Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ iii sAmayasAra siddhi bhAga-3 // // LION zrI mahAvIra kuMdakaMda digaMbara jaina paramAgamamaMdira www.AtmaDharma.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 PAS EXEX*XXXXXXXXXXXXXX zrI sImaMdharadevAya nmH| zrI nija zuddhAtmane nmH| samayasAra ziddhi bhAga-8 adhyAtmayugapuruSa 5. pU. gurudevazrI kAnajI svAmInA samayasArajI zAstra uparanA 19 mI vakhatanA ajIva adhikAranI gAthA 39 thI 68 tathA tenA zloko upara thayelA batrIsa maMgalamayI pravacano. ( prakAzaka tathA prApti sthAna :) zrI sImaMdhara kuMdakuMda mahAna AdhyAtmika TrasTa yogIniketana ploTa "svaruci" savANI holanI zerImAM, nirmalA konvenTa roDa rAjakoTa - 360 005. TelI naM. 09374100508 / (0281) 2477728 .gI kravAsa
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ I. sa. kahAna saMvata - 25 ]. virasaMvata 2531 vikrama saMvata 2061 2005 prakAzana parama pUjya sadgurudevazrI kAnajIsvAmInI 116mI janmajayaMti nimitte tA. 10-5-05 vaizAkha suda - 2 prathama AvRtti - 1000 paDatara kiMmata - rUA.125/ mUlya - rUA.40/- prApti sthAna rAjakoTaH zrI digambara jaina svAdhyAya maMdira TrasTa 5, paMcanAtha ploTa, zrI kAnajI svAmI mArga, rAjakoTa-360 001. TelI naM. 2231073 zrI sImaMdhara kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa yogIniketana ploTa "svaraci" savANI holanI zerImAM, nirmalA konvenTa roDa, rAjakoTa - 360 005. TelI naM. 09374100508 / (0281) 2477728 muMbaI : zrI zAMtibhAI jhaverI 81, nilAmbara, 37, peDara roDa, muMbaI-4OOO26. TelI naM. 23516636/23524282 zrI mahendrabhAI mahetA "sAketa" sAgara koplekSa, sAMIbAbA nagara, je.bI.khoTa skUla pAse, borIvalI (ve) muMbaI - 400 092 TelI naM. 28054066 - 09820320159 kalakatA : zrI prakAzabhAI zAha 23/1, bI. jasTIsa dvArakAnAtha roDa, khAlasA skUla sAme, bhavAnIpura, kalakatA -20. TelI naM. 24853723 surendranagara: Do.devendrabhAI ema. dozI jUnA TrolI sTezana sAme, darzana meDIkala sTora sAme, surendranagara, TelI naM. 231560 amadAvAda:vinodabhAI Ara. dozI 205, kahAna kuTIra phaleTa, digaMbara jaina maMdira sAme, navaraMgapurA, amadAvAda. TelI naM. 26422678
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Thanks & our Request Shree Samaysaar has been kindly donated by Shree Simandhar Kundkund Kahan Aadhyatmik Trust - Rajkot who have paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of Samaysaar Siddhi Part - 3 is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 prastAvanA maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamo gnnii| maMgalaM kundakundAryo jainadharmo'stu mNglm|| mahAvidehakSetramAM sadehe viharamAna trilokanAtha vItarAga sarvajJa paramadevAdhideva zrI sImaMdhara bhagavAnanI divya dezanAno apUrva saMcaya karI bharatakSetramAM lAvanAra sImaMdhara laghunaMdana, jJAna sAmrAjyanA samrATa, bharatakSetranA kaLikALa sarvajJa eTale ke zuddhAtmAmAM niraMtara keli karanAra hAlatAM cAlatAM siddha AcArya zrI kuMdakuMdadeva thayA. jeo saMvata 49 mAM sadehe mahAvidehakSetramAM 8 divasa gayA hatA. mahAvidehakSetramAM trilokanAtha sarvazadevanA zrImukhethI vahetI zrutAmRtarUpI jJAnasaritAno tathA zrutakevaLIo sAthe thayelI AdhyAtmika sUkSma carcAno amUlya bhaMDAra saMgharIne bharatakSetramAM AvI paMcaparamAgama Adi AdhyAtmika zAstronI racanA karI. temAMnuM eka zrI samayasArajI dvitIya zrutaskaMghanuM sarvotkRSTa adhyAtma zAstra che. jemAM zrI kuMdakuMdAcArye 415 mArmika gAthAonI racanA karI che. A zAstra sUkSma dRSTipradhAna graMthAdhirAja che. zrI kuMdakuMdAcArya bAda eka hajAra varSa pachI adhyAtmanA anAhata pravAhanI paripATImAM A adhyAtmanA amUlya khajAnAnA UMDA hArdane svAnubhavagata karI zrI kuMdakuMdadevanA jJAnahRdayane kholanAra siddhapada sAdhaka munivara saMpadAne AtmasAta karI nija svarUpa sAdhanAnA alaukika anubhavathI paMcaparamAgamAdinuM siddhAMta ziromaNi zAstra samayasArajI che tenI 415 gAthAnI TIkA karavAnuM saubhAgya tathA temAM rahelA sUkSma ne gUDha rahasya ne teno marma apUrva zailIthI AcArya zrI amRtacaMdradeve "AtmakhyAti" nAmaka TIkA karI kholyo ne tenA upara 278 mArmika maMgaLa kaLazo tathA pariziSTanI racanA karI. A zAstrano bhAvArtha jayapura sthita sUkSmajJAna upayogI paMDita zrI jayacaMdajIe karelo che. vartamAna A kALamAM mokSamArga prAya; lopa thayo hato. mithyAtvano ghora aMdhakAra chavAyelo hato. jaina darzananA mULabhUta siddhAMto mRtaprAyaH thayA hatA. paramAgamo mojUda hovA chatAM tenA gUDha rahasyone samajAvanAra koI na hatuM. tevAmAM jainazAsananA nabhomaMDaLamAM eka mahApratApI vIrapuruSa adhyAtmamUrti, adhyAtmasRSTA, AtmajJasaMta adhyAtma yugapuruSa, niSkAraNa kaNAzIla, bhavodadhi tAraNahAra, bhAvi tIrthAdhirAja parama pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmIno udaya thayo. jemaNe A AcAryonA jJAnahadayamAM saMcita gUDha rahasyone potAnA jJAnavaibhava dvArA zrutAmRta rasapAna karI AcAryonI mahAmahima gAthAomAM bharelA arthagAMbhIryane svayaMnI jJAnaprabhA dvArA saraLa sugama bhASAmAM caramasImAe mUrtimaMta karyA. mithyAdarzana mithyAjJAnanA ghora timirane naSTa karavA eka tejomaya adhyAtma
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 dIpakano suvarNamaya udaya thayo. jemaNe potAnI divyAmRta caitanyarasIlI vANI dvArA zuddhAtmasiMdhunA akhkhalita sAtizaya zuddha pravAhane vaheto karyo. teozrIe jainadharmanA mULabhUta siddhAMtone ati spaSTapaNe, aviruddhatApUrvaka bhavyajIvone bhavatApavinAzaka paramazAMti pradAyaka pravacanagaMgA dvArA teozrI potAnI sAtizaya vANIthI relAvatA rahyA. virodhIonA virodhano paNa jaMgalamAM pharatA kesarI siMhanI jema adhyAtmanA kesarI siMha banI niDarapaNe chatAM niSkAraNa karUNAvaMta bhAve sAmano karI virodhIo paNa "bhagavAna AtmA" che tevI dRSTithI jagatanA jIvo samakSa adhyAtmanA sUkSma nyAyone prakAzita karyA. zrI samayasArajI zAstra pU. gurudevazrInA hAthamAM saMvata 1978 nA phAgaNa mAsamAM AvyuM. A samayasArajI hAthamAM AvatAM ja jhaverInI pArakhu najara samayasAranA sUkSma bhAvo upara paDI ane temAM dRSTi paDatAM, sahaja ja aMtaranA UMDANamAMthI karUNAzIla komaLa hRdaya bolI UThyuM. are! A to azarIrI thavAnuM zAstra che. anAdino apratibuddha jIva pratibuddha kema thAya tenuM saMpUrNa rahasya ne zuddhAtmAno saMpUrNa khajAno A zAstramAM bharelo che. A zAstranuM rahasya kharekhara to adhyAtma yugapuruSa pU. kAnajIsvAmInA hAthamAM A zAstra AvyA bAda ja caramasImAe prakAzita ne pradarzita thayuM. 45-45 varSa sudhI suvarNapUrImAM "sonagaDha mukAme adhyAtmanI helI nItaratI cAlI. pU. gurudevazrIe 1978 thI 1991 (13) varSa sudhI gusamaMthana karI jJAnavaibhavano saMpUrNa nicoDa A zAstramAMthI zodhI kADhayo ane pharamAvyuM keche samayasAra to dvitIya zrutaskaMdhanuM sarvotkRSTa sarvocca AgamonuM paNa Agama che. che samayasAra to siddhAMta ziromaNi-advitIya ajoDa cakSu ne AMdhaLAnI AMkha che. che samayasAra to saMsAra viSavRkSane chedavAnuM amogha zAstra che. che samayasAra to kuMdakuMdAcAryathI koI evuM zAstra banI gayuM. jagatanA bhAgya ke AvI cIja bharatakSetramAM rahI gaI. dhanyakALa ! che samayasAranI eka eka gAthA ne AtmakhyAti TIkAe AtmAne aMdarathI DolAvI nAkhyo che. samayasAranI AtmakhyAti jevI TIkA digaMbaramAM paNa bIjA koI zAstromAM nathI. enA eka eka padamAM keTalI gaMbhIratA, kholatAM bolatAM pAra na Ave evI vAta aMdara che. che samayasAra to satyanuM udghATana che. bhAratanuM mahAratna che. che samayasAra jenA thoDA zabdomAM bhAvonI addabhuta ne agAdha gaMbhIratA bharelI che. hajI samayasAra to bharatakSetrano pravacanano sarvotkRSTa bAdazAha che. A sAra zAstra kahevAya. che samayasAra to jagatanA bhAgya, samayasArarUpI bheTarNa jagatane ApyuM. svIkAra nAtha! have svIkAra ! bheTa paNa de, e paNa svIkAre nahIM? jI samayasAra to vairAgyapreraka paramArtha svarUpane banAvanAra vItarAgI vINA che. che samayasAramAM to amRtacaMdrAcArye ekalA amRta reDayA che amRta vahevarAvyA che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 cha samayasAra ekavAra sAMbhaLIne ema na mAnI levuM ke ApaNe sAMbhaLyuM che. ema nathI bApu ! A to pra... vacanasAra che eTale AtmasAra che vAraMvAra sAMbhaLavuM. O samayasAra bharatakSetranI chellAmAM chellI ane UMcAmAM UMcI sattane prasiddha karanArI cIja che. bharatakSetramAM sAkSAta kevaLajJAnano sUrya che. samayasAre kevaLInA vi27 bhUlAvyA che. samayasAranI mULabhUta eka eka gAthAmAM gajaba gaMbhIratA pAra na paDe evI cIja che. eka eka gAthAmAM hIrAmotI TAMkelA che. O samayasAramAM to siddhanA bhaNakArA saMbhaLAya che. zAzvata astitvanI dRSTi karAvanAruM 52mahitArtha zAstra che. samayasAra e to sAkSAta 52mAtmAnI divyadhvani, traNalokanA nAthanI A divyadhvani che. AvA apUrva samayasAramAMthI pU. gurudevazrIe potAno nija samayasArarUpI zuddhAtmAne anubhavIne pharamAvyuM ke AtmA AnaMdano pahADa che. jJAyaka to mITho maherAmaNa AnaMdano gaMja ne sukhano samudra che. nyAyono nyAyAdhIza che. dharmano dhodha evo dharma che. dhruva pravAha che. jJAnanI dhArA che. traNa lokano nAtha caitanyavRkSa amRtaphaLa che. vAstavika vastu che. sadAya vikalpathI vi2Ama ja evo nirvikalpa jeno mahimA che evo vadhAma dhruvanI dhakhatI dhagaza che. bhagavAna AtmA ciMtAmaNi ratna, kalpavRkSa ne kAmadhenu che. caitanya ne camatkArI vastu che. anaMta guNonuM godAma-zaktionuM saMgrahAlaya ne svabhAvano sAgara che. sanAtana digaMbara munioe 52mAtmAnI vANIno dhodha calAvyo che. jainadharma saMpradAya vADo gaccha nathI vastunA svarUpane jaina kahe che. pU. gurudevazrIe zAstranA artha karavAnI je pAMca prakAranI paddhati zabdArtha, matArtha, AgamArtha, nayArtha ne bhAvArtha che te apanAvIne kayAM kaI apekSAe kathana karavAmAM AvyuM che tenuM yathArtha jJAna ApaNane mumukSu samudAyane karAvyuM. A pravacanagaMgAmAM ghaNA AtmArthIo potAnA nija svarUpane pAmyA, ghaNA svarUpanI nikaTa AvyA ne A vANInA bhAvo grahaNa karIne ghaNA AtmArthIo jarUra Atmadarzana pAmaze ja. tenI niraMtara amRta jharatI vANImAM ja temanI asAdhAraNa pratibhAno khyAla Ave che. pU. gurudevazrI samayasAramAM pharamAve che ke samayasAra be jagyAe che eka potAno zuddhAtmA che te samayasAra che ne utkRSTa nimittapaNe samayasArajI zAstra che. A zAstramAM potAno nija samayasArarUpI zuddhAtmA batAvavAmAM Avyo che. eka eka gAthAnA artha karatAM pU. gurudevazrI evA bhAvavibhora thaI jAya che ke temAMthI tene nIkaLavuM muzkela paDe che. pU. bahenazrI caMpAbahena vacanAmRtamAM pU. gurudevazrI vize pha2mAve che ke pU. gurudevazrInuM dravya to alaukika ne maMgaLa che. temanuM zrutajJAna ne vANI AzcaryakArI che. teozrI maMgaLamUrti, bhavodadhi tAraNahAra ne mahimAvaMta guNothI bharelA che. temaNe cAre bAjuthI muktino mArga prakAzyo, temano apAra upakAra che te kema bhUlAya? pU. gurudevazrIne tIrthaMkara jevo udaya varte che. pU. gurudevazrIe aMtarathI mArga prAsa karyo
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ IV samayasAra siddhi bhAga-3 bIjAne mArga batAvyo tethI temano mahimA Aje to gavAya che paraMtu hajAro varSo sudhI paNa gavAze. pU. bena zAMtAbena pharamAve che ke jema mahAvidehakSetramAM tIrthaMkara paramAtmAno sAkSAt upakAra che tevI ja rIte bharatakSetramAM pU. gurudevazrIno eTalo ja upakAra che kAraNa ke je bhavano aMta tIrthaMkaradevanI samIpamAM na Avyo te bhavano aMta jemanA pratApe thAya te paramakRpALu sadgurudevane atyaMta bhaktithI vAraMvAra namaskAra ho. namaskAra ho. pU. nihAlacaMdrajI sogAnI ke jeone pU. gurudevazrInuM eka ja pravacana sAMbhaLatA bhavanA abhAvarUpa samyagdarzananI prApti sonagaDha suvarNapUrI mukAme thaI. teo pharamAve che ke pU. gurudevanA eka kalAkanA pravacanamAM pUrepUrI vAta AvI jAya che. badhI vAtano khulAso pU. gurudevazrIe taiyAra karI Apyo che tethI koI vAta vicAravI paDatI nathI. nahiM to sAdhaka hoya to paNa badhI taiyArI karavI paDe. zrI sImaMdhara kuMdakuMda mahAna AdhyAtmika TrasTa" nI racanA sva. caMdulAla khImacaMda mahetAnA smaraNArthe bena sarojabena caMdulAla mahetA parivAra rAjakoTa dvArA karavAmAM AvI che. A TrasTanI pravRttimAM pU. gurudevazrInA pravacano prakAzita karavAnuM kArya karavAmAM Avaze. A parivArane AdaraNIya pU. zrI lAlacaMdabhAI modI-rAjakoTa dvArA ja AdhyAtmika mArgamAM pravezanI preraNA tathA AdhyAtmika mahAmaMtronuM rasapAna thayuM hoya A parivAra temano atyaMta RNI che. pU. lAlacaMdabhAI haMmezA A parivArane kahetA ke tamo badhA pU. gurudevazrInA bhavabhramaNano thAka UtAranArA mULastane sAMbhaLI ne samajo. teozrI pharamAvatA ke tane "jANanAro jaNAya che kharekhara para jaNAtuM nathI tema ame jANIe chIe, have to svIkAra karI le. AvA AvA ghaNA mahAmaMtro jemAM bAra aMgano sAra bharelo che tevA mahAmaMtro tathA pU. bhAIzrInI adhyAtmanI sUkSma siddhAMtika sacoTa zailIthI ja A parivAra adhyAtmamAM otaprota thayo hoya teozrIno atyaMta AbhArI che. AvA apUrva anupama zrI samayasArajI zAstranI ajIva adhikAranI pUrNatArUpe 39 thI 68 gAthA tathA te uparanA zloko upara pU. gurudevazrInA 19 mI vakhatanA saLaMga pravacano naM. 112 thI 143 samayasAra siddhi bhAga-3mAM akSaraza: prakAzita karavAmAM AvyA che. A pravacanomAMnA 7 hindI pravacanone gujarAtImAM bhASAMtara karI prakAzita karavAmAM AvyA che. tathA pU. gurudevazrInA pravacanomAM jyAM jyAM AhAhA ! zabda che te peregrApha pUro thaye ja levAmAM Avela che. pU. gurudevazrIe jAherasabhAmAM samayasAra 19 vakhata vAMcyuM ane khAnagImAM to seMkaDo vakhata vAMcyuM che. ane aMdaramAM to.. temane AmAM keTalo mAla dekhANo haze. koIvAra doDha varSa koIvAra be varSa koIvAra aDhI varSa tema 19 vakhata 45 varSamAM jAheramAM vAMcyuM che. A pravacano pU. gurudevazrInI 45 varSanI sonagaDha suvarNapUrImAM thayelI sAdhanAnA nicoDarUpa mAkhaNa che. jema jema jJAnInI jJAna sthiratA vRddhigatta thatI jAya che tema tema ekane eka gAthAnA pravacana paNa pharI levAmAM
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 Ave to navA navA bhAvo Ave che. tethI ja 18mI vAranA pravacano prakAzita thayA hovA chatAM A aMtima pravacano prakAzita karavAno bhAva Avela che. ToTala 487 pravacano 1 thI 11 bhAgamAM kramabaddha zaMkhalArUpe prakAzita thaze. pU. gurudevazrI pharamAve che ke pAMcamAM ArAnA cheDA sudhI je koI jIva samyagdarzana pAmaze tene A vItarAganI vANI nimitta thaze. A vANI sIdhI sImaMdhara bhagavAnanI vANI che. AmAM eka akSara phare to badhuM pharI jAya. A samagra pravacano pU. gurudevazrInI sI. DI. uparathI akSarazaH UtAravAmAM AvelA che. tyArabAda jyAM jyAM jarUra paDe tyAM kauMsa karI vAkyo pUrA karelAM che. TeIpa uparathI UtarAvavAnuM kArya tathA tene ceka karavAnuM kArya AtmArthI bhAIzrI DaoN. devendrabhAI ema. dozI-surendranagara dvArA thayela che. bhASA tathA vyAkaraNa zuddhi zrI devazIbhAI cAvaDA-rAjakoTa dvArA thayela che tyArabAda samagra pravacano pharIthI sI. DI. uparathI sAMbhaLI ceka karI saMpUrNa prUpharIDiMganuM kArya zrI cetanabhAI mahetA-rAjakoTa dvArA pUrNa thayela che. te badala saMsthA sarveno AbhAra mAne che. A pravacanonAM prakAzanamAM kAMI kSati na rahe te mATe amoe vAraMvAra pravacano sAMbhaLI lakhANa zuddhi karI che chatAM koIpaNa kSati rahI hoya to te amAro doSa che te badala amo kSamA cAhIe chIe. samayasAra siddhi" bhAga-3nA pravacanonuM samagra komyuTarAIjhaDa TAIpaseTiMganuM kArya zrI nilezabhAI tathA zrI devAMgabhAI vArIyA-rAjakoTa dvArA tathA pustaka prinTiMga bAInDiMganuM saMpUrNa kArya zArpa ophaseTavALA zrI dharmezabhAI zAha-rAjakoTa dvArA tathA kalara peIjanuM kAma DoTa eDavALA zrI kamalezabhAI somapurA-rAjakoTa dvArA thayuM hoya saMsthA temano AbhAra mAne che. pU. gurudevazrIe A paMcamakALamAM amRta varasAvyA che. adhyAtmanI helI varasAvI mokSanA mAMDavA ropyA che. AvA ati apUrva mArmika zAstranI gAthAonA khUba ja saraLa bhASAmAM AcAryonA gUDhabhAvone rajU karI mumukSu jagata upara apUrva upakAra karyo che. "bhagavAna AtmA kahIne pratyeka jIvane vItarAgI karuNAthI saMbodhana karanAra pU. gurudevazrI ama bALakonA anaMta anaMta upakArI dharmapitA che. basa temano upakAra to ApaNe sau temaNe batAvelA zuddhAtmAnuM rasapAna karIne ja vALI zakIe. samayasAra siddhi bhAga-3 mATe sva. zrI catrabhUjabhAI pAnAcaMdabhAI goDA - rAjakoTa hAla muMbaI, ha. bharatabhAI goDA - muMbaI taraphathI sahayoga prApta thayela che te badala TrasTa temano AbhAra mAne che. A pustaka http://www.AtmaDharma.com para mUkela che. - TrasTI zrI sImaMdhara kuMdakuMda kahAna AdhyAtmika TrasTa rAjakoTa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ (': anukramaNikA :))) pravacana naM. | tArIkha peIja naM. | kalaza naM. zloka-33 | | 112 113 19/10/78 20/10/78 2 10 gAthA - 39 thI 43 11 113 | 20/10/78 21/10/'78 14 23 114 gAthA - 44 28 che. 114 115 116 21/10/78 22/10/'78 23/10/'78 35. | zloka-34 para pa3 116 117 23/10/78 24/10/78 | _ pa3 gAthA - 45 61 118 | _ 26/10/'78 gAthA - 46 71 119 120 27/10/'78 28/10/'78 gAthA -47-48 3 121 29/10/'78 gAthA - 49 104 | 122 123 124 30/10/'78 31/10/?78 1/11/78 2/11/'78 28/10/78 125 126 | | | | | zloka-35 28/10/78 zloka-3s | 126 - 126 | 28/10/78 gAthA - 50 thI 55 108 117 128 137 147 147 148 152 152 154 159 13 175 185 13 202 210 210 213 126 127 128 129 130 131 | | | | | | 28/10/'78 4/11/78 5/11/78 6/11/78 7/11/78 9/11/'78 zloka 37 131 | 9/11/78 gAthA-56 (1)
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalaza naM. pravacana naM. tArIkha peIja naM. 13ra 10/11/'78 gAthA-57. 13ra. 10/11/?78 gAthA-58 thI 60 | 133 134 11/11/78 12/11/78 gAthA-61 214 222 223 225 227 236 242 243 247 25O 251 259 261 134 135 12/11/78 13/11/78 gAthA-62 135 136 13/11/'78 15/11/'8 gAthA-63-64 136 137 15/11/78 16/11/78 | gAthA-95 -66 137 16/11/78 zloka-38 137 | _16/11/'78 | zloka-39 137. 16/11/'78 | | gAthA-67 137 16/11/78 zloka-40 | 138 | 17/11/78. gAthA-68 18 139 | | 17/11/78 18/11/78 27) 274 275 277. 277. 279 279 282 283 285 285 288 289 297. 308 3/8 317 318 327 333 334 337 338 339 342 343 348 zloka-41 140 19/11/78 zloka-4ra 141 142 | | 20/11/?78 21/11/78 bloka-43 142 21/11/78 zloka-44 142 143 21/11/78 22/11/78 zloka-45 143 144 | | 22/11/78 24/11/'78
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samayasArajI stuti (harigIta) saMsArI jIvanAM bhAvama2No TALavA karuNA karI, saritA vahAvI sudhA taNI prabhu vIra! teM saMjIvanI; zoSAtI dekhI saritane karuNAbhInA hRdaye karI, munikuMda saMjIvanI samayaprAbhUta taNe bhAjana bharI. (anuSTupa) kuMdakuMda racyuM zAstra, sAthiyA amRte pUryA, graMthAdhirAja!tArAmAM bhAvo brahmAMDanA bharyA. (zikhariNI) aho! vANI tArI prazamarasa-bhAve nItaratI, mumukSune pAtI amRtarasa aMjali bharI bhI; anAdinI mUrchA vizva taNI tvarAthI UtaratI, vibhAvethI thaMbhI svarUpa bhaNI doDe pariNati. (zArdUlavikriDita) tuM che nizcayagraMtha bhaMga saghaLA vyavahAranA bhedavA, tuM prazAchINI jJAna ne udayanI saMdhi sahu chedavA; sAthI sAdhakano, tuM bhAnu jagano, saMdeza mahAvIrano, visAmo bhavaklAMtanA hRdayano, tuM paMtha mukti taNo. (vasaMtatilakA) suNye tane rasanibaMdha zithila thAya, jANye tane hRdaya jJAnI taNAM jaNAya; tuM rucatAM jagatanI ruci ALase sau, tuM rIjhatAM sakalajJAyakadeva rIjhe. (anuSTupa) banAvuM patra kuMdananAM, ratnonA akSaro lakhI; tathApi kuMdasUtronAM aMkAye mUlya nA kadI.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- -- ---------------------- -------- zrI sadgurudeva-stuti | (harigIta) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM; A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muja puNyarAzi phaLyo aho! gurukahAna tuM nAvika maLyo. (anuSTrapa) aho ! bhakta cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunA. (zikhariNI) sadA draSTi tArI vimaLa nija caitanya nIrakhe, ane jJAtimAMhI darava-guNa-paryAya vilAse; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro ciThThana viSe kAMI na maLe. (zArdUlavikrIDita) haiyuM "sat sat jJAna jJAna" dhabake ne vajavANI chUTe, je vaje sumumukSu sarva jhaLake; paradravya nAto tUTe; - rAgadveSa sace na, jaMpa na vaLe bhAveMdrimAM-aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. (vasaMta tilakA) nitye sudhAjharaNa caMdra! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra ! tane namuM huM; he jJAnapoSaka sume gha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI! tane namuM huM. | (stragdharA) UMDI UMDI, UMDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vatI, vANI cimUrti! tArI ura-anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, khoyeluM ratna pAmuM -manoratha manano; pUrajo zaktizALI !
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 33 U - paramAtmane nmH| zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra ( zloka - 33 ) atha jIvAjIvAvekIbhUtau prvishtH| (zArdUlavikrIDita) jIvAjIvavivekapuSkaladRzA pratyAyayatpArSadAn AsaMsAranibaddhabandhanavidhidhvaMsAdvizuddhaM sphuttt| AtmArAmamanantadhAma mahasAdhyakSeNa nityoditaM dhIrodAttamanAkulaM vilasati jJAnaM mano haadyt||33|| have jIvadravya ane ajIvadravya-e banne eka thaIne raMgabhUmimAM praveza kare che. tyAM zarUAtamAM maMgaLanA AzayathI (kAvya dvArA) AcArya jJAnano mahimA kare che ke sarva vastuone jANanAruM A jJAna che te jIva-ajIvanA sarva svAMgone sArI rIte pichANe che. evuM (sarva svAMgone pichANanAruM) samyajJAna pragaTa thAya che-e artharUpa kAvya kahe che zlokArtha- [jJAnaM] jJAna che te [mano viyat] manane AnaMdarUpa karatuM [ visati] pragaTa thAya che. kevuM che te? [pArSavAna] jIva-ajIvanA svAMgane jonArA mahApuruSone [ nIva nIva-vive-puSpana-dazA ] jIva-ajIvano bheda dekhanArI ati ujvaLa nirdoSa deSTi vaDe [pratyAyayata] bhinna dravyanI pratIti upajAvI rahyuM che; [bhAsaMsAra-niva- una-vidhi-vvasAta] anAdi saMsArathI jemanuM baMdhana deDha baMdhAyuM che evAM jJAnAvaraNAdi karmonA nAzathI [ vizuddha ]vizuddha thayuM che, [cta]phUTa thayuM chejema phUlanI kaLI khIle tema vikAsarUpa che. vaLI te kevuM che? [mAtma- mam] jenuM ramavAnuM kIDAvana AtmA ja che arthAt jemAM anaMta zeyonA AkAra AvIne jhaLake che topaNa pote potAnA svarUpamAM ja rame che; [ganantadhAma] jeno prakAza anaMta che;
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ PI - samayasAra siddhi bhAga-3 [ adhyakSe madasA nitya-vinaM] pratyakSa tejathI je nitya udayarUpa che. vaLI kevuM che? [ dhIrovArama] dhIra che, udAtta (ucca ) che ane tethI [sanAnaM] anAkuLa che-sarva icchAothI rahita nirAkuLa che. (ahIM dhIra, udAtta, anAkuLa-e traNa vizeSaNo zAMtarUpa nRtyanAM AbhUSaNa jANavAM.) evuM jJAna vilAsa kare che. bhAvArtha-A jJAnano mahimA kahyo. jIva-ajIva eka thaI raMgabhUmimAM praveza kare che temane A jJAna ja bhinna jANe che. jema nRtyamAM koI svAMga Ave tene je yathArtha jANe tene svAMga karanAro namaskAra karI potAnuM rUpa jevuM hoya tevuM ja karI le che tevI rIte ahIM paNa jANavuM. AvuM jJAna samyagdaSTi puruSone hoya che; mithyASTi A bheda jANatA nathI. 33. pravacana naM. 112 tA. 19/10/78 guruvAra Aso vada-3 saM. 2504 (zrI samayasAra jIva adhikAranI pUrNatAnA 3ra kaLaza pachInA pArAnuM pravacana che.) samayasAra pahelo jIva adhikAra. zabda che jIvaajIva adhikAra nAme paNa kharekhara e jIvaadhikAra che, jIvanuM che paNa svarUpa vAstavika zuM che e kahyuM. A rIte A samayaprAkRta graMthamAM pahelAM jIvaajIva adhikAra be bhegA lIdhA che. ne Ama to jIva adhikAra che kaLaza TIkAmAM Ane jIva adhikAra lIdho che. A ahIMthI ajIva adhikAra che. adhikAramAM TIkAkAre pUrvaraMga sthaLa kahyuM, saMskRtamAM che ne, mULa saMskRttamAM AtmakhyAto pUrvagaH samAsaH saMskRttamAM chello zabda che. jIvaajIva adhikAramAM jIvano pUrvaraMga sthaLa jIvanuM vAstavika AnaMda pUrNasvarUpa jJAyakabhAva, e vAstavika jIvanuM svarUpa enuM ahIMyA varNana karyuM-TIkAkAre ema lIdhuM che ne raMgasthaLa pAmyA che. pUrva raMgasthaLa samApta TIkAkAre amRtacaMdrAcArya. ahIM TIkAkArano evo Azaya che ke A graMthane alaMkArathI nATakarUpe varNavyo che. nATakamAM pahelAM raMgabhUmi racavAmAM Ave che. joyuM, A raMga kIdhuM ne? pAThamAM che ne ahIM saMskRta pUrvaraMga, raMgabhUmi racavAmAM Ave che jamIna. jyAM AgaLa nAca karavo hoya evI raMgabhUmi akhADo kahe che ne atyAre "tyAM jonArA nAyaka ane sabhA hoya che" jonArA nAyaka samakitI ane sabhA mithyASTinI hoya che vigere. nATaka karanArA hoya che trIjA, jeo aneka svAMga dhAre che tathA zRMgArAdika ATha rasanuM rUpa varNave che. zuMgAra (Adi) ATha rasa che ne enuM varNana nATakamAM Ave che. tyAM zRMgAra, hAsya, raudra, karUNA, vIra, bhayAnaka, bibhatsa ane abhUta e ATha rasa che e laukika rasa che. bAkI to utAryA che ATha banArasIdAse lokottaramAM utAryA che paNa ahIM A laukikamAM ahIM zAMta rasa siddha karavo che. zAMta zAMta zAMta e apekSAe laukika che, nATakamAM temano ja adhikAra che, navamo zAMta rasa e alaukika che. vItarAgabhAva evo zAMta rasa AtmAno, e alaukika che, je zAMta svabhAva je trikALI bhagavAna AtmA jinabiMba, zAMtabiMba eno Azraya laIne pariNamanamAM zAMta-zAMta akaSAya svabhAva vItarAga pariNamana ene ahIMyA zAMtarasa kahe che, e zAMtarasa e AnaMdarasa e svarUparasa, e abhUtarasa ene pachI aneka prakAre utAryA che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 33 te alaukika che nRtyamAM teno adhikAra nathI, nATakanA adhikAramAM zAMtarasano adhikAra nathI. nATaka hoya che ne? ghaNAM joyA che ne nATaka ame nAnI uMmaramAM emAM pahelo nArada Ave nArada, nATakamAM "brahmA suta huM nArada kahAvuM, jyAM hoya saMpa tyAM kusaMpa karAvuM" evuM Ave moDhA AgaLa. pATaNIjI! nATakeya joyA che badhu ghaNuM dukAnanA dhaMdhA hatA te vepAra karavA jatA mAla levA, rAtre navarAza hoya nATakamAM jaIe paNa e vakhate e vairAgyanA nATaka hatA hoM. A nArada Ave Ama karIne jyAM kusaMpa hoya tyAM saMpa karAvuM evo huM nArada chuM ema kahe che. ahIM to jyAM saMpa hoya eno nAza karAvIne zAMta rasa pragaTa karAvuM. AhAhA! evo AmAM adhikAra che. A rasonA sthAyIbhAva e rasonI vyAkhyA che, sAtvika bhAva. anubhAvIka bhAva, vyabhicArI bhAva ane temanI dRSTi AdinuM varNana rasa graMthamAM che tyAMthI jANavuM, ahIM enuM kAma nathI. sAmAnyapaNe rasanuM e svarUpa che, ke jJAnamAM je zeya AvyuM, have A rasa che, jJAnamAM je zeya AvyuM, bhagavAna jJAnasvarUpa che, emAM je kAMI zeya AvyuM, samuccaya vAta che, temAM jJAna tadAkAra thayuM, temAM puruSano bhAva lIna thaI jAya, ane anya IcchA na rahe te rasa che. e samuccayanI vAta che ATheya rasanI. zRMgArarasa Adi hoya paNa je jJAnamAM e AvyuM ane temAM lIna thaI gayo ane bIjA bhAvanI IcchA na rahI enuM nAma ahIMyA rasa kahevAmAM Ave che. ATha rasanuM rUpa nRtyamAM nRtya karanArA batAve che. ahIM tenuM varNana karatAM kavIzvara jyAre anya rasane anya rasanI samAna karIne paNa varNana kare che tyAre anya rasano anya rasa aMgabhUta thavAthI tathA anya bhAva rasono aMga hovAthI rasavata-rasavata Adi alaMkArathI tene nRtyanA rUpe varNavavAmAM Ave che. AMhI prathama raMgabhUmi sthaLa (kahyuM,) tyAM jonArA to samyagdaSTi puruSa che. jIva ane ajIvamAM jIvanuM vAstavika svarUpa jJAtAdeSTA kahyuM, kramabaddhamAM e AvyuM ne? kramabaddha, dareka jIvanI paryAya kramabaddha che. je samaye je thAya te te samaye kramabadhdha (thAya) tene kramamAM. have tyAM paNa varNana karyuM kramabaddhamAM akartApaNAnuM. akartA je kAMI thAya te kAryano kartA nahIM. tyAre eno artha I thayo ke jJAtAdeSTA thayo. kramabaddhanI paryAyamAM jJAtAdeSTA, kema ke koIpaNa vAkya vItarAganuM che, tenuM tAtparya to vItarAgatA che, to kramabaddhamAM tAtparya vItarAgatA che, kramabaddhano nirNaya jyAM thAya che tyAM jJAtAdeSTA thaI jAya che, AvI vAta che. ane jJAtAdeSTA thatAM, je zAstranuM tAtparya vItarAgatA te tyAM pragaTa thAya che. ane te vItarAgatA pragaTa thAya te pahelethI AvI gayuM ke e sva trikALI dravya che tene Azraye thAya. eTale kramabaddhanA nirNayamAM paNa jJAtAno nirNaya thavo te tenuM tAtparya che. AhAhAhA ! AvI vAta che. e ahIM kahe che. jonArA samyagdaSTi puruSa che jJAtAdeSTA che ema kahe che. svAMga aneka prakAranA Ave paNa jonArA samyagdaSTi tene jANanAra dekhanAra tarIke dekhe jANe che. ajIvano raMgasthaLa Ave, kartAkarmano Ave, paNa temAM eNe e badhAmAMthI jANanAra dekhanAra evA bhAvane jANe che. samyagdaSTi game tevA prasaMgamAM ho, game tevA kartA karma, ajIva Adi Asava baMdha Adi kALamAM ho. e pote jJAtAdeSTA tarIke samyagdaSTi te svAMgane jANe che. baMdhanA svAMgane paNa jANe, mokSanA svAMgane paNa jANe. jonArA samyagdaSTi che. ohoho ! tyAM samyagdaSTi puruSa jonArA che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 eTale ke je koIpaNa svAMga ajIvano hoya, Asravano, baMdhano, mokSano hoya tene to dharmI samyagdaSTi jIva, rAgAdino bhAva Ave paNa samyagdaSTi jIva tene jonAra che. e jonAra che te ja kharekhara nAyaka che. samajANuM pahelAM kahyuM hatuM ne jonArA nAyaka, che ne pahelAM? ane sabhA che mithyASTinI, heM? che ne emAM AvI gayuM! ahIM AvI gayuM juone, temaja bIjA mithyASTi puruSonI sabhA che, tyAM sabhA zabda lIdho'to ne pahelo eno ahIM khulAso karI nAkhyo. pahelAM hatuM ne jonArA nAyaka ane sabhA hoya be vAta. e jonArA samyagdaSTi ema nyAM khulAso karyo. bhAI hiMmatabhAI ! jonArA nAyaka ane sabhA. eno ahIMyA khulAso karyo, ke jonArA samyagdaSTi ane sabhA mithyAdeSTinI, temane batAve che. samyagdaSTi vAstavika svAMganA jonArA ne dekhanArA che, e mithyASTinI sabhA che tene batAve che. tethI lIdhuM hatuM ne apratibuddha ziSyane guru samajAve che. ahIM samyagdaSTi jIva lIdho che, zarUAtathI vAta lIdhI che. nRtya karanArA jIvaajIva padArtha che jIva ane ajIva be,-be nRtya karanArA, badalanArA-pariNamanArA potapotAnI avasthAe tyAM pariNamanArA tyAM be padArtha che. ane baMnenuM ekarUpa. evo svAMga Ave che. jIvamAM paNa rAga ane zarIra enAM bhegAM evo svAMga Ave che. kartA-karmapaNuM. para kArya ane jIva kartA, rAga kArya ane jIva kartA evo svAMga Ave che. Adi temanA svAMga che temAM teo paraspara anekarUpa thAya che. ATha rasarUpa thaI pariName che te nRtya che. tyAM samyagdaSTi jonAra jIvaajIvanA bhinna svarUpane jANe che. A vAta che AMhI. bhale kahe che kartA karmano svAMga Ave, rAga kArya ane AtmA kartA evo svAMga Ave che. jIvanI sAthe rAgano-ajIvanA saMbaMdhano svAMga Ave bene judA jANe che, dharmI jIva, samyagdaSTi jIva, bhinna svarUpane jANe che. AMhI vajana ahIM che. rAga samyagdaSTine paNa Ave, Ava Ave paNa te svAMgane AtmAthI bhinna jANe che. samajANuM kAMI? te to A sarva svAMgone karmakRta jANI ajIvapaNuM aMdara A dekhAya, rAga dekhAya, e badhuM karmakRta jANI zAMta rasamAM magna che. cAhe to jIvamAM rAga Ave, dveSa Ave, viSayanI vAsanA Ave, dayA dAnanAM vikalpa Ave tene samyagdaSTi jIva zAMtarasamAM rahIne jANe che. bhAre nATakanI upamAthI kahyuM ne? raMgabhUmi sthaLa kahyuM. e svAMgone karmakRta jANI zAMtarasamAM magna che. rAgAdi dayA, dAna ne kAmakrodhanAM vikalpo Ave, paNa te badho karmakRta svAMga che, mAro svAMga nahIM. huM to jJAyaka svarUpa chuM. evI ekAgratAmAM zAMta rasamAM rahI ane karmakRta bhAvone jANe che. AvI vAta che. ajaba che vAtuM. jyAM hoya rAga ane draSanA bhAva evA svAMgane paNa samakitI, karmakRta jANIne, rAgane te karmakRta che ema jANIne, paNa rahe che zemAM? e potAnI zraddhA, jJAna ane zAMtimAM, AvI vAta che. "sarva svAMgone karmakRta jANI zAMta rasamAM ja magna che" bhagavAna AtmA AnaMda ne zAMta rasano piMDa prabhu ekalo jJAyaka ne AnaMda evo bhagavAna AtmA atIndriya AnaMda, enuM jene samyaka prattIta bhAna thayuM anubhavamAM, e jIva to rAgAdi Ave karmakRta Ave ajIvano saMyoga dekhAya e rAga e kharekhara to ajIva che, AtmAnuM svarUpa varNavyuM. ne have varNavaze ke A AmAM nathI, A AmAM nathI, ajIva nathI, rAga nathI, zarIra nathI, vANI nathI, guNasthAna nathI, mArgaNA sthAna nathI, ema e ajIvanuM varNana, jIvamAM A nathI, ema karIne enuM varNana karaze. AhAhAhA!
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 33 pahelAM jIvanuM varNana karatAM ema kahyuM bhagavAna AtmA jJAyaka che, AnaMda che, zAMta che, vItarAga che evuM enuM svarUpa che, ema karIne jIvanI vidhithI vAta karI. have niSedhathI (vAta) karaze ke bhagavAna AtmAmAM rAga nathI, mArgaNAsthAna nathI, guNasthAna nathI, vikAra enA svarUpamAM nathI, ema jIva svarUpa bhagavAna AtmA emAM A nathI ema varNavIne eno niSedha karaze. AhAhAhA! mithyASTi jIva mithyASTi, jIvaajIvano bheda nathI jANatA. zarIra jaDa che, aMdara dayA dAnanA rAga Ave hiMsA, jUThuM, viSayano rAga Ave, e kharekhara to acetana jaDa che, ema mithyASTi jANatA nathI. e to ema jANe che ke A rAga mAro che, puNyanA bhAva mArA che. zarIra mAruM che ema mithyASTi jIva ne ajIvano bheda jANatA nathI. beyane abheda tarIke mAne che. AhAhAhA ! AkarI vAtuM AvI bahu. dharma evI cIja jhINI che, ke jyAM AtmA jJAyaka svarUpa evuM jyAM bhAna thayuM, pachI ene paryAyamAM rAgAdi Ave, ajIvano saMyoga cakravartInA pada jevoya Ave paNa e badhAne potAnA jJAna svabhAvamAM rahI eTale zAMta rasamAM rahI jANe. "mithyASTi jIva ajIvano bheda nathI jANatA" ajJAnI, jJAyaka bhAvamAM rAga che e mAro che ema ajJAnI mAne che. e AvI gayuM ne ApaNe, e bhAvakano bhAva che, svabhAvano e bhAva nathI. paryAyamAM thAya paNa e svabhAvabhAva nathI, zubha azubha rAga e karmakRta che, ema AvyuMne ahIMyA tyAM bhAvakano bhAva che ema AvyuM hatuM. ema dharmI jIva ema jANe che ke mAro to svabhAva jANanAra zAMta rasamAM rahevuM e che. e rAgAdi bhAva ajIva che, e mArI cIja nathI. mithyASTi e ajIvakRta bhAvane potAno mAnI, mithyASTipaNAne azAMta svabhAvane seve che. AhAhAhA ! "jethI te svAMgone sAcA jANI emAM lIna thaI jAya che. bhagavAna AtmA jJAyaka caitanyajayota svarUpa prabhu emAM rAga ane puNyaAdi pApanA bhAva AvatAM ajJAnI mArAM che ema lIna thaI jAya che emAM. Avo phera che. ajJAnIne e viSayavAsanA mArI che ane mane majA paDe che ema ajJAnI mAne che. jJAnIne e rAga Ave tene pRthaka jANI jJAnanuM svarUpa mAruM bhinna pRthaka che, emAM jJAnamAM rahIne ene jANe che, ajJAnI rAga mAM rahIne rAga mAro che ema jANe che. AvuM che. dharmanuM svarUpa jhINuM bahu bApu. AhAhAhA ! AMhI to samyagdaSTi ane mithyASTi be no aMtaro batAvyo che. samyagdaSTi jIva potAnA svarUpane, jANana dekhana AnaMdasvarUpa jANato potAnI zAMtinI paryAyamAM rahe che. ajJAnI e rAgAdine mAro svAMga che, mAruM svarUpa che ema mAnIne mithyASTinA AkuLatAnA azAMta bhAvamAM te rahe che. temane rAgAdi puNyAdi zarIrAdino svAMga e ajIva che, e bhagavAna AtmAno paheraveza nathI, eno e bhekha nathI. ema jJAnI jANato "ajJAnIne e batAve che" "temane samyagdaSTi yathArtha svarUpa batAvI" joyuM ahIM to samyagdaSTithI ja vAta zarU karI. AhAhAhA ! je koI AtmAmAM atIndriya AnaMda ane atIndriya jJAnAdi guNano piMDa prabhu. emAM jenuM potAnuM svarUpa che ema anubhavyuM che ane rAgAdi bhAva te mArA svarUpamAM nathI ema je
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 dharmI samyagdaSTie jANyuM che, e pote parane jANato potAmAM raheto, zAMta rasamAM rahe che. ajJAnI e svAMgane potAnA mAnI ane mithyASTi (thato ) eTale azAMtimAM rahe che. temane samyagdaSTi yathArtha svarUpa batAvI temano bhrama maTADI, AhAhAhA ! (zrotA- samyagdaSTithI bhrama jAya?) e to Ama zailI lIdhI che ene batAvanAra koNa? ke A, ema. ajJAnI e rAga ane ajIva zarIra karma Adi AtmAnA caitanyanA svAMga mAne che ene jJAnI samajAve che. bhAI ! tAro svAMga e nahIM, tAro svAMga to AnaMda ane zAMti pragaTe, te tAro svAMga che. rAga ane puNyanA pariNAma ane zarIra ne karmano yoga e badhuM tAruM svarUpa nahIM, e tArAmAM nahIM, tuM temAM nahIM, A to aMtaranI dhIrI vAto che bhAI. tene samyagdaSTi yathArtha svarUpa batAvI, temano bhrama maTADI, zAMtarasamAM temane lIna karI, 38 gAthAmAM e AvyuM"ne ajJAnI hato ene gurue samajAvyo tyAre e samajI gayo ane samyagdarzana jJAna cAritra thayuM samyagdaSTi. tenI sUcanArUpe raMgabhUminA aMtamAM AcAryo manta, A zloka racyo. AhAhAhA ! samyagdaSTi batAve che tyAre kahe che ke are ! jIvo Avo je AnaMdano sAgara bhagavAna, tyAM jaIne tyAM ramane tyAM AvI jA ne aMdaramAM. sarva jIvo AvI jAvane prabhu ema kahe che, bhale tyAM bhavya lIdhA che TIkAmAM, adhyAtma taraMgiNImAM bhavya lIdhA che, samasta jIvamAM. A AtmA atIndriya AnaMdano sAgara prabhu, atIndriya AnaMdano nAtha, atIndriya zAMta svarUpa tyAM sarva jIvo AvI jAvane aMdara, ema kahe che. juo! A adhikAra pUrNano adhikAra A. jIvanA adhikAranI pUrNatA ane bIjAne samajAvIne paNa ene pUrNa adhikAra thayo jIvano. tyAre e adhikAra samApta thAya che. samajANuM kAMI? jIvano adhikAra eTale e rAga ne puNya ne zarIra e eno adhikAra nathI, e eno svAmI nathI e enA adhikAramAM nathI. enA adhikAramAM to jJAna darzana AnaMda ane zAMti e enA adhikAranA tAbAmAM che. e adhikAra je samajatA nathI! jIvano je svarUpano adhikAra che tene te jANatA nathI ane adhikAra bahAranA bhAvane e potAnA jIvanA adhikAramAM mAne che. ene samyagdaSTi kahe che. bhagavaMta tAro svAMga e rAga ne puNya ne zarIra e tAro svAMga nahIM. tuM to jANaka svabhAvI AnaMda svabhAvI enI paryAyamAM paNa jANaka ane zAMtarasa Ave e tAruM svarUpa che. ema kahIne olo samajI jAya che. (e) ema kahe che. ahIMyA to ADatrIsamAM paNa e lIdhuM ne ? AhAhAhA ! lIna karI, joyuM temane lIna karI nAkhe che. kare che eTale zuM? lIna thAya che. bhAre mAraga bhAI, dharma e koI dayA dAna vratanA pariNAma e koI dharma nathI. (zrotA - e kyAM lakhyuM che?) e AmAM A lakhyuM ne ajIva, e ajIvano svAMga che. e have kaheze. bhagavAna AtmAnA svAMgamAM e na Ave jJAyaka svarUpa mAM (zrotA - paryAyamAM Ave ne?) paryAyano svAMga e eno nahIM, dravyano svabhAva jeNe jANyo eNe, rAga svAMga mAro paryAyamAM e paNa mAro svAMga (che ema) nahIM. AhAhAhA ! zAMta rasamAM temane lIna karI" ene upadeza Apyo e apekSAe Ama bAkI lIna to e pote thAya che. bhASA to ema (Ave ne) zAMta rasamAM temane lIna karI, zAMta rasamAM temane
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 33 7 lIna karI, samyagdaSTi banAve che. bhASA evI che ne ? nimittathI kathana che. eTale ke je AtmA AnaMdano nAtha prabhu evuM jene batAvyuM, e jANanAra AnaMdanA nAthamAM samAI jAya che aMdara, rAgathI khasIne svarUpamAM AvI jAya che ene samakitIe jaNAvyuM hatuM mATe ene samakita banAvyuM ene lIna karyo. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? vAtuM AvI che bahu bhAI. "majjantu" ityAdi zloka kIdhuM ne ? are bhagavaMta ! caitanya svarUpa AtmA zuddha caitanya jyAM jAgRta thayo to kahe che ke he jIvo tamo tyAM AvIne nhAvane-snAna karo ne. aMdara DUbakI mAro ne. bhagavAna AtmA AnaMdano nAtha prabhu, jagatanA jIvone samyagdaSTi kahe che, ahIMyA AcArya kahetA hatA paNa ahIM ATaluM lIdhuM che, ke puNya ne pApanA bhAva ne ajIvanA premamAM ,ke paDayo prabhu tuM e tAruM svarUpa nahIM, e to duHkhanuM svarUpa, e to ajIvanuM svarUpa. A bAjumAM bhagavAna AnaMdano nAtha e atIndriya AnaMdanuM jJAna karIne tyAM Thane, rAgamAM TharavuM choDI de ne prabhu. ema samyagdaSTi bIjAne A pramANe bodha ApIne lIna kare che, ema kahe che ne ? samyagdaSTi banAve che. olo banyo eTale Ane banAve che ema kahevAmAM Ave che. AhAhA ! AmAM zuM karavuM hAtha Ave nahIM bahA2nuM kAMI karavAnuM hAtha Ave nahIM AmAM. vrata pALavA ke "IcchAmi paDikakamaNuM IriyA vahiyA gamaNA gamaNe" e to badho vikalpa rAga che. e vikalpa che e "IcchAmi ane tassa UtarI ne logassano " vikalpa kare che e rAga che prabhu tane khabara nathI. e rAga e tArI caitanyanI jAta nathI, e kajAta che eTale e ajIva che. emAMthI khasI ane caitanya bhagavAna jJAna ne AnaMda svarUpa (che) tyAM jA tane zAMti maLaze ane azAMti TaLaze. AvuM svarUpa che. ajANyA mANasane to evuM lAge A zuM kahe che. e dharmanI rItuM bApA, alaukika che alaukika. AMhI to kare che ne, banAve che, ema bhASA, tenI sUcanArUpe raMgabhUminA aMtamAM majjantu ityAdi zloka racyo te. have jIva ajIvano svAMga varNavaze tenI sUcanArUpe che, evo Azaya sUcita thAya che. A rIte ahIM sudhI to raMgabhUminuM varNana karyuM, raMga pahelI bhUmi jIva enuM varNana karyu. AhAhAhA ! ' nRtyakutuhala tattvako mariyavi dekho dhAya nijAnaMda 2sameM chakI, Ana sabai chiTakAya. nRtyanA kutuhalanAM rAga vikAra Adi tattvone mariyavi mahAkaSTane purUSArthathI paNa dekho. marIne paNa dekho. rAgane mArI nAkhIne, purUSArtha karo, purUSArtha, kahe che. kutuhalano nAca rAga ane vikA2ne evA tattvone "mariyavi" mArI nAkhIne dekho, nAza karIne dekho. nijAnaMda rasameM chako AtmA nijAnaMda prabhu, sarvajJa paramezvara jinezvare kahyo e A AtmA nijAnaMda, nija AnaMda svarUpa prabhu. nijAnaMda rasameM chako, rAganA rasane choDI de prabhu, mArI nAkha ene rAgane. jIvatA jIvane jIvato jo. caitanya jIvanathI jIvato bhagavAna ene joIne rAgane mArI nAkhIne jo. nijAnaMda rasameM chako, he prabhu, AtmA nijAnaMda AtmAmAM atIndriya AnaMda che, emAM chako, tyAM chela, ramata karo. nijAnaMda rasameM chako, TUMkI bhASA. nijAnaMda prabhu atIndriya AnaMdano sAgara AtmA. bhagavAna saMto ne jJAnI ne samakitI ne kevaLI badhuM A kahe che. nijAnaMda rasameM chako bahu TUMkuM paNa bahu ucuM 52ma satya.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 bhagavAna rAga ne puNya ne pApanA bhAva e dayA, dAna vrata bhaktinA bhAva paNa rAga che, e duHkha che, AkuLatA che, e rasamAM tane rasa Ave che (te ) choDI de. nijAnaMda prabhu AtmA bhagavAna tIrthaMkara sarvajJadeve je joIne anubhavIne pUrNa karyo "te AtmA tuM" nijAnaMda rasameM potAno raseya lIdho bhego. zAMta rasa nijAnaMda 2sameM chako eTale zAMta rasamAM raho, chako, emAM bharapUra thaI jAva. chakI jAva bhASA to bahu, vastu to vastu kAMI bIjI che bApA bhASAmAM kaMI. "nijAnaMda 2sameM chako " lIna thAva "Ana sabai chiTakAya" aneruM vikalpa Adi dayA dAna rAga AdinA vikalpo ene choDI de. Ana aneruM sabai chiTakAya, aneruM sabai chiTakAya, cAhe to bhagavAnanI bhaktino rAga ho, namo arihaMtANaMno vikalpa ho paNa e rAga che prabhu. ene choDI, "sarva choDI daIne " nijAnaMda rasamAM chakI jAva emAM lIna thAva. zuM bhASA TUMkI. A pramANe jIva ajIva adhikA2mAM eNe evuM lIdhuM che, ekalo jIva adhikA2 ne ekalo ajIva ema nahIM. jIva ajIva adhikA2 beya svarUpa bhegA karyA che. pUrvaraMga samApta thayo. pUrvaraMga jIvano raMga svAMga pUro karyo tyAM. zloka - 33 upa2nuM pravacana have jIva dravya ne ajIva dravya e baMne eka thaIne akhADAmAM raMgabhUmimAM praveza kare che. tyAM zarUAtamAM maMgaLanA AzayathI AcArya, jJAnano mahimA kare che. jJAna eTale Atma svabhAva jJAna svabhAva teno mahimA kare che. sarva vastuone jANanAruM A jJAna che. bhagavAna AtmAnuM jJAna svane jANe dravyaneya jANe guNaneya jANe paryAyane jANe rAganeya jANe, ne bhinna ajIvaneya jANe, e jANanAruM e jJAna che. e sarva svAMgone sArI rIte pichANe che. evuM sarva svAMgone pichANanAruM samyagnAna pragaTa thAya che. e kaLaza kahe che lyo. jIvAjIvavivekapuSkaladRzA pratyAyayatpArSadAn AsaMsAranibaddhabandhanavidhidhvaMsAdvizuddhaM sphuTat / AtmArAmamanantadhAma mahasAdhyakSeNa nityoditaM dhIrodAttamanAkulaM vilasati jJAnaM mano hrAdayat / / 33 / / jJAna kevuM pragaTa thAya che ke AnaMda letuM ja pragaTa thAya che. AnaMda ane jJAna mukhya be varNana batAvyA che. jJAna eTale jIva, zuddha jIvadravya svarUpa, te manane AnaMdarUpa karatuM. ahIM jJAna kIdhuMne eTale karatuM jIvane AtmasvabhAva tene manane eTale AtmAne AnaMdarUpa karatuM pragaTa thAya che. jJAna to ene kahIe ane jJAna pragaTa thatAM tene AnaMda bhego hoya tene jJAna kahIe. AhAhAhA ! AvI moTI za2tuM che. mano dAvayar che ne manane AnaMdarUpa karatuM, manane eTale mULa AtmAne paryAyamAM manane AnaMdarUpa karatuM jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA, pragaTa thAya che. kevuM che te ? 'pArSadAna' jIva ajIvanA svAMgane jonArA, 'pArSadAna' che ne ? jIva ajIvanA svAMgane jonArA mahApuruSo pArSadAnanI vyAkhyA ATalI. pArSadAna eTale mahApuruSa, gaNadharAdi, che olAmAM gaNadha2 artha
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 33 karyo che. pArSadAna jIva ajIvanA svAMgane jonArA gaNadharo Adi mahApuruSo "jIva ajIva viveka puSkaLa dazA" jIva ajIvano bheda dekhanArI, ati ujjavaLa nirdoSa daSTi vaDe. AhAhAhA ! bhagavAna caitanya svarUpa e jJAna ane AnaMda svarUpa che, ema batAvatuM ane rAgAdi zarIrAdi ajIva svarUpa che ema jJAna batAvatuM, bheda dekhanArI ati ujjavaLa nirdoSa daSTi vaDe. caitanya svabhAvanI jyAM daSTi thaI ujjavaLa dRSTi thaI, nirmaLa thaI. nija nidhAnane jovAnI je dRSTi, e ujjavaLa che. nirdoSa dRSTi vaDe "pratyAyata" bhinna dravyanI pratIti upajAvI rahyuM che. e jyAM jJAna aMdarathI rAgathI bhinna paDIne (samyaka) thayuM te AtmAne bhinna dravyanI pratIti upajAvI rahyuM che. rAga ne zarIrathI bhagavAna bhinna che tema e jJAna batAvI rahyuM che. AhAhAhA ! AsaMsAra nibaddha, baMdhana, vidhidhvasAta" A saMsAra eTale anAdi saMsAra ema 'A' che ne? anAdi saMsAra jemanuM baMdhana daDha baMdhAyuM che, jJAnAvaraNI Adi karma ane bhAvakarma jJAnAvaraNAdi karmonA nAzathI, bhAvakarmane dravyakarmanA nAzathI, bhagavAna AtmA ATheya karmathI rahita ane ATheya karmanA nimittathI thatA bhAvothI paNa rahita, evA zuddha svabhAvane pragaTa karatuM jJAna AnaMda sahita pragaTa thAya che. bhale ahIMyA nIce ho, paNa e ATha karma ne bhAvathI bhinna ja che e. jeno jJAyaka svabhAva AnaMda svabhAva, dravya svabhAva e to ATha karmathI ane karmanA nimittanA bhAvakabhAvathI atyAre bhinna che. ATha karma rahita thaI jAya tyAre siddha thAya e to vaLI paryAyanI vAta che. AhAhAhA! ATheya karmanuM ajIvapaNuM e jIvadravyanA svabhAvamAM teno abhAva che. e ATheya karmathI bhinna bhagavAna ane tenA nimitte thatA viparIta bhAva, tenAthI bhinna, tene nAza karatuM vidhi eTale karma "nibaddha baMdhana vidhi dhvasAta"e ATha karma ane tenA nimitte thatA vikArI bhAvo dravyakarma, nokarma ane bhAvakarma badhuM, tenA nAzathI vizuddha thayuM che. jJAna eTale AtmA. ATheya karma che ajIva enAthI bhinna bhAvakarma che, vikRta enAthI bhinna, enuM bhAna karIne tene nAza karatuM, che ne? dhvasAdhvasAt dhvaMsa karIne thaI jAya paNa zailI to Ama ja hoya ne, svabhAva sanmukha thAya che eTale vikAra ane karma beya judA paDI jAya che. ene nAza kare che ema kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! skuTam" phUTa thayuM thayuM. phUlanI kaLI khIle tema vikAsa khIlyo che. kaLI jema khIle, lAkha pAMkhaDInuM gulAba jema khIlI UThe ema bhagavAna anaMta guNanA gulAbajaLathI paryAyamAM khIlI nIkaLyo che. anaMta guNono vikAsa thaI gayo che. samyagdarzanamAM paNa anaMta guNono vikAsa paryAyamAM thaI gayo che. "sarva guNAMza te samakita" ema kIdhuM che ne. skuTamskU Ta thayuM thayuM pragaTa thayuM thayuM ema-je zaktirUpe che. bhagavAna AnaMda ne jJAna AdinI zakti svabhAvanA sAmarthyarUpe che, e paryAyamAM pragaTa thayo. AhAhAhA ! vaLI te kevuM che? "Atma-ArAmam" jenuM ramavAnuM krIDAvana AtmA che. jJAnanuM kahe che ke je bhagavAna AtmA rAga ane ajIvathI jyAM bhinna paDayo prabhu eTale anaMtA guNo che te aMze badhA khIlI nIkaLe che, ane te AtmArAma, te AtmAmAM ArAma pAme che. che? ramavAnuM kriIDAvana AtmA ja che, jemAM anaMta zeyonA AkAra AvI jhaLake che. samajAve
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. samayasAra siddhi bhAga-3 che, jhaLake I kyAM ahIM jhaLake che paNa anaMta zeyonuM jJAna ahIM thAya che, e potAnA svabhAvanA sAmarthyathI thAya che, topaNa pote potAnA svarUpamAM ja rame che. e anaMta zeyonuM ahIM jJAna thAya te pote zeyomAM jato nathI, potAnA kSetramAM ane potAnA bhAvamAM e pote rame che. anaMta zeyone jANavA chatAM pote potAnA jJAnamAM rame che. AhAhAhA! jJAnasvarUpa bhagavAna parathI jyAM bhinna paDIne khIlI nIkaLyo, tyAre anaMta zeyo je che (tene) potAnA mAnyA hatA te chuTI gayuM. have rahyuM e che tenuM ahIM jJAna thAya, e mArAM hatA ema mAnyatA chUTI tyAre tenuM te saMbaMdhInuM jJAna potAnuM potAmAMthI khIle che. AhAhAhA ! bahu zloka ne TIkA ne gAthA ne gajabanI vAtuM che. keTalI gaMbhIratA bharI che aMdara. e badhA zeyo jANavAmAM Ave to paNa pote potAnA svarUpamAM rame che. jeno anaMtadhAma, AtmaArAma "anaMtadhAma" jeno prakAza anaMta che, dhAma eTale prakAza, anaMta che, anaMta anaMta anaMta anaMta prakAza che. AhAhAhA ! adhyakSaNa pratyakSa tejathI te nitya udayarUpa che, bhagavAna jJAnasvarUpa jyAM pragaTayuM to nitya pragaTarUpa ja rahe che. AhA... kevaLajJAna thayuM ke samyajJAna thayuM e pragaTa ja rahe che sadA. "dhIra' che, acaMcaLa che, caMcaLa nathI, "ucca che ane anAkuLa che" IcchAothI rahita nirAkuLa che, dhIra, udAtta, anAkuLa e traNa vizeSaNo zAMtarUpa nRtyanA AbhuSaNa jANavA pariNamananI zobhA jANavI e AtmAnA pariNamananI traNa zobhA. evuM jJAna vilAsa kare che, lyo evo bhagavAna AtmA, jJAnanI vilAsanI ramatamAM rame che ene AtmA kahIe. vizeSa kaheze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva.). pravacana naM. 113 kaLaza 33 no bhAvArtha tathA gAthA-39 thI 43 tA. 20/10/78 zukravAra Aso vada-4 bhAvArtha che ne? 33 kaLaza eno bhAvArtha. A jJAnano mahimA kahyo. jJAnasvarUpa AtmA eNe badhuM jANIne svatarapha DhaLIne pUrNAnaMdanI prApti karI e jJAna svarUpa. jIva ajIva eka thaI raMgabhUmimAM praveza kare che. jIva ane ajIva be saMyoge eka thaIne akhADAnI bhUmimAM jema nAca kare ema raMgabhUmimAM AvIne ubhA che. "temane A jJAna ja bhinna bhinna jANe che" A jJAnano svabhAva ja evo che, ke huM jJAna chuM ane rAgAdi te bhinna che. rAga e ajIva che, e caitanyanA zakitanA svabhAvamAMthI thayeluM nathI. e to rAga ajIva, caitanyanA svabhAvano jemAM abhAva che ema jJAna bhinna bhinna jANe che. jema nRtyamAM koI svAMga Ave tene je yathArtha jANe" bahurUpIokA svAMga pahere che ne "svAMga karanAro namaskAra karI potAnuM rUpa jevuM hoya tevuM ja karI le che" evI rIte ahIM paNa jANavuM. "AvuM jJAna samyagdaSTi puruSone hoya che jene jJAyaka svabhAva dhruva, tenI dRSTi thaI che jethI tene samyajJAna thayuM che ene A yathArtha viveka ane bhedajJAna hoya che. mithyASTi A bhedane jANatA nathI. ajJAnI A rAgAdi bhAva mArI cIjano nathI ema e jANato nathI. e rAga che te huM chuM, puNya AdinA bhAva te huM chuM ema mAnIne mithyASTi bheda jANatA nathI.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-39 thI 43 ( // - 38 thI. 43) PPPyrrrrrrrrrrr appANamayANaMtA mUDhA du parappavAdiNo keii| jIvaM ajjhavasANaM kammaM ca tahA pruuveNti||39 / / avare ajjhavasANesu tivvamaMdANubhAgagaM jiivN| maNNaMti tahA avare NokammaM cAvi jIvo tti||4|| kammassudayaM jIvaM avare kmmaannubhaagmicchNti| tivvattaNamaMdattaNaguNehiM jo so havadi jiivo||4|| jIvo kammaM uhayaM doNNi vi khalu kei jiivmicchNti| avare saMjogeNa du kammANaM jiivmicchNti||42|| evaMvihA bahuvihA paramappANaM vadaMti dummehaa| te Na paramaTThavAdI NicchayavAdIhiM nnidditttthaa||43|| AtmAnamajAnanto mUDhAstu parAtmavAdinaH kecit| jIvamadhyavasAnaM karma ca tathA prruupynti||39 / / apare'dhyavasAneSu tIvramandAnubhAgagaM jiivm| manyante tathA'pare nokarma cApi jIva iti||40|| karmaNa udayaM jIvamapare krmaanubhaagmicchnti| tIvratvamandatvaguNAbhyAM ya: sa bhavati jIvaH / / 4 / / jIvakarmobhayaM dve api khalu kecijjiivmicchnti| apare saMyogena tu karmaNAM jiivmicchnti||42|| evaMvidhA bahuvidhAH paramAtmAnaM vadanti durmedhsH| te na paramArthavAdinaH nishcyvaadibhirnirdissttaaH||43|| iha khalu tadasAdhAraNalakSaNAkalanAtklIbatvenAtyantavimUDhAH santastAttvikamAtmAnamajAnanto bahavo bahudhA paramapyAtmAnamiti prlpnti| naisargikarAgadveSakalmASitamadhyavasAnameva jIvastathAvidhAdhyavasAnAt aGgArasyeva kAAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| anAdyanantapUrvAparIbhUtAvayavaikasaMsaraNakriyArUpeNa krIDatkarmaiva jIvaH karmaNo'tiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| tIvramandAnubhavabhidyamAnadurantarAgarasanirbharAdhyavasAnasantAna eva jIvasta
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 samayasAra siddhi bhAga-3 to'tiriktasyAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| navapurANAvasthAdibhAvena pravartamAnaM nokarmaiva jIva: zarIrAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| vizvamapi puNyapAparUpeNAkrAman karmavipAka eva jIvaH zubhAzubhabhAvAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| sAtAsAtarUpeNAbhivyAptasamastatIvramandatvaguNAbhyAM bhidyamAna: karmAnubhava eva jIva: sukhaduHkhAtiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| majjitAvadubhayAtmakatvAdAtmakarmobhayameva jIva: kAtya'taH karmaNo'tiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| arthakriyAsamarthaH karmasaMyoga eva jIvaH karmasaMyogAtkhaTAyA ivASTakASThasaMyogAdatiriktatvenAnyasyAnupalabhyamAnatvAditi kecit| evamevaMprakArA itare'pi bahuprakArAH paramAtmeti vyapadizanti durmedhasaH, kintu na te paramArthavAdibhiH paramArthavAdina iti nirdishynte| kuta: have jIva-ajIvanuM ekarUpa varNana kare che ko mUDha, AtmataNA ajANa, parAtmavAdI jIva je. 'che durbha, madhyavasAnate 75' sebha me.ni354| re! 38. vaLI koI adhyavasAnamAM anubhAga tIkSaNa-maMda je, ene ja mAne AtamA, vaLI anya ko nokarmane40. ko anya mAne AtamA karmo taNA vaLI udayane, ko tIvramaMda-guNo sahita karmo taNA anubhAgane ! 41. ko karma ne jIva ubhayamilane jIvanI AzA dhare, karmo taNA saMyogathI abhilASa ko jIvanI kare! 42. durbuddhio bahuvidha AvA, AtamA parane kahe, te sarvane paramArthavAdI kahyA na nizcayavAdIe 43. thArtha:- [AtmAnam ajAnanta:] mAmAne naI ta thA [parAtmavAdinaH] 52ne mAmA dden||2|| [ kecit mUDhAH tu] o bhUDha, bhoDI, sAnImo to [adhyavasAnaM] adhyavasAnane [tathA ca] bhane ocha [karma] bhane [jIvam prarUpayanti] 75. cha. [apare]pIo [adhyavasAneSu] adhyavasAnomA [tIvramandAnubhAgagaM] taha anumAgatane [jIvaM manyante] 75 bhAne cha [ tathA] bhane [apare] kI os [ nokarma api ca] nobhane [ jIvaH iti] 75 bhAne che. [apare] anya 5 [karmaNa: udayaM] na yane [ jIvam ] 75 pAne , cha "[ya:] [ tIvratvamandatvaguNAbhyAM] tiih5||35 zuzothI mehane prAsa. thAya cha [sa:] te [jIvaH bhavati] 75 cha' ma [karmAnubhAgam] bhana anubhAgane [ icchanti] 1. 42che che (-mAne che).[ kecit ] ocha [ jIvakarmobhayaM] 94 anerbha [ dve api khalu bhanne malAne 4 [ jIvam icchanti ] 75 bhAne cha[ tumane [apare]
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-39 thI 43 13 anya koI [ Ti saMyogana] karmanA saMyogathI ja [ nIvama rUchatti] jIva mAne che. [avaMvidhA:] A prakAranA tathA [ vahuvidhA:] anya paNa ghaNA prakAranA [ kurmedhasa:] durbuddhio-mithyAdeSTio [ parama] parane [ mAtmAnaM] AtmA [ va7i] kahe che. [7] temane [ nizcaya-vAlimi:] nizcayavAdIoe (-satyArthavAdIoe) [5ramArthavAni:] paramArthavAdI (-satyArtha kahenArA )[ na nirsi:]kahyA nathI. TIkA:-A jagatamAM AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa nahi jANavAne lIdhe napuMsakapaNe atyaMta vimUDha thayA thakA, tAttvika (paramArthabhUta) AtmAne nahi jANatA evA ghaNA ajJAnI jano bahu prakAre parane paNa AtmA kahe che, bake che. koI to ema kahe che ke svAbhAvika arthAt svayameva utpanna thayelA rAgadveSa vaDe meluM je adhyavasAna (arthAt mithyA abhiprAya sahita vibhAvapariNAma) te ja jIva che kAraNa ke jema kALApaNAthI anya judo koI kolaso jovAmAM Avato nathI tema evA adhyavasAnathI jAdo anya koI AtmA jovAmAM Avato nathI. 1. koI kahe che ke anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa (bhramaNarUpa) kriyA te-rUpe krIDA karatuM je karma te ja jIva che kAraNa ke karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 2. koI kahe che ke tIvra-maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta (jeno aMta dUra che evA) rAgarUpa rasathI bharelAM adhyavasAnonI je saMtati (paripATI) te ja jIva che kAraNa ke tenAthI anya judo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. 3. koI kahe che ke navI ne purANI avasthA ityAdi bhAve pravartatuM je nokarma te ja jIva che kAraNa ke zarIrathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 4. koI ema kahe che ke samasta lokane puNyapAparUpe vyApato je karmano vipAka te ja jIva che kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 5. koI kahe che ke zAtA-azAtArUpe vyApta je samasta tIvramaMda-guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te ja jIva che kAraNa ke sukha-duHkhathI anya judo koI jIva dekhavAmAM Avato nathI. 6. koI kahe che ke zikhaMDanI jema ubhayarUpa maLelAM je AtmA ane karma, te banne maLelAM ja jIva che kAraNa ke samastapaNe (saMpUrNapaNe) karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. 7. koI kahe che ke arthakriyAmAM (prayojanabhUta kriyAmAM) samartha evo je karmano saMyoga te ja jIva che kAraNa ke jema ATha lAkaDAMnA saMyogathI anya judo koI khATalo jovAmAM Avato nathI tema karmanA saMyogathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. (ATha lAkaDAM maLI khATalo thayo tyAre arthakriyAmAM samartha thayo; te rIte ahIM paNa jANavuM.) 8. A pramANe ATha prakAra to A kahyA ane evA evA anya paNa aneka prakAranA dubuddhio (aneka prakAre) parane AtmA kahe che, paraMtu temane paramArthanA jANanArAo satyArthavAdI kahetA nathI. bhAvArtha-jIva-ajIva bane anAdithI ekatrAvagAhasaMyogarUpa maLI rahyAM che ane anAdithI ja jIvanI pugalanA saMyogathI aneka vikArasahita avasthAo thaI rahI che. paramArthadRSTie jotAM, jIva to potAnA caitanyatve Adi bhAvone choDato nathI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 samayasAra siddhi bhAga-3 ane pugala potAnA mUrtika jaDatva Adine choDatuM nathI. paraMtu je paramArthane jANatA nathI teo saMyogathI thayelA bhAvone ja jIva kahe che; kAraNa ke paramArthe jIvanuM svarUpa pudgalathI bhinna sarvajJane dekhAya che tema ja sarvazanI paraMparAnAM AgamathI jANI zakAya che, tethI jemanA matamAM sarvajJa nathI teo potAnI buddhithI aneka kalpanA karI kahe che. temAMthI vedAMtI, mImAMsaka, sAMkhya, yoga, bauddha,naiyAyika, vaizeSika, cArvAka Adi matonA Azaya laI ATha prakAra to pragaTa kahyA; ane anya paNa potapotAnI buddhithI aneka kalpanA karI aneka prakAre kahe che te kyAM sudhI kahevA? pravacana naM. 113 gAthA 39 thI 43 upara pU. gurudevazrInuM pravacana tA. 20/10/78 zukravAra Aso vada-4 have jIva-ajIvanuM ekarUpa varNana kare che: appANamayANaMtA mUDhA du parappavAdiNo keii| jIvaM ajjhavasANaM kammaM ca tahA pruuveNti||39 / / avare ajjhavasANesu tivvamaMdANubhAgagaM jiivN| maNNaMti tahA avare NokammaM cAvi jIvo tti||40|| kammassudayaM jIvaM avare kmmaannubhaagmicchNti| tivvattaNamaMdattaNaguNehiM jo so havadi jiivo||41|| jIvo kammaM uhayaM doNNi vi khalu kei jiivmicchNti| avare saMjogeNa du kammANaM jiivmicchNti||42|| evaMvihA bahuvihA paramappANaM vadaMti dummehaa| te Na paramaTThavAdI NicchayavAdIhiM nnidditttthaa||43|| ko mUDha, AtmataNA ajANa, parAtmavAdI jIva je, che karma, adhyavasAna te jIva" ema e nirUpaNa kare ! 39. vaLI koI adhyavasAnamAM anubhAga tIkSaNa-maMda je, ene ja mAne AtamAM, vaLI anya ko nokarmane! 40. ko anya mAne AtamA karmo taNA vaLI udayane, ko tIvramaMda-guNo sahita karmo taNA anubhAgane ! 41. ko karma ne jIva ubhayamilane jIvanI AzA dhare, karmo taNA saMyogathI abhilASa ko jIvanI kare ! 42. durbuddhio bahuvidha AvA, AtamA parane kahe, te sarvane paramArthavAdI kahyA na nizcayavAdIe. 43. dumehA zabda che ne dumehAno durbuddhi artha karyo, dumehA zabda che ne 43 mAM eno artha durbuddhi karyo, dumehA-durbuddhi.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA39 thI 43 15 TIkAH "A jagatamAM" A jagatamAM ema karIne jagata siddha karyuM. jagata che e A jagatamAM AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa nahi jANavAne lIdhe, bhagavAna AtmAnuM asAdhAraNa lakSaNa je bIje na hoya evuM, AnaMda ane jJAna jenuM lakSaNa che, evuM nahi jANanArA "napuMsaka paNe" enuM vIrya napuMsaka che kahe che. napuMsakapaNe rAgane potAnuM mAne e napuMsaka che. pAvaiyA, hIjaDA che ema kahe che. zuM karuNAnI bhASA che bhAI. are! bhagavAna pUraNa jJAna, AnaMdanA lakSaNathI svAbhAvika vastu paDI che. ene tuM mAnato nathI ane A rAgAdine potAnA mAne che, e napuMsaka cho tuM. napuMsakane jema dharma prajA na hoya. ema rAgane potAno mAnanArane dharmaprajA na hoya. napuMsakane vIrya na hoya tethI prajA na hoya ane vIrya je napuMsakapaNe thayuM che rAgAdimAM ene samyagdarzananI prajA na hoya ene mithyAdarzananI dazA hoya. AhAhAhA! jagatamAM bhagavAna AtmA enuM asAdhAraNa lakSaNa nahi jANavAne lIdhe napuMsakapaNe, vIryano guNa lIdho che ne tyAM? AtmAmAM eka vIrya nAmano purUSArtha nAmano anaMta anaMta anaMta sAmarthyavALo guNa che. e guNanuM kArya to evuM hoya, (ka) potAnA zuddha svabhAvanI racanA kare ene vIrya kahIe. ene purUSArtha kahIe, ke je vIrya potAnA anaMta jJAna, darzana, AnaMda Adi enI vartamAna nirmaLa paryAyane race tene vIryaguNa kahIe. rAgane ane dayA dAnanA vikalpane potAnA mAne eno artha e ke rAgAdi kriyAthI mane lAbha thaze, ema mAnanArA rAgane potAno mAne, potAnA svabhAvathI lAbha thAya, ema A rAgathI lAbha thAya ema mAnanArAo napuMsakapaNe che. enuM vIrya napuMsaka che kahe che. AhAhAhA ! atyaMta vimUDha" bIjI bhASA, zubha azubha rAga, nyAlabhAIne eTaluM ja kahyuM tuM nyAlabhAI AvyA'tA ne sonAnI, eTaluM kahyuM'tuM. bhAI ! rAga ane AtmA, jJAna be judI cIja che. basa eTaluM ja sAMbhaLyuM samitinA rasoDe cAlyA gayA, sAMjathI savAra sudhI rAta AkhI, basa A rAga ane bhagavAna be bhinna che prabhu, cAhe to rAga dayA, dAna vikalpano hoya, ke guNI ne guNanA bhedano rAga vikalpa hoya enA rAgathI bhagavAna aMdara judI cIja che. emaNe eka rAta vicAra maMthana karyuM, ane divasa ugyA pahelAM nirvikalpadazA pragaTa karIne ubhA thaI gayA. A samitimAM sogAnI jemanuM "dravya dRSTi prakAza" pustaka bahAra paDayuM che ne? joyuM che ke nahIM trilokacaMdajI? "dravya dRSTi prakAza" joyuM che? (hA) ThIka. eka rAtamAM rAga ane jJAna be judA prabhu. I gholana karatAM karatAM karatAM rAtrI ApI hoM, e rAgathI bhinna bhagavAna jJAnasvarUpa eno nirvikalpa anubhava karyo, ahIMyA e kahe che ke jene rAgane, e dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma che e to rAga che, e rAgathI mane samakita thaze, e rAgathI mane dharma thaze, e mAnanArA prabhu AkarI vAta che prabhu hoM ! kahe che ke enuM vIrya napuMsaka che. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA rAgathI bhinna che, ahIM to prakAra ghaNAM leze paNa mukhya vastu AMhI che. jeTalAM vikalpa mAtra vRtti UThe che, e caitanyadaLa, jJAyakALamAM e nathI. ema na mAnatA je rAga che te mAro che athavA rAga che te mane lAbhakartA mAnyo. eno artha ja e ke rAga potAno mAnyo. jhINI vAta paDe, loko kahe che ne vyavahAra ratnatraya karatA nizcaya pamAya, prabhu e rAgathI nizcaya pamAya, to eno artha e thayo ke rAga ja jIvano svabhAva che. ane svabhAvathI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 samayasAra siddhi bhAga-3 svabhAvanI prApti thAya. dhIrAnA kAma che bApA. A kAMI e napuMsakapaNe atyaMta vimUDha thayA thakA rAganA kaNane zubharAgane are prabhu juo. ahIM to ema kahyuM ke zubhajoga ja atyAre hoya prabhu, to zubhajoga ja e dharma che? e zubha joga e rAga che ane rAga che I mAro che ema mAnanArA napuMsaka che, hIjaDAo che, pAvaiyA che. e AtmA nahIM e AvI vAtuM. haiM ? ( zrotAH52ma satya ) AhAhAhA ! pachI badhA Utaraze, ATha bola che ne ? "atyaMta vimUDha thayA thakA" bhagavAna jJAna svarUpI prabhu, e bhinna cIja che, emAM atyaMta vimUDha thayA thakA, e rAganI kaNikAne potAnI mAne che, e vIryIna, atyaMta vimUDha che. "tAtvika AtmAne nahIM jANatA " tAtvika "52mArthabhUta" bhagavAna AtmA e rAganI kriyAnA pariNAmathI bhinna che. kema ke koI caitanyanA anaMta guNamAM koI guNa evo nathI, anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta apAra guNa, evA guNa anaMta apAra apAra anaMtano aMta nahIM eTalA guNa paNa eTalA guNamAM koI guNa evo nathI kevikA2 kare. rAga kare, evA anaMta anaMta guNamAM koI ekeya guNa nathI. AhAhA ! samajAya che kAMI ? ethI e rAga svabhAvanA lakSa vinA, 52nA lakSe thayelo vikA2 2Aga e 52mArthanA jANanArAo nathI. e rAgane potAno mAne. e zubhajogathI AtmAne lAbha mAne, prabhu prabhu AkarI vAta bhAI, e tAttvika AtmA,AtmA tAttvika eTale ? rAga che e to vikRta avasthA e kAMI tAttvika AtmA nathI. 52mArthabhUta bhagavAna AtmA jJAna ane AnaMda jenuM svarUpa che, evo tAttvika bhagavAna AtmA ene nahIM jANatA evA, nahi jANatA evA, ghaNAM ajJAnIjano thoDA nathI kahe che ghaNAM ajJAnIjano. bahu prakAre ghaNAM prakA2 leze ne ? 52ne paNa AtmA kahe che, kahe che eno artha mAne che. rAgAdi prakAra ATha leze ghaNAM, bahu prakAre 52ne paNa, potAne to ThIka paNa 52ne paNa potAnuM mAne che ema kahe che. je bhagavAna AtmA rAga ane karma enAthI bhinna che, karma, kaheze karma mA2A che, eTale zuM ke karmathI mane rAga thAya, ane rAgathI mane lAbha thAya. eTale ATha karma mArA che. pachI kaheze. aMdara AtmAne nahi jANatA evA ghaNAM ajJAnIjano, ghaNe prakAre 52ne paNa AtmA kahe, potAne to kahe ja e mAnI zakAya, A to 52ne paNa kahe ema kahe che. je 52 te rAgAdi 52 AtmA nathI. 52ne paNa AtmA kahe che. AhAhAhA ! bake che, ema nahi lyo. ' pralapanti che ne ? pralapatti-pralapanti prakRSTa lave che. saMskRta TIkAmAM che lave che, zabda to eka ja che e hoM. kahe che ke bake che badhuM eka ja che. 'pralapanti' bake che Ito. gAMDo mANasa jema bake ema AtmA AnaMda ane jJAnasvarUpa prabhu ene rAgavALo chuM, karmavALo chuM, ema bake che mALA. "pralapanti" che ne bhAI ? eno artha che e. 'pralapanti' parama AtmAnam Iti pralapanti, bahu bahudhA parama AtmAnama Iti pralapanti AtmAnam Iti tyAMthI 'paNa' kADhayuM lAge che. AtmAnam Iti 'api ' zabda che ne ? pralapanti, bhagavAna AtmA jJAnasvarUpI prabhu ene ajJAnI badhA mUMDha, e rAganA pariNAma je che, puNya pApanA bhAva che, e mArA che, mArAmAM che, ema bake che, kahe che. prarUpe che ema na letA bake che. AvuM AkaruM kAma mANasane lAge.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-39 thI 43 17 koI to ema kahe che ke have bola upADayo. svAbhAvika svayameva utpanna thayelA rAgadveSa vaDe meluM je adhyavasAna rAga ane dveSa puNya ne pApano vikalpa, e vaDe meluM je adhyavasAna, mithyA abhiprAya sahita vibhAva pariNAma-mithyA abhiprAya sahita vibhAva pariNAma, e puNya ne pApanA pariNAma e rAgadveSa vaDe melAM che. evo je adhyavasAya ekatvabuddhi che ene ema kahe che. mithyAabhiprAya sahita vibhAva pariNAma te ja jIva che, te jIva che enI paryAyamAM thAya che mATe huM jIva chuM. AhAhA ! e zubha-azubha bhAva dayA, dAna, vrata bhakti Adino bhAva, A mela che rAganA melavALo jIva che AkarI vAta evo adhyavasAna te, te ja jIva che, ema pAchuM te ja jIva che, rAganI ekatAbuddhi te ja jIva che. bhagavAna AnaMdano nAtha prabhu bhinna che, ene atyaMta mUDha jIvo jANatA nathI. (zrotAHemAM zuM bhUla thaI ) mithyA abhiprAya mahA juko, je rAgano bhAva svabhAvabhAva nathI vibhAvabhAva che, kRtrima che, kSaNika che, melo che, duHkha che, ene bhagavAna AtmAnI sAthe mAne che. e badhA napuMsakapaNe atyaMta vimUDha thayA thakA, paramArtha bhagavAnane nahi jANatA thakA Ane potAno che ema mAne che. e zuM kIdhuM? ke svAbhAvika svayameva utpanna thayelA rAgadveSa vaDe e svayameva utpanna thayo che mArA svabhAvanI paryAyamAM, AhAhA! ema dAkhalo Apaze. kAraNake kALApaNAthI anya judo koI kolaso jovAmAM Avato nathI" juo! kevo dAkhalo, kolaso-kolaso kALo che ne? to enI paryAya paNa kALI che to kolaso kALApaNAthI judo dekhavAmAM Avato nathI. AhAhAhA ! dRSTAMta to juo, kolaso jema kALApaNAthI judo nathI, ema mAro bhagavAna AtmA, bhagavAna ene kyAM khabara che? AtmA, melA pariNAmathI judo nathI. (zrotAH- pariNAma te dravya che evuM ghaNAM ThekANe Ave che) pariNAma enA che e to parathI juduM pADavA mATe paNa e pariNAma rAgadveSanA che, enI cIjanA nathI, e vastunA nathI. AhAhAhA! vastu to kahyuM ne paheluM temAM anaMtA anaMtA anaMtA apAra guNo che prabhumAM. paNa koI eka guNa vikAra kare evo koI guNa nathI. eno guNano guNa vikAra kare, guNano guNa rAgane kare evA guNano guNa nathI. (zrotA- bIjo AvIne karI jAya che rAga?) e pote ajJAnapaNe Ubho kare che, ema kahe che. AhAhAhA ! bhagavAna jJAnasvarUpa AnaMda prabhu ene nahi jANatA thakA, napuMsakapaNe atyaMta vimUDha thayA thakA e rAganA ekatvabuddhinA pariNAma mArA che, jema kolasAnI kALa5 kolasAthI judI na hoya ema melA pariNAma mArAthI judA na hoya ema kahe che. samajANuM kAMI? ohoho ! AtmakhyAti TIkA che A. jema, e ajJAnInuM dRSTAMta de che, kALApaNAthI kALApaNAnI dazA enAthI kolaso judo che kahe che? kALApaNAnI dazA avasthA hoM enAthI kolaso judo che? anya judo koI kolaso jovAmAM Avato nathI ema ajJAnI kahe che. ema rAgadveSanA pariNAma mArA AtmAthI judA hoya ema jovAmAM AvatuM nathI. vAteya sAcI che tyAM jue che ne melane jue che ane daSTAMta kolasAno Apyo kolasAnI kALapa jema kolasAthI judI nathI, ema melA pariNAma AtmAthI judA nathI. AhAhAhA !
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 samayasAra siddhi bhAga-3 bhagavAna AtmAne paNa melo TharAvyo Akho. melo bhagavAna enAthI melA pariNAma jAdA nathI. (zrotA - dAkhalo evo mUkayo che.) dAkhalo - e mUkayo che. tethI to pote AcAryo e rIte mUkayo che. e kALApaNAthI, kALapa - kolaso judo jovAmAM Avato nathI. kALApaNuM e dazA ane kolaso e vastu, to enI kALApaNAMnI dazAthI kolaso judo to dekhANo nahIM -ema puNya ne pApanA melA pariNAmathI bhagavAna judo to dekhavAmAM Avato nathI. ema ajJAnInI dalIla che. AhAhAhA ! bhAI ! A to adhyAtmanI vAto che. bhAI A kAMI kathA vArtA kathA nathI. AhAhAhAhA ! tema evA adhyavasAnathI jAdo eTale ke rAgane ekatAbuddhi evuM je adhyavasAna, ethI judo anya koI AtmA judo jovAmAM Avato nathI. amane to rAga dekhAya che e ja AtmA. AhAhA ! e dayA-dAna-vratanA pariNAma dekhAya che zubhajoga e ja AtmA. amAre bIjo judo AtmA dekhAto nathI. ararara!(zrotA:- paMcamakALamAM to ema ja hoyane) are ! paMcamakALamAM eTale zuM kAMI paMcamakALamAM zero kare to e sAkara nAkhyA vagara - kAdava nAkhatA haze ? AhAhAhA ! paMcamakALanA AvA ajJAnIo Ama mAne che ema kahe che, paMcamakALanAM jJAnIo ema mAnatA nathI ema kahe che. samajANuM kAMI ? beya paMcamakALanAM che. adhyavasAnathI anya koI judo AtmA jovAmAM Avato nathI I eka bola thayo. eka bola. koI kahe che ke anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che, evI ja eka saMsaraNarUpa kriyA te rUpe krIDA karatuM karma, te jIva che karma ja jIva che. bhaviSyakALamAM paNa karma ja hatuM AtmAnI sAthe saMbaMdha bhaviSyamAM, paNa e saMbaMdhI rAganI kriyA karmanI kriyA ethI judo nathI, anaMta jeno bhaviSyano avayava che, karmano hoM, evI je eka bhramaNarUpI kriyA, bhramaNAnI kriyA te rUpe kriIDA karatuM karma, e karma kriIDA kare che. bhramaNAmAM karma kriIDA kare che. paribhramaNamAM AhAhA e. kAraNa ke karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. AhAhA ! AMhI to paribhramaNa je che ne jIvana paryAyamAM e paribhramaNanuM kAraNa karma che, to e karmano je avayava che pUrvamAM, e paNa paribhramaNano che, bhaviSyamAM paNa paribhramaNanuM kAraNa e karma che, e karmathI bhagavAna judo kAMI jovAmAM Avato nathI amAre to. AhAhAhA ! bIjI rIte kahIe to ema kahe che ke je karma che ne? enAthI je paribhramaNa ubhuM thayuM che, ane e paribhramaNa bhUtakALamAM paNa hatuM ane bhaviSyamAM paNa e karmane laIne paribhramaNa ubhuM thayuM che. mATe karma che e ja AtmA che, AhA.. ema I kahe che. pUrva avayava anAdi jeno avayava eTale karmano bhAga kriyA che ne kriyA bhramaNanI, enuM kAraNa karma che e pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano anaMta anaMtakALa ema ja raheze. kAraNake karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. karme jJAnanI dazAne haNI karI, karme jJAnanI dazA hINI karI (karma)ne rakhaDAve che ema kahe che. AhAhAhA ! (zrotA:- karme rAjA, karme raMka karma vALyo ADo aMka) e badhI vAto. darzanamohanIya karma che enAthI mithyAtva thAya che bhUtakALamAM paNa ene laIne thayuM che ne bhaviSyamAM paNa ene laIne thaze e ja vastu che, AtmA enAthI koI judo che ema nathI. jJAnAvaraNI karmane laIne gayA kALamAM paNa jJAnanI hINI avasthA paribhramaNanI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-39 thI 43 19 thaI e karmane laIne che ane emane ema hINI avasthA bhaviSyamAM raheze e paribhramaNanuM kA2Na enuM kA2Na paNa karma ja che. bhA2e paNa A karmakAMDano khulAso karyo che. e cAritramohanuM karma che e ahIMyA cAritradoSa utpanna karAvIne, karAvyuM che ne ka2ze, eTalA mATe jIva e ja che. (AvuM mAnanAra ajJAnI che) AhAhAhA ! ja vedanIyakarma ene laIne sukha duHkhanA saMyogo ane pachI aMdara sukha duHkhanI buddhi mohane laIne kare che e badhuM karmane laIne che. bhUtamAM hatuM ne bhaviSyamAM 2heze paNa enAthI koI sukhaduHkhanI kalpanAthI ne sukhaduHkhanA saMyogathI koI judo AtmA che ema che nahIM kAMI. AhAhAhA ! ( zrotAH- zAstramAM Ave che ne kammo baLIyo dhammo baLIyo ) e nathI. kammo baLIyo e to bhAva karma baLIyAnI vAta karI che koI vakhate vikRta avasthA che enuM baLa che ne koI vakhate svabhAvanI avasthAnuM baLa che, ema kahyuM che. AhAhAhA ! karma jaDa che, ajIva che je AtmAne aDatAya nathI, AtmA eneya aDato nathI. "karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI" AvatuM nathI ? ( zrotAH- eto ekAda ThekANe Ave che. ) Theka ThekANe e ja che. mArI bhUla meM karI che, karme karAvI nathI. malinatAnI paryAya je che e meM mArA svabhAvathI viparIta meM karI che. karme karAvI nathI. olo kahe che karme karAvI che ane e karmano aMza che emane ema e karmano aMza 2heze, emane ema paribhramaNa rahevAnuM che, karmane kA2Ne mATe karma te jIva che. AvuM che. kyAM paNa AmAM navarAza hoya, Avo badho nirNaya karavAno. zAstramAM Ave lyo ke jJAnAva2NI karma jJAnane roke, darzanAva2NI darzanane roke, niMdrAva2NIne kA2Ne niMdrA Ave. lyo ThIka, e to nimittanA kathana che, enAthI thAya che ema nathI. niMdrAmAM pramAda che e to potAno doSa che e niMdrAva2NIe karAvyo nathI. ( zrotAH- udIraNAthI Ave che ) udIraNA eTale pote UMdhAI kare che. paryAyamAM UMdhAI kare che mATe, karmane laIne nahIM. AhAhAhA ! e ja vAMdho uThayo'to ne amAre 71 mAM pahelo lAThI comAsAmAM 71 cAre mahInA upavAsa hatA ekAMtarA, eka divasa upavAsa covIAro ane bIje di'eka TaMka khAvuM cAreya mahinA hoM lAThI, zAstranuM upadhAna karato. huM pachI ene laIne amAre guru dvIrAjI mahArAja ane muLacaMdajI traNeya upavAsa karatA cAreya mahinAnA. emAM bhagavatI vAMcato'to emAMthI A AvyuM meM kIdhuM jo karmathI AtmAmAM vikAra thAya e vAta jUThI che, khoTI che (zrotAHbhagavatI mAMthI kADhayuM) bhagavatI, emAMthI kADhayuM'tuM saMzaya mithyAtva che e karmane laIne che ema nathI kIdhuM juo, e potAnI viparIta zraddhAne laIne mithyAtva che, karmane laIne nahIM ane ulaTI zraddhAthI mithyAtva che ane savaLA purUSArthathI mithyAtvano nAza karIne samakita pAmI zake che. ene koI karmanI apekSA mithyAtvamAM nathI ane samakitamAM karmanA abhAvanI apekSA paNa ene nathI. AhAhA ! khaLabhaLATa thaI gayo'to 71nI sAla che, 63 varSa thayA, khaLabhaLATa- khaLabhaLATa e amArA gurujI hatA dvIrAjI mahA2Aja e kAMI na bolyA bicArA, paNa dAmodara zeTha hatA eka gRhastha te di' dasa lAkhanI mUDI khaLabhaLATa A vagara dorAnI paDAI uDI, ema amArA guru kahetA nathI, AvuM ame koI di' sAMbhaLyuM nathI. A navuM kyAMthI kADhayuM ? kAMI navuM nathI bhAI e vastunA svarUpanI viparItatA pote kare che, karmathI nahIM, bilakula nahIM kIdhuM kiMcIt
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 samayasAra siddhi bhAga-3 mAtra nahIM, ulaTA purUSArthathI vikAra kare sulaTA purUSArthathI vikArane TALe, basa A vAta che. zvetAMbaranA zAstramAM badho goTo che. I ja vAta thaI hatI ne rAmavijayanI sAthe jeThAbhAI kheDAvALA AMhIMnuM sAMbhaLyuM, oya mALI vAta bIjI lAge che. pacAsa prazna kADhyA zvetAMbara sAdhu ane AcArya mATe ke jo ApaNAmAMthI A maLI rahe to pachI mAre saMpradAya pheravavo maTe. pacAsa prazna mUkayA, eka jaNe javAba Apyo paNa UMdho. to pachI rAmavijaya pAse gayA. rAmavijaya ne jeThAbhAIe carcA karI. rAmavijaye kahyuM paheluM tamAre A mAnya che ke karmathI jIvane vikAra thAya e mAnya che? pachI carcA karIe. kaho A AcArya moTA rAmavijaya. A kahe bhAI amAre e mAnya nathI, karmathI vikAra thAya e vikAra potAthI thAya. tyAre ApaNe carcA karIne zuM kAma che? karmathI vikAra thAya ema mAno to carcA karIe kaho. AhAhAhA ! ema lIMbaDImAM AvyA'tA sAdhu olA kevA? caMdrazekhara be sAdhu hatA ne? be sAdhu hatA ne be traNa gRhastho hatA. gRhastho narama hatA bicArA ubhA hatA hAre e kahe ke ApaNe carcA karIe kahe. meM kahyuM jo bhAI ame koInI hAre carcA karatA nathI. tyAre e bolyA jo A cazmA vagara dekhAya? A carcA thaI gaI kIdhuM. A cazmA che to dekhAya che ke nahIM ? A paradravya AMhI che to sumana dekhAya che ke nahIM? kIdhuM ema nathI bApu! dekhavAnI paryAya jIva pote potAthI kare che tyAre Ane to nimitta kahevAya che. AhAhAhA ! Ane to ghaNAM varSa thayAM. pahelI sAla haze? pahelAM vihAramAM bhAI tyAM hatA te disaMbakabhAI ubhA'tA. AhAhA are tame carcA nahIM karo to tamArI mahattA zuM raheze? kIdhuM bhAI amArI mahattA kAMI nathI, ame to jyAM chIe tyAM chIe (ke) ema kahe che. ema kahyuM ke tame siMha cho to huM siMhanuM baccuM chuM bhAI ame kaMI kahetA nathI bApA ame siMha chIe. caMdrazekhara che ne jIvA pratApano bhatrIjo dIkSA lIdhI che, badhI zraddhA bhraSTa. AhAhA ! jhINI vAta che bahu A to zvetAMbara Akho saMpradAya ja gRhita mithyAtvathI Ubho thayo che. AkarI vAta che bApu, AhAhAhA karmathI thAya basa e karmathI thAya. AMhI kahe che karmathI thAya ane ene laIne huM rakhaDuM chuM ema mAne to e mithyASTi che. tadna juduM che pelAe ema kIdhuM ke Ane laIne Ama thAya, Ane laIne Ama thAya, ahIM nA pADe che ke ajJAnIo ema mAne che, karmane laIne huM rakhaDyo. e karmano avayava je rakhaDAve che, karma rakhaDAvaze e karma che ema mAne che e mUMDha ne ajJAnI che ema siddha karyuM. AkarI vAtuM che bApu. ane sthAnakavAsI to emAMthI nIkaLyA che. zvetAMbaramAMthI e to vaLI vadhAre bhraSTa che. emAM vaLI terApaMthI nIkaLyA che e vaLI vadhAre bhraSTa tulasI tamArA gAmano che ne lADanu(no) zuM kare bicArA ene maLyuM nathI ne je paraMparA maLI, e rIte mAnyuM. AhAhAhA ! are AMhI e kahe che, ajJAnI ema mAne che ke pUrva avayava e karmano ja bhAga che. AhA! rakhaDavAno ane bhaviSyamAM paNa rakhaDavAno bhAva e karmano ja bhAga che ene karmane laIne rakhaDe ane e karma che te ja jIva che. che? bahu gajaba vAta karI amRtacaMdrAcArye mULa zlokano pATha che emAM enI TIkA karI che ne? bhagavAna kuMdakuMdAcAryanA zlokamAM e che. AhAhA ! che ne I ? "jIva ajajhavasANuM karma ca tathA parveti
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-39 thI 43 - 21 pahelI gAthAnuM cothuM pada "kamma ca tahAM parutikarmane AtmA mAne che eTale paribhramaNanuM kAraNa karma che ane paribhramaNane kAraNe paribhramaNa che mATe karma te jIva che. have zuM thAya bhAI, AkarI vAta che bApA kAMI evA jIvane oluM nathI, e jAtanuM ene maLyuM che ne? ahIM ema kahe che ke karma che e ja paribhramaNanuM kAraNa che ane paribhramaNa kare che e paNa karmane laIne, mATe karma jIva che. ema ajJAnI, napuMsaka jIvo, atyaMta vimUDha jIvo, AhA.. be zabda che, napuMsakapaNe che ne? "kalIbavena atyaMta vimUDhAH" be zabda saMskRtamAM che "kalIbatvena atyaMta vimUDhAH" saMskRtta che pahelI lITI, che ne? napuMsakapaNe atyaMta vimUDha ema zabda che. AhA.... ahIM to zabda zabdano artha che ne? saMskRtamAM che. basa I rAmavijaya kahe karmathI vikAra thAya ema tame mAno to carcA karIe e A vAta che. ane A prazna thayo'to jyAM sumanabhAI ne ApaNe jaja kanubhAI jaja-jaja hamaNAM rITAyarDa thaI gayA. sarakAre rada karyA amadAvAdamAMthI kaMI khaTapaTa haze. e beya jaNA pahelAM ahIM hatAM ne? ghaNAM varSa pahelAMnI vAta che, pachI ahIMthI sAMbhaLIne gayA rAmavijayajI pAse enA guru pAse ene kahe ke AtmA paranuM kAMI kare nahIM e kahe ke paramANunuM na kare, zarIranuM kare paramANu nAno kharone ema jhINuM che ne ene na karI zake ema paNa A je zarIra che tenuM karI zake, ema bhagavAna paNa ema ke vANI rahe che ne pachI kADhe che. bhASA, A kahe e amArI mAnyatA nathI e lokomAM cIja ja evI che karmanuM ja AkhuM lakhANa che. sUyagaDAMganI pahelI gAthA che. "bujeva jaTImaTIjA" karmane jANe ema tyAM che, "baMdhanam parihiyANayAM" ema che tyAM pahelI gAthA "baMdhane jANa" "karmanA baMdhanane jANa" (zrotAH- dravyakarma levo ke bhAvakarma) jaDa, jaDanuM baMdhana che ene jANe. zabdo bhUlI gayA moDhe hatuM te di'badhuM kaMThastha. kIdhuM AmAM A bhUla che AmAM vAta evI che bhAI bhUla kare che jIva potAnI paryAyamAM potAne bhUlIne karmane laIne che, to I karmane laIne vikAra karmane laIne paribhramaNa, karmane laIne coryAsIno avatAra to I karmane laIne che ema e loko mAne che. bhAre karmI jIva ja bhAre karmI mithyAtva seve e bhAre karmI che. che? e kriyA te rUpe kriIDA karatuM te paribhramaNanI kriyA ema te rUpe kIDA karatuM (je) karma te ja jIva che, kAraNake paribhramaNanA kAraNanA karma vinA koI judo jIva jovAmAM Avato nathI. ema kahe che. be (bola thayA). koI kahe che tIvra maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, rAgarUpa rasathI bharelAM maMda ane tIvra" maMda ane tIvra, basa e ja AtmA che. rAganI maMdatA te AtmA ane rAganI tIvratA te AtmA. tIvra maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM jeno aMta dUra che, vikArano aMta kyAM che kahe che, aMta na thaI zake evo je maMda tIvra bhAva, rAgarUpa rasathI bharelA adhyavasAnonI je saMtati (paripATI) te ja jIva che. maMdabhAva zubhajoga ne tIvrabhAva azubhajoga basa e jIva che. (zrotA:- paryAyane e jIva mAne che) e vikRtane jIva mAnyo. AkaruM kAma bahu bhAI ! anaMta anaMta purUSArtha joIe. e rAganA pariNAma maMda hoya to ya huM nahIM ne tIvra hoya to ya huM nahIM, e kAMI sAdhAraNa vAta nathI bApA. "huM to eka jJAyaka caitanya jyotasvarUpa chuM" emAM tIvra maMda rAgano koI avakAza ja nathI. AhAhA... to ahIM to e kahe che ke zubhajoga ja paMcamakALamAM hoya, maMda rAga e paMcamakALamAM hoya eTale ajIvapaNuM paMcamakALamAM hoya,
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 samayasAra siddhi bhAga-3 vastunI sthiti Ama che hoM. koI vyaktinuM ApaNe kAma nathI A to enuM spaSTIkaraNa thAya che, dRSTino moTo phe2. dRSTi ja jyAM viparIta che tyAM pachI vrata ne tapa AvyA kyAMthI nyAM ? tIvra maMda rAgarUpa2sathI bharelo, cADhe to tIvra azubha rAga ho ke maMda rAga ho, paNa e rAgano 2sa che emAM, Atma2sa nathI emAM, e ja AtmA che amAre to basa zubhajogathI kalyANa thaze ema mAnanArA zubhajogane AtmA mAne che, rAganI maMdatAne AtmA mAne che. kaho, caMdubhAI ! AvuM jhINuM che jarI. are bhavano aMta lAvavAnI vAtuM bApA. aMdara bhagavAna rAganI maMdatAthI paNa prabhu to bhinna che, ene AtmA kahIe rAganI maMdatA e AtmA nahIM. e to pudgalanA kharekhara to pariNAma che. rAgane pudgala pariNAma kahayA che ne acetana, A apekSAe hoM. olo kaThe karmane laIne thAya ema nahIM, svabhAvamAM nathI ane tethI rAga maMda thAya che te pudgalanA pariNAma A apekSAe. pAchA koI ema kahe ke pudgalane laIne thayA mATe enA kA2Ne 2khaDavuM thAya che ema nathI. Are A ! kaho, paMDitajI ! AvA badhA bhaMga ne bheda ekakora ema kahe ke maMda pariNAma paNa mArA purUSArtha ne ulaTA purUSArthathI thAya che, e karmathI nahIM ane te maMda purUSArthathI thAya te mAruM svarUpa nathI. evuM je samyagdarzana ne samyajJAna e caitanyane avalaMbIne thAya, I ema mAne che ke rAganI maMdatA e mArI nathI. rAganI maMdatAthI mane lAbha thAya e huM nahIM. AhAhA... ema ke A vrata ne tapa ne bhakti karIe ne e zubhabhAva che. e zubhabhAvathI zuddhatA thaze, to eno artha e thayo ke rAgano tIvra2sa ne maMda2sa enAthI arAgIpaNuM thaze. AhAhA... heya mAne to I to thaI rahyuM e mAruM nathI, thAya che chatAMya jJAna jANe che ke mArI vastunI cIja nathI, paryAyanI kamajorIthI thayo che, te karmane laIne thayo nathI. ahIMyA to sarvasva rAganI tIvratA ne maMdatA te sarvasva che. vaLI koIka rAga rahita bhagavAna AtmA che, e ame nathI jANatA kahe che. badhI rAganI 2matuM che. maMda rAga ke tIvra rAga je A rAgamAM rAgano rasa paDayo che, basa, e ja AtmA che. enAthI vaLI judo AtmA ame jANatA nathI, mAnatA nathI. AhA ! eka zabda Ave che. benanA olAmAM ke "rAgathI rahita thaIzuM to zUnya thaI jaIzuM" zubha joga choDI daIzuM to zUnya thaI jaIzuM, che ne ? "zubharAga choDIza to zUnya thaI jaIza" ema nathI prabhu ! zubharAga chUTaze to tyAM nivaDatA (pragaTatA ) jJAna ne AnaMdanI thaze. zUnyatA nahIM thAya ema kahe che zubha ja bhAva che Akho A have ene choDI daIzuM to zUnya thaI jaIzuM ema AMhI kahe che, e ja kahe che ke zubhabhAva che e ja pote che. ene choDI dezo to zUnya thaze. paNa ene choDI daIza to dRDhatA ja thaze AnaMdanI zubhathI jANe huM chuM olA zubhathI ane ene choDI dauM to huM zUnya thaI jaIza. bhAI judo ja che. choDavuM nathI, chUTo ja che. zubharAga jJAyakabhAvathI chUTo ja che, eka thayo ja nathI ene ahIM e kahe che amAre to maMda ne tIvra rAga 2sa basa, e eka maMda ne tIvra, maMda ne tIvra basa, vaLI rAgano abhAva ka2vo ane Avo AtmA, e amane nathI. ( besatuM ) AvuM kAma che, vizeSa kaheze lyo. ( zrotAHpramANa vacana gurudeva )
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-39 thI 43 23 pravacana na. 114 gAthA-39 thI 43 zanivAra Aso vada-5 tA. 21/10/78 samayasAra gAthA 39 thI 43 che ne traNa bola cAlyA traNa. zuM cAle che? ke A aMdara AtmA che e jJAnAnaMda sahujAtma svarUpa zuddha caitanyana, ene nahIM jANanArAo, rAganA bhAvanI ekatAbuddhi evo je adhyavasAya tene AtmA mAne che ajJAnI. (zrotA:- vikAranI paryAyane AtmA mAne che ) rAganI paryAya che ne adhyavasAya ekatvabuddhi, e rAgathI bhinna che bhagavAna aMdara to, e to saccidAnaMda zuddha caitanyaghana evuM tattva che, paNa khabara nathI enI ane A vastu cAlatI nathI. A to kriyAkAMDa karo ne A karo ne te karo. ethI ahIM kahe che bhagavAna AtmAne. keTalAka ema mAne che ke e rAga ne puNya pApathI malina ekatAbuddhi e AtmA, enAthI judo AtmA amane to kaMI jaNAto nathI mATe e ja AtmA ema kahe che. ajJAnI ema mAne che. traNa bola cAlI gayA che. bIjo bola. amAre to e karma che enAthI kriyA thAya che paribhramaNanI e karma te AtmA che, bIjo koI AtmA judo che e amane to jaNAto nathI, ema ajJAnIonI aMtaranI kudalIla che. karmano eka avayava aMza pUrvano paribhramaNanuM kAraNa thayuM eno aMza paribhramaNanuM kAraNa thaze mATe te karma te ja AtmA enAthI vaLI paribhramaNathI judI kriyAvALo AtmA evo amane jaNAto nathI, ema ajJAnI anAdithI mithyAzraddhApaNe mAnI rahyo che. (zrotA - A vyAkhyAnI ene khabareya nathI ne...) vicAreya karyo nathI ne, Avo aMdara bhagavAna saccidAnaMda prabhu sat nAma jJAna ne AnaMdanuM svarUpa zAzvata evI cIja aMdara bhinna che, e rAganI kriyA ane eka samayanI vartamAna paryAya, je che ne paryAya avasthA ethI aMdara samIpa aMdara tattva je che, e akhaMDAnaMda prabhu bhinna che. ene nahi jANatA, karmane ja AtmA mAnanArAo mUDha jIvo mithyASTi anAdithI paribhramaNa kare che, be bola thayA. A (have ) trIjo bola. rAganI maMdatA ke tIvratA te AtmA, amane vaLI AtmA maMda rAga, rAga maMda ho zubhabhAva tarIke, trIjo bola che trIjo, rAga maMda ho ke tIvra ho, enAthI bharelo bhAva te ja jIva che, e rAganI maMdatA ne tIvratA, A amane to dekhAya che. e rAganI maMdatA ne tIvratAthI judo koI AtmA amane to jaNAto nathI. traNa bola to thaI gayA che. A to cotho bola jarI, cotho koI ema kahe che, che? ke navI ne purANI avasthA A zarIra-zarIra, jIrNa avasthA thAya juvAna avasthA thAya navIna, e avasthA te AtmA che have AtmA enAthI judo che, zarIra e AtmA kemake zarIranI badhI kriyAo amArA AtmAthI thAya che. mATe zarIranI kriyAo je kAMI zarIra jIrNa ho ke puSTa ho paNa e AtmA zarIra che. AtmA zarIrathI judo ema amane to jANavAmAM paNa AvatuM nathI. ema ajJAnInI mAnyatA che. anAdithI Ama mAnI rahyo che. A to zarIra to mATI che, dhULa che, ajIva che, jaDa che, bhagavAna to aMdara caitanya maMdiramAM AnaMdakaMda prabhu birAje che. enI ene khabara nathI, ethI A zarIrane ja AtmA (mAne che) e paradezI rAjAnA adhikAramAM Ave che evuM. bhAI ! ema ke zuM kahevAya? tIra tIra tIra jo jIrNa hoya to jIrNa kAma kare, bhale e AtmA aMdara hoya paNa
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 samayasAra siddhi bhAga-3 jIrNa kAma karI zake barAbara kAma karI zake nahIM. ane barAbara tIra pAku hoya to AtmA aMdara je hoya mArI zake, mATe tIra te ja AtmA, ema A zarIranI avasthA jIrNa maMda thAya te ja AtmA, I paradezamAM Ave che. bhAI te di' to vyAkhyAna bahu cAlyu'tuM rAjakoTamAM bahu 89 mAM ghaNAM varSa thaI gayA. traNa traNa hajAra mANasa 89 nI sAla saMpradAyamAM paradezI rAjAnuM vyAkhyAna cAlatuM'tuM ne 89 rAjakoTa-rAjakoTa bahAra dazA zrI mALInI bhojanazALAmAM, traNa traNa hajAra mANasa mAMya nahIM eTaluM hatuM, 89 mAM, 45 varSa thayA. te diA dRSTAMta ApyuM 'tuM bhojanazALA che ne ApaNI dazA zrImALInI bahAra, vaMDo kahevAya che ne, vaMDo. e AMhIM ema kahe che ke, A zarIra moLu hoya to AtmA vadhAre kAma karI zakato nathI. mATe e ja AtmA che. zarIra laTha hoya to kAma ekadama karI zake AtmA, mATe e ja AtmA che. (ema dekhAya che) mUMDha ema mAne che. zarIra jIrNa hoya ke zarIra puSTa hoya, bhagavAna to aMdara AnaMdano nAtha prabhu saccidAnaMda prabhu jJAnano sAgara, AnaMdano sAgara birAje che. bhAI, tane khabara nathI. ane enA bhAna vinA tArA janamamaraNa maTe evA nathI. 84 no avatAra karI karIne bApu TharaDa nIkaLI gayo che bApu, e AvI zradhdhA ne AvI mAnyatAthI. AhA ! traNa bola thaI gayA che. A cotho. ( purANI ane navIna avasthAthI pravartatuM evA bhAve, e nokarma te jIva che. kAraNake zarIrathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI, ema ajJAnI mAne che. che ne ? cotho bola, bhAI darabAra amArA jUnA jANItA che. cUDAmAM divAna hatA tyAre gayelAne vyAkhyAnamAM pahelAM vahelA gayelAne 99 nI sAlamAM, tyAre divAna hatA ne tyAM cUDAmAM. 99 mAM pahelAM nIkaLyAM'tA vihAramAM parivartana karIne, tyAre darabAra AvatA nAma bhulAI gayuM. A tattva kyAM (bIje kyAM che.) Aje jagatanI pravRtti ADe ane enAthI paNa AgaLa vadhIne have bIjuM kahe che. koI ema kahe che pAMcamo bola cogaDA pachI, samasta lokane puNyapAparUpa vyApato karmano vipAka te ja jIva che. amane to aMdara zubhabhAva ne azubhabhAva thAya e sivAya judo AtmA jaNAto nathI, e AtmA che, ema kahe che, zubhabhAva te puNya che. dayA-dAna-vrata-bhakti Adi bhAva te puNya che, hiMsA jUThuM corI viSaya bhoga vAsanA Adi pApa bhAva che, to amane to e puNyapAparUpI bhAva je zubhAzubha che, tenAthI AtmA judo che ema to amane jaNAto nathI. AhAhAhA ! che? samasta lokane puNyapAparUpe vyApato, puNya kare to ene svargAdi maLe, pApa kare to narakAdi paNa e puNya ne pApamAM rahelo e AtmA che. puNyapApanA bhAvathI bhinna che ema amane jaNAto nathI. juone atyAre AvyuM'tuM ne sukhasAgara eka digaMbara che e kahe ke atyAre paMcamakALamAM to zubhajoga ja che. ararara! zubhajogathI judI cIja atyAre che ja nahIM. digaMbara zAMtisAgaranI paraMparAmAM thayela, prabhu! AvuM karyuM che. e to dalIla che AnI pahelethI e to cAlI Ave che. bhAI zubhabhAva dayA dAna vrata e pariNAma ane hiMsA corI jUThuM viSaya bhoga vAsanA kAma krodha e pApa bethI judo koI AtmA amane to dekhAto nathI. be-te AtmA che. AhAhA... che?
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 gAthA-39 thI 43 samasta lokane puNya pApa AkhA lokamAM AkhuM badhuM vyApeluM che, puNya pApathI svarga, narka maLe che ne te ja AtmA che. puNyapAparUpe vyApato juo A karmano vipAka e karmano pAka, phaLa zubhaazubha bhAva e puNyapApa e karmano pAka che, e ja amane to AtmA che ema lAge che. kahe che atyAre kahe che ne ke dayA, dAna, vrata bhakti AdinA bhAva e dharma che e dharmanuM kAraNa che ene ja e jIva mAne che. e A dalIla che A. badhA uttara Apaze hoM pAchaLa, A to hajI enI (ajJAnInI) dalIla che. puNyapAparUpe vyApato, karmano vipAka basa. AhA... bhagavAna aMdara saccidAnaMda prabhu jJAnanA nUranA pUrathI bharelo ene na jANatAM I puNyapApanA bhAvane ja AtmA mAne che, e anAdinuM Ama che. puNyapAparUpe zubhAzubha bhAvathI anya judo, joyuM? zubhAzubhabhAva zubha nAma dayA, dAna, vrata, bhakti pUjAno bhAva e zubha ane hiMsA corI jUThuM viSaya bhoga vAsanA te azubha, enAthI koI judo AtmA che e to amane jaNAtuM nathI amane to e zubhAzubha bhAva che e ja jIva che. (ema jaNAya che) AhA ! e pAMcamo bola. thayo ne? koI kahe che ke zAtA, azAtArUpe vyAsa je samasta tIvra maMda- guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te ja jIva che. aMdaramAM sukhaduHkhanI kalpanAthI je vedAya che e jIva che, bIjo vaLI sukhaduHkhanI kalpanAthI bhinna aMdara koI cIja che e amane jaNAto nathI. zAtAvedanIyathI anukULa saMyoga maLe ne emAM kalpanA thAya ke mane ThIka che, azAtAnA udayathI pratikULa saMyoga maLe emAM thAya mane ThIka nathI, e sukhaduHkhanI kalpanA e sivAya judI cIja amane to bhAsatI nathI. are bhagavAna zuM kare che tuM A? AcAryo khulAso kare che. badho karaze bhAI tuM A mAne che e ajIvane tuM jIva mAne cho. e zubha azubha bhAva e kharekhara to Asrava che, bhAvabaMdha che, ajIva che. nizcayathI to te pugalanA pariNAma che. bhagavAna tArA pariNAma nahIM, tuM to zuddha AnaMdano nAtha cho ne nAtha prabhu, tuM to jJAnanuM pUra cho. aMdara pANInuM jema pUra hoya te Ama (urdu) hoya A jJAna jJAna jJAna jJAna jJAna jJAna AnaMda AnaMda AnaMda AnaMda ema dhruva pUra che tuM. arere koNe e vicAra karyo che, navarAzeya kyAM che. phUrasadeya kayAM che? aMdara bhagavAna jANaka svabhAvarUpI daLa caitanya rasakaMda ene AtmA mAnavo, ene ThekANe A kahe che amAre to puNya pApanA bhAvanI zAtA azAtAnI kalpanA, sukhaduHkhanI bhAvasukha eTale A kalpanAnuM sukha e AtmA lAge che, amane to enAthI judo vaLI AnaMdasvarUpa AtmAne (te) amane to kyAMya dekhAto nathI. AhAhA ! koI kahe che ke zikhaMDanI jema ubhayarUpa maLelA AtmA ne karma te baMne maLelA ja jIva che. amAre to AtmA ne karma be thaIne jIva che. vaLI karma judAM ne AtmA judo che? zikhaMDamAM jema dahIM ne khAMDa, dahIM ne khAMDa hoya ne zikhaMDamAM ema dahIM samAna karma, khAMDa samAna AtmA, be thaIne ahIM to AtmA che, karmathI vaLI judo aMdara AtmA bhagavAna. A kriyAkAMDIo e ja mAne che ne zubhabhAvanI kriyAo te AtmA ane te AtmAno dharma. e dalIla ajJAnIonI A ja che kahe che, evuM che. zikhaMDanI jema AtmA ne karma baMne maLelA samastapaNe, karmathI anya judo koI jIva jovAmAM Avato nathI. sAta bola thayA.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 samayasAra siddhi bhAga-3 koI kahe che arthakriyAmAM samartha evo je karmano saMyoga, e ATheya karmano saMyoga e jIva che, kAraNake emAM ATha lAkaDAnA saMyogathI anya judo koI khATalo jovAmAM Avato nathI. khATalo hoya ne khATalo cAra enA pAyA ane cAra Isa zuM kahevAya e? be bAju be lAkaDA ema cAra lAkaDA ne cAra pAyA ATha vastu che e khATalo emAM sunAro vaLI jIva judo che. amAre to ATha karma che eno saMyoga je che e ja AtmA. (zrotA- saMyoga sivAya bIjo koI padArtha joyo nathI) joyo nathI tethI ja to kahe che ne? tethI ja mAne che ne ene? bhAI karmanA rajakaNo jaDa che prabhu tArI cIja to aMdara judI che. vastu che e to karmane aDatI nathI evI cIja che. aMdara jJAnAnaMda prabhu prajJAbrahma svarUpa prabhu che. prajJA nAma jJAna ane brahma nAma AnaMda atIndriya, e jJAna ane atIndriya AnaMda svarUpa te prabhu che AtmA. to ene ThekANe tuM ATha karmanA saMyogane ja AtmA mAne cho, kaheze AgaLa javAba Apaze. khATalo ATha lAkaDA maLIne khATalo thayo, thayo ne olA be ADA be ubhA cAra ne cAra pAyA enAthI anya judo jIva jovAmAM Avato nathI. A pramANe ATha lAkaDA maLIne khATalo thayo che tyAre artha kriyAmAM samartha thayo, arthakriyA eTale suvAmAM kAma Avyo, te rIte ahIM paNa jANavuM. e ATha karmanI sthiti che bheguM e ja AtmA. A pramANe ATha prakAra to A kahyA. evA evA anya paNa aneka prakAre durbuddhio AhAhA... jenI budhdhi mehAvI durmahAvI durbuddhi che e rIte A AtmAne ema mAne che. olAye kahyuM ne ke vyavahAra che, siddhane nizcaya hoya, paNa pachI 156 gAthAmAM to ema kahyuM ene vyavahAre viddhasa varTAti vidvAno vyavahAramAM varte paNa temano mokSa nahIM. A badhuM bhAre ghaNuM bharyuM kare che kAma ane e samayasAranA vakhANa kare bahu badhAya kAraNake vyavahAra rAkhyo kharo ne vyavahAra. eka tulasIe vakhANa karyA'tA sthAnakavAsIe vakhANa karyA. derAvAsIe vakhANa karyA digaMbare karyA. pustaka che ne? tyAM che. tyAM che. paNa e vastu ja tanna UMdhI karI che artha ja che. je samayasArano bhAva che tenAthI tadna udhI. have ahIM kahe che svAmIjI amane kAMI batAve ema ke ame karyuM enA mATe zuM kahe che? bhAI ame kema kahIe tane khoTuM dhatiMga ema amAre kema kahevuM. ahIM puchavA AvyA'tA paMDita, A pustaka ema ke svAmI pAse AvyuM haze to ene mATe badhA vakhANa kare che to zuM kahe che svAmIjI, zuM kahIe bApA? e rAga ane rAganI kriyA je che, e to vyavahAra ne baMdhanuM kAraNa che, e vyavahAra rAkhyo che ne, nizcaya to siddhamAM rAkhyo che. to pachI ahIM zuM kIdhuM? vyavahAre vaDhaMti e mUDha jIva che. "nizcaya nayAzrita munivaro prApti kare nirvANanI" to nizcaya siddha ne ja che ke ahIM che nizcaya? bhagavAna AtmA pANI ne kAdava jema che e kAdavathI pANI bhinna che. ema e puNya pApanA rAganA malina pariNAma enAthI caitanya jhaLahaLa jyoti bhagavAna zuddha caitanyaghana bhinna che. are zuM thAya bhAI. abhyAsa na maLe ane mAthe kahenArA maLe e hA hA pADIne, nirNaya karavAno vakhata na maLe. mAruM zuM thaze? huM ahIMthI kyAM jaIza? ahIMthI AtmA to cAlyo jaze, AtmA to nitya raheze, e kAMI nAza thaI jAya che? to, meM jo A rIte parane AtmA mAnyo to huM to tyAM paranA saMyogamAM ja rahIza bhaviSyamAM, paNa e kahe che paraMtu temane
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-39 thI 43 27 paramArthanA jANanArAo satyArthavAdI kahetA nathI. dharmI saMto nizcayanA jANanArA AvuM mAnanArane satyArthavAdI kahe che ke sAcuM kahenArA nathI jUThuM kahenArA che. AhAhAhA! bhAvArtha - bhAvArtha che ne ? jIva ajIva bane anAdithI eka kSetramAM rahyA che. Ama jyAM bhagavAna AtmA che tyAM karma ne zarIra rahyA sAthe, chatAM kAMI eka thayA nathI. samajANuM kAMI ? saMyogarUpa maLI rahyA che. anAdithI jIvanI pugalanA saMyogathI aneka vikArasahita avasthAo, joyuM? e karmanA saMyogathI vikAra avasthA anAdithI thaI rahI che enAmAM, AhA! "paramArtha dRSTie jotAM jIva to potAnA caitanyatva Adi bhAvone choDato nathI" bhagavAna che e caitanya che AnaMda che jJAna che zAMta zAMta avikArI svabhAva che enI paryAyamAM bhale vikAra ho, avasthAmAM, vastu pote potAnA svarUpane choDatI nathI. AhA! samajAya che kAMI ane pugala potAnA mUrtika jaDatva Adine choDatuM nathI. pudgala jaDa che, vikArI bhAva paNa nizcayathI to jaDa che. e enA svabhAvane choDatuM nathI ane A prabhu caitanyamUrti bhagavAna potAnA svabhAvane choDato nathI. AvuM kyAM bhedajJAna? paraMtu je paramArthane jANatA nathI, teo saMyogathI thayelA bhAvone, saMyoga eTale karmanA saMyoga enAthI thayelA bhAvone ja jIva kahe che. e puNyanA pariNAma e jIva dayA, dAna, vratanA pariNAma e AtmAne lAbhadAyaka, ema ajJAnIo jaDane pudgalanA saMyogane athavA saMyogathI thatAM bhAvane jIva mAne che. AhAhAhA! kAraNake paramArtha jIvanuM svarUpa pugalathI bhinna sarvajJane dekhAya che. sarvajJa svabhAvI paramAtmA thAya ene A rAgathI bhinna sarvajJasvarUpI dekhAya che. AtmA sarvajJa svabhAvI che. sarvajJa svabhAva, sarvane jANanAra dekhanAra svabhAvavALo AtmA che. evuM sarvajJA bhagavAna jANe che. have ene jANa mATe kaheze, temaja sarvazanI paraMparAnA AgamathI jANI zakAya che, AgamanA vacanothI aMdara anubhava kare to ene jANI zakAya che ke A rAgathI AtmA bhinna che. cAhe to e dayA, dAna, vrata bhakti pUjAno bhAva ho, paNa e to rAga che, vRttinuM utthAna che, vikAra che, vibhAva che, duHkharUpa che. enAthI bhagavAna judo che. tethI jemanA matamAM sarvajJa nathI jene kAMI sarvajJa jenA matamAM nathI ene e jANyuM nathI. kalpanAthI badhI vAto karI che. teo potAnI buddhithI aneka jANI zakAya che, aneka kalpanA karI kahe che. temAMthI vedAMti-vedAMti eka ja AtmA sarvavyApaka, e juThI vAta che. ATha bola AvyA che ne emAM nAkhyA che ATha mImAMsaka, sAMkhya, yogadarzana, boddhadarzana, naiyAyikadarzana, vaizeSikadarzana, cArvAka, nAstikadarzana Adi matonA Azaya laI ATha prakAra to pragaTa kahyA, ahIM ema kahyuM emaNe ane anya paNa potapotAnI buddhithI aneka kalpanA karI aneka prakAre kahe che, te kyAM sudhI kahevuM? evuM kahenArA satyArthavAdI kema nathI, Ama mAnanArA jUThAM che, sAcA nathI eno uttara devAmAM Ave che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 ja evuM kahenArA satyArthavAdI kema nathI te kahe che - ede savve bhAvA poggldvvprinnaamnnippnnnnaa| kevalijiNehiM bhaNiyA kaha te jIvo tti vucNti||44|| ete sarve bhAvA: pudgldrvyprinnaamnisspnnaaH| kevalijinaiNitAH kathaM te jIva ityucynte||44|| yataH ete'dhyavasAnAdayaH samastA eva bhAvA bhagavadbhirvizvasAkSibhirarhadbhiH pudgaladravyapariNAmamayatvena prajJaptA: santazcaitanyazUnyAtpudgaladravyAdatiriktatvena prajJApyamAnaM caitanyasvabhAvaM jIvadravyaM bhavituM notsahante; tato na khalvAgamayuktisvAnubhavairbAdhitapakSatvAt tadAtmavAdinaH prmaarthvaadinH| etadeva sarvajJavacanaM taavdaagmH| iyaM tu svAnubhavagarbhitA yukti:-na khalu naisargikarAgadveSakalmASitamadhyavasAnaM jIvastathAvidhAdhyavasAnAtkArtasvarasyeva zyAmikAyA atiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhy-maantvaat| na khalvanAdyanantapUrvAparIbhUtAvayavaikasaMsaraNalakSaNakriyArUpeNa krIDatkarmaiva jIvaH karmaNo'tiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu tIvramandAnubhavabhidyamAnadurantarAgarasanirbharAdhyavasAnasantAno jIvastato'tiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu navapurANAvasthAdibhedena pravartamAnaM nokarma jIva: zarIrAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu vizvamapi puNyapAparUpeNAkrAman karmavipAko jIvaH zubhAzubhabhAvAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu sAtAsAtarUpeNAbhivyAptasamastatIvramandatvaguNAbhyAM bhidyamAna: karmAnubhavo jIva: sukhaduHkhAtiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalu majjitAvadubhayAtmakatvAdAtmakarmobhayaM jIva: kAtya'taH karmaNo'tiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaat| na khalvarthakriyAsamarthaH karmasaMyogo jIva: karmasaMyogAt khadAzAyinaH puruSasyevASTakASThasaMyogAdatiriktatvenAnyasya citsvabhAvasya vivecakaiH svymuplbhymaantvaaditi| pudgala taNA pariNAmathI nIpajela sarve bhAva A saDenAnimAjiya, te 75 Debho mata ? 44. uthArtha:- [ ete] // pUrve heda adhyavasAna Ahe [ sarve bhAvA: ] mAyo che te badhAya [ pudgagaladravyapariNAmaniSpannA:] pushldrvyaan|| 524||mthii nii57|| cha oma
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 44. [ resininaiH] kevaLI sarvajJa jinadevoe [ maLatA:] kahyuM che [te] temane [ nIva: rUti] jIva ema [ vyanta ] kema kahI zakAya? TIkAH- A adhyavasAnAdi bhAvo che te badhAya, vizvane (samasta padArthone) sAkSAt dekhanArA bhagavAna (vItarAga sarvaza) ahaMtadevo vaDe, pudgaladravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA hovAthI, teo caitanyasvabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI ke je jIvadravya caitanyabhAvathI zUnya evA pugaladravyathI atirikta (bhinna) kahevAmAM AvyuM che; mATe jeo A adhyavasAnAdikane jIva kahe che teo kharekhara paramArthavAdI nathI kema ke Agama, yukti ane svAnubhavathI temano pakSa bAdhita che. temAM, teo jIva nathI" evuM A sarvajJanuM vacana che te to Agama che ane A (nIce pramANe) svAnubhava garbhita yukti che-svayameva utpanna thayelA evA rAga-dveSa vaDe malina adhyavasAna che te jIva nathI kAraNa ke, kAlimA (kALa5) thI judA suvarNanI jema, evA adhyavasAnathI judo anya cisvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pratyakSa caitanyabhAvane judo anubhave che. 1. anAdi jeno pUrva avayava che ane anaMta jeno bhaviSyano avayava che evI je eka saMsaraNarUpa kriyA te-rUpe krIDA karatuM karma che te paNa jIva nathI kAraNa ke karmathI jAdo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 2. tIvra-maMda anubhavathI bhedarUpa thatAM, duraMta rAgarasathI bharelAM adhyavasAnonI saMtati paNa jIva nathI kAraNa ke te saMtatithI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 3. navI purANI avasthAdikanA bhedathI pravartatuM je nokarma te paNa jIva nathI kAraNa ke zarIrathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. 4. samasta jagatane puNyapAparUpe vyApato karmano vipAka che te paNa jIva nathI kAraNa ke zubhAzubha bhAvathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 5. zAtAazAtArUpe vyApta je samasta tIvramaMdapaNArUpa guNo te vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava te paNa jIva nathI kAraNa ke sukha-du:khathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 6. zikhaMDanI jema ubhayAtmakapaNe maLelAM je AtmA ane karma te banne maLelAM paNa jIva nathI kAraNa ke samastapaNe (saMpUrNapaNe) karmathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 7. arthakriyAmAM samartha evo je karmano saMyoga te paNa jIva nathI kAraNa ke, ATha kASTanA saMyogathI (khATalAthI) judo je khATalAmAM sUnAro puruSa tenI jema, karmasaMyogathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che arthAt teo pote tene pratyakSa anubhave che. 8. (A ja rIte anya koI bIjA prakAre kahe tyAM paNa A ja yukti jANavI.)
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 [bhAvArtha:-caitanyasvabhAvarUpa jIva, sarva 52bhAvothI judo, bhedajJAnIone anubhavagoca2 che; tethI jema ajJAnI mAne che tema nathI. ] 30 gAthA 44 u52 pravacana A adhyavasAnAdi bhAvo che te badhAya, ATha kIdhAne ATha e badhAya, vizvane samasta padArthane sAkSAt dekhanArA bhagavAna sarvajJa vItarAga jaina 52mezva2 arhatadevo vaDe pudgala dravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA hovAthI e zubhaazubha bhAva e pudgala dravyanA pariNAma, jIvanA nahIM. e sukhaduHkhanI kalpanA e pudgalanA pariNAma che, prabhu jIvanA nahIM, enA hoya to judA paDe nahIM, judA paDe te enA nahi. lojIkathI nyAyathI pakaDavuM paDaze ke nahi ? arere ! anaMtavA2 manuSyapaNA maLyA, anaMtavAra sAdhu digaMbara muni paNa thayo, paNa A AtmA aMdara rAgathI bhinna cidAnaMda prabhu evI dRSTi karI nahIM. AhAhA ! e kahe che pudgaladravyanA pariNAma joyuM, pudgaladravyanA pariNAmamaya ema kahyuM che ! AhAhA... e caitanyamaya nahIM, zubhaazubha bhAva, puNya-pApanA bhAva e pudgaladravyanA pudgalamaya pariNAma, jaDanA pariNAma che e. bhagavAna caitanya jyotanA nahIM, AkarI vAta che bhAI. bhagavAna jinezvaradeva, sarvajJa 52mezvare ema kahyuM che, ema to bhagavAnano AdhAra ApIne kahe che, ene to pudgala dravyanA pariNAmamaya e zubhaazubha bhAva, zarIra, ATha karma e badhA pudgalamaya pariNAma che. e caitanyanA pariNAma nahIM. e caitanyanI jAta nahIM. e puNya-pApa ne za2I2 e to kajAta che. e to pudgaladravyanA pariNAmamaya, nimitta pudgala che ne ? nimittane AdhIna thayelA bhAva, e badhA pudgalamaya che ema kIdhuM che ahIM, zarI2 jema pudgala, ATha karma pudgalanA pariNAma, ema zubhaazubha bhAva paNa pudgalanA ja pariNAma jaDanA tema sukhaduHkhanI kalpanA e paNa pudgala jaDanA ja pariNAmamaya, pariNAmamaya. AhAhAhA ! teo caitanya svabhAvamaya jIvadravya, teo eTale puNya pApanA bhAva, zubhaazubha bhAva, karma, za2I2 e caitanya svabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI. bhagavAna caitanya jyoti jANaka dekhana svabhAvano prabhu. e jIvadravya thavA caitanyasvabhAvamaya jIvadravya, jIvadravya kevo ? caitanya svabhAvamaya, bhagavAna AtmA kevo ? ke caitanya svabhAvamaya caitanya svabhAvavALo emeya nahIM, caitanya svabhAvamaya, jANaka dekhana svabhAvamaya bhagavAna AtmA che aMdara. ane e puNyapApanA bhAva pudgala pariNAmamaya A caitanya svabhAvamaya jIvadravya to A puNyapApanA bhAva dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA e pudgala pariNAmamaya be bhinna pADI dIdhA. AhAhAhA ! che enI paryAyamAM thatAM, paNa eno svabhAva nathI ne ? bhagavAna AtmAmAM anaMta guNo che, AtmAmAM saccidAnaMda jJAna darzana AnaMda zAMti svacchatA prabhutA evA anaMta guNo che paNa te koI guNa vikA25Ne thAya evo koI guNa nathI. ethI ema kahyuM ke jIvadravya to, caitanyasvabhAvamaya jIvadravya, te pudgaladravyamaya pariNAma thavAne samartha nathI. AvuM jhINuM paDe lokone. navvANuM (nI sAla ) 35 varasa thayA darabAra, cuDA pahelAM, tame paNa cuDA kevA cho ? aTaka paNa evI che cuDAsamA. (rAkheMgAranA vaMzavALA che) -
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 44 31 "A to siddha samAnanA vaMzavALo che prabhu" siddhanI jAta che ne! namo siddhANe enA kuLanI jAtavALo che prabhu to. e to zarIranI vAta che ne vyAkhyA, vAta evI bahu mIThI madhurI bahu. bhagavAna caitanyamaya jIvadravya jJAna svabhAvI jIvadravya, AnaMdamaya jIvadravya e sukha duHkhanA pariNAma pudgalapariNAmamaya e jIvadravya e rIte thavAne samartha nathI, bahu sarasa vAta che be. ekakora rAma ne ekakora gAma. ekakora AtmArAma AnaMdano dhAma caitanyamUrti bhagavAna. bhagavAna eka vAra sAMbhaLa to kharo prabhu e caitanyamaya, caitanya svabhAvamaya jIva-dravya, e pudgala dravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA hovAthI te caitanya svabhAva jIvadravya e rUpe thavAne samartha nathI. AhAhAhA ! e puNyanA pariNAmapaNe caitanyamaya jIvadravya, puNyanA pariNAma dayA, dAnanA, e pudgala pariNAmamaya e jIva pote cetanyamaya dravya te pudgalanA pariNAmamaya thavAne lAyaka nathI. sAMbhaLavA ja hajI mAMDa koka di' maLe, Akho di' kaDAkUTA dharmane bahAne paNa A karo ne A karo, dayA pALo, vrata karo, bhakti karo, are prabhu kahe che ahIM kuMdakuMdAcArya, sarvajJanI vANIthI, e kIdhuMne sarvajJa bhagavAne ema kahyuM che, trilokanAtha sImaMdhara bhagavAna birAje che, vartamAnanI vAta che ne ! vartamAna saMta muni kahe che ne ! ke e sarvajJa bhagavAna trilokanAtha enI vANImAM Ama AvyuM che prabhu e zubhaazubha bhAva ane sukha-duHkhanI kalpanAno bhAva e pudgala pariNAmamaya, pudgala pariNAmamaya, pugala sAthe tanmaya e pariNAma caitanyamaya jIvadravya thavAne samartha nathI. kaho pATaNIjI! (zrotA- e badhA vikArI bhAvone pudgala kahe che). ekakora rAma AtmArAma saccidAnaMda prabhu, eka bAju puNya pApa kAma krodha zarIra badhA pudgala jaDa jaDa, kema ke e zubhabhAva ho. dayA, dAna, vratano paNa e rAga kAMI potAne jANato nathI ke ame rAga chIe, jANe che I ? rAga jANe ? rAgamAM jANavAnI tAkAta kyAM che? to caitanyamaya jIvadravya rAgamAM jANavAnI tAkAta nathI evo jaDa e caitanyamaya jIvadravya thavAne samartha nathI. nyAyathI lojIkathI. AhAhAhA ! pharIne, AmAM kAMI punarukti na lAge. sarva vizvane dekhanArA sarvajJa bhagavAna vItarAga paramAtmA, vartamAnamAM to bhagavAna sImaMdhara prabhu mahAvidehamAM birAje che, A sAmAyika vakhate AjJA le che ne paNa kyAM ene khabara che bhagavAna koNa che? ( zrotA:- A zvetAMbaranA zAstramAM sImaMdharanuM nAma nathI). zvetAMbaramAM nathI. sImaMdhara paramAtmA mahAvidehamAM samavasaraNamAM vartamAna birAje che. 500 dhanuSyano deha che. e bhagavAna sarvane vizvane dekhanArA vizva nAma samasta padArtha lokAlokane dekhanArA, sAkSAt dekhanArA, samasta padArthone sAkSAt, pratyakSa dekhanArA bhagavAna vItarAga, vItarAga, vItarAga sarvajJa, ahaMtadevo vaDe. ohoho ! saMto bhagavAnano Azraya laIne vAta kare che, pote kahe che paNa A to sarvajJa bhagavAna jeNe traNakALa traNaloka joyA evA sarvajJa bhagavAna, dekhanArA bhagavAna ahaMtadevo vaDe arihaMta paramAtmA, pudgala dravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA hovAthI e puNyane zubhaazubha bhAva. are gajaba nAtha, lokone besavuM kaThaNa, A paMcamakALa, halako kALa ema ene naDe che ema e mAne che. tArI viparIta deSTi naDe che. AhAhAhA !
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 e puNyapApanA bhAva, zubhAzubhabhAva e pudgaladravyanA, pudgaladravya, pudgalavastu, ajIva vastu enA pariNAmamaya e ajIva sAthe pariNAmamaya tanmaya che e to, e ajIva sAthe tanmaya che ema kahevAmAM vItarAga bhagavAne atadevoe kahyuM che ne prabhu ! ? teo caitanya svabhAvamaya, joyuM ? oluM pudgaladravyanA pariNAmamaya, to bhagavAna AtmA caitanya svabhAvamaya. e rAgAdi acetana svabhAva pudgalamaya, Ama olA mAnanArane uttara Ape che. olo kahe ke bhAI puNya ne pApanA bhAva rAgabuddhi ne ekatva adhyavasAya te jIva, amAre vaLI rAga ne ekatvabuddhithI bhinna che AtmA ema ame dekhatA jANatA nathI, to sAMbhaLa bhAI. AhAhAhA ! vizvane dekhanArA arihaMta 52mAtmA "namo arihaMtANa" kahe paNa ene arihaMta koNa ane kevA tenuM jJAna enI kAMI khabara na maLe. e koI pakSano zabda nathI namo arihaMtANaM jeNe rAga ane dveSa ne ajJAnarUpI ari nAma verIne haNyA ane jeNe vItarAga ane kevaLajJAna pragaTa karyuM tene arihaMta 52mAtmA kahe che, te arihaMta 52mAtmA sarvane dekhanArA bhagavAnoe ema kahyuM, emaNe ema kahyuM ke puNya-pApanA bhAva pudgaladravyamaya hovAthI ane bhagavAna caitanya svabhAvamaya jIvadravya hovAthI, e pudgalamaya pariNAma thavAne caitanyamaya jIvadravya yogya nathI. 66 AhAhAhA! 32 darabA2 ! AvI vAtuM che. kyAMya A to maLe evuM nathI atyAre to badhuM, arere nyAM sudhI cAlyA gayA. jaina digaMbara sAdhu nAma dharAvIne ke zubhajoga ja che paMcamakALamAM eTale jaDa ja che atyAre. arere ! prabhu prabhu prabhu ! (zrotAH- e sarvajJane mAnatA nathI ?) nathI mAnatA. sarvajJanI khabara nathI bApu. bhAI traNalokano nAtha sarvajJa bhagavAna birAje che bhAI e rAjavI hatA, saMta thaIne kevaLajJAna pAmyA che prabhu. tIrthaMkaro hoya che e badhA kSatriya ja hoya che. vANIyA tIrthaMkara na thAya. vANIyA kevaLa pAme, paNa tIrthaMkara na thaI zake. kSatriya thAya, vANIyo marIne kSatriya thAya e tIrthaMkara thAya. bhagavAna rAjavI che. sImaMdhara bhagavAna birAje che Ama sIdhA mahAvidehamAM atyAre birAje che hoM, bahu dUra che. e sarvajJa bhagavAna sarva vizvanA jANanArA tyAM kuMdakuMdAcArya gayA hatA, A gAthAnA karanArA. have eya nA pADe che lyo ke nA e vizvasanIya nathI. prabhu zuM kare che tuM bhAI ? AcAryo pokAra kare che pote jayasena AcArya, devasena AcArya, bhagavAna kuMdakuMdAcArya tyAM gayA hatA ane e AvIne emaNe jo A upadeza na Apyo hota to, ame munipaNuM kema pAmata ? traNalokanA nAtha 52mAtmA sarvajJadeva birAje che. tenI pAse kudakuMdAcArya gayA na hota to amane A upadeza koNa Apata ema kahe che, darzanasA2 pustaka che zAstra, arere. "L AMhI kahe che amRtacaMdrAcArya eno artha kare che kuMdakuMdAcAryano. "ede savva bhAvA poggala davyapariNAmaniSpanna " kema emaNe kahyuM "kevaLIjiNehi bhaNIyA" che ne ? kevaLIjiNehi bhaNIyA, sarvajJa 52mezva2 kevaLI jinezvara arihaMtadeva ene bhaNiyA, che ? trIjuM pada che. eno artha A karyo che. e puNyapApanA zubhaazubha bhAva, zarIra ane ATha karma ene pudgalamaya pariNAma kahyA, pudgalanA pariNAmamaya kahyA, ema jinezvaradeve kahyuM, sarvajJa 52mezvare kahyuM, to kahe che 52mAtmA ke je pudgalamaya che tene caitanyamaya jIvadravya terUpe thavAne kema lAyaka hoya ? AhAhAhA !
