________________
82
गण्डव्यूहसूत्रम् ।
[ ८.०आनाननागच्छाते । उत्तरपूर्वायां दिशि सरन्नरुचिरायां लोकपातौ अनिलम्भचक्षुर्वैरोचनो नाम तथागतोऽहन् सम्बबुद्धः सार्वननिलम्भनुनिर्मितबोधिसत्त्वपूर्वगमेन सर्वबोधिसत्त्वपर्षन्म-डन चक्षुप आभालनागच्छति । पूर्वदक्षिणायां दिशि गन्धात्रिःप्रभास्त्ररायां लोकधातो गन्धप्रीमो नाम तथागतोऽहंन् सम्यक्संबुद्धः नार्थं सर्वधर्मधातुतलभेदकेतुराजबोधिसत्त्वपूर्व5 गमेन बोधिसत्त्वपर्पन्मग्डलेन क्षुप आभानमागच्छति । दक्षिणपश्चिमायां दिशि सूर्य
केसरनिभानायां लोकवाती सनन्तमुखज्ञानविरोचन बोपो नाम तथागतोऽईन् सम्यक्संबुद्धः मार्य सन्न्तकुसुनाप्रिलन्वचूडबोधिसत्त्वपूर्वगमेन सर्वबोधिसत्वपर्षन्मण्डलेन चक्षुप आभातमागच्छति । पश्चिनोत्तरायां दिशि गन्धालंकाररुचिरशुभगर्भायां लोकवातावप्रमाणगुगतागरत्रभो नान तथागतोऽर्हन् सम्यक्संबुद्धः सार्धमसङ्गकायरश्मितेजोमतिबोधिसत्त्वपूर्व10 गमेन संबोधिसत्त्वपपन्मण्डलेन चक्षुप आभासमागच्छति । अधोदिशि रत्नसिंहावभास
चलनायां लोकधातो धर्मधानुविद्योतितरश्मिर्नाम तथागतोऽईन् सम्यक्संबुद्धः साधू धर्मधात्वचिरोचनसंभवमतिबोधिसत्त्वपूर्वगमेन सर्ववोधिसत्त्वपर्षन्मण्डलेन चक्षुप आभासमागच्छति । ऊर्ध्वायां दिशि लक्षणरुचिरवैरोचनायां लोकधातावप्रतिहतगुणकीर्तिविमोक्षप्रभराजो नाम तथागतोऽईन् सम्यक्तंबुद्धः सार्धमसङ्गबलवीर्यमतिवोधिसत्त्वपूर्वंगमैन सर्वबोधिसत्त्वपर्पन्मण्ड15 लेन चक्षुष आभासमागच्छति ॥
इति हि कुलपुत्र, एतान् दश तथागतान् प्रमुखान् कृत्वा दश दिक्षु दशबुद्धक्षेत्रपरमाणुरजःसमांस्तथागतानहतः सम्यक्संबुद्धान् पश्यामि । न च ते तथागता इहागच्छन्ति, न चाहं तत्र गच्छामि । यस्यां च वेलायामिच्छामि, तस्यां वेलायां सुखावत्यां
लोकवातावमिताभं तथागतं पश्यामि । चन्दनवत्या लोकधातौ वज्राभं तथागतं पश्यामि । 20 गन्धवत्यां लोकवातौ रत्नाभं तथागतं पश्यामि । पद्मवत्या लोकधातौ रत्नपद्माभं तथागतं
पश्यामि । कनकवत्सां लोकवातौ शान्ताभं तथागतं पश्यामि । अभिरत्या लोकधातौ अक्षोभ्यं तथागतं पश्यामि । सुप्रतिष्ठायां लोकधातौ सिंह तथागतं पश्यामि । आदर्शमण्डलनिभासायां लोकधातौ चन्द्रबुद्धिं तथागतं पश्यामि । रत्नश्रीहंसचित्रायां लोकधातौ वैरोचनं तथागतं पश्यामि । इति हि कुलपुत्र यस्यां यस्यां दिशि यस्यां यस्यां लोकधातौ यं यमेव 25 तथागतं द्रष्टुमाकाङ्क्षामि, तं तमेव तथागतं पश्यामि । यस्मिन् यस्मिन्नध्वनि यस्मिन् यस्मि
नारम्बणे यस्यां यस्यां पूर्वचर्यायां तथागत द्रष्टुमाकाङ्क्षामि, यस्मिन् यस्मिन् विकुर्वितकारणे यस्मिन् यस्मिन् सत्त्वविनयकारणे यं यं तथागतं द्रष्टुमाकाङ्क्षामि, तंतमेव तथागतं पश्यामि । न च ते तथागता इहागच्छन्ति, न चाहं तत्र गच्छामि । सोऽहं कुलपुत्र न कुतश्चिदागमनतां तथागतानां प्रजानन् , न क्वचिद्गमनतां खकायस्य प्रजानन् , खप्नोपमविज्ञप्तिं च 30 तथागतानां प्रजानन् , खप्नसमविचारविज्ञप्तिं खचित्तस्य प्रजानन् , प्रतिभाससमविज्ञप्तिं च तथागतानां प्रजानन् , अच्छोदकभाजनविज्ञप्तिं च खचित्तस्य प्रजानन् , मायाकृतरूपविज्ञप्ति च तथागतानां प्रजानन् , मायोपमविज्ञप्तिं च खचित्तस्य प्रजानन् , प्रतिश्रुत्कागिरिघोषानुरखणतां च तथागतघोषस्य प्रजानन्, प्रतिश्रुत्कासमविज्ञप्तिं च खचित्तस्य प्रजानन् , एवमनु