Book Title: Gandavyuha sutram
Author(s): P L Vaidya
Publisher: Mithila Institute Darbhanga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010189/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaucha-saMskRta-granthAvalI-5 Buddhist Sanskrit Texts --No. 5 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Buddhist Sanskrit Texts - No. 5 GANDAVYUHASUTRA Edited by Dr. P. L. VAIDYA PUBLISHED BY THE MITHILA INSTITUTE OP Post-Graduate Studies and Research in Sanskrit Learning Darbhanga 1960 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddha-saMskRta-granthAvalI-5 gaNDa vyUha sUtram / WYCER AP. MAD, vaidyopAhazrIparazurAmazarmaNA zlokasyAdibhiH saMskRtam / mipilAvidyApIThapradhAnena prakAzitam / zAmA 1882 - 2015.. . ...mevIpAda 1990 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 Copies of this l'e' may be 54.1. stage fad. vous Bache Mithila Institute. Dar hann facfaritent either in cas, Postal Ories Rs. 16.fr Urinary edito un Rice for Israr iti 11 188107 M. 1. The entire cost of preparation and production of this Volume has been met out of a subvention kindly placed at the disposal of the Institute jointly by the Government of India (Ministry of Scientific Research and Cultural Affairs) und the State of Bihar Printed by Lamibal Narayan Chaudhari, at the Nirnaya Sagar Prem, 26-28 Kolbhat Street, Bombay 2, and Published by Dr. F. L.. Vaidya, for the Director, Mithila Instimer, Darbhanga, Bihar. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zyAmasAthamA samarasatamastakAsAravAsamA sasssasambarasamsssssaskAra HERemiumeetindimaw w KARRAR ANIPRINtzerl wwwbhAbhapasyAbhAra4NFLIRTHAmasammamA imamamamamasa sammAyAmA bApaE.HDrathitthoRI 2011RORRHORai AAImrANAMMetrubhASNAMRATARin Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA / FARNISTER Of Riyal: Ms. in Nr:Ariscrint ... twitch V INme; ENTENENIL AND HER ... ... Vil SIXLSXXII 1 nidAnapagvitaH ... 2 samantabhadaH kalyANamitrANi 3madhuzrIH (1) 5mAgaramezaH (3) 6supratiSThita (4) 7 meghaH (5) GNAN 1WA mAradhvajaH (7) 1. pAzA (8) 11. bhImosaranirmApaH (.) 12 ayogamAyatanaH (2.) 13 maitrAyaNI (11) 2. 15indriyebhyaraH (13) ... 16 prabhUtA (14) . . . ... . 19 mamammanetraH (17) 20 amalA (1) 21 mahApramaH (19) 22 bhacakA (20) 23.sarvagAmI (21) .... 25 utpalabhUtiH (22) .... 25 (23). ... 26 jayottamaH (24) ... 27 siMcavismitA (25) 28 basamidhA (25) ... 137 240 143 . --:--- ..... :.. 2.avalokitezvara (28) samanyaNAmI (29) ... ....... : Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 sthAvarA (31) ... ... 34 vAsantI (32) 35 samantagambhIrazrIvimalaprabhA (33) 36 pramuditanayanajagadvirocanA (30) 37 samantasattvatrANojaHzrIH (35) 38 prazAntarutasAgaravatI (36) 39 sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzrIH (7) 40 sarvavRkSapraphulanasukhasaMcAsA (38) 41 sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA (39) 42 sutejomaNDalaratizrI: (40) ... 43 gopA (41) 44 mAyA (42) 45 surendrAbhA (43) ... 46 vizvAmitra: (15) ... 47 zilpAbhizA (45) ... 48 bhadrottamA (4) ... 49 muktAsAraH (47) ... :::::::::: 285 300 : 350 352 353 ::::: 350 51 ajitasenA (40.) ... 52 zivarAyaH(50) ... 53 zrIsaMbhayaH zrImatizca (51-1 54 maitreyaH (53) ... 55 madhI: 56 samantabhadracaryApraNidhAnam mAlakAlekhakAnAM prazastayaH lokalacI ::::::: . . . Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Introduction 1. General The Gundary consutra (GV) is one of the nine Dharmas or Agamas of the Nepalese Buddhism, and as such it is a highly respected wonk among the Mahayana Buddhists all over the world. According to the tradition recorded in the colophon of this volume, the original text of the Canday yahtra was, like that of the Samadhirajasutra, much more volumineus, and what is presented here in this volume is but a fraction now extant : bIjI-6 mUo pogAna cAk: makAna gALA vacana ca dealing with the quest of Sudhana the Merchant's son to learn the course of conduct for the attainment of Buddhahood or Bodhisattvahol. He was advised for that purpose to meet several benevolent friends, the Kalyanamitras, already well-versed in that course, numbering 110, putea a noIN LAN-148 p. 1) and for that purpose to visit an equal number of pla es, all situated in the Decran, Daksinapatha. Of these 110 friends we have an account in the extant portion of only 22' on hing with Manjur and ending with Samantabhadra. The learning of this course of conduct is crystallised in the last set tion of the work, and is known as agvenemey or ausatz-viviuag meaning meditation on the course of conduct prescribed by Bodhisattva Samantabhadra. Manjun who picked up Sudhana as one destined to be a Bodhisattva and asked him to meet several saintly persons, monks, uuns, kings, laymen and laywomen, deities, teachers of arts and crafts, and ladies like Gopa and Maya, wife and mother of Gotama Buddha. Sudhana, however, finind that all these personalities had acquired only a fraction of the infinite number of qualities of the Bodhisattvas. Maitreya, the Bodhisattva, directed him to go back to Manjusi, who, in turn this time, asked him to meet Samantabhadra. It is this last-named Bodhisattva, who taught him the special instruction called Bhadracaripranidhana. The volume as well as the language of the work which is a forerunner of the style of Biya are rather frightening; the former is about 12000 slokas of 32 syllables cach for the extant portion Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GANDAVYUHASUTRA of the original work, and the latter hyperbolic, some of the frequent terms and phrases being afkornatssri, 148dfeqvequa, and their synonyms like megha, sAgara, gaGgAnarIyAlakAsana. The descriptions of places and persons, the names of Tathagatas anul Bodhisattvas, past, present and future, samadhis and vimoksas, regious aud kalpas referred to in the work, are so vast that the phrase forhofar beyond description" is the only term which correctly characterises the work. VII The text as preserved in Mss, or even in the only printed edition is corrupt at places, has numerous lacunae, and although I feel that I have presented in this edition a decidedly better text than one found in any siugle Ms, or in the sole printed edition, there are places where improvement in my text is still not impossible. This edition is principally based on the only printed edition of the work by Suzuki and Tdzumi, but I was fortunate to discover in the Mss. Library of the Oriental Institute, Baroda, a fine Ms. in Nepalese script (lacsimile of whose first and last pages appears in this volume as frontispiece), which enabled me to improve the text and fill up lacunac in numerous places. Besides, I have improved the punctuation, have separated correctly words, phrases and paragraphs, have added numbers to verses in which respects the printed edition is painfully lacking. I may say, without a grain of boast, that the reader will find the present edition to mark an immense improvenient on the former. 2. The Older Edition As has been mentioned above, there is only one printed edition of the work available. It was edited by Professors D. T. Suzuki and H. Idzumi, and published by the Society for the Publication of Sacred Books of the World, Kyoto, Japan, 19.19 (referred to as S in margin). This edition is itself a photographic reproduction of a mimeograph copy made by Professor S. Susa in 1929. This edition is based on six Mas., one from the Library of Royal Asiatic Society, London; two from the Cambridge University Library; one from the Bibliotheque nationale, Paris; one from the Library of Tokyo University; and one from Kyoto University Library. Of these six Mss., only one, that from Royal Asiatic Society, London was a palm leaf Ms. dated 286 of Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TXTDOOTION the Nepalese cra (1.1), 1106) und is the oldest, while all others are late copies on paper. The editors collected variant readings from these Mss., but have not supplied them in the volume, and now seem to have abandoneil the idea of issuing them in a separatc volume. The world has thus lost a valuablc matcrial uscful for a critical scholar. It is, however, presumed that the editors have acoptel the best and most autlientic: readings in their text. From a careful examination of this edition, however, it appears that the clitors could not fill up all lacunae with the help of the six Mss. in their possession; and although I used a single new Afx, which clid not reach the hands of these cditors, I too could not succeed in filling the lacunac left by then). All thc samc, the discovery and use of the Baroda Mx. was of grcat help to me lo fill up thc lacunac in numerous places, to improve my text, to record a few important variants, and to note additions and omissions. I have already inclicated above that thic text in Kyoto cdition could be made inore readable and casy of understanding by improvement in punctualion, correct separation of words, phrases and paragraphs. It is on account of these features that the present cdition inarks a vast advance over the older cdition. 3. The Baroda Ms. I was thus fortuale to discover a fresh Ms. in Newari script in the Mss. Collection of the Oriental Institute, Baroda (B in marginal rclerences and fool-notcs) No. 1:3208. It is clear that this Ms. is a copy of a codex different from those Mss. used by Professors Suzuki and Idzumi. This Baroda Ms. was procured for the Oriental Institute by Dr. B. Bhattacharya, former Director of thc Institute from Nepal and belonged to Vajrucarya Monastery in Kathamandu. It was made on Nepalese hand. made paper besmcared with yellow pigment on onc side with a double-lined margin in red ink. The size of the Ms. is 62.5 cm. by 27.9 cm. with I lincs to a page, about 98 letters to a linc and has 218 folia. On the opening page, there is a multi-cloured illustration of Buddha and his asscmbly of Bodhisattvas in the centre. This Ms. also has lacunae at places marked by......, showing thereby that it also was copied from another older manuscript. The Director of the Institute also got prepared a Devanagari transcript bearing Nos. 1,3517 and 18648 of the above Ms. by Pandit Hariram Shastri of the Institute, and scems to have Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GANDAVYURASTTRA personally checked it with the original to use it as a Press Copy for a projected edition in thc Gackwad Oriental Series. I was equally lucky to use this transcript which I personally comparer/ with the original at crucial points during my frequent visits to Baroda during 1958-59 for the purpose of preparing the critical text of the Ayodhya Kanda of the Ramayana for that Instituto. lium very happy for this sind as otherwise I would have been compelled to almost reproduce the text as in the Kyoto edition. It shoule, however, bc clearly understood that the Baroda Ms is just a Al., having numerous misrcadings, omissions (inostly haplographical) and gaps; but on the whole I find the Ms. very carefully prepared by a good scholar-scribc. While I was in Kathmandu in November 1954, I visited the Vajracarya monastery where I saw several 1)evanasari Niss, of the Gandavyuhasutra which appeared to be recent paper M15. It means that it is still possible in that region to get in okler nis, of this sutra to enablc the younger scholar to improve my trxt further. 4. Analysis of the Work Like other works of the class of Agamas or Dharmas of Nepalese Buddhism, this work opens with an introductory section describing the Buddha scated in the assembly of Bochisattvas, monks and lay disciples attending on him in the Jctavana gardeu donated to the Samgha by Anithapindada at Srivasti. The monks discussed among themselves the unfathomableness of the greatness of Buddha, and thc mcans to obtain a fraction of that greatness. For this end, the real guide was a Kalyzinamitra, a benevolent friend. The Buddha, knowing the contents of their discussion, entered into a samadhi called Simhavijrmbhita when several Bodhisattvas from different lands arrived there to wait upon him, and took their seats around the Master in such a manner that the entire extent of the Jetavana garden got filled with them. The Sravakas like Sariputra were not, however, aware of this prowess of the Buddha. Each one of the Bodhisattvas then recited a short hymn in praise of the Buddha (pp. 1-24). Then Bodhisattva Samantabhadra, who had realised the nature of the Samadhi as well as the prowess of Buddha, explained the same to the assembly. Next came Bodhisattva Manjusri who also explained to the assembly the great power of Buddha's Samadhi. The assembly was thereupon filled with thc sentiment of Karuna Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION X1 or compassion and decided to lielp other creatures of the world to attain the Bodhisattvahvod as well as its preliminaries, assumed various forms such as monks, Brahmins, kings, physicians, merchants, lay disciples, princesses, queen-mothers etc. and moved in different parts of the country for that purpose (pp. 25-35 ). Manjusri among them proceeded in the direction of Daksinapatha or the Deccan. Siriputra noticed the great holiness of Manjusri, brought it to the notice of other monks, approached him, and expressed a desire to attain similar powers. Maijusri explained to monks the ten causes which brought to him thosc powers. The monks obtained a samadhi as a result of Masjusri's preaching, and attained enlightennicnt. Thercaster Maijusri proceeded to the town called Dhanyakara. The citizens of Dhanyokara, in huge crowds, waited upon him, among whom was a merchants son called Suhana. Marjuiri imin diately discovered that Sudhana was a sit person to obtain the omniscience of a Bodhisativa. Manjusri prcached a sermon to him and left the town, Suchana, lowever, persistently followed him, and to draw his attention recited a hymn in huis lionour, and requested him to show him the way to Bodhisattvahood. Manjusri thereupon explained to him that Bodhisattvahood depended on one's inccting Kalyilnamitras, and advised him to go to a monk nained Mcghairi and learn from him how an aspirant to Bodhisalivahood should conduct himself towarils that objective (pp. 36-17). Sudhana, accordingly, approaches Meghasri, and puts him the above question, viz., how to attain Bodhisattvaliood and how to conduct oneself to that end (pp. 36-50). As the subscqucnt part of the work relating to Sudhana's quest is so similar in respect of cach Kalyinamitra, it may well be summarized in a tabular form attached herewith: Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ No. Name of Kalyanamitra with page Nos. 2 meghazrI : ( 48-50 ) 3 sAgarameghaH (51-54 ) 4 supratiSThitaH (55-58 ) 5 megho dramiDa (59-62 ) 6 muktakaH ( 63-67 ) 7 sAradhvaja: ( 68-78 ) 8 AzA ( 79-86 ) 9 bhISmottaranirghoSaH (87-89 ) 10 jayoSmAyatanaH (90m95) 11 maitrAyaNI ( 96-98 ) 12 sudarzanaH ( 99 - 101 ) 13 indriyezvaraH ( 102 - 104 ) 14. prabhUtA ( 105-109 ) 15. vidvAn (110-113 ) 16 . ratnacUDaH ( 114-116 ) 17 samantanetraH (117-119 ) Place of residence rAmAvarAnta-sUtrIparvata bhAgaramukha - diguddeza gAgaratIraM laGkApatham puraM dramidam vanavAsI janapadaH milaspharaNaM jambuddhapazIrSam rAmantavyaguvAnam nAyurjanapada: ISANo janapadaH siMhavijRmbhitaM nagaram trinayano janapadaH sumukhe nagaram samudrapratiSThAnaM nagaram A Table of mahAsaMbhavaM nagaram siMhapota nagaram caitramUlako janapada: Hr. vacation bhituH mizuH fs: zramika: kara fares: upAsikA RSiH brAhmaNaH kanyA bhikSuH dArakaH upAsikA gRhapatiH zreSThI gAndhikaH Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Kalyanamitras Special attainment Results of that attainment sarvatathAgatadarzanam / mahAsAgarasya vaipulym| sarvabuddhadharmasaMdhAraNA dhAraNI samantanetradharmaparyAyaH asapramukho bodhisatvavimokSaH sarakhatyA dhAraNyAlokaH asanakoTiniAlokaH / sarveSAM mantrANAM jJAnam / asAvyUhaH tathAgatavimokSaH buddhAnAM bhagavatAM darzanam / rAryAdhiSThAnajJAnam / samangamugvavizuddhicyUhaH samAbhiH azokakSemadhvajo bodhisattvavimokSaH tathAgatadarzanAviradaH / aparAjitadhvajo bodhisattvavimokSaH tathAgatapAdamUle vihaarH| vanAciHsamAdhyavabhAsa sarveSAM devAdInAmupadezadAnam / samantavyUhaH prajJApAramitAmukhaparivartaH samantamunadhAraNIjJAnam / anizAntazAnapradIpo bodhisattvavimokSaH ekacittotpAdana sarvajJAnam / sarvadharmajJAnazilpAbhizAvAna jJAnAlokaH gaNanAnayajJAnam / akSayavyUhapuNyakoSo bodhisattvavimokSaH ekapiTharikayA sarvasattvasaMtarpaNam sarthasattvebhyo'nAdidANam / gRhasaMpat / manaHkozasaMbhavAni puNyAni mapratihatanidhimaNDalavyUho bodhisatvanimokSaH sarvasattAsaMtoSaNasamantamukhasukhadarzana sarvAmitrAmaparipUriH / pUjopasthAnamandhavinAm / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XTV No. Name of Kalyananilra with page Nos. 18 analaH (120- 123 ) 19 mahAprabhaH ( 124 - 130 ) 20 acalA ( 131- 136 ) 21 sarvagAmI (137 - 139 ) 22 utpabhRtiH ( 140-142 ) 23 vairaH ( 143 - 144 ) 24 jayotamaH ( 145 - 145 ) 25 saMdhibhitA ( 148 - 153 ) 26 vazumitrA ( 15:- 156 ) 27 beSThilaH (157-- 158 ) 28 avalokitezvaraH (159 - 164 ) 29 ananyagAbhI ( 165 - 166 ) 30 mahAdevaH (167 - 168 ) 31 sthAvarA (169 - 170 ) 32 vAsantI ( 171-182 ) 33 samantagambhIrazrIvimalaprabhA (183-187 ) 34 pramuditanayanajagadvirocanA (188-202 ) 35 samantasattvatrANojaH zrIH (203-219 ) 36 prazAntastasAgaravatI GANDAVYUHASUTRA ( 220-232 ) Place of residetur mAladhvaje nagarama suprabhaM nagarama sthirA rAjadhAnI morAlaM nagaram gAndhika zreSTI kUTAgAraM nagarama nandihAra nagaram kaligaM nagaram pyU nagaram zubhapAraMgamaM nagaram potalakaH parvataH gaganasaMcArI mahAdevaH magarbhAviSayaH kapilavastu magadhaviSayaH vairocanavodhimaNDaH vairocanayodhimaNDaH vairocanabodhimaNDaH 11 8.00 "'. -! upAAMgakA parivAjakaH parAI janapadaH be tor!f facolt sAgavanI gRhapatiH bogiyannaH bobhimacyaH devaH pRthvI banA rAmadevatA rAtridevatA rAtridevatA rAtridevatA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION XV Special attainment Results of that atlainment mAyAgato bodhisattvavimokSaH adhArmikasattvadamanam / mahAmaitrIdhvajo jJAnalokaH srvbhyopdrvaadiprshmnm| duryodhanajJAnagarbho vimokSaH acintyAni prAtihAryANi / gardhagatvArthakaraNam / gamantamukhavyavacAraNAloko nAma samAdhimukham garvagandhayuktijJAnam sattvAnAM suvarNavarNakusamavicitritatvam / sarvagatArthaparipUraNam / mahAkaruNAdhyajA modhirAttvacaryA garvagAminI bodhisattvacaryA loke jrmdeshnaa| buddhpuujopsthaankrm| rAgavirAgatAyai dhrmdeshnaa| sarvatathAgatAbhimukhIbhavanam / garvamanyanAsamudghAtito vimokSaH virAgakoTIgato vimokSaH aparyAdasakoTIgato vimokSaH mahAkaruNAmukhAvilamba caryAmukham samantamukhanirjavano vimokSaH meghavAlo nAma vimokSaH jJAnaduryodhanagarbho vimokSaH satsvAnAM sarvabharebhyo vimocanam / sarvabuddhakharUpAvataraNam / kuzaladharmapratipattI niyojanam / bodhisattvacittacaritajJAnam / sarvasattvapratizaraNanam / marvasarakhatamovikiraNadharmovabhAsa jagadvinayamukho vimokSaH sarvatathAgatamvApAvataraNam / zAntadhyAnasukhasamantavikramo vimokSaH garthasatvaparipAcanam / samantabhadraprItivipulavimalavegadhvajo nAma samAdhiH sarvajJatAvidyudavabhAsapratilammaH / sarvalokAbhimukhajagadvinayanidarzanaM nAma vimokSaH sattvAnAM dhArmikI rkssaavrnnptiH| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XVI His vocution rAtridevatA GANDAVYOHASUTRA No. Name of Kalyanamitra Place of residence wit bpage Nos 37 sarvanagararakSAsaMbhavatajaHzrIH vairocamabodhimaNDaH (233-242) 38 sarvavRkSapraphullana susaMvAsA vairocanabodhimaNDaH (243-264) sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA vairocanabodhimaNDaH (265-244) 40 mutejomaNDalaratizrIH / lumbinIvanam (285-299) 41 gopA ( 300-368) kapilavastu rAtridavatA rAbhidevatA lumbinIvanadevatA zAkyakanyA 42 mAyAdevI ( 339-349) vairocanabodhimaNDaH bodhisattvajanetrI 43 surendrAbhA ( 350-351) tridazendrabhavanam devakanyA 44 vizvAmitraH ( 352) kapilavastu dArakAcAryaH aSThidArakaH 45 zilpAbhijJaH 353-354) bhadrottamA (355) vartanakaM nagaram upAsikA muktAsAraH (356) bharukacchaM nagaram haraNyakaH sucandraH (357) bharukacchaM nagaram gRhapatiH 49 ajitasenaH (358) rorukaM nagaram gRhapatiH 50 zivarAgaH (359) dharmagrAmaH brAmaNaH 51 zrIsaMbhavaH zrImatizca ( 360-367) mumanAmukhaM nagaram dArakAH, dArikA 52 maitreyaH (368) bodhisatvaH vairocanavyUhAlaMkAragarbho mahAkUTAgAra: Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INTRODUCTION XVII Special attainment Results of that attainment anuttrdhrmsNgrhH| tathAgatapuNyasattvasaMgrahajJAnopAyAvabhAsaH / sarvadharmakhabhAvasamatAvavodhanam / vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUho vimokSaH manojJarutagambhIravikurvitapravezo vimokSaH vipulaprItisaMbhavasaMtuSTayavabhAso vimokSaH sarvasattvaparipAkasaMcodanakuzalasaMbhavo vimokSaH aprameyakalpasarvArambaNabodhisattvajanmavikurvita tatsadarzano vimokSaH bodhisattvasamAdhisAgaranayavyavalokanaviSayo vimokSaH mahApraNidhAnajJAnamAyAgatavyUho vimokSaH vairocanajanmasamadrAvataraNama / sarvasattvAnAM karmasamAdAnajJAnam / bodhisatvajananItvam / asajasmRtivizuddhabyUho vimokSaH tthaagtaavirhH| zilpAbhijJAvAn vimokSaH prjnyaapaarmitaamukhaavkraantiH| anAlayamaNDaladharmaparyAyajJAnam sarvajJatAmaNDalapravartanam / asaGgasmRtivyUho vimokSaH tathAgatapAdamUle dharmaparyeSTiH / vimalajJAnaprabho vimokSaH akSayalakSaNo vimokSaH akssybuddhdrshnprtilmbhH| satyAdhiSThAnam sarvakAmasamRddhiH / mAyAgato bodhisattvavimokSaH maayaagtsrvlokjnyaanm| yathAsthitasarvavastusvabhAvasaMdarzanam / sarvatryadhvArambaNajJAnapravezAsaMmoSasmRtivyUhagarbho vimokSaH Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XVIII GANDAVYUHASUTRA It may be seen from this table that the Kalyanamitra possessed only one special attainment or Vimoksa out of an infinite number which Buddha or Bodhisattva possesses. The Bhadracari or Bhadracarya as recommended by Samantabhadra (pp. 428-436) however, seems to contain an essence of such a course of conduct. Poona-2 7-9-1960 P. L. VAIDYA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prstaavnaa| gaNDavyahasUtra nepAlI bauddhadharmake nau dharmoM yA AgamoM meM se eka hai, aura isa rUpameM vaha saMsAra bharake mahAyAna bauddhoMkA atIva samAdRta graMtha hai / isa graMtha ke carama puSpikA meM ullikhita paraMparAke anusAra gaNDavyUhasUtra kI mUla saMhitA, samAdhirAjasUtra ke hI samAna, bahuta adhika vizAla thI, aura isa racanA meM jo prastuta hai vaha kevala Aja upalabdha usakA eka aMzamAtra hai / AryagaNDavyUhAnmahAdharmaparyAyAd yathAlabdhaH sudhnklyaannmitrpryupaasncryaikdeshH| __ aura isakA viSaya hai sudhana nAmaka sArthavAhaputra kA buddhatA yA bodhisattvatA kI prApti ke lie AcAramArga jAnane kI khoja / isa uddezyasiddhi ke lie use upadeza diyA gayA ki vaha katipaya kalyANamitroM se-jo ki isa mArgameM pAraMgata haiM, aura jinakI saMkhyA 110 hai ( dazottaraM kalyANamitrazataM paripRcchan pR. 394 )-milane ke lie dakSiNApatha ke utane hI sthAnoM kA paryaTana kare / ina 110 mitroMmeM se maMjuzrI se lekara samaMtabhadra taka ke kevala bAvana yA trepana kA hI vRttAMta isa upalabdha aMzameM pAyA jAtA hai / isa graMthake aMtima pariccheda meM prastuta AcAramArga supratiSThita kiyA gayA hai aura 'bhadracarIpraNidhAnam' yA 'samantabhadracaryApraNidhAnam' nAma se vaha jJAta hai, jisakA artha hai bodhisattva samantabhadradvArA upadiSTa AcAramArga kA cintana / maMjuzrI, jisane sudhana ko bodhisattva bananekI kSamatA rakhanevAlA jAna liyA, use salAha detA hai ki vaha bhikkhu, bhikkhuNiyA~, rAjAloga, zrAvaka, zrAvikAe~, devatAgaNa, kalAkauzalake adhyApaka tathA gopA aura mAyA-buddha kI patnI aura mAtA-jaisI striyA~ Adi katipaya sAdhuvRtti vyaktiyoM se mile / kintu sudhana ne jAna liyA ki ina saba vyaktivizeSoMne bodhisattvoMke ananta guNoMmeM se kevala kucha aMza hI prApta kara liyA hai| bodhisattva maitreyane use punaH maMjuzrIke pAsa jAne kA Adeza diyA aura maMjuzrIne isa bAra use samantabhadrase milane kI salAha dii| isI bodhisattvasamantabhadrane sudhana ko bhadracarIpraNidhAna nAmaka vizeSa vidyA pddhaayii| ___ isa graMtha kA kalevara tathA bhASA-jo ki bANabhaTTa kI zailI ke pUrvarUpa-sI haidonoM vaise to bhayAnaka hI haiM / usake kalevara kA vistAra hai 32 akSaroMvAle 12000 chanda jo upalabdha aMza meM vidyamAna haiM, aura bhASA atizayokta tathA ADambarapUrNa hai, jisameM vAraMvAra AnevAle zabda tathA zabdasamUha ye haiM-anabhilApyAnabhilApya, buddhakSetrakoTInayutaparamANurajaHsama aura unake samAnArthaka megha, sAgara, gaGgAnadIvAlukAsama Adi Adi / sthaloM tathA vyaktiyoM ke vRttAnta, bhUta, vartamAna aura AgAmI tathAgatoM tathA bodhisattvoM ke nAma, samAdhi tathA vimokSa, pradeza tathA kalpa Adi graMtha meM ullikhita Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XX gnnddvyuuhsuutrm| bAtoM ke varNana itane pracaMDa haiM ki 'anabhilApyAnabhilApya' arthAt varNanAtItoM meM varNanAtIta hI eka zabda-prayoga hai jo isa graMthakA ThIka ThIka svarUpa varNana kara sakatA hai| _ bhinna bhinna mAtRkAoM meM hI nahIM, ekamAtra mudrita saMskaraNa meM bhI parirakSita saMhitApATha aneka sthaloM meM sadoSa hai, usameM bahusaMkhyaka riktasthAna haiM, aura yadyapi merA vizvAsa hai ki maiMne prastuta saMskaraNa meM mAtRkAoM meM se kisI bhI eka meM yA ekamAtra mudrita prati meM prApya pATha se nizcayapUrvaka vizuddhatara pATha diyA hai, tobhI isameM aneka sthala aise haiM jahA~ sudhAra asaMbhava nahIM / prastuta saMskaraNa pradhAnatayA zujhuki tathA ijhumi dvArA saMpAdita eka mAtra chape saMskaraNa para AdhArita hai, to bhI saubhAgyavaza mujhe baDaudA kI orienTala insTiTyUTa ke graMthAlaya ke hastalikhita vibhAga meM nepAlI lipi meM likhita sundara pAMDulipi milI ( jisake prathama tathA aMtima pRSThakI chAyAmudrita pratikRti prastuta saMskaraNa ke paMcama pRSTha ke saMmukha maujUda hai)| isa prati se saMhitA kA saMzodhana karane tathA bahusaMkhya riktasthaloM kI pUrti karane meM paryApta sahAyatA milI / isake alAvA maiMne virAmacihnoMkA prayoga saMzodhita kiyA hai, zabdoM, vAksamUhoM tathA anucchedoM ko ThIkaThIka alaga kiyA hai, chandoMko kramAMka diye haiM / upalabdha mudrita saMskaraNa ina saba bAtoM se vihIna hai, jisakA baDA duHkha hai / maiM kaha sakatA hU~, aura isameM alpamAtrA meM bhI ghamaMDa kI bU nahIM hai, ki pUrvasaMskaraNa kI apekSA prastuta saMskaraNa meM alyadhika mAtrA meM sudhAra pAThaka paaeNge| 2, pUrvavartI saMskaraNa Upara maiM kaha AyA hU~ ki kevala ekamAtra mudrita saMskaraNa upalabdha hai| pro. DI. TI. zujhuki aura pro. ec. ijhumi dvArA vaha saMskaraNa saMpAdita hai, tathA use saMsAra ke pavitra graMthoM ko prakAzana ke lie kiyoTo, jApAna meM jo saMsthA (The Society for the Publication of Sacred Books of the World hai usane sana 1949 meM prakAzita kiyA hai (hAziye meM S se ullikhita ) / yaha saMskaraNa khuda bhI eka mimiogrApha pratilipi kI chAyAcitrita pratikRti hai| yaha mimiogrApha pratilipi sana 1929 meM pro. S. Susa dvArA kI gayI thI / yaha saMskaraNa chaH mAtRkAoM para AdhArita hai, jinameM se eka laMdana kI raoNyala eziyATika sosAyaTI se milI thI; do keMbrija vidyApITha graMthAlaya se; eka bibliotheka naeNzanela, pArisa se; eka Tokiyo iMpIriyala yunivharsiTI se; tathA eka kiyoTo vidyApITha graMthAlaya se| ina chaH mAtRkAoM meM se kevala eka jo raoNyala eziyATika sosAyaTI, laMdana se prApta hai, tAlapatroM para likhita hai| usapara nepAlI zakagaNanA ke 286 (sana 1166) veM sAlakI tithi milatI hai, ataH vaha prAcInatama hai / bAkI saba mAtRkAe~ usake bAda kAgajapara likhita hastalipiyA~ haiM / ina hastalipiyoM se saMpAdakoM ne pAThAntara saMgRhIta kiye, para Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prstaavnaa| xxi usa jilda meM unheM samAviSTa nahIM kiyA, aura unheM alaga jilda meM prakAzita karane kA vicAra bhI aba unhoMne choDasA diyA hai| cikitsaka paMDitoM ke lie upayukta sAmagrI se isa prakAra saMsAra vaMcita raha gayA hai / tathApi yaha samajhA jAtA hai ki saMpAdakoMne apanI saMhitA meM sarvottama tathA vizvasanIyatama pATha hI khIqata kiye haiN| tathApi isa saMskaraNa kI cikitsApUrNa jA~ca se mAlUma hotA hai ki upalabdha chahoM mAtRkAoM kI sahAyatA se bhI saMhitAke rikta sthAnoM kI pUrti karane meM saMpAdakamahAzaya samartha nahIM hue haiM / yadyapi mujhe ekamAtra nayI mAtRkA milI hai, jo una saMpAdakoM ke sAmane nahIM thI, to bhI unake choDe hue rikta sthAnoM kI pUrti karane meM mujhe bhI pUrI saphalatA nahIM milI hai| isake bAvajUda bhI baDaudA hastalipikI prApti tathA upayoga se aneka sthaloM kI riktatApUrti karane meM, merI saMhitA ke saMzodhana meM, katipaya mahattvapUrNa pAThAntara samAviSTa karane meM, tathA katipaya pUrtiyA~ tathA truTiyA~ nirdiSTa karane meM mujhe vaDI sahAyatA milI hai| maiM Upara sUcita kara AyA hU~ ki kiyoTo saMskaraNakI saMhitAko virAmacihnoM ke prayoga meM sudhAra kara dene tathA zabdoM aura bAksamUhoM ke zuddha vibhAjana karane se adhika vAcanIya tathA sarala kiyA jA sakatA thaa| ina parivartanoM ke kAraNa hI prastuta saMskaraNa pUrvavartI saMskaraNase bahuta adhika pragati kara cukA hai| 3. baDaudA hastalipi __ isa prakAra saubhAgyavaza orieMTala insTiTyUTakI hastalipiyoM ke saMgraha meM nevArI lipi meM likhita isa nayI hastalipi kI prApti mujhe ho gayI (jo hAziye ke ullekhoM tathA pAdaTippaNiyoM meM B se nirdiSTa hai)| yaha spaSTa hI hai ki prastuta hastalipi pro. zujhuki aura pro. ijhumi dvArA kAmameM lAyI gayI mAtRkAoM se bhinna saMhitA kI pratilipi hai / insTiTyUTa ke bhUtapUrva saMcAlaka DaoN. bI. bhaTTAcArya ne apanI saMsthAke lie nepAla meM vaha prApta kii| kAThamAMDU ke vajrAcArya maTha meM vaha milI / jisa kAgaja para vaha likhI thI vaha hAthakI banAvaTa kA eka ora pIle raMga meM raMjita tathA lAla syAhI meM dvi-rekhIya hAziye se aMkita nepAlI kAgaz2a thA / pRSThakI laMbAI 61.5 seM mI. aura cauDAI 28.2 seM. mI. thii| eka pRSTha para nau paMktiyA~, aura hara paMkti meM karIba 98 akSara haiM, aura aise panne kula 218 haiN| prathama pRSTha ke bIcobIca eka vividharaMgIya citra hai, jisameM vuddha tathA unake bodhisatvoMkI pariSad Adi aMkita hai| isa hastalipi meM bhI ... se aMkita rikta sthAna milate hai, jinase yaha nirdeza milatA hai ki vaha bhI kisI anya pUrvavartI hastalipi kI pratilipi hai| insTiTyUTa ke saMcAlaka ne uparinirdiSTa mAtRkA kA devanAgarI lipyantara insTiTyUTa ke paMDita harirAma zAstrI dvArA karavAyA aura mUla ke sAtha tulanA karake usakI svayaM jA~ca kI / gAyakavADa orieMTala graMthamAlA ke saMkalpita AgAmI saMskaraNa ke lie mudraNaprati banavAnA usakA uddezya rahA ho| sana 1958-59 meM insTiTyUTa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / ke lie rAmAyaNa ke ayodhyAkANDa kI cikittApUrNa saMhitA banAne ke hai. mujhe bAra vAra vaDAdA jAnA paDA / taba mUla pATha se tulanA karake katipaya mahattvapUrNa sthaloM kA pAThanirNaya karane meM ukta lipyantara se lAbha uThAne kA maukA mujhe bhAgya t mila gayA / mujhe isa bAta kI baDI khuzI hai ki yaha maukA mujhe mila gayA, anyA kiyoTo saMskaraNa kI naMhitA para hI nirbhara raha kara usakA kevala punarmudraNa hI jhe karanA paDatA / tathApi yaha laSTarUpa se samajha lenA Avazyaka hai ki baDodA has lipi bhI kevala eka hattalipi hI hai, jisameM aneka pAThadopa, aneka hastacyutiyA~ thA rikta sthAna vidyamAna haiM tathApi yaha maiMne anubhava kiyA ki vaha hastalipi eka kuza : paMDitalekhaka ne vaDI satarkatA se banAyI haiN| navaMbara 1956 meM jaba maiM kATham imeM thA, taba bajrAcArya maTane gayA thA, jahA~ maiMne gaNDavyUhasUtra kI katipaya devanAgarI ha lipiyA~ dekhIM, jo hAla meM kAz2a para banI pratilipiyA~ mAlUma huI / isase yaha sUcana * milatI hai ki usa pradezameM ukta sUtra kI prAcInatara hastalipi kA milanA aba bhI saMbhava hai jisase yuvA paMDitoM ko merI saMhitA kA sudhAra karane meM madada mila sake / 4. graMtha kA vipaya-vizleSaNa nepAlI bauddha AgamoM yA dharmoM ke vargavAle anya graMthoMkI bhA~ti isa canAkA prAraMbha eka prAstAvika vibhAga se hotA hai, jisameM yaha varNana rahatA hai ki vastI meM anAthapiMDada dvArA dAna meM saMgha ko prApta jetavana udyAna meM buddha baiThe haiM aura vo sattvoM, bhikkhuoM tathA zrAvakoM ke saMgha dvArA unakI paricaryA kI jA rahI hai| khugaNa ApasameM vuddha kI mahAnatA kI agAdhatA ke viSaya meM tathA usake kisI aMza se prApta karane ke sAdhanoM ke bAre meM carcA kara rahe haiM / isa uddezyasiddhi ke hetu kara Nimitra saccA pathapradarzaka ho sakatA hai| unakI carcA kA rukha jAnakara vuddha siMhadi tRmbhita nAmaka samAdhi meM praviSTa hue, jisake phalasvarUpa vibhinna pradezoM se katipaya baMdhesattva unakI paricaryA ke lie vahA~ A pahu~ce aura itanI saMkhyA meM apane prabhuke ca / ora Asana jamAye vaiTha gaye ki jetavana udyAna kA samUcA vistAra unase vyApta ho yA / buddha kI isa vibhUti se sAriputra Adi zrAvakagaNa paricita nahIM the| anantara pratyeka bodhisatva ne buddha kI stuti meM eka-eka laghu stotra gAyA (pR. 1 se 24) / isake pazcAt bodhisattva samaMtabhadrane, jo samAdhi ke svarUpa tathA buddha kI isa vibhU * ko jAnatA thA, saMgha ko yaha viSaya samajhA diyaa| usake anantara bodhisattva maMjuzra AyA aura usane bhI saMghake sAmane buddha kI samAdhi kA rahasya vizada kiyaa| isake phalakharUpa samUcA saMgha karuNA se plAvita ho gyaa| isa karuNAbhAva se preraNA pAkara unhoMne taya kiyA ki bodhisattvatA tathA usakI pUrvasiddhatA prApta karane meM saM ra ke anya prANiyoMkI ve sahAyatA kreNge| isa hetu unhoMne bhikkhu, brAhmaNa, rAjA vaidya, vyApArI, zrAvaka, rAjakumAriyA~, rAjamAtAe~ Adi ke vibhinna rUpa dhAraNa karake zake Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prstaavnaa| bhinna bhinna vibhAgoM meM saMcAra kiyA (pR. 25-35) / unameM se maMjuzrI dakSiNApatha kI ora baDhA / maMjuzrI ke mahAna pAvitrya ko jAnakara sAriputra ne anya bhikkhuoM kA dhyAna usa ora AkarSita kiyA aura usake pAsa jAkara tattamAna zajiyoM ko prAta karane kI icchA prakaTa kii| maMjuzrI ne una dasa kAraNoM kA vivecana bhikkhuoM ke sAmane kiyA jinake valapara use ve zaktiyA~ prApta ho gayI thii| maMjuzrI ke pravacana ke phalakharUpa bhikkhuoMko samAdhi kI upalabdhi huI aura unhoMne saMbuddhi prApta kii| isake bAda maMjuzrI dhanyAkara nAmaka nagara pahu~ca gayA / dhanyAkara ke nAgarika baDI bhIDa meM usakI paricaryA ke lie ikaTThA hue, jinameM sArthavAhaputra sudhana bhI thaa| maMjuzrIne turanta jAna liyA ki sudhana bodhisattva kI sarvajJatA prApta karane kI kSamatA rakhatA hai| eka pravacana meM use upadeza dekara maMjuzrI nagara choDakara calatA banA, para sudhanane lagana se usakA pIchA nahIM chodd'aa| usakA dhyAna khIMcane ke lie sudhana ne usakI stuti meM eka stotra gAyA aura bodhisattvatA kA mArga batAne kI prArthanA kI / taba maMjuzrI ne use samajhAyA ki bodhisatvatA kalyANamitroM ke lAbha para nirbhara hai, aura use meghazrI nAmaka bhikkhu ke pAsa jAne kI salAha dI / usane batalAyA ki bodhisattvatA prApta karane ke icchuka ko usa dhyeya kI tarapha jAne ke lie kaisA AcaraNa karanA cAhiye yaha vaha meghazrI se sIkha sakatA hai (pR. 36 se 47) / usake kahe anusAra sudhana meghazrI ke pAsa pahu~ca gayA aura usase pUchA ki bodhisattvatA kisa mArga se prApta kI jAe aura usa uddezyasiddhi ke lie kisa prakAra kA AcaraNa Avazyaka hai (pR. 3 se. 50) / isake uparAnta kA graMtha kA hissA jisameM sudhana ke anveSaNa kA vRttAnta nihita hai, hara kalyANamitra ke bAre meM vaha itanA eka-samAna hai ki usakA sAra eka tAlikA ke rUpa meM diyA jA sakatA hai jo isake sAtha joDa dI hai: Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamitra Piace of residence His voos ion 5. Sar:: 532 Tica page for 2 maMtrIH (18-10 rAnAvarAnta-mugrIvaparvata bhikSuH 3 ngnmyH| mAgaramunna-diguddeza bhikSuH mAgaratIraM lakApatham bhikSuH 4 nupratiSThiraH (55-58) 5. megho imiDaH (59-62) 6 muktakaH (63-64) vajapuraM miDapaTTanam dramiDaH vanavAsI janapadaH zreSThI 7 nAradhvajaH (68-28) milaspharaNaM jambudvIpazIrSam mithuH AzA (79-86) samantavyUhamudyAnam upAsiba nAlayurjanapadaH RSiH : bhISmottaranirvopaH ( 87-89) 10 jayoSmAyatanaH (90-95) iSANo janapadaH brAhmaNaH 11 maitrAyaNI (96-98) siMhAvejRmbhita nagaram 12 mudarzanaH (79-101) trinayano janapadaH 13 indriyezvaraH (102-104) mumukhaM nagaram dArakA 14 prabhUtA ( 105-109) samudrapratiSThAna nagaram upAsika 15 vidvAn (110-113) mahAsamavaM nagaram gRhapatiH 16 ralacUH ( 114-116) siMhapotaM nagaram dharmameTI 17 samantanetraH (117-119) vetramUlako janapadaH gAndhikaH Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAlikA Special attainment sarvadharmasaMdhAraNA dhAraNI samannanetradharmaparyAyaH amaGgamukho vodhisattvavimokSaH sarasvatyA dhAraNyAlokaH asaGgavyUhaH tathAgatavimokSaH samantamukhavizuddhivyUhaH samAdhiH azokakSemadhvajo vodhisattvavimokSaH aparAjitadhvajo bodhisattvavimokSaH vajrAciH samAdhyavabhAsa samantavyUhaH prajJApAramitAmukhaparivartaH anizAntajJAnapradIpo bodhisattvavimokSaH sarvadharmajJAna zilpAbhijJAvAn jJAnAlokaH akSayavyUhapuNyakoSo bodhisattvavimokSaH manaH kozasaMbhavAni puNyAni apratihatapraNidhimamuNDalavyUho bodhisattvavimokSaH sarvasattvasaMtoSaNasamantamukhabuddha darzana - pUjopasthAnagandhabimbam / Results of that attainment sarvatathAgatadarzanam : mahAsAgarasya traiSucyam / asaGgako vijJakaH / sarve naM jJAnam / buddhAnAM bhagavatAM darzanam / sarvAdhiSThAnajJAnam / tathAgatadarzanAvirahaH / tathAgatapAdamUle vihAraH / sarveSAM devAdInAnupa dezadAnam / samantamukhadhAraNIjJAnam / ekacittotpAdana sarvajJAnam / gaNanAnayajJAnam / eka piThariyA sarvasattva saMtarpaNam / sarvasattvebhyo'nnAdidAnam / gRhasaMpat / sarvAbhiprAya paripUriH / Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XX T gaMNDangRhasUtram / Place of residence His voc: ion No. Xaus o Kalvara nitra Fith pase Yos. 18 analaH (120-223) nAladhvaja nagaram rAjA 19 nahAbhaH (124-130) duprabhaM nagaram rAjA 20 abalA ( 131-136) sthirA rAjadhAnI upAsiTa 23 sarvaganI ( 13.7-939) tosalaM nagaram parivrAja : gAndhikazreSTI pRthurASTra : napadaH kUTAgAraM nagaram dAzaH nandihAraM nagaram zreSThI kaliGgavanaM nagaram bhikSuNI 22 utsalabhUtaH (:40-142) 23 vairaH (143-144 24 jayottanaH (145-147) 25 siMhavijRmbhitA ( 148-153) 26 vanAmetrA (154-156) 27 veSTilaH (157-15.8) 28 avalokitezvaraH (159-164) 29 ananyagAmI ( 169-166) 30 mahAdevaH (167-168 ) ranavyUha nagaram bhAgavatI zubhapAraMgamaM nagaram gRhapatiH potalakaH parvataH bodhisatva gaganasaMcArI bodhisattva mahAdevaH devaH 31 sthAvarA ( 169-170) magadhaviSayaH pRthvIdevata kapilavastu rAtridevata magadhaviSayaH rAtridevata vairocanabodhimaNDaH 32 vAsantI ( 171-182) 33 samantagambhIrazrIvimalaprabhA (183-187) 34 pramuditanayanajagadvirocanA (188-202) 35 samantasattvatrANojaHzrIH (203-219) 36 prazAntastasAgaravatI (220-232) rAtridevata vairocanabodhimaNDaH rAtridevata vairocanabodhimaNDa: rAtridevata Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prstaavnaa| XXV Special attainment Results of that attainmert mAyAgato vodhisattvavimokSaH adhArmikasatvadamanam / sarvabhayopadravAdiprazamanam / mahAmaitrIdhvajo jJAnalokaH duryodhanajJAnagarbho vimokSaH acintyAni praatihaaryaanni| sarvasattvArthakaraNam / samantamukhavyavacAraNAloko nAma samAdhimukham sattvAnA savarNavarNakumumavicitritatvam / sarvagandhayuktijJAnam mahAkaruNAdhvajA bodhisattvacaryA sarvagAminI bodhisattvacaryA sarvasattvArthaparipUraNam / sarvamanyanAsamuddhAtito vimokSaH loke dhrmdeshnaa| buddhpuujopsthaankrm| rAgavirAgatAyai dhrmdeshnaa| virAgakoTIgato vimokSaH aparyAdattakoTIgato vimokSaH sarvatathAgatAbhimukhIbhavanam / satvAnAM sarvabhayebhyo vimocanam / mahAkaruNAmukhAvilamba caryAmukham samantamukhanirjavano vimokSaH meghajAlo nAma vimokSaH zAnaduryodhanagarbho vimokSaH sarvasatvatamovikiraNadhokmAsa sarvabuddhakharUpAvataraNam / athaladharmapratipattI niyojanam / boSisattvavittacaritajJAnam / sarvasattvapratizaraNatvam / sarvatathAgatakharUpAvataraNam / jagadinammukho vimokSaH bAntadhyAnamukhasamantavikramo vimokSaH savairatvaparipAcanam / samantabhanatrIvivipulavimalavegayo mAma samAdhi srvshtaavissuvmaasprtijmmH| malAnAM dhArmikI rakhAvaraNati biijiir`iklinbil nAma bimovA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXVIII No. Name of Kalyapamitra with page Nos. 37 sarvanagararakSAsaMbhavatejaH zrIH ( 233 - 242 ) 38 sarvavRkSapraphullana sukhasaMvAsA ( 243 - 264 ) 39 sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA ( 265-284 ) 40 sutejomaNDala ratizrIH ( 285 - 299 ) 41 gopA ( 300-338) 42 mAyAdevI ( 339-349 ) 43 surendrAbhA ( 350 - 351 ) 44 vizvAmitraH ( 352 ) 45 zilpAbhijJaH 353 - 354 ) 46 bhadrottamA (355 ) 47 muktAsAraH ( 356 ) 48 sucandraH ( 357 ) 49 ajitasenaH ( 358 ) 50 zivarAgraH ( 359 ) gaNDavyUhasUtram I Place of residence vaisecanabodhimaNDaH vairocanabodhimaNDaH vairocanabodhimaNDaH lumbinIvanam kapilavastu vairocanabodhimaNDaH tridazendrabhavanam kapilavastu vartanakaM nagaram bharukacchaM nagaram bharukacchaM nagaram rorukaM nagaram dharma grAmaH 51 zrIsaMbhavaH zrImatizca ( 260-367 ) sumanAmukhaM nagaram 52 maitreyaH (368) vairocanavyUhAlaMkAragarbho mahAkUTAgAraH His vocatio rAtridevatA rAtridevatA rAtridevatA lumbinIvanadetA zAkyakanyA bodhisattva trI devakanyA dArakAcArya zreSThidArakaH upAsikA hairaNyakaH gRhapatiH gRhapatiH brAhmaNaH dArakAH, dA kA bodhisattvaH Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prstaavnaa| XxIx Special attainment Results of that attainment anuttaradharmasaMgrahaH / tthaagtpunnysttvsNgrhjnyaanopaayaavbhaasH| sarvadharmakhabhAvasamatAvabodhanam / vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUho vimokSaH manozarutagambhIravikurvitapravezo vimokSaH vipulaprItisaMbhavasaMtuSTayavabhAso vimokSaH sarvasattvaparipAkasaMcodanakuzalasaMbhavo vimokSa aprameyakalpasarvArambaNabodhisattvajanmavikurvita tatsadarzano vimokSaH bodhisattvasamAdhisAgaranayavyavalokamaviSayo vimokSaH . mahApraNidhAnajJAnamAyAgatavyUho vimokSaH . vairocanajanmasamudrAvataraNam / sarvasatsvAnAM karmasamAdAnajJAnam / bodhisattvajananItvam / .. tathAgatAvirahaH / asamasmRtivizuddhabyUho vimokSaH zilpAbhizAvAn vimokSaH anAlayamaNDaladharmaparyAyajJAnam asazasmRtivyUho vimokSaH prajJApAramitAmukhAvakrAntiH / sarvajJatAmaNDalapravartanam / tathAgatapAdamUle dhrmpssttiH| vimalajJAnaprabho vimokSaH akSayalakSaNo vimokSaH salAdhiSThAnam akSayabuddhadarzanapratilabhaH / srvkaamsmRddhiH| mAyAgatasarvalokazAnam / mAyAgato bodhisatvavimokSaH sarvatryabArambaNajJAnapravezAsamoSalmRtinyUhago vimokSaH yathAsthitasarvavakhakhamAvasaMdazanam / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXX gaNDavyUhasUtram / isa tAlikA se yaha dikhAI degA ki eka kalyANamitra buddha yA bodhisatra ke ananta guNoM meM se kevala eka guNavizeSa hI apane pAsa rakhatA hai / tobhI saman bhadra kI pradarzita bhadracarI yA bhadracaryA (pR. 428 - 436 ) meM isa AcAramArga kA sAra dikhAI detA hai / puNeM - 2 7-9-60 pa. la. vaidya Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ABBREVIATIONS AK (0)--Avadana-Kalpalata of Ksemendra, Bibliotheca Indica edition; our edition in BST Nos. 22-23. AS (x* p*)--Arvadana-Sataka by J. S. Speyer, Bibliotheca Buddhica edition; our edition in BST No. 19. Asta (Astasahasrika Prajnaparamita, ed. by Rajendralal Mitra. BC-Buddhacarita of Asvaghosa, edns, by Cowell and Johnstone. BCA-Bodhicaryavatara of Santideva, with Panjika of Prajnakaramati, ed. by Poussin; bare text in Zapiski; our edition in BST, No. 12. BCP-Bodhicaryavatarapanjika of Prajnakaramati, ed. by Poussin ; our edition in BST, No. 12. CP-Cariyapitaka, PTS edition; also by B. C. Law. CS-Catuhstava of Nagarjuna (I. Nirupama, III. Acintya, and IV. Paramartha) II. Lokatita, DA (f) Divyavadana, our edition in BST No 20; also Cowell and Neil's edition. DBh (Dasabhumikasutra ed. by Rahder; our edition in BST, No. 6. GM-Gilgit Mss. ed. by N. Dutt. GV (TSGandavyuhasutra, ed. by Suzuki and Idzumi, Kyoto, Japan, 1949; our edition in BST, No. 5. J()-Jataka, ed. by Fausbol. JM (*) Jatakamala of Arya Sura, ed. by H. Kern, HOS.; our edition in BST No. 21. KV (S)-Karandavyuha, BTS edition. LA (~*)--Lankavatarasutra, ed. by B. Nanjio, Kyoto, Japan, 1923; reprint 1956. LV (f)-Lalita-Vistara, our edition in BST No. 1. MS (Madhyamakasastra of Nagarjuna, our edition in BST No. 10. MV (Madhyamakavrtti called Prasannapada of Candrakirti, our edition in BST No. 10. MVastu (# )Mahavastu, ed. by E. Senart. *)--Mahavyulpatti ed. by I. P. Minayeff, Bibliotheca MVy (7* Buddhica. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PP Prajnaparamita. Bend I in RP (*)-Rastrapalapariprecha, ed. by L. Feer, Biblic heca Buddhica; our edition in BST No. 17. SS (*)--Siksusamuccaya of Santideva, ed. by Bibliotheca Budaica; our edition in BST No 11. SA (*) Sutrala kara of Asanga, ed. by S. Levi. SN-Saundarananda of Asvaghosa, edns, by H. P. Shast and Johnstone. XXXII SR (Samadhirajasutra ed. by N. Dutt, in GM our edition in BST No. 2. H. SDP ($?Ao)--Suddharmapundarikasutra, ed. by N. Dutt; a o by Kern and Nanjio; our edition in BST No. 6. SP()-Suvarnaprabhasasutra, ed. by B. Nanjio an Idzumi, Kyoto, Japan, 1931; also by J. Nobel. SV (E)-Sukhavativyaha ed. by Max Muller. T-Tibetan translation. T-(followed by number-Tohoku Catalogue. TG (Tathagataguhyasutra or Guhyasamaja, GOS edn TS (a)--Tattvasaingraha of Santaraksita, GOS edition. TTP-Taisho Tripitaka, Tokyo, 1924-1934. VCh (Vajracchedika, ed. by Max Muller; our edit n in BST. No. 17. (N. B.-Most of the works mentioned above are planned o be included in the BUDDHIST SANSKRIT TEXTS S ries. The list will be found at the end of the Volume.) 10 5 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // gaNDa vyUha sUtram // 1 nidaanprivrtH| / / OM namaH sarvabuddhabodhisattvenyaH / / evaM mayA zrutam / ekasmin samaye bhagavAn zrAvastyAM viharati sma jetavananAthapiNDadatyArAme mahAvyUhe kUTAgAra sAyaM paJcamAtrairbodhisatvasahanaiH samantabhadramaJjuzrIbodhisattvapUrvagamaiH / yaduta jJAnottarajJAninA ca bodhisatvena mahAsatvana / sattvottarajJAninA ca / asaGgottarajJAninA ca / kusumottarajJAninA ca / sUryottarajJAninA ca / candrottarajJAninA ca / vimalottarajJAninA ca / vanottarajJAninA ca / virajottarajJAninA ca / vairocanottara 1 Before evaM, all Mss. read the following stanzas which, of course, do not form part of the text: gaNDavyUhamahArNavastotraninAdi bho jinasutAnAm / parSannaNDalasAgaranAnA vyUhAdikaM proktam // 1 // sugatasamAdhyavataraNA acintiyabuddhanidarzanaM caitra / dhImatsaMghAgamanaM zrAvakaviSayAnugamana ca // 2 // stutimeghAcintyamahAvuddhotpAdaprakAzanaM sudhiyAm / saddharmaratnasAgarasamantabhadrAcInadazam // 3 // sarvatathAgatasurucirasamAdhisAgaraparaMparAvagamAt / jinmutsmaadhisaagrprNpraashcaanugntvyaaH||4|| iti sugatasamAvizataivimokSasAgaraparaMparAmizca / sugatAtmajena sudhiyA madhuzrInAmadheyena // 5 // nirdirzatA sugatAnAM vyUhamacinyaM tathA jinasutAnAm / vikrIDitairbahuvidhaiH sphuTa jagadanandaparyantam // 6 // tasyaivaM nirdizato dazabalatanayasya bodhivrstvaaH| avaverurviSayodadhimatha sugatAnA niravazeSam // 7 // . teSAM samAdhisAgaramokramatA dazabalAnubhAvena / vikIDitairacinyaizcaranti yasyAnumAvena // 8 // evaM samAhitaSiyale vadhinaH satvasAgaramanantam / pravicevinayazatarvividharAtmapramAvanayaH / na ca sugatapAdamUlAtkecidapyapajammukhe mahAsatvA / vividhavimokSaviSayairvyaharaMvatrApramekhe // 10 // prAkAmIdakSiNApathamaya cariyAM jinamutasya sa majuzrI bodhisatkhalalitavinagana sattvAn paramodhau // 11 // bArAdaravarAnapUrvaNAya so vineyavazAt / binayAmAsa mahAjanamacintyanirdezavAdhitAmiH // 12 // Bo 3 nidarzanIva gamana 5 B ASAR RESENSE Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S2 B 2 S 3 2 gaNDavyUhasUtram / [ jJAdinA ca bodhisattvena mahAsattvena || jyotirdhvajena ca / merudhvajena ca / ratne jena ca / anaGgadhvajena ca / kutumadhvajena ca / vinaladhvajena ca / sUryadhvajena ca / ciradhvajena ca / virajadhvajena ca / vairocanadhvajena ca bodhisattvena mahAsattvena || ratnatejas ca | nahAnejasA ca / jJAnavatratejasA ca / vimalatejasA ca / dharmasUryatejasA ca / puNyavata - ' tejasA ca / jJAnAvabhAsate jasA ca / samantazrItejasA ca / samantaprabhatejasA ca / maintapramatejasA ca bodhisatvena mahAsattvena || dhAraNIgarbheNa ca / gaganagarbheNa ca / parbheNa ca / ratnagarbheNa ca / sUryagarbheNa ca / guNavizuddhigarbheNa ca / dharmasamudragarbheNa ca / vairocanagarbheNa ca / nAbhigarbheNa ca / padmazrIgarbheNa ca bodhisattvena mahAsana // sunetreNa ca / vizuddhanetreNa ca / vimalanetreNa ca / asaGganetreNa ca / samantadarza netreNa 10 ca / suvilokitanetreNa ca / avalokitanetreNa ca / utpalanetreNa ca / vajranetreNa ca / ratnanetreNa ca / gagananetreNa ca / samantanetreNa ca vodhisattvena mahAsattvena // deva kuTena ca / dharmadhAtupratibhAsamaNimukuTena ca / bodhimaNDamukuTena ca / digvairocanamukuTe / sarvabuddhasaMbhUtagarbhamaNimukuTena ca / sarvalokadhAtU gatamukuTena ca / samantavairocana: kuTena ca / anabhibhUtamukuTena ca / sarvatathAgatasiMhAsana saMpratiSThitamaNimukuTena ca / samadharma15 dhAtugaganapratibhAmamukuTena ca bodhisattvena mahAsattvena // brahmendracUDena ca / nAgendra Dena ca / sarvabuddhanirmANapratibhAsacUDena ca / vodhimaNDacUDena ca / sarvapraNidhAnasAgarAM SamaNirAjacUDena ca / sarva tathAgataprabhAmaNDalaprarmuJcanamaNiratna nigarjitacUDena ca / sarvAkAzatalAsaMbhedavijJaptimaNiratnavibhUSitacUDena ca / sarvatathAgatavikurvitapratibhA vvajamaNirAjajAlasaMchAditacUDena ca / sarvatathAgatadharmacakranirghoSacUDena ca / sarvatrya nAma20 cakranirghoSacUDena ca bodhisattvena mahAsattvena // mahAprabheNa ca / vima praNa ca / vimalatejaHprabheNa ca / ratnaprabheNa ca / virajaprabheNa ca / jotiSprabheNa ca / dharmaprabheNa ca / zAntiprabheNa ca / sUryaprabheNa ca / vikurvitaprabheNa ca devapra Na ca bodhisattvena mahAsattvena || puNyaketunA ca / jJAnaketunA ca / dharmaketunA ca / bhejJA 25 30 tatra sudhanaM kRpAludharmadhano bodhaye samAdApya / kalyANamitrasAgaravartmanyavatArya kAruNyAt // 13 // vijahAra sattvavinayairbahubhiH kSetrArNaveSvamitakAyaH / evaMvidhairupAyairabhivinayan bhaivyajana kAyam // 14 // sudhano'pi tadanuzAstyA meghazrIsAgarAmbudapramukham / kalyANamitrasAgaramArAgya samantabhadrArtham // 15 // vinayan sattvasahasrAn tatkAryAntargataH samAdhizataiH / vijahArAnanta ghiyAM samantabhadracariyAbhimukhaH // 16 // 1 Bom. ratnadhvajena ca 2 Bom. sUryadhvajena ca 4 B adds tattvagarbheNa ca 5 Bom. avalokitanetreNa ca. B tatkAryA. 9 B mukham. 100 3 Bom. samantaprabhazrI sA ca. B pramocana 7S vya 6 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1..] 1 nidaanprivrtH| ketunA ca / prabhAketunA / kusumaketunA ca / bodhiketunA ca / brahmaketunA ca / samantAvabhAsaketunA ca / maNiketunA ca bodhisatvena mahAsattvena // brahmoSeNa ca / sAgaraghoSeNa ca / dharaNInirnAdaghoSeNa ca / lokendrayoSeNa ca / zailendrarAjataMbanaghopreNa ca / sarvadharmadhAtuspharaNaghoSeNa ca / sarvadharmadhAtusAgaranigarjita boSeNa ca / sarvamAramanDalapramardanaghoSeNa ca / mahAkaruNAnayameghanigarjitaghoSeNa ca / sarvajagaduHkhaprazAntyAzvAsanaghopeNa ca / bodhisattvena mahAsattvena // dharmodgatena ca / vizeSodgatena ca / jJAnodgatena ca / puNyasumerUdgatena ca / guNaprabhAvodgatena ca / yazodgatena ca ! samantAvabhAsodgatena ca / mahAmaitryudgatena ca / jJAnasaMbhArodgatena ca / tathAgatakulagotrodgatena ca vodhisattvena mahAsattvena // prabhAzriyA ca / pravarazriyA ca / samudgatazriyA ca / vairocanazriyA ca / dharmazriyA ca / candrazriyA ca / gaganazriyA ca / ratnazriyA ca / ketuzriyA ca / jJAnazriyA ca bodhisattvena mahAsatvena / / 10 zailendrarAjena ca / dharmendrarAjena ca / jagadindrarAjena ca / brahmendrarAjena ca / gaNendrarAjena ca / devendrarAjena ca / zAntendrarAjena ca / acalendrarAjena ca / RSabhendrarAjena ca / pravarendrarAjena ca bodhisattvena mahAsatvena // prazAntakhareNa ca / asaGgakhareNa ca / dharaNInirghoSakhareNa ca / sAgaranigarjitakhareNa ca / meghanirghoSakhareNa ca / dharmAvabhAsakhareNa ca / gagananirghoSakhareNa ca / sarvasattvakuzalamUlanigajiMtakhareNa ca / pUrvapraNidhAnasaMcodanakhareNa 15 ca / mAramaNDalanirghoSakhareNa ca bodhisatvena mahAsattvena // ranabuddhinA ca / jJAnabuddhinA ca / gaganabuddhinA ca / asaGgabuddhinA ca / vimalabudbhinA ca / vizuddhabuddhinA ca / tryadhvAvabhAsabuddhinA ca / vizAlabuddhinA ca / samantAvalokabuddhinA ca / dharmadhAtunayAvabhAsabuddhinA ca bodhisattvena mahAsattvena // evaMpramukhaiH paJcamAtrairbodhisattvasahanaiH sarvaiH samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnAbhiniryAtairasaGgagocaraiH sarvabuddhakSetraspharaNatayA / ananta- 20 kAyAdhiSThAnaiH sarvatathAgatopasaMkramaNatayA / anAvaraNacakSurmaNDalavizuddhaH sarvabuddhavikurvitadarzanatayA / vijJaptiSvapramANagataiH sarvatathAgatAbhisaMbodhimukhopasaMkramaNApratipranabdhatayA / anantAlokaH sarvabuddhadharmasamudranayajJAnAvabhAsapratilabdhatayA / anantakalyAkSINaguNanirdezaiH pratisaMvidvizuddhyA / AkAzadhAtuparamajJAnagocaravizuddhyanigRhItairyathAzayajagadrUpa- : kAyasaMdarzanatayA / vitimirainiHsattvanirjIvasattvadhAtuparijJayA / gaganasamaprajJaiH sarvadharmadhAtu-25 razmijAlaspharaNatayA // pazcamizca zrAvakamaharddhikazataiH sarvaiH satyanayakhabhAvAmisaMbuddhairbhUtakoTipratyakSagatairdharmaprakRtyavatIrNairbhavasamudroccalitaistathAgatagaganagocaraiH saMyojanAnuzayavAsanAvinivartitairasakAlayanilayairgaganazAntavihAribhirbuddhakAlAvimativicikitsAsamucchinnaiH buddhajAnasamudrAdhimuktipathAvatIrNaiH // lokendraizca pUrvajinakRtAdhikAraiH sarvajagaddhitasukhapratipane B sarvazadasatta: B adds vibudabuddhinA .. B sattvAyatasahI x B maraNAnantataH B"bidura vanavijJapti..... pratyakSa B prasAdI B.sarvapramAditAvaprati Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B3 gaNDanyUhasUtram / ranadhI TakalyAgantraiiH parasatrarakSApratipannaiH lokavizeSavartijJAnamukhAvatIrNaiH sarvasattvAparilAci buddhazAlanagocaranipatittathAgatazAlanarakSApratipannevuddhavaMzasaMdhAraNapraNivinirjAtaistathAgatakulatrananavAbhinuH sabaijanajJAnAbhilApibhiH // ___ aba khalu netra bodhinavAnAM saparivArANAM tepAM ca zrAvakamahaddhikAnAM teSAM ca lokendrAgAM saparivArAmAnetadabhavata-na zakyaM devakanApi lokena tathAgataviSayaM tathAgatajJAnagocara tathAgatAdhiSTAnaM tathAgatavalaM tathAgatavaizArA tathAgatasamAdhi tathAgatavihAra tathAmatAdhipatyaM tathAgatkAyaM tathAgatajhAnamagantuM vA avamAhituM vA adhimoktaM vA prajJAtuM vA vijJAtuM vA vicArayituM vA vibhAvayituM vA vibhAjituM vA prabhAvayituM vA parasattvasaMtAneSu vA pratiSTApayitum , anyatra tathAgatAdhiSThAnena tathAgatavikurvitena tathAgatAnubhAvena tathAgata10 pUrvaprANidhAnna pUrvayuddhasukRtakuzalamUlatayA kalyANamitraparigraheNa zraddhAnayanajJAnaparizuddhyA udArAdhinuktyavabhAsapratilambhana bodhisattvAcyAzayaparizuddhyA adhyAzayasarvajJatApraNidhAnaprasthAnena / apyeva nAma bhagavAnasmAkaM yathAzayAnAM vodhisattvAnAM sarvepAM ca sattvAnAmAzayavimAtratayA avinuktinAnAtvatayA pratibodhanAnAtvatayA vacanasaMketanAnAtvaprAptAnAM nAnAdhi pateyabhUmipratiSThitAnAM nAnendriyavizuddhAnAM nAnAzayaprayogAnAM nAnAcetanAviSayANAM nAnA15 tathAgataguNanizritAnAM nAnAdharmanirdezadigabhimukhAnAM pUrvasarvajJatAprasthAnaM ca saMdarzayet / pUrvabodhisattvapraNidhAnAbhinihariM ca saMdarzayet / pUrvabodhisattvapAramitAmaNDalavizuddhiM ca saMdarzayet / pUrvabodhisattvabhUmyAkramaNavikurvitaM ca saMdarzayet / pUrvavodhisattvacaryAmaNDalAbhiniriparipUriM ca saMdarzayet / pUrvabodhisattvayAnAbhiniharivyUhAvabhAsaM ca saMdarzayet / pUrvabodhi sattvamArganyUhaparizuddhiM ca saMdazayet / pUrvabodhisattvaniryANanayasAgarAbhiniharivyUhAnapi 20 saMdarzayet / pUrvabodhisattvasamudAgamavikurditasAgaravyUhAnapi saMdarzayet / bodhisattvapUrvayogasamudrAnapi saMdarzayet / abhisaMbodhimukhavikurvitasAgarAnapi saMdarzayet / tathAgatadharmacakrapravartanavikurvitavRpabhitAmapi saMdarzayet / tathAgatavuddhakSetraparizuddhivikurvitasAgarAnapi saMdarzayet / tathAgatasattvadhAtuvinayopAyamukhAnyapi saMdarzayet / tathAgatasarvajJatAdharmanagarAdhipateyatA mapi saMdarzayet / tathAgatasarvasattvamArgAvabhAsAnapi saMdarzayet / tathAgatasattvabhavanapravezaviku25 vitAnyapi saMdarzayet / tathAgatasattvadakSiNApratigrahAMzca saMdarzayet / tathAgatasarvasattvapuNya dakSiNAdezanAprAtihAryANyapi saMdarzayet / tathAgatasarvasattvacittagatiSu buddhapratibhAsavijJaptIrapi saMdarzayet / tathAgatasattvavikurvitaprAtihAryANyapi saMdarzayat / tathAgatasarvasattvadezanAnuzAsanIprAtihAryANyapi saMdarzayet / tathAgatasarvasattvAcintyabuddhasamAdhigocaravikurvitAnyapi saMdarzayediti // ___ atha khalu bhagavAsteSAM bodhisattvAnAM cetasaiva cetaHparivitarkamAjJAya mahAkaruNAzarIraM mahAkaruNAmukhaM mahAkaruNApUrvagamaM mahAkaruNAdharmagagananayAnugamaM siMhavijRmbhitaM nAma 1B avatartum. . B AjJAtuM. 3 B om. vibhAvayituM. 4 B adds tathAgatasarvajJatAnurAgAdhipateyatAM saMdarzayet, s6 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nidaanprivtH| sanadhi namAyane majAdvirocanavyUhan / nananantaratAnacanda tra bhakata nhAvyUhaH kUTAmAro'nantanadhyavibulaH manyito'bhUt / anajinakapItalahaH ma hAjajAlasaMndhita nikalananakAnAmnAbhikINoM nahAnanirananduvikInoM baiMDapanbharazastio janAvarocanananirAjanuvibhaktAlaMkAraH savaratnayanakataMbAto jAmbUnadanagiranako zaktiH navaratnaniyUhatoraNaharmyagavAkSAsaMgnyeyavedikAvizudravyUhaH sarvalokendrazamaninnavyUho / jagatsAgaramaNiratnavyUhaH sarvamaNiratasaMchAditaH tanucchritacchatradhvajapatAkaH sarvadvAratoragavyUhanumadhAturahinanAlapranuktaspharamavyUho vahinabhilAgyapapannaNDala nUnitalavedikAvyUhaH samantadiksopAnanagiratakUTaH paramavibhajopazonitaH / tatra ca jetavanaM vijulAyAnavittAraM saMsthitamabhUt / tAnyapi ca buddhAnubhAvena anabhilAyabuddhakSetraparanArajAlanAni buddhakSetrANi vipulAyAmavistArANi saMsthitAnyanUvan / sarvaratnavicitravyUhAni anabhilApya- 20 ratnacitrasaMsthitabhUmitalAni asaMkhyevamaNiratnaprAkAraparikSitAni vividharanatAlapaGkityUhAni saMsthitAnyabhUvan / teyu ca aparinANagandhodakanadyo'nantAvartanandhodakAriNIH stavaratnapuSpauSakalupAH pradakSiNavAhinyaH sarvavuddhanirvopanirjitavyUhAH sunavatiSThante sma / acinyAzca ratnapuNDarIkapatayaH saMvaratnodgatapraphullapazavyUhopazobhitatalAzca ratAH , acintyAzca vicitraratnakUTAgArapatayaH sarvamaNiratnajAlasaMchannA asaMkhyecanaNiratnaradinajAlAvabhAsavyUhA 15 asaMkhyeyamaNiratnavimAnasarvamaNiratnavyUhAH sarvagandhakozAnuktAH sarvadhUpapalanyUhAH saMsthitA abhUvan / aparimANAzca ratnadhvajAH, evaM vanavajAH patAkAdhvajA ratapaTTadhvajAH puSpadhvajA AbharaNadhvajA mAlyadhvajAH sarvaratnakiGkiNIjAladhvajA naNirAjacchatradhvajAH samantAvabhAsaspharaNamaNiratnadhvajAH sarvatathAgatanAmacakrani!pamagiratnarAjadhvajAH siMhakAntamagiratnarAjavajAH sarvatathAgatapUrvayoganigarjanamaNiratnarAjadhvajAH sabaMdhanadhAtupratibhAsavajA naNiratnarAja- 20 vajavyUhAH sarvadhvajAlaMkArasamantadiktuvibhaktavyUhAH saMtiSThante sma / sarvAvaca jetavanamacintyadivyavimAnameSagaganatalAlaMkAraM saMsthitamabhUt / asaMkhyeyasarvagandhavRkSamevasaMchanAlaMkAran , anabhilApyasarvavyUhasumerusaMchannAlaMkAram , anamilApyavAdyatUryamaghasarvatathAgatastutisaMgItimadhuranirghoSAlaMkAram , anamilApyaratnapadmameghasaMchannAlaMkAram , anabhilApyaratnasiMhAsanadivyamaNiratnavastraprajJaptabodhisattvaniSaNNatathAgatastutimeghamadhuranighoSAlaMkAram , anamilApyadevendrabimbasahazAbhimukhamaNivigrahameghAlaMkAram , anabhilApyazvetamuktijAlameghAlaMkAram , anabhilApyalohitamuktAkUTAgArameghasaMchannAlaMkAram , anabhilApyavajrasAramuktAmevapravarpaNAlaMkAraM saMsthitamabhUt / tatkasya hetoH? tathA hi tadacintyaM tathAgatakuzalamUlam , acintyastathAgatazukladharmopacayaH, acintyaM tathAgatavuddhavRSabhitAdhiSTAnan , acintyaM tathAgatasarvalokadhAtvekakAyaspharaNavikurvitam , acintyaM sarvatathAgatakakAyapravezasarvabuddhakSetravyUhasamavasaraNAdhiSThAnasaMdarzanam , 30 acintyaM tathAgatAnAmekaparamANurajasi sarvadharmadhAtupratibhAsavijJaptisaMdarzanam , acintyaM tathA 1 Bom, acintyaM vikurvitam. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 gaNDavyUhasUtram / [1.0matAnAnekaronakaSa pUrvAntakoTIgatamarvatathAgataparaMparAsaMdarzanam , acintyaM tathAgatAmekarazminukhatarvalokkanuparanAgurajaHpratarAvanAtanam , acintyaM tathAgatAnAmekaromamukhasarvalokadhAtuparamANurajAnanaM nirmitane vatarvayuddhakSetraspharaNan , acintyaM tathAgatAnAmekaromamukhasarvalokadhAtusaMvatabiktakaraNadarzanaM / / yathA ca jetavananevaMrUpayA vuddhakSetraparizuddhyA parizuddhaM saMsthitan , evaM dazanu dikSu dhandhAnuparanAkAzavAtparyavasAnAH sarvalokadhAtavaH parizuddhAH saMsthitA alaMkRtAH pratimaNDitAH tathAgatakAyaparisphuTA jetavanasamavasaraNA bodhisattvapariNaH tayAralaparpannaNDalandramuvyavasthitAH sarvavyUhameghAbhipravarpaNAH, sarvaratnaprabhAvabhAnitAH sarvanaNiratnane vAvarpitAlaMkArAH, narvakSetravyUhameghasaMchannAlaMkArAH, sarvadivyAtmabhAvamevapravarSitAlaMkArAH sarvasumpanevapravarmitAlaMkArAH, supuSpitakozaspharaNAlaMkArAH, sarvavastra10 meghanAnAraGgaruciracIvaravarvapranujakozAH, sarvamAlyadAmahArabyUhameghAcchannadhArAbhipravarSaNAlaMkArAH sarvadiksanusthitanAnAgandhadhUpameghapaTalasarvajagaccharIrasadRzasaMsthAnapravarSaNAlaMkArAH sarvaratnakundumajAlaneghAcchantaratnajAlasUkSmacUrNapravarSaNAlaMkArAH sarvaratnadhvajapatAkAmeghadivyakanyApANiparigRhItamaganatalAvartanaparivartanAlaMkArAH sarvaratnapadmavicitraratnapatramaNDalordhvadaNDAya kenaranibaddharyasaMghaTTitamadhuranirghoSAlaMkArAH sarvaratnabimbajAlasiMhapaJjaranAnAratnacitra15 hAramAlyAlaMkArAH saMsthitAH saMdRzyante sma // samanantarasamApannasya bhagavata evaM siMhavijambhitaM tathAgatasamAdhim , atha tAvadeva pUrvasyAM dizi anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM pareNa kanakameghapradIpadhvajAyA lokavAtovairocanazrItajorAjasya tathAgatasya buddhakSetrAdvairocanapraNidhAnanAbhirazmiprabho nAma bodhisattvo mahAsattvaH sArvamanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamairbodhisattvaistena 20 bhagavatA anujJAtaH tataH parjanmaNDalasamudrAduccalitvA yena sahAlokadhAtustenopasaMkrAnto nAnA vyUhamegaganatalamalaM kurvan / yadta divyapuSpameghavarSamabhipravarSan , divyagandhameghavarSa pramuzcan , divyaratnapadmameghavarSamabhiprakiran, divyamAlyameghavarSamavasRjan, divyaratnameghavarSamabhipravarSan , divyAbharaNameghavarSamabhipravarSan, divyaranacchatrameghAnabhinirharan , vicitranAnAraGgasUkSmadivyavastrameghavarSamabhipravarSan , divyaratnadhvajapatAkAmeghAn gaganatale'dhitiSThan , ruciraiH sarvaratnameghavyUhai2 gaMganatalaM spharan , yena bhagavAMstenopasaMkramya sArdhaM parivAreNa bhagavantaM namaskRtya pUrvI dizamupanizritya samantavyUhamaNiratnajAlasaMchannAni kUTAgArANi dikprabhAsamaNirAjapadmagarbhANi ca siMhAsanAnyabhinirmAya nyaSIdatparyaGkamAmujya cintArAjamaNiratnajAlAlaMkArasaMchannAni bodhisattvazarIrANyadhiSThAya // dakSiNAyAM dizi anamilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM pareNa 30 vajrasAgaragarbhAyA lokadhAtoH samantAvabhAsazrIgarbharAjasya tathAgatasya buddhakSetrAd duryodhanavIryavegarAjo nAma bodhisattvo mahAsatvaH sArdhamanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsarbodhisattvaiH tena ca bhagavatA anujJAtaH tataH parSanmaNDalasamudrAduccalitvA yena sahAlokadhAtustenopa 98 paTTana.' 27degsUrya.. 89 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1.0 ] 1 nidAnaparivartaH / saMkrAntaH sarvagandhadAnajAlAvanaGkAn sarvalokasamudrAnadhitiSThan sarataharavAjAlAvara dvAn sarvabuddhakSetraprasarAnadhitiSThan, sarvapuSpadAmahAra jALAvanadvAn sarvayuddhakSetrAnavitiSThan sarvamAlyadAmahArajAlAvanadvAn buddhakSetra parivartanadhitiSTan sarvavaJjahArAdhastalapratiSThAnasaMgRhItAni yuddhakSetraparyanmaNDalAnyadhitiSThan sarvananiratnajAlavanadvAn sarvabuddhakSetranayAnadhitiSThan, sarvatradAnanantaparigrahArigRhItAn sarvalokAtUnavitiSThan sarvaratnavimvahAradAnakalApajAlAvanaddhAni sarvavuddhakSetrAmyabhiniharan, zrIravismaNiratnahAra 7 dAmajAlAvanaddhAni sarvakSetrANyadhitiSThan sarvavyUharahanyatrabhAtavairocananagirAjadAmajAlAvanaddhAni sarvavuddhakSetrANyadhitiSThan, siMhakAntamaNiratnahAradAnajAlapratiSThAnasaMgRhItAn sarvalokadhAtUna dhitiSThan yena bhagavAMstenopasaMkramya sAthai parivAreNa bhagavantaM namaskRtya dakSiNAM dizamupanizritya jagadvirocanamaNikUTAgArANi samantadigvirocananagiratnanagarnANi ca 19 siMhAsanAnyabhinirmAya nyapIdat paryaGkamAjya sarvaratnakumunajAlAlaMkArataMchannAni bodhisattvazarIrANyadhiSThAya // pazcimAyAM dizi anabhilApyabuddhakSetraparanANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM pareNa maNisumeruvirocanadhvajapradIpAyA lokadhAtordharnadhAnujJAnapradIpasya tathAgatanya buddhakSetrAntamantazrIsamudgatarAjo nAma vodhisattvaH sArdhamanabhilAppalokadhAtusamudraparamAyurajaH samairbodhi- 15 sattvaistena bhagavatA anujJAtaH tataH paryanmaNDalAduccalitvA yena sahAlokadhAtutenopasaMkrAntI'nabhilApyabuddhakSetraparamANurajaH samairnAnAvarNagandhadhvajasumerunedhaiH sarvadharmadhAtuM spharan anabhilApyavuddhakSetraparamANurajaH samairvividhagandhakusumamevaiH sarvadharmadhAtuM spharan anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamairanekaivarNagandhasumarudhUpamedhaiH sarvadharmadhAtuM spharan, anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamairvicitravarNagandhameghaiH sarvadharmadhAtuM spharan anabhilApyavuddhakSetra- 30 paramANurajaHsamaiH sarvapariSkAra sadRzavarNaiH romatejaH saMbhavamaNirAja sumerumedhaiH sarvadharmadhAtuM spharan, anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaH samairnAnAprabhAmaNDalavyUha jyotirdhvajamaNiratnasumerumeghaiH sarvadharmadhAtuM smaran, anabhilApyavuddhakSetraparamANurajaH samairnAnAvarNavajragarbhamaNirAja - nAnAvyUhaviSayasumerumedhaiH sarvadharmadhAtuM spharan, anabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamaiH sarvalokadhAtupratibhAsaviSayairjAmbUnadamaNiratnasumerumevaiH sarvadharmadhAtuM spharan, anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamaiH sarvaparvatadharmadhAtupratibhAsamaNirAja sumerumedhaiH saMchannaM gaganatalamadhitiSThan, anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaH samaiH sarvatathAgatalakSaNapratibhAsamaNirAja sumerumedhaiH sarvadharmadhAtuviSayaM spharan, anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaH samaiH sarvatathAgatapUrvayogapratibhAsasaMdarzanabodhisattvacaryAnirghoSasvaramaNirAjasumerumedhaiH sarvadharmadhAtugaganaM spharan, anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamaiH sarvatathAgatabodhimaNDapratibhAsamaNirAja sumerumedhairdaza dizaH spharan 30 yena bhagavAMstenopasaMkramya sArdhaM parivAreNa bhagavantaM namaskRtya pazcimAM dizamupanizritya 1 Bom. from vividha upto aneka . S 10 B 5 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S: gaNDavyUhasUtram / [1.0sarvagandharAjazarIranukkAjAlasaMchAditAn kUTAgArAn devendrapratibhAsadhvajamaNiratnapadmagarbhANi ca siMhAsanAnyabhiniya nyaSIdat parvaGkamAnujya nuvarNamaNirAjasaMchAditAni cintArAjamakuTAvaddhAni boSitantrazarIrANyadhiSThAya // uttagayAM dizi ananilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM pareNa 3 ranavabhAvanAmabajAya lokavAtaH dharmadhAtugamanazrIvairocanasya tathAgatasya buddhakSetrAdasaGgazrIrAno nAna RSimanco mahAnatvaH sArthamanabhilApyalokadhAtusamudraparamANurajaHsamairbodhisacantena bhagakatA anujJAtaH tataH parSanmaNDalasamudrAduccalitvA yena sahAlokadhAtustenopasaMkrAntaH / nAhanevAlaMkAraM gaganatalamavitiSThan , pItavarNapItanirbhAsaratnavastrameghAlaMkAraM gaganatalanadhitiSTan, nAnAnantraparivAsitanaNivastraneghapravarSitAlaMkAraM gananatalamadhitiSThan , 10 AdityadhvajamaNirAjayannaneghAlaMkAraM gaganatalamadhitiSTan , kanakazrIjvalanamaNiratnavastrameghAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan , ratnacalanamaNirAjavatraneghAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan , sarvajyotiHprativimvavicitramagivastrameghAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan , pANDukambalazilAvabhAsamaNiratnabannanevadazadikparinpuTaM gaganatalamadhitiSThan , vairocanazrIjvalanAvabhAsamaNirAjavastrameghadazadikparisphuTa gaganatalamadhitiSThan , avabhAsottaptavadikkalavairocanamaNirAjavastramegha15 dazadikparisphuTaM gaganatalamadhitiSThan , sAgaravyUhamaNirAjavastrameghasaMchannaM gaganatalamadhitiSThan yena bhagavAMstenopasaMkramya sAdhaM parivAreNa bhagavantaM namaskRtya uttarAM dizamupanizritya sAgarasaMbhavamaNirAjakUTAgAravaiDUryapadmagarbhasiMhAsanAni ca abhinirmAya nyaSIdat paryakamAbhujya siMhakrAntamaNirAjajAlasaMchAditAni jyoti jamaNicUDAvavaddhAni bodhisattvazarI rANyadhiSTAya // 20 uttarapUrvasyAM dizi anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM pareNa sarvamahApRthivIrAjamaNirazmijIlapramuktAyA lokadhAtoranilambhacakSuSastathAgatasya buddhakSetrAddharmadhAtusunirmitapraNidhicandro nAma bodhisattvaH sArdhamanabhilApyalokadhAtusamudraparamANurajaHsamairbodhisattvaistena bhagavatA anujJAtaH tataH parSanmaNDalasamudrAduccalitvA yena sahAlokadhAtustenopasaMkrAntaH / ratnakUTAgAre meghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnadhitiSThan , 25 gandhakUTAgArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnadhitiSThan, dhUpaMkUTAgArameghasaMchannAn sarvaloka dhAtuprasarAnadhitiSThan, candanakUTAgArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnadhitiSThan , kusumakUTAgArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnavitiSTan , maNikUTAgArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnadhitiSThan , vajrakUTAgArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnadhitiSThan , kanakakUTA gArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnadhitiSThan , vastrakUTAgArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarA30 nadhitiSThan , padmakUTAgArameghasaMchannAn sarvalokadhAtuprasarAnadhitiSThan yena bhagavAMstenopasaMkramya sAdhaM parivAreNa bhagavantaM namaskRtya uttarapUrvI dizamupanizritya sarvaratnadharmadhAtvabhimukhadvAra B avabhAsottarayAvaddikula . 2 B om. jAla. 812 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B. 1 nidaanprivrtH| zikharamahAmaNiratnakUTAgArAn atulyagandhagaja-NipamahAnunAni ca abhininIya nyapIdat paryaGkamAbhujya kunnumarAjajAlasaMchAditAni vicitrakozajAlanaginakuTAvaddhAni vodhisattvazarIrANyadhiSTAya // ___pUrvadakSiNAyAM dizi anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsanAnAM lokavAnusamudrAyAM pareNa gandhameghavyUhadhvajAyA lokadhAtornAgezvararAjasya tathAgatanya buddhakSatrAvApnitto rAjo nAma bodhisattvaH sArdhamanabhilApyalokavAnusanuparamANurajAnavAdhinatventana bhagavatA anujJAtaH tataH parSanmaNDalanayasamudrAduccalitvA yena sahAlokavAnultenopattaMkrAntaH / kanakavarNaprabhAmaNDalamadhaiH sarvagaganatalaM saMhAdayan , anantavarNaratnaprabhAmaNDaladhaH sarvagamanAtalaM saMchAdayan , tathAgatorNavarNaprabhAnaNDalamedhaiH sarvagaganatalaM saMAdayan , vicitralavarNaprabhAmaNDalameghaiH sarvagaganatalaM saMchAdayan , padmagarbhaprabhAnaNDalamadheH nagaganatalaM 10 saMchAdayan, ratnadrumazAkhAmaNDalamaNirAjavarNaprabhAmaNDalameghaH sarvagaganatalaM chAdayan , tathAgatopNIpavarNaprabhAmaNDalamegheH sarva gaganatalaM saMchAdayan , jAmbUnadakanakavargapranAmaNDalamedhaiH sarvagaganatalaM saMchAdayan , AdityavargaprabhAmaNDalanevaiH sarva gaganatalaM saMvAdayan , candrajyotizcakramaNDalavarNamedhaiH sarvagaganatalaM saMchAdayan yena bhagavAMstenopanaMkramya sAdhaM parivAreNa bhagavantaM namaskRtya pUrvadakSiNAM dizamupanizritya virajovarocananaNizrIkunnuma- 15 kUTAgArAn siMhavajramaNipadmagarbhasiMhAsanAni ca abhinirmAya nyapIdat paryaGkamAbhujya ratnArcijvalanamaNirAjasaMcAditAni bodhisattvazarIrANyadhiSTAya // dakSiNapazcimAyAM dizi anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtulanudrANAM pareNa maNisUryapratibhAsagarbhAyA lokadhAtordharmacandrasamantajJAnAvabhAsarAjasya tathAgatasya buddhakSetrAt sarvamAramaNDalavikiraNajJAnadhvajo nAma bodhisattvaH sArvamanabhilApyalokadhAtu- 20 samudraparamANurajaHsamaiodhisattvaistena bhagavatA anujJAtaH tataH parSanmaNDala samudrAduccalitvA yena sahAlokadhAtustenopasaMkrAntaH / sarvaromavivarebhya AkAzadhAtuvipulAn kusumArcimevAn pramuJcan , sarvaromavivarebhya AkAzadhAtuvipulAn sarvavAdyArcimeghAn pramuJcan , sarvaromavivarebhya AkAzadhAtuvipulAn maNiratnArcimeghAn pramuJcan , sarvaromakUpebhya AkAzadhAtuvipulAn nAnAgandhadhUpadhUpitaratnavatrArcimeghAn pramuJcan , sarvaromatrivarebhya AkAzadhAtuvipulAn 25 nAgavikurvitavidyudacimeghAn pramucan , sarvaromavivarebhya AkAzadhAtuvipulAn vairocanamaNiratnArcimeghAn pramuJcan , sarvaromavivarebhya AkAzadhAtuvipulAn suvarNajvalanaratnArcimeghAn pramuJcan, sarvaromavivarebhya AkAzadhAtuvipulAn zrIgarbhamaNirAjajvalanArcimeghAn pramuJcan , sarvaromavivarebhya AkAzadhAtuvipulAMstathAgatasmRtisamudrasadRzatryadhvatalAvabhAsanayanaratnArcimeghAn pramuJcan yena bhagavAMstenopasaMkramya sAdhU parivAreNa bhagavantaM namaskRtya dakSiNapazcimAM 30 dizamupanizritya samantadigabhimukharazmijAlabindusaddharmadhAtuprabhAsamahAmaNiratnakUTAgArAn 1 B vicitrANi koza. 2 B adds samantaprabhamaNicUDAvabaddhAni. Sls Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [1,0gandhapradIpArcimaNipanagarbhasiMhAsanAni ca abhinirmAya vyaSIdat paryaGkamAbhujya vimalagarbhamaNirAjamAlasaMchAditAni sarvatattvaprasthAnanirghoSanaNirAjamakuTAvavaddhAni bodhisttvshriiraajydhissttaay|| pazcimottarAyAM dizi anabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM SI 5 paMga vairocanazrIpraNidhigayA lokadhAtoH samantavairocanazrImerurAjasya tathAgatasya yuddhakSetrAdvarocanapraNivijJAnaketurnAma bodhisattvaH sArdhamanabhilApyalokadhAtusamudraparamANurajaHmanadhimanyanna bhagavataH anujJAtaH tataH parSanmaNDalAduccalitvA yena sahAlekavAntenovataMtrAntaH / sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAntathAgatakAyapratibimbamevAn nizvArayan , sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH 11 sarvazarIrAta sarvatryavaprAtaboSitatvakAyapratibinvameghAn nizcArayan , sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH tarvaromanukhenyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAptatathAgataparSanmaNDalakAyapratibimbameghAnnizcArayan , sarvalakSagAnuvyaJjanebhyaH narvaromanukhenyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAptabuddhanirmANacakrapratibimbakAyaneghAnnizcarayan , sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAptatathAgatapUrvayogaprativimvakAyameghAnnizcArayan , sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sarva15 zarIrAta sarvatryadhvaprAptazrAvakapratyekavuddhakAyaprativimvameghAnnizcArayan , sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAptatathAgatakAyabodhimaNDavRkSarUpapratibimbameghAnnizcArayan , savalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAptabuddhavikurvitaprativimbakAyameghAnnizcArayan , sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAptalokendrakAyapratibimbameghAnnizcArayan , sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sarvazarIrAt sarvatryadhvaprAptaparizuddhavuddhakSetrameghAnnizcArayan , kSaNe kSaNe sarvamAkAzadhAtuM spharan yena bhagavAMstenopasaMkramya sArdhaM parivAreNa bhagavantaM namaskRtya pazcimottarAM dizamupanizritya samantadigvairocanamaNirAjagarbhakUTAgArAn jagadvirocanamaNipadmagarbhasiMhAsanAni ca abhinirmAya nyaSIdat paryaGkamAbhujya ajitaprabhamukkAjAlasaMchannAni samantAvabhAsaprabhAmaNimakuTAvabaddhAni bodhisattvazarIrANyadhiSThAya // OM adhodizi anamilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM pareNa sarvatathA gataprabhAmaNDalavairocanAyA lokadhAtorasaGgajJAnaketudhvajarAjasya tathAgatasya buddhakSetrAt 87 sarvAvaraNavikiraNajJAnavikrAmI nAma bodhisattvaH sArdhamanabhilApyalokadhAtusamudraparamANurajaH sameodhisattvaistena bhagavatA anujJAtaH tataH parSanmaNDalasamudrAdabhyudgamya yena sahAlokadhAtustenopasaMkrAntaH / sarvaromavivarebhyaH sarvajaganmantrasAgarasvaraniruktinirinirghoSAnnizcArayan , 30 sarvatryadhvabodhisattvaprasUtinayasAgarameghani?SAnnigarjan , sarvabodhisattvapraNidhAnAbhiniharhAranayasAgaranirghoSAn pramuJcan, sarvabodhisattvapAramitAparizuddhiparipUrinayasAgarameghanirghoSAn 1B om. sarvaromamukhebhyaH. 815 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1.0] 1 nidaanprivrtH| pranuzcan , sarvavodhisattvacaryAmaNDalasarvakSetrakaraNanayasAgaraniyopAn pratuzcan, sabodhisattvasamudAgamavikurvitanayasAgaranirghopAn anuJcan , sarvatathAgatabodhinagDopakranaganArakalivikiraNabodhivivudhyanayavikurvaNanirdhopanAgarAn pranuzcat . sarvatathAgatadhanacatrapravartanamutrAntanayanAmasAgaranirghopameghAnigajen, sarvajagadvinayakAlacaRtrinayananayopAyanipAna pramuJcan , sarvajJAnAdhiganayathApraNidhikuzalanUlavizepakAlopAyadharmanavasAgaranirUpAn anuzcan / yena bhagavAMstenopasaMkramya sAI parivAreNa bhagavantaM namaskRtya adhodizabhupanizrila sarvatathAgatavimAnapratibhAsagarbhasarvaratnavicitrakozakUTAgArAn sarvaratnaviddhapadmannadhAritagarbhasiMhAsanAni ca abhinirmAya nyapIdat paryaGanAmunya sarvabodhinaNDapratibhAtadhvajanajinakuTacUDAvabaddhAni sarvakSetrAvabhAsanagirAjajAlasaMchAditAni bodhisattvazarIrANyadhiSThAya / / urdhvAyAM dizi anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHtanAnAM lokavAnusandrANAM pareNa 10 akSayabuddhavaMzanirdezAyA lokadhAtoH samantajJAnamaNDalapratibhAtanirghoSasya tathAgatatya vuddhakSetrAddharmadhAtupraNidhitalanirbhedo nAna bodhisattvaH sArdhamanabhilApyalokavAdasamudraparamANurajaHsarvodhisattvaittena bhagavatA anujJAtaH tataH parpanmaNDalasamudrAduccalitvA yena sahAlokadhAtustenopasaMkrAntaH / sarvalakSaNAnuvyaJjanebhyaH sarvaromamukhebhyaH sabakAyAt sarvAGgapratyaGgebhyaH sarvavacanapathebhyaH sarvacIvaraparivArebhyaH sarvabodhisattvaparivArasya Atmano bhagavatazca vairocanasya 15 pUrvAntakoTIgatAnAM ca atItAnAgatAnAM sarvatathAgatAnAnaparAntakoTIgatAnAM ca anAgatAnAM vyAkRtAvyAkRtAnAM sarvatathAgatAnAM pratyutpannAnAM ca dazalu dikSu sarvakSetraprasaraNatiSTitAnAM / sarvadAnapAramitApratisaMyuktAn pUrvayogasamudrAn sarvapratigrAhakadeyavanaprativimbAni ca lakSaNAnuvyaJjanaromamukhasarvazarIrAGgapratyaGgavacanapathasarvazarIraparivArepu pratibhAnaprAtAni vijJApayan, sarvazIlapAramitApratisaMyuktAnapi pUrvayogasamudrAn pratibhAsapAtAn saMdarzayan , 28 sarvakSAntipAramitAsaMprayuktAnAM ca aGgapratyaGgacchedena nidarzanasaMprayuktAnapi pUrvayoganamudrAn pratibhAsaprAptAn saMdarzayan , sarvabodhisattvavIryavegavikramasaMprayuktAnapi pUrvayogasamudrAn pratibhAsaprAptAn saMdarzayan , sarvatathAgatadhyAnasAgaraparyeSTiniSpattisaMprayuktAnapi pUrvayogasamudrAn pratibhAsaprAptAn saMdarzayan , sarvatathAgatadharmacakragatipariniSpattidharmaparyeSTisaMprayuktAnapi sarvAstiparityAgamahAvyavasAyazarIramukhavimbavijJApanAn pUrvayogasamudrAn pratibhAsaprAptAna 25 saMdarzayan , sarvatathAgatadarzanaprItisarvabodhisattvamArgasarvajagadabhirocanasaMprayuktAnapi pUrvayogasamudrAn pratibhAsaprAptAn saMdarzayan , sarvabodhisattvapraNidhAnasAgarAbhinihAramukhaparizuddhivyUhasaMprayuktAnapi pUrvayogasamudrAn pratibhAsaprAptAn saMdarzayan , sarvabodhisatvavalapAramitAniSpattivikramavizuddhisaMprayuktAnapi pUrvayogasamudrAn pratibhAsaprAptAn saMdarzayan , vipulavipulaM dharmadhAtuM sarvavikurvitamedhaiH spharitvA sarvabodhisattvajJAnamaNDalasaMprayuktAnapi pUrvayogasamudrAn 30 s16 1 B akUpa for akSaya. 2 Badds vyAkRtAnAM. 3 B om. aparAnta...tathAgatAnAM. 4 B pUrva for sarva Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [1... pratimAmAhAn saMdarzayan yena bhagavAntenopasaMkramya sArdhaM parivAreNa bhagavantaM namaskRtya mantrAM dizajunizrila nandrabicitravyUiTAgArAn vajendradhArAsamantabhadravodhisattvamAlavAhananAni ca aninimAya nyapIdat paryaGkamAbhujya sarvaratnajvalanamaNirAjajAlanachannAne tryatathAgatanAnAnopanagirAjahArapralambacUDAmaNiratnamakuTAvabaddhAni bodhisatvazIraviSTAya / / ___ va te bocintayAH saparivArAH samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnaniryAtAH detavAgata inulamukhoDarzanAva parizuddhajJAnacakSuSaH sarvatathAgatadharmacakrasUtrAntanayanirghoSa navotranayanAmAH navayodhisattvavazitApratilambhaparamapAramiprAptAH sarvatathAgatopasaMkra315 najaya dataMdarzanavikurvitaniryAtAH sarvalokadhAtvekakAyaspharaNaviSayAH sarvatathAgataparpa maNDalAmudatavacanakAyAH ekaparamANurajasi sarvalokadhAtvekalokadhAtupratibhAsasamavatarapalaMdazanaviSayAH sajagatparipAcanavinayakAlAgamanapraveNAH sarvatathAgatadharmacakrameghasarvaronanusanigajana viSayAH mAyopanasarvasattvavAdaparijJApratilabdhAH pratibhAsopamasarvatathAgatAvIgAH svapnopanamatrabhavaganyupapattijJAnaniryAtAH pratibimvopamasarvakarmavipAkajJAnavizuddhAH mIcyutamasAbhinivRttijJAnAbhijJAH nirmitopanasarvalokadhAtuprasarAvatIrNAH dazatathAgatavalaBs_15 jJAnAvabhAnapratindabdhAH vaizAradyarSabhasiMhanAdaparAkramAH akSayapratisaMvitsamudrAvatIrNAH sarva jagannadratAgaravananiruttijJAnapratilabdhAH asaGgadharmadhAtugaganajJAnagocarAH sarvadharmAnAvaraNajJAnapratilabdhAH sarvavodhisatvAbhijJAjJAnamaNDalavizuddhAH sarvamAramaNDalavikSobhaNavIryAH sarvatryadhvajJAnavalapratiSTAnAH anAvaraNasarvajJAnapratilabdhAH anAlayagaganagocarAH anAyahasarvajJatA bhUmigaganavIyaryAH narvabhavAnilambhajJAnagocarAH sarvadharmadhAtunayasAgarajJAnaprasaritAH sarvaloka20 vAyasaMmedajJAnanukhapraviTAH sarvalokadhAtvanyonyasamavasaraNavikurvitaniryAtAH sarvalokadhAtuH kulopapatyupapannakAyasaMdarzakAH sarvalokadhAtusUkSmodAravipulasaMkSiptanAnAsaMsthAnatividdhAH sUkSmArambaNavipulakSetrasamavasaraNajJAnAdhigatAH vipulAlambanasUkSmajJAnAnugatAH sarvabuddhakacittakSaNavihArapratilabdhAH saMvatathAgatajJAnazarIrAH sarvadiksAgarAsaMmohajJAnapratilabdhA sarvadiksamudrakacittakSaNavikurvitaspharaNAH / evaMrUpApramANasamanvAgatairbodhisattvaiH sarvaM jetavanaM 25 paripUrNamabhUt yadbhuta tathAgatAnAmadhiSTAnena // na ca te mahAzrAvakAH zAriputramaudgalyAyanamahAkAzyaparevatasubhUlyaniruddhanandikakapphiNakAtyAyanapUrNamaitrAyaNIputrapramukhA jetavane tathAgatavikurvitamadrAkSuH / na ca tAn buddhavyUhAn buddhavRSabhitAM vuddhavikrIDitaM buddhaprAtihAryaM buddhAdhipateyatAM buddhacaritavikurvitaM vuddhaprabhAvaM buddhAdhiSThAnaM vuddhkssetrprishuddhimdraakssuH| nApi tamacintyaM bodhisattvaviSayaM bodhisattva30 samAgamaM vodhisattvasamavasaraNaM bodhisattvasaMnipAtaM vodhisattvopasaMkramaNaM bodhisattvavikurvitaM S18 - - 1S sukho. 2 B prabalAH. 3 B prativimbAH. 4S om. sarva. 5 B adds kauNDinya. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1.0] 1 nidAnaparivartaH / bodhisattvaprAtihArya bodhisattvaparSanmaNDalaM vodhisattvadigavasthAnaM bodhisattvasiMhAsanavyUha bodhisattvabhavanaM bodhisattvavihAraM bodhisattvasamAdhivikrIDitaM bodhisattvavyavalokita bodhisattvavijRmbhitaM vodhisattvavikramaM bodhisattvatathAgatapUjAM vodhisattvavyAkaraNaM bodhisattvAvipAkaM bodhisattvaparAkramaM bodhisattvadharmakAyaparizuddhi bodhisattvajJAnakAyaparipUriM bodhisattvapraNidhikAyavijJapti bodhisattvarUpakAyapariniSpatti bodhisattvalakSaNasaMpatparizuddhiM vodhisattvAnantabala- 5 prabhAmaNDalavyUha bodhisattvarazmijAlapramuJcanaM bodhisattvanirmitameghAvasRjanaM bodhisatvadigjAlaspharaNaM bodhisattvacaryAmaNDalavikurvitamadrAkSuH / tatkanya hetoH ? kushlnuulaasbhaagtyaa| na hi taiH sarvavuddhavikuktidarzanasaMvartanIyAni kuzalamUlAnyupacitAni / na ca tepAM pUrva dazadiglokadhAtuparyApannAH sarvabuddhakSetraguNavyUhaparizuddhayaH saMvarNitAH / na ca teSAM buddhabhagavadbhi nAbuddhavikurvitAni saMvarNitAni / na ca taiH pUrva saMsAre saMsaradbhiranuttarAyAM samyaksaMbodhau 10 sattvAH pAramitAsu samAdApitAH / na ca tairvodhicittotpAdaH parasaMtAneSu pratiSThApitaH / na ca te tathAgatavaMzasyAnupacchedAya pratipannAH / na ca sarvasattvasaMgrahAya prayuktAH / na ca tairbodhisatvAH pAramitAsu samAdApitAH / na ca taiH pUrvaM saMsAre saMsaradbhiH srvjgdvishepvtiijnyaanbhuumircyaalmvitaa| na ca taiH sarvajJatAsaMvartanIya kuzalamUlamupacitan / na ca taintathAgatalokottarakuzalamUlapariniSpannAH sarvabuddhakSetraparizuddhivikurvitAbhijJA jJAtAH / na ca bodhi- 15 sattvacakSuSpathavijJaptirasAdhAraNalokottarabodhyAlambanakuzalamUlamahAbodhisattvapraNidhAnasaMbhavA jJAtAH / na ca tathAgatAdhiSThAnaniryAtamAyAgatadharmatA nirvRttAH / khapnopamavodhisattvanAnAsaMjJAgrahAdhiSThAnA mahAbodhisattvaprItivegavivardhanAH samantabhadrabodhisattvajJAnacakSuppathavijJaptayo'sAdhAraNAH sarvazrAvakapratyekabuddhAtAH / tena te mahAzrAvakAH agrayugabhadrayugapramukhAstaM tathAgatavikurvitaM na pazyanti, na zRNvanti, na jAnanti, na budhyanti, 20 5 19 nAvataranti, nAdhimucyante nAdhigacchanti, na samanvAharanti, na vilokayanti, na nirIkSante, na nidhyAyanti, nopanidhyAyanti / tatkasya hetoH ? buddhajJAnagocaro'sau, na shraavkgocrH| tena te mahAzrAvakAstatraiva jetavane sthitAstAni buddhavikurvitAni na pazyanti / na hi tepAM tadbhAgAya kuzalamUlamasti, na ca teSAM tajjJAnacakSurvizuddham , yena tAni vuddhavikurvitAni pshyeyuH| na ca samAdhiH saMvidyate, yena parIttAlambane vipulavikurvitAdhiSThAnAnyavatareyuH / 25 nASTau vimokSAH saMvidyate, na sA RddhiH, na sA vRSabhitA, na tadbalam , na tadAdhipateyam , na tatsthAnam , na saMjJA, na cakSurvikramaH saMvidyate, yena tatsaMjAnIyurvA pazyeyurvA avaitareyurvA adhigaccheyurvA sphareyurvA prasareyuvA vyavalokayeyurvA anubhaveyurvA AkrameyurvA pareSAM prabhAvayeyurvA dezayeyurvA sUcayeyurvA saMvarNayeyurvA saMdarzayeyurvA upanAmayeyurvA upasaMhareyurvA, tatra vA sattvAni samAdApayeyuH, niryojayeyuH pratiSThApayeyuH, tasyAM buddhavikurvita-30 1S degmUlasabhAga'. 2 B om. pAramitAsu. 3 B tadbhogAya'. 4S nAsau. 5 B om. avatareyurvA. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 9 S 20 ke gaNDavyUhasUtram / [ 1.0 dharmatAyAM sattvAnniyojayeyuH / tattepAM jJAnaM na saMvidyate / tatkasya hetoH ? tathA hi te zrAvakayAnena niryAtAH, zrAvakamAneMga samudAgatAH, zrAvakacaryAmaNDalaparipUrNAH zrAvakaphalapratiSThitAH, satyAvabhAttajJAnanizritAH bhUtakoTIpratiSThitAH / atyantazAntaniSThAM gatAH mahAkarugAvirahitacetasaH sarvalokanirapekSAH AtmakAryapariprAptAH / te tatraiva jetavane saMnipatitAH 5 saMnipaNNAH / bhagavataH purato vAmadakSiNapRSThato bhagavato'bhimukhaM saMniSaNNAH / na ca tAni jevane buddhavikurvitAnyadrAkSuH / tatkatya hetoH ? na hi zakyamasamArjita sarvajJatAjJAnairamanudAnItasarvajJatAjJAnaiH asaMprasthitasarvajJatAjJAnaiH apraNihitasarvajJatAjJAnaiH anabhinirhRtasarvajJatAjJAnaiH aparibhAvita sarvajJatAjJAnaiH aparizodhita sarvajJatAjJAnaiH tattathAgatasamAdhivikurvitamavatanuM vA pratipattuM vA draSTumadhigantuM vA / tatkasya hetoH ? abhijAtabodhisattva10 cakSuSpathavijJeyaM hi tat, na zrAvakacakSuSpathavijJeyam / tena te mahAzrAvakAstatraiva jetavane sthitAstAni tathAgatavikurvitAni buddhAdhiSThAnAni buddhakSetraparizuddhiM bodhisattvasaMnipAtaM na pazyanti // 15 tadyathApi nAna gaGgAyA mahAnadyA ubhayatastIre vahUni pretazatasahasrANi samAgatAni kSutpipAsAprapIDitAni nagnAni nirvasanAni vidagdhagAtracchavivarNAni vAtAtapaparizuSkANi kAka saMghopadrutAni vRkazTagAlairvitrasyamAnAni tAM gaGgAM mahAnadIM na pazyanti / kecitpunaH zuSkAM pazyanti nirudakAM bhasmaparipUrNAm, AvaraNIyakarmAvRtatvAt / evameva te sthavirA mahAzrAvakAstatraiva jetavane sthitAH tAni tathAgata vikurvitAni na pazyanti, nAvataranti, sarvajJatAvipakSikAvidyApaTalanetraparyatranaddhatvAt, sarvajJatAbhUmikuzalamUlAparigRhItatvAt // tadyathApi nAma puruSo mahaMtyahi vartamAne mahato janakAyasya madhye styAnamiddhamava20 krAmet / sa suptaH khapnAntaragatastatraiva pradeze devanagaraM pazyet / sudarzanacakranilayaM sarvaM ca sumerutalaM savRkSaM sodyAnamaNDalamapsaraH koTIniyutazatasahasrAkIrNaM devaputrakoTIniyutazatasahasrAdhyuSitaM vicitradivyapuSpAbhikIrNam / vividhadivyavastramuktAhAraratnAbharaNastraikpramuktakozAMzca kalpavRkSAn pazyet / nAnAvidhadivyavAdyasamIritamanojJamadhuranirghoSAMzca vAdyavRkSAn pazyet / anekavidhAMzca ratikrIDAvyUhAn pazyet / madhurAMzca divyApsarogaNasaMgItivAdya25 zabdAn zRNuyAt / tatrasthaM cAtmAnaM saMjAnIyAt / sarvAvantaM ca tatpradezaM divyavyUhavibhUSitaM pazyet / sa ca sarvo janakAyo na pazyet, na jAnIyAt, na vilokayet, tatraitra pradeze sthitaH san / tatkasya hetoH ? tasyaiva hi puruSasya svapnAntaragatasya taddarzanam, tatraiva ca pradeze sthitasya tasya mahAjanakAyasyAdarzanam / evameva te bodhisattvAste ca lokendrA vodhyabhimukhA vipulena buddhAdhiSTAnena svakuzalamUlasusamArjitatayA ca sarvajJatA - praNidhAnakhabhinirhRtatayA ca sarvatathAgataguNasupratipannatayA ca mahAvyUhabodhisattvamArgasupratiSThitatayA ca sarvajJatAjJAnasarvAkAradharmodgatasupariniSpannatayA ca samantabhadrabodhi 1S vibhrAmyamAnAni. 2 B mahati mahe. 3 B puSpa 'for srak. 30 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1..] 1 nidaanprivrtH| sattvacaryAvizeSapraNidhAnaparipUritrizuddhyA ca sarvabodhisattvabhUmijJAnanaNDalAkramaNatayA ca sarvabodhisattvasamAdhivihAravikrIDanatayA ca sarvabodhisattvajJAnagocarAsaGgavikaraNatayA ca 21 tAmacintyAM vuddhavRSabhitAM buddhavikrIDitaM pazyanti, avataranti, anubhavanti / te ca mahAzrAvakA aprayugabhadrayugapramukhA na pazyanti na jAnanti bodhisattvacakSuvirahitatvAt / / tadyathApi nAma himavati parvatarAje aupadhyAkarAkIrNe mantravidyaupavijJAnagrahaNasiddha- / vidyaH puruSaH sarvauSadhividhIn prajAnan auSadhigrahaNakarma kuryAt / tatraiva ca zailendrAbhinnaddhAH pazugaveDakaRkSamRgalubdhakAstadanye vA punaraupadhyavidhijJAH puruSAstamaupadhiratavIryavipAkaprabhAvopAyayogaM na prajAnanti / evameva te bodhisattvAstathAgatajJAnaviSayamavatINI bodhisattvavikurvitaviSayaniryAtAstaM tathAgatasamAdhivikutritaviSayaM prajAnanti, te ca nahAzrAvakAaprayugabhadrayugapramukhAstatraiva jetavane viharantaH svakAryasaMtuSTAH parakAryanilsakA upekSakA 10 dRSTadharmasukhavihAreNa sukhasparza viharanti, taM ca tathAgatasamAdhiviSayavikurvitaviSayaM na prajAnanti // tadyathApi nAma iyaM mahApRthivI sarvaratnAkarasamRddhA nidhizatasahatranicitA nAnAvidhAnantaratnaparipUrNA / tatra ratnagotravidhijJAnakRtavidyaH purupo ratnaparIkSastatra paryavadAtamatividhAnatantrajJAnazilpasuzikSito vipulapuNyavalopastabdhaH tato yatheSTaM ratnAnyAdAya AtmAnaM samyak 15 prINayet , mAtApitaraM samyakparicaret , putradAraM ca poSayet / tadanyeSAmapi sattvAnAM vRddhAnAmAturANAM daridrANAM vinipatitAnAmazanavasanavigrahINAnAM saMvibhAgaM kuryAt / vividhAM ca artharatimanubhavet / ye tu punaste ratnAkaranidhAnAvidhijJAH sattvAH, akRtapuNyA aparizuddharatnajJAnacakSuSasteSAM ratnAkarAn ratnanidhInna prajAnanti, tatraiva ca vicaranti / na ca ratnAni gRhNanti / na ratnakAryANi kurvanti / evaM te vodhisattvA jetavane tatra 20 acintye tathAgataviSaye suparizuddhajJAnacakSuSo'cintyatathAgatajJAnaviSayAvatIrNAstAni buddhavikurvitAni pazyanti / dharmanayasAgarAMzcAvataranti / samAdhisamudrAMzca nippAdayanti / tathAgatapUjopasthAne ca prayujyante / sarvadharmaparigrahAya coyujyante / sarvasattvAMzca saMgRhNanti caturbhiH saMgrahavastubhiH / te ca mahAzrAvakAstAni tathAgatavikurvitAni taM ca mahAntaM 522 bodhisattvagaNasaMnipAtaM na pazyanti na jAnanti / / 25 tadyathApi nAma puruSo dUSyavastrAvaddhAbhyAM netrAbhyAM ratnadvIpamanuprAptaH syAt / sa tatra ratnadvIpe caMkramet , tiSThet , niSIdet , zayyAM vA kalpayet , na ca taM ratnAkaraM pazyet / na ranavRkSAn , na vastraratnAni, na gandharatnAni, na sarvaratnAni pazyet / nApi tAni ratnAni parijAnIyAdviSayato vA mUlyato vA paribhogato vA / sa tAni ratnAni na parigRhNIyAt , na ca ratnakAryamanubhavet / anAvRtacakSuSaH etatsarvaM pazyeyurvijAnIyuH / evameva te bodhisattvA 30 dharmaranadvIpamanuprAptA anuttaraM tathAgataratnaM sarvalokAlaMkAraM saMmukhIbhUtaM jetavane sthitamacintyAni 1Bom. ratnAni. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 523 gaNDavhasUtram / buddhavikurvitAni saMdarzayamAnaM pazyanti / te ca mahAzrAvakAstatraiva bhagavataH pAdamUle tiSThanti yApayanti, na ca taM tathAgatasamAdhiviSayavikurvitaprAtihAyaM pazyanti, na ca taM nahAntaM bodhisattvamaMnipAtaM. mahAratnAkaran / tatkasya hetoH ? tathA hi teSAM sarvajJatAvipakSA vidyAdUpyAvatrajJAnacakSunAM tadasaGgabodhisattvajJAnacakSurna parizuddham , na ca tairdharmadhAtuparaMparAB 19_5 pravezo'nubudraH, yena tadacintyatathAgatasamAdhivRpabhitAvikurvitaprAtihAryaM pazyeyuH // tadyathApi nAma anti virajaHprabhAsavatI nAma cakSuHparizuddhiH, yA sarvatamondhakAreNa sArtha na saMvanati / tAM kazcitpuruSaH pratilabheta / sa virajaHprabhAsavatyA cakSuHparizuddhyA samanvAgatastamondhakAraparyavanaddhAyAM rAtryAmanekeSAM prANakoTIniyutazatasahasrANAM saMnipatitAnAM vividhAkalpebApathAnAM tinirAndhakAraparyAkulanetrANAM manuSyANAM mdhye'nu|| vicaret . anucaMkramet , tiSThet , nipIdet , nAneryApathAn vA kalpayet / na ca te manuSyAstaM puruSaM pajhyeyuH, na saMjAnIyuH vividhAnIryApadhAn kalpayamAnam / sa ca puruSastaM mahAntaM janakAyaM pazyet nAnaryApathAkalpavihAriNaM nAnAdigabhimukhaM nAnAsaMsthAnaM nAnAvaNaM nAnAprAvaraNam / evaneva tathAgataH sabodhisattvagaNaparivAro vizuddhAsaGgajJAnacakSuH sarvalokaM jAnAti pazyati / mahAbuddhasamAdhivikurvitaprAtihArya saMdarzayati / na ca te mahAzrAvakAstaM 15 tathAgatamahAjJAnasamAdhivikurvitaprAtihArya pazyanti, na ca taM mhaabodhisttvsNnipaatprivaarm|| tadyathApi nAma bhikSurmahato janakAyasya madhye pRthivIkRtsnaM samAdhi samApadyeta, akRtsnaM vA, tejaHkRtsnaM vA, vAyukRtsnaM vA, nIlakRtsnaM vA, pItakRtsnaM vA, lohitakRtsnaM vA, avadAtakRsnaM vA, devakRtsnaM vA, vividhasattrakAryakRtsnaM vA, sarvarutaravitakRtsnaM vA, sarvAlambanakRttaM vA samAdhi samApadyeta / na ca sa mahAjanakAyastamapskandhaM pazyet, na ca taM 20 jvalanAlokaM na ca tadvividhakAyakRtsnaM yAvat taM sarvAlambanakRtsnaM na pazyet , anyatra tatsamAdhinamApattivihAraprAptebhyaH / evameva tathAgatasya tadacintyabuddhasamAdhiviSayavikurvitaM saMdarzayataH te mahAzrAvakA na pazyanti, te ca bodhisattvAstathAgatamArgapratipannAstaM tathAgatavipayamavataranti // tadyathApi nAma aJjanasiddhaH puruSo netrayoraJjitamAtrayoH sarvajanakAyenAdRzyazarIro 25 bhavati / sa gacchan vA sthito vA niSaNNo vA sarvajanakAyaM pazyati / evameva tathAgato lokottarasarvajagadviSayasamatikrAntaH sarvajJajJAnaviSayAvakrAnto bodhisattvajJAnacakSurvijJeyaH / sa sarvajagat pazyati / te ca mahAzrAvakAstAni tathAgatavikurvitAni na pazyanti // tadyathApi nAma puruSasya sahajAtA devatA nityAnubaddhA / sA taM puruSaM pazyati, sa ca purupastAM devatAM na pazyati / evameva tathAgataH sarvajJajJAnaviSayAvasthito mahAnti buddha30 vikurvitAni saMdarzayati mahato bodhisattvagaNasaMnipAtamyA madhye / te ca mahAzrAvakAstaM tathAgatavikurvitaprAtihAyaM tacca bodhisattvaparSanmaNDalavikurvitaM na pazyanti na jAnanti / 1 Bom. pItakRtna. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1.8 // 1 nidaanprivrtH| tadyathApi nAna bhikSuH sarvacetokazeparanapAranitAprAtaH saMjJAvadastinirodha samApanno na saMjAnAti na vedayati, na ca paDindriyeza kiMtrikAnanubhavati na ca prinivRtHmH| sarvalokavyavahArAzca tasmin pradeze pravartante / na ca tAna jAnAti, nazyati yaduta 34 tasyA eva samApatteradhiSThAnAdhipatyena / banavate nahAkAlava jetavana viharanti, ghaDindriyaM caipAmanti, na ca taM tathAgatasamAdhivibhuktipamitAmAnihAya pazyanti, nAvataranti, na saMjAnanti, na vijAnanti, na ca taM nahAbodhisatvanipAnaM vavinyaprAtihAya bodhisattvavikurvitamavataranti, na pazyanti na jAnanti / tatkanya hetoH? gabharo hi buddhaviSayo vipulo'prameyo duIzo duSpratibodho duravagAhaH saMbozasamatikrAntaH / acintyo buddhavipayo'saMhAryaH sarvazrAvakapratyekabuddhaH / tena te nahAzrAvakAratatraiva jetavana bhagavataH pAdamUlagatAttAni buddhavikurvitAni na pazyanti / taM ca nahAya dhimattvanipAtaM tacca jetavananacintyA- 10 saMkhyeyavizuddhalokadhAtuguNavyUhasamavasaraNaM na pazyanti na jAnanti yathApi tadabhAjanIbhUtatvAt // atha khalu vairocanapraNidhAnAbhiradimaprabho bodhisattvo yuddhAviSTAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhArata pazyadhvaM sattvasArasya vuddhabodhiracintiyA / jetadhvaje nidarzeti jino buddhavikurvitam // 1 // khayaMbhuvAmadhiSThAnamasaMkhyeyaM pravartate / yatra sa muhyate loko vuddhadharmANajAnakaH // 2 // gambhIraM dharmarAjAnAmaprameyamacintiyam / pravartate prAtihArya yatra loko na gAhate // 3 // anantavarNAH saMbuddhA lakSaNeH suvibhUpitAH / alakSaNA hi te dharmA ye saMbuddhaH prabhAvitAH // 4 // vikurvitAni dazaiMti jino jetAhRye vane / anantamadhyagambhIrAn vAkpathaizca suduSkarAn // 5 // mahAtmanAM saMnipAtaM bodhisattvA na pazyati / acintyakSetrakoTibhyo jinaM draSTumupAgatAH // 6 // praNidhAnena saMpannA asnggaacaargocraaH| SOM na zakyaM sarvalokena teSAM vijJAtumAzayam // 7 // sarvapratyekasaMbuddhAH zrAvakA ye ca sarvazaH / na prajAnanti te cayA~ na caiSAM cittagocaram // 8 // 1Beverywhere imAM gAthAmabhASata. 2B yaiH saMbuddhaH prabhAvitaH. gaNDa.3 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 gaNDavyUhasUtram / bodhisattvA mahAprajJA durdharSA aparAjitAH / zUravajA asaMkIrNA jJAnabhUmiparAyaNAH // 9 // aprameyAH samApannAste samAvi mahAyazAH / spharitvA dharmadhAtuM hi darzayanti vikurvitam // 10 // atha khalu duryodhanavIryavegarAjo bodhisattvo buddhAdhiSThAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhApata puNyagarbhAn mahAprajJAn bodhicaryAgatiMgatAn / kSamaMkarAn sarvaloke pazyadhvaM sugatAtmajAn // 11 // medhAvino'nantamatIn susmaahitcetsH| anantamadhyagambhIravipulajJAnagocarAn // 12 // jetAhvaye mahAraNye mahAvyUhopazobhite / bodhisattvasamAkIrNe sambaksaMbuddhaAzrame // 13 // aniketApratiSTAnAn pazyadhvaM sAgarAn bahUn / dazabhyo digbhya Agatya niSaNNAn padmaAsane // 14 // apratiSThAnanAyUhAnniSprapaJcAnanAlayAn / asaGgacittAn virajAn dharmadhAtuparAyaNAn // 15 // jJAnadhvajAn mahAvIrAn vajracittAnakampiyAn / anivRteSu dharmeSu nirvANaM darzayanti te // 16 // dazadikkSetrakoTIbhyo'saMkhyebhyaH samupAgatAn / saMbuddhamupasaMkrAntAn dvayasaMjJAvivarjitAn // 17 // khayaMbhoH zAkyasiMhasya pazyantIdaM vikurvitam / / adhiSThAnena yasyeme bodhisattvAH samAgatAH // 18 // buddhadharmeSvasaMbhedA dharmadhAtutaleSu ca / vyavahAramAtrasaMbhedapAraprAptA jinAtmajAH // 19 // dharmadhAtorasaMbhedakoTyante munayaH sthitaaH| akSayaizca prakurvanti padairdharmaprabhedanam // 20 // atha khalu samantazrIsamudgatatejorAjo bodhisattvo buddhAdhiSThAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata pazyadhvaM sattvasArasya vipulaM jJAnamaNDalam / kAlAkAlamabhijJAya dharma dezeti prANinAm // 21 // nAnAtIrthyasamAkIrNaparavAdipramardanaH / yathAzayAnAM sattvAnAM saMdarzati vikurvitam // 22 // B11 826 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 nidaanprivrtH| na ca pradeza saMbuddho na ca buddho dizAnugaH / apramANapramANAni nAtikrAnto mahAnuniH // 23 // dinasaMkhyo yathAdityaH prabhAvayati khe vajan / evaM jJAnaviduH zAstA tryadhvAsaGgaprabhAvitaH // 24 // pUrNamAsyAM yathA rAtrI bhAsate candramaNDalam / paripUrNaM tathA zukladharmaiH pazyati nAyakan / // 25 // antarIkSa yathaiveha vrajatyAdityamaNDalan / vitiSThate naiveha taM tathA vuddhavikurvitan // 26 // yathApi gaganaM dikSu sarvakSetreSvanizritam / evaM lokapradIpasya jJeyaM buddhavikurvitam // 27 // yathA hi pRthivI loke pratiSThA sarvadehinAm / loke lokapradIpasya dharmacakra tathA sthitan // 28 / / yathApi mAruto'sajjan kSipraM vyomni pravAyati / buddhasya dharmatA taballokavAtupu vartate // 29 // apskandhe hi yathA sarvakSetrasaMkhyAH prtisstthitaaH| evaM tryadhvagatA buddhA jJAnaskandhe pratiSThitAH // 30 // atha khalu asaGgazrIgarbharAjo bodhisattvo vuddhAdhiSTAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata yathApi parvataH zaila udviddho vajrasaMbhavaH / sarvalokaparitrAtA buddho loke tathodgataH // 31 // yathaiva sAgare toyamaprameyamanAvilam / buddhadarzanamevaM hi lokatRSNAM chinatti ca // 32 // parvato hi yathA meruH sAgarAmbhaHsamudgataH / tathaiva lokapradyota udgato dharmasAgarAt // 33 // yathaiva sAgaraH pUrNaH srvrtnmhaakrH| khayaMbhuvastathA jJAnamakSayaM kSaNabodhanam // 34 // gambhIraM nAyake jJAnamasaMkhyeyamathAmitam / darzayatyamitAcintyaM yena buddho vikurvitam // 35 // mAyAkAro yathA vidvAn mAyAlakSaNadarzakaH / evaM jJAnavazI buddho vikurvitanidarzakaH // 36 // cintAmaNiyathA shuddho'bhiipsitaarthprpuurnnH| eSamAzayazuddhAnAM jinaH praNidhipUraNaH // 37 // 525 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 28 5 13 20 20 25 gaNDavyUhasUtram / vairocanaM yathA rataM prabhAsayati bhAskaram / sarvajJatA vidyudvaivaM jaganAzayanAsanI // 38 // tathaiva digduSaM ratanaTAI supratiSThitam / tato dhAvabhAsanaH // 39 // dakaprabhAnaM zuddhAbhaM vilAnkuprasAdanam / buddhasya darzanaM tadvajagadindriyazodhanan // 40 // yathApIhendranIlena ekavarNA dizaH kRtAH / bodhivarNaH prajAnevaM kurute buddhadarzanam // 41 // ekaikesminnasau buddho nAnAvidhavikurvitam / vidarzayatyaprameyaM bodhisattvavizodhanam // 42 // taJcAticitragambhIranaparyantaM durAsadam / yasminna gAhate loko dhImatAM jJAnagocare // 43 // vyUhAnapi ca saMpannAn buddhakAravizodhitAn / niSpattervodhisattvAnAM dharmadhAtupravezanAt // 44 // vuddhakSetrANyacinyAni yatra darzayate jinaH / dhImatAM parivRtairbuddhairAkIrNAni samantataH // 45 // sarvadharmavazI zAstA utpannaH zAkyapuMgavaH / prAtihAryaM hi yasyedamaprameyaM pravartate // 46 // nAnAtvaryaM dhIrANAmaprameyAM vipazyaya / vikurvitAnyanantAni darzayatyamitadyutiH // 47 // dharmadhAtau zikSayati lokanAtho jinaurasAn / bhavanti sarvadharmeSu te'saGgajJAnagocarAH // 48 // adhiSTAnAnnarendrasya dharmacakra pravartate / prAtihAryazatAkIrNaM sarvalokavizodhanam // 49 // viSaye sattvasArasya jJAnamaNDalazodhitAH / bhUrijJA mahAnAgAH sarvalokapramocanAH // 50 // atha khalu dharmArciSmattejorAjo bodhisattvo buddhAdhiSThAnena daza dizo vyavalokya 30 tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata [ 138 atha khalu dharmadhAtupraNidhinirmitacandrarAjo bodhisattvo buddhAdhiSThAnena daza dizo vyaarrier tasyAM velAyAmana gAthA abhApata 1 B vipulAmbu.. S ekaikasmin rajo buddho. 3 B niSpannairbodhi . 4S pazyedaM. 5 B bhUrijJAna mahA. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 829 -1.64] 1 nidaanprivrtH| ye'vatraye vinIyante zrAvakAH paramarSiNA / na kramodakSepanikSepaM saMvuddhasya vidanti te // 51 // ye'pi pratyekasaMvuddhAH triSvapyadhvapvazepataH / na kramotkSepanikSepaM te'pi jAnanti tAyinaH // 52 // kiM punaH sarvasattvA hi vijJAsyanti vinAyakan / zveva gardulabaddhA ye hyavidyAtamasAvRtAH // 53 // pramANairaprameyo'sau na zakyaM jAnituM jinaH / asaGgajJAnavAn vuddhaH samatikrAntavAkpayaH / / 54 / / pUrNacandraprabho dhIro lakSaNaH suvicitritaH / kSapayatyamitAn kalpAnadhitiSThan vikurvitaiH / / 55 / / nayAdekaikato buddhaM cintayan musamAhitaH / anabhilApyAH kSapayetkalpakoTIracintiyAH // 56 / / guNaikadezaparyantaM nAdhigacchetsvayaMbhuvaH / nirIkSamANo vuddho'pi vuddhadharmA hyacintiyAH // 57 // yeSAM ca praNidhistatra yepAM ca manamo ratiH / te'pyevaMgocarAH sarve bhaviSyanti sudurdazAH // 58 // puNyajJAnamayAnantaM mahAsaMbhAravikramAH / nayaM hyavatarantyetaM dhImaccitte'male sthitAH / / 59 // vipulaH praNidhisteSAM vipulazcittasaMvaraH / lapsyanti vipulAM bodhimAkramya jinagocaram // 60 // atha khalu sarvamAramaNDalavikiraNajJAnadhvajarAjo bodhisattvo buddhAdhiSTAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata asaGgajJAnakAyatvAdazarIrAH svayaMbhuvaH / acintyajJAnaviSayAH zakyaM cintayituM na te // 61 // acintyaiH karmabhiH zulairbuddhakAyaH smaarjitH| trailokyAnupalipto'sau lakSaNavyaJjanojjvalaH // 12 // samantAvabhAso loke dharmadhAtuvizodhitaH / buddhabodherapi dvAraM sarvajJAnamahAkaraH // 63 // virajo niSprapaJcazca srvsnggvivrjitH| . AdityabhUto lokasya jJAnarazmipramuJcanaH // 64 // . 15 25 12 zaGkhalabaddhA. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 20 10 gaNDavyUhasUtram / [1.65bhavasaMtrAsavicchettA traidhAtukavizodhanaH / niSpattiodhisattvAnAM vuddhabodhyAkarastathA // 65 // anantavarNadarzAvI srvvrnnessvnishritH| darzayatyapi tAn vargAnacintyAn sarvadehibhiH // 66 // zakyaM na jJAnaparyanto gantuM buddhasya kenacit / ekakSaNe buddhabodhiracintyA yena zodhitA // 67 // akSayo jJAnanirdezo nirvikAraH svabhAvataH / ekakSaNe prabhAjyante yasminyadhvagatA jinAH // 68 // anantakA taprajJo voyarthI cintayetsadA / cittamityapi yatrAsya citte cittaM na jAyate // 69 // sarvAbhilApAviSayA gambhIrA vAkpathojjhitAH / acintyA buddhadharmAste yaiH saMbuddhAH prabhAvitAH // 70 // atha khalu vairocanapraNidhAnaketudhvajo bodhisattvo buddhAdhiSThAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata amUDhasmRtayaH zuddhA dhrmodgtsunishcitaaH| acintyamatimantaste akSayA bodhisAgarAH // 71 // mano'tra nizcitaM teSAM taccaryAgocaro hyayam / teSAmatrAcalaM jJAnaM te'tra cchinnakathaMkathAH // 72 // khedo notpadyate teSAM na tepAM sIdate manaH / teSAM pravartate cittaM buddhadharmaparAyaNam // 73 / / teSAM prajAyate zraddhA mUlajAtA samuMdgatA / jJAne'tra hi ratisteSAmanilambhe nirAlaye // 74 // saMpUrNAH kuzalairdharmeH klpkottiismaarjitaiH| nAmayanti ca tatsarve ete jJAnArthino'samAH // 75 // vicaranti ca saMsAre na ca saMsAranizritAH / nizcitA buddhadharmeSu ramante buddhagocare // 76 // yAvatI lokasaMpattiH sattvadhAtau pravartate / sarvA grahINA dhIrANAM buddhasaMpatsthitA hi te // 77 // vRthA samAzrito lokaH sadA baddhaH pravartate / asaGgacAriNastatra sadA sattvArthanizritAH // 78 // 15 25 831 1BdegsaMsAravicchettA, 2 B samudbhavA. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 nidaanprivtH| adulyaM caritaM tepAnAnlaM navadehiniH / lokasaumyaM cintayanti yena duHI nivanta / / 66 / bodhijJAnavizuddhAnte sarvalokAnukampakAH / AlokabhUtA lokala savale.ka.manotraH / / 8 / / atha khalu sarvAvaraNavikiraganavikrAngaja dhima buddhaSTiAnena daza dizo / vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhApata mudurlabho buddhazabdaH kapakoTIzanagare / kiM punadazanaM sarvakAGgAchedananutanan / ! 81 // ma dRSTo lokapradyotaH sarvadharmagati gataH / puNyatIrtha trilokasya sarvatattvatriMzodhanam // 82 / / pazyatAM rUpakAyena sattvatArananinditan / / na samutpadyate tRptiH kalyakovyayutairavi // 83 // rUpakAyaM narendratya prekSamANA jinauratAH / asaGgAH khaM zubhaM bodhA nAnayantirArthinaH / / 84 // buddhabodhemukhamidaM rUpakAyo nahAnunaH / nizcaranti yato'saGgA akSayAH pratisaMvidaH / / 85 // acintyAnamitAn nattvAnavanAsya nhaanuniH| avatArya mahAyAne vyAkarotsanabodhaye / / 86 // mahatpuNyamayaM kSetramuditaM jJAnamaNDalam / bhAsayatyamitaM lokaM puNyaskandhavivardhanan // 87 / / chedano duHkhajAlasya jJAnaskandhavizodhanaH / na durgatibhayaM teSAM yairihArAgito jinaH // 88 // vipulaM jAyate cittaM pazyatAM dvipadottamam / prajJAbalamasaMkhyeyaM jAyate candrabhAkharan // 89 // bhavanti niyatA bodhau dRSTvA buddhaM narottamam / nizcitaM ca bhavatyeSAM bhaviSyAmi tathAgataH // 90 // atha khalu dharmadhAtutalabhedajJAnAbhijJArAjo bodhisattvo buddhAdhiSTAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata anantaguNasaMpannaM dRSTvA zAkyarSabhaM munim / pariNAmayatAM cittaM mahAyAne vizuSyati // 91 / / 25832 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1.92 gaNDavyUhasUtram / arthAya sarvasattvAnAnutpadyante tathAgatAH / mahAkAruNikA dhIrA dharmacakrapravartakAH // 92 // pratikatu kayaM zakyaM buddhAnAM sarvadehibhiH / sattvArthepvabhiyuktAnAM kalpakoTizatairapi / / 93 // kalpakoTyo varaM pavanyapAye bhRzadAruNe / na tvevAdarzanaM zAntuH sarvasaGgavivartinaH // 94 // sarvasattvagato yAvAn duHkhaskandhaH pravartate / utsoDhavyaH sa nikhilo buddhAnAM na tvadarzanam // 95 // yAvantyaH sabaloke'sminnapAyagatayaH pRthak / varaM tatra ciraM vAso buddhAnAmazrutirna ca // 96 // ekaikatra varaM kalpAn nivAso narake'pi tAn / na tvanyatra jinAptAyAH sthito bodherviduurtH|| 97 // kiM kAraNamapAyeSu nivAsazciramiSyate / yatkAraNaM jinendrasya darzanaM jJAnavardhanan // 98 // chidyante sarvaduHkhAni dRSTvA lokezvaraM jinam / saMbhavatyavatArazca jJAne saMbuddhagocare // 99 // kSapayatyAvRtIH sarvA dRSTvA vuddhaM narottamam / vardhayatyamitaM puNyaM yena bodhiravApyate // 100 // chinatti kAGkSA vimatIH sattvAnAM vuddhadarzanam / prapUrayati saMkalpAMllaukikAMllokottarAnapi // 101 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 583 2 mmntbhdrH| atha khalu samantabhadro bodhisattvo mahAsattvaH saMvAvantaM kodhinatyAya vyavalokya bhUyasyA mAtrayA vibhajan vistArayan dezayan uttAnIkurvan prakAzayan avamAnayan prabhAsayan upadizan dhanavAnunayena AkAzadhAtusanatayA tryambanatayA dhanavAnusatayA sattvadhAtusamatayA sarvalokavAnusamatayA sarvakarmavaMzasamatayA satrAzayasanatayA tattvAdhinukti / samatayA dharmapratibhAsasamatayA sattvaparipAkakAlasamatayA sarvajagadindriyasamatayA ca, evaM siMhavijRmbhitaM tathAgatasamAdhi caipAM bodhisattvAnAM saMprakAzayati sma dazabhinirdezapadaiH / katamairdazabhiH ? yaduta sarvadharmadhAtuparyApanneSu buddhakSetraparamANurajaHsarvabuddhaparaMparAkSetraparaMparAnirdezaH / yaduta AkAzavAnuparameSu sarvabuddhakSetreyu aparAntakoTIgataMkarapatathAgatagumAnucaraNanirdezaH / yaduta sarvabuddhakSetratathAgatasamutpattyanantamadhyAmisaMbodhinukhsanudranaMdarzananirdezaH / 10 yaduta AkAzadhAtuparamabuddhakSetratathAgataparpanmaNDalabodhisattvasaMghabodhimaNDAbhimukhAvasthAnanirdezaH / yaduta sarvatryadhvabuddhakAyasadRzanirmANasarvaromanunaanuJcanacittakSaNadharmavAnutpharaNanirdezaH / yaduta sarvadiksanudreSu srvkssetrsaagrsmtlaadhissttaankkaaysphrnnprbhaasnirdeshH| yaduta sarvArambaNataleSu buddhabhUmivikurvitasarvatryadhvasanavasaraNAdhiSTAnamaMdarzananirdezaH / yaduta sarvakSetraparamANurajaHsamatryadhvakSetraparaMparAnAnAbuddhavikurvitakApasAgarasaMdarzananirdezaH / 15 yaduta sarvatryadhvayuddhapraNidhAnasAgarasarvaromanigarjanAparyantAdhiSTAnabodhisatrasaMbhavanirdezaH / yaduta dharmadhAtupramANabuddhasiMhAsanavodhisattvaparSanmaNDalAsaMbhinnabodhimaNDAlaMkAranAnAdharmacakrapravartanAparAntAdhiSThAnanirdezaH / iti hi bho jinaputrA etAn dazAn pramukhAn kRtvA anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn etasya siMhavijRmbhitatya samAdhinirdezAnanugacchAmi / api tu khalu punarbho jinaputrAH tathAgatajJAnagocara eSaH / / 20 aya khalu samantabhadro bodhisatva etasyaiva siMhavijRmbhitasya tathAgatasamAverathanirdezaM ghotayamAno buddhAdhiSThAnena tathAgatavadanaM prekSamANaH sarvAvantaM parSamaNDalasanudraM vyavalokya acintyabuddhaviSayAnantamadhyatathAgatasamAdhivikurvitAni vyavalokya acintyajJAnamAyAgatadharmatAM vyavalokya acintyatryadhvabuddhasamatAM vyavalokya acintyAnantamadhyasarvavAkpathanirukisarvadharmanayAn vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata sarvakSetraparamANusAdRzA .... ekaromi jinkssetrsaagraaH| ........ 218 4 ...' bodhisatvapaSatparAvRta .. ... .... ... ...bAdhasattvapaSetparIvRta- . : statra buddha sthitu buddhaAsane // 1 // .. B sarva saM. 2.Som. bodhisattvAnAM. 3S'. Bom. bodhisatvasaM. B. paramAvarajasAhasA. ... .. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.2 B53 15 gaNDavyUhasUtram / ekaromi bahukSetramAgaga bodhimaNDasthita pamaAsane / dharmadhAtu vipulaM karitvanA __dRzyate drumavareNu nAyakaH // 2 // sarvakSetraparamANusAizA ekaroni jina saMnipapNakAH / bodhisattvaparpatparIvRtAH sarbabhadracariyAM prabhApate // 3 // ekakSetri jina saMnipaNNakAH sarvakSetraprasarAn spharitvanA / bodhisattva bahumegha akSayA enti te dazadizAM samantato // 4 // kSetrakoTiparamANusAdRzA bodhisttvgunnsaagrprbhaaH| utthihannu parpasu zAstuno dharmadhAtu sphariSu daza dizaH // 5 // sarvakSetrapratibhAsadarzanA dhrmraajjinjnyaansaagraaH| te ca bhadracariyapratiSThitAH sarvabuddhapariSA upAgami // 6 // sarvakSetraprasare niSaNNakA bodhisttvcrpriitigocraa| dharmamegha zruNamAna sUratA ekakSetri cari kalpakoTiyaH // 7 // bodhisattva vicaranti cArikAM dharmasAgaracarI virocnaa| otaranti praNidhAnasAgarAM ste pratiSTha jinabhUmigocarAH // 8 // anyamanyajinadharmasaMbhavA ste samantacari bhadrabuddhiSu / sarvabuddhaguNavarNasAgarA notaranti vipulaM vikurvitam // 9 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 -2.10] 2 smntbhdrH| dharmadhAtusugatiM karitvanA sarvakSetraparamANusAdRzAn ! kAyamegha satataM pranuzcato dharmavapatu upetu bodhaye // 10 // atha khalu bhagavAn bhUyasyA mAtrayA teSAM bodhisatvAnAnava siMhavijAbhate buddha- / samAdhau saMniyojanArthaM bhrUvivarAntarAdRrNAkozAmadhAtusanantadvAravijJatitryavAvamA nAna 55 razmi nizcArayitvA anabhilAyavuddhakSetraparamANurajAnanAdimaparivArAM dazadiksavalokayAnusamudreSu sarvakSetraprasarAnavabhAsayati sma / / ___atha khalu ye te bodhisattvA jetavane saMnipatitAH, te pazyanti ma sarvadharmavAnugata sarvavuddhakSetreSu AkAzadhAnuparyavasAneSu sarvayuddhakSetraparanApurajaHsanyuddhakSetraparamANurajontargateSu 10 vuddhakSetrasaMgateSu nAnAbaleSu nAnAvizuddheSu nAnApratiSTAne nAnAsaMsthAneSu buddhakSetreSu bodhimaNDavaragataM bodhisattvasiMhAsananiSaNNaM savalokendrasaMpUjitaM bodhisatvagaNaparivRtamanuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMvudhyamAnaM kvaciddharmacakra pravartayantaM dharmadhAlumpharagena svaramaNDalena anabhilApyabuddhakSetravipulepu parSanmaNDaleSu, kvaciddevabhavanagataM kvacinnAgabhavanagataM kacid yakSabhavanagataM kacid gandharvabhavanagataM kacidanurabhavanantaM kacilDabhavanagataM kvacikilara- 15 bhavanagataM kvacinmahoragabhavanagataM kvacinmanupyendrabhavanamataM vacinmanuSyaloka prAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnISu nAnAvikurvitairdhama dezayanAnaM nAnepiyanAnAvidhairAtmabhAvanInAsamAdhimukhavijJaptibhirnAnAsamAdhyabhijJAbhirnAnAkulagotrasaMbhava nAvarNavijJaptibhirnAnAprabhAmaNDalairnAnArasmijAlapramuJcanairnAnAkharamaNDalairnAnAparpanmaNDalenAnAkathApuruSAdhiSTAnenAnAzAsanAdhiSThAnairnAnApadavyaJjanairnAnAniruktibhirdharmaM dezayantaM pazyanti sma / yAvantazca te 20 bodhisattvAsteSu teSu parSanmaNDaleSu tathAgatasya gambhIravuddhasamAdhivikurvitAni pazyanti sma / dharmadhAtuparameSu lokadhAtuSvAkAzadhAtuparyavasAnepu dazadigvyavasthAneSu anantadikparivartasamavasaraNeSu sarvadiksamudreSu nAnAdharmadigdvAreSu nAnAdiksaMjJAgatepu nAnAdiksamavasaraNeSu nAnAdigbhAgeSu nAnAdiganugameSu nAnAdiksAgareSu yaduta pUrvasyAM dizi dakSiNAyAM pazcimAyAmuttarasyAmuttarapUrvAyAM pUrvadakSiNAyAM dakSiNapazcimAyAM pazcimottaratyAmadhaH UrdhvaM 25 dizi kSetrakAyadikSu sattvakAyadikSvapi sattvasaMjJAgatadikSvapi pUrvAntakoTIgatadikSvapi dazadikpratyutpannadikSvapi sarvAkAzapathasUkSmavAlamukhanikSepapragrahaNadikSvapi sarvakSetraparamANurajaHparaMparAdikSvapi dikpravezAvataraNadikSvapi nAnAkarmAbhisaMskArasamutthitadikSvapi ekavAlapathAnantamadhyAkAzatalasaMjJAgatadikpatheSvapi samatAnusRtAbhisaMbhinnatryaccatalasamatAnugatasarvajagadasaMbhinnasarvasattvasaMjJAgatasamarutasarvajagaccitteSu pratibhAsaprAptAni sarvasattvakAyeSvabhi-30 mukhapralambasarvaparSadupasaMkramaNarUpANi sarvakalpeSu jJAnAsaMbhinnAni sarvakSetreSu sarvatra samatayA S36 Som. AtmabhAvaH. 2 Bom, nAnAkharamaNDalairnAnAparSanmaNDalaiH. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 837 gaNDavyUhasUtram / [2.80~ " yathAzayAnAM sattvAnAmabhimukharupasaMdarzanavijJatIni sarvabuddhadharmasaMprakAzana sarvasattvavinayApratipratravdhAni tathAgatatrikurvitAni pazyanti mama / sarve te bhagavatA vairocanena pUrvakuzalacaryAsabhAgatacA caturbhiH saMgrahastutiH saMgRhItAH, darzanena zravaNena anusmRtyA paryupAsanena ca paripAcitAH pUrvamantarAyAM namyavodha cittamutpAditAH, tatra tatra tathAgateSUpasaMkramantaH ' kuzalamUlaiH saMgRhItAH vyAkulasabhAgatayA sarvajJatAparipAkopAyasuparigRhItattvAttadacintyaM bhagavato vairocanasya sanAvivikurvitamatrataranti dharmadhAtuvipulamAkAzadhAtuparyavasAnam / keciddharmakAyamavataranti ke cipakAyam kecitpUrva vodhisattvasamudAgamam kecit pAramitA paripurin keciccaryAnagDalavizuddhivyUham kecidbodhisattvabhUmivikurvitam, kecidabhisaMvovivikurvitam kecidbuddhavihArasaprAdhyasaMbhedavikurvitam kecittathAgatabala10 vaizAradyajJAnan keciduddhapratisaMvittAgaramavataranti / evaMpramukhAn dazabuddhakSetrAnabhilApyaparanANurajaHtamAn buddhavikurvitasamudrAnavataranti / nInAdhimuktibhirnAnApathairnAnAdvArairnAnApravaizairnAnAvatArainAnInathainAnAnuganainanAdigbhirnAnAbhAjanairnAnAdezairnAnAlokairnAnAdhigamairnAnAsaMbhaurairnAnAvikurvitairnAnopAyananAsanAdhibhiH tAn duvikurvitasamudrAnavetaranti naanaasmaabhyvtauraiH| yaduta samantadharmadhAtuvyUhena vodhisattvasamAdhinA avataranti / sarvatryadhyAsaGga15 jJAnaviSayAvabhAsena bodhisattvasamAdhinA, dharmadhAtutalAsaMbhedajJAnAlokena vodhisattvasamAdhinA, tathAgatavipayatalapravezena bodhisattvasamAdhinA, gaganatalAvabhAsena vodhisattvasamAdhinA, dazatathAgatabalAkramaNacivareNa vodhisattvasamAthinA,buddhAcchambhitavyUhavikramavijRmbhitena vodhisattvasamAdhinA, sarvadharmadhAtunayAvartagarbheNa bodhisattvasamAvinA, sarvadharmadhAtvaGganigarjana spharaNa - candreNa bodhisattvasamAdhinA, samantabyUhadharmaprabheNa ca vodhisattvasamAdhinA te vodhisattvAstAn 20 bhagavato vairocanasya vuddhavikurvitasamudrAnavataranti / asaGgapaTTadharmarAjanvajena ca bodhisattvasamAdhinA, sarvAvaraNa vuddhasamudravipazyanA vodhisattvasamAdhinA, sarvalokagatyasaMbheda kAyapratibhAsavvajena vodhisattvasamAdhinA, tathAgatakAyAsaMbhedaviSayapravezena bodhisattvasamAdhinA, sarvalokAvartyanupravartana karuNAgarbheNa ca bodhisattvasamAdhinA, sarvadharmapadapratiSThAnAdhiSThAnAdhiSTitena ca bodhisattvasanAdhinA atyantazAntaprazAntasamatAvabhAsamaNDalena bodhisattva25 samAdhinA, anilambhasunirmitasamanta nirmANapratibhAsena vodhisattvasamAdhinA, sarvakSetrasamantasamavasaraNAdhiSThAnena vodhisattvasamAdhinA, sarvabuddhakSetrAbhisaMvodhyAkAreNAbhinirhAreNa bodhisattvasamAdhinA, sarva jagadindrabala vivaraNena bodhisattvasamAdhinA, sarvajagadvizeSAsaGgamaNDalavivaraNena bodhisattvasamAdhinA, sarvatathAgatajanetrIsaMbhavAdhiSThAnena bodhisattvasamAdhinA, sarvasAgaraguNapratipattyavatAreNa vodhisattvasamAdhinA, azeSasarvAramvaNavikurvitAbhinirdhArA30 parAntAdhiSThAnena bodhisattvasamAdhinA, sarvatathAgatapUrvayogasamudrAvatAreNa vodhisattvasamAdhinA, 28 " 1 B om. "mUla N. 2 Bom from nAnAdhimukti up to avataranti 3 B ' dharmarAjena. Bom. sarva. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S33 -2.10] 2 smntbhdrH| apagantasarvatathAgatavaMzasaMdhAraNAdhiSTAnena bodhisattvattamAvinA, pranyunyannadazadiktakSetrasAgaraparizuddhAdhiokladhiSTAnena bodhinatvanamAdhinA, sarvayuddhakacittakSaNavihArAvabhAsana vodhisattvasamAdhinA, sarvArambaNAsaGgakoTipravezena bodhisatvanAdhinA, sarvalokadhAyakavuddhakSetrAdhiSTAnena bodhisattvasamAdhinA, sarvabuddhakAyanirmANAbhinihAreNa bodhisattvasanAdhinA, vajendrasarvendriyasAgaraprativedhena bodhisattvasamAdhinA, sarvatathAgatekazarIragarbhASiSTAnena bodhi / sattvasanAdhinA, cittakSaNakoTisarvadharmadhAtunayAnugamakSaNavihAraNa bodhisatyasamAdhinA, sarvadharmadhAtukSetraprasaranirvRtisaMdarzanAdhiSTAnena bodhisattvasanAdhinA, avamUrdhatalavihArAdhiSTAnena 333 bodhisattvasamAdhinA, sarvavuddhakSetratatvakAyAsaMbhedAdhiSTAnena voSitattvamumAdhinA, sarvajJAnAvAbhinukhasamavasaraNena bodhisattvasamAdhinA, sarvadharmasabhAvalakSaNAparijJAprabhedena bodhisattvasamAdhinA, tryambaikacittakSaNasaMbhedamaNDalena bodhisattvatamAdhinA, sarvacittakSaNadharmavAnunaya-10 zarIragarbheNa bodhisattvasamAdhinA, sarvatathAgatavaMzAnugamasiMhena bodhisattvasamAdhinA, sarvArambaNadharmadhAtumaticakSurmaNDalena vodhisattvasanAdhinA, dazavalAkramavikramanubhArambhena bodhisattvasamAdhinA, sarvAramvaNasamantadarzanacakSurmaNDalena vodhisatvanamAdhinA, sarvavarNamaNDalajagadrocanAbhinihAreNa bodhisattvasamAdhinA, acalAvartagarbhega bodhisattvasamAdhinA, ekadharmasarvadharmasamavasaraNanirdezena bodhisattvasamAdhinA, ekavAkpayaniruktipadaprabhedena bodhisattvasamA- 15 dhinA te bodhisattvAntAn bhagavato vairocanatya buddhavikurvitasanudrAnavataranti / sarvabuddhadhvajAdhiSThAnadharmanirdezena bodhisattvasamAdhinA, vyadhvakovyasaGgAvabhAsena bodhisattvasamAdhinA, sarvakalpAnugamAsaMbhinnajJAnena bodhisattvasamAdhinA, sUkSmanayadazavalAntargatena bodhisattvasamAdhinA, anAcchedyabodhisattvacaryAsarvakalpAbhinihAreNa bodhisattvatamAdhinA, sarvadiksamantajavAbhimukhameghena bodhisattvasamAdhinA, abhisaMbodhivikurvitaviThapanena bodhisattvasamAdhinA, 20 sarvavedayitAsparzakSemadhvajena bodhisattvasamAdhinA, sarvavyUhagaganAlaMkArAbhinirhAreNa vodhisattva- 15 samAdhinA, kSaNakSaNajagadupanirmitavibhvamedhAbhinihIMreNa bodhisattvasamAdhinA, gaganavirajastathAgatacandraprabheNa bodhisattvasamAdhinA, sarvatathAgatagaganAdhiSThAnena bodhisattvasamAdhinA, sarvadharmendriyavyUhaprabhAsena vodhisattvasamAdhinA, sarvadharmArthavivaraNapradIpena bodhisatvasamAdhinA, dazabalamaNDalAvabhAsena bodhisattvasamAdhinA, tryadhvabuddhaketudhvajena bodhisattvasamAdhinA, sarva- 25 buddhakagarbheNa bodhisattvasamAdhinA, sarvakSaNakSaNArambhaniSTena vodhisattvasamAdhinA, akSayapuNyagarbheNa bodhisattvasamAdhinA, anantabuddhadarzanavinayAvabhAsena bodhisattvasamAdhinA, sarvadharmavajrasiMhapratiSThAnena bodhisattvasamAdhinA, sarvatathAgatanirmANasaMdarzanasamantavijJaptyabhinirhAreNa bodhisattvasamAdhinA, sarvatathAgatadivasAkramaNAntinA bodhisattvasamAdhinA, ekatryadhvasaMtApena bodhisattvasamAdhinA, prakRtiprazAntasarvadharmasamantaprabhapramuktaghoSasvareNa bodhisattvasamAvinA, 30 sarvabuddhadarzanasImAvatikrameNa bodhisattvasamAdhinA, niravazeSasarvadharmadhAtupadmanalinIpratibuddhana 1B degsarvAlambanAdhiSThAnena. 2 B om. sarvAH samAdhinA. 3 B vizva'. 839 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDanyUhasUtram / [2.10bodhinatyasanAdhinA, anAlayadharmagaganavyavalokanena bodhisattvasamAdhinA, ekadigdazadiksAgarasanyattaramAvartena bodhinatyasanAdhinA, sarvaznadhAnutalapranukhapravezena bodhisattvasamAdhinA, dhantAgarabatigarbhega bodhisattvasanAdhinA, sarvasattvaprabhAnuJcanaprazAntakAyena bodhisattvasamAdhinA, ekatritakSayanAbhijJApraNidhyaminihAreNa bodhisattvasamAdhinA, sadAsarvatrausanantAbhinaMbovyAdhiSThAnana bodhinatvasanAdhinA, sarvadharmadhAtvekavyUhAnugamapravezena vodhi sattvasanAdhinA, saMbuddhasmRtizarIrAvabhAsena bodhisattvasamAdhinA, sarvajagarivizeSajJAnAbhijJena bodhisatvasanAdhinA, cittakSaNAnantadharmadhAtunayasvakAyaspharaNena vodhisattvasamAdhinA, kanyamaMtrAnuna kanayavyaprabhega bodhisattvasamAdhinA, sarvabuddhadharmamaNDalacakratejoviTAnana vodhisatvananAdhinA, indrajAlasattvadhAtusaMgrahapraNidhicaryAdhiSTAnena bodhisattvasamA10 dhinA, navalokayAtalAmedena bodhisattvasamAdhinA, padmazrIvikurvitasamantavikrAmiNA bodhimanyasamAdhinA, sarvanattvakAyaparivartajJAnAbhijJena bodhisattvasamAdhinA, sarvasattvAbhimudakAyAdhiSThAnena bodhisattvasanAdhinA, sarvasattvakharAGgasAgarajaganmantrasaMbhedanayAbhijJena vodhisattvasanAdhinA, sarvajagattalabhedajJAnAbhijJena bodhisattvasamAdhinA, mahAkaruNAkozA saMbhedagarbhaNa bodhisattvasamAdhinA, sarvabuddhatathAgatakoTipravezena bodhisattvasamAdhinA, 15 sarvatathAgatatrimokSabhavanavyavalokanasiMhavijRmbhitena vodhisattvasamAdhinA, etatpramukhairanami lApyabuddhakSetraparamANurajaHsamajhevisattvasamAdhivargAvaMtAraiste bodhisattvAstAn bhagavato vairocanasya vuddhavikurvitatamudrAnavataranti / pUrvasabhAgacaritavikurvitaM ca samanusmaranti / cittakSaNe cittakSaNe sarvadharmadhAtuspharaNenAvatAreNa teSAM punarvodhisattvAnAM bhagavataH saMmukhIbhAvagatAnAM jetavanAnuprAptAnAM dazabuddhakSetraparamANurajaHsamalokadhAtuvipulanAnAratnapadmagarbhasiMhAsanasaMnipaNNAnAM mahAjJAnAbhijJAvikurvitaniryAtAnAM tIkSNajJAnAbhijJAvatibhUmyanuprAptAnAM samantajJAnavyavacArANAM prajJAkaragotrasaMbhavAnAM sarvajJajJAnAbhimukhAnAM vitimirajJAnacakSuSAM sattvasArathibhAvAnuprAptAnAM sarvabuddhasamatAnugatAnAM sadAvikalpadharmacaraNAnAM sarvadharmArambaNapratividdhAnAM sarvadharmaprakRtizAntAramvaNAnAM sarvalokaprazAntanirvANAlayaparamANAM sarvalokanAnAtvapratiSThAnAm aniketasarvakSetragamanAnAm apratiTAnasarvadharmapadAnAm anAyUhasavadhamavimAnapratiSTAnAM sarvajagatparipAkavinayapratipannAnAM sarvasattvakSemagatisaMdarzakAnAm abhyudgatajJAnavimokSabhavanagocarANAM virAgakoTyanugatajJAnazarIrANAM sarvabhavasamudroccalitAnAM sarvajagadbhUtakoTIvipazyakAnAM dharmasAgaraprajJAvabhAsamaNDalAnAM sAgaravatIdhAtusamAdhisusamAhitamahAkaruNAcittAnAM mAyAgatadharmanayasupratividdhAnAM khapnopamasarvalokadhAtvavatIrNAnAM pratibhAsopamasarvatathAgatadarzanapratividdhAnAM pratizrutkopamasarva30 rutaravitaghoSavijJaptInAM nirmitopamasarvadharmAbhinivRttijJAnapratividdhAnAM susamArjitaviSayapraNidhAnAnAM samantajJAnamaNDalavizuddhikauzalyAnugatAnAm atyantazAntaprazAntacittAnAM sarvadhAraNIgotrajJAnaviSayANAM acchambhitasamAdhibalasamantaparAkramANAM dharmadhAtusthitikoTI s 40 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -2.10] 2 smntbhdrH| gatacakSupAM sarvadharmAnilambhavihAraprAptAnAM anantaprajJAsAgaravicArikanapAnatA nAraMgatAnA prajJApAramitAvalAdhAnaprAtAnAn RddhipAranitAsarvajanmAMgatAnAM samApAramitAsAlAnAM sarvatathAgatArthakauzalyAviparItajJAninAM dharmakauzalyaprakAzanavivinnAna nitijJAnAnijJAnAmakSayapratibhAnavaladharmameghAnAM vezAravarSamasiMhanAdinAn anAlayadharmAnamaratiratAnAM vitinirasarvadharmaprasAritacakSupAM sarvalokasaMvittibhavajJAnacandrANAM prajJAmaNDalanavalanavavyavahAra- : #1 razmInAM jJAnavajrapuNyacakravAlAnAM sarvopanyaupamyasanatikrAntAnAM sarvadharmendriyajJAnAvaravindvAnAM / dUradhvajAnAM sarvamAradhvajanamardanavIyANAmanantajJAnanagDalatejasAM navajagadabhyudgatakAyAnAM sarvadharmAnAvaraNaprajJAnAM kSayAkSayakoTijJAnavibuddhAnAM sanantakovyanugatabhUtakoTipratiSTAnAM 516 animittavyavaharaNapratyavekSajJAnacakSupAM narvabodhisatvacaryAbhinihAraninittakuzalAnAn ayajJAnagocarANAM sarvalokagativipazyakAnAn aniketarvabuddhakSetragatipratibhAsaprAtAnAM narvadharma-10 ndhakAravigatAnAm atamojJAnamaNDalapratipannAnAM sanantadigdhAvabhAtaprayujAnAM sarvajagaregyapuNyakSetrANAm amoghazravaNadarzanapraNidhicandrANAM sarvalokAbhyudgatamunyAmerUNAM sarvaparapravAdicakravinigrahazUrANAM sarvabuddhakSetraghopansarazabdaninAdinAM navayuddhakAyAtRtadazanAnAM sababuddhazarIrapratibhAsavazavartinAM jagadvinayAnukUlakAmAviSTAnAnAM navakSetraprasarakakAyaskaraNAnAn abhisaMskAravimaNDalaparizuddhAnAmanAvaraNagamananahAjJAnayAnapAtrANAM jJAnamanDalasavadharmadhAtu- 15 kAyaprabhAsanAnAM navajagabuditajJAnAdityAnAM navajanadunitayathArAyabalAnAM sarvajanadAzayandriyapratividdhajJAnAnAn anAvaraNavinyasadhapapannAnAn anupapattinavadharmasvabhAvavijJatAnAM muzmodArAnyonyasamavasaraNajJAna saMvardhitavartinAM gambhIrabuddhanRnigatinizcitAnAM ganbhIrAyapadavyaJjanavyavahArajJAnAnAn akSayapadavyaJjanArthacakAnAM sarvastrasAgairakapadapravezaprabhASamANAnAM vipuladhAraNIjJAnazarIrAdhiSTAnAnAm anantakalpasaMdhAraNAnugatAdhiSTAnAnAm 20 ekacittakSaNAnabhilApyakalpasaMvAsapratividdhajJAnAnAn ekacittakSaNaJcavajJAnasarvalokAbhijJAnAnAM sarvadharmadhAraNyanantavuddhadharmasAgarapratibhAtAnAM sarvajagajJAnopanAyikAmacakrapravartanAnivAnAM vuddhavipayajJAnAvabhAsapratilavAnAM sudarzanasamAdhinnadAsanApannAnAn asaGgakoTIsarvadharmaprabhedajJAnAbhijJAnAM sarvadharmavizepavimokSavipayajJAnavikrIDitAnAM savAramvaNazubhavyUhAdhiSThAnAnAM dazadigdharmadhAtudiganuzaraNapraviSTAnAM sarvadigvibhaGgadharmadhAtusamavasaraNAnAM 25 5 42 susUkSmodAraparamANurajovodhi vibudhyatAM suvarNaprakRtisarvavarNasaMdarzakAnAM ekadiksamavasaraNAnAm ekarUpAnantaguNajJAnasaMvardhitajJAnapuNyagANAM sarvabuddhastutastavitaprazastAnAm akSINapadavyaJjanaguNavarNanirdezAnAM vodhisattvAnAM jetavane saMnipatitAnAM saMnipaNNAnAM tathAgataguNasamudramavataratAM tathAgatarazmyavabhAsitAnAM sarvazarIrebhyaH tebhyazca kUTAgArebhyo bodhisattvaparibhogebhyaH tebhyazca vodhisattvAsanebhyaH sarvasmAjetavanAnmahAprItivegapratilAbha- 30 dharmatayA acintyabodhisattvadharmAvabhAsapratilAbhena prItivegasaMbhavamahAvikurvitavyUhAnnizcaritvA . S om. puNya. 2 B zubhrodArA . 3 B saraNavazavartinAM. 4 B pratiSThAnAM. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 43 32 gaNDavyUhasUtram / [ 2.11 sarvadharmadhAtu sranti sma / yaduta cittakSaNe cittakSaNe vipularazmijAlameghAH sarvajagatsaMtoSaNA nizcaritvA daza dizaH spharanti sma / sarvaratnamaNighaNTAmeghA nizcaritvA sarvatryadhvatathAgataguNavarNanirdezameghaninIdAnaduravanto daza dizaH spharanti sma / sarvajagadvAdyameghAH sarvArambaNebhyo nizcaritvA sarvasatvakarmavipAkamadhuravAdya ghopasaMprayuktA anuravanto daza dizaH spharanti sna / sarvavodhisattvapraNidhAnavicitravodhisattvacaryAsaMdarzana rUpamedhA nizcaritvA sarvatrodhisattvapraNidhAnantaghopAn nigarjanto daza dizaH spharanti sma / lakSaNAnuvyaJjanavibhUSitabodhisattvakAyanedhA nizcaritvA sarvakSetreSvanugatabuddhoM pAdaparaMparAmudIrayanto daza dizaH spharanti sma / sarvatryavvatathAgatasadRzavodhimaNDameghA nizcaritvA sarvatathAgatA - tisaMbodhiniryANavyUhAn saMdarzayanto daza dizaH smaranti sma / sarvAramvaNebhyaH sarvanAge10 ndrakAyamaivA nizcaritvA sarvagandhavarSANi pravarpanto daza dizaH spharanti sma / sarvajagadindrasadRzakAyameghA nizcaritvA samantabhadravodhisattvacaryAmudIrayanto daza dizaH spharanti sma / sarvAramvaNebhyaH sarvaratnamayasarvaparizuddhabuddhakSetrapratibhAsameghA nizcaritvA sarvatathAgatadharmacakrapravartanAni darzayanto daza dizaH spharanti sma / evaMpramukhA anabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamA mahAtryUhavikurvitameghA nizcaranti sma tepAM vodhisattvAnAmadhiSThAnena acintya - 15 dharmasamudrAvabhAsapratilAbhadharmatayA ca // 20 atha khalu maJjuzrIrbodhisattvo buddhAdhiSThAnena etAnyeva sarvavikurvitAni saMdarzayan daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmamA gAthA abhASata 25 80 saMprekSato jetavane anantaM buddhAdhiSTAnaM vipulaM pravRttam / ArambA sarva kAmeghA nizcArya te sarvadizaH spharanti // 11 // anantavarNA vipulA vizuddhA vyUhA vicitrA: sugatAtmajAnAm / dRzyanti sarvehi ta AsanebhyaH sAravaNebhyaH pratibhAsaprAptAH // 12 // nAnAviyUhA ratanArcimeghAH spharanti kSetrAntara sarjamAnAH / romNAM mukhebhyaH sugatAtmajAnAM rutAni bauddhAni nigarjamAnAH // 13 // brahmendrarUpaiH H sadRzAtmabhAvAH prazAntaIryApatha zuddhakAyAH / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -2.22] 2 samantabhadraH vRkSANa puppebhi vinizcarityA brajanti dhyAnAGgamudIrayantaH // 14 // samantabhadropamatrodhisatrAH sulakSaNavyaJjanabhUSitAGgAH / acintyA asaMkhyAH sugatasya romNo __ adhiSTitA nirmita nizcaranti // 15 // tryavodbhavAnAM sugatAtmajAnAM ye varNanizcAramahAsamudrAH / gajeMnti tAn jetavanopaviSTAM ste vyUhameghA guNasAgarANAm // 16 // ye sarvadiksattvagaNatya karma mahAsamudrA nikhilA vicitrA / zrayanti te jetavane drumANAM / kozAntarebhyo'pi vinizcarantaH // 17 // tryavasthitAnAmiha yA jinAnAM kSetreSu sarvepvakhilA vikurvA / kSetrAdadhastAtparamANusaMkhyA pratyekamArambaNamAvibhAnti // 18 // ekaikaromNi pravibhaktu citrA buddhA dikkSetre smudrmeghaaH| AbhAsayanti jinAdhivAsA pratikSaNaM teSu ca buddhameghAH // 19 // jagatsamAH sarvadizaH spharitvA sattvAnupAyaiH paripAcayantaH / teSAM prabhAbhyazca vinizcaranto gandhArcipuSpaudhasamudrameghAH // 20 // vyomApramANAni vimAnaratnAn azeSasadvayUhavirAjitAni / spharanti sarvANyapi sarvadikSu kSetrANi sarvANyatha bodhimaNDAn // 21 // gaNDa.5 15 B17 20 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SA gaNDavyUhasUtram / [2.22ye'zepatazyadhvagatA hi dikSu tryavasthitAnAM sugataurasAMnAm / samantabhadrazcaritaprakAra vizodhitAH kSetra mahopInAm // 22 // vyUhA vicitrA jagadapramANe viMzodhitAH kalpamahAsamudraH / dRzyanti te'pi pratibhAsayogA __ dazepato jetavanAntarikSe // 23 // atha khalu teSAM vodhisattvAnAM buddhasamAdhyavabhAsitasaMtAnAnAmekaikasya bodhisattvasya 12 anamilAyabuddhakSetraparamANurajaHsamAni mahAkaruNAmukhAnyavakrAntAni / te bhUyasyA mAtrayA sarvajagaddhitasaMgrahAya pratipannAH / teSAM tathA samAhitAnAmekaikasmAdromamukhAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamA razmayo nizcaranti / ekaikasmAcca razmimukhAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamA bodhisattvanirmANameghA nizcaranti sma sarvalokendrasadRzakAyAH sarvajaganmukhakAyAH sarvasattvaparipAkAnukUlakAyAH / nizcaritvA sarvadikSu dharmadhAtuM spharitvA sattvAn saMbodhayanti 15 paripAcavanti vinayanti / anamilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamairdevabhavanacyutisaMdarzanamukhaiH sarvalokopapattisaMdarzanamukhaiodhisattvacaryAmaNDalasaMdarzanamukhaiH svapnasaMdarzanamukhaizcittasUcanAmakAyuH / sarvabodhisattvapraNidhAnaniryANamukhailokadhAtusaMpannamukhairdAnapAramitAcaryAsaMdarzanamukhaiH sarvatathAgataguNapratipattinivRttimaNDalamukhaiH aGgapratyaGgacchedanAkSAntipAramitAsaMdarzanamukhaiH mahAbodhisattvavikurvitavIryapAramitAsaMdarzanamukhaiH sarvabodhisattvadhyAnavimokSasamAdhisamApatti20 buddhajJAnamArgamaNDalAlokaprabhAsakharamukhaiH sarvabuddhadharmaparyeSaNAya ekaikasya dharmapadavyaJjanasyArthAya asaMkhyeyAtmabhAvaparityAgasaMdarzanamukhaiH sarvatathAgatopasaMkramaNasarvadharmaparipRcchanamukhaiH yathAkAlayathAzayajagadupasaMkramaNopanAyikasarvajJatAparipUrakopAyanayasAgarAlokavijJaptimukhaiH sarvavodhisattvapuNyajJAnasaMbhArasarvamAraparapravAdyanavamRdyabalaketusaMdarzanamukhaiH sarvazilpajJAnA bhijJAvatIjJAnabhUmisaMdarzanamukhaiH sarvajagadvizeSajJAnAbhijJAvatIjJAnabhUmisaMdarzanamukhaiH sarvasattvAIs As_25 zayavizeSajJAnAbhijJAvatIjJAnabhUmisaMdarzanamukhaiH sarvasatvendriyapravezaprayoganAnAklezavAsanA samuddhAtajJAnAbhijJAvatIjJAnabhUmisaMdarzanamukhaiH sarvasattvanAnAkarmapratipattijJAnAbhijJAvatIjJAnabhUmisaMdarzanamukhaiH / etatpramukhAnanabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamaiH sattvaparipAkavinayopAyasaMgrahamukhastairbodhisattvAH sarvasattvabhavaneSUpasaMkrAntAH saMdRzyante sma / kecidevabhavaneSu kecinnAgabhavaneSu kecid yakSabhavaneSu kecidgandharvabhavaneSu kecidasurabhavaneSu kecidgaruDabhava30 neSu kecitkinnarabhavaneSu kecinmahoragabhavaneSu kecidbrahmendramavaneSu kecinmanuSyendrabhavaneSu kecid yamanagareSu kecit sarvapretAlayeSu kecit sarvanarakalokeSu kecit sarvatiryagyonigatiSu 1B sarvalokAzaya. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -2.23] 2 smntbhdrH| antabhinnayA nahAkaruNayA ataMbhinnena praNidhAnena asaMbhilena jJAnena asaMminnena natra prahaprayogana darzanabainayikAnAM satvAnAM zravaNanavikrAnAnanutmRtivanaskiAnAM varamanDalabannavikAnAM nAmanadInirghopavanAyakAnAM prabhAmaNDalavainAyakAnAM ranikAlAnubananayikAnAM yathAzayAnAM matrAnAM paripAkavinayArtha jetavanAla bodhisatvA nAnAvikuvitavyUhaH savalokavAtusamudreSu sabasavadhAnasarAn tpharantaH saMdRzyante sma / na ca tathAgatapAinUlAduccalanti / kecit nvabhavanakUTAgArAsanaparivArA daza dizaH spharantaH saMdRzyante, tathAgatapAdamUlAca na calanti / kacinnirmitameghAn anuzcataH saMdRzyante satvaparipAkAya, tathAgataparSanmaNDalAca na calanti / kecicchUmaNarUpeNa kecidrAhmaNarUpeNa ketritarvapratiliGgAkalpArohapariNAharUpeNa kecidvaidyarUpeNa kecidaNipaNa kecicchubhAjIvarUpaNa kecinnartakarUpeNa kecidevalakarUpeNa kecit sarvazilyAdhArarUpeNa sarvagrAmanagaranigamajana-11 padarASTrarAjadhAnIghUpasaMkrAntAH saMdRzyante sma / kAlavazena kAlamanuvartamAnA anurUpakAyAbhiniribhedena anurUpakAyavarNasaMsthAnabhedena kharabhedena mantrabhedena IryApathabhedena avasthAnabhedena sarvajagadindrajAlopamAyAM bodhisatvacaryAyAM sarvazilpamaNDalaprabhAsanAyAM sarvajagajJAnoDyotanAlokapradIpAyAM sarvasatyAdhiSThAnavyUhAyAM sarvadharmAvabhAsanaprabhAyAM sarvadigyAnavyavasthAnazodhanAyAM sarvadharmamaNDalapradIpAyAM bodhisattvacaryAyAM carantaH sarvagrAmanagaranigamajanapadarASTra-15 5 40 rAjadhAnISUpasaMkrAntAH saMdRzyante sma sattvaparipAkavinayAya / / 40 1B zrutAjIva. 2 B devarUpeNa. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 klyaannmitraanni| 3 mnyjushriiH| atha snala maJjuzrIrapi kumArabhUtaH pratiSThAnakUTAgAragataH sArdhaM sabhAgacaritairbodhisattvaiH, nityAnubaddhaizca vajrapANibhiH, sarvalokavalakaraNaprayuktAbhizca sarvavuddhopasthAnapraNidhAnacittAbhiH 5 zarIrakAyikAbhirdevatAbhiH, pUrvapraNidhAnAnuvaddhAbhizca padakAyikAbhirdevatAbhiH, dharmazravaNAbhinukhAbhizca pRthivIdevatAbhiH, mahAkaruNAprayuktAbhizca utsasarohradataDAgodadhAnanadIdevatAbhiH, prajJAlokavalaprabhAvabhAsAbhizca jvalanadevatAbhiH, AvaddhamakuTAbhizca vAyudevatAbhiH, sarvadigavabhAntajJAnAbhizca digdevatAbhiH, avidyAndhakAravidhamanaprayuktAbhizca rAtridevatAbhiH, tathAgatadivasAbhinihAraprayuktAbhizca divasadevatAbhiH, sarvadharmadhAtugaganapratimaNDalaprayuktAbhizca 10 gaganadevatAbhiH, sarvajagadbhavasamudrasaMtAraNaprayuktAbhizca sAgaradevatAbhiH, sarvajJatAsaMbhArasamArjana prayuktAbhizca kuzalamUlakUTAgArAbhyudgatacittAbhiH parvatadevatAbhiH, sarvajagaccharIrAlaMkAraprayuktAbhizca sarvayuddhavarNAdhiSTAnapraNidhAnaprayuktAbhirnadIdevatAbhiH, sarvajagacittanagaraparipAlanaprayuktAbhizca nagaradevatAbhiH, sarvadharmanagarapraNidhAnAdhimuktaizca nAgendraH sArdhaM sarvasattvArakSApratipannazca yakSendraH, sarvasattvaprItivegavivardhanaprayuktaizca gandharvendraH, sarvapretagativini15 vartanaprayuktaizca kumbhANDendraH, sarvasattvabhavasAgarAbhyuddharaNapraNidhipratipannaizca garuDendraiH, sarvalokAbhyudgatatathAgatakAyabalapariniSpattipraNidhAnasaMjAtaizca asurendraH, tathAgatadarzanaprItilabdhaizca praNatakAyairmahoragendraiH, saMsArodvignamAnasaizca ullokitavadanairdevendraiH, mahAgauravapratilabdhaizca praNatazarIraibrahmendraiH, mahAgauravAmiSTutamahitam evaMrUpayA bodhisattvavikramavyUhasaMpadA maJjazrIrbodhisattvaH svakAdvihArAnniSkamya bhagavantamanekazatakRtvaH pradakSiNIkRvya anekA20 kArayA pUjayitvA bhagavato'ntikAdapakramya yena dakSiNApathastena janapadacaryA prakrAntaH // atha khalu AyuSmAn zAriputro buddhAnubhAvena adrAkSInma zriyaM kumArabhUtamanayA IdRzyA bodhisattvavikurvitavyUhasaMpadA jetavanAniSkamya yena dakSiNA dik tenopasaMkramamANam / dRSTvA ca asyaitadabhavat-yanvahaM maJjazriyA kumArabhUtena sAdhaM janapadacayAM prakrameyam / sa paSTimAtrairbhikSubhiH parivRtaH puraskRtaH khakAdvihArAnniSkramya yena bhagavAMstenopasaMkrAmat / 25 upasaMkramya bhagavataH pAdau zirasAbhivandya bhagavantamavalokya bhagavatAbhyanujJAto bhagavantaM triH pradakSiNIkRtya bhagavato'ntikAtprakramya yena maJjuzrIH kumArabhUtastenopajagAma sArdhaM taiH SaSTibhibhikSubhiH parivRtaH puraskRtaH, sArdhavihAribhirnavakairacirapravrajitaiH, yaduta sAgarabuddhinA ca bhikSuNA, mahAsudattena ca bhikSuNA, puNyaprabheNa ca mahAvatsena ca vibhudattena ca vizuddhacAriNA ca devazriyA ca indramatinA ca brahmottamena ca prazAntamatinA ca 30 bhikSuNA / evaMpramukhaiH SaSTibhirbhikSubhiH parivRtaH puraskRtaH / sarve ca te bhikSavaH pUrvajinakRtAdhikArA avaropitakuzalamUlA dUrAnugatAdhimuktayaH zraddhAnayaparizuddhA mahAcetanA 1 Bom. mahAmudattena ca bhikSuNA. S 47 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 3.0 ] 3 maJjuzrIH / samudAcArA buddhadigvilokanasamaryA dharmasvabhAvaprakRtinippatticetasaH parahitaparigatabuddhayastathAgataguNAbhilASiNo maJjuzrIdharmadezanAvainayikAH // 37 atha khalu AyuSmAn zAriputro gacchanneva mArgaM sarvAMstAn bhikSUnavalokya sAgarabuddhiM bhikSumAmantrayAmAsa-pazya sAgaravuddhe maJjuzriyo vodhisattvasya kAyaparizuddhimacintyAM saMdevakena lokena, lakSaNAnuvyaJjanavicitritAM prabhAmaNDalaparizuddhiM ca, aprameyasattvasaMjananIranijAla - 5 vyUhaM ca, aparimANasarvaduHkhaprazamanaM parivArasaMpadaM ca, pUrvakuzalanUlasuparigRhItAn mArgatryUhAMzca gacchato'STApado mArgaH saMtiSThate / mArgavikramavyUhAMzca sarvadignaNDalAbhinukhAn vartanAnAn puNyasamyagvyUhAMzca vAmadakSiNena mahAnidhAnAnyudvelAni bhavanti / pUrvavuddhopasthAnakuzalamUlaniSyandaizca sarvavRkSakozebhyo vyUhA nirgacchanti / sarvalokendrAH pUjAmeghAnabhipravarSantaH praNamanti / dazabhyo digbhyaH sarvatathAgatoNIkozebhyo razmijAlamaNDalAni nizvaritvA 10 sarvabuddhadharmAnnigarjamAnAn mUrdhni nipatanti / evaMpramukhAnAyuSmAn zAriputro maJjuzriyaH kumArabhUtasya aparimANAn mArgakramaNaguNavyUhAMstepAM bhikSUNAM saMdarzayati, bhASate udIrayati prabhAvayati saMvarNayati vivarati vibhajati uttAnIkaroti / yathA yathA sthaviraH zAriputro maJjuzriyaH kumArabhUtasya guNAnudIrayati, tathA tathA teSAM bhikSUNAM cittAni vizuddhyanti prasIdanti, prItivegA vivardhante, harpa utpadyate, saMtAnAni caipAM karmaNyAni bhavanti, 15 indriyANi prasIdanti, saumanasyaM trivardhate daurmanasyaM grahIyate, cittamo'pagacchati, sarvAvaraNAni vinivartante, buddhadarzanamabhimukhIbhavati, vuddhadharmeSu cittAni pariNamanti, bodhisattvendriyANi parizudhyante, bodhisattvaprasAdavegA utpadyante, mahAkaruNA saMbhavati, pAramitA - maNDalamavakrAmati, mahApraNidhAnAni saMjAyante, dazasu dikSu vuddhasamudrA AbhAsIbhavanti / te evamudAraM sarvajJatAprasAdavegaM pratilabdhA etadavocan - upanayatu upAdhyAyo'smAnetasya 20 satpuruSasya sakAzam / atha khalu AyuSmAn zAriputra tairbhikSubhiH sArdhaM yena maJjuzrIH kumArabhUtastenopasaMkramya etadavocat - ime maJjuzrIH bhikSavaH tvaddarzanakAmAH / atha khalu maJjuzrIH kumArabhUto mahatA bodhisattvavikurvitena sArdhaM parSanmaNDalapremANena bhUmimaNDalena nAgAvalokitena pratyudAvRtya tAn bhikSUnavalokayAmAsa / atha khalu te bhikSavo maJjuzriyaH kumArabhUtasya pAdau zirobhirabhivandya aJjalIn pragRhya etadavocan anena vayaM satpuruSa 25 tvaddarzana kuzalamUlena yadapyasmAkamanyatkuzalamUlaM tvaM jAnISe, upAdhyAyazca yacca bhagavataH zAkyamunestathAgatasya pratyakSam tena vayaM kuzalamUlena IdRzA eva bhavema, yAdRzastvam / evaMrUpaM ca kAyaM pratilabhema, evaMrUpaM ghoSam evaMrUpANi lakSaNAni, IdRzAni vikurvitAni yAdRzAni tava || evamukte ebhirbhikSubhiH maJjuzrIH kumArabhUtastAn bhikSUnidamavocat - dazabhirapari - 30 khedacittotpAdaiH samanvAgato bhikSavo mahAyAnasaMprasthitaH kulaputro vA kuladuhitA vA 1 Bom. pramANena bhUmimaNDalena. S 43 B 19 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3.49 950 38 gaNDavyUhasUtram / [ 3.0 tathAgata bhUminacakrAnati, prAgeva bodhisatva bhUnim / katamairdazabhiH ? yaduta sarvatathAgatadarzanaparyupAsanapUjopasthAneSvaparikheDa cittotpAdena sarvakuzalamUlopacayepyanivartyaparikhedacittopAdena sarvadharmaparyeSTiSvaparivedacittotpAdena, sarvabodhisattvapAramitAprayogeSvaparikhedacittotpAdena, sarvavodhisattva samAdhiparinippAdanepyaparikhedacittotpAdena, sarvAdhvaparaMparAbatArepyaparikhedacittopAdena, dazadiksarvavuddhakSetrasamudraspharaNa parizuddhipu aparikhedacittotyAdena, sarvasattvadhAtuparipAkavinayeSvaparikhedacittotpAdena, sarvakSetra kalpavodhisattvavaryAnirhAreSu aparikhedacittotpAdena, sarvabuddhakSetraparamANurajaH sanapAramitAprayogaikasattvaparipAcanakrameNa sarvasattvadhAtuparipAcanena, ekatathAgatavalapariniSpAdaneSu aparikheda cittotpAdena / ebhirnizayo dazabhiraparikhedacittotpAdaiH samanvAgataH zrAddhaiH kulaputraH kuladuhitA vA 10 saMvartate sarvakuzalamUleSu, vivartate sarvasaMsAragatibhyaH, uccalati sarvalokavaMzebhyaH, atikrAmati sarvazrAvakapratyekabuddhabhUmibhyazca / saMbhavati sarvatathAgatakulavaMzeSu saMpadyate bodhisattvapraNidhAneSu, vizudhyate sarvatathAgataguNapratipattipu, parizudhyate sarvabodhisattvacaryAsu, samudAgacchati sarvatathAgatavaleSu, pramardati sarvamAraparapravAdinaH, AkrAmati sarvavodhisattvabhUmI:, AsannIbhavati tathAgatabhUmeH // 1 atha khalu te bhikSava imaM dharmanayaM zrutvA sarvabuddhavidarzanAsaGgacakSurviSayaM nAma samAdhiM pratyalabhanta, yasyAnubhAvAddazadiganantAparyantalokadhAtusthitAMstathAgatAn paryanmaNDalAnadrAkSuH / ye ca teSu lokadhAtuSu sarvajagatyupapannAH sattvAstAnazeSAnadrAkSuH / tAMzca lokadhAtUn nAnAvibhaktitAnapazyan / yAni ca teSu lokadhAtuSu paramANurajAMsi, tAnyapi gaNanAyogena prajAnanti sma / ye ca teSAM sattvAnAM nAnAratnamayA bhavanavimAna paribhogAstAna pi 20 pazyanti sma / teSAM ca tathAgatAnAM kharAGgasamudrAnazrauSuH / tAM ca dharmadezanAM nAnApadavyaJjananiruktimantranAmasaMjJAbhirAjAnanti sma / teSAM ca sattvAnAM cittendriyAzayAn vyavalokayanti sma / deza ca pUrvAntAparAntajAtiparivartananusmaranti sma / teSAM ca tathAgatAnAM dazadharmacakraniruktinirhArAnavataranti sma / dazarddhivikurvitavihArAn dazAdezanAnayanirdhArAn dazAnuzAstipadanirhArAnavataranti sma / teSAM ca tathAgatAnAM dazapratisaMvinnayAbhinirdhArAnavataranti 25 sma / sahepratilambhAdasya samAdherdazabodhicittAGgasahasrANi pariniSpAdayanti sma / dazasamAdhisahasrANyavakrAmanti sma | dazapAramitAGgasahasrANi vizodhayanti sma / te mahAvabhAsapratilabdhA mahAprajJAmaNDalAvabhAsitA daza bodhisattvAbhijJAH pratilabhante sma / tAn mRdusUkSmAbhijJAGkurapratilabdhAn bodhicittotpAdadRDhapratiSThitAn maJjuzrIH kumArabhUtaH samantabhadrAyAM bodhisattvacaryAyAM samAdAya pratiSThApayAmAsa / te samantabhadrabodhisattvacaryApratiSThitA mahApraNi30 dhAnasamudrAnavatIrya abhinirharanti sma / te mahApraNidhAna sAgarAbhinirhRtayA cittavizuddhyA kAyavizuddhiM pratilabhante sma / kAyavizuddhyA kAyalaghutAM pratilabhante sma yayA kAya 1 B sArdhaM, 2 Bom. from daza ca... upto sahapratilambhAca. 5 15 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sst -3.0] 3 mjushriiH| vizuddhayA kAyalaghutayA tAnyabhijJAnukhAni vipulIkurvanta, acyutAgAninIrabhijJAH pratilabhanta sma, yenAbhijJApratilAbhena maJjazriyazca kumArabhUtasya pAdanUlAnna calanti / dazanu ca dikSu sarvatathAgatakAyamevAnabhiniharanti sma sarvabuddhadharmapariniSyattaye // atha khalu maJjuzrIH kumArabhUtastAn bhikSunanuttarAyAM samyaksaMbodhI prAtiSTApya anupUrveNa janapadacaryA caran yena dakSiNAya dhanyAkaraM nAma mahAnagaraM tenopajagAma / 5 upatya dhanyAkarasya mahAnagarasya pUrveNa vicitrasAradhvajavyUhaM nAma mahAvanapaNDa buddhAdhyupitacaityaM tathAgatAdhiSTitaM sattvaparipAkAya anantakSetrAnuraktinAmanirdhopana , yatra bhagavatA pUrva bodhisattvacaryAM caratA aneka duSkaraparityAgAH parityaktAH, yasmin pRthivIpradeze satatasamitaM devanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragamanuSyAmanuSyAH pUjAM pratyutnukAH, tatra vAsamupagataH sAdhaM saparivAreNa / tatra maJjuzrIH kumArabhUto dharmadhAtunayaprabhAsaM nAma 10 sUtrAntaM prakAzayAmAsa dazasUtrAntakoTIniyutazatasahasraprannavan / tasya saMprakAzavato mahAsamudrAdanekAni nAgakoTIniyutazatasahasrANyupasaMkrAntAni / te taM dhamanayaM zrucA nAgagatiM vijugupsantastathAgataguNAn spRhayanto nAgagati vivartya devamanupyopapattiM parigRhNanti sma / tatra daza nAgasahasrANyavaivartikAnyabhUvannanuttarAyAH samyaksaMbodhaH / tasya taM dharma dezayataH kAlAntareNa anantamadhyasattvadhAturvinayaM gatanibhiryAnaiH / / 15 azroSurdhanyAkaramanuSyAH-maJjuzrIH kumArabhUtaH idaM dhanyAkaraM nagaramanuprAptaH, ihava vicitrasAradhvajavyUhe caitye viharatIti / zrutvA ca punarupAtakopAsikA dArakadArikA mahAprajJopAsakazreSThipUrvaMgamAH pratyekaM paJcazataparivArA dhanyAkarAnagarAnniSkramya yena maJjuzrIH kumArabhUtastenopasaMkrAntAH / tatra mahAprajJopAsakaH sudattena copAsakena sAdhaM vamudattena ca puNyaprabheNa ca yazodevena ca somazriyA ca somanandinA ca sumatinA ca mahAmatinA ca 2) rAhulabhadreNa ca bhadrazriyA copAsakena sArdhametatpramukhaiH paJcabhirupAsakazataiH parivRtaH puraskRtaH yena maJjuzrIH kumArabhUtastenopasaMkramya maJjazriyaH kumArabhUtasya pAdau zirasAbhivandha majhuzriyaM kumArabhUtaM triH pradakSiNIkRtya ekAnte nyapIdat / / tatra mahAprajJA nAmopAsikA suprabhayA copAsikayA sAdhaM sugAtrayA ca subhadrayA ca bhadrazriyA ca candraprabhAsayA ca ketuprabhayA ca zrIbhadrayA ca sulocanayA copAsikayA 25 sArdhametatpramukhaiH paJcabhirupAsikAzataiH parivRtA puraskRtA yena maJjuzrIH kumArabhUtastenopasaMkramya maJjazriyaH kumArabhUtasya pAdau zirasAbhivandha maJjazriyaM kumArabhUtaM triH pradakSiNIkRtya ekAnte nyaSIdat // .. tatra sudhanaH zreSThidArakaH suvratena ca zreSThidArakeNa sAdhaM suzIlena ca khAcAreNa ca suvikrAmiNA ca sucintinA ca sumatinA ca subuddhinA ca sunetreNa ca subAhunA ca 50 By - 1Bom. parityakAH Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 32 853 ka sahasUtram / [3.0 suprabheNa ca zreSThidArakeNa sArdhametatpramukhaiH paJcabhiH zreSThidArakazataiH parivRtaH puraskRto yena maJjuzrIH kumArabhUtastenopasaMkramya maJjuzriyaH kumArabhUtasya pAdau zirasAbhivandya maJjuzriyaM kumArabhUtaM triH pradakSiNIkRtya ekAnte nyaSIdat // tatra subhadrA dArikA mahAprajJasya gRhapaterduhitA bhadrayA ca dArikayA sArdhamabhirAmavartayA ca dRDhamayA ca zrIbhadrayA ca brahmadattayA ca zrIprabhayA ca suprabhayA dArikayA sArdhametanpramukhaiH paJcabhirdArikAzataiH parivRtA puraskRtA yena maJjuzrIH kumArabhUtastenopasaMkramya manuzriyaH kumArabhUtatya pAdau zirasAbhivandya maJjuzriyaM kumArabhUtaM triH pradakSiNIkRtya ekAnte nyaSIdat // atha khalu maJjuzrIH kumArabhUto dhanyAkarAnnagarAt tAH strIpuruSadArakadArikAH 10 saMnipatitAH saMniSaNNA viditvA yathAzayaM saMdarzanAdhipatyenAbhibhUya mahAmaitryAdhipatyena prahrAdya mahAkaruNAdhipatyena dharmadezanAmabhinirhRtya jJAnAdhipatyena cittAzayAn pravicintya mahApratisaMvidA dharmamupadeSTukAmaH sudhanaM zreSThidArakamavalokayAmAsa / ( sudhanaH khalu punaH zreSTidArakaH kena kAraNenocyate sudhana iti ? sudhanasya khalu zreSThidArakasya samanantarAvakrAntasya mAnuH kukSau tasmin gRhe sapta ratnAGkurAH prAdurbhUtAH samantAdgRhasya suvibhaktAH / 15 teSAM ca ratnAGkurANAmavaH sapta mahAnidhAnAni, yataste ratnAGkurAH samutpatya dharaNitalamabhinirbhidya abhyudgatAH suvarNasya rUpyasya vaiDUryasya sphaTikasya lohitamukterazmagarbhasya musAragalvasya saptamasya ratnasya / sa yadA sarvAGgapratyaGgaiH paripUrNo dazAnAM mAsAnAmatyayAjjAtaH, tadA tAni sapta mahAnidhAnAni saptahastAyAmavistIrodvedhapramANAni dharaNitalAdabhyudgamya vivRttAni virocanti bhrAjante sma / pazca ca bhAjanazatAni tasmin gRhe prAdurbhUtAni nAnAratna20 mayAni, yaduta sarpibhAjanAni tailabhAjanAni madhubhAjanAni navanItabhAjanAni, pratyekaM ca sarvopakaraNaparipUrNAni / yaduta vajrabhAjanAni sarvagandhaparipUrNAni sugandhabhAjanAni, nAnAvastraparipUrNAni zilAbhAjanAni, nAnAbhakSyabhojyarasarasAgraparipUrNAni maNibhAjanAni, nAnAratnaparipUrNAni suvarNabhAjanAni rUpyacUrNaparipUrNAni rUpyabhAjanAni suvarNavarNacUrNaparipUrNAni, suvarNarUpyabhAjanAni vaiDUryamaNiratnaparipUrNAni, sphaTikabhAjanAni musAragalva25 paripUrNAni, musAragalvabhAjanAni sphaTikaratnaparipUrNAni, azmagarbhabhAjanAni lohitamuktAparipUrNAni, lohitamuktAbhAjanAni azmagarbhaparipUrNAni, jyotirdhvajamaNiratnabhAjanAni udakaprasAdakamaNiratnaparipUrNAni, udakaprasAdakamaNiratnabhAjanAni jyotirdhvajamaNiratnaparipUrNAni / etavyamukhAni paJca ratnabhAjanazatAni sahajAtasya khalu sughanasya zreSThadArakasya gRhe sarvakozakoSThAgAreSu dhanadhAnyahiraNyasuvarNavividharatnavarSANyabhipravarSitAni / tasya 30 naimittikairbrAhmaNairmAtApitRbhyAM jJAtivargeNa ca vipulasamRddhirasya jAtamAtrasya gRhe prAdurbhUteti sudhanaH sudhana iti nAmadheyaM kRtam / ) sudhanaH khalu zreSThidArakaH pUrvajinakRtAdhikAro' 1 S " vistAra UrdhvAdhaH pramANAni . Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B1 -3,3]] 3 madhuzrIH / 41 varopitakuzalamUla: udArAdhinuktikaH kalyAganitrAnugatAzayo'natrayakAyavAanakandaHcAro bodhisattvamArgaparizodhanaprayuktaH sarvajJatAbhinulo nAjanIbhUto buddhadhanImAnAzayamananaparizuddho'saGgabodhiciJapariniSpannaH / / ___ atha khalu maJjuzrIH kunArabhUtaH sudhanaM zreSTidArakamavalokya pratiTaneta kama, bana cAnya dezayAnAsa yadbhuta sarvabuddhadharmAnAranya sarvabuddhadhanendayAvAtinAranya navabuddhAnantatAmArabhya saMyuddhaparaMparAvatAramAranya sarvavuddhaparpannaDalavidyuddhinAranya saMbuddhadharmacakranirvANavyUhanArabhya sarvabuddharUpakAyalakSaNAnuvyaJjanavizuddhinAranya sabuddhadharnakAyaparinippattinArabhya sarvabuddhasaraskhativyUhamAramya sarvavuddhaprabhAmaNDalavyUhavizuddhinArabhya navabuddhasanatAnAranya dhanaM dezayAmAsa / / __ atha khalu maJjuzrIH kumArabhUtaH sudhanaM zreSTidArakaM taM ca nahAjanakA dharmakathayA 1. saMdarya samAdApya samuttejya saMpraharpayitvA anuttarAyAM samyaktabodhI cittanumAdya pUrvakuzalamUlaM saMsmArya dhanyAkare mahAnagare yathAzayAnAM sattvAnAM dharmadezanAdhiSTAnaM pratiprannabhya prakrAntaH // atha khalu sudhanaH zreSTidArako maJjazriyaH kunArabhUtanya sakAzAdidanavarUpaM buddhaguNamAhAtmyaM zrutlA anuttarasambaksaMbodhyabhinlayaparamaH pRSTataH pRSTato'nubaddho maJjazriyaM 15 kumArabhUtaM gAthAbhirabhyaSTAvIt tvaabhAvata ahaM mahAmate vodhi prasthitu hitAya dehinAn / tatra nizcayu anantagocaro yo mamA bhavati taM zRNohi me // 1 // nanditoyaparikhAvaropitaM mAnadarpaprAkAraucchritam / sarvasattvagatidvAramApitaM tatpuraM tribhavanAtmakaM mahat // 2 // mohavidyatimirAvaguNThitaM rAgadoSazikhinA pratApitam / mAraIzvaravazaMgatAH sadA yatra bAla abudhA bhinizritAH // 3 // tRSNapAzanigaDaiH sudAmitA mAyazAThiyakhilaiH khilIkRtAH / S54 - tRbhavanAyaka. gaNDa.6 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / saMzayAvimatiandhalocanA mithyapRthivIpathena prastitAH // 4 // ipya mAtsarya nadA tudAnitAH pretatiryannarakAkSaNe gtaaH| jAtivyAvijanmRtyupIDitAH saMtrananti gaticakramohitAH // 5 // tapa tvaM kRpavizuddhamaNDala jJAnaranikiraNaprabhaMkara / klezasAgarakSayAnugata . sUryabhUta atrabhAsayAhi me // 6 // maitrabhAvananupUrNanaNDalA puNyajyotnakiraNA mukhaM dd| sarvasattvabhavanairudAgatA pUrNacandrasadRzA prabhAsase // 7 // sarvazuklabalakozasaMbhRtA dharmadhAtugaganena sajjase / dharmacakraratanaM purojavA rAjabhUta anuzAsayAhi me // 8 // bodhiyAnapraNidhIparAkramA puNyajJAnavipulA samArjitA / sarvasattvahitayAbhiprasthitA sArthavAha paripAlayAhi me // 9 // kSAntisAradRDhavarmavarmitA jJAnakhagakaruNAyatAbhujA / mAramaNDalaraNasmi Amukhe zUrabhUta abhivAhayAhi me // 10 // dharmameruzikhare samAzritA apsrovrsmaadhinirvRtaa| klezarAhuasurapramardanA zakrabhUta avalokayAhi me // 11 // tvaM pure tRbhavabAlaAlye . klezakarmavinaye vinizcita / 25 30 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -3.19] g 1 3 maJjuzrI hetubhUmigatikataMtra dIpabhUta gati darzayAhi / / 12 / / durgatIgatapathAdvivartanA nagatIgatapathAvizodhana / sarvalokagativatisaMkramA nokSadvArapanAmayAhi me // 13 // nilyaAtmasukhasaMjJasaMhataM vitathamAhapithanApIthitan / satyajJAnavalatIkSNacakSupA mokSadvAra vivarAhi ne laghu // 14 // satyavItathapatheSu kovidA mArgajJAnaviSiSU vizAradA / sarvamArgavinaye vinizcitA bodhimArganupadarzayAhi ne // 15 // samyadRSTitalabhUnisaMsthitA sarvabuddhanugatoyavardhitA / vuddhadharmaguNapuSpavarpaNA bodhimArgamupadarzayAhi me // 16 // yAmatItajina yAmanAgatA pratyutpannajinabhAskarAMzca yAn / sattvasArasugatAn dizaM gatAM-- stAn pi darzayahi mArgadezaka // 17 // karmayantravidhiSU vizAradA dhrmyaanrthyntrkovidaa| jJAnayAnavidhi) vinizcitA bodhiyAnamupadarzayAhi me // 18 // prArthanApraNidhicakramaNDalaM kSAntivajrakRpaakSasaMsthitam / zraddhaISaguNaratnacitritaM bodhiyAnamabhirohayAhi me // 19 // - sattvadhAtu. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |3.20 gaNDanyUhasUtram / saMrvadhAraNavizuddhamaNDalaM maitrakUTachainaM khalaMkRtam / ghaNTamAlapratisaMvidaM zubhaM anayAnamupasaMharAhi me // 20 // brahmacaryazayanAbhyalaMkRtaM strIsamAdhinayutaiH samAkulam / madundubhirutAbhinAditaM pAnarAjyanupanAmayAhi me // 21 // saMgrahaizcaturbhiH koza akSayaM jJAnaratnaguNahAralaMkRtam / dAmahIvaravaratrasaMyataM vAnazreSThamupadarzayAhi me // 22 // tyAgarazmizubhamaNDalaprame shiilcndnkRpaanulepne| kSAntizalyadRDhasaMdhisaMhate aprayAni laghu sthApayAhi me // 23 // sarvasattvavinayAnivartiye dhyAnapaJjarasamAdhiucchUite / prajJapAyasamayogavAha te dharmayAni pravare sthapehi me // 24 // praNidhicakragaticakrazodhanaM dharmadhAraNidRDhaM mahAtalam / jJAnayantrasukRtaM suniSTitaM dharmayAnamabhirohayAhi me // 25 // tatsamantacaribhadrazodhitaM sattvekSasavilambavikramam / sarvataH zubhacarIparAkrama jJAnayAnamupanAmayAhi me // 26 // tadRDhaM vajirasArasaMsthitaM jJAnamAryasukRtaM suniSThitam / 858 -- 1 B mahAbalam . Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 mjushrii| sarvaAvaraNasaMprachedanaM bhadrayAnamabhirohayAhi me // 27 // tadvizAlamanalaM jagatsama sarvasattvazaraNaM sukhAvahan / dharmadhAtuvipulaM virocanaM bodhiyAnamabhirohayAhi me // 28 // tatpravRttidukhaskandhachedanaM karmaklezarajacakrazodhanam / sarvamAraparabAdimardanaM dharmayAnamabhirohayAhi me // 29 // tatsamantadizajJAnagocaraM __ dharmadhAtugaganaM viyUhanan / sarvasattvaabhiprAyapUraNaM dharmayAnamabhivAhayAhi me // 30 // tadvizuddhagaganAmitAkSayaM dRSTividyatamadRSTinirmalam / sarvasattvaupakArasaMsthitaM dharmayAnamabhirohayAhi me // 31 // tanmahAanilavegavegitaM praNidhivAyuvalalokadhAraNam / sarvazAntipurabhUmisthApanaM dharmayAnamabhirohayAhi me // 32 // tanmahAmahitalAcalopamaM ___ karuNavegavalabhAravAhitam / jJAnasaMpajagatopajIvitaM agrayAnamabhirohayAhi me // 33 // tadravaM yatha jagopajIvitaM saMgrahaM vipularazmimaNDalam / dhAraNIvaravizuddhisuprabhaM jJAnasUryamupadarzayAhi me // 34 // taddhyanekabahukalpazikSitaM sarvahetunayabhUmikovida / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B22 87 gaNDavyUhasUnam / jJAnavaja dRDhamArya dehi meM yena saMskRtapuraM vidAryate / / 3.5 // yatra te vipulajJAnanAgare zikSitA anulabuddhisAgarAH / sarvabuddhaguNasiktasaMpadA sAdhu tanmama badArya kIDazan // 36 // yatra te samabhirUDhacakSupA jJAnarAjanakuTAbhyalaMkRtA / paTTavaravaddhazIrpayA 10 dharmarAjanagaraM bilokayi // 37 // atha khalu maJjuzrIH kunArabhUto nAgAvalokitanAvalokya sudhanaM zreSThidArakametadavocat-sAdhu sAdhu kulaputra, yastvamanuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAdya kalyANamitrANyanuvanAsi / bodhisatvacayA~ paripraSTavyAM manyase vodhisattvamArga paripUrayitukAmaH / eSa hi kulaputra AdiH, epa nipyandaH sarvajJatApariniSpattaye, yaduta kalyANamitrANAM sevanaM bhajanaM 15 paryupAsanam / tasmAttarhi kulaputra aparikhinnena te bhavitavyaM kalyANamitraparyupAsanatAyai / sudhana Aha-yadArya vistareNa kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam ? kathaM pratipattavyam ? kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryA prArabhyA ? kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryAyAM caritavyam ? kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryA paripUrayitavyA ? kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryA parizodhayitavyA ? kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryA avatartavyA ? kathaM 20 bodhisattvena bodhisattvacaryA abhinihartavyA? kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryA anusatavyA ? kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryA adhyAlamvitavyA ? kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryA vistartavyA? kathaM bodhisattvasya paripUrNa bhavati samantabhadracaryAmaNDalam ? atha khalu maJjuzrIH kumArabhUtaH sudhanaM zreSTidArakaM gAthAbhirabhyabhApata sAdhu zubhapuNyasAgara yo hi tvamupAgato mama sakAzam / vipulakRpakaraNamAnasa paryeSase anuttamA vodhim // 38 // sarvajaganmokSArthaM vipulAM praNidhi si cArikAmasamAm / bheSyasi jagatastrANaM eSa nayo bodhicaryAyAH // 39 / / ye vodhisattva sudRDhA akhinnamanasaH saMsAri te carim / samantabhadrA labhate aparAjitAM asaGgAM hi // 10 // puNyaprabha puNyaketu puNyAkara puNyasAgara vizuddhim / yastvaM samantabhadrAM praNidhi si sacArikAM jagadartham // 41 // amitAnanantamadhyAn drakSyasi buddhAn dazaddizi loke / teSAM ca dharmameghAn dhArayitAsi smRtibalena / / 42 // 20 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G -3.47] 3 maDuzrIH sa tvaM jinAn dazAdeza pazyandApe ve budrakSetreSu / tepAM praNidhAnasAgara zodhAyayati bodhicaryAyAn / / 43 // ye eta nayasanudrAnavatIrNa lihitya buddhabhUniye / te bhonti sarvadarzI zikSanto lokanAthAnAn // 14 // tvaM sarvakSetragrasara kSetrarajaHsanAMzcaritva bahukalyAn / cayAM samantabhadrAM smRzimyAsa zivAM prasara bodhin // 45 // caritavya kalpanAgara anantamadhya azaMpakSetre / paripUritavya praNidhI samantArabhadracoyAn // 46 // prekSala sattvanayutAn zrutvA tara pragidhiprIti saMjAtA / ye bodhi prArthayante samantabhadreNa jJAnena // 47 / / atha khalu maJjuzrIH kumArabhUta imA gAthA bhApitvA sudhanaM zreSTidArakametadavocatsAdhu sAdhu kulaputra, yastvamanuttarAyai samyaksaMvozye cittanutpAdya bodhisattvacA~ parigavepitavyAM manyase / durlabhAnte kulaputra sattA ye'nuttarAya samyaktaMbodhaye cittanutpAdayanti / ataste durlabhatamAH sattvA ye'nuttarAyai samyaktaMbodhaye cittanuHpAya bodhisattvacayA~ parigavepante / tena hi kulaputra bhUtakalyANanitreSu nizcayamAtena bodhisattvena bhavitavyaM sarvajJajJAna- 15 pratilambhAya / aparikhinnamAnasena bhavitavyaM kalyANanitraparyeSTipu / atRptena bhavitavyaM kalyANamitradarzaneSu / pradakSiNagrAhiNA te bhavitavyaM kalyANanitrAnuzAsanISu / apratihatena bhavitavyaM kalyANamitropAyakauzalyacariteSu / asti kulaputra ihaiva dakSiNApathe rImAvarAnto nAma jnpdH| tatra sugrIvo nAma parvataH / tatra mevazrI ma bhikSuH prativasati / tanupasaMkramya paripRccha-kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM prayoktavyam / kathaM 20 bodhisattvacaryA prArabhyA ? kathaM vodhisattvacaryAyAM caritavyam ? kathaM bodhisattvacaryA paripUrayitavyA? kathaM parizodhayitavyA? kathamavatartavyA? kathamabhinihartavyA? kathamanusatavyA? kathamadhyAlamvitavyA? kathaM vistArayitavyA ? kathaM bodhisattvasya paripUrNa bhavati samantabhadracaryAmaNDalam ? sa te kulaputra kalyANamitraH samantabhadracaryAmaNDalamupadekSyati // atha khalu sudhanaH zreSThidArakastuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAto OM maJjazriyaH kumArabhUtasya pAdau zirasAbhivandha maJjazriyaM kumArabhUtamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya anekazatasahasrakRtvo'valokya kalyANamitrapremAnugatacittaH kalyANamitrAdarzanamasahamAno'zrumukho rudan mazriyaH kumArabhUtasyAntikAtprakrAntaH // 1 // 869 1B rAmAvartako. 2 B prAkramat . Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 meghazrIH / B 23 atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nupUrveNa yena rAmAvarAnto janapadastenopajagAma / upetya rAmAvarAnte janapade vicaran pUrvakuzalamUlasaMbhavo dArakarmAdhiSThAnamanobhirucitAn bhogAn paribhuJjAno yena sugrIvaH parvatastenopasaMkramya sugrIvaM parvatamadhiruhya meghazriyaM bhikSu' manugaveSamANaH pUrvAM dizaM niryayau / evaM dakSiNAM pazcimAmuttarAmuttarapUrvI pUrvadakSiNAM dakSiNapazcimAM pazcinottarAmapi dizaM niryayau / nevazriyaM bhikSumanugavepamANaH Urdhvato'pyavalokayati sma, adhastAdapi / sa saptAhasyAtyayAnmeghazriyaM bhikSumapazyadanyatamasmin parvatazikharotsaGge caMkramyamANam / sa yena meghazrIrbhikSustenopasaMkramya meghazriyo bhikSoH pAdau zirasAbhivandya meghazriyaM bhikSuM pradakSiNIkRtya purataH prAJjaliH sthitvA etadavocat - yatkhallu Aryo 10 jAnIyAt mayA anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAne kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam, kathaM vodhisattvacaryA prArabdhavyA, kathaM vodhisattvacaryAyAM caritavyam, kayaM vodhisattvacaryA paripUrayitavyA, kathaM parizodhayitavyA, kathamavatartavyA, kathamabhinirhartavyA, kathamanusartavyA, kathamadhyAlamvitavyA, kathaM vistArayitavyA, kathaM bodhisattvasya paripUrNaM bhavati samantabhadracaryAmaNDalam / 15 zrutaM ca me Aryo vodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu me AryaH kathaM bodhisattvA niryAnti anuttarAyAM samyaksaMvodhau / evamukte meghazrIrbhikSuH sudhanaM zreSThidArakametadavocat - sAdhu sAdhu kulaputra, yastvamanuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAdya bodhisattvacaryAM paripRcchasi / duSkaraM hi etat kulaputra paramaduSkaraM yaduta bodhisattvacaryAparimArgaNaM bodhisattvagocaraparimArgaNaM bodhisattvaniryANavizuddhiparimArgaNaM bodhisattvamArgavizuddhiparimArgaNaM 20 bodhisattvacaryAvaipulyavizuddhiparimArgaNaM bodhisattvAbhijJAnirhAravizuddhiparimArgaNaM bodhisattvavimokSasaMdarzanaM bodhisattvalokakRpApracArasaMdarzanaM bodhisattvayathAzaya jagadanuvartanaM bodhisattvasaMsAranirvANamukhasaMdarzanaM bodhisattvAnAM saMskRtAsaMskRtadoSabhayAnupalepavicAraparimArgaNam / ahaM kulaputra adhimuktivalAdhipateyatayA cakSurmatizraddhAnayanavizuddhyA aparAGmukhajJAnAlokAvabhAsena samantAbhimukhAvalokanayA samantaviSayApratihatena darzanena sarvAvaraNavigatena 25 vipazyinA kauzalyena samantacakSurviSayaparizuddhayA zarIravizuddhyA sarvadiktrotaH prasarAbhimukhapraNatena kAyapraNAma kauzalyena sarvabuddhadharmameghasaMdhAraNena ca dhAraNIbalena sarvadikkSetrAbhimukhAMstathAgatAn pazyAmi / yaduta pUrvasyAM dizi ekaM tathAgataM pazyAmi / dvAvapi, dazApi, buddhazatamapi, buddhasahasramapi, vuddhazatasahasramapi, buddhakoTImapi, buddhakoTIzatamapi, buddhakoTIsahasramapi, buddhakoTIzatasahasramapi, buddhakoTIniyutazatasahasramapi, 30 yAvadaparimANAnaprameyAnasaMkhyeyAnacintyAnatulyAnasamantAna sImAprAptAnamApyAnanabhilApyAn 1 B rAmAvata throughout 2 Bom. bodhisattvamArgavizuddhiparimArgaNaM. S 59 860 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4.0 4 meghshrii| api tathAgatAn pakSyAmi ! jambudvIpAnArajanamAnAra tathaganan pasale : . pakalokatranuparanAyurajaHsunanAne, nAhana denAinnatijAhannanahalaha ramana:sanAnaSi tathAgatan yAni / dazayuddhakSetrAnA mAnanAnapi mata kati zatabuddhakSetraparanAgurajAtanAnapi, buddhakSetrahantramaNDalamanAnati, du lahanaparamAgurajaHsamAnali, buddhakSetrakoTIparanAnumAnanAnaSiH buddhakSetrakoTIratAnAjaHsamAnapi, yuddhakSetrakoTI hannaparanAgurajAnanAnapi, buddhakSetroTIzanala invaranA gujAlanAnati, buddhakSetrakoTIniyutazatamainaparanAgu-jAmamAnani, yAtravananilayabuddhakSetrapagnArajaHsanAnapi tathAgatAn pazyAni / yathA battyAM dizi, vaM dakSiNAya pazcimAyAmuttarAyAmuttarapUrvAyAM pUrvadakSiNAyAM dakSiNapazcinA pazcinacanavAnava jarba dizi ekamapi tathAgataM pazyAmi / yAvadanabhilAnyAnanilayabuddhakSetraparanArajanamAnapi 10 tayAgatAn pazyAmi / ekaikasyAM dizi anuvilokayan nAnAvaNantiyAgatAn pazyAni 1 nAnAsaMsthAnAn nAnAvikurvitAn nAnApabhitAvikrIDitAn vicitrapannaDanyahAna anekavarNAnanekavarNarazmijAlAvabhAsanuktAn vividha kSetra vizuddhibhatranavyUhAn nAnAvidhAyu:pramANavizuddhAn yathAzavajagadvijJApanAn vividhAnibAvavizuddhinunaviAin buddhapanasiMhanAdavinarditAMntathAgatAn pazyAmi / atyA ahaM kulaputra jantanujanyAyamaviti- 15 samavasaraNAlokAyA buddhAnusmRtAbhI / kiM nayA zakyaM koSilavAnAnanantabAnamaNDalavizuddhAnAM caryA jJAtum , guNAn vA vaktun , ye te sanantAvamAnana DalaghuddhAnusmRtinuvapratilabdhAH sarvatathAgatamaNDalasarvabuddhakSetrabhavanavizuddhivyahAbhimukhapazyanatayA / ye te sarvajagatsamAropitabuddhAnusmRtimukhapratilabdhA yathAzayajagadvizatitathAgatadazanavizuddhyA / ye te dazavalasamAropitabuddhAnusmRtinuvAtilabdhA dazatathAgatavalApramANAnusaraNatayA / 20 ye te dharmasamAropitabuddhAnusmRtimukhapratilabdhA dharmazravaNAkArasarvatathAgatakAyamedhAvalokanatayA / ye te digvirocanagarbhavuddhAnusmRtimukhapratilabdhAH sarvadiksamudreSvataMbhinnavuddhamanudrAvataraNatayA / ye te dazadikpravezavuddhAnusmRtinukhapratilabdhAH sUkSmAvalambanasarvatathAgatavikuvitavRSabhitAvataraNatayA / ye te kalpasamAropitabuddhAnusmRtimukhapratilabdhA avirahitasarvakalpatathAgatadarzanavijJaptyA / ye te kAlasamAropitabuddhAnusmRtimukhapratilabdhAH sarvakAla- 25 tathAgatakAladarzanasaMvAsAvijahanatayA / ye te kSetrasamAropitabuddhAnusmRtimukhAtilabdhAH sarvabuddhakSetrAbhyudgatAnabhibhUtabuddhakAyadarzanavijJaptyA / ye te tryadhvasamAropitabuddhAnusmRtimukha- BA pratilabdhAkhyadhvatathAgatamaNDalakhacittAzayasamavasaraNatayA / ye te AramvaNasamAropitabuddhAnusmRtimukhapratilabdhAH sarvArambaNatathAgataparaMparAsamudAgamadarzanavijJaptyA / ye te zAntasamAropitavuddhAnusmRtimukhapratilabdhA ekakSaNasarvalokadhAtuSu sarvatathAgataparinirvANa- 30 vijJaptyA / ye te vigamasamAropitabuddhAnusmRtimukhapratilabdhA ekadivase sarvAvAseSu sarvatathA- 382 1 B vidUra. 2 % guNA. gaNDa. 7 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [4.0pala kanyavijaya : mukanArozitayuddhAnushAMlemujAtilavvA ekaikatathAgatadharma kaTavAnumudanImA : mAnanAromitabuddhAnusmRtimukhAtilabdhA ekabana abhiyuddhe hAsana yAnAmatakA / te cUhasamAropitabuddhAnusmRtimugva...... kA laMboSivikurvidarzanavijJaptyA / ye te kAryavAyuddhAnutanu lekhaka: vebuddhe yAdavanacakravikurvitajJAnAvabhAsapratilAbha tyA . te manAne pilAjAnukRti nilabdhAH khacittAzayadarzanasarvatathAgatapratibhAsamAtAye kAjamAnatadutpanikAtilabdhAH sarvajagadyathopacitakarmapratibimbanaMdazenatayA / te vizrurvivanamA piladdhAnusmRtinurUpratilabdhA azepasarvadharmadhAtunalinIbhaniliyuddhavidhunidAnananantadigabhimugnavijJaptyA / ye te gaganasamAropita"yuddhAnukRtinAtilabdhA kAgatiko citadharmadhAtugaganAlokanatayA // naccha kulabutra, apamitra dakSiNApathe sAgaralukho nAma dikpratyuddezaH / tatra sAgaraneko nA miH pratiSasati / tanupasaMkranya pariccha, kathaM bodhisattvena bodhisattvavarmA zikSitanyanna, ka natipattavyan / sa te kulaputra kalyANamitraM paridIpaviSyati / kuzalamAna nabanAvinyati / vijulAM nAranUmi saMjanayiSyati / vipulaM kuzala15 mUlavegavalaM saMbavicati / vipulaM bodhicittasaMbhArahetuM janayiSyati / vipulaM mahAyAnAva bhAnahenupamtambhaviSyati / vijulaM pAramitAsaMbhAravalaM prabhAvayiSyati / vipulaM caryAsAgarAkatAralayaM parizodhayimbati / vimulaM praNidhAnamaNDalaM vizodhayiSyati / vipulaM samantamukhaniyogavyUha saMvardhayiSyati / vipulaM mahAkaruNAvalaM pravardhayiSyati / atha khalu judhanaH zreTidArako bhevazriyo bhikSoH pAdau zirasAbhivandya medhazriyaM bhikSu20 nanezazatasahantrakRtvaH pradakSiNIkRtya avalokya ca meghazriyo bhikSorantikAt prakrAntaH // 2 // AND Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 maane| atha khalu sUcanA zreDitAM kanyAganidhAnuzAnta vicinanaM dona nanusaran, taM bodhicita sAgaranacamavaleozavam, taM mAnA to pAniTibhimA taM buddhalaSTutramatuvicintayan, buddhaparAla, dunayAdumantunchan, taMdul- 5 manuvilokayan anuSeNa yena manu ko dena nAgi sAgarameyasya bhikSoH pAdauM vieAbhavandha lagAyezunekazatasahasrAyaH nadazirIzAya sAgaraneghasya bhikSoH purataH prAJjaliH likA tadavocat ahalAI anuttarAM sanyarodhimabhisaMprasthito'nuttaraM jJAnAta garamavartukAmaH / na ca jAne ko leka vaMzAt / Avartante tathAgatavaM / uttamanti saMvaratAgarAt / kranti sarvajJajJAnajAgaran / 100 uccalanti vAlapRthagjanabhUmI: / saMpavante tathAgatakule / vivartante saMsAratodataH / pravartanta bodhisattvacaryAsrotasi, nivartanta saMsArasAgaravitrakA | Avartate vodhicaryApraNidhAnacakram / granardayanti sarvanAm / dyotayanti sarvamaNDalaprabhavam / zo nayanti tRSNAsAgaran / vivardhayanti mahAkaruNAtoyam / piyanti sarvAkSaNApAyaDurgativinipAtadvArANi / vivRzcanti svarganirvANadvAram / vinirbhindanti traidhAtukanagarakapATan / vivRNvanti sarvajJatA- 15 puradvArakapATam / vijainti sarvopakaraNahRSNAm / utpAdayanti sarvajagasaMgraha praNivin // evamukte sAgaramegho bhikSuH sudhanaM zreSTidArakanetadavocat - sAdhu sAdhu kulaputra, yattvayA anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditam / na hi kuputra anavaropitakuzalamUlAnAM sattvAnAM vodhAya cittamupadyate / tamantamugdukuzalAva bhAsapratilabdhAnAnupAyagarbhamArgasamAdhijJAnAlokAvabhAsitAnAM vipulapuNyasAgarasaMbhRtasaMbhArANAM sarvazukkopacayApratiprasavvAnAM 20 sarvakalyANamitropastabdhopAyAparikhinnAnAM kAdajIvitAnapekSANAM sarvavastUgrahavigatAnAmanimnonnatapRthivIsamacittAnAM prakRtikRpA snehAnugatAnAM sarvabhavagatisaMvAsAbhimukhAnAM tathAgataviSayAbhilASiNAM sattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / yaduta mahAkaruNAcittaM sarvasattvaparitrANAya, mahAmaitrIcittaM sarvajagatsamayogatAyai, sukhacittaM sarvajagadduH khaskandhavyupazamnAya, hitacittaM sarvAkuzaladharmavinivartanatAyai, dayAcittaM sarvabhayArakSAyai, asaGgacittaM sarvAvaraNa-25 vinivartanatAyai, tripulacittaM sarvadharmadhAtuspharaNatAyai, anantacittamAkAzadhAtusamavasaraNasamatAnugamAya, vimalacittaM sarvatathAgatadarzana vijJaptyai, vizuddhacittaM tryadhvAvazeSajJAna spharaNatAyai, jJAnacittaM sarvAvaraNajJAnavinivartanatAyai sarvajJajJAnasAgarAvataraNatAyai // ahaM kulaputra pUrNAni dvAdaza varSANi iha sAgaramukhe dikpratyuddeze viharA mi imaM mahAsAgaramAramvaNIkRtya AmukhIkRtya, yaduta mahAsAgarasya vipulApramANatAmanuvicintayan 30 vimalaprasannatAM ca gambhIraduravagAhatAM ca anupUrvanimna susthitAM ca anekaratnAkaravicitratAM ca vAriskandhApramANatAM ca acintyodAravarNavimAtratAM ca anantabhUtAM ca vicitrodAraprANAdhi 215 Se1 B 25 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 63 maNDanyUhasUtram / [5.0kAnana kahane praticchanna antarASitAM ca anuvicintayan / tasya bhama kula putra svani-zanti na junyaH Rzcidiha loke yo'smAnnahAsAgarAdvipulatarazca vinA a camnantaraca vicitratarazca / tatya mama kulaputra evaM yonizacinna nAmaka anya mahAna mAyAvattAnmahApa- prAdurabhUt / aparAjitamaNiratnendralina dAI nahAyanamilnAvataMsaka jAmbUnadasuvarNavimalavipulapatraM kAlAnusAri candanakalikAvyahan anAbharanarenopetaM sAgaravipulavistIrNapramANaM dazAsurendrazatanahantra vidaDA dazamagirantazatasahasravicitraratnajAlasaMchannaM dazanAgendrazatasahasranachoDakonprAbhinarSita izaruDantrazatamahanadukhapralambitapaTTamaNidAmahAraM dazakinnarendra zatalahanahitacittaraMjita dazamahoregendrazatasahasramukhapraNatopacAraM dazarAkSasendrazata18 mahantraNakAlAbhivRjita dazagandharvendrazatasahasravicitratUryasaMgItistutopacitaM dazadevendrazavadevyapagandhanAtyadhUnavilapanacUrNacIvaracchatradhvajapatAkAmeghAbhipravarSitaM dazabrahmendrazatalahannanardhapragatopacAraM dazazuddhAvA kAyikadevatAzatasahasrakRtAJjalipuTanamaskRtaM dazatraparivatamanujendrazatasahannansataratnapratyudgatAbhipUjitaM dazasAgaradevatAzatasahasrAbhyudgatananaskRtaM izanyotIratamaNiratazatasahatarahimavyUhAvabhAsitaM dazapuNyazuddhamaNiratnazatasahasrasu15 nizcitavinyastopazobhitaM dazavarocanamaNiratnazatasahastravimalagabhaM dazazrImaNiratnazatasahasramahAzrIgratAranaM dazavicitrakozamaNiratnazatasahatrAnantAvabhAsitaM dazajambUdhvajamaNiratnazatasahatrasuparigRhItasthitaprAptopazobhitaM dazavajrasiMhamaNiratazatasahasrAparAjitavyUha dazasUryagarbhamaNiratnazatasahatodArottaptopacitaM dazaruciramaNiratnazatasahasravividhavarNopacAraM dazacintArAja maNiratnazatamahanvAkSayavyUhanabhojvalitam / tacca mahApadmaM tathAgatalokottarakuzalamUlanirjAtaM 20 bodhisattvAzayasaMpranthitaM sarvadigabhimukhavijJapanaM mAyAgatadharmaniryAtaM nirAmagandhakarmasaMbhUtam araNAdharmatAnayavyUhaM svapnasamadharmatAsamudAcAram anabhisaMskAradharmanayamudritam asaGgadharmanayAnugataM samantAdazadikuladharmadhAtuspharaNaM vuddhaviSayaprabhAvabhAsanAkulam, yasya na . zakyamasaMgkhyayairapi kalpazatasahasrarAkAraguNasaMsthAnavarNavyUhaparyanto'dhigantum / tacca mahApadma tathAgatakAyaparyaGkaparisphuTaM paripUrNa pazyAmi / taM ca tathAgatakAyamita upAdAya yAvadbhavAgra25 paramaM pakSyAmi / tasya ca tathAgatasya acintyamAsanavyUhaM pazyAmi / acintyaparSanmaNDala vyUhAn / acintiyAn prabhAmaNDalavyUhAn / acintyAM lakSaNasaMpadamacintyAmanuvyaJjanacitratAmacintyAM buddhavRSabhitAm / acintyaM buddhavikurvitam / acintyAM tathAgatavarNavizuddhim / acintyAmavalokitamUrdhitAm / acintyAM prabhUtajihvatAM pazyAmi / acintyAn buddhasarakhatI. vyUhAn zRNomi / acintyAM valApramANatAm , acintyAM vaizAradyavyUhavizuddhim , acintyaM 30 pratisaMvidvalAminirimanugacchAmi / acintyaM pUrvabodhisattvacaryAsamudAgamamanusmarAmi / acintyamabhisaMbodhivikurvitaM pazyAmi / acintyaM dharmameghAbhinigarjitam , acintyaM samanta 1 BdegtopacitraM. 2 B niSkAntaM. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -5.0 S86 5 saagrmeghH| darzanavijJapyAzrayanyUhaM zRNomi / acintyApramANAM vAmadakSiNena zarIravibhaktina , acintvaM sattvArthakAyapariprAptiM pazyAmi // sa ca me tathAgato dakSiNaM pANiM prasArya zirasaM parimArya samantanetraM nAma dharmaparyAya sarvatathAgataviSayaM vodhisattvacaryAprabhAvanaM sarvadharmadhAtutalaprabhedAvabhAsanaM sarvadharmamaNDalasamavasaraNAvabhAsanaM sarvakSetramaNDalAkAravizuddhyAlokaM sarvaparapravAdimaNDalavikiraNaM sarvamAra- 5 kalipramardanaM sarvasattvadhAtusaMtopaNaM sarvasattvacittagahanAvabhAsanaM sarvasattvayathAzayavijJApana sarvasattvendriyacakraparivartaprabhAsanaM prakAzayati / taM cAhaM samantanetraM dharmaparyAyamugRhNAmi saMdhArayAmi pravartayAmi upanidhyAyAmi evaMrUpeNodheNa, yasya likhyamAnasya mahAsamudrApskandhapramANA ca maSiH, sumeruparvatarAjamAtrakalamasaMcayaH kSayaM brajet / na ca tasya dharmaparyAyasya ekaikasmAtparivartAdekaikasmAddharmadvArAdaikaikasmAddharmanayAdekaikasmAddharmayoneH ekai- 10 kasmAddharmapadaprabhedAt kSaya upalabhyate, na UnatvaM vA paryAdAnaM vA paryavasthAnaM vA paryantaniSThA vA // iti hi kulaputra pUrNAni dvAdaza varSANyahamimaM samantanetraM dharmaparyAyamudgRhItavAn / evaMrUpeNodheNa yadekadivasena asaMkhyeyAn parivartAn paryavApnomi zrutodrahaNavAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivartAnavatarAmi zAntamukhadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn 15 parivartAn avatarAmi zAntamukhadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivartAn samavasarAmi anantAvartadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivartAn vibhAvayAmi praticinomi bhUmyavacAraNAnugamadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivIn paryAdadAmi tejovatIdhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivartAn abhiniharAmi padmavyUhadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivIn saMprakAzayAmi kharaviviktadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhye- 20 yAn parivartAn pratibhajAmi gaganagarbhadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivartAn pravistarAmi jyotiSakUTadhAraNyAlokAvabhAsena / asaMkhyeyAn parivartAn parisaMsthApayAmi sAgaragarbhadhAraNyAlokAvabhAsena / ye ca me kecit sattvA upasaMkrAmanti pUrvasyAM dizi devA vA devendrA vA nAgA vA nAgendrA vA yakSA vA yakSendrA vA asurA vA asurendrA vA garuDA vA garuDendrA vA mahoragA vA mahoragendrA vA manuSyA vA manuSyendrA vA brahmANo vA 25 brahmendrA vA, tAn sarvAnatraiva samantanetre tathAgatavodhisattvacaryAvabhAse dharmaparyAye pratiSThApayAmi nivezayAmi / sarveSAM ca teSAmeva samantanetraM dharmaparyAyaM rocayAmi nirUpayAmi paridIpayAmi saMvarNayAmi saMdarzayAmi vibhajAmi vistArayAmi uttAnIkaromi vivarAmi pramuJcAmi avabhAsayAmi / yathA pUrvasyAM dizi, evaM dakSiNAyAH pazcimAyA uttarAyA uttarapUrvAyAH pUrvadakSiNAyA dakSiNapazcimAyAH pazcimottarAyA adha UrdhvAyAzca dizaH ye 30 kecit sattvA upasaMkrAmanti-pUrvavat // B28 S67 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [5.0tanahaM kulaputra, eka dharmaparvAvaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM bodhisattvAnAM caryA jJAtuM gugAn vA vaktuM narvabodhisattvatrAntamudrAvatINInAM parizuddhapraNidhyanuganena, sarvapraNipAdarugarAvatIna navakalyamaMbAntavyacchaMDa ya, sabavattvasaMsArAvatINInAM yathAzayacaryAnuvartanatAye, navajagacittanAnAvatIrNanAmA navinatyA, sarvaguNasAgarAvatIrNAnAmasaGgadaza5 balakAnAvalokajananatAye. saMvanavendriya sAgagavatINInAM paripAcanabinayakAlAnatikramaNadAya. sarvakSetramAgarAvatIrNanAM sarvakSetravizuddhipraNidhyabhinitreNa, sarvayuddhasAgarAvatIrNAnAM tayAgata jopasthAnapraNidhivalana, sarvadhanasAgarAvatIrNAnAM jJAnavijJatyA, sarvaguNasAgarAvatIgInAM prati dayanugamena, sarvajaganmannasAgarAvatIrNanAM sarvamantreSu dhrmckrprvrtnaabhinihrnntaayai|| gaccha kulaputra, avamihaiva dakSiNApathe itaH paTiyojanaiH sAgaratIraM nAma laGkAOM patham / tatra tupratiSTito nAna bhikSuH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha kathaM bodhisattvena mahAsatvena bodhisattvacaryA parizodhayitavyA // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sAgaramevasya bhikSoH pAdau zirasAbhivandha sAgaramedhaM bhikSumanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRlya avalokya sAgarameghasya bhikSorantikAt prkraantH||3|| 4 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 supratiSThitaH / atha khalu sudhanaH zreSTidAra karatAM kalyANamitrAnuzAsanoM taM ca samantanetraM dharmaparyAyananusmaran, tacca tathAgatatrikurvitananuvicintayan tAM dharmapadavyaJjananevAn bArayan, tAMzca dharmanukhasAgarAnaktaran taM ca dharmavidhinanuvilokayan, tAMzca dharmAvartanayAnavagAhyamAnaH, taca dharmagaganaM samavasaran, taca dharmamaNDalaM parizodhayan taM ca dharmaratnadvI manuvicArayan, anupUrveNa yena sAgaratIraM laGkArayastenopasaMkramya pUrvI dizanavalokayAnAsa supratiSTitasya bhikSoderzanakAmanA / evaM dakSiNAM pazcimAnuttarAmuttara pUrvadakSiNAM dakSiNapazcimAM pazcimottarAma UrdhvA dizamavalokayAmAsa supratiSTitasya bhikSodarzanakAmatathA / so'pazyatsupratiSThitaM bhikSu gaganatale caMkramyamANamasaMkhyeyadevatAzatasahasraparivRtan : tacca gaganatalaM divyapuSpamevAbhikIrNamadrAkSIda saMkhyeyadivya tUryamevanirghoSam, asaMkhyeyapaTTapatAkAlaMkAraM devendraiH supratiSThitasya bhikSoH pUjAkarmaNi / acintyakAlAgurumevonnatanigajanaM ca gaganatalamapazyat nAgendraiH / asaMkhyeyadivyamanojJavacanopacArastutisarvabAdhatUryantaMgItinirghoSAMzca kinnarendraiH saMprayojitAn gaganatalAdapIt / acintyazca sUkSmasphuTavanamevAn gaganatale prItimanobhirnahoragendraH prahitAn prasRtAnapazyat supratiSTitasya bhikSoH gRhamANarUpaiH / acinlAMzca maNiratnameghAn asurendragaganatalanadhiSThitAn acintyaguNaJcAvabhAsa- 15 mapaiyat / acintyazca garuDendragaNAnudAranAnavarUpavalasaMsthAnAn garuDendrakanyAparibArAn avihiMsAparamAn prAJjalIbhUtAn gaganatale'pazyat / acintyAni ca yakSendrazatasahasrANi saparivArANi vikRtazarIrANi gaganatalagatAnapazyat supratiSThitasya bhikSomaitryAdhipateyatayA / acintyAni ca rAkSasendrazatasahasrANi saparivArANi gaganatale anuparivartamAnAni supratiSTitasya bhikSorArakSApratipannAnyapazyat / acintyAni ca brahmendrazatasahasrANi gagana- 20 tale kRtAJjalipuTAni abhipretamanojJavacanopacAra stutipratyudAhAraprayuktAnyapazyat / acintyAni ca zuddhAvAsakAyikadevatAzatasahasrANi gaganatale vimAnagatAnyapazyat supratiSTitasya bhikSoH pUjAkarmaNi // atha khalu sudhanaH zreSTidArakaH supratiSThitaM bhikSu gaganatale caMkramyamANaM dRSTvA tuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAtaH prAJjaliH supratiSTitaM bhikSaM namaskRtya eva - 25 mAha - mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi - kathaM bodhisattvena buddhadharmA anveSTavyAH ? kathaM bodhisattvena buddhadharmAH samudAnayitavyAH ? kathaM bodhisattvena buddhadharmAH saMhartavyAH ? kathaM bodhisattvena buddhadharmAH sevitavyAH ? kathaM bodhisattvena buddhadharmA bhAvayitavyAH ? kathaM bodhisattvena buddhadharmA anuvartitavyAH ? kathaM bodhisattvena buddhadharmAH paripiNDayitavyAH ? kathaM bodhisattvena 30 buddhadharmAH paribhAvayitavyAH ? kathaM bodhisattvena buddhadharmA vizodhayitavyAH sarvabodhisattvakAryapariprApaNAya ? kathaM bodhisattvena buddhadharmA anugantavyA: ? zrutaM 8 65 S89 B 27 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDanyUhasUtram / ra ma Aryo kodhitattvAnAmavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me Arya:-kathaM bodhisatvena buddhadharneSu prayoktavyan , yathA prayujyamAno'virahito bhavati vuddhadarzanena, yathAbhUtAvipravAsAya avirahito bhavati bodhisattvadarzanena / sarvabodhisattvakuzalamUlaikadhyAtAyai avirahito bhavati budbhavaH / jJAnAnugamAyAvirahito bhavati sarvabodhisattvapraNidhAnaiH / 5 sarvabodhisatvakAryapariprApaNAva avirahito bhavati bodhisattvacaryayA / sarvakalpasaMvAsApari khedatAya avirahito bhavati sarvayuddhakSetrarakaraNena / sarvalokadhAtuparizuddhaye avirahito bhavati buddhavikurvitadarzanena / sarvatathAgatavikurvitavijJaptyai avirahito bhavati saMskRtAvAsena / ninitopanabodhisattvacaryAyAH sarvabhavagaticyutyupapattyAyatanavazarIrAnugamanatAyai avirAhato bhavati dharmazravaNena / sarvatathAgatadharmameghasaMpratIcchanatAyai avirahito bhavati 10 jJAnAlokena tryadhvajJAnAnugamAnusaraNatAyai // evanukte supratiSThito bhikSuH sudhanaM zreSThidArakametadavocat-sAdhu sAdhu kulaputra, yastvamanuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAdya buddhadharmAn sarvajJatAdharmAn svayaMbhUdharmAn paripRcchasi / ahaM kulaputra asaGgamukhasya vodhisattvavimokSasya laabhii| etaM me kulaputra asaGgamukhaM bodhisattvavimokSamAyUhatA niyUhatA anusaratA vibhajatA vicinvatA pravicinvatA 15 pratibhAsayatA prabhAsayatA asaGgakoTi ma jJAnAlokaH pratilabdhaH, yasya pratilambhAnnAsti __ me sarvasattvacittacaritAvabhAsepu saGgaH / nAsti sarvasattvacyutyupapattiparijJAsu saGgaH / nAsti pUrvanivAsAnusmRtinukhAvatAreSu saGgaH / nAstyaparAntakalpasarvajagatsaMvAseSu saGgaH / nAsti pratyutpannAdhvasarvajagadvijJaptiSu saGgaH / nAsti sarvasattvarutamantrasaMvRtiparijJAneSu saGgaH / nAsti sarvasattvasaMzayacchedeSu saGgaH / nAsti sarvasattvendriyasabhedAvatAreSu saGgaH / nAsti sarvasattva20 paripAkavinayakAlopasaMkramaNeSu saGgaH / nAsti rAtriMdivakSaNamuhUrtakAlasaMjJAgatAvatAreSu saGgaH / nAsti dazadigbuddhakSetreSu azarIraspharaNatAsu saGgaH, yaduta abhAvapratiSThitAnabhisaMskAravipratilambhena / asyAhaM kulaputra anabhisaMskArikAyA RddharanubhAvena iha gaganatale cakramAmi, tiSThAmi, niSIdAmi, niSadyAmi, vividhAnIryApathAn kalpayAmi, antadardhAmi prAdurbhavAmi, dhUmAyAmi prajvalAmi / eko bhUtvA bahudhA bhavAmi, bahudhA bhUtvaiko bhavAmi / 25 AvirbhAvaM tirobhAvaM pratyanubhavAmi / tiraHkuDyaM tiraHprAkAramasajjan gacchAmi tadyathApi nAma AkAze / AkAze'pi paryaGkena kramAmi tadyathApi nAma pakSI shkuniH| pRthivyAmapi unmajananimajjanaM karomi tadyathodake / udake'pyasajjamAno gacchAmi tadyathA pRthivyAm / dhUmAyAmi prajvalAmi tadyathApi nAma mahAnagniskandhaH / pRthivImapi kampayAmi / imAvapi candrasUryo evaM maharddhiko evaM mahAnubhAvau evaM mahaujakhinau pANinA 30 saMparimArjayAmi / yAvadbrahmalokaM kAye ca saMvartayAmi / gandhadhUpapaTalameghasaMchannaM lokaM kRtvA prajvalAmi / sarvaratnArcimeghasaMchannaM lokaM kRtvA sarvajagatsadRzanirmitameghAn pramuzcAmi / anantavarNaprabhAjAlameghAn pramuJcan samantAdizo niryAmi yaduta pUrva dizaM niryAmi, 870 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 71 -60] 6 suprtisstthitH| dakSiNAM pazcinAnuttarAnuttarapUrvA pUrvadakSiNAM dakSiNapazcinAM pazcimottarAmadha univi dizaM niryAmi / ekaikena cittakSaNena pUrvatyAM dizi eka lokadhAtumatikranAmi / dvApani dazApi lokadhAtuzatamapi lokadhAtusahannanapi lokadhAtuzatasahasramapi lokavAnukoTInapi leokayAnukoTIzatamapi lokadhAtukoTIsahanamapi lokadhAtukoTIzatasahananAre lokavAnukoTIniyutazatasahasramapi, aparimANAnapi lokadhAtUnaprameyAn , asaMkhyeyAnapi acintyAnapi / atulyAnapi amApyAnapi asamantAnapi aparyantAnapi asInApAtAnapi anabhilApyAnabhilApyAnapi lokadhAtUnatikramAmi / ye ca teSu lokadhAtuSu vuddhA bhagavantastiSThanti / dhriyante yApayanti, teSu teSu lokadhAtusamudreSu, teSu teSu lokadhAtupraseraghu, tAsu tAsu lokadhAtudikSu, tepu teSu lokadhAtuparivarteSu, teSu teSu lokadhAnusanavasaraNeSu, teSu teSu lokadhAnusaMbhaveSu, teSu teSu lokadhAtunirdezeSu, teSu teSu lokadhAnudvAreSu, teSu teSu lokayAnukalpanirde- 10 zeSu, teSu teSu lokadhAtvavatArepu, teSu teSu lokadhAtubodhimaNDavyUheSu, teSu teSu lokadhAtuparSanmaNDaleSu ye buddhA bhagavanto dharma dezayanti, teSAM tathAgatAnAmekaikaM tathAgatamanantabuddhakSetraparamANurajaHsamaiH kAyanAnAtvairekaikena kAyena anantabuddhakSetraparanANurajaHsamaiH pUjAmedhaiH pravarSannupasaMkramAmi / upasaMkramya pUjAM karomyapratiprasrabdhaH sarvapuSpaiH sarvagandhaiH sarvamAlyaiH sarvavilepanaiH sarvavastraiH sarvadhvajaiH sarvapatAkAbhiH sarvavitAnaiH sarvajAlaiH sarvavigrahaiH / yacca 15 te buddhA bhagavanto bhASante dezayanti udIrayanti saMprakAzayanti saMvarNayanti paridIpayanti / upadizanti nirdizanti prabhAvayanti, tatsarvamAjAnAmi, udgRhNAmi / yA ca teSAM buddhAnAM bhagavatAM buddhakSetraparizuddhistAM sarvAmanusmarAmi / yathA pUrvasyAM dizi, evameva dakSiNAyAM pazcimAyAmuttarAyAmuttarapUrvAyAM pUrvadakSiNAyAM dakSiNapazcimAyAM pazcimottarAyAmava UrdhvAyAM dizi ekamapi lokadhAtumatikramAmi / dvAvapi dazApi lokadhAtuzatamapi yAvadanabhi- 20 lApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnapi lokadhAtUnatikramAmi / ye ca teSu lokadhAtuSu buddhA bhagavantastiSThanti dhriyante yApayanti, teSu teSu lokadhAtusamudreSu tAsu tAsu lokadhAtuvizuddhiSu, yAvat teSu teSu lokadhAtuSu parjanmaNDaleSu dharma dezayanti, tAn sarvAn pazyAmi / teSAM ca tathAgatAnAM pUjAM karomi sarvapuSpairyAvatsarvaparigrahaiH / yacca te buddhA bhagavanto bhASante yAvaabhAvayanti tatsarva- 25 mAjAnAmi udgRhNAmi / yA ca teSAM buddhAnAM bhagavatAM buddhakSetraparizuddhistAM sarvAmanusmarAmi / yeSAM ca sattvAnAmAbhAsamAgacchAmi, yaiH samAgacchAmi, te sarve niyatA bhavantyanuttarAyAM samyaksabodhau / ye ca sattvA mamAbhAsamAgacchanti, sUkSmA vA udArA vA hInA vA praNItA vA sukhitA vA duHkhitA vA, teSAM sarveSAM tavyamANaM kAyamadhitiSThAmi paripAkavinayakAlAnatikramaNatAyai / ye ca sattvA mAmupasaMkrAmanti tAn sarvAnatraiva samantajave'moghavikrama- 30 paryavasAne bodhisattvavimokSe pratiSThApayAmi / etamahaM kulaputra samantajavaM tathAgatapUjo B8 S 72 1B om. lokadhAtunirdezeSa. gaNDa.8 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 gaNDavyUhasutram / [6.0pasthAnaprayoga sarvasattvaparipAkAnukUlamasaGgamukhaM bodhisattvavimokSaM prajAnAmi / kiM mayA zakyaM bodhisattvAnAM mahAtattvAnAM mahAkaruNAzIlAnAM mahAyAnapratipattizIlAnAM bodhisattvanAgAvipravAsazIlAnAmasaGgazIlAnAM bodhittattvAzayagarbhAvipAtanazIlAnAM vodhicittAparilAgazIlAnAM buddhadharmAyAlambanazIlAnAM saMvaijJatAnanasikArAvipravasitazIlAnAM gaganasama5 zIlAnAM sarvalokAnidhitazIlAnAmavinaSTazIlAmanupahatazIlAnAmakhaNDazIlAnAmacchidrazIlAnAnazavalazIlAnAnakalmApazIlAnAM vizuddhazIlAnAM virajonirmalazIlAnAM vodhisattvAnAM caryA jJAtuM guNAn vA vaktun // ___ gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe vatrapuraM nAma dramiDaMpaTTanam / tatra megho nAma dramiDaH prativasati / tanupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena mahAsattvena bodhisattvacaryAyAM 10 zikSitavyan , kathaM pratipattavyam / / ___ atha khalu sudhanaH zreSTidArakaH supratiSThitasya bhikSoH pAdau zirasAbhivandha supratiSTitaM bhikSumanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya supratiSThitasya bhikSorantikAt prakrAntaH // 4 // 1 B adds vigatakaukRtyazIlAnAM. 2 B draviDa throughout. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 73 7 meSaH / atha khalu sudhanaH zreSThidArakattaM dharmAlokananusmaran dharmaprasAdavega viSTaH buddhAnugatasaMjJAmanasikAraH triratnavaMzAnupacchedaprayuktaH kalyANamitrAgyanunmaran yavalokAtrabhAnitacitto mahApraNidhAnAnugatamanaskAraH sarvasattvadhAtuparitrAgayogaprasRtaH sarvasaMskRtaratyanizcitacitto virAgavaMzamudIrayan sarvadharmasvabhAvanidhyaptiparamaH sarvalokadhAtuparizuddhipraNidhyanucalitaH / sarvavuddhaparSanmaNDalAnizritavihArI anupUrveNa vajrapuraM nAma dramiDapaTTanamupasaMkramya meghaM dramiDaM paryepan adrAkSIt madhyenagaraM zRGgATake dharmasAMkadhyAya siMhAsane niSaNNaM dazAnAM prANisahasrANAM cakrAkSaraparivartavyUha nAma dharmapAyaM saMprakAzayamAnam // ___atha khala sudhanaH zreSThidArako meghatya dramiDasya pAdau zirasAbhivandha megha dramiDamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM 10 samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi-kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam ? kathaM pratipattavyam ? kathaM bodhisattvasya bodhisattvabodhicittotpAdo na praNazyati ? sarvabhavagatiSu kathamAzayo dRDhIbhavatyaparikhedatayA ? kathamacyAzayaH parizuddhayatyanavamadyatayA ? kathaM mahAkaruNAvalaM saMjAyate aparikhedatayA? kathaM dhAraNIvalamAkrAmati samantamukhavizuddhatayA? kathaM prajJAlokaH saMjAyate sarvadharmavitimirAlokaH sarvAjJAnatimirapaTavikiraNatayA ? 15 kathaM pratisaMvidvalamAkrAmati arthadharmaniruktipratibhAnakauzalakharamaNDalaparipUraye ? kathaM smRtivalamAkrAmati sarvabuddhadharmacakrAsaMbhinnasaMdhAraNatayA ? kathaM gatibalaM vizudhyati sarvadharmadiggalyAlokAnugamanugamanatayA ? kathaM vodhisattvasya samAdhivalaM niSpadyate sarvadharmArthanizcayaprabhedaparamatayA ? __atha khalu megho dramiDo bodhisattvagauraveNa tataH siMhAsanAdutthAya avatIrya sudhanasya 20 zreSThidArakasya sarvazarIreNa praNipatya sudhanaM zreSThidArakaM suvarNapuSparAzinA abhyavakirat / anardhezca maNiranerudAracandanacUrNaizcAbhiprAkirat / nAnAcitraraGgarakaizca anekairvastrazatasahasrarabhicchAdayAmAsa / anekaizca nAnAvaNe ruciraimanoramairgandhapuSpairabhyavakIrya abhiprakIrya anyaizca vividhaiH pUjAprakAraiH pUjayitvA satkRtya gurukRtya mAnayitvA pUjayitvA sudhanaM zreSThidArakametadavocat-sAdhu sAdhu kulaputra, yena te anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAdi- 25 tam / yena kulaputra anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam , sa sarvabuddhavaMzasyAnupacchedAya pratipanno bhavati virAgavaMzasya yathAvadvijJaptaye'bhiyuktaH, sarvakSetravaMzasya parizuddhaye pratipannaH, sarvasattvavaMzasya paripAkavinayAya pratyupasthitaH, sarvadharmavaMzasya yathAvannistIraNAya prayuktaH, sarvakarmavaMzasyAvirodhAya sthitaH, sarvabodhisattvacaryAvaMzasya paripUraye prayuktaH, sarvapraNidhAnavaMzasyAvyavacchedAya saMprasthitaH, sarvatryadhvavaMzasya jJAnAnugamAya pratipannaH, adhi-90. muktivaMzasya dRDhIkaraNAyoyuktaH, sAdhiSThito bhavati sarvatathAgatamaNDalena samanvAhRtaH, sarva B29 1 B sarvasattvasvabhAva. 2 B draviDadeg throughout. 3 S om. bodhisattvasya. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7.0 gnnddbyuuhsuutrm| buddhaiH samatAnugataH, sarvabodhittattvairanumoditaH, sarvArabhinanditaH, sarvabrahmendraH pUjitaH, sarvadevandrarArakSitaH, narvayakSendrarapacitaH, sarvarAkSasendraH pratyudgataH, sarvanAgendrairabhiSTutaH, sarvakinarandraH saMvarNitaH, sarvalokendraranvepitaH, sarvalokadhAtutrividhApAyagatisamucchedAya sarvA kSaNadurgatipathavinivartanatAye sarvadAridyapathasamatikramAya devamanuSyasaMpatpratilAbhAya kalyANa5 mitrasaMdarzanAvipravAsAya udAravuddhadharmazravAvikArAya bodhicittAzayaparizodhanAya bodhicittahetusaMbhavasamudayAya bodhisattvamArgAvabhAsapratilAbhAya bodhisattvajJAnAnugamAya bodhisattvabhUmyavasthAnAya / tasya mama kulaputra evaM bhavati-duSkarakArakA bodhisattvA durlabhadarzanaprAdurbhAvA AzvAsakA lokasya / mAtApitRbhUtA bodhisattvAH sarvasattvAnAm / alaMkArabhUtA bodhisattvAH sadevakasya lokasya / pratizaraNabhUtA bodhisattvA 10 duHkhAditAnAn / layanabhUtA bodhisattvAH sarvajagadArakSAyai / prANabhUtA bodhisattvA vividhabhayopadvANAm / vAtamaNDalIbhUtA vodhisattvAH srvjgtrypaayprpaatsNdhaarnntyaa| dharaNIbhUtA bodhitattvAH sarvatattrakuzalamUlavivardhanatayA / sAgarabhUtA bodhisattvAH akSayapuNyaratnakozagarbhatayA / AdityabhUtA bodhisattvAH jJAnAlokAvabhAsakaraNatayA / sumerubhUtA bodhisattvAH kuzalamUlIbhyudgatatayA / candrabhUtA bodhisattvAH bodhimaNDajJAnacandrodAgamanatayA / zUrabhUtA 15 vodhisattvAH sarvamArasainyapramardanatayA / vIrabhUtA bodhisattvAH khayaMbhUdharmanagarAnuprAptaye / tejobhUtA bodhisattvAH sarvasattvAtmasnehaparyAdAnatayA / meghabhUtA bodhisattvAH vipuladharmameghAbhisaMpravarSaNatayA / vRSTibhUtA bodhisattvAH zraddhAdisattvendriyAGkaravivardhanatayA / dAzabhUtA bodhisattvAH dharmasAgaratIrthapradarzanatayA / setubhUtA bodhisattvAH sarvasattvasaMsArasamudra saMtAraNatayA / tIrthabhUtA bodhisattvAH sarvasattvAbhigamanatayA // 20 iti hi megho dramiDaH sudhanasya zreSThidArakasya purata ebhirvacanapadairbodhisattvAn saMvarNya sudhanasya zreSThidArakasya sAdhukAramadAt / tasyemA bodhisattvasaMharSaNI vAcamudIrayato mukhadvArAttathArUpo'rciHskandho nizcacAra, yenArciHskandhena sAhasro lokadhAtuH sphuTo'bhUt / ye ca sattvAstamavabhAsaM saMjAnanti sma, devamaharddhikA vA devA vA, nAgamaharddhikA vA nAgA vA, yakSamaharddhikA vA yakSA vA, gandharvamaharddhikA vA gandharvA vA, asuramaharddhikA vA 25 asurA vA, garuDamaharddhikA vA garuDA vA, kinnaramahaddhikA vA kinarA vA, mahoragamaharddhikA vA mahoragA vA, manuSyamaharddhikA vA manuSyA vA, amanuSyamaharddhikA vA amanuSyA vA, brahmamahaddhikA vA brahmANo vA, te tenAvabhAsenAvabhAsitAH santo meghasya dramiDasyAntikamupasaMkrAmantaH eteSAM medhena dramiDenAdhiSThitAzayAnAM kRtAJjalipuTAnAM hlAditakAyacittAnAm udAra prAmodyajAtAnAM mahAgauravasthitAnAM nihatamAradhvajAnAM mAyAzAThyApagatAnAM viprasannendriyANAM 30 megho dramiDastameva cakrAkSaraparivartavyUhaM dharmaparyAyaM vistareNa saMprakAzayati pravedayati, pravezayati, nayati, anugamayati, yaM zrutvA sarve te'vinivartanIyA abhUvan anuttarAyAM samya 1Bom. sarvarAkSasendraH. pratyudgataH. 2S AzvAsitaH. 3 B degmUlAtyunatatayA. . 875 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -19,0] 7 meghaH ! 61 ksNbodhau| sa punarapi dharmAsane niSadya sudhanaM zreSTidArakametadavocat - ahaM kulaputra naratvalA dhAraNyAlokasya lAbhI / so'hamekadvitrisAhasramahAsAhane lokadhAtau devAnAM devanantrAn prajAnAmi / evaM nAgAnAM yakSANAM gandharvANAmasurANAM garuDAnAM kinnarANAM mahoragANAM manuSyANAmamanuSyANAM brahmaNAM brahmamantrAn prajAnAmi / devAnAM devananvanAnAtvaM prajAnAmi / evaM nAgAnAM yakSAnAM gandharvANAmasurANAM garuDAnAM kinnarANAM mahoragANAM manuSyANAnamatu- 5 SyANAM brahmaNAM brahmamantranAnAtvaM prajAnAmi / devAnAM devamantraikatvaM prajAnAmi / evaM nAgAnAM yakSANAM gandharvANAmasurANAM garuDAnAM kinnarANAM mahoragANAM manuSyANAnamanuSyANAM brahmaNAM brahmamantraikatvaM prajAnAmi / devAnAM devamantrasaMbhedaM prajAnAmi / evaM nAgAnAM yakSANAM gandharvANAmasurANAM garuDAnAM kinnarANAM mahoragANAM manuSyANAmamanuSyANAM brahmaNAM brahmamantrasaMbhedaM prajAnAmi / tiryagyonigatAnAM sattvAnAM sarvavyavahAramantrasaMjJAH prajAnAmi / nArakANAM sattvAnAM 10 mantrasaMjJAHprajAnAmi / yAmalaukikAnAM sattvAnAM mantrasaMjJAH prajAnAmi / AryamantrasaMjJAH prajAnAmi / anAryamantrasaMjJAH prajAnAmi / bodhisattvamantrasattvAzayavAgniruktIH prajAnAmi / tryadhvaprAptatathAgatakharAGgaghoSasAgarAn sarvasattvAnAM kathArutamantrasaMprayuktAnavatarAmyadhimuzcAmi / cittakSaNe cittakSaNe yathA ceha trisAhasramahAsAhasralokadhAtau sattvAnAM sarvavyavahAraniruktimantrasaMjJAsAgaramavatarAmi, tathA pUrvasyAM dizi lokadhAtukoTIniyutazatasahastreSu apramANeSu asaMkhyeyeSu 15 acintyeSu atulyeSu asamanteSu asImAprApteSu anabhilApyAnabhilApyeSu, tathA dakSiNAyAM pazcimAyAmuttarAyAmuttarapUrvAyAM pUrvadakSiNAyAM dakSiNapazcimAyAM pazcimottarAyAmagha UrdhvAyAM dizi lokadhAtukoTIniyutazatasahastreSvapramANeSu yAvadanabhilApyAnabhilApyeSu sattvAnAM sarvavyavahAraniruktimantrasaMjJAsAgaramavatarAmi-yaduta devAnAM devamantrAn prajAnAmi / yAvadbrahmaNAM brahmamantrAn prajAnAmi / etamahaM kulaputra, bodhisattvAnAM sarasvatIdhAraNyAlokaM prajAnAmi / kiM mayA 20 zakyaM bodhisattvAnAM caryA jJAtuM guNAn vA vaktum, ye te vividhasaMjJAgatasAgarAnupraviSTAH / ye te vividhasarvajagatsaMjJAmantrasAgarAnupraviSTAH / ye te vividhajagannAmanirdezasAgarAnupraviSTAH / ye te vividhasarvajagadabhilApyaprajJaptivyavahArasAgarAnupraviSTAH / ye te srvpdaanusNdhisaagraanuprvissttaaH| ye te padaparamasAgarAnupraviSTAH / ye te srvtrydhvaarmvnnaikaarmbnnvyvhaarsmudraanuprvissttaaH| ye te padottaranirdezasAgarAnupraviSTAH / ye te dvipadottaranirdezasAgarAnupraviSTAH | 25 ye te padaprabhedanirdezasAgarAnupraviSTAH / ye te sarvadharmapadaprabheda vinayanirdezasAgarAnupraviSTAH / ye te sarvajaganmantrasAgarAnupraviSTAH / ye te sarvasvaramaNDalavizuddhivyUhAvakrAntAH / ye te cakrAkSarakoTIgatiprabhedaniryAtAH // gaccha kulaputra, ayamihaiva dakSiNApathe vanavAsI nAma janapadaH / tatra muktako nAma zreSThI prativasati / tamupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisattvena bodhisattvatcaryAyAmabhi- 30 yoktavyam, kathaM niryAtavyam, kathaM cittaM nidhyAtavyam // 1S nAmasaMjJAH. S 76 B 30 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gnnddvyuuhsuutrm| [7.0 - atha khalu nudhanaH zreSTidArako meghasya dramiDasya pAdau zirasAbhivandha dharmagauraveNa kRtrA nUlaM jAtazraddhAlakSaNaM pralapayamANaH kalyANanitrAnugatAM sarvajJatAM saMpazyan azrumukho rudan nevaM dramiDananekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya praNipatya meghasya dramiDatyAntikAt prakrAntaH // 5 // - - - - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 muktkH| atha khalu sudhanaH zreSThidArakantameva bodhisattvasarasvatIdhAraNyAlokavyUhamanuvicintayan , tameva bodhisattvamantranayasAgaramavataran, tameva bodhisattvacittavyavadAnavizuddhimanusmaran , tameva bodhisattvakuzalavAsanopasaMhArAbhinihAramabhinirharan , tadeva bodhisattvaparipAkamukhaM vizodhayan , tadeva bodhisatvAnAM sattvasaMgrahajJAnamuttApayan , tAmeva bodhisattvAzayavalavizuddhiM dRDhIkurvANaH, tadeva bodhisattvAdhyAzayavalamupastambhayan , tameva bodhisattvAdhinuktivaMzaM parizodhayan , tAmeva bodhisattvAzayacittakalyANatAM saMbhAvayan , tameva bodhisattvavyavasAyamuttArayan , sudhanaH zreSThidArako dRDhapratijJApraNidhicittAparikhinnasaMtAnavyUho'nivartyavikrAntavIryaH pratyudAvaya'manovyavasAyaH asaMhAryazraddhAvalopetaH vajranArAyaNAbhedyacittaH sarvakalyANamitrAnuzAsanIpradakSiNagrAhI anupahataprajJAviSayaH samantanukhavizuddhyabhimukhaH 10 apratihatajJAnavizuddhigocaraH samantanetrajJAnanayAlokaH samantabhUmidhAraNyavabhAsapratilabdhaH dharmadhAtutalabhedAbhimukhacittaH samantatalApratiSThAnavyUhavizuddhisvabhAvavijJaptaH aniketAsamAdvayagocaraparamaH sarvasaMjJAvikramaNajJAnamukhavizuddhaH sarvadikkulabhedadikpratyUhavyUhaH lokataladigbhedAnivartyaH dharmataladigbhedApratyudAvartyaH buddhadikkulabhedadarzanavijJaptiparamaH avadikulabhedAnugatajJAnI ruciradharmacakrasaMmRtabuddhiH sanantarucirajJAnasamAdhyAkAralokAvabhAsita-15 cittaH samantaviSayabhUmyanugatamanaHzarIraH tathAgatajJAnavidhudavabhAsitasaMtAnaH sarvajJatormiprasAdAvegasaMjAtaH vuddhadharmaprasAdavegAvirahitaH tathAgatAviSTAnAvegAtriSTaH sarvavuddhakhacittAnugamAlokAvabhAsitaH sarvalokadhAtujAlakhazarIraspharaNapraNivisamanvAgataH sarvadharmadhAtukhakAyasamavasaraNAbhinirhAraparamo'nupUrveNa dvAdazabhirvapa'staM vanavAsijanapadamanuprAptaH / sa taM muktakaM zreSThinaM parimArgamANo'dAkSIt / dRSTvA ca punaH sarvazarIreNa praNipala purataH 20 prAJjaliH sthitvA evamAha-Arya, labdhA me lAbhAH, yasya medhakalyANamitrasamavadhAnam / tatkasya hetoH ? durlabhadarzanAni hi kalyANamitrANi durlabhaprAdurbhAvAni duHpratyAgatAni / durupasaMkramaNAni duHparyupAsyAni / durAsadAni duHsaMvAsAni durabhisAvyAni duranubandhyAni kalyANamitrANi / tacca mevakalyANamitrasamavadhAnaM jAtam / mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / yaduta sarvabuddhArAgaNatAya sarvabuddhAbhirAdhanatAyai 25 sarvabuddhadarzanatAyai sarvabuddhavijJaptaye sarvabuddhasamatAnugamAya sarvavuddhapraNidhya nugamAya sarvabuddhapraNidhiparipUraye sarvavuddhasamudAgamajJAnAlokanatAyeM sarvavuddhastrazarIrAbhinirharaNatAyai sarvabuddhasamudAgamakhacaryAbhinirharaNatAyai sarvabuddhavikurvitapratyakSAbhijJatAya sarvavuddhabalavaizAradyaparizuddhaye sarvadharmadezanAzravaNAvitRptatAya sarvabuddhadharmadezanAzravaNodhaNatAya sarvabuddhadharmadezanAsaMdhAraNa- tAyai sarvabuddhadharmadezanAvibhajanatAyai sarvabuddhazAsanasaMdhAraNatAyai sarvabuddhasattvaikatvatAyai 30 sarvabodhisattvasabhAgatAya sarvabodhisattvacaryAparizuddhaye sarvabodhisattvapAramitAparipUraye sarva S78 B31 - 1B om. durAsadAni. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 879 gaNDavyUhasUtram / [..bodhisattvapraNidhyaminirhAravizuddhaye sarvabodhisatvabuddhAdhiSTAnakozapratilAbhitAyai sarvabodhisattvadharmanidhAnakozAkSayajJAnAlokatAyai sarvabodhisattvanidhAnakozAnugamAya sarvabodhisattvApramANakozAbhiniharaNatAya sarvabodhisattvamahAkaruNAnidhAnakozasattvavinayaniSThAparyantagamanatAyai sarvabodhisattvavikurvitanidhAnakozavijJaptaye sarvavovisattvavazitAnidhAnakozakhacittavaza5 vartanatAyai sarvabodhisattvavizuddhinidhAnakozasarvAkAravyUhatAyai / evaMcitto'hamArya ihopasaMkrAntaH, evamabhiprAyaH evaMmanorathaH evamabhinandyaH evamAzayaH evaMnidhyaptiparamaH evaMgocarAbhimukhaH evaMnayAnuganAbhimukhaH evaMvizuddhiparamaH evaMvyUhAbhiprAyaH evaMpraNatacittaH evaMkalyANaprayogaH evamabhimukhendriyaH / zrutaM ca me AryoM bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti, nayanupadizati, anugamanamavabhAsayati, mArgamupadizati, tIrthamavatArayati, dharma10 dvAraM vivRNoti, saMzayAn chinatti, kAGkSa vinodayati, kathaMkathAzalyamuddharati, vicikitsAmalamapakarSayati, cittagahanamavabhAsayati, cittamalamapaharati, cittasaMtati prasAdayati, cittakauTilyamapanayati, cittatApaM prahlAdayati, vyAvartayati, saMsAracittaM vinivartayati, akuzalebhyo vivartayati, narakebhyo vivecayati, niketanebhya uccAlayati, anabhinivezAt parimocayati, sarvasaGgebhya Avarjayati, sarvajJatAyAmabhimukhIkaroti, dharmanagarAnupravezAya 15 Avartayati, mahAkaruNAyAM pratiSThApayati, mahAmaitryAM niyojayati, bodhisattvacaryAyAM praveza yati, samAdhimukhabhavanatAyAM nivezayati, anugamamukheSu sthApayati, svabhAvanidhyaptau spharati, valAnugamena vibhajati sarvajagatsamatAnugamAya cittam / tadvadatu me AryaH kathaM bodhisattvena bodhisatvacaryAyAM zikSitavyam ? kathamabhiyoktavyam ? kathaM prayoktavyam ? kathaM prayuktasya kSipraM vizuSyati bodhisattvacaryAmaNDalam ? 90 atha khalu muktakaH zreSThI tasyAM velAyAM sarvabuddhakSetrasamavasaraNaM nAma anantAvartadhAraNImukhapUrvagamaM bodhisattvasamAdhimukhaM samApadyata pUrvakuzalamUlabalAdhAnena tathAgatAdhiSThAnena, maJjazriyazca kumArabhUtasya samanvAhareNa jJAnAlokopasaMhAreNa ca / samanantarasamApanasya ca muktakasya zreSThinastathArUpA kAyaparizuddhiH saMsthitA yayA kAyaparizuddhayA dazasu dikSu dazabuddhakSetraparamANurajaHsamA buddhA bhagavantaH saha buddhakSetraparizuddhayA saparSanmaNDalAH saha 5 prabhAvizuddhyA sapUrvacaryAsaMvAsAH sabuddhavikurvitAH sapraNidhAnasaMbhArAH sahacaryAniryANavyUhavizuddhyA sAmisaMbodhisaMdarzanAH sahadharmacakroiyotanAH sasattvaparipAkAH sadharmaniSThAparyantAH sarvakAye'ntargatAH anupraviSTAH saMdRzyante sma / anyonyAsaMbhinnA anyonyAnAvaraNA anyonyasuvibhaktA anyonyasuvyavasthitanAnAkalpasaMsthAnA yathAvadvijJaptA nAnAbuddhakSetravyUhAH nAnAbodhisattvaparSanmaNDalAlaMkArA nAnAbuddhavikurvitaM saMdarzayantaH saMdRzyante sma / nAnAyAnanaya30 vyavasthAnA nAnApraNidhAnamukhaparidIpanAH kacillokadhAtau tuSitabhavanopapannAH saMdRzyante / sarvabuddhakArya kurvantaH kvacittuSitabhavanAcyavamAnAH, kacinmAtuH kukSigatAH vividhavikurvitAni Bom. cittakauTilyamapanayati. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 muktakaH / saMdarzayantaH, kvacijAyanAnAH bAlakrIDAnupadarzavantaH. itridantaHzuranadhyaganAH, RtridabhiniSkrAnantaH, kvacibodhina-DavaragatAH nahAvyUhavikurvitAsanyanajayaM kurvantaH saMdRzyante / kacidevanAgyakSagandhapariyatA brahmendradharmacakrapravartanAmAdhyecanAmAH, RcinacanaM. pravadantaH 33 kacinsarvasattvabhavanagatAH kvaciparinivAyanANAH naMdayante / icillokyAta tathA parinivRtAnAM dhAnuvibhaGgAH saMdRzyante / kvacidbuddhakSetradevamanuSyAntathAgatalAnyalaMkuvantaH / saMdRzyante / yacca te buddhA bhagavanto bhASante nAnAmantranikAya nAnAnanyalokeSu nAnAsattvagatiSu nAnAsattvopapattiSu nAnAsattvasaMnipAMtaSTha nAnAtvakuzalacUla parivartepU nAnAsattvagatiparivartaSu nAnAsattvAzayaparivarte nAnAsattAdhinuktiparivate nAnAtattvandriyaparivartepu nAnAkAlaparivarteSu nAnAsattvakanabhedeSu nAnAttattvakanavinAtratA nAnAsatralokavibhAvanAsu nAnAgaticaryAvicasteiSu sattvanaye nAnAzayaprayogeSu sattvasamudreSu nAna- 20 ndriyavimAtratAvizuddheSu nAnAklezavAsanAnuzayite sattvasaMrapu vividhabuddhivikurvinalaMdazanenAnAniruktibhinInAkharAGgaltanihArana nAsUtrAntanayodAhAranAnAdhAraNInukhapavitai nApratisaMvinayaprabhavairnAnAsatyanAmasamudraparivataH nAnAvuddhapamahinAdanaH nAnAsattvakuzalanaladezanAprAtihAryasaMdarzanaiH nAnAmukhasmRtinidarzanavikurvitaH nAnAvodhisattvavyAkaraNa tihanAdaiH nAnAtathAgatadharmacakravijRmbhiteH anantamadhye parpannaNDalepu anantabhedapyanyonyA- 15 ramvaNeSu nAnAvizuddhapapanmaNDaleSu vipuleSu sUnaparyanmaNDalasanaksarageSu yojanapramANeSu dazayojanapramANepu yAvadanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHttamalokadhAtuanANeSu parpamaNDalaghu yatte buddhA bhagavanto dharma bhApante sarvasvarAGgastayopAnugAminyA tathAgatavAcA, taM sarva sudhanaH zreSTidArakaH zRNoti udgRhNAti saMdhArayati pravartayati upanidhyAyati / tacca vikurvitaM pazyati, tAM ca acintyAM bodhisattvasamAdhivRSabhitAm / / ___ atha khallu muktakaH zreSThI smRtaH saMprajAnaMstasmAtsamAdhayudhAya sudhanaM zreSTidArakametadavocat-ahaM kulaputra asaGgavyUhaM nAma tathAgatavimokSamAyUhAmi nihAmi / tasya me kulaputra asaGgavyUha tathAgatavimokSamAyUhato niyUhataH pUrvasyAM dizi jAmbUnadaprabhAsavatsAM lokadhAtau tArezvararAjo nAma tathAgatoIn samyaksaMbuddhaH sAdha vairocanagarbhabodhisattvapramukhena sarvabodhisattvaparSanmaNDalena cakSuSa AbhAsamAgacchati / dakSiNAyAM dizi sarvavalavegavatyAM 25 lokadhAtau samantagandhavitAno nAma tathAgato'rhan samyaksaMvuddhaH sArdhaM cintArAjabodhisattvapramukhena sarvabovisattvaparSanmaNDalena cakSuSa AbhAsamAgacchati / pazcimAyAM dizi sarvagandhaprabhAsavatyAM lokadhAtau merupradIparAjo nAma tathAgato'In samyaksaMbuddhaH sArdhamasaGgacittabodhisattvapramukhena sarvavodhisatvaparSanmaNDalena cakSuSa AbhAsamAgacchati / uttarAyAM dizi kASAyadhvajAyAM lokadhAtau vajrapramardano nAma tathAgato'rhan 30 samyaksaMbuddhaH sArdhaM vajrapadavikrAmibodhisattvapramukhena sarvabodhisattvaparjanmaNDalena cakSuSa B32 S81 1BdegvazavatyAM. gaNDa.9 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 gaNDavyUhasUtram / [ 8.0AnAnanAgacchAte / uttarapUrvAyAM dizi sarannarucirAyAM lokapAtau anilambhacakSurvairocano nAma tathAgato'han sambabuddhaH sArvananilambhanunirmitabodhisattvapUrvagamena sarvabodhisattvaparSanma-Dana cakSupa AbhAlanAgacchati / pUrvadakSiNAyAM dizi gandhAtriHprabhAstrarAyAM lokadhAto gandhaprImo nAma tathAgato'haMn samyaksaMbuddhaH nArthaM sarvadharmadhAtutalabhedaketurAjabodhisattvapUrva5 gamena bodhisattvaparpanmagDalena kSupa AbhAnamAgacchati / dakSiNapazcimAyAM dizi sUrya kesaranibhAnAyAM lokavAtI sanantamukhajJAnavirocana bopo nAma tathAgato'In samyaksaMbuddhaH mArya sanntakusunAprilanvacUDabodhisattvapUrvagamena sarvabodhisatvaparSanmaNDalena cakSupa AbhAtamAgacchati / pazcinottarAyAM dizi gandhAlaMkArarucirazubhagarbhAyAM lokavAtAvapramANagugatAgaratrabho nAna tathAgato'rhan samyaksaMbuddhaH sArdhamasaGgakAyarazmitejomatibodhisattvapUrva10 gamena saMbodhisattvapapanmaNDalena cakSupa AbhAsamAgacchati / adhodizi ratnasiMhAvabhAsa calanAyAM lokadhAto dharmadhAnuvidyotitarazmirnAma tathAgato'In samyaksaMbuddhaH sAdhU dharmadhAtvacirocanasaMbhavamatibodhisattvapUrvagamena sarvavodhisattvaparSanmaNDalena cakSupa AbhAsamAgacchati / UrdhvAyAM dizi lakSaNaruciravairocanAyAM lokadhAtAvapratihataguNakIrtivimokSaprabharAjo nAma tathAgato'In samyaktaMbuddhaH sArdhamasaGgabalavIryamativodhisattvapUrvaMgamaina sarvabodhisattvaparpanmaNDa15 lena cakSuSa AbhAsamAgacchati // iti hi kulaputra, etAn daza tathAgatAn pramukhAn kRtvA daza dikSu dazabuddhakSetraparamANurajaHsamAMstathAgatAnahataH samyaksaMbuddhAn pazyAmi / na ca te tathAgatA ihAgacchanti, na cAhaM tatra gacchAmi / yasyAM ca velAyAmicchAmi, tasyAM velAyAM sukhAvatyAM lokavAtAvamitAbhaM tathAgataM pazyAmi / candanavatyA lokadhAtau vajrAbhaM tathAgataM pazyAmi / 20 gandhavatyAM lokavAtau ratnAbhaM tathAgataM pazyAmi / padmavatyA lokadhAtau ratnapadmAbhaM tathAgataM pazyAmi / kanakavatsAM lokavAtau zAntAbhaM tathAgataM pazyAmi / abhiratyA lokadhAtau akSobhyaM tathAgataM pazyAmi / supratiSThAyAM lokadhAtau siMha tathAgataM pazyAmi / AdarzamaNDalanibhAsAyAM lokadhAtau candrabuddhiM tathAgataM pazyAmi / ratnazrIhaMsacitrAyAM lokadhAtau vairocanaM tathAgataM pazyAmi / iti hi kulaputra yasyAM yasyAM dizi yasyAM yasyAM lokadhAtau yaM yameva 25 tathAgataM draSTumAkAGkSAmi, taM tameva tathAgataM pazyAmi / yasmin yasminnadhvani yasmin yasmi nArambaNe yasyAM yasyAM pUrvacaryAyAM tathAgata draSTumAkAGkSAmi, yasmin yasmin vikurvitakAraNe yasmin yasmin sattvavinayakAraNe yaM yaM tathAgataM draSTumAkAGkSAmi, taMtameva tathAgataM pazyAmi / na ca te tathAgatA ihAgacchanti, na cAhaM tatra gacchAmi / so'haM kulaputra na kutazcidAgamanatAM tathAgatAnAM prajAnan , na kvacidgamanatAM khakAyasya prajAnan , khapnopamavijJaptiM ca 30 tathAgatAnAM prajAnan , khapnasamavicAravijJaptiM khacittasya prajAnan , pratibhAsasamavijJaptiM ca tathAgatAnAM prajAnan , acchodakabhAjanavijJaptiM ca khacittasya prajAnan , mAyAkRtarUpavijJapti ca tathAgatAnAM prajAnan , mAyopamavijJaptiM ca khacittasya prajAnan , pratizrutkAgirighoSAnurakhaNatAM ca tathAgataghoSasya prajAnan, pratizrutkAsamavijJaptiM ca khacittasya prajAnan , evamanu Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -6.0] gacchAni ekamanusmarAmi khacittAAinaM bodhisatvAnAM / vittAnaM sarvayuddhakSetraparizuddhiH khacinAnaM navayuvodhinatraya, vavittAbhijJAnaM sarvatandhAripAkavinayaH, svacittAdhiSThAnaM vaNidhAnAmini, sucanA nagarAduprAptiH, khacittAdhiSThAnamacintyavodhimuccavimokSavikrIDanatA, sacitAbhiyAnaM buddhabodhyabhisaMbodhaH, navacittAviSTAnaM samantadharmadhAtusamavanaraNavRpabhitA vikurvinan, khacinA viSTAnaM sarvakalpantukSmasanyasaraNajJAnamiti // 8 mukaH / tasya mama kulaputra evaM bhavati - tracittamevopantambhavitavyaM sarvakuzalamUlaiH | sacittaneva pariSyandayitavyaM dhanavaiH / khacittameva parizodhayitavyamAramvaNIyadharmebhyaH / khacitaneva dRDhIkartavyaM vIrye / svacittameva zanIkartavyaM kSAntyA / khacitameva praNayitavyaM jJAnAtugameSu / svacittamevottApayitavyaM prajJayA / svacittanevAninihartavyaM vazitA / khacittadeva 10 vipulIkartavyaM buddhasanatAyAn / svacittamevAvabhAntayitavyaM dazatathAgatavaH / etamahaM kulaputra asaGgavyUhatathAgatavimokSaM jAnAni AgRhAmi niryUhAmi / kiM nayA rAjyaM bodhisattvAnAnasaGgacittAnAmasaGgavihAragocarANAM pratyutpannasarvabuddhadharnanaM sukhAvasthitamanAdhipratilabdhAnAmaparinirvANakoTigatatsaMbodhimukhasamAdhipratilabdhAnAM tryanyananatAnuprAtAnAM samanta talasaMbhedasamAdhigocaravidhijJAnAM sarvabuddhakSetravibhakta zarIrANAmasaMbhibhavuddhavipayavihAriNAM 16 sarvadigabhimukhagocarANAmaparAGmukhajJAnamaNDalavyavalokanAnAM caryA jJAtuM guNAn vA cakra, thepAmAtmabhAvasarvalokadhAtusaMvartavivatIH prajJAyante / na caipAmAtmani lokavAtupu vA hayasaMjJA pravartate // gaccha kulaputra, isva dakSiNApathe milaspharaNaM nAma jambUdvIpazIrSan / tatra sAravato nAma bhikSuH prativasati / tanupasaMkramya paripRccha kayaM bodhisattvena bodhicaryAyAM 20 zikSitavyam, kathaM prayoktavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako muktakasya zreSThinaH pAdau zirasAbhivandya nukaM zreSThinamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya muktakasya zraSTino'saMkhyAn guNAnudAnayan upavicArayan, abhilaSan, avijahan rudan paridevan kalyANamitrasnehajAtaH kalyANamitrapratizaraNaH kalyANamitrArAgaNAbhimukhaH kalyANamitrajJAnamavikopayan 25 kalyANamitrAdhInAM sarvajJatAM samanupazyan kalyANamitrAnugatAzayaH kalyANamitropAyasAdhyopacAraH kalyANamitracetanAvazartI, mAtRsaMjJI kalyANamitreSu sarvAtiparivarjanatayA, pitRsaMjJI kalyANamitreSu sarvakuzaladharmasaMjananatayA, muktakasya zreSTho'ntikAtprakrAntaH // 6 // S 53 B 33 S84 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ 85 B 34 9 dhvajaH / ayaM sudhanaH zreSTikArakanAMne muktakanya zreTino'nuzAsanImanuvicintayan, sTonino'cintyaM bodhisattvavimokSamanusmaran, acintyaM bodhisaccajJAnAlokamanusmaran acintyaM dharmadhAtupravezAvatAramanugacchan, acintyaM bodhisattvasamava5 suraNanayanavataran, acinnaM tathAgatavikurvitamanupazyan, acintyaM buddhakSetrasamavasaraNamadhimucyanAnaH, acintyaM buddhAdhiThAnavyUhannArjan, acintyaM vodhisattvasamAdhivimokSavyavasthAnavRpabhitAmatrakarUpayan, acintyAM lokadhAtubhedAnAvaraNatAmavagAhamAnaH, tasyAmacintyabodhisattvakarmadRdvAbhyAzayatAyAM pratipadyanAnaH, tadacintyavodhisattvakarmapraNidhAna sroto'nukurvan, anupUrveNa yena nilaskaraNaM janbUdvIpazIra tenopasaMkramya sAradhvajaM bhikSu parimArgayan apazyadanyatara1) minnAzrame cakranakoLyAM nipaNNaM samAdhisamApannamanuzvasantamanuprazvasantamaniJjamAnamamanyamAnasRjukAyaM pratimukhasmRtimacintyena samAdhivikurvitena vikurvamANaM vAmadakSiNAbhyAmUrdhvaM vA acintyApramANAnantakAya mavalokitasUdhInamanekavarNakAyAprameyavarNavimAtratAM cittakSaNe cittakSaNe saMdarzayamAnan | tasya tathA samApannasya gambhIrasya zAntasya nirunmiJjitasya nirAlamvasya romAJcokAyasya sarvaromanukhebhyo'cintyaM bodhisattvavimokSavikurvitaM pravartayamAna15 mapazyat / yena vimokSanukhavikurvitena sa cittakSaNe cittakSaNe sarvadharmadhAtuM spharati anantanAnAvikurvitavikalpaH sarvasattvaparipAkAya sarvatathAgatapUjAprayogAya sarvabuddhakSetraparizodhanAya sarvasattvaduHkhaskandhanivartanAya sarvadurgatimArga samucchedAya sarvasattvasugatidvAravivaraNAya sarvasattvaklezasaMtApaprazamanAya sarvasattvAjJAnAvaraNavikiraNAya sarvasattvasarvajJatA pratiSThApanAya // tasyAcaHkramatalAbhyAmasaMkhyeyavuddhakSetraparamANurajaH samAn zreSThigaNAn nAnopasthAna2) pratyupasthAnAn sarvalokadhAtuparyApanna zreSTisadRzarUpAtirekavipayaprAvArAn nAnAbhUSaNavibhUSitazarIrAn vicitramaulicUDAmaNirmakuTadharAn dArakavimvaparivArAn nizcaramANAnapazyat / brAhmaNagRhapatIMzca sarvAnnapAnavidhibhiH sarvasAGgopacAraiH sarvAbharaNaiH sarvavastraiH sarvapuSpaiH sarvamAlyaiH sarvagandhaiH sarvavilepanaiH sarvakAmopacAraH sarvaratnaiH sarvAyatanaiH sarvabhAjanavidhibhiH sarvopakaraNavidhibhiH daridrAn sattvAn saMgRhyamANAn duHkhitaM jagadAzvAsayamAnAn sattva26 manAMsi paritopayamAnAn sattvAzayAn vizodhayamAnAn sattvAn vodhau paripAcayamAnAn daza dizaH spharitvA gacchato'pazyat // jAnumaNDalAbhyAM nizcaritvA kSatriyapaNDitarUpAn brAhmaNapaNDitarUpAn lokapaNDitarUpAn vividhazilpapaNDitarUpAn manuSyagatipaNDitarUpAn laukikalokottarakriyAvidhi - jJAnapaTupaNDitarUpAn lokAcAryasaMmatapaNDitarUpAn anekAkArakalpAn anekAkArasaMsthA30 navyUhAn manojJAni vacasyudIrayato durmanasaH sattvAn praharSamANAn dharmadhanaparihINAn sattvAnanugRhyamANAn duHkhitAn sattvAn sukhayamAnAn vinipatitAn sattvAnabhyuddharamANAn B. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 9.0 ] 2 sAradhvajaH / vipannayAnapAtrAn sattvAnAzvAsayamAnAn bhItAn sattvAn paritrAyamANAn kuzalamUlazabdamanuzrAvayamANAn pApavinivRttizabdamudIrayamANAn kuzaladharmasamAdApane sattvAn viniyojayamAnAn arthacaryAyAM sattvAn pratiSThApayamAnAn prItivegaM saMjanayamAnAn priyavAditAsaMgrahavastUnyudIrayamANAn samAnArthatAM ca lokasyopadarzayamAnAn daza dizaH spharitvA gacchato'pazyat // 69 1 B daNDakamaNDalugRhItAn for daNDakASThakuNDikA. 2 S pravRtti for zarIra . adds duSTacittAnnivArya prasAdayamAnAnna. nAbhimaNDalAt sarvasattvAn sattva jagaccharIrasaMsthAnAn ajinacIvaravalkaladharAn SushkuNDagRhItAn nAnArUpAn kalpasaMsthAnAn prazAnteryApathAn RpigaNAnnizcaritvA uparyantarIkSe buddhavarNAnudIrayamAnAn dharmazabdaM saMzrAvayamANAn buddhaghoSaM nizcAsyamANAn bodhisattvasaMgha saMdarzayamAnAn brahmacaryaM saMpravarNayamAnAn guptendriyatAyAM sattvAnniyojayamAnAn niHsvabhAvArthaM prarUpayamANAn jJAnArthe lokaM pratiSThApayamAnAn laukikazAstra - 10 vidhiM praNayamAnAn sarvajJajJAnaniryANamArgavidhiM pradarzayamAnAn anupUrvakriyAyAM sattvAn pratiSTApayamAnAn daza dizaH spharitvA gacchato'pazyat // dvAbhyAM pArzvAbhyAM sarvalokapravRttisaMkhyA acintyAnekazarIraMsaMsthAnanAgakanyA nizcaritvA acintyaM nAgavikurvitaM saMdarzayamAnAH acintyasugandhameghAlaMkAragaganatalamadhiSThamAnA acintyapuSpameghAlaMkAraiH sarvagagana talamalaMkurvatIH acintyamAlyameghAlaMkAraiH sarvamAkAzadhAtuM vyUhayamAnA acintyaratnachatra meghAlaMkAraiH sarvadharmadhAtuM saMchAdayamAnA acintyaratnadhvajameghAlaMkAram acintyaratnapatAkAmeghAlaMkAram acintyaratnapatAkAvittaratnAbharaNameghavarSAlaMkAram acintyAnantamahAmaNiratnameghapravarSaNAlaMkAram acintyaratnahAravicitrakusunameghapravarSaNAlaMkAram acintyaratnAsanaparyaGkaniSaNNabodhisattvabuddhadharmameghapravarSaNAlaMkAram acintyadivyaratnAbharaNameghApsarogaNadharmasaMgItiruta ghoSameghapravarSaNAlaMkAram acintyamuktAjAlAlaMkRtaratnapadmorccakesarasarvaratnarAjacUrNameghavarSabikiraNAlaMkAram, acintyaratnamakuTameghasarvamaNiratnavibhUSitAnantarazmimeghapravarSaNAlaMkAram, acintyadevakAyameghapuSpamAlyacchatradhvajapatAkAlaMkAram, acintyApsaromeghonnatakAya kRtAJjalipuTasuvarNapuSpavikiraNapramuktapuTakozasarvatathAgataguNavarNastutimeghanigarjitapravarSaNAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThamAnAH sarvaratnavarNairgandhakUTameghairudAradhUpapaTalamedhaizca sarvatathAgataparSanmaNDalAni saMchAdayamAnAH sarvalokadhAtuprasarAnalaM kurvatIH 25 sarvasattvAni praharSayamANAH sarvabuddhAn pUjayamAnAH kSaNe kSaNe sarvadharmadhAtuM spharamANAH sudhanaH zreSThadArako'pazyat // urastaH zrIvatsAdasaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaH samAnasurendrAnnizcaritvA acintyAsuramAyAvikurvitAni pradarzayamAnAn mahAjaladharAn saMkSobhayamANAn lokadhAtuzatasahasrANi saMprakampayamAnAn sarvazailendrarAjAn saMghaTTayamAnAn sarvadevabhavanAni saMprakampayamAnAn 30 5 3 B 15 20 S 86 887 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G9 gnnttvyuuhsuutrm| [2.0navanAramaNDalAni jihIrvANAn sarvasannanyaM pramadayamAnAn nalokandamAnadarpAn prabhaJjayanAnAna paMduSTacinandikA anAdayanAnAna vihiMmmAnitAn pratinivArayanAgAn sattvAnAnakuzalAn anApazamayanAmAna zAna trikriyAmAgAn raNanaMgrAnAzanayamAvan vividhAsuramAyAvikurvitavikrIDitaH sanyAn saMvejayamAnAn pApAdudvejayamAnAn saMsArAdunAmaya5 mAnAn sarvabhakgatinya uccAlya aniketa nivezayamAnAn bodhicitte tattvAn pratiSTApayamAnAn boksivAnAM bodhisatracaryAM vizoSayamAnAn bodhisattvAn pAramitA pratiSTApayanAnAn bodhisatvamiSu avatArayamANAn bodhisattvAnAM buddhavarmanayAvabhAsaM janayamAnAn nAnAdharmanayavyavasthAnazcittakSaNe cittakSaNe dharmadhAtuM spharamANAnapazyat sudhanaH zreSTidArakaH // pRSTavaMzAdasalyabuddhakSetraparamANurajaHtamAn zrAvakAlekabuddhakAyAnnizcarityA 10 zrAvakapratyekabuddhavainayikAnAM satvAnAnAtmAbhiniviSTAnAM nirAtmatAM niHsattvatAmudIrayamANAn zAzvatAbhiniviSTAnAM sarvasaMskArAnityatAM paridIpayamAnAn rAgacaritAnAmazubhAM bhAvanAM upacaritAnAM maitrI mohacaritAnAnidaMpratyayatApratItyasamutpAdamudIrayamANAn samabhAgacaritAnAM jJAnaviSayasaMprayuktaM dharmanayamabhidyotayamAnAn viSayAbhiratAnAmanAlayatAM kathayamAnAn zAntau niketAzayatAnAM praNidhivizeSamabhirocayamAnAn sarvadikparivartamukhepa 15 sarvadharmanayasAgaraparivartamukheSu sarvasattvArthakriyAmabhidyotayato dharmadhAtuM spharayamANAnapazyata sudhanaH zreSTidArakaH // aMsakUTAbhyAmasaMkhyeyavuddhakSetraparamANurajaHsamAn yakSarAkSasendrAnnizcaritvA nAnAsaMsthAnavikRtazarIrAn nAnAvargArohapariNAhAn nAnepathavikalpAn nAnAyAnAbhirUDhAna nAnAparivAraparivRtAn sattvadhAtuparipAlanaprayuktAn nAnAprabhAvabhAsaprayuktAn nAnAghoSani 20 ghopanigarjitAn nAnopAyAbhinihasrairasaMbhinnaiH samantadigvidiggaganaM spharamANAn sarvasattva kuzalacaryArakSAyai sarvAryamaNDalarakSAyai sarvabodhisattvaparigrahAya sarvasamyagnatasamyakpratipanna paripAlanAya vajrapANikarmaNA sabuddhopasthAnapUjAvidhAnatAyai, vinipatitAnAM sattvAna sarvApAyagativinivartanatAyai, sarvalokasarvavyAdhyAdhupadravamayopazamanAya prayuktAn sattvArtha kriyAlokaparipAlanotsukAn puNyajJAnasaMbhAracakraM paripUrayamANAn dharmacakramanupravartayamAnAna 25 paravAdicakraM nigRhyamANAn sarvadharmadhAtuM spharamANAn sudhanaH zreSThidArako'pazyat // udarAdasaMkhyeyavuddhakSetraparamANurajaHsamAn kinarendrAn asaMkhyeyakinnarendrakanya zatasahasraparivArAn asaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsamAMzca gandharvendrAn asaMkhyeyagandharvendra kanyAzatasahasraparivArAn nizcaritvA asaMkhyeyadivyatUryazatasahatrasaMgItisaMpramaNitadhara khabhAvopasaMhitAni buddhastotrANyudIrayamANAn bodhicittaM paridIpayamAnAn bodhisattvacara 30 saMvarNayamAnAn sarvAbhisaMbodhimukhAnyabhiSTavamAnAn sarvadharmacakramukhAnyavagAhayamAnAn sa . vikurvitamukhAnyabhirocayamAnAn sarvaparinirvANamukhAni paridIpayamAnAn sarvabuddhazAsa. . S88 B35 1 B om. praduSTa."prasAdayamAnAn. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 -2.0] sArabhyatA mubAdi rikAmyAna mantranumate namaH . manana naMnuna manana ganu mA . mUlanuvAdi naMjayananda cayana munaH kAna . mundragahanAmajada sAbAda . tine nizcaniyAnDkAmAdinacyuina mudatana mAnAnunI - gna karAna vizrAma nana baradAna sanI na vaM nanna cile mantrAna naniye jayanAdAna adannadAna na ta niyutazatalahanI pratikAdayAnadAna kananiyAdecchandamanana - nAdAna navAdAdvinivatayananana anaMdinnanaH nijAnana . nitunavacananivatevanAnAntaramanaprahanayukta ganuvannanananana na nanana. na.:: jJalayAM vAcArabanAyAn , anayAMdhInanaM he mAt manan vinaMbananada. ganbhIrAyapadaprabhedavinizcaya saMniyojayamadana canananya do vinivartakananana. karuNAbaddhavAcahItyatA mAna, hRdayanATa laMkemahAyanAna, chatanaMTignatA natvAnniyojayanAnAn .vyAlAdAlleka vinivartayanananananananane jinnana. sarvadRSTijAlaM loka uddhanagan. navavitinakAra vikenvAda. baTana : prazatayamAnAn . navanyAvecikitininnavadana, vica ke ke bhAva-jamAnAn , idaMgralavatAta.tyanunAdayanamA.da. abhAvamalane mAtra niyojaka nanda sarvAvaraNAni vinivartayanAnAn. anAvaraNanyajvanandanAyAn . buddhAyana tanmana na. daza dizo dharmadhAtuM karanAgAna nuznaH zraSTidAko'nyata / / nayanAbhyAmanAyabuddhakSetraparamANugajAnanAna na laganahalAgi nivarecA sarvamahAnirayAnavamAnanAnAni, nahAndhakAra leka niyanti. nohati natrAnAnanyamAnAni, zItanarakAmAyaNatAnAM sanyAnAM zItA prazanabanAnAni. nayeTa kSetra avadAtavAM prabhA anuJcanAnAni, suvarNanayeSu kSetra beDUyava prabhA pramukhanAnAni. veDyamayeSu kSetreSu suvarNavAM prabhAM anucanAnAne. savayeSu kSetre sutravarNA prabhA pranuJcamAnAni, suvarNamayeSu kSetreSu sphaTikavarNA prabhA anuJcamAnAni, sphaTikamaya kSetra mavarga-2 varNA prabhAM pranuJcamAnAni, nuvarNamayeSTa kSetrapu nunAragalyA prabhA pranuzcamAnAni, musAragalvamayeSu kSetreSu vaNavarNA prabhAM pranumcanAnAni, lohenanukAmayeSu kSetraSu suvarNavAM prabhA pramuJcamAnAni, suvarNamayeSu kSetreSu lohitanukAvaNAM prabhAM pramubamAnAni, azmagarbhamayeSu kSetreSu suvarNavaNAM prabhAM amuJcamAnAni, nuvarNamayeSu kSetreSu azmagarbhavaNAM prabhAM pramuJcamAnAni, indranIlamayeSu kSetreSu sUryagarbhamaNirAjavarNAM prabhAM pramuJcamAnAni, 3 sUryagarbhamaNirAjazarIreSu kSetreSu indranIlamaNirAjavargA prabhAM pramuJcamAnAni, lohitamukkAmayeSu kSetreSu candrAMzujAlamaNDalagarbhamaNirAjavaNAM prabhA pranuzcamAnAni, candrAMzu 590 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 91 gaNDavyUhasUtram / jAlamaNDalagarbhamaNirAjazarIreSu kSetreSu lohitanuktAvarNAM prabhAM pramuJcamAnAni, ekaratnamayeSu kSetreSu nAnAratnavarNAM prabhA pranuzcamAnAni, nAnAratnamayepu kSetreSu ekaranavAM prabhA pramuJcamAnAni, evaM sarvabodhisattvaparpannaNDalenu aparimANalattvakAryaprayuktAni sarvasattvadharmadhAtuM spharanAmAnyapazyat sucanaH zreSTidArakaH // 6 vivarAntarAdRrNAkozAdasaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn zazAGkakAyAnnizcarityA sarvadevendrAnabhibhavamAnAn, kAmaratiM sarvaloke vinivartayamAnAn, buddhadarzanaratimanuvartayamAnAn , aparimANamattvavinayaprayuktAn daza dizo dharmadhAtuM spharamANAnapazyat // ___ lalATAdasaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn mahAbrahmaNo nizcaritvA prazAnteryApathAn brahmaghoSanudIgyamANAn sarvabuddhAnadhyeSyamANAn sarvabuddhAnabhiSTavamAnAn sarvabodhisattvAn 36_10 praharpayamANAn aparimANasattvakAryaprayuktAn daza dizaH sarvadharmadhAtuM spharamANAn sudhanaH zreSThidArako'pajhyat // zirasto'saMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn bodhisattvAnnizcaritvA nAnAvarNasaMsthAnavibhUSitazarIratAM saMdarzayamAnAn anuvyaJjanavicitragAtratAM prabhAvayamAnAn anantamadhyaprabhA maNDalameghAn pramuJcamAnAn sarvavuddhAnAM pUrvabodhisattvacaryAmArabhya dAyakapratigrAhakavastupari15 tyAgaprakArameghAn sarvaromavivarebhyo nizcArayamANAn nAnApAramitAsaMprayuktAn pUrvayogasamudrAn saMdarzayamAnAn dAnacaryA lokasya saMvarNayamAnAn mAtsaryamalaM vinivartayamAnAn sarvagrAhotsarge sattvAnniyojayamAnAn, vicitrasarvaratnAlaMkArAlaMkRtaM lokamadhitiSThamAnAn , dAnapAramitAyAM satvAn pratiSThApya pariSkAravazitAyAM pratiSThApayamAnAn , sarvalakSaNaguNAn saMvarNayamAnAn , buddhalakSaNasaMbhave hetumupadizyamAnAnapazyat / asaMkhyeyavuddhakSetraparamANurajaH20 samAMzca vodhisattvAnnizcaritvA zIlapAramitAM saMvarNayamAnAn , sarvavuddhAnAM zIlapAramitAsaMprayuktAn pUrvayogasamudrAn sarvaromavivarebhyaH saMdarzayamAnAn , sarvasattvAn sarvalokagativiSayebhyo vimukhIkRtya tathAgataviSayAbhimukhIkurvANAn , kAmalokaM vijugupsamAnAn , viparyAsapaTalaM loke vikiramANAn , vitathaparikalpAn prazamayitvA vodhisattvazIle saMniyojayamAnAn , mahAkaruNAzIlaM saMvarNayitvA tathAgatazIlapratilambhAya buddhamArgapratipattizIle sattvAn 28 pratiSThApayamAnAn , svapnopamAM bhavagatiM sattvAnAM prabhAvayitvA khapnavidhisamavasaraNatAyai viSayaparigrahaklezavazitAyAM sattvAn pratiSThApayamAnAnapazyat / asaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsamAMzca bodhisattvAnnizcarya suvarNavarNacchavitAM loke'bhidyotayamAnAn , akrodhAnupAyAsatAyAmakhiladuSTAvinaSTApratihatacittAyAM sattvAn pratiSThApayamAnAn, sarvatiryagyonigatisamucchedAya sarvaromamukhebhyaH kSAntipAramitAsaMprayuktAn tathAgatapUrvayogameghAnnizcArayamANAn , kSAnti30 bale sattvAn pratiSThApayamAnAn , dharmavazitAyAM sattvAnavabhAsayamAnAnapazyat / asaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsamAMzca bodhisattvAnnizcarya anantabodhisattvavIryabalaM saMdarzayamAnAn , sarva 1B nizcarya. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 9.0 ] 1 sAradhvajaH / itArambhAvivayavana sarvasuzrutasAgaraparyeSTiparikhedatAM saMyamAnAn sarvayAgatapUjopasthAni sattvAnniyojayamAnAn sarvaduHkhaskandhavinivartananahAvIyoramne sukhAn pratiSThA payanAnAn, vIryapAraminApratisaMyuktAn pUrvayogamedhAn sarvazarIrAnnizcArayamANAn bodhisatvavIryaparanitAcaryAM saMdarzayamAnAn kausIdyaparvatAn saccAnAM vikiranAgAn vIryapA mitAyAM sattvAn pratiSThApayanAnAn, karmavazivAya lokaM viniyojayamAnAn adhiSTAna prayuktAnapazyat / asaMkhyeyabuddhakSetra paramANurajaH samAMzca bodhisattvAnnizcaritvA vodhisattvAnusTutipaye sattvAn pratiSThApayamAnAn, sarvAvaraNanivaraNatimiraM vidhamamAnAn, sarvanadapramAdAt sattvAn vinivartayamAnAn, apramAda dharme pratiSThApayamAnAn, stambhasaMrambhamAnadhvajAna prapAtayanAnAn, vuddhadhyAnAGgasAgaramudIracamANAn vyAnapAramitAM loke saMvarNayamAnAn. dhyAnapAramitApratinuMyuktAn pUrvayogamevAn sarvaromavivarebhyo nizcArayamANAn cittavazi - 10 tAyAM sattvAn pratiSThApayamAnAn, kSaNe kSaNe dharmadhAtuM spharamANAnapazyat / asaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsamAMzca vodhisattvAnnizcaritvA vuddhadharmaparyeritaMprayuktAn pUrvayogameghAna sarvaromavivarebhyo nizcAyamANAn, sarvasvarAGgasAgararutaiH prajJApAramitAmeghAnnigarjamAnAn, samyagdRSTitridyutaM nizcArayamANAn dharmasvabhAvarutaghopAn ravamANAn, AmadRSTiparvatakUTAni sattvAnAM pradAryamANAn, sarvadRSTizalyAnyuddharamANAn, kAGkSAvimativicikitsAtimiraM vidhama- 15 mAnAn adhimuktivazitAM saMvarNayamAnAn, cittakSaNe cittakSaNe dharmadhAtuM spharamANAnapazyat / asaMkhyeyavuddhakSetraparamANurajaH samAMzca bodhisattvAnnizcaritvA sarvabuddhopAyakauzalyanayamaNDalaM prabhAvayamAnAn, upAyakauzalyapratisaMyuktAn pUrvayogamedhAn sarva roma vivarebhyo nizcArayamANAn, upAyakauzalyacaryAM loke prabhAvayamAnAn mahAyAna niryANamabhidyotayamAnAn : sarvavuddhamaNDalaM saMvarNayamAnAn, saMsAranirvANAsabhinnAM bodhisattvavaryAM saMvarNayamAnAn, darza- 90 yamAnAn, bodhisattvopAyakauzalyapAramitAyAM sattvAn pratiSThApayamAnAn sarvavodhisattvopapattivazitAmaNDalaM loke nidarzayamAnAn, cittotpAde dharmadhAtuM spharamANAnapazyat / asaMkhyeyavuddhakSetraparamANurajaHsamAMzca bodhisattvAnnizcaritvA sarvatathAgatanAmasamudrameghAn sarvaromatrivarebhyo nigarjamAnAn, sarvabodhisattvapraNidhAnapAramitAparizuddhisaMprayuktAn pUrvayogameghAn sarvaromamukhamaNDalebhyaH pramuJcamAnAn, praNidhAnapAramitAM saMvarNayamAnAn, sarvavodhisattvavazi- 25 tAsu sattvAn pratiSThApayamAnAn, aparAntakoTyAviddhaM mahApraNidhAnarathacakraM sarvadharmAnusaraNaM sarvaklezavinivartanamajJAnaparvatavikiraNaM loke prabhAvayamAnAn, nAnApraNidhAnavikurvitaiH cittakSaNe cittakSaNe dharmadhAtuM spharamANAnapazyat / asaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaH samAMzca bodhisattvAnnizcaritvA bodhisattvabalamavabhAsayamAnAn, bodhisattvabalapariniSpattistaM pramuJcamAnAn balapAramitApariniSpattisaMbhavapUrvayogameghAn sarvaromavivarebhyo nizcArayamANAn sarvamArapara - 30 pravAdyanavamRdyabalaM saMdarzayamAnAn, sarvacakravAlavajraparvatazarIropanipAtAtmabhedyabalaM prabhAvaya 1 B jJAnavazitAM. gaNDa. 10 kac S 02 S 93 B 37 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 94 gaNDavyUhasUtram ! [ 9.0 mAnAn sarvakarapoddAhAgnisAgara saMvAsazarIrAnuddyotavalaM saMdarzayamAnAn, gaganatale sarvalokadhAtuprasarapANitalasaMdhAragavalatAM saMdarzayanAnAn cittakSaNe cittakSaNe RddhivazitAyAM satvAn pratiSThApayamAnAn dharmadhAtuspharaNApratiprattravdhAnapazyat / asaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaHsanAMzca bodhisatvAn nizcaritvA sattvAnAM jJAnamaNDalaM dyotayamAnAn, jJAnapAramitAparizuddhi5 saMprayuktAn pUrvayoganevAn sarvaromavivarebhyaH pranuJcamAnAn, sarvabuddhaguNajJAnAbhijJAvatIM jJAnabhUmiM loke prabhAvayanANAn, sarvabuddhasaMjJAbhijJAvatI jJAnabhUmiM saMdarzayamAnAn, sarvapraNidhyabhinirdhArAbhijJAnAbhijJAvatI jJAnabhUmiM paridIpayamAnAn, sarvasattvasaMgrahapraNidhyabhinirhArajJAnAbhijJAvatIM jJAnabhUniM trikhyApayamAnAn, sarvasattvanairAtmyAkhabhAvAvatArAbhijJAvatIM jJAnabhUmi vikhyApayamAnAn, sarvasattvacittasAgaravyavalokanAbhijJAvatIM jJAnabhUmiM prakAzayamAnAn, 10 sarvatsattvendriyavicayajJAnAbhijJAvatIM jJAnabhUmiM pravibhajamAnAn, sarvasattvAzayAdhimuktivyavalokanajJAnAbhijJAtratIM jJAnabhUniM saMvarNayamAnAn, sarvasattvakarmasAgarAvatArAbhijJAvatIM jJAnabhUmiM vivaramANAn, sarvasattvapraNidhAnasAgarAvatArajJAnAbhijJAvatI jJAnabhUmiM saMdarzya jJAnapAramitAyAM sattvAn pratiSTApadyamAnAn, cittakSaNe cittakSaNe dharmadhAtuM spharamANAn sudhanaH zreSThidArako'pazyat // OM4 mUrdhata uSNISavivarAdasaMkhyeyabuddhakSetraparamANurajaH samAMstathAgatavigrahAn varalakSaNAnuvyaJjana vizuddhayalaMkArAn prataptajAmbUnadakanakaparvatanirbhAsAn sarvadazadikpratApanApramANadIptaprabhAmaNDaladharmadhAtunayaspharaNaghoSAn anantamadhyabuddhavikurvita saMdarzanAn sarvajagadasaMbhinnadharmameghAnabhipravarSamANAn, yaduta bodhimaNDavaragatAnAM bodhisattvAnAM samantadharmadhAtutalabhedAbhimukhajJAnamedhaM nAma 'dharmameghavarSamabhipravarSamANAn, abhiSekaprAptAnAM bodhisattvAnAM 20 samantatalamevaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn, mahAdharmayauvarAjyAbhiSiktAnAM bodhisattvAnAM samantamukhapravezaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn kumArabhUtAnAM bodhisattvAnAM samantavyUhaM nAma dharmameghavarpamabhipravarSamANAn, avivartyAnAM bodhisattvAnAM mahAkaruNAdRDhakUTaM nAma dharma - meghavarSamabhipravarSamANAn, zuddhAdhyAzayAnAM bodhisattvAnAM sarvadharmasvabhAvabhedajJAnavajraM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn, pUrvayogasaMpannAnAM bodhisattvAnAM samantajagatsaMgrahavyUhaM nAma dharma - 25 meghavarSamabhipravarSamANAn, janmajAnAM bodhisattvAnAM tryadhvatathAgataparSanmaNDalAbhimukhavijJaptimeghaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn, yogAcArANAM bodhisattvAnAM sarvadharmasvabhAvatalanirghoSaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn, AdikarmikANAM bodhisattvAnAM mahAkaruNAnayopAyagarbhameghasaMbhavaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn prathamacittotpAdikAnAM bodhisattvAnAM pragrahakozopacayagarbhaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn, udArAdhimuktikAnAM bodhisattvAnAmakSaya30 vimokSatathAgatapraNidhipragrahakozaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn, rUpAvacarANAM sattvAnAM samantatAkSayakozaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn brahmakAyikAnAM devAnAmapramANanaya1 B om. Rddhi... pratiSThApayamAnAn. 15 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 505 -9.0] 9 saardhvjH| sAgaranigarjitaghopaM nAma dharnameghavarSamabhipravarSanAgAn , yazavatinAM devAnAM balasaMbhavadhoMkaraNAkSayakozaM nAma dharmaneghavanabhipravarSamANAn , nAraka.yikAnAM devanAM citravya jasavaMta:saMbhArasaMmArjanaghopaM nAma dharmameghavarSanabhipravarSamANAn , nirmANaratInAM devAnAM jJAnacitradhuraM nAma dharmamevavarSamabhipravarSamANAn . tupitAnAM devAnAM bodhisattvapragivivicitramajaM nAna dharmaneghavarSamabhipravarSamANAn , yAnAnAM devAnAM sarvatathAgatAnusmRtikozaM nAna dhanavavarSabhi- pravarSamANAn , zakradevendra bhavaneSu tathAgatadarzanaprItivegasaMbhavaM nAma dharmameghavarSamabhinavarSamANAn , yakSendrabhavaneSu dharmadhAtugaganatathAgatavijurvitaspharaNamegha nAma dharmameghavamabhipravarghamANAn , gandharvendrabhavaneSu sarvatathAgatadharmasaMgItinirghopaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn , asurendrabhavaneSu jJAnanayavajramaNDalaM nAma dharmameghavarSanabhipravarSamANAna , garuDendrabhavaneSu sarvatathAgatasaMbhavopAyamedhaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn , kinnarendra bhavaneSu sarvadharmameghasaMgIti- 10 nirghoSaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn , nAgendrabhavaneSu bodhisattvavikurvitanirghopabhavagatyudvegasaMbhavaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn , mahoragendrabhavaneSu prItisAgaravivardhanavegaM nAma dharmamaghavarSamabhipravarSamANAn , manuSyalokeSu sarvajagadvizepajJAnavipayaM nAma dharmameghavaryamabhipravarSamANAn , narakalokeSu sarvasaMsAraduHkhaprazAntanirghoSAyamArgavacanAdhArAlaMkAraM nAma dharmameghavarpamabhipravarSamANAn , tiryagyoniSu anavadyakarmapathapratipattinirghoSatathAgatAnusmRtimeghamaNDalazarIraM 15 nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn , yAmalaukikeSu sarvatathAgatapAramitAni dasarvasattvatyAgacittasaMbhavaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn , vinipatiteSu sattveSu sarvaduHkhopazamapratilAbhasamAzvAsanakharanirghoSaM nAma dharmameghavarSamabhipravarSamANAn , sarvadharmavAtuM spharamANAn sudhanaH zreSThidArako'pazyat // sarvaromamukhebhyazca ekaikasmAdromavivarAdasaMkhyeyavukSetraparamANurajaHsamAni razmi- 20 jAlamaNDalAni nizcaritvA asaMkhyeyavalarUpAvartavyUhAn asaMkhyeyavicitrakAryapratyupasthAnAni daza dizo dharmadhAtuM spharamANAnyapazyat / yaduta kutazcidromamukharazmijAlamaNDalAdvimaladAnacaryAsarvakhaparityAgavikurvitamapazyat / kutazcidromamukharazmijAlamaNDalAtsarvatryadhvabodhisattvazIlavratasamAdAnAkalpamaNDalavikurvitamapazyat / kutazcidromamukharazmijAlamaNDalAtsarvabodhisattvakSAnticaryArUpatryadhvaprAptAnAM vodhisattvAnAM hattapAdottamAGgacchedAdhivAsanavikurvitaM 25 pANidaNDazastrazarIropanipAtAdhivAsanavikurvitaM sarvazarIrabhedanahRdayanayanoddharaNAdhivAsanavikuvitamapazyat / yairapyanyaistrayadhvaprAptabodhisattvavikalpitAtmabhAvaiH sarvajJatAdharmaparyeSTinidAnaM sarvakAyikacaitasikaprapIDitAnyaGgapratyaGgacchedanAni mahAkaruNAprapIDitairadhivAsitAni marSitAni adhyupekSitAni, tAnyapi sarvabodhisattvakSAnticaryAvikurvitapratibimbarUpANyapazyat / kutazcidromamukharazmijAlamaNDalAtsarvabodhisattvavIryacaryAdhimAtratAvibhaktarUpANyatItAnAgata- 30 pratyutpannAni bodhisattvavikurvitAni lokasaMkampanasAgarasaMkSobhanasattvasaMvejanasarvatIrthasaMtrAsana 1 B nizcarya: Bss S 98 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G 597 gaNDavyUhasUtram / 9.0nAramaNDalavidrAvaNadharmadigdyotanamahAbodhisattvavikramavikurvitAnyapazyat / kutazcidromamukharazmijAnnaDalA yAni nabodhisatvacaryAnirUpaNAni yAnyAtmabhAvopAdAnAni ye kulopapattiparigrahAya napakAya pariniSpattaye ye kalyANamitrAnuzAsanIparigrahAH,yAni kalyANamitropadezapratipattisthAnAni, yAni tathAgatadhyAnAGgaparinippattyanurUpavihArabhavanavimAnajanapadagirikanda5 rANi, yAni RpizarIrANi, paistAni dhyAnAGgAni niSpAditAni, yAni nRpAdhipatyAni, yAni naiSkramyanukhAne, ye vratattamAdAnAkalperyApathAH, tatsarvaM sudhanaH zreSThidArako'pazyat // kutazcidronamukharahimajAlamaNDalAt prajJApAramitAcaryAvihArasarvadharmaparyeSTisaMprayuktAn kAyaparigrahAnapajhyat / yaiH kAyarekaikaMdharmapadaM sarvAstiparityAgitayA sarvasattvAnAmantikA paryepitaM sarvopasthAnaparicaryAsarvakalyANamitrasakAzAtparyeSitaM zraddhAgauravanirjAtena ca kAya17 pramANena tathAgatasakAzAtparyepitam , yathA caikatvaM dharmapadaM tathA sarvadharmapadAni prajJApAramitApratisaMyuktAni yAni sarvajagadupapattipratibhAsaiH kAyaiH paryeSitAni, tatsarvaM sudhanaH zreSThidArakaH ekaikasmAdromamukharazmijAlamaNDalAdapazyat / kutazcidromamukharazmijAlamaNDalAtsarvabodhisatvaparipAkopAyasattvagatisamudraprasaritAn sarvasattvasaMgrahaprayogAnapazyat / ekaikaM ca sattraM sarvasattvakAyasadRzairAtmabhAvopacAramukhaiH pUrvAtmabhAvopAdAnarupAyakauzalyacaryAprayuktaH 15 saMgRhyamANaM tata ekaikasmAdromamukharazmijAlamaNDalAdapazyat / kutazvidromamukharazmijAlamaNDalAt yA bhagavataH pUrvasarvakalpapraNidhyabhinirhAracaryA sarvasattvaparipAkapraNidhyabhiniharicaryA sarvakSetraparizuddhipraNidhyabhinirhAracaryA, yAni ca sarvapraNidhyabhinirimaNDalAni teSu teSu tathAgatapAdamUleSu abhinirhatAni sarvasaMsAradoSANAM tasya tasya saMsAradoSasya pratipakSeNa, tatsarvaM sudhanaH zreSThidArakastata ekaikasmAdromamukharazmijAlamaNDalAdapazyat / 20 kutazcidromamukharazmijAlamaNDalAtsarvabalapAramitAcaryAsaMprayuktAn pUrvayogasamudrAnapazyat / kutazcidromamukharazmijAlamaNDalAtsarvajJAnacaryAvicArasaMprayuktAnajJAnanidrAprasuptasattvaprabodhanazarIrAn pUrvayogasamudrAnapazyat // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sAradhvajaM bhikSu tathA samAhitamupanidhyAyantamupaparIkSamANaH, tatsamAdhivimokSamaNDalamanusmaran, tAmacintyAM bodhisattvasamAdhivRSabhitAOM manuvicintayan , tamacintyaM sattvArthanayasAgaramavataran , tadacintyaM samantasrotAbhimukhavyUhAbhisaMskAramukhamanusaran, adhimucyamAnaH, taddharmadhAtuvyUhavizuddhijJAnamukhamavataran, tadbuddhAdhiSThAnaM saMpratIcchan , jJAnaM nistIrayamANaH, tadbodhisattvavazitAvalaM saMjanayan , tadbodhisattvapraNidhibalaM dRDhIkurvANaH, tadbodhisattvacaryAbalaM vistArayan , sAradhvajasya bhikSoH purataH ekamapi rAtriMdivasamatinAmayati, dvAvapi, saptApi rAtriMdivAni purato'tinAmayati, 30 ardhamAsamapi, mAsadvayamapi, yAvat SaDapi mAsAn SaD vA rAtriMdivAni sAradhvajasya bhikSoH purato'tinAmayati / tataH SaNNAM mAsAnAM SaNNAM ca rAtriMdivAnAmatyayena sAradhvajo bhikSustasmAtsamAdheryutthitaH / sudhana Aha-Azcarya batedam , Arya, yAvadgambhIra eSa Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 9.0 ] samAdhiH / yAvadvilo yAvadapramANaviSayo yAvadacintvavikurvitavyUhaH yAvadatulyAlokaH yAvadansaMkhyeyavyUhaH yAvadasaMhAryagocaraH yAvadasaMbhinnaviSayaH yAvattanadigvirocanaH yAvadapramANasattvArthaprayoga epa samAdhiH, yatra hi nAma evaM sarvamattvAnAmaparimANaduH khaskandhavyupazamAya pratyupasthitaH, yaiddruta dAridryaduHkhaskandhavyupazamArthena pratyupasthitaH / narakagativyupacchedanArthena tiryagyonigatiparitrANArthena sarvAkSaNagatidvAra pithanArthena svargagatyupanayanArthena deva - 5 manupyaratisukhasaMbhavArthena vyAnavipayaratyanubhavArthena saMskRtAtracarasukhasaMvardhanArthena traidhAtukaniHsaraNamukhasaMdarzanArthena pratyupasthitaH / vodhicittasaMbhavahetuparidIpanArthena pratyupasthitaH / puNyajJAnasaMbhArasaMbhavahetusaMbardhanArthena vipulamahAkaruNAvegavivardhanArthena mahApraNidhAnabalasaMjananArthena vodhisattvamArgAvabhAsapratilambhArthena mahApAramitAyAnavyUhArthena mahAyAnavizepAvatArAbhinirhArArthena samantabhadracaryAjJAnAvalokArthena bodhisattvabhUmijJAnAlokapratilAbhArthena 1 sarvavodhisattvapraNidhicaryAniryANavyUhavizuddhittamudAgamArthena sarvajJaviSayAkramaNAdhiSThAnArthena pratyupasthitaH / ko nAma Arya eSa samAdhiH ? Aha-asti kulaputra, samantacakSurupekSApratilabdhA nAma prajJApAramitA / tadAloka eSa samAdhiH samantamukhavizuddhivyUho nAma / etasya kulaputra samantacakSurupekSApratilabdhaprajJApAramitAlokanirjAtasya samantamukhavizuddhivyUhasya samAdheH subhAvitatvAtsamantamukhavizuddhivyUhapUrvaMgamAni paripUrNAni daza samAdhyasaMkhyeyazata- 15 sahasrANyAjAyante / Aha - etAvatparamaH Arya asya samAdherviSaya: : Aha - etaM kulaputra samAdhiM samApannasya adhiSTAnaM lokadhAtuvijJaptiSu / adhiSTAnaM lokadhAtvavatAreSu / adhiSThAnaM lokadhAtuvikrameSu / adhiSTAnaM lokadhAtupratimaNDaleSu / adhiSThAnaM lokadhAtuparikarmasu / adhiSThAnaM lokadhAtuparizodhaneSu / adhiSTAnaM vuddhadarzana vijJaptiSu / adhiSThAnaM buddhamAhAtmyapratyavekSAyAm / adhiSThAnaM buddhavikurvitajJAnatAyAm / adhiSTAnaM vuddhavalAvatArAnugameSu 1 20 adhiSThAnaM buddhaguNasamudrAvataraNatAsu / adhiSTAnaM buddhadharmameghasaMpratIcchanatAsu / adhiSThAnaM sarvabuddhadharmacakrapravartanAsaMbhedajJAnAnugameSu / adhiSThAnaM vuddhaparSaNDalasamudrAvataraNAvagAhanatAsu / adhiSTAnaM . dazadikprabezAnusaraNatAsu / adhiSThAnaM vuddhadharmadezanAnuvilokneSu / adhiSThAnaM buddhadiganulokanatAsu / adhiSThAnaM mahAkaruNAdigavi jahanatAsu / adhiSTAnaM maitrIdikspharaNatAsu / adhiSThAnaM vuddhadarzanadigavatArAtRptipu / adhiSTAnaM sarvasattvasamudrAvatArAnu- 25 gameSu / adhiSThAnaM sarvasattvendriyasamudrajJAnAnugameSu / adhiSThAnaM sarvasattvendriyasaMbhedajJAneSu / etamahaM kulaputra prajJApAramitAvihAraM jAnAmi / kiM mayA zakyaM prajJApAramitAvihArasAgarAvatIrNAnAM dharmadhAtuviSayamativizuddhAnAM sarvadharmagatyanusRtijJAninAM vipulabuddhyapramANaviSayaspharaNAnAM mahAdhAraNyavabhAsavazavartinAM sarvasamAdhimaNDalAloka suparizuddhAnAmabhijJAvikurvitavRSabhitAniryAtAnAmakSayaprati saMvitsAgarAvatIrNAnAM bhUmigarbhamadhuranirghoSANAM sarvajaga- 30 tpratizaraNabhUtAnAM bodhisattvAnAM caryA jJAtum guNAn vA vaktum, gocaro vA nidarzayitum, 1 Bom. yaduta... pratyupasthitaH, 9 sAradhvajaH / hy 1395 B 39 S99 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 100 GA gaNDavyUhasUtram / [ 9.0 triSayo vA prabhAvayitum, mahApraNidhAnavalaM vA saMvarNayitum, niryANamukhaM vA avabhAsayitun, samudAgamo vA abhidyotayitun, mArga vA paridIpayitum, samAdhisroto vA anusartum, cittavipayo vA jJAtum, jJAnaM vA samatA vA avagantun // gaccha kulaputra ihaiva dakSiNApaye samudravetADI nAma pratyuddezaH / tatra samantavyUhaM nAnodyAnaM mahAprabhatya nagaranya pUrveNa / tatra AzA nAmopAsikA prativasati suprabhasva manujendrasya bhAyI / tAmupakramya paripRccha - kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM prayoktavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArakastuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAtaH sAradhvajasya bhikSorantikAdAttasAraH upajIvitadharmA avatIrNasamAdhiviSayo labdhAlokAva10 bhAsitajJAnaH sumAdhyavabhAsapratilabdhaH adhimuktivizuddhya nugatadharmanayAlokAnugatacetanaH vizuddhimukhAnugatAloko digAlokaprasRtajJAnaH sAradhvajasya bhikSoH pAdau zirasAbhivandya anekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya sAradhvajaM bhikSumavalokya praNipatya punaH punaravalokayan abhivilokayan nipatan praNipatan namasyan avanaman manasi kurvaMzcintayan bhAvayan pAribhAvayan udAnamudAnayan hAkAraM kurvan guNAnabhimukhIkurvan anugamayan 15 anusmaran anusmArayan dRDhIkurvan avijahan manasA Agamayan upanibadhnan praNidhiM samavasaran darzanamabhilaSan kharanimittamudgRhNan dhArayan dhAraNAnugatacitto varNasaMsthAnamanusmaran jJAnavizeSamanuvicintayan samAdhiviSayaM samavataran praNidhiviSayamanuprabandhan gocaraviSayaM vicArayan jJAnAvabhAsaM saMpratIcchan sAradhvajasya bhikSorantikAtprakrAntaH // 7 // S adds anugatagatirnAma saMdhAraNA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bo 10 aashaa| atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH kalyANamitraguNArAdhitaH kalyANamitrasaMpreSitaH kalyANamitradarzanAvezAviSTaH kalyANamitrAnuzAsanI pratipadyamAnaH, kalyANavacanAnyanummaran, kalyANamitrAnugatapremA kalyANamitrANyAkaraM buddhadarzanaM saMpazyan , kalyANamitrANi buddhadharmasaMdarzakAni saMpazyan , kalyANamitrANyAcAryANi sarvajJatAdharmeSu samanupazyan , cakSurbhUtAni / kalyANamitrANi buddhagaganAlokanatAyai saMpazyan , anupUrveNa yena samudravetAlIpradeze samantavyUhamudyAnaM tenopasaMkrAntaH / so'pazyat samantavyUhamudyAnaM sarvaratnaprAkAraparikSiptaM sarvaratnadrumapatiSu AviddhasamalaMkRtaM sarvaratnapatirucirasUkSmakusumareNupramuktaM sarvaratnadrumasamalaMkRtaM sarvaratnadrumapuSpavicitrakusumAkIrNaM sarvagandhadrumapatisamantadignizcaritagandhaM sarvaratnamAlAdrumakozapramuktapralamvanAnAratnamAlAvRSTyabhipravarSaNaM sarvamaNirAjadrumamaNiratnakRtavicitrabhaktisaMstI!- 10 pazobhitatalaM sarvakalpapuSpadrumanAnAraGgavastrapralambapracchannopacArasuvibhaktadezaM sarvavAdyadruma- By divyAtirekatUryamArutasamIritanirnAditamadhuranighoSamanimnonnatapRthivIsamatalAviddhaM sarvAbharaNavRkSakozapramuktAbharaNavikRtavicitradhArAbhipralambitopazobhitabyUham / tasmin khala punaH samantavyUhe mahodyAne daza prAsAdakoTIzatasahasrANi sarvamahAmaNiratnapratimaNDitaniyUhavyUhAni, daza kUTAgArazatasahasrANi jAmbUnadakUTakanakacchadanopetAni, daza vimAnazatasaha-15 srANi vairocanamaNiratnopazobhitagarbhANi, daza puSkariNIzatasahasrANi sarvaratnamayAni ratneSTakAnicitAni saptaratnavicitrasopAnAni nAnAmaNiratnavedikAparivRtAni divyacandanavArinipyandagandhAni suvarNavAlukAsaMstIrNadazaprAsAdakanakamaNiratnAkIrNatalAni caturdikSu vibhaktasopAnAni aSTAGgopetavAriparipUrNAni haMsakrauJcamayUrakokilakalaviGkakuNAlanirnAdarutamadhuranirghoSANi ratnatAlapatiparivRtAni suvarNaghaNTAjAlasaMchannamArutasamIritamanojJanirvoSa-20_sion zabdAni uparimahAmaNiratnavitAnavitatAni nAnAratnavRkSavATikAparivRtAni ucchritacchatradhvajamaNiratnajAlodyotitAni daza ca taDAgazatasahasrANi, kAlAnusAricandanakardamopacitAni sarvaratnamayavicitravarNapadmasaMchannAni mahAmaNiratnapadmAvabhAsitavimalasalilAni / tasya codyAnasya madhye vicitradhvajaM nAma mahAvimAnaM sAgaragarbharatnapRthivItalasaMsthAnaM vaiDUryamaNiratnastambhopazobhitaM jAmbUnadasuvarNasamudgatakUTaM jagadvirocanamaNiratnagarbhavyUhaphalaka- 225 baddhamasaMkhyeyamaNiratnajAlojjvalitatalamajitavatigandhamaNirAjanidhUpitopacAramanuracitagandhamaNirAjasamIritagandhaM vibodhanagandhamaNirAjavidhamanatIkSNendriyavAsanam / tasmiMzca vicitradhvaje mahAvimAne'parimitAnyAsanAni prajJaptAni-yaduta pannagarbhANi dinocanamaNiratnapadmagarbhANi vairocanamaNiratnapadmagarbhANi jagadrocanamaNiratnapadmagarbhANi citrakozamaNiratnapadmagarbhANi siMhapaJjaramaNiratnapadmagarbhANi vimalamaNiratnapadmagarbhANi maNiratnaracitapadma-30 garbhANi samantamukhamaNiratnapadmagarbhANi prabhAvyUhamaNiratnapadmagarbhANi sAgarapratiSThAnavizuddha 1B aparimANAni. 2S duryodhana, Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 102 8 103 gaNDavyUhasUtram / [30,0maNiratnavyUhattanantaramiprabhAtamaNirAja padmagarbhANi vajrasiMhAkrAntamaNiratnapadmagarbhANi / tasya ca vicitradhvajasya mahAvimAnasya aneke niryUhA acintyaratnamayA vicitraratnavyUhA acintyavarNanibhItarucirasaMsthAnAH / tacca samantavyUhamudyAnanupariSTAdazabhirmahAvitAnazatatahantaiH saMchannaM yaduta vana vitAne malAvitAnaiH puSpavitAnairmAlyavitAnairgandhavitAnairmaNi5 ratnavitAnaiH suvarNavitAnairAbharaNavitAnaiH vajraprabhAnamaNivitAnairairAvaNanAgarAja vikurvitApsarovitAnaiH zakrAbhilagnamaNiratnavitAnaiH / etatpramukhairdazabhirvitAnazatasahasraiH saMchannam / dazabhizca mahAratnajAlazatasahatraiH saMchannan / yaduta ratnagarbhakiGkiNIjAlaiH rattacchatrajAlaiH snaivimvajAlaiH sAgaragarbhanuktAjAlaiH nIla~vaiDUryamaNiratnajAlaiH siMhalatAjAlaiH candrakAntamaNiratnajAlaiH gandhavigrahajAlaiH ratnamakuTajAlaiH ratnahArajAlaiH / etatpramukhairdazabhirmahAmaNiratna10 jAlazatasahannaiH saMchannan / dazabhizca mahAvabhAsazatasahasrairavabhAsitam-yaduta jyotirazmimaNiratnAvabhAsena AdityagarbhamaNiratnAvabhAsena candradhvajamaNiratnAvabhAsena gandhapradhUpanArcimaNiratnAvabhAsena zrIgarbhamaNiratnAvabhAsena padmagarbhamaNiratnAvabhAsena jyotirdhvajamaNiratnAvabhAsena mahApradIpamaNiratnAvabhAsena samantadigvairocanamaNiratnAvabhAsena mahAgandhameghanizcaritavidhunmAlAmaNiratnAvabhAsena / etatpramukhairdazabhirmahAmaNiratnAvabhAsazatasahasrairnityAvabhAsitaM 15 tanmahodyAnam / dazamahAbharaNamaM ghazatasahasrAbhivarSitAlaMkAraM ca tanmahodyAnaM dazakAlAnusAricandanameghazatasahastrAbhigarjitaM dazadivyasamatikrAntamahAmAlyadAmamevazatasahasrAbhipralamitratopazobhitaM dazadivyasamatikrAntanAnAraGgavicitravastrameghazata sahastrAbhipravarSitaM divyasamatikrAntAbharaNameghazatasahasravibhUSitaM dazadevaputrazata sahasradarzanakAmAdhomukhapraNatAbhipravarSitaM dazApsaromeghazatasahasrapUrvasa bhAgacaritakha kastrakAtmabhAvotsRjanAbhipravarSitaM daza20 vodhisattvameghazatasahasradharmazravaNa tarSopasaMkrAntAbhipravarSitaM ca tanmahodyAnam / yatra AzopAsikA kAJcanagarbhamahAbhadrAsanopaviSTA sAgaragarbhamuktAjAlAlaMkRtA avabaddhamakuTA divyAtirekakanakakeyUravalayabAhuvyUhA zrIkAyarazmimaNiratnavirAjitabAhuH abhinIlavimalavilambamaNikuNDalA mahAratnajAlasaMchannopazobhitazIrSA siMhamukhamaNiratnakarNacUDakadhAraNI cintArAjamaNiratnahArAvasaktakaNThA sarvaratnajAlasaMchannaprabhojjvalitazarIrA prANikoTiniyutazatasahasra25 praNatakAyA / tatra ye AzAyA upAsikAyAH sakAzamaparimANAH sattvAH pUrvasyA diza Agacchanti, mahAbrahmANo vA brahmapurohitA vA brahmakAyikA vA vazavartino vA paranirmitavazavartikAyikA vA sunirmitA vA nirmANaratikAyikA vA saMtuSitA vA tuSitakAyikA vA suyAmA vA suyAmakAyikA vA devendrA vA trAyastriMzatkAyikA vA yakSendrA vA yakSA vA gandharvendrA vA gandharvA vA kumbhANDendrA vA kumbhANDA vA nAgendrA vA nAgA vA asurendrA vA asurA vA 30 garuDendrA vA garuDA vA kinnarendrA vA kinnarA vA mahoragendrA vA mahoragA vA yamA vA yamakanyA vA, pretamaharddhikA vA pretA vA manuSyendrA vA manuSyA vA / evaM ye dakSiNAyA vA pazcimAyA uttarAyA uttarapUrvAyA pUrvadakSiNAyA dakSiNapazcimAyAH pazcimottarAyA adha 1 Bom. ratnabimbajAlaiH. 80 daza Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -10.0 10 AzA! U yA diza Agacchanti / nahAbrahmAgo vA brahmapurohitA vA brahmakAyikA vA vazatino vA vazavartikAyikA vA yAvannanupyendrA vA manuSyA vA Agacchanti nAnAvyAdhispRSTA nAnAklezaparyavasthitA vividhadRSTigatAbhiniviSTAH karmAvaraNavRtAH, te nadarzanAdAzAyA umAnikAyAH sarvavyAdhyupazAntA bhavati / vigataklezamalacittA apagatadRSTizalyAH sAvaragaparvatavikIgI anAvaraNavizuddhimaNDalamavataranti / yatra vizuddhimaNDale sarvakuzalamUlAnyutta- 5 pante, sarvendriyAGkurA vivardhante, sarvajJajJAnanayasAgarAH samavasaranti / saMbaMdhAraNImugDanayasamudrA Avartante / sarvasamAdhimukhanayasamudrA abhimukhIbhavanti / sarvapraNidhAnanukhAni saMjAyante / sarvacaryAmukhAni pravartante / sarvaguNAbhinihasramukhAni vizudhyante / cittavaipulyatAsavAbhijJAvatinayena pravartante / kAyAsaGgatA sarvatrAnugatA bhavanti // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH samantavyUhamudyAnaM pravizya samantAdanuvilokayan 19 adrAkSIdAzAmupAsikAM bhadrAsane niSaSNAm / sa yena AzopAsikA tenopajagAma / upatya AzAyA upAsikAyAH pAdau zirasAbhivandha AzopAsikAnanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya etadavocat-mayA Arye anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittanutpAditan / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryA bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me AryA-kathaM bodhi- 15 satvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyan , kathaM pratipattavyam // sA Aha---ahaM kulaputra, azokakSemadhvajasya bodhisattvavimokSasya lAminI / sAhaM kulaputra amoghadarzanA amoghazravaNA amoghaparyupAsanA amodhaikavAsasaMvAsanA amoghAnusmaraNA / nAhaM kulaputra, anavaropitakuzalamUlAnAM sattvAnAM cakSuSa AbhAsa- mAgacchAmi darzanavijJaptyA, nAparigRhItakalyANamitrANAM nAsamanvAhRtasamyaksaMbuddhAnAm / 20 mama kulaputra sahadarzanena sattvA avaivartikA bhavantyanuttarAyAH samyaksaMbodheH / api tu khalu punarme kulaputra, pUrvasyAM dizi tathAgatA Agatya iha ratnAsane niSadya dharma dezayanti / yathA pUrvasyAM dizi, evaM dazabhyo digbhyaH / sAhaM kulaputra avirahitA tathAgatadarzanena, avirahitA dharmazravaNena, avirahitA bodhisattvasamavadhAnena / yAnyapImAni kulaputra caturazItiH prANikoTIniyutazatasahasrANi iha samantavyUhe mahodyAne prativasanti, sarvANyetAnya- 25 vaivartikAnyanuttarAyAH samyaksaMbodheH mama sbhaagcritaani| ye'pyanye kulaputra kecidiha sattvAH prativasanti, te'pyavivAH sarve'nuttarAyAH samyaksaMbodheH / avivartyasaMghasamavasaraNA mama sabhAgacaritA vodhisattvAH / Aha-kiyaccirotpAditaM tvayA Arye anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittam ? Aha-ahaM kulaputra pUrvenivAsamanusmarAmi, dIpaMkaraM tathAgatamahantaM samyaksaMbuddham / tasya me tathAgatasyAntike brahmacarya cIrNam / sa ca me tathAgataH 30 pUjitaH, dharmadezanA ca me tasyAntikAdugRhItA / tasya pareNa vimalo nAma tathAgato'bhUt / Som. avirahitA. gaNDa. 11 s 104 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8105 gaNDanyUhasUtram / [10.0tanyAhaM zAsane pratrajitA, dharmacakraM ca me saMvAritam / tasya pareNa ketunIma tathAgato'bhUt / sa nayA ArAgitaH / tatya pareNa neruzrI ma tathAgato'bhUt / tasya pareNa padmagarbho nAma tathAgato'bhUt / tasya pareNa vairocano nAma tthaagtH| tatya pareNa samantacakSurnAma tathAgataH / tasya pareNa brahmazuddho nAma tathAgataH / tasya pareNa vajranAbhirnAma tathAgataH / tasya pareNa varuNa5 devo nAma tathAgato'bhUt / anena kulaputra paryAyeNa jAtiparaMparayA kalpaparaMparayA buddhaparaM parAmavatarantI anusmanmANA tathAgatAnahato'nantaryatayA paTtriMzadgaGgAnadIvAlukAsamAMstathAgatAnanusmarAmi, ye mayA ArAgitA upasthitAH pUjitA arcitAH, yeSAM mayA antikAddharmadezanA zrutA, yeSAM ca me zAsane brahmacarya cIrNam / ata uttari kulaputra tathAgatAH prajA nanti, yAvanto mayA tathAgatA ArAgitAH / apramANAH kulaputra bodhisattvAH prathama10 cittotpAdanaiva sarvadharmadhAtuspharaNatayA, apramANAH kulaputra bodhisattvA mahAkaruNAnayena sarvajagadantargatatayA, apramANAH kulaputra bodhisattvA mahApraNidhAnadazadigdharmadhAtutalaniSThAnugamanatayA, apramANAH kulaputra bodhisattvA mahAmaitryA sarvajagatspharaNatayA, apramANAH kulaputra, bodhisattvA bodhisattvacaryayA sarvakSetreSu sarvakalpasamavasaraNatayA, apramANAH kula putra vodhisattvAH samAdhivalena bodhisattvamArgApratyudAvartanatayA, apramANAH kulaputra bodhi15 sattvA dhAraNIbalena sarvajagatsaMdhAraNadhAraNInayAnugamanatayA, apramANAH kulaputra bodhisattvA jJAnAlokabalena tryadhvajJAnanayAnugamanasaMdhAraNatayA, apramANAH kulaputra bodhisattvA abhijJAbalena sarvakSetreSu yathAzayasattvAbhirucitaprabhAjAlacakrAbhinirharaNatayA, apramANAH kulaputra bodhisattvAH pratisaMvidvalena ekaghoSodAhArasarvajagatsaMtoSaNatayA, apramANAH kulaputra bodhisattvAH kAyavizuddhayA sarvabuddhakSetrakhazarIraspharaNatayA // 20 sudhana Aha-kiyaccireNa Arye tvamanuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbhotsyase ? Aha-nakhala kulaputra ekasattvAramvaNatayA bodhisattvAnAM vodhAya cittamutpadyate yaduta paripAkavinayAya / na sattvazatasyArthAya, na sattvasahasrasya, na sattvazatasahasrasya, na sattvakoTeH, na sattvakoTIzatasya, na sattvakoTIsahasrasya, na sattvakoTIniyutazatasahasrasya arthAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / na sattvakaGkarasyArthAya, na sattvabimbarasya, na sattvapravarasya, na sattvaparamasya, 25 na sattvAvarasya, na sattvAsInasya, na sattvAnaupamyasya, na sattvanemasya, na sattvavipAsasya, na sattvamRgavasya, na sattvavinohasya, na sattvavirAgasya, na sattvAvagamasya, na sattvavivagasya, na sattvasaMkramasya, na sattvavisarasya, na sattvavijaGgasya, na sattvavisrotasaH, na satvavivAhasya, na sattvavibhakteH, na sattvavigdhantasya, na sattvatulanasya, na sattvAtulasya, na sattvavaraNasya, na sattvavivaraNasya, na sattvavanasya, na sattvavivarNasya, na sattvasAmyasya, na sattvavaraNasya, na 30 satvavicArasya, na sattvavisArasya, na sattvavyatyastasya, na sattvAbhyudgatasya, na sattvavisRSTasya, na sattvadevalasya, na sattvaparibhedasya, na sattvavikSobhasya, na sattvapaliguJjasya, na sattvahari 1 ekasaMdhAraNatayA. 2 B sattvavigrahasya. 3 B sattvavikhaMtrasya. B 42 S 106 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -10.0] tanya, na sattvAlokasya, na sattvandriyasya, na sattvahelukanya, na satradurbudanya, na mantrahanaganya, na sattvamAlutamba, na sattvamailutatya, na satvakSayatya, na sattvAkSayanujanya, na tvailatAyAH, na sattramAlutAyAH, na tattvanaNDamAyAH, na sattvaviSamatAyAH, na satyasanAlAyAH, na santvanamantAyAH, na sattvagranatIyAH. na sattvAmantrAyAH, na sancAnamantrAyAH. na savasaGgamantrAyAH, na sattvavimantrAyAH, na sattvahimantrAyAH, na satvaparamatrAyAH, na satvazivamantrAyAH, 5 na sattvailAyAH, na sattvavelAyAH, na sattvatelAyAH, na sattvazailAyAH, na satvakalAyAH, na sattvazilAyAH, na sattvazvelAyAH, na sattvanelAyAH, na sattvabhelAyAH, na sattvatelAyAH, na sattvapelAyAH, na sattvahelAyAH, na sattvamelAyAH, na sattvasaraDasya. na sattvamArutatya, na sattvamerutasya, na sattvakhelutasya, na sattvamAlutatya, na sattvamullutamya. na sattvAjavasya, na sattvakamalasya, na sattvakamarasya, na sattvAtarasya, na sattvahelavasya, na sattvavelavasya, na 10 sattvajAvakasya, na sattvahavasya, na sattvahavalasya, na sattvabimbaratya. na sattvabimbahurasya, na sattvacaraNasya, na sattvacaramasya, na sattvaparavasya, na sattvadhavarasya, na satvapramadasya, na sattvavigamasya, na sattvodvartanasya, na sattvanirdezasya, na sattvakSayasya, na sattvasaMbhUtasya, na sattvamamasya, na sattvavadasya arthAya, na sattvotpalasya, na sattvapAsya, na sattvasaMkhyAyAH, na sattvopAgamasya, na sattvagatyAH, na sattvAsaMkhyeyasya, na sattvAsaMkhyeyaparivartasya, na sattAparimA- 15 Nasya, na sattvAparimANaparivartasya, na sattvAparyantasya, na tattvAparyantaparivartatya, na sattvAsamantasya, na sattvAsamantaparivartasya, na sattvAgaNeyasya, na sattvAgaNeyaparivartasya, na sattvAtulyasya, na sattvAtulyaparivartasya, na sattvAcintyasya, na sattvAcintyaparivartasya, na sattvAparyantasya, na sattvAparyantaparivartasya, na sattvAmApyasya, na sattvAmApyaparivartasya, na sattvAnabhilApyasya, na sattvAnabhilApyaparivartasya, na sattvAnabhilApyAnabhilApyasya arthAya, na sattvAnabhilApyAnabhi-20 lApyaparivartasyArthAya / nekalokadhAtuparyApannAnAM sattvAnAmaya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyalokadhAtuparyApannAnAM sattvAnAmarthAya, na cAturvIpakalokadhAtuparamANurajaHsamalokadhAtuparyApannAnAM sattvAnAmaya, na sahanalokadhAtuparamANurajaHsamalokadhAtuparyApannAnAM sattvAnAmarthAya, na dvisAhasralokadhAtuparamANurajaHsamalokadhAtuparyApannAnAM sattvAnAmarthAya, na trisAhasramahAsAhasralokadhAtuparamANurajaHsamalokadhAtuparyApannAnAM sattvAnAmarthAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyatrisAhanamahAsAhanalokadhAtuparamANurajaHsamalokadhAtuparyApannAnAM sattvAnAmarthAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate yaduta paripAkavinayAya, api tu azeSaniHzeSAnavazeSasarvalokadhAtuparyApannAnAM sarvasattvAnAmarthAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate yaduta paripAkavinayAya / naikabuddhArAgaNatAyai bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate yaduta ArAgaNAbhirAdhanapUjopasthAnatAyai / na dazabuddhArAgaNAbhirAdhana- 30 pUjopasthAnatAyai, na yAvadanabhilApyAnabhilApyalokadhAtuparamANurajaHsamabuddhArAgaNAbhirAdhanapUjopasthAnatAyai bodhisatvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikalokadhAtuparyA S 107 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B43 gnnddvyuuhsuutrm| pannabuddhavaMzArAgaNAbhirAdhanapUjopasthAnatAyai, na yAvadanabhilApyAnabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsanalokadhAtuparyApannatathAgatavaMzArAgaNAbhirAdhanapUjopasthAnatAyai bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / nekabuddhakSetraparizodhanAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyalokadhAtuparamANurajAtamavuddhakSetraparizodhanAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikatathAgata5 zAsanasaMdhAraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamatathAgatazAsanasaMdhAraNAya bodhisatvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikavuddhaprasthAnapraNidhAnavimAtratAvataraNAya na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamabuddhaprasthAnapraNidhAnavimAtrAvaraNAya bodhisatvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikatathAgatabuddhakSetravyUhAvataraNatAyai, na yAvadanabhi lApyAnabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamatathAgatabuddhakSetravyUhAvataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya s 108 13 cittamutpadyate / naikabuddhaparSanmaNDalavibhaktyavataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilASya vuddhakSetraparamANurajaHsamabuddhaparSanmaNDalavibhaktyavataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikatathAgatadharmacakrasaMdhAraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilAgyabuddhakSetraparamANurajaHsamatathAgatadharmacakrasaMdhAraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikasattvacittasamudrAvataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamasattvacittasamudrA15 vataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikasattvendriyacakraparijJAyai, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamasattvendriyaparijJAyai bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikasattvendriyasAgarAvataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamasattvendriyasAgarAvataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikalokadhAtukalpaparaM parAvataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamalokadhAtukalpaparaMparAva20 taraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittmutpdyte| naikalokadhAtuparyApannasarvasattvacaryAvAsanAnu saMdhyavataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamalokadhAtuparyApanasarvasattvacaryAvAsanAnusaMdhyavataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikalokadhAtuparyApannasarvasattvaklezasamudrAvataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamalokadhAtuparyApannasarvasattvasarvaklezasamudrAvataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikaloka25 dhAtuparyApanasarvasattvasarvakarmasamudrAvataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaH samalokadhAtuparyApannasarvasattvasarvakarmasamudrAvataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / naikalokadhAtuparyApannasarvasattvasarvacaryAsamudrAvataraNAya, na yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamalokadhAtuparyApannasarvasattvasarvacaryAsamudrAvataraNAya bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / api tu azeSaniHzeSAnavazeSasarvasattvadhAtuparipAkavinayAya bodhisattvAnAM 30 bodhAya cittamutpadyate / anavazeSasarvabuddhArAgaNAbhirAdhanapUjopasthAnatAyai bodhisattvAnAM bodhAya cittamutpadyate / anavazeSasarvalokadhAtuparyApanasarvabuddhavaMzArAgaNAbhirAdhanapUjo 8109 Som. tathAgata. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -10.0] 10 aashaa| pasthAnatAyai bodhisattvAnAM praNidhyabhilASo bhavati / anavazeSasarvadukSetraparizodhanAya bodhisattvAnAmAzayo dRDhIbhavati / anavazepasarvabuddhazAsanasaMdhAraNAya bodhisatvAnAM prayogaH saMbhavati / anavazeSasarvatathAgataprasthAnapraNidhivimAtratAnugamAya bodhisattvAnAM cittavegAH prAdurbhavanti / anavazepasarvatathAgatasarvabuddhakSetraguNavyUhAvataraNAya bodhisattvAnA vyavasAya utpadyate / anavazeSasarvatathAgataparpanmaNDalasamudrAvataraNAya bodhinattvAnAmabhilAyaH / prabhavati / anavazepasarvajagaccittasAgarAvagAhanatAyai bodhisattvAnAM prArthanA saMjAyate / anavazeSasarvasattvendriyacakraparijJAya bodhisattvAnAmabhikAGkSotpadyate / anavazeSasarvasattvendriyasAgarAvataraNatAyai bodhisattvAnAmutsoDirAjAyate / anavazephsarvalokadhAtukalpaparaMparAvataraNAya bodhisattvAnAM chandaH saMbhavati / anavazeSasarvasattvaklezavAsanAnusaMdhisamucchedAya bodhisattvAnAM parAkrama AjAyate / anavazeSasarvasattvakarmaklezasamudrocchopaNAya 10 bodhisattvAnAM mahAjJAnasUrya udAgacchati / anavazeSasarvasattvacaryAparijJAya bodhisattvAnAM prajJAlokaH prAdurbhavati / anavazeSasarvasattvaduHkhAgniskandhaprazamanAya bodhisattvAnAM mahAkaruNAmeghaH samudAgacchati / saMkSepeNa kulaputra etatpramukhAni daza bodhisattvacaryAnayamukhAsaMkhyeyazatasahasrANi, yAni bodhisattvena sanudAnayitavyAni / api tu khalu punaH kulaputra sarvadharmasamavasaraNA bodhisattvAnAM caryA yaduta jJAnAnugamAya / sarvakSetrasamavasaraNA 15 bodhisattvAnAM caryA yaduta parizodhanatAyai / tasyA mama kulaputra evaMpraNidheryaniSThA kAmadhAtuvizuddhiH, tanniSThAni mama praNidhAnAni bhavantu / yanniSThA lokadhAtuvizuddhiH, tanniSTAni mama praNidhAnAni bhavantu / yA niSThA sarvasattvaklezavAsanAnusaMdhyanuzayAnAm , tanniSThAni mama praNidhAnAni bhavantu // Aha-ko nAma AyeM eSa vimokSaH ? Aha-azokakSemadhvajo nAma kulaputra eSa 20. vimokSaH / etamahaM kulaputra, ekaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM sAgarasamacittAnAM bodhisattvAnAM sarvavuddhadharmasaMpratIcchanatayA, merukalpAnAM dRDhAcyAzayatayA, sudarzanabhaiSajyarAjopamAnAM sarvasattvaklezavyAdhipramokSaNatayA, AdityakalpAnAM sarvasattvAvidyAndhakAravidhamanatayA, dharaNIsamacittAnAM sarvasattvAzrayapratiSThAnabhUtatayA, mArutasadRzAnAM sarvajagadarthakaraNatayA, pradIpabhUtAnAM sarvasattvajJAnAlokakaraNatayA, meghopamAnAM zAntanirghoSa-25 yathAvaddharmapravarSaNatayA, candropamAnAM puNyarazmijAlapramocanatayA, zakropamAnAM sarvajagadArakSApratipannatayA caryA jJAtuM guNAn vA vaktum , acintyA vA bodhisatvazikSAH prabhAvayitum , anantamadhyA vA bodhisattvapraNidhivikalpAH saMdarzayitum // gaccha kulaputra ayamihaiva dakSiNApathe samudravetAlyAM nAlayurnAma jnpdH| tatra bhISmottaranirghoSo nAma RSiH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha / sa te kulaputra bodhi- 30 satvacaryAmupadezyati // 19 azokakamadhvajo. S 110 B44 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [10.0atha khalu sudhanaH zreSThidAraka AzAyA upAsikAyAH pAdau zirasAbhivandya AzAmupAsikAmanekazatasahatrakRtvaH pradakSiNIkRlya punaH punaravalokya praNipalya azrumukho rudan bodhiparamadurlabhatAmanuvicintayan , kalyANamitradurArAgaNatAmanuvicintayan , satpuruSasamavadhAnasudurlabhatAmanuvicintayan , bodhisattvendriyapratilAbhadurabhisaMbhavatAmanuvicintayan , bodhi5 sattvAzayavizuddhidurlabhatAmanuvicintayan , sabhAgamitrasamavadhAnadurlabhatAmanuvicintayan , yathAvadvovyabhimukhacittanidhyaptidurlabhatAmanuvicintayan , avipamadharmanayAnuzAsanIprayogadurlabhatAmanuvicintayan , asaMhAryacittakalyANatAyogasaMjananadurlabhatAmanuvicintayan , sarvajJatAvegavivardhanadharmAlokaludurlabhatAmanuvicintayan , AzAyA upAsikAyA antikAtprakrAntaH // 8 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5112 11 bhiissmottrnirghossH| atha khalu sudhanaH zreSThidArako bodhisattvAnuzAsanyanugatacitto bodhisattvacarcApari- zodhanAnugatacitto bodhisattvapuNyabalavivardhanacitto buddhadarzanavegAvabhAsitacitto dharmanidhAnapratilAbhasaMjAtacittavego mahApraNidhAnAbhinihArapravardhitacittavegaH sarvadharmadigabhinukhacitto dharmasvabhAvAvabhAsitacittaH sarvAvaraNavikiraNacitto nirandhakAradharmadhAnuvyavalokanacitto / nArAyaNavajraratnAbhedyavimalAzayacittaH sarvamAravaladuryodhanadurdharpaNacitto'nupUrveNa yena nAlyurjanapadaH tenopasaMkramya bhISmottaranirghoSamuSinanveSate sma / tena ca samayena bhISmottaranirghoSapiranyatamasminnAzramapade viharati sma asaMkhyeyavicitradrumalatAbanaramaNIye vividhavRkSapatrasaMchane sadApraphullitavicitrapuSpavRkSe sadAphalopacitaphalavRkSe nAnAratnavRzodAramaNiphalakasaMskRtatale suvibhaktamahAcandanadrume manojJAgaruvRkSasadApramujagandhopazobhite caturdikSu 10 vibhaktagandhopazobhite caturdikSu vibhaktapATalIvRkSasamalaMkRte nyagrodhavRkSapAdaparucirasaMsthAne sadApakkaphalajambUvRkSapravarSaNe navanalinIpotpalakumudopazobhite / adrAkSIsudhanaH zreSTidArako bhISmottaranirghoSamRrSi dazaRSisahasraparivRtaM candanatalAvabaddhAyAM kuTyAM jaTAnakuTadhAriNamajinadarbhacIvaravalkalavasanaM tRNasaMstaropaviSTam / dRSTvA ca punaryena bhISmottaranirghoSa RSistenopajagAma / upetya bhUtakalyANamitrapratilambanAzayakalyANamitrAyadvArA sarvajJatAM saMpazyan , 15 bhUtamArgopanayAya kalyANamitrAnuzAsanyadhInAM sarvajJatAM saMpazyan , sarvajJatAbhUmyupanayena kalyANamitradAsAdhInAM sarvajJatAM sapazyan , dazavalajJAnaratnadvIpopanayena kalyANamitrolkAvabhAsitAM sarvajJatAM saMpazyan , dazabalajJAnAlokasaMjananatayA kalyANamitramArgA sarvajJatAM saMpazyan , akSuNNasarvajJatApuraprApaNatayA kalyANamitrapradIpAM sarvajJatAM saMpazyan , samaviSamasaMdarzanatayA kalyANamitraM setuM sarvajJatAyAH saMpazyan , sarvaprapAtabhayavigamanatayA kalyANa- 21 mitracchatrAM sarvajJatAM saMpazyan , mahAmaitrIbalAhAdasaMjananatayA kalyANamitravegAM sarvajJatAM saMpazyan , mahAkaruNAsaMjananatayA kalyANamitrAdhInAM sarvajJatAdarzanaparipuSTiM saMpazyan , dharma- khabhAvanayAvabhAsanatayA sarvazarIreNa praNipatya utthAya bhISmottaranirghoSamRSi anekazatasahannakRtvaH pradakSiNIkRtya prAJjalibhUtaH purataH sthitvA manojJopacAreNa manojJAM vAcamudIrayan evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhi- 25 sattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryoM bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me AryaH-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalla bhISmottaranirghoSaRSistAni daza mANavakasahasrANyanuvilokya evamAhaanena mANavakAH kulaputreNa anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / sarvasattvAzcAbhaye-30 nopanimantritAH / ayaM sa kulaputrAH sarvasattvahitasukhAya pratyupasthito jJAnasAgarAbhimukhaH 1 B om. manojJopacAreNa. 12 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 45 S 113 gaNDavyUhasUtram / [ 11.0 sarvatathAgatAnAM dharmanedhAn dhAtukAmaH sarvadharmanayasAgarAnavagAhayitukAmaH mahAjJAnAloke - 'vasthAtukAmo mahAkaruNAmenupasthApayitukAmo mahAdharmavarpamabhipravarSayitukAmo mahAjJAnAloke candre udAgatya sarvaklezapratApaM prazamayitukAmo sarvasattvakuzalamUlAni vardhayitukAmaH // 88 1 atha khalu tAni daza mANavakasahasrANi nAnAvarNaiH suruciraiH sugandhaiH puSpaiH sudhanaM ' zreSTidArakamavakIrya abhyavakIrya abhivandya namaskRtvA praNipatya pradakSiNIkRtya evaM vAcamudIrayAmAsuH -- epa trAtA bhaviSyati, sarvasattvAnAM sarvanirayaduHkhAni prazamayiSyati / sarvatiryagyonigatiM vyavacchetsyati / sarvayamalokagIta vinivartayiSyati / sarvAkSaNadvArakapATAni pithapayiSyati / tRSNAsamudramucchopayiSyati / tRSNAvandhanaM chetsyati / duHkhaskandhaM vinivartayiSyati / avidyAndhakAraM vidhamayiSyati / puNyacakravAlaM loke parisaMsthApayiSyati / jJAnaratnAkaramupa10 darzayiSyati / jJAnasUryanudAgamiSyati / dharmacakSurvizodhayiSyati / samaviSamaM loke saMprakAzayiSyati / atha khalu bhISmottaranirghopa RpiH tAn mANavakAnevamAha-yena mANavakA anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditaM bhavati, sa bodhisattvavaryAM caran sarvasattvAnAM sukhanutpAdayati, anupUrveNa ca sarvajJatAM pratilabhate / anena mANavakAH kulaputreNa anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / sa eSa sarvabuddhaguNabhUmiM pariSairayiSyati / atha khalu 15 bhISmottaranirghoSa RSiH sudhanaM zreSThidArakametadavocat - ahaM kulaputra aparAjitadhvajasya bodhisattvasya vimokSasya lAbhI / sudhana Aha--ka etasya Arya aparAjitadhvajasya vodhi - sattvavimokSasya viSayaH ? tato bhISmAttaranirghoSaRSiH dakSiNaM pANi prasArya sudhanaM zreSThidArakaM zirasi parimArNya dakSiNena pANinA paryagRhNAt / samanantaraparigRhItazca sudhanaH zreSThidArako bhISmottaranirghoSeNa RSiNA dakSiNena pANinA, atha tAvadeva sudhanaH 20 zreSThidArako'pazyaddazasu dikSu dazabuddhakSetrazatasahasraparamANurajaH samAni buddhakSetrANi / teSu ca dazabuddhakSetrazatasahasraparamANurajaH samAnAM tathAgatAnAM pAdamUlagatamAtmAnaM saMjAnAti sma / tAni ca buddhakSetrANyapazyadasaMkhyeyAkAravizuddhavyUhAni / teSu ca tathAgataparSanmaNDalasamudrAnnAnAvarNavicitravyUhAnapazyat / teSu ca parSanmaNDalasamudreSu tathAgatazarIrANi lakSaNAnuvyaJjanobvalitopacitAnyapazyat / tebhyazca dharmadezanAM zRNotyekapadavyaJjanAparAGmukhAm / 25 tAni ca tathAgatadharmacakrANyanyonyAsabhinnAni saMdhArayati / tAMzca dharmamevAnnAnAsattvAzayeSu pravarSaNAM saMpratIcchati / teSAM ca tathAgatAnAM nAnAdhimuktibalavizodhitaM pUrvapraNidhAnasamudrAnavatarati / tAMzca nAnApraNidhAnasAgaravizuddhAn buddhasamudAgamasamudrAnavatarati / tAMca yathAzayasarvasattvasahasrasaMtoSaNavijJApanAn buddhavarNAnadrAkSIt / tAni ca buddharazmijAlAni nAnAvirAgavizuddhavyUhamaNDalAnyapazyat / tAni ca buddhabalAnyanAvaraNajJAnAlokAnugamenAva80 tarati / sa kvacittathAgatapAdamUle rAtriMdivaM saMjAnAti / kacitsapta rAtriMdivAni, kacidardhamAsam, kacinmAsam, kvacitsaMvatsaraM kacidvarSazataM kacidvarSasahasraM kacidvarSazatasahasraM kaci - 1 1 B parizodhayiSyati. 2 Bom tAni ca... pazyat. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 bhiipmottrnighossH| ikoTiM katridUSakoTIzanaM kacidvayakoDintahatnaM kandirakoTIzananaM kRtripake vyayunaM kacidvarSakoTIdiyunaM kavikA saMjAnAti / kacikA kavikalaza trikapatra katrikAlpazatalahana kavikalakoTI RtrikAkoTIzanaM kRtrikAkInanaM RtrikakoTIzatasahannaM RtrikAyake.TIniyutazata hannaM kacittathAgatagAunale pabadanAlayAnabhilAzAn kalyAn saMjAnAti / kacittathAgatapAdanale janbUdvIparanArajannata karan / saMjAnAti / kvacidyAvadanAmalAnyAnabhilAbhyayuddhakSetramaramAgurajaHsanAna kalpAn saMjAnAti aparAjitadhvajabodhisattvavinomAnAprabhAmito vairocanamna mAdhyavamAnapratilabdhaH ajayajJAnavimokSasanAdhyanugataH tamanta divapAradhAraNInuvAdalokapratilabdhaH vajramaNDaladhAraNAmukAvabhAsitacitta: suvibhaktajJAnakUTaviSayasamAdhivihArapratilabdha: nanantatalavyaGmAgaMtrajJAnAramitAvihAraviSayo vuddhagaganaganaNDalasanAvyAlokaprastaH sarvabuddhadharmacakrananimtamAdhyatrabhAsitacittaH tryadhvajJAnaratnAkSayamaNDalasamAdhyAlokatrAtaH // ___atha khalu bhISmottaranirghoSa RpiH sudhanaM zraSTinArakaM vyanuzcat / na punarapi bhISmottaranirghopattya RpeH purataH sthitamAtmAnaM sNjaanaati| taM bhIpnottaranirvoSa RpirAha-- smAsi kulaputra ? Aha-smarAmi Arya kalyANamitrApiSTAnena / Aha--tamahaM kulaputra aparAjitadhvaja bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM nayA zakyaM sarvajagadvizeSajJAnAbhi- 15 jJAvatArasamAdhipratilabdhAnAM bodhisattvAnAM sarvakAlacakravazavartinAM vuddhalakSaNajJAnAbhinihArakuzalAnAM tathAgatadivasAvakrAntivijJaptivyUhAnAM adhvaviyavekalakSaNajJAnasamavasaraNAnAM sarvalokavAtusuvibhaktakAyAnAM sarvadharmadhAtvavabhAsitajJAnazarIrANAM sarvasattvayathAzavAminukhAbhyutthitAnAM yathAzayasattvacaryAvicArAnukUlopacArANAM samantAbhirucitarocanAnAm amalTavipularucirajJAnamaNDalavizuddhAnAM caryA jJAtuM guNA bA vaktuM praNidhivizepo vA sUcayituM 2) kSetrAbhisaMskAro vA jJAtuM jJAnaviSayo avagAhituM samAdhigocaro vA anusatuM RddhivikuvitaM vA avatarituM vimokSavRSabhitAvikrIDitaM vA anugantuM zarIravibhaktinimittaM vA udrahItuM kharamaNDalavizuddhirvA prabhAvayituM jJAnAvabhAso vA nidarzayitum / / gaccha kulaputra, ayamihaiva dakSiNApathe ISANo nAma janapadaH / tatra jayoSmAyatano nAma brAhmaNaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisatvacaryAyAM 23 zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khala sudhanaH zreSThidArakastuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisomanatyajAto bhISmottaranirghopasya RSeH pAdau zirasAbhivandha bhISmottaranirghoSa RSimanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya bhISmottaranirghoSasya RSerantikAtprakrAntaH // 9 // 115 - - gaNDa, 12 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 116 12 jyossmaaytnH| atha khalu nudhanaH zreSTidArako'parAjitadhvajabodhisattvavimokSajJAnAvabhAsitaH acintyabuddhavinayavikurvitapratyakSavihArI acintyabodhisattvavimokSapratyakSajJAnAbhijJaH acintyabodhi mancasamAdhijJAnAvabhAsitatrittaH sarvakAlasamavasaraNasamAdhijJAnAvabhAsapratilabdhaH sarva5 saMjJAnaMgatasamavasaraNatamAthiviSayAvabhAsitaH sarvajagadvizeSavatijJAnAlokapratilabdhaH sarvatryadhvA numatagocarAvehArAbhimukhaH advayavikalpasamatAnirdezajJAnaparamaH sarvAramvaNaprasaritajJAnAlokaH sattvazraddhAbhimukhakSAntivizuddhyadhinuktikozakuzalaH svabhAvadharmakSAntinizcayajJAnAlokapratilabdhaH sarvatrAnugatAbhijJabodhisattvacaryAsvabhAvabhAvanAvirahitacittaH sarvajJatAvegAvivartyacitto dazavalajJAnavidyudavabhAsapratilabdhaH dharmadhAtunirghoSAbhilASAvitRptacittaH sarvajJatA10 vihAragocarAvataraNapratipatticittaH anantabodhisattvacaryAvyUhAbhinirhAracitto'nantabodhi sattvamahApraNidhAnamaNDalaparizodhanacittaH anantamadhyalokadhAtujAlAkSayAnugamajJAnAbhimukhacittaH anantasattvasAgaraparipAkavinayAsaMkucitacittaH anantabodhisattvacaryAviSayaM saMpazyan anantalokavAnugativimAtratAM saMpazyan anantalokadhAtuvibhaktivicitratA saMpazyan anantalokadhAtusUkSmodArArambaNAntargatAM saMpazyan anantalokavAtupratiSThAnasaMjJAjAlavicitritAM 15 saMpazyan anantalokadhAtuvyavahAraprajJaptisaMvRtivimAtratAM saMpazyan anantasattvAdhimuktivimA tratAM saMpazyan anantasattvavibhaktivimAtratAM saMpazyan anantasattvaparipAkavinayAnugamaM saMpazyan anantasattvadikAlasaMjJAgatavicitratAM saMpazyan kalyANamitrANyabhimukhIkurvANo'nupUrveNa yena ISANe janapade jayoSmAyatano brAhmaNaH, tenopasaMkrAntaH / tena ca samayena jayoSmAyatano brAhmaNa ugraM tapaH tapyati sarvajJatAmAramvaNIkRtya / tasya caturdizaM mahAnagni20 skandhaH parvatamAtrojjvalitaH / abhyudgatamahAparvataprapAtaH kSuradhArAmArgaH saMdRzyate // atha khalu sudhanaH zreSThidArako jayoSmAyatanasya brAhmaNasya pAdau zirasAbhivandha purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya, anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittmutpaaditm| na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryoM vodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me AryaH kathaM vodhisattvena 25 bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / sa Aha-gaccha kulaputra, etaM kSuradhAramArga parvatamabhiruhya atra agnikhadAyAM prapata / evaM te bodhisattvacaryA parizuddhiM gamiSyati // atha khalu sudhanasya zreSThidArakasya etadabhavat-durlabhA aSTAkSaNavinivRttiH / durlabho mAnuSyapratilAbhaH / durlabhA kSaNasaMpadvizuddhiH / durlabho buddhotpAdaH / durlabhA avikalendriyatA / durlabho buddhadharmazravaH / durlabhaM satpuruSasamavadhAnam / durlabhAni bhUtakalyANamitrANi / durlabho 30 bhUtanayAnuzAsanopasaMhAraH / durlabhaM samyagjIvitaM manuSyaloke / durlabhA dharmAnudharmapratipattiH / mA haivAyaM mAro bhaviSyati mArAdhiSThito vA mArakAyiko vA kalyANamitrapratirUpako vA bodhisattvakhaNDako vA, yo mama kuzalamUlAntarAyAya pratipannaH, yo mama jIvitanirodhAya Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -12.0] 12 jayoSmAyatanaH / 11 abhyutthitaH / nAmAntarayaM kartukAmaH mAyA / nAkha na vine tayA prgetukaamH| nA khalu ne dharmarAvaM kartukAmo buddhadharnAdhigatAya / tasyaivaM cintAnanatikAraprayuktasya daza brahRsahannAmyuparyantarikSe sthitvA pravAhamA kula evaM cetanAMDI kApaH / eSa kulaputra Aryo vArciH samAnyavabhAsalabdhaH avivayoM mahAramnogyapratipannaH sarvajagatsneha paryAdAnAyAmyutthitaH sarvadRgitAdAlanAya prayukta kaJjanirdahanAya pratyupasthitaH, sarvAkSaNajJAnavAntarAbhAsanAyoyuktaH, sarvasatvajarAmaraNa prapAtabhayavinivartanAya vyavasthitaH tryadhvAnvakAravivamanatAyai abhiyuktaH sarvadharmarasmiJcana pratipannaH / etasya hi kulaputra, paJcatapastapyamAnasya yAvantaH kecidrAhmaNAH kartRvanIzvaratvaM sarvalokajyeSThatvamAtmani manyante vividhadRSTigatAbhiniviSTAH, tasya amogratapotratasanAdAna prabhAveNa sarve svabhavaneSu na ranante / te vyAnaratinanAtvAdayanto'tya sakAzanupasaMkrAmanti / 10 tAneSa AgatAnRddhyanubhAvenAbhibhUya ugratratatapasA ca tenyaH sarvadRSTigata vinivartanAya sarvamAnamadaprahANAya ca dharmaM dezayati / sarvajaganmahAmaitrI mahAkaruNAstaragatAyeM bodhyAzayadRDhIkaraNatAyai bodhicittotpAdavipulakaraNatAyai sarvabuddhasaMdarzanAbhimukhatAyai buddhakharananDalapratilambhaparipUraNAya sarvatrAnuravaNabuddhaghoSapApratidhAtAnAvaraNatAyai ca dharma dezayati // 1 daza ca mArasahasrANyuparyantarIkSe sthitvA divyaimaMNiratnairabhyavakIrya evamAhuH-anya 15 kulaputra, paJcatapastapyato'smAdarciH sa vaiH skandhAdAbhA nizcaritvA anmadbhavanAnyAtmabhAvanAbhavana:bharaNaparibhogAMzca jihmIkurvanti / te vayaM saMvegajAtAH saparivArAH etasya sakAzanupataMtramAma / upasaMkrAntAnAM caipo'smAkaM tathA dharmaM dezayati yathA tvacittapratilabdhA bodhAya cittamutpAdya avinivartanIyA bhavAmo'nuttarAyAM samyaksaMvodha // daza ca vazavartidevarAjasahastrANi divyaiH puSpairabhyavakIrya evamAhuH -- vayaM kulaputra, 20 asya paJcatapastapyataH svabhavaneSu ratiM na vindAmaH / te vayaM svaskhajanaparivArA etasya sakAzamupasaMkramAmaH / sa eSo'smAkamupasaMkrAntAnAM khacittavazavartitApratilAbhAya dharma dezayati / sarvakkezava zitApratilAbhAya yathAbhiprAyopapattivazitApratilAbhAya sarvakarmAcaraNavizuddhivazitApratilAbhAya sarvasamApattivazavartitApratilAbhAya pariSkAravazitAcyUha parizuddhaye yathAbhiprAyavazavartitAyai ca dharmaM dezayati // 25 daza ca sunirmitadevarAjasahasrANyuparyantarikSe sthitvA divyasaMgItaprayoganirnAdamadhuranirghoSeNa pUjAM kRtvA evamAdu : - etasya kulaputra paJcatapastapyata emyo'gnikUTebhyastadrUpA prabhA nizcarati, yayA asmAkamimAni vimAnAnyuttapyante, vizudhyanti, prabhAkharatarANi bhavanti / imAni cAbharaNAni, imAzcApsarasaH, vayamapIdAnIM sadevaputrApsarogaNa parivArA na kAmeSu ratiM vindAmaH / na kAmasukhamabhinandAmaH / te vayaM prahlAditakAyacittAH etasya 30 sakAzamupasaMkramAmaH / sa eSo'smAkamupasaMkrAntAnAM cittavizuddhaye dharmaM dezayati / cittaprabhAkharatAyai cittakalyANatAyai cittakarmaNyatAyai cittaprItisaMjananatAyai dazabalajJAnaprati $ 227 B 47 S 118 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 119 12 gaNDavyUhatsUtram / lAbhavizuddhaye mahAdharmavegavivardhanatAyai kAyavizuddhaye apramANayuddhakAyAbhinirharaNatAyai vAgvizuddhaye tathAgatavopapratilAbhAya cittavizuddhaye sarvajJatApratilAbhAya dharmaM dezayati // 12.0 daza ca saMtutidevarAjasahasrANi sadevaputrA ptaragaNoparivArANi uparyantarikSe sthitvA sarvagandhacUrNameghavarSabhipravRSya pUjayitvA namaskRtya evamAhuH - asya kulaputra, paJcatapastapyachanAnasya asmAkaM svabhavaneSu ratirna bhavati / te vayamanabhiratAH santaH etasya sakAzamupasaMkranAnaH / tata eSo'snAkamupasaMkrAntAnAM sarvavipayAnavekSatAyai dharmaM dezayati / saMtuSTicittatAyai cittaparituSTitAyai kuzalamUlasaMjananatAyai vodhicittotpAdapratilAbhAya yAvatsarvabuddhadharmaparipUraNAya dharmaM dezayati // daza ca suyAmadevarAjasahasrANi sadevaputrApsarogaNaparivArANi divyAni mAndArava10 kusumavarSApyabhipravRpya evamAhuH asya kulaputra paJcatapastapyamAnasya asmAkaM divya saMgItiSu ratirna bhavati / te trayamanabhiratA etasya sakAzamupasaMkramAmaH / tata eSo'smAkamupasaMkrAntAnAM sarvakAmarativinivartanatAyai yAvatsarvabuddhadharmapratilAbhAya dharmaM dezayati // daza ca zakradevendrazatasahasrANi pratyekaM dvAtriMzadbhirupendraiH sadevaputrApsarogaNaparivAraiH sArdhaM divyavatraratnAbharaNakusumameghavarSamabhipravRSya evamAhuH - asya kulaputra paJcatapastapyamAnasya 15 asmAkaM sarvazakrabhavanodyAnakrIDAvana divya tUrya tAlopacArasaMgItiparibhogeSu ratirna bhavati / te vayamanabhiratA etasya sakAzamupasaMkramAmaH / tata eSo'smAkamupasaMkrAntAnAM sarvakAmaratiprahANAya dharmaM dezayati / sarvamidamanityaM calaM vyayadharmamiti vAcamudIrayati / sarvamadapramAdasamucchedanAya dharmaM dezayati anuttarabodhicchandavivardhanatAyeM / api tu khalu punaH kulaputra asya saMprekSitena imAni meruzikharANi saMprakampitAni / te vayaM vyathitasaMvigna20 cittAH sarvajJatAcittotpAdanadRDhatayA sarvajJatAjJAne praNivimabhinirharAmaH || daza ca nAgasahasrANi airAvatanandopanandanAgarAjapramukhAni uparyantarikSe gatAni divyakAlAnusAricandanameghairnAgakanyAsaMgItinirnAdamadhuranirghoSairdivyagandhodakadhArAprasRtapramukairabhipravRSya evamAhuH - asya kulaputra paJcatapastapyata ebhyo mahAgniskandharAzibhya AbhAH pramuktAH sarvanAgabhavanAnyavabhAsya vAlikAvarSasuparNibhayAnyapanayanti / krodhapravRtti caiSAM 25 prazamayitvA AzayaM prahlAdya manaH prasAdayanti / tata eSo'smAkaM prasannacittAnAM dharmaM dezayati, yaduta hInanAgagativijugupsanatAyai sarvAvaraNIya karmaprahANAya / atyayaM dezayitvA anuttarAyAM samyaksaMbodha cittAnyutpAdya sarvajJatAyAM pratiSThApayati // daza ca yakSendrasahasrANi gaganatale sthitvA nAnAvidhayA pUjayA pUjayitvA jayoSmAyatanaM brAhmaNaM sudhanaM ca zreSThidArakamevamAhuH - asya kulaputra paJcatapastapyamAnasya asmatpA - 30 dAnAM manuSyeSu maitraM cittaM saMjAyate / sarvayakSarAkSasakumbhANDAzca maitracittA bhavanti / te maitra 1 B prahlAdayanti Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S120 - 12.0] 12 jayopmAyatanaH ! cittA aviheThanapratipannA asmatnakAzanu sakrAnanti-vayamapIdAnI naiyAphilena nitAH kheSu kheSu bhavaneSu sateM na vindAmaH / te vayaM sastrajanaparivArA 'tanya nakAranunamaMtrannanaH / tadanmAkamupasaMkrAntAnAmatya zarIraniyAtA prabhA avabhAva zarIraM mukhna karati / sa epo'smAkaM prINitakAyacittAnAM tathA dharma dezayati, yadanakepAM yakSarAmantakumbhA ikaTapUtanAnAM bodhAya cittAnyutpadyante // daza ca gandharvendrasahasrAyuparyantarikSa sthitvA evamAhuH-asmAkamapi kulajutra khabhavaneSu vasatAnasya paJcatapastapyata ebhyo'gnikUTebhya AbhA nizcaritvA anavanAnyatrabhAsayati / te vayaM tayA prabhayA spRSTA acintyasukhasamarpitA etatyAntikanupasaMkramAnaH / upasaMkrAntAnAmeSo'smAkaM tathA dharmaM dezavati, yadavivA bhavAmo'nuttarAyAH samyaksaMbodheH / / daza ca asurendrasahasrANi mahAsamudrAdabhyudnya AkAze dakSiNaM jAnunaNDalanavanAmya 10 kRtAJjali suTAni namasyamAnAni evamAhuH-asya kulaputra, paJcatapattapyato'smAkaM sarve'suralokAH sasAgarANi sazailAni ca mahApRthivImaNDalAni prakampante / tato vayaM sarve nihatamAnamadadarpA vratatapobhibhUtA etasya sakAzamupasaMkramAmaH / upasaMkrAntAnAnepo'smAkaM sarvamAyAzAThyagrahANAya gambhIradharmakSAntyaktArAya acaladharmatApratiSTAnAya dazavalajJAnapariniSpattaye ca dharma dezayati / / 15 daza ca galDendrasahasrANi mahAvegadhArigaruDendrapramukhAni udAraM mANavakarUpamabhinirmAya evamAhuH-asya kulaputra, paJcatapattapyata ebhyo'gnirAzibhyaH prabhA nizcaritvA asmadbhavanAnyavabhAsya saMkampayati / te vayaM bhItAstrattAH saMvinamanata etasyAntikanupasaMkramAmaH / sa eSa kulaputra, asmAn dharmadezanayA mahAmaMtryAM saMniyojayati / mahAkaruNAyAM samAdApayati / saMsArasAgarAvagAhanatAyAM saMniyojayati / kAmapaGkanimagnasatvAbhyuddharaNAya 20 saMniyojayati / bodhyAzayamukhavizuddhau prayojayati / prajJopAyatIkSNatAyAM saMniyojayati / yathAparipakkasattvavinayAyodyojayati // daza ca kinnarendrasahasrANi uparyantarikSe sthinvA evamAhuH-asya kulaputra paJca- tapastapyato vAyusamIritAbhyo'smadbhavanagatatAlapatibhyaH kiGkiNIjAlaratnasUtradAmavAdyavRkSebhyo sarvavAdyabhANDaratnAbharaNagRhaparibhogebhyo buddhazabdo nizcarati / dharmazabdo'vivayavodhi-25 sattvasaMghazabdo bodhisattvaprasthAnapraNidhAnazabdo nizcarati / amuSyAM lokadhAtusaMkhyAyAmamuko nAma bodhisattvo vodhAya praNidadhAti / amuSyAM lokadhAtusaMkhyAyAmamuko nAma bodhisattro duSkaraparityAgaM karoti / amuSyAM lokavAtusaMkhyAyAmevanAmA bodhisattvo sarvajJatAjJAnamaNDalaM prishodhyti| amuSyAM lokadhAtusaMkhyAyAmevanAmA bodhisattvo bodhimaNDamupasaMkrAmati / amuSyAM lokadhAtusaMkhyAyAmevanAmA bodhisattvo savAhanaM mAraM parAjitya anuttarAM 30 samyaksaMbodhimabhisaMbudhyate / amuSyAM lokadhAtusaMkhyAyAmevaMnAmA tathAgato dharmacakra pravartayati / amuSyAM lokadhAtusaMkhyAyAmamuko nAma tathAgato'navazeSabuddhakAryaM kRtvA anupadhizeSanirvANa 5121 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S122 gaNDanyUhasUtram / [12.0dhAtA parinirvAtIti / aparyantaH kulaputra bhavejjambudvIpe sarvatRNakASThazAkhApatrapalAzAnAM paramANubhAgazaH paricchinnAnAn , na tveva teSAM tathAgatanAmnAM bodhisattvapraNidhInAM vodhisattvacaryAgrasthAnavizeSANAm , ye'smadbhavanagatatAlapatibhyo yAvatsarvavAdyabhANDaratnAbharaNagRhaparibhogebhyo vAyusamIritabhyo buddhadharmabodhizabdA nizcaranti anuravanti, zrotravijJaptimAgacchanti / te vayaM kulaputra, buddhasaMghabodhisattvaprasthAnapraNidhicaryAnAmani|peNa mahAprItivegaharpasaMjAtA etasya sakAzanupasaMkramAmaH / sa epo'smAkamupasaMkrAntAnAM tathA dharmaM dezayati, yadasmatparipadi aneke sattvA avivA bhavantyanuttarAyAH samyaksaMbodheH // aparimANAni ca kAmAvacaradevaputrasahasrANyudArodAravarNAnyAkAze sthitvA manomayyA pUjayA pUjayitvA evamAhuH-asya kulaputra paJcatapastapyata ebhyo'gnikUTebhyastathArUpA prabhA 10 nizcarati, yayA prabhayA avIciparyantAn sarvanirayAnavabhAsya sarvanairayikasattvaduHkhAni pratiprasrabdhAni / tayaiva prabhayA ayamasmAkaM cakSuSu AbhAsamAgacchati / te vayamasyopari cittAni prasAdayitvA praNIteSu kAmAvacaradevanikAyeSUpapannAH / te vayamasya kRtajJatayA darzanenAvitRptAH sarvakAmaratimutsRjya asya sakAzamupasaMkramAmaH / tata eSo'smAkamupasaMkrAntAnAM tathA dharma dezayati, yadaparimANAH sattvA vodhAya praNidadhati // 15 atha khalu sudhanaH zreSThidArakastuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAtaH imamevaM rUpaM dharmanayaM zrutvA jayoSmAyatane brAhmaNe bhUtakalyANamitrasaMjJAmutpAdya jayoSmAyatanasya brAhmaNasya pAdayoH praNipalya evamAha-atyayamatyayato dezayAmyArya yo'haM kalyANamitrAjJAM prativAhayAmi / atha khalu jayoSmAyatano brAhmaNaH sudhanaM zreSThidArakaM gAthayAdhyabhASata pradakSiNaM ya bodhisattva AnuzAsti kurvatI na kAGkSaye gurubhya ekadhA sthapitva mAnasam / tato'sya sarva artha bhonti te'pi ca pradakSiNAH pradakSiNaM ca buddhajJAnu bodhimUli budhyate // 1 // atha khala sudhanaH zreSThidArakastaM kSuradhArAcitaM parvataprapAtamArgamabhiruhya tatra mahAgniskandhe prApatat / tena prapatatA supratiSThito nAma bodhisattvasamAdhiH pratilabdhaH / tena 25 cAgnisparzanena prazamasukhAbhijJo nAma bodhisattvasamAdhiH pratilabdhaH / sa evamAha-AzcaryamArya yAvatsukhasaMsparzo'yaM agniskandhaH, eSa ca kSuradhArAcitaH parvataprapAtamArgaH / sa Aha-ahaM kulaputra, aparyAdattamaNDalasya bodhisattvavimokSasya lAbhI / etamahaM kulaputra aparyAdattamaNDalaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM tejorazmikalpAnAM bodhisattvAnAM sarvajagatklezadRSTiparyAdattapraNidhAnAnAmapratyudAvaha~ketUnAmaparyAdattahRdayAnAmadIna30 cittAnAmasaMkucitamAnasAnAM vajragarbhanArAyaNakalpAnAM mahArambhottaraNAviSaNNAnAmazithila B49 Som. buddhadharmabodhizabdA, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 12.0 ] 12 jayoSmAyatanaH / prayogAnAM vAtamaNDalIkalpAnAM sarvajagadarthaprayuktAnAmavivalavIryANAmapratyudAvartyasaMnAhanAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktun ! 95 gaccha kulaputra, idamiddaiva dakSiNApathe siMhavijRmbhitaM nAma nagaram / tatra maitrAyaNI nAma kanyA, rAjJaH siMhaketorduhitA, paJcakanyAzataparivArA / tAmupasaMkramya paripRccha-- kathaM bodhisattvena vodhisatvacaryAyAM zikSitavyan kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSTidArako jayoSmAyatanasya brAhmaNatya pAdau zirasAbhivandya jayoSmAyatanaM brAhmaNamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya jayomAyatanasya brAhmaNasyAntikAtprakAntaH // 10 // 5 5 S123 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 125 S 124 13 maitrAyaNI / atha khalu ludhnaH zreSThidArakaH kalyANamitrAcintyagocaraniyataH udArAdhimuktivizuddho mahAyAnAbhimukho buddhajJAnAbhilASI buddhadharmasamavasaraNaH kalyANamitrAnubandhanAbhikAGkSI dharmagocaravicArI asaGgaGgAnAbhinunDo bhUnakoTIsuvinizcitaH jJAnakoTIsthita' viSayaH tradhyakSaNakoTyanugataH AkAzatovyadvayAbhimukhaH advayakoTIvinizcayaprApto dharmadhAtukoTyavikalpavihArI anAvaraNakoTIvinayapratipadhapraviSTaH karmakoTayavirodhaparamaH tathAgatakoTayavikalpavihArI sarvasattvasaMjJA jAla vikiraNajJAnaparamaH sarvakSetrAbhinivezavigataH sarvavuddhaparyanmaNDalepyanunItacittaH sarvabuddhakSetra parizuddhiSyaniketa bihArI sarvasattveSu nirAtmaniH sasyanaMjJI sarvazabdeSu vAkpathopamAvatIrNaH sarvarUpeSu rUpapratibhAsavijJaptiparamo'nupUrveNa yena siMha - 10 vijRmbhitaM nagaraM tenopasaMkramya maitrAyaNIM kanyAnanveSamANaH parimArgamANo'zrauSIt - eSA maitrAyaNI kanyA rAjJaH siMhaketorduhitA paJcakanyAzataparivArA vairocanagarbhaprAsAdatalAbhirUDhA uragan2AracandanapAde suvarNasUtrajAlakSyate divyacIvaraprajJapte bhadrAsane upaviSTA dharmaM deshyti| zrutvA ca punaH siMhavijRmbhitaM nagaraM pravizya yena rAjJaH siMhaketorgRhaM tenopasaMkramya rAjJo bahirdvArazAlAyAM pratyasthAt maitrAyaNyAH kanyAyA darzanakAmaH / sa tatrAdrAkSIdanekAni 15 prANizatAni, anekAni prANisahasrANi, anekAni prANizatasahasrANi pravizamAnAni / dRSTvA ca paripRcchati - yUyaM gacchatha kulaputrAH, ka vA Agacchatha ? te'vocan - maitrAyaNyAH sakAzaM dharmazravaNAya / tasyaitadabhavat -- nAtra kazcitpratinivAryate'nupravizan / iti sa prAvizat / praviSTo'drAkSIttaM vairocanagarbhaM prAsAdaM sphaTikasaMsthitatalAyAM pRthivyAM vaiDUryamayaiH stambhairvajramayaiaurbhattibhirjAmbUnadakana kakUTaniryUhazatasahastrAlaMkAramasaMkhyeyamaNiratnavicitrasaha20 tragarbharatnAdarzamaNDalaracitaM jagadrocanamaNiratnavyUhamasaMkhyeyaratnajAlaparikSiptaM suvarNaghaNTAnAM zatasahasrasamIritaM madhuranirghoSAcintyavyUhAlaMkAram, tAM ca maitrAyaNIkanyAmadrAkSIt abhinIlanetrAmabhinIlakezIM suvarNavarNacchavim / sa tasyAH pAdau zirasAbhivandya anekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya prAJjaliH sthitvA evamAha - mayA Arye anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi - kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM 25 pratipattavyam / zrutaM ca me AryA bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu me AryA kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / AhaprekSasva kulaputra mama bhavanavyUhAniti / sa samantAdanuvilokayannadrAkSIdekaikasyA bhitterekaikasmAtstambhAdekaikasmAdAdarzamaNDalAdekaikasmAdAkArAdekaikasmAtsaMsthAnAdekaikasmAnmaNiratnAt ekaikasyAH suvarNaghaNTAyAH ekaikasmAdratnavRkSAdekaikasmAdromavivarAdekaikasmAdratnahArAt dharma30 dhAtugarbhAMstathAgatAn saprathamacittotpAdAn sacaryApraNidhAnaviSayAn saniryANavyUhAn sAbhisaMbodhivikurvitAn sadharmacakrapravartanAn saparinirvANadarzanAn pratibhAsayogena / yathA ca 1S gaurava. --- Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8125 -13..] 