________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२३२
सूत्रकृताङ्गसूत्र संप्रति चार्वाकादि बौद्धान्तमतं :प्रतिक्षेप्यतया दर्शयित्वा पंचभूतात्मवा यात्माद्वैतवादि तज्जीवतच्छीरवाद्यकारकात्मपष्टवादि-क्षणिक पंचस्कन्धवादिना मफलवादित्वं कथयितुं सूत्रकारस्तेषां स्व स्व दर्शनफलाभ्युपगम दर्शयितुमाह --'अगारं इत्यादि ।
अगारमावसंता वि अरण्णा वावि पव्वया । इमं दरिसमाणवण्णा सव्वदुक्खा विमुचई ॥१९॥
-छायाअगारमावसन्तोऽपि आरण्या वापि प्रबजिताः ।
इदं दर्शनमापन्नाः सर्वदुःखात्प्रमुच्यन्ते ॥१९॥ कि यह चार धातुओंसे उत्पन्न शरीर ही है, इससे भिन्न आत्मा नहीं है। यह संक्षेप में बौद्धमत का खंडन हुआ ॥१८॥ .. चार्वाक से लेकर बौद्ध तक के मतों का निराकरण करके अब पंचभूतात्मवादी, आत्माद्वैतवादी, तज्जीवतच्छरीवादी' अकारक आत्मपष्टवादी तथा क्षणिक पंचस्कंधवादी, यह सब अफलवादी हैं । यह कहने के लिए सूत्रकार उनके दर्शनको स्वीकार करनेका फल दिखलाते हैं-" अगारं" इत्यादि ।
शब्दार्थ 'अगार-गृहम्' धरमें 'आवस तावि-आवसन्तः' निवास करने वाले 'आरपणा-आरण्याः' अथवा वनमें निगस करने वाले 'पव्यया-प्रतिताः' प्रव्रज्या धारण किये हुए 'अथवा पबया-पावताः' पार्वतमें रहेने वाले 'इम दरिसण-इद दर्शनम्' इस दशनको-शास्त्रको 'आवण्णा-आपन्नाः' प्राप्तकर 'सब दुक्खा-स दुःखात्' समस्त दुःखों से 'मुच्चइ-मुच्यन्ते मुक्त हो जाते हैं । १९॥ તેનાથી ભિન્ન આત્મા નામના કોઈ પણ પદાર્થનું અસ્તિત્વ જ નથી.” આ પ્રકારનું બૌદ્ધનું કથન પ્રલાપ માત્ર જ બની જાય છે. આ પ્રકારે સૂત્રકારે સંક્ષિપ્તમાં બૌદ્ધ મતનું અહીં ખંડન કર્યું છે. છે ૧૮ છે t". ચાર્વાકથી લઈને બૌદ્ધ પર્યન્તના મતનું ખંડન કરી ને, હવે પાંચ ભૂતાત્મવાદી, આત્માતિવાદી, તજજીવ તછરીરવાદી અકારક આત્મપષ્ટવાદી તથા ક્ષણિક પંચસ્કંધવાદી, આ બધાં મતે અફલવાદી જ છે, તે દર્શાવવા માટે સૂત્રકાર તેમના (ઉપર્યુક્ત) દર્શને नो स्वी२ ४२वानु ३० गताये छ-"अगार" इत्यादि.शा---'अगार-गृहम्' घमा 'आवमतावि-आवसन्तः' निवास ४२वाया। आरण्णा-अरण्याः अथवा पनमा निवास वावा पचय्त-प्रव्रजिताः' याने धारण रेस मेवा अथवा 'यया-पार्वता' पर्वतमा हा वाजागा 'इम दरिसण-इद दश नम' मा शनने-शास्त्राने 'आवण्णा-आपन्नाः प्रात सरीने 'सब दुक्खा-सर्व दुःखात्' सपा माथी 'मुच्चइ-मुच्यन्ते' भुतथ: 1य छे. ॥१९॥
For Private And Personal Use Only
