________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समायबाधनी टीका प्र. श्रु. अ. १ चाकिमतस्वरूपानरूपणम् १४१
मात्रमध्यक्षमा हि नानुमानागमो मतौ । अनवस्थान्वीन्यायस्वदोषाघाती यतो हिलो पारस
देहमात्रस्य ह्यात्मत्वे देहाशाद्धिनाशतः । महाधियां च शास्त्राणां प्रवृत्ति नैव संभवेत् ॥३॥
मात्रमध्यक्षमान चैत् दूरदेशाम्तरं गते । पितरि वरूधील्लोको खदृष्ट्वानशिशंकया ॥४॥
संक्षिप्तोयं मया पक्षश्चावाकस्य समासतः । विशेषतो विचारो हि यथाशास्त्रं स्वयं कृतः ॥५||गा. "सिर्फ प्रत्यक्ष ही प्रमाणे हैं । अनुमान और ऑगम प्रमाण नहीं हैं, क्योंकि अनुमान और आगम को प्रमाण मानने में अनवस्था और अन्योन्याश्रय दोष आते हैं, शा
"यदि देह मात्र को आत्मा माना जाय तो देह का नाश होने पर आत्मा का भी नाश हो जायेगा । ऐसा हो तो महाबुद्धिमानों और शास्त्रों की प्रवृत्ति समंव में हीती" ||३॥ यदि एक मात्र प्रत्यक्ष ही प्रमाण हो तो पिता के दूर देश जाने पर लोग रोने लगै । क्योंकि पिता के दिखाई न देने पर उसके विनाश की आशंका हो जाएंगी, ॥४॥
पर प्रथमं दी श्लोकों द्वारा चार्कक मत का स्वरूप दिखाया गया है, और अंतिम दो श्लोकों द्वारा उक्त चार्वाक मत का खण्डन किया गया है।
માત્ર પ્રત્યક્ષ કે પ્રમણ છે. અણુમાન અને આગમ પ્રમાણરૂપ નથી, કારણ કે એમણે ચામાનને જાણ માનશથી અનવસ્થા અને અભ્યાશ્રય દોષના પ્રસંગ ઉપસ્થિતિ થાય છે”રા નીચેના બે કો દ્વારા ચાર્વાકના મતનું ખંડન કરવામાં આવ્યું છે.
"જે દેહને જ આત્મા માનવામાં આવે, તે દેહને નાશ થાય ત્યારે આત્માને પણ નાશ થવાનું સ્વીકારવું જ પડે. એવું થતું હેપ તે મહાબુદ્ધિમાન અને શસ્ત્રોની પ્રવૃતિ
सलवी शत नही."॥3॥ - જે એક માત્ર પ્રત્યક્ષને જ પ્રમાણ માનવામાં આવે, તે પિતા દૂરના દેશમાં જાય ત્યારે લે ર લાગશે, કારણ કે દૂર રહેલા પિતા છિછર નહીં થવાને કારણે તેના ધની આશકા જ કભી થશે.”18
.८॥
For Private And Personal Use Only
