________________
83
गण्डव्यूहसूत्रम् ।
[१.०मतानानेकरोनकष पूर्वान्तकोटीगतमर्वतथागतपरंपरासंदर्शनम् , अचिन्त्यं तथागतामेकरश्मिनुखतर्वलोक्कनुपरनागुरजःप्रतरावनातनम् , अचिन्त्यं तथागतानामेकरोममुखसर्वलोकधातुपरमाणुरजाननं निर्मितने वतर्वयुद्धक्षेत्रस्फरणन् , अचिन्त्यं तथागतानामेकरोममुखसर्वलोकधातुसंवतबिक्तकरणदर्शनं ।। यथा च जेतवननेवंरूपया वुद्धक्षेत्रपरिशुद्ध्या परिशुद्धं संस्थितन् , एवं दशनु दिक्षु धन्धानुपरनाकाशवात्पर्यवसानाः सर्वलोकधातवः परिशुद्धाः संस्थिता अलंकृताः प्रतिमण्डिताः तथागतकायपरिस्फुटा जेतवनसमवसरणा बोधिसत्त्वपरिणः तयारलपर्पन्नण्डलन्द्रमुव्यवस्थिताः सर्वव्यूहमेघाभिप्रवर्पणाः, सर्वरत्नप्रभावभानिताः सर्वनणिरत्नने वावर्पितालंकाराः, नर्वक्षेत्रव्यूहमेघसंछन्नालंकाराः, सर्वदिव्यात्मभावमेवप्रवर्षितालंकाराः सर्वसुम्पनेवप्रवर्मितालंकाराः, सुपुष्पितकोशस्फरणालंकाराः, सर्ववस्त्र10 मेघनानारङ्गरुचिरचीवरवर्वप्रनुजकोशाः, सर्वमाल्यदामहारब्यूहमेघाच्छन्नधाराभिप्रवर्षणालंकाराः सर्वदिक्सनुस्थितनानागन्धधूपमेघपटलसर्वजगच्छरीरसदृशसंस्थानप्रवर्षणालंकाराः सर्वरत्नकुन्दुमजालनेघाच्छन्तरत्नजालसूक्ष्मचूर्णप्रवर्षणालंकाराः सर्वरत्नध्वजपताकामेघदिव्यकन्यापाणिपरिगृहीतमगनतलावर्तनपरिवर्तनालंकाराः सर्वरत्नपद्मविचित्ररत्नपत्रमण्डलोर्ध्वदण्डाय केनरनिबद्धर्यसंघट्टितमधुरनिर्घोषालंकाराः सर्वरत्नबिम्बजालसिंहपञ्जरनानारत्नचित्र15 हारमाल्यालंकाराः संस्थिताः संदृश्यन्ते स्म ॥
समनन्तरसमापन्नस्य भगवत एवं सिंहविजम्भितं तथागतसमाधिम् , अथ तावदेव पूर्वस्यां दिशि अनभिलाप्यबुद्धक्षेत्रपरमाणुरजःसमानां लोकधातुसमुद्राणां परेण कनकमेघप्रदीपध्वजाया लोकवातोवैरोचनश्रीतजोराजस्य तथागतस्य बुद्धक्षेत्राद्वैरोचनप्रणिधाननाभिरश्मिप्रभो नाम बोधिसत्त्वो महासत्त्वः सार्वमनभिलाप्यबुद्धक्षेत्रपरमाणुरजःसमैर्बोधिसत्त्वैस्तेन 20 भगवता अनुज्ञातः ततः पर्जन्मण्डलसमुद्रादुच्चलित्वा येन सहालोकधातुस्तेनोपसंक्रान्तो नाना
व्यूहमेगगनतलमलं कुर्वन् । यद्त दिव्यपुष्पमेघवर्षमभिप्रवर्षन् , दिव्यगन्धमेघवर्ष प्रमुश्चन् , दिव्यरत्नपद्ममेघवर्षमभिप्रकिरन्, दिव्यमाल्यमेघवर्षमवसृजन्, दिव्यरत्नमेघवर्षमभिप्रवर्षन् , दिव्याभरणमेघवर्षमभिप्रवर्षन्, दिव्यरनच्छत्रमेघानभिनिर्हरन् , विचित्रनानारङ्गसूक्ष्मदिव्यवस्त्रमेघवर्षमभिप्रवर्षन् , दिव्यरत्नध्वजपताकामेघान् गगनतलेऽधितिष्ठन् , रुचिरैः सर्वरत्नमेघव्यूहै2 गंगनतलं स्फरन् , येन भगवांस्तेनोपसंक्रम्य सार्धं परिवारेण भगवन्तं नमस्कृत्य पूर्वी दिशमुपनिश्रित्य समन्तव्यूहमणिरत्नजालसंछन्नानि कूटागाराणि दिक्प्रभासमणिराजपद्मगर्भाणि च सिंहासनान्यभिनिर्माय न्यषीदत्पर्यङ्कमामुज्य चिन्ताराजमणिरत्नजालालंकारसंछन्नानि बोधिसत्त्वशरीराण्यधिष्ठाय ॥
दक्षिणायां दिशि अनमिलाप्यबुद्धक्षेत्रपरमाणुरजःसमानां लोकधातुसमुद्राणां परेण 30 वज्रसागरगर्भाया लोकधातोः समन्तावभासश्रीगर्भराजस्य तथागतस्य बुद्धक्षेत्राद् दुर्योधनवीर्यवेगराजो नाम बोधिसत्त्वो महासत्वः सार्धमनभिलाप्यबुद्धक्षेत्रपरमाणुरजःसर्बोधिसत्त्वैः तेन च भगवता अनुज्ञातः ततः पर्षन्मण्डलसमुद्रादुच्चलित्वा येन सहालोकधातुस्तेनोप
98 पट्टन.' २७°सूर्य..
89