalikammA jA0 / 4IEAFEISAR GARL) 158 // Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThaTThamaMgalA purato, ahANu0 evaM niggamo jahA jamAlissa, tate NaM mallissa arahato nikkhamamANassa appe, devA mihilaM Asiya0 abhiMtaravAsavihigAhA jAva paridhAvati; tate NaM mallI arahA, jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe, jeNeva asogavarapAyave, teNeva uvA0, sIyAo pacorubhati2, AbharaNAlaMkAraM pabhA vatI paDicchati tate NaM mallI arahA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti, tate NaM sake deviMde3, mallissa kese paricchati, khIrodagasamudde pakkhivaha; tate NaM mallI arahA Namotthu NaM siddhANaM tikaTTu sAmAiyacaritaM paDivajjati, jaM samayaM ca NaM mallI arahA caritaM paDivajjati, taM samayaM ca NaM devANaM mANUsANa ya Nigghose turiyaniNAyagIyavAtiyanigdho se ya sakassa vayaNasaMdeseNaM Niluke yAvi hotthA, jaM samayaM ca mallI arahA sAmAtiyaM caritaM paDivanne, taM samayaM ca NaM mallissa arahato mANusadhammAo uttarie maNapajjavanANe samutpanne, mallI NaM arahA je se hemaMtANaM, doghe mAse, cautthe parUkhe, posasuddhe, tassa NaM posasuddhassa ekkArasIpakkheNaM, putravaNhakAlasamayaMsi, aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM, assiNIhiM nakvatteNaM jogamuvAgaNaM, tihiM itthIsaehiM abhitariyAe parisAe, tihiM purisasaehiM bAhiriyAe parisAe, saddhiM muMDe bhavitA pavvaie; malli arahaM ime aTTha rAyakumArA, aNupavvasu taMjahA -" NaMde ya NaMdimitte, sumita balamitta bhANumitte ya / amaravati amaraseNe mahaseNe ceva aTThamae // 1 // " tae NaM se bhavavaI4, mallissa arahato nikkhamaNamahimaM kareMti2, jeNeva naMdIsaravare0, aTThAhiyaM kareti 2, jAva paDi Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallI navAGgI100 mIjJAtA dharmakathAGge // 159 // REACHECKROADCAUSA. gayA; tate NaM mallI arahA jaM ceva divasaM pavvatie, tasseva divasassa puvvA (pacca) varaNhakAlasamayaMsi, 8-zrIasogavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTayaMsi; suhAsaNavaragayassa suheNaM pariNAmaNaM pasatthehiM ajjhavasAda NehiM pasatyAhiM lesAhiM visujjhamANIhiM tayAvaraNakammarayavikaraNakaraM apuvvakaraNaM aNupaviTThassa agaMte *jJAtAdhya. jAva kevalanANadaMsaNe samuppanne / sUtram-83 // dIkSAkevalajAva mAgahao pAyarAso'tti-magadhadezasambandhinaM prAtarAzaM-prAbhAtikaM bhojanakAlaM yAvat praharadvayAdika jJAnAdimityarthaH, 'bahaNa'mityAdi, sanAthebhyaH-sasvAmikemyaH, anAthebhyo-rakebhyaH, paMthiyANaM'ti-panthAnaM nityaM gacchatIti varNanapAnthAsta eva pAnthikAstebhyaH, 'pahiyANa'ti-pathi gacchantIti pathikAstebhyaH prahitebhyo vA kenApi kacit-preSitebhya sUtram / ityarthaH, karoTyA-kapAlena carantIti karoTikAstebhyaH, kvacita-'kAyakoDiyANaM "ti pAThastatra kAco-bhArodvahana tasya koTI-bhAgaH kAcakoTI tayA ye caranti