________________
१२२
गण्डव्यूहसूत्रम् ।
[२०.०परित्रागाभिनुखत्य विपुलकरुणासंभूतचेतस उपरि गगनतले देवता इत्येवमारोचयामासुःन स्मरमि कुलपुत्र जयोप्मायतनस्यः कल्याणमित्रानुशासनीमिति ? स ऊर्ध्वमुखो गगनतलमवलोक्य एवमाह-स्मरानीति । देवताः प्राहुः-मा त्वं कुलपुत्र, कल्याणमित्रानुशासनीपु विचिकिल्लामुन्यादय । सन्यक् समन कल्याणनित्राणि प्रणयन्ति न विपमेण । 5 अचिन्त्यं हि कुलपुत्र बोधिसत्वानामुपायकौशल्यचर्याज्ञानम् । अचिन्त्यं सर्वसत्त्वसंग्रहज्ञानम् । अचिन्त्वं सत्रानुग्रहज्ञानम् । अचिन्त्यं सत्त्वनिग्रहज्ञानम् । अचिन्त्यं सत्त्वप्रग्रहज्ञानम् । अचिन्त्यं तत्त्वसंग्रहज्ञानन् । अचिन्यं सत्त्वपरिशोधनज्ञानम् । अचिन्त्यं सत्त्वपरिपालनज्ञानन् । अचिन्त्यं सत्त्वावतरणज्ञानम् । अचिन्त्यं सत्त्वपरिपाचनज्ञानम् । अचिन्त्यं
सत्त्वविनयज्ञानम् । गच्छ कुलपुत्र, परिपृच्छ एनं बोधिसत्त्वचर्यामिति ॥ 10 अथ सुधनः श्रेष्ठिदारको देवतावचनमुपश्रुत्य येन अनलो राजा तेनोपजगाम ।
उपेस अनलस्य राज्ञः पादौ शिरसाभिवन्ध अनलं राजानमनेकशतसहस्रकृत्वः प्रदक्षिणीकृल पुरतः प्राञ्जलिः स्थित्वा एवमाह-मया आर्य, अनुत्तरायां सम्यक्संवोधौ चित्तमुत्पादितन् । न च जानामि कथं वोधिसत्त्वेन वोधिसत्त्वचर्यायां शिक्षितव्यम् , कथं प्रतिपत्त
व्यम् । श्रुतं च मे आर्यो बोधिसत्त्वानामववादानुशासनी ददातीति । तद्वदतु मे आर्य:15 कथं बोधिसत्त्वेन बोधिसत्त्वचर्यायां शिक्षितव्यम् , कथं प्रतिपत्तव्यम् ॥
__ अथ खल्वनलो राजा राजकार्याणि कृत्वा उत्थाय सिंहासनात् सुधनं श्रेष्ठिदारकं दक्षिणेन पाणिना गृहीत्वा तालध्वजं राजधानी प्राविशत् । सोऽनुपूर्वेण खं गृहमनुप्रविश्य सुधनं श्रेष्ठिदारकमन्तःपुरं प्रवेश्य भद्रासने निषद्य एवमाह-व्यवलोकयख कुलपुत्र इमं मम गृहपरिभोगमिति। स व्यवलोकयन्नद्राक्षीत्तद्गृहं विपुलं विस्तीर्ण सप्तरत्नप्राकारपरिक्षिप्तं विविधमणि20 रत्नप्रासादोपशोभितमनेकरत्नकूटागारशतसहस्रालंकृतमचिन्त्यमणिरत्नप्रभाज्वालोज्ज्वलिततेजसं
नानामणिरत्नविविधविभक्तिचित्रविराजितलोहितमुक्तामयसमुच्छ्रितस्तम्भं सुप्रज्ञप्तमुसारगल्वमयानेकरत्नशतसहस्रविचित्रोपशोभितसिंहासनं ज्योतीरसमणिरत्नसिंहध्वजसमुच्छ्रितं वैरोचनं मणिरत्नवितानविततं चिन्तामणिविचित्रमहाजालसंछन्नमसंख्येयविचित्रमणिरत्नप्रतिमण्डितनियूहव्यूहं शीतजलाश्मगर्भमयपुष्किरिणीसमुपेतं सर्वरत्नद्रुमपतिपरिवृतम् । दश चास्य 28 स्त्रीकोटीपरिवारमद्राक्षीत् अभिरूपाणां प्रासादिकानां दर्शनीयानां परमशुभवर्णपुष्कलतया समन्वागतानां सर्वकलाविधिज्ञानां पूर्वोत्थायिनीनां पश्चान्निपातिनीनां मैत्रचित्तानां किंकरोपचारवचनप्रतिकारिणीनाम् ॥
अथ खल्वनलो राजा सुधनं श्रेष्ठिदारकमेवमाह-तत्किं मन्यसे कुलपुत्र, अपि तु पापकारिणामेवंरूपः कर्मविपाकोऽभिनिर्वर्तते ? एवंरूपा आत्मभावसंपत् , एवंरूपा परिवार30 संपत् , एवंरूपा महाभोगसंपत् , एवंरूपा महैश्वर्याधिपत्यसंपत् ? आह-नो हीदमार्य ।
सोऽवोचत्-अहं कुलपुत्र मायागतस्य बोधिसत्त्वविमोक्षस्य लाभी । इमे च कुलपुत्र
B64 s 159
१B संबुद्धनयेन for समेन.