13 maitrAyaNI / ekasmAdAramtraNAt , tathA sarvAramvaNebhyaH / tadyayAni nAna uikasaravivacche'nAvile vigrasanne gaganaM candrAdillaM jyotirmaNapratimaNDitaM maMDajhyate pratina sayogana, pvantra kocanAmA dasya ekaikammAdArambayAnamtAttayAgatAH saMdRdayante pratinagana, yaddata RSayaH kanyAyAH pUrvakuzalanulaniyandana / so'nuAvelokya tadudarzanacyUinanitaMtrAtyanta prAgar3IbhUto netryAyaNyAH kanyAyA vacanaM saMprekSata sma / sA provAca-ahaM kulaputra sananta- / vyUhatya prajJApAranitAnunarivatasya lAminI / mapa ca ne sanantavyUhaH prajJApAranitAnunaparivataH patriMzagaGgAnadIvAlikAsanAnAM tathAgatAnAnantikA paryantritaH / te ca ne tathAgatA nAnAnukhapravezairataM samantavyUhaM prajJApAramitAnurUparivanvitArayAmAnuH / yaccaikana dezitan, na tad dvitIyena / Aha-ka etanya Arye sanntavyUhasya prajJApAramitAnusArivatatya viSayaH ? Aha-etanmama kulaputra namantavyUhaM prajJApAranitAmukhaparivartananitudIbanlA upanivyAyanlA 10 anusarantyA vyavacArayantyA anuvicintayanyA AkArayansa. a.bhArayantA vyUDyanlA aniniharantyAH samalaMkuvantyAH pravicinvantyAH samantanukhA nAna dhAraNI AjAyate, yatra dhAraNImaNDale daza dharmanukhAtaMkhyeyazatasahannANyAvartante sanavasAnti anulIbhavanti abhiAtanti parivartante yaduta buddhakSetranukhaM vuddhanukhaM dhananulaM savatantranukhamatItanukhananAgatanuvaM pratyutpannamukhaM sthitakoTInukhaM puNyamukhaM puNyasanAranavaM jJAnanuvaM jJAna mAranukhaM praNidhAnanukhaM 15 praNidhAnavikalpamukhaM caryAmukhaM caryAvizuddhimulaM caryAsanudayanulaM cAMparikarinukhaM karmanuvaM karmavirocanamukhaM karmasrotamukhaM karnAbhisaMskAranukhaM karmavipayanuvaM viSamaka parivarjananukhaM samyakarmapratipattimukhaM karmavazitAmukhaM sucaritanukhaM sucaritananAdApananugvaM samApinukhaM sanAdhyanucAramukhaM samAdhivicAranukhaM samAvigocaranuvaM samAtrivyutthAnanuznabhijJAmulaM cittasAgaramukhaM cittaparyAyamukhaM cittalatAparizuddhinukhaM cittagahanAvabhAnamukhaM vittasaraHprasAdanadukhaM 20 cittasaMbhavamukhaM cittavicAramukhaM sattvataMklazapracAranukhaM klezavAsanAnukhaM klezaprayogamukhamadhinuktimukhaM sattvacaryAmukhaM sattvacaryAvimAtratAnukhaM lokasaMbhavamugvaM sattvAzayamukhaM sattvasaMjJAgatamukhaM diGmukhaM dharmadiGmukhaM mahAkaruNAmukhaM mahAmaitrImukhaM zAntimukhaM vAkpathamukhaM nayamukhamanugamamukhaM vibhaktimukhaM samavasaraNamukhamasaGgakoTImukhaM samantamukhaM buddhadharmamukhaM bodhisattvadharmanukhaM zrAvakadharmamukhaM pratyekabuddhadharmamukhaM lokadharmamukhaM lokasaMbhavadharmamukhaM lokavibhavadharmamukhaM lokasaMsthAna- 25 dharmamukhaM lokadhAtuvizuddhimukhaM lokadhAtusaMkliSTanukhaM saMkliSTavizuddhilokadhAtumukhaM vizuddhisaMkliSTalokadhAtumukhamekAntasaMkliSTalokadhAtumukhamekAntavizuddhalokadhAtunukhaM lokadhAtusamatalAnugamamukhaM vyatyastalokadhAtumukhamavamUrdhahAramukhamindrajAlapravezamukhaM lokadhAtuparivartamukhaM pratiSThAnasaMjJAgatamukhaM sUkSmodArAnugamamukhamudArasUkSmapravezamukhaM buddhadarzanamukhaM buddhakAyavaimAtryamukhaM buddharazmijAlavaicitryamukhaM buddhakharamaNDalavibhaktimukhaM buddhadharmacakrAbhini-ramukhaM buddhadharmacakrA- 30 saMbhedamukhaM buddhadharmacakraniruktimukhaM buddhadharmacakrAvartaparivartamukhaM buddhakAyamukhaM buddhaparSanmaNDala 8126 25 virodhamukhaM. gaNDa. 13 Som. "dharma.' Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [13.0mukhaM buddhaparSanmaNDalavibhaktimukhaM buddhaparSanmaNDalasAgarAvataraNamukhaM buddhabalAvabhAsamukhaM buddhasamAdhimukhaM buddhasamAdhivikurvaNamukhaM buddhavihAramukhaM vuddhAdhiSThAnamukhaM vuddhanirmANamukhaM buddhaparasattvacittavijJaptimukhaM buddhavikurvitanukhaM tuSitabhavanasaMvAsamukhaM yAvatparinirvANasaMdarzanamukham apramANasattvArthakriyAnukhaM gambhIradharmanayamukhaM vicitradharmanayamukhaM bodhisattvadharmarUpamukhaM bodhi5 cittasaMbhavarUpadharmamukhaM bodhicittasaMbhArarUpamukhaM praNidhirUpamukhaM caryArUpamukhamabhijJArUpamukhaM niryANarUpanukhaM dhAraNIvizuddhirUpamukhaM jJAnamaNDalavizuddhirUpamukhaM prajJAparizuddhirUpamukhaM bodhyapramANarUpamukhaM smRtivizuddhirUpamukham / etamahaM kulaputra samantasmRtivyUhaM prajJApAramitAmukhaparivataM jAnAmi / kiM mayA zakyamAkAzadhAtusamacittAnAM bodhisattvAnAM dharmadhAtuvipulamatInAM puNyasaMbhAropastabdhasaMtAnAnAM lokottarapratipatpratipannAnAmasamudAcAraloka10 dharmANAM vitimirajJAnAlokacakSuHpratilabdhAnAmatamaHsarvadharmadhAtupratividdhAnAM gaganakalpA pramANabuddhInAM sarvArambaNAnusmRtacakSuSAM asaGgabhUmyAlokagarbhANAM sarvadharmArthapadaprabhedakuzalAnAM sarvalokAnabhibhUtAnAM lokacAritravidhivicArANAM sarvalokagalyanavadyAnAM sarvalokArthakriyAparamANAM sarvajagatpratizaraNAnAM sarvajagadvAgupacAravidhijJAnAM sarvajagannivAsAzayAnAM yathAzayavijJaptinidarzanAnAM sarvakAlacakravazavartinAM cayAM jJAtuM guNAn vA vaktum // 15 gaccha kulaputra, ayamihaiva dakSiNApathe trinayano nAma janapadaH / tatra sudarzano nAma bhikSuH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // __ atha khala sudhanaH zreSThidArako maitrAyaNyAH kanyAyAH pAdau zirasAbhivandya maitrAyaNI kanyAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya maitrAyaNyAH kanyAyAH sakAzAt 20 prakrAntaH // 11 // S127 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sudarzanaH / atha qhallu sudhanaH zreSTidArako gambhIraM bovijJAnavicAramaduvicintayan gambhIraM dharmadhAtutalAnugananananuvicintayan gambhIraM sarvasUkSmajJAnamanuvicintayan, loka taMjJAgan2agambhIratAmanuvicintayan, anabhisaMskAratalagambhIratAnanuvicintayana, cittasrotastalagambhIratAmanuvicintayan pratItyasamutpAdatalagambhIratAnanuvicintayan svabhAva- 3 satyatalhagambhIratAmanutricintayan, sarvajagadvyavahArasaJcatalagambhIratAmaduvicintayan, dharma'dhAtupratimaNDitavyUhatalagambhIratAmanuvicintayan kAyayatrApekSatalagambhIratAnanuvicinta yan, karnacittalokatalagambhIratAmanuvicintayan, anupUrveNa yena trinayano janapadattenopasaMkramya sudarzanaM bhikSu mArgayamANo janapadavyavacAreSu nagaravyavacAreSu paTTenavyavacAreSu nigamavyavacAreSu prAmavyavacAreSu ghopavyavacAreSu RpyAzramavyavacAreSu dezapradezavyavacAreSu 10 jalapathavyavacAreSu giriririvyavacAreSu nahAvanayaNDavyavacAreSu so'drAkSIt sudarzanaM bhikSumanyatamasmin vanapaNDe caMkramyamANaM daharaM taruNanabhirUpaM prAsAdikaM darzanIyamabhinIlapradakSiNAvartakezaM chatrAkAramUrvAnanuSNISazirasaM pRthulalATamabhirnIlavizAlagopanayanaM madhuronnatacArutuGganAsikAzaM hiGgulukasuvarNamuSTiSTaM samasahita pUrNacacAriMzaddantaM siMhahanuM paripUrNopacitakapolaM suruciracApAyatabhruvaM zazAGkavagaNaiyA kRtatilakamAyatamuktapradamba- 15 karNaM pUrNacandrasaumyavadanaM kamburuciravRttagrIvaM zrIbasAlaMkRtahRdayaM siMhadhvAkAyaM citAntarAMsaM susaMvRtaskandhaM pralambabAhuM jAlAvanaddhAGguliM cakAGkitaharUpAI mRdutaruNopacitapANipAdaM saptotsadaM vajrasadRzamadhyaM vRhadRjugAtraM suvartitoraM kozaganabastiguhyaM aiNeyajaGgha dIrghAGgulimAyatapAdapANi vyAmaprabhaM suvarNavarNacchavi kaikapradakSiNAvartaromaM nyagrodharAjaparimaNDalaM lakSaNAnutryaJjanopacitazarIraM animiSAvibhrAntadRSTinupasthitasmRtiM himabatparvarAja- 20 mitra nAnAtRRNavanauSadhilatopazobhitaM vipulabuddhimasaMhAryajJAnagocaratriprayaM jaladharAkArakharamaNDalavyUhaM sarveJjanamanyanaspandanaprapaJcanApagatacittam asaM bhinnajJAnagocaraM vipulabuddhajJAnaviSayAvabhAsapratilabdhaM sarvasattvaparipAkavinayAvyucchinnAzayaM saMjAtavipulamahAkaruNAmaNDalaM sarvatathAgatadharmanetrIsaMdhAraNArthaM sarvasattvajJAnAlokasaMjananArthaM tathAgatagatimanusmarantaM sarvajagadarthacaMkramAbhirUDhamadbhutamavilambitaM nibhRtaM suvyavasthitaM caMkramyamANaM zuddhAvAsadevakalpavasanaM devanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragazaRbrahmalokapAlamanuSyAmanuSyaiH parivRtam // 25 tasya khalu punaH sudarzanasya bhikSozcaMkramyamANasyAbhimukhadigAvRtA digdevatA dimaNDalamAvartayanti / padagAminyo devatA ratnapamaiH kramavikSepaM saMpratIcchanti / aparyAdattA lokamaNDalopajvalanadevatAstamondhakAraM vidhamanti / jambudhvajavanadevatAH kusumaiaughavarSamabhipravarSanti / acalagarbhabhUmidevatA ratnAkarANyupadarzayanti / samantAvabhAsazrIgaganadevatA gagana - 30 talamalaMkurvanti / zrIsaMbhavAH sAgaradevatA mahAmaNiratnairabhyavakiranti / vimalagarbhAH sumerudektAH 1 1 Bom, paTTanamyavacAreSu. S 12 S 128 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S129 100 gnnddvyuuhsuutrm| [14.0kRtAJjalipuTA namasyanti / asaGgavalA vAyudevatA gandhadhUpapuSpAkulaM mArutaM pramuzcanti / vAsantIrAtridevatAH skhalaMkRtazarIrAH praNatAGgA namasyanti / sadAvibodhanamaNDalA divasadevatA dinocanamaNiratnadhvajagRhItA gaganatale tiSThanti AlokasaMjananArthAya // ____ atha khalla sudhanaH zreSThidArako yena sudarzano bhikSustenopasaMkramya sudarzanasya bhikSoH 5 kramatalAnyAM nipala sudarzanasya bhikSoH kramatalaM paricumbya parilikhya purataH prAJjaliH sthitvA evanAha-ahanArya anuttarAyAM samyaksaMbodhau saMprasthito vodhisattvacaryA primaargaami| zrutaM ca me AryoM bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAti, anuzAsanImanuprayacchati / tadvadatu me Arya:-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / sa Aha-ahaM kulaputra daharo jAtyA, navakastu pravajyayA / tena me kulaputra ekajanmanA 10 aSTatriMzadvaGgAnadIvAlukAsamAnAM tathAgatAnAmantike brahmacaryaM cIrNam / kacinme tathA rAtri divaM brahmacarya cIrNan, kacisapta rAtriMdivAni, kvacidardhamAsam , kvacinmAsam, kacidvarSam , kacidvarSazatam , kacidarpasahasram , kvacidvarSazatasahasram , kvacidarSakoTIm , kacidvarSakoTIniyutam , kAcid yAvadanabhilApyAnabhilApyAni varSANi, kvacidantarakalpam , kvacidardhakalpam , kacitkalpam , kacinme tathAgate yAvadanabhilApyAnabhilApyAn kalpAn 15 brahmacarya cIrNamanayaiva kalpasaMkhyayA / sarvepAmeva tathAgatAnAmantikAddharmadezanA shrutaa| avavAdAnuzAsanI saMpratIcchitA / praNidhAnavyUhAH parizodhitAH / samudAgamaviSayAvatIrNacaryAmaNDalaM parizodhitam / pAramitAsAgarAH paripUritAH / abhisaMbodhivikurvitAni AjJAtAni / dharmacakrapravartanAni caiSAmanyonyAsaMbhinnAni saMdhAritAni / valasamatA caiSAmavatIrNA / zAsanaM caiSAM saMdhAritaM yAvatsaddharmaniSTAparyantam / sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAM 20 pUrvagraNidhAnAni khavuddhakSetraparizuddhaye'bhinihatAni praNidhimaNDalasamAdhyabhiniribalena / sarveSAM ca me teSAM pUrvabodhisattvacaryA khacaryAparizuddhaye'bhinirhatA sarvacaryAvatArasamAdhipratilambhabalena / sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAM pAramitAvizuddhirabhinirdatA smntbhdrcryaaniryaannblen| api tu khalu punarme kulaputra evaM cakramyamANasya sarvadiksrotomukhAnyAvartante suviloki tajJAnamukhatayA / sarvalokavAtusrotomukhAni vyAvartante ekacittotpAdana anabhilApyAnabhi25 lApyalokadhAtvatikramaNaparizodhanatAyai yaduta mahApraNidhAnAbhinirhAravalena / ekacittakSaNena anabhilApyAnabhilApyasattvacaryAnayamukhAnyamimukhamAvartante dazabalajJAnaparipUraye / samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhyaminiharivalena ekacittotpAdena anabhilApyAnamilApyabuddhakSetradarzanavizuddhayo'bhimukhIbhavanti anabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamatathAgatapUjopasthAna paricAraNatAyai / pUrvottaratathAgatapUjApraNidhyaminiribalena ekacittotpAdena anabhi330 lApyAnabhilApyatathAgatadharmameghA Azaye'bhipatanti / asaMkhyeyadharmagatividhyanugamadharmacakra saMdhAraNadhAraNIpraNidhyaminiharivalena ekacittotpAdena anabhilApyAnabhilApyabodhisattvacaryA BER 8130 - 1B parilikhitvA. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -14..] 14 sudrshnH| 101 samudrA abhimukhA Avartante sarvacaryAmaNDalaparizodhanatAyai / indrabalopamabovisatvacaryAparipUripraNidhyabhinihAravalena ekacittotpAdena anabhilApyAnabhilApyasamAdhisAgarA animukhA Avartante sarvasamAdhimaNDalaparizodhanatAyai / ekasamAdhimukhaiH sarvasanAvinusanavasaraNapraNidhyabhinirivalena ekacittotpAdena anabhilApyAnabhilApyendriyasamudrA abhinukhamAvartanne srvendriyckrkaalckraanuvrtntaayai| smRtikoTIndriyapratilAbhapraNidhyabhinihAravalena ekacittotpAdena anabhilApyAnabhilApyakAlacakrANyabhimukhamAvartante sarvakAladharmacakrapravartanatAyai / aniSThasattvaniSThApraNidhyabhinihAravalena ekacittotpAdena anabhilApyAnabhilApyasarvatryadhvasAgarA abhimukhamAvartante sarvalokadhAtuSu tryadhvavyavasthAnatayA anugamajJAnAlokapraNidhyaminirivalena / etamahaM kulaputra anizAntajJAnapradIpaM bodhisatvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM vajrakalpAzayAnAM bodhisatvAnAM sarvatathAgatakulakulInatAbhijAtAnAmanuparuddhajIvite- 10 ndriyANAmanizAntajJAnapradIpAnAmanAcchecAbhedyakAyAnAM mAyAgatarUpAnivRttAnAM pratyayadharmasamAGgapratyaGgazarIrANAM yathAzayajagadvijJaptikAyAnAM sarvajagadupamarUpakAyavarNasaMsthAnArohapariNAhasaMdarzakAyAnAmagnijvAlAviSazastrAnupaghAtazarIrANAM vajradRDhacatravAlAnavamRdyAtmabhAvAnAM sarvamAraparapravAdibalAbalakaraNAnAM jAmbUnadakana kaparvatasaMnibhAnAM sarvajagadabhyudgatazarIrANAM sarvajagadvijJaptyAzrayANAM samantamukhavijJaptizravagAnAM sarvajagadullokitamukhAnAM sarvadharma-15 jaladharAkArabhUtAnAM samantadigvirocanAnAM sarvAvaragaparvatavikiraNatvAdapratikUladarzanAnAM sarvAkuzalamUlAtyantasamuoTitatvAtparamazUradarzanAnAM vipulakuzalamUlaniSyandasaMbhUtatvAdabhilaSitadarzanAnAM paramadurlabhaprAdurbhAvatvAdudumvarapuppasadRzAnAM carcA jJAtuM guNAn vA vaktum / / gaccha kulaputra, idamihaiva dakSiNApathe zramaNamaNDale janapade sumukhaM nAma nagaram / tatra indriyezvaro nAma dArakaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhi- 20 satvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako bodhisatvavikramapratipadvizuddhiparamaH bodhisatvabalAlokAvabhAsitacitto'parAjitabodhisattvavairyaparyAdattahRdayaH bodhisattvadRDhapraNidhisaMnAhAsaMkucitacitto bodhisattvAzayadRDhasaMsthAnapariNAhaparamo vodhisattvacaryAmeghasaMdhAraNasaMprasthAnAzayo bodhisattvadharmameghAparitRptasaMtAnaH sarvabodhisattvaguNAvatArAbhinukhapraNidhAnaH sarvajagatsArathi- 25 saMgrAhakabhUtamAtmAnamupanAmayitukAmaH sarvajaganmahAsaMsArATavIkAntArAdatikrAmayitukAmaH kalyANamitradarzanazravaNaparyupAsanAparitRpta eva apramANadharmagauravasaMjAtaH sudarzanasya bhikSoH pAdau zirasAbhivandha sudarzanaM bhikSumanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya sudarzanasya mikSorantikAvsakrAntaH // 12 // 131 1 B nirbhAsAnAM. 2B degsamudyotitatvAt. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 indriyezvaraH / atha khalu sudhanaH zreSThidArakattAM sudarzanasya bhikSoranuzAsanImanumantrayan, pravartayan anuprayacchan pravicintran prabhASamANaH pratibhAvayan udIrayan darzayan anuvicintayan abhyavacaran, nayaM vigamayan, taddharmanayamanuvicArayan avabhArayan samavasaran Avartayan 5 saMbhindan pradarzayan avabhAsayan anuvilokayan devanAgayakSagandharvaparivAro'nupUrveNa ye zramaNamaNDale janapade sumukhaM nagaraM tenopasaMkrAntaH indriyezvaraM dArakaM parimArgamANaH / tasyoparyantarikSe gatA devanAgayakSagandharvA Arocayanti - eSa kulaputra indriyezvaro dArako nadIsaMbhedAbhyAze dazadArakasahasraparivRtaH pAMzukrIDayA krIDatIti // S 132 atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena sumukhaM nagaraM nadIsaMbhedAbhyAzastenopasaMkrAntaH / 10 sonAkSIt indriyezvaraM dArakaM dazadArakasahasraparivRtaM pAMzukrIDayA krIDantam / dRSTvA ca punaryenendriyezvaro dArakastenopasaMkramya indriyezvarasya dArakasya pAdau zirasAbhivandya indriyezvaraM dArakamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya indriyezvarasya dArakasya purataH prAJjali: sthitvA evamAha - mayA Arya, anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena vodhisattvatcaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryoM 15 vodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu me Arya :- kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / Aha- ahaM kulaputra maJjuzriyA kumArabhUtena lipisaMkhyAmudrAgaNanAnayaM zikSayatA sarvazilpAbhijJAvabhAsajJAnamukhamavatAritaH / so'haM kulaputra, yAni imAni loke lipisaMjJAgatAni saMkhyAgaNanAmudrAnikSepajJAnavividhazilpajJAnAni dhAtutantrANi viSayaprayogapratibhAnakAni zoSApasmArabhUtapreta grahapratiSedhakAni grAmanagaranigamapaTTanodyAnatapovanAvasathanivezanajJAnAni abhiprAyaprakAra prAsAdagavAkSakUTAgArapariNAha20 jJAnAni vividhayantrarathakriyopacArajJAnAni kSemAkSemabhayAbhayanimittajJAnAni kRSivANijyavyavahArakriyAprayogajJAnAni sarvAGgapratyaGgalakSaNacAropacAravicArajJAnAni sugatidurgatikarmapathavizuddhyanugamajJAnAni kuzalAkuzaladharmagaNapUjAjJAnAni sugatidurgatisaMbhArajJAnAni zrAvakapratyekabuddhayAnasaMbhArajJAnAni tathAgata bhUmisaMbhArajJAnAni hetukriyAprayogopacArajJAnAni, tAni sarvANi prajAnAmi / teSu ca sattvAnavatArayAmi, nivezayAmi pratiSThApayAmi 25 zikSayAmi zIlayAmi dRDhIkaromi sArIkaromi saMtarAmi saMbhAvayAmi saMvartayAmi unnAmayAmi vivardhayAmi nimittIkaromi koTIkaromi vizodhayAmi vimalIkaromi uttApayAmi prabhAkharIkaromi tripulIkaromi / so'haM kulaputra bodhisattvAnAM gaNanAnayaM jAnAmi / sa punaH katamaH ? 1 zataM zatasahasrANAM koTi koTi : koTInAmayutam, ayutamayutAnAM niyutam, niyutaM niyutAnAM bimbaram, bimbaraM bimbarANAM kiMkaram, kiMkaraM kiMkarANAmagaram, agaramagarANAM pravaram, 30 pravaraM pravarANAM maparam, maparaM maparANAM taparam, taparaM taparANAM sImam, sImaM sImAnAM yAmam, yAmaM yAmAnAM nemam, nemaM nemAnAmavagam, avagamavagAnAM mRgavam, mRga vaMmRgavAnAM virAgam, 1 Bom. koTIkaromi . B 53 8 193 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 150 ] 15 indriyaizvaraH / 103 3 virAgaM virAgAnAM vigavan, vigavaM vigavAnAM saMkranan, saMkramaM saMkramANAM vitaran vinaraM visarANAM vibhajam, vibhajaM vibhajAnAM vijaGghan, vijaGkaM vijaGghAnAM vizodhana, vizovaM vizodhAnAM vivAham, vivAhaM vivAhAnAM vibhaktam, vibhaktaM vibhaktAnAM vikhatana, vikhanaM vizvatAnAM Danam, DalanaM DalanAnAM avanam avanaM avanAnAM vanam thavanaM dhvanAnAM viparyam, viparyaM viparyANAM samayam, samayaM samayAnAM vinUrNana, vitUrNaM vitUzInAM heturan, 5 heturaM heturANAM vicAram, vicAraM vicArANAM vyatyastam, vyatyantaM vyatyastAnAmabhyudgatam, abhyudgatamabhyudgatAnAM viziSTam, viziSTaM viziSTAnAM nilambana, nilambe nilambAnAM haritam, haritaM haritAnAM vikSobham vikSobha vikSobhANAM halitan, halitaM halitAnAM hariH, hariH harINAmAlokaH, AlokaH AlokAnAM dRSTvAntaH dRSTvAntaH dRSTvAntAnAM hetunan, hetunaM hetunAnAM elam, elamelAnAM dumelana, dumelaM dumelAnAM kSemuH kSemuH kSenUnAM 10 elludam, elludameludAnAM bhAludam, bhAlu bhAludAnAM samatA, samatA samatAnAM visain, visadaM visadAnAM pramAtram, pramAtraM pramAtrANAM amantram, amantramamantrANAM bhramantram, bhrama bhramantrANAM gamantram, gamantraM gamantrANAM namannan, namannaM namantrANAM nahimantram, nahimantra nahimantrANAM bimantram, vimatraM vimatrANAM paramantran paramantraM paramatrANAM zivamatram, zivamantraM zivamantrANAM delu, delu delUnAM vela, belu vedanAM gelu, geluH gehUnAM khelaH, khelluH kheTUnAM 15 neluH, neluH nelRnAM bheluH, bheluH bhedanAM keluH, keluH kenAM seluH, seluH senAM peluH, peluH pelUnAM meluH, meluH melUnAM saraDa:, saraDaH saraDAnAM bherudu:, bheruduH bherudUnAM kheluduH kheluduH kheladUnAM mAluduH, mAluduH mAludUnAM samula, samulaH samulAnAmathavan, athavamathavAnAM kamalam, kamalaM kamalAnAmagavam, agavabhagavAnAmatarum, atarumatarUNAM heluvaH, heluvaH helavAnAM mirahuH, mirahu: mirahUNAM caraNam, caraNaM caraNAnAM dhamanam, dhamanaM dhama- 20 nAnAM pramadam pramadaM pramadAnAM nigamam, nigamaM nigamAnAmupavartam, upavartam, pavartAnAM nirdezam, nirdezaM nirdezAnAmakSayam, akSayamakSayANAM saMbhUtam, saMbhUtaM saMbhUtAnAM mamamam, mamamaM mamamAnAMmavadam, avadamavadAnAmutpalam, utpalamutpalAnAM padman padmaM padmAnAM saMkhyA, saMkhyA saMkhyAnAM gati, gatiH gatInAmupagam, upagamupagAnAmaupamyam, aupamyamaupamyAnAmasaMkhyeyam, asaMkhyeyamasaMkhyeyAnAmasaMkhyeyaparivartam, asaMkhyeyaparivartamasaMkhyeyaparivarta - 20 nAmapramANam, apramANamapramANAnAmaparimANam, aparimANamaparimANAnAmaparimANaparivartam, aparimANaparivartamaparimANaparivartAnAmaparyantam, aparyantamaparyantAnAmaparyantaparivartam, aparyantaparivartamaparyantaparivartAnAmasamantam, asamantamasamantAnAmasamantaparivartam, asamantaparivartamasamantaparivartAnAmagaNanIyam, agaNanIyamagaNanIyAnAmagaNanIyaparivartam, agaNanIyaparivartamagaNanIyaparivartAnAmatulyam, atulyamatulyAnAmatulyaparivartam, atulyaparivartamatulya - 30 parivartanAmacintyam, acintyamacintyAnAmacintyaparivartam, acintyaparivartamacintya - pariSartAnAmamApyam, amApyamamApyAnAmamApyaparivartam, amApyaparivartamamApyaparivartA - " 1 B drolanaM. S 134 B 51 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8135 8 136 203 gaNDavyUhasUtram / [ 15.0 nAmanabhilApyan, anabhilApyamanabhilApyAnAmanabhilApyaparivartam, anabhilApyaparivartamanabhi lApyaparivartAnAmanabhilApyAnabhilApyan, anabhilApyAnabhilApyamanabhilApyAnabhilApyAnAnanabhilApyAnabhilApyaparivartam, tatya purato mahAn vAlikArAzirabhUdanekayojanapramANaH / sa taM bAlikArAziM gaNayaMstulyan prasiJcan saMkhyAmakArSIt - iyantImAni vAlikA6 phalkAni yAvadiyantyetAni bAlikAkalakAnyanabhilApyaparivartanIti / sa taM vAlikArAzi gaNanAsaketanirdezena nirdizya evamAha - epa kulaputra gaNanAyogo lokadhAtuparaMparayA supravartate bodhisattvAnAm / anena gaNanAnayena vodhisattvAH pUrvasyAM dizi lokadhAtuprasarAn gaNayanti / evaM dakSiNAyAM pazcimAyAmuttarAyAmuttarapUrvAyAM pUrvadakSiNAyAM dakSiNapazcimAyAM pazcimottarAyAmadha UdhvIyAM dizi / anena gaNanAnayena vodhisattvA lokadhAtu10 prasarAn gaNayanti / eSa kulaputra gaNanAnayo dazasu dikSu lokadhAtunAmaparaMparAnirdezeSu pravartata bodhisattvAnAm / anena gaNanAnayena vodhisattvA dazasu dikSu lokadhAtunAmaparaMparAM gaNayanti / yathA lokadhAtunAmaparaMparAnirdezeSu, evaM dazasu dikSu kalpanAmaparaMparAnirdezeSu buddhanAmaparaMparAnirdezeSu dharmanAnaparaMparAnirdezeSu sattvanAmaparaMparAnirdezeSu karmanAmaparaMparA - nirdezeSu / eSa eva gaNanAnayo yAvaddazasu dikSu sarvanAmaparaMparAnirdezeSu pravartate 15 bodhisattvAnAm / anena gaNanAnayena bodhisattvA dazasu dikSu sarvanAmaparaMparAM gaNayanti / etamahaM kulaputra, sarvadharmajJAnazilpAbhijJAvantaM bodhisattvajJAnAlokaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM sarvajagatsaMkhyAnupraviSTAnAM vodhisattvAnAM sarvadharmavidhisaMkhyAnupraviSTAnAM tryadhvasaMkhyAnupraviSTAnAM sarvasattvasaMkhyAnupraviSTAnAM sarvadharmaskandhasaMkhyAnupraviSTAnAM sarvabuddhabodhisaMkhyAnupraviSTAnAM sarvadharmanAmacakravazavartinAM bodhisattvAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum, 20 gocaro vA sUcayitum, viSayo vA prabhAvayitum, balaM vA saMvarNayitum, Azayo vA nidarzayitum, saMbhAro vA paridIpayitum, praNidhAnaM vA nirdeSTum, caryAM vA saMdarzayitum, pAramitAparizuddhirvA abhidyotayitum, samudAgamaparizuddhirvA saMprakAzayitum, samAdhiviSayo vA vaktum, jJAnAloko vA anugantum // gaccha kulaputra, ayamihaiva dakSiNApathe samudrapratiSThAnaM nAma nagaram / tatra prabhUtA 26 nAmopAsikA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH kalyANamitravacanaM zrutvA saMharSitatanuruho mahAprItivegasaMjAtaH pramuditamAnasaH sudurlabhAzcaryAzayaratnapratilabdho vipulajagaddhitacittaceSTAniryAto buddhotpAdaparaMparAvatAravazavartI dharmamaNDalavizuddhimatiparamaH sarvatrAnugatavibhaktiniryANanidarzana30 paramaH tryadhvatalAsaMbhinnabuddhaviSayaH akSayapuNyasAgarasaMbhUtacetAH mahAjJAnAvabhAsavazavartI tribhuvanapurabandhanakapATanirbhedaH indriyezvarasya dArakasya pAdau zirasAbhivandya indriyezvaraM dArakamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya indriyezvarasya daarksyaantikaatprkraantH||13|| 1 Bom. karmanAmaparaMparAnirdezeSu. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prabhRta atha kha nuvanaH zreSTidArakaH kalyANamitrAnuzAsanIma pracchan, aTato 5 138 jannanipiriva nahAneghavaH, kalyAganitramAnyajJAnAMmumariyAcanAnagatalandriyAGkura reha. saMjAtaH kalyANamitrapUrNacandrAnuzAsanyaMzu bAlagrahAdinakAyacittaH, kAya mantriAnuzatanImalilapipAsuH prIpnAdenakarakiraNapratta iba mRganayaH. hinaka vanalalakayA ganitrAnu- / zAsanIprabodhitacittapoNDarIko bhramaragaNodvighATanonnidhitakanala iva kanalAkaraH, kalyANamitrAnuzAsanAratnacaritAbabhAntisaMtAnaH, ratnadvIpa itra vividhAnna kIrgaH, kalyAganitrAnuzAsanIpuNyajJAnopacayasaMpannaH nahAjambuvRkSa iva pumpaphalavinaddhaH, kalyAganitrAnuzAntanIzrutasaMbhArapravRddhaH, mahAbhujagendrapravarakrIDAsaMbhava iva kAnamahAvanaH, kalyANamitrAnuzAsana sanugatAnalavicitradharnakUTaH tridazalokopazobhita iva citrakUTaH, kalyANanitrAnuzAsanyuddhRtavinalaguNa- 19 gaNaparivRtaH, abhibhUH, anabhibhUtaH, tridazagaNaparivRtaH zatra iva asurandramapramaInaH anupUrveNa yena samudrapratiSTAnaM nagara tenopasaMtrAntaH prabhUtAnupAmikAM parimArgamANaH / tatva mahAjanakAya upadarzayati-eSA kulaputra prabhUtopAsikA madhye nagarasya vagRhe tiTanIti / / atha khalla sudhanaH zreSThidArako yena prabhUtAyA upAsikAcA nivezanaM tenopasaMkramya prAJjalIbhUto dvArazAlAyAM pratyasthAt / sa pazyati prabhUtAyA upasikAyAH tadgRhaM 15 vipulavistIrNa ratnaprAkAraparikSitaM caturdikSu vibhannadvAramasaMkhyeyAparimANaratnavyUhanacintyapuNyavipAkAbhinivRttan / sa tadgRhaM pravizya samantAdanuvilokayannadrAkSIprabhUtAmupAsikAM ratnAsanopaviSTAM navAM daharAM taruNI prathamayauvanatamugatAmabhirUpAM prAsAdikAM darzanIyAM paramazubhavarNapuSkalatayA samanvAgatAM muktakezI nirAbharaNagAtrAnavadAtavastranivasanAn / sthApayitvA buddhabodhisattvAnna sa kazcitsattvastagRhanupasaMkrAmati, yamasau nAbhibhUya tiSTati 20 5 137 kAyena vA, cittAdhipatyena bA, tejasA vA, varNana vA, zriyoM vA / ye ca sattvAH prabhUtAmupAsikAM pazyanti devA vA manuSyA vA, teSAM sarveSAM prabhUtAyAmupAsikAyAM zAstRsaMjJA bhavati / tasmiMzca gRhe dazAsanakoTIsahasrANi prajJaptAni divyamAnuSyasamatikrAntAni bodhisattrakarmavipAkapariniSpannAni / na ca tasmin gRha pazyatyannapAnanicayaM vA vastrAbharaNaparibhoganicayaM vA anyatrakapiTharikAyAH purastAnnikSiptAyAH / daza cAsyAH strIsahasrANi 25 purataH sthitAnyapazyadapsarovarNAni apsarorUpANi apsaraHkalpAni apsarazceSTAni apsaraHparibhogAni apsaraupacArANi divyakalpadUSyadhArINi divyabhUpaNacaritAGgAni apsarorutamanojJaghoSANi apsaraHsamArohapariNAhAni / tAH tasyAH striyaH kiMjarA vacanapratikAriNyaH purata upatiSThanti upavicaranti saMprekSante upanidhyAyanti abhivandante Alokayanti avanamanti praNamanti namasyanti / tAsAM ca gAtrebhyo yo gandhaH pravAti, sa taM sarva 30 B55 - 1 Bom. tiSThati. 2 B om. zriyA vA. gaNDa.14 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8133 gaNDanyUhasUtram / [16.0nagaramarbhidhUpayati / ye ca sattvAntaM gandhaM jivanti, te sarve'vyApannacittA bhavanti avaracittA avihiMsAcittA IrSyAnAtsaryavigatacittA anAvAzAThyacittA anunItA apratihatacittA anavalInAnunnatacittAH sanacittA maitracittA hitacittAH saMvarasthacittAH paraparigrahAnabhilASacittA bhavanti / ye ca tAsAM kharaM zRNvanti, te sarve praharSitapramuditapraNatacittA bhavanti / 5 ye ca tAH pazyanti, te vigatarAganAtmAnaM saMjAnanti // atha blu sudhanaH zraSTidArakaH prabhUtAyA upAsikAyAH pAdau zirasAbhivandha prabhUtAmupAtikAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya purataH prAJjalIsthitvA evamAha-mayA AyeM, anuttarAyAM samyaktaMbaudhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyan / zrutaM ca me AryA bodhisttvaanaamvvaadaanu|| zAlanI dadAtIti / tadvadatu me AryA-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyan / Aha-ahaM kulaputra akSayavyUhapuNyakopasya bodhisattvavimokSasya lAbhinI / ito'haM kulaputra, ekapiTharikAyA nAnAdhimuktAn sattvAn yathAbhipretabhojanaiH saMtarpayAmi nAnAsUpairnAnAratairnAnAvarNenAnAgandhaiH / ato'haM kulaputra ekapiTharikAyAH sattvazatamapi saMtarpayAni yathAbhiprAyai janaiH, sattvasahasramapi, sattvazatasahasramapi, sattva15 koTImapi, sattvakoTIzatamapi, sattvakoTIzatasahasramapi, sattvakoTIniyutazatasahasramapi, yAva danabhilApyAnamilApyAnapi sattvAnnAnAnAdhimuktAn yathAbhipretairbhojanaH saMtarpayAmi, saMpravArayAmi, saMtoSayAmi, saMpraharpayAmi, saMpramodayAmi, pariprINayAmi, AttamanaskAn karomi / na caiSA piTharikA hIyate, na parihIyate, nonIbhavati, na kSIyate, na paryAdAnaM gacchati, na sImAmupaiti, na niSThAM gacchati / anena kulaputra paryAyeNa jambudvIpaparamANurajaHsamAnapi 20 sattvAn , evaM cAtupikalokadhAtuparamANurajaHsamAnapi, sAhasralokadhAtuparamANurajaHsamAnapi, dvisAhasralokadhAtuparamANurajaHsamAnapi, trisAhasramahAsAhasralokadhAtuparamANurajaHsamAnapi, yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnapi sattvAnupasaMkrAntAn nAnAdhimuktAn yathAbhipretairbhojana nAsUpairnAnArasairnAnAvagai nAgandhaiH saMtarpayAmi, saMpravArayAmi, saMtoSayAmi, saMgraharSayAmi, saMpramodayAmi, pariprINayAmi, AttamanaskAn karomi / na ca eSA piTharikA 25 hIyate, na parihIyate, nonIbhavati, na kSIyate, na paryAdAnaM gacchati, na sImAmupaiti, na niSThAM na paryantaM na pariniSThAM gacchati / sacet kulaputra dazadiksarvalokadhAtuparyApannAH sarvasattvA madantikamupasaMkrameyurnAnAdhimuktA nAnAbhiprAyAH, tAnapi sarvAn yathAbhipretairbhojanaiH saMtapyeyam , yAvadAttamanaskAn kuryAm / yathA nAnAbhojanaiH evaM nAnApAnavidhibhiH nAnArasAgaH nAnAzayana nAvastraiH nAnApuSpairnAnAmAlyairnAnAgandhairnAnAdhUpairnAnAvilepanai nAcUrNairnAnAratnai 30 nAnAbharaNairnAnAratnarathairnAnAchatrairnAnAdhvajai nApatAkAbhirnAnAvidhopakaraNavizeSaiH saMtapyeyam, stan - yAvadAttamanaskAn kuryAm / api tu khalu punaH kulaputra ye kecit pUrvasyAM dizi 1Babhipurayati. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yh 16prbhuutaa| ekalin lokapAtI zrAvakatyekadrA antideha bArita prakArako nitamannAnuvanti, sarve te nAhAraM paribhujya ! yathA vanyo dizi ekattina lekAle, kapAnuzate, lokadhAnulahana. lokAnuzatanahaje, lokavAnukobyan. DokAvale. lokadhAnukoTInahantra, lokAnuzatanahantra, lokavAkoTInibutaratamhADA meM jambudvIparamApurajaHsaneSu lokavAya cAyakalokazAnuparanArAjaHmma nAhakale kathAnuparama zu- 5 rajaHnameSu dvisAhannale kaganuparanArajAlanA trina intranahAikalaMkavAdaparanarajaHsameSu ye kecit kulaputra, pUrvanyAM dizi yAvadananilayAnabhilAdhyakSetraparamANujaHsaneSu lokavAdapa zrAvakatralakbuddhA antinadehadhArita avakAlakavaviklananuprAmuvanti, B58 sarve te manAhAraM parinuya / yathA pUrvatyA vizi, patraM dakSiyAcA pazcimAyAnuttarAyAnuttarapUrvasyAM pUrvadakSiNAyAM dakSiNapazcimAyAM pazcimottarAyAM aba nyAya dizi // 10 ye kecit kulaputra, pUrvasyAM dizi ekatin lokayAnI ekajAtiprativaddhA bodhisattyAH, sarve te mamAhAraM paribhujya bodhimaNDe nipadya satenyaM nAraM parAjitya anuttaraM samyaksaMbodhibhilaMvudhyante / yathA pUrvasyAM dizi ekalin lokavAto, evaM lokavAnuzate, lokadhAnusaho, lokadhAtuzatasahane lokavAnukoTyA lokavAtukoTIzate lokadhAtukoTInainne lokavATakoTIzatasahastre lokadhAtukoTIniyutazatasahane,ye janbudvIpaparamANurajanameSa lokakAvyu cAturtIpaka- 15 lokavAtuparamANurajaHsameTha sAhanalokayAnuparanAgurajaHsane dvinAhannalokavAnuparamAgurajaHsameSu trisAhanamahAsAhannalokadhAnnuparamANura jAnaneTa, ye kecid kulaputra pUrvanyAM dizi yAdanabhilApyAnabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsaneSu lokadhAluvakajAtipratibaddhA boSitayAH, sarve te mamAhAraM paribhujya bodhimaNDe nipadya sasainyaM nAraM parAjisa anuttA nambarabodhinabhisaMbudhyate / yathA pUrvasyAM dizi, evaM dakSiNAyAM pazcimAyAnuttarAyAnuttarapUrvAyAM pUrvadakSiNAyAM 20 8 140 dakSiNapazcimAyAM pazcimottarAyAmadho dizi, ye kecit kulaputra, UnIyAM dizi ekannin lokadhAtAvekotiprativaddhA bodhisatvAH, sarva te mamAhAraM paribhujya bodhimaNDe nipadya sasainyaM mAraM parAjisa anuttarAM samyaksaMbodhimabhimuMbudhyante / yathovAyAM dizi ekasmin lokadhAtau, evaM ye lokavAnuzate lokadhAtusahane lokadhAtuzatantahane lokadhAtukoTyAM lokadhAtukoTIzate lokadhAtukoTIsahasra lokadhAnukoTIzatasahane lokadhAtukoTIniyutazata- 25 sahane ye jambudvIpaparamANurajaHsameSu lokadhAtuSu cAturdIpakalokadhAtuparamANurajaHsameSu sAhasralokadhAtuparamANurajaHsameSu dvisAhasralokadhAtuparamANurajaHsameSu trisAhasramahAsAhanalokadhAtuparamANurajaHsameSu ye kecitkulaputra UrdhvAyAM dizi yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsameSu lokadhAtuSu ekajAtipratibaddhA bodhisattvAH, sarve te mamAhAraM paribhujya bodhimaNDe niSadha sasainyaM mA parAjitya anuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMvudhyante || 30 pazyasi tvaM kulaputra imAni dazastrIsahasrANi mama parivAram ? Aha-pazyAmi - Bom. from ye kecit... upto ekajAti, Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8142 8142 108 gaNDavyUhasUtram / [ 16.0 Arye / Aha - etatpramukhAni kulaputra strINAM dazAsaMkhyeyazatasahasrANi mama sabhAgacaritAni ekapraNidhAnAni eka kuzalamUlAni rakaniryANavyUhAni ekAdhimuktipathavizuddhAni mama sabhAgasmRtivizuddhAni sabhAgagativizuddhAni sabhAgavuddhyapramANAni sabhAgendriyapratilabdhAni sabhAgacittaspharaNAni sabhAgagocaravipayANi sabhAgadharmanayAvatIrNAni sabhAgArthavinizci5 tAni sabhAgadharnIrthodyotanAni sabhAgarUpavizuddhAni sabhAgavalApramANAni, sabhAgavairyAparAjitAni sabhAgadharmakRtaghopANi, sabhAgasvaravizuddhAni, sarvavyavahAreSu sabhAgaguNavizuddhAni, apramANaguNavargatayA sabhAgakarmavizuddhAni, anavadyakarmavipAkavizuddhyA sabhAgamahAmaitrIspharaNAni, sarvajagatparitrANatayA sabhAgamahAkaruNA skaraNAni, sarvajagatparipAcanAkhedatayA sabhAgakAyakarmavizuddhAni, yathAzaya sarvasattva saMtopaNakAyasaMdarzanatayA sabhAgavAkkarma10 vizuddhAni dharmadhAtuniruktivyavahAreSu, sabhAgopasaMkramaNAni sarvabuddhaparSanmaNDaleSu, sabhAganirjavanAni sarvabuddhakSetreSu, sarvabuddhapUjopasthAnatAyai sabhAgapratyakSajJAnAni sarvadharmanayAnugameSu, sabhAgacaryAvizuddhAni sarvabodhitsattvabhUmipratilAbheSu / etAni kulaputra dazastrIsahasrANi ekakSaNena daza dizaH spharanti, yadutaikajAtipratibaddhAn bodhisattvAn bhojanena pratipAdanatAyai asyA eva piTharikAyA bhojanamAdAya / daza dizaH spharanti asyA eva 15 piTharikAyA bhojanamAdAya / daza dizaH spharanti caramabhavikAn sarvazrAvakapratyekabuddhayAnikAn piNDapAtena pratipAdanatAyai / spharitvA sarvapretagaNAn bhojanena saMtarpayanti / sA ahaM kulaputra asyA eva piTharikAyA devAn devabhojanena saMtarpayAmi / nAgAnnAgabhojanena, yakSAn yakSabhojanena, gandharvAn gandharvabhojanena, asurAnasurabhojanena, garuDAn garuDabhojanena, kinnarAn kinnarabhojanena, mahoragAn mahoragabhojanena, manuSyAn manuSyabhojanena, 20 amanuSyAnamanuSyabhojanena saMtarpayAmi / Agamayasva kulaputra muhUrta yAvatpratyakSo bhaviSyasi / samanantarabhASitA ceyaM vAk prabhUtayopAsikayA, atha tAvadeva aparimANAH sattvAH pUrveNa gRhadvAreNa pravizanti sma yaduta prabhUtayopAsikayA pUrvapraNidhAnanimantritAH / evaM dakSiNena pazcimeNottareNa gRhadvAreNa aparimANAH sattvAH pravizanti sma yaduta prabhUtayopAsikayA pUrvapraNidhAnanimantritAH / tAn prabhUtopAsikA teSvAsaneSu niSadya yathAbhipretairbhojanairnAnAsUpai25 rnAnArasairnAnAvarNairnAnAgandhaiH saMtarpayati, saMpravArayati, saMtoSayati, saMpraharSayati, saMpramoda yati pariprINayati, AttamanaskAn karoti / yathA nAnAbhojanaiH, evaM nAnApAnavidhibhiH, nAnArasAyaiH, nAnAsanaiH, nAnAzayanaiH, nAnAyAnairnAnAvastraiH nAnApuSpairnAnAmAtyaiH nAnAgandhairnAnAdhUpaiH nAnAvilepanairnAnAcUrNaiH nAnAbharaNaiH nAnAratnarayaiH nAnAchatrairnAnAdhvajairnAnApatAkAbhiH nAnAvidhopakaraNavizeSaiH saMtarpayati, yAvadAttamanaskAn karoti / devAn 30 devabhojanena saMtarpayati / nAgAn yakSAn gandharvAnasurAn garuDAn kinnarAn mahoragAn manuSyAnamanuSyAn tattadeva bhojanena saMtarpayati yAvadAttamanaskAn karoti / na ca sA piTharikA hIyate, na parihIyate, nonIbhavati, na kSIyate, na paryAdAnaM gacchati, na sImAmupaiti na niSThAM na paryantaM na pariniSThAM gacchati // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 B57 16 prbhuutaa| atha khalu prabhUtopAsikA sudhanaM zreSThidArakamevamAha-etanahaM kulaputra akSayavyUhapuNyakozaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM nayA zakyanakSayayuyAna bodhisattvAnaM nahApuNyasAgarAkSayatayA, gaganakalpAnAM susaMbhUtavipulapuNyopacayatayA, cintAjanagina- kalpAnAM sarvajagatpraNidhipUraNatayA, mahApuNyacakravAlAnAM sarvajaga kuzalanUlArakSaNatayA, mahApuNyameghAnAM sarvajagadratnapANyabhipravarpaNatayA, mahApuNyakozAdhyakSANAM dharmanagaradvAraviva- / raNatayA, mahApuNyapradIpAnAM sarvajagaddAridryAndhakAravidhamanatayA cayA~ jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe mahAsaMbhavaM nAma nagaran / tatra vidvAnAma gRhapatiH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // 10 atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH prabhUtAyA upAsikAyAH pAdau zirasAbhivandha prabhUtAmupAsikAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya prabhUtAyA upAsikAyA darzanAvitRpto'ntikAtprakrAntaH // 14 // + Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S143 8144 17 vidvAn / J S atha khalu sudhanaH zreSThidArako'yavyUha puNyakozavimokSAvabhAsapratilabdhaH taM puNyasAnaramatuvicintayan, tatpuNyanagananavalokayan taM puNyarAzimAdadan, taM puNyaparvatamabhirohan taM puNyanicayaM saMgrahan taM puNyodhanavagAhyamAnaH, tatpuNyatIrthamavataran, taM puNyamaNDalaM parizodhayan taM puNyanidhiM saMpazyan taM puNyanayamanusmaran, tAM puNyanetrIM 5 samanvAharan taM puNyavaMzaM parizodhayan, anupUrveNa yena mahAsaMbhavaM nagaraM tenopasaMkramya vidvAMsaM gRhapatiM parimArgati, parigapati, vyavalokayati kalyANamitrANyabhilaSan / kalyANamitradarzanavAsitayA saMtatyA, kalyANamitrAdhiSThAnena Azayena, kalyANamitrAnugatena prayogena, kalyANamitropacArAparikhinnena vIryeNa, kalyANamitrAdhInaiH sarvakuzalamUlaiH, kalyANamitraniyataiH sarvapuNyasaMbhAraiH kalyANamitravivardhitairupAyakauzalyacaritaiH, aparapratyayena kalyANamitro - 10 pacArakauzalyena, vivardhamAnaiH sarvakuzalamUlaiH, vizuddhyatA vodhisattvAdhyAzayena, saMvardhamAna - rvodhisattvendriyaiH, paripAcyamAnaiH sarvakuzalamUlaiH, saMvardhamAnairmahApraNidhAnAbhinihAraiH, vipulIbhavantyA mahAkaruNayA, sarvajJatAyA AsannIbhUtamAtmAnaM saMpazyan samantabhadrabodhisattvavaryAyAH, sarvabuddhebhyo dharmAvabhAsaM saMpratIcchan, vivardhamAnena dazatathAgatabalAvabhAsena vidvAMsaM gRhapatiM parigaveSamANo adrAkSInmadhye nagarasya zRGgATake saiptaratnavyomakoparyasaMkhyeyaratnamaye 15 vividhavaJendranIlaracitamaNiratnapAde kAJcanasUtrajvAlazvete vimalagarbhamaNiratnagarbhe paJcaratnazatasamalaMkRtavimve vicitradivyadrUSyaprajJapte ucchritadivyapaTTadhvajapatAke anekaratnajAlasaMchanne mahAratnacitAnavitate mahAsuvarNaratnapuppadAmAbhipralamvite bhadrAsane niSaNNam, vimalavaiDUryadaNDena jAmbUnadakanakacchatreNa priyatA haMsarAjanirmalacAmarasaMvIjyamAnam vividhagandhopacArapradhUpitaM vAmadakSiNena paJcabhistUryazataiH pravAdyadbhiH divyAtirekamadhuranirghoSairmahAsaMbhavaM nagaraM paryApannaiH 20 sattvaprItisaMjanArthaM divyakusumameghaiH pravarSadbhirdivyamAnuSyarUpasamatikrAntaiH pariniSpannabodhisattvAzayaiH divyAtirekavibhUSaNasamalaMkRtaiH kiMkaropacaraNapratikAribhiH pUrvakuzalamUlasabhAgacaritairdazabhiH prANisahasraiH parivRtam / dRSTvA ca sudhanaH zreSThidArako yena vidvAn gRhapatistenopajagAma / upetya viduSo gRhapateH pAdau zirasAbhivandya vidvAMsaM gRhapatimanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha - ahaM Arya sarvasattvAnAmarthAya 25 anuttarAM samyaksaMbodhiM saMprasthito yaduta sarvasattvaduH khanyupazamAya sarvasattvAtyantasukhapratiSThApanAya sarvasattvasaMsArasAgarAbhyuddhAraNatAyai sarvasattvadharmaratnadvIpasaMprApaNatAyai sarvasattvatRSNAstrehocchoSaNatAyai sarvasattvAnAM mahAkaruNAsnehasaMjananatAyai sarvasattvAnAM kAmaratitRSNAvinivartanatAyai sarvasattvAnAM buddhajJAnatRSNotpAdanatAyai sarvasattvAnAM saMsArATavIkAntAra samatikramaNatAyai sarvasattvAnAM buddhaguNadharmArAmaratisaMjananatAyai sarvasattvAnAM traidhAtukapurAnniSkramaNatAyai sarva30 sattvAnAM sarvajJatApuropanayatAyai / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattvatcaryAyAM zikSitavyam, 1 B sarvarana Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 17.0 ] 17 vidvAn / 111 kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo vodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / taddadatu me Arya :- kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyan kathaM zikSamANA bodhisattvAH pratizaraNabhUtA bhavanti sarvasattvAnAm // evamukte vidvAn gRhapatiH sudhanaM zreSThidArakamevamAha - sAdhu sAdhu kulaputra, yena te anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / durlabhAH kulaputra te sattvAH, ye'nuttarAyAM 5 samyaksaMbodhau cittamutpAdya bodhisattvacaryAyAM parimArgayamANA na tRpyante kalyANanitradarzanena / na khidyante kalyANamitropasaMkramaNeSu / na paritapyante kalyANamitropacAreSu / na daurmanasyamutpAdayanti kalyANamitradurAsadatayA / na nivartante kalyANamitragavepaNatayA / na vyAvartante kalyANamitratRSNAlAlasahRdayatvAt / na pratyudAvartante kalyANamitranukhAvalokena / na saMsIdanti kalyANamitrAnuzAsanIpatheSu / na vidyante kalyANamitropasthAnaparicaryA 110 pazyasi tvaM kulaputra, imaM mama parivAran ? Aha - pazyAmi Arya | Aha- sarva ete kulaputra mayA anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditAH / mayaite janitAntathAgatakule / mayaite poSitAH pAramitopasaMhAraiH / mayaite saMcaritAH sarvazudhaH / mayaite vivardhitA dazasu tathAgatavaleSu / mayaite uccAlitA lokavaMzAt / mayaite pratiSThApitAstathAgatavaMze / nayaite vivartitA loke gaticakrAt / mayaite AvartitA dharmacakrapravartanatAyAn / mayaite sattvAH tAritAyacyA- 15 pAyagatiprapAtAt / mayaite pratiSThApitA dharmasamatAnugamena / evaM hi kulaputra bodhisatvAtrAtAro bhavanti sarvasattvAnAm / ahaM kulaputra manaH kozasaMbhavAnAM puNyAnAM lAbhI | so'hamannArthibhyo'nnaM dadAmi, pAnArthibhyaH pAnam, rasAprArthinyo rasAnam, khAdyArthibhyaH khAdyam, bhojyArthibhyo bhojyam lehyArthibhyo lehyan, copyArthibhyazcopyan vArthibhyo vastram, puSpArthibhyaH puSpam, mAyArthibhyo mAlyam, gandhArthinyo gandham, dhUyArthikenyo dhUpan, 20 vilepanArthibhyo vilepanam, cUrNArthibhyacUrNam, AbharaNavibhUSaNArthibhya AbharaNavibhUSaNAni, ratnArthibhyo ratnAni, suvarNArthibhyaH suvarNam, rupyArthibhyo rUpyam, muktArthibhyo nutAm pratizrayArthibhyaH pratizrayam, AsanArthibhya Asanan, zayanArthimyaH zayanam, glAnapratyayabhaiSajyapariSkArArthibhyo glAnapratyayabhaiSajyapariSkArAn, yAnArthibhyo yAnam, vAhanArthibhyo bAhanam, hastyazvarathagogardabhamahipaiDakArthibhyo hastyazvarathagogardabhamahine DakAn, chatradhvajapatAkArthimya- 25 zchatradhvajapatAkAH, dAsIdAsArthibhyo dAsIdAsAn mANavaparivArArthibhyo mAnavaparivAram, sryarthibhyaH striyaH, kumAryarthibhyaH kumArIm, makuTacUDAmaNyarthibhyo makuTacUDAmaNIn sacarma - cUDAmaNyarthibhyo sacarmacUDAmaNIn, nIlavimalakezamaNDalArthibhyo nIlavimalakezamaNDalam, yAvadvividhasarvopakaraNArthibhyo vividhasarvopakaraNAni prayacchAmi / Agamaya kulaputra muhUrta yAvatpratyakSo bhaviSyasi / samanantarabhASitAyAM cAsyAM vAci viduSA gRhapatinA, atha tAvadeva 30 aparimANAH sattvA viduSA gRhapatinA pUrvapraNidhAnAbhinimantritAH saMnipatitAH / nAnAdigbhyo nAnAjanapadapradezempo nAnAnagarebhyo nAnAnigamebhyo nAnApaTTanebhyo nAnAkarvaTemyo nAnA B 58 S 145 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8148 112 gaNDavyUhasUtram / [17.0sattvajAtibhyo nAnAsattvakulebhyo nAnAsattvakulavimAtratAbhyo nAnAgatiparivartebhyo nAnApratiSThAnasaMjJAnagatibhyo nAnAyatanavizuddhA nAnAhArArthino nAnAhArAbhilASiNo nAnAzayA zucyannapAnakAmA mAMsArthino vividhabhojanavimAtratAbhikAGkSiNo vividhagativizeSopapasyAyatanasthitAH yaduta manuSyapvodanakumASarUpamatsyamAMsAdivividhakavalIkAhArArthinaH / yathA 5 manuSyeSu, evaM sarvagativicArayu nAnAbhojanapAnArthina upasaMkrAntAH, yaduta bodhisattvAnubhAvena asaGgatyAgadundubhini?peNa bodhisattvapraNidhinimantritAH / tamupasaMkramya vidvAMsaM gRhapatiM yAcante'valokayanti nirIkSante vijJApayanti // __ atha khalu vidvAn gRhapatistAn yAcanakAn saMnipatitAn viditvA muhUrtamanuvicintya gaganatalamavalokayati sma / tasya tato gaganatalAdvividhA bhojanapAnavidhayo 10 nAnArasA nAnAvarNA nAnAgandhA avalamvya hastatale pratyatiSThan / sa tAnyAdAya tAn yathAsaMnipatitAn yAcanakAn nAnAdhimuktAn yathAbhipretairbhojanapAnavidhibhiH sarvopakaraNavizeSaiH saMtarpayati saMpravArayati saMtoSayati saMpraharSayati saMpramodayati pariprINayati, AttamanaskAn karoti / uttare vai nAnAmiSeNa saMtal tebhyo dharma dezayet / yaduta vipulajJAnasaMbhAropacayahetuM paridIpayan, sarvadAridyAsaMbhavahetuM paridIpayan, mahAbhogatA15 samudAgamasaMbhavahetuM paridIpayan , dharmajJAnanayapratilAmasaMbhavahetuM paridIpayan , vipulapuNya saMbhAropacayahetuM paridIpayan , prItibhakSabhojanapratilAbhasaMbhavahetuM paridIpayan , lakSaNAnuvyaJjanopacitazarIrapratilAbhasaMbhavahetuM paridIpayan , anavamRdhavalaparizuddhipratilAbhasaMbhavahetuM paridIpayan , anantarAhAraparijJApratilAbhasaMbhavahetuM paridIpayan , sarvamArabalapramardanAparyAdattapuNyavalapratilAbhasaMbhavahetuM paridIpayan dharma dezayet / so'nArthina upasaMkrAntAn 20 gaganatalAnAnAnnavidhIn gRhItvA saMtal tebhya AyurvarNabalamukhapratibhAnaM saMpazyan pratilAbhAya dharma dezayet / sa pAnArthina upasaMkrAntAnnAnAvidhaiH pAnerudAraiH kalyANairanavadyairmana:saMgraharSakaiH saMtarpya tebhyaH saMsAratRSNArativinivartanatAyai buddhadharmaratitRSNAsaMjananatAyai dharma dezayet / rasarasAprArthina upasaMkrAntAnnAnAvidharasarasAgairmadhurAmlalavaNakaTutiktakaSAyaiH saMtarpayAmAsa / uttare caiSAM rasarasAgratAmahApuruSalakSaNapratilAbhAya dharma dezayet / sa 25 yAnArthino nAnAdiksrotobhyAgatAnAnAvidhayAnadAnaiH saMgRhya tebhyo mahAyAnAdhirohaNatAyai dharma dezayet / sa nAnAdigAgatAn vastrArthina upasaMkrAntAn viditvA muhUrta vicintya gaganatalamullokayati sma / tasya tato gaganatalAnnAnAraGgAnyanekavarNAni vizuddhAni nIlapItalohitAvadAtamAJjiSThasphaTikavarNAni vividhAni vastrANyavalambya hastatale pratyatiSThan / sa taistAn yAcanakAn pratipAdya tebhyo'nuttaratathAgataDhyapatrApyasuvarNavarNacchavitApratilAbha30 vizuddhaye dharma dezayet / pratyekameva sarvopakaraNavidhibhiryathAgatAn yAcanakAn pratipAdya tebhyo yathArha dharma dezayet // 8 1 B saMtal. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 3143 -17.0] 17 vidvAn / atha khalu vidvAn gRhapatiH sudhanasya zreSTidArakanya tamacinna bodhitatvavimokSa- viSayanupadazya evamAha-etanahaM kulaputra nanaHkozabhitravinoraM jAnAni / kiM nayA zakyaM pariSkAravazitAprAtAnAM bodhisattvAnAM rajapa yinA pratilabdhAnta carcA jhAda mAna vA vaktun, vikurvitaM vA nidarzayitum , ye te navalokayAvana navazenaM pAkinaH saMvAdya buddharjAvidhAnatAya sarvatathAgatapapenmaNDaleSu nAnAvaNenamevAn pranti / traM nAnAvaNI, bharaNameghAn nAnAvargakUTAgArane vAn nAnAvargavicitraneghAn nAnAdivyadaryatAlopacArasaMtItimanojJamadhuranighopAn nAnAvarNagandhavAn nAnAvaNadhUpanAtyavilepanacUrNatrIvaracchatradhvajapatAkAsapakaraNamevAn sarvAkArasarvabuddhapUjAbhavAn prarpayanti / sarvatayAgatamapanmanDaleSu sarvasattvabhavaneSu yaduta sarvabuddhapUjopasthAnatAya sarvasattvadhAnuparipAkavinayAya ca / / gaccha kula putra, ihaiva dakSiNApathe siMhapotaM nAma nagaran / tatra ratnacUDo nAma 10 dharmazreSThI prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena vedhinattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM prAtepattavyam / / atha khalu sudhanaH zreSTidArakastuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisAmanasya jAto viduSi gRhapatau dharmagauravAcchiSyabhAvanupadarya tadadhiSThAnA sarvayuddhadharmAn saMpazyan , tadadhInAM sarvajJatAM saMpazyan , kalyANamitrAnAcchedyaprematAnupadarzayan , kalyANamitrepvalyantAjJAcintyatAM 15 saMdarzayan , kalyANamitravazavartitAmanuvartayan , kalyANamitrAnuzAsanIvacanaM zuzrUpamANaH, kalyANamitraprabhavaM zraddhendriyaM nidhyAyan , kalyAgamitrAnuzAsanyanuprepitaH, kalyANamitrAbhirAdhanAnuvartanacitto viduSo gRhapataH pAdau zirasAbhivandha vidvAMsaM gRhapatimanekazatasahasrakRcaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya viduSo gRhapaterantikA prakrAntaH // 15 // 40 1B zreSThI for dharmazreSThI. gaNDa, 15 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8148 28 rncuuddH| atha khnu sudhanaH zrechidArakaH tatpuNyatoyaM saMbhAvayan, tatpuNyakSetraM saMpazyan , nayanaraM parizodhayan , tatyugyatIrthamavagAhayamAnaH, tatpuNyakozaM vivRNvan , tatpuNyanidhinakale kayan , tanyuyanADalaM parizodhayan , tatpuNyaskandhaM samAdadad , tatpuNyavalaM saMjantayan , tayujyatra vivadhayan , anupUrvaNa yena siMhapotaM nagaraM tenopasaMkramya ratnacUDaM dhanazraTinaM karinArganAyo'dIdantApaNamadhyagatam / tasya pAdau zirasAbhivandha pradakSiNIkRla purataH prAJjaliH sthivA evanAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAdvitan / na ca jAnAni kArya bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / tatAdhu meM Aryo bodhisattvamArgamupadizatu, yenAhaM mArgeNa sarvajJatAyAM niryAyAm // 10 aba khalu rakhacUDo dharmazreSTI sudhanaM zreSTidArakaM pANau gRhItvA yena khaM nivezanaM tenopajanya tagRhanupadazya evamAha-prekSasa kulaputra mama nivezanam / so'nuvilokayan adrAkSIttadgRhaM zuddhaM prabhAkharaM jAmbUnadasuvarNamayaM vipulamudviddhaM rUpyaprAkAraparikSiptaM sphaTikaprAtAdanukRtopazobhitaM vaiDUryakUTazatasahasrapratimaNDitaM musAragalvasamucchritastambhaM suprajJaptaM lohitanukkAmayasiMhAsanaM jyotIrasamaNiratnasiMhadhvajasamuchUitaM vairocanamaNiratavitAnavitataM 15 cintAmaNivicitrahemajAlasaMchannamasaMkhyeyamaNiratnapratimaNDitavyUhaM zItajalAzmagarbhamayapuSkariNIsamupetaM sarvaratnadrumaparivRtaM vipulaM vistIrNa dazapuramudviddhamaSTadvAram / sa tadgRhaM pravizya samantAdanuvilokayati sma / ma prathame pure'nnapAna vidhiparityAgamadrAkSIt / dvitIye pure sarvavastravidhiparityAgam / tRtIye pure sarvaratnAbharaNAlaMkAraparityAgam / caturthe pure'ntaHpuraparibhogaratimahApRthivIkalyANakanyAratnaparityAgamadrAkSIt / paJcame pure pazcamIbhUmipratiSThi20 tAnAM vodhisattvAnAM dharmasaMgItiratiprayuktAnAM lokahitasukhacittaceSTAnAM sarvazAstrANyabhinihariyatAM dhAraNInayaM ca samAdhisamudraM ca samAdhivyutthAnaM ca samAdhivyavacAraM ca jJAnAlokaM ca abhiniArayatAM saMnipAtamadrAkSIt / SaSThe pure prajJApAramitAvihArapratilabdhAnAM gambhIraprajJAnAM sarvadharmaprazAntAbhijJAnAM bhUmisamAdhidhAraNImukhagarbhasamantamukhaniryAtAnAm anAvaraNagocarANAm advayasamudAcArANAM dharmasaMgItiM kurvatAM prajJApAramitAparivartanamanusaratAM vibhajatAmuttAnIkurvatAM 25 bodhisattvAnAM saMnipAtamadrAkSIt imAni prajJApAramitAmukhAni saMgAyatAm yaduta zAntigarbha nAma prajJApAramitAmukham , sarvajagajjJAnasuvibhaktaM ca nAma prajJApAramitAmukham , acalAvata ca nAma prajJApAramitAmukham , virajaHprabhAsaM ca nAma prajJApAramitAmukham , duryodhanagarbha ca nAma prajJApAramitAmukham , jagadrocanAmaNDalaM ca nAma prajJApAramitAmukham , anugamanayamaNDalaM ca nAma prajJApAramitAmukham , sAgaragarbhaM ca nAma prajJApAramitAmukham , 30 samantacakSurupekSApratilabdhaM ca nAma prajJApAramitAmukham , akSayakozAnugamaM ca nAma prajJApAramitAmukham , sarvadharmanayasAgaraM ca nAma prajJApAramitAmukham , sarvajagatsAgarAnugamaM ca nAma prajJApAramitAmukham , asaGgapratibhAnaM ca nAma prajJApAramitAmukham , dharmameghAva. 8149 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -18..] 28 rncuuddH| lavAdubhilannanilayaMtra kAma karatAnukada. tIna prativani B) pranavaM kRtvA pani daza prApAranitAnavetravatahavAla, ani vana mantrI lAyavya vibhakala ilalitana gAtoDAI / naTane pratibandhapratilAnAnunAyajJAnavinizcayaniyananA tayAratanane kevina saMnipajanadrAkSIda / aTane u'cyumAninyanika pratikAta soza : sarvapannalatiyAtana dharmakanuvinatazIla banayAna incha bhandaviSayANAM saMyuddhakAyasanvantaragAna nApanna-DalaganakAya rupAnA kadhisattvAnAM saMnipAnhAITa / navana ure ekajanitibaddhanAM ke dhanavAna saMniyatandrAkSIda / dazane pure sarvatayAgatanA samayocita navaniyojinalagAna sarvabuddhadharmavikuktiviSayAn sarvabuddhakSetrAnti lAn Rninan natra- 11 vinayAviSThAnavyUhAnadrAsIt / / ___ dRSTvA ca ratacUDaM dhanazreSTinametadavocat-zAna. kutanta ipanevalamA saMhizodhitA ? Sito kutra te kuzalamUlAnyavaropitAni vanya bva iyanIhanI vimAnapat / ma aha-lagAni kulaputra atIte'dhvani buddhakSetrapAmAgurajAnanAnAM karapAnA paNa parataMtra vicitre lokavAtAvanantarazmidhanadhAnmalaMkRtadharaHjo nAma tathAgata leke udayAdi. vizAcaraNa-15 saMpannaH sugato lokAvedanuttaraH purupadanyasArathiH zAntA devAnAM ca nanukAyAM ca buddho bhagavAn / sa khalu punastathAgato jJAnavairocanaanujena zrAvakakoTIzana jJAnanyatenaHpramukhena ca bodhisattvakoTIzatasahasreNa sAdha maNidhvajavyUharAjanahebAnavaraNitaviTo rAnA dharmezvararAjena abhinimantritaH / tanya me tathAgatanya naga pravizyAntarApAnadhyAtanya turyanAinirnAditaM kAritam / ekA ca bandhagulikA nidhUSitA tasya bhagavataH navovinavazrAvaka-29 saMghasya pUjAkarmaNe / tayA ca gandhagulikayA nidhUpitayA matAhaM sarvajambudvIneo'nantavarga: sarvasattvakAyasadRzai--papaTalamedhaiH saMchanno'bhUt / tebhyazca dhUpayaTalameghanya varupaH zabdo nizcarati sma-acintyastathAgatatryadhvavipulena skanvena samanvAgataH, sarvajJaH sarvAvaraNavigataH sarvaklezavAsanApahINaH, sarvatathAgatAvaropitA dakSiNA, apramANasarvajJatAphaladAyikA navajJatAsamavasaraNA iti-yaduta asmankuzalamUlaparipAkArthanacintyasattvakuzalamUvegajananArthaM ca 125 tebhyo dhUpapaTalamadhebhyo buddhAdhiSThAnena ayamevaMrUpaH zabdo nizcacAra / tacca me kulaputra tathAgatAdhiSTAnaM saMdarzanaprAtihAryakuzalamUlaM tripu sthAneSu pariNAmitan / katame tripu? yaduta atyantasarvadAridrayasamucchedAya saddharmazravaNAvirahitatAyai sarvabuddhavodhisattvakalyANamitradarzanaparipUraye ca / etamahaM kulaputra, apratihatapraNidhimaNDalavyUhabodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyamacintyApramANaguNaratnAkarANAM bodhisatvAnAM cayAM jJAtuM guNAn 30 vA vaktum , ye te asaMbhinnabuddhazarIrasAgarAvatIrNAH, ye te asaMbhinnadharmameghasaMpratIcchakAH, ye te asaMbhinnaguNasAgarapratipannAH, ye te samantabhadracaryAjAlavisRtAH, ye te asaMbhinnasamAdhiviSayA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8151 gaNDavyUhasUtram / [18.0vatIrNAH, ye te asaMbhinnasarvabodhisattvaikaghanakuzalamUlAH, ye te asaMbhinnatathAgatAvikalpavihAriNaH, ye te antabhinnatryadhvasanatAvatIrNAH, ye te asaMbhinnasarvakalpasaMvAsAparikhinnAH, ye te asaMminnatanantacakSurviSayabhUmipratiSThitAH // gaccha kula putra, ayamiheva dakSiNApathe vetramUlako nAma janapadaH / tatra samantamukhe 7 nagare samantanetro nAna gAndhikaH zreSTI prativantati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / / atha khalu sudhanaH zreSThidArako ratnacUDasya dharmazreSThinaH pAdau zirasAbhivandya ratnacUDaM dharmazraSTinamanekazatatahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya ratnacUDasya dharmazreSThino'ntikA prakrAntaH // 16 // 40 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 smntnetrH| atha khalu sudhanaH zreSTidArako'nantabuddhadarzanAvatIrNo'nantabodhisatvannanavadhAnaprAto'nantabodhisattvamArganayAvabhAsito'nantavoSisattvadharmanayAbhipyanditanizcitacitto'nantabodhisattvAdhimuktipathavizuddhiranantabodhisattvendriyAtrabhAsapatilabdho'nantabodhisatyAzayabalapratiSTito'nantabodhisattvacaryAnugatacetAH anantavodhisattvapraNidhAnavalataMjAto'nantabodhisattvA- 5 parAjitadhvajo'nantabodhisattvajJAnAlokaparivartI anantabodhisatvAdharmAvabhAnapratilabdhaH anupUrveNa yena vetramUlako nAma janapadattenopataMkranya samantamukhaM naraM parimArgan sanantadigvidikSu dezapradezopacAreSu nimnonnatasamavipameNu aparikhinnAzayo'vizraman samAnacitto'vivartyavIryo'paryAdattacetano'vismRtakalyANamitrAnuzAsanaH sadAkatyAgamitrasanudAcArahRdayavAsanaH samantamukhavijJaptIndriyaH sarvapramAdavigato visphAstikaNacakSuH sarvataH parigavepa- 10 mANo'drAkSItsamantamukhaM nagaram , madhye vetramUlasya janapadatya dazAnAM paTTanasahasrANAM nigamaM 881 supariniSThitaM dRDhaprAkAramudviddhamaSTacabaropazobhitam / tasya madhye samantanetraM gAndhikamadrAkSIt gAndhikavIthyAmupaviSTam / dRSTvA ca yena samantanetro gAndhikastenopasaMkramya tamantanetrasya gAndhikasya pAdau zirasAbhivandha purataH prAJjaliH sthitrA evanAha-mayA Arya, sus anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattva- 15 caryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / Aha-sAdhu sAdhu kulaputra, vena te anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / ahaM kulaputra sarvasattvAnAM vyAdhIn prajAnAmi vAtasamutyAnapi, pittasamutthAnapi, zleSmasamutthAnapi, sabhAgakSubhitAnapi, paropakramitAnapi, amanuSyavaikArikAnapi, vipamaparopakramikAnapi, vividhamantrazatravetAlaprayogAgnisamutthAnapi, udakasaMkSobhasamutthAnapi, vividhabhayasaMtrAsasaMbhavAnapi / tepAM ca sarvavyAdhInAM prazanaM prajAnAmi- 20 yadta snehanaM prajAnAmi, vamanaM virecanamAsthApanaM raktAvasecanaM nAtAkarma karpapariNAhaM paripvedanamanulepanaM vipapratighAtaM bhUtagrahapratiSedhaM bRMhaNaM snapanaM saMvAsanaM saMvardhanaM varNaparizodhanaM valasaMjananaM prajAnAmi / ye kulaputra sattvA mamAntikamupasaMkrAmanti dazabhyo digbhyaH, tepAmahaM sarveSAM vyAdhIn prazamayAmi / vyAdhiprazAntAMzca sunAtAnulitagAtrAn kRtvA yathArhAbharaNavibhUSitAGgAn yathArhavatrasaMchAditazarIrAn vividhabhojanarasApraiH saMtarmya aparimitadhanasamRddhAn 25 karomi / uttare caiSAM rAgaprahANAya dharma dezayAmi azubhopasaMhAreNa / dopaprahANAya dharma dezayAmi mahAmaitrIsaMvarNanatayA / mohaprahANAya dharma dezayAmi dhrmprvicyprbhedprdrshntyaa| samabhAgacaryAklezaprahANAya dharma dezayAmi / vizeSaparijJAnayamukhasaMprakAzanatayA bodhicittasaMbhavahetuM pridiipyaami|srvbuddhgunndhrmsNpryuktkthaasNprkaashntyaa mahAkaruNAsaMbhavahetuM pridiipyaami|aprimaannsNsaarduHkhsNprkaashntyaa aparimitaguNapratilAbhasaMbhavahetuM pridiipyaami| 30 vipulapuNyajJAnasaMbhAropacayasaMvarNanatayA mahAyAnapraNidhAnasaMbhavahetuM priNdiipyaami|srvsttvpri- . pAkavinayasaMdarzanatayA samantabhadrabodhisattvacaryApratilAbhasaMbhavahetuM paridIpayAmi / sarvakSetra Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S153 gaNDavyahasUtram / [19.0navakalyavAnucaryajAlapravintaraNatayA lakSaNAnuvyaJjanopacitavuddhazarIrapratilAbhasaMbhavahetaM paridIpayAmi / dAnamAramitAsavarNanatayA sarvatragAminItathAgataparizuddhipratilAbhataMbhavahetuM paripazAni / zIla pAranitAtaMtrakAsanatayA acintyatathAgatarUpavarNavizuddhisaMbhavahetuM paridIpayAmi / zAntivAranitA prakAzanatayA duryodhanatathAgatazarIrasaMbhavahetuM paridIpayAmi / OM vIryapAranitA prakAzanatayA minUtAnabhibhUtatathAgatAtmabhAvavizuddhiM paridIpayAmi / dhyAnapAramitAntaMprakAzantayA parnazarIratrizuddhiM paridIpayAmi / prajJApAramitAsaMprakAzanatayA sarvajagadaminuvAddhAbhAvavizuddhiM paridIpayAmi / upAyakauzalyapAramitAsaMprakAzanatayA saMbakazpakAlajacittamaMzanazarIravizuddhiM paridIpayAmi / praNidhAnapAramitAsaMprakAzanatayA saMbuddhakSetrAbhyudalAnabhAvavizuddhiM paridIpayAmi / valapAramitAsaMprakAzanatayA sarvajagadyathA10 zayasaMtopaNakAraparizuddhiM paridIpayAni / jJAnapAramitAsaMprakAzanatayA paramazubhadarzanakAyaparizuddhiM paridIpayAni, yaduta sarvAkuzaladharmavinivartanasaMprakAzanatayA / evaM caitAn dharmadAnena saMgRhya anantadhanaropacyopattavdhAn kRtvA visarjayAmi / api tu khalu punarahaM kulaputra sagandhadhUpavAsanAtulepanayuktIH prajAnAmi yaduta atulagandharAjapramukhAH / sindhuvAritagandharAjapramukhA ajitAvatigandharAjapramukhA vivodhanagandharAjapramukhA aruNavatigandharAja15 pramukhAH kAlAnusArigandharAjapramukhA uragasAracandanagandharAjapramukhA meghAgarugandharAjapramukhA akSobhyendriyagandharAjapramukhAH sarvagandhayuktIH prajAnAmi / api tu khalu punarahaM kulaputra sarvasattrasaMtoSaNasamantamukhavuddhadarzanapUjopasthAnagandhabimbaM prajAnAmi // ___ itazca me kulaputra, sarvasattvasaMtoSaNAtsamantamukhabuddhadarzanapUjopasthAnagandhabimbAtsarvAbhiprAyAH paripUryante, yena sarvasattvaparitrANAlaMkArameghAnadhitiSThAmi / yaduta gandhavimAnAlaM20 kArameghAn yAvatsarvAkAratathAgatapUjopasthAnAlaMkArameghAnavitiSThAmi / yadAhaM kulaputra tathAgatAn pUjayitukAmo bhavAmi, tadAhamitaH sarvasattvasaMtoSaNAt samantamukhabuddhadarzanapUjopasthAnagandhavimvAdaparimANAn gandhakozakUTAgArameghAnnirthArya dazadiksarvadharmadhAtugateSu sarvatathAgataparpanmaNDaleSu sarvagandhakozakUTAgArameghAlaMkAraM sarvadharmadhAtumadhitiSThAmi / sarvabuddha kSetraparizodhanameghAlaMkAraM gandhabhavanameghAlaMkAraM gandhaprAkArameghAlaMkAraM gandhani!havyUhameghAB 62_25 laMkAraM gandhatoraNameghAlaMkAraM gandhagavAkSameghAlaMkAraM gandhaharmikameghAlaMkAraM gandhArthacandra meghAlaMkAraM gandhacchatrameghAlaMkAraM samucchritagandhadhvajameghAlaMkAraM gandhapatAkAmeghAlaMkAraM gandhavitAnameghAlaMkAraM gandhavigrahajAlameghAlaMkAraM gandhaprabhAmeghAlaMkAraM gandhAvabhAsavimalavyUhameghAlaMkAraM sarvagandhamevapravarSaNAlaMkAraM sarvadharmadhAtumadhitiSThAmi / etamahaM kulaputra sarvasattva saMtoSaNaM samantamukhabuddhadarzanapUjopasthAnagandhabimbaM dharmamukhaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM 30 bhaipajyarAjakalpAnAM bodhisattvAnAmamoghadarzanAnAmamoghazravaNAnAmamoghasaMvAsAnAmamoghAnusmRtInAmamoghAnuvratAnAmamoghanAmadheyagrahaNAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum , yeSAM sahadarzanena ca sarvasattvAnAM sarvaklezAH prazamanti, yeSAM sahadarzanena sattvA vinivartante sarvApAyagatibhyaH, 8154 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -19.0] 19 smntnetrH| yeSAM sahadarzanena sattvA avakAzaM labhante buddhadharmeTa, yevaM. sahadazanena suvAna zanti sarvaduHkhaskandhAH, yeSAM sahadarzanena satvA vigatabhayaH bhavAnta nAvinyA, ye sahadarzanena sattvA abhayaprAptA bhavanti sarvajJatAdiguvanakatA maranena banna na pratipatanti jarAmaraNazvabhraprapAteSu, veSAM tadarzanena natraH nilaM anilabhanta dharmadhAtusanatAsthAnena // gaccha kulaputra, idanihaiva dakSiNApathe tAladhvajaM nAma nagaran / natra anako kAna rAjA prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhinatvena bodhisattvAMcA zikSita yana, kathaM pratipattavyan // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sanantanetranya gAndhikaveSTinaH pAdau simAbhikancha samantanetraM gAndhikaM zreSTinamanekazatasahanakRtvaH pradakSiNIkRlya punaH punaravalokya samanvanetratva 10 gAndhikazreSTino'ntikAt prakrAntaH // 17 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8155 20 anlH| atha khalu sudhanaH zreSTidArakamtAM kalyANamitraparaMparAmanusmaran , tAni kalyANanitrAnuzAnanInughAni nanajivan , parigRhIto'smi kalyANamitrariti svacittaM saMtopayan , kalyAyamitrArakSito'smi na bhUyo vinirtiyAmi anuttarAyAH samyaksaMbodharityanuvicintayan 5 pratyalabhata cittaprItim / cittapramAdaM cittaprAmodyaM cittatuSTiM cittapraharSa cittanandI cittavyupazamaM vittavipulatAM cittAlaMkAratAM cittAsaGgatAM cittAnAvaraNatAM cittaviviktatAM cittasamavasaraNatAM cittadazitAM cittaizvaryaM cittadharmAnugamaM cittakSetraspharaNatAM vuddhadarzanAlaMkAracittatAM dazabalamanasikArAvizvAtacittatAM pratyalabhata / so'nupUrveNa janapadena janapadaM grAmeNa grAmaM dezena dezaM parimArgan yena tAladhvaja nagaraM tenopasaMkramya paripRcchati 10 sma-kutrAnalo raajeti| tamanyo janakAya etadavocat-eSa kulaputra analo rAjA arthakaraNe siMhAsanopaviTo rAjakArya karoti / janapadAn prazAsti / nigrahItavyAnnigRhNAti, pragrahItavyAn pragRhNAti, aparAdhitAn daNDaM praNayati / vivadatAM vivAdaM chinatti / dInAnAthAsayati / dRptAn damayati / prANivadhAdvinivartayati / adattAdAnAdvicchandayati / paraparigRhItAbhilApAd vyupazamayati / mRpAvAdAdvinivArayati / pizunavacanAdvivecayati / 15 parupavacanAdviramayati / saMbhinnAlApAd vyAvartayati / abhidhyAyA vizlepayati / vyApAdAdUrIkaroti / mithyAdRSTeviyojayati // ___atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena analo rAjA tenopajagAma / so'drAkSIdanalaM rAjAnaM nArAyaNavajramaNivicitre asaMkhyeyanAnAvidhaprabhAkhararatnapAde anekaratnasuracitAlaMkArarucirabimbe, kAJcanasUtrajAlazvetasupariniSThite, anekamaNiratnadIpapradyotite, vazirAjamaNi20 ratnamayapadmagarbhe anekadivyaranavastrasuprajJapte, vividhadivyagandhadhUpitopacAre ucchritaratnadhvaja chatrazatasahasravirAjite ratnapatAkAzatasahasrodviddhopazobhite vicitraratnapuSpadAmakalApAbhipralambitojvalite vividhadivyaratnavitAnavitate mahAratnasiMhAsane niSaNNaM navaM daharaM taruNamabhirUpaM prAsAdikaM darzanIyamabhinIlapradakSiNAvartakezaM chatrAkAramUrdhAnamuSNISazirasaM pRthulalATamabhinIlavizAlagopakSmanayanaM madhuronnatacArutuGganAsAvaMzaM hiGgulukasuvarNasuzliSTauSThaM samavahitasuzukla5 pUrNacatvAriMzadantaM siMhaharnu paripUrNopacitakapolaM suruciracApAyatabhruvaM zazAGkavarNorNayA kRtatilakamAyatapramuktapralambakarNaM pUrNacandrasaumyavadanaM kamburuciravRttagrIvaM zrIvatsAlaMkRtahRdayaM siMhapUrvArdhakAyaM citAntarAMsaM susaMvRttoraskandhaM pralambabAhuM jAlAvanaddhAGgulicakrAGkitahastapAdaM mRdutaruNopacitapANipAdaM saptotsadaM vajrasadRzamadhyaM bRhajugAnaM suvartitoraM kozagatabastiguhyam aiNeyajacaM dIrghAGgulimAyatapAdapANi vyAmaprabhaM suvarNacchavimekaikapradakSiNo;GgaromaM nyagrodha30 rAjaparimaNDalaM lakSaNAnuvyaJjanopacitazarIraM cintArAjamaNiratnamukuTAvabaddhazirasaM jAmbUnadakanakArdhacandraracitalalATAlaMkAramindranIlamaNivimalanIlakuNDalapralambitakarNamanarya 8156 - 1 vizeSayati. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -20.0] 20 analaH' maNiratnahAraprabhAvabhAmitabinavipulomavikSanaM diyA ki vIDinakahuM dazaratnazalAkAzananuvinalena jAnvRndavanAcchana yonalka ddhigarbhega ratna ghaNTAnAlAnicaritannanagurora bananadi mAno vinatavaDyanaNinnadaDena nhatA nachatreya yatA nahAnAma : vigataparacakrayaizcaryana / vanya nanantAvAlAla indagi nikale nikana : rAjakAryaprayuktAnyatayaH / daza cAtya kAramA junyamahAmi nipatitAki ta u pani nayanAlasadRzAni yamallakalyAni vikRtapadadhArIgi lina jananAni nayanAni iTASTatrivalIbhRkuTIkRtavadanAni antimaraduzakitanaragilahapahanane vicatrikRtaduHsaMsthitavadanazarIrANi meghavargAni nImarUpatra DantaranigA dunirIzyatejani nahAbhayakarANi prANizatasahasrahRdayataMtrAnasaMjananAni nigRhItavyasatvaniprayuktAni anazyata tatra bahUni prANizatasahasrANi corANAM parakhApahAriNA pagnatrabhogavAle dina nyakAya 535 grAmanagaranigamaghopanAhakAnAM kukhyAtakAnAM saMvicchedakAnAM ktisviphkAriNAM gadAvAnAM DAmarikAnAM manuSyavAtakAnAM paradAralevinAM niyAtratipannAnAM duTavetamAna bhimAnAM vividhapApakrUrakarmakAriNAM gADapaJcabandhanaddhAni analantya raajnyo'ntikaanuniiynaanaanypshyd| 25 tebhyo'nalaM rAjAnaM yathAhaMdaNDaM praNayantanadrAkSIt / na tantra rAjonalanyAzyA kApAMciddhantapAdacchedaM kepAMcit karNanAttAcchedaM kepAMcecakSurUmATanaM kecidaGgAlaGgazInacchedanaM keSAMcit sarvazarIramagninA pradIpyamAnaM kAMzcicchinnavikRtatatakAsedakAripicyanAnazarIrAn , evamanekavidhAstItrAH kharAH kaTukA ananApAH prANahAriNIH kAraNAH kAryamANA apajhyat / tasmiMzca AghAtane parvatapranANAn karacaraNanayanakarNanAtAziroGgapratyaGgarAzInapazyan / tri- 20 yojanagambhIraM ca anekayojanAyAmavintIga zoNitataro'drAsIt / tatra tra aGgapralaGgazirovikAlAni mRtakalevarazatasahasrANi vRkazRgAlAzvakAk.gRdhrasyenakurarabhairatrAkIrmAni bhakSyamANAni apazyat / kAnicinnIlAni ca nIlavarNAni vipUyakAni vyAghnAtakAni vipaTunakAni paramavikRtabIbhatsAnyapazyat / teSAM ca vadhyAnAM hanyamAnAnAM vividhAH kAraNAH kAryamANAnAM ghoramArtakharaM kandatAM mahAntaM nirnAdanirghoSamazrauSIt mahAsaMvegodvegajananaM tadyathA saMghAta 25 mahAnarake // __tasya tadatidAruNabhairavakaraM paramavaizasaM dRSTvametadabhavat-ahaM ca sarvasatvahitamukha. hetoranuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMprasthito bodhisattvacaryAparimArgaNatatparaH kalyANamitrANi paripRcchAmi-kiM bodhisattvena kuzalaM kartavyam , kimakuzalaM parivAyetavyamiti / ayaM ca analo rAjA kuzaladharmaparihINo mahAsAvadyakarmakArI praduSTamanaHsaMkalpaH parasattajIvitopa- 30 rodhAya pratipannaH parasattvotpIDanatatparaH paralokanirapekSo durgatiprapAtAbhimukhaH / tatkuto'smAdbodhisattvacaryAzravo bhaviSyatIti ? tasyaivaM cintAmanasikAraprayuktasya sarvasattvadhAtu gaNDa. 16 8158 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 gaNDavyUhasUtram / [20.0paritrAgAbhinukhatya vipulakaruNAsaMbhUtacetasa upari gaganatale devatA ityevamArocayAmAsuHna smarami kulaputra jayopmAyatanasyaH kalyANamitrAnuzAsanImiti ? sa Urdhvamukho gaganatalamavalokya evamAha-smarAnIti / devatAH prAhuH-mA tvaM kulaputra, kalyANamitrAnuzAsanIpu vicikillAmunyAdaya / sanyak samana kalyANanitrANi praNayanti na vipameNa / 5 acintyaM hi kulaputra bodhisatvAnAmupAyakauzalyacaryAjJAnam / acintyaM sarvasattvasaMgrahajJAnam / acintvaM satrAnugrahajJAnam / acintyaM sattvanigrahajJAnam / acintyaM sattvapragrahajJAnam / acintyaM tattvasaMgrahajJAnan / acinyaM sattvaparizodhanajJAnam / acintyaM sattvaparipAlanajJAnan / acintyaM sattvAvataraNajJAnam / acintyaM sattvaparipAcanajJAnam / acintyaM sattvavinayajJAnam / gaccha kulaputra, paripRccha enaM bodhisattvacaryAmiti // 10 atha sudhanaH zreSThidArako devatAvacanamupazrutya yena analo rAjA tenopajagAma / upesa analasya rAjJaH pAdau zirasAbhivandha analaM rAjAnamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRla purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya, anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditan / na ca jAnAmi kathaM vodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipatta vyam / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me Arya:15 kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // __ atha khalvanalo rAjA rAjakAryANi kRtvA utthAya siMhAsanAt sudhanaM zreSThidArakaM dakSiNena pANinA gRhItvA tAladhvajaM rAjadhAnI prAvizat / so'nupUrveNa khaM gRhamanupravizya sudhanaM zreSThidArakamantaHpuraM pravezya bhadrAsane niSadya evamAha-vyavalokayakha kulaputra imaM mama gRhpribhogmiti| sa vyavalokayannadrAkSIttadgRhaM vipulaM vistIrNa saptaratnaprAkAraparikSiptaM vividhamaNi20 ratnaprAsAdopazobhitamanekaratnakUTAgArazatasahasrAlaMkRtamacintyamaNiratnaprabhAjvAlojjvalitatejasaM nAnAmaNiratnavividhavibhakticitravirAjitalohitamuktAmayasamucchritastambhaM suprajJaptamusAragalvamayAnekaratnazatasahasravicitropazobhitasiMhAsanaM jyotIrasamaNiratnasiMhadhvajasamucchritaM vairocanaM maNiratnavitAnavitataM cintAmaNivicitramahAjAlasaMchannamasaMkhyeyavicitramaNiratnapratimaNDitaniyUhavyUhaM zItajalAzmagarbhamayapuSkiriNIsamupetaM sarvaratnadrumapatiparivRtam / daza cAsya 28 strIkoTIparivAramadrAkSIt abhirUpANAM prAsAdikAnAM darzanIyAnAM paramazubhavarNapuSkalatayA samanvAgatAnAM sarvakalAvidhijJAnAM pUrvotthAyinInAM pazcAnnipAtinInAM maitracittAnAM kiMkaropacAravacanapratikAriNInAm // atha khalvanalo rAjA sudhanaM zreSThidArakamevamAha-tatkiM manyase kulaputra, api tu pApakAriNAmevaMrUpaH karmavipAko'bhinirvartate ? evaMrUpA AtmabhAvasaMpat , evaMrUpA parivAra30 saMpat , evaMrUpA mahAbhogasaMpat , evaMrUpA mahaizvaryAdhipatyasaMpat ? Aha-no hIdamArya / so'vocat-ahaM kulaputra mAyAgatasya bodhisattvavimokSasya lAbhI / ime ca kulaputra B64 s 159 1B saMbuddhanayena for samena. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 -20.0] 20 anlH| nadvipayavAsinaH satvA sadbhUyantA prAgAvAtito'ina ivina: kariyara ko kanAvAdinaH paizunikAH pAvikaH saMbhinnAlAgnio'bhiyAlantrA vyApakatA nivyAyaH pApakarna yo ronAzcAH sAhankiA vividhAkuzalakameniyAmAgataH / na atyante'ndayA pApacayA nivArayituM vinivartayitumnuzAmidam / mo'haM kulaputra : makAna bananAya paripAtranAya binayana hita niyojanAya nahAkaraNa puranchala nimitacyAta nelAna / vanyapuruSAn ghAtayAmi / nirmitaH kArayAnurupainirmitAnazuzalakanthakAniyo vividhaH kAraNAH kArayAni / hastapAdakarNanAsAGgapralaGgazIpacchadAdhikArikAca duHkhAntIka vedanAH pralanubhavamAnAn saMdarzayAmi / tacca dRSTvA ple nadvijitavAtinaH mantrA labhante saMbaigan , jAyate bhayan , jAyate saMtrAtaH, bhavati caiSAM chanmitanvan , yaduta pApaka cyApattivinivRttaye / so'haM kulputra imAn sattvAnanenopAyenodigotrantacittAbhAvavizanano viditvA dazanyo- 10 kuzalebhyaH karmapathebhyo vinivala dazakuzalavanapayanananvAgatAna kRtvA alantaniSTa yoga- 3182 kSeme sarvaduHkhopacchede sarvajJatAsugve pratiSThApayAmi / nAhaM kula putra kasyacit tatvanya viheThaM karomi kAyena vAcA manasA vA / AparAntikAvIcikaduHkha manAnaveyan / ahaM kulaputra tiryagyonigatatya saMmUDhanya antazaH kuntapipIlikasya ekacittola denApi duHkhoparodhaM neccheyan , prAgeva kSetrabhUtanya kuzalakarnAthavirohanasamarthanya manuSyabhUtanya / svapnAntara- 15 gatasyApi me kulaputra akuzaladharmasamudAcAro notpadyate, kaH unavAdaH samanvAgataH / etasyAhaM kulaputra, mAyAgatatya bodhisattvavimokSasya lAbhI / kiM nayA zakyaM anuyattikadhamakSAntipratilabdhAnAM bodhisattvAnAM mAyAgatadharmasarvabhavagatyanuvaddhAnAM nirmitIpamabodhisattracaryAniryAtAnAM pratibhAsopamasarvalokavijJaptAnAM khapnopamadhanatApratividrAnAn asaGganukhadharmadhAtunayAnusRtAnAmindrajAlopamacaryAjAlAnugatAnAmanAvaraNajJAnagocaraviSayANAM samanta- 20 samavasaraNasamAdhipathaniryAtAnAm anantAvartadhAraNIvazavartinAM buddhagocaraviSayAnubaddhAnAM cayAM jJAtuM guNAn vA vaktum / / gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe muprabhaM nAma nagaram / natra mahAprabho nAma rAjA prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSTidArakaH analasya rAjJaH pAdau zirasAbhivandya analaM rAjAnamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya analasya rAjJo'ntikAt prakrAntaH // 18 // 40 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 161 21 mhaaprmH| atha gvandu dhanaH zreTidArakastAM jJAnamAyAmanusmaran , taM mAyAgataM bodhisattvavimokSa. mupanidhyAyan , tAM mAyAgatavarnatAM pralyavekSamANaH, tAM karmanAyAsamatAM pratividhyan , tAM dharmanAyAna tAmanuvicintayan , tAM dharmaparipAkanirmANasamatAmanugacchan , tamacintyaM jJAnasaMbhavA5 lozamanusaran . tananannapraNidhimAyAgatanihIramabhinirharan , tAmasaGgacaryAnirmANadharmatAM vizodhayan , taMtryacamAyAgatalakSaNaM pravicinvan , anupUrveNa janapadena janapadaM paripRcchan pariveramANo'nuvilokayan saradigvidikpathaninnanthalasamavipamajalAjalapathaparvatagirikandaraprAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnIvaparijanacitto'vizrAntazarIro nikhilagaveSI yena supranasya mahAnagarasyopavicAratenopasaMkramya paryapRcchat-ka sa mahAprabho rAjeti / tasya 10 mahAjanakAya upadarzayati-tatkulaputra luprabhaM mahAnagaraM yatra mahAprabho rAjA prativasati // atha khalu sucanaH zreSTivAnko yena suprabhaM mahAnagaraM tenopasaMkramyAdAkSIt suprabhaM mahAnagaran / dRSTvA ca punastura udana AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAta evamanucintayAmAsa-kutra kalyANamitraH prativasati ? adya taM drakSyAmi kalyANamitram / tataH zroSyAmi bodhisattvAM vodhisattvaniryANamukhamacintyAM bodhisattvadharmatAm acintyAn B65_15 bodhisatvaguNagocarAn acintyAM bodhisattvavRpabhitAm acintyAM vodhisattvasamAdhivihAritAm acintyaM bodhisattvavimokSavikrIDitan acintyAM bodhisattvamahArambhanistAraNavizuddhim / evaM cintAmanasikAraprayutto yena suprabhaM mahAnagaraM tenopajagAma / upetya suprabhaM mahAnagaramavalokayAmAsa vicitradarzanIyaM saptAnAM ratnAnAM suvarNasya rUpyasya vaiDUryasya sphaTikasya lohitamukteraznagarbhasya musAragalvasya ca, satabhI ratnaparikhAbhiH samantAdanuparikSiptaM gambhIrAbhijAtodakAbhiH 20 suvarNavAlikAtalIrNatalAbhirdivyotpalapadmakumudapuNDarIkasaMchannAbhiH kAlAnusAricandana kardamakaluSodakAbhiH, saptaratnamayatAlapatibhiH samantAdanuparikSiptam , saptabhirvajraratnaprAkAraiH samantato'nuparikSiptam , yaduta siMhakAntavajraprAkAreNa aparAjitavajraprAkAreNa nirvedhavIryavajraprAkAreNa duryodhanavIryavanaprAkAreNa asaGgavAdRDhaprAkAreNa vajrAMzujAlagarbhaprAkAreNa virajovarNavyUhaprAkAreNa anuprikssiptm| sarve ca vajraratnamahAprAkArA asaMkhyeyamaNiratnapratyarpitA 25 jAmbUnadakanakakSoDakaruciradantamAlAracitA rajatamaNiruciradantamAlAracitA vaiDUryamaNiruciradantamAlAracitAH sphaTikamaNiruciradantamAlAracitA vidrumamaNiruciradantamAlAracitA lohitamuktAruciradantamAlAracitAH sAgaragarbhamuktAmaNiruciradantamAlAracitAH / tasya ca mahAnagarasya dazayojanAntarANyaSTau dvArANi vicitrANi darzanIyAni saptAnAM ratnAnAm / taJca mahAnagaraM vipulaM vistIrNaM nAnASTAGgasuvibhakkaM nIlavaiDUryamayyAM pRthivyAM pratiSThApitam / 30 tasmiMzca mahAnagare daza rathyAkoTyaH / ekaikasyAzca rathyAyA ubhayapArzvasaMniviSTAni nAnAratnamayAni anekavividharanavyUhapratimaNDitAni ucchritaratnacchatradhvajapatAkAvaijayantIni sarvopakaraNasamRddhAni anekasattvaniyutAdhyuSitAni mahAgRhazatasahasrANi // 8162 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 -21.0] 21 mahApramaH ! tacca mahAnagaramasaMkhyeyasuvarNamaNiratnaprAsAdopazobhitaM vaiDUryamaNijAlalaMyAditAcintyaratnavyUhAsaMkhyeyajAmbUnadakanakakUTAgAraM lohitamuktAjAlasaMchAdinAcintyaratnavyUhAsaMsneyarUpyakUTAgAraM vicitraratnakozamaNijAla ThAditAcintyaratnavyUhAsaMkhyeyaveDUyakUdhAgAraM vipulagarbhamaNirAjasaMchAditAcintyaratnavyUhAsaMkhyeyasphaTikakUTAgAran AdityagarbhanaNirAjataMThAditAcintyaratnavyUhAsaMkhyeyajagadrocanAmaNiratnakUTAgAraM zrIrazminaNirAjataMTAditAcintyaratnavyUhA- 5 5 163 saMkhyeyendranIlaratnakUTAgAraM jyotIrazmimaNirAjasaMhAditAcintyaratravyUhAsaMkhyeyajagatsAgaramaNirAjakUTAgAraM aparAjitadhvajamaNirAjajAlasaMvAditAcintyaratnanyUhAsaMkhyeyavajrakUTAgAraM divyamAndAravakusumajAlasaMchAditAcintyavyUhAsaMkhyayakAlAnusAricandanakUTAgAraM vividhadivyakusumajAlasaMchAditAcintyaratnabyUhAsaMkhyebAnulagandharAjakTAgArananekaratakhokapratimantiM saptaratnavedikAparivRtaM ratnatAlapatiparikSiptan / sarve ca te ratnaDoTakA ratanAlazcAnyonyaratatatra- 10 vinibaddhAH / sarvANi tAni ratnasUtrANi suvarNaghaNTAmAlopazobhitAni / sarvAzca tAH duvarNaghaNTAmAlA vicitrrtndaamklaapopnivddhaaH| sarve ca te ratnasUtradAnakalApA ratakiGkiNIjAlAbhipralamvitAH / sarvaM ca taM mahAnagaramasaMkhyeyamaNiratna jAlanaMchannanasaMkhyeyaratnakiGkiNIjAlasaMchannamasaMkhyeyadivyagandhajAlasaMchannamasaMkhyeyadivyavicitrapuSpajAlacchannanasaMkhyayaratavimbajAlasaMchannamasaMkhyeyavajravitAnasaMchannamasaMkhyeyaratnavitAnasaMchandamasaMkhyeyaranacchatravitAnasaMcchannam 15 asaMkhyeyaratnakUTAgAravitAnasaMchannam asaMkhyeyaranavanavitAnacchannan asaMkhyevaratnapuSpamAlAvitAnasaMcchannamutsRjananAnAratnadhvajapatAkam / / tasya ca suprabhasya mahAnagarasya madhye rAjJo mahAprabhanya gRhaM mANitamabhUt / sanantAcaturyojanaM parikSepeNa saptaratnamayaM saptabhirnAnAratnamayIbhirvedikAbhiH parivRtaM satabhI ratnakiGkiNIjAlaiH manojJamadhuranirghoSaiH samantAdanuracitaM saptaratnamayIbhiH sattAlapaGgibhiranuparikSipta- 23 macintyanAnAratnamayakUTAgAravyUhazatasahasrasamalaMkRtaM divyoralapadmaanudapuNDarIkasaMDAditasalilAbhiraSTAGgopetavAriparipUrNAbhiH suvarNavAlikAsaMstIrNatalAbhiH sarvaratnapuSpaphalavRkSapratimaNDitAbhiH caturdikSu suvibhaktaraneSTakAnicitasopAnAbhiranekaratnamayIbhiH puSkariNIbhirupazobhitaM divyamadhuramanojJanAnAzakunigaNajitamanarapatibhavanapratispardhi / madhye cAsya jagadrocanamaNiratnakUTAgAraH saMsthitaH, citro darzanIyo'saMkhyeyamaNiratnAcintyavyUhavirAjito 25 rAjJA mahAprabheNa saddharmagaJjaH sthApitaH // ___atha khalu sudhanaH zreSTidArako ratnaparikhAskhananunItacitto ratnaprAkAreSvavismayamAno ratnatAlapaziSvarajyamAno ratnaghaNTAkiGkiNIjAlaghoSamanAkhAdayan divyavAdharutasaMgItimadhuranirghoSeSvasaktacittaH nAnAvicitraratnavimAnakUTAgAraparibhogAnamanasikurvan pramuditeSu naranArI- B88 gaNeSu dharmArAmaratirato rUpazabdagandharasasparzarativiviktacetA dharmanidhyaptiparamo yathAbhigata- 31 sattvakalyANamitranirantaraparipRcchanatayA anupUrveNa yena nagarazRGgATakaM tenopajagAma / upatya samantAdanuvilokayan adrAkSInmahAprabhaM rAjAnaM madhya nagarazRGgArakampa pautyagRhasya nAtidUra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3164 126 gnnddvyuuhsuutrm| [21,0mahAvyUha bhadrAnane nIlavaiDUryamaNiratnapAde zvetavaiDUryamaye siMhapratiSThite jAmbUnadasuvarNasUtra zvetajAle divyAtirekavicitraratnavastramuprajJatopacAre asaMkhyeyaratnavimbaracitAlaMkAre acintya___ maNiratnavyUhajAlasaMDAdite divyaratnanAnAbhaktivicitrajAmbUnadakanakapaTTavitAnavitate cintA rAjamaNiratnapadmagarbhe mahAdharmAsane paryaGkena niSaNNam / dvAtriMzanmahApuruSalakSaNAlaMkRtazarIram / vicitrAzIlyanuvyaJjanopazobhitagAtram / kanakaparvatamiva nAnAratnavinyAsavirAjitam / AdityamaNDalamiva dIptatejasam / pUrNacandramaNDalamiva saumyadarzanam / brahmANamiva brahmaparSadi virocamAnan / sAmaramiva gambhIradharmAnantaguNaratnanicayam / mahAmeghamiva varSakhabhAvanirghoSam / gaganamiva dharmanayajyotirgaNapratimaNDitam / sumerumiva cAturvarNasattvasAgaracittapratibhAsa prAtan / ratnahIpaniva vividhajJAnaratnAkIrNatalam / puratazcAsya anekAn suvarNamaNimuktA10 veDryazaGkhazilApravAla jAtarUparajataratnarAzIn , nAnAratnadivyavastraratnarAzIn , vividhadivyaratnAbharagarAzIn , nAnAbhakSyabhojyarAzIn , vividharasApravizeSanicayAn , nAnAvyUhaviSayasthApitAnapazyat / anekAni ca divyaratharatnakoTIzatasahasrANi, anekAni divyatUryakoTIzatasahasrANi, anekAni divyagandhaprAkArakoTIzatasahasrANi, anekAn glAna pratyayabhaiSajyapariSkArAn , anekAn sarvopakaraNavizeSarAzIn , kalpikAnanavadyAn yathAbhiprAyasattva15 paribhogAya / anekAni ca gozatasahasrANi suvarNazRGgakhurANi kaMsadohAni daridrANAM sattvAnAM saMgrahAya sthApitAnyapazyat / anekAni ca kanyAkoTIniyutazatasahasrANi abhirUpANi prAsAdikAni darzanIyAni sarvAbharaNavibhUSitAni divyAmbaradharANi divyoragasAracandanAnulitagAtrANi catuHSaSTikalAvidhijJAni sarvakAmacaryopacArakuzalAni sthApi tAnyapazyat / yathA cAsya puratastathA sarvarathyAcatvarazRGgATakadvAravIthimukheSu ekaikasyAM rathyAyA20 mubhayorantaryoviMzativyomakakoTIH sarvopakaraNaparipUrNaiH sthApitA yaduta sattvasaMgrahAya sattvapari grahAya sattvaprItisaMjananAya sattvaprAmodyotpAdanAya sattvamanaHsaMprasAdanAya sattvacittaprahlAdanAya sattvaklezavyupazamAya sarvadharmasvabhAvArthasaMniyojanAya sattvasarvajJatAsamAnArthIkaraNAya sattvaparadrohacittavinivartanAya sarvakAyavAgduzcaritavinivartanAya sattvadRSTizalyasamuddharaNAya sattvakarmapathaparizuddhaye // S 165_25 atha khalu sudhanaH zreSThidArako mahAprabhasya rAjJaH sarvazarIreNa praNipatya mahAprabhaM rAjAnamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo bodhisatvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me AryaH-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSi30 tavyam , kathaM pratipattavyam / Aha ahaM kulaputra mahAmaitrIdhvajAM bodhisattvacaryAM parizodhayAmi, paripUrayAmi / eSA ca me kulaputra mahAmaitrIdhvajA bodhisattvacaryA anekeSAM buddhazatAnAmanekeSAM buddhasahasrANAmanekeSAM buddhakoTIniyutazatasahasrANAM yAvadanabhilApyAnabhi Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 -21..] 21 mhaaprbhH| lAgyAnAM vuddhAnAM bhagavatAmantikAt paripRSTA pariprabhIkRtA vizodhitA vyuditA vilaMkinA vicAritA anugavapitA paryanviSTA vicitritA vijulIkRtA / so'haM kumutra atyAM mahAmaitrIvvajAyAM bodhisatvacaryAyAM sthitvA dharmaga ganyamanuzAsAni / ba lekannuhana : dharmeNa lokamanuvicarAmi / dharmeza satvAn praNayAmi / varne nava prakiyA : dharnA sattvAnAvartayAmi / dharmanayaM sattvAnAnupasaMhasani / dharme natyAn paribhAnamAmi / banana-5 pattau sattvAn niyojayAmi / dharmasvabhAvanidhyatA sattvAn pratiSTAkyAni / manAvaM mahAmaitryAdhipatye maitrIvale hitacittatAyAM sukhacittatAyAM dayAcittatAyAnanunahacintaka sattvAnugracittatAyAM satvaparigrahAnunsargacittatAyAM tavaduHkhavinatanaginanupacchedacittatAyAmatyantasukhapratiSThApanasamudAcArAn pratipranabdhaye sattvAn pratiTApayAni / AzrayaM caipAM prahlAdayAmi / pratrabdhisukhataMjananatayA cittalatAM canA vyAvatamAni rugrativanagA- 15 cittasaMtatiM caipAM pariNAmayAmi / dharmArAmaralAM vizodhayAne / sazivadharmabhyaH parizodhayAmi / sarvAkuzaladharmebhyo vinivartayAmi / saMsArasrotata AvatayAni / dhanadhAnunayantanuteSu cittAvidyAM caipAM nirdahAmi sarvabhavagatyupapattivyavacchevAya / cittAciyAzayaM caipAM janayAmi sarvajJatAphalapratilAbhAya / cittasAgaraM caitrAM anAdayAni asNhaayshrddhaavsNjnnaay| evamahaM kulaputra maitrIdhvajAyAM bodhisattvatravAyAM sivA dharmeNa lokananuzAsAni / na 15 khallu kulaputra madvijitavAsinaH sattvA mamAntikAdbhayaM trAsaM chambhitatvaM ronaharpaNaM vA nirgacchanti / ye ca kulaputra daridrAH satvA vividhonakaraNavikala nAnumAnanti annArthino vA pAnArthino vA vanArthinotrA yAvat nArthino vA. tAnhaM pUrvaparicitAneva vivRtAn rAjakozAn gRhNIdhvamillapyanujJAnAmi yasyAyeM yUyaM pApakaM karna Agbhaya prANivadhaM vA adattAdAnaM vA kAmamithyAcAraM vA mRpAvAda vA pezunyaM vA sAtapyaM vA 20 saMbhinnapralApaM vA abhidhyAM vA vyApAdaM vA mithyAdRSTiM vA nainyAni vA trividhAna dRSTikRtAnyabhinivizeSa / ataH tasmAt suprabhAnmahAnagagannagaradvArebhyo vIyirathyAmugkhacatvarazRGgATakebhyo yo yenArthI sa taM gRhNAtu. pUrvadattameva yattanmayati / ye glu punaH kulaputra suprabhamahAnagarAbhyantaranivAsinaH sattvAH, sarve te bodhisattvA mahAyAdasaMsthitAH / teSAM yathAzayaparizuddhyA idaM suprabhaM mahAnagaramAbhAsamAgacchati, yaduta keyAMcit parIttaM 25 keSAMcidvipulaM keSAcinmRttikAtalaM keyAcidvaiDUryamaNiratnasaMstRtatalaM kepAcinmRttikAprAkAra keSAMcidaparAjitavastravanavastraratnamahAprAkAraparikSiptaM kapAMcidAkIrNazarkarakaThamukUlanikUlaM zvabhraprapAtabahulam , keSAMcidanekamahAmaNiratnasaMstRtatalaM kRtopacAra samapANitalajAtam , keSAMcidasaMkhyeyaranabhavanavimAnaprAsAdakUTAgAraharmyatalaniyUhagavAkSajAlArdhacandrasiMhapaJjaramaNivicitradarzanIyamAbhAsamAgacchati / vahirnagaranivAsinAmapi zuddhAzayAnAM kRtakuzalamUlAnAM 50 paryupAsitabahubuddhotpAdAnAM sarvajJatAbhimukhAnAM sarvajJatApratizaraNAnAM ratnamayamAbhAsamAgacchati / ye mayA pUrva bodhisattvacaryAyAM caratA caturbhiH saMgrahavastubhiH saMgRhItAH, madanyeSAM mRNmayA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8167 gaNDavyUhasUtram / [21.0bhAsamAgacchati / yadA ca kulaputra madvijatavAsinaH sattvA dezapradezeSu prAmanagaranigamarASTrarAjadhAnITha paJcakapAya loke kAlakhabhAvasaMkSobhitAn dazAkuzalAnAM karmapathAnapyAcaritumicchanti, tadAhaM tapAmanuhAya mahAmaMtrIgamaM lokandriyAvataM nAma vodhisattvasamAdhi samApadye / sananantarasamApannanya ca ne kulaputra imaM samAdhim , atha teSAM sattvAnAM tAni 5 bhayAni te upalagAH tAni vairANi te vigrahavivAdAHte cittasaMkSobhAH tAni vihiMsAcittAni prazamanti vyupazamanti nivartante nirudhyante tadyathApi tadasyaiva mahAmaitrIpUrvaMgamasya lokendriyAvatasya bodhisattvasanAdhidharmatApratilAbhena / api tu kulaputra, Agamaya muhUrtaM yAvat pratyakSIbhaviSyasi // atha khalu mahAprabho rAjA tatyAM velAyAM mahAmaitrIpUrvagamaM lokendriyAvarta bodhisattva10 samAdhi samApannaH / sananantarasamApannasya ca rAjJo mahAprabhasya imaM mahAmaitrIpUrvaGgamaM lokendri yAvarta bodhisattvasamAdhim , atha tAvadeva suprabhaM mahAnagaraM sadezapradezaM samAnanagaranigamajanapadarASTrAjadhAnIparivAra par3ikAraM prakanpitam / tasya pracalataste'pi ratnaprAkArA ratnaprAsAdA ratnagarbhANi ratnagRhANi ratnabhavanAni ratnavimAnAni ratnakUTAgArANi ratnanihA ranahANi ratnagavAkSAH ratnavedikAH ratnatoraNAni ratnArdhacandrA ratnasiMhapaJjarANi ratnakhoTakAni ratna15 bimbAni ratnavitAnAni ratnasUtrakiGkiNIjAlAni ratnaghaNTAH ratnadhvajAH ratapatAkAH ratnatAlAH saMpracalitAH saMpragarjitAH saMghaTTitAH / te ca saMghamAnA valguM manojJaM zravaNIyaM zabdamanuravanto yena rAjA mahAprabhaH, tenAvanamanti sma, praNamanti sma / ye ca te suprabhasya mahAnagarAbhyantaravAsinaH, sarve te prItiprAmodyaparisphuTacetaso yena mahAprabho rAjA tenAbhimukhAH sarvazarIreNa praNamanti sma / ye cAsya vijitavAsinaH sattvAH sarvagrAmanagaranigama20 janapadarASTrarAjadhAnISu, te'pi sarve prahlAditakAyacittAH prItiprAmodyajAtAH yena rAjA mahAprabhastenAbhimukhAH prnnemuH| ye ca tiryagyonigatAH sattvAH, te'pi sarve anyonyamaitracittA hitacittA yena rAjA mahAprabhastenAbhipraNatAH / yAni ca parvatazikharANi tadanye cApyunnatAH pRthivIpradezAH, te'pi sarve yena rAjA mahAprabhastenAbhinatAH / ye ca puSpavRkSAH phalavRkSAH patravRkSA vIjagrAmabhUtagrAmazasyatRNagulmauSadhivanaspatayo vA, te'pi sarve yena OM mahAprabho rAjA tenAbhinatAH / yAni cAsya vijite sarvotsasarohradataDAgaprasravaNanadIpuSkariNyudapAnAni, tAnyapi sarvANi yena rAjA mahAprabhastenAbhimukhaM vegaM prAmuJcan / daza ca nAgarAjasahasrANi mahAkAlAgarudhUpapaTalagandhodakamedhairvicitravidyullatAjvAlAvabhAsitairabhigarjadbhiH sUkSmAbhirgandhodakadhArAbhizcaturdizamabhiprAvarSan / daza ca devaputrasahasrANi zakrayAmasaMtuSitasunirmitavazavartidevarAjapramukhAni antarikSe gatAni, divyatUryamegha30 koTIniyutazatasahasrasaMpravAditodArapramuktanirghoSAlaMkAram , asaMkhyeyApsarogaNadivyasaMgItimeghanirnAdamanojJamadhuranirghoSAlaMkAram, asaMkhyeyadivyavicitraratnapuSpameghapravarSaNAlaMkAram , 1 B om. ratnahANi. 2 B bahumanozaM. S168 B68 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -21.0] 21 mhaaprbhH| 129 asaMkhyeyanAnAvaNadivyagandhapraNAlaMkAran . asaMkhya byADacitramA nAyakakAran , asaMhayeyanAnAya diJcacUniyAlaMkAran . avaDivyA citrapraNAlaMkAna, agnadivyagnavakavivivinnana na kada . asaMcayadivyAtanAnAvicitracchatranetrapravaramAlakAn . atyAdhika rakaavarSaNAlaMkArana , asaMvevadizvaratAnAcalocalinnapAkanevAgalaMkara kanAla : madhyatiSThan nahAnatya rAjJaH pUjAko ragazca nahAnAgAjA sarva mAnavatAvadivyanAnAratnapakamavataMchanananyatiSThadasaMkhyeyadivyamabhiranahArAbhitralanvitam , anavadivyaratnapaTTadAnakalapAbhipralambitan, asaMkhyeyadivyaratnavicitranAlAgugAbhinanditaHlaMkanna, asaMkhyeyadivyaratnavicitrAbharaNamAlAbhipralambitAlaMkAran, annadhyeyadivyavicitraratnakuTumadAmAbhinalambitAlaMkAran , asaMkhyeyanAnAvaNadivyagandharAjarvadikspharaNagandhamevAditA- 11 laMkAran, asaMkhyeyadivyaratnavalanAnAvagamevapravarpaNAlaMkArana, asaMkhyeyadivyadhUpavitrapaTalamevapravarSaNAlaMkAram , asaMkhyeyadivyanAnAvarNacUrNamevanuvanapravaSayAlaMkanna , apThyeyApsagaNadivyatUryasaMgItimadhuramanojJanirdhepasaMprayuktastutimevasaMvAdinAnipravazAlaMkAraM savaMgaganatalamadhyatiSThat acinlanAgendrabRpabhitAvikurvitaprabhAvena / asaMkhyayAni ca rAzanandravAtasahasrANi jaladharanivAsIni cAtu-pikalokavAvadhiSTAnAvarANetalanivAtIni ca mAnaladhira-15 bhakSANi jalacaramRgapazupakSigavAzvagajagardabhanaranArIgaNojohArINi praduSTananaH kalyAni nilaM jagadviheThAvihiMsApratipannAni sarvANi paramamaitrahitacittAni suprasannamukhabagAni sarvajagadavihiMsAviheThAparamANi paralokatApekSANi kRtAJjalipuTAni paramagrIticittAni yena rAjA mahAprabhastenAbhipraNatAnyabhUvan , atulyaM ca kAyikacaitatikanudAraM sukhaM pratyanubhavanti sma / anekAni ca yakSakumbhANDapizAcabhUtAdhipatizatasahasrANi paranamaitrahitacittAni suprasannamukha- 27 varNAni sarvajagadavihiMsAvihaThAparamANi paralokasApekSANi kRtAJjalipuTAni paramaprIticittAni yena rAjA mahAprabhaH, tenAbhipraNatAnyabhUvan , atulyaM ca kAyikacaitasikanudAraM sukhaM pratyanubhavanti sma / evaM sarvAvatyAM cAturdIpikAyAM lokaghAtI sarvasattvAnAM sarvabhyopadravopasargavairavigraha vivAdAzcittasaMkSobhAvihiMtAcittAni prazAmyanti vyupazAmyanti vinivartanta nirudhyante pratyudAvartante / yathA cAturdIpikAyAM lokadhAtau, evaM sarvasyAM trisAhanamahAsAhannAyAM 25 lokadhAtau yAvaddazasu dikSu dazalokadhAtukoTIniyutazatasahatreSu sarvasattvAnAM sarvabhayopadravopasargavairavigrahavivAdAzcittasaMkSobhAH pApavihiMsAcittAni prazAntAnyabhUvan / vyupazAntAni vinivRttAni niruddhAni pratyudAvartAnyabhUvan , yaduta mahAmaitrIpUrvaMgamasya lokendriyAvartasya bodhisattvasamAdherdhamatApratilambhena // atha khala mahAprabho rAjA tasmAtsamAdheyutthAya sudhanaM zreSThidArakametadavocat- 30 etamahaM kulaputra, mahAmaitrIdhvajaM bodhisattvacaryAjJAnAlokamukhaM prajAnAmi / kiM mayA zakya bodhisattvAnAM mahAmaitryapramANacchatrANAM sarvalokadhAtusukhAzayaspharaNatayA, sarvajagatparivArANA gaNDa, 17 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 170 130 [21.0 mabhinna parivAratayA, sarvajagatparitrANaprasRtAnAM hInotkRSTamadhyamasamaprayogatayA, dharaNisama - maitracittAnAM sarvajagatsaMdhAraNapratipannatayA, pUrNacandramaNDalasamAnAnAM sarvajagatsamaprasRtapuNyajJAnarazmInAmAdityamaNDalasamAnAnAM sarvajJeyajJAnAlokAvabhAsanatayA, mahApradIpakalpAnAM sarvasattvacittagahanAndhakAravidhamanatayA, udakaprasAdakamaNiratnasadRzAnAM sarvasattvacittasaromAyA5 zATyakAluSyApanayanatayA, cintArAjamaNiratnasadRzAnAM sarvajagadabhiprAyapraNidhiparipUraNatayA, mahAmArutasadRzAnAM sarvajagatsamAdhisamApatti bhavana sarvajJatA mahApuraparisaMsthApanatayA caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum, puNyaparvato vA tulayitum, guNajyotirgaNagaganaM vA avalokayitum, mahApraNidhivAyumaNDalaM vA paricchettum, dharmasamatAbalaM vA pramAtum, mahAyAnavyUhavarNAn vA paridIpayitum, samantabhadracaryAnayavizeSAn vA vaktum, mahAbodhisattvasamAdhibhAvanAdvAraM vA 10 vivaritun, mahAkaruNAmeghAn vA saMvarNayitum // gaNDavyUhasUtram / gaccha kulaputra, iyamiva dakSiNApathe sthirA nAma rAjadhAnI / tatra acalA nAmopAsikA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha-- kathaM bodhisattvena bodhisattvatcaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako mahAprabhasya rAjJaH pAdau zirasAbhivandya mahAprabhaM 15 rAjAnamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya mahAprabhasya rAjJo'ntikAt prakrAntaH // 19 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " in 22 aclaa| atha khalu dhanaH zreSThidArakaH sunamAnnahAnagarAniSkramya muha manduisala nahA- prabhanya rAjJo'nuzAnanImanuvicintayan , taM mahAnetrIya vizvayanayananullAn . te lokendriyAvatamahAsanAdhinubalokaM paribhAvayana , nAnacinnyAM bovimacAyatriyujyalaMkAranihAsanavyUhavitAtratAnabhiniharamANaH, tAnacinyAM vodhinavAtriyuSyAdhipatayabalatAnnu- 3 vRhayan , tanacintvaM bodhisatvAnAM saccaparipAkajJAnanayaM dRDhIkutrI, tAnacinlAnAvAragAM bodhisatvaparibhoganAhAnyatAnanuvicintayan , tAmacinlAM bodhimatvAdhimAtratA niminIkurvan , nAmacintyAM vodhisattvAnAM sattvaparipAkavizuddhinanutmagn , tAnacintyAM boSi- mattvaparivAnmanparizuddhimavakalpayan , tanacinlaM bAdhinavAnAM sacakAnidhyAnAlokanayamadhimucyamAnaH pratilebhe cittaprItiprasAdavegaM cittaraM citotraM cittanandI cittA- 11 nAvilatAM cittaprabhAkharatAM cittadRDhatAM cittavipulatAM cittApayoinAn / na evaM kalyANamitrAnusmRtinanAmakAraprayukto'Ni pravartayan anuvicintayAnAsa-aho vatedaM kalyANanitradarzanaM narvaguNaratnAkarabhUtaM sarvabodhisattvacaryAparizodhanaparipUraNaM sarvavodhimanvasmRtivizuddhikaraM sarvabodhitattvadhAraNImaNDalaparizodhanaM sarvabodhisattvananAdhyAlokasaMjananaM sarvabuddhadarzanapratilAbhasaMbhAvanaM sarvabuddhadharnanavapravarpagaM sarvabodhitattvapraNidhinayasUcanamacintyaprajJA-15 jJAnAlokasaMjananaM dRDavodhisatvendriyAGkuravivardhanan / paritrAyakA mama kalyANamitrAH sarvadurgatiprapAtagatibhyaH / praNetAro mama kalyANamitrA dharmasamatAnayAnugamana / darzayitAro mama kalyANamitrA mArgasamavipatAyAH / paridIpakAni mama kalyANamitrANi mahAyAnasya / avavAdakAni mama kalyANamitrANi samantabhadravodhisattvacIyAn / dezayitaNi mama kalyANamitrANi sarvajJatAnagaramArgasya / pravezayitRNi mama kalyANamitrANi sarvajJatApuram / 20 avatArakANi mama kalyANamitrANi dharmadhAtunayasAgare / AlokakarANi mama kalyANamitrANi tryavajJeyasAgaranayasya / darzayitRNi mama kalyANamitrANi sarvArthamaNDalagaNasya / vivardhayitAro mama kalyANamitrAH sarvazukladharmANAm // tasyaivaM rudataH krandataH paridevamAnasya gagatalagatA devagaNAH sadAnubaddhAzca saMcodakA vuddhadUtA bodhisattvadevatA evamAhuH-kalyANamitrAnuzAsanIpratipatnasya kulaputra bodhi-25 sattvasya buddhA bhagavanto'bhirAdhitacittA bhavanti / kalyANamitravacanAvilomasthAyino bodhisattvasya sarvajJatA AsannIbhavati / kalyANamitravacanAvicikitsakasya bodhisattvasya AsannIbhavanti kalyANamitrANi / kalyANamitramanasikArAvirahitasya bodhisattvasya sarvArthA abhimukhIbhavanti / gaccha kulaputra, yena sthirAyAM rAjadhAnyAmacalopAsikA / tataH zroSyasi bodhisattvacaryAm / atha khalu sudhanaH zreSThidArakastataH samAdhijJAnAlokAd vyutyAya anu-30 pUrveNa yena sthirA rAjadhAnI tenopasaMkramya acalAmupAsikA parimArgati parigaveSate / tasya 112 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 gaNDavyUhasUtram / [22.0mahAjanakAya upadarzayati-epA kulaputra acalopAsikA khanivezane mAtApitRsaMbhAginI kumArabhUtA khajJAtigaNaparivRtA mahato janakAyasya dharma dezayati / / atha khalu mudhanaH zreSTidArako mahAprItiprasAdaprAmodyaparisphuTacetA yena acalAyA upAsikAyA nivezanaM tenopajagAma / upatya acalAyA upAsikAyA nivezanadvAre sthito3 'pazyat sarvaM taM nivezanaM suvarNavarNayA AbhayA sphuTamavabhAsitaM kAyacittaprahlAdinyA / samanantaraspRSTasya ca sudhananya zreSThidArakasya tayA prabhayA, sarvavedayitaizvaryadhvajasamAdhipramukhAni zAntipradezasamAdhipramukhAni sarvajagaddhitasamAdhipramukhAni samantacakSurupekSAvatIsamAdhipramukhAni tathAgatakozasamAdhipramukhAni paJcamAtrANi samAdhimukhazatAnyavakrAntAni saMbhUtAni sukSmANi mRdUni / tadyathApi nAma tadivasArdhakrAntasya garbhasya vijJAnam , evaM tAni 10 samAdhimukhAni sUkSmANi mRdUnyAjAtAni / tathArUpaM ca gandhamajighrat yo na devAnAM na devakanyAnAM na nAgAnAM na nAgakanyAnAM na yakSANAM na yakSakanyAnAM na gandharvANAM na gandharvakanyAnAM nAsugaNAM nAsurakanyAnAM na garuDAnAM na garuDakanyAnAM na kinnarANAM na kinnarakanyAnAM na mahogANAM na mahoragakanyAnAM na manuSyANAM na manuSyakanyAnAm / na sA nI dazadizi loke saMvidyate, yA tasyA rUpeNa samA, kutaH punaruttari / na sa 15 varNAvabhAso'sti dazadizi loke sthApayitvA tathAgatavarNAvabhAsam , abhiSekaprAptabodhisattvavarNAvabhAsaM ca, yastasyA varNAvabhAsena samaH, kutaH punaruttari / nAsti tadAtmabhAvArohapariNAhasaMsthAnaM dazadizi loke sthApayitvA tathAgatAtmabhAvArohapariNAhasaMsthAnam , abhiSekaprAptabodhisattvAtmabhAvArohapariNAhasaMsthAnaM ca, yattasyA AtmabhAvArohapariNAhasaMsthAnena saman , kutaH punaruttari / nAsti sa prabhAvyUho dazadizi loke sthApayitvA tathAgata20 prabhAvyUham , abhiSekaprAptabodhisattvacaryAprabhAvyUhaM ca, yastasyAH prabhAvyUhena samaH, kutaH punaruttari / nAsti sa gandho dazadizi loke devabhavaneSu vA nAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragamanuSyAmanuSyabhavaneSu vA yastasyA mukhakozavisRtagandhena samaH, kutaH punaruttari / nAsti sa bhavanavyUhaparibhogo dazadizi loke sthApayitvA tathAgataparibhogam , abhiSekaprAptabodhisattvaparibhogaM ca, yastasyA bhavanavyUhaparibhogena samaH, kutaH punaruttari / nAsti sA 25 parivArasaMpat dazadizi loke sthApayitvA tathAgataparivArasaMpadam , abhiSekaprAptabodhisattvaparivArasaMpadaM ca, yA tasyAH parivArasaMpadA samA, kutaH punaruttari / na sa sattvaH sattvanikAye saMvidyate dazadizi loke yaH samartho'calAmupAsikAM rAgacittena prekSitum / na sa sattvaH sattvanikAye saMvidyate dazadizi loke yaH acalAyA upAsikAyAH sahadarzanena klezo na vyupazamaM gacchet / tadyathApi nAma daza zatasahasravazavartino mahAbrahmANaH kAmAvacarAH 30 lezAnna samudazcaranti, evameva sahadarzanena acalAyA upAsikAyAH sattvAnAM klezA na samudA S 173 B70 - 18 degsaGginI. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 22.0 ] 22 acalA / 133 caranti / na sa sattvaH sadhvanikAye saMvidyate dadyAdizi loke yo avAyA upAlikAyAH sahadarzanena tRptimApadyeta sthApayitvA prajJAtRtAn // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH kRtAJjalipuTo'calAyA abhikAyA acintyAM kAyAvipateyatAm,acintyaM rUpavarNasaMsthAnArohapariNAhana, acintyaM ca navaJjinitalanagaramahAparvatApratihataM razmijAlavyUhaM dRSTvA acintyaM sattvAryakaraNaM ca ropavanaM gandha- cha mAtrAya aparyantAM ca parivAra saMpadanavalokya asaMhArye ca bhavana vimAnasaMdIkSya aparimANAMzca guNasamudrAnavagAhya acAnuprAsikAnanayA gAyayA abhyaupada zIlaM sadA yadamalaM parirakSitaM te kSAntiryataH suvipulA paribhAvitA ca / vIryaM ca vajramitra mAsthitaM te 10 tenogatA jagati bhAsyacalendrakalpA // 1 // atha khalu sudhanaH zreSTidArako'calAnupAtikAmanayA gAthayA abhiSTutya evamAhamayA Arye anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditam / na ca jAnAni kathaM bodhitattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyan / zrutaM ca me AyI bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu me AryA- kathaM voni bodhisatvacIyAM zikSi- 15 tavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalvacalopAMtikA snigdhayA vodhisattvAcA manojJayA premaNIyayA sudhanaM zreSTidArakaM pratisamodya evamAha - sAdhu sAdhu kulaputra, yena te'nuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / ahaM kulaputra duryodhanajJAnagarbhasya vodhisattvavimokSamya lAbhinI, dRDhasamAdAnavodhisattvacaryAmukhe ca anuzikSAmi / sarvadharmasamatAbhUmivAraNImukhasya ca lAninI, dRTa - 20 samAdAnavodhisattvacaryAmukhe ca anuzikSAmi / sarvadharmasanatA bhUmidhAraNImukhasya ca lAbhinI, sarvadharmatattvodyotanaM ca me pratibhAnajJAnAlokamukhamavakrAntam, dharmaparyedhyAparikhedavyUhaM ca me samAdhimukhaM pratilabdham / Aha - ka etasya Arye duryodhanajJAnagarbhasya bodhisattvavimokSamukhasya viSayaH, dRDhasamAdAnabodhisattvacaryAmukhasya ca sarvadharma samatA bhUmivAraNamukhasya ca sarvadharmatattvodyotanapratibhAnAlokamukhasya ca dharmaparyeSvaparikhedavyUhasamAdhimukhasya ca viSayaH ? AhaduradhimokSaM kulaputra idaM sthAnam / Aha - vada Arye, buddhAnubhAvena kalyANamitraparigraheNa ca adhimokSye avatariSyAmi vijJAsyAmi vicArayiSyAmi anusariSyAmi nidhyAsyAmi upanidhyAsyAmi pratyavekSiSye vibhAvayiSyAmi, na virodhayiSyAmi, na vikalpayiSyAmi, na samAropayiSyAmi, samIkariSyAmi // atha khalu acalopAsikA sudhanaM zreSTidArakamevamAha - bhUtapUrvaM kulaputra, atIte' - 30 dhvani vimalaprabhe kalpe pralambabAhurnAma tathAgato loke udapAdi / ahaM ca rAjJo vidyutta - 1 B pratisaMbodhya. S 174 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 B71 134 gaaddgRhmuutrm| [22.0baikA vRhitA avam / tayA meM gatyAM prazAntAyAM pihiteSu rAjapuradvAreSu, suptayormAtApitroH, saMpramukha naranArIgaNenu, vyupazAnteSu tUryatAlAvacaranirghopeSu, zayiteSu sabhAgacariteSu paJcakanyAzateSu, zayanatalagatayA gaganatalagatAM jyotirgaNavatI rajanI prekSantyA uparyantarikSa sa bhagavAn pralambabAhumtathAgato'rhan samyakmaMbuddhaH sumeruriva aclendraanekdevnaagykssgndhrvaa| suragamaDakinnagmahoragaparivAro'cintyAsaMkhyeyabodhisattvagaNaparivRtaH sarvadigapratihatarazmijAlampharamakAyo dRSTaH / tasya ca tathAgatanya sarvaromavivarebhyastathArUpo gandhaH pravAti, yenAsmi prhaadinkaayvinaamhrssitmaansaa| zayanatalAdutthAya dazanagyakRtakarapuTAJjalirdharaNitalapratiSThitA taM bhagavantaM lambabAhuM tathAgatamahantaM samyaksaMbuddhaM namaskRtvA mUrjI namasya avalokayamAnA paryantaM nAdhigacchAmi / vAmadakSiNataH pramANaM nomi / lakSaNAnuvyaJjanasaMpadamanuvicintayamAnA 10 tRti nApnomi / tasyA mama kulaputra etadabhavat-kIdRzaM karma kRtyA iyamIdRzI kAyasaMpat pratilabhyate ? lakSaNAnuvyaJjanasaMpadA jAyate? prabhAbyUhasaMpatsaMbhavati ? parivArasaMpadabhinirvartate ? manomayabhavanaparibhogasaMpatyAdurbhavati? puNyasaMpatpadyate ? jJAnasaMpadvizuddhyate ? acintyasamAdhivikurvitasaMpatsamudAgacchati ? dhAraNIsaMpatparinippadyate ? pratibhAnasaMpadvazIbhavati ? ___ atha khalu kulaputra sa bhagavAn pralambabAhustathAgato mamAdhyAMzayaM viditvA evamAha15 duryodhanacittaM te dArike utpAdayitavyaM sarvaklezanirghAtAya / aparAjitacittaM sarvAbhinivezanirvedAya / asaMkucitacittaM gambhIradharmanayAnugamAya / akSobhyacittaM viSayAzayasattvasAgarAvartaprapAtepu / asaMmUDhacittaM sarvabhavagatyupapattyAyataneSu / avitRptacittaM sarvabuddhadarzanAbhilASApratipranabdhaye / asaMtuSTicittaM sarvatathAgatadharmameghasaMpratyeSaNAya / nidhyapticittaM sarva vuddhadharmanayAlokAnugamAya / saMdhAraNAcittaM sarvatathAgatadharmacakrANAm / asaMpramohacittamantazaH 20 saMketakRte, kimuta tathAgatavadanavinirgatajJAne / vibhAjanacittaM ca te dArike utpAdayitavyaM yathAzayasarvasattvadharmaratnasaMvibhajanAya // sAhaM kulaputra tasya bhagavataH pralambabAhostathAgasyAhataH samyaksaMbuddhasyAntikAdimAni evaMrUpANi dharmanayAnuzAsanImukhAni zrutvA sarvajJajJAnamabhikAGkSamANA dazabala bhAvamabhiprArthayamAnA buddhasarakhatImabhilaSantI buddhaprabhAjyUha parizodhayitukAmA buddhazarIra25 saMpadaM pariniSpAdayitukAmA buddhalakSaNAnuvyaJjanavizuddhimabhikAGkSamANA buddhaparSanmaNDala saMpadamabhiprArthayamAnA buddhakSetravizuddhimabhilaSantI buddheryApathasaMpadamabhikAGkSamANA buddhAyu:pramANasaMpadamabhinandantI sarvaklezasarvazrAvakapratyekabuddhAbhedyacittamutpAditavatI duryodhanavajramiva sarvaparvatAyudhabalaiH / nAbhijAnAmi kulaputra tata upAdAya etena cittotpAdena jambudvIpaH paramANurajaHsamaiH kalpairapi kAmAn paribhoktum , kaH punarvAdo dvayadvayasamApattyA / nAbhi30 jAnAmi kulaputra tata upAdAya ekapratighacittamutpAdayituM khavAndhaveSu, prAgevAnaparAdhiSu tadanyeSu sattveSu / nAbhijAnAmi tata upAdAya ekacittotpAdamadhyAtmadRSTisahagata 1B dvIndriyasamApattyA. S 118 -- - Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 022.0] 22 aclaa| nutpAdAyatum , prAgeva tadanyabRpakaraNeSu nanakArAbhinivezan : nAbhijAnAmi bananeI nAnyatrasaMjJAmavyAkRtacittatA vA cyunyupapattiAnasaMvAnavati, prajananavAhana nabhajAnAni tAvadbhiH kalyairakabuddhadarzananati vildanna : antazaH indanatina nagaDa dazavodhisattvacakSuHpratinAlaprAtyu / nAnijAnAni tata AvAya nAyatanaran saMpratIcchamAnA ekadharmapadavyaJjananapi nanamA vinman, antazaH saMjJAkRtanApa jaba natha - gatavadanakozaviniHsRtan / nAbhijAnAni tata upAdAya tAvato dhanalAgara na vinnI ekapadamapyanidhyAtamavilokitan , antazo laukiketu baneM / nAbhijAnAni ta unAdAya tAvataraM dharmanayasAgarANAmakAdhamanayadvAramapi yatra nayA na tanAvirabhinihataH, antaza laukikazilpajJAnanayeSvapi / nAbhijAnAni tata upAdAya tAvatAM tathAgatAnAM dharmacatraM saMdhArayamANA yayAsaMdhAritAdekapadavyaJjananayanutraTan, antazo'nvayajJAnAnuganananApi / anyatra tattvavinayavazAt / nAbhijAnAmi tata upAdAya tAvatAM buddhadanasanudrAmAnekapraNidhAnamapi yanmayA na sarvasattvasAgaravizuddhaya'bhinitam , antazo nirmANabudrapraNidhivicAreSvapi / nAbhijAnAmi tata upAdAya tAvatAM buddhalandrAgAM pUvavoSitatvacaryAnandrAdekabodhisattvacaryAmapi, yA mayA na khacayAparizuddhaye'bhinitA / nAbhijAnAni nata upAdAya ekasattvamapi cakSuravabhAtamAgataM yo mayAnuttarAyAM samyaktabodha na janAdApitaH / 15 nAbhijAnAmi tata upAdAya ekacittotpAdamapi zrAkkAyakavunananikAraprati yumanAma- nihartum / nAbhijAnAmi kulaputra tata upAdAva jambudvIpaparamANura jAnanaH kasairekapaTavyaJjane'pi saMzayamutpAdayituM dvayasaMjJAM vA vikatyasaMjJAM kA nAnAtvasaMjJAM vA anahasaMjJAM vA hInapraNItasaMjJA vA anunayapratighasaMjJAM vA utpAdayitun / sAhaM kulaputra tataH pazcAdavirahitA abhUvaM buddhotpAdaiH / avirahitA buddhabhagavadbhiH / 20 avirahitA bodhisattvaiH / avirahitA bhUtakalyANamitraiH / avirahitA vuddhapraNidhAnazraveNa / avirahitA bodhisattvacaryAzravaNa / avirahitA bodhisattvapAramitAnayazravaNa / avirahitA bodhisattvabhUmijJAnAlokanayazraveNa / avirahitA bodhisattvadhAraNIsamAdhyakSayakopanidhAnazravaNapratilAbhena / avirahitA anantamadhyalokadhAtujAlapravezAvatAranayazratreNa / avirahitA anantamadhyasattvadhAtusaMbhavahetuzravaNapratilAbhena / avirahitA sarvajagalezajAlamaNDalaparyA- 27 dAnajJAnAlokena / avirahitA sarvasattvakuzalamUlasaMbhavahetujJAnapratilAbhena / avirahitA sarvasattvayathAzayakAyasaMdarzanena / avirahitA sarvasattvAjJApanakharamaNDalavizuddhyA / etaM ca meM kulaputra duryodhanajJAnagarbha bodhisattvavimokSamukham , etacca sarvadharmaparyeSTayaparikhedavyUha samAdhimukhaM samApannAyAH, etacca dRDhasamAdAnavodhicaryAmugvaM prvicinvntyaaH| etacca sarvadharmasamatAbhUmidhAraNImukham / etacca sarvadharmatalodyotanapratibhAvajJAnAlokamukhaM vyavacArayantyA aci-30 nyAni prAtihAryANi bhavanti / icchasi tvaM kulaputra, pratyakSo bhavitum : Aha-icchAmyAyeM // 3 117 18 degvacanadeg for degvadana. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 178 136 gaNDavyUhasUtram / [22.0__ atha khalu acalopAsikA yathAnipaNNaiva duryodhanajJAnagarbhavodhisattvavimokSamukhapUrvagamAni sarvadharmaparyaTacaparikhedavyUhasamAdhimukhapUrvagamAni amoghamaNDalavyUhasamAvimukhapUrvagamAni dazavalajJAnamaNDalAbhinugvasamAdhimukhapUrvagamAni buddhavaMzAkSayakozasamAdhivimokSamukhapUrvaMgamAni ca daza samAdhimukhazatasahannANi vyavalokayati anuvicArayati anusarati nidhyapayati / 5 samanantaratamApannAyAM ca acalAyAmupAsikAyAm , apazyat sudhanaH zreSThidArako dazasu dikSa dazabuddhakSetrAnabhilApyaparamANurajaHsamAn lokadhAtUn paDikAraM prakampamAnAn , parizuddhavaiDUryamayAn saMsthitAn / ekaikasmiMzca lokadhAtau koTIzate cAturmahAdvIpakAnAM lokadhAtUnAM koTIzataM tathAgatAnAmapazyat / kAMzcittupitavarabhavanagatAn , kAMzcid yAvatparinirvAyamANAnapazyat yaduta anAvaraNatvAtparizuddhavaiDUryamayalokadhAtUnAm / ekaikaM ca tathAgataM 10 sarvadharmadhAtuspharaNarazmijAlaprabhAmaNDalam , ekaikaM ca tathAgataM suvibhaktaparSanmaNDalasamudramapazyat / ekaisya ca tathAgatasya sarvadharmacakrodyotanaM sarvasattvazrotravijJapanaM kharamaNDalamazrauSIt // atha khalvacalopAsikA tataH samAdheryutthAya sudhanaM zreSThidArakamevamAha-dRSTaM te kulaputra, zrutaM vijJAtam ? Aha--dRSTamArye, zrutaM vijJAtam / Aha-evamahaM kulaputra, dRDhasamAdAnAyAM bodhisattvaryAyAmanuzikSamANA sarvadharmaparyeSTayaparikhedavyUhasamAdhisamApannA 15 duryodhanajJAnagarbhavodhisattvavimokSamukhapratiSThitA sarvadharmasamatAbhUmidhAraNyanugamena sarvadharmatalodyotanapratibhAnajJAnAlokakauzalyena sarvasattvAn subhASitena saMtoSayAmi / kiM mayA zakyamacintyAprameyaguNasamanvAgatAnAM vodhisattvAnAM carcA jJAtuM guNAn vA vaktum ? ye te dvijarSabhA iva gaganatale'niketacAriNaH / ye te mahAgaruDendrA iva sattvasAgaramavagAhante paripakkabodhisattvoddharaNatAyai / ye te vaNija iva sarvajJatAratadvIpe'nuvicaranti dazavalajJAnaratnA20 bhikaangkssinnH| ye te valavatkaivartA iva saMsArasAgare'nuvicaranti ruciradharmacakramaNDalajAlahastAH tRSNodbhavasattvaparipAcanAbhyuddharaNatAyai / ye te'surendrA iva tribhuvanapuraM spharitvA vicaranti klezAsurasaMkSobhodvRttasaMzamanatAyai / ye te dinakaramaNDalamiva dharmadhAtugaganatale samudAgacchanti sattvatRSNAsalilakkezapaGkocchoSaNatAyai / ye te pUrNacandramaNDalamiva jJAnanabhasyudAgacchanti vineyamana kumudavivodhanatAyai / ye te dharaNitalamivAnunayapratighonnAmAvanAmaviSame samA loke $ 179_25 saMtiSThante srvjgtkushlendriyaangkrprrohnnvivrdhntaayai| ye te mAruta ivAsaGgasarvadigvicAriNaH sarvasattvaklezadRSTidumalatAvanArAmonmUlanatAyai / ye te cakravartina iva loke vicaranti catuHsaMgrahavastupariSkAropakaraNasarvajagatsaMgrahaNatAyai / gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe'mitatosale janapade tosalaM nAma nagaram / tatra sarvagAmI nAma parivrAjakaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // 30 atha khalu sudhanaH zreSThidArako'calAyA upAsikAyAH pAdau zirasAbhivandha acalAmupAsikAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya acalAyA upAsikAyA antikA prakrAntaH // 20 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 sarvagAnI | atha khalu sudhanaH zreSThidArako'cAsikala acalamA upAlikAmA anuzAsnInadustarat, yadacalayona darzitaM zrAvitaM dezita saMvarjita yojitaM vinaka yat niganyan janatan narivena madhye ra sa 1 prabhAvitaM vilutaM tatsaMbhAvayan anusarata anuvicintayan avataran niSyAyan avabhAsayan namIkurvan anurvega dezena deze jana anuvicaran yenAmitatosalo janapadastano usa tolana nAgo'nupUrveNa tosakaM nagaramaprAtaH | sunikale to nagara nagarazRGgATakasyacitvA vIthImukhena vIryImukhaM cAvareNa catvaraM yayA ramya sarvAnanaM parivAjaka pariveSamANo vyavacArayan atrAkSAyAM prazAntAyAM ne nagara digre sulabhaM nAna parvatam / tasya zikhare vividhadgaguNaiauci nahayanaprArta 19 bhAskaranitroditam / tatva tanavabhAsaM dRSTvA udAraprItiganaMtam bhavada- asaMzayamahanatra parvatazikhare kalyANanitraM drakSyAnIti / na tArAvaninijanya yena tulamaH parvataH tenopetya sulabhaM parvatamabhiruhya yena tanmahAvabhAsaM parvatazikharaM tenopamaMtrAnannadrAJjIddUrata evaM sarvagAminaM paritrAjakaM mahAbrahmAtirekavarNaM zriyA dedIpyamAnaM dazabhirbrahmantraiH parivRtaM caMkrame caMkramyamANan / sa tasya pAdau zirasAbhivandya tananekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya 15 purataH prAJjaliH sthitvA evamAha - nayA Arya anuttarAyAM samyaktvava cittalAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyan karSaM pratipattavyan / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu meM Arya :- kathaM bodhisattvena vodhisattvayAM zikSitavyam kathaM pratipattayan / Aha sAdhu sAdhu kulaputra, yastvamanuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMprasthitaH / ahaM kulaputra sarvagAmI sarvatrAnugatAyAM vodhi - 20 sattvacaryAyAM sthitaH samantamukhavyavacAraNAlokena samAdhimukhena abhAvapratiSThitayA AryAnabhisaMskArikayA samantadharmadhAtutalabhedena ca prajJApAramitAjJAnAlokamukhena samanvAgataH / so'haM kulaputra sarvasattvabhAjanalokavyavacAreSu sarvasattvagativyavacAreSu sarvasattvacyutimukheSu sarvasattvopapattimukheSu sarvabhavagatisaMbhedeSu vividhopapattyAyatanavicitre lokasaMniveze vicitravarNasaMsthAnArohapariNAhAnAM sattvAnAM nAnAvidhopapattisaMyojanAnAM nAnAprayogANAM vicitrAdhimuktAnAM yaduta devagatiparyApannAnAM nAgagatiparyApannAnAM yakSagatiparyApannAnAM gandharvagatiparyApannAnAmasuragatiparyApannAnAM garuDagatiparyApannAnAM kinnaragatiparyApannAnAM mahoragagatiparyApannAnAM narakagatiparyApannAnAM tiryagyonigatiparyApannAnAM yamalokagatiparyApannAnAM manuSyagatiparyApannAnAmamanuSyagatiparyApannAnAM vividhadRSTigatinizritAnAM zrAvakayAnAdhimuktAnAM pratyekabuddhayAnAdhimuktAnAM mahAyAnAdhimuktAnAM sattvAnAmarthaM karomi vividhairupAyairvividhairjJAna - 30 nayaprayogaH / yaduta keSAMcitsattvAnAM vividhalaukikazilpazikSaNatayA artha karomi sarva 1 B surabhaM. gaNDa. 18 5 S 170 S 180 B 13 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 181 13. mnnddnyuuhsuutrm| [23.0zilpajJAnabhedavatIdhAraNyAlokena / keSAMcit satvAnAM catuHsaMgrahavastuprayogeNa artha karomi yaduta sarvajJajJAnopanayanAya / keSAMcit sattvAnAM pAramitAsaMvarNanatayA arthaM karomi yaduta sarvajJatApariNAmajJAnanayAlokasaMjananatayA / kepAMcit sattvAnAM bodhicittasaMvarNanatayA artha karomi yaduta bodhivIjAvipraNAzopastambhasaMjananatayA / keSAMcit sattvAnAM sarvAkArabodhi5 sattvacayAsaMvarNanatayA artha karomi yaduta sarvabuddhakSetraparizodhanasarvasattvaparipAkapraNidhisaMjananatAyai / kepAMcit sattvAnAmudvagasaMjananatayA arthaM karomi yaduta duzcaritavipAkaniSyandanarakagatiduHkhavedanAnubhavasaMdarzanatayA / kepAMcit sattvAnAM mahAprItisaMjananatayA artha karomi yaduta sarvatathAgatAvaropitadakSiNAniyatasarvajJatAphalaparyavasAne'bhyudIraNatayA / keSAMcit satvAnAM sarvatathAgataguNavarNasaMprakAzanatayA artha karomi yaduta vuddhaguNazarIrAbhilASa10 sarvajJatApraNidhisaMjananatAyai / keSAMcit sattvAnAM buddhamAhAtmyasUcanayA arthaM karomi yaduta avivaanaabhogaaprtiprsrbdhbuddhkaaryaanusstthaansktbuddhkaayprtilmbhaabhilaasssNjnntaayai| keSAMcit sattvAnAM vuddhAdhipateyatAsaMdarzanatayA arthaM karomi yaduta anabhibhUtabuddhAtmabhAva saMpatpratilAbhAbhilASasaMjananatAyai // . api tu khalu punarahaM kulaputra, iha nagare tosale sarvarathyAsu sarvacatvareSu 15 sarvazRGgATakeSu sarvavIthImukheSu sarvagRheSu sarvazreNiSu sarvakuleSu sarvakulaparivarteSu yathAsaMnipatitAnAM strIpuruSadArakadArikANAM yathAzayAnAM yathAprayogANAM yathAdhipateyAnAM yathAvyavacArANAM tatsabhAgAni AtmabhAvArohapariNAhasaMsthAnAni abhini tya dharma dezayAmi / na ca te sattvA avabudhyante kenedaM dezitam , kuto vAyamiti / anyatra zrutvA tathatvAya pratipadyante / ye'pIme kulaputra jambudvIpe SaNNavatiyo pASaNDA vividhadRSTigatAbhiniviSTAH, tatrApyaha 20 sarvatrAnugacchAmi vividhadRSTigatasatAnAM sattvAnAM paripAcanatAyai / yayA ca kulaputra ahamiha tosale nagare sattvAnAmarthaM karomi, evaM jambudvIpe sarvagrAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnISu sattvAnAmarthaM karomi / yathA jambudvIpe, tathA sarvatra cAtupake lokadhAtau, evaM sAhane dvisAhane trisAhane mahAsAhale lokadhAtau, evaM dazasu dikSu, aparimANeSu lokadhAtuSu, sarvasattvapatheSu sarvasattvapratiSThAneSu sarvasattvaniketeSu sarvasattvanilayasaMjJAgateSu 25 sarvasattvaparivarteSu sarvasattvasamavasaraNeSu sarvasattvasamudreSu sarvasattvavaMzeSu sarvasattvadikSu sarvasattvavidikSu sarvasattvavidhiSu yathAzayAdhimuktAnAM sattvAnAmarthaM karomi / vividhairupAyaivividhairnayairvividhaiArairvividhAbhiyuktibhirvividhaiH saMprayogaiH vividhairupAyanayairvividhAbhiH kriyAbhivividharUpavarNasaMdarzanasaMprasAdanatayA vividhavAkpathodIraNatayA sattvAnAmarthaM karomi / etAmahaM kulaputra sarvagAminI sarvatrAnugatAM bodhisattvacaryAM prajAnAmi / kiM mayA zakyaM 30 bodhisattvAnAM sarvajaganmayazarIrANAM khakAyasarvakAyAsaMbhedasamAdhipratilabdhAnAM sarvabhavagatyanu sRtavipulanirmANacakrANAM sarvalokopapattikhazarIrAnubicAriNAM sarvajagannayanarocanarucira 8182 18 jagatsama. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5: -23.0] 23 srvgaamii| 139 nirmANacakraparanANAM sarvajagajAtikulajanno pattipradarzakAnA saMkalakAmA pratihata- prANadhicakra.gAnindrajAlatalovanacaryAnvyUhAvabhAsanilayAnAM sarvajagadakriyAnulemavAlaparanANAM tryadhvajagatalAnunatAnugatAna naganyavahAnabAnujatibhAsitAparyantanahAzatra:garmAgAM savajagatkuzalAyanAbhinudAnAM cayAM jhADaM guNan vA banun ! gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe pRthugadraM nAna janapadaH / tatrovalanatinana / gAndhikaRTI prativanAte / taduktaMnya pariccha-kathaM botritattvAnAM bAvitacacAMyAM zikSitavyan , kaI pratirattavyan / / ____ aba khalu suknaH zreSTivArakaH sarvagAninaH paritrAjakanya pAdau ziramAnincha saraMgAninaM paritrAkAnekazatasahana kRtraH pradakSiNIla punaH cunaravaleokya survagAninaH paritrAjakanyAntikAd prAntaH // 21 // 10 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8153 24 utplbhuutiH| atha khalu sudhanaH zreSTidArako'napekSaH kAye jIvite ca, anapekSaH sarvabhavabhogaparigrahopAdAnAbhinivezanApattiSu, anapekSaH sarvasattvadezaratiSu, anapekSaH sarvarUpazabdagandharasaspraSTavyeSu, anapekSaH sarvaparivAropabhogaparibhogeSu, anapekSaH sarvarAjyaizvaryAdhipatyasukheSu, / sApekSaH sarvasattvaparipAcanavinayaparizuddhiSu anuttarabuddhakSetraparizuddhayabhinirharaNatayA, sApekSaH sabaitathAgatapUjopasthAnaparicaryAvitRptatayA, sApekSaH sarvadharmeSu svabhAvaparijJAnAnugamAya, sApekSaH sarvabodhisattvaguNeSu sarvaguNasAgareSu pratipattyacyavanatAyai, sApekSaH sarvabodhisattvamahApraNidhAneSu sarvakalpAnavazeSabodhisattvaca saMvAsanatAyai, sApekSaH sarvatathAgataparSanmaNDalasamudrA vatAreSu, sApekSaH sarvabodhisattvasamAdhimukheSu ekaikasamAdhimukhasarvabodhisattvasamAdhyasaMkhyeyA10 vataraNavikurvaNatAyai, sApekSaH sarvadharmajJAnAlokacakreSu sarvatathAgatadharmacakrasaMpratIcchanAtRpta tAyai sarvakalyANamitrAkarAn sarvakalyANamitrasaMbhavane, tAMzca anyAMzca sarvabodhisattvaguNAn saMpazyan anupUrveNa yena pRthurASTraM janapadastenopasaMkramya utpalabhUtiM gAndhikazreSThinaM parimArgan parigaveSamANo'drAkSIt / dRSTvA ca punaryenotpalabhUtirgAndhikazreSTI tenopajagAma / upatya utpalabhUtergAndhikazreSTinaH pAdau zirasAbhivandya utpalabhUtiM gAndhikazreSThinamanekazatasahasrakRtvaH 15 pradakSiNIkRtya utpalabhUtergAndhikazreSThinaH purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-ahamArya anuttarAyAM samyaksaMvodhau saMprasthitaH sarvabuddhasamajJAnamAkAGkSamANaH sarvabuddhapUrNapraNidhAnamaNDalaM paripUrayitukAmaH sarvavuddharUpakAyaM draSTukAmaH sarvabuddhadharmakAyaM pariniSpAdayitukAmaH sarvabuddhadharmajJAnakAyaM parijJAtukAmaH sarvabodhisattvacaryAmaNDalaM parizodhayitukAmaH sarvabodhisattvasamAdhimaNDalamavabhAsayitukAmaH sarvabodhisattvadhAraNImaNDalaM saMsthApayitukAmaH sarvAvaraNa20 maNDalaM vikaritukAmaH sarvakSetramaNDalamanuvicaritukAmaH / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / kathaM pratipadyamAno bodhisattvo niyati sarvajJatAyAm ? Aha-sAdhu sAdhu kulaputra, yena te'nuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / ahaM kulaputra sarvagandhAn prajAnAmi / sarvagandhayogAn sarvadhUpAn sarvadhUpayogAn prajAnAmi / sarvAnulepanAni sarvAnulepanayogAn sarvacUrNAn sarvacUrNayogAn sarvagandhAnu25 lepanacUrNAkarAn prajAnAmi / devagandhAnapi prajAnAmi / nAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragamanuSyAmanuSyagandhAnapi prajAnAmi / vividhAnapi gandhAn prajAnAmi / vyAdhiprazamanagandhAnapi, daurmanasyApahAragandhAnapi, laukikaprItisaMjananagandhAnapi, klezojjvAlanagandhAnapi, klezaprazamanagandhAnapi, vividhasaMskRtaratisukhasaMjananagandhAnapi, sarvasaMskRtodvegasaMjanana gandhAnapi, madapramAdApahAragandhAnapi, buddhamanasikArasamudAcArasaMbhavagandhAnapi, dharmanayA184_80 nugamagandhAnapi, AryopabhogyagandhAnapi, sarvabodhisattvagandhavimAtratAmapi, sarvabodhisattvabhUmi Som. sarghasaMskRta...gandhAnapi. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. -24.0] 24 utplbhuutiH| vyavasthAnagandhAnapi prajAnAni / sarvAMzca tAnahaM gandhAnAkArato'pi prajAnAni / saMbhavato'pi utpAdato'pi prAdurbhAvato'pi pariniSpattito'pi parizuddhiko'ni parihArato'ni prayogato'pi paribhogato'pi viSayato'pi prabhAvato'ni dhanato'pi mUlato'pi prajAnAni // asti kulaputra manuSyaloke nAgasaMzobhasaMbhavahattigoM nAna gandhaH, yatya dilanAtrA gulikA sakalaM pRthurASTraM janapadaM mahAgandhaghanAbhrajAlasaMThannaM kRtvA satAhaM sUkSmagandhodaka- 5 dhArAvarSamabhipravarSati / tatra yeSAM sattvAnAM zarIre vA cIvare vA gandhodakadhArA nipatanti, te sarve suvarNavarNakulumavicitritA bhavanti / yeSu ca bhavanavinAnakUTAgAreSu nipatanti, te sarve suvarNavarNakusumavicitritA bhavanti / ye'pi sattvAttepAM gandhameghajAlAnAM mArutasamaritAnAmantarbhavanagatA gandhaM jinanti, te sarve saptAhanudAraprItiprAmodyaparijhuTA bhavanti, aneka- Bs vidhAni ca kAyikacaitasikAni sukhasomanatyAni pratyanubhavanti / na caiSAM zarIre vyAdhi- 10 rutpadyate dhAtusaMkSobhajo vA aparaparikramiko vA / nApi caitasikaM duHkhadaumanantanutpadyate, na samudAcarati bhayaM yA trAsa vA chambhitattvaM vA manaHsaMkSobho vA vyApAdo vA / sarve ca te sattvA anyonyaM maitracittA bhavanti harSaprItisaMjAtAH / teSAmahaM kulaputra harpaprItisaMjAtAnAmAzayavizuddhimArabhya tathA dharma dezayAmi, yathA niyatA bhavanti anuttarAyAM samyaksaMbodhoM // asti kulaputra malayaparvatasaMbhavaM gozIrSa nAma candanan , yenAnulitagAtro agni-15 khadAyAmapi prapatito na dahyate / asti kulaputra sAgarakacchasaMbhavo aparAjito nAna gandhaH, yenAnuliptAyA bheryAH zaGkhasya vA nirghoSeNa sarvaparacakra parAjayaM gacchati / asti kulaputra anayataptahadatIrasaMbhavaM padmagarbha nAma kAlAgaru, yasya tilamAtrA gulikA sakalaM jambudvIpa gandhena spharati / ye ca sattvAstaM gandhaM jighranti, te sarve pApavijugupsanasaMvaracittaM pratilabhante / asti kulaputra himavatparvatarAjasaMbhavA aruNavatI nAma ganvajAtiH, yatyA gandha- 20 sss mAghrAya sattvA viraktacittA bhavanti / teSAmahaM tathA dharma dezayAni, yadvirajomaNDalaM nAma samAdhi pratilabhante / asti kulaputra rAkSasalokasaMbhavA sAgaragarbhA nAma gandhajAtiH, yA rAjJazcakravartinaH paribhogAyotpadyate, yayA dhUpitamAtrayA caturaGgo valakAyo rAjJazcakravartino gaganatale pratiSThate / asti kulaputra, sudharmadevasabhAsaMbhavA zobhanavyUhA nAma gandhajAtiH, yayA dhUpitamAtrayA devA buddhagandhasmRti pratilabhante / asti kulaputra suyAmadevarAjabhavane zuddha- 25 kozAnAM gandhajAtiH, yayA dhUpitayA sarve suyAmadevaputrAH suyAmadevarAjasakAzamupasaMkrAmanti / teSAmupasaMkrAntAnAM suyAmo devarAjo dhAmI kathAM kathayati / asti kulaputra tupitabhavane sindhuvAritA nAma gandhajAtiH, yA dharmAsananiSaNNasya ekajAtipratibaddhasya bodhisattvasya purato dhUpitA mahAgandhameghena sakalaM dharmadhAtuM spharitvA sarvatathAgataparSanmaNDaleSvanekAkAravyUha mahAdharmameghavarSa pravarSati / asti kulaputra sunirmitadevarAjabhavane manoharA nAma 30 gandhajAtiH, yA sunirmitadevarAjabhavane pradhUpitA saptAhamacintyadharmameghavarSa pravarSati / etAmahaM Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 gaNDanyUhasUtram / [24.0kula putra gandhayukti prajAnAmi / kiM mayA zakyaM nirAmagandhAnAM bodhisattvAnAM sarvakAmocalitAnAM klezamArapAzavipranuttAnAM sarvabhavagativyativRttAnAM jJAnamAyAgatarUpavicAriNAM sarvalokAnupalitAnAmasaGgazIlAnAmanAvaraNajJAnamaNDalavizuddhAnAmapratihatajJAnagocaravipayANAM sAlayaniketAnizritAnAM sarvabhavAlayaniketacAriNAM cayA~ jJAtuM guNAn vA vaktum , 5 zIlacaryAvizuddhimujhaM yA paridIpayitum , anavadyacaraNaM vA prabhAvayitum , avyApAdakAyavAGmanaHsamudAtrAro vA dezayitun / gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe kUTAgAraM nAma nagaram / tatra vairo nAma dAzaH prativasati / tanupasaMkranya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyan / 8 188 10 atha khalu sudhanaH zreSTidAraka utpalabhUtergAndhikazreSThinaH pAdau zirasAbhivandya utpalabhUti gAndhikaveSThinananekarAtattahatvakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya utpalabhUtergAndhikazreSTino'ntikAt prakrAntaH // 22 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bre 25 vrH| atha khala sudhanaH zreSTidArakaH kUTAra ranagAbhinuvaM mAna pratibanno'nuvicaran nAganinnatAM nAgoMdavatAM mAgacanatAM mAnavina na jAta nAjaskatA mArgakSematAM mArgahanatA mAgonAra nAkuTilatA katannunilacyA cittamutpAdayAmAta-idaM khalu meM tanya kalyANamitratvocatrana RSimancana nini- 5 hetubhUtaM sattvAnugrahajJAnanArgapratipattihetubhUtaM bhaviSyati / paranitAna pratidina sarvasatvAnunahajJAnamArgapratipattihetubhUtaM bhaviSyati / sarvasazAnunakAtilAnavanAnamanavinivRttaye sarvatattvavipamanatipratinivAraNatAya sarvasatvalekarajaHprazananAya, savenatyavidhikuzaladRSTisthANukaNTakazarkarakaThallApanayanAya, anAvaraNamevAnumAnatAya, akSuNavajJatApuropanayanAya hetubhUtaM bhaviSyati / tatkatya hetoH? kalyANamitrAkArataH sarvakuzala- 13 dharmAH / kalyANamitrAdhInA sarvajJatA / sa evaM cintAmanasikaraprayukto durAsadanamunAcAre.'nupUrveNa yena kUTAgAraM nagaraM tanopasaMkramya vedAzaM parimArga pariveSAmo'dInhAnagaramukhe sAgarAvatAratIre vairaM dAzaM vaNinzatasahasranekaizca prAgizatalahavacitrAM kathAM zrotukAmaiH parivRtaM samudrakathAsaMprakAzanatayA buddhaguNastudrAn sttvaanaantrocknaann| dRSTvA ca yena vairo dAzaH, tenopajagAma / upatya bairanya dAzalya pAdau zirasabhivandha 3 15 dAzamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya varasya dAzanya purataH prAJjaliH sivA evanAha- mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittanutpAditan / na ca jAnAmi vayaM bodhisatvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo koSitavAnAmaivavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu ne Arya:-kathaM bodhisatvena bodhisatvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / Aha-sAdhu sAdhu kulaghutra, yantramanuttarAyAM 20 samyaksaMvodhau cittamutpAdya mahAjJAnapratilambhasaMbhavahetuM paripRcchati / vividhanAraduHkhasamudAcArasaMbhavahetuM sarvajJatAdvIpAdhiSTAnagamanasaMbhavahetum abhedyanahAyAnasaMbhavatuM zrAvakapratyekavuddhabhUmipAtabhayavigamamArgapratipattisaMnavahetuM viviSazAntasamAdhinuzAvartanavAdhimanajJAnamArgasaMbhavahetuM sarvatragAminIbodhitvacaryAvicArapraNivirayacakrAparAhatanA saMbhavahaMtuM sarvatejaUrmivyUhabodhisattvacaryAkhabhAvanayamArgasaMbhavavizuddhihetuM sarvadhanaMdiGmukhAparAntamArga-25 saMbhavavizuddhihetuM sarvajJatAsAgarAvatAramArgasaMbhavavizuddhihetuM paripRcchati / ahaM kulaputra ha mahAsAgaratIrakUTAgAre mahAnagare prativasAmi mahAkaruNAdhvajAM bodhisattvacA parizodhayan / so'haM kulaputra jambudvIpe daridrAn sattvAnavalokya epAmarthAya tathA tapattapyAmi, yaduta abhiprAyameSAM paripUrayiSyAmi / lokAmipasaMgrahaM kariSyAmi / dharmasaMbhogena cainAn saMtoSayiSyAmi / puNyasaMbhAramArgamepAmupadekSyAmi / jJAnasaMbhAraM saMjanayiSyAni / kuzalanUlabalaM 30 saMvardhayiSyAmi / bodhicittamutpAdayiSyAmi / bodhyAzayaM vizodhayiSyAmi / mahAkaruNAvalamupastambhayiSyAmi / saMsAraduHkhaM vyupazamayiSyAmi / saMsAracaryAparikhedavalamupastambhayiSyAmi / sattvasAgarasaMgrahaNe cainAniyojayiSyAmi / guNasAgarapratipattimukhe ca pratiSThApayiSyAmi / 5 Is7 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 188 maNDavyUhasUtram / [25.0 dharmasAgarajJAnAlokaM caiSAmupasaMhariSyAmi / sarvabuddhasAgaraM caiSAmabhimukhamAvartayiSyAmi / sarvajJatAsAgare cainAnavatArayiSyAmi // evaM cintAnanasikAraprayukto'haM kulaputra iha sAgaratIrakUTAgAranagare pravicarAmi / evaM jagaddhitasukhaprayukto'haM kulaputra sarvamahAsAgararatnadvIpAn prajAnAmi / sarvaratnAkarAn 5 sarvaranagotrANi sarvaratnamUlaM prajAnAmi / sarvanAgabhavanAni sarvanAgasaMkSobhAn sarvayakSa bhavanAni sarvayakSasaMkSobhAn sarvarAkSasabhavanAni sarvarAkSasabhayaprazamanAni sarvabhUtabhavanAni sarvabhUtAntarAyavyupazamanAni prajAnAmi / sarvAvantaM saMbhavAvarta parivarjanaM mahormiMvezaparihAramudakavarNavimAtratAM prajAnAni / candrAdityajyotirbrahagaNaparivartanaM rAtriMdivakSaNalavamuhUrtaM prajAnAmi / gamanAgamanavizeSatAM kSemAkSematAM yAnapAtrayatrakriyAdRDhatAM yAnaparihAraM yAnavAhanaM mAruta10 saMgrahaNaM mArutotpAdanaM yAnAvartanaM yAnaparivartanaM yAnasaMsthApanaM yAnasaMpreSaNaM prajAnAmi / so'haM kulaputra evaMjJAnasamanvAgataH satataM sattvArthakAryaprayukto vaNiggaNaM dRDhena yAnena kSemeNa zivenAbhayena yathApraharSaM pramodayan dhArmyA kathayA yathAbhiprAyeNa ratnadvIpamupanayAmi / sarvaratnasamRddhiM caiSAM kRtvA punarjambUdvIpamupanayAmi / na ca mama kulaputra kadAcit kiMcid yAnapAtraM vipannapUrvam / yeSAM ca sattvAnAmahaM kulaputra cakSuSAmAbhAsamAgacchAmi, ye ca 15 sattvA mama dharmadezanAM zRNvanti teSAM sarvasaMsArasAgarasaMsIdanabhayAni vigacchanti, sarva - jJatAsAgarAvatArajJAnaM cAmukhIbhavati / tRSNAsAgarocchoSaNatAyai ca pratipadyante, tryadhvasAgarajJAnAlokaM ca pratilabhante / sarvasattvaduHkhasAgarakSayAya cAbhyutsahante / sarvasattvacittasAgarakAluSyaprasAdanatAyai ca prayujyante / sarvakSetrasAgaravizuddhaye vIryamArabhante / sarvadiksAgaraspharaNatAyai ca na vinivartante / sarvajagadindriyasAgarasaMbhedaM ca pratividhyanti 20 sarvasavacaryA sAgaraM cAnuvartante / yathAzayajagatsAgarapratibhAsaprAptAzca bhavanti // 8189 144 etasya ahaM kulaputra mahAkaruNAdhvajasya amoghadarzanazravaNaM saMvAsAnusmRtirnAma nadInirghoSasya bodhisattvavimokSasya lAbhI / kiM mayA zakyaM bodhisattvAnAM sarvasaMsArasAgaravicAriNAM srvkleshsaagr| nupaliptAnAM sarvadRSTigatasAgarasaMgraha grAhabhayavigatAnAM sarvadharmasAgara - svabhAvajalavicAriNAM sarvajagatsAgarasvabhAvatalavicAriNAM sarvajagatsAgarasaMgrahavastusaMgrahaNa25 jAlAnAM sarvajJatAsAgarasaMvAsinAM sarvasattvAbhinivezasAgaranirmathanAnAM sarvakAlasAgarasaMbhinnavihAriNAM sarvajagatsAgaraparipAkatattvAbhijJAnAM sarvajagatsAgaravinayakAlAnatikrAntAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe nandihAraM nAma nagaram / tatra jayottamo nAma zreSThI prativasati / tamupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSi30 tavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalla sughanaH zreSThidArako vairasya dAzasya pAdau zirasAbhivandya vairaM dAzamanekaB 77 zatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya azrumukho rudan kalyANamitradarzanAbhivitRpto vairasya dAzasyAntikAtprakrAntaH // 23 // DET ER ET AL Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 jyottmH| atha khalu nudhanaH zreSTidAraka. nahAnetryAnA savayAnunnaci hAnAnnehAmanyandina saMtAno balabahAnasaMbhAvyahotritaH nadArajantarale dharmasanatAnugo ninnannatanavainAnAgendrataH arimA zayanAMkanutaH banalA bhedyaDaGabIyevalapara kranaH acinlabodhisatvatannAmivilamatra dhanura : prAnkAtejovabhAtavidhUtaniravazeSAvidyAyakAra: mukhazItale pAyamArale vihAnakusunAvakI naha.. praNidhAnasamudraniyogajJAnanayAnukUlaH apratihatavandhAnusttara gainaH ajhulanavajJatApurapravezAbhinukhaH bodhisatvanAmnabhikAsamAyo yena nandihAraM nagaraM tenopajanya jayajama zraSTheinaM parinAgat pAregaveSamAgo'drAkSIt pUrvaga nAndahAnya nAsya pana- vicitramanAyAmazokavanikAyAnanakagRhapatisahatraparivRtaM vividhAni nagarakAryAyi pAraniSThApayantaM 11 tadAgamya ca dhAnI kathAM kathayantan , vAhaMkArananuyotaSa, vannakArottamAya, saMpanigrahaparityAgAya, sarvavastugrahaNapratinisargAya, sAninivezanidaravAya, vagAvandhanacchedanAya, sarvadRSTigatakapATanirbhedanAya, navasaMzayavinanivicikitAtiniravidhamanAya, mAyAzAThyakAlupyApanayanAya, IrSyAnAtsaryamalasaMzodhanAya, cittamaraHprasAdanAya, anAvilacittatAyAM sattvapratiSThApanatAyai, anAvilazrAvanyotpAdanatayA buddhadarzanAbhirotranatAye, 13 bodhisattvabalodbhAvanatayA buddhadharnasaMpratIcchanatAya, boSitattvacaryAcanatayA bodhisancasamAdhibalajananatAye, bodhisattvaprajJAbalasaMdarzanatayA bodhisattvatvRttivalavizuattAragatAya dharma / dezayamAnaM yaduta bodhicittotpAdAmirocanAya // atha khalu sudhanaH zreSThidArakatatkathAparyavasAnanAganayitvA jayottamatya zreSThinaH pAdayoH praNipatya suciramaminAmya dharnagauravapratilabdhenAzayena evaM vAcanudIrayAmAsa- 20 sudhano'smi, sudhano'smi Arya, bodhisattvacarcA parinAgAmi / tadvadatu ne Aryo yathAI bodhisattvacaryAyAM zikSayan / yathA zikSanANaH sarvasattraparipAkavinayakAyeSvabhimunyo bhaveyam / sarvabuddhadarzanaM na vijahyAm / sarvabuddhadharma zRNuyAm / sarvabuddhadharmamedhAn saMdhArayeyam / sarvavudharmanayeSu pratipadyeyam / sarvalokadhAnuyu bodhisattvacaryAyAM careyan / sarvakalpasaMvAseSu vodhisattvacaryayA na parikhiyeyan / sarvatathAgatavikurvitAnyAjAnIyAm | 225 sarvabuddhAdhiSThAnAni saMgratIccheyam / sarvatathAgatavaleSu ca avabhAsaM pratilabdho bhaveyam / / ___ atha khala jayottamaH zreSThI sudhanaM zreSThidArakamevamAha-sAdhu sAdhu kulaputra, yena te anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / ahaM kulaputra sarvagAminIbodhisattvacaryAmukhaM parizodhayAmi yaduta abhAvapratiSThitAnabhisaMskAravipratilAbhabalena / so'hamiha sarvagAminIbodhisattvacaryAparizuddhimukhe sthitvA sarvatrisAhanamahAsAhale lokadhAtau sarvatridazadevalokeSu 30 sarvayAmabhavaneSu sarvatuSitadevalokeSu sarvanirmANaratidevalokeSu sarvaparanirmitavazavartidevalokeSu 8190 gaNDa. 19 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 8191 B78 gaNDabyUhasUtram / [26.0sarvamArabhavaneSu sarvakAmadhAtuSu devanikAyAntargateSu sarvadevabhavaneSu sarvanAgalokeSu sarvanAgabhavanepu, sarvayakSalokeSu sarvayakSabhavaneSu, sarvarAkSasalokeSu sarvarAkSasabhavaneSu, sarvakumbhANDalokeSu sarvakumbhANDabhavaneSu, sarvapretalokeSu sarvapretabhavaneSu, sarvagandharvalokeSu sarvagandharvabhavaneSu, sarvAsuralokeSu sarvAsurabhavaneSu, sarvagaruDalokeSu sarvagaruDabhavaneSu, sarvakinnaralokeSu sarvakinnara5 bhavaneSu, sarvamahoragalokeSu sarvamahoragabhavaneSu, sarvamanuSyalokeSu sarvamanuSyabhavaneSu, sarvagrAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnISu sarvakAmadhAtvantargatAsu sarvasattvagatiSu dharma dezayAmi / adharma pratijahAmi / vivAdaM prazamayAmi / vigrahaM vyAvartayAmi / kalahaM vyupazamayAmi / yuddhaM nivArayAmi / raNanupazamayAmi / dhairamuparamayAmi / bandhanAni cchinmi| cArakANi bhindmi| bhayAni vinivartayAmi / akuzalakarmAbhisaMskArAn smucchinmi| prANivadhAt sattvAn vini10 vArayAmi / adattAdAnAt kAmamithyAcArAt mRSAvAdAt paizunyAt pAruSyAt saMbhinnapralApAdabhidhyAyA vyApAdAt mithyAdRSTeH sattvAnnivArayAmi / sarvakAryebhyaH sattvAn vinivArayAmi / sarvadharmakuzaladharmakriyAsvanuvartayAmi / sarvasattvAn sarvazilpAni zikSayAmi / lokahitAvahAni sarvazAstrANi dyotayAmi, prakalpayAmi, prakAzayAmi, prabhAvayAmi lokprhrssnntaayai| sattvaparipAkAya sarvapApaNDAnanuvartayAmi / uttarijJAnavizeSasUcanatAya sarvadRSTigatavinivartanatAyai 15 sarvabuddhadharmArocanatAyai yAvadbrahmaloke'pi sarvarUpadhAtukAn devAnabhibhUya dharma dezayAmi / yathA ceha tritAhasramahAsAhale lokadhAtau, tathA dazasu dikSu dazAnabhilApyavuddhakSetrakoTIniyutazatasahasraparamANurajaHsameSu lokadhAtuSu dharma deshyaami| buddhadharmAn dezayAmi / bodhisattvadharmAn zrAvakadharmAn pratyekabuddhadharmAn dezayAmi / narakAn dezayAmi / narakagAminI pratipadaM dezayAmi / nairayikasattvakAraNAM dezayAmi / tiryagyoni dezayAmi / tiryagyonigati20 saMbhedaM tiyagyonigatigAminI pratipadaM tiryagyonyupapattiduHkhaM dezayAmi / yamalokaM dezayAmi, yamalokagAminI pratipadaM yamalokaduHkhaM dezayAmi / svargalokaM dezayAmi, svargalokagAminI pratipadaM svargalokaratyupacAraparibhogaM dezayAmi / manuSyalokaM dezayAmi, manuSyalokagatigAminI pratipadaM manuSyalokasukhaduHkhAnubhavavaicitryaM deshyaami| iti hi kulaputra lokadharmaM deshyaami| lokasamudayaM lokAstaMgamanaM lokAdInavaM lokaniHsaraNamapi dezayAmi, yaduta bodhisattvamArgasaMprakAzanatAyai saMsAradoSavinivartanatAyai sarvajJatAguNasaMdarzanatAyai bhavagatisaMmohaduHkhasaMgrazamanatAyai anAvaraNadharmatArocanatAyai lokapravRttikriyAparidIpanatAyai sarvalokapravRttisukhaduHkhasUcanatAyai sarvajagapratiSThAsaMjJAgatavibhAvanatAyai anAlayatathAgatadharmAbhidyotanatAyai sarvakarmaklezacakravyAvartanatAyai tathAgatadharmacakrapravartanasUcanatAyai dharmaM dezayAmi / etamahaM kulaputra sarvagAminIbodhisattvacaryAvizuddhimukhamavabhAsapratiSThitAna bhisaMskAravimalavyUhaM prajA30 nAmi / kiM mayA zakyaM sarvAbhijJAnAM bodhisattvAnAM sarvakSetratalamAyAgatajJAnazarIraspharaNAnAM samantacakSurjJAnabhUmipratilabdhAnAM sarvavAkpatharutavijJaptiparamazrotrANAM tryadhvaspharaNadharmamukhAlokavazitAprAptAnAM sarvadharmasamavasaraNajJAnavazitAdhipativIrapuruSANAmacintyA 8192 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -26.0] 26 jyottmH| annagyayAzayasatvavijJAnAnaMninavarana DalaprabhUtanAvannanujihana nAnanitrAyalacandraruciravarNataMtlAnattvaketritvasananAyopanazarIrAya savatathAgatadvayaka mAninlazaravaranA saMtratryavAntAnakAyAnAM nalabilAvanAgorAvayAnaM cayaH imAdaka maccha kulamutra, ihaiva dakSiNApathe aMgAvarAnteSTa janapadeSu kaliGgavana nAna nagAn / / tatra siMhavijRmbhitA nAma bhikSugI prativanati / tApasaMkramya paripRccha-kathaM bodhinattvena bodhisattvatrayAMyAM zikSitavyan, kathaM pratipattavyan / / atha ca nunaH zreSTivArako jayocanatya preSTinaH pAdau zirastAbhivandha jayottanaM zraSTinamanekazatanahannataH pradakSiNIkRtya punaH punarAvalokya jatrottanasya zreTino'ntikAt prakrAntaH // 24 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8193 27 siNhvijRmbhitaa| atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nupUrveNa yena zroNAparAnte janapade kaliGgavanaM nAma nagaran , tenopajagAma / upetya siMhavijRmbhitAM nAma bhikSuNI paryeSamANaH pratisattvaM paripRcchan yato yataH paryaTati, tena tenaiva anekAni kumArazatAni anekAni 5 kumArikAzatAni rathyAcatvarazRGgATakebhyaH saMbhUya anuvaghnanti sma / anekAni ca purupazatAni anekAni ca strIzatAnyArocayAmAsuH-eSA kulaputra siMhavijRmbhitA bhikSuNI ihaiva kaliGgabane nagare jayaprabhAnupradatte sUryaprabhe mahodyAne prativasati aparimANAnAM sattvAnAmaya dharma prakAzayamAnA // atha khala sudhanaH zreSThidArako yena tatsUryaprabhaM mahodyAnaM tenopasaMkramya samantAdanu10 vicaran anuvilokayan adrAkSIttasmin mahodyAne candrodgatAn nAma vRkSAn kUTAgArasaM channAnacirvAcinirbhAsAn samantAdyojanamAbhayA spharamANAn , saMpracchadanAmAMzca patravRkSAn chatrAkArAn saMsthAnaparNacchadanAn nIlavaiDUryavarNapayodAvabhAsAn , kusumakozanAmAMzca puSpavRkSAn himavatparvatarAjaramaNIyavicitrasaMsthAnAn nAnAvarNAkSayakusumaughapravarSaNAn tridazapuropazomanapArijAtakakovidArasadRzAn , sadApakAnanupamakhAduphalanicitanAmAMzca suphala15 vRkSAn suvarNameruzikharasaMsthAnAn sadAphalasaMpannAn , vairocanakozanAmnazca maNirAjavRkSAnanu pamamaNiratnarAjasaMsthAnAn divyaratnanagmAlAbharaNacintArAjamaNiratnapramuktakozasamRddhidharAn asaMkhyeyavarNamaNiratnAkArAn, prasAdananAmAMzca vanavRkSAn nAnAvarNadivyaratnavastrakozapramuktapralambopazobhitAn , pramodananAmnazca vAdyavRkSAn divyAtirekatUryamanojJamadhuranirghoSAn , samantazubhavyUhanAmnazca gandhavRkSAn sarvadigapratihatasarvAkAramanojJagandhAbhipramodanAnadrAkSIt / 20 utsasarastaDAgapuSkiriNIzca saptaratneSTakAnicitAzcaturdikSu vibhaktaratnasopAnAH kAlAnusAri candanaparidigdhavividharatnavedikAparivRtAH, nIlavaiDUryamaNirAjakRtatalasaMsthAnAH, jAmbUnadakanakavAlikAstIrNatalAH, manojJadivyagandhASTAGgopetavAriparipUrNAH, vicitravarNadivyagandha sparzaratnotpalapadmakumudapuNDarIkasaMchAditasalilAH, divyAtirekamanojJarUpanAnAzakunigaNamadhura___ nirghoSanikUjitAH, vividhadivyaratnasuruciradrumapatiparikSepopazomitAH / sarveSu ca teSu 26 nAnAratavRkSamUleSu vicitramanojJarUpANi ratnasiMhAsanAni prajJaptAni acintyAnekavividharatnavyUhAni, nAnAdivyaranavastraprajJaptopacArANi, sarvAkAradivyagandhadhUpani'pitAni, divyAtikrAntaratnapaTTAbhipralambitavicitraratnavitAnavitatAni, nAnAratnavicitrajAmbUnadakanakajAlasaMchannAni, ratnakiGkiNIjAlamanojJamadhuranirghoSANi, anekadivyaratnAsanazatasahasraparivArANya pazyat / sa kacidranavRkSamUle ratnapadmagarbhasiMhAsanaM prajJaptamapazyat / kacidgandharAjamaNi30 ratnapAmagarbhasiMhAsanam, kacinnAgavyUhamaNirAjapanagarbhasiMhAsanam, kacidratnasiMhaskandhamaNirAjapadmagarbhasiMhAsanam , kacidvairocanamaNirAjapadmagarbhasiMhAsanam , kaciddigvirocana Som. pratisata. B79 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -27.0 27 siNhvijRmbhitaa| 142 maNirAjapadmagarbhasiMhAsanan , kacidindravajramaNirAjapAgalaMhAsanan , kavivAdojanAgarAjapadmagarbhasiMhAsanam , kvacidranavRkSanUle titAnanaNirAja lahAnna prajAmaiyat / sarvAvaJca tanmahodyAnaM nAnAratnAkIrgatalaM mahAsAgaraniva rAtrI mAyA nIlaDakarAjakhacitasarvaratnapratyarpitakAcilindikamugdasaMsparzabhUmibhAga ra nikSenIlama vanAnavigataM vajraratnarAjanayasukhamaMsparzamanojJagandhanalinatarNitalaM hanImanyUkumAlakalAGka / kokilajIvaMjIvakaratanirnAdandhuranirvopaM divyaratnacandananavanamucitavimvyUhe pazobhita vicitraratnapuppamegharatnakusumAkSayavArAbhipravartitaM nizrakAvanaprativiziSTaM kitanAnAratnakUTAgArAtulagandharAjasatatapradhUSitopacAraM sudharnadavasabhAativiziTavyUha upariTAdiyAtirekavicitraratnajAlasaMchannaM muktAnaNipuSpahArakalApapralanvitozobhitadezaM sanantadannakiGkiNIvicitravinyAsojjvalitanuvarNajAlapariSkRtaM vividhavAdyavRkSara natAlakiGkizIjAla- 10 mArutasamIritamadhuramanojJazabdanirghoSaM vazavartidevarAjapramukhApsarasaMgItistaparamaramaNIyaniyoM vicitravarNadivyakalpadUSyameghAbhipravarSaNavirAjitaM mahAsAgaramivAnantavarNAvabhAsabhasevanakadInamacintyAsaMkhyeyaratnavyUhakUTAgArazatasahanapratimaNDitaM tridazendrapuraniva sudarzanaM sarvAkAranAnAratnabhaktipratimaNDitaM supariNatacchatravinyAsattamantazubhadarzanaM mahendralokamiva citrakUko pazobhitaM sadApramuktamanojJamahAprabhAvabhAsaM jagadrocanamaNiratnarAjapramAvalitanvi mahAsa- 15 vihAramasaMkhyeyalokadhAtvadhiSTAnAkAzakozavipulApramANAvakAzaM tayaprabhaM mahodAnanapazyat siMhavijRmbhitAyA bhikSuNyA mahatA acintyarddhiprabhAvabalAvAnena // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH imAnevanapramANAcintyaguNasaTuditAn mahodyAnavyUhAn bodhisattvakarmavipAkaparinippannAn lokottaravipulakuzalamUlanirjatAnacintyabuddhapUjopasthAnaniSyandasaMbhavAn sarvalokagatAnavazepakuzalamUlAsaMhAryAn mAyAmatadharmasvabhAva- 20 nirvRttAn vimalavipulazubhapuNyavipAkasaMbhUtAn siMhavijRmbhitAyA bhikSuNyAH pUrvamukRtasucaritaniSyandabalAdhAnasaMbhUtAnasAdhAraNAn sazrAvakapratyekabuddhairasaMhAryAn sarvatIrthaparapravAdimiranavamAn sarvamArapathasamudAcArairanavalokyAn sarvabAlapRthagjanaiH samantAdanuvilokayannadrAkSIt / sarveSu ca teSu nAnAratnavRkSamUlagateSu mahAsiMhAsaneSu siMhavijambhitAM bhikSuNI saMniSaNNAM mahAparivAraparivRtAM prAsAdikenAtmabhAvena prazAnteryApayAM zAntendriyAM zAntamanasaM susutAM jitendriyAM nAgamiva sudAntAM hRdamiva acchAnAvilaviprasannacittAM cintAmaNirAjamiya sarvakAmapradAM padmamiva vAriNAnupaliptAM lokavarmaiH, siMha iva vigatabhayaromaharSI vaizAradyavizuddhyA, mahAcalendrarAjamivAprakampA zIlavizuddhyA, manoharagandharAjamiva jagaccittaprahlAdanakarI himacandanamiva kvezaparidAprazamanakarI sudarzanabhaiSajyarAjamiva sarvajagaduHkhavyupazamanakarI varuNapAzamivAmoghadarzanAM tathAgataprabhAmiva kAyacittapralabdhisukhasaMjananI 30 mahAbrahmANamiva vigatarAgadoSamohaparyutthAnAm udakaprasAdakamaNiratnarAjamiva klezAvilasattvacittaprahAdanakarI sukSetramiva kuzalamUlavivadhanIm / teSu cAsanaparivAreSu vicitrAM parSadaM saMniSaNNAmadrAkSIt / / 195 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8196 gnnddvyuuhsuutrm| [27.0sa kacidAsanaparivAre mahezvaradevaputraprasukhAnAM zuddhAvAsakAyikAnAM devaputrANAM saMnipaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNImakSayavimokSasaMbhedaM nAma dharmamukhaM prakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparivAra rucirabrahmapranukhAnAM brahmakAyikAnAM devaputrANAM saMnipaNNAnAM siMhavijambhitAM bhikSuNI samantatalabhedaM nAma svaramaNDalavizuddhi saMprakAzayamAnAmapazyat / kecidAsanaparivAre 5 vazavartidevarAjapramukhAnAM paranirmitavazavartidevarAjapramukhAnAM paranirmitavazavartinAM devaputrANAM sadevakanyAparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNI bodhisattvAzayavizuddhivazitAvyUha nAma dharmanukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparivAre sainirmitadevarAjapramukhAnAM nirmANaratInAM devaputrANAM sadevakanyAparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNI saMrvadharmazubhavyUha nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapajhyat / kacidAsanaparivAre saMtuSita10 devarAjapramukhAnAM tupitakAyikAnAM devaputrANAM sadevakanyAparivArANAM saMniSaNNAnAM siMha vijRmbhitAM bhikSuNI svacittakozAvata nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparibAre suyAmadevarAjapramukhAnAM devaputrANAM sadevakanyAparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijambhitAM bhikSuNImanantavyUha nAma dharmamukhaM saMgrakAzayamAnAmapazyat / kacidAsana parivAre zaRdevarAjapramukhAnAM trAyantriMzakAyikAnAM devaputrANAM sadevakanyAparivArANAM 15 saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNImudvegamukhaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparivAra sAgaranAgarAjapramukhAnAM zatarazminandopanandamanasyairAvatAnavataptapramRtInAM nAgarAjJAM sanAgakanyAnAM nAgakumAraparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNI buddhaviSayaprabhAvyUhaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kvacidAsanaparivAre vaizravaNamahA rAjapramukhAnAM yakSendrANAM sayakSakanyAyakSakumAraparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM 20 bhikSuNI jagatparitrANakozaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparivAra dhRtarASTragandharvarAjapramukhAnAM gandharvANAM sagandharvakanyAgandharvakumAraparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNImakSayamaharSaNaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparivAre rAhasurendrapramukhAnAmasurendrANAM sAsurakanyAsurakumAraparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNI dharmadhAtujJAnanayavegavyUhaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kvaci25 dAsanaparivAre mahAvegadhArigaruDendrapramukhAnAM garuDendrANAM sagaruDakanyAgaruDakumAraparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNI bhavasAgarasaMtrAsaviSayaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kvacidAsanaparivAre drumakinnararAjapramukhAnAM kinnarendrANAM sakinnarakanyAkinnarakumAraparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNI buddhacaryAvabhAsaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kvacidAsanaparivAre mRkuTImukhamahoragendrapramukhAnAM mahorage30 ndrANAM samahoragakanyAmahoragakumAraparivArANAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNI buddha prItisaMbhavaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparivAre'nekeSAM strIpuruSadAraka 8197 Som. kvaci...mapazyat. . B vazavarti'. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -27.0] 23 siMhavijRmbhitA: dArikAzanasahannAga saMniyAnA tivandhita nikanaki nanaM na na ne mukhaM prakAzayAnAnaTa / kRtrinavara nele johandrA banavAnumAna gAnendrAya rAjakanyAnalakuntAra kina najanana kRmAnavaM nAna banenu prakAzayanAnAnanyada badanAnuna sattvAnAM saMnivayAna siMhavimina bhinu napAna ananu narAya-: nAnAmapazyat / kacidAnana parivAre pra yana mulana namAnaH ni-pAna tiivijRmbhitAM bhikSugInudArabuddhagunAnaM nAna anenura prakAzamAnananan / kacidAsanaparivAre nahAyAnAdhinulAnA satrAnaM ninAnAM mahavijunnita nikSu sanantanukhaM nAna samAdhijJAnAlokanuvaM prakAzayAnAnazyada / tridAlana parivAra prayanacittotpAdikAnAM vodhisatvAnAM niSaNNAnAM nihArenan nizulI naamdhinch| nAna samAdhimukhaM saMprakAzayanAnAnapazyat / Rvikalana rikare devabhUmi tiSTitAnAM bodhisattvAnAM saMnipagAnaM siMhavijanmitaH bhikSu vijana DalaM namasanAdhinu - kAzayamAnAmapazyat / kacidAnanaparivAre tIvabhUtiprASTiAnaM pisvAna nipagNAnAM siMhavijRmbhitAM nikSugI prazAntabyUI nAma natAbhinunna prakAzayanAnAnA iyat / kacidAsanaparivAre caturthIbhUmipratiSTitAnAM visavAnA nikAlAna, nihavijRmbhita 15 bhikSuNI sarvajJatAvegaviSayasaMbhavaM nAna samAdhinujhaM saMkAyanAnApayat / antridAlana parivAra paJcamIbhUmipratiSThitAnAM bodhinavAnAM saMniyAM siMhavijRmbhita bhikSuNI cittalatAkusumagarbha nAma samAdhimukhaM taMprakAzayamAnanapazyat / kRtridAnanakhire paSTInanipratiSThitAnAM bodhisattvAnAM saMnipagNAnAM siMhavijambhitAM bhikSugI vairocanagarbha nAma samAdhinuvaM kAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparivAre natIbhUnipratiSTheita.nAM bozninyAnAM nikAgAnAM 2) siMhavijRmbhitAM bhikSuNI samantabhUmyalaMkAraM nAna sanAdhinujhaM prakAzayanAnAnapajhyat / kvacidAsanaparivAre aSTamIbhUmipratiSTitAnAM bodhisattvAdA saMnipapNAnAM nivijRmbhitAMnA bhikSuNI dharmadhAtupaJjaramuvibhaktazarIravipayaM nAma samAdhinulaM saMprakAzayanAnAmanadayat / katridAsanaparivAre navamIbhUmipratiSThitAnAM bodhisattvAnAM saMnipaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNImanilambhavalanilayavyUhaM nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kSacidAsanaparivAra dazamIbhUni-25 pratiSThitAnAM bodhisattvAnAM saMniSaNNAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNImanAvaraNamaNDalaM nAma samAdhimukhaM saMprakAzayamAnAmapazyat / kacidAsanaparibAre saMniSaNNasya vajrapANiparpanmaNDalasya siMhavijRmbhitAM bhikSuNI jJAnavajranArAyaNavyUha nAma dharmamukhaM saMprakAzayamAnAnapazyat / iti hi yAvatyaH sarvopapattyAyatanasaMbhedeSu sattvaprajJaptayaH sattvagatayaH, tAmu ye sattvAH paripakkA vainayikA bhAjanIbhUtAH, teSAM tasmin mahodyAne samavasRtya pratyekamAsanaparivArasaMnipaNNAnAM 30 nAnAzayAnAM nAnAdhimuktAnAM niyatAzayAnAM dhanarasazraddhAnAM siMhavijRmbhitAM bhikSuNIM 8105 1 B anantamukhaM. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8199 152 gaNDanyUhasUtram / [27.0tathA tathA dharma dezayamAnAmapazyat , yatsarve niyatA bhavantyanuttarAyAM samyaksaMbodhau / tatkasya hetoH? yathApi tatsiMhavijRmbhitAyA bhikSuNyAH samantacakSurupekSAvatIpramukhAni sarvabuddhadharmanirdezapramukhAni dharmadhAtutalaprabhedapramukhAni sarvAvaraNamaNDalavikiraNapramukhAni sarvajagatkuzalacittasaMbhavaprasukhAni vizepavativyUhapramukhAni asaGganayagarbhapramukhAni dharmadhAtu5 maNDalapramukhAni cittakozapramukhAni samantarucitAbhinirhAragarbhapramukhAni dazaprajJApAramitAmukhAsaMkhyeyazatasahasrANyavakrAntAni / ye ca tatsUryaprabha mahodyAnaM bodhisattvAstadanye vA sattvAH pravizanti siMhavijRmbhitAyA bhikSuNyA darzanAya dharmazravaNAya, sarve te siMhavijRmbhitAyA bhikSuNyAH prathamaM kuzalamUladharmasamudAneSu niyojitA yAvadanuttarAyAH samyaksaMbodheravivAH kRtAH / / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH siMhavijambhitAyA bhikSuNyA imAmevaMrUpAmudyAnasaMpadaM vihArasaMpadaM caMkramasaMpadaM paribhogasaMpadaM zayyAsanasaMpadaM parSanmaNDalasaMpadamAdhipateyasaMpadamRddhivikurvitasaMpadaM sarasvatIvyUhasaMpadaM dRSTvA acintyaM ca dharmanayaM zrutvA vipuladharmameghAbhidhyanditacittaH siMhavijRmbhitAyA bhikSuNyA abhimukhamAzayavizuddhisaMpadaM saMpraNIto'neka zatasahasrakRtvaH pradakSiNIkariSyAmIti / atha siMhavijRmbhitAyA bhikSuNyAH sarvaM tanmahodyAnaM 15 saparSanmaNDalavyUhamudAreNAvabhAsena sphuTamavabhAsitam / anekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtvA evaM saMjAnAti-pradakSiNIkurvazca samantAdabhimukhaM siMhavijRmbhitAM bhikSuNImadrAkSIt / sa purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arye, anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryA bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me 20 AryA-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // __sA avocat-ahaM kulaputra sarvamanyanAsamuddhAtitasya bodhisattvavimokSasya lAminI / Aha-ka etasya Arye sarvamanyanAsamuddhAtitasya bodhisattvavimokSasya viSayaH? Aha-eSa kulaputra tryadhvagatabyUhakacittakSaNakoTivijJaptistrabhAvo jJAnAlokaH / Aha-ka etasya Arye jJAnAlokasya viSayaH ? Aha-etanmama kulaputra jJAnAlokamukhamAyUhatyA niyUhatyAH sarvadharmo25 papanno nAma samAdhirAjAyate, yasya samAdheH sahapratilAbhena manomayaiH kAyaiH sarvAsu dazasu dikSu sarvalokadhAtuSvekajAtiprativaddhAnAM tuSitabhavanagatAnAM sarvabodhisattvAnAmekaikasya bodhisattvasya anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamairAtmabhAvairanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAbhiH pUjAvimAtrAbhiH pUjAprayogAyopasaMkramAmi, yaduta devendrakAyai gayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragamanuSyAmanuSyendrakAyaiH puSpameghaparigRhItairgandhameghaparigRhItai pameghaparigRhItairmAlya30 meghaparigRhItairvilepanameghaparigRhItaizcUrNameghaparigRhItairvastramedhaparigRhItaizchatrameghaparigRhItairdhvaja meghaparigRhItaiH patAkAmeghaparigRhItai ratnAbharaNameghaparigRhItai ratnajAlavyUhameghaparigRhItai ratnavitAnavyUhameghaparigRhItai ratnapradIpavyUhameghaparigRhItai ratnAsanavyUhameghaparigRhItaiH pUjAprayogAya S200 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -27.0 ] 27 siMhavijRmbhitA / 153 inara namatidevarUpa vaje ' prajAnanti upasaMkranAni / yyA tuSitabhavanAnakajAtiprativadvAnAM bodhisatvAnaM jJAnayogayogasaMkramAni, evaM kukSigatAnAM jAyamAnAnAnantapurasamyagavAnaniSThatAM niDara saMkranatAM bodhitamDavaratAnAnaduttarAM sanyaksaMbodhinantiyuddhAnAM sutarAM sarvatranetraM pravartayatAnevaM devabhavanagatAnAM nAgayaJjagandharvAsuraraDa kandara yAvatsarvajagaJcittAzayAn saMteoSayitvA parinirvAyanAgAdevapaina kurvANAnAM sarvatathAgatAnAnupasaMkramani / ye ca muktA nameI buddha te sarve niyatA bhavanti anuttarAyAM satyavo ye camatkhA nAmumanti tenAnahaM sarveSAntanetra prajJApAramitavAdAnuzAsana ni / ahaM kuputra jJAnacakSunA sarvasattvAn padyAni / na ca saMvAdacAni, na nanthe / sarvajaganmantrasaMjJAhudrAM zRgoni, natra nanye sarvavAkyayAnaniniviSTatvAt / sarvatyAntAn pazyAmi na ca manye dharnazarIraparijJAnatvAt / sarvayAgatadharmacakrANi ca saMdhArayAni na ca naye svabhAvAnubuddhatvAt / praticittakSaNaM sarvadharmadhAtuM strAni na ca natye naat| tanhaM kulaputra sarvamanyanAntamuddhAtitaM kavitvavinokSaM prajAnAmi / kiM nayA zakyaM bodhayAnAmanantamavyavarmavAvatIrNAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA kuna te sarvadharmamanyanAviha rigazca ekaparyaGkena ca sarvadhAtuM smaranti / ye te saMdarzayanti, ekakSaNena ca sarvAgAnuranti / pravartante / ye ekaronnA vahnanabhilApyAnabhilAyAni buddhakSetrAbhyuktipanti / ye te svaromavivare'nabhilApyAnabhilApyalokadhAtutaMvartavivartakalpAnAdarzayanti / ve ekakSaNenAnabhilApyAnabhilApyakalpasaMvAsasamatAM samavasaranti / ye ekakSagena anabhilAyananilAncAna kalpAn saMsaranti // 1 siddhakSetrANi 15 yuddhavizurvitAni 1 gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApaye durge janapade rattavyUhaM nAma nagaram / tatra basumitrA nAma bhAgavatI prativasati / tAnupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // 20 atha khalu sudhanaH zreSTidArakaH siMhavijRmbhitAyA bhikSuNyAH pAdau zirasAbhivandya siMhavijRmbhitAM bhikSuNImanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya siMha- 23 vijRmbhitAyA bhikSuNyA antikAt prakrAntaH // 25 // 1 B sattvajJAnam. gaNDa. 20 S 201 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 202 28 vsumitraa| atha khalu sudhanaH zreSThidArakastayA mahAprajJAvidyutAvabhAsitacittaH, taM sarvajJajJAnAlokaM nidhyAyan , taM dharmatAkhabhAvavalAvabhAsaM samanupazyamAnaH, sarvasattvaratavijJaptikozaM dhAraNInayaM dRDhIkurvan , taM sarvatathAgatadharmacakrasaMdhAraNaM dhAraNInayaM vipulIkurvan , taM sarvajagaccharaNaM 5 mahAkaruNAvalamupastambhayan , taM sarvadharmanayAlokamukhasamutthAnaM sarvajJatAvegaM pratyavekSamANaH, tAM vipuladharmadhAtumaNDalaspharaNapraNidhiparizuddhimanuvartamAnaH, taM sarvadharmadigavabhAsajJAnAlokamuttApayamAnaH, tatsarvadharmadazadiglokadhAtuvyUhaspharaNamabhijJAnabalaM nirharan , taM sarvabodhisattvakarmasmRtyupAdAnArambhanittIraNapraNidhi paripUrayan anupUrveNa yena durge janapade ratnavyUha nagaraM tenopasaMkrAnto vasumitrAM bhAgavatI parimArgan / tatra ye purupA vasumitrAyA bhAgavalyA 10 guNAnabhijJA jJAnagocarAvidhijJAzca, teSAmetadabhavat-kimasya evaM zAntadAntendriyasya evaM saMprajAnasya evamabhrAntasya evamavikSiptamAnasasya evaM yugamAtraprekSiNaH evaM vedanAbhiraparyAdattacittasya evamanimittagrAhiNaH sarvarUpagateSu ukSiptacakSuSaH evamavyagramAnasasya gambhIraceSTasyAbhirUpasya sAgarakalpasya akSobhyAnavalInacittasya vasumitrayA bhAgavatyA kAryam ? na hIdRzA rAgaratA bhavanti, na viprystcittaaH| nedRzAnAmazubhasaMjJA samudAcarati / nedRzAH 15 kAmadAsA bhavanti / nedRzAH strIvazagA bhavanti / nedRzA mAragocare caranti / nedazA mAraviSayaM niSevante / nedRzAH kAmapaGke saMsIdanti / nedRzA mArapAzairvadhyante / nAkAryakAriNo bhavanti / ye punarvasumitrAyA bhAgavalyA guNavizeSAbhijJA jJAnagocarapratyakSA vA, te evamADa:sAdhu sAdhu kulaputra, suladhAste lAbhAH, yastvaM vasumitrAM bhAgavatIM paripraSTavyAM manyase / niyamena tvaM buddhatvaM prArthayase / niyamena tvaM sarvasattvapratizaraNamAtmAnaM kartukAmaH / niyamena 20 tvaM sarvasattvAnAM rAgazalyamuddhartukAmaH / niyamena tvaM zubhasaMjJAM vikaritukAmaH / eSA kulaputra vasumitrA bhAgavatI nagararAGgATakasyottareNa svagRhe tiSThati / / atha khalu sudhanaH zreSThidAraka idaM vacanamupazrutya tuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAto yena vasumitrAyA bhAgavatyA nivezanam , tenopasaMkramya tadgRhamadrAkSIdvipulaM ca vistIrNaM ca dazaratnaprAkAraparikSiptaM dazaratnatAlapatiparivRtam / dazabhiH parikhAbhirgandho25 dakAbhirdivyaratnotpalapadmakumudapuNDarIkasaMchAditasalilAbhiH aSTAGgopetavAriparipUrNAmiH kanakavAlikAsaMstIrNatalAbhiH manoharagandhalalitasugandhIkRtodakAbhiH anekaratnaprAkAropazobhitAbhiH samantAdanuparikSiptam , sarvaratnamayabhavanavimAnakUTAgArasuvibhaktodviddhani!hatoraNagavAkSajAlArdhacandrasiMhapaJjaravicitrajyotirdhvajamaNiratnojjvalitatejasam , asaMkhyeyavividharatnaprAkAropazobhitaM vaiDUryakhacitaratnahArasaMskRtatalaM sarvadivyazubhagandhavAsitopaicAraM mahAkAlAgaru90 dhUpadhUpitasugandhaM sarvAnulepana viliptopacAraM sarvaratnakhoTakaracitaprAkAraM vividharatnapratyarpita 1B bhagavatI throughout. 2 B degparAgaM. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 523 2. vasumitrA! jAmbUnda jAlasaMkadinakara kanakapaTA jAlanamanvayA legnimanagna - banavatAkI vasunAlaMkAra saMnnavicitravabhindrA nannna na- cAlekA yantanizaM nannagivicitracanazAkha vadrazalAkAta havanaavakoza jhanhodyAnAtinAlDinan / na trApazyanunitra bharavata nAmAvi dazarnIyAM pagnayaH subhatrakalalayA nananvAgata kacchAvana mana lada murvimana- . banAGgAllaGgazAnaM kAmayAtunadevantu kAtivantavargarUpasyAnomA gArtikannara navanavannavidhijJa navalavyahotakAntatvagaM vAyUddhavinodakozalyAnugata natrazizyazAstrakovalanino dhajJAnanAthAzalamuzikSita sakAravetrimalegAyanapratilayAM vicitrakA vibhUSita nanakAyAM nagnanvanalA jalamaMka.devadArIpana anaMkhyayAdevyana giranAmA vyAninDiojvaladaha cintanajanha navitrAvaddhanakuTA !) barana cintinabhinna bhinanihAgavata-kamAnanilakulatrayanabhAgakapravidhAnataH mahAparitrAganayanubAnanahAnikAnakoTa / tayA ca navaM naI sarvananabhavana vimAnavyUha nvazAnirvatakA natIkA kAyAvAdanuvajananyA cittadvicaprItikaracyA udAtyA prabhayA nyuTavabhAnitamasya / / atha balu nudhanaH zreSTidArako bamunitrAcA bhAgavalAH nA ziramAbhivandha pugna: 15 prAJjaliH sthivara evamAha-mayA Arya, anuttagayaM manyaktabodho cittanumADikan / na ca jAnAmi kathaM bodhisatvena bodhisatvacaryAyAM zikSitavyan , kayaM pratiniyan / zrutaMtra me AyA bodhinavAnAmavavAdAnuzAsanI idAnIta / tadanu meM AryA-ka bodhimattena bodhisatvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyan / sA ayoTa-mayA kullaputra virAgaH koTIgato nAma bovinatvavimokSaH pratilabdhaH / nAhaM kundaputra devAnAmasagelpavarNa- 20 saMsthAnArohaparimAhAtirakarabhAvaravizuddhyA yathAzayAdhimuktAnAmAbhAsamAgacchAmi / evaM nAgayakSaganvarvAsuragADakinnaramahoragamanupyAmanupyANAM kanyArUpavarNasaMsthAnArohapariNAhAtirekaprabhAkharavizuddhA yathAzayAdhinuktAnAmAbhAsamAgacchAmi / ye ca sattvA mAnupamaMkrAmanti rAgaparyavasthitacetasaH, tepAmahaM kulaputra sarveSAM rAgavirAgatAya varma dezayAmi / te ca taM dhanaM zrutvA rAgavirAgatAnanuprApnuvanti, asaGgaviSayaM ca nAma bodhisattvasamAdhi pratilabhante / 23 kecinmama sahadarzanena rAgavirAgatAnanuprAmuvanti, prAmodyaratiM ca nAma vodhisattvasamAdhi pratilabhante / kecidAlapanamAtreNa rAgavirAgatAmanuprApnuvanti, asaGgakharakozaM ca nAma bodhisattvasamAdhi prtilbhnte| kecitpANigrahamAtreNa rAgavirAgatAmanuprApnuvanti, sarvavuddhakSetrAnugamanapratiSThAnaM ca nAma bodhisattvasamAdhi prtilbhnte|kecidekaavaasmaatrkenn rAgavirAgatAmanuprApnuvanti, visaMyogAlokaM ca nAmabodhisattvasamAdhi prtilbhnte| kecitrekSitamAtreNa rAga- 33 virAgatAmanuprApnuvanti, prazAntAkAravyUhaM ca nAma bodhisattvasamAdhi prtilbhnte| kecidviz2ambhitamAtreNa rAgavirAgatAmanuprAmuvanti, parapravAdivikSobhaNaM ca nAma bodhisattvasamAdhi prati 5 204 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 205 B 81 156 gaNDavyUhasUtram / [ 28.0labhante / kecinnimIlanamAtreNa rAgavirAgatAmanuprApnuvanti, buddhaviSayAlokaM ca nAma bodhisattvasamAdhiM pratilabhante / kecidAliGganamAtreNa rAgavirAgatAmanuprApnuvanti, sarvajagatsaMgrahAparityAgagarbhaM ca nAma bodhisattvasamAdhiM pratilabhante / kecitparicumbanamAtreNa rAgavirAgatAmanuprApnuvanti, sarvajagatpuNyakozasaMsparzanaM ca nAma bodhisattvasamAdhiM pratilabhante / ye kecitsattvA ' mamAntikamupasaMkrAmanti, sarvAMstAnahamatraiva virAgakoTIgate asaGgasarvajJatAbhUmyabhimukhe bodhisattvavimokSa pratiSThApayAmi || Aha - kutra tvayA Arye kuzalamUlamavaropitam kIdRzaM ca karmopacitam, yasyA - staveyamIdRzI saMpat ? Aha------ smarAmi kulaputra, atIte'dhvani atyuccagAmI nAma tathAgato'rhan samyaksabuddho loke udapAdi vidyAcaraNasaMpannaH sugato lokavidanuttaraH puruSadamyasArathiH 10 zAstA devamanuSyANAM buddho bhagavAn / tasya kulaputra atyucca gAminastathAgatasya sattvAnAmanukampArthaM sumukhAM nAma rAjadhAnIM pravizataH indrakIlamAkrAmataH sarvaM tannagaraM prAkampata / vipulavistIrNaM ca anekaratnamayaM saMsthitamabhUt anekaratnaprabhAvyUhaM vividharatnapuSpAbhikIrNaM nAnAdivyatUryapramuktanirghoSam / udArAprameyadevakAyameghapracchannaM ca antarIkSaM saMsthitamabhUt / ahaM ca kulaputra tena samayena sumatirnAma zreSThabhAryA abhUvam / tato me buddha15 prAtihAryasaMcoditayA khAminA sArdhaM pradhAvitvA tasya tathAgatasya vIthImukhamupasaMkrAntasya udAraprasAdajAtayA ekA ratnakAkaNiH pratipAditA / tadA ca maJjuzrI kumArabhUtastasya bhagavato'tyuccagAminastathAgatasyopasthAnako'bhUt / tenAhamanuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditA / etamahaM kulaputra virAgakoTIgataM vodhisattvavimokSaM prajAnAmi / kiM mayA zakyamanantopAyajJAnakauzalapratiSThitAnAM vodhisattvAnAM vipulAkSayapuNyakozAnAmaparAjitajJAna20 viSayANAM caryAM jJAtum guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe zubhapAraMgamaM nAma nagaram / tatra veSThilo nAma gRhapatizcandanapIThaM tathAgatacaityaM pUjayati / tamupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisatvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako vasumitrAyA bhAgavatyAH pAdau zirasAbhivandya 25 vasumitrAM bhAgavatImanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya vasumitrAyA bhAgavatyA antikAt prakrAntaH // 26 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 528 29 vessttilH| atha khallu sudhanaH zreSThidArako yena zubhapAraMgane nagare keTilanda su vedana tenopajagAma / upetya veSTilasya gRhapateH pAdau zirasAbhivandha purataH le liyA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittanumAditan / na ca janAne yaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kaI pratipattavyan / zrutaM ca ne AryoM : bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu ne AryaH-kathaM becinacana beodhi- 523 sattvacaryAyAM zikSitavyan , kathaM pratipattavyan / seo'vocat-ahaM julaputra atyAittakoTIgatasya bodhisattvavimokSatya laabhii| na mana kulaputra saMtAnAttathAntaH parivRto na parinirvAti na parinirvAtyati sarvalokayAtupu atyantaparinirvAcana anyatra banavikramaccavazamupAdAya / so'haM kulaputra candanapIThasya tathAgatacelasya dvAraddhayAni / taca ne 10 caityadvAramudghATayato'kSayabuddhavaMzavyUho nAna kovisattvasamAdhiH pratilabdhaH / taM cAhaM kulaputra samAdhiM cittakSaNe cittakSaNe sanApadye / sarvatra cittAge anekAkAravizeSatAnacchiAni / Aha-ka etasya Aya samAdheviSayaH? Aha-etaM nama kulaputra samAdhi samApanatya asmin lokadhAtuvaMze vuddhaparaMparayA kAzyapapramukhAH sarvatathAgatAH kanakamunikakucchandavizvabhuzikhivipazyitiSyapuSyayazottarapadmottarapranukhAH sarvatayAralA abhimukhAH bhavanti / 15 buddhadarzanAnusaMdhau buddhaparaMparAnupacchedena cittakSaNe cittakSaNe buddhazataM pazyAni / tadanantarega cittena vuddhasahasramavatarAni / tadanantareNa cittena buddhazatasahananavatasami / evaM vuddhakoTI buddhakoTIzataM buddhakoTIsahasraM buddhakoTIzatatahataM buddhakovyayutaM buddhakoTIniyutaM buddhakoTIkaGkaraM buddhakoTIbimbaram / tadanantareNa cittena yAvadanabhilApyAnamilApyabuddhotpAdaparaMparAmavatarAmi / tadanantareNa cittena jambudvIpaparamANurajaHsanAttathAgatAnavatarAmi / 20 tadanantareNa cittena yAvadanabhilApyAnabhilASyabuddhakSetraparamANurajaHsanAntayAgatAnavatarAni / teSAM ca tathAgatAnAM prathamacittotpAdasaMbhAraparaMparAmavatarAmi / prathamacittotpAdapratilambhavikurvitamavatarAmi / praNidhAnavimAtratAbhini:ravizuddhimavatarAmi / caryAvizuddhimavatarAni / pAramitAparipUrimavatarAmi / sarvabodhisattvabhUmisamudAgamamavatarAmi / zAntipratilambhavizuddhimavatarAmi / mArakalivikiraNavinarditamatratarAmi / abhisaMbodhivikurvitavyUhamavatarAmi | 25 buddhakSetravizuddhivimAtratAmavatarAmi / sattvaparipAkavimAtratAmavatarAmi / prpttnipaatvimaatrtaamvtraami| prabhAmaNDalavimAtratAmavatarAmi / dharmacakrapravartanavRSamitAmavatarAmi / buddhavikurvitaprAtihAryamavatarAmi / suvibhaktAM saMbhinnAM caiSAM dharmadezanAM smarAmi, saMdhArayAmi, smRtyA codgRhNAmi / gatyA pravicinomi / bhaktyA pravibhajAmi / buddhyAnugacchAmi / prajJayA prakAzayAmi / anAgatabuddhaparaMparAM ca maitreyapramukhAnavatarAmi / ekacittakSaNe buddhazata- 30 mvtraami| tadanantareNa cittena buddhasahasramavatarAmi / tadanantaraNa cittena yAvadanabhilApyAnamilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAMstathAgatAnavatarAmi / teSAM ca tathAgatAnAM prathamacitto 1 Bom. caryAvizuddhimavatarAmi. S207 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 35 3 203 gaNDavyUhasUtram / [29.1tyAunabhAraparaMpagamavatarAmi / yAksuvibhaktAM saMbhinnAM caiSAM dharmadezanAM smarAmi, saMdhArayAmi, smulA codRhNAmi / galA pravicinomi / matyA pravibhajAmi / buddhyA anugacchAmi / prajJayA prakAzayAmi / yathA ceha lokadhAluvaMze pUrvAntAparAntaparyApannAnAM vuddhaparaMparAM pazyAmi, avatarAni, tathA dazasu dikSu anabhilApyAnabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsameSu atItAnAgateSu 5 lokadhAtuvaMzaSu sarvatathAgataparaMparAnavatarAmi / teSAM ca tathAgatAnAM prathamacittotpAdasaMbhAraparaMparAmavatarAni / tAM ca buddhaparaMparAvatAramavyavacchinnAM niSThAmavatarAmi / atulaM zraddhAgamanIyaM bodhisattvavIryavyavasAyagamyaM bodhisattvavIryavegavivardhanamasaMhArya sarvalokena sarvazrAvakapratyekavuddhantadviSayAnavakrAntazca bodhisattvaiH pratyutpannAnAM ca dazasu dikSu sarvalokadhAtupu vairocana pramukhAnAM tathAgatAnAM paraMparAmavatarAni / ekacittakSaNe buddhazataM pazyAmi avatarAmi / tadana10 ntaraNa cittena buddhasahananavatarAmi / tadanantareNa cittena yAvadanabhilApyAnabhilApyavuddha kSetraparamAgugja:samAntathAgatAnavatarAmi / yaM ca yadA tathAgataM draSTumAkAGkSAbhi, taM tadA pazyAni / yacca taMbuddharbhagavadbhirbhApitaM bhASante bhASipyante, tatsarvaM zRNomi / zrutvA codgRhNAmi / smRlA muMdhArayAmi / gatyA pravicinomi / matyA pravibhajAmi / vuddhyA anugacchAmi / prajJayA prakAzayAmi / etamahaM kulaputra aparinirvANakoTIgataM vodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA 15 zakyaM tryavekakSaNajJAnapratilabdhAnAM bodhisattvAnAM kSaNakoTIsamAdhivyUhavihAriNAM tathAgatadivasAvakrAntAnAM sarvakalpavikalpasamatAnugatAnAM sarvavuddhasamatAsamAdhyanubaddhAnAmAtmasattvabuddhAdvayavihAriNAM prakRtiprabhAsvaradharmavyUhamaNDalAnAM jJAnayantralokajAlaspharaNAnAM sarvatathAgatadharmamudrAvikopitavihAriNAM sarvadharmadhAtuvijJapanajJAnaviSayANAM sarvatathAgatadharmadezanAvijJaptijJAnaviSayANAM cayA~ jJAtum , guNAn vA vaktum // 20 gaccha kulaputra, ayamihaiva dakSiNApathe potalako nAma parvataH / tatra avalokitezvaro nAma bodhisattvaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / tasyAM velAyAmime gAthe abhASata gaccho hi sUdhana zirIjalarAjamadhye girirAjapotalaki zobhani zUrabhAge / ratnAmayaM taruvaraM kusumAbhikIrNa___ mudyAnapuSkiriNiprasravaNopapetam // 1 // tasmiMzca parvatavare viharAti dhIro ___ avalokitezvara vidU jagato hitAya / taM gaccha pRccha sudhanA guNa nAyakAnAM deziSyate vipulazobhi nayapravezam // 2 // atha khala sudhanaH zreSThidArako veSThilasya gRhapateH pAdau zirasAbhivandha veSThilaM gRhapatimanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya veSThilasya gRhapaterantikAt prakrAntaH // 27 // 18 saMsAra. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 269 30 avlokiteshvrH| atha khalu sudhanaH zreSTidArako veSTilasya gRhapateranuzAsanImanuvicintayan , taM bodhisattvAdhimuktikozaM nigamayan , tadvodhisattvAnusmRtivalamanusmaran taM buddhanetraparaMparAvalaM saMdhAra- yan , taM buddhAnantaryAnusaMdhimanugacchan , taMbuddhanAmazrotrAnugamamanusmaran . taM buddhadharmadezanAnayamanulomayan , taM buddhadharmasamudAgamavyUhanavataran , tadruddhAbhisaMbodhivinarditamadhimucyamAnaH, 5 tadacintyaM tathAgatakarmAbhimukhIkurvan anupUrveNa vena potalakaH parvatastenopasaMkramya potalakaM parvatamabhiruhya avalokitezvaraM bodhisattvaM parimArgan parigaveghamANo'drAkSIdavalokitezvara bodhisattvaM pazcimadikparvatotsaGge utsasaraHpratravaNopazobhite nIlataruNakuNDalakajAtamRrduzAdalatale mahAvana vivare vajraratnazilAyAM paryakaM baddhA upaviSTaM nAnAratazilAtalaniSaNNAparimANabodhisattvagaNaparivRtaM dharma dezayamAnaM sarvajagatsaMgrahaviSayaM mahAmaMtrImahAkaruNAmukho- 10 dyotaM nAma dharmaparyAyaM saMprakAzayantam / dRSTvA ca punastuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAtaH praharSitavikasitAnimiSanayanaH kRtAJjalipuTaH kalyANamitraprasAdavegAnugatAvikSiptacetAH kalyANamitreSu sakalabuddhadarzanasaMjJI kalyANamitraprabhavasarvadharmamevasaMpratIcchanasaMjJI kalyANamitrAdhInasarvaguNapratipattisaMjJI kalyANamitrasamavadhAnadurlabhasaMjJI kalyANamitrodbhavadazabalajJAnaratnapratilAbhasaMjJI kalyANamitrasamudbhavAkSayajJAnAlokasaMhI kalyANamitrAzraya-15 saMvardhitapuNyapravAlasaMjJI kalyANamitrasaMprakAzitasarvajJatAdvArasaMjJI kalyANamitrodezitamahAjJAnasAgarAvatArasaMjJI kalyANamitrasaMjanitasarvajJatAsaMbhArasamudayasaMjJI yana avalokitezvaro bodhisattvastenAbhijagAma || ___ atha khalu avalokitezvaro bodhisattvaH sudhanaM zreSThidArakaM dUrata eva Agacchantamavalokya AmantrayAmAsa-ehi / khAgataM te anupamodArAcintyamahAyAnasaMprasthitA jAtamUlaka- 20 vividhaduHkhopadrutApratizaraNasarvajagatparitrANAzayA sarvalokAtikrAntAnupamAprameyA sarvabuddhadharmAdhyakSatAbhilASin mahAkaruNAvegAviSTa sarvajagatparitrANamate samantabhadradarzanacaryAbhimukha mahApraNidhAnamaNDalaparizodhanacitta sarvabuddhadharmamevasaMdhAraNAbhilapinakuzalamUlopacayAtRptAzayakalyANamitrAnuzAsanIsamyakpravRttamaJjuzrIjJAnasAgarasaMbhUta guNakamalAkara vuddhAdhiSThAnapratilAbhAbhimukha samAdhyAlokavegapratilabdha sarvabuddhadharmameghasaMdhAraNAbhilaSitacitta 99 buddhadarzanaprItiprasAdavegapraharSitamAnasa acintyApramANasucaritavegAbhiSyanditacetaH guNapratipattivegavizuddhapuNyajJAnakoza khayamabhijJAmukhasarvajJajJAnamAtravegaparasaMdarzAbhiprAya mahAkaruNAvegavipannamUlatathAgatajJAnAlokavega saMdhAraNamate // atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena avalokitezvaro bodhisattvastenopasaMkramya avalokitezvarasya bodhisattvasya pAdau zirasAbhivandya avalokitezvaraM bodhisattvamanekazatasahasra- 30 8210 - . 1 mRdumArdava. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B80 S 211 160 gaNDavyUhasUtram / [ 300 kRtvaH pradakSiNIkRtya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha - mayA Arya, anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittanunpAditam / na ca jAnAni kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu AryaH kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // : atha khlu avalokitezvaro bodhisattvo jAmbUnadasuvarNavarNaM vicitrAprameyaprabhAjAlabAhavya'vapraJcanaM dakSigaM bAhuM pratArya lakSaNAnuvyaJjanavisRtavividhavimalAmitakAyacittaprahlAisaMjananarasnipratAnasaMkusumitaM pANi sudhanasya zreSThadArakasya mUrdhni pratiSThApya eva - mAha - sAdhu sAdhu kulaputra, yena te anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditam / ahaM kulaputra nahAkarugAnukhAvinvaM nAna vodhisattvacaryAmukhaM prajAnAmi / etacca kulaputra 10 mahAkaruNAnukhAvilamvaM bodhisattvacaryAmukhaM sarvajagada saMbhinnasattvaparipAkavinayanapravRttaM samantanukhasrotavijJaptisattvasaMgrahavinayaparyupasthAnam / so'haM kulaputra mahAkaruNAmukhAvilamvabodhisattvacaryAnukhe pratiSThitaH sarvatathAgatAnAM ca pAdamUlAna vicalAmi, sarvasattvakAryeSu ca abhinukhastiSThAmi / dAnenApi sattvAn saMgRhNAmi / priyavAditayA arthakriyayA samAnArthatayApi sattvAn saMgRhNAmi / rUpakAyavidarzanenApi sattvAn paripAcayAmi / acintyavarNasaMsthAnarUpa15 darzanavizuddhyA razmijAlotsargeNApi sattvAn prahlAdya paripAcayAmi / yathAzayaghoSodAhAreNApi yathAbhimateryApathasaMdarzanenApi vividhAdhimuktisabhAgadharmadezanayApi nAnArUpavikurvitenApi kuzaladharmopacayapravRttasattvacittasaMcodanayApi AzayAnurUpavicitrAparimANanirmANasaMdarzanenApi nAnAjAtyupapannasattvasabhAgarUpasaMdarzanenApi ekAvA sanivAsenApi sattvAn saMgRhNAmi paripAcayAmi / tena mayA kulaputra idaM mahAkaruNAmukhAvilambaM bodhisattvacaryAmukhaM parizodhayatA 20 sarvajagatpratizaraNapraNidhirutpAditaH, yaduta sarvasattvaprapAtabhayavigamAya sarvasattva saMtrAsakabhayaprazamanAya sarvasattvasaMmohabhayavinivartanAya sarvasattvabandhanabhayasamucchedAya sarvasattvajIvitoparodhopakramabhayavyAvartanAya sarvasattvopakaraNavaikalyabhayApanayanAya sarvasattvajIvikAbhayavyupazamanAya / sarvasattvAzlokabhayasamatikramaNAya sarvasattvasAMsArikabhayopazamanAya sarvasattvaparSacchAradyabhayavigamAya sarvasattvamaraNabhayavyatikramAya sarvasattva durgatibhayavinivartanAya sarvasattva25 tamondhakAravipamagatyapratyudAvayavabhAsakaraNAya sarvasattvaviSabhAgasamavadhAnabhayAtyantavigamAya sarvasattvapriyaviprayogabhayanirodhAya sarvasattvApriyasaMvAsabhayApanayanAya sarvasattvakAya - paripIDAbhayavisaMyogAya sarvasattvavittaparipIDanabhayanirmokSaNAya sarvasattvaduHkhadaurmanasyo - pAyAsasamatikramAya sarvajagatpratizaraNapraNivyabhinirdhAraH kRtaH / anusmRtimukhaM ca me sarvaloke'dhiSThitaM sarvasattvabhayavyupazamanAya / khanAmacakraM me sarvaloke'bhivijJaptaM sarvasattvabhaya30 vigamAya / sarvajagadanantAkRtibhedazamatho me kAye'dhiSThito yathAkAlajagatprativijJaptaye / so'haM kulaputra, anenopAyena sattvAn sarvabhayebhyaH parimocya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAdya avivartmAn karomi buddhadharmapratilAbhAya / etamahaM kulaputra mahAkaruNAmukhA - 5 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -30.6] 30 avalokitezvaraH / 161 vilambasya bodhisattvacaryAnukhasya lAbhI / kiM mayA zakyaM samantabhadrANAM vodhisattvAnAM sarvabuddhapraNidhAnamaNDalavizuddhAnAM samantabhadravodhisattvacaryAgatiMgatAnAM kuzaladharmAbhisaMskArAvyavacchinnasrotAnAM sarvavodhisattvatsamAdhi zrotrasadAsanAhitAnAM sarvakalpasaMvAsacaryA vivasrotAnAM sarvatra adhvanayAnugatasrotAnAM sarvalokayAtvAvartaparivartanotakuzalAnAM sarvasaccAkuzalacittavyupazamakarasrotAnAM sarvasattva kuzala cittasaMvardhanasrotAnAM sarvasattvasaMsArasrotovinivartikarasrotAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum // tatredamucyate 1 B cipulaM. gaNDa 21 kRtvA pradakSiNu stavitva ca gauraveNa prakAnta dakSiNapathaM sudhanaH sudAntaH / so pazyate ratnaparvatakandarasthaM avalokitezvaramRSiM karuNAvihArim // 1 // vajrAmaye giritaTe maNiratnacitre siMhAsane padumagarbhi niSaNNa dhIro / devAsurairbhujagakinnararAkSasaizca parivArito jinasutairvedi teSa dharmam // 2 // dRSTopajAta atulA sudhanasya prIti upagamya vandati kama guNasAgarasya / ovAca dehi mama Arya kRpAM janitvA zikSAM tu ahu labhe ima bhadracaryAm // 3 // bAhuM praNamya vimalaM zatapuNyacitraM prabhameghajAla vipulaM zubha muJcamAnaH / mUrdhni sthihitva sudhanasya vizuddhasattvo avalokitezvara vidU vacanaM bhaNAti // 4 // ekaM vimokSamukha jAnami buddhaputra sarvajinAna karuNAghanajJAnagarbham / saMbhUta sarvajagatrAyaNasaMgrahAya sarvatra vartati mamApyatha Atmaprema // 5 // trAyAmi sarvajanatAM vyasanairanekaiH ye gADhabandhanagatAriSu hastaprAptAH / gAtreSu viddha tatha cArakasaMniruddhA mudhyanti bandhanagatA mama nAma zrutvA // 6 // 10 15 20 25 30 S 212 S 213 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 [30.7 BS7 gnnddbyuuhsuutrm| utsRSTa vadhya nRpatIna kRtAparAdhAH kSiptA iSu na ca kramanti zarIri teSAm / Lidyanti zastra parivartati tIkSNa dhArA ye nAmadheyu mama tatra anusmaranti // 7 // rAjAna madhyagata ye ca vivAdaprAptA vijinanti sarvaripayo'tha zubhe labhante / vardhanti sarva yaza mitrakule dhanAni ___ bhontI adharpiya smaritvana mahya nAma // 8 // coraMbhayA aribhayA aTavIpravezAH siMhaRkSadvIpicamarImRgavyAlakIrNAH / gacchanti nirbhaya jinitvana sarvazatrUn ye nAmadheyu mama kecidanusmaranti // 9 // kSiptA mahAgiritaTItu praduSTacittai raGgArakarSu jvalitA api co vadhArtham / padmAkurA jalanidhi jvalanA bhavanti __ ye nAmadheyu mama kecidanusmaranti // 10 // prakSipta sAgarajale na marenti tatra nadyAM na cohyati na dahyati cAgnimadhye / sarve anartha na bhavantyapi cArthasiddhiH / nAmaM mamA anusmaritva muhUrtakaM pi // 11 // haDidaNDabandhanigaDAzca tathA kudaNDA avamAnanA tatha vimAnana ThambhanAzca / AkrozatADanavibhartsanatarjanAzca mama nAmadheyu smaramANa labhanti mokSam // 12 // ye vairiNo vivarachidragaveSiNazca nityapraduSTamana ye ca avrnnvaadii| sahadarzanena tada maitramanA bhavanti bheSyanti vaNi zruta mahya smaritva nAma // 13 // vetAlamantraya kakhorda sadA prayuktA ghAtArya teSa ripavaH stimitA bhavanti / . 8214 25 1 timirA. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -30.21] 30 avlokiteshvrH| teSa zarIri na kramanti vipA azeSA ye nAmadheyu mama kecidanusmaranti // 14 // nAgendrarAkSasagaNegaruDaiH pizAcaiH kumbhANDapUtanaviheDakaraudacittaiH / ojoharairbhayakaraiH supinAntare'pi zAmyanti sarvi mama nAma anusmaritvA // 15 // mAtApitAsuhRdajJAtikavAndhavehi nAviprayogu na pi cApriyasaMprayogaH / na dhanakSayo nApi upeMti daridrabhAvaM ___ nAmaM mamA anumaritva muhUrtakaM pi // 16 // na ca gacchati cyuta ito narakaM avIciM na tirazcayoni na ca preta na cAkSaNAni / deve manuSya upapadyati zuddhasattvo yo nAmadheyu mama kecidanusmaranti // 17 // na ca andhakANabadhirA na pi carcigAtrA na ca raudra khaJjA atha cATaka prekSaNIyA / sarvendriyairavikalA vahukalpakoTyo bhontI narA mama smaritvana nAmadheyam // 18 // avalokiteti mama te sugatiM brajanti yo puSpamuSTi mama okirate zarIre / dhUpAMzca dhUpayati yazca dadAti chatraM vistArikai puja karoti prasannacitto mama buddhakSetri sa ca bheSyati dkssinniiyH|| 19 // upapadyate itu cyavitvana zuddhasattvo buddhAna saMmukha dazaddizi lokadhAtau / buddhAMzca pazyati zRNoti ca teSa dharma __ye nAmadheyu mama kecidanusmaranti // 20 // ete tathAnya kSayituM nimituM na zakyA yAvaccupAyi ahu sattva vinemi loke / eko vimokSa mama bhAvitu buddhaputra nAhaM guNAn guNadharANa vijAni sarvAn // 21 // 20 S215 1andhakArabadhirA. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 82 164 5 gaNDavyUhasUtram / aSTApadAkRtu dazaddizi lokadhAtau kalyANamitra samupAsita sUdhanena / na ca tRptu dharma zruNamANu jinaurasAnAM kasmAnna prIti bhavati zruNamAna dharmam // 22 // tena khalu punaH samayena ananyagAmI nAma bodhisattvaH pUrvasyAM dizi gaganatalenAgatya sahAyA lokadhAtozcakravAlazikhare pratyaSThAt / samanantarapratiSThApitau ca ananyagAminA bodhisattvena sahAyA lokadhAtozcakravAlazikhare pAdau, tatkSaNAdiyaM sahAlokadhAtuH SaDDikAraM prAkampata, anekaratnamayI ca saMsthitAbhUt / tathArUpA ca ananyagAminA bodhisattvena kAyAt prabhA pramuktA, yayA prabhayA sarvacandrasUryaprabhA paryAdattAH sarvadevanAgayakSagandharvA10 suragaruDa kinnaramahoragazaRbrahmalokapAlAnAmagnimaNijyotiSAM ca prabhA jihmIkRtAH, sarvamahAnarakAzcAvabhAsitAH, sarvatiryagyoniyamalokagatigahanaM cAvabhAsitam, sarvApAyaduHkhAni ca tadanantaraM prazAntAni / sarvasattvAnAM ca kkezA na bAdhante / vividhazokazalyaduHkhAni ca prasrabdhAni / sarvaM cedaM buddhakSetraM sarvaratnamedhairabhipravarSan sarvapuSpadhUpagandhamAlyavilepanacUrNacIvaracchatradhvajapatAkAvyUhasarvapUjAmedhairabhipravarSan bhagavantamupasaMkrAntaH / se cAsyAzrayaH sarva15 sattvabhavanapratibhAsaprApto yathAzayasattvasaMtoSaNAbhimukhaH / tasmiMzva potalake parvate'valokite - zvarasya bodhisattvasyAntikamupasaMkrAntaH saMdRzyate sma // [ 30.22 atha khalu avalokitezvaro bodhisattvaH sudhanaM zreSThidArakametadavocat - pazyasi tvaM kulaputra ananyagAminaM bodhisattvamiha parSanmaNDale saMprAptam ? Aha-- pazyAmi Arya / Aha-- etaM kulaputra ananyagAminaM bodhisattvamupasaMkramya paripRccha-- kathaM bodhisattvena bodhi20 sattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako'valokitezvarasya bodhisattvasya pAdau zirasAbhivandya avalokitezvaraM bodhisattvamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya avalokitezvarasya bodhisattvasyAntikAtprakrAntaH // 28 // 1 Bom. sarvamahAnarakAzcAvabhAsitAH 2 Bom. sa cAsyamupasaMkrAntaH Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 annygaamii| atha khalu sudhanaH zreSThidArako'valokitezvarasya bodhisattvasya jJAnagAthAlabdhacitto'nalokitezvarasya bodhisattvasyAvitRpto darzanena vANImaprativahan yena ananyagAmI bodhisattvastenopasaMkramya ananyagAmino bodhisattvasya pAdau zirasAbhivandya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM / bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me Arya:-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // so'vocat-ahaM kulaputra samantamukhanirjavanasya bodhisattvavimokSasya laabhii| Ahakatamasya tvayA Arya tathAgatasya pAdamUlAdeSa samantamukhanirjavano nAma bodhisattvavimokSaH 10 pratilabdhaH? kiyaddare vA sa ito lokadhAtuH ? kiyacciroccalito vAsi tato lokadhAtoH ? Aha-durvijJeyametatkulaputra sthAnaM sadevamAnuSAsureNa lokena sazramaNabrAhmaNikayA 5 AM prajayA-yaduta bodhisattvaparAkramI bodhisattvavIryAnivartyatA bodhisattvavIryasaMhAryatA / nedaM 888 kulaputra zakyaM kalyANamitrAparigRhItairbuddhAsamanvAhatairanupacitakuzalamUlairaparizuddhAzayairapratilabdhabodhisattvendriyaiH prajJAcakSuvirahitaiH zrotuM vA saMdhArayituM vA adhimoktuM vA avatarituM 15 vA / Aha-vadatu me AryaH / adhimokSyAmi zraddhAsyAmi buddhAnubhAvena kalyANamitraparigraheNa ca / so'vocat-ahaM kulaputra pUrvasyAM dizi zrIgarbhavalyA lokadhAtorAgacchAmi samantazrIsaMbhavasya tathAgatasya buddhakSetrAt / tasya me kulaputra samantazrIsaMbhavasya tathAgatasya pAdamUlAdeSa samantamukhanirjavano nAma bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH / tatazca me kulaputra zrIgarbhavalyA lokadhAtoruccalitasya anabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAH kalpAH kSINAH / 20 ekaikena ca cittotpAdena anabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn padavyavahArAn vyatikramAmi / ekaikena ca padavyavahAreNa anabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAni buddhakSetrANyatikramAmi / sarvANi ca tAni buddhakSetrANi avirahitAni tathAgataiH / avatarAmi sarvAMzca tAn buddhAn bhagavataH / anuttarayA manomayyA anabhisaMskAradharmadhAtumudrAmudritayA tathAgatAnujJAtayA sarvabodhisattvapraharSasaMjananyA tathAgataM pUjayAmi / yAvatazca 25 tAsu lokadhAtuSu sattvasamudrAn pazyAmi, sarveSAM ca teSAM cittasAgarAnavatarAmi, sarveSAM ca teSAmindriyacakraM parijJAya yathAzayAdhimuktito rUpakAyaM saMdarzayAmi / dharmaghoSamudIrayAmi / prabhAmaNDalamutsRjAmi / vividhopakaraNasaMpadamupasaMharAmi / khakAyaM caiSAmadhitiSThAmi, yaduta paripAkavinayaprayogApratiprasrabdhaye / yathA ca pUrvasyA dizo niryAmi, evaM dakSiNAyAH pazcimAyAH uttarAyA uttarapUrvAyAH pUrvadakSiNAyA dakSiNapazcimAyAH pazcimottarAyA adha 30 - 1 B om. buddhakSetrANi. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 888 gaNDavyUhasUtram / [ 31.0UrdhvAyA dizo niryAmi / etamahaM kulaputra samantamukhanirjavanaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM sarvatrAnugatAnAM bodhisattvAnAM samatAdigabhimukhAnAmasaMbhinnajJAnaviSayANAM sarvadharmadhAtusuvibhaktazarIrANAM yathAzayAdhimuktasarvasattvAnuvicAriNAM sarvakSetraspharaNakAyAnAM sarvadharmayathAnugatAnAM tryadhvapathasamatAnuprAptAnAM sarvadikpathasamatAnusaraNAnAM sarvajagatpatha5 virocanAnAM tathAgatapathAvikalpAnAmasaGgasarvapathAnugatAnAmanAlayapathapratiSThitAnAM cayAM jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, ihaiva dakSiNApathe dvAravatI nAma nagarI / tatra mahAdevo devaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha kathaM-bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nanyagAmino bodhisattvasya pAdau zirasAbhivandha ananyagAminaM bodhisattvamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya ananyagAmino bodhisattvasyAntikAt prakrAntaH // 29 // 10 -00%800-- Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 mahAdevaH / atha khalu sudhanaH zreSThidArako vipulabodhisattvacaryAnugatacitto'nanyagAmino bodhisattvasya jJAnagocaraM spRhayamANarUpo mahAbhijJAbhinirhAraviSayaguNavizeSadarzI dRDhavIryasaMnAhapraharSaprApto'cintyavimokSavikrIDitAnugatAzayaH bodhisattvaguNabhUmau pratipadyamAnaH samAdhibhUmiM vicArayamANo dhAraNIbhUmau pratiSThamAnaH praNidhAnabhUmimavataran pratisaMvidbhUmAvanuzikSamANo 6 balabhUmiM niSpAdayamAno'nupUrveNa yena dvAravatI nagarI tenopasaMkramya mahAdevaM paryapRcchat / tasya mahAjanakAya ArocayAmAsa - eSa kulaputra mahAdevo nagarazRGgATake devAgAre audArikeNAtmabhAvena sattvAnAM dharmaM dezayati / atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena mahAdevastenopasaMkramya mahAdevasya pAdau zirasAbhivandya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha - mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattva - 10 caryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu me Arya :-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalu mahAdevo devazcaturdizaM caturaH pANIn prasArya catubhya mahAsamudrebhyaH paramazIghrajavena vAryAnIya svamukhaM prakSAlya sudhanaM zreSThidArakaM suvarNapuSpairabhyavakIrya evamAha - 15 sudurlabhadarzanA hi kulaputra bodhisattvAH, paramadurlabhazravaNA AzcaryaprAdurbhAvA loke'gratvAt paramapuruSapuNDarIkA jagatrAtAraH, pratizaraNabhUtA lokasya pratiSThAnabhUtA jagataH, mahAvabhAsakarAH sattvAnAm, kSemapathadarzakAH saMmUDhamArgANAm, nAyakabhUtA dharmanayAvataraNatAyai, pariNAyakabhUtAH sarvajJatApuropanayanatAyai / tasya mama kulaputra evaM bhavati - durdRSTighAtanaM madhe bodhisattvAnAM na nirmalacittAnAM khakAyapratibhAsaM darzayati / vizuddhakAyakarmaNA - 20 mabhimukhA bhavanti / vacanadoSavivarjitAnAM sarakhatyA lokamavakrAmayanti / vizuddhAzayAnAM sarvakAlamabhimukhAstiSThanti / ahaM kulaputra meghajAlasya bodhisattvavimokSasya lAbhI / Ahaetasya Arya meghajAlasya bodhisattvavimokSasya viSayaH ? atha khalu mahAdevo devaH sudhanasya zreSThadArakasya purato mahAparvatamAtraM suvarNarAzimupadarzya rUpyarAziM vaiDUryarAziM sphaTikarAziM musAragalvarAziM azmagarbharAzi jyotirasamaNiratnarAziM vimalagarbhamaNiratnarAziM vairocanamaNiratnarAziM samantadigabhimukhamaNiratnarAziM cUDAmaNiratnamakuTarAziM vicitramaNiratnarAzi keyUrarAzi kuNDalavibhUSaNarAziM valayarAziM mekhala - rAzi nUpurarAziM vividhamaNiratnarAzi sarvAGgapratyaGgavibhUSaNarAzi cintArAjamaNiratnarAzi sarvapuSpANi sarvagandhAn sarvadhUpAn sarvamAlyAni sarvavilepanAni sarvacUrNAni sarvavastrANi sarvacchatrANi sarvadhvajAn sarvapatAkAH sarvatryANi sarvatAlAvacarAn sarvakAmaviSayAn / 30 1 B 'saMnAhApa harSAvizeSaprApto.. 25 S 219 B 89 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S220 168 gaNDavyUhasUtram / _ [32.0asaMkhyayAni ca kanyAkoTIzatasahasrANyupadarya sudhanaM zreSThidArakametadavocat-itaH kulaputra gRhItvA dAnAni dehi, puNyAni kuru, tathAgatAn pUjaya, sattvAn dAnena saMgrahavastunA saMgRhya tyAgapAramitAyAM niyojaya, dAnena lokaM zikSaya / duSkaraparityAgatAM pradarzaya / yathaivAhaM kulaputra tavopakaraNavidhimupasaMharAmi, ,evamaparimANAnAM sattvAnAM dAna5 cetanAniruddhAnAM tyAgavAsitAM saMtatiM karomi / buddhadharmasaMgheSu vodhisattvakalyANamitreSu ca kuzalamUlAnyavaropayitvA anuttarAyAM samyaksabodhau samAdApayAmi / api tu khalu punarahaM kulaputra kAmaratipramattAnAM sattvAnAM viSayaparibhogaparigRddhAnAM tAn vipayAnazubhAnadhitiSThAmi / krodhAviSTAnAM mAnamadadarpagarvitAnAM vigrahavainayikAnAM raudrarAkSasavikRtabhayAnantazarIrAn mAMsarudhirabhakSAnAtmabhAvAnupadarya taM sarva stambhasaMrambhamupadarzayAmi / kusIdanyastaprayogAn 10 sattvAnanyudakarAjacauropasargabhayasaMdarzanenodvejya vIryArambhe niyojayAmi / evaM taistairupAyaiH sarvAkuzalacaryAbhyo vinivartya sarvakuzaladharmapratipattau saMniyojayAmi / sarvapAramitAvipakSanirdhAtAya sarvapAramitAsaMbhAropacayAya sarvAvaraNaparvataprapAtapathasamatikramaNAya anAvaraNadharmAvatArAya ca / etamahaM kulaputra meghajAlaM bodhisattvavimokSaM prajAnAmi / kiM mayA zakyamindrakalpAnAM bodhisattvAnAM klezAsurapramardakAnAM vArikalpAnAM sarvajagaduHkhAgniskandhanirvApa15 yitRNAM tejaHskandhakalpAnAM sarvajagatRSNAsalilasaMzoSaNakarANAM vAyukalpAnAM sarvagrAhAbhinivezaparvatavikiraNAnAM vajrakalpAnAM dRDhAtmasaMjJAzailanirdAraNAnAM cA~ jJAtuM guNAn vA vaktum / / gaccha kulaputra, iyamihaiva jambudvIpe magadhaviSaye bodhimaNDe sthAvarA nAma pRthvIdevatA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // 20 atha khalu sudhanaH zreSThidArako mahAdevasya pAdau zirasAbhivandha mahAdevaM devamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya mahAdevasya devasyAntikAtprakrAntaH // 30 // - 18 'parizacAnA. 2S uddezya. 3 B kalyANAmAM. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 sthaavraa| atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nupUrveNa yena magadhaviSaye bodhimaNDe sthAvarA pRthvIdevatA 221 tenopasaMkrAntaH / dazapRthivIdevatAzatasahasrANi anyonyamevaM vAcamudIrayAmAsuH ayaM sa Agacchati, yaH sarvasattvAnAM pratizaraNabhUto bhaviSyati / ayaM sa tathAgatagarbha Agacchati, yaH sarvasattvAnAmavidyANDakozaM nirbhetsyati / ayaM sa dharmarAjakulodita Agacchati, yo'saGgavara- 5 vimaladharmarAjapaTTamAvandhiSyati / ayaM sa jJAnanArAyaNavajrapraharaNazUra Agacchati, yaH sarvaparapravAdicakraM pramardiSyati / atha tAni sthAvarApramukhAni dazapRthivIdevatAzatasahasrANi mahApRthivIcAlaM kRtvA gambhIrajaladharanirnAdaM janayitvA sarva trisAhasraM lokadhAtumudAreNAvabhAsenAvabhAsya sarvaratnAbharaNAlaMkArapratimaNDitazarIrANi vidyullatAkalApA iva gaganatale lambamAnAH, prarohadbhiH sarvavRkSAGkuraiH, praphulladbhiH sarvapuSpavRkSaH, pravarSadbhiH sarvanadIsrotobhiH, 10 unnamadbhiH sarvotsasarohadataDAgaiH, pravarpadbhirmahAgandhodakavaH, pravAyadbhiH kusumAghotkarapravAhibhirmahAvAtaiH, pravAdayadbhiH tUryakoTIniyutazatasahasraH, prasaradbhiH divyavimAnAbharaNamakuTaiH, praNadadbhiH govRSagajavyAghramRgendraiH, pragarjadbhiH devAsuroragabhUtAdhipatibhiH, saMghaTTamAnairmahAzailendraiH utplavadbhiH, nidhicayakoTIzatasahasraiH unnamadbhiH, dharaNItalAdabhyudgatAni // atha sthAvarA pRthivIdevatA sudhanaM zreSThidArakamevamAha-khAgataM te kulaputra / ayaM sa 15 pRthivIpradezo yatra te sthitvA kuzalamUlAnyavaropitAni yatrAhaM pratyakSA / krimicchasi tadvipAkaphalaikadezaM draSTum ? atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sthAvarAyAH pRthivIdevatAyAH pAdau zirasAbhivandha sthAvarAM pRthivIdevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya sthAvarAyAH pRthivIdevatAyAH purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-icchAmyAyeM // atha khalu sthAvarA pRthivIdevatA pAdatalAbhyAM mahApRthivIM parAhatya asaMkhyeyamaNi- 20 ratnanidhAnakoTIzatasahasrapratimaNDitAmupadarya evamAha-imAni kulaputra maNiratnanidhAnakoTIniyutazatasahasrANi tavAnugAmIni, tava purojavAni, tava yathecchopabhogyAni, tava puNyavipAkanijAtAni, tava puNyabalarakSitAni / tebhyastvaM gRhItvA yatkArya tatkuruSva / api tvahaM kulaputra jJAnaduryodhanagarbhasya bodhisattvavimokSasya lAminI / sA ahametena vodhisattvavimokSeNa samanvAgatA dIpaMkaratathAgatamupAdAya bodhisattvasya nityAnubaddhA satata- 25 B 90 mArakSApratipannA / tataH prabhRti ahaM kulaputra bodhisatvasya cittacaritaM vyavacArayAmi, jJAnaviSayamavagAhayAmi, sarvapraNidhAnamaNDalamavatarAmi, bodhisattvacaryAvizuddhimanugacchAmi, sarvasamAdhinayamanusarAmi, sarvabodhisattvAbhijJAcittavipulatAM spharAmi / sarvabodhisattvabalAdhipateyatAM sarvabodhisattvAsaMhAryatAM sarvakSetrajAlaspharaNatAM sarvatathAgatavyAkaraNasaMpratIcchanatAM sarvakAlAmisaMbodhisaMdarzanatAM sarvadharmacakrapravartananayaM sarvasUtrAntasaMprabhASaNadharmameghanayaM mahA- 30 6922 Som. ayaM. gaNDa, 22 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 gaNDavyUhasUtram / [33.0dharmAvalokAvabhAsanayaM sarvasattvaparipAcanavinayajJAnanayaM sarvabuddhavikurvitasaMdarzananayaM ca anugacchAmi saMdhArayAmi saMpratIcchAmi // eSa ca me kulaputra jJAnaduryodhanagarbho bodhisattvavimokSaH sumeruparamANurajaHsamAnAM kalpAnAM pareNa paratareNa candradhvajAyAM lokadhAtau sunetrasya tathAgatasyAntikAtpratilabdhaH 5 avabhAsavyUhe kalpe / sA ahaM kulaputra imaM jJAnaduryodhanagarbha bodhisattvavimokSamAyUhantI niyUhantI saMvardhayantI vipulIkurvANA avirahitAbhUvaM tathAgatadarzanena yAvad bhadrakalpAt / atra ca mayA anabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAstathAgatA arhantaH sanyaksaMbuddhA ArAgitAH / sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAM bodhimaNDopasaMkramaNavikurvitaM dRSTam / sarveSAM ca ahaM tepAM tathAgatAnAM kuzalamUleSu sAkSIbhUtA / etamahaM kulaputra jJAna10 duryodhanagarbha bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM sarvatathAgatAnubaddhAnAM bodhisattvAnAM sarvabuddhakathAnudhAriNAM sarvatathAgatajJAnagahanapraviSTAnAM cittakSaNadharmadhAtuspharaNAnujavAnAM tathAgatasamatAzarIrANAM sarvabuddhAzayavimalagarbhANAM sadAbhinirdRtasarvabuddhotpAdAnAmasaMbhinnasarvabuddhakAyadUtAnAM caryA jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, idamihaiva jambudvIpe magadhaviSaye kapilavastu nAma nagaram / tatra 15 vAsantI nAma rAtridevatA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sthAvarAyAH pRthivIdevatAyAH pAdau zirasAbhivandha sthAvarAM pRthivIdevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya sthAvarAyAH pRthivIdevatAyA antikAvsakrAntaH // 31 // 8223 - - Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 vaasntii| atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena kapilavastu mahAnagaraM tenopasaMkrAntaH tAM sthAvarAyAH pRthivIdevatAyA anuzAsanImanusmaran , taM duryodhanagarbha bodhisattvavimokSamanusmaran , tAM vodhisattvasamAdhibhAvanAM vipulIkurvan , taM bodhisattvadharmanayamanuvicintayan , taM bodhisattvavimokSavikrIDitaM vicArayan , tAM bodhisattvavimokSajJAnasUkSmAdi saMvyavalokayan , taM vodhisattva- 3 vimokSajJAnasAgaramavataran , taM bodhisattvavimokSajJAnasaMbhedamadhimucyamAnaH, taM vodhisattvavimokSAnantajJAnAbhisaMskAramanugacchan , taM bodhisattvavimokSajJAnasamudramavagAhamAnaH / sa kapilavastumahAnagaraM pradakSiNIkRtya pUrveNa nagaradvAreNa pravizya madhye nagarazRGgATakasya asthAt / acirAstamite sUrye sarvabodhisattvAnuzAsanISu pradakSiNagrAhI vAsantyA rAtridevatAyA darzanaparitRpitaH kalyANamitreSu buddhajJAnapratilambhanizcitabuddhiH samantajJAnacakSurviSayazarIrAdhiSThAnaH sarvadigabhi-10 mukhena kalyANamitradarzanacittena udArAdhimuktijJAnagarbhasaMjJAgatacetAH sarvArambaNaprasRtajJAnacakSuH sarvadharmadhAtunayajJAnasAgaraprasaraspharaNAnugatena samAMdhicakSuSA sarvadigjJeyasAgaraM vyavalokayan , mahAjJAnacakSuHprasRtAvahitAzayo'drAkSIdvAsantI rAtridevatAM kapilavastuno mahAnagarasyorcA gaganatale vicitrAnupamamaNikUTAgAre sarvavaragandhapadmagarbhamahAratnasiMhAsane niSaNNAm , suvarNavarNena kAyenAbhinIlamRdubahukezImabhinIlanetrAmabhirUpAM prAsAdikAM darzanIyAM sarvAbharaNA-15 laMkAravibhUSitazarIrAM raktabarAmvaranivasanAM candramaNDalAlaMkRtabrahmajaTAmakuTadhAriNI sarvatArA. grahanakSatrajyotirgaNapratibhAsasaMdarzanazarIrAm / yAvantazca tayA vipule sattvadhAtau akSaNApAyadurgativinipAtebhyaH sattvAH parimocitAH, tAnapi tasyA romavivaragatAnadrAkSIt / yAvantaH svargaloke pratiSThApitAH, yAvantaH zrAvakapratyekabodhau sarvajJatAyAM ca paripAcitAH, tAnapi tasyAH sarvaromavivaragatAnapazyat / yainAnopAyaiH paripAcitAH kAyAbhinihArai rUpAbhiniharairvarNAbhi- 20 nihAraiH, taunapi tasyA romavivaragatAnadrAkSIt / yai?SAbhinihAraiH kharAGgAbhinihIM raivividhamantradharmanayasaprayogaiH paripAcitAH, tAnapi tasyA romamukhemyo'nuravamANAnazrauSIt / yaiH kAlAbhinihAraiH, yairyathAzayAdhimuktasattvAnuvartanaiH,yAbhirbodhisattvacaryAbhirbodhisattvavikramairbodhisattvasamAdhivikurvitamukhairbodhisattvavRSabhitAbhirbodhisattvavihaurodhisattvAvalokitairbodhisattvavilokitairbodhisattvavikurvAbhirvodhisattvamahApuruSasiMhavijRmbhitaiH, yodhisattvavimokSavikrI- 25 DitaistayA sattvAH paripAcitAH, tAnyapi tasyA romavivaragatAni prajAnIte sma / sa tAn nAnopAyasaMprayuktAn dharmanayasAgarAn dRSTvA zrutvA ca tuSTa udagra Atta- manAH pramuditaH prItisaumanasyajAto vAsantyA rAtridevatAyAH sarvazarIreNa praNipatya utthAya vAsantI rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya vAsantyA rAtridevatAyAH purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA khalu devate anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / 30 8224 191 1 Bom, from yaiH upto tAnapi. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 8225 gaNDavyUhasUtram / [34.0so'haM kalyANamitrAdhiSThAnAn sarvabuddhaguNAn saMpazyan kalyANamitrAzritamAtmAnaM karomi / darzaya me devate sarvajJatAmArga yatra pratiSThito bodhisattvo niryAti dazabalabhUmau // evamukte vAsantI rAtridevatA sudhanaM zreSThidArakamevamAha-sAdhu sAdhu kulaputra, yastvamevaM kalyANamitrAvezAviSTaH kalyANamitravacanAni zuzrUSuH kalyANamitrAnuzAsanyAM prati5 padyase / niyamena tvaM kalyANamitrAnuzAsanI pratipadyamAnaH AsannIbhaviSyasyanuttarAyAM samyaksaMbodhau / ahaM kulaputra sarvasattvatamovikiraNadharmAvabhAsajagadvinayamukhasya bodhisattvavimokSasya lAbhinI / viSamamatiSu sattveSu maitracittA, akuzalakarmapathapratipanneSu karuNacittA, kuzalakarmapathapratipanneSu muditacittA, samaviSamamatipu sattveSapekSAcittA, saMkliSTeSu vizodhanacittA, vipamagateSu samyakpratipannacittA, hInAdhimuktikepu udArAdhimuktisaMjananacittA, 10 hInendriyeSu mahAvIryavegavivardhanacittA, saMsArAbhiratepu saMsAragaticakravinivartanacittA, zrAvakapratyekabuddhayAnAbhimukheSu sattveSu sarvajJatAmArgapratiSThApanacittA / evaM cittamanasikAraprayuktA khalu punarahaM kulaputra anena sarvasattvatamovikiraNadharmAvabhAsajagadvinayamuvana vodhisattvavimokSeNa samanvAgatA // ye sattvA andhakAratamisrAyAM rAtrau parikrAnteSu manuSyeSu bhUtasaMghAnucaritAyAM 15 taskaragaNasaMkIrNAyAM vipamacAritrasattvadikcaritAyAM kAlAbhrameghajAlasaMchannAyAM dhUmarajomalasamAkulAyAM vipamavAtavRSTisaMkSobhitAyAM candrAdityajyotirgaNarahitAyAM cakSuSkAryAparAkramAyAM rAtrau sAgaragatA bhavanti, sthalagatA vA parvatagatA vA aTavIkAntAragatA vA banAntaragatA vA dezAntaragatA vA sAmAntaragatA vA digantaragatA vA vidigantaragatA vA mArgAntaragatA vA mahAsAgaragatA vA vipannayAnapAtrA bhavanti, sthalagatA vA vihanyante, parvatagatA vA 20 mahAprapAteSu prapatanti, mahATavIkAntAragatA vA annapAnavirahitA bhavanti, vanagahanavetrajAlairavasattAvA anayavyasanamApadyante, dezAntaragatA vA taskarairhanyante, prAmAntaragatA vA vipamacAritrA vinazyanti, digantaragatA vA saMmuhyanti, vidigantaragatA vA vimuhyanti, mArgAntaragatA vA vilayamApadyante, teSAmahaM kulaputra sattvAnAM nAnopAyamukhairlayanabhUtA bhavAmi-yaduta sAgaragatAnAM kAlikAvAtameghavikiraNatAyai kaluSodakAtikramaNatAyai viSamavAtamaNDalIvikiraNatAyai 25 mahomivegavyupazamanatAyai AvartabhayavimocanatAyai digudyotanatAyai samyagudakapathapratipAdanatAyai tIradarzanatAyai / ratnadvIpopanayanAya mArga saMdarzayAmi saMgrAhakarUpeNa sArthavAhakarUpeNa / kasyacidrAjarUpeNa gajarAjarUpeNa kUrmarAjarUpeNa asurarAjarUpeNa garuDarAjarUpeNa kinnararAjarUpeNa mahoragarAgarAjarUpeNa sAgaradevatArUpeNa kaivartarUpeNa pratizaraNabhUtA bhavAmi / tacca kuzalamUlamevaM pariNAmayAmi-sarvasattvAnAM pratizaraNabhUtA bhaveyaM srvduHkhskndhvinivrtntaayai| 30 sthalagatAnAM sattvAnAM mohAndhakAratamisrAyAM rAtrau yeNukaNTakazarkarakaThallAkIrNAyAM ghoraviSoragasaMkIrNAyAM nimnonnataviSamapracArAyAM rajoreNusamuddhatAyAM viSamavAtaMvRSTisaMkSobhitAyAM - RS kumArarAjarUpeNa. 8226 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -34.0] 34 vaasntii| 173 zItoSNaduHkhasaMsparzAyAM vyAlamRgendrasAbhizaGkAyAM vadhakataskaragaNAnuvicaritAyAM dharaNyAM diksamUdAnAM sattvAnAmAdityarUpeNa udgatacandrarUpeNa maholkApAtarUpeNa vidyunmAlAnizcAraNarUpeNa ratnAbhArUpeNa grahamaNDalarUpeNa nakSatrajyotirgaNavimAnaprabhArUpeNa devarUpeNa bodhisattvarUpeNa sattvAnAM trANabhUtA bhavAmi / evaM ca cittamutpAdayAmi-anena kuzalamUlena sarvasattvAnAM trANaM bhaveyaM sarvaklezAndhakAravidhamanatAyai / parvataprapAtagatAnAM sattvAnAM / maraNabhayabhItAnAM jIvitapratilambhAya yazaskAmatAvazagatAnAM kIrtizabdadhvajakAmAnAM bhogArthikAnAM lobhAviSTAnAmupakaraNaparyeSTyabhiyuktAnAM lokasaMpattyabhilASaparamANAM putrabhAryAsnehavinibaddhAnAM dRSTigatagahanapranaSTAnAM vividhaduHkhabhayopadrutAnAM nAnopAyamukhaiH zaraNabhUtA bhavAmi yaduta giriguhAsaMsthAnAbhinihAreNa phalamUlabhojanAbhinihAreNa jalapathodapAnAbhinihAreNa zItoSNapratipakSAbhinihAreNa samyakpathanidarzanena kalaviGkaruta-10 nirghopeNa mayUrarAjanikUjaghoSeNa aupadhijvalanAvabhAsarUpeNa parvatadevatAprabhArUpeNa / giriguhAdarivivaragatAnAM vividhaduHkhopadrutAnAM timirAndhakAravinivartanatAyai samapRthivItalAbhinirhAreNa zaraNabhUtA bhavAmi / evaM ca cittamutpAdayAmi-yathA ahameSAM parvatagatAnAM sattvAnAmArakSAM karomi, evamahameSAM saMsAraparvatagiriprapAtapatitAnAM jarAmaraNagrahAbhiniviSTAnAM zaraNabhUtA bhaveyam / vanagahanajAlasaMsaktakAnAmapyahaM sattvAnAM tamondhakArAyAM rAtrau 15 B 92 vipulaviSayavRkSavividhopasthAnAM vividhatRNodakakaNTakadrumalatoparuddhamArgANAM nAnAdrumalatAvanagahanaprAptAnAM zArdUlanaditanirghoSasaMtrastahRdayAnAM kAryAparipUrisamAkulacittAnAM vividhabhayopadravopasRSTAnAM vanagahananiHsaraNadizamaprajAnatAM samyaggamanapathasaMdarzayitrI bhavAmi / evaM ca cittamutpAdayAmi-anena kuzalamUlena vividhadRSTigahanagatAn sattvAMstRSNAjAlasaMsaktAn vicitrasaMsAraduHkhabhayopadrutAn sarvaduHkhebhyaH parimocayeyam / aTavIkAntAragatAnAmapyahaM 20 sattvAnAmandhakAraprAptAnAM nAnopAyamukhaiH sukhaM saMjanayya mArga saMdarya etAnabhayakSeme pratiSThApya evaM cittamutpAdayAmi-anena kuzalamUlena saMsArATavIkAntAraprAptAn sattvAn durgatipathapratipannAn sarvaduHkhebhyaH parimocya atyantayogakSeme sarvajJatAmArge pratiSThApayeyam / dezajanapadAviSTAnapyahaM kulaputra sattyAnabhinivezAdhikArikaM duHkhaM pratyanubhavamAnAn vividhairudvadhyamAnopAyaistato janapadAbhinivezAduccAlya evaM cittamutpAdayAmi-anena 25 kuzalamalena sarvasattvAn skandhAlayAbhinivezAduccAlya anAlayasarvajJajJAne pratiSThApayeyam / grAmagatAnapyahaM kulaputra sattvAn gRhaniketabandhanabadvAnandhakAratamisrAyAM rAtrau vividhagRhApahuHkhitAn nAnodvegamukhairudvathya saMjanitasaMvegacittAn dhanadAnena saMgRhya samyak prINayitvA anikete dharme pratiSThApya evaM cittamutpAdayAmi-anena kuzalamUlena sarvasattvAna khAyatanagrAmasaMnizritAn saMsAragativiSayagocarAduccAlya sarvajJatAgocare pratiSThApayeyam // 30 8227 Som. ratnAbhArUpeNa, 2 S jalapathahadapAnAbhi. 3 S om. from dezajana up to pratiSThApayeyam. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 s 298 gnnddvyuuhsuutrm| [34.0ye ca kulaputra andhakAratamisrAyAM rAtrAvekaikazaH pUrvAdidigvidikSu sarvadiksaMmUDhA bhavanti, sameSu pRthivIpradezeSu viSamaprapAtasaMjJinaH, unnateSvavanatasaMjJinaH, avanateSUnnatasaMjJinaH, teSAmahaM digmArgadezasaMmUDhAnAM nAnAvidhairupAyairavabhAsaM kRtvA niSkramitukAmAnAM dvAraM saMdarzayAmi / gantukAmAnAM mArga saMdarzayAmi / taritukAmAnAM tIrthaM saMdarzayAmi / praveSTukAmAnAM 5 bhavanaM saMdarzayAmi / vilokayitukAmAnAM dizaH saMdarzayAmi / nimnonnate pRthivItalaM saMdarza yAmi / samaviSamAn pRthivIpradezAn vividhAni ca rUpagatAni saMdarzayAmi / mArgAkrAntAnAM grAmanagaranigamarASTrarAjadhAnI saMdarzayAmi / dharmatRpArtAnAmutsasarohradataDAgapuSkariNInadIvanodyAnArAmaramaNIyAni saMdarzayAmi / priyaMviprayogotkaNThitAnAM mAtApitRputradAramitrAmAtyajJAtisAlohitAn vividhAni ca manApAni rUpagatAni saMdarzayAmi / evaM ca citta10 mutpAdayAmi-yathAhamepAM sattvAnAmandhakAratamitrAyAM rAtrau timiropahatanetrANAM diksaMmUDhAnAmAlokaM karomi, avabhAsaM janayAmi vividharUpagatavijJaptaye, evamevAhaM dIrghasaMsArarAtrAvupapannAnAM sarvadiksaMmUDhAnAmavidyAndhakAraprAptAnAmajJAnapaTalAvanaddhajJAnacakSuSAM saMjJAcittadRSTiviparyastAnAm anitse nityasaMjJinAM duHkhe'duHkhasaMjJinAM anAtmani AtmasaMjhinAm azubhe zubhasaMjJinAM dRDhAtmasattvajIvapoSapudgalagrahasaMnizritAnAM skandhadhAtvAyatanasaMni15 zritAnAM hetuphalasaMmUDhAnAmakuzalakarmapathadikpratipannAnAM prANAtipAtinAmadattAdAyinAM kAmamithyAcAriNAM mRSAvAdinAM paizunyAnAM pAruSikANAmasaMbhinnapralApinAmabhidhyAlanAM vyApatnacittAnAM mithyAdRSTigatAnAmamAtRjJAnAmapitRjJAnAmazrAmaNyAnAmabrAhmaNyAnAmanindhajJAnAmapuruSajJAnAnAmadharmarAgaraktAnAM viSamalAbhAbhibhUtAnAM mithyAdRSTidharmaparItAnAM tathAgatA nabhyAkhyAyikAnAM dharmacakrAntavAdapratipannAnAM mAradhvajadharANAM bodhisattvaghAtinAM mahAyAna20 vidveSikANAM vodhicittavicchindikAnAM vodhisattvavivarNakAnAM mAtRghAtadrohiNAmanapakAra vairiNAmAryApavAdakAnAmasatpuruSAdharmasamAcAragocarANAM staupikasAMghikavastudrohiNAM mAtApitRvipratipannAnAmAnantaryakarmakAriNAM mahAprapAtAbhimukhAnAM sattvAnAM mahAprajJAlokena avidyAndhakAraM vidhUya anuttarAyAM samyaksabodhau samAdApya samantabhadreNa mahAyAnena dazabalajJAnabhUmimArga saMdarzayeyam / tathAgatabhUmimapi tathAgataviSayamapi sarvajJajJAnanayasAgaramapi 25 buddhajJAnagocaramapi buddhaviSayamapi dazabalapariniSpattimapi buddhadhAraNIbalamapi sarvabuddhaikazarIratAmapi saMdarzayeyam / saMdarya cainAn sarvabuddhasamatAjJAne pratiSThApayeyam // glAnAnAmapyahaM kulaputra sattvAnAM dIrghavyAdhiparikhinnAnAM durbalazarIrANAM jIrNAnAM vRddhAnAM jarAbhibhUtAnAmanAthAnAM kRpaNAnAM ca daridrANAM vilayagatAnAM videzaprAptAnAM vidikpratipannAnAM bandhanagatAnAM kAraNAprAptAnAm aparAdhinAM rAjabandhotsRSTAnAM jIvito30 parodhabhayaparitrANAya avatiSThAmi / sAhaM kulaputra glAnAnAM sattvAnAM sarvopAyaiAdhyapanayanAya pratipadyAmi / jIrNAnAM jarAbhibhUtAnAmupasthAnaparicaryopakaraNAvighAtaiH saMgrahaM karomi / anAthAnAM sattvAnA sAnAthyaM karomi / kRpaNadaridrANAM dhanakanakaskandhena saMgrahaM karomi Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 93 8230 -34.2] 34 vaasntii| 175 vinipAtagatAnAM samAnArthatayA saMgrahaM karomi / videzaprAptAnAM svadezamupanayAmi / vidikpratipannAnAM samyagdizamupanayAmi / bandhanagatAn bandhanebhyo vipramokSayAmi / kAraNAprAptAnAM kAraNAduHkhebhyo vipramokSayAmi / aparAdhino rAjavadhyotsRSTAn jIvitAzvAsaprAptAn karomi / evaM ca cittamutpAdayAmi yathAhameSAM sattvAnAM vividhabhayopadravaparitrANe pratizaraNaM bhavAmi, evamahametAnanuttareNa dharmasaMgraheNa saMgRhya sarvaklezebhyaH / parimocayeyam / jAtijarAvyAdhimaraNazokaparidevaduHkhadaurmanasyopAyAsebhyaH samatikAmayeyam / sarvadurgativinipAtabhayebhyaH parimocayeyam / kalyANamitraparigrahe pratiSThApayeyam / dharmaratnadAnasaMgraheNa saMgRhNIyAm / anavadye karmaNi niyojayeyam / tathAgatazarIravizuddhaye samAdApayeyam / atyantAjarAmaraNadhAtuprativedhe pratiSThApayeyam // mithyAmAgArgatipannAnAmapyahaM kulaputra sattvAnAM vividhadRSTigatagahanAbhiniviSTAnAM 10 mithyAsaMkalpagocarANAM viSamakAyavAGmanaskarmasamudAcAriNAmasaMvRtacAriNAM nAnAvratatapaHsaMnizritAnAmasamyaksaMbuddhe samyaksaMbuddhasaMjJinAM samyaksaMbuddhe ca asamyaksaMbuddhasaMjJinAM zarIrAtApanaparitApanaprayuktAnAm utsaptarohRdataDAganadIparvataprasravaNadigvidikpraNAmaparAyaNAnAM pApamitravazagatAnAM nAnopAyamukhaiH pratizaraNabhUtA bhavAmi |tt etAn pApakAd dRSTigatAt sarvadurgatiprapAtapathAdvinivartayAmi / laukikAyAM ca samyagdRSTau pratiSThApya divyamAnuSikAyAM 15 saMpattau saMniyojayAmi / evaM ca cittamutpAdayAmi-yathAhametAn sattvAnevarUpAdviSamapratipattiduHkhAtparimocayAmi, evamahaM sarvasattvAnArthe lokottare pAramitAmArge pratiSThApya sarvajJatAyAmavaivAn kRtvA samantabhadreNa mahApraNidhAnena sarvajJatAyAmupanayeyam / na ca bodhisattvabhUmeruccaleyamavinivartya sarvasattvadhAtum // atha khalu vAsantI rAtridevatA tasyAM velAyAmetameva sarvasattvatamovikiraNadharmAvabhAsa- 20 jagadvinayamukhaM bodhisattvavimokSadizaM bhUyasyA mAtrayA saMdarzayamAnA buddhAdhiSThAnena daza dizo vyavalokya sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhiradhyabhASata mohaavidyatamovigamArtha dharmaprabhAvitasaMjanayAya / kAlamavekSya jagatsukhanetA eSa vimokSanayo mama zAntaH // 1 // maitri mamA vipulA suvizuddhA __ kalpa ananta subhAvita pUrve / apAya pharitva prabhAsami lokaM eta nayottara sudhana sudhIrA // 2 // karaNasamudra mamAmita loke saMbhavu yatra triyacajinAnAm / 1BtriyadhvagatAnAm, Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [34.3. 176 gaNDavyUhasUtram / yena jagasya dukhaM prazamemI eta nayottara sudhana sudhIrA // 3 // lokasukhAnyabhiniharamANA ___ saMskRta Arya sukhAni ca yAni / prIti udagra pramodami tena __ otara eta nayaM jinaputra // 4 // saMskRtadoSaparAGmukha nityaM zrAvakajJAnavimuktiphale ca / buddhabalaM parizodhayamAnA otara eta nayaM jinaputra // 5 // cakSu mamA vipulaM parizuddhaM yena dazadizi pazyami kssetraa| teSu ca kSetrataleSu svayaMbhUn pazyami vodhidrumendraniSaNNAn // 6 // lakSaNamaNDita buddhazarIrAn nAnavicitraprabhotsRjamAnAn / razmisamudrapramuJcanaromAn pazyami buddhasahasra parSAbhiH // 7 // teSu ca kSetrapatheSu ya sattvAH sarvacyutIupapattimukheSu / pazyami te gatisAgari bAlAH saMsaramANa khakarmanubhonti // 8 // srotasamudra mamAtivizuddho yatra samosari zabda ashessaaH| sarvajagasya ya mantrasamudrA sarva zruNitva dharemi smRtIye // 9 // sarvakharAGganiruktirutebhi ?Sa alaMkRtu apratimAnAm / yo hi pravartati cakru jinAnAM taM ca zruNitva dharemi smRtIye // 10 // ghrANabalaM vipulaM suvizuddhaM dharmasamudranayeSu asaGgam / 8231 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ la --34.18] 34 vaasntii| sarvavimokSavihArapravezaM otara eta nayaM jinaputra // 11 // jihva mamA vipula suprabhUtA tAmratanU ratanAbha vizuddhA / yAya jJapemi yathAzaya sattvAn otara eta nayaM jinaputra // 12 // dharmazarIru mamAtivizuddhaM sarvatriyadhvasamantasthitAnAm / rUpazarIru yathAzaya sattvAH pazyiSu teSvadhimuktibalena // 13 // cittamasaGgamanAsrava mahyaM ghoSarutaM yatha meghninaadH| tatra samosari sarvanarendrAn no ca vikalpana vidyati mahyam // 14 // kSetrataleSu acintiya sasvAH teSa prajAnami cittasamudrAn / indriyaAzaya jAnami teSAM no ca vikalpana vidyati mahyam // 15 // Rddhi mamo vipulA susamAptA ___ kampayi kSetra acintiyAya / kAyaprabhAya prabhAvatu yeno sarva sudurdama sattva damemi // 16 // puNya mamo vipulaM parizuddhaM ___ akSayakoSa samantaviyUham / yena pravartayi pUja jinAnAM bhoti ca sarvajagatyupajIvyam // 17 // prajJa mamo vipulA suvizuddhA ___ yAya prajAnami dharmasamudrAn / saMzaya chindami sarvajanAnAM otara eta naya jinaputra // 18 // gaNDa, 23 15 25 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8232 gaNDavyUhasUtram / [34.19buddhasamudra ahaM avatIrNA sarvi triyavi nayottaramAnA / teSu ca otaramI praNidhAnaM epa nayo atula: susamAptaH // 19 // sarvaraje ahu kSetrasamudrAn pazyami caiva triyadhvapravezAn / tatra ca pazyami buddhasamudrA tepa samantatalaM nayabhUmim // 20 // pazya virocana bodhivibuddhaM sarvadizAsu spharitvana kSetrA / sarvarajaHpathi vodhidrumendra sAntima dharma nisarjayamAnam // 21 // atha khallu sudhanaH zreSThidArako vAsantI rAtridevatAmetadavocat-kiyacciraM saMprasthitAsi devate anuttarAyAM samyaksaMvodhau ? kiyacciraM pratilabdhazca te'yaM vimokSaH, yasya prati16 lambhAttvamevaMrUpayA sattvArthakriyayA pratyupasthitA ? evamukte vAsantI rAtridevatA sudhanaM zreSThidArakamevamAha-bhUtapUrva jinaputra atIte'dhvani sumeruparamANurajaHsamAnAM kalpAnAM pareNa prazAntaprabho nAma kalpo'bhUtpaJcabuddhakoTIzataprabhavaH / tatra ratnazrIsaMbhavA nAma lokadhAturabhUt / tasyAM khalu punarlokadhAtau ratnacandrapradIpaprabhA nAma madhyamA cAturdIpikA / tasyAM padmaprabhA nAma rAjadhAnI / tatra rAjadhAnyAM sudharmatIrtho nAma rAjAbhUt dhArmiko dharmarAjA 20 cakravartI caturtIpezvaraH saptaratnasamanvAgataH / sa tAmakaNTakA mahApRthivIM sasAgaragiriparyantAM dharmeNAbhinirjilya adhyAvasati sma / tasya sudharmatIrthasya rAjJo dharmamaticandrA nAma bhAryAbhUt / sA rAtryAH pUrve yAme madanamattA ratikrIDAparizrAntA madhyame yAme'ntaHpuramadhyagatA prasuptA / atha tasyAH padmaprabhAyA rAjadhAnyAH pUrveNa zamathazrIsaMbhave mahAvanapaNDe sarvadharmanigarjitarAjo nAma 26 tathAgataH sarvavyUhaprabhAmaNirAjazarIre sarvavuddhavikurvitaprabhave mahAbodhivRkSe'nuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbuddhaH / tenAsau sarvo ratnazrIsaMbhavo lokadhAturanekavarNayA udArayA prabhayA sphuTAvabhAsito'bhUt / tasyAM ca padmaprabhAyAM rAjadhAnyAM suvizuddhacandrAbhA nAma rAtridevatA abhUt / sA tAM dharmamaticandrAM rAjabhAryAmupasaMkramya AbharaNasaMghaTanazabdena prabodhya evamAha-yatkhalu rAjapali jAnIyAH-zamathazrIsaMbhave mahAvanaSaNDe sarvadharma30 nigarjitarAjo nAma tathAgato'nuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbuddhaH / sA tasyA rAjabhAryAyAH purato vistareNa buddhaguNavaNaM buddhavikurvitaM samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnaM ca saMprakAza Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 8233 -34.21] 24 taasntii| yAmAsa / sA khalu punaH kulaputra rAjamArga tathAgataprabhAvabhAsitAcyAzayenAnuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMprasthitA / tasya tathAgatasya sabodhisattvazrAvakasaMghasya mahAntaM pUjAsatkAramakArSIt / tatkiM manyase kulaputra anyA sA tena kAlena tena samayena dharmamaticandrA nAma / rAjabhAryA abhUt ? na khalvevaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena samayena dharmagaticandrA nAma rAjabhAryA abhUvam // sA ahaM kulaputra tenAbhilApikeNa cittotpAdena tena ca tathAgatAvaropitena kuzalamUlena sumeruparamANurajaHsamaiH kalpairna jAtu durgatidhUpapannA / na narake, na tiryagyonau preteSu vA, na jAtu hInakuleghUpapannA / na jAtvindriyavikalAbhUvam / na jAtu duHkhitAbhUvam / sadA ahaM deveSu devamAhAtmyaM pratilabhya manuSyeSu ca manuSyamAhAtmyaM na jAtu kalyANamitravirahitA abhUvaM yaduta vuddhabodhisattvaiH / na jAtu viSamepu kAlepUpapannA / 10 sA khalvahaM kulaputra vuddhAnubuddheSu kuzalamUlAnyavaropayamANA sumeruparamANurajaHsamAn kalpAn sukhena zamena kSemeNa mArgeNa AgatA / na ca tAvanme bodhisattvendriyANi pariniSpannAni // ___ teSAM sumeruparamANurajaHsamAnAM kalpAnAmatikrAntAnAmito bhadrakalpAtpUrva dazAnAM kalpasahasrANAM prathamastena kAlena azokavirajo nAma kalpo'bhUt rajovimalatejaHzrInAmni lokadhAtau / sa khalu punaH kulaputra rajovimalatejaHzrIrlokadhAtuH kliSTavizuddho'bhUt 15 paJcabuddhotpAdazataprabhavaH / teSAM khalu punaH paJcAnAM buddhazatAnAM prathamaH sumerudhvajAyatanazAntanetrazrIrnAma tathAgato loka udapAdi vidyAcaraNasaMpannaH sugato lokavidanuttaraH puruSadamyasArathiH zAstA devamanuSyANAM ca buddho bhagavAn / ahaM ca prajJAvabhAsazrI ma zreSThidArikA abhUvaM vighuSTakIrteH zreSTino duhitA abhirUpA prAsAdikA darzanIyA paramayA zubhavarNapuSkalatayA samanvAgatA / sA ca suvizuddhacandrAmA rAtridevatA praNidhAnavazena virajovatyAM 20 cAturkIpikAyAM lokadhAtau vicitradhvajAyAM rAjadhAnyAM vizuddhanetrAmA nAma rAtridevatA abhUt / tayA me rAtryAM prazAntAyAM zayitayormAtApitrostadgRhaM kampayitvA udAreNAvabhAsena kharUpaM saMdarya buddhaguNavarNaM bhASitvA sa tathAgataH prathamasaptAhAbhisaMbuddho bodhimaNDaniSaNNaH saMdarzitaH / sA ahaM sAdhu mAtApitRbhyAM mahatA ca jJAtisaMghena tAM suvizuddhacandrAbhAM rAtridevatAM puraskRtya tasya tathAgatasyAntikamupasaMkrAntA / tato mayA tasya tathAgatasya udArAM 25 pUjAM kRtvA sahadarzanena jagadvinayabuddhadarzanaprabhavo nAma samAdhiH pratilabdhaH / tryadhvatalajJAnAvabhAsamaNDalazca nAma samAdhiH pratilabdhaH, yasya pratilambhAnmayA te sumeruparamANuraja:samAH kalpA anusmRtaaH| tacca me bodhicittamAmukhIbhUtam / tayA me tasya tathAgatasyAntikAddharmadezanAM zrutvA eSa sarvasattvatamovikiraNadharmAvabhAsajagadvinayamukho nAma bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH, yasya pratilambhAddazabuddhakSetraparamANurajaHsamAllokadhAtUn kAyena spharAmi / ye 30 8234 1 B vicitranetrAbhA, Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 B95 5235 gnnddvyhmRtm| [34.22ca teSu lokadhAtuSu tathAgatAH, te sarve mama cakSupa AbhAsamAgacchanti / teSAM ca pAdamUlagatamAtmAnaM saMjAnAmi / ye ca teSu lokadhAtupu sattvA upapannAH, te'pi sarve mama cakSuSa AbhAsamAgacchanti / teSAM ca rutavimAtratAsaMketaM prajAnAmi / cittAzayendriyAdhimuktIzca prajAnAmi / pUrvAntakalyANamitreSu ca paripAkaM prajAnAmi / yathAzayasaMloSaNaM caipAM kAya5 mAdarzayAmi // __ sa ca me vimokSaH praticittakSaNaM vivardhate / tadvimokSacittAnantareNa cittena lovAdhAtuzataparamANurajaHsamAni buddhakSetrANi kAyena spharAmi / tadanantareNa cittena lokadhAtusahasraparamANurajaHsamAni buddhakSetrANi kAyena spharAmi / tadanantareNa cittena lokadhAtuzatasahasraparamANurajaHsamAni buddhakSetrANi kAyena spharAmi / evaM praticittakSaNaM 10 yAvadanabhilApyAnabhilApyalokadhAtuparamANurajaHsamAni buddhakSetrANi kAyena spharAmi / ye ca teSu buddhakSetreSu tathAgatAH, sarve te mama cakSuSa AbhAsamAgacchanti / teSAM ca pAdamUlagatamAtmAnaM saMjAnAmi / yA ca teSAM buddhAnAM bhagavatAM dharmadezanA, tAM sImudgalAmi, dhArayAmi saMpradhArayAmi upadhArayAmi / teSAM ca tathAgatAnAM pUrvayogasamudAna praNidhAnasamudrAnavatarAmi / yA ca teSAM tathAgatAnAM buddhakSetraparizuddhiH, tAmapi ca sarvAM buddhakSetra15 parizuddhaye'bhiniharAmi / ye ca sattvAsteSu lokadhAtusamudrapUpapannAH, te'pi sarve mama cakSuSa AbhAsamAgacchanti / yatpramANAzca teSAM sattvAnAmAzayendriyAdhimuktibhedAH, tatpramANabhedaM kAyamadhitiSThAmi yaduta epAM paripAkavinayamupAdAya / evaM praticittakSaNameSa vimokSo vivardhate dharmadhAtuprasaraspharaNavivardhanayogena / etamahaM kulaputra sarvasattvatamovikiraNadharmAvabhAsa jagadvinayamukhaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyamanantamadhyasamantabhadrabodhisattva20 caryApraNidhiniryAtAnAM bodhisattvAnAM dharmadhAtusAgaranayaprasarapravezavazavartinAM sarvabodhisattvasamudAgamajJAnavajraketusamAdhivikrIDitAnAM sarvalokadhAtuSu sarvatathAgatavaMzasaMdhAraNamahApraNidhAnaniryAtAnAM sarvalokadhAtuprasaracittakSaNaparizodhanamahApuNyasAgarapariniSpannAmA praticittakSaNaM sarvadharmadhAtuparipAkavinayajJAnavazavartinAM sarvalokadhAtuSu sarvasattvasarvAvaraNamahAndha kAravidhamanajJAnAdityacakSuSAM sarvasattvadhAtumahAyAnavijJapanavikramANAM sarvajagatkAGkSAvimati25 vicikitsAtimiravidhamanamaticandrANAM sarvabhavasamudrAbhinivezoccalanavizuddhaghoSakharamaNDalAnAM sarvadharmadhAturajaHpathi vikurvitasaMdarzanavazavartinAM tryadhvatalajJAnamaNDalAsaMbhinnAnAM cayAM jJAtum , guNAn vA vaktum, gocaro vA avatartum , vimokSavikrIDitaM vA saMdarzayitum // gaccha kulaputra, iyamihaiva magadhaviSaye bodhimaNDe samantagambhIrazrIvimalaprabhA nAma rAtridevatA prativasati, yayA ahamanuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditA, punaH punazca 30 saMcoditA / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khalu sughanaH zreSThidArako vAsantI rAtridevatAmAbhigArthAbhirabhyaSTauSIt Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 vaasntii| 181 8236 15 pazyami kAyu tavAdya vizuddhaM lakSaNacitritu meru yathaiva / lokaabhyudgata lokavibhAsi ma zirI yatha rUpazirIye // 22 // dharmazarIru tavAtivizuddhaM sarvatriyadhvasamaM avikalpam / yatra samosari loka azeSaH saMbhavate'tha vibhoti asaGgam / / 23 / / pazyami sarvagatiprasareSu kAyu tava pratibhAsavibhaktam / romamukheSu ca pazyami tubhyaM tArakasaMgha sajyotiSacandrAn // 24 // cittu tavA vipulaM suvizuddhaM yena sphuTaM gaganaM va dizAsu / yatra samosari sarvanarendrA jJAnamakalpamalaM varu tubhyam // 25 // kSetrarajopama megha vicitrA nizcariSU tava romamukheSu / te ca pharanti dazadizi buddhAn sarvaviyUha pravarSayamANAH // 26 // sarvajagopama kAya anantA nizcariSU tava romamukheSu / te ca dazaddizi loku pharitvA nAnaupAya vizodhayi sattvAn // 27 // romamukheSu acintiya kSetrA pazyami naanviyuuhvicitr| ye tvaya zodhita sattvagatISu teSa yathAzayasaMbhuta sarvAn // 28 // lAbha sulabdha sujIvitu teSAM ye tava nAma zRNonti udgraaH| Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 gaNDavyUhasUtrama / [34.29ye'tha ca darzanamepi narANAM ___ bodhipathAbhimukhAzca bhavanti // 29 // kalpa acintiya vAsu apAye darzanahetu tavotsahitavyaH / yatti zraveNa praharSitacittA darzanamAtra zamesi ca kkezAn // 30 // kSetrasahasrarajopama kAyA___ svAdRza tAntaka kalpa bhaveyuH / varNa bhaNettava romamukhasya varNakSayo'sya bhavenna kadAcit // 31 // atha khala sudhanaH zreSThidArako vAsantI rAtridevatAmAbhirgAthAbhirabhiSTulya vAsantyA rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandya vAsantIM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya avitRpta eva kalyANamitraparyupAsanena vAsantyA rAtridevatAyA antikAt prakrAmtaH // 32 // -0-000 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 smntgmbhiirshriivimlprbhaa| atha khalu sudhanaH zreSThidArako vAsantyA rAtridevatAyAH prathamasthAnabodhisattvacittamaNDalaparizuddhimanugacchan , bodhigarbhasaMbhavamanuvicArayan , bodhisattvapraNidhAnasAgaramavataran , bodhisattvapAramitAmArga parizodhayan , bodhisattvabhUmimaNDalamavakrAmayan , bodhisattvacaryAmaNDalaM pravistaran , bodhisattvaniryANasAgaramanusmaran , sarvajJatAvabhAsamahAsAgaramanuvilokayan , 58237 sarvajagatparitrANapravaNabodhisattvamahAkaruNAmeghaM vipulIkurvan , vAsanyA rAtridevatAyAH samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnamaNDalaM sarvakSetreSvaparAntAdhiSThAnamabhinirharan , yena samantagambhIrazrIvimalaprabhA nAma rAtridevatA, tenopasaMkramya samantagambhIrazrIvimalaprabhAyA rAtridevatAyAH B90 pAdau zirasAbhivandha samantagambhIrazrIvimalaprabhAM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya samantagambhIrazrIvimalaprabhAyA rAtridevatAyAH purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA 10 Arya devate, anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvo bodhisattvacaryAbhUmau carati, kathaM niryAti, kathaM pariniSpadyate ? Aha- sAdhu sAdhu kulaputra, yastvamanuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAdya bodhisattvabhUminiryANapariniSpattiM pRcchasi / dazabhiH kulaputra dharmaiH samanvAgatA bodhisattvAH pariniSpannA bhavanti bodhisattvacaryAyAm / katamairdazabhiH ? yaduta sarvatathAgatasaMmukhIbhAvadarzanasamAdhipratilambhavizuddhayA, sarvabuddhalakSaNa-15 vicitratAnantakAyavyavalokanacakSurvizuddhayA, anantamadhyatathAgatavarNasamudravijJaptyavatAreNa, apramANabuddhadharmAvabhAsamaNDalasamudrasarvadharmadhAtupramANAvataraNatayA, sarvatathAgataromavivarasarvasattvopamarazmisamudranAnAsattvArthanizcaritAvataraNatayA, ekaikaromavivarasarvaratnavArciHsamudradarzanatayA, praticittakSaNaM buddhanirmitasamudrasarvadharmadhAtuprasaraspharaNasattvavinayAdhiSThAnAvataraNatayA, sarvasattvakharAGgasamudrasaMprayuktatathAgatanirghoSasarvatryadhvagatadharmacakranirnAdanirghoSasarva-20 sUtrAntameghanigarjitani?SamaNDalAvataraNatayA, anantamadhyabuddhanAmasamudrAvataraNatayA,acintyabuddhavikurvitasaMdarzanasattvavinayAvaraNatayA / ebhiH kulaputra dazabhirdharmaH samanvAgatA bodhi. sattvAH pariniSpannA bhavanti bodhisattvacaryAyAm // ___ahaM khalu kulaputra zAntadhyAnasukhasamantavikramasya bodhisattvavimokSasya lAbhinI / tasyA mama kulaputra tryadhvaprAptAH sarvatathAgatAzcakSuSa AbhAsamAgacchanti / teSAM ca tathA- 25 DAR gatAnAM buddhakSetraparizuddhimavatarAmi / parSanmaNDalasamudrAnapi, anantamadhyasamAdhivikurvitasamudrAnapi, pUrvayogasamudrAnapi, nAmasamudrAnapyavatarAmi / teSAM ca tathAgatAnAM dharmacakrapravartanavimAtratAmavatarAmi / tathAgatAyuSpramANanAnAtvamapi, kharAGgavimAnatAmapi / teSAM ca tathAgatAnAmanantadharmadhAtuzarIratAmavatarAmi / na ca tAMstathAgatAn bhAvato'bhinivizAmi / tatkasya hetoH? agatikA hi te tathAgatAH, sarvalokagatiniruddhatvAt / anAgatikA hi te tathAgatAH, 30 1 Bom, kathaM niryAti. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 gaNDavyUhasUtram / [35.0khabhAvAsaMbhUtatvAt / anutpannA hi te tathAgatAH, anutpAdadharmatAsamazarIratvAt / aniruddhA hi te tathAgatAH, anutpAdalakSaNatvAt / asatyA hi te tathAgatAH, mAyAgatadharmadarzanavijJaptyA / amRSA hi te tathAgatAH, sarvajagadarthasamutpannatvAt / asaMkrAntA hi te tathAgatAH, cyutyupapattivyativRttatvAt / avinaSTA hi te tathAgatAH, dharmaprakRtyavinAzadharmatayA / ekalakSaNA 5 hi te tathAgatAH, sarvavAkpathasamatikrAntatvAt / alakSaNA hi te tathAgatAH, dharmalakSaNakhabhAvaparyavasAnatvAt // sA khalu punarahaM kulaputra evaM sarvatathAgatAnavataramANA etaM zAntadhyAnasukhasamantavikramaM bodhisattvavimokSaM tathAgatadhyAnamaNDalAvabhAsena vipulIkaromi, pravistarAmi avatarAmi anugacchAmi samIkaromi abhiniharAmi samatalIkaromi pravezayAmi vivardhayAmi nidhyAyAmi 10 upanidhyAyAmi AkArayAmi gocarIkaromi dRDhIkaromi avabhAsayAmi prabhAsayAmi vyUhayAmi vibhajAmi saMbhArayAmi sNbhaavyaami| tatra ca sarvasaMkalpAsamudAcArAyAM mahAkaruNAyAM sthitvA sarvasattvaparitrANasamudAcAracittaikAgratAyai prathamaM dhyAnaM bhAvayAmi sarvamanaskarmavyupazamAya jJAnabalaparAkramasarvasattvasaMgrahaprItisukhacittaikAgratAyai / dvitIyadhyAnaM bhAvayAmi saMsAravipannopekSAsarva sattvasvabhAvavizuddhyAyatanatAyai / tRtIyaM dhyAnaM bhAvayAmi sarvasattvaklezaduHkhasaMtApaprazamanatAyai / 8 230 * 15 caturthaM dhyAnaM bhAvayAmi sarvajJatApraNidhimaNDalavipulIkaraNatAyai sarvasamAdhisAgarAbhinirhAra kauzalyatAyai sarvabodhisattvavimokSasAgaranayAvataraNatAyai sarvabodhisattvavikrIDitajJAnAbhijJatAyai sarvabodhisattvacaryAvikurvitAbhiniharaNatAyai samantamukhadharmadhAtupravezajJAnanayaM prishodhymaanaa| evaM zAntadhyAnamukhasamantavikramaM bodhisattvavimokSaM bhAvayAmi // sA khala punarahaM kulaputra etaM vimokSaM bhAvayamAnA nAnopAyaiH sattvAn paripAcayAmi20 yaduta rAtryAM prazAntAyAM ratipramattAnAM sattvAnAmazubhasaMjJAM saMjanayAmi / aratisaMjJAM pari khedasaMjJAmuparodhasaMjJAM bandhanasaMjJAM rAkSasIsaMjJAmanityasaMjJAM duHkhasaMjJAmanAtmasaMjJAmakhAmikasaMjJAmaparAdhInasaMjJAM jarAmaraNasaMjJAm / sarvakAmaviSayaparibhogeSvanabhiratisaMjJAM saMjanayAmi / te ca sattvAstaccittaM paribhAvayantaH sarvakAmaratiSvanabhiratA dharmArAmaratiM pravArayamANA agArAdanAgArikaM niSkrAmanti / teSAmahamaraNyagatAnAM dharmeSvAnulomikI zraddhAM janayAmi / Arta25 bhISaNodArasvararavazabdAnantardhApayAmi / rAtryAM prazAntAyAM buddhadharmagambhIratAM saMdarzayAmi / prahANAnukUlaM ca pratyayamupasaMharAmi / niSkramatAM ca agAradvAraM vivRNomi / mArga saMdarzayAmi / AlokaM karomi / tamondhakAraM vidhamAmi / bhayamantardhApayAmi / naiSkamyaM saMvarNayAmi / buddhavarNa bhASayAmi / dharmavarNa saMghavarNa kalyANamitravarNaM bhASAmi / kalyANamitropasaMkramaNaM saMvarNayAmi // 30 etamahaM kulaputra vimokSaM bhAvayamAnA sattvAnAmadharmarAgaraktAnAmadharmarAgasaMkalpAnanta rdhApayAmi / viSamalobhAbhibhUtAnAM mithyAsaMkalpagocarANAM tAn saMkalpAMstAn manasi B97 son S.om. bhayamantardhApayAmi, Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -35.3] 35 smntgmmiirshriivimlprbhaa| 185 kArAnantardhApayAmi / anutpannAnAM pApakAnAmakuzalAnAM dharmANAmanutpAdAya utpannAnAM ca pApakAnAM saMkalpAnAmantardhAnAya pratyayamupasaMharAmi / anutpannAnAM kuzalamUlAnAM saMkalpAnAM pAramitAsaMprayuktAnAM caryAsaMprayuktAnAM sarvajJatAjJAnaniryANapraNidhAnAbhinirisaMprayuktAnAM maitrInayasaMprayuktAnAM sarvasattvamahAkaruNAspharaNasaMprayuktAnAM vividhadivyamAnuSyasukhopadhAnajananasaMprayuktAnAM saMkalpAnAmutpAdAya utpannAnAM ca vividhanayapratyayamupasaMharAmi / yAvatsarva- 5 5 240 jJatAnulomikAnAM sarvasaMkalpAnAM pratyayamupasaMharAmi // etamahaM kulaputra zAntadhyAnasukhasamantavikramaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnaniryAtAnAM bodhisattvAnAmanantAkAradharmadhAtujJAnapratilabdhAnAM sarvakuzalamUlasaMvardhitacittAnAM sarvatathAgatajJAnabalacittAvabhAsapratilabdhAnAM sarvatathAgataviSayasaMvasitacittAnAM sarvasaMvAsAnAvaraNacittAnAM paripUrNasarvajJatApraNidhicittAnAM 10 sarvakSetrasAgarAvatIrNacittAnAM sarvabuddhasAgaradarzanaprasRtacittAnAM sarvatathAgatadharmameghasaMpratIcchanacittAnAM sarvAvidyAndhakAravidhamanakarANAM saMsAraratitRSNAkSayAntakaraNamArgasarvajJatAbhAsasaMjananacittAnAM cayoM jJAtum , guNAn vA vaktum // ___ gaccha kulaputra, iyamihaiva mamAnantaraM vairocanabodhimaNDe pradakSiNena pramuditanayanajagadvirocanA nAma rAtridevatA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM vodhisattvena 15 bodhisattvakarmasu prayoktavyam // atha khalu samantagambhIrazrIvimalaprabhA rAtridevatA tasyAM velAyAmetameva zAntadhyAnasukhasamantavikramaM bodhisattvavimokSaM bhUyasyA mAtrayA saMdarzayamAnA sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhiradhyabhASata sarvaadhvaparamAstathAgatA AmukhAya adhimukticetasaH / teSu cakSu vipulaM vizudhyate yena otariSu buddhasAgarAn // 1 // pazyahI jinazarIru nirmalaM lakSaNehi samalaMkRtaM zubham / tacca pazyahi jine vikurvitaM dharmadhAtupharaNaM pratikSaNam // 2 // eSa bodhidrumabuddhaAsane saMprabuddha sugato virocno| dharmadhAtu vipulaM spharitvanA cakru vartayi jage yathAzayam // 3 // 1 B. om. caryAsaMprayuktAnA. gaNDa.24 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 gaNDavyUhasUtram / buddhiyA jinu khabhAvadharmatAM niHzarIra suprazAnta advayAm / rUpakAyu zubhalakSaNaizcitaM darzayI jagu pharitva zeSataH // 4 // buddhakAyu vipulo acintiyo dharmadhAtu phari yenshessto| so ca dRzyati samantataH samaM sarva darzayi samantato jinAn // 5 // sarvakSetraparamANusAdRzA buddhakAyaprabhamaNDalAzritAH / anyamanya zubhavarNadarzanA dharmadhAtupharaNAH pratikSaNam // 6 // razmimegha vipulA acintiyA nizcaranti jinromto'kssyaaH| te spharitva jaga sarvazeSato klezatApa zamayanti prANinAm // 7 // buddhanirmitasamudra akSayA nizcaritva jinaromamaNDalAt / dharmadhAtu vipulaM spharitvanA durgatIdukha zamenti prANinAm // 8 // buddhaghoSu madhuro nigarjate sukhraanggrutsaagrprbhH| dharmavarSa vipula pravarSaNo bodhiAzayu janeti prANinAm // 9 // saMgRhIta anena pUrvato kalpasAgara caritva cArikAm / te vipazyiSu virocanaM jinaM sarvakSetrapratibhAsalakSaNam // 10 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -35.13] 35 smntgmbhiirshriivimlprbhaa| 187 sarvaloka uditastathAgataH sattva sarvi samamAmukhIsthitaH / anyamanya adhimuktigocara ste na zakyamapi sarvi jAnitum // 11 // bodhisattvavara zeSazeSato ekaromi sugatasya osarI / tadvimokSanaya ye acintiyA ste na zakyamapi sarvi jAnitum / / 12 // eSa devata mamA anantaraM lokanAthabhimukhA pramodate / jyotirarcinayaneti nAmato eta pRccha katha bodhicArikAm // 13 // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH samantagambhIrazrIvimalaprabhAyA rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandha samantagambhIrazrIvimalaprabhAM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya samantagambhIrazrIvimalaprabhAyA rAtridevatAyA antikAt prakrAntaH / / 33 / / 15 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8241 B98 36 prmuditnynjgdvirocnaa| atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH kalyANamitrAnuzAsanyAvezAviSTaH kalyANamitravacanapratipattisaMbhUtacittaH kalyANamitravaiyeSvAturasaMjJAsamudAcAracittaH kalyANamitradarzanamanasi kArAvikSiptacittaH kalyANamitradarzanasarvAvaraNaparvatavikiraNAvakAzapratilabdhacittaH kalyANa3242 5 mitradarzanena sarvasattvadhAtuparitrANamahAkaruNAnayasAgarAvataraNapratilabdhacittaH kalyANamitra darzanena dharmadhAtunayasAgarajJAnAvabhAsapratilabdhacitto yena pramuditanayanajagadvirocanA nAma rAtridevatA tenopasaMkrAntaH // atha khalu pramuditanayanajagadvirocanA rAtridevatA sudhanasya zreSThidArakasya bhUyasyA mAtrayA kalyANamitropasaMkramaNakuzalamUlasaMbhArasaMbhavaparipAkamupAdAya mahAsaMbhArasaMbhavakalyANa10 mitropasaMkramaNamadhyatiSThat / mahAvikramaM kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat / duravataraNavIryakarmakalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat / suciravilagnaM kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSTat / anantamadhyadikpravezaM kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat / dIrghAdhvasaMvasanasaMbhavaM kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat / anantakAryasaMpUrNavijJaptisaMbhavaM kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat / anantamadhyamArgavyUhasaMbhArakramaNaM kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat / samantamukhavikramasaMbhavaM 13 kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat / anuccalanAgamanavikramaM kalyANamitropasaMkramaNamadhyatiSThat // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sarvajJatAsaMbhAravIryaparAkrameNa kalyANamitropasaMkramaNena, mahApraNidhAnasAgarAbhiniharivikrameNa kalyANamitropasaMkramaNena, ekasattvArthamaparAntakalpAparyantaduHkhAnubhavavyavasitena kalyANamitropasaMkramaNena, ekaparamANurajasi sarvadharmadhAtvanu caraNavilambavikrameNa mahAvIryakavacavarmaNA kalyANamitropasaMkramaNena, sarvadiksamudraprasarAnu20 javanena kalyANamitropasaMkramaNena, ekavAlapathe aparAntakalpabodhisattvacaryAsaMvasanena kalyANamitropasaMkramaNena, bodhisatvacaryAprAptasya praticittakSaNaM sakalasarvajJatAjJAnapratiSThAnena kalyANamitropasaMkramaNena, tryadhvaprAptasarvatathAgatavikurvitavyUhamArgAkramaNavyavasitena kalyANamitropasaMkramaNena, sarvadharmadhAtunayasrotaHprasRtamArgAkrameNa kalyANamitropasaMkramaNena, sarvadharma dhAtunayArambaNAnuccalitena sakaladharmadhAtuspharaNena kalyANamitropasaMkramaNena yena pramudita25 nayanajagadvirocanA rAtridevatA tenopasaMkrAntaH // so'pazyat pramuditanayanajagadvirocanAM rAtridevatAM bhagavataH parSanmaNDale puSpagarbhasiMhAsananiSaNNAM samantabhadraprItivipulavimalavegadhvajaM bodhisattvasamAdhi samApannAm / tasyAzvApazyat sarvaromavivarebhyaH sarvasattvAbhirocanAM sarvasattvAbhirucitAM sarvasattvadarzanAnukUlAM sarvasattvapriyadarzanavividhadAnAdipAramitAcaryAbhidyotanameghAnnizcaramANan yaduta sarvasattvayathA30 zayavijJaptisamarutadAnacaryAsaMdarzanameghAn sarvasattvAnugrahAvigrahAya sarvavastvanavekSaNatAyai sarva sattvasamaprayogAparityAgitAyai sarvasattvasamacittatAyai sarvasattvAvimAnanAparityAgitAyai AdhyA 8243 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 -36.0] 36 prmuditnynjgdvirocnaa| 189 tmikabAhyasarvavastuparityAgitAyai mahAduSkaraparityAgasaMdarzanatAyai sarvaloke yathAzayasattvadAnacaryAsaMdarzanatAyai tryadhvaprAptabodhisattvAcintyaduSkaracaryAparityAganirmANameghAnnizcaritvA dazasu dikSu sarvalokadhAtuprasaraparyApannAnAM sarvasattvAnAM vijJaptimAgacchato'pazyat yadutAcintyabodhisattvavRSabhitAvikurvitapratilAbhena // sarvaromavivarebhyaH sarvasattvasamApannAnaupapattinirmANakAyameghAnnizcaritvA sarvalokadhAtu- 5 paryApannAn sarvasattvAn spharitvA abhimukhaM sarvavratasamAdAnAkampyatAM saMdarzayamAnAn sattvadhAtusamaM nAnAtapovratamaNDalamudyotayamAnAn sarvasarvalokanizrayatAM sarvaviSayAnavekSatAMsarvasaMsArasaMvAsavimukhatAM divyamAnuSasaMpattivipattisukhasamavasaraNatAM saMdarzayamAnAn azubhamaNDalamudyotayamAnAn , zubhasaMjJAviparyAsaM loke vinivartayamAnAn , anityacalavyayapariNAmadharmatAM paridIpayamAnAn , duHkhAnAtmasarvasaMskAradharmatAM saMdarzayamAnAn , tathAgataviSayasaMvAsAvipravAsatAM rocayamAnAn , 10 atyantatathAgatazIlaparizuddhaye sattvAn samAdApayamAnAn , sarvasattvayathAzayarutazIlacayA~ saMdarzayamAnAn , sarvasattvasaMtopaNazIlasugandhikatAM saMdarzayamAnAn , sarvasattvAn paripAcayamAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca sarvasattvadhAtusamApannAn nAnAvarNAtmabhAvanirmANameghAnnizcaritvA sarvasattvAnAM sarvAGgapratyaGgacchedAdhivAsanatAM saMdarzayamAnAn , sarvasattvakAyotpIDanopakramaNAdhivAsanatAM saMdarzayamAnAn , sarvasattvAsalyavacanAkrozaparibhASaNakutsanapaMsanatADanatarjanAdhi- 15 vAsanatAM saMdarzayamAnAn , sarvasattvAkSobhyatAM saMdarzayamAnAn , sarvasattvasatkArAnunnAmAvanAmatAM saMdarzayamAnAn , sarvasattvanirabhimAnatAM saMdarzayamAnAn , sarvadharmakhabhAvakSAntyakSayatAkSayajJAnatAM saMdarzayamAnAn , sarvasattvasarvaklezaprahANAya kSAnticaryA saMdarzayamAnAn sarvasattvAnAM, visaMsthitadurvarNAzrayazarIratAM vyAvartayamAnAn sarvasattvAnAmanuttarAM tathAgatavarNavizuddhiM saMvarNaya- 20 mAnAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca sarvasattvasamAnnAnAvarNasaMsthAnArohapariNAhAn nAnopapattikasattvakAyanirmANameghAnnizcArya yathAzayAn sattvAn spharitvA sarvajJatAmahAsaMbhAravIryaparAkramatAM saMdarzayamAnAn , sarvamArakalivikiraNavIryatAM bodhyArambhAkSobhyAvivartyavIryatAM sarvasattvasaMsArasAgarottAraNavIryatAM sarvAkSaNApAyadurgativinipAtapathavinivartanavIryatAmajJAnaparvatavikiraNavIrya- 25 tAM sarvatathAgatapUjopasthAnAparikhedavIryatAM sarvabuddhadharmacakrasaMpratIcchanasaMdhAraNavIryatAM sarvAvaraNaparvatanirbhedanavikiraNavIryatAM sarvasattvaparipAkavinayAparikhedavIryatAM sarvabuddhakSetraparizodhanavIryatAmanuttarAM tathAgatavIryavizuddhiM saMdarzayamAnAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca nAnAvarNasaMsthAnAn vividhAtmabhAvanirmANameghAnnizcaritvA nAnopAyaiH satvAnAM prItiM saMjanayamAnAn , daurmanasyaM vinivartayamAnAn , sarvakAmaratiM vijugupsa- 30 mAnAn , hIdharmatAM loke prabhAvayamAnAn , guptendriyatAyAM sattvAn pratiSThApayamAnAn , anu 1 Som. vipatti. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8245 gaNDavyUhasUtram / [ 36.0tarabrahmacarya saMvarNayamAnAn , sabhayaM kAmalokamAraviSayaM saMdarzayamAnAn , vigatakAmaratInAmapi sarvalokakAmarativiSayaM saMdarzayamAnAn , dharmArAmaratyAM sattvAn pratiSThApayamAnAn , anupUrvadhyAnasamAdhisamApattisukhAnyabhinirharamANAn , sarvasattvasarvaklezanidhyapticittatAM saMvarNayamAnAn , sarvabodhisattvasamAdhisamudravikurvaNatAM saMdarzayamAnAn , bodhisattvAbhijJAvikurvita5 vRSabhitAM saMdarzayamAnAn , sattvAnAM prItiM saMjanayamAnAn , grAmodyamutpAdayamAnAn , daurmanasyaM vyAvartayamAnAn , cittakalyatAmAvahayamAnAn , cittakarmaNyatAM kurvANAn , AzayaM vizodhayamAnAn , indriyANyuttApayamAnAn , kAyasukhaM saMjanayamAnAn , dharmaprItivegaM vivardhayamAnAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca sarvopapattisadRzazarIrAnnAnAkAyameghAnnizcarityA sarvakSetragatasarva10 sattvAbhimukhAbhirucitadarzanatAyai sarvakalyANamitropasaMkramaNAparikhedatAM saMdarzayamAnAn , sarvAcAryagurukalyANamitropasthAnaparicaryAparikhedatAM saMdarzayamAnAn, sarvatathAgatadharmacakrapravartanasaMpratIcchanasaMdhAraNAparikhedavIryatAM saMdarzayamAnAn, sarvadharmamukhasamudrAn pravicinvAnAn , sarvabuddhasamudrAvatAraNanayaM saMvarNayamAnAn , sarvadharmalakSaNakhabhAvanayamabhidyotayamAnAn , sarvadharmAn samAdhidvAraM saMdarzayamAnAn, sarvasattvadRSTiparvatanirbhedanaM prajJAvajaM saMdarzaya15 mAnAn , anekacittakSaNasamAyogena sarvasattvAvidyAndhakAravidhamanaprajJAdityamaNDalodAgamaM saMdarzayamAnAn , sarvasattvaprItisaMjananatayA sarvajJatAyAM sattvAn paripAcayamAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca sarvajagatsamAnudArAcintyanAnAvarNavikalpasaMsthAn AtmabhAvanirmANameghAnnizcaritvA yathAzayAdhimuktasarvasattvAbhimukhasthitAn nAnArutamantrasaMskAranirdezaiH sarvalaukikapuNyAbhijJatA saMdarzayamAnAn , sarvalaukikakRtyapracAratazca sarvatraidhAtukasaMbhavasaMdarzana20 tazca sarvatraidhAtukaniHsaraNadiksaMvarNanatazca sarvadRSTikAntAragahananiHsaraNadiksaMdarzanatazca sarvajJatAmArgavizeSatAM saMvarNayamAnAn , zrAvakapratyekabuddhabhUmipathasamatikrama saMdarzayamAnAn , saMskArAsaMskArAnunayapratidhAnunaye'pratighAnunayatAM saMdarzayamAnAn , saMsAranirvANasukhAsaMnizritatAM saMdarzayamAnAn , tuSitabhavanavAsAdiparaMparAgamanApratiprasabdhi saMdarzayamAnAn , bodhi maNDaprasthAnAbhisaMbodhApratipralabdhi saMdarzayamAnAn , sarvajJatAyAM sattvAn paridIpaya25 mAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca ekaikasmAdromavivarAt sarvakSetraparamANurajaHsamAnAtmabhAvanirmANameghAnnizcaritvA sarvasattvalokAbhimukhasthitAn samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnaM saMvarNayamAnAn , sarvadharmadhAtuvizuddhiniSThApraNidhAnavaizeSikatAM saMvarNayamAnAn , praticittakSaNaM sarvalokadhAtusamudraparizuddhiM saMvarNayamAnAn , sarvatathAgatapUjopasthAnApratiprasabdhi saMvarNayamAnAn, praticittakSaNaM sarvadharmanayasAgarAvatArApratiprasabdhi saMvarNayamAnAn, praticittakSaNaM tathAgata 1 B adds: sarvasattvapraznasaMzayasamudravinayanatayA prajJAviSayaM saMdarzayamAnAn. 2 B om. bodhi...mAnAm. 8246 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 -36..] 36 prmuditnynjgdvirocnaa| balapravezApratipranabdhatAM saMvarNayamAnAn , praticittakSaNaM sarvalokadhAtusamudraparamANurajaHsamasarvadharmadhAtunayasAgarAvataraNApratiprasrabdhIH saMdarzayamAnAn , sarvakSetreSvaparAntAdhiSThAnakalpasaMbAsasarvajJatAmArgavizuddhisaMprakAzanApratiprasrabdhatAM saMvarNayamAnAn, 'praticittakSaNaM tathAgatabalapravezApratiprasrabdhatAM saMdarzayamAnAn , sarvatryadhvanayasAgarAvatArApratiprasrabdhatAM saMdarzayamAnAn , bodhisattvasarvakSetrarddhivikurvitasaMdarzanApratiprasrabdhatAM saMdarzayamAnAn , bodhisattvapraNidhAnacaryA- 5 saMdarzanena sarvasattvAn sarvajJatAyAM pratiSThApayamAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca ekaikasmAdomavivarAt sarvajagaccittasamAn kAyanirmANameghAnizcaritvA sarvasattvAbhimukhasthitAnaparyantaM sarvajJatAsaMbhArabalaM saMdarzayamAnAn, abhedyAparyAdattAvinAzadharmasarvajJatAcittabalaM saMdarzayamAnAn,avivApratyudAvAdhiSThAnApratiprasrabdhamanuttarasarvabodhisattvacaryAsamudAgamabalaM saMdarzayamAnAn , sarvasaMsAradoSAnanulepabalatAM bodhi-10 sattvAnAM saMvarNayamAnAn, sarvamAramaNDalavikiraNabalaM bodhisattvAnAM saMdarzayamAnAn , sarvaklezamalAnanulepaklezabalatAM bodhisattvAnAM saMdarzayamAnAn , sarvakarmAvaraNaparvatavikiraNabalaM bodhisattvAnAM saMdarzayamAnAn , sarvakalpasaMvAsabodhisattvacaryAparikhedamahAkaruNAbalaM bodhisattvAnAM saMdarzayamAnAn , sarvabuddhakSetrasaMprakampanasaMkSobhaNasarvasattvasaMpraharSaNabalaM bodhisattvAnAM saMdarzayamAnAn , sarvamAraparapravAdigaNapramardanabalaM bodhisattvAnAM saMdarzayamAnAn , mahAdharmacakra-15_5247 pravartanajJAnabalaM loke prabhAvayamAnAn, sarvasattvAn sarvajJatAyAM paridIpayamAnAnapazyat // sarvaromavivarebhyazca ekaikasmAdromavivarAt sarvajagacittasamAdAnAnantavarNakAyanirmANa- B 100 samudrameghAnnizcaritvA dazadiganantasattvadhAtuspharaNAn yathAzayAdhimuktAnAM sattvAnAM bodhisattvacaryAjJAnavikrama saMdarzayamAnAn , sarvasattvadhAtusamudrAvataraNajJAnaM saMdarzayamAnAn , sarvasattvacittasamudrAvataraNajJAnaM saMdarzayamAnAn , sarvasattvendriyasAgaraparijJAjJAnaM saMdarzayamAnAn , 20 sarvasattvacaryAsamudrAvataraNajJAnaM saMdarzayamAnAn , sarvasattvaparipAkavinayakAlAnatikramaNajJAnaM saMdarzayamAnAn , sarvadharmadhAtvAnuravaNajJAnaM saMdarzayamAnAn , praticittakSaNaM sarvadharmadhAtujJAnanayasAgaraspharaNajJAnaM saMdarzayamAnAn , sarvalokadhAtusamudrasaMvartavivartajJAnaM saMdarzayamAnAn, sarvalokadhAtupratiSThAnasaMsthAnavyUhavikalpajJAnaM saMdarzayamAnAn, sarvatathAgatapUjAvikurvitopasaMkramaNapUjopasthAnadharmacakrameghasaMpratIcchanajJAnaM saMdarzayamAnAn , evaM jJAnapAramitAcaryAsaMdarza- 25 nena sattvAnAM prItiM sNjnymaanaanpshyt| cittaM prasAdayamAnAn prAmodyamutpAdayamAnAn harSa saMjanayamAnAn daurmanasyaM vinivartayamAnAn cittaM vizodhayamAnAn cittakalyatAmAvartayamAnAn , indriyANyuttApayamAnAn adhimuktibalaM saMjanayamAnAn sarvajJatAyAmavaivAn kurvANAnapazyat // yathA ca pAramitAcaryAsaMdarzanena loke sattvAn paripAkaM vrajato'pazyat , tathA sarvabodhisattvadharmanigarjanena ye ca pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyAH prathamacitto- 30 B100 1 B om prati...mAnAn. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8248 192 gaNDavyUhasUtram / [36.0tpAdasaMbhArAH kalyANamitrArAgaNaprayogAH tathAgatapAdamUlopasaMkramaNapUjopasthAnaprayogAH kuzaladharmacaryAbhiyogaprayogAH, ye ca dAnapAramitAcaryAduSkaraparityAgAH, zIlapAramitAparizodhanaprayogAH, mahArAjyaizvaryaparivArabhogAdhipatyaparityAgAbhiniSkramaNaprayogAH, ye loke duSkaracaryA mahAvratatapomaNDalakSAntinirhArAH, yA bodhisattvavratasamAdAnaprayogAkampyatA, ye bodhisattvadRDha5 samAdAnadharmasamudrAH sarvasattvadhAtuduSkRtadurbhASitaduzcintitAdhivAsanaprayogAH, kAyikacaitasikapIDAdhivAsanaprayogAH, yA sarvakarmAvipraNAzadharmatAkSAntiH sarvadharmAdhimuktikSAntiH sarvadharmakhabhAvanidhyAnazAntiH, yat sarvajJatArambhaprayogavIryam , yat sarvabuddhadharmapariniSpAdanavIryam , yAH sarvavIryapAramitAcaryAH, ye dhyAnapAramitAsaMbhArAH dhyAnapAramitAbhiyogAH dhyAna pAramitApariniSpattivizuddhicaryAH, yAni bodhisattvasamAdhipratilAbhavikurvitAni, ye samAdhi10 mukhasamudrAvatArAH, yAni dhyAnapAramitAcaritAni, ye prajJApAramitAsaMbhArAH, ye bodhisattvamahAprajJAdityamaNDalavizodhananayAH, ye mahAprajJAmeghasaMbhavAH, ye prajJAnidhAnasaMbhArAH, ye mahAprajJAmahAsAgaravyavacAraNanayaprayogAH, ye mahopAyakauzalyanayaprayogAH, ye mahopAyakauzalyaparizuddhisaMprayuktAH pUrvayogAH, yAni bodhisattvamahApraNidhipAramitAzarIrANi, yA mahApraNidhipAramitApariniSpattayaH, yAni mahApraNidhAnapAramitAcaritAni, ye mahApraNidhAnapAramitA15 saMprayuktAH pUrvayogAH, ye balapAramitApratilAbhamahAsaMbhArAH, ye balapAramitApratyayAH, ye balapAramitAnayamahAsAgarAH, ye balapAramitAnirdezAH, ye balapAramitAsaMprayuktAH pUrvayogAH, ye jJAnapAramitAnayAH, ye jJAnapAramitAprayogAH, ye jJAnapAramitAvizuddhinayAH, yA jJAnapAramitAdizaH, ye jJAnapAramitAnugamAH, ye jJAnapAramitAprasarAH, yAni jJAnapAramitAnayasamavasaraNAni, ye jJAna pAramitAvijJaptinayAH, yAni jJAnapAramitAprasarAnusaraNAni, yAni jJAnapAramitAspharaNAni, 20 ye jJAnapAramitApravistarAH, ye jJAnapAramitAkAyAH, ye jJAnapAramitAsamudranayAH, ye jJAnapAramitApariniSpattisaMprayuktAH pUrvayogAH, ye jJAnapAramitAcaryAprakArapravicayapravezasaMbhavasamudAgamAH, ye jJAnapAramitAsamavasaraNanayasaMprayuktA dharmAdharmasaMgrahadharmajJAnAnugamAH karmajJAnAnugamAH kSetrajJAnAnugamAH kalpajJAnAnugamAH tryadhvajJAnAnugamAH buddhotpAdajJAnAnugamA buddhajJAnAnugamA bodhisattvajJAnAnugamA bodhisattvacittasaMbhavajJAnAnugamA bodhisattvavyavasthAnajJAnAnugamA bodhisa28 vasaMbhavajJAnAnugamAH,bodhisattvaprasthAnajJAnAnugamAH, bodhisattvapraNidhijJAnAnugamAH, bodhisatvadharmacakrajJAnAnugamAH, bodhisattvadharmapravicayajJAnAnugamAH, bodhisattvadharmasAgaranayajJAnAnugamAH, bodhisattvadharmasamudrajJAnAnugamAH, bodhisattvadharmaparivartajJAnAnugamAH, bodhisattvadharmanidhAnajJAnAnugamAH, bodhisattvadharmagatijJAnAnugamAH, ye pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyA yAvadanantamadhyArambaNajJAnapAramitAsaMprayuktA bodhisattvadharmAH, tAnasyAH sarvaromavivarebhya 30 ekaikaromavivaravisRtanAnAvarNasattvakAyameghanizcaritAn satvAn paripAcayamAnAnapazyat / yaduta akaniSThasudarzanasudRzAtapobRhacchuddhAvAsadevasadRzakAyamedhanizcaritAn sattvAn pari 8249 - - 1Bom. ye dhyAnapAramitAsaMbhArAH, Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B101 8250 -36.0] 36 prmuditnynjgdvirocnaa| pAcayamAnAnapazyat / evaM bRhatphalapuNyaprasavAnabhrakadevasadRzakAyameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / zubhakRtsnApramANazubhaparIttazubhadevasadRzakAyameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / AbhAkharApramANAbhaparIttAbhadevasadRzakAyameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / mahAbrahmabrahmapurohitabrahmapArSadadevasadRzakAyameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sApsarogaNasadevaputravazavartidevarAjasadRzAtmabhAvameghanizcaritAn / sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sApsarogaNasadevaputrasunirmitadevarAjasadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sApsarogaNasadevaputrasaMtupitadevarAjasadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sApsarogaNasadevaputrasuyAmadevarAjasahazAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sApsarogaNasadevaputrazakradevarAjasadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn pripaacymaanaanpshyt| dhRtarASTragandharvarAjagandharvaputra- 10 gandharvakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / virUDhakakumbhANDarAjakumbhANDaputrakumbhANDakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn pripaacymaanaanpshyt| virUpAkSanAgarAjanAgaputranAgakanyAsadazAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / vaizravaNamahAyakSarAjayakSaputrayakSakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / drumakinnararAjakinnaraputrakinnarakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn 15 sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sumatimahoragendramahoragaputramahoragakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / mahAbalavegasthAmagaruDendragaruDaputragaruDakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / rAvasurendrAsuraputrAsurakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / yamadharmarAjayamaputrayamakanyAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sarvamanuSyendra- 20 naranArIdArakadArikAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / evaM sarvagatiparyApanasarvasattvasadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sarvazrAvakapratyekabuddharSisadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / vAyvaptejaHskandhadevatAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / sAgaranadIparvatavanaspatyauSadhivRkSapRthivIdevatAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / 25 udyAnanagarabodhimaNDarAtridivasagaganadikpAdagAminIzarIrakAyikadevatAsadRzAtmabhAvameghanizcaritAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat / evaM yAvadvajrapANisadRzAtmabhAvameghanizcaritAn daza dizaH spharitvA dharmadhAtunayaprasareSu sarvasattvasaMmukhIbhAvasthitAn sattvAn paripAcayamAnAnapazyat // ye ca pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyAH prathamacittotpAdasaMbhAramukhAH pUrva- 30 janmasamudAgatakuzalacittaparaMparAvyavacchedanayAH, yAni ca bodhicittotpAdaprazaMsAparaMparAnanta 1B paridIpayamAnAn. gaNDa, 25 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 251 B 102 S 252 194 gaNDavyUhasUtram / [ 36.0 ryANi cyutyupapattiparigrahaparaMparAnantaryANi AtmabhAvaparigrahaparaMparAnantaryANi nAmacakra paraMparAnantaryANi kalyANamitropasaMkramaNa paraMparAnantaryANi buddhotpAdArAgaNaparaMparAnantaryANi, dharmapadavyaJjanodrahaparaMparAnantaryANi bodhisattvamArgapratipatticittaparaMparAnantaryANi samAdhipratilAbhaparaMparAnantaryANi samAdhipratilAbhAdbuddhadarzanaparaMparAnantaryANi kSetradarzanacakSuspharaNaparaMparAna5 ntaryANi kalpaparaMparAjJAnacakrAnantaryANi dharmadhAtuprativedhajJAnaparaMparAnantaryANi sattvadhAtuvyayalokanajJAnaparaMparAnantaryANi dharmadhAtunayasAgarAvataraNaparaMparAcyutyupapattijJAnaparaMparAnantaryANi divya zrotraparizuddhipratyavekSaNajJAnaparaMparAnantaryANi sarvasattvadhAtucittavyavalokana sarakhatyavakrAntimukhaparaMparAnantaryANi prathamadivyacakSuravakrAntimugvaparaMparAnantaryANi prathamadivya zrotravijJapti - paraMparAnantaryANi prathamaparasattvacittajJAnaparaMparAnantaryANi prathamAtmaparasattva pUrvanivAsAnusmRti10 jJAnaparaMparAnantaryANi prathamAbhAvapratiSThAnAbhisaMskArarddhipratilAbhapratyayaparaMparAnantaryANi maharddhivikramadikspharaNaparaMparAnantaryANi bodhisattvavimokSapratilAbhaparaMparAnantaryANi bodhisattvavimokSasAgarAcintyanayAvatAraparaMparAnantaryANi bodhisattvavikurvitaparaMparAnantaryANi bodhisattvavikramaparaMparAnantaryANi vodhisattva Akrama paraMparAnantaryANi bodhisattvasaMjJAgataparaMparAnantaryANi bodhisattvamArgAvatAraparaMparAnantaryANi yAvad yAni pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyA 15 bodhisattva susUkSmajJAnapravezaparaMparAnantaryANi tAni asyAH sarvaromavivarebhyo nirmANakAyametrAnnizcaritvA sattvebhyo dharmaM dezayamAnAnapazyat / saMprakAzayamAnAn dyotayamAnAn saMdarzayamAnAn udIrayamAnAn pravibhajamAnAn pravistaramAnAn gaNayato nirdizyamAnAn vijJApayamAnAn upasaMharamANAnapazyat // keSAMcidvAtamaNDalIsaMkSobhanirghoSarutena dezayamAnAnapazyat / keSAMcidapskandha20 saMkacchananirnAdarutena, keSAMcijvalanArcinigarjitarutena, keSAMcit sAgaragarjitanirghoSarutena, keSAMcit pRthivIsaMkampananirnAdarutena, keSAMcinmahAparvatarAja saMghaTTanasaMharSaNa nirghoSanirnAdarutena, keSAMciddevanagarasaMkampanamadhuranirnAdanirghoSarutena, keSAMciddivyavimAnasaMghaTTanarutena, keSAMciddevendrarutena, keSAMcinnAgendrarutena, keSAMcidyakSendrarutena, keSAMcidgandhavendrarutena, keSAM cidasurendrarutena, keSAMcidgaruDendrarutena, keSAMcinmahoragarutena, keSAMciddevarutena, 25 ke pAMcitkinnarendrarutena, keSAMcinmanuSyendrarutena, keSAMcidrahmendrarutena, keSAMcidapsaraHsaMgItirutena, keSAMciddivyatUryasaMpravAdanarutena, kepAMcinmaNirAjanirdhoparutena, keSAMcit sarvasattva - kAyanAnArutaiH pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyA vimokSavipayaM sattvAnAM prabhAvayamAnAnapazyat / evaM bodhisattvAtmabhAvamedhairnAnAbodhisattvarutaistathAgatanirmANakAyameghaistathAgatarutavimAtratAkharAGganayaiH pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyA vimokSaviSayaM saprathama30 cittotpAdasaMbhavaniSpattisamudAgamaM savimokSavikrIDitaM sarvasattvAnAM vijJapyamAnAnapazyat // tasyA ekaikena nirmANarUpameghena praticittakSaNamanabhilApyAnabhilApyAni dazadizi loke buddhakSetrANi vizodhyamAnAnapazyat / anantamadhyAn sattvasamudrAn sarvApAyaduHkhemyo Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -36.10 ] 36 pramuditanayanajagadvirocanA / 195 vimocyamAnAnapazyat / anantamadhyaM sattvadhAtuM devamanuSyasaMpattau pratiSThApyamAnAnapazyat / anantamadhyAn sattvasamudrAn saMsArasAgarAduccAlyamAnAnapazyat / anantamadhyAn sattvasamudrAn zrAvakapratyekabuddhabhUmau pratiSThApyamAnAnapazyat / praticittakSaNamanantamadhyAn sattvasamudrAn dazabhUmAvAvartamAnAn sudhanaH zreSThidArakaH pazyati sma, zRNoti vyavacArayati avacarati pratividhyati nidhyAyati anugacchati anusarati anupravizati samatayAdhitiSThati yaduta pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyA acintyasa mantabhadraprItivipuladhvajabodhisattvavimokSavikurvitavRpabhitAnubhAvena pUrvasabhAgacaritatvAttathAgatAdhiSThAnAdhiSThitatvAdacintyakuzalamUlaparipAkena samantabhadrAyAzca vodhisattvacayA bhAjanIbhUtatvAt // atha khalu sudhanaH zreSThidArako mahAbodhisattvaprItivega sAgarAva bhAsapratilabdha dazadiktathAgatAdhiSThitaH pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyAH purataH prAJjaliH 10 sthitvA pramuditanayana jagadvirocanAM rAtridevatAmAbhiH sArUpyAbhirgAthAbhirabhyaSTaupIt gambhIradharmata jinAnAM yatra suzikSitAsyamitakalpAn / dazadizi loki anupUrvaM rUpa yathAzayaM jagu pharitvA // 1 // jJAtvA nirAtmakamanAthaM vitatha visaMjJinaM satatabhrAntam / RddhyA anekavidha kAyaizvarya vidarzatva jagu vinesi // 2 // atyantavijvara prazAntA dharmazarIra advayavizuddhA | dvayAnizritaM jagazeSaM nirmitameghagarjana vinesi // 3 // na ca skandhaAyatanadhAtau nizrayu tubhya vidyati kadAcit / sarvAGgapUrNavararUpaizvaryaM nigarjanairjagu vinesi // 4 // adhyAtmavAhiravimuktA uccalitA dvayodbhavasamudrAt / saMsArasAgari anantAn darzaya se gatISu pratibhAsAn // 5 // na ca tubhya iJjana kadAcinmanyana syandanA na ca prapaJcA / loke prapaJcaratabAlAn dharmasvabhAva darzayi vinesi // 6 // ekAgracitta vahukalpAn sarvasamAdhisAgaravihAraiH / pUjArthamutsRjasi romnA nirmitamegha dikSu sugatAnAm // 7 // buddhabalanayapravezAnotarasi pratikSaNamanantAn / sarvAn saMgrahaprayogaM darzaya se yathAsvamavatAraiH // 8 // vyavalokya tvaM bhavasamudraM karmavicitritaM vividharUpAn / dharmeSvanAvaraNamArgaM dezayatI vizodhayasi sattvAn // 9 // rUpaM ti lakSaNavicitraM zuddha samantabhadracaraNena / sattvAnAmAzayavazAtvaM devata rUpa darzayasi loke // 10 // 15 20 25 33 S 253 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 254 B 103 8 255 5 10 115 20 25 gaNDavyUhamutram / [ 36.11 atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH pramuditanayanajagadvirocanAM rAtridevatAmAbhiH sArUpyAbhirgAthAbhirabhiSTutya etadavocat kiyacciraM saMsthitAsi devate anuttarAyAM samyaksaMbodhau ? kiyaccirapratilabdhAyaM tvayA devate samantabhadraprIti vipula vimalavegadhvajo bodhisattvavimokSa iti // 30 196 atha khalu pramuditanayanajagadvirocanA rAtridevatA sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhi ravyabhASata- smarAmi atIta bahukalpAn kSetrarajopamAstata pareNa / kSetraM maNiprabhasukhAbhaM tatra prazAntaghoSu anukalpaH // 11 // dazacAturvvIpanayutAnAM koTizatasahasra paripUrNam / maNiparvatAbhaparimANaM madhyama cAturdvIpa suvicitram // 12 // dazarAjadhAninayutAnAM koTizataiH sahasraparipUrNam / gandhadhvajA maNiprabhAsA madhyamarAjadhAni ramaNIyA // 13 // tasyAM vizAMpatirabhUSI pArthivacakravartirabhirUpo / dvAtriMzalakSaNasamaGgI so'nuvyaJjanai racitagAtraH // 14 // upapAduko padumagarbhe kAJcanavarNasuprabhazarIro / jambudhvajaM sakalu sarva spharati prabhAya so gaganacArI // 15 // putrANa tasya paripUrNa zUravarAGgarUpiNa sahasrA / koTI amAtya paripUrNA paNDita dakSa viddha medhAvI // 16 // daza istrikoTi paripUrNAH apsarasAdRzA ratividhijJA / tAH snigdhacitta hitacittA maitramanA upasthihiSu rAjJaH // 17 // soco mahApRthivIrAjA parvatacakravAlapariyantAH / catvAra dvIpa susamRddhA dharmabalena Avasati sarvAn // 18 // addu cakravartivarabhAryA brahmarutasvarA racanakAyA / vimalaprabhA kanakavarNA spharami prabhAya yojanasahasram // 19 // astaM gate dinakararazmi khapiti nRpe saputraparivAraiH / saMgItighoSa upazAnte zayanagatA addu sukhaprasuptA // 20 // rAtrimadhyamaki yAme buddha utpannu bhU zirisamudraH / tasmin vikurvita anantA darzi jino dazaddizi pharitvA // 21 // tAn sarvakSetrarajatulyAno siripUjitaH prabhasamudrAn / nAnAvikurvitazarIrAn yehi pharI dizo daza azeSAH // 22 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -36.37] 36 prmuditnynjgdvirocnaa| 197 pRthivI prakampita sazailA ghoSa nigArji te jina utpanno / devAsurA manujanAgAH sarvi praharSi te jina utpannaH // 23 // buddhasya nirmitasamudrA nizcari sarvaromavivarebhyaH / te co dazadizi pharitvA loki yathAzaye bhaNiSu dharmam // 24 // tAMzco vikurvita anantAn supini jino nidarzi mama sarvAn / gambhIra garjita zruNitvA prIti mamA abhUSi supinAnte // 25 // daza rAtridevatasahasrA upari mama sthitA namatalasmin / varNAnudIryanta jinasya divyarutena mAM bhaNi prabodhya // 26 // uttiSTha devamatibhAyeM eSa jinopapanna tava rAjye / kalpAna sAgarazatebhi durlabha saMpazyan sukhi vizuddho // 27 // aha prItisaMbhuta vibuddhA pazyami Ama nirmala vizuddhAm / saMpazya'kSaNa iyamAbhA pazyami vuddha bodhidrumarAje // 28 // dvAtriMzalakSaNavicitro razmisamudra osaritu romAt / abhyudgato yatha sumeru dakSiNavAmato jina samantAt // 29 // dRSTvA mama pramuditAyAzcittamutpannamIdRza bhaveyam / ____15 praNidhizca me kRtu udAro buddhavikurvitaM vipula dRSTvA // 30 // pratibodhitaH sa maya rAjA istrigaNazca yo'sya parivAram / buddhaprabhA vipula dRSTvA sarvi abhUSi prINitazarIrAH // 31 // upasaMkramI jinasakAzaM svAmina sArdha yAnanayutebhiH / bahuprANikoTinayutebhiH saMparivAritaH sabalakAyaH // 32 // pUjA kRtA mayi jinasyo varSasahasra vizati anUnA / niryAtitA ratana sapto pRthivI sasAgarA ca sugatasya // 33 // sUtrAsamudra guNameghAn praNidhisamudra saMbhavaviyUhAn / sAMstathAgataprabhavAn dezayate yathAzaya jagasmin // 34 // sA rAtridevata hitArtha bodhayi mAM tadA krunnjaataa| tasyAM mama spRha utpannA IdRza bhUtva bodhayi pramattAn // 35 // etanmama praNidhicittaM prathamamupapannamagravarabodhau / saMsArasAgaragatAyA no mama nizcitA bhavasamudraH // 36 // daza buddhakoTinayutAni ye mama pUjitA janiya zraddhAm / saMsAri devamanujeSU viSayaratisukhAnyabhilaSantyA // 37 // 15 8256 nAma 1 B bhadramati. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 257 10 15 20 25 30 198 gaNDavyUhagujm ! prathamo jinaH zirisamudrastatsamanantaraM guNapradIpaH / tRtIyo jino ratanaketurbuddha caturtha bhUdgaganaprajJaH // 38 // jina paJcamaH kusumagarbhaH SaSThu jino asaGgamaticandraH / jinu dharmacandraprabhurAjo aSTamu jJAnamaNDalaprabhAsaH || 39 // racanArci parvatapradIpo navam abhUpi tatra dvipadendraH / dazamastriyadhvaprabhaghoSaste maya pUjitA pramuditAyA // 40 // etAn daza pramukha kRtvA sarvi ta pUjitA naravarendrA | na ca tAva labdha maya cakSuryeni mamottari nayasamudrabhU // 41 // sarvAGgatastadanu sattvakSetramabhUpi sarvaratanAbham / kalpazca devazirinAmA tatra utpanna buddha zatapaJca // 42 // zazimaNDalAbhu prathamo'bhU dvitIya abhUpi bhAskarapradIpaH / jyotidhvajastRtIyu buddhastasya anantaraM maNisumeruH // 43 // kusumArcisAgarapradIpo jvalanazirISa devazirigarbhaH / obhAsarAja prabhaketurdazabhu samantajJAnaprabharAjaH // 44 // etAn daza pramukha kRtvA sarvi ta pUjitA maya narendrAH / skandhAlaye'bhiratayA me dharmi anAlaye nilayabuddhyA // 45 // arvAgatastadanu ** dharmapradIpa meghazirinAmA / atra lokadhAtu suvicitraH kalpa tadAsi brahmaprabhanAmA // 46 // tasmin jinA aparimANAH te maya pUjitAH saparivArAH / sarveSa teSa sutAnAM dharma zruto mi gauraviM janitvA // 47 // prathamo jino ratanamerustatsamanantaraM guNasamudraH / jinu dharmadhAtukharaketu dharmasamudragarjana caturthaH // 48 // dharmavvajo dharaNitejA dharmabalaprabho gaganabuddhiH / dharmAcimeruzikharAbhaH pazcima teSu meghazirinAmA // 49 // etAn daza pramukha kRtvA sarvi ta pUjitA maya narendrA / na ca me dharma vibuddhA yenima otari jinasamudrAn // 50 // tadanantaraM sugata AsI sUrya pradIpaketuzirinAmA / kSetrA sa buddhamati nAmnA tatra abhUcca somazirikalpaH // 51 // | 36.38 tasminnazItinayutAnAM yA maya pUjitA dazabalAnAm / vividhairanantavipulebhiH pUjamukhebhirnaikarucirebhiH // 52 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36.67] B 104 36 prmuditnynjgdvirocnaa| gandharvarAja prathamo'bhU dvitIyu abhUSi budrumarAjaH / tRtiyu jino guNasumerustatsamanantaraM ratananetraH // 53 // vairocanaprabhaviyUho dharmasamudratejaziri buddhaH / lokendratejaziribhadraH pazcimu sarvadharmaprabharAjaH // 54 // etAn daza pramukha kRtvA pUjita te mayA sugata sarve / na tu tAva labdha maya jJAnaM saddharmasamudra yenavatareyam // 55 // tadanantaraM suparizuddhaM vjrmnniabhedydRddhtejH| kSetraM samantaprabhamegha naikaviyUhasaMsthitavicitram // 56 // yasmin vizuddha bahusattvAH kalyatarAH kilezamalakRSTAH / kalpa prazAntamatitejAH buddhasahasrasaMbhava viyUhA // 57 // prathamo jino vajiranAbhi dvitIyu abhuudsnggbldhaarii|| jinu dharmadhAtupratibhAsaH sarvadizapradIpaprabharAjaH // 58 // jinu paJcamaH karuNatejA paSTha abhU jino vrtsmudrH| jinu zAntimaNDalapradIpo aSTama dharmamaNDalaprabhAsaH // 59 // obhAsasAgaraviyUhaH pazcimu teSa prazAntapramarAjaH / etAn daza pramukha kRtvA sarvi ta pUjitA maya narendrA // 60 // na ca mepa dharmata vibuddhA gaganasamA khabhAvaparizuddhA / yatra sthihitva vicareyaM cArika sarvakSetraprasereSu // 61 // tadanantaraM ca ramaNIyaM gandhapradIpameghaziri nAma / kSetraM kiliSTaparizuddhaM kalpu susaMbhavastada babhUva / / 62 // utpanna tatra jinakoTistebhi viyUhitasta dazakalpaH / te nAyakA bhaNiya dharmA so maya dhArita smRtibalena // 63 // prathamo jino vipulakIrti dhrmsmudrvegshiriraajH| dharmendrarAja guNaghoSa dharmazirizca devamakuTazca // 64 // jJAnArcitejazirinAmA saptamu teSa Asi dupadendraH / jinu aSTamo gaganaghoSo navamu samantasaMbhavapradIpaH // 65 // teSAM ca pazcimaku buddho UrNaziriprabhAsamatinAmA / te sarvi pRjita narendrA mArga na caiSa zodhitu asaGgaH // 66 // tadanantaraM varaviyUhA rtnvicitrsNsthitshriiraaH|| ratanadhvajAgramatinAmA pazcima lokadhAtu suvibhaktA // 67 // 15 8258 20 1B vanaviyUhA. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 %259 gaNDavyUhasUtram / [36.68sArocayazca tada kalpastatra utpanna buddha zatapazca / te sarvi satkRta svayaMbhU eta vimokSa samabhilapatyA // 68 // guNamaNDalaH prathamu nAmnA zAntanirghopa sAgarazirizca / Adityateja girirAjo lakSaNameru megharutaghoSaH // 69 // dharmendrarAja guNarAjaH puNyasumeru zAntaprabharAjaH / etAn daza pramukha kRtvA sarvi ti pUjitA maya narendrAH / / 70 // mANu vizodhitu jinAnAM yatra samosarI jina azeSA / na ca tAva labdha maya kSAntiryA imamotare nayu jinAnAm // 71 // tadanantaraM surucirAbhaH zAntanirghoSahAramatinAmA / atra lokadhAtu parizuddho alpakilezasattvaadhivAsaH // 72 // kalpaH sukhAbhiratinAmA yatra azIti buddhanayutAsan / te sarvi pUjitA maya narendrA mArgu vizodhito jinavarANAm // 73 // prathamo jinaH kusumarAziH sAgaragarbha saMbhavagirizca / devendracUDa maNigarbha kAJcanaparvato ratanarAziH // 74 // dharmadhvajo'tha vacanazrIH pazcimu teSu jJAnamati buddhaH / etAn daza pramukha kRtvA pUjita te mayA suranarendrAH // 75 // arvAgabhUttadanu asti kSetra sunirmitadhvajapradIpam / kalpa sahasrazirinAmA tatra ya buddhakoTinayutAni // 76 // zAntadhvajaH zamathaketuH zAntapradIpa meghazirirAjaH / obhAsayantaprabharAjA meghavilambitaH suriyatejA // 77 // dharmapradIpaziri meruArcazirizca devazirigarbhaH / teSAM ca pazcimaku AsIt siMhavinardito vidupradIpaH // 78 // etAn daza pramukha kRtvA pUjita te mayA sugatacandrA / na ca tAva labdha maya zAntiryA imamotare nayasamudram // 79 // arvAgatastadanu asti kSetra samantaAbhazirinAmni / kalpo anAlayaviyUhastatra SaDviMzaguddhanayutAni // 80 // prathamaH samantaguNameghastatsamanantaraM ggncittH| buddhaH susaMbhavaviyUho garjitadharmasAgaranirghoSaH // 81 // jinu dharmadhAtukharaghoSo nirmitameghasukharazirizca / buddhaH samantadizatejA dharmasamudrasaMbhavarutazca // 82 // 15 30. BzirirarAjo. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108260 -36.951 36 prmuditnynjgdvirocnaa| 201 guNasAgaro giripradIpo navamu abhUdayAtra jinasUryaH / ArAgitazcaramu teSAM ratanazirIpradIpaguNaketuH // 83 // yada niSkramI sa dupadendro ratanaziripradIpaguNaketuH / zazivakradevi ahamAsI niSkamamANu pUjiya narendram // 84 // so me anAlayaviyUha praNidhisamudrasaMbhavaviyUham / / sUtraM nigarjasu narendraH zrutva mi dhAritaM smRtivalena // 85 // labdhA mayA vipulacakSuHzAntasamAdhi dhAraNibalaM ca / pazyAmyahaM jinasamudrAn kSetraparaMparA kSaNakSaNena / / 86 // jAtaM hi me karuNagarbhA maitrinayaM samantaprabhamegham / bodhAya cittu nabhatulya buddhabalApramANavipulAbham // 87 // dRSTvA jagadvipariyastaM nityasukhaprabhAsabhiniviSTam / mohArthavidyatamachannaM klezasamAkula vitathasaMjJi // 88 // dRSTIgatA gahanacAra tRSNavazAnugaM viSamakarma / gatiSU anekavidharUpAM karmavicitritAM samudayantam // 89 // sarvagaticyutimukhebhirye upapattibhiH smuppnnaaH| jAtIjarAmaraNapIDAM kAyikacaitasikAmanubhavanti // 90 // teSAM tadA hitasukhArtha cittamanuttaraM samupapannam / yatra saMbhavo dazabalAnAM yAttuka sarvakSetraprasareSu // 91 // tataH saMbhutaH praNidhimeghaH sarvajagatsukhapravaNagarbhaH / saMbhArasaMbhava anantA mArgasamudranayaanugatazca // 92 // prasthAnameghavipulAbhaH sarvapathaprasannamukhavegaH / vipulAMzca pAramitameghAn muzciSu dharmadhAtuprasareSu // 93 // bhUmyAkramo vipulavegaH sarvatriyadhvasAgaranayeSu / bhUmiSvasaGgagaticArI ekakSaNena sarvajinagAmI // 94 // api cApyahaM sugataputra carya samantabhadra avakrAntA / daza dharmadhAtutalabhedAsteSa samudranayamavatarAmi // 95 // tatkiM manyase kulaputra anyaH sa tena kAlena tena samayena vizAMpatirnAma rAjAbhUccakravartI buddhavaMzAnupacchedAya sthitaH ? na khalu punaste kulaputra evaM draSTavyam / maJjuzrIH kumArabhUtaH tena kAlena tena samayena vizAMpatirnAma rAjA abhUccakravartI buddhavaMzAnupacchedAya pratipannaH / yayA cAhaM rAtridevatayA prabodhitA, sA samantabhadreNa bodhisattvena nirmitA / 30 tatkiM manyase kulaputra anyA sA tena kAlena tena samayena bhadramatirnAma cakravartibhAryA abhUt strIratnam ? na khalvevaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena samayena bhadramatirnAma gaNDa. 26 . B 105 . Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 261 S 262 gaNDavyUhasUtram ! [ 36.95cakravartibhAryA abhUvaM strIratnam / sAhaM tayA rAtridevatayA pratibodhya buddhadarzane samAdApitA / iyaccirotpAditaM me kulaputra anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittam / sAhaM tena cittotpAdena buddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn na jAtu durgativinipAteSu upapannA / satatasamitaM deva - manuSyagatiparAyaNA / sarvatra ca avirahitA tathAgatadarzanenAbhUvam / yAvanme bhagavato ratnazrI - ' pradIpaguNaketostathAgatasyArhataH samyaksaMbuddhasya sahadarzanAdayaM samantabhadraprItivipulavimalavegadhvajo bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH, yasya pratilAbhAdahamevaMrUpeNa sarvasattvaparipAkavinayAna pratyupasthitA // etamahaM kulaputra samantabhadraprItivipulavimalavegadhvajaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM sarvatathAgatapAdamUleSu pratikSaNaM sarvajJatAprasthAna mahAvega sAgarapratilabdhAnAM 10 bodhisattvAnAM sarvaprasthAnamukheSu pratikSaNaM mahApraNidhAnasAgarAvatArApratiprasrabdhAnAM praticittakSaNaM sarvapraNidhAnasAgaranayepu aparAntakalpacaryAmaNDalAbhinirhArakuzalAnAm, ekaikasyAM ca caryAyAM sarvabuddhakSetraparamANurajaH samakAyAbhinirhArakuzalAnAm, ekaikena ca kAyena sarvadharmadhAtunayasAgaraspharaNAnAm, ekaikasmiMzca dharmadhAtunayasAgare sarvabuddhakSetreSu yathAzayasattvakAyavijJapticaryAsaMdarzanakuzalAnAm, ekaikasmiMzca kSetraparamANurajasyanantamadhyatathAgata15 samudrAvataraNakuzalAnAm, ekaikasya ca tathAgatasya dharmadhAtuspharaNaparamatathAgata vikurvitAvataraNakuzalAnAm, ekaikasya ca tathAgatasya dharmadhAtuspharaNaparamatathAgatavikurvitAvataraNakuzalAnAm, ekaikasya ca tathAgatasyai pUrvAntakalpabodhisattvacaryAsaMbhArasaMbhavasamudAgamAvatArakuzalAnAm, ekaikasyaM ca tathAgatasya vimaladharmacakrasaMpratyeSaNasaMdhAraNakuzalAnAM sarvatryadhvatathAgatavikurvitanayasAgarAvataraNakuzalAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, iyamihaiva tathAgataparSanmaNDalasamanantaraM samantasattvatrANojaH zrI nAma rAtridevatA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisattvena bodhisattva caryAmaNDalamavataritavyam, kathaM parizodhayitavyam // 202 20 25 atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandya pramuditanayanajagadvirocanAM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyA antikAt prakrAntaH // 34 // 1 Som. dharma... tathAgatasya. --+90+ Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 smntsttvtraannojaashriiH| atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH tat pramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyAH samantabhadraprItivipulavimalavegadhvajaM bodhisattvavimokSamadhimucyamAno'vataran , adhigacchan pravizan prasaran spharamANo'nugacchan anusaran pratilabhamAno bhAvayan paribhAvayan kalyANamitrAnuzAsanIM pratipadyamAno'vavAdAnuzAsanInirdezAnantaryatAyai pramuditanayanajagadvirocanAyA / rAtridevatAyAH saMpreSaNAnuzAsanImanusmaran , kalyANamitradarzanAnugatena sarvendriyamaNDalena samantadigabhimukhena kalyANamitradarzanapratilAbhasamudAcAreNa sarvamAnavigatena kalyANamitragavepaNamanasikAreNa mahAsaMbhArasaMbhavavyavasitena kalyANamitrArAgaNavikrameNa kalyANamitrakotIbhAvagataiH sarvakuzalamUlaiH kalyANamitrasarvopAyakauzalyacariteSvabhedyAzayapratipannaH kalyANamitrasaMnizrayasaMvardhanamahAvIryavegasAgarasaMjAtaH sarvakalpakalyANamitrasamatAnugatasaMvAsapraNidhAnaH 10 samantasattvatrANojaHzriyo rAtridevatAyA antikamupasaMkrAntaH // ___ tasyopasaMkrAmataH samantasattvatrANojaHzrI rAtridevatA sarvalokAbhimukhajagavinayanidarzanAnantabodhisattvavimokSavRpabhitAsaMdarzanArthaM vicitralakSaNAnuvyaJjanapariniSpannakArya saMdarya UrNakozAtsamantajJAnArciHpradIpavimalajyotidhvajaM nAma razmi prAmuJcadanantamadhyarazmiparivAram / sa sarvalokaMmavabhAsya sudhanasya zreSThidArakasya mUrdhni nipatya sarvazarIramanuspharati 15 sma / samanantaraspRSTazca sudhanaH zreSThidArakastena razminA, atha tAvadeva atyantavirajomaNDalaM nAma samAdhi pratyalabhata, yasya pratilAbhAtpramuditanayanajagadvirocanAyA rAtridevatAyAH samantasattvatrANojaHzriyazca rAtridevatAyA mArgAntare yatpRthivImaNDalaM tatra yAvanti tejaHparamANurajAMsi vA apsu paramANurajAMsi vA pRthivIparamANurajAMsi vA vajraparamANurajAMsi vA vividhamahAmaNiratnarajaHparamANurajAMsi vA puSpagandhacUrNaparamANurajAMsi vA ratnavyUhaparamANurajAMsi 20 S 283 yA sarvArambaNaparamANurajAMsi vA, teSu sarveSu paramANurajaHsu ekaikasmin paramANurajasi buddhakSetraparamANurajaHsamAn lokadhAtUn saMvartamAnAn vivartamAnAMzcApazyat / sApskandhAn satejaHskandhAn savAyuskandhAn sapRthivIskandhAna samalokadhAtusattvAn sAdhiSThAnAn nAnAsaMsthAnAn saMpratiSThAnAn nAnApRthivItalavyUhAn nAnAparvataparivArAn nAnAnadItaDAgavyUhAn nAnAsAgaraparisaMsthAnAn nAnAdivyavibhaktibhavanavyUhAn nAnAvRkSasaMsthAnAn nAnAgaganA- 25 laMkArAn , sadevanagarabhavanAlaMkArAn sanAganagarabhavanAlaMkArAn sayakSanagarabhavanAlaMkArAn sagandharvanagarabhavanAlaMkArAn sAsuranagarabhavanAlaMkArAn sagaruDanagarabhavanAlaMkArAn , sakinaranagarabhavanAlaMkArAn, samahoganagarabhavanAlaMkArAn , samanuSyanagarabhavanAlaMkArAn , sasarvadigvidigvyavasthAnasarvasattvanagarabhavanAlaMkArAn, sanarakalokagativiSayAn, satiyagyonilokaviSayAn, sayamalokaviSayAn , samanuSyagativyavacAracyutyupapattiviSayAn , 30 nAnopapattyabhisaMbhinnAn, anantagatibhedasamavasaraNAn / teSu ca lokadhAtuSu vimAtratAmadrAkSIt / yaduta kAMzcillokadhAtUn saMkliSTAnapazyat / kAMzcitparizuddhAn, kAMzcidekAnta B100 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8264 204 gnnddvyuuhsuutrm| [ 37.1saMkliSTAn , kAMzcidgatiparizuddhAn, kAMzcitsaMkliSTavizuddhAn, kAzcidvizuddhasaMkliSTAn , kAMzcidekAntaparizuddhAn , kAMzcitsamatalapravezAn , kAMzcidavamUrdhapratiSThAnAn, kAMzcidvyatyastasaMsthAnAn / teSu lokadhAtuSu sarvasattvagatiSu sarvasattvopapattiSu samantasattvatrANojaHzriyaM rAtridevatAM prativineyasattvasarvasattvAbhimukhAmapazyat / sarvalokAsaMbhinnadarzanatayA yathAyu:OM pramANAnAM sattvAnAM nAnAdhimuktigocarANAM yathAtmabhAvAnAM yathAnmavacanaprajJaptiniruktisaMskAravyavahArANAM yathAprayogAnAM yathAdhipateyAnAM paripAkavinayamupAdAya sarvasattvAsaMginnasaMmukhAvasthitAmapazyat // yaduta nAnAnarakagatiparyApannAnAM sattvAnAM vividhanarakaduHkhabhayavinivartanatAye, nAnAtiryagyonyupapannAnAM sattvAnAmanyonyasaMbhakSaNabhayavinivartanatAyai, yamalokagatiparyApannAnAM 10 sattvAnAM kSutpipAsAdiduHkhabhayavinivartanatAyai, nAgalokagatiparyApannAnAM sattvAnAM sarvanAga duHkhabhayavinivartanatAya, sarvakAmadhAtuparyApannAnAM sattvAnAM sarvakAmadhAtukaduHkhabhayavinivartanatAyai, manuSyalokagatiparyApannAnAM sattvAnAmandhakAratamisrAyAM rAtrau sarvAndhakAramayavinivartanatAyai, avarNAyazokIrtizabdazlokAbhiniviSTAnAM sattvAnAM sarvAyazokIrtibhayavinivartanatAyai, parSacchAradhabhayaniviSTAnAM sattvAnAM parSacchAracabhayavinivartanatAye, maraNabhayabhItAnAM sattvAnAM 15 maraNabhayavinivartanatAye, durgatiprapAtabhayabhItAnAM sattvAnAM durgatiprapAtabhayavinivartanAya, AjIvikAbhayabhItAnAM sattvAnAmAjIvikAbhayavinivartanatAya, kuzalamUlavipraNAzabhayabhItAnAM sattvAnAM kuzalamUlavipraNAzabhayavinivartanatAya, bodhicittasaMmoSaNabhayabhItAnAM sattvAnAM bodhicittasaMmoSaNabhayavinivartanIya, pApamitrasamavadhAnabhayabhItAnAM sattvAnAM pApamitrasamava dhAnabhayavinivartanatAyai, kalyANamitravipravAsabhayabhItAnAM kalyANamitravipravAsabhayavini20 vartanatAye, zrAvakapratyekabuddhabhUmiprapAtabhayabhItAnAM sattvAnAM zrAvakapratyekabuddhabhUmiyAtabhaya vinivartanatAya, vividhasaMsArasaMvAsaduHkhabhayabhItAnAM vividhasaMsAraduHkhabhayavinivartanatAya, visabhAgasarvasamavadhAnabhItAnAM sattvAnAM visabhAgasarvasamavadhAnabhayavinivartanatAyai, viSamakAlopapattibhayabhItAnAM sattvAnAM viSamakAlopapattibhayavinivartanatAya, viSamakulopapattibhayabhItAnAM sattvAnAM viSamakulopapattibhayavinivartanatAyai, pApakarmAdhyApattibhayabhItAnAM pApakarmAdhyApatti23 bhayavinivartanatAya, karmaklezAvaraNabhayabhItAnAM karmaklezAvaraNabhayavinivartanatAyai, vividhasaMjJA gataniketabandhanabhayabhItAnAM sattvAnAM vividhasaMjJAgataniketabhayavinivartanatAyai sarvasattvAnAmasaMbhinnasaMmukhAvasthitAmapazyat // yaduta aNDajAnAM sattvAnAM jarAyujAnAM saMkhedajAnAmupapAdukAnAM rUpiNAmarUpiNAM saMjJinAM naivasaMjJinAM nAsaMjJinAM sarvasattvaparitrANapraNidhAnabalAbhinitatvAt , vipulabodhisattva30 samAdhivegavikramabalena bodhisattvamahAbhijJAbalaparAkrameNa samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhyabhiniribalena mahAkaruNAnayasAgaravegasaMjAtatvAt , sarvajagadapraNihitamahAmaitrIspharaNatAyai 8265 1 Bom. sarvalokA... pazyat. R S om. vodhi...tAyai. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -37.9] 37 smntsttvtraannojHshriiH| 205 sarvasattvasukhasamudayaprItivegavivardhanatAyai sarvasattvasaMgrahajJAnaprayogatAyai vipulabodhisattvavimokSavikurvitavRSabhitAsamanvAgatatvAt , sarvakSetraparizodhanAbhimukhImapazyat / sarvadharmajJAnAnubodhAbhimukhIM sarvavuddhapUjopasthAnAbhimukhI sarvatathAgatazAsanasaMdhAraNAbhimukhI sarvakuzalopacayAbhimukhI sarvabodhisattvacaryAvivardhanAbhimukhI sarvasattvacittAnAvaraNAbhimukhasthitAM sarvasattvendriyaparipAcanAbhimukhasthitAM sarvasattvAdhimuktisamudravizodhanAbhimukhI sarvasattvAvaraNIyadharmavinivarta- 5 B 107 nAbhimukhI sarvasattvAjJAnAndhakAravidhamanAbhimukhI sarvakuzalAparyayAbhimukhImapazyat sarvajJajJAnAlokasaMjananatAyai // atha khala sudhanaH zreSThidArakaH samantasattvatrANojaHzriyo rAtridevatAyA idamacintyaM sarvalokAbhimukhajagadvinayanidarzanabodhisattvavimokSavRSabhitAvikurvitaM dRSTvA praharSajAto mahAprItivegasAgarapratilabdhaH samantasattvatrANoja zriyo rAtridevatAyAH sarvazarIreNa praNipatya UrdhvaM 10 vadanamavalokayAmAsa / atha khalu samantasattvatrANojaHzrI rAtridevatA tAM bodhisattvarUpalakSaNavizuddhisaMpadamantardhApya rAtridevatArUpeNa sarvavikurvitAni pravartayamAnA adhyatiSThat / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH samantasattvatrANojazriyo rAtridevatAyAH purataH prAJjaliH sthitvA tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata dRSTo mayA vipulakAyu tavA varalakSaNo ratanaAbharaNa / anuvyaJjanaiH citravicitrazubhairgaganaM jyotiSagaNena yathA // 1 // tavanantakSetrarajadhAtusamaM prabhamaNDalaM pravarakAyazubham / nAnAvidhAnupamavarNanibhA yena spharI dizamanantatalA // 2 // bahu razmijAla jagaccittasamAstvaM sarvaromamukhataH sRjase / razmImukhe rucirapadmasthitAH tava nirmitA jagi sameti duHkham // 3 // 20 gandhArcimeghapaTalAM sRjase jagarUpasaMsthitasamantazubhAm / puSpA pravarSanta samantamukhaM spharati dharmadhAtugata sarvajinAn // 4 // ratanArciparvatamerunibhaM tava AbhakUTu vipulaM vimalam / yena prabhAsati samantajage mohAndhakAra vinivartayase // 5 // tava sUryameghapaTalA vipulA sada nizcaranti vdnaadvimlaaH| vairocanasya viSayaM vipulaM tava sUryamaNDalaprabhotsRjati // 6 // tava candrajyotiSaprabhA vimalA nayanemi megha sada nizcariSu / te co dazadizi spharitva jagaM dyotanti loki timiropahatA // 7 // tava lakSaNairjagazarIrasamA gacchati nirmitasamudra dishH| te dharmadhAtuvipulaspharaNAH paripAcayantyamitasarvagaNAn // 8 // tava kAyu dRzyati hi dikprasaraiH sarvajagAbhimukha prItikaraH / rAjAgnicorajalajAtyamita sarva bhayaM zamayase vinayan // 9 // 8266 30 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 gnnddvyuuhmtrm| [37.10yada preSitastava sakAzamahaM samupasthito guNa vicintytaa| tada razmimaNDala zubhA vimalA bhramukhAntarAtu tava nizcariSu // 10 // obhAsayan diza samudrazatAnAloka loki vipulAM janiya / nAnAvikurvita vidarya vahUnastaMgatA mama zarIri tadA // 11 // yada razmiNDala mamA nipatI tada saukhyamadbhutamudAramabhUt / okrAnta dhAraNi samAdhizatA pazyAmi dikSu ca jinAnamitA // 12 // kramavikrame yada dharA kramataH paramANusaMkhyanayu jJAtu mayA / pazyAmi kSetraparamANusamA kSetrANi ekaparamANuraje // 13 // rajasi sthitA pRthaganekavidhA nekAntakkipTa bahu kSetrazatA / duHkhAni yeSvanubhavanti janAH paridevaroditaninAdarutaiH // 14 // saMkliSTazuddha puna kSetra vahUna alpaM sukhaM vipula yatra duHkha / samudenti yeSu jina kAruNika jinazrAvakA api pratyekajinAH // 15 // parizuddhakliSTa puna kSetranayA bhubodhisttvrcnaaprcitaaH| naranArimaNDita sudarzanIyAH jinavaMzu yatra sthihatI ruciraH // 16 // kSetrasamudra vipulA vimalA rajasi sthitA smtlaanugtaa| vairocane caritA hi purA parizodhitA vipulakalpazataiH // 17 // sarveSu kSetraprasareSu jinAH saMdRzyiSu drumvrendrgtaaH| bodhi vibuddhayayu vikurvayato cakra pravartya vinayanti jagat // 18 // pazyAmi tvAmanugatAmapi tAM vairocanasya viSaye vipule / 20 pUjA sahasranayutaiH amitaiH sarvAn jinAn samabhipUjayantI // 19 // atha khala sudhanaH zreSThidArakaH imA gAthA bhASitvA samantasattvatrANojaHzriyaM rAtridevatAmetadavocat-Azcarya devate, yAvadgambhIro'yaM bodhisattvavimokSaH / kiM nAma ayaM vimokSaH ? kiyaccirapratilabdhazcAyaM tvayA ? kathaM ca pratipadyamAno bodhisattvaH imaM bodhi sattvavimokSaM parizodhayati ? Aha-durabhisaMbhavaM kulaputra etatsthAnaM sadevakena lokena sazrAvaka25 pratyekabuddhena / tatkasya hetoH? samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnAnugatAna hi bodhisattvAnAmeSa gocaro mahAkaruNAgarbhANAM sarvajagatparitrANapratipannAnAM sarvAkSaNApAyadurgatipathavizodhanapratipannAnAM sarvakSetrAnuttarabuddhakSetraparizuddhipratipannAnAM sarvabuddhakSetratathAgatavaMzAnupacchedapratipannAnAM sarvabuddhazAsanasaMdhAraNapratipannAnAM sarvakalpabodhisattvacaryAsaMvAsasaMvasanamahApraNidhAnasAgarAvatIrNAnAM sarvadharmasAgaravitimirajJAnAlokavizodhanapratipannAnAmekakSaNena 30 sarvatryadhvanayasAgarajJAnAlokavihArapratilabdhAnAM bodhisattvAnAmeSa viSayaH / atha ca puna stathAgatAdhiSThAnena nirdekSyAmi 15 8207 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8266 B 108 -37.19] 37 smntsttvtraannoj-shriiH| 207 ____ bhUtapUrva kulaputra atIte'dhvani buddhakSetraparamANurajaHsamAnAM kalpAnAM pareNa vairocanatejaHzriyAM lokadhAtau virajomaNDalo nAma kalpo'bhUt sumeruparamANurajaHsamavuddhotpAdaprabhavaH / sA khalu punarvairocanatejaHzrIlokadhAtuH sarvaratnameghavyUhA vajramayavimAnabhavanapratimaNDitAbhUt // __ atha sA lokadhAtuH sarvavimalaprabhamaNirAjasAgarapratiSThitA sarvagandharAjamaNiratnazarIrA , samantaparimaNDalavizuddhasaMkliSTA sarvAbharaNameghavitAnasaMchAditA sarvavyUhamaNicakravAlasahasraparikSiptA cAturdIpikakoTiniyutazatasahasrasuracitavyUhA / kAcittatra cAturdIpikA saMkliSTAsaMkliSTakarmaNAM sattvAnAmAvAsaH, kAcitsaMkliSTavizuddhavyAmizrakarmaNAM sattvAnAmAvAsaH, kAcidvizuddhasaMkliSTAnAM sattvAnAmAvAsaH uttaptakuzalamUlAnAmalpasAvadyAnAm , kAcidekAntaparizuddhAnAM bodhisttvaanaamaavaasH|| tasyAH khalu punarvairocanazriyo lokadhAtoH pUrveNa cakravAlAnusaMdhau ratnakusumapradIpadhvajA nAma cAturkIpikA bhUmizuddhisaMkliSTA akRSToptazAliparibhogA pUrvakarmavipAkAbhinivRttakUTAgArabhavanavimAnaparibhogA samantAt kalpavRkSasaMchAditA nAnAgandhavRkSasadApramuktakozagandhameghA vividhamAlyavRkSasadApravarSitamAlyameghA vicitrapuSpavRkSA acintyavarNagandhapuSpavaughapramuktA nAnAvarNacUrNavRkSasadApramuktakozasarvagandharatnarAjacUrNavarSAbhipravRSTA vividha- 15 ratnavRkSamahAmaNiratnakozavisRtavarNAvabhAsitA divyavAdyavRkSasarvavAdyameghavAtasamIritagaganatalapramuktamadhuranighoSA candrasUryarAtriMdivAsukhaprabhavA maNiratnasamantAvabhAsasamabhUmibhAgA // tasyAM khalu cAturdIpikAyAM daza rAjadhAnIkoTIniyutazatasahasrANyabhUvan / ekaikA ca rAjadhAnI samantAnnadIsahasraparikSiptA / sarvAzca tA nadyo vicitradivApuSpaughasaMkaravAhinyo divyatUryasaMgItimanojJamadhuranirghoSAH sarvaratnadrumatIrasuruciravyUhAH nAnAratnaprati-20 maNDitAH nausaMcAriNyo yathecchAvividhasukhaparibhogyAH / ekaikasyAM ca nadyantarikAyAM daza nagarakoTIniyutazatasahasrANi saMsthitAnyabhUvan / ekaikaM ca nagaraM dazagrAmakoTIniyutazatasahasraparivAram / sarve te grAmanagaranigamA anekadivyodyAnabhavanavimAnakoTIniyutazatasahasraparivArA abhUvan / tasyAM khalu punazcAtuIpikAyAM jambudvIpasya madhye ratnakusumapradIpA nAma madhyamA rAjadhAnyabhUt , RddhA ca sphItA ca kSemA ca subhikSA ca AkIrNabahujanadevamanuSyA 25 ca dazakuzalakarmapathasamAttAnAM sattvAnAmAlayaH / tasyAM khalu punA ratnakusumapradIpAyAM rAjadhAnyAM vairocanaranapadmagarbhazrIcUDo nAma rAjA abhUt cakravartI caturdIpezvaraH aupapAdukA padmagarbhe dvAtriMzanmahApuruSalakSaNasamalaMkRtazarIro dhArmiko dharmarAjaH sptrtnsmnvaagtH| pUrNaM cAsya sahasramabhUt putrANAM zUrANAM vIrANAM varAGgarUpiNAM parasainyapramardakAnAM sarvAkArasuparipUrNavarAGgAnAm / daza cAsya strIkoTIniyutazatasahasrANyantaHpuramabhUt sarvAsAM 30 cakravartisabhAgakuzalamUlasaMbhavAnAM sabhAgacaritAnAM saharanakAyAlaMkArANAM kalyANacittAnAM devakanyAnirvizeSasadRzarUpANAM jAmbUnadasuvarNavarNakAyAnAM nAnAdivyagandharomakUpapramukta 269 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 gaNDavyUhasUtram / [37.19gAtrANAM divyagandhavimalaprabhApramuJcanazarIrANAm / daza cAsya amAtyakoTyo'bhUvan prinnaaykrtnprmukhaaH|| tasya khalu vairocanaratnapadmagarbhazrIcUDasya rAjJazcakravartinaH saMpUrNazrIvakA nAma bhAryA abhUt strIratnam , abhirUpA prAsAdikA darzanIyA paramazubhavarNapuSkalatayA smnvaagtaa| 5 abhinIlakezI abhinIlanetrA suvarNavarNacchavibrahmakharA satatapramuktaprabhAzarIrA samantAdyojanasahasramanekavarNayA divyagandhaprabhayA spharati sma / tasyAzca saMpUrNazrIvakAyA rAjabhAryAyApadmabhadrAbhirAmanetrazrI ma cakravartiduhitA abhUt , sarvAGgasaMpUrNA abhirUpA prAsAdikA darzanIyAM sarvalokAtRptadarzanA / tadyathApi nAma kulaputra rAjJazcakravartino darzanena na kazcit tRpyati, evameva tasyAH padmabhadrAbhirAminetrazriyazcakravartiduhiturna kazciddarzanena 10 tRptimApadyate sthApayitvA prajJAtRptAn / tena ca kAlena tena samayena amitAyuSaH sattvA abhUvan na niyatAyuSaH, nAsti antareNa kAlakriyA / tena ca kAlena sattvAnAM saMsthAnanAnAtvamapi prajJAyate sma / varNanAnAtvamapi kharanAnAtvamapi nAmadheyanAnAtvamapi kulanAnAtvamapi AyuSpramANanAnAtvamapi ArohapariNAhavimAtratAmapi utsAhabalaparAkramasthAmavimAtratAmapi manApAmanApakaraNIyavimAtratAmapi udArahInAdhimuktinAnAtvamapi prajJAyate 15 sma / tatra ye sattvAH suvarNA abhUvannudArAdhimuktikAH saMpUrNagAtrA abhirUpA darzanIyAH, ta evaM vAcamabhASanta-ahaM bhoH puruSa suvarNetarastvatsakAzAditi / evaM ye sattvAH susaMsthitazarIrA abhUvan , te duHsaMsthitazarIrAn sarvAnavamanyante sma / te tena anyonyAvamAnanAsamuditena akuzalamUlena AyuHpramANAdapi parihIyante sma, varNAdapi balAdapi saukhyAdapi parihIyante sma // 20 tasyAM khalu ratnakusumapradIpAyAM rAjadhAnyAmuttareNa samantAvabhAsanadharmameghanirghoSadhvajo nAma bodhimaNDavRkSo'bhUt sarvatathAgatabodhimaNDavyUhapratikSaNadarzanaH abhedyavajramaNirAjasAramUlaH sarvamaNiratnanicitavipulodviddhaskandhaH sarvaratnamayaskandhazAkhApatrapalAzapuSpaphala: saMpannaH samantasuvibhaktaH samabhAgAbhipralambaracitazAkhaH samantaspharaNAkSayatAvyUho nAnAratnArcividyutsamantabhadrapramuktAvabhAsaH srvtthaagtvissyvikurvitnirghossaanurvitH|| tasya khalu bodhimaNDasya purato ranakusumavidyuddharmanigarjitameghaghoSaM nAma gandhodakasaro'bhUddazaratadrumakoTIniyutazatasahasraparivAram / sarve ca te ratnavRkSA bodhivRkSasaMsthAnA abhUvan / tasya khalu punA ranakusumavidyuddharmanigarjitameghaghoSasya mahAgandhodakasarasaH sarvamaNiratnasuvibhaktanicitAni kulAnyabhUvan , sarvaratnahArapralambitAni vizuddharatamayasarvabhavanavyUhopazobhitAni vizuddhasarvAbharaNavyUhasamalaMkRtAni / sarvazca bodhimaNDo'pramANaiH padmagabhairacintya30 vyUhamahAmaNiratnakUTAgAraiH samantAtparivRto'bhUt / tasya khaLu punA ratnakusumavidyuddharmanigarjitameghaghoSasya gandhodakasarasaH madhyAt sarvatryadhvatathAgataviSayapatrasaMdhividyotitameghavyUhaM nAma mahAratnarAjapanaM prAdurabhUt / / 8270 B 109 25 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 37.19] 37 samanta savatrANojaH zrIH / 209 tatra mahApadme samantajJAnAci zrIguNaketudhvajo nAma tathAgataH prAdurbabhUva teSAM sumeruparamANurajaHsamAnAM tathAgatAnAM prathamakalpikaH, yena tasmin kalpe sarvaprathamamanuttarA samyaksaMbodhirabhisaMbuddhA / so'nekavarSasahasrANi dharmazravaNena sattvAn paripAcya dazavarSasahasraM razmyavabhAsavikurvitena paripAcayAmAsa tatra dazabhirvarSasahasraiH sa tathAgataH prAdurbhaviSyatIti / yattataH sarvatryadhvatathAgataviSayapatra saMdhividyotitarazmimeghavyUha mahAratnarAjapadmAt sarvasattva - 5 virajaHpradIpA nAma razmirnizvacAra, yayA razmyA te sattvAH spRSTAH saMjAnanti sma - dazabhirvarSasahastraistathAgata utpatsyata iti, navabhirvarSasahasraiH sa tathAgata utpatsyata iti / yattato mahAbodhivRkSAdvirajovatIzrIgarbhA nAma razmirnizvacAra, yayA razmyA te sattvAH spRSTAH sarvairUpANi sUkSmANyapazyan-aSTAbhirvarSasahastraiH sa tathAgata utpatsyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAt sarvasattvakarmavipAkanirghoSA nAma razmirnizcacAra, yayA razmyA te sattvAH spRSTAH svakakhakAn 10 karmasamudrAnavataranti sma, karmasmRtijJAnaM ca pratyalabhanta - saptabhirvarSasahasraiH sa tathAgata utpatsyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAt sarvakuzalamUlasaMbhavanirghoSA nAma razmirnizcacAra, yayA razmyA te sattvAH spRSTAH paripUrNA avikalasarvendriyAH saMtiSThante sma - SanirvarSasahasraiH sa tathAgata utpatsyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAdacintyabuddha viSayanidarzananirghoSA nAma razmirnizcacAra, yayA te sattvAH spRSTAH udArAtizayatayA vikurvanti sma - paJcabhirvarSasahasraiH 15 sa tathAgata utpatsyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAt sarvabuddhakSetraparizuddhinigarjitapratibhAsavijJApanA nAma razmirnizcacAra, yayA te sattvAH spRSTAH sarvAkArAM buddhakSetraparizuddhimadrAkSuHcaturbhirvarSasahasraiH sa tathAgata utpatsyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAt sarvatathAgataviSayAsaMbhedapradIpA nAma razmirnizcacAra, yayA te sattvAH spRSTAH tasya tathAgatasya sarvatrAnugatavikurvitamavataranti sma - tribhirvarSasahasraiH sa tathAgata utpatsyata iti / eva mahAbodhivRkSAtsarvajagadabhimukhapradIpA nAma razmirnizcacAra, yayA te sattvAH spRSTAH tathAgatamabhimukhamadhimucyApazyan - dvAbhyAM varSasahasrAbhyAM sa tathAgata utpasyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAt tryadhvajJAnavidyutpradIpA nAma razmirnizcacAra satathAgatapUrvayoganirghoSA nAma, yayA te sattvAH spRSTAH tasya tathAgatasya pUrvayogasamudrAnavakalpayAmAsuravataranti sma - varSasahastreNa sa tathAgata utpatsyata iti / yattato mahAbodhivRkSAdvitimirajJAna - 25 tathAgatapradIpA nAma razmirnizcacAra, yayA te sattvAH spRSTAH samantacakSuSkatAM pratyalabhanta sarvatathAgatavikurvitabuddhakSetrasarvasattvadarzanatAyai - varSazatena sa tathAgata utpatsyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAt sarvajagadbuddhadarzanavipAkakuzalamUlasaMbhavA nAma razmirnizca cAra, yayA te sattvAH spRSTAH tathAgatotpAdasaMjJAM pratyalabhanta - saptAhena sa tathAgata utpatsyata iti / yattata eva mahAbodhivRkSAt sarvasattvapraharSaprItiprAmodyasamudayanirghoSA nAma razmirnizcacAra, 30 yayA te sattvAH spRSTAH buddhadarzanamahAprItivegasaMjAtA abhUvan / iti hi kulaputra ebhirevaMrUpairapramANaiH razmiparipAcananayairdazavarSasahasrANi sattvAn paripAcya saptame divase pUrNe yattata 20 gaNDa, 27 S 271 S 272 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 110 8273 210 gaNDavyUhasUtram / [37.19sarva taM lokadhAtumapramANaiH saMkampananayaiH saMkampya ekAntaparizuddhAmadhyatiSThat yAvaddazasu dikSu sarvatathAgatAnAM buddhakSetraparizuddhiH / tAmapi sarvAM praticittakSaNaM tatra buddhakSetranAnAvidhAcintyavyUhAn saMdarzayAmAsa / atha pazcime saptAhe ye tatra lokadhAtau sattvA buddhadarzanaparipakAH, te sarve bodhimaNDAbhimukhAH sthitA abhUvan // 6 atha khalu tasmin lokadhAtau sarvacakravAlebhya sarvasumerubhyaH sarvaparvatebhyaH sarvanadIbhyaH sarvasAgarebhyaH sarvavRkSebhyaH sarvapRthivItalebhyaH sarvanagarebhyaH sarvaprAkArebhyaH sarvabhavanebhyaH sarvavimAnebhyaH sarvavastrAbharaNaparibhogebhyaH sarvavAdyavRkSebhyaH sarvatryasaMgItibhyaH sarvanirmANavyUhebhyaH ekaikasmAdArambaNAt sarvatathAgataviSayaprabhavaM nigarjamAnAH sarvagandhadhUpameghAnnizcArya sarva ratnArcimeghAn sarvagandhadhUpAMciMgarbhAn sarvagandhamaNivigrahameghAn sarvamaNivastraratnAbharaNamaghAn 10 sarvaratnapuSpasumerumeghAn sarvacUrNameghAn sarvatathAgatarazmimeghAn vidyotayamAnAH sarvatathAgata prabhAmaNDalameghAnnizcArayamANAH sarvavAdyatUryameghAn saMghaTTayamAnAH sarvatathAgatapraNidhAnanirghopameghAn pramuJcayamAnAH sarvatathAgatavarAGgarutasamudrameghAn nigarjayamAnAH sarvatathAgatalakSaNAnuvyaJjanavicitrapratibhAsameghAn nidarzayamAnAH acintyAni tathAgatotpAdapUrvanimittAni saMdarya tasya sarvatryadhvatathAgataviSayapatrasaMdhidyotitarazmimeghavyUhamahAratnarAjapadmasya bodhau dazabuddhakSetra15 paramANurajaHsamA mahAratnarAjapadmaparivArAH samavatiSThanta / teSAM ca mahAratnarAjapadmaparivArANAM mahAratnapadmAnAM kesarakarNikAsu dazabuddhakSetraparamANurajaHsamAni mahAmaNiratnagarbhANi siMhAsanAni prAdurabhUvan / teSu ca maNiratnagarbheSvAsaneSu dazabuddhakSetrazatasahasraparamANuraja:samA bodhisattvAH paryaGkaniSaNNAH prAdurbabhUvuH // samanantarAbhisaMbuddhasya tasya bhagavataH samantajJAnaratnArcizrIguNaketurAjJaH tathAgatasya 20 anuttarAM samyaksaMbodhim , atha tAvadeva dazasu dikSu sarvalokadhAtutathAgatA anuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbudhya yathAzayAnAM sattvAnAmabhimukhaM dharmacakra pravartayAmAsuH / tena tato lokadhAtoraprameyAH sattvAH sarvadurgativinipAtebhyo vinivartitAH / aprameyAH sattvAH khargopapattipratiSThApitAH / aprameyAH sattvAH zrAvakabhUmau pratiSThApitAH / aprameyAH sattvAH pratyekabodhau paripAcitAH / aprameyAH sattvA vegaprabhAniryANAyAM bodhau pripaacitaaH| aprameyAH sattvA 25 vimalaparAkramadhvajAyAM bodhau pripaacitaaH| aprameyAH sattvAH dharmaprabhAvanAbhavananiryANAyAM bodhau pratiSThApitAH / aprameyAH satvA indriyaparizuddhiprabhAvanAniryANAyAM bodhau pripaacitaaH| aprameyAH sattvA balasamatAsamudAcArAnugamaniryANAyAM bodhau paripAcitAH / aprameyAH sattvA dharmanagarAbhimukhaviSayayAnasaMbhavaniryANAyAM bodhau pratiSThApitAH / aprameyAH sattvAH sarvatrAnu gata_bhisaMbhinnanayayAnaniryANAyAM bodhau pratiSThApitAH / aprameyAH sattvAH caryAprayogasamava30 saraNanayaniryANAyAM bodhau pratiSThApitAH / aprameyAH sattvAH samAdhiprasthAnanayaniryANAyAM bodhau prtisstthaapitaaH| aprameyAH sattvAH sarvArambaNaviSayaparizuddhimaNDalanayaniryANAyAM bodhau prtisstthaapitaaH| aprameyAH sattvA bodhisattvabodhau cittamutpAditAH / aprameyAH sattvA bodhi 8274 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -37.19] 37 samantasattvatrANojAzrIH / 211 sattvamArge prtisstthaapitaaH| aprameyAH sattvAH pAramitAmArgavizuddhau prtisstthaapitaaH| aprameyAHsattvAH prathamAyAM bodhisattvabhUmau prtisstthaapitaaH| evaM tasya tathAgatasya acintyena buddhavRSabhitAvikurvitena dharmacakra pravartayataH praticittakSaNamanantAprameyAH sattvA dvitIyAyAM tRtIyAyAM caturthyAM paJcamyAM SaSThayAM saptamyAmaSTamyAM navamyAm , aprameyAH sattvA dazamyAM bhUmau pratiSThApitAH / aprameyAH sattvAH praNidhAnavaizeSikAyAM bodhisattvacaryAyAmavatAritAH / aprameyAH / sattvAH samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnavizuddhau pratiSThApitAH / evaM tasya tathAgatasya acintyena buddhavRSabhitAvikurvitena dharmacakra pravartayataH praticittakSaNamanantamadhyasattvadhAturvinayamagamat / tasmiMzca lokadhAtau sarvasattvA yathAzayAstasya tathAgatasya nAnAtmabhAvopAyakauzalyapramuktAM dharmadezanAmAjAnanti sma // tasyAM khalu punA ratnakusumapradIpAyAM rAjadhAnyAM rUpavarNaviSayaparibhogamadamattAnAM 10 sattvAnAmanyonyamavamanyamAnAnAM vinayavazaM samupAdAya samantabhadro bodhisattva udAravarNarUpagatamabhinirmAya tAM rAjadhAnImanuprAptaH / tasyodArayA prabhayA sarvA sA rAjadhAnyavabhAsitA / yA ca tasyA rAjadhAnyAH prabhA, yA ca rAjJazcakravartino vairocanaratnapadmagarbhazrIcUDasya khazarIraniryAtA prabhA, yA ca strIratnasya prabhA, yA ca ratnavRkSANAM prabhA, yA ca mahAmaNiratnasya prabhA, yA ca candrasUryagrahanakSatrajyotiSAM prabhA, yA ca sarvajambudvIpe prabhA, sA ca sarvA na 15 prajJAyate sma / tadyathApi nAma Aditye udite vigate'ndhakAre na candragrahanakSatrajyotiSAM nAgnerna maNInAM prabhA prajJAyate sma, evameva samantabhadrasya bodhisattvasya prabhayAbhibhUtAH tatra jambudvIpe sarvaprabhA na prajJAyate sma / tadyathApi nAma jAmbUnadakanakavimvasya purato maSivigraho na zobhate na bhAsate na tapati na virocate, evameva samantabhadrasya bodhisattvasya purataH teSAM sattvAnAM rUpakAyA na zobhante, na bhAsante, na tapanti, na virocante // teSAmetadabhavat-ko'nvayaM bhaviSyati devo vA brahmA vA, yasya purato vayaM na zobhAmahe, na bhAsAmahe, na tapAmo na virocAmahe kAyena vA prabhayA vA zubhayA vA varNena vA tejasA vA ? na cAsya zaknumo nimittamudrahItum // atha khalu samantabhadro bodhisattvaH tasyA ratnakusumapradIpAyA rAjadhAnyA madhye vairocanaratnapadmagarbhazrIcUDasya rAjJazcakravartino vimAnasyoparyantarikSe sthitvA taM vairocnrtnpdm| garbhazrIcUDaM rAjAnaM cakravartinametadavocat-yat khalu mahArAja jAnIyAH-tathAgato'rhan samyaksaMbuddho loka utpannaH / ihaiva tava vijite samantadharmAvabhAsadharmameghanirghoSadhvajabodhimaNDe viharati // atha khalu samantajJAnArcipadmabhadrAbhirAmanetrazrIcandrA rAjaduhitA samantabhadrasya bodhisattvasya rUpakAyaM dRSTvA prabhAvikurvitamAbharaNanirghoSaM ca zrutvA mahAprItiprAmodyavegajAtA 30 tasyAM velAyAmevaM cittamutpAdayAmAsa-yanme kiMcidupacitakuzalamUlaM tenAhamIdRzaM kArya prati Bill 20 8275 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 s276 gaNDavyUhasUtram / [37.20labheyam / IdRzamalaMkAram , IdRzAni lakSaNAni, idRzamIryApatham , IdRzImRddhim / yathA anenAndhakArAyAM rAtrau sattvAnAmavabhAsaM saMjanayya buddhotpAdaH saMprakAzitaH, tathAhamapi sattvAnAmajJAnAndhakAraM vidhUya mahAjJAnAlokaM kuryAm / yatra yatra cotpadyeyam , sarvatrAvirahitA syAmanena kalyANamitreNa // 6 atha khalu kulaputra vairocanaratnapadmagarbhazrIcUDazcakravartI sAdha caturaGgena balakAyena, sAdhu saptabhI ratnaiH, sAdhU strIgaNaparivAreNa, sArdhaM putrAmAtyanaigamairjAnapadaiH, mahatyA rAjA, mahatA rAjAnubhAvena tasyA ratnakusumapradIpAyA rAjadhAnyA uccAlya yojanamUrdhvaM vihAyasyabhyudgamya sarva jambudvIpaM sarvAvatIM cAturkIpikalokadhAtuM mahAvabhAsena spharitvA sarvasattvAnAM buddhadarzanasamAdApanAtha sarvaratnaparvateSu pratibhAsaM saMdarya sarvacAturdIpikalokadhAtuparyApannAnAM 10 sattvAnAmabhimukhaM sthitvA tadbuddhadarzanaM gAthAbhigItena saMvarNayAmAsa buddha loke samutpannastrAtA yaH sarvadehinAm / sarve vrajanta utthAya draSTuM lokavinAyakam // 20 // kadAcitkalpakoTIbhirutpadyante tthaagtaaH|| prakAzayanti te dharma hitArthaM sarvadehinAm // 21 // dRSTvA lokaM viparyastamajJAnatimirAvRtam / saMsAraduHkhAmihataM saMjanya mahatIM kRpAm // 22 // kalpakoTIrasaMkhyeyAzcaritA bodhicArikA / sattvAnAM paripAkArthaM sarvaduHkhopazAntaye // 23 // paryatyajan hastapAdA karNanAsA zirAMsi ca / kalpAnanantaparyantA buddhabodhyamRtAptaye // 24 // durlabhAH kalpakoTIbhi.ke lokavinAyakAH / amoghaM zravaNaM yeSAM darzanaM paryupAsanam // 25 // bodhyAsananiSaNNo'yaM dRzyate vadatAM vrH| mAraM sasainyaM nirjitya vibuddho bodhimuttamAm // 26 // buddhakAyaM ca vIkSadhvaM anantarazmimaNDalam / nAnAvaNaM viniHsRtya prahlAdayati yajjagat // 27 // razmimeghAnasaMkhyeyAn buddharomaviniHsRtAn / vindanti prItimatulAM sattvA yairavabhAsitAH // 28 // khakakhakena cittena pUjayadhvaM vinAyakam / janayitvA mahadvIryameta yAmastadantikam // 29 // 1 B sainyaM ca. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -37.29] 37 smntsttvtraannoj-shriiH| 213 atha khaLu rAjA vairocanaratnapadmagarbhazrIcUDazcAbhirgAthAbhiH khavijitavAsinaH sarvAn sattvAn saMcodha dazabhirvividhapUjAmeghasahasraizcakravartikuzalamUlapariniSpannaiH samantAvabhAsadharmameghanirghoSadhvajaM bodhimaNDaM samantAdabhipravarSan yena sa bhagavAn samantajJAnaratnArcizrIguNaketurAjastathAgataH tenopasaMkrAntaH sarvaratnacchatrameghasaMchAditamAkAzaM kurvan , sarvapuSpavitAnameghavitatamAkAzaM kurvan , sarvavastrameghasaMchAditAlaMkAramAkAzaM kurvan , sarvaratnakiGkiNIjAla- 5_s 277 medhairgaganamalaMkurvan , sarvagandhasAgaranidhUpitagandhArcimeghAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan , sarvaratnAsanamaNiratnavastraprajJaptaviracanameghAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan , sarvaratnadhvajameghocchritAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan , sarvabhavanavimAnameghasaMchannAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan, sarvapuSpameghasaMchannAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan , sarvapUjAvyUhameghAbhipravarSaNAlaMkAraM gaganatalamadhitiSThan / upasaMkramya bhagavataH samantajJAnaratnArcizrIguNaketurAjasya tathAgatasya pAdau zirasAbhivandha taM 10 bhagavantamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya tasya bhagavataH purataH samantadigvidyotitamahAmaNiratnapadmagarbhAsane nyaSIdat // atha khala samantajJAnaratnAciHpadmabhadrAbhirAmanetrazrIcandrA cakravartiduhitA khAnyAbharaNAni kAyAnnirmucya tairAbharaNaistaM bhagavantaM samantajJAnaratnArcizrIguNaketurAjAnaM tathAgatamabhyavakirat / atha tAnyAbharaNAni tasya bhagavataH upari mUrdhasaMdhau mahAmaNiratnAbharaNacchatraM 15 saMsthitamabhUvan vicitramaNiratnajAlaparikSiptaM nAgendrakAyaparigRhItaM sarvAbharaNazarIrasusaMsthitaparimaNDalaM dazAbharaNacchatramaNDalaparivAritamekAntaparizuddhaM kUTAgArasaMsthAnavicitravyUha sarvaratnAbharaNameghasaMchAditaM sarvamaNirAjadrumavyUhasaMchannaM sarvagandhasAgaramaNirAjasamalaMkRtam / tasya madhye dharmadhAtuprabhavasarvaratnamaNizAkhApralamba nAma mahAbodhivRkSamadrAkSIt anantamadhyavyUhanirdezaM pradakSiNanAnAvyUhasaMdarzanam / tatra vairocanaM nAma tathAgatamadrAkSIt anabhi- 20 lApyabuddhakSetraparamANurajaHsamairbodhisattvaiH parivRtaM puraskRtaM sarvaiH samantabhadrabodhisattvacaryA- B 112 praNidhAnaniryAtaiH nAnAbodhisattvairacintyavyUhAsaMbhinnavihAribhiH, sarvalokendrAMzca tadabhimukhAnadrAkSIt / tasya bhagavato vairocanasyAnantamadhyaM buddhavikurvitamadrAkSIt , pUrvabodhisattvacaryAkalpaparaMparAM ca avatarati sma / tasyAzca lokadhAtoH saMvartavivartakalpAnavatarati sma / tatra lokadhAtAvatItAM buddhavaMzaparaMparAmavatarati sma / tasyAM ca lokadhAtau samantabhadrabodhisattva-25 8 218 madrAkSIt / sarvatathAgatapAdamUleSu buddhapUjAprayuktasarvasattvaparipAkavinayAbhimukhaM cAdAkSIt / sarvabodhisatvAMzca samantabhadrasya bodhisattvasya kAye pratibhAsaprAptAn , AtmAnaM ca tatraivAnugatamadrAkSIt sarvatathAgatapAdamUleSu / samantabhadrasya bodhisattvasya kAyapratibhAsaprAptasarvabodhisattvapAdamUleSu sarvasattvabhavaneSu, tAsu ca lokadhAtuSvekaikasmin lokadhAtau buddhakSetraparamANuraja:samAn lokadhAtUnadrAkSIt / sasaMdhivyUhAn , sapratiSThAnAn , sasaMsthAnAn , sazarIrAn , 30 sanAnAvyUhaparizuddhAn , nAnAvyUhameghaparisaMchanmAn , nAnAkalpanAmasaMkhyeyAn , nAnAtathAgatavaMzanirdezAn , nAnAtryadhvanayAvatArAn , nAnAdikAsarapravezAn, nAnAdharmadhAtuprasaraparyApannAn Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8279 214 gaNDavyUhasUtram / [37.29nAnAdharmadhAtutalapravezAn , nAnAkAzatalabyavasthAnAn , nAnAbodhigaNDavyUhAn , nAnAtathAgatavikurvitaprabhAn , nAnAbuddhasiMhAsanavyUhAn , nAnAtathAgataparSanmaNDalasamudrAn nAnAtathAgataparSanmaNDalaparivartAn nAnAtathAgatopAyakauzalyaparidIpanAn , nAnAtathAgatadharmacakrapravartananayAn , nAnAtathAgatakharAGgaratanirghoSamuktAn nAnAmantranayasAgaranirdezAn nAnA5 sUtrAntameghAnuravamANAnadrAkSIt / dRSTvA ca bhUyasyA mAtrayA mahAprItiprasAdavegAn prtylbht|| tasyA mahAprItivegasaMjAtAyAH sa bhagavAn samantajJAnaratnArciHzrIguNaketurAjastathAgataH sarvatathAgatadharmacakranirghoSaM nAma sUtrAntaM saMprakAzayAmAsa dazabuddhakSetraparamANurajaHsamasUtrAntaparivAram / tasyAstaM sUtrAntaM zrutvA daza samAdhimukhazatasahasrANyavakrAntAni mRdUni sukhasaMsparzanAni / tadyathApi nAma taddivasAvakrAntasya garbhasya mAtuH kukSau vijJAnam , 10 tadyathApi nAma sattvAnAM karmAbhinirhAram , tadyathApi nAma tadivasAvaruptasya sAlakalyANa vRkSasya bIjAGkarahetuH, evameva te samAdhayo mRdavaH kamanIyAH / yaduta sarvatathAgatAbhimukhavijJApano nAma samAdhiH / sarvakSetraprasarAnugatAvabhAso nAma samAdhiH / sarvatryadhvanayAvatArapravezo nAma samAdhiH / sarvatathAgatadharmacakranirghoSo nAma samAdhiH / sarvabuddhapraNidhAnasAgaravijJApano nAma smaadhiH| sarvasaMsAraduHkhapratipIDitasarvaniryANanirghoSavijJApano nAma smaadhiH| 15 sarvasattvatamondhakAravidhamanapraNidhAnavyUho nAma smaadhiH| sarvasattvaduHkhavipramokSapraNidhivilambo nAma smaadhiH| sarvasattvasukhaniSpattisaMbhavo nAma smaadhiH| sarvasattvaparipAkavinayAparikhedagarbho nAma smaadhiH|srvbodhisttvmaargaavtrnndhvjo nAma smaadhiH| sarvabodhisattvabhUmyAkramaNasaMbhavavyUho nAma samAdhiH / evaMpramukhAni asyA daza samAdhimukhazatasahasrANyavakrAntAni / / sA sUkSmasamAhitacittA aniJjanacittA praharSitacittA samAcAsitacittA anA. 20 bhAsacittA kalyANamitreSvanugatacittA gambhIrasarvajJatArambaNacittA maitrAnugamanasAgaraprasRtacittA sarvAbhinivezocalitacittA sarvalokaviSayAsaMvAsacittA tathAgataviSayAvataraNacittA sarvabuddharUpavarNasAgarAvabhAsitacittA akSubhitacittA anIritacittA apratihatacittA abhinnacittA anunnatacittA anavanatacittA akhinnacittA anivarttacittA asaMsIdanacittA sarvadharmakhabhAvanidhyapticittA sarvadharmasvabhAvanayasAgarAnugatacittA sarvadharmapravicayanayAnugatacittA sarvasattva25 samudrAvataraNacittA sarvajagatparitrANacittA vipulabuddhasamudrAvabhAsasaMjAtacittA, sarvatathAgatapraNidhAnasAgarAvataraNacittA sarvAvaraNaparvatavikiraNacittA vipulapuNyasaMbhArasamudAnayanacittA dazatathAgatabalapratilAbhAbhimukhacittA sarvabodhisattvaviSayAvabhAsapratilabdhacittA sarvabodhisattvasaMbhArasaMvartanacittA sarvadiksamudraspharaNacittA samantabhadramahApraNidhAnAdhyA. lambanatAyai, dazabuddhakSetraparamANurajaHsamaH praNidhAnasamudraiH sarvatathAgatAnAM pUrvapraNidhAnaM 30 khabuddhakSetraparizuddhaye'bhinirharati sma, yaduta sarvasattvaparipAkavinayAya dharmadhAtunayasamudraprasaraparijJAyai dharmadhAtunayasamudrAvataraNatAyai sarvabuddhakSetreSvaparAntakalpabodhisattvacaryAvataraNatAyai sarvabodhisattvacaryAmaNDalAparAntakalpasaMvAsanatAyai sarvatathAgatopasaMkramaNatAyai sarvakalyANa Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 280 B113 -37.29] 37 smntsttvtraannojshrii| 215 mitrArAgaNatAyai sarvatathAgatapUjopasthAnaparipUraNatAyai praticittakSaNaM sarvajJajJAnavirohaNavibodhana- bodhisattvacaryAnupacchedanatAyai / evaMpramukhairdazabuddhakSetraparamANurajaHsamaiH praNidhAnAbhinirhAramukhasamudraiH samantabhadrAyAM bodhisattvacaryAyAM praNidhimabhiniharati sma tasyAH samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhyaminisrAya // sa bhagavAn samantajJAnaratnArcizrIguNaketurAjastathAgataH pUrvakuzalamUlAni saMcodayati / udyotayati saMdarzayati vivRNoti vibhajati saMprakAzayati sArIkaroti avipraNAzatAyai, vipulIkaroti mahAspharaNatAyai, sthApayati sarvajJatApramANIkaraNatAyai, yaduta prathamacittotpAdamupAdAya tathAgatapUrvapraNidhisamudrAsaMkhyeyapratilAbhAya // bhUtapUrva kulaputra atIte'dhvani tataH pareNa dazame kalpe maNisUryacandravidyotitaprabhAyAM lokadhAtau candradhvajazrIketoH tathAgatasya pravacane samantajJAnArciHpadmabhadrAbhirAmanetrazrI- 10 candrayA dArikayA samantabhadrabodhisattvasamAdApitayA pralagnastathAgatavigrahaH padmaniSaNNaH pratisaMskAritaH / pratisaMskArya citritH| citrayitvA ratnapratimaNDitaH kRtaH / anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditaM samantabhadrabodhisattvakalyANamitramAgamya / sA tena kuzalamUlena avinipAtadharmiNI sadA devendrakuleSu manuSyendrakuleSu copapannA, sarvatra cAbhirUpAbhUt prAsAdikA darzanIyA paramazubhavarNapuSkalatayA samanvAgatA / sadA ca avirahitAbhUttathA- 15 gatadarzanena samantabhadrabodhisattvena / tenaiva ca kalyANamitreNa tasyAM tasyAM jAtau paripAcitA saMcoditA smaaritaa| etarhi ca punastayA samantabhadro bodhisattva ArAgito'lyantAvirAgaNatayA // talki manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena vairocanaratnapadmagarbhazrIprabhAcUDo nAma rAjacakravartI ? na khalu punaste kulaputra evaM draSTavyam / maitreyaH sa bodhisattvaH tena kAlena tena samayena vairocanaratnapadmagarbhazrIprabhAcUDo nAma rAjAbhUccakravartI / 20 syAtkhalu punaste kulaputra evam-anyA sA tena kAlena tena samayena saMpUrNazrIvatrA nAma / rAjabhAryAbhUt ? na khalu evaM draSTavyam / iyaM prazAntarutasAgaravatI nAma rAtridevatA, yA mamAnantaraM saMniSaNNA / tatkiM manyase kulaputra-anyA sA tena kAlena tena samayena samantajJAnArciHpaabhadrAbhirAmanetrazrIcandrA nAma rAjaduhitA abhUt ? na khalvevaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena samayena samantajJAnArciHpadmabhadrAbhirAmanetrazrIcandrA nAma 25 rAjaduhitA abhUvam / yanme dArikAbhUtayA indradhvajaketostathAgatasya pravacane pragnastathAgatavigrahaH padmodgataH pratisaMskAritaH, sa me heturabhUt yAvadanuttarAyAH samyaksaMbodheH / yadA cAsmi samantabhadreNa bodhisattvena anuttarAyAM samyaksaMbodhau samAdApitA, sa me kulaputra prathamacittotpAdo bodhAya abhUt / yadA ca sa me bhagavAn samantajJAnArciHzrIguNaketurAjaH tathAgata upasaMkramya AbharaNairavakIrNaH, tathAgatavikurvitaprAtihArya ca dRSTvA dharmazca 30 me tasya bhagavato'ntikAchutaH, tadA mayaiSa sarvalokAbhimukhajagadvinayanidarzano bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH / sarve ca te sumeruparamANurajaHsamAstathAgatA ArAgitA. abhirAdhitAH, S 281 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8282 216 gaNDavyUhasUtram / [37.29sarvopakaraNapUjAsatkAreNa ca satkRtAH / yazca taistathAgatairdharmo bhASitaH, sa me sarva zrutaH / teSAM cAsmi tathAgatAnAmavavAdAnuzAsanISu pratipannA / teSu ca me tathAgateSu tInaM gauravaM pratilabdhaM yathArUpeNa gauraveNa ekacittakSaNe tAn sarvAMstathAgatAMstAni bodhisattvaparSanmaNDalAni tAni ca sarvANi buddhakSetrANi pazyAmi // 5 tasyAM ca vairocanazriyAM lokadhAtau saMvRttAyAM tatra ca virajomaNDale kalpe nirgate'nantare maNicakravicitrapratimaNDitavyUhA nAma lokadhAturmahAprabhazca nAma kalpo'bhUt / tatra pazca buddhazatAnyutpannAni / tAni mayA sarvANyArAgitAni / tasmiMzca khallu mahAprame kalpe mahAkaruNameghadhvajo nAma tathAgataH prAthamakalpiko'bhUt / sa mayA rAtridevatAbhUtayA abhiniSkrAman puujitH| tasyAnantaraM vajranArAyaNaketurnAma tathAgata utpannaH / sa 10 mayA cakravartibhUtayA pUjitaH / tena ca me sarvabuddhotpAdasaMbhavo nAma sUtrAntaH saMprakAzito dshbuddhkssetrprmaannurjHsmsuutraantprivaarH| sa ca me zrutaH ugRhiitH| tasyAnantaraM jvalanAciHparvatazrIvyUho nAma tathAgata utpannaH / sa me zreSThiduhitRbhUtayA pUjitaH / tena ca me tryadhvAvabhAsagarbho nAma sUtrAntaH saMprakAzito jmbudviipprmaannurjHsmsuutraantprivaarH| sa ca me zrutaH udgRhItaH / tasyAnantaraM sarvadharmasamudrAbhyudgatavegarAjo nAma tathAgato loka 15 udapAdi / sa mayA asurarAjabhUtayA pUjitaH / tena ca me sarvadharmadhAtutalajJAnabhedo nAma sUtrAntaH saMprakAzitaH pnycsuutraantshtprivaarH| sa ca me zrutaH udgRhiitH| tasyAnantaraM gambhIradharmazrIsamudraprabho nAma tathAgata utpannaH / sa me nAgendrakanyAbhUtayA pUjitazcintArAjamaNiratnameghavarSamabhipravarSantyA / tena ca me prItisAgaravivardhanavego nAma sUtrAntaH saMprakAzito dazasUtrAntakoTIzatasahasraparivAraH / sa ca me shrutvodgRhiitH| tasyAnantaraM 20 ratnazikharAciHparvatapradIpo nAma tathAgataH utpannaH / sa ca me sAgaradevatAbhUtayA ratnapadmameghavarupasaMkramya puujitH| tena ca me dharmadhAtusAgaranayaprabho nAma sUtrAntaH saMprakAzito dshbuddhkssetrprmaannurjHsmsuutraantprivaarH| sa ca me zrutvodgRhItaH, smRtyA ca sNdhaaritH| tasyAnantaraM guNasamudrAvabhAsamaNDalazrIrnAma tathAgata utpannaH / sa me pazcAbhijJaRSibhUtayA maharddhivikurvitena SaSTiRSisahasraparivRtayA upasaMkramya gandhapuSpazikharameghAnabhipravarSantyA 28 puujitH| tena ca me anAlayadharmapradIpo nAma sUtrAntaH saMprakAzitaH ssssttisuutraantshsrprivaarH| saca me shrutvodghiitH| tasyAnantaraM vairocanazrIgarbho nAma tathAgata utpnnH| ahaM ca samatArthasaMbhavA nAma pRthivIdevatA abhUvam / sA ahamaprameyapRthivIdevatAparivArA sarvaratnadrumakozebhyo ratapuSpameghavarSANyutsRjamAnA sarvaratnahArameghAn pravarSamANA upasaMkrAntA tasya tathAgatasya pUjAkarmaNe / tena ca me sarvatathAgatasaMbhavajJAnAkaragarbho nAma sUtrAntaH saMpra30 kAzito'prameyasUtrAntaparivAraH / sa ca me zrutvA dhArito na vipraNAzitaH // teSAM khalu kulaputra pazcAnAM buddhazatAnAM sarvapazcimo dharmadhAtugaganapUrNaratnazikharazrIpradIpo nAma tathAgato loka udapAdi / ahaM ca tena kAlena abhirAmazrIvakA nAma B 114 8283 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 -37.36] 37 smntsvtraannojHshriiH| 217 naTadArikA abhUvam / sA ahaM tasya tathAgatasya nagarapravezasamaye nATake pravRtte buddhAnubhAvena UvaM gaganatale sthitvA gAthAsahasreNa taM tathAgatamabhiSTuvantI upasaMkrAntA / tena ca me dharmadhAtuvidyotitavyUhaM nAma razmimUrNakozAdutsRjya sarvakAyo'trabhAsitaH / tayA ca me razmyA samanantaraspRSTayA dharmadhAtunayAvartagarbho nAma vimokSaH prtilbdhH|| iti hi kulaputra etAn pramukhAn kRtvA yAni tatra maNi cakravicitrapratimaNDita- 5 vyUhAyAM lokadhAtau mahAprabhe kalpe paJca buddhazatAnyutpannAni, tAni mayA sarvANyArAgitAni, pUjA ca me teSAM tathAgatAnAM kRtA / yazca me taistathAgatairdharmo dezitaH, taM sarva smarAmi / ekapadavyaJjanamapi me tato dharmanayAnna vipramuSitam / ekaikasya ca me tathAgatasyAntikamupasaMkrAmantyA aparimANAnAM sattvAnAmarthaH kRto buddhadharmasaMvarNanatayA / ekaikasya ca me tathAgatasya antikAt tryadhvajJAnagarbhadharmadhAtuvipulo nAma dharmadhAtuzarIrasAgaraH sarvajJatAvidhudavabhAsaH 10 pratilabdhaH sarvasamantabhadracaryAsaMvAsasamavasaraNaH / etadyapi me kulaputra praticittakSaNamanantamadhyAstathAgatA AbhAsamAgacchanti / sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAM sahadarzanAt sarvajJatAvidyudavabhAsA Azaye'vakrAntA apratilabdhapUrvA adRSTapUrvAH / na ca samantabhadrAyA bodhisattvacaryAyA uccalAmi / tatkasya hetoH? anantamadhyanirdeza epa sarvajJatAvidhudavabhAsa. pratilambhaH // atha khalu samantasattvatrANojaHzrI rAtridevatA tasyAM velAyAM tameva sarvalokAbhimukhajagadvinayanidarzanaM bodhisattvavimokSaM bhUyasyA mAtrayA pradarzayamAnA buddhAdhiSThAnena sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhiradhyabhASata zRNu sUdhanA vacanametu mamA gambhIra durdaza durAvagaham / sarvatriyadhvatalabhedanayaM dharmAbhamaNDalasamantaprabham // 30 // yatha saMbhuta prathama cittu mamA bodhAya buddhgunnpraarthnyaa| yatha bodhivimokSu ayu labdhu maMyA etaM zRNohi pravibhAganayam // 31 // itu buddhakSetraparamANurajaHsamakalpapUrvatu pareNa ttH| vairocanadhvajapradIpazirI atra lokadhAtu vipulA vimalA // 32 // kalpo abhU virajamaNDalu yo acchinnu yatra jinavaMzu abhUt / / 25 tasmin sumeruparamANusamA upapadhipU dazabalA anighA // 33 // tasmin samantaratanArcizirI guNaketurAja prathamaH sugtH| dharmadhvajaH zirisumera jino guNakesarIzvara caturtha jinH|| 34 // jinu zAntirAja samitAyuratho yazaparvato gunnsumerushirii| jinabhAskaraH zazimukho bhagavAnete daza prathama atra naye // 35 // gaganAlayo jinu samantaprabho dizasaMbhavaH smRtisamudramukhaH / abhyudgatA jinu sumeruzirI dhArciparvatazirI sugataH // 36 // gaNDa, 28 8284 30 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [37.37padmodgato navamu kAruNiko jinu dharmadhAtukusumo dazamaH / buddhosamudra paridIpayato eSA dazA dvitiya atra naye // 37 // prabhaketurAjamati jJAnamati citrArtha indraziri devamati / jinu vegarAjamati jJAnazirI avabhAsarAja prabhaketuzirI // 38 // vikrAntadevagati nAma jino tatha dharmadhAtupadumo dazamaH / evaM nayaM vipula darzayato tRtiyA dazA bhavati atra naye // 39 // ratnArciparvatazirI bhagavAMstadanantaraM guNasamudrazirI / dharmaprabho padumagarbhazirI gaticandranetranayanaH sugataH // 40 // gandhaprabho maNisumeruzirI gandharvakAyu prabharAjaH * * / maNigarbharAja ziritejavatI dazamo jinaH prazamarUpagatiH // 41 // tadanantaraM vipulabuddhi jino ratanaprabho ggnmeghshirii| varalakSaNaH ziri babhUva jino vratamaNDalazca khazarIraprabhaH // 42 // nArAyaNavrata sumeruzirI guNacakravAlazirirAju jinaH / aparAjitavratadhvajo bhagavAn drumaparvato dazamu teSa jinaH // 43 // sAlendrarAjaziriMgak jino lokendrakAyapratibhAsaprabhaH / / abhyudgataprabhazirI bhagavAn virajagrabho dharaNitejazirI // 44 // gambhIradharmaguNarAjazirI jinu dharmasAgarani?SamatiH / merudhvajaH ziriprabhAsamatirdazamo jino ratanarAjaziriH // 45 // brahmaprabho gaganaghoSa jinastatha dharmadhAtupratibhAsaziriH / AlokamaNDalaprabho bhagavAn dazabhedajJAnaprabhaketumatiH // 46 // gaganapradIpa abhirAmazirI vairocanaprabhazirI sugataH / puNyaprabhAsaziri zAntazirI dazamo mahAkaruNameghazirI // 47 // tathatAprabho balaprabhAsamatiH sarvajagAbhimukharUpa jinaH / abhyudgatAbhu abhu tatraM jinastadanantaraM samazarIru jinaH // 48 // dharmodgato'tha sa abhUtsugatastadanantaraM anilavegazirI / zUradhvajo ratanagAtrazirI dazamastriyadhvapratibhAsaprabhaH // 49 // praNidhAnasAgaraprabhAsazirI vajrAzayo girizirI dvitiyaH / tRtIyo jino harisumeruzirI smRtiketurAjaziri dharmamatiH // 50 // prajJApradIpa prabhaketuzirI tadanantaraM vipulabuddhi jinH| jinu dharmadhAtunayajJAnagatidharmaH smudrmtijnyaanshiriH|| 51 // 8285 15 B115 1B.rAjaviArI prabharAjazirI. 2S gAtra for tatra. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 samantatrANojaH zrIH / dharma ratanadAna ziri guNacakravAlaziri meghu jina: / kSAntipradIpaziri tejavativegaprabhaH zamathaghoSu jinaH // 52 // zAntidhvajo jagapradIpa ziri buddho mahApraNidhivega ziri / aparAjitadhvajavalo bhagavAn jJAnArcisAgarazirizca jinaH // 53 // dharmezvaro jina asaGgamatirjagamantrasAgaranirghopamatiH / sarvasvarAGgarutaghoSazirI vazavartiyajJayazayaSTimatiH // 54 // dizadeza Amukhajago bhagavAn sattvAzayaiH samazarIriziriH / buddha parArthasavihArazirI prakRtIzarIraziri bhadrajinaH // 55 // ete jinA pramukha tatra abhUdupapadhi ye jina pradIpakarAH / kalpaiH sumeruparamANusamaiH ye pUjitA jinasamudranaye // 56 // tairbuddhakSetra paramANusamaiH kalpairupapadhipu ye keci jinA: / sarva pUjita yA sugatA etaM vimokSanayamotariyA // 57 // kalpAnananta addu cIrNa purA etaM vimokSanayu bhAvayatI / tvamapi zruNitva pratipadya laghu pratilapsyase nayamimaM nacirAt // 58 // etamahaM kulaputra sarvalokAbhimukhajagadvinayanidarzanaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / 15 kiM mayA zakyamanantamadhyabodhisattvatcaryAsAgaranAnAdhimuktisaMtrAsAnAM bodhisattvAnAM nAnAzayazarIrANAM vividhendriyasAgarapariniSpannAnAM vicitravodhisattvapraNidhAnasupratividdhAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum // - 37.58 ] 212 5 10 gaccha kulaputra, iyamihaiva bodhimaNDe prazAntarutasAgaravatI nAma rAtridevatA, yA mamAnantaraM jyotirdhvajamaNirAjapratimaNDitagarbhe padmAsane niSaNNA dazarAtridevatA saMkhyeyazata- 20 sahasraparivArA / tAmupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH samantasattvatrANojaH zriyo rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandya samantasattvatrANojaH zriyaM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya samantasattvatrANojaH zriyo rAtridevatAyA antikAt prakrAntaH // 35 // S 286 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prazAntarutasAgaravatI / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH samantasattvatrANojaH zriyo rAtridevatAyAstaM sarvalokAbhimukhajagadvinayanidarzanaM bodhisattvavimokSaM bhAvayan avataran adhimucyamAno'vagAhayamAno vipulIkurvANaH spharan prasaran vazIkurvan avabhAsayamAnaH samavasaran yena prazAntarutasAgara5 vatI rAtridevatA tenopasaMkramya prazAntarutasAgaravatyA rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandya prazAntarutasAgaravatIM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya prazAntarutasAgaravalyA rAtridevatAyAH purataH prAJjaliH sthitvA evamAha - ahamAyeM devate anuttarAyAM samyaksaMbodhI saMprasthitaH / so'haM kalyANamitrasaMnizrayeNa bodhisattvacaryAyAM zikSamANo bodhisattvacaryA - mavataran bodhisattvatcaryAyAM pratipadyamAno bodhisattvatcaryAyAM pratiSThitaH sarvajJatAyAM niryAtu10 micchAmi / tadvadakha me Arye devate kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam // atha khalu prazAntarutasAgaravatI rAtridevatA sudhanaM zreSThidAraka metadavocat - sAdhu sAdhu kulaputra, yastvaM kalyANamitrasaMnizrayeNa bodhisattvacaryAsAgaraM parimArgasi / ahaM kulaputra vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUhasya bodhisattvavimokSasya lAbhinI / sudhana Aha15 kiMkarmAsi devate, kiMvipayAsi, kiMprayogA kiMvyavacArA ? ka etasya vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUhasya bodhisattvavimokSasya viSayaH ? sA avocat -- ahaM kulaputra cittAzayasAgaraparizuddhisamatApratipannA sarvalokarajomalavimalA bhedyavyUhasaMpratipannA avaivartyApratyudAvartyArambhacittA ratnaparvataguNAlaMkArAkampyacittA apratiSThitAnAlayacittA sarvajagatparitrANAbhimukhacittA sarvabuddhasamudradarzanAvitRptacittA sarvabodhisattvabalAzayavizuddhacittA 20 mahAjJAnAvabhAsavyUhasmRtisAgarasaMvAsacittA sarvasattvazokakAntArasamatikramaNAya pratipannA, sarva sakhaduHkhadaurmanasya vinivartanAyAbhiyuktA, sarvasattvAnAM nAmarUpazabdagandharasasparzasamudAcAravinivartanAya pratipannA, sarvasattvAnAM priyApriyaviprayogasaMprayogaduHkhavyupazamAya pratipannA, sarvasattvAnAM viSayapratyayasaMbhavasaMmohaduHkhavinivartanaprayuktA, vinipatitasarvasattvapratizaraNabhUtA sarvasattvasaMsArasaMvAsaduHkhaniHsaraNasaMdarzanAbhiyuktA, sarvasattvAnAM jAtijarAmaraNazokaparideva25 duHkhadaurmanasyopAyAsavinivartanAya pratipannA, sarvasattvAnAmanuttaratathAgatasukhapariniSpattaye pratipannA, sarvagrAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnIgatAnAM sattvAnAM sukhopasthAnena tuSTiM vindAmi, teSAM ca dhArmikIM rakSAvaraNaguptiM saMvidadhAmi / anupUrveNa ca tAn sarvajJatAyAM paripAcayAmi / yaduta mahAbhavanavimAnagatAnAM sattvAnAmanabhiratiM saMjanayAmi / tAni tAni ca daurmanasyAni vyapanayAmi / sarvAbhinivezavyavacchedAya sarvadharmasvabhAva parijJAyai ca 30 dharmaM dezayAmi / mAtApitRbhrAtRbhaginIjJAtisAlohitasamavadhAnagatAnAM sattvAnAM cirakAla - saMjAtasnehAnAM buddhabodhisattvasamavadhAnapratilAbhAya dharma dezayAmi / bhAryAputrasamavadhAnagatAnAM B 116 1 Som, bhrAtR. S 287 $ 288 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -38.0] 38 prshaantrutsaagrvtii| 221 sattvAnAM sarvasaMsAraratitRSNAprahANAya sarvasattvasamacittatAyai mahAkaruNApratilAbhAya dharma dezayAmi / antarApaNamadhyagatAnAM sattvAnAmAryasaMghatathAgatadarzanasamavadhAnasamavasaraNatAyai dharmaM dezayAmi / bhogamadamattAnAM sattvAnAM kSAntipAramitAparipUraNAya dharma dezayAmi / nRttagItavAdyAbhiratAnAM sattvAnAM dharmArAmaratyai dharmaM dezayAmi / viSayaratigRddhAnAM sattvAnAM tathAgataviSayasamavasaraNatAyai dharma dezayAmi / krodhAviSTAnAM sattvAnAM kSAntipAramitA- 5 pratiSThApanatAyai dharma dezayAmi / kusIdAnAM sattvAnAM vIryapAramitAparizuddhaye dharmaM dezayAmi / vibhrAntacittAnAM sattvAnAM tathAgatadhyAnapAramitApratilAbhAya dharma dezayAmi / dRSTikRtagahanapraskanAnAM sattvAnAmavidyAndhakArapatitAnAM dRSTikRtagahanAvidyAndhakAravinivartanatAyai dharma dezayAmi / duSprajJAnAM sattvAnAM prajJApAramitApratilAbhAya dharma dezayAmi / traidhAtukAbhiniviSTAnAM sattvAnAM saMsAraduHkhaniHsaraNAya dharma dezayAmi / hInAdhimuktAnAM sattvAnAM 10 tathAgatabodhipraNidhAnaparipUraye dharma dezayAmi / AtmahitaprayuktAnAM sattvAnAM sarvasattvahitAvahanapraNidhAnaparipUraye dharma dezayAmi / durvalAdhyAzayAnAM sattvAnAM bodhisattvabalapAramitAvizuddhaye dharma dezayAmi / avidyAtamondhakAracetasAM sattvAnAM bodhisattvajJAnapAramitAvizuddhaye dharma dezayAmi / virUpakAyAnAM sattvAnAM tathAgatarUpakAyavizuddhaye dharma dezayAmi / visaMsthitazarIrANAM sattvAnAmanuttaradharmakAyavizuddhaye dharma dezayAmi / durvarNAnAM sattvAnAM 15 sUkSmatathAgatasuvarNavarNacchavitAyai kAcilindikasukhasaMsparzazarIratAvizuddhaye dharmaM dezayAmi / duHkhitAnAM sattvAnAmatyantatathAgatasukhapratilAbhAya dharma dezayAmi / sukhitAnAM sattvAnAM sarvajJatAsukhapratilAbhAya dharmaM dezayAmi / glAnAnAmAturANAM sattvAnAM pratibhAsopamabodhisattvakAyapariniSpattaye dharma dezayAmi / vicitraratiprasaktAnAM sattvAnAM bodhisattvacaryAratipratilAbhAya dharma dezayAmi / daridrANAM sattvAnAM bodhisattvadharmanidhAnakozapratilAbhAya dharma 20 dezayAmi / udyAnagatAnAM sattvAnAM buddhadharmaparyeSTyabhiyogAhetutAyai dharma dezayAmi / mArgagatAnAM sattvaoNnAM sarvajJatAmArgapratipattaye dharma dezayAmi / grAmagatAnAM sattvAnAM sarvatraidhAtukaniHsaraNatAyai dharma dezayAmi / janapadapradezagatAnAM sattvAnAM zrAvakapratyekabodhimArgasamatikamAya tathAgatabhUmipratiSThApanatAyai dharma dezayAmi / nagaragatAnAM sattvAnAM dharmarAjanagarAvabhAsanatAyai dharma dezayAmi / vidiggatAnAM sattvAnAM tryadhvasamatAjJAnapratilAbhAya dharma dezayAmi / diggatAnAM sattvAnAM sarvadharmajJAnAbhijJatAyai dharma dezayAmi / ekAntarAgacaritAnAM sattvAnAmazubhamukhena sarvasaMsAraratitRSNAvinivartanatAyai dharma dezayAmi / doSacaritAnAM sattvAnAM mahAmaitrInayasAgarAvataraNatAyai dharma dezayAmi / mohacaritAnAM sattvAnAM sarvadharmamukhasamudrapravicayajJAnAbhijJatAyai dharma dezayAmi / samabhAgacaritAnAM sattvAnAM sarvayAnapraNidhAnanayasAgaravaizeSikatAyai dharma dezayAmi / saMsAraviSayaratyAzayAnAM sattvAnAM saMsAraviSayarativinivartanatAyai 30 dharma dezayAmi / sarvasaMsAraduHkhaspRSTAnAM sattvAnAM sarvasaMsAraduHkhAnupakliSTatAyai dharma dezayAmi / 1 citrAnta. 2 S virUpakAnAM. 3 S prayuktAnAM. 4 Bom. buddhadharma... sattvAnAM. 8289 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 290 B 117 S 291 gaNDavyUha sUtram / [ 38.0 tathAgatavainayikAnAM sattvAnAmanutpAdapada saMprakAzanatAyai dharmaM dezayAmi / skandhaniketAzayAnAM sattvAnAmanAlayadharmagocaravihAratAyai dharma dezayAmi / saMlInAzayAnAM sattvAnAM mArgavyUha vizeSa - saMprakAzanatAyai dharmaM dezayAmi / adhimAnaprAptAnAM sattvAnAM sarvadharmasamatAkSAnti saMprakAzayAmi / mAyAzAThyaviSayAzayAnAM sattvAnAM bodhisattvAzayaparizuddhiM saMprakAzayAmi // I evamahaM kulaputra sarvasattvAn dharmadAnena saMgRhya sarvaduHkhadurgatipathebhyo vinivartayamAnA devamanuSyasaMpattisukhAni saMdarzayamAnA dhAtukAduccAlayamAnA sarvajJatAyAM pratiSThApayamAnA vividhairupAyamukhaiH paripAcayamAnA mahAprItivegasamudrAvabhAsapratilabdhA modAmi, pramodAmi, AttamanaskA bhavAmi / api tu khalu punarahaM kulaputra sarvadigvidikSu bodhisattvaparpanmaNDalasamudrAnavalokayamAnA nAnApraNidhAna caritAnAM bodhisattvAnAM nAnAkAyavizuddhAnAM nAnA10 prabhAmaNDalavyUhAnAmanantavarNarazmiprabhAmaNDalaM pramuJcamAnAnAM nAnAsarvajJatAnayasAgaraprasRtajJAnAlokAnAM nAnAsamAdhisamudrAvatIrNAnAM nAnAvikurvitaviSayANAM nAnAkharAGgarutasAgaranirghoSANAM nAnAbharaNavibhUpitazarIrANAM nAnAtathAgatanayAvatIrNAnAM nAnAkSetrasamudra prasaraprasRtazarIrANAM nAnAbuddhasAgarAvatIrNAnAM nAnApratisaMvinnayasAgarAvatIrNAnAM nAnAtathAgatavimokSajJAnaviSayAvabhAsitAnAM nAnAjJAnasAgarAvabhAsapratilabdhAnAM nAnAsamAdhisamudranaya15 vihAriNAM nAnAdharmavimokSavinayavikrIDitaviSayANAM nAnAsarvajJatAdvArAbhimukhAnAM nAnAdharmadhAtugaganavyUhAnAM nAnAvyUhameghagaganaspharaNAnAM nAnAparSanmaNDalasamudravyavalokayitRRNAM nAnAprItitregalokadhAtusaMnipatitAnAM nAnAbuddhakSetraprasarAnusRtAnAM nAnAdiksAgarasaMnipatitAnAM tathAgatasaMpreSitAnAM nAnAtathAgatapAdamUloccalitAnAM nAnAbodhisattvagaNaparivArANAM nAnAvyUha meghapravarSaNAnAM nAnAtathAgatanayAvatINInAM nAnAtathAgatadharmasAgaravicArANAM nAnA20 jJAnasamudrAvatIrNAnAM nAnAvyUhagarbhAvabhAsananiSaNNAnAM nAnAprItivegasamudrAn saMjanayAmi / te nAnAprItivegasamudrasaMjAtAstathAgataparSanmaNDalasamudrAnavataranti pazyanti vicArayanti / teSAM tathAgatabalApramANatAmanuvicintayatAM mahAprItivegasamudrAH saMbhavanti // 5 222 api tu khalu punarahaM kulaputra bhagavato vairocanasya lakSaNapratimaNDitAmacintyAM rUpakAyaparizuddhimavataramANA labhAmi udAraprItiprasAdaprAmodyam / praticittakSaNamananta25 madhyavarNasamudrasaMdarzana dharmadhAtuvipulaM prabhAsamaNDalamavalokayamAnA cittakSaNe cittakSaNe mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // 30 punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyAdekaikasmAdromavivarAdanantamadhyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn mahArazmisamudrAn nizcaramANAn ekaikAM ca razmimanantabuddhakSetraparamANurajaH samarazmisamudraparivArAM sarvabuddhadharmadhAtuspharaNAM sarvasattvaduHkhAni prazamayamAnAM dRSTvA cittakSaNe cittakSaNe mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya uttamAGgAdaMsakUTAbhyAM ca praticittakSaNaM sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAn sarvaratnArciH parvatamedhAn nizcaramANAn sarvadharmadhAtuspharaNAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -38.0] 38 prshaantrutsaagrvtii| 223 punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyAdekaikasmAdromavivarAt praticittakSaNaM saMrvabuddhakSetraparamANurajaHsamavarNAn nAnAgandharazmimeghAnnizcaramANAn sarvabuddhakSetraspharaNAn dRSTvA udArAn prItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyaM vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmAllakSaNAtsarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAn lakSaNamaNDitAMstathAgatavigrahameghAn nizvaramANAn / sarvalokadhAtusamudraspharaNAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyAdekaikasmAdanuvyaJjanAtpraticittakSaNaM sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAnazItyanuvyaJjanojjvalAMstathAgatanirmitakAyameghAn nizcaramANAn sarvabuddhakSetrasamudraspharaNAn sarvatathAgatadharmacakranirghoSanigarjanAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // 10 ___ punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyaM vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn vuddhavikurvitameghAn saprathamacittotpAdAn saSaTpAramitAmArgavizuddhivyUhAn sabodhisattvabhUmyAkramaNavikurvitAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyAtpraticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhi-15_5 992 lApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn devendrakAyameghAn nizcaramANAn sarvalokadhAtuspharaNAn sadevendravikurvitAn devendrakAyasaMdarzanavainayikAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyAt praticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnnAgendrakAyameghAn sanAgendravikurvitAn nAgendrakAyasaMdarzana-20 vainayikAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhAmi // punaraparaM kulaputra tasya bhagavato vairocanasya kAyaM vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn yakSendrakAyameghAn sayakSendravikurvitAn sarvadharmadhAtuspharaNAn yakSendrakAyasaMdarzanavainayikAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA 25 dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kArya vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmA- Bu8 dromavivarAdanamilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn gandharvendrakAyameghAn sagandharvendravikurvitAn sarvadharmadhAtuspharaNAn gandharvendrakAyasaMdarzanavainayikAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // 1B om. punarapara...pratilabhe.. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 gaNDavyUhasUtram / [38.0punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyaM vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAnasurendrakAyameghAnnizcaramANAn sAsurendravikuvitAnasurendrakAyasaMdarzanavainayikAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA sarvadharmadhAtugatAnAM sattvAnAM dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // 8 293 5 punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyaM vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmA dromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn garuDendrakAyameghAnnizcaramANAn sagaruDendravikurvitAn garuDendrakAyasaMdarzanavainayikAnAM sarvadharmadhAtugatAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kArya vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmA10 dromakUpAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn kinarendrakAyameghAn nizcaramANAn sakinnarendravikurvitAn kinarendrakAyasaMdarzanavinayAnAM satvAnAM dharmadhAtugatAnAM sattvAnAmabhimukha sthitvA dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kArya vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn mahoragendrakAyameghAn nizcaramANAn samahora15 gendravikurvitAn mahoragendrakAyasaMdarzanavineyAnAM sarvadharmadhAtugatAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyaM vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn manuSyendrakAyameghAnizcarataH samanuSyendravikurvitAn manuSyendrakAyasaMdarzanavineyAnAM sarvadharmadhAtugatAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA 20 dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // punaraparaM kulaputra bhagavato vairocanasya kAyaM vyavalokayamAnA praticittakSaNamekaikasmAdromavivarAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn brahmendrakAyameghAnnizcarataH sabrahmendravikurvitAn brahmendrakAyasaMdarzanavineyAnAM sarvadharmadhAtugatAnAM sattvAnAmabhimukhaM sthitvA brahmakhararutanirghoSeNa dharma dezayamAnAn dRSTvA udArAn dharmadhAtuvipulAMzcittakSaNe cittakSaNe sarvajJatAsahagatAn 25 mahAprItivegasamudrAn pratilabhe // na ca pratilabdhapUrvAn pratilabhe / nAdhigatapUrvAnadhigacchAmi / nAvatIrNapUrvAnavatarAmi / na sphuTapUrvAn spharAmi / na dRSTapUrvAn pazyAmi / na ca zrutapUrvAn zRNomi / tatkasya hetoH? kiMcApi dharmakhabhAvalakSaNaparijJeyAH sarvadharmAH, ekalakSaNAstrayadhvapathAvatArAH punaramantamadhyanirdezAH sarvadharmAH // 30 ayamasya kulaputra vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUhasya bodhisattvavimokSanayasamudrasyAvabhAsaH / api tu anantamadhyaH khalveSa vimokSo dharmadhAtunayasamudrAvatAraNatvAt / akSaya 8294 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -38.0 38 prazAntastasAgaravatI ! 225 eSa vimokSaH sarvajJatAcittotpAdAsaMbhinnatvAt / aparyanta eSa vimokSo bodhisattvacakSurvijJeyatvAt / atula eSa vimokSo'saMbhinnadharmadhAtunayatalaspharaNatvAt / samantamukha eSa vimokSa ekArambaNasarvavikurvitasamavasaraNatvAt / amogha eSa vimokSaH sarvadharmazarIrAdvayasamudAcAratvAt / anutpanna eSa vimokSo mAyopamasamudAcAratvAt / pratibhAsopama eSa vimokSo sarvajJatApraNidhAnapratibhAsasaMbhUtatvAt / nirmitopama eSa vimokSo bodhisattvacaryAsunirmitatvAt / mahA- / pRthivIsadRza eSa vimokSaH sarvajagatpratizaraNatvAt / apskandhopama epa vimokSaH sarvajaganmahAkaruNAbhiSyandanatayA / tejaHskandhopama epa vimokSaH sarvasattvatRSNAsnehaparyAdAnatayA / vAyuskandhopama epa vimokSaH sarvasattvasarvajJatApratiSThApanatayA / sAgaropama eSa vimokSaH sarvajagadguNAlaMkArAlayatvAt / meruparvatarAjopama epa vimokSaH srvdhrmjnyaanrtnsmudraabhyudgttvaat| vyUhanayavAtamaNDalasadRza eSa vimokSaH sarvadharmavimokSavidhivyUhanatayA / gaganopama eSa 10 8 295 vimokSastradhvaprAptasarvatathAgatavikurvitAvakAzatvAt / mahAmeghopama eSa vimokSaH sarvasattvAbhimukhadharmameghAbhipravarpaNatvAt / Adityopama eSa vimokSaH srvsttvaajnyaantmondhkaarvidhmntyaa| candropama eSa vimokSo mahApuNyajJAnasamudrasusamArjitatvAt / tathAgatopama eSa vimokSaH sarvatrAnugatatvAt / khacchAyopama eSa vimokSaH karmadharbhasunirmitatvAt / pratizrutkopama eSa vimokSo yathAdhimuktasarvadharmani?SanigarjanatayA / pratibhAsopama eSa vimokSo yathAzayasarva- 13 sattvavijJApanatayoM / drumarAjopama eSa vimokSaH sarvabuddhavikurvitasaMkusumitatvAt / vajropama eSa vimokSo'bhedyadharmatvAt / cintArAjamaNiratnopama eSa vimoksso'nntmdhyvikurvitsmudraabhinirhrnntyaa| vimalagarbhamaNirAjopama eSa vimokSaH sarvatryadhvatathAgatavikurvitavijJaptyanAvaraNatayA / nandidhvajamaNiratnopama eSa vimokSaH sarvabuddhadharmacakrasamatAnirghoSatvAt / evamaparimANopamopanyAsAnugamanirdezo vatAyaM kulaputra vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUho bodhisattva- 20 vimokssH|| atha khalla sudhanaH zreSThidArakaH prazAntarutasAgaravatI rAtridevatAmetadavocat-kathaM pratipadyamAnasya devate bodhisattvasya ayamevaMrUpo vimokSaH saMpadyate ? Aha-dazeme kulaputra bodhisattvAnAM mahAsaMbhArA mahAvitAnadharmA mahAvisphArA mahAdyutayo mahAvabhAsA mahAprabhAvabhAsA mahAbhAgA mahAvibhAgA mahAsaMbhavA mahAvibhavAH, yeSu pratipadyamAnAnAM bodhisattvAnA- 25 mayamevaMrUpo vimokSaH saMpadyate / katame daza ? yaduta dAnaM bodhisattvasya yathAzayasarvasattvasamudrasaMtoSaNaprasRtaM mahAvitAnadharmaH / zIlaM bodhisattvasya sarvatathAgataguNasamudrAvatArapratipattiprasRtaM mahAvitAnadharmaH / kSAntirbodhisattvasya sarvadharmakhabhAvanidhyaptiprasRtaM mahAvitAnadharmaH / vIrya bodhisattvasya sarvajJatAsamArambhAvivarlsaprasRtaM mhaavitaandhrmH| dhyAnaM bodhisattvasya sarvasattvaklezapratApaprazamanaprasRtaM mahAvitAnadharmaH / prajJA bodhisattvasya sarvadharma-30 samudraprajJAprasRtA mahAvitAnadharmaH / upAyo bodhisattvasya sarvasattvasamudraparipAkavinayaprasto 1 BdegvimAna for degvimokSa'. 2 Bom. mahApuNya...vijJApanatayA. B 119 gaNDa. 29 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 8976 gaNDavyUhasUtram / [38.0mahAvitAnadharmaH / praNidhAnaM bodhisattvasya sarvakSetrasamudraprasRtamaparAntakoTIgatakalpasarvakSetrabodhisattvacaryAvataraNatAyai mahAvitAnadharmaH / balaM vodhisattvasya sarvadharmadhAtunayasamudraprasRtaM sarvakSetreSu pratikSaNamabhisaMbodhidarzanApratiprasrabdhaye mahAvitAnadharmaH / jJAnaM bodhisattvasya tathAgatabalaprasRtaM tryadhvasarvadharmAnAvaraNajJAnavijJaptaye mahAvitAnadharmaH / ime kulaputra daza 5 bodhisattvAnAM mahAsaMbhArA mahAvitAnadharmAH, yeSu pratiSThitAnAM bodhisattvAnAmayamevaMrUpo vimokSaH saMpadyate, vizudhyati saMbhavati saMvardhate samudeti prAdurbhavati saMvartate sArIbhavati vipulIbhavati pariniSpadyate saMtiSThate // ___ sudhana Aha-kiyacciraM saMprasthitAsi devate anuttarAyAM samyaksaMbodhau ? sA avocat-asti kulaputra asya kusumatalagarbhavyUhAlaMkArasya lokadhAtusamudrasya pUrveNa 10 dazalokadhAtusamudrasahasrANyatikramya pareNa sarvaratnavimalaprabhAvyUho nAma lokdhaatusmudrH| tasya madhye sarvatathAgataprabhApraNidhini?So nAma lokadhAtuvaMzaH / tasya madhye kanakavimalaprabhAvyUho nAma lokadhAtuH sarvaratnameghavicitra adholokadhAtau sarvaratnahArajAlasAgarapratiSThitaH sarvagandhavajramaNirAjavyUhazarIraH kUTAgArapariNAhasaMsthAno vizuddho'saMkliSTaH divyvimaanbhvnmeghsNchaaditH| tatra samantAvabhAsadhvajo nAma klpH| tasmin lokadhAtau sarvaratnagarbhavicitrAbho 15 nAma bodhimaNDo'bhUt / tatra bhagavAnavivartyadharmadhAtunirghoSo nAma tathAgato'nuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbuddhaH / ahaM ca tena kAlena tena samayena tasmin vodhivRkSe puNyapradIpasaMpatketuprabhA nAma bodhimaNDadevatA abhUvam / tayA me tasya tathAgatasya abhisaMbodhivikurvitaM dRSTvA anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / tasya ca me tathAgatasya sahadarzanena tathAgataguNasamudrAvabhAso nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tasminneva lokadhAtau 20 samantasaMpUrNazrIgarbhAyAM rAjadhAnyAM tatraiva bodhimaNDe dharmadrumaparvatatejo nAma tathAgato'bhisaMbuddhaH / ahaM ca tatazzyutvA tatraiva bodhimaNDe jJAnazrIpuNyaprabhA nAma rAtridevatA abhUvam / tayA me tasya bhagavato dharmadrumaparvatatejastathAgatasya dharmacakrapravartanavikurvitaM dRSTvA sarvajagasaMdarzanasamatAvabhAsaviSayo nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe sarvadharmasAgaranirghoSarAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasya me sahadarzanena sarvadharma28 bhUmisaMvardhanasthAno nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe ratnarazmipradIpadhvajarAjo mAma tathAgata ArAgitaH / tasya me sahadarzanena samantavRkSaprabhamegho nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe guNasumeruprabhatejo nAma tathAgata ArAgitaH / tasya me sahadarzanena buddhasamudrAvabhAso nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe dharmameghanirghoSarAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasya me 30 sahadarzanena dharmasAgarapradIpo nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe jJAnolkAvabhAsarAjo nAma tathAgata ArAgito devakanyAbhUtayA / tasya me sahadarzanena sarvasattvaduHkhaprazamanapratibhAsapradIpo nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhi 8297 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 120 -38.0] 38 prshaantrutsaagrvtii| 227 maNDe dharmavikurvitavegadhvajazrIrnAma tathAgata ArAgitaH / tasya me sahadarzanena tryadhvatathAgatasaMprasthAnAvabhAsagarbho nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe dharmapradIpavikramajJAnasiMho nAma tathAgata ArAgitaH / tasya me sahadarzanena sarvalokApratihatajJAnacakraprabhatejo nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe jJAnavalaparvatatejo nAma tathAgata aaraagitH| tasya me sahadarzanena tryadhvasarvasattvacaryendriyaprabhAso nAma samAdhiH / pratilabdhaH / iti hi kulaputra tasmin samaye mayA kanakavimalaprabhe lokadhAtau tasmin samantAvabhAsadhvajakalpe dazabuddhakSetraparamANurajaHsamAH tathAgatA ArAgitAH / keciddevendrabhUtayA kecinnAgendrabhUtayA kecidyakSendrabhUtayA kecidgandharvendrabhUtayA kecidasurendrabhUtayA kecidgaruDendrabhUtayA kecitkinnarendrabhUtayA kecinmahoragendrabhUtayA kecinmanuSyendrabhUtayA kecidbrahmendrabhUtayA keciddevabhUtayA kecinmanuSyabhUtayA kecistrIbhUtayA kecitpuruSabhUtayA 10 keciddArakabhUtayA keciddArikAbhUtayA ArAgitAH / sarve ca me tathAgatAH pUjitA yathAsaMprAptaiH pUjApariSkAraiH / sarve ca te tathAgatA upasthitAH / sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAM dharmadezanA zrutA // sA ahaM tatazzyutvA tasminneva lokadhAtau vuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn vodhi- sattvacayA~ caritvA tatazzyutvA iha kusumatalagarbhavyUhAlaMkAre lokadhAtusamudre asmin sahA-15 lokadhAtAvupapannA / tayA me bhagavAn krakucchandastathAgata ArAgitaH / tasya ca me sahadarzanena sarvAndhakAravirajapratibhAso nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaraM kanakamunistathAgata aaraagitH| tasya ca me sahadarzanena sarvakSetrasAgarAvabhAsAnugataspharaNo nAma samAdhiH prtilbdhH| tasyAnantaraM kAzyapastathAgataH ArAgitaH / tasya ca me sahadarzanena sarvasattvamantrasamudranigarjanakharanirghoSo nAma samAdhiH pratilabdhaH / tasyAnantaramayaM bhagavAn 20 vairocanastathAgata ArAgitaH / tadbodhimaNDe tathAgatAbhisaMbodhivikurvitamukhasamudrAn praticittakSaNe saMdarzayamAnAn dRSTvA mayA eSa vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUho bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH, yasya sahapratilambhAddazabuddhakSetrAnabhilApyAnabhilApyaparamANurajaHsamAn sarvadharmadhAtunayasamudrAnavatIrNA / teSu ca sarvadharmadhAtunayasamudrAntargateSu sarvabuddhakSetreSu yAni sarvaparamANurajAMsi, teSu ekaikasmin paramANurajasi dazAnabhilApyabuddhakSetraparamANuraja:- 25 samAni buddhakSetrANyavatIrya pazyAmi / teSu ca sarvakSetreSvekakasmin buddhakSetre bhagavantaM vairocanaM bodhimaNDavaragataM praticittakSaNamabhisaMbodhivikurvitaM saMdarzayamAnAnekaikena ca abhisaMbodhivikurvitena sarvadharmadhAtunayasAgarAn spharantaM pazyAmi / teSAM ca sarvatathAgatAnAmekaikasya ca tathAgatasya pAdamUlagatamAtmAnaM saMjAne / ye ca teSu lokadhAtuSu te tathAgatA bodhimaNDagatA dharma dezayanti, taM sarva zRNomi / ye ca teSAM sarvatathAgatAnAM nirmANasamudrAH 30 sarvaromavivarebhyo nizcarya dharmameghasamudrAn nigarjamAnAn nAnAvikurvitAni saMdarzayamAnAn 8 208 1B tato cyutA. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S200 228 gnnddvyuuhsuutrm| [38.0sarvadharmadhAtudiksamudrAntargateSu kSetrasamudreSu sarvalokadhAtuvaMzeSu sarvalokadhAtuprasareSu sarvasattvaprasareSu nAnAgatyupapanneSu sattvAzayavazena nAnAsaMjJAgatairdharmacakra pravartayanti, taM sarva saMdhArayAmi, pratipadye, nidhyAyAmi / sarvArthapadavyaJjanogahavegavikramayA dhAraNyA udlAmi sarvadharmamaNDalavizuddhigarbhAnugamayA prajJayA parizodhayAmi / sarvadharmasAgarapravicayAbhijJayA gatyAnu5 gacchAmi / tryadhvavipulayA buddhyA spharAmi / tathAgatasamatAnugAminyA prajJayA sAmIkaromi / sarvadharmanayAnabhiniharAmi / sarvadharmamegheSu sUtrAntameghAnabhinirharAmi / sarvasUtrAntamedheSu dharmasamudrAn parisaMsthApayAmi / sarvadharmasamudreSu dharmaparivartAn samavasarAmi / sarvadharmaparivarteSu dharmameghAn saMjAne / sarvadharmamegheSu dharmormIn saMjanayAmi / sarvadharmormiSu dharmaprItivegasAgarAn pratilabhe / sarvadharmaprItivegasAgareSu bhUmipratilambhavegAnabhinirharAmi / sarvabhUmivegeSu samAdhi10 samudravegAnabhinirharAmi / sarvasamAdhisamudramegheSu buddhadarzanasamudrAn pratilabhe / sarvabuddhadarzana samudreSvavabhAsasamudrAn pratilabhe / sarvAvabhAsasamudreSu tryadhvajJAnamaNDalabhUmIH parisaMsthApayAmi anantamadhyadiksAgaraspharaNayogena, aprameyatathAgatapUrvAntacaryAsamudrAvataraNayogena, aprameyatathAgatapUrvayogasamudrajJAnAvabhAsayogena, aprameyatathAgatajJAnAlokapratilambhayogena, aprameya tathAgatazIlamaNDalaparizuddhyavabhAsayogena, aprameyatathAgatakSAntibhUmiparizodhanayogena, aprameya15 tathAgatamahAvIryavegavivardhanavikramajJAnAvabhAsapratilambhayogena, aprameyatathAgatadhyAnamaNDala dhyAnAgamasamudraparizuddhiprayogAvabhAsapratilambhayogena, aprameyatathAgataprajJApAramitAnayasAgaraparizuddhivijJalyavabhAsayogena, aprameyatathAgatopAyakauzalyapAramitAnayasamudrAvataraNayogena, aprameyatathAgatapraNidhAnapAramitAnayasamudrAvataraNayogena, aprameyatathAgatapuNyajJAnabalapAramitA saMvardhanasaMvasanajJAnapratilambhayogena, aprameyatathAgatajJAnapAramitAnayasAgaravicArapralambhayogena, 20 aprameyatathAgatapUrvavodhisattvabhUmyAkramaNajJAnAvabhAsapratilambhayogena, aprameyatathAgatabhUmyAkramaNasaMdhivikurvitakalpasAgarasaMvasanayogena, aprameyatathAgatapUrvabodhisattvabhUmimaNDalAkramaNayogena, aprameyatathAgatabodhisattvabhUmisaMvasanayogena, aprameyatathAgatabodhisattvabhUmiparizodhanayogena, aprameyatathAgatajJAnasAgaravicAraNayogena, aprameyatathAgatajJAnAvabhAsapratilAbhayogena, aprameyatathAgatabodhisattvabhUtAzeSapUrvabuddhadarzanAnubandhavijJaptiyogena, aprameyatathAgatabodhisattva25 bhUtAzeSapUrvabuddhasamudradarzanakalpasamudrasaMvAsayogena, aprameyatathAgatapUrvabodhisattvabhUtAzeSakSetra samudraspharaNakAyAbhinitrajJAnAvabhAsapratilAbhayogena,aprameyatathAgatavipulapUrvabodhisattvacaryAnavazeSadharmadhAtuspharaNayogena,aprameyatathAgatapUrvabodhisattvacaryAnAnopAyasukhasarvasattvaparipAcanavinayasaMdarzanayogena, aprameyatathAgatasarvadiksamudrAnavazeSaprabhAprasaraspharaNayogena, aprameyatathAgatasattvAbhimukhavikurvitasaMdarzanayogena, aprameyatathAgatabhUmyAkramaNajJAnAvabhAsayogena, aprameyatathAgatAbhisaMbodhivikurvaNajJAnAvabhAsapratilAbhayogena, aprameyatathAgatadharmacakrapravartanasarvadharmameghAnavazeSasaMpratIcchanasaMdhAraNayogena, aprameyatathAgatalakSaNasamudravijJaptijJAnAvabhAsapratilAbhayogena, aprameyatathAgatakAyasamudasamudAcAravijJaptyavabhAsapratilAbhayogena, aprameyatathAgata 8300 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 15 -38.4] 38 prshaantrutsaagrvtii| 229 vipulaviSayajJAnAvabhAsapratilAbhayogena / teSAM ca tathAgatAnAM praticittakSaNaM prathamacittotpAdamAdAya yAvatsaddharmAntardhAnaM sarvamavatarAmi // yatpunarevaM vadasi-kiyaccirapratilabdhastvayAyaM vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUho bodhisattvavimokSa iti / yanmayA vibuddhakSetraparamANurajaHsamAnAM buddhakalpAnAM pareNa kanakavimalaprabhAyAM lokadhAtau puNyapradIpasaMpatsamantaketuprabhA bodhivRkSadevatA abhUt , tayA / avaivartyadharmadhAtunirghoSasya tathAgatasya dharmadezanAM zrutvA anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAdya tAn vibuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn bodhisattvacaryAM caritvA iha sahAyAM lokadhAtAvupapadya krakucchandapramukhAH zAkyamuniparyavasAnA bhadrakalpikAstathAgatA aaraagitaaH| anAgatAMzca sarvAnArAgayiSyAmi / yatheha lokadhAtau, tathA sarvalokadhAtuSvanAgatAn buddhavaMzAnArAgayiSyAmi, pUjayiSyAmi / adyApi hi kulaputra sA kanakavimalaprabhA lokadhAtu- 10 stiSThati acchinnbuddhvNshH| tasmAttarhi kulaputra iha naye mahatA bodhisattvavikrameNa prayoktavyam // atha khalu prazAntarutasAgaravatI rAtridevatA tasyAM velAyAmetameva vipulaprItivega- saMbhavacittakSaNavyUha bodhisattvavimokSaM bhUyasyA mAtrayA pradarzayamAnA sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhiradhyabhASata zaNu sUdhanA vacanametu mamA __ yathayaM vimokSa pratilabdhu zubham / zrutvA ca prItibala saMjaniyA etaM vimokSanayamotarahi // 1 // bahu kalpasAgara purA caritA cittAzayaM svaku vizodhayati / adhimuktivega vipulAM janiyA sarvajJajJAnanagarAbhimukham // 2 // zrutvA triyadhvaparamA sugatA nadhimukti teSu vipulAM janiya / sarvaiH sukhaiH saparivAra mayA te upasthitAH sabahukalpazatAn // 3 // dRSTvA mayA purimakAH sugatAH saMpUjitA janahitAya caran / dharmazca me nirupamo'yu zrutaH prItibalaM vipulaM saMjaniyA // 4 // 30 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 gaNDavyUhasUtram / [38.5mAtA pitA gurujanaH satataM ___ maya satkRtA hitasukhena tadA / upasthAnu gauravasthitAya kRtaM etaM vimokSanayamotaramANA // 5 // jIrNAturA dhanavihIna narA __ vikalendriyA dukhi anAtha bahU / te me sukhe sthapiya maitramanA sudhanA sanAtha kRta jAtizatAn // 6 // rAjAgnitaskarajalaprabhavA siMhadvipA hi parazatrubhayAt / vividhairbhayairbhavasamudragatA maya trAyitA vicaratIya purA // 7 // klezapratApita sadA tribhave kaH prabhAvita tathA azubhaiH / saMsAraparvataprapAtagatA ___ maya trAyitA bhavagatISu prajA // 8 // ye duHkhadurgatiprapAtabhayAH tIvrA nirantarakharA subhuu| jAtIjarAmaraNarogabhayA loke mayA zamita te nikhilA // 9 // saMsAratIvradukhasaMzamanaM sattvAna sarvasukhasaMjananam / atyantabuddhasukhasaMjananaM aparAntakalpa praNidhAnu mama // 10 // ___25 etamahaM kulaputra vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUha bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM . mayA zakyaM sarvadharmadhAtunayasAgarAvatIrNAnAM bodhisattvAnAmAdhyAtmikabAhyaniravazeSaduHkha5802vipramuktAnAM sarvakalpasaMjJAgatajJAnapratilabdhAnAM sarvalokadhAtusamudrasaMbhavavibhavajJAnakuzalAnAM caryA jJAtuM guNAn vA vaktum // ___ gaccha kulaputra, iyamihaiva bodhimaNDe bhagavato vairocanasya parSanmaNDale sarvanagararakSA30 saMbhavatejaHzrIrnAma rAtridevatA / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // Som, kamaiH RS om. degvibhava Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -38.17] 38 prazAntarutasAgaravatI / 231 atha khallu sudhanaH zreSThidArakaH prazAntarutasAgaravatI rAtridevatAmAbhiH sArUpyAbhirgAthAbhiradhyabhASata kalyANamitreNa samAnuziSTe upAgatastubhya sakAzu devi / / pazyAmi te Asanu saMniSaNNA anantamadhyena samucchrayeNa // 11 // na varNasaMsthAnanimittagocarai bhavAzritairnApi ca bhAvasaMjJibhiH / na hInasattvaiviparItadarzibhiH zakyastava jJAtumayaM hi gocaraH // 12 // jJAtuM na lokena sahadevakena tvapUrNarUpasya nimitta zakyam / kalpAnanantAn samudIkSatApi tathA hi te rUpamanantadarzanam // 13 // skandhAlayAduccalitAsi devi pratiSThitA nAyataneSu ca tvam / lokavyatItA ca vitIrNakAGkSA saMdRzyase loki vikuvemANA // 14 // aniJjaprAptAsyanaghA asaGgA vizodhitaM te vairajJAnacakSuH / rajaHpathe sarvarajapramANAn yenekSase buddha vikurvamANAn // 15 // kAyo hi te dharmazarIragarbhaH cittaM ca te jJAnamayaM asaGgam / samantaobhAsaprabhAsitA tva___ mAloku loke janayasyanantam // 16 // cittAdanantaM samudeti karma vicitritaH karmaNa srvlokH| cittakhabhAvaM ca jagadviditvA jagatsamAn darzayasi khakAyAn // 17 // 1S lacuna for sahadevakena supplied from B. R S bala. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 gaNDavyUhasUtram [38.18khapnopamaM lokamimaM viditvA buddhAMzca sarvAn pratibhAsakalpAn / dharmAn pratizrutkasamAnazeSA nasajjamAnA jagati pravartase // 18 // tryadhvasthitasyApi janasya devi pratikSaNaM darzayasi khakAyam / dvayapravRttirna ca te'sti citte dharma vadasyeva ca sarvadikSu // 19 // rajasyanantA hi mahAsamudrA tathAmitAH sttvmhaasmudraaH| anantamadhyA sugatArNavAzca vimokSacaryasya hi gocaraste // 20 // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH prazAntarutasAgaravatI rAtridevatAmAbhirgAthAbhirabhi Tutya anekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya prazAntarutasAgaravalyA B 122 15rAtridevatAyA antikaaprkraantH|| 36 // 40 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 sarvanagararakSAsaMbhava tejaH zrIH / atha khalu sudhanaH zreSThidArakastaM vipulaprItivegasaMbhavacittakSaNavyUhaM bodhisattvavimokSaM bhAvayan saMbhAvayan prazAntarutasAgaravatyA rAtridevatAyA avavAdAnuzAsanImanusmaran, nigamayan, ekaikapadavyaJjanAne kanayApramANAzayaM dharmatAnayajJAnamanusmaran, smRtAvupanivadhnan, matyA pravicinvan, gatyA anugacchan, buddhyA vipulIkurvan, kAyena spRSTvA viharan, 5 avataran, anupravizan, anupUrveNa yena sarvanagararakSAsaMbhavatejaH zrI rAtridevatA tenopasaMkrAntaH / so'pazyat sarvanagararakSAsaMbhavatejaH zriyaM rAtridevatAM sarvanagarabhavanaprabhAsamaNirAjagarbhamahApadmAsane niSaNNAmanabhilApyarAtridevatAparivArAM sarvadiksattvajagadabhimukhena kAyena sarvajagadrUpasamena kAyena sarvasattvAbhimukhena kAyena sarvajagadanuliptena kAyena sarvajagatsamazarIreNa kAyena sarvajagadabhyudgatena kAyena sarvajagatparipAkavinayAkUlena kAyena 10 samantadiGnigarjanena kAyena sarvajagadasaMkrAntena kAyena sarvAvaraNAtyantasamudghATitena kAyena tathAgatakhabhAvena kAyena sarvajagadvinayaniSThAparyavasAnena kAyena || S 303 S 304 dRSTvA ca tuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAtaH sarvanagararakSAsaMbhavateja:zriyo rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandya sarvanagararakSA saMbhavatejaH zriyaM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya sarvanagararakSAsaMbhavatejaH zriyo rAtridevatAyAH purataH prAJjali: 15 sthitvA evamAha - ahaM khalu devate anuttarAyAM samyaksaMbodhau saMprasthitaH / tadvadakha me devate kathaM bodhisattvo bodhisattvatcaryAyAM carannupakArIbhUto bhavati sattvAnAm / kathaM ca sattvAnanuttareNa saMgraheNa saMgRhNAti / kathaM bodhisattvastathAgatAnujJAto bodhisattvakarmaNi prayukto bhavati, yathAprayuktasya bodhisattvasya Asanno bhavati dharmarAjaH / evamukte sarvanagararakSAsaMbhavatejaH zrI rAtridevatA sudhanaM zreSThidArakametadavocat - sAdhu sAdhu kulaputra, yastvaM sarvajagatparipAka - 20 vinayaniSThAgamanatAyai sarvatathAgatavaMzasaMdhAraNaprayoganiSThAgamanatAyai sarvadikprasaraspharaNajJAnaprayogatAyai sarvadharmadhAtunayasAgarAvataraNAbhimukhatAyai AkAzasamatalAnantajJAnajJeyaspharaNatAyai sarvatathAgatadharmacakrapratIcchanasaMdhAraNatAyai yathAzayasarvajagatsamudra dharmamevAbhipravarSaNacaryAnayaM paripRcchasi / ahaM kulaputra manojJarutagambhIravikurvitapravezasya bodhisattvavimokSasya lAbhinI / sA khalu punarahaM kulaputra anena vimokSeNa samanvAgatA asaGgamahAdharmabhANakapaTTabaddhAdhyA - 25 lambana prayogA sarvatathAgatadharmakozavizrANanapraNidhAnA mahAkaruNAmaitrIbalapratilabdhA sarva - sattvabodhicittapratiSThApanatAyai sarvasattvArthakriyAsaMprasthitA apratiprasrandhabodhicittakuzalamUlasaMbhAropacayAya sarvajagatsArathi bhUmisaMprasthitA sarvasattvAnAM sarvajJatAmArgapratiSThApanatAyai, sarvaloke dharmameghadharmasUryasaMbhavaprayogA aprameyakuzalamUlaprabhavasarvalokAvabhAsanatAyai, sarvajagatsamacittaprasRtApratiprazrabdhA sarvajagatkuzalamUlAbhisaMskArasaMmArjanaprayogavijJAnatAyai, vizuddha - 20 cittaprayogA sarvakuzala karmapathapradakSiNakarmAntatayA sarvasattvasArthavAhatvAya saMprasthitA sarvA 4 Bom. saMbhAro... misaMskAra. gaNDa 30 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3305 234 gnnddvyuuhsuutrm| [39.0kuzalakarmapathaprahINA sarvasattvakuzaladharmapratiSThApanakarmaprayogA sarvasattvakSemagatisaMpradarzanaprayogA sarvasattvayAnavyUhapUrvagamasaMprasthitA sarvakuzaladharmacakracaraNasarvasattvapratiSThApanaprayogA sarvakalyANamitrAbhedyopacaraNAbhirAdhanasaMprasthitA sarvasattvatathAgatazAsanapratiSThApanaprayogA dharmadAnapUrvaMgamasarvazukkadharmasamArambhaprayogA sarvajJatAcittotpAdAbhijAtadRDhAbhedyAzayA vajranArAyaNa5 garbhadRDhavuddhabalAramvaNavipulacittamaNDalA kalyANamitramupanizritya viharAmi / sarvaklezakarmA varaNaparvatavikiraNacittA sarvajJatAsaMbhArasamArambhA sarvazukladharmasamarjanaprayogA anantamadhyasarvajJatAbhimukhAramvaNacetanAprayogaprayuktA // sA khalu punarahaM kulaputra evaMrUpaM sarvasattvavijJApanaM dharmAlokamukhaM parizodhayamAnA kuzalamUlopacayasaMbhArapratyupasthitAM dazabhirAkArairdharmadhAtuM vyavalokayAmi anugacchAmi 10 asarAmi / katamairdazabhiH? yaduta aprameyaM dharmadhAtumanugacchAmi vipulajJAnAlokapratilAbhena / anantamadhyadharmadhAtumanugacchAmi sarvatathAgatavikurvitavijJaptaye / aparyantadharmadhAtumanugacchAmi sarvabuddhakSetrAkramaNatathAgatapUjopasthAnaparipUraye / asImAprAptaM dharmadhAtumavatarAmi sarvalokadhAtusamudreSu bodhisattvacaryAsaMdarzanatAyai / avyavacchinnaM dharmadhAtumavatarAmi asaMbhinnatathAgatajJAnamaNDalAvataraNatAyai / ekotIbhAvagataM dharmadhAtumavatarAmi yathAzayasarvasattvavijJapanatathAgata15 kharamaNDalAvataraNatAyai / khabhAvavimalaM dharmadhAtumavatarAmi srvjgdvinynisstthaagtpuurvprnnidhaannisstthaavtrnntaayai| sarvajagatsamatAnugataM dharmadhAtumavatarAmi samantabhadrabodhisattvacaryAprasarapravezAya / ekAlaMkAraM sarvadharmadhAtumavatarAmi samantabhadravodhisattvacaryAvikurvitAlaMkArAvataraNatAyai / avinAzanaM dharmadhAtumavatarAmi sarvakuzaladharmadhAtuspharaNavizuddhyavinAzadharmatAya / ebhirahaM kulaputra dazabhirAkAraiH sarvadharmadhAtuM vyavalokayAmi anugacchAmi prasarAmi B 123_20 sarvakuzalamUlasaMbhAropacayAya buddhamAhAtmyAvataraNatAyai acintyabuddhaviSayAnugamAya // punaraparaM kulaputra ahamevaM tathAgatamAhAtmyAnugatairmanasikArairdazabhirdhAraNImaNDalaparivartasahasraH sattvAnAM dharma dezayAmi / katamairdazabhiH? yaduta sarvadharmasamudrasamavasaraNena ca nAmnA dhAraNImaNDalena / sarvadharmAdhiSThAnena ca dhAraNImaNDalena / sarvadharmameghasaMpratIcchanena ca dhAraNImaNDalena / sarvatathAgatasmRtipradIpena ca dhAraNImaNDalena / sarvasattvakarmasamudrapradIpa25 garbheNa ca dhAraNImaNDalena / sarvayAnanayasamudravimalasamavasaraNena ca dhAraNImaNDalena / sarvatathAgatanAmacakrAvartanirghoSeNa ca dhAraNImaNDalena / tryadhvabuddhapUrvanirvANapraNidhAnasAgaranirdezasamavasaraNena ca dhAraNImaNDalena / sarvadharmAbhimukhAvartavegena ca dhAraNImaNDalena / sarvajJatAvezaprameNa ca nAmnA dhAraNImaNDalena / etAni ca kulaputra daza dhAraNImaNDalAni pramukhaM kRtvA dazabhirdhAraNImaNDalaparivartasahasraiH sattvAnAM dharma dezayAmi // 80 punaraparaM kulaputra zrutamayyA prajJayA sattvAnAM dharma dezayAmi, cintAmayyA bhAvanAmayyA prajJayA sattvAnAM dharma dezayAmi / ekamapi bhavaparivartamArabhya satsvAnAM dharma dezayAmi / S175 - 1S om. dharma'. 2 B adhiSThAnaM. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 131 39 srvngrkssaasNbhvmejHshriiH| sarvabhavasamudraparivAnapyArabhya sattvAnAM dharma dezayAmi / ekasyApi tathAgatasya nAmacakrasamudramArabhya dharma dezayAmi / ekamapi lokadhAtusamudramArabhya dharma dezayAmi / sarvalokadhAtusamudrAnapyArabhya dharma dezayAmi / ekamapi buddhavyAkaraNasamudramArabhya dharma dezayAmi / sarvatathAgatavyAkaraNasamudrAnapyArabhya dharma dezayAmi / ekamapi tathAgataparpanmaNDalasamudramArabhya / dharma dezayAmi / sarvatathAgataparSanmaNDalasamudrAnapyArabhya dharma dezayAmi / ekamapi tathAgatadharmacakramArabhya dharma dezayAmi / sarvatathAgatadharmacakrasamudrAnapyArabhya dharma dezayAmi / ekamapi sUtrAntamArabhya dharma dezayAmi / sarvatathAgatadharmacakrasamavasaraNAnapi sUtrAntAnArabhya dharma dezayAmi / ekamapi tathAgataparpanmaNDalasaMnipAtamArabhya dharma dezayAmi / sarvatathAgataparSa- nmaNDalasamudrAnapyArabhya dharmaM dezayAmi / ekamapi sarvajJatAcittamArabhya dharma dezayAmi / sarvabodhi-10 cittAsamudrAnapyArabhya dharma dezayAmi / ekamapi yAnamArabhya dharma dezayAmi / sarvayAnaniryANasamudrAnapyArabhya dharma dezayAmi / etatpramukhairahaM kulaputra anabhilApyairdezanAnayAbhinihAraiH sattvAnAM dharmaM dezayAmi / evamahaM kulaputra dharmadhAtunayAsaMbhinnAMstathAgatasamudrAnavataramANA sarvasattvAnAM dharmadezanayA anuttaradharmasaMgrahaM kurvANA samantabhadrabodhisattvacaryAparAntakoTIgatAn kalpasamudrAn saMvasamAnA etanmanojJarutagambhIravikurvitapravezaM bodhisattva-11 vimokSaM bhAvayAmi ekaikacittakSaNavivardhanena vimokSaviSayabhAvanAnayena / ekaikena ca vimokSaviSayabhAvanAnayena praticittakSaNaM sarvadharmadhAtuM spharAmi / / sudhana Aha--Azcarya devate yAvadgambhIra eSa bodhisattvavimokSaH / kiyaccirapratilabdhaH tvayAyamArye bodhisattvavimokSaH ? Aha-bhUtapUrva kulaputra atIte'dhvani lokadhAtuparivartaparamANurajaHsamAnAM kalpAnAM pareNa dhArcinagarameghA nAma lokadhAturabhUt cAturdIpaloka- 20 dhAtuparamANurajaHsamagandhamaNisumerujAlapratiSThitA sarvatathAgatapUrvapraNidhAnanirghoSapadmasaMdhivyUhA sarvasattvakarmasamudrasaMbhUtamaNirAjasAgarazarIrA mahApadmasaMsthAnA vizuddhasaMkliSTA sumeruparamANurajaHsamapuSpacakravAlaparivRtA sumeruparamANurajaHsamagandhamaNisumervabhyudgatAlaMkArA sumeruparamANurajaHsamamahAcAturdIpikAlaMkArA / ekaikasyAM cAturdIpikAyAmanabhilApyAnabhilApyanagarakoTIniyutazatasahasrANyabhUvan // 25 tasyAM khalu kulaputra lokadhAtau vimalaprabho nAma kalpo'bhUt sumeruparamANurajaHsamatathAgataprabhavaH / tasyAM ca dharmArcinagarameghAyAM lokadhAtau madhyamA vicitradhvajA nAma cAturdIpikAbhUt / tasyA madhye samantaratnakusumaprabhA nAma rAjadhAnyabhUt / tasyA rAjadhAnyA nAtidUre dharmarAjabhavanapratibhAso nAma bodhimaNDo'bhUt / tatra bodhimaNDe sarvadharmasAgaranirghoSaprabharAjo nAma tathAgata udapAdi teSAM sumeruparamANurajaHsamAnAM tathAgatAnAM prathamakalpikaH / tena ca samayena vimalavakrabhAnuprabho nAma rAjA abhUt cakravartI / tena tasya 30 bhagavataH sarvadharmasAgaranirghoSaprabharAjJastathAgatasyAntikAt sarvadharmasAgaro nAma sUtrAnta udgRhItaH / udgRhya ca dharmacakramanupravartitam / parinirvRtasya ca pravajitvAzAsanaM saMdhAri 5 307 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8308 gaNDavyahararAtram / [39,0tam / zAsanAntardhAnakAle ca sahasradhA bhinne zAsane dazanayazatabhinnAyAM dharmadezanAyAmanantarakalpakaSAye pratyupasthite sarvakarmaklezAvaraNAvRtAnAM sattvAnAM kalahavigrahavivAdamApannAnAM bhikSUNAM ca buddhazAsanaguNAnathikAnAM viSayaratiparAyaNAnAM rAjacaurakathAbhiratAnAM strIjanapadasamudrakathAbhiratAnAM lokAyatagantrAbhiratAnAmudvegasaMjananArthaM dhArmika ulkAsaH 5 kRto'bhUt-aho vateyamanekakalpasamudAnItA mahAdharmolkA antardhAsyatIti saMvegajananIyA kathA kRtA / sa UrdhvaM gaganatale saptatAlamAtramabhyudgamya anantavarNAnacimeghAnnizcArya nAnAvarNAn mahArazmijAlavyUhAn kAyAdutsRjya anekavarNayA prabhayA loke klezatApaM zamayitvA anantamadhyAn sattvAn bodhau pratiSThApayAmAsa / tacca tathAgatazAsanaM punavAlayitvA SaSTivarSasahasrANyasthAt // 10 tena ca samayena dharmacakranirmANaprabhA nAma bhikSuNyabhUt tasyaiva vimalacakrabhAnu prabhasya cakravartino duhitA bhikSuNIzatasahasraparivArA / sA taM saMvegazabdaM zrutvA tacca mahAprAtihAryaM dRSTvA saparivArA bodhAya cittamutpAdayAmAsa / tacca bhikSuNIzatasahasramanuttarAyAM samyaksaMbodhAvavaivartikamabhUt / tathAgatasaMmukhIbhAvasamavasaraNaM ca nAma samAdhi pratyalabhata / sarvatathAgatadharmacakranirmANaprabhaM ca nAma dhAraNI sarvadharmasAgaranayapravezAM ca nAma prajJA16 pAramitA pratyalabhata / dharmacakranirmANaprabhA ca bhikSuNI sarvatathAgatazAsanasaMbhavAvabhAsapradIpaM ca nAma samAdhim , etaM ca manojJarutagambhIravikurvitapravezaM ca vodhisattvavimokSaM sUkSmamRdukaM pratyalamata, yatpratilAbhAdasya sarvadharmasAgarani|paprabharAjasya tathAgatasya tatsarva vikurvitamAmukhIbhUtam // tatkiM manyase kulaputra anyaH sa tena kAlena tena samayena vimalavaktramAnuprabho 20 nAma rAjAbhUccakravartI yena tatsarvadharmasAgaranirghoSaprabharAjJastathAgatasya zAsane pravrajitvA dharma cakramanupravartitam , parinirvRtasya ca zAsanAntardhAnakAlasamaye zAsanaM saMdhAritam , mahAdharmolkA ca jvalitA ? na khalu punaste kulaputra evaM draSTavyam / samantabhadro bodhisattvaH sa tena kAlena tena samayena vimalavaktrabhAnuprabho nAma rAjA abhUccakravartI / talkiM manyase kulaputra anyA sA tena kAlena tena samayena vimalavaktrabhAnuprabhasya rAjJazcakravartino dharmacakra25 nirmANaprabhA nAma duhitA bhikSuNyabhUdbhikSuNIzatasahasraparivArA ? na khalvevaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena samayena dharmacakranirmANaprabhA nAma bhikSuNyabhUvam ? mayA tattasya sarvadharmasAgaranirghoSagrabharAjJastathAgatasya zAsanaM saMdhAritam / tacca bhikSuNIzatasahasraM sarvamavaivartika kRtamanuttarAyAM samyaksaMbodhau / tathAgatasaMmukhIbhAvasamavasaraNe ca samAdhau pratiSThApitam / sarvatathAgatadharmacakravajraprabhAyAM dhAraNyAM sarvadharmasAgaranayapravezAyAM ca prajJApAramitAyAM pratiSThApitam // 30 tasya ca mayA tathAgatasyAnantaraM vimaladharmaparvatajJAnazikharAbho nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM maNDalAvabhAsaprabhacUDo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharma- . bhAskarazrImegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmasAgaranirdezaghoSo nAma tathAgata .8309 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -39.0] 3. sarvanagararakSApAvarejaHzrIH / 237 aaraagitH| tasyAnantaraM dharmAdityajJAnamaNDalapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmakusumaketudhvajamegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmArciHparvataketurAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmanayagambhIrazrIcandro nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM dharmajJAnasaMbhavasamantapratibhAsagarbho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM jJAnAkaracUDo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM zailendrazrIgarbharAjo nAma 5 tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantamukhajJAnabhadramerurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM sarvadharmavIryavegadhvajo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmaratnakusumazrImegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM zAntiprabhagambhIrakUTo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM razminetrapratibhAsaprabhacandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM jJAnArciHzrIsAgaro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantajJAnabhadramaNDalo nAma tathAgata 10 aaraagitH| tasyAnantaraM adhaUrdhvadigjJAnAvabhAso nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM razmisaMkusumitapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM jJAnasiMhaketudhvajarAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantasUryAvabhAsaprabharAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratnalakSaNavibhUSitamerurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM sUryavikramasamantapratibhAso nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmajAlavibuddhazrIcandro nAma tathAgata 15 ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmapadmapraphullitazrImegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM lakSaNasUryacakrasamantaprabho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantAvabhAsadharmazrIghoSo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM vaizArayavajranArAyaNasiMho nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM samantajJAnadhvajazUro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmapadmaphullagAtro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM guNakusumazrIsAgaro nAma tathAgata aaraagitH| 20 tasyAnantaraM dharmadhanazikharAbhaskandho nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM jJAnazikharArcimegho nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM samantadharmadvAravahanazikharAbho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM bodhimaNDavivuddhazrIcandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmolkAjvalanazrIcandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantapratibhAsacUDo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM dharmameghadhvajapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM vajrasAgaradhvajamegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM yazaHparvatazrImegho nAma tathAgata 25 ArAgitaH / tasyAnantaraM candanazrIcandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantazrIkusumatejAbho nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM sarvasattvAvabhAsatejo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM guNapadmazrIgarbho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM gandhArciravabhAsarAjo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM hetupo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM lakSaNaparvatavairocano nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantavighuSTakIrtidhvajo nAma tathAgata 30 3310 B 125 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8311 gnnddvyuuhmRtrg| [ 39.0aaraagitH| tasyAnantaraM samajJAnaprabhAmerurnAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM dharmanagaraprabhazrInabha tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM drumaparvatatejo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantazrIvairocanaketurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmasAgaranirnAdani|po nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM sarvadharmabhAvanArambhasaMbhavatejo nAma tathAgata ArAgitaH / 5 tamyAnantaraM samantajJAnAbhapravero nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM varalakSaNazrI ma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmabalazUladhvajo nAma tathAgata aurAgitaH / tasyAnantaraM dharmacakraprabhani?So nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM razmiguNamakuTajJAnaprajJAprabho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmacakracandrodgatazrIrnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmapadmavairocanavibuddhaketurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratna10 padmAvabhAsagarbho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratnazrIzikharamedhapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantasUcisuvizuddhajJAnakusumo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM nAnArazmizrImerugarbho nAma tathAgata ArauMgitaH / tasyAnantaraM razmimaNDala. zikhararAjo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM puNyameghacUDo nAma tathAgata aurogitaH / tasyAnantaraM dharmazikharadhvajamegho nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM guNaparvatatejo nAma 15 tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmasUryameghapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmameghavighuSTakIrtirAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmamaNDalapaTalamegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM vibuddhajJAnabodhidhvajatejo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmamaNDalavibuddhazrIcandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM kanakamaNi parvatatejobhadro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM bhadrazrImerutejo nAma tathAgata 20 ArAgitaH / tasyAnantaraM samantaprajJaptini?pamegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmamalazrIkUTo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM gandhArcimeghazrIrAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM kanakamaNiparvataghoSo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM uSNISakozasarvadharmaprabhAmaNDalamegho nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM dharmacakrajvalanatejo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM zailazikharAbhyudgatatejo nAma 25 tathagata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantavIryolkAvabhAsamegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samAdhimudrAvipulamakuTaprajJAprabho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratnarucirazrIrAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmolkAratnavitAnaghoSo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmagaganakAntasiMhaprabho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM lakSaNavibhUSitadhvajacandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM razmiparvatavidyotitamegho 30 nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM anAvaraNadharmagaganaprabho nAma tathAgata ArAgitaH / Som. tasyA...gitaH. 2 B prabho. 3S om. tasyA...gitaH. 4S om. tasya"gitaH. 5% om. tasyA'"gitaH. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 B 128 -39.0] 39 sarvanagararakSAsaMbhavatejAzrIH / tasyAnantaraM lakSaNarucirasupuSpitAGgo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM lokendrapravara- prabhaghoSo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM sarvadharmasamAdhiprabhaghopo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dvArasvaraprabhUtakozo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmajvalanArciHsAgaraghoSo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM tryadhvalakSaNapratibhAsatejo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dhamarmaNDalazrIzikharAbhaprabho nAma tathAgata ArAgitaH / / tasyAnantaraM dharmadhAtusiMhaprabho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM sarvasamAdhisAgarAvabhAsasiMho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantajJAnaprabhAso nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantaprajJAbhadharmanagarapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH // iti hi kulaputra etadbuddhazataM pramukhaM kRtvA tasmin vimalAbhe kalpe sumeruparamANurajaHsamAstathAgatA utpannA abhUvan / teSAM khalu punaH kulaputra sumeruparamANurajaHsamAnAM 10 tathAgatAnAM sarvapazcimo dharmadhAtunagarAbhajJAnapradIparAjo nAma tathAgato'bhUt / te khalu mayA kulaputra sumeruparamANurajaHsamAstathAgatAH sarvadharmasAgaranirghopaprabharAjapUrvagamA dharmadhAtunagarAbhajJAnapradIparAjapazcimAH sarve pUjitAH / sarveSAM ca me tathAgatAnAmupasthAnaM kRtam / sarveSAM ca dharmadezanA zrutA / sarveSAM ca teSAmahaM tathAgatAnAM zAsane pravrajitA / sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAM zAsanaM saMdhAritam / sarveSAM ca mayA teSAM tathAgatAnAmantikAdeSa manojJa-15 rutagambhIravikurvitapravezo bodhisattvavimokSo vividhaiH pratilAbhanayaiH pratilabdhaH / sarvepAM ca mayA teSAM tathAgatAnAmantikAdanantamadhyAH sattvasAgarAH paripAcitAH / tato'gvuiddhakSetraparamANurajaHsameSu yAvantastathAgatA utpannAH, sarve te mayA tathAgatA dharmapratipattyA pUjitAH / sA khalu punarahaM kulaputra tata upAdAya saMsArarAtrigateSu sattveSu ajJAnanidrAprasupteSu jAgarmi, cittanagaraM caiSAM paripAlayAmi, traidhAtukanagarAccainAnuccAlya sarvajJatAdharmanagare pratiSThApayAmi // 20 etamahaM kulaputra manojJarutagambhIravikurvitapravezaM vodhisattvavimokSaM lokasaMbhinnapralApa- vinivartanamadvayabhaNitAviniyojanaM satyapratiSThApanaparyavasAnaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM bodhisattvAnAmavipratibaddhasarvavAkpathasvabhAvajJAnAnAM praticittakSaNaM sarvadharmAbhisaMbodhivazavartinAM sarvasattvavacanarutaghoSasAgarAvatIrNAnAM sarvamantrasamudrasaMskArakuzalAnAM sarvadharmasaMkhyAnAmasamudranayavidhijJAnAM sarvadharmasamavasaraNadhAraNIsamudravazavartinAM sarvasattvayathAzayadharmameghA- 25 bhinirhArakuzalAnAM sarvasattvaparipAkavinayacaryAparyavasAnAnAM cayA~ jJAtuM guNAn vA vaktum , sarvasattvasaMgrahapratipattirvA jJAtum , anuttaro bodhisattvakarmasamArambhaprayogo vA bodhisattvasUkSmajJAnAnugamo vA bodhisattvadharmanidhAnakozavibhaktavRSabhitA bodhisattvakarmasAMkathyasiMhAsanAkramaNaM vA jJAtum / tatkasya hetoH? tathA hi te satpuruSAH sarvadharmabhUmimaNDaladhAraNyavakrAntAH // gaccha kulaputra, iyamiheva bhagavato vairocanasya pAdamUle sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA nAma 30 rAtridevatA saMnipatitA, yA mamAnantaraM saMniSaNNA / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvAH sarvajJatAyAM zikSante, kathaM ca pratipadyamAnAH sarvasattvAn sarvajJatAyAM pratiSThApayanti // 13 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8314 240 gaNDanyUhasUtram / [39.1 - atha khalu sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzrI rAtridevatA tasyAM velAyAmetameva manojJarutagambhIravikurvitapravezaM bodhisattvavimokSaM bhUyasyA mAtrayA saMdarzayamAnA sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhiradhyabhASata gambhIra durdazu vimokSa jinAtmajAnAM AkAzalakSaNasamantatalapravezaH / tryadhvasthitAnavataranti jinAnazepAn yairdharmadhAtuprasarAM ca anantamadhyAn // 1 // saMbhArasaMbhavavimokSanayAnanantAn pratilAbha dharmata acintiya aprameyAn / saMvardhanAmapi samanta asaGgavegam avagAha maitripu triyadhvanayaSpatheSu // 2 // iti buddhakSetraparivartarajaHsamAnAM kalpAnamAdigatamAsa purA hi kSetram / dharmArcimeghanagaraH zirilokadhAtu kalpo babhUva vimalAbha mahAprabhazca // 3 // tatraiva kalpi jinavaMzi anUpachinne buddhAH sumeruparamANusamA upnnaaH| dharmasamudraprabhagarjitarAja buddhaH pUrvaMgamaH prathamakalpika Asi tepAm // 4 // jinu dharmameghanagarAbhapradIparAjo yaH sarvapazcima abhUtsugatAna teSAm / te sarvi pUjita mayA upasaMkramitvA dharmazca teSa mi zruto janayitva prItim // 5 // dRSTo mayA prathama kAJcanavarNarazmiH dharmaH samudraprabhagarjitaghoSarAjaH / dvAtriMzallakSaNavicitritu merukalpo dRSTvA ca me matirabhUtsugato bhaveyam // 6 // sahadarzanena mama tasya tathAgatasya prAdurbabhUva balavajinacittamAgham / sarvajJatAprasarasaMbhavapratyayebhiH __ AkAzadhAtuvimalaM tathatAkhabhAvam // 7 // yena triyadhvagata sarvi sphuTAH samantAt * buddhAzca tatsutasamudravRtA azeSAH / Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58315 10 .-39.14] 39 sarvanagararakSAsaMbhavatejAzrIH / kSetrANavA api samudra *** sarve Asan kRpAmRtamahodadhi saMbhaveta // 8 // kAyena sarvi spharaNArthamazeSa kSetrA kArya yathAzayajagadvinidarzanAya / kSetrANyazeSamavabhAsanakampanAya pAkAya caiva jagatAM janitaM mano me // 9 // dvitIye yajjinasya upasaMkramaNe'pi dRSTAH kSetrArNaveSu dazasu sthita ye jinendrAH / kSetrAH samudraparamANurajaHsameSu kSetrANaveSu jina pazcimake mi duSTAH // 10 // sarvAntakSetraparivartarajaHsameSu kalpeSu ye jina upanna jagatpradIpAH / te sarvi pUjita mayA upasaMkramitvA evaM vimokSanayasAgara zodhayeyam // 11 // atha khalla sudhanaH zreSThidArako manojJarutagambhIravikurvitapravezaM bodhisattvavimokSaM 15 - pratilabdhaH anantamadhyasamAdhimukhasamudrAvatIrNo vipuladhAraNImukhasamudrasaMbhUtacetA bodhisattvamahAbhijJAvabhAsapratilabdho mahAprItisaMvinsAgarAvatI) vipulaprItivegasAgaravivardhitacetAH sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzriyaM rAtridevatAmAbhiH sArUpyAbhirgAthAbhirabhyaSTAvIt prajJA hi te vipula dharmasamudracArI cIrNA ca me bhavasamudra anantamadhyAn / dIrghAyu nirvara sujJAnazarIragaheM / ___ tvaM devi rocasi imAM pariSAmupetya // 12 // budhyitva dharmaprakRtiM gaganaprakAzA sarvatriyadhvamayamotarase asaGgam / ArambaNAni tulayasyapi cAvikalpA cittakSaNena api tAni acintiyAni // 13 // niHsattvadharmata nirIkSasi jJAnacakSuH sattvodadhIna karaNayAvatarasyanantAn / buddhyA vimokSa sugabhIra vigAhamAnA sarvAn vinesi paripAcayase'prameyAn // 14 // vaM dharmamaNDalavicAranaye vidhijJA __ dharmakhabhAvaprativedhanaye bibuddhA / gaNDa.31 25 308316 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B127 gnnddvyuuhsuutrm| [39.15sarvAryamArgamamalaM paribhAvayantI niryAsyase jagadazeSa vizodhayantI // 15 // tvaM sattvasArathivarAnabhibhUta devi sarvajJajJAnamamalaM pratigrAhamAnA / tvaM dharmadhAtugata sarvi spharitva sattvAn dharma prakAzya bhaya sarvi zamasi loke // 16 // vairocanapraNidhimArganayena devi yAsyasyasaGgavipulAmalabuddhiyuktA / sarvatra jinavalaM pratipadyamAnA saMpazyase jinavikurvita sarvakSetraiH // 17 // cittaM durAsadu tavA gaganaprakAzaM __ sarve kilezamali nirmalamAdizuddham / yasmin samosari triyadhvaga sarvakSetrA buddhAzca sAtmajagaNAH saha sarvasattvaiH // 18 // rAtriMdivaM kSaNalavAnRtupakSamAsAn saMvatsarAMzca savinAzavitarkakalpAn / kalpArNavAnapi sanAmasamudrasaMkhyAn ___ saMjJodadhIn jagatAM vidarzayasi kSaNena // 19 // dizatAsu yAvata tu sattvacyutopapAdA ye rUpiNAmapi ca saMjJiasaMjJinAM ca / vyavahArasatyanaya otaramANA teSAM mArga vidarya yarabodhipathe praNesi // 20 // vairocanapraNidhijAlakulAt prasRtA prabhUtasarvasugataikasamucchrayAcca / tvaM dharmakAyaparizuddha asaGgacittA rUpaM vidarzayasi loki yathAzayAnAm // 21 // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzriyaM rAtridevatAmAbhiH sArUpyAbhirgAthAbhirabhiSTutya sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzriyo rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandha sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzriyaM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzriyo rAtridevatAyA antikAvyakAntaH // 37 // 8317 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 sarvavRkSa praphullanasukhasaMvAsA / atha khalu sudhanaH zreSThidArako manojJarutagambhIravikurvitapravezaM bodhisattvavimokSaM bhUyasyA mAtrayA prabhAvayamAnaH saMbhAvayamAno vipulIkurvan yena sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA rAtridevatA tenopsNkraantH| so'pazyat sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsAM rAtridevatAM ratnadrumAGkuragarbhe siMhAsane sarvagandharanadrumazAkhe kUTAgAre saMniSaNNAM dazarAtridevatAsahasraparivArAm // atha khalu sudhanaH zreSTidArakaH sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsAyA rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha - mayA Arye devate anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi - kathaM bodhisatvena vodhisattvacaryAyAM caritavyam, kathaM zikSitavyam / tadvadakha me devate, kathaM bodhisattvA bodhisattvacaryAyAM caranti, kathaM zikSante, kathaM caritvA kathaM zikSitvA niryAnti sarvajJatAyAm // 5 10 evamukte sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA rAtridevatA sudhanaM zreSThidArakametadavocat - mama kulaputra anubhAvena sahe lokadhAtau AdityAstaMgamanakAle padmAni praphullAni sugandhIbhavanti / sarve nagaranArIgaNAzcodyAnagatA ratikrIDAprayuktA gRhagamanAya matimutpAdayanti / pathotpathagatAH sattvA rAtristhAne cetanAbahulAH sarvajagatpAlanAbhimukhA bhavanti / darIgahanaguhAzrayAH sattvA darIgahanaguhAsu pravizanti / vRkSAlayAzrayAH sattvA vRkSAlayAzrayAbhimukhA bhavanti / 15 S 318 bilAzrayAH sattvA bilAnyanupravizanti / grAmanagaranigamajanapadAzrayAH sattvA grAmanagaranigamajanapadAnanupravizanti / udakAzrayAH sattvA jalamavataranti / amyadigjanapadagatAH sattvAH khajanapadadikcetanAmutpAdayanti rAtrau sukhasparzavihArAya // api tu khalu punarahaM kulaputra naranArIgaNAnAM daharANAM taruNAnAM yauvanamadamattAnAM nRtyagItavAdyaratipramattAnAM sattvAnAM kAmaguNaprayuktAnAM jAtijarAmaraNamahAndhakArabhayaprati - 20 pakSAya kuzalamUlasaMjAnAbhiyogaM saMvarNayAmi / matsariNaH sattvAn dAne saMniyojayAmi / duHzIlAn sattvAn zIle pratiSThApayAmi / vyApannacittAnAM sattvAnAM maitrIM saMvarNayAmi / kSubhitacittAn sattvAn kSAntau pratiSThApayAmi / kusIdAn sattvAn bodhisattvavIryArambhe pratiSThApayAmi / vibhrAntacittAn sattvAn dhyAneSu pratiSThApayAmi / duHprajJAn sattvAn prajJApAramitAyAM niyojayAmi / hInayAnAdhimuktAn sattvAn mahAyAne pratiSThApayAmi / traidhAtu- 25 kAbhiniviSTAn sattvAn bhavagatiniSThAmaNDalacAriNo bodhisattvapraNidhAnapAramitAyAM pratiSThApayAmi / AvaraNavazagatAn sattvAn karmakkezaprapIDitAn puNyajJAnabalaparihINAn bodhisattvabalapAramitAyAM pratiSThApayAmi / ajJAnasamovanaddhAn sattvAn ahaMkAramamekAravidyAndhakAraprAptAn bodhisattvajJAnapAramitAyAM pratiSThApayAmi // api tu khalu punarahaM kulaputra vipulaprItisaMbhavasaMtuSTayavabhAsasya bodhisattvavimokSasya 30 lAbhinI / sudhana Aha - ka etasya devate vipulaprItisaMbhavatuSTyavabhAsasya bodhisattvavimokSasya 1 citrAnta, 2 Som, mamakAra. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 8319 B 128 gaNDavyUhasUtram / [40.0viSayaH ? Aha-tathAgatapuNyasattvasaMgrahajJAnopAyAvabhAsa eSa kulaputra vimokSaH / tatkasya hetoH ? yatkiMcit kulaputra sattvAH sukhamanubhavanti, sarva tattathAgatapuNyaprabhAvena tathAgatAnuzAsanIpathena tathAgatavacanapratipattyA tathAgatAnuzikSaNena tathAgatAdhiSThAnena tathAgatajJAnamArgapratipattyA tathAgatabhAgakuzalamUlAvaropaNena tathAgatadharmadezanAniSyandena tathAgatajJAnasUryAva5 bhAsena / tathAgatagotrazuklakarmamaNDalaprabhayA hi kulaputra sattvAnAM sukhAni saMbhavanti / tatkasya hetoH? tathA hi kulaputra ahametaM vipulaprItisaMbhavasaMtuSTayavabhAsaM bodhisattvavimokSamavatarantI bhagavato vairocanasya tathAgatasyAhaMtaH samyaksaMbuddhasya pUrvabodhisattvacaryAsamudraM samanusmarantI avatarantI avagAhayamAnA evaM jAnAmi, evamanugacchAmi-yathA bhagavataH pUrvabodhisattvabhUmimadhyAlambamAnasya sattvAnahaMkAramarmakArAbhiniviSTAna vidyAndhakAraprAptAn dRSTigahanakAntArapraviSTAM10 stRSNAvazaMgatAn rAgabandhanabaddhAn doSapratighacetaso mohAkulasaMtAnAnIAmAtsaryaparyavanaddhAn klezasamAkulacittAn mahatsaMsAraduHkhaM pratyanubhavataH saMsAradAridyaduHkhaprapIDitAn buddhadarzanavimukhAn sattvAn dRSTvA mahAkaruNAcittaM prAdurabhavat / sarvasatsvAnAmartha sarvajagadupakaraNaratasaMgrahaparigrahacittaM sarvasattvasaMsAropakaraNasaMbhavacittaM sarvavastvAgrahavigatacittaM sarvaviSayA lundhacittaM sarvaratiSvanadhyavasitacittaM sarvaparibhogeSvagRddhacittaM sarvadAneSu vipAkAprati15 kAGkhaNacittaM sarvalokasaMpattiSvaspRhaNAcittaM hetupratyayasaMmUDhacittaM suparyeSitayathAvaddharmanidhyapticittaM sarvasattvArthapratizaraNatAbhinirharaNacittaM prAdurabhavat // sa evaM yathAbhUtasarvadharmakhabhAvAvatIrNacetAH sarvasattvadhAtau mahAmaitrIsamatApratipannaH sarvajaganmahAkaruNAmeghaspharaNaprayogaH sarvasattvalokasaMchAdanamahAdharmacchatramaNDalaH sarvasattvaklezaparvatavinirbhedanamahAjJAnavajrapraharaNaH sarvajagatsukhasaMbhavatuSTivegasaMvardhitacetAH sarvasattvAtyanta20 sukhAbhiniharhArapraNidhAnacetA yathAzayAbhiprAyasarvasattvavastvabhipravarSaNacetAH sarvasattvAparityAga samaprayogacetA AryadhanasarvasattvasaMtarpaNacetAH paramadazabalajJAnaratnapratilambhacetA bodhisattvamahAbhijJAbalAdhAnaprApto vividhabodhisattvamahAvikRrvitameghena dharmadhAtuparamAkAzadhAtuparyavasAnaM sarvasattvadhAtuM spharitvA sarvasattvAbhimukhasthitaH sarvAkArasarvArambaNamahAmeghaM pravartayan sarvaratnAbharaNamahAmeghavarSa cAbhipravarSan , yaduta sarvasattvAnAM yathAnukUlaparibhogAya anantavastu25 vimAtratAparityAgamaprameyopakaraNavaimAtracAritraM nAnAvidhasarvadAnasaMgrahaprayogamanekavidhavastuparityAgasamudAcAramanabhilApyopakaraNajAtavyUhAmisaMskAraM nAnAlakSaNadAnasaMbhAravicitraM yaziyasattvasaMtoSaNamanantalyAgavidhimanugacchan yathAzayasattvasaMtarpaNAbhinirhAre sarvavastutyAgavisarjanamavicchinnasarvajagatsaMskAraduHkhaparitrANaprayoga sarvasattvapratikArApratikAjhI sarvajaga samatAsamudAgatacetAH sarvajagaccittaratnaM parizodhayamAnaH sarvabuddhakadhanakuzalamUlasamudrasaMbhUtaM 30 sarvajagadyayAzayopakaraNavarSasaMgrahaprayogaM sarvajagatsarvajJatApuNyasamudravagaM vivardhayan praticitta 8320 - - IS om. degmamakAra'. S om. yathA...gacchan. . . . . Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -40..] 40 srvvRkssprphullnsukhlvaasaa| kSaNamanavazeSasarvasattvaparipAkavinayaparaMparAvizuddhaye'bhinirharati sma / praticittakSaNamanavazeSasarvakSetraparaMparAnupakliSTAnuttarakhuddhakSetrAlaMkAravizuddhavyUhapratimaNDalaparipUraye praticittakSaNamanavazeSasarvadharmanayasAgarakaraNavizuddhaye praticittakSaNamanavazeSAkAzadhAtutalaspharaNajJAnanayaparipUraye praticittakSaNamanavazeSasattvAdhyavataraNajJAnanayavizuddhaye praticittakSaNamanavazeSasarvajagadvinayajJAnanayAvabhAsapratilambhAya praticittakSaNamanavazeSasarvakAladharmacakrapravartanAbhi-6 vartyatAyai praticittakSaNamanavazeSasarvajJajJAnAdhiSThAnakauzalasaMdarzanasarvajagadupakArIbhUtatvAya praticittakSaNamanavazeSasarvalokadhAtusaMkhyApracAreSu sarvalokadhAtusamudrAbhyudgateSu sarvalokadhAtusamudrasamavasaraNeSu nAnAlokadhAtuprasaranirdezeSu nAnAlokadhAtuvaMzavyavasthAnasaMdhivyUheSu nAnApratiSThAnAnekazarIranirdezeSu nAnAvyUhakalpavimAnatAnirdezeSu saMkliSTavizuddhasaMkliSTaikAntaparizuddhavipulamahagatApramANasaMkSiptasUkSmodArasamatalavyatyastordhvamUrdhadigvidigmukhanAnAdiksamudra- 10 samavasaraNeSu nAnAmukhanirdezAntadvArasaMsthAnavimAtratAvyUheSu sarvalokadhAtuprasareSu bodhisattvacayoM caran bodhisattvanyAmamavakramya nAnAbodhisattvacaryAvikurvitaspharaNatAyai praticittakSaNamanavazeSasarvatryadhvabuddhakAyaparasattvacittAzayavijJaptaye sarvajagatsarvajJatApuNyasamudravegaM vivardhayannabhiniharati sma // evaM hi kulaputra bhagavAn vairocanastathAgataH pUrvabodhisattvAM caran puNyajJAnasaMbhAra-15 virahite lokasaMniveze akRtajJasattvaparipUrNe ajJAnatamovanaddhe ahaMkAramamakArAbhiniviSTe avidyAndhakAratimirAvRte ayonizovitarkaprasRte dRSTigahanakAntArapraskandhe hetuphalasaMmUDhe karmakkezavazagate mahAsaMsArakAntAraduHkhapAtAlamadhyaprapatite vividhadAridhaduHkhaM pratyanubhavati mahAkaruNAM saMjanayya vipulAn pAramitAcaryAmeghAnabhinirdRtya kuzalamUladRDhapratiSThAnaM saMvarNayan sarvasattvAnAM saMsAradAridyaduHkhaM vinivartayan mahApuNyajJAnasaMbhAramabhirocayan 20 hetumaNDaladizamabhidyotayan karmadharmAvirodhadizaM prabhAvayan vuddhadharmamaNDalasamudAgamadizamavabhAsayan sarvasattvAdhimuktidizaM prabhAsayan sarvasattvakSetrasaMbhavadizaM saMdarzayan sarvatathAgatavaMzAnupacchedadizamanubadhnan sarvabuddhazAsanadizaM saMdhArayan sarvAkuzaladharmadizaM vinivartayan sarvajJatAsaMbhAradizaM saMvarNayan sarvasattvadhAtuM spharitvA mahAntaM pAramitAmeghamabhinihatya yathAzayasattvasaMtoSaNamatyantadharmasaMgrahe sattvAn pratiSThApayAmAsa / sarvajJatAsaMbhAre samAdApayati 25 sma / mahAbodhisattvapAramitAkhavatArayAmAsa / sarvAryadhanapratilambhairupastambhayAmAsa / sarvajJatAprItivegaiH kuzalamUlasamudrAn sattvAnAM vivardhayAmAsa / sarvatathAgatavikurvitamukheSu cainAnavatArya atyantamupadhizeSasukhasaMgraheNa saMgRhya tathAgatamAhAtmyAbhimukhAn kRtvA bodhisattvasaMgrahajJAne pratiSThApayAmAsa // sudhana Aha-kiyacciraM saMprasthitAsi devate anuttarAyAM samyaksaMbodhau ? Aha- 30 durabhisaMbhavaM kuchaputra etatsthAnaM durvijJeyaM duradhimocaM duravataraM duHpravyAhAraM duradhigamam / na zakyaM sadevakena lokenAvatarituM sarvazrAvakapratyekabuddhaizca, anyatra tathAgatAdhiSTAnena 8321 B 129 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8322 15 246 gaNDavyUhasUtram / [40.1kalyANamitraparigraheNa vipulapuNyajJAnasaMbhAropastabdhacittatayA AzayavizuddhyA adInAkliSTAvakrAnupahatAsaMkucitAnandhakAracittatayA samantAvabhAsajJAnAlokAvabhAsacittatayA sarvasattvahitasukhAdhAnapariNatacittatayA sarvamAramaNDalaklezadurdharSacittatayA sarvajJatAjJAnapratilambhAva kAzacittatayA sarvasaMsArasukhAnabhilASibhistathAgatasukhAdhyAlambanaiH sarvasattvaduHkhadaurmanasya5 prazamanapratipannaistathAgataguNasamudrAvatArapratipattyabhimukhaiH sarvadharmakhabhAvanidhyaptigaganagocaraiH udArAdhimuktipathavizuddhaiH saMsArasrotovimukhaiH sarvatathAgatajJAnasamudrAbhimukhaiH sarvanagaragamananizcitaiH tathAgataviSayAkramaNavIryaiH buddhabhUmigativikrAntaiH sarvajJatAbalapariniSpattyabhimukhaiH dazabalapratilambhaparyavasAnaiH sattvaiH zakyametatsthAnamavataritumadhimoktumudrahItumanusatu vijJAtum / tatkasya hetoH? tattathAgatajJAnaviSayaM hi kulaputra etatsthAnamanAkrAntaM sarvabodhisattvaiH, prAgeva 10 anyaiH sarvasattvaiH / atha ca punastathAgatAdhiSThAnena nirdekSyAmi AjAneyAnAM sattvAnAmAzaya samyagvizuddhaye, kuzalamUlacaritAnAM sattvAnAmadhyAzayavazitAya, tava ca adhyAzayaparipRcchAvyAkaraNadharmatApravartanApratilambhAya // atha khalu sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA rAtridevatA tasyAM velAyAmetamevArtha bhUyasyA mAtrayA saMdarzayamAnA tryadhvaprAptatathAgataviSayaM vyavalokya imA gAthA abhASata gambhIru bauddho viSayo anantA yaM pRcchasi tvaM khalu buddhaputra / acintiyakSetrarajopamAnaiH kalpairna zakyaM sa hi sarva vaktum // 1 // na lubdhasattvaina ca duSTacittaiH ___ zakyaM na mohAndhasamovRtaizca / na mrakSamAnopahatAzayaizca vijAnituM zAnta jinAna dharmatA // 2 // naiANa mAtsaryavazAnugAmibhiH na zAThyamAyAkaluSAzayebhiH / na kezakarmAvaraNAvRtaizca __zakyo hyayaM jAnitu buddhagocaraH // 3 // na skandhadhAtvAyatanapratiSThitaiH na cApi satkAyasamAzritebhiH / na dRSTisaMjJAviparItacittaiH zakyA iyaM jAnitu buddhabhUmiH // 4 // durjeya zAnto viSayo jinAnAM khabhAvato nirmlnirviklpH| 30 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40.12] 10 5323 40 srvvRkssprphullnsukhsNvaasaa| saMsArasaktairna bhavAzritaizca ___ zakyaM samAjJAtumayaM hi dharmaH // 5 // ye buddhagotrairhi kule'bhijAtA khadhiSThitAH sarvatathAgataizca / ye dharmarAjJAM kulavaMzadhAriNa steSAmRSINAM khalu gocaro'yam // 6 // ye zukladharmArNavatRptacittAH kalyANamitraiH suparigRhItAH / munerbalArambaNacittameghAH kSAntiM labhante ta idaM nizAmya // 7 // ye nirmalAdhyAzayanirvikalpA yathAntarikSe khalu digvidikSu / hatAndhakArA matidIpameghAH teSAmayaM gocaru nirmalAnAm // 8 // kRpAzayeneha jagatsamudrAn ye sarvatryadhvagatAn spharanti / azeSasattvAnugatA ca maitrI naye jinAnAM ta ihAvatIrNAH // 9 // anAgrahA ye khalu hRSTacittAH sarvAstidAnAbhiratAH sadaiva / sarveSu sattveSu samapravRttA steSAmiyaM bhUmiranAgrahANAm // 10 // ye'kliSTacittA niravadyacaryA ye'tyantakaukRtyavinItacittAH / buddhAnuzAstipratipattiyuktA steSAmayaM gocaru nirmalAnAm // 11 // ye'kSobhyacittA hyavikampyacittA dhrmkhbhaavprtibddhcittaaH| karmodadhiSvapyaviruddhacittAH teSAM vimokSo'yamihAkSayANAm // 12 // ye'khinnacittA'vinivartacittA paurussyviiryaadhipteyyuktaaH| Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 gnnddvyuuhsuutrm| [40.13 sarvajJasaMbhAri anantavIryA steSAmayaM gocaru suvratAnAm // 13 // prazAntacittAzca samAhitAzca ye'lyantazAnti gata nirvarAzca / sarvajJadhyAnAGgasamudracAriNa__steSAM nayo'yaM prazamaM gatAnAm // 14 // ye sarvasaGgaiH parimuktacittA dhrmsvbhaavprtividdhcittaaH| gatiM gatA ye jinadharmadhAtau prajJApradIpAna nayeSa teSAm // 15 // sattvasvabhAvapratividdhacittA __ bhavArNave ye'parigRddhacetasaH / ye sattvacittapratibhAsacandrA steSAmayaM mArgavidAM vimokSaH // 16 // tryadhvasthitAnAM jinasAgarANAM praNidhAnagotrArNavasaMbhavAnAm / ye sarvakSetreSvaparAntacaryAH samantabhadrAna nayeSa teSAm // 17 // ye dharmadhAtornayasAgaraizca ___ jagatsamudrAnavatIrNa sarvAn / sarvAn saMsaMvartavivartakalpAM__ steSAM vimokSo'yamakalpakAnAm // 18 // ye sarvadikkSetrarajaHkhasaMkhyAn pazyanti buddhAn drumarAjamUle / vibuddhya bodhi vinayanta sarvAn __ asaGganetrAna nayeSa teSAm // 19 // tvamAgataH kalpamahAsamudrAt klyaannmitraannyupaisevmaanH| dharmArthiko dharmagaveSyakhinnaH zrutvA ca taM dhArayituM samarthaH // 20 // 8324 30 1% samaM vartavivarta. 2 B upapazyamAmaH, Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -40..] 40 sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA / 249 tvadAzayasya pravizodhanAya muneradhiSThAnabalAdacintyAn / vairocanIyo viSayo'prameyaH pravartate madvacanAdasaGgaH // 21 // bhUtapUrva kulaputra atIte'dhvani lokadhAtusamudraparamANurajaHsamAnAM kalpAnAM pareNa 5 B 130 parataraM maNikanakaparvatazikharavairocano nAma lokadhAtusamudro'bhUt / tasmin khalu punaH kulaputra maNikanakaparvatazikharavairocanalokadhAtusamudre jJAnaparvatadharmadhAtudikpratapanatejorAjo nAma tathAgato'bhUt / tena khalu punaH kulaputra jJAnaparvatadharmadhAtudikpratapanatejorAjonAmnA tathAgatena pUrva bodhisattvacaryAM caratA sa maNikanakaparvatazikharavairocano lokadhAtusamudraH parizodhitaH / tasmin lokadhAtusamudre pRthivIparvataparamANurajaHsamalokadhAtuprasaranirdezaH / 10 ekaikasmiMzca lokadhAtuprasare lokadhAtuvaMzaparamANurajaHsamA lokadhAtunirdezAH / ekaikasmiMzca lokavaMze lokadhAtuparamANurajaHsamAH kalpasaMkhyAnirdezAH / ekaikasmiMzca kalpe'neke'nantarakalpanirdezAH / ekaikasmiMzcAnantarakalpe'nekalokadhAtunAnAkaraNanirdezAH / tathAgatotpAdA vividhavikurvitanirdezAH / ekaikasmiMzca tathAgatotpAde lokadhAtuparamANurajaHsasAH suutraantsNprkaashnirdeshaaH| ekaikasmiMzca sUtrAnte lokadhAtuparamANurajaHsamA bodhisattvavyAkaraNanirdezAH 15 anantamadhyasattvavinayanirdezA nAnAyAnanayaiH pravartitA nAnAvikurvitaprAtihAryavinayatAH // tasmin khalu punarmaNikanakaparvatazikharavairocane lokadhAtusamudre samantadigabhimukhadvAradhvajavyUhonAma madhyamo lokadhAtuvaMzo'bhUt / tasmin khalu punaH kulaputra samantadigamimukhadvAradhvajavyUhe madhyame lokadhAtuvaMze sarvaratnavarNasamantaprabhAsazrI ma lokadhAturabhUt / sarvatathAgatabodhimaNDapratibhAsamaNirAjo lokadhAtusaMdhivyUhaH sarvaratnakusumasAgarapratiSThitaH 20 sarvatathAgatanirmANanirbhAsanidarzanamaNirAjazarIro devanagarasaMsthAno vizuddhasaMkliSTaH / tasmin punarlokadhAtau sumeruparamANurajaHsamAzcAturdIpakA lokadhAtavo'bhUvan / teSAM ca sumeruparamANurajaHsamAnAM cAturdIpakAnAM sarvaratnazikharadhvajo nAma madhyamazcAturdIpako'bhUt / tasmin khalu punaH sarvaratnazikharadhvaje cAtupake lokadhAtau aprameyayojanazatasahasrAyAmavistArAzcatvAro dvIpA abhUvan / ekaikasmiMzca dvIpake daza mahAnagarasahasrANyabhUvan / 25 tasmiMzca khalu punaH cAturtIpake jambudvIpasya madhye ratnasAlavyUhameghapradIpA nAma rAjadhAnyabhUddazanagarasahasraparivArA / tasmin khalu punarjambudvIpe daza varSasahasrANi manuSyANAmAyupramANamabhUt / tasyAM khalu punA ratnasAlavyUhameghapradIpAyAM rAjadhAnyAM sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo nAma rAjAbhUccakravartI / rAjJaH khalu punaH sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSasya paJcAmAlyazatAnyabhUvan / SaSTiH strIsahasrANyantaHpuramabhUt / sapta putrazatAnyabhUvan sarveSAM 50 zUrANAM vIrANAM varAGgarUpiNAM sudarzanAnAM mahAtejasAM mahAbalAnAm / tasya khallu punaH sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSasya rAjJaH sarvojambudvIpa ekcchNtro'bhuunnihtprckrprtyrthikH|| gaNDa. 31 8325 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8326 250 gaNDanyUhasUtram / [40.0tena ca samayena lokadhAtAvantarakalpakSaye pratyupasthite paJcasu kapAyeSu loke prAdubhUteSu dazasu kuzaleSu karmapathepvantarhiteSu dazAkuzalakargapathavartinaH sattvA yadbhUyasA durgatigAmino'bhUvan / te dazAkuzalakarmapathasamAdAnahetoH parIttAyupo'bhUvan alpabhogA virUpA vivarNA duHsaMsthitazarIrA alpasukhasamudAcArA duHkhavedanAsamudAcArabahulA anyonyavisaM5 vAdavacanazIlA anyonyabhedapratipannAH paruSavacanasamudAcArAH prakIrNavacaso viSayalobhAbhi bhUtAH praduSTamanaHsaMkalpA vividhadRSTigahanakAntArapraviSTAH / teSAmadharmarAgaraktAnAM viSamalobhAbhibhUtAnAM mithyAdharmaparigatAnAM na devaH kAle vAridhArA udasRjat yena pRthivyAM bIjagrAmAH sasyagrAmA viroheyuH // tena khalu punaH sattvAH zuSkeSu tRNagulmauSadhivanodyAnagumeSu nAnAvyAdhispRSTA 10 digvidizo vidhAvanti sma aparAyaNAH / te samAgamya sarva eva yena ratnasAlavyUhameghapradIpa rAjadhAnI tenopasaMkramya to samantAdanuparivArya kecidUrdhvabAhavaH, kecitkRtAJjalipuTAH, kecit saMkampitazarIrAH, kecidabhyudgatAGgAH, kecidadhomukhaM prapatitAH, kecitsarvazarIreNa praNipatitAH, keciddharaNitalajAnupratiSThitAH, kecidgaganatalAbhinatabAhavaH, kecinnagnA nirva sanAH, kecidvikRtavadananayanAH sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSasya rAjJo'bhimukhaM mahAnta15 mArtasvaramutkrozamakArSuH-upadrutAH sma / devApasRSTAH sma / kSutpipAsAduHkhaprapIDitAH sma / vividhabhayopataptAH sma / trANavirahitAH sma / deva azaraNA aparAyaNAH sma / duHkhapaJjaragatAH sma jIvitoparodhaprAptA mrnnaabhimukhaaH| iti nAnAvidhAn pralApAn pralapanto nAmAkharAGgai nAvacanairnAnAvikRtavaktranayanA vividhasaMjJAvacanavyAhAranimantrapadairnAnArthasUcakavacanapadairutkrozamakArSuH / ye ca tasyAM rAjadhAnyAM strIpuruSadArakadArikAH kSutpipAsAprapIDitA 20 nirAbharaNagAtrA nagnanirvasanA duSTavivarNA rUkSaparuSagAtrA duHkhitA durmanaso'nAttamanaskAH, te cApi sattvA duHkhAnabhilASiNo duHkhabhayanirviNNAH / te sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSaM rAjAnaM mahAjJAnapuruSaM pratizaraNabhUtaM zaraNabhupAgatAH sarvasukhapratilambhasaMjJayA sarvapriyasamavadhAnapratilambhasaMjJayA jIvitAzAparigatanidhAnapratilambhasaMjJayA tIrthasaMdarzanasaMjJayA mahApathapratipattisaMjJayA mahAyAnapAtrasaMjJayA mahAjJAnaratnadvIpasaMjJayA mahArthapratilambhasaMjJayA 25 svargasarvaratisukhapratilambhasaMjJayA // ___azrauSIdAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSaH tasya mahataH samantAdhAcanakasamUhasya taM mahAntamArtasvaramutkozanazabdam / zrutvA ca asya daza mahAkaruNAmukhAsaMkhyeyazatasahasrANyavakrAman / sa mahAkaruNAnayacetanAnidhyapticitto muhUrtamekAgratAmanubhUya daza mahAkaruNopasaMhitAni vacanapadAnyudIrayAmAsa / katamAni daza ? aho bata anAlambanAH sattvA 30 mahAsaMsAraprapAtaprapatitAH / kadA tadbhaviSyati yadvayaM saMsAramahAprapAtaprapatitAnAM sattvAmA layanabhUtA bhaviSyAmaH tathAgatalayanabhUmipratiSThApanatayA / aho bata atrANAH sattvA nAnAkkezopadravopadbhutAH / kadA tadbhaviSyati yadvayaM vividhakkezabhayopadrutAnAM sattvAnAmatrANAnAM B131 8327 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -40.0] 40 srvvRkssprphullnsukhsNvaasaa| 251 trANabhUtA bhaviSyAmo'navadyakarmAntapratiSThApanatayA / aho vata azaraNAH sattvA loke jarAmaraNabhayAviSTAH / kadA tadbhaviSyati yadyamazaraNAnAM sattvAnAM zaraNabhUtA bhaviSyAmaH sarvasaMsArabhayavinivartanatayA / aho bata aparAyaNAH sattvA vividhalokabhayopadrutAH / kadA tadbhaviSyati yadvayaM vividhalokabhayopadrutAnAmaparAyaNAnAM sattvAnAM parAyaNaM bhaviSyAmo'tyantayogakSeme sarvajJatAmArge pratiSThApanatayA / aho vata avidyAndhakAraprAptaH sarvaloko / vimatisaMzayatimirAvRtaH / kadA tadbhaviSyati yadvayamulkAbhUtA bhaviSyAmaH sarvasattvAnAgavidyAndhakAravidhamanatayA / aho vata AlokavirahitAH sattvAH / kadA tadbhaviSyati yadvayaM mahAjJAnAlokakarA bhaviSyAmaH sarvasattvAnAM vitimirjnyaanmukhsNdrshntyaa| aho vata jJAnajyotirvirahitaH sarvasattvadhAturIAmAtsaryamAyAzAThyakAluSAzayaH / kadA tadbhaviSyati yadvayamamuttarajJAnapradyotakarA bhaviSyAmaH sarvasattvAnAmatyantaparizuddhipratiSThApanatayA / aho 10 bata nAyakavirahitaH sarvaloko mahAsaMsArasAgaraviSamasrotaHprapannaH / kadA tadbhaviSyati yadvayaM nAyakabhUtA bhaviSyAmaH sarvasattvAnAM karmasamudranayAvataraNatayA / aho bata vinAyakavirahitaH sarvaloko durvinItaH / kadA tadbhaviSyati yadvayaM vinAyakabhUtA bhaviSyAmaH sarvasattvAnAM sarvAkAraparipAkavinayatathAgatAdhiSThAnakAlAnatikramaNena / aho vata apariNAyakaH sarvaloko jAtyandhabhUtaH / kadA tadbhaviSyati yadvayaM pariNAyakabhUtA bhaviSyAga: 15 sarvasattvAnAmanAvaraNasarvajJajJAnanayAvataraNatayA / / sa imAni daza mahAkaruNopasaMhitAni vacanapadAnyudIrya tasyAM rAjadhAnyAM ghaNTAvaghopaNamakAIt / mahAtyAgadundubhini|paM ca akArayat-sarvajagat saMtarpayiSyAmaH, yasya yenArthastasmai tadanupradAsyAma iti / tena sarvajambudvIpe sarvarAjadhAnISu sarvagrAmanagaranigamajanapadapattaneSu sarvopakaraNakozA vivRtAH / sarvazRGgATakarathyAcatvareSu vividhopakaraNavidhayaH 20 5 328 sthApitAH / sarvajagadupajIvyAH suprativihitAH / sarvakozakoSThAgArANi vivRtAni / mahAratnanidhAnanicayA nidarzitAH / anekanAnAvidharatnarAzayaH sthaapitaaH| annapAnavastrayAnapuSpamAlyagandhavilepanacUrNanAnAgandhavarNacIvararatakozA vivRtAH / zayanAsanavasanabhavanavimAnagRhANyalaMkRtAni sarvadhanakanakasamRddhAni jyotirdhvajamaNirAjavinyAsavidhUtAndhakArANi / sa teSAM sattvAnAM yathAbhilaSitasarvAbhiprAyaparipUraNArthaM teSu gRheSu pratyekamAtmabhAva- 25 sadRzamupAdAya kAyamabhinirmAya sthApayAmAsa / sarvasattvasarvavyAdhiprazamanAya ca vaidyabhaiSajyopasthAyakavividhajIvitopakaraNapratyayasaMpadamupasthApayAmAsa / yathArha vividhopakaraNapUrNAni ca nAnAratnavicitrabhAjanAnyupasthApayAmAsa-yaduta vajramaNibhAjanAni nAnAgandhamaNiratnaparipUrNAni, nAnAgandharatnabhAjanAni vividhodAravicitravarNaraGgavastraparipUrNAni, yA yugyAni subahUni nAnAkArasaMsthAnAni vicitraratnapratimaNDitAni AjAneyAzvagajagoyuktAni / vivi- 30 dhAMzca rathAn rAjArhAn sarvaratnAbharaNaparibhogAMzca sarvAsanavidhIMzca nAnAratavicitrAn vividha 1 yAnayugmAni. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B132 gaNDavyUhasUtram / [40.0vitAnavitatAn ratnakiGkiNIjAlAvanaddhAn ucchritacchatradhvajapatAkopazobhitAn sarvajanapadapradezeSu sthApayApAsa / grAmanagaranigamajanapadapradAnAni coddhopyaamaas| nAnAvidhodyAnaragyArAmatapovanaparibhogAnapi sarvagRhakalatraputradArakaparityAgAnapi anaya'sarvaratnaparityAgAnapi khahRdayamajjAtraguNavRkkamedamAMsarudhiracchavicarmakaracaraNabAhukarNanAsAnayanajihvAdantoSThazIrSa5 parityAgAnapi yAvatsarvavAhyAdhyAtmikasarvAkAraparityAgAnapyudghoSayAmAsa // sa tamevaMrUpamupakaraNaparityAgavidhi pratyupasthApya mahAyajJavATa kArayAmAsa, yastasyA ratnasAlavyUhameghapradIpAyA rAjadhAnyAH pUrveNa maNizikharatejonAmno nagaradvArasya purataH samavipulAyAmaH paramavistIrNadharaNItalapravezo nimnonnatavizuddhasamatalo'pagatazvabhraprapAtaH sarvasthANukaNTakApagataH utsannazarkarAkaThallaH sarvaratnadhAtusaMcayaH sarparatnamayamaNiratnarAjasaMstIrNaS 320 10 talaH anekamaNiratnavyUhopazobhito nAnAratnakusumAbhikIrNaH sarvacUrNasugandharAjasamAkula: sarvagandhadhUpaparidhUpito ratnArciHpradIpaH tejaHzrIsarvagandhadhUpapaTalameghagaganasaMchAditAlaMkAraH sarvaratnadrumapatisuvibhaktopazobhito nAnAbhavana vimAnakUTAgArasamalaMkRtaH ucchritacchatradhvajapatAko nAnAratnapaTTapralambavidyotito vividharatnakusumajAlasaMchannaH sarvagandharAjaratnajAlacchatramaNDalaH suvarNajAlaratnaghaNTAnirghoSo nAnAratnavirAjitavitAnavitataH sarvagandharAjacUrNa15 vikIrNaH sarvaratnakusumaprakIrNAbhirAmaH tUryakoTIniyutazatasahasramanojJarutaghoSanirnAditaH sarvaratnavicitrAlaMkAravyUhasuparizuddho bodhisattvakarmavipAkAbhinirvRttaH / tasya madhye mahAsiMhAsanamabhinirvRttaM dazaratnanicitavicitrabhUmitalasaMsthAnaM dazaratnanAnAvedikAparivAravirAjitaM dazamaNidrumazAkhAvedikAntarasuvibhaktopazobhitavyUham abhedyavajracakradharaNItalasupratiSThitapAdaM sarvaratnabimbavigrahasaMdhAritAsanacakram , anekaratnamayanihazatAlaMkRtaM nAnAratnabhaktivicitra20 vyUhapratimaNDitaM samantasuvibhaktaranadhvajasamucchritaM nAnAratnapatAkApralambitavicitravyUha ratnakiGkiNIjAlapariSkRtaM nAnAdivyamaNivicitrahemajAlavitataM vividharatnakusumajAlamahAmaNirAjajAlabicitravastraratnajAlayathArhasaMchAditopazobhitavyUham anekagandhamaNivigrahapANimaNDalagandhameghapramuktamacintyavarNagandhamaNirAjavistRtamanojJanAnAsaMsthAnasarvagandhapaTalameghapramuktaM sarvadivyagandhadhUpapradhUpitopacAraM divyAtirekasukhasaMsparzAnekavarNamaNiratnavastraprajJaptamanekadivyatUrya25 saMgItizatasahasraM samantAt saMpravAditamanojJamadhuranirghoSaM nAnAratnasopAnapatipatAkAsuvibhakta vedikApratimaNDitavyUhamanekamaNiratnapratyarpitavividhavikurvitamaNibimvavigrahavidyotitaprabhAsam yatra sa rAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSaH saMniSaNNo'bhUt abhirUpaH prAsAdiko darzanIyaH paramazubhavarNapuSkalatayA samanvAgato vizuddhamahApuruSalakSaNapratilabdho vairocanamaNi ratnanirbhAsakezamakuTaH abhedyanArAyaNavajrasaMhananakAyo gUDhadRDhapArzanibaddhasaMdhiH sarvAGgaparipUrNaH 55 330 30 samantabhadraH samantaprAsAdikaH samantazobhanaH sarvAkAravaropeto mahAdharmarAjakaroditaH sarvapari SkAravazitApratilabdho dharmavazitAsuvizuddhaH khacittavazavartI apratihatavacanamaNDala: akopya 1 Bom. mahAyajJavATa kArayAmAsa. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -40..] 40 srvvRkssprphullnsukhsNvaasaa| 253 jJAnasamanvitaH supratiSThApitadharmasamyakprayogo'nantaguNavarNanirdezaH / tasya khalu punaH sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSasya rAjJo mahAsiMhAsananiSaNNasyopari mUrdhasaMdhAvantarikSe mahAcchatramaNDalaM prAdurbabhUva vicitrodviddhamaNiratnadaNDaM mahAmahAmaNikozagarbhasarvaranazalAkAzatasahasrasamyagvitatamanekArciHzrItejojjvalitavyUhaM jAmbUnadakanakaprabhAkharavizuddhacchadanaM nAnAratnabhakticitrahemajAlAtyantavyUhacchadanopetaM vividhamuktAhArAbhipralambitaM samantAnnAnAratnajAla- 5 saMchAditaM ratnakiGkiNIjAlasuvarNamaNighaNTAratnasUtradAmopanivaddhAbhipralambitaM mahAmaNiratnahArasamantAbhipralambitavyUhaM divyamadhuramanojJapramuktazabdopacAraM sarvasattvakuzalakarmapathasaMcodanaghaNTAvisRtanirghoSam / sa khalu rAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo ratnavAlavyajanaiH saMvIjyamAnaH zakradevendrAtirekeNa tejasA jvAlayannupazobhate sma / tasya samanantaraniSaNNasya tasmin siMhAsane sarvo janakAyo'bhimukhaH prAJjaliH sthito'bhUttameva rAnAnaM namasyan // 10 __ atha khalu sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSasya rAjJo'saMkhyeyeSu prANikoTIniyutazatasahasreSu saMnipatiteSu nAnAyAcanakeSu nAnAvastuparigrAhakeSu nAnopakaraNAdhimukteSu nAnAjAtiSu nAnAgatiparyApanneSu nAnAbhilASacitteSu nAnAzayAbhiprAyeSu nAnAdiksaMnipatiteSu nAnAviSayaparibhogopacAreSu nAnAparibhogAbhilASitacetaneSu nAnAbhiprAyakalpeSu nAnAmanuSyanikAyeSu nAnAkulopapatyupapanneSu nAnAjanapadasamAgateSu nAnAniruktivacanamantra- 15 saMskAreSu nAnAkharamaNDalapramocakeSu nAnAvastuvyaJjaneSu nAnAvacanapadAnyudIrayatsu, tamekaM mahApuNyasumerumullokayamAneSu ayamevaiko mahAjJAnapuruSa iti nizcitacetaneSu, mahApuNyopastabdho mahApuruSacandro mahAtyAgAzayapratilabdha ityunmukheSu, bodhisattvapraNidhicetanAnipatiteSu bodhisattvapraNidhicetanAnirmiteSu taM mahAntaM yAcanakasaMnipAtaM dRSTvA teSAM yAcana- 5 331 kAnAmantike'bhUJcittaprema cittaprItiH cittaprasAdaH / kalyANamitradarzanasaMjJA suvipulA 20 mahAkaruNavegAH saMbabhUvuH / aparAntakalpasarvayAcanakasaMtapaNAvivartyavIryavegAH prAdurabhavan / sarvajagatsamaprayogaparityAgacittaspharaNameghAH samabhavan // sa khalu punaH sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo rAjA teSAM yAcanakAnAM sahadarzanena Attamanaskataro'bhUt na trisAhasracakravartirAjyapratilambhena asImAprAptakalpaparyavasAnena, na zakratvAdhipatyAsanapratilambhena bahukalpakoTIniyutazatasahasraparyavasAnena, na suyAmadevarAjA-25_B 1323 dhipatyAsanapratilambhena bahukalpakoTIniyutazatasahasraparyavasAnena, na saMtuSitadevarAjAdhipatyAsanapratilambhena bahukalpakoTIniyutazatasahasraparyavasAnena, na sunirmitadevarAjaizvaryAdhipatyAsanapratilambhena aprameyakalpAvasAnena, na vazavartidevarAjAdhipatyAsanapratilambhena sumukhApsaramanoharadevakanyopasthAnena acintyakalpaparyavasAnena, na brahmAsanenAnabhilApyakalpabrahmavihArasukhAvasAnena, na AbhAkharadevasukhena anantakalpAvasAnena, na zubhakRtsnadevasukhena 30 atulyakalpAkSINena, na zuddhAvAsadevazAntavimokSasukhavihAreNa aparyantakalpAvasAnena / tadyathA kulaputra puruSasyaikAntatRSNAcaritasya mAtApitRbhrAtRbhaginImitrAmAtyajJAtisAlohita Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8332 gaNDavyUhasUtram / [40.0 putraduhitRbhAryAcirakAlaviprayuktasya aTavIkAntAravipranaSTasya tadarzanakAmasya teSAM samavadhAnena mahatI prItiradhyavasAnamutpadyate tadarzanAvitRptatayA, evameva kulaputra rAjJaH sarvadharmanidicchatramaNDalanirghoSasya teSAM yAcanakAnAM sahadarzanena mahAprItivegAH saMjAtAH / cittatuSTisugvamavakrAntam / mahAMzcittodagratAvegaH prAdurbhUtaH / mahAgrAmodyaharSavegaH saMbhUtaH / buddhavodhA5 dudArazraddhAdhimuktivemabalaM saMvardhitam / mUlajAtA zraddhA sarvajJatAyAM vivardhitA / sarvabuddhabharmAdhyAzayavizuddhibalamabhivivardhitam / bodhisatvendriyakarmaNyatA saMbhUtA / cittaharSaparipUrNamahAprasAdavega udapadyata / vipulacittaudvilyavegena kalyANamitrendriyAzayatA mRdubhUtA / tatkasya hetoH ? tathA hi tasya sarvadharmanirnAdacchatramaNDalani|pasya rAjJaH sarvajJatAramvaNaprayuktakasya sarvajJatAdharmatApratizaraNasya sarvajJatAmArgadvArAbhimukhasyaM sarvajagatsatarpaNa10 manasikAraprayuktasya sarvabuddhaguNasamudrAvatArapratipattyabhimukhasya sarvamArakarmaklezAvaraNaparvatavikiraNaprayuktasya sarvatathAgatAnuzAsanIpradakSiNagrAhitAvasthitasya sarvakuzalamUlasamudrasamantamukhasamArjamAbhiyogagarbhasya sarvAbhinivezoccalitasaMtAnasya sarvalokavipayAnabhiniviSTasya sarvadharmakhabhAvagaganagocarasya teSu sarvayAcanakeSvekaputrakasaMjJA udapadyata, mAtApitRsaMjJA dakSiNIyasaMjJA kalyANamitrasaMjJA durlabhasaMjJA duSkarakArakasaMjJA bahukarasaMjJA 15 paramopakArakasaMjJA bodhimArgopastambhasaMjJA AcAryasaMjJA zAstRsaMjJA udapadyata / sa tAn sarvayAcanakAn yathAgatAn yathAsaMprAptAn yathAkAlasaMnipatitAn yathAdigdezasthitAn yathAvastuyAcanakAn yathArucIn yathAbhiprAyAn yathAbhikAGkSiNo yathAbhilASiNo yathAvastuparyeSakAn saMtarpayAmAsa apratihatena mahAmaitrImaNDalena yAcanakajanAparAGmukhatayA mahAtyAgarazminA sarvasattvasamaprayogena tyAgamukhena / so'namannArthikebhyaH prAdAt / pAnaM pAnArthikebhyo 20 vastraM vastrArthikebhyaH puSpANi puSpArthikebhyaH prAdAt / evaM gandhadhUpamAlyavilepanacUrNa cIvaracchatradhvajapatAkAratnAbharaNAsanazayanabhavanavimAnavihArArAmodyAnatapovanAni hayagajarathapattivAhanayugyayAnAnyapi hiraNyasuvarNamaNimuktAvaiDUryazaGkhazilApravAlajAtarUparajatAnyapi praadaat| khagRhavimAnAntaHpuraparivArAnapi, sarvakozAnapi vivRtya vibhajya arthikebhyaH prAdAt -yasya yenArthaH sa taM gRhNAtu iti / janapadAnapi janapadAthikebhyaH prAdAt / sAmAnapi 28 grAmArthibhyo nagarANyapi nagarArthibhyaH prAdAt / sa tAn sarvayAcanakAn sarvAstiparityAgatayA sarvasattveSu samapratipannaH sarvavastuparityAgairabhicchAdayAmAsa // tena khala punaH samayena ratnaprabhA nAma zreSThidArikA SaSTikanyAparivArA tasminneva mahAyajJavATe saMnipatitAbhUt , abhirUpA prAsAdikA darzanIyA paramazubhavarNapuSkalatayA samanvAgatA, suvarNavarNacchavirabhinIlakezyabhinIlanetrA manojJagandhA brahmakharA suvastrA khalaMkRtA 30 smRtimatigatihIdhRtyapatrApyeryAcaryAsaMpannA, guruSu sagauravA, paramasaMprajanyacAriNI gambhIraceSTA medhAsaMpannA dharmANAM grahaNacAraNapratibodhiSu pUrvasukRtakuzalamUlA dharmAmiSyanditaprasanasaMtAnA 1B saMkrAntAH 5 333 . Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B134 -40.24] 40 srvvRkssprphullnsukhsNvaasaa| vizuddhakalyANAzayA udArAdhimuktigaganagocaraparahitapariNatacittA buddhadarzanadigabhimukhA sarvajJajJAnAbhilASiNI / sA khalu ratnaprabhA zreSThidArikA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghopasya rAjJo mahAsiMhAsanasya pradakSiNena nAtidUre sthitAbhUt prAJjalistaM rAjAnaM namasyantI, na ca kiMcidgRhNAti / ekAntasthitA caivaM cittamutpAdayAmAsa-sulabdhA me lAbhAH, yadahamevarUpasya kalyANamitrasya darzanasamavadhAnapratilAbhinIti / sA tasya sarvadharmaninAdacchatramaNDalanirghopasya / rAjJo'ntike kalyANamitrasaMjJAmanukampakasaMjJAmanugrAhakasaMjJAM buddhasaMjJAmutpAdya mAyAzAThyApagatena cittena paramodAraprItiprasAdaprAmodyavegapratilabdhA svAnyAbharaNAni kAyAdavamucya yena rAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSaH, tenAbhimukhamakSaipsIt / tAni tasya siMhAsanavedikAmadhye adhaH pRthivImaNDale pratiSThitAnyabhUvan / sA tAnyAbharaNAni pravikIrya evaM praNidhimutpAdayAbhAsa-yathaiSa rAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo'nAthAmAM sattvAnAmandhakAraprAptAnAM 10 pratizaraNabhUtaH, tathAhamapyanAgate'dhvani bhaveyam / yAmepa dharmatAM jAnAti, tAmahamapi jAnIyAm / yena yAnenaiSa niryAsyati, tenAhamapi niryAyAm / yasminneva mArgapratipannaH, tatrAhamapi pratipadyeyam / yathAyamasecanako rUpeNAkSayabhogo'nantaparicAro durdharSo'parAjito'navamRdhaH, tathAhamapi bhaveyam / yatra yatra cAsyopapattirbhavet , ahamapi tatra tatropapadyeyamiti / / tAmevaMcittamanasikAraprayuktAmAjJAya rAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo'va-15 lokya evamAha-gRhANa dArike, yena te'rthaH / ahaM khalu dArike sarvAstiparityAgI sarvasattvasaMtarpaNAya pratipannaH / sA khallu samanvAhatA tena rAjJA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSeNeti bhUyasyA mAtrayA prasAdaM pratsalabhata / sA prasannacittA udAravipulakuzalamUlavegasaMjAtA rAjAnaM sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSaM tasyAM velAyAmAbhirgAthAbhiradhyabhApata pUrve iyaM sAlaviyUhameghA ___ anopapanne tvayi rAjasiMha / nirAbhiramyA hatateja AsIt / pretAlayo vA yatha bhISaNIyA // 22 // prANAtipAtI manujA abhUvan adattaAdAyi asaMyatAzca / mRSAmabhASan paruSAM ca vAcaM pizunAmabaddhAM giramapyavocan // 23 // paravAkyacitteSu abhidhyacetaso vyApannacittAH parapudgaleSu / dRSTIgatairnizritapApagocarA . * mithyAprayogena patanti durgatim // 24 // 8334 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 [40.25 15 gaNDavyUhasUtram / adharmacArINa narANa caiva __avidyamohAndhatamovRtAnAm / dRSTIvipattyA viparItadarzinAM bahubhirvarSebhirna devu varSati / / 25 // avarSi deve ca vinaSTabIjAH ___ sasyA na rohanti na caiva vRkSAH / sarastaDAgA nadisrota zuSkA stRNoSadhIH sarvavanaspatIzca // 26 // nadyo vizuSkA abhavannazeSA udyAna sarve aTavIprakAzAH / zvetAsthipUrNA pRthivI babhUva tavAnutpAde suvizuddhanetrA // 27 // yadA hi te yAcakasaMdhisaMbhute saMtarpitA yAcanakAstu sarve / utpadya meghena tadA caturdizaM saMtarpitA nimnasthalA ca sarve // 28 // bhUyo na corA na bhaTA na dhUrtA __ na hanyate kazcana cApi vadhyate / na cApyanAthA maraNaM vrajanti nAtho bhavAn sarbajagatyanAthe // 29 // prANAtipAtAbhiratA manuSyA / hatvA parAMstadrudhiraM pibanti / khAdanti mAMsAni parasparaM ye te tvatpradAnairbhuta maitracittAH // 30 // ekaH zatAnto hi sahasrasaMkhyA___GganA tadA cIvarasaMvRtAbhUt / saMchAdya kAyaM tRNaparNacIvaraiH pretAH kSudhArtA iva te'vizaMstadA // 31 // prAdurbabhau zAliranuptakRSTaH ___ kalpadrumAzcaiva vimuktakozAH / dRzyanti nAryastu narAzca paNDitA .. jAto yadA tvaM jagato'sya nAthaH // 32 // 20 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 257 5 8335 -40.40] 40 srvvRkssprphullnsukhsNvaasaa| mAsArdhamAsasya kRtena pUrva makAriSuH sNnidhimutpthsthaaH| khalaMkRtAstvadya mahAIvastrAH krIDanti devA iva nandanasthAH // 33 // kAmeSu mithyAviSamapravRttA adharmarAgeNa narA hi raktAH / nAryaH kumAryaH khaparAbhiguptA __viSaM zayanti sma purA prasajya // 34 // varApsarovarNasamAnarUpA dRSTvA suvastrAH samalaMkRtAzca / parastriyazcandanaliptagAtryaH tuSTAH khadAraistuSitA ivAdha // 35 // mRSAM ca rUkSAM pizunAmavaddhAM purA giraM zAThyavazAdavocan / caturvidhAM vAcamimAM prahAya dharma carantyadya kudRSTimuktAH // 36 // na tUryanirnAdarutaM manojJa na divyasaMgItirutAnyamUni / sabrahmaghoSAH kalaviGkaghoSA rutasya tubhyaM padavIM spRzanti // 37 // chatraM hi te tiSThati mUrdhasaMdhau ratnaizcitaM kAJcanajAlachatram / vaiDUryadaNDaM zirigarbhakozaM samantataH sanmaNikaNThajAlam // 38 // ghaNTAsamutthAbhirutAnyazeSAn sarvakharAGgAnyabhibhUya loke| buddhakharAGgaiH sadRzaM caranto saddharmanirnAdarutaM prazAntam // 39 // ye zrutva sattvAH zamayanti kkezAn ashessdikkssetrprNpraasu| kalpArNavAnAM sugatodadhInAM dhImatsamudrasya ca nAmacakram // 40 // gaDa, 33 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 [40.41 16 gaNDavyUhasUtram / pUrvAntataH kSetraparaMparAbhi ranantaraM yasya ca nAmadheyam / tavAnubhAvena ca divazeSaM / saddharmacakrANi ravanti ghaNTAH // 41 // ghaNTAkharaM stemamasajjamAnA __ jambudhvajaM vyApya raNatyazeSam / brahmendradevendrajagatpatInAM svakakhakaM karmavidhIn bruvANaH // 42 // zrutvA ca te ghaNTarutAM nRdevAH ___ svakakhakAM karmanidhAnakozAn / vivarya pApaM zubhamAcaranti sarve pratiSThanti ca buddhabodhau // 43 // jyotiHprabhaste nRpatiH pitAbhUt padmaprabhA tanmahiSI ca mAtA / abhyutsade pazcakaSAyakAle ___ ka dharmarAjyaM pratilabdhavAn saH // 44 // udyAnamasmai vipulaM babhUva supuSpitavyUhamaNipradIpam / tatpazcabhiH puSkiriNIzataizca saMzobhitaM vRkSazatairvRtAnAm // 45 // pratyekamAsAmabhavadvimAnaM sthUNAsahasrocchUita caarutiire| savedikAvyUhasahasracitraM ___ jAlArdhacandrojjvalitaM samantAt // 46 // vavarSa devo na yadA bahUni varSANyadharme blvtypuurnne| jalaM tadA puSkiriNISvazeSA drumAH sapatracchavayazca shusskaaH|| 47 // * janiSyamANe tvayi saptarAtrA dAsannimittAni tadAdbhutAni / niHsaMzayA yAni nirIkSya sattvA bAtA hi naH saMbhavitetyavocan // 48 // 20 8336 25 30 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -40.56] 40 sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA / sumadhyarAtreSvatha paDikAraM saMkampitAbhUnnRpa bhUtadhAtrI / aninditAyAmapi puSkiriNyAM madhye'vabhAso'rkasamo vabhUva // 49 // aSTAGgasadvAribhRtAnyabhUvan paJcApyatho puSkiriNIzatAni / sujAtazAkhAstaravo vabhUvuH sutejasaH puSpaphalairupetAH // 50 // tAH puSkiriNyaH salilAbhipUrNA atarpayaMstadvanamapyazeSam / strotobhirasmAtsaritaH pravRttaiH jambudhvajo'bhUtsalilaprapUrNaH // 51 // drumauSadhIsasyatRNAnyarohan vRkSA babhUvuH phalapuSpanaddhAH / bIjAni yAvanti ca bhUtadhAtryAM sarvANyarohanta jalAlutAni // 52 // jalApluto yaH pRthivIpradezaH sarvaH samo'sAyabhavattadAnIm / nimnonnatAzcaiva mahIpradezAH sarve samA eva tadA vabhUvuH // 53 // zvaprapAtA viSamAzca dezAH samAstadAnImabhavan kSaNena / antardadhuH kaNTakazarkarAdyAH suratnagotrANi samudbabhUvuH // 54 // AsannudagrA naranArisaMghAH tRSArditAcaiva papurjalAni / udAnayAmAsurudAnamevaM sukhAnubhAvo'yamahodya kasya // 55 // jyotiHprabho bhUmipatiH saputro dAraiH sahAmAtyagaNaistadAnIm / koTIsahasraizca vRto janAnAM udyAnayAtrAM prayayAvudagrAm // 56 // 259 5 10 15 20 25 30 B 135 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [40.57 8337 gaNDanyUhasUtram / aninditA puSkiriNI suramyA yA madhyamA gandhajalAbhipUrNA / tasyAM sthito'bhUnnapatiH sadAraH prAsAdamAruhya sudharmatIrtham // 57 // saptamyabhUdyA rajanI jalasya samudbhavAM tatra sameva rAtre / punaH sazailA savimAnamAlA __ cacAla sarvA dharaNI tathaiva // 58 // aninditAyAzca sahasrapatraM ___ madhyAnmahAmbhoruhamudbabhUva / sahasrasUryadyutimeghajAla saumerumUrdhaprabhayA spharitvA // 59 // taddaNDaM zubhasattvagarbha maNIndrapatraM vipulaM vizuddham / mahAIjAmbUnadakarNikaM ca sugandharAjojvalakesarADhyam // 60 // tatkaNikAyAmasi nAtha jAtaH paryaGkabaddhana samucchrayeNa / virocase lakSaNacitritAGgaH zataiH surANAmabhipUjyamAnaH // 61 // prAsAdapRSThAdavatIrya rAjA ____ tvAM saMpragRhyAttamanAH karAbhyAm / devyai dadau vAcamuvAca caivaM sutastavAyaM bhava tuSTacittA // 62 // prAdurbabhUvaiva nidhAnakoTyaH pramuktakozAstaravo bbhuuvuH| tUryaizca nirnAditamantarikSa mabhUtprasUte tvayi lokanAthe // 63 // jambudhvaje ye khalu sarvasattvA stvadnmukhAste'pyabhavan prtiitaaH| aho'syanAthasyajanasya nAtha ilyabruvan prAJjalayazca bhUtvA // 64 // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -40.70] 40 sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA | prabhA zarIrAttava nizcaritvA prabhAsayAmAsa mahIM samantAt / tamondhakAraM jagatAM ca hatvA vyAdhInazeSAn zamayAMbabhUva / / 65 / / ye yakSakumbhANDapizAcasaMghA viheThakAste ca sadApajagmuH / AzIviSA nApyacaraMstadAnI mahAviSAH sattvavadhapravRttAH // 66 // alAbhaninde ayazo'tha duHkhaM yA to vyAdhirupadravAzca / zamaM samAsAdya hitaM jagAma loke pramodastu samudbabhUva // 67 // parasparaM mAtRsamAnasaMjJI maitrAtmakaM sarvajagattadAsIt / avairacittaM vinihiMsakazca sarvajJamArgapratipattimacca // 68 // vivartitA durgati dharmarAjJA apAvRtaH svargamahApathazca / sarvajJatAvartmanidarzanaM ca kRtastvayArtho jagato vizAlaH // 69 // lAbhaH paro nastava darzanena dAturmahAmbhonidhisaMnibhasya / anAthanAtho jagati prasUtaH cirapranaSTe'dbhutanAyakastvam // 70 // 261 5 10 15 20 atha khalu ratnaprabhA zreSThidArikA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSaM rAjAnamAbhi- 26 rgAthAbhirabhiSTutya saMvarNya saMprazasya anekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya praNipatya ekAnte prAJjaliH sthitAbhUnnamasyantI / atha khalu rAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo ratnaprabhAM zreSThidArikAmavalokya evamAha - sAdhu sAdhu dArike, yA tvaM parasattvaguNavizeSajJAnAbhijJAmavatIrNA / durlabhAste dArike sattvAH sarvaloke, ye parasattvaguNAnadhimucyante / na zakyaM dArikai tamovRtairakRtajJasattvaiH buddhivipannaiH kSumitacittairlulitasaMtAnaistamazcetobhiH prakRti- 30 vinaSTAzayaiH pratipatticyutaiH parasattvaguNavizeSAnabhijJairbodhisattvaguNA avatArituM tathAgataguNA vA kalpayituM sarvaguNajJAnavizeSAbhijJA vA anuprAptum / asaMzayaM tvaM dArike bodhau 8338 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 gaNDavyUhasUtram / [40.70saMprasthitA, yA tvamevaMrUpAn bodhisattvaguNAnavatarasi / udArasattvAbhijJatayA jambudvIpe'mogho'smAkaM sattvasaMgrahavikramo yeSAM no vijite tvamevaMrUpajJAnasamanvAgatA utpannA / atha khallu rAjA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo'nadhaM mahAmaNiratnaM jyotiHprabhamaNiratnavicitraM ca ana, vastraratnaM khena pANinA AdAya ratnaprabhAyAH zreSThidArikAyAH prAdAt / tatparivArasya ca 5 sarvAsAM dArikANAM pratyekaM nAnAvastraratnAni prAdAt , evaM cAvocat-pratigRhANa dArike tvamidaM vastraratnam , parigRhyAtmanA paribhuva / atha khalu ratnaprabhA zreSThidArikA saparivArA ubhAbhyAM jAnubhyAM dharaNitale praNipatya tadvastraratnaM pANibhyAM parigRhya mUrtiM kRtvA pratyavasRtya tadvastraratnaM prAvRtavatI / tatparivArAzca sarvA dArikAH pratyekaM khAni vastraratnAni prAvRtavatyaH / sA tadvastraratnaM prAvRtya rAjAnaM sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSaM pradakSiNamakarot sAdha khena 10 dArikAparivAreNa / tAsAM sarvAsAM teSu vastraratneSu sarvanakSatrajyotirbimbAni vidyotamAnAnyadarzan / tAM janakAyo dRSTvA evamAha-zobhanastavAyaM dArike kanyAparivAraH / rAtridevateva jyotirgaNapratimaNDitA tvamAbhiH parivRtA atIva bhrAjase // ___ atha khalu sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA rAtridevatA sudhanaM zreSThidArakametadavocat-talki manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena rAjAbhUt sarvadharmanirnAdacchatramaNDala15 nirghoSo nAma ? na khalvevaM draSTavyam / ayaM sa bhagavAn vairocanastathAgato'rhan samyaksaM buddhastena kAlena tena samayena rAjA abhUt sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSo nAma / syAtkhala punaste kulaputra-anyA sA tena kAlena tena samayena padmaprabhA nAma devyabhUdrAjJo jyotiSprabhasya bhAryA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSasya rAjJo mAtA ? na khalvevaM draSTavyam / iyaM sA mAyAdevI tena kAlena pamaprabhA nAma rAjabhAryA abhUt , yayA sa upapAdukaH kumAraH 20 utsaGge pratigRhItaH / syAtkhalu punaste kulaputra evam-anyaH sa tena kAlena tena samayena jyotiSprabho nAma rAjA abhUtsarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSasya rAjJaH pitA ? na khalvevaM drssttvym| zuddhodanaH sa rAjA tena kAlena jyotiSprabho nAma rAjA abhUt / syAtkhalu punaste kulaputra evam-anyA sA tena kAlena tena samayena ratnaprabhA nAma zreSThidArikA abhUt / na khalvevaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena samayena ratnaprabhA nAma zreSThidArikA abhUvam / syAtkhalu 28 punaste kulaputra evam anye tena kAlena tena samayena sattvA abhUvan , ye tatra jambudvIpe upapannAH rAjJA sarvadharmanirnAdacchatramaNDalanirghoSeNa caturbhiH saMgrahavastubhiH saMgRhItAH? na khalvevaM draSTavyam / ime te bodhisattvAH sarve ihaiva bhagavataH parSanmaNDalasamavasRtA ye'nuttarAyAM samyaksaMbodhau avaivAyAM bodhisattvabhUmau pratiSThApitAH / kecitprathamAyAM bhUmau, kecid dvitIyAyAM kecittRtIyAyAM keciJcaturthA bhUmau kecitpazcamyAM kecitSaThyA kecitsaptamyAM 30 kecidaSTamyAM kecinnavamyAM keciddazamyAM bodhisattvabhUmau pratiSThApitAH / ye nAnApraNidhAnavimAtratAbhirnAnAsarvajJatAprasthAnairnAnAsaMbhArairnAnAsamudrAgamairnAnAniryANairnAnAmArgavyUhazuddhibhi 8339 B 136 . 1BdharmaprabhA. . Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 8340 -40.76] 40 sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA / 263 rnAnAvikurvitavRSabhitAbhirvividhamArgavyUhaiH samudAgatA nAnAvimokSavihArairiha parSanmaNDale nAnAdharmavimAnavihArAnAvasanto viharanti // atha khallu sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA rAtridevatA tasyAM velAyAmetameva vipulaprItisaMbhavanidhAnasaMtuSTyavabhAsaM bodhisattvavimokSaM bhUyasyA mAtrayA saMdarzayamAnA sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhiradhyabhASata cakSurmamA jinasutA vipulaM yeno vilokayami srvdishH| kSetrodadhIn bahuvidhAn vipulAn sattvANevAnapi ca saMsarataH // 71 // sarveSu kSetraprasareSu jinAn bodhidrumAsanagatAn virajAn / vyApyarddhibhirdaza dizaH satataM dharmoktibhirvinayato janatAm / / 72 // zrotrArNavaH suparizuddha mamA yena zRNomyaparizeSarutam / dharmAnazeSasugatAbhihitAn __ sarvAn zRNomi bhRzamAttamanAH // 73 // jJAnaM mamAdvayamasaGgagataM parasattvacittaviSayaprasRtam / cittodadhiH suvipulA jagata zcittakSaNAdavatarAmyakhilAm / / 74 // pUrvAnta me smRtisamAdhivalAt kalpodadhInahamavaiSyami tAn / jAtyantarArNavazatAni vahU nyahamAtmanazca jagatAmapi ca // 75 / / kSetrArNavaikaparamANusamAn kalpAn kSaNena ca vidAmyakhilAn / sattvAn gatiSvapi ca saMsarato buddhAn vikurvitagaNaizca saha // 76 // tacca smarAmi khalu lokavidAM teSAM yathA prathamakaH praNidhiH / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 gaNDavyUhasUtram / [40.77prasthAnasaMbhavanayairvipulaiH samudAgatAzcarimupetya ca yAH // 77 // abhiSekabhUmigamanAni ca yA nyasamAdhitottamaguNaughavatAm / bodhaizca budhyananayAn vipulAM zcittakSaNAdavatarAmyakhilAn // 78 // yairyairupAyaviSayaiH sugatAH prAvartayan jagati cakravaram / yA nivRtIraparimANaguNA dharmasthiterapi ca yo niyamaH // 79 // ye yAnasAgaranayA vimalA ye caiva sattvavinayA vipulaaH| saMdarzitA jagati tAnamitai rnAnAnayairavatarAmi pRthak // 80 // prIternidhAnaprabhutuSTidhanA dhyAloka eSa hi vimokssnyH| mama bhAvito vipula kalpazatA nyetaM tvamapyavatarAzu nayam // 81 // etamahaM kulaputra vipulaprItisaMbhavanidhAnasaMtuSTayavabhAsaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / 20 kiM mayA zakyaM sarvatathAgatapAdamUleSu sarvajJatAprasthAnapraNidhisamudrAvatIrNAnAM sarvatathAgatapUrva praNidhAnasAgarAbhiniharipraNidhiparipUrNAnAmekabodhisattvabhUmyAkramaNasarvabodhisattvabhUmisAgarAkramaNavikrAntajJAnAnAM sarvabodhisattvacaryAsamudraikaikacaryAsamavasaraNapraNidhAnacaryAparizuddhAnAmekaikasmin bodhisattvavimokSe sarvabodhisattvavimokSasAgarasamavasaraNavihAravazavartinAM bodhisattvAnAM cayA~ jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, iyamihaiva bodhimaNDe sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA nAma rAtridevatA bhagavataH sakAzamupasaMkrAntA / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena anuttarAyAM samyaksaMbodhau sattvAH paripAcayitavyAH, kathaM sarvabuddhakSetrANi parizodhitavyAni, kathaM sarvatathAgatA ArAdhayitavyA atyantArAdhanatayA, kathaM bodhisattvena sarvabuddhadharmeSu pryoktvyaaH|| ___ atha khala sudhanaH zreSThidArakaH sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsAyA rAtridevatAyAH pAdau 30 zirasAbhivandha sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsAM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsAyA rAtridevatAyA antikAvsakrAntaH // 38 // SAH Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 137 342 41 sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA / atha khala sudhanaH zreSThidArako yena sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA rAtridevatA tenopasaMkrAntaH / so'drAkSItsarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA rAtridevatAM tasminneva parpanmaNDale sarvajagadbhavanapratibhAsamaNirAjagarbhAsananipaNNAM dharmadhAtunayapratibhAsamaNijAlasaMDAditazarIrA sarvacandrasUryajyotirgrahatArAnakSatrapratibhAsasaMdarzanakAyAM yathAzayasattvacakSurvijJaptisaMdarzanakAyAM / sarvasattvakAyasaMsthAnasadRzakhazarIravijJapanakAyAm anantamadhyavarNasamudrodAravijJaptisaMdarzanakAyAM sarveryApathavihAranayasaMdarzanakAyAM samantamukhAbhimukhavijJapanakAyAM sarvadigabhimukhasattvaparipAcanAbhimukhakAyAM samantadharmameghanigarjitavividhavikurvitasarvadikspharaNasarvajagadabhimukhakAyAM sarvakALajagadAbhimukhagaganapralambakAyAM sarvatathAgatakramatalapraNipatitakAyAM sarvasattvakuzalamUlopacayasukhapUrvagamakAyAM sarvatathAgatAbhimukhadharmameghasaMpratIcchanasaMdhAraNapraNidhi- 10 siddhiparipUrNacetoparAGmukhasmRtisaMdhAraNakAyAm anantamadhyAvabhAsasarvadikspharaNazarIrAM sarvajagattamovikiraNadharmapradIpAlokasamantAmuktAvabhAsasaMdarzanakAyAM mAyAgatadharmanirmalajJAnazarIranidarzanakAyAM vigatatamorajodharmazarIranidarzanakAyAM mAyAgatadharmatAnirjAtakAyAM dharmatAprativibuddhAndhakAracittAM samamukhajJAnAlokAvabhAsapratilabdhAm atyantani raniHsaMtApa- manaHzarIrAM dharmakAyAbhedyasAravatIdhAtuniryAtAm apratiSThitatathAgatAdhiSTAnaprakRtyasaMkliSTa- 15 khabhAvanirmaladharmatAzarIravizuddhakAyAm / sa tAM dRSTvA mUrdhA praNamya vuddhakSetraparamANurajaHsamAn darzananayAnanusmaramANo'ntaradharaNitale praNipatya suciramatinAmayAmAsa // ____ atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH tasmAddharaNitalAdutthAya prAJjalIbhUtaH sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhAyA rAtridevatAyAH kAyaM nirIkSamANo daza saMjJAvizuddhIH pratilabhate sma, yAsAM pratilAbhAt sarvakalyANamitrasabhAgatAM pratyalabhata / katamA daza ? yaduta-kalyANa- 20 mitreSu khacittasaMjJAM pratyalabhata sarvajJatAsamArambhavIryasalimvanasaMvAsAya / khakarmavipAkavizuddhikhabhAvasaMjJAM pratyalabhata kalyANamitrArAgaNavipulakuzalamUlasamudAgamArAgaNatAyai / bodhisattvacaryAlaMkArasaMjJAM pratyalamata sarvapraNidhAnAlaMkAracaryAsaMvasanatAyai / sarvabuddhadharmAbhiniSpAdanasaMjJAM pratyalamata sarvakalyANamitrAnuzAsanIpathapratipattaye / sparzopapattisaMjJAM pratyalabhata sarvabuddhaviSayAnuttaradharmavihArAvabhAsasaMdarzanatAyai / ekaniryANasaMjJAM pratsalabhata 25 samantabhadrayAnaniryANapraNidhAnacaryAvizuddhaye / sarvajJapuNyasAgarAkarasaMjJAM pratyalabhata sarvazukladharmasamArjanavivardhanatAyai / suparipUrNakuzaladharmaparipUraNasaMvardhanaparipAlanasaMjJAM pratyalabhata buddhabodhai sarvajJajJAnavIryavegasaMvardhanatAyai / sarvakuzalamUlaparipUrisaMjJAM pratyalabhata sarvasattvasarvAbhiprAyaparipUraNatAyai / sarvArthasaMsAdhakasaMjJAM pratyalabhata kalyANamitreSu sarvabodhisattvakarmavazavartitApratiSThApanAya / imA daza saMjJAvizuddhIH pratilabhate sma, yAsAM pratilAbhAt sarvajagadrakSA- 30 praNidhAnavIryaprabhAyA rAtridevatAyA buddhakSetraparamANurajaHsamA bodhisattvasabhAgatAH pratyalabhata / Som. 'tArA'. 2 mukha. 3 B ananta'. gaNDa, 34 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 343 S 344 B 138 266 gaNDavyUhasUtram / [ 41.0yaduta smRtisabhAgatAM dazadiksarvatathAgatatryadhvAnusmRtinayeSu, matisabhAgatAM sarvadharmasAgaranayAsaMbhedavinizciteSu, gatisabhAgatAM sarvatathAgatadharmacakramaNDalagatyanugatAsaMbhedavibhAganayakauzalyeSu, bodhisabhAgatAmAkAzasamabuddhyA sarvatryadhvanaya sAgarAvabhAsapratilAbhAya, indriyavizuddhisabhAgatAM sarvabodhisattvendriyasAgarajJAnAvabhAsapratilAbhAya, cittavizuddhisabhAgatAM 5 sarvAkAra sattva saMgrahavyUha vodhisattvamArgaguNapratipatyalaMkAramArgapratipattaye, gocarasabhAgatAM tathAgatajJAnagocarAvabhAsapratilAbhAya, nayAnugamasabhAgatAM sarvAkArasarvajJatAnayasamudrAvatArapathAvabhAsapratilAbhAya, arthaprativedhasabhAgatAM sarvadharmasvabhAvajJAna prativedha pratilAbhAya, dharmavihArasabhAgatAM sarvAvaraNaparvatavikiraNatAyai, rUpakAyavizuddhisabhAgatAM yathAzayajagadvimAtratAsaMdarzanalakSaNAnuvyaJjanavicitrazarIravizuddhipratilAbhAya, balasabhAgatAM bodhisattvabalapari10 niSpattisarvajJatArambaNavivardhanatAyai, sarvadharmanayasamudreSu vaizAradya sabhAgatAM cittAzayagaganaparizuddhaye, vIrya sabhAgatAM sarvakalpa bodhisattvatcaryAsaMvAsAparikhedapratilAbhAya, pratibhAna sabhAgatAM sarvadharmAnAvaraNajJAnAlokapratilAbhAya, anabhibhUtasabhAgatAM sarvajagadabhyudgatAtmabhAvaparizuddhaye, adInAlInavacanasabhAgatAM sarvaparSanmaNDalAbhirAdhanaparizuddhaye, ghopasabhAgatAM sarvadharmanayasamudrarutagarjanatAyai, kharAGgavizuddhisabhAgatAM sarvajagadvacanavijJaptivyavahAranaya samudreSu, guNavizuddhi15 sabhAgatAM tathAgatAnuzAsanIguNapratipattivizuddhiSu, buddhadharmakarmavaMzAvirodhanasabhAgatAmanavadyakarmavipAkavizuddhaye, dharmayajJabhUmipratiSThApanasabhAgatAM sarvabuddhotpAdadharmacakrapravartanatAyai, brahmacaryavizuddhisabhAgatAM sarvatathAgataviSayajJAna saMvasanatAyai, mahAmaitrIsabhAgatAM nAnAmaitrInayapratikSaNasarvasattvasAgaraspharaNatAyai, mahAkaruNAnayasamudrAvatArasabhAgatAM sarvasattvadhAtuparitrANadharmamedhAbhipravarSaNatAyai, kAyakarmasabhAgatAM sarvasattvaparipAcanopAyopacArasabhAgatAyai, 20 vAkkarmavizuddhisabhAgatAM sarvadharmavyavahArAbhilApeSu, manaskarmasabhAgatAM sarvasattvavitteSu sarvajJatArambaNopasaMharaNatAyai, vividha sarvavyUhapratimaNDanasabhAgatAM sarvabuddhakSetreSu sarvatathAgatopasaMkramaNatAyai, upasaMkramaNasabhAgatAM sarvabuddhotpAdasamudreSu, dharmacakrAdhyeSaNasabhAgatAM sarvatathAgateSu, pUjopasthAnasabhAgatAM sarvatathAgatAzeSakAlasarvapUjopasthAnatAyai, sarvasattvaparipAkavinayasabhAgatAM sarvasattvadhAtau AlokapratilAbhasabhAgatAM sarvasattvadharmanayeSu, 25 samAdhipratilAbhasabhAgatAM sarvasamAdhinayasamudreSu samantaspharaNasabhAgatAM sarvabuddhakSetrasamudrabodhisattvacaryAvikurvitaspharaNatAyai, bodhisattvavihArasabhAgatAM sarvabodhisattvavikurvitanayasamudreSu, parivArasabhAgatAM sarvabodhisattvacaryAsaMvAseSu, pravezasabhAgatAM sarvalokadhAtususUkSmapravezeSu, cittavibhaktisabhAgatAM sarvabuddhakSetravaipulyeSu, anugamavaimAtratAsabhAgatAM sarvabuddhakSetrasamudrAvatAravimAtratAnugameSu, samantanayaprasaraspharaNasabhAgatAM sarvabuddhakSetravibhaktya30 nantajJAnavijJaptiSu, abhyudgatasabhAgatAM sarvabuddhakSetreSu, avaivartya bhAgatAM sarvadikspharaNasamavasaraNAdhiSThAnAvivartyatAyai, andhakAravidhamanasabhAgatAM sarvabuddhabodhimaNDavibudhyanajJAnamaNDalA 1 Bom. cittA...sabhAgatAM. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -41.0] 41 sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA / babhAsapratilAbhAya, anuprAptisabhAgatAM sarvabuddhaparyanmaNDasamudre, sarvayuddhakSetrakAyajAlaspharaNasabhAgatAmanabhilApyabuddhakSetratathAgatapUjopasthAnaprayogepu, jJAnapratyakSasabhAgatAM tatra dharmanayasamudrAnupravandheSu, pratipattisabhAgatAmanulomasarvadharmanayana saMmukhaprayogeSu, eSaNasabhAgatAM tIvradharmacchandArambhavizuddhaye, vizuddhisabhAgatAM kAyavAGmanaskarmavuddhaguNAlaMkArasamAdAneSu, sumanaHsabhAgatAmaviSamakalpacittamaNDalasarvadharmajJAnamaNDalaparizuddhaye, vIryArambha- 0 sabhAgatAM sarvakuzalamUlasaMbhArasamArambhanistIraNaprayogepu, caryAvyUhasabhAgatAM sarvavodhisattvavaryApariniSpattiSu, asaGgavihArasabhAgatAM sarvadharmanimittaprativedheSu, upAyakauzalyanayasa bhAgatAM tatra tatra dharmavihArajJAnavikurvaNatAsu, AyatanavizuddhisabhAgatAM yathAzayasattvAviSamadarzanasamAdAneSu, vodhisattvasamAdhimukhapratilAbhasabhAgatAM sarvadharmavibhAvanApratilAbheSu, adhiSTAnasabhAgatAM sarvatathAgatavezeSu, bhUmyAkramaNasabhAgatAM sarvavuddhavodhisattva bhUmipratilAbheSu, pratiSThAna - 10 sabhAgatAM sarvavodhisattvavyavasthAnepu, AdezanasabhAgatAM sarvabuddhavyAkaraNeSu, samAdhisabhAgatAM ekakSaNe sarvasamAdhisAgaranayeSu, samAvivyavasthAnasabhAgatAM nAnAlakSaNabuddhakAryeSu, anusmRti - sabhAgatAM sarvAnusmRtyAramvaNanayasamudreSu bodhisattvacaraNasabhAgatAM vodhisattvakAryAparAntakoTIgatakalpavyavasAyeSu, prasAda sabhAgatAmaprameyabuddhajJAnAdhimuktiprItivegasamudravivardhanatAyai, vivardhanasabhAgatAM sarvAvaraNaparvatAnAma vivartyajJAnasabhAgatAM vuddhajJAnAnantasaMbhArasaMbhavAya, 15 upapattisabhAgatAM sarvasattvaparipAkavinayakAlepu, vihArasabhAgatAM sarvajJatAnayamukheSu, viSayasabhAgatAM dharmadhAtunayavRSabhitAviSayapravezeSu, anAlaya sabhAgatAM sarvAyyasamuddhAtitacittatAyai, sarvadharmanirdezasabhAgatAM dharmasamatAjJAnAvatArepu, abhiyogasabhAgatAM sarvabuddhAviSThAnasvazarIrasaMpratIcchanatAyai, abhijJAsabhAgatAM sarvalokajJApanapratipattinayeSu, anabhisaMskArarddhipratilAbhasabhAgatAM sarvadikkSetrasAgarAvatAreSu, dhAraNIbhUmisabhAgatAM sarvadhAraNIsamudrAvabhAsapratilAbhAya, 20 sarvabuddhadharmacakrasaMdhyavatArasabhAgatAM sarvasUtrAntadharmaparyAyepu, gambhIradharmapravezasabhAgatAM gaganatalopamasarvadharmanayAvatAreSu, avabhAsasabhAgatAM sarvalokadhAtuprasareSu, abhirocanasabhAgatAM yathAzayajagadvijJaptiMsaMdarzaneSu, prakampanasabhAgatAM kSetrAdhiSThAnavikurvitasattvadarzaneSu, amoghacaraNasabhAgatAM darzanazravaNAnusmRtisattvavinayeSu, niryANasabhAgatAM pratyalabhata sarvapraNidhAnasamudranayapariniSpattidazabalajJAnAnubodhAya / iti hi sudhanaH zreSThidArakaH prasannacittaH sarvajaga- 26 drakSApraNidhAnavIryaprabhAM rAtridevatAmavalokayan AsAM dazAnAM saMjJAvizuddhInAM pratilAbhAdeta - pramukhAn buddhakSetraparamANurajaH samAn sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhAyA rAtridevatAyAH sabhAgatanayAn pratilabhate sma // 267 atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhAyA rAtridevatAyA buddhakSetraparamANurajaHsamadarzanatayA avatIrNo'nantamadhyakalyANamitrasaMjJAvizuddhipratilabdho buddha- 30 1 Bom. sarvasattva... sabhAgatAM 2B samudyotita . S 345 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8346 268 gaNDanyUhasUtram / kSetraparamANurajaHsamasabhAgatAnayAvatIrNaH ekAMsaM cIvaraM prAvRtya yena sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA rAtridevatA, tenAJjaliM praNamya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata yathA khacitte vazitA mamAsti chandazca vodhau sudRDho'nivartyaH / tvadIyacitte'pi hi me tathaiva khataiva devyadya dRDhopajAtA // 1 // pApAnyazeSANi vizodhitAni zubho vipAko dyutimAnavAptaH / sudarzanAyAstava darzanAnme samArjitAzcAkSayazukladharmAH // 2 // cittaM guNaudhaiH samalaMkRtaM me pRthagvidhaiH sattvahitapravRttaiH / samalaMkRto yaizcaritAsmi cayA~ kSetreSu sarveSvaparAntakalpAn // 3 // nidarzitA te khalu sarvadharmAn niSpattirArye madanugrahAya / hitAya me'nugrahasaMjJayaiva dharmAnuzAsti paramAM prayaccha // 4 // vivartito durgatipAtamArgo saMdarzitaH khargapatho vizuddhaH / sarvajJamArgazca nidarzitaste yAnAnuyAnaH sugatairazeSaiH // 5 // tvadantike me'nupamAdbhutAdya niryANasaMjJA paramopajAtA / AkAzavaccAmalamapramANaM sarvajJatAdharmamukhaM vizuddham // 6 // sarvajJatAzeSazubhAkaratva saMjJAdya me tvayyuditAprameyA / puNyArNavA me gaganapramANAH pratikSaNaM cetasi codbhavanti // 7 // unnehi me pAramitAbhirAyeM puNyairacintyaizca vivardhayakha / Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 10 B139 -41.11] 41 srvjgdrkssaaprnnidhaanviiryprbhaa| saMvardhitaH sarvaguNaiH zubhaizca sarvajJapaTTa nacireNa lapsya // 8 // kalyANamitreSu hi me sadaiva srvjnytaamaargprtipuurisNjnyaa| atonimittA mama sarvazuklaM saMpUjitAzu prabhaviSyatIti // 9 // sarve yato'rthAH prabhavanti cAsmAt siddhazca kalyANaguNairupetaH / ArAdhya caivenamanantavarNa ___ sarvajJamArga jagatAM pravakSye // 10 // AcAryabhUtA mi guNAprameye sarvajJadharmeSu mama prnnetrii| na kalpakoTInayutairasaMkhyaiH zakyaM mayA te pratikartumArye // 11 // atha khala sudhanaH zreSThidArakaH imA gAthA bhASitvA sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhAM 15 rAtridevatAmetadavocat-saMdarzitastvayA devate mamAyamacinyo bodhisattvavimokSaviSayaH / vadakha me devate-ko nAmAyaM vimokSaH ? kiyacciraM saMprasthitAsi devate anuttarAyAM samya- ksaMbodhau ? kiyaccireNa vA tvamanuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbhotsyase? evamukte sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA rAtridevatA sudhanaM zreSTidArakametadavocatsarvasattvaparipAkasaMcodanakuzalasaMbhavo nAma kulaputra ayaM vimokSaH / ahaM kulaputra anena 20 vimokSaNa samanvAgatA sarvadharmasvabhAvasamatAmanubuddhya sarvadharmaprakRtimavatIrya anAlayaM dharma nizritya sarvalokoccAlitA suvibhaktarUpatAM dharmANAmavatIrya avisabhAgavarNA avaivartavarNA avikalpavarNA anIlavarNA apItavarNA alohitavarNA anavadAtavarNA dharmatAmavatIrya anekavarNavibhaktirUpAtmabhAvA nAnAtvavarNA avisabhAgA anAnAtvA avaimAtryA avikalpA anIlA apItA alohitA anavadAtavarNA, anekavarNA aprameyavarNA vizuddhavarNA sarvavyUhapramuJcanavarNA samanta- 25 darzanavarNA sarvajagatsadRzavarNA sarvalokAbhimukhAtirekavarNA samantAvabhAsapratibhAsavarNA apratikUladarzanavarNA lakSaNAnuvyaJjanasuvizodhitavarNA anavadyacaraNaprabhAsavarNA mahAbalavikramasaMdarzanavarNA durAsadagambhIravarNA sarvalokAparyAdattavarNA kSaNakSaNavicitravarNA nAnAvarNameghasaMdarzanavarNA nAnArUpasaMsthAnavarNA aprameyavikurvitasaMdarzanavarNA suruciravacanavarNA sarvasurUpacittavarNA sarvasattvaparipAkAnukUlavarNA yathAzayavaineyAbhimukhopanItakuzalavarNA 30 apratihatasamantaprabhAsavarNA acchAnAvilaviprasannaprabhAkharavarNA abhedyakAyopacayopazobhita 847 98surucita. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3348 270 gaNDavyUhasUtram / [41.11varNA acintyadharmanayaprabhAvanavarNA abhibhUranabhibhUtasarvAbhibhavanavarNA atamastimiravarNA sarvAndhakAravidhamanavarNA sarvazuklasusamArjitavarNA mahAtmaguNasamudravarNA pUrvagurugauravasurumArjitavarNA adhyAzayagaganaparizuddhivarapravarottamavizAlavarNA anAcchedyAkSaraguNasamudraprabhAvanavarNA sarvalokAbhinizritAsaMbhedavarNA asagasarvadikspharaNavarNA anabhilApyakSetrasamudracittakSaNa5 prasarAnekavividhavarNasamudrasaMdarzanavarNA sarvasattvamahAgrItivegavivardhanavarNA sarvasattvasAgarasaMgrahavarNA sarvaromavitrarAzeSavuddhaguNasamudrameghanigarjanavarNA sarvasattvAzayAdhimuktisAgaravizodhitavarNA sarvadharmArthavinizcayasaMdarzanavarNA nAnAvarNarazmijAlAvabhAsavarNA gaganapramANavimalaprabhAvAM vizuddhamaNirAjavimalarajaHprabhAnizritavarNA nirmaladharmatApratibhAsavI atulavarNa nayasamudravicitrapratibhAsavarNA sAntadigavabhAsavarNA yathAkAlajagatsaMdarzanAbhinnavarNA prazama10 damadiksaMbhavavarNA sarvaklezaprazamanavarNA sarvajagatpuNyakSetraprabhAvanavarNA sarvanayaprazamanavarNA amoghajagatspharaNavarNA mahAjJAnavikramaprabhAvanavarNA asaGgakAyasamantaspharaNavarNA samantAdvarakAyAmoghajagatsaMdarzanavarNA mahAmaitrIsamudrasamudAgamavarNA mahApuNyasugerusamudAgamavarNA sarvajagadanizritasarvalokagatipratibhAsaprAptavarNA mahAjJAnabalavizodhanavarNA sarvalokAnusmRtisaMvasanavarNA sarvarakSAbhavarNA vairocanagarbhanidarzanavarNA rArvajagatprasAdAnurUpavarNA sarvajJatAkArA15 bhimukhavarNA grahasitanayanajagatprasAdavarNA sarvaratnavyUhAgrAvabhAsavarNA anAgRhAbhAsasarvajagatparAGmukhavarNA aniyatAbhiniviSTavarNA adhiSTAnavikurvitavRpabhitAsaMdarzanavarNA sarvavividhavikurvitavRSabhitAsaMdarzanavarNA tathAgatakuzalamUlAvabhAsanavarNA anavadyasarvadharmadhAtunayasAgaraprasRtavarNA sarvabuddhaparpanmaNDalopasaMkramaNapratibhAsaprAptavarNA vividhavarNasamudraniSpAdanavarNA sucaritaniSyandasaMbhUtavarNA yathAvanAyikopanAyikavarNA sarvalokAtRptadarzanavarNA vicitraprabhA20 kharAvabhAsanavarNA sarvatryadhvavarNA samudrasaMdarzanavarNA sarvavarNarazmisamudrapramuJcanavarNA anabhi lApyavarNA prabhAmaNDalasamudranAnArthavimAtratAsaMdarzanavarNA sarvagandhAvabhAsasarvajagatsamatikrAntavarNA ekaikaromavivarAnamilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamasUryamaNDalameghasaMdarzanavarNA vimalacandramaNDalavigrahameghAdhiSTAnavarNA anantarucirapuSpasumerumeghasaMpramuJcanavarNA nAnAbhinirhAramAlyadrumameghasarvAlaMkAramAlyavarSapramuJcanavarNA sarvaratnapadmameghasaMdarzanavarNA sarvagandhadhUpapaTala25 vigrahameghasarvadharmadhAtuspharaNavarNApraticittakSaNaM sarvacUrNakozameghAnadhiSThAya dazasu dikSu sarvadharma dhAtunayasAgarAn sphariyA darzanavaineyAnAM sattvAnAM zravaNavaineyAnAmanusmRtivaineyAnAM dharmacakranirmANAbhiniharivaineyAnAM pratyupasthitaparipAkakAlavaineyAnAM rUpakAyasaMdarzanavaineyAnAM pratyupAsanavaineyAnAmanubodhanavaineyAnAM vividhavikurvitaprAtihAryasaMdarzanavaineyAnAmacintyavikurvita prAtihAryavijJaptisaMdarzanavaineyAnAM sattvAnAmAzayavazena kAlavazena akuzalakarmavivartanavazena 50 kuzalakarmasaMbhavapratiSThApanavazena pUrvamahApraNidhAnAbhinirjharavazena sarvajJatAvegavazena bodhisattva vimokSavipulavikurvitapratilAbhadharmavazena sarvajagatparitrANakhabhinirhatamahAkaruNAbalasaMbhavavazena mahAmaitrIsAgaravizuddhisaMjananAzayavazena pravartayAmi tathAgatAdhiSThAnasupratIcchitatvAt // 1 Bom mahAvarNA, 8349 B-140 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -41.11] 41 sarvajagadrakSApraNidhAna iiryprbhaa| 271 ___evamahaM kulaputra asmin sarvasattvaparipAkayathAzayakuzalamUlamaMcodanabodhisattvavimokSe pratiSThAya avibhaktarUpadharmatAmavatIrya anantamadhyakAyavarNasaMsthAnatAM saMdarzayitvA ekaikasmAcaryAkAyAdanantanadhyAn varNasamudrAlokavijJasyA ekaikasmAcaryAvarNAdanantamadhyAn razmimevAnavatsRjya vuddhakSetrapratibhAsAn darzayitvA ekakasmiMzca yuddhakSetra anantanadhyAmakaikasmAdazmaranantamadhyAn tathAgatotpAdAn saMdarzayitvA ekaikasya ca tathAgatantya anantamadhyAni 5 vikurvitAni saMdarzayamAnA pUrvakANi kuzalamUlAni saMcodayAmi / anavaropitAni ca kuzalamUlAnyavaropayAmi / avaropitAni ca vigulIkaromi / vipulIkRtAni ca kuzalamUlAni vivardhayAmi / praticittakSaNaM ca anantamadhyaM sattvadhAtunanuttarAyAM samyaksaMbodhau aviva~bhUmau pratiSThApayAmi // yatpunaH kulaputra evaM vadasi-kiyacirasaMprasthitAsi devate anuttarAyAM samyaksaMbodho ? 