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 gAthA - 44 evo bhagavAna AtmA jJAyaka svabhAva jJAnathI bharelo prabhu, caitanya svabhAvathI bharelo bhagavAna e pudgalanA pariNAmamaya thavAne kema lAyaka hoya bApu? prabhu, bhagavAna e puNyapApanA pariNAma pudgalamayathI prabhu tArI cIja judI che aMdara. caitanyanA svabhAvathI caitanyanA nUranA tejathI pUra jenuM bharyuM che AkhuM. caitanya caitanya caitanya caitanya caitanya caitanya oluM pANInuM pUra Ama ( UlaTuM) cAle A caitanya caitanya caitanya caitanya caitanya dhruva nitya dhruva jeno pravAha che caitanyano evo je bhagavAna caitanya jIvadravya, e bhagavAne to ema kahyuM ke e pudgalanA pariNAma che, vyavahAra ratnatrayanA pariNAma che e pudgala pariNAma che. ararara! gajaba vAta che. have atyArano e pokAra che A lokono ke vyavahAra ratnatraya karatAM karatAM thAya. are e to vyavahAra ratnatraya ja atyAre to dharma che basa! zubharAga prabhu prabhu prabhu bApu. vizvane dekhanArA traNa lokanA nAthanA viravuM paDayA bharatamAM emaNe paramAtmAe to Ama kahyuM. caitanya svabhAvamaya AtmA e pudgalamaya pariNAma, pudgalanA pariNAmamaya zubhaazubha bhAva thavAne lAyaka AtmA kema hoya ? saMto ane kevaLI bhagavAna kahe che, eno AdhAra devo paDayo, "kevaLI jiPhiM bhaNiyA" che ne? trIjAM pada, mULa zloka gAthA. prabhu sarvajJa paramAtmA jinezvaradeva eNe ema kahyuM che ke puNya ne pApanA zubha azubha bhAva e pudgalanA pariNAmamaya hovAthI caitanya svabhAvamaya jIvadravya te pariNAmarUpe kema thAya? AhAhA ! AvI vAtuM che. anaMta anaMta kALa thayo rakhaDatAM, anAdi anAdi anAdi Adi vinAno kALa, bhava bhava bhava bhava bhava bhava bhava Ama kyAMya aMta na maLe bhava vinAno, evA anaMtA bhava prabhu, AvI bhrAMti ane bhramaNAne laIne karyo. e puNya ne pApanA bhAva mArA ane e caitanyanI jAtanA ema mAnIne prabhu teM anaMta bhava karyA paribhramaNanA. have atyAre sarvajJa trilokanAtha vartamAnamAM ema kahe tane ke pudagaladravyanA pariNAmamaya je puNya pApanA bhAva te caitanya svabhAvamaya jIvadravya thavAne samartha nathI. AhAhA! AtmArAma caitanya svabhAvathI bharelo prabhu! jenA bAgamAM jema jhADa phulelA hoya che, ema jenA gharamAM anaMtA guNo phulelA bharyA che aMdara, bhagavAnamAM evo caitanyamaya je anaMtaguNamaya prabhu evA caitanyanA anaMta guNamaya bhagavAna, e pudgalamaya, je jIvanA pariNAma, jaDanAM e rIte kema thAya prabhu? tane bhrama thaI gayo che. dhIro thaIne eno vicAra karavo joIe. A bApu anaMta kALathI paribhramaNa kare che bhAI. e duHkhI che. e AnaMdamUrti duHkhI che enA svarUpanI khabara nathI, tethI e puNya pApanA bhAvamAM rahyo e duHkhI che. e duHkhanAM pariNAma e pudagalanA pariNAma che, bhagavAna to atIndriya AnaMdamaya saccidAnaMda prabhu, tenA pariNAma to AnaMdamaya, zAMtamaya Ave. baraphanA DhagalAmAMthI to ThaMDI Ave, ema caitanya atIndriya AnaMdano Dhagalo bhagavAna nitya zAthata prabhu che, eno Azraya le tuM to paryAyamAM AnaMda Ave. enuM nAma dharma che. heM? AvuM che darabAra! jhINuM bahu bApu. are ! saMtone ema kahevuM paDayuM, heM? mahAmuni saMta che bhAvaliMgI, nija vaibhava atIndriya AnaMdanI mahorachApa jene pragaTI che. atIndriya AnaMdamAM jhule che. saMta che digaMbara muni, ane
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 samayasAra siddhi bhAga-3 AcArya che, muni che, parameSTipadamAM che ene paNa jagatane batAvavA mATe ke bhAI, e zubhajoganA pariNAma je che e pudgalanA pariNAmamaya che ema jinezvare prabhue kahyuM che ne bhAI! arere ! jenA zAstramAM e vAta nathI e sarvajJanA zAstra nahIM. ema kahyuMne ahIMyA? sarvajJanuM Agama Ama kahe che sarvajJa bhagavAna trilokanAtha. AhAhA! gajaba karyo che. e savva bhAvA poggala dadhvapariNAmaniSpannA e pudgala jaDathI prApta che e vikAra e vikAra acetana che to acetanathI prApta che, bhagavAna caitanya che tenAthI te prApta kema hoya? je jIvadravya caitanyabhAvathI zUnya, zuM kIdhuM? bhagavAna jIvadravya je caitanya svabhAvamaya che, te caitanyabhAvathI zUnya evA pudgaladravyathI atirikta. caitanyabhAvathI zUnya evA pudgala dravya, eTale puNya pApa karma Adi, enAthI bhinna kahevAmAM AvyuM che. bhagavAne ema kahyuM che. divyadhvani dvArA omadhvani e dvArA bhagavAna trilokanAtha paramAtmAe ema kahyuM che ke caitanyabhAvathI zUnya evA pudgaladravya, e zubha azubhabhAva, karma, zarIra e badhA caitanya svabhAvathI zUnya che emAM caitanya svabhAva jANaka svabhAva nathI. AhAhAhA ! bhagavAna caitanya svabhAvathI bharelo padArtha che ane puNya pApanA bhAva, zarIra, karma, caitanyabhAvathI zUnya che. ahIM jyAre caitanya svabhAvathI bharelo che, tyAre puNyapApanA bhAva caitanyabhAvathI zUnya che, samajAya evuM che. samajANuM kAMI? pahelAM eka javAbamAM gajaba karyo che. hajI to Avaze badhu ghaNuM. e pudgaladravya pariNAma kahyA ne pAThamAM? poggala dabU pariNAma niSpannA, enAthI pariNAma niSpannA prApta e dayA, dAna, vrata bhakti, pUjAno bhAva e pudgala dravyathI nIpajelA bhAva che. prabhu prabhu prabhu jagatane AkaruM paDe bahu. kema ke e caitanya svabhAvathI zUnya che, e rAgamAM caitanyano svabhAva nathI. samajANuM kAMI? AhAhAhA ! e caitanyabhAvathI zUnya evA zubha azubha bhAva, zarIra, karma rAganI ekatAbuddhino adhyavasAya e badhA pudgaladravyathI atirikata, caitanyabhAvathI zUnya e evA je pudgala dravya olA pudgaladravyanA pariNAma kahyA'tA ene have pugaladravyamAM nAkhI dIdhA e pudgaladravya ja che. caitanya bhAvathI zUnya evA puladravyathI bhinna kahevAmAM AvyA che. AhAhA! zAMtithI A to bApu A kAMI vArtA kathA nathI, A to bhagavasvarUpa bhagavAnanI bhAgavatakathA che. anaMta anaMta kALathI eNe koI di' A rIte vAta sAMbhaLI nathI premathI. zruta paricita Ave che ne? eno vaLI olAe artha karyo che bhAI zruta-paricita anubhUtA, zrata eTale jJAna, paricita eTale darzana ne anubhUtA eTale cAritra evo artha karyo che, ANe baLabhadra. e to rAga dveSane teM sAMbhaLyo che, teno paricaya karyo che, eno anubhava tane che ema kahevuM che. te rAgane karavuM e sAMbhaLyuM che, rAganA paricayamAM tuM anaMtavAra AvI gayo che ane anubhUti rAganI tane anubhava che paNa rAgathI bhinna bhagavAna AtmA prabhu! teM sAMbhaLyo nathI. te tane cyo nathI, paricaya karyo nathI ane teno anubhava teM karyo nathI, anaMta kALamAM. AhA ! samajANuM kAMI ? AvI vAtuM che. mATe jeo A adhyavasAna Adine jIva kahe che te kharekhara paramArthavAdI nathI. kema
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 44 35 ke Agama, yukti ane svAnubhavathI temano pakSa bAdhita che. bhagavAnanI vANIrUpI Agama, yukti nAma tarka ane nyAya. e pudgala che I pudgalanA pariNAma che, svAnubhava ane anubhavathI temano pakSa bAdhita che, traNathI virodha che eno. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) pravacana na. 115 gAthA - 44 ravivAra Asovada - 6 tA. 22/10/78 samayasAra 44 gAthA cAle che, pharIne TIkA zarUAtathI, TIkA che ne? A adhyavasAnAdi bhAvo che, eTale zuM kahyuM ke aMdaramAM rAganI ekatAbuddhi evo je adhyavasAya, mithyAtva e pudgalanA pariNAma che, jIvanA nahIM, ema aMdara, dayA, dAna, pUjA bhakti Adi vrata tapano bhAva rAga che e rAga che te badhAya pudgalanA pariNAma bhagavAne kahyA che. che? badhAya vizvane sAkSAt dekhanArA bhagavAna" samasta padArthone sAkSAt jJAnanI paryAyamAM traNakALa traNalokanA padArthane dekhanArA bhagavAna vItarAga sarvajJa arihaMtadevo vaDa, pudgaladravyanA pariNAmamaya kahevAmAM AvyA hovAthI, e aMdara je zubha azubha rAga thAya ene bhagavAne divyadhvani dvArA (kahyuM) ke e pudgalanA pariNAma che AtmAnA nahIM. A zarIra, vANI, mana jaDa e to AtmAnA nahIM e to mATI pugalanA jaDa che. paNa aMdaramAM hiMsA, jUThuM, corI, viSaya bhoga vAsanA evA je pApanA pariNAma ane dayA, dAna, vrata, bhakti pUjA bhagavAnanuM smaraNa e bhAvapurNa rAga che, e rAgane bhagavAna tIrthakaroe ene pudgaladravya (nA) pariNAma kahevAmAM AvyA che. A lokone khabara na maLe ne ame dharma karIe chIe, che? teo caitanya svabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI, koNa? aMdara je dayA, dAna, vrata, bhakti pUjA bhagavAnanuM smaraNa evo bhAva e pudgala dravyanA jaDanA pariNAma che. e AtmAnA nahIM. AhAhAhA ! e caitanya svabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI. zubhajoganI je kriyA rAganI e caitanya svabhAva evo je jIvadravya te thavA samartha nathI. AkarI vAta che bhAI. zarIra vANI mana bAyaDI chokarA kuTuMba vepAra dhaMdho e to para cIja che, e to AtmAnI paryAyamAM paNa nathI. AMhI to arihaMtadeva sarvajJa vItarAga paramAtmA ema kahe che, ke e puNya ne pApanA bhAva pugaladravyanA pariNAma hovAthI caitanya svabhAvamaya jIvadravya thavA samartha nathI. caitanyasvabhAva, jJAyakasvabhAva, jJAyakabhAva, satyArthabhAva, bhUtArthabhAva, jJAyakabhAva, zuddhabhAva evo je jIvabhAva e vikAra, jIvabhAva thavAne samartha nathI. are ! AvI vyAkhyA have. che? A to kAla AvI gayuM che. je jIvadravya bhagavAna AtmA koNa che? bhagavAna ema kahe che. aMdara jIva vastu Atma padArtha anaMta anaMta jJAna AnaMdano bhaMDAra prabhu e jIvadravya, caitanyabhAvathI zUnya evA pudgala dravyathI atirikata che. je pudgala, puNyane pApanA dayA, dAna ne vratanA bhAva pudgala dravyanAM pariNAma kahyAM, te caitanya bhAvathI zUnya che, I evA pudgala dravyathI to bhinna che
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 samayasAra siddhi bhAga-3 jIvadravya. pATaNIjI ! jhINI vAtuM che. ( zrotAH- bhAva karato to jIva dekhAya che ) jIvamAM che nahIM. mAne che. anAdithI pAgalapaNuM che. AhAhAhA ! AMhI to ema kahe che, A zarIra vANI A to mATI jaDa dhULa e to AtmAnI nahIM, paNa AtmAmAM thatA puNya ne pApanA bhAva e paNa pudgaladravyathI nIpajelA pariNAma che enA, te jIvadravya caitanyabhAvathI zUnya evo pudgaladravya enAthI to jIvadravyane bhinna kahevAmAM Avyo che. AhAhAhA! nava tattva che ne ? nava tattva jIva-ajIva-puNya-pApa-Asrava-saMva2nirjarA-baMdha ane mokSa. je dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAma e puNya tattvamAM jAya che, hiMsA jUThuM corI kAma bhoga A 2LavuM 2LavAno bhAva Adi je e pApamAM jAya che, e be thaIne Asrava che e paNa pudgalanA pariNAmamAM jAya che, ane te rAgamAM aTake che evo bhAvabaMdha e paNa pudgala pariNAmamAM jAya che. AvuM jhINuM che. e pudgaladravyane jIvadravyathI caitanyabhAvathI zUnya evA je pudgaladravya athavA enA je pariNAma enAthI to bhinna jIvadravyane kahevAmAM Avyo che. traNalokanA nAtha jinezvaradeva 5ramezvara arihaMta sarvajJa bhagavAna traNakALa traNalokane sAkSAt dekhanAra, emaNe to A kahyuM che ne prabhu ! jenA zAstramAM rAgathI AtmAne lAbha thAya ane rAga AtmAno e zAstra bhagavAnanA nahIM, e bhagavAnanI vANI nahIM, e bhagavAnanA zAstra nahIM ane je guru nAma dharAvIne ema kahe ke rAga AtmAno che, e dayA, dAna Adi ane enAthI AtmA judo nathI, e paNa mithyArdaSTi, jaina nathI. AhAhA AkarI vAtuM che. thoDI lITImAM badhuM ghaNuM bharyuM che. AhAhAhA ! jIvadravya bhagavAna AtmA, caitanyasvarUpa prabhu, zAyakabhAva atIndriya AnaMda ne jJAnano piMDa prabhu AtmA. jema sphaTIkamaNi nirmaLa che, ema bhagavAna AtmA nirmaLa zuddha pavitra bhagavAna che. evo je jIvadravya e caitanyabhAvathI zUnya koNa? pudgala, je pudgalamAM caitanyasvabhAva nathI e rAgamAM paNa caitanyasvabhAva nathI. AvuM che. e dayA, dAna, vrata, bhakti tapano vikalpa UThe che apavAsa karavo Adino e rAga e caitanyabhAvathI zUnya che. are ! thoDI thoDI samajate hai na gujarAtIne ? ahIM to A saba gujarAtI hai ne ? AMhI to kahe che bhagavAna, bhagavAna trilokanAtha jinezvaradeva ema kahe che tyAre have atyAre ema kahe che ke zubhajoga ja atyAre che eTale AtmA nathI. ema prabhu, prabhu zuM kare ene buddhi ( mAM na bese to ) AhvAhA ! jIvadravya vastu e puNya ne pApanA bhAva je pudgaladravyanA pariNAma, te caitanyabhAvathI zUnya evA pudgaladravyathI atirikata jIvadravyane kahevAmAM AvyuM che. AvuM to spaSTa che. evo je A bhagavAna AtmA, caitanya nirmaLAnaMda prabhu, zuddha vItarAga svabhAvI AtmA, evo je caitanya svabhAva jIvadravya, enAthI-caitanyathI zUnya evA puNya pApanA bhAva je pudgaladravya che, enAthI to bhagavAna AtmAne, atirikata-bhinna kahevAmAM Avyo che. zazIbhAI ! A to kAla thaI gayuM'tuM. zarUAtathI lIdhuM, keTalAka navA che ne ? aMdara bhagavAna jIvadravya je che, e to caitanya svabhAvI, vItarAga svabhAvI, jinabiMba jinasvarUpI prabhu che, kema bese ? evA jina svarUpI, jIvadravya e ajaina svabhAvI evo puNya ne pApano bhAva, je pudgaladravya che enAthI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 44. jIvadravyane atirikata bhinna kahevAmAM Avyo che. AhAhAhA! (zrotAH- pAMca mahAvrata e jaina che) pAMca mahAvratabhAva e pudagaladravyanA pariNAma che, jIvadravyathI zUnya che e AkarI vAta che bApA. e jaina dharma koI samajavo vADAmAM paDyA ne mAne ke ame jaina chIe, bhAI AtmA jinasvarUpI vItarAga biMba AtmA che atyAre hoM, evo jina, "ghaTaghaTa aMtara jina vase ne ghaTaghaTa aMtara jaina, paNa mata madirAke pAnasoM matavAlA samaje na"ne abhimAnI dArUnA pIdhelA mithyAtvanA e puNya ne pApanA bhAva e jIvadravyanA che ema mAne che. e mUMDha mithyAdRSTi che. zarIra vANI mArA mAne e to vaLI mahAmUDha che, A to para vastu mATI che. AhAhA paisA, bAyaDI, chokarA, kuTuMba e to para tadna judA, enI hAre to kAMI saMbaMdha nathI, paNa aMdaramAM pudgalanA bhAvakabhAvanA nimittanA saMbaMdhe thayelA je zubha azubha bhAva e caitanyabhAvathI zUnya che. tethI te jIvadravya caitanyabhAvathI zUnya evA bhAvathI, jIvadravya judo che. AhAhAhA ! ratIbhAI ! olA tamArA kArakhAnA ne rUpIyA paisA kyAM gayA? e ajItabhAI! A badhA paisAvALA moTA beThA che sAMITha lAkha sIttera lAkha karoDapati dhULanA pati(zrotAHdhULanAya pati to che ne ?) e mAne che, che kyAM? AMhI to rAgano pati mAne ke rAgano huM svAmI chuM ane rAga mAro, prabhu vItarAga sarvazadeva ema kahe che ke prabhu e mithyASTi mUMDha che. ene amArA jainanI AjJAnI khabara nathI. AhAhAhA ! jaina paramezvare anaMta tIrthakaroe vartamAna birAjatA prabhu sImaMdhara bhagavAna e eNe ema kahyuM, pote tyAM gayA'tA ne kuMdakuMdAcArya digaMbara saMta, bhagavAna birAje che atyAre tyAM gayA'tA saMvata-49 to kahe che ke sarvajJa tIrthakaro to ema kahe che ne ! "kevaLI jiPhi bhaNiyA" kIdhuM ne? padamAM "kevaLIjiPhiM bhaNiyA" sarvajJa trilokanAtha, kevaLajJAnI ema kahetA hatA, ke je dayA dAna vrata bhaktinA pariNAma para lakSathI thayelA e paranA che, pudgalanA che, tArA nahIM. are sAMbhaLavuM kaThaNa paDe, traMbakabhAI ! AvI vAta che. bhagavAna !duniyAthI phera che e to khabara che ne ! cAra lITImAM to keTaluM.. have pachI vadhAre che. eka to e kahyuM ke zubha azubha puNyapApanA bhAva e pula dravyanA pariNAmamaya hovAthI jIvathI bhinna che, ane jIva e caitanyabhAvathI zUnya evA pariNAmathI jIva bhinna che. caitanya jyoti aMdara jhaLahaLa jyoti bhagavAna AtmA caitanyanA nUranA tejanA pUra bharyA che bhAI tane khabara nathI prabhu! aMdara AtmA caitanyanA nUra nAma tejanuM pUra che. e aMdara, evo caitanya tattva je bhagavAna enAthI A puNya ne pApanA pariNAma pudagalamaya kahyA, te caitanya svabhAvathI zUnya hovAne lIdhe, te pariNAmane jIvadravyathI bhinna kahyAM che. jIvadravya te pariNAmathI bhinna kahyo che. te pariNAmathI jIva dravyane bhinna kahyo che. AhAhAhA ! A to eka be lITImAM ATaluM bharyuM che, vAMce nahIM bhAI. are anAdithI coryAsI lAkhamAM avatAra karI karIne duHkhI che e. bhale abajopati, karoDopati hoya zeThIyAo e badhA duHkhI che. bhAI eno AnaMdano nAtha bhagavAna che, enI ene khabaruM nathI. ene A lakSmI Adi mArI ema mAnIne mamatAnA duHkhane vede che e, jene ahIMyA pudagalanA pariNAma kahyAM
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 samayasAra siddhi bhAga-3 che. ane je mamatAnA pariNAma jIvadravyathI, jIvadravya e caitanyathI zUnya enAthI jIvadravyane bhinna kahyo che. eka to e jIvadravyathI bhinna puNya pApanA pariNAma kahyAM, ane jIvadravya puNyapApanA pariNAmathI bhinna kahyo che. bhagavaMta to ema kahe che ke, amAruM smaraNa karo namo arihaMtANaM, namo siddhANaM e eka vikalpa ne rAga che prabhu. e rAga e pudgalanA pariNAma prabhu tArA nahIM, tArA hoya to judA paDe nahIM, ne judA paDe I tArA nahIM. are ! AvuM sAMbhaLavA maLe nahIM ane jiMdagI emane ema jAya. A vrata karIe chIe ne apavAsa karIe chIe ne tapa karIe chIe. trilokacaMdajI! AvuM sAMbhaLavA nathI maLatuM tyAM dilhImAM dilhImAM nahIM ? AvI vAtuM che bApA! mATe jeo A adhyavasAnAdikane, mATe jeo adhyavasAya eTale rAganI ekatA buddhi ane rAga, dayA, dAnano rAga, jIva kahe che jeo ene jIva kahe che, teo kharekhara paramArthavAdI nathI, e sAcuM mAnanArA, sAcA mAnanArA nathI, e jUThA mAnanArA che. che bhAI aMdara? A copaDo judI jAtano che tamArAthI, emAM pAThamAM dhyAna rAkhe to samajAya evuM che, olA tamArA copaDA rUpIyAnA hoya ne dhULanA enI jAtanA copaDA judA che A. (zrotA:- pAnuM phare ane sonuM jhare) jhare? dhULamAMya nahIM. zuM kahe che? ke jeo A adhyavasAnAdikane jIva kahe che jeo e puNyanA pariNAma dayA, dAnanA rAgane jIvanA kahe che ke, teo kharekhara paramArthavAdI nathI, e sAcA mAnanArA nathI, e paramArthanA tattvane jANatA nathI. AhAhAhA! kema ke, have nyAya Ape che, Agama sarvazanI vANIrUpI Agama, trilokanAtha tIrthaMkaradevanI vANI, oma dhvani "oma dhvani sUnI artha gaNadhara vicAre racI Agama upadeze bhavika jIva saMzaya nivAre" evA to bhagavaMta trilokanAtha vartamAna to birAje che prabhu, mahAvIra Adi to mokSa padhAryA siddha thaI gayA. A to arihaMtapade birAje che, sImaMdhara bhagavAna. emanI je vANI Agama e paNa ema kahe che. kahe che bhagavAne dIThuM bhagavAna to ema kahe che. kahe che paNa vANI dvArA kahe che ne? bhagavAna ema kahe che, Agama ema kahe che, yukti ema kahe che. ane svAnubhavathI paNa ema jaNAya che. ke rAga AtmAno nahIM. AhAhA ! jhINo viSaya che bhAI ! ' arere ! ema ne ema jiMdagIo, anaMta kALa gALyo che bhAI. e naraka ne nigodamAM gayo che. bhagavAna paramAtmA nigodamAM eka zvAsamAM aDhAra bhava kare che. A baTATA, zakarakaMda, mULA, gAjara, emAM eka kaTakImAM asaMkhya zarIra ane eka zarIramAM anaMtA jIva eka zvAsamAM aDhAra bhava, mare ne janma, mare ne janma. bhAI e anaMtA duHkhI che ene saMyoga anukULa pratikULa nathI mATe nahIM, enI dazAmAM ja hINI dazAe pariNamI gayelA nigodanA jIva, ene duHkhano pAra nathI, e duHkhanA vedanArA nigodanA jIva, prabhu te eka zvAsamAM aDhAra bhava, kyAM paNa kone jovuM che. anaMtakALa kyAM gALyo anaMta. evA anaMtavAra bhava karyA eka vAra nahi. e bhavathI nivartavuM hoya ane jene AtmAnuM jJAna karavuM hoya ene A jANavuM paDaze ema kahe che. traNalokanA nAtha so indrothI pUjanIka prabhu, jinezvaradevanI e vANI, e Agama eTale A je AgamamAM puNyanA pariNAmane jIvanA kahyA hoya e Agama nahIM, e zAstra nahIM, athavA je AgamamAM e zubhabhAvathI jIvane lAbha thAya, ema manAvyuM hoya e Agama nahIM, e
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 gAthA - 44. siddhAMta nahIM, e vItarAganI vANI nahIM. Agama, yukti, yuktithI paNa e bese che ke rAga te AtmAno svabhAva nathI. AhAhA ! daSTAMta kaheze. svAnubhava ane rAgathI bhinna paDIne bhedajJAna karanArA dharmI jIvone e rAgathI bhinna jANavAmAM Ave che. bhedajJAnIone eTale samakitI jIvane, eTale ke dharmanI pahelI sIDhIvALA jIvane svAnubhava, e rAgathI bhinna jANavAmAM Ave che. rAgathI bheda karIne AtmA anubhava kare, evA samakitI bhedajJAnIne rAgathI bhinna anubhavamAM Ave che. Agame kahyuM che, yuktithI bese. hamaNAM kaheze, ane svAnubhava garbhita yukti paNa sAthe che ema. eka rAgano kaNIyo je vrata ne tapa ne bhaktino, vRti UThe che. enAthI to bhedajJAnI samakitI jIva ene bhinna pADIne anubhave che. enA anubhavamAM e rAga Avato nathI. AvI vAtuM. have koI di' sAMbhaLI na hoya konI haze A te vItarAgano mArga Avo haze ! bhAI anAdi tIrthaMkara paramAtmA eno A ja mArga che, A trikALa anAdi tIrthaMkaro thayA, anaMta thaze eno A mArga che. ahIMyA kahe che, ke e traNathI to eno pakSa virodha pAme che. kono? ke je kAMI dayA, dAna, vratanA pariNAma jIvanAM che ema je mAne che, te AgamathI viruddha che, yuktithI viruddha che, svAnubhava garbhita anubhavathI paNa viruddha che. Are AvI vAtuM. temAM teo jIva nathI. che? koNa? teo eTale? rAganI ekatAbuddhirUpI mithyAtvabhAva ane dayA, dAna, AdinA rAga bhAva e jIva nathI, e AtmA nahi, evuM A sarvajJanuM vacana che. che? e Agama, sarvajJanuM vacana A Agama. je AgamamAM e rAgano zubhabhAva e jIva nathI, e to vikArI pariNAma che, bhagavAna to nirvikArI bhinna judI cIja che ema bhagavAnanI vANI Ama kahe che. arere ! duniyAnI A majUrIyuM karI karI Akho di' dhaMdhA ne bAyaDI, chokarA sAcavavA ekalI pApanI majUrI, moTA pApanI majUrI, have ene sAMbhaLavuM AvuM kaThaNa paDe. AhAhAhA! ahIMyA to kahe che ke, e tArA pApanA pariNAma to jIvanA nathI, ema vItarAge kahyuM che, paNa zubhabhAva dayA, dAna, vrata apavAsa karuM Adi je vikalpa UThe che, e rAga jIvadravyamAM nathI, ema bhagavAne kahyuM che. bhagavAna AvyA, enI vANI Agama AvyuM che ane guru pote A muni kahe che. prabhu tane kyAM mIThAza caDI gaI nAtha ! ema kahe che. tAro amRtasAgara bhagavAna dariyo ene anubhavavuM mUkI daIne e rAganA anubhavamAM kyAM, jheranA pyAle kyAM caDI gayo tuM? e pudgalanA pariNAma tArA jIvathI judA ema bhagavAnanI vANI kahe che, bhagavAna kahe che, ane vANI eTale Agama kahe che ane guru traNeya ema kahe che. je guru ema kahe ke rAga karatAM AtmAne lAbha thAya, e guru nahIM. je guru ema kahe ke e dayA, dAnanA pariNAma e jIvanA che, e guru nahIM. je Agama rAgane AtmAnA kahe ke rAgathI AtmAne lAbha thAya ema kahe e Agama nahIM, ane je koI bhagavAna trilokanAtha nAma dharAve ane ema kahe ke rAgathI jIvane lAbha thAya, e bhagavAna nahIM. AvI vAtuM che. huM? (zrotAH- khatavaNI ja judI jAtanI che.) vAta evI che bApA. udhAra khAtAne jame khAte lagAvI de che. nAmuM-nAmuM, udhAra khAtuM hoya ene jame khAtuM karI nAkhe. puNya pApano bhAva deNA khAtuM, udhAra khAtuM ene AtmAnA che leNuM ema khatavI nAkhe che. AvI vAta che. are Avo
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 samayasAra siddhi bhAga-3 kevo upadeza A? bApu mArga Avo che anAdino ! bhAI ! tIrthakara jinezvarano. evuM sarvazanuM vacana che te to Agama. joyuM? e dayA, dAna, vratanA pariNAma e zubha e jIvanA nathI ema AgamanuM vacana che. je Agama ema kahe ke e zubhabhAvathI jIvane lAbha thAya e bhagavAnanA Agama nahIM, kalpita banAvelA zAstro AhAhA ane A nIce pramANe svAnubhavagarbhita yukti be bhegAM le che. Agama, yukti ane svAnubhava ema traNa kahyAM che ne? bhagavAnanA Agama, jaina tIrthaMkara trilokanAthanA Agama "omakAra dhvani sUnI artha gaNadhara vicAre" ane e gaNadhara zAstrane race, e vItarAganI vANI, temAM Ama kahyuM che. ane nIce pramANe svAnubhavagarbhita yukti zuM? svayameva utpanna thayelA evA rAgadveSa vaDe malina adhyavasAna" e zubha azubha bhAva e to svayaM utpanna thayelA che. dravyathI nahIM. pudgalanAM pariNAma e paranA lakSe thayelA che, svayameva utpanna thayelA, evA je rAgadveSa vaDe malina evA adhyavasAyathI judo, anya cisvabhAvarUpa jIva, zuM kahe che, bApu A to bhagavAnanI vANI e kAMI kathA vArtA nathI. A to bhagavata kathA trilokanAtha AtmAnI che prabhu. emAM ema kahyuM che, ke rAgadveSa vaDe malina evo je bhAva adhyavasAya te jIva nathI, kAraNake kAlimAthI judA suvarNanI jema, pahelAM dAkhalo evo Apyo'to ke kolasAnI kALapa kolasAthI judI nahIM, ema puNya ne pApa jIvathI judA bhAva nahIM ema kahyuM'tuM eNe. tyAre ahIM kahe che sAMbhaLa ke kolasAnI kALapa e kolasAmAM gaI, e ahIM nahIM. paNa suvarNamAM je kAMI melapa dekhAya che, e melathI suvarNa judI cIja che. e melamAM je kALapa dekhAya che suvarNamAM, suvarNanI jema kAlimAthI juduM suvarNa eTale sonuM emAM je mela dekhAya che enAthI suvarNa juduM che, juduM kAlimAthI juduM suvarNanI jema bhagavAna AnaMdano nAtha prabhu e suvarNa samAna che prabhu AtmA! emAM A puNya pApanA mela kALapa jevo mela che, e suvarNanI jAta nahIM. AhAhAhA ! kAlimAthI judA suvarNanI jema tema rAgathI judo anya cisvabhAvarUpa jIva e dayA, dAna ne vratanA vikalpathI judo jIva anya cisvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe, rAgathI bhinna karanArAo bhedajJAnI vaDe, rAgathI bhinna karanArA samakitI vaDe, svayaM upalabhyamAna, enAthI judo jIva, bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna, rAgathI prApta thato nathI, rAga bhinna che, enAthI svayaM AtmAno lAbha thAya che. rAgarUpI mela ene bhedajJAnI dharmI jIva, ene judo pADIne jIvano anubhava kare che. ethI jIvanA svabhAvathI te rAga bhinna che. rAgathI bhedajJAna karanArAone rAga, bhedajJAnamAM rAga bhego Avato nathI. AhAhAhA! Are AvI vAta. have Avo jaina mArga haze ! atyAra sudhI to ame A cha kAyanI dayA pALo IcchAmI paDikamaNa IriyA vahIA tassa UtarI karaNeNe mANeNe jhANeNaM apANe vosirAmi tAUM kAya ThANeNaM.. jayaMtibhAI ! bApu badhI khabara che bApu! ame paNa badhuM karyuM'tuM ne, bIjo mArga bApA bhAI tane khabara nathI. AhAhAhA ! traNa nyAya ApyA. eka to puNya ne pApanA bhAva jIva nathI ema bhagavAnanI vANI kahe che, have yukti ane svAnubhava che. ke sonAnI melapa jema sonAthI judI che e yukti, ema
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 44 bhagavAna AtmAthI puNya pApanA bhAva judA che e yuktino nyAya, trIjuM svAnubhavagarbhita, dharmI jIva tene kahIe ke je dayA dAnanA rAgathI bhinna jIvane anubhave e bhedajJAnI vaDe svayaM rAganA avalaMbana vinA, caitanyanA avalaMbanathI svayaM anubhava thAya che e rAgathI bhinna judAne anubhave che. AvI vAtuM ve, che ? 41 eka to bhagavAne ema kahyuM ke e puNyapApa e jIva nathI. kAraNake kAlimAthI judA suvarNanI jema, e rAgathI judo anya cittvabhAva jIva bhedazAnI vaDe svayaM upalabhyamAnam eTale ke rAgano je vikalpa che enA avalaMbana vinA, caitanyanA avalaMbanathI svayameva AtmA rAgathI bhinna anubhavamAM Ave che, mATe te rAga AtmAno nathI. AvI vAtuM che. karavuM paDaze bApu. duniyA mAne ne manAvI bese ethI kAMI tane lAbha nahIM thAya bhAI. A deha chUTIne jAIza kyAM prabhu ? AtmAno nAza thAya evo che ? bhagavAna to nitya anAdi anaMta che vastu aMdara. ene jo rAgathI lAbha thAya ema mAnyuM to prabhu mithyAbhrama emAM tuM jaIza ane rahIza ne rakhaDIza. AhAhA! bhagavAne ema kahyuM ane kahyuM te Agame ema kahyuM, ane AgamamAM guru ema pote kahe che amRtacaMdrAcArya paMcamakALanA saMto-guru ema kahe che ke arere prabhu, e kahe che ke paMcamakALamAM to zubhajoga ja hoya, prabhu ghaNo anyAya thAya che, anyAya. paMcamakALanA saMto munio bhedajJAnIo e zubhajogathI bhinna AtmAne anubhave che. A to paMcamakALanA saMta che, A kAMI cothA ArAnA nathI kuMdakuMdAcArya, amRtacaMdrAcArya. arere ! AvI vAta kyAM ? mAthAmAM bhejAmAM kAma kare nahIM. duniyAnA DAhyA rakhaDI maryA che. A caitanyanuM je jJAna bhagavAna kahe che, eka sekaMDa paNa anaMtakALamAM karyuM nathI. eka sekaMDa paNa rAgathI bhinna bhedajJAnane anubhave, ene anaMta bhavano aMta AvI gayo. samajANuM kAMI ? pratyakSa caitanyabhAvane judo anubhave che. e caitanya svabhAva je anaMta guNa gaMbhI2 bhagavAna enA taraphanA jo2nA purUSArthathI, dharmIjIva rAgathI judo anubhave che. mATe te rAga AtmAno nathI, jaDano che. je bhAve tIrthaMkara gotra baMdhAya, e bhAva jaDa che, ema kahe che. ahIM to rAjI rAjI thaI jAya, bhAI e zubhabhAva che. sonAmAM jema e kAlimA dekhAya, ema caitanyamAM e mela dekhAya che, e caitanyanI cIja nahIM. e jinavacana ema kahe, eTale bhagavAna ane bhagavAnanI vANI ema kahe, ke dayA, dAna, vratanA pariNAma e jIva nathI. pudgalanA pariNAma che. bhagavAnanA ( AtmAnA ) pariNAma to nirmaLa hoya, pote nirmaLa pavitra che mATe tenA pariNAma to vItarAgI nirmaLa hoya, e nirmaLa pariNAma dvArA dharmI jIva rAgathI bhinna jIvane anubhave, mATe te rAga eno nathI. ATalI zaratuM ne ATalI javAbadArI, AvuM che prabhu ! e loko pAcho ema prazna kare hamaNAM sAMbhaLyuM che nyAM, zivanImAM prazna karyAM che ke olA zibi2 karIne pAMcaso mANasa ghAsIlAlajI gayA'tA ne ! tame sAdhune mAno cho ? tame cA2 anuyogane mAno cho ? ane koke kyAMya kahyuM haze koNa jANe zuM kahyuM haze ne zuM mAnyu haze ? A loko to ema kahe che ke A sAdhuo to kUtarA jevA che atyAre evI bhASA vAparI che. evuM koIe kahyuM na hoya ne chatAM lokoe zivanImAM A vAta sAMbhaLI hatI. ghAsIlAla gayA'tA
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 samayasAra siddhi bhAga-3 ne tyAM evuM thayuM'tuM. pachI ANe to samAdhAna karyuM AjJA pramANe mArga hoya sAdhu to sAdhu, sAdhu to ame sAdhune mAnIe chIe, sAdhu hoya ene ne? AgamathI viruddha hoya e sAdhu kyAM? cAreya anuyogane mAnIe chIe. dravyAnuyogamAMthI enI dRSTi thaI e traNeya anuyogane jANe che, bIjAmAM A vrata ne tapa ne vikalpa AvyA ene vAta kare che. paNa e pote dharma nathI, ema dravyAnuyoganI dRSTithI tyAM vAMce ne to eno sAra e dekhAya. e mokSamArga prakAzakamAM kahyuM che ne, ke dravyAnuyoganI daSTi thayA pachI vAMce caraNAnuyogane to enI dRSTinI khabara paDe tattvanI, mokSamArga prakAzaka. AhAhAhA ! are bhagavAna ! ahIMyA bhagavAna rahyA nahIM, bhagavAna rahyA tyAM. have bhagavAna ema kahe che duniyAne kahevuM eka nahi paNa anaMta bhagavaMto, tIrthakaro anaMtA thaI gayA anaMtA thaze, saMkhyAtA vicare che tIrthakaro che vIsa, paNa e sivAya kevaLIo, lAkho karoDo mahAvidehakSetramAM vartamAnamAM vicare che. e badhAja kevaLIonuM vacana che Agama, ke e zubharAga mela che, nirmaLAnaMda prabhuthI te judI cIja che, ane melathI nirmaLAnaMda bhagavAna paNa judo che. ema bhagavAnanI vANI kahe che bhagavAna kahe che. ane kAlimA jema sonAnI judI che, e yukti ema sonAsamAna bhagavAna caitanyamUrti, enAthI puNyanA pariNAma mela te judAM che, ane svAnubhava rAgathI bhinna paDIne bhedajJAnI dharmI jIva ene kahIe e rAgathI bhinna paDIne bhedajJAnI jIvo vaDe caitanya svayaMseva rAganA avalaMbana vinA anubhavamAM Ave che. mATe keTalAka kahe che ne ke vyavahAra nizcayanuM kAraNa che. AMhI to kahe che ke enA avalaMbana vinA bhedajJAnI vaDe judo dekhAya che. kaho zazIbhAI ! A tamArA vedAMta-phedAMtamAM to AvuM kAMI nathI. jaina darzananA nAme goTA uThayA che tyAM. "svayaM upalabhyamAnam" AtmA to svayaM, svanA avalaMbananI dRSTi karatAM, rAgathI bhinna svayaM anubhavamAM Ave, mATe paNa rAga ene jIva nathI ema bhagavAna kahe ane Agama ema kahe ane anubhavI jIva paNa rAgathI bhinna anubhave che, mATe rAgathI judo che. have ATalI vAta kare, have e pahelo bola thayo. ATha bola che ne? anAdi jeno pUrva avayava che karma, karma anaMta jeno bhaviSyano aMza che aMza. karmano eka bhAga evI je saMsaraNarUpa kriyA rakhaDavAnI kriyA coryAsImAM enuM kAraNa to karma che, ema kahe che ajJAnI, karmane laIne eno eka bhAge rakhaDyo ane eka bhAgathI rakhaDaze mATe karma ja jIva che amAre judo jIva che, e ame jANatA nathI. anAdi jeno pUrva bhAga che eTale avayava karmano eka aMza, anaMta jeno bhaviSyano avayava che, evI eka saMsaraNarUpa. anAdi anaMta lIdhuM Ama anAdi Ama anaMta. eka saMsaraNarUpI kriyA te rUpe kriDA karatuM karma te paNa jIva nathI. I kahe che ke jIva che A, amAre to karmanI kriyAthI rakhaDavuM, rakhaDe che enAthI judo amane to dekhAto nathI, ajJAnI ema kahe che. enA uttaramAM A kahe che ke e jIva nathI. karmanA kAraNe je paribhramaNanI kriyA dekhAya e jIva nathI. kAraNake karmathI judo anya caitanyasvabhAva jIva e rakhaDavAnI kriyAnA rAgabhAvathI caitanyasvabhAva jIva judo, anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnI vaDe svayaM upalabhyamAna che. karmane kAraNe je thatI vikRti paribhramaNano bhAva enAthI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 gAthA - 44 bhedajJAnI vaDe bhinna AtmA che, ema jJAnI dharmI jIva vaDe, e karmanA avayavarUpI je kriyA, enAthI bhinna bhedajJAnI vaDe, dharmI vaDe, samakitI vaDe, bhinna anubhavAya che. AvI vAtuM. svayaM pratyakSa anubhave che. be bola thayA. - trIjo "tIvra maMda anubhavathI bhedarUpa thatA dUraMta rAgarasathI bharelA adhyavasAnonI saMtati", rAga maMda ane tIvra enI je ekatAbuddhirUpa adhyavasAya, che? dUraMta rAgarasathI bharelA, rAgathI bharelo jeno aMta muzkela che, evA je adhyavasAya enI saMtati paNa jIva nathI, zuM kahe che? rAganI maMdatA ane rAganI tIvratAnI saMtati, pravAha cAle che, e jIva nahi. kemake paribhramaNanuM kAraNa jIvadravya nahIM, e karmanA nimitte paribhramaNa thayeluM e jIvasvarUpa nahIM. che? tIvra maMda anubhavathI bhedarUpa thatA dUrata, jeno aMta Akaro che, evA rAgarasathI bharelA adhyavasAnIthI jIva bhedazAnI vaDe svayaM upalabhyamAna che. arthAt tevo tene pratyakSa anubhava che. AhAhAhA ! cotho, A zarIra, zarIra che e jaDa mATInuM che, ema ke navI dazA juvAna avasthA ane purANI avasthA vRddha avasthA badhAM hADakAM nabaLA paDI gayA, ajJAnI kahe che ke amAre to e zarIra che e ja AtmA che. zarIra moLuM hoya to ame AkaruM kAma karI zakatA nathI, zarIra jayAre majabUta hoya tyAre kAma karI zakIe chIe. mATe amAre to zarIra e ja AtmA che. ema ajJAnI zarIranI kriyAo ame karIe chIe, A halanacalana e amArI kriyA, paNa e to jaDanI kriyA che, bhAI tane khabara nathI. eno uttara Ape che. navI purANI avasthA, navI ane purANI, tAjI avasthA Ama bALaka janmena, juvAna avasthA Ama laTha jevuM zarIra dekhAya, ane e zarIra nabaLuM paDI jAya cAmaDI laTake, e navI ane purANI avasthA je zarIra e ame chIe, ajJAnIo ema kahe che ene javAba Ape che. e purANI avasthAthI bhedathI pravartatuM je nokarma zarIra, te paNa jIva nathI. e juvAnI ane vRddha avasthA e to zarIranI avasthA che, e tArI nahIM, tuM nahIM. AhAhAhA ! tArI avasthAnA traNa prakAra bALa avasthA, yuvAna avasthA ane vRddha avasthA. e rAganI kriyA ne potAnI mAnavI e bALa avasthA enI che. bALaka che e cAhe to lAkha varSanI uMmaravALu zarIra hoya paNa e rAgane potAno mAne che to e bALaka che. ane rAgathI bhinna jANIne aMtarAtmAne je oLakhe che e aMtarano yuvAna che. ane aMtaramAM jaIne sthiratA karIne kevaLajJAna pAme che e vRddha che. A traNa avasthA enI che. A nahIM. AvuM kyAM bese mANasane ? Akho divasa zarIrathI kAma karato hoya A lAvo A lAvo, paisA gaNe, Ape, le, de, A badhI kriyA mArI che A badhI, paNa prabhu e to jaDa che. jaDanI kriyA e tArAmAMthI nahIM ane tArAthI nahIM. che? kAraNake zarIrathI anya judo caitanya svabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che, arthAt teo tene pratyakSa anubhave che. AhAhAhA! (pAMcamo bola) samasta jagatane puNyapAparUpe vyApato, joyuM? puNyapA5 AvyA, zubha- azubha rAga enAthI karmano vipAka che, e AtmAno pAka nahIM. AtmAno pAka to AnaMda ane zAMti emAM pAke che. A to khetara evuM che ke jemAMthI atIndriya AnaMda ane zAMti
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 samayasAra siddhi bhAga-3 pAke. A puNya pAparUpe vyApato te paNa jIva nathI, kAraNa zubhAzubha bhAvathI anya judo e zubhAzubha bhAvathI judo caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe, arere ! prabhu prabhu prabhu, ahIM to kahe atyAre zubhabhAva paMcamakALamAM to zubhabhAva ja hoya. are prabhu! to paMcamakALamAM dharma na hoya? are AvuM sAruM karyuM, cokhavaTa karI. e zubhAzubha bhAvathI anya judo bhagavAna to aMdara puNya pApanA bhAvathI judo, caitanya svabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna che, samakitI bhedajJAnI evo pote tene pratyakSa rAganA avalaMbana vinA matizrutajJAna dvArA pratyakSa anubhave che, mATe te puNya ne pApanA zubha azubha bhAva jIva nahIM. cAra bola thayA. vizeSa kaheze. pravacana naM. 116 gAthA - 44 tathA zloka - 34 Asovada - 7 somavAra, tA. ra3/10/78 samayasAra 44 gAthA. cAra bola cAlyA che. che ne! ATha bolamAM cAra bolano uttara Apyo. pAMcamo. "samasta jagatane puNyapAparUpe vyApato e karmano vipAka che te paNa jIva nathI." karmano vipAka puNyapAparUpanA bhAvathI vyApato e jIva nathI. kAraNake zubhAzubhabhAvathI anya judo, zubha ke azubha bhAva hiMsA, jUThuM, corI, viSaya-bhoga, vAsanA, raLavuM,kamAvuM vagere bhAva pApa. dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA vagere puNya, e zubhaazubhabhAvathI anya judo caitanyasvabhAvarUpa jIva, A kartAnI vyAkhyA che, je zubha azubhabhAva thAya che e kharekhara karmano vipAka che. e AvI gayuM batrIsamAM, karma bhAvaka che ane zubha azubha bhAva e bhAvakano bhAvya che. e karmanA vipAkano bhAva che. caitanyano vipAka e na hoya. zubha azubhabhAva e karmanA bhAvakano bhAva e karmano vipAka che, e jIva nahIM. kema ke samyagdaSTi ane bhedajJAnIo vaDe e zubha azubhabhAvathI judo AtmA anubhavamAM Ave che. AhAhAhA ! zubhAzubhabhAvathI anya judo, bhAvathI anya judo, jhINI vAta bahu bhAI ! sUkSmajJAnano upayoga thaIne je svabhAva tarapha DhaLyo che, evA bhedajJAnIo vaDe, e zubhAzubhabhAvathI anya judo anero judo, caitanya svabhAvarUpa jIva, e zubhaazubhabhAva, e karmanA vipAkanuM kArya che, jIvanuM nahIM. e kartAkarmano karma vipAka che tenuM e kartAnuM kArya che. ahIMyA ajJAnIe ema kahyuM hatuM ne ke zubhAzubhabhAva e amAruM kArya che, enAthI judo jIva amane to dekhAto nathI. AkarI vAta bahu bhAI ! atIndriya AnaMdano DhIma prabhu, ene puNya ne pApanA zubhAzubhabhAvathI anero jIva che, e jIva che. ene bhedajJAnIo, dharmI jIvo, samakitI jIva, e zubhAzubhabhAvathI judo AtmA che. che? bhedajJAnI vaDe svayaM upalabhyamAna che. svayaM prAsa, potAthI prApta che. e zubhabhAva hato mATe teno abhAva karIne prApta thayo che eTale svayaM prApta thayo che. e Ama kahe che ne ke bhAI dayA dAna dratAdinA AcaraNano bhAva hoya e bhAvathI zuddhatA pragaTe, e ahIMyA nA pADe che ke ema nathI. bhAI tane khabara nathI, jenAthI judo anubhavavo enAthI te thAya ? AhAhAhA ! are re! ene janma maraNa rahita thavAnA paMtha koI alaukika che prabhu. e zubha ke azubha
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45. gAthA - 44 dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, je jaina dharma nathI, evA bhAvathI judo svayaM potAnA jJAnanI paryAya dvArA anubhavamAM Ave che. mATe te zubhaazubhabhAva (te) jIva ane jIvanuM svarUpa nathI. e kartApaNAnI vyAkhyA che. zubhAzubhabhAva e AtmAnuM kartavya che ane AtmA kartA che ema nathI. zubhAzubhabhAva, bhAvaka karma kartA che ane tenuM te kArya che. jhINI vAta che bhAI, je jJAnanI paryAya vartamAna aMtara svarUpamAM DhaLe che, te puSya ne pApanA bhAvathI bhinna paDIne DhaLe che. e puNyanA zubhabhAva, ene sAthe rAkhIne aMdaramAM jAya che ke enI madadathI aMdara jAya che ema nathI. AvI vAtuM bhAI ! e kono artha thayo? e "svayaM upalabhyamAna che" arthAt teo pote bhedajJAnI jIva samyagdaSTi jIva, pote tene pratyakSa anubhave che. "svayaM"no artha pratyakSa karyo. jJAnAnaMda bhagavAna AtmA e jJAnAnaMdanI jJAnanI paryAya, svayaM pratyakSa thaIne tene anubhave che. AnuM nAma AtmA jANyo ane AtmA mAnyo eNe AtmA anubhavyo. AvI vAta jhINI che bhAI ! AhAhAhA ! A pAMcamo bola thayo. (bola chaThTho.) huve che I. have bhokatAnI vAta che. zAtA-azAtArUpe vyAsa je samasta tIvramaMdapaNArUpa guNo e vaDe bhedarUpa thato je karmano anubhava che I. kalpanA thaI ke A sukha A saMyogo anukULa che mATe huM sukhI chuM, pratikuLa saMyoga mATe duHkhI evI je kalpanA e sukha duHkhano je anubhava e jIvano nathI. e jIva teno bhokatA nathI. tIvramaMdapaNArUpa guNo te vaDe bhedarUpa thato, e to maMdabhAva hoya rAgano ke tIvra hoya, paNa eno bhokatA AtmA nathI. rAganI maMdatAnuM sukharUpa vedana kalpanAnuM ke tIvra rAgarUpI duHkhanuM vedana e jIvanuM nathI. e tIvra maMdapaNArUpI bheda, ethI thato karmano anubhava e che. ame sukhI chIe, paise Take anukULatAthI ame sukhI chIe ema mAnanAra e karmanA vipAkane pote anubhave che. ame duHkhI chIe, paisA na maLe, A na maLe. AhAhAhA ! ahIM Avyo'to ne eka mANasa maMdasaurano huM tIrthakara chuM, nAma bhUlI gayo. pATaNIjI ! ahIM Avyo'to. vyAkhyAna sAMbhaLyuM kAgaLa Avyo'to pahelo mahInA pahelAM huM tIrthakara chuM, kevaLI chuM, cAra ghAtakarma mAre nAza thayA che. bhagavAnane paNa cAra ghAtakarma nAza thayA hatA paNa paisA nahotA enI pAse, ema mArI pAse paNa paisA nathI. arere! e duHkhanuM vedana che nirdhanatAnuM, anAdi e vedana to karmanA pAkanuM vedana che. kaho, have I kahe ke ghAtakarmano mane nAza thayo che ane huM batAvuM badhuM ema ke. pachI to meM kIdhuM bApu! A zuM che bhAI ! dRSTi viparIta thaI gaI bhAI bahu, e sAMbhaLe (nahIM) pAchuM ahIM to madhyasthathI kahevAya, koIno anAdara nathI, pAchA ubhA thaIne page barAbara lAge. are bhAI, duHkhanuM A nirdhanatA ne sAdhana nahIM enuM vedana.duHkhanuM, e to karmanuM vedana che. e mithyASTi ene vede che. samyagdaSTi jIva, bhedajJAnI jIva, e rAganA vedanathI bhinna paDalo bhagavAna ene svayaM vedatAM, te tenAthI judo rahI jAya che. rAganuM vedana e juduM rahI jAya che, AtmAmAM AvatuM nathI. AvI vAtuM have, A te. arere! eka to bAhyanI pravRtti ADe nivRtti na maLe, ane bAhyanI pravRtti choDe ane nivRtti le bAhyathI, to aMdaranA puNya pApanA pariNAmathI nivRtti na maLe. AhAhAhA !
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ *s samayasAra siddhi bhAga-3 ahIMyA kahe che olo ajJAnI ema kaheto hato ke amAre to karmano vipAka evo je zubhaazubhabhAva e ja amAruM vedana che ane e ja ame jIva chIe. eno uttara dIdho ahIMyA AcAryo, bhAI ! tane khabara nathI e sukhaduHkhanuM vedana, e to jaDanuM vedana che, prabhu tuM enAthI bhinna cho ne? e bhedajJAnI vaDe sukha duHkhathI judo, che ne A vedananuM che A, e karmanA nimittathI paisA thayA pAMca pacIsa karoDa ke dhULa karoDa, ame sukhI chIe, e mUMDha jIva rAganA sukhane nAme vede che. ane e ema kahe che, ke sukhaduHkhanA vedanathI jIva judo amane to kAMI dekhAto nathI, kyAMthI dekhAya? bhAI ! tArI dRSTi ja paryAya upara sukhaduHkhanA vedana upara paDI che. bhagavAna tyAM che nahIM. bhagavAna AtmA to aMdara sukhaduHkhanA vedanathI bhinna jAta che aMdara, AvI vAtuM have. heM? (zrotA- alaukika vAta che.) AvI vAta che bhAI. te anubhava karmano sukhaduHkhano ame sukhI chIe, kahyuM'tuM ne eka pherI ahIMyA olA vaDhavANanA nAnAlAlabhAIne e badhA paisAvALA kharAne karoDapati paisAvALA enA vevAI e vyAkhyAna cAlatuM'tuM svAdhyAya maMdiramAM amArA vevAI sukhI che. meM kIdhuM: bhAI sukhInI vyAkhyA zuM? be pAMca lAkha pacAsa lAkha karoDa be karoDa maLyA, eTale sukhI ? e paisA tarapha lakSa jAya che, e to duHkha che ane e vedana duHkhanuM che, paisAnuM nahIM. ane e vedana jaDanuM vedana che, bhagavAna caitanyanuM nahi. e jaDa che, rAga che e acetana che enuM ene vedana che. AhAhAhA! ahIMyA kahe che zAtA azAtArUpe vyApta je samasta tIvamaMda azAtAmAM tIvra ane AmAM maMda hoya zAtAmAM, evA guNabhedarUpa thato karmano vipAka che bhAI ! e to zAtAnA udaye maLelI sAmagrIo emAM tane sukha bhAse, e to karmanA pAkanI kalpanA che. emAM prabhu AtmA Avyo nathI aMdara. ane nirdhanatA thAya pAchuM maLe nahi mAMDamAMDa mAgIne roTalA khAto hoya vigere... e paNa duHkhanA pariNAma, e karmano pAka che e jIvano svabhAva nathI. AhAhAhA ! amAre ghaNAM varSa pahelAM eka sAdhu AvelA tyAM pAleja evI vAtuM kare AvI badhI vairAgyanI "kUtarAnA bhavamAM meM vINI khAdhA kaTakA kUtarAnA bhavamAM, kAraNake kAMI joLI na maLe kapaDuM na maLe pAtra na maLe loTo na maLe tyAM kaTakA maLe, "kUtarAnAM bhAvamAM meM vINI khAdhA kaTakA" "meM bhUkhanA veyA bhaDakA bhUdarajI tamane bhUlyo" evuM bole e vakhate ene to bIjuM kyAM? kahe che ke je bhUkhanA veThayA bhaDakA evuM je duHkha, e to karmano pAka che. samajANuM kAMI ? bhedajJAnI jIvoe, e sukhadu:khanA vedanathI bhagavAna AtmA bhinna svarUpe birAje che. ene sukha duHkhathI judo anya caitanyasvabhAvarUpa jIva, eno artha e thayo ke zubhAzubhanuM vedana e caitanya svabhAva nahi. anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnIo vaDe, e sukhaduHkhanI kalpanAnA vedanathI bhinna paDelA bhedajJAnI jIvo, svayaM upalabhyamAna che. pratyakSa anubhave che prApti che, ema kahe che. AhAhAhA! bhagavAna AtmA atIndriya AnaMda ne atIndriya jJAnanI khANa, e jene jJAnamAM jaNANuM e sukhaduHkhanA vedanathI anya judo prabhu, tene caitanyasvabhAvane te anubhave che, bhedajJAnI vaDe svayaM pratyakSa prApta che. AvI vAta have. vItarAga-vItarAga mAraga jhINo bhAI. tIrthakara sarvajJa paramezvare mAthe kahyuM hatuM, tIrthakara sarvajJa paramezvare kahyuM che ke e jIva nahIM. pahelo
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 44 47 bola Avyo'to e sukha duHkhanuM vedana e jIva nahIM. ema sarvajJa bhagavAna tIrthaMkaroe kahyuM che. AhAhAhA ! A to eka gAthA evI Ave che. uttarAdhyayanamAM, vIsamA adhyayanamAM "appAsa kattA vikattA dohANie sohANIA, sohANI." AtmA kartA sukhadu:khano che ane eno bhokatA che ema Ave che. anAthI muninuM vIsamuM adhyayana che, vyAkhyAna thaI gayelAne bahu tyAM to ghaNAM, emAM e vAta spaSTa che ja nahIM. AMhI to AtmA kartA ane bhokatA e potAnI nirmaLa zuddha paryAyano kartA ne teno bhokatA, vikArI pariNAmano kartA bhokatA e AtmA nahIM. kema ke e sukha duHkhanI kalpanAno bhAva, ene to bhagavAne ajIva kIdho che. AvyuMtuM ne paheluM? che jIvanI paryAya, paNa e karmanA pAkathI thayelI mATe tene ajIva kIdho che. AhAhAhA! bhagavAna AtmA atIndriya zAMtino bharelo, atIndriya AnaMdano bharelo prabhu, evA jIvanuM AtmAnuM jene e sukhaduHkhanA vedanathI anero bhagavAna, vedanamAM Avyo, e pratyakSa AnaMdane ne zAMtine vede che, e sukhadu:khane vedato nathI. bIje ThekANe pAchuM emeya Ave, ahIM to A bheda phakata parathI pADavo che, bAkI dharmI jIva paNa potAnA AnaMdane paNa vede che ane kaMIka hajI bAkI rahyo che te rAgane vede che eTale duHkhane vede che. ahIM to duHkha e karmanA vipAkanuM phaLa gaNI jIvathI judo gaNIne tene vedato nathI eTaluM siddha karavuM che. jIva ajIva adhikAra che ne A? paNa emAMthI pAcho ekAMta tANI le ke dharmI AtmajJAnIne duHkha hoya ja nahIM paryAyamAM, ema nathI. A to jIva ajIvanI bhinnatA batAvatA te ajIvanuM vadana tene nathI. paNa jyAre dharmI jIva che, rAga ne rAganA vedanathI bhinna paDelAnuM vedana che, enI sAthe thoDI hujI Asakita rAganI che tenuM vadana duHkhanuM che. have AvI vAtuM. ahIM pakaDe ne tyAM ema kahe ke nahi ema nahi ane tyAM kIdhuM hoya to pAcho ahIM meLa na khAya. AhAhAhA ! kaI apekSAe kahyuM che prabhu! pravacanasAranA suDatAlIsa naya adhikAramAM to teNe tyAM sudhI kahyuM ke AtmA zuddha caitanyaghana enuM bhAna thayuM, enuM jene jJAna ane AnaMda varte che tene hajI rAga ne duHkha varte che eno e svAmI che adhiSThAtA che. AMhI nA pADe che. A to jIva ajIvane judA pADavAnI apekSAe vAta che. ahIMyA to sukhaduHkhanI vedana dazA e jIvanI nathI, e ajIvanI che ema kahIne juduM pADayuM che. tyAM AgaLa samyagdaSTi thayo che, bhedajJAnI che, ene paNa pUraNa vItarAga ne pUrNAnaMdanI dazA nathI, tyAM sudhI AnaMdane paNa vede che ane duHkha je karmano vipAka, pAka ahIM kahyo evA duHkhane paNa vede che. ratIbhAI ! AvI vAtuM che. (zrotA:- bemAMthI sAcuM kayuM?) huM? beya sAcuM che. A jaDa ne caitanyanA vipAkane judA batAvavA che ane tyAM judA batAvelA hovA chatAM, enI paryAyamAM jeTaluM sukhadu:khanI kalpanA thAya che, teno e vedanAra che, bhAI mohanalAlajI! AvI vAta che bhAI ! A zuM thAya? arere ! duniyA kAMI duHkhI thaIne rakhaDI rahI che pAgala thaIne paramAM sukha che ema mAne che. bhagavAna tIrthakara sarvazadeva to pokAra kare che, ame kahIe chIe prabhu e sukhaduHkhanI kalpanA je che te ajIva che. (zrotA:- e potAmAMthI nIkaLI jAya che mATe ) enuM citasvarUpa nathI ne? enA dravyaguNamAM che e cIja ? koIguNa-koIguNa vikRta thAya evo koI guNa che? koI guNa
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 samayasAra siddhi bhAga-3 sukhaduHkhane vede evo koI guNa che? paryAyanI vyAkhyA jyAre cAle tyAre, praviNabhAI ! AvI vAta che, bhagavAna AtmA apAra apAra guNono sAgara che, e anaMtA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtA game teTalA anaMta karo topaNa jenA guNanI saMkhyAno pAra nathI, paNa e badhA guNomAM eTalA guNomAM koI guNa evo nathI ke vikAra kare. koI guNa evo nathI ke vikArane veda. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? jyAM zaktino adhikAra cAlyo, tyAM to badhA guNo che bhagavAna AtmAnA tethI tenuM pariNamana kramasara paNa nirmaLa ja che. krama paNa nirmaLa che ane akrama je guNo che te paNa nirmaLa che. zaktino adhikAra jyAM cAlyo, tyAM vikAranuM rahevuM ke vedavuM ke thavuM e enAmAM che ja nahIM. kema ke zaktio je che bhagavAna AtmAmAM guNo, morabI pAse che ne eka? vihAra karIne gayA'tA ne te di' tyAM eka zaktinuM maMdira che moTuM. zaktinuM devaLa anyamatinuM morabI pAse sanALA (che) dalIcaMdabhAInA bhAInA vahu enA makAna che tyAM, pachI AhAra karIne huM pharavA nIkaLyo tyAM e zaktinuM maMdira hatuM tyAM gayo, olA bicArA bAvA padhAro padhAro, meM kIdhuM bhAI zakti A nahIM, zakti devI kharI paNa A nahIM. aMtaramAM jJAna darzana Adi zakti e ja devI che. e ema kahetA'tA ke Izvarane zakti vinA paNa cAle nahIM, e popaTabhAI A tamArI vAta hAle che A pUrvanI badhI, Izvarane zakti vinA hAle nahIM, e A amArI zakti che kahe che. kIdhuM e nahIM. A Izvara bhagavAna che enA guNarUpIzakti vinA cAle nahiM ene, AvI vAta che kIdhuM. bhAI tyAM makAna che morabI pAse sanALA che ke kAMI dalIcaMdabhAInA bhAInA vahunuM makAna che tyAM utaryA 'tA. AhAhAhA ! AMhI kahevuM che prabhu AtmA che, emAM anaMta anaMta zaktirUpaguNa che, paNa koI guNa vikRtapaNe pariName evo koI guNa nathI, e to paryAyamAM parane AdhIna thaIne vikRta thAya che. e guNane AdhIna thato nathI mATe thAya che. have enA paNa prakAra che, ke jyAre e rAga ne duHkhanuM vedana ajIva kahIne bhedajJAnIone e nathI tyAre tene jIvanA sukhadu:khano, AtmAnA sukhanuM vedana che ema siddha karavuM che. ane jyAre nayano adhikAra cAle tyAre to paryAyamAM jeTaluM aMdara samakitIne jJAnIne paNa viSaya vAsanA Ave e duHkha che. dayA, dAna, bhaktinA pariNAma Ave e duHkha che ane e duHkhane ane AnaMdane beyane eka paryAyamAM be bhAga beyane vede che. AvI vAta prabhu ! vItarAga sivAya kyAMya maLe evI nathI. atyAre to vItarAganA vADAmAMya khabara paDatI nathI. AhAhAhA ! e AMhI kahe che, e sukhaduHkha anya caitanyasvabhAvarUpa jIva enAthI sukha duHkhanI kalpanA je che, e karmanA pAkano pAka gaNI enAthI anya caitanyasvabhAvarUpa jIva bhedajJAnI vaDe svayaM upalabhyamAna che. svayaMno artha pote tene pratyakSa anubhave che. svayaMno artha e karyo. e sukhaduHkhanI je kalpanA ame sukhI chIe, ame hamaNAM herAna herAna duHkhI chIe, ema kahe che ne keTalAka be cAra varSathI eka pachI eka mAMdo paDato hoya gharamAM koI chokaro mAMdo paDIne UThe tyAM vahu-vahu mAMdI thaIne UThe tyAM pote mAMdo paDe, ema vArApharatI pAMca varSathI khATalo khAlI thato nathI. hamaNAM herAna herAna thaI gayA, ema kahe che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 gAthA - 44 e herAna eTale zuM paNa, e to duHkhanI kalpanAmAM herAna thaI gayo che. ame atyAre du:khI chIe, du:khI chIe. koI amane madada karo, ame duHkhI chIe ema kahe che. kahe che ke duHkhI che e paryAya vikRta che ethI ahIMyA tene ajIva kahI bhagavAne tene ajIva kahI, enAthI anya judo caitanyasvabhAva bhedazAnI vaDe anubhavAya che. (zrotA - AnI hAre eno anubhava to che) e che paNa atyAre ahIMyA judA pADavA che temAM gaNavuM nathI. paNa jyAre enI paryAya enI che ema jyAre kahevuM che, e sukhaduHkhanI paryAya paNa che to jIvanI ne? e kAMI jaDanI ne jaDathI thaI nathI. tyAre ene ema kahyuM ke jeTalA nayonA sukhaduHkha kartA, sukhaduHkhano bhokatA e badhAno svAmI adhiSThAtA to prabhu pote che karmane laIne nahIM. e jJAnapradhAna kathananI zailImAM ema Ave, daSTipradhAna zailImAM e vedana AtmAnuM nathI ema Ave. zuM thAya? bhagavAna paramAtmA jinezvaradeva eNe kahelo apUrva mArga che bhAI. are e satya vAta sAMbhaLavA maLe nahi, e satyane zaraNe kyAre jAya? e chaThTho bola thayo. zarIra vANI mana to ajIva che, e to cokakhI vAta che. A mATI che e ajIva jaDa dhULa che, vANI dhULa jaDa che. karma jaDa che paNa ahIM to puNyapApanuM vedana che te jaDa che. caitanyasvabhAvanI jAta nathI e apekSAe. AhAhAhA ! AvI vAta che. sAtamo bola, "zikhaMDanI jema ubhayAtmakapaNe maLelAM je AtmA ne karma te baMne maLelA paNa jIva nathI", e kahe che ke karma ne AtmA beya thaIne AtmA che. kAraNake karma vinA koI di' rahyo nathI, mATe karma ane AtmA beya thaIne AtmA che, ema ajJAnI kahe che. ema ahIMyA zikhaMDamAM jema dahIM ane sAkara ubhayapaNe maLelAM je, ema AtmAne karma baMne maLelA paNa jIva nathI. sAkara te sAkara che ne dahIM te dahIM, be bhinna cIja che. ema bhagavAna AtmA sAkara samAna AnaMdakaMda prabhu judo che ane sukhaduHkhanI A je vedana dazA athavA karmanuM phaLa e badhuM jaDa che, beya eka nathI, dahIM ne khAMDa-sAkara eka nathI. zikhaMDamAM kahevAya ke beya eka che, paNa eka nathI. ema bhagavAna AtmA caitanyaghana anAkuLa AnaMdanuM svarUpa e bhinna che ane karmanuM svarUpa tanna bhinna che e khATuM dahIM jema bhinna che ane mIThI sAkara bhinna che. ema bhagavAna mITho AnaMdano nAtha e bhinna che ane karma te dahIMnI peThe khaTAza che, te bhinna che. Are AvI vAta! A zuM karavA kahyuM? amArA baMdhAyelA karma amAre bhogavavA paDe ema kahe che ne? ame bAMdhyA evA bhogavIe paNa e bAMdhyAya te nathI ane eno bhogavanAreya tuM nathI. e Ave che ne sthAnakavAsImAM vyAkhyAna zarU kare ne tyAre A bole bAMdhyA karma bhogavavA paDe ne evuM kAMIka bole ame bhUlI gayA ameya bolatA "karme rAjA, karme raMka, karma vALyo ADo aMka", eya sthAnakavAsImAM ema bolatA vyAkhyAnanI zarUAtamAM pAMca miniTa stuti AvI kare. have I ema ke jANe have badhuM bhUlI gayA. karmane laIne A badhuM thAya, karmane laIne A badhuM thAya, tattvanI vAta ja na maLe. e stuti pahelAM vyAkhyAna zarU kare ne pAMca miniTa pahelAM AvI stuti kare. AMhI kahe che karma ne AtmA taddana judI cIja che. khAMDa ane dahIM jema judA che, ema karma je che te jheranA jhADa che, A pAchaLa Ave che ne 148 prakRtti, jheranA jhADa ane bhagavAna te amRtanuM jhADa che. lImaDo AvaDo
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 samayasAra siddhi bhAga-3 moTo juo, paNa lIMboLI nAnI ATalI thAya. hai? ane koLAM adhamaNa, adhamaNanA koLA hoya che ne koLA eno velo pAtaLo hoya nAno, koLA AvaDA (moTA) pAke nALiyera lyo, nALiyerI AvI lAMbI lAMbI mAthe AvaDAM nALiyera pAke so baso aMdara mIThA, ema bhagavAna nALiyerI samAna che, enI paryAyamAM to AnaMda pAke che. (zrotA:- zrImadbhAM Ave che.) Ito haze paNa ApaNe atyAre ahIMnI vAta che. e to nALiyerI che ema kahetA amAre to AkhI nALiyerI che eTaluM kIdhuM'tuM. A nahIM A nathI AvuM. ema kahe ke lokoe nALiyerane vakhANI mAryA che, paNa amArI pAse to AkhI nALiyerI che, Akho AtmA che ema mULa to kahevuM che. khabara che e vAtanI. A kahe che ke AtmAmAM je sukhadu:khanI kalpanA thAya te karma che ane AtmA beya bhegAM che, ema nathI, kemake e jIva nathI, kAraNake samastapaNe saMpUrNapaNe karmathI judo, saMpUrNa karma ATha karmathI tadna judo bhagavAna AtmadravyamAM ATha karmanA dravyano abhAva che, bhagavAna Atma dravyasvarUpa che, Ave evuM pAchuM gommadasAramAM ke ATalA ATha karma jIvane hoya ane sAta hoya ne Ane ja hoyane, chaTTe cha baMdhAya, pAMcame ne cothe sAta ATha baMdhAya AyuSya sahita. AMhI kahe che prabhu sUna ekavAra sAMbhaLa. kaI apekSAe e to joDe hatA eTaluM batAvyuM. bAkI e ATha karmathI judo, pUraNa judo, saMpUrNapaNe karmathI judo caitanya sattAsvarUpa bhagavAna e ATheya karmanA svabhAvanA bhAvathI abhAva svarUpa che. e sAkarano svAda zikhaMDamAM, dahIMnA svabhAvanA svAdathI bilakula bhinna judo che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? e maLelA jIva nathI ema bhagavAne kahyuM che. e to pahelAM AvI gayuM che. kAraNake saMpUrNapaNe karmathI judo pUraNa-pUraNa karmathI badhA karmathI judo, bhagavAna caitanya tattva caitanya svabhAvarUpa bhagavAna e to ATha karmathI tadna judo evo anya caitanya svabhAvarUpa jIva, karmathI anya caitanya svabhAvarUpa jIva, bhedajJAnIo vaDe, dekho ahIMyA to nIce samyagdarzanamAM paNa ATha karmathI bhinna AtmA jaNAya che, ema kahe che. kemake jyAM jJAnanI paryAya jyAM sva tarapha DhaLI vaLI tyAre to ATheya karmano tenI paryAyamAM to abhAva che, dravyamAM to abhAva che, dravyaguNamAM to koI di' AvaraNa nathI, karmano ene saMbaMdha nathI dravyane to, paNa eka samayanI paryAyamAM je saMbaMdha che nimitta-naimittika e A bAju DhaLatA e saMpUrNa karmathI bhinna bhagavAna che. AhAhAhA ! Avo upadeza have kaI jAtano A? kyAMthI AvyuM AvuM? jaina dharmanuM AvuM svarUpa haze? kahe che olA to ame sAMbhaLatA apavAsa karavA ne A karavuM vrata karavAne. tyAM kyAMka apavAsa thayA che kyAMka jamazedapura chApAmAM AvyuM'tuM ne paisA kAMIka kharcA'tA bhAIe praphulla, narabherAmano che ne? kyAMya bicArAne khabara na maLe, e to badhA olyAne ya mAne sAMIbAbo are"re bicArA zuM kare? kAMI khabara na paDe. ane emAM bhAga le badhA, enI mAne to AMhI pUro prema hato ahIM hemakuMvarabena paisA ATalA ApyA phalANuM, bhAga lIdho. arere! AMhI kahe che ke prabhu eka vAra sAMbhaLa to kharo e paisA dIdhA e judI cIja thaI tArAthI paNa emAM je rAga thayo, enAthI paNa tuM judo cho. evo bhedajJAnI vaDe pratyakSapaNe upalabhyamAna che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 44 upalabhyamAna eTale? prApta thavAne lAyaka ja che, ema kahe che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? I sAtamo bola thayo. AThamo!heM! ATha kahyA ATha. arthakriyAmAM samartha evo je karmano saMyoga, ATheya karmano saMyoga, ema ke ATha karmano saMyoga e ja AtmA, jemake khATalo cAra pAyA ne cAra beya AThano, Ave ne be lAkaDAne cAra ATha e-e khATalo, emAM sunAro che e judo. AMhI to kahe che e ATha karma che e ja AtmA. A loko kahe che ne A dayAnaMda sarasvatIvALA jIvano mokSa thAya ne tyAMthI paNa pAcho Ave ane rakhaDe, sarvathA karma rahita thAya evuM koI svarUpa che ja nahIM, ema kahe che. mokSa thAya, jAya paNa pAcho hAre karma che bAkI thoDA, e vinA to thaI zake ja nahIM ekalo, vaLI pAcho avatAra dhAraNa kare. e A ema kahe che ATha karma rahita AtmA hoya ja nahIM, ajJAnI ema kahe che. bahu jhINI vAtuM bApu. are jagatanA matone AThamAM ghaNAM prakAra nAkhI dIdhA che. AhAhAhA! e arthakriyAmAM samartha, eTale padArthanI pravRtti karavAmAM samartha evo je karmano saMyoga te jIva nathI, ema bhagavAna kahe che. kAraNake ATha kASTanA saMyogathI judo, khATalAmAM sunAro purUSa enI jema, khATalAmAM sUto che e puruSa khATalAthI judo che. atyAre A khATalA kare che ne navA navI kAthInA kare ne? kAthI sAMbhaLyuM che ne kAthI, navA amAre rivAja che ahIMyA pahelo suve nahIM AdamI, pahelo kUtarAne besADe tyAM roTalI nAkhIne kUtarAne khavarAve eTale pachI, pachI sUve nahIM to pahelo suve to e ThAThaDImAM sUI gayo kahevAya. AMhI to kahe che ke e khATalAmAM sutelo puruSa, khATalAthI judo che le. ema ATha karmanA saMbaMdhamAM dekhAya che chatAM bhagavAna to ATha karmathI tadna judo che. AhAhAhA ! arere! vItarAga sarvajJa paramezvara ! ene zuM kahevuM che, e sAMbhaLavA maLe nahIM, are bhAI ane satya bahAra Ave tyAre teno virodha kare ke he, e to ekAMta che ekAMta che. karo prabhu tuMya bhagavAna che bhAI ! (zrotA- satya bahAra Ave tyAre satyane samajanArA hoya ja che.) hoya che ne virodha karanArAeya hoya che. (zrotAH- e to anAdithI che) e che e to anAdithI che. (zrotA- beya vAta anAdithI cAlI Ave che satyane mAnanArA ne virodha karanArA) A bahu, mAraga Avo che bhAI. pahelAM AtmA ane karma e beya taddana judI cIja che. AtmA ATha karma bAMdhe ane ATha karma choDe e badhI vyavahAranI vyAkhyA che. karma ene laIne baMdhAya ane ene laIne chUTe. bhagavAna AtmA caitanyanA tejathI bharelo prabhu e ATha karmathI tadna judo che. khATalAmAM sUtelo puruSa khATalAthI judo che. ema ATha karmanA saMbaMdhamAM rahyA chatAM te ATha karmathI nirALo, bhinna che. ATha kASTanA saMyogathI judo che. khATalAmAM sUtelA puruSanI jema karma saMyogathI judo, karmano to saMyoga che, saMyoga kahetA bhinna cIja che. saMyoga kahetAM e bhinna cIja che. huM? svabhAva kahetA te enAthI ( saMyoga) bhinna cIja che. AhAhAhA! anya caitanyasvabhAva jIva bhedajJAnI vaDe svayaM upalabhyamAna che. teo pote tene pratyakSa anubhave che. ATha kahyA'tA ne A rIte anya koI bIjA prakAre kahe. je prakAre loko kahetA hoya enAthI virUddha to ene samajI levuM ke e tattvathI viruddha che, tyAM paNa A ja yukti jANavI.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 samayasAra siddhi bhAga-3 bhAvArtha:- caitanya svabhAvarUpa jIva sarva parabhAvothI judo. sarva parabhAva puNya-pApazarIra badhuM laI levuM bhedajJAnIone anubhavagocara che, tethI jema ajJAnI mAne che tema nathI. ahIM pudagalathI bhinna AtmAnI upalabdhi pratye virodha karanAra pudagalane ja AtmA jANanAra puruSane tenA hitarUpa AtmaprAptinI vAta kahI. mIThAzathI tene samabhAvathI tene premathI ene samajAve che. bhAI ! zuM kare che tuM A? puNya ne pApanA bhAva e jIvanA che? tuM zuM kare che prabhu A tane, ene mIThAzathI kahe che premathI kahe che. AhAhAhA ! - zrImamAM Ave che ne "koI kriyA jaDa thaI rahyA ne zuSka jJAnamAM koI e mAne mAraga mokSano karuNA upaje joI karUNA upaje che dveSa na kare enA pratye dveSa na kare virodha na kare. arere! zuM thAya? bhAI, tuM A zuM kare che A? zubhabhAva e jaDanA phaLa ene AtmAnuM kArya tuM mAna bhAI ane enAthI dharma thAya bhagavAne to e zubhabhAvane ajIva ne jaDa kahyo che. prabhu tuM zuM kare che A. ema mIThAzathI ene samajAve che. jagatamAM sarveSa maitrI, badhA bhagavAna jIva che, koI pratye maitrI na jAya koI game tevo virodhI dRSTivALo hoya paNa enA pratye maitrI na jAya, jIvadravya che ne e? jIvadravya te sAdharmI dravya che, AvI vAta che ene ahIMyA mIThAzathI, che ne? samabhAvathI ja A pramANe upadeza karavo ema kAvyamAM kahe che. ahIM pudgalathI bhinna AtmAnI upalabdhi pratye virodha karanAra (-pudgalane ja AtmA jANanAra) puruSane (tenA hitarUpa AtmaprAptinI vAta kahI) mIThAzathI (ane samabhAvathI) ja A pramANe upadeza karavo ema kAvyamAM kahe che - ( zloka - 34 iha khalu pudgalabhinnAtmopalabdhiM prati vipratipannaH saamnaivaivmnushaasyH| (mAlinI) virama kimapareNAkAryakolAhalena svayamapi nibhRtaH san pazya ssnnmaasmekm| hRdayasarasi puMsa: pudgalAdbhinnadhAmno nanu kimanupalabdhi ti kiNcoplbdhiH||34|| zlokArtha: he bhavya! tane [ sapare] bIjo [vArtha-eonI jona] nakAmo kolAhala karavAthI [ mi] zo lAbha che? [ virama] e kolAhalathI tuM virakta thA ane [9] eka caitanyamAtra vastune [svayama saui] pote [ nimRta: sana] nizcaLa lIna thaI [50mAsama] dekha; evo cha mahinA abhyAsa kare ane jo (tapAsa) ke ema karavAthI [dvaya-sarasi] potAnA hmayasarovaramAM [punita minnadhAna:] jenuM tejapratApa-prakAza pudgalathI bhinna che evA [ puMsa:] AtmAnI [nanu zima anupasthi: bhAti] prApti nathI thatI [ iva 35zvi:] ke thAya che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 zloka - 34 bhAvArtha:-jo potAnA svarUpano abhyAsa kare to tenI prApti avazya thAya; jo 52vastu hoya to tenI to prApti na thAya. potAnuM svarUpa to mojUda che, paNa bhUlI rahyo che; jo cetIne dekhe to pAse ja che. ahIM cha mahinAno abhyAsa kahyo tethI ema na samajavuM ke eTalo ja vakhata lAge. tenuM thavuM to aMtarmuhUrtamAtramAM ja che, paraMtu ziSyane bahu kaThina lAgatuM hoya to teno niSedha karyo che. jo samajavAmAM bahu kALa lAge to cha mahinAthI adhika nahi lAge; tethI anya niSprayojana kolAhala choDI AmAM lAgavAthI jaladI svarUpanI prApti thaze evo upadeza che. 34. zloka - 34 u52 pravacana he bhavya jIva, tane bIjo akArya kolAhala karavAthI, te akArya che, vikalpa Adi kArya tAruM nathI prabhu, e mithyAtvanA pariNAma e tAruM kArya nathI. akArya kolAla tA2A kAryathI prabhu e akAryano kolAhala che. premathI ene kahe che, prabhu tuM caitanyamUrti cho ne nAtha. AnaMdano nAtha prabhu tuM cho aMdara, e A puNya ne pApanA bhAvane tArA mAno cho, e akArya che, e tAruM kArya nathI. 'akArya kolAhalena' e akAryanA kolAhalathI basa thAva, basa thAva. AhAhA ! samajAya che kAMI ? bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdano 2sakaMda che. prabhu tuM ene A rAgavALo ne puNyavALo mAne cho. prabhu tuM zuM kare che A. e akAryanA kolAhalamAM kyAM paDayo tuM. aMdara bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu pUrNAnaMdano nAtha AtmA che ne bhAI ! ene A dayA, dAna, vrata bhakitanA pariNAma puNyanA vikAranA e mArA mAnIne e prabhue akArya kolAhala e kArya tAruM nahi e kolAhalamAM garI gayo cho tuM. samajANuM kAMI ? AvI vAta che. che? akArya kolAhalena. akArya nAma nakAmo kolAhala eTale e puNya mArA che ne dayA dAnanA vikalpa mArA che e akArya kolAhala che e kArya tAruM nahI, akArya kolAhalena. prabhu e choDI de tuM. tAro nAtha aMdara cetanya AnaMda svarUpa birAje che. ene tuM mAna ane ene tuM jANa. bAkI AvA e pariNAma vikA2ne potAnA mAnI akArya kolAhala maphatano tuM kolAhala karI rahyo chuM. vizeSa kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva ) pravacana naM. 117 zloka - 34 tA. 24/10/78 maMgaLavAra Aso vada - 8 he bhavya ! ema saMbodhana karyuM che. tuM Ama kara ema kIdhuM che ne eTale bhavya lIdhuM. he bhavya ! tane bIjo akArya kolAhalena, rAga e mAruM kArya che, rAga e huM chuM. evuM akArya-kolAhalena, choDI de. zubharAga je che e paNa nakAmo akArya kolAla, e mA2o che, e kArya tAruM nathI, e tAruM svarUpa ja nathI. ( zrotAH- svarUpa nathI e to barAbara che paNa kArya konuM che ? ) enuM kArya nathI. rAga e akArya che, akArya zabdano artha ahIM nakAmo karyo che, paNa eno artha, e kAma enuM nathI. rAga je che, cAhe to dayA, dAna, vrata, bhaktino ho ke guNaguNInA bhedano vikalpa rAga ho, e akArya che. e nakAmI cIja che. jene hita ka2vAnuM hoya enI vAta che bApu, bAkI to rakhaDI rahyo che anaMta kALathI. akArya kolAhalena, kolAhala ka2vAthI zo lAbha che prabhu tane.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 samayasAra siddhi bhAga-3 e zubharAga mAro che ane zubharAga mAruM kArya che evA nakAmA kolAhalathI evA akAryathI tane zuM kArya thAya ? tane zuM lAbha thAya ? e kolAhalathI tuM virakata thA. AhAhAhA ! upadeza to zuM kahe nahi to kharekhara to kolAhalathI virakata thAvuM emeya tyAM nathI. tyAM to dravya svabhAva caitanya amRtano sAgara bhagavAna dhruva, enI dRSTi karatAM kolAhalathI virakata thaI jAya che. Avo mA2ga upadezamAM zuM Ave ? e kolAhalathI virakata thA. ( zrotAH- puNyapApane kolAhala kIdho ) e puNyanA pariNAmanA kAryathI chUTo thA, ema kahe che. e kolAhalathI virakata thA. eka caitanyamAtra vastu dekho "nibhRtaHsana" nizcaya lIna thaI, 'SaNamAsam' dekha, "pazya SaSmAsabh", 'pazya' dekha evo cha mahinA abhyAsa ka2 Ama kahe che. e dravya svabhAva ekarUpa caitanyamAtra vastu ene dekha, dekhe che e pariNAma, paNa ene dekha, pariNAmane dekha ema nahIM. AvI vAtuM che. e bhagavAna aMda2 52mAtma svarUpa birAje che ne prabhu. anaMta anaMta anaMta guNano mahAprabhu anaMta guNano ekarUpa, A guNI ane guNa ema paNa nahIM, anaMta guNasvarUpa dravya, tethI eka caitanyamAtra vastu kIdhI'ne ? anaMta guNanA bheda paNa nahIM tyAM ema kahe che. eka caitanyamAtra vastu che. bhagavat svarUpa, paramezvara svarUpa ene dekha, 52ne dekhavAnI kriyA to teM anaMtavAra karI, paNa dekhanArane teM dekhyo nahIM. AvI vAtuM ( che ). dekhanAra e paryAya che, paNa paryAye 52ne dekhI paNa A vastu akhaMDa caitanya che tene na dekhI, AvI vAtuM che bhAI. ( zrotA:- dekhanekI vidhi kayA hai ) A kahate hai ne, e svarUpa che caitanyamAtra vastu tene dekha, pariNAmathI ene dekha, pariNAmane pariNAmathI dekha ema nahIM. jhINI vAta che ne bApu A to vacanamAM enuM keTaluM Ave. AMhI to prabhu eka samayamAM prabhu pUrNAnaMdano nAtha pote birAje che. e siddhanI paryAyathI paNa anaMtaguNI tAkAtavALuM e tattva che, pote bhagavAna A AtmA hoM. evI eka caitanyamAtra vastu, A guNI che ane A guNa che, e paNa bheda thaI gayo, ekarUpa caitanya vastu che, ene pariNAma je vartamAna tenAthI ene dekha, pariNAmane pariNAmathI dekha e nahIM, jhINI vAtuM bApu duniyAthI nirALI vAtuM che bhAI. AhAhAhA ! utpAdavyayadhruvayuktam sat chatAM, e utpA vyayanI paryAyathI dhruvane dekha, paryAyathI paryAyane na dekha, paryAyathI 52ne na dekha, e to kolAhalathI virakata thA ema kahyuM che, paNa bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha prabhu tIrthaMkara 5ramezvare je kevaLajJAnamAM joyuM ke tAruM AtmAnuM svarUpa to pUrNa AnaMdakaMda dhruva che. evo je aMdara bhagavAna ene tuM jo, dRSTi tArI tyAM lagAva, e to bhedathI kathana che. dRSTi ane lagAva, kathana zuM Ave ? haiM ? dekha ema kahyuM bIjuM zuM Ave ? to dekhanArI to paryAya che. paNa dekhe kone ? dhruva bhagavAna pUrNAnaMda prabhu e paryAyamAM paryAyane paNa na dekha, paryAyamAM rAgAdi Ave tene na dekha e paryAyamAM dhruvane dekha, bahu sUkSma vAta che. bhAI anaMta anaMta kALamAM eka sekaMDa paNa dhruvane dekhyo nathI, ane enA vinA rakhaDI mare che. coryAzInA avatA2mAM e duHkhathI dajhAyelo che. ene duHkhathI dajhAyelo paryAyamAM hoM, vastu duHkhathI dajhAI nathI, ene dekha. AcArya karuNAthI kahe che. cha mAsa to prabhu abhyAsa kara. tArA aMgrejInA ne ela.ela.bI.nA
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 34 55 ne ema.e.nA puMchaDA dasa dasa varSa karI ne tyAM pApanA pothA bAMdhIne tyAM bhaNe che rahe che. A che ne abhyAsa bI. e.no zuM kahevAya? e badhA vepArIno ane phalANAno e badho Ave che. ne? evA abhyAsa pAMca sAta dasa dasa varSa kare, dhULano pApano ekalo, eka cha mAsa to prabhu A bAju le Ava, tAruM ghara che ene jovA cha mAsa to abhyAsa kara. eno artha jayacaMda paMDita karaze, cha mahinA abhyAsa kara ane tapAsa, eno artha karyo che jarI. - dhruva vidhamAna paramArtha prabhu! tAro nAtha paramAtma svarUpe prabhu birAje che ene tapAsane, bahu tapAsaNI karI teM bIjI, e zAstra vAMcanathI paNa te maLe evuM nathI, ema kahe che. zAstra sAMbhaLavAthI paNa e maLe evo nathI. e to aMtarmukha tattva che ane aMtarmukhanA pariNAmathI aMtarmukhane ja dekha, bIjuM zuM kare tyAM? A pariNAma che ane enAthI Ama dekhuM chuM evuM tyAM nathI, paNa samajAvavAmAM zuM Ave? aMtaramAM vastu paDI che prabhu paramezvara, pote paramezvara cho. bhagavaMta bhagavaMta svarUpa cho ! tuM ene ekavAra cha mAsa to tapAsa ke zuM che paNa A? bIjI capaLAI ane caMcaLAI choDI daI, nibhUta kIdhuM che ne? aMdara bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha prabhu, siddha samAna sadA pada mero, e paryAyanI apekSA nathI, siddha samAna dravyasvabhAva siddha samAna trikALa che. samajANuM kAMI? bhAI A to dharmopadeza che, A to vItarAga traNalokano nAtha tIrthaMkaradeva enI A vANI che, eno A bhAva che, bhagavAnanI vANImAM ema AvyuM. prabhu! tArI prabhutAthI bharelI caitanya vastu, jemAMthI to anaMtI siddhanI paryAya pragaTa thAya evA to anaMta guNano sAgara prabhu cho ne. to tyAre siddha thayelA upara paNa najara karavAnI nathI. siddha je bhAve thayA e bhAva upara paNa tAre najara karavAnI nathI, e siddha jene avalaMbIne thayA, evo je bhagavAna AtmA ene tuM dekhane prabhu, cha mahinA to tyAM jA ne ekavAra, ene mATe cha mahinA to kADha. AhAhAhA ! ema karavAthI, che? hRdayasarasI aMtara jJAna sarovara bhagavAna bharyo che aMdara, aMtaranA pariNAmathI aMdara jo to aMtaranA pariNAmamAM hRdayamAM bharelo bhagavAna hRdayasarovaramAM pudgalAta bhinnadhAnUH jenuM teja bhinna dhAmnaH che ne dhAmnaH eTale teja jemAM caitanyanA teja jema sUryanAM teja, jema caMdranA teja, e to jaDa che, caitanyano tejathI bharelo bhagavAna e paNa bheda thayo. caitanyathI bharelo caitanyasvarUpa ja bhagavAna pudgalAta bhinnadhAnUH je teja pratApa e dhAmnaH nI vyAkhyA che. teja pratApa ne prakAza pudgalathI eTale rAgAdi je puNya, dayA dAnano vikalpa che e pudgala che. AvI vAta AkarI paDe ne pachI zuM kare? bhAI paNa A tAruM kartavya to A che. jo hita karavuM hoya to, rakhaDavuM baMdha karavuM hoya to, bAkI rakhaDavAnA kAma to karI rahyo che anAdithI, e koI navI cIja nathI. ekaeka divasanA lAkhonI pedAzuM karoDonI pedAzuM evA anaMta vAra bhava thayA che paNa A karavA tarapha valaNa nahIM. ohoho ! potAnA hRdaya sarovaramAM teja pratApa prakAza e dhAmnaH no artha che traNeya, pudgalathI bhinna che evA pusaH puMsa, puruSa AtmA, evo je puMsaka eTale puruSa eTale AtmA aMdara pUrNAnaMdathI bharelo bhagavAna pUrNAnaMda svarUpa bharelo, evo AtmAnI "anupalabdhi: bhAti" na pAme evI enI zobhA che? pAme evI enI zobhA che. "anupalabdhiH" prApti thatI nathI
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 samayasAra siddhi bhAga-3 ke thAya che ? eno artha evo che, ke aMta2 vastu bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha, ene dekha to prApti na thAya ema kema bane kahe che, 52 vastune potAnI karavI hoya to na bane, paNa je pote che enI aprApti kAMI zobhe ene anupalabdhi. vastu bhagavAna pUrNaAnaMda svarUpa caitanya vastu ene dekha, cha mAsa abhyAsa kara, na prAptinI zobhA ene na hoya, prAsa thAya te enI zobhA che, prAsa thAya ja ema kahe che. jenI hAre cha cha mahinA jovAnI najaru karI, najaruMnI najaruM choDI, najaruMe najare nidhAnane joyo, AvI vAtuM che. bApu duniyAthI AkhI pheraphAra, badhI khabara che ne bApu ahIM to. bhinna che e rAganA pariNAma e pudgala che. enAthI caitanya prakAza dhAmnaH nAma prakAza puMja tadna judo che e prApta thaze ja, "anupalabdhiH bhAtiH" na prApta thAya e zobhA nahIM tyAM, prApta thAya e ja enI zobhA che. bhASA to che, paNa bhAva bApA AkarA che. e dhAnnaH pudgalAta caitanyanA teja prabhu e rAganA pudgalathI tadna bhinna, rAga che e dayA, dAnano vikalpa prabhu, ekakora AtmArAma ane ekako2 pudgala harAma, evA zubhabhAva je che, e pudgala che. bhagavAna AtmA enAthI bhinna caitanyanA tejathI bharelo prabhu, tane prApta thaze. temAM ja tenI zobhA che. vastu che tenI upara AvI najaruM cha cha mahinA kare, e enI zobhA che, prAsa thAya ja. Avo upadeza have, ajANyA navA mANasane to, zuM kahe che, A pAgala jevI vAtuM che A badhI, sAcI bApA. AhAhAhA ! are ene jovAne cha mahinA to vakhata le ema kahe che, eno khulAso karaze e to aMtara muhurtamAM ja pamAya che, paNa koIne AkaruM lAge to cha mahinAnI mudata ApI. are saMsA2ne mATe anaMtakALa Apyone prabhu teM, rakhaDavAnA rastAmAM to teM anaMtakALa Apyo, have chUTavAnA raste 52mAtmA tarapha javAnA raste cha mahinA to kADha. popaTabhAI ! AvI vAta che. upalabdhi thaze ja thAya ja, ema AMhIM kahe che. are paMcamakALa che ne ? paMcamakALamAM to zubhabhAva ja hoya ema kahe che. zubhajoga ! are bhagavAna zuM thayuM bhAI. sukhasAgara che ne eka sAdhu moTA eNe bahA2 pADayuM che, paMcamakALamAM to zubhajoga ja hoya. are bhagavAna ! bhagavAna tane zobhe che e kahevuM ? AMhI zubhajogane to pudgala kIdhA. haiM? ane ahIM paMcamaArAnA zrotAne kahyuM paMcamaArAnA saMtoe paMcamaArAnA zrotAne kahyuM, e ADatrIsa gAthAmAM AvI gayuM ne bhAI ? ADatrIsamAM, paMcamaArAnA sAdhue paMcamaArAnA zrotAne kahyuM. gurue vAraMvA2 samajAvyo, kevaLIe samajAvyo e atyAre ahIM nathI eTale e vAta ahIM kyAM ! ahIM kAMI kevaLI nathI atyAre to muninI vAta che A. saMta jene bhavanA AvI gayA aMta, ane jene mokSa varte che samIpa, evA saMtoe zrotAne samajAvyo, anAdithI apratibuddha ajJAnI hato. pahelI lITI che anAdithI apratibuddha sUMDha hato, evA paMcamaArAnA zrotA ene paMcamaArAnA saMte samajAvyo. tyAre tyAM AvyuM'tuM ApaNe ADatrIsamAM e zrotA pote samajI gayo paMcamaArAmAM. AhAhAhA ! huM zuddha caitanyadhana enuM darzana, jJAna ane cAritranuM AcaraNa karyuM, ane e zrotA ema kahe che ke have huM A rIte je pAmyo emAM huM paDavAno nathI have, cAritranI vAta judI, paNa vastu je prApta thaI, e kolaka2A2, zrotA ema kolaka2A2 ka2e che, ame paDavAnA nathI. ame AgamakuzaLa ane svarUpanI prApti je karI, e
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 34 paMcamathI zubhajoganI prApti karI ? zubhajogane to pudgala kahI dIdhAM che. kALa kyAM ene naDe che. trikALI cIjamAM pariNAmano jyAM praveza nathI tyAM vaLI kALa phALanI kyAM vAto karavI. paMcama kALa hoya ke narakanuM kSetra hoya, kSetra-kSetra ane zarIranI rogathI gherAyelI avasthA ho, kALa, naraka kSetra ane A, e cIjane pAmavAne koI vidhra kare evuM nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? AvI vAta che. AhAhAhA ! bhagavAna trilokanAtha tIrthaMkaradeve e upadeza karyo che. tyAM to ema kahyuM'tuM ane AMhIM paNa e ja kahyuM. 'virama" pAmI jaIza kahe che. are paMcamaArAmAM zubhabhAvathI AgaLa nahIM jaI zake ne prabhu, ema nathI bhAI, rahevA de. e paMcamaArAmAM zubhabhAva je baMdhanuM kAraNa ane pudgala enAthI bhinna paDIne prApta thAya e paMcamakALanA AtmAno eka prakAra ane prabhAva che, ene kALa naDato nathI. samajANuM kAMI? AvI vAta kyAM che? ( zrotA:- kyAMya na hoya to ahIM to che ne) bhagavAnamAM paDI che ne aMdara. evA AtmAnI prApti thatI nathI ke thAya che. eka eka e zabda lIdho eTale ke A rIte thAya nahi ema bane ja nahi, ane te paNa evuM varNana kare che ahIMyA to, e prApti thaI e apratihata bhAve thaI che kahe che. eno bhAva prApta thayo e paDaze koI dI' e vAta traNakALamAM che nahIM. joyuM? A zloka, A zlokanI zlAghA, A zlokamAM stuti AvI che. thoDuM ho, samaje enuM kAMI nahi paNa mULa vastu joIe ne? jene AtmA je mULa mokSanA mULIyA jemAM paDayA che. ane je mukta svarUpa prabhu che. (zrotA:- prabhu abhyAsa kare ne prakAza kare emAM zuM phera?) abhyAsa eTale aMdara jovAnuM Ama vAMcavAnuM I nahi. trikALI zAyakane jovAno cha mahInA to abhyAsa kara. abhyAsa eTale A vAMcavuM bhaNavuM e kAMI nahi. AhAhAhA! AvI vAta che. ajANyA mANasane to evuM lAge ke A zuM kahe che. A bApu tame koNa cho ane zuM cho e amane khabara nathI? AkhI duniyAne ame jANIe chIe, kevI jAta che. vItarAga svarUpa Ama kahe che. bhAI tane sAMbhaLavA maLyuM nathI mATe tene navAI lAge ema che nahIM. bhagavAna anaMta ane tIrthakaronA samavasaraNanI sabhAmAM Avo pokAra kare che. e pokAra saMto laIne AvyA. ane jagatane jAhera karyuM, paramAtmA Ama kahe che. tAro prabhu aMdara birAje che eno jo cha mahInA abhyAsa kara, jaghanya aMtarmuhUrtamAM ja prApta thAya che e. paNa koI AkaruM lAge ne paMcamakALa ane tArI buddhi thoDI ema lAge to cha mahinA lAgaze. AhAhAhA ! bhAvArtha- lokonI dalIla zuM che? ke A badhuM dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa e kAMI upAya che ke nahIM ? AMhI to kahe che ke e badhA bhAvo to pudgalanA che ne prabhu? ene upAyamAM nAkhavA che tAre ? AhAhAhA! zuM thAya bhAI ? jo potAnA svarUpano abhyAsa kare eTale ke pote che caitanya svarUpa bhagavAna che, eno jo abhyAsa kare to tenI to prApti avazya thAya, prAtanI prApti che, che tene prApta karavo che. e to che, che ene prApta karavo che ne e to che. AvI vAtuM che. potAnA svarUpano abhyAsa potAnuM svarUpa je caitanyasvarUpa je kAyamI trikALa che, che, che, eno abhyAsa kare, e taraphanI ekAgratAno abhyAsa kare to tenI prApti jarUra thAya ja. prAsanI prApti che. che tenI prApti thAya che. AhAhAhA !
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 "jo 52vastu hoya to tenI to prApti na thAya." kharekhara to kahe che ke rAgane tA2o ka2vA mAga, to nahi thAya, zarI2ne ka2vA mAga to to nahi thAya, paNa rAgane tA2o ka2vA mAga aMdara nityamAM, to rAga to chevikRta ane pudgala svabhAva, e nahi thAya. paNa cho tene prApta ka2vo prabhu emAM kyAM na thAya ema hoya. AhAhA ! zuM saMtonI bhASA, digaMbara munio kevaLInA keDAyato eka be bhave kevaLa levAnA keTalAka to mokSa javAnA mokSa, siddhapada. enI A vANI ema vyavahArathI kahevAya. vANImAM emanuM nimitta hatuM ne eTale, nimittano artha e vANInA kartA nathI, tyAre nimitta kahevANuM ne ? emAM e AvyuM, bhagavaMta tArI cIja che ne aMdara birAjamAna atIndriya AnaMda svarUpe prabhu, atIndriya jJAna, atIndriya vItarAgatA, atIndriya prabhutA, atIndriya svacchatA, evA svabhAvasvarUpa prabhu che ne tuM. enI prApti to jarUra thAya, 52 vastu hoya to tenI na thAya. rAgane tuM tAro karavA mAga to nahIM, koI dI' nahi thAya. zarIra, vANI, bAyaDI, chokarA to kyAMya dhULa 2hI gayA. e to kyAMya che e kyAM tArA hatA e. AhAhAhA ! paNa rAga je che aMda2, paryAyamAM nimittane AdhIna thayelo rAga e tArA guNa svabhAvamAM tene karavA mAga to nahi thAya, kAraNake enA guNo badhA pavitra che. e pavitramAM rAga eno koI rIte nahi thAya. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? vyavahA2 ratnatraya ene zubhajoga kahyo che 52mAtma prakAzamAM, zubhajoga che e, zubhajoga to pudgala che ahIM to ene ( pudgala ) kahyA. vItarAga kevaLI 52mezvare ene pudgala kahyA che. to ene potAno karavA mAga to nahi thAya. caitanya bhagavAnamAM e pudgalanA pariNAma potAnA karavA mAge to e nahi thaI zake. paNa bhagavAna AnaMda svarUpa prabhu enI dhakhaza ne laganI lAgI hoya aMdara to e to prAsa thAya ja. AhAhAhA ! potAnuM svarUpa to mojUda che ne ? joyuM. bhagavAna aMda2 caitanya svarUpe mojUda che ne ? haiyAti che ne ? mojUda che ne ? haiyAti dharAve che ne ? astipaNe che ne ? astipaNe sat sat astipaNe pote che ne ? paNa bhUlI rahyo che. bhagavat AtmasvarUpa, caitanyasvarUpa, aMdara mojUda che. paNa enA taraphanI najaruM na karI ane eno anAdara karIne rAgane puNya ne pApa ne A ne A, e mArA karIne mAnyA, paNa mArA karIne thayA nahi. samajANuM kAMI ? AhAhAhA ! 58 paNa bhUlI rahyo che jo cetIne dekhe, cetIne dekhe, jJAyakabhAva che tene cetIne jANanA2 bhAvathI dekhe. je jANaka svabhAva che tene jANaka bhAvathI cetIne dekhe, bhASA to thoDI che TUMkI bApu, olA bacArA bhavyasAgara lakhe che ne. arere ! ame AtmajJAna vinA sAdhupaNuM laI lIdhuM, kAle vAMcyu'tuM ne bapore kAgaLa, tame na hatA bapo2e, lakhe che ame AtmajJAna vinA sAdhupaNuM laI lIdhuM ema bicArA. amane bolAvo tyAM. ghaNuM lakhe che kAle kAgaLa Avyo che. evA to ghaNAM kAgaLa Ave che kAle chello kAgaLa Avyo che, Akho kAgaLa bolAvo bolAvo koNa bApA ahIM kyAM bolAve ? ahIM koIne bolAvatA nathI ane ahIM to pAchu hamaNAM rahevAnuMya nathI, bahA2 javAnuM thAze. ame AtmajJAna pAmyA nathI ane AtmajJAna vinA ame sAdhupaNuM ApI dIdhuM laI lIdhuM. e bicArA A kalyANano paMtha ame tyAM levA sAMbhaLavA kAmI chIe. sAdhu bicArA 20 varSanI dIkSA digaMbara, zIghra kavi che. vAraMvAra lakhe che. paNa kharekhara to AvavuM hoya to enI meLAe Ave, ahIM javAbadArI koInI (nathI letA )!
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 34 59 cetIne dekhe to pAse ja che. jAgRta thaIne jAgRtane dekhe, to tyAM ja che. jAgRta thaIne dekhe to tyAM ja che jAgRta, AkhuM caitanya svarUpa tyAM ja che. bhASA ghaNI sahelI, bhAva ghaNAM gaMbhIra bahu UMcA, A koI vidvatAnI vastu nathI. cetIne dekhe to pAse ja che, mALe jyacaMdra paMDite to juo. rAgane jotAM jotAM mArA mAnIne anaMtakALa gayo paNa thayA nahi tArA, paNa cetIne aMdara rAgathI bhinna paDIne cetIne jo, to vastu tuM pote ja che. cetIne jo to cetanAro jAgRta svabhAva tuM ja cho. AhAhAhA! ahIM cha mahinAno abhyAsa kahyo tethI ema na samajavuM ke eTalo ja vakhata lAge. ema nathI kAMI. tenuM thavuM to aMtarmuhUrta mAtramAM ja che. "aMtarmuhUrta" upayoga che ne evo eTale kahe che. bAkI to eka samayamAtramAM thAya che. paNa upayoga chadmasthano khyAlamAM Ave e aMtarmuhUrta ja khyAlamAM Ave che. eTale aMtarmuhUrta eTale 48 miniTanI aMdara be ghaDInI aMdara muhUrta che ne be ghaDInuM eTale enI aMtara aMdara. bI.e.no abhyAsa ane ela.ela.bI. no abhyAsa be ghaDImAM na thAya. heM? ane A abhyAsa to be ghaDImAM aMtarmuhUrtamAM thaI jAya che. caitanya bhagavAna pUrNAnaMda svarUpa anyamatamAM kahe che. "meM najarane ALase re meM nirakhyA na nayane hari, mArI najarane ALase re meM nirakhyA nayane hari." hari eTale bhagavAna rAga ne dveSa ne ajJAnane hare e hari evo prabhu te AtmA. mArI nayanane ALasa, Ave che popaTabhAI ! mArI nayanuM paramAM rahI gaI, paNa nayanane ALase meM aMdaranA bhagavAnane na joyo ane jovAne aMtarmuhUrta ja kALa lAge che. AhAhAhA! paraMtu ziSyane bahu kaThina lAgatuM hoya to teno niSedha karyo che, jo samajavAmAM bahu kALa lAge to cha mahinAthI adhika nahi lAge. prabhu laganI lagADa enI. jJAyaka bhagavAnanI laganI lagADa. tethI anya niSpayojana kolAhala choDI, e zubhabhAva paNa niprayojana kolAhala che. e zubhabhAvamAM prayojana nathI. nimprayojana kolAhala choDI AmAM lAgavAthI, bhagavAna pUrNAnaMda vastu che, mojUda che, haiyAti che ane emAM lAgavAthI jaladI svarUpanI prApti thaze ja. jaladI svarUpanI prApti thaze ja. kaho Avo upadeza che. vartamAna zrotAne paNa ema kahe che. paMcamakALanA zrotAne paMcamakALanA saMto kahe che, ke jarUra tane e caitanyamUrtino abhyAsa karI aMdara jovAne, jarUra maLaze tane, zubhajogathI judo maLaze tane. (zrotA - khAtrI Ape che) huM? tyAre A kahe paMcamakALamAM zubhajoga ja hoya, are prabhu prabhu zuM karyuM teM prabhu A te? vItarAgamArga lajjA pada pAme che. AhAhAhA ! ahIMyA kahe che ke mojUda cIja cho ne prabhu, vItarAga svarUpI caitanya prabhu jinabiMba mojUda che ne? che tene prApta karavI che ne? mojUda che ne? paNa ene vizvAsamAM kyAM Ave che. rAga hovA chatAM, paryAyamAM paryAya hovA chatAM, A vastu pUrNa che, evo ene vizvAsa Avato nathI. kAraNa ke kAma levuM che. paryAyathI ane vizvAsa levo che trikALIno. huM! to paryAyamAM tenA svabhAva sanmukha thAya tyAre tene vizvAsa Ave ke A te vastu pUrNa AnaMda svarUpa bhagavAna che. svarUpanI prApti thaze evo upadeza che, dekho Avo upadeza che. A to gRhasthAzramamAM rahelA jayacaMda paMDita lakhe che olI to munirAjanI vAta che. ema
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60. samayasAra siddhi bhAga-3 nathI kahetA ke tamane zubhajoga ja raheze. tame paMcamakALamAM paNa zubhajogathI bhinna paDIne jo cetazo to zubhajogathI bhinna tamane prApta thaze ja, zubhajoga ja raheze ema nahi. pugala ja raheze ema nahIM. caitanya Avaze. pravINabhAI ! Avo pokAra che. (zrotA- jAgato jIva Ubho che) jAgato jIva Ubho che. benanI vAta che ne, jAgato jIva Ubho che ne? kyAM jAya. benanuM vAkya paheluM che ne? jAgato jIva, jAgRta svarUpa jIva Ubho che ne ! Ubho eTale dhruva che ne ! ubhAnI vyAkhyA ema che. jAgato jIva dhruva che ne e kyAM jAya? jarUra prApta thaze. have Avo upadeza olA kriyAkAMDIone Akaro lAge. bhagavAna bApu tArA svarUpanI vAta chene prabhu kriyAkAMDamAM to rAga che. e to pudgala che bhAI tane khabara nathI. enAthI bhinna dhAgni zubhajoga pudgala che tenAthI juduM bhinna dhAgni caitanyanA teja tane prApta thaze. caitanyanA teja prakAza, che ne ? pratApa traNa bola lIdhA che. teja, pratApa ne prakAza. e cotrIsa kaLaza thayo. have ziSya pUche che ke A adhyavasAnAdi bhAvo jIva na kahyA, bhagavAne ene jIva na kahyA, zubhabhAva thAya dayA, dAnano ene jIva na kahyo ane anya caitanya svabhAva jIva kahyo, to A bhAvo paNa caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che. e zubhabhAva rAga e dayA dAnano vikalpa rAga e caitanyanI sAthe saMbaMdha dekhAya che. e kAMI paramANuM sAthe saMbaMdha che ema dekhAtuM nathI. samajANuM kAMI ? caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che, caitanya sivAya jaDane to dekhAtA nathI, chatAM temane pudgalanA svabhAva kema kahyA ? bhagavAna AnaMdano nAtha prabhu enI paryAyamAM puNya-pApanA bhAva to dekhAya che, caitanyanI sAthe saMbaMdhavALA dekhAya che. e pugala jaDa hAre saMbaMdhavALA to dekhAtA nathI. chatAM prabhu ene tame pugalanA svabhAva kema kahyA? caitanyanI paryAyamAM saMbaMdhavALA zubha azubha dekhAya ane tame kaho ke e jaDa che I zI rIte amAre samajavuM? AhAhAhA! Avo ziSyano aMtarano samajavAno prazna che. zaMkA nathI AzaMkA che. zuM Apa kaho cho prabhu AmAM? zubha-azubhabhAva e jaDa? amane to zubha-azubhabhAva caitanyanI paryAyanAM saMbaMdhamAM hoya che, e zubha azubha bhAva e paramANuM ke karmamAM jaDamAM hotA nathI. juo zrotA yogyatAvALo ahIM lIdho che, e zrotA evo che ke aMdara pakaDavuM che ke A zuM tame kaho cho prabhu? zubhaazubhabhAva e to caitanyanI paryAyamAM saMbaMdhavALA dekhAya che ne? e koI karma ne jaDa ne zarIranA saMbaMdhamAM e nathI, chatAM tame tene jaDa kaho. pudagalanA svabhAva kema kahyA? tenA uttaranuM gAthA sUtra kahe che. teno uttara che A saMskRti che ho ! che ne mAthe-"zuM vinvaya pratimAsethya, vasAnAH: punarvamAvA ti veta" saMskRtta che upara, pote amRtacaMdrAcArye pote ja prazna mUkIne ziSyano prazna kahyo che. ziSya Avo hoya jene samajavuM hoya e, prabhu tame caitanyanI sAthe puNya-pApanA bhAvano saMbaMdha hovA chatAM tame ene pudgala kahyA e zI rIte amane pakaDAtuM nathI kahe che? eno uttara Avaze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva)
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 45 ( gAthA - 45 ) kathaM cidanvayapratibhAse'pyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvA iti cet aTThavihaM pi ya kammaM savvaM poggalamayaM jiNA beti| jassa phalaM taM vuccadi dukkhaM ti vipccmaannss||45|| aSTavidhamapi ca karma sarvaM pudgalamayaM jinA buvnti| yasya phalaM taducyate du:khamiti vipcymaansy||45|| adhyavasAnAdibhAvanirvartakamaSTavidhamapi ca karma samastameva pudgalamayamiti kila skljnyjnyptiH| tasya tu yadvipAkakASThAmadhirUDhasya phalatvenAbhilapyate tadanAkulatvalakSaNasaukhyAkhyAtmasvabhAvavilakSaNatvAtkila du:khaM / tadantaHpAtina eva kilAkulatvalakSaNA adhyvsaanaadibhaavaaH| tato na te cidanvayavibhrame'pyAtmasvabhAvAH, kintu pudglsvamAvA: - have ziSya pUche che ke A adhyavasAnAdi bhAvo jIva na kahyA, anya caitanyasvabhAva jIva kahyo; to A bhAvo paNa caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che, (caitanya sivAya jaDane to dekhAtA nathI,) chatAM temane pudgalanA svabhAva kema kahyA?tenA uttaranuM gAthAsUtra kahe cheH re! karma aSTa prakAranuM jina sarva pudgalamaya kahe, paripAka samaye jehanuM phaLa duHkha nAma prasiddha che. 45. gAthArthaH- [vavidhama pi ] ATha prakAranuM [ ] karma che te [ sarva] sarva [punamacaM] pugalamaya che ema [ fbanaH] jinabhagavAna sarvajJadevo [ dhruvatti] kahe che[ carcA vipaSyamAnaca] je pakva thaI udayamAM AvatA karmanuM[2] phaLa [tat] prasiddha [du:+]duHkha che [rUti vyakta] ema kahyuM che. TIkA-adhyavasAna Adi samasta bhAvone utpanna karanAruM je ATha prakAranuM jJAnAvaraNa Adi karma che te badhuMya pugalamaya che evuM sarvajJanuM vacana che. vipAkanI hade pahoMcelA te karmanA phaLapaNe je kahevAmAM Ave che te (eTale ke karmaphaLa), anAkuLatAlakSaNa je sukha nAmano AtmasvabhAva tenAthI vilakSaNa hovAthI,duHkha che. te du:khamAM ja AkuLatAlakSaNa adhyavasAna Adi bhAvo samAveza pAme che; tethI, joke teo caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che topaNa, teo AtmAnA svabhAvo nathI paNa pugalasvabhAvo che. bhAvArtha-karmano udaya Ave tyAre A AtmA duHkharUpa pariName che ane du:kharUpa bhAva che te adhyavasAna che tethI duHkharUpa bhAvamAM (-adhyavasAnamAM) cetanatAno bhrama Upaje che. paramArge du:kharUpa bhAva cetana nathI, karmajanya che tethI jaDa ja che.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 pravacana naM. 118 gAthA 45 tA. 26/10/78 guruvAra Aso vada-10 samayasAra 45 gAthA. ziSya pUche che, ke je adhyavasAna Adi bhAva eTale zuM ? rAganI ekatAno je abhiprAya adhyavasAya ane zubhaazubha rAga e badhA ja caitanya svabhAva nathI. zabdano artha to e che ke mathALuM che "thaM vinvayaMpratimAse'vyayyavasAnAvaya: punnAsvamAvA kRti che--" eno artha e thayo ke ziSyano e prazna che ke rAga dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA Adino bhAva ke enI ekatAbuddhino bhAva e badhA jIva na kahyA, caitanya svabhAva jIva kahyo. eTaluM emAMthI kADhayuM. pudgala svabhAva kahyAne eTale jIva svabhAva nathI, ema kADhayuM emAMthI, zAMtithI samajavA jevI cIja che bhAI A to. AhAhAhA ! e anya caitanyasvabhAva jIva kahyo, anya caitanya eTale ? e kAma krodha zubhAzubhabhAva enAthI ane2o jIva svabhAva kahyo. jIva svabhAva, caitanya svabhAva e vibhAvabhAvathI anero caitanyasvabhAva Ape kahyo. samajANuM kAMI.. ? AhAhA ! to A bhAvo paNa caitanya sAthe saMbaMdha rAkhanArA pratibhAse che. e rAgadveSa puNyapApanA bhAva mithyA adhyavasAya e jIvanI paryAya sAthe saMbaMdha dekhAya che. e jaDanI sAthe saMbaMdha dekhAto nathI. caitanya sivAya jaDane to dekhAtA nathI. chatAM temane pudgalanA svabhAva kema kahyAM ? AvA svabhAva, rAga zubha ho ke azubha ho, e caitanyasvabhAva enAthI anya che ane caitanya svabhAvathI e rAga bhAva anya che tethI tame ene jIva svabhAva na kahyo, ene pudgala svabhAva kahyo. paNa jIvanI sAthe saMbaMdha to rAkhe che, e kAMI jaDamAM thatA nathI. AhAhAhA ! 62 - jIvanI paryAyamAM saMbaMdha to rAkhe che to Ape ene pudgala svabhAva kema kahyAM ? caitanya svabhAva ene kema na kahyo ? jhINI vAtuM che ghaNI. chatAM tene pudgala svabhAva kema kahyA tenA utta2nI gAthA. aTThavihaM pi ya kammaM savvaM poggalamayaM jiNA beMti / jassa phalaM taM vuccadi dukkhaM ti vipccmaannss||45|| re! karma aSTa prakAranuM jina sarva pudgalamaya kahe, paripAka samaye jehanuM phaLa duHkha nAma prasiddha che. 45. TIkAH- adhyavasAna Adi samasta bhAvo, ATha kahyA'tA ne ? ATha bola (bhAvo ) ne utpanna karanAruM, rAganI ekatAbuddhi ane rAga e samastabhAvone, rAganI ekatAbuddhi utpanna karanAruM ane rAgane utpanna karanAruM je ATheya prakA2nuM jJAnAva2NAdi karma che. mithyAtva ane rAgadveSane utpanna karanAro koI jIva caitanyasvabhAva nathI. caitanya svabhAva bhagavAna AtmA ane atIndriya AnaMda, atIndriya jJAna ane atIndriya vItarAgatA svabhAva, e vikA2ne utpanna kare evo koI svabhAva nathI. mATe je ATheya karmanuM je phaLa utpanna karanAruM ATheya prakA2nuM karma te, badhuMya pudgalamaya che, e evuM sarvajJanuM vacana che. AhAhAhA ! zubha ane azubha bhAva, zubhabhAvanI ahIM to atyAre vadhAre mukhyatA che ane enI ekatA basa be, to zubhabhAvanI ekatA e paNa karma vastu che, e jyAre pAkapaNe Ave che,
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 4pa 63 vipAkanI hade pahoMcelA ema che ne? karma to paDayuM che aMdara jaDa ATha, paNa enA pAkapaNe vipAkaphaLanI maryAdAe jyAre Ave che. samajAya che kAMI? ATha karma che e to paDayA che ajIva dravyaguNa paryAyapaNe, have enI sattApaNe, paNa enA vipAkanI maryAdAe jyAre pAka Avyo eno ATha karma te badhuM pugalamaya che evuM sarvazanuM vacana che. "kemake vipAkanI hade pahoMcelA e karmanA phaLapaNe kahevAmAM Ave che." AhAhA ! bhagavAna AtmAmAM evo koI guNa ke zakti nathI ke eno pAka thAya, sattAmAM je svabhAva che eno pAka thAya, to vikAra thAya evo koI svabhAva nathI. paNa karma je che enI hade jyAre pAkanI maryAdAe AvyuM, tyAre AtmAnI paryAyamAM, kevA che eTale ke karmaphaLa anAkuLatA lakSaNa sukha nAmano AtmasvabhAva, zuM kahe che? ke e karmano pAka thayo. sattAmAM to bhale paDyuM'tuM, paNa pAka thayo tyAre jIvamAM je rAgadveSa ane dayA, dAna vikalpa ne ekatAbuddhi ke rAgAdi e pudgalamaya kahyAM, kema? ke karmaphaLa e anAkuLalakSaNa je sukha, bhagavAna AtmAnuM to anAkuLa lakSaNa sukha che. bhagavAna AtmA ene ema kahevAmAM Ave che ne ke bhAI ene pakaDavo, graho, AlaMbana lyo eno artha eTalo ke je vastu che temAM ahaMpaNuM karo, ahIMyA je ahaMpaNuM che rAgamAM ahaMpaNuM che, ane jJAnano kSayopazama jema vadhato jAya che, tema tema tyAM enuM ahaMpaNuM abhimAna vadhatuM jAya che kAraNake tyAM ahaMpaNuM che ne? AhAhA ! bhagavAna AtmA caitanya svabhAvI anAkuLa AnaMda svarUpa evuM je sukha e nAmano Atma svabhAva. joyuM? anAkuLa je Atma svabhAva sukha, e caitanya svabhAvano pAka caitanya svabhAva anAkuLa AnaMda svarUpa eno pAka to anAkuLa sukha paryAyamAM AvavuM joIe. AhAhA ! samajANuM kAMI? anAkuLa sukha nAmano Atma svabhAva tenAthI to vilakSaNa hovAthI, koNa? karmanA pAkanI maryAdAe thayelA bhAvo e rAga, puNya, dayA, dAna, kAma, krodhAdi e AtmasvabhAva je sukharUpa hovAthI tenAthI vilakSaNa, zuM zailI ? bhagavAna AtmA anAkuLa AnaMda lakSaNa svarUpa, anAkuLa svarUpa eno pAka paNa anAkuLa sukha hovo joIe. evA sukhathI viparIta karma eka padArtha che vastu, ahIM to ATheya karmane duHkhanuM phaLa kahe che. ATheya karmanuM phaLa duHkha che ema kahe che. pratijIvIne paNa apekSAthI kahe che. samajANuM? pratijIvI guNa che e kAMI AnaMdane rokatA nathI, paNa e AnaMdane cAra dhAtI(karma)nAM phaLa AnaMdano abhAva kare che phaLamAM, svabhAvanI dRSTi nathI ane tenI dRSTi tyAM para upara che, to karma ATha cAra dhAtI (karma)nAM phaLa tarIke to tyAM anAkuLa sukhathI vilakSaNa duHkhanI utpatti thAya che. AhAhAhA ! kaho, e zubharAga dayA, dAna, vrata, bhaktino rAga e duHkha che ema kahe che, kema? ke anAkuLa AtmAnuM sukha je svabhAva enAthI vilakSaNa, viparIta lakSaNavALuM e duHkha che. vilakSaNa hovAthI duHkha che. jeNe atIndriya anAkuLa AnaMda svarUpa, emAM jenuM ahaMpaNuM A huM evuM AvyuM nathI, grahyuM nathI, kaho ke paNa enuM ahaMpaNuM "A huM" ema AvyuM nathI. ene e karmanAM pAkane vipAke caDelA bhAva zubha ane azubha Adi te huM chuM ema e duHkha che, chatAM e huM chuM e karmano pAka che e jIvano pAka nathI. bahu vAta evI che bApu, pachI khulAso karaze
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 samayasAra siddhi bhAga-3 AgaLa chetAlIsamAM. AhAhA ! AhIM to bhagavAna AtmA anAkuLa lakSaNa evuM je sukha te svarUpa prabhu che, ane te sukhane ahaMpaNuM aMdara AvatAM A huM chuM ema thatAM enI paryAyamAM anAkuLa sukhanI dazA Ave. evA sukhathI viparIta lakSaNanuM karmanAM pAkanI hade caDelo maryAde pAka vikAra e anAkuLa sukhathI viparIta duHkha che. kaho A vAto che. jJAnIne paNa je kAMI rAga Ave che, e kahe che e bhAvakano bhAva duHkha che. karma bhAvaka che enA lakSe thayelo puNyapApano bhAva e duHkharUpa che, duHkha che. AhAhA ! te duHkhamAM AkuLatA lakSaNa adhyavasAna Adi bhAvo samAveza pAme che" have AvI kyAM vAta? A to dayA karo, vrata pALo ane bhakti karo ane A karo ne te karo. arere ! vaLI eka ema kahe che ke zubhajoga ja atyAre che prabhu, prabhu, prabhu AtmA che ja nahIM atyAre? huM! zubhajoga je che te anAkuLa lakSaNa je sukha tethI vilakSaNa karmanAM pAkanuM phaLa to duHkha che. e duHkha ja che atyAre dharma che ja nahIM ? AkaruM kAma! e jAtanI sujha che ne! eTale ahIM paramAtmA tIrthakara jinezvaradeva, enI vANImAM A AvyuM e saMto jagatane jAhera kare che. Ama AvyuMne sarvajJa vacana AvyuMne, sarvajJa vacana Ama che. kaho bhAI ! trilokanAtha jinezvaradeva dharma pitA evA sarvajJadevanuM e vacana che ke karmanA hade, maryAdAe pAkanI enI maryAdA che ne? emAM Avelo je rAga zubha e anAkuLa lakSaNa sukha prabhu enAthI vilakSaNa duHkhamAM jAya che e to. AhAhAhA! AkuLatA lakSaNa Adi bhAvo badhA AThe kahyAMne? rAganI ekatArUpa adhyavasAya rAga tIvramaMda bhAvavALo rAga ke karma ke ATheya karma thaIne AtmA ane karmane AtmA, thaIne AtmA, evA je ATheya bhAvo e to adhyavasAna Adi bhAvo duHkha AkuLatA lakSaNa duHkhamAM ja samAveza pAme che. e duHkhamAM ja jAya che. AvI vAta. heM? anAkuLa lakSaNa AnaMda enuM jene ahaMpaNuM AvyuM nathI. ene e jJAnanA kSayopazamamAM ahaMpaNuM AvyA vinA rahe ja nahiM. tema tema ene abhimAna vadhatuM jAya ema kahe che. che to e karmano pAka hoM, e kSayopazama che e paralakSI che ne? AkarI vAta che bhAI ! jema rAgAdi duHkhamAM samAveza pAme che, tema svaupayoga sivAya paramAM upayoga jAya che eTale eno artha e thayo ke paramAM upayoga jAya che jeTalo rAgano, Adino bhAva e paNa anAtmA che. paMDitajI! AvI vAtuM che bApu. e anAtmA che e karmanAM phaLarUpI duHkhamAM jAya che.AhAhAhA ! have kyAM jagata, dayA karo, dAna karo, bhakti karo, vrata karo, apavAsa karo e badho zubha vikalpa e to kahe che ke duHkhamAM jAya che, karmanAM pAka tarIke du:khamAM jAya che, anAkuLa sukha enAthI vilakSaNa e che. Avo mAraga Akaro lAge ne? are ! jeNe AtmAne pakaDyo eTale ke ahaMpaNuM "huM zuddha caitanyaghana chuM" e huM chuM evuM jene thayuM AvyuM, ene paNa jeTalo hajI rAga thAya che. e karmanA pAkanuM phaLa duHkha che. karma jaDa che eno pAka to jaDa hoya ane A to duHkhano, duHkha kIdhuM. duHkha to AtmAnI sukhathI ulTI paryAya che. paNa eno artha e thayo ke caitanya svabhAva duHkharUpe pariName evo koI svabhAva ja nathI. tyAre te duHkharUpa je dazA che te karmanA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 45 65 pAkanA phaLarUpe duHkhamAM jAya che e badhuM, kaho, navaraMgabhAI ! AvI vAtuM che "e prabhuno mAraga che zUrAno, e kAyaranA tyAM kAma nathI" tyAM. AhAhAhA ! ahIM kahe che abhimAnInA ekavAra pANI UtarI jAya tevuM che. ame dayA pALIe chIe ane vrata karIe chIe, amane jJAnano kSayopazama thayo che, e to badho jaDano kSayopazama che parano. eya jJAnAvaraNI AvyuM ne? jJAnAvaraNIno pAka Ave ne maMda ahIMyA kSayopazama thAya. ahIM kahe che prabhu AtmA e to anAkuLa sukha svarUpa prabhu ene jene ahaMpaNuM A mAruM A svarUpa che ema ahaM AvyuM ene to paryAyamAM AnaMdano pAka thAya, te jIva svabhAva che. samajANuM kAMI ? ane eNe pUchyuM'tuM emane ziSya? pugala svabhAva Iti kiM? ema eTale ke caitanya svabhAva nahIM ema pachI emAMthI kADhayuM. AhAhAhA ! bhagavAna! e puNya ne pApanA zubha azubha bhAvo ene pudgala svabhAva kahyA ene caitanya svabhAvathI anya kahyA athavA e svabhAvathI jIva caitanya svabhAva anya kahyo. to amane to prabhu paryAyamAM eno saMbaMdha puNya pApanA vikArI bhAvano saMbaMdha dekhAya che ne? ene tame pudgalanA svabhAva kema kaho? paryAyamAM enA dekhAya che tene pugalanAM svabhAva kema kaho? tyAre kahyuM prabhu eka vAra sUna, caitanya svabhAva evo je anAkuLa AnaMda enuM je ahaMpaNuM A huM evI je aMdara deDha pratIta anubhava thayo enAM phaLa tarIke to ene anAkuLa AnaMdanu vedana Ave. to A e vedana nathI ane te vastu taraphanuM ahaMpaNuM "A huM jIva svabhAva" ema nathI ane che ene paNa jarI je rAga thAya che. e paNa karmanAM pAkanuM duHkha che. - pravacanasAramAM ema kahe naya adhikAramAM ke rAgAdi che enuM pariNamana mAruM mATe huM kartA chuM. jJAnI ema kahe hoM! ane rAgAdi thAya che e mArAmAM che, eno huM svAmI chuM, eno huM bhokatA chuM ema gaNadhara paNa ema kahe. e jJAnanI zaktinA vikAsanI apekSAe vAta karI che. ane ahIM dRSTinA svabhAvanI apekSAthI laIne teno pAka e karmano pAka che e jIva tAro nahiM. kaho, zAMtibhAI ! A badhuM tyAM kAMI samajAya evuM nathI tyAM jarIyAmAM ne are mAraga te mAraga. e adhyavasAna Adi kahyA ne? Adi eTale olyA ATheya bhAvo kahyA pAchA, bhAva che I, paNa e duHkhamAM samAveza pAme che bApu! e bhagavAna anAkuLa AnaMdanAM phaLamAM eno samAveza nathI. prabhu to AtmA to atIndriya AnaMdano sAgara che ne! ahIM to ovyuM duHkha kahevuM che ne eTale AnaMda lIdho ahIMyA. prabhu tuM to atIndriya anaMta aparimita hada vinAnA AnaMdano sAgara cho ne prabhu! evA AnaMdanA sAgarano uchALo Ave mIThA pANIno uchALo Ave. jema Izurasa samUdra che ne! Izurasano samUdra che eno uchALo Ave to IkSarasa Ave aMdara ke khAruM pANI Ave? lavaNa samudrano uchALo Ave to khArA pANIno uchALo Ave ema prabhu, tAro anAkuLa AnaMda svabhAva che ne? ahIM to oluM duHkha kahevuM che ne eTale AnaMda svabhAva lIdho. jJAnanI pariNati kahevI hoya to aMtara jJAnasvabhAva tuM cho. bhagavaMta tAruM svarUpa to prabhu anAkuLa AnaMda svarUpa che ne? e anAkuLa AnaMda svarUpano pAka to anAkuLa AnaMda Ave, evuM ja svarUpa enAthI A duHkha rAgAdi bhAva e vilakSaNa che, e
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ da samayasAra siddhi bhAga-3 duHkhamAM samAveza pAme che, bhagavAna AtmAnA AnaMdamAM samAveza pAmatA nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? e samAveza pAme che, tethI jo ke teo caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che. bhagavAna AtmA caitanya jyota svarUpa AnaMda svarUpa prabhu enI sAthe A rAgAdi mArA e to bhrama upajAve che kahe che. have za2I2 vANI mana to kyAMya rahI gayA. A badhuMya dhULa, paNa aMdara dayA, dAna, vrata, bhakti ne tapa ne jAtrAno bhAva Ave rAga, bhagavAnanuM vacana che sarvajJanuM ke e bhAvakarmano pAka e duHkhamAM jAya che. che ne emAM, sarvajJanuM vacana che. pote muni, muni kahe che to pote paNa eno Azraya bhagavAnano laIne kahe che. bhAI ! sarvajJa trilokanAtha 5ramezvara jinezvaradeve e rAgane, e dayA, dAna, vrata, bhaktino Adino bhAva Ave e rAga ene bhagavAne to duHkhamAM nAkhyA che. popaTabhAI ! rADa nAkhe evuM che A to. AhAhAhA ! ahIMyA munirAja digaMbara saMta ema kahe che ke sarvajJa paramezvaranuM to A vacana che prabhu ! ke jeTalo e zubhaazubha bhAva thAya e karmano pAka che, e jIvanA svabhAvano pAka nahIM. karmanAM svabhAvano pAka che ane tethI tene duHkha kahevAmAM Ave che. eya goviMdarAmajI ! mAragaDAM evA che bhAI. ahIM to rAganI sAthe kSayopazama upayoga che ne 52lakSI emAMya duHkha Ave che kahe che, AnaMda nathI Avato tyAM. kaho ghIyA ? ghInAM svAdamAM kahe che jherano svAda na hoya ema kahe che ahIM. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA eno to anAkuLa svabhAva svAda che. e kema ke e anAkuLa AnaMda svarUpathI bharelo bhagavAna che. saccidAnaMda prabhu che. e, sat nAma zAzvata, citta nAma jJAna ane AnaMdathI zAzvata bharelo prabhu che. enAM pAkamAM jIvanAM svabhAvanA pAkamAM to atIndriya AnaMda pAke. tethI ATha karmanA pAkamAM thayelA je puNya-pApanA bhAva te duHkhamAM jAya che duHkhamAM jAya che. anAkuLa AnaMdamAM jAtA AvatA nathI. have I vyavahAra ratnatrayano rAga che e duHkhamAM jAya che ema kahe che, ahIM gajaba vAtuM che. bhagavAna mArga vItarAgano, sarvajJanuM ema vacana che, ema saMto sarvajJanI sAkSI laIne vAta kare che. ke jeTalo vyavahA2 ratnatrayano je devaguruzAstranI zraddhA, zAstranuM bhaNatara ke navatattvanI zraddhAno vikalpa ke paMcamahAvratanAM pariNAma e badhA duHkhamAM jAya che. ( zrotAH- deva gurunI zraddhA ) haiM ? e kIdhuM nahIM ? e duHkhamAM jAya che e kIdhuM paheluM e. samajANuM kAMI ? AhAhAhA ! ethI kahyuMne emAM "munivratadhAra anaMtabera traiveyaka upajAyo, paNa AtmajJAna bina leza sukha na pAyo" to eno artha zuM thayo ? e paMcamahAvratanAM pariNAma, devaguruzAstranI zraddhAno rAga, navatattvanA bhedavALo rAga ane chakAyanI dayAno bhAva, e badho duHkharUpa che. e choTAbhAI ! tyAM kalakatA phalakatAmAM A na maLe kAMI. ajItabhAI ! bhagavAna! zuM paNa kuMdakuMdAcArya ! amRtacaMdrAcArya ! saMto bhAvaliMgI saMto jene AnaMdanA vedana varte che. atIndriya AnaMdanuM vedana ugra varte che, ene ahIMyA muni kahIe. e munirAja ema kahe che, ke sarvajJaprabhu Ama kahe che ne bhAI ! ame guru chIe to ema kahIe chIe, ane sarvajJa ema kahe che ane vANI kahe che tema zAstra paNa ema kahe che. e AvI gayuM ne pahelA cumAlIsamAM AvI gayuM,
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 45 vitarAga sarvajJa paramezvara trilokanAtha ema kahete hai enuM Agama ema kahe ane pote kahe che ke ame guru cheye e ame sarvajJanI AjJA laIne vAta kahIe chIe. amane paNa jeTalo paMca mahAvratano vikalpa UThe che e duHkharUpa che. e amArA jJAtAnuM paraya tarIke che. mArA zeya tarIke e nathI. AvI vAta che, heM? evI vAtuM che. AhAhAhA ! ATheya karmanuM phaLa, meM eka vAra to kahyuM hatuM, eka vAra pahelAM ke ahIM cAra adhAtI karmanuM phaLa duHkha kema kahyuM. nahIMtara adhAtI karma che. jema bhagavAnane tyAM to anaMta AnaMda Avyo che, anaMta AnaMda AvI gayo che, paNa tyAM apekSita avyAbAdha AnaMda nathI. anaMta sukha che enI pUrNatA bArame thAya che. anaMta sukhanI prApti terame che ane siddha thatAM ene anaMta avyAbAdha sukhanI prApti che. eTale avyAbAdhano jyAM aMdara hajI virodha che e apekSAe tyAM vAta karI che. e kahyuM tuM thoDA divasa pahelAM. AhAhAhA! samajANuM kAMI? are prabhu! bhAI A koI moTI paMDitAI karI nAkhe vAtuM kAMI evI vAtuM nathI kAMI bApA. aMtarano bhagavAna AtmA anAkuLa AnaMdano nAtha, ene jeNe meMpaNe mArApaNe mAnIne anubhavyo. ene to atIndriya AnaMdano svAdano anubhava Ave, e eno vipAka che. paNa paryAyamAM jeTalAM ATha karmanAM lakSa, enAM pAkanAM phaLamAM je joDAI jAya che, rAgAdimAM e badhuM duHkha che. samajANuM kAMI? AhAhAhA ! cAra adhAtI karma to pratijIvI guNane roke che, nimitta tarIke pratijIvI guNa rokAya che potAnI paryAyathI, kevaLIne paNa pratijIvI guNano udayabhAva che to tene kAraNe aTakayuM che I. jo ke kevaLIne to I jJAnanuM zeya che. kevaLajJAnamAM jema jANyuM che ema e jANyuM che ke A che. paNa tyAM sudhI ene hajI asiddhabhAva che. siddha nahi. caudamA guNasthAna sudhI asiddhabhAva e eTalo bhAva udaya che. adhAtI karma hajI pariNatimAM eTalo hajI ulaTI dazA che. samajANuM kAMI ? kevaLIne hoM? ene duHkha nathI bhale paNa avyAbAdhapaNuM jyAM nathI, saMyogano je abhAva thaIne avyAbAdhapaNuM AvavuM joIe e nathI, e apekSAe ene upacArathI duHkha kahevAmAM AvyuM che. kharekhara to duHkha che nahi. AhAhAhA! have AmAM keTaluM yAda rAkhavuM badhI vAtuM judI jAtanI che. hoM? traNalokano nAtha jinezvaradeva paramAtmA ema kahe ke jeTalo tArAmAM dayA, dAna, vrata, bhakti devaguruzAstrano prema ne rAga e badho duHkha che, have A kahe che ke e badhA sAdhana che. are ! prabhu! prabhu! prabhu! bhAI thoDe phere moTo phera che. ugamaNo AthamaNo phera che. e rAgabhAva dayA, dAna, vrata, bhakti Adino bhAva pUjA jAtrA Adino bhAva, deva bhagavAnanA darzana deva maMdira enA rathayAtrA kADhavA A badho bhAva rAga che, e duHkha che. (zrotA - abhyAsa karavo e duHkha che ema) abhyAsamAM vikalpa e duHkha che. ahIM to aNaupayoga kahyo ene duHkha kIdhuM che. parasattAvalaMbI jJAna emAM sukha nathI, tethI tene mokSano mArga kahetA nathI. AvyuM che ne bhAI ? paramArtha vacanikA che, che ne badhuM che. AhAhAhA ! nija sattAmAMthI jyAM AvyuM nathI jJAna, eTaluM badhuM bhale agiyAra aMga ane nava pUrvanuM ughaDI gayuM hoya jJAna ene tyAM ahaMpaNuM varte che ke A mane thayuM ane A mAruM che. jhINI vAta
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 samayasAra siddhi bhAga-3 che prabhu! jemAM anAkuLa AnaMdanI dazA na Ave, e jJAna kevuM? bhale lAkho mANasane samajAvavA mATe kSayopazama ghaNo ughaDelo hoya paNa e kAMI jJAna nathI. jJAna to ene kahIe ke jyAM svabhAva caitanya bhagavAna pUrNAnaMda prabhu! e huM chuM ema jyAM AvyuM, samajAvavAmAM zuM Ave? A huM chuM evoya e bheda che. paNa je paryAyanI buddhi anAdinI che, eka samayanI paryAya ughaDelI che ane rAga enI buddhi che ahaMpaNe. e mithyAbuddhi che, mithyAtva che ane eka samayamAM bhagavAna paripUrNa zuddha caitanyaghana dhruva akhaMDa abheda emAM ahaMpaNuM, A huM evI pratIti AvavI. A huM! paryAya nahi, rAga nahi, nimitta nahi. evo je bhagavAna AtmAnAM jJAyakabhAvano ahaMpaNAnAM pratItano bhAva, to enI paryAyamAM enI sAthe ene AnaMda Ave. kemake anAkuLa svarUpa prabhu che. ane jeTalo bhAva rAgAdi thAya che, ajJAnIne ekatvabuddhi thAya che, jJAnIne asthiratA buddhithI thAya che, paNa chatAM e duHkha che. AvuM pakaDAya nahi eTale pachI eya ekAMta che- ekAMta che. ekAMta kaho prabhu! samyakaekAMta to A che, tame je mithyAekAMta mAno cho e anekAMta e mithyA che. e rAganI kriyA karatA karatA kalyANa thAya ane nizcayathI paNa thAya e anekAMta mAne che ajJAnI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? eka aura AtmarAma ane ekakora ATha karmanAM phaLa tarIke duHkha. are ! vItarAga sivAya kayAM vAta che, A bApu! e paNa digaMbara jaina darzana sivAya kayAMya bIje AvI vAta nathI. nAgA bAdazAhathI AghA aMtaramAM AnaMdamAM jhulanArA e Ama zabdomAM vikalpa Avyo che ene duHkharUpa jANe che. oho! TIkA to zabdothI thaI gaI che. e duHkhamAM samAveza pAme che prabhu ema kahe che, sarvajJadeva ema kahe che ane guru pote sarvajJa kahe che ema kahe che eTale guru bhegA AvI gayA, ane kahe che e vANI eTale Agama paNa bheguM AvI gayuM. vItarAganA Agama ema kahe che, ke vItarAgI sarvajJadeva ema kahe che, ke vItarAgI saMto sAcA munio ema kahe che, ke e jeTalo rAga thAya che aMdaramAM, e badho karmano vipAka duHkha che, bhagavAna pAkayo nathI, tyAM to karma pAkayuM che. e kerI pAkI nathI, e lIMboLI pAkI che. lIMboLI kaDavI hoya che ne? kerI to mIThI hoya che. bhagavAna pAke tyAM to mIThAza Ave. AhAhAhA ! AvuM jhINuM paDe mANasane ane navarAza na maLe. ane mAraga bahu sUkSma ane atyAre to e cAlato nathI, atyAre to udhuM ja cAle che. badhuM prarUpaNA paNa evI cAle. are prabhu zuM thAya bhAI? sarvajJanuM vacana ahIM kahe che. traNa lokanA nAtha tIrthakaro ema kahe che ke jeTalo paryAyamAM rAga thAya che e badho karmano pAka duHkharUpa che. bhagavAna tArA AnaMdano vipAka phaLa nahiM e, e to karmanAM jheranAM jhADanAM phaLa che. 148 prakRttine jheranAM jhADa kahyAM che ne pAchaLa chelle. e lIMbaDe lIMboLIyuM pAkI che, kahe che. karma je ATha karma che enAM pAkamAM jhera pAkayA che. rAga thayo che te jhera pAka Avyo che. mokSa adhikAramAM kahyuM che, zubhabhAva che te jherano ghaDo che. bhagavAna amRtano ghaDo che. e amRtanA kuMbhanI AgaLa karmanA jaDanA pAkanA vikalpane rAgane duHkha kahIne jhera kahIne tene samajAvyuM che. eka eka gAthA eka eka pada AkhuM zAsana ubhuM karI de che. AhAhAhA ! tethI jo ke teo caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che, e rAga je Ave che e
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 gAthA 45 jANe caitanyano che, caitanyanI sAthe che ema kIdhuMne ? caitanya sAthe saMbaMdha hovAno hoM ! saMbaMdha hovAno, kharekhara to karma sAthe eno saMbaMdha che. che chelle. joke teo caitanya sAthe, caitanya svabhAva je bhagavAna anAkuLa AnaMda svabhAva enI sAthe rAgano saMbaMdha duHkhano, e bhrama upajAve che kahe che. topaNa teo AtmAnA svabhAvo nathI. basa A caitanya svabhAva je AnaMda svabhAva tyAM rAga te AtmAno svabhAva nathI. bhale caitanya sAthe saMbaMdhano bhrama-saMbaMdhano bhrama upajAve. ( zrotAH- 52 5dArtha zI rIte bhrama upajAve ?) pote bhrama kare che ema kahe che. bhrama pote kare che, e karmano pAka che e paNa bhrama che, vastumAM nathI. AhAhAhA ! bhagavAna to saccidAnaMda prabhu emAM bhrama nathI paNa bhrama utpanna kare che e, ke A mArA che, e bhrama e kharekhara to pudgalanAM pariNAma che kahe che. eka eka gAthA ! A to 52ma satya prabhunI vAta che bhAI ! loko kalpanAthI vAtuM kare, vyavahAra karatAM karatAM nizcaya thAya, e devaguru zAstranI bhakita karatAM karatAM AtmA thAya ne samakita thAya e tadna mithyAbhrama che, ( zrotAHzAstramAM ema Ave che ke bhagavAnanI pratimA jotA samyagdarzana thAya. ) e to pote jinabiMba dekhe, A jinabiMba dekhe ema kahe che. Ama bhagavAnane dekhe ke niSkriya biMba TharI gayA che Ama evuM aMdaramAM thAya ke, oho ! prabhu mAro svabhAva paNa niSkriyabiMba jemAM 2Ageya nathI ane pariNamaneya nathI evI niSkriya cIja che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? e jinabiMba A. (pote bhagavAna ). Ave che dhavalamAM. e che e to 52 2hyAM ane enAM 52 lakSa jatAM to rAga thaze rAga thaze eTale duHkha thaze ema kahe che ahIM to. 52mAtmA traNalokano nAtha ema kahe che jinezvaradevano IndronI samakSamAM pokAra Ama che. je Indro bhakti karatA hatA. samajAya che kAMI ? AhAhA ! aSTAnikAmAM naMdIzvaramAM bhakti ka2vA jAya che ne devo ? to bhagavAna kahe che ke e bhakti karavAno rAga che te du:kha che. Ave paNa che duHkha, e duHkhamAM samAveza pAme che ema kIdhuMne ? duHkhamAM eno saMgraha thAya che. AtmAnA paryAyamAM ke AtmAnA guNamAM eno samAveza che nahi. AhAhAhA ! AvI vAtuM che. tethI jo ke teo caitanya sAthe saMbaMdhacaitanya sAthe saMbaMdha, saMbaMdha nathI kharekhara ene bhAva baMdheya nathI. saMbaMdha eTale baMdhabhAva e emAM AtmAne nathI. rAgano saMbaMdhabaMdha bhAvabaMdha e hovAno bhrama upajAve che, topaNa teo AtmAnA svabhAvo bhale bhrama ho, paNa AtmAnA svabhAvo nathI paNa pudgala svabhAva che. svabhAva nathI ne Ama trikALI zAyaka AnaMda svabhAva e nathI, mATe te pudgala svabhAva che. ajIva adhikA2 che A eTale ajIva svabhAva che e. rADa pADe ekAMta che ema kare loko bicArA, khabara nathI ne khabara nathI. e sAMbhaLyuM nathI eNe. are prabhu tArI moTapa ! ane tArI hInatAnI dazA kema che e teM sAMbhaLI nathI. AhAhAhA ! "hozIMDA mata hoMza na kIje" eka sajjAya Ave che, e rAga ane 52nA ughADamAM hoMza na kara prabhu kAMIka huM vadhI gayo chuM ema na mAna. AkaruM kAma che prabhu ! ene to caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che. e AtmasvabhAva nathI pudgala svabhAvo che. mithyAtvabhAva, puNyabhAva, pApabhAva e badhAne to bhagavAne pudgala svabhAva kahyA che. svabhAva zabda kIdho che ne ? pudgalanA pariNAma ema na lIdhuM. ahIM jIva svabhAva nahIM, mATe pudgala svabhAva Ama bhASA vAparI che. samajANuM kAMI ? jhINuM che bhAI ! AhAhAhA !