kAcakoTikAstebhyaH; karpaTezvarantIti-kArpaTikAH kApaTikA vA-kapaTacAriNastebhyaH, egamegaM hatthAmAsaMti-vAcanAntare-dRzyate, tatra hastena hiraNyasyAmarzaH-parAmarzo graho hastAmarzaH tatparimANaM hiraNyamapi sa evocyate, atastamekaikamekaikasmai dadAti sma, prAyikaM caitatsambhAvyate 'varavariyA ghosijjai kiminchiyaM dijae bahuvihIya'ti vacanAt , ata eva 'egA hiraNakoDI' tyAdyapi zakArpitahiraNyadAnapramANameva, yato'nyadapi svakIyadhanadhAnyAdigataM dAnaM sambhavatIti, 'tattha tattha 'tti-avAntarapurAdau deze deze-zrRGgATakAdau, 'tahiM tahiti-tatra tatra mahApathapathAdInAM bhAge bhAge atibahuSu sthAneviti tAtparyamiti, mahAnasasAlA-rasavatIgRhANi, 'dipaNabhayabhatta- // 159 // |||MAICH Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SARANASI veyaNa'tti-datta-vitIrNa bhUtibhaktalakSaNaM dravyabhojanasvarUpaM, vetanaM-mUlyaM yebhyaste tathA, 'pAsaMDa'tti-liGginaH, 'savvakAmaguNiya'ti-sarve kAmaguNA-abhilaSaNIyaparyAyA rUparasagandhasparzalakSaNAH santi saJjAtA vA yatra tat sarvakAmaguNikaM sarvakAmaguNitaM vA, kA kimIpsatItyevamicchAnusAreNa yaddIyate takkimIpsitaM, bahubhyaH zramaNebhyo brAhmaNebhyaH sanAthebhya ityAdi pUrvavat , 'surAsuriyaMti-vAcanAntare dRzyate, tatra bhojane ayaM ca sUro'yaM ca sUro bhuktAM ca yatheSTamityevaM yA pariveSaNakriyA sA sUrAmarikA puTApuTikAdInAmivAtra samAsaH tayA sUrAmarikayA, tRtIyArthe ceha sUtra nirdeze dvitIyA draSTavyeti 'varavariyA'-gAhA varasya-iSTArthasya varaNa-prahaNaM varavarikA, varaM vRNuta varaM vRNutetyevaM saMzabdanaM varavariketi bhAvaH, surAsurairdevadAnavanarendrazca mahitA ye te tathA teSAM; 'sArassaya' gAhA, sArasvatAH1, AdityA:2, vahvayo3, varuNAca4, gatoyAzca5, tuSitAH6, anyAvAdhA:7, AgneyAzce8, tyaSTau kRSNarAjyavakAzAntarasthavimAnASTakavAsino riSThAzceti riSThAkhyavimAnaprastaTavAsinaH; kvacit-dazavidhA ete vyAkhyAyante, asmAbhistu sthAnAGgAnusAreNaivamamihitAH; 'haharomakavehiti-romAzcitaH, 'calacavalakuMDaladhara'ti-calAzca te capalakuNDaladharAzceti vigrahaH, 'sacchaMdaviubviyAbharaNadhAritti-svacchandAzca te vikurvitAbharaNadhAriNazca svacchandena vA-svAbhiprAyeNa vikurvitAnyAbharaNAni dhArayantIti vigrahaH, 'jahA jamAlissa'tti-bhagavatyAM yathA jamAle niSkramaNa tatheha vAcyamihaiva vA yathA meghakumArasya, navaraM cAmaradhAritaruNyAdiSu zakrezAnArIndrapravezata iha vizeSaH, 'Asiya0 abhaMtarA vAsa vihi gAhA' iti, 'appegahayA devA mihilaM rAyahANiM sambhitaravAhiraM AsiyasaMmajiyaM saMmahasuiratyaMtarAvaNavIhiyaM kareMti,' 'appegaiyA devA maMcAimaMcakaliyaM kareMti'tyAdi OCAFERAIIMIRESSIS ee Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-zrI navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAle tI'tyetadavasAnAti-zuddhapakSasya jAtakumArA A // 160 // RECAUTOCALCUSALUCC436 