10 kiyanti kalpazatAnyupAdAya bodhisattvacArikAM carasi ? ityetadapi te'tha nirdekSyAmi vuddhAnubhAvena / akalpAvikalpaparikalpaviSayaM kulaputra bodhisattvAnAM jJAnamaNDalam / na tatra saMsAradIrghatA vA saMsArahakhatA vA prabhAvyate prajJAyate / kalpasaMkliSTatA vA kalpavizuddhatA vA kalpaparIttatA vA kalpamahRdgatatA vA kalpavahutvaM vA kalpanAnAtvaM vA kalpanAnAkaraNaM vA kalpavimAtratA vA prabhAvyate prajJAyate vA / tatkasya hetoH ? prakRtinvabhAvaparizuddhaM kulaputra vodhi- 15 5 350 sattvAnAM jJAnamaNDalaM sarvasaMjJAjAlanirmuktaM sarvAvaraNaparvatasamatikrAntamAzaye udeti / tacca sarvasattvAnAM yathAzayaparipAjhakAlavaneyAnAmavabhAsaM karoti / tadyathA kulaputra sUryamaNDale rAtriMdivaM saMkhyA na vidyate, na saMvasati / astaMgamite sUryamaNDale rAtriH prajJAyate prabhAvyate / udAgate ca sUryamaNDale divasaH prajJAyate prabhAvyate / evameva kulaputra avikalpe bodhisattvajJAnamaNDale sarvakalpavikalpaparikalpA na saMvidyante / sarvasaMsArasaMvasanasaMjJAgatAni sarvAdhyAnazca saMvidyante / 20 atha ca punarvodhisattvAzayoditA vikalpajJAnamaNDalaprabhena sarvasattvaparipAkakAlavazena kalpasaMvAsasaMsArasaMjJAgatagaNanAsaMkhyA prabhAvyate / avikalpajJAnamaNDale pUrvAntAparAntakalpasaMvAsasaMjJAgatasaMkhyA prabhAvyate / tadyathA kulaputra sUryamaNDalaM gaganatalagataM sarvaratnaparvateSu sarvaratnadrumeSu sarvaratnarAjeSu sarvaratnAkareSu sarvasAgareSu sarvotsasaraHsu sarvasvacchajalabhAjaneSu sarvajagaccitteSu ca pratibhAsaprAptaM vijJAyate / satvAnAM cAbhimukhaM samudAgacchati / sarvaratnapara- 25 mANurajaHsu ca sUryamaNDalaM pratibhAsaprAptaM dRzyate / na ca punastatsUryamaNDalaM ratnaparvateSu saMbhavati, na ranadrumeSu yAvanna paramANurajaHkhanupravizati / na maNisphareSvantargataM bhavati / na ratnAkareSvanugacchati / na sAgareSvavatarati / na sarvodakabhAjaneSvanupravizati / sarvatra cAntargataM dRzyate / evameva kulaputra bodhisattvo mahAsattva uccalito bhavasamudrAdudgatastathAgatadharmadhAtugagane dharmakhabhAvagaganagocaravihArI zAntagagananilayaH sarvabhavagatyupapattiSu saMdRzyate sarvasattvasadRzaiH 30 kAyaiH sattvAnAM pripaakvinymupaadaay|n ca saMsAradoSailipyate, na cyutyupapattiduHkhairupatapyate, na ca kalpavikalpaiH saMvasati, na cAsya kalpe dIrghasaMjJA bhavati na hakhasaMjJA / tatkasya hetoH? Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8351 272 gnnddvyuuhsuutrm| [41.11tathA hi bodhisattvo'tyantamaviparyastasaMjJAcittadRSTiviparyAsamatikrAntaH, svapnopamasarvalokayathAbhUtajJAnadarzI mAyopamasarvalokAvatIrNo niHsattvavatIdhAtujJAnapratilabdho yathAbhUtadharmadarzI suvipulakaruNAmaNDalamahApraNidhAnavazena sarvasattvAbhimukhaH saMdRzyate paripAkavinayamupAdAya // tadyathA kulaputra mahAnadyAdiSu yAnapAtraM satatasamitaM sattvasaMtAraNAya prayuktamaprati5 prasrabdhaM bhavati, yAvajjIvaM na cAsya apArime tIre'bhinivezo bhavati na pArime, na codakamadhye saMtiSThate, evameva kulaputra bodhisattvo mahApAramitAyAnapAtrabalena saMsAranadIsrotasaH sarvasattvasaMtAraNAya pratipanno bhavati / na cAsya apArime tIre utrAso bhavati, na pArime tIre kSemasaMjJA / atha ca punaH satatasamitaM sattvasaMtAraNAya pratipanno bhavati / aparimitasarvakalpavyavasitena bodhisattvacaryAsaMvAsena ca kalpavimAtratAmabhinivizate / na 10 kalpAtikramaNadIrghasaMjJAyAmabhiniviSTo bodhisattvacaryAyAM carati // tadyathA kulaputra dharmadhAtuvipulamAkAzadhAtugaganamaNDalaM sarvalokadhAtuSu saMvartamAneSu vivartamAneSu vyativRtteSu vA avikalpaM prakRtivizuddhamasaMkliSTamanAvRtamakhinnamadIrghamanavatIrNamaparAntakAlaM sarvakSetrANi dhArayamANam , evameva kulaputra bodhisattva AzayajJAnagaganatalamaNDalaM mahApraNidhAnavAtamaNDalIparivRtaM sarvadurgatiprapAtebhyaH sattvAn saMdhArayamANaH na pari15 khidyate, sugatipathamupanayamAno na paritrasyati, sarvajJatApatheSu pratiSThApayamAno nAvasIdati, sarvakkezairnAkulIbhavati, saMsAradoSairnopalipyate // tadyathA kulaputra mAyAgatanivRttasya purupasya sarvAGgapratyaGgaparipUrNasya daza zarIrasthA dharmA na saMvidyante / katame daza ? yaduta AsaritaM vA niHsaritaM vA, zItaM voSNaM vA, kSudhA vA pipAsA vA, harSo vA manyuvRtabhAvo vA, jAtijarAvyAdhimaraNaM vA pIDA vA na 20 saMvidyate / evameva kulaputra bodhisattvasya jJAnamAyAgataniryAtarUpasyAsaMbhinnadharmadhAtukAyasya sarvabhavagatiSUpapannasya sarvasattvaparipAkAya sarvakalpAn saMvasamAnasya daza dharmA na saMvidyante / katame daza ? yaduta saMsArAbhilASo vA saMsArabhavagatyupapattinirvedo vA viSayaratyanunayo vA pratighAtacittatA vA upabhoktukAmatI vA sarvaklezaparitApo vA duHkhavedanAnubhAvo vA viSaya gatyupapattibhayaM vA bhavAbhilASo vA abhinivezo vA / api tu khalu kulaputra nirdekSyAmi 25 buddhAnubhAvena anAgatAnAM ca bodhisattvAnAM vipulabodhisattvapraNidhAnabalavivardhanatAyai // bhUtapUrva kulaputra atIte'dhvani lokadhAtusamudraparamANurajaHsamAnAM pareNa paratareNa yadAsIt-tena kAlena tena samayena ratnaprabhA nAma lokadhAtuH / tasyAM khalu punaH kulaputra ratnaprabhAyAM lokadhAtau suprabho nAma kalpo'bhUt / tasmin khalu punaH suprabhe kalpe daza buddhasahasrANyupapadyante sma / teSAM khalu kulaputra dazAnAM buddhasahasrANAM prAthamakalpiko dharma30 cakranirghoSagaganapradIparAjo nAma tathAgato'rhan samyaksaMbuddho loka udapAdi vidyAcaraNasaMpannaH sugato lokavidanuttaraH puruSadamyasArathiH zAstA devamanuSyANAM buddho bhagavAn , yena sarvaprathamamanuttarA samyaksaMbodhirabhisaMbuddhA / sa khalu punaH kulaputra tathAgato madhye B141 8352 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 353 41.11] 41 srvjgdrkssaaprnnidhaanviiryprbhaa| 273 cAturkIpakasya rativyUhAyA rAjadhAnyA nAtidUre upapannaH / tasyAH khalu punA rativyUhAyA rAjadhAnyAH pUrveNa supramaM nAma vanaSaNDamabhUt / tasmin khalu punaH suprabhe vana paNDe ratnakusumamegho nAma vodhimaNDo'bhUt / tasmin khalu ratnakusumamedhe bodhimaNDe vairocanamaNipadmagarbhasiMhAsanaM prAdurabhUt , yatra sa bhagavAn dharmacakranirghoSagaganameghapradIrAjastathAgato niSadya anuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbuddhaH / tena ca samayena manuSyANAM daza varSasahasrANi Ayu:- 5 pramANamabhUt / atha prANAtipAtiSu sarveSu loke prAdurbhUteSu adattAdAyiSu kAmamithyAcAripu mRSAvAdiSu paizunikeSu pAruSikeSu saMminnAlApiSu abhidhyAluSu vyApanacitteSu mithyAdRSTiSu, evaM dazavakuzaleSu karmapatheSu vipulIbhUteSu supratiSThiteSu sa bhagavAn dharmacakranirghoSagaganamedhapradIparAjastathAgataH paripUrNa varSasahasraM bodhimaNDagato bodhisattvAnAM dharma dezayAmAsa lokendrANAM ca pUrvajinakRtAdhikArANAM jambudvIpakAnAM ca manuSyANAM kuzalamUlaparipAcanAya // 10 tena ca samayena tasyAM rativyUhAyAM rAjadhAnyAM jayaprabho nAma rAjA abhUt / tena adattAdAyinAM puruSANAM caurANAM kilviSakAriNAM prANAtipAtinAM kAmamithyAcAriNAM mRSAvAdinAM paizunikAnAM pAruSikANAM saMbhinna pralApinAM abhidhyATUnAM vyApannacittAnAM mithyAdRSTikAnAmadharmarAgaraktAnAM viSamalobhAbhibhUtAnAM miyyAdharmaparigatAnAM kRtapApAnAM kRtaraudrANAmakRtapuNyAnAmakRtabhayabhIrutrANAnAmamAtRjJAnAmapitajJAnAmazrAmaNyAnAmabrAhmaNyA- 15 nAmamanAryajJAnAmaparAdhinAmanekAni zatasahasrANi cArake prakSiptAnyabhUvan damanArthAya / rAjJaH khalu punaH jayaprabhasya vijitAvI nAma putro'bhUdabhirUpaH prAsAdiko darzanIyaH paramazubhavarNapuSkalatayA samanvAgato'STaviMzatibhirmahApuruSalakSaNairupetaH / atha sa sarakhatisaMgItiprAsAdAbhirUDho mahAstrIgaNaparivAraparivRtaH teSAM cArakAvaruddhAnAM sattvAnAM vividhagADhabandhanabaddhAnAM bhairavamutkozazabdamazrauSIt / zrutvA ca punarudvignaH saMvignacitto mahAkaruNA- 20 saMjAtaH tasmAtprAsAdAdavatIrya taccArake pravizya adrAkSIttAMzcArakagahanaprakSiptAn satvAn nAnAhaDinigaDakaTakakuNDalazRGkhalAkhalInabandhanabaddhAn parasparazarIravinivaddhAn mahAndhakAraprakSiptAn dhUmatimirAvRtAn viSamavAtopahatazarIrAn dhamanIsaMtatagAtrAn kSutpipAsAparipIDitAn nagnAn nirvasanAn pAMzurajaHsaMmrakSitazarIrAMzca kezAbhicchAditakAyAn UrunigaDabandhanabaddhAn vividhAH kAraNAH kAryamANAn duHkhavedanAmanubhavamAnAnanekavidhAn 25 kAraNAn paridevavipralApAn pramuJcamAnAn / sa tAn dRSTvA mahatkAruNyamutpAdya udArakaruNAzayasaMjAtaH parahitAdhAno'dbhutacetAzcArakagahanagatAn sattvAn samAzvAsayAmAsa vandhanavipramokSAya / sa teSAM sattvAnAmabhayaM datvA yena rAjA jayaprabhastenopasaMkramya evamAhayatkhala devo jAnIyAt-mayA bandhanAgArabandhanagatAnAM sattvAnAM kAruNyAdabhayaM dattam / te mucyeran / atha jayaprabheNa rAjJA sarvANi pazcAmAtyazatAni saMnipAtya paripRSTAni-30 yuSmAkaM kathaM bhavati ? ta AhuH-ete rAjakozavilopino rAjJo vadhAya praakraantaaH| rAjJo'ntaHpure parAkramanto gRhItAH / vadhArdA hyete / vadha evaiSAM daNDo bandhanagatAnAM vA maraNam / yo'pyeSAmanugrahAya pratipadyate, so'pi rAjJo'parAdhI // gaNDa. 35 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 8354 s 354 B143 gaNDavyUhasUtram / [41.11atha khalu sa vijitAvI rAjaputro mahAkaruNAparipIDitastAnamAtyAn provAcatathAstu yathA yUyaM vadatha / tadathotsRjatainAnaparAdhinaH puruSAn / ahameSAmathArya sarvaduHkhavedanAH saMsoDhumutsahe / yad yuSmAbhireSAM karaNIyaM tanmama kuruta / ahameSAM bandhanavipramokSAya vividhakAraNAparigataH kAyajIvitaM parityajAmi / tatkasya hetoH? yadyahametAn sattvA5 nasmAdbandhanAnna zaknomi mocayitum , tatkathaM zakyaM traidhAtukabandhanAgAragatAn sattvAMstRSNApAzavinibaddhAn avidyAgahanagatAn mohAndhakAraprakSiptAn dAridryaduHkhaprapIDitAn gambhIragahanadurgatipratipannAn visaMsthitavivarNazarIrAn nirastasarvendriyaprayogAn vibhrAntamAnasAn aniHsaraNadarzinaH AlokavirahitAMstAMstraidhAtukAbhiniviSTAn puNyajJAnasaMbhAravikalAn jJAnAyatanaparibhraSTAn nAnAklezamalinacittAn duHkhapaJjaraprakSiptAn mAravazagatAn jAtijarA10 ramaNazokaparidevaduHkhadaurmanasyopAyAsaprapIDitAn parimocayitum // ____ atha khalu vijitAvI rAjakumArastAn sarvAn bandhanagatAn sattvAMstasmAdbandhanAgArAtparimocayati sma AtmaparityAgena sarvaparivAreNa sarvadhanaskandhena / sa tAn parimocya yatteSAM sattvAnAM duHkhopadhAnaM tadutsRjya na vinivartayate sma / atha tAni paJcA mAlyazatAnyUlabAhUni utkrozamAnAni jayaprabhaM rAjAnamupasaMkramya evamAhuH-yatkhalu devo 15 jAnIyAt-vijitAvinaH kumArasya cchandenAyaM rAjakozo vilupyate / asmAkamapi sarveSAM jIvite sNshyH| yadi devo vijitAvino rAjakumArasya nigrahaNaM na kariSyati, devasya nacireNa jIvitaM na bhaviSyati // atha khalu jayaprabho rAjA kupito vijitAvinaM rAjakumAraM saha tairaparAdhibhiH puruSairvadhAyotsRSTavAn / tasya mAtA janetrI tacchrutvA udvignA strIsahasraparivRtA pramuktakezI 20 nirAbharaNagAtrI khamukha vyAlapya urastADayantI pAMzvavakIrNaziraskA krandamAnA ArtakharaM rudantI rAjAnamupasaMkramya saparivArA caraNayornipatya evaM vijJApayAmAsa-pramuJca deva vijitAvinaM rAjakumAram / dehi deva kumArasya jIvitam / atha rAjA vijitAvinaM kumAraM saMmukhaM sthApayitvA evamAha-utsRja kumAra etAnaparAdhino manuSyAn / yadi nosrakSyasi, tadeSAmarthAya vadhamupagamiSyasIti / sa vadhamabhyupagatavAnasaMlInena cittena asaMkucitena sarvajJatArambaNa28 prayuktena parahitapariNatena mahAkaruNApUrvagamena / tasya janetryA rAjA jayaprabho'rdhamAsaM yAcito darzanAya-adhamAsaM kumAro dAnaM dadAtu yasya yenArthaH / tato yathAkAmaM karaNIyaH / bhavatu tattatheti rAjJAnujJAtam / atha tasyA rativyUhAyA rAjadhAnyA uttareNa pUrvayajJavATaprakRtaM sUryapramaM nAma mahodyAnam / tatra kumAro'bhiniSkramya yasya yenArthaH tasya tatprAdAt / tena nirargalaM yajJaM yajatA ardhamAsaM vividhA daanvidhyodttaaH|annmnnaarthibhyH pAnavastrapuSpamAlyavile30 panacUrNacIvaracchatradhvajapatAkAratnAbharaNavividhavibhUSaNasarvopakaraNaviSayastadarthibhyo nisRSTaH / tataH pazcime divase sarvajanakAyaH sNniptitH| rAjAmAtyastrIgaNazreSThigRhapati18 mahAnya'. R S vigrahaM. 8355 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 8356 -41.11] 41 sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA / naigamajanapadAH sarvapASaNDAzca saMnipatitAH / sa ca bhagavAn dharmacakranirghopagaganameghapradIparAjastathAgataH sattvaparipAkavinayakAlamAgamayya taM yajJavATamupasaMkrAnto devendragaNaparivRto nAgendragaNaparivRto nAgendrasaMpUjito yakSendrakAyAbhinato gandharvendrAbhiSTuto'surendrapraNatazarIrazrUDAmaNivibhUSitaprasannacitto garuDendrapUjAvidhibhirabhiprakIrNaH prItimanobhiH kinnarendraiH paripUjitaH stutisaMgItisaMcodito mahoragendrasaMprekSitAvalokitavadanaH / adrAkSIt sa: mahAjanakAyo vijitAvI ca rAjakumArastaM bhagavantaM dharmacakranirghoSagaganameghapradIparAja tathAgatamarhantaM samyaksaMbuddhaM dUrata evAgacchantaM prAsAdikaM darzanIyaM zAntendriyaM zAntamAnasaM guptaM jitendriyaM nAgamiva sudAntaM hRdamivAcchaM viprasannamanAvilaM mahatA vuddhavikurvitaprAtihAryeNa mahalyA buddhavRSabhitayA virocayamAnaM buddhAdhipateyenAbhibhavantaM vuddhamAhAtmyatayA prabhAsayamAnaM mahAbuddhalakSaNAnuvyaJjanavibhUSaNopazobhitakAyaM sarvalokaM vuddhaprabhAmaNDalAva- 10 bhAsena spharamANaM vuddharazmibhiravabhAsayamAnaM sarvaromavivarebhyo gandharatnArcizcakrANi pramuzcamAnaM buddhakSetraprakampanena sarvalokaM saMkampayamAnaM sarvavyUhameghapravarSaNena buddhavikrameNa sarvasattvaklezaprajahanena buddheryApathena sarvasattvaprItivegavivardhanena vuddhadarzanaprabhAvenopasaMkramamANam / dRSTvA ca bhagavato'ntike cittamabhiprasAdayAmAsuH // atha khalu vijitAvI rAjakumAraH sa ca mahAn janakAyastaM bhagavantaM dharmacakra- 15 nirghoSagaganameghapradIparAjaM tathAgataM dUrAdeva pratyudgamya prasannacittaH sarvazarIreNa praNipatya pAdau zirasAbhivandha anekavidhayA pUjayA saMpUjya evaM vAcamabhASata-ehi bhagavan , ehi sugata / samanvAhRtAH smaH tathAgatena, anuparigRhItAH smaH sugatena / atha khalu vijitAvI rAjakumArastasya bhagavato'prAsanamupadarzayan evamAha-niSIdatu bhagavAn / idamAsanaM prajJaptam / tato bhagavata upasaMkrAmatastadAsanaM zucigarbhazarIrakAyikAbhirdevatAbhirbuddhAnubhAvena gandhamaNi- 20 rAjapadmagarbhamadhiSThitam / nyaSIdadbhagavAn dharmacakranirghoSagaganameghapradIparAjastathAgatastatrAsane, AsanaparivAreSu ca bodhisattvAH / tasya sahadarzanena tasyAM parSadi sarveSAM sattvAnAM sarvavyAdhayaH prazAntAH, sarvAvaraNanivaraNavigatAzcAryadharmANAM bhAjanIbhUtAH saMsthitAH // atha khalu bhagavAn dharmacakranirghoSagaganameghapradIparAjastathAgatastAn sattvAn bhAjana- bhUtAn viditvA anupUrveNa kathAmakArSIt / yaduta hetumaNDalaprabhAsaM nAma sUtrAntaM saMprakAzayA- 25 mAsa / kharAGgasahasrasaMprayuktaM ca vadanAntarAt sarvadharmAGgasaMprayuktaM sarvajaganmantrasAgaraniruktinirnAdanirghoSaM nizcArayAmAsa / atha tAvadeva tataH parSado'zItInAM prANiniyutAnAM virajo vigatamalaM dharmeSu dharmacakSurutpannam / bahubhizca prANiniyutairazaikSabhUmiranuprAptA / daza ca prANisahasrANi mahAyAne vinItAni, yaduta samantabhadrabodhisattvacaryAmahApraNidhAnaparipUrinaye'vatAritAni / evaM tasya bhagavato mahAbuddhavikurvitena dharmacakra pravartayamAnasya dazasu 30 dikSu buddhakSetrazatasahasraparamANurajaHsamAH sattvA mahAyAne vinayamagaman / anantamadhyAzca sattvA dazadizi loke nAnAbuddhakSetraprasarasamavasaraNeSvapAyabhUmiM vinivartayAmAsuH / B143 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 8357 gaNDavyUhasUtram / [41.11gaNanAsamatikrAntAzca sattvAH svargopapattipathe pratiSThApitA abhUvan / vijitAvI ca rAjakumAra imaM sarvasattvaparipAkayathAzayasaMcodanakuzalamUlasaMbhavaM bodhisattvavimokSaM pratyalamata // syAtkhalu punaste kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena vijitAvI rAjakumAro'bhUt , yena tatkhakAyajIvitaM parityajya sarvadhanaskandhaparivAraM parityajya sarvamAnuSyakaM ca 5 jIvalokasukhaM parityajya te bandhanagatAH sattvAH tasmAdbandhanAt parimokSitAH sa ca nirargalo mahAyajJo yaSTaH ? sa ca bhagavAn dharmacakranirghopagaganameghapradIparAjastathAgato'rhan samyaksaMbuddhaH ArAgitaH ? tasya ca tathAgatasya sahadarzanenAnuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam ? eSa ca sarvasattvaparipAkayathAzayasaMcodanakuzalamUlasaMbhavo bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH ? na khalu punaste kulaputra evaM draSTavyam / ahaM sa tena kAlena tena samayena vijitAvI nAma 10 rAjakumAro'bhUvam / mayA tadvijitAvIrAjakumArabhUtena mahAkaruNAprapIDitena sarvajagaddhita pratipannena traidhAtukAnizritena vipAkApratikAGkSiNA yazaskIrtinAmAnabhinandinA AtmAnamanutkarSayatA paramapaMsayatA sarvavastvanabhiniviSTena bhavasaMjJoccalitena traidhAtukAnabhinandinA lokaviSayasukhavimukhena tathAgataviSayAvimukhena bodhyAzayavizuddhena adhyAzayavajrapariniSpannena sarvajaganmahAmaitrIprayogena sarvajaganmahAkaruNAduHkhavyupazamasaMprayuktena tathAgatabalAdhyAzaya15 madhyAlambatA bodhisattvamArga parizodhayatA mahAyAnavyUhaniryANapathamalaMkurvatA sarvajJatAmArga mabhivilokayatA imAnyevaM duSkarANi kRtAni / evaM cirapratilabdhaH kulaputra mayaiSa sarvasattvaparipAkayathAzayasaMcodanakuzalamUlasaMbhavo bodhisattvavimokSaH // tatkiM manyase kulaputra-anyAni tAni tena samayena paJcAmAtyazatAnyabhUvan , yaiH sa rAjA jayaprabho vitathaM vijJApya mama vadhAyodyojitaH? na khalvevaM draSTavyam / imAni S 358 20 tAni paJca puruSazatAni yAni devadattena bhagavato vadhAyodyojitAni / tAni ca bhagavatA vinIya anuttarAyAM samyaksaMbodhau vyAkRtAni-bhaviSyatyanAgate'dhvani sumeruparamANurajaHsamaiH kalpaiH ekasmin suprabhanAmadheye kalpe paJca buddhazatAni nAnAbuddhakSetraguNavyUhAni nAnAjanmakulagotrasaMbhavAni nAnAmAtApitRvyapadezAni nAnAjanmavikurvitasaMdarzanAni nAnAbhiniSkramaNavikurvitAni nAnAbodhivRkSaprabhAsaMdarzanAni nAnAbodhimaNDopasaMkramaNamukhAni 25 nAnAmArabhaGgasaMdarzanAni nAnAbhisaMbodhivikurvitasaMdarzanAni nAnAdharmacakrapravartananayanAmaniruktIni nAnAsUtrAntanayanirdezAni nAnAvAkpatharutodAhArANi nAnAparSanmaNDalavyUhAni nAnAprabhAmaNDalaprabhAvyUhapramuJcanAni nAnAyuHpramANAni nAnAzAsanAdhiSThAnAni nAnAzAsanavijJaptIni nAnAnAmadheyAni mahAkaruNAzarIrANi, yeSAM prAthamakalpiko mahAkAruNiko nAma tathAgato ratnaprabhAyAM lokadhAtAvanuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbhotsyate / tasyAmeva 30 lokadhAtau dvitIyaH sarvajagadvitapraNidhAnacandro nAma tathAgata utpatsyate / tRtIyo mahA - 1S sarvadharmaskandha Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -41.11] 41 srvjgdrkssaaprnnidhaanviiryprbhaa| 277 karuNAsiMho nAma tathAgata utpatsyate / caturthaH sarvalokahitaiSI nAma tathAgata utpattyate / yAvatsarvapazcimo vaidyarAjo nAma tathAgata utpatsyate // tatkiM manyase kulaputra-anye te tena kAlena tena samayena aparAdhinaH puruSA rAjakilbiSakAriNo'bhUvan ye te mayA vadhyaghAtavazagatAH svakAyajIvitaM parityajya tato bandhanAt parimokSitAH ? na khalvevaM draSTavyam / ime te RkucchandapUrvagamA bhadrakalpikA- 3 stathAgatAH / tadanyAni ca daza bodhisattvAsaMkhyeyazatasahasrANi yairbhagavato'nantabalavighuSTanirnAditazrIsaMbhavamatestathAgatasya darzanena anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam , yAnyetarhi dazasu dikSu bodhicaryAM caranti / ime ca sarvasattvaparipAkayathAzayasaMcodanakuzalamUlasaMbhavaM vodhisattvavimokSaM bhAvayanti vipulIkurvanti // tatkiM manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena jayaprabho nAma rAjA 10 5 359 abhUt ? na khalvevaM draSTavyam / satyakaH sa mahAvAdI tena kAlena tena samayena jayaprabho nAma rAjA abhUt / tatkiM manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena rAjaparivAro'bhUdantaHpurakhyAgAradauvArikapArSadyA vA anuyAtrikA vA ? na khalvevaM draSTavyam / imAni tAni SaSTirnigranthasahasrANi, yAni satyakena mahAvAdinA bhagavataH sakAzamupanItAni, vodidhvajadhAraNatayA bhagavato vAdAyopasaMkrAntAni / tAni ca sarvANi bhagavatA vyAkRtAnyanu- 15 B 144 ttarAyAM samyaksaMbodhau / nAnAvuddhakSetravyUhai nAkalpairnAnAnAmadheyaistathAgatAM loke utpatsyante / sa khalu punaH kulaputra vijitAvI rAjakumAro mAtApitRbhyAmanujJAtastAn bandhanagatAn sattvAn parimocya sphItAM vasumatI dhanakanakaranasamRddhAmapahAya putradAraM cotsRjya tasya bhagavato dharmacakranirghoSagaganameghapradIparAjasya tathAgatasyAntike prAvajat / pratrajitvA paJca varSasahasrANi brahmacaryamacarat / etasminnantare daza samAdhimukhasahasrANi saMniSpAdayA-20 mAsa / daza ca dhAraNImukhasahasrANi pratyalabhata / daza ca abhijJAnayasahasrANyavakrAntAni / daza bodhisattvamahAnidhAnasahasrANi pratilabhate sma / daza cAsya sarvajJatAvegasahasrANyAjAtAni / daza cAnena kSAntimukhasahasrANi parizodhitAni / daza cittanidhyaptisahasrANyabhinihatAni / daza ca bodhisattvabalazarIrANi saMvardhitAni / daza ca bodhisattvajJAnamukhasahasrANyavakrAntAni / daza cAsya prajJApAramitAnayasahasrANyAjAtAni / daza ca buddhasahasra-25 darzanadiGmukhasahasrANyAmukhIbhUtAni / daza ca anena bodhisttvprnnidhaanshsraannybhinitaani| sa evaM dharmasamanvAgataH praticittakSaNe dazasu dikSu dazabuddhakSetrasahasrANyAkAmati sma / ekaikasyAM ca lokadhAtau cittakSaNe cittakSaNe daza buddhasahasrANi pUrvAntAparAntato'nusmarati sma / teSAM ca tathAgatAnAM daza buddhanirmANasamudrasahasrANi dazadikprasRtAnyavataranti sma / cittakSaNe cittakSaNe daza buddhakSetrasahasraparyApannAn sarvasattvAnadrAkSIt / nAnAgatyupapannAM- 30 vAditradhvaja. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 8360 gaNDavyUhasUtram / zcayavata upapadyamAnAn hInAn praNItAn sugatAn durgatAn suvarNAn durvarNAn yathAkAmopagatAn / teSAM ca sattvAnAM cyutyupapattIravatarati sma / cittaparivartAn cittacaritAni cintAnantaryatAmAzayanAnAtvamindriyasAgarAnapi prayogaprasarAnapi karmAvasAnamapi paripAkavinayakAlamapi avatarati sma // 6 sa khala punaH kulaputra vijitAvI rAjakumArastatazcayutvA tatrai jambudvIpe rativyUhAyAM rAjadhAnyAM tasminneva rAjakule upapadya cakravartirAjyaizvaryaM pratyalabhata / tena cakravartirAjabhUtena tasya bhagavato dharmacakranirghoSagaganameghapradIparAjasya tathAgatasya parinirvRtasyAnantaraM dharmagaganAbhyudgatazrIrAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tatraiva bodhimaNDe zakrabhUtena devendragarbho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tatraiva lokadhAtau suyAmadevarAjabhUtena 10 dharaNIzrIparvatatejo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva lokadhAtau saMtuSitadeva rAjabhUtena dharmacakraprabhanirghoSarAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva lokadhAtau sunirmitadevarAjabhUtena gaganakAntarAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva lokadhAtau vazavartidevarAjabhUtenAnavamardabalaketurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva lokadhAtAvasurendrabhUtena sarvadharmanigarjitarAjo nAma tathAgata aaraagitH| 18 tasyAnantaraM tasminneva lokadhAtau brahmendrabhUtena dharmacakranirmANasamantapratibhAsanirghoSo nAma tathAgata ArAgitaH / iti hi kulaputra etAMstathAgatAn pramukhAn kRtvA tasyAmeva ratnaprabhAyAM lokadhAtau tasminneva suprabhe kalpe daza buddhasahasrANyudapadyanta / sarve ca te tathAgatA vijitAvinA rAjakumAreNArAgitAH / tasya khallu punaH kulaputra suprabhasya mahAkalpasyAnantaraM surazmi ma kalpo'bhUt / tasmiMzca surazmikalpe daza buddhasahasrANyupapadyanta / ahaM ca 20 tasmin kalpe mahAmatirnAma rAjA abhUvam / tena me rAjabhUtena lakSaNazrIparvato nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva kalpe gRhapatibhUtena saMvRtaskandho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva kalpe amAtyabhUtena vimalavatso nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva kalpe'surendrabhUtena vezadhArI nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva kalpe vRkSadevatAbhUtena lakSaNasumerurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyA5 361_25 nantaraM tasminneva kalpe sArthavAhabhUtena vimalabAhurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva kalpe nagaradevatAbhUtena siMhavikrAntagAmI nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM tasminneva kalpe vaizravaNabhUtena devendracUDo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM tasminneva kalpe gandharvarAjabhUtena dharmodgatakIrtirnAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM tasminneva kalpe kumbhANDendrabhUtena avabhAsamakuTI nAma tathAgata ArAgitaH // 30 iti hi kulaputra mayaitAn daza tathAgatAn pramukhAn kRtvA tatra surazmikalpe SaSTirbuddhakoTya aaraagitaaH| nAnopapattikAyikayA sarve ca me tathAgatAH pUjitAH / ekaikaM 1B vegadhArI. - Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B145 B 145 5 362 -41.15] 41 sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA / 279 ca tathAgatamupasaMkrAmantyA anantamadhyaH sattvadhAturanuttarAyAM samyaksaMbodhauM paripAcitaH / ekaikaM ca tathAgatamupasaMkrAmantyA nAnAsamAdhimukhAni pratilabdhAni / nAnAdhAraNImukhAni nAnAbhinihAranayA nAnApratisaMvinnayAbhinihArA nAnAsarvajJatAnayAnugamA nAnAdharmAlokamukhapratilAbhanayA nAnAjJAnanayAnugamavicArA nAnAdiksamudrapravezAvabhAsA nAnAkSetrasamudrAvatArapravezAvabhAsA nAnAtathAgatadarzanasamudravijJaptyavabhAsAH pratilabdhAH, avakrAntA vizuddhAH / saMvardhitAH prasRtAH pratisRtAH / yathA ca tatra surazmikalpe tathAgatA ArAgitAH, tathA sarvatra lokadhAtusamudraparamANurajaHsameSu kalpeSu ye kecittathAgatA upapadyante, ye'pi tadanyebhyo lokadhAtubhya Agatya tathAgatA dharma dezayAmAsuH, teSAM mayA sarveSAM tathAgatAnAmantikAddharmadezanA zrutA, zrutvA ca saMdhAritA / sarve ca mayA te tathAgatA ArAgitA abhiraadhitaaH| teSAM ca me buddhAnAM bhagavatAM zAsanaM saMdhAritam / sarveSAM ca me taipAM tathAgatAnAmantikAdeSa 10 sarvasattvaparipAkayathAzayasaMcodanakuzalamUlasaMbhavo vodhisattvavimokSaH pratilabdho nAnApratilAbhanayanAnAvimokSanayamukhaiH // ___ atha khalu sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA rAtridevatA tasyAM velAyAmetaM vimokSanayaM paridIpayantI saMdarzayamAnA suvanaM zreSThidArakaM gAthAbhiradhyabhASata acintyametaM paramaM vimokSaM mAM pRcchasi tvaM khalu yatpratItaH / vinirdizatyAH sugatAnubhAvA cchRNuSva tanme nikhilaM yathAvat // 12 // kalpAnanantAn vipulAnacintyAn kSetrArNavAMzcApratimAnasaMkhyAn / sarvAnatikramya babhUva ramyA ratnaprabhA yA khalu lokadhAtuH // 13 // tasyAmabhUtsuprabhanAmadheyaH kalpo'mitAnAM prabhavo jinAnAm / ArAgitAste khalu me munIndrA vimokSametaM paribhAvayantyA // 14 // yasyAM rativyUhasanAmikAbhU vistIrNacitrA vararAjadhAnI / suvizuddhacittA viSamaprayogAH sattvA hi yasyAmabhavaMstadAnIm // 15 // jayaprabho'syAM nRpatirbabhUva dharmeNa yastAnanuzAsti sattvAn / Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 [41.1 gaNDanyUhasUtram / putro'sya nAmnA vijitAvirAsIt prAsAdiko lakSaNacitritAGgaH // 16 // vadhAya sRSTAni nRpeNa tena tadA sahasrANyaparAdhinAM hi / dRSTvA kumAraH kRpayA parIta stAn vipramokSAya nRpaM yayAce // 17 // zrutvA nRpo'mAlyagaNaM tadAnI___mAhUya teSAM nikhilaM tadAha / te procurenaM praNipatya sarve tvaddhAtanAyaiSa nRpa pryogH|| 18 // vigrAhitastairnRpatistadaivaM __vadhAya taM putramathotsasarja / adInavaktraH khavadhAnapekSo vadhyAnatyajanna sa rAjasUnuH // 19 // zrutvA vadhotsRSTamathAsya mAtA ___ sAntaHpurArtA nRpatiM yayAce / muJcArdhamAsaM nRpate kumAraM dAtuM pradAnAnyakhilAni loke // 20 // dattAbhyanujJazca nRpeNa tena prAdAtsa dAnAni yathocitAni / rAtriMdivaM dAnamathArdhamAsaM ___ datvA dizAbhyaH samupAgatAnAm // 21 // pASaNDinAM yasya yadIpsitaM tat tasmai dadAti sma vadhAya sajjaH / muktArtanAdAtha vinirjagAma sA rAjadhAnyA janatA samagrA // 22 // saddharmaghoSAmbaradIparAjo bodhidrumasthaH sugatastadAnIm / pakkAni jJAtvA jagadindriyANi taM yajJavATaM kRpayA jagAma // 23 // 30 1B matvA. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8363 -41.31] 41 sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA / upetya tasyAM pariSadyathAsau ___ tathAgatavyUhavikurvitena / dharmapradIpAmbudadharmaghoSa sUtrAntarAjaM sugato vabhASe // 24 // anantamadhyAM janatAM vinIya sa vyAkaroti sma tadApravodhau / saMprasthito'sau vijitAvyudagro rAjAtmajazcaiva varAprabodhau // 25 // ArAgya buddhaM vipulaM ca tasmai vidhAya pUjAM mudito babhASe / dvIpo bhaveyaM jagatAM vinetA trANaM zaraNyazca parAyaNaM ca // 26 // sa prAvajattasya muneH samIpe saMbodhimArga parimArgamANaH / dharmakhabhAvaM suparIkSamANo yatra sthitaH kalpazatAni cIrNaH // 27 // duHkhArNavatve patitAmanAthAM kRpAyamANo janatAmazeSAm / saMbodhimArga paribhAvayitvA labhate tadAnIM sa vimokSametam // 28 // ye tatra kalpe sugatA babhUvu rArAgya tAnapyakhilAn prasannaH / pUjAM ca teSAmakarodudArAM __ saMdhArayAmAsa ca dharmacakram // 29 // taduttare kalpamahArNaveSu kssetraannvaannuprtimessvshessaaH| ye codayAtyantajinAstadAnI___ mArAgayAmAsa sa tAn prapUjya // 30 // ahaM sa AsaM vijitAvinAmA __ dRSTvA narAMzcArakabandhanasthAn / tadvipramokSAya visRjya dehaM labdho mamAyaM hi tadA vimokSaH // 31 // gaNDa, 36 20 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S364 5 10 15 20 25 30 282 1 B catuSpathe. gaNDavyUhasUtram / yo bhAvitaH kalpamahAsamudrAn kSetrodadhInAM paramANu saMkhyAn / pratikSaNaM caiva vivardhito'bhUdanantamadhyairasamairnayebhiH // 32 // Taca me kecana ye munIndrAH prAptazca yaM me nikhileSvavAptaH / mukhairnayAnAmaparAparaM ca saMdarzito'yaM mama tadvimokSaH // 33 // teSAmacintye hi vimokSatattve saMzikSitAhaM bahukalpakoTIH pratiSThitA yatra jinairvimuktAn saddharmameghAn yugapatpibantI // 34 // kSetrANi sarvANyapi sarvadikSu spharanti kAyena asajjamAnAH / pratikSaNaM kSetrapatheSvacintyAM - yadhvAbhidhAnAn pravizanti vaMzAn // 35 // azeSatastrayadhvajinArNavAnA kaizcAbhimukhA bhavanti / vidarzayantyeva ca te jineSu khakAyameghAn pratibimbabhUtAH // 36 // sarvAsu dikSvapyupasaMkramanto vibhAnti te sarvatathAgatAnAm / vyUhAnazeSAnabhivarSamANAH pUjAM prakurvanti ca te jinAnAm // 37 // pRcchantyatho buddhasamudrasaMkhyAn praznadadhaste vipulAnanantAn / saMdhArayantyapyamitAn jinAnAM te dharmameghAnabhivarSamANAn // 38 // sarvAvazeSAsu ca dikSu yAnti cakSupaye te jinamaNDaleSu / [ 41.32 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -41.46] 41 srvjgdrkssaaprnnidhaanviiryprbhaa| 283 anekarUpAsanasaMniSaNNA nAnAvikurvAmupadarzayantaH // 39 // anantavarNairapi cAtmabhAvaiH sahasrazaH sarvadizaH spharanti / anantamadhyAni vidarzayanti rUpANi cApyekasamucchrayaM te // 40 // ekaikato romamukhAdasaMkhyAn muJcanti te razmimahAsamudrAn / klezAgnidAhaM zamayanti caiva sarvaprajAnAM vividhairupAyaiH // 41 // yatra sthitA nirmitakAyameghA nekaikaromNaH prvimunycmaanaaH| tairadbhutaiH sarvadizaH spharitvA dharmAmbuvaSairvinayanti sattvAn // 42 // nayapravezo'yamacintyarUpaH samAzrayaH sarvajinAtmajAnAm / yatra pratiSThAya caranti cA~ kSetreSu sarveSvaparAntakalpAn // 43 // yathAzayaM dharmamudIrayantaH te dRSTijAlAdvinivartayanti / khargApavarNairvinivezya sattvAn sarvajJabhUmiM pravidarzayanti // 44 // lokopapattiSvakhilAkhacintyai ranantavaNairapi caatmbhaavaiH| yathAzayaM dharmamudAharanti te sarvasattvapratibhAsarUpAH // 45 // etAMstathAnyAnapi cAprameyAn kSetrANavANupratimAnacintyAn / * acchambhi te varNamahAsamudrAn vimokSametaM pratilabhya zAntam // 46 // etamahaM kulaputra sarvasattvaparipAkayathAzayasaMcodanakuzalamUlasaMbhavaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM sarvalokagatisamatikrAntAnAM bodhisattvAnAM sarvalokopapattiprati B146 30 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 365 [ 41.46 bhAsaprAptAnAM sarvajJajJAnAvaraNaparvatavikiraNaprayuktAnAM sarvadharmasvabhAvalakSaNapratividdhAnAM sarvaklezAvaraNAndhakAravidhamanaprayuktAnAM sarvadharmapravicAraNAbhinirhArakuzalamUlAnAM nirAtmadharmajJAnapratyakSANAM sarvasattvaparipAka vinayA pratiprasrabdhAnAmadvayadharmadhAtunayasupratividdhAnAM sarvavAkpathanayasAgarAnuprasRtabuddhInAM caryAM jJAtuM guNasamudrAn vA avatartuM jJAnavikramo parijJAtuM 5 cintAvasthAnaM vA prajJAtuM samAdhivazitA vAdhigantuM vimokSavikurvitaM vA samAjJAtum // 10 284 gaNDavyUhasUtram / gaccha kulaputra, iyamihaiva jambudvIpe lumbinIvane sutejomaNDalaratizrIrnAma lumbinIvanadevatA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha - kathaM bodhisattvA jAtA bhavanti tathAgatakule ? kathamAloka karA bhavanti lokAnAm ? kathamaparAntakoTIgatAn kalpAn bodhisattvasaMcArikAM caranto na parikhidyante ? atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhAyA rAtridevatAyAH pAdau zirasAbhivandya sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhAM rAtridevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya vanditvA namaskRtya prAJjalIkRto'valokayamAnaH sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhAyA rAtridevatAyA antikAtprakrAntaH // 39 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8366 42 sutejomnnddlrtishriiH| atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sarvajagadakSApraNidhAnavIryaprabhAyA rAtridevatAyAstAmanu sinImanusmaran taM sarvasattvaparipAkayathAzayasaMcodanakuzalamUlasaMbhavabodhisattvavimokSaM pari viyan vipulIkurvan anupUrveNa yena lumbinIvanaM tenopajagAma / upetya lumbinIvanaM prada taNIkRtya sutejomaNDalaratizriyaM lumbinIvanadevatAM parigaveSamANo'pazyatsutejomaNDala-6 rati preyaM lumbinIdevatAM lumbinIvaneSu sarvaratnadrumazAkhAmaNDalakUTAgAre maNipadmagarbhasiMhAsane niS NAM viMzatyA vanadevatAniyutazatasahasraiH parivRtAM puraskRtAM dharmaM dezayamAnAM sarvabodhisatra janmasamudranirdezaM nAma sUtrAntaM saMprakAzayamAnAM tathAgatagotrAbhijAtAnAM bodhisattvAnAM guNa mudravegavivardhanAm / dRSTvA ca yena sutejomaNDalaratizrI mbinIvanadevatA tenopajagAma / upe| sutejomaNDalaratizrIlumbinIvanadevatAyAH pAdau zirasAbhivandya purataH prAJjali: 10 sthi mA evamAha-mayA devate anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bo sattvA jAtA bhavanti tathAgatakule, kathaM vodhisatvacArikAM carantaH sattvAnAmAlokakarA bhava tIti // - evamukte sutejomaNDalaratizrI mbinIvanadevatA sudhanaM zreSThidArakametadavocatdaI nAni kulaputra bodhisattvajanmAni yaiH samanvAgatA bodhisattvA jAtA bhavanti tathAgata-15 kuraM / niryAtA bodhisattvAH pradakSiNaM bodhisattvakuzalairvivardhante, na vitiSThante na viSIrdA / na vivartante na pratipranabhyante na parikhidyante na saMsIdanti na muhyanti nAvalIyante na ritrasyanti na praNazyanti / anugacchanti sarvajJatAdiganugamam / anusmaranti dharmadhAtunara / paripAkaprAptA bhavanti buddhabodhau / vipulIkurvanti bodhicittotpAdam / vivardhante saH paramitAbhiH / vivartante sarvalokagatibhyaH / saMvartante tathAgatabhUmau / uttApayanti 20 jJA bhijJatAH / AmukhIbhavanti buddhadharmeSu / anugatArthA bhavanti sarvajJatAviSaye / katamAni daH ? yaduta-sarvabuddhopasthAnapraNidhiprayogagarbha nAma prathamaM bodhisattvajanma / bodhicittAGgapI niSpattisaMbhavagarbha nAma dvitIyaM bodhisattvajanma / dharmanayanidhyaptiprayogAbhimukhasaMbhavagarbha nA * tRtIyaM bodhisattvajanma / tryadhvalokAdhyAzayavizuddhigarbha nAma caturthaM bodhisattvajanma / saH tAvabhAsaprabhAgarbha nAma paJcamaM bodhisattvajanma / sarvatathAgatakulagotrasaMbhavagarbha nAma SaSThaM 25 bo sattvajanma / buddhabalAvabhAsAlokAlaMkAragarbha nAma saptamaM bodhisattvajanma / samantajJAnamuH vyavacAraNapariniSpattisaMbhavagarbha nAmASTamaM bodhisttvjnm| dharmadhAtunirmANavyUhagarbha nAma na maM bodhisattvajanma / tathAgatabhUmyAkramaNavegagarbha nAma dazamaM bodhisattvajanma || tatra kulaputra katamatsarvabuddhopasthAnapraNidhiprayogagarbha nAma prathamaM bodhisattvajanma ? isa kulaputra bodhisattvaH Adita eva buddhopasthAnAya prapUjyate sarvabuddhAn bhagavataH satkurvan 30 gu kurvan mAnayan pUjayan upatiSThan ArAgayan avirAgayan tathAgatadarzanAvitRpto buddha- sa kAraprayuktabuddhaprItivegavivardhitacetAstathAgatadarzanaprasAdavegasaMjAtaH / anivartayA zraddhayA 3387 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B147 286 gaNDavyUhasUtram / [42.0puNyaM samArjayan atRptaH sarvatathAgatapUjAsaMbhArasamudAnayanaprayukto'pratiprasrabdhaprayogo bhavati / idaM kulaputra bodhisattvAnAM sarvabuddhapUjopasthAnapraNidhiprayogagarbha nAma prathamaM bodhisattvajanma sarvajJatAsaMbhArakuzalamUlasaMbhavasamArjanatAyai saMvartate // tatra kulaputra katamadvodhicittAGgapariniSpattisaMbhavaga nAma dvitIyaM bodhisattvajanma ? 5 iha kulaputra bodhisattvo'nuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAdayati / yaduta mahAkaruNAcittaM sarvasattvaparitrANAya / sarvavuddhArAgaNacittamatyantAbhirAdhanatAyai / sarvabuddhadharmaparyeSTicittaM srvvstvnpeksstaayai| mahAprasthAnacittaM sarvajJatAbhimukhatAyai / mahAmaitrIcittaM sarvajagatsaMgrahaprayogaspharaNatAyai / sarvajagadaparityAgacittaM sarvajJatAsaMnAhadRDhatAyai / azAThyAmAyAcittaM yathA bhUtajJAnAvabhAsapratilAbhatAyai / yathAvAdItathAkAricittaM vodhisattvamArgapratipadyanatAyai / sarva10 vuddhAvisaMvAdanacittaM sarvatathAgatapraNidhyanupAlanatAyai / sarvajJatAmahApraNidhAnacittamaparAnta koTIgatasarvasattvaparipAkavinayApratiprastabdhaye / etatpramukhairbuddhakSetraparamANurajaHsamairbodhicittAGgasaMbhArairabhiniSpannaH sa bodhisattvo jAto bhavati tathAgatakule / idaM kulaputra bodhicittAGgapariniSpattisaMbhavaga nAma dvitIyaM bodhisattvajanma // tatra kulaputra katamabodhisattvAnAM dharmanayanidhyaptiprayoganetryabhimukhasaMbhavagarbha nAma 15 tRtIyaM bodhisattvajanma ? iha kulaputra bodhisattvaH sarvadharmanayasaMbhavanidhyaptimukhacetAH sarvajJatAmArgAkArapratipUryabhimukhapariNatacetAH anavadyakarmasamudAcArasaMkalpacetAH sarvabodhisattvasamAdhinayasAgaraparizuddhyabhimukhacetAH sarvabodhisattvaguNapratipattipariniSpannacetAH sarvabodhisattvamArgAGgavyUhAminirhAracetA vipulasarvajJatArambaNasaMbhavakalpoddAhajvalanakalpApratipranabdha vIryacetAH sarvajagatparipAkavinayaprasthAnAnantamadhyabodhisattvacaryAbhinirhAracetAH sarvAcAra20 zikSAsupratipannabodhisattvaguNapariniSpattiSu sarvabhAvavibhAvanayAnubhAvanayapraviSTacetA bhavati / idaM kulaputra dharmanayanidhyaptiyoganetryabhimukhasaMbhavagarbha nAma tRtIyaM bodhisattvajanma // tatra kulaputra katamadbodhisattvAnAM tryadhvalokAdhyAzayavizuddhigarbha nAma caturtha bodhisattvajanma ? iha kulaputra bodhisattvaH parizuddho bhavatyadhyAzayadhAtau / avabhAsaprApto bhavati buddhabodhau / avatIrNo bhavati bodhisattvanayasamudreSu / sAro bhavati dRDhAdhyAzayavajradhAtu25 saMgRhItacetAH / vimukhIbhavati sarvabhavagatyupapattiSu / abhimukhIbhavati sarvatathAgatavikurvitapariniSpattiSu / vizeSagAminIprApto bhavati bodhisattvatIkSNendriyatAvivardhanatAyai / kalyANacitto bhavatyadhyAzayaprabhAkharatAyai / acalo bhavati dRDhamahApraNidhAnavivardhanatAyai / sarvatathAgatasamanvAhato bhavati sarvAvaraNaparvatavikiraNatAyai / pratizaraNabhUto bhavati sarvajaga dupajIvyaH / idaM kulaputra bodhisattvAnAM tryadhvalokAdhyAzayavizuddhigarbha nAma caturtha 30 bodhisattvajanma // 8368 1B sAgaro. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2.0] 42 sutejomnnddlrtishriiH| 287 tatra kulaputra katamadbodhisattvAnAM samantAvabhAsaprabhAgarbha nAma paJcamaM bodhisattvajanma? 5 369 i kulaputra bodhisattvaH prayogasaMpanno bhavati sarvajagatparipAkavinayapratipannaH / sarvavastusaMjJo2 leto bhavati pramuktatyAgaH / atyantavizuddho bhavati anantazIlaH tathAgataviSayasaMvasanaH / 1 ntisaMpanno bhavati sarvabuddhadharmakSAntyavabhAsapratilabdhaH / mahAvIryo bhavati sarvata udAraziraNapratipannaH / dhyAnapramukto bhavati samantamukhasamAdhijJAnamaNDalavizuddhaH / prajJAvIryaprabho / * pati sarvadharmAvabhAsapratilabdhaH / asaGgacakSurbhavati buddhadarzanasamudravijJaptyavatIrNaH / sarvadharma vavibhutvaprabhAvito bhavati sarvalokaM paritoSayitvA / suprayukto bhavati yathAvaddharmanayapratira bheSu / idaM kulaputra bodhisattvAnAM samantAvabhAsaprabhAgarbha nAma paJcamaM bodhisattvajanma // tatra kulaputra katamadbodhisattvAnAM sarvatathAgatakulagotrasaMbhavagarbha nAma SaSThaM bodhisattvama? iha kulaputra bodhisattvo jAto bhavati tathAgatakule'nujAto bhavati, tathAgatavaMze 10 1 panno bhavati sarvabuddhadharmanayamukheSu, vizuddho bhavatyatItAnAgatapratyutpannatathAgatamahApraNi neSu / ekadhanakuzalamUlo bhavati sarvatathAgatakuzalamUleSu / ekazarIro bhavati sarvavuddhaiH / kottaragAmI zukladharmaH / mahAtmadharmavihArI bhavati buddhAdhiSThAnadarzanasamAdhau / sattvavizuddhi* mapratipanno bhavati yathAkAle / apratiprasrabdhapratibhAno bhavati buddhadharmaparipRcchAsu / : kulaputra bodhisattvAnAM sarvatathAgatakulagotrasaMbhavagarbha nAma SaSTaM bodhisattvajanma // 15 ____tatra kulaputra katamadbodhisattvAnAM tathAgatabalAvabhAsAlokAlaMkAragarbha nAma saptamaM dhisattvajanma ? iha kulaputra bodhisattvo buddhabalapravezAvabhAse na nivartate buddhakSetragamaneSu / pratyudAvartate nAnAvodhisattvaguNasamudropasthAnAya / na paritrasyati sarvadharmamAyAgatayathAbhUta- .. nena / khapnopamaM sarvalokaM pratividhyati / pratibhAsopamaM sarvarUpavijJaptyadhiSThAnamabhiniharati / narmitopamAbhijJAvikurvitavazitAprApto bhavati / chAyopamaM sarvabhavagatyupapattiSu mukhaM saMdarza-20 ti / pratizrutkopamAni sarvatathAgatadharmacakrANi prajAnAti / dharmadhAtunayanirdezaparamapAratAprApto bhavati nAnArthopAyanayanirdezaprayuktaH / idaM kulaputra bodhisattvAnAM tathAgatabalAvasAlokAlaMkAragarbha nAma saptamaM bodhisattvajanma // ___ tatra kulaputra katamadbodhisattvAnAM samantajJAnamukhavyavacArapariniSpattisaMbhavagarbha sAmASTamaM bodhisattvajanma? iha kulaputra bodhisattvaH kumArabhUta eva bodhisattvavyavasthAna- 25 yavasthito bhavati, yatra pratiSThAya sarvajJajJAnanayaM vyavacArayati / ekaikatra jJAnanayamukhe'prameyAH kalpAH kSayaM vrajeyuraprameyaM bodhisattvagocaraM nirdizataH / sarvabodhisattvasamAdhiSu ca vazI mavati prmpaarmitaapraaptH| praticittakSaNaM sarvacittakSaNeSu dazadiganamilApyabuddhakSetragatAnAM tathAgatAnAM pAdamUledhUpapadyate / asaMbhinnaizcArambaNairasaMminnAn samAdhIn samApadyate / asaMbhinneSu ca dharmeSu asaMbhinnajJAnavazitAM saMdarzayati / aparyantAni cArambaNAni 30 5 370 anArambaNe dhAtAvavakrAmati / parItaizcArambaNairanantanirdezabhUmimavatarati / aprameyAM ca dharmatAM parIcAM mahadgatAM vA pratividhyati / vijJaptisamaM ca sarvalokamavatarati / sarvadharmArambaNAni B148 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8371 gaNDavyUhasUtram / [ 42.0 sarvavijJaptipathAMzca bhAvanayA anugacchati / idaM kulaputra bodhisattvAnAM samantajJAnamukhavyavacAraNapariniSpattisaMbhavagarbhaM nAmASTamaM bodhisattvajanma || 288 tatra kulaputra katamadbodhisattvAnAM dharmadhAtunirmANavyUhagarbhaM nAma vodhisattvajanma ? iha kulaputra bodhisattvaH sarvatra cittakSaNe nAnAvyUhAni buddhakSetrANi adhitiSThati / sattva5 nirmANe vaizAradyaparamapAramitAprAptazca bhavati / buddhanirmANakauzalya prAptazca bhavati / dharmanirmANavaizAradyavizuddhazca bhavati / asaGgavaradharmadhAtugocarazca bhavati / yathAzayasarvakAyavijJaptyadhiSThAnakuzalazca bhavati / acintya sattvavinayakauzalyagatazca bhavati / nAnAcaryAbhisaMbodhisaMdarzakazca bhavati / anAvaraNasarvajJatAmArgAbhinirhArakuzalazca bhavati / tadanantaraM dharmacakrapravartanakauzalyaM saMdarzayati / anantamadhyasattvavinayopAyAbhinirhArakuzalazca bhavati / 10 kAlaprApte sattvavinaye sadAsamAhitazca bhavati vairocanajJAnagarbhakozaH / idaM kulaputra bodhisattvAnAM dharmadhAtunirmANavyUhagarbha nAma navamaM vodhisattvajanma // 1 tatra kulaputra katamadbodhisattvAnAM tathAgatabhUmyAkramaNavegagarbhaM nAma dazamaM bodhisattvajanma ? iha kulaputra bodhisattvo vivikto bhavati sarvatryadhvatathAgataikI bhAvaviSaye / sarvalokadhAtvAnantaryaviSayaM cAvatarati / sarvasattvAnAM pUrvAntAparAntacyutyupapattiSu cittAnantaryotpAdaM 15 jAnAti / sarvabodhisattvAnAM caryAjJAnAnantaryaviSayaM prajAnAti / atItAnAgatapratyutpannAnAM ca sarvabuddhAnAmabhisaMbodhAnantaryaM prajAnAti / sarvadharmANAM copakArakauzalyAnantaryaM prajAnAti / sarvakalpasaMvartavivartakalpAnAM ca pUrvAntAparAntapratyutpannAnAM sanAmnAM sopadezAnAmAnantaryaM prajAnAti / yathAparipAciteSu ca sattveSu yathAkAlaprApteSu abhisaMbodhivyUhavibuddhyanaviSayasaMdarzanAdhiSThAnajJAnamabhinirharati / sarvabuddhotpAdeSu cAbhisaMbodhyupanayanadharmacakra20 pravartanakauzalyanayAnantaryaMtAM saMdarzayati anantasattvadhAtuvinayopAyAbhinirhArakauzalyena / idaM kulaputra bodhisattvAnAM tathAgatabhUmyAkramaNavegagarbhaM nAma dazamaM bodhisattvajanma || imAni kulaputra bodhisattvAnAM daza bodhisattvajanmAni yeSu bodhisattvA jAyante upapadyante samarjayanti saMvardhayanti pratipUrayanti saMbhavanti parisaMbhavanti pariniSpadyante / sarvakSetraniravazeSAnubodhAyaikavyUhAlaMkArasamudAcArAnadhitiSThanti / sattvadhAtunayApratiprasrambha25 NAya aparAntakoTIgatakalpAdhiSThAnAnadhitiSThante / sarvadharmasamudranAnArambaNAne kavicitranAnAparaMparAnirdezAnantadharmaparaMparAsroto'bhisaMbudhyante / acintyAM buddhavRSabhitAM dharmadhAtuparamAkAzadhAtuparyavasAnAM saMdarzayanti / aprameyasattvatcaryAnAnAtvasamudreSu paripAkavinayasaMgRhIteSu dharmacakrapravartanaM saMdarzayanti / sarvalokadhAtUn buddhotpAdAvirahitAnadhitiSThanti / sarvadharma - meghAnanabhilApyakharAGgasamudravizuddhiM sarvArambaNeSu pravartamAnAM vijJapayanti / aprameyavihAritAyA30 manAvaraNagatiM gatAH sarvadharmaruciravyUhAni bodhisattvamaNDalAni prabhAvayanti / yathAzayAdhi 1S abhiSiko. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 12.6] 42 sutejomnnddlrtishriiH| 289 ra kteSu sattveSu aprameyabuddhabhUmyanugatasarvalokapariniSpAdanArthamanantamadhyaM dharmakoSaM saMprazayanti // atha khalu sutejomaNDalaratizrIlamvinIvanadevatA tasyAM velAyAmetameva bodhisattvamArthamabhidyotayantI buddhAdhiSThAnena daza dizo vyavalokya sudhanaM zreSThidArakaM gAthAbhi yabhASata 8372 15 adhyAzayena vimalena anAvilena pazyanti ye jina na jAtu bhavanti tRptAH / sarvAn jinAna aparAntaviyUhameghAn praNidhye nti te prathamajanmasthitAH sumedhAH // 1 // sarvatriyadhvagamazeSa spharitva lokaM kSetrANi sarva tatha dharma tathaiva buddhAn / sattvapramokSapraNidhAnaviyUhacittaM janma dvitIyamidamuktamacintiyAnAm // 2 // ye dharmamegha pibamAna na jAtu tRptAH nidhyaptimAnasa triyadhvaasaGgakAyAH / AkAzadhAtuvimalA samacittakAyAH janmaM tRtIyamidamapratimaM hi teSAm // 3 // ye te mahAkaruNasAgaramotaranti avyAzayairvajirasArasumerukalpaiH / sarvajJatAnayasamudra vizAhamAnAH teSAM caturthamiha janma nararSabhANAm // 4 // ye maitrayA dazasu dikSu jagatspharitvA abhiniharantyamalapAramitAsamudrAn / paripAcayanti jagu dharmaprabhAbhiranta ___ imu janmu paJcamu mahApuruSANa teSAm // 5 // dharmakhabhAvapratividdha asaGgacittAH traiyadhvikApratimabuddhakulAbhijAtAH / ye dharmadhAtunayasAgaramotaranti SaSThaM idaM vipula janma vidUna teSAm // 6 // ye dharmakAya parizuddha asaGgacittAH kSetrANyazeSatu spharitva khakaiH shriiraiH| gaNDa, 37 B149 25 80 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 gaNDavyUhasUtram / [42.7 8373 niHzeSabuddhabalatAnugamapraviSTA ___ janmAtha saptamamacintyamidaM budhAnAm // 7 // ye jJAnasAgaranaye vazitAnuyAtAH sarvajJatAnayamukhaM vyavacArayanti / sarva samAdhinayasAgara otaranti janmASTamaM matamidaM tathatAzrayANAm // 8 // ye dharmakSetraprasarAn parizodhayanti ye sarvasattvaparipAkanayaprayuktAH / bauddhA vikurvitaviyUha vidarzayanti teSAmidaM navamu janma mahAzayAnAm // 9 // ye te yathAbala jinAna tathA praviSTAH srvjnytaavipulvegvivrdhmaanaaH| ye dharmadhAtutalabhedanayeSvasaGgA steSAmidaM dazamu janma jinaurasAnAm // 10 // 15 ebhiH kulaputra bodhisattvo dazabhirjanmabhistathAgatakule jAta evamAlokakaro bhavati sarvasattvAnAm / api tu khalu punaH kulaputra ahamaprameyakalpasarvArambaNabodhisattvajanmavikurvitasaMdarzanasya bodhisattvavimokSasya laabhinii| Aha-ka etasya devate aprameyakalpasarvArambaNabodhisattvajanmavikurvitasaMdarzanasya bodhisattvavimokSasya viSayaH? Aha-ahaM kulaputra sarvabodhisattvajanmasaMdarzanopasaMkramaNapraNidhAnapariniSpannA / sA khalvahaM kulaputra 20 bhagavato vairocanasya vipulaM janmasamudramavatarAmi / yaduta asyAM trisAhasramahAsAhasrAyAM lokadhAtau bodhisattvajanma avataramANA bhAgavatyAM cAturkIpikAyAmiha jambudvIpe lumbinIvane bodhisattvajanmasaMdarzane puurvprnnidhaanoppnnaa| sA ahamiha bodhisattvajanmAnusmRti bhAvayamAnA viharAmi / tasyA mameha viharanyA varSazatena bhagavAMstuSitabhavanAcyaviSyatIti // athAsmin lumbinIvane daza pUrvanimittAni prAdurbabhUvuH / katamAni daza ? yaduta25 sarvamidaM lumbinIvanaM samaM saMsthitamapagatanimnonnataviSamamapagatazvabhraprapAtam / idaM prathama pUrvanimittaM prAdurabhUt / punaH sarvamidaM lumbinIvanamutsannazarkarakaThallamapagatasthANukaNTakaM vajrapRthivItalasaMsthAnamanekaratnAbhikIrNa samavasthitam / idaM dvitIyaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / punaH sarvamidaM lumbinIvanaM sarvaratnadrumazAlatAlapatisuvibhaktAlaMkAraM samavAsthiSata / idaM tRtIyaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / punaH sarvamidaM lumbinIvanaM divyasamatikrAntagandhAGkaraprarUr3ha 30 sarvacUrNakozasaMbhUtaM sarvadhvajameghapaTalamaNDalajAtaM gandhamaNivigrahavRkSamUlaparisaMsthApitAlaMkAra samavAsthiSata / idaM caturthaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / punaH sarvamidaM lumbinIvanaM vividhadivyapuSpamAlyAbharaNakozanivRttasAlaMkAraparipUrNa samavAsthiSata / idaM paJcamaM pUrvanimittaM prAdu 874 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -42.10] 42 sutejomaNDalaratizrIH / rabhUt / punaH sarvasminniha lumbinIvane sarvavRkSeSu mahAmaNiratnakozA abhinirvRttAH / idaM paSTaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / punaH sarvasminniha lumvinIvane sarvanalinISu sarvANi jalajaratnapuppANa zuGgIbhUtAni dharaNitalAdabhyudgamya vArisamudgatAni samavAsthiSanta / idaM saptamaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / punaryAvanta iha lokadhAtau kAmAvacarA rUpAvacarAzca devaputrA nAgayakSagandhabIsuragaruDakinnaramahoragA lokendrajagadindrA vA, te'pyasmin lumvinIvane sarve kRtAJjalipuTAH / sthitA abhUvan / idamaSTamaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / punaryAvanta iha cAturdIpikAyAM lokadhAtau devakanyA vA nAgakanyA vA yakSagandharvAsuragaruDakinaramahoragakanyA bA, tAH sarvAH pramuditamAnasAH sarvapUjAvidhiparigRhItahastAH plakSazAkhAbhimukhAH praNatakAyAH sthitA abhUvan / idaM navamaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / punardazabhyo digbhyaH sarvatathAgatAnAM nAbhimaNDalebhyo nizcaramANA bodhisattvajanmavikurvitapradIpA nAma razmayo nizcaritvA sarvamidaM 10 lumbinIvanamavabhAsya tiSThanti sma / teSu ca sarvarazmimukhamaNDaleSu teSAM sarvatathAgatAna janmavikurvitAni pratibhAsaprAptAni saMdRzyante sma / saMprasavavikurvitAH sarvabodhisattvaguNAzca buddhakharasaMprayuktAstebhyo razmimukhamaNDalebhyo nizcaramANAH zrUyante sma / idaM dazamaM pUrvanimittaM prAdurabhUt / imAni daza pUrvanimittAni prAdurbhUtAni bodhisattvajanmakAlasamaye pratyupasthite, yeSAM prAdurbhAvAdvitarkamabhavat sarvalokendrANAM bodhisattvo janiSyata iti / sA khalu punanhaM 15 kulaputra eSAM dazAnAM pUrvanimittAnAM darzanAdacintyaM prItivegaM pratilabhe // punaraparaM kulaputra mAyAdevyAH kapilavastuno mahAnagarAnniSkramantyA iha lumvinIvane 5873 daza mahAvabhAsapUrvanimittAni prAdurabhUvan , yeSAM prAdurbhAvAdaprameyANAM sattvAnAM sarvajJatAdharmAlokaprItivegA vivardhitAH / katame daza ? yaduta-varaNItalagateSu sarvaratnakUTAgAragarbhapvavabhAsaH praadurbhuutH| sarvagandhakusumamukuleSvavabhAsaH prAdurbhUtaH / azeSaratnapadmamurkulepu vikasamAne 20 sarvapatrebhyo'vabhAsaH prAdurbhUtaH, madhurazca sujAtajAtazabda ebhyo nizcarati sma / yazca dazasu dikSu bodhisattvAnAM prathamacittotpAdAvabhAsaH, sa idaM lumbinIvanamavabhAsya abhyuditH| yacca dazasu dikSu bodhisattvAnAM sarvabodhisattvabhUmyAkramaNAvabhAsavikurvitam , tadiha lumbinIvane prAdurabhUt / yazca dazasu dikSu bodhisattvAnAM sarvapAramitApariniSpattijJAnAdhigamAlokAvabhAsaH, sa iha lumbinIvane prAdurbabhUva / yazca dazasu dikSu bodhisattvAnAM sarvapraNidhAnavazitAjJAnA- 25 lokAvabhAsaH, sa iha lumbinIvane prAdurbabhUva / yazca dazasu dikSu sarvabodhisattvAnAM paripAkavinayajJAnAlokAvabhAsaH, sa iha lumbinIvane prAdurbabhUva / yazca dazasu dikSu sarvabodhisattvAnAM dharmadhAtunayajJAnAdhigamAlokAvabhAsaH, sa iha lumbinIvane prAdurbabhUva / yazca dazasu dikSu sarvabodhisattvAnAM buddhavikurvitajanmAbhiniSkramaNabodhivibudhyanajJAnAdhigamAlokAvabhAsaH, sa iha lumbinIvane prAdurbabhUva / imAni daza mahAvabhAsanimittAni prAdurbabhUvuH, 30 yairanantamadhyAnAM bodhisattvAnAM cittAzayagahanAndhakArANyavabhAsitAni // 1B viditamabhavat. 2 S degmukuTeSu. 835 B 160 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8376 292 gaNDabyUhasUtram / [42.10tatra kulaputra mAyAyA devyAH plakSadrumanilayagatAyAH saMnipatitAnAM sarvalokendrANAM sarvakAmadhAtukAnAM ca devaputrANAM sApsarogaNadevakanyAparivArANAM saMnipatitAnAM sarveSAM ca rUpAvacarANAM devaputrANAM nirAmagandhAnAM sarveSAM ca devanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragANAM saparivArANAM saMnipatitAnAM bodhisattvapUjAsaMprayuktAnAM mAyAdevyAstejasA zriyA 5 varNena rUpeNa sarvapUjAvyUhAH kAyAzcAvabhAsitA babhUvuH, asyAM ca trisAhasramahAsAhasrAyAM lokadhAtau yAH prabhAH, tA api sarvA grastAzcAbhibhUtAzcAbhUvan / sarvaromavivaravisRtAzca mAyAdevyAH prabhAvabhAsAstadanyAbhiH prabhAbhiranupahatA anAvRtA apravyAhRtA asaGgAH sarvadizaH spharitvA sarvANi nairayikANi duHkhAni sarvANi tairyagyonikAni duHkhAni sarvANi ca yAmalaukikAni duHkhAni sarvabhavagatiparyApannAnAM ca sattvAnAM sarvaduHkhAni 10 saMkkezAMzca prazamayitvA tiSThanti bhAsante tapanti virocante sma / idaM kulaputra vodhisattvasya lumbinIvane prathamaM janmavikurvitam // punaraparaM kulaputra yasmin samaye mAyAyA devyAH kukSau sarvAvatIyaM trisAhasramahAsAhasrA lokadhAturantargatA pratibhAsaprAptA saMdRzyate sma, tasyAM ca trisAhasramahAsAhasrAyAM lokadhAtau koTIzatacAturdIpikAnAM lokadhAtUnAM sarve jambudvIpeSu nAnAnAmadheyAsu 15 rAjadhAnISu nAnAnAmadheyeSu vanaSaNDeSu nAnAvRkSamUleSu mAyAdevI upagatA evameva saMdRzyate sma sarvalokendraparivRtA bodhisattvajanmapratyupasthAnA acintyena bodhisattvajananIjJAna vikurvitena / idaM kulaputra bodhisattvasya lumvinIvane dvitIyaM janmavikurvitam // punaraparaM kulaputra mAyAyA devyAH sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromamukhAdyAvanto bhagavatA pUrva bodhisattvacayA~ caratA tathAgatA ArAgitAH satkRtA gurukRtA mAnitA pUjitAH, 20 te sarve saMdRzyante sma / yazca taistathAgatairdharmo dezitaH, sa sarvastebhyo romavivarebhyo buddhakharA GgasaMprayukto nikhilena zrUyate sma / tadyathApi nAma vArirAze rajasi vA kanakaparamANurajasi vA AdarzamaNDale vA khacche suprasanne vA udake gaganamaNDalamAdityacandrajyotigrahagaNapratimaNDitaM gambhIrameghapaTalanigarjitani?SapratibhAsaprAptaM saMdRzyate sma, evameva kulaputra mAyAyA devyAH sarvaromamukhamaNDaleSu pUrvatathAgatavikurvitAni saMdRzyante sma sarvadharmadezanA 26 nirghoSANi / idaM kulaputra bodhisattvasya lumbinIvane tRtIyaM janmavikurvitam // S7 . punaraparaM kulaputra mAyAyA devyAH sarvakAyAtsarvaromamukhamaNDalebhya ekaikasmAdroma vivarAdyAvatsu sarvakSetreSu yAvatsu lokadhAtusamudreSu yAvatsu lokadhAtuvaMzeSu yAvatsu lokadhAtusaMjJAgateSu bhagavAn bodhisattvacArikAmakArSIt / yatpratiSThAneSu kSetreSu yatsaMsthAneSu yadyaheSu yaccharIreSu yatparvatAlaMkAreSu yadbAmanagaranigamajanapadapaTTanAlaMkAreSu yadudyAnanadIhadataDAga30 sAgarAlaMkAreSu yadgaganameghAlaMkAreSu yatsattvanilayeSu yadyAnanirdezeSu yatkalpanAmasaMkhyAsu yadbuddhotpAdaprabhaveSu yadvizuddhiparameSu yathAyuHpramANasattveSu yathAlokajanmopapattiSu yathAsattvasamavadhAneSu yathAkalyANamitrasaMnizrayeSu yathAkuzaladharmaprayogeSu yathAdharmapratipatyabhiyogeSu Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8378 -42.10] 42 sutejomnnddlrtishriiH| 293 buddhakSetreSu bodhisattvacArikAmacaran , te sarve buddhakSetraprasarA mAyAyA devyAH sarvaromamukhebhyaH saMdRzyante sma / yAvadbhizca kArbhagavAn pUrva bodhisattvacArikAmakArSIdaviva_sthAnaprAptaH, yairAkArairvihArairyaiH paribhogairyaiH sukhaduHkhapratisaMvedIbhiryeSu jAtiparivarteSu, tatsarvamekaikasmin romavivare saMdRzyate sma / sarveSu ca teSu tAsu tAsUpapattiSu mAyAdevI bodhisattvasya jananI babhUva / sarve ca te bodhisattvakAyA mAyAyA devyA romavivareSu vikurvitapratibhAsaprAptAH / saMdRzyante sma / idaM kulaputra bodhisattvasya lumbinIvane caturthaM janmavikurvitam // punaraparaM kulaputra yAvadbhiH kAryabhagavAn pUrva bodhisattvacArikAmacarat yadvargayatsaMsthAnairyadAkArairyatparibhogairyatsukhaduHkhapratisaMvedIbhiryajAtiparivataiH, te sarve mAyAyA devyAH kAye sarvaromamukheSu pratibhAsaprAptAH saMdRzyante sma / idaM kulaputra lumbinIvane bodhisattvasya paJcamaM janmavikurvitam // 10 punaraparaM kulaputra yAvanto bhagavatA pUrva bodhisattvacArikAM caratA duSkaraparityAgAH parityaktAH, hastapAdaparityAgA vA karNanAsAparityAgA vA jihvAdaMSTrAparityAgA vA nayanottamAGgaparityAgA vA mAMsazoNitaparityAgA vA asthimajjAparityAgA vA vakSohRdayaparityAgA vA chavicameparityAgA vA bAhyAdhyAtmikavastuparityAgA vA putraduhitRbhAyoparityAgA vA / AtmabhAvaparityAMgA vA bhogaratnaparityAgA vA grAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnIparityAgA 15 vA dhanadhAnyakozakoSThAgAraparityAgA vA maNimuktAvaiDUryazaGkhazilApravAlajAtarUparajataparityAgA vA vividharanAbharaNaparityAgA vA zayyAsanaparityAgA vA gRhavimAnaparityAgA vA sarvopabhogaparityAgA vA, te ca dAyakabodhisattvavigrahakAyai rUpaiH parityajanti sma / te ca pratigrAhakAyai rUpaiH pratigRhNanti sma / tAni ca dezavastUni yAni parityaktAni, te ca dezapradezAH, te ca bodhisattvaparivArAH, sarve te mAyAyA devyAH sarvaromavivarebhyaH pratibhAsa- 20 prAptAH saMdRzyante sma / idaM kulaputra lumvinIvane bodhisattvasya SaSThaM janmavikurvitam // punaraparaM kulaputra......................"lumbinIvanaSaNDe samavasRtA abhijAtajagadvijJAnA prAdurabhavat / idaM kulaputra lumbinIvane bodhisattvasya saptamaM janmavikurvitam // punaraparaM kulaputra yAvantaH sarvadevendrabhavanavyUhaparimogasamatikrAntAH sarvanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragamanuSyendrabhavanavyUhaparibhogasamatikrAntAH sarvabodhisattvaparibhogAH, 25 yaduta sarvamaNirAjakUTAgAraparibhogA vA maNirAjavimAnaparibhogA vA maNirAjajAlaparibhogA vA maNirAjavigrahaparibhogA vA maNirAjabimbaparibhogA vA maNirAjavyUhA vA sarvAbharaNaparibhogA vA sarvagandharAjaparibhogA vA zubhApratikUlasarvArambaNaparibhogA vA, te sarve mAyAyA devyAH kukSeranyonyAsaMbhinnA nizcaritvA iha lumbinIvane samantavyUhAH samavAsthiSanta / idaM kulaputra lumbinIvane bodhisattvasyASTamaM janmavikurvitam / / 9 Lacuna in B and S. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 379 S380 B 152 gaNDavyUhasUtram / [ 42.10 punaraparaM kulaputra mAyAyA devyAH kukSeH prathamataraM dazabuddhakSetrAnabhilApyakoTIniyutazatasahasraparamANurajaH samA bodhisattvA bhagavato vairocanasya sadRzarUpavarNasaMsthAnAH sadRzalakSaNAnuvyaJjanAlaMkArAH sadRzaprabhAH sadRzarazmipramuzcanAH sadRzaliGgalIlAH sadRzavikramAH sadRzavirocanavikurvitAH sadRzaparivArAH sadRzavyUhA nizcaranti sma bhagavato 5 varNasamudrAnudIrayamANAH / idaM kulaputra lumbinIvane vodhisattvasya navamaM janmavikurvitam // punaraparaM kulaputra vodhisatvasya janmakAlasamaye pravRtte mAyAyA devyAH purastAdadho vajratalAnmahApRthivImabhinirbhidya sarvaratnavyUhagarbha nAma mahAmaNiratnapadmamabhyudgatamabhUdaparAjitamahAvajramaNirAjagarbhasarvamaNirAjakesararazmivyUhaM dazabuddhakSetraparamANurajaHsamapatrapaGktisuvibhaktaM vividhamaNirAjapatramaNDalaM cintAmaNirAjavizuddhakarNikaM sarvaratnavarNAprameyakesarapaGki10 vyUham, asaMkhyeyamaNirAjaratnavyUhajAlasaMchannamabhedyanArAyaNavajramaNirAjendrakUTasaMchAditaM sarvadevendrakAyaparivRtaM sarvanAgendragandhameghAbhipravarSitaM divyapuSpapANipuTaprayukta sarvayakSendraparivRtaM sarvagandharvendrapUrvavuddhotpAdasthAna madhurarutasaMgItinirghoSasaMprayuktastutimeghAviSkRtaM hitamAnamadadarpasarvAsurendrapraNatazarIranamaskRtaM sarvagaruDendrAbhipralamvitaratnapaTTagagana meghAlaMkAravodhisattvagaNasaMcodanasaMgItisaMprayuktaiH prItimanobhiH sarvakinnarendraH saMprekSitaM sarvamahoragendraprItisaMbhava15 prayuktanayaruciranirghoSavyUhameghAbhipravarSitam / idaM kulaputra lumvinIvane bodhisattvasya dazamaM janmavikurvitam // imAni kulaputra lumbinIvane bodhisattvasya daza janmavikurvitAni prAdurabhUvan / tataH pazcAdbodhisattvo'cintyApramANaprabhAsecanakadarzano mAyAyA devyAH kukSerabhyudgataH sUryamaNDala - miva gaganatalAt, vidyutkalApa iva meghasaMghAtAt, sAMdhya iva mahAghanaH zailazikharAntarAt, 20 mahApradIpa iva tamo'ndhakArAt / ityevaM bodhisattvo mAyAyA devyAH kukSerabhiniSkramaNaM saMdarzayAmAsa mAyAgatarUpavijJapti saMdarzana dharmatayA anAgatadharmatayA anutpAdAnirodhalokavijJaptisaMdarzanadharmatayA // 294 ityevamahaM kulaputra bhagavato vairocanasya janmavikurvitasamudrAnavatarAmi iha lumbinIviramANA / yathA cAhaM kulaputra asyAM bhAgavatyAM cAturdvIpikAyAM bhagavato vairocanasya 25 janmavikurvitasamudrAnavatarAmi, tathA sarvAvatyAM trisAhasramahA sAhasrAyAM lokadhAtau sarvacAtudvIpikAsu koTIzatajambudvIpAnAM sarvatra bhagavato vairocanasya janmavikurvitAnyavatarAmi / yathA cAhaM kulaputra asyAM trisAhasramahAsAhasrAyAM lokadhAtau sarva cAtudvapikAsu koTIzatajambudvIpAnAM bhagavato vairocanasya koTIzataM janmavikurvitAnAmavatarAmi, evaM sarvatrisAhasramahAsAhasralokadhAtuparyApanaparamANurajontargateSu sarvabuddhakSetra paramANurajaHpravezajJAnAnugateSu 80 praticittakSaNamekaikena cittapravezena buddhakSetraparamANurajaH samAni bhagavato vairocanasya janmavikurvitAnyavatarAmi / tadanantareNa cittena buddhakSetrasahasraparamANurajontargateSu buddhakSetreSu ekaikatra buddhatatsamAnyeva bodhisattva janmavikurvitAnyavatarAmi / etena nayena buddhakSetraparamANu Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 42.10] 42 sutejomaNDalaratizrIH / 295 rajontargateSu buddhakSetreSvekaikasmin buddhakSetre sarvANi bodhisattva janmavikurvitAnyavatarAmi, na ca paryantamupaimi / sarvaparamANurajaHsu ekaikasmin paramANurajasi buddhakSetraparaMparANAM na ca paryantamupaimi sarvakSetreSvekaikasmin buddhakSetre buddhasattvajanmaparaMparANAm / yathA ceha lokadhAtau sarvANi vodhisattvajanma vikurvitAnyavatarAmi, tathA dazasu dikSu anantamadhyAsu lokadhAtuSu sarvaparamANurajaHsu praticittakSaNamekaikena cittapravezena sarvAkArANi sarvabodhisattvajanma- 5 vikurvitAnyavatarAmyapratiprasrabdhyadhiSThAnayogena || evamukte sudhanaH zreSThidArakaH sutejomaNDalaratizriyaM lumbinIvanadevatAmevamAha - . kiyaccirapratilabdhastvayAyaM devate aprameyakalpasarvAramvaNabodhisattvajanma vikurvitaM saMdarzayamAno bodhisattva janmavimokSaH ? Aha - bhUtapUrvaM kulaputra atIte'dhvani buddhakSetrakoTI paramANurajaH samAnAM kalpAnAM pareNa parataramIzvaraguNAparAjitadhvajo nAma tathAgato'rhan samyaksaMbuddho loka udapAdi 10 vidyAcaraNasaMpannaH sugato lokavidanuttaraH puruSadamyasArathiH zAstA devamanuSyANAM buddho bhagavAn samantaratnAyAM lokadhAtau samApadyate kalpe'zItibuddhakoTIniyutazatasahasraprabhave / tasyAM khalu kulaputra samantaratnAyAM lokadhAtau vicitravyUhaprabhA nAma madhyamA cAturdvIpikAbhUt / tasyAM khalu cAturdvIpikAyAM madhye jambudvIpasya meruvizuddhavyUhadhvajA nAma rAjadhAnyabhUt / tasyAM khalu rAjadhAnyAM ratnArcinetraprabho nAma rAjA abhUt / rAjJaH khalu kulaputra 15 ratnArcinetraprabhasya rAjJaH suharSitaprabhezvarA nAma bhAryAbhUt / tadyathApi nAma kulaputra asyAM bhAgavatyAM cAturdvIpikAyAmiha jambudvIpe mAyAdevI bhagavato vairocanasya janetrI, evameva kulaputra tena kAlena tena samayena tasyAM vicitravyUhaprabhAyAM cAturdvIpikAyAM jambudvIpe suharSitaprabhezvarA nAma tasya bhagavata IzvaraguNAparAjitadhvajasya tathAgatasya mAtA abhUt / yathA teSAmazItibuddhakoTIniyutAnAM pUrvaMgamasya prAthamakalpikasya bhagavata IzvaraguNAparAjita - 20 dhvajasya tathAgatasya mAtA abhUt / sA khalu kulaputra suharSitaprabhezvarA devI vodhisattvasya janmakAlasamaye viMzatyA strIniyutazatasahasraiH sArdhaM suvarNapuSpAbhamaNDalaM nAma mahodyAnaM niryayau, yatra tamIzvaraguNAparAjitadhvajaM kumAraM janayAmAsa acintyena bodhisattva - vikurvitena / tena khalu punaH samayena suvarNapuSpAbhamaNDalasya nAma mahodyAnasya madhye zubharatnavicitrakUTaM nAma kUTAgAramabhUt / tasmin kUTAgAre sarvakAmaMdadavRkSazAkhA - 25 madhyAlambatayA suharSitaprabhezvarAyA devyAH sa bhagavAnIzvaraguNAparAjitadhvajastathAgato janitaH / tena khalu samayena tasya bhagavato janmakAle vimalasaMbhavaprabhA nAma dhAtrI pratyupasthitAbhUt / jAtamAtraM ca bodhisattvaM lokendrA vicitrasurabhimanojJadivyapuSpotkarodvAribhiH paramasurabhigandhodakakalazairvisnApya tadarhAbhizca acintyA saMkhyeyAbhiruttamAbhiH pUjAbhirabhipUjya tasyA vimalasaMbhavaprabhAyA dhAtryA aGke prAyacchan / parigRhItamAtre ca 30 tasmin bodhisattve tayA dhAtryA ubhAbhyAM pANibhyAmaMse ca, tatkSaNameva sA dhAtrI mahAprItiprAmodyavegapratilabdhA samantacakSurviSayaM nAma bodhisattvasamAdhiM pratyalabhata, yasya samAdheH $ 381 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 382 B 153 S 383 gaNDavyUhasUtram / [ 42.10sahapratilAbhAttasmAddazasu dikSu nAnAlokadhAtusthitA aprameyAstathAgatAzcakSuSa AbhAsamagaman / eSa ca aprameyakalpa sarvAramvaNabodhisattva janmavikurvitasaMdarzano bodhisattvavimokSo - 'vakrAntaH susUkSmaH, tadyathApi nAma taddivasAvakrAnte mAtuH kukSau garbhavijJAnam, yasya vimokSasya pratilambhAdanayA sarvatathAgatajanma vikurvitasaMdarzanamahApraNidhirabhinirhRtaH // 5 296 tatkiM manyase kulaputra - anyA sA tena kAlena tena samayena vimalasaMbhavaprabhA nAma bodhisattvadhAtryabhUt ? na khalu punastvayA evaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena sama vimalasaMbhavaprabhA nAma bodhisattvadhAtryabhUvam / tatkiM manyase kulaputra - anyAni tena kAlena tena samayena viMzatistrIniyutazatasahasrANyabhUvan ? na khalvevaM draSTavyam / imAni tAni viMzatidevatAniyutazatasahasrANi, yAnIha lumbinIvane prativasanti mama parivArAH / tatkiM manyase 10 kulaputra-anyA sA tena kAlena tena samayena supraharSitapramezvarA nAma devyabhUdIzvaraguNAparAjitadhvajasya kumArasya janetrI ? na khalvevaM draSTavyam / iyaM sA mAyAdevI tena kAlena tena samayena praharSitapramezvarA nAma devyabhUt / tatkiM manyase kulaputra - anyaH sa tena kAlena tena samayena ratnArcinetraprabho nAma rAjA abhUt / na khalvevaM draSTavyam / ayaM sa rAjA zuddhodanaH tena kAlena tena samayena ratnArcinetraprabho nAma rAjA abhUt / sA khalvahaM 15 kulaputra tata upAdAya sarvacittakSaNeSvavirahitA abhUvaM bhagavato vairocanasya bodhisattva janmavikurvitasAgarAvataraNatayA sattvanayavRSabhitAvikurvitasAgarAvataraNatayA // yathA cAhaM kulaputra asyAM sahAyAM lokadhAtau bhagavato vairocanasya mahApraNidhAna - samudrasAgarasaMbhavAnAM tathAgatAnAM sarvacittakSaNeSu sarvaparamANurajaH pravezasamavasRtena jJAnacakSuSA sarvaparamANurajaHsu kSetrasamudrAnavatarAmi, teSu ca kSetreSu tathAgatotpAdasAgarAna vatarAmi / 20 yathA teSAM tathAgatAnAM bodhisattvajanmavikurvita mahAsamudrAnavatarAmi, tathA dazasu dikSu anantamadhyAnAM tathAgatAnAM sarvacittakSaNeSu bodhisattvajanmavikurvitasAgarAnavatarAmi / yathA ca asyAM trisAhasramahA sAhasrAyAM lokadhAtau sarvaparamANurajaH prasaraparaMparAvatAreNa samyaksaMbuddhabodhisattvajanmAbhimukhIbhAvagatAn buddhaguNAnavatarAmi, evaM dazasu dikSu buddhakSetrAnabhilApyakoTIniyutazatasahasraparamANurajaH prasarAntargatAn kSetrasAgarAnavatarAmi / teSu ca 25 vipulAn buddhasamudrAnavatarAmi / tAMzca buddhAn bhagavato bodhisattvabhUtajanmavikurvitasaMmukhIbhAvagatAn pazyAmi / tathAgatabhUtAnapi pUjayAmi / teSAM ca tathAgatAnAM dharmadezanAM zRNomi, dharmasya ca anudharmaM pratipadye // atha khalu sutejomaNDalaratizrIlumbinIvanadevatA evamevAprameyasarvakalpa sarvAvaraNabodhisattvajanmavikurvitasaMdarzanabodhisattvavimokSaM paridIpayamAnA buddhAdhiSThAnena daza dizo 30 vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata - buddhaputra zRNu mA bhASitaM yasmi pRcchasi janitva gauravam / Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42.8] 297 42 sutejomnnddlrtishriiH| zAnta durdazu jinAna gocaro hetukAraNanayairnidarzitaH // 1 // kSetrakoTiparamANusAdRzAn pUrvakalpa smaramI acintiyAn / kalpa Adiriva ananta nAyako ___yatrAzItinayutA jinAnabhUt // 2 // IzvarAjitaguNadhvajastadA tessvbhuutprthmkstthaagtH| jAnamAna maya draSTu nAyakaH svarNapuSpaprabhave vanottame // 3 // nAmato vimalasaMbhavaprabhA __tasya Asi ahu dhAtri paNDitA / lokapAla mama aMsi taM sthapI jAtamAtra kanakottamaprabham // 4 // aMsi taM grahiya agrapudgalaM mUrdhimasya na prabhomi prekSitum / * * * * * * taM acintiyaM prekSamANa na ca antu pazyami // 5 // lakSaNemi pratimaNDitaM zubhaM kAyamasya vimalaM sudarzanam / dRSTa me ratanabimbasAdRzaM prItivega atulA vivardhitAH // 6 // cintayitva guNa tasya me'mitAn puNyasAgara ameya vrdhitaaH| dRSTva tasya ca vikurvitodadhIn bodhicittavipulaM mi saMbhutam // 7 // prArthayitva jinavarNasAgarAn __ vardhitaH praNidhisAgaro mama / sarvakSetraprasarA vizodhitA sarvadurgatipathA vivartitAH // 8 // pUjanAya sugatAnacintiyAn sarvakSetraprasareSvanAgatAn / gaNDa. 38 30 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [42.9 8384 gnnddnyuuhsuutrm| sattvaduHkhitavimocanAya ca proditaH praNidhisAgaro mama // 9 // zrutva dharmamatha tasya tAyino labdhimaM varavimokSamaNDalam / bodhi zodhitu caritva cArikAM kalpakSetrarajakoTisAdRzAn // 10 // yeSu yAntakupapanna nAyakA te azeSa mayi sarvi puujitaaH| zAsanaM ca maya teSu dhAritaM zodhanA imu vimokSasAgaram // 11 // kSetrakoTiparamANubhiH samA ye'bhavan dazabalA atiitkaaH| dharmacakru maya teSa dhAritaM bhAvitaM [vara ]vimokSamaNDalam // 12 // buddhakSetri raja yAvato iho tAn rajAgraprasarAbdhi pshytii| ekameki raji kSetrasAgarAn pUrva zodhita jinena pazyatI // 13 // teSu kSetraprasareSu nAyakAn jAyato vanavareSu pshymi| ekacittaprasare acintiyA darzayanta vipulA vikurvitA // 14 // pazyami kaci ca kSetri nAyakAn prArthayanta varabodhimuttamAm / tiSThataM tuSitaloka * * * kSetrakoTinayutairacintiyaiH // 15 // jAyamAna vipulairvikurvitaiH kSetrasAgarazateSu pshymi| nArisaMghavara saMpuraskRtA bhASamANu dharma nAyakAn // 16 // 15 18 lacuna for vimokSadeg supplied from B. Rs lacuna for vara supplied from B. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 -42.20] 42 sutejomnnddlrtishriiH| kSetrakoTiparamANusAdRzA nekacittakSaNe vIra pazyami / darzayanta jagatAmanekadhA eki kSaNi zAntanivRtim // 17 // janma yAtuka jinAna pazyami prekSamANa raji kSetrasAgarAn / janmi janmi vahukAyakoTibhiH pUji teSa karuNAmupAgami // 18 // kSetrasAgaranayairacintanai__ rakSayA gatipracAra yaatukaaH| teSu sarvajagadAmukhA ahaM dharmamegha vipulAn pravarpami // 19 // etamahaM jinasutA acintiyaM jAnamI varavimokSamaNDalam / kalpakoTinayutairacintiyai yaM na zakya ayu sarva darzitum // 20 // etamahaM kulaputra aprameyakalpasarvAramvaNabodhisattvajanmavikurvitasaMdarzanaM bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM bodhisattvAnAM cittakSaNe cittakSaNe sarvakalpaprasthAnagarbhasaMbhUtacittAnAM sarvadharmanayanidhyaptijAtinidarzakAnAM sarvatathAgatapUjApraNidhisaMbhUtA- zayAnAM sarvabuddhadharmAbhisaMbodhipraNidhiparamANAM sarvakulagotropapattigatisaMdarzanapratibhAsakalpAnAM 20 sarvatathAgatapAdamUlapadmagarbhopapattInAM sarvajagatparipAkakAlAbhijJAnAM sarvavinayAbhimukhajanmopapattivikurvitasaMdarzakAnAM sarvakSetraprasaravikurvitameghasaMdarzakAnAM sarvajagadgatijAtikulapratibhAsaprAptAnAM cayAM jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, iyamihaiva kapilavastuni mahAnagare gopA nAma zAkyakanyA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvaparipAkAya saMsAre 25 saMsaritavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sutejomaNDalaratizriyo lumbinIvanadevatAyAH pAdau zirasAbhivandha sutejomaNDalaratizriyaM lumbinIvanadevatAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya sutejomaNDalaratizriyo lumbinIvanadevatAyA antikAvsakrAntaH // 40 // 5 385 B 154 -000500 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8380 43 gopaa| atha khalla sudhanaH zreSThidArakaH sutejomaNDalaratizriyo lumbinIvanadevatAyA antikAdapakramya yena kapilavastu mahAnagaraM tenopasaMkramya etamevAprameyakalpasarvArambaNabodhisattvajanmavikurvitasaMdarzanaM bodhisattvavimokSaM bhAvayan avataran vipulIkurvan anutiSThan uttApayan 5 parijayan paricintayan pravicinvan anupUrveNa yena dharmadhAtupratibhAsaprabho bodhisattvasaMgItiprAsAdastenopasaMkrAmat / tasyopasaMkramaNasya azokazrI ma bodhisattvasaMgItiprAsAdadevatA dazabhirgRhadevatAsahasraH sArdhaM pratyudgamya sudhanaM zreSThidArakamevamAha-vAgataM te mahApuruSa mahAprajJAjJAnavikrAmin acintyabodhisattvavimokSabhAvanAdhyAlamvanapraNidhicittavipuladharma vimAnagocaracArin dharmanagarAbhimukha anantabodhisattvopAyanayAvatAraNApratiprasrabdhatathAgata10 guNasAgarAvabhAsapratilabdha sarvajagadvinayapratibhAsapratibhAnajJAnAbhimukhasarvasattvacaryAjJAnakAya mantrAnuvartana caryAbhimukhacitta sarvajagadvedanAzItisamudravegavivardhanapraNidhAna sarvatathAgatadharmaprativedhamArgapratipanna / yathA tvAM pazyAmi animiSanetragambhIracarye-pathavizuddhagocaram , nacireNa tvamanuttaratathAgatakAyavAkcittAlaMkAravizuddhi pratilabdho lakSaNAnuvyaJjanapratimaNDitena kAyena dazavalajJAnAlokAlaMkRtena cittena lokaM vicariSyasi / yAdRzIM ca te dRDhavIrya15 parAkramatAM pazyAmi, nacireNa tvaM sarvatryadhvatathAgatasaMmukhIbhAvadarzanasamajhI sarvatathAgatadharmameghAn saMpratIcchan sarvavodhisattvadhyAnavimokSasamAdhisamApattiAntadharmavimAnaratimanubhavan gambhIraM buddhavimokSamanupravekSyasi / tathA hi vaM kalyANamitropasaMkramaNadarzanaparyupAsanAnuzAsanIH saMpratIcchaMstadguNapratinayeSu prayujyamAno na parikhidyase, na vinivartase, na paritapasi / na ca te kazcidantarAyo vA AvaraNaM vA nivaraNaM vA prasahate, mArA vA mArakAyikA vA 20 devatAH / tena acirAdeva vaM sarvasattvAnAM prItikaro bhaviSyasi // evamukte. sudhanaH zreSThidArako'zokazriyaM bodhisattvasaMgItiprAsAdadevatAmetadavocattathAstu devate yathA vadasi / ahaM khalu devate sarvasattvaklezasaMtApavyupazamena paramAM prIti vindAmi / sarvasattvaviSayakarmavipAkavinivartanena sarvasattvasukhasaMbhavena sarvasattvAnavadyakarmaprati pattyA paramAM prItiM vindAmi / yadA ca devate sattvA vividhaviSayakarmaklezaprayogAkSiptacittA 25 durgatiSu prapatanti sugatiSu vA, vividhAni kAyikacaitasikAni duHkhadaurmanasyAni pratyanu bhavanti, durmanasastasmin samaye bodhisattvA bhavanti paramadurmanasaH / tadyathApi nAma devate puruSasyaikAntavRSNAcaritasya ekaputrako bhavet priyo manApaH / sa tasyAGgapratyaGgeSu cchidyamAneSu ekAntatRSNAcaritatvAt paramadurmanAH syAdanAttamanaskaH, evameva devate bodhisattvo bodhisattvacArikAM caran sattvAn karmaklezavazena tisRSu durgatiSu patitAn dRSTvA durmanA bhavati 30 paramadurmanAH / yasmin vA punaH samaye sattvAH kAyavAGmanaHsucaritasamAdAnahetoH kAyasya bhedAtsugatau vargaloke deveSupapadyante, devamanuSyagatiSu ca kAyikacaitasikAni sukhAni pratyanubhavanti, paramasukhI tasmin samaye bodhisattvo bhavati sumanA AttamanaskaH pramuditaH Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 987 -43.0] 43 gopaa| 301 prItisaumanasyajAtaH / na khalu punardevate vodhisattvA AtmArthAya sarvajJatAmabhiprArthayante / na vicitrasaMsAraratisukhaprabhavanAtha na kAmadhAtuparyApannaM vividharativyUhaprArthanayA saMjJAcittadRSTiviparyAsavazena na saMyojanavandhanAnuzayaparyavasthAnavazagatAH / na tRSNAdRSTivazagatAH, na vividhasattvasaMsargaratisaMjJAvinivaddhacetasaH, na dhyAnaratisukhAvAdaparigRddhAH, na vividhAvaraNAvRtAH saMsAragatiSu parivartante / api tu khalu punardevate bodhisattvA bhavasamudragatAnAmaparimita- 5 duHkhaprapIDitAnAM sattvAnAmantike mahAkaruNAM saMjanayitvA sarvajagatsaMgrahamahApraNidhimabhinirharanti / te mahAkaruNApraNidhyabhiniharivalavegena sattvaparipAkavinayaprayuktAH saMsAre bodhisatvacayA~ carantaH saMdRzyante / te sarvasattvanAM sarvAvaraNasarvajJatAjJAnaM paryepamANAH sarvatathAgatapUjopasthAnapraNidhimabhiniharanti / te tathAgatapUjopasthAnapraNidhivazairna parikhidyante bodhisattvacaryAyAm / te bodhisattvacayA~ carantaH saMkliSTAni kSetrANi saMpazyantaH sarvabuddhakSetrapari-10 zodhanapraNidhimabhiniharanti saMkliSTAn kSetrasAgarAn parizodhayamAnAH sarvasattvAnAmAyatananAnAtvaM sNpshymaanaaH| anAnAtvAnuttaradharmakAyaparizuddhaye praNidhimabhiniharanti saMkliSTakAyavAkcittatAM sattvAnAM saMpazyamAnAH / sarvasattvakAyavAkcittAlaMkAraparizuddhaye praNidhimabhinirharanti / vikalAyatanAnaparizuddhacetasaH sarvAn saMpazyamAnAH sarvasattvacittacaritAni parizodhayamAnA bodhisattvacaryAM caranto na parikhidyante / evaM 15 hi devate bodhisattvA anantamadhyAM bodhisattvacaryA caranto'parikhinnacittAH / evaM caranto'laMkArabhUtA bhavanti sadevakasya lokasya devamanuSyasaMpattisaMjananatayA / mAtApitRbhUtA bhavanti bodhisattvotpAdapratiSThApanatayA / dhAtrIbhUtA bhavanti bodhisattvamArgAvataraNatayA / nityAnubaddhasahajadevatA bhavanti durgatiprapAtabhayArakSaNatayA / mahAdAzabhUtA bhavanti sNsaarsmudrottaarnntyaa| zaraNabhUtA bhavanti srvmaarkleshbhyvinivrtntyaa| parAyaNa-20 bhUtA bhavanti antaparamazItibhAvopanayanatayA / tIrthabhUtA bhavanti srvbuddhsmudraavtrnnyaa| saMgrAhakabhUtA bhavanti dharmaratnadvIpopanayanatayA / puppabhUtA bhavanti sarvabuddhaguNasaMpuSpitacittatayA / alaMkArabhUtA bhavanti vipulapuNyajJAnaprabhApramuJcanatayA / paramaprItikarA bhavanti samantaprAsAdikatayA / abhigamanIyA bhavanti anavadyakarmapratipattyA / samantabhadrA bhavanti sarvAkAravarAGgasuparipUrNakAyatayA / asecanakarUpA bhavanti apratikUladarzanatayA / ava- 25 bhAsakarA bhavanti jJAnarazmipramuJcanatayA / AlokakarA bhavanti dharmapradIpadhAraNatayA / pradyotakarA bhavanti bodhyAzayaparizodhanatayA / senApatibhUtA bhavanti maarkrmvinivrtntyaa| sUryabhUtA bhavanti prajJArazmijAlaprabhApramuJcanatayA / candrabhUtA bhavanti gaganabuddhicandrodAgamanatayA / meghabhUtA bhavanti sarvajaganmahAdharmameghAbhipravarSaNatayA / evaM khalu devate pratipadyamAnA bodhisattvAH priyA bhavanti sarvasattvAnAm // atha khalu azokazrIrbodhisattvasaMgItiprAsAdadevatA sAdhaM tairdazabhiH gRhadevatAsahasraH sudhanaM zreSThidArakaM divyasamatikrAntaiH manomayaiH puSpamAlyagandhacUrNavilepanaratnAbharaNavarSeH pravRSya anuparivArya bodhisattvabhavanaM pravizantamAbhirgAthAmirabhyaSTAvIt 1% saMsAraratiSu. B155 3388 30 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S389 302 gnnddvyuuhsuutrm| [43.1utpadyante jinA loke kadAci jnyaanbhaaskraaH| saMbodhau cittamutpAdya sarvasattvAnukampayA // 1 // bahubhiH kalpanayutaiH durlabhaM tacca darzanam / avidyAndhasya lokasya jJAnasUryo mahAnasi // 2 // dRSTvA lokaM viparyastamajJAnatimirAvRtam / mahAkRpAM saMjanayya prasthito'si svayaMbhutAm // 3 // vizuddhenAzayena tvaM buddhavodhyarthamudyataH / kalyANamitraM bhajase'napekSaH kAyajIvite // 4 // na nizrayaste loke'sminna niketo na saMstavaH / anAlayo'sya saMkIrNo niHsaGga gaganAzayaH // 5 // vodhicaryA carasyagrAM puNyamaNDalasuprabhaH / udayAstamite loke jJAnarazmipramuJcanaH // 6 // lokAnna caivoccalasi lokadharmena lipyase / asaGgazcarase loke mAruto gagane yathA // 7 // kalpoddAhe yathA vahniH pradIptaH satatodyataH / agnikalpena vIryeNa carase bodhicArikAm // 8 // siMhakalpa mahAvIra dRDhavIryaparAkramaH / jJAnavikramasaMpannastvaM carasyaparAjitaH // 9 // dharmadhAtusamudre'smin ye kecinnayasAgarAH / sanmitrasevayA zUra tvaM tAnavatariSyase // 10 // atha khalvazokazrIrbodhisattvasaMgItiprAsAdadevatA sudhanaM zreSThidArakamAbhirgAthAbhirabhiSTutya gacchantaM pRSThataH samanubadhnAti sma dharmakAmatayA / atha khalu sudhanaH zreSThidArako dharmadhAtupratibhAsaprabhavodhisattvasaMgItiprAsAdamupasaMkramya anupravizya samantAdanuvilokayAmAsa gopAyAH zAkyakanyAyA darzanakAmaH / so'pazyadgopAM zAkyakanyAM dharmadhAtupratibhAsaprabhasya 25 bodhisattvasaMgItiprAsAdasya madhye sarvabodhisattvasya gRhAvasanapratibhAsamaNipadmagarbhAsananiSaNNAM strINAM caturazItyA sahastraiH parivRtAM sarvAsAM pArthivakulasaMbhavAnAM pUrvabodhisattvacaryAsabhAgakuzalamUlAnAM pUrvadAnasaMgrahasaMgRhItAnAM zlakSNamadhuravacanasamudAcArANAM sarvajJatArthAbhimukhasukhasaMgRhItAnAM buddhabodhisattvasamudAgamasamAnArthatayA susaMgRhItAnAM mahAkaruNApUrvagamaputradAraparigrahasusaMparigRhItAnAM mahAmaitryupetakhadArAnuvartanaparizodhitAnAM pUrvabodhisattvAcinyo30 pAyakauzalyapariparipAcitAnAm / sarvANi ca tAni caturazItistrIsahasrANyavaivartikAnyanuttarAyAM samyaksaMbodhau bodhisattvapAramitAnayAvatIrNAni sarvabodhisattvazikSAsu aparapraNeyANi sarvagrahavigatacitAni sarvasaMsArarativiratamAnasAni asaGgadharmadhAtunayaparizuddhAni sarvajJatAbhimukha Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B156 -43.10] 43 gopaa| cittavegAni sarvanivaraNAvaraNajAlavigatAni sarvAGgapathasamatikrAntAni dharmakAyasunirmitavicArANi sarvalokaparipAkavinayAbhimukhAni vipulapuNyasanudrasaMbhUtacittAni samantabhadrabodhisattva- 5390 caryApraNidhAnaniryAtAni vipulabodhisattvavalavegasaMvardhitAni jJAnasUryamaNDalacittapradIpAni / / atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena gopA zAkyakanyA tenopasaMkramya gopAyAH zAkyakanyAyAH kramatalayoH sarvazarIreNa praNipatya utthAya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha- 5 mayA Arye anuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM bodhisattvAH saMsAre saMsaranti, saMsAradoSaizca na lipyante / sarvadharmasamatAsvabhAvaM cAvabudhyante / zrAvakapratyekabuddhabhUmau na ca pratiSThante / buddhadharmAvabhAsapratilabdhAzca bhavanti / bodhisattvacA~ na ca vyavacchindanti / bodhisattvabhUmau ca pratiSThitA bhavanti / sarvatathAgataviSayaM ca saMdarzayanti / sarvalokagatisamatikrAntAzca bhavanti / sarvalokagasiSu copavicaranti / 10 dharmakAyapariniSpannAzca bhavanti / anantavarNAMzca rUpakAyAnabhinirharanti / alakSaNadharmakAyaparAyaNAzca bhavanti / sarvajagadvarNasaMsthAnAMzca kAyAnAdarzayanti / anabhilApyAMzca sarvadharmAnavaranti / sarvavAkpathaniruktyudAhAraizca sattvAnAM dharmaM dezayanti / niHsattvAMzca sarvadharmAn prajAnanti / sattvadhAtuvinayaprayogAcca na vinivartante / anutpAdAnirodhAMzca sarvadharmAnavataranti / sarvatathAgatapUjopasthAnaprayogAcca na vinivartante / akarmavipAkAMzca sarvadharmA- 15 navataranti / kuzalakarmAbhisaMskAraprayogAcca na vinivartante // evamukte gopA zAkyakanyA sudhanaM zreSThidArakametadavocat-sAdhu sAdhu kulaputra, yastvaM bodhisattvAnAmimAmevaMrUpAM caryAM dharmatAM paripraSTavyAM manyase, yathApi tatsamantabhadrapraNidhAnacaryAbhimukhasya ayaM praznodAhAraH / tena hi kulaputra zRNu, sAdhu ca muSThu ca manasi kuru, bhASiSye buddhAnubhAvena / dazabhiH kulaputra dharmaiH samanvAgatA bodhisattvA 20 imAmevaMrUpAmindrajAlatalopamAM samantajJAnaprabhA bodhisattvacaryAM paripUrayanti / katamairdazabhiH ? yaduta udArakalyANamitrasaMnizrayeNa vipulAdhimuktipratilAbhena udArakalyANAzayavizuddhyA 5391 vipulapuNyajJAnasamudropastabdhacittatayA buddhotpattisaMbhavamahAdharmanirdezazravaNapratilAbhena tryadhvatathAgatAdhimukticetanAsaMvAsena sarvabodhisattvacaryAmaNDalasamatAnugamena sarvatathAgatAdhiSThAnapratilAbhena prakRtimahAkaruNAdhyAzayavizuddhyA sarvasaMsAracakropacchedacittabalAdhAnapratilAbhena / 25 emiH kulaputra dazabhirdharmaH samanvAgatA imAmevaMrUpAmindrajAlatalopamAM samantajJAnaprabhA bodhisattvacayAM paripUrayanti // tatra kulaputra aviva_vIryA bodhisattvA etAn dharmAn pratilabhya akSayAkArAbhinirhAreNa bhAvayanto bahulIkurvantaH kalyANamitrANyArAgya dazabhirAkArairabhirAdhayanti / katamairdazabhiH ? yaduta kAyajIvitAnapekSatayA saMsAropakaraNArthikatayA sarvadharmakhabhAvasamatA- 30 nugamena sarvajJatApraNidhAnAvivartyatayA sarvadharmadhAtunayavyavalokanatayA sarvabhavasamudroccalitamAnasatayA anAlayadharmagaganapraviSTAnAlayatayA sarvabodhisattvapraNidhAnAnAvaraNatayA sarvakSetra Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8392 10 15 20 25 30 gaNDavyUhasUtram / [ 43.11 sAgaraprasaraNatayA anAvaraNabodhisattvajJAnamaNDalaluparyavadApitatayA / ebhiH kulaputra dazabhirAkArairbodhisattvAH kalyANamitrANyArAgayitvA abhirAdhayanti // 304 atha khalu gopA zAkyakanyA etamevArthanayaM saMdarzayamAnA vuddhAdhiSThAnena daza dizo vyavalokya tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata - ye prasthitAmala vizAladhiyaH parArthAH sanmitrasevanaparA gatazAvyamAyAH / zAstRtvasaMjJapratilabdha akhinnavIryA - zvaryendrajAlasadRzI carateSa loke // 11 // adhimukti yeSa vipulA gaganaprakAzA yasyAM samosarati sarvatriyadhvalokaH / kSetrAzca sattva tatha dharma tathaiva buddhA steSAmiyaM cariya jJAnaprabhaMkarANAm // 12 // yeSAzayo gaganakalpa anantamadhyaH saMzanirmalatA paramaM vizuddhaH / yeodbhavanti guNa sarvatathAgatAnAM caryendrajAlatalabheda samAhitAnAm // 13 // sarvajJajJAnavipulairamitairacin rupastabdha ye guNamahodadhibhiH sumedhAH / te puNyasAgarazarIravizuddhagarbhA loke caranti na ca lokamalena liptAH // 14 // sarvasvarAGgaruta ghoSanayairjinAnAM ye dharmagarjita zRNota na yAnti tRptim / dharmaM nayAnugataprajJaprabhapradIpA steSAmiyaM jagapradIpakarANa caryA // 15 // ye te dazaddizi tathAgata aprameyAn sarvatra cittakSaNi otari anyamanyAn / sarvAMstathAgatasamudra vicintayanti buddhAzayAnanugatAnamayaM pravezaH // 16 // pazyanti ye pariSado vipulA jinAnAM teSAM samAdhinayasAgaramotaranti / praNidhAnasAgaranayaM ca anantamadhyaM teSAmidaM caritamindratalopamAnAm // 17 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ an 8393 -43.22] 43 gopaa| 305 ye'dhiSThitA dazasu dikSu jinairazepaiH ___ kalpAMzcarantyanaparAntasamantabhadrAH / sarvatra kSetraprasare pratibhAsaprAptA steSAmiyaM cariya dharmaprabhaMkarANAm // 18 // ye te mahAkaruNamaNDalajJAnasUryA ___ dRSTvA jagadvyasanaprAptamudenti dhIrAH / dharmAbhayA jagati moha vidhUya * * tepAmiyaM cari divAkarasAdRzAnAm // 19 // dRSTvA prajAM bhavagatau parivartamAnAM ___ saMsArasrotapravilomasthitAH sumedhaaH| saddharmacakramamitaM samudAnayanta zcaryAsamantavarabhadramatiM caranti // 20 // te 'tra zikSita nayehi anantamadhyAn kAyAn yathAzaya jagatyupadarzayitvA / pratibhAsabimbasadRzairapi taiH khakAyaiH paripAcayanti janatAM bhavasAgareSu // 21 // maitrInayaiH suvipulairjanatAM spharitvA nAnAdhimuktiSu janeSu cariM vidarya / dharma yathAzaya jagatyabhivarSamANA vodhAya sattvanayutAn vinayanti dhIrAH // 22 / / atha khalu gopA zAkyakanyA imA gAthA bhASitvA sudhanaM zreSThidArakametadavocatahaM khalla kulaputra sarvavodhisattvasamAdhisAgaranayavyavalokana viSayasya bodhisattvavimokSasya lAminI / sudhana Aha-ka etasya Arye sarvabodhisattvasamAdhisAgaranayavyavalokanaviSayasya bodhisattvavimokSasya viSayaH ? Aha-etamahaM kulaputra bodhisattvavimokSaM samApannA iha lokadhAtAvanabhilAgyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAnavatarAmi / teSu ye sattvAH sarvagati- 25 paryApannAH, tAn prajAnAmi / yAvanti ca teSAM sattvAnAM cyutyupapattimukhAni, tAni prajAnAmi / yAvantyabhinirvRttimukhAni, yAvatyaH karmAmisaMskArasamApattayaH, yAvatyaH karmavipAkavicitratAH, tA api prajAnAmi / kuzalamapyeSAM karmasamAdAnaM prajAnAmi / akuzalamapi nairyANikamapi anairyANikamapi niyatamapi aniyatamapi mithyAtvaniyatamapi sAnuzayamapi niranuzayamapi kuzalamUlasaMpannamapi kuzalamUlavipannamapi kuzalamUlaparigRhItamapi 80 1 S missing this line, which is supplied from B. gaNDa. 39 B 151 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IAS 394 S 395 gaNDavyUhasUtram / [43.22 akuzalamUlaparigRhItamapi kuzalAkuzalaparigRhItamapi samudAnIta kuzalamUlamapi asamudAnItapApadharmamapi eSAM karmasamAdAnaM prajAnAmi // 306 1 1 teSu ca anabhilApyabuddhakSetraparamANurajaH sameSu kalpeSu ye buddhA bhagavanta utpannAH, tepAM nAmasamudrAnavatarAmi / teSAM ca buddhAnAM bhagavatAM prathamacittotpAda samudrAnapi prajAnAmi / ' sarvajJatAprasthAnanayasamudrAnapi prajAnAmi / sarvapraNidhisAgarAbhinirdhArAnapi prajAnAmi / pUrvabuddhotpAdaprasthAnasamudrAnapi prajAnAmi / pUrvabuddhapUjopasthAnaprayogasamudrAnapi prajAnAmi / pUrvabodhisattvacaryAparipUrisamudrAnapi prajAnAmi / niryANavyUhasamudrAnapi prajAnAmi / teSAM ca buddhAnAM bhagavatAM sattvaparipAkavinayasamudrAnapi prajAnAmi / abhisaMbodhisamudrAnapi prajAnAmi / dharmacakrapravartanavRSabhitAvikurvitAnyapi prajAnAmi / sarvabuddhavikurvitasamudrAnapi 10 prajAnAmi / teSAM ca buddhAnAM bhagavatAM parSanmaNDalavibhaktIrapi prajAnAmi / teSu ca parSanmaNDaleSu ye zrAvakAsteSAM niryANanayamapi prajAnAmi / pUrvakuzalamUlAnyapi prajAnAmi / mArgabhAvanAnAnAtvamapi prajAnAmi / jJAnapratilAbhasaMpadvizuddhaprabhedamapi prajAnAmi / ye ca taistathAgataiH sattvAH pratyekavodhau pratiSThApitAstAnapi prajAnAmi / yAni ca teSAM pratyekabuddhAnAM pUrvakuzalamUlAni tAnyapi prajAnAmi / ye ca teSAM pratyekabuddhAnAM pratyekabodhyadhi15 gamAstAnapi prajAnAmi / yAni ca teSAM pratyekabuddhAnAM zAntavihAravikurvitavimokSamukhAni tAnyapi prajAnAmi / yAni ca teSAM pratyekabuddhAnAM vividhavikurvitAni tAnyapi prajAnAmi / yazca teSAM pratyekabuddhAnAM sattvaparipAkastamapi prajAnAmi / yA ca teSAM pratyekabuddhAnAM dharmadezanA, tAmapi prajAnAmi / yAni ca teSAM pratyekabuddhAnAmanantasamAdhivihAravividhavimokSakrIDitAni tAnyapi prajAnAmi / yacca teSAM buddhAnAM bhagavatAM parinirvANaM tadapi prajAnAmi / 20 ye ca buddhAnAM bhagavatAM bodhisattvaparSanmaNDalasamudrAstAnapi prajAnAmi / teSAM ca bodhisattvAnAM prathamakuzalamUlAvaropaNAnyapi prajAnAmi / prathamacittotpAdapraNidhAnAnyapi prajAnAmi / praNidhAnavimAtratAmapi sarvabodhisattvacaryAniryANavyUhAbhinirhAravimAtratAmapi prajAnAmi / pAramitAmArgAGgasaMbhAravizuddhivimAtratAmapi prajAnAmi / bodhisattvamArgapratipattivyUhavimAtratAmapi prajAnAmi / vodhisattvabhUmyAkramaNasaMbhAravimAtratAmapi prajAnAni / 25 bodhisattvabhUmyAkramaNavegavimAtratAmapi prajAnAmi / bodhisattvabhUmisaMkramasamAdhimaNDalavimAtratAmapi prajAnAmi / bodhisattva bhUmyAkramaNa vikurvitAnyapi prajAnAmi / bodhisattvabhUmyAkramaNavihArAnapi prajAnAmi / bodhisattvabhUmipratiSThAnAnyapi prajAnAmi / bodhisattvabhUmibhAvanAvicArAnapi prajAnAmi / bodhisattvabhUmiparizodhananayAnapi prajAnAmi / bodhisattvabhUmisaMvAsAnapi prajAnAmi / bodhisattvabhUminimittAnyapi prajAnAmi / bodhi30 sattvabhUmivazitAmapi prajAnAmi / bodhisattvabhUmyAkramaNajJAnamapi prajAnAmi / bodhisattvasaMgrahajJAnamapi prajAnAmi / bodhisattvaparipAkajJAnamapi prajAnAmi / bodhisattvavyavasthAnasaMvAsamapi prajAnAmi / bodhisattvavaryAmaNDala vistArAnapi prajAnAmi / bodhisattvavaryA / Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -43.22] 43 gopaa| 307 vikurvitAnyapi prajAnAmi / bodhisattvasamAdhisAgarAnapi prajAnAmi / bodhisattvavimokSanayasamudrAnapi prajAnAmi / teSAM ca bodhisattvAnAM praticittakSaNaM nAnAsamAdhisamudrapratilAbhAnapi prajAnAmi / sarvajJatAvabhAsanapratilAbhAnapi prajAnAmi / sarvajJatAvidyudAlokameghAnapi prajAnAmi / bodhisattvakSAntipratilAbhanayAnapi prajAnAmi / sarvajJatAvagAhanavikramAnapi prajAnAmi / teSAM vodhisattvAnAM kSetrasamudrAnugamAnapi prajAnAmi / dharmasamudnayAktArAnapi / prajAnAmi / sarvasamudralakSaNanAnAtvamapi prajAnAmi / sarvabodhisattvavihAranayavikurvitAnyapi prajAnAmi / nAnApraNidhAnanayasamudrAnapi prajAnAmi / vividhavikurvitasamudravimAtratAmapi prajAnAmi // yathA ca ahaM kulaputra asyAM lokadhAtau atItavartamAnAn kalpasamudrAn nAnAvidhAnavatarAmi, evamaparAntaparaMparAvyavacchinnAnanAgatAn kalpasamudrAn prajAnAmi / yathA ca 105 398 sahAyAM lokadhAtauM prajAnAmi, tathA sahAlokadhAtusamavasaraNAsu sarvalokadhAtuparaMparAmu prajAnAmi / yathA ca sahAlokadhAtusamavasaraNAsu sarvalokadhAtuparaMparAsu prajAnAmi, evaM sahAlokadhAtuparamANurajontargatAsvapi sarvalokadhAtuparaMparAsu prajAnAmi / yathA ca sahAlokadhAtuparamANurajontargatAsu sarvalokadhAtuparaMparAsu prajAnAmi, evaM sahAlokadhAtudazadigAnantaryasthitAkhapi lokadhAtuSu prajAnAmi / yathA ca sahAlokadhAtudazadigAnantaryasthitAsu 15 sarvalokadhAtuSu prajAnAmi, evaM sahAlokadhAtudazadigAnantaryaparaMparAsthitAsvapi sarvalokadhAtuSu prajAnAmi / yathA ca sahAlokadhAtudazadigAnantaryaparaMparAsthitAsu sarvalokadhAtuSu prajAnAmi, evaM samantadikprabhAsavairocanalokadhAtuvaMzaparyApannAsvapi sarvalokadhAtuSu prajAnAmi / yathA samantadikprabhAsavairocanalokadhAtuvaMzaparyApannAsvapi lokadhAtuSu prajAnAmi, evaM samantadikprabhAsavairocanalokadhAtuvaMzadigAnantaryaparaMparAsthitAsu sarvalokadhAtuSu prajAnAmi | 20 yathA cAsya samantadikprabhAsavairocanasya lokadhAtuvaMzasya dazadigAnantaryaparaMparAvasthitAsu sarvalokadhAtuSu prajAnAmi, evamiha sarvAvati kusumatalagarbhavyUhAlaMkAreSu lokadhAtusumeruSu lokadhAtusamudrAntargateSu lokadhAtuprasareSu prajAnAmi / evaM lokadhAtunayeSu lokadhAtucakreSu lokadhAtumaNDaleSu lokadhAtuvibhAgeSu lokadhAtunadISu lokadhAtvAvarteSu lokadhAtuparivarteSu lokadhAtusumeruSu lokadhAtusamudgateSu lokadhAtupoSu lokadhAtuvRkSeSu 25 lokadhAtukhArakeSu lokadhAtusaMjJAgateSvapi prajAnAmi // yathA ca asmin kusumatalagarbhavyUhAlaMkAre lokadhAtusamudre prajAnAmi, evaM dazasu dikSu anantaparyanteSu dharmadhAtuparameSu AkAzadhAtuparyavasAneSu sarvalokadhAtusamudreSu vairocanasya pUrvapraNidhAnasAgarAn prajAnAmi avatarAmi anusmarAmi / pUrvayogasamudrAnapyavatarAmi / pUrvasamudrAgamanasAgarAnapyavatarAmi / anantamadhyakalpabodhisattvacaryAsaMvAsamapyavatarAmi / kSetra- 30 parizuddhinayAnapyavatarAmi / sattvaparipAkopAyanayAnapyavatarAmi / pUrvatathAgatArAgaNopasaMkramaNavikurvitAnapyavatarAmi / pUrvatathAgatapUjopasthAnaprayoganayAnapyavatarAmi / pUrvatathAgatadharma B 158 8397 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 398 gaNDavyUhasutram / [43.22 1 1 dezanAsaMpratIcchananayAnapyavatarAmi / pUrvavodhisattvasamAdhipratilAbhanayAnapyavatarAmi / paripkAravazitApratilAbhanayAnapyavatarAmi / pUrvatathAgataguNasamudrapratipattinayAnapyavatarAmi / dAnapAramitAnayasamudrAnapyavatarAmi / vodhisattvazIlatratamaNDalaparizuddhyabhinirharaNanayAnapyava - tarAmi / bodhisattvakSAntipratilAbhanayAnapyavatarAmi / bodhisattvavIryavegasamudrAnapyavatarAmi / 6 sarvaghyAnAGgapariniSpattinayasAgarAnapyavatarAmi / prajJAmaNDala parizuddhinaya samudrAnapyavatarAmi / sarvalokopapattikAyapratibhAsasaMdarzanopAyanayAnapyavata rAmi / samantabhadracaryApraNidhAnamaNDalaparizuddhinayAnapyavatarAmi / sarvakSetra sAgaraspharaNatAmapyavatarAmi / sarvakSetra parizuddhinayasamudrAnapyavatarAmi / sarvatathAgatajJAnAvabhAsasamudrAnapyavatarAmi / sarvabuddhavodhyAkramaNavikurvitasAgarAnapyavatarAmi / sarvatathAgatajJAnAvabhAsapratilAbhanayAnapyavatarAmi / sarvajJatAdhigamAva10 tAranayasamudrAnapyavatarAmi / abhisaMbodhivikurvita samudrAnapyavatarAmi / dharmacakrapravartanavRSabhitAvikrIDitanayasamudrAnapyavatarAmi / nAnAparpanmaNDalasamudrAnapyavatarAmi / teSu ca sarvaparSanmaNDaleSu sarvabodhisattvAnAM pUrvakuzalasamudrAnapyavatarAmi / prathamapraNidhAnanayasamudrAnapyavatarAmi / sattvaparipAkavinayopAyanayasamudrAnapyavatarAmi / ye ca bhagavatA pUrvaM bodhisattvacaryAM caratA sattvasamudrAH paripAcitAstAnapyavatarAmi / teSAM ca bodhisattvAnAM prati15 cittakSaNaM kuzalamUlavivardhanopAyanayasamudrAnapyavatarAmi / samAdhipratilAbhanayasamudrAnapyavatarAmi / dhAraNImukhasamudrapratilAbhanayasAgarAnapyavatarAmi / pratibhAnajJAnamaNDalavizuddhinayasamudrAnapyavatarAmi / sarvabodhisattvabhUgyAkramaNa vikurvitanayasamudrAnapyavatarAmi / caryAjAlAbhinirhAranayasamudrAnapyavatarAmi / anupUrvasamudrAnapyavatarAmi / anupUrvasamudAgamadikpravezajJAnanayasamudrAnapyavatarAmi / teSAM ca sarvendriyabalabodhyaGgadhyAnavimokSasamAdhisamApattivikurvita20 samudrAnapyavatarAmi // 308 yathA ca bhagavato vairocanasya sarvasmin dharmadhAtau bodhisattvacaritasamudrAnapyavatarAmi prajAnAmi abhinirharAmi, evaM sarvatathAgatAnAM dazasu dikSu dharmadhAtuparameSvAkAzadhAtuparyavasAneSu sarvalokadhAtusamudreSvasaMbhinnasarvabodhisattvacaritasamudrAnapyavatarAmi prajAnAmi abhinirharAmi / evaM sarvatathAgatAnAM dazasu dikSu dharmadhAtuparameSvAkAzadhAtuparyavasAneSu 25 sarvalokadhAtusamudreSvasaMbhinnasarvabodhisattvacaritapravezamanantamAyAjAlapravezamanantadharmadhAtu spharaNamanantamukhanirdezamaparyantakalpAdhiSThAnapravezanirdezamavatarAmi prajAnAmi abhinirharAmi / tatkasya hetoH ? eSa hi kulaputra asya sarvabodhisattvasamAdhinayasAgaravyavalokana viSayasya bodhisattvavimokSasya viSayaH, yadetaM samApannA sarvasattvacittacaritanayAn prajAnAmi / sarvasattvakuzalasaMcayAn prajAnAmi / sarvasattvasaMklezavyavadAnanayAn prajAnAmi / sarvasattva30 karmanAnAtvaM prajAnAmi / sarvazrAvakasamAdhidvArANi prajAnAmi / sarvazrAvakasamAdhibhUmi prajAnAmi / sarvapratyekabuddhazAntavimokSavikurvitamavatarAmi / sarvabodhisattva samAdhisamudranayAn prajAnAmi / sarvabodhisattvavimokSanayasAgarAvatAraM prajAnAmi / sarvatathAgata vimokSanayasAgarAvatAramapi prajAnAmi // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -43.22] 43 gopaa| atha khalu sudhanaH zreSThidArako gopAM zAkyakanyAmetadavocat-kiyacciraprati- B 159 labdhastvayAyamArye bodhisattvasamAdhinayasAgaravyavalokanavipayo bodhisattvavimokSaH ? AhabhUtapUrva kulaputra atIte'dhvani vuddhakSetrazataparanANurajaHsamAnAM kalpAnAM pareNa abhayaMkarA nAma lokadhAturabhUt / tasyAM khalu lokadhAto gatipravaro nAma kalpo'bhUt / tasyAH khalu punarlokadhAtormadhye kSemAvatI nAma cAturdIpikA abhUt / tasyAM khalu cAturdIpikAyAM madhye 5 jambudvIpasya drumameruzrI ma rAjadhAnyabhUccaturazItanegarakoTIsahasrANAM pranukhA / sA khallu punamameruzrI raajdhaanii| tAni caturazItinagarakoTIsahannANi pratyekaM nIlavaiDUryabhUmibhAgasaMsthApitAni saptaratnamayaprAkAraparikSiptAni vicitravarNaprabhAjAlazubhagandhazakaTacakrapramANotpalapadma- 8 399 kumudapuNDarIkasaMchalakanakavAlikAsaMstRtatalagandhodakaparipUrNasaptaparikhAparikSitAni ratnamayasaptavedikAjAlasaptatAlapatiparivRtAni sataratnamayavRkSamAlAparikSiptAni upari meghajAlasaMchAdi- 10 tAni ratnATApadasuvibhaktavicitraratnabhaktivirAjitabhUmibhAgAni siddhagaNavicaritAni abhijAtapakSisaMghamanojJarutaravitani?SanikUjitAni udyAnakoTIzatasahasropazobhitAni RddhisphItAni pramuditanaranArIgaNazatasahasrAkIrNAni zubhAbhilapaNIyamAruteritAnuparatapuSpavRSTisahasrAbhipravRSTAni pArthivendrazatasahasrAdhyupitAni / teSAM khalu punamahAnagarANAM sarvaratnavRkSahemajAlAlaMkArAdibhyo vAtasaMghaTTitebhyo bahutUryanirdhopasamarutanizcaritebhyo'yamevaMrUpa 15 Anandazabdo nizcarati sma-snAta, pivata, khAdata, dharma carata, bodhicittamutpAdayata, avinivartanIyabhUmivazitAmadhigacchata / bhadramastu vaH / iti // tasyAM khalu drumameruzriyAM rAjadhAnyAM dhanapati na rAjA abhUt maNDalikaH / tasya caturazItistrIsahasrANyantaHpuramabhUt / paJca ca amAtyazatAnyabhUvan / rAjJaH khala punadhanapateH paJca putrazatAnyabhUvan sarveSAM zUrANAM vIrANAM varAGgarUpiNAM parasainyapramardakAnAM 20 prAsAdikAnAM darzanIyAnAM paramazubhavarNapuSkalatayA samanvAgatAnAm / rAjJaH khalu punardhanapateH padmazrIgarbhasaMbhavA nAma agramahiSI abhUt teSAM caturazIteH strIsahasrANAM prmukhaa| tasyAM tejodhipatirnAma putro'bhUdabhirUpaH prAsAdiko darzanIyaH dvAtriMzanmahApurupalakSaNasamalaMkRtakAyaH / tasmAni dvAtriMzanmahApuruSalakSaNAnyabhUvan / yaduta-supratiSThitapANipAdaH tejodhipatirAjakumAro'bhUt / samaM mahApRthivyAM pAdatalAvutkSipati, samaM nikSipati, nikSipaMzca 25 sarvAvatpAdatalAbhyAM samaM mahApRthivIM saMspRzati / pAdatalayozcAsya cakrANi jAtAni sahasrArANi sanAbhIni sanemikAni sarvAkAraparipUrNAni surucirANi darzanIyAni / ucchaGkhapAdatA cAsya abhinivRttAbhUt , suvyaktaparamopazobhitA upari pAdacchavikusumagarbhAtirekaprabhAkharA / ubhe cAsya hastapAdatale jAlinI abhUtAM vicitrasuvibhaktAcchidrAparisrAviNI, tadyathA dhRtarASTrasya haMsarAjasya / AyatapAdapANitA asyAbhinirvRttA- 30 5 400 bhUtparizuddhA prabhAkharA sarvaratnavarNAvabhAsapramuktA / dIrghA asyAGgulayo'bhUvan vRttAH samAyatasaMdhayaH / sa tAH samaM pRthivyAM pratiSThApayAmAsa, samuddharati sma / mRdUni cAsya Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 gnnddvyuuhsuutrm| [43.22hastapAdatalAnyabhUvan kAcilindikAtirekasukhasaMsparzAni / sa tairyAn spRzati striyaM vA puruSaM vA dArakaM vA dArikAM vA, sarve te prItimanaso'bhUvan paramasukhasaumanasyasamarpitAH / aiNeyajaGghatA cAsya abhinivRttAbhUt / tasya jo anupUrvasamudgate abhUtAM racite vRtte sujAte aiNeyasyeva mRgarAjJaH / nainaM kazcitsamartho'nujavitumanuprAptuM vA, na ca vrajan kamamApadyate 5 sma / saptotsadaH khalu punaH sa tejodhipatirAjakumAro'bhUt / tasya dvayoH pAdayovutsadau jAtAvabhUtAM vRttau sujAtau suparipUrNAvadRzyasaMdhI suracitI darzanIyau, dvau hastayovaMsakUTayoH pRSThato grIvAyAmekaH / kozagatavastiguhyatA cAsya mahApuruSalakSaNamabhinirvRttamabhUt / suguptamasya kozabastiguhyamabhUnnimagnaM saMchAditam , tadyathA hastyAjAneyasya vA azvAjAne yasya vA / nAsya kazcittrI vA puruSo vA dArako vA dArikA vA vRddho vA madhyo vA 10 daharo vA gururvA gurusthAnIyo vA nirvasanasyApyapazyadanyatra svaparibhogena naimittikena vA kAmopacitena / siMhapUrvArdhakAyaH khalu punaH sa tejodhipatirAjakumAro'bhUt / anupUrvodgatazarIra upavistIrNavRtorasko'bhijAtamRgarAjAtirekasusaMsthitasamucchrayaH / citAntarAMsaH khalu punarabhavat sUpacitazarIraH suvibhaktasamucchrayaH sarvakAyasamabhAgapratiSThitaH anUnagAtraH anunnatagAtro'pariNatagAtro maNiphalakavisRSTAtirekaDutigAtraH / saMvRttaskandhaH khalu puna15 rabhavat / vRttAvasya skandhAvabhUtAM pInau zubhau suparipuSTau / pralambabAhutAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa khalu punarabhavat / so'navanamanenobhAbhyAM pANibhyAM jAnumaNDale parimArjati, parAmRzati samabhAgasthitena zarIreNa / bRhajugAtramahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa khalu punarabhavat sarvAvaropetaparamANusamagAtraH prazamagAtro gurugAtraH prasannagAtraH prhlaadgaatrH| kambugrIvatAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa khalu punarabhavat adInakaNThazca / tasya yAvatyo 840120 grIvAsAmantakena mukhasAmantakena ca rasaharaNyaH, tAH sarvAH samA abhUvan samantAH supripuurnnaaH| siMhahanutAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa khalu punarabhavat, suniSpIDitahanuH suparipUrNamukhamaNDalaH sujAtaparizuddhamukhamaNDalaH khAyatamukhadvAro'pavivaraH / samacatvAriMzaddantatAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa khalu punarabhUt anuundshnH| tasya kiMcidbhaktaparibhogeSu eka vAramapi mukhabhaktaM parivartamAnamasaMbhinnamabhyavahAramagamat antaza ekodanabindurapi / 25 aviralAviSamadantatAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa khalu punarabhavat / aviralA aviSamA asya dantA abhUvan acchidrasaMdhayaH samAH suvibhaktAH, yairasyAhAraM parimukhAnasya nAbhUtsaGgo vA parisaGgoparudvaGgo(?) vA upakledo vA abhiSyando vA paryavanAho vA atisarjanaM vA / samadantatAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH khalu punarabhavat samadanto nonadanto nAdhikadanto nonnatadanto na saMnatadanto na saMbhinnadantaH samantamadhyadanto'nu30 sannadanto avinirbhinnadantaH / suzukladaMSTrazca kumAro'bhUt nirupaklezadaSTaH suprasannadaMSTraH suparizuddhadaMSTraH susaMsthitavicitradaMSTraH / suprabhUtajihvatAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH khalu puna 1Bom. sujAtaparizuddhamukhamaNDalaH. 2 B pariSvaGgo. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -43.22] 43 gopaa| rabhavat / prabhUtA cAsya jihvA abhUt tanvI mRdvI sukumArA karmaNyA kamanIyA laghuparivartinI mukhamaNDalasaMchAdanI tathyapathyArthavyaJjanapadaniruktyadhiSThAnasaMprayuktA / brahmasvarazca sa kumAro'bhUdabhirucirasvaraH sarvatUryanirnAdagItavAdyaghoSamanojJarutaravitAlApasaMlApavAkarmapravyAhAraH / vAkpathAbhiratisaMjananIM sarvalokAbhinandinIM vAcamudIrayati sma / brahmAtirekeNa khareNa ca parSanmaNDalamatikAmati, sarvaM ca anuravati / abhinIlanetrazca sa kumAro'- 5 bhUdacchanetraH parizuddhanetraH prabhAkharanetraH viprasannanetro'bhirUpanetro darzanIyanetraH suruciranetraH grahasitanetraH / gopakSmo sa kumAro'bhUtpadmarAgasuvizuddhacakSurAyatanaH samanetraraGgaH samasadRzanetraraGgaH sujAtanetraraGgaH AyatanetraraGgaH paripUrNanetraraGgaH supratiSThitanetraraGgaH / bhruvontare cAsya UrNA jAtAbhUnmRdvI karmaNyA sukumArAkulasaMsparzA svacchA zuddhA prabhAkharA himaguDikAtuSAravarNA suzuklarazmimaNDalaprabhAvabhAsA / mUrdhni ca asyoSNIpamabhinivRttamabhUt sujAtaM samanta-10 5 402 parimaNDalaM madhyAbhinyastakezAlaMkAraM koTIzatasahasrapatraratnapadmasaMdarzitaM samantAtsamabhAgapratiSThitamaparimitamahAryatApradhAnamadhyam / sUkSmacchavizca sa kumAro'bhUt / nAsya kAye rajo vA malo vA kledo vA jAlaM vA valI vA zaithilyaM vA bhaGgo vA prasaraNaM vA visaraNaM vA asamaM vA asthiSata / suvarNavarNacchavizca sa kumAro'bhUjAmbUnadahemanirbhAsaH samantavyAmaprabhaH kAJcanaikavvAlAprabhAmaNDalopazobhitaH sarvaromakUpapramuktagandharazmivitimiraprabhAkharazarIrAlaM-15 kaarH| ekaikaromA ca sa kumAro'bhUt / ekaikaromasya ekaikasmin romakUpe roma jAtamabhUnnIlavaiDUryavarNapradakSiNAvartakuNDalajAtaM suparisaMcitaM suniviSTaM supratiSThitam / UrdhvAGgomA ca sa kumAro'bhUdavinivartanIyaromA apratyudAvartanIyaromA asaMsRSTaromA / indranIlavarNakezatAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa kumAro'bhUt / tasya nIlAH kezA abhUvan vairocanamaNiratnanIlavarNanirbhAsAH snigdhA mRdavaH sukuJcitAH pradakSiNAvartakuNDalinaH sujAtamUlA anuddhatAH 20 niSpIDitA asaMlalitAH samasadRzasthAnasaMsthitAH / nyagrodhaparimaNDalatAmahApuruSalakSaNapratilabdhaH sa khalu punaH tejodhipatI rAjakumAro'bhUt samantabhadraparimaNDalaH samantabhadraH smntpraasaadikH| sa purto'pytRptikrcaarudrshno'bhuut| pRSThato'pi dakSiNato'pi vAmato'pi gacchannapi tiSThannapi niSaNNo'pi bhASamANo'pi tUSNIbhUto'pi atRptikaramanApacArudarzano'bhUt / ebhiH kulaputra dvAtriMzatA mahApuruSalakSaNaiH samalaMkRtakAyaH sa tejodhipatI rAja- 25 kumAro'bhUt sarvasattvApratikUladarzanaH sarvAbhiprAyaparipUrikadarzanaH srvsttvrtikrdrshnH|| ___sa khalu kulaputra tejodhipatI rAjakumAro'pareNa samayena pitrAbhyanujJAto mameruTiyo rAjadhAnyA gandhAkuraprabhameghaM nAmodyAnam , tatra bhUmidarzanAya abhiniryayau viMzatyA kanyAsahaH sAdhu mahatA puNyatejaujaHzrIsaubhAgyavikurvitavyUhena naranArIgaNaiH samantAdaminandhamAno jAmbUnadasuvarNarathamAruhya mahAvajraratnacatuzcakraM nArAyaNavajramayadRDhAkSayAkSamuttamacandanasupari-30 niSThitapratiSThiteSaM sarvagandhamaNirAjasuvibhaktapaJjaraM sarvaratnapuSpasuvicitropazobhitavyUhaM sarva 1S om. prahasitanetraH. 2 S anubhUtAH. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 101 312 gaNDavyUhasUtram / [43.22ratnajAlasaMchAditavyUha mahAmaNiratnarAjavyUhagarbhamadhyapratiSThApitasiMhAsanaM paJcakanyAzataratnasUtradAmaparigRhItaM gaganAsaktavAyusamajavAjAneyAzvasahasrayuktam anupUrvapariNatacArudarzanena zvetavaiDUryamaNirAjamayacchadanena vimalApramANaprabheNa acintyAdbhutasarvaratnaviracanAbhaktivinyAsacitrasarvAkAravyUhopazobhitena nIlavaiDUryamaNirAjodviddhadaNDena mahatA ratnacchatreNa priyatA bhu| prANizatasahasraparivRtadivyamadhuramanojJani|paistUryazatasahasraiH pravAdyamAnaiH mahadbhiH puSpamedhairabhipravarSadbhiH surabhidivyagandhadhUpaghaTikAniyutazatasahasraiH pradhUpyamAnaiH / tasya tathA brajato'STavA mArgaH samavasthipata nimnonnatavigato'pagatazarkarakaThallotsado jAtarUparajatasarvaratnarAjadhAtusaMcitabhUmitalapratiSThAnaH suvarNavAlikAsaMstIrNo vicitraratnapuSpAbhikIrNaH ubhayato ratnavRkSapatisamalaMkRtavicitraratnavedikAparivRtaH / upari ratnakiGkiNIjAlasaMchanno 10 vividharatnavitatapratimaNDito'nekaratnadhvajapatAkApaTTazatasahasrAbhipralambitopazobhitavyUhaH ubhayato nAnAranavyopaikapativiracitavyUhaH // tatra keSucidratavyomakeSu vividharatnaparipUrNAni ratnabhAjanAni sthApitAnyabhUvan yAcanakasaMghapratipAdanakArtham / kSeSucidvyomakepu sarvaratnAbharaNavidhayaH sthApitA alaMkArArthinAM yAcakAnAmalaMkaraNArtham / keSuciDhyomakeSu cintAmaNiratnAni sthApitAni sarvasattvAnAM 15 sarvAbhiprAyaparipUraNArtham / keSucidvyomakepu sarvAkAravividhAnnapAnarasaparipUrNAni bhojanAni sthApitAni, yasya yenArthaH tasya taM pratipAdanArtham / keSuciDhyomakeSu sarvAkAraparamakhAdumanojJavarNagandharasasparzAH divyabhaktavidhayaH sthaapitaaH| keSucidvyomakeSu vicitrarasAkhAdA divyasarvaphalavidhayaH sthApitAH / keSucivyomakeSu vividhojjvalavicitraraGgaraktAni nAnAcitrabhaktivinyAsavirAjitAni paramamahArhANi sUkSmANi sukumArakAntavarNAni divyavastrakoTI20 zatasahasrANi sthApitAni vastrArthinAM yathAbhiprAyaparibhogArtham / keSucidvyomakeSu sarvAkAra vividhadivyamanojJavarNagandhAH sarvagandhavidhayaH sthApitA abhUvan vilepanArthinAM yathAbhiprAyaparibhogArtham / keSuciDhyomakeSu sarvopakaraNarAzayaH sthApitA abhUvan sattvAnAM yathAzayAbhiprAyaparibhogArtham / keSuciDhyomakeSu nAryo'bhirUpAH prAsAdikA darzanIyA vividhacAru rUpavezA vicitramanojJavastrasaMdhitAH sarvAbharaNakhalaMkRtA vividhavilepanabhaktivinyAsaprati25 maNDitopazobhitazarIrAH sarvastrIzilpamAyAkalAvidhijJAH sthApitA abhUvan // tena khalu punaH samayena tasyAmeva drumameruzriyAM rAjadhAnyAM sudarzanA nAma agragaNikAbhUdrAjaparibhogyA / tasyAH sucalitaratiprabhAsazrI ma dArikAbhUdabhirUpA prAsAdikA darzanIyA nAtidIrghA nAtihakhA nAtisthUlA nAtikRzA nAtigaurA nAtizyAmA abhinIlanetrA abhinIlakezI abhirAmavaktrA brahmakharA madhurapriyavAdinI prAjJA sarvakalA80 vidhijJA sarvazAstrakovidA dakSA analasA sagauravA saprasAdA maitracittA apratighAtabahulA atRptikaramanApadarzanA mandarAgadoSamohA hayapatrApyasaMpannA mArdavA RjvI azATyA amAyA 1 priyatA. 2 B vyAmaka throughout. 3 B om. cintAmaNi. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8405 -43.1] 43 gopaa| vinItA / sA mAtrA sArdhamanekakanyAparivRtA ratnarathAbhilaDhA drumameruzriyo rAjadhAnyA niSkamya tejodhipate rAjakumArasya purataH tejodhipatiM rAjakumAraM parimArgayamANA rAjAjJAniyogAdgacchantI tejodhipatiM rAjakumAraM dRSTvA tInaM rAgacittamutpAdayAmAsa / sA tejodhipate rAjakumArasyAntike'dhimAtraM saMjAtasnehAnuvaddhA akhatantracittA mAtaraM sudarzanAmetadavocatyatkhalu amba jAnIyAH-sacenmAM tejodhipate rAjakumArasya na dAsyasi, maraNaM vopagamiSyAmi / maraNamAtrakaM vA duHkham / sA grAha-maivaM dArika cetanAmutpAdaya / epa hi kumArazcakravartilakSaNasamanvAgataH / sthAnametadvidyate-yadeSa piturdhanapateratyayAccakravartirAjyamadhyAvasiSyati / sa rAjA bhaviSyati cakravartI / tato'sya strIratnaM prAdurbhaviSyati vaihAyasaMgamam / api tu khalu punArika gaNikA vayaM sarvalokaratikarAH / na vayamekasattvaM pratiniyamena yAvajjIvamupatiSThAmahe / vayaM hi rAjJo dhanapaterAjJayA tejodhipateH kumArasyopasthAnAya niryAtAH / 10 mainAM cetanAM dRDhIkuruSva / durlabhametatsthAnam // tena ceha samayena sUryagAtrapravaro nAma tathAgato'rhan samyaksaMbuddho loka udapAdi vidyAcaraNasaMpannaH sugato lokavidanuttaraH puruSadamyasArathiH zAstA devamanuSyANAM vuddho bhagavAn / tasya khalu punargandhAGkurazikharaprabhameghasyodyAnasyAnantare dharmameghodgataprabhAso nAma bodhimnnddo'bhuut| tatra sa bhagavAn sUryagAtrapravarastathAgataH prathamasaptAhAbhisaMbuddho vyAhArSIt / 15 sa tayA dArikayA rathAbhirUDhayaiva pracalAyamAnayA svapnAntare dRSTaH / prativibuddhAyAzca purANajJAtisAlohitayA devatayA Arocitam-eSa dArika sUryagAtrapravarastathAgato dharmameghodgataprabhAse bodhimaNDe viharati prathamasaptAhAbhisaMbuddho bodhisattvagaNaparivRto devanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragadevendrabrahmAbhAsvarAkaniSThadevagaNapuraskRtaH / tatraiva ca sarvAH pRthvIdevatAH sNniptitaaH| AkAzadevatA abdevatA jvalanadevatA vAyudevatAH sAgaradevatA 20 nadIdevatAH parvatadevatA rAtridevatA aruNodgatadevatA vanadevatA vRkSadevatA auSadhidevatAH sasyadevatA nagaradevatAH padagAminIdevatA bodhimaNDadevatAH zarIrarazmidevatAH sattvanikAyadevatA gaganadevatA sarvadigdevatAzca saMnipatitAH tasya bhagavataH sUryagAtrapravarasya tathAgatasya darzanAyeti // sA tena tathAgatadarzanena tathAgataguNazravaNena ca vizAradA bhUtvA avakAzaprati- 25 labdhA tejodhipate rAjakumArasya puratastasyAM velAyAmimA gAthA abhASata rUpavareNaDa loki viziSTA vizruta sarvadizAsu gunnebhiH| prajJabalena na me sadRzAsti sarvakalAratimAyavidhijJA // 1 // 30 - 1 B om. vyAhASAMt...saMbuddho. gaNDa.40 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 gnnddvyuuhsuutrm| [43.2 B162 84065 prANazatA bahu naikasahasrA ye mama prekSiSu rAgavazena / nApi ca rajyati mahya kumArA kasyacidantiki mAnasu loke // 2 // no ca mama pratihanyati cittaM nApyanunIyati kutraci sattve / nApi ca me kaci vairu na doSaH sarvahite'bhirataM mama cittam // 3 // yada mi tvamapi dRSTa kumAro __ rUpabalapravaro gunndhaarii| tada indriya prINita sarve prIta mamo vipulA upajAtA // 4 // zuddhavirocanaratnasuvarNA kezabhinIla suvallita tubhyam / subhralalATa sunAsA eSa nivedayamI tava AtmA // 5 // varalakSaNadhAri sutejA kaanycnprvtsNnibhruupH| purato na virAjami tubhyaM zyAmakRtA maSivigrahatulyA // 6 // khabhinIlamahAyatanetrA siMhahanyo (?) paripUrNa suvaktraH / na ca te pratihanyati vAcyaM agraruta pratigRhNami mahyam // 7 // vadane tava jihva prabhUtA tAmratanU vipulA ratanAbhA / varabrahmakharAGgasughoSA toSayase jagadALapamAnaH // 8 // . vadane sahitAstava dantA zaGkhanibhA vimalA suvibhaktA / -30 rAjya mahya kumArA. 2 jagadAradhamAnaH. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -43.15] 43 gopaa| smitu yehi vidarzayamAnaH toSayase janatA naravIra // 9 // tava lakSaNazobhana kAya striMza duveva prabhAsura shuddhH| samalaMkRtu yehi surUpaH cakradharo bhavitAsi narendrA // 10 // atha khalu tejodhipatI rAjaputraH sucalitaratiprabhAsazriyaM dArikAmetadavocat-kasya tvaM dArika, ko vA tavArakSakaH ? na mama dArike kalpate paraparigRhIteSu dAreSu mamatAM kartum / tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata sudarzane rUpaguNairupete sulakSaNe punnyvishuddhkaaye| pRcchAmi te brUhi mamaitamartha parigrahastvaM varagAtri kasya // 11 // mAtA pitA vA tava kaccidasti bhartApi vA khAmi parigraho vA / sattvo'pi cAnyaH khalu yena saMjJA kRtA mameti tvayi saumyarUpe // 12 // kaccinna hiMsAbhirataM manaste harasyadattaM khalu mA pareSAm / mA kAmamithyAcaraNe ratiste mA vA mRSAdya prasRtaM manaste // 13 // mA mitrabhedaprasRtA matiste ___ mA marmabhedIni vacAMsi vakSi / mA te'parakSeSu dhaneSvabhidhyA ___ vyApAdacittaM janatAsu cApi // 14 // mA dRSTikAntArapathi sthitAsi ___ mA karmavaMzodhuracetanA vaa| mAyAvinI zAThyavazAnugA vA mA bAdhase tvaM viSameNa lokam // 15 // mAtApitAjJAtisudgurUNAM kacciniyatvaM tava gauravaM vA / S407 9 B om, this line. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 gaNDavyUhasUtram / [43.16daridrabhUteSu ca saMgrahAya kaJcitpradAtuM prasRtaM manaste // 16 // premAsti kalyANasuhRtsvatho vA dharmeNa kAle ca vadanti ye tvAm / kAyasya cittasya ca kalyatAM te karmaNyatAM vA janayanti samyak // 17 // buddheSu te gauravamasti kaccit premApi vA buddhasuteSu tIvram / kaccitprajAnAsi tamanadharma ___ yataH prasUtiH sugatAtmajAnAm // 18 // kaccitpare tiSThasi dharmavaMze na cApyadharmaM carituM matiste / anantavarNe ca guNArNave te kaccitparaM prema ca gauravaM ca // 19 // anAthabhUteSu janeSu kaccit ___maitraM manaste'pariNAyakeSu / ApAyike karmaNi ca pravRttA kaccidRzAtA karuNAyase tvam // 20 // pareSu saMpattimudIkSya cAnAM __ kaccitparAM tuSTimupaiSi ca tvam / klezAsvatantreSu janeSu kaccit prajJAbalAtsaMjanayasyupekSAm // 21 // ajJAnasuptAM janatAmudIkSya kaccidRDhAM prArthayase'prabodhim / kalpAnanantAn caramANa cA~ kaccinna te prArthanayAsti khedaH // 22 // atha khalu sudarzanA agragaNikA sucalitaratiprabhAsazriyo dArikAyA mAtA tejodhipati rAjakumArametadavocat-mamaiSA kumAra dArikA upapAdukA padmagarbhasaMbhUtA nAbhiniSkrAntapUrvA gRhAt / tasyAM ca velAyAmimA gAthA abhASata mAM bhASamANAM zRNu rAjaputra yahArikA te paripRcchateyam / vakSye'nupUrvyA tava dArikeyaM jAtA yathA saumya vivardhitA ca // 23 // 25 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58408 43 gopaa| nizAkSaye yatra bhavAn prasUtaH tatraiva jAtA mama dArikeyam / upapAdukA nirmalapadmagarbhe / ___ sarvAGgapUrNA suvizAlanetrA // 24 // vasantakAle pravare RtUnAM saMbhUtasasyoSadhisaMprarohe / sAlaprabhodyAnavare madIye ciraM mayA tatra vinirgatAham // 25 // pramuktazAkhApravicitrakoze praphullavRkSe ghanameghavarNe / nAnAdvijonnAditavRkSaSaNDe vane vizokA muditA ramAmi // 26 // kanyAzatairaSTabhiranvitAhaM vibhUSitAbhiH sumanoharAbhiH / vicitraratnAmbaradhAriNIbhiH gIte ca vAdye ca suzikSitAbhiH // 27 // vicitragandhadhvajapuNDarIke vApItaTe'bhUvamahaM niSaNNA / puSpAbhikIrNe dharaNIpradeze ___ suzikSitastrIgaNasaMprapUrNe // 28 // tatrAmbumadhye'tha sahasrapatraM prAdurbabhUvottamaratnapadmam / vaiDUryadaNDaM maNirAjapatraM vizuddhajAmbUnadakarNikaM ca // 29 // sugandharattottamakesarADhyaM jambudhvajodbhUtamahAvabhAsam / AsaMstadA saMzayitA janaughA . rAtryAM kimabhyudgata eSa sUryaH / / 30 // mahAravIndrAdrajanIkSaye'smAt prabodhyamAnAtsavituH prabhAbhiH / mukto'vabhAso madhurazca zabda stajanmanaH pUrvanimittamasyAH // 31 // 30 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [43.32 gaNDavyUhasUtram / strIratnametaddhi manuSyaloke prAdurbabhUvottamazIlazuddhyA / na karmaNo hyasti kRtasya nAzaH pUrve sucIrNasya vipAka eSaH // 32 // sunIlakezyutpalanIlanetrA ___ brahmakharA kAJcanazuddhavarNA / AmuktamAlAbharaNA suvezA padmodbhavA zrIriva nirmalAbhA // 33 // vizuddhagAtrI samabhAgakAyA saMpUrNagAtrA suvibhaktadehA / suvarNabimbaM maNineva mRSTaM virocate sarvadizo'vabhAsya // 34 // gotrodbhavazcandanarAjagandhaH pravAti cAsyAbhidizaH spharitvA / rutaM ca divyaM madhuraM ruvalyA gandho mukhAdvAti yathotpalasya // 35 // smitaM yadaiSA prakaroti caiva divyaM tadA tUryaravaM virauti / strIratnametatkhalu jAtu loke na prAkRtAnAM vazamabhyupaiti // 36 // manuSyaloke na hi vidyate'sau bhartA hi yo'syAstvadRte paraH syAt / sallakSaNaizcitritacArurUpaH kanyAM pratIcchakha yatastvametAm // 37 // hakhA na ceyaM hi na cAtidIrghA sthUlA na caiSA na kRzAtimAtram / cApodarI pInapayodharA ca tavAnurUpeyamaninditAGga // 38 // saMkhyAlipijJAnanaye tathaiva mudrAvidhau zAstranayeSvabhijJA / 25 8409 B163 30 S zAtigAtram, : Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 gopaa| zilpAni yAvanti ca sarvaloke pAraMgateyaM nikhileSu teSu // 39 // iSvastravijJAna paraM vidhijJA sattvAna yuktau suvinizcitA ca / AkarSaNe zatrumanaHprasAde sarvatra pAraM paramaM gateyam // 40 // vizuddharatnottamasarvagAtra muktaprabhAmaNDalarAjiteyam / khalaMkRtA pUrvakRtaiH svapuNyai stavAnurUpA paricArikeyam // 41 // ye vyAdhayaH kecana jIvaloke teSAM samutthAnanaye vidhijJA / teSAmazeSaprazamaM ca saMpa dvaiSajyasamyakpravicAraNe ca // 42 // jambudhvaje ye'pi ca sarvamantra niruktibhedA nikhilA janAnAm / sarvatra lokavyavahArasaMdhI citre gateyaM paramAM gatiM ca // 43 / / kharAGganihAranayAzca ye'pi teSAM prabhedeSu naye praviSTA / gItAni nRtyAni ca yAni loke teSvapyazeSeSu paraM vidhijJA // 44 // tUryeSu vAdyeSu ratiprayoge __ hAsye ca lAsye ca gatiM gateyam / rakteSvarakteSu nareSvabhijJA narAnunItA pratighAnvitA vA // 45 // strINAM rutAnIha ca yAni loke vizeSatastAnyakhilAnyavaiti / ye cAprameyA vanitAjanasya doSA na teSAM nikhilena santi // 46 // nirIkSite cArdhanirIkSite ca aGgapradAne'Ggavidarzane ca / cAtha. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [43.47 6410 15 gnnddvyuuhsuutrm| niSThAM gatA sarvakalAsu caiva manorathAnAM paripUraNI te // 47 // amatsarA ceyamanISukA ca na kAmalolA na * paangRddhaa| kSemArjavamArdavasUratA ca akrodhanA cAparuSA suvijJA // 48 // utthAnazIlApratikUlavAkyA nityaM gurUNAmanuvartinI ca / sagauravA kiMkuzalaiSiNI ca tavAnuyogyA caritAnuvRttau // 49 // jIrNeSu vRddheSu ca rogavatsu daridrabhUteSu suduHkhiteSu / cakSurvihIneSvaparAyaNeSu kAruNyamegha janayatyajasram // 50 // parArthacintAbhiratA sadaiSA na cintayatyAtmahitAni caiva / sarvasya lokasya hitaiSiNI ca __khalaMkRtA cittgunnairudaaraiH||51|| nityApramattA smRtisaMprajanye sthitA niSaNNA zayitA vrajantI / tUSNIM prabhASatyapi ca smRtaiva lokasya caivAbhimatA sadaiSA // 52 / / samantataH puNyavatI vibhAti sadaiva ca premakarI janAnAm / etAmudIkSanna hi tRptimeti loke na cAsyAH kacidasti saktiH // 53 // kalyANamitreSu sagauraveyaM tvadarzane nityasamutsukA ca / dIrghAnudarzinyaviduSTaceSTA sumerukalpasthirazuddhacittA // 54 // sadA khapuNyaiH samalaMkRtaiSA na vidyate'syAH kacidapyamitram / Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 -43.57] 43 gopaa| jJAne na cAsyAH sadRzAsti yopi deSAnurUpA tava rAjaputra // 55 // atha khalu tejodhipatI rAjaputro gandhAkurazikharaprabhameghamudyAnaM pravizya sucalitaratiprabhAsazriyo dArikAyA mAturagragaNikAyAH sudarzanAyAH samakSaM sucalitaratiprabhAsazriyaM dArikAmetadavocat-ahaM khalu dArike anuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMprasthitaH / tena mayA / aparimANAH sarvajJatAsaMbhArAH samudAnayitavyAH / anantamadhyAn kalpAn bodhisattvacayAM caratA sarvapAramitAH parizodhayitavyAH / aparAntakoTIgatAn kalpAMstathAgatAH pUjayitavyAH / sarvabuddhazAsanAni saMdhArayitavyAni / sarvavuddhakSetrANi parizodhayitavyAni / sarvatathAgatavaMzA na vyvcchettvyaaH| sarvasattvavaMzAH paripAcayitavyAH / sarvasattvasaMsAraduHkhAni vinivartayitavyAni / atyantasukhe sattvAH prtisstthaapyitvyaaH| sarvasattvAnAM jJAnacakSuH parizodhayitavyam / 10 sarvabuddhabodhisattvasamudAgame prayoktavyam / sarvavodhisattvasamatAyAM sthAtavyam / sarvabodhisattvabhUmayo nisspaadyitvyaaH| sarvasattvadhAtuH parizodhayitavyaH / sarvasattvadAridryavyavacchedAya sarvakhaparityAginA bhavitavyam / aparAntakoTIgatAn kalpAn dAnapAramitAyAM caratA annapAnadAnena sattvAH saMtarpayitavyAH / sarvopakaraNavastuparityAgena sarvayAcanakasaMghaH saMtarpayitavyaH / tena mayA sarvasvaparityAgitAyAM pratipadyamAnena nAsti tadAdhyAtmikaM bAhyaM vA 15 vastu yanna parityaktavyam / tena mayA putraduhitubhAryA dAtavyAH / cakSuHzirohastapAdasarvAGga- pratyaGgAni parityaktavyAni / sA tvaM mama tadA pareSu pratipadyamAnA dAnAntarAyaM kariSyasi / priyeSu putreSu parityajyamAneSvanAttamanA bhaviSyasi / bahu kAyikacaitasikaM duHkhaM pratyanubhaviSyasi / mama sarvavaparityAgacitte pratyupasthite mAtsaryacittamutpAdayiSyasi / mamAGgapratyaGgAni cchittvA yAcanakebhyaH parityajyamAnasya duHkhitA durmanakhinI bhaviSyasi / 20 bhaviSyati ca sa kAlo yadahaM tvAM parityajya tathAgatazAsane pravrajiSyAmi / sA tvaM tasmin samaye'nAttamanA bhaviSyasi // ___ atha khalu tejodhipatI rAjaputraH tasyAM velAyAM sucalitaratiprabhAsazriyaM dArikAM gAthAbhiradhyabhASata saMbodhisaMbhAramahAsamudrA mayAprameyAH pripuurnniiyaaH| yataH kRpAM sarvajagatsu kRtvA saMprasthito'haM sucirAya bodhau / / 56 // kalyANavaiH samyaganantamadhyaiH ___ vyomApramANaiH praNidhirvizodhyaH / prasthAnabhUmezca tathAgatAnAM kalpAnanantAn parikarma kAryam // 57 // 18 paripAlayitavyAH. 11 gaNDa.41 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 [43.58 10 gaNDavyUhasUtram / tryadhvasthitAnAM ca mayA jinAnAM saMzikSitA pAramitApatheSu / vizodhanIyo varabodhimArgoM niruttarajJAnamahAnayena // 58 // kSetrANi sarvANyapi sarvadikSu kliSTAni zodhyAni mayAkhilAni / sarvAkSaNA durgatayazca sarvA vyAvartanIyAH khalu sarvaloke // 59 // sarve ca sattvA nikhilA vizodhyAH klezAvRtA mohtmondhbhuutaaH| prapAcayitvA vividhairupAyaiH sarvajJatAmArganaye nivezyAH // 60 // bhUmIrasaGgAzca mayA vizodhyA ___ kalpArNavAzcaiva jinAH prpuujyaaH| maitrI ca saMjanya jagatyazeSe deyAni dAnAnyakhilAni loke // 61 // samAgatAn yAcanakAnudIkSya sarvapradAnAbhiratasya nityam / mA lInadInA kRpaNA tadAnIM bhUyA mama tvaM visabhAgacittA // 62 // zirorthino me'rthamudIkSya dhImAn cayomudArA ca ratastadAnIm / bhaviSyasi tvaM bhRzaduHkhataptA zrutvaivamarthaM sthitatAmupaihi // 13 // tvaM daurmanasyaM mama hastapAda__ cchedAn pradAsyAmyapi yAcakAnAm / kaTUni vakSyasyabalAtarUpA _zrutvaitamarthaM paricintayakha // 64 // priyANi vastUni tathaiva putrAn dAsyAmi ca tvAmahamarthinaH san / zrutvaitamarthaM yadi te na sAdaH sarva tathaivAstu yathA taveSTam // 65 // B164 "20 8 412 25 1% bhUyo. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -43.71] 43 gopaa| 323 evamukte sucalitaratiprabhAsazrIrdArikA tejodhipatiM rAjaputrametadavocat-tathA bhavatu kumAra yathA vadasi / ahaM te yathAkAmaM karaNIyA yathecchAparibhogyA yenakAmaMgamA sarvatrAtyantAnugAminI nityAnubaddhA sarvakAryotsukA AzayAnukUlopacArA samyakparAkramA aviSamapratipattiprayogopacArA bhaviSyAmi // atha khalu sucalitaratiprabhAsazrIrdArikA tejodhipatiM rAjaputraM gAthAbhiradhyabhASata- / kAyo hi yanme narakAgninAyaM saMtApyamAno vilayaM prayAyAt / janmArNavAnapyahamutsahAmi ___ caryAsabhAgA paricArikA te / / 66 // jAtiSvanantAkhapi jAtajAta zchidyeta kAyo yadi me'timAtram / tadutsahe'haM sthiradhIracittA / bhartA bhava tvaM mama sAdhurUpa // 67 // kalpAnanantAnapi cakravAlAH kaiccicchiro me pricuurnnyeyuH| AkkAntacittApi tadutsahe'haM khAmI bhava tvaM mama sAdhvacintya // 68 // jAtyantarANyapyamitAni ca tvaM chittvAGgamAtmAni parasya dehi / cetovazitvaM mayi saMnivezya dRDhaM |tiSThApaya mAM khadharme // 69 // atyantameva pratipAdayAmi kAyaM tavemaM naradevaputra / cayA~ caran kalpamahAsamudrAn prayaccha mAmarthijanAya hRSTAm // 70 // saMprasthitastvaM pravarAgrabodhau sattveSu saMjanya kRpAmanantAm / azeSasattvArNavasaMgrahAya gRhNISva mAmapyanukampayAtaH // 71 // na bhogahetorna dhanasya heto na kAmacaryAratisaMbhavArtham / - 1% atha. 2 kaccitsthirA. 3 pratiSThApayAmAsa dharme. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 413 5 10 15 20 324 25 30 gaNDavyUhasUtram / icchAmyahaM svAmina magrasattvaM bhAgacaryA caraNAya tu tvAm // 72 // zuddhAbhinalekSaNa maitracittA yakSase tvaM khalu sarvaloke / AraktacittaH karuNAyamAno niHsaMzayaM tvaM bhavitA munIndraH // 73 // yathA kramAtprakramato mahI te ratnojjvalA tiSThati nirmaleyam / sallakSaNAlaMkRta cakravartI niHsaMzayaM tvaM bhavitA nRloke // 74 // svapnAntare'pazyamahaM rajanyAM sudharmameghaprabhabodhimaNDe / drumendramUle sugataM niSaNNaM puraskRtaM buddhasutairanekaiH // 75 // taM sUryagAtrapravaraM jinendraM jAmbUnadottaptamahAdrikalpam / svAntare makarotsa me'dya pANi prabuddhA muditA tato'ham // 76 ratiprabhA nAma vizuddhakAyA purANa salohitadevatA me / ArocayatyeSa tathAgato'smin saMbodhimaNDe vicaratyudAre // 77 // abhUtpurA me khalu cetanaiva mIkSeya tejodhipatiM kumAram / ArocitaM devatayA kumAraM tvaM drakSyasItyadya nizAntare me // 78 // svapnAntare me sugato'dya dRSTaH tvaM caiva dRSTaH parizuddhasattvaH / sArdhaM tvayAvAptamanorathA taM pUjayiSyAmi munIndramadya // 79 // [ 43.72 atha khalu tejodhipatI rAjaputraH sUryagAtrapravarasya tathAgatasya nAmadheyaM zrutvA buddhadarzanAvakAzapratilabdho mahAprItiprasAdavegasaMjAtaH sucalitaratiprabhAsazriyaM dArikAM Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8414 -43.85] 43 gopaa| paJcabhirmaNiratnazatairabhyavakIrya zrIgarbhaprabhAsaM nAma cUDAmaNiratnamasyAH prAdAt / agnivarNena cainAM mahAmaNiratnacitreNa vastraratnenAcchAdayAmAsa / saivaM satkRtA na hRSyati notpluvati na carati vA pramAdaM vAgamat anyatra kRtAJjalipuTA animiSanayanA tejodhipateH kumArasya vadanaM prekSamANA sthitAbhUt // atha khalu sudarzanA agragaNikA tejodhipatiM rAjakumAraM gAthAbhiradhyabhASata- / dadyAmimAM te khalu dArikAM ha mityevamAsInmama dIrgharAtram / seyaM pradattA tava cArurUpA ___ skhalaMkRtA puNyaguNairupetA // 80 // manuSyaloke sadRzI na kanyA saMvidyate'syAH kvaciduttamA yA / zIlena buddhyAtha guNaistathAnyaiH ___ strINAM vareyaM khalu sarvaloke // 81 // padmodbhaveyaM na hi jAtivAdaH saMdUSaNAmarhati nirmalatvAt / azeSadoSAnupaliptacittA __ caryAsabhAgA tava saMbabhUva / / 82 / / sarvottamasparzasukhAvahAni gAtrANi cAsyAH paramaM mRdUni / vyAdhyAturAH saMsparizena yeSA marogatAM tatkSaNameva yAnti // 83 / / yo'syAH zubho vAti hi gAtragandho ___ varAMstadanyAnabhibhUya gandhAn / taM gandhamAghrAya vizuddhazIla pratiSThitA sarvanarA bhavanti // 84 // asyA hi kAyaH kanakaprakAzo virocate nirmlpdmgrbhH| kruddhA yamudIkSya hi maitracittA bhavanti sarve nikhilena sattvAH // 85 // snigdhaM vaco'syA madhuraM manojJa kAntaM janAnAM zravaNAbhirAmam / 20 1% yasyAH. 2% ca nAnAzravaNAbhirAmam. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 326 gaNDavyUhasUtram / [43.86zrutvaiva yaddoSatamovighAti karmAzubhaM nAbhilaSanti kartum // 86 // zuddhAzayA nirmalamAnaseyaM sarvatra zAThyaM na hi vidyate'syAH / yadbhASate cetasi tattathaiva ___ yato jagattoSayati khareNa // 87 // na mAyayA mohayate ca sattvAn ___ vilobhayatyeva ca naarthhetoH| lajjAvatI saMvRtamAnaseyaM __ sagauravA vRddhanaveSu nityam // 88 // na jAtigotreNa na rUpamattA tathaiva neyaM privaarmttaa| madena mAnena ca viprayuktA ____namrA jineSu praNatA sadaiva // 89 // 15 atha khalu tejodhipatI rAjaputraH saparivArayA sucalitaratiprabhAsazriyA dArikayA vizalyA kanyAsahasraiH parivAreNa ca sAdhaM tato gandhAGkarazikharaprabhameghAdudyAnAnniSkramya yena dharmodgataprabhAso bodhimaNDo yena ca bhagavAn sUryagAtrapravaraH tathAgataH, tenopasaMkrAnto'bhUt bhagavataH sUryagAtrapravarasya tathAgatasya darzanAya vandanAya pUjanAya paryupAsanAya / sa yAvadyAnasya bhUmistAvadyAnena gatvA yAnAdavatIrya padbhayAmeva bhagavataH sUryagAtrapravarasya tathAgatasyAntikamupa20 saMkrAman adrAkSIttejodhipatI rAjaputro bhagavantaM sUryagAtrapravaraM tathAgatarmahantaM samyaksaMbuddhaM dUrata eva prAsAdikaM darzanIyaM zAntendriyaM zAntamAnasaM guptendriyaM nAgamiva sudAntaM hRdamivAcchaM anAvilaM viprasannam / dRSTvA cAsya cittamabhiprasannam / prasannacitto buddhadarzanamahAprItiprasAdavegAn saMvardhayAmAsa / mahAprItivegaprasAdaprAmodyaparisphuTena cittena taM bhagavantamaneka zatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya tasya bhagavataH pAdau zirasAbhivandha sAdha sucalitarati25 prabhAsazrIdArikApramukhena sarvaparivAreNa paJcabhirmahAmaNiratnapadmazatasahasraiH taM bhagavantamamicchAdayAmAsa / paJca ca vihArazatAni sarvagandhamaNiratnamayAni sarvamaNiratnarAjavicitrANi tasya bhagavataH kArayAmAsa / ekaikaM ca vihAraM paJcabhirmahAmaNiratnarAjazatasahasraH pratimaNDayAmAsa // atha khalla kulaputra sa bhagavAn sUryagAtrapravarastathAgataH tejodhipate rAjakumArasya 30 adhyAzayaM viditvA samantanetradvArapradIpaM nAma sUtrAntaM saMprakAzayAmAsa / sa taM zrutvA sarvadharmanayeSu daza samAdhimukhasamudrAn pratyalabhata / yaduta-sarvatathAgatapraNidhAnasAgarasaMbhavAvabhAsaM nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / tryadhvAvabhAsagarbha ca nAma samAdhimukhaM B165 8415 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 -43.89] 43 gopaa| pratyalabhata / sarvabuddhamaNDalAbhimukhaniryANaM ca nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / sarvasattvapravarAvabhAsapravezaM ca nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / sarvalokasamudayajJAnAvabhAsapratipannaM ca nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / sarvasattvendriyasamudrAvabhAsapradIpaM ca nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / sarvajagatparitrANajJAnamedhaM ca nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / sarvasattvajagatparipAkavinayAbhimukhapradIpaM ca nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / sarvatathAgatadharmacakranirghopa- 5 vijJapanaM ca nAma samAdhimukhaM pratyalabhata / samantabhadracaryAmaNDalaparizuddhipraNidhimeghaM ca nAma samAdhimugvaM pratyalabhata / imAni daza samAdhimukhAni pramukha kRtvA sarvadharmanayeSu dazasamAdhimukhasamudrAn pratyalabhata / sucalitaratiprabhAsazrIzca dArikA duryodhanajJAnasAgaragarbha ca nAma cittanidhyaptiM pratyalabhata, avaivartikA cAbhUdanuttarAyAM samyaksaMbodhau // ___atha khalu tejodhipatI rAjaputraH bhagavataH sUryagAtrapravarasya tathAgatasya pAdau zira- 10 sAbhivandha taM bhagavantamanekatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya sucalitaratiprabhAsazriyA dArikayA sarvaparivAreNa ca sAdhU tasya bhagavato'ntikAtyAkrAmat / sa yena drumameruzrI rAjadhAnI, yena ca pitA rAjA dhanapatistenopajagAma / upetya piturdhanapate rAjJaH pAdau zirasAbhivandha etamarthamArocayAmAsa-yatkhalu deva jAnIyAH-sUryagAtrapravaro nAma tathAgato'In samyaksaMyuddho loka udapAdi vidyAcaraNasaMpannaH sugato lokavidanuttaraH puruSadamyasArathiH zAstA devamanu-15 SyANAM buddho bhagavAn / ihaiva tava vijite dharmameghogataprabhAse bodhimaNDe viharatyacirAbhisaMbuddhaH / atha khalu rAjA dhanapatistejodhipatiM kumArametadavocat-kena te kumAra ayamartha Arocito devena vA manuSyeNa vA ? sa prAha-sucalitaratiprabhAsazriyA dArikayeti // atha khalu rAjA dhanapatirbuddhotpAdazravaNena mahAnidhAnapratilAbhasaMjJI sudurlabhavuddharatnaparilAbhasaMjJI tathAgatadarzane sarvadurgatiprapAtabhayavinivartanasaMjJI sarvaklezavyAdhiprazamanamahA- 20 vaidyarAjapratilAbhasaMjJI sarvasaMsAraduHkhaparimocakasaMjJI atyantayogakSemapratiSThApakasaMjJI vitimirajJAnAlokadarzakasaMjJI avidyAndhakAravidhvaMsanamaholkAprAdurbhAvasaMjJI anAyakasya lokasya dharmanayavinAyakapratilAbhasaMjJI apariNAyakasya sarvajJatAyAnapariNAyakasamutpAdasaMjJI mahAprItiprasAdaprAmodyapratilabdho buddhotpAdaM zrutvA kSatriyabrAhmaNanaigamajanapadAmAtyapurohitakumArakoTTarAjAno dauvArikapArSadyAMzca saMnipAtya buddhotpAdAnandazabdAvedinastejodhipateH kumArasya 25 tadrAjyaM dharmAcchAdaM prAdAt / sa taM kumAraM rAjye'bhiSicya sAdhaM dazabhiH prANisahasrairyena bhagavAn sUryagAtrapravarastathAgatastenopajagAma / upetya tasya bhagavataH pAdau zirasAbhivandya taM bhagavantamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRlya tasya bhagavataH purastAnnyaSIdat sArdhaM svakena parivAreNa // atha khala kulaputra sa bhagavAn sUryagAtrapravarastathAgato dhanapati rAjAnaM sarvAvacca 30 parSanmaNDalamavalokya tasyAM velAyAmUrNAkozAtsarvajagacittapradIpaM nAma razmi prAmuJcat / sA dazasu dikSu sarvalokadhAtUnavabhAsya sarvalokendrAnabhimukhaM parisaMsthApya acintyAni buddha . 8417 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B166 328 gaNDavyUhasUtram / [43.89vikurvitAni saMdarya buddhavainayikAnAM sattvAnAmAzayAn vizodhya tasyAM velAyAmacintyena buddhAdhipateyena sarvalokAbhyudgatena buddhakAyena sarvakharAGgasAgarasaMprayuktena buddhaghoSeNa sarvadharmavitimirArthapradIpaM nAma dhAraNImukhaM saMprakAzayAmAsa buddhakSetraparamANurajaHsamadhAraNImukhaparivAram / atha rAjJo dhanapatestaddhAraNImukhaM zrutvA sarvadharmeSu mahAn dharmAvabhAsaH prAdurabhUt / 5 tasyAM ca parSadi jambudvIpaparamANurajaHsamAnAM vodhisattvAnAM sarvadharmavitimirArthapradIpAyA dhAraNyAH pratilambho'bhUt / SaSTezca prANiniyutAnAmanupAdAya AsravebhyazcittAni vimuktAni / dazAnAM ca prANisahasrANAM virajo vigatamalaM dharmeSu dharmacakSurvizuddham / aparimANAnAmanutpannapUrvamanuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpannam / dazasu dikSu acintyabuddhavikurvitasaMdarzanenAnantamadhyaH sattvadhAturvinayamagamAt tribhiryAnaiH // 10 rAjJazca dhanapatermahAdharmAvabhAsaMpratilabdhasya etadabhavat-na zakyamagAramadhyAvasatA imA evaMrUpA dharmA adhimoktum , evaMrUpaM ca jJAnaM niSpAdayitum / yanvahaM bhagavato'ntike pravrAjayeyam / atha khalu rAjA dhanapatistaM bhagavantametadavocat-labheyAhaM bhagavato'ntike pravrajyAmupasaMpadaM bhikSubhAvam / Aha-yasyedAnI mahArAja kAlaM manyase / atha khalu rAjA dhanapatiH sUryagAtrapravarasya tathAgatasyAntike prAvajat sArdhaM dazabhiH 1 praannishsraiH| tena acireNa pravrajitena sarvadharmavitimirArthapradIpaM dhAraNImukhaM saparivAra niSpAditaM bhAvitam , tAvantyeva ca samAdhimukhAni pratilabdhAni / daza ca bodhisattvAbhijJAH prtilbdhaaH| anantamadhyaM ca prtisNvinysaagraamvtiirnnH| asaGgagocarA ca nAma kAyaparizuddhiH dazadiktathAgatopasaMkramaNeSu pratilabdhA / sa tasya bhagavato dharmacakra pratIcchitavAn saMdhAritavAn , kathApuruSatvaM ca kArayAmAsa / mahAdharmabhANakatvaM ca akarot / 20 zAsanaparigrahaM cAkArSIt / abhijJApratilAbhabalena ca sarvAvatI lokadhAtuM spharitvA yathAzayAnAM sattvAnAM kAyaM saMdarya etaM buddhotpAdaM prabhAvayan tAM sarvatathAgatasamudayadharmatAmabhidyotayan tAM pUrvayogasaMpadaM saMprakAzayan taM buddhavikurvitaprabhAvaM saMvarNayamAnaH zAsanaparigrahamakArSIt // tejodhipatinA ca rAjaputreNa tatraiva divase pUrNAyAM pUrNamAsyAM sapta ratnAni prati25 labdhAni / tasyopariprAsAdatalagatasya strIgaNaparivRtasya purastAdapratihatavegaM nAma zatasahasrAraM sarvaratnasamalaMkRtaM divyaM jAmbUnadasuvarNamayaM samantaprabha sarvAkAravaropetaM mahAcakraratnaM prAdurabhUt / vajraratnagiritejazca nAma mahAhastirataM prAdurabhUt / nIlagiryanilavegaM ca nAma azvarataM prAdurabhavat / AdityagarbhaprabhamegharAjaM ca nAma mahAmaNiratnaM prAdurabhavat / sA ca sucalitaratiprabhAsazrI dArikA strIranaM prAdurabhavat / prabhUtadhanaskandhaM ca nAma gRhapatiratnaM 30 prAdurabhavat / vimalanetraM ca nAma pariNAyakAnaM saptamaM prAdurabhavat / sa saptaratnasamanvAgato rAjAbhavacakravartI caturtIpezvaro dhArmiko dharmarAjo vijitAvI janapadasthAmavIryaprAptaH / pUrNa khalu punarasya sahanaM putrANAmabhUcchUrANAM vIrANAM varAGgarUpiNAM parasainyapramardakAnAm / sa 8418 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 -43.89] 43 gopaa| imAM mahApRthivIM sasAgaragiriparyantAmakhilAmakaNTakAmanItikAmanupadravAmRddhAM sphItA kSemAM subhikSA ramaNIyAmAkIrNabahujanamanuSyAM dharmeNAbhinirjitya adhyAvasati sma // sa tasmin jambudvIpe caturazItirAjadhAnIsahasreSu ekaikasyAM rAjadhAnyAM paJca vihArazatAni kArayAmAsa sarvAkAravaropetAni sarvopabhogaparibhogopacArasaMpannAni sarvodyAnaprAsAdacaMkramaniryANasukhaparibhogyavanarAjIvibhUSitAni / ekaikasmiMzca vihAre tathAgatacaityaM / kArayAmAsa vipulodviddhamatyantarAnekAkAraratnavyUha sarvamaNiratnarAjavicitram / sarvAsu ca tAsu rAjadhAnISu taM bhagavantaM sUryagAtrapravaraM tathAgataM saparivAramupanimantrayAmAsa nagarapravezAya / sarvAsu rAjadhAnISu taM tathAgataM sarvAkArayA acintyayA tathAgatapUjayA pUjayan pravezayAmAsa / sa buddhanagarapravezaprAtihAryavikurvitena apramANAnAM sattvAnAM kuzalamUlAni saMjanayAmAsa / 5 419 tatrAprasannacittAH sattvAH prasAdaM pratyalabhanta / prasannacittAH sattvA buddhadarzanaprItivegAn 10 vivardhayAmAsuH / prItivegavivardhitAH sattvA vodhyAzayavizuddhiM pratyalabhanta / vodhyAzayavizuddhAH sattvAH mahAkaruNAcetanAmutpAdayAmAsuH / sattvahitapratipannAH sattvAH sarvavuddhadharmaparyeSTayabhiyuktA abhUvan / vuddhadharmanayavidhijJAH sattvAH sarvadharmasvabhAvanidhyaptaye cittamabhinirNAmayAmAsuH / dharmasamatAvatIrNAH sattvAH tryadhvasamatAvatArAya cittamabhinirNAmayAmAsuH / tryadhvajJAnAvabhAsapratilabdhAH sattvAH sarvavuddhaparaMparAvijJaptaye jJAnAlokamavakrAmanti sma / 15 vicitratathAgatavijJatyavakrAntAH sattvAH sarvajagatsaMgrahAya cittamabhinirNAmayAmAsuH / sarvajagasaMgrahaprayuktAH sattvA bodhisattvamArgavizuddhaye prnnidhaanmutpaadyaamaasuH| mArgasamatAvatIrNAH sattvAH sarvatathAgatadharmacakrAbhinihArAya jJAnAlokamutpAdayAmAsuH / dharmasAgaravinayAbhimukhAH sattvAH sarvakSetrajAlakhakAyaspharaNatAyai cittamabhinirNAmayAmAsuH / kSetrasamatAvatIrNAH sattvAH sarvasattvendriyasamudraparijJAyai praNidhAnamakArSaH / sarvajagadindriyayathAdhimuktivicAraprayuktAH 20 sattvAH sarvajJatAdhigamAya adhyAzayaM vizodhayAmAsuH / ityevaMrUpANAM sattvAnAmimAmevaMrUpArthasiddhiM saMpravezya tejodhipatI rAjA sarvAsu rAjadhAnISu taM sUryagAtrapravaraM tathAgataM pravezayAmAsa acintyena buddhavikurvitaprAtihAryasaMdarzanena teSAM sattvAnAM paripAkavinayAya // ___ tatkiM manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena tejodhipati ma rAjaputro'bhUt ? na khalu punastvayaivaM draSTavyam / ayaM sa bhagavAn zAkyamunistathAgatastena 25_B 187 kAlena tena samayena tejodhipatirnAma rAjaputro'bhUt , yena taccakravartirAjyaM pratilabdham , sa ca sUryagAtrapravaro nAma tathAgata ArAgitaH / talkiM manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena dhanapati ma rAjA abhUt tejodhipateH kumArasya pitA ? na khalvevaM draSTavyam / ratnakusumaprabho nAma tathAgatastena kAlena tena samayena dhanapati ma rAjA abhUt , ya etarhi pUrvasyAM dizi lokadhAtau sAgaraparamANurajaHsamAnAM lokadhAtusamudrANAM 30_8 420 pareNa dharmadhAtugaganapratibhAsameghanAmni lokadhAtusamadre tryadhvapratibhAsamaNirAjasaMbhavakulamadhyame lokadhAtuvaMze buddhaprabhAmaNDalazrIpradIpAyAM lokadhAtau sucandrakAyapratibhAsadhvaje bodhimaNDe gaNDa.42 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 gnnddvyuuhsuutrm| [43.89anuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbuddho'nabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamabodhisattvaparivRto dharma dezayati / tena ca bhagavatA ratnakusumaprabheNa tathAgatena pUrva bodhisattvacaryA caratA sarvadharmadhAtugaganapratibhAsamegho lokadhAtusamudraH parizodhitaH / yAvantazca tasmin lokadhAtusamudre tathAgatA utpannAzca utpadyante ca utpatsyante ca, te sarve ca bhagavatA ratnakusumaprabheNa 5 tathAgatena pUrvabodhisattvacaryAzcaratA anuttarAyAM samyaksaMbodhau paripAcitAH // talkiM manyase kulaputra-anyA sA tena kAlena tena samayena padmazrIgarbhasaMbhavA nAma rAjabhAryA abhUt tejodhipateH kumArasya mAtA caturazItistrIsahasrANAM pramukhAnAm ? na khalvevaM draSTavyam / eSA sA kulaputra mAyAdevI bhagavato mAtA bodhisattvajananI samantAvabhAsAnAvaraNavimokSapratiSThitA asaMkhyeyasarvatathAgatasamudrAgamapratyakSA sarvabodhisattvajanmasaM10 darzanavidhijJA tena kAlena tena samayena padmazrIgarbhasaMbhavA nAma rAjJo dhanateragramahiSyabhUt / tatki manyase kulaputra-anyA sA tena kAlena tena samayena sudarzanA nAma agragaNikA abhUt ? na khalvevaM draSTavyam / eSA sA sunetrA nAma daNDapANeH zAkyasya bhAryA mama mAtA tena kAlena tena samayena sudarzanA nAma agragaNikAbhUt / tatkiM manyase kulaputra anyA sA tena kAlena tena samayena sucalitaratiprabhAsazrI ma gaNikAdArikAbhUt ? 