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 bhAvArtha :- "karmano udaya Ave tyAre A AtmA duHkharUpa pariName che" joyuM ? ene laIne nahIM paNa pote duHkharUpa pariName che. cAhe to rAga zubha ho dayA, dAnano ho ke cADhe to pApa hoya paNa beya duHkharUpe che ane duHkharUpa bhAva che te adhyavasAna che, ekatAbuddhi che tethI duHkharUpa bhAvamAM adhyavasAnamAM cetanAno bhrama upaje che. bhagavAna AnaMda svarUpa prabhu ( zrotA:- tyAM kahe che upajAve che ane ahIM kaThe upaje che ) e eka ja thayuM bhrama upaje che ne pote upajAve che, bhrama upaje che ene ema. 52mArce duHkharUpa bhAva e zubhAzubhabhAva, 52mArthe duHkharUpa bhAva e cetana nathI. cetanano duHkharUpa bhAva hoya nahIM. kema caitanya to atIndriya AnaMda svabhAvI vastu che. AvI vAta ! 52mArthe e duHkharUpa bhAva cetana nathI. e zubhabhAva je rAga dayA, dAna, vrata, bhakti Adino bhAva e 52mArce duHkharUpa bhAva e cetana nathI. cetanane nukasAna upajAve che kahe che. have enAthI lAbha thAya ema mAne are prabhu zuM kahe che ? bhAI tuM kayAM jaIza bApu ? anAkuLa AnaMdano nAtha nityAnaMda prabhu dhruva eno svikAra nahIM karIne AnA duHkhano svikA2 te mAruM lAbha kare e rAganI kriyA mane lAbhadAya che. duHkhanI kriyA mane mArA AnaMdanA nAthamAM lAbhakArI che. bhrama che ajJAnIno. e bhrama toDavA mATe to A vAta kare che vAta eno bhrama rAkhavA mATe nathI. bhrama che ene toDavA mATe vAta che. e karmajanya che tethI te jaDa ja che e rAgAdi dayA, dAna, vrata, bhaktino rAga e jaDa che, caitanya svabhAva nahi. AhAhA ! vizeSa kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva ) 70 mumukSu :- dravyathI paryAya judI che ? samAdhAna :- judI che! dravyathI paryAya judI che. eka thaI nathI. eka thAya to AkhuM dravya malina thaI jAya. malina thAya eTale dravya ja rahe nahi. dravya jo vikArarUpe thAya to dravya vastu ja rahe nahi. AtmA ja rahe nahi. AhA..hA...! AvuM samajavA mATe vakhata keTalo kADhavo ? mA2ga to Avo che, prabhu ! AhA..hA... ! trikALI vastu che e zuddha che ane vartamAna paryAya eTale avasthA te azuddha che, baMne enA dharma che enAmAM baMne che. 52ne laIne che nahi. 52 to nimittamAtra che. malinatA thavAnI paNa paryAyamAM yogyatA che ane nirmaLapaNuM to trikALa zuddha che. baMne vastu che. baMne vastune jJAnapaNe (jJAnamAM ) jANI ane paryAyanI dRSTi choDIne dravyadRSTi karavI, enuM nAma samyagdarzana dharmano pahelo pAyo che. AhA...hA...! (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 14 )
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 46 gAthA - 46 yadyadhyavasAnAdayaH pudgalasvabhAvAstadA kathaM jIvatvena sUcitA iti cet vavahArassa darIsaNamuvaeso vaNNido jinnvrehiN| jIvA ede savve ajjhavasANAdao bhaavaa||46 / / vyavahArasya darzanamupadezo varNito jinvraiH| jIvA ete sarve'dhyavasAnAdayo bhaavaaH||46|| sarve evaite'dhyavasAnAdayo bhAvA: jIvA iti yadbhagavadbhiH sakalajJaiH prajJaptaM tadabhUtArthasyApi vyavahArasyApi drshnm| vyavahAro hi vyavahAriNAM mlecchabhASeva mlecchAnAM paramArthapratipAdakatvAdaparamArtho'pi tIrthapravRttinimittaM darzayituM nyAyya ev| tamantareNa tu zarIrAjjIvasya paramArthato bhedadarzanAttrasasthAvarANAM bhasmana iva niHzaGka mupamardanena hiMsA'bhAvAdbhavatyeva bndhsyaabhaavH| tathA raktadviSTavimUDho jIvo badhyamAno mocanIya iti rAgadveSamohebhyo jIvasya paramArthato bhedadarzanena mokSopAyaparigrahaNAbhAvAt bhavatyeva moksssyaabhaavH| have pUche che ke jo adhyavasAnAdi bhAvo che te pugalasvabhAvo che to sarvazanA AgamamAM temane jIvapaNe kema kahevAmAM AvyA che? tenA uttaranuM gAthAsUtra kahe che - vyavahAra e darzAviyo jinavara taNA upadezamAM, A sarva adhyavasAna Adi bhAva jyAM jIva varNavyA. 46. gAthArtha -[te sarve ] A sarva [ adhyavasAnA: bhAva:] adhyavasAnAdi bhAvo che te [ nIvaDa] jIva che evo [ jinava:] jinavaroe [ saMparveza: vata:] je upadeza varNavyo che te [ vyavahArazya varNanama] vyavahAranaya darzAvyo che. TIkA-A badhAya adhyavasAnAdi bhAvo jIva che evuM je bhagavAna sarvazadevoe kahyuM che te, joke vyavahAranaya abhUtArtha che topaNa, vyavahAranayane paNa darzAvyo che; kAraNa ke jema mlecchabhASA mlecchone vastusvarUpa jaNAve che tema vyavahAranaya vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra che. tethI, aparamArthabhUta hovA chatAM paNa, dharmatIrthanI pravRtti karavA mATe (vyavahAranaya) darzAvavo nyAyasaMgata ja che. paraMtu jo vyavahAra na darzAvavAmAM Ave to, paramArthe (-paramArthanaye) zarIrathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI, jema bhasmane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno abhAva che tema, trasasthAvara jIvonuM niHzaMkapaNe mardana (ghAta) karavAmAM paNa hiMsAno abhAva Tharaze ane tethI baMdhano ja abhAva Tharaze; vaLI paramArtha dvArA rAga-dveSa-mohathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI, "rAgI,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 samayasAra siddhi bhAga-3 dveSI, mohI jIva karmathI baMdhAya che tene choDAvavo "ema mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze ane tethI mokSano ja abhAva thaze. (Ama jo vyavahAranaya na darzAvavAmAM Ave to baMdha-mokSano abhAva Thare che.) bhAvArtha -paramArthanaya to jIvane zarIra tathA rAgadveSamohathI bhinna kahe che. jo teno ekAMta karavAmAM Ave to zarIra tathA rAgadveSamoha pugalamaya Thare ane to pachI pugalane ghAtavAthI hiMsA thatI nathI ane rAgadveSamohathI baMdha thato nathI. Ama, paramArthathI je saMsAra-mokSa banneno abhAva kahyo che te ja ekAMte Tharaze. paraMtu AvuM ekAMtarUpa vastunuM svarUpa nathI; avastunuM zraddhAna, jJAna, AcaraNa avasturUpa ja che. mATe vyavahAranayano upadeza nyAyaprAsa che. A rIte syAdvAdathI banne nayono virodha maTADI zraddhAna karavuM te samyakatva che. pravacana . 119 gAthA - 46 tA. ra7/10/78 zukavAra Aso vada-11 hiMmatabhAI ! pahelAM je kahyuM hatuM ne? rAgAdi adhyavasAna jIvanA nathI, e sarvaze kahyuM che, tyAM zabda saMskRtamAM eTalo vAparyo che. "sakalajJa jJatiH" eTaluM basa ane ahIMyA vyavahAramAM evuM vAparyuM che ke "sakalazai: prajJasaM" kathana kathanI saMskRtamAM benAM zabdomAM phera paDayo che. zuM kahyuM samajANuM? ke jJAti ane prajJai e bemAM phera pADyo che. ke AtmAmAM rAga nathI e pudgalanA che e sakalagna-jJatiH jaNAvyuM kathana, kathana, zakti vacana che, ane rAgAdi jIvanA che ema AgamamAM kahyuM che te "prajJasaM" kahyuM che ema zabdamAM bemAM phera che. jarI A adhikAra chetAlIsa gAthA jhINI che bahu. gAthA chetAlIsa have pUche che ke adhyavasAnAdi bhAva eTale zuM? ke rAganI ekatAbuddhi evo adhyavasAya je mithyAtva ane dayA, dAnano bhAva je rAga te pugala svabhAvo che. ema kahyuM tame to. sarvajJanAM AgamamAM temane jIvapaNe kema kahevAmAM AvyA-jIvapaNe kema kahevAmAM AvyA? ema vajana che. olAmAM vacana phakata sarvajJa jJatiH vacana che enuM ane A che te kathana karyuM che, ema bemAM phera che emAM. (zrotA - kahevA mAtra A che ) kahevA mAtra ema basa A che. jANavA mAtra che, vastu che vAstavika to bhagavAna AtmA zubhAzubharAga e caitanya svabhAva nathI e pudgala svabhAva che, e to "sarvazennati" eTaluM kahyuM che, ane ahIMyA have kahe che ziSya ke tyAre adhyavasAnAdine AgamamAM jIvapaNe kema kahevAmAM AvyA che? che ne? jarI jhINI vAta che thoDI. tenA utaranI gAthA che. vavahArassa darIsaNamuvaeso vaNNido jinnvrehiN| jIvA ede savve ajjhavasANAdao bhaavaa||46 / / vyavahAra e darzAviyo jinavara taNA upadezamAM, A sarva adhyavasAna Adi bhAva jyAM jIva varNavyA. 46. enI TIkA zAMtithI A vyavahArano adhikAra che e jANavA lAyaka che, e na hoya to
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 46 73 to badho phe2phA2 thaI jAya eTalI vAta kahI. baMdha paNa vyavahAre che, nizcayamAM to baMdheya nathI ane mokSeya nathI 52mazuddhamAM, paNa vartamAna baMdha rAgAdino saMbaMdha che e vyavahAranayano viSaya che. e jANavA lAyaka che, nathI ja kAMI e ema nahIM Azraya karavA lAyaka koNa che e prazna bIjo. samajAya che kAMI ? AhAhA ! (zrotAH- Azraya karavAno prazna bIjo eTale zuM ? ) e pahelAM kahevAya gayuM I AtmA jJAyaka svarUpa, dhruva, akhaMDa, abheda bhUtArtha te Azraya karavA lAyaka che. eno Azraya karavA lAyaka che. athavA e je trikALI jJAyakabhAva che. emAM ahaMpaNuM mAnavAlAyaka che. samajANuM kAMI ? ( zrotAH- zAstramAM to ema che bhUtArthanayane Azraye thAya ) e kIdhuMne bhUtArtha kaho ke akhaMDa jJAyaka kaho badhI apekSA eka ja che. e to enI e vAta Ave kahyuM hatuM zabda Avyo'to vacamAM beya kahyuM hatuM hamaNAM ja kahyuM hatuM. akhaMDa kaho, bhUtArtha kaho, jJAyaka kaho badhA zabdo hamaNAM ja lIdhA hatA, khyAla na rahyo. eka trikALI jJAyaka che pramattaapramatta paryAya vinAnI cIja che. jemAM pramattaapramatta paryAya paNa jemAM nathI, evo jJAyaka, e chaThThI gAthAnI vAta che. agiyAramI gAthAmAM bhUtArtha kahyo e badhA zabdo hamaNAM ja kahyA hatA, pahelAM kahyA'tA. satyArtha trikALa je zAyakabhAva, dhruvabhAva, ekalo jJAyaka svabhAvabhAva anaMta guNanuM ekarUpa te ja Azraya karavA lAyaka che. Azrayano artha ? vartamAna paryAyane tyAM vALavA lAyaka che. e paNa eka apekSita zabda che, paryAya upara lakSa rAkhIne paryAyane vALavA jevI che ema nahi, jhINI vAta che bhAI ! e vastu che temAM ahaMpaNuM A huM chuM ema ene mAnavA jevuM che. mAne che paryAya-mAne che paryAya, kArya che paryAyamAM paNa e paryAya ema mAne che ke huM trikALI jJAyaka dhruva chuM, te huM chuM. (zrotA:- paryAya potAne dravya mAne ?) hA, paryAya pote potAne dhruva mAne, e ja A che. bhUyathaM assido khalu ane nyAM 30 gAthAmAM paNa ema AvyuM che 320 ( gAthA ). jayasena AcAryanI TIkA. dhyAtA puruSa ema dhyAvato nathI ke huM khaMDa khaMDa jJAna pragaTa che, te huM chuM. dhyAtA puruSa kone dhyAve che ane mAne che ? dhyAve che eTale dhyAnamAM teno viSaya zuM che ? je sakaLa ni2Ava2Na akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsamaya avinazvara zuddha pAriNAmika 52mabhAva lakSaNa nija paramAtma tattva dravya te huM chuM. Azraya ane avalaMbana enuM che, paNa have ahIM paryAyanI vAta che, ekAMta ema kahe che ke baMdha ane mokSa che ja nahIM, rAgAdi jIvamAM che ja nahIM, e kIdhuMne ? e to nizcayanA svabhAvanI sRSTinI apekSAe vyavahAra je rAgAdi enAmAM che paryAyamAM e dravyamAM nathI. caitanya svabhAvamAM nathI ema kahyuM hatuM, have ahIM kahe che ke enI paryAyamAM che. vyavahAreya jANelo prayojanavAna che 12mI gAthA, e vAta ahIM siddha kare che have. aTapaTI vAta che. AhAhAhA ! TIkAH- A badhAya adhyavasAnAdi badhAya eTale ATha bola lIdhA hatA. ATha bola che ne ? rAganI ekatAbuddhi te adhyavasAya, karma je 52 che te mA2A che evo bhAva, e badhAne bhinna kahyAM hatA, e jIva che evo ahIMyA have adhyavasAnAdi bhAvo e zubha je bhAva che, ke azubha je bhAva che, e jIva che paryAyamAM, paryAya e jIva che. dravye jIva e trikALa che emAM e nathI.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 samayasAra siddhi bhAga-3 Are ! AvI vAtuM che. bhagavAna sarvazadeve kahyuM che ema kahyuM. joyuM bhASA "prajJasaM" basa. vyavahAranaya kathanamAtra ema Ave che ne ghaNe ThekANe, kathanamAtra eTale jANavA lAyaka che. emAM pahelAMmAM kahyuM'tuM e to bhagavAne sarvajJadeve zubha rAgAdine pugalano svabhAva che ema kahyuM'tuM e caitanyano svabhAva je che, e svabhAvamAM (rAgAdi) nathI, paryAyamAM che e prazna atyAre e siddha kare che. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA caitanya svabhAvI je vastu, emAM paryAyamAM rAgAdi je che, e caitanya svabhAvI nathI, ema kahIne tyAM pugala svabhAvI kahyAM hatA, e paramArthe svano Azraya lenArane eno Azraya levA lAyaka nathI. bhedano Azraya levA lAyaka nathI to rAgano paNa Azraya levA lAyaka nathI, e apekSAe tene jIvano caitanya svabhAva te emAM A nathI. e pudagala svabhAvI che ema olA svabhAvanI, trikALI svabhAvanI zaktinI apekSAe ene caitanya svabhAva nathI to dayA, dAnanA vikalpo pugala svabhAvI che, ema kahyuM hatuM. paNa koI ema ja mAnI le ke enI paryAyamAM rAgAdi nathI ja. vastunA caitanya svabhAvamAM nathI. samajANuM kAMI? AhAhA ! AvI vAtuM have. AmAM kyAM navarAza.. godIkAjI Avo che bApA mArga bhAI ! AhAhAhA ! bhASA keTalI saMskRta TIkAkAre. rAgAdi puNya Adi bhAva jIvamAM nathI. pudgala svabhAvI che tyAM "jJayi" basa, sarvaze "jJayi" kahyuM che basa eTaluM. ane ahIMyA rAgAdi che enAM ema je AgamamAM kahyuM che e sarvaze kahyuM che, "prajJasa" olAmAM "jJayi" eTaluM kahyuM basa, A prajJasaM kahyuM che, kahyuM che ema. bAbubhAI ! Avo mAraga che. jhINo bahu bApA ! kaho, navaraMgabhAI ! bhagavAna sarvajJa nyAMya paNa e kahyuM hatuM bhagavAne tyAM kahyuM. jJati basa e vacana che. A rAga puNya-pApa dayA, dAna, vrata, bhakti. kAma, krodha, bhAva ke mithyAtvabhAva e bhagavAne sarvaze kahyuM che ke e "jIvamAM che" e kahyuM che e vyavahAranayanuM kathana che. vyavahAranayano e viSaya che. kathana che paNa enuM vAcya enAmAM che. enI paryAyamAM rAgAdi che, ema bhagavAne kahyuM che vyavahAranayathI. bahu AkarI vAta che. AhAhAhA! jo ke vyavahAranaya abhUtArtha che. joyuM? e zubha azubhabhAva AkhI paryAya mAtrane abhUtArtha kahyo che. trikALI vastunI dRSTi karAvavA, jJAyakanI dRSTi ne dhyeya e che. dRSTino viSaya guNabheda ke paryAya ke rAga ke nimitta nathI. samyagdarzanano viSaya e jJAyakabhAva ekalo pUraNa svarUpa jemAM guNa bhedaya viSaya nathI, paryAya viSaya nathI. rAga to nathI ane nimitta to nathI. eTaluM kahIne tene trikALI jJAyakabhAva (che) tyAM dRSTine sthApa. e dhyAnamAM sthapAya che. AmAM sthApa evo jyAM vikalpa nathI. evuM ja kahyuM hatuM e to svano trikALIno Azraya letAM tene samyagdarzana thAya che. paNa e samyagdarzana e paryAya che, mokSano mArga paNa paryAya che, e paryAya che e vyavahAra che. baMdha che e paNa vyavahAra che ane baMdhano cheda karavo e paNa vyavahAra che. vyavahArathI baMdha cheda thAya e ahIMyA prazna nathI. cheda to trikALI A jJAnanA Azraye ja thAya. paNa baMdha che, ane ene chedavAno paryAyamAM upAya che, e upAya jo na mAno to mokSa ja na thAya ane baMdha nathI ema mAno to baMdhane chedavo evo mokSano upAya paNa raheto nathI. AhAhAhA !
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 gAthA - 46 samajANuM kAMI? "vyavahAranaya abhUtArtha che" eTale ke paryAya ane rAgAdi je enA kahyAM, e kharekhara to asatyArtha che. trikALI zAkabhAvanI apekSAe bhagavAna jJAyakabhAva vastu che te satyArthI che, te bhUtArtha che. enI apekSAe paryAyamAtrane, rAgAdi to ThIka paNa paryAyamAtrane gauNa karIne abhUtArtha kahevAmAM AvyuM che, (paryAya) nathI kahIne abhUtArtha ema nahIM. AhAhA ! samajANuM kAMI? jo ke vyavahAranaya abhUtArtha che topaNa vyavahAranayane paNa joyuM? "paNa" kema kahyuM? oluM je nizcayathI kIdhu'tuM ke rAgAdi jIvanA nathI. enI paryAyano paNa Azraya levA lAyaka nathI. ema je samyagdarzananA viSayane batAvatA bhagavAna pUrNAnaMdanI zraddhA karI jeNe ene to pUrNAnaMdano ja Azraya avalaMbana che. paNa have A lIdhuM, vyavahAranaya paNa oluM kahyuM ne tethI A "paNa" "paNa" to kahevAI gayuM che (ne), tyAM bIjuM A paNa vyavahAranaya paNa darzAvyodarzAvyo, dekhADayo ema kIdhuM. samajANuM kAMI? jhINuM che. hasamukhabhAI ! A tamArA lAdInA dhaMdhAmAM ne kyAMya maLe evuM nathI dhULamAMya nyAM. vItarAga sarvajJa paramezvara, eno nizcaya svabhAva zuM ane paryAya ne rAgano bhAva zuM, benuM ahIM jJAna karAvyuM. viSaya to trikALI eka ja che. paNa je viSaya kare che evI paryAya enAmAM che, ane rAga enAmAM che, che to pachI rAgano nAza karavAno upAya paNa che, e badho vyavahAra thayo. vyavahArathI rAga cheDAya ema prazna nathI. chedAya che to dravyanA Azraye je mokSano mArga paryAya thayo enA Azraye, paNa trikALI je che tene nizcaya kahIe ane mokSamArga paryAyane vyavahAra kahIe. abhUtArtha hovA chatAM tene vyavahAra kahIe. aTapaTI vAta che. jema, kAraNa ke kema darzAvyo che kahe che, vyavahAra paNa nizcayanI sAthe A paNa darzAvyo che kema? AhAhAhA ! jema pleccha bhASA mlecchone" pleccha bhASA mlecchone. e AThamI gAthAmAM AvI gayuM che. anAryane anArya bhASAmAM ene samajAvI zakAya e kuMdakuMdAcArya vakhate anArya bhASA hatI ane amRtacaMdrAcArya vakhate ene mleccha thaI gaI bhASA. samajANuM kAMI? jema bhASA anArya vinA samajAvI zakAya nahi, tyAre ahIM to mlecchane svecchAe ema bhASA jarI vAparI eTale jarI halako kALa thaI gayo. samajANuM kAMI ? mleccha bhASA mlecchone, nyAM anArya bhASA anAryone mULa kuMdakuMdAcArya, "pleccha bhASA mlecchone vastusvarUpa jaNAve che" jaNAve che, AdaraNIya che koNa e prazna ahIM nathI. tema vyavahAranaya, vyavahAranaya eTale mleccha bhASAnA sthAne mlecchone eTale vyavahArI jIvone" mleccha bhASA mlecchone "ema vyavahAranaya vyavahArI jIvone" vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra che. tethI, paramArthane pragaTa karAve che tethI ema nahIM, paramArthano kahenAra che ke jo A vastu emAMya lya che ne ghaNAM ke juo A vyavahAranaya vinA paramArtha jaNAya nahIM, mATe vyavahArathI paramArtha jaNAya, ema nathI ahIM pahelAM e bhASA karI hatI. cImanalAla caku che ne sthAnakavAsI, sthAnakavAsImAM tyAM e ahIMyA mahIno rahyA hatA. 97 nI sAla (mAM) kahe AmAM A kahyuM che juo kahe che vyavahAra vinA paramArtha pamAya nahIM, (kahyuM che ema nathI.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 samayasAra siddhi bhAga-3 vyavahAra vinA nizcaya jaNAvAya nahIM. AhAhA ! samajAya che kAMI? chatAM tyAM kahyuM che ne AThamI gAthAmAM vyavahAranayathI jaNAvyuM che, paNa sAMbhaLanArane ane kahenArane e vyavahAra anusaravA lAyaka nathI. jANavA lAyaka che paNa anusaravA lAyaka nathI. samajANuM kAMI? gahana viSaya che bhAI ! A to nizcaya ane vyavahAra beya che, paramArthane pamADanAra che ema nahIM, paNa paramArthano kahenAra che. darzana jJAna cAritrane prApta thAya te AtmA. paNa chatAMya vyavahArathI kahyuM paNa zrotAne ane kahenArane e vyavahAra anusaravA lAyaka nathI, jANavA lAyaka che. AhAhAhA ! (zrotA - ghaNuM spaSTa) AvuM che. vyavahAranaya vyavahArI jIvane, vyavahArI jIvana paryAya upara lakSa che jANavAnuM ene jIvone paramArthano kahenAra che. tattvanI vAstavika sthiti batAvanAra vyavahAranaya che. vAstavika sthiti vyavahAranayathI prApta thAya che, e judI vastu che ema nathI. vyavahAranaya vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra che tethI aparamArthabhUta hovA chatAM, dekho kahyuM che, e vyavahAranaya vyavahArI jIvone paramArthano kahenAra hovAthI, aparamArthabhUta hovA chatAM paNa paramArthabhUta dravya che tene to kahyuM, paNa Ane paNa, paramArtha bhagavAna trikALI jJAyaka AnaMdakaMda prabhu, tyAM dRSTi sthApa to tane samyagdarzana thAya e vinA samyagdarzana nathI thatuM. evuM paramArtha je kahyuM hatuM. paramArthano svabhAva batAvyo hato, emAM A vyavahAra paNa, che ne? "aparamArthabhUta hovA chatAM paNa dharmatIrthanI pravRtti mATe" paryAyamAM paryAyapaNuM pragaTa thAya che te batAvavA mATe cothuM pAMcamuM chaThuM sAtamuM e badho bheda che, paryAya che, e dharmatIrtha eTale enAthI dharmatIrtha thAya che ema prazna nathI. paNa ahIMyA cothuM, pAMcamuM, chaThTha, sAtamuM evo je paryAya bheda che e paryAya bhedane jaNAvavA mATe, dharmatIrthanI pravRtti mATe eTale I samyagdarzana jJAna cAritra paryAya che cotha, pAMcame, chaTTe evI bhedavALI ene e dharmanI tIrthanI pravRtti che, pariNati che e. samajANuM kAMI? zuM kahyuM paNa ahIMyA? vyavahAra paramArthane jaNAve che. vyavahAra paramArthane pamADe che ema nathI, moTo phera che. vAta ja A phera che ne Akho. dharmatIrthanI pravRtti mATe ema ke dharmatIrtha e vyavahArathI thAya che ema nathI. paryAyano bheda che tene dharmatIrthanI pravRtti kIdhI che, e paryAyano bheda che ne? cothuM, pAMcamuM, chaThuM are caudaguNasthAna vagere e paryAyano bheda che, e tIrthanI pravRtti che. e tIrtha mokSamArga kema thAya e atyAre vAta nathI ahIMyA, e to dravyane Azraye ja thAya. e prazna judI vAta che. paNa ahIMyA paryAyanA bhedo varte che. e dharmanI tIrthanI pravRtti varte che. cothuM, pAMcamuM, chaThuM. dharmatIrthanI pravRtti karavA mATe" eTale ke paryAyano bheda che A cothe A pAMcame, A chaThe tevo "darzAvavo nyAyasaMgata che." paryAyamAM A cothuM che, A pAMcamuM che. A chaThuM che, A sAtamuM che evuM batAvavuM e nyAyasaMgata che. kema? samyagdarzana mokSano mArga kema pragaTa thAya e atyAre prazna nathI, paNa pragaTa thayelI paryAyo je che ene batAvavuM che ke jo A che, A che, A che. kaho, pravINabhAI ! AvuM che. ahIM to kIdhuM hatuM dharmatIrthanI pravRtti karavA mATe, eTale mokSanA mArganI pariNati karavA mATe. eTale ke pariNati je thAya che ene jaNAvavuM che. e
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 46 77 vyavahA2naya jaNAve che. samajANuM kAMI ? vyavahAranaya darzAvavo nyAyasaMgata ja che. jaNAvavo jANavo e nyAyasaMgata che ema kahe che. jANavA lAyaka che e to nyAya saMgata che, Ada2vA lAyaka che ke kema e prazna atyAre ahIM nathI. AhAhAhA ! have AvI nivRtti kyAM mANasane navarAza che ? bicArA caDI jAya vyavahAramAM A dayA, dAna, vrata, tapa ne bhakti karo, AvuM koNa samajavA mAge ? dharmatIrthanI pravRtti vyavahArathI thAya mATe vyavahA2 karo. ( zrotAH- AvI pravRtti ghaNI calAvI ?) ane dharma to svane Azraye thAya che. enI pariNatino bheda jaNAvavo che ke pariNati AvI AvI che, e nyAyasaMgata jaNAvavuM che. bAbubhAI ! AhAhA ! AvuM che. 66 "paraMtu jo vyavahAra na darzAvavAmAM Ave to" e paryAyanA bhedo che e nathI ja, na jaNAvavAmAM Ave, darzAvavAmAM Ave emAM rAga che. evo saMbaMdha che baMdha, ema na jaNAvavAmAM Ave, e rAga che tene chedavAno upAya che, e paNa vyavahAra che ema na jaNAvavAmAM Ave, upAya kema pragaTe che e prazna atyAre ( ahIM ) nathI. e to nizcayane Azraye ja che. "paraMtu jo vyavahAra na darzAvavAmAM Ave to 52mArthe, 52mArthanaye, zI2thI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI" 52mArthe to jIva ne zarIra bhinna che. nizcayamAM to nimittanimitta saMbaMdheya nathI ema kahe che. AtmA naimitika zarIra nimitta, zarIra naimittika AtmAnI paryAya nimitta, hoM, paryAya e paramArthamAM to e che ja nahi. A jarI kaThaNa che tethI dhImethI kahevAya che ne ? haiM ? A kAMI ekadama, Aja vaLI badhA AvyA che tAkaDe. A samajavA jevuM che A godikAjI. AhAhAhA ! ,, 52mArthe za2I2thI jIva bhinna dekhADavAmAM Avato hovAthI "jema bhasmane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno abhAva che. tema trasa sthAvara jIvonuM niHzaMkapaNe " ahIM vajana kyAM che, ke trasa ane sthAvaranA jIvone ne za2I2ne nimitta naimittika saMbaMdha che, jo e mAnavAmAM na Ave, samajANuM kAMI ? vyavahA2 che ne eTalo, "to niHzaMkapaNe mardana karavAmAM AvatA" niHzaMkapaNe huM za2I2no nAza karato nathI. zarIra ane jIva beya bhegA che eno huM nAza karuM chuM. AthI bIjAno nAza karI zake che e ahIM prazna nathI, ane bIjAne jIvADI zake che e ahIM prazna nathI. ahIMyA to zarIra ane AtmA tadna judA che, ene nimittanimitta saMbaMdha paNa nathI. to to trasa sthAvarane coLI nAkhavAno je niHzaMka bhAva che, niHzaMkathI Ane mArI nAkhuM e bhAva jUTho che. e bhAva raheto nathI. AhAhAhA! zarIra nimitta che naimittika jIvanI paryAya che, ane jIvanI paryAya nimitta che ane zarIranI paryAya naimittika che. evo vyavahAra saMbaMdha che. jo evo vyavahA2 na hoya to, niHzaMkapaNe jema trasa sthAvarane mArI nAkhavAmAM toDI nAkhavAmAM kAMI niHzaMkapaNuM ene kAMI che ja nahIM, jIva che ja nahIM. jIvane ne za2I2ne kAMI saMbaMdha che ja nahIM. ( zrotAH- jIva mare che kyAM ?)mavAno prazna kyAM che. A to niHzaMkapaNe beno saMbaMdha ja nathI kAMI, to to ene coLI nAkhavAmAM jIvane mArI nAkhavuM kAMI rahetuM nathI. AhAhA ! ja Aja gAthA jarI evI che Aja badhA AvyA che. badhA vAta sAcI. AvI vAta bApu
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 samayasAra siddhi bhAga-3 bahu AkarI che, atyAre to badho goTo uThayo che. ( zrotA:- goTo Ape samAvI dIdho che) olyuM bhAI sAMbhaLyuM hatuM ne bhAI paMDitajI, sukhasAgare bahAra pADayuM che, vAMcyuM nahi hoya? sukhasAgara je dharmasAgaranI hAre hatA. zAMtisAgaranI peDhInA eNe bahAra pADayuM che ke atyAre paMcamakALamAM zubhajoga ja hoya. e raMgulAlajI! sukhasAgara nathI? (zrotA:- maiM jANatA huM mAlUma hai) dharmasAgara enI paraMparAmAM AvyA. zAMtisAgara, hitasAgara, zivasAgara ne dharmasAgara ane dharmasAgaramAM bhegA hatA, paNa eNe kAMIka A vAMcelu AcAryapada na AvyuM to judA paDI gayA. eNe hamaNAM bahAra pADayuM che chApAmAM, jJAnacaMdajI! vAMcyuM che ke nahIM? (zrotA - jaina gejheTamAM) kyAMka AvyuM che. khyAla nathI, jaina gejheTamAM haze. atyAre paMcamakALamAM zubhajoga ja che ane te zubhajoga jema "adha:karaNa, apUrvakaraNa ane aniyatakaraNamAM jema nirjarA thAya che, tyAM zubhabhAva che, tyAM zuddha nathI, mATe zubhabhAvamAM ja nirjarA che. evuM bhAI AvyuM che. vAMcyuM che ke nahIM. vAMcavA jevuM che eNe bhale spaSTa karyuM bIjo je goTo hAle che e karatAM spaSTa karyuM eNe ke bhAI atyAre zubhajoga ja hoya. ene je bhAsyuM eTaluM spaSTa karyuM ne eNe bicArAe (zrotA:- UMdhAInuM spaSTIkaraNa karyuM) ema ke zuddhatA atyAre hoya ja nahi paMcamakALamAM zubhabhAva, zubhajoga ja badho hoya. AhAhAhA ! (zrotA - atyAre zubhajogathI dharma thAya?) e zubhajogathI nirjarA thAya ema kahevuM che ne? kIdhuMne olA aniyatikaraNano dAkhalo Apyo che ne? paMDitajI! adha:karaNa, apUrvakaraNa, ane aniyatikaraNa hoya che ne? apUrvakaraNamAM jina kahyA che. apUrvakaraNa che, hajI topaNa e zuddhaAtmA sanmukha thayo che ethI jarI zubhabhAva che. mithyAtvI che, paNa samakitanI sanmukha che, paNa chatAM sanmukha thayo ne e apekSAe jarI apUrva karaNavALAne paNa jina kahyo, tyAM to A ema le che ke juo tyAM zubhajoga che, hA zuddha to thayo nathI, zubhathI nirjarA che ne? mATe amAre zubhajogamAM paNa nirjarA che. are ! prabhu zuM kare che bApA! bhagavat ! e bhagavAna che bhAI ! bhAI ahIM to zubhabhAva jIvamAM nathI, ema siddha karyuM che, ane have ahIM paryAyamAM che eTaluM siddha karavuM che, che eTaluM, enAthI lAbha thAya ke nahIM e prazna ahIMyA che ja nahi. vAta samajAya che (huM) basa che eTaluM. ati siddha karavI che. trikALanA astitvanA bhagavAna jJAyaka svabhAvano bhAva jyAM che ekalo tyAM to rAgeya nathI, paryAya paNa nathI ne tyAM to je zraddhA kare che paryAya e paNa tyAM emAM nathI. paryAya bhinna rahIne enI zraddhA kare che, to ahIMyA zubhajogathI lAbha thAya vyavahAra, e ahIM prazna nathI. lAbha to caitanya bhagavAna pUrNanaMdano nAtha, nizcaya dhruva caitanya enA Azraye, enA avalaMbe enA bheTA thaye lAbha thAya che. paNa enI paryAyamAM samyagdarzanano viSaya to guNabhedeya nathI, ne paryAyeya nathI to rAga to viSaya kyAM Avyo? paNa kahe che ke rAga viSaya nathI chatAM, paryAyamAM rAga che ema eNe jANavuM joIe. AhAhA ! samajANuM kAMI ? e zubhajoga che mATe vyavahAra che ane vyavahAra che mATe enAthI pamAya che, e prazna ahIM nathI. arere! AvuM che. (zrotAH- jarA kaThaNa to che) tethI to dhIre dhIre levAya che badhA AvyA che A paMDito, zeThiyAo AvyA che A. A dhIme dhIme bApA samajavA jevI vAta che. bApA A koI pakSanI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 46 vAta nathI A to tattvanI vAta che, atyAre to kaThaNa paDe jagatane. AhAhAhA ! jyAre ema kahyuM ke rAgAdibhAva jIvanA nahi, jIva svabhAva nahi, e to pugala svabhAva che. kaI apekSAe? kemake e svabhAvamAM nathI ane e nIkaLI jAya che. e apekSAe dRSTinA viSayane siddha karavA eno viSaya to e nathI paNa enI paryAyamAM rAgeya nathI, tyAM to ema siddha karavuM che, jIvano svabhAva nathI ne? svabhAva kIdho chene, nyAM caitanyamAM ema nathI lIdhuM, tyAM caitanya svabhAvamAM e nathI ema che tethI caitanya svabhAvano trikALI jJAyaka anaMta guNono piMDa e to anaMtaguNa to svabhAva zuddha che. anaMtaguNamAM koI evo ekeya guNa nathI ke vikAra kare ? zuM kIdhuM? aparaMpAra guNo che, jeno aMta nahi. A anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta chello A anaMta ema che ja nahi, ane e chellA anaMtamAM chello A, eTalA badhA anaMta anaMtanA guNamAM koI guNa evo nathI ke vikAra kare, tethI tenA jIva svabhAvamAM rAga te pugala svabhAva kahIne emAM nathI ema kahyuM, paNa jyAre enI paryAyanuM jJAna karAvavuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI? jhINuM paDa thoDuM vicAravuM. AhAhAhA ! tadna jo zarIra ne jIva, tarna judA hoya, nimitta nimitta saMbaMdha paNa na hoya to to, jema bhasmane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno abhAva che" kemake bhasmamAM kAMI jIvanuM nimittapaNuM ke naimittikapaNuM emAM che nahIM, samajANuM? nimitta nimitta saMbaMdha che e vyavahAra che. e nimitta-nimitta saMbaMdha ja jo na hoya to to jema bhasmane coLe ane zarIrane coLe beya eka thaI gayuM AmA bhego che ene meM mArI nAkhyo ema ke, e na Ave are AvI vAtuM che. vizeSa no samajAya to rAtre prazna karavA, juo amAre hukamacaMdajI AvyA che. amAre A jJAnacaMdajI che. be(ya) no prabhAvanAmAM bhAga che moTo ane trIjA amArA A che, bAbubhAI che. mArga prabhu Avo che bhAI. AhA! vyavahAre jANelo prayojanavAna che, kahyuM che ne je bAramImAM e ahIMyA siddha kare che. che ke nahi? jANavAno viSaya che ke nahIM. vyavahAranaya che, naya che to viSayI che, to eno viSaya che ke nahi? AhAhAhA ! "paramArthe"zarIrathI jIva bhinna dekhavAmAM Avato hovAthI, jema bhasmane masaLI nAkhavAmAM hiMsAno abhAva che tema trasa sthAvara jIvonuM niHzaMkapaNe mardana karavAmAM kAraNake zarIra ane jIva eka ja che, judA che ja nahi "ema mAnIne ene mardana karavAmAM hiMsAno abhAva thaze ane tethI baMdhano ja abhAva Tharaze" hiMsAno bhAva che e baMdha che. eTale zarIrane coLavAmAM jema kAMI nathI ema zarIrane jIva eka ja che, judA na hoya ane eka ja mAne, vyavahAranaya to eka kahe nimitta-nimitta saMbaMdhane laIne, to ene coLI nAkhavAmAM paNa jIvane kAMI nukazAna ene thatuM nathI ane niHzaMkapaNe ene coLe to ene kAMI pApa nathI. mArga prabhuno alaukika che bApu. AhAhAhA ! vyavahAranayano viSaya che. naya che to eno viSaya che, e kathanamAtra che, hovA chatAM vyavahAranayane kathanamAtra kahyuM che. ahIM ema kahyuM ne "prajJasaM' kaLazaTIkAmAM che. A kaLazaTIkA
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 ,, samayasAra siddhi bhAga-3 che ne? vyavahAranaya pAMcamo che ne zloka vyavahAranaya juo "vyavahAranayaH svAdhadhadhipa prAkpadavyAmiThu hastAvalaMbaH tyAM vyavahAranaya hastAvalaMbaH api syAd" vyavahAranaya eTale jitanA kathana-kathana ahIM prazasaM kevI zailI che juo to, vyavahA2naya eTale kathana. jIva vastu nirvikalpa che te jJAnagocara che, te je vastune kahevA mAge to ema ja kahevAmAM Ave jeTalA guNa darzana jJAna cAritra e jIva bahu sAdhika kahevA mAge to paNa Ama ja kahevuM paDe "jJAna darzana cAritra te AtmA" ema bhedathI kahyo. vyavahArathI kahyo, kathanamAtrathI kahyo, rAjamalle bahu sArI TIkA karI che. olAmAM Ave che ne ? dravya saMgrahamAM Ave che dravya saMgraha, vyavahAranaya eTale laukika mAtra. bhAI ! dravya saMgrahamAM vyavahAranaya eTale laukika mAtra, loka mUke poka evI vAto kare che kahe che, paNa jANavAlAyaka che kahe che. dravya saMgrahamAM che. zarUAtamAM vyavahAranayanI vyAkhyA karI che ne tyAM. AhAhAhA ! ahIM vyavahA2 kathanamAtra kahyuM. ahIM vyavahAra prazasaM kahyuM. have AvI vAta A to kahe dayA pALo, vrata karo thaI rahyuM jAva. A paisA kharco kAMIka pAMca pacIsa lAkha, gajaratha kADho ne dhULamAMya nathI kAMI tyAM sAMbhaLane, tyAM eno bhAva hoya to zubha che. paNa e zubhanuM jJAna kone hoya ? jene zuddhatAno Azraya laIne samyagdarzana Adi pragaTayuM che, ene paryAyamAM zubha che evuM jJAna ene hoya bhAI ! AvuM che. A gAthAmAM ghaNAM goTA vALe che arthamAM. khabara che ne juo A vyavahAra kahyo "ke juo A vyavahA2 52mArthane pamADe che" e kyAM kahyuM che bApu. e to 52mArtha A svarUpa abheda che tene jJAna darzana cAritrathI batAvavuM e bheda che, e vyavahA2nuM kathana che. AhAhAhA ! hiMsAno abhAva thaze tethI baMdhano ja abhAva thaze, eka vAta. bIjI "vaLI 52mArtha dvArA rAgadveSa mohathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI" 52mArthe to bhagavAne ema kahyuM ke rAgadveSa mohathI to bhagavAna bhinna che. rAgIdveSI mohI jIva karmathI baMdhAya che tene choDAvavo e mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze. kAraNake jyAre 52mArthe rAgadveSa, mohathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI ene rAgadveSa, moha che ja nahIM paryAyamAM, ema jo mAne, che ? 52mArthe rAgadveSa, mohathI jIva bhinna darzAvavAmAM Avato hovAthI rAgIdveSI, mohI jIva karmathI baMdhAya che. baMdhAya che ema paheluM to kIdhuM hiMsAmAM, baMdhabhAva have ene choDAvavo, e mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze. kAraNake rAga che, baMdhana che, e nathI ja to eno abhAva karavAnI paryAya paNa che, e nahi siddha thAya. kAraNake abhAva karavo e paNa paryAya che. baMdha paNa paryAya che, ane eno abhAva mokSamArga e paNa paryAya che. e vyavahAra che. AhAhAhA ! jyAre 52mArthe rAgadveSa, mohathI bhinna kahevAmAM Avyo ane jo ema ja hoya to baMdha paryAyamAM che e siddha nahi thAya, e to vastunI dRSTie kahyuM. paNa paryAyamAM eno rAgadveSa, moha nathI. to to rAgadveSa mohathI chuTavuM eTale ke samyagdarzana jJAna cAritranI paryAyathI teno nAza karavo e upAya raheto nathI. vyavahAra che rAgadveSa, moha, mATe chedavAno upAya, mokSano mArga e paryAya che. to baMdhanI paryAya jo nathI, to mokSanI paryAya paNa tyAM che nahi, ema ene evuM thayuM. mokSamArganI paryAya e paNa vyavahAra che. trikALI jJAnavastu che e nizcaya che. baMdha ne mokSa
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 gAthA - 46 e jIvamAM kahevA e vyavahAranayano viSaya che. dRSTi to e baMdhamokSanA paryAyane svIkAratI nathI. paryAya che ne? be bheda paDyA ne? samajANuM kAMI? ema nathI svIkAratI chatAM jo baMdhamokSa jo paryAyamAM na hoya to baMdha nathI to chedavAno upAya paNa nathI, samyagdarzana jJAna cAritra je paryAya che, tenAthI te baMdhano nAza thAya che, te paryAya siddha nahi thAya, baMdha siddha nahi thAya. jhINuM to che AjanuM eya, godIkAjI! tamArA nAmAmAM A Ave nahi kAMI nyAM, tamAre zeThanA nAmAmAM kyAM hatuM A kAMI nAmuM? AhAhA! prabhu tuM koNa cho kahe che ke, huM chuM to trikALI jJAyaka caitanya, paNa have tArI paryAyamAM kAMI che ke nahIM? ke paryAyamAM rAga ja nathI? rAga che ema jANavuM joIe, ane rAgane chedavAno upAya jo rAga nathI to rAgane chedavAno upAya paNa Avato nathI. to eNe jANavuM joIe ke rAga che, ene mokSanA mArganI paryAyathI baMdhanI paryAyano nAza thAya che, beya vyavahAra che. samajANuM kAMI? ghaNAM paDakhA, Ama yAda rAkhavA keTalAM kahe che. AhAhAhA ! rAgIDhaSI, mohI jIva karmathI baMdhAya che, tene choDAvavo ema mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze" mokSano upAya karavo eno abhAva thaze. mokSano upAya kone Azraye thAya e bIjI vAta che. e to nizcaya dravyane Azraye thAya paNa A paryAyamAM mokSano upAya thAya, jo baMdha nathI to upAya kyAMthI Avyo? baMdhaya vyavahAranaya che ane mokSano upAya paNa vyavahAranaya che, are ! mokSa pote vyavahAra che. A be bhedanI apekSAe hoM. bAkI to siddhamAM vyavahAra nathI ema Ave che ne? paramArtha vacanikAmAM "paramArtha vacanikA' che ne? emAM Ave che. ahIM to caudamA guNasthAna sudhI asiddhapaNuM kahevuM pachI tyAM siddhamAM vyavahAra kahevo nathI. pUrNa dazA thaI gaIne "paramArtha vacanikAmAM che. AhAhAhA ! ahIMyA kahe che. rAgISI, mohI para taraphanuM sAvadhAnapaNuM jeTaluM che. e karmathI baMdhAya che, tene choDAvavo eTale ke mokSanA upAyano grahaNano artha choDAvavo, e mokSanA upAyanA grahaNano abhAva thaze. vyavahAranayano viSaya che. paryAyamAM rAga che ene choDAvavAno upAya paNa che. vyavahAranayano viSaya che. naya che ne? naya che to e to viSayI che to eno viSaya hoya ne? nizcayanaya che e viSayI che, to eno viSaya trikALI jJAyaka che. samajANuM kAMI ? e prazna cAlyo'to amAre ghaNAM varSa pahelAM 83, 83, 83 atyAre keTalA varSa thayA, ekAvana. hukamIcaMdajInA janma pahelAM ekatAlIsa cAle che ene, enA dasa varSa pahelAM, evo prazna cAlyo, ke mithyASTi hoya tyAM sudhI mUrtinI pUjA hoya evo prazna cAlyo, sthAnakavAsI kharAne ! pachI zeTha hatA eka, samyagdarzana thayA pachI pUjA ne mUrti evuM na hoya pratimAne, tyAre meM kahyuM. sUno, sAMbhaLo kIdhuM ene to na bese, e to abhimAnI hatA. paNa bIjA mANasane kahIne e dvArA vAta pahoMcADI, kIdhuM jyAre samyagdarzana thAya che tyAre enI sAthe bhAvazrutajJAna thAya che. bhAvazrutajJAna thatAM tenA be bheda paDe che nizcaya ne vyavahAra, to bhAvazrutajJAnI je che tene vyavahAra Ave, vyavahAra hoya vikalpa, tyAre ene zeyanA je bheda che nAma sthApanA bheda, A jJAnano bheda naya che, ane zeyano bheda sthApanA che, eTale kharekhara to zrutajJAnIne ja vyavahAranayano viSaya e hoya che. taddana uDAvI do tame ema na cAle kIdhuM, eya navaraMgabhAI !
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 samayasAra siddhi bhAga-3 AmAM hatA kharAne ( saMpradAyamAM hatA ne ) eTale e jANe ke kIdhuM nA ema nahIM, AmAM AvI gayA eTale A mAnIe ema nathI. ahIM to satya hoya te mAnIe. jJAnacaMdajI ! samyagdarzana svarUpanI dRSTi thaI tyAre tenI sAthe bhAvazrutajJAna thayuM. bhAvazrutajJAna, bhAvazrutajJAnanA be bheda, bhAvazrutajJAna avayavI che pramANa che, eno avayava e bheda che. nizcaya ane vyavahA2 eno avayava che. to ene vyavahAranaya hoya. ajJAnIne vyavahAranaya kevI, ane e vyavahAranayano viSaya bhagavAnanI mUrti Adi ene hoya che. navaraMgabhAI ! che vyavahAra, che zubharAga eno viSaya paNa ene nizcayavALAne A hoya che. pUrNa na thAya tyAM sudhI A hoya che ene tame uthApI nAkho ema na hAle, kIdhuM. ahIM ema kahe che, jo baMdha nathI ja to pachI chUTavAno upAya paNa nathI. mATe baMdha che ema ene jANavo joIe ane chUTavAno upAya eno che e paNa eNe jANavuM joIe. e vizeSa kaheze. ( zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) pravacana naM. 120 gAthA - 46 tA. 28/10/78 zanivAra Aso vada-13 bhAvArthaH "52mArthanaya to jIvane, zarIra ane rAgadveSa mohathI bhinna kahe che." 52mArthanaya to jIvane ema levuM. nizcayanaya yathArtha dRSTie jIvane, zarIra ne rAgadveSa mohathI bhinna kahe che. "jo teno ekAMta karavAmAM Ave." zarI2 ane jIvane nimittanimitta saMbaMdha che e na mAne to ekAMta thaI jAya che. vyavahAranayano viSaya zarIra ane jIvane eka mAne e vyavahAranayano viSaya che, jANavA lAyaka che. za2I2 ne rAgadveSa, moha pudgala Thare, to to za2I2 ane rAgadveSa moha pudgala jaDa Thare. zuM kahyuM e ? zarIramAM AtmA che ane AtmA ane za2I2 tadna bhinna che ema kahe to e to nizcayathI e barAbara che. samyagdarzanano viSaya, dharmanI pahelI zarUAtano viSaya to bhagavAna AtmA, za2I2thI bhinna rAgadveSa moha dayA, dAna Adi vikalpathI paNa bhinna ane jeno viSaya to paryAya paNa nathI. samyagdarzana dharmanI pahelI sIDhI, eno viSaya to samyagdarzananI paryAya paNa e eno viSaya nathI, jhINI vAta che bApu. samyagdarzanano viSaya, dhyeya to akhaMDa jJAyakabhAva pUrNAnaMda prabhu dravya svabhAva je pUrNa che, e samyaktto viSaya che, e nizcayanayano e viSaya che. have jo ene ekAMta ja karavAmAM Ave ke ene za2I2 ne jIvane vyavahA2e paNa saMbaMdha nathI, to to jJAna enuM vyavahA2e jUThuM che, jhINI vAta che thoDI, zarI2 ane AtmA eka ja che ema mAne, to to za2I2ne mAratA jIva mare emAM kAMI pApa lAgatuM nathI, paNa ema che nahi. zarI2 ane jIva vyavahA2thI eka che, ethI za2I2ne coLatA jIva bhego Ave che. mATe ene pApanA pariNAma thAya che, ane ene ekAMta ja mAne ke za2I2thI prabhu tadna judo che, e nizcayathI barAbara che, paNa vyavahA2thI za2I2ne ane jIvane nimittanimitta saMbaMdha paNa na hoya to zarIrane coLatA pudgalane mAratA jema pApa nathI, ema zarIrane coLatA paNa jIvanuM maraNa thAya to enuM pApa nathI ema thAya. jhINI vAta che bhAI, vItarAga mArga samajavo bahu kaThaNa che bhAI ! AhAhAhA ! zarIra ne rAgadveSa pudgalamaya Thare, kema kahyAM che to ema ja. 52mArthe to za2I2ne jaDa kahyuM
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 46 83 ane aMdara dayA, dAna, vrata, bhakti kAma krodha zubhAzubha bhAva thAya, ene paNa ajIva ane jaDa kahyAM che caitanyanI dRSTie, jene samyagdarzanano Azraya dravya che, e dravyamAM to puNya ne pApanA bhAva paNa nathI. zarIra to nathI paNa dayA, dAna, kAma, krodhanA vikalpo paNa emAM nathI. emAM e to nathI paNa eka samayanI je samyagdarzananI paryAya che e vastumAM nathI. AvuM AkaruM kAma che prabhu. AhAhAhA ! jaina darzana samajavuM e koI alaukika vAta che. samajANuM kAMI ? bhagavAna AtmA zarIrathI to bhinna, zarIrane pudgala kahyuM jaDa, ane zubhaazubha rAga thAya che je dayA ne vAMcananA ne zravaNa ne manananA e rAgane paNa pudgala kahyAM che paramArtha dRSTie to, kema ke e jIvano koI svabhAva anaMta guNa che bhagavAna AtmAmAM anaMtA anaMta guNo che bhagavAna AtmAmAM, keTalA anaMta ke je anaMtano cheDo nahi ke A anaMta ne have A chello anaMta ane eno chello guNa eTalA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtane anaMte guNo to ya anaMtA rahe che bAkI eTalA anaMtA AtmAmAM guNa che, paNa e mAMyalo koI guNa vikRta ke vikAra kare evo guNa nathI. AhAhAhA ! tethI je vikAra thAya che e pudgala karma je bhAvaka che, tenAM lakSe thayelo vikArI bhAva, tene paNa ahIMyA to pudgala kIdhA che. kemake e rAgano vikalpa je che. A zravaNa karavuM, vAMcavuM, kahevuM evo je vikalpa UThe che e acetana che, jaDa che. kema ke emAM caitanya svabhAvano aMza nathI. e rAga svayaM pote potAne jANato nathI tema rAga svayaM bhagavAna joDe che ene jANato nathI, e rAga caitanya vaDe jaNAya che mATe te rAgane pudgala ne acetana ne jaDa kahyo che. paNa jo ene ekAMta ja mAnI le ke rAgadveSa, moha e pugalanA che ane jIvanI paryAyamAM vyavahArathI nathI, to ekAMta thAya che, ekAMta mithyAtva thAya che. AhAhAhA ! bhagavAna jIva svabhAva je zuddha caitanyaghana, emAM ya rAgane mAnavo toya mithyAtva thAya che, (zrotAH- traNeyamAM mAnavo e mithyAtva?) dravyamAM mAnavo e, svabhAvamAM kIdhuMne? svabhAvamAM. paNa paryAyamAM rAga nathI ema mAnavuM te paNa ekAMta che. paMDitajI! AkarI vAtuM che. bhagavAna AtmA pUrNAnaMdano nAtha prabhu caitanya svabhAvathI bharelo, caitanya ratnAkara che e, caitanya ratnAkara che e caitanyanA ratnono dariyo che prabhu to, emAM rAga mAnavo e mithyAtva che, paNa tenI paryAyamAM paNa rAga na mAnavo e paNa mithyAtva ekAMta che, AvI vAta che prabhu ! mArga prabhuno jhINo bhAI. e jIvanuM svarUpa ja evuM prabhunuM che, ahIM kahe che ke paramArthe to prabhune, zarIra ne rAga vaiSane pudgala kahIne tenAthI prabhune bhinna kahyo che samyagdarzanano viSaya, paNa eTalethI koI ema ja mAnI le ke enA dravya svabhAvamAM vastunI dRSTino viSaya che temAM rAgadveSa ne zarIra nathI, paNa tenI paryAyamAM paNa rAga ne dveSa nathI to to baMdhano ja abhAva thAya, ane baMdhano abhAva thatAM tene choDavAno mokSano upAya paNa e vyavahAra che. zuM kahyuM che? rAgadveSa ne moha enI paryAyamAM bhAvabaMdhapaNe jo na hoya to baMdhano abhAva thAya che. ane tene choDavAno baMdha che, tene choDavAno upAya, e paNa mokSano upAya che, e paNa paryAya che, te vyavahAra che. mokSano
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 upAya kone Azraye thAya e judI vastu che. e to trikALI bhagavAna paramAnaMdano nAtha prabhu zuddha caitanyaghana tene avalaMbe mokSano mArga thAya. paNa ahIMyA je kahevuM che e ke mokSano mArga je che e to paryAya che. jo baMdha ja na mAno, paryAyamAM baMdha na mAno, vastumAM baMdha ne mukti beya nathI. je samyagdarzanano viSaya je bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha anubhavamAM Ave, evA dravyamAM to baMdha ne mokSanI paryAya paNa emAM nathI. kemake baMdha ne mokSa to paryAya che, ne bhagavAna to baMdha ne mokSanI paryAyathI rahita trikALI jJAyaka svarUpa che. AtmA. AhAhAhA! eno viSaya karIne jeNe samyagdarzana pragaTa karyuM, ene paNa rAgadveSanA pariNAma baMdhanA paryAyamAM che, ema eNe jANavuM joIe. AdaravuM ke nahi e prazna nathI ahIMyA. ane e rAgadveSanA pariNAmane baMdha tarIke aTakatI dazAne na mAne to ene choDavAno je upAya che, mokSano mArga e paNa siddha thato nathI. Are Are AvuM aTapaTuM che. (zrotA:- bahu sAruM che) adhikAra ja evo che bApu, zuM thAya? arere loko sAdhAraNa jANapaNuM karIne mAnI bese ke ApaNe samajI gayA. bApA e mAragaDA koI judA che bhAI. anaMta anaMta kALamAM jeNe vAstavika eka sekaMDa paNa vAstavika tattva dravya ane paryAya be zuM che enuM jJAna eNe yathArtha karyuM ja nathI. AhAhAhA ! ekAMta ema mAne ke rAga ne dveSa jIvamAM che, e paNa mithyASTi che. tema ekAMta ema mAne ke jIvamAM nathI vastumAM mATe paryAyamAM paNa nathI ema(e) paNa ekAMta mithyAtva che. hasubhAI ! A jhINuM che. tyAM tamArA karoDa rUpiyAmAM dhULamAM kAMI hAtha Ave evuM nathI. eya badhA karoDapatio kAle AvyA'tA ne ratanalAlajI kalakattAnA pAMca-cha karoDa, Aja savAramAM gayA. Aya pAMca-cha karoDa rUpIyA che enI pAse, koka to kahetuM'tuM ekeka chokarA pAse ekeka karoDa rUpIyA che. cha chokarA che ne popaTabhAInA ene ekeka pAse ekeka karoDa ane AnA bApanA judA koka kahetu'tuM. ahIMyA kyAM ame gaNavA jaIe chIe. paNa e dhULa kyAM AtmAnI hatI bApA? jemAM rAgadveSa thAya e paNa jIvano nathI ane paisA ne bAyaDI ne chokarA mArA mUMDha che. mUrkhAI bharelI dRSTi che enI, cImanabhAI ! moTA kArakhAnA ne badhA moTA, e to nathI rAga dayAno ne dAnano are guNa guNI bhedano vikalpa je thAya, guNI evo je bhagavAna enA je anaMtaguNa evo bhedano vikalpa UThe, jhINI vAta che prabhu. e vikalpa paNa svarUpamAM nathI. e paramArtha dRSTie, paramArtha dRSTi svIkAra karavA ema kahyuM paNa te dRSTimAM ekAMta mAnI lya, ke mArI paryAyamAM paNa rAga nathI to aTakelo bhAvabaMdha to che ane bhAvabaMdha na hoya to ene chedavAno mokSano upAya paNa nirarthaka jAya che. kharekhara to samyagdarzana zAna cAritra e je mokSano mArga che, e pragaTe che trikALI dravyane Azraye, paNa pragaTelI paryAya che te vyavahAra che. jJAnacaMdajI! jo tame rAgane paryAyamAM nathI ja ema mAno, to pachI rAga chedavAno mokSano upAya paNa nathI. baMdha ne mokSanI paryAya dazA che ja nahi ema thAya paryAyamAM. AvuM jhINuM have navarAza kyAM AmAM mANasane, Akho di' bAyaDI chokarA pApa, ekalA pApanA dhaMdhA, dharma to nahi paNa puNeya nahi tyAM to. kaho hasubhAI moTA paisAvALAne vadhAre upAdhino pAra na maLe. AhAhAhA !
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 gAthA - 46 have ene kahevuM ke prabhu sAMbhaLa bhAI e zarIra vANI mana strI kuTuMba parivAra e to para dravya che e to tArAmAM nathI, tArA nathI ne temAM tuM nathI. paNa aMdara rAgadveSa thAya e tArAmAM nathI, tuM emAM nathI dravya-vastu dRSTie. samajANuM kAMI ? paNa eTaluM mAnIne paNa jo pAchuM paryAyamAM rAga nathI ane zarIrane ane jIvane nimitta-nimitta saMbaMdha paNa nathI to jIvane ne zarIrane nimitta saMbaMdha vyavahAra che. eTaluM ja na mAne to zarIrane coLavAthI jema bhasmane coLavAthI pApa nathI, ema zarIra ane AtmA aMdara bhego che e beya eka mAne, judA aMdara na mAne, paryAyamAM judo che paNa zarIrane (paryAya) vyavahAra beya (vacce) nimitta saMbaMdha che, eTaluM na mAne to ene mAratA niHzaMkapaNe mAratA ene pApa nahi lAge. zuM kahe che A kaThaNa che bhAI. (zrotAH- kaThaNa to hato paNa have Ape rahevA dIdho nathI kaThaNa) vastu to AvI che bApA. AhAhAhA ! e ahIM kahe che to to pudagalane ghAtavAthI hiMsA thatI nathI, kAraNa zarIra pudagala, rAga vaiSanA pariNAma e pudgala, ema to nizcayathI to ema che, paNa paryAyamAM enA nathI ane vyavahAranayano viSaya ja nathI. nizcayanayano viSaya je paramAtmasvarUpa bhagavAna e pUrNAnaMdano nAtha je samyagdarzanano viSaya, ane jene Azraye samyagdarzana thAya eTalo ja mAne ane paryAyane na mAne ane zarIrane ane jIvane nimitta-nimitta saMbaMdha na mAne, to to pugalane ghAtavAthI hiMsA thatI nathI ane rAgadveSa mohathI baMdha thato nathI, Ama paramArthathI je saMsAra mokSa baMneno abhAva kahyo, zuM kahyuM e ? kharekhara je rAgadveSathI bhinna kahyo che paramArthathI ane mokSanI paryAyathI paNa bhinna che bhagavAna aMdara, siddhanI paryAya che ne kevaLanI paryAya, e to vartamAnamAM che, paNa e paryAyano dravyamAM abhAva che, e rIte je kahyuM che paramArthe to e siddha thAya pachI olo vyavahAra to raheze ja nahi ene. jo rAgadveSa moha che paryAyamAM ema na mAno ane zarIrane ane jIvane nimittanimitta saMbaMdha che ema na mAno to paramArthe jema baMdha mokSa rahita kIdho e siddha thaze. vyavahAra baMdha ne mokSa paryAyamAM che e siddha thatuM nathI. Avo mArga che. samajANuM kAMI? kAMI eTale kaI paddhatithI kahevAya che ema, samajAya jAya to to ThIka, paNa kaI paddhatithI kahevAya che, eya hasamukhabhAI ! A judI paddhati che, prabhu bhagavAnano mArga syAdvAda che. apekSita kathana che, trikALamAM rAga nathI. dayA, dAnano vikalpa paNa nathI, zarIra to nathI, vartamAna pragaTa paryAya che, vyakti che. te paNa trikALamAM to nathI, e to bhinna dravya ApyuM akhaMDAnaMda prabhu che ane e ja samyagdarzanano viSaya che, paNa enuM ekAMta karavA jAya, zarIrane ane jIvane nimittanimitta saMbaMdha che, e na mAne, to to jema zarIrane mAravAthI pudgalane mAravAthI kAMI AtmAne pApa na lAge. AhAhAhA ! ane rAga dveSamoha che, e baMdha siddha na thAya paryAyamAM, to ene mokSamArgano paryAya paNa siddha thato nathI ane chedanAro AvuM che. AmAM koI vidvatAnI jarUra nathI, AmAM vAstavika tattva zuM che, dRSTino viSaya zuM che, ane vyavahAranayano viSaya zuM che. bene ahIMyA barobara jANavuM joIe. samajANuM kAMI? gAthA evI ja AvI gaI, kAleya evI AvI hatI. AhAhAhA !
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 samayasAra siddhi bhAga-3 Ama paramArthathI je saMsAra mokSa baMneno abhAva kahyo" zuM kIdhuM I, nizcayathI paramArthathI to baMdha-mokSano abhAva ja jIvamAM che. dravya svabhAvanI dRSTie to bhAvabaMdha ne bhAvamokSa enAthI to rahita ja bhagavAna che. paramArthathI saMsAra mokSa baMneno abhAva kahyo che. te ja ekAMte Tharaze, ekAMta Tharaze pachI paryAyamAM rAgadveSa che ane zarIrano nimitta-nimitta saMbaMdha che. e vAta nahi rahe ene. AhAhAhA! - A traNeya beThA moTA amAre atyAre, dharmanI prabhAvanAmAM moTA hathIyAra che A, A hukamacaMdajI 15-15 hajAra chokarAonI parIkSA le che. tetAlIsa varSanI uMmara lakhI che olAmAM. teMtAlIsa che? ema ! olAmAM 43 lakhyuM che huM 41 samajato, 43 varSa che. kSayopazama bahu ghaNo. (zrotA - badhAya ema kahe che Apano prabhAva ane pratApa che) e to ThIka che. (zrotA - e to nimittanuM kathana che, upAdAna enuM) zuM kIdhuM A? ke paramArthathI, nizcayathI to jIvane bhAvabaMdha ne bhAvamokSa che nahi. bhAvamokSa paNa paryAya che, bhAvabaMdha paNa vikArI paryAya che. to vastunI dRSTie jotAM vastumAM to e bhAvabaMdha ane bhAvamokSa beya nathI. e kahyuM. paramArthathI juo to, saMsAra mokSa baMneno abhAva kahyo che, te ja ekAMte Tharaze rAgano baMdha che ane tene chUTavAno (upAya) mokSano mArga paryAya che e siddha nahi Thare, paraMtu AvuM ekAMta vastunuM svarUpa nathI. vyavahAranayano viSaya che, paNa ethI vyavahAranaya sAdhana che ane nizcaya sAdhya che ema nathI. I zuM kahyuM vaLI ? vyavahAranayano viSaya che. bhAvabaMdha ane mokSanI paryAya bhAva beya paryAyo che ne? viSaya vyavahArano che, paNa vyavahAra sAdhana che ne nizcaya sAdhya che ema nathI, AmAM to nathI ne pustaka? emAM to evuM lakhyuM che mALe A navuM AvyuM che ne samayasAra sAdhakane to vyavahAra ja hoya siddhane nizcaya hoya ema (enI) khoTI vAta che tana. (zrotA - siddhane kAMI vyavahAra hoya?) are e to siddha paryAya che, e samyajJAna zrutajJAnanI apekSAe to siddha ne saMsAra beya vyavahAranayano viSaya che ene (siddhane) nathI, paNa je sAdhaka jIva che jene zrutajJAna pragaTayuM che, dravya trikALI zAyakane Azraye, jJAyaka svabhAva bhagavAna je pUrNAnaMdano nAtha ene Azraye je samyagdarzana thayuM che. enI hAre je bhAvazrutajJAna thayuM che, e bhAvazrutajJAnanA be bheda che avayava, bhAvazrutajJAna che e pramANa che. have naya che te pramANano aMza avayava che. have e pramANanA aMza be, nizcaya ane vyavahAra to e zrutajJAnamAM nizcaya je che e to trikALane svIkAre che. paNa zrutajJAnamAM vyavahAranaya je che e baMdhane mokSa beyane svIkAre che. ethI ema nathI ke vyavahAra sAdhana che ne nizcaya sAdhya che ema nathI. ahIM vyavahAra jANavA lAyaka che evI be paryAyo che. AvuM che jarIka phare to badhuMya pharI jAya evuM che. AhAhA! samajANuM kAMI? have vANIyAne navarAza na maLe. olA bicArAe lakhyuM che ne? aitihAsika jApAnano moTo che, moTo aitihAsika moTI uMmarano che ane eka chokaro nAno che. e chokarAne e beyane ItihAsano rasa, khUba joyA pustako hajAro lAkho, pachI eNe lakhyuM che ke jaina dharma "anubhUti" che. jaina dharma te anubhUti, AtmAnA AnaMdano anubhava thavo te jaina dharma che. paryAya che ne
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 46 87 jainadharma, kone Azraye thAya e vaLI judI vastu. jaina dharma e anubhUti eTale trikALI AnaMdano nAtha bhagavAna eno paryAyamAM anubhava thavo e jainadharma paNa eNe lakhyuM che. dAkatara! udANI! moTA dAkatara che rAjakoTanA, muMbaImAM moTA pahelA naMbaranA dAkatara A dAMtanA che. eNe ema kahyuM ke paNa A dharma Avo dharma vANIyAne maLyo. ema lakhyuM che eNe, ane vANIyA vepAra ADethI navarA thAtA nathI mALA. eya cImanabhAI ! eNe lakhyuM che chApAmAM, Avo anubhUti mArga je jainadarzana paNa vANIAne maLyo ne vANIyA vepAramAM rokAI gayA Ano nirNaya karavAnI phurasada na maLe. thoDuM ghaNuM vAMcIne kare to ya e kAMI vastu nathI. AhAhAhA ! zAstranuM jJAna thayuM zAstrathI ke A AvuM che ne tevuM che e zAstrajJAna e kAMI jJAna nathI e to ajJAna che. (zrotA - ApanI hAjarImAM to vepAra thAya nahIM ane Apa amArI dukAne kAMI Avo nahIM have amAre karavuM zuM?) vakIlAta karIne spaSTIkaraNa karAve che. prabhuno mArga che zUrAno e kAyaranA kAma nahIM tyAM, anyamatimAM paNa kahe che ne "harino re mAraga che zUrAno e kAyaranA nahIM kAma jo ne" hari eTale AtmA. rAga, dveSa ne ajJAnane hare evo prabhu hari eno mAraga che zUrAno e kAyaranA napuMsakanA kAma nathI tyAM. je kAMI puNya pApane race che, e napuMsaka, pAvaiyA, hIjaDA che. parane to karI zakato nathI, are prabhu sAMbhaLa to kharo eka vAra (zrotA:- pADozIno maTha yAda Ave che.) bhAIne tyAM pAvaiyAnuM hatuM ne? goMDalamAM pAvaiyAnI zerI hatI, tyAM rahetA'tA, hIjaDAnI zerI hatI. amAre e vakhate amAre tyAM pAlejamAM hatuM pAlejamAM pAvaiyAno maTha hato ne pahelAM pAvaiyA bahu hatA. amAre dukAna hatI tyAM pAvaiyA AvatA oluM levA, bhikSA levA. badhuM joyeluM pAMca varSa dukAna calAvI hatI ne sattara varSathI bAvIza, badhuMya joyuM eke eka vAta. hIjaDA mALA Ave, jo vAra lagADe to mALA lUgaDuM UMcuM kare. ararara! ApI do ApI do, pAvaiyA mAgavA zuM kahevAya A dararoja Ave ne bhikSA mAgavA. AhAhAhA ! AMhI to prabhu ema kahe che ke AtmAnuM vIrya ene kahIe, ke je aMdara zAMti ne AnaMdanI racanA kare tene vIrya kahIe, paranI racanA karI zakuM chuM ema mAne e to napuMzaka pAvaiyo hIjaDo che, ame A karIe chIe vyavasthA-vepAranI ne dhaMdhAnI paNa aMdaramAM thatA puNya-pApanA bhAvane race ene bhagavAna kahe che ke e napuMsaka che. kemake napuMsakane jema prajA na hoya, ema zubhaazubha bhAvanI racanA karanArane dharmanI prajA na hoya, AvI vAtuM che A vItarAga mArgamAM. bApu! vItarAga mArga koI judI cIja che. AhAhAhA ! AhIM e kahe che ke vastu sthitie to svarUpanI racanA kare te vIrya, paNa tenI paryAyamAM rAganI racanA hINI dazAthI thAya e na mAne to ene ekAMta kahevAmAM Ave che. jANavA mATe hoM, AdaravAno ahIM prazna nathI. AhAhAhA ! A vAMdhA che ne? bAramI gAthAmAM ema kahyuM ne ke vyavahAranaya jANelo prayojanavAna che. saMskRta TIkAmAM tadAve che "tadAtve' saMskRta zabda paDayo che. "tadAtve eTale te te kALe bhagavAna AnaMdano nAtha prabhu pUrNAnaMdano jene aMtara svIkAra dRSTinI thaI che ane samyagdarzana
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 samayasAra siddhi bhAga-3 thayuM che, evA jIvane nizcayano viSaya to teno akhaMDa abheda AtmA che, paNa paryAyamAM hajI zuddhatA thoDI che azuddhatA che, samakitIne, jJAnIne tene te jANavuM e prayojanavAna che, che ema jANavuM. tadAtve eTale te te samaye te-te prakA2nI zuddhatAno aMza ane azuddhatAno aMza samaye samaye bhinna bhinna che tethI te te kALe te jANavuM prayojanavAna che. 'tadAtve' zabda che ne saMskRttamAM A to ekeka akSaranI vAtuM che A to badhI. AhAhAhA ! e jANelo prayojanavAna che paNa Adarelo prayojanavAna che ema nahIM.ema ahIMyA paryAyamAM rAga che tema jANavuM joIe ane te emane chedavAno upAya mokSanI paryAya che. mokSano mArga ema jANavuM joIe, jANavuM joIe. e jANavAno niSedha kare ane ekAMta kare ke mAre bhAvabaMdheya nathI ane mokSano upAya nathI, kA2Na bhAvabaMdha nathI eTale mokSano upAya nathI. mithyAtva che ekAMte mithyAtva che. (zrotAH- vyavahA2ne na mAne eya mithyAtva ) vyavahArane paryAyane na mAne to ekAMta thaI gayo ne ? to ajJAnI che ane vyavahArane AdaraNIya mAne toya mithyAtvI che. vyavahAranayano viSaya che ane te jANavA lAyaka che ema na mAne toya mithyAtva che. mAraga bApA bahu paricaya kare to samajAya evuM che. A evI cIja che. e ahIM kahyuM ke 52mArce je saMsAra mokSano abhAva kahyo che ane ema che 52mArthe, te ja ekAMte Tharaze. bhAvabaMdha ane bhAvamokSanI paryAya che e vAta siddha nahi thAya. paryAyanayamAM bhAvabaMdha ne bhAvamokSa e vyavahAranayano viSaya che, e jANavuM nahi siddha thAya. have AmAM bAIyu-bAIyu bicArI kyAM navarAza Akho di' roTalA karavA roTalIyuM ka2vIne chokarAne sAcavavA. evI vAtuM ema ke bahenone roTalI sivAya vakhata maLe ane A dhaMdhAvALAne vakhata nathI maLato. are bahenuMne to bhAgyavAna maLyA che ne bahena bhagavatIsvarUpa, dharmaratna jagatamAM strIomAM pAkyuM che. e strIonAM bhAgya che. AhAhAhA ! ahIM kahe che paraMtu AvuM ekAMtarUpa vastunuM svarUpa nathI. eTale zuM kahyuM ? ke 52mArthe rAga ane zarIrathI bhagavAnane bhinna jaNAvyo evuM eka ja mAne ane paryAyamAM rAga ane za2I2no saMbaMdha che. evuM na mAne to to ekAMtarUpa vastunuM svarUpa nathI, e vastunuM svarUpa ekAMta evuM nathI. avastunuM zraddhAna !trikALI 52mArthane mAne ane vyavahA2no viSaya vartamAna paryAyamAM rAga ene chUTavuM che e na mAne, to avastunuM zraddhAna e to avastu thaI. vastu to trikALI jJAyakane jANe samyak ane vartamAna bhAvabaMdha ane bhAvamokSane jANe, e vastunuM svarUpa. ekAMta e vastunuM svarUpa nathI. avastunuM zraddhAna, paryAyamAM rAgano saMbaMdha che ane abhAva thAya che, evI paryAyone na mAne to te avastu thaI. AhAhAhA ! avastunuM zraddhAna ! bAbubhAI ! bahu sarasa gAthA che. navaraMgabhAI ! AvuM che. avastu eTale trikALI jJAyaka svarUpamAM rAgadveSa nathI, zarIra nathI e eka paDakhuM ane paryAyamAM rAgAdi ne za2I2 che e bIjuM paDakhuM ema thaIne vastu che AkhI pramANano viSaya, nizcayanayano viSaya to trikALI jJAyakabhAva 2Aga ne zarIra rahitano e vastu, paNa e nizcayanayano viSaya thayo, have vyavahAranayano viSaya rAga che. zarIrano saMbaMdha nimittanimitta saMbaMdha che, e vyavahA2no viSaya beno viSaya thaIne pramANajJAna thayuM, olo nizcaya ne A vyavahAra.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 46 89 to pramANa jJAnanI vastu che dravya ne paryAya, e rIte jo na mAne to e avastune mAne che, have AmAM navarAza kyAM vepArIne bicArAne, kalAka be kalAka maLe bAkI to bAyaDI chokarA sAcavavA ne dhaMdho ekalo pApa, dharma to nathI paNa puNyaya tyAM to nathI. (zrotA- pApa karIne paiso maLe evuM hoya ) paiso dhULa maLe. paiso to puNya hoya to maLe pApa to lAkha karene? e to pUrvanA puNya hoya to paiso maLe, maLe eTale zuM? ene maLe che? ene dekhAya eTale mane maLyA evI mamatA ene maLe che. AkarI vAtuM che prabhu, mAragaDA judA bApA. e jaina darzana alaukika koI vastu che. ahIM kahyuM ke avastunuM zraddhAna eTale ke vastu trikALI zuddha che ane paryAyamAM azuddhatA ane mokSano mArga che, e rIte vastu che. have e rIte vastune na mAnatA, avastunuM zraddhAna, avastunuM jJAna, avastunuM AcaraNa avasturUpa ja che. mithyAtvarUpa ajJAnarUpa che, AvuM jhINuM che. enI ekeka gAthA gajaba che. kevaLajJAnInA keDAyato saMtoe jagatane jAhera karyuM che. digaMbara saMta, e vinA bIje kyAMya A vAta nathI. anyamatamAM to nathI paNa zvetAMbara ane sthAnakavAsImAM A vAta nathI. eya, have to 44 varSa thayA have enuM bAhya, heM? ahIM 44 thayA 45 varSe AvyA'tA. zarIrane hoM! ne 44 varSa thayA. 89 varSa thayA ekakora 45 ne ekakora 44 have bahAra to pADavuM joIe ne ke bhAI A che. sthAnakavAsI ane zvetAMbarane, to mokSamArga prakAzakamAM jaina ja nathI ema kahyuM che. ajaina che, anyamatio che. kemake jainanI paddhatinI rIta ja enAmAM nathI, eya vimalacaMdajI!nizcaya vyavahAranI vAta ja kyAM che tyAM, A to dayA pALo ne vrata karo, bhakti karo ne pUjA karo, sAmAyika karo, poSA karo ne paDikamaNAM karo, zenA sAmAyika tAre ? mithyAdeSTine sAmAyika kevI ne poSA kevA ? eya ! ghaNAM to sthAnakavAsI AvyA che ne oluM sthAnakavAsImAM hatuM ne eTale sthAnakavAsI AvyA che. (zrotA:- sthAnakavAsImAM lAyaka vadhAre jIvo hatA) vAta to sAcI che, vAta to sAcI che bhAInI. Avo mArga bApA! jayacaMda paMDita pote Avo khulAso kare che TIkAno- huM ! ke avastu eTale zuM? ke trikALI jJAyaka svarUpa je che temAM rAgadveSa nathI temAM baMdha, bhAvabaMdha Adi nathI. mokSeya nathI e vastu che, nayano eka viSaya. bIjI nayano viSaya paryAyamAM rAga che, baMdha che, zarIrane ne jIvane nimitta-nimitta saMbaMdha che e vyavahAranayano viSaya, be thaIne AkhI vastuno viSaya thayo. A rIte je vastune na mAne te avastune mAne che. heM? vastu nathI evI rIte eNe mAnI che. AhAhAhA! zAMtibhAI ! AvI vAta che. A dUdha, dahIMmAM rakhAya evuM nathI AmAM. AmAMya thoDo bhAga lyo ane AmAMya thoDo bhAga lyo. mALe khulAso kevo karyo che. juone, jayacaMda paMDita che gRhastha, sAdI bhASAmAM cAlatI bhASAmAM e vinA samajAya nahi evuM che. vAta to sAcI che. AhAhAhA ! dravya tarIke trikALI ekarUpa zuddha che ane paryAya tarIke paryAya che, rAga ane rAganA abhAvarUpa paryAya che. be thaIne pramANano viSaya AkhI cIja che. nizcayanayanuM dravya e dhruva che, nizcayanayanuM dravya e dhruva che, ane pramANanuM dravya dhruva ane paryAya be thaIne dravya kahevAya e pramANanuM dravya che. mALe paMDitajI! (zrotAH- dravyaya be prakAranA) dhruva je che bhagavAna nityAnaMda
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 samayasAra siddhi bhAga-3 prabhu e nizcayanayanuM dravya kahevAya che, che to eka aMza, paNa naya che te aMzane ja batAve che. naya pramANanI AkhI cIjane batAvatI nathI. are A e zuM haze? nizcayanaya che, naya che te aMzane batAve che to je trikALI dravya che jJAyaka dhruva che to eka aMza pramANa mAMyalo eka aMza che. paryAya sivAyano eka aMza che, paNa tene nizcayanayanuM dravya kIdhuM che. ane pramANanayano viSaya paryAya che, baMdha Adi che e eno viSaya che. eno viSaya thaIne pramANano viSaya che. paNa pramANa oluM nizcaya rAkhIne A rAkhyuM che magajamAM. nahIMtara pramANa nahi thAya, zuM kIdhuM che ? pramANa, pramANajJAne ene lakSamAM lIdhA, paNa pramANe oluM nizcaya che, abheda che tene to rAkhyuM che lakSamAM, ane e uparAMta paryAyane bheLavI che mATe tene pramANajJAna kahevAmAM Ave che. pramANazAna karatAM je abheda che teno niSedha thaI gayo emAM, ema nathI. Aje are AvI vAtuM have, heM ? (zrotA - bahu sarasa) A naya ne A pramANa ne zuM che A te kAMI? AhAhAhA ! ahIM e kahe che. vastu je che AtmA e dravya svarUpa dhruva paNa che ane paryAyasvarUpa adhruva paNa che, have je trikALI dhruva che eno nirNaya adhruva kare che. samyagdarzana Adi anitya che e nityano nirNaya kare che. paNa nityano nirNaya karavA chatAM e paryAya paryAyarUpe che ema je na jANe to vastunuM svarUpa trikALI ane vartamAna bene eNe jAyuM nahi. A to jhINo abhyAsa kare to samajAya evuM che. upara Tapake nathI ke be cAra di' Ave ne. jAva hAlo, bhAgo. (zrotA - ghaDIkamAM kaho ke aMtarmuhUtamAM thAya ghaDIkamAM kaho ke purUSArtha eka samayamAM thAya) ugra purUSArtha eka samayamAM ja thAya che. paNa ahIM to atyAre to zithilatA ane viparItatAnA zalyo ghaNAM garI gayA che ne? e ghaNAM kADhavA mATe ene ghaNo abhyAsa joIe. ema thoDuM ghaNuM samajI lIdhuMne jANe AvaDI jAya ema nathI. vedAMta che te ekalA nizcayane mAne che. bauddha che te ekalI paryAyane mAne che. jainadarzana che te beyane mAne che, dravya ne paryAya beya thaIne vastu che. emAM jainadarzanamAM paNa nizcaya samyagdarzanano viSaya to dhruva ne abheda akhaMDAnaMda prabhu che. enA avalaMbe samyagdarzana thAya, bAkI paryAyane lakSe na thAya, nimittane lakSe na thAya, rAgane lakSa na thAya. paryAyane lakSe samyagdarzana na thAya. A to hajI dharmanI pahelI sIDhI. ethI te nizcayanayano viSaya dhruva tene dravya eTale ke nayanuM dravya, have jo AkhI cIja laIe dravya pramANano viSaya to paryAya bhegI bhaLe tyAre te pramANanuM dravya thAya, evI je vastu e rIte je vastu che, e rIte na mAne e avastune mAne che. kIdhuM ne? avastunuM zraddhAna, avastunuM eTale A dravya ane paryAya be rUpe vastu che, e rIte na mAne to avastu thaI. AhAhAhA ! kaho samajAya che kAMI? avastunuM zraddhAna ne AcaraNa avasturUpa ja che, e to mithyAtvarUpa ja che. bhAvArtha paNa keTalo sarasa bharyo che. paMDiteya paNa pahelAMnA paMDita ! mATe vyavahArano upadeza-vyavahArano upadeza nyAyaprApta che. upadeza nyAyaprApta che. paryAya che, baMdha che, mokSano mArga che, evo vyavahArano upadeza nyAyaprApta che. AdaraNIya che e ahIM prazna nathI. vyavahAranayano je viSaya che, bheda ne paryAya tene jaNAvavI te nyAyaprApta che ema kahe che. samajANuM kAMI ? sogAnI to evuM kahe che enA "dravyadRSTi prakAza" mAM ame to dravya chIe dhruva, paryAya amAruM dhyAna kare to kare
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 46 91 amAre kayA. hai? che? "dravyadRSTi prakAza" sogAnI ! paryAya amArA dhyAna kare to kare ema karIne paryAyanI asti to rAkhI, hama kisakA dhyAna kare, hama to dhruva heM ne? humArA dhyAna paryAya kare to karo ethI dhyAna paryAya kare to paryAyamAM hama A jAtA hai, aisA nahi. che ne bhAI "dravya dRSTi prakAza" nathI ahIMyA? nathI, pustaka hota to kADhIne batAvata. AhAhAhA! mATe vyavahAranayano upadeza nyAya prApta che, A rIte A rIte eTale je rIta kIdhI, te A rIte, syAdvAdathI paramArthathI te rAgadveSa ane zarIra vinAno che, paryAyanayathI vyavahAranayathI te rAgadveSa ane zarIra sahita che. evo syAdvAda che. apekSAthI tenuM kathana che. ekAMta kathana bhagavAnanuM nathI. samajANuM kAMI ? syAdvAdathI baMne nayono virodha maTADI zraddhAna karavuM. baMne nayono virodha maTADI, nizcaya kahe ke rAgadveSa ane baMdha Adi che ja nahi, paryAya kahe ke mArAmAM rAgadveSa ane mokSano upAya che, evo baMneno virodha che, ene maTADI devo che. nizcayathI A barAbara che, paryAyathI A barAbara che, olAmAM AvyuM che ne kaLazaTIkAmAM, nahIM? "ubhayanaya virodha dhvasinI jina varcasI ramata" e AvyuM che kaLazamAM che, tyAM evo artha karyo A lokoe atyAranA, jina vacaMsi ramaMte eTale ? jina vacanamAM be naya kIdhAne ? mATe be nayamAM ramavuM, evo artha atyAre kare che I. samayasArano cotho zloka che. ahIMyA to jinavacanamAM ramateno artha e ke jinavacane e kahyuM che ke bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha te pUjya zuddha caitanyaghana che, te upAdeya che, tema jinavacanamAM kahyuM che, temAM ramavuM, ramavuM e paryAya thaI paNa ramavuM trikALamAM e dravya thayuM. che ne AvI gayuM che ne? kaLazamAM che A kaLazaTIkA che ne? enI aMdara che. jina vacaMsi ramate eTale kAMI vANImAM ramavuM che, paNa jinavacane kahyuM ke upAdeya trikALI AnaMdano nAtha bhagavAna zuddha caitanyaghana, abheda, akhaMDa, ene dRSTimAM laIne tyAM ramavuM, ene upAdeya jANavo. jANavo e paryAya thaI gaI, ane jaNANo e dravya che. AvI gayuM beya. vyavahAramAM ramavuM ema na Ave, tyAM paryAyamAM ramavuM e na Ave, chatAM AmAM rame tyAM paryAya AvI gaI, AvuM che. Avo mArga saMpradAyamAM to kyAMya sAMbhaLavA maLe evuM nathI. tethI sonagaDhanuM ema kahe che ne? sonagaDhanuM ekAMta che-ekAMta che. vyavahArathI thAya ema mAnatA nathI, paNa vyavahAra che, paNa vyavahArathI thAya e vAta nathI. vyavahAranaya che, eno viSaya che. samajANuM kAMI? e kAle kahyuM'tuM ne, nahotuM kahyuM? 83nI sAla keTalA varSa thaI gayA, ghaNAM amAre dAmodara zeTha hatA ne haThAgrahi hatA bahu. 83nI vAta che hoM, 51 varSa thayA. e kahe ke mUrtine mAnavuM bhagavAnanI e mithyASTi hoya tyAM sudhI mAne, samyagdaSTi nahi. evuM kahe bIjAne hoM mArI pAse nahi hoM, mArAthI Dare. kAraNa ke huM kAMI kahevA jaIza to choDI deze huM kAMI vADAmAM AvI gayo mATe tamAruM mAnuM ema nathI kIdhuM ahIM to satya hoya I mAnIza. tyAre eNe Ama kahevA mAMDayuM vAraMvAra, tyAre meM ene nahi paNa bIjAne kahyuM, eNe pahoMcADyuM haze tyAM sAMbhaLo kIdhuMAtmAne samyagdarzana thAya che zuddha caitanya akhaMDAnaMda prabhunuM, pratIta ane anubhava thAya che, tyAre tene bhAvazrutajJAna thAya che. te 83 nI vAta che, samyagdarzana thatAM bhAvazrutajJAna thAya che ane bhAvazrutajJAna thatAM e bhAvazrutajJAna pramANa che ane naya che te pramANano aMza che. eTale
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 samayasAra siddhi bhAga-3 jene bhAvazruta thayuM ene nizcaya ane vyavahAra be naya hoya che. e vyavahAranayano viSaya bhagavAnanI mUrti che tyAM, eTale kharekhara to zrutajJAnIne ja Avo vyavahAra hoya samakitIne ja pUjA bhagavAnanI hoya ane vyavahAra evo hoya. mithyAdeSTine hoya nahIM. ahIM to bhAI vastu satya hoya e mAnIe ame vADAmAM AvI gayA mATe tamAruM mAnIe ema AMhI nathI. zrutajJAna thatAM samyagdarzana thatAM tenA bheda zrutano vyavahAra ane nizcaya ene vyavahAranaya hoya ane sAme zeyano bheda-nAma, sthApanA, dravya, e zeyano bheda che. naya che e jJAnano bheda che, ene hoya che. vyavahAra, che zubhabhAva paNa samyagdaSTine ja evI pUjAno bhAva zubha hoya che. e ja vAstavika mUrtine mAne che. zubhabhAvane mAne che, vyavahArane mAne che. AhAhAhA ! e ahIMyA kahe che, syAdvAdathI baMne nayono virodha maTADI, nizcayathI to che tema che ane paryAyathI jema che tema che, ema jANavuM joIe. zraddhAna karavuM enuM nAma ahIM samakita kahevAmAM Ave che. vizeSa kaheze. (zrotA- pramANa vacana gurudeva) mumukSu :- anubhava ko hI AtmA kahA? pUjya gurudevazrI :- e AtmA che! paryAya(mAM) vedana thAya, atIndriya AnaMdanuM vedana Ave te AtmA ! joke teno viSaya bhale dhruva dravya che- trikALI dhruva dravya che. jhINI vAta che, bhagavAna! paNa e dravyano anubhava hoI zake nahi, kemake dravya che e dhruva che. dhruva che eno anubhava na hoI zake. dhruvanA lakSe vartamAna paryAyamAM, atIndriya AnaMdanuM vedana Ave, ane tethI AnaMdanI vedanadazA, te dravyane aDatI nathI. AhA..hA....! chUtI nahi hai!" "chUtI nahi hai' ema kahene tamAre hindImAM ? e AnaMdanI vedanadazA... | A..hA..hA...trikALI dravyane sparzatI nathI, ene ahIMyA "AtmA' kahevAmAM Ave che. dravya (upara dRSTi) mUkIne je anubhava thayo. AhA..hA...jhINI vAta, prabhu! trikALI dravya jJAyaka svarUpane dhyeya banAvI ane je anubhava thayo, e anubhava che e dravyane aDato nathI. kAraNa ke dravya e dhruva che. dhruvanuM vadana hoI zake nahi, AhA..hA...!| A anubhave che e paryAyanI vAta che. jhINI vAta che, bhAI ! bhASA TUMkI che paNa bhAva aMdara ghaNAM gaMbhIra che! AhA! AtmA! aMdara Atmadravya ane paryAya be thaIne AtmA che-pramANano viSaya ! trikALI dravya-dhruva (ane) vartamAna dazA-be pramANano viSaya che. paNa emAMthI nizcayanayano viSaya dhruva che-trikALI dhruva ! nityAnaMda prabhu! tene dhyeya banAvIne je paryAyamAM rAganuM vedana anAdithI hatuM. vikAranA duHkhanuM vadana hatuM, enA sthAnamAM, dravyane dhyeya banAvIne, AnaMdanuM vedana paryAyamAM AvyuM, e AnaMdanuM vedana te AtmA che, ema kahyuM. dhruva AtmA che ene ekakora rAkhI dIdhuM. AhA..hA...! samajAya che kAMI ? vAta jhINI bApu! agiyAramI gAthA jainadarzanano prANa che. | (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 61))
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47-48 gAthA - 47-48 7 7 7 7 7 atha kena dRSTAntena pravRtto vyavahAra iti cet rAyA hu Niggado tti ya eso balasamudayassa Adeso / vavahAreNa du vuccadi tatthekko Niggado rAyA / / 47 / / emeva ya vavahAro ajjhavasANAdiaNNabhAvANaM / jIvo tti kado sutte tatthekko Nicchido jIvo / / 48 / / rAjA khalu nirgata ityeSa balasamudayasyAdezaH / vyavahAreNa tUcyate tatraiko nirgato rAjA / / 47 / / evameva ca vyvhaaro'dhyvsaanaadynybhaavaanaam| jIva iti kRtaH sUtre tatraiko nizcito jIvaH / / 48 / / yathaiSa rAjA paMca yojanAnyabhivyApya niSkrAmatItyekasya paMca yojanAnyabhivyAptumazakyatvAdvyavahAriNAM balasamudAye rAjeti vyavahAraH, paramArthatastveka eva rAjA; tathaiSa jIvaH samagraM rAgagrAmamabhivyApya pravartata ityekasya samagraM rAgagrAmamabhivyAptumazakyatvAdvyavahAriNAmadhyavasAnAdiSvanyabhAveSu jIva iti vyavahAra:, paramArthatastveka eva jIvaH / have ziSya pUche che ke A vyavahA2naya kayA deSTAMtathI pravarto che ? teno utta2 kahe cheH'nirgamana A nRpanuM thayuM'nirdeza sainyasamUhane, vyavahArathI duhevAya se, pA lUpa semAM kheDa che; 47. tyama sarva adhyavasAna Adi anyabhAvo jIva che, -sUtre 'ryo vyavahAra, pahA tyAM va nizcaya kheDa che. 48. gAthArtha:- obha jhodha rAbha senA sahita nITuNyo tyAM [ rAjA khalu nirgataH ]'A rAbha nI'Nyo' [iti eSaH ] obha A 4 [ balasamudayasya ] senAnA samuhAyane [ AdezaH ] 'hevAmAM Ave che te [ vyavahAreNa tu ucyate ] vyavahArathI hevAmAM Ave che, [ tatra ] te senAmAM (vAstavi'paNe ) [ eka: nirgataH rAjA ] rA to khe' 4 nI'Nyo che; [evam eva ca] tevI 4 rIte [ adhyavasAnAdyanyabhAvAnAm] adhyavasAna Ahi anyabhAvone [ jIvaH iti ] ' ( A ) va che' khebha [ sUtre ] parabhAgabhamAM 'hyuM che te [ vyavahAraH kRtaH ] vyavahAra 'ryo che, [ tatra nizcitaH ] nizcayathI viyAravAmAM Ave to
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 samayasAra siddhi bhAga-3 temanAmAM [ nIva: :] jIva to eka ja che. TIkAH- jema A rAjA pAMca yojanAnA phelAvathI nIkaLI rahyo che ema kahevuM te, eka rAjAnuM pAMca yojanamAM phelAvuM azakya hovAthI, vyavahArI lokono senA samudAyamAM rAjA kahevArUpa vyavahAra che; paramArthathI to rAjA eka ja che, (senA rAjA nathI); tevI rIte A jIva samagra rAgagrAmamAM (-rAganAM sthAnomAM) vyApIne pravartI rahyo che ema kahevuM te, eka jIvanuM samagra rAgagrAmamAM vyApavuM azakya hovAthI, vyavahArI lokono adhyavasAnAdika anyabhAvomAM jIva kahevArUpa vyavahAra che; paramArthathI to jIva eka ja che, (adhyavasAnAdika bhAvo jIva nathI). pravacana naM. 121 gAthA - 47-48 tA. 29/10/78 ravivAra Aso vada-14 46 gAthA thaI gaI. 47, 48. have ziSya pUche che, ke A vyavahAranaya kayA daSTAMtathI pravaryo che? tame jyAre ema kahyuM ke nizcayathI to dravyano Azraya te vastu barAbara che. paNa paryAyamAM rAgadveSa ne moha che, e nizcayathI nathI kahyAM. paNa paryAyamAM che evuM eNe jANavuM joIe, jo paryAyamAM rAgadveSa ne moha na hoya to tene chedavAno mokSano upAya paNa na hoya, nizcayamAM to mokSano upAya ane baMdha beya nathI. aMtara vastu dRSTi karatAM vastumAM to mokSanI paryAyeya nathI, mokSano mArgeya nathI. baMdheya nathI, baMdhano mArgeya nathI. jyAre ema kahyuM tyAre vaLI tame ema kahI, badhuM ekAMta mAnazo, paryAyamAM rAgadveSa che ane zarIra ane jIvane nimitta-nimitta saMbaMdha che, jo eTaluM na hoya to bhasmane coLatA jema zarIrane coLatA jIva mare nahIM to ni:zaMkapaNe zarIrane coLI nAkhavuM to emAM pApa nathI ema siddha thaze, ane pApa nathI to baMdha nathI ema siddha thaze, to baMdha nathI to ene baMdhane chedavo evo e mokSano upAya e paNa vyavahAra che. paryAya che ne? eTale vyavahAranayano viSaya eNe jANavo joIe barAbara, ekAMta kare ke nathI ja emAM, mATe paryAyamAM paNa nathI to te ekAMta mithyAtva thAya che. avastu Thare che. e avastu Thare che, vastu nahIM, vastu to trikALI dravyanA svabhAvamAM e nathI eka (vAta) ane paryAyamAM che e bIjI vAta, be thaIne pramANa ane eno viSaya siddha thAya che. AhAhAhA ! eTale ekAMta ema kahI do ke AtmAmAM nathI eTalA mATe paryAyamAM paNa rAgadveSa puNyapApa nathI, ane zarIrane ane jIvane nimitta nimitta saMbaMdha paNa nathI, to to vyavahArano niSedha thAya che. samajANuM kAMI? jhINI vAta che bhAI. vastuno svabhAva je caitanya jyota e daSTino je viSaya vastu che, emAM to rAgeya nathI ane emAM to kSayopazama ane kSAyikanI paryAya paNa nathI. paNa eno ekAMta tANazo ke emAM nathI mATe paryAyamAM paNa nathI, to ekAMta thaI jaze. (zrotA - ekAMta thaI jaze eTale zuM?) eTale kahyuM ne ke vastumAM nathI paNa paryAyamAM nathI, to ekAMta thaI jaze to ekAMta Tharaze, vastu evI che nahiM. vastu che e dravya ane paryAya e be tarIke maLIne vastu che, ane jo tame dravyane emAM nathI ema ekalo mAno, to avastu Tharaze. TIkAmAM che ne bhAvArthamAM che. "avastu e to jema agiyAramImAM ema kahyuM ke "bhUyattha
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 47-48 95 assido khalu trikALI jJAyakabhAvane Azraye samyagdarzana thAya, Azrayano artha temAM ahaMpaNuM "huM paNuM,"mArApaNuM mAne, tene samyagdarzana thAya paNa pachI bAramI gAthAmAM kahyuM paNa e to nizcayano viSaya kahyo (paNa) have enI paryAyamAM kAMI apUrNatA ane zuddhatAno aMza e che ke nahIM ane che to e zuM e kaMI nizcayano viSaya nathI. nizcaya to paryAyane svIkAratI (nathI) daSTi to paryAyaneya svIkAratI nathI, guNabhedane svIkAratI nathI. AhAhAhA! paryAyamAM che ke nahi? paryAyamAM che, rAgadveSa che ane baMdhane chedIne mokSano upAya paNa che. upAya che ane baMdha che e beya vyavahAranayano viSaya che. AvI jhINI vAta che. samajANuM kAMI ? ethI tene paryAyamAM rAgadveSa che evuM eNe jANavuM joIe, AdaravAnI ahIM vAta nathI. e vyavahAranaya AdaraNIya che ema nathI, paNa vyavahAranayano, naya che to eno viSaya che, nayano viSaya, naya che ne eno viSaya na hoya, to e naya ja na kahevAya. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? to to vedAMta thaI jaze ekAMta, paryAya nathI, paryAyamAM paryAya nathI, paryAyamAM baMdha nathI, paryAyamAM mokSano upAya ja nathI, to paryAyane je abhUtArtha kIdhI che to e gauNa karIne kahI 'tI ene ThekANe tame nathI ja ema mAnI lyo, to ekAMta mithyAtva Tharaze. (zrotA- samajavuM ghaNuM kaThaNa che) kaThaNa che bApA! bhAI vastu evI che. vadhAre spaSTa karAve che. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA! dravya svarUpe dravya eTale? A nizcayanayanuM dravya, pramANanuM dravya to dravya ane paryAya be bheguM thaIne dravya thAya. paNa je nizcayanayano dravya te aMza che te trikALa dhruva che. AhAhAhA !dravyanA be prakAra eka nizcayanuM dravya e dhruva aMza che, paryAya vinAnuM ane pramANano viSaya che e dhruva ane paryAya, e be thaIne dravya e pramANano viSaya che. AvuM badhuM kayAM jANavA navarA beThA chIe. (zrotAH- saheluM karI dho saheluM) taddana bhASA sAdI to che, bhASA to sAdI che paNa bhAva to je che e che. AhAhA ! tyAre ziSyane prazna uThayo ke tame jyAre vyavahAra ne eno viSaya che ema je kahyuM, to e vyavahAranayanuM dRSTAMta zuM che? jyAre tame ema kahyuM ke nizcayano viSaya to dhruva jJAyakamUrti prabhu ke jemAM to udayabhAvarUpI rAga to nathI, paNa jemAM kSayopazama, kSAyika ane upazamanI paryAya paNa jemAM nathI. tyAra pachI A paryAyamAM che enuM zuM? ke paryAyamAM che ema eNe jANavuM joIe. paryAyamAM rAga che, vikAra che ane tene chedavAno upAya paNa che. e upAya che e paNa paryAya che ane e vyavahAra che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? tyAre e badhA paryAyomAM vikAra che, e vikAra cheDAya to mokSano upAya paNa che ane mokSa paNa che. e badho vyavahAranayano viSaya thayo. to ziSyane prazna uThayo ke A vyavahAranaya kayA deSTAMtathI pravaryo? koI enuM dAMta che ke amane jhaTa samajAya, samajANuM kAMI !. AhAhAhA! e kahe che rAyA hu Niggado tti va eso balasamudayassa aadeso| vavahAreNa du puvuccadi tattheko Niggado shyaa||47|| Adezo che ne bhAI, Adezo magajamAM eka evuM uchyuM, ke rAjAe kahyuM ne ke A samudAyane, ahIM to Adeza eTale kathana che. paNa eTalo saMbaMdha thayo ne ? rAjAe senAne kahyuM,
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 samayasAra siddhi bhAga-3 e vyavahAra thayo. senAmAM rAjA Avato nathI. ema bhagavAna AtmAnI paryAyamAM dravya AvatuM nathI, paNa paryAya paryAya tarIke che ema kathana, vyavahAranayanA kathane kahyuM che. A to 'dravyasaMgrahamAM joyuM kAle paNa hAtha na AvyuM. junuM dravyasaMgraha che ne emAM vyavahAra eTale "laukika kathana evo pATha che junuM dravyasaMgraha che ne junuM graMtha che emAM navAmAM hAtha na AvyuM. be traNa joyA, bhAIe hiMmatabhAIe badhAe vyavahAra eTale laukika kathana amathuM. ApaNe Ave che ne "kaLazaTIkA' mAM Ave che ne pAMcamAM kaLazamAM "vyavahAranaya eTale kathanamAtra' paNa kathanano artha ?. e to vAcaka che, paNa enuM vAcya (zuM) che. paryAyamAM enuM vAcya che. AhAhAhA! AvI vAtuM have. e ahIM kahe che. be gAthA che ne? emeva ya vavahAro ajsavasANAdi annnnbhaavaannN| jIvo tti kado sutte tatthekko Nicchido jiivo||48 / / nirgamana A nRpanuM thayuM A nirdeza sainyasamUhane, vyavahArathI kahevAya e, paNa bhUpa emAM eka che. 47. ema sarva adhyavasAna Adi anyabhAvo jIva che, sUtre karyo vyavahAra, paNa tyAM jIva nizcaya eka che. 48. TIkA - dhanaterasa che Aja. meM savAre A kahyuM ke laukikamAM dhanaterasa kahe che paNa ApaNe AtmAmAM dhanaterasa eTale zuM? eTale sarvajJa bhagavAna amAse mokSa padhAravAnA che ne? zvetAMbaramAM evuM che ke rAjAo chaTha karIne rahyA hatA, ApaNe digaMbaramAM nathI, eTale e vAta, eka. paNa enA pahelA ema kahe ke A jJAnanI pUjA, sarvajJa paramAtmA mokSa padhAravAnA che ethI e lakSmI sarvajJasvarUpa bhagavAna AtmA, enI pUjA sarvajJa svabhAvI A AtmA hoM!AhAhAhA! enI pUjAno A divasa che. bhagavAna sarvajJa svarUpa lakSmI, lakSmInI pUjA kahe che ne ratIbhAI A tamAre badhA lakSmInI pUjA kahe dhanaterazane di' e kaI lakSmI prabhu? anaMta anaMta sarvajJA zasvabhAva jeno anaMta anaMta anaMta evo je sarvajJa svabhAva teno svIkAra karavo, Adara karavo, tenuM bahumAna karavuM, tenI pUjA eTale emAM ekAgra thavuM enuM nAma ahIM dhanaterasa che. dhULanI dhanaterasa nahIM ahIM. e ahIM e kahe che. juo, jema A rAjA pAMca jojananA phelAvathI nIkaLI rahyo che, ema kahevuM eTaluM ahIM to kahyuM. rAjAe kahyuM che ke eTaluM AMhI nahIM, paNa phakata Ama kahevuM. zuM kahyuM samajANuM? olo saMbaMdha kema vyavahAra kahyo? ke rAjAe kahyuM hatuM ke samudAya che Avo paNa e kAMI rAjA nathI kaMI senA samudAya ahIM ema kahyuM, ke pAMca jojananA phelAvathI nIkaLI rahyo. e paNa pAMca jojana, pAMca lIdhA ! rAjAno samudAya senA pAMca jojananA phelAvathI nIkaLI rahyo che. jJAnanA pAMca bhedo che ne? mati, zruta avadhi vagere e paNa vyavahAranayano viSaya che. ekalo jJAyaka svarUpa trikALa te nizcayano viSaya che... AhAhAhA ! ahIMyA kahe che ke rAjA pAMca jojananA phelAvathI nIkaLI rahyo che. ema kahevuM, eka rAjAnuM pAMca jojanamAM phelAvuM azakya hovAthI, rAjA eka e pAMca jojananA samudAyamAM AvI jAyane eno vistAra pAmavo azakya che. pote eka
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 97 gAthA 47-48 rAjA pAMca jojanamAM, senAmAM kyAM jAya che? samajANuM kAMI ? vyavahA2I lokono senA samudAyamAM rAjA kahevArUpa vyavahA2 che. bhASA kevI che ? vyavahA2I lokono, vyavahA2 kahevAno, vyavahA2 che. 52mArthathI to rAjA eka ja che, senA rAjA nathI. A to dRSTAMta thayo. have A bhagavAna AtmA, tevI rIte A jIva samagra rAgagrAma, bhASA dekho ! samagra rAganA samUha dveSanA puNyapApa Adi badho samudAya zarIra, vANI, karma e badhA rAganAM je sthAno che, emAM vyApIne pravartI rahyo che. bhagavAna jIvadravyasvarUpa jJAyaka ekarUpa prabhu e rAgAdinA vistA2mAM vikA2nI vyavasthAnI anekatAmAM e jIvadravya vyApyo che, ema kahevuM te, bhASA dekho ahIM ekalo rAga lIdho, upADayo che, kA2Nake rAga chelle nAza thAya che. pahelo dveSa nAza thAya che, pachI rAga nAza thAya che. ethI ahIM rAganI Adi badhI sAmagrI rAga-dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA, kAma, krodha, karma, za2I2, vANI, mana, AkhuM ekakora bhagavAna AtmArAma ane ekako2 rAganuM gAma rAgagrAma, grAma eTale samUha che sthAna, emAM vyApIne pravartI rahyo che. bhagavAna AtmA ! caitanya dhruva, jJAyaka svabhAva 52mAnaMdanI mUrti prabhu ! jIvadravya ene kahIe e jIvadravya zAyaka svarUpa bhagavAna anaMta, anaMta, anaMta, lakSmI jJAnAdino bhaMDA2 bhagavAna dhruva. eka jIvanuM samagra rAgagrAmamAM, vyApavuM azakya che. dravya svabhAva je che rAgAdimAM vyApavuM te azakya che. samajANuM kAMI ? paNa jema rAjAe hukama karyo hato eTalo saMbaMdha samudAyano che. ema AtmAmAM rAgAdi paryAyamAM che, eTalo tyAM saMbaMdha che nimittano, zuddha upAdAnamAM to e vastu nathI. trikALI je jJAyakabhAva 52mAnaMda prabhu e rAjA jIva, rAgAdimAM vyApyo che te samudAyamAM e to vyavahA2nuM kathana che. dravya to dravyamAM che. paryAyamAM vyApyuM nathI, paryAyamAM to enI che eTalI avasthA kahIne vyavahA2e ene enuM che, ema kahevAmAM AvyuM che. jene agiyAramI gAthAmAM abhUtArtha kahyo che. paryAyamAtra asatyArtha che. ene ahIM satyArtha tarIke paryAyamAM varNavyo che, e trikALanI apekSAe asatyArtha ne trikALI emAM vyApato nathI. paNa teno eka aMza che, rAgAdino samudAya emAM enI dazAmAM che e vastu to vastu, vastu tyAM jatI nathI paNa enI dazAmAM rAgAdi che ethI grAmamAM vyApavuM azakya hovAthI vyavahArI lokono adhyavasAnAdi anyabhAvomAM jIva kahevArUpa rAgadveSa puNyapApa evA je anyabhAvo, anyabhAvo e pote anyabhAvo jene pudgala kahyAM che, e dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodha ene pudgala kahyAM che. jIva caitanya svabhAvathI anyabhAva che, caitanya svabhAvathI caitanya svabhAva, jJAyaka svabhAvathI anyabhAva che tethI ene pudgala kahyA, paNa ahIM jIva emAM vyApyo kahyo che. e vyavahA2nayathI kahyuM che. enI paryAya che ne e apekSAe kahyuM che. dravyanI vyavahA2e paryAya che ne ? nizcaye to dravyamAM e paryAya che ja nahi. AhAhAhA ! e adhyavasAna ATha bola che ne ATha ? ( gAthA ) cumAlIsamAM ATha bola AvI gayA che, adhyavasAna Adi. tIvra, maMda bhAva, karma, AThe karmano samUha, ema karIne jIva che ema kahyuM. e to vyavahA2nayathI vyavahArI lokone vyavahArathI jANavAmAM Ave che, paryAyamAM che mATe eTale vyavahA2thI jANavAmAM AvatAM, vyavahAramAM AvelAne e mArA jANavAlAyaka che ema
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 samayasAra siddhi bhAga-3 kahyuM che. AhAhAhA ! (zrotA:- vyavahArane jANavuM e to bahirlakSa thayuM) che. bahirlakSa nahIM. paryAya enI che ne, trikALanI apekSAe bahirlakSa che paNa paryAya enI che mATe enuM lakSa che. vyavahArI kahyone ? trikALa dravyanI dRSTinI apekSAe to bahira che. paNa enI paryAyanI apekSAe jema bAhya cIja che ema nathI. enI paryAyamAM che A. (zrotA:- azuddha nizcayanaye che) azuddha nizcayanaye kaho ke vyavahAranaye kaho e be eka ja che. (zrotAH- paryAyamAM azudhdhatA che?) e che enAmAM eTaluM jJAna eNe barAbara karavuM paDaze. e AtmA tyAM vyApyo nathI dravya tarIke, paNa paryAya tarIke che ema tenuM jJAna ene barAbara jANavuM joIze. Ama che. (zrotAH- vyavahAra jJAnane heya jANIne choDI devA jevuM che?) e choDI devA jevuM che paNa che ke nahIM? che ene choDavA jevuM hoya ke na hoya ene. AkarI vAta che! che e aMzamAM, trikALamAM nathI, mATe jIvadravya je trikALI che e badhI paryAyamAM vyApelo nathI, paNa tenI tenA aMzamAM eka bhAgamAM e badhI vastu rahelI che, ethI vyavahArI jIvanuM jANavuM kahe che, paryAyamAM che ema eNe jANavuM joIe. AhAhAhA ! (zrotA:- trikALI dravyamAM evo kyo bhAga che?) bhAga che eka aMza! trikALI dravya nahIM, pramANano aMza je dravya teno eka bhAga che. e to paheluM kahyuMne pramANanuM dravya ane nizcayanuM dravya e be judI cIja che. nizcayanayanuM dravya to dhruva che, che to eka aMza. nayano viSaya ja aMza che. cAhe to nizcaya ho ke paramArtha zuddhano viSaya paNa che eka aMza AkhuM dravya nahIM. naya che ne? AvuM vaLI jANavuM. pramANa je che, e paryAyane paNa bheguM bheLavIne A dravya che, ema jANe che. chatAM pramANa paNa nizcaya A che, AmAM nathI, ema rAkhIne paryAyamAM che ema bheLave che. olAne uDAvI daIne bheLave che ema nahi bhAI, tyAre to pramANa kahevAya. nizcayathI dravya to dravya ja che e paryAyamAM vyApyuM nathI. evuM pramANamAM eka aMzano bhAva to pratItamAM che. jJAnamAM che, paNa have paryAyamAM e dravya vyApyuM nathI paNa paryAya che evA aMzane pramANajJAna nizcayanI sAthe bheLavIne pramANanuM dravya siddha kare che. AvuM che prabhu! zuM thAya? evo mArga vItarAgano che, ke e bIje kyAMya nathI. (zrotAH- bIje kayAMya nathI ekalA sonagaDhamAM che) sonagaDhamAM bhagavAna pAse che. bApu nyAMthI ahiM AvyuM che. AhAhAhA! ahIM to kahe che ke paryAyanA bhedomAM ekaluM jJAna vyApe e vastu nathI, paNa e dravya to dravya tarIke ja tyAM rahyuM, have sAthe paryAyane bheLavIne pramANa karAve che. are AvI vAtuM have. tattvajJAnano viSaya ane pachI paryAyanuM astitva beya siddha karavuM che. ema ja paryAya nathI ja ema mAnI le to to ekAMta vedAMta thaI jAya che. vedAMta nizcayAbhAsI che ema thaI jaze, ane ekAMta paryAya ja che ane dravya nahIM mAne, to ekAMta bauddhamatI thaI jaze. AhAhAhA ! (zrotA - paryAyane sarvathA bhedarUpa mAne to?) bheda che. sarvathA bheda che dravyathI, paNa che ke nahIM enAmAM dravya che e sarvathA nitya che, ane paryAya che e sarvathA anitya che, sarvathA anitya che. zuM kahyuM e? A vaLI nitya vastu je che e sarvathA nitya che. kathaMcit nitya che ane kathaMcita anitya che ema nahIM ane paryAya che e sarvathA anitya che ane kathaMcit anitya che ema nahIM, sarvathA anitya che. eya camanabhAI ! ane emAM AvyuM che ne? civilAsamAM
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47-48 99 k nahIM ? anitya nityano nirNaya kare che. paryAye ema kahyuM, tyAM Ave che ne 320 gAthAmAM ke "huM to dhruva chuM" paNa huM dhruva chuM e jANyuM koNe ? e paryAye jANyuM. "huM dhruva chuM" ema jANe che koNa ? dhruva jANe che ? paryAya jANe che. paryAya ema kahe che, "huM trikALI dhruva te huM chuM." eno artha beya AvI gayA bhegA. dhruva chuM huM evuM jANyuM paryAya mATe paryAya AvI gaI, paNa paryAya ema kahe che ke A huM chuM. ( zrotAH- paryAya ema kahe che ke huM dravya ja chuM ) huM dravya chuM eTale paryAya AvI gaI bhegI. huM dhruva chuM emAM paryAya bhaLI nahIM gaI, paNa dravya ema nahIM enuM lakSa tyAM che. ethI paNa lakSa jyAM che, tyAM paryAya nathI. paNa paryAyamAM A huM chuM evI paryAyamAM che. vastu samajAya che ema nathI e to sogAnImAM Ave che. paryAya mAruM dhyAna kare to karo huM konuM dhyAna karuM ? paNa e jANe che koNa ? Ave che ? tamArA lakhANa che badhA e. lAlabhAI ane zazIbhAInA nahIM? (zrotA:- paryAyane sAthe bheLavyA vinA chUTako nahIM ne paryAya dravyamAM nathI ema paNa che. ) vastumAM nathI. trikALI je nizcayano viSaya che temAM nathI, ane te nathI evo nirNaya koNa kare che ? nathI e nirNaya dhruva kare che? samajAya che kAMI ? e A dharma Ama che. ke huM trikALI chuM evuM samyagdarzana karavuM e samyagdarzanano viSaya pUrNa eka ja che, chatAM samyagdarzana eno nirNaya kare che te paryAya che. AvuM kyAM ? have olA to "IcchAmi paDikamaNuM IriyA vahiyAe gamaNAgamaNe tassaUtarIka2NeNaM thaI gaI sAmAyika, tasyautarI karaNeNaM." eya, jayaMtibhAI saMghavI ! A sAmAyika karIne poSA karyA are bhagavAna bApA ! e vItarAga trilokanAtha jinezvara eNe kahyuM dravya ne eNe kahyuM paryAya e koI alaukika vAtuM che. ekAMta dravyane ja mAne ane paryAyane na mAne to nizcayAbhAsI thaI jaze. ane ekAMta paryAyane mAne ane dravyane na mAne to vyavahA2AbhASI bauddha thaI jaze, kSaNika mata thaI jaze. e ahIM kahe che. eka jIvanuM bhASA juo, oluM eka rAjAnuM samudAyamAM vyApavuM azakya che, ema eka jIva dravyanuM trikALI je che tene samagra (rAgagrAmamAM vyApavuM azakya che.) ' olA ADatrIsa gAthAmAM bhAI AvyuM che ne, pahelI gAthA ADatrIsamI niyamasAra"jIvAdi hi taccam heyam." e jIvAdi bahitaccamamAM jIvanI paryAya levI che. ADatrIsamI gAthA che, zuddhabhAva adhikAra. zuddhabhAva kaho ke dhruvabhAva kaho, ekarUpa trikALI bhagavAna AtmA e zuddhabhAva che. zuddhabhAva kaho, bhUtArtha kaho, zAyaka kaho, sadeza kaho, niSkriya kaho, paryAya vinAnuM che ne niSkriya ! AhAhAhA ! te ''jIvAdi bahitaccam heyam'' e jIvanI eka samayanI paryAya rAgadveSa Adi jIvAdi te taiya che. trikALI jIva dravya che, te upAdeya che. jIvAdimAM paryAyane jIva to kahyo tyAM, ene paryAya kahevAya samajANuM kAMI ? jIvAdi bahitaccam to jIvAdi bahitaccam to jIvadravya levuM tyAM have ? eka samayanI paryAya jIvanI tene jIva kahI. ajIvanuM jJAna karyuM ene ajIva kahI, ajIva kyAM AMhI AvI jAya che ane A puNyapApa. puNyapApa ne Asava AdinI paryAya e badhA bahi:tattva che. mokSa paNa bahi:tattva che, aMtaHtattvamAM to mokSatattvaya nathI paNa chatAM mokSatattva, tattva tarIke che.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1OO samayasAra siddhi bhAga-3 samajANuM kAMI ? saMvara, nirjarA, mokSano mArga, mArga tarIke che. paryAya tarIke che. mokSa tarIke che, tyAM to emeya kahyuM, ke jIvadravya che e mokSane karatuM nathI, e dravya koNa? olo dhruva ! mokSanA mArgane paNa dravya-dhruva karatuM nathI, baMdhane karatuM nathI ne baMdhanA abhAvane karatuM nathI, e to pariNAma kare che. eno aMza dravyathI judo karIne e kare paryAya kare to karo. mAre kyA hai? kaho zazIbhAI ! A tame lakhyuM che emAM olAmAM, be bhAIoe thaIne lakhyuM che. lAlabhAI ane (zazIbhAI)e mahenata sArI karI che AmAM bhAIe. AhAhAhA ! tyAMya ema kahyuM che ke paryAya nathI ja emAM, ema kaho to vedAMta thaI jaze, e khAtara paryAya che eTalI siddha karI che. tyAM Ave che emAM nahiMtara vedAMta thaI jaze- eTalI khAtara che enAmAM paryAya, eTaluM siddha karyuM paNa e paryAya che e vastuno dravyano viSaya che, samyagdarzanano viSaya che, ke dravya che te paryAyamAM AvI jAya che? samyagdarzanamAM trikALI dravyanI pratIti thaI, paNa pratItimAM e dravya AvI jAya che, ema nathI. AhAhAhA ! AvI vAtuM. paryAya paryAya tarIke rahIne dravyanI pratIti thAya che. e paryAya tarIke lyo to paryAya ja e sarvasva che. kAraNa ke paryAye dravyane jANyuM, guNane jANyuM, potAne jANyuM, cha dravya je Adi che ene paNa jANuM, eka samayanI paryAyamAM kayu bAkI rahI gayuM? jJAnanI paryAya. chatAMya e paryAya dravyarUpa nathI, chatAM e paryAya, dravya pote dravya tyAM vyApyuM che. paryAyamAM ema nathI, dravya to dravyamAM che. AhAhAhA ! AvuM jhINuM che! eka jIvanuM, jIva eTale olo trikALa ema jIvanuM dhruva evuM jIvAdi bahitaccam che, e jIvanuM nahi e to paryAyanuM jIva che. eka jIvanuM, trikALI ekarUpa rahenAra je che, evA eka jIvanuM, samagra rAgagrAmamAM badhA rAganA samUhunA prakAro, asaMkhya prakAro rAganA zubhAzubhanA emAM vyApavuM azakya che. svabhAva vastu che te vikAramAM kema vyApe? are, vikAramAM zuM, nirvikArI paryAyamAM paNa dhruva kema vyApe? AvuM che! samagra rAgagrAmamAM vyApIne pravartI rahyo che, joyuM? dravya pote paryAyamAM vyApIne pravartI rahyuM che, ema kahevuM te eka jIvanuM samagra rAgamAM vyApavuM azakya che. dhruvadravya, je bhagavAna caitanya paramapariNAmika svabhAvabhAva, e paryAyamAM Avato nathI, have AvI badhI bhASA! kyAMnI bhASA A badhI? vADAmAM kyAMya maLe evuM nathI sAMbhaLavA. A vrata karo ne tapa karo ne, dayA pALo ne, sAmAyika karo ne poSA karo, marI gayA karI-karIne rAganI kriyA che, rAga vinAno Akho koNa che e jIvadravyanI to khabara na maLe ! AhAhAhA ! azakya hovAthI, vyavahArI lokono e vyavahArI lokono adhyavasAna Adi anya bhAvamAM jIva kahevArUpa vyavahAra che. tyAre olo kahe che, "samayasAra" AvyuM che bahAra hamaNA vidhAnaMdI che ne? eNe banAvyuM che, banAvyuM che baLabhadra eNe kahyuM che, ke vyavahAra sAdhakane hoya che, nizcaya siddhane hoya che. pAcho mArI pAse kAgaLa Avyo che, ke svAmIjI AnA mATe zuM kahe che? A pustaka meM banAvyuM che. AhIM nathI ne? nathI. A rahyuM A. vaLI bhAI pUnamabhAI lAvyA. ema ke badhAe vakhANyuM che mArA pustakane, sthAnakavAsIe, terApaMthIe, zvetAMbare ane digaMbare, paNa badhAnI dRSTi ja viparIta che e vakhANe ene. nizcaya to siddhane hoya e pahelAM
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47-48 101 sAdhaka jIvane to vyavahA2 ja hoya. are ! ane eNe dRSTAMta zuM ApyuM che? olA jayasena AcAryanI TIkAmAM Ave che ne ? vyavahA2 jANelo prayojanavAna che, emAM Ave che, ke zrAvakane zubhabhAva Adi ane pramatta ane apramatta avasthA che tyAM sudhI, ema karIne, tyAre ema ke ene vyavahAra ja hoya ene basa ! paNa nizcaya svanA Azraya vinA paryAya bhedano vyavahA2 Avyo kyAMthI ? tyAre nizcaya siddhane hoya mALe gajaba karI nAkhyuM ane A vidhAnaMdasvAmIe enA vakhANa karyA. jenI sabhAmAM dasa-dasa hajAra mANasa bharAya vIsa-vIsa hajAra, emAM dhULamAM zuM kIDInA nagarA bhegA thAya. AhAhAhA ! A to traNalokano nAtha jinendra 52mezvara, vItarAganI vANI zuM che enI khabara nathI. tyAM to kahe che ke prabhu, eka vAra sAMbhaLa. bIjI rIte kahIe, to je svarUpanI dRSTi thaI che, ene paNa vyavahA2 e paryAyamAM vyavahAra jANavA lAyaka che e vyavahA2I jIva thayo. zuM kahyuM ? samajANuM kAMI ? vyavahA2 u52 lakSa thayuM ane jANyuM ethI e vyavahArI jIva thayo. AThamI gAthAmAM kahyuM che ne ke guru kahe che ke ame tane samajAvyuM ke AtmA koNa ? darzana, jJAna, cAritrane ''atati gacchati'' prApta thAya te AtmA. paNa ame vyavahAramAM vikalpamAM AvyA chIe tethI A kahyuM. paNa te vyavahA2 amAre paNa anusaravA lAyaka nathI, zrotAne anusa2vA lAyaka nathI kahyuM che ne bhAI ? kahe che zrotAne. chatAM ame je darzana, jJAna, cAritranA bhedathI A AtmA ema kahyuM to zrotAe tenA bheda upa2 Azraya na karavuM. eNe dRSTi abheda u52 ka2vI. ane zrotAe paNa ADatrIsamI gAthAmAM evuM lIdhuM 38 apratibuddha hato ajJAnI, ene gurue samajAvyo ane samajyo e paMcamaArAno zrotA, paMcamaArAnA gurue ene samajAvyuM e vAta che ahIM. kevaLIe kIdhuM nathI AmAM nathI lIdhuM emAM gurue samajAvyuM che. Ama levA jaIe ame to Ama kahIe chIe- ame to je kahIe chIe e vAta che ahIM. kevaLI kahe che e atyAre kyAM che amArI pAse. paNa gurue ene samajAvyuM ke "prabhu, tAruM 52mezva25da alaukika, bhinna che." te paMcamaArAno zrotA ema pachI kahe che. "ame to darzana, jJAna, cAritrarUpe pariNamyA chIe te AtmA chIe" che ne emAM ? bhAI ! e zrotA kahe che hoM, guru kahe che e nahIM. gurue to samajAvyuM eTaluM ja. zrotA che e paMcamaArAno zrotA, e aMda2 rAgathI bhinna ne 52thI bhinna jANyuM, darzana, jJAna, cAritra thayuM, e ema kahe che ke huM to AtmA chuM, ane je meM AtmA jANyo, e have amAre apratihata che. paMcamaArAnA zrotA ema kahe che. guru kahe che ane kevaLI kahe che e to judI vAta. amane A je bhAna thayuM che anubhava samyagdarzana jJAna, paDavAnA nathI. bhale amAre vaLIno viraha hoya atyAre paNa amArA AtmAno viraha nathI amane. AhAhA ! caMdubhAI ! konI vAta cAle che A ? zrotAnI. AvA to zrotA lIdhA che. amArA zrotA AvA hoya. pAMcamImAM kahyuMne ke ame vibhakta kahezuM e pramANa ka2je prabhu ho ! e pramANa anubhava karIne karaje ema kahyuM, paMcamaArAnA zrotAne ema kahyuM. Aro ene kyAM naDe che nyAM kALa. AhAhAhA ! pramANa karaje, ADatrIsamAM kIdhuM ke pramANa karyuM ame. ame AtmA darzana, jJAna, cAritrane prApta thayA prabhu. ame ema kahIe chIe ke A amAro mithyAtvano nAza thayo amane
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 samayasAra siddhi bhAga-3 pharIne AvavAnuM nathI, thavAnuM nathI. ema ame paMcamaArAnA zrotA paNa pokAra karIne kahIe chIe. AhAhA ! caMdubhAI ! gajaba vAtuM che bApA! arere samayasAra eTale zuM cIja bhAI ! kevaLajJAnInA viraha bhUlAvyA che ene! eka eka enA nyAya ne eka eka bhAva, gajaba che ne? AhIM e zrotA je che e jyAre jJAna samajayo che, bhAna pachI. ene rAgAdi che, e vyavahAramAM Avyo che e jANavAlAyaka che, ema jANe. vyavahArI eTale I? bhAI AvyuM'tuM ne, AThamImAM AcArye kahyuM hatuM bhAI ke ame be rathane calAvanArA nizcaya ane vyavahAra emAM kahevA mATe vikalpa udyo che amane ame vyavahAramAM AvyA chIe, jANIe chIe. bhale, paNa AvyA chIe. tamane samajAvIe chIe e vyavahAra ane sAMbhaLanArAo paNa vikalpathI sAMbhaLe che eya vyavahAra. AvI vAtuM bhAI ! bApu A to vItarAga paramAtmA! AhAhAhA ! AMhIthI ahiMyA AvyuM zuM? ke aMtardarzana thayuM nizcayanuM, have paryAyamAM jJAna taraphanA lakSavALo che e vyavahArI jIva che, e vyavahArI kahe che ke che paryAyamAM rAgAdi che. huM jANuM chuM (zrotA:- mArI paryAyamAM che ema jANuM chuM.) e paryAya-paryAya che emAM jANuM chuM e paryAya mArI eTale? e dravyanI nahIM paNa paryAya paryAyanI che, emAM e mArI che. AhAhAhA ! dhanya avatAra! AvI vAtuM che. evI vAtuM prabhu kyAM che? ( zrotA:- prabhunA viraha bhUlAve evI) evI cIja che- prabhu, zuM kahIe ? vyavahArI lokono vyavahArI eTale AmAM zuM yAda AvyuM samajANuM? oluM AThamAM ke ame vikalpamAM vyavahAramAM AvyA chIe. che to samakitI muni, ema ahIMyAM AtmAnuM jJAna svanuM caitanyamUrti nizcayanuM thayuM che paNa have ene rAganuM jJAna karavA mATe lakSa gayuM e vyavahArI thayo. jhINuM paDe prabhu paNa A sAMbhaLavA jevuM che. bApu vItarAgano mArga A che bhAI ! are Ave kALe A manuSya dehe e nahi samaje prabhu to kyAre samajaze. kyAM jaze? AhAhAhA ! e adhyavasAnAdi anyabhAvone jIva kahevArUpa vyavahAra che. rAgAdi mArA che, ema jANavAno vyavahAra che. paramArthathI to jIva eka ja che. nizcayanI dRSTimAM to je vastu AvI che e jIva eka ja che. kAle khUba AvyuM'tuM kAle bhAvArthamAM ! bhAvArthamAM badhu avastu ne vastu ne paMDita jayacaMda paMDita, pahelAMnA paMDito paNa ! AhAhAhA ! have ziSya pUche che. AvI alaukika gAthA 49 juo A divasa AvyA badhA sArA ne gAthA AvI ogaNapacAsa, A gAthA dareka zAstramAM che. samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, aSTapAhuDa, dhavala darekamAM A gAthA che. koI evI gAthA che A, dareka zAstramAM jeTalA siddhAMta A che. dhavalamAM to vaLI eka ja ThekANe paNa dhavalamAM paNa A gAthA che, ane jeTalA adhyAtmanA (zAstro) che. A samayasAra, niyamasAra, pravacanasAra, aSTapAhuDa badhAyamAM che. have ziSya pUche che ke adhyavasAnAdi bhAvo che te jIva nathI, trikALI vastu nathI, to te eka TaMkotkIrNa evA bhedanA prakArathI rahita evo eka TaMkotkIrNa zuddharUpa, pavitrarUpa, bheda vinAno paryAyamAM bhaMga bheda vinAno, evo je bhagavAna AtmA, ziSya pUche che ATaluM to ATaluM sAMbhaLyuM eTale ziSyane ATaluM pUchavAno prayatna Avyo, eTalo to taiyAra thayo. bhAI gayA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 47-48 103 jhamabhAI? haiM? beThA che ThIka, A kayAMya enI meLAe vAMce to kAMI samajAya evuM nathI AmAM kAMI. badhuM che I che. ame jANe vAMcyuM ne samajI gayA chIe. jhINI vAtuM bApu! bahu jhINI vAtuM che. ghaNo paricaya ane ghaNo abhyAsa hoya tyAre tene khyAlamAM Ave ke A zuM kahevA mAMge che? e ziSya pUche che ke rAgAdi bhAvo che te jIva nathI. ahIM to adhyavasAnathI lIdhuM'tuM rAganI ekatAbuddhi adhyavasAna nyAMthI lIdhuM che paNa ekatAbuddhi tUTI gaI, chatAM paNa rAgAdi rahyo che, e jIvano nathI. to eka TaMkotkIrNa paramArtharUpa jIva kevo che? prabhu tyAre jIva che kevo ? jIvadravya jIva hoM ! e samyagdarzanano viSaya paramAtmasvarUpa bhagavAna AtmA nityAnaMda prabhu, jinabiMba, jinasvarUpa evo je AtmA, paramArtha svarUpa jIva kevo che? tenuM lakSaNa zuM che? enuM lakSaNa zuM che? ke jenAthI e jaNAya? e praznano uttara kahe che, lyo zarUAta karI daIe upara saMskRta che. aMdara upara che saMskRta hoM I. amRtacaMdrAcArya pote A rIte ziSyanA mukhamAM prazna mUke che. yadya tardi vinakSaNogasAvephrotvIf: paramarthanIva ti pR: prI arasamaruvamagaMdhaM avvattaM cdennaagunnms| jANa aliMgaggahaNaM jIvamaNidi hrasaMThANaM / / 49 / / jIva cetanAguNa, zabda-rasa-rUpa-gaMdha vyaktivihIna che, nirdiSTa nahi saMsthAna jIvanuM, grahaNa liMga thakI nahIM. 49. enI TIkA Avaze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva.) (zrotA:- samayasAranA apUrva svAgata karI aMtaramAM maMgaLa padharAmaNI karAvanAra sagurudevano jaya ho.). LI InIT TIT IIIIIIIIIIIIII trikALa bhagavAna saccidAnaMda prabhu! e abhedane jeNe viSaya nathI karyo ( e corAzImAM khovAI jaze). kemake zuddhanayano viSaya to abheda che. abheda eTale emAM paryAya paNa na Ave, rAga na Ave paNa guNI AtmA ane jJAnaguNa, evo bheda paNa emAM na Ave. AhA.. hA..! guNI (eTale) guNano dharanAra prabhu ane eno A jJAna ane AnaMda guNa, evo bheda paNa samyagdarzanano viSaya nahi. A..hA..hA..! ene Azraye samyagdarzana na thAya. tethI zuddhanayano viSaya abheda che. A..hA...! mAla-mAla che A to ekalo !! (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 67)
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 x samayasAra siddhi bhAga-3 gAthA - 48 ******************** yadyevaM tarhi kiMlakSaNo'sAvekaSTaGkotkIrNaH paramArthajIva iti pRSTaH prAhaarasamarUvamagaMdhaM avvattaM cedaNAguNamasadaM / jANa aliMgaggahaNaM jIvamaNiddidvasaMThANaM / / 49 / / arasamarUpamagandhamavyaktaM cetanAguNamazabdam / jAnIhi aliGgagrahaNaM jIvamanirdiSTasaMsthAnam / / 49 / / yaH khalu pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnarasaguNatvAt, pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamarasaguNatvAt, paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAddravyendriyAvaSTambhenArasanAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambenA rasanAt, sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalarasavedanApariNAmApannatvenArasanAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAdrasaparicchedapariNatatve'pi svayaM rasarUpeNApariNamatathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnarUpaguNatvAt, pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamarUpaguNatvAt, paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAddravyendriyAvaSTambhenArUpaNAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambenA-rUpaNAt, naacaarsH| sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalarUpavedanApariNAmApannatvenArUpaNAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAdrUpa paricchedapariNatatve'pi svayaM ruupruupennaaprinnmnaaccaaruupH| tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnagandhaguNatvAt, pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamagandhaguNatvAt, paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAddravyendriyAvaSTambhenAgandhanAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambenAgandhanAt, sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalagandhavedanApariNAmApannatvenAgandhanAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAdgandhaparicchedapariNatatve'pi svayaM gndhruupennaaprinnmnaaccaagndhH| tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnasparzaguNatvAt, pudgaladravyaguNebhyo bhinnatvena svayamasparzaguNatvAt paramArthata: pudgaladravyasvAmitvAbhAvAddravyendriyAvaSTambhenAsparzanAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambenAsparzanAt, sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAtkevalasparzavedanApariNAmApannatvenAsparzanAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAtsparzaparicchedapariNatatve'pi svayaM sprshruupennaaprinnmnaaccaasprshH| tathA pudgaladravyAdanyatvenAvidyamAnazabdaparyAyatvAt, pudgaladravyaparyAyebhyo bhinnatvena svayamazabdaparyAyatvAt, paramArthataH pudgaladravyasvAmitvAbhAvAddravyendriyAvaSTambhena zabdAzravaNAt, svabhAvataH kSAyopazamikabhAvAbhAvAdbhAvendriyAvalambena zabdAzravaNAt, sakalasAdhAraNaikasaMvedanapariNAmasvabhAvatvAt kevalazabdavedanApariNAmApannatvena zabdAzravaNAt, sakalajJeyajJAyakatAdAtmyasya niSedhAcchabda
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ thA - 48 105 paricchedapariNatatve'pi svayaM shbdruupennaaprinnmnaacaashbdH| dravyAntarArabdhazarIrasaMsthAnenaiva saMsthAna iti nirdeSTumazakyatvAt, niyatasvabhAvenAniyatasaMsthAnAnantazarIravartitvAt, saMsthAnanAmakarmavipAkasya pudgaleSu nirdizyamAnatvAt, prativiziSTasaMsthAnapariNatasamastavastutattvasaMvalitasahajasaMvedanazaktitve'pi svymkhilloksNvlnshuunyopjaaymaannirmlaanubhuutityaatyntmsNsthaantvaacaanirdissttsNsthaanH| SaDdravyAtmaka lokAjjJeyAvyaktAdanyatvAt, kaSAyacakrAdbhAvakAvyaktAdanyatvAt, citsAmAnyanimagnasamastavyaktitvAt, kSaNikavyaktimAtrAbhAvAt, vyaktAvyaktavimizrapratibhAse'pi vyaktAsparzatvAt, svayameva hi bahirantaH sphuTama-nubhUyamAnatve'pi vyaktopekSaNena pradyota- maantvaaccaavyktH| rasarUpagandhasparzazabdasaMsthAnavyaktatvAbhAve'pi svasaMvedanabalena nityamAtmapratyakSatve stynumeymaatrtvaabhaavaadlingggrhnnH| samastavipratipattipramAthinA vivecakajanasamarpitasarvasvena sakalamapi lokAlokaM kavalIkRtyAtyantasauhityamanthareNeva sakalakAlameva manAgapyavicalitAnanyasAdhAraNatayA svabhAvabhUtena svayamanubhUyamAnena cetanAguNena nityamevAntaHprakAzamAnatvAt cetnaagunnshc| sa khalu bhagavAnamalAloka ihaikaSTakotkIrNa: prtygjyotirjiivH| have ziSya pUche che ke e adhyavasAnAdi bhAvo che te jIva nathI to te eka, TaMkotkIrNa, paramArtha svarUpa jIva kevo che? tenuM lakSaNa zuM che? e praznano uttara kahe che - 75 yetanAyu, 406-24-35-05-vyaktivihIna cha, nirdiSTa nahi saMsthAna jIvanuM, grahaNa liMga thakI nahIM. 49. AuthArtha:-he bhavya ! tuM [jIvam ] >>pane [arasam] 2sahita, [arUpam ] 352hita, [ agandham ] gaMdharahita, [avyaktaM ] bhavyataarthAt driyAne goya2. nathI meyo, [cetanAguNam] yetn| leno gu che mevo, [ azabdam ] 2062hita, [aliGgagrahaNaM] o zithI - a nathI mevo bhane [ anirdiSTasaMsthAnam ] leno DochAra hevAtI nathI vo[jAnIhie. TIkAH-je jIva che te kharekhara pugaladravyathI anya hovAthI temAM rasaguNa vidhamAna nathI mATe arasa che. 1. pugaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa rasaguNa nathI mATe arasa che. 2. paramArthe pugaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka rasavedanA pariNAmane pAmIne rasa cAkhato nathI mATe arasa che. 5. (tene samasta zeyonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala zeyajJAyakanA tAdAbhyano (-ekarUpa thavAno) niSedha
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ : - rasa che. 106 samayasAra siddhi bhAga-3 hovAthI rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rasarUpe pariNamato nathI mATe arasa che. 6. Ama cha prakAre rasanA niSedhathI te arasa che. e rIte, jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM rUpaguNa vidhamAna nathI mATe arUpa che. 1. pudgaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa rUpaguNa nathI mATe arUpa che. 2. paramArthe pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyandriyanA AlaMbana vaDe paNa rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka rUpavedanA pariNAmane pAmIne rUpa dekhato nathI mATe arUpa che. 5. (tene samasta zeyonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala zeyajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI rUpanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote rUparUpe pariNamato nathI mATe arUpa che. 6. Ama cha prakAre rUpanA niSedhathI te arUpa che. e rIte, jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM gaMdhaguNa vidyamAna nathI mATe agaMdha che. 1. pudgaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa gaMdhaguNa nathI mATe agaMdha che. 2. paramArthe pugaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka gaMdhavedanApariNAmane pAmIne gaMdha suMghato nathI mATe agaMdha che. 5. (tene samasta zeyonuM jJAna thAya che. paraMtu) sakala zeyajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI gaMdhanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote gaMdharUpe pariNamato nathI mATe agaMdha che. 6. Ama cha prakAre gaMdhanA niSedhathI te agaMdha che. e rIte, jIva kharekhara pugaladravyathI anya hovAthI temAM sparzaguNa vidyamAna nathI mATe asparza che. 1. pudgaladravyanA guNothI paNa bhinna hovAthI pote paNa sparzaguNa nathI mATe asparza che. 2. paramArthe pugaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopazamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka sparzavedanA pariNAmane pAmIne sparzane sparzato nathI mATe asparza che. 5. (tene samasta zeyonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala zeyajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI sparzanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote sparzarUpe pariNamato nathI mATe
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 107 asparza che. 6. Ama cha prakAre sparzanA niSedhathI te asparza che. e rIte, jIva kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI temAM zabdaparyAya vidhamAna nathI mATe azabda che. 1. pugaladravyanA paryAyothI paNa bhinna hovAthI pote paNa zabdaparyAya nathI mATe azabda che. 2. paramArthe pugaladravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI te dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 3. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to lAyopathamika bhAvano paNa tene abhAva hovAthI te bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 4. sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja saMvedanapariNAmarUpa teno svabhAva hovAthI te kevaLa eka zabdavedanA pariNAmane pAmIne zabda sAMbhaLato nathI mATe azabda che. 5.(tene samasta zeyonuM jJAna thAya che paraMtu) sakala zeyajJAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI zabdanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa pote zabdarUpe pariNamato nathI mATe azabda che. 6. Ama cha prakAre zabdanA niSedhathI te azabda che. (have "anirdiSTasaMsthAna" vizeSaNa samajAve che:-) pudgaladravya vaDe racAyeluM je zarIra tenA saMsthAna (AkAra) thI jIvane saMsthAnavALo kahI zakAto nathI mATe jIva anirdiSTasaMsthAna che. 1. potAnA niyata svabhAvathI aniyata saMsthAnavALA anaMta zarIromAM rahe che mATe anirdiSTasaMsthAna che. 2. saMsthAna nAmakarmano vipAka (phaLa) pugalomAM ja kahevAmAM Ave che (tethI tenA nimittathI paNa AkAra nathI) mATe anirdiSTasaMsthAna che. 3. judAM judAM saMsthAnarUpe pariNamelI samasta vastuonAM svarUpa sAthe jenI svAbhAvika saMvedanazakti saMbaMdhita ( arthAt tadAkAra) che evo hovA chatAM paNa jene samasta lokanA milApathI ( saMbaMdhathI) rahita nirmaLa ( jJAnamAtra) anubhUti thaI rahI che evo hovAthI pote atyaMtapaNe saMsthAna vinAno che mATe anirdiSTasaMsthAna che. 4. Ama cAra hetuthI saMsthAnano niSedha kahyo. (have "avyakta' vizeSaNane siddha kare che:-) cha dravyasvarUpa loka je zeya che ane vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. 1. kaSAyono samUha je bhAvakabhAva vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che. 2. citsAmAnyamAM caitanyanI sarva vyaktio nimagna (aMtarbhata) che mATe avyakta che. 3. kSaNika vyaktimAtra nathI mATe avyakta che. 4. vyaktapaNuM tathA avyaktapaNuM bheLAM mizritarUpe tene pratibhAsavA chatAM paNa te vyaktapaNAne sparzato nathI mATe avyakta che. 5. pote potAthI ja bAhya-atyaMtara spaSTa anubhavAI rahyo hovA chatAM paNa vyaktapaNA prati udAsInapaNe protamAna (prakAzamAna) che mATe avyakta che. 6. Ama cha hetuthI avyaktapaNuM siddha karyuM. A pramANe rasa, rUpa, gaMdha, sparza, zabda, saMsthAna ane vyaktapaNAno abhAva hovA chatAM paNa svasaMvedananA baLathI pote sadA pratyakSa hovAthI anumAnagocaramAtrapaNAnA abhAvane lIdhe (jIvana) aliMgagrahaNa kahevAmAM Ave che. potAnA anubhavamAM AvatA cetanAguNa vaDe sadAya aMtaraMgamAM prakAzamAna che
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 samayasAra siddhi bhAga-3 tethI (jIva ) cetanAguNavALo che. kevo che cetanAguNa ? je samasta vipratipattiono (jIvane anya prakAre mAnavArUpa jhaghaDAono ) nAza ka2nA2 che, jeNe potAnuM sarvasva bhedazAnI jIvone soMpI dIdhuM che. je samasta lokAlokane grAsIbhUta karI jANe ke atyaMta tRti vaDe TharI gayo hoya tema ( arthAt atyaMta svarUpa-saukhya vaDe tR tRsa hovAne lIdhe svarUpamAMthI bahAra nIkaLavAno anudhamI hoya tema) sarva kALe kiMcitmAtra paNa calAyamAna thato nathI ane e rIte sadAya jarA paNa nahi caLatuM anyadravyathI asAdhAraNapaNuM hovAthI je ( asAdhAraNa ) svabhAvabhUta che. -Avo caitanyarUpa 52mArthasvarUpa jIva che. jeno prakAza nirmaLa che evo A bhagavAna A lokamAM eka, TaMkotkIrNa, bhinna jyotirUpa virAjamAna che. pravacana naM. 122 gAthA - 49 tA. 30/10/78 somavAra Aso vada-14 samayasAra gAthA 49. gAthA to cAlI gai che. TIkA :- je A jIva che, jJAnAnaMda, sahajAtma svarUpa e che te, kharekhara pudgaladravyathI anya hovAthI, e pudgaladravyathI anya hovAthI, bhagavAna AtmA ! ( zrotAH- kharekhara eTale zuM ? ) kharekhara eTale yathArtha. nimittapaNe saMbaMdha che vyavahAra tarIke saMbaMdha che 52mArthe e che nahiM ema kahevuM che. sarve saMbaMdho niSiddha 200 kaLazamAM (che) Ama to AvI gayuM ne kAle vyavahA2thI jIvane ( ane ) zarIrane nimitta -nimitta saMbaMdha che. karmane ane jIvane paNa nimitta -nimitta saMbaMdha che e vyavahA2 che. e jANavuM jJAna ka2vA lAyaka che. paNa AdaravA lAyaka e nathI. Ada2vA lAyaka to A bhagavAna AtmA, jIva che. paheluM to asti siddha karI. bhagavAna AtmA, zAyaka svarUpa ! e to bhagavAnanI stuti karI che jyAre indroe tyAre to eka hajA2ne ATha nAmathI ene pokAryA che. eka hajA2ne ATha! e kahIne paNa ema kahyuM ke A to sAmAnya vAta che. bAkI Apa to anaMtaguNathI (zobhAyamAna cho. ) A to jIva che Avo. eka hajA2ne ATha nAmanA lakSaNa ApyA che. Adi purANamAM Adi purANa kADhayuM'tuM, bIjAmAM che paNa traNeya jAduM che. eka hajArane ATha nAma jinasenAcAryanA che. eka hajArane ATha nAma AzAdharanA che. eka hajArane ATha nAma hemacaMdrAcAryanA che. ghaNuM karIne traNa che ke pAMca che. bIjA eka be hoya to khabara nathI. banArasIdAsanA thoDA nAma che AmAM, nAma evA che. eka pustaka che juduM paNa e to bhAIne hiMmatabhAIne kahyuM'tuM paNa hAtha AvyuM nahIM. AhAhAhA ! eka hajA2ne ATha nAma prabhu ApanA, AtmA jJAna saMpanna che, darzana saMpanna che. AnaMda saMpanna che, jIvatara zakti saMpanna che. citi - dezi jJAna 47 zakti, evo bhagavAna AtmA anaMta, anaMta, anaMta, anaMta evA guNono saMpanna che. emAM ekeka guNathI kahe to anaMtA anaMtA anaMtA guNa thAya che. evo A jIva che. ema atyAre pahelAM siddha karIe chIe. AhAhA ! bhagavAna AtmA anaMta - anaMta jIvatarazakti saMpanna, anaMta - anaMta citizakti saMpanna, anaMta - anaMta, daizizakti, jJAnazakti, sukhazakti, vIryazakti, prabhuzakti, vibhutvazakti,
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 109 sarvadarzI, sarvajJa vigere anaMta - anaMta jenuM sAmarthya che evA anaMtazakti saMpanna prabhu te jIva che. atyAre ATalI vAta karI. AhAhAhA ! samajAya che kAMI? jIva che eTale jIva kaho ke AtmA kaho bIjAmAM ema che ke AtmA to nirlepa che. paNa jIvane aMtarakarma sahita doSa che. ema be judA pADe che. ema nathI. A to potAnA jIvatara zakti kADhI che ne bhAI pahelI, pahelAM jIvatara zakti kADhI ne pahelI ! kema ke "jIvo caritra - darzana - jJAna Thiyo" tyAMthI upADyuM. bIjI gAthAmAM kahyuM che! zuM zailI prabhunI! e tArI zailI zuM? jIvo bIjI gAthA "caritra daMsaNa jJAna Thiyo" emAMthI jIvatara zakti kADhI che. pahelI ! bhagavAna AtmA anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta, AnaMda ne anaMtI sattA enAthI jenuM jIvana che prabhunuM, evI jIvatara zakti evI citi zakti juo e badhAmAM jJAna to badhAmAM Avaze. jIvataramAMya jJAna AvyuM - darzana AnaMdamAM citimAMya jJAnane darzana beya AvyA. prabhu tuM to citi zakti saMpanna cho ne prabhu! jIva che e citi, darzana, jJAnano piMDa prabhu te citi zakti che. pachI enA bheda pADayA. darzana zakti pachI jJAna zakti. juo pAchuM AvyuM jIvataramAM darzanajJAna AvyuM'tuM, citimAM darzana- jJAna AvyuM'tuM. pachI darzana ane jJAna bhinna pADyA. AhAhAhA ! pAchI vIryazakti, prabhutvazakti, paNa e prabhutvazakti paNa jIva che evA je anaMtaguNo che temAM ekeka zaktinuM rUpa che, evo jIva che. A pahelI jIva che enI vyAkhyA cAle che. pachI to nathI emAM eTale "nAsti" ema kahe che. bhagavAna AtmA anaMta, anaMta jJAna, darzana sahita citi dezi jJAna sahita, prabhutva vibhutva sahita ane e prabhutvazakti paNa anaMta zaktimAM enuM rUpa che, ane dareka zakti prabhutvazakti svarUpa che. evI vibhutvazakti sarvadarzIzakti emAM pAchuM darzana AvyuM. sarvajJazaktimAM jJAna AvyuM, svacchatvazaktimAMya jJAna AvyuM. prakAzazaktimAM pAchuM sva-saMvedana jJAna, evA anaMta anaMta guNo asaMkucita, akAryakAraNazakti anaMta, pariNamana pariNAmyazakti anaMta, tyAga upAdAna zUnyatva zakti anaMta, agurulaghu guNazakti anaMta, utpAdavyayadhuvazakti anaMta ekeka zaktimAM anaMtanuM rUpa mATe anaMta ema kIdhuM. AhAhA ! ema agurulaghuzakti anaMta, utpAdavyayazakti anaMta, astitva pariNAmanI zakti anaMta, emAM ekekamAM anaMtanuM rUpa, oho ! evo jIva che kahe che ahiMyA to. amUrta zakti anaMta, akartutvazakti anaMta, abhokatRtvazakti anaMta ekeka zaktimAM pAchuM darekamAM akartutvapaNuM abhokatRtvapaNuM dareka guNanA rUpamAM che. AhAhAhA ! bhagavAna to anaMtaguNano sAgara anaMtA anaMtA guNo paNa e anaMtA anaMtA jeno aMta nahi eTalA guNo, paNa e anaMtA guNanuM ekeka guNamAM enuM rUpa badhuM pAchuM. anaMtA, anaMtA, anaMtA, anaMtA guNa che. eTalA anaMtAanaMta jeno aMta nahi pAchA enA eTalA guNonuM ekeka guNamAM enuM rUpa. ohoho ! eka guNa emAM nahi, eka guNamAM bIjo guNa nahi paNa guNanuM svarUpa aMdara che. jema ke kartutva guNa che paNa aMdara kartutva guNa nahiM. paNa kartutva nAmanuM emAM rUpa che! ekeka jJAna, ekeka darzana ekeka AnaMda evA anaMtA anaMtA guNo emAM ekeka guNamAM anaMtA anaMtanuM rUpa. evo jIva che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 samayasAra siddhi bhAga-3 ( zrotAH- evuM to cha ye mAM che dravya ) evo che ! mATe ema kahe che ! evo che, have 52thI nathI e svathI che AvA guNothI, are ahIM to dRSTino viSaya je jIva che ene pahelo varNavyo. jIva che emAM moTI vyAkhyA ghaNI che. A thoDI- thoDI lIdhI. bAkI to jIva che. ( zrotA:"jIva " be akSaramAM anaMta bharyuM che ) 'jagata ' traNa akSa2mAM ekAkA2 che traNeya. 'ja' ... 'ga' 'ta' ... jagatamAM keTaluM bharyuM che! anaMtA nigoda, anaMtA siddho, anaMtA dravyo, anaMtA guNo, anaMtI paryAya, jagata... 'ja' 'ga' ja pachI jha kakhaga "ga" trIjo Ave A ja olAmAM pAMca bolamAM pahelo 'ja' kakhagagha pachI ja Avene pahelo ja ane pachI trIjo ga pachI olA tathadadhana mAM pahelo ta pAMca pAMca bola che ne 'jagata' traNa akSa2mAM to cauda brahmAMDa lokAloka jagata zabdamAM AvI jAya che. ema jIva che emAM bhAI amAre caMdubhAI kahe be akSara che. 'jIva' be akSara che. "che" e enuM vizeSaNa thayuM che. AhAhAhA ! 'jIva' bhagavAna paramAnaMdano nAtha, anaMtA anaMtA guNomAM ekeka guNamAM anaMtAanaMtA guNonuM rUpa, vizeSa varNavyuM che emAM "adhyAtma paMca saMgraha" che ne ! emAM pAchaLathI bahu varNavyuM che bhAIe, ApaNane to bahu pakaDAya nahIM eTaluM varNavyuM che bhAIe dipacaMdajIe guNa ne enuM rUpane emAM tattva ane vizeSa enA prakAra pADI pADI pADIne enA ekeka guNamAM anaMtI anaMtI zaktinuM varNana karyuM che. ekeka guNamAM ho ! pustaka nathI ahIM. adhyAtma paMcasaMgraha che. dipacaMdajInuM kareluM. paNa eNe to gajaba kAma karyAM che mALAe ane zaktinA varNanano vistAra eNe jevo karyo che evo bIje kyAMya nathI. eTalI - eTalI zaktinuM varNana eNe paMcasaMgrahamAM karyuM che. AhIM to varNavavuM che jIva-jIva-jIva che. e anaMtA- anaMtA guNonuM svarUpa prabhu evo jIva che prabhu ! te che te ! bhagavAna tArA gharanI vAtuM A che. kharekhara, nimittathI saMbaMdha hoya e kAMI kharI vAstavika vastu nathI. kharekhara, pudgala dravyathI eTale jaDa dravyathI rajakaNo je pudgalanA che anaMtA. enAthI e anya hovAthI dravyathI anya hovAthI - pahelo zabda e che. pachI bIjo Avaze guNathI anya hovAthI. AhAhA! jIva dravya je che te pudgaladravyathI anya hovAthI emAM rasaguNa vidhamAna nathI kema ke pudgalano, pudgaladravyathI bhinna che mATe tenA AtmAmAM rasaguNa nathI. varNa, gaMdha, sparza na letA, paheluM A kema upADayuM? bhagavAna atIndriya AnaMdano 2sa prabhu che. bhAI A jayasenAcAryanI TIkA che ne... nija nirvikalpa samAdhi saMjAta utpanna svAnubhUti - evI je svAnubhUti giriguphA e svAnubhUtirUpa giriguphAmAM praveza karIne, A giriguphAmAM e bahAranI vAta che. samajANuM kAMI ? che ahIMyAM, pustaka nathI ? samayasAra nathI, juo, 49 gAthA juo, ahIM to ghaNIvAra AvI gaI che vAta ahIM che. bhagavAna AtmA, pUrNAnaMdano nAtha upAdeya tarIke dRSTimAM laine "matvA" ema jANIne, nirvikalpa, vikalpa vinAno prabhu, nirmoha, moha rahita prabhu, niraMjana - jenuM aMjana koi naMthI, mela AvaraNa nathI, nija zuddhAtma nija zuddhAtmA, potAno je zuddha AtmA trikALI enI samAdhi saMjAta, ene AzrayathI samAdhi nAma AnaMdanI utpatti thaI, 'samAdhi' Ave che ne logassamAM Ave che. 'samAdhivara muttamaMdantu' logassamAM Ave che paNa
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 111 enA arthanI kayAM khabara che hAMke ja rAkhe gADA. ahIM to nirvikalpa samAdhi zAMti, je AnaMda, atIndriya samAdhi AnaMda enAthI saMjAta sukhAmRta enAthI utpanna thayelo sukharUpI amRta - enI je rasAnubhUti - anubhUtino rasano anubhava 'eve lakSaNe girigRhA guhare' - AvA lakSaNavALI giriguphAmAM praveza karIne paththaranI giriguphAmAM nahi. AhAhAhA ! evI jhINI vAtuM che bApu ! svAnubhUti, sukhAmRta rasAnubhUti lakSaNa, AnaMdano nAtha enI anubhUtirUpI rasAyaNa, arasa emAM pesIne gIrIguphAmAM pravezyA. AhAhAhA ! 'sarvatAtparyama dhAturya' sarva tAtparyanuM tAtparya tene dhyAna karavuM tene dhyAvavo. giriguphA Ave che. samajANuM kAMI ? AhAhAhA ! evo je jIva bhagavAna che e pudgaladravyathI anya hovAthI temAM rasaguNa vidyamAna nathI mATe prabhu a2sa che. anubhUtinA rasanI apekSAe A rasa vinAno che ema kIdhuM. AmAM AvyuM'ne anubhUti. ( zrotAH- cha dravyamAMthI ekaluM pudgaladravyanI sAthe ja kema kahyuM ? ) e pachI bIjA nAkhI deze. e mULa to enI sAthe vAMdhA che ne, dekhAya che ane enI sAthe Akho saMbaMdha che. olA dekhAtA nathI dharma - adharma AkAza -kALa. juone khImacaMdabhAI bacArA asAdhyamAM paDayA che. bAhya asAdhya hoM, olI asAdhya e to vaLI judI cIja emane ema paDayuM che. bhagavAna ! pudgala dravyane ene vadhAre saMbaMdha to e che ne ? A zarI2 huM chuM, vANI huM chuM, mana huM chuM, mana, vacana ne kAyA, kRta kArita anumodanAthI bhagavAna to rahita che. bhAvanAmAM Ave che chelle baMdha adhikA2 ane sarva vizuddhamAM. tAtparya Ave che Akho moTo adhikAra che ! che ghaNIvAra kahevAi gayuM che. - huM to pudgala dravyathI anya dravya hovAthI tenA rasaguNa mArAmAM nathI. mAro to AtmA AnaMda2sa che. ema kahe che, huM to atIndriya AnaMda rasamaya jIva chuM. A je pudgalano rasaguNa che te mArAmAM nathI eka vAta. A rasa kema pahelo lIdho e AvyuM. anubhUtinA AnaMdanA 2sathI A 2sa nathI emAM, AvuM che! AhAhA ! ... ... re ! deha chUTavA TANe ene deha ane potAnuM ekatva mAnyuM haze, e olA chokarAo lImaDAne choDIyuM rame che tyAM lImaDAne aDIne e vanaspati che ene duHkha thAya hAtha aDe to marI jAya asaMkhya jIvo, lImaDAne jo choDIyuM aDIne phare che pherA mAre che. ene khabara nathI. ahIM sAMbhaLavA AvyA ne vanaspatine, 2me che cArekora moTI choDIyuM juo pherA phare che. gAMDapaNa te kAMi, have AvyA che sonagaDha ! lImaDAne eka hAtha aDADatA asaMkhya jIva marI jAya che. tarata ja pAMdaDAne aDatA asaMkhya jIva marI jAya. e aDatA nathI kharekhara, paNa te vakhate ene jIvane chuTavAno prasaMga hoya ne tyAre oluM nimitta AvuM hoya. bIjo bolaH- A 2sa kema lIdho eno artha karyo. bhagavAna AtmAno atIndriya AtmAno anubhUti 2sa che, ene jIva kahIe. ema A pudgalano pudgaladravyathI anya hovAthI pugadravyano rasaguNa emAM nathI. AtmAnA AnaMdano rasa emAM che. AkarI vAtuM bhAI ! AhAhAhA! bIjo pudgaladravyanA guNothI lIdhuM. oluM dravyathI lIdhuM hatuM. pudgaladravyanA guNothI paNa
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 samayasAra siddhi bhAga-3 bhinna, paNa che ne paNa pAchuM. paNa pudgaladravyathI anya hovAthI rasaguNa nathI. ane pudgaladravyanA guNothI paNa, ekeka akSara te bhinna hovAthI pote paNa, pote paNa ema che ne ? rasaguNa nathI. pudgaladravyanA guNothI bhagavAna AtmA bhinna hovAthI bhagavAna pote paNa rasaguNa nathI. emAM che ? pote paNa 2saguNa nathI mATe a2sa che. AhAhAhA ! trIjo bolaH- 52mArthe pudgala dravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahiM hovAthI, A dravyendriyo che ne A jaDa zarI2 pariNAmane prApta, zarIra pariNAmane prAsa, cakSu, nAka-gaMdha rasa, sparza e pudgaladravyanA dravyanuM 'svAmIpaNuM paNa tene nathI. e jaDendriyano dhaNI AtmA nathI. tethI dravyendriyanA AlaMbana vaDe paNa rasa cAkhato nathI. A jaDa che mATI A jIbha dravyendriya A, enuM kAMI jIbhendriyano svAmI kaMI jIva nathI ke jIbhane halAve ne rasane cAkhe. gAthA bahu sArI AvI gai che. AhAhAhA ! kharekhara 5heluM to AmAM kharekhara kahyuM'tuM AmAM 52mArthe kahyuM pudgaladravyanuM svAmIpaNuM paNa ema. A jaDendriyano e dhaNI nathI. A jIbhendriyano e AtmA dhaNI nathI. eno e svAmI nathI. ( zrotAH- paisAno dhaNI che ) paisAno dhaNI e ke dI' ( hato ) mUrakha hoya e mAne paisA mArA e mUrakha hoya e mAne e nirjarA adhikAramAM AvyuM che ne bhAI. jo A che ene mArA mAnuM to huM ajIva thaI jauM. nirjarA adhikA2 che ne. jo huM A za2I2, vANI, mana, paisA, strInA za2I2 Adi mArA mAnuM to to huM jaDa thaI jauM. AvuM AkaruM kAma che - AhIM to jyAM hoya tyAM meM karyu. meM karyu. me karyu ane huM karuM chuM. e svAmI thaIne abhimAna mithyAtvanA seve che. AhAhA! kharekhara A dravyendriya je A jIbha enA AlaMbana vaDe, enA AlaMbananA Azraye paNa rasa cAkhato nathI. bhagavAna A jIbhendriyanA AlaMbanathI rasane cAkhato nathI. kemake jIbhendriya e jaDano e kaMI svAmI nathI, e kaMI ghaNI nathI. have eka jaNo kahe ke A samayasAra huM paMdara divasamAM vAMcI gayo - bahu sAru, bahu sAru. sArI vAta che bApA ! are bApA bhAI e vAtu koI bIjI che. jIbhano svAmI jIva nathI, A jaDa che. tethI AnA dvArA A rasane AtmA cAkhato nathI. traNa thayAne. have cotho bola. potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave, jIva je che e jJAnAnaMda svabhAvathI jovAmAM Ave, trikALI svabhAvanI dRSTithI ene joie bhagavAna AtmAne, kAyamI - TakatA, zAzvata svabhAvathI ene joie to kSayopazama bhAvano paNa tene abhAva che. mATe bhAvendriyanA AlaMbana vaDe paNa bhAvendriya che ne kSayopazama, e bhAvendriyanuM AlaMbana che e paNa jIvanuM svarUpa nathI. AhAhA ! Are AvI vAtuM have, dravyendriyano svAmI nathI mATe enA svAmIpaNe rasa cAkhato nathI. ane bhAveMndriyanuM svarUpa che e tenA svabhAvamAM nathI. e to 52mAriNAmika sahaja svabhAvarUpI apariNAmI tattva.... evA bhagavAnanA svabhAvathI joie to bhAvendriyanA kSayopazamathI Ama 2sa jema jaNAya che enAthI rasa jANato nathI AtmAbhAvendriyathI 2sa jANato nathI. rasendriya to jaDa, mATI, dhULa, enAthI to rasa cAkhato nathI. eno svAmI nathI
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 113 mATe, paNa bhAvendriyano jJAnano je kSayopazama che paryAyamAM, ene bhAvendriyathI je A rasa che ema jANe che. e svabhAvanI dRSTithI joie to bhAvendriyathI paNa rasa jANato nathI. AvuM che! vItarAganuM tattva, paramAtmAnuM kaheluM e kaMI judI jAta che. bhagavAna AtmAno caitanya svabhAva, paramapariNAmika trikALI svabhAva, sahajAtma svarUpa enA svabhAvathI joie to e rasane je bhAvendriya jANe, khyAlamAM Ave che ke A gaLyo che Adi te bhAvendriya dvArA paNa jIva jANato nathI. kema ke kSayopazama bhAvano paNa, olyAno to abhAva che paNa kSayopazama bhAvano paNa tene abhAva che. enI paryAyamAM je kaMI bhAvendriyanA-ughADanA aMzathI je rasa jaNAya che to kharekhara to bhAvendriyano je kSayopazama bhAva che te (no) to svabhAvamAM abhAva che. enA svabhAvamAM e che ja nahi. AhAhAhA ! kSayopazama bhAvanA abhAvane lIdhe bhAvendriyanA AlaMbana vaDe, ughADamAM bhAvendriyanA AlaMbanathI paNa rasane cAkhato nathI, mATe arasa che. pAMcamo sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA kahe che ke pAMce indriyonA viSayomAM sAdhAraNa evuM je AtmAnuM jJAna sarva viSayonA vizeSo, sarva viSayonA vizeSo, sarva viSayonA bhedabhAvo, pAMca indriyanA, enA hAthamAM sAdhAraNa eka ja saMvedana pariNAma che. AhAhA ! eka -eka indriyane jANavAno ema nahi. e to badhAne ekarUpa saMvedana-jANavAno potAno svabhAva che. jhINI vAta che thoDI bhAI. A gAthA bahu UMcI che. A gAthA bahu jUnI che- dareka graMthamAM che - samayasAra, niyamasAra, pravacanasAra, aSTapAhuDa, paMcAstikAya ane dhavala badheya che. bahu jUnI gAthA che - vItarAganA, sarvajJa paramezvaranA paMthamAM e gAthA Aje AvI gaI che. e kahe che - sakaLa viSayonA vizeSo pAMceyanA e darekamAM ekarUpa potAnuM jJAna evA eka ja saMvedana pariNAmarUpa, teno svabhAva hovAthI kevaLa eka samasta rasavedanA pariNAmane pAmIne kevaLa eka rasanA vedane pAmIne rasa cAkhato nathI. e to badhAnA jJAtA - draSTA tarIke ekarUpa pariNAma che potAnA. bhAre jhINuM! ahIM zuM kahe che? pAMceindriyanA vizeSo je prakAra che teno tenA svabhAvamAM to abhAva che. e to eka ja rUpe, jANavuM -dekhavuM, jANavA dekhavAnA pariNAmane e to pote kare che. sva - saMvedana kIdhuM ne? saMvedana pariNAma, jANavuM dekhavuM evuM vedana basa. pAMceIndriyamAM ekekamAM khaMDakhaMDa rUpe jANIne pAMceyane khaMDa-khaMDane jANe ema e nathI. bhagavAna AtmA, pAMceindriyanA viSayonA vizeSomAM paNa, ekarUpe saMvedana jANanAra dekhanAra jJAtA che tethI te jANe che. evo svabhAva te kevaLa rasavedanA pariNAmane pAmIne, rasane jANIne, rasanA vedane pAmIne rasa cAkhato nathI. are... AhAhA! AMhI to A kema upADayuM ke mANasa Ama rasa cAkhe che ne A rasa je hoyane e rasanuM jJAna thAya che tyAre e jANe che ke A rasathI mane jJAna thayuM. khATuM che ne e khATuM mane jaNANuM, khATuM jaNAyuM nathI, khATuM jaNAI jAya, khATuM jaNAya to ahIM ekalo thAya to to jJAna khATuM thaI jAya. paNa jJAna pote potAmAM rahIne khATAne bhinna rIte jANI ane saMvedanA pariNAmathI e to jANe che. AvA badhA niyamo, A zaratuM. samajANuM kAMI ?
