________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
सुत्रकृताङ्गसूत्रे
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
"यणस्स वि मझगओ रोगाभिहतो किलिस्सर इहेगो । सयणो विय से रोगं, न विरंच नेव नासे ॥१॥
६७५
'हवा' अथवा 'उक्aमिते' उत्क्रान्ते= उत्क्रमहेतुभिरायुषो विनाशे सति 'भवतिए' भवान्तिके अथवा मरणे प्राप्ते सति 'एगस्स गई य आगई' एकस्यैव जीवस्य गत्यागती भवतः, अतः 'विउमंता' विद्वान् पुरुषः 'सरणं न मनई ' विद्वान पुरुषो मातापितृ ज्ञात्पुत्र-कला- धनादिकं शरणं न मन्यते, ईषदपि शरणं न मन्यते, किं पुनः सर्वरूपेण त्राणं तेभ्यो धनादिभ्यः स्वस्य रक्षणं मन्यते तदुक्तम्
" एकस्य जन्ममरणे, गतयश्च शुभाशुभा भवावर्ते । तस्मादाकालिक हितमेकेनैवात्मनः कार्यम् ||१|| इति ।
'जव जीव रोग से पीडित होता है तो स्वजनों के मध्य में स्थित होने पर भी अकेला ही दुःख का अनुभव करता है । स्वजन उसके दुःख को नवाँट सकते हैं और न नष्ट कर सकते हैं ।
अथवा जब आयु के उपक्रम के कारणभूत शस्त्र आदि के द्वारा आयु का विनाश होता है और मरण की प्राप्ति होती है तो यह जीव अकेला ही जाता आता है अन्य कोई भी उसका साथ नहीं देता । अतएव ज्ञानवान् पुरुष माता, पिता, ज्ञाति, पुत्र कलत्र, धन आदि को अपने लिए लेश मात्र भी शरण नहीं समझता, पूर्णरूप से शरण समझने की तो बात ही दूर रही कहा भी है - " एकस्य जन्ममरणे" इत्यादि ।
'यह जीव अकेला ही जन्मता है, अकेला ही मरता है और इस भवप्रवाह में अकेला ही शुभ या अशुभ गतियों में जाता है । अतएव इसे एकाकी
For Private And Personal Use Only
अने धनाहि पशु तेनी रक्षा उखाने समर्थ नथी. उधुं पशु छे -- “ सयणस्स वि मझगओ" त्याहि "व न्यारे रोगग्रस्त थाय छे, त्यारे स्वनोनी वये रहेवा छतां પણ એકલા જ દુઃખનું વેદન કરે છે. સ્વજને તેના તે દુઃખમાં ભાગ પણ પડાવી શકતા નથી અને તેના દુઃખને નષ્ટ પણ કરી શકતા નથી.”
અથવા આયુના ઉપક્રમના કારણભૂત શસ્ત્ર આદિ દ્વારા જ્યારે આયુના વિનાશ થાય છે મરણની પ્રાપ્તિ થાય છે, ત્યારે આ જીવને એકલા જ જવું પડે છે, ત્યારે અન્ય કોઇ પણ વ્યક્તિને સાથે તેને મળતા નથી. તેથી જ્ઞાની પુરુષ માતા, પિતા, પુત્ર, કલત્ર જ્ઞાતિજનો, ધન આદિને પેાતાને માટે સહેજ પણ શરભૂત માનતા નથી. જો સહેજ પણ શરત માનતા નથી, તે સ ંપૂર્ણ, શૂભૂત માનવાની તા વાત જ સ ંભવતી
?
આ જીવ એકલા જ જન્મે છે, અકલા જ મરે છે અને આ ભવપ્રવાહમાં એકલા