15 na khalvevaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena samayena sucalitaratiprabhAsazrI gaNikAdArikA abhUt / tatkiM manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena tejodhipate rAjJaH parivAro'bhUt ? na khalvevaM draSTavyam / ime te bodhisattvAH sarve samantabhadabodhisattvacaryApraNidhAnaparipUryAM bhagavatA pratiSThApitA asminneva parSanmaNDale saMniSaNNA sarvalokadhAtupratibhAsaprAptena kAyena sarvabodhisattvasamAdhivihArAsaMbhinnena cittena sarvatathAgataH 20 saMmukhabhAvavadanavijJaptena cakSuSA sarvatathAgatagaganakharAGgameghacakranigarjitanirghoSavijJaptena zrotreNa sarvadharmavihAravazavartinA AzvAsaprazvAsena sarvabuddhakSetrAnucalitena nirghoSeNa sarvatathAgataparjanmaNDalopasaMkramaNApratipranabdhena bodhisattvakAyena bodhisattvayathAzayAbhimukhena paripAkavinayAnukUlena AtmabhAvAbhinirhAreNa azeSasarvadigjAlaprasRtena nAnAgatasarvakalpA vyavacchinnena samantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnaparipUrisamudAgamena samanvAgatA bhagavataH parSa25 maNDale saMniSaNNAH / sa khalu kulaputra sUryagAtrapravarastathAgatastejodhipatinA cakravartinA ca mayA ca yAvajjIvamupasthito'bhUt cIvarapiNDapAtazayanAsanaglAnapratyayabhaiSajyapariSkAraiH // ___ tasya khala punaH kulaputra sUryagAtrapravarasya tathAgatasya parinirvRtasyAnantaraM tasyAmeva lokadhAtau prasannagAtro nAma tathAgato loka udapAdi / so'pyasmAbhirArAgitaH satkRto gurukRto mAnitaH pUjitaH / tasyAnantaraM sarvagAtrajJAnapratibhAsacandro nAma tathAgato loka 30 udapAdi / so'pysmaabhirdevendrbhuutairaaraagitH| tasyAnantaraM jAmbUnadatejorAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM lakSaNabhUSitagAtro nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM vicitrarazmijvalanacandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM suvilokitajJAnaketurnAma tathAgata 8421 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8422 B 169 -43.89] 43 gopaa| 331 aaraagitH| tasyAnantaraM vipulamahAjJAnarazmirAjo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM nArAyaNavajravIryo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaramaparAjitajJAnasthAmo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM samantavilokitajJAno nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM vinalazrImegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM siMhavijRmbhitaprabho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM jJAnarazmijvalanacUDo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM gunnrshmidhvjo| nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM jJAnabhAskaratejo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratnapadmapraphullitagAtro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM puNyapradIpadhvajo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM jJAnarazmimeghaprabho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantavairocanacandro nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM AbharaNacchatranirghoSo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantajJAnAlokavikramasiMho nAma tathAgata 10 ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmadhAtuviSayamaticandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM sattvagaganacittapratibhAsavimbo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM prazamagandhasunAbho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samantAnuravitazAntanirghopo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM sudRDhajJAnarazmijAlavimbaskandho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM amRtaparvataprabhAtejo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmasAgara-15 nigarjitaghoSo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM buddhagaganaprabhAsacUDo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM razmicandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM razmicandrorNamegho nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM suparipUrNajJAnamukhavaktro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM suvizuddhajJAnakusumAvabhAso nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratnArciHparvatazrItejorAjo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM vipulaguNajyotiHprabho 20 nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM samAdhimervabhyudgatajJAno nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratnacandradhvajo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaramacirmaNDalagAtro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM ratnAgraprabhatejo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM samantajJAnacaryAvilambo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM arciHsamudramukhavegapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmavimAnanirghoSarAjo nAma tathAgata ArAgitaH / 25 tasyAnantaramasadRzaguNakIrtidhvajo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM pralambavAhurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM pUrvapraNidhinirmANacandro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaramAkAzajJAnArthapradIpo nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmodgatanabhezvaro nAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM vairocanazrIgarbharAjo nAma tathAgata aaraagitH| tasyAnantaraM dharmanArAyaNaketurnAma tathAgata ArAgitaH / tasyAnantaraM jJAnaketurnAma tathAgata 30 ArAgitaH / tasyAnantaraM dharmasAgarapajho nAma tathAgata ArAgitaH / iti hi kulaputra etAMstathAgatAn pramukhAn kRtvA tasyAM lokadhAtau SaSTibuddhakoTIniyutazatasahasrANyutpannAni 403 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 gaNDavyUhasUtram / [43.89abhUvan , yAnyasmAbhirArAgitAni satkRtAni gurukRtAni mAnitAni pUjitAni cIvarapiNDapAtazayanAsanaglAnapratyayabhaiSajyapariSkAraiH / / teSAM khalu kulaputra SaSTevuddhakoTIniyutazatasahasrANAM sarvapazcimo vipuladharmAdhimuktisaMbhavatejo nAma tathAgata utpanno'bhUt / tasya bhagavato nagare praviSTasya mayA rAjabhAryAbhUtayA 5 sAdhaM khAminA sarvAkArapUjAmukhaM prayuktayA tathAgatapUjayA pUjAM kRtvA sarvatathAgatotpattisaMbhavapradIpo nAma tathAgatadharmaparyAyastasya bhagavato'ntikAt zrutaH, yasya sahazravaNAnmayA jJAnacakSuH pratilabdham / eSa ca sarvabodhisattvasamAdhinayasAgaravyavalokanaviSayo bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH // sA khalvahaM kulaputra etaM vimokSaM bhAvayamAnA buddhakSetrazataparamANurajaHsamAn 10 kalpAnAgatAn bodhisattvena sArdhaM vodhisattvacaryAM caramANA / teSu ca me buddhakSetraparamANurajaHsameSu kalpeSu anantamadhyAstathAgatA ArAgitAH / kacit kalpe kalpastho'pi ekatathAgata ArAgitaH / kacit kalpe dvau tathAgatAvArAgitau / kacit kalpe yAvadanabhilApyAstathAgatA ArAgitAH / kacit kalpe buddhakSetraparamANurajaHsamAstathAgatA aaraagitaaH| na ca me jAtu bodhisattvasya kAyo jJAtaH-kiMpramANaH kIDaksaMsthAnaH kiidRgvrnnH| na kAyakarma 15 jJAtaM na vAkarma na manaskarma jJAtaM na jJAnadarzanaM na jJAnagocaraM na jJAnasamAdhiviSayo jJAtaH / ye khalu punaH kulaputra sattvA vodhisattvaM bodhisattvacArikAM carantaM dRSTvA vodhisattvasyAntike'nunayacittamutpAdayAmAsuH, nAnAsaMketairnAnAsaMvAsaizca prasAdaM janayAmAsuH, sarve te bodhisattvena laukikalokottarairvividhairupAyaiH saMgRhItA bodhisattvasya parivArA bhavanti sma / te bodhisattvasya bodhisattvacaryAM carataH parivArasaMvAse na avaivartikA bhavanti sma 20 anuttarAyAM samyaksaMbodhau // 8424 sAhaM kulaputra vipuladharmAdhimuktisaMbhavatejastathAgatasya sahadarzanAdimaM sarvabodhisattvasamAdhisAgaravyavalokanaviSayaM bodhisattvavimokSaM pratilabhya bodhisattvena sArdha buddhakSetrazataparamANurajaHsamAn kalpAnAgatA etaM vimokSaM sNbhaavymaanaa| ye ca teSu buddhakSetraparamANurajaHsameSu kalpeSu tathAgatA utpannAH, sarve te mayA tathAgatA ArAgitAH pUjitA upasthitAH / 26 sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAM dharmadezanA zrutA, zrutvA udgRhItA saMdhAritA / sarveSAM ca mayA teSAM buddhAnAM bhagavatAmantikAdeSa vimokSaH pratilabdho nAnAnayairvA nAnAsUtrAntanayanirghoSairnAnAvimokSazarIrairnAnAvimokSadvArairnAnAvimokSavicArairnAnAdhvajapravezaiH nAnAbuddhakSetrasAgarAvatAraiH nAnAbuddhadarzanasamudravijJaptibhiH nAnAtathAgataparSanmaNDalAvatAraiH nAnAbodhisattvapraNidhAnasAgara nayapathaiH nAnAbodhisattvacaryAprasaraiH nAnAbodhisattvacaryAbhinihoraiH naanaabodhisttvprsraiH|n ca 30 bodhisattvasya samantabhadravimokSanayamavatarAmi / tatkasya hetoH? AkAzatalapravezApramANA hi * kulaputra samantabhadrANAM bodhisattvAnAM vimokSanayAH sarvasattvasaMjJAgatatalApramANAH tryadhva B169 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 -43.89] 43 gopaa| parivartasAgaratalApramANA diksamudratalApramANA dharmadhAtunayasAgaratalApramANAH / tathAgataviSayasamazarIrA hi kulaputra samantabhadrANAM bodhisattvAnAM vimokSanayAH // sA ahaM kulaputra vuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn bodhisattvazarIraM prekSamANA atRptva darzanena / tadyathApi nAma kulaputra ekAntarAgacaritayoH strIpurupayoranyonyasamAgame saMketakRtayorapramANA ayonizomanasikAraprabhavAH zubhasaMjJAvitarkasaMmohasaMbhavAzcittotpAdA utpadyante, evameva kulaputra mama vodhisattvasya zarIraM prekSamANAyA ekaikasmAdromavivarAdanantamadhyApramANanirdezA lokadhAtuvaMzaprasarA nAnApratiSThAnA nAnAsaMdhivyUhA nAnAsaMsthAnA nAnAparvatavyUhA nAnApRthivItalavyUhanirdezA nAnAgaganameghasaMchannAlaMkArA nAnAkalpanAmasaMkhyAnirdezA nAnAbuddhotpAdatathAgatavaMzaprabhavA nAnAbodhimaNDAlaMkArA nAnAtathAgatadharmacakrapravartana vikurvitA nAnAtathAgataparSanmaNDalavyUhA nAnAsUtrAntanayanirdezani?SA nAnA- 10 S 425 yAnanayaniriprabhavA nAnAparizuddhaprabhAlokAvabhAsA adRSTapUrvanimittAH praticittakSaNaM cakSuSa AbhAsamAgacchanti / ekaikasmAdromavivarAdanantamadhyA vuddhasamudrAzcakSuSa AbhAsamAgacchanti / nAnAbodhimaNDAlaMkArA nAnAdharmacakrapravartanavikurvitA nAnAsUtrAntanirghoSavikurvitAH apratisrabdhayogena praticittakSaNaM cakSuSa aabhaasmaagcchnti| ekaikasmAdromavivarAdanantamadhyAH sattvasamudrA nAnAbhavanArAmaparvatavimAnanadIsamudranilayA nAnArUpakAyA nAnAparibhogaviSayA 15 nAnAcArayogacAraprayogA nAnendriyapariniSpattisaMsthAnAH praticittakSaNaM cakSuSa AbhAsamAgacchanti / ekaikasmAdromavivarAdanantamadhyAstrayadhvasAgarapravezanayA avabhAsamAgacchanti / anantamadhyA bodhisattvapraNidhAnasamudrA vizudhyante / anantamadhyA vodhisattvabhUmicaryAvimAtratAsamudrA AbhAsamAgacchanti / anantamadhyA bodhisattvapAramitAnayasAgaraparizuddhayo'vabhAsamAgacchanti / anantamadhyA bodhisattvapUrvayogasamudrA AbhAsamAgacchanti / anantamadhyA buddhakSetra- 20 parizodhananayasamudrA AbhAsamAgacchanti / anantamadhyA bodhisattvamahAmaitrInayasamudrAH sarvasattvamahAmaitrInayasamudrAH sarvasattvaparipAkavinayaparAkramaprayogasAgarA avakrAmanti / anantamadhyA bodhisattvamahAkaruNAmeghanayasAgarAH saMbhavanti / anantamadhyA vodhisattvamahAprItivegasAgarA vivardhante / praticittakSaNamanantamadhyAH sarvasattvasaMgrahaprayogasAgarA niSpadyante / / sA ahaM kulaputra teSu buddhakSetrazataparamANurajaHsameSu kalpeSu bodhisattvasya ekaikasmA- 25 dromavivarAtpraticittakSaNamanantamadhyAn dharmanayasAgarAnavataramANA paryantaM nAdhigacchAmi / na ca avatIrNapUrvamavatarAmi / na pratilabdhapUrva pratilabhe yAvadantaHpuramadhyagatasyApyahaM kulaputra sarvArthasiddhasya strIgaNaparivRtasya nAnAvimokSanayasAgarAvatAraiH / ekaikasmAdromavivarAdanantamadhyAMkhyadhvanayasAgarAnavatArAmi dharmadhAtvavatAranayasamudrAvatAreNa // etamahaM kulaputra sarvabodhisattvasamAdhisAgaravyavalokanaviSayaM bodhisattvavimokSaM 80 8 428 prajAnAmi, samApadye / kiM mayA zakyaM bodhisattvAnAmanantamadhyopAyanayasAgaraprasUtAnAM sarvasattvasamasadRzasaMsthAnasaMsthitakAyavijJaptisaMdarzakAnAM sarvajagadAzayAnukUlacaryAsaMdarzakAnAm Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 gaNDavyUhasUtram / [43.90anantamadhyavarNanirmitameghasamudrasarvaromamukhapramuJcakAnAM sarvazarIradharmatAkhabhAvaprakRtiparizuddhAnAmAkAzalakSaNajagatprakRtyavabodhanirvikalpAnAM sarvatrAnugatabuddhivinizcayatathAgatasamavikurvitaparamANAm anantamadhyavimokSaviSayavikurvitaniryAtAnAM vipuladharmadhAtucittotpAdapravezavihAravazavartinAM samantamukhasarvadharmabhUmivimokSasAgaravikrIDitAnAM caryA jJAtuM guNAna 5 vA vaktum , nikhilAn vA guNanidhIn saMdarzayitum // gaccha kulaputra, ihaiva bhagavato vairocanasya pAdamUle vividharatnavyUhamahAmaNirAjapadmagarbhAsananiSaNNA bodhisattvajanetrI mAyA nAma devI / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvA bodhisattvacaryAM caranto'nupaliptA bhavanti sarvalokadharmamalaiH / apratiprasrabdhA bhavanti tathAgata pUjAprayogeSu / avaivartikA bhavanti sarvabodhisattvakarmAntebhyaH / sarvAvaraNavigatA bhavanti 10 bodhisattvavimokSAvatAreSu / aparapratyayA bhavanti sarvabodhisattvavihAreSu / saMmukhIbhAvagatA bhavanti sarvatathAgatAnAm / na vivartante sarvasattvasaMgrahaprayogebhyaH, na nivartante'parAntakoTIgatakalpasarvabodhisattvacaryAsaMvAsebhyaH / na pratyudAvartante mahAyAnapraNidhAnAt / na saMsIdanti jagatkuzalamUlasaMdhAraNavivardhanatayA // atha khalu gopA zAkyakanyA etameva vimokSamukhanayaM saMdarzayantI buddhAdhiSThAnena 15 tasyAM velAyAmimA gAthA abhASata saMbodhicaryAcaraNaprayuktaM pazyanti sattvAH khalu ye'grasattvam / prasannacittAH pratighAtino vA brajanti te saMgrahamasya sarve // 90 // yAvanti hi kSetrazate rajAMsi smarAmi kalpAniha tAvato'ham / meruprabhAbhUdvaralokadhAtu__ stataH paraM vyUhasanAmni kalpe // 91 // SaDviMzatiH koTyayutAni tasmin 25 sahasrasaMkhyA hyabhavanmunInAm / teSAmabhUdyazcaramo munIndro ___dharmadhvajo nAma jagatpradIpaH // 92 // zrItejanAmA nRpatistadAnIM tasmin munIndre parinirvRte'tha / jambudhvaje'sminnihatAricakraH . so'vyAhatAjJaH paramezvaro'bhUt // 93 // 8427 B 170 1B saMbodhisattvaM caraNa Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40.101] 43 gopaa| zUrANi vIrANyatha rUpavanti paJcAbhavan putrazatAni tasya / sarvAGgasaMpUrNavizuddhakAyA nyanuttamazrIpratimaNDitAni // 94 // rAjA saputraH sugate prasannaH pUjAmakArSIdvipulAM jinasya / nityaM ca saddharmaparigraho'sau __ dharmAbhiyukto'bhavadaprakampyaH // 95 // surazminAmA ca nRpasya tasya vishuddhsttvo'ymbhuutkumaarH| sudarzanIyazca manojJarUpaH triMzadvarAlaMkRtalakSaNAGgaH // 96 // rAjyaM parityajya nRNAM sa paJca___ koTIvRtaH pravrajitastadAnIm / sa pratrajitvA dRDhavIryayuktaH saMdhArayAmAsa jinasya dharmam // 97 // drumAvatI nAma purI vRtAbhUt koTIsahAnagarottamAnAm / AsIdvanaM tatra vicitrazAkhaM prazAntanirghoSamanuttarazriyam // 98 // yataH surazmirvijahAra tasmin vizArado dhIpratibhAnazuddhaH / sa dyotayAmAsa jinasya dharma saMkliSTasattvaughavizodhanAya // 99 // piNDAya dhImAn sa puraM viveza prAsAdikeryApathazAntaveSaH / anutkSiptacakSuH smRtimAn prajAnan gambhIraceSTaH sthiradhIragAmI // 100 // nandIdhvajo'bhUtvaraH purANAM zreSThI tadAnIM suvidhuSTakIrtiH / tasyAhamAsaM duhitA mnaapaa| bhAnuprabhA nAma sucArurUpA / / 101 // Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 [43.102 8428 gaNDavyUhasUtram / dvAre'tha tasyottaramandirasya dRSTo mayAbhUtsagaNaH surazmiH / prAsAdiko lakSaNacitritAGgaH / / tatrAbhavanme sumahAn prasAdaH // 102 // yadA gRhadvAragato mamAbhUt pAtre pradatto'sya maNistadA me / muktvA ca sarvAbharaNAni maitra cittAnunItAhamadAttadAsmai // 103 // sarAgacittena vidhAya pUjAM surazmiketoH sugatAtmajasya / ardhatRtIyAni zatAni nAgAM kalpottamAyAM khalu jAvapAyAn // 104 / / deveSu devendrakuleSu jAtA narendraputrI manujeSu cAham / anantavarNena samucchrayeNa sarvatra cAdAtsahadarzanaM me // 105 / / ardhatRtIyeSu gateSu kalpa zateSu jAtAsmyabhayaMkarANAm / sudarzanAyA gaNikottamAyAH ___ saMcAlitAkhyA duhitA tadAnIm // 106 // dRSTvAtha tejodhipatiM kumAraM pUjAmakArSa muditAmasya / AtmAnamasyaiva nivedayitvA bhUtAsmi vazyA khalu tasya bhAryA // 107 // saMpUjitastena mayA sahAbhUt sa sUryagAtrapravaro mhrssiH| prasannayA caiva tamIkSya buddha mutpAditaM me varabodhicittam // 108 // pUrNA jinAnAM khalu SaSTikoTya statraiva kalpe susamutthitAnAm / 1B samupasthitAnAm . Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -43.116] gaNDa. 43 43 gopA / vabhUva teSAM caramo jinAnAM vuddhastadAnImadhimuktitejAH // 109 // tasmin vizuddhaM mama dharmacakSudharmasvabhAvazca mayAvavuddhaH / ayonizo'tyantavikalpa zAntA labdhAvabhAsAsmyabhavaM tato'rvAk // 110 // samAdhibhUmiM ca vilokayAmi tataH prabhRtyeva jinaurasAnAm / kSetrArNavAnekamanaHkSaNena cintAvyatItAMca dizAmi dikSu // 111 // nAnAvizuddhAni ca sarvadikSu kSetrANi pazyAmyamitAdbhutAni / dRSTvA manasteSu na sajjate me kliSTeSu naiva pratihanyate ca // 112 // kSetreSu teSveva ca bodhimaNDe pazyAmi buddhAn nikhileSvazeSAn / prabhAsamudrAnamitAMzca teSAM ekena cittena vilokayAmi // 113 // tathaiva teSAM ca parSatsamudrAM zcittakSaNenAvatarAmyasaGgAn / teSAM samAdhInakhilAnavaimi sarvAn vimokSAnapi cAprameyAn // 114 // caryAM ca teSAM vipulAM dharemi bhUmInayAMzcAvatarAmyazeSAn / praNidhyasaMkhyeyamahAsamudrAn pratikSaNaM cAvatarAmyanantAn // 115 // saMprekSatI satpuruSasya kArya kalpAnanantAMzcaratI ca caryAm / ekaikamno'sya vikurvitAnAM naiveha paryantamupaimi jAtu // 116 // 337 5 10 15 20 25 30 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 429 5 10 15 338 gaNDavyUha sUtram / saMkhyAvyatItAnapi caiva roni kSetrodadhInapyavalokayAmi / samArutaskandhamahAjalaughA nagniprapUrNAn pRthivIzarIrAn // 117 // nAnApratiSThAna vikalpa rUpAn vicitrasaMsthAnanayapravezAn / nAnAvidhAn dhAtuzarIrabhedairanantamadhyAkRtavigrahAMzca // 118 // kSetrodadhiSvamiteSvalApyAn dhAtUn pRthag yAnavalokayAmi / dharmAbhidhAnairjanatAM vinItAM teSveva pazyAmi jinAn prayuktAn // 119 // na kAyakarmAsya mayAvabuddhaM na vAna cittaM na tayozca karma / Rddhirna naivAsya pRthagvikurvA kalpAMzcarantyA vipulAM sucaryAm // 120 // [ 43.117 atha khalu sudhanaH zreSThidArako gopAyAH zAkyakanyAyAH pAdau zirasAbhivandya gopAM zAkyakanyAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya gopAyAH zAkyakanyAyA antikAt prakrAntaH // 41 // Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 5 430 44 maayaa| atha khallu sudhanasya zreSThidArakasya mAyAyA devyAH sakAzaM gamanAbhimukhasya vuddhagocaravicArajJAnapratipannasya etadabhavat-kenopAyena mayA zakyaM sarvalokoccalitaSaDAyatanAnAmapratiSThitAnAM kalyANamitrANAM sarvasaGgasamatikrAntakAyAnAmasaGgagatigAminIprati. padApratipannAnAM dharmakAyasuvizuddhAnAM kAyakarmamAyAsunirmitazarIrANAM jJAnamAyAgataloka- 5 vicArANAM praNidhirUpakAyAnAM buddhAdhiSThAnamanomayazarIrANAmanutpannAniruddhakAyAnAmasatyAmRSakAyAnAmasaMkrAntavinaSTakAyAnAmasaMbhavAvibhavakAyAnAm alakSaNaikalakSaNakAyAnAm adyasaMGgavinirmuktakAyAnAm , anAlayanilayakAyAnAm , anakSatakAyAnAM pratibhAsasamanirvikalpakAyAnAM khapnasamavicArakAyAnAm , AdarzamaNDalasamasadRzAkrAntakAyAnAM diksamaprazAntapratiSThakAyAnAM sarvadikspharaNanirmANakAyAnAM tryadhvAsaMminnakAyAnAmazarIracittanirvikalpakAyAnAM 10 sarvalokacakSuSpathasamatikrAntakAyAnAM samantabhadracakSuHprasaravijJeyavinayakAyAnAm asaGgagaganagocarANAM kalyANamitrANAM darzanamArAgayituM saMmukhIbhAvatAmanuprAptuM samavadhAnaM cAptuM nimittaM codrahItuM ghoSamaNDalaM vA vijJAtuM mantravyavacArAn vA AjJAtumanuzAsanI codhItum // tamevaM cintAmanasikAraprayuktaM ratnanetrA nAma nagaradevatA gaganadevatAgaNaparivRtA gaganatalagatamAtmAnamupadarya nAnAvibhUSaNavibhUSitazarIrA anekAkAravarNadivyakusumapuTapari-15 gRhItA saMmukhamabhyavakIramANA sudhanaM zreSThidArakametadavocat-cittanagaraparipAlanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvasaMsAraviSayaratyasaMvasanatayA / cittanagarAlaMkAraprayuktena te kulaputra bhavitavyaM dazatathAgatabalAdhyAlambanatayA / cittanagaraparizodhanaprayuktena te kulaputra bhavitavyamAmAtsaryazAThyApanayanatayA / cittanagarasaMtApaprazamAbhiyuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvadharmanidhyaptyA / cittanagaravivardhanAbhiyuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvajJatAsaMbhAramahAvIrya-20 vegavivardhanatayA / cittanagarabhavanakozavyUhArakSAprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvasamAdhisamApattidhyAnavimokSavipuladharmavinayamAnavihAravazavartitayA / cittanagarAvabhAsaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvatathAgataparSanmaNDalasamudayasamantabhUmiprajJApAramitApratilambhapratIcchanatayA / cittanagaropastambhaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvatathAgatasaMbhavopAyamArgakhacittanagarasamavasaraNatayA / cittanagaradRDhaprAkArAbhinirhAraprayuktena te kulaputra bhavitavyaM samanta- 25 bhadrabodhisattvacaryApraNidhAnAbhinihAracittavizuddhaye / cittanagaraduryodhanadurAsadatAbhinirhAra prayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvaklezamArakAyikapApamitramAracakrAnavamRdyatayA / cittanagarAvabhAsanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM srvsttvtthaagtjnyaanaavmaasprtipdymaantyaa| cittanagarAbhiniSyandanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvatathAgatadharmameghasaMpratIcchanatayA / cittanagaropastambhanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvatathAgatapuNyasamudrakhacittAzayasaMpratIcchanatayA / 80 cittanagarapravistaraNaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM mhaamaitriisrvjgtphrnntyaa| cittanagarasaMpraticchAdanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM vipuladharmacchatrasarvAkuzaladharmapratipakSAbhinirharaNatayA / Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 431 S 432 B 172 gaNDavyUhasUtram / [ 44.0cittanagarapratisyandanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM vipulamahAkaruNAsarvajagadanukampanatayA / cittanagaradvAravivara Naprayuktena te kulaputra bhavitavyamAdhyAtmikabAhyavastusarvajagatsaMprApaNatayA / cittanagaravizodhanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvasaMsAraviSayaratiparAGmukhatayA / cittanagaradRDhasthAmAbhinirhAraprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvAkuzaladharmasvasaMtatyasaMbhavana tayA / 5 cittanagaravIryaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvajJatAsaMbhArasamArjanavIryAbhinirvartanatayA / cittanagaraprabhAsanaprayuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvatryadhvatathAgatamaNDalasmRtyavabhAsanatayA / cittanagaravicayavidhijJena te kulaputra bhavitavyaM sarvatathAgatadharmacakrasUtrAntavividhadharmadvArapravicayazrutAbhijJatayA / cittanagaraniyAmavidhijJena te kulaputra bhavitavyaM sarvajagadabhimukhasarvajJatAdvAramArgavividhasaMdarzanatayA / cittanagarAdhiSThAnavidhijJena te kulaputra bhavitavyaM sarvatryadhva10 tathAgatapraNidhAna nirdhAravizuddhaye / cittanagarasaMbhArabalavivardhanavidhijJena te kulaputra bhavitavyaM sarvadharmadhAtuvipulapuNyajJAnasaMbhAravivardhanatayA / cittanagarasamantaprabhAsapramuJcanavidhijJena te kulaputra bhavitavyaM sarvasattvacittAzayendriyAvimuktisaMklezavyavadAnajJAnAbhijJatayA / cittanagaravazavartanavidhijJena te kulaputra bhavitavyaM sarvadharmadhAtunayasamavasaraNatayA / cittanagaraprabhA - svarAbhiyuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvatathAgatasmRtyavabhAsanatayA / cittanagarakhabhAvaparijJAbhi15 yuktena te kulaputra bhavitavyamazarIra sarvadharmanayapratividhyanatayA / cittanagaramA yopamapratyavekSaNAbhiyuktena te kulaputra bhavitavyaM sarvajJatAdharmanagaragamanatayA / evaM cittanagaraparizuddhyabhiyuktena te kulaputra bodhisattvena zakyaM sarvakuzalasamArjanamanuprAptum / tatkasya hetoH ? tathA hi bodhisattvasya evaM cittanagaraparizuddhasya sarvAvaraNAni purato na saMtiSThante buddhadarzanAvaraNaM vA dharmazravaNAvaraNaM vA tathAgatapUjopasthAnAvaraNaM vA sattvasaMgrahaprayogAvaraNaM vA buddhakSetrapari 20 zuddhyAvaraNaM vA / sarvAvaraNavigatena hi kulaputra cittAdhyAzayena kalyANamitraparyeSTyabhiyuktasya bodhisattvasya alpakRcchreNa kalyANamitrANyAbhAsamAgacchanti / kalyANamitrAdhInA ca kulaputra bodhisattvAnAM sarvajJatA // 340 tatra dharmapadmazrIkuzalA zarIrakAyikadevatA hI zrImaJjariprabhAvA aparimANadevatAgaNa - parivRtA mAyAyA devyA varNamudIrayamANA bodhimaNDAnniSkramya sudhanasya zreSThadArakasyAbhimukhaM 25 gaganatale sthitvA khakasvakebhyo'nekaratnavarNAni razmijAlAni anekagandhadhUpavimalArcirvarNAni cittAzayaprasAdanavarNAni cittaprItivegavivardhanavarNAni kAyaparidAha prahlAdanavarNAni kAya - parizuddhisaMdarzanavarNAni asaGgakAyavikramasaMbhavaviSayANi razmijAlAni prAmuzcat / tAni vipulAni kSetrANyavabhAsya sudhanasya zreSThadArakasya sarvatrAnugataM samantAbhimukhaM sarvatathAgatakAyaM saMdarzayitvA sarvAvantaM lokaM pradakSiNIkRtya sudhanasya zreSThadArakasya mUrdhasaMdhau nipatanti sma / 30 tAni mUrdhAnamupAdAya sarvaromakUpeSvanupravizya anuprasaranti sma / samanantaraspRSTazca sudhanaH zreSThidArakastAbhirdevatArazmibhiH, atha tAvadeva virajaHprabhAsaM nAma cakSuH pratilebhe, yat sarvatamondhakAreNa sArdhaM na saMvasati / vitimiraM ca nAma cakSuH pratilebhe, yena sattvasvabhAva - Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 5433 -44.0] 44 maayaa| mavatarati / virajApatiM ca nAma cakSuH pratilebhe, yena ca sarvadharmasvabhAvamaNDalaM vyavalokayati / vizuddhagatiM ca nAma cakSuH pratilebhe, yena sarvakSetraprakRtiM vyavalokayati / vairocanaprabhaM ca nAma cakSuH pratilebhe, yena tathAgatadharmazarIraM vyavalokayati / vizuddhagatiM ca nAma cakSuH pratilebhe, yenAcintyAM tathAgatarUpakAyapariniSpatti vyavalokayati / samantaprabhaM ca nAma cakSuH pratilebhe, yenAcintyAM tathAgatarUpakAyapariniSpattibhaktiM vyavalokayati / / asaGgaprabhaM ca nAma cakSuH pratilebhe, yena sarvakSetrasAgaraprasaralokadhAtusaMbhavavibhaktiM vyavalokayati / samantAvabhAsaM ca nAma cakSuH pratilebhe, yena sarvatathAgatadharmeSu sUtrAntanayaniharhAradizaM vyavalokayati / samantaviSayaM ca nAma cakSuH pratilebhe, yenAnantamadhyavuddhavikurvitasattvavinayAdhiSThAnaM vyavalokayati / samantadarza ca nAma cakSuH pratilebhe, yena sarvakSetrasamutpattiprasRtaM buddhotpAdaM vyavalokayati // ___ atha khalu sunetro nAma rAkSasendro bodhisattvasaMgItiprAsAdadvArapAlo dazAnAM rAkSasasahasrANAM pramukhaH sabhAryaH saputraH sakhajanaparivAraH sudhanaM zreSThidArakaM nAnAvarNamanojJagandhaiH kusumairabhyavakIrya evamAha-dazabhiH kulaputra dharmaH samanvAgato bodhisattva Asanno bhavati sarvakalyANamitrANAm / katamairdazabhiH ? yaduta mAyAzAThyApagatena suparizuddhenAzayena, sarvajagatparigrahAsaMbhinnayA mahAkaruNayA, sarvasattvaniHsattvasvabhAvanidhyaptyA pratyavekSayA, 15 sarvajJatAgamanAvaivaryenAdhyAzayabalena, tathAgatamaNDalAbhimukhenAdhimuktivalena, sarvadharmasvabhAvavimalavizuddhena cakSuSA, sarvasattvamaNDalAsaMbhinnayA mahAmaitryA, sarvAvaraNavikiraNena jJAnAlokena, sarvasaMsAraduHkhapratipakSacchatrabhUtena mahAdharmameghena, sarvadharmadhAtuzrotrasamantaprasRtena kalyANamitragamanAbhimukhena jJAnacakSuSA / ebhiH kulaputra dazabhirdhaH samanvAgato vodhisattva Asanno bhavati sarvakalyANamitrANAm / dazabhizca samAdhinidhyaptimukhairvyavalokayan vodhi- 20 sattvaH saMmukhIbhAvaM pratilabhate sarvakalyANamitrANAm / katamaidazabhiH? yaduta dharmagaganavirajovicAramaNDalena ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvadiksamudrAbhimukhacakSuSA ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvArambaNAvikalpAvicAreNa ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvadiktathAgatameghasaMbhavena ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvajJajJAnapuNyasamudropacayagarbheNa ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvacittotpAdAvirahitakalyANamitrasaMbhavAsanena ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvatathA- 25 gataguNakalyANamitrasukhasaMbhavena ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvakalyANamitrAtyantAvipravAsena ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvakalyANamitrasamatAsadAsamantopasaMkramaNaprayogena ca samAdhinidhyaptimukhena, sarvakalyANamitropAyacariteSvaklAntaprayogena ca samAdhinidhyaptimukhena / ebhiH kulaputra dazabhiH samAdhinidhyaptimukhaiH samanvAgato bodhisattvaH saMmukhIbhAvaM pratilabhate sarvakalyANamitrANAm / sarvatathAgatadharmacakrakalyANamitramukhanirghoSaM ca nAma samAdhivimokSaM 30 1 S om. vizuddha...vyavalokayati. 2 B degniSpatti for nidhyapti throughout. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8434 342 gaNDavyUhasUtram / [44.0pratilabhate, yatra pratipadyamAno bodhisattvo'saMbhinnAM sarvabuddhasamatAmavatarati, asaMbhinnAni ca sarvatrAnugatAni kalyANamitrANi pratilabhate // ___ evamukte sunetreNa rAkSasendreNa sudhanaH zreSThidArako gaganatalamavalokya evamAha-sAdha sAdhu Arya, anukampako'smAkamanugrahapravRttaH kalyANamitrANAM drshyitaa| tatsAdhvamasmAkaM / samyagupAyamukhamupadizan kathaM parikramAmi ? katamAM dizamabhimukhaM nirjavAmi ? kasminnadhiSThAne parimArgayAmi ? katamadArambaNamupanidhyAyAmi kalyANamitradarzanAya ? Aha-tena hi kulaputra samantadikpraNipatitena zarIreNa sarvArambaNena kalyANamitrasmRtyupanibaddhanAzayena samantanirjavena samAdhyanugamena khapnopamena cittajavena pratibhAsopamena manaHzarIravicAragamanena kalyANamitrasakAzamupasaMkramitavyam // 10 atha khalu sudhanaH zreSThidArako yathAnuziSTaH sunetreNa rAkSasendreNa pratipadyamAno'drAkSItpurato dharaNitalAnmahAratnapadmasamudgataM sarvavajrazarIradaNDaM sarvajagatsAgaramaNirAjagabhaM sarvamaNirAjapatrapativairocanamaNirAjakarkaTikAM sarvaratnavarNagandhamaNirAjakesaramasaMkhyeyaratnajAlasaMchAditam / tasyAM ca mahAratnarAjapadmakarkaTikAyAM dharmadhAtudiksamavasaraNagarbha nAma kUTAgAramapazya citraM darzanIyaM vajravairocanadharaNitalasaMsthAnaM sarvamaNirAjamayaparipUrNastambhasahasropazobhitaM sarvaB 173_15 ratnasaMghaTTitAyAma jAmbUnadavimalakanakadivyavinyastapaTTamasaMkhyeyanAnAmuktAhArajAlopanibaddhaM maNiratnarAjavicitrabhaktivinyAsaM jambUdhvajamaNiratnasamantavyUhamasaMkhyeyaratnavedikAparivRtaM samantadigmaNirAjasopAnasuvibhaktam / tasya kUTAgArasya madhye cintArAjamaNiratnapadmagarbhamAsanamadrAkSIt sarvalokendrasaMsthAnamaNivigrahabimbapratiSThitaM sarvamaNiratnavigrahavarNamindradhvajapradyotasaMsthAnaM vajramaNicakrabhUmitalapratiSThitaM nAnAmaNirAjapativyUhamanekaratnavedikAparivRtaM 20 jyotirdhvajamaNirAjasupratyarpitaM nAnAratnavyUhopazobhitaM divyAtikrAntamaNirAjavastrasuprajJapta__ manekavarNavicitravastraratnasusaMskRtaM sarvaratnavastravitAnavitatagaganAlakAraM sarvaratnajAlasaMchAditaM samantadiksuvibhaktavajradhvajanirghoSaM sarvaratnapaTTadhvajasusamIritavidyotitaM sarvagandhamaNirAjadhvajavinyastasamatAlaMkAraM sarvapuSpadhUpa vicitrakusumaughasaMpravarSaNaM sarvaratnakiGkiNIdhvajasusamIritazravaNamanaHsukhamadhuranirghoSaM nAnAratnabhavanamukhadvAraprayuktaM nAnAratnamaNivigrahamukhAneka28 varNagandhodakapravRddhavairocanamaNirAjavigrahagajendramukhapadmajAlaprayuktaM nAnAvajrasiMhamukhAnantavarNa dhUpameghaprayuktaM brahmasaMsthAnavairocanamaNirAjamukhamahAmaitrInayabrahmaghoSanirnAdapramuktaM nAnAralarajatamukhazuklapakSohayotanamadhuranirnAdarutavaNaM tryadhvabuddhanAmakanakaghaNTAmAlAmadhurarutAmuktanirghoSa sarvabuddhadharmacakramahAmaNirAjaghaNTAmAlAmanojJarutaravaNaM sarvabodhisattvapraNidhinAnAvajraghaNTAnizvaritanirghoSaM candradhvajamaNirAjapatisarvabuddhapratibhAsanicitanAmanirnAdavijJapanaM zuddhagarbhamaNi30 rAjapaGkti sarvatryadhvatathAgatajanmaparaMparApratibhAsavijJapanamAdityagarbhamaNirAjapati sarvavikurvita'pratipattyAkAzadhAtuparamadazadiksarvabuddhakSetravidhipatharazmisaMdarzanam avabhAsadhvajamaNirAjapati 8435 18 dhvajadeg for "dhUpa, Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 438 -44.0] 44 maayaa| 343 sarvatathAgataprabhAmaNDalAvabhAsapramuJcanavairocanamaNirAjapati sarvajagadindrasadRzanirmANameghatathAgatapUjopasthAnapramuJcanaM cintAmaNirAjapaGkti samantabhadrabodhisattvavikurvitapratikSaNasarvadharmadhAtuspharaNaM merudhvajamaNirAjapati sarvadevendrabhavanameghApsarorutanigarjitanirghopaM sarvAramvaNatathAgatastutimeghapramuJcanAcintyaguNavarNanirdezaM ca tadAsanamadrAkSIt acintyaratnavyUhAsanaparivAram / / tasmiMzvAsane mAyAdevI niSaNNAmadrAkSIt trailokyasamatikrAntena rUpeNa, sarvalokA- 5 bhimukhena sarvabhavagatyudgatena rUpeNa, yathAzayajagadvijJaptena sarvalokAnupaliptena rUpeNa, vipulapuNyasaMbhUtena sarvajagatsadRzena rUpeNa, sarvasattvasukhopadarzanena sarvajagatparipAkavinayAnukUlena rUpeNa, sarvasattvAbhimukhapralamvitena sarvakAlagaganajagadvijJaptyasaMbhinnena rUpeNa, sarvajaganniSThAvijJaptyAdhiSThAnena agatikena rUpeNa, sarvalokagatikena rUpeNa, sarvalokagatiniruddhana anAgatikena rUpeNa, sarvajagadasaMbhUtena anutpannena rUpeNa, anutpattisamadharmaniratena 10 aniruddhena rUpeNa, sarvalokavyavahAraparameNa asatyena rUpeNa, yathAvatpratilabdhena amRSeNa rUpeNa, yathAlokavijJaptena akrAntena rUpeNa, cyutyupapattivinivRttena avinaSTena rUpeNa, dharmadhAtuprakRtyavinAzena alakSaNena rUpeNa, tryadhvavAkpathaparameNa ekalakSaNena rUpeNa, alakSaNasulakSaNaniryAtena pratibhAsakalpena rUpeNa, sarvajagaccittayathAzayavijJaptena mAyAkalpena rUpeNa, jJAnamAyApariniSpannena marIcikalpena rUpeNa, pratikSaNajagatsaMjJAdhiSThAnaparameNa 15 cchAyopamena rUpeNa, praNidhAnasarvajagadanuvaddhana khapnopamena rUpeNa, yathAzayajagadvijJaptyasaMbhinnena sarvadharmadhAtuparameNa rUpeNa, AkAzadhAtuprakRtiparizuddhena mahAkaruNAniryAtena rUpeNa, sattvavaMzaparipAlanaprayuktena asaGgamukhaniryAtena rUpeNa, pratikSaNadharmadhAtuspharaNena anantamadhyena rUpeNa, anAvilasarvajagannizritena apramANena rUpeNa, sarvavAkpathasamatikrAntena supratiSThitena rUpeNa, sarvajagadvinayAdhiSThAnanivRttena anadhiSThitena rUpeNa, adhiSThAna- 20 jagatkAyaprayuktena asaMvRtena rUpeNa, praNidhAnamAyApariniSpannena anabhibhUtena rUpeNa, sarvalokAbhyudgatena ayathAvatena rUpeNa, zamathAlokavijJaptena asaMbhavena rUpeNa, yathAkarmajagadanubaddhena cintAmaNirAjakalpena rUpeNa, yathAzayasarvasattvAbhiprAyaparipUrNapraNidhiparipUrNena avikalpena rUpeNa, sarvajagatparikalpopasthitena adhikalpena rUpeNa, sarvajagadvijJaptyakalpena adhiSThAnena rUpeNa, saMsArAvinivRttiparameNa vizuddhena rUpeNa tathatAsamanirvikalpena / 25 ityevaMprakAreNa rUpeNa sudhanaH zreSThidArako mAyAdevImadrAkSIdarUpeNa rUpapratibhAsena avedanena rUpeNa lokaduHkhavedanAprazAntiparameNa, sarvasattvasaMjJAgatoccAlitena rUpeNa parasattvasaMjJAgatavijJaptena, anabhisaMskAradharmatAniryAtena rUpeNa mAyAgatakarmavinivRttena, vijJAnaviSayasamatikrAntena rUpeNa bodhisattvapraNidhijJAnasaMbhavena, akhabhAvena rUpeNa sarvajagadvAkpathaparameNa zarIreNa, saMsAre saMtApaniruddhena rUpeNa dharmakAyaparamazItIbhAvopagatena yathAzayajagadrUpakAya- 30 saMdarzanI sattvAzayavazena sarvajagatsadRzaM sarvajagadUpakAyAtirekaM rUpakAyaM saMdarzayamAnAm / 1 B apratiSThitena. 2 S asaMbhUtena. B174 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8437 344 gnnddvyuuhsuutrm| [44.0tatra kecitsattvA mArakanyArUpeNa mArakanyAtirekarUpAM mAyAdevImadrAkSuH / kecitsattvA vazavabaMpsarotirekarUpAM kecitsunirmitApsarotirekarUpAM kecitsaMtuSitApsarotirekarUpAM kecitsuyAmApsarotirekarUpAM kecitrAyastriMzApsarotirekarUpAM keciccAturmahArAjikApsarotirekarUpAM kecitkumbhANDendrakanyAtirekarUpAM kecinmahoragendrakanyAtirekarUpAm / kecitsattvA 5 manuSyendrakanyAtirekarUpAM mAyAdevImapazyan // atha khalu sudhanaH zreSThidArajhaH sarvajagadrUpasaMjJApagataH parasattvAzayAnavataran sarvasattvacittAzayagateSu mAyAdevImapazyat sarvajagadupajIvyapuNyAM sarvajJatApuNyopacitazarIrAmasaMbhinnadAnapAramitAprayogAM sarvajagatsamatApratipannAM mahAkaruNAgoSThasarvasattvasamavasaraNAM sarvatathAgataguNapratipattiniryAtAM sarvakSAntinayasAgarAvatIrNA sarvajJatAvIryavegavivardhitacetanAM sarvadharma10 maNDalaparizuddhyavivartyavIyaryAM sarvadharmasvabhAvanidhyaptiniryAtAM sarvadhyAnAGganayaniSpatticittAmasaMbhinnadhyAnAGgaviSayAsAdhAraNatathAgatadhyAnamaNDalAvabhAsapratilabdhAM sarvasattvaklezasAgarocchoSaNanizcayanAnAnidhyaptiparamAM sarvatathAgatadharmacakrapravicayavidhijJAM sarvadharmanayasamudravyavacAraNaprajJAM sarvatathAgatadarzanAvitRptAM tryadhvatathAgataparaMparAvyavalokanApratiprasrabdhAM sarvabuddhadarzanadvArAbhimukhAM sarvatathAgatasamudAgamamArgaparizuddhivimAtratAvidhijJAM sarvatathAgatagaganagocarAM sarvasattva15 saMgrahopAyavidhijJAmanantamadhyayathAzayajagatparipAkavinayapratibhAsaprAptAM sarvabuddhakAyavizuddhivimAtratAvatINAM sarvakSetrasAgaraparizuddhipraNidhAnasamanvAgatAM sarvasattvadhAtuvinayAdhiSThAnaparyavasAnapraNidhAnaparizuddhAM sarvatathAgatavipayapUjAspharaNacittAM sarvabodhisattvavikurvitavIryaniryAtAmanuttaradharmakAyaparizuddhAmanantarUpakAyasaMdarzanI sarvamArabalapramardanIM vipulakuzalamUlabalopapannAM dharmabalasaMjAtabuddhibuddhavalAvabhAsapratilabdhAM sarvabodhisattvavazitAvalapariniSpannAM sarvajJatA20 vegabalasaMjAtAM sarvatathAgatajJAnavidyudavabhAsitaprajJAmanantamadhyasattvacittasamudravicaraNajJAnAM vipulajagadAzayAvatI) parasattvendriyavimAtratAjJAnanayavidhijJAmanantasattvAdhimuktivimAtratAjJAnakauzalyAnugatAM dazadigapramANakSetrasamudrakAyaspharaNAMsarvalokadhAtuvimAnatAjJAnanayavidhijJAM sarvakSetrasabhedavidhijJAnanayakauzalyAnugatAM sarvadiksAgaraprasRtajJAnadarzanAM sarvAdhvasAgarAnuprasRtabuddhiM sarvabuddhasAgarAbhimukhapraNipatitakAyAM sarvabuddhadharmameghasamudrasaMpratInchanAbhimukhacittAM 25 sarvatathAgataguNapratipUraNapratipattiniryANaprayuktAM sarvabodhisaMbhArasaMbhavAnuprasRtabuddhiM sarvabodhisattvaprasthAnavicAravikrAntAM sarvabodhicittotpAdAGgapariniSpannAM sarvasattvaparipAlanaprayuktAM sarvabuddhavarNameghAlokaprabhAvanAM sarvabodhisattvajinajanetrIpraNidhAnaniryAtAm / etatpramukhairjambudvIpaparamANurajaHsamaidarzananayaiH sudhanaH zreSThidArako mAyAdevImapazyat / sa tAM dRSTvA yatpramANA mAyAdevI tatpramANaM khakAyamadhiSThAya samantadigabhimukhAM mAyAdevIM sarvatrAnugatena kAyena 30 praNipatitaH / tasya praNipatamAnasya anantamadhyAni samAdhimukhAni avakrAntAni / sa tAni samAdhimukhAni vyavalokya animittIkRtvA prabhAvayitvA sArIkRtvA anusmRtya spharitvA prasaritvA avalokayitvA vipulIkRtvA abhinitya mudrayitvA tebhyaH samAdhimukhebhyo vyutthAya 8438 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -44.0] 44 maayaa| 345 mAyAdevIM saparivArAM sabhavanAsanAM pradakSiNIkRtya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-ahamArye maJjuzriyA kumArabhUtena anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAdya kalyANamitraparyupAsanena samAdApitam / so'haM kalyANamitraM paryupAsamAno'nupUrveNa yAvattava sakAzamupasaMkrAntaH / tadvadatu me AryA-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSamANaH pariniSpanno bhavati sarvajJatAyAm / sA avocat-ahaM kulaputra mahApraNidhAnajJAnamAyAgatavyUhasya bodhisattva- 5 vimokSasya lAminI / sAhaM kulaputra anena vimokSeNa samanvAgatA yAvanti iha lokadhAtusamudre bhagavato vairocanasya sarvalokadhAtuSu sarvajambudvIpeSu caramabhavikabodhisattvajanmavikurvitAni pravartante, sarveSAM ca teSAM caramabhavikAnAM bodhisattvAnAmahaM jananI / sarve te bodhisattvA mama kukSau saMbhavanti / mama dakSiNAtpArthAniSkramanti / ihaiva tAvadahaM kulaputra 5 439 bhAgavatyAM cAturdIpikAyAM kapilavastuni mahAnagare rAjJaH zuddhodanasya kulabaddhakalpena siddhArtha 10 B 175 bodhisattvaM janitravatI mahatAcintyena bodhisattvajanmavikurvitena / / sA khalvahaM kulaputra tadA rAjJaH zuddhodanasya gRhagatA bhavAmi / atha bodhisattvasya tuSitabhavanAccayavanakAlasamaye pratyupasthite sarvaromamukhebhya ekaikasmAdromamukhAdanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAH sarvabodhisattvajananIguNanayavyUhAH sarvatathAgatajananIguNamaNDalaprabhavaprabhAsA nAma razmayo nizcaritvA sarvAvantaM lokadhAtumavabhAsya mama zarIre nipatya 15 mUrdhAnamupAdAya sarvaromakUpeSvanuprAvizan / samanantarapraviSTAbhizca kulaputra tAbhirbodhisattvarazmibhiranekanAmadheyAbhirnAnAbodhisattvajananIvikurvitavyUhapramuJcanImiH, atha tAvadeva mama kAye bodhisattvarazmimukhamaNDalAbhivijJaptAH sarvabodhisattvajanmavikurvitanayavyUhAH saMdRzyante sma antargatena parivAreNa / samanantarapraviSTAbhizca kulaputra mama kAye tAbhirbodhisattvarazmibhiH, atha tAvadeva yeSAM bodhisattvAnAM tAni bodhisattvarazmimukhamaNDalAni vijJaptAni janmanaya- 20 vikurvitAni pravartante, sarve te mama cakSuSa AbhAsamagaman , yaduta bodhimaNDavarAgragatA buddhasiMhAsananiSaNNA bodhisattvaparSanmaNDalaparivRtA lokendrAbhipUjitA dharmacakra pravartayamAnAH / ye ca taistathAgataiH pUrvabodhisattvacaryA caradbhistathAgatA ArAgitAH, te'pi sarve mama cakSuSa AbhAsamagaman / prathamacittotpAdajanmavikurvitAH sAbhisaMbodhidharmacakrapravartanaparinirvANavikurvitAH sarvabuddhakSetravizuddhabyUhAH, yAni ca teSAM tathAgatAnAM nirmANamaNDalAni 25 praticittakSaNaM sarvadharmadhAtuM spharanti, tAnyapi sarvANi mama cakSuSa AbhAsamagaman / tasyA mama kulaputra kAye tAbhirbodhisattvarazmibhiranupraviSTAbhiH sarvajagadabhyudgataH kAyaH saMsthito'bhUt, AkAzadhAtuvipulazca kukSiH, na ca mnussyaashryprmaannaadtikraantH| yAvantazca dazasu dikSu bodhisattvagarbhAvAsabhavanavyUhAH, te sarve mama kAye'ntargatA anupraviSTAH sarve saMdRzyante / / samanantaraprAdurbhUtasya ca mama kulaputra kAye bodhisattvagarbhAvAsabhavanavyUhaparibhogasya,atha 30 sh tAvadeva bodhisattvaH sAdha dazabuddhakSetraparamANurajaHsamairbodhisattvairekapraNidhAnaiH sabhAgacaritaireka 1% bodhisattvAnAM pratyekamahaM jananI. 2B jananI bhavati. gaNDa.44 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [44.0kuzalamUlairekavyUhairekavimokSavihAribhirekajJAnabhUmisaMvAsibhirekavikurvitaniryAtairekapraNidhAnasamudAgatairekacaryAniryAtairdharmakAyaparizuddhairanantamadhyarUpakAyAdhiSThAnaiHsamantabhadrabodhisattvacaryApraNidhivikurvitaniryAtainAgendragarbhamaNikUTAgAragataiH sAgaranAgarAjapUrvaMgamairazItyA nAgendrasahasraiH sarvalokendrasahastraizcAbhipUjyamAno mahatA bodhisattvavikurvitena sarvatupitabhavanacyutisaMdarzanena 5 ekaikasmAttuSitabhavanAt sarvalokadhAtuprasRtacAturtIpopapattipratilAbhasaMdarzanena acintyasattvaparipAkopAyakauzalyAnugatena pramattasarvasattvasaMcodanena sarvAbhinivezocAlanena mahArazmijAlapramuzcanena sarvalokAndhakAravidhamanena sarvApAyaduHkhavyupazamanena sarvanirayagatinivartanena sarvasattvapUrvakarmasaMcodanena sarvasattvadhAtuparitrAyaNena sarvasattvAbhimukhakAyasaMdarzanena tuSita bhavanAcchyutvA sArdhaM saparivAreNa mama kukSau prAvizat // 10 te sarve mama kukSau trisAhasralokadhAtuvipulena yAvadanabhilApyabuddhakSetraparamANurajaH samalokadhAtuvipulena AkramavikrameNa anuvicaranti sma / sarvANi ca dazasu dikSu sarvalokadhAtuprasareSu sarvatathAgatapAdamUleSu sarvabodhisattvaparSanmaNDalAni praticittakSaNamanabhilApyAni mama kukSau samavasaranti sma bodhisattvagarbhAvAsavikurvitaM draSTum / catvArazca mahArAjAH zakrayAmasaMtuSitasunirmitavazavartinazca devendrAH brahmendrAzca garbhAvAsopagatabodhisattvamupa15 saMkrAmanti sma darzanAya bandanAya paryupAsanAya dharmazravaNAya sAMkayyAnubhAvanAya / na cAyaM mama kukSistAvanti parSanmaNDalAni pratIcchan vipulIbhavati / na cAsmAnmanuSyAzrayAdayaM mama kAyo viziSTataraH saMtiSThate / tAni ca tAvanti parSanmaNDalAni saMpratIcchati / sarve ca te devamanuSyA naanaabodhisttvpribhogprishuddhivyuuhaanpshyn|ttksy hetoH? yathApi tadasyaiva mahApraNidhAnamAyAgatasya bodhisattvavimokSasya subhASitatvAt // 20 yathA cAhaM kulaputra asyAM bhAgavatyAM cAturkIpikAyAM jambudvIpe bodhisattvaM kukSiNA saMpratIcchAmi, evaM trisAhasramahAsAhasra lokadhAtau sarvacAturdIpikAjambudvIpeSu saMpratIcchAmi anena ca vikurvitanyUhena / na cAyaM mama kAyo dvayIbhavati nAdvayIbhavati, na caikatve saMtiSTate na bahutve, yathApi nAma tadasyaiva mahApraNidhAnajJAnamAyAgatasya bodhisattvavimokSasya subhASitatvAt / yathA cAhaM kulaputra asya bhagavato vairocanasya mAtA abhUvam , tathA pUrva25 kANAmapi tathAgatAnAmanantamadhyAnAM mAtA abhUvam / yatra bodhisattvo loka upapAduka upApadyata padmagarne, tatrAhaM nalinIdevatA bhUtvA bodhisattvaM saMpratIcchAmi / lokazca mAM bodhisattvajananIti saMjAnauti / yatrotsaGge prAdurbabhUva, tatrAhamasya jananyabhUvam / yatra buddhakSetre prAdurbhavati, tatrAhaM bodhimaNDadevatA bhavAmi / iti hi kulaputra yAvadbhirupAyamukhaizcaramabhavikA bodhisattvA loka upapattiM saMdarzayanti, tAvadbhipAyamukhairahaM bodhisattvajananI bhavAmi // 30 yathA ahaM kulaputra iha lokadhAtau asya bhagavataH sarvabodhisattvajanmavikurvitasaMdarzaneSu .. janetryabhUvam , tathA bhagavataH krakucchandasyApi tathAgatasya, kanakamuneH, kAzyapasya tathAgatasya 1B reads lumbinIti saMjAnAti for nalinI...jananIti. S441 B 176 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -44.0] 44 mAyA / 27 janetryabhUvam / tathA sarveSAM bhadrakalpikAnAmanAgatAnAM tathAgatAnAM janetrI bhaviSyAmi / tadyathA maitreyasya bodhisattvasya tupitabhavanagatasya cyutisaMdarzanakAle pravRtte sarvavodhisattvopapattisaMbhavagarbhasaMvAsavikurvitasaMdarzanaprabhAsAyAM razmyAmutsRSTAyAM prabhAsiteSTha sarvadharmavAnunayataleSu yAvanti mama dharmadhAtunayatalAni cakSuSo'vabhAsamAgamiSyanti, yeSu maitreveNa bodhisattvana manuSyaloke manuSyendrakuleSu janmopapattisaMdarzanena sattvA vinayitavyAH tepyahaM sarvatra bodhisattvajananI bhaviSyAmi / yathA ca maitreyasya bodhisattvasya, tathA siMhasya yo maitreyasyAnantaramanuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbhotsyate, tathA pradyotasya ketoH sunetrasya kusumasya kusumazriyaH tiSyasya puSyasya sumanaso vajrasya virajasaH candrolkAdhAriNo yazaso vajrazuddhasya ekArthadarzino sitAGgasya pAraMgatasya ratnArciH parvatasya maholkAdhAriNaH padmottarasya viSTa - zabdasya aparimitaguNadharmasya dIpazriyo vibhUSitAGgasya suprayANasya maitrazriyo nirmitasyA- 1 niketasya jvalitatejaso'nantaghopasya aninemasya abhinetrasya vimativikiraNasya parizuddhasya suvizAlAbhasya yazaHzuddhoditasya meghazriyo vicitrebhUtasya sarvaratnavicitravarNamaNikuNDalasya sAgaramateH zubharatnasya anihatamallasya paripUrNamanorathasya mahezvarasya indrazriyo'gnizriyaH candanameghasya sitavizAlAkSasya zreSThamatervibhAvitamateravaropaNarAjasyottApana rAjamate rvibhUpitasya vibhUteH kezaranandina Izvaradevasya Izvarasya uSNISazriyo vajrajJAnaparvatasya zrIgarbhasya kanakajAla- 15 kAyavibhUSitasya suvibhaktasya Izvaradevasya mahendradevasya anilazriyo vizuddhanandino'rciSmato varuNazriyo vizuddhamateragrayAnasya nihitaguNoditasya ariguptasya vAkyanudasya vazIbhUtasya guNasya vairocanakeorvibhavagandhasya vibhovanagandhasya vibhaktAGgasya suvizAkhasya sarvagandhAcimukhasya vajramaNivicitrasya prahasita netrasya nihatarAgarajasaH pravRddhakAyarAjasya vAsudevasya udAradevasya nirodhanimnasya vibuddherdhUtarajasaH arcirmahendrasya upazamavato vizAkhadevasya 20 vajragiro jJAnArcijvalitazarIrasya kSemaMkarasya aupagamasya zArdUlasya paripUrNazubhasya rucirabhadrayazasaH parAkramavikramasya paramArthavikrAmiNaH zAntarazmerekottarasya gambhIrezvarasya bhUmimaterasitasya ghoSazriyo viziSTasya vibhUtapatervibhUtabhUtasya vaidyottamasya guNacandrasya praharSitatejaso guNasaMcayasya candrodgatasya bhAskaradevasya bhISmayazaso razmimukhasya zAlendraskadhasya yazasaH oSadhirAjasya ratnavarasya vajramateH sitazriyo nidhatAlayasya maNirAjasya mahAyazaso vega - 25 dhAriNo'mitAbhasya mahAsanArciSo mohadharmezvarasya nihatadhIrasya devazuddhasya dRDhaprabhasya vizvAmitrasya vimuktighoSasya vinarditarAjasya vAkyacchedasya campakavimalaprabhasya anavadyasya viziSTa - candrasya ulkAdhAriNo vicitragAtrasya anabhilApyodgatasya jaganmitrasya prabhUtarazmeH svarAGgazUrasya karuNAvRkSasya dhRtamatitejasaH kundazriyo'rcizcandrasya anihitamateranunayavigatasya anilambhamaterupacitaskandhasya apAyapramathanasya adInakusumasya siMhavinarditasya 30 anihAnArthasya anAvaraNadarzinaH paragaNamathanasya anilanemasya akampitasAgarasya zobhana 1 B vicitravRttasya drumarAjasya. 2 Bom, vibhAvanagandhasya. S 442 S 443 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 177 gaNDabyUhasUtram / [44.0sAgarasya aparAjitameroranilayajJAnasya anantAsanasya ayudhiSThirasya caryAgatasya uttaradattasya atyantacandramaso'nugrahacandrasya acalaskandhasya agrasAnumateranugrahamaterabhyuddharasya arcitanamasyAnupagamanAmno nihatatejaso vizvavarNasya animittaprajJasya acaladevasya acintyazriyo vimokSacandrasya anuttararAjasya candraskandhArcitabrahmaNo'kampyanetrasya anunayagAtrasya abhyu. 5 dtakarmaNo'nudharmamateranuttarazriyo brahmadevasya acintyaguNAnuttaradharmagocarasya aparyantabhadrasya anurUpakharasya abhyuccadevasya bodhisattvasya / iti hi kulaputra etAn maitreyapramukhAnanAgatAMstathAgatAn pramukhAn kRtvA sarveSAM bhadrakalpikAnAM tathAgatAnAmarhatAM samyaksaMbuddhAnAmahameva jananI bhaviSyAmi asyAM trisAhasramahAsAhasrAyAM lokadhAtau / yathA ca iha loka dhAtau, tathA dazasu dikSu aparimANeSu lokadhAtuSu anantamadhyAn dharmadhAtunayAnavataramANA yathA 10 ca maitreyasya tathAgatasya anabhilApyairguNavizeSairjananI bhaviSyAmi, evamanabhilApyaguNavizeSaiH siMhasya evaM yAvadrocamasya tathAgatasya jananI bhaviSyAmi / yathA ca bhadrakalpikAnAM tathAgatAnAm , evamasmin sarvAvati kusumatalagarbhavyUhAlaMkAre lokadhAtusamudre sarvalokadhAtuvaMzeSu sarvalokadhAtuprasareSu sarvalokadhAtuSu sarvajambudvIpeSvaparAntakoTIgatAn kalpAn samanta bhadrAyAM bodhisattvacaryAyAM caramANA sarvakalpeSu sarvasattvaparipAkavinayamadhiSThAya sarveSAmanA16 gatAnAM tathAgatAnAM bodhisattvabhUtAnAM jananI bhaviSyAmi // ___evamukte sudhanaH zreSThidArako mAyAdevImetadavocat--kiyaccirapratilabdhastvayA ayamArye mahApraNidhAnajJAnamAyAgatavyUho bodhisattvavimokSaH ? Aha-bhUtapUrva kulaputra atIte'dhvani acintyAnAM cittaviSayasamatikrAntAnAmabhijAtabodhisattvacakSuSpathavijJaptAnAM vijJAnagaNanAsamatikrAntAnAM pareNa zubhaprabho nAma kalpo'bhUt / tasmin khala punaH zubhaprabhe 20 kalpe merUdbhatazrI ma lokadhAturabhUdvizuddhasaMkliSTAnekaratnamayI sacakravAlasumerusAgarA paJcagati pracArA citrA darzanIyA / tasyAM khalu merUdbhatazriyAM lokadhAtau daza cAturdIpikakoTIzatAnyabhUvan / teSAM khalu dazAnAM cAturdIpikakoTIzatAnAM madhye siMhadhvajAgratejo nAma madhyamA cAturdIpikAbhUt , yasyAmazItirAjadhAnIkoTIzatAnyabhUvan / teSAM khalu azItInAM rAjadhAnIkoTIzatAnAM madhye dhvajAravatI nAma madhyamarAjadhAnyabhUt / tasyAM mahAtejaH25 parAkramo nAma rAjA abhUccakravartI / tasyAM khalu punardhvajApravatyAM rAjadhAnyAM citramaJjariprabhAso nAma bodhimaNDo'bhUt / tatra netrazrI ma bodhimaNDadevatA abhUt / tasmin khalu punazcitramaJjariprabhAse bodhimaNDe vimaladhvajo nAma bodhisattvo niSaNNo'bhUt sarvajJatAdharmAdhigamAya / tasya sarvajJatAdharmAdhigamAntarAyAya suvarNaprabho nAma mAro mahAsainyaparivAro'ntadhitakAya upakrAnto'bhUt / sa ca mahAtejaHparAkramazcakravartI bodhisattvavazitApratilabdho'30 bhUt maharddhivikurvitaniryAtaH / sa tato mahAsainyAdvipulataramugrataraM ca mahAntaM balakAyamabhinirmAya taM bodhimaNDaM samantAdanuparivArayAmAsa mArasainyaparAjayAya / tena hi mahatI mArasenA 8444 - D - -- Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S445 -44.0] 44 maayaa| 349 vikIrNA / tena ca bhagavatA vimaladhvajena tathAgatena anuttarA samya saMbodhirabhisaMbuddhA / atha khalu netrazrIbodhimaNDadevatA mahAtejaHparAkramasya cakravartino'ntika putrasaMjJAmutpAdya tasya tathAgatasya caraNayoH praNipatya praNidhAnamajhApAt-yatra yatrAhaM bhagavan utpadyeyan , tatra tatraiSa me mahAtejaHparAkramazcakravartI putro bhavet / yadA caipo'nuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbudhyeta, tadApyahametasya jananI bhaveyam / saivaM praNidhAnaM kRtvA tasminneva citramaJjariprabhAse / bodhimaNDe tasminneva zubhaprabhe kalpe daza nayutAni tathAgatAnAmArAgayAmAsa // talki manyase kulaputra-anyA sA tena kAlena tena samayena netrazrI ma bodhimaNDadevatA abhUt ? na khalu punaste kulaputra evaM draSTavyam / ahaM sA tena kAlena tena 5445 samayena netrazrIrnAma vodhimaNDadevatA abhUvam / tatki manyase kulaputra-anyaH sa tena kAlena tena samayena mahAtejaHparAkramo nAma cakravartya bhUdbodhisattvavazitApratilabdho maharddhika- 10 vikurvitaniryAto yena sA mahatI mArasenA vikIrNA ? na khalvevaM draSTavyam / ayaM sa bhagavAn vairocanastathAgato'In samyaksaMbuddhaH tena kAlena tena samayena mahAtejaHparAkramo nAma rAjA cakravartyabhUt / sA ahaM kulaputra tata upAdAya yatratatropapannA, sarvatra eSa mama putratvamupAgataH sarvabuddhakSetreSu bodhisattvacaryAM caran sarvagatimukheSu sarvopapattimukheSu sarvakuzalamUlamukheSu sarvabodhisattvacaryAvicAraparAkrameSu sarvajAtakanayeSu sarvadevendrajanmasu 15 sarvalokendragateSu sarvezvara bhUmiSu sarvagatiprabhAgeSu / yatra yatropapadyate sattvaparipAkahetoH, sarvatra ahamevAsya jananyabhUvam / carame ca bhave'sya ahameva sarvatrAnugatA jananyabhUvam / sarvabodhisattvajanmamukheSu kSaNe kSaNe yAvanti bodhisattvajanmavikurvitAnyAdarzayAmAsa, sarvatrAhamevAsya mAtA abhUvam / atItAnAmapi tathAgatAnAm , anantamadhyAnAmaparimANAnAmahaM jananyabhUvam / pratyutpannAnAmapi dazasu dikSu anantamadhyAnAmaparimANAnAM tathAgatAnA- 20 mahameva jananItvaM pratyanubhavAmi / yAvatAM ca tathAgatAnAmahaM carame bhave vodhisattvamAtA abhUvam , sarveSAM ca teSAM tathAgatAnAM nAbhimaNDalebhyo razmayo nizcaritvA mahAkAyamAsanaM cAvabhAsayAmAsuH / etamahaM kulaputra mahApraNidhAnajJAnamAyAgatavyUhaM bodhisattvavimokSaM prajAnAmi / kiM mayA zakyaM mahAkaruNAgarbhANAM bodhisattvAnAM sarvajJatAparipAkavinayAparitRptakukSINAM sarvatathAgatavikurvitaromamukhaniryAtanidarzanavazavartinAM cayA~ jJAtuM guNAn vA 25 vaktum // gaccha kulaputra, iyamihaiva tridazendrabhavane surendrAbhA nAma devakanyA smRtimato devaputrasya duhitA / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipatavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako mAyAyA devyAH pAdau zirasAbhivandya mAyAdevImaneka- 30 448 zatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya mAyAdevyA antikAakrAntaH // 42 // Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 178 45 surendraamaa| atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena tridazendra bhavanaM yena ca surendrAbhA devakanyA smRtimato devaputrasya duhitA, tenopajagAma / upetya surendrAbhAyA devakanyAyAH pAdau zirasAbhivandya surendrAbhAM devakanyAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya surendrAbhAyA 5 devakanyAyAH purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Aphai anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryA bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadakha me devate, kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // evamukta surendrAbhA nAma devakanyA sudhanaM zreSThidArakametadavocat-ahaM kulaputra 10 asaGgasmRtivizuddhavyUhasya bodhisattvavimokSasya lAbhinI / sA ahaM kulaputra abhijAnAmiutpalako nAma kalpo'bhUt / tatra me gaGgAnadIvAlukAsamAstathAgatA ArAgitAH / abhiniSkAmatAM caiSAmArakSA kRtA, pUjA kRtA, ArAmAzca kRtAH paribhogAya / yazca tairbuddhairbhagavadbhiodhisattvabhUtairmAtuH kukSigatairjAyamAnaiH sapta padAni prakrAmadbhirmahAsiMhanAdaM nadadbhiH kumArabhUmisthitairantaHpuramadhyagatairvA abhiniSkrAmadbhirvA bodhimabhisaMbudhyamAnairvA 15 dharmacakra pravartayamAnaiH sarvabuddhavikurvitaM vA saMdarzayadbhiH sattvaparipAkavinayaH kRtaH, tatsarvaM prathamacittotpAdAya yAvatsaddharmaparyantaniSThaM prajAnAmi smarAmi anusmarAmi dhArayAmi saMdhArayAmi upadhArayAmi anusarAmi |subhuutirnaam klpo'bhuut| tatra me daza gaGgAnadIvAlukAsamAstathAgatA ArAgitAH / subhago nAma kalpo'bhUttatra me buddhakSetraparamANurajaHsamAstathAgatA ArAgitAH / anilambho nAma kalpo'bhUt , tatra me caturazItirbuddhakoTIniyutazatasahasrANyArAgitAni / 20 suprabho nAma kalpo'bhUt , tatra me jambudvIpaparamANurajaHsamAstathAgatA aaraagitaaH| atulaprabho nAma kalpo'bhUt , tatra me viMzatigaGgAnadIvAlukAsamAstathAgatA ArAgitAH / uttaptazrI ma kalpobhUt , tatra me gaGgAnadIvAlukAsamAstathAgatA ArAgitAH / sUryodayo nAma kalpo'bhUt , tatra me'zItigaGgAnadIvAlukAsamAstathAgatA ArAgitAH / jayaMgamo nAma kalpo'bhUt , tatra me SaSTigaGgAnadIvAlukAsamAstathAgatA ArAgitAH / sucandro nAma 25 kalpo'bhUt , tatra me saptatirgaGgAnadIvAlukAsamAstathAgatA ArAgitAH / iti hi kulaputra anenopAyena gaGgAnadIvAlukAsamAn kalpAnanusmarAmi, yadahaM satatasamitamavirahitAbhUvaM tathAgatairarhadbhiH smyksNbuddhaiH| sarveSAM ca me teSAM tathAgatAnAmantikAdayamasaGgasmRtivizuddhavyUho bodhisattvavimokSaH zrutaH / zrutvA ca ArAgitaH, yathoktaM ca pratipannaH / evaM cAhaM vimokSaM satatasamitamanupraviSTA yacca teSAM sarvatathAgatAnAM bodhisattvabhUmimupAdAya yAvatsaddharma30 sthitiparyantaniSThaM buddhavikurvitaM tatsarvamanena asaGgasmRtivizuddhavyUhena bodhisattvavimokSeNAnusmarAmi dhArayAmi saMdhArayAmi upadhArayAmi anusmarAmi / etamahaM kulaputra bodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM bodhisattvAnAM vigatatamondhakArANAM saMsArarAtriprabhAvitAnAM S447 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45.0] 45 surendraabhaa| 351 vigatanivaraNAnAmanidrAgamAnAM vigatastyAnamiddhAnAM prasrabdhakAyasaMskArANAM sarvadharmasvabhAvAnubodhasuvizuddhAnAM dazavalavizuddhibodhayitRRNAM caryA jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, kapilavastuni mahAnagare vizvAmitro nAma dArakAcAryaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyan , kathaM pratipattavyam / / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH tuSTa udagra AttamanAH prItisaumanasyajAto'cintya / kuzalamUlavegasaMvardhitaH surendrAbhAyA devakanyAyAH pAdau zirasAbhivandya surendrAbhAM devakanyAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya surendrAbhAyA devakanyAyA antikAprakrAntaH // 43 // Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 448 46 vizvAmitraH / atha khalu sudhanaH zreSThidArako tridazendra bhavanAdavatIrya anupUrveNa yena kapilavastuni mahAnagare vizvAmitro dArakAcAryastenopajagAma / upetya vizvAmitrasya dArakAcAryasya pAdau zirasAbhivandya vizvAmitraM dArakAcAryamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya vizvAmitrasya 5 dArakAcAryasya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha - mayA Arya anuttarAyAM samyak saMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi - kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo vodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanIM dadAtIti / tadvadatu me AryaH-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam / evamukte vizvAmitro dArakAcAryaH sudhanaM zreSThidArakametadavocat - ayaM kulaputra zilpAbhijJo nAma 10 zreSThidArako vodhisattvAllipijJAnaM zikSitaH / etamupasaMkramya paripRccha / eSa te nirdekSyati yathA bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, yathA pratipattavyam // 44 // Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 179 s419 47 shilpaabhijnyH| atha khala sudhanaH zreSThidArako yena zilpAbhijJo zreSThidArakastenopasaMkramya zilpAbhijJasya zreSThidArakasya pAdau zirasAbhivandya zilpAbhijJasya zreSTidArakasya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi kathaM vodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo / bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me Arya:-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // so'vocat-ahaM kulaputra zilpAbhijJAvato bodhisattvavimokSasya lAbhI / tasya me kulaputra mAtRkAM vAcayamAnasya akAramakSaraM parikIrtayato bodhisattvAnubhAvena asaMbhinna- viSayaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / rakAraM parikIrtayato'nantatalasaMbhedaM nAma 10 prajJApAramitAmukhamavakrAntam / pakAra parikIrtayato dharmadhAtutalasaMbhedaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / cakAraM parikIrtayataH samantacakravibhakticchedanaM nAma prajJApAramitAmukhamava- krAntam / nakAraM parikIrtayato'nilayapratilabdhaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / lakAraM parikIrtayato vigatAnAlayavimalaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / dakAraM parikIrtayato'vaivartyaprayogaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / vakAraM parikIrtayato vajramaNDalaM nAma 15 prajJApAramitAmukhamavakrAntam / DakAraM parikIrtayataH samantacakraM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / sakAraM parikIrtayataH sAgaragarbha nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / vakAraM parikIrtayataH samantavirUDhaviThapanaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / takAraM parikIrtayato jyotirmaNDalaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / yakAraM parikIrtayataH saMbhedakUTaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / STakAraM parikIrtayataH samantadAhaprazamanaprabhAsaM nAma prajJApAra- 20 mitAmukhamavakrAntam / kakAraM parikIrtayato'saMbhinnamegha nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / SakAraM parikIrtayato abhimukhapravarSaNapralambaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / makAraM parikIrtayato mahAvegavicitravegazikharaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / gakAraM parikIrtayataH samantatalaviThapanaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / thakAraM parikIrtayataH tathatAsaMbhedagarbha nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / jakAraM parikIrtayato jagatsaMsAravizuddhivigAhanaM 25 nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / khakAraM parikIrtayataH sarvabuddhasmRtivyUhaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / dhakAraM parikIrtayato dharmamaNDalavicAravicayaM nAma prajJApAramitAmukha-. mavakrAntam / zakAra parikIrtayataH sarvabuddhAnuzAsanIcakrarocaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / khakAra parikIrtayato'bhisaMskArahetubhUmijJAnagarbha nAma prjnyaapaarmitaamukhmvkraantm| kSakAraM parikIrtayataH karmanizAntasAgarakozavicayaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / 30 stakAraM parikIrtayataH sarvaklezavikiraNavizuddhiprabhaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / akAra parikIrtayato lokasaMbhavavijJaptimukhaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / thakAraM parikIrtayataH saMsArapraticakrajJAnamaNDalaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / bhakAraM parikIrtayataH sarva gaNDa.45 8450 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gnnddvyuuhsuutrm| [47.0bhavanamaNDalavijJaptivyUhaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / chakAraM parikIrtayata upacayagarbhaprayogaM cAritracchatramaNDalabhedaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / smakAraM parikIrtayataH savarvaddhadazarnadigabhimukhAvarta nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / hakAraM parikIrtayataH sarvasattvAbhavyAvalokanabalasaMjAtagarbha nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / sakAraM parikIrtayataH 5 sarvaguNasAgarapratipattyavatAravigAhanaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / dhakAraM parikIrtayataH sarvadharmameghasaMdhAraNadRDhasAgaragarbha nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / ThakAraM parikIrtayataH sarvavuddhapraNidhAnadigabhimukhagamanaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / NakAraM parikIrtayataH cakrAkSarAkArakoTivacanaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / phakAraM parikIrtayataH sarvasattvaparipAkakoTIgatamaNDalaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / skakAraM parikIrtayato bhUmigarbhA10 saGgapratisaMvitprabhAcakraspharaNaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / syakAra parikIrtayataH sarvabuddhadharmanirdezaviSayaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / zvakAraM parikIrtayataH sattvagaganadharmaghananigarjitanirnAdaspharaNaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / TakAraM parikIrtayataH sattvArthanairAtmyakAryAtyantapariniSThApradIpaM nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam / DhakAraM parikIrta yato dharmacakrasaMbhedagarbha nAma prajJApAramitAmukhamavakrAntam // 15 iti hi kulaputra mama mAtRkAM vAcayata etAni dvAcatvAriMzat prajJApAramitAmukha pramukhAnyaprameyAsaMkhyeyAni prajJApAramitAmukhAnyavakrAntAni / etasya ahaM kulaputra zilpAbhijJAvato bodhisattvavimokSasya lAbhI / etamahaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM sarvalaukikalokottarazilpasthAnapAramitAprAptAnAM bodhisattvAnAM cayAM jJAtuM guNAn vA vaktum ? yathA sarvazilpasthAnapravezeSu sarvalipisaMkhyAgaNanAnikSepapravezeSu sarvamantrauSadhividhijJAna prayogapratis sz1 20 vedheSu sarvabhUtagrahajyotiSApasmArakAkhordavetAlapratiSThAneSu sattvadhAtucikitsAbhaiSajyasaMyogaB 180 jJAneSu dhAtutantrasaMyogaprayogeSu suvarNamaNimuktAvaiDUryazaGkhazilApravAlalohitakamusAragalvakezarazrIgarbhAzmagarbhasarvaratnasaMbhavotpattigotrAkaramUlyajJAneSu udyAnatapovanagrAmanagaranigamarASTrarAjadhAnyabhinirhAreSu mRgacakrAGkavidyAsarvalakSaNanimittabhUmicAladigdAholkApAtakSemAkSemasubhikSa durbhikSasarvalaukikAvartanivartapravezeSu sarvalokottaradharmavibhaktisUcanAdinirdezapravezatattvAnugama25 jJAneSu nAstyAvaraNaM vA vimarzo vA vimatirvA saMdeho vA saMzayo vA saMmoho vA dhaMdhAyitatvaM vA vyAbAdhikaM vA avasAdanaM vA ajJAnaM vA anabhisamayo vA // gaccha kulaputra, iyamihaiva magadhaviSaye kevalake janapade vartanake nagare bhadottamA nAmopAsikA prativasati / tAmupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // 30 atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH zilpAbhijJasya zreSThidArakasya pAdau zirasAbhivandha zilpAbhijJaM zreSThidArakamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya zilpAbhijJasya zreSThidArakasyAntikAtprakrAntaH // 45 // 1BdegvicayaM. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 bhdrottmaa| atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena kevalake janapade vartanakaM nagaram , yena ca bhadrottamopAsikA, tenopajagAma / upetya bhadrottamAyA upAsikAyAH pAdau zirasAbhivandya bhadrottamAmupAsikAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRlya bhadrottamAyA upAsikAyAH purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arye anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca / jAnAmi-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryA bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me AryA-kathaM bodhisatvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // sA avocat-ahaM kulaputra anAlayamaNDalaM nAma dharmaparyAyaM jAnAmi dezayAmi / adhiSThAnazca me samAdhiH pratilabdhaH / na tatra samAdhau kasyaciddharmasyAdhiSThAnam / tatra 10 5 452 sarvajJatAcakSuH pravartate'dhiSThAnaM sarvajJatAzrotram / adhiSTAnaM sarvajJatAghrANam , adhiSThAnaM sarvajJatAjihvA, adhiSThAnaH sarvajJatAkAyaH, adhiSTAnaM tatra sarvajJatAmanaH pravartate, adhiSThAnA sarvajJatormiH, adhiSThAnA sarvajJatAvidyut , adhiSThAnAH sarvajJatAvegAH pravartante jagadrocanAmaNDalAH / etamahaM kulaputra, anAlayamaNDalaM dharmaparyAyaM jAnAmi / kiM mayA zakyamasaGgabodhisattvacaryA sakalA jJAtum ? gaccha kulaputra dakSiNApathe / tatra bharukacchaM nAma nagaram / tatra muktAsAro nAma hairaNyakaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khalu sudhanaH zreSThidArako bhadrottamAyA upAsikAyAH pAdau zirasAbhivandha bhadrottamAmupAsikAmanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya bhadrottamAyA 20 upAsikAyA antikAyakAntaH // 46 // 15 40 1B hairaNyikaH throughout. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 muktaasaarH| atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nupUrveNa dakSiNApathaM gatvA yena bharukacche nagare muktAsAro hairaNyakaH, tenopasaMkramya muktAsArahairaNyakasya pAdau zirasAbhivandya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi 5 kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me AryaH-kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // so'vocat-ahaM kulaputra asaGgasmRtivyUha nAma bodhisattvavimokSaM jAnAmi / apratipranabdhA ca me dazasu dikSu sarvatathAgatapAdamUleSu dhrmpryessttiH| etamahaM kulaputra asaGga10 smRtivyUha bodhisattvavimokSaM jAnAmi, prajAnAmi / kiM mayA zakyaM vodhisattvAnAmacchambhitasiMhanAdanAdinAM mahApuNyajJAnapratiSThitAnAM cayA~ jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, ayamihaiva bharukacche nagare sucandro nAma gRhapatiH prativasati / tadavabhAsitamasya gRham / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // 15 atha khalu sudhanaH zreSThidArako muktAsArasya hairaNyakasya pAdau zirasAbhivandya muktA sAraM hairaNyakamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRlya punaH punaravalokya muktAsArasya hairaNyakasyAntikAtprakrAntaH // 17 // 8453 tok Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 sucndrH| atha khalu sudhanaH zreSThidArako yena sucandro gRhapatiH, tenopasaMkramya sucandrasya gRhapateH pAdau zirasAbhivandha purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi-kathaM vodhisattvena bodhimattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo vodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI / dadAtIti / tadvadatu me AryaH-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // Aha-mayA kulaputra vimalajJAnaprabho nAma bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH / etamahaM kulaputra vimalajJAnaprabhaM vodhisattvavimokSaM jAnAmi / kiM mayA zakyamapramANavimokSapratilabdhAnAM bodhisattvAnAM caryAM jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, idamihaiva dakSiNApathe rorukaM nAma nagaram / tatra ajitaseno nAma gRhapatiH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM vodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // ___ atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH sucandrasya gRhapateH pAdau zirasAbhivandha sucandraM gRhapatimanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya sucandrasya gRhapaterantikA- 15 prkraantH||48|| 10 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 181 8454 51 ajitsenH| atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nupUrveNa rorukaM nagaraM gatvA yena ajitaseno nAma gRhapatistenopasaMkramya ajitasenasya gRhapateH pAdau zirasAbhivandya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi-kathaM 5 bodhisattvena bodhisattvaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmavavAdAnuzAsanI dadAtIti / tadvadatu me AryaH-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // Aha-mayA kulaputra akSayalakSaNo nAma bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH, yasya sahapratilambhAdakSayabuddhadarzananidhAnapratilAbho bhavati / / 10 gaccha kulaputra iyamihaiva dakSiNApathe dharmagrAme zivarAmro nAma brAhmaNaH prativasati / tamupasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // atha khala sudhanaH zreSThidArako'jitasenasya gRhapateH pAdau zirasAbhivandya ajitasenaM gRhapatimanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya ajitasenasya gRhapaterantikAakrAntaH // 49 // 13 vidhAna. 2 B zivirAmo. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 shivraayH| atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nupUrveNa dharmagrAmaM gatvA yena zivarAmro brAhmaNaH, tenopasaMkramya zivarAgrasya brAhmaNasya pAdau zirasAbhivandha purataH prAJjaliH sthitvA evamAhamayA Arya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me Aryo bodhisattvAnAmava- / vAdAnuzAsanIM dadAdIti / tadvadatu me AryaH-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // so'vocat-ahaM kulaputra satyAdhiSThAnena carAmi / yena satyena satyavacanena tryadhvasu na kazcidvodhisattvo'nuttarAyAH samyaksaMvodhervivRttaH, na vivartate, na vivartiSyati, tena satyavacanAdhiSThAnena idaM ca me kArya samRdhyaviti / tanme yathAbhiprAyaM sarva samRdhyati / 10 etenAhaM kulaputra satyavacanAdhiSThAnena sarvakAryANi sAdhayAmi / etamahaM kulaputra satyAdhiSThAnaM jAnAmi / kiM mayA zakyaM satyAnuparivartanI vAkpratilabdhAnAM bodhisattvAnAM cA~ jJAtuM guNAn vA vaktum // gaccha kulaputra, iyamihaiva dakSiNApathe sumanAmukhaM nAma nagaram / tatra zrIsaMbhavo nAma dArakaH prativasati, zrImatizca nAma dArikA / tAvupasaMkramya paripRccha kathaM vodhisattvena 15 bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // ___ atha khalu sudhanaH zreSThidArako mahAdharmagauravamutpAdya zivarAgrasya brAhmaNasya pAdau zirasAbhivandha zivarAgraM brAhmaNamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaHpunaravalokya zivarAgrasya brAhmaNasyAntikAtprakrAntaH // 50 // S 455 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 zrIsaMbhavaH zrImatizca / atha khalu sudhanaH zreSThidArako'nupUrveNa sumanAmukhanagaraM gatvA yena zrIsaMbhavo dArakaH zrImatizca dArikA, tAvupakramya tayoH pAdau zirasAbhivandya purataH prAJjaliH sthitvA evamAha-mayA AryoM anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / na ca jAnAmi-kathaM 5 bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam / zrutaM ca me AryoM bodhi sattvAnAmavavAdAnuzAsanI datta iti / tadvadatAM me Ayau~-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam // ___ atha khalu zrIsaMbhavo dArakaH zrImatizca dArikA sudhanaM zreSThidArakametadavocatAm-iha AvAbhyAM kulaputra mAyAgato nAma bodhisattvavimokSaH pratilabdhaH sAkSAtkRtaH / tAvAvAM 10 kulaputra anena vimokSeNa samanvAgatau mAyAgataM sarvalokaM pazyAvo hetupratyayamAyAsaMbhUtam / mAyAgatAn sarvasattvAn vijAnIvaH / karmakkezamAyAjJAnena mAyAgataM sarvajagatpazyAvaH / avidyAbhavatRSNAmAyAsaMbhavAn mAyAgatAn sarvadharmAn pazyAvaH / anyonyapratyayamAyAnivRttaM mAyAgataM sarvatraidhAtukaM pazyAvaH abhinihatamacintyaviSayamAyAbodhiviparyAsamAyAsaMbhUtam / mAyAgatAn sarvasattvAn cyutyupapattijAtijarAmaraNazokaparidevaduHkhadaurmanasyopAyAsAn s 458 16 pazyAvaH / asadbhUtasaMkalpamAyAjanitAni mAyAjanitAni sarvakSetrANi pazyAvaH / saMjJAcitta dRSTiviparyAsamAyAbhAvadravyasaMjJAsaMmohaprabhavAn mAyAgatAn sarvazrAvakapratyekabuddhAn pazyAvaH / jJAnaprahANamAyAsaMkalpajanitAM mAyAgatAM sarvabodhisattvacaryApraNidhAnasattvaparipAkavinayaparaMparAM prajAnIvaH / mAyAni rAbhinivRttanirmitacaryAvinayamAyAkhabhAvAn mAyAgataM sarvabuddhabodhi sattvamaNDalaM pazyAvaH praNidhAnajJAnamAyAbhinirhatamacintyaviSayamAyAkhabhAvam / etamAvAM 20 kulaputra mAyAgataM bodhisattvavimokSaM prajAnIvaH / kimAvAbhyAM zakyamanantakarmamAyAviThapajAlAnugatAnAM bodhisattvAnAM caryA jJAtuM guNAn vA vaktum // ___ atha khalu zrIsaMbhavo dArakaH zrImatizca dArikA sudhanaM zreSThidArakamacintyena kuzalamUlavegena abhiSyandayitvA khaM ca vimokSaviSayaM zrAvya etadavocatAm-gaccha kulaputra, ayamihaiva dakSiNApathe samudrakaccho nAma digmukhapratyuddezaH / tatra mahAvyUhaM nAmodyAnam / 25 tatra vairocanavyUhAlaMkAragarbho nAma mAkUTAgAro bodhisattvakuzalamUlavipAkAbhinivRtto bodhisattvacetanAmanasikArasaMbhUto bodhisattvapraNidhAnasamudgato bodhisattvavazitAsamutthito bodhisattvAbhijJAnabalAbhinirmito bodhisattvopAyakauzalyasaMbhUto bodhisattvapuNyajJAnabalapariniSpanno bodhisattvamahAkaruNAsattvavinayasaMdarzano bodhisattvAdhiSThAnavyUhopacito bodhisattvAcintyavimokSavihArAlaMkAraH / tatra maitreyo nAma bodhisattvo mahAsattvaH 30 prativasati janmabhUmikAnAM manuSyANAmanugrahAya / mAtApitajJAtisaMbandhinAM paripAkAya / tatropapannAnAM sabhAgacaritAnAM sattvAnAM mahAyAnadRDhIkaraNAya / tadanyeSAmapi sattvAnAM yathAbhUmiSu kuzalamUlaparipAcanAya / khasya ca vimokSanayAvatArasya saMdarzanAya / B182 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -53.0 ] 53 zrIsaMbhavaH zrImatizca / 361 sarvatrAnugatAM ca bodhisattvopapattivazitAM prabhAvayan sarvasattvajanmasaMdarzanAbhimukhatayA ca sattvaparipAkAriJcanatAyai / sarvajagatparigrahajugupsanatayA ca vodhisattvamahAkaruNAvalodbhAvanAya / sarvaniketasthAnoccalitaM ca vodhisattvavihAramavabodhanAya / aniketa paramaM ca sarvabhavopa -- pattisaMtrAsasaMdarzanAya / tamupasaMkramya paripRccha kathaM bodhisattvena vodhisattvacaryA paripraSTavyA, kathaM bodhisattvena bodhisattvamArgaH parizodhayitavyaH, kathaM vodhisattvena vodhisattva - zikSAsu pratipattavyam, kathaM bodhisattvena bodhicittaM pratizodhayitavyam, kathaM bodhisattvena bodhisattvapraNidhAnamabhinirhartavyam, kathaM bodhisattvena vodhisattvasaMbhArAH samutthApayitavyAH, kathaM vodhisattvena bodhisattvabhUmaya AkramitavyAH, kathaM bodhisattvena bodhisattvapAramitAH paripUrayitavyAH, kathaM bodhisattvena vodhisattvakSAntayo'vataritavyAH, kathaM bodhisattvena bodhisattvapratipattiguNeSu sthAtavyam, kathaM bodhisattvena kalyANamitrANi paryupAsitavyAni / 10 tatkasya hetoH ? sa hi kulaputra maitreyo vodhisattvo'vatIrNaH sarvavodhisattvacaryAsu gatiMgataH / sarvavodhisattvacittAzayeSu so'nupraviSTaH / sarvasattvavaryAsu so'bhimukhaH sarvasattvaparipAkavinayeSu / tena paripUritAH sarvapAramitAH / supratiSThitAH sarvabodhisattva bhUmiSu / tena pratilabdhAH sarvabodhisattvakSAntayaH / so'vakrAnto bodhisattvaniyAmam / tena pratISTAni sarvavyAkaraNAni / sa vikrIDitaH sarvabodhisattvavimokSeSu / tena saMdhAritAni sarvabuddhAdhiSThAnAni / so'bhiSiktaH 15 sarvatathAgataiH sarvajJajJAnaviSayAbhiSekeNa / sa te kulaputra kalyANamitro'bhiSyandayiSyati sarvakuzalamUlAni vivardhayiSyati / bodhicittotpAdaM dRDhIkariSyati / adhyAzayadhAtumuttApayiSyati / sarvakuzalamUlAni vivardhayiSyati / bodhisattvendriyavegAn saMdarzayiSyati / anAvaraNadharmadizaM pravezayiSyati / samantabhadrabhUmyanugame nivezayiSyati / sarvabodhisattvapraNidhAnaniryANamukheSu saMvarNayiSyati / sarvavodhisattvacaryApraNidhAnaguNapariniSpattimAkhyAsyati 20 samantabhadrabodhisattvacaryA zravaNaparyAyadvAram / na ca te kulaputra ekakuzalamUlatanmayena bhavitavyaM naikadharmamukhAlokAvabhAsaparameNa naikacaryAparisaMtuSTena naikapraNidhAnAbhinirhAraparameNa naikavyAkaraNena, na niSThApratiprasrabdhena, na trikSAntyavatAraparamasaMjJinA, na SaTpAramitAparipUriprasrabdhena, na dazabhUmipratilAbhaniSThAgatena, na prAmANikabuddhakSetraparigrahaparizuddhipraNidhAnena, na pramANIkRtakalyANamitrArAgaNaparyupAsanasaMtuSTena bhavitavyam / tatkasya hetoH ? apramANAni 25 hi kulaputra bodhisattvena kuzalamUlAni samudAnetavyAni / apramANA bodhisattvasaMbhArA utthApayitavyAH / apramANA bodhicittahetavaH samArjayitavyAH / apramANA nayA : zikSitavyAH / apramANaH sattvadhAtuH parinirvApayitavyaH / apramANA sattvAzayadhAturanupraveSTavyA / apramANAni sattvendriyANi parijJAtavyAni / apramANA sattvavimuktiranuvartayitavyA / apramANAH sattvadhAtucaryA anubodhavyAH / apramANasattvavinayaH kartavyaH / apramANAH kezAnuzayAH 30 samudghATayitavyauH / apramANAni karmAvaraNAni parizodhayitavyAni / apramANAni dRSTigatAni 1 Bom. apramANAH... samudghATayitavyAH. gaNDa. 46 S 457 IS 458 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 B 183 8459 gaNDavyUhasUtram / [53.0nivartayitavyAni / apramANAzcittasaMklezA apanayitavyAH / apramANAzcittavizuddhaya utpAdayitavyAH / apramANA duHkhazalyAH samuddhArayitavyAH / apramANaH sattvatRSNArNavaH samucchoSitavyaH / apramANamavidyAndhakAraM vidhamitavyam / apramANAH parvatAH prapAtayitavyAH / apramANAni saMsAravandhanAni nirhArayitavyAni / apramANo janmasamudraH zoSayitavyaH / 5 agramANo bhavaughastaritavyaH / apramANAH sattvAH kAmapaGkasaktA abhyuddhatevyAH / apramANAsvaidhAtukapuraniruddhAH sattvA nisskraamyitvyaaH| apramANAH sattvA AryamArge pratiSThApayitavyAH / apramANA rAgadveSamohAH prazamayitavyAH / apramANA mArapAzAH samatikramayitavyAH / apramANAni mArakarmANi vinivartayitavyAni / apramANo bodhisattvAdhyAzayadhAtuH pari zodhayitavyAH / apramANA bodhisattvaprayogA vivardhayitavyAH / apramANAni bodhisattvendriyANi 10 saMjanayitavyAni / apramANA bodhisattvAdhimuktayo vizodhayitavyAH / apramANA vodhisattvasamatA avatArayitavyAH / apramANo bodhisattvacaryAvizeSo'nusatavyaH / apramANA bodhisattvaguNAH parizodhayitavyAH / apramANA bodhisattvacAritracaryAH pratipUrayitavyAH / apramANAni lokacAritrANyanuvartayitavyAni / apramANA lokAnuvartanAH saMdarzayitavyAH / apramANaM zraddhAbalaM saMjanayitavyam / apramANaM vIryabalamupastambhayitavyam / apramANaM smRtivalaM 15 parizodhayitavyam / apramANaM samAdhibalaM parizodhayitavyam / apramANaM prajJAbalamutpAdayitavyam / apramANamadhimuktibalaM dRDhIkartavyam / apramANaM puNyabalaM samupArjayitavyam / apramANaM jJAnabalaM vivardhayitavyam / apramANaM bodhisattvabalaM samutthApayitavyam / apramANaM buddhabalaM paripUrayitavyam / apramANAni dharmamukhAni pravicetavyAni / apramANA dharmadizaH praveSTavyAH / apramANAni dharmadvArANi parizodhayitavyAni / agramANA dharmAlokAH 20 saMjanayitavyAH / apramANo dharmAvabhAsaH kartavyaH / apramANA indriyavaMzA avbhaasyitvyaaH| apramANAH klezavyAdhayaH parizodhayitavyAH / apramANAni dharmabhaiSajyAni samudAnetavyAni / apramANaH klezavyAdhyAturaH sattvadhAtuH cikitsitavyaH / apramANA amRtasaMbhArAH samudAnetavyAH / apramANAni buddhakSetrANyAkramitavyAni / apramANAstathAgatAH pUjayitavyAH / apramANAni bodhisattvaparSanmaNDalAnyavagAhayitavyAni / apramANAni 25 tathAgatazAsanAni saMdhArayitavyAni / apramANAni sattvadrohiNyAni soDhavyAni / apramANA akSaNApAyapathAH samucchettavyAH / apramANAni sattvasukhAnyupasaMhartavyAni / apramANAH sattvasaMgrahAH kartavyAH / apramANAni dhAraNImukhAni parizodhayitavyAni / apramANAni praNidhAnamukhAnyabhinirhartavyAni / apramANAni mahAmaitrImahAkaruNAbalAni paribhAvayi tavyAni / apramANAni dharmaparyeSTayabhiyogAni na pratiprasambhayitavyAni / apramANAni 80 nidhyaptibalAnyanusatavyAni / apramANA abhijJAbhinirhArA utpAdayitavyAH / apramANA vidyAjJAnAlokA vizodhayitavyAH / apramANA sattvagatiranugantavyA / apramANA bhavotpattiH Som apramANA...zoSayitavyaH Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -53.0] 53 zrIsaMbhavaH zrImatizca / parigrahItavyA / apramANA kAyavibhaktiH saMdarzayitavyA / apramANA mantravibhaktiH parijJAtavyA / apramANAH sattvaicittavimAtratA anupraveSTavyAH / vistIrNo bodhisattvagocaro'nupraveSTavyaH / vipulaM bodhisattvabhavanamanuvicaritavyam / gambhIro bodhisattvavihAro vyavaloka- 460 yitavyaH / duranubodho bodhisattvavipayo'nuvoddhavyaH / durgamA bodhisattvagatirgantavyA / / durAsadA vodhisattvavegAH saMdhArayitavyAH / duravakrAmo bodhisattvaniyAmo'vakramitavyaH / / vicitrA bodhisattvacaryA anuvoddhavyA / sarvatrAnugataM vodhisattvavikurvaNaM saMdarzayitavyan / abhisaMbhinnA bodhisattvena dharmameghAH saMpratyeSTavyAH / anantamadhyaM bodhisattvacaryAjAlaM pravistaritavyam / aparyantA bodhisattvena pAramitAH paripUrayitavyAH / aprameyANi bodhisattvena vyAkaraNAni saMpratyeSTavyAni / asaMkhyeyAni bodhisattvena kSAntimugvAnyavatartavyAni / asaMkhyeyA bodhisattvena bhUmayaH parizodhayitavyAH / asamantAni bodhisattvena dharmamukhAni 10 paryavadApayitavyAni / anabhilApyAni bodhisattvena buddhakSetrANi parizodhayitavyAni / aparyantAn vodhisattvena kalpAn saMnAhaH sNnddhvyH| amApyA bodhisattvena tathAgatAH puujyitvyaaH| acintyA vodhisattvena praNidhAnAbhinirhArA abhinihrtvyaaH| saMkSiptena kulaputra sarvasattvasamoktA bodhisattvAnAM caryA sattvaparipAcanatayA / sarvakalpasamoktA sarvakalpasaMvasanatayA / sarvopapattisamoktA sarvatrajanmasaMdarzanena / sarvAdhvasamoktA trydhvjnyaanaanuvodhaay| sarvadharmasamoktA 15 tatpratipattyA / sarvakSetrasamoktA tatparizodhanena / sarvapraNidhAnasamoktA tatparipUraNatayA / sarvabuddhasamoktA tatpUjAbhinirhAreNa / sarvavodhisattvasamoktA tatpraNidhAnaikatvena / sarvakalyANamitrasamoktA bodhisattvAnAM caryA tadArAgaNatayA / / ___tasmAttarhi kulaputra na te parikheda utpAdayitavyaH kalyANamitraparimArgaNAsu / na paritRptirutpAdayitavyA kalyANamitrasaMdarzaneSu / na parituSTirApattavyA kalyANamitraparipRcchAsu / 20 nAzayo vinivartayitavyaH kalyANamitrasaMsargeSu / na prayogaH pratipratrambhayitavyaH kalyANamitragauravopasthAneSu / na vilomagrAhiNA bhavitavyaM kalyANamitrAvavAdAnuzAsanISu / na saMzaya utpAdayitavyaH kalyANamitraguNapratilAbheSu / na vicikitsA karaNIyA kalyANamitra- 5 461 niryANamukhasaMdarzaneSu / na doSotpAdanaM karaNIyaM kalyANamitropAyasaMdhilokAnuvartanapraticAreSu / na kAyacittavinivartanaM karaNIyaM kalyANamitraprasAdavivardhaneSu / tatkasya hetoH ? 25 kalyANamitrAdhInAH kulaputra bodhisattvAnAM sarvabodhisattvacaryAzravAH / kalyANamitraprabhavAH srvbodhisttvgunnprinisspttyH| kalyANamitraprabhavANi sarvabodhisattvapraNidhAnasrotAMsi / kalyANamitrajanitAni sarvabodhisattvakuzalamUlAni / kalyANamitrotthApitAH sarvabodhisattvasaMbhArAH / kalyANamitraniryAtAH sarvabodhisattvadharmamukhAlokAH / kalyANamitrasaMbhUtAH sarvabodhiniryANamukhavizuddhayaH / kalyANamitrapratibaddhAH sarvabodhisattvazikSApratipattayaH / 30 kalyANamitrapratiSThitAH sarvabodhisattvaguNadharmAH / kalyANamitramUlAH sarvabodhisattvAdhyAzaya- B 184 - khacitta. 2BdegcaryAzrayAH, Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8462 364 gaNDavyUhasUtram / [53.0parizuddhayaH / kalyANamitrasaMjAtA sarvabodhisattvacittotpAdadRDhatA / kalyANamitranetrikAH srvvodhisttvsmudrdhaarnniiprtibhaanmukhaalokaaH| kalyANamitrasaMdhAritAH sarvabodhisattvavizuddhimukhakozAH / kalyANamitrasaMjanitAH sarvabodhisattvajJAnAlokAH / kalyANamitrahastagatA sarvabodhisattvapraNidhAnavaizeSikatA / kalyANamitrapradhAna ekotIbhAvaH / kalyANamitragotrAH 5 sarvabodhisattvasamudAgamavaizeSikazraddhAH / kalyANamitrakozagatAni sarvabodhisattvaguhyasthAnAni / kalyANamitrAkarAH sarvabodhisattvadharmAkarAH / kalyANamitravivardhitAH sarvabodhisattvendriyavegAkurAH / kalyANamitravivardhitAH sarvabodhisattvajJAnasAgarAH / kalyANamitrapratipAlitAH srvbodhisttvnidhaankoshaaH| kalyANamitrarakSitAH srvbodhisttvpunnyopcyaaH| kalyANamitrajanitAH sarvabodhisattvajanmavizuddhayaH / kalyANamitramukhAgatAH sarvabodhisattvadharmameghAH / 10 kalyANamitrakoSThagatAH sarvabodhisattvaniryANapathapravezAH / kalyANamitrArAdhanapratilabdhA sarvabuddhabodhiH / kalyANamitrasaMgRhItAH sarvabodhisattvacaryAH / kalyANamitrokSyotitAH sarvabodhisatvaguNodbhAvanAH / kalyANamitrasaMdarzitAH srvbodhisttvdignugmaaH| kalyANamitrasaMvarNitA sarvabodhisattvacittAdhyAzayamahAtmatA / kalyANamitrasaMbhUtaM bodhisattvAnAM mahAmaitrIbalam / kalyANamitrasaMjanitaM bodhisattvAnAM mahAkaruNAvalam / kalyANamitrasaMgRhItAni sarvabodhi15 sattvAdhipatyAni / kalyANamitrasaMjanitAni sarvavodhyaGgAni / kalyANamitrasaMbhavAH sarvabodhi sttvhitopsNhaaraaH| kalyANamitrasaMdhAritAH kulaputra bodhisattvA na patanti durgatiSu / kalyANamitraparigRhItA vodhisattvA na nivartante mahAyAnAt / kalyANamitrasamanvAhatA bodhisattvA nAtikrAmanti bodhisattvazikSAm / kalyANamitrakhArakSitA bodhisattvA na gacchanti pApamitravazam / kalyANamitraparipAlitA bodhisattvA na parihIyante bodhisattva20 dharmebhyaH / kalyANamitrasaMgRhItA bodhisattvA atikrAmanti pRthagjanabhUmim / kalyANamitrAnuzikSitA bodhisattvA nAvakrAmanti zrAvakapratyekabuddhanipAtam / kalyANamitrapraticchannA bodhisattvA abhyudgatA bhavanti lokAt / kalyANamitrasaMvardhitA bodhisattvA anupaliptA bhavanti lokadharmaiH / kalyANamitraparyupAsitA bodhisattvA asaMpramoSacAriNo bhavanti sarvacaryAsu / kalyANamitrotthApitA bodhisattvA na nivartante sarvArambhebhyaH / kalyANamitra26 parigRhItA bodhisattvA durdharSA bhavanti karmaklezaiH / kalyANamitrabalopastabdhA bodhisattvA anavamI bhavanti sarvamAraiH / kalyANamitropanizrayavihAriNo bodhisattvAM vivardhante sarvabodhyaGgaiH / tatkasya hetoH ? vizodhakAni kulaputra kalyANamitrANyAvaraNIyAnAM vinivartakAni / kalyANamitrANyapAyebhyaH saMbodhanAni / kalyANamitrANyakaraNIyAnAM saMnivArakAni pramAdasthAnebhyaH / vidhamitAro'vidyAndhakArasya / nirdArayitAro dRSTibandhanAnAm / niSkAma30 yitAraH saMsArAt / utkhATayitAro lokaniketAt / nirmocayitAro mArapAzebhyaH / samALahayitAro duHzalyAnAm / parimocayitAraH ajJAnagahanAt / samatikrAmayitAro dRSTikAntArAt / uttArayitAro bhavaudhebhyaH / uddhartAraH kAmapaGkAt / vinivartayitAraH Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 53.0 ] 53 zrIsaMbhavaH zrImatizca / 315 kumArgAt / saMdarzayitAro vodhisattvamArgasya / niyojayitAro vodhisattvasamAdAnena / pratiSThApayitAraH pratipattiSu / praNetAraH sarvajJatAgamanadizam / vizodhayitAraH prAcakSupaH / vivardhayitAro bodhicittasya / saMjanayitAro mahAkaruNAyAH / AkhyAtAraH caryAyAH / avavAditAraH pAramitAsu / pratiyApayitAraH bhUmipu | vibhajitAraH kSAntInAn / saMbhAvayitAraH sarvakuzalamUlAnAm / utthApayitAraH sarvasaMbhArANAm / dAtAraH sarvavodhisattvaguNAnAm / saMprApayitAraH sarvabuddhapAdamUleSu / saMdarzayitAraH sarvaguNepu / samAdApayitAraH artheSu / samuttejayitAraH pratipattiSu / nidarzayitAro niryANamukhAnAm / ArakSitAraH prnnaashpthebhyH| atrabhAsayitAro dharmAlokamukhAnAm | abhipravarSayitAro dharmazravaNameghAnAm / nAzayitAraH sarvaklezAnAm / vinivartayitAraH sarvadRSTikRtAnAm / nivezayitAraH sarvabuddhadharmeSu // api ca kulaputra mAtRbhUtAni kalyANamitrANi vuddhakuleSu janayitrINi / pitR - 10 bhUtAni kalyANamitrANi vipulahitopasaMharaNatayA / dhAtrIbhUtAni kalyANamitrANi sarvapApArakSaNatayA / AcAryabhUtAni kalyANamitrANi vodhisattvazikSAnubodhanatayA / daizikabhUtAni kalyANamitrANi pAramitAmArgAvataraNatayA / vaidyabhUtAni kalyANamitrANi kezavyAdhiparimocanatayA / himavatparvatabhUtAni kalyANamitrANi jJAnauSadhivivardhanatayA / zUrabhUtAni kalyANamitrANi sarvabhayArakSaNatayA / dAzabhUtAni kalyANamitrANi saMbhAramahau ghottaraNatayA / 15 karNadhArabhUtAni kalyANamitrANi sarvajJajJAnaratnadvIpasaMprApaNatayA // tasmAttarhi kulaputra evaM manasikArAt pratiprasrabdhena kalyANamitrANyupasaMkramitavyAni pRthivIsamacittena sarvabhAravahanApariNamanatayA / vajrasamacittenAbhedyAzayatayA / cakravAlasamacittena sarvaduHkhAsaMpravedhanatayA / samacittena yatheSTAjJAkaraNatayA / ziSyasamacittena sarvAjJAvilomanatayA / lokadAsasamacittena sarvakarmasamAdAnAvijugupsanatayA / 50 dhAtrI samacittena sarvakzAparitamanatayA / bhRtyasamacittena kiMkaraNIpradakSiNagrAhatayA / rajopaharaNasamacittena mAnAtimAnavivarjanatayA / pUrNacandrasamacittena kAlAkAlAnAmAvamanatayA / AjAneyAzvasamacittena sarvakhaTukatAvivarjanatayA / yAnasamacittena gurubhAravahana - tayA / nAgasamacittena dAntAjAneyacittatayA / zailasamacittena acalAkampyatayA / zvasamacittena akrodhanatayAM / caNDAlakumArakasamacittena nirmAnanirahaMkAratayA / chinna- 25 viSANarSabhasamacittena sarvadarpavigatena / antevAsisamacittenAnatimAnatayA / nausamacittena gamanAgamanAparikhinnatayA / setusaMkramacittena kalyANamitrAjJottaraNatayA / suputrasamacittena kalyANamitramukhodIkSaNatayA / rAjakumArasamacittena dharmarAjAjJAprativahanatayA // Atmani ca te kulaputra AturasaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu vaidyasaMjJA, anuzAsanISu bhaiSajyasaMjJA, pratipattiSu vyAdhinirghAtanasaMjJA / Atmani ca te kulaputra adhvagata - 90 saMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu daizikasaMjJotpAdayitavyA, anuzAsanISu mArgasaMjJA, prati 1 Bom. kalyANa... kalyANamitrANi. S 463 B 185 S464 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1465 gaNDavyUhasUtram / [53.0pattiSu kSetradiggamanasaMjJotpAdayitavyA / Atmani ca te kulaputra pAragasaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu nAvikasaMjJA, anuzAsanISu tIrthasaMjJA, pratipattiSu nausaMjJotpAdayitavyA / Atmani ca te kulaputra karSakasaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu bhujagendrasaMjJA, anuzAsanISu varSasaMjJA, pratipattiSu zasyaniSpattisaMjJotpAdayitavyA / Atmani ca te 5 kulaputra daridrasaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu vaizravaNasaMjJA, anuzAsanISu dhanasaMjJA, pratipattiSu dAridyApanayanasaMjJotpAdayitavyA / Atmani ca te kulaputra antevAsikasaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSvAcAryasaMjJA, anuzAsanISu zilpasaMjJA, prtipttissvdhigmnsNjnyotpaadyitvyaa| Atmani ca te kulaputra abhIrusaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu zUrasaMjJA, anuzAsanISu praharaNasaMjJA, pratipattiSu zatrunirghAtanasaMjJotpAdayitavyA / Atmani ca te 10 kulaputra vaNiksaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu karNadhArasaMjJA, anuzAsanISu ratnasaMjJA, pratipattiSu ratnagrahaNasaMjJotpAdayitavyA / Atmani ca te kulaputra satputrasaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu mAtApitRsaMjJA, anuzAsanIpu kulavRttisaMjJA, pratipattiSu vRttyavipraNAzasaMjJotpAdayitavyA / Atmani ca te kulaputra rAjakumArasaMjJotpAdayitavyA, kalyANamitreSu dharma rAjAgrAmAtyasaMjJA, anuzAsanISu rAjazikSA, pratipattiSu jJAnarAjamakuTAlaMkAradharmapaTTaziro15 vandhanadharmarAjanagaravyavalokanasaMjJotpAdayitavyA / evaM cittasaMjJAmanasikAraparibhAvitena kulaputra kalyANamitrANyupasaMkramitavyAni / tatkasya hetoH ? evaM kalyANamitrAdhyAzayaparizuddhA hi kulaputra bodhisattvAH kalyANamitrAjJAsu pratipadyamAnA vivardhante sarvakuzalamUlaiH himavatsaMnizritA iva tRNagulmauSadhivanaspatayaH / bhAjanIbhavanti sarvabuddhadharmANAM mahAsAgara iva jalasya / AkarIbhavanti sarvaguNAnAM mahAsamudra iva ratnAnAm / uttApayanti bodhi20 cittaM suvarNamivAgnisaMtApe / abhyudgatA bhavanti lokAt , sumeruriva sAgarAt / anupaliptA bhavanti lokadharmeM:, padmamiva jalena / saMvasanti sarvaduzcaritaiH, mahAsAgara iva pUtikuNapena / vivardhante zukladharmaiH, candra iva zuklapakSe / avabhAsayanti dharmadhAtuM sUrya iva jambudvIpam / pravardhayanti bodhisattvapraNidhAnazarIrANi kumArakA iva mAtRpitRnizritAH / saMkSiptena kulaputra kalyANamitrAnuzAsanISu pratipannA bodhisattvA dazAnabhilApyaguNakoTIniyutazata25 sahasrANi pratigRhNanti / dazAdhyAzayakoTIniyutazatasahasrANi parizodhayanti / daza bodhi sattvendriyakoTIniyutazatasahasrANi vivardhayanti / dazAdhiSThAnakoTIniyutazatasahasrANi vizodhayanti / caraNIyadharmAsaMkhyeyazatasahasrANi parizodhayanti / daza mArAsaMkhyeyazatasahasrANi samatikAmanti / daza dharmamukhadvArAsaMkhyeyazatasahasrANi prativasanti / dazasaMbhAravizuddhimukhAsaMkhyeyakoTIniyutazatasahasrANi paripUrayanti / daza caryAsaMkhyeyazatasahasrANi paripUra30 yanti / daza caryAsaMkhyeyazatasahasrANi paryavadApayanti / daza mahApraNidhAnAsaMkhyeyazatasahasrANyabhinirharanti / saMkSiptena kulaputra sarvabodhisattvacaryAH sarvabodhisattvapAramitAH sarvabodhisattvabhUmayaH sarvabodhisattvasamAdhimukhAni sarvabodhisattvAbhijJAjJAnavikurvitAni sarvabodhi 8466 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -53..] 53 zrIsaMbhavaH zrImatizca 367 sattvadhAraNIpratibhAnAlokAH, sarvavodhisattvapariNamanAjJAnAbhijJApramANatAH, sarvabodhisattvapraNidhAnAbhinirhArAH, sarvavuddhadharmapratilambhapariniSpattayaH kalyANamitrAdhInAH kalyANamitranUlAH kalyANamitraprabhavAH kalyANamitrayonikAH kalyANamitrAyadvArAH kalyANamitrasaMjAtAH kalyANamitrasaMvardhitAH kalyANamitrapratiSThAnAH kalyANamitrahetukAH kalyANamitraprabhUtAH // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH imAmevaMrUpAM kalyANamitraguNavarNAnuzAsanI - bodhisattvacaryApramANatAM buddhadharmavistIrNatAM ca zrutvA tuSTa udagra AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAtaH zrIsaMbhavasya dArakasya zrImatyAzca dArikAyAH pAdau zirasAbhivandha zrIsaMbhavaM dArakaM zrImatI dArikAM ca anekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya zrIsaMbhavasya dArakasya zrImatyAzca dArikAyA antikAtprakrAntaH // 51 / / 52 // B 156 Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8467 54 maitreyH| atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH kalyANamitrAnuzAsanyabhiSyanditacitto yena samudrakaccho janapadastenopasaMkrAntaH tAmeva bodhisattvacaryAnuzAsanImanuvicintayan , samyakcaryAniHsamarthapUrvAntakoTIgatakAyapraNAmasamanvAhoraNa kAyabalaM dRDhIkurvANaH, pUrvAntakoTIgatakAyacittapari5 zuddhiniSkAraNasaMsArikacittapracArasamanvAhAraNa cittamanasikAraM gRhNan , pUrvAntakoTyasatkarmalaukikakAryaprayuktaH niSprayojanapariSyandasamanvAhAraNa pratyutpannaprayojanamahAsAmarthyaM vicintayan, pUrvAntabhUtaparikalpasamutthitavitathasaMkalpasaMdarzitamanasikArasamanvAhAreNa sarvabodhisattvacaryAsamyaksaMkalpAbhisaMskAravalaM samutthApayan , atItAtmabhAvAtmArthaprayogArambhaviSamatAsamanvAhAreNa sarvasattvArthArambhavaizeSikatayA adhyAzayavalaM dRDhIkurvANaH, atItakAyaparyeSTisamu10 dAcArAkhAdatAsamanvAhAreNa sarvavuddhadharmApratilambhaprayogamahAzvAsapratilambhena indriyavegAn vivardhayamAnaH, atItAdhvaviparyAsasaMprayuktamithyAmayayogaprayogasamanvAhAreNa pratyutpannAdhvasamyaksaMdarzanAviparyAsasaMprayuktena bodhisattvapraNidhAnena saMtatiM parizodhayan , pUrvAntagatavIryArambhakAryApariniSpannasamanvAhAreNa pratyutpannasarvavuddhadharmasamudAgamapratyupasthAnena mahAvIryArambhavikrameNa kAyacittasaMpragrahaM janayan, pUrvAntakoTIpaJcagalyapAyanikSiptAtmabhAvanirupaNAkhyanirupajIvya15 samucchrAyamaparAntakoTIgatakalpaparigrahaprayuktasya samanvAhAreNa sarvabuddhadharmotthApakasarvajagadupa jIvyasarvakalyANasamarthAtmabhAvaparigraheNa vipulaprItiprAmodyavegAn vivardhayamAnaH, pratyutpannajanmAbhinirvRttaM jarAvyAdhimaraNazokakarabhUtaM saMyogaviyoganidhAnabhUtaM samucchrayamaparAntakoTIgatakalpavodhisattvacaryAcaraNaprayuktasya sattvaparipAcanabuddhadharmaparigrahaprayuktasya tathAgatadarzanasarva kSetrAnucaraNasarvadharmabhANakopasthAnasarvatathAgatazAsanasaMdhAraNaprayuktasyasarvadharmaparyeSTisahAyabhUtasya 20 sarvakalyANamitradarzanasarvabuddhadharmasamudAnayanaprayuktasya bodhisattvapraNidhAnazarIrasya hetupratyayabhUtamavalokya acintyakuzalamUlendriyavegAn vivrdhymaanH| evaMcittaH evaMmanasikAraH evaMyonizaHprayuktaHsarvabodhisattvagrasAdasamAropitayA zraddhayA sarvabodhisattvAzayasamAropitena premNA sarvabodhisattvAzayasamAropitena gauraveNa sarvabodhisattvendriyaprasAdasamAropitena citrIkAraNa sarvabodhisattvazAkhyadhimuktisamutthitairindriyaprasAdavegaiH sarvabodhisattvagauravaniryAtena cittaprasA25 dena sarvabodhisattvazraddhAsamutthitaiH kuzalamUlasaMbhAraiH, sarvavodhisattvAbhisaMskArasamutthitAbhiH pUjAvimAtratAbhiH, sarvabodhisattvasamairAzrayaiH kRtAJjalipuTaiH sarvajagaccharIrasaMbhavAbhizcakSurvimAtratAvalokanatAbhiH, sarvajagatsaMjJAjagatsamAropitAbhiH sarvabodhisattvakharAGgavizuddhisamutthitavarNodAhAravyUhAbhinihoraiH, pUrvAntapratyutpannakoTIgatasarvabodhisattvAdhiSThAnaparipUrNena tathAgatavihArA bhimukhIbhAvagatena saMjJAgatena sarvatrAnugatena tathAgatabodhisattvavikurvaNAsaMbodhena ekavAlapathAS 488_30 vyatiriktaina sarvabuddhabodhisattvakAyaspharaNAnugatena sarvabodhisattvacakSuSpathaparizuddhisamAropitA bhijJAjJAnAlokavijJaptibhiH, sarvadigjAlasaMbhedAnugatena manaAyatanena dharmadhAtutalabhedaspharaNena praNidhyaminiribalena AkAzadhAtuparamaparyavasAnena sarvatrAnugatena tryadhvAsaMbhinnena apratipra Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54.0 ] 54 maitreyaH 1 dhena sarvadharmAvatAramukhena sarvakalyANamitrAnuzAsanyavabhAsadikprasRtena zraddhAdhimuktipravezabalena / iti hi sudhanaH zreSThidArakaH evaM gauravacitrIkArapUjAstavapraNipAtodIkSamANAdhiSThAnapraNidhAnasaMjJAnugatamAnasaH evamapramANajJAnagocara bhUmiprasRtena jJAnacakSuSA vairocanavyUhAlaMkAragarbhasya mahAkUTAgArasya purastAdvAramUle sarvazarIreNa praNipatitaH / sa imamevaMrUpamabhinirhAraprayogaM muhUrtaM vicArya adhimuktizraddhAsamutthitena adhyAzayapraNidhyabhinirdhAravalena apratiprasrabdhamAtmAnamadhyatiSThat sarvatathAgatapAdamUleSu, evaM sarvavodhisaMmukhIbhAveSu sarvakalyANamitrabhavaneSu sarvatathAgatacaityeSu sarvatathAgatavigraheSu sarvabodhisattveSu sarvavuddhAtrAseSu sarvadharmaratnasthAneSu sarvazrAvakapratyekabuddhAzrayacaityasaMmukhIbhAveSu sarvAryagaNadakSiNIyagurumAtApitRparyanteSu apratiprasrabdhamAtmAnamadhyatiSThat sarvajagatkAyasaMmukhIbhAveSu sarvatrAnugatena jJAnazarIrAsaMbhedanayapravezAnugatena saMjJAdhiSThAnajJAnamanasikAreNa / yathA ca vairocanavyUhAlaMkAragarbhasya mahAkUTAgArasya purastAt, 10 evaM pUrvaparikIrtiteSu sarvArambaNeSu sarvadharmadhAtuspharaNaM praNipAtamadhyatiSThat / evamaparAntakoTIgatAn kalpAnapratiprasrabdhamadhiSThAya AkAzadhAtuparyantapramANasamatayA dharmadhAtvanAvaraNasamatayA sarvatrAnugata bhUta koTIsamatayA tathAgatAvikalpasamatayA chAyAgatajJAnasaMjJAspharaNatayA svapnasama - vicArasamatayA pratibhAsasamasarvalokajagadvijJaptisamatayA pratizrutkAsamahetupratyayasamutthAnasamatayA anutpAdasamatayA saMbhavavibhavasamatayA abhAvasamapratyayapratItyAvartanasamatayA yathAkarma- 15 samutthitaM vipAkamadhimucyamAno yathAhetusamutthitaM phalamadhimucyamAno yathopacayasamutthitAM sarvakriyAmadhimucyamAnaH zraddhAsamutthitaM sarvatathAgatotpAdamadhimucyamAno yathAdhimuktisamutthitAni sarvabuddhapUjAnirmANAnyadhimucyamAno gauravasamutthitAni sarvatathAgatanirmANAnyadhimucyamAnaH kuzalamUlopacayasamutthitAM sarvabuddhadharmatAmadhimucyamAnaH prajJopAyasamutthitAn sarvamanomayavyUhopacayAnadhimucyamAnaH praNidhisamutthitAn sarvabuddhadharmAnadhimucyamAnaH pariNAma nAsamutthitAn 20 sarvabodhisattvacaryAsarvajJatAviSayadharmadhAtuviThapanaspharaNAlaMkAravyUhAna dhimucyamAnaH ucchedasaMjJAvigatena pariNAmanAjJAnena zAzvatasaMjJAvibhUtena anutpAdajJAnena hetukriyAdRSTivigatena samyak - kriyAdRSTivigatena samakriyAdRSTivigatena samakriyAvatArahetUpacayajJAnena, viparyAsadRSTivigatena aparapratyayajJAnena, AtmaparasaMjJAdRSTivigatena pratItyAvatArajJAnena, antagrAhadRSTivigatena anantamadhyadharmadhAtupravezajJAnena, saMkrAntidRSTivigatena pratiSThAsamatAbhinirvRttijJAnena, bhava- 25 vibhavadRSTivigatena anutpAdanirodhajJAnena, sarvadRSTivigatena zUnyatAnutpAdajJAnena, anaizvaryadharmatA pratibaddhena praNidhyabhinirhArajJAnabalena sarvanimittasaMjJApanItena animittakoTImukhajJAnena bIjAGkuravinAzadharmatayA mudrApratimudrAsamutthAnasamadharmatayA pratibimbadarzanasamadharmatayA pratizrutkAsamarutaghoSavijJaptidharmatayA svapnasamavicAravijJaptidharmatayA pratibhAsadarzanasamadharmatayA mAyAgatasamakarmasamutthAnadharmatayA cittArUpilokotthApanadharmatayA yathApratyayahetUpacayaphala - 30 dharmatayA, yathAkarmopacayavipAkasamadharmatayA upAyakauzalyaviThapanadharmatayA dharmAdharmasamatisamatAbhiSyanditadharmatayA / evaM jJAnapravezAbhirnirhRtena saMjJAmanasikAreNa sudhanaH zreSThidArako 1 B nirdhUtena. gaNDa, 47 369 B 187 S 469 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 470 8 471 B 188 270 gaNDavyUha sUtram / [ 54.0 vairocanavyUhAlaMkAragarbhasya mahAkUTAgArasya purastAt praNipAtitaH / suciramatinamayya acintyakuzalamUlavegAbhiSyanditasaMtAnaH prahlAditakAyacittaH tataH kUTAgAradvAramUlAdutthAya muhUrtamanimiSAbhyAM netrAbhyAM vairocanavyUhAlaMkAragarbhaM mahAkUTAgAraM saMprekSya kRtAJjalipuTosnekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya evaMsaMjJAmanasikArasaMpreSitacitto vAcamabhASata - ayaM sa 5 zUnyatAnimittApraNihitavihAravihAriNAmAvAsaH / ayaM sa srvdhrmaaviklpvihaarvihaarinnaamaavaasH| dharmadhAtvasaMbhedavihAravihAriNAM sattvadhAttvanupalambhavihAravihAriNAM sarvadharmAnutpAdavihAravihAriNAM sarvalokAniketavihAravihAriNAM sarvajagadAlayAnilayavihAravihAriNAM sarvAvasiJcitavihAravihAriNAM sarvApAzrayAnizritavihAravihAriNAM sarvasamucchrayAnizritabihAravihAriNAM sarvaklezasaMjJAgatavidhUtavihAravihAriNAM sarvadharmAsvabhAvavihAravihAriNAM sarvakalpa - 10 vikalpAvikalpavihAravihAriNAM sarvasaMjJAcittamanoviviktavihAravihAriNAM sarvasaMjJAnAyUhaniryUhabihAravihAriNAM gambhIraprajJApAramitApravezavihAravihAriNAM samantamukhadharmadhAtuspharaNopAyavihAravihAriNAM samantaklezazAntopAyavihAravihAriNAM sarvadRSTitRSNAmAnaprahINaprajJottaravihAriNAM sarvadhyAnavimokSasamAdhisamApattyabhijJAvidyotpAda vikrIDita vihAravihAriNAM sarvabodhisattvasamAdhigocara bhAvanAvihAravihAriNAmayaM sarvabuddhapAdamUlopanizritavihAravihAriNAmAvAsaH 15 ye te ekakalpa sarvakalpa sarvakalpaikakalpAnupravezavihAravihAriNaH / ye te eka kSetrasarvakSetraikakSetrAsaMbhedavihAravihAriNaH / ye te ekadharma sarvadharma sarvadharmaika dharmAvirodhavihAravihAriNaH / ye te ekasattvasarvasattvaikasattvAnAnAtvavihAravihAriNaH / ye te ekabuddhasarvabuddhasarvabuddhakabuddhAdvayavihAravihAriNaH / ye te sarvArthaikakSaNapravezavihAravihAriNaH / ye te sarvakSetraikacittotpAdagamanavihAravihAriNaH / ye te sarvasattvabhavanapratibhAsavihAravihAriNaH / ye te sarvalokahita20 sukhacittavihAravihAriNaH / ye te sarvasvAdhInapratilambhavihAravihAriNa:, teSAmayaM vihAraH / ye te lokani ketoJcalitAzca sarvajagadbhavaneSu saMdRzyante sarvasattvaparipAcanAya / ye te sarvakSetrAnizritAzca sarvakSetreSu ca anuvicaranti tathAgatapUjAkarmaNe / ye te sarvakSetrANi ca anuvicaranti sarvabuddhakSetravyUhaparigrahaNatAyai, na ca sthAnAdvicaranti / ye te sarvatathAgatapAdamUlagatAzca buddhasaMjJAbhinivezavigatAzca / ye te sarvakalyANamitropanizrayavihAravihAriNazca na caiSAM sarvajagati samasamo'sti 25 jJAnena / ye te sarvamAra bhavanavihAravihAriNazca kAmaguNarativiprayuktAzca / ye te sarvasaMjJAgatapravezavihAravihAriNazca sarvasaMjJAgatavidhUtamAnasAzca / ye te sarvajagaccharIrAnugatakAyAzca na cAtmasattvadvayavihAriNaH / ye te sarvalokadhAtvantargatakAyA na ca dharmadhAtusaMbhedavihAriNaH / ye te sarvAnAgatakalpavAsapraNidhAnAzca na ca dIrgha hrasvakalpasaMjJAgatavihAravihAriNaH / kAlapAzca na calanti, sarvalokadhAtuSu ca saMdRzyante teSAmayaM durAsadadharma30 diganupravezavihAravihAriNAM durAjJeyavihAravihAriNAM gambhIravihAravihAriNAm advayavihAravihAriNAm alakSaNavihAravihAriNAM niHpratipakSavihAravihAriNAm anupalambhavihAravihA / ye 1 B om. teSAmarthaM bihAra:. Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54.0] 54 maitreyH| riNAM niSprapaJcavihAravihAriNAM mahAmaitrImahAkaruNAvihAravihAriNAM sarvazrAvakapratyekabuddhaduravagAhavihAravihAriNAM sarvamAraviSayasamatikrAntavihAravihAriNAM sarvalokaviSayAnupaliptavihAravihAriNAM sarvabodhisattvapAramitAvihAravihAriNAM sarvavuddhavihArAnukUlavihAravihAriNAmayaM vihAraH / ye te sarvanimittApagatavihAriNazca, na ca zrAvakaniyAmamavakrAmanti / ye te sarvadharmAnutpAdavihAravihAriNazca, na ca anutpAdadharmatAyAM patanti / ye te'zubhAvihAravihA- 6 riNazca, na ca rAgavirAgadharmatAM sAkSAtkurvanti, na ca rAgadharmaH sArdhaM saMvasanti |ye te maitrIvihAravihAriNazca, na ca dossmlopgtcittaaH| pratItyasamutpAdavihAravihAriNazca atyantAsaMmUDhAzca sarvadharmeSu / ye te caturthyAnavihAriNazca, na ca dhyAnavazenopapadyante / ye te caturapramANavihAravihAriNazca, na ca rUpadhAtugatiM gacchanti sarvasattvaparipAcanArtham / ye te caturArUpyasamApattivihAravihAriNazca, na cArUpyadhAtugatiM gacchanti mahAkaruNAparigRhItatvAt / ye te 10 zamathavipazyanAvihAravihAriNazca, na cAtmanA vidyAvimuktiM sAkSAtkurvanti sarvasattvaparipAkAya / ye te mahopekSAvihAravihAriNazca, na ca sattvadhAtuM parityajanti / ye te zUnyatAvihAravihAriNazca, na ca dRSTigatasaMnizritAH / ye te AnimittagocarAzca nimittacaritasattvanayAbhimuktAzca / ye te sarvapraNidhAnavigatAzca bodhisattvapraNidhAnavyavacchinnAzca / ye te sarvakarmaklezavazavArtinazca, sattvaparipAkAya ca karmakkezavazAnugAH saMdRzyante / ye te cyutyupapattipari-168472 jJAtAvinazca, janmacyutimaraNaM ca saMdarzayanti / ye te sarvagativyativRttAzca, sarvagatiSu ca gacchanti sarvavinayavazena / ye te maitrIvihAriNazca, na kacidanunayavihAriNaH / ye te karuNAvihAriNazca, na kacidanusaMzayadarzanavihAriNaH / yete muditAvihAriNazca nityodvignAzca duHkhitasarvavyavalokanatayA / ye te upekSAvihAriNazca parakAryeSu / ye te navAnupUrvavihArasamApattivihAriNazca, na kaamdhaatuuppttivijugupskaaH| ye te sarvopapattyanizritavihAriNazca, 20 na ca bhUtakoTIsAkSAtkaraNavihAriNaH / ye te trivimokSavihAriNazca, na ca zrAvakavimuktisparzavihAriNaH / ye te caturAryasatyavyavalokanavihAriNazca, na ca phlsaakssaatkrnnvihaarinnH| ye te gambhIrapratItyasamutpAdavyupaparIkSaNavihAriNazca, na cAtyantanipatanavihAriNaH / ye te AryASTAGgamArgabhAvanAvihAriNazca, na cAtyantaniryANavihAriNaH / ye te pRthagjanabhUmisamatikrAntavihAriNazca, na ca zrAvakapratyekabuddhabhUmipatanavihAriNaH / ye te paJcopAdAna-25 . skandhaparijJAnavihAriNazca, na cAtyantaskandhanirodhavihAriNaH / ye te caturmArapathasamatikrAntavihAriNazca, na ca mArakalpanavihAriNaH / ye te SaDAyatanasamatikrAntavihAriNazca, na caatyntaanbhinirvRttivihaarinnH| ye te tathatAvihAriNazca, na ca bhUtakoTyAyatanavihAriNaH / ye te sarvayAnaniryANasaMdarzanavihAriNazca, na ca mahAyAnacyavanavihAriNaH, teSAmayaM sarvaguNavihAriNAM vihaarH|| atha khalu sudhanaH zreSThidArakastasyAM velAyAmimA gAthA abhASata iha so mahAkaruNa lAmi vizuddhabuddhi maitreya maitraziri lokhitaabhiyuktH| . Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8473 S 474 5 To 372 15. 20 25 30 gaNDavyUha sUtram / abhiSeka bhUmisthita jyeSTasuto jinAnAM viharAti buddhaviSayaM anucintayantaH // 1 // sarveSa co jinasutAna mahAyazAnAM mahAjJAnagocara vimokSapratiSThitAnAm / dharmadhAtu vicaranti asajjamAnA AvAsu teSamayamapratipudgalAnAm // 2 // damadAnazIlakSamavIryabalodgatAnAM dhyAnairabhijJabalapAragatiMgatAnAm / prajJA upAya praNidhAnavalasthitAnAM mahAyAna pAramigatAnamayaM vihAraH // 3 // eSo asaGgamatinAM vipulAzayAnAM AkAzagocararatAnamanizritAnAm / sarvatriyadhvaspharaNAnamanAvRtAnAM AvAsu sarvabhavabhAvavibhAvitAnAm // 4 // sarvadharmaanutpAdanayapraviSTA vimRzanti dharmaprakRtiM gaganasvabhAvAm / karoti na kacigagane va pakSI teSAM vihAra ayu jJAnavizAradAnAm // 5 // rAgadoSamatha mohasvabhAva jJAtvA saMkalpahetujanitAM vitathapravRttim / nirvikalpayanti ca virAgamayIha teSAM zAntaprazAntyumagatAnamayaM vihAraH || 6 || ye te vimokSamukhasatyanayArthamArga skandhAMstathAyatanasattvapratItyatAM ca / praparIkSamANa na patanti vidU prazAntiprajJAupAyakuzalAnamayaM vihAraH // 7 // ye te anAvaraNajJAna dizaM praviSTA jinakSetra sattvaparikalpavikalpa zAntA / bhAvasvabhAvarahitA na vimRSanti dharmAn AvAsu teSamaya zAntiparAyaNAnAm // 8 // asaGgaritA ima dharmadhAtuM vicaranti bhAvaivigatA khagavAyubhUtAH / 1 Lacuna for vikalpa in S, supplied from B. 2 S bhAravigatA. [ 54.1 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 189 54 maitreyH| sarva niketavigatA aniketacArI teSAmanizritamatInamayaM vihAraH // 9 // ye dRSTidurgatigatAM janatAmakhinnAM duHkhAntarAM kaTuka vedana vedayantIm / maitraprabhAya zamayanti apAya sarvAn / AvAsu teSamaya maitrakRpAzayAnAm // 10 // saMsArasaMkaTagatAryapathapranaSTaM ___ jAtyandhasArthamiva daizikavigrahINam / ye prekSya lokamiha mokSapathe praNenti sAtivAhasadRzAnamayaM vihAraH // 11 // ye jAtizokajaramRtyuvazopanItaM dRSTvA jagannamuciskandhavapAzabaddham / saMprApayatyabhayakSemadizaM vimocya zUrANa teSamayamA(vA)su sudurjayAnAm // 12 // kkezAturaM janamimaM vyavalokayitvA samudAnayantyamRtajJAnamahauSadhAni / parimocayanti vipulAM karuNAM janitvA ___ mahavaidyarAjasadRzAnamayaM vihAraH // 13 // ye te nizAmya janatAM dukhitAmatrANAM zokAkare patita mRtyusamudragAmi / tArenti kRtva mahatIM zubhadharmanAvaM teSAM vihAramaya dAzasutopamAnAm // 14 // ye klezasAgaracarAM janatAM nizAmya sarvajJacittaratanAzayazuddhasattvA / abhyuddharanti bhavasAgaramotaritvA kaivartaputrasadRzAnamayaM vihAraH // 15 // praNidhAnaAlayagatA kRpamaitryadRSTyA ye sarvasattvabhavanAnyavalokayitvA / abhyuddharanti janatAM bhavasAgarasthAM garuDendrapotasadRzAnamayaM vihAraH / / 16 // 15 S16 lokapathe. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 [54.17 gaNDavyUhasUtram / ye dharmadhAtugagane zazisUryabhUtA vicaranti sattvabhavanapratibhAsaprAptAH / praNidhAnamaNDala * * * * jJAnarazmI lokaprabhAsakaraNAnamayaM vihAraH // 17 // ye ekasattvaparipAcanatAya dhIrA | tiSThanti kalpanayutAnaparAntaniSThA / yatha eki sattvi tatha sarvajagatyazeSam AvAsu teSamaya lokaparAyaNAnAm // 18 // ye ekakSetraprasare aparAntakalpAn vicaranti cArika jagArthamakhinnavIryAH / yatha ekakSetri tatha sarvadazadizAsu AvAsu teSamaya vajradRDhAzayAnAm // 19 // ye dharmamegha sugatAna dazadizAsu ekAsane sthita pibanti asaMpramUDhAH / aparAntakalpaniyutAnyavitRptacittA sahabuddhisAgarasamAnamayaM vihAraH // 20 // ye kSetrasAgara vrajanti anAbhilApyAn pravizanti co pariSasAgara nAyakAnAm / ye pUjasAgara vicitra jine karonti / teSAmasaGgacaraNAnamayaM vihAraH // 21 // ye cAryasAgarapraviSTamanantamadhyAt praNidhAnasAgara vigAhayamAna dhiiraaH| bahukalpasAgara caranti jagaddhitArthA teSAM vihAra ayu sarvaguNAkarANAm // 22 // ye eki vAlapathi uttaramAna kSetrAt buddhAMzca sattva tatha kalpa anantamadhyAn / pravizanti enta na punA ca upenti sImAM teSAmasaGganayanAnamayaM vihAraH // 23 // ye ekacittakSaNi klpmhaasmudraan| pravizanti kSetra tatha buddhajagatpracArAn / teSAmanAvaraNajJAnamatisthitAnAm eSo vihAra guNapAramitodgatAnAm // 24 // 8446 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S477 54 maitreyH| ye sarvakSetraparamANurajAn gaNitvA vindupramANa tulayitva jalaugha sarvam / tAvatpramANapraNidhInabhiniharanti / teSAmasaGgatagatAnamayaM vihAraH / / 25 / / praNidhAnadhAraNisamAdhimukhapravezAn dhyAnA vimokSa praNidhAnamukhAni caiva / abhinirharanti vicaranti anantakalpAn iha te praviSTa sugatAna sutAH smRtImAH // 26 // iha te sthitA jinasutA vividhA vicitrA ___ abhiniharanti vahuzAstrakathArthayuktAH / saukhyAvahAni jagatAmiha zilpasthAnA nyanucintayanta viharanti satAM vihAraH // 27 // iha te sthitA mahaabhijJaupAyajJAne yAvanta sattvagatibheda dazadizAsu / sarvatra janmacyutibheda vidarzayanti mAyAgate sthita vimokSa asaGgacaryAH / / 28 // iha te sthitA prathamacittasamudbhavAdyAM ___ darzanti dharmacaryAM vasudharmaniSThAm / ApUrya nirmitaghanairapi dharmadhAtum ___ evaM vikurvitazatAnyupadarzayanti // 29 // ye ekacittaprasareNa vibuddha bodhiM pravizanti jJAnamatikarma anantamadhyA / saMmohaketvaji loku ya cintayAna __ evaM durAsadagatAnamayaM vihAraH // 30 // eSo asaGgamatinAmanAvaraNadharmadhAtucaraNAnAm / anilambhagocarANAM vihAru vimalAzayamatInAm // 31 // ye te asaGgacArI aniketavihAri sarvakSetreSu / advayajJAnavihArI ayu teSa vihAru asamAnAm // 32 // khaprakRtisamAn ya ete dharmAnanAlayAn zAntAn / , viharanti gaganagocara teSayamAvAsu virajAnAm // 33 / / iha te kRpAzayamatI sthitvA jagadIkSya duHkhazokahatam / lokahitacintanaparA viharanti mahakaruNalAbhI // 34 // . 30 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 478 5 10 15 20 25 30 376 gaNDavyUha sUtram / sea anantarahitA dRzyante sarvasattvabhavaneSu / zazisUryamaNDalasamAdhi mukta saMsArapAzebhyaH || 35 // iha te sthitA jinasutAH sarvajinAnAM ca pAdamUleSu / dRzyanti sarvakSetreSvanantakalpAn kSapayamANAH // 36 // iha te jagadaNDasamaiH sarvajinasutAzrayapramANaizca / sarvadizo'navazeSAH spharanti nirmANamevebhiH // 37 // iha te praviSTa zUrAH sarvaM jinagocaraM tulayamAnA / viharanti kalpanayutAnna cApi tRptiM samupayAnti // 38 // iha te samAdhinayutAnabhilApyAni pratikSaNaM buddhyA / darzanti buddhaviSayaM yathA samAdhipravezena // 39 // iha te kSaNAvalamvA kalpakSetrANi buddhanAmAni / pravizanti vipulabuddhI kalpAn kSapayantyaparimANAn // 40 // iha te sthitAprameyAkalpAn pravizanti ekacittena / parikalpasaMjJavigatA jagataH saMjJAvazagatena // 41 // iha te samAdhibhavanapratiSTha pazyanti trayo'dhvAnaH / ekakSaNakoTiprAptA vimokSabhavane vicaramANAH // 42 // iha te sthitA vihAre paryaGkaniSaNNAnuccalitakAyAH / sarveSu kSetreSu yugapadRzyanti sarvagatAH // 43 // iha viharanto vRSabhI dharmasamudrAtpibanti sugatAnAm / avatIrNa jJAnasAgaramakSayaguNapAramitAprAptAH // 44 // iha sarvakSetra saMkhyA kalpAnAM caiva dharmasaMkhyAM ca / sarvajinAnAM saMkhyAM cintenti anAvaraNacintI // 45 // iha te sthitA jinasutA yAvata kSetrAstriyadhvasaMkhyAtAH / ekakSaNena teSAM saMbhavavibhavaM vicinvanti // 46 // iha te sthitA jinAnAM caryAM praNidhiM ca indriyaM jagatAm / pazyankSyasamatAyo jinasutabhavane vicaramANAH // 47 // ekarajAgragatAn ye sarvarajasamAnanAvaraNa asyAm / pazyanti parSasAgarakSetrAn sattvAni kalpAMzca // 48 // sarvarajAtreSu evaM pariSakSetrANi sattvakalpAMzca / pratibhAsagatAn sarvAn suvibhaktAn saMprapazyanti // 49 // .1S saMjJAvA saMgavena. [ 54.35 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 377 B 190 5479 -54.57] 54 maiyaH / iha te dharmakhabhAvaM sarvakSetrAdhvakalpasaMbuddhAn / bhAvakhabhAvavigatAnasaMbhavanayairvicinvanti // 50 // sthitveha sattvasamatAM dharmeSu vuddhasamatAM ca prekSya / tryadhvani kSetrasamatAM praNidhAnasamatAM ca pravizanti // 51 // vinayanti sattvanayutAnanye mahayanti buddhanayutAni / vimRSantyapare dharmAniha te bhavanavare sthitA dhIrAH // 52 // kalpanayutaina yeSAM praNidhAnajJAnavipayamatikalpAH / zakyA mayA hi vaktuM vistIrNo'nantu vuddhInAm / / 53 // teSAmaninditAnAM anAvaraNagocaraM ca niratAnAm / AvAsaM vande'haM kRtakaraNakozaH praNatakAyaH // 54 // tamapi jinajyeSThasutaM nirAvaraNacaryamAryamaitreyam / nirupamavizuddhabuddhiM tadanu smRtimAM praNipatAmi // 55 // iti hi sudhanaH zreSThidArako vairocanavyUhAlaMkAragarbhamahAkUTAgAranivAsino bodhisattvAnevaM ca apramANairbodhisattvastavairabhiSTutya vanditvA namaskRtya praNipalya udvIkSa citrIkRtya AmukhIbhUya abhisaMpUjya vairocanavyUhAlaMkAragarbhasya mahAkUTAgArasya mULe'tiSThanmaitreyasya bodhi- 15 sattvasya mahAsattvasya darzanamabhilaSamANo maitreyasya vodhisattvasya samavadhAnamAkAGkSamANaH / so'drAkSInmaitreyaM bodhisattvaM bahirdhA kUTAgArasya anyatamasmAtpradezAdAgacchantamanekapANizatasahasraparivAramanekadevanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragendrapuraskRtaM vAmadakSiNAbhyAM zakrabrahmalokapAlairnamasyamAnaM janmabhUmikaizca bahubhirghAtisaMvandhibhirbrAhmaNazatasahasraiH parivRtaM puraskRtaM vairocanavyUhAlaMkAragarbhakUTAgArAbhimukhamAgacchantam / dRSTvA ca tuSTa udagra AttamanAH 20 pramuditaH prItisaumanasyajAto yena maitreyo bodhisattvastenAbhimukho bhUtvA dUrata eva maitreyasya bodhisattvasya sarvazarIreNa praNipatitaH // ___ atha khalu maitreyo bodhisattvaH sudhanaM zreSThidArakaM vyavalokya sarvaparSado dakSiNena hastenopadarya bhUtairguNaiH saMvarNayan gAthAbhiradhyabhASata pazyathemu suvizuddhaAzayaM sUdhanaM dRDhadhanAna Atmajam / eSamANu varabodhicArikA mAgato mama samIpi paNDitaH // 56 // khAgataM ti kRpamaitrasaMbhava khAgataM vipulmaitrmnnddlaa| khAgataM prazamazAntilocana mA kilAmyasi carantu cArikAm // 57 // 253480 30 gaNDa,48 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 5 10 15 20 25 30. gaNDavyUhasUtram / ehi svAgatu vizuddha AzayA ehi khAgatamakhinnamAnasA / ehi khAgatamalInaindriyA mA kilAmyasi carantu sUrata // 58 // sarvadharmavicarAya utthitA sarvasattvavinayAya utsukA / sarvamitra bhajanAya prasthitA svAgataM ti acalA dRDhavratA svAgataM zubhapathena AgatA svAgataM guNapaye pratiSThitA / svAgataM jinapathena prasthitA 59 // mAzramaM kila samarthasva kvacit // 60 // ehi svAgatu guNeSu tanmayA svAgataM ti kuzalAni (bhi) syandita (?) / sAdhu khAgatamanantagocarA darzanaM tava sudurlabhaM jage // 61 // lAbhAlAbhasamatulyamAnasA nindaduHkhaayazovivarjitA / lokadhArmikamalotpalopamA sAdhu svAgatamabhrAntamAnasA // 62 // mAyazAThyavigatA zubhAzaya mAnadarpavigatA subhAjana / krodharoSavigatA anunnata sAdhu te darzanaM sudarzanam // 63 // ehi sarvadizagocarAmukhA ehi sarvadizakozasaMbhavA / ehi sarvajinakozavardhanA svAgataM ti akilAntamAnasA // 64 // ehi svAgatu triyadhvagocarA dharmadhAtuadhimuktimaNDalA / sarvabuddhaguNagarbhasaMbhavA svAgataM ti akilAnta sUrata // 65 // [ 54.58 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 maitreyH| 379 8481 ehi maJjuzirijJAnapaGkaja ehi meghaziritoyavardhita / ehi sarvajinaputrapreSita darzayAmi ti anAvRtAM dizam // 66 // pazyatha praNidhijAlu kIdRzaM dharmadhAtuspharaNaM acintiyam / bodhisattvacarimArgakarSaNaM vistarantu sudhano ihAgataH // 67 // eSamANu sugatAna gocaraM mArgamANu virajAna cArikAm / pRcchamAna praNidhAnasAgaraM Agato ayamakhinnamAnasaH // 68 // yatra zikSita atIta nAyakAH zikSiSenti tatha ye anaagtaaH| tiSThatAM ca sugatAna yA carI pRcchamANu ayu tAmihAgataH // 69 // eti mitra mama dharmabhANakAH sarvadharmapratipattidezakAH / bodhisattvacarimArgadezakA evacitta ayamAgato iha // 70 // bodhisattva mama buddhivadhikA buddhaputra mama bodhidaaykaaH| eti mitra mama buddhavarNitA evacittakuzalo ihAgataH // 71 // mAtRbhUta janakAyime mama dhAtribhUta guNastanyadAyakAH / bodhiaGgaparipAlakAH sadA eti mitra ahitAnnivArakAH // 72 // vaidyabhUta jaramRtyumocakAH zakrabhUta amRtAbhivarSikAH / candrabhUta zubhapUrNamaNDalAH sUryabhUta zivamArgadarzakAH // 73 // Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 [54.74. gaNDavyUhasUtram / merubhUta sama mitrazatruSu __ sAgaropama akSobhyacetasaH / karNadhAraparipAlakopamA evacinti sudhano ihAgataH // 74 // zUrabhUta abhayapradAyakAH sArthavAha zaraNaM parAyaNam / nAyakA mama sukhaMdadA ime ___evacitta ayu mitra sevate // 75 // sarvadharmadizasudarzakAH sadA srvbuddhgunnjnyaandrshkaaH| sarvadurgatiapAyazodhakA eti mitra mama sAdhu darzakAH // 76 // eti sarvajinakozadAyakA eti sarvajinagaJjarakSakAH / eti sarvajinaguhyadhArakA eva mitra bhajateSa paNDitaH // 77 // jJAnasaMpada ato vizudhyate rUpabhogakulajanmasaMpadaH / * * * * ato na durlabhA evamAzaya ayamihAgataH // 78 // pazyathA ayamudAraAzayaH sevamAna ima mitra paNDitaH / yAdRzIM pratijaneti sUrata eva yUyamanuzikSatho sadA / / 79 // eSa pUrvazubhapuNyahetunA dRSTamaJjuziri bodhiprasthitaH / anuzAsti ayu tasya kurvato pazyathA kathamaTalyakhedavAn // 80 // eSa sarvasukhasaukhya ujjhiya utsRjitva amaropamaM gRham / dhAtrimAtRpitRbhogavistaraM dAsabhUta ima mitra sevate // 81 // 20 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8482 B191 eSa Azaya vizodhya paNDitaH __ khAzrayaM jahiya mAnupaM imam / sarvabuddhabhavanaM pravekSyate IdRzaM phalamato bhaviSyati / / 82 // eSa dRSTva janavyAdhipIDitAn prANino dukhazatairupadrutAn / janmamRtyubhayazokatApinaH teSu arthiM carate kRpAzayaH // 83 // duHkhayantraparipIDitaM jagad dRSTva paJcagaticakramaNDale / jJAnavajramayameSate dRr3ha duHkhayantragaticakrabhedanam // 84 // rAgadoSatRNathANukaNTakaM dRSTisaGgavahukaM kSatAGkuram / sattvakSetraparizodhanArthikaH prajJalAGgala dRDhaM gavepate // 85 // mohavidyagahanAzayaM jagat prajJacakSuhata naSTadezikam / tasya kSemadizadarzanaprabhuH __ sArthavAhu jagato bhaviSyati // 86 // kSAntidharmatrivimokSavAhano jJAnakhaDga ripuklezadharSakaH / zUrabhUta abhayasya dAyako deziko hi jagatAM bhaviSyati // 87 // dharmanAva samudAnayatyayaM ___ jJAnasAgarapathe suzikSitaH / zAntiratnavaradvIpanAyakaH karNadhAra tribhavArNave ayam // 88 // jJAnarazmipraNidhAnamaNDala: sarvasattvabhuvanAvabhAsanaH / Sjana vyAdhi. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 [54.89 gaNDavyUhasUtram / dharmadhAtugagane mahAprabho buddhasUrya samudeSyate ayam / / 89 // maitracandanasamAnazItalaH sarvasattvasamacitta suprbhH| zukladharmaparipUrNamaNDalo buddhacandra samudeSyate ayam // 90 // Azaye dRDhatalapratiSThito bodhicarya anupUrva udgataH / sarvadharmaratanAkaro hyayaM ___ jJAnasAgaravaro bhaviSyati // 9.1 // bodhicittabhujagendrasaMbhavo dharmadhAtugagane smudgtH| dharmameghayugapatpravarSaNe sarvazuklaphalasasyavardhanam // 12 // zuddhavarti trimalaM tamoharaM maitrasnehasmRtibhAjanaM dRDham / bodhicittavimalAgnisuprabhaM dharmadIpamayu jAlayiSyati // 93 // bodhicittakalalaH kRpArbudo maitrapezi raNvanAzayo ghnH| vodhiaGgaanupUrvasaMbhavo buddhagarmu ayu saMpravardhate // 94 // puNyagarbhamabhivardhayiSyati jJAnagarbhamapi zodhayiSyati / jJAnagarbhu samuddizyate ayaM yAdRzaH praNidhigarbhasaMbhavaH // 95 // IdRzaH karuNamaitravarmitaH sattvamocanamatI hitAzayaH / durlabho jagi sadevamAnuSe __ yAdRzo ayu vizuddhamAnasaH // 96 // 1S buddhAnAm for vardhanam. 8483 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 383 54 maitraiyH| IdRzAzayasumUlasaMsthito IdRzo dRDhaprayogavardhitaH / IdRzastribhavachAdanaprabho jJAnavRkSa phaladaH sudurlabhaH // 96 // eSa guNasaMbhavanArthikaH sarvadharmaparipRcchanArthikaH / sarvasaMzayavidAraNArthikaH - sarva mitra bhajate atandritaH // 97 // eSa mArakaliklezasUdano __ eSa dRSTimalatRSNazodhanaH / eSa sarvajagamokSaNodyataH eSa te sadavizeSapaNDitaH // 98 // eSa durgati vizodhayiSyati eSa svargamupadarzayiSyati / mokSamArgamupaneSyate jagat yAdRze guNapathe pratiSThitaH // 99 / / eSa sarvagatiduHkhamocako __ eSa sarvagatisaukhyadAyakaH / eSa sarvabhavapAzachedano bheSyate bhavagatIniSUdanaH // 100 // dRSTisaMkaTa vimocayiSyati ___ tRSNajAlalata chedayiSyati / nandirAgamupazodhayiSyati bheSyate tubhavamArgadarzakaH // 101 // eSa lokazaraNaM parAyaNaM eSa sarvajagati prabhAkaraH / nAyakatribhuvane bhaviSyati sarvato bhavavibhAvakovidaH // 102 // klezasuptajanatAvizodhakaH kAmapaGkatarutArako viduH / saMjJasaktaparimocako ayaM bandhamokSakaraNo bhaviSyati // 103 // Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 [54.204 8484 gaNDa yuuhluum| dharmadhAtutalabhedabhAsano ___ lokadhAtutalabhedazovanaH / sarvadharmatalabhedapArago __ bheSyase sudhana prItimAn bhava // 104 // yAdRzaM tava prayoga sUrataH zraddha yAdRza tavA aninditaH / yAdRzazca guNavAMstavAzayaH sarva Apa paripUraSiSyati // 105 // sarvavuddha nacireNa drakSyasi sarvakSetra nacireNa yAsyasi / sarvadharma nacireNa jJAsyasi tAdRzaM ti zubhamAtmanA kRtam // 106 // kSetrasAgara vizodhayiSyase sattvasAgara vimocayiSyasi / caryasAgara prapUrayiSyasi tAdRzo * * prtipttisaagrH|| 107 // tvaM bhaviSyasi guNAna bhAjanaM tvaM bhaviSyasi zubhAna saMbhavaH / tvaM bhaviSyasi jinaurasaiH samo yAdRzaM ti adhimuktimaNDalam // 108 // mAramaNDala parAjitaM tvayA karmamaNDala vizodhitaM ca te / klezamaNDala vizodhitaM tvayA yAdRzaM ti praNidhAnamaNDalam // 109 // jJAnavartani vizodhayiSyase dharmavartani prabhAvayiSyasi / karmaklezadukhayanvavartani nocireNa vinivartayiSyasi // 110 // lokacakrabhavacakramAzritaM paJcagaNDagaticakramohitam / - Bapa. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 54.118 ] gaNDa 49 54 maitreyaH / sarvasattvadukhacakracchedanaM dharmacakrataru vartayiSyasi // 111 // buddhavaMzamanudhArayiSyasi dharmavaMza parizodhayiSyasi / saMghavaMza parikarSayiSyase ratnasaMbhavakaro bhaviSyasi // 112 // tRSNajAla vinivartayiSyase dRSTijAlagahanaM tathaiva ca / duHkhajAla jagu mocayiSyase tAdRzaH praNidhijAlu zodhitaH // 113 // sattvadhAtu paripAcayiSyase lokadhAtu parizodhayiSyasi / jJAnadhAtumutthApayiSyase Azayasya tava dhAtu tAdRzaH // 114 // sarvasattvahitaprItinandano bodhisattvakulavaMzanandanaH / sarvabuddhapraNidhAnanandano bheSyase sudhana nandivardhanaH // 115 // sarvasattvagativAsadarzanaH sarvakSetrapratibhAsadarzanaH T: 1 sarvadharmaavabhAsadarzana stvaM bhaviSyasi jinaH sudarzanaH // 116 // dharmadhAtu avabhAsanaprabhaH sarvadurgatizamaMkaraprabhaH / bheSyase tribhavaduHkhazaMkaraH * * * * * // 117 // svargadvAramupadarzayiSyase buddhadvAra vivariSyase jage / mokSadvAramupaneSyase jagat dvArutAdRzu vizodhitaM tvayA // 118 // mithyamArga vinivartayiSyase AryamArga janatAM vineSyasi / 81 5 10 15 20 25 30 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 485 B 191 5 10 15 20 25 30 86 gaNDavyUhasUtram / bodhimArga tatha tvaM anuddhato mArgase dRDhamate atandritaH // 119 // tvaM bhavArNavagatAna dehinAM duHkhapAragamanAya utsukam / tArayiSyasi jagadbhavArNavA tAdRzaM bhava mahAguNArNavaH // 120 // sAgara vizoSya dehinAM jJAnasUryavararazmisAgaraiH / tAnnivezya pratipattisAgare jJAnasAgara pratiSTapeSyasi // 121 // buddhisAgara vivardhayiSyasi caryasAgara vizodhayiSyasi / sarvabuddhapraNidhAna sAgaraM nocireNa avagAhayiSyasi // 122 // kSetrasAgara bahu pravekSyasi drakSyase pariSasAgarAn bahUn / buddhisAgarabalena paNDitaH * * buddhameghanayutAni drakSyase pUjamegha vipulAM kariSyasi / dharmayutAni zroSyasi sarvakSetrabhavanAni yAsyasi * tAdRzA praNidhimegha kurvasi // 124 // sarvasattvabhavanA sphariSyase // 123 // sarvabuddhabhavanaM pravekSyase tAdRzAya dizAya prasthitaH // 125 // tvaM samAdhibhavanaM pravekSyase * tvaM vimokSabhavanAni lapsyase / * * dharmadhAtubhavanapratiSThitaH // 126 // sarvasattvabhavane udeSyase candrasUryapratibhAsasAdRzaH / [ 545119 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54.134] 54 maitreyH| udgamiSyasi jinAna saMmukhaM tAdRzastava mahApathodgamaH / / 127 // tvaM cariSyasi nataH sugocare sarvalokaaniketagocare / tvaM bhaviSyasi prazAntagocaraH tAdRzastava abhijJagocaraH // 128 // indrajAlatalabhedane viduH kSetrajAlatalabheda yaavtH| nocireNa spharamANu pazyase ___mAruto va gagane asaGgavAn // 129 // dharmadhAtuprasaraM pravekSyase lokadhAtuprasarAn gamiSyase / sarvabuddhaprasarAMstriyadhvagAn drakSyase sudhana prIti vindahi // 130 // maiva kheda janayAhi sUratA tuSTi vindi vipulAM nirAmiSam / yena te imu vimokSu IdRzo dRSTu pazyasi ca bhUyu drakSyase // 131 // tvaM subhAjana guNAna sUdhanA ___ * * * * * jinAnuzAstiSu / vaM samartha imudhArituM nayaM tena pazyasi idaM vikurvitam // 132 // yeSa kalpanayutaiH sudurlabhaM darzanaM kutu guNaprabhAvana / tehi dRSTa carato sucArikAM buddhaputra aniketagocarAH // 133 // lAbha bhUya vipulA acintiyA khAgataM ca tava mAnuSo bhava / yena maJjuziri dRSTa saMmukha mIdRzaM kRtu guNAna bhAjanam // 134 // sarvadurgatipathA vivardhitAH srvakssnnapaayshodhkaaH| 8486 30 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 [54.135 10 gaNDavyUhasUtram / duHkhadharma tvayi sarva ujjhitAH sarvakheda ca vivarjitA bhava // 135 / / bAlabhUmi vinivartitA tvayA bodhisattvaguNabhUmisusthitaH / jJAnabhUmi paripUrya uttamA buddhabhUmi nacireNa lapsyase // 136 // bodhisattvacari sAgaropamA buddhajJAnavidhi AkAzasAdRzam / tatpramANapraNidhAnasAgarA ___eSa tAni bhava tuSTamAnasaH // 137 // IdRzo aparikhinnaindriyA ___ AzayadRDhaprayoganizcitAH / ye bhajanti ima mitra IdRzAH te bhavanti nacireNa nAyakAH // 138 / / dRSTva sattva vinayaMgatA bahu bodhisattvacari citra yAvata / mA tu jAtu vimati kariSyase sarvadharmamukha bodhicArikam // 139 // puNyasaMpada acintiyA tava arthadharmaguNazraddhasaMpadaH / yena saMpada imA tvamIDazI buddhaputra iha adya pazyasi // 140 // pazya lAbha tava kIdRzo mahAn __pazyato jinasutA nirantaram / darzayanti praNidhI khakakhakAM__stvaM ca tAnakhilato'nugacchasi // 141 // durlabhA bhavazatairapIdRzA ___ bodhisattvacariteSu bhAjanA / tena co jinasutA nirantaraM te vimokSanaya darzayanti mAm // 142 / / kalpakoTinayutAni te janA saMvasanti sugatAtmajaiH saha / 20 25 30 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 54.150 ] 1 StrAtaraH. 56 maitreyaH / te'pi teSu na vidanti gocaraM nAma tairhi guNabhAjanaM kRtam // 143 // tvaM zRNoSi ima IdRzaM nayaM pazyase ca * sudurlabhaM jage / bodhisattvamahatAM vikurvitaM sUdhanA bhava agramAnasaH // 144 // sarvabuddha samanvAharanti te vodhisattva tava saMgrahasthitAH / tvaM ca teSa anuzAsanisthitaH sAdhu sUdhana sujIvitaM tava // 145 // bodhisattvakuladharmi vartase zikSase jinasutAna tvaM guNaiH / bheSyase sugatavaMzavardhanaH prIti vindahi udAra sudhanA // 146 // sarvabuddha pitarastavAsamA bodhisattva va sarva bhrAtaraH / bodhiaGga tava sarvijJAtayaH tvaM sujAtu sugatAna orasaH // 147 // dharmarAja kulavaMzadhAriNo bodhisattvakulavaMzavardhanaH / dharmarAjamacireNa lapsyase sUdhanA tuSTa bhava prINitendriyaH // 148 // sarvabuddhamabhiSekamuttamaM nocireNa *** lapsyase'dbhutam / bheSyase'samasamairjinaurasaiH tAdRzo bhava sabhAgato bhava // 149 // yAdRzaM vapati bIja yo naro tAdRzaM labhati tasya so phalam / prIti vinda vipulAcintiyAM eSa te'dya samanvAsayAmyaham // 150 // 389 5 10 15 20 25 30 S 487 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 390 20 25 30 - gaNDavyUha sUtram / cIrNa kalpanayutAna ye carI bodhisattvanayutA acintiyA / te'pi saMpada labhanti nedRzI - mekajanmi pratilabdha yA layA // 151 // sarvametadiha muktitaH phalaM Azayasya dRDhavIryatAya ca / yasya cArika bhavediyaM priyA so dhareya sudhanasya yA carI // 152 // sarvaca praNidhAnasaMbhavA sarvadharma adhimuktisaMbhavA / sudhana eva samudAnitAstvayA nityameSa hi vizeSacArikA // 153 // yAtukA bhujagacetanodbhavA stAko bhavati vArisaMbhavaH / yAtukA praNidhijJAnagocara stAkA srati bodhicArikA // 154 // eSa bhotu tava darzito tayA bhadranAmacariyAya sUdhana | eta jJAtva sa kadAci bheSyate sevamAna iha mitra tanmayaH // 155 // kAya koTi smara pUrvikA tvayA kAmahetu kSayitA nirarthakam / adya bodhiya * mArgaNo hyayaM kAya tarjatu vratena suvrataH // 156 // kalpakoTi atinAmitAstvayA sarvaduHkhamanubhUtu saMskRte / gaGgavAlikasamA virAgitA buddha no ca zruta IdRzo nayaH so idAni kSaNa labdha mAnuSo buddhapAdui mitra IdRzAH / zrUyate ca varabodhicArikA 157 // vizuddhi na bhaviSyate katham // 158 // [ 54.151 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54.166] 8483 B193 54 maitreyH| bhoti bhUya sugatAna saMbhavo ___ mitradharmazravaNaM ca zrUyate / no ca zrUyati ayaM punarnayo ___ Azayo yadi na bhoti zodhitaH // 159 // tena zraddhamadhimuktiAzayaM saMjanitva gurugauravaM param / kAGkSadRSTiparikhedavarjito __bhUya bhUya nayamIdRzaM zRNu // 160 // teSa lAbha paramA acintiyA steSa mAnuSabhavaH suaagtH| yairiyaM cari pravezamIdRzaM zrutva eva praNidhI bhirnirdvatA // 161 // tasya sarvi sugatA na durlabhA tasya sarvi jinaputra nArataH / tasya bodhayi na bhUyu saMzayo yena eva adhimukti zodhitA // 162 / / tena sarvi vinayA na varjitAH tena sarvadukhadharma ujjhitAH / tena sarvaguNasaMgrahaH kRtaH __ yo imaM nayu praviSTa IdRzam // 163 // nocireNa imu kAyu ujjhiyA buddhakSetra parizuddha yAsyasi / bodhisattvabhavanaM pravekSyasi drakSyase dazadize tathAgatAn // 164 // pUrvahetudhana tubhya sUdhana pratyutpanna adhimukti nishcitaa| mitra sevasi vizeSaarthikaH tena vardhayi jale yathotpalam // 165 // sarvamitraabhirAdhanAzayA srvbuddhaaraagnnaashyaaH| sarvadharmaparipRcchanAzayA utthiho kilamatho na suvratA // 166 // Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [54.167 16 gaNDavyUhasUtram / sarvadharmapratipattimutthitaH ___ srvmaarganumaargsusthitH| buddhaputra praNidhAnasusthita utthi sarvaguNadharmabhAjana // 167 // yAdRzAya adhimuktisaMpadA vandanaM kRtamidaM tvayA mama / sarvabuddhapariSAsu saMmukhaM nocireNa hi samudgamiSyasi // 168 // sAdhu sUdhana akhinnamAnasaH __sarvabuddhapraNidhAnacetanaH / tvaM bhaviSyasi dRDhavratAciraM sarvabuddhaguNapAramiMgataH // 169 // sattva maJjuziri pRccha sUdhana jJAnagocaravimokSapAragam / bhadranAma vara carya uttamA tanumantime pravezayiSyati // 170 // eva maitraku asaGgagocaro dRSTa sUdhana guNaiH samudgatam / darzayitva pariSAya saMmukhaM varNakozamimu tasya vyAhari // 171 // zrutva sUdhana tadAnuzAsanI mIdRzI ca anuzAsti uttamAm / prItivega abhiSyanditendriyA azruvega vipulAn pramuJcati // 172 // sarvaromahariSodgatAzrayo nizvasantu pariprINitendriyaH / utthihitva sudhanaH kRtAJjaliH maitra nAma kurute pradakSiNam // 173 // tasya manuziri tena tejasA puSpahAraratanA ca pANiSu / saMsthitA surucirA manoramA bodhisattvapraNidhAnasaMbhavAH // 17 // 8489 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 -54.178] 54 maitreyH| 393 sUdhano varaprahRSTamAnaso __ maitrakasya kSipi tAni harSitaH / tasya zIrpa parimArjate tadA maitranAtha sudhanaM ca bhASate // 175 // sAdhu sAdhu jinaputra sUdhana yasya te aparikheda IdRzaH / tvaM bhaviSyasi guNAna bhAjanaM __maJjughoSu yatha yAdRzo va ham // 176 // zrutva sUdhana udAnudAnayi durlabhA bhavazateSu iidRshaaH| mitra yebhiriha me samAgamaH sAdhu Agamanamadya me iha // 177 // sAdhu sattvaguNapAramiMgato maJjughoSa bhvto'nubhaavtH| mitra labdha maya durlabhA ime bhotu me laghu samAgamasvayi // 178 // atha khalu sudhanaH zreSThidArako maitreyasya bodhisattvasya purataHprAJjaliH sthitvA evamAhaahamArya anuttarAyAM smyksNbodhaavmisNprsthitH| na ca jAnAmi kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM prtipttvym| Aryamaitreyo vyAkRtaH sarvatathAgatarekajAtipratibaddhatayA anuttarAyAM smyksNbodhau| yazcaikajAtiprativaddho'nuttarAyAM samyaksaMvodhau, sa samatikrAntaH 20 sarvabodhisattvavyavasthAnAni, so'vakrAnto bodhisattvaniyAmam / tena paripUritAH srvpaarmitaaH| so'vatIrNaH sarvAzAkSAntimukhAni / tena pratilabdhAH sarvabodhisattvabhUmayaH / sa vikrIDitaH sarvavimokSamukheSu / tena pariniSpAditAH srvsmaadhyH| sa gatiMgataH sarvabodhisattvagatiSu / tena pratilabdhAH sarvadhAraNIpratibhAnA AlokanayAH / sa vaziprAptaH srvvodhisttvvshitaasu| tena samupArjitAH sarvabodhisattvasaMbhArAH / sa vikrIDitaH prajJopAyakauzalyanayeSu / tenotpA- 25 ditA mahAbhijJAvidyAjJAnAlokanayAH / sa niryAtaH sarvazikSAsu / tena parizodhitAH sarvabodhisattvacaryAH / tenAbhinirhatAni sarvapraNidhAnaniryANamukhAni / tena pratISTAni sarvatathAgatavyAkaraNAni / so'bhijJaH sarvayAnaniryANamukhAnAm / tena saMdhAritAni sarvatathAdhiSTAnAni / tena saMgRhItA sarvabuddhabodhiH / tenAdhAritAH sarvatathAgatakozAH / sa gAdharaH sarvatathAgataguhyAnAm / sa mUrdhaprAptaH sarvabodhisattvaguhyamaNDalasya / sa zUraH sarvakkezavaMza-30 vikSobhitAsu / sa daizikaH saMsArATavIprAptAnAm / sa vaidyaH klezAturANAm / somaH sarvasattvAnAm / sa indraH, sa jyeSThaH sarvAryapudgalAnAm / sa uttamaH sarvAryazrAvakapratyekabuddhA 400 gaNDa, 50 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B194 gaNDavyUhasUtram / [54.178nAm / sa karNadhAraH saMsArasAgaraprAptAnAm / tenAkarSitaM mahattvasattvavinayopAyajAlam / tena vyavalokitAni paripakvajagadindriyANi / sa saMprayuktaH sarvasattvAnAm , paripAlanayuktaH sarvabodhisattvAnAm / sa saMgAyanaprayuktaH sarvabodhisattvakriyAsu / sa saMsthitaH sarvatathAgataparpanmaNDaleSu / sa pratibhAsaprAptaH sarvajagadbhavaneSu / so'nupaliptaH sarvalokadharmaiH / sa 5 samatikrAntaH sarvamAraviSayebhyaH / so'nugataH sarvabuddhaviSayam / so'nAvaraNaprAptaH sarvabodhi sattvavipaye / sa pUjAprayuktaH sarvatathAgatAnAm / sa ekotIbhAvagataH sarvabuddhadharmeSu / tasyAvabaddho'bhiSakapaTTaH / tenAdhyAsitaM mahAdharmarAjyam / so'bhiSiktaH sarvajJajJAnavipaye / tataH prabhavaH sarvabuddhadharmANAm / tasya vodhiprAptaM sarvajJajJAnAdhipatyam / tadvadatu me Arya:-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam, kathaM pratipattavyam , yathA pratipadyamAno 10 bodhisattvo bodhimadhigacchati, sarvabuddhadharmAn pratimAnayati, yathAnimantritaM sattvadhAtumuttAra yati, yathAbhirUDhAM pratijJAM nistArayati, mahAbodhicaryArambhaM samAzvAsayati, sadevakaM lokaM na visaMvadati, AtmanA sarvabuddhadharmasaMghAn vyavacchinatti / buddhavaMzamazUnyIkaroti bodhisattvakulam / saMdhArayati tathAgatanetrIm // atha khalu maitreyo bodhisattvaH sarva tatparSanmaNDalamavalokya sudhanaM zreSThidArakamupadarza15 yannevamAha-pazyatha kulaputrA imaM zreSThiputram , yo'yaM mAM bodhisattvacarcAguNapariniSpatti paripRcchati / eSa mArSAH zreSThidArakaH anena vIryArambheNa, anayA arthikatayA, etena cchandasamAdAnena, etayA dRDhAzayatayA, anivaLavIryatayA, etayA buddhadharmAtRptatayA, etayA vizeSaparimArgaNatayA, etayA dIptazirazcailopamatayA, etayA kalyANamitradarzanakAmatayA, etayA kalyANamitraparyupAsanAparikhedatayA sarvakalyANamitrANi parimArgamANaH 20 paripRcchan paryupAsIno ma zriyA kumArabhUtena saMpreSito dhanyAkarAnnagarAdupAdAya sarvadakSiNApathamaTan dazottaraM kalyANamitrazataM paripRcchan yAvanmamAntikamanuprAptaH sarvaparikhedavigatenAdhyAzayena / durlabhaM kulaputrA evaMrUpANAM mahAyAnasaMgrasthitAnAM mahApratijJAsamArUDhAnAM mahArambhavyavasitamAnasAnAM mahAkaruNAsaMnaddhagAtrANAM mahAmaitrIsattvaparitrANamatInAM mahAvIryapAramitodyuktAnAM mahAsattvasArthaparipAlanAbhiyuktAnAM mahAsaMsAraOM sAgarasattvatAraNapratipannAnAM sarvajJatAmArgasaMprasthitAnAM mahAdharmanausamudAnayanodyuktAnAM mahAdharmaratnapuNyasamudAnayanakRtavyavasAyAnAM mahAdharmayajJasaMmAropacayoyuktAnAM nAmadheyazravaNaM vA rUpakAyadarzanaM vA gocarasaMvAso vA caryAsabhAgatA vaa| tatkasya hetoH ? eSa hi kulaputrAH satpuruSaH sarvajagatparitrANAya abhyutthitaH, sarvaduHkhasattvaparimocanatAyai sarvadurgati samucchoSaNAya sarvAkSaNavinivartanAya sarvaviSamamArgaparivartanatAyai sarvAjJAnatamondhakAra30 vidhamanatAyai sarvasaMsArakAntArasamatikramaNatAyai sarvagaticakravinivartanatAyai sarvamAraviSaya samatikramaNatAyai sarvaniketasthAnoccalanatAyai sarvAlayanilayonodanatAyai kAmapaGkasamuddharaNatAyai nandIrAgaprahANAya dRSTibandhananiriNAya satkAyAbhiSvaGgavinivartanatAyai saMjJApAzasamuccheda 8491 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 395 -54.178] 54 maitreyH| natAyai viparyAsapathavinivartanatAyai anuzalyasamAbRMhaNatAyai nivaraNakavATanirbhedanatAyai AvaraNaparvatavikiraNatAyai tRSNAjAloddharaNatAyai avidyAsaMyojanavizlepakaraNatAyai bhavoiyotakaraNatIyai mAyAzAThyaprahANAya cittakAluSyaprasAdanAya saMzayavimativilekhanasamuddharaNatAyai ajJAnamahoghottaraNatAyai sarvasaMsAradoSavijugupsanatAyai pratipannaH // epa hi kulaputrAH satpuruSaH sattvAnAM caturoghottaraNatAyai mahAdAnaM mahAdharmanAvaM 58 492 samudAnetukAmo dRSTipaGkanimagnAnAM mahAdharmasetuM sthApayitukAmo mohAndhakAraprAptAnAM jJAnAlokaM kartukAmaH saMsArakAntArapranaSTAnAmAryamArga saMdarzayitukAmaH mahAklezavyAdhiprapIDitAnAM dharmabhaiSajyaM pradAtukAmo jAtijarAmaraNopadrutAnAmamRtadhAtuM dAtukAmaH trividhAgnisaMpradIptAnAM zamarthasalilena prahlAdayitukAmaH zokaparidevaduHkhadaurmanasyopAyAsasaMtaptAnAM mahAzvAsaM dAtukAmo bhavacArakAvaruddhAnAM jJAnaprahANaM dAtukAmo dRSTivandhanabaddhAnAM prajJAzastramupasaMhartu- 10 kAmaH traidhAtukanagarAvaruddhAnAM mokSadvAraM darzayitukAmaH traidhAtukanagarAvaruddhAnAM muktidvAraM darzayitukAmaH akSemadigabhimukhAnAM kSemAM dizamupadarzayitukAmaH klezasaMskAropadrutAnAM mahAzvAsa dAtukAmo durgatiprapAtabhayabhItAnAM hastAlamvaM dAtukAmaH skandhavadhakapradhAtitAnAM nirvANanagaramupadarzayitukAmo dhAtUragaparivRtAnAM niHsaraNamAkhyAtukAmaH AyatanazUnyagrAmasaMnizritAnAM prajJAlokena niSkAzayitukAmaH kutIrthapratipannAn samyaktIrthamavatArayitukAmaH amitra- 15 hastagatAnAM bhUtakalyANamitrANi darzayitukAmo bAladharmagocarAbhiratAnAmAryadharmeSu pratiSThApayitukAmaH saMsArapurAbhiratAnuccAlya sarvajJatApuraM pravezayitukAmaH // sa eSa kulaputrAH satpurupaH evaM sattvaparitrANAya apratiprasravdho vodhicittotpAdavizuddhiM parimArgamANo'yamaparikhinno mahAyAnasamudAnayAya, aparitRptaH sarvadharmameghayAnaiH, nityodyuktaH sarvasaMbhAraparipUraNAya, anikSiptadhuraH sarvadharmamukhaparyavadApanAya, asaMzritavIryaH 20 sarvabodhisattvacaraNatAyai, anivartaprayogaH sarvapraNidhAnAbhinisrAya, avitRptaH sarvakalyANamitradarzanena, aklAntakAyaH sarvakalyANamitraparyupAsanena, pradakSiNagrAhI sarvakalyANamitrAvavAdAnuzAsanISu // durlabhAH kulaputrAste sattvAH sarvaloke, ye'nuttarAyAM samyaksaMbodhau praNidadhati / ataste durlabhatarAH sattvAH; ye'nuttarAM smyksNbodhimbhisNprsthitaaH| IdRzena vIryArambha- 25 prayogena buddhadharmAn samudAnayanti / IdRzyA tIvracchandikatayA bodhisattvamArga paryeSante / IdRzyA arthikatayA bodhisattvacayA~ parizodhayanti / IdRzena zrameNa kalyANamitrANi paryupAsate / IdRzyA dIptazirazcailopamatayA kalyANamitrajJAnaM na vilomayanti / IdRzyA dRDhAdhyAzayapratipattyA kalyANamitrAnuzAsanISu pratipadyante / IdRzyA pradakSiNagrAhitayA sarvabodhyaGgAni samArjayanti / IdRzyA sarvalAbhasatkArazlokAnArthakatayA bodhisattvAdhyAzaya- 30 1 S om. avidyAtAyai. 2S mahAndhakAra. 3 S degmaraNopakatAnA. 4S klamaya'. 5Som. traidhA'"kAmaH. 8493 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B195 gnnddvyuuhsuutrm| [54.178dhAtumavikopakriyayA IdRzyA gRhabhogakAmaratisukhamAtApitRjJAtisarvavastvanapekSaparityAgatayA bodhisattvamahAyAnAn paryeSante / IdRzyA kAyajIvitanirapekSatayA sarvajJatAmabhilaSante / na hi kulaputrAstAmanye bodhisattvAH kalpakoTIniyutazatasahasrairvodhisattvacaryApraNidhiparipUrimadhigamiSyante buddhabodhau vasanto bhaviSyanti vuddhakSetraparizuddhau vA, sattvaparipAkavinaye vA, 5 dharmadhAtujJAnapraveze vA, pAramitAsamudAgame vA, caryAjAlapravistAre vA, praNidhAnAbhinihAraparipUryAM vA, mArakarmasamatikramaNe vA, kalyANamitrArAgaNe vA, sarvabodhisatvacaryAsamudAnayaparizodhane vA, samantabhadrabodhisattvacaryAbhinihArabalaparinippattau vA samudrAgamiSyanti, yadeSo'nena ekajanmapratilambhena adhigamiSyati // atha khalu maitreyo bodhisattyo mahAsattvaH sudhanasya zreSThidArakasya bhUtaguNavarNakIrtanaM 10 kRtvA tadArambaNaM ca prANizatasahasrANAM bodhyaGgAzayaM dRDhIkRtya sudhanaM zreSTidArakametadavocat sAdhu sAdhu kulaputra, yena te sarvalokahitasukhAya sarvasattvadhAtuparitrANAya sarvabuddhadharmapratilambhAya anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / sulabdhAste kulaputra lAbhAH, khAgatazca tvaM manuSyapratilambhaH / sujIvitaM te jIvalokepu / ArAdhitazca te buddhotpAdaH / sudRSTazca te maJjuzrIH kalyANamitram / subhAjanatA ca te saMtAnasya / khabhiSyanditazca tvaM kuzalamUlaiH / 15 sUpastabdhazca zukladharmaiH / suvizodhitA ca te udArAdhimuktikalyANAdhyAzayatA / samanvAhRtazcAsi srvbuddhaiH| suparigRhItazca tvaM kulaputra kalyANamitraiH, yena te'dhyAzayena anuttarAyAM samyaksaMbodhau cittamutpAditam / tatkasya hetoH? bodhicittaM hi kulaputra bIjabhUtaM sarvabuddhadharmANAm / kSetrabhUtaM sarvajagacchukladharmavirohaNatayA, dharaNibhUtaM sarvalokapratizaraNatayA, vAribhUtaM sarvaklezamalanirdhAvanatayA, vAyubhUtaM sarvalokAniketatayA, agnibhUtaM sarvadRSTyapAdAna20 kakSanirdahanatayA, sUryabhUtaM sarvasattvabhavanAvabhAsanatayA, candrabhUtaM zukladharmamaNDalaparipUraNatayA, pradIpabhUtaM dharmAlokakaraNatayA, cakSurbhUtaM samaviSamasaMdarzanatayA, mArgabhUtaM sarvajJatAnagarapravezanatayA, tIrthabhUtaM kutIrthavivarjanatayA, yAnabhUtaM sarvabodhisattvAbhirohaNatayA, dvArabhUtaM sarvabodhisattvacaryAmukhapravezanatayA, vimAnabhUtaM samAdhibhAvanAdhyAzanatayA, udyAnabhUtaM dharmaratyanubhAvanatayA, layanabhUtaM sarvajagatparitrANatayA, pratizaraNabhUtaM sarvalokahitavahanatayA, 25 nizrayabhUtaM sarvabodhisattvacaraNatayA, pitRbhUtaM sarvabodhisattvArakSaNatayA, janayitrIbhUtaM sarva sattvAnAm , dhAtrIbhUtaM sarvataH paripAlanatayA, rAjabhUtaM sarvazaikSAzaikSapratyekabuddhacittAbhibhavanatayA, adhipatibhUtaM sarvapraNidhAnaviziSTatayA, mahAsAgarabhUtaM sarvaguNaratnasamavasaraNatayA, mahAmerubhUtaM sarvasattvasamacittatayA, cakravAlabhUtaM sarvalokapratizaraNatayA, himavadbhUtaM jJAnauSadhivivardhanatayA, gandhamAdanabhUtaM sarvaguNagandhAzrayatayA, gaganabhUtaM mahA30 guNavistIrNatayA, padmabhUtaM sarvalokadharmAnupaliptatayA, nAgebhUtaM dAntAjAneyatayA, AjAneyAzvabhUtaM sarvakhaTuGkatAvigatatayA, sArathibhUtaM mahAyAnapratilayanapUrvagamanatayA, bhaiSajyabhUtaM 1 B sukSaNasya.. RS om, nAgabhUtaM dAntAjAneyatayA. 8494 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 54. 178 ] 54 maitreyaH / 397 B 196 klezavyAdhicikitsanatayA, pAtAlabhUtaM sarvAkuzaladharbhaparyavadAnakaraNatayA, vajrabhUtaM sarvadharmanirvedhanatayA, gandhakaraNDakabhUtaM guNagandhakaraNatayA, mahApuSpabhUtaM sarvalokAbhirucitadarzanatayA, himacandanabhUtaM rAgasaMtApaprahlAdanatayA, kalApabhUtaM sarvadharmadhAtuskaraNatayA, sudarzanamahAbhaiSajyarAja bhUtaM sarvalezavyAdhinirvAtanatayA, viganapajyabhUtaM sarvAnuzayazalyasamuddhAtanatayA, indrabhUtaM sarvendriyAdhipateyatayA, vaizravaNabhUtaM sarvadArivasamucchedanatayA, zrIbhUtaM sarvaguNAlaMkAratayA, vibhUSaNabhUtaM sarvabodhisatvopazobhanatayA, kalpoddAhAgnibhUtaM sarvaduSkRtanirdahanatayA, anirvRttamUlamahAbhaipajyarAja bhUtaM sarvavuddhadharmavivardhanatayA, nAgamaNibhUtaM sarvaklezaviSanivartanatayA, udakaprasAdamaNiratnabhUtaM sarvakAluSyApanayanatayA, cintAmaNirAja bhUtaM sarvArthasaMsAdhanatayA, bhadraghaTa bhUtaM sarvAbhiprAya paripUraNatayA, kAnaMdadavRkSabhUtaM sarvaguNAlaMkArAbhipravarpaNatayA, haMsalakSaNavastrabhUtaM sarvasaMsAradopAsaMsRSTatayA, karpasatantubhUtaM prakRtiprabhAkharatayA, lAGgala - 10 bhUtaM sattvAzayakSetravizodhanatayA, norAcabhUtaM satkAyadharmanistADanatayA, vANabhUtaM duHkhalakSyanirvedhanatayA, zaktibhUtaM lezazatruvijayAya, varmabhUtamayonizomanaskArasaMchAdanatayA, khaDgabhUtaM klezaziraH prapAtanatayA, asipatrabhUtaM mAnamadadarpasaMnAhacchedanatayA, kSuraprabhUtamanuzayadharmanirvedhanatayA, zUradhvajabhUtaM mAnavvajaprapAtanatayA, zastrabhUtamajJAnataruprapAtanatayA, kuThArabhUtaM duHkhavRkSasaMvedanatayA, praharaNabhUtaM sarvopadravaparitrANatyA, hattabhUtaM pAramitAzarIraparipAlana - 16 tayA, caraNabhUtaM sarvaguNajJAnapratiSThAnatayA, zalAkIbhUtamavidyAkozapaTalaparizodhanatayA, AbRMhaNabhUtaM satkAyazalyasamAbRMhaNatayA, epaNIbhUtamanuzayakaNTakakarSaNatayA, mitrabhUtaM saMsArabandhanaparimokSaNatayA, dravyabhUtaM sarvAnarthapratibAdhanatayA, zAstRbhUtaM sarvavodhisattvacaryAniryANapathAbhijJatayA, nidhAnabhUtamakSayapuNyatayA, utsabhUtamakSayajJAnatayA, AdarzamaNDalabhUtaM sarvadharmamukhapratibhAsasaMdarzanatayA, puNDarIkabhUtamanAvilatayA, mahAnadIbhUtaM pAramitAsaMgraha - 20 vastusrotaH pravahanatayA, mahAbhujagendrabhUtaM dharmameghAbhipravarSaNatayA, jIvitendriyabhUtaM sarvavodhisattvamahAkaruNAsaMdhAraNatayA, amRtabhUtamamaradhAtusaMtrApaNatayA, samantaMpAzajAla bhUtaM sarvavineyasattvasaMgrahAkarSaNatayA, gaindhakaraNDabhUtaM sarvaguNagandhAdhAraNatayA, agadabhUtamatyantArogyakaraNatayA, prativipabhUtaM kAmarativipanirviSIkaraNatayA, mantradhAraNIbhUtaM sarvAyonizoviSaparyAdAnatayA, vAtamaNDalIbhUtaM sarvAvaraNanivaraNavRMhaNatayA, ratnadvIpabhUtaM sarvavodhipakSya- 25 'dharmaratnAkaratayA, gotrabhUtaM sarvazukladharmasaMbhAvanatayA, AkarabhUtaM sarvaguNadharmAyadvAratayA, pattanabhUtaM sarvabodhisattvavaNiksaMsevanatayA, rasadhAtubhUtaM sarvakarmaklezAvaraNa saMzodhanatayA, madhukalpabhUtaM sarvajJatAsaMbhAraparipUraNatayA, mArgabhUtaM sarvabodhisattvasarvajJatApuropagamanatayA, bhAjanabhUtaM sarvazukladharmasaMdhAraNatayA, vRSTibhUtaM klezarajaH prazamanatayA, pratiSThAnabhUtaM sarvavodhisattvavyavasthAnanirdezanatayA, ayaskAntabhUtaM zrAvakavimuktyasaMzleSaNatayA, vaiDUryabhUtaM svabhAvavimalatayA, 30 indranIlabhUtaM sarvazrAvakapratyekabuddhasarvalokajJAnaparyAdAnAbhibhavanatayA, yAmabherIbhUtaM kleza 1 S. nArAyaNabhUtaM. 2 Som. gandhakaraNDabhUtaM sarvaguNagandhAdhAraNatayA. S 495 8 496 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 gaNDavyUhasUtram / [54.178prasuptasattvaprabodhanatayA, prasannodakabhUtamanAvilatayA, jAmbUnadasuvarNAlaMkArabhUtaM sarvasaMskRtAvacarakuzalamUlopacayajimIkaraNatayA, mahAzailendrarAjabhUtaM sarvatrailokyAcyutatayA, trANabhUtaM zaraNagatAparityAgitayA, arthabhUtamarthaprativahanatayA, cittabhUtaM hRdayasaMtuSTikaraNatayA, yajJopakaraNabhUtaM sarvajagatsaMtarpaNatayA, buddhibhUtaM sarvajagacittajyeSThazreSThatayA, nidhAnabhUtaM sarva5 buddhadharmodrahaNatayA, uddAnabhUtaM sarvabodhisattvacaryApraNidhAnasaMgrahaNatayA, pAlakabhUtaM sarvalokAnupAlanatayA, ArakSakabhUtaM sarvapApavinivartanatayA, indrajAlabhUtaM klezAsurAkarpaNatayA, varuNapAzabhUtaM vineyAkarpaNatayA, indrAgnibhUtaM sarvavAsanAnuzaya klezanirdahanatayA, caityabhUtaM sadevamAnupAsurasya lokasya / iti hi kulaputra bodhisattvazcAnyaizcApramANairguNavizepaiH samanvA gataH / saMkSiptena kulaputra yAvantaH sarvabuddhadharmAH sarvavuddhaguNAzca, tAvanto bodhicittaguNAzca 10 tAvanto bodhicittaguNAnuzaMsA anugantavyAH / tatkasya hetoH ? ataH prabhavati sarvabodhi sattvacaryAmaNDalam / ato niryAnti atItAnAgatapratyutpannAH sarvatathAgatAH / tasmAttarhi kulaputra yena anuttarAyAM samaksaMbodhau cittamutpAditam , so'pramANaguNasamudito bhavati sarvajJatAcittAdhyAzayasusaMgRhItatvAt // tadyathApi nAma kulaputra, astyabhayA nAmopadhiH / tayA paJca bhayAni na bhavanti / 15 tadyathA-agninA na dahyate, viSasya na Akramati, zastreNa na kSaNyate, udakena noyate, dhUmena na mriyate / evameva kulaputra sarvajJatAcittaupadhiparigRhIto bodhisattvo rAgAgninA na dahyate, viSayaviSamasya nAkramati, klezazastreNa na kSaNyate, bhAvena nocyate, saMkalpadhUmena na mriyate / tadyathA kulaputra atyanirmuktA nAmaupadhiH / tayA gRhItayA sarvaparopakrama bhayAni na bhavanti / evameva bodhicittajJAnaupadhiparigRhItasya bodhisattvasya sarvasaMsAropa20 kramabhayAni na bhavanti / tadyathA kulaputra, asti maghI nAmApadhiH / tayA gRhItayA gandhenaiva sarvAzIviSAH palAyante / evameva bodhicittagandhenaiva sarvaklezAzIvipAH palAyante / tadyathA kulaputra aparAjitabhaiSajyagRhItaH puruSo'jayo bhavati sarvazatrumaNDalena, emaya sarvajJatAcittAparAjitabhaiSajyagRhIto bodhisattvo durdharSoM bhavati sarvamArapratyarthikamaNDalena / tadyathA kulaputra asti vigamo nAma bhaiSajyam / tena sarvazalyAH patanti / evameva bodhicittavigama25 bhaiSajyaparigRhItasya bodhisattvasya sarvarAgadoSamohadRSTizalyAH patanti / tadyathA kulaputra asti sudarzano nAma mahAbhaiSajyarAjaH / tadgRhItaH sarvavyAdhInirghAtayati / evameva bodhicittasudarzanamahAbhaiSajyarAjagRhIto bodhisattvaH sarvaklezAjJAnavyAdhInirghAtayati / tadyathA kulaputra asti saMtAno nAma mahAbhaiSajyavRkSaH / tasya sahanipAtitA tvak sarvatraNAn saMrohayati, yathotpATitAsya tvak saMbhavati / evameva vodhisattvabIjasaMbhUtaH sarvajJatAsaMtAnavRkSaH sahadarzanena 30 zrAddhAnAM kulaputrANAM karmaklezavraNAn saMrohayati / sa ca sarvajJatAvRkSaH sarvalokena akSato'nupahataH / tadyathA kulaputra astyanirvRttamUlA nAma mahAbhaiSajyajAtiH, yasyAH prabhAvena sarvajambu. 1 cintAbhUtaM. S497 - Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54. 