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 samayasAra siddhi bhAga-3 ekalA rasavedanA pariNAmane pAmIne rasa cAkhato nathI mATe arasa che. tene samasta zeyanuM jJAna thAya paraMtu sakaLa zeya jJAyakanA tAdAbhyanA, sakaLa zeyone jANe, zuM kIdhuM ? rasa che e joya che. tema badhA zeyone bhagavAna jANe chatAM te zeya-zAyakano tAdAbhya saMbaMdhano niSedha hovAthI, e parazeyo che tene e jANe, chatAM zeyane jJAyaka ekarUpa thAya che, evuM traNa kALamAM nathI. AhAhAhA ! A samayasAra ! bhagavAna zAyaka svarUpa ane anaMtA joyo, e zeya-zAyakane, jJAyaka zeyane jANe chatAM zeyamAM te jJAnanuM ahIM jJAna karyuM paNa zeyamAM tanmaya nathI thato te jJAna zeyamAM tanmaya thatuM nathI. zeyanuM jJAna karyuM temAM e tanmaya che. paNa zeya-zAyakano vyavahAra saMbaMdha je kahyo tethI te zeyane jANyuM mATe zeyarUpe jJAna thayuM, jANavAyogya padArthamAM jJAna tAdAbhyarUpa thayuM, te rUpe thayuM ema nathI. zeyane jANatA paNa jJAna - jJAnarUpe rahIne jANe che. have AvuM kyAM navarA AmAM? navarAza na maLe dhaMdhAnA pA5 ADe Akho divasa, emAM AvuM samajavAnuM, dhAravAnuM emAM kaThaNa paDe ene bhAI mAraga evo che bApu! caudazanI bhAre tithi kahevAya che lokamAM hoM. A roganA roga mATe evuM sAMbhaLyuM che bhAI ema kahe che ne ! A rogAdi hoyane bahu ene A evuM sAMbhaLyuM che. ApaNe to, maraNanI pathArIe paDyA hoya ene A caudaza bhAre kahevAya ema kahe che. AhAhAhA ! ahIM to jIvataranA jIvanamAM je Avyo che, ene A caudaza bhAre che. kALI rAta nahiM paNa aMjavALI rAta che A. zuM kIdhuM I? ke sakaLa joya-zAyakanA tAdAbhyano niSedha hovAthI, te rasa, gaMdha, zarIra, vANI, mana, dharmAsti Adi anaMta dravyo. e badhAMne zeya tarIke jJAyaka jANavA chatAM, te jJAyaka jJAyakarUpe rahe che. paNa te jJAyaka zeyane jANatAM, zeyamAM tAdAmya nAma te rUpe thato nathI. moTANI ! A jhINuM che. Aje badhuM A 49 mI gAthA evI che ne jarI. A jhINuM che ne bhagavAna sUkSma che I kaheze aMdara avyaktamAM, TIkAkAre sUkSma lIdho che. A to cha bola leze paNa jayasenAcArye to e lIdhuM che, ke manano je vikalpa che kAma krodhAdino enAthI avyakta nAma sUkSma che. mananA viSayathI ne manathI paNa jaNAya evo nathI prabhu, mATe avyakta che tyAM eNe ema lIdhuM che. A bola bahu sUkSma leze. amRtacaMdrAcArya to gajaba karaze ! AhAhAhAhA ! have jIva Avo jema che tema paNa hujI enA jANavAmAM na Ave ane jANavAmAM Ave to paNa e kAMI vAstavika jJAna nathI. AvuM to paralakSI yathArtha jJAna jyAre thAya, to paNa te kaMi samyajJAna nathI. paNa haju AvuM paralakSI satyArtha che enI hajI khabaruM nathI, ene svalakSI jJAna to kyAMthI thAya prabhu. ane svalakSI jJAna thayA vinA bhavanA aMta nathI kyAMya. AhAhAhAhA ! sakaLa zeyonuM jJAna thAya che. lokAlokanuM jJAna thAya che. chatAM te zeya-zAyakano eka thavAno niSedha che mATe paNa rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM paNa, rasa che tenA jJAnapaNe pariNamatAM chatAM paNa pote rasarUpe thato nathI. rasanuM ahIM jJAna kare e zeya che mATe, chatAM te rasarUpe thato nathI. rasanA jJAnarUpe (je) potAnuM jJAna (che) te rUpe thAya che. AhAhA ! AvI vAtuM che.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 115 A to nivRtti laine aMta2mAM abhyAsa pahelo kare tyAre bAhyalakSI jJAna thAya e to hajI bAhyalakSI e aMtaranuM nahi. je bhavanA aMtanuM je jJAna e to... AhAhA... AvuM je jANapaNuM thAya lakSamAM magajamAM enAthI paNa pAra paramAtmA pote je bhinna che. evo zAyakabhAva tene sparzIne athavA temAM potApaNuM mAnyatA thaIne je jJAna thAya e jJAna bhavanA aMtanuM kA2Na che. e to A bAhya che A rIte che enuM svarUpa AvuM che- AvuM che evuM enA khyAlamAM e jyAM hajI Ave nahi~ hajI, bAhyalakSI jJAnamAM ene aMtarlakSI vAstavika jJAna to kyAMthI thAya ? mAnI le ke mane thayuM che kaMIka jJAna ! e to eka magajamAM AvyuM. ame bhaNatAM hatAM tyAre kavi dalapatarAmanA ( gIta ) mAM eka zabda hato. "prabhutA prabhu tArI to kharI, mujaro muja roga le harI" evuM AvatuM dalapatarAmamAM amArA vakhatamAM 70 (sIttera ) varSa pahelAMnI vAta che. poNoso va2sa pahelAMnI vAta che. kavi dalapatarAmanuM gAyana hatuM. copaDImAM AvatuM. dalapatarAma pote parIkSA levA AvatA amArI vakhate ene to ghaNAM varSa thayA. poNoso varSa thayA. prabhutA prabhu tArI to kharI, mujaro-mujaro eTale vinaMtI, mujaro muja roga le harI ! kavi che ne eto . AhAhAhA! huM AnaMdano nAtha prabhu, huM jyAre svarUpamAM anubhava karIne, rAga ane dveSanA ajJAnane harIne nAza karuM tyAre huM karIne AtmA kahevAuM. tyA2e mA2I prabhutA prasarI ane pragaTa thaI tyAre kahevAya. AhAhA ! ahIM kahe che e rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM, jJAnarUpe pariNamatAM ho. to 2sanuM jJAna nathI, e to zAna to svapa2prakAzaka potAnuM che paNa ene samajAvavuM zI rIte ? rasanuM jJAna kIdhuM e rasanuM jJAna nathI, e jJAna svapa2prakAzaka potAnuM sAmarthya che tenuM che. paNa lokone samajAvavuM zI rIte ? rasanA jJAnarUpe pariNamatA chatAM, zuM kIdhuM emAM ? ke je 2sa che, ene jANe che. mATe rasanA jJAnarUpe pariNamatAM chatAM e nimittathI kathana karyuM, paNa kharekhara to te samayanuM jJAna, potAne jANe che ane potAne jANatA rasane jANavAnuM rasa che mATe nahiM, pote svapa2prakAzakarUpe pariNamatA e pariNati jANe che. e zuM kahyuM ? e zuM kahyuM ? ke rasa che enuM je ahIM jANavAnuM jJAna thayuM. e rasane laIne nahiM. 2sapaNe to thayo nahiM, paNa rasane laIne e jJAna nahIM. 2sapaNe to thayo nahIM jJeyapaNe, paNa zeyanuM jJAna thayuM e rasanuM jJAna nahiM. paNa ene samajAvavuM che to zI rIte samajAvavuM ? navaraMgabhAI ! ( gAthA ) jhINI che bApu ! bahu prabhu ! kahetA'tAne bhAI are AvA kyAre TANAM Ave bApA ! kahe che, ke 2sane dravyendriya dvArA to cAkhe nahiM kemake eno svAmI nathI. bhAvendriya dvArA cAkhe nahiM, kemake te teno svabhAva nathI, paNa 2sane potAmAM, potAmAM rahIne A 2sa che tenuM jJAna karyuM e paNa 2sane laIne jJAna thayuM ema nahiM. rasarUpe to jJAna na thayuM paNa jJAna rasanA jJAnarUpe thayuM emeya nahiM. e zuM kahyuM ? e jJAna pote potAnA svapa2prakAzakanA svabhAvane laine potApaNe thayuM che. bhAI ! AhAhAhA ! IzvarabhAI ! A IzvaratAnuM varNana cAle che A badhuM. Akho Izvara prabhu, prabhutva guNathI bharelo eka prabhutva guNa Ave che ne bhAI emAM "svataMtratAthI zobhita kayA potAnA pratApathI
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 samayasAra siddhi bhAga-3 bIjAthI khaMDita na thAya evo" e pratApaguNanI vyAkhyA che. je koithI khaMDita na thAya ane svataMtratAthI zobhita evo prabhutva nAmano guNa bhagavAnamAM che. tevo ja guNa dareka guNamAM che. jJAnaguNa paNa potAnA pratApathI khaMDita na thAya ane ene koi khaMDita karanAra che nahiM ane svataMtratAthI jJAnanI paryAya potAthI potAne thAya evo te prabhutvaguNathI bharelo jJAna che. Avo upadeza kaI jAtano? AmAM zuM karavuM kaMI sUjha paDatI nathI. bhAI ! tuM koNa cho tyAM jo ene, to tane khabara paDaze badhI. AhAhAhA ! AhIM to paramAtmA, traNa lokanA nAtha kahe che e saMto ADatiyA thaIne jagatane jAhera kare che. traNalokanA nAtha, sImaMdhara paramAtmA sarvajJadeva pAse gayA hatA. mahAvIrane to prabhu kuMdakuMdAcAryadevane chaso varSa dUra thayA hatA aMdaramAM hatA. mahAvIranuM je kahevuM hoya che, paNa bhagavAnathI to viraha tethI tyAM jaIne, sAMbhaLIne AvIne A kahyuM. bhagavAna Ama kahe che, ame to bhagavAnano mAla che ADatiyA thaIne jagatane jaNAvIe chIe. jene pratyakSa traNa kALa, traNaloka thaI gayA che. e kahevuM eya vyavahAra che. enI paryAyamAM svaparaprakAzakanI pUrNatA pragaTa thaI gaI che. evo je bhagavAna, traNalokano nAtha sImaMdharaprabhu birAje che mahAvidehamAM, mojUda che. emanI pAse anubhava to hato cAritra hatuM paNa vizeSa spaSTatA karIne AvyA ane jagatane jAhera karyuM. bhagavaMta tane rasanuM jJAna thAya e tAruM jJAna rasarUpe thatuM nathI, rasanI sAthe tAdAmya to nathI paNa je rasanuM ahIM jJAna thAya, mATe rasa che mATe ahIM jJAna thAya ema nathI. e rasane jANe che mATe rasanuM jJAna, rasa che mATe enuM jJAna thayuM ema nathI. te samayamAM svanA jJAna sahita paranA jJAna tarIke potAno pariNamanano svabhAva che, tethI svaparaprakAzakapaNe jIva pariName che. are AvI badhI zaratuM che. samajANuM kAMI? Ama arasa che. Ama cha prakAre rasanAM niSedhathI te arasa che. ema rUpa laI levuM. chaye bole ema gaMdha laI levuM. A pramANe levuM che ke bole che pramANe - hamaNAM kIdhA e pramANe - ema sparza laI levuM. sparza te paNa pudgalano guNa che. tethI jIvamAM te sparzaguNa nathI. tethI guNa sparzathI rahita che. pudgalano guNa hovAthI te guNa AmAM nathI, olo dravyano guNa hovAthI ane A pugalano guNa hovAthI nathI ane dravyendriyanA dvArA sparzane aDe che A, bIjA sparzane aDe - e dravyendriyano kaMI svAmI nathI ke parane aDe. bhoga vakhate dravyendriya je parane aDe che ema kahevAya, ke "nA" e dravyendriyano svAmI nathI te dravyendriyathI e aDe, ema kema kahevAya. ane bhAvendriyamAM je bhAva, sparza jaNAya che. bhAvendriyathI e enuM svarUpa nathI. svabhAvanI dRSTie joie to bhAvendriyathI e sparzane jANe te enuM svarUpa nathI. che ne cha bola. ema dareka indriyanA viSayomAM eka ja jJAnanuM pariNamana svataMtra che. mATe sparzanA jJAnane avalaMbe che ema nathI. pachI sparza che (e) zeya che ane bhagavAna AtmA eno jANanAra che. chatAM te jANanAra sparzanA zeyarUpe thaIne tene jANato nathI. ene tAdAbhya thaIne ene jANato nathI. tema sparzane jANatA sparza che, mATe ahIM jJAna sparzanuM thayuM ema paNa nathI. e samaye jJAnanI paryAyano svaparaprakAzaka potAnA rUpathI che, mATe te sparzane jANe che, ema kahevuM e vyavahAra che. jANe che e kahevuM e vyavahAra che. enuM to sparzanuM to jJAna nathI. sparzapaNe
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 117 thaIne jANato nathI. paNa sparzapaNe rahIne pote jJAnapaNe jANe che sparzane, sparza sparzapaNuM rahyuM, AhIM jJAnapaNe rahIne sparzane jANe che. chatAM sparzapaNe thayo nathI, chatAM te sparza che mATe jJAnanuM ahIM pariNamana jJAna thayuM emeya nathI. AvuM che! bhASA to sAdI che prabhu ! bahu kAMi bhASA AkarI nathI. koI vyAkaraNa saMskRtane, vastu to AvI che. ema sparzanA cha bola levA. ema zabdanA levA. che ne? zabdamAM A levA. A zabda che e jaDano paryAya che. olo eno guNa lIdho hato bhAI e. rasa, gaMdha, sparza e guNa hato. have A zabda to pugalanI paryAya che. sparza zabda e che? juo. jIva kharekhara pudgala dravyathI anya hovAthI temAM zabda paryAya ema bhASA che. olAmAM guNa hato. phera che. AhAhA ! kharekhara pugala dravyathI anya hovAthI temAM zabdaparyAya bhagavAna AtmAmAM vidhamAna nathI. mATe prabhu to azabda che. pudgaladravyanA paryAyothI paNa bhinna olo pudgaladravyathI anya hovAthI zabdaparyAya, have ahIM pudgaladravyanI paryAyathI paNa bhinna pote paNa zabdaparyAya nathI. bhagavAna AtmAmAM zabdanI dazA ja nathI. jarI olA cAra kartAmAM vistare che ne? pote zabdaparyAya nathI. paramArthe pugala dravyanuM svAmIpaNuM paNa tene nahi hovAthI, dravyanA AlaMbana vaDe zabda sAMbhaLato ja nathI. A kAnanA AlaMbane AtmA zabdane sAMbhaLato nathI. gajaba vAtuM (che). kema ke kAna to jaDa che A badhuM. e jaDano kAMi AtmA svAmI nathI ke AnA AlaMbane sAMbhaLe. bhAre vAtuM che bhAI jagatathI udhI. zuM kIdhuM I? pugaladravyanuM dhaNIpatu nathI. paNa dravyandriyanA AlaMbana vaDe kAnanA AlaMbana vaDe AtmA zabdane sAMbhaLato nathI mATe azabda che. AhAhA ! potAnA svabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to kSayopathamika bhAvano paNa tene abhAva che, bhAvendriya dvArA paNa AlaMbana vaDe zabdane sAMbhaLato nathI. A vaDe to nahIM paNa je kSayopazama jJAna che je bhAvendriyanuM e vaDe paNa zabdane AtmA sAMbhaLato nathI. che? mATe te azabda che. vizeSa che be bola. pravacana naM. 123 gAthA - 49 tA.31/10/78 maMgaLavAra Aso vada amAsa Aje divALIno divasa che. bhagavAna mahAvIra paramAtmAne Aje pUrNa AnaMdanI paryAya pragaTa thaI hatI. pahelAM paNa anaMtaguNamAM je pratijIvI guNano vikAra hato eno paNa nAza karIne Aja mokSa padhAryA che. jene anaMta anaMta AnaMda, zAMti, jJAna (sarvaguNonI) siddhapadanI paryAya prApta thaI, caudame guNasthAne hatA tyAM sudhI hajA udayabhAva hato, tyAM sudhI to hajI sAMsArika kahevAmAM AvatA hatAM. AhAhAhA ! (zrotA - caudamAM guNasthAne paNa asiddha?) pratijIvI jeTalA potAnAmAM guNa che anaMtAanaMta badhAnI pUrNa paryAya pragaTa thAya ane prApta thAya enuM nAma mokSa ane siddhapada, prabhu kahevAya che. anAdi saMsAra (paryAyano) aMta karyo ane siddhapadanI zaruAta karI. sAdI anaMta anaMta samAdhi sukhamAM! e mokSano divasa che Aje, kharekhara to divALI che. ( divALI
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 samayasAra siddhi bhAga-3 eTale ) kharekhara to divasa jeNe vALyA - jenI jeNe AtmAnI dazA pUrNa pragaTa karI, ene ahIM divALI kahevAmAM Ave che. samayasAra, (TIkAnA) zabdamAM AvyuM che ne! cAra bola ( have ) pAMcamo bola, jarI TUMkuM TUMkuM karIne laIe ane pachI avyaktanA bola para jaIe. pAMcamo bola che. AtmA je che e zabdanI paryAyano karavAvALo nathI. avAja je che e pugalanI paryAya che to A AtmA eno karavAvALo nathI paNa enI dravyandriyano svAmI nathI ane (dravyandriyathI) sAMbhaLavAvALo paNa nathI. ane bhAvendriyathI paNa sAMbhaLavAvALo nathI. Avo AtmA ! khabara nahIM zuM cIja che? A cAra bola to AvI gayA (che.) A pAMcamo bola - sakala viSayomAM vizeSarUpamAM sAdhAraNa jagatamAM jeTalA viSayo che ene bhagavAnano AtmA jJAnasAdhAraNa ( hovAthI) badhAne jANanAro eka che. amukane jANe ane amukane na jANe evuM nathI. atyAre hoM vartamAna ! sakala viSayonA vizeSomAM sAdhAraNa evA eka ja sAdhAraNa saMvedana pariNAma (teno svabhAva hovAthI) teno svabhAva jANavuM - dekhavuM ekalo svabhAva teno AtmAno (AvuM) samyagdarzanamAM pratIta karavI enuM nAma dharamanI pahelI sIDI kahevAmAM Ave che. A pAMcamo bola, A (AtmA) Avo thaIne zabdane sAMbhaLato nathI. have, tene samasta zeyonuM jJAna thAya che, samasta zeyonuM jJAna thAya che. bhagavAna AtmA paNa jJAna che, sarva zeyanuM jJAna kare che, koi zeyane banAve nahIM ane (koI) zeyane potAnAmAM lAve nahIM ane (sarva) zeyanuM jJAna thAya che, to zeyarUpa thaIne jJAna thAya che evuM nathI. Avo mArga che. sakala zeyanA tAdAbhyano niSedha hovAthI zabdanI paryAyane jANe che, AtmA atyAre chatAM zabdanI paryAyamAM (jJAna) tAdAbhya nathI - ekarUpa nathI. ene ahIMyA AtmA kahevAmAM Ave che. A chaThTho bola che. A prakAre zabdanA prakAra (cha bola) thayAM. AhA ! (have ) anirdiSTa saMsthAna (vizeSaNa samajAve che.) (1. pudgaladravya vaDe racAyeluM je zarIra tenA saMsthAna (AkAra) thI jIvane saMsthAnavALo kahI zakAto nathI mATe jIva anirdiSTa saMsthAna che.) A AtmA je che, AtmA aMdara ! vartamAna hoM ! e pudgaladravya racita zarIra- A zarIra pugaladravyathI racAyela che, jaDa- mATI - A dhULa che, mATI - pudgala che. A pudgalathI racAyela zarIra che. tethI jIvane saMsthAnavALo kahevAmAM Avato nathI. zarIranA AkArane kAraNe te to jaDano AkAra che tethI ene AtmAno AkAra e che ema kahevAmAM AvatuM nathI. zarIranA AkArathI bhinna bhagavAna che. zarIranI paryAya jaDa che, bhagavAna AtmA aMdara jJAnasvarUpa che. eno AkAra che paNa zarIrano AkAra che e eno (AtmAno) AkAra che evuM nathI. pradezatvaguNa che ne to AtmAne) AkAra to che. AkarI vAta bahu! AkAza nAmano (arUpI) padArtha che, eno aMta nathI to paNa eno (ya) AkAra to che. zuM kIdhuM? kahe che ema bhagavAna AtmA anaMta anaMta guNano piMDaprabhu e zarIrathI to bhinna che, karmathI bhinna che atyAre, ane dayA, dAna, vrata, bhaktinA bhAva - puNyapApanA bhAva
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 119 enAthI paNa A (bhagavAna AtmA ) bhinna che. enAthI to bhinna che paNa zarIranA AkA2thI paNa bhinna che. eka bola - (juo TIkAmAM ) ahIM che, eTalA mATe jIvane saMsthAnavALo kahI zakAto nathI. ( 2 ) potAnA niyata svabhAvathI aniyata saMsthAnavALA anaMta zIromAM rahe che mATe anirdiSTa saMsthAna che. ) - AhA ! potAnA niyata svabhAvathI - bhagavAna AtmA niyata ( svabhAvI ) asaMkhyapradezI je potAno niyata svabhAva AkAra che. e ( AtmA ) aniyata saMsthAnane anusarIne rahe che. jene ekarUpa AkA2 che evo anaMta anaMta zarIramAM rahe che chatAMya je niyata, ene koi saMsthAna na hoya. anaMta za2I2mAM hoya to paNa saMsthAna za2I2 AtmAmAM che ema kahevAmAM AvatuM nathI, e to anirdiSTa saMsthAna che. samyagdaSTine za2I2no AkAra te AtmAno AkAra evuM bhAsatuM nathI. dharmI jIva - dharma karavAvALA dharmajIvane zarIrano AkAra te mAro AkA2 che evuM bhAsatuM nathI, ene ( dharmIne ) mArAmAM puNya - pApa ( bhAvakarma ) che evuM paNa bhAsatuM nathI. huM to puNya - pApane zarIranA AkArathI judo chuM. be bola thayA. (3) saMsthAna nAmakarmano vipAka ( phaLa ) pudgalomAM ja kahevAmAM Ave che (tethI tenA nimittathI paNa AkAra nathI ) mATe anirdiSTasaMsthAna che. ( 4 ) judAM judAM saMsthAnarUpe pariNamelI samasta vastuonAM svarUpa sAthe jenI svAbhAvika saMvedanazakti saMbaMdhita (arthAt tadAkA2) che evo hovA chatAM paNa jene samasta lokanA milApathI ( saMbaMdhathI ) rahita nirmaLa ( jJAnamAtra ) anubhUti thaI rahI che. evo hovAthI pote atyaMtapaNe saMsthAna vinAno che mATe anirdiSTa saMsthAna che. ( zuM kahe che ? ) judAM judAM saMsthAnarUpe pariNamelI samasta vastuonAM svarUpanI sAthe ( eTale ke ) aneka AkA2vALI cIjo che ene jANe che, jANavA chatAM paNa paranA AkAranA saMbaMdhathI (milApathI ) rahita che. (juone !) A AkA2 che - pustakano AkAra che, aneka AkAro che e badhA AkArone AtmA jANe che, paNa 52nA AkArothI milApa - saMbaMdha nathI. AvA AtmAno aMdaramAM anubhava thavo, enuM nAma samyagdarzana dharamanI pahelI sIDI che. AhAhAhA ! saMsthAna nAmakarmano vipAka ( phaLa ) pudgalomAM ja kahevAmAM Ave che. A eka AkAramAM kahI dIdhuM - A karama je nAmakarma thayuM to e zarIramAM AvyuM che, AtmAmAM to e che nahIM. saMsthAna (AkA2 ) thI pariNamita samasta vastuno e rUpa nahI. cAra ja (bola che. ) A cAra hetuthI sarvathA anirdiSTa saMsthAna che ( Ama cAra hetuthI saMsthAnano niSedha kahyo. ) have, 'avyakta' (vizeSaNa ) - jANavAnI mahA cIja che. bhagavAna AtmA aMdara je che AtmA, e cha dravyasvarUpa loka ( 1 ) cha dravya svarUpa loka je zeya che ane vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che.) A jagatamAM bhagavAna sarvajJa paramezvare cha dravya joyA che. (temAM ) anaMta AtmAo, anaMta 52mANuMo, asaMkhya kAlANuo, eka dharmAsti ( kAya ) eka adharmAsti ( kAya ) ane eka AkAza, e cha dravyasvarUpa je loka che. e to zeya che. anaMta siddho paNa jJAnamAM 52 zeya
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 samayasAra siddhi bhAga-3 che. (zeya che e) vyakta che - bAhya che. enAthI jIva (dravya) anya che. cha dravyasvarUpa lokathI to bhagavAna AtmA anya (judo) che. zuM kahe che? sAMbhaLo, sUkSma vAta che bhAI ! cha dravyasvarUpa loka je che. eka bAju Akho loka ne aloka e ya che ane vyakti che potAnAthI (AtmAthI) para, enAthI bhagavAna AtmA avyakta che (arthA) enAthI (lokathI) bhinna che. dharmadAsa kSullake (kahyuM che ke, saptama thaI jAya che. evuM kahyuM! jhINI vAta che bhAI ! A AtmA saptama (sAtamuM dravya) thaI jAya che. cha dravya che to (AtmA) cha dravyamAM ja che, paNa cha dravya je che. anaMtasiddha, anaMtanigoda, anaMtaparamANuMnA skaMdha (Adi) e badhA jJAnanA parazeya che, eka vAta. ane potAnAthI (AtmAthI) bAhya cIja che, mATe vyakta che, be vAta paNa enAthI bhagavAna AtmA atyAre - hAla bhinna che. jIva anya ( judo) che e cha dravyasvarUpa je loka je zeya che - je bAhya che - pragaTa ethI bhagavAna AtmA bhinna che. evA AtmAnI dRSTi, anubhava thavo enuM nAma dharmanI pahelI sIDI samyagdarzana che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? bAkI to vrata, tapa, bhakti, pUjA ne yAtrA kare e koI dharma nathI, e to zubhabhAva che rAga. samajANuM kAMI ? eka tarapha rAma ane eka tarapha gAma eka tarapha rAma (eTale) bhagavAna AtmA jJAyaka svabhAvathI bharyo paDyo che prabhu! (ane) eka tarapha gAma nAma ya - anaMta siddho, anaMta nigoda Adi cha dravya svarUpa (Akho loka!) e AtmAnuM - jJAyakanuM paraNeya che, ane para - vyakta che, enAthI bhagavAna (AtmA) to bhinna che. e joyothI - vyaktathI AtmA svazeya ane sva, parathI ( zeyothI) bhinna avyakta ! AvuM svarUpa che enuM (AtmAnuM) cha dravya svarUpa zeya, enAthI bhinna jJAyaka ! cha dravyasvarUpa vyakta che enAthI bhinna avyakta (AtmA) ! AhAhAhA ! evA dravyano Azraya laIne samyagdarzana thAya che. e saptamadravya (svarUpa) AtmA parathI bhinna che (enI anubhUti thAya che tyAre tenAM bhavano aMta Ave che. bAkI to lAkha kriyAkAMDa kare pUjAne bhakti, dayAne dAna, vrata ne jAtrA ethI kAMi bhavano aMta thato nathI. e zubhabhAva pote bhavasvarUpa che. AvI vAtuM AkarI jagatane ! ahIMyA to bhagavAna AtmA (ne) anaMtA siddho paNa zeya che ane AtmA ene jANavAvALo bhinna che. anaMta anaMta paMcaparameSThi je trikALI che, trikALI je arihaMto - bhUta (kAlamAM) je thaI gayA, vartamAnamAM che ane bhaviSyamAM thaze, e badhA arihaMto, e sarva jJAyakamAM zeya tarIke bhinna che. ema anaMtA siddha thaI gayA, vartamAnamAM che ane bhaviSyamAM thaze - e trikAlI siddho je che e potAnA AtmAne paraya tarIke che - jJAna karavA lAyaka che. (sarvanuM) potAnA jJAnamAM jJAna thAya che to te rUpe AtmA thaI jAya che ema nathI. cha dravyanI vyavasthA AtmA karI zake - maMdiro banAvI zake - zAstra banAvI zake, e vastumAM che nahIM, e AtmAmAM che nahIM... banAve che to? banAvI zaktA to nathI paNa e cIja potAnAmAM - potAnAthI paraNeya tarIke che mojUda che. potAno bhagavAna (AtmA) to jJAnasvarUpa caitanyamUrti prabhu potAnAmAM rahIne anaMta zeyone jANavAno potAno svabhAva
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 hovAthI, svapa2prakAzaka jJAnano svabhAva hovAthI jANe che. jhINI vAta che bhAI ! jainadarzananuM vAstavika tattva samajavuM e to alaukika vAta che. e AMhI kahe che, bhagavAna AtmA - potAnI paryAyanuM lakSa dravya upara jAya che tyAre tene cha dravyanuM zeyathI paNa pote bhinna mAlUma paDe che ane je dravya je vyakta che enAthI paNa mArI cIja (svAtmA ) avyakta ( eTale ) zeya paryAyamAM AvyA nathI. e apekSAthI avyakta ( AtmAne kahe che ) paNa vastu tarIke vyakta pragaTa che. 121 evo je bhagavAna ( AtmA ) aMdara caitanya 52mAtmasvarUpa vartamAnamAM huM chuM e ta2phanI dRSTi karI to AtmA 52thI ( jJeyathI )bhinna thaI gayo ! saptama ( sAtamo ) thaI gayo. dharmadAsa kSullake ema lakhyuM che nAma nathI lakhyuM paNa eno artha ahIMthI kADhayo che. bhagavAna AtmAmAM rAgAdibhAva thAya che e paNa cha dravyamAM che, dayA - dAna - vrata - bhaktinA bhAva thAya che e potAnA AtmAmAM AvatA nathI, e to 52mAM Ave che e zeya tarIke che. ene jANavAvALo jJAyaka, jJeyathI bhinna che, eka vAta ! ane rAga Adi 525dArtha vyakta che. bAhya che - pragaTa che, enAthI bhagavAna AtmA avyakta nAma paryAyamAM - bAhyamAM Avyo nathI. bAhyamAM Avyo nathI ( eTale ke) paryAyamAM Avyo nathI. ( A ) eka bola samajavo kaThaNa che bhAI ? evo ja bhagavAna AtmA evo, enI aMta2mAM dRSTi karavI ane paryAyamAM je (nirvikalpa ) AnaMdano anubhava thavo e vyakta (nAma pragaTa ) che. ene paNa zeya tarIke jANavuM.... dravya to ene paNa jANavAlAyaka nahIM, bhinna che. potAnI paryAyamAM samyagdarzana - jJAnAdi thayA, potAnA caitanya (dravyanA ) avalaMbanathI to ene paNa paryAyane jJeya tarIke jANIne, AtmA jJAtA che. jhINI vAta che bhAI ! A divALIno divasa che Aje bhAI ! bhagavAna (mahAvIra svAmI ) mokSa padhAryAM che Aja. prabhu ! tArI cIja ( Atmadravya ) je aMdara che ene trilokano nAtha ema pharamAve che - saMto kahe che e enI ja vAta kare che bhagavAna ! tAruM je jJAyakasvarUpa je prabhu che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? e 52thI - jJeyathI ( bhinna ), jJAna karavAvALo bhinna rahIne potAnAmAM, enAM kA2NathI nahI, potAnAmAM potAnA kAraNathI svapa2prakAzaka jJAna karavAvALo e AtmA, 52thI tadna bhinna che. samajANuM kAMi... ? jhINI vAta che bhAI ! lokoe to kaMI ( kaMI ) bahAra dayA, dAna, vrata, pUjA, jAtrAmAM dharma mAnI lIdho che, ene dharma mAnavo e to mithyAtva - ajJAna che. AtmA evo che ja nahIM. AtmA to e rAgAdi pariNAma ( ane ) cha dravyamAM jAya che ( 52 ) jJeya tarIke jAya che. ane e rAgAdi bhAva che e bhagavAna (AtmAthI ) bAhyamAM pragaTa che-bAhyamAM pragaTa che. bhagavAna AtmA aMta2mAM atyAre rAganA zeyathI bhinna che ane rAga pragaTa che enAthI paNa bhinna che. bAhya padArthanI prasiddhi dekhAya che, rAga Adi dayA Adi, vyavahA2 ratnatraya Adi je bAhya padArthanI prasiddhi dekhAya che, e jJeyathI bhagavAna ( AtmA to ) jJAyaka prasiddha bhinna che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 rAgAdi bAhya padArtha, anaMta siddho che, anaMta parameSThi che, e vyakta che. vyakta nAma pragaTa bAhya che. ane A AtmA te apragaTa bAhya cIjathI ane avyakta nAma emAM (paryAyamAM ) Avyo nathI. paryAyamAM Avyo nathI. emAM Avyo nathI mATe avyakta kahe che (paraMtu ) potAnI apekSAe vyakta (pragaTa ) che. jhINI vAta bApu ! vItarAga 52mezvara emaNe AtmA kahyo, emaNe kone (AtmA ) kahyo ? samajANuM kAMI ? "prabhu tuma jANaga rIti, prabhu tuma jANaga rIti" "sau jagata dekhatA ho lAla" he nAtha ! Apa sau jagatane dekho cho. "nija sattAe zuddha" - potAnuM hovApaNuM bhagavAna AtmAnuM, ene to Apa he nAtha ! zuddha (sattA ) tarIke - jJAyaka tarIke - 52zeyanA jANavAvALA tarIke vyakta ne pragaTa (bAhyathI ) bhinna avyakta tarIke, 52nI apekSA vinAnA evA avyakta tarIke Apa (he sarvajJa ) AtmAne dekho cho, ema ja ame dekhIe tyAre AtmA dekhyo ne samyagdarzana thaze. samajANuM ? bhagavAna ( sarvajJa - tIrthaMkara ) jema dekhe che prabhu AtmAne, e pUrNAnaMdano nAtha, 52zeyathI bhinna - vyaktathI bhinna avyakta che. bAhyamAM Avyo ja nathI. sarvajJa Adi ( je je ) padArtha che emAM eka AtmA Avyo nathI, are ! potAnI eka samayanI paryAya je che emAM paNa AtmA Avyo nathI ! evo bhagavAna AtmA je dhruva caitanya (bimba ) che. ene ahIM 52nI prasiddhinI apekSAthI aprasiddha - avyakta ema kahevAmAM AvyuM che. bahu sUkSma che. samajANuM kAMi ? - jayasenAcArye Ano artha bIjo karyo che jarI, A amRtacaMdrAcAryano artha che. jayasenAcArye avyakta eTale mananA viSaya je rAgAdi - krodhAdi che enAthI bhinna sUkSma - atisUkSma che. mananA viSaya rAga Adi che. dayA, dAna, vrata, bhakti, jAtrA ( AdinA bhAva ) e mananA viSaya che. e AtmAnA viSaya che nahIM. to e sthUlano viSaya che. enAthI bhinna bhagavAna ( AtmA ) aMdara atisUkSma che. e (atisUkSma ) manathI paNa jANavAmAM AvatuM nathI. vikalpathI paNa jANavAmAM Ave nahIM, deva, guru ne zAstranI madadathI paNa jANavAmAM Ave nahIM. samajANuM sies...? 122 'akiMcitkara' kahe che, kahyuM hatuM ne ! baMdha adhikA2mAM (samayasAra gAthA-267 bhAvArtha: - je hetu kAMI paNa na kare te akiMcitkara kahevAya che. ) ema ke bIjo bIjAne baMdha karAvI dhai - bIjAne mokSa karAvI dhe! zI rIte karAvI dhai ? ene baMdha to enI dazAthI - adhyavasAnathI ajJAnadazAthI baMdha thAya che. ane enI vItarAgadazAthI eno mokSa thAya che, tuM zuM karI zake che 52nI (dazAne ) ? 52nuM karavAmAM to huM akiMcitkara chuM evo pATha che. saMskRta TIkAmAM 267 gAthA baMdha adhikA2nI. tuM bIjAne mokSa karAvI de che ? bIjAne samyagdarzana karAvI de che ? bIjAne samyagnAna karAvI de che ? bIjAne ( samyak ) cAritra karAvI de che ? e vAta bilakula jUThThI che. bIjAne samyagnAna tuM karAvI de che, upadeza dvArA jJAna thAya che ke nahIM ene upadezathI jANavAmAM je Ave che jJAna ! jJAnanI paryAya to potAthI paryAya thAya che, zabda sAMbhaLyA mATe thaI ema che nahIM. ane e paryAya paNa samyagnAna nathI. e (zabdajJAna ) bAhyamAM jAya che - vyaktamAM jAya che, ane jJeyamAM jAya che. zAstranuM jJAna ane sAMbhaLavAthI potAnI paryAyamAM
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 123 potAnA upAdAnathI je jJAna thayuM te paraNeyamAM jAya che. AvI vAta che. (zrotA - A pravacana thAya che e zuM che?) pravacana jaDanI bhASA che A koNa kare pravacana? ( zrotA:- sAMbhaLe to kharAne) sAMbhaLe koNa? e to pahelAM nA pADI, e zabdomAM e dravyendriya je jaDa che eno svAmI AtmA nahIM, AtmAe e karyuM nathI. ( e zabdone) je dravyandriyathI jANe ane mAne? ane bhAvendriya je aMdara che je jJAnano paryAya zabdane jANe evI bhAvendriya, to bhAvendriyano svAmI AtmA nahIM. bhAvendriya enuM vAstavika svarUpa nahIM. trikALI zAyaka svabhAvanI apekSAthI bhAvendriya eno vAstavika svabhAva ja nathI, to bhAvendriyathI jANe che evuM che nahIM. juo! A divALI ! to bhAvendriyathI jANe che e paNa nahIM. AhAhA ! samajANuM kAMI ? loko kaMIka kaMIka mAnIne besI gayA che, ApaNe kaMIka dharma samajyAM ne dharma karIe chIe! bApu, jaina dharmanI paddhati e koI alaukika che. paddhati eTale rIta (rIta eTale ) vidhi.. AhAhAhA ! ahIM e kahe che, cha dravyasvarUpa loka! juo, vastu - dravya cha che jagatamAM. zvetAMbare che dravya mAnyA nathI, bhAI ! eNe to pAMcadravya ja mAnyA, kALadravya to mAnyuM nathI. to hajI to enI cha dravyasvarUpa (loka) zeya che emAM ya enI bhUla! jhINI vAta che. cha dravyasvarUpa loka (vizva), anaMta AtmAo, anaMta paramANuMo, asaMkhya kAlANuo, eka dharmAsti, eka adharmAsti ne eka AkAza vyApaka sarvavyApaka (AkAza jeno) aMta nahIM evuM je dravya aMta nahIM ( kyAMya) AkAzano. e chadravyasvarUpa loka zeya, eno AtmA jJAyaka jANanAro, zeyanA avalaMbana vinA (jANe che.) samajANuM kAMI.. ? vartamAna jJAnanI paryAyamAM loka ne aloka - jeno aMta nahIM, ene paNa zeya parazeya tarIke svarzayamAM potAnuM jJAna karavAthI paranuM jJAna - svaparaprakAzaka thaI jAya che. e paranuM jJAna nathI, e zeyanuM jJAna nathI, e jJAnanuM jJAna che. samajANuM kAMI... ? cha dravya svarUpa loka, loka, loka! loka zabda aloke ya AvI gayuM hoM aMdara... je zeya che, phakata parazeya tarIke zeya che. (kharekhara) svajoya svarUpa bhagavAna (nijAtmA) ene (loka) parazeya tarIke zeya che. bhagavAnanI mUrti ne pratimA ne maMdira (are!) bhagavAna sAkSAt (tIrthaMkaradeva) traNa lokanA nAtha, e paNa parazeya tarIke che. samajANuM kAMI... ? ane te (parazeya) vyakta che, potAnuM ja svarUpa avyakta (kemake) bAhya AvyuM nathI, e apekSAe sarva bAhya che - paryAya paNa bAhya che -vastu paNa bAhya che, bhagavAna (AtmA) atyaMtara cIja avyaktapaNe che e paryAya ane parathI bhinna che. - A zuM Avo upadeza ! kevo haze! A kaMI jainano haze jainano hoya to to sAmAyika karo, poSA karo, bhakti karo, pUjA karo, dAna karo are ! dayA karo! e badhI kriyAkAMDa jainadharma nathI, e to rAga (bhAva) che. sAMbhaLane! samajANuM kAMi? bhAI! vItarAga mAraga ( judo che) ohoho ! zuM amRtacaMdrAcArye avyaktamAMthI artha kADhayA ! have keTalAka ema kahe che ke gAthA to ghaNI saraLa ane sIdhI che paNa artha karanAre (TIkA karanAre ) gUDha - gUDha karI nAkhI ! gUDha - gaMbhIra eTale zuM kahevAya che? dura-dusaha artha karI nAkhyo! A khulluM karyuM eNe duhu
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 samayasAra siddhi bhAga-3 - duruThu artha karI nAkhyo ! hamaNAM AvyuM che ne A pustaka, ahIM nathI ? hamaNAM AvyuM che ne vidyAnaMdajI racita !vidhAnaMdajI che ne eka emanA ta2phathI chapANuM che eka pustaka, tadna ja UlaTuM UMdhuM ! AvI vAta che. oho ! AcAryo ! A artha (amRtacaMdra) AcArye karela che. jema kuMdakuMdAcArya AcArya hatA mahAsaMta hatA, tema A amRtacaMdrAcArya mahAsaMta AcArya hatA. emaNe je aMda2mAM (mULagAthAmAM ) bhAva che ene khullo vyakta pragaTa karIne spaSTa karyuM che. tyAre e loko kahe che ke eNe artha karIne (TIkA racIne ) artha duruha - duruha karI nAkhyo che. pakaDAya nahIM evuM karI nAkhyuM che. ( enI buddhimAM na pakaDAya ) paNa no pakaDAya mATe e kAMI... A 'IMdriya jiNitA' ema kIdhuM bhagavAne kuMdakuMdAcArye ! have eno artha duruThu karI nAkhyo ! ( kA2Nake ) dravyendriya, bhAvendriya ne bhagavAna (tIrthaMkaranI ) vANIne bhagavAna pote indriya ! AMhI sudhI (artha karIne ) duruha karI nAkhyo che. are, bhagavAna ! sAMbhaLane bhAI ! emaNe eno bhAva je hato ene spaSTa karyo che. TIkA karI che to TIkAmAM artha spaSTa karyo che. mANasa nathI kahetA tame mArI TIkA karo cho ! ema A aMdara ( je ) bhAva che tenI spaSTatA karIne TIkA karI che. amRtacaMdrAcArya gajaba che!! kuMdakuMdAcArya digambara saMta, paMcama ArAnA... tIrthaMkara jevuM kAma karyuM che ane amRtacaMdrAcArye emanA gaNadhara tarIke kAma karyuM che. have ene ema kahevuM ke (durudda karI nAkhyuM che) kA2Nake potAne pakaDANuM nathI, ajJAnabhAva ! ya sIdhuM kaThe iMdriyone jItavI paNa indriyone jItavI eTale zuM? samajANuM kAMI ? to anyamatamAM ya olA sUradAsamAM nathI AvatuM - Ama dekhIne, oluM ( na dekhAya mATe ) AMkhyuM phoDI nAkhavI, eTale AMkhyuM phoDI nAkha, e (kAMi ) indriya jItI kahevAya ? kAnamAM lAkaDA nAkhe, na saMbhaLAya mATe e zuM indriya jItI kahevAya ? ane ( sparza ) indriya che puruSanI je ene kApI nAkhe e ( indriya ) jItI kahevAya ? bApu ! kone indriya jItI kahevAya, ke je jaDa padArtha, A indriyo, zarIra pariNAmane pAsa jaDa ane bhAvendriyo je eka eka - khaMDa khaMDa (viSayanA ) jJAnane batAvanAro je bhAga ane je ( indriyonA viSaya ) je 52dravya je bhagavAna (tIrthaMkara ) traNalokanA nAtha ane enI vANI (divya dhvani ) e badhuM indriyanA viSaya hovAthI te indriya che. tene paNa indriya kIdhI, ene jItavI eTale tenuM lakSa choDI devuM. A jJeya kIdhuM ne ! 52zeya, to 52zeyanuM lakSa choDI devuM kAraNake 52zeyamAM tuM nathI te vyakta che tenuM lakSa choDI devuM kema ke vyaktamAM tuM avyakta Avato nathI. AvuM svarUpa che. e indriyane jItavI eTale ke zarIra pariNAmane prAsa jaDa (dravyendriya ) ne bhAvendriya ane bhagavAnanI vANI ne bhagavAna, deva-guru-zAstra ane strI, kuTuMba ane parivA2 e badhAMne indriya kahevAmAM AvI che kema ke aNindriya evo je prabhu - AtmA enAthI bhinna che. mATe tene badhAMne indriya kahevAmAM AvI che. A aNindriya ane tenuM lakSa choDIne ( bIje lakSa karavuM tethI te indriya ) kahevAmAM Avela che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 125 aNindriya evo bhagavAna AtmA, AnaMdano nAtha enuM zaraNa levuM - ene Azraye javuM enA bheTA karavA - emAM ahaMpaNAno anubhava thavo. ahaMpaNAno (anubhava) ahaMkAra nahIM. A huM chuM evo artha, paribhASA evI che. pakaDavo - AtmAne ane Ama karavuM - Ama karavuM e badhI bhASAo to samajavAne mATe che, bAkI to kharekhara to je ati tatva mahAprabhu Avo che AtmA, enuM ahaMpaNuM- A huM chuM ema mAnyatA karavI ne anubhava karavo. huM? kema karavo? A che mahAprabhu - mahAastitva prabhu tyAM upara dRSTi mUkavI e te kaMI vAta che! A e (vacana agocara) e kaMI vAte kaMI samajAya evuM che? vANImAM keTaluM Ave? jarIye na Ave kharekhara to IzAro Ave IzAro.. kaMcit vaktavya kIdhuM che ne kathaMcit avakatavya kathaMcit vakatavya e apekSA che. jJAnAnaMda, sahajAnaMda prabhu AtmA eno aMtaramAM paryAye eno Azraya levo eTale ke tene ahaMpaNe - A mAruM che ema mAnavuM - anubhavavuM enuM nAma samyagdarzana ne dharmanI pahelI sIDI che. AmAM to ghaNuM nAkhyuM che A pahelAM bolamAM to hoM? ohoho ! sanmedazikharane giranAra ne zetruMjaya e badhAM parazeya che. kahe che siddha paraNeya che, are ! A zAstra che ne, A pAnAM e parazeya che. enAthI bhagavAna AtmA (na jaNAya) AtmA emAM Avyo nathI, enAthI bhinna bhagavAna (AtmA) che. A zAstra jaDa che e parazeya che, enAM vAMcanathI jJAna thAya che e jJAna nahIM. (zrotA - Apa kaho zAstranuM vAMcana karavuM vinaya karavo pAchA kaho ke e jJAna nahIM) e vyavahAra - vinaya to vyavahArathI che. vikalpa che. e A vinaya bahArano vinaya eTale vikalpa, aMdarano vinaya e nirvikalpa ! AhAhAhA ! (zrotA - zAstrano vinaya e nahIM ne?) zAstrano vinaya e zubhabhAva, bhagavAna trilokanA nAtha ( tIrthaMkara deva) no vinaya e zubhabhAva, e AtmA nahIM. AkarI vAtuM bhAI ! nava tattvamAM e to puNya tattvamAM jAya che, bhagavAna (AtmA) to enAthI navatattvathI - puNya - pApa tattvathI jJAyakatattva bhinna che. e to vAta ahIM cAle che. e cha dravya je eka bAju - Akho loka ne aloka (jemAM) anaMtA kevaLIo je zeya tarIke - parazeya tarIke che. mArAM e deva che e tarIke e nathI, ema kahe che. anaMtA saMto, guru e AtmAnA guru che ema nathI. e mArA guru che evuM vastumAM nathI, ema kahe che. eya mIThAbhAI ! AvI mIThI vAtuM che. zuM vItarAgI saMtonA kathano ! kahe che ane tArA guru chIe e vAta tuM mAna to e vAta jUThI che, ame to parazeya tarIke tArA chIe! (chapadanA pAThamAM zrImade ema lakhyuM che!) hA, ene ya para che ne! emAM ema kahyuM che ke e pAMce uttarathI thayuM samAdhAna, sarvAganuM thAze, mokSanA upAyanI e pratIta - sahaja, sahaja pAMce uttarathI thaI samAdhAna, pratIta thAze mokSa upAyano sahaja sahaja pratIta e rIta. bhagavAna AtmA aMtara atIndriya AnaMdano (nAtha!) atIndriya jJAyakanI mUrti prabhu che ne e cha dravya je zeya che e to enAM paraNeya che. svajoya nahIM. e (paraNeya) vyakta che e bAhya che, aMtaramAM nahIM. AhAhAhA ! AhA! are, jIva Adi bahitattva kIdhA - e bahirtatva che kahe che. saMvara-nirjarA ne
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 samayasAra siddhi bhAga-3 mokSanI paryAya paNa bahirtattva che, aMtaHtattva je jJAyaka trikALa che, tenAthI e ( paryAyamAtra ) bahira che. kevaLajJAnanI potAnI paryAya ne saMvara - nirjarAnI paryAya paNa biThurtattva che. bhagavAna ( AtmAne ) e 52zeya tarIke che. svajJeya ( ekajJAyakabhAva ) to enAthI bhinna che. AvI vAta che. are re ! vAstavika tattva zuM ? tyAMye kAMI samajaNamAM AvatuM nathI -kathanamAM AvatuM nathI atyAre to.... ( ahA !) A prarUpaNA - Ama karo, Ama A karo, AvuM karo ! bhagavAna traNalokanA nAtha ( tIrthaMkaradeva ) sarvazadeva kahe che e ja saMta kahe che. saMtanI TIkA karavAvALA paNa saMta che. duruThu nathI karyuM spaSTa karyuM che. jema gAya ane bheMsanA AMcaLamAM (AumAM ) dUdha hoya che ne AumAM rahela dUdha baLUkI bAI hoya che te emAMthI kADhe che, ema pAThanA bhAvamAM A bhAva che. ene ( TIkA karIne ) kADhe che, potAnI ( AcAryanI ) TIkA che mATe e bhinna che ane bhAvamAM aMdara nathI evuM che nahIM. jhINI vAta che bhAI ! anaMta kALa gayo paribhramaNa karatAM karatAM. hajI AvyA nahIM hoya bALIne ? AvI gayA ! OM haiM kyAM che ? ThIka ! AvI gayA che, bIjA badhA nahIM AvyA hoya, poNA cha e kahe che kADhayA 'tA. e mukhya, bIjAM to gayelA AvI gayAne tyAMthI rajA laIne, bALe tyAM sudhI tyAM (badhA to ) na rokAya ! gayA te 52gatie cAlyA gayA. AMhI besatA'tA, AMhI sAMbhaLavA savA2mAM nahotA AvI zakatA bapore AvatA' tA.... AvI dehanI sthiti bApA ! e to zAnanuM zeya che, je je sthiti thAya te jJAnamAM 52zeya tarIke che emAM AtmAne kAMI AghAte ya nathI ne, AtmAmAM ene kA2Ne koI nukasAneya nathI. deha chUTavAnA prasaMge jJAnIne to tenuM zeya tarIke jJAna thAya che. cha dravya AvyA ne !(52zeya tarIke ) mAruM maraNa thAya che - huM dehathI chuTuM chuM ema nathI. ( zrotA:- dehathI chUTo to paDe che ) chUTe ? e to chUTo ja che huM to trikALa chuM - chUTo ja chuM to chUTo thAuM kyAMthI ? ( zrotAH- saMyoga che teno viyoga thAya che ) e to vyavahAranayanI apekSAe bAkI aMdaramAM to trikALI chUTo ja che. are ! rAgathI paNa e to bhinna muktasvarUpa bhagavAna AtmA che. jene ( gAthA ) cauda paMdaramImAM kahyo abaAspaSTa !! bhagavAna kuMdakuMdAcArye ! bhagavAna kuMdakuMdAcArya digambara saMta! je (maMgalAcaraNamAM trIjuM sthAna che) maMgala bhagavAna vIro, maMgala gautamo gaNI, maMgala kuMdakuMdAryo ( jaina dharmostu maMgala ) pahelAM bhagavAna pachI gaNadha2 pachI trIjA kuMdakuMdAcArya, e kuMdakuMdAcArya kahe che. samajANuM kAMI... ? ( kahe che kuMdakuMdAcArya ) ke paryAyamAtra che e AtmAne 52 - zAyakanuM jJeya che. vAta besavI kaThaNa jagatane ! aMtaH tattva che e bAhya tattvathI bhinna che. ohoho ! bAhya tattva kahyuMne bhAI ? olA niyamasAra, zuddhabhAva adhikAramAM to kevaLajJAna bAhya tattva ! ane mokSano mArga je pragaTayo che aMtartattvanA avalaMbe e-paNa bAhya tattva che. bhagavAna (AtmA ) to aMdara zAyaka tattva je caitanyamUrti prabhu! e aMtaH tattva che, bahiratattvathI bhinna che. ohoho ! aMtartattvathI bahirtattva bhinna che kevaLajJAnanI paryAya paNa aMtaHtattvathI bhinna che. hajI za2I2thI ( AtmAne ) bhinna mAnavAmAM 52sevA Utare ! A deha mAro, huM chuM to
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 gAthA 49 cAle che - bole che. ( paNa bhAI ) e to jaDanI kriyA, tArAthI thaI zuM ? AMhI to ( kahe che ) cha dravyasvarUpa (loka 52zeya che.) ghaNuM gajaba karI nAkhyuM che. eka ko2 satyanuM jJAyakasvarUpa jyAM dRSTi thaI, paryAya jyAM aMta2mAM vaLIne e chadravyanuM jJAna svadravyanuM jJAna thayuM tyAM to huM to cha dravyathI ane cha dravyanA guNothI ne cha dravyonI paryAyathI (bhinna chuM) ane cha dravyanuM je jJAna thAya che e zAnathI paNa huM to bhinna chuM. eya navaraMgabhAI ! AvuM che. jIva anya che eTalA mATe avyakta che. eka bola thayo, cha bola che. A divALIne besatA varSe be moTA (bola ) avyaktanA barAbara AvI gayA che. bIjo bolaH- (kaSAyono samUha je bhAvakabhAva vyakta che tenAthI jIva anya che mATe avyakta che ) ( zuM kahe che ? ) je kaMI aMdaramAM puNyane pApa, dayA- dAna-vrata- bhakti pUjA - kAma - krodha - mAna - mAyA - lobha utpanna thAya che e bhAvaka nAma karma je bhAvaka che enAM bhAva che. AtmA bhAvaka ane enAM e bhAva nathI. kaSAyono samUha - cAhe to dayAnA bhAva, dAnanA bhAva, bhaktinA bhAva, pUjAnA bhAva, jAtrAnA bhAva, bhagavAnanI bhaktimAM lAkho rUpiyA dAnamAM ( ApavA ) e badho kaSAyano samUha che rAga che. (juo ! ) batrIsamI gAthAmAM kaSAyano samUha bhAvakabhAva AvI gayo che. eka chatrIsamI gAthAmAM 'nAsti nAsti mama kazcana mohaH' - bhAvakabhAva AvI gayo che. A trIjo ahIM Avyo e traNa bhAvakabhAva, bIjo meM pahelAM kahyo' to 47 zaktimAMthI tyAMya bhAvakabhAva che. 47 zaktimAM kartRtvazakti che ne ! AmAM che ne ! kartRtvazakti beMtAlIsamI zakti - thavApaNArUpa ane siddharUpa bhAvanA bhAvakapaNAmayI kartRzakti. pApanA zuM kahe che? ke A je bhAvakabhAva ApaNe cAle che atyAre e to puNya vikA2IbhAva, bhAvaka karmano bhAva che, potAno ( AtmAno ) nahIM. have potAno bhAvakabhAva zuM ? ke potAnA AtmAmAM eka kartRtva nAmano trikALI guNa che. AtmA je vastu che emAM jJAna, darzana, AnaMda Adi anaMta guNa che emAM eka kartRtva nAmano guNa che. kartR hoM ? kartR e zabda e bhAIne paMDitane kIdhuM A kartR kema AvyuM kartA kema na AvyuM ? kartR kema AvyuM to e che zabda saMskRtanI zailI che kahe che. e prazna pUchayo 'to meM bhAIne, kartA na AvyuM ne kartR kema AvyuM che ? che ne kartR che ne ! juone ! kartRtva che ne ? kartA na AvyuM kartRtva AvyuM eTale ke e Ave saMskRtanI zailImAM Ave ! - 42, zuM kahe che ? ke AtmAmAM eka kartRtva nAmano guNa che anAdi-anaMta paDayo che, e kartRtva guNanuM kArya zuM ke je nirmaLa paryAyabhAva che eno bhAvaka e kartRtva zakti - ( guNa ) e bhAvaka che ne enuM (kArya-bhAva ) nirmaLa paryAya Adi bhAva che. ane A je vikA2I bhAva atyAre cAle che e bhAvaka, karmano bhAvaka eno bhAva che. A guNano bhAvakano bhAva che. vItarAga mAraga, jhINo bahu bApA! emAM ya te digambara dharma, e jainadharma che. bahu sUkSma ! samajANuM kAMI ? ahIMyA kahyuM, AtmAmAM kartRtva nAmano guNa che. to e guNano dharanAro bhagavAna AtmA zAyaka, e jJAyakanI dRSTi karavAthI je nirmaLa paryAya thAya che, eno bhAvaka e
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 samayasAra siddhi bhAga-3 kartutvaguNa che athavA bhAvakadravya abhedathI kahevAmAM Ave che. dravya je bhAvaka che e nirmaLaparyAya eno bhAva che samyagdarzana jJAna - cAritranI paryAyanA bhAvano bhAvaka A dravya che. eTale emAM guNa che. ema laIne... e je nirvikArI paryAya thAya che. samyagdarzana -jJAna - cAritranI zuddhi, e pUrvanI paryAyathI nahIM, nimittathI nahIM, rAgano abhAva thayo mATe nahIM, e kartutva nAmano bhagavAnamAM (AtmAmAM) guNa anAdi - anaMta paDyo che to tenA kAraNe e bhAvaka thaIne samyagdarzana Adi paryAyanA bhAvano bhAva e che. pUrvanI paryAyano bhAva nahIM - bhAvakano bhAva nahIM. AhAhAhA ! jema kevaLajJAna thayuM to ya mokSanA mArganI paryAyathI e bhAva nahIM, e kevaLajJAnanI paryAya thaI e kartutvaguNanA - bhAvakano bhAva che, Ama sIdho. samajANuM kAMI....? A mAraga bahu sUkSma bhAI ! atyAre to lokone bahAramAM eka to bAvIsa kalAka dharma nahIM ne pApa kare Akho di' dhaMdho ne vepAra ne pA5, bAyaDI chokarAne sAcavavA emAM kalAka maLe to A bahAranI pravRttimAM rokAya, A karo! A karo, A karo. samajANuM? ahIM kahe che ke karma je jaDa che, e nimitta che ene bhAvaka kahyuM ane bhAva enAM vikAra pariNAma - dayA, dAna, vrata, zubha - azubha (bhAva) vyavahAra ratnatrayano bhAva, e bhAvakanAM bhAva che. bhagavAna AtmAmAM bhAvaka je guNa che enAM e bhAva nahIM, AvI vAta che. AmAM paDayuM che ke nahIM A badhuM aMdara! e che ne! bhAvaka e-maya siddharUpa bhAva ke siddha eTale siddha ema nahIM, e vakhate thavAvALI paryAya je nirmaLa che. siddha nAma e samaye thavAvALI prApya che. olo prApya, vikArya ne nirvatya vItarAgI AtmAnI paryAya - zuddhanI paryAya, je bhAva e bhAvano bhAvaka e siddha che. siddha nAma e samaye thavAvALI che. tyAMya e AvyuM janmAkSaNa che, e utpattinI janmakSaNa, kramabaddhamAM e che. janmakSaNamAM e che ane siddha nAma te samaye thavAvALI che. eno bhAvaka, AtmAmAM kartutva nAmano upAdAna aMdara zakti - guNa che. enAthI e samyagdarzananI paryAya zuddhinI vRddhi thAya che. e paNa bhAvakanA bhAvanA kAraNe, pUrvanI paryAyanA kAraNe nahIM. samajANuM kAMI ? e bhAvakabhAvathI A bhAvakabhAva judo - bhinna che. kaSAyonA samUhu bhAvakabhAva e puNya - pApanA bhAva vyakta che enAthI jIva anya che. e puNya - pApanA bhAva, vyavahAra ratnatrayano rAga, je bhAvakano bhAva che enAthI AtmA bhinna che. ene ahIMyA AtmAne avyakta nAma samyagdarzana - jJAnano viSaya (- dhyeya ) kahevAmAM Avela che. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva !) pravacana naM. 124 gAthA - 49 tA. 1/11/78 budhavAra kArataka suda-1 zrI samayasAra- 49 gAthAno avyakta bola che. bahu sarasa mAMgalikanuM A che. pahelo bola to ema kahyo ke cha dravya je che loka e to zeya che vyakta che, chatAM tenAthI jIva anya che, e koNa nirNaya kare che? paryAya ema nirNaya kare che. "huM" cha dravya zeya ane vyakta enAthI huM
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 129 (judo) jJAyaka ane avyakta eTale vastu, te jIva chuM. zabda ema che ne? eka bola thaI gayo che. bIjo kaSAyono samUha je bhAvakabhAva je paryAyamAM bhAvaka je karma enAthI thatAM vikalpo je zubha azubha e vyakti che, pragaTa che, huM tenAthI anya chuM, paryAya ema jANe che, ke A kaSAyano samUha je bhAvakabhAva enAthI huM bhinna chuM. be nI vacce paDelI paryAya. paryAya ema jANe che, anubhUti. bhASA to zuM kare? ke huM eka jIvadravya chuM avyakta eTale paryAyamAM AvyuM nathI ne paramAM AvyuM nathI e apekSAe bAkI che to vyakta. e apekSAe huM AtmA, jIva kaSAyanA samUha vikalponI jAta game te ho guNaguNInA bhedano vikalpa ho rAga, zAstrane lakhavAno vikalpa ho e vikalpanA samUhathI e bhAvakabhAva karmano e bhAva che, zAstra lakhatA vakhate vikalpa che ne? kartA nathI. A je kartA thaIne lakhe che e to mithyASTi che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? ahIMyA to vikalpa Avyo che e kaSAyano samUha che ane bhAvakano bhAva che, mArA bhAvakano bhAva e nahi. mAro bhAva to e vikalpathI (judo che) huM? lakhavA vakhate paNa AcArya ema kahe che ke e vikalpa je che e to karmanA bhAvakano bhAva che, mArA dravyano bhAva e nathI, mArI vastu che eno e bhAva nathI. huM? AvI vAta che prabhu! AhAhA ! ohoho kaSAyono samUhu bhAvakabhAva pragaTa che, prabhu huM to enAthI bhinna, AMhI avyakta kahyo, avyaktano artha ke paryAyamAM Avato nathI, dravya bahAramAM AvatuM nathI e apekSAe, vastu tarIke to vyakti pragaTa ja che dravya. e be bola to cAlI gayA che. have A trIjo "citsAmAnyamAM" bahu alaukika vAta che bApA, jJAyakabhAva citsAmAnya eTale darzanazAnarUpI cit evuM je sAmAnya svarUpa, citsAmAnya cit eTale jJAna ne darzana evuM je kAyamI svabhAva sAmAnya emAM bIjA badhA guNo AvI jAya che. huM koNa chuM ema nirNaya samyagdarzananI paryAya athavA jJAnanI paryAya ema nirNaya kare che, e citsAmAnyamAM jJAyaka darzana ne zAna evuM sAmAnya nAma dhruva, emAM caitanyanI sarva vyakitao, caitanyanI sarva pragaTa avasthAo bhUtanI ane bhaviSyanI emAM aMtarmagna che, eTale ke e aMtarmagna che eTale ke e guNarUpa che. AhAhA! pUrve ane pachI matizrutajJAnanI paryAya pragaTI che vartamAna e ema kahe che, vartamAna, bAhya e ema kahe che ke bhUtakALanI mArI matizrutajJAnanI paryAyo ane bhaviSyamAM paNa atizruta ne kevaLajJAnanI paNa paryAya, A te eka jJAnathI vAta lIdhI che evI anaMtaguNanI. huM AtmA koNa chuM? ke citsAmAnya je vastu che temAM caitanyanI sarva pragaTa dazAo pragaTa to paryAya hatI tyAranI apekSA che. bhUtakALamAM hatI, bhaviSyamAM thaze e apekSAe pragaTa kIdhuM, paNa mArA svarUpamAM e nathI atyAre, bheda emAM nathI ekalo zAkabhAva jene ahIMyA paryAya ane paranI apekSAe avyakta kahyo, paNa paryAyamAM te vyakta thAya che. AhAhA ! AvI vAta che, praviNabhAI ! AhAhAhA ! huM caitanya je sAmAnya je kAyamI cIja chuM, emAM je eka AMhI to meM mazritanI paryAya jJAnanI lIdhI, ema zraddhAnI ema cAritra eTale zAMtinI thaI gaI ane thaze e badhI paryAyo vartamAna sivAya, kemake vartamAna paryAye to e nirNaya karyo ke huM A chuM. mAruM svarUpa sAmAnya
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 samayasAra siddhi bhAga-3 je che, temAM badhI avasthAo nimagna che, avasthArUpe avasthA aMdara nathI bhAI. zuM kIdhuM I ? ke matizrutajJAnanI mArI paryAya thaI gaI e to kSayopazamabhAvanI hatI ane amuka sudhI thaze te kSayopazamanI che, ane pachI thaze e kSAyikanI che. paNa mAro bhagavAna e bhUta ane bhaviSyanI paryAya aMda2 nimagna eTale pAriNAmikabhAve che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? ( zrotAH- pAriNAmika bhAve che eTale zuM ? ) eTale pragaTa paryAyano je bhAva hato, e bhAva aMda2mAM nathI have, je trikALI dhruva svabhAva che emAM sAmAnya svabhAva enuM thaI gayuM che, pANiAmika svabhAva eTale ke ekarUpa svabhAva, e vyakta je paryAya che e to aneka prakAre bhinna bhinna koI kSayopazamanI, koI kSAyikanI, matizruta kSayopazamanI, samakita kSAyika hoya che enI, cAritranA svarUpanA AcaraNanI pragaTa avasthA che te, thaI gaI te, thaze te. evI evI jJAnanI darzananI cAritranI AnaMdanI, AnaMdanI paryAya paNa huM sAdhaka chuM, to mArI je AnaMdanI paryAya vItI gaI e aMta2mAM gaI, bhale e AnaMdanI paryAya kSayopazamabhAve ho paNa aMta2 gaI tyAM pAriNAmikabhAve thaI gaI. pAriNAmika eTale sahaja jJAyakabhAva, dhruvabhAvamAM e AvI gaI. tyAM AgaLa e paryAya kSayopazamabhAve rahe che aMdara,( ema nathI. ) Ama to bhASA ema citsAmAnyamAM caitanyanI sarva vyakitao, nimajJa aMtarbhUta che tyAre e je kSayopazamabhAva che e aMtarbhUta che ? samajANuM kAMI ? caMdubhAI ! AvuM jhINuM che. have AvuM varSa besatuM che. 2035 ne thaI. pAMca ne traNa ATha 2000 A to AMkaDo bIjo Avyo. ATha to bIjuM rahyuM ATha karmathI ane enA bhedothI paNa bhinna bhagavAna che. ema kahe che, citsAmAnyamAM, eTale ke jeTalI zaktio malinarUpe thaI gaI ane nirmaLarUpe paNa thaI ane hajI paNa bhaviSyamAM thoDI keTalIka malinarUpe raheze ane keTalIka vyakta nirmaLa thaze e badhI mArA svarUpamAM aMda2mAM ekAkAra che. ema pragaTa jJAnanI paryAya, pragaTa zraddhAnI paryAya, pragaTa AnaMdanI paryAya, pragaTa svarUpa AcaraNanI sthiratAnI paryAya, evI anaMtI paryAyonuM ekarUpa pragaTa te A jIva chuM ema nakkI kare che. bhASA ( mAM ) to eka paryAyane lIdhI paNa enI paryAyamAM anaMtI paryAya bhegI che ne ? eka samayamAM anaMtI paryAyo pragaTa vyakta che, e aMtaramAM gaI nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? mALe kevuM samADayuM che juo ne TUMkI bhASAmAM. huM eka zAyaka sAmAnya svabhAva, dhruvasvabhAva, ekarUpa svabhAvabhAva emAM bhUta ane bhaviSyanI paryAyo koI malina, malina gaI te paNa aMtarmagna thaI, udayabhAvanI paryAya aMtarmagra thaI, tyAM aMta2mAM udayabhAve na rahI tyAM to pAriNAmika svabhAva thaI. Avo mAraga vItarAga sarvajJano ohoho emAM ya Adi purANa emAM 1008 nAma ApyA che. Aja aDadho kalAka svAdhyAya thaI gayo 1008 no cha thI sADA cha, ohohoho ! gajaba kAma karyuM, munioe. e vakhate je vikalpa Avyo che zaktinA varNanano, e vikalpa kaSAyano samUha che, enAthI mArI cIja bhinna che ane pachI bhUtakALa ane bhaviSyamAM anaMtI paryAyo thaI gaI eka eka guNanI, evA anaMtA guNanI anaMtI paryAyo thaI gaI, ema bhaviSyamAM eka eka guNanI eka paryAya evA anaMtA guNanI anaMta paryAya thaze ene AMThI vyakitao kIdhI, sarva vyakti kIdhI ne ? A vyakita A vyakti nathI kahetA loko, A vyakti eka AvI ema A pragaTa avasthAo e
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 131 citsAmAnyamAM nimagna che, ekalI magna nathI kahyuM, nimagna. svabhAvabhAvarUpa thaI gaI che, zuM kIdhuM samajANuM? alaukika vAta che bApA! trIjo bola Avyo che. AhAhAhA ! vartamAnamAM anaMtaguNanI paryAya vyakta che, e vyakti paryAya ema nirNaya kare che, ke mAruM svarUpa je jJAyakabhAva je che, emAM samajAvavAmAM zuM kahe, huM jJAyaka chuM ne A aMtarmagna che, e paNa e badho vikalpa che. paNa samajAve, zuM samajAve? vartamAnamAM jeTalA guNo che, anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta e badhA guNonI vartamAna paryAya vyakta pragaTa che mAre, eka ja paryAya che ema nahi, anaMtI paryAya che, te anaMtI paryAya aMtaramAM gaI nathI. ekavAra caMdubhAIne puchyuM'tuM ne ke elA sAmAnyamAM aMtarmagra zuM thaI gayuM'tuM vartamAna gaI ke nahi aMtaramAM ? kahe ke "nA". e to vyAkhyA thaI gaI ne. (zrotA:- mArA guru to vartamAna paryAyathI paNa aMtarnimagna thaI gayA che, paNa e nimagna thayuM che, e koNe nirNaya karyo? ( zrotA - nimagna thaIne nirNaya karyo/thaI gayo.) zuM bola Avyo che ne? ke AtmA eka vastu ne emAM anaMta anaMta guNo, anaMta anaMta guNo eTale? jenI saMkhyAnI koI maryAdA hada ja na maLe. jema lokano aMta nahI koI hada che? ke have AkAza ahIM thaI rahyuM zuM che A te, A cauda brahmAMDano aMta che, asaMkhya jojana basa, paNa pachI khAlI jagyAno Ama kyAMya aMta (nathI). evo je alokano AkAza che eno kyAMya aMta nahi. enA aMta vinAnA AkAzanA anaMta anaMta pradezo, ethI paNa bhagavAna eka AtmAmAM anaMtA anaMtA anaMtA anaMtathI anaMtA anaMta guNono piMDa zuM kahe che A? ekavAra nAstika hoya topaNa ene vicAramAM AvI jAya ke A zuM che. A te A, ane te astirUpe che. vaLI teno aMta nathI, chatAM tene pradezatvaguNane laIne AkAra che, A zuM? kone? AkAzane. evA AkAzanA pradezano AkAra che te anaMta anaMta pradeza che, ethI anaMta anaMta guNA bhagavAna AtmAmAM vartamAnamAM guNa che ane teTalI ja anaMtAguNanI jeTalA apAra apAra guNa che teTalI ja vartamAna paryAyamAM apAra apAra paryAya pragaTa che. je pragaTa paryAya anaMta che, ene A A A A A A A A anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta to e paryAyanI vartamAna pragaTano koI paryAyano cheDo che, e vastu nathI. caMdubhAI ! AhAhA ! pragaTa paryAya je che eTalI anaMtI che, kSetrathI Ama aMta AvI gayo Ama eTalAmAM. huM? paNa enI je saMkhyA pragaTa dazAo je sAmAnyamAM vartamAna bhaLI ja nathI. anaMtI anaMtI paryAya, anaMtI anaMtI anaMtI jeTalA guNo teTalI paryAya e anaMtI avaMtI paryAya emAM pradhAnapaNe jJAnanI paryAya ema nirNaya kare che, ke A citsAmAnya vastu je che vastu, emAM e badhI paryAyo bhale malina, malina thaI gaI, thoDo vakhata malina raheze. paNa jyAM sudhI sAdhaka che eTale. AhAhAhA ! amRtacaMdrAcArye kahyuM ne "kalmASitAyA" mArI paryAyamAM kaluSita bhAva che, mArI paryAyamAM duHkharUpa bhAva che, huM e nathI. huM to trikALI AnaMda svarUpa chuM, paNa AnI TIkA karatAM, e vikalpa che, teno ya huM kartA nathI, e to ( vikalpa) AvI gayo ane akSaro lakhAI gayA. e to jaDane kAraNe lakhAI gayA, meM lakhyA nathI, mArA akSara nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI?
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 evI anaMtI anaMtI paryAyo thaI gaI keTalIka enI vartamAna anaMtI paryAya ne A paryAya chellI che eka be traNa anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta e have anaMtano chello anaMta A che, chello anaMta eya nathI, chello anaMteya nathI ane chellA anaMtano chello bhAga e emAM nathI. ( kahe che ) eTalI to A pragaTa avasthAo che. ( e pragaTa avasthAmAM jJAna ane zraddhAnI paryAya, sAmAnya svabhAva sanmukha dRSTi thaI che, emAM A nirNaya thayo che vartamAna paryAyamAM. ke pUrvanI ane bhaviSyanI paryAyo badhI aMtarmagna nahIM, nimagna, nimagna nAma e to pAriNAmikabhAve thaI gaI basa. Are Are AvI vAta che. gahana dravyasvabhAva bhAI ! svayaMbhU bhagavAna AtmA, svayaMbhU potAthI pote che ane potAthI pote pragaTa thAya che. eka eka AtmAnI vAta hoM evA to anaMta AtmAo ( zrotAH- paryAya ne guNamAM phera che ? ) paryAya avasthA che, guNa trikALI che. jhINI vAta bahu hoM. paryAya avasthA vartamAna eka samayanI ane guNa che trikALa dhruva che. jhINI vAta bApu ! eka eka vAta, haiM ? ( zrotAH- bahu gahana ) keTaluM samAyuM che. AhAhAhA ! citsAmAnyamAM mAro prabhu je sAmAnyarUpa che je dhruva. e dhruvamAM bhUta ane bhaviSyanI anaMtI anaMtI anaMtI anaMtI eka samayanI anaMtI, evI evI anaMta samayanI anaMtI, bhaviSyamAM paNa eka samayanI anaMtI evI anaMtA samayanI anaMtI. haiM ( zrotAH- e aMdaramAM jANavApaNe jaNAyane rahelI che. ) e nahi, e jANe guNa jANe ene. paryAya to guNa tarIke jANe. sarvajJanA jJAnamAM Ave, ke A aMza che e AmAM pariNAmIrUpe thayo, ane A aMza che e A pragaTaze, e bhagavAnanA jJAnamAM hoya che. ahIMyA to guNa guNarUpe che, sAmAnyarUpe che. aMtarmagra thaI gaI che. nimagna thaI gaI che, bhASA juone, nimagna che. AhAhA ! nimagna. unmagna ane nimagna nAmanI nadIo be che, vaicAka parvatamAM A sAdhavA jAya che cakravartI tIrthaMkara pote cakravartI sAdhavA jAya che, vacce be nadIo Ave che, eka nadI unmagna che, eka nimagna che. te eka nadImAM je kAMI paDe vastu ene buDADI de aMdara nimagna ane eka nadInI aMdara vastu paDe ene bahAra kADhI nAkhe unmaGga, olI nimagna che olI unmagna che, ema A bhagavAna AtmAmAM bhUta ane bhaviSyanI anaMtI anaMtI anaMtI anaMtI anaMtI eka samayamAM anaMtI anaMtIno pAra nahi evI anaMtI samayanI paryAyo ane bhaviSyanI anaMtakALanI paryAyo. AhAhAhA ! kevaLajJAnanI paryAya vyakta thaze tyAre te anaMta anaMta thaze ane te te paryAyamAM anaMtA anaMtA kevaLIo jANe eTalI eka samayanA avibhAga praticchedanI tAkAta che, e badhI paryAyo, mAro sAmAnya svabhAva dhruva nimagna che. che ? eTale aMtarbhUta che, paNa aMtarbhUta che e paryAyarUpe aMtarbhUta nathI. aMta2mAM bhUta che e to guNarUpe pAriNAmikabhAvarUpe sahaja sahaja sahajAtma svarUpa e rUpe aMdara che. are Avo upadeza ne A dharma che. ( zrotA:alaukika ) haiM ? ( zrotAH- navI vastu hoya to navo dharma hoya ne ) navuM eTale AvuM. AhAhAhA ! have AkhI jiMdagImAM Aja aDadho kalAka 1008 nAmano svAdhyAya thayo aDadho kalAka te saMtonA karelA. haiM ? nAmo, evA badhA nAmathI bhAvathI bharelo bhagavAna che. evA anaMta nAma che e dareka nAmano guNa svabhAva che, bhAva che e badhA bhAvathI bharelo bhagavAna che. 132
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 133 AhAhAhA ! te che mATe avyakta che, zuM kIdhuM? pragaTa avasthAo bhUtakALanI ne bhaviSyakALanI aMtarnimagna che mATe tene avyakta kahevAmAM Ave che. kone? trikALI sAmAnyane, kema ke e trikALI avyakta che, e paryAyamAM anaMtI paryAyono nirNaya kare. zraddhAnI sAthe anaMtI paryAya DhaLI che ne zraddhA, paNa chatAM e bhUta ne bhaviSyanI paryAya aMtarnimagna che chatAM tene avyakta kahevAmAM Ave che. kone? kAyamI cIjane, kemake e kAyamanI cIja che e nirNaya kare che e paryAyamAM paNa e AvatI nathI cIja, paryAya tene jANe-paryAya tene jANe, ke A pUrNa Akho che, chatAM pUrNa svarUpa paryAyamAM Ave nahi, enuM jJAna Ave. zraddhAnI paryAyamAM pUrNa jeTaluM che tenI pratIti Ave paNa pratItimAM e vastu che e Ave nahi. AhAhA! ohoho AvI vAta AgaLa kyAM bIjI vAtuM. huM? saMskRta che ne e, juo "citsAmAnya nimagna, samasta vyaktittvA" saMskRta che, eTalo zabda che, "citsAmAnya, nimagna, samasta vyaktittvA, avyakta." anaMtI avaMtI paryAya pragaTa che, vyakta che ane anaMtI anaMtI paryAya emAM gaI che, mATe te vastune avyakta kahevAya che, vyakti hatI te gaI tene ahIMyA avyakta kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! Ama samyagdarzana ne samyajJAnanI paryAya, A vastu avyakta che, eTale sAmAnya che, tema tyAM daDhapaNe sthira thAya che, sthira cIjamAM daSTi sthira thAya che, e sthira che, sthira sAmAnya aMdara aMtara nimagna thaI gaI e badhuM sthira che tyAM, paryAyapaNe hatuM tyAre asthira hatuM, kaMpana hatuM, sakriyapaNuM hatuM paryAyapaNe jyAre che te sakriyapaNuM hatuM, cAhe to samyagdarzananI paryAya paNa e sakriya che, paryAya che ne? eya! emAM niSkriya guNa che ne? 47 mAM eka niSkriya guNa che. e paryAyo samyagdarzana AdinI vartamAna sivAyanI vartamAna paryAya sakriya che. sakriya che e niSkriyano nirNaya kare che. AhAhA ! samajANuM kAMI? e anaMtI paryAyo je pragaTarUpe hatI, atyAre che, thaze e badhIne sakriya kahevAmAM Ave che, paNa bhagavAna AtmA e sakriya paryAya aMdara gaI mATe to paNa) e cIjane to niSkriya kahevAmAM Ave che. Avo dravyasvabhAva che. ane enI dRSTi karavI e samyagdarzana che. AhAhA! samajANuM kAMI ? ane enuM jJAna karavuM e samyajJAna che, ane e citsAmAnya je aMtarnimagna pUrva bhaviSya paryAyo, temAM lInatA thavI te cAritra che. A mokSano mAraga che. e trIjo bola thayo. cotho "kSaNika vyaktimAtra nathI" (mATe avyakta che) eka samayanI avasthA kSaNika che. kevaLajJAnanI paryAya paNa kSaNika che eka samayanI che. A to bahu sAdI bhASA, ane vastu alaukika! vartamAnamAM pragaTarUpa anaMtI paryAyo vyaktarUpa che te kSaNika vyaktimAtra e vastu nathI. eka samayanI anaMtI paryAyo vyakta che, anaMtaguNanI apAra jeno pAra nathI, evI kSaNika vyaktimAtra prabhu nathI. e dRSTino viSaya bhagavAna AtmA e kSaNikamAtra vyaktirUpe nathI. kSaNika vyakti eno nirNaya kare che, paNa te nirNaya, paryAya pUrato AtmA nathI. kSaNika vyaktimAtra nathI, kSaNika vyakti "mAtra jora ApyuM che, eka samayanI bhale anaMtI paryAya che, paNa kSaNika che. jene zuddhabhAva adhikAra niyamasAramAM, e kSaNika vyaktione pragaTa dazAone - vavA.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 samayasAra siddhi bhAga-3 nAzavAna kahI che, kAraNake eka samaya pUratI che ne? bhale kevaLajJAna hoya paNa eka samaya pUratI che, e nAzavAna che. ane bhagavAna AtmA, e trikALa je avyakta jyAM kahyo ahIMyA, e to avinAzI che. palaTanamAM Avato nathI, bahAramAM Avato nathI, pote palaTato nathI. AhAhAhA ! kSaNika vyaktimAtra, kudarate avyaktano bola AvI gayo A divALIne varSa besate "kSaNika vyaktimAtra nathI" rAga to nathI, para to emAM nathI paNa enI kSaNika paryAya-mokSa mArganI je nirNaya kare che kSaNika paryAya, e nirNaya kare che. paryAya eTalo e pote nathI. AvuM svarUpa che A kaI jAtano upadeza haze? oluM to evuM apavAsa karo, vrata karo. (zrotA:vicAra karavAnI vAta che) A to vicAra karavAnI vAta che. "kara vicAra to pAma" e vicAra e paryAya che. zrImamAM Ave che ne. heM? ( zrotA - savikalpa ke nirvikalpa) nirvikalpa. jo ke rAjamala TIkAmAM to vicArane vikalpavALo lIdho che, khabara che? TIkAmAM. paNa A vicAra ema nahi, A vicAra eTale jJAnanI paryAya nirvikalpa tene AMhI vicAra kahevo. ne rAjamala TIkAmAM vicAra A te maMthana phalANuM phalANuM e badhuM vikalpa che, che ne e badhuM kahyuM che, khabara che ne? AhAhAhA! ahIMyA to ema kahe che, prabhu tuM rAgarUpe to nathI, pararUpe to nathI, paNa kSaNika vyaktimAtra paNa tuM nathI. mokSanA mArganI paryAya che, e kSaNika che, kevaLajJAna pote kSaNika che pachI AnI vAta zuM karavI. e kSaNika vyakti pragaTa dazArUpa astipaNe che teTaluM tAruM svarUpa nathI teTalo tuM asti nathI. eka paryAyanI astipaNe pragaTa che, asti che, paNa teTalu tAruM astipaNuM nathI. (zrotAH- thoDuM astitva paryAyanuM kharuM ke nahIM.) jarIye nahi, ahIM nahi. ati che, paryAya tarIke che. paNa A huM e asti tarIke eTalo nathI, mAruM astitva to taddana bhinna che. AhAhA! samajANuM kAMI? e sattAno sAhebo potAnI sattA, kSaNika sattAthI bhinna rAkhe che. evI aMtara kSaNika sattA vyaktimAtra nathI evo nirNaya koNa kare che? e nirNaya to kSaNika vyakti ja kare che. civilAsamAM AvyuM che, anitya nirNaya nityano kare che, nityano nirNaya nitya koNa kare? kSaNika vyakti che e anitya che, e trikALa huM chuM ATalo nathI ema nirNaya kSaNika vyakti kare che. evo mAraga che. evo mAraga vItarAgano bhAkhyo zrI vItarAga. indranI sabhAmAM paramAtmA Ama varNavatAM hatA. e cotho bola thayo. bhale, kSaNika vyakti anaMta che vartamAna, anaMta che ne? paNa eka samayanuM astitva che, eTalA astitva pUrato huM nathI, mAruM astitva pUrNAnaMdanuM pUrNa pUruM astitva che, e paryAyamAM AvatuM nathI mATe ene avyakta karyuM. vastu tarIke to vyakta pragaTa ja che. evo huM paryAyanI vyaktatAnI apekSAe avyakta huM chuM. AhAhAhA ! pAMcamo bola. vyaktapaNuM pragaTa avasthAo anaMtI ane avyaktapaNe trikALI dhruva je che. paryAyamAM AvatuM nathI e apekSAe avyaktapaNuM vyaktimAM AvatuM nathI mATe avyaktapaNuM. AhAhA ! "eka kSaNika mAtra vyaktapaNuM ane avyaktapaNuM bheLAM mizritarUpe tene pratibhAsavAmAM
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 135 AvatAM chatAM" jJAnamAM to vyaktapaNuM ane avyaktapaNuM beya jJAna thAya che, 'jJAna', pragaTa dazAo ane dazAmAM AvyuM nathI evuM avyakta pragaTa vastu, beyanuM eka samayamAM vyakta paryAyamAM jJAna hovA chatAM te, chatAM paNa eTale kema kahyuM ? ke avyakta ne vyaktanuM jJAna to beyanuM ekahAre che, "AvuM hovA chatAM paNa vyaktane zatuM nathI dravya " haiM ? gajaba vAta che. AhAhA ! pharIne, vyakta pragaTa dazAo ane avyakta paryAyamAM AvyuM nathI evuM avyakta dravya beyanuM eka samayamAM mizritapaNe joyuM mizritarUpe jJAna che, paryAyanuM ya jJAna che, dravyanuM ya jJAna che. ene mizrita kIdhuM, evuM mizritarUpe tene pratibhAsavA chatAM, jJAnanI paryAyamAM paryAyanuM jJAna ne dravyanuM jJAna ema mizritarUpe bhAsa pratibhAsa, jJAnamAM pratibhAsa, dravyano ne paryAyano jJAnamAM pratibhAsa. vartamAna jJAnanI paryAyamAM potAnI paryAyano pratibhAsa ane bIjI paryAyano pratibhAsa ane te paryAyamAM trikALI dravyano pratibhAsa. vastu che e to vastumAM rahI, paNa jema biMba che sAme tema arisAmAM pratibiMba e pratibiMbapaNe che e arIso che, ahIM biMbapaNe e nathI. ema aMhI vyaktapaNe paryAya che ane avyaktapaNe vastu che, eTale ke A paryAyamAM AvyuM nathI mATe, e benuM eka kSaNe mizrita jJAna hovA chatAM e vyaktane dravya spezatuM nathI, A to hajI bIjAne aDavuM ne sparzavAnI vAtuM vhAle che. heM ? AhAhAhA ! olu che ne cuMbana ne AliMgana karavuM. arere ! prabhu zuM kare che tuM A ? zuM karyuM prabhu ? tuM kayAM gayo. ( zrotAH- e rakhaDavA gayo ) arere ! A zuM karyuM bhAI ? aMhI to dravyasvabhAva che e paryAyane spezato nathI. arere ! trIjI gAthAmAM to ema kahyuM ke jIvadravya che e potAnA dravya guNa paryAya traNane sparze che, I to 52ne cuMbatuM nathI eTaluM batAvavA, 5rane aDatuM nathI, sparzatuM nathI eTaluM batAvavA, potAno bhagavAna AtmA potAnA dravya guNa paryAyane sparze che, ahIMyA jarI jhINuM che paNa che alaukika vAta che A. mANaso ya AvyA che. judA judA che vadhAre kaMIka Aja. ( zrotAH- badhA boNI levA AvyA che ) badhAM boNI levA AvyA che, sAcI vAta bhAI vAta to sAcI bhAI che. AhAhAhAhA! bhagavAna AtmA tenI paryAyamAM lokAlokanuM jJAna thAya ne potAnA dravyanuM paNa jJAna thAya. paNa e vAta ahIM na karI phakta paryAyanuM ne dravyanuM jJAna to paryAyamAM lokAlokanuM jJAna to che, ene paryAya kahIe, jJAnanI paryAyamAM, bhale zrutajJAnanI paryAya ho paNa e paryAyano sva52prakAzaka svabhAva hovAthI te paryAyamAM zrutajJAnanI paryAyamAM paNa 52prakAzakapaNuM AvI jAya che, evI je eka samayanI paryAya jenuM jJAna svapa2prakAzaka svabhAva che, 17 mI gAthAmAM ema AvyuM ke e paryAya svane jANe ja che paNa enI dRSTi tyAM nathI. zuM kahyuM e ? ke kSaNika je jJAnanI paryAya che e paryAyano svabhAva ja svapa2prakAzaka che, ethI e pa2ne prakAze che ema ene jaNAya che paNa te svane prakAze ja che paryAya, kemake paryAyano svabhAva svapa2prakAzaka che ekalo 52 prakAzaka che ema nahi, tema ekalo svaprakAzaka che ema nahi. e paryAyanuM sAmarthya ja eTaluM che, ke svane ya prakAze ne 52ne eTale svane prakAze ja che, ajJAnInI paryAya paNa. paNa tenI najaruM tyAM nathI. vartamAna paryAya trikALane prakAze che, evo paryAyano svabhAva hovAthI te svadravyane paryAya prakAze che, paNa paryAyadaeNSTivaMtanI dRSTi paryAya u52 che, aMtarmukhadaSTi u52
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 samayasAra siddhi bhAga-3 nathI, mATe tene jaNAtA chatAM tene jANato nathI. (zrotA - jaNAtA chatAM jANato nathI) jANato nathI. huM ? ane AMhI to bIjuM siddha karavuM che, ke enI je paryAya che, e vyakta kSaNika che ane trikALa che te dhruva che avyakta che, tenuM eka sAthe jJAna, e paryAyamAM lokAlokanuM jJAna thayuM tene ahIM paryAya kahIe, paryAya ene ahIM paryAya kahIe, ane e paryAyanuM jJAna ane dravyanuM jJAna mizrita eka samayamAM hovA chatAM, te dravya je che avyakta e paryAyamAM AvatuM nathI eTale paryAyane spezatuM nathI. ene jANanArI paryAyane jANanAro sparzato nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? jANe to che ema kIdhuM. kSaNika vyaktimAtra vyaktapaNuM, avyaktapaNuM bheLAM mizritarUpe eTale samajAvavuM che mizritapaNuM. bAkI to paryAyano dharma ja evo che, ane ya jANe ne paryAyane ya jANe parane jANe e to paryAyanA jJAnamAM AvI gaI vAta eTale paryAyane ya jANe ane dravyane jANe, e to paryAyano svataH svayaM siddha svabhAva che, chatAM evaDI je paryAya ke je svane jANe, potAne jANe parane jANe evI paryAyane dravya aDatuM nathI. bahu sAro adhikAra AvI gayo che. huM? AhAhAhA ! jenI paryAya eka guNanI evI anaMtI guNanI paryAyo, jema eka paryAyamAM lokAlokane eka paryAyamAM jANavAnI tAkAta ema zraddhAnI paryAyamAM e badhAne zraddhavAnI tAkAta, evI anaMtI avaMtI paryAyamAM anaMtI avaMtI tAkAta che evI anaMtI avaMtI tAkAtavALI paryAyane, paryAya jANe, ane te paryAya trikALane jANe, jANavA chatAM te jJAyakasvarUpa paryAyane aDatuM nathI. paryAya ene jANe, pUrNa jANe chatAM, te pUrNa jANanAro te paryAyamAM Avato nathI. zuM AvI vyAkhyA che. AhAhAhA ! sAdhAraNa jANapaNuM thAya tyAM ApaNe jANe ke jANI gayA have, bApu e mAragaDA koI alaukika che. aMtaranA paMtha, enA pathikanI paMthanI dazA koI alaukika che. ahIM e kahyuM paryAyamAM mizrita-mizrita che eTale? che to eka samayanI eTalI tAkAta zakti paNa paryAyanuM jJAna ne dravyanuM jJAna ema "ba" nuM kIdhuM ne eTale mizrita kIdhuM, mizrita kAMI, eka paryAya che ne jJAnanI paryAya dravyanI che ne paryAyanI paryAya, ema tyAM mizrita thaI gayuM che ema nathI. paNa benuM sAthe jJAna che mATe mizrita kahevAmAM Ave che. AhAhA! samajANuM kAMI? have AmAM vrata pALavA ne apavAsa karavA ne evAone to mAraga bese nahi koI rIte, bhagavAnanI bhakti karo gurunI bhakti karo maLI jaze dhULeya nathI. sAMbhaLane. heM? (zrotA:- nathI e Apa kaho cho e saheluM lAge che paNa che e jarA kaThaNa che) che, paNa vastu che ke nahi. jenA upara ne jenI bhUmikA upara paryAya thAya che e koI cIja che ke nahIM. jenA upara paryAya thAya che e koI dhruva bhumi che ke nahIM. jenA upara paryAya tare che, upara tare che to aMdara koI cIja che ke nahi? are aMtaramAM mAhAbhya AvavuM. AhAhAhA ! jenI dharatImAM je khaDa ugyuM, to dharatI che ke nahi? ema jenI bhUmikAmAMthI paryAya ugI, thaI enI koI bhUmi nakkora bhUmi, dhruva che ke nahi? aMhI to kahe che ke enuM ane paryAyanuM jJAna thavA chatAM "chatAM paNa" ema kIdhuM ne?ema kema kIdhuM, ke beyanuM jJAna hovA chatAM paNa dravya te paryAyane aDatuM nathI.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 137 beyanuM jJAna eka hAre hovA chatAM paNa e te dravya paryAyane aDatuM nathI. paryAyamAM dravyanuM jJAna thAya, paryAyamAM 52nuM jJAna thAya, evI je paryAya temAM sva52nuM mizritajJAna kahevAmAM AvyuM chatAM, ema hovA chatAM paNa jemAM dravyanuM jJAna AvyuM, paryAyanuM jJAna AvyuM, chatAM e dravya, je jJAne nirNaya karyo che te paryAyane, te dravya aDatuM nathI. AvI vAta che. bheLAM mizritarUpe hovA chatAM paNa vyaktapaNAne spazato nathI, paryAyane te aDato nathI. paryAyamAM tenuM jJAna thavA chatAM te A jJAna jenuM thayuM, e vastu te paryAyane aDatI nathI. paryAyamAM te vastunuM jJAna thayuM, chatAM te jJAna thayuM e paryAyane te vastu aDatI nathI. AvI vAtuM che. lyo traNa, cAra pAMca thayA ne. mATe te avyakta kahevAmAM Ave che. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) tA. 2/11/78 guruvAra kArataka suda-2 zrI samayasA2:- 49 gAthA. chaThTho bola che ne avyaktano ? jhINo adhikAra che pAMca bola cAlyA che avyaktanA. avyakta eTale zuM ? ke eka to e ke cha dravyasvarUpa je jagata che loka, e zeya che, e vyakta che. tenAthI bhagavAna AtmA bhinna avyakta che, e sakSamo samyagdarzanano viSaya. ( zrotAHemAM pote nA Avyo ) nA. emAM nA Avyo. cha dravya svarUpa loka zeya che, tyAre bhagavAna AtmA jJAyaka che, 'A' hoM, cha dravyasvarUpa vyakta che, tyAre A AtmA avyakta aMdara bhinna che enAthI, ene avyakta nAma darzanano viSaya atyAre kahevAmAM Ave che. ( zrotAH- lokAlokamAM potAno jIva to AvI gayo judo kevI rIte kahevo ? ) haiM ! lokAlokane A juduM sasamuM. nahi, nahi, sasam ho jAtA hai. ekakora rAma ne ekakora gAma. kahyuM'tuM ne e AvI gaI che vAta. ekako2 bhagavAna zAyakasvarUpa ane ekakora enI paryAyamAM cha dravya Adi jANe e badhuM cha dravyane jANavuM e samayanI paryAya e badhI zeya ne vyaktamAM jAya che. pragaTa che bahAra. aMtara tattva je dhruva zAyaka tattva che, te AtmA ema AMhI to kahevAmAM AvyuM che. jhINI vAta bhAI. e vAta to AvI gaI che. pravacana na. 125 gAthA - 49 bIjo bola. kaSAyo je puNya ne pApanA vikArabhAva che, e bhAvaka je karma che teno e bhAva che, e AtmAno svabhAva nahi. dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA Adino bhAva e bhAvakano bhAva che, karma che tenAthI nimitta thayelo vikAra te teno bhAva che, enAthI bhagavAna bhinna che. jhINI vAta che bhAI. kabhI eNe samyagdarzana zuM cIja che, ane kema thAya enI ene khabara ja nathI. trIjuM. citsAmAnyamAM caitanya jJAyakasvarUpa je sAmAnya che, emAM caitanyanI sarva vyaktio aMtarbhUta che. bhagavAna AtmA zAyaka sAmAnya je dhruva je asala ekarUpa che. emAM bhUta ne bhaviSyanI je vyakta paryAyo jJAnaAdi anaMta dravyanI guNanI e badhI aMtarmagna che. e bAhyano pragaTa je paryAya che, anaMta eka samayamAM anaMta guNanI anaMta paryAya pragaTa vyakta che, tenAthI paNa e bhagavAna bhinna che. AMhI to e pUrva, bhUta ane bhaviSyanI jeTalI paryAyo thaI gaI anaMta, e badhI vartamAna jJAyakamAM aMtarmajJa che, have e vartamAna paryAya 2hI e eno nirNaya
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 samayasAra siddhi bhAga-3 kare che, paNa e vartamAna paryAya je che e paNa aMtaramAM nathI, dravyamAM nathI. AvuM kyAM sAMbhaLavuM, navarAza kyAM? duHkhane paMthe anAdithI dorAI rahyo che, e zubha ke azubhabhAva e mArA ane A kartavya badhAnA karuM chuM ne karI zakuM evo je mithyAtvabhAva e to duHkhane paMthe dorAyelo anAdithI che. jene sukhane paMthe javuM hoya to e zuM che? zuM rasto che? kahe che ke A bhagavAna AtmA ekarUpa vastu je che caitanya, emAM bhUta ne bhaviSyanI paryAyo aMtarmagra che ne vartamAna paryAya eno nirNaya kare che. e sukhano paMtha che. AvI vAta che A badhuM AvI gayuM che ApaNe. cotho. kSaNika vyaktimAtra nathI, eka samayanI paryAya je vyakti che teTaloya AtmA nathI. je samyagdarzananI paryAya trikALane je pratIta kare che te samyagdarzananI paryAya kSaNika che, te emAM nathI. enAthI bhinna bhagavAna che. saMbhaLAya che kAMI ? thoDuM thoDuM. nA e atyAre oluM hoya ne avAja hoya che ne tyAM eTale puchayuM. "kSaNika vyaktimAtra nathI" zuM zailI ! je paryAya jeno nirNaya kare che, je samyagdarzananI paryAya vyakta che, te teno nirNaya kare che. akhaMDa AnaMdakaMdano paNa te vyakti eTalo mAtra AtmA nathI. bhagavAna to enAthI bhinna akhaMDa AnaMdaghana kaMda che. A to AvI gayuM che ApaNe. pAMcamuM. pragaTa paryAya ane avyakta dravya benuM eka sAthe jJAna hovA chatAM te vyaktapaNAne sparzato nathI. vartamAna je paryAya pragaTa che ane trikALI zAyakasvarUpa dravya apragaTa nAma paryAyanI apekSAe apragaTa che, paryAyamAM nathI AvyuM, vastunI apekSAe pragaTa che, evuM vyakta je paryAya ane avyakta je dravya tenuM eka sAthe jJAna hovA chatAM, te dravya je che e paryAyane sparzatuM nathI. AvI jhINI vAtuM. samajANuM kAMI ? AtmA zarIra, vANI, karmane to aDato nathI, bIjA badhA padArtha che tene aDatoya nathI, aDato ja nathI bhinna che, paNa AMhI to have ema kahe che ke enI je paryAya che, nirmaLa vyakta paryAya je che, sukhanA paMthanI je pragaTa thaI, samyagdarzana jJAna cAritra Adi e vyakta paryAya che ane vastu avyakta AkhI che, beyanuM eka sAthe jJAna hovA chatAM je dravya che avyakta e paryAyane aDatuM nathI. samajANuM kAMI? A pAMca bola to AvI gayA che. A to chaThTho che. pAMcano vistAra thaI gayo che, A to dasa miniTamAM ukelyuM. chaThTho bola have potAthI ja bAhya atyaMtara spaSTa anubhavAya rahyo hovA chatAM, bhagavAna AtmA pote potAthI ja, paranI apekSA vinA rAga ne nimittanI apekSA vinA pote potAthI ja bAhya nAma vyakta paryAya ane atyaMtara aMtaratattva bhagavAna paramAtma tattva, eka samayanI paryAya e bAhya tattva ane trikALI vastu che e atyaMtara tattva, ene spaSTa anubhavAI rahyo hovA chatAM be no sAdhakane paryAyano ne dravyano pratyakSa anubhava hovA chatAM paNa vyaktapaNA pratye udAsIna, paryAyamAM tenI daSTi TakatI nathI. sAdhakanI dRSTi paryAyamAM TakatI nathI, dRSTi dravya trikALa upara che. jhINuM ghaNuM bApu. vItarAga mAraga ja koI alaukika che, atyAre to bAhya pravRttimAM ja lokone manAI gayuM che. AhAhAhA ! ahIMyA to kahe che, ke A paryAya je pragaTa che, samyagdarzana jJAna AdinI sAdhakanI vAta che ne ahIMyA? e paryAya che te vyakti che. e bAhya che ane aMtaratattva je jJAyaka trikALI che te atyaMtara che, e beyano spaSTa anubhava beyano pratyakSa anubhava sAdhakane che, dharmIne,
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 139 samyagdaSTine, dharmI jene kahIe, samyagdaSTi kahIe, jJAnI kahIe tene vartamAna paryAya ane trikALI jJAyakasvarUpa beyano eka sAthe anubhava hovA chatAM, pahelAMmAM to ema kahyuM 'tuM beyanuM ekasAthe jJAna hovA chatAM te AtmA paryAyane sparzato nathI. have AhIM ema kahe che ke vyakta je paryAya bAhya, bAhya kaho ke ( paryAya ) ane atyaMta tattva je jJAyaka pUrNAnaMda dhruva, beno eka samayamAM sAdhakane anubhava hovA chatAM, sAdhakanI dRSTi tyAM TakatI nathI, paryAya upara TakatI nathI. manasukhabhAI ! AvuM badhuM jhINuM che. A kyAM dhaMdhA ADe A sUjhe kyAM AvI vAta, Akho di' pApa bAvIse kalAka dhaMdho, dhaMdho, dhaMdho kAM navaro thAya to bAyaDI, chokarA sAcave, ekaluM pApa ekaluM pApa dharma to nahi paNa puNyeya nahi tyAM to. have emAM ene puNyano prasaMga Ave ne jyAre sAMbhaLavAno to ene vakhata thoDo rahe. emAM paNa A tattva zuM che? AhAhAhA ! bAhya eTale ke vartamAna pragaTa paryAya dharmI jIvane, pragaTa paryAyano anubhava ane apragaTa atyaMtara tattvano paNa anubhava, anubhava zabde anubhava to paryAyamAM che, paNa zAyaka taraphanA valaNavALI dazA, te jJAyakanoya anubhava ane paryAyanoya anubhava ema. Avo hovA chatAM paNa vyaktapaNA pratye udAsInapaNe, paryAya pratye tenI dRSTi TakatI nathI, TakatI to trikALa u52 jAya che Ama, sAdhakanI dRSTi samakitInI dRSTi vartamAna pragaTa thayelI nirmaLa paryAyano anubhava hovA chatAM, ane trikALIno anubhava hovA chatAM, sAdhakanI dRSTi vyaktapaNe TakatI nathI, dRSTi to tyAM jAya che, dravyasvabhAva, dravyasvabhAva, dravyasvabhAva. Are ! AvI vAtuM che. OM ! ( zrotAH- udAsInatAno khulAso ) kIdhuMne udAsIna enA pratye Takato nathI e kIdhuMne emAM, tyAM Takato nathI, dRSTi tyAM thaMbhatI nathI, dRSTi to A bAju DhaLI gaI che. AvI vAtuM kyAM che? hajI to samyagdarzana kema thavuM e pachI, samyagdarzana che e trikALI zAyakasvabhAva vastu che tene Azraye samyagdarzana thAya, enAya be prakAra che. eka trikALI jJAyaka svarUpa che prabhu dhruva tene Azraye tene avalaMbe samyagdarzana thAya nizcaya. bIjI vAta che eka paryAya bahirtattva che, ane 52mAtmA aMtara atyaMtara tattva che, 'be' nI zraddhA e paNa vyavahA2 samakita che, e rAga che ema kahe che. pharIne, ahIM je bahira ne atyaMtara kahyuM ne e bAhya je paryAya che ne atyaMtara je tattva che, ene anubhavAvA chatAM paryAyamAM dRSTi nathI, e dRSTi tyAM jora to dravya u52 che. have ahIMyA bAhyatattva je che paryAya ane atyaMtara tattva che dhruva e benI zraddhA te to hajI vikalpa ne rAga che. vyavahA2 samakita eTale rAga che. trIjI rIte jJeya che ane jJAyaka che, 52zeya che ne sva jJAyaka che, 'be' nI pratIti te nizcaya samyagdarzana che, e jJAnapradhAna kathana che. jhINI vAta che bhAI ! 242 mAM Ave che ne bhAI 242 (pravacanasAra ) caraNAnuyoga. zuM kahe che bApu ! jaina dharma koI alaukika che tyAM ema kahe che ke je zeyatattva che jeTalA ane jJAyaka pote e 'be' nI zraddhA jJeya ane zAyakanI ene nizcaya samyagdarzana kahevuM, 242 kIdhuMne, e kahyuMne, e jJAnapradhAna kathana che. samajAya che kAMI ? Ama kahevuM ke e navatattvanI zraddhA che e samyaka Ave che ne e mokSamArga prakAzaka e jJAnapradhAna kathana che. jJAyaka trikALa ane paryAya benI zraddhA e jJAnapradhAna samyagdarzananuM kathana che. ane ahIMyA to paryAya ne dravyanI 'be' nI zraddhA jJAna anubhava hovA chatAM dRSTi paryAya u52
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14) samayasAra siddhi bhAga-3 rahetI nathI. AhAhAhA ! A sukhano paMtha, bAkI to badhA duHkhanA paMthamAM dorAI gayA che, AkhA, AkhI duniyA. samajAya che kAMI ? eka bAju ema kahevuM navatattvanI, tattvArtha zraddhAnam te samyagdarzana, e tattvArtha sUtranI apekSAe. e jJAnapradhAna kathana che. je trikALI jJAyaka che ane vartamAna je paryAyamAM che, e be je saMvara, nirjarA Adi mokSa Adi e badhI zraddhA che, che ekarUpa bheda nahi, to e tattvArtha zraddhAnam samyagdarzana e paNa jJAnapradhAna darzananI vyAkhyA che, ane ahIMyA ekalo zAkabhAva je che avyakta ane vyakta che e "ba" no anubhava hovA chatAM dRSTi to dravya upara DhaLI gayelI che. A darzanapradhAna kathana che ane niyamasAramAM to ema kahyuM, ke zeyatattva bAhyatattva ane atyaMtaratattva "ba" nI zraddhA te vyavahAra samakita che, ane 242mAM kahyuM ke "zeya" tattva ane "jJAyaka" tattva "be' nI zraddhA te nizcaya samyagdarzana che. e jJAnapradhAna kathanamAM e che. jJAna to badhuM jANe che ne? darzanamAM to nirvikalpatA che, eTale darzanamAM to trikALI jJAyakane ja dRSTimAM lIdho che. AhAhA! AvI vAto have. samajANuM kAMI ? A to chaThTho bola Avyo ne? bAhya atyaMtara be AvyA, to bAhya nAma paryAya vyakta te bAhya che, nirmaLa paryAya hoM e bAhya che ane atyaMtara trikALI jJAyaka dhruva AnaMdano nAtha paramAtma svarUpa je, "be" no eka samayamAM sAdhakane anubhava hovA chatAM, sAdhakanI dRSTi paryAyanA anubhava tarapha TakatI nathI, dravya upara che. samajANuM kAMI? cImanabhAI ! AvI vAtuM che. AhAhAhA ! A navA varSanI bIja che. e bApu vItarAga mArga koI judo che. arere ! jene satya che e sAMbhaLavA maLe nahi, e kedi' vicAre ne kedi' mAne enA paribhramaNanA aMta kedi' Ave? 84nA avatAra karI karI karIne duHkhI che I, mahA duHkhanA DuMgaramAM garakAva che. sanepAtIyo che e tyAM rAjI thAya che, ame ThIka chIe, ame sukhI chIe, dhULa sanepAtiyo che. ene mithyAzraddhA, mithyAjJAna ne mithyAcAritra traNeyano sanepAta thaI gayo che. (zrotAH- Akhu jagata sanepAtamAM) AkhuM jagata sanepAtamAM paDayuM che. jaina vADAmAM paNa je kAMI rAgane potAno mAne ane eka samayanI paryAya jeTalo paNa AtmAne mAne e paNa mithyASTi ajJAnI che. samajAya eTaluM samajo prabhu! vItarAgano mAraga mahA gaMbhIra che. samajANuM kAMI? AhAhAhA ! traNa vAta karI. eka to ahIMyA ema kahyuM ke, paryAyamAM vyakta che nirmaLa, sAdhakanI vAta che ne ahIMyA, samyagdarzana trikALI zAyaka che, tene anubhavamAM lIdho che, paryAyadeSTi choDI, rAga dRSTi choDI, nimitta dRSTi choDI ane trikALI zAyakasvabhAva ene potA tarIke mAnavAno, sattAno svIkArano, svIkAra thaI gayo che, samyagdarzanamAM. AhAhA! nirvikalpa samyagdarzana, nizcaya samyagdarzana che, chatAMya kahe che e paryAyamAM nirmaLatA pragaTa thaI che tenoya anubhava che dharmIne ane jJAyaka taraphanuM lakSa che mATe teno paNa anubhava che. anubhava to paryAya che, paNa enA taraphanA je joravALI paryAya che eno anubhava che, paryAyano anubhava che. e "be'no anubhava hovA chatAM dharmInI dRSTi paryAyathI udAsa che. AvI vAta. A to A karo ne A karo ne vrata karo ne apavAsa karo ne paDimA lyone, marI gayo laI laIne. AhAhA!