meMghakumAraniSkramaNoktanagaravarNakasya' tathA-'appegahayA devA hiraNNavAsaM vAsiMsu evaM suvanavAsaM vAsiMsu evaM rayaNavaharapupphamallagaMdhacuNNAbharaNavAsaM vAsiMsu' ityAdivarSasamUhasya, tathA-'appegaiyA devA hiraNNavihiM mAiMsu evaM' suvaNNacuNNavihi zrImallImAiMsu' ityAdividhisamUhasya tIrthakarajanmAbhiSekoktasaGgrahArthA yAH kacit-gAthAH santi, tAH anuzritya sUtramadhyeyaM yAvad, jJAtAdhya0 'appegaiyA devA AdhAveMti paridhAvantI'tyetadavasAnamityarthaH, idaM ca rAjapraznakRtAdau draSTavyamiti; 'niluke'tti- jamAlivanilukko'ntarhita ityarthaH, 'suddhassa ekkArasIpakkhaNa'ti-zuddhapakSasya yA ekAdazI tithistatpakSe tada NamityalaGkAre, niSkramaNA'NAyakumAra'tti-jJAtA:-ikSvAkuvaMzavizeSabhUtAH, teSAM kumArA:-rAjyAre jJAtakumArAH; 'tasseva divasassa puvvA(pacca)- divrnnnm| varaNhakAlasamayaMsitti-yatra divase dIkSAM jagrAha, tasyaiva poSamAsazuddhaikAdazIlakSaNasya pratyaparAhnakAlasamaye-pazcime bhAge idamevAvazyaka pUrvAhe mArgazIrSe ca zrUyate, yadAha-'tevIsAe NANaM uppana jiNavarANa puvaNhe ti, tathA 'maggasirasuddhaekkArasIe mallissa assiNIjogi'tti tathA tatraivAsyAhorAtraM yAvacchamasthaparyAyaH zrUyate, tadatrAbhiprAyaM bahuzrutA vidantIti, 'kammarayavikaraNakaraMti karmarajovikSepaNakAri apUrvakaraNamaSTamaguNasthAnakaM, anantaM viSayAnantatvAtyAvatkaraNAdidaM draSTavyaM, anuttaraM-samastajJAnapradhAna, nirvyAghAtaM-apratihataM, nirAvaraNa-kSAyika, kRtsnaM-sarvArthagrAhakatvAta, pratipUrNasakalasvAMzayuktatvAt, paurNamAsIcandravat kevalavarajJAnadarzanaM saMzuddhaM varavizeSagrahaNaM sAmAnyagrahaNaM cetyrthH| teNaM kAleNaM2, savvadevANaM AsaNAti calaMti, samosaDhA, suNeti aTThAhiyamahA. naMdIsaraM, jAmeva disaM pAu0, kuMbhaevi niggacchati / tate NaM te jitasattupA0, chappi0, jeTTaputte rajje ThAvettA, purisshss-2||160 / / ASHRESTHA Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAYRI OM vAhiNIyAo durUDhA, savviDDIe jeNeva mallI a0 jAva pajjuvAsaMti: tate NaM mallI a0 tIse mahAliyAe kuMbhagassa tesiMca jiyasattupAmukkhANaM dhammaM kaheti, parisA jAmeva disiM pAunbhUyA, tAmeva disiM paDigayA, kuMbhae samaNovAsae jAte, paDigae, pabhAvatI ya, tate NaM jitasatta chappi rAyA dhammaM socA, Alittae NaM bhaMte ! jAva pavvaiyA, cohasapubviNo aNaMte kevale siddhA; tate NaM mallI arahA sahasaMba. vaNAo nikkhamati2, bahiyA jaNavayavihAraM viharai; mallissa Na bhisagapAmokkhA aTThAvIsaM gaNA aTThA. vIsaM gaNaharA hotthA, mallissa NaM arahao cattAlIsaM samaNasAhassIo ukko0, baMdhumatipAmokkhAo paNapaNaM ajjiyAsAhassIo ukko, sAvayANaM egA satasAhassI culasItiM sahassA, sAviyANaM tinni sayasAhasIo paNNaDhiMca, sahassA chassayA coddasapuvINaM, vIsasayA ohinANINaM, battIsaM sayA kevalaNANINaM, paNatIsaM sayA veubbiyANaM, aTThasayA maNapajavanANINaM, coisasayA