178 ] 54 maitreyaH / 399 dvIpakA vRkSA sarvA vivardhante, evameva vodhicittanirvRttamUlamahAbhaiSajyaprabhAvena sarvazaikSAzaikSapratyekabuddhabodhisattvadharmataravo vivardhante / tadyathA kulaputra asti ratilambhA nAmaupadhiH / sA yasya zarIragatA bhavati, tasya kAyacittakalyatA jAyate / evameva sarvajJatAcittotpAdaratilambhaupadhiH sarvabodhisattvAnAM kAyacittakalyatAM saMjanayati / tadyathA kulaputra asti smRtilabdhA nAmauSadhiH paH / tayA cittasmRtirvizudhyati / evameva sarvajJatAcittotpAda smRtilambhopadhi- 5 rbodhisattvAnAM sarvabuddhadharmAnAvaraNasmRtivizuddhaye saMvartate / tadyathA kulaputra asti mahApadmA nAmapadhiH / tayA kalpamAyuH pramANaM bhavati / evameva vodhicittamahAdharmopadhiprasito bodhisattvo'saMkhyeyakalpAyurvazitAprApto bhavati / tadyathA kulaputra asti adRyA nAmauSadhiH / tayA gRhItayA sarvamanuSyAmanuSyairna dRzyate / evameva bodhicittAdRzyamahauSadhigRhIto vyavakIrNabihArI bodhisattvaH sarvamAraviSaye na dRzyate / tadyathA kulaputra asti sarvamaNiratnasamuccayaM 10 nAma mahAmaNiratnarAjaM mahAsamudre / tasya anyalokadhAtvasaMkrAntasya asthAnamanavakAzo yanmahAsamudrasya sarvakalpoddAhAgninA zakyaM tAlamAtramapi parizoSayitum / evameva sarvajJatAcittotpAdasarvamaNiratnasamuccayamahAmaNiratnarAjAdhyAzayasaMtAna gatAnAM bodhisattvAnAmasthAnamanavakAzo yadekakuzalamapi sarvajJatApariNAmitaM praNazyet nedaM sthAnaM vidyate / utsRSTe ca punaH sarvajJatA - cittotpAde sarvakuzalamUlAnyupazuSyanti / tadyathA asti sarvaprabhAsasamuccayaM nAma mahAmaNi- 15 ratnam / tena kaNThAvasaktena sarvamaNiratnAlaMkArA jilhmIbhavanti / evameva bodhisattva sarvaprabhAsasamuccayamahAmaNiratnAzayAlaMkArAvavaddho vodhisattvaH sarvazrAvakapratyekabuddhacittotpAdaratnAlaMkArAnabhibhavati / tadyathA kulaputra asti udakaprasAdakaM mahAmaNiratnam / tadvAriprakSiptaM sarvakardamakAluSyaM prasAdayati / evameva bodhicittodakaprasAdakamahAmaNiratnaM sarvaklezakardamakAluSyaM prasAdayati / tadyathA kulaputra udakasaMvAsamaNiratnAvabaddhaH kaivarta udake na mriyate, evameva 20 sarvajJatAcittodakasaMvAsamaNiratnagRhIto vodhisattvaH sarvasaMsArasAgare na mriyate / tadyathA kulaputra asti nAgamaNivarmamahAratnam / tena sahagate kaivartAdayo jalajIvinaH sarvanAgabhava - nAni pravizanto'dhRSyA bhavanti sarvanAgoragaiH / evameva sarvajJatAcittotpAdajJAnanAgamaNi - dharmadhArI bodhisattvaH sarvakAmadhAtubhavanAni pravizanna kSaNyate / tadyathA kulaputra zakrAbhilagnamaNiratnAvabaddhaH zakro devarAjo sarvadevagaNAnabhibhavati, evameva sarvajJatAcittazakrAbhilagna- 25 mahAmaNiratnarAjapraNidhimakuTAvabaddho bodhisattvaH sarvatraidhAtukamabhibhavati / tadyathA kulaputra cintArAjamahAmaNiratnagRhItaH puruSaH sarvadAridrayAnna vibheti evameva sarvajJatAcittotpAdacintArAjamahAmaNiratnagRhIto bodhisattvaH sarvopakaraNajIvikAbhayebhyo na bibheti / tadyathA kulaputra sUryakAntamaNiratnaM sUryadarzitamagniM pramuJcati evameva sarvajJatAcittotpAdasUryakAntamaNiratnaM prajJAratnarazmisaMsRSTaM jJAnAgniM pramuJcati / tadyathA kulaputra 30 candrakAntaM nAma mahAmaNiratnaM candrAbhayA spRSTamudakadhArAM pramuJcati, evameva bodhicittotpAdacandrakAntamahAmaNiratnaM kuzalamUlapariNAmanAcandraprabhAspRSTaM sarvakuzalamUlapraNidhi S 498 S 499 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 500 gaNDavyUhasUtram / [54.178toyadhArAH pramuJcati / tadyathA kulaputra cintArAjamaNimakuTAvavaddhAnAM mahAnAgarAjAnAM nAsti paropakramabhayam , evameva bodhicittamahAkaruNAcintArAjamaNimakuTAvabaddhAnAM nAsti durgalyapAyopasaMkramabhayam / tadyathApi nAma kulaputra jagadvayUhagarbha nAma mahAmaNiratnaM sarvasattvAbhiprAyaparipUraNatayA na kadAcitkSayamupaiti, evameva bodhisattvacittotpAdasarvajagadvyUhagarbhamahA5 maNiratnaM sarvasattvAbhiprAyabodhipraNidhiparipUraNatayA na kadAcitkSayamupaiti / tadyathA kulaputra rAjJazcakravartino mahAmaNiratnaH, sa tamondhakAravidhamaM gacchati, antaHpuramadhyagataM ca prabhAsayati, evameva sarvajJatAcittotpAdacakravartimahAmaNiratnaM sarvamavidyAndhakAravidharma sattvagatiSu gacchati, kAmadhAtusthitaM ca mahAjJAnAlokamavamuJcati / tadyathA kulaputra ye indranIlamahAmaNiratnAbhayA spRzyante, sarve te indranIlamahAmaNiratnavarNA bhavanti, evameva sarvajJatAcittotpAdendra10 nIlamahAmaNiratnaM yeSu vicAryate preSyate, yAni ca kuzalamUlAni sarvajJatAcittotpAdena pariNamyante, tAni sarvANi sarvajJatAmahAmaNiratnavarNAni bhavanti / tadyathA kulaputra vaiDUryamaNiratnaM varSazatasahasramapi amedhyamadhyagataM tiSThat sarvadaurgandhyena sAdhaM na saMvasati, evameva sarvajJatAcittotpAdAtyantavimalavizuddhaprabhamaNiratnaM sarvapRthagjanazaikSAzaikSapratyekabuddhaguNaratnAkarAnabhibhavati / tadyathA kulaputra ekamAgneyaM nAma mahAmaNiratnaM sarvatamondhakAraM vidhamati, 15 evameva ekasarvajJatAcittotpAdAgneyamahAmaNiratnaM vipazyanAsaMprayuktaM yonizo manasikArataH sarvamajJAnatamondhakAraM vidhamati / tadyathA kulaputra mahAsamudre potAropitamanaryayamaNiratnaM vaNigyastagataM nagarapratiSThAni kAcamaNizatasahasrANyabhibhavati varNatazca Ayatazca, evameva saMsAramahAsamudragatamapi sarvajJatAcittotpAdAnarvamahAmaNiratnaM praNidhipotA ropitaM prathamacittotpAdikabodhisattvAdhyAzayasaMtAnagatamaprAptameva sarvajJatAnagaraM vimuktinagaraM 20 praviSTAn sarvazrAvaka pratyekabuddhakAcamaNikAnabhibhavati / tadyathAsti vazirAja nAma maNiratnaM yajambudvIpagatameva catvAriMzadyojanasahasrasthitAnAM candrasUryamaNDalAnAM bhavanavimAnapratibhAsavyUhAn saMdarzayati, evameva sarvaguNaparizodhitaM sarvajJatAcittopAdavazirAjamaNiratnaM saMsAragatameva dharmadhAtugaganagocarANAM tathAgatamahAjJAnasUryacandramasAM sarvavuddhaviSayamaNDalapratibhAsavyUhAn saMdarzayati / tadyathA kulaputra yAvaccandra25 sUryamaNDalAni prabhayAvabhAsayanti, atrAntare ye keciddhanadhAnyaratnajAtarUparajatapuSpagandhamAlyavastraparibhogAH, sarve te vazirAjamaNiratnasya mUlyaM na kSamante, evameva yAvat tryadhvasu sarvajJajJAnaM dharmadhAtuviSayamavabhAsayati, atrAntare yAni kAniciddevamanuSyasarvazrAvakapratyekabuddhakuzalAni sAsravANyanAsravANi vA, sarvANi tAni bodhicittotpAdavazirAjamahAmaNiratnasya mUlyaM na kSamante / tadyathA kulaputra asti sAgaravyUhagarbha nAma mahAmaNiratnaM yatsarva80 mahAsAgaravyUhAn saMdarzayati, evameva bodhicittotpAdasAgaravyUhagarbhamahAmaNiratnaM sarvajJajJAnaviSayasAgaravyUha saMdarzayati / tadyathA kulaputra cintArAjamaNiratnaM sthApayitvA nAsti kiMcitprativiziSTataraM divyena jAmbUnadasuvarNena, evameva sarvajJajJAnacintArAjamahAmaNiratnaM 8198 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54.178] 54 maitreyH| sthApayitvA nAsti kiMcitprativiziSTataraM vodhicittotpAdadivyajAmbUnadasuvarNena / tadyathA kulaputra nAgamaNDalasiddha AhituNDikaH sarvanAgoragAn vaze sthApayati, evameva sarvajJatAcittotpAdapratipattinAgamaNDalasiddho bodhisattvAhituNDikaH sarvaklezanAgoragAn vaze sthApayati / tadyathA kulaputra praharaNagRhItaH zUro durdharSo bhavati zatrumaNDalena, evameva sarvajJatAcittotpAdapraharaNagRhIto bodhisattvo durdharpo bhavati sarvaklezazatrumaNDalena / tadyathA kulaputra 5 s 501 divyoragasAracandanasya ekacUrNadhAraNaM sAhasra lokadhAtuM gandhena spharati, karpapramANaM sarvatrisAhasra lokadhAturatnaparipUrNena mUlyaM na kSamate, evameva sarvajJatAcittotpAdadivyoragasAracandanasyaikAdhyAzayadhAtuH sarvadharmadhAtuM guNagandhena spharati, sarvazaikSAzaikSapratyekavuddhacittAni cAbhibhavati / tadyathA kulaputra himavaccandanaM nAma mahAcandanaratnaM sarvadAhaM prazamayati, sarva cAzrayaM zItalIkaroti, evameva sarvajJatAcittotpAdahimavaJcandanaratnaM sarvaklezasaMkalparAgadopamoha- 10 dAhaM prazamayati, jJAnAzrayaM ca prahlAdayati / tadyathA kulaputra ye sumeru parvatarAjamupasaMkrAmanti, sarve te ekavarNA bhavanti yaduta suvarNavarNAH, evameva ye sarvajJatAcittotpAdasamAn bodhisattvAnupasaMkrAmanti, sarve te ekavarNA bhavanti yaduta sarvajJatAvarNAH / tadyathA kulaputra yaH pAriyAtrakasya kovidArasya cchavigandhaH pravAti, sa sarvajambudvIpe sarvavArpikAjAtisumanAdInAM puSpajAtInAM na saMvidyate, evameva yo bodhisattvasya sarvajJatAcittotpAdabIja-15 praNidhivRkSaguNajJAnatvaco gandhaH pravAti, sa sarvapratyavarakuzalamUlAnAM sarvazrAvakapratyekabuddhavArSikAjAtisumanAnAmanAtravazIlasamAdhiprajJAvimuktivimuktijJAnadarzanAnAM na saMvidyate / tadyathA kulaputra pAriyAtrakasya kovidArasya zuGgIbhUtasya veditavyaM vahUnAM puSpazatasahasrANAmAyadvAraM bhaviSyatIti, evameva sarvajJatAcittotpAdapAriyAtrakavRkSasya kuzalamUlazuGgIbhUtasya veditavyamasaMkhyeyAnAM devamanuSyANAM sAsravAnAsavabodhikusumAyadvAraM bhaviSyatIti / tadyathA 20 kulaputra yaH ekadivasaparibhAvitasya pAriyAtrakusumairvastrasya tailasya vA gandhaH pravAti, sa divasazatasahasraparibhAvitasya campakavArSikAsumanAbhivastrasya vA tailasya vA na sNvidyte| evameva ya ekajanmaparibhAvitasya sarvajJatAcittasaMtAnasya bodhisattvaguNajJAnagandho dazasu dikSu sarvabuddhapAdamUleSu pravAti, sa kalpazatasahasraparibhAvitAnAM sarvazrAvakapratyekabuddhacittAnAmanAsravakuzaladharmajJAnagandho na saMvidyate / tadyathA kulaputra asti nAlIkerI nAma 25 vRkSajAtiH udyatake samudre saMbhUtA / sA mUlata upAdAya yAvatpuSpaphalaparyantAtsarvakAlaM 502 sarvasattvAnAM na kadAcinnopajIvyA bhavati / evameva mahAkaruNApraNidhimUlasaMjAto bodhisattvasya prathamasarvajJatAcittotpAdo yAvatsaddharmasthitiparyavasAnAt sadevakasya lokasya na kadAcinnopajIvyo bhavati / tadyathA kulaputra asti hATakaprabhAsaM nAma rasajAtam / tasya ekapalaM lohapalasahasraM varNIkaroti / na ca tadrasapalaM zakyaM tena lohapalasahasreNa paryAdAtuM na lohIkartum / 30 evameva ekasarvajJatAcittotpAdarasadhAtuH kuzalamUlapariNAmanAjJAnasaMgRhItaH sarvakarmaklezAvaraNa 1 B nADIkarI. gaNDa.51 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 199 8 503 402 gaNDavyUhasUtram / [ 54. 178 lohAni paryAdAya sarvadharmAn sarvajJatAvarNAn karoti / na ca sarvajJatAcittotpAdarasadhAtuH zakyaM sarvakarmakkezalohaiH saMklezayituM paryAdAtuM vA / tadyathA kulaputra kiyatparItto'pyagniryAvadupAdAnaM labhate tAvatIM jvAlAM pramuJcati, evameva kiyatparItto'pi sarvajJatAcittotpAdAgnirAramvaNavyavakIrNatayA yAvat saMbhAropAdAnaM labhate, tAvadvivardhate jJAnArciH pramocanatayA / tadyathA kulaputra 5 ekasmAtpradIpAdanekAni pradIpakoTIzatasahasrANyAdIpyante, akSaya eva pradIpo bhavatyaparyAdattaH sarvapradIpaniryANaiH, evameva ekasmAtsarvajJatAcittotpAdapradIpAdatItAnAgatapratyutpannAnAM sarvatathAgatAnAM sarvajJatAcittotpAdapradIpAnAM dIpyamAnAnAmakSaya eva sa ekaH sarvajJatAcittotpAdapradIpo'vabhAti aparyAdattaH sarvajJatAcittotpAdapradIpaniryANaiH / tadyathA kulaputra ekaH pradIpo yAdRze gRhe vAtAyane vA pravezyate, sahapravezito varSasahasrasaMcitamapi tamondhakAraM vidhamati 10 avabhAsaM ca karoti, evameva ekasarvajJatAcittotpAdapradIpo yAdRze sattvAzaya gRhagahane'vidyAtamondhakArAnugate pravezyate, sa sahapravezito'nabhilApyakalpazatasahasrasaMcitamapi klezAvaraNatamondhakAraM vidhamati, jJAnAlokaM ca saMjanayati / tadyathA kulaputra yAdRzI pradIpavartirbhavati tAdRzaM pradIpo'vabhAsaM karoti, yAtrAMzca snehasaMcayo bhavati tAvaddIpyate / evameva yasya vodhisattvasya yAdRzI praNidhAnavartivizeSatA bhavati, tAdRzaM sarvajJatAcittotpAdapradIpo dharmadhAtvava15 bhAsaM karoti / yAvacca mahAkaruNAcaryAsnehasaMcayo bhavati tAvatsattvavinayakSetra vizuddhibuddhakAryaprabhAvanA bhavati / tadyathA kulaputra divyajAmbUnadasuvarNAlaMkAro vazavartino devarAjasya mUrbhAvavaddho'saMhAryo bhavati sarvakAmAvacarairdevaputraiH, evameva pratipattiguNapratiSThitaH sarvajJatAcittotpAdadivyajAmbUnadasuvarNAlaMkAro'vinivartanIyAnAM bodhisattvAnAM mahApraNidhAnamUrdhnAvabaddho'saMhAryo bhavati sarvabAlapRthagjana zaikSA zaikSapratyekabuddhaiH / tadyathA kulaputra siMhasya mRga20 rAjasya nAdena acirajAtAH siMhapotAH puSyanti, sarvamRgAzca vilayaM gacchanti, evameva tathAgatapuruSasiMhasya bodhicittasaMvarNana sarvajJatAnAdena prayuktena sarvAdikArmika bodhisattvasiMhapotAH puSyanti buddhadharmaiH, sarvopalambhasaMnizritAzca sattvA vilayaM gacchanti / tadyathA kulaputra siMhasnAyukRtavINAtantrIzabdena sarvavINAtantryaH saMchidyante, evameva pAramitAzarIratathAgatasiMha bodhicittotpAdasnAyutantrIguNavarNazabdena sarvakAmaguNarativINAtantryaH saMchidyante, sarva zrAvakapratyekabuddha25 caryAguNakathAzca saMnirudhyante / tadyathA kulaputra gomahiSyajAkSIrapUrNamahAsamudre eka siMha dugdhabinduprakSepeNa sarvakSIrANyapakrAmanti na saMdhayati, evameva kalpazatasahasrasaMcitaH karmaklezakSIramahAsamudraH tathAgatamahA puruSasiMha sarvajJatAcittotpAdadugdhaikabinduprakSepeNa sarvo'navazeSaH kSayaM gacchanti, sarvazrAvakapratyekabuddha vimuktayazca na saMtiSThante, na saMvasati / tadyathA kulaputra aNDakozAdanirgatasya kalaviGkapotasya yo nAdabalavizeSaH sarvabalavegasaMpannAnAM himava30 nivAsinAM sarvapakSigaNAnAM na saMvidyate, evameva yaH saMsArANDakozagatasyAdi karmikabodhisattvakalaviGkapotasya mahAkaruNAbodhicittanAdabalavizeSaH sarva zrAvakapratyekabuddhAnAM na saMvidyate / tadyathA kulaputra yo'cirajAtasya mahAgaruDendrapotasya pakSavAtabalaparAkramo nayanaparizuddhi Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8504 -54.178] 54 maitreyH| 403 guNazca, sa sarvazarIrapravRddhAnAM tadanyepAM pakSiNAM na saMvidyate, evameva yaH prathamacittotpAdikasya tathAgatamahAgaruDendrasya kulagotrasaMbhavasya bodhisattvamahAgaruDendrapotasya sarvajJatAcittotpAdavalaparAkramo mahAkaruNAdhyAzayanayanaparizuddhiguNazca, sa kalpazatasahatraniryAtAnAM sarvazrAvakapratyekabuddhAnAM na saMvidyate / tadyathA kulaputra mahApuruSahastagato nArAcaH kiyadRDhamapi varma nirbhinatti, evameva dRDhavIryabodhisattvahastagataH sarvajJatAcittotpAdanArAcaH / sarvadRSTyanuzayavarmANi nirbhinatti / tadyathA kulaputra krodhAviSTasya mahAnagnasya yAvallalATe piTakAstiSThanti, tAvadadhRSyo bhavati sarvajambudvIpakairmanuSyaiH, evameva mahAmaitrImahAkaruNAviSTasya vodhisattvamahAnagnasya yAvadadhyAzayavadane sarvajJatAcittotpAdapiTakA na vigacchanti, tAvadadhRSyo bhavati sarvalokadhAtuparyApannaiH sarvamAraiH sarvakarmabhizca / tadyathA kulaputra yaH zikSitasyeSvastrAntevAsina iSvastrajJAne kRtAbhyAsasya zilpasthAnayogabalavizeSaH, sa 10 sarvazikSitasya iSvastrAcAryasya na saMvidyate, evameva yaH sarvAdikarmikasya sarvajJatAbhUmyA kRtAbhyAsasya bodhisattvAjAneyasya praNidhijJAnAdhimukticaryAvalavizeSaH, so'nutpAditavodhicittAnAM sarvazaikSAzaikSapratyekabuddhAnAM ca na saMvidyate / tadyathA kulaputra iSvastraM zikSamANasya prathamaH padavandhayogyAbhyAsaH pUrvagamo bhavati sarveSvastrajJAnasya, evameva bodhisattvasya sarvajJabhUmau zikSamANasya prathamaM sarvajJatAcittAdhyAzayasaMprasthAnaM pUrvaMgamaM bhavati sarvabuddhadharmAdhigamAya / tadyathA 15 kulaputra mAyAkArasya mAyAgataviSayaM saMdarzayamAnasya prathamamantrapadasiddhyabhiniharimeva manasikurvANasya sarvakriyAsiddhirbhavati, evameva bodhisattvasya sarvabuddhabodhisattvaviSayavikurvAH saMdarzayataH prathamacittotpAdapraNidhAnAbhinihAra evotyApako bhavati sarvavuddhabodhisattvaviSayasya / tadyathA kulaputra sarvamAyAvidyAmantrAzcArUpiNo'nidarzanAH sarvamAyAnirmANarUpagatAni saMdarzayanti cittotpAdena, evameva sarvajJatAcittotpAdazcArUpyAnidarzanaH sarvadharmadhAtuM ca viThapayati 20 B 200 sarvaguNAlaMkAravyUhaizcittotpAdavazitAmAtreNa / tadyathA kulaputra mArjArasya sahadRSTavicAramAtreNa sarvamUSikA vilayamApadyante, evameva bodhisattvasya sarvajJatAcittotpAdAdhyAzayaprayogavicAramAtreNa sarvakarmaklezA vilayamApadyante / tadyathA kulaputra jAmbUnadasuvarNAlaMkAra AvaddhaH 5505 sarvAbharaNAni jimIkaroti, evameva bodhicittajAmbUnadasuvarNAlaMkArAdhyAzayAvabaddho bodhisattvaH sarvazrAvakapratyekabuddhaguNAlaMkArAnabhibhavati jihmIkaroti / tadyathA kulaputra ayaskAnta- 25 rAjasya kiyatparItto'pi dhAtuH sarvadRDhamAyasaM bandhanaM sphoTayati, evameva kiyatparItto'pyadhyAzayotpAditaH sarvajJatAcittotpAdadhAtuH sarvadRSTikRtAvidyAtRSNAvandhanAni sphoTayati / tadyathA kulaputra yatra yatraiva ayaskAntadhAturvicAryate, tatra tatraiva sarvANItarANyAMsi palAyante, na tiSThante na saMdadhati / evameva yatra yatraiva sarvajJatAcittotpAdadhAturvicAryate karmeSu vA klezeSu vA zrAvakapratyekabuddhavimuktau vA, tatastata eva karmaklezAH sarvazrAvakapratyekabuddhavimuktayazca 30 palAyante na tiSThanti, na saMdadhati / tadyathA kulaputra makaraviddhAzritaH kaivartaH sarvodakaprANibhayavinivRtto bhavatyanupaghAtazarIro makaramukhagato'pi, evameva adhyAzayabodhicittaviddhAzrito Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 S506 gnnddbyuuhsuutrm| [54.178vodhisattvaH sarvasaMsArakarmaklezabhayavinivRtto bhavati sarvazrAvakapratyekabuddhAbhisamayAntaraprAptyanuvAtyo bhUtakoTIsAkSAkriyApraNAzapathApatanatayA / tadyathA kulaputra amRtapAnapItaH purupaH sarvaparopakramaina triyate, evameva sarvajJatAcittotpAdAmRtapAnapIto bodhisattvaH sarvazrAvakabhUmiSu na mriyate, na coparamati bodhisattvamahAkaruNApraNidhAnAt / tadyathA kulaputra aJjanasiddhaH purupaH 5 sarvamanuSyabhavaneSu cAnuvicarati na ca sarvamanuSyadRzyate, evameva bodhicittotpAdaprajJApraNidhyupastabdho bodhisattvaH sarvamAravipayeSu cAnuvicarati, sarvamAraizca na dRzyate / tadyathA kulaputra mahArAjasaMnizritaH puruSaH sarvaprAkRtajanAt na vibheti, evameva sarvajJatAcittotpAdamahAdharmarAjasaMnizrito bodhisattvaH sarvAvaraNanivaraNadurgatibhyo na bibheti / tadyathA kulaputra parvatagRheSu sarvabhUmyantargatapAnIyabhayAnnAstyagnibhayam , evameva vodhicitta10 kuzalamUlAbhiSyanditasaMtAnasya bodhisattvasya nAsti zrAvakapratyekavuddhavimuktijJAnAgnibhayam / tadyayA kulaputra zUrasaMnizritaH puruSaH sarvazatrubhyo na bibheti, evameva sarvajJatAcittotpAdazUrasaMnizrito bodhisattvaH sarvaduzcaritazatrubhyo na bibheti / tadyathA kulaputra vajrapraharaNagRhItaH zakro devendraH sarvAsuragaNaM pramardayati, evameva sarvajJatAcittotpAdadRDhAdhyAzaya vajragraharaNagRhIto bodhisattvaH sarvamAraparapravAdyasuragaNaM pramardayati / tadyathA kulaputra 15 rasAyanopayuktaH puruSo dIrghamAyuH pAlayati na ca durbalIbhavati, evameva sarvajJatAcittotpAdarasAyanasaMbhAraprayukto vodhisattvo'saMkhyeyAn kalpAn saMsAre saMsaranna parikhidyate, na ca saMsAradoSailipyate / tadyathA kulaputra sarvabhaipajyarasasaMprayogeSu pAnIyaM pUrvagamaM na kvaciddaSyati, evameva sarvabodhisattvacaryApraNidhAnasaMbhArayogeSu sarvajJatAcittotpAdaH pUrvagamo bhavati, na kaciTThaSyati / tadyathA kulaputra puruSasya sarvakAryeSu jIvitendriyaM pUrvaMgamam , evameva bodhisattvasya 20 sarvabuddhadharmAdAneSu bodhicittaM pUrvagamam / tadyathA kulaputra jIvitendriyavimuktaH puruSo nirupajIvyo bhavati mAtApitRjJAtivargasya sarvakarmAsamarthatvAt , evameva sarvajJatAcittotpAdaviyukto bodhisattvaH sarvajJatAguNanirupajIvyo bhavati sarvasattvAnAM vuddhajJAnapratilambhAsamarthatvAt / tadyathA kulaputra mahAsamudraH sarvaviSairadUSyo bhavati, evameva sarvajJatAcittotpAdamahAsamudro'dUSyo bhavati sarvakarmaklezazrAvaka pratyekabuddhacittotpAdavipaiH / tadyathA kulaputra 25 sUryamaNDalamaparyantaM sarvatArAvabhAsaiH, evameva sarvajJatAcittotpAdasUryamaNDalamaparyApannaM bhavati, sarvazrAvakapratyekabuddhatArAnAsravaguNAnabhibhavati / tadyathA kulaputra acirajAto rAjaputro mUrdhaprAptAn sarvavRddhAmAtyAnabhibhavati kulAbhijAtyAdhipatyena, evameva acirotpAditabodhicittastathAgatadharmarAjakulapratyAjAta Adikarmiko bodhisattvazciracaritabrahmacaryAn vRddhazrAvakAnabhi bhavati bodhicittamahAkaruNAdhipatyena / tadyathA kulaputra kiyadRddhenApyamAtyena kiyadbAlasyApi 80 rAjakumArasya praNipatitavyam , na ca rAjaputreNa vRddhAmAtyasya gauravaM na karaNIyam , .. s 507 evameva kiyabRddhairapi ciracaritabrahmacaryaiH zrAvakapratyekabuddherAdikarmikasya bodhisattvasya ava - . namitavyam, na ca bodhisattvena pratyekabuddheSu gauravaM na karaNIyam / tadyathA kulaputra Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B 201 -54.174] 54 maitreyH| sarvAparibhUto rAjaputro'virahito rAjalakSaNena sarvAgratAprAptairapi rAjAmAsana samo jAya tvAt , evameva kiyatkarmaklezopAdAnaparibhUta Adikarmiko bodhisattvaH sarvajJatAcittotpAdalakSaNenAvirahitaH sarvAgraprAptairapi sarvazrAvakapratyekayuddharna samo buddhakulAdhipatyAdhyakSatvAt / tadyathA kulaputra parizuddhamaNiratnaM cakSustimiradoSeNAparizuddhamityAbhAsamAgacchati, evameva prakRtiparizuddhaM sarvajJatAcittotpAdaranaM sattvA azraddhAnayanAjJAnatiniradoSeNAparizuddhamiti saMjAnanti / tadyathA / kulaputra sarvavidyauSadhisaMgrahasaMprayukto bhaiSajyavigraho darzanasparzanasaMvAsanaiH sattvAnAM vyAdhIn zamayati, evameva sarvakuzalamUlopacayaprajJopAyavidyauSadhisaMgRhItaM bodhicittasaMprayuktaM vodhisattvapraNidhijJAnazarIraM zravaNadarzanasaMvAsanAnusmRtiprayogena sattvAnAM klezavyAdhIn prazamati / tadyathA kulaputra haMsalakSaNaM vastraM sarvakardamadorna klizyate, evameva bodhicittotpAdahasalakSaNavastraM saMsAraklezakardamadoSairna klizyate / tadyathA kulaputra mUrdhazalyasaMgRhIto dAruvigraho 10 na vikIryate, sarvakriyAzcAnubhavati, evameva bodhicittotpAdapraNidhimUrdhazalyasaMgRhItaM sarvajJatApraNidhijJAnazarIraM bodhisattvakriyAsamarthaM bhavati, na ca vikIryate sarvajJatApraNidhizarIratvAt / tadyathA kulaputra zalyavimuktaM yantramakAryasamarthaM bhavati tAnyeva dAspratyaGgAni, evameva sarvajJatAcittotpAdAdhyAzayaviyukto bodhisattvo buddhadharmapariniSpAdanAsamartho bhavati, evaM ca te bodhyaGgasaMbhArAH / tadyathA kulaputra rAjJazcakravartino hastigabhaM nAma kAlAgaruratnam / tena 15 saha dhUpitamAtraH sarvarAjJazcaturaGgabalakAyo vihAyase tiSThati / evameva sarvajJatAcittotpAdAgarudhUpitAni bodhisattvasya kuzalamUlAni sarvatradhAtukavyativRttAni bhavanti asaMskRtasarvatathAgatajJAnagaganagocaraparyavasAnAni / tadyathA kulaputra vajaM netarAdratnAkarAdutpadyate'nyatra vajrAkarAtsuvarNAkarAdvA, evameva vajropamaH sarvajJatAcittotpAdaH / sa netarAtsattvAzayakuzalamUlaratnA- karAdutpadyate'nyatra sattvaparitrANamahAkaruNAvajrAkarAt marvajJajJAnAdhyAlambanamahAsuvarNAkarAdvA / 20 tadyathA kulaputra astyamUlA nAma vRkSajAtiH / tasya mUlapratiSThAnaM nopalabhyate sarvazAkhApatrapalAzasaMkusumitA ca vRkSeSu jAlIbhUtA ca saMdRzyate, evameva sarvajJatAcittotpAdasya mUlapratiSThAnaM nopalabhyate,sarvapuNyajJAnAbhijJAsaMkusumitazcasa sarvalokopapattiSu mahApraNidhAnajAlIbhUtaH saMdRzyate / tadyathA kulaputra vajaM netare bhAjane tiSThacchobhate, nApi cchidrazughirabhAjanena zakyaM saMdhArayitumanyatra acchidrabhAja'nena, evameva sarvajJatAcittotpAdavajaM na hInAdhimuktikeSu 25 sattvabhAjaneSu matsariSu duHzIleSu vyApannacitteSu kusIdeSu muSitasmRtiSu duHprajJeSu zobhate, nAdhyAzayavipannacalAcalabuddhisarvabhAjanena zakyaM saMdhArayitumanyatra bodhisttvaadhyaashyrtnbhaajnen| tadyathA kulaputra vajraM sarvaratnAni nirvidhyati, evameva sarvajJatAcittotpAdavajaM sarvadharmaratnAni nirvidhyati / tadyathA vajaM sarvazailAni bhinatti, evameva sarvajJatAcittotpAdavajaM sarvadRSTigatazailAni bhinatti / tadyathA kulaputra bhinnamapi vajraratnaM sarvaratnaprativiziSTaM suvarNAlaMkAramabhibhavati, 30 evameva Azayavipattibhinnamapi sarvajJatAcittotpAdavajraratnaM sarvazrAvakapratyekabuddhaguNasuvarNA 8508 1% saMdhAreSu. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 509 8510 gaNDavyUhasUtram / [ 54. 178 laMkArAnabhibhavati / tadyathA kulaputra bhinnamapi vajraratnaM sarvadAridryaM vinivartayati, evameva pratibhinnamapi sarvajJatAcittotpAdavajraratnaM sarvasaMsAradAridryaM vinivartayati / tadyathA kulaputra kiyatparItto'pi vajradhAtuH sarvamaNipASANabhedalakSaNaH, evameva kiyatparIttArambaNaprasRto'pi sarvajJatAcittotpAdavajradhAtuH sarvAjJAnabhedalakSaNaH / tadyathA kulaputra vajraratnaM na prAkRtajana5 hastagataM bhavati, evameva sarvajJatAcittotpAdavajraratnaM na prAkRtAdhyAzayAnAmitvarakuzalamUlAnAM devamanuSyANAM hastagataM bhavati / tadyathA kulaputra ratnaparIkSAnabhijJaH puruSo vajramaNiratnaguNAnajAnan nAsya guNavizepamanubhavati, evameva duSprajJajAtIyaH puruSapudgalo bodhisattvacittamahAprajJAvajraratnaguNAnabhijJo nAsya guNavizeSamanubhavati / tadyathA kulaputra vajraM na zakyaM jarayi - tum, evameva sarvajJatAhetubhUtaM bodhicittotpAdavanaM na zakyaM jarayitum / tadyathA kulaputra vajraM 10 mahApraharaNaM na zakyaM mahAnagnenApi saMdhArayitumanyatra mahAnArAyaNasthAmabalavegena, evameva sarvajJatAcittotpAdamahAvajrapraharaNaM na zakyaM sarvazrAvakapratyekabuddhamahAnannairapi saMdhArayitumanyatra sarvajJatAhetubalopastabdhApramANakuzalamUlamahAnArAyaNasthAmaprativiziSTairmahAvabhAsaprAptairmahAbodhi - sattvaiH / tadyathA kulaputra yatra sarvapraharaNAni na prasahante tatra vajraM prasahate, na pratihanyate, evameva yatra sarva zrAvakapratyekabuddhapraNidhijJAnapraharaNAni na prasahante sattvaparipAkavinaye vA 16 tryadhvakalpacaryAduHkhasaMvAse vA, tatra sarvajJatAcittotpAdamahAvajrapraharaNagRhIto bodhisattvo - 'parikhinnamAnasaH prasahate, na pratihanyate / tadyathA kulaputra vajraM na zakyaM kenacitpRthivIpradezena saMdhArayitumanyatra vajratalena, evameva sarva zrAvakapratyekabuddhairbodhisattvaniryANapraNidhAnasaMbhAravajraM na zakyaM saMdhArayitumanyatrAdhyAzayabodhicittotpAdavajradRDhapRthivItalena / tadyathA kulaputra dRDhavajrataLAcchidra bhAjanatvAnmahAsamudre pAnIyaM na visarati, evameva bodhisattva20 vajrAcchidradRDhatalapariNAmanApratiSThitAni bodhisattvasya kuzalamUlAni na kSIyante sarvabhavo - papattiSu / tadyathA kulaputra vajratalapratiSThitA mahApRthivI na vidIryate na saMsIdati, evameva bodhicittotpAdavajradRDhatalapratiSThitAni bodhisattvapraNidhAnAni sarvatraidhAtuke na vidIryante na saMsIdanti / tadyathA kulaputra vajramudakena na vidyate, evameva bodhicittotpAdavajraM sarvakarmaklezodakena sarvakarmasaMvAsairna vidyate na vidyate / tadyathA kulaputra vajraM sarvAgnidAhairna da 25 na saMtapyate, evameva sarvajJatAcittotpAdavajraM sarvasaMsAraduHkhAgnidAhairna dahyate, sarvakkezAgnitApairna saMtapyate / tadyathA kulaputra tathAgatAnAmarhatAM samyaksaMbuddhAnAM bodhimaNDe niSIdatAM mAraM yodhayatAM sarvajJatAmabhisaMbuddhamAnAnAM nAnyena pRthivIpradezena zakyamAsanaM saMdhArayitumanyatra trisAhasramahAsAhasravajranAbhidharaNitalena, evameva bodhisattvAnAmanuttarAyAM samyaksaMbodhau praNidadhatAM caryAM caratAM pAramitAH paripUrayatAM kSAntimavakrAmatAM bhUmiM pratilabhamAnAnAM 30 kuzalamUlAni pariNAmayatAM vyAkaraNaM saMpratIcchatAM sarvabodhisattvamArgasaMbhAramupastambhayatAM sarvatathAgatAnAM mahAdharmamedhAn saMdhArayatAM te mahAkuzalamUlabalAdhAnavegA nAnyena cittena zakyAH saMdhArayitumanyatra sarvapraNidhAnajJAnava jradRDhanAbhinA sarvajJatAcittotpAdena / iti hi 406 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 511 -54.178] 54 maitreyH| 407 kulaputra ebhizca anyaizca apramANairyAvadanabhilApyAnabhilApyairguNavizeSaiH samanvAgataH sarvajJatAcittotpAdaH / te'pi sattvA evaMguNadharmasamanvAgatA bhUtAzca bhaviSyanti ca, yairanuttarAyAM samyaksaMvodhau cittAnyutpAditAni / tasmAttarhi kulaputra sulabdhAste lAbhAH, yastvamanuttarAyAM samyaksaMvodhau cittamutpAdya vodhisattvacayA~ parimArgasi eSAM guNAnAM pratilAbhAya // ___ api ca kulaputra yadvadasi-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM / pratipattavyamiti / gaccha kulaputra, asya vairocanavyUhAlaMkAragarbhasya mahAkUTAgArasya abhyantaraM pravizya vyavalokaya / atra jJAsyasi yathA bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , zikSamANasya ca yAdRzI guNapariniSpattirbhavati // atha khalu sudhanaH zreSThidArako maitreyaM vodhisattvaM pradakSiNIkRtvA evamAha-vivRNu Arya asya kUTAgArasya dvAram / pravekSyAmi / atha khalu maitreyo bodhisattvo vairocanavyUhA- 10 laMkAragarbhasya kUTAgArasya dvAramUlamupasaMkramya dakSiNena pANinA acchaTAzabdamakApIt / tasya dvAraM vivRtamabhUt / sa Aha-praviza kulaputra etatkUTAgAram / atha khallu sudhanaH zreSThidArakaH paramAzcaryaprAptastatkUTAgAraM prAvizat / tasya samanantarapraviSTasya taddvAraM saMvRtamabhUt / so'drAkSIt taM kUTAgAraM vipulavistIrNaM bahuyojanazatasahasravistIrNa gaganatalApramANaM samantAdAkAza- dhAtuvipulam asaMkhyeyacchatradhvajapatAkAlaMkAram asaMkhyeyaratnAlaMkAram / asaMkhyeyamuktA- 15 hArapralambitAlaMkAram asaMkhyeyaratnahArapralambitAlaMkAram asaMkhyeyalohitamuktAhArapralamvitAlaMkAram asaMkhyeyasiMhamuktAhArapralambitAlaMkAram asaMkhyeyasiMhadhvajAlaMkAram asaMkhyeyacandrArdhacandrAlaMkAram asaMkhyeyavicitrapaTTadAmAbhipralamvitAlaMkAram asaMkhyeyavividhapaTTapaTTAlaMkAram asaMkhyeyamaNijAlaprabhAlaMkAram asaMkhyeyahemajAlAlaMkAram asaMkhyeyaratnapaTTAlaMkAram asaMkhyeyaratnasuvarNasUtrapratyuptAlaMkAram asaMkhyeyaghaNTAmadhuranirghoSAlaMkAram 20 asaMkhyeyaratnakiGkiNIjAlasamIritamanojJazabdAlaMkAram asaMkhyeyadivyapuSpaughAbhipravarSaNAlaM. kAram asaMkhyeyadivyamAlyadAmAbhipralambitAlaMkAram asaMkhyeyagandhaghaTikAni--pitopacArAlaMkAram asaMkhyeyasuvarNacUrNasaMpravarSaNAlaMkAram asaMkhyeyahahjAlAlaMkAram asaMkhyeyagavAkSAlaMkAram asaMkhyeyatoraNAlaMkAram asaMkhyeyanihAlaMkAram asaMkhyeyAdarzamaNDalAlaMkAram asaMkhyeyaraneSTakAnicitAlaMkAram asaMkhyeyaranabhittyalaMkAram asaMkhyeyasthUNAlaMkAram 25 asaMkhyeyaratnavastrameghAlaMkAram asaMkhyeyaratnavRkSAlaMkAram asaMkhyeyaratnavedikAlaMkAram asaMkhyeyaratnapathAlaMkAram asaMkhyeyaranacchadanasarvavyUhAlaMkAram asaMkhyeyabhUmitalapratiSThAnavicitravyUhAlaMkAram asaMkhyeyaratnanicitaprAsAdAlaMkAram asaMkhyeyaratnAsanAlaMkAram asaMkhyeyamaNikanyAlaMkAram asaMkhyeyaratnapaTTasaMstRtacaMkramAlaMkAram asaMkhyeyajAmbUnadasuvarNavarNakadalIstambhasuvibhaktAlaMkAram asaMkhyeyasarvaratnavigrahAlaMkAram asaMkhyeyabodhisattvAtmabhAvA- 30 laMkAram asaMkhyeyapakSigaNavicitramanojJarutAnuravitAlaMkAram asaMkhyeyaratnapadmAlaMkAram asaMkhyeyaranayaSTisaMdhAraNAlaMkAram asaMkhyeyapuSkariNyalaMkAram asaMkhyeyapuNDarIkAlaMkAram Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B203 8512 408 gaNDavyUhasUtram / [54.178asaMkhyeyaratnasopAnAlaMkAram asaMkhyeyaratnavAmakaviracanAlaMkAram asaMkhyeyavicitraratnanicitabhUmyalaMkAram asaMkhyeyamahAmaNiratnaprabhApramuktAlaMkAram asaMkhyeyasarvaratnavyUhAlaMkAram asaMkhyeyaguNavarNasamuditAlaMkAram / tasya ca mahAkUTAgArasya abhyantare tadanyAni kUTAgArazatasahasrANyevaMrUpavyUhAlaMkRtAnyevApazyat asaMkhyeyaratnacchatradhvajapatAkAlaMkArANi yAva6 dasaMkhyeyaguNavarNasamuditAlaMkArANi ca / tAni kUTAgArANi vipulavistIrNAnyapramANAkAzakozabhUtAnyapazyat samantAt suvibhaktAni / te cAsya kUTAgAravyUhA anyonyAsaMbhinnA anyonyAmaitrIbhUtA anyonyAsaMkIrNAH pratibhAsayogena AbhAsamagaman ekasminnArambaNe / yathA ca ekasminnArambaNe, tathA zeSasarvArambaNepu // __ atha khalu sudhanaH zreSThidArako vairocanavyUhAlaMkAragarbhasya mahAkUTAgArasya idamevaM10 rUpamacintyaviSayavikurvitaM dRSTvA atulaprItivegavivardhitena mahAharSaprAmodyena abhiSyanditakAyacittaH sarvasaMjJAgatavidhUtamAnasaH sarvAvaraNavivartitacittaH sarvamohavigato'saMpramoSadivyanayanaH sarvezavdAsaGgasmRtivijJaptizrotraH sarvamanasikAravikSepavigato'nAvaraNavimokSanayanAnusaraNabuddhiH sarvadiksrotobhimukhena kAyaprazamena sarvArambaNAnAvaraNasaMpreSitacakSuH sarvatrAnugatena abhiniharabalena sarvazarIreNa praNipatitaH // 15 samanantarapraNipatitamAtrazca sudhanaH zreSThidArako maitrayasya bodhisattvasya adhiSThAnabalena sarveSu teSu kUTAgArezvabhyantarapraviSTamAtmAnaM saMjAnIte sma / teSu ca sarvakUTAgAreSu vividhavaimAtryagatAnyacintyaviSayavikurvitAnyadrAkSIt / kacitkUTAgAre yatra maitreyeNa bodhisattvena prathamaM praNidhAnacittamutpAditamanuttarAyAM samyaksaMbodhau, yannAmagotropapannena yena kuzalamUlena yayA samAdApanayA yena kalyANamitrasaMcodanena yadAyuHpramANena yannAmake kalpe yatratathAgate 20 yadyUhe yAdRzyAM parSadi yAdRzena praNidhAnavizepAbhinihAreNa, tatsarvamadrAkSIt , saMjAnIte anusarati / yAvacca teSAM sattvAnAM tasya ca tathAgatasya tena samayenAyuHpramANamabhUt , tAvatkAle tasya tathAgatasya pAdamUlagatamAtmAnaM saMjAnIte sma / tAM ca sarvAM kriyAmapazyat // kvacitkUTAgAre yatra maitreyeNa bodhisattvena prathamo maitrasamAdhiH pratilabdhaH, yata upAdAya asya maitreya iti saMjJodapAdi tadadrAkSIt / kvacidyatra caryAH cIrNAH, kvacidyatra pAramitAH 8 613_26 paripUritAH, kvacidyatra kSAntiravatIrNA, kacidyatra bhUmiravakrAntA, kacidyatra buddhakSetravyUhAH parigRhItAH, kacidyatra tathAgatazAsanaM saMdhAritam , kvacidyatra anutpattikeSu dharmeSu kSAntiH pratilabdhA, kacidyatra vyAkRto'nuttarAyAM samyaksaMbodhau, yathA vyAkRto yena vyAkRto yAvaJcireNa ca vyAkRtastatsarvamadrAkSIt / sa kacitkUTAgAre maitreyaM bodhisattvaM cakravartirAjabhUtaM sattvAn dazasu kuzaleSu karmapatheSu pratiSThApayamAnamapazyat / kacillokapAlabhUtaM sarvalokahitasukhaM 30 sattvAnAmupasaMharamANam , kacicchakrabhUtaM kAmaguNaratiM sattvAnAM vinivartayamAnam , kadhibrahmabhUtaM dhyAnApramANaratiM sattvAnAM saMvarNayamAnam , kacitsuyAmadevAdhipatibhUtamapramANaguNAn sattvAnAM saMvarNayamAnam, kacit saMtuSitadevezvarabhUtamekajAtipratibaddhabodhisattvaguNAnudbhAvaya Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sol4 614 -54.178] 54 maitreyH| 409 mAnam, kacitsunirmitadevarAjabhUtaM sarvabodhisattvanirmANavyUhaM devaparpadi saMdarzayamAnan , kvacidvazavartidevarAjabhUtaM sarvadharmavazavartitAM devAnAM saMprakAzayamAnam , kvacinmAratvaM kArayamANam , sarvasaMpattyanityatAM devAnAM dezayamAnam , kvacidasurendrabhavanopapannaM sarvamAnamadadapaprahANAya mahAjJAnasAgaravigAhanAya dharmajJAnasAgaravigAhanAya dharmajJAnamAyApratilabhAya asuraparSadi dharma dezayamAnamapazyat / kvacitkUTAgAre yamalokamadrAkSIt / tatra maitreyaM voSi-5 sattvaM prabhayA mahAnarakAnavabhAsya narakopapannAnAM sattvAnAM sarvanirayaduHkhaM prazamayamAnamadrAkSIt / kacitkUTAgAre pretabhavanamadrAkSIt / tatra maitreyaM bodhisattvaM pretabhavanopapannAnAM sattvAnAM vipulamannapAnamupasaMhRtya kSutpipAsAM prazamayamAnamadrAkSIt / kvacinkUTAgAre tiryagyonau vividhopapatyAyatanavimAtratayA tiryagyonigatAn sattvAn vinayantamadrAkSIt / kacitkUTAgAre mahArAjikadevaparSadi lokapAlAnAM dharmaM dezayamAnamapazyat / kacicchatrA- 10 devarAjaparSadi kacitsuyAmadevarAjaparSadi kvacitsaMtupitadevarAjaparpadi kacittunirmitadevarAjaparSadi kvacidvazavartidevarAjaparSadi kacitkUTAgAre brahmendraparpadi maitreyaM bodhisattvaM mahAbrahmabhUtaM dharma dezayamAnamapazyat / kvacinnAgamahoragaparSadi kacidyakSarAkSasaparpadi kacidgandharvakinnaraparpadi kacidasuradAnavendraparpadi kvacinmahoregendraparSadi kvacinmanuSyendraparpadi kacitkUTAgAre deva- nAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragamanuSyAmanuSyaparpadi maitreyaM bodhisattvaM dharma dezayamAna-15 mapazyat / kacicchrAvakaparSadi kacitpratyekabuddhaparSadi kacidbodhisattvaparpadi kacitkUTAgAre prathamacittotpAdikAnAmAdikarmikANAM bodhisattvAnAM maitreyaM bodhisattvaM dharma deshymaanmpshyt| kaciccaryApratipannAnAM kacitkSAntipratilabdhAnAmavinivartanIyAnAM kacidekajAtipratibaddhAnAmabhiSekaprAptAnAM kacitkUTAgAre prathamabhUmisthitAnAM vodhisattvAnAM bhUmivaizepikatAM saMvarNayamAnamapazyat / kacidyAvaddazabhUmisthitaivodhisattvaiH saha maitreyaM vodhisattvaM sarvabhUmi-20 vaizeSikatAM saMgAyantamapazyat / kvacitsarvapAramitAparipUraye'pramANatAM kvacitsarvazikSAbhimukhAvatArasamatAM vacitsamAdhimukhapravezavistIrNatAM kvacidvimokSanayagambhIratAM kacicchAntadhyAnasamAdhisamApattyabhijJAviSayaspharaNatAM kacidbodhisattvacaryAvinayopAyamukhapravezatAM kacitpraNidhAnAbhinirhAravistIrNatAM kacitkUTAgAre maitreyaM bodhisattvaM caMkramAbhiyukta sabhAgacaritairbodhisattvaiH sAdhaM lokahitakriyA, vividhazilpasthAnazAstravizeSAM sarvasattvahitasukhAvAnopasaMhitatAM 25 saMgAyamAnamapazyat / kacidekajAtipratibaddharbodhisattvaiH sArdhaM sarvabuddhajJAnAbhipekamukhaM saMgAyantamapazyat / kacitkUTAgAre maitreyaM bodhisattvaM caMkramAbhiyuktaM varSazatasahasrairanikSiptadhuramapazyat / kvaciduddezasvAdhyAyaprayuktaM kaciddharmamukhapratyavekSaNaprayuktaM kaciddharmasaMgAyanaprayuktaM kaciMddharmalekhanaprayuktaM kacinmaitrIsamAdhisamApannaM kvacitsarvavyAnApramANAni samApannaM kacisarvakRtsnAyatanavimokSasamApannaM kacitkUTAgAre bodhisattvAbhijJAbhinirhAraprayogasamAdhi-30 samApannaM maitreyaM bodhisattvamapazyat / / 1 Bom. kvacit" saMgAyantamapazyata. gaNDa, 52 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 515 S 516 gaNDavyUhasUtram / [ 54.178 kvacitkUTAgAre nirmANavatIM bodhisattvasamAdhiM samApannAn bodhisattvAnapazyat / teSAM ca sarvazarIraromamukhebhyaH sarvanirmANa meghAnnizcarato'pazyat / keSAMcitsarvaromamukhebhyo devanikAyameghAnnizcarato'pazyat / keSAMcinnAgayakSagandharvAsuragaruDa kinnaramahoragazaRbrahmalokapAlacakra - yatimedhAn kepAMcitko rAjamedhAn keSAM cidrAjakumAramedhAn keSAM cicchreSThadhamAtyagRhapatimedhAn 5 ke pAMcicchrAvaka pratyekabuddhavodhisattvamevAn kepAMcittathAgatakAyamevAn kepAMcitsarvazarIraromamukhebhyo'pramANAn sarvasattvanirmANamevAnnizvarato'pazyat / keSAMcitsarvaromamukhebhyo vividhAni dharmamukhAni nizvaramANAnya zrauSIt - yaduta bodhisattvaguNavarNamukhAni dAnapAramitAmukhAni zIlaJjantivIryadhyAnaprajJopAyapraNidhAna balajJAnapAramitAmukhAni saMgrahavastudhyAnApramANasamAdhisamApattyabhijJAvidyAdhAraNIpratibhAnasatyapratisaMvicchamathavipazyanAvimokSamugvapratItyasamutpAda 410 10 pratizaraNadharmoddAna smRtyupasthAna samyakprahANarddhipAdendriyavalabodhyaGgamArgazrAvakayAnakathApratyekabuddhayAnakathAmahAyAnakathAbhUmikSAnticaryApraNidhAnamukhAni evaM sarvadharmamukhapravezazabdAnnizcarato'zrauSIt / kacitkUTAgAre tathAgataparSanmaNDalasaMnipAtAnadrAkSIt / teSAM ca tathAgatAnAM nAnAvimAtratAM janmakulavimAtratAM kAyavyUhApramANavimAtratAmAyurvimAtratAM kSetravimAtratAM kalpavimAtratAM dharmadezanAvimAtratAM nirmANamukhavimAtratAM saddharmasthitivimAtratAM yAvadazeSa15 sarvAkAraparSanmaNDalavimAtratAmadrAkSIt // madhye ca vairocanavyUhAlaMkAragarbhasya mahAkUTa (gArasya ekamudArataraM vistIrNataraM ca tadanyasarvakUTAgArAzeSasarvavyUhAtiriktataravyUha samalaMkRtaM kUTAgAramadrAkSIt / sa tasya kUTAgArasyAbhyantare trisAhasramahA sAhasraM lokadhAtumadrAkSIt / tasmiMzca trisAhasramahAsAhasre lokadhAtau koTIzataM cAturdvIpikAnAM koTIzataM jambudvIpakAnAM koTIzataM tupitabhavanAnA20 madrAkSIt / sa tatra jambudvIpeSu maitreyaM bodhisattvaM padmagarbhagataM jAyamAnamapazyat / brahmAbhyAM pratIkSyamANaM saptapadAni prakrAntaM daza dizo vyavalokayamAnaM mahAsiMhanAdaM nadantaM sarvakumArabhUmiM saMdarzayamAnaM antaHpuramadhye gatamudyAnabhUmiM niSkrAntaM sarvajJatAbhimukhamabhiniSkramya pravrajantaM duSkaracaya saMdarzayantamAhAraM paribhuJjAnaM bodhimaNDamupasaMkrAntaM mAraM dharSamANaM bodhiM vibudhyamAnaM bodhivRkSamanimiSaM nirIkSamANaM mahAbrahmaNAdhyeSyamANaM dharmacakraM 25 pravartayamAnaM devabhavaneSu pravizantamadrAkSIt / nAnAbhisaMbodhidharmacakrapravartanaviSayasaMdarzanavimAtratAbhirnAnAkalpanAmapravartana vimAtratAbhirnAnAyuH pramANavimAtratAbhirnAnAparSanmaNDalavyUhavimAtratAbhirnAnAkSetra vizuddhinayasaMdarzanavimAtratAbhiH nAnAcaryApraNidhAnaprabhAvanAvimAtratAbhiH nAnAdharmadezanAvyavasthAna sarvaparipAcanopAyavimAtratAbhiH nAnAdhAtuvibhaGgazAsanasthityadhiSThAnasaMdarzana vimAtratAbhiH / sarvatra ca tatra sudhanaH zreSThidArakaH pAdamUlagatamAtmAnaM 30 saMjAnIte sma // sa sarvaparSanmaNDaleSu sarvakriyAsaMdarzaneSu sarvAyuH pramANavimAtratAsu asaMpramuSitena smRtyadhiSThAnajJAnena sarvasaMjJAgatavyavasitAyAM jJAnabhUmau sthito yAvanti teSu sarvakUTAgAreSu Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -56.178] 54 maitreyH| 411 ghaNTAkiGkiNIjAlatUryasaMgItiprabhRtInyArambaNAni sattvebhyastebhyo'cintyameghanigarjitanirghopazabdaM nizcarantamazrauSIt / kvacidbodhicittavimAnatAM kacitpAramitAca praNidhAnavimAnoM kvacidbhumyapramANavimAtratAM kacidabhijJAcinlavikurvitavimAtratAM kacittathAgatapUjAvinAtryavimAtratAM kaciThThaddhakSetravyUhavimAtratAM kacidapramANatathAgatadharmameghavidhAtratAm evaM sarvadharmanirghopAn yathApUrvaparikIrtitAnazrauSIt / kacittarvajJatAprasthAnazabdanazrI nIta-anunnin / lokadhAtAvamuko nAma bodhisattvo bodhicittamutpAdayati amukaM dharmamukhaM zrutvA amukena kalyANamitreNa samAdApito'mukasya tathAgatasya pAdamUle evaMnAmni kalpe IdRze vuddhakSetre IdRkparpanmadhyagate IdRzaM kuzalamUlamUlabhavaropya IdRzAMstathAgataguNAn zrutvA IdRzenAdhyA- E205 zayena IdRzyA praNidhAnavimAtratayA / iyataH kalpAn bodhisattvacayA~ carityA iyadbhiH kalpairanuttarAM samyaksaMbodhimabhisaMbhotsyate / IdRgnAmadheyaH IdRzena AyuHpramANena IdRzyA 10 buddhakSetraguNavyUhasaMpadA / IdRzena praNidhAnavizepeNa IdRzena sattvavinayena IdRzena zrAvakapratyekabuddhavodhisattvasaMnipAtena / tasya parinirvRtasya iyataH kalpAn saddharmaH sthAsyati, iyAn samarthoM bhaviSyati / kacinni?SamazrauSIt-amuSmillokadhAtAvamuko nAma bodhisattyo dAna- 517 pAramitAyAM caranIdRzAni duSkaraparityAgazatAni karoti / amuko bodhisattvaH zIlaM rakSati, kSAnti bhAvayati, vIryamAlabhate, cyAnAni samApadyate prajJAvicayaprayuktaH / amuko boSittatvaH 15 saddharmaparyeSTihato rAjaparityAgaM karoti, ratnaparityAgaM putraparityAgaM bhAyoparityAgaM hantapAdanayanottamAGgaparityAgaM karoti, agniprapatanaM karoti / amuko nAma bodhisattvaH tathAgatazAsanamabhyudgato dharmabhANakatvaM karoti, dharmadAnaM dadAti, dharmayajJaM yajati, dharmadhvajamucchyati, dharmabherI parAhanti, dharmazaGkhamApUrayati, dharmavarSa pravarSati, tathAgatazAsanaM dhArayati, tathAgata caityAnyalaMkaroti, tathAgatavigrahAn kArayati, sattvasukhopadhAnamupasaMharati, saddharmakoza- 20 mArakSati / kacinnirghopamazrauSIt-amuSmillokadhAtAvasuko nAma tathAgata etarhi tiSThati dhriyate yApayati, dharma ca dezayati evaMnAmnAbhiSekeNa IdRzyAM parSadi IdRze vuddhakSetre IdRze kalpe IdRzenAyuHpramANena IdRzyA dharmadezanayA IdRzena sattvavinayena IdRkpraNidhyabhisaMbodhena / evamekaikasmAd ghaNTAkiGkiNIjAlatUryAdikAdArambaNAdapramANadharmamukhavimAtratAnirghoSAnazrIpIt / sarveSAM ca teSAM nirghoSANAM zraveNa sudhanaH zreSThidArako vipulaprItivegAbhiSyandita- 25 cittastAni dharmamukhAni zRNoti / kvaciddhAraNImukhAni pratyalabhata, kvacitpraNidhAnamukhAni kacitkSAntimukhAni, kvacicaryAmukhAni, kacitpraNidhAnamukhAni, kvacitpAramitAmukhAni, kvacidabhijJAmukhAni, kacidvidyAjJAnAlokamukhAni, kvacidvimokSamukhAni, kacitsamAdhipravezamukhAni pratyalabhata // tebhyazca .AdarzamaNDalebhyo'parimANapratibhAsavyUhavijJaptimapazyat / kacittathAgata- 30 parSanmaNDalapratibhAsavijJaptiM kacidbodhisattvaparSanmaNDalapratibhAsavijJaptiM kvacicchAvakaparSanmaNDalapratibhAsavijJaptiM kvacitpratyekabuddhaparSanmaNDalapratibhAsavijJaptiM kvacittathAgataparSanmaNDala Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 518 8 519 B 206 dhru [ 54. 178 pratibhAsavijJaptiM kacitsaMkliSTakSetrapratibhAsavijJaptiM kacidvizuddhakSetrapratibhAsavijJatiM kaci - taMzciSTavizuddhakSetrapratibhAsavijJaptiM kvacitsarvabuddhaika lokadhAtupratibhAsavijJaptiM kacidbuddhalokadhAtupratibhAsavijJaptiM kacitparItta lokadhAtu pravibhAsavijJaptiM kvacinmahadgata lokadhAtupratibhAsavijJaptiM kvacitsUkSmalokadhAtupratibhAsavijJaptiM kacidudAralokadhAtupratibhAsavijJaptiM kvacidindra5] jAlapravezaloka dhAtupratibhAsavijJaptiM kvacidvyatyastalokadhAtupratibhAsavijJaptiM kvacidadhamUlokadhAtupratibhAsavijJaptiM kacitsamadharaNItalapravezalokadhAtupratibhAsavijJaptiM kacinnarakatiryakpretAvabhAsalokadhAtupratibhAsavijJaptiM kvaciddevamanuSyAkIrNalokadhAtupratibhAsavijJaptimadrAkSIt / teSu ca caMkrameSu nipadya svAsaneSu ca asaMkhyeyAn vodhisattvAn nAnA kAryaprayuktAnapazyat / kAMzciccaMkramyamANAn kAMzcidvyAyacchataH kAMzcidvipazyataH kAMzcinmahAkaruNayA 10 spharamANAn kAMzcidvividhAn zAstranayAn lokArthasaMprayuktAnabhinirharamANAn kAMzciduddizataH kAMzcitkhAdhyAyamAnAn kAMzcillikhitaH kAMzcitparipraznayataH kAMzcitriskandhadezanApariNamanAbhiyuktAn kAMzcitpraNidhAnAnyabhinirharamANAn // gaNDavyUhasUtram / tebhyazca stambhebhyaH sarvamaNirAjaprabhAjAlAni nizcaranti vyapazyat / kvacinnIlavarNAni kvacitpItavarNAni kacillohitavarNAni kacidavadAtavarNAni kacitsphaTikavarNAni 15 kvacittapanIyavarNAni kvacidindranIlavarNAni kvacidindrAyudhavarNAni kacijjAmbUnadasuvarNavarNAni kacitsarvaprabhAsavarNAni kAyacittaprItisaMjananaparamanayanAbhirAmANi / tAMzca jAmbUnadasuvarNavarNakadalIstambhAn sarvaratnavigrahAMzca puSpameghAvalambitapANInadrAkSIt / mAlyadAmapANIn chatradhvajapatAkApANIn gandhadhUpavilepanapANIn vividharatnavicitrasuvarNasUtrapANIn vividhamuktAhArapANIn nAnAratnahArapANIn sarvavyUha parigRhItapANIn / kAMzcidavanatacUDA20 maNimakuTAn animiSanayanAn kRtAJjalipuTAn namasyato'pazyat / tebhyazca muktAhArebhyaH sarvagandhaparibhAvitASTAGgopetasUkSmajaladharAn prasravamANAnapazyat / tebhyazca vaiDUryamaNihArajAlebhyo dIrghapaGkIn kSarantInapazyat / tAni ca ratnacchatrANi sarvAlaMkAravyUhopazobhitAnyapazyat / tAM ca ratnaghaNTAkiGkiNIjAlapaTTadAmakalApamaNizalAkAvicitramaNiratnakozasamalaMkRtagarbhAmapazyat / tAbhyazca puSkiriNIbhyo'saMkhyeyAni ratnapadmotpala kumudapuNDarIkAnyabhyu25 dgatAnyapazyat / kAnicidvitastipramANamAtrANi kAnicidvyAmapramANamAtrANi kAnicicchakaTacakrapramANamAtrANi / teSu ca nAnArUpAn vyUhAnapazyat / yaduta strIrUpAn puruSarUpAn dArakarUpAn dArikArUpAn zakrarUpAn brahmarUpAn lokapAlarUpAn devanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragarUpAn zrAvakapratyekabuddha bodhisattvarUpAn sarvajagadrUpasaMsthAnazarIrAn vicitranAnAvarNAn kRtAJjalipuTAnavanatakAyAnnamasyato'pazyat / dvAtriMzanmahApuruSalakSaNa30 samalaMkRtakAyAMzca tathAgatavigrahAn paryaGkaniSaNNAnapazyat // yA ca sA vaiDUryatalASTApadamahApRthivI, tatra ekaikato'STApadAdacintyAH pratibhAsatrijJaptIrapazyat / kacitkSetrapratibhAsavijJaptiM kacidbuddhapratibhAsavijJaptim / yAvantazca teSu 1 S kumArIvigrahAn. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 413 520 -54.178] 54 maitreyH| kUTAgAreSvalaMkAravyUhAH, tAn sarvAnekaikasminnaSTApade pratibhAsaprAptAnapazyat / tepAM ca ratavRkSANAM sarvatra puSpaphalakozabhyo nAnAsaMsthAnavicitrasuvarNarUpArdhakAyAnapazyat / kaciTThaddhArdhakAyAn kacidbodhisattvArdhakAyAn kaciddevanAgayakSagandharvAsuragaruDakinnaramahoragAdhakAyAn kacicchakabrahmalokapAlArdhakAyAn kaciccakravartimanupyendrArdhakAyAn kacidrAjakumAra zreSThigRhapatyamAtyatrIpurupadArakadArikAbhikSubhikSuNyupAsakopAsikAkAyAn kAMzci- 5 tpuSpadAmAvalambitapANIn kAMzcidranahArAbhipralambitapANIn kAMzcitsarvavyUhaparigRhItapANIn kAMzcidavanatakAyAn kRtAJjalipuTAnanimipanayanAn namasyataH kAMzcidabhiSTuvataH kAMzcisamApannAn kAMzcitsuvarNavarNAvabhAsAn kAMzcidrUpyavarNAvabhAsAn kAMzcittuSArasukumAravarNAvabhAsAn kAMzcidindranIlamaNivarNAvabhAsAn kAMzcidvirocanamaNiratnAvabhAsAn kAMzcitsarvaratnavarNAvabhAsAn kAMzciJcampakapuSpavarNAvabhAsAn kAMzcitprabhAkAyAvabhAsAn kAMzcillakSaNa- 10 vicitrAtmabhAvAnapazyat / tebhyazca ardhacandrebhyo'saMkhyeyAMzcandrasUryagrahanakSatratArApratibhAsAn nizcarya dazadizo'vabhAsayamAnAnapazyat // tAzca prAsAdavimAnakUTAgArabhittIH sarvaratnASTApadavicitrA apazyat / teSu ca sarvaratnASTApadeSu maitreyasya bodhisattvasya sarvavodhisattvaryAkramamapazyat yathA pUrva bodhisattvAzcaryAmacaran / kacidaSTApade maitreyasya bodhisattvasya ziraHpradAnamapazyat / kacinnetrapradAnaM kacidvastra- 15 pradAnaM kvaciccUDAmaNiratnapradAnaM kacitsaddharmacUDAmaNipradAnaM kvacidantapradAnaM kvacinjihvApradAnaM kacitkarNanAsApradAnaM kaciddhadayapradAnaM kvacinmajjamAMsapradAnaM kacidrudhirapradAnaM kacicchavicarmapradAnaM kvacinmAMsanakhapradAnaM kacitsajAlAGgulipradAnaM kacitsarvazarIrapradAnaM kaciputraduhitbhAryApradAnaM kacidratnarAzipradAnaM kacidrAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnIpradAnaM kacijambudvIpapradAnaM kaciccaturdIpapradAnaM kvacitsarvarAjyaizvaryapradAnaM kacidbhadrarAjAsanapradAnaM 20 kvaciddAsadAsIpradAnaM kacidantaHpurapradAnaM kvacidudyAnatapovanapradAnaM kvacicchatradhvajapatAkApradAnaM kacitpuSpamAlyagandhAnulepanapradAnaM kvacid glAnapratyayabhaiSajyapradAnaM kvacitsarvAnnapAnavidhipradAnaM kacitsarvopakaraNapradAnaM kvacitsarvopAzrayapradAnaM kacidranakAMsyapAtrIpradAnaM kacidvararathapradAna kacidvandhanAgAragatAn vimokSayantaM kvacidvadhyAn nirmokSayantaM kacidbAlAzcikitsamAnaM kacinanaSTamArgANAM mArgamupadarzayantaM kaciddAzabhUtaM nadIpathe nAvaM vAyamAnaM 25 kacidbAlAhAzvarAjabhUtaM mahAsamudre rAkSasIdvIpagatAn sattvAn paritrAyamANaM kacinmaharSibhUtaM zAstrANyabhiniharamANaM kaciccakravartibhUtaM dazakuzaleSu karmapatheSu sattvAn pratiSThApayamAnaM kacidvaidyabhUtamAturANAM cikitsA prayojayamAnaM kacinmAtApitaramupatiSThantaM kacitkalyANamitrANi zuzrUSantaM kacicchrAvakavarNarUpeNa sattvavinayena prayuktaM vacitpratyekavuddhavarNarUpeNa kacidbodhisattvavarNarUpeNa kacibuddhavarNarUpeNa kacitsattvavinayaprayuktaM kacitsattvajAtaka- 30 vizeSarupapattiM saMdarya sattvAn paripAcayamAnaM kaciddharmabhANakarUpeNa tathAgatazAsanopagatamuddizantaM khAdhyAyamAnaM yonizomImAMsAprayuktaM tathAgatacaityAnyalaMkurvANaM tathAgatavigrahAn 8521 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDanyUhasUtram / kArayamANaM buddhapUjAyAM sattvAn samAdApayamAnaM gandhAnulepanapradAnaM sugandhatailAbhyaJjanapuSpamAlyAropaNAdisarvAkArabuddhapUjAprayuktaM dazasu kuzalamUleSu karmapatheSu sattvAn pratiSThApayamAnaM paJcasu zikSApadeSu aSTAGgapoSadheSu vuddhadharmasaMghazaraNagamaneSu pravrajyAyAM dharmazravaNe uddeza khAdhyAyayonizomanasikAreSu sattvAnniyojayamAnaM dharmasAMkathyAya siMhAsanasaMniSaNNaM buddhabodhi 5 vivRNvantam / iti hi yAvanmaitreyo bodhisattvo'saMkhyeyaiH kalpakoTIniyutazatasahasraiH SaTsu pAramitAsu cIrNacaritaH, tatsarvaM sudhanaH zreSThidArakastata ekaikasmAdaSTApadAdaparAparairAkAraradrAkSIt / sa kacitkUTAgAre yAvanti maitreyeNa bodhisattvena kalyANamitrANi paryupAsitAni teSAM vikurvitavyUhAnadrAkSIt / sarveSu ca teSu kalyANamitreSu upasaMkrAntamAbhASyamANamAtmAnaM saMjAnIte sma-ehi sudhana svAgatam / mAsi klAntaH / pazyemAM bodhisattvAcintyatAm // 10 iti hi sudhanaH zreSThidArakastata ekaikasmAtkUTAgArAdekaikasmAdArambaNAdimAni ca anyAni ca avicintyavyUhaviSayavikurvitAnyadrAkSIt / asaMpramuSitena smRtivalAdhAnena B 207 samantadigvyavacAritayA cakSuHparizuddhyA anAvaraNena vipazyanAkauzalyajJAnena bodhisattva jJAnAdhiSThAnavazitApratilambhena bodhisattvasaMjJAgataprasRtAyAM jJAnabhUmau sthitaH, tatsarvamanantavyUhaviSayavikurvitamadrAkSIt / tadyathA purupaH suptaH svapnAntaragato vividhAn rUpArambaNa15 vizeSAn pazyet yaduta gRhavimAnaramaNIyAni vA grAmanagaranigamajanapadaramaNIyAni vA vastrAnnapAnaparibhogaramaNIyAni vA gItavAdyatUryasaMgItivividharatikrIDAramaNIyAni vA pazyet / udyAnArAmatapovanaramaNIyAni vA vRkSanadIpuSkiriNIparvataramaNIyAni vA mAtApitRmitrajJAtisAlohitasamavadhAnagataM vA AtmAnaM saMjAnIte / mahAsamudraM vA pazyet sumeruM vA parvatarAjAnaM sarvadevabhavanAni vA jambudvIpaM vA, anekayojanazatasthitaM vA AtmAnaM saMjAnIte / tacca gRhaM 20 vA avacarakaM vA vipulaM pazyet / sarvaguNAlaMkArasamavasRtaM divasameva saMjAnIte / na rAtridIrgha ca saMjAnIte na hakham , na svapna iti saMjAnIte / sukhopasthAnaM cAtmanaH pazyet / sa prasravdhakAyasaMskAro vigatastyAnamiddhaH sarvaratyapakarSito vipulaprItisukhasaMvedI dIrgha ca vipulaM ca saMjAnIte / divasaM vA saptAhaM vA ardhamAsaM vA saMvatsaraM vA varSazataM vA tato vA uttari saMjAnIte / prativibuddhazca tatsarvamanusmaret / evameva sudhanaH zreSThidArakaH 25 bodhisattvAdhiSThAnena sarvatraidhAtukakhapnasamavasaraNajJAnena parIttasaMjJAgataniruddhacetA vipulamaha dgatAnAvaraNabodhisattvasaMjJAgatavihArI bodhisattvaviSayAnugato'cintyabodhisattvanayapravezAnusRtabuddhistatsarvavyUhavikurvitamapazyat saMjAnIte'nubhavati vicArayati nimittIkaroti AlakSayati, tatra ca sthitamAtmAnaM sNjaaniite| tadyathA glAnaH puruSazcarame cittotpAde vartamAna upapatyAnantaryacitte pratyupasthite karmabhave AmukhIbhUte yathAkRtakarmopacayavipAkena azubhakarmapratyayena narakaM 30 vA pazyet , tiryagyoni vA pretaviSayaM vA yamapuruSAn vA dRDhapraharaNagRhItAn ruSitAnAkrozato .. ruditAkrozitazabdaM ca nArakANAM zRNuyAt / tAM ca kSAranadI pazyet , tAMzca kSuradhArA- parvatAn , tAM ca kUTazAlmalIm , tacca asipatravanaM pazyet / tAMzca mahAnarakAnAdIptAn 8522 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54.178] 54 maitreyH| saMprajvalitAnekajvAlIbhUtAn , tAzca lohakumbhIH pazyet , tAH kAraNAH kAryamANAn , tAMzca vedanAmanubhUyamAnAn saMjAnIta / tAni ca nairayikAnyagnisaMtApaduHkhAni pazyedanubhavet / zubhakarmopacayena vA devabhavanaM pazyet / devaparSadapsarogaNaM sarvavyUhAlaMkArAMzca pazyet , udyAnavimAnanadIpuSkariNIratnaparvatakalpavRkSaparibhogAn vA pazyedanubhavet , tadAyuHkAlaM ca saMjAnIyAt-itazcayutastatra vopapanno'nantarhita eva karmavipayAcintyatayA etAM kriyAM 5 pazyet saMjAnIta anubhavet / evameva sudhanaH zreSThidArako bodhisattvakarmavipayAcintyatayA tatsarvavyUhavikurvitamadrAkSIt / tadyathA bhUtagrahAviSTaH puruSo vividhAni rUpagatAni pazyati / yacca paripRcchate, tadvyAkaroti / evameva sudhanaH zraSThidArako bodhisattvajJAnAdhiSTAnavalena tAn 5523 sarvavyUhAnadrAkSIt / tadyathA nAgabhavanapraviSTaH puruSo nAgasaMjJAgatapravezena divasaM vA saptAha vA ardhamAsaM vA mAsaM vA saMvatsaraM vA varSazataM vA saMjJAmAtraM saMjAnIte, nAgasaMjJAgatotsRSTo 10 manuSyasaMjJAgatena muhUrtamAtraM pazyet / evameva sudhanaH zreSThidArako bodhisattvasaMjJAgatAnusmRtabuddhistanmaitreyasya bodhisattvasya adhiSThAnavazena tanmuhUrta vahUni kalpakoTIniyutazatasahasrANi saMjAnIte sma / tadyathAsti sarvajagadravyUhagarbha nAma mahAbrahmaNo vimAnam / tatra sarvatrisAhasramahAsAisro lokadhAturAbhAsamAgacchati pratibhAsayogena sarvArambaNAmizrIbhUtaH / evameva sudhanaH zreSThidArakaH tAn sarvAn vyUhAnanyonyAsaMkIrNAn sarvArambaNeSu pratibhAsaprAptaH tadyathA 15 kRtsnAyatanasamApattivihArI bhikSureko'dvitIyaH zayane vA caMkrame vA niSadyAyAM vA utthito vA niSaNNo vA yathAkRtsnasamApattiviSayAvatAreNa sarvalokaM saMjAnIte pazyatyanubhavati dhyAyivizeSAcintyatAyai / evameva sudhanaH zreSThidArakaH tAn sarvAn vyUhAn yathAviSayAvatAreNa pazyati saMjAnIte / tadyathA gandharvanagarANAM sarvavyUhAlaMkArA gaganatale saMdRzyante, na ca kasyacidAvaraNatvAya kalpante / tadyathA yakSavimAnapraviSTAni manuSya- 20 vimAnAni yakSavimAnAntargatAnyanyonyAsaMbhinnAni yathAkAmaviSayaparizuddhyA sNdRshynte| tadyathA mahAsamudre sarvasya trisAhanamahAsAhasrasya lokadhAtoH pratibhAsasamudrAH saMdRzyante / tadyatha' mAyokAro mantravidyauSadhibalAdhiSThAnena sarvarUpagatAni sarvakriyAzca saMpazyati / evameva sudhanaH zreSThidArako maitreyasya bodhisattvasyAdhiSThAnajJAnamAyAcintyapradezena tAni sarvavyUhavikurvitAnyadrAkSIt dharmajJAnamAyAvalAbhinihatena bodhisattvavazitAdhiSThAnajJAnamAyAgatena // 25 atha khalu maitreyo bodhisattvastaskUTAgAraM pravizya tadadhiSThAnamavasRjya sudhanaM zreSThidArakamacchaTAzabdaM kRtvA etadavocata-uttiSTha kulaputra / eSA dharmANAM dhrmtaa| 524 aviSThapanapratyupasthAnalakSaNAH kulaputra sarvadharmA bodhisattvajJAnAdhiSThitAH / evaM khabhAvApariniSpannA mAyAsvapnapratibhAsopamAH / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH tenAcchaTAzabdena tataH samAdheryutthitaH / taM maitreyo bodhisattva Aha-dRSTA te kulaputra bodhisattvAdhiSThAnavikurvAH ? 80 B 208 dRSTAste bodhisattvasaMbhArabalaniSyandAH ? dRSTA te bodhisattvapraNidhijJAnaviThapanA ? dRSTAste vodhisattvacaryAsamudAgamAH? zrutaM te bodhisattvaniryANamukham ? dRSTA te buddhakSetravyUhApramANatA ? dRSTA 1 Bom. from yakSavimAna...mAyAkAro. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 gaNDanyUhasUtram / [54.178te tathAgatapraNidhivaizAradhavaizepikatA ? anugatA te bodhisattvavimokSAcintyatA ? anubhUtaM te bodhisattvasamAdhiprItimukham ? sudhana Aha-dRSTamArya kalyANamitrAdhiSThAnena kalyANamitraprabhAveNa / api tu khalu Arya ko nAmaipa vimokSaH ? maitreya Aha-sarvatryadhvArambaNajJAnapravezAsaMmopasmRtivyUhagarbho nAma kulaputra eSa vimokssH| IdRzAnAM ca kulaputra vimokSANAmanabhilA5 pyAnabhilApyAnAmekajAtipratibaddho bodhisattvo lAbhI / sudhana Aha-ka asau Arya vyUho gataH? maitreyo vodhisattva Aha-yata evaagtH| sudhana Aha-kuta AgataH ? maitreyo bodhisattva Aha-vodhisattvajJAnAdhiSThAnAbhinihartarAdAgataH / tatraivAdhiSThAne tisstthti| na kvacidgato nAgato na rAzIbhUto na saMcayabhUto na kUTastho na bhAvastho na bhAvasthito na dezastho na pradezasthaH / tadyathA kulaputra nAgAnAM meghajAlaM na kAyena cittena abhyantarIbhUtaM na saMcayasthitaM na 10 saMdRzyate / nAgacetanAvazena apramANA vAridhArAH pramuJcati nAgaviSayAcintyatayA / evameva kulaputra te vyUhA nAdhyAtmagatA na vahirdhAgatA na ca na saMdRzyante, bodhisattvAdhiSThAnavazena, tava ca subhAjanatayA / tadyathA kulaputra mAyAkArasya sarvamAyAgataviSayaM saMdarzayamAnasya mAyA na kutazcidAgacchanti na vigacchanti na kvacitsaMkrAntim , saMdRzyate ca mantrauSadhivalena / evameva kulaputra te vyUhA na kvacidgatA na kutazcidAgatA na kvcidraashiibhuutaaH| S_625_15 saMdRzyante ca acintyabodhisattvajJAnamAyAsuzikSitvAt pUrvapraNidhAnAdhiSThAnajJAnavazitayA / sudhana Aha-kiyadUrAdArya Agacchasi ? Aha-anAgatagatiMgataH / kulaputra bodhisattvAnAM gatiH acalanAsthAnagatiH / anAlayAniketagatiH / acyutyupapattigatiH / asthAnasaMkrAntigatiH / aclnaanutthaangtiH| anavekSAniketagatiH / akarmavipAkagatiH / anutpAdAnirodhagatiH / anucchedAzAzvatagatiH / api tu kulaputra mahAkaruNAgatirbodhisattvAnAM vineya20 sattvAvekSaNatayA, mahAmaitrIgatirbodhisattvAnAM duHkhitasattvaparitrANatayA, zIlagatibodhisattvAnAM yathAzayopapattitayA, praNidhAnagatirbodhisattvAnAM pUrvAdhiSThAnena, abhijJAgatirbodhisattvAnAM sarvasukhasaMdarzanatayA, anabhisaMskAragatirbodhisattvAnAM sarvatathAgatapAdamUlAnuccalanatayA, anAyUhaviyUhagatirbodhisattvAnAM kAyacittAsaMpravaNatayA, prajJopAyagatirbodhisattvAnAM sattvAnuvartanatayA, nirmANasaMdarzanagatirbodhisattvAnAM pratibhAsapratibimbanirmitazarIrasamatayA // 25 api ca kulaputra yadvadasi-kiyarAttvamAgacchasIti / ahamasmin kulaputra AgacchAmi janmabhUmermAladebhyo janapadebhyaH kuTigrAmakAt / tatra gopAlako nAma zreSThI / taM buddhadharmeSu pratiSThApya janmabhUmakAnAM ca manuSyANAM yathAbhAjanatayA dharma dezayitvA mAtApitajJAtisaMbandhinazca brAhmaNagRhapatIn mahAyAne samAdApya |sudhn Aha--katamA Arya bodhisattvAnAM janmabhUmiH ? Aha-dazemAH kulaputra bodhisattvAnAM jnmbhuumyH| katamA daza ? yaduta 30 bodhicittotpAdo bodhisattvAnAM janmabhUmiH / bodhisattvakulajanaka adhyAzayo bodhisattvAnAM jnmbhuumiH| kalyANamitrakule janayitA....bhUmipratiSThAnaM bodhisattvAnAM jnmbhuumiH|paarmitaa. kule janaka....praNidhAnAminisro bodhisattvAnAM janmabhUmiH / anutpattikadharmakSAntikule Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -54.178] 54 maitreyH| jnko....| sarvadharmapratipattiH kulaputra bodhisattvAnAM janmabhUmiH / atItAnAgatapratyutpanna- 526 sarvatathAgatakule janayitrI janmabhUmiH / imAH kulaputra bodhisattvAnAM daza janmabhUmayaH // prajJApAramitA kulaputra bodhisattvAnAM mAtA, upAyakauzalyaM pitA, dAnapAramitA stanyam , zIlapAramitA dhAtrI, kSAntipAramitA bhUSaNAlaMkAraH, vIryapAramitA saMvardhikA, dhyAnapAramitA caryAvizuddhiH, kalyANamitrANi zikSAcaryaH, sarvabodhyaGgAni sahAyAH, sarva / bodhisattvA bhrAtaraH, bodhicittaM kulam , pratipattiH kuladharmAH, bhUmyavasthAnaM kSAntipratilambhaH, kulAbhijAtiH praNidhAnAbhinirhAraH, kulavidyAlAbhaH caryAvizuddhiH, kuladharmAnuvartanatA mahAyAnasamAdApanA, kulavaMzAvyavacchedaH abhiSekaikajAtiprativaddhatA, dharmarAjeSu putratvam , sarvatathAgatasamudAgamaH kulavaMzaparizuddhiH / evaM hi kulaputra bodhisattvo'tikrAnto bhavati bAlapRthagjanabhUmim / avakrAnto bhavati bodhisattvaniyAmam / saMbhUto bhavati tathAgatakUle / 10 pratiSThito bhavati tathAgatavaMze / avyavacchedAya pratipanno bhavati triratnavaMzasya / paripAlanAbhiyukto bhavati bodhisattvakulasya / parizuddho bhavati jAtigotreNa / anupakruSTo bhavati varNajAlyoH / anavadyo bhavati sarvajAtaH / adoSaH sadevake loke samArake sabrahmake sazramaNabrAhmaNikAyAM prajAyAm / kulIno bhavati uttamabuddhakulasaMbhUto mhaaprnnidhigrbhshriirH|| evaM kulajAtisamRddhAzca kulaputra bodhisattvAH pratibhAsAyatanasaMrvadharmaparijJAtatyAnna 15 B 209 vijugupsante sarvalokopapattiSu / nirmitopamasarvabhavopapattiparijJAtavAnna saMklizyante sarvabhavagatyupapattisaMvAseSu / nirAtmasarvabuddhatvAnna parikhidyante sarvasattvaparipAkavinayeSu / mahAmaitrImahAkaruNAzarIratvAnna zrAmyanti sarvasattvAnugraheSu / svapnopamasaMsArAdhimuktatvAnna paritrasanti sarvakalpasaMvAseSu / mAyAmayaM ca skandhaparijJAtatvAnna krAmyanti sarvajanmacyutimaraNasaMdarzanena / dharmadhAtuprakRtikatvAyatanamucitvAnna kSaNyante sarvaviSayeSu / marIcyupamasarvasaMjJAgatasubhAvita- 20 tvAnna muhyanti sarvasaMsAragatiSu / mAyopamasarvadharmavikrIDitatvAdanupaliptA bhavanti sarvamAraviSayaiH / sarvakAyaprabhAvitatvAdavaJcanIyA bhavanti sarvaklezaiH / upapattivazitAlabdhatvAdgatiMgatA / S527 bhavanti sarvagatiSu / so'haM kulaputra sarvalokadhAtUpapatyantargatena kAyena sarvajagadrUpasamairbalavizeSaiH sarvasattvopamairniruktisaMbhedaiH sarvajagadupamAbhirnAmadheyavimAtratAbhiH sarvasattvAdhimuktisamairIryApathaiH, sarvajagadvinayapramANairlokAnuvartanaiH, sarvavizuddhisamaijanmakulopapattisaMdarzanaiH, kriyAva-25 tAramukhaiH sarvasattvasaMjJAnupravezaiH sarvabodhisattvapraNidhinirmANasamairAtmabhAvasaMdarzanaprabhAvanaiH sarvadharmaghAtuM spharitvA pUrvasabhAgacaritAnAM sattvAnAM pranaSTabodhicittAnAM paripAcanArtha jambudvIpe ca janmopapattisaMdarzanArthamiha dakSiNApathe mAladeSu janapadeSu kUTagrAmake brAhmaNakuleSUpapannAnAM mAtRpitRjJAtisaMbandhinAM vinayAthai brAhmaNakulajAtivizeSeNa caiSAM jAtyabhimAnikAnirabhimAnatAyai tathAgatakule sNjnnaarthmihoppnnH| so'haM kulaputra iha dakSiNApathe ananopAyena yathA- 30 zayAnAM sattvAnAM yathAvineyAnAM paripAkavinayaM kurvan ihaiva vairocanavyUhAlaMkAragarbha kUTAgAre 1 Bom. kalyANa...nuvartanatA. gaNDa.53 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 gaNDavyUhasUtram / [54.-178 prativasAmi / itazcAhaM cyutaH tuSitabhavane upapattiM saMdarzayiSyAmi yathAzaye sattvAnuvartanatAyai, tuSitakAyikAnAM ca sabhAgacaritAnAM devaputrANAM paripAkAya, sarvakAmadhAtusamatikrAntAnAM bodhisattvapuNyajJAna nirmANavyUhasaMdarzanatAyai, kAmaratitRSNAvinivartanatAya, sarvasaMsArAnityatvaparidIpanatAya, vipattiparyavasAnasarvadevopapattisaMdarzanatAya, cyavanAkAraM nAma mahAjJAnadharma5 mukhamekajAtibaddharbodhisattvaiH sArdhaM saMgAyanAya, sahaparipAcitAnAM ca tatropapattisaMgrahaNatAyai, zAkyamunisaMpreSitAnAM ca vineyakalAnAM prabodhanatAyai / kAle paripUrNAbhiprAyasarvajJatAmadhigamiSyAmi / bodhiprAptaM ca mAM kulaputra tvaM punarapi drakSyasi sAdhU maJjazriyA kalyANamitreNa // __ api tu khalu punaH kulaputra-gaccha tvaM tameva maJjazriyaM kumArabhUtam / upasaMkramya paripRccha-kathaM bodhisattvena bodhisattvacaryAyAM zikSitavyam , kathaM pratipattavyam , kathaM s_598 10 samantabhadracaryAmaNDalamavataritavyam , kathamabhinirhartavyam , kathaM praNidhAtavyam , kathaM vipulI kartavyam , kathamanusatavyam , kathaM paryadAtavyam , kathaM praveSTavyam , kathaM paripUrayitavyam / sa te kulaputra kalyANamitraM saMdarzayiSyati / tatkasya hetoH ? sa kulaputra bodhisattvakoTIniyutazatasahasrANAM praNidhAnavizeSaH saMvidyate yo maJjazriyaH kumArabhUtasya / vistIrNaH kulaputra maJjazriyaH kumArabhUtasya caryAniriH / apramANo maJjazriyaH kumArabhUtasya praNi15 dhAnAbhiniriH / apratiprasrabdho maJjazriyaH kumArabhUtasya srvbodhisttvgunnvishessaabhinirhaarH| mAtA maJjuzrIH kumArabhUto buddhakoTIniyutazatasahasrANAm / avavAdako maJjuzrIH kumArabhUto vodhisattvakoTIniyutazatasahasrANAm / udyukto maJjuzrIH kumArabhUtaH sarvasattvadhAtuparipAkavinayAya / vistIrNanAmacakro maJjuzrIH kumArabhUto dazadiksarvalokadhAtuSu / kathApuruSo maJjuzrIH kumArabhUto'namilApyeSu tathAgataparSanmaNDaleSu / saMvarNito maJjuzrIH kumArabhUtaH 20 sarvatathAgataiH / gambhIradharmajJAnavihArI maJjuzrIH kumArabhUtaH sarvadharmayathArthadarzI / dUrAgatagocaro maJjuzrIH kumArabhUtaH sarvavimokSanayeSu / avatIrNaH samantabhadrabodhisattvacaryAyAm / sa te kulaputra kalyANamitrajanakaH, tathAgatakule saMvardhakaH, sarvakuzalamUlAnutthApakaH, bodhisaMbhArANAM darzakaH, bhUtakalyANamitrANAM samAdApakaH, sarvaguNeSu avatArakaH, mahApraNidhAnajAle pratiSThApakaH, sarvapraNidhAnAbhinihAreSu zrAvayitA, sarvabodhisattvaguhyAnAM saMdarzakaH, 25 sarvabodhisattvAcintyatAyAH sabhAgacaritaH pUrvajanmasaMvAseSu / tasmAttarhi tvaM kulaputra maJjuzrIpAdamUlagataH eva mA parIttamanamutpAdaya, mA parikhedaM janaya sarvaguNAnuzAsanIpratilambheSu / tatkasya hetoH? yAvanti tvayA sudhana kalyANamitrANi dRSTAni, yAvanti caryAmukhAni zrutAni, yAvanto vimokSanayA avatIrNAH, yAvantaH praNidhAnavizeSA avagADhAH, sarva maJjazriyaH B 210 kumArabhUtasyAnubhAvo'dhiSThAnaM ca draSTavyam / sa ca maJjuzrIH kumArabhUtaH paramapAramitAprAptaH // 30 atha khalu sudhanaH zreSThidArako maitreyasya bodhisattvasya pAdau zirasAbhivandha maitreyaM bodhisattvaM mahAsattvamanekazatasahasrakRtvaH pradakSiNIkRtya punaH punaravalokya maitreyasya bodhi- sattvasyAntikAt prakrAntaH // 52 // S529 o0OKoem Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 mnyjushriiH| atha khalu sudhanaH zreSThidArako dazottaraM nagarazatamaTitvA sumanAmukhadikpratyuddezaM gatvA atiSThat maJjazriyaM kumArabhUtaM cintayan anuvilokayan maJjazriyaH kumArabhUtasya darzanamabhilaSan prArthayamAnaH samavadhAnamAkAGkSamANaH / atha khalu maJjuzrIH kumArabhUto dazottarAdyojanazatAtpANiM prasArya sumanAmukhanagarasthitasyaiva sudhanasya zreSThidArakasya mUrdhni pratiSThApya / evamAha-sAdhu sAdhu kulaputra, na zakyaM zraddhendriyavirahitaiH khinnacittaiH lInacittairanabhyastaprayogaiH pratyudAvaLavIritvaraguNasaMtuSTairekakuzalamUlatanmayaizcaryApraNidhAnAbhinirhArAkuzalaiH kalyANamitrAparigRSTItairvRddhAsamanvAhatairiyaM dharmatA jJAtum , eSa nayaH, eSa gocaraH, epa vihAro jJAtuM vA avagAhayituM vA avatarituM vA adhimoktuM vA kalpayituM vA pratyavagantuM vA pratilabdhaM vA iti // 10 sa taM dharmakathayA saMdarzayitvA samAdApya samuttejya saMpraharpayitvA asaMkhyeyadharmamukhasamanvAgataM kRtvA anantajJAnamahAvabhAsaprAptaM kRtvA aparyantabodhisattvadhAraNIpratibhAnasamAdhyabhijJajJAnavezAviSTaM kRtvA samantabhadracaryAmaNDale'vatArayitvA svadeze ca pratiSTApya sudhanasya zreSThidArakasyAntikAta prakrAntaH // 53 // Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH trisAhasramahAsAhasralokadhAtuparamANurajaHsamakalyANamitraparyupAsitaH sarvajJatAsaMbhAropacitacetAH sarvakalyANamitrAvavAdAnuzAsanISu pradakSiNagrAhitayA pratipannaH sarvakalyANamitrAzayasamatAprasRtaH sarvakalyANamitrArAgaNAvirAgaNabuddhiH 5 sarvakalyANamitrAvavAdAnuzAsanInayasamudrAnugataH mahAkaruNAzayasAgarasaMbhUtagarbho mahAmaitrI nayameghasarvajagadvirocanaH mahAprItivegasaMvardhitazarIraH vipulabodhisattvavimokSaprazAntavihArI . samantamukhaprasRtatyAgacakSuH sarvatathAgataguNasamudrapratipattisuparipUrNaH sarvatathAgatAdhimuktipathaprasRtaH sarvajJatAsaMbhAravIryavegavivardhitaH sarvabodhisattvacittAzayasupariNAmitabuddhiH sarvatryadhva tathAgataparaMparAvatIrNaH sarvabuddhadharmanayasAgarAnubuddhaH sarvatathAgatadharmacakranayasAgarAnugataH sarva10 lokopapattipratibhAsasaMdarzanagocaraH sarvabodhisattvapraNidhAnanayasAgarAvatIrNaH sarvakalpabodhisattvacaryAsaMprasthitaH sarvajJatAviSayAvabhAsapratilabdhaH sarvabodhisattvendriyavivardhitaH sarvajJatAmArgAvabhAsapratilabdhaH sarvadigvitimirAlokaprAptaH sarvadharmadhAtunayaprasRtabuddhiH sarvakSetranayAvabhAsasaMjAtaH sarvasattvaprasArArthakriyApratisrotonugataH sarvAvaraNaprapAtaparvatavikiraNo'nAvaraNadharma tAnugataH samantatalabhUmidharmadhAtugarbhabodhisattvavimokSaprazAntavihArI sarvatathAgatagocaramanveSa15 mANaH sarvatathAgatAdhiSThitaH samantabhadrasya bodhisattvasya gocaraM vicArayamANaH sthito'bhUt / samantabhadrasya bodhisattvasya nAmadheyaM zrutvA bodhicaryAM zrutvA praNidhAnavizeSaM ca zrutvA saMbhArasaMbhavaprasthAnapratiSThitavizeSaM ca zrutvA abhiniriniryANapathavizeSaM ca zrutvA samantabhadrabhUmyAcAravicAraM ca zrutvA bhUmisaMbhAraM ca zrutvA lambhavizeSaM ca zrutvA bhUmipratilambhavegaM ca zrutvA bhUmyAkramaNaM ca zrutvA bhUmipratiSThAnaM ca zrutvA bhUmiparAkramavikramaM ca zrutvA bhUmigauravaM ca zrutvA 20 bhUmyadhiSThAnaM ca zrutvA bhUmisaMvAsaM ca zrutvA samantabhadrabodhisattvadarzanaparitRSitastasminneva vajrasAgaragarbhabodhimaNDe tathAgatasiMhAsanAbhimukhaH sarvaratnagarbhapadmAsananiSaNNaH AkAzadhAtuvipulena cittena sarvAbhinivezoccalitena, subhAvitayA sarvakSetrasaMjJayA, sarvasaGgasamatikrAntena cittena, sarvadharmAnAvaraNagocareNa apratihatena cittena, sarvadiksamudraspharaNena anAvaraNena cittena, sarvajJatAviSayAkramaNena zuddhena cittena, bodhimaNDAlaMkAravipazyanAparizuddhena 25 suvibhaktena cittena, sarvabuddhadharmasamudrAvatIrNena vipulena cittena, sarvasattvadhAtuparipAkavinayaspharaNena mahadgatena cittena, sarvabuddhakSetraparizodhanena aparimANena cittena, sarvabuddhaparSanmaNDalapratibhAsaprAptena sarvakalpasaMvAsAparyAdattena anantena cittena sarvatathAgatabalavaizAradyAveNikabuddhadharmaparyavasAnena / evaM cittamanasikAraprayuktasya khalu punaH sudhanasya zreSThidArakasya pUrvakuzalamUlAmiSyanditasarvatathAgatAdhiSThAnena ca samantabhadrasya bodhisattvasya pUrvakuzalamUla.. 30 sabhAgatayA samantabhadrasya bodhisattvasya darzanAya daza pUrvanimittAni prAdurabhUvan / katamAni daza ? yaduta sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvatathAgatabodhimaNDAlaMkAravizuddhyA / ... sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvAkSaNApAyadurgatipathavinivRttatayA / sarvabuddhakSetrANi 8531 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B211 -56.0] 56 smntbhdrcryaaprnnidhaanm| 421 vizudhyanti sma dharmanalinIvyUhabuddhakSetravizuddhyA / sarvavuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattvakAyacittaprahlAdanaprAptatayA / sarvavuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvaratnamayasaMsthAnatayA / sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattvadhAtulakSaNAnuvyaJjanapratimaNDitasaMsthAnatayA / sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvavyUhAlaMkArameghasaMsthAnatayA / sarvavuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattvadhAtvanyonyamaitrahitacittAvyApannacittasaMsthAnatayA / sarvavuddhakSetrANi vizudhyanti / sma bodhimaNDAlaMkAravyUhasaMsthAnatayA / sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattvayuddhAnusmRtimanasikAraprayuktasaMsthAnaMtayA / imAni daza pUrvanimittAni prAdurabhavan samantabhadrasya bodhisattvasya mahAsattvasya darzanAya / / apare daza mahAvabhAsAH prAdurabhavan samantabhadrasya bodhisattvasya mahAsattvasya darzanapUrvanimittam / katame daza ? / yaduta sarvalokadhAtuparamANurajaHsu ekaikasmin paramANu- 10 rajasi sarvatathAgatajAlAni vidyotayanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvabuddhaprabhAmaNDalameghA nizcarya anekavarNA nAnAvarNA anekazatasahasravarNAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvaratnameghAH sarvatathAgatapratibhAsavijJapanAnnizcaritvA sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvatathAgatArcizcakramaNDalameghA nizcaritvA sarvadharmadhAtuM 18 8 582 spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvagandhapuSpamAlyavilepanadhUpameghA nizcaritvA samantabhadrasya bodhisattvasya sarvaguNadharmasamudrameghAnnigarjamANA dazadiksarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvacandrasUryajyotirmeghA nizcaritvA samantabhadravodhisattvaprabhA pramuJcamAnAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvasattvakAyasaMsthAnapradIpameghA 20 nizcaritvA buddharazmivatprabhAsamAnAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvatathAgatakAyapratibhAsamaNiratnavigrahameghA nizcaritvA dazasu dikSu sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvatathAgatakAyasaMsthAnarazmivigrahameghA nizcaritvA sarvabuddhAdhiSThAnapraNidhAnameghAnabhipravarSamANAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvarUpa-25 gatavarNAvabhAsA bodhisattvakAyapratibhAsameghasamudrAH sarvasattvanirmANakAryaprayogAH sarvasattvasarvAbhiprAyaparipUriniSpAdanA nizcaritvA sarvadharmadhAtuM spharanti sma / ime daza mahAvabhAsAH prAdurabhavan samantabhadrasya bodhisattvasya darzanapUrvanimittam // atha khalla sudhanaH zreSThidAraka imAn daza pUrvanimittAvabhAsAn dRSTvA samantabhadrasya bodhisattvasya darzanAvakAzapratilabdhaH khakuzalamUlabalopastabdhaH sarvatathAgatAdhiSThAnasarva-30 buddhadharmAvabhAsasaMjAtaH samantabhadrabodhisattvapraNidhAnAviSTaH sarvatathAgatagocarAbhimukhaH udArabodhisattvagocaranizcayabalAdhAnaprAptaH samantabhadrabodhisattvadarzanasarvajJatAprabhAlAbhasaMjJI samanta Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 530 S 531 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH trisAhasramahA sAhasralokadhAtuparamANurajaH samakalyANamitraparyupAsitaH sarvajJatAsaMbhAropacitacetAH sarvakalyANamitrAvavAdAnuzAsanISu pradakSiNagrAhitayA pratipannaH sarvakalyANamitrAzayasamatAprasRtaH sarvakalyANamitrArAgaNA virAgaNabuddhiH 5 sarvakalyANamitrAvavAdAnuzAsanInaya samudrAnugataH mahAkaruNAzayasAgarasaMbhUtagarbho mahAmaitrI - nayamedhasarvajagadvirocanaH mahAprItivega saMvardhitazarIraH vipulabodhisattvavimokSaprazAntavihArI samantamukhaprasRtatyAgacakSuH sarvatathAgataguNasamudrapratipattisuparipUrNaH sarvatathAgatAdhimuktipathaprasRtaH sarvajJatAsaMbhAravIryavegavivardhitaH sarvabodhisattvatcittAzayasupariNAmitabuddhiH sarvatryadhvatathAgataparaMparAvatIrNaH sarvabuddhadharmanayasAgarAnubuddhaH sarvatathAgatadharmacakranayasAgarAnugataH sarva10 lokopapattipratibhAsasaMdarzanagocaraH sarvabodhisattvapraNidhAnanayasAgarAvatIrNaH sarvakalpa bodhi - sattvatcaryAsaMprasthitaH sarvajJatAviSayAvabhAsapratilabdhaH sarvabodhisattvendriyavivardhitaH sarvajJatA - mArgAvabhAsapratilabdhaH sarvadigvitimirA lokaprAptaH sarvadharmadhAtunayaprasRtabuddhiH sarvakSetranayAvabhAsasaMjAtaH sarvasattvaprasArArthakriyApratisrotonugataH sarvAvaraNaprapAtaparvatavikiraNo'nAvaraNadharmatAnugataH samantatalabhUmidharmadhAtugarbhabodhisattvavimokSaprazAntavihArI sarvatathAgatagocaramanveSa15 mANaH sarvatathAgatAdhiSThitaH samantabhadrasya bodhisattvasya gocaraM vicArayamANaH sthito'bhUt / samantabhadrasya bodhisattvasya nAmadheyaM zrutvA bodhicaryAM zrutvA praNidhAnavizeSaM ca zrutvA saMbhArasaMbhavaprasthAnapratiSThitavizeSaM ca zrutvA abhinirdhAraniryANapathavizeSaM ca zrutvA samantabhadrabhUmyAcAravicAraM ca zrutvA bhUmisaMbhAraM ca zrutvA lambhavizeSaM ca zrutvA bhUmipratilambhavegaM ca zrutvA bhUmyAkramaNaM ca zrutvA bhUmipratiSThAnaM ca zrutvA bhUmiparAkramavikramaM ca zrutvA bhUmigauravaM ca zrutvA 20 bhUmyadhiSThAnaM ca zrutvA bhUmisaMvAsaM ca zrutvA samantabhadrabodhisattvadarzanaparitRSitastasminneva vajrasAgaragarbhabodhimaNDe tathAgatasiMhAsanAbhimukhaH sarvaratnagarbhapadmAsananiSaNNaH AkAzadhAtuvipulena cittena sarvAbhinivezoccalitena, subhAvitayA sarvakSetrasaMjJayA, sarvasaGgasamatikrAntena cittena, sarvadharmAnAvaraNagocareNa apratihatena cittena, sarvadiksamudraspharaNena anAvaraNena cittena, sarvajJatAviSayAkramaNena zuddhena cittena, bodhimaNDAlaMkAravipazyanAparizuddhena 25 suvibhaktena cittena, sarvabuddhadharmasamudrAvatIrNena vipulena cittena, sarvasattvadhAtuparipAkavinayaspharaNena mahadgatena cittena, sarvabuddhakSetraparizodhanena aparimANena cittena, sarvabuddhaparSanmaNDalapratibhAsaprAptena sarvakalpasaMvAsAparyAdattena anantena cittena sarvatathAgatabalavaizAradyAveNika buddhadharmaparyavasAnena / evaM cittamanasikAraprayuktasya khalu punaH sudhanasya zreSThadArakasya pUrvakuzalamUlAbhiSyanditasarvatathAgatAdhiSThAnena ca samantabhadrasya bodhisattvasya pUrvakuzalamUla30 sabhAgatayA samantabhadrasya bodhisattvasya darzanAya daza pUrvanimittAni prAdurabhUvan / katamAni daza ? yaduta sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvatathAgatabodhimaNDAlaMkAravizuddhyA / sarvabuddhakSetrANi vizuSyanti sma sarvAkSaNApAyadurgatipathavinivRttatayA / sarvabuddhakSetrANi Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -56.0] 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / kara vizudhyanti sma dharmanalinIvyUhabuddhakSetravizuddhyA / sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattva- B11 kAyacittaprahlAdanaprAptatayA / sarvayuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvaratnamayasaMsthAnatayA / sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattvadhAtulakSaNAnuvyaJjanapratimaNDitasaMsthAnatayA / sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvavyUhAlaMkArameghasaMsthAnatayA / sarvabuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattvadhAtvanyonyamaitrahitacittAvyApannacittasaMsthAnatayA / sarvavuddhakSetrANi vizudhyanti / sma bodhimaNDAlaMkAravyUhasaMsthAnatayA / sarvavuddhakSetrANi vizudhyanti sma sarvasattvavuddhAnusmRtimanasikAraprayuktasaMsthAnatayA / imAni daza pUrvanimittAni prAdurabhavan samantabhadrasya bodhisattvasya mahAsattvasya darzanAya // apare daza mahAvabhAsAH prAdurabhavan samantabhadrasya bodhisattvasya mahAsattvasya darzanapUrvanimittam / katame daza? / yaduta sarvalokadhAtuparamANurajaHsu ekaikasmin paramANu-10 rajasi sarvatathAgatajAlAni vidyotayanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvavuddhaprabhAmaNDalameghA nizcarya anekavarNA nAnAvarNA anekazatasahasravarNAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvaratnameghAH sarvatathAgatapratibhAsavijJapanAnnizcaritvA sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvatathAgatArcizcakramaNDalameghA nizcaritvA sarvadharmadhAtuM 15 8532 spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvagandhapuSpamAlyavilepanadhUpameghA nizcaritvA samantabhadrasya bodhisattvasya sarvaguNadharmasamudrameghAnnigarjamANA dazadiksarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvacandrasUryajyotirmaghA nizcaritvA samantabhadravodhisattvaprabhA pramuJcamAnAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvasattvakAyasaMsthAnapradIpameghA 20 nizcaritvA buddharazmivatprabhAsamAnAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvatathAgatakAyapratibhAsamaNiratnavigrahameghA nizcaritvA dazasu dikSu sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvatathAgatakAyasaMsthAnarazmivigrahameghA nizcaritvA sarvabuddhAdhiSThAnapraNidhAnameghAnabhipravarSamANAH sarvadharmadhAtuM spharanti sma / sarvalokadhAtuparamANurajobhya ekaikasmAtparamANurajasaH sarvarUpa-25 gatavarNAvabhAsA bodhisattvakAyapratibhAsameghasamudrAH sarvasattvanirmANakAryaprayogAH sarvasattvasarvAbhiprAyaparipuriniSpAdanA nizcaritvA sarvadharmadhAtuM spharanti sma / ime daza mahAvabhAsAH prAdurabhavan samantabhadrasya bodhisattvasya darzanapUrvanimittam // atha khalu sudhanaH zreSThidAraka imAn daza pUrvanimittAvamAsAn dRSTvA samantabhadrasya bodhisattvasya darzanAvakAzapratilabdhaH khakuzalamUlabalopastabdhaH sarvatathAgatAdhiSThAnasarva- 30 buddhadharmAvabhAsasaMjAtaH samantabhadrabodhisattvapraNidhAnAviSTaH sarvatathAgatagocarAbhimukhaH udArabodhisattvagocaranizcayabalAdhAnaprAptaH samantabhadrabodhisattvadarzanasarvajJatAprabhAlAbhasaMjJI samanta Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 533 B 212 18534 gaNDavyUhasUtram / [ 56.0 5 bhadravodhisattvadarzanAbhimukhendriyaH samantabhadrabodhisattvadarzana mahAvIryavegaprAptaH samantabhadrabodhisattvaparigaveSamANAvivartyavIryaprayogaH sarvadigabhimukhenendriyacakreNa samantabhadracakSurvipayAvakramaNena bodhisattvazarIreNa sarvatathAgatAramvaNasaMpreSitena anavazeSabuddhapAdamUlagatasamantabhadrabodhisattvAnuvaddhena cittena samantabhadravodhisattvAramvaNaparigaveSaNAvipravasitenAzayena sarvA - 8 rambaNeSu samantabhadravodhisattvadarzanasaMjJAgatagarbhaH samantabhadrabodhisattvapathaprasRtena jJAnacakSuSA AkAzadhAtuvipulenAzayena mahAkaruNAvajrasusaMgRhItenAdhyAzayena aparAntakoTIgatakalpAviSThAnena samantabhadravodhisattvAnuvanvanapraNidhAnena samantabhadrabodhisattvatcaryA samatAnugatayA kramavikramavizuddhyA sarvatathAgatavipayasaMvasanena samantabhadrabodhisattva bhUmipratiSThAnajJAnavihAreNa samanvAgato'drAkSIt samantabhadraM bodhisattvaM bhagavato vairocanasya tathAgatasyArhataH samyaksaM10 buddhasya purato mahAratnapadmagarbhe siMhAsane niSaNNaM bodhisattvaparSanmaNDalasamudragataM bodhisattvagaNaparivRtaM bodhisattvasaMghapuraskRtaM sarvaparpamaNDalAnusRtAbhyudgatakAryaM sarvalokAnabhibhUtaM sarvavodhisattvAnuvyavalokitamaparyantajJAnaviSayamasaMhAryagocaramacintya viSayaM tryadhva samatAnugataM sarvatathAgatasamatAnuprAptam / sa tasya sarvaromavivarebhyaH ekaikasmAdromavivarAt sarvalokadhAtuparamANurajaHsamAn razmimeghAnnizcaritvA dharmadhAtuparamAkAzadhAtuparyavasAnAn sarvalokadhAtUnava15 bhAsya sattvAnAM duHkhaM prazamayamAnAnapazyat / sa tasya kAyAt sarvabuddhakSetra paramANurajaH samAn prabhAmaNDalamevAnnizcaritvA nAnAvarNAn sarvavodhisattvAnudAraprItiprAmodyavegAn vivardhayamAnAnapazyat / mUrdhatoM'sakUTAbhyAM sarvaromavivarebhyazca nAnAvarNAn gandhArcimeghAnnizcArya sarvatathAgataparSanmaNDalAni spharitvA abhipravarSamANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtsarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAn sarvapuSpameghAnnizcArya sarvatathAgataparSanmaNDalAni 20 spharitvA abhipravarSamANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAt sarvabuddhakSetra para - mANurajaHsamAn sarvagandhavRkSameghAnnizcArya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM gandhavRkSameghAlaMkArAlaMkRtaM kRtvA akSayagandhacUrNavilepanakozaprayuktAn sarvatathAgataparSanmaNDalAni spharitvA abhipravarSamANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtsarvavastramedhAnnizcArya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM saMchAdya alaMkurvANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmA25 dromavivarAtsarvabuddhakSetra paramANurajaH samAn sarvapaTTadAmameghAn sarvAbharaNameghAn sarvamuktAhArameghAMzcintAmaNiratnameghAnnizcArya sarvatathAgataparSanmaNDalAni spharitvA abhipravarSamANAnapazyat sarvasattvAnAM sarvAbhiprAyapariniSpattaye / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAt sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAn ratnadrumamevAnnizcArya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA visphuTaratnadrumameghAlaMkArAlaMkRtaM kRtvA sarvatathAgataparSanmaNDalAni mahAratnavarSairabhipravarSamANA30 napazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtsarvabuddhakSetra paramANurajaH samAn rUpadhAtudevanikAyameghAnnizcArya bodhisattvaM saMvarNayataH sarvalokadhAtuM spharamANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAt sarvabrahmagatiparyApannadevanikAyanirmitameghAnnizcArya abhisaMbuddhAn 422 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 423 5585 -56.0] 56 smntbhdrcryaaprnnidhaanm| tathAgatAn dharmacakrapravartanAyAdhyepamANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAt sarvakAmadhAtudevendrakAyameghAnnizcarya sarvatathAgatadharmacakrANi saMpratIcchamAnAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAt praticittakSaNaM sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAn tryadhvaparyApannasarvavuddhakSetrameghAnnizcarya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA alayanAnAmatrANAnAmapratizaraNAnAM satvAnAM layanatrANapratizaraNabhUtAnapazyat / sarvaromavivarebhya / ekaikasmAdromavivarAt praticittakSaNaM sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAn sarvabuddhotpAdabodhisattvaparpanmaDalaparipUrNaparizuddhakSetrameghAnnizcarya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA udArAdhimuktikAnAM sattvAnAM vizuddhaye vartamAnAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtpraticittakSaNaM sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAn vizuddhasaMkliSTakSetrameghAnnizcarya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA saMkliSTAnAM sattvAnAM vizuddhaye saMvartamAnAnapazyat / 10 sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtpraticittakSaNaM sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAn saMkliSTacittavizuddhakSetrameghAnnizcarya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA ekAntasaMkliSTAnAM vizuddhaye saMvartamAnAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtpraticittakSaNaM sarva- buddhakSetraparamANurajaHsamAn sarvabodhisattvakAyameghAnnizcarya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA sarvasattvacaryAmanuvartamAnAnanuttarAyAM samyaksaMbodhoM sarvasattvAnAM paripAcaya- 15 mAnAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtpraticittakSaNaM sarvalokadhAtuparamANurajaHsamAn bodhisattvakAyameghAnnizcarya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA sarvasattvakuzalamUlavivardhanatAyai sarvavuddhanAmAnyudIrayamANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtsarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAn bodhisattvakAyameghAnnizcarya AkAzadhAtuparyavasAnaM sarvadharmadhAtuM spharitvA sarvabuddhakSetraprasareNu prathamacittotpAdamupAdAya sarvavodhisattvAnAM 20 sarvakuzalamUlAbhinirhAramupasaMharamANAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAt sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAn bodhisattvameghAnnizcaritvA sarvabuddhakSetreSu ekaikasmin buddhakSetre samantabhadravodhisattvacaryAvizuddhaye sarvavodhisattvapraNidhAnasAgarAnabhidyotayamAnAnapazyat / sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAt sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAn sarvasattvAbhiprAyaparipUraNAn sarvajJatAsamudAgamaprItivegavivardhanAn samantabhadravodhisattvacaryAmeghAnnizcarya abhipravarSa- 25 mANAnapazyat / sa tasya sarvaromavivarebhya ekaikasmAdromavivarAtsarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAn sarvabuddhakSetrAbhisaMbodhisaMdarzanAn sarvajJatAsamudAgamamahAdharmavegavivardhanAnabhisaMbodhimeghAnnizcaramANAnapazyat // atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH samantabhadrasya bodhisattvasya idamRddhiviSayavikurvitaM dRSTvA hRSTaH tuSTaH udagraH AttamanAH pramuditaH prItisaumanasyajAto bhUyasyA mAtrayA samanta-30 bhadrasya bodhisattvasya kAyamupanidhyAyan adrAkSIt samantabhadrasya bodhisattvasya ekaikasmAdaGgA- dekaikAGgavibhaktitaH ekaikasmAccharIrAvayavAt ekaikasyAH zarIrAvayavavibhakteH ekaikasmAdaGga B213 Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8536 424 gaNDavyUhasUtram / [56.0pradezAt ekaikato'GgapradezavibhaktitaH ekaikasmAddehAt ekaikasmAdehavibhaktitaH ekaikasmAdromavivarAt ekaikasmAdromavibhakterimaM trisAhasramahAsAhasra lokadhAtuM savAyuskandhaM sapRthivIskandhaM satejaHskandhaM sasAgaraM sadIpaM sanadIkaM saratnaparvataM sasumeru sacakravAlaM sagrAmanagaranigamarASTrarAjadhAni savanaM sabhavanaM sajanakAyaM sanarakalokaM satiryagyonilokaM sayamalokaM 5 sAsuralokaM sanAgalokaM sagaruDalokaM samanujalokaM sadevalokaM sabrahmalokaM sakAmadhAtuviSayaM sArUpyadhAtuviSayaM sAdhiSThAnaM sapratiSThAnaM sasaMsthAnaM samegha savidyutaM sajyotiSaM sarAtriMdivasArdhamAsaM samAsartuM sasaMvatsaraM sAntarakalpaM sakalpam / yathA cemaM lokadhAtum , evaM pUrvasyAM dizi sarvalokadhAtUnadrAkSIt / yathA pUrvasyAM dizi, evaM dakSiNAyAM pazcimAyAmuttarasyAmuttarapUrvAyAM pUrvadakSiNAyAM dakSiNapazcimAyAM pazcimottarAyAmadhaH UrdhvaM samantAtsarvadigvidikSu 10 sarvalokadhAtUnadrAkSIt pratibhAsayogena sarvabuddhotpAdAn sabodhisattvaparSanmaNDalAn sasattvAn , yAzceha sahAyAM lokadhAtau pUrvAntakoTIgatAH sarvalokadhAtuparaMparAH, tA api sarvAH samantabhadrasya bodhisattvasya ekasmAnmahApuruSalakSaNAdadrAkSIt sarvabuddhotpAdAH sarvabodhisattvaparSanmaNDalAH sasattvAH sabhavanAH sarAtriMdivAH sakalpAH / evamaparAntakoTIgatAnapi sarvabuddhakSetraprasarAnadrAkSIt / yathA ceha sahAyAM lokadhAtau pUrvAntAparAntakoTIgatAH sarvalokadhAtuparaMparA 16 adrAkSIt , evaM dazasu dikSu sarvalokadhAtuSu pUrvAntAparAntakoTIgatAH sarvalokadhAtuparaMparAH samantabhadrasya bodhisattvasya kAyAdekaikasmAnmahApuruSalakSaNAdekaikasmAdromavivarAdadrAkSIt suvibhaktA anyonyAsaMbhinnAH / yathA ca samantabhadraM bodhisattvaM bhagavato vairocanasya tathAgatasya purato mahAratnapadmagarbhasiMhAsane niSaNNamadrAkSIt etadvikrIDitaM saMdarzayamAnam , evaM pUrvasyAM dizi bhagavato bhadrazriyastathAgatasya padmazriyAM lokadhAtAvetadeva vikrIDitaM 20 saMdarzayamAnamadrAkSIt / yathA ca pUrvasyAM dizi, evaM samantAtsarvadigvidikSu sarvalokadhAtuSu sarvatathAgatapAdamUleSu samantabhadraM bodhisattvaM mahAratapadmagarbhasiMhAsane niSaNNametadeva vikrIDitaM saMdarzayamAnamadrAkSIt / yathA ca dazasu dikSu, evaM sarvalokadhAtuSu tathAgatapAdamUleSu mahAratnapabhagarbhasiMhAsane niSaNNametadeva vikrIDitaM saMdarzayamAnamadrAkSIt / evaM samantAddazasu dikSu sarvabuddhakSetraparamANurajaHsameSu ekaikasmin paramANurajasi dharmadhAtuvipuleSu buddhadharmaparSanmaNDaleSu 25 sarvatathAgatapAdamUleSu samantabhadraM bodhisattvamadrAkSIt / ekaikatazca asyAtmabhAvAdhyadhvaprAptAni sarvArambaNAni abhivijJapyamAnAni apazyatpratibhAsayogena, sarvakSetrANyapi sarvasattvAnapi sarvabuddhotpAdAnapi sarvabodhisattvaparSanmaNDalAnyabhivijJapyamAnAnapazyat pratibhAsayogena / sarvasattvaratAni ca sarvabuddhaghoSAMzca sarvatathAgatadharmacakrapravartanAni ca sarvAnuzAsanyAdezanaprAtihAryANi ca sarvabodhisattvasamudAgamAMzca sarvabuddhavikrIDitAni cAzrauSIt // 30 sa tadacintyaM samantabhadramahAbodhisattvavikrIDitaM dRSTvA zrutvA ca daza jJAnapAramitAvihArAn pratyalabhata / katamAn daza ? yaduta ekacittakSaNe sarvabuddhakSetrakAyaspharaNajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / sarvatathAgatapAdamUlopasaMkramaNAsaMbhinnajJAnapAramitAvihAraM pratya 8537 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -56.0] 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / 425 labhata / sarvatathAgatapUjopasthAnajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / sarvatathAgatebhya ekaikasmAttathAgatAtsarvavuddhadharmapraznaparipRcchAsaMpratIcchanajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / sarvatathAgatadharmacakrapravartananidhyaptijJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / acintyavuddhavikurvitajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / sarvadharmAkSayapratisaMvidaparAntakoTIgatakalpAdhiSThAnakadharmapadanirdezajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / sarvadharmanudrApratyakSajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / sarvadharmadhAtunaya- 5 sAgarajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / sarvasattvasaMjJAgatasaMvasanajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / ekakSaNasamantabhadravodhisattvacaryApratyakSajJAnapAramitAvihAraM pratyalabhata / tasyaivaM jJAnapAramitAvihArasamanvAgatasya sudhanasya zreSThidArakasya samantabhadro bodhisattvo dakSiNaM pANiM prasArya mUrdhni pratiSThApayAmAsa / samanantarapratiSThApitazca sudhanasya zreSThidArakasya samantabhadreNa bodhisattvena mUrdhni pANiH, atha tAvadevAsya sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAni samAdhimukhAnyavakrAntAni / ekaikena ca 105 538 samAdhinA sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAllokadhAtumudrAnavatIrNo'bhUt / adRSTapUrvA sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAzcAsya sarvajJatAsaMbhArA upacayamagaman / sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAzcAsya sarvajJatAdharmasaMbhavAH prAdurabhavan / sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamaizca srvjnytaamhaaprsthaanairbhyutthitH| sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAMzca praNidhAnasAgarAnavatIrNaH / sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamaizca B 214 sarvajJatAniryANapathairniryAtaH / sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamAsu ca bodhisattvacaryAsu prasRtaH / 15 sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamaizca sarvajJatAvegairvivardhitaH / sarvabuddhakSetraparamANurajaHsamaizca sarvavuddhajJAnAvabhAsaiH prabhAvabhAsitaH / yathA ceha sahAyAM lokavAtau bhagavato vairocanasya pAdamUlagataH samantabhadro bodhisattvo dakSiNaM pANiM prasArya sudhanasya mUrdhni pratiSThApayAmAsa, tathA sarvalokadhAtuSu sarvatathAgatapAdamUleSu niSaNNaH samantabhadro bodhisattvo dakSiNaM pANiM prasArya sudhanasya zreSThidArakasya mUrdhni pratiSThApayAmAsa / evaM samantAt sarvadigvidikSu sarvalokadhAtu- 20 paramANurajontargateSvapi sarvalokadhAtuSu sarvatathAgatapAdamUleSu niSaNNaH samantabhadro bodhisattvo dakSiNaM pANiM prasArya sudhanasya zreSThidArakasya mUrdhni pratiSThApayAmAsa / yathA bhagavato vairocanasya pAdamUlagatena samantabhadreNa bodhisattvena pANinA spRSTasya sudhanasya zreSThidArakasya dharmamukhAnyavakrAntAni, evaM sarvasamantabhadrAtmabhAvaprasRtaiH pANimedhaiH spRSTasya sudhanasya zreSThidArakasya dharmamukhAnyavakrAntAnyabhUvan nAnAnayaiH // atha khalu samantabhadro bodhisattvo mahAsattvaH sudhanaM zreSThidArakametadavocat-dRSTaM te kulaputra mama vikurvitam ? Aha-dRSTamArya / api tu tathAgataH prajAnan prajAnIyAttAvadacintyamidaM vikurvitam / so'vocat-ahaM kulaputra anabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn vicaritaH sarvajJatAcittamabhilaSamANaH / ekaikasmiMzca mahAkalpe'nabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAstathAgatA ArAgitA bodhicittaM parizodhayatA / 30 ekaikasmiMzca mahAkalpe sarvatyAgasamAyuktAH sarvalokavighuSTA mahAyajJA yaSTAH / sarvasattvapratipAdanA sarvajJatApuNyasaMbhAratA / ekaikasmiMzca mahAkalpe anabhilApyAnabhilApyabuddhakSetrapara- 539 gaNDa.54 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / [56.0mANurajaHsamAstyAgA mahAtyAgAH kRtAH, atyarthatyAgAH kRtAH sarvajJatAdharmAnabhiprArthayatA / ekakasmiMzca mahAkalpe'nabhilApyAnabhilApyAtmabhAvAH parityaktAH, mahArAjyAni ca parityaktAni, grAmanagaranigamajanapadarASTrarAjadhAnyaH parityaktAH, priyamanApA dustyajAH parivArasaMghAH parilatAH, putraduhitRbhAryAH parityaktAH / svazarIramAMsAni parityaktAni, khakAyebhyo rudhira 5 yAcanakebhyaH parityaktam , asthimajjAH parityaktAH / aGgapratyaGgAni parityaktAni / karNanAsAH prityktaaH| cazUpi parityaktAni / svamukhebhyo jihvendriyANi parityaktAni buddhajJAnAvekSayA kAyajIvitanirapekSeNa / ekaikasmiMzca mahAkalpe'nabhilApyAnabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamAni khazirAMsi parityaktAni strakAyebhyaH srvlokaabhyudgtmnuttrsrvjnytaashiirssmbhipraarthytaa| yathA ca ekaikasmin mahAkalpa, tathA anabhilApyAnabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsameSu 10 mahAkalpasAgareSu / ekaikasmiMzca mahAkalpe'namilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAstathA gatAH paramezvarabhUtena satkRtA gurukRtA mAnitAH pUjitAH, cIvarapiNDapAtazayanAsanaglAnapratyayabhaiSajyapariSkAraiH pratipAditAH / teSAM ca asmiMstathAgatAnAM zAsane prabajitvA sarvavuddhAnuzAsanISu pratipannaH, zAsanaM ca me teSAM saMdhAritam / / nAbhijAnAmi kulaputra tAvadbhiH kalpasamudrairekacittotpAdamapi tathAgatazAsane 15 vilopamutpAdayituM nAbhijAnAmi / tAvadbhiH kalpasamudrarekacittotpAdamapi pratighasahagatamutpAdayitumAtmanahacittaM vA AtmagrahaparigrahacittaM vA AtmaparanAnAtvacittaM vA bodhimArgavipravAsacittaM vA saMsArasaMvAsaparikhedacittaM vA abalInacittaM vA AvaraNasaMmohacittaM vA utpAdayitumanyatra aparAjitajJAnaduryodhanagarbhavodhicittAt sarvajJatAsaMbhAreSu / iti hi kulaputra sarvakalpasAgarAH kSayaM vrajeyuH tAnirdizato ye mama pUrvayogasaMbuddhakSetraparizuddhiprayogAH, ye mama 20 mahAkaruNApratilavdhacittasya sarvaparitrANaparipAcanaparizodhanaprayogAH / evaM ye buddhapUjopa sthAnaprayogAH, ye saddharmaparyeSTihetoguruzuzrUpAprayogAH, ye saddharmaparigrahahetorAtmabhAvaparityAgaprayogAH, ye saddharmArakSaNanidAnAH svajIvitaparityAgaprayogAH, tAvadbhayo me kulaputra dharmasamudrebhyo na kiMcidekapadavyaJjanamapi yanna cakravartirAjyaparityAgena krItam , yannAsti sarvAstiparityAgena krItaM sarvasattvaparitrANaprayuktena vasaMtaticittanidhyaptiprayuktena abhimukhaparadharmasaMprA25 paNaprayuktena sarvalaukikajJAnAlokaprabhAvanAprayuktena sarvalokottarajJAnaprabhAvanAprayuktena sarva sattvasaMsArasukhasaMjananaprayuktena sarvatathAgataguNasaMvarNanaguNaprayuktena / evamanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAH kalpasAgarAH kSayaM vrajeyurmama khapUrvayogasaMpadaM nirdizataH // tena mayA kulaputra anena evaMrUpeNa saMbhArabalena mulahetUpacayabalena udArAdhimuktivalena guNapratipattibalena sarvadharmayathAvannidhyaptibalena prajJAcakSurbalena tathAgatAdhiSThAnabalena B 215 30 mahApraNidhAnabalena mahAkaruNAbalena suparizodhitAbhijJAbalena kalyANamitraparigrahabalena atyantaparizuddho dharmakAyaH pratilabdhaH srvtrydhvaasNbhinnH| anuttarazca rUpakAyaH parizodhitaH 1 khazarIrANi. 3540 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -56.0] 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / sarvalokAbhyudgataH sarvajagadyathAzayavijJapanaH sarvatrAnugataH sarvabuddhakSetraprasRtaH samantapratiSTAnaH sarvataH sarvavikurvitasaMdarzanaH sarvajagadabhilakSaNIyaH / prekSakha kulaputra imAmAtmabhAvapratilAbhasaMpadamanantakalpasAgarasaMbhUtAM vahukalpakoTIniyutazatasahastradurlabhaprAdurbhAvAM durlabhasaMdarzanAm / nAhaM kulaputra anavaropitakuzalanUlAnAM sattvAnAM zravaNapathamapyAgacchAmi prAgeva darzanam / santi kulaputra sattvAH, ye mama nAmadheyazravaNamAtreNa avaivartikA bhavantyanuttarAyAM 5 samyaksaMbodhau / santi darzanamAtreNa, santi sparzanamAtreNa, santyanuvajanamAtreNa, santyanubandhanamAtreNa, santi svapnadarzanena, santi svapne nAmadheyazravaNena avaivartikA bhavantyanuttarAyAM samyaksaMbodhau / kecitsattvA mAmekarAtriMdivasamanusmaramANAH paripAkaM gacchanti / kecidarthamAsaM kecinmAsaM kecidvarpa kecidvarSazataM kecitkalpaM kecitkalpazataM kecidyAvadanabhilApyAnabhilApyavuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn mAmanusmaramANAH paripAkaM gacchanti / keci-10 sb41 dekajAtyA paripAkaM gacchanti mAmanusmaramANAH / kecijAtizatena, kecidyAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamaiAtiparivarteH / kecitsattvA mama prabhAdarzanena paripAkaM gacchanti / kecidrazmipramokSasaMdarzanena, kecitkSetraprakampanena, kecidrUpakAyasaMdarzanena, kecitsaMgraharSaNena paripAkaM gacchanti / iti hi kulaputra vuddhakSetraparamANurajaHsamairupAyeM: sattvA avaivartikA bhavantyanuttarAyAM samyaksaMbodhau / ye khalu punaH kulaputra sattvA 15 mama buddhakSetraparizuddhiM zRNvanti, te parizuddheSu vuddhakSetredhUpapadyante / ye mamAtmabhAvaparizuddhiM pazyanti, te mamAtmabhAve upapadyante / pazya kulaputra imAM mamAtmabhAvaparizuddhim / / atha khalu sudhanaH zreSThidArakaH samantabhadrasya bodhisattvasya kAyamupanidhyAyannadrAkSIt ekaikasmin romavivare'namilApyabuddhakSetrasAgarAn buddhotpAdaparipUrNAn / ekaikasmiMzca vuddhakSetrasAgare tathAgatAn bodhisattvaparSatsAgaraparivRtAnadrAkSIt / sarvAMzca tAn kSetrasAgarAn 20 nAnApratiSThAnAn nAnAsaMsthAnAn nAnAvyUhAn nAnAcakravAlAn nAnAmeghagaganasaMchanAn nAnAbuddhotpAdAn nAnAdharmacakranirghoSAnapazyat / yathA ca ekaikasmin romavivare, tathA anavazeSataH sarvaromavivareSu sarvalakSaNeSu sarvAnuvyaJjaneSu sarvAGgapratyaGgeSu / ekaikasmiMzca kSetrasAgarAn sarvavuddhakSetraparamANurajaHsamAn buddhakAyanirmitameghAnnirgamya dazasu dikSu sarvalokadhAtUn spharitvA anuttarAyAM samyaksaMbodhau sattvAn paripAcayamAnAnapazyat // 23 ____ atha khalla sudhanaH zreSThidArakaH samantabhadrabodhisattvAvavAdAbhuzAsanyanuziSTaH samantabhadrabodhisattvakAyAntargateSu sarvalokadhAtuSvavatIrya sattvAn paripAcayAmAsa / ye ca khalu punaH sudhanasya zreSThidArakasya buddhakSetraparamANurajaHsamakalyANamitropasaMkramadarzanaparyupAsanajJAnAlokakuzalamUlopacayAH, te samantabhadrabodhisattvasahadarzanena kuzalamUlopacayasya zatatamImapi kalAM nopayAnti, sahasratamImapi zatasahasratamImapi koTIzatasahasratamImapi / saMkhyAmapi kalAmapi 30 gaNanAmapi upamAmapi upanisAmapi na kSamante saprathamacittotpAdAya yAvatsamantabhadrasya bodhisattvasya darzanam / asminnantare yAvatIrbuddhakSetrasAgaraparaMparA avatIrNastato'namilApyAnabhi Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 S512 8543 gaNDavyUhasUtram / [56.0lApyabuddhakSetraparamANurajaHsamaguNAH samantabhadrabodhisattvasyaikasmin romavivare buddhakSetrasAgaraparaMparAH praticittakSaNamavataranti sma / yathA caikasmin romavivare, tathaiva sarvaromavivareSu praticittakSaNamanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamalokadhAtuM pareNa aparAntakoTIgatakalpAdhiSThAnalokadhAtuM pareNa vikrameNa paryantaM nopajagAma / kSetrasAgaraparaMparANAM 5 kSetrasAgaragarbhANAM kSetrasAgarasaMbhedAnAM kSetrasAgarasamavasaraNAnAmanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetrasAgarasaMbhavAnAM kSetrasAgaravibhavAnAM kSetrasAgaravyUhAnAM buddhotpAdasAgaragarbhANAM buddhotpAdasAgarasamavasaraNAnAM vuddhotpAdasAgarasaMbhavAnAM vuddhotpAdasAgaravibhavAnAM bodhisattvasAgaraparSanmaNDalasAgarANAM bodhisattvaparpanmaNDalasAgaraparaMparANAM bodhisattvaparpamaNDalasAgaragarbhANAM bodhisattvaparSanmaNDalasAgarasaMbhedAnAM bodhisattvaparSanmaNDalasAgarasamavasaraNAnAM bodhisattvaparSa10 nmaNDalasAgarasaMbhavAnAM bodhisattvaparSanmaNDalasAgaravibhavAnAM sattvadhAtupravezAnAM sattvendriya pratikSaNajJAnapravezAnAM sattvendriyajJAnaprativedhAnAM sattvaparipAkavinayAnAM gambhIrabodhisattvavikurvitavihArANAM bodhisattvabhUmyavakramaNavikramasAgarANAM paryantaM nopajagAma / sa kacitkSetre kalpaM vicarati sma / sa kacitkSetre yAvadanabhilApyAnabhilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn vicarati sma / tatazca kSetrAnna calati sma / cittakSaNe cittakSaNe ca anantamadhyAn 15 kSetrasAgarAnavatarati sma, sattvAMzca paripAcayati sma anuttarAyAM samyaksaMbodhau / so'nupUrveNa yAvatsamantabhadrabodhisattvacaryApraNidhAnasAgarasamatAmanuprAptaH sarvatathAgatasamatAM sarvakSetrakAyapAraNasamatAM caryAparipUraNasamatAmabhisaMbodhivikurvitasaMdarzanapAraNasamatAM dharmacakrapravartanasamatAM pratisaMvidvizuddhisamatAM ghoSodAhArasamatAM sarvakharAGgasAgarasaMprayogasamatAM valavaizAradyasamatAM buddhavihArasamatAM mahAmaitrImahAkaruNAsamatAmacintyabodhisattvavimokSavikurvitasamatAmanuprAptaH iti // 20 atha khalu samantabhadro bodhisattvo mahAsattvaH evameva lokadhAtuparaMparAnabhilApyA. namilApyabuddhakSetraparamANurajaHsamAn kalpAn kalpagrasarAnabhidyotayamAno bhUyasyA mAtrayA gAthAbhigItena praNidhAnamakArSIt yAvata keci dazadizi loke sarvatriyadhvagatA nrsiNhaaH| tAnahu vandami sarvi azeSAn kAyatu vAca manena prasannaH // 1 // kSetrarajopamakAyapramANaiH sarvajinAna karomi praNAmam / sarvajinAbhimukhena manena bhadracarIpraNidhAnabalena // 2 // ekarajAni rajopamabuddhA buddhasutAna niSaNNaku madhye / B 216 30 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6.10] ___429 429 56 smntbhdrcryaaprnnidhaanm| evamazeSata dharmatadhAtuM __ sarvAdhimucyami pUrNa jinebhiH // 3 // teSu ca akSayavarNasamudrAn srvsvraanggsmudrrutebhiH| sarvajinAna guNAn bhaNamAna stAn sugatAn stavamI ahu sarvAn // 4 // puSpavarebhi ca mAlyavarebhi rvaacvilepnchtrvrebhiH| dIpavarebhi ca dhUpavarebhiH pUjana teSa jinAna karomi // 5 // vastravarebhi ca gandhavaremi cUrNapuTebhi ca merusamebhiH / sarvaviziSTaviyUhavarebhiH pUjana teSa jinAna karomi // 6 // yA ca anuttara pUja udArA tAnadhimucyami sarvajinAnAm / bhadracarIadhimuktibalena vandami pUjayamI jina sarvAn // 7 // yacca kRtaM mayi pApu bhaveyyA rAgatu dveSatu mohavazena / kAyatu vAca manena tathaiva taM pratidezayamI ahu sarvam // 8 // yacca dazadizi puNya jagasya zaikSa azaikSapratyekajinAnAm / buddhasutAnatha sarvajinAnAM taM anumodayamI ahu sarvam // 9 // ye ca dazadizi lokapradIpA bodhivibuddha asnggtpraaptaaH| tAnahu sarvi adhyeSami nAthAM cakru anuttara vartanatAyai // 10 // ye'pi ca nivRti darzitukAmA stAnabhiyAcami prAJjalibhUtaH / 8544 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [56.11 gnnddvyuuhsuutrm| kSetrarajopamakalpa sthihantu sarvajagasya hitAya sukhAya // 11 // vandanapUjanadezanatAya modanadhyeSaNayAcanatAya / yacca zubhaM mayi saMcitu kiMci dvodhayi nAmayamI aDDa sarvam // 12 // pUjita bhontu atItaka buddhA __ ye ca dhriyanti dazaddizi loke / ye ca anAgata te laghu bhontu pUrNamanoratha bodhivibuddhAH // 13 // yAvata keci dazadizi kSetrA ste parizuddha bhavantu udArAH / bodhidrumendragatebhi jinebhi buddhasutebhi ca bhontu prapUrNAH // 14 // yAvata keci dazadizi sattvA ste sukhitAH sada bhontu arogAH / sarvajagasya ca dharmika arthoM ___ bhontu pradakSiNu Rdhyatu AzA // 15 // vodhicariM ca ahaM caramANo __ bhavi jAtismaru sarvagatISu / sarvasu janmasu cyutyupapattI pravrajito aDDa nityu bhaveyyA // 16 // sarvajinAnanuzikSayamANo bhadracariM paripUrayamANaH / zIlacariM vimalAM parizuddhAM nityamakhaNDamacchidra careyam // 17 // devarutebhi ca nAgarutebhi ryakSakumbhANDamanuSyarutebhiH / yAni ca sarvaratAni jagasya sarvaruteSvahu dezayi dharmam // 18 // ye khalu pAramitAskhabhiyukto bodhiyi cittu ma jAtu vimuhyet / 30 . Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -56.26 ] 5 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / ye'pi ca pApaka AvaraNIyA steSu parikSayu bhotu azepam // 19 / / karmatu klezatu mArapathAto lokagatISu vimukta careyam / padma yathA salilena aliptaH sUrya zazI gaganeva asaktaH // 20 // sarvi apAyadukhAM prazamanto sarvajagat sukhi sthApayamAnaH / / sarvajagasya hitAya careyaM __ yAvata kSetrapathA dizatAsu / / 21 // sattvacariM anuvartayamAno bodhicariM pripuurymaannH| bhadracariM ca prabhAvayamAnaH sarvi anAgatakalpa careyam // 22 // ye ca sabhAgata mama caryAye tebhi samAgamu nityu bhaveyyA / kAyatu vAcatu cetanato vA ekacari praNidhAna careyam // 23 // ye'pi ca mitrA mama hitakAmA bhadracarIya nidarzayitAraH / tebhi samAgamu nityu bhaveyyA tAMzca ahaM na virAgayi jAtu // 24 // saMmukha nityamahaM jina pazye buddhasutebhi parIvRtu nAthAn / teSu ca pUja kareya udArAM sarvi anAgatakalpamakhinnaH // 25 // dhArayamANu jinAna saddharma bodhicariM pridiipymaanH| bhadracariM ca vizodhayamAnaH sarvi anAgatakalpa careyam // 26 // 16 S545 1% ahu. . Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [56.27 gnnddvyuuhsuutrm| sarvabhaveSu ca saMsaramANaH puNyatu jJAnatu akSayaprAptaH / prajJaupAyasamAdhivimokSaH sarvaguNairbhavi akSayakozaH // 27 // ekarajAgni rajopamakSetrA tatra ca kSetri acintiya buddhAn / vuddhasutAna nipaNNaku madhye pazyiya bodhicariM caramANaH // 28 // evamazeSata sarvadizAsu bAlapatheSu triyadhvapramANAn / buddhasamudra tha kSetrasamudrA__notari cArikakalpasamudrAn // 29 // ekakharAGgasamudrarutebhiH __ sarvajinAna svarAGgavizuddhim / sarvajinAna yathAzayaghopAn vuddhasaraskhatimotari nityam // 30 // teSu ca akSayaghoSaruteSu sarvatriyadhvagatAna jinAnAm / cakranayaM parivartayamAno buddhibalena ahaM pravizeyam // 31 // ekakSaNena anAgata sarvAn kalpapraveza ahaM pravizeyam / ye'pi ca kalpa triyadhvapramANA stAn kSaNakoTipraviSTa careyam // 32 // ye ca triyadhvagatA narasiMhA stAnahu pazyiya ekakSaNena / teSu ca gocarimotari nityaM ___ mAyagatena vimokSabalena / / 33 // ye ca triyadhvasukSetraviyUhA___ stAnabhinihari ekarajAne / 25 80 17 sarvajagasya. Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 433 8546 B217 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / evamazeSata sarvadizAsu __ otari kSetraviyUha jinAnAm // 34 // ye ca anAgata lokapradIpA steSu vivudhyana cakrapravRttim / nirvRtidarzananiSTha prazAnti ___ sarvi ahaM upasaMkrami nAthAn // 35 // Rddhibalena samantajavena jJAnavalena smntmukhen| caryabalena samantaguNena maitrabalena samantagatena // 36 // puNyabalena samantazubhena jJAnabalena asngggten| prajJaupAyasamAdhibalena bodhibalaM samudAnayamAnaH // 37 // karmavalaM parizodhayamAnaH klezabalaM primrdymaanH| mArabalaM avalaMkaramANaH pUrayi bhadracarIvala sarvAn // 38 // kSetrasamudra vizodhayamAnaH sattvasamudra vimocymaanH| dharmasamudra vipazyayamAno jJAnasamudra vigAhayamAnaH / / 39 / / caryasamudra vizodhayamAnaH praNidhisamudra prpuurymaannH| buddhasamudra prapUjayamAnaH kalpasamudra careyamakhinnaH // 40 // ye ca triyadhvagatAna jinAnAM bodhicriprnnidhaanvishessaaH| tAnahu pUrayi sarvi azeSAn __ bhadracarIya vibudhyiya bodhim // 41 // 15 1yAnavalena. gaNDa, 55 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 [56,42 gaNDavyUhasUtram / jyeSThaku yaH sutu sarvajinAnAM yasya ca nAma smnttbhdrH| tasya vidusya sabhAgacarIye nAmayamI kuzalaM imu sarvam // 42 // kAyatu vAca manasya vizuddhi zcaryavizuddhyatha kSetravizuddhiH / yAdRza nAmana bhadra vidusya tAdRza bhotu samaM mama tena // 43 // bhadracarIya samantazubhAye manuziripraNidhAna careyam / sarvi anAgata kalpamakhinnaH __pUrayi tAM kriya sarvi azeSAm // 44 // no ca pramANu bhaveyya carIye no ca pramANu bhaveyya guNAnAm / apramANa cariyAya sthihitvA jAnami sarvi vikurvitu teSAm // 45 // yAvata niSTha nabhasya bhaveyyA sattva azeSata niSTha tathaiva / karmatu klezatu yAvata niSThA tAvataniSTha mama praNidhAnam // 46 // ye ca dazadizi kSetra anantA rataalaMkRtu dA jinAnAm / divya ca mAnuSa saukhyaviziSTAM kSetrarajopama kalpa dadeyam // 47 // yazca imaM pariNAmanarAja zrutva sakRjjanayedadhimuktim / bodhivarAmanuprArthayamAno ___ agru viziSTa bhavedimu puNyam // 48 // varjita tena bhavanti apAyA varjita tena bhavanti kumitraaH| kSiA sa pazyati taM amitAbha yasthimu bhadracaripraNidhAnam // 19 // 8547 ___30 . Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 samantabhadracaryApraNidhAnam / lAbha sulabdha sujIvitu tepAM svAgata te imu mAnupa janma / yAdRza so hi samantatabhadra ste'pi tathA nacireNa bhavanti // 50 // pApaka paJca anantariyANi yena ajJAnavazena kRtAni / so imu bhadracAra bhaNamAnaH kSiA parikSayu neti' azepam // 51 // jJAnatu rUpatu lakSaNatazca varNatu gotratu bhotirupetaH / tIrthikamAragaNebhiradhRSyaH pUjitu bhoti sa sarvatriloke // 52 / / kSiA sa gacchati bodhidrumendra gatva niSIdati sattvahitAya / budhyati bodhi pravartayi cakraM dharSati mAru sasainyaku sarvam // 53 // yo imu bhadracaripraNidhAnaM dhArayi vAcayi dezayito vA / buddha vijAnati yo'tra vipAko ___ vodhi viziSTa ma kAGkSa janetha // 54 // maJjazirI yatha jAnati zUraH so ca samantatabhadra tathaiva / teSu ahaM anuzikSayamANo ___ nAmayamI kuzalaM imu sarvam // 55 // sarvatriyadhvagatebhi jinebhi ryA pariNAmana varNita agrA / tAya ahaM kuzalaM imu sarva nAmayamI varabhadracarIye // 56 // kAlakriyAM ca ahaM karamANo __ AvaraNAn vinivartiya sarvAn / saMmukha pazyiya taM amitAbha taM ca sukhAvatikSetra vrajeyam // 57 // 2 bhoti. Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 548 5 10 15 20 436 30 gaNDavyUhasUtram / tatra gatasya imi praNidhAnA Amukhi sarva bhaveyyu samagrA / tAMzca ahaM paripUrya azepAn sattvahitaM kari yAvata loke // 58 // hi jinamaNDala zobhani ramye padmavare rucire upapannaH / vyAkaraNaM a tatra labheyyA saMmukhato abhitAbhajinasya // 59 // vyAkaraNaM pratilabhya ca tasmin nirmita koTizatebhiranekaiH / sattvahitAni bahUnyahu kuryAM dikSu dazakhapi buddhibalena // 60 // bhadracaripraNidhAna paThitvA yatkuzalaM mayi saMcita kiMcit / ekakSaNena samRdhyatu sarvaM tena jagasya zubhaM praNidhAnam // 69 / bhadracariM pariNAmya yadAptaM puNyamanantamatIva viziSTam / tena jagadvyasanaughanimagnaM gamAH, yAtvamitAbhapuraM varameva // 62 // idamavocadbhagavAnAttamanAH / sudhanaH zreSThidArakaste ca bodhisattvA AryamaJjuzrI pUrvate ca bhikSavaH AryamaJjuzrIparipAcitAH, te ca AryamaitreyapUrvaMgamAH sarvabhadrakalpikA bodhisattvAH, te cAryasamantabhadra bodhisattvapramukhA yauvarAjyAbhiSiktAH paramANurajaHsamA mahAbodhisattvA nAnAlokadhAtusaMnipatitAH, te cAryazAriputramaudgalyAyanapramukhA mahAzrAvakAH, 25 sA ca sarvAvatI parSat, sadevamAnuSAsuragandharvazca loko bhagavataH samantabhadrasya bodhisattvasya bhASitamabhyanandanniti // [ 56.58 AryagaNDavyUhAnmahAdharmaparyAyAdyathAlabdhaH sudhanakalyANamitra paryupAsanacaryaikadezaH AryagaNDavyUho mahAyAnasUtraratnarAjaH samAptaH // * * * * * ye dharmA hetuprabhAvA hetuM teSAM tathAgato hyavadat / teSAM ca yo nirodho evaM vAdI mahAzramaNaH // sahasrANi dvAdaza // ----- 1 B transposes 62 and 61. Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhkprshstyH| gaNDavyUhaikadezaprathamena samudino yo'kSayaH puNyarAziH tena vyomApramANo akhilajagadudadhiSThAzritaH sattvadhAtuH ! dhImanmitrAnacinyAn nudhanavadamitAn samyagArAgya saMpada buddhatvAvabhAsA nirupamavimalAmAnuyAttAmasaktaH san // AryamaJjazriyA yatra mudhano'dhiSThito vibhuH / dadarzAcintyaviSayabodhisattvaparaMparAm // sarvabuddhAtmajazrImacaryAtizayasAgaram / avagAhyAbhavadbhUyo vodhisttvgunnodgtH|| iti // buddhakSetraparamANurajaHsamakalyANamitrAcintyavimokSaviSayaikadezAdimAni dvApaJcAzadAryanudhanaparyupAsita- 10 kalyANamitrANi // tadyathA-maJjuzrIrvodhisattvaH prathama kalyANamitram // 1 // tato'ntaraM megha- 3649 zrIrbhikSuH // 2 // sAgaramegho bhikSuH // 3 // supratiSTho bhikSuH // 4 // megho dramiDaH // 5 // vimuktakaH zreSThI // 6 // sAradhvajo bhikSuH // 7 // AzopAsikA // 8 // bhISmottaranirghoSa RpiH // 9 // jayomAyatano brAhmaNaH // 10 // maitrAyaNI kanyA // 11 // sudarzano bhikSuH // 12 // indriyezvaro dArakaH // 13 // prabhUtopAsikA // 14 // vidvAn gRhapatiH // 15 // ratnacUDo dharmazreSThI // 16 // 15 samantanetraH // 17 // analo rAjA // 18 // mahAprabho rAjA // 19 // acalopAsikA // 20 // sarvagAmI parivrAjakaH // 21 // utpalabhUtirgAndhikaH // 22 // vairo dAzaH // 23 // jayottamaH zreSThI // 24 // siMhavijRmbhitA bhikSuNI // 25 // vasumitrA bhAgavatI // 26 // veSThilo gRhptiH||20|| avalokitezvaro vodhisattvaH // 28 // ananyagAmI bodhisattvaH // 29 // mahAdevo devputrH||30|| sthAvarA pRthivIdevatA // 31 // vAsantI rAtridevatA // 32 // samantagambhIrazrIvimalaprabhA rAtri-20 devatA // 33 // pramuditanayanajagadvirocanA rAtridevatA // 34 // samantasattvatrANojaHzrI rAtridevatA // 35 // prazAntarutasAgaravatI rAtridevatA // 36 // sarvanagararakSAsaMbhavatejaHzrI rAtridevatA B218 // 37 // sarvavRkSapraphullanasukhasaMvAsA rAtridevatA // 38 // sarvajagadrakSApraNidhAnavIryaprabhA rAtridevatA // 39 // sutejomaNDalara tizrI lumbinIvanadevatA // 40 // gopA zAkyakanyA // 41 // mAyAdevI // 42 // surendrAbhA devakanyA // 43 // vizvAmitro dArakAcAryaH // 44 // zilpAbhijJazca zreSThidArakaH // 45 // 25 bhadrottamopAsikA // 46 // muktAsAro hairaNyakaH // 47 // sucandro gRhapatiH // 48 // ajitaseno gRhptiH|| 49 // zivarAyo brAhmaNaH // 50 // zrIsaMbhavo dArakaH zrImatI ca dArikA // 51 // Aryamaitreyo bodhisattvaH // 52 // Aryasamantabhadro bodhisattva iti // 53 // pUrvAdhikArAvaropitakuzalamUlazuklabIjavIryArambhopArjitAGkurodgame SaTpAramitAviTapazAkhe caturazItyupAyasahasravikhDhamUle anavadyAGgagadyagAthAdharmadhvanidale sattvaparipAkakusumastavake bodhimaNDopasaMkramaNaphalakalpapAdapasame bhagavati tathAgate 30 8550 kRtaprasAdena // A deyadharmo'yaM pravaramahAyAnayAyinaH paramopAsakazrInavazvalAdhivasino hirAkaravarmasya / yadatra puNyaM tattadbhavatvAcAryopAdhyAyamAtApitRpUrvagamaM kRtvA sakalasattvarAzeranuttarajJAnaphalAvAptaye iti / saMvat 286 pharguNa zukla ekodazyAM AdityAM dine zrImedharaparamamahattarakarAjAdhirAjazrImadAnandadevasya vijayarAjye kAyatthapazupatisureNa likhitaM yathAdRSTeti parihAryamiti // 35 1 B om. samantanetraH. 2 B om, surendrAbhA devakanyA. 3 B anAdikAlAvaropita. Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 551 438 gaNDavyUhasUtram / Ca oM namo buddhAya // oM namo dharmAya // oM namaH saMghAya // namo namaH // zubhamastu sarvadA zubham // K. gaNDavyUhaM vilikhyedaM yatpuNyaM samupArjitam / tasyaiva gaNDavyUhasya jagattenAstu bhAjanam // P nepAlavarSa navAimA vidura tri ahIzvara / kArtike mAse zukle ca pratipadyAM dine tathA 5 nakSatrapuSyasaMyukte viSkambhayoge / api tu sastharavimAkAntaM tule ca candrasaMyute gurucAladine kSayaM saMpUrNa likhitaM dine / yazodharAkhyavAsI ca nandadevamahAtmanA / gaNDavyUhamahAyAnaM likhitaM ca mayAdhunA / etatpuNyAhAvena svastirbhavatu sarvadA // saMvatsare 930 kArtikamAse zuklapakSe pratipadyAM tithau puSyanakSatra viSkambhayoge bRhaspativihAre tha kukSa saMpUrNa yadvA dinakSaro // lekhaka zrIyazodharAmahAvihAre vAsita zrInandadevAcAryena cAsyaM tayAkSarA // 10 zubhamaGgalaM jagatAM sadA bhUyAt // namaH zrIprajJApAramitAyai // bherau svarNasaroruho parilasallAlityamAsAditAM 15 prajJApAramitAmupAyasahitAM varNovalAlaMkRtAm / brahmAviSNumahezvarAdidivipatridazaiH sadArAdhitAM vande'haM jagadIzvarIM trijagatAM 10 5 --V--V // Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaM pariziSTam / shloksuucii| akSayo jJAnanirdezo 1.68 acintyametaM paramaM vimokSaM 41.12 acintyAnamitAn sattvAn 1.86 acintyaiH karmabhiH zukkaiH 1.62 / / ajJAnasuptAM janatAmudIkSya 43.44 atulyaM caritaM teSAM 1.79 atyantameva pratipAdayAmi 43.92 atyantavijvara prazAntA 36.3 adharmacArINa narANa caiva 40.25 adhimukti yeSa vipulA gaganaprakAzA 43.12 adhiSThAnAnnarendrasya 1.49 adhyAtmabAhiravimuktA 36.5 adhyAzayena vimalena anAvilena 42.1 anantakarmA saprajJo 1.69 anantaguNasaMpannaM 1.91 anantamadhyAM janatAM vinIya 41.25 anantavarNadarzAvI 1.66 anantavarNA vipulA vizuddhA 2.12 anantavarNAH saMbuddhAH 1.4 anantavarNairapi cAtmabhAvaiH 41.40 anAgrahA ye khalu hRSTacittAH 40.10 anAthabhUteSu janeSu kaJcit 43.42 aniketAnapratiSThAna 1.14 aniJjaprAptAsyanaghA asaGgA 38.15 aninditA puSkiriNI suramyA 40.57 aninditAyAzca sahasrapatraM 40.59. antarIkSe yathaiveha 1.26 anyamanya jinadharmasaMbhavAH 2.9 api cApyahaM sugataputra 36.95 apratiSThAnanAyUhAn 1.15 aprameyAH samApannAH 1.10 apaskandhe hi yathA sarva 1.30 abhiSekabhUmigamanAni ca 40.78 abhUtpurA me khalu cetanaivaM 43.100 mamatsarA ceyamanISukA ca 43.70 bhamitAnanantamadhyAn 3.42 | amUDhasmRtayaH zuddhA 1.71 ardhatRtIyepu gatepu kalpa 43.128 arthAya sarvasattvAnAM 1.12 arvAgatastadanu 36.46 arvAgatastadanu asti 36.76,80 bhalAbhaninde ayazo'ya duHkhaM 40.67 avapi deve ca vinaSTavIjAH 40.26 avalokiteti mama te sugati brajanti 30.19 azeSatakhyadhvajinArNavAnAM 41.36 aSTAGgasadvAribhRtAnyabhUvan 40.50 aSTApadAkRtu dazadizi lokadhAtau 30.22 asaGgajJAnakAyatvAt 1.61 astaM gate dinakararazmi 36.20 asyA hi kAyaH kanakaprakAzo 43.107 ahaM sa AsaM vijitAvinAmA 41.31 ahu cakravartivarabhAryA 36.19 ahu prItisaMbhuta vibuddhA 36.28 asi taM grahiya agrapudgalaM 42.15 AcAryabhUtA mi guNAprameye 41.11 bhArAgya buddhaM vipulaM ca tasmai 41.26 bhAzaye dRDhatalapratiSThito 54.91 AsannudanA naranArisaMghAH 40.55 iti vuddhakSetraparivatarajaHsamAnAM 39.3 itu buddhakSetraparamANurajaH 37.32 indrajAlatalabhedane viduH 54.129 izvastravijJAnaparaM vidhijJA 43.62 iha te anantarahitA 54.35 iha te kRpAzayamatI 54.34 iha te kSaNAvalambA 54.40 iha te jagadaNDasamaiH 54.37 iha te dharmasvabhAvaM 54.50. iha te praviSTa zUrAH 54.38 iha te samAdhinayutAn 54.39 iha te samAdhibhavana 54.42 | iha te sthitA jinasutAH 53.36,46 Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / iha te sthitA jinasutA vividhA vicitrAH54.27 / ekaikaromNi pravibhaktu citrA 2.19 iha te sthitA jinAnAM 54.47 ekaikatra varaM kalpAn 1.97 iha te sthitA prathamacittasamudbhavAdyAM 54.29 ekaikasminnasau vuddho 1.42 iha te sthitAprameyA 54.41 etanmama praNidhicittaM 36.36 iha te sthitA mahaabhijJa upAyajJAne 54.28 etamahaM jinasutA acintiyaM 42.30 iha te sthitA vihAre 54.43 etAn tathAnyAnapi cAprameyAn 41.46 iha viharanto vRpabhI 54.44 etAn daza pramukha kRtvA 36. 41, 45, 50, iha sarvakSetrasaMkhyA 54.45 iha so mahAkaruNalAmi vizuddhabuddhiH 54.1 puti mitra mama dharmabhANakAH 54.70 IdRzaH karuNamaitravarmitaH 54.96 eti sarva jinakozadAyakA 54.77 IdRzAzayasumUlasaMsthito 54.97 ete jinA pramukha tatra abhUt 37.56 IdRzo aparikhinnaindriyA 54.138 ete tathAnya kSayituM nimituM na zakyA 30.21 Irya mAtsarya sadA sudAmitAH 3.5 | evamazeSata sarvadizAsu 56.29 IzvarAjitaguNadhvajastadA 42.23 eva maitraku asaGgagocaro 54.171 eSa Azaya vizodhya paNDitaH 54.82 uttiSTha devamatibhAye 36.27 eSa guNasaMbhavanArthikaH 54.97 puSa durgati vizodhayipyati 54.99 utthAnazIlApratikUlavAkyA 43.71 utpadyante jinA loke 43.1 eSa dRSTva jana vyAdhipIDitAn 54.83 utpanna tatra jinakoTiH 36.63 eSa devata mamA anantaraM 35.13 utsRSTa vadhya nRpatIna kRtAparAdhAH 30.7 eSa pUrvazubhapuNyahetunA 54.80 udyAnamasyai vipulaM babhUva 40.45 eSa bodhidrumabuddhaAsane 35.3 unnehi me pAramitAbhirArye 41.8 eSa bhotu tava darzito tayA 54.155 upapadyate itu cyavitvana zuddhasattvo 30.20 eSamANu sugatAna gocaraM 54.68 upapAduko padumagarbha 36.15 epa mArakaliklezasUdano 54.98 upasaMkramI jinasakAzaM 36.32 eSa lokazaraNaM parAyaNaM 54.102 upetya tasyAM pariSadyathAsau 41.24 epa sarvagatiduHkhamocako 54.100 eSa sarvasukha saukhya ujjhiya 54.81 Rddhibalena samantajavena 56.36 eSo asaGgamatinAM 54.31 Rddhi mamo vipulA susamAptA 34.16 eSo asaGgamatinAM vipulAzayAnAM 54.4 ehi maJjaziri jJAnapaGkaja 54.66 ekakSaNena anAgata sarvAn 56.32 ehi sarvadizagocarAmukha 54.64 ekatri jina saMniSaNNakAH 2.4 ehi svAgatu guNepu tanmaya 54.61 ekarajAgragatAn ye 54. 48 ehi svAgatu triyadhvagocara 54.65 ekarajAgri rajopama kSetrA 56.58 ehi svAgatu vizuddhaAzaya 54.58 ekarajAgri rajopamabuddhA 56.3 ekaromi bahu kSetrasAgarA 2.2 obhAsayan diza samudrazatAn 37.11 ekasvarAGgasamudrarutebhiH 56.30 obhAsasAgaraviyUhaH 36.60 eka vimokSamukha jAnami buddhaputra 30.5 ekaH zatAnto hi sahanasaMkhyA 40.31 kaJcinna hiMsAmirataM manaste 43.35 ekAgracitta bahukalpAn 36.7 kaJcitpare tiSThasi dharmavaMze 43.41 ... ekaikato romamukhAdasaMkhyAt 41.41 kadAcit kalpakoTIbhiH 37.21 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shloksuucii| kanyAzatairaSTabhiranvitAhaM 43.49 kSiptA mahAgiritaTItu praduSTacittaiH 30.10 karuNasamudra mamAmita loke 34.3 kSiI sa gacchati bodhidrumendra 56.53 karmatu klezatu mArapathAto 56.20 kSetrakoTiparamANubhiH samA 42.22 karmabalaM parizodhayamAnaH 56.38 kSetrakoTiparamANusAdRzA 2.5 karmayantravidhipU vizAradA 3.18 kSetrakoTiparamANusAdRzAn 42.12,27 kalpa acintiya vAsu apAye 34.30 kSetratalepu acintiya satvAH 34.15 kalpakoTi atinAmitAstvayA 54.157 kSetrarajopamakAyapramANeH 56.2 kalpakoTinayutAni te janA 54.143 kSetrarajopama megha vicitrA 34.26 kalpakoTIrasaMkhyeyAH 37.23 kSetrasamudra vipulA vimalA 37.17 kalpakovyo varaM pakaH 1.94 kSetrasamudra vizodhayamAnaH 56.39 kalpanayutairna yeSAM 54.53 kSetrasahasrarajopama kAyAH 34.35 kalpaH sukhAbhiratinAmA 36.73 kSetrasAgaranayairacintanaiH 42.29 kalpAnananta ahu cIrNa purA 37.58 kSetrasAgara vahu pravekSyasi 54.123 kalpAnanantAnapi cakravAlAH 43.90 kSetrasAgara vizodhayiSyase 54.107 kalpAnanantAn vipulAnacintyAn 41.13 kSetrANi sarvANyapi sarvadikSu 41.35,43,81 kalpArNavaiH samyaganantamadhyaiH 43.79 kSetrArNavaikaparamANusamAn 40.76 kalpo abhU virajamaNDalu yo 37.33 kSetreSu teSveva ca bodhimaNDe 43.135 kalpoddAhe yathA vahniH 43.8 kSetrodadhiSvamiteSvalApyAn 43.141 kalyANamitreNa samAnuziSTe 38.11 khaprakRtisamAn ya ete 54.33 kalyANamitreSu sagauraveyaM 43.76 kalyANamitreSu hi me sadaiva 41.9 khedo notpadyate teSAM 1.73 kAmeSu mithyAviSamapravRttA 40.34 gaganapradIpa abhirAmazirI 37.47 kAyakoTi ssara pUrvika tvayA 54.156 gaganAlayo jinu samantaprabho 37.36 kAyatu vAca manasya vizuddhiH 56.43 gaccho hi sUdhana zirI 29.1 kAyena sarvi spharaNArthamazeSa kSetrA 39.9 gandhaprabho maNisumeruzirI 37.41 kAyo hi te dharmazarIragarbhaH 38.16 gandharvarAja prathamo'bhU 36.53 kAyo hi yanme narakAgninAyaM 43.88 gandhArcimeghapaTalAM sRjase 37.4 kAlakRyAM ca ahaM karamANo 56.57 gambhIra duzu vimokSa jinAtmajAnAM 39.1 kiM kAraNamapAyeSu 1.98 gambhIradharmaguNarAjazirI 37.45 kiM punaH sarvasattvA hi 1.53 / / gambhIra dharmata jinAnAM 36.1 kusumArcisAgarapradIpo 36.44 gambhIraM dharmarAjAnAM 1.3 kRtvA pradakSiNu stavitva ca gauraveNa 30.1 gambhIraM nAyake jJAna 1.35 kRpAzayeneha jagatsamudrAn 40.9 gambhIru bauddhA viSayA anantA 40.1 kramavikrame yada dharA kramataH 37.13 guNakadezaparyantaM 1.57 kezapratApita sadA tribhave 38.8 guNamaNDala: prathamu nAmnA 36.69 kezasAgara vizoSya dehinAM 54.121 guNasAgaro giripradIpo 36.83 klezasuptajanatAvizodhakaH 54.103 gotrodbhavazcandanarAjagandhaH 43.57 klezAturaM janamimu vyavalokayitvA 54.13 kSapayatyAvRtIH sarvAH 1.10. ghaNTAsamutthAbhirutAnyazeSA 40.39 zAntidharmatrivimokSavAhano 54.87 ghaNTAsvaraM stemamasajjamAnA 40.42 ghrANabalaM vipulaM suvizuddhaM 34.11 / zAntisAradRDhavarmavarmitA 3.10 gaNDa. 56 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 gaNDavyUhasUtram / cakSu mamA vipulaM parizuddhaM 34.6 jJAtvA nirAtmakamanAthaM 36.2 cakSurmamA jinasutA vipulaM 40.71 jJAnatu rUpatu lakSaNatazca 56.52 caritavya kalpasAgara 3.46 jJAnadhvajAn mahAvIrAna 1.16 caryasamuda vizodhayamAnaH 56.40 jJAnarazmipraNidhAnamaNDalaH 54.89 cayAM ca teSAM vipulAM dharemi 43.137 jJAnavartani vizodhayiSyase 54.110 cittamasaGgamanAsrava mahyaM 34.14 jJAnasaMpada ato vizudhyate 54.78 cittaM guNaudhaiH samalaMkRtaM me 11.3 jJAnaM mamAdvayamasaGgagataM 40.74 cittaM durAsadu tavA gaganaprakAzaM 39.18 jJAnArcitejazirinAmA 36.65 cittAdanantaM samudeti karma 38.17 jyeSThaku yaH sutu sarvajinAnAM 56.42 cittu tavA vipulaM suvizuddha 34.25 jyotiprabhaste nRpatiH pitAbhUt 40.44 cintayitva guNa tasya me'mitAn 42.17 jyotiHprabho bhUmipatiH saputro 40.56 cintAmaNiyathA zuddho 1.37 cIrNa kalpanayutAna ye carI 54.151 taJca smarAmi khalu lokavidA 40.77 coraMbhayA aribhayA aTavIpravezAH 30.9 taccAticitragambhIraM 1.46 tataH saMbhutaH praNidhimedhaH 36.92 chatraM hi te tiSThati mUrdhasaMdhau 40.30 tatkarNikAyAmasi nAtha jAtaH 40.61 chidyante sarvaduHkhAni 1.99 tatpravRttiduHkhaskandhachedanaM 3.29 chinatti kAGkSA vimatIH 1.101 tatra gatasya imi praNidhAnA 56.58 chedano duHkhajAlasya 1.88 tatrAmbumadhye'tha sahasrapatraM 43.51 tatraiva kalpi jinavaMzu anUpachinne 39.4 jagatsamAH sarvadizaH spharitvA 2.20 tatsamantacaribhadrazobhitaM 3.26 janiSyamANe tvayi saptarAtrAt 40.48 tatsamantadizajJAnagocaraM 3.30 janma yAtuka jinAna pazyati 42.28 tathatAprabho balaprabhAsamatiH 37.48 jamvudhvaja ye khalu sarvasattvAH 40.64 tathaiva teSAM ca parSatsamudrAn 43.136 jambudhvaje ye'pi ca sarvamantra 43.65 tathaiva diGmukhaM ratnaM 1.39 jayaprabho'syA nRpatirbabhUva 41.16 tadanantaraM ca ramaNIyaM 36.62 jalApluto yaH pRthivIpradezaH 40.53 tadanantaraM varaviyahA 36.67 jAtaM hi me karuNagarbhA 36.87 tadanantaraM vipulabuddhi jino 37.42 jAtidhvanantAsvapi jAtajAta 43.89 tadanantaraM sugata AsI 36.51 jAtyantarANyapyamitAni ca tvaM 43.91 tadanantaraM suparizuddha 36.56 jAyamAna vipulairvikurvitaiH 42.26 tadanantaraM surucirAbhaH 36.72 jina paJcamaH kusumagarbhaH 36.39 taduttare kalpamahArNaveSu 41.30 jinu dharmadhAtuvaraghoSo 36.82 tahRDhaM vajirasArasaMsthitaM 3.27 jinu dharmameghanagarAbhapradIparAjo 39.5 taddhyanekabahukalpazikSitaM 3.35 jinu paJcamaH karuNatejA 36.59 tadaviM yatha jagopajIvitaM 3.34 jinu zAntirAja samitAyuratho 37.35 tadvajradaNDaM zubhasattvagarbha 40.60 jihva mamA vipula suprabhUtA 34.12 tadvizAlamamalaM jagatsama 3.28 jIrNAturA dhanavihIna narA 38.6 tadvizuddhagaganAmitakSayaM 3.31 jIrNeSu vRddheSu ca rogavatsu 43.72 tanmahAanilavegavegitaM 3.32 jetAye mahAraNye 1.13 . tanmahAmahitalAcalopamaM 3.33 jJAtuM na lokena sadebakena 38.13 vamapi jinajyeSThasutaM 54.55 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shloksuucii| tava kAyu dRzyati hi dikprasaraiH 37.9 vyavasthitasyApi janasya devi 38.59 tava candrajyotiSaprabhA dimalA 37.7 tryadhvasthitAnAmiha yA jinAnAM 2.18 tavanantakSetrarajadhAnusamaM 37.2 jyadhvasthitAnAM ca mayA jinAnAM 13.80 tava lakSaNazobhana kAyaH 43.32 vyavasthitAnAM jinasAgarANI 40.17 tava lakSaNairjagazarIrasamA 37.8 tryadhvodbhavAnAM sugatAtmajAnAM 2.16 tava sUryameghapaTalA vipulA 37.6 tvatprabhAvata ahaM mahAmate 3.1 tasmin jinA aparimANAH 36.47 tvadanti me'nupamAdbhutAzca 41.6 tasminnazItinayutAnAM 36.52 tvadAzayasya pradizodhanAya 40.21 tasmin vizuddhaM mama dharmacakSuH 43.132 tvamAgatA kalpamahAsamudrAt 40.20 tvaM cariSyasi nataH sugocare 54.628 tasmin samantaratanArcizirI 37.34 tvaM daurmanasyaM mama hantapAda 43.86 tasmiMzca parvatavare viharAti 29.2 tvaM dharmamaNDalavicAranaye vidhijJA 39.15 tasya majhuziri tena tejasA 54.174 tvaM pure tabhavabAlAlaye 3.13 tasya sarvi sugatA na durlabhA 54.162 tvaM bhavArNavagatAna dehinAM 54.120 tasyAmabhUtsuprabhanAmadheyaH 41.14 tvaM bhaviSyasi guNAna bhAjanaM 54.108 tasyAM vizAMpatirabhUpI 36.14 tvaM zRNoSi ima IdRzaM nayaM 54.144 tahi jinamaNDali zobhani ramye 56.59 vaM sattvasArathivarAnabhibhUta devi 39.16 taM sUryagAtrapravaraM jinendra 43.98 tvaM samAdhibhavanaM pravekSyasi 54.126 tAn sarvakSetrarajatulyAn 36.22 tvaM sarvakSetraprasare 3.45 tAMzco vikurvita anantAn 36.25 tvaM subhAjana guNAna sUdhana 54.132 tAH puSkiriNyaH salilAbhipUrNAH 40.51 tUryeSu vAdyeSu ratiprayoge 43.67 dakaprabhAsaM zuddhAbha 1.40 tRSNajAla vinivartayiSyase 54.113 dattAbhyanujJAzca nRpeNa tena 41.23 tRSNapAzanigaDaiH sudAmitA 3.4 dadyAmimAM te khalu dArikAM haM 43.102 te atra zikSita nayehi anantamadhyAn 43.21 damadAnazIlakSamavIryabalodtAnAM 54.3 tena zraddhamadhimuktiAzayaM 54.160 daza istrikoTi paripUrNAH 36.17 tena sarvi vinayA na varjitAH 54.163 dazacAturdIpanayutAnAM 36.12 teSa tvaM kRpavizuddhamaNDala 3.6 dazadikkSetrakoTIbhyo 1.17 teSa lAbha paramA acintiyAH 54.165 dazabuddhakoTinayutAni 36.37 teSAmacintyehi vimokSatattve 41.34 dazarAjadhAninayutAnAM 36.13 teSAmaninditAnAM 54.54 daza rAtridevatasahasA 36.26 teSAM ca pazcimaku buddho 36.66 dinasaMkhyo yathAdityaH 1.24 teSAM tadA hitasukhArtha 36.91 dizatAsu yAvata tu sattvacyutopapAdAM 39.20 teSAM prajAyate zraddhA 1.74 dizadezAmukhajago bhagavAn 37.55 teSu kSetraprasareSu nAyakAn 42.24 durgatIgatapathAdvivartanA 3.13 teSu ca akSayaghoSarateSu 56.33 durjeya zAnto viSayo jinAnAM 40.5 teSu ca akSayavarNasamudrAn 56.4 durlabhA bhavazaterapIdRzA 54.142 teSu ca kSetrapatheSu ya sattvAH 34.8 durlabhAH kalpakoTIbhiH 37.25 terbuddhakSetraparamANusamaiH 37.57 duHkhayantraparipIDitaM jagad 54.84 tyAgarazmizubhamaNDalaprame 3.23 duHkhArNavatve patitAmanAthAM 41.28 trAyAmi sarvajanatAM vyasanairanekaiH 30.6 | dRSTa sattva vinayaM gatA bahU 54.139 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gnnddvyuuhsuutrm| dRSTAzca me kecana ye munIndrAH 41.33 | na kAyakarmAsya mayAvabuddhaM 43.142 dRSTisaMkaTa vimocayiSyasi 54.101 na ca andhakANabadhirA na vicarcigAtrA 30.18 dRSTIgatA gahanacAri 36.89 na ca gacchati cyuta ito narakaM avIciM 30.17 dRSTo mayA prathama kAJcanavarNarAziH 39.6 na ca tubhya iJjana kadAcit 36.6 dRSTo mayA vipulakAyu tavA 37.1 na ca pradeza saMbuddho 1.23 dRSTvA jagadviparyastaM 36.88 na ca meSa dharmata vibuddhA 36.61 dRSTvAtha tejodhipatiM kumAraM 43.129 na ca skandhaAyatanadhAtau 36.4 dRSTvA prajAM bhavagatau parivartamAnAM 43.20 na jAtigotreNa na rUpamattA 43.111 dRSTvA mama pramuditAyAH 36.30 na tUryanirnAdarutaM manojJaM 40.37 dRSTvA mayA purimakAH sugatAH 38.4 nadIdhvajo'bhUtpravaraH purANAM 43.123 dRSTvA lokaM viparyastaM 37.22, 43.3 nadyo vizuSkA abhavannazeSA 40.27 dRSTvopajAta atulA sudhanasya prIti 30.3 na nizrayaste loke'smin 43.5 devarutebhi ca nAgarutebhiH 56.18 nanditoyaparikhAvaropitaM 3.2 deveSu devendrakulepu jAtA 43.127 na bhogahetorna dhanasya hetoH 43.94 drumAvatI nAma purI vRtAbhUt 43.120 na mAyayA mohayate ca satvAn 43.110 drumoSadhIzasyatRNAnyarohan 40.52 nayapravezo'yamacintyarUpaH 11.43 dvAtriMzalakSaNavicitro 36.29 nayAdekaikato buddha 1.56 dvAre'tha tasyottaramandirasya 43.124 na varNasaMsthAnanimittagocaraiH 38.12 dvitIya yajinasya upasaMkramaNe'pi dRSTAH 39.10 na skandhadhAtvAyatanapratiSTitaiH 40.4 nAgendrarAkSasagaNairgaruDaiH pizAcaiH 30.15 dharmadharo ratanadAmaziri 37.52 nAnAtIrthyasamAkIrNa 1.22 dharmadhAtubhavabhAsanaprabhaH 54.117 nAnAtvacayAM dhIrANAM 1.47 dharmadhAtutalabhedabhAsano 54.104 nAnApratiSThAnavikalparUpAn 43.140 dharmadhAtuprasaraM pravekSyase 54.130 nAnAviyUhA ratanArcimeghAH 2.13 dharmadhAtusamudre'smin 43.10 nAnAvizuddhAni ca sarvadikSu 43.134 dharmadhAtusugatiM spharitvanA 2.10 nAmato vimalasaMbhavaprabhA 42.14 dharmadhAtorasaMbheda 1.20 nArAyaNavrata sumeruzirI 37.43 dharmadhAtau zikSayati 1.48 nityabhAtmasukhasaMjJasaMhataM 3.4 dharmadhvajo'tha vacanazrIH 36.75 dharmadhvajo dharaNitejAH 36.49 nityApramattA smRtisaMprajanye 43.74 nidarzitA te khalu sarvadharmAn 41.4 dharmanAva samudAnayatyayaM 54.88 nirIkSate cAtha nirIkSate ca 43.69 dharmapradIpaziri meruarci 36.78 nizAkSaye yatra bhavAn prasUtaH 43.46 dharmameruzikhare samAzritA 3.11 niHsattvadharmata nirIkSasi jJAnacakSuH 39.14 dharmarAjakulavaMzadhAriNo 54.148 naiANa mAtsaryavazAnugAmibhiH 40.3 dharmazarIru tavAtivizuddhaM 34.23 no ca pramANu bhaveyya carIye 56.45 dharmazarIru mamAtivizuddhaM 34.13 no ca mama pratihanyati cittaM 43.25 dharmasvabhAvapratividdha asaGgacittAH 42.6 dharmedrato'tha sa abhUtsugataH 37.49 nocireNa imu kAyu ujjhiyA 54.164 dharmendrarAja guNarAjaH 36.70 padmoddhato navamu kAruNiko 37.37 dharmezvaro jina asaGgamatiH 37.54 padmodbhaveyaM na hi jAtivAdaH 13.104 dhArayamANu jinAna saddharma 56.26 paravAkyacitteSu mabhidhyacetaso 40.24 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shloksuucii| parasparaM mAtRsamAnasaMjJI 40.68 | pUrve iyaM sAlaviyUhameghA 40.22 parArthacintAbhiratA sadaiSA 43.73 pRcchantyatho buddhasamudrasaMkhyAn 41.38 parizuddhakliSTa puna kSetranayA 37.16 pRthivI prakampita sazailA 36.23 pareSu saMpattimudIkSya cAnAM 43.43 pezalu pAramitAstrabhiyuko 56.19 paryatyajan hastapAdA 37.24 prakSipta sAgarajale na marenti tatra 30.11 parvato hi yathA meruH 1.33 prajJa mamo vipulA suvizuddhA 34.18 pazyatAM rUpakAyena 1.83 prajJApradIpa prabhaketuzirI 37.51 pazyatha praNidhijAlu kIdRzaM 54.67 prajJA hi te vipula dharmasamudracArI 39.12 pazyathA ayamudArAzayaH 54.79 praNidhAnAlayagatA kRpamaitryadRSTyA 54.16 pazyathemu suvizuddhaAzayaM 54.56 praNidhAnadhAraNisamAdhimukhapravezAn 54.26 pazyadhvaM sattvasArasya 1.1, 21 praNidhAnasAgaraprabhAsazirI 37.50 pazyanti ye parSado vipulA jinAnAM 43.17 praNidhAnena saMpannA 1.7 pazyami kAyu tavAdya vizuddha 34.22 praNidhicakragaticakrazodhanaM 3.25 pazyami kvaci ca kSetri nAyakAn 42.25 pratikatu kathaM zakyaM 1.93 pazyami sarvagatiprasarepu 34.24 pratibodhitaH samaya rAjA 36.31 pazya lAbha tava kIdRzo mahAn 54.141 pratyekamAsAmabhavadvimAnaM 40.46 pazya virocana bodhicivuddhaM 34.21 prathamaH samantaguNameghaH 36.81 pazyahI jinazarIru nirmalaM 35.2 prathamo jinaH kusumarAziH 36.74 pazyAmi tvAmanugatAmapi 37.19 prathamo jinaH zirisamudraH 36.38 pApaka paJca anantariyANi 56.51 prathamo jino ratanameruH 36.48 pApAnyazeSANi vizodhitAni 41.2 prathamo jino vajiranAbhi 36.58 pApaNDinAM yasya yadIpsitaM tat 41.22 prathamo jino vipulakIrti 36.64 piNDAya dhImAn sa puraM viveza 43.122 pradakSiNaM ya bodhisattva 12.1 puNyagarbhamabhivardhayiSyati 54.95 prabhaketurAjamati jJAnamati 37.38 puNyagarbhAn mahAprajJAn 1.11 prabhA zarIrAttava nizcaritvA 40.65 puNyajJAnamayAnantaM 1.59 pramANairaprameyo'sau 1.54 puNyaprabha puNyaketu 3.41 pramuktazAkhAgravicitrakoze 43.48 puNyabalena samantazubhena 56.37 prazAntacittAzca samAhitAzca 40.14 puNya mamo vipulaM parizuddhaM 34.17 prasthAnameghavipulAbhaH 26.93 puNyasaMpada acintiyA tava 54.140 prANazatA bahu naikasahanA 43.24 putrANa tasya paripUrNa 36.16 prANAtipAtAbhiratA manuSyA 40.30 puSpavarebhi ca mAlyavarebhiH 56.5 prANAtipAtI manujA abhUvan 40.23 pUjanAya sugatAnacintiyAn 42.19 prAdurbabhUvaiva nidhAnakovyaH 40.63 pUjA kRtA mayi jinasyo 36.33 prAdurbabhau zAliranuptakRSTaH 40.32 prajita bhontu atItaka buddhA 56.13 prArthanApraNidhicakramaNDalaM 3.19 pUrNacandrapramo dhIro 1.55 prArthayitva jinavarNasAgarAn 42.18 pUrNamAsyAM yathA rAtrau 1.25 prAsAdapRSThAdavatIrya rAjA 40.62 pUrNA jinAnAM khalu SaSTikovyaH 43.133 priyANi vastUni tathaiva putrAn 43.87 pUrvahetughana tubhya sUdhana 54.165 prIternidhAna prabhutuSTi dhanA 40.81 pUrvAntataH kSetraparaMparAbhiH 40.41 prekSasva sattvanayutAn 3.47 pUrvAnta me smRtisamAdhibalAt 40.75 premAsti kalyANasuhRtsvatho vA 43.39 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / bahu kalpasAgara purA caritA 38.2 bhadracaripraNidhAna paThitvA 56.61 bahubhiH kalpanayutaiH 43.2 bhadracari pariNAmya yadAptaM 56.62 baha razmijAla jagacittasamAH 37.3 bhadracarIya samantazubhAye 56.44 vAlabhUmi vinivartitA tvayA 54.136 bhavanti niyatA bodhau 1.90 bAhuM praNamya vimalaM zatapuNyacitraM 30.4 bhavasaMtrAsavicchettA 1.65 buddhakAyaM ca vIkSadhvaM 37.27 bhUmIrasaGgAzca mayA vizodhyAH 13.83 buddhakAyu vipulo acintiyo 35.5 bhUmyAkramo vipulavegaH 36.94 buddhakSetrANyacinyAni 1.45 bhUyo na corA na bhaTA na dhUrtI 40.29 buddhakSetri raja yAvato iho 42.23 bhoti bhUya sugatAna saMbhavo 54.159 buddhaghoyu madhuro nigarjate 35.9 buddhadharmeSvasaMbhedA 1.59 majhuzirI yatha jAnati zUraH 56.55 buddhanirmitasamudra akSayA 35.8 manuSyaloke na hi vidyate'sau 43.59 buddhaputra zRNu maha bhApita 42.11 manuSyaloke sadRzI na kanyA 43.103 buddhavalanayapravezAn 36.8 mano'tra nizcitaM teSAM 1.72 buddhabodhermukhamidaM 1.85 mahatpuNyamayaM kSetraM 1.87 buddhameghanayutAni drakSyase 54.124 mahAtmanAM saMnipAtaM 1.6 buddha loke samutpannaH 37.20 mahAravIndrAdrajanIkSaye'smAt 43.53 buddhavaMzamanudhArayiSyasi 54.112 mAtA pitA gurujanaH satataM 38.5 buddhasamudra ahaM avatIrNA 34.19 mAtApitAjJAtisuhRdgurUNAM 43.38 buddhasya nirmitasamudrA 36.24 mAtA pitA vA tava kaJcidasti 43.34 buddhiyA jinu svabhAvadharmatAM 35.4 mAtApitAsuhRdajJAtikabAndhavehi 30.16 buddhisAgara vivardhayipcasi 54.122 mAtRbhUta janakAyime mama 50.72 vuddhaSu te gauravamasti kiMcit 43.40 mA dRSTikAntArapathi sthitAsi 43.37 budhyitva dharmaprakRtiM gaganaprakAzaM 39.13 mA mitrabhedaprasRtA matiste 43.36 vodhicari ca ahaM caramANo 56.16 mAyazAdhyavigatA zubhAzaya 54.63 bodhicaryA carasthayAM 43.6 mAyAkAro yathA vidvAn 1.36 bodhicittakalalaH kRpArbudo 54.94 mAramaNDala parAjitaM tvayA 54.109 bodhicittabhujagendrasaMbhavo 54.92 mANu vizodhitu jinAnAM 36.71 bodhijJAnavizuddhAste 1.80 mAsArdhamAsasya kRte na pUrva 40.33 bodhiyAnapraNidhIparAkramA 3.9 mAM bhASamANAM zRNu rAjaputra 43.45 bodhisattvakuladharmi vartase 54.146 mithyamArga vinivartayiSyase 54.119 bodhisatvacari sAgaropamA 54.137 mRSAM tha rUkSAM pizunAmabaddhA 40.36 bodhisattva mama buddhivardhikA 54.71 medhAvino'nantamatIn 1.12 bodhisattvavara zeSazeSato 35.12 merubhUta sama mitrazatruSu 53.74 bodhisatva vicaranti cArikAM 2.8 maitracandanasamAnazItalaH 54.90 bodhisattvA mahAprajJA 1.9 maitrabhAvanasupUrNamaNDalA 3.7 bodhyAsananiSaNNo'yaM 37.26 maitri mamA vipulA suvizuddhA 34.2 brahmacaryazayanAbhyalaMkRtaM 3.21 maitrInayaiH suvipulairjanatAM spharitvA 43.22 brahmAprabho gaganaghoSa jino 37.46 maiva kheda janayAhi sUrata 54.131 bajhendrarUpaiH sadRzAtmabhAvAH 2.14 mohAvidyatamonigamArtha 34.1 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shloksuucii| 447 mohavidyagahanAzayaM jagat 54.86 / yAvatI lokasaMpattiH 1.77 mohavidyatimirAvaguNThitaM 3.3 yAvanti hi kSetraraje rajAMsi 43.113 yAvantyaH sarvaloke'smin 1.96 yaJca kRtaM mayi pApu bhaveyyA 56.8 ye eta nayasamudrAn 3.44 yaJca dazaddizi puNya jagatya 56.9 ye ekakSetraprasare aparAntakalpAn 54.19 yataH surazmicijahAra tasmin 43.121 ye ekacittakSaNi kalpamahAsamudrAn 54.24 yatra te vipulajJAnasAgare 3.36 ye ekacittaprasareNa vivuddha bodhi 54.30 yatra te samamiruDhacakSuSA 3.37 ye ekavAlapathi uttaramANa kSetrAt 54.23 yatra zikSita atIta nAyakAH 54.69 ye ekasattvaparipAcanatApadhIrA 54.18 yatra sthitA nirmitakAyameghAn 41.42 ye'kliSTacittA niravadyacaryA 40.11 yatha saMbhuta prathamacittu mayA 37.31 ye klezasAgaracarAM janatAM nizAmya 54.15 yathA kramAprakramato mahI te 54.96 ye kSetrasAgara brajanti anAbhilApyAn 54.21 yathApi gaganaM dikSu 1.27 ye'kSobhyacittA hyavikampyacittA 40.12 yathApi parvataH zaila 1.31 ye'khinnacittA vinivartacitta 40.13 yathApi mAruto'sajjan 1.29 ye ca anAgata lokapradIpAH 56.35 yathApIhendranIlena 1.41 ye ca triyadhvagatAna jinAnAM 56.41 yathAzayaM dharmamudIrayantaH 41.44 ye ca niyadhvagatA narasiMhAH 56.33 yathA svacitte vazitA mamAsti 41.3 ye ca triyadhvasukSetraviyUhAH 56.34 yathA hi pRthivI loke 1.28 ye ca dazaddizi kSetra anantA 56.47 yathaiva sAgaraH pUrNaH 1.34 ye ca dazadizi lokapradIpA 56.10 yathaiva sAgare toyaM 1.32 ye caryasAgarapraviSTamanantamadhyAn 54.22 yada niSkramI sa dupadendro 36.84 ye ca sabhAgata mama caryAye 56.23 yada preSitastava sakAzamahaM 37.10 ye jAnizokajaramRtyuvazopanItaM 54.12 yada mi tvamapi dRSTa kumAro 43.26 ye jJAnasAgaranaye vazitAnuyAtAH 42.8 yada razmimaNDala mamA nipanI 37.12 ye tatra kalpe sugatA babhUvuH 41.29 yadA gRhadvAragato mamAbhUt 43.125 ye te anAvaraNajJAnadizaM praviSTA 54,8 yadA hi te yAcakasaMdhibhUte 40.20 ye te asaGgacaritA ima dharmadhAtuM 54.9 yazca imaM pariNAmanarAja 56.48 ye te asaGgacArI 54.32 yasmin vizuddha bahusattvAH 36.57 ye te dazadizi tathAgata apraneyAn 43.16 yasyAM rativyUhasanAmikAbhUt 41.15 ye te nizAmya janatA dukhitAmatrANAM 54.14 yasyAH zubho vAti hi gAtragandho 43.106 ye te mahAkaruNamaNDalajJAnasUryA 43.19 yA ca anuttara pUja udArA 56.7 ye te mahAkaruNasAgaramovaranti 42.4 yAtukA bhujagacetanodbhavAH 54.154 ye te yathA bala jinAna tathA praviSTAH 42.10 yAdRzaM tava prayogasUrataH 54.105 ye te vimokSamukhasatyanayAryamArga 54.7 yAdRzaM vapati bIja yo naro 54.150 ye duHkhadurgatiprapAtabhayAH 38.9 yAdRzAya adhimuktisaMpadA 54.168 ye dRSTidurgatigatAM janatAmasvinnAM 54.10 yAmatIta jina yAmanAgatA 3.17 ye dharmakAyaparizuddha asaGgacittAH 42.7 yAvata keci dazadizi kSetrA 54.14 ye dharmakSetraprasarAn parizodhayanti 42.9 yAvata keci dazadizi loke 56.1 ye dharmadhAtugaganazazisUryabhUtA 54.17 yAvata keci dazaddizi sattvAH 56.15 ye dharmadhAtornayasAgaraizca 40.18 yAvata niSTha nabhasya bhaveyyA 56.46 / ye dharmamegha pibamAna na jAtu tRptAH 19.3 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNDavyUhasUtram / ye dharmamegha sugatAna dazadizAsu 54.20 | rAjAgnitaskarajalaprabhavA 38.7 ye'dhiSThitA dazasu dikSu jinairazepaiH 43.18 rAjAna madhyagata ye ca vivAdaprAptAH 30.8 ye'dhvanaye vinIyante 1.51 rAjA saputraH sugate prasannaH 43.117 yena triyadhvagata sarvi sphuTAH samantAt 39.8 rAjyaM parityajya nRNAM sa paJca 43.119 ye nirmalAdhyAzaya nirvikalyA 40.8 rAtrimadhyamaki yAme 36.21 / ye'pi ca nirvRti darzitukAmAH 56.11 | rAtriMdivaM kSaNalavAnatapakSamAsAn 39.19 ye'pi ca mitrA mama hitakAmAH 56.24 rUpakAyaM narendrasya 1.84 ye'pi pratyekasaMbuddhAH 1.52 rUpavareNahu loki viziSTA 43.23 ye prasthitAmalavizAladhiyaH parArthA 13.11 rUpaM ti lakSaNavicitraM 36.90 ye buddhagotrairhi kulebhi jAtA 40.6 romamukheSu acintiya kSetrA 34.28 ye bodhisattva sudRDhA 3.40 ye maitrayA dazasu dikSu jagatspharitvA 42.5 / / lakSaNamaNDita buddhazarIrAn 34.7 ye yakSakumbhANDapizAcasaMghA 40.66 lakSaNebhi pratimaNDitaM zubhaM 42.16 ye yAnasAgaranayA vipulA 40.80 labdhA mayA vipulacakSuH 36.86 ye rAgadoSamatha mohasvabhAva jJAtvA 54.6 / / lAbha bhUya vipulA acintiyA 54.134 ye vairiNo vivarachidragavepiNazca 30.13 lAbha sulabdha sujIvitu teSAM 33.29; 56.50 ye vyAdhayaH kecana jIvaloke 43.64 lAbhaH paro nastava darzanena 40.70 ye zukladharmArNava tRpticittAH 40.7 lAbhAlAbhasamatulyamAnasA 54.62 lubdhairna savainaM ca duSTacittaiH 40.2 ye'zeSatasyadhvagatA hi dikSu 2.22 lokacakra bhavacakramAzritaM 54.111 ye zrutva sattvAH zamayanti klezAn 40.40 lokasukhAnyabhiniharamANA 34.4 yeSa kalpanayutaiH sudurlabhaM 54.133 lokAnna caivoccalasi 43.7 yeSAzayo gaganakalpa anantamadhyaH 43.13 lokopapattiSvakhilAsvacintyaiH 41.45 yeSAM ca praNidhistatra 1.58 yeSu yAntakupana nAyakA 42.21 vajrAmaye giritaTe maNiratnacitre 30.2 ye sarvakSetraparamANurajAn gaNitvA 54.25 vadane tava jihva prabhUtA 43.30 ye sarvadikkSetrarajaHsvasaMkhyAn 40.19 vadane sahitAstava dantA 43.31 ye sarvadiksattvagaNasya karma 2.17 vadhAya sRSTAni nRpeNa tena 41.17 ye sarvadharmaanutpATanayapraviSTA 54.5 vandana pUjana dezanatAya 56.12 ye sarvasaGgaiH parimuktacittA 40.15 varalakSaNadhAri sutejA 43.28 yairyairupAyaviSayaiH sugatAH 40.79 varApsarovarNasamAnarUpA 40.35 varjita tena bhavanti apAyA 56.49 yo imu bhadracaripraNidhAnaM 56.54 yo bhAvitaH kalpamahAsamudrAn 31.32 vavarSa devo na yadA bahUni 40.47 vasantakAle pravare ritUnAM 43.47 rajasi sthitA pRthaganekavidhA 37.14 vastravarebhi ca gandhavarebhiH 56.6 rajasyanantA hi mahAsamudrA 38.20 vikurvitAni darzati 1.6 ratanArciparvatapradIpo 36.40 vikrAntadevagati nAma jino 37.39 ratanArciparvatamerunibhaM 37.2 vivAhitastairnRpatistadevaM 41.19 ratiprabhA nAma vizuddhakAyA 43.99 vicaranti ca saMsAre 1.76 ralArciparvatazirI bhagavAn 37.40 vicitragandhadhvajapuNDarIke 43.50 razmimedha vipulA macintiyA 35.7 vinayanti satvanayutAn 54.52 razmimeghAnasaMkhyeyAn"37.28 | vipulaM jAyate cittaM 1.89 rAgadoSa tRNakhANukaNTakaM 54.85 vipulaH praNidhisteSAM 1.60 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shloksuucii| . 449 virajo niSprapaJcazca 1.64 | satyavItathapatheSu kovidA 3.15 vivarjitA durgati dharmarAjJA 40.69 sa tva majhuziri pRccha sUdhana 54.170 vivarjito durgatipAtamArgaH 41.5 sattvacAra anuvartayamAnA 56.22 vizuddhagAtrI samabhAgakAyA 43.56 sattvadhAtu paripAcayiSyase 54.114 vizuddharatnottamasarvagAtra 43.63 sattvasvabhAvapratividdhacittA 40.16 vizuddhanAzayena tvaM 43.4 sa tvaM jinAn dazaddizi 3.43 viSaye sattvasArasya 1.50 sadA svapuNyaiH samalaMkRtaiSA 43.77 vRthA samAzrito lokaH 1.78 sa dRSTo lokapradyotaH 1.82 vetAlamantratha kakhoda sadA prayuktA 30.14 saddharmaghopAmbaradIparAjo 41.23 vaidyabhUta jaramRtyumocakA 54.73 saptamyabhUdyA rajanI jalasya 40.58 vairocanapraNidhijAlakulA prasUtA 39.21 sa prAvajattasya muneH samIpe 41.27 vairocanapraNidhimArganayena devi 39.17 samantataH puNyavatI vibhAti 43.75 vairocanaprabhaviyUho 36.54 samantabhadropamabodhisattvAH 2.15 vairocanaM yathA ratnaM 1.38 samantAvabhAso loke 1.63 vyavalokya tvaM bhavasamudraM 36.9 samAgatAn yAcanakAnudIkSya 43.84 vyAkaraNaM ca pratilabhya ca tasmin 56.60 samAdhibhUmiM ca vilokayAmi 43.133 nyUhAnapi ca saMpannAn 1.44 vyUhA vicitrA jagadapramANaiH 2.23 samyadRSTitalabhUmisaMsthitA 3.16 vyomApramANAni vimAnaratnAn 2.21 sarAgacittena vidhAya pUjAM 43.126 sarvaadhvaparamAstathAgatAH 35.1 zakyaM na jJAnaparyanto 1.67 sarvakSetraparamANusAzA 2.1,3,35.6 zazimaNDalAbhu prathamo'bhU 36.43 sarvakSetrapratibhAsadarzanA 2.6 zAntadhvajaH zamathaketuH 36.77 sarvakSetraprasare niSaNNakA 2.7 zAntidhvajo jagapradIpazirI 47.53 sarvagaticyutimukhebhiH 36.90 zirorthino me'rthamudIkSya dhImAn 43.85 sarva carya praNidhAnasaMbhavA 54.153 zIlaM sadA yadamalaM parirakSitaM te 22.1 sarvajaganmokSArtha 3.39 zuddhavirocanaratnasuvarNA 43.27 | sarvajagopama kAya anantA 34.27 zuddhAbhinIlekSaNa maitracittA 43.95 sarvajinAnanuzikSayamANo 56.17 zuddhAzayA nirmalamAnaseyaM 43.109 sarvajJajJAnavipulairamitairacintyaiH 43.14 zUrabhUta abhayapradAyakAH 54.75 sarvajJatAzeSazubhAkaratva 41.7 zarANi vIrANyatha rUpavanti 43.116 sarvatriyadhvagatebhi jinemiH 56.56 zRNu sUdhanA vacanametu mamA 37.30, 38.5 sarvatriyadhvagamazeSa spharitva loke 42.2 zraddhavarti trimalaM tamoharaM 54.93 sarvadurgatipathA vivarjitAH 54.135 zrItejanAmA nRpatistadAnI 43.115 sarvadharmadizasudarzakAH 54.76 zrutva dharmamatha tasya tAyino 42.20 sarvadharmapratipattimutthitaH 54.167 zrutva sUdhana udAnudAnayI 54.177 sarvadharmavazI zAstA 1.46 zrutva sUdhana tadAnuzAsanI 54.172 sarvadharmavicarAya utthita 54.59 zrutvA ca te ghaNTarutAM nRdevAH 40.13 sarvadhAraNivizuddhamaNDalaM 3.20 zrutvA triyadhvaparamA sugatAn 38.3 zrutvA nRpo'mAtyagaNaM tadAnI 41.18 sarvapratyekasaMvuddhAH 1.8 sarva buddha nacireNa drakSyasi 53.106 zrutvA vadhotsRSTamathAsya mAtA 41.20 sarvabuddha pitarastavAsamA 54.147 zrotrArNavaH suparizuddha mamA 40.73 sarvabuddhamabhiSekamuttamaM 54.149 zvabhraprapAto viSamAzca dezAH 40.54 sarva buddha samanvAharanti te 53.145 SaiviMzatiH kovyayutAni tasmin 43.114 / sarvabhaveSu ca saMsaramANaH 56.27 gaNDa.57 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 gaNDavyUhasutram / sarvaminnamabhirAdhanAzayA 54.166 saMsArasaMkaTagatAryapathapranaSTa 54.11 sarvametadiha muktitaH phalaM 54.152 saMskRtadoSaparAGmukha nityaM 34.5 sarvarajAgreSu eva 54.49 sAdhu zubhapuNyasAgara 3.38 sarvaraje ahu kSetrasamudrAn 34.20 sAdhu sattvaguNapAramiM gato 54.178 sarvaromahariSodgatAzrayo 53.173 sAdhu sAdhu jinaputra sUdhana 54.176 sarvalokauditastathAgataH 35.11 sAdhu sadhana akhinnamAnasaH 54.169 sarvazuklabalakozasaMbhRtA 3.8 sA rAtridevata hitArtha 36.35 sarvasattvagativAsadarzanaH 54.116 sArocayazca tada kalpo 36.68 sarvasatvagatau yAvAn 1.95 sAlendrarAjazirigarbhu, jino 37.44 sarvasattvabhavanA spharipyase 54.125 siMhakalpa mahAvIra 43.9 sarvasattvabhavane udeSyase 54.127 sugandharatnottamakesarADhyaM 43.52 sarvasattvavinayAnivartiye 3.24 sudarzane rUpaguNairupete 43.33 sarvasattvahitaprItinandano 54.115 sudurlabho buddhazabdaH 1.81 sarvasvarAGganiruktirutebhiH 34.10 sarvasvarAGgarutaghoSanayarjinAnAM 43.15 sunIlakezyutpalapatranetrA 43.55 sarvAGgatastadanu sattvakSetra 36.42 sumadhyarAtreSvatha SaDvikAraM 40.49 sarazminAmA ca nRpasya tasya 43.118 sarvAntakSetraparivartarajAsameSu 39.11 sarvAmilApAviSayA 1.70 sUtrAsamudra guNameghAn 36.34 sarvAsu dikSvapyupasaMkramanto 41.37 sUdhano varaprahRSTamAnaso 54.175 sarvAsvazeSAsu ca dikSu yAnti 41.39 so idAni kSaNa labdha mAnuSo 54.158 sarvi apAyadukhAM prazamanto 56.21 so co mahApRthivIrAjA 36.18 sarve ca sattvA nikhilA vizodhyA 43.82 skandhAlayAduccalitAsi devi 38.14 sarve yato'rthAH prabhavanti cAsmAta 41.10 strINAM rutAnIha ca yAni loke 43.68 sarveSa co jinasutAna mahAyazAnAM 54.2 strIratnametaddhi manuSyaloke 43.54 sarveSu kSetraprasareSu jinAn 40.72 sthitveha sattvasamatAM 53.51 sarveSu kSetraprasareSu jinAH 37.18 snindhaM vaco'syA madhuraM manojhaM 43.108 sarvottamasparzasukhAvahAni 43.105 smarAmi atIta bahukalpAn 36.11 sahadarzanena mama tasya tathAgatasya 39.7 smitaM yadaiSA prakaroti caiva 43.58 saMkliSTazuddha puna kleza bahUn 37.15 srotasamudra mamAtivizuddho 34.9 saMkhyAlipijJAnanaye tathaiva 43.61 svakasvakena cittena 37.29 saMkhyAvyatItAnapi caiva roni 43.139 svamAntare'pazyamahaM rajanyAM 43.97 saMgRhIta anena pUrvato 35.10 svamAntare me sugato'dya dRSTaH 43.101 saMgrahazcaturmiH koza akSayaM 3.22 khamopamaM lokamimaM viditvA 38.18 saMpUjitastena mayA sahAbhUt 43.130 svabhinIlamahAyatanetrA 43.29 saMpUrNAH kuzalaidhamaiH 1.75 svayaMbhuvAmadhiSThAnaM 1.2 saMprasthitastvaM pravarAgrabodhau 43.93 svayaMbhoH zAkyasiMhasya 1.18 saMprekSatI satpuruSasya kArya 43.138 svarAGganirhAranayAzca ye'pi 43.66 saMprekSato jetavane anantaM 2.11 svargadvAramupadarzayiSyase 54.118 saMbodhicaryAcaraNaprayuktaM 43.112 svAgataM ti kRpamaitrasaMbhavaH 54.57 saMbodhisaMbhAramahAsamudrA 43.78 saMbhArasaMbhavavimokSanayAnanantAn 39.2 svAgataM zubhapathena bhAgataH 54.60 saMmukha nityamahaM jina pazye 56.25 haDidaNDabandhanigaDAzca tathA kudaNDAH 30.12 saMsAstIbadukhasaMzamanaM 38.10 . | haskhA na ceyaM hi na cAtidIrghA 13.60 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddhasaMskRtagranthamAlAyAM prakAzyatvena saMkalpitA granthAH / 1 nava dharmAH 1 lalitavistaraH Rs. 10.00 and 12.50 2 samAdhirAjasUtram (yantrastham ) 3 laGkAvatArasUtram 4 aSTasAhastrikA prajJApAramitA AlokavyAkhyAsahitA Rs. 20.00 and 25.00 5 gaNDavyUhasUtram Rs. 16.00 and 20.00 6 saddharmapuNDarIkasUtram Rs. 10.00 and 12.50 7 dazabhUmikasUtram Rs. 10.00 and 12.50 8 suvarNaprabhAsasUtram 9 tathAgataguhyakam 2 mAdhyamikamate 10 madhyamakazAstraM nAgArjunIyam, AcAryacandrakIrtiviracitayA prasannapadAkhya___vyAkhyayA saMvalitam Rs. 10.00 and 12.50 11 zikSAsamuccayaH zAntidevaviracitaH Rs. 10.00 and 12.50 12 vodhicaryAvatAraH zAntidevaviracitaH prajJAkaramativiracitayA paJjikAkhya vyAkhyayA saMvalitaH Rs. 10.00 and 12.50 3 yogAcAramate 13 sUtrAlaMkAraH AcAryAsaGgaviracitaH 4 vinayAH 14-15 mahAvastu-lokottaravAdinAM vinayaH 16 mUlasarvAstivAdinAM vinayaH (Gilgit Mss.) 5 mahAyAnasUtrasaMgrahaH . 17 prathamaH khaNDaH-suvikrAntavikrAmiprajJApAramitA, vajracchedikA, zAlistamba sUtram, pratItyasamutpAdasUtram, bhaiSajyaguruvaidUryaprabhasUtram, rASTrapAlapari pRcchA, arthavinizcayasUtraM ca 18 dvitIyaH khaNDaH-sukhAvatIvyUhaH, kAraNDavyUhaH, anyeSAM ca sUtrANAM saMgrahaH Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 avadAnasaMgrahA 19 avadAnazatakam (prakAzitam ) Rs. 10.00 and 12.50 20 divyAvadAnam (prakAzitam ) Rs. 16.00 and 20.00 21 jAtakamAlA (bodhisattvAvadAnamAlA) subhASitaratnakaraNDakakathA ca, Arya zUraviracitA (prakAzitA) Rs. 10.00 and 12.50 22-23 avadAnakalpalatA kSemendraviracitA (prakAzitA) ____Rs. 20.00 and 25.00 7 prakIrNagranthAH 24 mahAyAnastotrasaMgrahaH 25 azvaghoSagranthAH-buddhacaritam , saundaranandam . CENT . .. P 1. Page #491 -------------------------------------------------------------------------- _