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 141 traNa lokano nAtha sarvajJadeva, paramezvara vItarAga e A enI vANI che A, e vANIne saMto spaSTa karIne jagata pAse jAhera kare che, bhagavAna Ama kahe che. trilokanAtha jinezvaradeva Ama pharamAve che, Ama kahe che bhAI, ke tane, tane tAruM samyagdarzana sukhano paMtha kyAre thAya? ke tArI dRSTi nimittathI uThI, rAganA dayA, dAnanA vikalpathI dRSTi uThI, eka samayanI paryAya uparathI daSTi uThI, trikALI caitanya jyota bhagavAna paramAnaMda svarUpa ema jinezvarano pokAra che, enI dRSTi karatAM ene paryAyamAM AnaMdano svAda Ave, AMhI anubhavanuM kahevuM che ne? e svAda Ave ene anubhave ane trikALI vastune paNa lakSamAM lIdhI mATe ene anubhave ema kahevAmAM Ave. e beyano anubhava hovA chatAM sAdhakanI dRSTi vartamAna paryAyanA anubhava upara TakatI nathI. traNa lokano nAtha jJAyakabhAva huM chuM tyAM dRSTinuM jora tyAM che. samajANuM kAMI? anubhavanI upara paNa enI dRSTinuM jora nathI. Are ! are ! AvI vAtuM have, bhAI vItarAga mAraga A che bhAI. e koI sAdhAraNa vAta nathI ane e mAraga Avo vItarAga sivAya kayAMya, bIje kyAMya nathI have kyAMya zuM? zvetAMbara ane sthAnakavAsImAM paNa A vastu nathI. bhAI ! A to alaukika vAtuM che. kahe che, A punaryukti na lAge AmAM. sAdhaka jIva tyAre kahevAya ke trikALI caitanyamUrti bhagavAna upara dRSTi paDI ne jene AtmAno svAda Avyo che. e svAdane paNa anubhave ane trikALIne paNa anubhave kemake lakSa tyAM che ne eTale dhArA dhruvanI dhArA, pariNatimAM Ave che, dhruva to dhruvamAM rahe che, paNa dhruvanuM jora thayuM dRSTimAM ethI jANe dhruvano anubhava che, ema kahevAmAM Ave che. alaukika vAtuM che bApu. A to traNalokanA nAtha sImaMdhara bhagavAna prabhu birAje che, ahIM mahAvidehamAM A tyAMthI vAta AvelI che. (zrotA:- ahIM to ApanI pAsethI) ema. AhAhAhA ! ame to sAkSAt bhagavAna pAsethI sAMbhaLyuM che ne e vAta che. bApu zuM kahIe? AhAhAhA ! AmAM traNa vAta karI, eka to bAhyane paryAya nirmaLa che ene bAhya kahyuM, ane trikALI jJAyaka che tene atyaMtara kahyuM, e beyano anubhava paryAyamAM hovA chatAM sAdhakanI dRSTi anubhavanI paryAya upara TakatI nathI, tyAMthI udAsa thaIne dravya upara jora kare che. have loko kyAM paDyA ne kyAM mAne che kAMI khabaruM na maLe, eka vAta. niyamasAranI pAMcamI gAthAmAM ema kahyuM ke bAhyatattva ne atyaMtaratatva evo je paramAtma jJAyaka svarUpa bhagavAna ane bAhyatattva eTale paryAya be'nI zraddhA te vyavahAra samakita che, nizcaya nahi, be AvyA ne? eka na AvyuM. trIjI vAta, 242 gAthAmAM ema kahyuM ke zeya ane zAyakanI zraddhA te nizcaya samyagdarzana che e jJAnanI pradhAnatA karIne zeyanuM jJAna che jJAyakanuM paNa jJAna che, ane emAM pratIti yathArtha nirvikalpa thavI tene samyagdarzana, e jJAnapradhAna kathana che. temaja navatattvanI tattvArtha zraddhAnam samyagdarzana je kahyuM, e paNa A rIte jJAnapradhAna kathana che Avo mAraga vItarAgano che. e digaMbara dharmamAM e vAta che, bIje kyAMya che nahi, bApu paNa emAM janmyA eneya hajI khabara na maLe, vADAmAM jamyA pacAsa, sAMiTha-sAMITha varasa kADhayA toya zuM jainadarzana che ne zuM samakita che. (khabara na maLe) A to pUjA karo vrata pALo ne paDimA laI lyo have e to badhI
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 samayasAra siddhi bhAga-3 rAganI kriyA che. AhAhAhA ! AMhIM paramAtmA trilokanAthe kaheluM te saMto ADatiyA thaIne jagata pAse jAhera kare che. digaMbara saMto, jene bhAvaliMga pragaTayuM che, pracUra AnaMdano jene svAda che, cothe guNasthAne AnaMdano svAda thoDo che, muni jene sAcA kahevAya ene to atIndriya AnaMdano pracUra ugra AnaMda che. evA ugra AnaMdamAM rahelA prabhu, saMto ene eka A vikalpa Avyo gAthA ke TIkA karavAno e vikalpanA paNa te kartA nathI, ne TIkAnA zabdo che enA e kartA nathI. e ema kahe che ke, paramAtmA jinezvaradeva trilokanAtha tIrthakara enI jAhera divyadhvanimAM A AvyuM che ke eka samayanI paryAya nirmaLa thaI tene jANe veda, trikALane vede chatAM te sAdhakanI dRSTi A anubhava thayo ne A paryAya thaIne e upara enuM jora nathI. manasukhabhAI ! kyAM jyAM sAMbhaLavA maLe evuM nathI. jyAM dukAnamAM emAM vaLI traNeya judA thayA ne eya majUra, zAMtibhAI ! AMhIM to evI vAta che bApA. arere jiMdagI pUrI thaI jaze, AyuSyanA motanA nagArA mAthe vAge che. te samaye deha chUTI jaze phaDAka daIne e paheluM kahevA nahi Ave ke have huM mRtyu AvuM chuM, dehano saMyoga che te viyoga yogya ja che vastu, A to eka kSetre che eTale ema kahevAya. bAkI atyAre saMyoga che ne e kSetrathI chUTo paDyo tyAre ene maraNa dehanuM kahevAya che, deha chUTayo. maraNa to nathI thatuM paramANunuM, maraNa nathI thatuM AtmAnuM, A paryAyano vyaya thAya che ethI ene maraNa kahevAmAM Ave che. e pahelA prabhu tuM koNa cho? AhAhAhA! niyamasAramAM to tyAM sudhI ene kahyuM pAMcamI gAthAmAM bahirtatva ne aMtartatva evuM je paramAtma tattva bahirtattva nAma paryAya e to 38 gAthAmAM AvyuM'tuM ne bahitazcam jIvAdi bahitaccam jIvanI eka samayanI paryAya e paNa bahirtattva che. jIvanI eka samayanI nirmaLa paryAya, saMvara nirjarAnI, zuddha nirmaLa paryAya ene paNa prabhu bahirtattva kahe che. eka samayanI che ne? ane aMtaramAM bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha tene paramAtmA aMta:tattva kahe che. bhASA to sAdI che prabhu mAla to che e che. e bAhyatattva ne atyaMtara tattvanI zraddhA e paNa hajI vikalpa ne vyavahAra samakita che. kone? ke jene jJAyaka svabhAvanI ekalI anubhava pratIta thaI che, ene A bAhyatattva ne atyaMtara tattvanI zraddhA vyavahAra ene kahevAmAM Ave che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? tethI A loko rADo pADe che ne? eya sonagaDhavALAe samakitane moMghu karI dIdhuM, bhAI moMghu to bhagavAna kahe che, A kAMI sonagaDhanuM nathI A. bhAI traNalokano nAtha jinezvaradevanI divyadhvanimAM AvyuM te A che, bhAI teM sAMbhaLyuM na hoya mATe kAMI bIjuM thaI jAya tattva? vikalpa je che dayA, dAna, ne bhaktino vyavahAra samakitano e to bAhyatattva azuddha e to kyAMya rahI gayuM bAhya, paNa AMhIM to samyagdarzana zAna cAritranI paryAya je svatrikALane avalaMbe thaI eneya paNa bAhyatattva kahI ane eno anubhava che ane aMtara abhyatara tattvano anubhava che, chatAM sAdhakanI dRSTi anubhava ne paryAyamAM rokAtI nathI. (zrotA - alaukika vAtuM che) AvI vAtuM che bApu. AhAhAhA ! ghaNAM mANaso AvyA che Aje, kAleya AvyA'tA traNa di'thI ghaNuM mANasa Ave che. A
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 49 143 to mAraga Avo che bApA ! jenA hajI jJAneya sAcA nathI ene samyagdarzana thAya kyAMthI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? ema hovA chatAM vyaktapaNe udAsInapaNe eTale ke paryAyathI udAsa che. paryAyamAM tyAM dRSTi thaMbhatI nathI. ( zrotAH- udAsIna eTale ? ) udAsIna eTale paryAyathI udAsIna Asana che ne dravya u52 enI dRSTi che. A samayasAra eka jaNo kahe ke meM paMdara di'mAM vAMcI nAkhyuM. bApA e samayasAra zuM che. haiM ? ( zrotAH- akSaro vAMcyA ) akSaro pAnA A to jaDa che paNa eno bhAva zuM che ? e digaMbara saMto kuMdakuMdAcArya amRtacaMdrAcArya kevaLInA keDAyato eno A pokAra che, bhagavAna Ama kahe che bhAI. AhAhAhA ! A to jarI olA upara vicAra gayo'ne niyamasAranI 5 mI gAthA bahirtattva ne aMtartattva enI zraddhAne vyavahAra samakita kahyuM vikalpa ane tyAM 242 mAM ema kahyuM ke zeya ne jJAyakanI pratIti te nizcaya samyagdarzana che, e jJAnapradhAna kathana che. AhAhAhA ! bahu mAraga jI. haiM ? are ! Avo manuSyabhava maLyo emAM jainasaMpradAyamAM janma, emAM digaMbaramAM janma e to puNyazALI hoya, ene A digaMbara dharma zuM che ene jANavo joIe bhAI. mATe te avyakta che. che ? A to eka chellA bolano artha hAlyo A badho. bhagavAna AtmA vartamAna paryAya pragaTa che samyagdarzana jJAna cAritranI enoya paryAyano ya anubhava che ane trikALI jJAyakasvarUpano paNa anubhava che, dhruva to dhruva che, anubhava kaMI dhruvano na hoya, anubhava to paryAya che. paNa dhruva taraphanA jo2vALI paryAya che, ene dhruvano anubhava kahe che ne paryAyano anubhava che vedana paryAyanuM kahe che. keTalI apekSA Ave AmAM ? kaho somacaMdabhAI ! AvuM A svarUpa che A. zuM kahe ? ( zrotAH- paryAya u52thI dRSTi haTAvI le ) paryAya u52nI, kAraNake paryAya che e eka samayamAtranI che. vikAra che e to judo paNa nirmaLa paryAya che I e eka samayamAtranI che tethI te nAzavAna che zuddhaparyAya, dharma paryAya hoM, mokSanA mAraganI paryAya enuM vedana ho, ane trikALI zAyakanuM paNa vedana ho, chatAM te zAyaka dharmI sAdhakanI dRSTi anubhavanI paryAya upara TakatI nathI.. gulAMTa khAya che Ama aMtaramAM jaI. dravyasvabhAva upa2 jenI dRSTinuM jora che. AhAhAhA ! zuM kahe che A ? bIjAne keTaluM lAge ke A te zuM, A te jaina dharma Avo haze ? e bApA jaina dharma koI paMtha nathI, jaina dharma koI pakSa nathI, jaina dharma vastunuM svarUpa che te jaina dharma che. AhAhAhA ! "jina so hi (hai ) AtmA anya so hi ( hai ) karma e ( hrI ) vacanase samajale jina pravacanakA marma" ghaTa ghaTa aMta2 jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina, ghaTa ghaTa aMta2 jina vase, bhagavAna jina aMta2 ghaTa ghaTamAM birAje che kahe che, vastu dravya svabhAva e jinasvarUpa che, ghaTa ghaTa aMta2 jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina, e jina svarUpanI je pratIti anubhava thaIne thAya tene jaina kahevAmAM Ave che, I koI pakSa nathI, e to vastuno svabhAva che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? e cha bola thayA. eka avyaktanA cha bola che, kAle ApaNe traNa cAlyA'tA, 52ma di' be cAlyA'tA ane Aje A ekamAM A basa. A pramANe have bIjI lITI che ne ? A pramANe rasa, bhagavAna rasa vinAno che, e AvI
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 samayasAra siddhi bhAga-3 gayuM, cha bola eka ekanA cha cha bola, gaMdha, rUpa vinAno, gaMdha vinAno, sparza vinAno, zabda vinAno, zabdanI paryAya vinAno bhagavAna che AtmA, saMsthAna vinAno ane vyaktapaNAno abhAva eTale avyakta. evo hovA chatAM paNa svasaMvedananA baLathI potAnA 'sva' nAma AnaMdano nAtha prabhu enuM saMvedana vedananA baLathI pote sadA pratyakSa hovAthI AvA cha cha bole niSedha karatA AvyA paNa chatAM kahe che ke asti tattva kevaDuM che e ? e 2sano ne Adino abhAva hovA chatAM paNa svasaMvedananA baLathI AnaMdanuM vedana aMdara thAya. sva nAma potAnuM vedana eTale atIndriya AnaMdanuM vedana, atIndriya jJAnanuM vedana, atIndriya zraddhA samyagdarzananuM vedana, Adi svasaMvedananA baLathI, pote sadA pratyakSa hovAthI, sadA pratyakSa che e to, AhAhahA ! caitanyanA tejanuM nUranuM pUra, bhagavAna caitanyanA nUranA tejanuM pUra, sadA, pratyakSa paDayuM che, tArI najaruM tyAM gaI nathI. AhAhAhA ! ,, benanA zabdamAM Avyone pahelo bola, anupurvI caitanyanA vacanAmRta benanA "jAgato jIva Ubho che ne e kyAM jAya ? " zuM kahyuM emAM ? vacanAmRta vAMcyu che ? somacaMdabhAI ! vAMcyu ke nahi ? eka vAra ? A to patto lyo, atyAre to vacanAmRta to cArekora hindustAnamAM, olA paNe jAlanA, che eka jAlanA tyAM digaMbara sAdhu che. vIsa varSanI dIkSAvALo bhavyasAgara ene A vAMcIne mAruM e to pahelAM vAMcana pahelAM ke svAmIjI A zuM karyuM tame A ? base varSamAM A vAta hatI nahi tame kyAMthI kADhI A ? vIsa varSanI dIkSA che, zIghra kavi che AMhI AvavA bahu mAge che mane bolAvo bolAvo bApA ame to koIne bolAvatA nathI. pahelethI ghaNAM sAdhu ArjA AvavA mAge che, AMhI ame koNa tamArI upAdhi koNa kare, AvIne kyAM sthAna ne khAvAnuM laI koNa A upAdhi kare. e pote bhavyasAgara benanA pustako sAtaso maMgAvyA'tA sAtaso. e moTA che ne badhe Ape che vaheMce che, sthAnakavAsI tyAM sAdhu che eka AcArya moTA AnaMdaRSi karIne sthAnakavAsInA moTA, ene page lAgavA hajAro mANasa Ave e badhA AnI pAse Ave ane ApaNe A nAma bahAra paDI gayuM che ne vacanAmRtanuM te mAge badhA sthAnakavAsI mAge che badhA ke vacanAmRta amane Apo. A kahe ke huM ene vIsa miniTanI zarate ApuM. vIsa miniTa haMmezAM vAMco. jAlanA che ne ? tyAM mahArASTramAM ghaNo pracAra thayo che. cAre kora have to, A to laMDanamAM Ano pracAra che vAMcana cAle che A, tyAM AphrikAmAM to A moTuM paMdara lAkhanuM maMdira thayuM ne ? jeTha suda agiyArase, paMdara lAkhanuM murata karyuM che. doDheka va2samAM taiyAra thaze AphrikAmAM be hajA2 varSathI koI di' maMdira tyAM nahotuM, e digaMbara maMdira e A bhAI A beThA che ne e juone e ne badhA gRhastho ajItabhAI paisAvALA che, sAMITha sIttera lAkha rUpiyA che, evA to ghaNAM ApaNA sAMITha gha2 che, badhA zvetAMbara, badhA digaMbara thaI gayA. ane paMdara lAkhanuM maMdira nAkhyuM che. have A bApu A to mAraga 5ramAtmAno trikALa satya che bhAI ene pahelAM jANo to kharA. AhAhAhA ! e AMhIM kahe che ke potAnA svasaMvedananA baLathI, joyuM ? pote sadA pratyakSa hovAthI ema rAgane laIne nahi, nimittane laIne nahi. AhAhAhA ! devagurunI sahAyatAne laIne nahi, pote sadA pratyakSa hovAthI bhagavAna caitanya jyota, mati ane zrutajJAnamAM pratyakSa
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 49 145 thayo tyAre sadA pratyakSa A hato. AhAhAhA ! che? A to adhyAtma TIkA che bhAI A kAMI kathA vArtA nathI, A to bhagavAna bhagavat svarUpa bhagavAna AtmA bhAgavat kathA che. A olA bhAgavat kathA kahe che e to judI A to A to zAzvata bhAgavat kathA che. sadA pratyakSa ATalA zabdamAM bahu nAkhyuM che, Ano abhAva hovA chatAM, vyaktapaNAno abhAva hovA chatAM, have pratyakSa ati kahe che, svasaMvedananA baLathI, e jJAna ane AnaMdanuM vartamAna svanuM vedana enA baLathI pote sadA, sadA pratyakSa che. vartamAna pratyakSa thayo, to e vastu sadA pratyakSa ja hatI. AhAhAhA ! are AvuM mRtyu pahelAM jo A vAta nahi jANe, kare bhAI kyAM jaze? e vaMToLIyAnA taraNAM uDIne kyAM paDaze? ema jeNe mithyAbhAva paDayo che. arara e uDIne kaye bhave, kyAM jaze? ethI A bhavamAM eNe anaMta anaMta purUSArtha karIne, bahArathI nivRtti laIne, Ano eNe nirNaya karavo paDaze. duniyA mAne na mAne, vakhANe na vakhANe, A duniyA kAMI bhAna vinAnI che lyo AtmA AtmA kare che, kaho duniyA bhale kahe. AMhIM kahe che, pote sadA pratyakSa hovAthI, anumAnagocaramAtrapaNAno abhAva, zuM kahe che? ke jJAna tyAM AtmA ne AtmA tyAM jJAna evuM jyAM anumAna eno paNa ahIM to abhAva che, vyaktapaNAno to abhAva che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? anumAnagocaramAtrapaNAno abhAva che. anumAnathI jaNAya evo AtmA che nahi. samajANuM kAMI? olAmAM to ema AvyuM che, rahasyapUrNa ciddhi" emake anumAna thayuM eno pachI anubhava kare che. pAMca aMga varNavyA che ne? khabara che, Agama Adi che pAMca aMga e to ema pahelAM anumAna karyuM che e anumAna te vyavahAra che. ke A jJAna te AtmA, AtmA te jJAna ne pachI Ama aMdara pratyakSa thAya che tyAre anumAnane vyavahAra kahevAmAM Ave che. enAthI thayuM nathI. AhAhAhA ! AvuM svarUpa ! jinezvara traNalokanA nAthano paMtha alaukika che. prathama samyagdarzanano paMtha ja alaukika che. cAritra to pachI hajI e cAritra to kyAM che bApA. AhAhA ! samajANuM kAMI ? anumAna gocaramAtrapaNAno abhAva eTale anumAna ekaluM anumAna mAtra nathI ema kahe che, anumAna ho, paNa anumAna mAtra nathI, ema kahe che e to pratyakSa thAya che. Avo upadeza have, bApu mAraga che A bhAI e janmamaraNanA duHkhamAM taNAI gayo che e enAthI chUTavAno paMtha to prabhu "eka hoya traNakALamAM paramArthano paMtha" A eka paMtha che. AhAhAhA! kahe che, jIvane aliMgagrahaNa kahevAmAM Ave che, anumAnagocara nathI mATe aliMgagrahaNa ema, liMga anumAna liMga che enAthI jANavAmAM Avato nathI, mATe aliMgagrahaNa. A saMkelyu AMhIM pravacanasAramAM aliMgagrahaNanA vIsa bola. AhAhAhA! have, "potAnA anubhavamAM AvatA cetanAguNa vaDe" jANanAro bIjAne jANanAro paNa jANanAro to pote jANanAramAM che. bIjAne jANe che te kALe paNa jANanAro jANanAramAM che. bIjAne jANe che, ke A che, A che, A che, paNa e jANanAro jANanAramAM rahIne jANe che. ema jANanAro jANanAramAM rahIne pote koNa che? e jANanArane jANavo. jANanAra, jaNAya che tene jANavuM nahi. AvI vAtuM che. "cetanA guNa vaDe sadAya aMtaraMgamAM prakAzamAna che" AhAhAhA !
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 samayasAra siddhi bhAga-3 potAnA anubhavamAM AvatA cetanAguNa vaDe, to koI ema kahe ke mane huM jaNAto nathI, mane huM jaNAto nathI, evo nirNaya zemAM karyo? e caitanyasattAmAM nirNaya karyo. AhAhAhA ! cetanAguNa vaDe sadAya aMtaraMgamAM-aMtaraMgamAM hoM trikALa prakAzamAna che. tethI jIva cetanAguNavALo che. che ne? mULa pAThamAM ema lIdhuM che cetanA guNavALo che. A to AtmAnuM che ne eTale, nahi to cetanA svarUpa ja che, e. paNa A to ahIM nathI eTale A vALo che ema siddha kahevuM che. AhAhAhA! cetanAguNavALo che, kevo che e cetanAguNa ke je "samasta vipratipattiono jIvane anya prakAre mAnavArUpa jhaghaDAo eno nAza karanAra che" jIvane ema mAnavo ke parano kartA che, ne rAgavALo che, ne puSyavALo che ne. AhAhAhA ! e badhA cetanAguNane samaje to badhA jhaghaDA TaLI jAya che. e to jANanAro bhagavAna che, e koInuM karanAro e nathI, rAganoya kartA cetanAguNa nathI. cetanAguNa svaparane prakAzanAro bhagavAna pratyakSa che ene cetanAguNa vaDe samasta viprattipattiono, virodha karanArAono je bhAva enA jhaghaDAno nAza karanAra che. rAga AtmA ne paraAtmA ne ajIvaAtmA ne paranuM kare ne, e badhA jhaghaDAno cetanAguNa vaDe karIne nAza thAya che. e to jANanAra, dekhanAra bhagavAna caMdra zItaLa prakAza jema che. ema jANanAra, dekhanAra, zAMta, prazAMta rasano piMDa prabhu che. AhAhAhA ! jeNe potAnuM sarvasva. koNe? cetanAguNe, cetanAguNa eNe samasta potAnuM sarvasvapaNuM bhedajJAnI jIvone soMpI dIdhuM che. je koI rAgathI bhinna kare che, tene cetanAguNanuM sarvasvapaNuM ApI dIdhuM che, ke A cetanA che ne A rAga nahi, bhedajJAnIne soMpI dIdhuM che. cAhe to dayA, dAnane, vatano vikalpa ho, paNa e AtmA nahiM. e to cetanAguNavALo bhagavAna che. bhedajJAnIe rAgathI bheda karanArane A vAta soMpI dIdhI che kahe che. AhAhA ! Are Are AvI vAtuM che. je samasta lokAlokane grAsIbhUta karI jANe, atyaMta tRmi vaDe TharI gayo hoya"zuM kahe che? ke cetanAguNa che te tenI paryAyamAM paNa guNamAM paNa lokAlokane jANe ane tenI paryAyamAM lokAlokane jANe sAdhakanI paryAya, evA cetanAguNa je lokAlokane paryAyathI jANe, zaktithI jANe beya che, lokAlokane to grAmIbhUta koLIyo karI jAya, moTuM moTuM ne koLIyo nAno, ema jJAnanI paryAyanI tAkAta anaMtI ane lokAlokano to koLIyo karI jAya e. trikALI guNamAM to che e zakti, paNa trikALI cetanAguNane jeNe jANyo enI paryAya paNa lokAlokane koLIyo karI jAya che. koLIyo nAno hoyane moTuM moTuM hoya, ema jANanAranI paryAya lokAlokane jANe chatAM paryAyanI tAkAta anaMtaguNI che. AhAhAhA ! "jANe ke atyaMta tRmi vaDe TharI gayo hoya" jema lADavA khAya ne brAhmaNa jema TharI gayo jANe ema, A AtmAnI tRmi vaDe tRta tRpta thaI gayo. zAMti ane jJAnanI paryAyamAM lokAloka jANe chatAMya e to koLIyo karI gayo evI ja jJAnanI paryAya ne zAMtinI paryAya thaI, atyaMta tRmi thaI gaI, samyagdaSTi jJAnIne aMtara paryAyamAM tRmi thaI gaI. mAro nAtha kRtakRtya prabhu pUrNa che, ene meM jANyo e paryAya paNa kRtakRtya thavAne lAyaka thaI gaI, pUrNa kRtakRtya kevaLajJAna ene lAyaka thaI gaI. AhAhAhA !
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 35 147 tema atyaMta svarUpa saukhya vaDe vRkSa hovAne lIdhe svarUpamAMthI bahAra nIkaLavAno anudhamI hoya. aMtaranA AnaMdanA anubhavamAMthI bahAra nIkaLavuM ene goThe nahiM. sarva kALe kiMcitmAtra paNa calAyamAna thato nathI, ane e rIte sadAya, jarI emAM jora ApyuM che. che? je jJAna paryAya pragaTI che, e have pharIne calAyamAna thatI nathI ema kahe che. ADatrIsamI gAthA anya dravyathI asAdhAraNapaNuM hovAthI je svabhAvabhUta che te cetanAguNa. vizeSa kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva.) pravacana naM. 126 gAthA 49, zloka - 35 - 36 tathA gAthA 50 thI 55 tA. 28/10/78 zukravAra kArataka suda-3 zrI samayasAra: "Avo caitanyarUpa 52mArthasvarUpa jIva che" 52thI bhinna kahyo ne ? sarvasva rAgAdi bhAvathI sarvasva pUrNa abhAva che. enAthI pUrNa abhAva che. evo caitanyarUpa- caitanyarUpa 52mArthasvarUpa 52mapadArthasvarUpa jIva che. trikALI jJAyakasvarUpa cidAnaMda prabhu caitanyarUpa 52mArthasvarUpa evo jIva che, "jeno prakAza nirmaLa che" jANakasvabhAva jeno nirmaLa che. trikALa to nirmaLa che paNa paryAyamAM paNa nirmaLa che. evo A bhagavAna A lokamAM, "evo A bhagavAna", A bhagavAna A AtmA hoM. "A lokamAM eka" ekarUpa che jemAM paryAyano bheda paNa jemAM nathI, evo eka "TaMkotkIrNa" evo ne evo "bhinna jyotirUpa birAjamAna che' rAgAdithI. dayA, dAnanA vikalpa AdithI paNa "bhinna evI jyotirUpa birAjamAna che" enI dRSTi karo to sanmukha samyagdarzana thAya ane AnaMdanuM vedana Ave. AhAhA ! evo A AtmA che. , zloka - 35 have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahI evA AtmAnA anubhavanI pre2NA kare cheH( mAlinI) sakalamapi vihAyAhnAya cicchaktiriktaM sphuTataramavagAhya svaM ca cicchktimaatrm| imamupari carantaM cAru vizvasya sAkSAt kalayatu paramAtmAtmAnamAtmanyanantam / / 35 / / zlokArtha:- [vit-zaktti-ri N] citzaktithI rahita [salam api] anya sakaLa bhAvone [ahAya ] mULathI [vidAya ] choDIne[4] ane[vataram]pragaTapaNe [stuM cit-zattimAtram] potAnA citzaktimAtra bhAvanuM [lavAu] avagAhana karIne, [ AtmA] bhavya AtmA[vizvasya 3pari]samasta padArtha samUharUpa lokanA u52 [ vAruM gharanta ] suMdara rIte pravartatA evA [ rUmam] A [ param ] eka kevaLa [ anantam ] avinAzI [ AtmAnan] AtmAno [ Atmani] AtmAmAM ja [sAkSAt nayatu]
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 148 abhyAsa karo, sAkSAt anubhava karo. bhAvArtha:-A AtmA 52mArthe samasta anyabhAvothI rahita caitanyazaktimAtra che; tenA anubhavano abhyAsa karo ema upadeza che. 35. Bu Bu zloka-35 u52nuM pravacana zlokaH- A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahI evA AtmAnA anubhavanI-anubhavanI preraNA kare che. sakalamapi vihAyAhnAya cicchaktiriktaM sphuTataramavagAhya svaM ca cicchktimaatrm| imamupari carantaM cAru vizvasya sAkSAt kalayatu prmaatmaatmaanmaatmnynntm||35|| "cittazaktirikta " citzaktithI rahita anya sakaLa bhAvone mULathI ukheDIne, zuM kahyuM ? citzaktithI rahita bhagavAna AtmA jJAnasvarUpa che, jJAnazakti che, jJAnasvabhAva che enAthI rahita, puNya ne pApanA Adi bhAvo, enAthI te rikta che, rahita che. caitanyasvabhAva zaktirUpa caitanya e enAthI je rahita vastu che enAthI rahita che. enAthI rahita che enAthIya rahita che. e puNya ne pApanA bhAva, cAhe to guNaguNIno bhedano vikalpa ho, e citzaktithI rahita che. jemAM caitanyanuM sAmarthya rAga vyavahAranA rAgAdimAM paNa nathI, evA bhAvane mULathI choDIne, "sakaLam api" mULathI choDIne sakala bhAva cAhe to sUkSma paMcamahAvratanA vikalpano rAga ho, are dravya, guNa ne paryAyanA bhedano vikalpa ho e sakalam apa, e badhAne mULathI choDIne, ane pragaTapaNe 'sphuTam' pratyakSapaNe "svaM cit-zaktimAtram" potAnA citzaktimAtra bhAvanuM "avagAhya" avagAhana kara, aMtaramAM praveza kara ema kahe che. sakalam api vikalpa AdinA bhAvone choDIne, mULamAMthI choDIne ane citzaktisvabhAva,enuM avagAhana kara, anAdithI rAgamAM je avagAhana praveza che ene AMhIM praveza kara, AvI vastu che. bhagavAna citzaktimAtra vastu che, che ne citzaktimAtram olu citzakti rahitam rAga, dayA, dAna, puNya, pApa citzakti rahitam ane pote citzaktimAtram enuM avagAhana kara uMDe dariyAmAM jema praveze ema bhagavAna citzaktimAtra prabhu ene taLiye uMDe jA, avagAhana kara. AvI vAta che. ,, "avagAhya" bhavya AtmA, che ne che to AtmA zabda, paNa arthakAre lAyaka AtmA "vizvasya upa2i" samasta padArthasamUhurUpa lokanA u52 rAgAdi samasta padArthanA samUha u52thI, lokanA u52 eTale utkRSTa vastu rAgAdithI adhika nAma bhinna sarvotkRSTa vastu lokanA u52 suMdara rIte, 'cAru' eTale manohara, AnaMdasvarUpa prabhu 'carAM' AnaMdamAM prarvatatA evo bhagavAna AtmA ! atIndriya AnaMdarUpI cAru nAma manohara evA pravartatA evA A, eka zloke to-eka kevaLa avinAzI, eka kevaLa avinAzI, ekalo AtmA nityAnaMda prabhu eka
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 35 149 kevaLa ekalo jJAnasvabhAvamAtra avinAzI, evA AtmAno, AtmAno AtmAmAM ja evA caitanyasvarUpa prabhu sarvotkRSTa parathI bhinna paripUrNa prabhu, emAM avagAhana karI AtmAno AtmAmAM AtmAno AtmAmAM ja, AnaMdasvarUpa bhagavAna AnaMdasvarUpamAM ja, AvI vAtuM che. jIva-ajIva adhikAra che ne? e rAgAdi badhAne ajIva kIdhAM che, bhagavAna eka jJAyaka svarUpa, pUrNa svarUpa vizvanI upara eTale utkRSTa tarato rAgathI bhinna, adhika utkRSTa prabhu ene eka kevaLane AtmAmAM ja "sAkSAt kalayatu" pratyakSa anubhava karo, ene pratyakSa dhyAna karo, ene pratyakSa mAno, ene pratyakSa jANo, kalayatuno artha che A, dhyAvo, mANo, jANo, anubhavo e kalayatuno artha che A. AhAhAhA! bhagavAna AtmA AnaMda svarUpa, jJAnasvarUpa prabhu trikALa ahIM citi zakti levI che, jJAna bAhya pragaTa che ne eTale Akho cinzakti che ema batAve che AMhIM. evo je prabhu rAga AdithI sarvotkRSTa rIte bhinna evA AtmAne AtmAmAM ja dhyAno anubhavo jANo, mAno. lyo A siddhAMtano A sAra che. AhAhAhA ! kalayatu" abhyAsa karo eTale ke anubhava karo, ema che ne artheya e che juo ne abhyAsa karo eTale sAkSAt anubhava karo, ema abhyAsano artha e, bhagavAna pUrNa paramAtmasvarUpa ja che, cilzakti svabhAva che enAthI (rAgathI) rahita abhAva che. evA svabhAvamAtra prabhune AtmAne AvA AtmA, AtmAne aMtara nirmaLa paryAya dvArA anubhavo, kaho AnuM nAma jIvanuM jJAna ane jIvanuM dhyAna ane jIvane jANyo mAnyo anubhavyo kahevAmAM Ave che. (zrotAH- parama satya) (zrotA - dharmanI zarUAta ahIMthI thAya?) ahIMthI A dharmanI zarUAta thAya che. AhAhAhA ! bAkI to rAtre rAmajIbhAIe mAMDayuM nahotuM badhuM? vAta sAcI badhI pApa ne pApa, pApa, pApa. manasukhabhAI Akho di'pApa, bhAI nathI AvyA? arere e bAyaDI, chokarA kuTuMba sATuM ane potAnA paNa zarIranA bharaNapoSaNa sATuM Akho di' pApa ne pApa kare che (zrotA:- peTa zI rIte bharavuM) peTa koNa bhare? peTa bharavAno bhAva e pApa rAtre bhAIe bahu kahyuM'tuM spaSTIkaraNa hatuM pApanuM. lokone khyAla (nathI) bApu pApa Akho di' puNya to na maLe paNa pA5 sATuM Akho di' (purUSArtha kare ). emAM AMhIM to kahe che ke e to choDa, paNa kaMI dayA, dAna, vratanAM zravaNa-manananA rAga thAya ene paNa choDa. AhAhAhA! bhAI ! tAro AtmA e badhA puNya-pApanA vikalpathI rahita che. tuM te cho, te rAgAdi tuM te nathI. bhagavAnanI bhakti ne jAtrA ne e badho vikalpa ane rAga che kahe che, bhagavAna to AtmA enAthI rahita che. zAstra zravaNa karavuM, zAstra kahevuM e badho vikalpa che kahe che, ema ja che. enAthI rahita prabhu che, e cinzaktithI rahita e puNyabhAva cIja che, rAgAdi je dayA Adi je sAMbhaLavuM e cilzaktithI rahita che ane bhagavAna enAthI rahita che. samajANuM kAMI? AhAhAhA ! zubha azubha vikalpo je che, e cilzakti caitanyasvabhAvathI rahita che e, ajIva kIdho che ene ane bhagavAna AtmA cinzaktimAtra che. evA cinzaktimAtra AtmA, e AtmAne
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 samayasAra siddhi bhAga-3 ja, enI nirmaLa paryAya dvArA ene anubhava kara, nirmaLa paryAya dvArA enuM dhyAna kara, ene mAna, ene jANa, ene anubhava kara. AhAhA ! "kalayatu" vAte gajaba karI che. Ama abhyAsano artha I che, abhyAsa eTale A Avo che, Avo che ema nahi. AhAhAhA ! jyAM cinzakti saMpanna prabhu! kyAM bahArathI A badhuM aMdara emAM nathI ane rAgAdi A badhu dhaMdhA ne bahAra bairI chokarA emAM tArI cilzakti emAM nathI, e badhA tArI cilzaktithI rahita che. AhAhAhA ! ane tuM cinzakti sahita chuM. AhAhAhA ! A zarIra mATInuM piMDa dhoLuM A rUpALA ne kALA ne ghauMvarNAne e badhA jaDa mATI che, e badhA cinzaktithI rahita che A. AhAhAhA ! (zrotA:che to mArAne?) mArA hoya to judA paDe nahi. enA nathI mATe judA paDI jAya che. AhAhA! be vAta ekadama lIdhI, ke bhagavAna caitanya zakti svabhAva mAtra vastu ane rAgAdi dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ne kAma krodha AdinA bhAva ane tenA phaLa tarIke zarIra Adi anukULa pratikULa Adi cIjo, anukULa pratikULa che nahi koI, e to che zeya paNa ene ema lAge ke A ThIka nathI ne A ThIka che, e badhI cIjothI prabhu tuM to rahita cho ne? e badhI cIjo tArI cinzaktithI rahita che. rAga ane dayA, dAna, vratano vikalpa UThe e paNa ci7ktithI rahita che ane tuM tenAthI rahita cho. ane tuM rahita cho, cho koNa? "jJAna zakti" jJAnanI pradhAnatAthI varNana che, che to anaMtaguNa paNa jyAM jJAna asAdhAraNa svabhAva che, ke je svaparane prakAze che, bIjA badhA guNo potAnI haiyAti rAkhe che, paNa te pote potAne jANatA nathI. A eka cinzaktiguNa pote potAne jANe ne pote parane jANe evo asAdhAraNa je svabhAvabhAva tevA cinzaktimAtra prabhu tuM cho. "mAtra" kIdhuM che ne? cinzaktimAtra, che? ane olAmAM cilzakti rikta ene ema kahyuM ke "sakalam api" mULathI choDIne tArA cisvabhAva, jJAnasvabhAva, dhruva svabhAva, nitya svabhAva, sarvasva svabhAva, sarva-sva-svabhAva, cit jJAnamAtra vastu prabhu evA jJAnasvabhAvathI zarIra, vANI, mana, karma strIkuTuMba parivAra, devaguruzAstra ane rAga puNya pApanA bhAva e badhI ci7ktithI to badhI rahita che I cIja. ane e badhAthI rahita tuM cinzaktimAtra cho. AhAhA! AvI phUrasada kyAM levI? varasa bese pachI eya copaDA lakhe have navuM varasa evuM sAruM jAya, sukhe sukhe jAya basa Ama, paisA pedA thAya, pApamAM jiMdagI jAya, arara! AMhIM ema ke lAbha thAya eno artha zuM hato pApano thAya. lAbha savAyA, pApano lAbha savAyA, savAyA A bhavamAM ema ke maLe paisA, sukhI thAva, sukhI thAva, sukhI eTale zuM paNa? bhagavAna AnaMdasvarUpa prabhu teno anubhava kare tyAM sukhI thavAno paMtha che. Ama AtmAno avinAzI AtmAno ekarUpa kevaLa AtmAno AtmAmAM ja ekarUpatAnI vItarAgadazAmAM eno abhyAsa anubhava karo. AvuM che svarUpa, lokoe kaMIkane kaMIka karI nAkhyuM eTale lokone, (zrotA - Ape to saheluM banAvyuM che) vastu to A sIdhI che. AhAhAhA ! bhAvArtha:- "A AtmA" cetanajI gayA lAge che, che? ThIka, e to oluM yAda AvyuM narakanuM e AcArye bhAI pote lakhyuM che, devasena AcArye pote lakhyuM che ke A je gAthAo che e pUrvanA AcAryonI che eno saMgraha meM karyo che. mAruM nathI, pUrvanA AcAryo che eno saMgraha
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 zloka - 35 karyo che. pUrvanA sUri AcAryoe kahyuM te A kahevAya che. eTale che to pote navasonI sAlamAM navasonI sAlamAM pote, amRtacaMdrAcArya pachI. ane zvetAMbara paMtha nIkaLyo e to be hajA2 varSa, hajAra varSe enA pahelAM, chatAMya pUrvanA sUrioe kahyuM che, AcAryoe te huM A kahuM chuM, te gAthAno saMgraha meM karyo che, ema kahyuM che. paraMparA have aMdara lakhyuM che pote AcArye pUrva sUrioe kahyuM che, huM kahuM chuM emanahIM, pUrva AcAryoe gAthA kahI che te gAthAno meM saMgraha karyo che, ema chelle ema lakhyuM che, "pUrva AyariyaM saMgraha" pahelAM pUrva sUrioe kaheluM kahuM chuM ema hatuM, Aje joyuM savA2mAM. dharmanA nAme AvIne paNa abhimAna AvI jAya che ne ? eTale eNe evA paMtha ghaNAM nikaLyA ema lakhyuM che aMdarathI, maricIthI mAMDIne lakhyuM che, maricI nahi? bharatano putra. AhAhAhA ! ame paNa jANanArA chIe, ame A dharmane barAbara parakhanArA chIe ema abhimAnamAM AvI ane kaMIka mArago kADhayA. AhAhAhA ! AMhIM kahe che prabhu e badhuM bhUlI jA have, kuMdakuMdAcArya Adi saMtoe je kahyuM e bhagavAnanuM kaheluM kahyuM che. emaNe je A AtmA kahyo e Avo che. (zrotAH- bIjA kahe che amArAmAM AcAryo thayA che) e AcAryo thayA badhA A ulaTA, AkaruM kAma che, zuM thAya ? duHkha thAya bIjAne lAge, vastu to sthiti, che e che. A kuMdakuMdAcArya, amRtacaMdrAcArya, digaMbara saMto koIpaNa hoya e to aMdara bhAvaliMgI saMta che, e bhagavAnanuM kaheluM, kahe che ne pote anubhavIne kahe che. AhAhAhA ! bhAvArtha:- "A AtmA 52mArthe samasta anyabhAvothI rahita caitanya zaktimAtra che tenA anubhavano abhyAsa karo" joyuM ? AhAhAhA ! vAMco ane vAMcavAnuM vicAro e badhuM ekakora vikalpa che kahe che. enA anubhavano abhyAsa karo, emAM che ne pATha Avyo che ne sAkSAt, anyabhAvothI rahita caitanyazaktimAtra che tenA anubhavano abhyAsa ema upadeza che. AhAhAhA ! 66 have citzaktithI anya je bhAvo che have pachI kahevAnA che ne te badhA pudgaladravya saMbaMdhI che" cAhe to vikalpa lakhavAno, sAMbhaLavAno, vAMcavAno UThe. arere ! e pudgaladravyasaMbaMdhI che. bhagavAna AtmAmAM e nathI. pudgaladravyasaMbaMdhI che e rAga, dayA, dAnano vikalpa guNa guNI bhedano vikalpa kahe che ke e pudgaladravya saMbaMdhI che. bhagavAna caitanyanA saMbaMdhavALo e nathI. evo AgaLanI gAthAnI sUnikA che. havenI gAthA Ave che ne enI A sUcanikA AcArya mahArAja amRtacaMdrAcArya kahe che. OTE
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 samayasAra siddhi bhAga-3 ( zloka - 36 have cinzaktithI anya je bhAvo che te badhA pudgaladravyasaMbaMdhI che evI AgaLanI gAthAnI sUcanikArUpe zloka kahe che - (anuSTrama) cicchaktivyAptasarvasvasAro jIva iyaanym| ato'tiriktAH sarve'pi bhAvAH paudgalikA amii||36 / / zlokArthaH- [rita-zarUi-vyApta-sarvasva-sAra:] caitanyazaktithI vyAsa jeno sarvasva-sAra che evo [zayama nI:] A jIva [phayAna] eTalo ja mAtra che; [ zata: tirin:] A cinzaktithI zUnya [nI mAvaDa] je A bhAvo che [sarve ma]i te badhAya[pati :] pudgalajanya che-pudgalanA ja che. 36. zloka - 36 uparanuM pravacana cicchaktivyAptasarvasvasAro jIva iyaanym| ato'tiriktAH sarve'pi bhAvAH paugalikA amii||36 / / "caitanyazaktithI vyAsa" bhagavAna to jANaka jANaka jANaka jANaka jANakano dariyo, jANaka svabhAvathI vyAsa nAma sahita jeno sarvasva sAra che, sarvasva-sarvasva pUrNa svano sAra e che. caitanyazaktithI vyApta che prabhu, rAgathI nahi, zarIrathI nahi, manathI nahi. have AvuM AkaruM paDe loko, bahire hAlI nIkaLyA. caitanyazaktithI vyAsa sahita, vyApta che ne? Ama to vyApya vyApaka AvatuM nathI? AtmA vyApaka ane rAga vyApya che, AtmA vyApaka ne AnaMdanI paryAya vyApya che. vikAra tarIke rAganI paryAya vyApya che, nirvikAra tarIke nirvikArI paryAya vyApya che, vyApaka dravya che. ahIM to Akho caitanyazakti vyApta che. caitanya zaktithI jenuM vyAsapaNuM eTale sarvasva hovApaNuM, jeno sarvasva sAra che. A kAMI paMDitAInI A cIja nathI. ohoho ! tiryaMca pazu paNa, caitanyasarvasvasAra che eno pazu paNa anubhava kare. AhAhAhA! evo je bhagavAna sarvasva badhuM potAnuM caitanya svarUpa te teno sAra che. evo A jIva eTalo ja mAtra che, "IyA" eTalo ja mAtra che, "ataH atiriktAH" A cinzaktithI zUnya, jANaka svabhAvanA sAmarthyathI zUnya, jANaka svabhAvano dhruva pravAha enAthI zUnya "amI bhAvAH" amI bhAvAH A bhAvA astitva siddha karI, je A bhAvo che A bhAvo che, Ama jANe che. rAgAdi vikalpa Adi zarIra, vANI badhA che, e bhAvo che te badhAya pudgalajanya che. paudgalikA ' kahyAne? e badhA jaDathI utpanna thayA ethI pAchA koI ema kahe ke jaDa karma che ene laIne A roga thAya che ema AMhIM kahevuM nathI. ahIM to rAga to thAya che enAmAM paNa nimitta jaDa che. tene lakSe thAya che mATe tenA che. AhAhA ! samajANuM kAMI? Avo upadeza have.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 36 153 AvA je bhAva, e pudgalanAM ja che. emAMthI pachI koI ema kADhe ke vikAra to karmathI ja pudgalathI ja thAya che, AtmAthI nahi, ema AMhIM kahevuM nathI, ene Azraye thAya che mATe enA che, AtmAnA nathI, nIkaLI jAya mATe tenA nathI, e apekSAe kahyuM. AhAhA ! samajANuM kAMI ? anaMta anaMta coryAsInI pATa avatAra paDayA emAMthI nIkaLavAno A eka rasto che. jenuM sarvasva sAra che, jema zIzamamAM sAra nathI hoto ? zIzamanA lAkaDAmAM vacalo sAra cIkaNocIkaNo ema A bhagavAna rAgAdinA vacamAM bhinna sarvasva caitanyasAra vastu che. bahu aMdara kaThaNa hoya che, vacalo kaThaNa cIkaNo, joyuM che ne ? upalA bhAga karatA e vacalo bhAga kaThaNa cIkaNo pachI ene kADhI nAkhe khAlI kare talavAra rAkhavA ke evA sATuM aMdara goLa bahu cIkaNo hoya che. zuM kIdhuM I ? e zIzamano e sAra kahevAya ema A bhagavAnano sAra rAgAdi vikalpaAdi je vikA2thI aMdara bhinna aMda2 sarvasvasAra caitanya piMDa che. AhAhA ! are ATha varSanA bALaka paNa A anubhave ane kevaLajJAna pAme e kAMI cIja kAMI bIjAnI nathI ke na pAme. che tene meLavavo che emAM. AhAhAhA ! zuM zloko ! ohoho ! saMtonI vANI digaMbara saMtonI vANI enI pAse bIjA bhare pANI, evI cIja che. eka caitanya sarvasva prabhu, jema e zIzamano sAra hoya che, ema A bhagavAna aMdara A badhA rAga ne puNya ne za2I2 AdithI bhinna caitanya sarvasvasAra che, caitanyano kaMda, rasakaMda che prabhu. enAthI bhinna che, e badhA pudgala che. dayA, dAna, vrata, bhakti jAtrAno bhAva paNa AMhIM to pudgala che, ema kahe che. pudgalajanya che. 'paudgalikA'no artha karyo, pudgalajanya che, eno ja artha karyo pudgalanAM ja che. eno ja artha karyo, pudgalanAM ja che. AhAhAhA ! evA bhAvonuM vyAkhyAna cha gAthAthI kare che. mumukSu :- 'aliMgagrahaNa'nA 20 mA bolamAM ane AmAM zuM phera che? samAdhAna :- tyAM vIsamA bolamAM AtmAnuM vedana te AtmA che, eTaluM, paNa tyAM dravya che. ahIM e dravya anubhUtimAM che paNa paryAya te zudghanaya che. dravyano anubhava te zudghanaya che ane zudghanayane ahIMyA AtmA kahIe. tyAM je vedanane AtmA kIdhuM che, ahIM anubhUtine AtmA kIdho che. mumukSu :- anubhUti ane vedanamAM zuM phera che ? : samAdhAna :- eka ja vAta che. i zuM kahyuM ? 'pravacanasAra'mAM 172 gAthAmAM 'aliMgagrahaNa'nA 20 bola che. emAM eka vIsamo bola evo lIdho che ke, AtmA trikALI dravya che tene enuM vedana aDatuM nathI. vedana to paryAyanuM che. anubhUti e paryAyanuM vedana che. AnaMdanuM vedana e paryAyanuM che. e paryAyanuM vedana te dravyane aDatuM : nathI. kemake dravya te dhruva che. bhale dhruvane lakSe anubhUti thaI, paNa anubhUti te dravyane aDatI nathI. thoDuM jhINuM paDe, bApu ! vastu evI jhINI che. AhA..hA...! samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA gAthA 11nA pravacana pAnA naM. 93 *
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 samayasAra siddhi bhAga-3 ) ra ( (2||thaa - 50 thI thA - 50 thI. 55) jIvassa patthi vaNNo Na vi gaMdho Na vi raso Na vi ya phaaso| / 'Na vi rUvaM Na sarIraM Na vi saMThANaM Na saMhaNaNaM / / 5 / / jIvassa patthi rAgo Na vi doso Neva vijjade moho| No paccayA Na kammaM NokammaM cAvi se nntthi||51 / / jIvassa Natthi vaggo Na vaggaNA va phaDDhayA keii| No ajjhappaTThANA va ya annubhaagtthaannaanni||52|| jIvassa patthi keI joyaTThANA Na baMdhaThANA vaa| Neva ya udayaTThANA Na maggaNaTThANayA keii||53 / / No ThidibaMdhaTThANA jIvassa Na saMkilesaThANA vaa| Neva visohiTThANA No saMjamaladdhiThANA vaa||4|| Neva ya jIvaTThANA Na guNaTThANA ya atthi jiivss| jeNa du ede savve poggaladavvassa prinnaamaa||55|| jIvasya nAsti varNo nApi gandho nApi raso nApi ca sprshH| nApi rUpaM na zarIraM nApi saMsthAnaM na sNhnnm||5|| jIvasya nAsti rAgo nApi dveSo naiva vidyate mohH| no pratyayA na karma nokarma cApi tasya naasti||51|| jIvasya nAsti vargo na vargaNA naiva spardhakAni kaanicit| no adhyAtmasthAnAni naiva caanubhaagsthaanaani||52|| jIvasya na santi kAnicidyogasthAnAni na bandhasthAnAni vaa| naiva codayasthAnAni na mArgaNAsthAnAni kaanicit||53 / / no sthitibandhasthAnAni jIvasya na saMklezasthAnAni vaa| naiva vizuddhisthAnAni no saMyamalabdhisthAnAni vaa||54 / / naiva ca jIvasthAnAni na guNasthAnAni vA santi jiivsy| yena tvete sarve pudgaladravyasya prinnaamaaH||55|| yaH kRSNo haritaH pIto rakta: zveto vA varNa: sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| ya: surabhirdurabhirvA gandhaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yaH kaTukaH kaSAya:
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 5 5. gAthA - 50 thI pa5 tikto'mlo madhuro vA rasaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yaH snigdho rUkSa: zIta: uSNo gururladhurmUdu: kaThino vA sparza: sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmapatve stynubhuuterbhinntvaat| yatsparzAdisAmAnyapariNAmamAtraM rUpaM tannAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yadaudArikaM vaikriyikamAhArakaM taijasaM kArmaNaM vA zarIraM tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| satsamacaturasraM nyagrodhaparimaNDalaM svAti kubjaM vAmanaM huNDaM vA saMsthAnaM tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yadvajarSabhanArAcaM vajanArAcaM nArAcamardhanArAcaM kIlikA asamprAptAsRpATikA vA saMhananaM tatsarvamapi nAsti jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yaH prItirUpo rAgaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yo'prItirUpo dveSa: sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yastattvApratipattirUpo moha: sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| ye mithyAtvAviratikaSAyayogalakSaNA: pratyayAste sarve'pi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yad jJAnAvaraNIyadarzanAvaraNIyavedanIyamohanIyAyurnAmagotrAntarAyarUpaM karma tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yatSaTparyAptitrizarIrayogyavasturUpaM nokarma tatsarvamapi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yaH zaktisamUhalakSaNo vargaH sa sarvo'pi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yA vargasamUhalakSaNA vargaNA sA sarvApi nAsti jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni mandatIvrarasakarmadalaviziSTanyAsalakSaNAni spardhakAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yAni svaparaikatvAdhyAse sati vizuddhacitpariNAmAtiriktatvalakSaNAnyadhyAtmasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni prativiziSTaprakRtirasapariNAmalakSaNAnyanubhAgasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni kAyavAGmanovargaNAparispandalakSaNAni yogasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yAni prativiziSTaprakRtipariNAmalakSaNAni bandhasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yAni svaphalasampAdanasamarthakAvasthAlakSaNAnyudayasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni gatIndriyakAyayogavedakaSAyajJAnasaMyamadarzanalezyAbhavyasamyaktvasaMjJAhAralakSaNAni mArgaNAsthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 samayasAra siddhi bhAga-3 prativiziSTaprakRtikAlAntarasahatvalakSaNAni sthitibandhasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni kaSAyavipAkodrekalakSaNAni saMklezasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni kaSAyavipAkAnudrekalakSaNAni vizuddhisthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya , pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuutebhinntvaat| yAni cAritramohavipAkakramanivRttilakSaNAni saMyamalabdhisthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni paryAptAparyAptabAdarasUkSmaikendriyadvIndriyatrIndriyacaturindriyasaMzyasaMjJipaJcendriyalakSaNAni jIvasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| yAni mithyAdRSTisAsAdanasamyagdRSTisamyagmithyAdRSTyasaMyatasamyagdRSTisaMyatAsaMyatapramattasaMyatApramattasaMyatApUrvakaraNopazamaka kSapakAnivRttibAdarasAmparAyopazamakakSapakasUkSmasAmparAyopazamakakSapakopazAntakaSAyakSINakaSAyasayogakevalya yogakevalilakSaNAni guNasthAnAni tAni sarvANyapi na santi jIvasya, pudgaladravyapariNAmamayatve stynubhuuterbhinntvaat| evA e bhAvonuM vyAkhyAna cha gAthAomAM kare che nathI varNa jIvane, gaMdha nahi, nahi sparza, rasa jIvane nahIM, nahi rUpa ke na zarIra, nahi saMsthAna, saMhanane nahIM; 50. nathI rAga jIvane, dveSa nahi, vaLI moha jIvane che nahIM, nahi pratyayo, nahi karma ke nokarma paNa jIvane nahIM; 51. nathI varga jIvane, vargaNA nahi, spardhako kaMI che nahIM, adhyAtma sthAna na jIvane, anubhAgasthAno paNa nahIM; para. jIvane nathI kaMI yogasthAno, baMdhasthAno che nahIM, nahi udayasthAno jIvane, ko mArgaNAsthAno nahIM; pa3. sthitibaMdhasthAna na jIvane, saMkalezasthAno paNa nahIM, sthAno vizuddhi taNAM na, saMyamalabdhinAM sthAno nahIM 54. nathI jIvasthAno jIvane, guNasthAna paNa jIvane nahIM, pariNAma pudgaladravyanA A sarva hovAthI nakkI. 55. uthArtha:- [ jIvasya ] (r)pane [ varNaH ] [ [ nAsti ] nathI, [na api gandhaH ] gaMdha 54 // nathI,[ rasa: api na] 2sa. 54 // nathI [ca bhane[sparza: api na] sparza 54 // nathI, [ rUpaM api na ] 35 55 nathI, [na zarIraM] zarI2 54 nathI, [ saMsthAnaM api na] saMsthAna 54 nathI, [ saMhananam na] saMhanana 54 // nathI; [ jIvasya ] pane [ rAga: nAsti] 20 // 54 // nathI, [ dveSaH api na] dveSa 54 // nathI, [ mohaH] bhoDa 54 // [na eva
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50 thI 55 157 vidyate]vidhamAna nathI, [ pratyayA: no ] pratyayo (Asravo ) paNa nathI, [ { 7 ] karma paNa nathI [ ] ane [ norma api ] nokarma paNa [ tasya nAsti ] tene nathI;[ nIvaca] jIvane [ varga: nAsti ] varga nathI, [ vartuLA na] vargaNA nathI, [ nivid spardhAni na va] koI spardhako paNa nathI,[ adhyAtmasthAnAnino] adhyAtmasthAno paNa nathI [ va] ane [ anumAnasthAnAni] anubhAgasthAno paNa [na puva ] nathI; [ nIvaca ] jIvane [Anivit yo sthAnAni] koI yogasthAno paNa [7 santi ] nathI [TM ] athavA [vandhasthAnAni na ] baMdhasthAno paNa nathI, [4] vaLI [ vyasthAnAni ] udayasthAno paNa [na va ] nathI, [ nivit mArgaLa sthAnAni na ] koI mArgaNAsthAno paNa nathI; [nIva6] jIvane [sthitivandhasthAnAni no] sthitibaMdhasthAno paNa nathI [vA] athavA [saMvajJezasthAnAni 7] saMkalezasthAno paNa nathI, [vizuddhisthAnAni ] vizuddhisthAno paNa [na va] nathI [vA] athavA [saMyamanadhisthAnAni] saMyamalabdhisthAno paNa [no ] nathI; [6] vaLI [ nIvakSya ] jIvane [ nIvasthAnAni] jIvasthAno paNa [ na va ] nathI [ vA ] athavA [ guLasthAnAni ] guNasthAno paNa [7 santi ] nathI;[ yena tu ] kA2Na ke [ te sarve] A badhA [ punnatadravyasya]pudgaladravyanA pariNAmA: ] pariNAma che. - TIkA:-je kALo, lIlo, pILo, rAto athavA dhoLo varNa che te badhoya jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 1. je surabhi athavA dubhi gaMdha che te badhIye jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI ( potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 2. je kaDavo, kaSAyelo, tIkho, khATo athavA mITho 2sa che te badhoya jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 3. je cIkaNo, lUkho, zIta, uSNa, bhAre, halako, komaLa athavA kaThora sparza che te badhoya jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 4. je spardhAdisAmAnyapariNAmamAtra rUpa che te jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI ) anubhUtithI bhinna che. 5. je audArika, vaikriyika, AhA2ka, taijasa athavA kAryaNa za2I2 che te badhuMya jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 6. je samacaturama, nyagrodhaparimaMDaLa, svAtika, kubjaka, vAmana athavA huMDaka saMsthAna che te badhuMya jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 7. je vajrarSabhanA2Aca, vajanArAca, nArAca, ardhanArAca, kIlikA athavA asaMprAptAsRpATikA saMhanana che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 8. je prItirUpa rAga che te badhoya jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 9. je aprItirUpa dveSa che te badhoya jIvane nathI kA2Na ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 samayasAra siddhi bhAga-3 hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 10. je yathArtha tatvanI apratipattirUpa (aprAsirUpa) moha che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 11.mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga jemanAM lakSaNa che evA je pratyayo te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 12. je jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAyarUpa karma che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 13. je cha paryAsiyogya ane traNa zarIrayogya vastu (-pugalaskaMdha) rUpa nokarma che te badhuMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 14. je karmanA rasanI zaktionA (arthAt avibhAga paricchedonA) samUharUpa varga che te badhoya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 15. je vargonA samUharUpa vargaNA che te badhIye jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 16. je maMdatIvra rasavALAM karmadaLonA viziSTa nyAsa (-jamAva) rUpa (arthAt vargaNAonA samUharUpa) spardhako che te badhAya jIvane nathI kAraNa ke te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 17. svaparanA ekapaNAno adhyAsa hoya tyAre (vartatAM), vizuddha caitanyapariNAmathI judApaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je adhyAtmasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 18. judI judI prakRtionA rasanA pariNAma jemanuM lakSaNa che evAM je anubhAgamasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 19. kAyavargaNA, vacanavargaNA ane manovargaNAnuM kaMpana jemanuM lakSaNa che evAM je yogasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 20. judI judI prakRtionA pariNAma jemanuM lakSaNa che evAM je baMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 21. potAnuM phaLa utpanna karavAmAM samartha karmaavasthA jemanuM lakSaNa che evAM je udayasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 22. gati, iMdriya, kAya, yoga, veda, kaSAya, jJAna, saMyama, darzana, lezyA, bhavya, samyakatva, saMjJA ane AhAra jemanAM lakSaNa che evAM je mArgaNAsthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 23. judI judI prakRtionuM amuka mudata sudhI sAthe rahevuM te jemanuM lakSaNa che evAM je sthitibaMdhasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI potAnI) anubhUtithI bhinna che. 24. kaSAyanA
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 159 vipAkanuM atizayapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je saMkalezasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 25. kaSAyanA vipAkanuM maMdapaNuM jemanuM lakSaNa che evAM je vizuddhisthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 26. cAritramohanA vipAkanI kramazaH nivRtti jemanuM lakSaNa che evAM je saMyamalabdhisthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. ra7. paryAya tema ja aparyAya evAM bAdara ne sUkSma ekeMdriya, vIMdriya, trIdriya, caturiMdriya ane saMjJI tathA asaMjJI paMceMdriya jemanAM lakSaNa che evAM je jIvasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 28. mithyASTi, sAsAdana samyagdaSTi, samithyASTi, asaMyatasamyagdaSTi, saMyatAsaMyata, pramattasaMyata, apramattasaMyata, apUrvakaraNa-upazamaka tathA kSapaka, anivRtti bAdarasAMparA-upazamaka tathA kSapaka, sUkSmasAparAya-upazamaka tathA kSapaka, upazAMtakaSAya, kSINakaSAya, sayogakevaLI ane ayogakevaLI jemanAM lakSaNa che evAM je guNasthAno te badhAMya jIvane nathI kAraNa ke te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che. 29. (A pramANe A badhAya pugaladravyanA pariNAmamaya bhAvo che; te badhA, jIvanA nathI. jIva to paramArthe caitanyazaktimAtra che.) gAthA 50 thI 55 uparanuM pravacana jIvassa Natthi vaNNo Na vi gaMdho Na vi raso Na vi ya phaaso| Na vi rUvaM Na sarIraM Na vi saMThANaM Na saMhaNaNaM / / 50 / / jIvassa Natthi rAgo Na vi doso Neva vijjade moho| No paccayA Na kammaM NokammaM cAvi se Natthi / / 51 / / jIvassa Natthi vaggo Na vaggaNA Neva phaDDhayA keii| No ajjhappaTThANA va ya annubhaagtthaannaanni||52 / / jIvassa Natthi keI joyaTThANA Na baMdhaThANA vaa| Neva ya udayaTThANA Na maggaNaTThANayA keii||53 / / No ThidibaMdhaTThANA jIvassa Na saMkilesaThANA vaa| Neva visohiTThANA No saMjamaladdhiThANA vaa||54 / / Neva ya jIvaTThANA Na guNaTThANA ya asthi jiivss| jeNa du ede savve poggaladavvassa prinnaamaa||55|| e to pudagalanA pariNAma che AhAhAhA ! nathI varNa jIvane, gaMdha nahi, nahi sparza, rasa jIvane nahIM,
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 nahi rUpa ke na zarIra nahi saMsthAna saMhanane nahIM. 50 nathI rAga jIvane, dveSa nahi, vaLI moha jIvane che nahIM, nahi pratyayo, nahi karma ke nokarma paNa jIvane nahIM. 51 nathI varga jIvane, vargaNA nahi spardhako kaMI che nahIM, adhyAtmasthAna na jIvane, anubhAgasthAno paNa nahIM. 52 jIvane nathI kaMI yogasthAno baMdhasthAno che nahIM, nahi udayasthAno jIvane ko mArgaNAsthAno nahIM. 53 sthiti baMdhasthAna na jIvane saMkalezasthAno paNa nahIM, sthAno vizuddhitaNAM na saMyamalabdhinA sthAno nahIM. 54 nathI jIvasthAno jIvane, guNasthAna paNa jIvane nahIM, pariNAma pudgaladravyanA A sarva hovAthI nakkI.55. A cha gAthA amArA nArAyaNabhAI kahetA ukaraDo ogaNatrIsa bolano ukaraDo kahetA. AhAhAhA ! 160 TIkAH- je kALo, lIlo, pILo, rAto ne dhoLo e varNa che. che to e varNanI paryAyo. varNa je che tenI A paryAya che. raMga je guNa che tenI A pAMca paryAyo che, te badhoya jIvane nathI. dhoLo varNa che e paryAya che, rUpALuM dhoLuM zarIra che e varNa guNa nathI. e varNa guNanI dhoLI paryAya che te e varNa guNanI dhoLI, A ghauMvarNe zarIra ne ema nathI kahetA, lAla hoya to, dhoLuM hoya to emAM kALuM hoya to kahe enI mA(mAtA ) kALI mATe enA varSe thayo. eno bApa dhoLo mATe enA varSe thayo. ema kahe che mANaso e badhI varNa guNanI paryAya che. AhAhAhA ! te badhoya jIvane nathI. kA2Nake te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI bhASA dekho, pudgaladravyanA pariNAma hovAthI ema nahi. amRtacaMdrAcArya ! kuMdakuMdAcArye kIdhuM ke poggaladavasa pariNAma eno hetu kADhayo aMdarathI e to pudgala pariNAmamaya hovAthI, bhagavAna caitanyasvarUpathI e to bhinna che, e pudgalamaya che pudgalamaya abheda che pudgalathI. A bhedajJAna karAvyuM. AhAhA! ene ThekANe huM rUpALo chuM ne, huM kALo chuM ne, huM ghauMvarNe chuM ne, e to pudgalanA che pariNAma, ene tuM tArA mAne cho, zuM kahe che A tane ? huM mArI mA (mAtA ) ne varSe Avyo chuM, moTo bhAI bApane varSe Avyo che, ema kahe che loko. enI mA ( mAtA ) ghauMvarNo hoyane e varSe e thayo hoya eno bApa dhoLo hoya to enA varSe e thayo hoya, kahe amAre, koNavarNa bApA. e paryAya badhI varNa guNanI e dazAo che. e tArI nahIM, tArAmAM nahIM, temAM tuM nahi. AhAhAhA! "potAnI anubhUtithI bhinna che" bhASA dekho, dravyathI bhinna e A anubhava karyo tyAre enAthI e bhinna che ema. Ama bhinna bhinna che ema nahi. e kALI, rAtI, pILI, dhoLI paryAya e pudgalamaya che, enAthI AtmA bhinna che, ane anubhUtithI bhinna che. vartamAna teno anubhava karatA tenAthI te bhinna che. dravyathI to bhinna che, paNa anubhava karatAM tenAthI paNa e cIja bhinna
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50 thI 55 che. hajI AgaLa to vadhAre Avaze. AhAhAhA ! anubhUti atIndriya AnaMdano anubhava evI anubhUtinI dazAthI AMhIM olI dazAo kIdhI che ne ? varNanI dazA paryAya kIdhI che, zuM kIdhuM ? varNanI paryAyo kIdhI che, kALo, dhoLo Adi to e paryAya dravyanI anubhUtinI paryAyathI te bhinna che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? varNa 'guNa' che, enI A kALo, lIlo, pILo, rAto, dhoLo e paryAya che, tyAre e paryAyo, varNanI paryAyo che, tyAre ene bhinna che ema kyAre thAya ? ke bhagavAna AtmA potAnI anubhUtinI paryAyamAM jyAre Ave, e varNanA guNanI pAMca paryAya che, enAthI bhagavAna bhinna che. kema ? ke e anubhUtithI bhinna che. e paryAyathI varNanI paryAyathI bhagavAna AtmAnI anubhUti che e paryAya enAthI e paryAya bhinna che, e bhinna che ema anubhava thayo, tyAre bhinna che ema kahevAmAM AvyuM ema kahe che. samajANuM kAMI ? ema varNanI paryAya mA2I nathI ne ema dhArI rAkhyuM che, e vastu nahi ema kahe che. AhAhAhA ! 161 e vItarAga trilokanAtha jinezvaradevanI anubhUtinI dazA ane paryAya be bhinna che dravyathI bhinna che, paNa dravyathI bhinna e anubhava karyA vinA bhinna che ema kyAMthI AvyuM kahe che. samajANuM kAMI ? A varNa guNanI pAMca paryAya e guNanI paryAya che, paNa e AtmAthI bhinna che e kyAre jaNAya ? ke AtmA anubhUti kare tyAre anubhUtinI paryAyathI te paryAya bhinna che. jema varNa guNanI pAMca paryAya, ema bhagavAna AtmAnI anubhUtinI paryAya enAthI te prabhunI anubhUtinI paryAyathI te varNanI paryAya, varNa guNanI paryAya, dravyanI anubhUtinI paryAyathI te varNanI paryAya bhinna che. AhAhA ! caMdubhAI ! AvI vAtuM che. za2I2nuM thAvuM hoya te thAya, e to thayA ja ka2ze kahe che. tuM tAruM kara, tuM tAruM saMbhALa. oho ! zuM TIkA. ekako2 varNaguNa enI pAMca paryAya, ekakora bhagavAna AtmA enI anubhUtinI paryAya, tyAre e bhinna che ema thayuM. samajANuM kAMI ? che ne ? A to saMtonI vANI bApA e kAMI. AhAhAhA ! zuM kahyuM I samajANuM ? jema e varNa guNa sAmAnya che, enI A kALo, lIlo, pILo, rAto e vizeSa paryAyo che, paNa e bhinna che e kyAre khyAlamAM Ave ? ke AtmA je sAmAnya dravya che, teno vizeSa anubhUti kare tyAre te bhinna che tema anubhava sAco thAya. zuM e samayasA2! zuM enI gAthAo ! varNa guNanI paryAyo pAMca bhinna che, bhinna che, ema bhinna paDayA vinA bhinna che ema kyAMthI tane khyAla Avyo kahe che. bhagavAna AtmA dravya nAma vastue to sAmAnya che trikALa, eno anubhava jyAre thayo, tene anusarIne dravyanI paryAya je zuddha anubhUti thaI, e anubhUtinI paryAyathI e varNanI pAMca paryAyo judI che. e badhI pudgalanI paryAyo che, tyAre anubhUti e bhagavAna AtmAnI zuddha paryAya che. AhAhAhA ! have Avo upadeza have sAMbhaLavo kaThaNa paDe. Akho di' dhaMdhA, dhaMdhA, dhaMdhA nathI kIdhuM olAe ke mALA vANIyAne A jaina dharma maLyo, ne vANIyA vepAramAM guMcAI gayA che, eya cImanabhAI ! olo jApAnano aitihAsika che, moTo aitihAsika chokaroya mALo evo lAge che beya evA jaina "anubhUti" kIdhI ne ? e jaina dharma anubhUtisvarUpa che ema kahyuM che eNe. chApAmAM AvyuM'tuM moTo lekha, paNa A jaina (dharma ) maLyo mALo vANIyAne ane vANIyA
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 samayasAra siddhi bhAga-3 vepAramAM ghusI gayA Akho di' A ne A ne, A vepAra karavAne navarA nathI. A vepAra eTale anubhUti, AtmAno vepAra e che. eka bola thayo. bIjo bola have surabhi athavA dUrabhi gaMdha, gaMdha che e sAmAnya che ane surabhi-dUrabhi e enI vizeSa paryAyo che. gaMdha je che e guNa che, pudgalano e guNa che, ane e guNanI surabhi ne dUrabhi, sugaMdha ne durgadha e gaMdha guNanI paryAya che, pudgalano gaMdha guNa, jema pudagalano varNa guNa enI pAMca paryAyo ema bhagavAna AtmAno AnaMdaguNa, jJAnaguNa trikALI, enI anubhUti te enI paryAya che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? e surabhi ane dUrabhi e paryAya che. konI? gaMdhanI, gaMdha guNa che ene sugaMdha ane durgadha e paryAya che. gaMdha guNa che e pudgalano guNa che, ane enI paryAya che e sugaMdha traNeya AvI gayuM emAM, pugaladravya eno guNa gaMdha enI paryAya surabhi ne dUrabhi, sugaMdha ne durgadha te badhIye jIvane nathI. kAraNake te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI e to pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI pudgala eno gaMdha guNa enI sugaMdha-durgadha e paryAya e pugalapariNAmamaya che, enAthI judI nathI, pariNAmamaya che. te anubhUtithI bhinna che, te dravya vastu, eno AnaMda jJAna Adi guNa enI vartamAna zraddhA ne anubhava Adi enI paryAya. AhAhA ! samajANuM kAMI? dravya, guNa, paryAya traNeya samADI dIdhA. gajaba vAtuM che bApA. AhAhA ! bhagavAna AtmA dravya, eno jJAna AnaMda Adi guNa, enI anubhUti jJAnanI paryAya, AnaMdanI paryAya, zraddhAnI paryAya, zAMtinI paryAya, cAritranI paryAya e badhI anubhUti paryAya che, e pudgala dravya, guNa ne paryAya enAthI bhagavAna dravya, guNa ne anubhUtinI paryAyathI te bhinna che. AvuM che. AhAhAhA ! pachI "rasa', rasa, rasa che e guNa che pudgala dravyano, pudgala vastu che teno rasa e guNa che, tenI pAMca paryAya che. kaDavo, e kaDavo e guNa nathI e rasanI paryAya che kaSAyalo, turo, turo kahe che ne, e rasaguNanI paryAya che. pudgaladravya che eno rasa guNa che enI A kaSAyalo e paryAya che. tIkho, tIkho guNa nathI, rasa guNa che enI tIkhI e paryAya che. khATo, khATo e rasa guNanI eka paryAya che ane mITho A goLa mITho, sAkara mIThI, mesuba mITho, kerI mIThI e badhI paryAya rasa guNanI paryAya che te badhoya jIvane nathI, kAraNake te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI e to pudgaladravyanA pariNAma che, pudgaladravya che, eno rasa guNa che ane enI e paryAya che eTale pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI enI hAre abheda che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? A samayasAra! mIThAlAlajI! bApu samayasAra eTale zuM? sAkSAt traNalokanA nAtha enI divyadhvanino A sAra che. ene samajavA mATe ghaNI nivRtti joIe, bhAI kemake e rAgathI paNa nivRtta svarUpa che e prabhu. AhAhAhA ! ene kahe che, ke rasanI je paryAya che pAMca mIThI, khATI, gaLI, lAge che ne? e to jaDanI paryAya che, e jIva tene aDato nathI, phakta jANavAmAM Ave che, tyAM ene ema lAge che ke A mITho A che, e to jJAna thAya che, ane A ThIka che, tyAM to rAga thAya che, e rAga paNa jIvanI paryAya nathI. mIThI je mIThuM khyAlamAM AvI
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 163 sAkara, goLa. jJAnamAM khyAlamAM AvyuM ke mIThuM e mIThuM pote jJAnamAM AvatuM nathI, mIThAzane A jJAnanI paryAya aDatIya nathI, phakta mIThAzane jANatAM jJAna jANe che ke A mIThAza che. ene pachI rAga thAya che ke A bahu sAru che, e rAga che e rAga ne mIThI paryAya enAthI bhagavAna Akho bhinna che. che? e potAnI anubhUtithI bhinna che AtmA ane eno AnaMdarasa, e sAmAnya, AtmA ane AnaMdarasa sAmAnya, enI anubhUtinI vizeSa rasa paryAya enAthI e paryAyo bhinna che. AvuM bhedajJAna karAvyuM che. tAruM svarUpa prabhu dravyathI bhinna che paNa dravyathI bhinna che evuM jANyuM koNe jANanAranI paryAya anubhuti thaI ene jANyuM ke A bhinna che. AhAhAhA! pravacana naM. 127 gAthA 50 thI pa5 tA. 4/11/78 zanivAra kArataka suda-4 samayasAra, (gAthA 50 thI pa5) cotho bola che. traNa bola AvI gayA, TIkA, TIkAno cotho bola bAkI che. cIkaNo nahIM? cIkaNA, zuM kahe che. sUkSma adhikAra che. (gAthA-50 thI pa5 TIkAno bola - 4.) je cIkaNo, lUkho, zIta, uSNa, bhAre, halako, komaLa athavA kaThora sparza che te badhoya jIvane nathI kAraNake te pudgala dravyanA pariNAmamaya hovAthI (potAnI) anubhUtithI bhinna che.) A AtmA che AtmA! e anaMta anaMta guNano piMDa vastu che. ane je anaMta guNa che e enI zakti, enuM sattva, enA bhAva che. ane jyAre eno (AtmAno) anubhava thAya che, tyAre ja A rAga - cIkAza, sparza, varNa, raMga, gaMdha AdithI bhagavAna AtmA bhinna che. to jyAre potAno anubhava thAya che, to pugaladravya je che eno sparza nAmano guNa che - cotho bola cAle che. pudagala dravya che, eno sparza nAmano guNa che, enI ATha (prakAre) paryAya thAya che, e AtmAmAM nathI. je cIkAza che - cIkAza e guNa nathI, cIkAza e sparzaguNanI paryAya che, paryAya nAma avasthA che. cIkAza lUkhAza e paNa sparzaguNanI lUkhkhI eka paryAya che. guNa nathI. guNa to sparza che. ane ThaMDA e paNa sparzaguNanI paryAya che, garama paNa paryAya che, bhAre e paNa sparzaguNanI paryAya che, halakI - komaLa ne kaThora e sparza che e sarveya jIvanA nathI. samajANuM kAMI ? jIva, e sparzane kyAre ya aDayo ja nathI. potAnA dravya - guNa ne paryAyane AtmA sparze che - cUMbe che - aDe che paNa paradravya ke guNa ke paryAyane kyAre ya aDato nathI. samajANuM kAMI? e trIjI gAthAmAM AvI gayuM che. samayasAra trIjI (gAthA) potAno AtmA potAnA dravya - guNa - paryAyane cUMbe che nAma sparze che - aDe che paNa paradravya - karmane - zarIrane (koi para vastune) cuMbato nathI - sparzato nathI- aDato nathI. anaMtakALamAM AtmA paradravya - karmane - zarIrane cuMbato nathI- aDato nathI- sparzato nathI, kema ke te to paradravya che. ane pAradravyano potAnI paryAyamAM abhAva che - para dravyanA dravya - guNa - paryAyano ( AtmAmAM) abhAva che. paNa eno abhAva che ema anubhavamAM kyAre Ave che? e kahe che ke e cIkAzAdi jIvanA nathI. kema ke e pudagaladravyanA pariNAmamaya hovAthI, jarI sUkSma vAta che.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 pudgala je jaDa pudgala che e dravya che. ane emAM sparzaguNa che. e guNa che emAM cIkAza Adi paryAya che. to ( ema ) dravya - guNa - ne paryAya traNe pudgalamaya che. AhAhAhA ! e AtmAmAM che ja nahIM, paNa AtmAmAM che nahIM kyAre ? enuM (AtmAnuM) bhAna thAya che (tyAre ) e kahe che. AhAhA ! e pudgaladravyanA hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. A AtmA je dravya che ethI to e bhinna che, paNa bhinna kyAre anubhavamAM Ave che ? samajANuM kAMI ? sUkSma che viSaya ! 164 jema sparzaguNa pudgalano che, pudgala dravya che ane sparza teno guNa che cIkAza Adi paryAya che ( ema ) have AtmAmAM, AtmA dravya che, enA jJAna AnaMda Adi guNa che ane enI anubhUti e tenI paryAya che. anubhUti nAma AtmA AnaMdamUrti prabhu AtmA che, eno samyagdarzananA kALamAM eno anubhava thAya che. to e AnaMdanuM vedana thAya che, e anubhUti kahevAmAM Ave che. ene samyagdarzana kaho, anubhUti kaho, svarUpa AcaraNa kaho... AtmA (zAMta svabhAvI ) zAMti je svabhAvamAM hatI e paryAyamAM vyakta thaI ene anubhUti kahe che. jhINo viSaya bhAI ! AhAhA ! bhagavAna AtmAmAM ahIM cha bola levA che. eka pudgaladravya jaDa, eno sparzaguNa ane enI cIkAza lUkhI Adi paryAya, e traNeya AtmAthI bhinna che. kyAre? AhAhA ! ke anaMta guNano piMDa potAno bhagavAna AtmA, emAM anaMtaguNa che, evI aMtardaSTa thAya che tyAre je paryAyamAM anubhUti thAya che, tyAre ene bhinna che evuM anubhavamAM AvyuM. paMDitajI ? AvI vAta che, bhagavAna vAta to evI cIja che. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA ! ( ohoho !) bhagavAna kuMdakuMdAcArya digambara saMta ! paMcaparameSThimAM AcArya ( padamAM ) e paMca52meSThimAM AcArya hatA. ane tenI TIkA karavAvALA amRtacaMdrAcArya te paNa paMca52meSThimAM AcArya hatA. jemane saMta kahevAmAM Ave che, saMta ene kahIe ke jemane pracUra svasaMvedana AnaMdanI mahorachApa hoya aMda2mAM... pAMcamI gAthAmAM AvyuM che. kuMdakuMdAcArya kahe che amAro vaibhava zuM che? A jagatanA vaibhava mAne che paisA - dhULa ne za2I2ne e to dhULa che e vaibhava amAro nahIM amAro vaibhava AtmA kuMdakuMdAcArya kahe che. huM ( caitanya ) dravya - guNa chuM - huM anaMtaguNa chuM ane eno Azraya karIne mArI je anubhUti - pracUra svasaMvedana pragaTayuM. samyagdarzanamAM AnaMdano svAda Ave paNa thoDo - thoDo, samyagdarzana je dharmanI pahelI sIDI, dharmanI pahela - zarUAta, pahelI kahe che ne ! pahelI zarUAtamAM dharmanI ( je ) dazA pragaTa jyAre thAya che tyAre to pahelAM atIndriya AnaMdanuM vedana paryAyamAM anubhavamAM je atIndriya AnaMdano svAda Ave che. e svAda paryAya che. AnaMda e guNa che ane dravya je AnaMdAdi dha2nA2o dravya che. samajANuM ? to.... AtmA dravya che, vastu A paisA (rUpiyA ) dravya e nahIM, hoM ! 'dravati Iti dravyam ' - je drave che - je vastu kAyama rahIne paryAyathI drave che pariName che. e dravyaAtmA jeNe dRSTimAM lIdhuM to dravyamAM je AnaMda je guNa che e paryAyamAM - anubhUti tarIke AnaMdano anubhava thayo, to e dravya - guNa ne paryAya traNeya AtmAnA che. vacce je rAgAdi dayA-dAna
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 55 165 Adi vikalpa je UThe che e vikAra che. enAthI bhagavAna AtmA bhinna che. paNa bhinna kyAre thAya che ke dravyanI anubhUti kare tyAre, bhinna thAya che, bhinna che evuM jJAna thAya che. jhINI vAta che prabhu! mAraga vItarAga - jaina paramezvara trilokanAtha (tIrthakara deva) birAje che mahAvidehamAM sImaMdhara prabhu! tyAM gayA hatA kuMdakuMdAcArya saMvata 49, be hajAra varSa pahelAM tyAM gayA hatA. ATha divasa tyAM rahyA ne temane labdhi hatI cAra tasu jamInathI UMce cAlavAnI. 8 divasa mahAvidehamAM rahyA ne tyAMthI AvIne A zAstra banAvyA. AhAhAhA ! e zAstra banAvyA enA pachI hajAra varSa pachI eka amRtacaMdra AcArya thayA, emaNe A TIkA banAvI che. banne saMta hatA, banne paMcaparameSThimAM anubhUtino vaibhava - AnaMdano vaibhava (pracUra svasaMvedana) dazA aMdara jemane pragaTa thaI hatI. atIndriya AnaMdanI mahorachApa jemanI... jema ( poSTa) kArDamAM mahorachApa lagAve che ne, kavara upara pADe che ema munidazAmAM pracUra atIndriya AnaMdanI mahorachApa paDe che. AhAhA ! samajANuM kAMI...? ahIMyA to hajI anubhUtinI vAta cAle che. enAthI (munithI) nIcalA darajajAnI vAta - muninA darajjAthI anubhUtinI cIja cothA guNasthAnamAM nIcenI cIja che. samyagdarzananI jyAre utpatti thAya che tyAre tenI dRSTi dravya upara jAya che. jJAyaka cidAnaMda! nimittathI paNa haThIne, rAga - dayA - dAna - vrata - bhakti Adino rAga, enAthI paNa haThIne, paryAyathI paNa haThIne trikALa jJAyaka upara dRSTi jAya che. samajANuM kAMI? tyAre ene samyagdarzana thAya che, ane tyAre tene anubhUti thAya che AnaMdanI. tyAMthI dharmanI zarUAta thAya che, ahIMyA A vAta che. prabhu! (AtmA) e anubhUtithI bhinna che kahyuM ne! kema evuM kahyuM? A to TIkA gaMbhIra che! cIkAza Adi e sarva jIvanA nathI, kema ke pudagala dravyanA pariNAmamaya - pariNAmamaya ema kahyuM. kema?ke je cIkAza - lUkhAza Adi je paryAya che e pudagaladravyanA pariNAmavALA (ema) nahIM (paraMtu ) pariNAmamaya - abheda che e sparzaguNAdi che. enI cIkAza - lUkhAza (Adi) je che e pudgaladravyanA pariNAmamaya (eTale ke ) enI sAthe abheda che. AhAhA! ane AtmAmAM AtmAnI anubhUti che e Atmadravya sAthe abheda che. jhINI vAta che bhAI ! A to samayasAra che, A to traNalokanA nAtha jinezvaradeva emanI divyadhvani (che) e sAMbhaLIne AvyA kuMdakuMdAcArya, (teo) saMta hatA - muni (rAja) hatA bhAvaliMgI ! e prabhu (tIrthakara sImaMdharanAtha) pAse gayA. bhagavAna to (mahAvidehamAM) birAje che. atyAre (vartamAna) birAje che. saMvata (49) be hajAra varSa pahelAMnI vAta che. samajANuM kAMI ? (Ano AdhAra) jayasena AcAryanI TIkAmAM che - saMskRta TIkA che ne! samayasAra (TIkA) jayasena AcAryanI (temAM AdhAra che) ke bhagavAna (kuMdakuMda) tyAM gayA hatA ane (eka) bIjuM darzanasAramAM che, eka devasenAcArya thayA, enuM darzanasAra ( graMtha) pustaka che nAnuM, tyAM zloka che ke e prabhu kuMdakuMdAcArya mahAvidehamAM jaIne A je vastu (tattvajJAna) amane ApyuM, jo na ApyuM hota to amane munipaNuM zI rIte prApta thAta ! emanA darzanasAramAM che, darzanasAra pustaka ( atyAre) ahIM nathI, rAtre kADhayuM" tuM kAla, ahIMyA to badhA hajAro pustaka che. AhAhA ! e kuMdakuMdAcArya bhagavAna saMta hatA bhAvaliMgI - anubhavI AnaMdanA vedavAvALA
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 samayasAra siddhi bhAga-3 - (Atma) vaibhava potAnA aMtaramAM pragaTa thayo hato, teo tyAM gayA hatA. ahoho! sAkSAt bhagavAna (sImaMdharaprabhu) nA darzana karyA, keTaluM" ka samAdhAna zrutakevaLI pAsethI karyuM (tyAM) zrutakevalI (o) birAje che ne atyAre! A to be hajAra varSa thayAM..! atyAre bhagavAna birAje che - vartamAna birAje che. AyuSya kroDapUrvanuM che pAMcase dhanuSano deha che - be hajAra hAtha, bhagavAna manuSyapaNe vartamAna (hasahita) birAje che. (kuMdakuMdAcArye) tyAMthI AvIne A TIkA (samayasAra Adi graMtha) banAvyA, TIkA amRtacaMdrAcArya banAvI, to (teozrI) kahe che, prabhu ! eka vAra sAMbhaLato kharo ! bhagavAna tarIke ja bolAve che (sau jIvane) 72 gAthAmAM AvyuM che... bhagavAna AtmA! ema ja kahe che. 72 gAthAmAM che ke puNya ne pApanA bhAva, dayA-dAna-vrata-bhakti AdinA bhAva e badhA azuci che. (samayasAra) kartA - karma adhikAra azuci kahe che. amRtacaMdra AcArya TIkAmAM kahe che. ane bhagavAna AtmA zuci (pavitra) che. e to azucithI bhinna nirmaLAnaMda che. samajANuM kAMI ? AhAhA ! jemane samyagdarzana prApta karavuM hoya to nirmaLAnaMda prabhu (AtmAnI ) daSTi karavI paDaze. enI dRSTi nimitta uparathI huThI jaze, rAga-vikalpa je che bhakti Adino enAthI paNa dRSTi huThI jaze. bhagavAnanI bhakti AdinA je (bhAva) e to rAga che. potAnI svarUpa bhakti - (nijamAM) ekAgratA e nizcaya bhakti che - e vItarAgI bhakti che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI...? e AtmAmAM jyAre sparzaguNanI paryAya nathI, ne (pudgala) dravya je che emAM sparzaguNa che ane cIkAza Adi lUkhAza ( vagere) paryAya che e paryAya pudgalathI pariNAmamaya che - pudgalathI tanmaya che. ApaNA jIvathI bhinna che, paNa kyAre bhinna che? jyAre anubhUti (AtmAnI) thAya che to bhinna che. nahiMtara (emane ema) mAnavuM dhAraNA karavI, dhAraNAmAM (to) ema karyuM ke A rAgAdi - sparzAdi AtmAthI bhinna che e kAMI vastu nahIM, anubhUti AtmAnI jyAre thAya che tyAre bhinna - yathArtha bhAnamAM Ave che. AhAhA ! e ahIM kahe che dekho ! e pariNAmamaya hovAthI, che? eka-eka zabdamAM mahAna zakti (bhAva) che. hajI to cothA bolanI sparzanI (vAta) cAle che. cotho bola cAle che - pariNAmamaya hovAthI, koNa? cIkAza, lUkhAza Adi je ThaMDI - garama e badhI pugalanI paryAya pudgalamAM che, potAnI anubhUtithI bhinna che, ApaNI anubhUtithI bhinna che, dravyathI bhinna che e nahIM. (paNa) jIva dravyathI bhinna (nathI kahyuM, kema ke bhinna to dravyathI che ja paNa enI anubhUti thayA vinA bhinna che evuM anubhavamAM nathI AvatuM. AhAhAhA ! A sparza che ne! ThaMDo - garama, bhAre, haLavo, cIkaNo - lukhkho e pudgalamAM pudgalanA pariNAmamaya e pudgalathI paryAya abheda che enI sAthe, paNa (e paryAyo) AtmAmAM nathI. AtmA bhagavAna AtmAmAM nathI to kyAre nathI ? ke jyAre eno ( AtmAno ) anubhava thAya che - jJAyaka zuddha caitanyadhana prabhu, paramasvabhAvabhAva, pAriNAmikabhAva, sahajAtmasvarUpa prabhu (Atma) dravya, enI dRSTi karavAthI, (enuM jJAna karavAthI) jJAnanuM lakSa tyAM doravAthI, paryAyamAM je anubhava AnaMdano hoya - jJAnanI vyaktatA hoya, jJAnanI vyaktatA - samakita
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 167 hoya - vIryanI vyaktatA hoya, svarUpa nirmaLa enI racanA kare evI vyaktatA hoya ene ahIMyA anubhUti kahe che. are ! bhagavAna! samajANuM kAMI....? A to hindI kahe che ne ! A to hindImAM AvyuM ne! amAre paMDitajI AvyA che ne! mAraga Avo che bhagavAna. AhAhAhA ! AhAhA !anubhUtithI bhinna che, pudgalamaya je cIkAza - lUkhAza (Adi) e jIvadravyathI bhinna che ema na kahyuM kema ke jIvadravyathI to bhinna ja che paNa bhinna kyAre anubhavamAM Ave? potAnA AtmAnuM anusaraNa karIne anubhUti... caitanyamUrti bhagavAna pUrNAnaMda jinabimbasvarUpa, jinasvarUpa "ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina" - ghaTa ghaTa aMtara jina vase (eTale ke) bhagavAna jinasvarUpI ja aMdara birAjamAna che. atyAre hoM? ghaTa ghaTa aMtara jina vase ne ghaTa ghaTa aMtara jaina - e ghaTamAM aMdara jinasvarUpa (vItarAgasvarUpa) che, enI ekAgratAthI anubhUti thAya che, tyAre ene jaina kahevAmAM Ave che. AhAhA! bAkI to vADAmAM (saMpradAyamAM) jaina nAma dharAve e koI cIja nahIM, "ghaTa ghaTa aMtara jina vase" (A pada) banArasIdAsa (nuM) samayasAra nATakakAra (nuM che) samayasAra kaLaza TIkA (mAMthI banAvela che.) ohoho ! ghaTa ghaTa aMtara jina vase A deha (devaLamAM) maMdiramAM bhagavAna (AtmA birAje che) A (deha) to masANanI dhULa che - karma aMdara (sUkSma) dhULa - mATI che. AhAhAhA ! puNya ne pApanA zubha azubha bhAva e to puNya pApatattva bhinna che, A nava tattva che ne - to zarIra - kame ajIva tattva che, dayA - dAna - vrata - bhakti puNya tattva, hiMsA - jUTha - corI e pApa tattva che. bhagavAna AtmA e ajIva ne puNya - pApa tattvathI bhinna jJAyaka tatva che. e jJAyaka tattvano jyAre anubhava thAya che - e cidAnaMda prabhu sahajAtmasvarUpa - sahajAnaMda e sahuja AnaMdano kaMda prabhu, eno Azraya karIne - enuM avalaMbana laIne je paryAyamAM - dazAmAM (avasthAmAM) AnaMdano anubhava thavo enuM nAma (svAnubhUti - samyagdarzana che.) koNa che? chokarAMvane bahAra laI jAva, chokarAMvane bahAra laI jAva chokarAMvane... bhAI ! A to samayasAra che ane eno eka eka zloka (gAthA) alaukika che! bhagavAna ! samaya nAma (zuddha) AtmA eno sAra ! e dayA - dAna - vrata nA rAgathI paNa bhinna bhagavAna che. e AtmA AnaMda prabhu saccidAnaMda AtmA, sat nAma kAyama rahevAvALo, ci nAma jJAna ne AnaMda nAma sukha-zAMti, e saccidAnaMda prabhu AtmA aMdara, enA taraphano jhUkAva karavAthI, anAdino jhUkAva to rAga ane paryAya upara che -aMza uparane rAga upara, paryAya eka aMza che, te AkhI cIja nahIM, te anAdithI eka samayanI paryAya ne rAga, dayA - dAnanA vikalpazubha te upara dRSTi anAdinI che, e to mithyASTi che. "paryAya mUMDhA para samayA" eka samayanI paryAya mArI che e paNa paryAyamUMDha jIva che. ane rAga-dayA - dAna te mArA che (evA abhiprAyavALo) mahAmUDha che. AhAhA ! paNa eka samayanI paryAya je che e to nAzavaMta che (kSaNabhaMgura) bhagavAna (AtmA) aMdara dhruva - avinAzI - trikALI caitanyadhana che. e caitanya dhananI daSTi karavAthI, paryAyanI dRSTi
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 samayasAra siddhi bhAga-3 chUTI jAya che tyAre ( AtmAno ) anubhava thAya che, e anubhUtithI sparzaguNanI paryAya bhinna che, tyAre jANavAmAM AvyuM. samajANuM kAMI... ? eka bola, A cotho bola thayo. ( have ) pAMcamo ( bola ) spardhAdi sAmAnya pariNAmamAtra rUpa che. have zuM kahe che ? dekho, sparza, rasa, gaMdha varNa, raMga e cAra sAmAnya che, sparza Adi sAmAnya pariNAma mAtra rUpa ene rUpa kahe che. kema (rUpa ) kahe che ? ke raMga - gaMdha, rasane sparza e cAra sAmAnya rUpa je che ene rUpa kahe che. A to jhINI vAta che, bhAI A to bhagavAnanI vANI sUkSma che. kahe che ke je spardhAdi, Adi zabda kahyo che ne ! sparza, gaMdha, rasane raMga e cAra levA sparzAdi sAmAnya mAtra ekarUpa pariNAmamAtra ekarUpa ene 'rUpa' kahe che ( AhA ! ) 52mANuM - pudgalamAM sparza, gaMdha, 2sa, varNa - raMga e sAmAnyane ahIMyA 'rUpa' kahe che. e rUpa che. e varNa jIvano nathI. e rUpa ( mAM ) cAra je paryAya ekasAthe kahI, dravyanA guNanI paryAya sAmAnya, olAmAM eka eka ( paryAya ) lIdhI hatI. raMga, gaMdha, rasa, sparza eka - eka ( paryAya ), have e cA2nuM ekarUpa sAmAnya tene 'rUpa' kahe che. e rUpathI bhagavAna AtmA bhinna che. have A za2I2ne hADakAM ne mAMsa e to have jaDa che - mATI che, e AtmAmAM nathI. AtmAmAM e nathI enAmAM AtmA nathI. zuM kIdhuM ? A to hADakAM - mAMsa (cAmaDI ) che jaDa-pudgalanI paryAya che A u52 dekhAya to emAM AtmA nahIM ane A AtmAmAM nahIM. AhAhA... vItarAgI jainadarzananuM tattvajJAna bahu sUkSma che bhAI ? e bIje kyAMya vItarAga sivAya bIje kyAMya che nahIM. koi paMthamAM e mArga che nahIM. AhAhA ! evo paMtha A sUkSma gajaba vAta che, bhAI ! AvI sUkSma vAta zvetAMbaramAMya nathI, kA2Nake e to zvetAMbara to be hajAra varSa pahelAM digambaramAMthI judA paDI gayA, dRSTi viparIta thaIne pachI zAstra banAvyA, bhagavAna emAM A vAta che nahIM. A to saMto! digambara ( bhAvaliMgI ) munio ! kevaLInA keDAyato ! emanI ( sAkSAt tIrthaMkaranI ) divya dhvanimAMthI je grahaNa karyuM ne emaNe potAnI vANImAM AvyuM . tyAM to AvuM kahe che kuMdakuMdAcArya ema kahe che ( samayasAramAM kahe che ke ) huM mAro potAno vaibhava kahIza, bhagavAna kahe che mATe kahIza evuM nathI - huM mArA anubhavathI kahIza, ema kahyuM che. samajANuM kAMI... ? ane zvetAMbaramAM to evuM Ave che, meM to sAMbhaLyuM che (emanA zAstramAM ) sudharma svAmI kahe che, bhagavAna ema kahetA hatA, ema kahe che (teo ), A kahe che kuMdakuMdAcArya huM to mArA nijavaibhavathI kahIza, bhagavAna kahe che mATe kahIza ema nahIM. mArI anubhUti AtmAnI AnaMdanI, svAda mane pracUra Avyo che. cothA guNasthAnamAM samakitIne AnaMda Ave che paNa thoDo che. paMcama guNasthAnamAM sAcA zrAvaka A zrAvaka che te to zrAvaka ja nathI, jemane paMcama guNasthAna dazA samakitasahita aMdaranI zAMtinI vRddhi thaI che evA paMcamaguNasthAnamAM je anubhUti che e AnaMdano svAda cothA ( guNasthAna ) karatAM vizeSa che. enAthI paNa vizeSa (AnaMda) munirAjane che atIndriya ! eTale to (munirAja) kuMdakuMdAcArye pAMcamI gAthA ( zrIsamayasAra ) mAM kahyuM amane pracUra svasaMvedana ( varte ) che. pracUra zabda kahyo che. pAMcamI gAthA (nI ) TIkAmAM che. samajANuM kAMI... ? AhA ! jhINI vAta prabhu ! vItarAga mArga bahu sUkSma
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 169 prabhu! AhAhA ! e anubhUti ( AtmAnI) atIndriyaAnaMdano svAda ugra (varte) ene munipaNA che, munipaNA koI nagnapaNAne ke paMcamahAvratanI kriyA e kAMI munipaNA nahIM. samajANuM kAMI...? ahIM e kahe che, e rUpathI huM bhinna chuM. e rUpa pudgaladravyanA pariNAmamaya, pariNAmavALA nahIM. pudagaladravyanA pariNAmamaya evA "varNa - gaMdha - rasa - sparzarUpa e badhuM rUpa' - e pudgaladravyanA pariNAmamaya - pudgaladravyanI paryAyonuM (ekapaNuM ) rUpa- abhinna, evuM hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. ekalA AtmAthI bhinna ema nahIM rUpa mArAthI bhinna che rUpa, huM arUpI bhagavAna (AtmA) prabhuthI bhinna ema nahIM (paraMtu ) enI (AtmAnI) anubhUti ho, AnaMdano svAda ho - evI anubhUtithI e rUpa bhinna che. AvuM bhedajJAna batAvyuM, bhagavAna Ama che bhAI ! loko mAne na mAne, vastu to A che. samajANuM kAMI... ? be bola thayA. thaI gayAne! (bola) pAMca thayAne ! je audArika zarIra che, A audArika zarIra enAthI bhagavAna AtmA aMdara bhinna che. (A zarIra - deha) e to mATI che. pudgala astikAya, ATalAmAM to anaMtA skaMdha che, rajakaNa - paramANuM anaMtA skaMdha temAM eka paramANuM ne eka paramANuMmAM anaMtaguNa jeTalI saMkhyAe AtmAmAM guNa che - anaMta guNa che caitanya, eTalI saMkhyAe eka paramANumAM jaDa guNa che. badhAM pudgalanuM A audArika zarIra che enAthI bhagavAna (AtmA) bhinna che. kyAre? ke bhinna to che paNa Atmadravyano anubhava ho - AnaMdano tyAre bhinna che, evuM bhAna thayuM. AhAhA! A to zUravIranA kAma che. vIrano mArga che zUrAno, kAyaranAM kAma nahIM tyAM. ahIMyA to paramAtmA (kahe che) e saMta kahe che - e paramAtmA ja che. parameSThi che amRtacaMdrAcArya, kuMdakuMdAcArya (Adi) digambara saMta, koIpaNa ho tyAre parameSThimAM Ave, e ema pharamAve che ke audArika zarIrathI tame bhinna cho. ekavAta, (bIjI vAta ) audArika zarIra je che e pugalanI paryAya che. A pudgalanI paryAya che. paryAya ho, guNa nahIM, guNa to trikALa rahe che aMdara, pudgala trikALa rahe che evA guNa paNa trikALa rahe che ane A paryAya to eka samayanI judI judI che. to A audArika (zarIra) A paryAya che, ene huM calAvuM ke halAvuM e AtmAmAM che ja nahIM, AtmA audArika zarIrane hulAvI zake che? ke dUra karI zake che? hAthathI (copaDInA) pAnAM pheravI zake che? evI (zakti) AtmAmAM che ja nahIM. paMDitajI jayapuranAM paMDitajI prophesara jayapura prophesara che, moTA - baDA ahIMyA rahe che, choDI dIdhuM choDIne (ahIM che.) AhAhA ! zuM kahe che? A audArika zarIra je pudgalanI paryAya che, A (deha) to paramANunI paryAya che, enAthI bhagavAna (AtmA) bhinna che. kyAre? ke AtmA AnaMdasvarUpI che evI dRSTi karIne caitanya jJAyaka nityAnaMda prabhu e uparanI dRSTi karIne jene (potAnI) paryAyamAM AnaMdano anubhava Ave, jemAM zAMtino svAda Ave tyAre ene e anubhUtimAM (AvyuM ke, e audArika zarIra bhinna jANavAmAM AvyuM. samajAya che kAMi?AhAhA ! Ama kahe ke A audArika zarIra mAruM nathI (zarIra para che) e to eka dhAraNA karI lIdhI. samajANuM kAMI ? A zarIra mArAmAM nathI - zarIra jaDa che paNa e to (manamAM) dhAraNA, e vastu ( anubhUti) - anubhava
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 samayasAra siddhi bhAga-3 na thayo. evuM to anaMta vAra karyuM che. agiyAra aMga bhaNyo anaMta vAra bhaNyo e koI cIja (svAnubhavo nahIM. (muddo vicAravAno che!) muddA - mAlanI vAta che. ahIM eke eka (vAta) kaThina! eke eka zabda gajaba che! samayasAra bhagavAna tIrthakaranI sAkSAt vANI ! ajoDa - ajoDa che! divyacakSu kahevAya che. AhAhAhA ! kahe che ke audArika zarIra e jIvamAM nathI kyAre? ke jyAre jIvano anubhava thAya che ke A jIva (AtmA) che? jIva to trikALI (che, ne che) paNa enI paryAyamAM eno anubhava ho, tyAre evuM mAlUma thAya che ne ! che to trikALI ! nigodanA jIvamAM paNa paryAyamAM akSaranA anaMtamA bhAge ( jJAna che) AvuM hovA chatAM dravya to tyAM paripUrNa che. bhagavAna to paripUrNa dravya che ane kevaLajJAna thayuM paryAyamAM tyAre dravya to paripUrNa ja che. e dravya (Atmadravya) paripUrNa che emAM kyAreya ochA - vattA paNuM ke vadhaghaTa thatI nathI. trikALI zAyakamUrtI dhruva prabhu nityAnaMda jJAyaka, emAM audArika zarIra nathI. e audArikamAM (je je) kriyA thAya che e mArAmAM nahIM, e kriyA thAya che e mArAthI nahIM. to huM koNa chuM? ke huM to anubhUti, caitanyasvarUpa prabhu trikALa enuM anusaraNa karIne ene anusarIne thavAvALo anubhava thayo, e jJAna- AnaMda - zAMti Adi je anaMtaguNa che jeTalA AtmAmAM anaMtaguNa keTalA che? ke loka (aloka) nA AkAzano aMta nathI, A cauda brahmAMDa che e to asaMkhya jojanamAM che, ane pachI AkAza - AkAza - AkAza, AhAhA! aMta nahIM, aMta che to pachI zuM pachI zuM? to evo aloka - aMta vinAno, dazeya dizAmAM anaMta - anaMta AkAza che to enAM jeTalA pradeza che eka paramANuM jeTalI jagyAmAM rokAya tenuM nAma pradeza to AvuM je aMtavinAnuM AkAza eno je pradeza che anaMta, tenAthI anaMtaguNA eka AtmAmAM guNa che, arere ! samajANuM kAMI ? eTalA anaMtaguNA eka paramANumAM guNa che. eka AkAza nAmano padArtha che jeno kyAMya aMta nathI, dazeya dizAmAM upara - (nIce ) kyAMya aMta nathI, upara aMta che kyAMya? aMta vinAnA (AkAzamAM) eTalA pradeza anaMta - anaMta che, enAM anaMta guNa to AkAza pradezamAM che, pradeza anaMta che paNa emAM anaMta guNA to guNa che. ane A bhagavAna AtmAmAM jeTalA anaMtaguNA pradezathI guNa (kahyA) e (AkAzanA) anaMtaguNA guNathI anaMtaguNA guNa AtmAmAM che. anaMta pradeza e anaMtaguNa enAthI paNa anaMta guNa che. anaMta pradeza che eka eka pradezamAM anaMraguNa ema AtmAmAM ahIMyA anaMta guNa che. AvuM kyAM! (AvuM jhINuM jANavuM joie) heM! jANavuM badhuM joie, jANaze to... nahitara to ene niveDA nahIM Ave bApA! AhAbhavanA aMta (lAvavA), bhava karI-karIne, eka nigodamAM eka zvAsamAM aDhAra bhava! bApu e zuM che bhAI ! prabhu to ema kahe che, "ratnakaraMDa - zrAvakAcAra" mAM lakhyuM che. narakamAM prabhu! teM eTaluM duHkha sahana karyuM ke tArI eka kSaNanuM duHkha karoDa jIbhe ne karoDa bhave na kahI zakAya, prabhu! teM eTaluM duHkha sahana karyuM che. evuM to eka kSaNanuM hoM? evuM evuM to teMtrIsa - teMtrIsa sAgara! prabhu tyAM tuM rahyo ! eTaluM duHkha sahana karyuM to paNa aMdara (Atma) dravyamAM koI kamI nathI thaI. dravya to
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50 thI 55 171 pUrNAnaMdano nAtha bharyo che ( paripUrNa che. ) ahIM to ema kahe che ke A audArika ( za2I2thI ) bhinna che paNa e bhinna che. e zuM ? ke dravya che ( Atmadravya che) emAM anaMtaguNA guNa che. AkAzanA pradezathI paNa anaMtaguNA guNa che. e anaMtaguNA guNa eno dharanAro bhagavAna AtmA, enI jyAre dRSTi kare che, 52thI ( dRSTi ) uThAvIne, badhAthI (dRSTi ) ThuThAvIne, tyAre payAryamAM jeTalA guNa che, eTalA guNamAMnI paryAyamAM vyakta - pragaTa aMza dazA pragaTa thAya che. jeTalA anaMtaguNa che eTalA anubhUtimAM e anaMtaguNanI vyakta dazA, eka samayamAM anaMtaguNanI vyakta dazA anaMtI pragaTa thAya che. samajANuM kAMI... ? are AvI vAtuM vItarAga sivAya kyAM che bApA ! vedAMta ne ( bIjA ) bhale vAtuM bhale badhI kare, ( e ) loko AtmA, AtmA... ( paNa ) kAMI che nahIM. vItarAga sivAya koI kahI zake nahIM ! sarvajJoe dekhyuM che, emaNe kahyuM che te che. jenAmAM sarvajJa ja nathI, eNe to vAto karI badhI kalpanAthI karI che badhI. A to traNalokanA nAtha traNalokanA jANanAra sarvajJa ! sarvajJano viraha jagatamAM traNakALamAM kadI hoto nathI. traNakALamAM traNalokanA jANanArano kevaLIno traNakALamAM viraha hoto nathI. bhUtakALamAM rahyA ne atyAre che ne bhaviSyamAM raheze. samajANuM kAMI... ? zuM kahyuM ? traNakALa ne traNalokamAM, traNakALane traNalokanA jANanArano kyAre ya viraha hoto nathI, bhUtakALamAM bhagavAna ( arihaMta ) hatA, atyAre paNa che ne bhaviSyamAM paNa raheze, samajANuM kAMI ? e sarvajJa bhagavAne sarva joyuM - dekhyuM e vANImAM AvyuM. e saMtoe ahIM vAta kahI, ADatiyA thaIne ( kahyuM ) mAla sarvajJano che e saMto - anubhavIo, kevaLInA keDAyato, ADatiyA thaIne - ADatiyA samajate ho ? vepA2I... ADatiyA thaIne ( saMto, sarvajJano mAla ) Ape che, jagatane ! ke mArga A che A vastu che. AhAhA ! mAnavuM prabhu tArA adhikA2nI vAta che. vastu to A che. AhAhA ! audArika, vaikriyika ( Adi ) zarIra che. nArakI, devone vaikiyika zarI2 hoya che e paNa pudgalanI paryAya che. bhagavAna (AtmA ) enAthI bhinna che, aMdara ! e kyAre bhinna che ? ke anubhUti ho tyAre bhinna che, evI ( khabara ) mAlUma thAya che. viSaya, bApu! A to vItarAga traNalokanA nAtha (tIrthaMkara - sarvajJa ) AhAhA ! bhAI, jene indro sAMbhaLavA Ave. indra - sudharma devalokano indra, eka bhavatArI che, sudharma devaloka che ne batrIsa lAkha vimAna, eka eka vimAnamAM asaMkhya deva ! koI (vimAnamAM ) thoDA paNa asaMkhyavALA che. thoDA asaMkhya vimAna thoDA, asaMkhyavALA ghaNAM che. eno svAmI, sudharma indra atyAre che, eka bhavatArI che tyAMthI manuSya thaIne mokSamAM javAvALA che evo siddhAMtamAM lekha che. ane enI paTarANI indrANI che e paNa eka bhava karIne mokSa javAvALI che, e jyAre sAMbhaLavA Ave che - sAMbhaLavA Ave che te vANI kevI haze ! traNa jJAna, ekAvatArI, batrIsalAkha vimAnano sAhebo, (e badhuM ) choDIne bhagavAnanI vANI sAMbhaLavA Ave. te vANI kevI haze ! bhAI, lyo ! dayA pALo, vrata karo evI ( haze ? ) evI to kuMbhAreya vAtuM kare che. AhAhA ! ahIM to 52mAtmA ! enuM kaheluM saMto kahe che jagatane! vaikiyika za2I2thI tuM judo cho.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 samayasAra siddhi bhAga-3 AhAraka zarIrathI paNa tuM bhinna che, AhAraka zarIra munine hoya che. e AhAraka zarIrathI tuM bhinna che. kyAre? anubhUti thAya tyAre! AtmA, anaMta anaMta AnaMdano sAgara prabhu! jemAM atIndriya AnaMda ThassoThassa bharyo che. bhagavAna AtmAmAM atIndriya AnaMda, atIndriya zAMti atIndriya svacchatA - atIndriya IzvaratA pUrNa bharI che evuM dRSTimAM anubhavamAM - anubhUtimAM hoya tyAre e AhAraka zarIrathI bhinna (che) evuM bhAna thayuM. tejasa zarIrathI bhinna che, tejasa zarIra che ne eka aMdara, enAthI (AtmA) bhinna che kAzmaNa zarIrathI bhinna che dekho! kAzmaNa zarIra che. vizeSa karmanI prakRti 148 hoya che paNa sAmAnya prANIne ekaso aDatAlIsa na hoya. AhArakane e na hoya. tIrthakarapada tene thoDI hoya che. paNa e badhuM kArpaNa zarIra AkhuM piMDa che enI je paryAya kArpaNa zarIra che e jaDanI paryAya che. (pugala) dravya che ane dravyanA guNa che e to kAyamI che. paNa kArmaNarUpa paryAya thAya che e to avasthA che. zuM kIdhuM? kAzmaNa zarIranI paryAya kema kIdhI ke vastu je che aMdara paramANuM to (e to) aMdara kAyamI cIja che ane emAM raMga - gaMdha - varNa - sparza (Adi) guNa e - paNa kAyamI che ane A je paryAya karmanI e to paryAya che, avasthA che. avasthA badalI jAya che samaye samaye badale che ane koI to kArmaNa zarIranI paryAya badalIne akarmarUpa paryAya thaI jAya che. to e kArpaNa zarIra pugalanI paryAya che. AhAhAhA ! enAthI bhagavAna AtmA bhinna che. kArpaNa zarIrathI (AtmA) bhinna che. samajANuM kAMI.... ? AtmAmAM karma che ja nahIM, karmamAM AtmA che ja nahIM. karma, karmamAM rahyA bhagavAna bhagavAnamAM che. loko kahe che ne amane karma herAna kare che, bilakula jUThI vAta che. karma jaDa che, jaDa AtmAne aDatuMya nathI, AtmA jaDane sparzato ya nathI. tuM tArI UMdhI - UlaTI dRSTithI herAna thAya che. samajANuM kAMI ? tane tAruM bhAna nathI ke huM koNa chuM? huM rAga chuM ke huM eka samayanI paryAya chuM, huM puNya karavAvALo chuM - dayA, dAna karavAvALo chuM ne pApano karavAvALo huM chuM evI mAnyatA (abhiprAya) che to tArI dRSTi viparIta che, e karme koI dRSTi viparIta karAvI che, evuM che nahIM. samajANuM kAMI? - bhaktimAM Ave che - bhajanamAM Ave che - bhakti (mAM) "karma bicAre kauna bhUla merI adhikAI" - koNa samaje ! A to karmane laIne vikAra thAya- karmane laIne (jIva) rakhaDe che Ama mAnyA kare. ahIMyA to kahe che, karma, zarIra ja tArI cIjamAM (AtmAmAM) nathI. "karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI' - meM bhUla karI ethI mArAmAM doSa thayo, karmathI koI bhUla thatI nathI. samajANuM kAMI? emAM Ave che ne ! "karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI, agni sahe ghanaghAta, lohakI saMgata pAyI" - agni ekalI hoya to (mAthe ) ghaNa nathI paDatA, paNa agni loDhAnA saMgamAM jAya che to (mAthe ) ghaNa paDe che. (ema AtmA) kArpaNa zarIranuM lakSa kare che to e AtmA duHkhI thAya che. atyAre to evuM cAlyuM che ke karmane laIne vikAra thAya ne karma haTe to AtmAmAM guNa thAya, bilakula jUThI vAta, karma to jaDa che. e AtmAmAM che ja nahIM, AtmAmAM che ja nahIM e AtmAne nukasAna kare? ane karmano kaMI kSayopazama thAya to AtmAmAM jJAna thAya, e jUThI
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 173 vAta che. potAnI - ApaNI paryAyamAM nirmaLatA pragaTa thAya to kSayopazama thAya che, e potAthI thAya che. e kahe che dekho ! kAzmaNa zarIra che te badhAya - pAMca (prakAranA) zarIra che, e kahyuM ne! badhA ya jIvanA nathI. e badhA ya (zarIra) jIvanA nathI. AhAhA ! kema? ke e pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI, e kArpaNa (Adi) zarIra pudgaladravyanI paryAya che. samajANuM kAMI? (karmanI) 148 prakRti che ne paTAbheda - karma 8 nAM 148 peTAbheda, utkRSTa hoya enAM samakitIne, koI mithyASTine AhAraka zarIrane tIrthaMkara prakRti paNa hotI nathI, paNa utkRSTa koIne hoya to ekaso aDatAlIsa bIjAne ekasovIsa ne ekaso bAvIsa, ekaso bAvIsa sattAmAM ho, ekasovIsa udayamAM ho, e jarI jhINI vAta che thoDI, ane samakitI hoya ene 148 paNa prakRti ho. samajANuM kAMI? paNa e badhI prakRti kArmaNanI paryAya che. jene jheranA jhADa kahyA che, samayasAramAM pAchaLa 148 prakRti jheranA jhADa che. jhera che e prakRti, bhagavAna amRtanA kalpavRkSa che. bhagavAna AtmA to amRtano kAmadhenU AtmA che jyAre jyAre Icche tyAre tyAre amRta AnaMda Ave che. paNa e AtmA parathI bhinna evI paryAya dravya tarapha jhUkI ane potAnAmAM anubhava thayo AnaMdano ane anaMtaguNanI eka samayamAM aMzarUpa vyaktadazA anubhavamAM AvI, ekalA AnaMdano anubhava (ema) nahIM - anubhUtimAM jeTalA guNa che anaMtA anaMta e badhAnI ekasamayamAM vyakta paryAyano anubhava ho, enuM nAma (AtmAnI) anubhUti kahevAmAM Ave che. evI anubhUtimAM bhagavAna (AtmA) pAMce zarIrathI bhinna che, anubhUtithI pAMceya zarIrathI bhinna che. (anubhUti vinA) ekalA bhinna bhinna kare ema bhinna che nahIM. AvuM che, bhagavAna ! AhAhAhA ! A traNalokanA nAtha (tIrthaMkaradeva) jene eka samayamAM traNa kALa - traNaloka jaNAya gayA che enI divyadhvaninuM zuM kahevuM! e divyadhvaninA kahenArA A saMto che bhagavaMta che. ahI AcArya bhagavAna che 'bhaga' nAma AnaMda Adi lakSmI 'vAna" nAma svarUpa e bhagavAna che. bhaga nAma lakSmI sat hoya che AnaMda Adi eno vAna, enuM svarUpa che e bhagavAna che AtmA! AhAhAhA ! zaktie to (badhA) bhagavAna che, paNa AcArya Adi to vyaktie bhagavAna thaI gayA che. A vyakti eTale pragaTatA, paryAyamAM bhagavAna thayA che. pravacanasAramAM AkhiramAM pAMca gAthA che emAM to evuM lIdhuM che ke saMto je mokSamArgamAM AvyA, ene to ame mokSatattva kahIe chIe. AvuM (lakhANamAM) che. pAMca ratnanI gAthA che. "pravacanasAra' AkhiramAM che. je munione AtmajJAnane AnaMdano anubhava thayo - ugra AnaMdano anubhava thayo to emane ame mokSa ja kahIe chIe, mokSatattva ja kahe che. mokSamArganA tattvamAM AvyA to mokSatattva ja kahIe chIe. (zrotA:- cAlatA - pharatA siddha) ho, e siddha cAle che kyAM, e to aMdaramAM (lIna) che. hAle e to jaDa che. potAnI paryAya aMdara gati kare che paNa potAnI kriyAvatI zaktinA kAraNe hale che. A zarIra hulya mATe hAle che evuM che nahIM. ahIMyA aMdara pradeza che Ama cAle che e potAnI kriyAvatI zaktine kAraNe kaMpana che ane kaMpana che AMhI e paNa yogaguNanuM kaMpana che. e zarIrane kAraNe ene che nahIM, ane enA kAraNathI zarIramAM kaMpana
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 samayasAra siddhi bhAga-3 AvyuM evuM che nahIM, A Ama - Ama A rIte thAya che e jaDanI paryAya che, jaDamAM thAya che. jhINI vAta che prabhu! e kahyuM nathI A paheluM (ke) paga cAle che to jamInane aDe che cAlatAM cAlatAM evuM che nahIM, bhAI ! koI padArthanI vismayatA evI che paga aDe che jamInane, bilakula nahIM (ema nathI.) potAnA AdhArathI paramANuMmAM AdhAra nAmano guNa che, paramANumAM AdhAra, kartA (karma - karaNa- saMpradAna - apAdAna) adhikaraNa - AdhAra, cha kAraka guNa che. e (paga) potAnA AdhArathI cAle che. nIcenA AdhArathI nahIM, A vAta to bApu jaina vItarAganuM tattva! e vismayakArI che. AhAhAhA ! have, AgaLa kahe che ke (jamInane paga) aDakyA vinA hAle che (koi kaheze) gAMDA che, pAgala che (paNa bhAI !) sAMbhaLane have ekavAra, e to kahyuM ne (samayasAra) trIjI gAthAmAM (AvyuM ke, dareka dravya potAnA guNa - paryAyane cUMbe che, parane cuMbatuM nathI. e AliMgana karatuM nathI, ema paga nIcenI jamInane aDato nathI - AliMgana kare nahIM sparze nahIM - aDato nathI ema lakhyuM che gujarAtI bhASAmAM, tamAre chUte nahIM. AhAhA ! ahIM kahe che ke pAMceya (prakAranA) zarIra bhagavAna AtmAmAM nathI, karma karmamAM rahyA, potAno bhagavAna pUrNAnaMdasvarUpa prabhu (AtmAnI) anubhUti thaI, samyakadarzana- jJAna - zAMti pragaTI tyAre to e parathI 'padravyothI) huM bhinna chuM ane mArAthI e bhinna che evo anubhava thayo. mArI anubhUtimAM e (zarIra) AvyA nahIM. kArpaNa zarIra Adi mArI anubhUtimAM na AvyuM. AhAhA ! samajANuM kAMI....? bhAI ! A to saMtonI - digambara saMtonI vANI! A kAMI koI, alaukika bApu! eka eka pada samajavuM - A aMtaranI cIja che e pAMca zarIrathI bhinna che. samacaturasa saMsthAna (eTale) ekadama sarakhuM zarIra, samacaturasa - cAre bAjuthI sarakhuM je saMsthAna, e paNa AtmAmAM nathI. e to jaDanI paryAya che. jema potAnI anubhUtinI paryAya che - anubhUti paryAya che tema e samacaturasa pugalanI paryAya che to enAthI huM bhinna chuM. kyAre? ke mArI anubhUti paryAyathI e bhinna che. mATe mArAthI e bhinna che. pugala paryAyathI huM bhinna chuM. AhAhAhA! AvI vAtuM. kAMIka abhyAsa - thoDo ghaNo joIe. dravya - guNa - paryAya A, to ( keTalAke ) dravya - guNa - paryAyanuM nAme ya (na sAMbhaLyuM hoya) nAme ya AvaDe nahIM, have ene zI rIte samajAvavuM!! e samacaturasa saMsthAna, e pudgala je dravya che, enA guNa che ane enI samacaturasa e paryAya che. samacaturasa e guNa nahIM e traNa (dravya - guNa - paryAya) AvI gayA, e pudgala dravya che, emAM guNa kAyama rahevAvALA, samacaturasa saMsthAna e je che e enI paryAya che e paryAya, pudagala pariNAmamaya che. e traNe mArAmAM nathI, kema ke huM caitanyadravya AnaMda chuM trikALa AnaMdaAdi guNa trikALa ane mArI paryAya anubhUtimAM AnaMdanI paryAya AvI e traNemAM huM chuM, enAmAM (pudgalamAM) huM nathI. e traNe mArAmAM nathI. AvI jhINI vAta! saMtoe - paMcamaArAnA saMto paMcamaArAnA zrotA mATe to A kahe che. ema koI kahe ke A
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 175 vAta koI cothA ArA mATe, to A kone kahe che? paMcamaArAnA zrotAne te kahe che. AhAhA! samajANuM kAMI...? (zrotA- ema apratibuddhane samajAve !) A taddana ajJAnI hoya ene samajAve che, (samayasAra) 38 gAthAmAM evo pATha che. ane te paMcamaArAno zrotA tadga apratibuddha (anAdi) ajJAnI ene samajAvyo, pATha evo ADatrIsagAthA, ane e samajI gayo (ane pote kahe che) are! huM to darzana- jJAna - cAritranA pariNamana karavAvALo, A mArI dazA che. evo (pATha che) 38 gAthAmAM, zrotA hoM? eTale koi ema kahe ke paMcamaArAmAM atyAre zubhaAcAra hoya (zuddha na hoya) se sukhasAgara che ne koI eNe kahyuM che, paMcamaArAmAM zubhajoga ja hoya che. ema kahe che. ararara! chApAmAM AvyuM che. are, bhagavAna ! zubhajoga ja hoya to to dharma thato nathI, (ahIMyA) A to kahe che - anubhUti! paMcamaArAnA zrotAne paNa anubhUti (AtmAnI) thAya che, kare to..... kahenArane to che ja (anubhUti ) saMto che. e samacaturastra e saMsthAna AtmAmAM nathI. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva !) pravacana na. 128 gAthA - 50 thI pa5 tA. 5/11/78 ravivAra kArataka suda 5 samayasAra gAthA 50 thI pa5. saMsthAna sudhI AvyuM che. zuM kahe che jarI jhINI vAta che. A zarIrano je AkAra che ne saMsthAna e jaDanI paryAya che. dravya padArtha eno koI pradeza- Adi guNa che enI A AkRtti enI e paryAya che. e dravya guNa ne paryAya traNa bhinna che. AtmAmAMthI e traNeya bhinna che. pugala che jaDa dravya eno guNa ne enI A paryAya AkAra, saMsthAna e AtmAthI bhinna che. kyAre? anubhava thAya tyAre. bhagavAna AtmA dravya che, emAM AnaMda jJAna Adi guNa che, enI anubhUti thAya, enA dravya svabhAvanI sanmukha thaIne AnaMdano anubhava thAya e anubhUti e paryAya che. Atma dravya che enA jJAna AnaMda Adi guNa che, eno anubhava che e paryAya che. e paryAya jyAre anubhUti thAya tyAre te jaDanA AkAranI paryAya bhinna che, ema jANavAmAM Ave che. AhA ! AvI vAta che. samajAya che kAMI ? e cha saMsthAna che. samuccaya mukI daIe chIe. samacaturastra, nyagrodha, svAtika, kundhaka, vAmana tathA huMDaka e badhuMya jIvane nathI. bhagavAna! AhAhA! A zarIranA AkAra nAkanA ne indriyanA ne e badhA AkAro jaDanI paryAya che kahe che. zarIranA dekhAyane AkAra ? pAchaLa zarIranA AkAra, Ama moDhA AgaLanA AkAra A badhA jaDanI paryAya che. e ajIvanI pudgaladravyanAM guNanI paryAya che I, enAthI bhagavAna AtmA bhinna che, ema kyAre kahevAya? vastu che bhagavAna AtmA enAthI to e bhinna che, paNa e bhinna kyAre kahevAya? bhagavAna AtmA aMtarasvabhAva zuddha caitanyaghana enI paryAya anubhUti thAya tyAre te anubhUtithI bhinna che tema bhedajJAna sAcuM thAya. jhINI vAta che bhAI ! A zarIranA AkAra dekhAya che ne bhinna bhinna AkAra A A A Ama pAchaLa badhuM Ama e badhA jaDanAM AkAra che. e jaDanA AkAra e jaDanA guNanI paryAya che.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 samayasAra siddhi bhAga-3 e bhagavAna AtmAno guNeya nahi, enI paryAyeya nahi. Avo bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu enA dravya ane guNane anusarIne je nirmaLa vItarAgI anubhUti paryAya thAya tyAre tene enAthI A bhinna che ema jaNAya. eka bola che samuccaya karI nAkhyo. bIjo, saMhanana, (AThamAM) che? saMhanana eTale hADakAnI majabutAI e paNa jaDa guNanI eka paryAya che. A majabutAI hADakAnI, e cha prakAranI che. AhAhAhA ! e paNa eka jaDa guNanI AkRttinI e jAtanI paryAya che. to e jaDa dravya, jaDa guNa ne jaDanI paryAya, enAthI bhagavAnanA dravya guNa paryAya bhinna che. AvI vAta che. e dravya caitanya bhagavAna aMtaramAM anaMta jJAna AnaMda Adi guNo, kAla AvyuM'tuM ne bapore nahi? caitanya loka, temAM anaMta prakAranA guNo te darzanIya che, te dekhavA lAyaka che, tene dekhe. bhagavAna AtmAmAM anaMta anaMta prakAranA guNo che, e guNanI paryAya anubhUti e enI paryAya kahevAya che. jenI trikALI jJAyaka svarUpa bhagavAna e AnaMdano sAgara AtmA enI sanmukha thaIne je anubhUti samyagdarzana ane anubhava thAya tene ahIMyA dharma kahe che, te dharmanI paryAyathI jaDanI paryAya bhinna che. ATalI zaratuM ATalI. - bhagavAna mAraga evo che anaMtakALathI A rakhaDe che duHkhI che duHkhI. AhAhA ! bahAranA padArthanI hoMzu harakha e mithyAbhrama che. aMtara padArthane aMtara AnaMdanI vismayatA evo je AzcaryakArI caitanya camatkAra ene avalaMbIne je anubhUti thAya tene ahIMyA dharma kahe che, tene ahIMyA jIvadravyanI paryAya kahe che, tene e anubhUtithI jaDanI paryAya sahanana Adi bhinna che. koI kahe ke vajanArAca sahana na hoya to kevaLajJAna thAya (zrotAH- nA pADe che) haiM? ema nathI bhAI. e ho, paNa ene laIne kevaLajJAna thAya ema nathI. kemake jJAnanI paryAyathI saMvanananI majabutAInI paryAya tanna bhinna che. e bhinnane kAraNe ahIMyA kevaLajJAna thAya evuM svarUpa nathI. kevaLajJAna to bhagavAna AtmA, caitanyanA camatkAranA svabhAvathI abhUtA abhUta svabhAvathI bharela, tene avalaMbe kevaLajJAna thAya e AtmAnI paryAya che. AtmA dravya che, jJAna guNa che, kevaLajJAna enI paryAya che. e paryAyathI A jaDanI paryAya bhinna che. AhAhA ! AvI vAta che e samuccaya lIdho che. have AMhI navamo bola levo che. "je prItirUpa rAga che". je aMdaramAM devaguruzAstranI bhaktino bhAva, paMcaparameSThinA smaraNano bhAva e badho zubharAga che. kemake e rAga paradravyanA lakSe thAya che, e AtmAnI cIja nathI. cAhe to paMcamahAvratano rAga, cAhe to paranI dayA pALavAno rAga, paNa e rAga che, e AtmAnA svarUpanI hiMsA che. e prItirUpa rAga, zarIrano prema ho ke strIno prema ho, Abaruno prema ho ke devaguru ne zAstrano prema ho, e badho rAga che. bhagavAna AtmAnA AnaMdano prema choDI ane je A paranA premamAM dorAI jAya che. AhAhAhA! samajAya che kAMI? vAta to judI jAta che prabhu! AtmA atIndriya AnaMda svarUpa prabhu, emAM jeTalo paranA saMge rAga thAya, cAhe to devaguru ne zAstra pratyeno prema paNa e rAga che. AhAhA ! e rAga te badhoya jIvane nathI, bhagavAna AtmAmAM e rAga nathI. rAgano vikalpa je che, cAhe to guNI bhagavAna AtmA ane
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 177 anaMta prakAranA guNo evo bhedano vikalpa UThe e paNa rAga che, e rAga jIvamAM nathI. che? "kAraNake te pugala dravyanA pariNAmamaya hovAthI" e rAga che e pudgaladravyanI paryAyamaya hovAthI, pudgaladravyanI sAthe abheda che. AhAhAhA ! AvI vAta AkarI paDe jagatane. bhagavAna AtmA, e rAganI pudgalamaya paryAya che, paranI dayAno bhAva e paNa rAga che, e rAga to pudgala pariNAmamaya che ema kahe che. che to enI paryAyamAM, paNa koI evo eno svabhAva nathI. jIvanA anaMta guNo che, bhagavAna AtmAmAM anaMtA anaMtA anaMtA anaMtaguNA guNo che paNa koI guNa vikAra kare evo koI guNa nathI. ethI bhagavAna AtmA anaMta guNano sAgara prabhu, enI pariNati je anubhUti e dravya vastu ane enA anaMtA guNo ane ene anusarIne anubhava thavo. samyagdarzana ne samyajJAnarUpI anubhUti thavI, e anubhUtithI rAgano pudgalamaya pariNAma bhAva bhinna che. AhAhAhA! have A kyAM lokone jAvuM. heM? prabhu mAraga judo che. e bhavanA aMtanA bhavanA bhava, rAga to bhava svarUpa che-rAga to bhava svarUpa che. cAhe to zubharAga ho, samajAya che kAMI ? cAhe to dayA, dAna, vrata, bhakti pUjAno bhAva ho, cAhe to devaguruzAstranI bhaktino bhAva ho paNa e rAga che te saMsAra che e bhagavAna AtmAnI cIja nahi. kemake bhagavAna AtmA to muktasvarUpa che, muktasvarUpano rAga na hoya. AhAhAhA! jhINI vAtuM ghaNI bhAI. e rAga pugala pariNAmamaya hovAthI bhASA dekho. ekakora rAga AtmAnI paryAya che ema kahe, e enAmAM pariNamana thAya che tevuM jJAna karAvavA, paNa jyAre dravya svabhAvanuM varNana ahIM hoya, tyAre te pugala pariNAmamaya rAga bhagavAna arihaMtadeva paMcaparameSThi ke guru enA pratyenI bhaktino bhAva rAga che. e rAga pugala pariNAmamaya hovAthI jaDanI sAthe tenuM abhedapaNuM che ema kahe che. samajANuM kAMI? pudgala pariNAmamaya kIdhAM ne? pudgalavALoya nahi, pudgala pariNAmamaya. are ene vAta enA tattvanI sAMbhaLI nathI. aMdara koNa che prabhu aMdara. saccidAnaMda svarUpa sat zAzvata jJAnAnaMda Adi anaMta guNano piMDa prabhu, eno je anubhava thavo, enI sanmukha thaIne, nimitta ane rAga ne paryAyathI vimukha thaIne, vastu AvI che prabhu, jhINI paDe paNa mArga to A che. AhAhA ! nimitta saMyogI cIja deva-guru-zAstra enA pratyeno rAga e nimitta uparathI lakSa uThAvI, rAga uparathI (lakSa) uThAvI ane rAgane jANanArI jJAnanI paryAya vartamAna che tenAthI daSTi uThAvI ane caitanyasvabhAva caitanya ciMtAmaNi prabhu enA taraphanI dRSTi karavI, je paryAyanI dRSTi rAga upara ne para upara che, te paryAyane aMtaramAM bhagavAnanA darzanamAM laI javI. darzanIya je avalokanIya che temAM laI javI, bahAranI cIja darzanIya ne avalokanIya nathI. kharekhara bhagavAna AtmA eka samayamAM anaMta anaMta guNo bhinna bhinna jAtanA, e badhAne dekhavAlAyaka to e cIja che, avalokana karavA lAyaka e cIja che, e cIjane darzanIya karIne avalokana karyuM, tyAre paryAyamAM anubhUti thaI, tyAre paryAyamAM AnaMdanI dazA thaI. paryAyamAM, paryAya eTale avasthA emAM anaMtA guNanI jeTalI saMkhyA che. teTalI paryAyanI vyaktatA aMzanI vyaktatA pragaTa thaI, tene ahIMyA anubhUti kahe che. AvI anubhUtithI e rAganA pariNAma pudgala
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 samayasAra siddhi bhAga-3 pariNAmamaya e anubhUtimaya bhagavAna AtmAthI bhinna che. AhAhAhA ! Avo mAraga che. (zrotA - bahu suMdara) evuM che. vastu e A vAstu Ane kahIe. rAganA pugalanA pariNAma jANIne, A to aprazasta rAga che bahArano to, eka pherI rAtre, nahotuM kahyuM rAmajIbhAIe bahu kahyuM'tuM lUgaDAM paheravA, nhAvuM, dhovuM, AvuM karavuM e badhuM pApa che. huM? ( zrotA:- khAvuM pIvu e pApa ) khAvApIvAno bhAva e pApa, saMsArane mATe saMsArI to pote zarIranA poSaNa mATe khAya che. e savAramAM nhAvuM kapaDA dhovA ne dhoyelA sarakhA paheravA ene badho bhAva pApa che. AhAhA ! e to bhinna cIja che, paNa devaguru ne zAstranI bhaktino bhAva e prItirUpa rAga, enAthI mane lAbha thaze evI mAnyatA to mithyAtva che. e pudgalamaya pariNAma, prabhunA e nahi e caitanya bhagavAnanA e pariNAma nahi, kemake caitanyamAM anaMtA anaMtA anaMtA guNo bharelA che. chatAM koI eka guNa vikAra kare, pariName evo koI guNa nathI. anaMtA anaMtA anaMtano pAra nathI, prabhu tArA guNanI saMkhyAno eTalA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtA anaMtane anaMtathI guNe anaMtI vAra guNe toya pAra nahi eTalA guNo toya paNa e guNano aMta nathI. eTalA guNamAMyalo koI guNa vikAra kare ke rAga kare evo koI guNa nathI. AhAhAhA ! samajAya che kAMI? e badhA guNo nirmaLa che, tethI nirmaLa paryAyane kare ema kahevuM e paNa vyavahAra che. e paryAya paryAyane kare nirmaLane enuM nAma yathArtha che. bahu jhINI vAta bApu. vItarAga mArga trilokanAtha jinezvaradeva sarvajJaprabhu eno koI paMtha jagatathI nirALo che. keTalAMka bAhyathI dharma mAne dayA, dAna AdithI, to keTalAka bhaktithI dharma mAne devaguruzAstrathI badhI eka jAta che. AhAhA! e AMhI kahe che A zabdamAM to ghaNuM bharyuM che. "prItirUpa rAga" jene bhagavAna AnaMdano nAtha, eno prema jene nathI tene paranA upara prema che, e premano je rAga che, te duHkharUpa che. cAhe to devaguruzAstranI bhaktino rAga e paNa duHkharUpa che. e prItirUpa rAga che, paNa che kharo, astitva che, AtmAmAM nathI mATe nathI, ema nahi. AhAhA ! AtmAmAM koI guNathI nathI mATe nathI, ema nahi prItirUpa rAga che, rAga che te. AhAhA ! rAgano vikalpa sUkSma che prabhu tArI paryAyamAM rAga thAya che, che paNa e che e pudgalanA pariNAma che ema kahe che, e tArI paryAya nahi. tArI paryAya anaMta guNamAMthI koI guNa rAga kare evo guNa nathI pachI paryAya tArI kyAMthI AvI ? ema kahe che. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA anaMta guNano sAgara. zrImadamAMya AvyuMne "mULa mAraga sAMbhaLo jinano rekarI vRtti akhaMDa sanmukha" vRtti nAma pariNati vartamAna je enI che, tene akhaMDa dravya upara vRtti karI de, mULa mArga vItarAgano A che anAdi sanAtana, karI vRtti nAma pariNati je vartamAna che tene akhaMDa dravya upara dRSTi karI de to rAganA pariNAma pugalamaya che te bhinna paDI jaze. eno artha samajatAM nathI ene ema ke A bhakti karavI, A gurunI bhakti karavI thaI jaze dharma, dhULeya nahi thAya. AhAhA ! samajANuM kAMI ? dhULeya nahi thAya eTale zuM kIdhuM? ene puNyAnubaMdhI puNyeya nahi baMdhAya. kemake e rAgathI lAbha thAya ema mAne e to mithyAtva che ane mithyAtvamAM to puNyAnubaMdhI puNya ya nathI, tyAM to pApAnuMbaMdhI puNya che. che puNya rAga
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50 thI 55 179 che e, paNa mane enAthI lAbha thaze evo je mithyAtvano mahAtIvra pApa, e pApanA poSaNamAM je rAganuM puNya che e to pApAnubaMdhI puNya che. hIrAbhAI nathI AvyA ? nathI AvyA. samajANuM kAMI ? "prItirUpa rAga che" prItirUpa rAga che, che te badhoya jIvane nathI. asaMkhya prakAranA rAga che. rAganA ghaNAM prakA2 che, koI guNa guNI bhedano rAga, koI devaguruzAstranI bhaktino rAga, koI dayAno rAga, koI satya bolavAno rAga, koI zarIrathI brahmacarya pALavAno rAga, evA rAganA ghaNAM prakAra che. e badhoya jIvane nathI, jeTalA prakAra rAganA asaMkhya ho e badhoya bhagavAna AtmAmAM nathI. kAraNake te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI e to pudgaladravyanI paryAya che kahe che. AhAhAhA! pAchuM evuM ya lIdhuM che eka ThekANe, ke karmanI paryAya thAya che e koI guNa nathI te tyAM thAya che, paryAyamAM thAya che ema lakhyuM che cidvilAsamAM. rAga je thAya che e pudgalakarmanI paryAya thAya che, karmanI paryAya, karmanI paryAya thAya che. e koI pudgalamAM guNa nathI ke jethI karIne ( e ) paryAya thAya paryAya svataMtra thAya che. Are AvI vAtuM have. AhAhAhA ! ahIMyA kahe che, e pudgaladravya eTale jaDa padArtha che teno guNa che, vikAra thavAne lAyaka emAM vikA2 pariNAma ( potAthI ) thAya che. ahIMyA to guNa nathI ene ema siddha karavuM che pAchuM. zuM kIdhuM i samajANuM ? karmanI paryAyamAM je rAga thAya che, to e dravyamAM koI evo guNa nathI ke karmanI paryAyarUpe thAya. paryAyano ja evo svabhAva che eno. paMDitajI ! jhINI vAta che bhAI. jema AtmadravyamAM koI evo guNa nathI ke vikAra thAya, ema pudgalamAM koI guNa nathI ke karmarUpI paryAya thAya. jhINI vAta che bApu. A kAMI mAraga ane A samajyA vinA marI javAnA che 84 nA avatA2mAM gothA khAIne Dho2mAM. eka to vANIyA navarA nathI dhaMdhA ADe pApanA Akho di' dhaMdhA bAvIza kalAka bAyaDI ne chokarA ekaluM pApa, dharma to nathI paNa puNyaya nathI tyAM to. AMhI to kahe che ke puNyanA pariNAma kadAcit thayA zubharAga, to e pudgala pariNAmamaya che, pudgalanAM pariNAma che. AMhI to ema siddha karavuM che ke pudgala che e dravya che, enA guNa che to e guNamAM pudgalano koI guNa nathI ke karmarUpI paryAya thAya. paryAyano ja evo svabhAva che te karmarUpe thAya che. bhAI ! eya vajubhAI ! zuM samajANuM ? A paryAyanI avasthA che. jema bhagavAna AtmAmAM koI guNa evo nathI ke rAga thAya, vikRta thAya, evo koI guNa nathI, paryAyamAM thAya che. ema pudgalamAM koI evo guNa nathI ke karmarUpI paryAya thAya, paryAya koI guNanI hoya ne ? nA e to karmanI paryAya paryAyamAM paryAyathI thAya che. ema AMhI pudgala pariNAmamaya rAgane kahyA, to pudgalamAM koI evo guNa nathI ke rAganI paryAya thAya. paNa rAganI paryAya pudgalanI paryAyamAM svataMtra thAya che, tethI tene pudgala pariNAmamaya kahevAmAM AvyA che. AvI vAta che. kaho hasamukhabhAI ! A to nivRtti laIne barobara abhyAsa kare to bese evuM che, bAkI to dhaMdhA AdinI majUrIyuM karIne marI gayA badhAM bhava hArIne kyAMka Dho2mAM hAlyA jaze keTalAka to, pazu thAze ghaNAM. AhAhAhA ! arere !
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 samayasAra siddhi bhAga-3 AMhI to rAga thAya che, kahe che ene potAno mAne to e mithyArdaSTi e marIne tiryaMcamAM kenigodamAM jaze. tethI e pudgalamaya pariNAma hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. Atma dravyathI bhinna che ema na kahyuM, AtmadravyathI bhinna che paNa e bhinnanuM bhAna kyAre thAya ? ke e anubhUti kare tyAre AtmA AnaMdano nAtha prabhu che, enuM samyagdarzana kare, enuM samyak anubhava kare, tyAre te dravyamAM nathI, ema anubhUtimAM nathI, tyAre ene khyAla Ave. AhAhA ! AvI vAtuM che. vItarAgano mArga, sarvajJadeva trilokanAtha 52mezvara eno paMtha koI duniyAthI nirALo che eTale ke tAro paMtha, tAro mokSano paMtha ja koI alaukika che. hajI to bahAranA zarIrano prema, strI, kuTuMba, dhaMdhAnA prema e to mahApApa. zarIranI suMdaratAne dekhIne vismaya lAge, e paNa mahApApa. A to jaDanI paryAya che mATI hADakAM ema rAganI paryAya paNa AMhI to pudgala pariNAmamaya kIdhI che. A paryAya thavAmAM to enAmAM guNa che, A paryAya thavAmAM pradezatva nAmano guNa AvRtti thavAmAM che pudgalamAM, paNa karmanI paryAya thavAmAM koI guNa nathI chatAM te paryAyamAM vikRtarUpI karmanI avasthA thAya, have AMhI to karmanI avasthAmAM paNa ApaNe to AMhI rAganI avasthA siddha karavI che, to karmanA 52mANu che emAM koI guNa evo nathI ke rAgarUpe thAya, chatAM e paryAyamAM rAgarUpe thavAno pudgalano paryAyano svabhAva che. AhAhA ! AvI vAtuM che. e anubhUtithI bhinna che, bhagavAna AtmA anaMta anaMta guNanI camatkArika cIja je che, eno anubhava ene anusarIne nirmaLa paryAyanuM thavuM, bhagavAna AtmAne anusarIne samyagdarzananI paryAyanuM thavuM, ene anusarIne svarUpanA AcaraNarUpa sthiratA thavI, e traNeyane ahIMyA anubhUti kahe che. anubhUti jene thaI, ene mokSano sukhano paMtha Avyo. sukhanA paMthe do2ANo e. samajANuM kAMI ? e sivAya to duHkhanA paMthe dorAyelA che jagato. AhAhA ! rAga ne puNya pApanA bhAvane 77 gAthAmAM to eme ya kahyuM, pravacanasAra, kAla vaLI eka Avyo'tone zubhabhAva-zubhabhAva have sAMbhaLane have kIdhuM, A pApanA bhAva che bAyaDI chokarA kuTuMba dhaMdhAnA e badhA azubhabhAva e zubha ane azubha beyamAM phera mAne jarIye, zubha ane azubhamAM beyamAM vizeSatA mAne, ekarUpa che ema na mAne ane vizeSa phera che ema mAne, pravacanasAra 77 gAthA bhagavAna kuMdakuMdAcArya kahe che, hiDaMti ghora saMsA2 moha sachannano moha sachanno eTale ? e mithyAtvathI DhaMkAI gayelo AtmA, ghora saMsA2mAM 2khaDaze, hiDaMti. bhAI mAraga vItarAgano che A 77 gAthAmAM ene kahyuM'tuM kAle Avyo'to ne eka dADhIvALo, e badhA mALA... ene kAMI khAvuM haze mane kahe gocarI karuM kAMI khavarAvazo ? meM kIdhuM mAruM kAma che ? ahIMyA to A upadezanuM che e sivAya bAkI duniyAmAM tamAruM zuM thAya enuM AMhI amAre zuM kAma che. ene ema ke kAMI kahe bhalAmaNa kare. ahIMyA e vAta kyAM. AMhI to hajA2o mANasa Ave che ghaNI jAtanA. AhAhA ! AMhI to kahe che ke saMsAranA jeTalAM kAma che e badhA pApamaya che. savA2thI uThIne nhAvuM ne dhovuM, khAvuM ne chA pIvI ne bhegA badhA besArIne rAjI rAjI Aja A khAdhuM ne A pIdhuM
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 181 ne badhuM ekaluM pApa, emAM paNa kahe che ke koI vakhate zubhabhAva Ave, dayA, dAna, vrata, Adino paNa e prItirUpa rAga to pula pariNAma, prabhu tArI jAta nahi, tArI jAta hoya to judI paDe nahi judI paDe te tArI nahi, ne tArI hoya te judI paDe nahi. e rAganA pariNAma jo tArA hoya to judA paDe nahi, enA jJAna darzana AnaMdanA pariNAma e judA na paDe, kAraNake e to enA guNanI pariNati che. zuM kahyuM che? je AtmAnA guNa che jJAna darzana Adi anaMta enAM je pariNAma che e koI judA na paDe e to abheda che ane rAgAdi pariNAma te judA paDI jAya che, siddhamAM rahetA nathI. kevaLajJAnamAM rahetA nathI, are anubhUtimAM rahetA nathI, AMhI to ema kahe che. samajANuM kAMI? AhAhAhA ! bhagavAna AtmA ATha varSanI bAlikA paNa jyAre anubhava kare. AtmA che ne? A to hADakA che e kyAM AtmA, A to jaDa che. AtmA je aMdara che, anaMta anaMta guNano camatkArika padArtha enA svarUpanA Azraye jyAM jAya che aMdara, tyAre ene anubhUti thAya che, e anubhUtithI bALaka ke ATha varSanI bALakI hoya, e aMdara jANe che ke A mArI anubhUtithI rAga bhinna che eTaluM samyagdarzana ne anubhUtinuM mAhAbhya che. AhAhA ! samajANuM kAMI? e anubhUtithI bhinna che, paryAyathI bhinna che ema kIdhuM, dravya guNathI bhinna ema na kIdhuM. zuM kIdhuM I ? je rAga che e anubhUtithI bhinna che. kAraNake dravyaguNathI bhinna che, paNa dravyaguNathI bhinna che evuM bhAna thayA vinA dravyaguNathI bhinna ene kyAM khabara che? samajAya che kAMI? bhagavAna AtmA nija svarUpamAM vAsa kare che, tyAre tene anubhUti thAya che. rAgamAM vAsa kare che tyAre tene mithyAtva ne bhramaNA utpanna thAya che. ahIMyA ema kahe che, ke e anubhUtithI bhinna che. dravya guNathI bhinna che ema na kahyuM. dravya eTale vastune enA anaMtaguNo che enAthI bhinna na kIdhuM kema? che to enAthI bhinna paNa enuM bhAna thayA vinA bhinna che ema jANyuM koNe? lojIkathI vAta samajavI paDaze ne ene, nyAyathI. AhAhA ! samajANuM kAMI? bhinna che e nava thayo nava. have dazamo bola "je aprItirUpa vaiSa che te badhoya jIvane nathI" aMdaramAM je aNagamo utpanna thAya vIMchI karaDe, sarpa karaDe, niMdA thAya, loko ene pasaMda na kare, mAna na Ape, tyAre ene aprIti eTale aMdara vaiSano aMza Ave, e aprIti che e, aprItirUpa dveSa che, che? che. AMhI to satya vastu che, chamastha che, satya A che ema sthApe tyAM paNa rAgano aMza Ave che, ema kahe che, paNa e anubhUtithI bhinna che. A nathI A khoTuM che, chadmasthane hoM, kevaLIne to kAMI nahi, to tyAM paNa ene dveSano eTalo aMza Ave che. (zrotA:- bIjA dharmo khoTA che ema kahevuM e draSa che.) huM? e aMdaramAM rAgI che, chAstha che ema kIdhuM mATe tene eTalo aMza Ave che, chatAM e vastuthI bhinna che. kevaLIne to vItarAgatA che, ene to divyadhvanimAM game te Ave e to svataMtra che. paNa chadmastha che, kartAkarmamAM Ave che bhAI ! chello adhikAra jayacaMda paMDite bhAvArtha lakhyo che, emAM Ave che A "ke jJAnIne paNa satyano je rAga hujI rAga che ne?" satyanuM sthApana karatAM paNa tene rAgano aMza Ave che, chatAMya e rAgano aMza anubhUtithI bhinna che. eTale jJAnIne paNa jJAnanA anubhavathI rAga
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 samayasAra siddhi bhAga-3 tyAM Ave paNa che bhinna ema A chadmastha che ne rAgI che ne, rAga che ne enI dazAmAM ema tethI kahyuM ke, jyAM sudhI rAga che, tyAM sudhI ene abheda-daSTi karAve che. AvyuM che ne sAtamI gAthAmAM- sAtamI gAthAmAM paradravyane dekhavuM ene laIne rAga nathI. paNa rAgI prANI che mATe bhedathI rAga thAya che. AtmA darzanajJAnamaya cAritramaya che ema bheda kare to rAgI che mATe rAga thAya che. bheda karavo e rAganuM kAraNa nathI, bheda to jJAnI sarvajJa badhuM jANe che. paNa A AnaMda che, jJAna che ema bheda karavo e rAgI prANI che mATe ene rAga thAya che. bheda karatAM rAgI che mATe rAga thAya che. bheda karatAM rAga thAya to to sarvajJa paNa bhedane ane badhAne jANe che. samajANuM kAMI ? AhAhA ! AvI vAta che. bheda, nIce chadmastha che e bheda karavA jAya che, ke A darzana ne jJAnane cAritra to rAgI che mATe ene rAga thAya che, mATe tene jyAM sudhI abhedapaNuM pUrNa na thAya, tyAM sudhI bhedano niSedha karyo che. AvI vAtuM che. AhAhA! jhINI vAta bApu. mAragaDA evA jhINA che. AhAhAhA ! aprItirUpa vaiSa che te badhoya jIvane nathI" tyAre dveSa jaDane che? hA, kaI apekSAe? ke enA anaMtaguNamAM koI dveSapaNe thAya evo koI guNa nathI, ethI te draSanAM pariNAma temAM rahetA nathI, enA hoya to kAyama rahe, enA nathI mATe te pugaladravyanA pariNAmamaya che, kone? e daiSano aMza, aprItirUpa dveSa te jIvane nathI, kone? ke anubhUti kare ene. che? kAraNake te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI ekakora ema kahe ke puNya ne pApa ne mithyAtva e jIvanAM pariNAma che. eka bAju ema kahe ke dveSa AdinAM pariNAma e pudgala pariNAma, e kaI apekSAe, olA jIvanA pariNAma che to e enI jIvanI paryAyamAM thAya che, parane laIne nahi, paramAM nahi eTaluM jaNAvavA (kahyuM). have jyAre ahIMyA AtmAnA anubhavane jaNAvavo che, AtmAnA dravyaguNanI zuddhatAne jaNAvavuM che tyAre e zuddhatAnA Azraye je anubhUti thAya tenAthI te dveSanA pariNAma bhinna che, mATe tene pugala pariNAma kahevAmAM AvyA che. AhAhAhA ! eka bAju ema kahevAya ke, samyagdaSTine, jJAnIne, gaNadhara paNa che ene jeTale aMze rAga Ave che, eTale aMze pariNamana enuM che, ane eno e kartA che. kartA eTale? karavA lAyaka ema nahi, pariName che teTalo kartA che ane jeTalo pariName che eTalo e bhoktA che. AvI vANI vItarAganI. eka bAju kahe ke e pugalanAM pariNAma che ane eka bAju kahe ke gaNadhara jevA cAra jJAnanA ghaNI, cauda pUrva ane cAra jJAna aMtarmuhUrtamAM jene pragaTa thAya che ene paNa e rAganA pariNAma, e pariNamana enuM che, e kartA eno che, e pugalanA nahi. nayamAM AvyuM ne? bhoktA che paNa eTalo duHkhI kaho to duHkha che. A bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdane anubhave che enI sAthe jarI rAga thAya che tenA duHkhane paNa anubhave che. AMhI kahe ke pugalanA pariNAma che eno anubhava jIvane hoya? bApu kaI apekSA che? e pudgalanA pariNAma anubhUtithI bhinna, jema dravyasvabhAva ane guNamAM kAMI nathI. tema teno anubhava karavAthI paNa te rAga ne dveSa tenAmAM nathI. keTalI apekSAo paDe, jJAnanI gaMbhIratA che prabhu e to jJAnanI gahanatA che e, e AMhI kahe che.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 183 gaNadhara paNa jyAre sane race ane asatyano niSedha kare tyAre paNa aMza to Ave aMdara, chatAM e anubhUtinI apekSAe e dravyaguNamAM nathI, tethI teno anubhava thatAM tenAmAM nathI. samajANuM kAMI? tema vaiSanI pugalanI paryAya enA dravyaguNamAM koI evo guNa nathI, ke vaiSarUpI pariNAma thAya pudgalamAM paNa ahIM jema paryAyamAM vikRta thAya che tema enI paryAyamAM karmanI paryAya e vikRta thAya che. paryAyano e svabhAva che. koI dravyaguNano nathI. have AvuM badhuM kyAre yAda rAkhavuM ane Akho didhaMdhA ne pANI pApanA. AhAhA ! kApaDanA dhaMdhAvALA kApaDa pherave Ama ne Ama ne Ama ekalA pApanA poTalA saMkele ne pahoLA kare ne phalANuM ne DhIMkaNu A sAtama AThama hoya ne? rAjI rAjI thatA hoya, pApa che ekaluM. AhAhA ! AMhI to prabhu ema kahe che ke e pApa che kharuM, paNa je potAnA mAne che emAM ene enAM che, paNa je anubhava karIne paranA mAne e enAM nathI. AvI vAtuM che. Avo jaina dharma haze? atyAra sudhI to bhAI ame dayA pALavI vrata karavA bhakti pUjA, A badhA cAkaLA hasamukhabhAInA haze? huM? enA che ne? A cAkaLA ATalA badhA kyAMthI AvI gayA kIdhuM? A vacanAmRtanA cAkaLA che. AhAhA ! amRtasAgara bhagavAna AtmA jenuM kadI mRtyu nathI eTale jIvatI jyota che. jenI caitanyadhAtu, jemAM pariNati nathI, evI caitanyadhAtu che. evA caitanyadhAtuno anubhava karatA bahArathI badhA taraphathI khasIne e caitanya, caitanya-caitanyadhAtu caitanya jeNe dhArI rAkhyuM che. caitanya svabhAva jeNe dhArI rAkhyo che, evA caitanyanA anubhavamAM, anubhUtithI te pudgalanAM vaiSanAM pariNAma te bhinna che, ene bhinna che. je mAne mArA enAthI e bhinna nathI. samajANuM kAMI ? mArA karIne mAne che ne mane enAthI lAbha thAya, ema mAnanArane pudgalanAM pariNAma nathI, e enA che, paryAyamAM enA mithyASTinAM. AhAhA ! samajANuM kAMI? Avo upadeza have. eya hiMmatabhAI ! are bhAI coryAsInA avatAra karI karIne ThaDa nIkaLI gayo sAMbhaLyuM nathI eNe. A badhA abajopati ne karoDopati badhA du:khI bicArA che. bhikhArA che bhikhArA mAge che. A dayo, A lAvo ne A lAvo anaMta anaMta AnaMdaguNano ghaNI prabhu enI mAgaNI nathI ene. jemAM anaMtI lakSmI paDI che prabhumAM, A to bhikhArA mane to be karoDa maLe ne pAMca karoDa maLe ne dhULa karoDa maLe, rAjI rAjI paisA pedA karatAM hoya emAM vadhI jAya dasa lAkhamAM vIsa lAkha maLI jAya che to kahe lApasI karo Aja. zenA? mithyAtvanA AMdhaNa che tyAM. AMhI prabhu ema kahe che, prabhu kahe saMto kahe e badhI eka ja vAta che ne? aprItirUpa dveSa pariNAma prabhu je dravya ne guNano anubhava kare enA e nathI naTubhAI. AhAhA! samajANuM kAMI A? AvI vAtuM che. prabhu caitanya dravya ane enAM anaMtA guNonI bhinnatA aneka prakAranI camatkArika cIja, enI sanmukha thaIne anubhave, rAga nenimittathI vimukha thaIne, enI anubhUtinI apekSAe e pugala pariNAma jaDanAM che. ema bhinnatA (thatA) anubhavamAM bhegA AvyA nahi, samajANuM kAMI ? anubhavamAM to anaMtA guNanI nirmaLa paryAya AvI, samyagdarzanamAM anaMtA guNanI nirmaLa paryAya pragaTa thaI paNa e rAga pragaTa thayo nahi emAM. AhAhAhA !