vAINaM, vIsaM sayA aNuttarovavAtiyANaM;mallissa arahao duvihA aMtagaDabhUmI hotthA,taMjahA-juyaMtakarabhUmI pariyAyatakarabhUmI ya, jAva bIsatimAo purisajugAo juyaMtakarabhUmI, duvAsapariyAe aMtamakAsI; mallI NaM arahA paNuSIsaM dhaNUtimuDhe uccatteNaM, vaNNeNaM piyaMgusame, samacauraMsasaMThANe, bajarisabhaNArAyasaMghayaNe, majjhadese suhaMsuheNaM viharittA, jeNeva sammee pavvae, teNeva uvAgacchaha 2 ttA, saMmeyaselasihare pAovagamaNuvavaNNe, mallINa 10yA jAba co* a| G OMOMROGRES% ARCAF Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-zrImallI navAGgI100 bhIjJAtAdharmakathAGge ya egaM vAsasataM AgAravAsaM, paNapaNNaM vAsasahassAtiM vAsasayaUNAtiM kevalipariyAgaM pAuNittA, paNapaNaM vAsasahassAI savvAuyaM pAlaittA; je se gimhANaM, paDhame mAse, doce pakkhe, cittasuddhe tassa NaM cettasuddhassa cautthIe, bharaNIe NakkhatteNaM, addharattakAlasamayaMsi, paMcahiM ajjiyAsaehiM abhitariyAe * jJAtAdhya parisAe, paMcahiM aNagArasaehiM bAhiriyAe parisAe, mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM, vagghAriyapANI zrImallIkhINe veyaNijje, Aue, nAme, goe; siddhe evaM parinivvANamahimA bhANiyabvA;-jahA jaMbuddIvapaNNattIe, nirvANAnaMdIsare aTThAhiyAo paDigayAo; evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa nAyajjhayaNassa ldivrnnnm| ayamaDhe paNNatte ttibemi // sUtram-84 // mallINAyajjhayaNaM saMmattaM // 8 // // 161 ___ 'aTTAhiyAmahimaM 'ti-aSTAnAmahAM samAhAro'STAhaM, tadasti yasyAM mahimAyAM sA'STAhikA, idaM ca vyutpattimAtra, pravRttistu mahimAmAtra eveti divasasya madhye taduyaM na virudhyate iti; 'duvihA aMtakarabhUmi 'ti-antakarA:-bhavAntakarAH nirvANayAyinasteSAM bhUmi-kAlAntarabhUmiH, 'juyaMtakarabhUmI tti-iha yugAni-kAlamAnavizeSAstAni ca kramavartIni tatsAdhAye kramavArtano guruziSyapraziSyAdirUpAH puruSAste'pi yugAni taiH pramitA'ntakarabhUmiH yugAntakarabhUmiH, 'pariyAyaMtakarabhUmI ti paryAya:-tIrthakarasya kevalitvakAlastamAzrityAntakarabhRmiryA sA tathA tatra, 'jAve tyAdi iha paJcamI dvitIyArthe draSTavyA tato yAvadviMzatitamaM puruSa eva yugaM puruSayugaM viMzatitama pratiziSyaM yAvadityarthaH, yugaantkrbhuumimllijinsyaabhvt| CAL Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3E3 PROCYCHOCIja A mallijinAdArabhya tattIrthe viMzatitamaM puruSa yAvat sAdhavaH siddhAstataH paraM siddhigamanavyavacchedo'bhUditi hRdayaM, 'duvAsapariyAe'tti-dvivarSaparyAye kevaliparyAyApekSayA bhagavati jine sati antamakArSIt-bhavAntamakarot , tattIrthe sAdhu rAt kazcida pIti 'dumAsapariyAeM' iti kvacit , kacicca-'caumAsapariyAe' iti dRzyate; 'vagghAriyapANI'ti-pralambitabhujA, 'jahA jabuddIvapannattIe'tti, yathA jambUdvIpaprajJAyAM RSabhasya nirvANamahimoktastatheha mallijinasya vAcya ityarthaH, sa caivamarthataHyatra samaye mallirahan kAlagato