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 samayasAra siddhi bhAga-3 Avo mAraga vItarAgano, traNalokanA nAtha sImaMdharaprabhu mahAvidehamAM birAje che. emaNe kaheluM A badhuM che. kuMdakuMdAcArya tyAM gayA'tA ATha di' rahyA'tA. (tyAMthI) AvIne A kahyuM, prabhuno A saMdeza che, traNa lokanA nAtha sImaMdhara paramAtmA sIma+dhara potAnI maryAdAmAM rahenArA che e, atIndriya AnaMda AdimAM rahenArA prabhu che, rAgamAM AvatA nathI, jatAM nathI, evA paramAtmA emano A hukama che, emanI A AjJA che. ke jeNe bhagavAna AtmA ne enA guNone anusarIne je anubhava thAya te jIvane rAga ane draSanA aMzo pudgalanA che. kemake anubhavamAM bhegAM AvyA nahi. zazIbhAI ! Ama che, zazI caMdranI kaLA ughaDI A ema kahe che, ene pachI aMdhakAra eno na hoya. bhagavAna che. arere ! eNe darakAra karI nathI anaMtakALathI. je karavA jevuM che enuM karyuM nathI ne nahi karavA jevA karIne herAna thaIne marI gayo che. e AvyuM'tuM ne olAmAM kaLaza-28 kaLazamAM AtmAne maraNatulya karI nAkhyo che, mArI nAkhyo che, kahe che maraNatulya karI nAkhyo che. jAgatI jyota anaMta guNanA sattAnA svabhAvanuM sAmarthya prabhu pote ene A rAga karuM ne puNya karuM ne pApa karuM ne A karuM ne A karuM to mane ema kartA thaIne caitanyajyota jJAtAdekhAne maraNatulya karI nAkhyo che. (zrotA - Ape to bhinna karIne batAvyo che ne ?) bhagavAna che ne prabhu tuM bhAI ! A kAMI koI pakSanI vAta nathI A, A to vastunuM svarUpa ja che ne prabhu, jaina dharma koI pakSa nathI e to vastu evI che jinasvarUpa ja prabhu che, ene anusarIne je dazA thAya e jinasvarUpI anubhUti che. e anubhUtimAM rAgAdi Avato nathI, mATe te pudgalanAM kahevAmAM AvyA che, bhASA to sAdI che paNa bhAva to kAMIka (alaukika che). AhAhA! huM? anubhUtithI bhinna che. (agiyAramo bola):-"je yathArtha tatvanI apratipattirUpa (aprAsirUpa) moha che A moha lIdho have mithyAtva, yathArtha tattvanI apratti, aprApti bhagavAna AtmAnI prApti che enI aprApti. zemAM? mithyAtvabhAvamAM, mithyAzraddhAmAM svarUpanI aprAti che, evo je mithyAtvabhAva. "je yathArtha tattvanI apratipati aprApti moha, mithyAtva te badhoya jIvane nathI". kema ke jIvanA svabhAvamAM koI mithyAtva thavuM evI koI zakti nathI e paryAyamAM ubhuM kareluM parane lakSe evo je moha e jIva(nA) dravya guNamAM nathI. kone? ke jIvaguNanI paryAyano anubhava kare tene. Ama to dhArI rAkhe ke A mAruM nathI ne evuM to agiyAra aMganuM jJAna to anaMta vAra thayuM che. AhAhAhA! vAhaA tattva to juo. te badhoya jIvane nathI, kAraNake pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI, mithyAtva che te pugaladravyanA pariNAma che, kemake koI AtmAno(evo) guNa nathI ke mithyAtvarUpe thAya, evo koI guNa nathI. kharekhara to pudgalamAMya evo koI guNa nathI ke karmanI avasthArUpa thAya. A beya paryAyamAM che. gajaba vAta che prabhuno mAraga tIrthakara sarvajJano. oho ! alaukika mAraga che. jinezvaradeva anaMta tIrthaMkaro thaI gayA, vartamAnamAM birAje che, anaMta thaze enI badhAnI kathanI A che. "eka hoya traNakALamAM paramArthano paMtha" e mithyAtvabhAva jIvanA nathI. kemake pugaladravyanAM pariNAmamaya hovAthI eto pudagalanI sAthe abheda che, jIvanI sAthe abheda nathI. AhAhA! anubhUtithI bhinna che. mithyAtvano bhAva
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50 thI 55 185 AtmAno anubhava kare tyAre bhego Avato nathI, atyAre to samyagdarzananI vAta che mATe te mithyAtvabhAva, bhAva hoM, e AtmAno nathI. anubhUtithI bhinna rahe che mATe. vizeSa kaheze. ( zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) = pravacana naM.129 gAthA - 50 thI 55 tA. 6/11/78 somavAra kArataka suda-6 50-55 ( gAthA ) che ne ? agiyAra bola cAlyA che. mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga, pramAdane kaSAyamAM nAkhI dIdho, jemanAM lakSaNa che evA pratyayo-Asavo e badhAya jIvane nathI. jIva jJAyakasvarUpa che teno anubhava thatAM te temAM nathI. caitanyasvarUpa zAyaka svarUpa che teno atIndriya AnaMdano anubhava thatAM te mithyAtva Adi bhAvo jIvamAM nathI. te anubhUtithI bhinna che. AhAhA ! e mithyAtva, avirati, kaSAya jemanAM lakSaNa, jemanA eTale ke evA je pratyayoAsravo te badhAya jIvane nathI. bhagavAna to AtmA (zrotAH- trikALI dravyamAM nathI- ke paryAyamAM nathI ? ) paryAyamAMya nathI ene anubhUtinA kALamAM paryAyamAM paNa e nathI. vastumAM to nathI paNa vastumAM nathI ema kyAre anubhava thAya ? AtmadravyamAM e mithyAtva, avrata, kaSAya nathI, e to zuddha caitanya che emAM nathI paNa emAM nathI e kyAre thAya ? ke e caitanya jJAyakano anubhava kare, tyAre ene AmAM nathI ema anubhava thAya. AvI vAta che bhAI ! Avo mArga vItarAgano. udAsa, udAsa, udAsa AtmA. mithyAtva, avrata, kaSAya ne yoga e Asravo te jIvamAM nathI. kema ke, che, te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI e to pudgaladravyanA pariNAma che, AtmAnA nahi. jIvanA pariNAma to eno svarUpano anubhava kare e anubhUti te jIvanA te pariNAma che. AvI vAta che. bIjI rIte kahIe to e mithyAtva, avrata, kaSAya ne yoga AtmAnuM kSAyika samyagdarzana thatAM kSAyika samyak thatAM ane mithyAtva ene kaSAyano to Asrava che ja nahi, paNa teTalA saMbaMdhIno avirati ne yoga paNa ene nathI, Ave che ? Asrava ! ( Asava adhikA2 174 thI 176 gAthA ) AtmA AnaMdasvarUpa evuM kSAyika samyagdarzana thayuM upazamane paNa ema che teTalo kALa, kSayopazamane mATe paNa teTalo kALa, paNa A kSAyikane mATe to jo2 che. AtmA akhaMDa AnaMda svarUpa eno paryAyamAM anubhava thatAM, tene e Asravo to nathI, mithyAtva Adi anubhUtimAM, paNa kharekhara to anubhUti thatAM, kSAyika samakita thatAM, tene te saMbaMdhI avirati ane yogano paNa kSaya thaI jAya che. samajAya che kAMI ? lIdhuM che ne ? ( bALa strI ) ene jeTaluM joDANa kare to thAya paNa joDANa nathI karato. prabhu caitanya svarUpa bhagavAna AtmA, eno aMta2mAM samyagdarzana sahita e anubhUti je AcaraNa thayuM, darzana thayuM, jJAna thayuM ne AcaraNa thayuM anubhUti. tethI te anubhUtimAM mithyAtva, avrata, kaSAya ne yoga, kaSAyamAM pramAda gayo bhego, pAMca che ne ? mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ne yoga paNa ahIM pramAdane kADhIne yoga kaSAyamAM nAkhI dIdho. e cA2 dravyamAM nathI, e to che, paNa kyAre dravyamAM nathI ? jhINI vAta che bhAI ! e vastu
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 samayasAra siddhi bhAga-3 je che caitanya dravya zuddha AnaMda prabhu, emAM A bhAva nathI. kAraNake e to zuddha che, paNa kyAre? zuddha to trikALa che, kAyama che ane kAyama enAmAM A to che nahi vastumAM to, paNa ene nathI ema anubhava kyAre thAya? je vastu zuddhacaitanya che enI anubhUti, ene anusarIne anubhava thavo, emAM anaMtA guNono aMza vyakta che tenuM vedana thavuM, anaMtA guNo che tenuM vyaktapaNe vedana thavuM, to eno artha e Avyo, ke joga nAmano guNa che, cAritra nAmano guNa che, enuM vyaktapaNe zuddhanuM vedana sAthe che ane tethI samyagdaSTine teTalA prakArano avirati, te prakArano avirati ane te prakArano yoga, enoya kSaya che. kyAre? ke dravyamAM to nathI paNa dravyano anubhava kare tyAre. AvI vAtuM che Avo mAraga. AhAhAhA! e bhagavAna AtmA caitanyaloka, jemAM anaMtA anaMtA anaMta prakAranA guNonuM ekarUpa te AtmA, evA dravya svabhAvano sanmukha thaIne anubhava thatAM e anubhUtithI te mithyAtva, avata, kaSAyabhAvano abhAva che, paNa anubhUti thatAM te paryAyathI to bhinna che anubhUtithI, dravyathI to bhinna che, paNa anubhUtithI bhinna che. paNa anubhUti thatAM teTalA prakArano avirati ne yoga paNa kSaya thaI jAya che. AhAhA! AvuM svarUpa che. samajAya che kAMI? jIva dravya svarUpa bhagavAna AtmA e zuddha che, paNa zuddha che e kone? vastu to zuddha che, paNa kone ? e zuddhano anubhava thayo ene. samajAya che kAMI? AvI vAta che ane anubhava thayo tethI e cAra Asavo temAM nathI, anubhUtithI bhinna che, paNa anubhUti thatAM te prakAranA avirati ane te prakArano yoga paNa tyAM kSayapaNAne pAme che. AhAhA! samajAya che kAMI? A karavA jevuM A che, bAkI badhI duniyA mAne na mAne, duniyA rAjI thAya ne rAjI thAya e jagata ene kAraNe, vastu A che. tene che ja nahi paNa kahe che, anubhUtimAM che nahiM kAraNake dravya svabhAva je caitanya che enI anubhUti thaI e to zuddha thaI. trikALI jJAyakabhAva zuddha che. trikALa zuddha che e to, paNa trikALa zuddha che evuM kone khyAlamAM Ave? je zuddha sanmukha thaIne teno anubhava kare tene A zuddha che ema khyAlamAM Avyo. jhINI vAta che bhAI ! zazIbhAI ! are A chokaro kAla gayo tyAM Ama, meM to rogI che ema sAMbhaLyuM nahotuM ene roga thayo che kAMI e ya sAMbhaLyuM nahotuM. jyAM sAMbhaLyuM Ama ekadama to kahe e to gujarI gayo. AhAhA ! A nAzavAna deha juo to 35 varSanI uMmara juvAna, eka kSaNamAM dAkatare kahyuM ke sAruM che, have laI jAva. A kahe amAre rAkhavo che ahIM, thoDo ghaNo popaiyo khavarAvyo. cA ne Ama Ape che tyAM, A nAzavAna cIja bApA moTuM vairAgyanuM kAraNa che. AhAhAhA ! A prabhu AtmA parathI udAsa trikALa che ane mithyAtva, avrata, kaSAya ne yogathI prabhu trikALa udAsa che, e to samyagdarzana jJAna ne cAritrano jyAM anubhava thayo svarUpa AcaraNa ethI e cIja ja emAM nathI AvatI. enAthI to udAsa enuM Asana paDyuM che. A zaraNa vinA koI zaraNa che nahi kyAMya. bhagavAna AtmA paramAnaMda svarUpa eja eka zaraNa che, maMgaLika che ane uttama che. ahIMyA to be vAta karavI che ke mithyAtva, avata, kaSAya ne yoga jemanA lakSaNa eTale Asavo, pratyayo che ne? e badhAya jIvane nathI, jIvadravyane nathI ema samuccaya kahyuM, paNa jIvane nathI, kAraNa ke e pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI,
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 187 e pudgalanA pariNAma hovAthI jIvanA nathI, paNa jIvanA nathI kyAre? ke potAnI anubhUtithI bhinna che, jIvanA nathI, e pugalamaya pariNAmamaya e jIvanA nathI. kyAre? ke jIva jevo che, jevaDo che, jeTalo che, teTalAno Azraya laIne anubhUti kare, enAthI te bhinna che. e pahelo jIvamAM nathI kIdhuM, pachI e jIva che evI je anubhUti thaI te anubhUtithI bhinna che. hIrAbhAI ! AvI vAta che bApA! arere ! bhagavAna AtmAmAM ajoga nAmano guNa che, cAritra nAmano guNa che, jJAna guNa che AnaMda guNa che, cAritra eTale akaSAya e badhA guNono piMDa prabhu eno Azraya laIne jyAre anubhava thayo tyAre temAM jeTalA guNo che tenI vyakta dazA, aMze e ajoga guNano paNa aMza vyakta dazAnuM vedana AvyuM ema kahe che. AhAhA! samajAya che kAMI ? e bhagavAna AtmAmAM ajoga nAmano guNa che, cAritra nAmano akaSAyabhAva che guNa che, samyagdarzana zraddhA nAmano guNa che. e guNano dharanAra dravya che, e dravyane avalaMbIne je kaMI anubhava thAya ene e jIvamAM nathI, ene enI anubhUtimAM nathI. AvI vAtuM che, ane ene anubhUti thanArane, samyagdarzana thanArane teTalA prakArano mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI to AvatA nathI, e to kSaya thaI gayA. AMhI to kSayanI ja vAta che, apratihata ane teTalA prakAranI avirati ane yogano aMze paNa kSaya thaI gayo. ema kahe che. e bhUmikA gaI ne A thaI. e-e pramANe mithyAtvamAM je yoga ane aviratinI dazA hatI e samyagdarzana thatAM eTalo aMdara e saMbaMdhano aviratibhAva ane e saMbaMdhano kaSAyabhAvano kSaya thaI jAya che. kema? ke anaMtA guNono dharanAra bhagavAna ekarUpa enI anubhUti thatAM, anaMtA guNono ajoga nAmano guNa che, cAritra nAmano guNa che, zraddhA nAmano guNa che, AnaMda nAmano guNa che, e badhA guNono eka aMza anubhUtimAM AvI gayo. AhAhA ! ethI joga je ajoga hato eno aMza paNa anubhUtimAM AvI gayo kahe che. kemake sarvaguNAMza te samakti, ema che ne? jeTalA guNo che to ajoga nAmano eka guNa che emAM, teTalA saMbaMdhIno pratijIvI guNa bAkI che pragaTa thavAmAM, paNa eka aMza to eno ya eTalo aMdara abhAva thaI jAya che. mithyAtva jatAM ane anaMtAnubaMdhIno nAza thatAM ane anubhUti dazA thatAM, eno nAza thayo eTale anubhUti asti thaI, emAM jeTalAM guNonI anaMta anaMta anaMta anaMta anaMta guNo che prabhumAM, prabhu eTale A AtmA, eno dareka guNano eka aMza to vyakta thaI jAya che. ajoga nAmanA guNano paNa eka aMza vyakta thaI jAya che. AhAhAhA! kharekhara to pratijIvI guNano abhAva thAya che jyAre, pratijIva bahAranI tyAre temAM saMpUrNapaNe abhAva thAya che, paNa A vakhateya paNa eka aMza to emAM abhAva thAya che kahe che. AhAhA ! samajAya che kAMI? kemake jeTalA guNonI saMkhyA che jeTalA bhale pratijIvI guNo aMdara ho, eTalA anubhUtimAM e to AvatA nathI. paNa anubhUti thatAM, samyagdarzana thatAM teno aMza je ajogano aMza anubhavamAM Avyo eTalo jogano aMza nAza thayo che. AhAhAhAhA ! AvI vAtuM che. dhIrAnA kAma che bhAI A to. evo bhagavAna AtmA anaMta guNano caitanyaloka ene jyAre avalokyo, joyo, jANo, mAnyo, anubhavyo. AhAhA! che tevo
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 samayasAra siddhi bhAga-3 jANo, che tevo anubhavyo, che tevo dekhyo, che tevo mAnyo. AhAhAhA ! evI sthitimAM, e cAra Asavo e che ja nahi kahe che anubhavamAM. asthiratAnA bhale ho paNa anubhUtimAM e nathI, e dhArA bhinna rahI jAya che paNa bhinna rahI jAya che emAMya te aMze to jogano ane aviratino kSaya thayo che. evI dhArA bhinna rahI jAya che, e pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI, potAnI anubhUti eTale anubhUtine potAnI nAkhavI paDyuM ke anubhava kono? ke potAno. potAnI anubhUtithI bhinna che. gajaba kAma karyuM che ne? A zAstra kahevAya. jema A zAzvatI vastu jJAnamAM zeya tarIke, zraddhAmAM pratIta tarIke AvI, ene to anaMtA guNonI jeTalI saMkhyA che, e badhAno eka aMza vyaktapaNe vedanamAM AvI gayo, tethI te anubhUtimAM e cIja to nathI, paNa anubhUti yathArtha thaI che apratihata dhArA, ethI teTalA prakAranI avirati ane joganuM paNa dhArA che emAM eTalI nathI dhArA, asthiratAnI dhArA che, emAM jogano kSaya thayo che ne have eka joga eTalo kSaya thayo e dhArAmAM nathI. bhAI zazIbhAI ! A samayasAra! gajaba prabhu kAma karyuM che ne? ene prasiddha karavAnI rIta A TIkAnuM nAma AtmakhyAti che. amRtacaMdrAcArya, AtmakhyAti che, to AtmA prasiddhamAM jyAM Avyo. AhAhAhA ! AtmA jevo che tevo anubhUtimAM Avyo, e prasiddhamAM Avyo. tyAM AgaLa AsavonI aprasiddhi thaI gaI ekeekanI. have dhArAmAM jarI rahI che, te emAMya te kharekhara to dareka guNano aMza tyAM pragaTayo che, teTalo to tyAM kSaya thaI gayo che, eTalI asthira dhArA bhale ho paNa anubhUtithI bhinna che, asthiratAnI dhArA che bhegI, paNa anubhUtithI bhinna dhArA che, paNa e bhinna dhArAnAM paNa, kSAyika samakti Adi thayuM enI mukhyatA lIdhI che, AsavamAM e lIdhuM che mukhya. kSAyika samakita ne upazama ne kSayopazama paNa e mukhya to darzana zuddhi thaI. AhAhAhA ! AMhI to anubhUti to evI lIdhI che, apratihata thaI te thaI, paDe evuM nathI. enAthI kevaLajJAna levAnA che. AhAhA ! (zrotAH- 38 gAthAmAM Ave che ema) e che, e ja A badhe lAgu paDe che. AhAhA! are... paMcama ArAnA zrotAone paNa, saMto ema kahe che ke ame tamane kahyuM ne tame paNa pariNamI gayA emAM hoM! AhAhA ! je pariNamyA ene kahe pariNamI gayA tame to hoM ane tame to ema kaho cho ke amane to A thayuM e have nahIM paDIe ema tame to kaho cho. AhAhA ! AvI cIja sAMbhaLavI durlabha thaI paDI. huM? (zrotAH- koI jagyAe nathI) AhAhA ! Avo anubhava karyo haze to deha chuTavA TANe tenuM zaraNa raheze. bAkI rAganI ekatAmAM dehanI anaMta jyAM pIDA thAya aMdara tyAM bhiMsAI jaze hAya hAya asAdhya, mithyAtvathI to asAdhya che, mithyAtvane laIne sAdhya nathI, jIva koNa che, paNa A to dehathI asAdhya thaI jaze. duHkhanI parAkASTA thaI jaze, e nahiM sahana thAya eTale bebhAna thaI jaze. mithyAtvamAM to bebhAna hato, paNa A bhIMsa paDI te duHkha sahana na thayuM ne eTalI parAkASTA thaI gaI duHkhanI, ke bahArano asAdhya thaI gayo. bahAramAM je jANapaNAno sAdhya hato e asAdhya thaI gayo. ane dharmI jIvane kadAcit zarIra ne indriyomAM saheja A asAdhya jevuM thAya, paNa aMdaramAM sAdhya cukAtuM nathI ene. AhAhA ! samajANuM kAMI? AhAhAhA !
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 189 je sAdhya, je dhyeya pakaDayuM che dRSTimAM ane anubhavamAM, enuM have asAdhya thatuM nathI. zarIranI indriyo AdimAM kadAca moLapa thaI jAya bahArathI paNa aNIndriya evo bhagavAna AtmA enI je dRSTi ne anubhava thayo e have asAdhya nahi thAya. zrImade kahyuM chelluM juone, manasukha bAne dilagIra thavA daIza nahIM. 33 varSanI uMmara mAtAjI jIve pitAjI jIve dIkarAo, bhAI bAne dilagIra thavA daIza nahi, huM have svarUpamAM sAdhavA jAu chuM. AhAhA! akSare akSara sAco hoM ! bahAranuM lakSa huM have choDI dauM chuM. mAro prabhu aMdara che tyAM huM jAuM chuM. have upayogathI hoM, vastu to hatI paNa upayoga Ama bahAra hato e upayoga have tyAM laI jAuM chuM. AhAhA ! e deha chuTavA TANe ene samAdhi rahe, zAMtI rahe, olA deha chuTavA TANe bhiMsAI jaze, AvI vAta che. A eka bolanI ATalI vyAkhyA thaI aDadho kalAka thayo aDadho. huM? (zrotA - aDadho adhuro rahI gayo) ATaluM to AvyuM. Ave tyAre Avene. AhAhA ! (zrotA:- mithyAtva jJAnanI paryAyamAM nathI ne? mithyAtva, avirati, kaSAya ne yoga?) cAreya nathI. anubhUtimAM mithyAtva to nathI paNa avirati ane kaSAyeya nathI. e to vAta karIne. vAta karIne cAreya nathI, mithyAtva to nathI paNa asthiratA je che e kaSAyanI e anubhUtimAM nathI. kadAcit koI samakti mohano udaya hoya tyAM tethI kSAyikanuM lIdhuM tuM ne, teno paNa tyAM anubhUtimAM, anubhUtithI te bhinna che. ane te samakita mohanIyano baMdha nathI, AvIne kharI jAya che. AvuM zaraNa che te, prabhu kyAMya zaraNa nathI bIje. AhAhAhA! te have ATheya karma anubhUtimAM nathI ema kahe che. AhAhA!teramo bola. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, Ayu, nAma, gotra, aMtarAyarUpa karma che. e karma che, te badhuM ya jIvane nathI. jIvadravyamAM nathI, paNa enI anubhUtimAM nathI ema kahe che tyAre ja ene dravyamAM nathI ema bhAna thAya. dravyamAM nathI, dravyamAM nathI paNa dravya jyAre daSTimAM AvyuM che, anubhavamAM AvyuM tyAre dravyamAM nathI, te anubhUtimAM nathI. AhAhA ! AvI amRtadhArA rahI gaI, jagatanA bhAgya sAkSAt traNalokanA nAtha enI vANI che A. saMtoe kahI che paNa vANI e divyadhvani che. (zrotA- saMto bhagavAna che ne) ohoho ! e bhagavAna che, paramezvara che, mokSatatva che, mokSatattvamAM che I. bhale mokSamArgamAM che, paNa e mokSatattvamAM che, ema kIdhuM ne pravacanasAra kahe che ke ATheya karma, ATheya karma karmamAM bhale ho, che ema kIdhuM, paNa caitanya bhagavAna jIvane nathI. ATheya karma karmamAM che, paNa jIvamAM nathI. jIvamAM nathI, kyAre? ke anubhUti kare tyAre te jIvamAM nathI ema khyAla Ave. AhAhA ! samajANuM kAMI? AvI vAtuM che bApA. juvAna juvAna joddhA kAMI khabare ya nahi, hAlyA jAya che, Ane to roga hato ke nahi e ya sAMbhaLyuM nahotuM. Avato" to dararoja chokarAvane laIne, Ama taravare che Ama, Ama tyAM khalAsa dehanI sthiti purI thaI gaI bApA mudatanI cIja che e jaDanI e mudate cAlI jaze. evI cIja che e. A to trikALI cIja che ene mudata ja kyAM? AhAhAhA ! paNa e trikALI zAzvata cIja che, ene mudata nathI evuM kyAre bhAna thAya? ke anubhUti kare tyAre. e ahIMyA kahe che karma che te badhuMya jIvane nathI tyAre e karma jaDane haze? ke hA. e
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 samayasAra siddhi bhAga-3 jaDa che, jaDamAM che, AtmAmAM nathI. kyAre? kemake e pudgaladravyanA pariNAma hovAthI, olA pariNAma lIdhA enA, ethI AMhI anubhUtinA pariNAmamAM e nathI. zuM kahyuM che? karmanI paryAya je che e pariNAma che, joke karmanI paryAya thavI evo koI paramANunAM skaMdhamAM guNa nathI. samajANuM kAMI ? kAle kahyuM 'tuM. e dharmanI paryAya skaMdhamAM paryAyamAM je utpanna thaI, e pariNAma te dravya, guNa ne paryAya traNa thaI gayA. paramANu dravya enA guNa enI zakti, zakti guNa ane paryAya thaI te enI paryAya. te dravya, guNa ne paryAya. have AMhI bhagavAna AtmAmAM dravyamAM nathI, tenA guNamAM nathI, A tenI anubhUtinI paryAyamAM traNa nathI. e traNamAM che e A traNamAM nathI. A samayasAra! AhAhAhA ! dravya eTale bhagavAna AtmA ane guNa eTale anaMtI zaktio ane paryAya eTale enI paryAya eTale anubhUti te enI paryAya. ane olA pudgalanA pariNAma e pudgalanI paryAya, pudgala dravya enA guNo, varNa, gaMdha Adi ane A paryAya avasthA te karmanI te enI paryAya. e rIte tyAM che-e rIte tyAM che. ahIMyA dravya guNa ne paryAyamAM e nathI. paNa paryAyamAM anubhava thayo tyAre dravya guNamAM nathI ane te tenAmAM che, ema bhAna thayuM. AhAhA ! samajANuM kAMI? AvuM che. jinezvaradeva traNalokanA nAtha enI A paddhati che A. e saMto e paddhatine prasiddha kare che. e anubhUtivALo potAne prasiddha kare. huM eka trikALI AnaMdano nAtha prabhu zuddha caitanyaghana emAM anaMtAguNo e dravyano Azraya karatAM je anubhUti thAya te tenI paryAya. rAga ne vikAra ne e enI paryAya nahi. ohoho... e to pudagalanA pariNAma che. vaheMcI nAkhyA che. kahe che ke e karmanI paryAya e pugalanA pariNAma ane anubhUti e mArA jIvanI paryAya. AhAhA ! samajAya che kAMI ? e mArI anubhUtithI e bhinna che eTale AvI gayuM. anubhUti dravyanI thaI che, to dravya guNamAM nathI to mArI paryAyamAM e che ja nahi karma. AhAhA ! samajAya che kAMI ? AvI vAtuM jhINI che. potAnI anubhUtithI bhinna che, eno anubhava nathI, AMhI ema kahe che. I bhale che, paNa eno anubhava nathI, che I che ane ahIM che. A che, AMhIM che paNa prabhu je che dravyaguNathI bharelo prabhu, enI anubhUti thaI eTale mArI paryAyamAM nathI, to pachI dravyaguNanI to vAta zI karavI. AvuM svarUpa che. ane te nathI te nathIpaNe ja rahevAnuM have, ema kahe che. mArA dravya guNamAM to nathI paNa paryAyamAM nathI, te nathIpaNe ja have rahevAno. huM nathIpaNe ja thaI javAno. olAmAM Ave che ne, e koIne pUchavA javuM paDe nahi, nirjarA adhikAramAM Ave che. (zrotA:potAnuM sukha prApta thayuM te) prApta svarUpa thAya te anubhUti thAya ene koIne pUchavA javuM paDe nahi ke elA mane A thayuM che ke nahi? ane duniyA jANe to che ane duniyA na jANe, to nathI ema che? AhAhA ! e tera bola thayA. caudamo bola."je cha paryAsiyogya ane traNa zarIrayogya vastu e nokarma" zuM kIdhuM che ? AhAra yogya paramANu, zarIra, indriya, bhASA, zvAsa, mana evI cha paryAtine yogya e pudgalakarma cha paryAptine yogya je pudgala karma ane traNa zarIrane yogya pudgalakarma. audArika,
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 191 vaikriyika ane tejasa. AhAraka zarIra e to ekakora rahI gayuM. AMhI to traNa zarIra audArika, tejasa ne kArmaNa basa. olAne vaikriyika, tejasa ane kArmaNa, AhAraka to koI vakhata thAya teno prazna nathI. traNa zarIrane yogya pugala skaMdharUpa nokarma che, nokarma che, ati to siddhi karI. e nathI ja. olA vedAMtanI peThe AtmA satya ane bIjuM bhrama mithyA. jagata mithyA ema nathI. jagata jagatapaNe che. AMhI to AtmAnI apekSAe nathI, paNa e nathI ja ema kahe che e loko, tethI A paheluM siddha kare che ke e che. cha paryAmi yogya AhAra, zarIra, e jIva bAMdhe che, ema kahevuM e vyavahAra che, bAMdhe koNa? jIva paryAtine bAMdhe? AhAhAhA ! e zarIrane e karma pudgalane yogya je cha paryAti che, e pudagala skaMdharUpa nokarma che, e badhuMya jIvane nathI, AhAra, zarIra, indriya, zvAsa, bhASA, mana e paryAtine yogya pugala che e mArAmAM nathI, enAmAM che. jIva paryAtivALo che ne zvAsozvAsavALo che, AhAraka zarIra che ne AhAra karanAro che, indriyavALo che, huM nathI kahe che. cha paryAtine yogya pudgala karma, nokarma ane traNa zarIrane yogya nokarma, te badhuMya jIvane nathI, e jIvadravyamAM nathI, e enAmAM che, AmAM nathI. paNa kyAre? mArAmAM nathI ne enAmAM che evuM kyAre? ke anubhUti thAya tyAre. bhagavAna AtmA jJAna ne AnaMdano anubhava thatAM mArI cIjamAM jJAna ne AnaMda che mArI cIjamAM e kAMI AhAra paramANu che nahi. AhAhA! samajANuM kAMI ? ohoho! te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI, e to pudgala dravyanI paryAya che, paryAti yogya je pugala che e to pudgaladravyanI paryAya che, pudgaladravya che, enA guNo che ane A enI paryAya che. kahe che Ama to zvAsa cAle che ne zvAsa? e pudagaladravyanI paryAya che. paNa e zvAsa Ama-Ama che temAM AtmAnA pradeza paNa bhegAM che, ekalo pavana hAlato nathI, emAM pradeza paNa che bhegA. jema A avayavamAM che e paNa eka avayava che zvAsa, paNa e mAro je AtmA che eno je anubhUtimAM e zvAsanAM paramANuo ane A paryAtinA paramANuo mArAmAM nathI. zvAsa cAle che emAM pradeza che AtmAnA, paNa chatAM kahe che ke anubhUtithI joIe to e zvAsanA paramANuo mArI paryAyamAM che ja nahi. AhAhA ! samajANuM kAMI? AvI vAtuM che. Ama kahene olA uMDo zvAsa lyo, phalANuM lyo, emAM AtmAnA pradeza che, paNa kahe che ke mAro AtmA enI anubhUtimAM Avyo, tethI e badhI paryAsiyogya pugalo, zvAsa je Ama cAle che e mArAmAM nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? e zvAsane halAvuM chuM, UMco nIco karuM chuM, e huM nahi. dAkatara kahe te jovuM hoya to uMDo zvAsa lyo, haLavethI lyo. paNa AMhI to kahe che ke prabhu e jIvamAM e paryAbhiyogya ne traNa zarIra yogya pugalo nathI-nathI-nathI. kahe jIvamAM nathI ema kyAre thAya? ke jIvadravyano anubhava thAya, ke A to AnaMda ne jJAnasvarUpa prabhu che tyAre tenI anubhUtimAM nathItethI jIvamAM nathI. AvuM svarUpa che, are AvI cIja mULa vastu rahI gaI ne loko bahAra caDI gayA badhe, rasto mukIne (zrotA- samajAvanArAya vayA gayA ) vastu evI thaI gaI, thaI gaI evI thaI vAta sAcI che. potAnI anubhUtithI bhinna che. caudamo bola pUro thayo. (paMdaramo bola) have karmanA rasanI zaktio arthAt avibhAga praticchedo paramANumAM
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 samayasAra siddhi bhAga-3 karmano rasa anubhAga e samUharUpa varga che varga, enA paramANuono samUTha che, rasanA paramANuno samUha che te badhoya jIvane nathI. e che kIdhuM samUhurUpa varga che kharo. ati che paNa e mArA jIvamAM nathI, jIvamAM nathI e kyAre thayuM? ke jIvanuM jJAna ne anubhava thayo, tyAre e jIvamAM nathI ema ene nirNaya thayo. dhArI rAkhyuM'tuM ke AtmAmAM A nathI paNa eno jIvamAM nathI evo anubhava na thayo. AhAhA! samajANuM kAMI ? ke A pudgala paramANu jIvamAM nathI, A karmano rasa che e, avibhAga praticcheda e dhArI rAkhyuM'tuM e karmanI vAtuM tyAM sudhI e bhinna che, ema bhAna nahotuM e jIva bhagavAna AtmA potAnI anubhUti enAthI te bhinna che ema bhAna thayuM tyAre jIvamAM nathI ema kahevAyuM. jIvano anubhava thatAM A to AnaMda ne jJAna ne zAMtino sAgara che, evI anubhUti thatAM samyagdarzana ne anubhava thatAM A vastu to anaMta jJAnadarzana ne AnaMdano kaMda prabhu che, to emAM nathI eTale vartamAna mArI anubhUtimAM paNa e nathI. AhAhAhA ! karmano anubhAga bhogavavo paDaze ema kahe che ne loko (zrotA- phaLane bhogavavA paDe) koNa bhogave sAMbhaLa bhAI e karmano anubhAga e to pudgalanA pariNAma che, e pugala sAthe abheda che, jIvamAM e nathI. eTale? jIva je jANavAmAM Avyo, anubhavamAM Avyo ke A jIva to zuddha caitanya AnaMdakaMda che, ema je anubhavamAM Avyo tethI tene anubhUtithI bhinna che, te jIvamAM nathI ema nakkI nirNaya thayo. AhAhA ! samajANuM kAMI ? amAre nArAyaNabhAI hatA e 29 bolano ukaraDo kahetA, e to ukaraDo che 29 bolano enAthI bhinna che. AhAhA ! e badhoya rasa che ne karmanA rasanI zaktionA avibhAgapraticchedo mULa zakti eTale e samUharUpa varga che te badhoya jIvane nathI. A varga nathI kahetA ekaDIyAno varga be no varga traNano varga ema A paramANunA anubhAgano eka varga che. e mArI anubhUtithI te bhinna che. mAro varga che e to anaMtaguNathI bharelo mAro varga che enI anubhUti thatAM jIvamAM nathI eTale enuM bhAna thayuM. samajANuM kAMI? 15 bola thayA. | (soLamo bola) je vargono samUha ghaNAM varga pahelo varga, bIjo varga karIne sAta copaDIno badho bhego varga kare che ne sAtano, ema A paramANuno anubhAgano rasa eno Akho samUhu badhAno badhAno e vargaNA te badhIye jIvane nathI. kemake pugaladravya pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI te bhinna che. AhAhA ! sattaramo. vizeSa-maMda tIvra rasavALA karma daLonAM maMda ane tIvra rasa che e karma daLonA khAsa jamAvarUpa che e vargaNAonA samUhurUpa spardhako che, vargamAM nAno bhAga Avyo, vargaNAmAM ghaNo bhAga Avyo, ne spardhAmAM badhuM AvyuM, te badhAya jIvane nathI. e badhI vizeSa jANavAnI karmanI vAta pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI mArI anubhUtithI bhinna che. AhAhA ! aDhAra. svaparanA ekapaNAno adhyAsa svaparanA ekapaNAno adhyavasAya ekapaNAno adhyAsa eTale abhyAsa hoya tyAre vizuddha caitanya pariNAmathI judApaNuM vizuddha caitanyapariNAmathI judApaNuM. mAro prabhu vizuddha caitanyapariNAmamAM Avyo. caitanyapariNAmathI judApaNuM, jemanuM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI pa5 193 lakSaNa che, evA je adhyAtmasthAno eTale adhyavasAyanA sthAno hoM, adhyAtma eTale AtmA nahi, adhyavasAyanA te badhAMya jIvane nathI. AhAhA! vizuddha caitanyapariNAmathI judApaNuM jemanuM lakSaNa evAM adhyavasAya sthAno svaparanA ekapaNAno adhyAsa hoya tyAre, vartatA hoya tyAre, e vizuddha caitanyapariNAmathI judApaNuM jemanuM lakSaNa che, evA je adhyavasAyanA sthAno te badhAya jIvane nathI. kAraNake te pugaladravyanAM pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. karmanI apekSA che eTale jarI sUkSma che thoDuM. olAmAM samuccaya lIdhu'tuM rasamAM. have ogaNIsa. AMhI judI judI pravRttionAM rasanA pariNAma jemanuM lakSaNa che evA je anubhAgamasthAno, dareka pravRttimAM anubhAga hoya che ne? prakRtti, sthiti, anubhAga ane pradeza cAra, ema A anubhAga sthAno je che e badhAya jIvane nathI, karmano anubhAga e to pudagalanAM pariNAma che, e jIvanI anubhUtinA pariNAmathI to bhinna che. anubhavamAM karmano rasa che te anubhavamAM Avato nathI ema kahe che, AtmAno AnaMda che, e anubhavamAM Ave che e rasa anubhavamAM Ave che. AhAhA ! karmanA anubhAga sthAno emAM nathI. e pudgala hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. ogaNIsa thayA. vizeSa kahevAze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva.) pravacana naM.130 gAthA-50 thI pa5 tA. 7/11/78 maMgaLavAra kArataka suda-7 zrI samayasAra 50 thI pa5 gAthA. 19 bola cAlyA che. vIsamo kAyavargaNA' A kAyA che ne e paramANuno samUhu, vacanavargaNA ane manovargaNA enuM kaMpana jemanuM lakSaNa che evA je yogasthAno "kaMpananA sthAna je" te badhAMya jIvane nathI. kaMpe che te pradeza manovacana vargaNAnA nimittathI ne kaMpana potAnuM paNa e kaMpana pugalanuM che ema kahe che. e pugalanA e AtmAno svabhAva nathI. e kaMpana, yogasthAno te badhAya jIvane nathI. kAraNake te pugaladravyanA pariNAmamaya hovAthI tenI anubhUtithI bhinna che. eTale? ke caitanya, je svarUpa prathama vastu je jJAyakasvabhAva caitanya, A ka, kha, ga, gha mAM Ave che ne? pahelo "ka" eno artha AtmA karyo che. "ka" eTale AtmA, aSTa, 1008 lakSaNo jema emAM ka" pahelo che ema ahIMyA "ka" e A AtmA ema bhagavAna AtmA "ka" eTale ja AtmA ema. ahIM to kAya che ne eTale zarIra che paNa ahIM to "ka" eTale AtmA eno kAya eTale jIvAstikAya, e anubhUti tenI, jIvAstikAya jIva astikAya asaMkhya pradeza samUhu, tenI anubhUti tenA svabhAva sanmukha thaIne je anubhava AnaMdanI dazA Adi jJAnanI paryAya Adi anubhava thAya e anubhUtithI bhinna che, dravyathI paheluM jIvamAM nathI ema kahyuM, che ne? e jIvane nathI ema kahyuM, pachI kahyuM ke e jIvane nathI kyAre? ke ene anubhUti thAya tyAre te jIvane nathI. AhAhA! samajANuM kAMI? e aSTa 1008 lakSaNa che ne? bhagavAnane kapAlI kahyA che, kapAlI, olA kapAlI nathI AvatA. kapAlI ! he prabhu Apa kapAlI cho "ka" eTale AtmA! pAlI nAma pALanArA, AtmAnA pALanArA mATe Apa kapAlI cho. ahIMyA kahe che, AtmAno pALanAra eTale prabhu
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 samayasAra siddhi bhAga-3 pote nimittathI kahyuM che paNa ahIMyA AtmA je zuddha caitanyamUrti navatattvamAM paNa enuM nAma paheluM Ave che ne? "jIva' cha dravyamAM enuM nAma chelluM Ave che. dharmAsti, adharmAti, AkAza, kALa, pugala ne jIva. kAraNa badhAno jANanAra eTale chello rAkhyo. navatattvamAM paheluM. jema kakakAmAM pahelo" "ka' ema A pahelo bhagavAna AtmA. e zuddha caitanya pahele naMbare, jIvane eTale dravyane, A yoganA kaMpano pudgalanA pariNAmamaya hovAthI kaMpana to paryAyanuM che, paryAya potAmAM, paNa e kaMpana eno vAstavika svabhAva nathI, ethI ene pudgalanA pariNAma kahI ane jIvane nathI, kyAre ? ke jIvanI anubhUti kare tyAre. AhAhA ! AvI vAta che. AhAhAhA ! A to naMdIzvaradvIpano pahelo divasa che ne A? aSTAnikAno pahelo divasa che, indro bhagavAna pAse tyAM jAya che, bhale bhaktino zubhabhAva che, paNa indro ekAvatArI paNa bAvana jinAlayo, badhuM asti che hoM, che. indro paNa bhakti karavA, aDhIdvipa bahAra AThamuM jina che tyAM ya jAya che bhAva Ave, chatAM e bhAva AMhI kaheze AgaLa ke vizuddhisthAno e jIvanA nathI, e zubhabhAvanA prakAra e Avaze hoM! chavvIsamuM e jIvamAM nathI. AhAhAhA ! eka bAju ema kahevuM, sarva vizuddha adhikAramAM pAchaLa ke puSya ne pApa paNa jIva che. Ave che ne? dharmaadharma jIva che, e dharma adharma eTale puNya pApa, dharmAsti adharmAstithI e bhinna che, paNa dharma adharma sahita che, e dharma adharma eTale puSya ne pApa, jIva puSya ne pApamaya che, tyAM ema kahevuM ane AMhI ema kahevuM ke e pariNAma pudgalanA che, enA svabhAvamAM e nathI e apekSAe pudgalanAM gaNIne, pudgala jIvano svabhAva anubhUti thatAM te pariNAma anubhavamAM AvatA nathI, bhinna rahI jAya che. ane AMhI kaMpana kahyuM eTalo paNa anubhUti thatAM samyagdarzana thatAM, aMze kaMpanano paNa kSaya thAya che. kema ke enA anaMta je guNa che emAM guNano AdhAra je dravya che, evA dravyanI anubhUti thaI ene caitanya camatkAranI pariNati thaI te pariNatimAM anaMtA pudgalAdinAM pariNAma nathI, kaMpana emAM nathI paNa chatAM kaMpanano je aMza che, te anubhUtine kALe teno nAza thAya che aMza. AhAhAhA ! ApaNe to AMhI anubhUti apratihata levI che. AhAhA ! samajANuM kAMI? eTale zuM? ke anubhUti thaI te thaI, have e jAya evuM nathI, evo je bhagavAna AtmA, enA A kaMpana nathI kema ke pugalanA pariNAma gaNIne, paNa kyAre nathI? ke e jIvanI anubhUti kare tyAre tenAmAM nathI ema bheda paDe che, e vinA bheda paDato nathI, che to judA, paNa judA hovA chatAM, judApaNAno anubhava hoya tyAre te judA che. AhAhA ! AvuM svarUpa have, e pudgalanA pariNAma che. che? pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. pote bhagavAna AtmA enI anubhUti ema kIdhuMne? potAnI eTale potAnuM hovAthI, anubhUti svanI anubhUti caitanyasvabhAva enI anubhUti, vartamAnamAM eTale dravya, guNa ne paryAya traNeya AvI gayA. dravya AtmA ne guNo AnaMda Adi ane enI anubhUti te paryAya. je kaMpana e paNa kharekhara pudgalanI paryAya gaNI che. pudgaladravya enA guNo varNAdi ane kaMpana e paryAya e traNa dravya, guNa ne paryAya A bhagavAna dravya guNa paryAyamAM nathI. hujI to dravya, guNa ne paryAya nAma AvaDatA na hoya, eka jaNo Avyo to eka pherI kyAMkathI Indorano ke dravya, guNa,
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 gAthA - 50 thI 15 paryAya zuM? zikSaNa zibiramAM Avyo to). AhAhA ! e 20 bola thayA. ekavIsa. "judI judI pravRttionA pariNAma jemanuM lakSaNa che, evA baMdhasthAno jIvane nathI" baMdhanA prakAra che ne bhinna bhinna e badhAM pariNAma pudgalanAM che. e pudgaladravyanAM pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. jIvamAM e nathI. prakRttinA je prakAro enA pariNAma e jaDamAM che paNa kyAre? ke A pariNAma anubhUtinA kare tyAre tene judA che, ema jANavAmAM Ave. pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. 21 thayA. bAvIsa. potAnuM phaLa utpanna karavAmAM samartha karma avasthA jaDa avasthA "jemanuM lakSaNa, karma avasthA jemanuM lakSaNa che, evA je udayasthAno te badhAya jIvane nathI" e karmanAM udayasthAno ane paryAyamAM paNa jeTalA prakAra vikArAdinA udaya prakAra thAya e badhAya jIvane nathI. e zuM kahyuM? ke karmanI prakRttionAM jeTalA prakAra che e to jaDanAM che, have A bAju e to upAdAna enuM thayuM, have emAM nimitta che A bAjumAM AtmAmAM, eTalA prakRttinA jeTalA pariNAma che udayasthAno eTalo eno bhAva ahIM paryAyamAM che, paryAyamAM paNa eTalA ja prakAranA bhAvo jIvanA e to e cIja to jaDanI thaI gaI, have ahIMyA paNa eTalA prakAra jIvanI paryAyamAM che, ene paNa jaDanA kahI daIne samajANuM kAMI? e kahyuM? ke jeTalA prakRttinA prakAro che, e to svataMtra, have emAM ahIMyA emAM jIva nimitta che ke nahi koI paryAya enI? e potAnA eTalA prakRttinA je bheda che eTalA ja paryAya ahIM pariNAmamAM hoya eTalA prakAra potAne kAraNe vikRta avasthAnAM bhedo che. paNa beyane bhegA gaNI nAkhyAM. udayasthAna ane A bhAva badhoya eka gaNIne e badhA pudgalanA pariNAma che. AhAhA! e jIvane nathI. e prazna eka pherI uThayo'to bhAIe virajIbhAIe karyo'to,rANapura 84 nAM comAsAmAM, ke A jeTalA prakRttinA paramANuo che e to svataMtra jaDanI paryAya, have AtmAmAM enuM nimittapaNuM thAya che tevA prakAra che ke nahi? AtmAmAM che ne? nyAM prakRtti, sthiti, anubhAga ane pradeza jeTalA prakAranAM che e to enA, have emAM ahIM nimittapaNuM che eTalA prakAranuM ahIMyA prakRtti, sthiti, anubhAga ane pradeza tenI vikRta avasthA che ne? zuM kIdhuM samajANuM? (zrotA- vadhAre spaSTa karo) heM ! hA, karIe chIene tyAM to bene eka gaNaze have, paNa AMhI to hujI ke jeTalI karma prakRtti che e prakRtti svabhAva enAM pradezo, enI sthiti ane rasa e cAra prakAra emAM che, e to enAmAM, have AMhI AtmAmAM e nathI, atyAre nathI. bIje kaheze oluM to e vastu AtmAmAM nathI, AtmAmAM enuM nimittapaNuM thAya evI koI vastu che ke nahi? ( zrotAH- paryAyamAM) paryAyamAM prakRtti che e to jaDanI jaDamAM svabhAva sthiti rasa ane pradezanI saMkhyA, e to jaDanI jaDamAM paNa have e to tyAM enA upAdAnamAM thayuM, paNa AnA upAdAnamAM zuM che? ke jene e nimitta thAya e upAdAnamAM zuM che? jhINI vAta che thoDI bhAI. e to virajIbhAIe prazna karelo, ke ahIM to karma che e to karmanI avasthA dravya, kSetra, kALa, bhAva enAmAM che. paNa ahIMyA AtmAmAM ene enI je che yogyatAnA pramANamAM AMhI paryAya che ke nahi? bhAI ! jeTalI prakRttinAM sthAna che, udayanA anubhAganA prakAra che, sthitinA prakAra che, pradezanI saMkhyAnA, eTalA ja pramANamAM ahIM paryAyamAM paNa evI yogyatA potAnI
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 samayasAra siddhi bhAga-3 potAne laIne che. samajANuM kAMI? have AvI vAtuM che. kAraNake e to paramAM jaDanuM gayuM, have AtmAmAM kAMI enuM upAdAna AmAM che ne ene nimitta thAya evuM AmAM kAMI che ke nahIM ? AhAhAhA ! kemake jaDanA paramANunI paryAya che e to svataMtra eno paryAya che eno, have emAM che emAM AnuM nimittapaNuM ane potAmAM upAdAnapaNuM zuM che? emAM nimittapaNuM ene thAya ane potAnuM upAdAnapaNuM thAya e zuM che I ? heM? (zrotA:- jIvanI vikArI paryAya) jIvanI eTalI yogyatA jeTalA pramANamAM prakRtti, sthiti, pradeza ne saMkhyA eTalA ja pramANamAM enI yogyatA potAnI paryAyamAM che vikRta. AhAhA ! jhINI vAta bhAI ! AMhIyAM to beyanAM udayasthAna beyane pudagala pariNAmamAM nAkhI dIdhA. AhAhA ! samajANuM kAMI ? e nimitta nimitta saMbaMdhathI thayelo bhAva ene pudgalanAM pariNAmamAM nAkhI dIdhA ene. hatA to AnAM enI paryAya e to upAdAna jaDanuM svataMtra che, ane AMhI vikRta avasthA paNa upAdAnanI paryAyamAM svataMtra che tyAre tenA pramANamAM nimitta thAya che, chatAM ahIMyA to have, (zrotA-naimitika bhAva paNa paryAyamAM) huM! nA, e badhuM. naimitika thAya e paNa pudgala ne ene nimitta thAya e paNa pudgala e apekSA levI che. jhINI vAta bhAI vItarAga mAragano koIpaNa bola sUkSma bahu kaThaNa che, A to traNa lokanA nAtha, Aja to e vicAra Avyo'to ke navatattvamAM jIvatattva paheluM ane dharmAti che dravyanA nAmamAM jIva chello ane karmamAM "ka" pahelo ane badhAmAM bhagavAna pahelo AtmA, darekane jANavAnA kALamAM urdhva AtmA na hoya to jANe kone? AhAhAhA ! e AMhI jANanAro bhagavAna AtmA, enI paryAyamAM prakRtti, sthiti, anubhAga ne pradeza yogya je pugalanA pariNAma che tene ahIMyA nimitta thAya evI yogyatA potAnI paryAyamAM eTalA prakAranI yogyatA svataMtra svayaM siddha che e ene laIne nahi, ane dravya guNane laIne nahi, are AvI AkarI vAta che. e paryAyamAM eTalI yogyatA jeTalA pradezo che tyAM teTalAmAM nimitta thAya evI vikRtta avasthA potAnI che, jeTalo tyAM anubhAga rasa che, sthiti che, prakRti svabhAva che teTalA ja pramANamAM ahIMyA yogyatA vikAranI avasthA ahIMyA AtmAmAM AtmAne laIne che. olI cIja to tadna judI che A judI che, evuM siddha karyA pachI, A mAraga bhAI ! AMhI to jIvane nathI. je prakAra sAmAmAM jeTalA che teTalA pramANamAM nimitta thavAnI yogyatA hatI, e jIvane nathI ema ahIM to siddha karavuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI? AvI vAtuM che. baMdhasthAno te jIvane nathI kAraNake te pugaladravyanAM pariNAmamaya hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. have potAnA phaLa utpanna karavAmAM samartha evA udayasthAna. ahIMyA udayasthAna che to paryAyamAM eTalI yogyatAno prakAra jeTalA udaya thAya tyAM, eTalo ja AMhI prakAra potAnI paryAyamAM che. paNa e benuM nimitta nimittapaNuM vyavahAre che, paramArthe AtmAmAM nathI ema kahIne e baMdhanA udayanAsthAno jIvanI paryAyamAM hovA chatAM ane udayasthAna jaDanAM jaDamAM hovA chatAM benA saMbaMdhane gaNIne e pudgalanAM pariNAma ene gaNIne jIvanA svabhAvamAM e nathI. AhAhA !
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 197 e jIvanA svabhAvamAM nathI, (e) kyAre ene khyAla Ave? ke bhagavAna AnaMdasvarUpa prabhu enI anubhUti thatAM te jIvamAM nathI, anubhUtithI paNa bhinna che, jIvamAM nathI paNa anubhUtithI paNa bhinna che. AhAhA ! Avo mAraga vItarAgano kyAMya nathI. badhA vAto kare rajanIza ne olo badhAM gappAgappa mAre. AMhI to kahe che ke prabhu AtmA paryAyane AliMgana karato nathI. AhAhA ! ene ThekANe paranuM AliMgana ane cuMbana, are prabhu gajaba karyo nAtha. are AvI vAtuM hindustAnamAM AryadezamAM, haiM? AhAhAhA ! AMhI to bhagavAna AtmA, vikRta avasthAne to spezato aDato nathI, paNa avikRta paryAyane paNa dravya AliMgana karatuM nathI. ane e nirmaLa avasthA bhagavAna AtmAne AliMgana karatI nathI. be cIja bhinna che. have A ene dharma Avo (rajanIza) mALo jainamAM hato prophesara. gajaba karI nAkhyo jeno morArajIne paNa virodha karavo paDyo. A AtmA prabhu parane cuMbe ne AliMgana e to parane aDato ja nathI ne traNa kALamAM, trIjI gAthAmAM na AvyuM e? parane para dravyanA guNa paryAyane, AtmA potAnA dravya guNa paryAyane cuMbe paNa parane to cuMbato nathI, aDato nathI, AliMgana karato nathI. trIjI gAthAmAM AvyuM" ne. potAnA dravya guNa paryAyane pote cuMbe eTale tyAM temAM hoya Ama, paNa parane to aDatoya nathI, parane aDe kyAMthI ? parano to abhAva che emAM. ahiMyA to je kAMI parane cuMbe che paryAyamAM enI je vikRta avasthA je che eno dravyasvabhAva to ene cuMbato nathI, paNa e dravyasvabhAvanI anubhUtithI e vikRtta avasthA te bhinna che. enI paryAyanI vikRta avasthA jIvamAM nathI e badhA pudgalanA pariNAma gaNavAmAM AvyA. nimitta nimittano Akho saMbaMdha vyavahAra badho paramAM nAkhI dIdho. samajAya eTaluM samajavuM bApu A to pAra na maLe. bhagavAnanA mAragano pAra na maLe. thoDuM ghaNuM jANIne ema thaI jAya ke ame jANuM bahu. bApA pAra na maLe prabhu. AhAhAhA ! AMhI kahe che, e udayasthAno te badhAya jIvane nathI, eka bAju kahe ke udayasthAna paryAyamAM, potAnI paryAyamAM che. vikRtanA udayanA jeTalA prakAra che te badhAya, e to enI paryAyane parathI bhinna siddha karavA, paNa ahIM to have paryAya vikRta avasthAthI bhinna svabhAvane siddha karavo che. udayasthAno jIvamAM nathI, kAraNa ke te pudgaladravyanAM pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. A svabhAvano anubhava thayo. emAM e AvatA nathI mATe bhinna che ema. AhAhAhA ! bhagavAna jJAnasvarUpa prabhu, jJAyaka svarUpa eno anubhava thatAM jJAnano, AnaMdano emAM e sthAno vikRta che te udayasthAno AvatA nathI mATe te pudgalamayanAM pariNAma gaNIne anubhUtithI tene bhinna gaNavAmAM AvyA che. AhAhAhA ! bAvIsa thayA. trevIsa. "gatie cAra gati nathI AtmAmAM, e mArgaNAsthAna A zarIra nahi hoM, zarIra e kAMI gati nathI, A zarIra manuSya gati nathI. aMdara je paryAyamAM yogyatA je gatinI manuSyanI che te gati. e gati tyAM gamana e jAtanuM pariNamana che ne? cAra gatinuM manuSyanuM devaAdinuM e gati paNa cAra, jIvamAM nathI. gatinI paryAya enAmAM che, gati enI paryAyamAM enAmAM che, e gati karmane laIne zarIrane laIne. A zarIra manuSyagati A zarIra manuSyagati
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 samayasAra siddhi bhAga-3 nathI A to jaDanI paryAya che. manuSyagati to ene kahIe je manuSyane yogya dazA thaI aMdara ene manuSyagati kahIe. have che to enI paryAyamAM e, paNa AMhI to jIva svabhAvanA varNananI aMdara to e cAreya gatio pudgalanA pariNAma che ema kahyuM. te jIvamAM nathI. e gati jIvamAM nathI. AhAhAhA ! olAmAM Ave che ne paMcAstikAyamAM karma parAbhava karIne bhAva thAya che, Ave che ne ? Ave che kyAMka ? bhAvanuM jyAM varNana karyuM ne 56-57 emAM. emAM ema AvyuM che. paMcAstikAyamAM hoM ! thAya che jIvamAM che e jIvamAM enI paryAya karma eno nAza e badhI paryAyo parAbhava kare che, parAbhava kare che ema. svabhAvano nAza karIne gati UbhI kare che ema nimittathI tethI pachI nyAM loko kahene jo karmane laIne thAya che e to bIjI vAta che sAMbhaLane ? karma parAbhava kare che, ema kahe paNa e to tyAM pote parAbhava thavAne lAyaka che tene karma parAbhava kare che ema kahevAmAM AvyuM che. AvuM che. che ne ? 54-55-56 gAthAmAM paMcAstikAya, karma ene parAbhava karIne Ama kare che. gatimAM pachI kare che. AMhI to kahe che karma che e to nimittarUpe che, nAmakarmanI prakRtti che ne, e gati AdinI e to nimitta che ane AtmAmAM gatinI yogyatA che, e AtmAmAM che, paNa AMhI jIvanA svabhAvanA anubhUtinA kALamAM te gatinI yogyatAno bhAva te anubhUtimAM Avato nathI. AhAhAhA ! A to hajI sAdhAraNa vAto che badhI. cAra gati e mArgaNA e jIvane nathI, cAra gati jIvamAM nathI. e pudgalanA pariNAma che. kahe che bhagavAna zAyaka svarUpa che, caitanyasvarUpa prabhu eno anubhava thatAM e gatinA pariNAma enI anubhUtimAM AvatA nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? enI gatinI yogyatA enAmAM hovA chatAM e jIvanA svabhAvanI anubhUtinA kALamAM te paryAya A anubhUtimAM AvatI nathI, Are! AvI vAtuM che prabhu. ethI e gatinA pariNAmane paNa pudgaladravyanAM pariNAma kahI dIdhA. AhAhA ! mArgaNAsthAna Ane kahe che. "indriya" indriyonI sthiti AtmAmAM nathI. pAMca indriya che ne ? bhAvendriya ane dravyendriya e beya, beya mArgaNAsthAna che e to, paryAyamAM zodhavAnI yogyatA svabhAvamAM nathI. indriya bhAvendriya paryAya to AtmAnI paryAyamAM che. dravyendriya jaDanI paryAyamAM che. chatAM beyane pudgalanA pariNAma gaNIne e jIvamAM e nathI. nahIM to bhAvendriya AvI gaI che 31mI gAthAmAM bhAvendriya, dravyendriya ne indriyanAM viSayo jIvamAM nathI, jIva enAthI judo che adhika che, paripUrNa che. 31mI gAthAmAM AvyuM che, je indriyaM jiNItA e indriya AtmAmAM nathI. e badhAM pudgalanAM pariNAma che. kema ? ke aNIndriya evo je bhagavAna AtmA tenAM anubhavanI paryAyamAM e bhAvendriya ane dravyendriya AmAM AvatI nathI AmAM, bhinna rahI jAya che. e to 49 mAM AvI gayuM ne bhAvendriya kSayopazama bhAva je che e paNa AtmAno svabhAva nathI. ema AvyuM 49mAM, dravyendriya che eno e svAmI nathI jIva, ke jethI dravyendriya vaDe karIne rasane cAkhe ne sAMbhaLe ane bhAvendriya che e enuM svarUpa nathI. e kSayopazama bhAva che. e enA svabhAvanI dRSTie jotAM e kSayopazamabhAva paNa eno nathI. e 49 mAM AvI gayuM AnA pahelAM. ' 'kAya" audArika, vaikriyika, AhA2ka, tejasa, kAryaNa ane enAM bhedo badhAM e AtmAmAM
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 199 nathI. audArika zarIra kAya, vaikriyika zarIra e che tyAM enI yogyatA to che. tyAre tyAM che. saMbaMdhamAM zarIrane ne eno saMbaMdha che eTalo nimitta nimita saMbaMdha, tyAre nimittanI yogyatA to tyAM che zarIra che eTale, saMbaMdha potAnI yogyatAno e paNa AtmAmAM nathI. kemake jIvanAM svabhAvanI anubhUtinI paryAyamAM e AvatuM nathI kAya. AhAhAhA ! yoga" mana vacana ne kAyAnA yoga, ThIka, yoga che to paryAyanuM kaMpana paNa e karmanA nimittanA saMbaMdhe thayeluM pudgalanA pariNAma gaNIne AtmAmAM e nathI. AhAhA! veda" dravyaveda ane bhAvavaMda beya jIvamAM nathI. paryAyamAM bhale bhAvaveda ho, dravyaveda to paryAyamAM ya nathI e to jaDamAM che. A indriyo je zarIranI, e to jaDanI paryAya che, A jaDaindriya ene to AtmA aDatoya nathI. ajJAnI paNa hoM, phakta je bhAvaveda che vikalpa che, e paNa pugalanAM pariNAma gaNIne, svabhAvanI anubhUtimAM e nathI, svabhAvamAM nathI, vastunA svabhAvamAM nathI, paNa nathI kyAre thAya? ke eno anubhava kare tyAre, ke A AtmA che Avo. samajANuM kAMI? AvI vAtuM che bApu. vItarAga mAraga lokone sAdhAraNa karIne halavyo che, A karo ne vrata pALo dayA karo ne (zrotA - olA kahe kaThaNa karI nAkhyo sAdo hato tyAM) vastu ja A che. kaThaNa kahe ke sArI kahe je kahe e. vastunuM svarUpa ja AvuM che tyAM. kaho hiMmatabhAI ! kaThaNa karyuM kahe che, loko kahe che, vastu to A che. AhAhAhA ! vedanI vAsanA enI paryAyamAM thavA chatAM, tenA jIvane jIvano svabhAva ne tenI anubhUtimAM te Avato nathI mATe te bhinna gaNavAmAM AvyuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI? vAsanA che to enI paryAyamAM ane te karmanA vedanA udayane laIne nahi. chatAM e vikRta avasthA che, aliMgagrahaNamAM Ave che ne? dravya ne bhAvavaMda rahita che, aliMgagrahaNa che. zailI to juo, dravyaveda ne bhAvaveda liMga che, tenAthI aliMgagrahaNa che, tenAthI AtmA jhahavAmAM Avato nathI. AhAhA ! e AMhI Ama kahyuM e ja amRtacaMdrAcArye tyAM artha karyo. e ahIMyA amRtacaMdrAcArya ahiMyA e artha karyo, kahe che ne duhu karI nAkhyuM ema ke A nathI A nathI, eTaluM hatuM emAM AvuM badhuM vistAra karIne mALe, have eno che eno pAchA jagamohanalAlajIe vakhANa karyA che, e pustakanA hamaNAM AvyuM che kAla jagamohanalAlajIe vakhANa karyA pustaka bahu sAruM karyuM che. AhAhAhA ! veda" veda e dravya ne bhAvaveda liMga che, tenAthI AtmA jaNAya evo nathI mATe aliMgagrahaNa. ahIM kahe che ke veda dravya ne bhAvaveda, e jIvanA anubhavamAM nathI Avato. kAraNake jIvanA svabhAvamAM nathI, tethI svabhAvanA anubhavamAM e Avato nathI. mATe te vedabhAva bhinna che e pudgalanA pariNAma gaNavAmAM AvyA. AhAhA ! samajANuM kAMI ? ahIM sudhI AvyuM, veda sudhI AvyuM, strI, puruSa ke napuMsakano vikalpa je UThe che, e bhAvaveda che, che to enI paryAyamAM ene kAraNe paNa vAstavika svabhAvamAM nathI. trikALI dhruva svabhAvanI apekSAthI joIe to te anubhUtimAM e Avato nathI, trikALI svabhAvanuM samyagdarzanajJAna thatAM temAM e cIja AvatI nathI, mATe vedane pudgala pariNAma gaNI ane bhinna kahevAmAM
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2OO samayasAra siddhi bhAga-3 AvyA che. ATaluM navarAza kyAM have? are Avo kALa manuSyapaNAno maLyo prabhu, emAM jainadharma vADo maLyo. emAM A vAta samajavAnI phurasada na maLe to ke dI" samajaze? AhAhAhA ! kaSAya" krodha, mAna, mAyA, lobha evA je kaSAyanA bhAva ene ahIMyA pudgalanA pariNAma kahyA. pudgaladravyanA pariNAmamaya pAchA ema abheda, kemake te jIvanI potAnI anubhUti, potAno bhagavAna AtmA AnaMdakaMda zuddhacaitanya ene anusarIne thatI anubhUti emAM A anusaraNa AvatuM nathI, kaSAyano bhAva emAM Avato nathI mATe te pudgalanA pariNAma kahyAM che, bhinna gaNavAmAM Avyo che. A TIkA amRtacaMdrAcAryanI TIkA. AhAhA ! jJAna" e mati, zruta, avadhi, mana:paryaya Adi bhedo e jIvanA svabhAvamAM nathI. AhAhA! bheda che te abheda anubhava thatAM temAM A bheda nathI Avato. zuM kahyuM? e jhINuM che. ke bhagavAna AtmA akhaMDa abheda caitanya svarUpa, teno anubhava karatA jJAnanA pAMca bhedo temAM anubhUtimAM AvatA nathI, abhedamAM bheda AvatA nathI. mATe te bhedane ( pugalanAM pariNAma kIdhA) kemake bheda upara lakSa jatAM, rAga thAya che ane tethI te bhedano bhAva pudgalanA pariNAmamAM nAkhI daIne. AhAhA ! have AvuM kyAM ? navA mANasa tadna ajANyA hoya ene A zuM kahe che AvI vAtuM? e jJAnanA pAMca prakAra ane emAM ajJAnanA paNa prakAra e badhAya bhedamAM jAya che. anubhUtinA abhedamAM e bhedo AvatA nathI. sAme che ne pustaka? AvI vAta che. ene samajavI paDaze bApu. moMghI paDe topaNa eNe samajavI paDaze bhAI ! are AvA TANAM kyAre maLaze? ene jANavuM paDaze, pahelAM khyAlamAM jJAnamAM to nakkI karavuM paDaze ne? anubhUti pachI. samajAya che? jJAnamAM, jJAnanA e bhedo AtmAmAM nathI, abhedanI anubhUti thatAM paNa emAM nathI, ethI ene pudgalanA pariNAma kahIne, anubhUtithI bhinna kahyAM che. gajaba vAta che. mArgaNAsthAna kahyAM ne? A jIva kayA sthAnamAM che, kayA prakAramAM che. kahe che ke e kayA prakAramAM che ne kayA sthAnamAM che, e vastumAM nathI. mArgaNA che ne? mArgaNA eTale zodhavuM. A kaI paryAyamAM che, kayA vedamAM che, kaI gatimAM che, tema chatAMya e badhA sthAno jIva svabhAvamAM nathI. AhAhA ! AvI vAtuM che. saMyama" saMyama asaMyama enA badhA bheda levA. saMyama, saMyamasaMyama, asaMyama eTalA badhA bheda che, e saMyamasthAna paNa jIvamAM nathI, bheda che te nathI eTale siddha karavuM che. che to bheda enI paryAyamAM paNa ahIMyA caitanya svabhAva ekarUpa akhaMDa, eno anubhava thatAM tenI sanmukhanI dazA thatAM, A badhI dazAo badhI bahAra rahI jAya che. AhAhA ! samajANuM kAMI? anubhUti che to paryAya pragaTa paNa te anubhUtinI paryAyamAM sva taraphanA valaNavALI dazA che, tethI te bhedavALI dazA anubhUtithI bhinna che, anubhUti che to paryAya, e nizcayathI to e anubhUtinI paryAya dravyamAM nathIsiddhanI paryAya paNa dravyamAM nathI, paryAya dravyamAM kyAM che? paryAya paryAyamAM che. (zrotA:- dravyano pratibhAsa to kharone?) sAMbhaLo, sAMbhaLo prazna karavA karatA (pahelA) samajavuM, jarI emAM dhyAna rAkhavuM, emAM badhA uttara AvI jAya che, nahIMtara emAM pheraphAra thaI jaze. samajANuM kAMI ? AhAhA! AvI vAta che. e saMyamanA sthAna e badhA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 201 bhedo, kayA saMyamanI paryAyamAM A jIva che ema zodhavuM, e vastunA svarUpamAM nathI. jIvano svabhAva paripUrNa abheda, akhaMDa "a" Ave che ne olAmAM "a" pahelo Ave che. a, A, i, u, AmAM "ka" pahelo Ave che, AtmA "a"eTale akhaMDa "ka" ane "a" e saMyamanA sthAno paNa pudgalanA pariNAma sthAna gaNIne dravyano abheda anubhava thatAM, bhedo enAmAM nathI mATe pugalasthAna kahevAmAM Ave che. darzana" cakSu acakSu avadhi kevaLa e darzana levuM, samakitanI pachI vAta Avaze, samajANuM kAMI? e darzananA bhedo paNa bhedane pugala pariNAma gaNIne, abhedanA anubhavamAM e AvatA nathI bheda, mATe tene bhinna gaNavAmAM AvyA che. A jhINI vAtuM. kaSAyano to ThIka paNa A to enA bhedoya emAM nathI, ema kahe che evI vAta che. bhagavAna akhaMDa AnaMda abheda svarUpa eno anubhava thatAM, e A darzananA bhedo cakSu acakSu avadhi kevaLa e bheda emAM AvatA nathI. AhAhA ! lezyA" cha lezyA, kRSNa-nIla-kApota-tejo-padra-zukla e lezyA to pratyakSa malina che, ene paNa ahIM pudgalanA pariNAma gaNIne alagdhI prabhu AtmAno svabhAvanI anubhUti thatAM e vezyA emAM AvatI nathI. tejo, padma ne zukla vezyA paNa anubhUtimAM AvatI nathI. enAthI anubhUti thatI nathI. dravyano akhaMDAnaMda prabhu svabhAva enI anubhUtimAM A vezyAnA pariNAmathI anubhUti nahi, dravyanA AzrayathI anubhUti thaI che, vezyAnA Azraye anubhUti thatI nathI, tema te anubhUtimAM te vezyA AvatI nathI. enAthI thatI to nathI paNa enA anubhavamAM e AvatI nathI. zukla vezyA, (zrotA - e to vikArI paryAya che) e vikArI dazA che vikalpa che vezyA AtmAmAM AvatI nathI anubhavamAM. are bhavya ane abhavya be bhedo paNa jIvanA svabhAvamAM nathI. ThIka paryAya che. bhavyapaNuM ane abhavyapaNuM e to paryAya che, e dravyanA svabhAvamAM e bhavyapaNuM ane abhavyapaNe ahIM pudgalanA pariNAma gaNIne kADhI nAkhyAM che. kemake siddhamAM have bhavyapaNuM rahetuM nathI, to rahetuM nathI to eno svabhAva hoya to to rahevuM joIe. je yogyatA che e pragaTa thaI gaI che pUrI. AhAhA! sogAnImAMya Ave che ke AtmA bhavI che ke abhavI? e bhavI abhavI rahevA de choDI de. sogAnImAM Ave che, dravyadRSTiprakAza ApaNe to AtmA jJAyaka svarUpa che e bhavya abhavya nahIM. AhAhA! samakitanA prakAra, upazama ne kSAyika ne kSayopazama ne mithyAtva ne sAsAdana ane enA badhAM bhedo, e bhedo svarUpanA anubhavamAM nathI, jIvamAM nathI. jIvamAM nathI eTale ke kyAre tene nathI, ke eno anubhava kare tyAre enAmAM nathI jIvamAM ema ene khyAla Avyo. samakita kSAyika samaktinI paryAya jIvamAM nathI, olA sarva vizuddhamAM ema kahe ke puNya ne pApa jIva che Ave che ne e? sUtrajJAna te jIva che, pravajyA te jIva che. enI paryAya che, enuM jJAna karAvyuM che, ahI to enA jIva svabhAvamAM e bheda nathI, e samakitanA bhedo jIvanA svabhAvamAM anubhUti karatA bheda anubhavamAM AvatA nathI. AhAhAhA ! "saMjJA" saMjJI asaMjJI e AtmAmAM nathI. "AhAra aNAhAra" jemanAM lakSaNa evA
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 samayasAra siddhi bhAga-3 mArgaNasthAno mArgaNA eTale zodhavuM kaI paryAyamAM che, kaI gatimAM che, kaI lezyAmAM che, kayA jJAnanI paryAyamAM che, ema zodhavuM, e badhA zodhakanI je avasthA te badhAya jIvane nathI, evA jemanAM lakSaNa che, evA mArgaNAsthAno zodhavAnA prakAra, te badhAya jIvane nathI. kA2Na ke pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI, bheda upara lakSa jatAM vikalpa UThe che ane abhedano anubhava karatAM bheda bhego Avato nathI. AvI vAtuM. abhedano anubhava che to paryAya, paNa e abhedano anubhava e paryAyamAM A bhedano bhAva Avato nathI. jhINo viSaya che. 29 bolano ukaraDo kIdho che. AhAhA ! trevIsa thayA. covIsa. judI judI prakRttionuM amuka mudata sudhI sAthe rahevuM evuM jenuM lakSaNa che e sthitibaMdhasthAno, sthiti, sthiti karmanI sthiti che ne ? e sthiti ATalI mudata 2he karma AtmAmAM paNa tenuM nimittapaNuM che. ATalI sthiti tyAM rahe evI AMhI AtmAmAM paNa evI yogyatAnI eka sthiti che, yogyatA che. olo che e jaDamAM che ane A sthitine yogya tyAM rahyuM che. ahIM nimittapaNuM che enI yogyatA potAmAM che, paNa e beyane pudgala pariNAma gaNI nAkhyA. nimittanA saMbaMdhe thayelo bhAva paNa nimittanA gaNIne pudgala pariNAma gaNI nAkhyA ane AtmAnA abhedanA svabhAvathI je anubhava thayo te pariNAma jIvanAM che ema kIdhuM. anubhava che to anubhava pariNAma, paNa e anubhUtinA pariNAma jIvanAM che Ama ke ane A pariNAma che e pudgalanA che. evA je sthitibaMdhasthAno te badhAya jIvane nathI, kA2Na pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. AhAhAhA ! paccIsa. have kaSAyanA vipAkanuM atizayapaNuM karmano kaSAya che enuM phaLa vipAka vizeSapaNuM jenuM lakSaNa saMkaleza. vizeSapaNuM kahevuM che ne ? saMkaleza pariNAma saMkaleza azubhabhAva, azubhanA sthAna e badhA pudgaladravyanA vipAkanA atizayapaNAthI thatAM sthAna, te badhAMya jIvane nathI. e azubhabhAvo sthAna che aneka prakA2nA e jIvanA svabhAvamAM nathI tethI tenA anubhavamAM paNa te nathI. AhAhA ! AvuM che. tyAM to ThIka have. 26 mo Akaro chavvIsa. kaSAyanA vipAkanuM maMdapaNuM, oluM atizaya hatuM ne ? atizaya eTale vizeSa Akaro udaya hato, ane AMhI azubhabhAva thayo e beyamAM bheguM nAkhI dIdhuM. ane have kaSAyanA vipAkanuM maMdapaNuM, e jemanuM lakSaNa evA je vizuddhisthAno, e zubha pariNAmanA prakAra zubhajoganA paNa prakAra, zubhajoganA pariNAmanA prakAra, kaSAyanA vipAkanuM maMdapaNuM e badhoya jIvane nathI. pudgala pariNAma hovAthI anubhUtithI bhinna che. vizeSa kahevAze. ( zrotA:- pramANa vacana gurudeva ) pravacana naM. 131 gAthA - 50 thI 55 tathA zloka - 37 tA. 9/11/78 guruvAra kArataka suda-10 samayasAra 50 thI 55 gAthA. 26 mo bola cAle che. zuM kahe che. 26 mAM ema kahyuM ke AtmAmAM je kAMI zubhabhAva thAya dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA Adi e badhuM pudgalakarmanA maMdano vipAkanuM phaLa che. e jIvanA svarUpamAM nathI. karmanA vipAkanuM maMdapaNuM enuM e phaLa che
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50 thI 55 203 zubharAga, vizuddhisthAna kahyAM. e rAga AtmAnA svabhAvamAM nathI. AtmA jJAyaka svarUpa pUrNa abheda svarUpa temAM e rAga nathI. paNa ahIMyA to have labdhisthAna paNa emAM nathI ema kahevuM che. jhINI vAta che bhAI. samyagdarzana je dharmanI pahelI sIDhI eno viSaya AtmA abheda che. samyagdarzana te jIvamAM eno viSaya abheda che, abhedanI dRSTi thatAM tene samyagdarzana thAya che. ethI e rAganI kriyA e koI samyagdarzanano viSaya nathI, tema e jIvamAM nathI. AhAhAhA ! AMhI to vizeSa kahe che. 27 mo bola. cAritramohanA vipAkanI kramazaH nivRtti jemanuM lakSaNa che evA je saMyamalabdhisthAno saMyama-saMyama, je AtmAmAM samyagdarzanajJAna sahita saMyama je sthiratA aMdara che, enA labdhisthAna bheda saMyamanA bhedo, rAga to jIvamAM nathI paNa labdhisthAna che saMyamanAM e bheda che, bhagavAna AtmA abhedamAM e bheda nathI. samyagdarzana e trikALI abhedane svIkAre che. e saMyamalabdhinA sthAnane paNa e dRSTi svIkAratI nathI. AvI vAtuM che. hajI to ahIMyA dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa AdinA pariNAma e dharma che ema kahe che atyAre to, e to mahAmithyAtva che. AMhI to saMyamalabdhinA sthAna je bheda, e bheda paNa abhedamAM nathI. AhAhAhA !bhagavAna AtmA jIva jene kahIe, e anaMtA anaMtA anaMtaguNano piMDa ane te abheda che. abheda eTale sAmAnya che. emAM labdhinA sthAna paNa jIvamAM nathI. AhAhA ! AvI vAta che. ( zrotAH- apUrva vAta ) che ? cAritramohanA vipAkanI kramazaH nivRtti jemanuM lakSaNa evA je saMyamalabdhisthAno, saMyamanI prAptinA bhedo, e badhA jIvane nathI, jIvamAM nathI, abhedamAM e bheda nathI, ema siddha karavuM che. bhagavAna AtmA je samyagdarzana eno viSaya je abheda, emAM rAga to nathI, paNa labdhinA sthAna enA abhedamAM e nathI, AvI vAtuM. duniyA kyAM paDI ne kyAM mAne ane dharma kyAM rahI gayo. e saMyamanI nirmaLatAnA cAritramohanA kramazaH nivRttithI aMdaramAM labdhinA saMyamalabdhinA sthAna bheda e jIvane nathI, eTale ke jIvanI anubhUti karatA samyagdarzana ne anubhava karatA, dravya svabhAvanA abhedathI dRSTi karatA anubhava karatA temAM enA bhedo AvatA nathI. AvI vAta che. vItarAga sarvajJadeva, jinezvaradeva enuM A pharamAna che. AhAhA ! dayA, dAna ne vrata tapa ne bhakti pUjAnA bhAva ne jAtrAnA bhAva, e to rAga che, e to AtmAmAM nathI. paNa cAritramohanA krame krame nivRttirUpa labdhisthAna saMyamanA pragaTe, bheda e jIvadravyamAM nathI. e bheda che e jIvamAM nathI. kema ke, kAraNake pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI bheda che enA 52 lakSa jatAM rAga thAya che, tethI ene pudgaladravyanAM pariNAma kIdhAM che. AhAhA ! saMyamanI krame krame rAgano abhAva thaIne saMyamanI prAptinA bheda thAya ene ahIMyA pudgaladravyanA pariNAma kahyAM che. kemake enuM lakSa karavA jAya to vikalpa rAga utpanna thAya che ane tethI tene pudgaladravyanA pariNAma kahevAmAM Ave che. AvI vAta che. jinavaradeva trilokanAtha 52mezva2 ema kahe che e saMto kuMdakuMdAcArya amRtacaMdrAcArya kahe che. AhAhA ! ahIMyA to vrata ne tapano, bhakti ne pUjA ne jAtrAno bhAva e to rAga che, e kAMI AtmAnuM svarUpa nathI ne AtmAmAM nathI, e to baMdhanA kAraNa che, paNa ahIMyA to labdhinA sthAna bheda che, enA u52 dRSTi karavAthI to vikalpa thAya, e mATe kahe che ke labdhinAM sthAna jIva
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 samayasAra siddhi bhAga-3 dravyamAM nathI. kone ? jIvamAM nathI ema kone khyAla Ave ? e potAnI anubhUti bhinna che, mATe tene judA kahevAmAM Ave che. ohohoho ! bhagavAna AtmA caitanya vastu je jinezvara paramezvare kahI e vastu abheda che e abhedano anubhava karatAM e bhedasthAna temAM AvatAM nathI. rAga to emAM Avato nathI, paNa saMyamanI paryAyanI labdhinA bhedo abhedanI dRSTimAM paramArthamAM e bheda AvatA nathI, tethI tene pudgaladravyanA pariNAma kahevAmAM (AvyA che), paramAtmA ema kahe che. (zrotA- prAthamika ziSya zuM karavuM joIe?) A kahyuM ke A prAthamika ziSya A karavuM. e jIva abheda che tenA upara dRSTi karavI, e prathamamAM prathama jIvanuM kartavya che. zuM thAya paNa bhAI ! A prathamamAM prathama AtmAne karavA lAyaka hoya to bhagavAna AtmA abheda svarUpa sAmAnya je dhruva che, tenI dRSTi karavI ane tenA bhedanA sthAna ne rAga ne emAM niSedha karavo, niSedha thaI jAya che karavo ya nathI tyAM. jhINI vAta bhAI! prathama samyagdarzana prApta karanArane, prathama dharmanI pahelI sIDhI samyagdarzana, I jene prApta karavuM hoya to, jIva che te ekarUpa trikALa jJAyakabhAva che, tenI dRSTi karavI, ethI dRSTinA viSayamAM abhedamAM e vyavahAranA, dayA dAnanA rAga to che ja nahIM enI vastumAM, paNa A bhedasthAneya enAmAM nathI. AvI vAtuM che. arere! kyAM jagata dharmane mAnI beThA ane kyAM dharmanuM svarUpa che. AhAhAhA ! saMpradAyamAM to A kahe vrata pALo, dayA pALo, bhakti karo, pUjA karo, paMcamahAvrata pALo e to badho rAga che, e to jIvanA svarUpamAM nathI. bhagavAna AtmA, jene prathama samyagdarzana karavuM hoya ene pahelAmAM paheluM jIvadravya abheda che tenI dRSTi karavI paDaze. e vinA samyagdarzana traNakALa, traNalokamAM bIjI rIte thaze nahIM. AvI vAta che. zuM thAya? (zrotA:- tIvra purUSArtha karyo paNa kAMI hAthamAM AvatuM nathI?) najara kyAM nAkhI che eNe bahAramAM najaruM paDI che enI, vikalpamAM ane bhedamAM guMcAIne paDyo che e. kAle kahyuM nahotuM bapore AvyuM nahotuM? sukSama upayogamAM hAtha Ave, to hAtha nathI Avato tyAM sukSama upayoga karyo ja nathI. jhINI vAta che bApu. vItarAga jinezvaradeva eno mAraga koI judI jAta che. AkhI duniyAthI judo che. atyAre to saMpradAyamAM cAle che enAthI to judI vAta che. vastu vItarAga trilokanAtha sImaMdhara bhagavAna birAje che, mahAvidehamAM emaNe A kahyuM che e saMto (e) tyAMthI lAvIne A zAstra banAvyA che. AhAhA ! cAritramohanA vipAka, saMyama che ne? darzanamohano vipAka evo je mithyAtva e to jIvamAM nathI paNa cAritramohanA vipAkanI nivRtti, pravRtti cAritramohanI pravRtti e to rAgAdi e to paheluM kahyuM, e rAga e svarUpamAM nathI, samyagdaSTino viSaya je AtmA temAM e nathI. paNa saMyamalabdhisthAna e pudgalanA pariNAma gaNyA che. juo A saMtonI, digaMbara saMtonI vANI, e pariNAma pudgalanA hovAthI potAnI anubhUtithI bhinna che. potAnI anubhUti eTale? AnaMda svarUpa je bhagavAna AtmA ene anusarIne anubhUti thAya, samyagdarzana thAya, anubhUti jJAna thAya ane zAMtinuM vadana thAya evI anubhUtithI te labdhinA sthAna paNa emAM anubhUtimAM AvatA nathI. AvI vAtuM. have lokone to evuM lAge bicArAne A badhuM
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 205 nizcaya nizcaya nizcaya vAta sAcI che enI. nizcaya eTale satya ane vyavahAra eTale asatya ane upacAra vAtuM badhI che. AMhI to labdhinA sthAna e vyavahAra che eno paNa svabhAvamAM abhAva che, kema gaLe Utare? emane ema jiMdagIyuM kADhI nAkhI ajJAnamAM ne ajJAnamAM ane hAlI javAnA. AhAhAhA ! AMhI paramAtmA jinezvaradeva sarvazaprabhu ema kahe che, te saMto ema ADatiyA thaIne saMto jagatane jAhera kare che. prabhu tuM AtmA kone kahIe kahe che, jIva ajIva adhikAra che ne! A AtmA kahIe kone? sAmAnya abheda svarUpa che AtmA, jemAM guNano bhedeya nathI paryAyano bhedeya nathI, jemAM devaguruzAstranI zraddhA ne navatattvanI zraddhA evo rAga, e to rAga che, e to enA svarUpamAM nathI paNa ahIMyA labdhisthAna je rAganI nivRttithI thatAM labdhinA bhedo, e paryAyanA bheda che, e samyagdaSTine anubhUti dravyanI abhedanI thatAM temAM bheda AvatA nathI. kaho devIlAlajI! rAtre koka AvyuM'tuM ne udepurathI. (zrotA- hIrAbhAInA mahemAna hatA) hIrAbhAI AvyA'tA enI hAre udepuranuM koIka AvyuM hatuM tamane yAda karyA'tA paNa nahotA. AvI vAta sAMbhaLavAya muzkela paDe evuM che. AhAhAhA ! ahIM paramAtmA ane saMto digaMbara munio ema jAhera kare che jagatane ke paramAtmA trilokanAtha jinezvaradeva ema kahe che, ke jene AtmA dRSTimAM levo che, e AtmA abheda che tene dRSTimAM letAM, temAM labdhinA sthAno te anubhUtimAM bhegA AvatA nathI. ene anubhUti ane samyagdarzana kahIe. vAta hajI to sAMbhaLavA maLe nahIM, ararara! jagatamAM evuM udhuM hAle che badhuM, saMpradAyamAM ekaluM uMdhuM, bIje to che nahIM kyAMya vItarAga sivAya. A vrata karo ne apavAsa karo ne tapasyA karI ne dAna karo ne maMdira banAvo ne e badhI rAganI kriyA, e banAvI zakato nathI, paNa ene bhAva hoya che to e zubhabhAva che, rAga che. e rAga kaMI dharma nathI ane e rAga kAMI AtmAnA svarUpamAM nathI. AhAhA! (zrotA - ApanA nimite to ghaNA maMdira banyA) koNe banAvyA? rAmajIbhAIe karyuM A badhuM. pramukhanI heThe hatA ne? chavvIsa lAkhanuM A makAna, koNa kare prabhu tane khabara nathI, e to jaDanI paryAya te kALe thavAnI tenAthI te thayA. rAmajIbhAIe karyA nathI, pramukha to e hatA. (zrotA:- paNa mane ra6 lAkha rUpiyA Ape koNa eka dokaDo Ape nahIM) koNa Ape ne koNa le prabhu? e paisA mATI jaDa e koIne Ape AtmA e vastumAM che nahIM. jaDane huM ApuM e to eno svAmI thayo. e noTuM paisA sonAmahora Ape A huM AvuM chuM tamane, e to jaDa che, jaDane tuM ApI zake? ane jaDane rAkhI zake? AkarI vAta bhAI. e ajIva tattva che paiso, noTa ajIva tattva che. e jIva tattva eno svAmI nathI. ajIvano svAmI ajIva che. ene ThekANe jIva ema mAne ke A paisA mArA che ne huM AvuM chuM e to mithyASTi mUMDha che. e zAMtibhAI ! ene lAkha rUpiyA ApyA'tAne eNe, bhAvanagara sastu sAhityamAM enA bhAIe eka lAkha ne bIjA trIsa hajAra ane bIjA ghaNAM kADhayA che, hIrAlAle eMsI hajAra kADhayA che ne ? eMsI hajAra kADhayA che ne ? vIsa hajAra bIjA ne pacIsa hajAra bIjA ghaNAM kADhayA che. kAle AvyA'tA ne rAtre ! e koNa Ape ne koNa le paisA? bApu tane khabara nathI. e ajIvanA paramANuo eka sthAnathI bIje sthAna jAya
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 samayasAra siddhi bhAga-3 e enI potAnI kriyAthI jAya che. jIva ema mAne ke huM Ane ApuM chuM. bahu jhINI vAta bhAI. e pudgalano svAmI thAya che jaDano. e jaDano svAmI che e jaDa che. nirjarA adhikAramAM Ave che ne e jo rAga mAro che ema mAnuM to huM to ajIva thaI jAuM, ema A zarIranI kriyA huM karuM chuM, A hAlavA cAlavAnI to AtmA jaDa thaI jAya enI mAnyatAmAM caitanyane e bhUlI gayo. pudgalano svAmI dhaNI thayo. A to mATI che jagatanI dhULa, enI kriyA hAlavA cAlavAnI huM karuM chuM, A bolavAnI huM karuM chuM, e badhuM mithyAbhrama che, ajJAna che. AhAhAhA! ahIM to AgaLa laI gayA ethI, ajIva to AtmAmAM nathI tethI ajIvano e svAmI nathI. paNa rAga enAmAM nathI mATe rAgano e svAmI nathI. e to ThIka paNa bhedasthAna enAmAM nathI mATe bhedano svAmI nathI, e to abhedano svAmI che. eya ! AvI vAtuM bApA. vItarAga mAraga kyAMya che nahIM vItarAga sivAya, jinezvara sivAya koI ThekANe A mA2ga che ja nahIM kyAMya. AhAhAhA! e prabhu pote AtmA jenuM dhruva sAmAnya svarUpa che, jenI sadezatA, abhedatA jenuM svarUpa che, enI dRSTi karatAM, anubhUti karatAM e bhedasthAna emAM AvatA nathI, mATe te labdhinA bhedasthAnane paNa pudgalanA pariNAma kahevAmAM AvyA che. arere ! are prabhu janma ma2Na ka2I karIne sothA nIkaLI gayA prabhu tArA. anaMta anaMta avatAra nigodanA e kUtarAnA kAgaDAnA bhava karIne anaMtA avatAra karyAM, A mithyAtvane laIne. eka ja vAta che mithyAtvane laIne, mithyAtvamAM anaMtA bhava karavAnI enAmAM tAkAta che. e mithyAtva zuM che enI khabara nathI ene. AhAhA ! ahIM to kahe che ke labdhinAM sthAnabheda e mAruM svarUpa che abhedanuM ema mAne to e mithyAtva che. ane dayA, dAna ne vrata, tapa ne bhakti ne jAtrAnA bhAva thAya e rAga che, ne e mAruM kartavya che, ema mAne e mithyArdaSTi che. AvuM svarUpa che. e 27 mo bola thayo. satyAvIsa. aThayAvIsa, ogaNatrIsa bola che. ogaNatrIsa bolano ukaraDo e AtmAmAM nathI. bhagavAna AtmA AnaMdaghana prabhu, zuddha dhruva caitanya svarUpa evo je abhedabhAva emAM A bhedo ane rAgAdi nathI, evI dRSTi thatAM tene samyagdarzana thAya che. cAritra to kyAMya rahI gayuM hajI, e to bahu AdhI vAtuM bApA. AhAhA ! ,, aThayAvIza bola "paryAsa temaja aparyAsa evA bAdara ne sUkSama ekendriya " ekendriya jIva che ne ? A lImaDo, pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati e badhA ekendriya jIva, enA aparyAsa ane paryAsa, ema be indriyanA paryAsa ane aparyAsa, paMcendriyamAM AhAra, za2I2, indriya, zvAsa, bhASA ane mana cha paryAsi hoya che. ekendriyane manane bhASA nathI 4 hoya che ema e badhI paryAya ke aparyAsa je che, be indriya paryAsa, pachI traNa indriya cAra indriyanA paryApta pachI saMjJInA ane asaMjJInA e paMcendriya jemanA lakSaNa che, evA jIva sthAno e badhA jIvane nathI, e jIvanA sthAno, paryAsa aparyAsa Adi e jIvadravyamAM nathI. 52mAtmA jinezvaradeva indronI samakSamAM, gaNadharonI samakSamAM Ama pharamAvatA hatA. e A vAta che. prabhu tArAmAM, jIvanAM je paryAsa aparyApta sthAna che, bheda e jIvanA sthAna che, e jIvanA sthAna jIvamAM nathI.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 50 thI 15 207 kaho zAntibhAI ! kyAM koI di' sAMbhaLavAnI darakAre ya karI che. ema ne ema jiMdagI majUrI karI karIne A dhaMdhA ne vepAra majUrI che moTI pApanI. ane navaro thAya to bAyaDI, chokarA hAre rame e ya majUrI pApanI. puNyanA ThekANAM nathI tyAM dharma to kyAM rahyo ? AhAhA ! ahIM to paramAtmA jinezvaradeva arihaMta paramAtmAnI vANImAM Ama AvyuM. prabhu! jIvanA jeTalA bhedo paryAya ane aparyApta kahevAmAM cauda bola Ave che, e badhA tArA jIva dravyamAM nathI. jIvanA bhedo jIva dravyamAM nathI. paryAya che ne e to! vastumAM nathI. ethI ene vastunI dRSTi kare to samyak thAya, e paryApta-aparyAptanI dRSTi che e to paryAya daSTi che. e paMcendriya jemanAM lakSaNa che evAM jIvasthAno te badhAya jIvane nathI, kema nathI ? kAraNa, te pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI e to bheda che, bhedanuM lakSa jatA rAga thAya mATe pugalanA pariNAma che ema kIdhuM. jIva paryApta che ne aparyApta che, paMcendriya paryApta che ane aparyApta che evo je lakSa jAya tyAM ene rAga thAya che. tethI tene pudgalanA pariNAma kahIne jIvanI anubhUtithI te bhinna che. bhagavAna AtmAne anusarIne abhedanI anubhUti thatAM, samyagdarzana thatAM ne samyajJAna ne zAMtino anubhava thatAM, te jIvanAM sthAno jIvamAM nathI ema anubhUtimAM Ave che. AvuM che. eka to hajI pakaDAvuM kaThaNa zuM A, vAto evI bApu bhavanA aMta lAvavAnI vAta che prabhu A, paribhramaNa karI karIne sauthI nIkaLI gayA che enA. | munivratadhAra anaMta aira grevaiyaka upajAyo. munipaNuM lIdhu, paMcamahAvrata pALyA, munipaNuM eTale bAhya kriyAkAMDa aThayAvIsa mULaguNa pALyA hajAro rANIne choDI paNa e to badho rAga hato e to, zukla lezyA hatI bahu to, enAthI svarga gayo. "munivrata dhAra anaMta aira grevaiyaka upajAyo paNa AtmajJAna bina leza sukha na pAyo" e paMcamahAvratanA pariNAma e duHkha che, Asava che, rAga che. AkaruM kAma. AtmajJAna vastu je A abheda kIdhI te e bhagavAna AtmAno sAmAnyano anubhava thavo, abhedano anubhava thavo, enuM nAma AtmajJAna ane Atmadarzana kahevAmAM Ave che. AhAhA ! chello bola have 29 bolamAM chello bola. mithyAdeSTipaNuM e jIvadravyamAM nathI. paryAyamAM che. e jIvadravyamAM nathI, e to hajI sajogIpaNuM jIvamAM nathI ema kaheze. A to vaLI ThIka, alaukika mArga che prabhuno. jinendradeva indro ekAvatArI jyAM sAMbhaLavA besatA haze, e vAta kevI haze? dayA pALo ne vrata karo evI vAto kuMbhAreya kahe che evI to. (zrotA-A ogaNatrIsa bola pharI eka vAra TUMkAmAM kahI dhone) e gayA, pharIne na Ave. ahIM AvatA AvatA pAMcamo mahino cAle che A jeTha aSADha zrAvaNa bhAdaravo ane Aso chaTho mahIno sADA pAMca mahInA thaze. pa5 gAthA, evI to 415 gAthA e to 18 vAra vaMcAI gayuM che vyAkhyAnamAM. eka eka zabdanuM aDhAra vAra A to ogaNIsamI vAra cAle che. tamAre tyAM rahevuM rakhaDavuM ane ahIM gayuM ane pharI lejo pAchuM. devAnupriyA ! evuM che. ane AmAM badhuM AvI jAya che. eka eka lITI ne eka eka gAthAno bhAva ekamAM badhAno bhAva nyAM AvI jAya che. AhAhA ! varNa, jemAM nathI gaMdha nathI, rasa nathI sparza nathI, jemAM tyAMthI to upADyuM che, have e to ahIM letA letA cauda guNasthAneya paNa emAM nathI. bhagavAna AtmA je samyagdarzanano
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 samayasAra siddhi bhAga-3 viSaya abheda caitanyamUrti prabhu! AhAhA ! emAM mithyASTipaNuM nathI. emAM sAsAdana samakita, sAsAdana bIjuM guNasthAna e emAM nathI. che ne? sAsAdana samyagdaSTi, samyugmithyASTi trIjuM guNasthAna e jIvadravyamAM nathI, e to enI paryAyamAM che, vastumAM nathI. pachI asaMtasamyagdaSTi cothuM guNasthAna hajI asaMyata che paNa samyagdarzana che chatAMya asaMyata samyagdaSTi e paryAya che, e dravyamAM nathI. asaMyata samyagdaSTi e paNa dRSTino viSaya nathI, dRSTino viSaya to abheda cidAnaMda prabhu che. arere! AvA bheda zuM ne kyAMnI vAtuM A te? keTalAkane to evuM lAge jainanI vAto haze AvI ? paNa amAre to jainamAM evuM sAMbhaLyuM'tuM. vrata pALo, dayA pALo, covIhAra karo, chaparabI brahmacarya pALo, cha parabI kaMdamULa na khAvA ne DhIkaNuM. have sAMbhaLane badhI vAtuM tArI e to badhI rAganI kriyAnI vAta che jaDanI kriyA jaDamAM, paNa aMdara rAga maMda hoya to e zubhabhAva che. e kaMI dharma nathI. ane e dharmanuM kAraNeya nathI, dharmanuM kAraNa to trikALI dravya svabhAva te dharmanuM kAraNa che. AhAhAhA ! asaMyata samyagdaSTi paNa jIva dravyamAM nathI. saMyatAsaMyata zrAvakapaNuM sAcA zrAvaka ho, A vADAnA zrAvaka e zrAvaka nathI e to badhA che. eneya khabare ya ke dI" che ke A dayA zuM vrata zuM ne AtmA zuM? A to sAcA saMyata asaMyata je samyagdarzana sahita jene aMze sthiratA paNa AvI hoya zAMtinI ane kAMIka asaMyata, saMyatAsaMyata evuM paMcama guNasthAna e paNa jIva dravyamAM nathI, e to paryAya che, trikALa dravyamAM e nathI. tethI te darzanano viSaya nathI. AhAhA ! pramattasaMyata sAcA muni, sAcA muni Atmaanubhava AnaMdano anubhava sahita jene sthiratA zAMtinI ghaNI jAmI gaI hoya, atIndriya AnaMdano jene anubhava hoya ghaNo, pracura evA pramattasaMyata e paNa munipaNAnI dazA jIvadravyamAM nathI. kemake e to paryAya che, bheda che e jIvadravyanA abhedamAM e nathI. anubhUti AtmAnI karatAM emAM e AvatA nathI. A paMcamaguNasthAna ke chaThTha guNasthAna e anubhUtimAM AvatuM nathI. AhAhA! AvI vAta. ekalo bhagavAna pUrNAnaMda prabhu, e AgaLa kaheze zlokamAM, bIjuM kAMI dekhAtuM ja nathI, tyAM eka ja caitanya svabhAva abheda dekhAya che. kaLazamAM kaheze. ekalo abheda caitanya, dharmI jIvane aMtara abheda svarUpa ekaluM dekhAya che emAM A badhA bheda beda rAgAdi dekhAtA nathI, e ajIva che. AhAhA ! apramattasaMyata sAtamuM guNasthAna jene AnaMdamAM lIna hoya, jene paMcamahAvratanA vikalpa paNa chUTI gayA hoya, evI apramatta dazA paNa jIvadravyamAM nathI e to paryAya che. e apramatta dazA paNa samyagdarzanano viSaya nathI. jJAna ene jANe paNa dRSTi che e abheda upara che ene (abhedane) svIkAre che. e bhedane svIkAratI nathI, AvI vAtuM have. ajANyA mANasane to evuM lAge A te paMtha navo kADhayo haze? navo nathI bApu. anAdino mArga A ja che. mahAvidehamAM e ja cAle che, paramAtmA birAje che tyAM, (zrotA - tyAMthI A mArga Avyo che, tyAMthI A mArga Avyo che. AhAhAhA ! e apUrvakaraNa AThamuM-AThamuM guNasthAna, apUrvakaraNa athavA upazama ane kSapaka beya bhegAM ane kSapaka, apUrvakaraNamAM paNa kSapaka, eka upazama ane eka kSapaka beya bhegA, e
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 50 thI 55 209 AtmAmAM nathI, dravya svabhAvamAM e nathI. cauda guNasthAna jIvamAM nathI, tyAre jaDamAM haze ? eka jaNo ema kaheto hato, are sAMbhaLane prabhu, enI paryAya che, e dravyamAM nathI. dRSTino viSaya je abheda che, emAM nathI, paryAyamAM ho. AhAhA ! AvuM che. navamuM guNasthAna anivRtti bAdara sAMpa2Aya navamuM guNasthAna upazama ane kSapaka be bheda che ne enA, ane sUkSma sAMpa2Aya enAya upazama ane kSapaka be bheda che, ane upazAMtakaSAya 11 muM, 11mI guNasthAna dazA upazAMtakaSAya e jIvamAM nathI, abheda che emAM kyAM che e ? paryAyamAM che e to kSINa kaSAya bA2muM guNasthAna, kaSAyano nAza thaIne kSINa dazA pragaTa thaI akaSAyanI, paNa e to paryAya che vastumAM nathI. samyagdarzanano viSaya je dravya che emAM nathI. samyagdarzana sAthe jJAna thAya e jJAna jANe ke A paryAyamAM A che AvI jAtanuM. AmAM karavuM zuM AmAM ? bhagavAnane ane AtmAne oLakhI, rAgAdi paryAyane oLakhI ane abhedamAM javuM, e ka2vAnuM che ene. e vinA dharmanI zarUAta paNa nahIM thAya. lAkha tArA jAtrA kara ne lAkha bhakti kara bhagavAnanI karoDo, abajo rUpiyA kharcIne maMdira banAvane, emAM kAMI dharma nathI. AhAhA ! sayogIkevaLI jIvadravyamAM nathI. teramuM guNasthAna kevaLInuM, sayogakevaLI 5ramAtmA e paryAya che, e dravyamAM nathI. oho ! ApaNe gAtA lAThIvALA talakacaMdabhAI te2muM guNasthAna tAruM nathI, jADA hatA ne e gAtA ( hatA ) sayogI kevaLI, yoga sahita je kaMpana sahita kevaLI 52mAtmA e paryAya che, e dravyamAM nathI, paryAya paryAyamAM che te dravyamAM nathI ane te paryAyadRSTi choDAvavA dravyamAM nathI e dravyadRSTi karAvavA A vAta che. AhAhA ! are, ayogIkevaLI caudamuM guNasthAna pAMca akSara rahe a, A, I, u, o, e paNa paryAya che. AhAhA ! e dravyamAM nathI. jemanA lakSaNa evA guNasthAno te badhAya jIvane nathI. eTale ? ke pudgaladravyanA pariNAmamaya hovAthI anubhUtithI bhinna che. svadravyano anubhava karatAM te bhedo emAM AvatA nathI. are AvI vAtuM have. A vItarAga jinadeva, jinadeva jinendra prabhu, eno A hukama che. vADAmAM pacAsa pacAsa sAMITha sIttera sIttera varSa kADhayA hoya eNe sAMbhaLyuM ya na hoya, sAcuM sAMbhaLyuM na hoya ema kIdhuM. sAcuM che to nahIM. are re jiMdagIyuM ajJAnamAM ne ajJAnamAM AvA avatAra anaMta karyAM, enA ArA na AvyA. e jIvadravyamAM nathI evI dRSTi thatAM bhavano aMta AvI jAya che. bhagavAna AtmA abheda caitanyaghana, dhruva sAmAnya sadeza ekarUpa tenI dRSTi thatAM, samyagdarzana thatAM bhavano tyAM cheDo AvI gayo. e vinA bhavano aMta kyAMya Avato nathI. AhAhA! e pudgala pariNAmamaya bhAvo hovAthI anubhUtithI bhinna che. e jIvadravya je jJAyakabhAva ekalo jJAnasvabhAvabhAva-sarvajJa svabhAvabhAva tenI anubhUti thatAM te anubhUti e paryAya che, che e paryAya paNa e trikALano anubhava thatAM paryAyamAM te bhedo AvatA nathI. AvI vAtuM che. eTale loko pachI e ya sonagaDhanuM nizcayAbhAsa che, badhI khabara che bApA ! tame badhA AkhI duniyA zuM kaho cho. e vyavahA2ne mAnatA nathI ne vyavahArathI thAya. vyavahA2 Avyo nahIM ? che nahIM ? paNa che enAthI dharma thAya ane enA Azraye lAbha thAya ema nathI. vyavahAra Avyo tyAre eno niSedha thAya che. devIlAlajI ! caudaguNasthAna che, che ema kIdhuM. e zuM thayuM ? paryAya
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 samayasAra siddhi bhAga-3 e vyavahAra che paNa eno Azraya karavA jevo nathI. A pramANe e badhAya pudgaladravyanA pariNAmamaya bhAvo che, pudgala pariNAmamaya bhAvo che. joyuM ? e badhA jIvanA nathI jIva to 52mArthe caitanyazaktimAtra che. AhAhAhA ! caitanya svabhAva, svabhAva, svabhAva, caitanyasvabhAva dhruvasvabhAva, zAyakasvabhAva, caitanyasvabhAva, e jIva che. ene evA jIvane aMta2mAM mAnavo, anubhavavo enuM nAma samyagdarzana ne zAna che. zloka - 37 have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH (zAlinI) varNAdyA vA rAgamohAdayo vA bhinnA bhAvAH sarva evAsya puMsa: tenaivAntastattvataH pazyato'mI no dRSTA: surdaSTamen para syAt|rU7 / / zlokArtha:- [ varNa-ghA: ] je varNAdika [vA] athavA [ rAga-moha-vaya: vA] rAgamohAdika [ bhAvA: ] bhAvo kahyA [ sarve va ] te badhAya [ asya puMtta: ] A puruSathI ( AtmAthI )[ minnA: ]bhinna che[ tena va ]tethI [ anta:tattvata: pazyata: ] aMtardaSTi vaDe jonA2ne [ amI no dazA: su: ] e badhA dekhAtA nathI, [pu N pattuM darda syAd] mAtra eka sarvoparI tattva ja dekhAya che-kevaLa eka caitanyabhAvasvarUpa abhedarUpa AtmA ja dekhAya che. bhAvArtha:-52mArthanaya abheda ja che tethI te dRSTithI jotAM bheda nathI dekhAto; te nayanI dRSTimAM puruSa caitanyamAtra ja dekhAya che. mATe te badhAya varNAdika tathA rAgAdika bhAvo puruSathI bhinna ja che. A varNathI mAMDIne guNasthAna paryaMta je bhAvo che temanuM svarUpa vizeSatAthI jANavuM hoya to gommaTasAra Adi graMthomAMthI jANI levuM. 37. zloka - 37 upara pravacana have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kaheze. je varNAdika athavA rAgamohAdika varNa AvyA. e devAnupriyA ! A varNa AvyuM pahelethI AvyuM. A varNa, gaMdha, rasa, sparza, saMhanana ane saMsthAnathI mAMDIne varNa, gaMdha ne rAgadveSa, moha. dayA, dAna, vrata AdinA pariNAma e bhAvo kahyA te badhAya "asya puMsaH asya puMsaH" A 52mAtmA, puMsa eTale puruSa, asya puMsaH A puruSathI, puruSa eTale AtmA bhagavAna, enAthI bhinna che, bhinna che paNa vedAMtanI jema e paryAya nathI ja ema nathI, bhinna che, paNa jIvadravyanA abhedamAM e nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? AvI vAtuM. lyo tethI aMtaH tattvataH pazyataH
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 zloka - 37 aMtaradaSTi vaDe jonArane, aMtara bhagavAna jJAyaka svabhAva je che e aMtatattvane jonArane e to bAhyatattva che, badhA kahe che, paryAya tattvo che. aMtaradaSTi vaDe jonArane samyagdaSTi ne samyajJAnanA anubhavamAM aMtaradRSTi vaDe jonArane "amI no dekhAH yuH" e badhAM dekhAtA nathI. e "amI" A "no dekhA" "no dekhA dekhAtA nathI. AhAhAhA ! zuM kahyuM e? ke varNAdi guNasthAnAdi e badhAM jIvamAM nathI. kone? kyAM? ke je aMtaradRSTithI AtmAne dekhe che aMdaramAM ene enAmAM e dekhAtA nathI. AhAhAhA ! AvuM svarUpa che, paramezvara jinezvara trilokanAtha ema pokAre che prabhu, je AtmA aMtara vastu che ene aMtara jonArane e rAgAdi ne bhedo temAM dekhAtA nathI mATe tene ajIva kahevAmAM AvyA che. thoDuM paNa ene satya hovuM joIe, moTI lAMbI lAMbI vAtuM kare ane satyanA ThekANAM na maLe. AhAhA! oho... zuM kahyuM? aMtaradRSTi vaDe jonArane "aMtaH tattvataH pazyataH" aMtaranuM tattva jJAyakabhAva je tattva AtmA, ene jonArane, olA anubhUtithI bhinna kIdhuM ke te A zabda lIdho. "aMta: tattvataH pazyataH" bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha anaMtaguNano bAdazAha, evo je prabhu AtmA, A AtmA prabhu hoM, e "aMtaH tattvataH dRSTithI jonArane eTale samyagdaSTine aMtara jonArane evA bheda temAM dekhAtA nathI. aMtaranA anubhavamAM te AvatA nathI, tethI e dekhAtA nathI. AhAhA! AvI vAtuM che. aMtaradaSTi (vaDa) jonArane, ekadama TUMkuM mukI dIdhuM, ke A badhA bhedo kema nathI, ke e aMtaradRSTithI bhagavAnane jyAM anubhave che. temAM e AvatA nathI mATe e judA che, emAM e dekhAtA nathI, abhedamAM bheda dekhAtA nathI, e sAtamI gAthAmAM AvI gayuM che abhedamAM bheda dekhAtA nathI, bheda che kharA. e aMtaradRSTi vaDe "aMtaH tattvataH pazyataH" aMdaramAM tattvane jonArane, aMdaranA tattvane jonArane, jJAyakasvabhAva je bhagavAna paripUrNa prabhu vartamAna paripUrNa prabhu AtmA, evA aMtatattva nAma svarUpane jonArane "amI no dekhAH myu:" e badhA dekhAtA nathI. AhAhAhA ! vedAMta ema kahe che ke AtmA sivAya bIjuM kAMI che ja nahIM. "jagata mithyA" ema nathI. aMtara anubhavamAM e dekhAtAM nathI, mATe e nathI, bAkI enAmAM che. vedAMta ema kahe eka ja AtmA, sarvavyApaka basa, paryAya pharyAya evuM kAMI nahIM, e vAta taddana mithyA che. A to sarvajJaparamAtmA, jinezvaradeve kahelo mArga e bIje kyAMya nathI. e vedAMte vAta karI moTI moTI AtmAnI eTalI badhI karI e to. Avo che ne Avo che, badhu ekAMta che, paryAya ne mAyA, anubhUti thavI e to paryAya che ane paryAyamAM che to aMtaradRSTi (vaDa) jonArane temAM e nathI, emAM che. paryAyamAM. AhAhA! AvuM jhINuM bahu dayA pALavI hoya to samajAya, paisA dAna devuM hoya to samajAya. pAMca pacIsa hajAra e ya lAkha be lAkha ApI daI, e ya koka Ape, e kAMI karoDa hoya to kAMI karoDa ApI na hai, amuka Ape lAkha be lAkha bahu thayuM hoya to to emAM rAganI maMdatA hoya to puNya che e AtmAno svabhAva nathI, e AtmAno dharma nathI. AvI vAtuM che. aMtaradaSTi vaDe jonArane "amI" A "no dekhAH syu:" na dekhAya che, dekhAtA nathI "no deNA yuH" tyAre zuM dekhAya che? aMtaradRSTi jonArane aMta:tattva bhagavAna AtmAne jonArane
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 2. samayasAra siddhi bhAga-3 "ekaM para deruM svA" mAtra eka sarvoparI tattva ja dekhAya che. mAtra ekaM para syAt eka sarvoparI bhagavAna zAyaka svarUpa dhruva te ja paryAyamAM dekhAya che, paryAyamAM dekhAya che ne! sarvoparI tattva "ja', joyuM ekAMta karyuM. sarvoparI tattva ja dekhAya che. eTale? kevaLa eka caitanyabhAva svarUpa abhedarUpa bhASA dekho, kevaLa eka sarvoparI tattvano artha karyo eka karyo ne, eka kAryone, eka sarvoparI tattva eno artha karyo, kevaLa eka caitanyamAtra svarUpa abheda, kevaLa eka caitanyabhAva, caitanyabhAva, caitanyabhAva, evo abhedarUpa AtmA ja dekhAya che. abhedarUpa bhagavAna aMdara AtmA abheda AtmA ja dekhAya che. keTalI mIThI saraLa bhASA aMtara dekhanArane, kAMI bIjuM dekhAtuM nathI. eka AtmA abheda che te dekhAya che. AhAhAhA ! bhAvArtha:- paramArthanaya abheda che joyuM? paramArthanaya trikALa abhedane jove che, e paramArthanaya ja abheda che ema ahIM to kIdhuM. abhedane dekhe che emeya nahIM bhAI ! paramArthanaya abheda svarUpa che. "bhUyaththo dezIyo zuddhanayo" e kahyuM ne 11mI gAthA, bhUtArtha te zuddhanaya che, zuddhanayano viSaya che emeya na kahyuM tyAM to, abheda abheda vastu te zuddhanaya che, ema ahIM kahe che. paramArthanaya te ja abheda che, paramArthanayano viSaya abheda che. evA be bheda na pADatAM tethI te dRSTithI jotAM bheda nathI dekhAto. te nayanI dRSTimAM puruSa caitanyamAtra dekhAya che. daSTimAM puruSa pusa che ne puMsa lakhyuM che ne puMsa eTale puruSa eTale AtmA caitanyamAtra mATe te badhA varNAdika tathA rAgAdibhAva eTale puruSathI A AtmAthI bhinna che, paNa bhinna che. paNa abhedamAM bheda dekhAtA nathI, mATe tene AtmAmAM nathI ema kahevAmAM AvyA che. vizeSa kahevAze. zaktinA avibhAga praticcheda..' e ema jarI jhINI vAta che! jJAnanI paryAyamAM anaMtaguNI paryAya khIle ke ochI khIle e badhA paryAyanA bhedo che. "avibhAga praticcheda' eTale? jhINI vAta che, jJAnanI je paryAya che, enI eTalI tAkAta che ke, enA avibhAga (eTale) jenA bhAga na paDe evA aMza jo gaNo, to e jJAnanI paryAyanA aMzo anaMta che. e jhINI vAta che! jJAnanI eka samayanI paryAyamAM, e paryAya anaMtane jANe che mATe te paryAyamAM avibhAga nAma bhAga na paDe evA praticcheda-aMzo jovo, to anaMta che. paryAyaSTithI jovo to e anaMta aMzo che. che? " e vastuno svabhAva che tethI te nitya-niyata ekarUpa dekhAto nathI." AhA..hA..! "e vastuno svabhAva che' ema kIdhuM! zuM kIdhuM? paryAyamAM anaMta praticcheda avibhAga aMzo dekhAya che e vastunoparyAyano svabhAva che, paryAyano ! eno koI khoTI rIte niSedha kare, ema paNa nahi. e paryAyamAM e bhAga che. che" kIdhuM? "zaktinA avibhAga praticcheda (aMza) ghaTe paNa che, vadhe paNa che" paryAyamAM vadhe ane ghaTe evuM thayA ja kare che. e vastuno svabhAva che. . tethI te nitya-niyata ekarUpa dekhAto nathI." (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA gAthA 14nA pravacana pAnA naM. 138)
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 56 L gAthA - pada nanu varNAdayo yadyamI na santi jIvasya tadA tantrAntare kathaM santIti prajJApyante iti cet 213 vavahAreNa du ede jIvassa havaMti vnnnnmaadiiyaa| guNaThANaMtA bhAvA Na du keI NicchayaNayassa / / 56 / / vyavahAreNa tvete jIvasya bhavanti varNAdyAH / guNasthAnAntA bhAvA na tu kecinnizcayanayasya / / 56 / / iha hi vyavahAranayaH kila paryAyAzritatvAjjIvasya pudgalasaMyogavazAdanAdiprasiddhabandhaparyAyasya kusumbharaktasya kArpAsikavAsasa ivaupAdhikaM bhAvamavalambyotplavamAnaH parabhAvaM parasya vidadhAti; nizcayanayastu dravyAzritatvAtkevalasya jIvasya svAbhAvikaM bhAvamakalambyotplavamAnaH parabhAvaM parasya sarvameva prtissedhyti| tato vyavahAreNa varNAdayo guNasthAnAntA bhAvA jIvasya santi, nizcayena tu na santIti yuktA prjnyptiH| have ziSya pUche che ke jo A varNAdika bhAvo jIvanA nathI to anya siddhAMta graMthomAM 'te jIvanA che' ema kema kahyuM che ? teno uttara gAthAmAM kahe cheH varNAdi guNasthAnAMta bhAvo jIvanA vyavahA2thI, paNa koI e bhAvo nathI AtmA taNA nizcaya thakI. 56. bhAvArtha:- [te] A [varSAghA: muLasthAnAntA: bhAvA: ] varNathI mAMDIne guNasthAna paryanta bhAvo kahevAmAM AvyA te [vyavahAreLa tu] vyavahAranayathI to [nIvasya bhavanti ] jIvanA che (mATe sUtramAM kahyA che ), [ tu] paraMtu [ nizvayanayasya ] nizcayanayanA matamAM[oviti] temanAmAMnA koI paNa jIvanA nathI. TIkA:-ahIM, vyavahA2naya paryAyAzrita hovAthI, sapheda rUnuM baneluM vastra je kasuMbA vaDe raMgAyeluM che evA vastranA aupAdhika bhAva (-lAla raMga)nI jema, pudgalanA saMyogavaze anAdi kALathI jeno baMdhaparyAya prasiddha che evA jIvanA aupAdhika bhAva (varNAdika ) ne avalaMbIne pravartato thako, (te vyavahA2naya ) bIjAnA bhAvane bIjAno kahe che; ane nizcayanaya dravyanA Azraye hovAthI, kevaLa eka jIvanA svAbhAvika bhAvane avalaMbIne pravartato thako, bIjAnA bhAvane jarA paNa bIjAno nathI kaheto, niSedha kare che. mATe varNathI mAMDIne guNasthAna paryaMta je bhAvo che te vyavahA2thI jIvanA che ane nizcayathI jIvanA nathI evuM ( bhagavAnanuM syAdvAdavALuM ) kathana yogya che.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 samayasAra siddhi bhAga-3 pravacana na. 13ra gAthA - 56-57 tA. 10/11/78 zukravAra kArataka suda 11 pa6 gAthA. e to guNasthAna paryaMtanA bhAvo gommadasAra graMthamAMthI joI levuM. have ziSya pUche che ke jo A varNAdika bhAvo jIvanA nathI. juo ahIM jaDanI paryAyathI mAMDayu che hoM, jaDanI paryAya, cetananI paryAya ne bheda traNa e jIvanAM nathI. to anya siddhAMtagraMthomAM te jIvanA che ema kema kahyuM che teno uttara gAthAmAM kahe che. vavahAreNa du ede jIvassa havaMti vnnnnmaadiiyaa| guNaThANaMtA bhAvA Na du keI nnicchynnyss||56 / / varNAdi guNasthAnAMta bhAvo jIvanA vyavahArathI, paNa koI e bhAvo nathI AtmA taNA nizcaya thakI. pa6. TIkAH- ahIM vyavahAranaya paryAyAzrita hovAthI, jaDanI paryAya varNa gaMdha rasa sparza ene paNa ahIMthI rahita, e to che rahita paNa enI paryAyamAM je guNasthAna AdinA bheda paDe e paNa paryAyanayano viSaya che. che, paryAyAzrita e che. ane emAM labdhisthAnAdinA bhedo, e bheda che. eTale jaDanI paryAya potAnI vikArI AdinI athavA guNasthAna AdinI paryAya ane labdhisthAna AdinA bhedanI paryAya bheda e traNeya paryAyAzrita hovAthI ema kahe che, e traNeya paryAyAzrita che. AhAhA ! zuM kahyuM samajANuM? varNa-gaMdha-rasa-sparza-saMhanana-saMsthAna jaDanI paryAya pachI AtmAnI paryAyamAM thatAM guNasthAna, jIvasthAna Adi ane AtmAmAM labdhisthAna, cAritramohanI prakRttinI nivRttirUpa e bheda che, vikAra nathI. che bheda-bheda, vikArI Adi bheda ane nimitta paryAya, traNeya paryAyAzrita hovAthI ema kIdhuM ahIMyA to. (zrotA-paryAyAzritano artha zuM?) paryAya kIdhuM ne I olI jaDanI paryAya paNa paryAyAzrita, guNasthAna paNa paryAyAzrita che, ane bheda paDe che je e paNa paryAyAzrita, ethI to traNa lIdhuM. tethI AvI gayuM ne e? A to kahe che ne ke nizcayanaya siddhane hoya, to AMhI to kahe che svarUpanA Azraye je nizcaya anubhUti kare che to nizcayamAM e nathI. aMdara bhagavAna AtmA caitanya jJAyaka, jJAyaka kema kahyo? Ama to e pAriNAmika bhAva che e, paNa pAriNAmika bhAva to paramANumAMya che, dharmAstikAyamAMya che, enAthI juduM pADavA jJAyaka, jJAyaka pAriNAmikabhAva ema, je trikALI jJAyaka, dhruvajJAyakabhAva eno ene Azraye anubhava karatAM e anubhUtimAM e bheda paryAya jIvanI ane jaDanI e traNeya emAM nathI AvatA. AhAhA ! AvI vAta che. AvuM have kyAM vicAravA bahu jhINI vAta che. e caitanya zAkabhAva enI sanmukhatAthI anubhava karatAM e nizcaya thayo e to, tyAre olA kahe ke nizcaya siddhane hoya nIce vyavahAra hoya (zrotA- zrutajJAna kyAM che te naya hoya) ATalo badho phera ane te pustakane sthAnakavAsIe vakhANyuM, A vidhAnaMdajI taraphathI chapANuM samayasAra, ema mArA para lekha Avyo che. AvA. baLabhadra chapAvyuM che ne vidhAnaMdajInuM nAma che vidhAnaMdajInuM, ema ke A pustakane sthAnakavAsIe vakhANuM, terApaMthIe vakhANuM, zvetAMbare, digaMbare vakhANuM, have tame zuM kaho cho ? have zuM kahIe
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke, gAthA - 56 215 tArI (vAta) taddana virUddha tattva che - e nizcayanaya siddhane hoya ema kahyuM che, vyavahAranaya sAdhakane hoya ema kahyuM, sAdhakane vyavahAra ja hoya basa, kaho have Avo moTo ugamaNo AthamaNo phera. AMhI to kahe che ke nizcayanaya, ema nizcayanaya che ke, pATha che ne juo ne. Avyo ne, vyavahAreNa varNamAdIyA guNaThANaMtA bhAvA na duI nizcayanayamsa" pa6 gAthA to kone? siddhane? kAraNa ke pAcho vyavahAra paryAyamAM che e to jJAnIneya che. heM? vyavahAra che e jANavA lAyaka che ane nizcaya che e AdaravA lAyaka che. Ama syAdavAda vacana bhagavAnanuM trikALI zAkabhAva zuddha caitanyaghana prabhu ! parama pariNAmika bhAva ! evuM nija dravya, nija dravya kIdhuM ne tyAM 320 mAM paramapAriNAmikabhAva lakSaNa evuM nija paramAtma dravya te huM chuM. sakaLa nirAvaraNa, bhagavAna dravya svabhAva. jhINI vAta bahu bApu jagatane, sakaLa nirAvaraNa dravya jJAyakabhAva e akhaMDa eka avinAzI, avinazvara pratyakSa pratibhAsamaya zuddhapAriNAmika paramabhAva lakSaNa evuM je nija paramAtmadravya te huM chuM. ema dharmI potAnA AtmAne Ama bhAve che. AhAhAhA ! paryAyamAM vikasIta khaMDa khaMDa nirmaLa paryAya thaI che, paNa te khaMDa khaMDa che. to nirmaLa paryAyane paNa ahIM bhedamAM nAkhI dIdhI che, labdhisthAnaAdi. jene AtmA vastu svarUpa ekaluM paramAnaMda prabhu, evI daSTi karIne jyAM anubhava kare to e anubhUti te nizcayane Azraye thaI che. huM? to nIce cothethI nizcaya che. have prabhu zuM kare, have AvA samayasAra chApe ne badhA saMpradAyane ThIka paDe. (zrotA-nizcayanayAzrita munivaro prApti kare nirvANanI) e to vaLI ema kahe, nizcayanayAzrita AgaLa jatAM, paNa AMhI to A svAzraye nizcaya. ahIMyA siddha zuM karavuM che? mATe nizcayanaya pa6 mAM pATha lIdho che, to nizcayanaya kaI ? ke je trikALI zAkabhAvane avalaMbIne anubhava kare, te nizcayanaya che. AMhI to cothethI nizcaya zarU thAya che. ane AgaLa Ave che ne olAmAM sva-Azrita nizcaya, parAzrita vyavahAra, to svAzraye nizcaya siddhane che? are prabhu tane hajI enI vastunI svarUpanI sthiti che tenuM jJAneya jUThuM. AhAhAhA! bhagavAna AtmA, AMhI to paryAyane ane nizcayanayane bene siddha karI che pa6 mAM. nizcayanayathI enA nathI ema kahyuM, paNa vyavahAranayathI ene varNAdinI paryAyano saMbaMdha che, vyavahAre nimitta ane bheda che, guNasthAna jIvasthAna Adino ane labdhisthAna Adi bheda che, paNa e anubhavamAM e bheda ne paryAya ne jaDanI paryAya AvatI nathI mATe anubhUtithI bhinna, jIvadravyathI che bhinna paNa jIvadravyathI bhinna ene kyAre khyAla Ave ? ke eno anubhava kare sanmukha thaIne tyAre ene jIvadravyamAM anubhUtimAM nathI, to jIvadravyamAM nathI. samyagdarzana thatAM e akhaMDa abhedanuM darzana thatAM te emAM abheda ne paryAya ne rAga ne saMhanananI paryAya che nahIM. paNa paryAyanayathI joIe to e ahI AvyuM ne ahIM juone TIkA, vyavahAranaya paryAyAzrita hovAthI, bahu alaukika vAtuM che bApu A. vItarAga sarvajJa paramezvara trilokanAtha A kahe che, e saMto jagatane jAhera kare che. are re ! sapheda rUnuM baneluM vastra che, sapheda rUnuM baneluM vastra e nizcaya, kasuMbA vaDe raMgAyeluM che, dRSTAMta kevo Apyo che juo, A to amRtacaMdrAcArye ApyuM che. olA kahe che ke mALA
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 samayasAra siddhi bhAga-3 amRtacaMdrAcArye gUDha karI nAkhyo, duha karI nAkhyo. A to vadhAre spaSTa karI nAkhyuM che. (zrotA mahApuruSano anAdara che) AcAryonA vacanono paNa anAdara ane pote DahApaNavALA jANe ame eno bhASA artha saraLa karIe chIe, are bhAI, are duniyAmAM atyAre hAlaze anyAya. e kudaratanA enA phaLamAM ene nahIM hAle. kudaratanA enA phaLamAM prabhu anyAya nahIM hAle, enuM phaLa mithyAtvanuM phaLa to nigoda, narka nigoda che ane sva ArAdhananuM phaLa mokSa che. vacamAM zubhAzubhabhAva e to gatinuM kAraNa vacalI avasthA thaI. AhAhA ! bhagavAna AtmA anaMta anaMta guNano piMDa prabhu, olA eka hajAra ne ATha nAma che ne? emAM asaMkhyanI vyAkhyA karI che, saMkhyA asaMkhya che ema na joIe, asaMkhyano artha karyo che. asaMkhya che kharekhara saMkhyA rahita che, eTale asaMkhya e bhagavAna che ema joIe. jyAM anaMta anaMtanI saMkhyA paNa jyAM anaMta nathI paNa ene jyAM lAgu paDatI nathI, asaMkhya eTale asaMkhyAta kIdhuM che ema lakhyuM che emAM, bhagavAnanA 1OO8 (nAma) indra bolyA, paNa indrano artha A che. prabhu to asaMkhya cho Apa to, koI saMkhyA rahita AtmAmAM guNa che, anaMta anaMta anaMta e saMkhyAthI paNa pAra che. A to e vAMcatA vaMcAvyuM'tuM. indro ekAvatArI samakitI e bhagavAnanA guNa kare 1008. haiM? chatAMya e guNanA bhedo e paryAyanayano viSaya che. e vyavahAranaya paryAyAzrita hovAthI sapheda rUnuM baneluM. mArA prabhu, A to mArga aMdara, bhagavAna sapheda nirmaLAnaMda prabhu ema kahe che. eno abhedano anubhava te nirmaLano anubhava che ane emAM vastra jema kasuMbA raMgathI raMgAyeluM ema AtmAnI paryAyamAM bheda paryAya ne rAganI paryAya ane paranI paryAya e badhuM sapheda caitanyamUrti bhagavAna emAM A raMga, kasuMbA raMganI peThe e vyavahAra che. AhAhAhA ! sapheda rUnuM baneluM vastra, keTaluM spaSTa karyuM che, have ene kahe duhu karyuM che kaho. Ama dAkhalo Apyo bhAI, jema vastra che rUnuM baneluM e to sapheda che. paNa ene kasuMbAno raMga lAge che, e raMgAyelI dazA to para vyavahAranI paryAyanI che, ane te paNa vastranA upAdhika bhAva, sapheda che prabhu vastra, emAM lAla raMganuM te upAdhika bhAva che. raMganI jema, upAdhi bhAvanI jema, AMhI to upAdhibhAva lAgu pADaze, bheda, paryAya eTale jarI ahIM. vastra jema sapheda ane lAla raMganI upAdhino bhAvane laIne, jema pudgalanA saMyogavaze bhagavAna AtmA ene pugala dravyanA saMyogavaze, anAdikALathI A zuM che? pudgaladravyanA saMyogane kAraNe ema na kIdhuM, ene saMyogane vaze, bheda utpanna thayo. AhAhA ! - bhagavAna jema vastra sapheda che rUnuM baneluM, rUnuM ne evuM eka bIjI jAta Ave che ne kAMIka vilAyatI, bhAI lAvyA'tA ne zAMtibhAI lAvyA'tA zAMtibhAIno dikaro lAvyo'to. aDhIso rUpiyAnuM eka hatuM godaDuM-godaDuM aDhIse rUpIyAnuM eka paNa e bIjI jAta koIka kahevAya che rU nahIM, evI jAta Ave che pocuM pocuM pocuM Ama aDhIso rUpIyAnuM lyo mahArAja meM kIdhuM ame evuM letA nathI. eka bAju lAla ane eka bAju dhoLuM ane suMvALuM rezama jevuM, aDhIso rUpIyAnuM hatuM. zAMtibhAI A choTAbhAInA bhAI eno dikaro olo niraMjana lAvyo'to. moTuM, meM kIdhuM A zuM AMhI amAre zuM karavuM. evuM aMdara sapheda ke bIjI jAta bharI 'tI koIka jema rU Ave che ne evuM kAMIka
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA pada 217 nAma Ave che bIju. haiM ? 2bara nahIM. bIju nAma Ave che. haiM ? ( zrotAH- AMkolIyAnuM Ave che) rezama. bIjuM kAMIka, kAMIka bIjA bolatA'tA paNa yAda nathI AvatuM ke phalANuM ene kahevuM. chokaro kaheto hato aMdaranI dhoLAI dhoLuM taddana dhoLuM bIjI jAta hoM, A nahIM. ema ene raMga lagADayo che, kahe che ke e to upAdhi che. e upAdhibhAvanI jema pudgalanA saMyogavaze bhagavAna abheda cidAnaMda prabhu e saMyogane vaze, anAdi kALathI jeno baMdha paryAya prasiddha che, baMdha paryAya saMbaMdhamAM AvelI dazA prasiddha che. evA "jIvanA aupAdhika bhAvane avalaMbIne" jIvanA jema olA rUne kasuMbA raMganI upAdhi, AMhI bIjuM kahevuM che ke rUmAM e raMganI yogyatA che paryAyamAM, kAMI raMga caDe che e enI yogyatA nathI ne raMga caDI jAya che ema nathI. yogyatA che, ema jIvanI paryAyamAM nimittane vaze thavAnI yogyatA che. evo je upAdhibhAva, jIvanA upAdhi bhAvane avalaMbIne, have upAdhinA traNa prakAra lIdhA. ( 1 ) zarIra saMhanananI je avasthA e paNa upAdhibhAva che. ( 2 ) guNasthAna ane jIvasthAna rAgAdibhAva paNa upAdhibhAva che. ane (3) emAM bhedabhAva je labdhisthAna Adi e upAdhi. Ama bhedabhAva thayo ne ? traNeyane nAkhyuM ne. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA nirmaLAnaMda hovA chatAM, je samyagdarzanano viSaya abheda jJAyakabhAva hovA chatAM, tene karmanA saMyogane vaze e paryAya jaDanI, bhedanI guNasthAna AdinI ane bhedanI, e badhI upAdhi che kahe che. " e upAdhibhAvane avalaMbIne pravartato thako" e saMyamanA labdhisthAna, paNa bhedane vaze, bheda paDayo ne ? ema kahe che, bhale e enI yogyatAthI che, paNa saMyogane vaze bheda paDayo che. abhedamAM bheda paDayo e saMyogane vaze che. AvI vAtuM vItarAga ema kahe che ke e "vyavahAranaya bIjAnA bhAvane bIjAno kahe che" e jaDanI paryAya, rAganI paryAya, guNasthAnanI paryAya ane labdhisthAnanA bheda, e bIjAnAM che ema kahe che. bIjAnA bhAvane bIjAno kahe che, che e bIjAnA bhAva e jIvanA kahe che, ene zarIra che, ne saMgrahaNa che ne saMsthAna che ne, ene rAga che ne, guNasthAna bheda che ne labdhisthAnanA bheda che. juo to kharA keTaluM spaSTa karI nAkhyuM che, rUnuM dRSTAMta ApIne. AhAhA ! - bhagavAna AtmA aMdara jJAyakabhAvathI bharelo prabhu, eno anubhava thatAM e bhedabhAva guNasthAna ane rAga ane saMhanana e paryAyamAM AvatA nathI, mATe tene jIvadravyathI anubhUtithI bhinna kahevAmAM AvyA che. (vyavahA2naya ) bIjAnA bhAvathI bIjAno kahe che ane nizcayanaya, jo AvyuM ane bhAI A olo kahe ke nizcayanaya siddhane hoya, have ahIM che. A pokAra to ahIMthI kare che, zuM thAya ? vidyAnaMdajI ! dasa dasa hajAra mANasa bharAya sabhAmAM, vIsa vIsa hajAra. ohoho ! digaMbaranA mANaso sAMbhaLe kAMI khabara na maLe. e vAMcanAro Avo koI nIkaLyo to emAM zuM thayuM ? AhAhA ! AMhI kahe che prabhu nizcayanaya dravyanA Azraye hovAthI, kone A thayo ? cothe guNasthAnathI thayo, nizcaya ahIMyA che, e to tyAMthI vyavahAro abhyaththo kIdhuM. eneya chaThThI gAthAmAM kIdhuM pramatta-apramatta nathI. e paNa samyagdaSTi athavA munine zAyakabhAva te nizcaya eka che. bheda che e vyavahA2naya e rUmAM jema raMga caDe che, raMgane vaze je raMga thAya che. e vyavahAranayano
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 - samayasAra siddhi bhAga-3 upAdhibhAva che. ema bhagavAna AtmAmAM karmanA nimittanI yogyatAnA saMbaMdhamAM saMyogane vaze thatAM je kAMI paryAyamAM bheda varte guNa athavA saMyamanI bhedadazA varte, are samakitanA pAMca bhedanI evI bheda dazA, are jJAnanA pAMca bheda, je matizruta Adi, e badhA nimittane vaze badhA bheda kahevAmAM Ave che. mArgaNAmAM AvI gayuM che ne? mArgaNA che. bhagavAna AtmAmAM e mArgaNAsthAna nathI. kaho, samakitanA prakAra cAhe to upazama, kSayopazama, ke mithyAtva badhA bheda laIne, e emAM nathI. kemake bheda paDe che e badhA nimittane vaze bheda jANavAmAM Ave che. vastune vaze e bheda che ja nahIM. AhAhA ! samyagdarzanamAM trikALI jJAyakane vaze je anubhava thayo, te svadravyane Azraye te nizcayanaya che, are ATalo badho phera! pustaka, pachI Aje kIdhuM ApaNe pustakano AMkaDo keTalo thayo che? AmAM 134 AvyuM che, AmAM benamAM 134, pachI bhAIe kahyuM ke 141, doDhaso doDhaso naMbaranA pustako, naMbara hoM. ghaNAM pustako thaI gayA, emAM A chelluM AvyuM benanuM e to ekadama Toca AvyuM, Toca, vastusthiti ekadama TUMkAmAM saMgraha thaIne vastu sthiti. AMhI kahe che ke nizcayanaya. juo AmAM ja AvyuM. e dravyanA Azraye hovAthI kevaLa eka jIvanA svabhAva eka bhAvane avalaMbIne pravartato thako, joyuM? jJAyaka je cidAnaMda paramapariNAmika svabhAvabhAva, tene Azraye pravartato hovAthI (tene) avalaMbIne pravartato hovAthI, joyuM? trikALI jJAyakabhAvane avalaMbIne pravartato hovAthI, bIjAnA bhAvane jarA paNa bIjAno nathI kaheto, e guNasthAna varNa, gaMdha, rasa, rAgAdi dayA, dAna AdinA vikalpo vyavahAra ratnatraya e bIjAnA bhAvane bIjAno e nathI kaheto. vyavahAranaya bIjAnA bhAvane bIjAnAM kahe che. jema raMga bhAvane lUgaDAMno che ema kahe che, ema vyavahAranaya guNasthAna rAga ane bheda jIvanA che, ema vyavahAranaya kahe che. AhAhA ! nizcayanaya, yathArtha dRSTino viSaya e nizcaya, e bIjAnA bhAvane jarA paNa bIjAno nathI kaheto. jarA paNa e bheda paDayo ne, bheda labdhisthAna ane kSAyikabhAva paNa jIvano nathI le! tyAM eTalI nimittanA abhAvanI apekSA AvI ne? e kSAyikabhAva, upazamabhAva, kSayopazamabhAva e paNa jIvamAM nathI, e to paryAyamAM che. evuM bIjAnA bhAvane, paryAyano bhAva te vyavahAranayano viSayano bIjo bhAva ene AtmAnA e kaheto nathI. AvI vAta che. thoDuM paNa satya hovuM joIe. moTI lAMbI lAMbI vAtuM ane moTA... AhAhAhA! AMhI to kahe che ke jema rUnuM baneluM vastra sapheda che ene raMgano upAdhibhAva te upAdhibhAva che, e vyavahArabhAva che. sapheda che te nizcayabhAva che olo vyavahArabhAva che. ema bhagavAna AtmAmAM jJAyakasvabhAvano je anubhava thavo e svadravyane Azraye potAno bhAva che. ane emAM bheda saMyamalibdhanA bhedo rAga ane guNasthAna bhedo te bIjAnA bhAva che. e vyavahAra bIjAne AtmAmAM che ema kahe che. AhAhA ! have AvI vAtuM che. ekaeka zloka samayasAra zAMtithI gaMbhIrabhAvane eNe samajavo paDaze. AhAhAhA ! jema e sapheda rUnuM baneluM kapaDuM ene raMgano bhAva e to upAdhi che. ema bhagavAna AtmA, svadravyane Azraye ja nirmaLa anubhUti thAya, emAM A bhAva enA che ema kahevuM e
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - pa6 219 vyavahArano bhAva nizcayamAM nAkhe e khoTuM che. kaho, devIlAlajI! AvI vAta che bhAI. A to vastusthiti che. A samyagdarzana e svadravyane Azraye thatI dazA, e nizcayane Azraye thatI dazA, te dazAmAM A bheda ne guNasthAna Adi che nahIM, kema ke e badhA vyavahArabhAva paranA che. svacaitanyanA abhedanA e bhAva nathI. abhedanA e bhAva nathI. bhagavAna AtmA, jJAyaka svabhAvanA abhedanA anubhavamAM, e bhAvo emAM AvatA nathI, abhedamAM bheda Avato nathI, abhedamAM rAga Avato nathI, abhedamAM guNasthAnanA ne jIvasthAnanA bhedo paNa AvatA nathI. mATe nizcayanaya paranA bhAvo paramAM kaheto nathI, AtmAmAM che ema kaheto nathI. vyavahAranaya bhedabhAva paranA che, e jIvanA che ema kahe che. A to bIjo hIrAno dhaMdho che. (zrotA:- jJAnIne ajJAnInA bhedanI vAta che A) (zrotA - caitanya hIro haiM!) caitanya hIro, parama svabhAvabhAva je trikALa, ene Azraye thatI dazA, e nizcayane Azraye thaI che, enuM nAma samyagdarzana che. e samyagdarzananI paryAyamAM svano Azraya che, paranA bhedo emAM nathI. AhAhA ! AvI vAtuM che. enI eka eka gAthA (apUrva che). jema rUne raMga lagADayo to raMganI yogyatA to enI che ne? eTaluM siddha karavuM che. ema paryAyamAM bhedanI yogyatA guNasthAnanI yogyatA, nimittane vaze che, nimittane vaza thavAnI potAnI yogyatA che. hIrAbhAI ! A badhA tamArA paisA baisAmAM kAMI hAtha Ave evuM nathI emAM to kyAMya. (zrotA- paisAne to Apa dhULa kaho cho) badhA paisAvALA che ne? mAro nAtha caitanyasvarUpa kahe che. e to ujaLo nirmaLAnaMda prabhu, e nirmaLAnaMdano anubhava thatAM te anubhavamAM e bheda ne rAga ne nimitta AvatA nathI, mATe te jIvanA nathI. AhAhA ! - A to nizcaya cothethI zarU karyuM, have olA kahe che ke nizcaya siddhane hoya, are prabhu zuM karyuM te A? A samayasAranA artha karIne gajaba karI nAkhyo bhAI. loko sabhA bharAya mANasa bharAya, vidhAnaMdajI! Ama dasa dasa hajAra mANaso bharAya digaMbaranA mANaso paNa bicArA khabara vinAnA, bahAranI vAtuM sAMbhaLI sAMbhaLIne basa rAjI rAjI thaI jAya, AkhuM uMdhu tattva che A. jainatattva darzanathI tana uMdhuM che. ke vyavahAra te siddhane na hoya, siddhane nizcaya hoya. vyavahAra to sAdhakane ja hoya. AvA pustakane chApIne badhA vakhANa kare, are jagamohanalAlajIe bhAI vakhANa karyAM. kaho have A to bhAI bahu sAruM chApyuM. ekaluM jhera che. eya ! AvI vAta che. prabhu zuM thAya? are bhagavAnano viraha prabhu ane AvI vAtuM jaina dharmamAM cAle ane sAMbhaLanArAya bicArA evA ThekANA vinAnAM. (zrotA - bhoLA che ne) bhoLA, tamane kahe che bhoLA. zuM khulAso to juo, chappana gAthA. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA to jJAnAnaMda sahajAtma svarUpa pUrNa jJAyakabhAva ane tene Azraye thatI samyagdarzana dazA, e enI e abhedamAM abhedanI dRSTi thAya te enI. chatAMya e dRSTi paryAya che te abhedamAM nathI. paryAyano viSaya abheda che, samyagdarzananI paryAyano viSaya abheda che, paNa abhedamAM paryAya nathI, ekaluM dravya jJAyaka zuddhacaitanya. paNa ahIM to e siddha karavuM che, ke samyagdaSTine samyagdarzana thayuM e trikALI dravya abhedane Azraye thayuM, tethI te nizcayane Azraye thayuM, temAM paryAyAzrita je vyavahAra che, ema raMganI upAdhi e badho upAdhibhAva che. bheda upAdhi,
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 samayasAra siddhi bhAga-3 rAga upAdhi (zrotA- nimitta upAdhi) nimitta to kyAMya rahI gayuM. saMhanananI paryAya. AvI vAtuM che. atyAre to muzkelI paDe evuM che. vItarAga traNalokano nAtha jinezvarano pokAra A che. are jagatane sAMbhaLavA maLe nahIM, e kyAM jAya, zuM thAya? AhAhAhA ! AMhI kahe che, bIjAnA bhAvane bIjAno jarAya kaheto nathI, koNa ? nizcayanaya. nizcayanayA eTale svajJAyaka bhAvane Azraye thayelI dazA e dazAno viSaya abheda che, te nizcayanaya abhedane varNana kare che ane temAM bIjAno eTale paryAyanA bhedo e bIjAnA bhAva che, te bIjAnA eTale AtmAnA che ema kaheto nathI. ane guNasthAna AdinA bhedo, paryAyanayane Azraye, parane Azraye hovAthI te bhedo vyavahAranaya jIvanA che, ema paryAyanA bhedane kahe che. emAM emeya siddha rAkhyuM ke paryAyano bheda che e vastu che, vyavahAranayano e viSaya che. che, nathI ema nahIM. vedAMtanI peThe paryAya nathI ja ema AMhI nathI. vedAMtane ne A vastune to ugamaNo AthamaNo phera che. loko keTalAka evuM ahIMnuM jANIne kahe A to vedAMta jevuM che, are vedAMta nathI sAMbhaLane, AmAM to guNasthAna bheda Adi vyavahAranaye che e paryAya che. e jANavAlAyaka che, asti che. AdaravAlAyaka nathI. guNasthAnanA bhedo, jIvasthAnanA bhedo, saMyamalabdhisthAnanA bhedo che, che ene jANavuM joIe. che ema jANavuM basa. A trikALI bhagavAnane avalaMbe thatI dazA, e trikALI che ene Azraye je dazA, tene nizcaya kahe che. e nizcaya paranA bhAvane potAno kaheto nathI. AhAhA ! AvI vastu che. ohoho ! bIjAnA bhAvane jarA paNa bIjAno nathI kaheto, niSedha kare che. nizcaya bhagavAna AtmA, pUrNAnaMdano nAtha parama jJAyakabhAva, enI dRSTi thatAM, eno anubhava thatAM e paryAyane niSedha kare che, bhedane e niSedha kare che. olAmAM Ave che ne, ke bhAI pramANa je che, te nizcaya che e vyavahArano niSedha kare che, ane vyavahAra che ene paNa jANe beyane to pramANa thAya. pramANamAM nizcayano viSaya che, parano niSedha e paNa AvyuM ane vartamAna che e paNa AvyuM, ethI pramANa che e sadbhuta vyavahAranayano viSaya thaI gayo. mATe e pUjya nathI. jemAM paryAyano niSedha na Ave, e pUjya nathI. nizcayamAM to, A niSedha zabda Avyo ne? paryAyano niSedha Ave che emAM, mATe nizcayanaya pUjya che. ohoho ! amRtacaMdrAcArya sAdhu digaMbara saMta, ekalA nayanA sAgara bharyA che, mATe varNathI mAMDIne AvyuM'tuM ne? varNa-gaMdha-rasa-sparza, kALo lIlo pILo e paryAya lIdhI'tI (varNathI) mAMDIne guNasthAna paryaMta, chelluM labdhisthAna ne e badhA AvI gayA. je bhAvo che, je bhAvo che, che, brahma satya ne jagata mithyA ema nathI. vedAMta to ema kahe che ne ke AtmA. basa, bAkI A badhuM che nahIM. ema nathI, che te vyavahAranayathI, vyavahArathI jIvanA che, paryAyanayanA bhedo vyavahArathI vyavahArano viSaya che te vyavahArathI enA kahevAmAM Ave che. ane nizcayathI jIvanA nathI. vastu trikALInI anubhUtimAM nathI. e trikALamAM nathI, paNa e trikALamAM nathI, kyAre? AmAM nathI evuM AMhI jJAna thAya ene AmAM nathI. AhAhA! AvI vAtuM che. nizcayathI jIvanA nathI evuM bhagavAnanuM syAdvAdavALuM kathana yogya che." lyo ThIka, "varNAdayo guNasthAnAntA bhAvA jIvasya santi, nizcayana tu na santIti yuktA prajJatiH" e
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - pa6 221 yukta che ema kahe che syAdavAnI apekSAe. kathaMcit nizcayanayamAM e nathI kathaMcit vyavahAranayamAM e che. kathaMcino artha, olI nayanI apekSAe. bAkI kharekhara to nizcayamAM e che ja nahIM. paNa vyavahAranaye e che, nyAMya kathaMcit che ane kathaMcita nathI emeya nahIM. A to jIvanI athavA beyanI apekSAe nizcaya ne vyavahAra beyanI apekSAe, nizcayamAM nathI ne vyavahAramAM che. enA be bhAga pADatA kathaMcit nizcayamAM nathI e bhAga pADatA, nizcayamAM nathI to sarvathA nathI paNa jIvanI dravya ne paryAya beyane bhegI laIne vAta karatAM, nizcayamAM nathI, paryAyamAM che. jema nizcayathI AtmA nitya che, paryAyathI anitya che, e AkhA dravyanI apekSAe kathaMcit nitya ne kathaMcit anitya, paNa nitya che te kathaMcit nitya che ema nahIM, nitya che e to sarvathA nitya ja che. paNa AkhA dravyanI jyAM vAta kare, kathaMcit nitya che, kathaMcit anitya che, e to AkhI vastunuM varNana karyuM. paNa jyAre ene nitya kahevo hoya to e nitya to nizcayathI ja nitya che. kathaMcit nitya che ema nahIM ane paryAya che e sarvathA anitya ja che paNa AkhA dravya ne paryAya beyane bhegA laIne kahevuM hoya to nizcayanayanA viSayamAM e che ja nahIM eka bhAga, enA jIvamAM nizcayanaya enAmAM e nathI, enI paryAyamAM che, jIvanA enA be bhAga pADyA mATe. AhAhA ! AvuM have kyAM navarAza mANasane. AkhA jIvanI apekSAe kathaMcit nizcayamAM e nathI. AkhA dravyane paryAyanI apekSAe, ane kathaMcita vyavahAramAM che, paNa nizcayamAM sarvathA nathI, paryAyamAM sarvathA bheda che paryAya che I. AhAhA ! AvI vAta che. samajANuM? evuM bhagavAnanuM syAdavAdvALuM kathana che. AvI vAta sAMbhaLavI kaThaNa paDe. sAMbhaLavA maLe nahIM. lyo eTaluM thayuM. pacAsa miniTa thaI. (zrotA- dasa bAkI rahI ne) have nava miniTa bAkI che paNa AvI gayuM badhuM emAM, emAM pAThamAM to ATaluM ja che ke "vavahAreNa du ede" che ne "jIvasya havaMti, nizcayanayamsa na" che ne? paNa enuM dRSTAMta ApIne siddha karyuM, eTale lokone khyAlamAM Ave ke rUnuM baneluM vastra, ema bhagavAna to paramajJAyakano banelo AtmA che. jJAyakabhAve rahelo AtmA che. e to jJAyaka trikALa trikALa trikALa e samyagdarzanano viSaya che. AhAhA ! evA bhAve rahelo prabhu e nizcaya, ene paryAyanA bhedo emAM nathI. jIvamAM kathaMcituM nathI eTale zuM? nizcayamAM nathI ane kathaMcit che eTale vyavahAramAM che, ema kathaMcit. paNa nizcayamAM paNa kathaMcit che ane kathaMcit nathI ema nahIM. bhAI ! samajANuM? zazIbhAI ! AkhA jIvane dravya ne paryAya beyanuM varNana thAya to kathaMcit nizcayamAM nathI, dravyamAM beyanI apekSAe ane kathaMcit vyavahAramAM che. paNa ekalA nayanI jyAre vAta kare to nizcayanayamAM sarvathA bheda nathI, ane paryAya sarvathA bhedavALI ane rAgavALI che. AhAhA ! Ave che. (zrotA- marma hoya evo marmane kahe che.) AvI vAtuM che. bahu sarasa gAthA AvI.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 - samayasAra siddhi bhAga-3 ) - ( gAthA - pa7 kuto jIvasya varNAdayo nizcayena na santIti cetedehiM ya saMbaMdho jaheva khIrodayaM munnedvyo| Na ya hoMti tassa tANi du uvaogaguNAdhigo jmhaa||57|| etaizca sambandho yathaiva kSIrodakaM jnyaatvyH| na ca bhavanti tasya tAni tUpayogaguNAdhiko ysmaat||57|| yathA khalu salilamizritasya kSIrasya salilena saha parasparAvagAhalakSaNe sambandhe satyapi svalakSaNabhUtakSIratvaguNavyApyatayA salilAdadhikatvena pratIyamAnatvAdagneruSNa guNeneva saha tAdAtmyalakSaNasambandhAbhAvAt na nizcayena salilamasti; tathA varNAdipudgaladravyapariNAmamizritasyAsyAtmanaH pudgaladravyeNa saha parasparAvagAhalakSaNe sambandhe satyapi svalakSaNabhUtopayogaguNavyApyatayA sarvadravyebhyo'dhikatvena pratIyamAnatvAdagreruSNaguNeneva saha tAdAtmyalakSaNasambandhAbhAvAt na nizcayena varNAdipudgalapariNAmA: sattA have vaLI pUche che ke varNAdika nizcayathI jIvanA kema nathI tenuM kAraNa kaho. te praznano uttara kahe che: A bhAva saha saMbaMdha jIvano kSIranIravat jANavo; upayogaguNathI adhika tethI jIvanA nahi bhAva ko. 57. gAthArtha-[tai: vasandha: A varNAdika bhAvo sAthe jIvano saMbaMdha[ kSIrovaruM yathA ] jaLane ane dUdhane ekakSetrAvagAharUpa saMyogasaMbaMdha che tevo [jJAtavya:] jANavo [2] ane [tA]i teo [taca tu mavatti] te jIvanA nathI [smAta] kAraNa ke jIva [35yo {MIT:] temanAthI upayogaguNe adhika che (-upayogaguNa vaDe judo jaNAya che). TIkAH-jema-jaLamizrita dUdhano, jaLa sAthe paraspara avagAhasvarUpa saMbaMdha hovA chatAM, svalakSaNabhUta je dUdhapaNuM-guNa te vaDe vyApta hovAne lIdhe dUdha jaLathI adhikapaNe pratIta thAya che; tethI, jevo agnino uSNatA sAthe tAdAbhyasvarUpa saMbaMdha che tevo jaLa sAthe dUdhano saMbaMdha nahi hovAthI, nizcayathI jaLa dUdhanuM nathI; tevI rIte-varNAdika pugaladravyanA pariNAmo sAthe mizrita A AtmAno, pudgaladravya sAthe paraspara avagAhasvarUpa saMbaMdha hovA chatAM, svalakSaNabhUta upayogaguNa vaDe vyApta hovAne lIdhe AtmA sarva dravyothI adhikapaNe pratIta thAya che; tethI, jevo arino uSNatA sAthe tAdAbhyasvarUpa saMbaMdha che tevo varNAdika sAthe AtmAno saMbaMdha nahi hovAthI, nizcayathI varNAdika pudgalapariNAmo AtmAnA nathI.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 57 223 gAthA - 57 upara pravacana vaLI pUche che ke varNAdika nizcayathI jIvanAM kema nathI ? varNa-gaMdha-rasa-sparza-guNasthAnalabdhinA bhedo e kema jIvanA nathI? tenuM kAraNa kaho. AhAhA! saMskRta che. "vo nIvaca varSAyo nizcayena ne santIti ve" amRtacaMdrAcArya enI potAnI che. edehiM ya saMbaMdho jaheva khIrodayaM munnedvyo| Na ya hoMti tassa tANi du uvaogaguNAdhigo jmhaa||57|| A bhAva saha saMbaMdha jIvano kSIranIravat jANavo; upayogaguNathI adhika tethI jIvanA nahi bhAva ko. pa7. upayoga guNathI lIdhuM. bhASA dekhI, jJAyakabhAva ema nahIM, upayoga che je trikALa. AhAhA! upayoga guNathI adhika tethI jIvanA nahi bhAvako. TIkAH- jema jaLa mizrita dUdhano pANI ane dUdha beya bhegAM hoya Ama mizritapaNe, jaLa sAthe paraspara avagAhasvarUpa saMbaMdha pANI sAthe dUdhane eka kSetre avagAha, rahevuM, vyApavuM eka kSetre, ohoho ! jaLamizrita dUdhano, jaLa sAthe paraspara avagAha, paraspara avagAha joyuM? jaLa ne dUdha ne dUdhane jaLa paraspara avagAha svarUpa saMbaMdha hovA chatAM svalakSaNabhUta dUdhapaNuM guNa vaDa vyApta hovAne lIdhe paNa dUdhano je guNa dhoLo sapheda ne mITho evA guNane lIdhe dUdha jaLathI adhikapaNe pratIta thAya che. dUdha pANIthI tadna juduM pratItamAM Ave che. juone e paNa dAkhalo, e to pAThamAM ja che. "khIrodaya" pAThamAM che juo oluM pAThamAM nahotuM dAkhalo, A pATha che Akho. zuM kahyuM? ke dUdha ane jaLa eka jagyAe avagAhapaNe rahevA chatAM dUdhanA lakSaNo ane jaLanA lakSaNo tadna bhinna che. dUdha ane jaLa eka jagyAe rahevA chatAM, dUdhano guNa ne jaLano guNa e taddana bhinna che. AhAhAhA ! kyAM laI jaze e juo sAMbhaLajo. tethI jevo agnino uSNatA sAthe tAdAtmaya svarUpa saMbaMdha che. agni ne uSNatAne te rUpe saMbaMdha che. tarUpa tevo jaLa sAthe dUdhano saMbaMdha nahIM hovAthI, nizcayathI jaLa dUdhanuM nathI, kharekhara e jaLa dUdhanuM nathI. AhAhA ! tevI rIte varNagaMdha-guNasthAna-labdhisthAna evA pariNAmo sAthe e varNa pudgaladravyanA pariNAmo che, tyAM e kahyuM'tuM ne pudgaladravyanA pariNAmathI bhinna che. e pudgaladravyanA pariNAma sAthe mizrita A AtmAno, AtmA ane bheda guNasthAna Adi eka jagyAe, eka kSetre vyApavApaNe hovA chatAM, A AtmAno ne pugaladravya sAthe paraspara avagAha svarUpa saMbaMdha hovA chatAM, bhagavAna jJAyaka svabhAva ane A rAgAdi, bheda Adi svabhAva e paraspara avagAhu che, paraspara avagAhuM saMbaMdha che, paraspara svabhAva saMbaMdha nathI. AhAhAhA svalakSaNabhUta upayogaguNa vaDa, jema olA dUdha guNa vaDe lIdhu'tuM ne dUdhapaNuM guNa vaDe, dUdhapaNuM che ne? dUdhapaNuM eTale eno guNa, ema A AtmAnuMpaNuM, upayogaguNavaDa, jANaka dekhana je upayoga trikALI ene vartamAnanA upayoga guNa vaDa, vyApta hovAne lIdhe, AtmA sarva dravyothI adhikapaNe pratIta thAya che.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 samayasAra siddhi bhAga-3 bhagavAna AtmA e guNasthAnanA bhedo, labdhisthAnanA bhedo enAthI bhinna, adhikapaNe pratIta thAya che. trikALI jJAyakabhAvano anubhava thatAM, vartamAna upayogane, trikALI upayoga sAthe saMbaMdha karatAM te upayoga adhika che. e jIvano svabhAva, ane bheda che te pugalano svabhAva jIvano nahIM. eka jagyAe rahyA eTaluM kahyuM, paNa eka bhAva svarUpe nahIM ema. jema dUdha ne jaLa eka jagyAe rahyA chatAM enA beyanA bhAva svarUpe nahIM, ema bhagavAna jJAna svabhAvabhAve ane bheda Adi pugala Adi pugalanA svabhAvabhAve eka kSetre rahyA chatAM, bhAva bhinna che. AtmA sarva dravyathI adhikapaNe pratIta thAya che tethI jevo agnino uSNatA sAthe tAdAbhya svarUpa saMbaMdha che evo guNasthAna, bheda, varNAdika labdhisthAna eno (ane) AtmAno saMbaMdha nahIM hovAthI, nizcayathI varNAdika pula pariNAmo AtmAnA nathI. e guNasthAna Adi jIvanA nathI, labdhisthAna Adi jIvanA nathI. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva) bhagavAna ! tArI vAta che ne, nAtha ! tArA aMtaranI vAta che ne, prabhu! A..hA..hA...! e bhagavAna (che) chatAM kema hAtha Avato nathI (to kahe che ke) tenA taraphanuM lakSa nathI paNa tenI paryAyamAM zeya je paisA, AbarU, kIrti, lakSmI, zarIra, puNya ane pApanA pariNAma, tenA upara lakSa jatAM te zeyAkAra eTale je jANavAyogya cIja che tene AkAre jJAna thaI jAya che ane ene AkAre jJAna thatAM jJAnasvabhAvano AkAra chUTI jAya che. tethI te zeyAkAra jJAna te ajJAna che. AhA...hA...! AvI vAtuM che, bApu! AhA..hA....! bhagavAnaAtmA svajoya che. tenI vartamAna jJAnadazAne svayamAM vALatAM, paranA zeyAkAranI jJAnanI paryAyanuM lakSa choDI daI, aMtara jJAnasvabhAvamAM AvatAM ene jJAnano je anubhava thAya, e sAmAnyano anubhava (che). eTale zeyanA AkAra vinAno, ekalA jJAnanA AkArano anubhava, te sAmAnyano anubhava (che). tene jainadharma kahe che. A.hA..hA....! kaI jAtano A upadeza! (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 176 )))
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 5. 225 // // - 58 thI 50 ) kathaM tarhi vyavahAro'virodhaka iti cet paMthe mussaMtaM passidUNa logA bhaNaMti vvhaarii| mussadi eso paMtho Na ya paMtho mussade koii||58 / / taha jIve kammANaM NokammANaM ca passiduM vnnnnN| jIvassa esa vaNNo jiNehiM vavahArado utto||59 / / gaMdharasaphAsarUvA deho saMThANamAiyA je y| savve vavahArassa ya NicchayadaNhU vvdisNti||60|| pathi muSyamANaM dRSTvA lokA bhaNanti vyvhaarinnH| muSyate eSa panthA na ca panthA muSyate kshcit||58 / / tathA jIve karmaNAM nokarmaNAM ca dRSTvA vrnnm| jIvasyaiSa varNo jinairvyavahArata uktaH / / 59 / / gandharasasparzarUpANi dehaH saMsthAnAdayo ye c| sarve vyavahArasya ca nizcayadraSTAro vypdishnti||60|| yathA pathi prasthitaM kaMcitsArtha muSyamANamavalokya tAtsthyAttadupacAreNa muSyata eSa panthA iti vyavahAriNAM vyapadeze'pi na nizcayato viziSTAkAzadezalakSaNa: kazcidapi panthA muSyeta, tathA jIve bandhaparyAyeNAvasthitaM karmaNo nokarmaNo vA varNamutprekSya tAtsthyAttadupacAreNa jIvasyaiSa varNa iti vyavahArato'rhaddevAnAM prajJApane'pi na nizcayato nityamevAmUrtasvabhAvasyopayogaguNAdhikasya jIvasya kazcidapi vrnno'sti| evaM gandharasasparzarUpazarIrasaMsthAnasaMhananarAgadveSamohapratyayakarmanokarmavargavargaNAspardhakAdhyAtmasthAnAnubhAgasthAnayogasthAna bandhasthAnodayasthAnamArgaNAsthAnasthitibandhasthAnasaMklezasthAnavizuddhisthAnasaMyamalabdhisthAnajIvasthAnaguNasthAnAnyapi vyavahArato'rhaddevAnAM prajJApane'pi nizcayato nityamevAmUrtasvabhAvasyopayogaguNenAdhikasya jIvasya sarvANyapi na santi , taadaatmylkssnnsmbndhaabhaavaat| have vaLI pUche che ke A rIte to vyavahAranaya ane nizcayanayane virodha Ave che; avirodha kaI rIte kahevAmAM Ave che? teno uttara daSTAMta dvArA traNa gAthAomAM kahe che hebhI TUTA paMthabhA ho, 'paMtha sATAya ch'bole jano vyavahArI, paNa nahi paMtha ko lUMTAya che; 58. tyama varNa dekhI jIvamAM karmo ane nokarmano, mAlino vyavahArathI ' mAchApano'.59.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 samayasAra siddhi bhAga-3 ema gaMdha, rasa, rUpa, sparza ne saMsthAna, dehAdika je, nizcaya taNA draSTA badhuM vyavahArathI te varNave. 60. gAthArthaH- [ftha mukhyamaM ] jema mArgamAM cAlanArane lUMTAto [ dA] dekhIne [H: pusthA] A mArga [ pRSyate]lUMTAya che" ema [ vyavahArikha: ]vyavahArI [ no:] loko [ bha7i] kahe che; tyAM paramArthathI vicAravAmAM Ave to [zcata prasthA] koI mArga to na va mukhyate] nathI lUMTAto, mArgamAM cAlanAra mANasa ja lUMTAya che; [ tathA] tevI rIte [ nIve ]jIvamAM pharmaLAM normaLa 4] karmono ane nokarmono [ varjana]varNa [dA ] dekhIne "[ nIvarA] jIvano [gs: vaM:] A varNa che" ema [ ninai:] jinadevoe [ vyavadarataH] vyavahArathI [3p:] kahyuM che. [ rasasparzarupALa] e pramANe gaMdha, rasa, sparza, rUpa,[pheda: saMsthAnAya:]deha, saMsthAna Adi [ re 4 sarve] je sarva che, [ vyavahAraca] te sarva vyavahArathI [nirayadrAra:] nizcayanA dekhanArA [ vyapatizatti] kahe che. TIkAH-jema vyavahArI loko, mArge nIkaLelA koI sArthane (saMghane) lUMTAto dekhIne, sArthanI mArgamAM sthiti hovAthI teno upacAra karIne, "A mArga lUMTAya che" ema kahe che, topaNa nizcayathI jovAmAM Ave to, je AkAzanA amuka bhAgasvarUpa che evo mArga to koI lUMTAto nathI; tevI rIte bhagavAna ahaMtadevo, jIvamAM baMdhAryAyathI sthiti pAmelo (rahelo) karma ane nokarmano varNa dekhIne, (karma-nokarmanA) varNanI (baMdhaparyAyathI) jIvamAM sthiti hovAthI teno upacAra karIne, "jIvano A varNa che" ema vyavahArathI jaNAve che, topaNa nizcayathI, sadAya jeno amUrta svabhAva che ane je upayogaguNa vaDe anyadravyothI adhika che evA jIvano koI paNa varNa nathI. e pramANe gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna, saMhanana, rAga, dveSa, moha, pratyaya, karma, nokarma, varga, vargaNA, spardhaka, adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMkalezasthAna, vizuddhisthAna, saMyamalabdhisthAna, jIvasthAna ane guNasthAna-e badhAya (bhAvo) vyavahArathI ahaMtadevo jIvanA kahe che, topaNa nizcayathI, sadAya jeno amUrti svabhAva che ane je upayogaguNavaDe anyathI adhika che evA jIvanA te sarva nathI, kAraNa ke e varNAdi bhAvone ane jIvane tAdAmyalakSaNa saMbaMdhano abhAva che. bhAvArtha-A varNathI mAMDIne guNasthAna paryata bhAvo siddhAMtamAM jIvanA kahyA che te vyavahAranayathI kahyA che; nizcayanayathI teo jIvanA nathI kAraNa ke jIva to paramArthe upayogasvarUpa che. ahIM ema jANavuM ke-pahelAM vyavahAranayane asatyArtha kahyo hato tyAM ema na samajavuM ke te sarvathA asatyArtha che, kathaMcit asatyArtha jANavo; kAraNa ke jyAre eka dravyane juduM, paryAyothI abhedarUpa, tenA asAdhAraNa guNamAtrane pradhAna karIne kahevAmAM
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 58 thI 60 227 Ave tyAre paraspara dravyono nimittanaimittikabhAva tathA nimittathI thatA paryAyo-te sarva gauNa thaI jAya che, eka abhedadravyanI dRSTimAM teo pratibhAsatA nathI. mATe te sarve te dravyamAM nathI ema kathaMcita niSedha karavAmAM Ave che. jo te bhAvone te dravyamAM kahevAmAM Ave to te vyavahAranayathI kahI zakAya che. Avo na vibhAga che. ahIM zuddhanayanI dRSTithI kathana che tethI ema siddha karyuM che ke A sarva bhAvone siddhAntamAM jIvanA kahyA che te vyavahArathI kahyA che. jo nimittanaimittikabhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to te vyavahAra kathaMcit satyArtha paNa kahI zakAya che. jo sarvathA asatyArtha ja kahevAmAM Ave to sarva vyavahArano lopa thAya ane sarva vyavahArano lopa thatAM paramArthano paNa lopa thAya. mATe jinadevano upadeza syAdvAdarUpa samaye ja samyajJAna che, sarvathA ekAMta te mithyAtva che. pravacana naM. 133 gAthA - 58 thI 60 tA. 11/11/78 zanivAra kArataka suda-12 zuM kahe che. A rIte to vyavahAranaya ane nizcayanayane virodha Ave che, to avirodha kaI rIte kahevAmAM Ave che. eno uttara daSTAMta dvArA traNa gAthAomAM kahe che. paMthe mussaMtaM passidUNa logA bhaNaMti vvhaarii| mussadi eso paMtho Na ya paMtho mussade koii||58 / / taha jIve kammANaM NokammANaM ca passiduM vnnnnN| jIvassa esa vaNNo jiNehiM vavahArado utto||59 / / gaMdharasaphAsarUvA deho saMThANamAiyA je y|| savve vavahArassa ya NicchayadaNhU vvdisNti||60|| dekhI lUMTAtuM paMthamAM ko, "paMtha A lUMTAya che - bole jano vyavahArI, paNa nahi paMtha ko lUMTAya che; 58. tyama varNa dekhI jIvamAM karmo ane nokarmano, bhAkhe jino vyavahArathI 'A varNa che A jIvano". 59. ema gaMdha, rasa, rUpa, sparza ne saMsthAna, dehAdika je, nizcaya taNA draSTA badhuM vyavahArathI te varNave. 60. TIkAH- jema vyavahArI loko mArge nIkaLelA koI saMghane lUMTAto dekhIne sArthanI mArgamAM sthiti hovAthI teno upacAra karIne A mArga lUMTAya che, ema kahe che. amAre to A anubhava thayelo gArIyAdhArathI umarALA jatAM eka Ave che pAMdaraDA ne enuM moTuM naheruM Ave che e luMTAruM naheruM kahevAya che. eTaluM uMDu che, che moTuM naheruM paNa Ama uMDu che ane pAchuM Ama uMDu che eTale vacamAM koI cora AvIne lUMTe to AsapAsanA mANasane kAMI khabara paDe nahIM. evuM pAMdaraDA che, gArIyAdhArathI umarALA jatAM amArI hAre bIjA hatA, e pachI ame to nAnI uMmaranA besI rahyA, bIjA heThe UtarI gayA jovA sAruM. kema che? ke A mArga lUMTAya che. lUMTAruM
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 samayasAra siddhi bhAga-3 mArga che mATe ApaNe gADuM ekadama hAMko ane ame heThe UtarI jaIe ane ekadama moDhA AgaLa jaIne ubhA rahIe. A to banelI vAta che ghaNAM varSa poNoso varSa pahelAMnI. e mArga emake lUMTAya che mAraga lUMTAro che ema bolyA" tA. kAraNake tyAM AgaLa uDuM uDuM che ane rasto hoyane UMco eTale uDuM uDuM hoya eTale tyAM cora lUMTe to koI bahAramAM TheTha sudhI Ave tyAM sudhI khabara nA paDe. lUMTAro mAraga, mAraga lUMTAro, che? juo to paNa dAMta, upacAra karIne A mArga lUMTAya che, ema kahe che, topaNa nizcayathI jovAmAM Ave to je AkAzanA amuka bhAga svarUpa, AkAzanA amuka bhAga svarUpa mArga che, te kAMI lUMTAto nathI, mArga kAMI lUMTAto nathI. AhAhA! tevI rIte bhagavAna ahaMtadevo, sarvajJa paramezvara jIvamAM baMdhAryAyanI sthiti eka samayanI baMdha paryAyanI sthiti dekhI, eka samayamAM varNa-gaMdha-rasa-sparza karmano saMbaMdha Ama eka samayanI sthiti che, bhagavAna to trikALI AnaMdakaMda prabhu, emAM e paramANu Adi baMdha Adi bheda Adi eka samayamAM rahenArA che. jIvamAM baMdha paryAyanI sthiti pAmelAM karma ne nokarmano varNa dekhIne, varNathI lIdhuM che ne ? varNa gaMdhathI lIdhuM che ne eTale? karma nokarmanA varNanI baMdhAryAyathI jIvamAM sthiti eka samayanI hovAthI teno upacAra karIne e to gati karatAM pariNamana karatAM karatAM karatAM AvyA che. AtmAnA svabhAvamAM paryAyamAM gati karatAM Ama paramANu AvyA che. eka samaya paNa eka samayanI sthiti dekhIne e AtmAnA che, ema kahevAmAM Ave che e to vyavahAra che. AhAhAhA ! ahIM to tyAM sudhI kIdhuMne niyamasAra. cAra bhAva che e AvaraNa saMyukata che ema kIdhuM. e devAnupriyA ! tamAruM badhuM AmAM AvyA che ke nahIM? kSAyikabhAva, upazamabhAva, kevaLajJAna, kevaLadarzana e kSAyikabhAva che, ene tyAM AvaraNa saMyukata kIdhAM, evo TIkAmAM pATha che. AvaraNa saMyukata eTale ke ene karmanA nimittanA abhAvanI apekSA Ave che ne ! mATe te AvaraNa saMyukta gaNI ane te bhAvanI bhAvanA na karavI. paMcamasvabhAvabhAva, dhruvabhAva, dhruvabhAva enI bhAvanA, che enI bhAvanA. e upazama, kSayopazama, kSAyikabhAva paNa paMcamanI bhAvanA, e bhAvanAnI bhAvanA nahIM. kSAyika kSayopazama Adi paryAya che, paNa enI bhAvanA nahIM. e to eka kSaNika avasthA che, kevaLajJAna, kevaLadarzana paNa eka samaya mAtra sthitine pAmIne trikALI bhagavAnanI pAse mArgamAM lUMTAtA dekhIne mArga lUMTAya che, lUMTAya che, lUMTAya e to upacAra che. ema enI meLe gatipaNuM, sthitipaNuM, kSAyikapaNuM, kSayopazamapaNuM AvyuM che tyAM, ene AtmAnA kahevA e to vyavahAra upacAra che. AhAhA ! bahu gajaba vAta che. jIvamAM eka samayanI sthiti baMdhaparyAyanI sthitinI apekSAthI joIe to te upacAra karIne kahyuM che ke jIvano A varNa che, jIvanA A guNasthAna che, eka samayanI paryAyanI sthiti che tyAM abaMdha svarUpa bhagavAna AtmA, e to trikALa emane ema pravAha cAlyo Ave che, Ama dhruva. emAM A eka samayanI paryAyanI avasthAo je dekhAya e kharekhara to e pote avasthAo te samaye AvavAnI yogyatAthI Ama thaI che badhI, rAgAdi badhA, bhagavAna jJAyaka svarUpanI upara e to Ama gati karatAM karatAM enI sthiti pramANe AvyA che. paNa eka samayano saMbaMdha dekhIne jIvanA (kIdhA). bahu jhINI vAto bApu.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 58 thI 60 229 paranuM to karI zake nahIM paNa kSAyikabhAvanI bhAvanA paNa karavAnI nathI ema kahe che, gajaba vAta che. parane karI zakato nathI, rAga karato nathI, paNa kSAyikabhAvanI paryAyanI bhAvanA karato nathI, jIva e to trikALI jJAyakabhAva bhagavAna abheda svarUpa e to ahIM bhedane upAdhi kiIdhI, ane olAmAM AvyuM'tuM "para pariNati khaMDiye bhedavAdA" 47 mo zloka "para pariNati ujjata" paNa "bhedavAdAta khaMyeeneya choDI dIdhuM. kartAkarmamAM che, kartAkarmamAM para pariNati. eka samayanI sthiti dekhIne, che to e pote mArge cAlatA cAlatA aMdara AvyA che emAM, ene mArge hoM. paNa eka samayanI sthitinI mudata dekhIne, enA che ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. A badho saMbaMdha je zarIra, vANI, karma, bheda, guNasthAna e to palaTatA palaTatA palaTatA ene samaye e samayanI sthiti ene kAraNe AmAM AvyA che kahe che. paNa AtmAnI baMdha sthitinI eka samayamAM sthiti pAmI dekhatAM dekhIne, che to enA bheda, guNasthAna che to enAM, ajIvanA, paNa bhagavAna AtmA caitanyamUrti paramasvabhAvabhAva emAM to e nathI paNa enI paryAyamAM eka samayanI mudata dekhIne, vyavahArathI enAM che ema kIdhAM che, che to enAM, AnA nathI. rAgadveSa, puNyapApa guNasthAna, jIvasthAna, mArgaNAsthAna e to che to enAM. zuM zailI ! bhagavAna traNalokano nAtha, caitanya parama svabhAvabhAva, e che to enA paNa ahIM eka samayanI baMdhanI paryAyanI sthitino saMbaMdha dekhI, enA che ema vyavahArathI kahyA che. AhAhA ! AvI vAta che prabhu. ohoho ! (zrotA- Apa to ghaNI jhINI vAta pharamAvo cho) A to paNa AvI vAta ja sAdI bhASAmAM AvI Ave che. AhAhA! saMgha lUMTAya che, ema A mArga lUMTAya che ema kahevuM e to upacAra che, ema e cIjo jagatanI ajIva cIja che badhI ene kAraNe tyAM e prakAranA bhAvane pAmela che. paNa AtmAne baMdhanI eka samayanI sthiti dekhIne A saMbaMdha sthApyo. che to bheda bhedanAM, rAga rAganAM, karma karmanAM, saMhanana saMhanananAM paNa eka samayanI Ama sthiti dekhIne, prabhu traNalokano nAtha, zAkabhAvanI eka samayamAM paryAyamAM saMbaMdha dekhI ene enA che, che to enAM, paNa AnA che ema samayanI sthiti dekhIne kahevAmAM Ave che. AhAhA! gajaba kAma karyuM che ne ! A TIkA ! have olA loko kahe che ke TIkA karIne duhu karyuM. bhagavAna! bhAI ! ema rahevA de bhAI, Ave TANe ema tuM abhimAnamAM na jA. bhAvaliMgI saMto ema kahe che prabhu, tuM to trikALI dhruva, paramapariNAmika svabhAvabhAva tattva cho. e kharekhara to e kSAyikabhAva ne kSayopazama bhAvanI paNa eka paryAya che enI, paNa eka samayanI sthitinI apekSA gaNIne, vyavahArathI enA kahyAM, gajaba kAma karyuM che ne prabhu. AhAhAhA! bhagavAna AtmA abheda svarUpa, abheda svarUpa, jemAM paryAyano ya bheda nathI, paNa e bheda eka samayanI sthiti dekhIne, che to bheda bhedano, che to rAga-rAgano, che to varNavarNano, che to guNasthAna-guNasthAnamAM ajIvanA. AhAhA ! bhagavAna caitanya svarUpa paramAnaMdanI mUrti prabhu, abheda vastumAM eka samayano bheda dekhIne, che to bheda bhedano, guNasthAna guNasthAnanuM, paNa ahIM eka samayano Ama saMbaMdha dekhIne jIvano vyavahArathI kahevAmAM Ave che. AvI vAta che prabhu, zuM thAya? jene AMhI kSAyikabhAva paNa AvaraNavALo kahyo, kemake emAM nimittanI
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 samayasAra siddhi bhAga-3 apekSA Ave che. bhagavAnano svabhAva che emAM koI nimittanI apekSAno ke abhAva evuM che nahIM, evo jJAyakabhAva paMcamabhAva, paramAtmabhAva, ene ya kSAyikabhAvane paNa, AvaraNavALA gaNIne, te AtmAmAM nathI. AvyuM ne emAM kSAyikabhAva ThANAM, kSAyikabhAvanA prakAra, kevaLajJAna Adi AtmAmAM nathI. paNa eka samayanI kSAyika Adi kSayopazamanI paryAyano trikALanI sAthe eka samayano saMbaMdha dekhI, baMdhAryAyano saMbaMdha dekhI, abaMdhasvabhAvI bhagavAnamAM A eka samayanI sthiti dekhIne enA che ema vyavahArathI kahyuM che. AhAhA! Avo mArga che. jIvano varNa" ema vyavahArathI jaNAve che, topaNa nizcayathI sadAya jeno amUrta svabhAva che, bhagavAna AtmA eno to trikALI amUrta svabhAva, amUrta to dharmAstikAyamaya che, paNa upayogaguNa vaDe anyadravyothI adhika che. jANaka dekhana svabhAvathI e badhA bheda AdithI adhika nAma bhinna che. AhAhA ! upayogaguNa vaDe anya dravyothI adhika che. A badhA anyadravya kahevAmAM AvyA. niyamasAramAM to kSAyikabhAvane paNa paradravya kIdhuM che. trikALI bhagavAna paramAtma svarUpa emane ema birAje che enI aMdaramAM paryAyanI eka samayanI sthiti dekhIne, e kSAyikabhAva jIvano che ema vyavahArathI kahyuM. AhAhA! AvI vAta che. ohoho ! jinezvara trilokanAthanI vANI ane saMtoe jagatane paMcamaArAnA prANInI samakSa e jAhera karyuM. he! prabhu! tuM to jJAyakabhAvathI bharapUra evo akhaMDAnaMda prabhu cho ne? emAM eka samayanI A badhI dazAo kSAyika kSayopazamadazA paNa eka samayanI avasthA che. eka samayanI avasthAno Ama saMbaMdha trikALImAM dekhIne e jIvanA che ema kahyuM che. che nahIM enA. rAga ane dvaSa to vikArI dazA, karma ne saMhanana ne saMsthAna to jaDanI dazA, paNa aMdaramAM karmanA nimittanA abhAvathI thatI nivRtta dazA, ene paNa paradravyanA bhAva gaNI ane AtmAmAM e nathI, tyAre ene kahyuM kema? ke eka samayanI, eka ja samaya, bhagavAna to trikALI prabhu che, emAM eka samayanI sthiti dekhIne enA che ema vyavahArathI kahyuM che. nizcayathI enA nathI. juo A traNalokanA nAthanI vANI A digaMbara saMtonI vANI, gajaba kAma karyuM che. kAma to karI gayA paNa jagatane samajAvavAnI zailI (alaukika che). AhAhA ! je vikalpa Avyo eno kartA nathI ane je kSayopazamanI paryAya thaI che te kALe te mArAmAM nathI. evI dRSTi ne abhedanI dRSTi hovA chatAM, paryAyamAM kSayopazamano paryAya thAya, rAga thAya, che to parano kahe che. bhagavAna! tArI mahimAno pAra nathI prabhu! tuM aMdara koNa cho ? sAkSAta bhagavAna svarUpa cho, saccidAnaMda prabhu cho bhAI. zAzvata jJAna ne AnaMdano bhaMDAra paramAtmA che ene A paryAyavALo ane Avo kahevo e to eka samayanI mudata emAM dekhIne kahevAya che. kahe che, nahIMtara to e paryAya ne rAgAdi badhAM ajIva kahevAmAM AvyA che. trikALI jIvanI apekSAe ane te paNa anubhUtinA kALe kahyuM" ne tyAM, jyAre Ama jANavAmAM AvatA akhaMDa abheda cIja A, ema jyAre anubhava thayo tyAre anubhUtithI te badhI vAta bhinna rahI jAya che. AhAhA ! A "samayasAra' ajoDa cakSu che. (zrotA - kathaMcit vakatavya) kathaMcit vaktavya ne kathaMcita avaktavya e vakatavya kahevuM e paNa eka upacArathI che. vANIne kALe vANI nIkaLe che,
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 58 thI 60 231 emAM AMhI jIvanuM nimitta dekhIne, nimitta dekhIne eTale ke enuM kAMI kartavya nathI. bahu vAta alaukika che. prabhu! ohoho! ahIMyA to abheda cIjanI dRSTimAM bheda che e paNa parano che, ajIvano che, pudgalanA pariNAma. AhAhA! gajaba kAma karyuM che ne nAtha ! AMhI jAvuM bApA ahIM sudhI. e koI apUrva anaMta purUSArtha che, e zAstra kAMI kAma pAra na paDe, zAstranA bhaNatare paNa e pAra na paDe. trikALI cIja bhagavAna AtmA dhruva emAM e sthiti pAmelA jagatanA padArtho para che kahe che, paNa eka samayanI sthitino saMbaMdha dekhIne, vyavahAra, trikALamAM to che nahIM, nizcayathI to che nahIM, paNa eka samayanI pote pariNamana karatAM karatAM, eka samayanI mudatavALA Ama joDe dekhANAM ethI vyavahArathI ene jIvanA kahyAM. AvuM che bhAI. e kAMI zAstranA bhaNatare A maLe evuM nathI. alaukika vAta che. AhAhAhA ! A digaMbara darzana e kyAMya jagatamAM che nahIM bIje, e vastuno svabhAva che te digaMbara darzana che. kemake trikALI je vastu che emAM eka samayanI mudatavALA e thayA che to ene kAraNe badhA, paNa ahIMyA eka samayanI sthiti dekhIne vyavahArathI kahyAM, abhUtArthanathI kIdhAM. bhagavAna AtmA bhUtArtha prabhu, bhagavAnanA viraha paDayA paNa viraha bhUlAve evI vAta che A. zuM zailI ! zuM pravAha! vANIno pravAhano dhodha! AhAhA! kahe che prabhu eka vAra zAMtithI sAMbhaLa bhAI. tuM to abheda svarUpa cho te tuM cho, paNa A badhA zarIra, vANI, mana, bheda, guNasthAna Adi, che to badhA ajIva, e che to badhA pudgalanA pariNAma, akhaMDAnaMda prabhu trikALI jJAyakabhAvanI apekSAe to e badhA ajIva che. kharekhara to kSAyika ane kSayopazamabhAva paryAya che ne, e trikALInI apekSAe e ajIva che, vyavahAra jIva thayo ne, eTale nizcaye ajIva che. vAha prabhu vAha! zuM enI zailI ! (zrotA:- pudgalanA pariNAma) paNa che to enA pariNamatA enA kALe e che to ajIva enAmAM che e to, paNa ahIMyA bhagavAna trikALI zAyaka svarUpa prabhu ene eka samayano Ama saMbaMdha che ne eka samayanI mudata mATe Takyo che ne eTalI apekSAe ene vyavahAra kIdho. eka samaya Ama, (zrotA:- paMcAstikAyamAM tene saMyogane viyoga kIdho che) eTalo saMbaMdha che ne eTalo, paryAya eka samaya rahe che ne? eTalo upazama bhAva, bhedabhAva paNa eka samaya paryAyamAM rahe che ne, trikALamAM nathI mATe nizcaya che paNa eka samaya Ama saMbaMdha che, eTalo gaNIne, ene vyavahAre enA kIdhAM che. arere! AvuM tattva sAMbhaLavA maLe nahIM. huM? ane bahAra AvyuM to eno virodha kare che, prabhu! zuM thAya? bhAI duniyAne vyavahArathI thAya to emAM majA paDe che, ane prabhu! vyavahAra A kSAyikabhAva che e vyavahAra che. paryAya mAtra vyavahAra che. bhAI ! e vyavahArathI nizcaya thAya ema traNakALamAM nahIM. bhagavAna paMcamabhAvanI bhAvanA, pATha to ema lIdho che ne bhAI. kSAyika, upazama Adi cAra bhAva AvaraNa saMyukta hovAthI jIvanA nathI. pachI kahyuM ke mATe paMcamabhAvanI bhAvanAthI mokSa pAme che. cArabhAvathI mokSa pAmatA nathI. mokSanI paryAya, mokSanI paryAyathI pAmatA nathI kahe che, e to paMcamabhAva je bhagavAna jJAyaka prabhu vItarAga
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 samayasAra siddhi bhAga-3 mUrti ekarUpa vastu, abheda enI bhAvanA paMcamabhAvanI bhAvanA. bhAvanA che to upazama, kSayopazama, kSAyika paNa bhAvanA enI, bhAvanAnI bhAvanA nahIM. AhAhA ! AvI vAtuM che. eka bAju ema kahe ke cAra bhAva jIvanA nathI, bIjI bAju kahe ke paMcamabhAvanI bhAvanAthI mukti thAya, e bhAvanA to che upazama, kSayopazama, kSAyika paNa enI (trikALanI). bhAvanA che, paryAyanI bhAvanA nathI. tyAM are re jiMdagIo jAya che, zarIra cAlyA jAya che, gati badalAI jAya che, emAM A vAtuM nahIM samaje to bApA e badhAM karoDopati ne abajopati bApA marIne kyAM jaze? jene sAMbhaLavAnuM AvuM maLe nahIM. ene samajavAnuM to kyAM rahyuM? AhAhA ! AMhI kahe che, gajaba vAta karI, paMthano mArga ApI, lUMTAya che to I paNa patha lUMTAya che ema upacArathI, kemake e paMthamAM eka samayanI sthiti che ne saMghanI, ema e badhA bhAvo jeTalA 29 bolanAM ukaraDA kIdhA ne? e badhA che to ajIvanAM, bhedabhAva che e ajIva che. arere! jIvadravya nahi, e apekSAe ajIva emAM eka samayano paryAya che e jIva dravya nahIM, AkhuM jIvadravya nahi, ethI eka samayanI paryAyane paNa jIvadravya nathI, ajIva che ema kahyuM. bIjI bhASAe ene paradravya kIdhuM. AhAhAhA ! e pote to bhagavAna amUrta che ane upayogaguNa vaDe anya dravyothI adhika che. jANaka dekhana je trikALI svabhAva bhagavAna enI vartamAna anubhUti enI thatAM, e anya dravyo che guNasthAnanA bheda, labdhisthAnanA bheda e anya dravyo che. gajaba kare che ne? kSAyikabhAva e paNa anya dravya che, A dravya nahIM eTale anya dravya ema trikALI je jJAyakabhAva bhagavAna pUrNAnaMda prabhu atIndriya AnaMdano bhaMDAra prabhu e kSAyikabhAva nahIM, mATe te kSAyikabhAva jIvadravya nahIM paNa AtmAnI trikALI cIjamAM eka samayanI mudata che tyAM saMbaMdha, ema dekhIne vyavahAre AtmAno che ema kahevAmAM Ave che. AhAhA ! are prabhu, saMto ne gaNadharo je enA artha karatA haze, alaukika vAtuM che bApA, e jIvano varNa nathI, gaMdha nathI, che ne? evA jIvano koI paNa varNa nathI, gaMdha nathI, rasa nathI, sparza nathI, rUpa nathI, zarIra nathI, saMsthAna nathI, saMhanana nathI. ThIka, tyAM sudhI to ThIka, e to paranI paryAya, tyAM sudhI to paranI paryAya, have rAgadveSa, moha-moha eTale mithyAtva pratyaya eTale Asava, karma, nokarma e cAra kIdhA e paNa AtmAnA nathI. jIvanA koIpaNa moha, rAgadveSa jIvanA nathI. AhAhA ! e to badhA ajIvanA che. karma, nokarma varga, vargaNA, spardhaka e to jaDamAM gayA. have ahIM to adhyAtmasthAna, adhyavasAyanA prakAra jIvanAM, e jIvamAM nathI. eka samayanI paryAya che, ethI vyavahAre enA kIdhA che, vastumAM e nathI. anubhAgamasthAna e to jaDanAM e nathI, yogasthAna kaMpana Adi e paNa AtmadravyamAM nathI. kaMpana bhale enI paryAyamAM che paNa dravyamAM nathI, e ajIvamAM jAya che. baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna-mArgaNAsthAna, samakti ne upazama ne kSayopazama ane kSAyika e badhA mArgaNAsthAna e jIvamAM nathI. Ama kahevuM ke ene zodhavuM hoya to kaI sthitimAM che, mATe mArgaNA kIdhI, paNa e to paryAyanI mArgaNA kIdhI, bhale jJAnanA pAMca bheda hoya, samakitanA bheda hoM badhA AtmAmAM nathI abhedamAM bheda nathI. bhedane to ahIMyA upAdhimAM nAkhI dIdhuM che. AhAhA!
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 thI 60 233 sthitibaMdhasthAna karmanI mudata, saMkaleSa sthAna azubhabhAva e azubhabhAva che to jaDano paNa eka samayamAM Ama saMkaleSanI paryAyano saMbaMdha che ema dekhIne jIvanA vyavahAre kahevAya. A gaLe UtaravuM, AtmAmAM hoM, besavuM. vizuddhisthAna zubharAga enA prakAra che badhA ajIva paNa jIvanAM trikALI samaya sAthe eka samayanI Ama mudata dekhI, saMbaMdha eka samaya sthiti dekhIne, vyavahA2thI enA kahyAM che. AhAhA ! saMyamalabdhisthAna, eka samayanI je paryAya nirmaLa thaI, eka samayanI dekhIne enA che ema kIdhA. bAkI e sthAna jIvadravyanA nathI, sAme che ne pustaka. e 'saMyamalabdhisthAna' jIvanA nathI, jIvadravyanAM nathI. paNa eka samayanI sthiti dekhIne jIvanA vyavahA2thI kahevAya che. nahIMtara to e kSayopazamanA bhAva che, chatAM paNa e kSayopazama paNa eka samayanI mudatavALA che, bhagavAna trikALInI sAthe eka samayanI mudata dekhIne jIvanA kahyA, bAkI jIvadravyanAM nathI. AhAhAhA! gAthA 'jIvasthAna' 14 jIvasthAna paryApta aparyApta AvyuM'tuM ne ekendrIya, beindrIya, traNaindrIya, cauindrIya, paMcendrIya paryAsa ne aparyApta sUkSma ne bAdara cauda bola, eka samayanI sthiti dekhIne enAM, bAkI vastumAM nathI. jIva dravyamAM nathI paNa eka samayanI mudata dekhIne enA vyavahA2thI kahevAya che. gajaba TIkA. amRtacaMdrAcAryanI TIkA amRta reDayA che ekalA. AhAhAhA ! "guNasthAna" cauda, e ajIva che, ajIvanA che. paNa jIvanI eka samayanI paryAya eka samayanI mudata dekhIne jIvanA vyavahA2thI kahevAmAM Ave che, pote na kahetAM advaitadeva, sarvajJa, jinezvara, 52mAtmA e jIvanA nathI, paNa eka samayanI mudata dekhIne jIvanA vyavahA2thI kahyAM che. have ahIM to zubhabhAvathI thAya, zubhabhAvathI thAya, kAle bhAI AvyA'tA ne morenAvALA tyAM kahe zubhabhAva kA2Na che. A zubhabhAva kAraNa che ne ? are prabhu prabhu ! e zubhabhAva che e ajIvanA sthAna che. paNa eka samayanI Ama paryAya dekhIne vyavahAre kahyA, enAthI AtmAnuM kalyANa thAya ? kalyANa to paryAyane Azraye na thAya. trikALI paMcamabhAva bhagavAna pUrNAnaMda prabhu enI bhAvanAthI kalyANa thAya. bhale I bhAvanA kSayopazama upazamarUpa hoya, kSAyika paNa bhAvanA paMcamabhAva trikALa trikALa trikALa jJAyakabhAva, enA AzrayathI kalyANa thAya. paryAyane AzrayethI paryAyamAM kalyANa na thAya. AvI vAta kayAM che. AhAhAhA ! ( zrotAH- A vAta sonagaDhanI che) vItarAganA gharanI prabhu che hoM. beyane samajAvavAnI rIteya kevI che. juone, dravyamAM to nathI, paNa tyAre ene vyavahA2e kahevo kema ? ke eka samayano Ama saMbaMdha eTalo che Ama, tethI vyavahAre kahyAM, paNa AvI vAta sAMbhaLe koNa ? rAjakIya mANasane bese zI rIte A ? bhAI AvyA'tA kAMtibhAI ema ke mo2A2jI desAI ahIM nIkaLavAnA che ApaNe ene kAMI kahevuM ke nahIM ? kIdhuM amAruM kAma nahIM. enI meLe Ave to bhale Ave, ame kahIe nahIM ke ahIM Avo, A kyAM mAraga bApA ! are jainanA vADAmAM paDayA ene sAMbhaLavuM muzkela paDe. AhAhAhA ! AkarI vAta che bApA ! "e badhAya vyavahA2thI advaitadevo" AhAhA ! pote kahe che ema nahIM kahetAM, bhagavAna sarvajJadeva 52mezva2 jinezvaradeve ema kahyuM che kahe che. jIvanA advaitadevo vyavahA2thI kahe che topaNa
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. 234 samayasAra siddhi bhAga-3 Ama hovA chatAM paNa nizcayathI sadAya jeno amUrta svabhAva che, bhagavAnano to amUrta svabhAva che. A bhagavAna AtmA hoM, ane upayogaguNa vaDa anyathI adhika che, A upayogaguNa vaDabhedathI paNa bhinna che. jANana dekhana upayoga vaDe, bhale jANana-dekhana upayoga trikALa che paNa ene vartamAna upayoga vaDe pAchuM enA taraphanA joDANathI anubhUtithI, anyathI adhika che. e bhedathI judo che, rAgathI judo che, dveSathI judo che, jIvasthAnathI judo che, mArgaNAsthAnathI judo che. AhAhAhA ! evA jIvanA te sarva nathI" te jIvadravyanA e nathI. e jIvadravyamAM nathI. kAraNa ke e varNAdi bhAvone ane jIvane tAdAbhyalakSaNa saMbaMdhano abhAva che. zuM kahe che? rAgadveSa, guNasthAna Adi jIvanA jema uSNatAne ne agnine tAdAbhya saMbaMdha che ema bhagavAna zAyakasvabhAvane ne A guNasthAna bhedane tAdAmya saMbaMdha nathI. eka samayanI mudatano saMbaMdha che, e tAdAbhya saMbaMdha nathI. ema saMyamalabdhinAM sthAna je bheda che, ene ane abhedane tAdAbhya saMbaMdha nathI. have A samayasAra eka jaNo kahe huM paMdara divasamAM vAMcI gayo. bApA bhAI vAMcI gayo. zuM e to ema kahe amathuM huM vAMcI gyo, zuM vAcyuM bApA? enI eka kaDI, eka gAthA, bhagavAnanI divya dhvanino sAra che A, ajoDacakSu che A. kAraNa ke e varNAdi athavA raMga, gaMdhane to tAdAmya saMbaMdha nathI, tema rAgadveSanAM pariNAmane ane jIva dravyane tAdAbhya saMbaMdha nathI, tat saMbaMdha paNa labdhisthAna Adi je bhAva paryAyamAM che tene ane AtmAne trikALa tAdAbhya saMbaMdha nathI. eka samayanI paryAyano anitya saMbaMdha che. AhAhA ! tAdAbhya lakSaNa saMbaMdhano abhAva che, bhagavAna jJAyakabhAva, enI je abheda anubhUti, emAM e AvatA nathI, tethI tene tAdAbhya lakSaNa saMbaMdhano abhAva che. tAdAbhya saMbaMdha hoya to anubhUtimAM paNa AvavA joIe. AnaMdane ane bhagavAnane tAdAbhya saMbaMdha che, jJAnane ane bhagavAna AtmAne tAdAmya saMbaMdha che, jethI anubhUtimAM jJAna ne AnaMda Ave che. samajANuM kAMI? pa6 mAM kahyuM nahIM? rUno dAkhalo ApIne pa6 mAM dAkhalo pAThamAM nahoto gAthAmAM nahoto, TIkAmAM che ane pAThamAM to gAthAmAM pa7 mAM AvyuM. kSIra ane pANI, dUdha ane pANI eka jagyAe rahevA chatAM baMnenA bhAva bhinna che. ema bhagavAna AtmA ane A guNasthAna Adi ne A labdhisthAna Adi eka kSetre rahevA chatAM, bhAva bhinna che. AhAhAhA ! AMhI to have ema kahe ke, vyavahAra, sAdhaka jIvane vyavahAra ja hoya, A vyavahAra ja hoya? A vyavahAra to jJAyakanuM bhAna thaIne, che tene jANavA lAyaka mATe kahyo. AhAhA ! ene ThekANe sAdhakane vyavahAra ja hoya, nizcaya to siddhane, are prabhu zuM karyuM A teM, AkhuM are!( UMdhuM) bhAvArtha-"A varNathI mAMDIne guNasthAna paryata bhAvo ogaNatrIsa siddhAMtamAM jIvanAM kahyA che, te vyavahAranayathI kahyA che." eka samayanI paryAyano saMbaMdha dekhIne, nizcayanayathI teo jIvanAM nathI, dravya svabhAvamAM e nathI. kAraNake jIva to paramArthe upayoga svarUpa che. e to jJAnadarzananA upayogasvarUpa che. emAM bheda kyAMthI AvyA? emAM A guNasthAna ne jIvasthAna ne mArgaNAsthAna kyAMthI AvyA kahe che. gajaba TIkA karI che ne. bahu kuMdakuMdAcArya, kuMdakuMdAcAryanI mahA gahana gaMbhIra gAthA, enuM TIkAkAre ( amRtacaMdrAcArye) spaSTa karyuM, tyAre A kahe che ke duhu karI nAkhyuM. bhagavAna bhagavAna bhagavAna prabhu prabhu tuM zuM kare che bhAI, e AcArya che. samartha
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 gAthA - 58 thI 60 AcArya, parameSTi che ene parameSTi kuMdakuMdAcAryanA kathanonuM parameSTie spaSTa karyuM che ene ema na kahevAya, ene duha karI nAkhyuM prabhu ema na kahevAya. eNe spaSTa karI nAkhyuM che ema kahevAya. prabhu prabhu zuM kare che bhAI. AhAhAhA ! A duniyA mAna ne sanmAna ne hA ho ne bApA paDyA raheze bhAI ! e zalya je laIne paDyo che e hAlyo jaze aMdarathI. duniyA vakhANe ne duniyA mAne ke AhA, AhA, AhA, e kaMI hAre nahIM Ave tyAM. AhAhA ! (zrotA - AcArya upakAra mAnyo ke Apa mahAvideha jaIne AvuM lAvyA) kIdhuMne, kIdhuM nahIM? devasena AcAryae kIdhuM. aho ! bhagavAna pAse kuMdakuMdAcArya na gayA hota to A ame munipaNuM kema pAmata? e zailI ! anubhavane cAritra to hatuM, paNa tyAM bhagavAna pAse sAkSAt gayA kSAyika bhale na thayuM paNa apratihata samyagdarzana jJAna thaI gayuM. enA e samyagdarzana jJAna e AgaLa jaIne kevaLa pAmaze. e AMhI kahe che. ahaMtadevoe vyavahArathI kahyA. ahIM ema jANavuM, pahelA vyavahAranayane asatyArtha kahyo'to juTho kahyo'to to agiyAramImAM tyAM ema na samajavuM ke sarvathA jUThuM e paryAya nathI, guNasthAna nathI, paryAyamAM nathI ja ema na jANavuM. paryAya (vyavahAra) asatyArtha kahyo hato e to trikALanI apekSAe ene asatyArtha kahIne ene gauNa karIne asatyArtha kahyo che. paryAyamAM bhedo guNasthAna AdinA paryAya che, vyavahAra juTho che eTale e to trikALanI apekSAe tene juTho kahyo che. paNa vartamAnanI apekSAe vyavahAra che, satya che eTale sata ho Azraya karavA lAyaka che e prazna ahIM nathI. tyAM ema na samajavuM ke sarvathA jUThuM ja che, paryAya nathI ja. guNasthAna ne e badhA paNa paryAyamAM nathI ja ema na samajavuM. kathaMcit asatyArtha jANavo. kAraNake jyAre eka dravyane juduM paryAyathI paNa abhedarUpa, tenA asAdhAraNa guNa mAtrane pradhAna karI trikALI guNane mukhya gaNIne kahevAmAM Ave tyAre paraspara dravyono nimitta naimitika bhAva, nimitta naimitika bhAva rAgAdi bhedaAdi ane nimittathI thatA paryAyo te sarva gauNa thaI jAya che, gauNa thaI jAya che, abhAva thaI jAya che ne nathI ema nahIM. gauNa thaIne tene jUThAM kahyA che. jevuM nAM lIdhuM 'tuM ke bhAI paryAyane abhUtArtha kIdhI e to gauNa karIne kIdhuM" tuM, agiyAramAM artha lIdho'to. ahIM eja bharanAra che jayacaMda paMDita. vedAMtanI jema paryAya nathI ja jIvamAM nathI, dravyamAM nathI mATe paryAyamAM paryAya nathI ema nathI. AhAhAhA! paryAya te abhedarUpa parathI juduM tenA asAdhAraNa guNa mAtrathI trikALI upayoga pradhAna karIne kahevAmAM Ave. paraspara dravyomAM nimitta naimitika bhAva, nimittathI thatAM badhA gauNa thaI jAya che. abhAva thaI jAya che ema nahIM gauNa rahe che. eka abheda dravyanI dRSTimAM teo jJAyakabhAvanA anubhavamAM abheda dRSTimAM teo pratibhAsatA nathI. te AvI gayuM ne? kaLaza AvI gayo che, AvyuM'tuM ne I "no dAsya dekham ekama parama syAt" abheda caitanya vastu eno anubhava thatAM temAM abhedamAM e bheda dekhAtA nathI, mATe te sarvane dravyamAM nathI ema kathaMcit niSedha karavAmAM AvyA che, paryAya nathI ema nahIM, abhedamAM bheda dekhAto nathI e apekSAe ene kathaMcit niSedha karavAmAM AvyA che, jo te bhAvone te dravyamAM kahevAmAM Ave
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 samayasAra siddhi bhAga-3 paryAya apekSAe, paryAya apekSAe to te vyavahAranayathI kahI zakAya. guNasthAna, jIvasthAna, mArgaNA, bhedasthAna vyavahArathI enAmAM kahevAya. A vyavahArathI asatyArtha kahyuM'tuM paNa vyavahArathI satyArtha eTalI sthiti che ema kahevAya. "Avo naya vibhAga che" nayane ane vyavahAra ne nizcayanI vaheMcaNIno A avirodhatA che. vizeSa kaheze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva) pravacana na. 134 gAthA-58 thI 60,61 tA. 12/11/78 ravivAra kArataka suda-13 samayasAra gAthA 58, 19, 60 che ne eno chello bhAga che. ahIM zuddhanayanI dRSTithI kathana che. zuddhanaya kaho, nizcayanaya kaho ke zuddha dravyArthikanaya kaho enuM A kathana che. tethI ema siddha karyuM ke A sarva bhAvone siddhAMtamAM jIvanA kahyA. zubhabhAva, azubhabhAva, guNasthAna, jIvasthAna Adi bheda, jIvanA kahyA e vyavahArathI kahyA che. paryAyamAM kathaMcit che ethI kahyA che. jo nimitta nimitta bhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave, eTale ke karma nimitta che ane bheda paDe che AtmAnI paryAyamAM rAgAdi, guNasthAna Adi e nimitta-naimitika bhAvanI dRSTithI jovAmAM Ave to vyavahAra kathaMcit satyArtha paNa kahI zakAya. kemake, paryAyamAM guNasthAna bheda zubharAgAdi che, e nimitta naimittikanA saMbaMdhathI kahIe to naimittikamAM e paryAya che vyavahArathI, AvuM che. kathaMcit satyArtha eTale paryAyamAM che ema paNa yathArtha che. jo sarvathA asatyArtha kahevAmAM Ave, e guNasthAna bheda zubharAgAdi bilakula AtmAmAM nathI, ema nizcayathI kIdhuM ema kahevAmAM Ave to sarva vyavahArano lopa thAya, to paryAyamAM guNasthAna bheda zubha azubhabhAva saMyama labdhisthAna che e sarvathA lopa thaI jAya, jo sarvathA nathI ema kaho to. samajAya che emAM? (zrotA- vyavahArano lopa thAya to pachI nizcaya thAya?) I ahIMyA kyAM vAta che. ahIM to vyavahAra che ke nahIM paryAyamAM, eTalI vAta che ene Azraye samakita thAya ke nahIM e prazna ahIM che nahIM. ahIMyA to enI paryAyamAM dravyanI dRSTie ane paryAyamAM tAdAtmaya saMbaMdha nathI, guNasthAnano zubha-azubha bhAvano tAdAtmaya saMbaMdha nathI, tethI tene pudagalanA kahyA. AhAhA ! pudagalanI sAthe tene kAyama tAdAtmaya saMbaMdha che mATe tene pudagalanA kahyA. AtmAnA zAyakabhAvanI sAthe AtmAne tAdAtmaya saMbaMdha che. ema A bhAva sAthe tAdAtmaya saMbaMdha nathI, paryAyamAM eka samayano saMbaMdha che. paryAyamAM e nathI ja ema hoya to sarvathA lopa thaI jAya, jo vyavahAra che ja nahIM, ahIM vyavahArathI nizcaya thAya e ahIM prazna ahIM nathI. ahIM to vyavahAra paryAyamAM guNasthAna bheda rAgAdi che. pahelI nA pADI hatI ke nizcayanayathI e AtmAnA nathI e to pudagalanA che. AhAhA ! samajANuM kAMI? vastuno tada (rUpa) dravya svabhAva, jJAna AnaMdAdi je tAdAtmaya saMbaMdha che, e rIte A vikArane ne vartamAna bhedane tAdAbhya ta ( rUpa) saMbaMdha uSNatA ne agninI peThe nathI. uSNatAne ne agnine tadarUpa saMbaMdha, tAdAbhya saMbaMdha che, ema A puNya pApanA bhAva guNasthAna, jIvasthAna Adi ene AtmAnI sAthe kAyama, kAyama tAdAbhya saMbaMdha nathI. AvI vAta che. paNa
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 58 thI 60 237 paryAyamAM nathI ema je kahyuM pudgalanA kIdhA, e nizcayanI apekSAe tAdAtmaya saMbaMdha nathI mATe. paNa enI paryAyamAM e nathI vyavahAranaye ema nathI. vyavahAranaye hoM, nizcayanaye to tAdAtmya saMbaMdha nathI mATe nathI. AhAhA ! AvI vAtuM have. paNa vyavahA2naye enI paryAyamAM zubhaazubha bhAva e labdhisthAna, jIvasthAna, guNasthAna paryAyamAM che, dravyamAM nathI paNa paryAya dRSTie paryAyamAM che. jo paryAyamAM nathI to sarva vyavahA2no lopa, vyavahAra eTale saMsAra, rAgAdi bhAva che ja nahIM ema nathI. AvuM ahIM zudghanayanI dRSTi kIdhI che, zudghanaya kaho ke nizcaya kaho, pAchuM ema nahIM ke ahIM zudghanaya kahevAno Azaya trikALI zuddha che tene jonArI dRSTi te zudghanaya che ema. bAkI tene ja AMhI nizcayanaya kahIe. olAmAM Ave che ne agiyAra-bAra jaya jaya miNato jahaH tyAM vyavahAra nizcaya muNeI che ema AvyuM tyAM nizcaya zabda Avyo che, e to ahIMyA trikALI zAyakabhAva zuddha svabhAva, bapore Avyu'tuM ne pUraNa guNathI abheda pUraNa Atmadravya te cIja che vastu, nizcayathI te che ane tethI tenI dRSTi karavAthI teno Azraya levAthI, paryAyanI pUrNatA pragaTa thAya che. kAle bapore (tame ) nahotA, bahu sarasa AvyuM' tuM ghaNuM AkhuM 176, pUraNa guNothI abheda, guNa che e apUrNa na hoya, cAhe to 47 zakti kIdhI, jIvatara, citi, dezi jJAna e anaMtaguNo te pUrNa che. e pUrNa je guNo che anaMta, tethI abheda evuM je Atmadravya tenA upara dRSTi devAthI paryAyamAM pUraNa paryAyanI prApti thAya che. AhAhAhA ! ghaNI sAdI bhASA, "pUrNA bhavantI jIvanti bhavanti" Ave che ne ? pAchaLa nahIM. " pUrNo bhavana jIvatI" e Aja savA2mAM zloka kADhayo che. dravyanuM astitva che ne ? 14 bola pahelAM tat atatA, eka aneka, sat asat nitya anitya svathI che ne 52thI nathI, pahelAM bolamAM pUrNA bhavanti pUrNa thaIne e jIve che 2he che. e paryAyamAM lIdhuM che tyAM pAMcamo zloka che, cauda, cauda bolano savAre kADhayo'to olo pUrNanI hAre meLavavA, uMDANanI hAre meLavavA oluM kADhayuM'tuM kAle vizatI. ahIM bhagavAna AtmA vastu dRSTie pUrNa guNa anaMta anaMta anaMta che paNa e badhA pUrNa che, paryAyamAM hinAdhikatA e to vyavahAranayano viSaya che. pUrNa guNothI abheda, pUraNa Atmadravya tenA u52 dRSTi karavAthI paryAyamAM pUrNatA pragaTe che. e nizcayathI kahyuM hatuM, paNa enI paryAyamAM rAgadveSa ke guNasthAna Adi nathI ema kahyuM, e to zudghanayanI, nizcayanayathI kahyuM paNa paryAyamAM che. anitya saMbaMdha ene eka samayano che I to AvyuM'ne oluM baMdhanuM, paMthanuM eka samayanI avasthAe, ethI vyavahA2no nakA2 ka2e ke, che ja nahIM paryAyamAM, kathaMcit satyArtha che, paryAyanI apekSAe che enAmAM. AvI vAtuM che, trikALanI apekSAe enAmAM nathI. AhAhAhA ! sarva vyavahA2no lopa thatAM 52mArthano paNa lopa thAya. ahIM ema nathI kahevuM ke, je vyavahAra che to enAthI nizcaya thAya che I ahIM vAta nathI. vyavahAra zubharAga e to nizcayathI to pudgalanA pariNAma kahyAM, ane paryAyamAM che, enA rAgamAM e to che eTalI vAta siddha karavI che. paNa rAgathI Atma-samyagdarzana thAya, e ahIM prazna ahIM che nahIM. samajANuM ? mATe
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 samayasAra siddhi bhAga-3 jinadevano upadeza syAdvAdarUpa samajavo, samajaye ja samyajJAna che. eTale? paryAyamAM e 14mI gAthAnA bhAvArthamAM bharyuM che, 14mI gAthAnA ke paryAyamAM che evuM eNe jJAna to rAkhavuM joIe, pachI dravyArthikanaye e aMdaramAM nathI paNa paryAyamAM vikAra che evuM jJAna to eNe lakSamAM rAkhavuM joIe, rAkhIne svano Azraya levo. "jo pasaI apANe" 14 gAthAno artha jayacaMda paMDite bahu sArA artha bharyA che. Avo mAraga bhAI ! AhAhA ! e to AvI gayuM 46 gAthAmAM ke jo paryAyamAM paNa rAgadveSa moha nathI. to pachI rAgadveSa, mohane chedavAno mokSa upAya paNa nathI. samajANuM? kAraNake eya vyavahAra che, rAga, dveSa ne moha dravyasvabhAvamAM nathI, paNa paryAyamAM paNa jo nathI, to to rAgadveSa rahita che, to ene rAgadveSa moha rahita karavAnuM rahetuM nathI, rAgadveSa moha sahita che paryAyamAM, baMdhabhAva sahita che paryAyamAM, ethI ene ane Azraye mokSano mArga pragaTa karI, e paNa mokSa upAya vyavahAra che. ane Azraye paryAya pragaTe e paNa eka vyavahAra che, to e mokSano upAya paNa siddha thato nathI, jo AtmAne ema kahI de ke ene kAMI rAgadveSa che ja nahIM. AhAhAhA ! AMhI to kahe che ke enA trikALa saMbaMdhamAM nathI, bhagavAna AtmA vastue caitanyaratana prabhu ke enA anaMtA guNo je pUrNa che, emAM e nathI. rAgadveSa puNya pApa saMsArabhAva emAM nathI, tethI to ene pudgalanA pudgala sAthe tAdAbhya saMbaMdha kahIne pudgalanA che ema kIdhA, zubharAga guNasthAna bheda pudgalanA jaDanA pariNAma jaDa kIdhA, paNa ene sarvathA AtmAnI sAthe anitya paNa saMbaMdha nathI, tadana pugalanI hAre ja saMbaMdha che ne pudgalanA ja che ema kahI do, to paryAyamAM enAmAM rAgadveSa vikAra che e pudagalamAM Thare ane potAmAM che ema Thare nahIM. to vyavahArathI che ane tethI tene chedavAno upAya paNa che. AhAhA! AvI vAta che. ema vyavahAra syAdvAdI, nizcaya svabhAva bhagavAna AtmA emAM e vikAra nathI tethI te vikArane pugala kahI dIdhAM, paNa tenI paryAyamAM che kathaMcita satya che, che, che eTalI vAta. evuM syAdvAdanuM kathana samajI ane samyajJAna karavuM joIe. AhAhA ! paNa eno artha evo nathI ke AtmAmAM e vyavahAra rAgAdi che, mATe enAthI AtmAnuM kalyANa thAya ane samyagdarzana thAya e vAta ahIM nathI. e "che' eTalI vAta siddha karavI che, dravyamAM nathI paryAyamAM che vyavahAranaye eTalI vAta siddha karavI che, paNa ema karIne ema kahe ke jo vyavahAra paNa sata che mATe vyavahArathI paNa samyagdarzana AtmAnuM avalaMbana thAya e vAta juThI che. AhAhAhA ! arere jene ahIMyA pudgalanA pariNAma zubharAga dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA ene to ahIM pudgalanA pariNAma kIdhA, pugala kIdhA, have I pudgala AtmAnA svarUpamAM sAdhanamAM madada thAya? paNa ene e sAdhana madada thAya nahIM, paNa chatAM e paryAyamAM nathI ema ahIMyA siddha karavuM che ke paryAyamAM nathI, ema nahIM. che basa eTaluM ja. are anaMtakALathI bhagavAna aMdara pUrNAnaMda prabhu anaMtA anaMtA anaMtaguNothI pUrNa bharelo prabhu abheda vastu enI eNe dRSTi karI nathI. mATe dRSTi karAvavA paryAya dRSTine uThAvI ane trikALa jJAyakabhAvanuM anaMta guNanuM pUrNa rUpa evuM abheda dravya tenI dRSTi karAvavA paryAyamAM paNa enA nathI, ema kahevAmAM AvyuM'tuM. AhAhA! sarvathA ekAMta te mithyAtva che, paryAyamAM ja rAgAdi nathI ema mAne to to mithyAtva
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 58 thI 60 239 che, ema kahe che. AhAhAhA ! AvuM aTapaTu kathana. tyAre have eno artha evo thaI gayo ke vyavahAra paryAyamAM che. rAgAdi e che mATe enAthI samyagdarzana thAya ema nathI. eno abhAva karI ane trikALI jJAyakabhAvanA sadbhAvamAM avalaMbana le to tene samyagdarzana thAya. AhAhA ! AvI vAtuM. have samajavI, lokone navarAza na maLe ekalA saMsAranA dhaMdhAmAM pApamAM pacyA, have emAM AvI vAtuM ene sAMbhaLavA maLe nahIM, are zuM kare che, naTubhAI che ne, A badhA tamArA vakIla hoya toya AvI vAtuM hotI nathI tyAM, gappA mAryA che badhA nyAM. AhAhAhA! vastu bhagavAna AtmA ema to olA 18 gAthAmAM kahyuM ne pravacanasAramAM zuddhanaye rAgAdi jIvanA che ema tyAM kahyuM che. ahIM vyavahAranayathI kIdhuM che. e zuddhanaye nizcayathI enA jIvamAM che rAga ema kahyuM che. e zeya adhikAra che ne? zeyanuM jJAna AtmA, enI paryAyamAM I che ne? rAgadveSa puNyapApa enI paryAyamAM che ne? ke paramAM che ne parathI che? eTaluM siddha karavA 189 gAthAmAM pravacanasAra zuddhanayathI eTale nizcayanayathI puNya ne pApanA bhAva jIvanI paryAyamAM che, parane laIne nahIM, paramAM nahIM, e to enAmAM che eTaluM siddha karavA, nizcaya kema kiIdho ke, svadravyamAM che mATe nizcaya kIdho. paramAM che ne parane laIne che ema azuddhanayanuM vyavahAranayanuM e kathana che tyAM. ahIMyA je kahevuM che. e to dravyadRSTi karAvavA, che I to paryAyamAM che, e ahIM to vyavahAra siddha kare che. tyAM to nizcayathI che ema kahyuM che, eTale ke enI paryAyano je bhAva teno te nizcaya che, parano bhAva jaDano te vyavahAra che. potAno rAgAdi te nizcaya che. azuddhanizcaya kaho paNa che nizcaya zuddhanaya lIdhI tyAM azuddha nathI lIdhI. eya, tyAM azuddha nizcaya nathI lIdho, zuddhanaya nizcaya lIdho che e apekSA samajavI joIene? che? 189 che 189 ne AvyuM juo, joyuM? rAga pariNAma AtmAnuM karma che, rAga, rAga jene ahIM pugalanA kIdhA'tA rAga pariNAma AtmAnuM kArya che te ja puNya-pAparUpa dvata che, rAga pariNAmano AtmA kartA che, teno grahanAra che, teno choDanAra che, A zuddha dravyanA nirUpaNarUpa nizcayanaya che, zuddha dravyano artha ke paryAya potAnI che ne? paranI apekSA nathI tyAM zuddha dravyanAM nizcayanaya kevaLa svadravyanA pariNAmane darzAvatuM hovAthI tene zuddhadravyanuM kathana karanAra kahyuM che. vyavahAranaya paradravyanA pariNAmane Atma pariNAma darzAvatuM hovAthI tene azuddha dravyanuM kathana karanAra (kahyuM che), zuddha dravyanuM kathana eka dravyAzrita pariNAmanI apekSAe, pariNAmanI apekSAe hoM, e dravyanA pariNAmanI apekSAe jANavuM, azuddha dravyanuM kathana eka dravyanA pariNAma anya dravyamAM AropavAnI apekSAe jANavuM. AvI vAta have keTalA bheda paDe. zuddhadravyanA nirUpaNa svarUpa nizcayanaya che ema kIdhuM che. rAga, dayA, dAna, puNya, pApa kAma krodhanA bhAva AtmAnI paryAyamAM svamAM hovAthI nizcayanayathI enAmAM che ema kIdhuM. A zeya adhikAra che ane zeya adhikAra che e samyagdarzanano adhikAra che. AhAhA ! AMhI kaI apekSA che? ahIM to trikALI bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha AtmA, anaMta anaMta guNano caitanya ciMtAmaNi ratna prabhu teno Azraya karavAthI dharma ane samyagdarzana thAya che. e batAvavA paryAyamAM rAgAdi che e badhAM pugalanA che ema karIne lakSa tyAMthI choDAvyuM
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 240 che. paNa vyavahA2thI enI paryAyamAM paNa nathI, ema nahIM. AvI vAtuM che. jinadevano upadeza syAdvAdarUpa, samajAye samyajJAna che, joyuM ? paryAyamAM che ema ene jJAna barAba2 rAkhavuM joIe, to tenuM nAma samyajJAna che. ahIMyA je kahyuM che e to trikALI jJAyakabhAva ane enAM je guNo je che, bhagavAna AtmAmAM anaMta guNo anaMtA anaMtA anaMtA anaMta e badhA guNo pUrNa che. guNamAM apUrNatA ne AvaraNa ne 52nI apekSA emAM hoI zake nahIM. evo je bhagavAna AtmA, enA anaMtA guNonuM rUpa abheda te zuddhadravya che ane teno Azraya karavAthI ja dharmanI paryAya pragaTa thAya che. samajANuM kAMI ? e bhUdatvamassido nyAM AvyuM'tuM paryAyamAM rAgAdi hovA chatAM teno Azraya karavAthI samyagdarzana thAya e traNakALa traNalokamAM nathI. AvI vAtuM che. have AmAM dhaMdhA ADe navarA ke dI' ane ATalI badhI vAtuM. e devAnuMpriyA ! vItarAga traNalokanA nAtha 5ramezvara eno syAdavAd apekSAe kathana che e trikALamAM nathI e apekSAe pudgalanA kIdhAM, paryAyamAM che mATe enA kahyA, e syAdavAd kathana che. paNa syAdvAda kathana che mATe AtmAne zubharAgathI paNa dharma thAya ane svabhAvane Azraye paNa thAya, ema nathI. ema syAdvAda nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? AMhI to pudgalanA pariNAma zubhane kIdhA, dayA, dAna, vrata, bhakti, tapasyA bhagavAnanuM smaraNa bhagavAnanI pUjA ane jAtrA e badhA zubharAga che ane te badhA to pudgalanA kIdhAM AMhI to, kema ke trikALanI hAre trikALa tAdAtmya saMbaMdha nathI, e apekSAe kahyA ane pudgala sAthe trikALa tAdAtmya saMbaMdha che ema kharekhara che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? ethI enA nathI ema kahIne, dravyano Azraya levA mATe paryAyamAM nathI mATe e pudgalanA che ema kIdhAM. paNa paryAyamAM che evo eka naya vyavahA2naya che, enuM lakSamAM jJAna rAkhIne dravyano Azraya karavAnuM kahyuM che. samajANuM kAMI ? AvI vAtuM. ( zrotAH- Ajano viSaya to jhINo che ) viSaya to A ja che bApu, prabhu zuM thAya ? AhAhAhA ! tyAM zudghanaya nizcayanayathI jIvamAM che ema kahyAM, I enI paryAya che ne svanI eTale nizcaya, 52 dravya te vyavahA2. ema tyAM eTalI apekSA lIdhI. ahIM nizcaya eTale trikALI jJAyakanA saMbaMdhamAM e nathI mATe tene pudgalanA pariNAma kahIne, niSedha (karAvI ) lakSa choDAvI dIdhuM. samajANuM kAMI ? dhIme dhIme bApA ! Avo mAraga !jinezvara trilokanAtha je apekSAthI kahe che te apekSA enI jANavI joIe. bhagavAnanuM kathana be nayanuM che, Ave che ne ? niyamasA2, paMcAstikAya pahelI gAthAomAM. bhagavAnanuM kathana be nayanuM che. zarUAtamAM Ave che paheluM niyamasAra ane paMcAstikAyamAM nizcaya ane vyavahAra, nizcaya kathana che e trikALa jJAyakabhAvane batAve che, vyavahA2 kathana che e vartamAna paryAya che, rAgAdi che, are rAgAdine paNa paryAya che, ema batAve che. paryAya e vyavahA2 che, dravya te nizcaya che. AhAhA ! paMcAdhyAyamAM lIdhuM che. paryAya che e ja vyavahA2 che. olo rAga che I vyavahA2 che e to asadbhUta vyavahA2. zuM kIdhuM ? rAga je che e asadbhUta vyavahAra ne ahIM to nirmaLa paryAya pragaTa thaI che te sadbhUta vyavahA2, ATalA paDakhA. are prabhu zuM thAya? ekAMtamAM anAdithI guMcAI gayo che e. anekAMta vAstavika svarUpa che prabhunuM kAM dravyane mAnatAM paryAyane na mAne, paryAyane mAnatAM dravyane na
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 58 thI 60 241 mAne, (zrotAH- e to anAdinuM che) vedAMte dravyane mAnyuM, paryAyane na mAnyuM. buddhe paryAyane mAnI ne dravyane na mAnyuM. ema paNa jainamAM rahelA jIvo paryAyane ja mAne to e buddha jevA che ane dravyane mAne ane paryAyane na mAne to e vedAMtI jevA nizcaya che, ajJAnI. AhAhAhA! zAMtibhAI ! A to A AMkhe motiyo utAravAnI vAta che prabhu ! are AvA kyAM TANAM maLe. pacIsa pacIsa varSanA trIsa trIsa varasanA juvAna hAlyA jAya che, koI za2Na nathI kyAMya. zaraNa bhagavAna AtmA, pUrNa guNono piMDa prabhu aMdara e zaraNa che, e mAMgalika che ane e uttama che. paryAya paNa zaraNa nathI, mAMgalika nathI te uttama nathI. nathI chatAM, che kharI. AhAhA ! AvuM svarUpa che prabhunuM. atyAre to A pokAra jagatano che zubhabhAva, zubhabhAva, zubhabhAva karo ko ko enAthI kalyANa thaze. a222 ! e paNa mithyAtvanuM poSaNa che. AhAhA ! tema dravyamAMya nathI ne paryAyamAMya nathI e paNa mithyAtvanuM poSaNa che. ekAMta AvyuM'ne chelluM ? sarvathA ekAMta e mithyAtva che. jayacaMda paMDite paNa e vakhatanA paMDito paNa, "jyAM jyAM je je yogya che tyAM samajavuM te, tyAM tyAM te te Acare AtmArthI jana eha" deha chUTatAM rAgane dehanI ekatA haze, e bhiMsAI jaze marI jaze prabhu. ne AMhI jene maraNanA chelle bhAva rahyA, e bhAvanuM phaLa ene bhaviSyamAM maLaze, haiM ? vartamAna to maLyuM che paNa enuM phaLa bhaviSyamAM avatA2 thaze. ahIM karoDopati abajopati zeThIyo hoya ane jene rAga ne dehanI ekatA che, e marIne kAgaDA kUtarAmAM jAya. a222.... bApu evA avatAra prabhu anaMta vAra karyAM bhAI tane khabara nathI, ahIM khammA khammA kSaNa thato hoya devomAM, brahmadatta cakravartI jene maNiratnanA DholIyA, DholIyA zuM kahevAya e ? palaMga emAM sUto, devo soLa hajAra sevA kare, channu hajA2 strIo e marIne deha chUTIne bApu sAtamI narake gayo. jenA kSaNanA duHkho karoDo bhavane-karoDo bhava ne karoDo jIbhe na kahevAya, evA duHkho eka kSaNanAM che evA 33 sAgaranAM prabhu e zuM haze ? emAMya paNa jIva anaMtavA2 gayo che prabhu, AtmAnA jJAna vinA ne samyagdarzana vinA mithyAtvane laIne evA anaMtA bhava karyAM prabhu. bhUlI gayo eTale nahotA ema kema kahevAya ? prabhu ! janmyA pachI cha mahinAmAM bAra mahinAmAM zuM thayuM, khabara che ? enI mA(mAtA) e kema dhavarAvyo, kayAM suvaDAvyo. khabara che ? khabara nathI mATe nahotuM ema koNa kahe ene bhAI ? ema anaMtA anaMtA bhava vItI gayA nAtha tArA u52, khabara nathI eTale e nahotA. ema kema kahevAya bhAI ? e bhava bhramaNane TALavAno upAya ahIM batAve che ke vastu je bhagavAna AtmA nizcaya vastu che. temAM e pudgalanA pariNAma gaNIne enAmAM nathI. evo trikALIno Azraya karAvavA ane trikALIne Azraye dharma thAya samyak e mATe kahyuM, paNa tenA lakSamAM rahevuM joIe ke paryAyamAM rAgAdi che, pudgalanAM ja che ema je kahyuM hatuM, e vyavahAra mArAmAM che ema eNe jANavuM joIe. devIlAlajI ! AhAhA ! A ekAMta manAya jAya ane vyavahA2thI dharma thAya e paNa ekAMta mithyAtva che. samajANuM kAMI ? ane paryAyamAM rAgAdi nathI, e paNa ekAMta mithyAtva che. AhAhA ! e gAthA pUrI thaI.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 samayasAra siddhi bhAga-3 * gAthA - 61 ). / kuto jIvasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNa: sambandho nAstIti cet tattha bhave jIvANaM saMsAratthANa hoMti vnnnnaadii| saMsArapamukkANaM Natthi hu vaNNAdao keii||61|| tatrabhave jIvAnAM saMsArasthAnAM bhavanti vrnnaadyH| saMsArapramuktAnAM na santi khalu varNAdayaH kecit||61|| yatkila sarvAsvapyavasthAsu yadAtmakatvena vyAptaM bhavati tadAtmakatvavyAptizUnya na bhavati, tasya taiH saha tAdAtmyalakSaNa: sambandha: syaat| tataH sarvAsvapyavasthAsu varNAdyAtmakatvavyAptasya bhavato varNAdyAtmakatvavyAptizUnyasyAbhavatazca pudgalasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNa: sambandha: syAta; saMsArAvasthAyAM kathaJcidvarNAdyAtmakatvavyAptasya bhavato varNAdyAtmakatvavyAptizUnyasyAbhavatazcApi mokSAvasthAyAM sarvathA varNAdyAtmakatva vyAptizUnyasya bhavato varNAdyAtmakatvavyAptasyAbhavatazca jIvasya varNAdibhiH saha tAdAtmyalakSaNaH sambandho na kathaJcanApi syaat| have pUche che ke varNAdika sAthe jIvano tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha kema nathI? teno uttara kahe che saMsArI jIvane varNa Adi bhAva che saMsAramAM, saMsArathI parimuktane nahi bhAva ko varNAdinA. 61. gAthArtha - [vava:] varNAdika che te [ saMsArasthAnAM] saMsAramAM sthita [nIvAnAM] jIvone [tatra bhave] te saMsAramAM [mavatti] hoya che ane [saMsAramujInAM] saMsArathI mukta thayelA jIvone [ 47] nizcayathI [ vaya: vita]varNAdika koI paNa (bhAvo) [ na santi]nathI; (mATe tAdAbhyasaMbaMdha nathI). TIkAH- je nizcayathI badhIye avasthAomAM yaAtmakapaNAthI arthAt jesvarUpapaNAthI vyApta hoya ane taAtmakapaNAnI arthAt te svarUpapaNAnI vyAptithI rahita na hoya, teno temanI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha hoya che. (je vastu sarva avasthAomAM je bhAvosvarUpa hoya ane koI avasthAmAM te bhAvosvarUpapaNuM choDe nahi, te vastuno te bhAvonI sAthe tAdAbhyasaMbaMdha hoya che.) mATe badhIye avasthAomAM je varNAdisvarUpapaNAthI vyApta hoya che ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahita hotuM nathI evA pugalano varNAdibhAvonI sAthe tAdAbhyalakSaNa saMbaMdha che; ane joke saMsAraavasthAmAM kathaMcit varNAdisvarUpapaNAthI vyAsa hoya che ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAptithI rahita hoto nathI topaNa mokSa-avasthAmAM je sarvathA varNAdisvarUpapaNAnI
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 61 243 vyAtithI rahita hoya che ane varNAdisvarUpapaNAthI vyAsa hoto nathI evA jIvano varNAdibhAvonI sAthe tAdAtmyalakSaNa saMbaMdha koI paNa prakAre nathI. - bhAvArtha:-dravyanI sarva avasthAone viSe dravyamAM je bhAvo vyApe te bhAvo sAthe dravyano tAdAtmyasaMbaMdha kahevAya che. pudgalanI sarva avasthAone viSe pudgalamAM varNAdibhAvo vyApe che tethI vargAdibhAvo sAthe pudgalano tAdAtmyasaMbaMdha che. saMsAraavasthAne viSe jIvamAM varNAdibhAvo koI prakAre kahI zakAya che paNa mokSa-avasthAne viSe jIvamAM varNAdibhAvo sarvathA nathI tethI vargAdibhAvo sAthe jIvano tAdAtmyasaMbaMdha nathI e nyAya che. gAthA - 61 upara pravacana have pUche che ke varNa-gaMdha-2sa-sparza-guNasthAna bheda e jIvano tAdAtmya lakSaNa saMbaMdha kema nathI ? zuM kahe che have. bhagavAna je pUrNa guNano abheda dravya svabhAva vastu, bhagavAna AtmA anaMtA anaMtA guNo bhagavAna sarvajJa paramezvare kahyA, evA je AtmAmAM pUraNa pUraNa pUraNa pUraNa jIvata2zakti pUrNa, citizakti pUrNa, dezizakti pUrNa, jJAnazakti pUrNa, sukhazakti pUrNa, vIryazakti pUrNa, prabhutvazakti pUrNa, vibhutvazakti pUrNa, sarvajJa, sarvadarzIzakti pUrNa evA evA anaMtA guNo, pUrNa prabhumAM che. e anaMtA pUrNa guNonuM rUpa te svadravya che. emAM e A nathI ema kahIne svadravyano Azraya karAvyo che. samajANuM kAMI ? enA trikALI je guNo ane dravyamAM tAdAtmaya saMbaMdha che. eTale zuM? jema agnine ne uSNatAne tarUpa, tAdAtmya saMbaMdha che, ema AtmAne ne jJAnadarzana AnaMda guNone tAdAtmya saMbaMdha che, paNa A rAgAdinA pariNAmane tAdAtmya saMbaMdha trikALa, jema beno tAdAtmya ekarUpa saMbaMdha che, evo puNya-pApa, dayA-dAna ke guNasthAnabhedano tAdAtmya saMbaMdha nathI. eTaluM batAvavA ahIMyA paranA kIdhAM che. AhAhA ! k bhagavAnanA viraha paDayA paMcamaArAmAM, kevaLajJAnanI dazA rahI nahIM, ne AvI vAta samajavA mATe ghaNI duSkaratA lAge paNa e samajI zakAya evI enI cIja che. "tadavArtApi zrutAH" adhyAtmanI AvI vAta paNa jeNe zrutAH sAMbhaLI che jeNe rucipUrvaka e bhaviSyamAM "bhAvinirvANa bhAjanam". AhAhA ! jene ghA vAgyA che dravya u52 Ama akhaMDAnaMda chuM, rAgAdi nahIM, puNya Adi nahIM bApu, evAM je saMskAra aMda2 paDe che ne ? rucipUrvaka hoM. potAne mATe kahe che ke e "bhAvi nirvANa bhAjanam" bhaviSyakALamAM e sarvajJa thavAnA e bhaviSyamAM siddhanI paryAyane pAtra thaI javAnA. AhAhA! are ! evI vAta bhAI ! AMhI e kahe che, ke varNAdi athavA rAgAdi ke puNya-pApanA bhAva, guNasthAnanA bhAva ene jIvanA tAdAtmya lakSaNa saMbaMdha kema nathI ? bhagavAna AtmAnI sAthe tapa jema agni ne uSNatA. evo saMbaMdha kema nathI ? samajANuM ? ane tame ene pudgalanA
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 samayasAra siddhi bhAga-3 pariNAma kahyA ane AtmA hAre tAdAtmya saMbaMdha nathI ema kahyA. eno uttara, eno uttara eTale ? AvI jene jijJAsAthI prazna uThayo che, ene utta2 devAmAM Ave che. jene aMdarathI prazna uThayo che prabhu ! Apa jyAre rAga ne dveSa ne guNasthAna bheda ne bhagavAna AtmA sAthe tAdAtmya saMbaMdha nathI ane tAdAtmya saMbaMdha to pudgalanI hAre che ema prabhu Ape kahyuM, samajANuM kAMI ? e kema nathI ? prabhu kema nathI ? mane prazna UThe che. zaMkA nahIM, paNa AzaMkA mane samajamAM AvatuM nathI. evo ziSyano samajavA mATe jijJAsAno prazna che. ene utta2 devAmAM Ave che. ema kahIne sAMbhaLavA beThA amathA ne samajavuM nathI ane A aMtaramAM dhakhaza nathI enA mATe A utta2 nathI kahe che. AhAhA ! zuM amRtacaMdrAcArya, zuM kuMdakuMdAcArya digaMbara saMto, kevaLajJAnInA viraha bhUlAvyA evI vAtuM che. sAkSAt jANe bhagavAna kahetA hoya, evI vAta che, ema ziSyanA mukhamAM ema kahevaDAvyuM pote, ke je ziSyane Ama thAya ke prabhu, e rAgadveSa puNyapApanA guNasthAna bhedo te AtmAnI hA2e tAdAtmya trikALa saMbaMdha nathI ane teno saMbaMdha pudgalanI hAre che. pudgalanI hAre tAdAtmya saMbaMdha che, prabhu e saMbaMdha kema nathI ? teno uttara kahevAmAM Ave che. juo e vacana juo. tattha bhave jIvANaM saMsAratthANa hoMti vaNNAdI / saMsArapamukkANaM Natthi hu vaNNAdao keI / / 61 / / saMsArI jIvane varNa Adi bhAva che saMsAramAM, saMsA2thI parimuktane nahi bhAva ko varNAdinA. 61. rAgAdi badhu hoM, 29 bola levA badhAya, mATe tAdAtmya saMbaMdha nathI ema kahe che. samajANuM ? tAdAtmya saMbaMdha hoya to chUTe nahIM. zuM kahe che ? ? na TIkA :- je nizcayathI badhI avasthAomAM yad AtmapaNe eTale tenA svarUpapaNe arthAt te svarUpapaNAthI, joyuM? vyAsa hoya je nizcayathI dareka avasthAmAM te vyAsa hoya, koI avasthAmAM na hoya ema nahIM, AvA lojIka nyAya mukIne vAta kare che. karuNAbuddhithI jagatane jAhera kare che prabhu, tArI karuNA teM karI nathI nAtha. tuM pUrNAnaMdano nAtha, tArI hAre eno saMbaMdha nathI. jo saMbaMdha hoya to muktimAM paNa mukti thAya tyAM rahevuM joIe, mukti thAya tyAM e 2hetA nathI mATe tArA trikALa hAre eno saMbaMdha che nahIM. A bAyaDI chokarA kuTuMbanI vAta nathI ho ahIMyA. A to enI paryAyamAM nimittanA saMbaMdhe naimittika dazAo thAya, te tenA trikALI saMbaMdhamAM nathI, kemake jo trikALI saMbaMdha hoya to mukta thatAM paNa tyAM rahevA joIe. AhAhA ! e kahyuM ahIMyA. kharekhara badhI avasthAomAM tad te AtmakapaNAthI eTale je svarUpathI vyAsa hoya ane tAdAtmyapaNAthI rahita na hoya ke tenA te avasthAmAMthI rahita na hoya dareka avasthAmAM hoya, ne koIpaNa avasthAmAM na hoya, evuM na hoya, teno temanI sAthe tAdAtmya saMbaMdha hoya che. dareka avasthAmAM hoya ne koIpaNa avasthA vinA na hoya ene ahIM tAdAtmya saMbaMdha kahe che. Are... AvA vacana, eno artha karyo, kauMsamAM sarva avasthAomAM je bhAvo svarUpa hoya paryAyamAM,
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 61 245 dareka avasthAmAM bhAva svarUpa hoya ane koI avasthAmAM te bhAvasvarUpapaNuM choDe nahIM, te vastuno te bhAvonI sAthe tAdAmya saMbaMdha hoya che. AhAhA ! AvuM che. vANIyAne AvuM samajavuM bhAI ! zuM kIdhuM? je dravyanI dareka avasthAmAM hoya ane tenI koIpaNa avasthAmAM na hoya, tene tAdAmya saMbaMdha kahe che. A to avasthA saMsAra avasthAmAM che ane mokSa avasthAmAM nathI mATe tAdAbhya saMbaMdha che nahI. ahIM to olA vakIlo kAyadA kAne evA kAyadA che A to badhA. bhagavAna traNalokano nAtha, saMto dvArA A vAta kahevaDAve che. ke bhAI, je vastu che enI dareka avasthAmAM hoya ane koIpaNa avasthAmAM na hoya evuM na hoya, tene tAdAbhya saMbaMdha kahe che, to vikAra Adi bhAva saMsAra avasthAmAM che, paNa mukti avasthAmAM nathI mATe tene tAdAbhya saMbaMdha che nahIM. AhAhA ! sumanabhAI ! AvI gAthAo jhINI. AhAhA! mATe badhI avasthAomAM je varNAdi svarUpapaNAthI vyApta hoya ane varNAdi svarUpapaNAnI vyAtithI rahita hotuM nathI, evA pulanuM varNAdibhAva sAthe tAdAmya saMbaMdha, ahI to paryAyamAM che paNa trikALa tAdAbhya saMbaMdha nathI, dareka avasthAmAM hotA nathI paNa pudgalanI avasthAmAM to darekamAM e ja hoya kahe che. bheda rUpI Adi guNabheda badhA e pudgalanI avasthAmAM hoya ane pulanI avasthA rahita na hoya. gajaba kAma karyuM che ne? e zubharAga che, e AvyuM rAgAdi svarUpapaNAno saMbaMdha che ane vyAtithI rahita hotuM nathI. sarva avasthAmAM hoya e varNAdi svarUpaNAthI vyAsa pudgala ane varNAdi svarUpapaNAthI vyAsathI rahita hotuM nathI evA pudgala, e pudagalanI hAre ene tAdAmya saMbaMdha che ema kahe che. eya! kemake nimittanimitta saMbaMdha te pugalanI hAre thayo, e beyane saMbaMdha gaNIne e pudgala gaNyA ene. pudgala je jaDa karma che e nimitta che, paNa enA lakSe ene A naimitika dazA thaI te badhI dazAo pudgala sAthe tAdAbhya che ema kahyuM. jhINuM to che bhAI ! vItarAga mArga bahu jhINo bApu, e vItarAga sivAya kyAMya AvI vAta jinezvara sivAya kyAMya hoya nahIM. AhAhAhA ! saMto karUNAthI jagatane jAhera kare che. prabhu e guNasthAna bheda A rAga dayA, dAnanAM pariNAma e pudgala sAthe vyApta che ane pudgalathI vyAsa (hoya te) koI di' rahita hoya nahIM pudgala. trikALI dravya svabhAva sAthe saMbaMdha nathI paNa pudgalanI sAthe kAyama saMbaMdha che eTale jyAM jyAM pugala che nimitta tyAM tyAM naimittika avasthA tenI hAre saMbaMdha che. gajaba vAta kare che ne? AnI eka lITI eka kaDI bApA samajavuM bhAre. A to bhAgavata zAstra, bhagavAna paramAtmAnuM kaheluM trilokanAtha, enI divyadhvanimAM AvyuM, e A saMto vANImAM kahe che, bhAI te je prazna karyo, ke puNya ne pApa, dayA ne dAna Adi ne guNasthAna bheda, jIvanI hAre tAdAbhya saMbaMdha kema nathI? ema teM pUchayuM. to eno uttara ema kahIe chIe ke AtmAne dareka je jenI avasthAmAM dareka avasthAmAM hoya ne koIpaNa avasthA enA vinA na hoya, tene tAdAmya saMbaMdha kahe che. to e pudgalanI avasthAmAM che ne pugalanI avasthA vinA na hoya e koI mATe pudgalanA che, pudgala hAre tAdAbhya saMbaMdha che. AtmA hAre eka samayano-eka samayano anitya saMbaMdha che ane ahIM gauNa karI nAkhIne para hAre tAdAbhya saMbaMdha che ema siddha karyuM.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 samayasAra siddhi bhAga-3 zuM kahyuM ? ke A paryAyamAM eka samayanuM che e to siddha karyuM paNa eka samayanuM je che e karmane je jaDa bhAva nimitta che, tenA saMbaMdhamAM e che. eTale jyAM jyAM pudgala tyAM tyAM che ne jyAM jyAM pudgala nathI tyAM tyAM A nathI. AhAhA ! A jhINuM to che bhAI ! vItarAga mArga bApA jhINo bahu bhAI. janma maraNa karIne e mahAduHkhI che, ene khabara nathI. AkuLatAnI agnithI saLagI rahyo che bhAI ! AhAhAhA ! zAMta svabhAva bhagavAna AtmA enI hAre, bhagavAna AtmAne tAdAtmya saMbaMdha che. paNa tenuM bhAna nathI, te jenI hAre, pudgalanI hAre tAdAtmya saMbaMdha enA pariNAmane potAnA mAnI ane agni, kaSAyanI agnithI du:khI saLagI rahyo che. enI ene khabareya nathI. e ahIM kahe che kaSAyanI agnithI saLagI rahyo che. e pudgalanI paryAyane pudgala sAthe tAdAtmya saMbaMdha che ane enA saMbaMdha vinA e na hoya pudgala. AtmAnI hAre dareka avasthAmAM hoya ane koI avasthAmAM na hoya e enI hAre tAdAtmya saMbaMdha nathI. AvA lojIkathI to vAta kare che nyAyathI to. AhAhAhA! varNAdi svarUpapaNAnI vyAtithI rahita hotuM evA pudgalano varNAdi sAthe olA saMyamalabdhinAsthAna, zubhabhAva, guNasthAna, jIvasthAna, A mArgaNAsthAna e badho tAdAtmya lakSaNa saMbaMdha eka saMsAra avasthAmAM jo ke saMsAra avasthAmAM kathaMcit varNAdisvarUpapaNAthI vyAsa hoya che jIva, paryAyamAM, saMsAra avasthAmAM ane varNAdisvarUpapaNAnI vyAsithI rahita hoto nathI, topaNa mokSaavasthAmAM je sarvathA varNAdisvarUpapaNAnI vyAsithI rahita che, e bhedabhAvathI paNa mokSa avasthAmAM to rahita che. saMhanananI jaDanI paryAyathI rahita che, guNasthAnanA bhedathI rahita che ane jIvanA guNanI je bheda avasthA che tenAthI paNa rahita che e to. AhAhA ! sarvathA varNAdisvarUpa vyAsithI rahita hoya che. sarvathA joyuM. kyAM ? mokSa avasthAmAM ane "varNAdisvarUpapaNAthI vyAsa hotuM nathI" evo jIvano varNAdibhAva sAthe tAdAtmya saMbaMdha kAMI paNa prakAre, koI paNa prakAre nathI. zuM kahyuM I ? ke bhagavAna AtmAne saMsAraavasthAmAM paryAyamAM tenI avasthAno saMbaMdha che, paNa jyAM mokSa avasthA thAya tyAre te saMbaMdha raheto nathI, mATe tenI dareka avasthAmAM saMbaMdha hoya te tenuM lakSaNa tAdAtmya kahevAya. tyAre dareka avasthAmAM A nathI mATe enuM tAdAtmya saMbaMdha che nahIM. kaho A naTubhAI tamArI vakIlAtanuM A to hAle che badhuM. vItarAganI vakIlAta che A to. AhAhA! ' bhAI tAdAtmya saMbaMdha ene kahIe ke dareka avasthAmAM hoya ne koI avasthAmAM na hoya ene tAdAtmya avasthA kahevAya, to rAgAdinA bhAvane jIva sAthe saMsAramAM kacit ( saMbaMdha ) che paNa mokSa avasthAmAM nathI, mATe tAdAtmya saMbaMdha nathI. ane tethI to e pudgalanI hAre tAdAtmya saMbaMdha laI lIdho, AnI ( jIvanI ) hAre anitya che, enI hAre nitya che. zuM kahyuM I ? rAgAdi guNasthAna bheda eka samayanI avasthAmAM saMsAra avasthAmAM anitya saMbaMdha che, saMyoga saMbaMdha anitya eka samayano ane pudgala sAthe Ano kAyama saMbaMdha che, ema kIdhuM. jyAM jyAM pudgala nimitta che tyAM tyAM teno naimittika bhAva enI sAthe hoya che ema kIdhuM. AhAhA!
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 61 247 are AvI vAtuM, zuM paNa kahevAnI paddhati. heM? tAdAbhya saMbaMdha kema nathI ema hajI ziSyano prazna hato, eno A uttara Apyo, ke tAdAmya saMbaMdha ene kahIe ke je vastunI sAthe dareka avasthAmAM hoya. koIpaNa avasthAmAM na hoya tene tAdAmya saMbaMdha na kahevAya. dareka avasthAmAM hoya tene to saMsAra avasthAmAM to A rAgadveSa ne guNasthAna bhedanI avasthA che. paNa mokSa avasthAmAM e nathI mATe tAdAbhya saMbaMdha nathI, tAdAbhya saMbaMdha hoya to kAyama rahevuM joIe. paNa pudgalanI sAthe tAdAmya sabaMdha che, kemake e nimittanA Azraye lakSe bheda paDyA che, badhA rAgAdi. e jyAM jyAM e che tyAM tyAM bheda che pudgalanI hAre saMbaMdha che kahe che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? AvI vAtuM have. A ghare samaje to AvuM samajAya evuM nathI A. eya devAnupriyA ! evuM jhINuM che. A to zuM be cAra divase Ave sUMdhavA? e kahe che ne sUMdhavA AvuM chuM. noLIyo vaDhe to sarpa hAre pachI jAya tyAM suMdhavA vanaspati(noLavela)noLiyone Ave che, ema e dAkhalo Ape che. bhAI vItarAga mArga prabhu alaukika mArga che bhAI ! are jene sAMbhaLavAya maLe nahIM bicArAne, e zuM kare? Avo kahe che mArga. AtmA sAthe dareka avasthAmAM hoya to tAdAmya AtmA sAthe dareka avasthAmAM nathI, tyAre pugalanI avasthAmAM dareka avasthAmAM che. jyAM jyAM nimitta pudgala che, tyAM tyAM tenA saMbaMdhano bhedabhAva Adi tyAM hoya che. ethI tene pudgala sAthe saMbaMdha kIdho che, AtmA hAre saMbaMdha che nahIM vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva) pravacana naM. 13pa gAthA-61,62 tA. 13-11-78 somavAra kArataka suda-14 (samayasAra) gAthA-61 bhAvArtha, bhAvArtha che ne! ekasaTha gAthA. zuM kahe che.? sAMbhaLo ! dravyanI sarva avasthAone viSe dravyamAM je bhAvo vyApe che te bhAvo sAthe dravyano tAdAbhyasaMbaMdha kahevAya che. zuM kahyuM? dravya nAma vastu-padArtha, e dravyanI sAthe sarva avasthAmAM -dareka avasthA anAdi-anaMta jeTalI avasthA che. e sarva avasthAomAM dravyamAM je bhAva -je bhAva vyApta hoya-rahe e bhAvonI sAthe dravyano tAdAmyasaMbaMdha -darUpa saMbaMdha che. jevI rIte AtmA enI dareka avasthAmAM jJAna-AnaMdAdi rahe che. to jJAna ne AnaMdano tAdAbhya saMbaMdha che, ene AtmA kahe che. ane rAga-dayA-dAna Adi bhAva e AtmAnI dareka avasthAmAM che nahIM, mATe te (rAgabhAva) pudgala avasthAmAM pudgalanI sAthe tAdAbhyamAM jAya che. AMha pahelo sidhdhAMta to ATalo kahyo ke koIpaNa dravya je che- vastu (padArtha) enI badhI avasthAmAM -sarva avasthAmAM rahe ane vyApta ho, to e dravyanI sAthe (e) bhAva tAdAbhya kahevAya che, paNa koI vakhate hoya ane koI samaye na hoya to e bhAvane dravya sAthe tAdAbhya saMbaMdha nahIM. e rAga Adi bhAva-dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA bhAva che, e AtmAnI dareke - dareka avasthAmAM hotA nathI- rahetA nathI, saMsAra avasthAmAM che chatAM mokSa avasthAmAM nathI, to e (rAgabhAva) ne tAdAbhya saMbaMdha AtmAnI sAthe tadarUpasaMbaMdha nathI. AhAhA ! e rAgano saMbaMdha pudgalanI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che. AvI vAta che. jhINI vAta che bhAI !
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 pudgalanI sarva avasthAomAM, pudgalamAM varNa eTale raMga-gaMdha-2sa-sparza, zubhabhAvaadhyavasAna, guNasthAna Adi vyApta che. pudgalamAM vyApta che ( ema ) kahe che ahIM to. za2I2, vANI, mana, karma, e paryAya jaDa che pudgala. ahIM karma je pudgala che enI sAthe e puNya Adi pariNAma-zubhabhAva, jyAM jyAM karma che tyAM tyAM rAga che, rAga che tyAM karma che, ema karmanI sAthe rAgano tAdAtmya saMbaMdha che. AhA ! AvI vAta che. have ahIMyA to e dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA bhAva, e dharma che ne dharmanA kA2Na che evuM mAne che-( enI ) dRSTi viparIta mithyAtva che. samajANuM kAMI ? 248 ( kahe che ) sarva avasthAmAM, pudgalanI sAthe che eno artha e ke bheda je paDe che ne aMdara, guNanI paryAyamAM bheda paDe che- labdhisthAna ne saMyama (sthAna ) Adi lIdhA che ne ! e bheda paNa, AtmAnA-abhedanI sAthe vyApaka nahIM-koI vakhate hoya ne koI vakhate na hoya, e AtmAnI sAthe vyApaka nahIM. AhAhAhA ! zarIra, vANI, mana, varNa, gaMdha, rasa, sparza e pudgalanI sAthe tAdAtmya saMbaMdha, ema zubharAga-dayA, dAnanA bhAva ene pudgalanI sAthe saMbaMdha che-ema ja sAdhakanI paryAya je saMyamanI bhinna bhinna avasthA, labdhisthAna ene pudgalanI sAthe saMbaMdha che. abheda AtmA sAthe saMbaMdha nahIM ! AvuM kAma che. are ! samyagdarzana Adi paryAyo je che e bhedarUpa che to e aMtara trikALajJAyaka sAthe teo abheda nathI. AkarI vAta ! mArgaNA cauda prakAranI je che jJAnanA bhedo darzananA bhedo, cAritranA bhedo, e badhA bhedo pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che ema kahe che. AhAhA! AMhI kahyuM paheluM sAMbhaLyuM nahIM ? jayaMtIbhAI gotyA kare che. paNa traNa vAra to kahyuM 61mI gAthAno bhAvArtha, dhyAna na rAkhyuM ? 61mI gAthAno bhAvArtha ( cAle che ) vacamAM maphatanuM gayuM badhuM, sAMbhaLanArane paNa hajI (darakAra nathI) zuM kIdhuM ? samajANuM kAMI ? ( zrotAHsAMbhaLanArAe pahelethI kALajI rAkhavI joIe ) ene dhyAna rAkhavuM joIe, pahelethI A koI. A to vItarAganI vANI che, Ato sarvajJa 52mAtmA enuM kathana che. e digambara saMto, e kathana kare che. ahIMyA kahe che ke dravyanI sarva avasthAomAM dravyamAM - padArthamAM je bhAva vyApta thatA rahe che e bhAvonI sAthe dravyano tAdAtmyarUpa -tadarUpa saMbaMdha kahevAya che. kevI vAta ! have, ATalI vAta kahIne kahe che ke pudgalanI sarva avasthAomAM -karma je pudgala che jaDa enI sarva avasthAomAM raMga, gaMdha, zubhabhAva, guNasthAna, bheda, Adi bhAva vyApta che. eTalA mATe varNAdika bhAvonI sAthe pudgalano tAdAtmya saMbaMdha che. pudgalano tAdAtmya saMbaMdha che, e pudgalanI sAthe bheda, rAga, ane jaDanI paryAya e badhAne pudgalanI sAthe tAdAtmya saMbaMdha che. jIva-ajIva adhikA2 che ne ! ( jIvamAM ) enAmAM che nahIM bheda paNa enuM (svarUpa ) abheda che. e enuM tAdAtmya saMbaMdha che, bheda paDayo e tAdAtmya saMbaMdha nathI. bheda to amuka kALa rahe ne pachI nathI raheto, enI dareka avasthAmAM bheda dazA 2hetI nathI. e kA2Ne pudgalamAM e bheda avasthA che- rAga pudgalamAM che. AhAhA ! jhINI vAta che bhAI !
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 61 249 jaina darzana! sarvajJa paramAtmAe kaheluM e samajavuM bahu sUkSma che, sUkSma che. ahIMyA jIvaajIva adhikAra lIdho che. ahIM to kahe che ke AtmAmAM je rAga Adi thAya che-dayA, dAna Adi ane je bheda paDe che paryAyamAM, e badhuM AtmAnI dareka avasthAmAM nathI rahetA, mATe dareka avasthAmAM na rahevAvALA (bhAvo) ne pudgalanI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che emano! AhAhA! samajANuM kAMI? sUkSma vAta che bhAI ! saMsAra avasthAmAM jIvamAM, bheda-rAga-raMga Adi bhAva, koI prakArathI vyavahAranayathI, e samayanI sthiti joIne kahevAmAM Ave che vyavahArathI, paraMtu mokSa avasthAmAM jIvamAM varNAdi, guNasthAna Adi bheda, rAga, dayA, dAna Adi, rAga e bhAvo sarvathA mokSa avasthAmAM nathI. eTalA mATe jIvane, raMga, gaMdha, rAga ke bhAvonI sAthe tAdAmya saMbaMdha nathI. jema agnine uSNatAnI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che evo ( saMbaMdha) bhagavAna AtmAnI sAthe dayA, dAnano rAga ane guNasthAna Adi bheda (ne) tAdAbhya saMbaMdha nathI. AvI vAta che. che? jIvano varNAdi sAthe ke (raMga-rAga) bhAvonI sAthe tAdAbhya saMbaMdha nathI, A vAta nyAyaprApta che- A vAta nyAyathI sidhdha che. AhAhAhA ! jene Atmadravya, dRSTimAM levuM hoya, to e abheda che enI dRSTi karavI. jene samyagdarzana prApta karavuM hoya -dharmanI pahelI sIDI prApta karavI hoya eNe Atmadravya abheda-pUrNa guNano abheda Atmadravya te dRSTimAM levAnuM che. (gAthA-376 mAM che) baporanA (vyAkhyAnamAM) pUrNa guNono abheda pUrNa dravya, tene ja dRSTimAM levuM -dRSTimAM levuM. samyagdarzanano viSaya pUrNa guNathI pUrNa bharela dravyasvabhAva e samyagdarzanano viSaya che. samyagdarzanano viSaya vartamAna rAga e paNa nahIM, bheda e paNa nahIM, manuSyapaNuM Adi, saMhanana, saMsthAna Adi e paNa nahIM. abheda cidAnaMda bhagavAna pUrNasvarUpa, jenI sAthe anaMtA guNone tAdAbhya saMbaMdha che bhagavAna AtmAnI sAthe anaMtA jJAnAdi guNono tarUpasaMbaMdha che. tAdAbhya ( saMbaMdha che) to tenA upara dRSTi karavAthI samyagdarzana thAya che, hajI to dharmanI pahelI sIDInI vAta che. cAritra to kyAMya. vAta prabhu e to. AhAhA ! e 61 gAthAno bhAvArtha thayo. trikALI bhagavAna che, abaddhaspaSTa je pAMca bhAvasvarUpa kahyo, enuM lakSa thatAM, te sAmAnya pragaTayuM ema kahevAmAM Ave che). anubhavamAM AvyuM eTale pragaTayuM ema kahevAmAM AvyuM. ane te anubhavamAM AvatAM jJAnanI paryAyamAM para zeya AkAra thaIne (jJAna) parAdhIna thaIne rokAI jatuM e zeyAkAra tyAM nAza thaI gayuM. jJAnAkAra jJAna thatAM zeyAkArano nAza thaI gayo. AhA..hA..! gAthA to evI UMcI che, bApu! kAne paDavAne mATe bhAgya joIe che! AhA..hA..! hajI to A be lITImAM A badhuM....! AhAhA..! (samayasAra dohana -pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 167)
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 250 che . ( gAthA - 62 O : jIvasya varNAditAdAtmyadurabhiniveze doSazcAyamjIvo ceva hi ede savve bhAva tti maNNase jadi hi| jIvassAjIvassa ya Natthi viseso du de koii||62|| jIvazcaiva hyete sarve bhAvA iti manyase yadi hi| jIvasyAjIvasya ca nAsti vizeSastu te kshcit||62|| yathA varNAdayo bhAvAH krameNa bhAvitAvirbhAvatirobhAvAbhistAbhistAbhirvyaktibhiH pudgaladravyamanugacchantaH pudgalasya varNAditAdAtmyaM prathayanti, tathA varNAdayo bhAvAH krameNa bhAvitAvirbhAvatirobhAvAbhistAbhistAbhirvyaktibhirjIvamanugacchanto jIvasya varNAditAdAtmyaM prathayantIti yasyAbhinivezaH tasya zeSadravyAsAdhAraNasya varNAdyAtmakatvasya pudgalalakSaNasya jIvena svIkaraNAjjIvapudgalayoravizeSaprasaktau satyAM pudgalebhyo bhinnasya jIvadravyasyAbhAvAdbhavatyeva jiivaabhaavH| have, jIvanuM varNAdika sAthe tAdAbhya che evo mithyA abhiprAya koI kare to temAM A doSa Ave che ema gAthAmAM batAve che A bhAva sarve jIva che jo ema huM mAne kadI, to jIva tema ajIvamAM kaMI bheda tuja raheto nathI ! 6ra. gAthArtha- varNAdikanI sAthe jIvanuM tAdAmya mAnanArane kahe che keH he mithyA abhiprAyavALA ! [ ya idi 2] jo tuM ti anya] ema mAne ke zuM patte sarve bhAva:]. A varNAdika sarva bhAvo [ nIva: va di] jIva ja che, [1] to [te] tArA matamAM [nIvaca sanIva] jIva ane ajIvano [ vazcita] kAMI [vizeSa:] bheda[ nAsti] raheto nathI. TIkA:- jema varNAdika bhAvo, anukrame AvirbhAva (pragaTa thavuM, UpajavuM) ane tirobhAva (DhaMkAvuM, nAza thavuM) pAmatI evI te te vyaktio vaDe (arthAt paryAyo vaDe) pugaladravyanI sAthe sAthe rahetA thakA, pudgalanuM varNAdi sAthe tAdAmya jAhera kare chevistAre che, tevI rIte varNAdika bhAvo, anukrame AvirbhAva ane tirobhAva pAmatI evI te te vyaktio vaDe jIvanI sAthe sAthe rahetA thakA, jIvanuM varNAdi sAthe tAdAbhya jAhera kare che, vistAre che-ema jeno abhiprAya che tenA matamAM, anya bAkInAM dravyothI asAdhAraNa evuM varNAdisvarUpapaNuM-ke je pugaladravyanuM lakSaNa che teno jIva vaDe aMgIkAra karavAmAM Avato hovAthI, jIva-pugalanA avizeSano prasaMga Ave che, ane ema thatAM, pudgalothI bhinna evuM koI jIvadravya nahi rahevAthI, jIvano jarUra abhAva thAya che.