vyatikrAntaH samudghAtaH chinajAtijarAmaraNabandhanaH siddhaH, tatra samaye zakrazcalitAsanaH pratyuktAvadhirvijJAtajinanirvANaH saparivAraH sammetazailazikhare'vatatAra, tato'sau vimanA nirAnando'zrupUrNanayano jinazarIraka tripradakSiNIkRtya anatidurAsanne namasyan paryupAste sma, evaM sarve'pi vaimAnikAdayo devarAjAH, tataH zakro devanandanavanAta AnAyitagozIrSasarasadAruvihitacititrayaH kSIrasamudrAdAnItakSIrodakena jinadehaM snApayAmAsa, gozIrSacandanenAnulilepa, haMsalakSaNaM zATakaM nivAsayAmAsa, sarvAlaGkAravibhUSitaM cakAra, zeSA devA gaNadharAnagArazarIrakANyevaM cakruH zakrastato devaistisraH | zivikAH kArayAmAsa, tatraikatrAsau jinazarIramAropayAmAsa, mahaddharyA ca citisthAne nItvA citikAyAM sthApayAmAsa, zeSadevA | gaNadharAnagArazarIrANi dvayoH zivikayorAropya cityoH sthApayAmAsuH; tataH zakrAdezAdagnikumArA devAstimRdhvapi citipvagnikArya vikRtavanto vAyukumArAstu vAyukAyaM, zeSadevAzca kAlAgurupravarakundarukaturukkadhUpAn ghRtaM madhu ca kumbhArazaH pracikSipuH tato mAMsAdiSu dagdheSu meghakumArA devAH kSIrodakena citInirvApayAmAsuH, tataH zakro bhagavato dakSiNamuparitanaM sakthi jagrAha, IzAnazca vAma, camaro'dhastanaM dakSiNa, balimiM, zeSA yathArhamaGgopAGgAni gRhItavantaH, tatastIrthakarAdicitikSi A % OGRAFe A5 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navAnI 8-zrImallI SUCAjAra A zrIjJAtAdharmakathA tiSu mahAstUpAn cakruH, parinirvANamahimAnaM caH tataH zakro nandIzvare gatvA pUrvasminnaJjanakaparvate jinAyatanamahimAnaM cakAra, tallokapAlAstu catvArazcatuSu pUrvAJjanapArzvavartiSu dadhimukhaparvateSu siddhAyatanamahimAnaM cakruH evamIzAnaH uttarasmistallokapAlAstatpAcavacidadhimukheSu, camaro dakSiNAJjanake tallokapAlAstathaiva, baliH pazcime'Jjanake tallokapAlAstathaiva tataH zakraH svakIye vimAne gatvA sudharmasabhAmadhyavyavasthitamANavakAmidhAnastambhavarttivRttasamudgakAnavatArya siMhAsane nivezya, tanmadhyavarjijinasakthInyapUpujana mallijinasakthi ca tatra prAkSipad , evaM sarve devA iti; 'eva'mityAdi nigamanam / iha ca jAte yadyapi dRSTAntadArzantikayojanA sUtreNa na darzitA, tathApi draSTavyA, anyathA jJAtatvAnupapatteH; sA ca kilaivam-"uggatavasaMjamavao pagiTThaphalasAhagassavi jiyassa | dhammavisaevi suhumAni hoi mAyA amatthAya // 1 // jaha mallissa mahAbalabhavaMmi titthayaranAmabaMdhevi / tabavisaya thevamAyA jAyA juvaicaheutti // 2||"smaaptmidmssttmjnyaataadhyynvivrnnm / 162 // pati va mAlakAmiyAnaka kAla AGRICARREARCISHARE jJAtAdhya. | nirvANa sthAne stUpAdi racanA| vrnnnm| 1 mA0 upratapaHsaMyamavataH prakRSTaphalasAdhakasyApi jIvasya dharmaviSayA'pi sUkSmA'pi bhavati mAyA punaranAya // 1 // yathA mallayA mahAbalabhave tIrthakaranAmabandhe'pi tapoviSayA stokA mAyA jAtA yuvatibhAvahetuH // 2 // CCHERS 162 //