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 62 251 bhAvArtha- jema varNAdika bhAvo pudgaladravya sAthe tAdAbhyasvarUpe che tema jIva sAthe paNa tAdAbhyasvarUpe hoya to jIva-pugalamAM kAMI paNa bheda na rahe ane tethI jIvano ja abhAva thAya e moTo doSa Ave. gAthA - 62 upara pravacana have 62, gAthA. yadi jo koI mithyAabhiprAya prApta, vyakta kare, koI evo mithyA zradhdhA abhiprAya pragaTa kare ke jIvano varNAdika sAthe tAdAmya (saMbaMdha) che. AtmAmAM raMga ne rAga-raMgane rAganI sAthe tAdAbhya che- ekarUpa ( saMbaMdha) che. evo mithyA abhiprAya kare to emAM A doSa Ave che, ema A gAthA dvArA kahe che. koI ema kahe ke AtmA-bhagavAnajJAyaka svabhAvanI sAthe, rAga, dayA, dAna, Adi rAga, guNasthAna Adi bhAva ane bheda paryAyanA ene AtmA sAthe tAdAbhyasaMbaMdha che, evo koI bhrama kare, ene ahIMyA doSa batAve che. AhAhAhA ! bAsaTha gAthA jIvo ceva hi ede savve bhAva tti maNNse jadi hi| jIvassAjIvassa ya Natthi viseso du de koii||62|| have, jIvanuM varNAdika sAthe tAdAbhya che evo mithyA abhiprAya koI kare to temAM A doSa Ave che ema gAthAmAM batAve che - A bhAva sarve jIva che jo ema huM mAne kadI, to jIva tema ajIvamAM kaMI bheda tuja raheto nathI! 62. e rAga Adi gugala AdinA badhA (bhAva) pariNAma tArA che ema mAne, e bhAva badhA jIva che, ema mAne to jIva ane ajIvamAM kAMI bheda raheto nathI. AhAhA ! TIkA, sUkSma gAthAo che, e AkhuM samayasAra sUkSma che- (zrotA - Akho AtmA sUkSma) sUkSmamAM sUkSma bhagavAne AtmA caitanya bhagavAna, anaMta guNothI tAdAbhyasvarUpa prabhu ( nijAtmA) enA upara dRSTi devAthI dharmanI samyagdarzananI pahelI zarUAta thAya che. bAkI lAkha-karoDa-anaMta dayA-dAna-vrata-bhakti-pUjA-jAtrA kare anaMta, enAthI samyagdarzana nathI thatuM (kAraNake) e to rAga che. e to pudgalanA pariNAmanI sAthe (enI) tAdAbhyasaMbaMdha che. jyAM jyAM pudgala tyAM-tyAM bheda ne rAga, e ema kahe che. (ane) jyAM-jyAM bhagavAna AtmA tyAM-tyAM rAga ne pugala bheda che nahIM. AvuM to hajI sAMbhaLavuM kaThaNa paDe! vItarAga jinezvaradeva, paramezvara trilokanAtha (tIrthaMkaradeva) nI divyadhvanimAM ema kahe che, e ja A kuMdakuMdAcArya, amRtacaMdrAcArya-digambara saMto! e ja vAta jagata pAse jAhera kare che. AvI vAta kyAMya bIje che nahIM, alaukika vAta che! prabhu, zAMtithI samajavuM! jema varNAdi raMga-gaMdha, rAga Adi bhAva kramazaH AvirbhAva-pragaTa thavuM ne upajavuM ane tirobhAva chupAI javuM ne nAza thaI javo -jene prApta thatI evI e vyaktio dvArA paryAyo dvArA, pudgaladravyanI sAthe sAthe rahetI thakI e to kAle eka vAra kahyuM tuMne! ke nimittathI thayuM che
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 samayasAra siddhi bhAga-3 e to potAnAthI thayuM che. e e samayamAM guNasthAna-bheda, rAganA utpanna thAya te (tenI ) janmakSaNa che, to tenAthI utpanna thayA che. paNa e utpanna thayA che e AtmAmAM trikAla vyApta nahIM. e kA2Ne A raMga-gaMdhane dayA-dAnanA bhAva, je pudgalanI sAthe pudgala vyApta thAya che tyAM ( pudgala ) vyakta thAya che ne emAM vyApta rahe che ! AvuM kAma ! eka bAju ema kahe ke AvuM kahevuM ke puNyane pApanA bhAva AtmAnI paryAyamAM thAya che ane eno kartA-bhoktA jIva che. e jJAnapradhAna kathana che. ahIM daSTipradhAna kathanamAM to cAhe to dayA-dAna-vrata-bhakti, paMcamahAvratanA bhAva (pudgalanI sAthe vyApta che. ) AMhI kahe che prabhu ! e digambara saMto, prabhu (tIrthaMkaradeva ) kahe che e teo kahe che, e kevaLInA keDAyato, e digambara saMto che, e kevaLI 52mAtmAe (je ) kahyuM, tenI sAkSIe teo kahe che. AhAhA ! prabhu ! eka vAra sAMbhaLa ! e rAgane puNya-pApanA bhAva AdinI pragaTatA thAya che ane upaje che ne nAza thAya che, e badhA ( bhAva ) pudgalanI sAthe che. e utpAda-vyaya, tArI sAthe (AtmAnI sAthe ) nahIM ema kahe che. AhAhA ! samajANuM kAMI. ? AvuM jhINuM tattva ! e dayA, dAna, vrata, zubhabhAva vAMcana Adi karavuM teno rAga Avavo AvA zravaNamAM je rAga Ave che e rAga pudgalanI sAthe utpanna thAya che ne pudgalamAM vyaya thAya che. AtmAno e utpAda vyaya nathI. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? ahIM dravyasvabhAvanuM varNana che ne ! ane jIvadravyanuM varNana che. emAM ajIvanA bheda che nahIM, to e bheda ne rAga paNa ajIva che. deva-guruzAstranI zradhdhA, zAstranuM jJAna-vikalpo, navatattvanI zradhdhAno rAga, chakAyanI dayAno rAga, e badhA kahe che pudgalanI sAthe utpanna thAya che ne pudgalamAM nAza thAya che. ( pudgalamAM utpAda-vyaya ) potAnI ( AtmAnI ) sAthe nahIM. devIlAlajI ! AvI vAta ! digambara saMta sivAya kyAMya AvI vAta che nahIM. samajaNamAM Ave che ? vAta te kyAM che ? keTaluM spaSTa karI nAkhyuM che. utpAda vyaya che e samaye, paNa dravyasvabhAvamAM e nathI. e ja kA2Ne rAganI utpatti ane rAgano nAza, pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. AvirbhAva tirobhAva ! zuM kahyuM ? che ? AvyuM ne, AvirbhAva rAga AdinuM- utpanna thavuM ane rAga Adino tirobhAva -nAza thavo, e vyApta-prApta hotI thakI e vyaktio dvArA paryAyo dvA2A e pudgalanI sAthe sAthe 2hetI thakI, zubha azubha rAga je utpanna thAya che ane vyaya nAza thAya che to kahe che I pudgalanI sAthe enuM vyAptapaNuM che. ane AvirbhAva ne tirobhAva -pragaTa thavuM ne chupAI javuM e badhuM pudgalanI sAthe. e vyaktio dvArA pudgaladravyanI sAthe sAthe rahetI thakI, pudgalanA varNAdikanI sAthe tAdAtmya, prasidhdha to kare che e pudgalanI tAdAtmya prasidhdha kare che to e pudgalano vistAra che. AhAhA ! bhagavAna saccidAnaMda prabhu eno e vistAra nahIM-svabhAvano vistAra nahIM, e kahevuM che ahIMyA. bhagavAna cidAnaMda prabhu (AtmA) akhaMDAnaMda jinasvarUpI prabhu-e jinasvabhAvI bhagavAnano e rAgAdi vistAra nahIM. rAgAdinI prasidhdhi bhagavAna svarUpa jinasvarUpa ( AtmAnI ) A prasidhdhi nahIM. juo ! A saMto sarvajJa ( tIrthaMkara bhagavAna ) kahe che e digambara saMto kahe che, ane te paNa paMcamaArAnA prANIne kahe che, ( paMcamaArAnA sAdhu
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 62 253 che) A kAMI cothA ArAnA sAdhu che nahIM. ane cothA ArAne samajAvatA nathI. paMcamaArAnA prANIone, paMcamaArAnA saMto (kahe che). koI ema kahe ke A vAta to cothA ArAnI che, cothA ArAnA (prANIone) samajavAnI che, ema nathI prabhu! sAMbhaLa to kharo ! paMcamaArAmAM paNa tuM AtmA cho ke nathI? AtmA koNa che? e potAnA (caitanya) guNathI abheda evo ja AtmA che. atyAre evo che, to ahIMyA kahe che ke jeNe abheda AtmAnI dRSTi karavI hoya to A rAga AdinA pariNAma e ajIvanA che. have atyAre AMhI kahe ke zubhajoga ja atyAre hoya, dharma hoya nahIM. arararara! e zubhajoga ja atyAre dharmanuM kAraNa che (e loko Ama kahe che) are ! prabhu zuM kare che prabhu! have e pudgalamAM vyApanArA bhAva e ApaNA (AtmAnA) che ane enAthI potAne lAbha mAnavo, e to mahA mithyAtva-ajJAna che. e devAnupriyA? che ke nathI aMdara? to zuM sAMbhaLI AvyA? e kahetA'tA ne ke Avo mAraga che bApA! kuMdakuMdAcArya kahe che, (teo) bhagavAna pAse gayA hatA, sImaMdhara paramAtmA trilokanAtha mahAvidehamAM birAje che. enI pAse (kuMdakuMdAcArya) gayA hatA, ATha di' rahyAM hatA, tyAMthI AvIne zAstro banAvyA. ane enA pachI hajAra varSe amRtacaMdrAcArya (thayA), A kuMdakuMdAcArya (nuM zAstra) amRtacaMdrAcArya enI A TIkA banAvI to kahe che ahIMyA ke prabhu! zAMtithI sAMbhaLa! AhAhA! e zubha azubha rAganI utpatti ne vyaya pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. bhagavAna AtmAnI sAthe eno saMbaMdha nahIM, e (tAdAbhya) saMbaMdha hoya to trikALa emAM (e bhAva) rahevA joIe. rAganI utpatti ne rAgano vyaya AtmAmAM trikALa rahevo joIe, to e (bhAva) AtmAnI cIja nathI. paisA-zarIra-dhULa-lakSmI Adi to kyAMya para (dUra) rahI gayA e to pudgala, para rahI gayA enI hAre ahIM (AtmAne) kAMI saMbaMdha ja nahIM. A zarIra mATI-dhULa e AvI gayuM zarIra, aMdara vajanArAca Adi saMhanana, audArika, vaikriyika zarIra Adi (badhuM) AvI gayuM che. e to badhuM pudgalanI sAthe A paryAya utpanna thAya che ne vyaya thAya che, e pudgalanI sAthe che. paNa. ahIMyA to rAga utpanna thAya che ne rAga vyaya thAya che, e saMbaMdha bhagavAna (AtmAnI) sAthe nahIM, jo AtmAnI sAthe (tAdAbhya saMbaMdho hoya to kAyamI avasthAmAM (rAga) rahevo joIe ! are ! A kyAM sAMbhaLavA maLe nahIM, AvA manuSyapaNA hAlyA jAya che. kyAM jaze? e avatAra! A jo saMskAra na paDyA aMdara kyAM utArA thaze bhAI ? corAzInA avatAramAM! bhagavAna (AtmA) to anAdi-anaMta nitya rahevAno che, raheze ja to A bhava palaTIne kyAMya (bIje) jaze to kharo, to jeNe rAga mAro che ne rAgathI mane lAbha thaze evI mithyASTi (che te) kyAM jaze? mithyAtvamAM naraka ne nigodanA avatAramAM jaze. AhAhAhA ! tethI to kahe che prabhu! je kAraNathI tIrthakaragotra baMdhAya, prabhu sAMbhaLo ! e bhAva rAga che. pudgalanI sAthe (tAdAbhya) saMbaMdha rAkhe che, e pustaka che ke nahIM? che. je bhAvathI tIrthakara (gotra) prabhu baMdhAya e bhAva zubharAga che. e baMdhanuM kAraNa che. te (bhAva) dharma nathI. che to e rAga, SoDazakAraNa bhAvanA e rAga-ajIva che. jenA phaLamAM ajIva phaLe che. e rAga
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 samayasAra siddhi bhAga-3 pudagalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. e utpanna ne vyaya, pudagaladravyanI sAthe eno utpAdu vyayano saMbaMdha che. kaho cImanabhAI ? AvI vAtuM che, jhINI! eTale sonagaDhanuM evuM lAge lokone, A (kahe che te) sonagaDhanuM che ke bhagavAnanuM che! prabhu tAruM ghara tapAsavA mATenI vAta kare che, tAruM ghara jovuM, emAM rAga ne dveSanI utpatti ne vyaya che nahIM, emAM. tAro nAtha bhagavAna (zuddhAtmAM tyAM to AnaMdanI utpatti ne AnaMdano vyaya, enI sAthe (tAdAbhya) saMbaMdha che, bhagavAna (AtmAne) to, kaho zAMtibhAI ? e rAga cAhe to paMcamahAvratano vikalpano rAga ho,. cAhe to dayA-dAna-bhaktino rAga ho, e rAganuM upajavuM-pragaTa thavuM, vyaya thavo-nAza thavo, evo utpAda-vyayano saMbaMdha, AvirbhAva-tirobhAva pugalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che besavuM kaThaNa jagatane, (zrotA - AcAryane bhaya nathI lAgyo ke koI nizcayAbhAsI AvuM (kahevAthI) thaI jaze !) duniyA duniyAnI jANe ene zuM "nAgA te bAdazAhathI AghA' - ene zuM paDI che duniyAnI mAraga A che. e to saMta ! eka bhava Adi karIne mokSa javAvALA che. digambara saMto kuMdakuMdAcArya, ene jagatanI kAMI paDI nathI, samAja samatola raheze ke nahIM? AhAhAhA ! traNalokanA nAtha sarvajJa (tIrthakara) paramAtmAe kahyuM e ja A saMto kahe che, jagatane. AvI vANI ne Avo bhAva, digambara zAstro sivAya kyAMya nathI, prabhu! paNa eneya enA vADAmAM (saMpradAyamAM) rahyA hoya tenI khabara na maLe! bhagavAna amRtacaMdrAcArya kuMdakuMdAcAryano pokAra che. prabhu! tArI prasidhdhi rAgathI hoya? rAganI prasidhdhi to pudgalanI prasiddhi che (Ama) kahe che. gajaba vAta kare che ne ! tArI prasidhdhi prabhu! jJAna ne AnaMdanI paryAyathI tArI prasidhdhi thAya che, e dravya svabhAvanA abheda upara dRSTi paDatAM je zAMti ne AnaMdanI paryAya utpanna ne vyaya thAya, e tArI prasidhdhi che. TIkAnuM nAma "AtmakhyAti che ne! A TIkAnuM nAma AtmakhyAti che, A to alaukika vAtuM che. bApA! samayasAra eTale jagatacakSu-ajoDacakSu, hajI thayA kuMdakuMdAcArya to be hajAra varSa pahelAM thayA. paMcamaArAnA saMto ane A TIkAkAra paNa hajAra varSa pahelAM ane A TIkAkAra hajI eka hajAra varSa pahelAM. (thayAM) jagatanI bedarakArI karI, satya A che. sAcanA (satyanA) DaMkA mAryA che! AhAhA ! prabhu! AhA! ekavAra e AvyuM'tuM nahIM oluM (pada) "prabhutA prabhu tArI to kharI, mujaro muja roga le harI', prabhutA tArI prabhutA to tyAre kahIe ke nirmaLa paryAyanI utpatti ne vyaya thAya e tArI prabhutA che. rAganI utpatti ne vyaya thAya e tArI prabhutA nahIM nAtha ! (padaracanA karanAra) ole to bIjuM kahyuM tuM, mAre aMdara meLavavA prabhutA prabhu tArI to kharI, he nAtha prabhu tArI prabhutA to tyAreja kharI che. mujaro muja roga le harI - rAganI utpatti nahIM mArAmAM. rAganI utpatti ne vyaya mArAmAM nahI. e zAMtibhAI? badhA chokarAvane utpanna karatAM ne paisAne utpanna karatAM ne zuM che? A to badhuM bhramaNAM! are re ene kyAM jAvuM? (zrotATocanI vAta che) heM? AvI vAtuM che bhAI ! (zrotA- TocanI nahIM sAcAmAM sAcI) ! eto eno vistAra che. zuM kahe che? zubha-azubha, dayA-dAna-vrata-bhakti AdinA bhAva e to pudgalano vistAra che. pudgalanI prasiddhi, pudgalanI prasiddhi thAya che, bhagavAna
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 gAthA 62 (AtmA ) prasiddha thato nathI emAM. AhA ! zuM enI gaMbhIratA! zuM e TIkAnA marmo! AhAhA ! amRtavANI amRtacaMdrAcAryanI saMto digambara saMto eTale, bhagavAnanA 1008 nAma ApyA che ne bhAI ? bhagavAnane eka hajA2ne ATha nAma ApyA che. jinasena AcArye, Adi purANanA kartA, tyAM prabhune kahyuM prabhu ! AhAhA ! zuM kahevuM 'tuM ? jinasena AcArye1008 nAma ApyA che emAM prabhune ema kahyuM' tuM prabhu ! tame mumukSu cho-prabhu ! tame maniSa cho ( amAre A maniSa nAma che ne bhAInuM praviNanAM dikarAnuM ) maniSa ( nAma ) kIdhuM che maniSa ! prabhu ! Apa jJAnanA Izvara cho, maniSa eTale ! prabhu, tArA vakhANa kaI rIte karIe ! AhAhA ! evI vAta ! 5ramAtmA, jenI paryAyamAM anaMta anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda khIlI nIkaLyAM che-52mAtmA hajAra pAMkhaDIe khIlyo che, gulAba jema khIle hajAra pAMkhaDIe A to anaMta pAMkhaDIe khIlyo prabhu ! e enI prasidhdhi ! anaMtAnaMta jJAnanI anaMtaguNanI prasidhdhiutpAda-vyaya thavo ( e ) guNane Azrita thavo te AtmAno svabhAva che. 52ne Azraye je rAga Adi thAya te AtmAno svabhAva che nahIM. AhAhA ! AvuM AkaruM paDe zuM thAya paNa ? bhAI ! mAraga to A che. trilokanAtha jinezvaradeva, 52mezvara (tIrthaMkaradeva ) indrone gaNadha2onI vacce (samakSa ) A kahetA hatA. e (vAta) A saMto kahe che. bhagavAna (arihaMta sImaMdhadeva ) mahAvidehamAM birAje che, tyAM A kahetA hatAM, e vAta kuMdakuMdAcArya, amRtacaMdrAcArya ahIM kahe che. kuMdakuMdAcArya to tyAM ( sadehe) gayA hatA paNa amRtacaMdrAcArya tyAM nahotA gayA chatAM bhagavAna (nijAtmAnAM ) aMtara pAse gayA hatA, ethI A prasidhdhi karI ame AvyA chIe. AtmA koNa ? AtmA AnaMdano nAtha prabhu ! anaMta anaMta jJAna-anaMta darzana-anaMta AnaMdaanaMta zAMti-anaMta svacchatA-anaMta prabhutA, evI evI eka eka guNanI pUrNatA, evA anaMtaguNano pUrNatAno prabhu huM AtmA ! AhAhA ! enI utpatti to nirmaLa paryAya thAya ne nirmaLaparyAyano vyaya thAya, e eno ( AtmAno ) svabhAva che. samajANuM kAMI ? are re! prabhu zuM kare che? keTalAka A vratane tapane bhaktithI dharma mAne, to keTalA'ka gurudevanI ne zAstranI ne devanI bhakti karIe to dharma ( thAya ) ema mAne, e badhA eka jAtanA ( abhiprAya ) che. deva-guru-zAstranI bhakti che e rAga che ne e rAga e pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che, kahe che. a222 ! (rAga ) jo AtmAnI sAthe (tAdAtmya ) saMbaMdha rAkhato hoya to AtmA che tyAM badhe (sarva avasthAmAM) hovo joIe. haiM? bhagavAna AtmA to jyAre (paripUrNa )nirmaLAnaMda thAya tyAre te ( rAgabhAva ) hoto nathI, mATe te rAganI utpatti ne vyaya, bhagavAna AtmA sAthe saMbaMdha rAkhato nathI. (zrotAH- puNyathI pApa ThelAya che ne !) e badhI vAtuM badhI dunIyAnI-pAgalanI !( zrotAH- puNyane pApanI jAta ekaja che. ) puNya kone kahevuM ? pApa kone kahevuM ? enI ( ene ) khabara nathI. zubhabhAva ne azubhabhAva e bemAM puNya ThIka ja che ne pApa aThIka che, ema mAne ene kuMdakuMdAcArya, pravacanasAra gAthA-77 mAM kahe che 'ghora hiDaMti saMsA2 moha sachanno' mithyAtvathI DhaMkAyelo gho2 saMsA2mAM rakhaDaze. devAnuMpriyA ? ahIMyA kAMI hAle evuM nathI, ahIMyA !( zrotAHjharIyAmAM hAle !) tyAM hAle ? zAMtibhAIne badhA beThA hoya ne ? jyAM tyAM Thalave te ! 77
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 samayasAra siddhi bhAga-3 gAthAmAM pravacanasAra, kuMdakuMdAcArya 77 gAthAmAM ema kahe che ke je koI, zubha-azubha bhAva che, emAM (ekane) vizeSa mAne ke zubha ThIka che ne azubha aThIka che, to bemAM vizeSa mAnavAvALA, ghora saMsAramAM mohathI mithyAtvathI DhaMkAyelA rakhaDaze, "mohasachatno" ema pATha che. bhAI ? digambara dharma samajavo e koI alaukika vAta che. e kAMI vADo (saMpradAya) maLI gayo mATe digambara dharma samajI jAya? digambara dharma e kAMI pakSa nathI, e vastuno svabhAva che. (AhA!) vastuno svabhAva che, ke jemAM dayA-dAnane SoDazakAraNa bhAvanA, tIrthaMkaranAmakarmano baMdha, evA (zubha) bhAva paNa jyAM AtmAmAM nathI. e (bhAvo) AtmAnI sAthe saMbaMdha rAkhatA nathI. che? Avo mArga che! AhAhAhA ! e varNAdika bhAva kramazaH AvirbhAva ne tirobhAva vaDe prApta thatAM evI te te vyaktionI sAthe, jIvanI sAthe ja rahetI hovA chatAM, zuM kahe che? pahelAM pudgalanI sAthe AvirbhAvatirobhAva, utpanna ne vyaya thAya che, evuM batAvyuM ema AtmAnI sAthe te utpanna ne vyaya ho, che? jIvanI sAthe sAthe rahetAM thakA jIvano varNAdikanI sAthe tAdAbhya prasidhdha kare che ema koI ) mAne che, evo eno abhiprAya che, enA matamAM anya zeSa dravyothI asAdhAraNa evA varNAdikarUpatA ke je pudgalanuM svarUpa che, eno jIvamAM aMgIkAra karavAmAM Avyo, je pudgalanuM svarUpa (che) eno jIva dvArA (jIvamAM) aMgIkAra karyo. eTalA mATe jIva, pudgalanA avizeSano prasaMga Ave che. jIva ane pudgala beya eka che evo prasaMga Ave che. AhAhA ! zuM TIkA! vizeSa ke jema pudgalakarma jaDa-ajIva enI sAthe sAthe rAga Adi ajIva utpanna thAya che ne vyaya thAya che, emanI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che. ema koI evo abhiprAya rAkhe ke jIvanI sAthe rAgano -ajIvano, utpanna thavuM ne vyaya thavuM (tethI) jIvanI sAthe (tAdAbhya) saMbaMdha che to emAM (e matamAM) pudgalane ja jIva mAnyA. jIvadravya bhinna che ema na mAnyuM ! AhAhA ! A vAta, vItarAgamArga bApA! ane jIva, vItarAgamArga eka kSaNa samaje ne samajaNamAM Ave, to bhavano aMta AvI jAya che. AvI vAta che! zuM kahe che? ke jema pulanI sAthe jaDakarmanI sAthe, rAga-dveSa utpanna thAya che ne vyaya thAya che, teo saMbaMdha tyAM rAkhe che, ema jo AtmA sAthe e rAgane vaiSanI utpattino saMbaMdha rAkhe to AtmA pugala thaI jAya, to jIvadravya to rahetuM nathI. jemaNe puNya pApanA bhAva, AtmAnI sAthe saMbaMdha mAnyo che to emane jIvadravya to rahyuM nahIM. pudgala thaI gayuM ema kahe che. sUkSma vAta che bhAI ! je AtmAe evo abhiprAya rAkhyo ke mArI sAthe e rAganI utpatti ne rAgano vyaya thAya che to eNe pudgalane ja potAnA mAnyA, AtmA bhinna che ema to mAnyuM nahIM. AhAhA ! AvI vAta che! agAsa che ne ! zrImadanuM -zrImadbhAM vyAkhyAna thayuM eka kalAka, rAtre prazna thayA thoDA.... ema ke A bhakti Adi karIe e sAdhana? arere prabhu! bhakti bhagavAnanI ne gurunI ane zAstranI, e to rAga che. rAganI utpatti ne vyayano saMbaMdha nizcayathI to pudgala sAthe che. vyavahArathI eka samayanI paryAyamAM saMsAra avasthAmAM hoya (chatAM) paNa tAdAbhya saMbaMdha nahIM. e vyavahArathI eka samayanI paryAyanI apekSAthI (che paNa) tAdAmya saMbaMdha nathI. kAyama nathI (rahetA e bhAva) e mATe saMbaMdha nahIM, e kaheze. gAthArtha pachI, e gAthAmAM kaheze.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA dara 257 saMsAramAM che ( erAgabhAva ) ene paNa ema mAna ke A mAruM che (mArAmAM che) to e pudgala thaI gayuM ane pudgalanI mukti thaI ! che ? AhAhA ! zuM A vAta ! e zvetAMbaramAM 45, 32, sUtra vAMce karoDo, A vAta nIkaLe nahIM tyAMthI, A to bhagavAna trilokanAtha jinezvaradeva (tIrthaMkarasImaMdhara svAmI ) pAse gayelA aMtaramAM jinezvaraprabhu (potAnI ) pAse gayelA, (svAnubhUtiprApta ) enI A vANI saMtonI che. jyAM ame gayA tyAM to A rAga ne dveSa che nahIM ne ! amAro prabhu je AtmA-zuddha cidAnaMda, jyAM ame Ama (aMta2mAM ) gayA tyAM to rAga-dveSa che ja nahIM ne ! te rAga-dveSano saMbaMdha AtmA sAthe che ja nahIM. A to amRtacaMdrAcArya ! kuMdakuMdAcArya pachI hajAra varSe thayelA ane te to bhagavAna pAse gayA ya nahotA, e to ahIMnA (nijabhagavAna ) pAse gayelA ne !( zrotAH- e pachI hajA2 varSe Apa thayA ) vANI sAMbhaLavI muzkela paDI jAya evI che! AhAhA ! ekakora ema kahe che ke puNya-pApa ne rAga, jIvanI paryAyamAM -jIvanuM kartavya, kartA-bhoktA ( jIva ) che, e jJAnanI apekSAe kahe, ekakora dRSTinI apekSAe kahe ke rAgane dveSanI utpatti pudgala sAthe saMbaMdha ( rAkhe ) che. svabhAvanI dRSTie jotAM te ( bhAvo ) 52nA che. AhAhA ! AvI vAta che. je e puNya ne pApanA bhAva, dayA-dAna AdinA bhAva, jema pudgalanI sAthe utpattivyaya dhAraNa karatA-vyApta dekhAya che ema jo AtmAnI sAthe paNa ( utpAda-vyaya thatA ) dekhAya, to to (AtmA ) pudgala thayo-AtmA pudgala thaI gayo, jIva rahyo nahIM, rAga vinAno akhaMDAnaMdaprabhu rAgarahita evA jIvadravyano to nAza thayo, ane pudgaladravyanI prasidhdhi thaI. AhAhAhA! bhagavAna AtmA, atIndriya AnaMda ne atIndriya jJAnano sAgara prabhu aMdara birAje che ne prabhu nAtha ! ene tuM rAgavALo mAna, to to rAgavALo (thavAthI ) pudgala thaI gayo e Akho, e jIva ( AtmA ) na rahyo tyAM prabhu ! are ! rAganA zubhabhAvane tuM dharma mAna ne e rAga mAro mAna, prabhu ! tyAM AtmA na rahyo. hoM ? e pudgalanI jAherAtane prasidhdhi thaI ! kaho devAnuMpriyA ! AmAM nA paDAya evuM nathI kyAMya, AvuM che. A dhIrAnA kAma che bApA ! zuM paNa saMtoe gajaba ! nyAyaprApta zabda Avyo che ne ! haiM ? AvyuM hatuM ne tyAM pahelAMmAM ke A vAta nyAyaprApta che. chello zabda che lojikathI-nyAyathI prApta che. AhAhAhA ! bhagavaMta ! tArA svarUpamAM jo rAga-dveSanI utpatti tArAthI thatI hoya to tuM pudgalamaya thaI gayo, AtmA rahyo nahIM. kema ke rAga-dveSanI utpatti to ( pudgalamAM thAya che ) rAga-dveSa to ajIva che. samajANuM kAMI ? e dayAdAna-vrata-bhaktinA pariNAma ajIva che, e tArAthI utpanna ajIva hoya to tuM jIva to rahyo nahIM eya ? A jIva-ajIva adhikAra che, nyAM dhanabAdamAM levA jAya tyAM nathI maLe evu tyAM ! ( zrotAH- eTale to Ave chetyAre (sonagaDha) Ave che ne !) AvI vAta bApu atyAre to ( sAMbhaLavA maLe nahIM ) bahu garabaDI karI nAkhI che. paMDita loko ne sAdhuo evI prarUpaNA kare ke A vratanetapane-bhaktine e karo ethI dharma thaze, prabhu ! prabhu ! prabhu ! bIjuM
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 samayasAra siddhi bhAga-3 na hoya, zubhabhAva ja hoya (atyAre) ema kahe che. ararara! paMcamakALamAM bIjuM na hoya zubhabhAva ja hoya ema kahe che. AtmAmAM zubhabhAva che ja nahIM, e zubhabhAva pugalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. (zrotAHApa ekalA thaI gayA!) ekalA? ekalA koNa ne ekalA koNa? bhagavAna ahIM to che I che. zuM paNa saMto-digambara munio, gajaba kAma karyA, prabhu,kevaLajJAnInA viraha bhUlAvyA prabhue saMtoe ! bhAI ! tuM ema kahe ke e zubharAgathI mane lAbha thAya ane zubharAga mAro che to prabhu! e to pudgalanI prasidhdhi thaI nAtha ! emAM tArI prasidhdhi na AvI-emAM tArI prasidhdhi nathI thatI emAM teM to rAgane pradhAnapada ApI dIdhuM che, rAga to pugalanI sAthe saMbaMdha rAkhe chetAdAmya saMbaMdha tyAM che. jyAM-jyAM karma, tyAM-tyAM rAga, I "Atmaavalokana'mAM AvyuM che, ke bhAI jyAM sudhI nimitta che tyAM sudhI rAga che. e zuM kAma (kahyuM che?) beno saMbaMdha batAvavo che, evuM che. Atma-avalokanamAM (che-ke) jyAM sudhI karma che tyAM sudhI rAga che. karma na hoya tyAM rAga nathI. ema kahIne anityatA sthApavI che. ane (rAga ) pudagalanA saMbaMdhanA lakSe thAya che. mATe, te AtmAnuM svarUpa nathI. e Atma-avalokanamAM che. e to te di'vAMcyuM'tuM joyuM hatuM- citna karelA, bhAI lAvyo'to hiMmata ! AhAhA! bhagavAna AtmA anaMta anaMta jJAna-anaMta AnaMda- anaMta zAMti anaMta vItarAgatAno bhaMDAra bhagavAna, emAMthI bhaMDAramAMthI nIkaLe to rAga nIkaLe? emAM che rAgano koI utpattino guNa? emAM evo koI guNa ja nathIne. evo je bhagavAna anaMtaguNano piMDaprabhu, eno jyAM svIkAra thAya che tyAM to paryAyamAM anaMta AnaMda zAMti AdinI paryAya phATe che, e utpAdavyayano saMbaMdha (Atma) dravya hAre che, ke je utpAda ne vyaya siddhamAM paNa rahe che. AhAhAhA ! eka evuM AvyuM 'tuM magajamAM... prabhu mane ahIM kyAM mokalyo te, ema AvyuM 'tuM -eno artha ja prabhu tArA jJAnamAM huM Avyo ema kyAMthI jJAnamAM AvyuM-tArA jJAnamAM evuM AvyuM prabhu ke huM ahIM AvIza e teM mokalyo, ema meM kIdhuM. bhAI ! samajANuM? heM! eno artha che ke prabhu tArA jJAnamAM ema hatuM ne ke huM ahIM AvIza, e apekSA ! AvI vAta che. amRtacaMdrAcArye amRta reDayA che. AhAhAhA ! AMhI kahe che prabhu! eka vAra sAMbhaLa! cAhe to je bhaktino rAga, paramAtmAnA smaraNano-paMcaparameSThinA smaraNano... vaLI, eka jaNe ema kahyuM che. nAma nathI Apato. ema ke bhagavAnanuM smaraNa che emAM kaSAya kyAM Avyo? ema AvyuM che, khabara nathI (eNne) e ema kahe ke ) nAM kaSAya kyAM Avyo? bhagavAnanuM smaraNa karavuM! (emAM kaSAya kyAM che?) have I smaraNa karavuM e ja vikalpa-rAga che. tyAMthI IsarIthI AvyuM che emAM AvyuM che ema ke guNa smaraNa karavA paramAtmAnA guNo, paNa e paradravyanA guNonuM smaraNa karatAM vikalpa (UThe) che. bhAI ? tyAM ema kahe ke kaSAya kayAM Avyo? bApu e pote kaSAya che, bhAI ! ane e kaSAyanI utpatti ne vyaya pugala sAthe saMbaMdha rAkhe che. prabhu! gajaba vAta che bhAI ! e jyAre bhagavAna traNalokanA nAtha (tIrthakaradeva) e A artho karatA haze (AhA!) divyadhvani dvArA ane gaNadharone indro -ekAvatArI jyAM, gaNadhara e bhave mokSa javAnA, indra
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 gAthA - 62 eka bhava pachI, ene paNa jyAM vismaya thatuM haze! e kevI vastu haze? AhAhA ! e AMhIM kahe che, je pugaladravyanuM lakSaNa che e dravyonuM asAdhAraNa che ne, Avo jeno abhiprAya che tenA manamAM anya bAkInA dravyothI asAdhAraNa evuM varNAdisvarUpa ke je pudgaladravyanuM lakSaNa che rAgAdi teno jIva vaDe -jIva sAthe aMgIkAra karavAmAM Avyo e pugalanA svabhAvanI sAthe jIvanI sAthe aMgIkAra karyo, emAM jIva- pulanA avizeSajIvane pudgalanI bhinnatAM rahI nahIM, ekarUpano prasaMga AvI gayo. e zubharAgathI AtmAne dharma thAya che ema mAnyatA karavAvALAe pugalane AtmA mAnyo, tethI tene jIvano avazya abhAva thaI jAya che. e rAganA vikalpa je che, e AtmAnI sAthe saMbaMdha rAkhe che evuM jo mAne to I to (rAga) pudgalanuM -ajIvanuM lakSaNa che ene to ajIvanI sAthe tAdAmya (saMbaMdha) ne ajIvanuM lakSaNa che e to, kema ke rAga pote ajIva che e jIvasvarUpa nahIM. ane jIvasvarUpa nathI eno saMbaMdha (jIvathI) potAnAthI mAne to AtmA pugala thaI gayo, jIva to bhinna rahyo nahIM. (tethI) jIvano avazya abhAva thAya che. A lyo! bahu sarasa TIkA AvI. vizeSa kaheze. (zrotA - pramANa vacana gurudeva) pravacana naM. 136 gAthA 62 thI 64 tA. 15-11-78 budhavAra kArataka vada-1 gAthA - 62 no bhAvArtha ane gAthA - 63 - 64. (zuM kahe che?) jema varNAdi bhAva-varNa, gaMdha, rasa, sparza, zubha-azubha bhAva, e pudgaladravyanI sAthe tAdAbhyasvarUpe che, rAga Ave-Ave che-dayA, dAna, vrata, AdinA vikalpabhAva, e pudgaladravyanI sAthe tAdAbhyasvarUpa che, AtmAnI sAthe tAdAbhya nahIM. AkarI vAta ! jIvaajIva adhikAra che ne! jIvasvabhAva to abheda-akhaMDa, AnaMda-pUrNa AnaMdasvarUpa Adi abheda, emAM je A rAga-bheda Adi che e badhA pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che- ahIM svabhAvanI daSTi batAvavI che. tema jIva sAthe paNa tAdAmyasvarUpe hoya-e dayA-dAna-rAga AdinA bhAva pudgalanI sAthe saMbaMdha rAkhe che, jIvanI sAthe (tAdAbhya) saMbaMdha rAkhe to jIva pugalamAM koI paNa bheda na rahe! e rAga ahIMyA ajIvane acetana gaNavAmAM Avela che. caitanya bhagavAna AtmA zuddhasvabhAvamAM rAga che ja nahIM, rAgano saMbaMdha pudgalanI sAthe laIne, ApaNo (potAno) svabhAva (AtmAno) abheda bhinna karI dIdho (che). AhAhAhA ! jhINI vAta che. e ahIMyA rAga ane varNa gaMdhathI mAMDIne rAga-zubharAga eno pugalanI sAthe tAdAmya saMbaMdha che (jo) jIvanI sAthe paNa tAdAbhya (saMbaMdha) hoya to (to) jIva-pudgalamAM koI bheda na rahyo, evuM thavAthI jIvano ja abhAva thaI jAya ! rAga-acetana-zubharAga che e jo AtmA sAthe tAdAbhya kaho to AtmA acetana thaI jAya ! AhAhA ! AvI vAta che! bhagavAna AtmA caitanya -jhaLahaLa-jyoti-prakAzanI mUrti-prabhu to aMdara zAyaka caitanya jyota bhagavAna (che) e rAganI sAthe tAdAmya hoyato AtmA acetana thaI jAya ! AhAhA ! ahIM to kahe che, zarIra -karma Adi pudgala acetana che, ema ja rAga-zubha e acetana
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 samayasAra siddhi bhAga-3 che, to emAM cetana svabhAvano koI aMza nathI, e kAraNe rAgane acetana (kahIne) pudagalanI sAthe tadarUpa-tAdAbhya (saMbaMdha) kahyo. A vyavahAra ratnatrayano rAga (pugala che. ) gajaba vAta che bhAI ! kema ke rAgamAM caitanyapaNAno abhAva che.) jJAnaprakAzano pUMja prabhu (AtmA) eka bAju bhagavAna caitanya-prakAza birAjamAna che, enI sAthe rAgano- acetanano saMbaMdha thaI jAya to bhagavAna (AtmA) acetana thaI jAya, (samayasAra) chaThThI gAthAmAM e kahyuM ke jJAyakasvabhAva caitanya jyota vastu e jo zubhAzubhabhAvarUpa thAya to jaDa thaI jAya, juo! tyAM e kahyuM, kema ke e to caitanya-jJAnarasa, svaparaprakAzaka-svabhAvano rasakaMda-jhaLahaLa jyoti e caitanya che ane (je) rAga che-vyavahAra ratnatrayano (zubha) rAga e acetana che. boMtera gAthAmAM ya (Agnavone ) jaDa kahyAM, chaThThI gAthAmAM e ja kahyuM ke je jJAyaka che e zubhAzubhabhAva ( rUpa) thaI jAya to jaDa thaI jAya! AhAhA! AvI vAta che. (AtmA rAga sAthe tanmaya ho to) jaDa thaI jAya ema dekhADavuM che. che ne! caitanya prakAzanI mUrti prabhu (mAM) rAga kema hoya ? ema kahe che. rAganI paryAya, jaDanI sAthe saMbaMdha rAkhe che, che to rAganI paryAya potAnAmAM cAritraguNanI viparIta paNa svabhAvanI dRSTithI dekhavAthI trikALI caitanyajyoti-jhaLahaLa-jyoti-paramAtma svarUpa dhruva pravAha dhruvanI dhArA caitanyadhArA jovAthI, rAga to acetana che. AvI vAta che e rAga jema pudgalanI sAthe tarUpa (tAdAmya che) ema jo AtmAnI sAthe tadarUpa hoya to AtmA acetana thaI jAya. AhAhA! samajANuM kAMI? jhINI vAta bhAI ! jainadarzana, jaina paramezvara enI vAta to bahu sUkSma che! kema ke caitanya jhaLahaLa jyoti prakAza caitanyanA nUranuM pUra (abheda AtmA) emAM rAgano sadbhAva thaI jAya to AtmA acetana thaI jAyae to caitanyanI prakAzanI mUrti che. samajANuM kAMI? e dayA-dAna-vrata-bhakti (AdinA zubhabhAva) rAga, e pudgalanI sAthe tAdAbhya ( saMbaMdha) che. gajaba prabhu! kema ke emAM (rAgabhAvamAM) caitanyapaNuM nathI, e kAraNe e acetananI sAthe tAdAmya saMbaMdha, caitanya prakAzanuM pUra prabhu ( e cetana) enI sAthe jo rAga (acetana) no tAdAbhya (saMbaMdha) ho to cetana pote svayaM acetana thaI jAya ! AvI vAta kyAM? (AhA!) caitanyajyota, prakAzanI mUrti prabhu! svaparaprakAzakanI mUrti AtmA to trikALa rAgane prakAze-jANe paNa rAgarUpa na thaI jAya ! ghaNuM parathI udAsa thavuM joIe, kahe che, e acetana rAga ane pugala eka thaIne tAdAmya saMbaMdha che, to enAthI udAsa thaI jAya. prabhu! tArI cIja (e rAga) nathI, che (abheda) tyAM tAruM Asana lagAvI de! jJAyakasvarUpa caitanyamUrti (abheda) mAM! jyAM caitanya jhaLahaLa jyoti, svaparaprakAzakanuM pUra prabhu dhruvapUra, caitanyanA nUranA tejanA pUra prabhu e pote che. enI sAthe rAgano tAdAbhya saMbaMdha karI de (mAnI le) to jIva, ajIva thaI jAya- acetana thaI jAya. AhAhA ! AkarI vAta che. prabhu! jIvano ja abhAva thaI jAya ! to mahAdoSa Ave.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 261 ||thaa - 53-64 // // - 53-64 Prerryyyyy saMsArAvasthAyAmeva jIvasya varNAditAdAtmyamityabhiniveze'pyayameva doSaH aha saMsAratthANaM jIvANaM tujjha hoMti vnnnnaadii| tamhA saMsAratthA jIvA ruuvittmaavnnnnaa||63|| evaM poggaladavvaM jIvo tahalakkhaNeNa muuddhmdii| NivvANamuvagado vi ya jIvattaM poggalo ptto||64|| atha saMsArasthAnAM jIvAnAM tava bhavanti vrnnaadyH| tasmAtsaMsArasthA jIvA ruupitvmaapnnaaH||63|| evaM pudgaladravyaM jIvastathAlakSaNena muuddhmte| nirvANamupagato'pi ca jIvatvaM pudgala: praaptH||64|| yasya tu saMsArAvasthAyAM jIvasya varNAditAdAtmyamastItyabhinivezastasya tadAnIM sa jIvo ruupitvmvshymvaapnoti| rUpitvaM ca zeSadravyAsAdhAraNaM kasyaciddavyasya lkssnnmsti| tato rUpitvena lakSyamANaM yatkiJcidbhavati sa jIvo bhvti| rUpitvena lakSyamANaM pudgaladravyameva bhvti| evaM pudgaladravyameva svayaM jIvo bhavati, na punaritara: ktro'pi| tathA ca sati, mokSAvasthAyAmapi nityasvalakSaNalakSitasya dravyasya sarvAsvapyavasthAsvanapAyitvAdanAdinidhanatvena pudgaladravyameva svayaM jIvo bhavati, na punaritara: ktro'pi| tathA ca sati, tasyApi pudgalebhyo bhinnasya jIvadravyasyAbhAvAdbhavatyeva jiivaabhaavH| have, "mAtra saMsAra-avasthAmAM ja jIvane varNAdika sAthe tAdAbhya che' evA abhiprAyamAM paNa A ja doSa Ave che ema kahe che varNAdi che saMsArI jIvanA ema jo tuja mata bane, saMsAramAM sthita sau jIvo pAmyA to rUpitvane; 63. e rIta pugala te ja jIva, he mUDhamati!samalakSaNe, ne mokSa prApta thatAMya pudgaladravya pAmyuM jIvatvane! 64. PuthArtha:- [atha] athavA [tava] ro mata sema choya : [saMsArasthAnAM jIvAnAM] saMsAramA sthita pone 4 [varNAdayaH] ques (uabhyas135) [bhavanti] cha,[ tasmAt] tote 12 [ saMsArasthA: jIvA:] saMsAramA sthita ko [ rUpitvam ApannAH ] 3pii54||ne pAbhyA; [ evaM] mema thatai, [ tathAlakSaNena] gaan
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 samayasAra siddhi bhAga-3 to (arthAt rUpIpaNuM lakSaNa to) pudgaladravyanuM hovAthI, [mUmate] he mUDhabuddhi! [ puddanadravya ] pudgaladravya te ja [ nIva: ] jIva TharyuM [ 7 ] ane ( mAtra saMsAraavasthAmAM ja nahi paNa ) [ nirvALam pAta: api] nirvANa pAmyuM paNa [purvIla: ] pudgala ja [nIvatyuM] jIvapaNAne [prApta: ] pAmyuM ! TIkA:- vaLI, saMsAra-avasthAmAM jIvane varNAdibhAvo sAthe tAdAtmyasaMbaMdha che evo jeno abhiprAya che, tenA matamAM saMsAra-avasthA vakhate te jIva avazya rUpIpaNAne pAme che; ane rUpIpaNuM to koI dravyanuM, bAkInAM dravyothI asAdhA2Na evuM lakSaNa che. mATe rUpIpaNA (lakSaNa ) thI lakSita (lakSyarUpa thatuM, oLakhAtuM) je kAMI hoya te jIva che. rUpIpaNAthI lakSita to pudgaladravya ja che. e rIte pudgaladravya ja pote jIva che, paNa te sivAya bIjo koI jIva nathI. Ama thatAM, mokSa-avasthAmAM paNa pudgaladravya ja pote jIva (Thare ) che, paNa te sivAya bIjo koI jIva (Tharato ) nathI; kAraNa ke sadAya potAnA svalakSaNathI lakSita evuM dravya badhIye avasthAomAM hAni athavA ghasAro nahi pAmatuM hovAthI anAdi-anaMta hoya che. Ama thavAthI, tenA matamAM paNa (arthAt saMsA2avasthAmAM ja jIvanuM varNAdi sAthe tAdAtmya mAnanAranA matamAM paNa ); pudgalothI bhinna evuM koI jIvadravya nahi rahevAthI, jIvano jarUra abhAva thAya che. bhAvArtha:- jo ema mAnavAmAM Ave ke saMsAra-avasthAmAM jIvano varNAdika sAthe tAdAtmyasaMbaMgha che to jIva mUrtika thayo; ane mUrtikapaNuM to pudgaladravyanuM lakSaNa che; mATe pudgaladravya te ja jIvadravya TharyuM, te sivAya koI caitanyarUpa jIvadravya na 2hyuM. vaLI mokSa thatAM paNa te pudgalono ja mokSa thayo; tethI mokSamAM paNa pudgalo ja jIva TharyAM, anya koI caitanyarUpa jIva na rahyo. A rIte saMsAra tema ja mokSamAM pudgalathI bhinna evuM koI caitanyarUpa jIvadravya nahi rahevAthI jIvano ja abhAva thayo. mATe mAtra saMsAra-avasthAmAM ja varNAdibhAvo jIvanA che ema mAnavAthI paNa jIvano abhAva ja thAya che. gAthA-63/64 u52 pravacana TIkAH- jemano evo abhiprAya che, abhiprAya jeno A che- Azaya, zradhdhA Adi A che ke saMsAra avasthAmAM ( varNAdibhAvo-rAgabhAvo ) jIvanA che, bhale mokSa avasthAmAM na ho, paNa saMsAra avasthAmAM to rAgaAdino saMbaMdha che ke nahIM tAdAtmya ? saMsAra avasthAmAM jIvano, varNAdirAgAdi bhAvonI sAthe tAdAtmya saMbaMdha che, ( to ) enA matamAM saMsAraavasthAne samaye hoya to A jIva avazya-jarUra rUSitvane pAme ! AhAhA ! eka ko2 rAgane ajIva- acetana kahyo, rUpI kahyo, bhagavAna caitanyasvarUpa prabhu- arUpI-caitanyasvarUpa, emAM rAga to rUpI svarUpa che, kahe che. caitanya svarUpathI, (e rAga ) rUpI viparItasvarUpe che. zubharAga hoM ! mukhya vAta to e vAta che bAkI to badhuM ThIka che, guNasthAna-jIvasthAna Adi. AhAhAhA !
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 63-64 263 saMsAra avasthAmAM, avasthAmAM hoM ! saMsAradazAmAM, AtmAno bhAva trikALamAM e nahIM, AMhI to paryAyanI vAta che. saMsAranI avasthAmAM jIvano raMga ne rAganA bhAvonI sAthe tAdAbhya saMbaMdha che, raMgane rAga lyo ThIka! be.. hukamacaMda (bhArillanA kAvyamAM) Ave che ne raMga, rAgane bheda (e traNa) ahIM raMga rAga ne bheda traNeya AvI gayuM. "jJAnAnaMdI" (padamAM) che. raMga, rAgane bheda. AhAhAhA ! ahIM paNa raMga, rAgane bhedanI vyAkhyA che. raMga, rAgane bheda eno pulanI sAthe tAdAmya saMbaMdha che, ema che. tame ema mAno ke saMsAradazAmAM to (jIvano) saMbaMdha che ne! bhale mokSa avasthAmAM enI sAthe saMbaMdha nathI, to Avo tAro abhiprAya hoya to evA matamAM saMsAra avasthAmAM e samaya avazya jarUra (jIva) rUpivane prApta thaI jAya che. bhagavAna jJAnAnaMda svarUpa prabhu rAganI sAthe tAdAmya hoya saMsAradazAmAM to AtmA rUpivane prApta thaI jAya che. jIva jarUra rUpi0ne prApta thAya che. ane rUpi- to koI dravyonuM zeSa asAdhAraNa evuM lakSaNa che. jaDanuM pudgalanuM rUpi- lakSaNa che. koI dravyanuM eTale pugalanA zeSa dravyothI-judA pudgala e jIva AdithI bhinna judA pudgala enuM lakSaNa che. eTalA mATe rUpi- lakSaNathI lakSita je kaMI che e ja jIva che, ema jo tuM mAnI le to thaI rahyuM! AtmA rUpI thaI gayo! AhAhAhA ! ahIMyA to hajI vyavahAra karo, dayA-dAna-vrata-bhakti-pUjA-tapa enAthI kalyANa thaze. are, prabhu! zubhabhAva, ahIM to zubhabhAva rAga, raMgane bheda traNeya pugalanI sAthe (tAdAbhya) saMbaMdha che (ema) kahyuM che. nahIMtara to AtmA rUpI thaI jaze. (AtmA) raMgarUpa thaI jAya ne rAgarUpa thaI jAya ne bhedarUpa thaI jAya ne to e to rUpI thaI jAya. (zrotA:- kathaMcit zabdano prayoga kema na karyo sAheba!) kathaMcit nahIM, bilakula nahIM. ajJAna avasthAmAM to (e traNebhAvo) potAnA (AtmAnA) che evuM mAne, paNa (Atma) vastumAM e (bhAvo) che nahIM. AhAhAhA ! paNa vastunA svarUpanI dRSTithI e ajJAna avasthAmAM je mAnyuM che te paNa pulanuM che. ajJAna avasthAmAM mArA che, kartA huM (chuM) ema mAne. syAdavAno artha evo nathI ke Ama paNa che ne Ama paNa che. syAdavAnI apekSA paryAyamAM, emAM che e apekSAthI, eka paryAya daSTithI mAnavuM paNa svabhAvanI dRSTithI e che rUpI, to potAnuM tAdAbhya che svabhAvanI sAthe, to enuM tAdAbhya che nahIM, ema che. Akaro mArga bApA! AhAhAhA ! caitanya prakAzanuM pUra prabhu ene ahIM arUpI kahyo, ane raMga-rAgane bheda ene rUpI kahyA. to rUpI lakSaNa to pudgalanuM che, e lakSaNa AtmAmAM lagAvI de to AtmA rUpI thaI jAya pudgala thaI jAya, (to to ) jIva bhinna rahyo nahIM. caitanyanA prakAzano pUra prabhu, AhAhA ! eneya enI sAthe je raMga-rAgane bhedano tAdAmya saMbaMdha avasthAmAM (saMsAra avasthAmAM) mAnI le to paNa AtmA, rUpI thaI jAyarUpI to pugalanuM lakSaNa che. kaI deSTie, A jIvatattvanuM varNana che ahIMyA-ekaluM jIvatattva ! emAM rAga Adi ajIva tattvano saMbaMdha choDavo, e saMbaMdha tAro che ja nahIM. samajANuM kAMI. ? have A vAta (vAdavivAde) kyAM pAra paDe? (zrotA- AtmAmAM jAya to pAra paDe!)
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 samayasAra siddhi bhAga-3 vAdavivAda kare to ! bhAIe kIdhuM ne! ke kathaMcit karo, kathaMcitno artha che, paryAyamAM evuM paryAyadRSTie che e kathaMcit paNa svabhAvaSTie emAM ( AtmAmAM ) e (bhAvo ) che nahIM. ahIM to trikALI jJAyaka svabhAvanuM pUra prabhu. samajANuM kAMI ? emAM e rAga, raMgane bheda traNeya nathI. raMga, rAgane bhedano to pudgalanI sAthe saMbaMdha laI lIdho che. evo ja je pudgalanI sAthe saMbaMdha che evo ja AtmAnI sAthe saMbaMdha thaI jAya to AtmA rUpI thaI jAya ! jIvano abhAva thaI jAya, AvI vAta che. ohoho ! pahelethI upADayuM che ne I-varNa, rasa, gaMdha, sparza Adi, rAgAdi ne bheda- raMga, rAga ne bhedathI bhinna! e Ave che hukamacaMdajInuM zuM kahevAya e ? 'jJAnAnaMda svabhAvI'( e pada ) hA, I emAM nAkhyuM che ( kahyuM che ) raMga, rAgane bheda thI bhinna bhagavAna AtmA caitanyasvarUpa mALAe sAruM nAkhyuM che hukamacaMdajIe emAM TUMkuM bahu sarasa nAkhyuM che. I AmAMthI I nAkhyuM ( kahyuM ) raMga, varNathI upADayuM, rAga-zubhAzubha bhAvathI upADayuM, guNasthAna AdithI upADayuM, bheda-nivRtti karmanI nivRtti labdhisthAna e bheda che. (AhA !) raMga, rAga ane bhedathI nirALA prabhu ( AtmA ) che. are re ! AvuM kyAre sAMbhaLe ! AvA jhaghaDA ( karatA A to dezasevA karo, kalyANa thaI jaze, konI dezanI sevA? tAro deza to arUpI (jJAyakabhAva ) tAro deza to, rUpI ( je ) raMga, rAgane bhedathI bhinna, konAthI bhinna ? rUpIthI bhinna tAro deza che. bhagavAna AtmAno deza asaMkhya pradezI ane abheda, e tArA dezamAM to raMga, rAgane bhedano abhAva che. ohoho ! rUpitvathI lakSita pudgaladravya che. rUpInuM lakSaNa to pudgaladravya. rAga paNa rUpI che, bheda paNa rUpI che. raMga, gaMdha, rasa, sparza e to rUpI (che ja paNa ) zubha-azubha rAga rUpI (ne) guNasthAna, jIvasthAna, mArgaNAsthAna rUpI ane bheda che e paNa rUpI. paryAyamAM bheda lakhAya che, e trikALI abhedamAM nathI, e apekSAe trikALIne arUpI kahyo, tyAre bhedane rUpI kahyAM. have ahIMyA hajI rAgathI juduM mAnatA nathI. ahIM to kahe che bhedathI paNa ( Atmadravya ) bhinna. che ? nivRtti-karmanI nivRtti thatAM thatAM je saMyamalabdhi prApta thAya eneya bhedamAM ne ahIMyA to rUpImAM nAkhI dIdhA che. AhA ! eka kora ema kahevuM ke bhAI A jJAnano kSayopazamano aMza che, e pote to nirAvaraNane aMza che zuddha che, e zuddha vadhI vadhIne kevaLa thAya ema kahe che, eka bAju I kaI apekSAe, e to aMza che e cokhkhuM che e apekSAe, paNa ahIMyA to je aMza, bheda che. e to paryAyanI nayathI kahI vAta, paNa trikALI zAyakanA sUramAM pUramAM--tejamAM e aMbAra rAgaAdino aMbAra, emAM che ja nahIM, - ane (jo ) hoya to nIkaLe nahIM, vItarAga mArga alaukika bhAI ! emAM jainadarzana- samayasAra !! AhAhAhA ! pravacanasAramAM ema kahe ke zAnI gaNadhara hoya ene paNa rAganuM pariNamana che mATe eno kartA I che. ( ahIMyA ) ene rUpIne pudgala kahyo. eya ! e jJAnanI pradhAnatAmAM jJAnano svabhAva sva-52 badhuM jANavuM (che ) ethI enI apekSA laIne tyAM kahyuM, AhIM to kahyuM ke rAga che e rUpI che, bheda che e rUpI che ene jo AtmAnA kahIza (mAnIza ) to AtmA acetana ne rUpI thaI jaze. kaI apekSAe kathana (che te yathArtha samajavuM ) bhedanuM kathana AvyuM nathI ? ( AvyuM
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 63-64 265 che) 11 mI gAthA, eka to bhedanI -vyavahAranI zradhdhA che jIvone, bhedanI ne vyavahAranI paraspara prarUpaNA paNa kare che ane bhedanuM-vyavahAranuM kathana jaina-darzanamAM vItarAge paNa karyuM ghaNuM karyuM che, paNa e traNeyanuM phaLa saMsAra che. gajaba vAta che! AhAhAhA ! A vAta ( abhiprAya) pheravavo bhagavAna! samajANuM kAMI. ? aMdara bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha, AnaMda svarUpa prabhu tenI dRSTimAM A bhAva-badhAbhAva, raMga, rAgane rUpIne bhedarUpI ane pudgalanA lakSaNa kIdhA. AvuM che. kAMI vAdavivAde pAra paDe evuM nathI. (kahe che ) bhedanuM hastAvalaMba jANI, zAstramAM paNa ghaNuM kathana Ave, ghaNuM kathana, bahu kathana Ave ! have A vAta karavA jAya ne e sAme (vyavahAranI vAta) carcAmAM mUke! bhAI e to paryAyanaye aMdara rAgAdi che e jaNAvyuM, paNa enA (AtmAnA) svarUpamAM nathI evI dRSTi karavI che abhedamAM! ane abhedaSTi thayA vinA samyagdarzana nahIM thAya, e daSTi vinA samyagdarzana thatuM nathI. AhAhA ! samyagdarzana, trikALI bhagavAna jJAnAnaMda svabhAvI prabhu ekarUpI trikALIsvabhAva, eno svIkAra satyano, e satyanA svIkAramAM, paryAyano svIkAra nahIM, eTale bhedano svIkAra nahIM-rAgano svIkAra nahIM- nimittano svIkAra nahIM tyAre samyagdarzana thAya che. AvI vAtuM have ! are ! AhAhAhA ! ene ekAMta kahIne loko tarachoDI de che, A re! prabhu AvI tArI abheda cIjamAM e (bheda) che nahIM, to (je jemAM) nathI eno nakAra karavo e to yarthAthatA che. e to zlokamAM AvyuM ne ! ke bhedajJAna thayA pahelAM rAgano kartA mAno ajJAnabhAvamAM! che ne? kaLaza? kaI apekSA che (samajavuM joIe) paNa bheda, jJAna thatA tArI cIjamAM (AtmAmAM) che nahIM. AvI vAta che. AkaruM paDe ne moMghuM paDe (tethI karIne) kAMI bIjI rIte palaTI nakhAya ene ? Ano abhyAsa karavo joIe prabhu. aMdara jhaLahaLa jyoti caitanya (abheda birAje che.) (savAre) pAMcanA pahele, poNA pAMce eka svapna AvyuM jarIka, tyAM eka chokaro gRhasthano moTo, gRhasthano moTo, gRhasthanA ghare UtarelA-moTA-paisAvALA ko'ka hatA, chokaro nAno, kIdhuM bApu je A AtmA aMdara caitanya prakAzanuM nUra e AtmA ho? Aja pAMca vAgye aMdara caitanyano prakAza bhagavAna te AtmA che bApu! (chokaro) daza, bAra varasano koI gRhasthano hato kIdhuM. A zarIra-pharIra nahi hoM tuM... bALaka hato kIdhuM: bhAI ! bApu. bApA ! je A zarIra che ne e (tuM) nahIM, aMdara caitanyano prakAzanuM nUra e AtmA che. game I ko'ka AvI gayuM hoya, koIka hato gRhasthano tyAM UtarelA moTA paisAvALAno I chokaro, Avyo bhAI ! aMdara caitanyanA prakAzanuM nUra che- jANe che- jANanAra... jANanAra jANanAra caitanya te AtmA che. (deha-zarIra) A to mATI dhULa che. AMhI to rAgane paNa rUpI ane pudagala kahI dIdhuM, ahIM to bhedane paNa rUpIne ajIvane pudgala rUpI, ajIva, acetana ne rUpI-pudgala (kIdhA che ) bhAI ! A to traNalokanA nAtha sarvaladeva (tIrthakara) paramezvara, satyanI vAtane prasiddha kare che. AtmA prasiddha kyAre thAya? ke te rUpI, bhedane, acaitanya rAgathI bhinna paDIne, abhedanI dRSTi kare tyAre prasiddha thAya ! AhAhAhA !
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 samayasAra siddhi bhAga-3 nahIMtara to raMga, rAga ane bheda, traNene acetana kahyA, ajIva kahyA, rUpI kahyA, ane pugala kahyA ! are re pugaladravya ja che. rUpItvathI lakSita to pugala dravyaja che. pudgaladravya ja che ema kahyuM dekho! have e rAga, bhedane raMga pudgaladravyaja che. che ne? sAme pustaka che. ( zrotA- ekAMta thaI gayuM!) samyaka ekAMta che IsamyakaekAMta che e. rAtre prazna hato ne? samyaka ekAMta AvuM che, tyAre paryAyamAM rAga ane alpatA che enuM jJAna thAya che, enuM nAma anekAnta che, paryAyamAM che evuM jANe che nayanA adhikAramAM AvyuM ne! Avo mArga! sAMbhaLavAmAM jhINo paDe! vastu to A rIte che aMdara. jenA-caitanyanA prakAzamAM, bheda ne rAgano kyAM saMbhava che? rUpInI varNanI to vAta zuM karavI? rAga ane bhedano paNa tyAM avakAza kyAM che? aMdara (zrotA:- bhedavastumAM kevI rIte hoya) (e badhuM) paramA-paramAM, atyAre jyAre e abhedanA nathI mATe bheda (Adi) paramAM ema laI lIdhuM. rUpI laI lIdhuM-pugalamAM laI lIdhuM acetana kIdhuM! AvI vAta che! corAzInA avatAra UtarI gayA emAMthI (AtmAmAMthI) janama-maraNa rahyA nahIM tyAM, kema ke rAga-raMga ane bheda pudgalamAM nAkhI dIdhA, potAnA svabhAvamAM nathI, (evA) potAnA svabhAvanI jyAM dRSTi thaI, bhavano aMta thaI gayo. janama-maraNanAM avatAra anaMta te baMdha thaI gayA! e rAga ane bhedane potAnA mAnato hato, tyAM sudhI mithyAtva hatuM. ane tyAM sudhI, anaMta anaMta saMsAramAM rulavAnI (rakhaDavAnI) emAM ( mithyAtvamAM) zakti hatI (paraMtu ) jyAre AtmA bhagavAna pUrNAnaMda prabhu, abhedaprabhu AtmA che, emA raMga, rAgane bheda nathI, ene acetana - ajIvamAM nAkhI dIdhA, to mArAmAM (nijAtmAmAM) che ja nahIM, che to mAruM svarUpa abheda che. evI jyAM daSTi thaI, saMsArano abhAva thaI gayo! AvI samyagdaSTinI kiMmata che. enI to khabara na maLe ne bAhya tyAga karyA ne A karyAne tyAgI thayAne ! loko ya bacArA e bAhyamAM paDyA che! zuM kare e loko? aMtaramAM AvA bheda, raMga ne paNa jyAM tyAga che ane abhedanuM grahaNa (Azraya) che. enI kiMmata na maLe ! che? bIjo purUSArtha che ( lokone to) zuM thayuM? aMtara abhedamAM rahevuM e purUSArtha che. (AhA !) e ja purUSArtha che. abheda (AtmA) je dRSTimAM Avyo ne emAM lIna (ekAgra) vizeSa thavuM e cAritra che. paNa pahelAM samyagdarzanamAM zuM che, enI khabara nathI ne cAritra to kyAMthI thAya? ( Avo abhedAtmA) prabhu! khyAlamAM levo bahu kaThaNa che. aMdara jJAnaprakAzanuM pUra- caitanyanI jhaLahaLa jyoti dhruva-abheda, evI dRSTi karavAthI, bhedane raMgane rAga e judA paDI jAya che. enI (AtmAnI) paryAyamAM paNa hotA nathI. samyagdarzananI paryAyamAM paNa ( e traNe) AvatA nathI. AhAhA ! samyagdarzananI paryAyamAM to trikALI abheda (AtmA) Avyo, e samyagdarzananI paryAyamAM bheda, raMgane rAga AvatA nathI prabhu! (tyAga thaI gayo ) A kevaDo (keTalo) tyAga che? evA tyAganI kiMmata nahI ! devAnupriyA? ane bahArathI lUgaDA pheravyAM ne A karyu-kaMIka kare, nagna thaI gayA! kAMI dhuLeya nathI, bahAranA tyAga-grahaNa AtmAnA svarUpamAM che ja nahIMne ! che? vikArano tyAga e paNa svarUpamAM nathI, (eto) jyAM svarUpanI dRSTi thAya che emAM (AtmAmAM) sthiratA (ekAgratA) thatAM, vikAra utpanna ja thato nathI to eNe (rAgano)
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 63-64 267 tyAga karyo, evuM nAmamAtrathI kathana che. kema ke jJAyakasvabhAva vikArarUpa thayo ja nathI, to tyAga karavAnuM kyAM rahe che tyAM? (samayasAra) 34 gAthAmAM Ave che ke A jJAna (svarUpa ) AtmA, rAgarUpa thayo ja nathI, (rAgarUpa) thayo ja nathI to rAgano tyAga zI rIte kare? AhAhA! (AhA!) potAnA jJAyakasvabhAvamAM jyAM dRSTi thaI ane emAM jyAM sthira thayo to e rAgarUpa thayo ja nahIM ne rAga (utpanna) ja na thayo, to rAgano tyAga zI rIte thayo? eya ! AvI vAtuM che. jyAM samajAya evuM nathI tyAM ghare nyAM! Aja javAnA che! eka eka lITI alaukika che. AhAhA ! samajANuM kAMI.? e prakAre pudgaladravya ja svayaM jIva che ema thaI gayuM. jo rAga, raMgane bhedane jIvanI sAthe tAdAmya mAno, pugalanI sAthe (tAdAmya) che ema jIvanI sAthe mAno to pugala dravya ja svayaM jIva che, (ema thayuM!) gajaba vAta che ne! bheda ane rAga ne raMga, e pudgalanA lakSaNa che. rUpI che ajIva che-acetana che-jaDa che, ene jo AtmAmAM joDI de to AtmA jaDa thaI jazeAtmA pudgala thaI jaze. abheda bhagavAna AtmA, bhedarUpa thaI gayo ! AtmA pudgala thaI gayo, abheda bhagavAna (AtmA) bhedarUpa thaI gayo! AhAhAhA! A samayasAra ! jenA peTa uMDA bahuM!! AhAhA ! enAthI atirikta bIjo koI jIva nathI, kema ke rAga, bhedane raMga ne kema ke jyAM AtmAnI sAthe tAdAmya (saMbaMdhe ) lIdhA, to pudgala ja jIva thaI gayo, jIva to bhinna rahyo nahIM. jhINI vAta che bhAI! A koI sAdhAraNa gAthA nathI. AhAhAhA! bhagavAna caitanyasvarUpa prabhu, ekalo caitanyarasa, svaparaprakAzaka svabhAvano piMDa! trikALI ho, paryAyamAM e che e vAta nahIM, evo (abheda) bhagavAna AtmA che. emAM bheda, raMgane rAga che ja nahIM, ane bheda, raMga ne rAga (to) pudgalanA ahIM kahyAM-rUpI kahyo, e-rUpa AtmA jo thaI jAya to AtmA pugalane rUpI thaI gayo. (AhAhA!) AtmA je bhinna-arUpI AnaMdakaMda che (e to raMga, rAga, bhedarUpa hoI to jIva rahyo nahIM. dhIrAnA kAma che bhAI ! kAMI utAvaLe AMbA pAkI jAya evI cIja nathI A. AhAhAhA ! ane sarvotkRSTa vastu ja tuM che, AvyuM'tuM ne kAle. Atama padArtha mahAprabhu! sarvotkRSTa jagatamAM je sAra (rUpa) che te tuM ja che. evA AtmAmAM jo rAgane bheda ane raMga lagAvI de (joDI de) (tethI to) bhagavAna AtmA, rUpI ane acetana thaI jAya, jIvapaNuM rahe nahIM. are re! e prakAre pugaladravya ja svayaM jIva che. paraMtu enAthI atirikata(judo) bIjo koI jIva nathI raheto. evuM thavAthI-Ama thatAM mokSa avasthAmAM have mokSamAM, mokSaavasthAmAM paNa pugaladravya ja pote jIva (Thare) che. tyAM (mokSamAM) paNa pudgala rahyAM tyAM, kAraNake pugalanI sAthe-raMganI sAthe (bhedanI sAthe ) abheda (jIva) hato, ene tuM jIva kahe che to mokSa thayo tyAM paNa e pudgala rahyAM, jIva to bhinna rahyo nahIM. A saMsAra avasthAmAM paNa jo rUpItva je pudgalanuM lakSaNa che (e) tArAmAM (AtmAmAM) AvI jAya, to e AtmAno mokSa (thAya tyAre) mokSamAM paNa e (raMga, rAgane bheda) Ave che sAthe-sAthe, kAraNake teo) tAdAbhya che to (jIva to) bhinna raheto nathI. have jema
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 samayasAra siddhi bhAga-3 atyAre pudgala thayA evI rIte mokSa thayo to pudgala tyAM gayAM tyAM. AhAhAhA ! ahIM mokSa (avasthA) kema kahI? ke ahIM (atyAre) saMsAra avasthAmAM e rUpI, raMga, rAgane bhedane potAnA mAne to eno je tAdAmya saMbaMdha (mAne) to e to AgaLa jatA tyAM mokSa jatAM paNa tAdAbhya saMbaMdha (temano) raheze, to pudgala ja tyAM raheze, tyAM AtmA (jIva) raheze nahIM. ahIM to avasthAno vicAra che ne! mokSanI avasthA eTale? I AMhI atyAre nahIM, atyAre to saMsAra avasthAmAM paNa rAga, raMgane bheda je pudgala lakSaNa che ene AtmAmAM lagAvI de (tAdAbhya saMbaMdhe) saMsAra avasthAmAM, to teo mokSa avasthA pragaTa kare teno mokSa thAya che. to e avasthA pragaTa kare tyAre mokSa thAya che e to tyAM tyAM rahI gayA, e sthitimAM ema saMsAraavasthAmAM jyAM tAdAbhya che to AgaLa jatA paNa tAdAmya tyAM raheze ja. A saMsAraavasthA ane mokSa avasthA benI apekSAe vAta levI che. taddana mokSaavasthA nirmaLa e AMhI vAta nahIM. na samajavI. AMhI to tuM kahe ke saMsAradazAmAM -avasthAmAM, dravya-guNamAM to nahIM bhale ! paNa saMsAranI malina avasthAmAM e AtmA raMgane rAgane bhedathI tanmaya che, to to tanmayapaNA (raMga-rAga-bhedanuM) to e pudgalanAM lakSaNa che. ( jo ema mAne to) saMsAra avasthAmAM AtmA, rUpI-pudgala thaI gayo! ane saMsAra avasthA palaTIne jyAre tuM ema kahe che mokSa thaze, to mokSa eno thaze to tyAM paNa pudgala ja raheze. ema kahe che. samajANuM kAMI. ? A to be avasthAnI apekSAe vAta che. hoM? mokSa nirmaLa avasthA e atyAre ahIM vAta nathI. AhAhA ! zuM kahe che? ahIM to be avasthAnI sAthe (sarakhAmaNI) milAna karI (kahyuM) che. ke eka A avasthAmAM paNa jo rAga-raMgane bheda tAro che- tanmaya tAdAbhya lakSaNe to te rUpI thaI gayo (AtmA) have tuM ema kahe che (mAne che) ke A (saMsAra) avasthAmAM ekameka (AtmA e bhedathI) che ema bIjI mokSa avasthA thaze tyAM paNa ekameka (tarUpa AtmA) raheze. mokSa -ahIMyA nirmaLa e atyAre vAta nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? zuM AcArya gajaba kAma karyA che ne! digambara saMtoe, kevaLajJAnInA badhA kakkA ghuMTAvyA che. "ka" eTale AtmA thAya che ho ! "ka" "ka" "ka" eTale AtmA, A AtmA ! e jo rAga ane raMga sAthe (bheda sAthe) e abheda thaI jAya to AtmA rahe nahIM! AhAhAhA ! tethI anya ( bhinna) koI jIva siddha thaze nahIM. e to jo koI saMsAra avasthAmAM paNa-dazAmAM-avasthAmAM paNa vikAra avasthAmAM paNa vikAra-raMga, rAgane bheda jIvanA trikALa sAthe (tAdAbhya) mAnI le to AtmA atyAre ahIMyA rUpI thaI gayo ! ane e AtmA AgaLa jyAM jAya, tyAM rUpIne rUpI raheze. mokSa-nirmaLa thaI jAya e prazna atyAre nathI samajANuM kAMI ? - tAro AtmA saMsAra avasthAmAM, bheda-raMgane rAgarUpa, e AtmA rahyo! to AtmA rUpI thayo ane e ja rUpIpaNuM emAM tAdAbhya che to AgaLa tAdAbhyapaNuM rUpIpaNuM raheze, tyAM! samajANuM kAMI? tArI mokSadazA paNa A rUpInI thaI gaI. AhAhA! samajANuM kAMI? mokSa eTale A nirmaLa mokSa avasthA I AMhI prazna nathI. ahIMyA to A be avasthAonI sAthe milAna (sarakhAmaNI) karavI che.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 63-64 269 ke trikALI dravya-guNamAM to che nahIM, paNa saMsAra avasthAmAM tuM rUpIpaNuM- rAga, raMgane potAnA mAne to to AtmA vartamAna rUpI thayo, bhinna to rahyo nahIM. to e ja rUpI AgaLa jatA paNa rUpIpaNuM ja raheze, tyAM arUpI AtmA, bhinna to rahyo nahIM, A to avasthA, be avasthAnI apekSAe vAta karI che. samajANuM kAMI.... ? have Avo upadeza, have ( ene ) pakaDatA vAra lAge evo upadeza bhAI ! mArga Avo che. AhAhA ! vastumAM to che nahIM, dravya guNamAM to che nahIM bhale ! ema tuM kahe che paNa paryAyamAM to che ne rAgane raMga ne bheda, saMsAradazAmAM, to rAga ne raMga saMsAra avasthAmAM che. to to ( ema mAnavAthI ) AtmA rUpI thayo, bhinna caitanya ( arUpI ) to rahyo nahIM, ne e ja mokSamAM jAya che to rUpI tyAM rahyo ! AtmA ( arUpI ) to rahyo nahIM, pudgalano mokSa thayo ! pudgalano mokSa zuM ? pudgala rahyuM tyAM.... bhAre kaThaNa vAta, gajabanI vAta che ! eka eka zloka ! digambara saMto, kevaLajJAnanA keDAyato che, kevaLajJAnanA ( AhA ! ) kevaLajJAnane ghuMTAve che. kevaLajJAnanA viraha bhUlAvI dIdhA che. e sarvaza52mAtmAne zuM kahevuM hatuM e saMtoe kahI dIdhuM, AvI vAta prabhu kyAM che, bIje to nathI paNa atyAre jaina saMpradAya nAma dharAve che digambara emAMya A vAta nathI. tyAM to basa A tyAga karone vrata pALo, bhakti karo, tyAga karyo ( tethI ) paMcamahAvrata AvI gayA ne paMcamahAvrata e dharma che. ne evA zubhabhAvathI saMva2-nirjarA thAya che, lyo ! AvyuM hatuM ne hamaNAM zrutasAgaranuM-zrutasAgara sAdhu che ne e digambara ! zubhabhAva aniyatimAM zubhabhAvathI nirjarA thAya che, to pachI AgaLamAM zubhabhAvathI nirjarA kema na thAya ? arere prabhu ! zuM kare che bhAI ? ( ahIMyA to) zubhabhAvane pudgala kahyA-rUpI kahyAacetana kahyA ajIva kahyA. enAthI saMvara nirjarA thAya che ? nirjarA thAya che? enAthI bhinna thaIne potAnA zAyaka svabhAvane dRSTimAM lIdho to zAyakarUpa pariNati thaI e saMvara nirjarA che. AkarI vAta che. kArataka suda-15 (punama ) vItI gaI, anaMtI vItI gaI ! AhAhA ! ohoho ! ( AcAryadeva ) TIkA karatA haze jyAre enI, je vikalpa Avyo che e paNa mAro nathI. pudgalanI sAthe ( eno tAdAtmya ) saMbaMdha che. TIkAnI kriyAno huM kartA nathI. vikalpa Avyo tene pudgalanI sAthe saMbaMdha che. aniyatimAM mAro saMbaMdha che ja nahIM to enAthI bhinna 2hIne ene jANuM-jANavAvALo chuM ane paryAyamAM bheda paDe che. mati-zruta-avadhi ne mana:paryaya bheda Adi che eno huM jANavAvALo chuM. mArAmAM bheda nathI. nimittane jANavAvALo bhedane jANavAvALo jene jANuM e-rUpa huM nathI. bhedane jANuM-rAgane jANuM-nimittane jANuM, ( paNa ) e- rUpa huM nathI. kaho devIlAlajI ? AvI vAta che, tamAre tyAM che sthAnakavAsImAM ? ( zrotAH- hiMdustAnamAM nathI ) sthAnakavAsI hatAne pahelAM, A to dRSTAMta ! devAnuMpriyA ! are A kyAM hatuM (tattva ) bhAI ! bhedajJAna karAvavAnI kaLA ! alaukika A che. AhAhA ! bhedathI, raMgathI, rAgathI bhinna. abheda, araMgIne arAgI prabhu, evA caitanyadravyanI dRSTi-AvA AtmAnI dRSTi karavI enuM nAma samyak- yathArtha che paNa rAga ane enI sAthe AtmA che, evI dRSTi karavI to e dRSTi mithyAtva che. ( have kahe che ) paraMtu enAthI atirikta-anya koI jIva rahyo nahIM, kema ke sadA potAnA
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27) samayasAra siddhi bhAga-3 svalakSaNathI lakSita -zuM kahe che? ke rAga, raMgane bheda jo AtmAnA che to e sadA potAnA svalakSaNathI lakSita evuM dravya che- badhI avasthAomAM hAni ne ghasAro nathI pAmatuM! zuM kahe che? ke rAga-bhedane raMga potAnI sAthe (AtmAnI sAthe ) nuM lakSaNa hoya to, e lakSaNa (AtmAnuM) to ghasAro koIpaNa avasthAmAM nathI thato ne hAni nathI pAmatuM ne ghasAro nathI thato, e to evo ne evo rahe che. bahu vAta pheravI che. AhAhAhA ! zuM kahe che? bhagavAna AtmA jJAyakabhAva je caitanya rasakaMda che, enI sAthe rAga, bhedane raMganuM jo tAdAmya (saMbaMdha) mAnI le to dravyane lakSaNathI lakSita thayuM ane e lakSaNano koI paNa vakhate ghasAro ne dhaTADo (vadhaghaTa) thatA nathI. (zrotA- siddhAMta barAbara che) sadA potAnA svalakSaNathI lakSita evuM dravya ! vAha! gajaba karI che te vAta. prabhu AtmAne tuM rAgavALo mAna, medavALo mAna, raMgavALo mAna to e lakSaNa to tArA (Atma) dravyanuM thayuM. to e lakSaNa AvyA e kyAreya hAnighasAro ne dhaTADo pAmatA nathI. amRtacaMdrAcArya digambara saMta, hajAra varSa pahelAM thayA, A TIkA (racanA thaI ) amRta reDayA che. jenu lakSaNa je che trikALa, rAgane raMgavALo AtmA tAro (mAnIza) to raMga, rAgane bheda tArA AtmAnuM lakSaNa thaze ne trikALa raheze. koI di' hAni ne ghasAro emAM mAnIza to AtmA tAro raheze nahIM. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva) pravacana naM. 137 gAthA- 63 thI 67 tA.16-11-78 guruvAra kArataka vada-2 jIva-ajIva adhikAra che ne ! jIva ahIM kone kahevAmAM Ave, e vAta che. jIva to anaMta anaMta guNothI abheda e jIva ! emAM jeTalA raMga, rAgane bheda (e) traNamAM kahI dIdhuM che. bhAIe laI lIdhuM che hukamacaMdajI, (enA kAvyamAM kahyuM) raMga ne rAga ne bhedathI bhinna, e AmAMthI (A gAthAomAMthI) kADhayuM. raMgamAM varNa, gaMdha, rasa, sparza, zarIra, vANI, mana, karma e badhuM ane rAgamAM zubhAzubharAga e AvyuM. adhyavasAya vagere ane bhedamAM nimittanA lakSe (je) bheda paDe che aMdara, tyAM labdhisthAna kIdhAM ne ! e bhedathI paNa nirALI cIja che, jIva ene kahIe ke je bhedathI (paNa) bhinna che. rAgathI bhinna, raMgathI bhinna (e jIva che.) jo ema mAnavAmAM Ave ke saMsAra -avasthAmAM jIvanI sAthe raMga-rAgAdi bheda sAthe tAdAbhya saMbaMdha che, ema koI kahe to jIva mUrtika thayo, kema? raMga, rAga ne bheda badhuM mUrta che. ema kahe che. ahIMyAM to! pudgala kahevA che ne! jIva to mUrtika thayo ane mUrtikapaNuM to pula dravyanuM lakSaNa che. jo AtmAne (jIvane ) raMgavALo, rAgavALo, bhejavALo mAno, to e lakSaNa to pudgalanuM che. to jIva mUrtika lakSaNavALo thayo-to AtmA mUrtika thaI jAya che. bahu sUkSma vAta karI che. bheda paNa mUrti che ema kahe che. rAga to bheda dayA-dAna-vrata Adino vikalpa che. e to pudgala che mUrtika che rUpI che. ajIva che. enAthI jIva to bhinna che. ene jo mUrtika kaho to mUrtika lakSaNa to pugaladravyanuM che. eTalA mATe jIvadravya pudgaladravya ja thayuM, enAthI atirikta ( bhinna) koI caitanyarUpa jIvadravya rahyuM nahIM mUrtikathI bhinna koI arUpI-abheda-caitanya tattva
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 63-64 271 rahyuM nahIM. AhAhA ! AMhI to hajI rAganA vikalpo-dayA-dAna, ene potAnA mAne! ahIM to tyAM sudhI kAla to AvyuM'tuM sUkSma! benanI vANImAM nahIM ? zeyanimagna !bhASA juo emanI! zAstrajJAna e parazeya che e koI vastu-svajoya nathI. ene paNa ahIMyA to mUrta kahIne pudgalanuM lakSaNa kahyuM (che.) bhagavAna AtmA to akhaMDa-abheda-jemAM guNabhedeya nahIM, paryAya bhedeya nahIM, rAgane raMganI to vAte ya zuM karavI? kahe che. evo, jIva to amUrta prabhu AtmA (abhedAtmA ) ene bheda ane raMga-rAgavALo mAnavo to to raMga, rAga, (bheda) e to mUrtikanuM svarUpa che, pudgalanuM lakSaNa che, e to pudgala thaI gayo AtmA! sUkSma, bhAIre... eka bAju ema kahevuM ke rAga-dveSa Adi paryAya che potAnI-jIvamAM che, nizcayathI jIvamAM che ema kahyuM "pravacanasAramAM e paryAyane siddha karavI che, zeyanA AtmAnI paryAyamAM enI vAta che, e (paryAya) siddha karavA mATe, ahIM to trikALIsvabhAva siddha karavo che. AhAhA ! samajANuM kAMI? je dRSTino viSaya je abheda caitanya, e ahIM siddha karavo che. tethI te kAraNe je mUrtika pudgalanuM lakSaNa che. e jo jIvamAM AvI jAya to jIva to caitanyadravya rahyuM nahIM. mokSa thatAM paNa te pudgalono ja mokSa thayo! bhedane rAga, raMga e jo AtmAnA thaI jAya to te mUrtika che, to to mokSamAM paNa e rahyAM, AvI vAta che. anya koI caitanya (svarUpa) jIva na rahyo, A prakAre saMsAra ane mokSamAM, pudgalathI bhinna evo koI caitanyarUpa jIvadravya na rahyuM. (tethI) jIvano abhAva thaI jaze. rAga, bhedane raMga Adi saMhanana Adi jo AtmAnA che ema mAno to AtmAno to abhAva thaI jaze! (AhAhA!) AtmA to abheda caitanyamUrti bhagavAna che, eno to abhAva ja thaze. kevI vAta karI juone ! have atyAre to ema kahe ke vyavahAranayano je rAgAdi che enuM AcaraNa karavAthI anugraha-AtmAne lAbha thAya che. ghaNophera. gautama svAmIe paNa vyavahArathI ema kahyuM che ema kahe, paNa e to bhedathI samajAvyuM che. evuM kahyuM ethI karIne, (enA) AzrayathI lAbha thAya ne dharma thAya ema kahyuM che? vyavahArathI samajAvyuM, bIjA (na samaje) tene bhedathI samajAvyuM che. jayadhavalamAM tyAM cihana to pahelethI karyuM che, te di'vAcyuM, te di' tyAM eka meM karyuM che. e to bhedathI samajAvyA vinA, ziSyane samajaNamAM AvatuM nathI. e apekSAe (bhedathI) samajAvyo, paNa e bheda che e Azraya karavAlAyaka che ne AtmAnI cIja che, evuM nathI. bhedane to ahIMyA pugalamAM nAkhI dIdhA (kahI dIdhA) AtmAmAM (sadA) rahetA nathI, abheda ekalI rahelI che cIja (AtmA) loko kaMIka kaMIka garabaDamAM aTakI gayA, koI kAMIka, koIka kAMI, koIka kAMI. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA pUrNa AnaMdasvarUpa prabhu, emA to raMga nahIM, rAga nahIM ne bheda nahIM, ene ahIM AtmA kahe che ane evo (abheda) AtmA samyagdarzanano viSaya che. AhAhA ! A prakAre saMsAra-mokSamAM pudgalathI bhinna, evo koI caitanyarUpa jIva dravya to na rahevAthI, jIvano abhAva thaI jaze-thaI jAya, thaI jAya, thaI jaze ema nathI kIdhuM. eTalA mATe mAtra saMsAra
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 samayasAra siddhi bhAga-3 avasthAmAM ja raMga, rAgane bhedabhAva jIvanA che, evuM mAnavAthI paNa jIvano abhAva thaI jAya che. jhINI vAta bahu bhAI ! AhAhA ! Avo caitanya svabhAva, ene pakaDavAthI to sUkSma upayoga ghaNo thAya che. sthULa upayogathI e jANavAmAM Avato nathI. ghaNo sUkSma (upayoga thAya) sUkSma to ThIka che paNa matijJAnano upayoga to Ama bahAramAM, paramAM jAya che paNa i nahIM, ahIMyA to je upayoga potAne pakaDe e upayoga sUkSma che. AhA! samajANuM kAMI? AhAhA! raMga ne rAga ne bheda vinAnI cIja prabhu, ene pakaDanAro upayoga sUkSma ghaNo che, e vinA AtmA pakaDavAmAM Avato nathI. samyagdarzana thAya che(tyAre) sUkSma upayoga jyAre aMdaramAM jAya che tyAre samyagdarzana thAya che. AhAhA! evI vAta che bhAI ! dehanI kriyA, vANInI kriyA e to jaDa che e jaDanI kriyA AtmA kare che ema mAnavuM to AtmA jaDa thaI gayo ! ane rAga e paNa jaDa ane ajIva che, dayA-dAna-vrata-bhakti-pUjAjAtrAnA bhAva rAga e to ajIva che, e ajIva AtmAnAM thaI jAya to AtmA ajIva thaI jAya ! samajANuM kAMI ? evI rIte bhedajJAnanI paryAyanA bheda, darzananI paryAyanA bheda, cAritra paryAyanA bheda e bheda paNa potAnuM svarUpa nathI. jo che to bheda, to to kAyama rahevAvALA AtmAmAM (kAyama) raheze, to siddhamAM to e (bheda) che nahIM. (kahe che) jo saMsAra-avasthAmAM (raMga, rAga, bheda) che ema kaho to saMsAra avasthAmAM bheda Adi che to e) pudgaladravya che, evuM kahyuM to e bheda pudgala AtmAnA che to to e pudgalasahita mokSamAM pudgala raheze. (pudgalano mokSa thaze.) AvI vAtuM che, jhINI vAta bahu bhAI ! A to sAdhAraNa bhASA, e bahu sAdI (bhASAmAM) che. I traNa zabda bhAIe kADhayA (kahyAne) I AmAMthI (A gAthAomAMthI) kahyA che. raMga, rAga ne bhedathI bhinna-nirAlA chuM. bahu kSayopazama ghaNo che eno, bhAIhukamacaMdajI chatAM Ama mANasa nirmAna che ne ! ghamaMDa rahita ! AhAhAhA ! AtmA je che ene jANavo enuM (nAma) samyagdarzana ! to e AtmA kevo che? hajI to prathama samyagdarzananI vAta che, dharma-cAritra- cAritra to pachI dUra rahI gayuM. ahIM to prathama samyagdarzana thAya che to kyA prakArathI thAya che? ke samyagdarzanano viSaya abheda-caitanyamAM bheda nahIM-raMga nahIM-rAga nahIM. raMga rahita, rAga rahita, bheda rahita ! AhAhAhA ! raMga sahita, rAga sahita, bheda sahita e pudgala che, ( sahitane rahita) are, ene ghaNuM dhAruM thavuM paDaze bhAI ! zAstranuM jJAna che e paNa rUpI che kharekhara, e pudgala che ema kahe che AMhI to, eya ? AhAhAhA ! jo potAnuM jJAna hoya to to sAthe AnaMda Ave che. A zAstranuM jJAna to pudgala che-duHkha che. zAstranuM jJAna,deva-gusmazAstranI zraddhA, navatattvanI zraddhA, paMcamahAvratano (zubharAga), cha kAyanI dayA lIdhI paNa eno artha paMcamahAvratanA bhAva badhuMya pudgala che. e (bhAvo) jo AtmA thaI jAya, to AtmA pudgala thaI jAya ! bahu gajaba vAta karI che. yathArtha vastunuM svarUpa ja evuM che. (zrotA - zAstramAM to Ave che ke bhagavAna sonA, kaMcana varNana) zAstramAM to e Ave che (paNa) e vastu nathI mATe e to zarIranA vakhANa che. tyAM lIdhuM che (nizcayastutimAM)
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 63-64 273 ethI e to AtmA (nI stuti) nathI. rAjAnI Rddhi AdinA vakhANa thAya, e rAjAnA nahIMema stutimAM to AvyuM che, (nizcaya) stuti-stuti AvyuM ne! A jaDaindriyo ane bhAvendriyo ane bhagavAnanI vANI ne bhagavAna, e badhAne IndriyamAM nAkhI dIdhA che. AhAhAhA ! ane vANIthI je jJAna thayuM potAnI paryAyamAM, e paNa indriya che. gajaba vAta che! e paNa ahIM to pudgala kahI dIdhA che. bhAI ? ema mAnavAthI to jIvano abhAva thaI jAya che, zAstranuM jJAna e AtmAnuM jJAna, ema(mAnanArane) mAnavAthI jIvano abhAva thaI jAya che. AhAhA ! dayAdAna-vrata-bhaktinA bhAva e jIvanA ( AtmAnA) bhAva che to (tevI mAnyatAthI) jIvano abhAva thaI jaze. mArgaNA (sthAna) lIdhuM ne ! jJAna mArgaNA, darzana mArgaNA, saMyama mArgaNA, evI mArgaNAmAM (AtmAne) zodhavAthI, to paryAyamAM che e mArgaNA, (paraMtu mANAnA bheda) e pudgala pariNAma che. ema kahe che. jJAnanA pAMca bheda traNa ajJAnanA e (ATha) bheda upara lakSa jaze to rAga thaze, e (rAga) pudgalanI avasthA ema darzana (nA bheda) samyagdarzana, kSAyikadarzana, upazamadarzana, kSayopazama evA bheda ene kahe che. pudgalanAM pariNAma ! AhA! A traNamAM raMga, rAgane bhedamAM to ghaNuM samADI dIdhuM che. saMtonI gaMbhIra bhASA, ghaNI gUDha! gUDha! AhAhAhA ! yathArtha ! AvuM " jJAna pragaTa anubhavamAM Ave che." kahyuM che? AtmA caitanyasvarUpa dravya che, enA taraphano anubhava karatAM paryAyamAM sAmAnyapaNuM eTale zeyonA AkAranA bhedathI khaMDa thAya che, te khaMDa na thatAM, jJAnAkArano jJAnasvabhAva paryAyamAM pragaTa thAya, tene jJAnano anubhava, tene jainazAsana tene samakita ane samyajJAna kahe che. AhA...hA...! ATaluM badhuM...! che ne .. tyAre jJAna pragaTa anubhavamAM Ave che..." jJAnamAtrano anubhava karatAM, saMyogI cIjathI lakSa choDI ane aMdara dayA, dAna ke vrata, bhakti, kAma, krodhanA bhAva tenuM paNa lakSa choDI, eka samayanI paryAyane trikALI jJAyaka svabhAva tarapha jhukAvatAM, paryAyamAM sAmAnya jJAna eTale ke para zeyanA AkArano mizrabhAva na AvatAM, ekalo jJAnano bhAva Ave, ene ahIMyA sAmAnya jJAna kahe che. AhAhA..! e sAmAnya jJAnano anubhava Avavo enuM nAma jainazAsana, jainadharma, anubhUti ane mokSamArganI zarUAta tyArathI thAya che. samajAya che? jhINI vAta che! AhA..hA..! (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 169-170)
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 samayasAra siddhi bhAga-3 KARN th| - 65-66 yyyyyyyyyyy evametat sthitaM yadvarNAdayo bhAvA na jIva itiekkaM ca doNNi tiNNi ya cattAri ya paMca iMdiyA jiivaa| bAdarapajjattidarA payaDIo nnaamkmmss||65|| edAhi ya NivvattA jIvaTThANA u krnnbhuudaahiN| payaDIhiM poggalamaihiM tAhiM kahaM bhaNNade jiivo||66 / / ekaM vA dve trINi ca catvAri ca paJcendriyANi jiivaaH| bAdaraparyAptetarA: prakRtayo naamkrmnnH|| 65 / / etAbhizca nirvRttAni jIvasthAnAni krnnbhuutaabhiH| prakRtibhiH pudgalamayIbhistAbhiH kathaM bhaNyate jiivH||66|| nizcayataH karmakaraNayorabhinnatvAt yadyena kriyate tattadeveti kRtvA, yathA kanakapatraM kanakena kriyamANaM kanakameva, na tvanyat, tathA jIvasthAnAni bAdarasUkSmaikendriyadvitricatuHpaJcendriyaparyAptAparyAptAbhidhAnAbhiH pudgalamayIbhi: nAmakarmaprakRtibhiH kriyamANAni pudgala eva, na tu jiivH| nAmakarmaprakRtInAM pudgalamayatvaM cAgamaprasiddhaM dRzyamAnazarIrAdimUrtakAryAnumeyaM c| evaM gandharasasparzarUpazarIrasaMsthAnasaMhananAnyapi pudgalamayanAmakarmaprakRtinirvRttatve sati tdvytirekaajjiivsthaanairevoktaani| tato na varNAdayo jIva iti nishcysiddhaantH| A rIte e siddha thayuM ke varNAdika bhAvo jIva nathI, ema have kahe che jIva eka-dvitri-catu-paMcendriya, bAdara, sUkSma ne paryApta Adi nAmakarma taNI prakRti che khare. 6pa. prakRti A pudgalamayI thakI karaNarUpa thatAM are, racanA thatI jIvasthAnanI je, jIva kema kahAya te? 66. uthArtha:-[ ekaM vA bheDeMdriya, [ dve ] draya, [trINi ca trIdriya, [ catvAri ca] yatutiMdriya, [paJcendriyANi ] paMtheMdriya, [bAdaraparyAptetarA: ] 462, sUkSma, paryAsa ane aparyAsa [jIvA:] po- [nAmakarmaNa:] nAmabhanI [prakRtayaH] pratimo cha; [ etAbhiH ca ] [prakRtibhiH ] pratimo [ pudgalamayIbhiH tAbhiH ] o pugalamaya tarI prasiddha che temanA 43 [karaNabhUtAbhiH] 424||sv35 17ne [ nirvRttAni] 2yAyelai [ jIvasthAnAni ? 75sthAno (94samAsa) cha teso [ jIvaH ] 75 [ kathaM ] uma [bhaNyate] upAya ?
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 gAthA - 65-66 TIkA-nizcayanaye karma ane karaNanuM abhinnapaNuM hovAthI, je jenA vaDe karAya che (-thAya chete te ja che- ema samajIne (nizcaya karIne), jema suvarNanuM pAnuM suvarNa vaDe karAtuM (-thatuM) hovAthI suvarNa ja che, bIjuM kAMI nathI, tema jIvasthAno bAdara, sUkSma, ekeMdriya, dvidriya, trIdriya, caturiMdriya, paMceMdriya, paryAya ane aparyApta nAmanI pudgalamayI nAmakarmanI prakRtio vaDe karAtAM (-thatAM) hovAthI pudgala ja che, jIva nathI. ane nAmakarmanI prakRtionuM pugalamayapaNuM to AgamathI prasiddha che tathA anumAnathI paNa jANI zakAya che kAraNa ke pratyakSa dekhavAmAM AvatA zarIra Adi je mUrtika bhAvo che te karmaprakRtionAM kArya hovAthI karmaprakRtio pugalamaya che ema anumAna thaI zake che. evI rIte gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna ane saMhanana-teo paNa pudgalamaya nAmakarmanI prakRtio vaDe racAyAM (banyAM) hovAthI pudgalathI abhinna che; tethI, mAtra jIvasthAnone pudgalamaya kahetAM, A badhAM paNa pudgalamaya kahyAM samajavAM. mATe varNAdika jIva nathI ema nizcayanayano sidhdhAMta che. gAthA 65-66 upara pravacana e prakAre A siddha thayuM ke raMga, rAga ane bheda jIva nahIM. e have kahe che. ekaM ca doNiNa tiNNi ca catAri ya paMca iMdiyA jIvA vAdasNajjattidarA payaDIo nnaamkmmss||65|| edAhi ya NivvatA jIvaDhANA u karaNabhUdAhiM jayaDIhiM NoggalamaihiM tAhiM kahaM bhaNNade jiivo||66 / / ahIM jIvaThANA nAkhe che (kahe che), have jIvasthAna paNa pudgala che, jIvasthAna, mArgaNAsthAna e pudgala che (AhA!) jIvasthAna, guNasthAna pudagala che. ahIM pAdharo dAkhalo e Apyo. harigIta. jIva eka-dvitri-catura-paMcendriya, bAdara, sUkSmane paryApta Adi nAmakarma taNI prakRti che khare. 65 prakRti A pudgalamayI thakI karaNarUpa thatA are, racanA thatI jIvasthAnanI je, jIva kema kahAya te? 66 TIkA-nizcayanayathI karma ane karaNanuM abhinnapaNuM hovAthI kAryane karaNanI abhinnatA hovAthI, karaNa nAma sAdhana ane karma nAma kArya, karma (kArya) ne karaNanI abhinnatA hovAthIje jenA vaDe karAya che te te ja che- ema samajIne nizcaya karIne, jema suvarNanuM pAnuM suvarNa vaDe karAtuM (thatuM) hovAthI sonAnuM pAMdaDu patra, sonAthI ja karAya che. patra suvarNapatra suvarNathI, suvarNapatra ho, suvarNanu pAnuM patra suvarNathI karAtuM hoI suvarNa ja che. suvarNathI pAnuM thayuM to te suvarNa ja che. bIjuM kAMI nathI, tema jIvasthAno bAdara, sUkSma, ekendriya, dvindriya, niMdriya, caturindriya, paMcendriya, paryApta ane aparyApta nAmanI pudgalamayI nAmakarmanI pugalamayI
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 samayasAra siddhi bhAga-3 nAmakarmanI prakRti ho, pudgalanI ema nahIM. pudgalamayI nAmakarmanI prakRtio vaDe karAtAM hovAthI pugala ja che, jIva nathI. cauda bheda pugala ja che. ekendriya-beIndriya-traNaIndriyacoIndriya- paMcendriya, sUkSma, bAdara, paryApta-aparyApta e cauda, caudeya pudgala che. paryApta ne aparyApta jIva, jIva nathI. pudgalamayI nAmakarmanI prakRti karaNa thaIne e karma eTale kArya thayuM e kAraNathI e pudgala ja che. zuM kahyuM? samajANuM kAMI..? nAmakarma karaNa che sAdhana che, enAthI (thayelI A cauda bheda kArya che. to karaNathI (je sAdhanathI) kArya thayuM (abhinnatA hovAthI) e pudgala ja thayA, nAmakarma pudgala che to (e) bheda pugalathI thayA, tyAMthI upADayuM che. jIvasthAno thI (kahyuM che) jIva, jIvasthAna nathI. jIva bhagavAna AtmA, e jIvasthAnamAM nathI. have jIvanA (je, je ) prakAra bhedamAM e jIva nahIM. ethI to A dRSTAMta lIdhuM ke nAmakarma (prakRti) karaNa thaIne sAdhana thaIne e paryApta, aparyAptanuM kArya thayuM che. e to pudgala che- nAmakarma pudgala che to enuM kArya paNa pudgala che, jIva nahIM. nAmakarmanI prakRtione pudgalamayatA AgamathI prasiddha che, pudgalamayatA pudgalamaya AgamathI prasiddha che. nAmakarma che ne pudgala jaDa AgamathI pratyakSa prasiddha che, (e) pudgala che, ene jANavAthI (anubhUtithI) pudgala che, anumAnathI paNa jANavAmAM Ave che. kema ke pratyakSa dekhAya- dekhAvAvALA zarIra Adi A rahyuM che e mUrtika che. to e karma-prakRtionuM kArya che-jaDanuM kArya che. AhA!bAdarapaNuM, sUkSmapaNuM, ekendripaNuM, beindriyapaNuM, paMcendriyapaNuM, paryApta-aparyApta (Adi prakAra) e to pudgala pratyakSa che. e pugalanuM kArya che, pratyakSa dekhAya evuM zarIra Adi mUrtikabhAva che. ethI karmaprakRtionuM kArya che. ethI karmaprakRti pudgalamayI che- pudgalamaya che. (mAtra) pudgala che ema nahIM. traNa vAra kahyuM-pudgalamayapaNuM -pugalamayatA traNavAra AvyuM. evuM anumAna thaI zake che, anumAna thaI zake che, ane prakRti jaDa che to enuM kArya jaDapugalamaya, e paNa siddha thAya che. e prakAre gaMdha, rasa, sparza, rUpa, zarIra, saMsthAna, saMhanana (hADakAM) e pudgalamaya, nAmakarmanI prakRtio dvArA racita (-racAyelA ) hovAthI pudgalathI abhinna che. e pudgala emaya che, eTalA mATe mAtra jIvasthAnone pugalamaya kahyA chatAM A badhAne paNa pugalamaya samajavA joIe, A uparano zabda, eTalA mATe varNAdika jIva nathI, e nizcayanayano siddhAMta che. lyo ! A to nizcayanayano siddhAMta (kahyo !) olA kahe nizcayanayA siddhane hoya. AhAhA! bahu phera Akho! vastu sthiti evI che. tyAM kahyuM tenA pAchA vakhANa karyA lokoe badhAe-vyavahAra sAdhakane hoya ne nizcaya hoya ja nahIM, nizcaya to siddhane hoya (AvI prarUpaNA !) ahIM to kahe che ke nizcayanayathI A hoya nahIM, samyagdarzana paNa A nizcayanA AzrayathI svabhAvanA Azraye thAya che. e nizcaya che. zuddhanaya AvyuM ne 11mI gAthAmAM zuddhanayane Azraya-nizcayanayane Azraye samyagdarzana thAya che. (tyAM) zuddhanaya lIdho che, zudhdhanaya kaho ke nizcaya(naya)-parama nizcaya. to to ahIM samyagdarzana thAya che e ja
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka 38 277 zuddhanaya nAma parama AtmasvabhAvanA Azraye thAya che, e zuddhanayano viSaya che agIyAramI (gAthA)mAM kahyuM che ne ! "vavahAroDabhudattho bhudatyo desido du suddhaNao' bhUtArtha che te zuddhanaya che. ( vyavahAranaya abhUtArtha ) e zuddhanaya che trikALIvastu che e zuddhanaya che ema kahevuM che. pachI lIdhuM trIjuM pada "bhudatthamasjido khalu sammAdiThI vadi jIvo' lIdhuM paNa paheluM to e ke je trikALI vastu che e ja nizcayanaya che ane e ja zuddhanaya che. AhAhA! samajANuM kAMI ? jhINo viSaya bahu, gajaba karyuM che! sAdI bhASAmAM keTalI gaMbhIratA ! AvyuM ne I zloka che ADatrIsa. ahIM A arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che. ( zloka - 38 (35nAti). nirvartyate yena yadatra kiJcit tadeva tatsyAnna kthshcnaanyt| rukmeNa nirvRtamihAsikozaM pazyanti rukamaM na kthshcaanaasim||38|| zlokArthaH- [vena ]je vastuthI [zatra yaH vinvit nirvatraMta] je bhAva bane, [tat] te bhAva [tad va cAta] te vastu ja che [ vAvana] koI rIte [ nyata ] anya vastu nathI;[ ;]jema jagatamAM [ rumeLa nivRttama sivozaM] sonAthI banelA myAnane [vAM pa7i ] loko sonuM ja dekhe che, [thaqna] koI rIte [na sima] (tene) taravAra dekhAtA nathI. bhAvArtha :- varNAdika pudgalathI bane che tethI pudgalaja che, jIva nathI. 38. zloka 38 upara pravacana nirvartyate yena yadatra kiccit tadeva tatsyAnna kthshcnaanyt| rukmeNa nirvRtamihAsikozaM pazyanti rukamaM na kthshcaanaasim|| 38 / / AhAhA! je vastuthI je bhAva bane - je vastuthI je bhAva bane, te vastuthI te bhAva te vastu ja che. koI rIte anya vastu nahIM. koIpaNa prakAre anya vastu nathI. ema kahe che. jema jagatamAM sonAthI banelA ( nirmita thayelA) myAnane -sonAthI mAna thayuM che sonAnuM myAna ane loko suvarNa ja dekhe che- sonAnA khyAnane sonA tarIke dekhe che, emAM talavAra rahI che ene talavArane sonAmaya dekhatA nathI. talavAra bhinna che. sonAnuM myAna bhinna che. AhAhA !
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 samayasAra siddhi bhAga-3 evI rIte raMga, rAga ne bheda e pudgalathI thayA che, enAthI bhagavAna to bhinna che. ema kahe che. I talavAra jema sonAnA myAnamAM bhinna che (ema AtmA bhinna che.). sonAnuM myAna loko sonAne dekhe che, sonAnA khyAnane dekhe che (tyAre paNa loko ) talavArane (sonA tarIke) nathI jotA, ema ja bheda, raMga ne rAga e pudagalakarmathI thayA che, to ene pudgala (tarIke ) dekhe che. bheda, raMga ne rAgathI bhinna abhedane (jIvana) nathI dekhatA, abhedatalavAra jema (myAnathI) bhinna che ema abheda (AtmA) raMga, rAga ne bhedathI bhinna che. have vANiyAne Avo nirNaya karavA vakhata maLe nahIM, saMsAra ADe ! ( zrotA - vANiyA ja sAMbhaLavA Ave che ne!) vANiyAne (jainadharma) maLyo che ne atyAre to! zuM kahyuM? ke myAnamAM sonAnuM mAna che to loko myAnane sonAnuM che ema jue che, talavArane nathI jotA, sonAnI talavAra che ema kahe che paNa e sonAnI talavAra che? (nA) evI rIte bhagavAna AtmA ene bheda, raMga rAga e sonAnuM mAna che e rIte che, e pudgalanA che, pudgalathI thayA che mATe pugala che. ene AtmA che evuM nathI dekhatA. AhAhA ! samajANuM kAMI? sUkSma bhAre bhAI ! eka eka gAthA ! sonAnI talavArane loko sonuM che (ema) dekhe che, talavArane (sonAnI che) ema nathI jotA, ema AtmAmAM je raMga, rAga ne bheda dekhAya che e pudgala che ne jema myAnathI talavAra bhinna che ema AtmA pudgalathI (raMga, rAga ne bhedathI) bhinna che. kaho devIlAlajI! AvI vAta kyAM che? A parama satya-AtmakhyAti che ne A TIkAnuM nAma ! AhAhA! bheda, raMga ne rAga e sonAnA mAnanI jema, tene myAna to sonAnuM che ( ema loko) dekhe che, I talavAra che sonAnI ema nahIM. AhAhA ! ema bheda, raMga ne rAga pudgalanA che, e pugalanA che ema dekhe che, enAthI bhagavAna AtmA bhinna (che ene loko) nathI dekhatA, (paraMtu ) A AtmAnA che bheda Adi ema nathI jotA. AvI vAtuM jhINI, are! keTaluM.... yogyatA keTalI aMdara joIe! kahe che sonAnA myAnane koI talavAra sonAnI kahe che e to vyavahAra-upacAra che, e vastu nahIM. evI rIte bhagavAna AtmAmAM, zarIra-vANI-mana, raMga, rAga-dveSa, puNya-pApanA bhAva ane bheda e pudgalathI banyA che tethI pugalanA che ema dekhe che, jIvanA che evuM nathI. AvI vAtuM che have kyAM pahoMcavuM bhASA evI Ave zAstramAM ekendriyajIva, beindriyajIva, paryAptajIva, aparyAptajIva, juo! e jIva nathI. cha kAyanA je jIva (kahyAM che e) jIva nahIM, jIva to jJAnasvarUpa che ke nahI aMdara? AhAhA ! hajI to ahIM navatattvamAM jIvatattva kevuM che, enI A vAta cAle che. AhAhA ! e jIvatattvane, bheda, raMga ne rAgathI jANo to e pudgala che ema kahe che. bhagavAna to enAthI nirALo-bhinna che. varNAdi pudgala racita che. bheda, raMga ne rAga pudgalaracita che eTalA mATe e pudgala ja che, jIva nahIM. (have) bIjo kaLaza, 39 have AmAM to guNasthAnaneya bhegAM nAkhyAM che, to olAmAM to traNeya AvyA paNa.... kaLaza agaNacAlIza.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka 39 279 ( zloka - 39 (35nAti) varNAdisAmagryamidaM vidantu nirmANamekasya hi pudglsy| tato'stvidaM pudgala eva nAtmA yataH sa vijnyaanghnstto'nyH||39|| zlokArtha- aho jJAnI jano! [ rUTuM vaLaffsamayama]A varNAdika guNasthAnaparyata bhAvo che te badhAya [ sya pustisya hi nirmANama] eka pudgalanI racanA [viva7] jANo; [tataH] mATe [gvaM] A bhAvo [puna: jhava stu] pugala ja ho,[ na mAtmA] AtmA na ho; [ yata:] kAraNake [sa: vijJAnadhana:] AtmA to vijJAnaghana che, jJAnano puMja che,[tata ]tethI [ :] A varNAdika bhAvothI anya ja che. 39 == = = = = = = = = = = = = = zloka - 39 upara pravacana varNAdisAmagryamidaM vidantu nirmANamekasya hi pudglsy| tato'stvidaM pudgala eva nAtmA yata: sa vijJAnaghanastatoSnya: sArU aho jJAnI jano! A varNAdikathI laIne pudgala, guNasthAnaparyata, 29 bola AvyAne aMdara (gAthA-50 thI pa5) -badhuM AvI gayuM, guNasthAna chelle-Akhira che paheluM varNa chepahelo varNa che. raMga (paheluM che) Akhira (chelle) guNasthAna, 29 bola AvI gayA. (emAM) zubharAga Avyo, saMyamalabdhinA bheda AvyA. he jJAnI jano! e raMga,rAga ne bheda guNasthAnaparyata Adi e samastane eka pudgalanI ja racanA jANo, e mArgaNAsthAna, jIvasthAna, guNasthAna e pudgalanI racanA jANo, bhagavAna emAM Avyo nathI. caitanyabhagavAna emAM Avyo nathI. bhedamAM Avyo nathI- raMgamAM Avyo nathI- rAgamAM Avyo nathI. che? ( zrotA - zraddhA jJAnameM pUraba pazcimakA phera hai!) phera che ne ! e to jANakaparyAya che, e to paryAyanI svanI apekSAe nizcaya kahyuM bAkI trikALanI apekSAe e bheda, vAstavika abhedanI apekSAe to e (bhedane) pudgalanA kahyA-pudgala kahyA. eka bAju to emeya kahe, bheda che e emAM che-jIvanA che, bhedasvarUpa ja che. jJAnanA pAMca bheda Ave che ne! to enuM jJAna karAvavuM che, bhedanuM paNa abhedanI dRSTi (jemane ) thaI, ene jJAna karAvavuM che. ane AMhI to pahelI hajI abhedaSTi karAvavI che. bhagavAna AtmA, eka samayamAM raMga, rAga ne bhedathI nirALo che. ene ahIM AtmA kahevAmAM Ave che. tyAM e zabda paDyo che
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 samayasAra siddhi bhAga-3 tyAM, "jJAnAnaMda svabhAvI" (padamAM) nirALo che ane pachI akhaMDa pUrNa, eka che ema kahe che. bhAIe sAru karyuM hukamacaMdajIe, e AnI (A gAthAonI) zailI lIdhI che. raMga, gaMgha, (AdithI) mAMDIne guNasthAnaparyata eTale 29 bola, 50 thI 55 gAthA. e samasta badhAya "ekasya pudgalasya hi nirmANama"- AvyuM dekho! eka pudgalanI racanA jANo- eka pudagalanI ja racanA, AtmAnI kAMI racanA nahIM kahe che, keTaluM cokhkhuM karI nAkhyuM che. e guNasthAna, mArgaNAsthAna, jIvasthAna, rAga-dveSa, puNya-pApanA bhAva e (badhuMya) eka pudgalanI racanA jANo! AhAhAhA ! AvI vAta che. Akho judo jJAyaka abheda! AhAhA ! eka pulasya hIM, "hA" pAcho-pAcho, zabda to e che eka pudgalanI racanA jANo, paNa A pAThamAM to (kahe che) "ekasya pulasya hI" - Ama "hI" para jora che. eka pudgalanI racanA eTaluM AvyuM paNa AmAM to kahe che ke eka pulanI "ja' nirmANa-racanA (che) - nizcaya, A pudgalanI 'ja' -ekAMta, kathaMcit pugalanI ne kathaMcit jIvanI (racanA ema nahIM) zuM zailI ! "ekasya pudgalasya" pAchuM ema, "ekasya pulasya hI nirmANam"- racanA guNasthAna, mArgaNAsthAnanI eka ja-pugala ja enI racanA che. AhAhA ! Ama gAthAmAM (kaLazamAM) joIe to sAdhAraNa lAge paNa kaLazamAM keTaluM (rahasya) bharyuM che, aMdara. ohoho ! che? ( zrotA:- AmAM syAdvAdane doSa nahIM lAge?) syAdvAda! ahIM syAdvAda, kahyuM ne! nizcayathI A, ne paryAyamAM che eTale vyavahAra kahyo! (e to badhuMya vyavahAranuM) e syAdavA paNa A nizcaya jene thayo ( pragaTayo) ene paryAyanuM jJAna sAcuM thAya che. (A) samyaka ekAMta ! AhAhA ! samyaka anekAMta paNa samyaka ekAMta sivAya, (nija padanI prApti sivAya) abheda samyaka ekAMta ja che - e samyakraekAMta che, enuM (dravyanuM) jJAna thavAthI paryAyamAM rAgAdi che. enuM jJAna thaI jAya che. anekAMtika rIte samyaka ekAMtanuM jJAna thayuM to emAM anekAMtanuM jJAna thaI gayuM. AhAhA ! paNa pahelA A samyakaekAMtanuM jJAna nathI ene paryAyamAM rAga che. A paryAya mArI evuM jJAna kyAM che? vyavahAra jJAna ene kayAMthI AvyuM? e samastanuM raMgathI mAMDIne gaMdha, rasa, sparza, adhyavasAya, saMvanana, saMsthAna, zubhapariNAma, guNa (sthAna), saMkaleza pariNAma e badhA jIvanA nivRttisthAna, labdhi (sthAna ) Adi e pudgala -eka ja pudgalanI racanA jANo. A nizcayanayano siddhAMta che- parama zuddhanaya! eka pugalanI racanA jANo. eTalA mATe A bhAva pudgala ja- avastu, pudgala e pudgala ja ho, e vastu pudgala, pugala ja ho! AhAhA! samajANuM kAMI ? keTaluM spaSTa ! AcArya pAchA hoM amRtacaMdrAcArya TIkA pote karI ne pAchA TIkA upara kaLaza racyA ! | niyamasAramAM to kSAyikabhAva kSayopazama Adine paradravya kahI dIdhA che. trikALI jJAyakabhAvamAM e(bhAvo) nathI. e apekSAe jIvamAM che nahIM. kSAyikabhAva jIvamAM che nahIM. guNasthAna, mArgaNAsthAna, mArgaNAsthAnanI to vAta kyAM? Ane tyAM ( kSAyikabhAvane ) padravya kahyA che, ema mAruM kahevuM che. (AcAryadeva kahe che) e lakSaNa jIvamAM che nahIM e to
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka 39 281 ThIka, paNa kSAyikabhAva ne kSayopazamabhAvane upazamane paradravya kahyA, svadravya bhagavAna akhaMDAnaMda abhedane (zrotA:- kuMdakuMdAcAryadevanI vAtamAM amRtacaMdrAcAryadeva tathA padamaprabhamaladhArIdeve puSTi karI che.) badhAye eka ja kahyuM che ne ! padmanaMdIe kahyuM che e nizcaya ne vyavahAra nAkhyo. no passAnuM gappAne varlDappA' - ema nAkhyuM (- kahyuM che) (oho!) AcAryo - digambara (AcAryo) game te AcArya, eNe to eka ja siddhAMta je siddha karyo che e badhAe karyo che. kyAMka vyavahArathI bhale vAta karI hoya paNa (e to) vyavahArathI jANavA mATe karI hoya, Azraya karavA mATe ema nahIM, tyAM padmanaMdImAM to vyavahArane pUjya kahyo che, vyavahArathI vyavahAra pUjya, kAraNa ke deva-guru- zAstra bhagavAna sAkSAt che e pUjya vyavahArathI na hoya to pUjyapaNuM rahetuM nathI. bhagavAna vyavahArathI vyavahAra pUjya che, nizcayathI nahIM. AhAhA! AhA ! to kevo che AtmA? (kahe che ke, mATe A bhAvo pudgala ja ho, AtmA na ho; kAraNa ke AtmA to vijJAnaghana che, jJAnano puMja che tethI A varNAdikabhAvothI anya ja che.... AtmA vijJAnaghana ! bhagavAna to vijJAnaghana che, dekho ! abheda lIdho ekalo vijJAnaghana che, jJAnano pUMja che. ekalo jJAnano pUMja che. AhA ! jJAnano puMja che. ene AtmA kahe che. to bhedeya nIkaLI gayA ne! raMga, rAga to nIkaLI gayA paNa bhedaya nIkaLI gayA, saH vijJAnaghana-sa: eTale te, AtmA to vijJAnaghana che. mahA AtmA - mahAtmA! tyAre te AtmA koNa che? badhA, AtmA A (ema) nahIM. bheda, raMga, rAga Adi che to e AtmA che zuM? sa vijJAnaghana- e to vijJAnaghana che. na AtmA pudgaladravya-avastu na AtmA, badhA bheda AvI gayA. to AtmA vijJAnaghana, prabhu bhagavAna AtmA to vijJAnaghana che ne ! rAga to nahIM, raMga to nahIM, paNa bhedeya nahIM, e to vijJAnaghana che ne ! (abhedane) ahIM to AtmA kahe che. AhAhA! samajANuM kAMI? je dRSTino viSaya vijJAnaghana che tene AtmA kahe che. eTalA mATe anya, varNAdika bhAvothI anya ja che. che ne? sadavijJAnaghana tat anya:tenAthI bIjuM bIjI cIjo badhI anya (judI) che. varNAdika bhAvothI anya ja che, bheda AdithI anya ja che, rAgathI anya ja che. varNAdikabhAvothI anya ja che, e anya ja che pAchuM. samajANuM? "paramAtma prakAzamAM kahe che- "dharmIjIva sUkSma vAta kare, e pAgalane pAgala jevuM lAge.evo pATha che. pAgala jIvone pAgala jevuM lAge ! A te zuM kahe che A? samajAya che kAMI ? "paramAtma prakAza'mAM che ke, jyAre (dharmIjIva) sUkSma vAta kare ane satya (vAta) kare tyAre sAMbhaLanArane pAgalAI che (eTale) ene pAgalapaNuM lAge. "mALA A zuM pAgala jevI vAtuM kare che!?' samajAya che? (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 109)
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 samayasAra siddhi bhAga-3 OF C gAthA - 67 ) zeSamanyavyavahAramAtram pajjattApajjattA je suhumA bAdarA ya je cev| dehassa jIvasaNNA sutte vavahArado uttaa||67|| paryAptAparyAptA ye sUkSmA bAdarAzca ye caiv| dehasya jIvasaMjJAH sUtre vyavahArataH uktaaH||67|| yatkila bAdarasUkSmaikendriyadvitricatuHpaJcendriyaparyAptAparyAptA iti zarIrasya saMjJAH sUtre jIvasaMjJAtvenoktAH aprayojanArtha: paraprasiddhyA ghRtghttvdvyvhaarH| yathA hi kasyacidAjanmaprasiddhakaghRtakumbhasya taditarakumbhanamijJasya prabodhanAya yo'yaM ghRtakumbha: sa mRNmayo, na ghRtamaya iti tatprasiddhyA kumbhe ghRtakRmbhavyavahAraH, tathAsyAjJAnino lokasyAsaMsAraprasiddhAzuddhajIvasya zuddhajIvAnabhijJasya prabodhanAya yo'yaM varNAdimAn jIvaH sa jJAnamayo, na varNAdimaya iti tatprasiddhyA jIve vrnnaadimdvyvhaarH| have, A jJAnaghana AtmA sivAya je kAMI che tene jIva kahevuM te sarva vyavahAramAtra che ema kahe che: paryAya aNaparyAya, je sUkSama ane bAdara badhI kahI jIvasaMjJA dehane te sUtramAM vyavahArathI 67. gAthArthaH- [2] je [paHIHI:] paryAya, aparyAya [ sUkSmA: vAvaST: 2] sUkSma ane bAdara Adi[pherava] jeTalI [veca]dehane [ nIvasaMjJA:] jIvasaMjJA kahI che te badhI [ sUtre] sUtramAM [ vyavadArataH] vyavahArathI [3 ] kahI che. TIkAH- bAdara, sUkSma, ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya, paMcendriya paryAya, aparyAya-e dehanI saMjJAone (nAmone) sUtramAM jIvasaMjJApaNe kahI che, te, paranI prasiddhine lIdhe, "ghInA ghaDA'nI jema vyavahAra che-ke je vyavahAra aprayojanArtha che (arthAt temAM prayojanabhUta vastu nathI). te vAtane spaSTa kahe cheH jema koI puruSane janmathI mAMDIne mAtra ghIno ghaDo ja prasiddha (jANIto) hoya, te sivAyanA bIjA ghaDAne te jANato na hoya, tene samajAvavA "je A "ghIno ghaDo' che te mATImaya che, ghImaya nathI" ema (samajAvanAra vaDe) ghaDAmAM ghInA ghaDA'no vyavahAra karavAmAM Ave che, kAraNa ke pelA puruSane "ghIno ghaDo ja prasiddha (jANIto) che; tevI rIte A ajJAnI lokane anAdi saMsArathI mAMDIne "azuddha jIva" ja prasiddha che, zuddha jIvane te jANato nathI, tene samajAvavA (-zuddha jIvanuM jJAna karAvavA) je A
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 67 283 varNAdimAna (varNAdivALo) jIva che te jJAnamaya che, varNAdimaya nathI" ema (sUtra viSe) jIvamAM varNAdimAnapaNAno vyavahAra karavAmAM Avyo che, kAraNa ke te ajJAnI lokane "varNAdimAna jIva" ja prasiddha che. gAthA - 67 upara pravacana have, A jJAnaghana AtmA sivAya je kAMI che tene jIva kahevuM te sarva vyavahAramAtra che ema kahe che. : pajjattApajjattA je suhumA bAdarA ya je cev| dehassa jIvasaNNA sutte vavahArado uttaa||67|| paryApta aNaparyApta, je sUkSama ane bAdara badhI kahI jIvasaMjJA dehane te sUtramAM vyavahArathI (ohoho !) zAstramAM to A kahyuM! TIkA:- bAdara jIva, sUkSma jIva, ekendriya, beindriya, traNaIndriya, coindriya ane paMcendriya, paryApta, aparyApta e zarIranI saMjJAone-e to zarIranA nAma che. e AtmAnA nahIM. e zarIranI saMjJAone sUtramAM jIvasaMjJArUpathI kahyuM che. AhAhA! zuM kahyuM? (pharamAvo!) ke bAdara, sUkSma, ekendriya, beindriya, triindriya, caturaindriya, paMcendriya, je e kahyuM e to zarIranI saMjJAone sUtramAM kahyuM, jIvasaMjJArUpathI zarIranA nAmathI jIvane nAma kahyA te paranI prasiddhine lIdhe kAraNe, kayuM kAraNa kahyuM? ke e prasiddhi che ekendriya (jIva), beindriya (jIva), bAdara (jIva) paryApta (jIva) e ghInA ghaDA'nI jema vyavahAra che. jema ghIno ghaDo prasiddha che, ghI prasiddha nathI, (ema) "ghInA ghaDA" nI jema vyavahAra che. ke je vyavahAra aprayojanArtha che. prayojanArtha nahIM. jANavA mATe paNa emAM prayojana kaMI paNa che nahIM. ghIno ghaDo" kema? ghIno ghaDo prasiddha che, ghI prasiddha che? khabara nathI. ghIno ghaDo (enI khabara che) evI rIte zarIranuM nAma jIvanA nAmathI prasiddha che. e mATe kahyuM, vastu evI nathI ! hajI to eka jIvane kevo kahevo che enI ahIMyA pahelAM tattvanI vAta che. ghInA ghaDAnI jema ke je vyavahAra aprayojanArtha enAthI prayojana vastu (samajAtI) nathI. e ja vAtane spaSTa kare che, ema kema kahyuM? jIvanA nAmane zarIranA nAmathI kema kahyA? paryApta, aparyApta (Adi to ) e zarIranI saMjJA (nAma) che, ene jIvanA nAmathI kema kahyA? ke jagata ene prasiddha (paNe ja) ene jue che. ene dekhe che eTalA mATe kahyuM? jagata "ghInA ghaDA" ne dekhe che, ghI (emAM bhinna che) ema dekhatA nathI. (juone loko kahe che ne !) pANIno ghaDo, ghIno ghaDo, dUdhano ghaDoe prasiddha che ne ajJAnIone! evI rIte loko mAne che) bAdara jIva, paryApta jIva, (ekendriyajIva Adi) e prasiddha che. bahAramAM e prasiddha che ema ke e cIja prasiddha che ema ke e cIja prasiddha thaI. jema koI puruSane janmathI mAMDIne mAtra ghIno ghaDo" ja prasiddha (jANIto) hoya, te
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 - samayasAra siddhi bhAga-3 sivAyanA bIjA ghaDAne te jANato na hoya- jema koI puruSane janmathI laIne, have deSTAMta vai che, koI puruSane janmathI mAMDIne 'ghIno ghaDo' ja ene khyAlamAM che - prasiddha ( jANIto ) che. dekho ! koI puruSane janmathI laIne mAtra 'ghIno ghaDo' - ghIno ghaDo ja prasiddha che jema ghIno ghaDo prasiddha che e anerA ghaDAne jANato nathI ne ghIne jANato nathI. enAM sivAya bIjA ghaDAne jANato nathI- ( AhA !) enAM sivAya te bIjA ghaDAne nathI jANato, e 'ghInA ghaDA' sivAya bIjA ghaDAne jANato ja nathI- ghIno ghaDo, ghIno ghaDo ema kahe ene samajAvavA mATe jo A ghIno ghaDo ( kahevAya che ) e ghaDo mATIno che. zuM kahyuM joyuM ? bIjA ghaDAne je jANato ja nathI, ghIno ghaDo ja ene ( jANIto ) che. pANIno ghaDo, dUdhano ghaDo e kAMI jANato nathI, jANe che mAtra ghInA ghaDAne, ene samajAvavA mATe ( kahe che ke ) A ghIno ghaDo che. pAchI bhASA zuM che ke ghIno ghaDo che te mATImaya che. olI prasiddhine kA2Ne evuM kahyuM pahelA ke ghIno ghaDo ( kAraNake ) ene ghIno ghaDo prasiddha ( jANIto ) che. janmathI mAMDIne e ja jANIto che to ene zabdathI kahyuM ke A ghIno ghaDo che te mATImaya che. bIjA ghaDAne to e jANato nathI, bIjA ghaDA ( jevA ke ) ghIno ghaDo, pANIno ghaDo ene te jANato nathI, eka ja ( ghIno ghaDo ) dekhe che. paNa ene kahyuM ghIno ghaDo che te mATIno che ghaDo mATIno che, e ghaDo ghImaya ( ghIno ) nathI. ghIno ghaDo e mATImaya che, ghImaya (ghIno ) nathI.ghaDo ghIno nahIM mATImaya che. samajAvavA mATe A rIte kahyuM che. A prakAre samajAvavAvALA dvArA, ghaDAmAM ghIno ghaDAno vyavahAra karavAmAM Ave che. joyuM ? ghaDAmAM, 'ghIno ghaDo' vyavahAra karavAmAM Ave che- ghaDAmAM 'ghInA ghaDA' no vyavahA2 ka2vAmAM Ave che, kA2Nake pelA puruSane 'ghIno ghaDo' ja prasiddha che. pahelAM vAta lIdhIne janmathI laIne mAtra 'ghIno ghaDo' ja prasidhdha che. AhAhA! evI rIte A ajJAnI lokone anAdi saMsA2thI laIne azuddha jIva ja prasiddha che. bAdara, paryApta, aparyApta ( Adi prakAre ) jIva che e rIte ja jANItA che ( jIva ) anAdithI, enI dRSTi tyAM che ne ! azuddha jIva ( ja ) prasiddha che. zuddhajIvane to e jANatA nathI. (ghaDAmAM rahela ) ghIne e jANato nathI. ghIno ghaDo, ghaDo to mATIno che (paraMtu ) ene ( ghIne ) e jANato nathI. ( e to bolyA kare che ) ghIno ghaDo, ghIno ghaDo, ghIno ghaDo tyAre ene samajAvavA ema kahyuM ke ghaDo mATImaya che. ema e ghIno ghaDo ( janmathI mAMDIne ) prasiddha ( jANIto ) che e prakAre ajJAnI lokone azuddha jIva ja prasiddha che. zuddhajIvane e jANatA nathI. ene samajAvavA mATe zudghajIvanuM jJAna karAvavA mATe, A vadimAna jIva che e jJAnamaya che. varNAdimAna jIva che ema kahIne ( kahyuM ke ) jIva to jJAnamaya che. varNAdimAna ( jIvane kahyo ) jema ghIno ghaDo ene prasiddha che (ema varNAdivALo jIva ) ajJAnIone prasiddha che. to ene kahyuM ke varNAdimAna jIva che e jJAnamaya che. lyo ! A to gautame kahyuM bhAI eya cetanajI ? gautame kahyuM olAmAM dhavalamAM ( Ave che ne ) mATe samajAvavA kahyuM che, vyavahA2thI-vyavahA2thI kahyuM che. tyAM kahe joyuM ? vyavahA2thI paNa lAbha thAya che. zuM thAya ? jagatanA --svacchaMdanA pAra na maLe ! zuddhajIvane je jANatA nathI ene samajAvavA mATe-zuddhajIvanuM jJAna karAvavA mATe ( kIdhuM ke) e varNAdimAna jIva che te to
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 40 285 jJAnamaya che. "varNAdimAna jIva" te jJAnamaya che. e vyavahAra batAvyo, varNAdimaya nahIM e jJAnamaya bhagavAna che. bheda nahIM, rAganahIM, raMga nahIM- A prakAre jIvamAM varNAdino vyavahAra karavAmAM Avyo che- varNAdimAna e to vyavahAra karavAmAM Avyo che. kema ke ajJAnI lokone varNAdimAna jIva ja prasiddha che. A kAraNe e prasiddha che. mATe varNAdimAna kahIne e jJAnamaya che ema vyavahAra kahevAmAM Avyo. vyavahAra kahyo mATe e satya che ne ethI lAbha che evuM nathI. paNa jJAna thAya che ne, jJAna thAya che e samajAvavuM che e varNAdimAna nahIM, jJAnamaya che e (AtmA-jIva), vyavahArathI jJAna thayuM paNa vyavahAra AdaraNIya ane anusaravA lAyaka che, evuM nathI. vizeSa kaheze. (zrotA:- pramANa vacana gurudeva) ( zloka - 40 ) (anukuma) ghRtakumbhAbhidhAne'pi kumbho ghRtamayo na cet| jIvo varNAdimajjIvajalpane'pi na tnmyH||40|| zlokArtha-[veta] jo [mRtavAbhidhAne ]i "ghIno ghaDo" ema kahetAM paNa [ p: vRtamaya: 1] ghaDo che te ghImaya nathI (-mATImaya ja che), [vamita-LInatyane ]i to tevI rIte varNAdivALo jIva' ema kahetAM paNa [bIvI tanmaya:] jIva che te varNAdimaya nathI (jJAnaghana ja che). bhAvArtha- ghIthI bharelA ghaDAne vyavahArathI "ghIno ghaDo" kahevAmAM Ave che chatAM nizcayathI ghaDo ghI-svarUpa nathI; ghI ghI-svarUpa che, ghaDo mATI-svarUpa che; tevI rIte varNa, paryAti, indriyo ityAdi sAthe ekatrAvagAharUpa saMbaMdhavALA jIvane sUtramAM vyavahArathI paMcendriya jIva, paryApta jIva, bAdara jIva, deva jIva, manuSya jIva' ityAdi kahevAmAM Avyo che chatAM nizcayathI jIva e-svarUpa nathI; varNa, paryAmi, Indriyo ityAdi pugalasvarUpa che, jIva jJAnasvarUpa che. 40. pravacana naM. 138 zloka-40 tathA gAthA- 68 kArataka vada-7 zukravAra tA. 17-11-78 zlokano bhAvArtha che. A ja to gujarAtI cAlaze, hindI gayA. bhAvArtha - ghIthI bharelA ghaDAne vyavahArathI ghIno ghaDo kahevAmAM Ave che, chatAM nizcayathI ghaDo ghI svarUpa nathI, ghI to ghI svarUpa che, ghaDo to mATI svarUpa che. A to daSTAMta tevI rIte raMga, gaMdha, rasa, sparza, paryAti, aparyAmi, saMhanana, saMsthAna zarIra ityAdi ekakSetrAvagAharUpa saMbaMdhavALA jIvane sUtramAM vyavahArathI, paMcendriya jIva paryApta jIva, bAdara jIva, deva jIva, manuSyajIva ema kahevAmAM Ave che. nizcayathI jIva te svarUpa nathI, e to bAhya cIjanI vAta
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 samayasAra siddhi bhAga-3 karI. zuM e kIdhuM? varNa, gaMdha, rasa, sparza, zarIra, saMhanana e to bAhyanI cIja. paryAptaaparyApta e paNa bAhyanI cIja e aMtaramAM che nahIM. vyavahArathI kahevAmAM AvyA tethI vastu AtmAnI nathI. AtmA temaya nathI. ityAdi svarUpa jIva jJAnasvarUpa che. ene kahyuM ke prabhu jIva jJAnasvarUpa jema ghaDo mATI svarUpa che, ema A jIva jJAnasvarUpa che. ema kahyuM. have eTaluM kahyuM mATe ene jJAna thaI gayuM samajanArane, ema nathI. ene kahyuM ke jJAnasvarUpa che enuM ene lakSa karAvyuM, have ene kyAre anubhava thAya? e to aMtara jIvadravyano Azraya kare jJAnamaya vastu to ene jJAnamaya che evo anubhava thAya. gurue, bhagavAne ke AcAryoe kahyuM ke ghIno ghaDo nathI, ghaDo mATImaya che, e to ThIka, ema A paryAya aparyApta Adi saMhanana saMsthAna Adi e ajIva che, e jIva nahIM, jIva to jJAnamaya che. eTaluM kahyuM mATe tene ziSyane jJAnamaya jIva svabhAvano anubhava thayo ema nathI, emAM e nIkaLe che I. bAhyanI vAta che ne A to. atyaMtaranI have Avaze, guNasthAna rAgAdi abhyatara paNa jIva svarUpa nathI. A to bAhyanI vAta karI varNa, gaMdha, rasa, sparza, raMga, rAga e pachI Avaze, ahIM to raMga, gaMdha, rasa, zarIra, sparza, saMhanana, saMsthAna, paryAya, aparyApta e badhAM jIva nathI, jIva jJAnasvarUpa che. ema A saMtoe AcAryoe kahyuM, chatAM ene jJAnasvarUpano khyAla Avyo ke A jJAnasvarUpa che eTaluM, paNa ethI ene AtmAno jJAnasvarUpano anubhava thayo ema nathI. A to vyavahArathI ene samajAvyuM ke jJAnasvarUpa che AtmA, bhAI. AcAryoe paNa vyavahAra vikalpamAM AvIne ene samajAvyuM ane samajanAranA khyAlamAM AvyuM eTale ke A jJAnasvarUpa che ema kahe che. basa. I lakSamAM AvyuM, ke jJAnasvarUpa che. paNa ene jJAnasvarUpano anubhava kayAre thAya? AhAhAhA ! e aMtaranA jJAyakasvabhAvane avalaMbe. trikALI dravya svabhAvanuM ahIM varNana che ne? dravya vastu, je dravya vastu che, tyAM bAhya raMga-rAgAdi to nathI, e jJAnasvarUpa che ema kahyuM, paNa e jJAnasvarUpa enA khyAlamAM AvyuM ke huM jJAnasvarUpa chuM eTaluM, paNa sAMbhaLanArane AtmA jJAnasvarUpano anubhava thayo nathI. AhAhA ! kahyuM mATe ene jJAna thaI gayuM, ane sAMbhaLyuM mATe ene jJAna thaI gayuM ema nathI. AhAhAhA! e jJAyakasvabhAva je trikALa jJAnasvarUpa dravya hoM, e dravya svarUpanI dRSTi karatAM A to sAMbhaLeluM khyAlamAM AvyuM ke e to jJAnamaya che eTaluM. have zAstra dizA dekhADI aLagA rahe. ema guru paNa dizA dekhADI aLagA rahe. jJAnamaya che ema jyAre e pote aMtaramAM jAya. AhAhA ! paryAyamAM jJAnamaya che ema khyAla Avyo, e to vyavahAra thayo. ( zrotA:- nizcaya vagara vyavahAra) nizcaya nathI e jhINI vAta che bhAI. nizcaya to zAyaka svarUpa eno anubhava kare tyAre A jJAyaka svarUpa che evo ene khyAla Ave, tyAre sAco nirNaya (thAya). AhAhA ! A to olu hAlyane A to gautama svAmIe vyavahAranuM kaheluM e uparathI A vadhAre AvyuM, gautama svAmIe vyavahArano Azraya laIne ziSyonI pravRtti vyavahAra karAve lAbhadAyaka mATe, ema che nahi. gautama gaNadharoe jIvane cauda bhedasthAna dvArA ene ziSyane samajAya, e dvArA anugraha karIne kahyuM, paNa ethI ene khyAlamAM AvyuM ke A to bhedathI A kahe che, paNa
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 287 zloka - 40 e bhedanuM jJAna ene kyAre thAya ? ke e abheda dRSTi kare tyAre A bhedanuM jJAna anekAMtanuM thAya. AvI vAta che, moTo pheraphAra bahu pheraphAra, mALe AvuM karI nAkhyuM che. juone vyavahA2e samajAvyuM eTale vyavahAranI pravRtti lAbhadAyaka che, ema TharAvyuM. haiM ? (zrotAH- enAthI kAMI lAbha thato haze ke nahIM ) lAbha kAMI nahi ene phakata khyAlamAM Ave eTalI vAta. ahIM jAvuM che eTaluM khyAlamAM Ave che. hAlavuM che I to ene pachI potAne. jhINI vAta che bhAI. AMhI to lIdhuM have bAhya, have aDasaThamAM atyaMtaranI vAta le che, zuM kIdhuM ? 29 bolamAM keTalAMka bAhya che ne keTalAka atyaMtara che. je varNa, gaMdha, rasa, sparza, zarIra, saMhanana, saMsthAna e badhA bAhya che, e to AtmAnI paryAyamAM paNa nathI, ethI ene bhinna kahyo, have ene jIvadravya vastu je akhaMDa che, te atyaMtaranA rAga-dveSa, guNasthAna, mArgaNAsthAnanA bheda enAthI rahita che, atyaMta2nA bhedathI paNa rahita che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? tethI chellI gAthA. 'cinmAtra hovAthI sAmAnya vizeSa upayogAtmakapaNAne ullaMghato nathI...' zuM kahe che ? huM to eka jANanAra vizeSa (upayogAtmaka ) ane dekhanAra-sAmAnya (upayogAtmaka svarUpa chuM ) mAruM svarUpa darzana ane jJAna (svarUpa che ). darzana koI cIjane bheda pADIne jotuM nathI, ( mATe sAmAnya upayogAtmaka che ). jJAna darekane bheda pADIne jove mATe vizeSa ( upayogAtmaka che ). ( pahelAM je ) nava vizeSa ( kahyAM te ) judAM ane A jJAna ( che ). vizeSa juduM. ( ahIMyA ) jJAna vizeSa ( kahyuM te ) dhruva ( che ) ane ( pahelAM ) nava tattva ( kahyAM ) te paryAyanA vizeSa ( che ) te anitya ane ava ( che ). e kahe che juo ! '...cinmAtra hovAthI sAmAnya...' sAmAnya eTale darzana A samakitanI vAta nathI. (darzana eTale ) darzanano viSaya evo che ke, koIne (paNa ) bheda pADayA vinA dekhe. AkhI duniyAnI sattA che e sattAne bheda pADayA vinA dekhe tene 'sAmAnya' kahIe. e sAmAnya (nI vyAkhyA thaI ) ane vizeSa ( eTale ) jJAna. ( jJAna ) dareka cIjane bhinna pADIne (jANe che). A jIva che, A ajIva che, A guNa che, A paryAya che, A vikAra che A avikAra che ema bheda pADIne je jANe tene 'vizeSa' jJAna kahIe. ( pahelAM kahyAM e ) nava tattvanuM vizeSa juduM ane A vizeSa juduM. AhA..hA... ! samajAya che kAMI ? (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 290 )
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 samayasAra siddhi bhAga-3 ||th| - 68 ) etadapi sthitameva yadrAgAdayo bhAvA na jIvA iti mohaNakammassudayA du vaNNiyA je ime gunntttthaannaa| te kaha havaMti jIvA je NiccamacedaNA uttaa||68|| mohanakarmaNa udayAttu varNitAni yAnImAni gunnsthaanaani| tAni kathaM bhavanti jIvA yAni nitymcetnaanyuktaani||68|| mithyAdRSTyAdIni guNasthAnAni hi paudgalikamohakarmaprakRtivipAkapUrvakatve sati, nityamacetanatvAt , kAraNAnuvidhAyIni kAryANIti kRtvA, yavapUrvakA yavA yavA eveti nyAyena, pudgala eva, na tu jIvaH / guNasthAnAnAM nityamacetanatvaM cAgamAccaitanyasvabhAvavyAptasyAtmano'tiriktatvena vivecakaiH svayamupalabhyamAnatvAcca prsaadhym| evaM rAgadveSamohapratyayakarmanokarmavargavargaNAspardhakAdhyAtmasthAnAnubhAgasthAnayogasthAnabandhasthAnodayasthAnamArgaNAsthAnasthitibandhasthAnasaMklezasthAnavizuddhisthAnasaMyamalabdhisthAnAnyapi pudgalakarmapUrvakatve sati, nityamacetanatvAt, pudgala eva, na tu jIva iti svymaayaatm| tato rAgAdayo bhAvA na jIva iti siddhm| have kahe che ke (jema varNAdi bhAvo jIva nathI e siddha thayuM tema) e paNa siddha thayuM ke rAgAdi bhAvo paNa jIva nathI mohanakaramanA udayathI guNasthAna je A varNavyAM, te jIva kema bane, niraMtara je acetana bhAkhiyAM? 68. PuthArtha:- [ yAni imAni] * // [ guNasthAnAni] gusthAno cha te [ mohanakarmaNaH udayAt tu] mohana yathI thAya cha [ varNitAni] ma (sarvazanai mArAmamA) gfanwi vyu cha; [ tAni] tamo [jIvA:] 75 [kathaM ] uma [ bhavanti] hoza [ yAni] mo [ nityaM ] HEL [ sacetanAni ] bhayetana [ uktAni ] DevAmA sAvyAM cha? TIkAH-A mithyASTi Adi guNasthAno paudgalika mohakarmanI prakRtinA udayapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI, kAraNanA jevAM ja kAryo hoya che ema karIne (samajIne, nizcaya karIne), javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che e nyAye, pudgala ja che-jIva nathI. ane guNasthAnonuM sadAya acetanapaNuM to AgamathI siddha thAya che tema ja caitanyasvabhAvathI vyAsa je AtmA tenAthI bhinnapaNe te guNasthAno bhedajJAnIo vaDe svayaM upalabhyamAna hovAthI paNa temanuM sadAya acetanapaNuM siddha thAya che. mevI zate 2,dveSa, bhoDa, pratyaya, dharma, nobha, varga,fu, spardha, adhyAtmasthAna,
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 68 anubhAgasthAna, yogasthAna, baMdhasthAna, udayasthAna, mArgaNAsthAna, sthitibaMdhasthAna, saMkalezasthAna,vizuddhisthAna, saMyamalabdhisthAna-teo paNa pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI, pudgala ja che-jIva nathI ema ApoApa AvyuM (-phalita thayuM, siddha thayuM ). mATe rAgAdi bhAvo jIva nathI ema siddha thayuM. bhAvArtha:-zuddhadravyArthika nayanI dRSTimAM caitanya abheda che ane enA pariNAma paNa svAbhAvika zuddha jJAna-darzana che. panimittathI thatA caitanyanA vikAro, joke caitanya jevA dekhAya che topaNa, caitanyanI sarva avasthAomAM vyApaka nahi hovAthI caitanyazUnya che-jaDa che. vaLI AgamamAM paNa temane acetana kahyA che. bhedajJAnIo paNa temane caitanyathI bhinnapaNe anubhave che tethI paNa teo acetana che, cetana nathI. prazna:-jo teo cetana nathI to teo koNa che ? pudgala che ? ke anya kAMI che ? utta2:-pudgalakarmapUrvaka thatAM hovAthI teo nizcayathI pudgala ja che kema ke kA2Na jevuM ja kArya thAya che. A rIte ema siddha karyuM ke pudgalakarmanA udayanA nimittathI thatA caitanyanA vikAro paNa jIva nathI, pudgala che. 289 gAthA - 68 upara pravacana "have pUche che ke varNAdi bhAvo jIva nathI e siddha thayuM, tema e paNa siddha thayuM ke rAgAdi bhAvo paNa jIva nathI. rAgAdi, guNasthAna, mArgaNAsthAna vagere, e jIva nathI, sAMbhaLa. mohaNakammassudayA du vaNNiyA je ime gunntttthaannaa| te kaha havaMti jIvA je NiccamacedaNA uttA / / 68 / / mohanaka2manA udayathI guNasthAna je A varNavyAM, te jIva kema bane, niraMtara je acetana bhAkhiyAM ? 68. jema varNa, gaMdha, 2sa, sparza ne saMhananane acetana kahyA, tevA guNasthAna, mArgaNAsthAnanA bhedone paNa acetana kahyA. jIvanI paryAyamAM thAya che A badhA bhedo chatAM tene jIvadravya trikALa che te rUpe nathI mATe tene acetana kahyA. ( zrotAH- cetananI paryAya acetana ? ) paryAya, e AhIM caitanya trikALI che tenuM e svarUpa e nathI. dRSTino je viSaya kahevo che dravya svabhAva, e dravya che e to koI rIte A rIte thayuM nathI. guNasthAna, mArgaNAsthAna bhedarUpe jIvadravya thayuM nathI, paryAya thaI, e ahIM vyavahA2mAM nAkhI dIdhI che, e paryAya emAM nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI ? A to alaukika vAtuM che bApu. AhAhA ! samayasAra eTale. AhAhAhA ! TIkAH- A mithyArdaSTi Adi guNasthAno e pahelAM lIdhuM'tuM. varNa gaMdha, rasa, sparza, zarIra, saMhanana, saMsthAna Adi e to bAhya cIja hatI, have A to atyaMta2mAM jenA bheda che. samajAya che kAMI ? mithyArdaSTi Adi guNasthAno paudgalika mohakarmanI prakRttinA. jayasena AcAryanI TIkAmAM che ne bhAI "moha joga bhavAH" jayasena AcAryanI TIkAmAM che. ''moha joga bhavAH"
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290. samayasAra siddhi bhAga-3 haiM? ( zrotAH- gomaTasAramAM che) gomaTasAramAM che, paNa ahIM to ahIM che. A gomaTasArano zabda che e ahIM mUkyo che, jayasena AcArye gommasarano ""moha joga bhavAH" guNasthAna che. moha ane jogathI bheda rUpe thayelA che, vastumAM nathI mithyAtvapaNuM. ohohoho... e jIvadravyamAM nathI, ema teramuM guNasthAna ane 14 muM guNasthAna e paudgalika mohakarmanI prakRttinA udayapUrvaka thatAM hoIne sadAya acetana hovAthI, bhagavAna caitanya dravya che jJAyaka dhruva, dravya che. emAM A vastu bheda nathI, je badhA bheda paDyA che, e mohakarmanA udayanA nimittathI bheda paDayA che. svabhAvanA pragaTa thavAthI bheda paDayA che ema nathI. AhAhAhA ! ahIM eka ja lIdhuM, joga olAmAM joga lIdho bhego, moha joga, ahIM mohakarmanI prakRttinA udayapUrvaka thatAM hoIne prakRttinA udaya eTale jaDa che, enA nimitte ahIM bheda paDyo kahe che. mithyAtva, sAsAdAna, mizra, avirati. samakti, viratA viratI, zrAvaka viratI, pramattapramatta viratI ane apramatta vigere bheda TheTha sajogI ane ajogI. e mohakarmanI prakRtti, mohakarmanI prakRtti, enAM udayapUrvaka thatAM hoIne sadAya acetana hovAthI, kAraNanAM jevAM ja kArya hoya che. kAraNa pugala prakRtti che mATe tenA kArya paNa A badhA tevA ja che, ema kahe che. guNasthAna, mArgaNAsthAna, jIvasthAna, rAgadveSa, puNya-pApa A labdhisthAna paNa e kAraNanAM jevA kArya hoya che, kAraNa prakRtti che moha karmanI tenA guNasthAno tenA bheda te tenA kArya che kahe che. AhAhA bhagavAna kAraNa svabhAva prabhu, enuM e kArya nathI. AhAhAhA ! caitanyaghana, vijJAnaghana dhruva enuM kArya to nirmaLa kArya thAya che, A badhA bheda che e to malina acetana kArya che. e caitanyanI paryAya ja acetana che, emAM jJAnasvabhAva Avyo nathI, sajAgapaNAmAM ajogapaNAmAM kyAMya jJAnasvabhAva to Avyo nathI. aviratI samyagdarzana, aviratIbhAva emAM jJAna svabhAva Avyo nathI, bhagavAna caitanyajyota che, zuM zloka ane zuM gAthA? kAraNanA jevA moha, prakRtti je pudgala kAraNa che enA e kArya che mATe, e pudagala che. AhAhA! AkarI vAta che bhAI. ahIM to trikALI jIvadravya emAM to udayabhAva to nathI paNa upazama, kSayopazameya emAM nathI, AMhI to hajI e udayabhAvanA prakAranA varNana che bhedanA. samajANuM kAMI? bhagavAna aMdara caitanya piMDa prabhu Ama bhinna akhaMDa,caitanya jyoti, jhaLahaLa jyoti, caMdra, zItaLa, dhruva evA bhagavAna dravyamAM A nathI, mATe dravya caitanya svarUpa che to A acetana svarUpa che. ema che. AhAhAhA ! have ahIM to mAre to vaLI oluM bIju kahevuM che, ke AvuM ene kahyuM gurue, ene khyAlamAM AvyuM, ke A gurune zAstra Ama kahe che, ke A prakRttinA kAraNe kArya thAya te badhA acetana che, e caitanya dravyanAM nahIM, evuM ene khyAlamAM AvyuM basa eTaluM, paNa khyAlamAM AvyuM vyavahArathI AvyuM che e. gurue kahyuM ane ene paralakSe thayuM e khyAlamAM vyavahArathI AvyuM che. jhINI vAto bahu bApu. olA vaLI jhINI vAta karIne lyo, ema mazkarI kare che mALA, jhINI jhINI kahIne badhuM uDAvI devuM che A badhuM vAstavathI. are bhagavAna (UDADe koNa) prabhu ! tuM prabhu cho bhagavAna ! tane A na bese to zuM karavAnuM. AhAhAhA !
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 68 291 AMhI to bhagavAna aMdara che e to guNasthAnamAMya Avato nathI ema kahe che. bhedamAM Avato nathI. tuM pote prabhu cho ne prabhu, tAruM dravya e bhedamAM AvatuM nathI ne prabhu ema tane zuM A lAge che, AhiM! oho! gajaba vAta saMtoe to kevaLajJAnane khaDuM karI dIdhuM che. jene dayA, dAna, vrata, bhaktinAM pariNAma kahe che ke prakRttinA kAraNe thayelA mATe e prakRttinuM kArya che, jIvanuM nahIM. AhAhA ! vyavahAra ratnatraya deva-guru-zAstranI zraddhAno bhAva, zAstranA bhaNatarano vikalpa, navatattvanI zraddhAno vikalpa, e prakRttinA kAraNe utpanna thayeluM kArya pugalanuM che kahe che. vyavahAra ratnatrayanI zraddhAno bhAva, e pudgalano che kahe che. arere ! dravya jJAyakasvarUpa prabhu che emAM kyAM che e? nimittane Adhina thayelo bhAva nimittano che, prakRttine Adhina thayelo bhAva prakRttino che, pudgalane Adhina thayelo bhAva pUgalano che, svAdhIna AtmAno bhAva nathI. vItarAgI saMto sivAya koNa kahe bhAI? jene jagatanI darakAra nathI. samAja samatola raheze ke nahIM. A digaMbara saMto, nAgA bAdazAhathI AghA, jene kAMI samAjanI paDI nathI, samAjane A samajAze ke nahIM, samAja AmAM samatola raheze ke nahIM, mazkarI to nahIM kare ne A? are sAMbhaLa prabhu, sAMbhaLa bhAI ! enI paryAyamAM thatAM dayA, dAna, vrata, bhaktinA bhAva ane enI paryAyamAM thatAM guNasthAna, mArgaNAsthAnanA bhAva. paNa AMhI kahe che ke e paryAyamAM thatAM bhAva e dravyathI thayelA bhAva nathI. bhagavAna jJAyaka caitanya mUrti prabhu, e vItarAga svabhAvanuM biMba che prabhu to AtmA, e vItarAga svabhAvanA kAryo kyAM hoya AvA. A to acetana prakRtti je pudgala enA kAraNe kArya thayelAM mATe te pudgala che. AhAhAhA ! AvuM svarUpa che. hajI to lakSamAM AvuM AvavuM e kaThaNa, zAstra ema kahe che, prabhu ema kahe che. ene khyAlamAM AvyuM chatAM khyAlamAM AvavA chatAM e vastuno anubhava nathI. e paralakSI jJAna thayuM. e caitanyadravya svabhAva e bhedanuM paNa lakSa choDI daI, je khyAlamAM AvyuM, lakSamAM AvyuM, saMto AcAryo munio kevaLIo Ama kahe che, chatAM te lakSanuM paNa lakSa choDI daI, e ATha varasanA rAjakumAro bALako, e hIrA mANekanA makAno hoya sphaTIkamaNinA, emAM A bhAna thAya, are ame to AnaMdasvarUpa chIe, ame to jJAyaka svarUpa prabhu chIe, jene aMtaranA AnaMdanA svAda AvyA, e enuM kArya, A bheda enuM kArya nahIM. e vanamAM hAlyA jAya che ekalA vAgha ane siMhanI vacce koI mane jANe ke oLakhe enuM kAMI rahyuM nahI. mAro prabhu pUrNAnaMdano nAtha che ene huM paryAyamAM pUrNAnaMda pragaTa karavA ame jaMgalamAM, bahAramAM nahIM paNa aMdaramAM jaIe chIe. bhAI enI camatkArika dazA e vastu kevI haze e? AhAhAhA! e bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu enA khyAlamAM gurue kahyuM AvyuM eTale e aTake nahIM, e ene sAdhavA aMtaramAM jAya che. A che to atyaMtara bhAva A, paNa e paryAyanAM abhyatara bhAva, saMhanana, saMsthAna zarIra te bAhya taddana bAhyanA bhAva, ane A enA paryAyanA atyaMtara bhAva, e paNa tuM nahIM, e jIvadravya nahIM, ema jyAM lakSamAM ene khyAlamAM AvyuM, tyAM e aMtaramAM UtarI jAya che. olA atyaMtaranA bhAvanA bhedathI chUTI, atyaMtara
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 samayasAra siddhi bhAga-3 bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha jIvadravya che tyAM cAlyo jAya che. AhAhA ! AvI vAtuM che prabhu, mArga to evo che bhAI. are satyane jagata atyAre ALa Ape che mALA ke A ekAMta che, mahAvIranA mArgathI viruddha karI nAkhyuM che, are prabhu sAMbhaLane bhAI. mahAvIra ane saMto badhA eka ja vAta kare che A. ene dayA, dAna, vrata, tapane, bhaktithI dharma manAvavo che, eTale ene khaTake che. AMhI to e to nahIM, paNa guNasthAna ne mArgaNAsthAnanA bhedaya jIvanAM nahIM to enAthI jIvane lAbha nahIM. e guNasthAnanA bhedano Azraya, lakSa kare to AtmAne lAbha thAya e traNakALamAM nahIM. olA rAgathI jema lAbha na thAya, tema saMhanana saMsthAnathI ahIM lAbha na thAya ema ahIMyA bheda paDavAthI guNasthAnanA bheda paDavAthI AtmAne lAbha na thAya. AhAhA ! AvI vAta che. bhagavAna traNalokano nAtha, jinezvaradeva, iMdrone gaNadharonI samakSamAM cakravartIo, cha khaMDanA dhaNI beThA hoya sAMbhaLavA, tene ema kahe prabhu ! bhagavaMta tAruM svarUpa to akhaMDAnaMda prabhu aMdara che ne. A bheda e tAruM svarUpa nahIM, e acetana che. arerere ! A rAga phAga ne bAyaDI, chokarA to kyAMya rahI gayA. heM! traNalokano nAtha sImaMdhara bhagavAna sabhAmAM Ama pharamAve che. e A vAta che. (zrotAH- mokSamArgathI mokSanI prApti che.) mokSamArgathI mokSanI prApti e paNa vyavahAra che, mokSanI prApti dravyane Azraye thAya che. mokSamArga che eno to vyaya thAya che ane utpAdu thAya che bhAvano, te bhAva trikALI koI bhAva che, enA Azraye thAya che ke gayo enA Azraye thAya che ? bhAI ! AvI vAta che, A. kAle eka vAta karI hatI, cotrIsa varasanI uMmarano cAra di'mAM kamaLI thaIne marI gayo, A saMsAra, vichIMyA ApaNe vichIMyA haribhAI che ne eka jADA, vichIMyAmAM che. eka bhAI eno jasadaNamAM che, eka bhAI muMbaImAM che, A nAno hato te cotrIsa varasano kAMI na maLe roga, cAra di' mAM kamaLo thayo, kamaLo A kamaLo enI thaI gaI kamaLI, uDI gayo deha. e to para vastu che enI vAta thaI, e to tArAmAM nathI, tuM tyAM nathI. paNa AhIM to bheda paDyo te tArAmAM nathI ne bhedamAM tuM nathI. devIlAlajI! prabhu tuM kyAM cho? e guNasthAnamAM ne mArgaNAsthAnanA bhedamAM tuM nathI. tArI mojUdagI astitva to enAthI bhinna che. are A vAta kyAM hajI to ahIM bAyaDI, chokarI ne paisAthI khasavuMya kaThaNane mALAne ararara. emAM vaLI saMhanana ane saMsthAnanI paryAya mArI nahIM, emAMthI AgaLa hAlatA guNasthAna ne rAgeya mArAmAM nahIM emAM huM nahIM, e mArAmAM nahIM. Avo vItarAga jinezvaranA paMthano A mArga che, evI rIte bIje kyAMya, vItarAga sivAya kyAMya nathI bhAI. AhAhA ! ene pUrNa svarUpa che, te ene batAve che, lakSa levA mATe, ke Ama lakSa to kara, ke A bheda che emAM tuM nathI ane A bheda che te acetana che, caitanya svarUpa dravyasvabhAva temAM Avyo nathI ane dravyasvabhAvamAM e che nahIM. ema saMto guru bhagavAna lakSa karAve che. chatAM te lakSa thayuM mATe tyAM ene anubhava thaI gayo ( ema nathI.) AhAhA ! Avo mArga che. jagatanI A bAhyanI A paisA lakSmI, zarIra, vANI, saMhanana, saMsthAna, ene to ahIM
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 68 293 uDADI dIdhA, bahAranI camaka dekhAya, tane prabhu e to badhA acetana mATI che. A zarIra ne vANI ne paisA ane makAna ne saMhanana majabUta hADakAMne saMsthAna zarIranA AkAra, majabUta saMsthAna e badhI camako prabhu e to badhI jaDanI dazAo che, temAM tuM nathI, tArAmAM e nathI. ethI ahIM to AgaLa laIne aDasaThamAM to, e to bAhyanI camakano nakAra karyo, have atyaMtaramAM je trikALI atyaMtara che e svarUpamAM nahIM paNa paryAyamAM atyaMtara AnI apekSAe atyaMtara, bAkI e paryAyanI apekSAe atyaMtara to trikALa che. AhAhAhA! kahe che ke bahAranI A badhI camako saMhanana ne saMsthAna ne varNa, gaMdha, rasa ne sparza rUpALA ne kALA ne lIlA ne mIThA rasane zvAsa sugaMdhI Avene, gaMdha mAre keTalAkano zvAsa gaMdha mAre hoya juvAna ne gaMdha mArato hoya zvAsa, e cIjo to kyAMya rahI gaI kahe che, e cIja to tArI nahIM ne tArAmAM nahIM, ane tuM tyAM nahiM. paNa tArI paryAyamAM je guNasthAna ne mArgaNAsthAna ne rAga, dayA, dAna, vrata AdinA vikalpo Ave, e bAhyanI apekSAe atyaMtara che ane enI apekSAe to trikALI vastu te atyaMtara che, rAga bAhya che. AhAhA ! samajANuM kAMI? Avo mArga eTale lokone lAge hoM bicArAne, sonagaDhavALAnuM ekAMta che, Ama che, have caMdrazekhara kare virodha, bApu! tenI dRSTi mithyAtva che. tethI temAM e bhAva sUjhe che ene. caitanya abhUtAadbhuta, camatkAranAM ratnothI bharelo bhagavAna, e abhedamAM prabhumAM A bheda nathI ane AvA guNasthAnaAdi bhedamAM tuM Avatoya nathI. AhAhAhA ! kAraNanA jevAM ja kAryo thAya" A enI vyAkhyA ATalI cAlI A. pudgalakarma kAraNa che, pahelAM pudgalathI, karmathI Avelo saMyoga-saMyoga, saMhanana, saMsthAna, zarIra e karmanA nimittathI AvelA saMyoga, e saMyogathI bhinna kahyo. have prakRttinA nimitte thato paryAyamAM bheda olI to cIjo maLI'tI prakRttinA nimitte A zarIra, vANI, mana, saMhanana, saMsthAna, rUpa, rasa, gaMdha, sparza ene karmanA nimittathI maLelI e cIjo, e cIja to tArI nathI. paNa have karmanA nimittathI maLato aMdarano bheda, A maLyo saMyoga, ane A maLyo bheda aMdarano, A kAraNa upara kAryanI vyAkhyA hAle che. samajANuM kAMI? emAM bhagavAna nAraNaparamAtmA che ane e kArya AvyuM che, bhedanuM ema nathI. haiM? zuM vANI kuMdakuMdAcArya digaMbara muni, amRtacaMdrAcArya, amRta reDyA che. paMcamakALanAM bhAgya jagatanA. kahe che ke karma prakRtti nimitta ane bAhya saMyogo maLe zarIra ne A ne badhA, e to bAhya cIja che, enAMthI to tuM bhinna cho. paNa have prakRttithI maLato aMdara bheda, Ama ne Ama. hai Ama, Ama AvyuM enAthI judo karmane laIne maLyuM, A zarIra saMhanana maLyuM. saMsthAna maLyAne A paryAptapaNuM maLyuM, paMcendriyapaNuM maLyuM, manuSyapaNuM maLyuM, devapaNuM maLyuM ne eTaluM to paheluM kADhI nAkhyuM. have prakRttithI aMtaramAM maLyuM bheda oluM bAhyamAM hatuM. mohakarmanI prakRtti je atyaMtaramAM je olI cIjanI apekSAe atyaMtara ane enAthI atyaMtara A bheda paDe te, AvI vAtuM che. AmAM have paMkaja ne phalANo to kyAMya rahI gayo. paranA phaLa tarIke to e kyAMya rahI gayo paramAM, saMyogamAM rahI gayo. e AtmAmAM kyAM Avyo nyAM? paNa e mAro che evo je
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 samayasAra siddhi bhAga-3 rAga ane mithyAtva e paNa prakRttinuM kArya che, jaDanuM prabhu tAruM nahIM. mithyAtva AvyuM ne ? pahelethI che ne ? mithyAdRSTithI mAMDIne, e saMtonA jJAna ane emanI garjanAo traNalokanA nAthanI garjanA jema divyadhvani UThe che, vAgha ane mIMdaDI be sAthe beThA hoya, zAMta, zAMta. uMdara ane sarpa kALA nAga ubhA hoya enI joDe uMdara, divyadhvanino nAda, prabhuno sAMbhaLe, vAtAva2Na bahA2nuM zAMta thaI jAya che. e to sAMbhaLyuM kahe che, sAMbhaLyuM je che e je jJAna thayuM che e lakSa karAvyuM bhagavAne kIdhuM che, A tuM nahIM ema lakSa karAvyuM, paNa ethI tene kAMI anubhava thaI gayo ema nathI. A to vyavahAre karIne samajAvyuM mATe ene lAbha thaI gayo AtmAno ane AtmAnA lAbha mATe ene kahyuM. phakta ene khyAlamAM Ave vastu eTaluM karAvyuM, vyavahA2mAM AvIne saMtoe, kAraNake A paMcamaArAnI vAta che ne? ethI saMtoe ema lIdhuM tyAM AThamImAM AcArye kahyuM te AcAryane vyavahAramAM vikalpamAM AvIne, kevaLIe kahyuM ema tyAM nathI AvyuM. A to paMcamaArAnA saMtoe paMcamaArAmAM zAstro banAvyA, paMcamaArAnA jIva mATe, tyAM kevaLIe kahyuM ke tuM AtmA cho ane pachI kahyuM ke AtmA darzana jJAna cAritrane pAme te AtmA che, ane pachI kahe ke bhAI AtmA to abheda che, enuM jJAna karAvyuM ahIM bhagavAne kIdhuM ema nathI kIdhuM AMhI. zuM zailI enI prabhunI (zrotAH- paNa AcArye kIdhuM e bhagavAne kahyuM ) e nahIM, nahIM. vikalpa che ne ahIMyA e batAvavuM che. vyavahAramAM Avyo e vikalpa che, kevaLIne e nathI bhAI ! ahIM to nizcaya ane vyavahAra be paiDAmAM Ubho che, e levo che. kevaLIne vyavahA2 che nahIM, ane ahIM paMcamaArAnA saMto kahe che eTale potAnI jAtathI kahe che e, ene potAne vikalpa uThayo che. e zailInI ahIM vAta che. kevaLInuM kaheluM che e judI vAta che, paNa kahenAro je che atyAre e vikalpanA vahevA2nAM paiDe Avyo che, Ubho che, e vAta kare che. AhAhAhA ! kevaLIe kaheluM paNa chatAM pote ema kahyuMne, huM mArA nija vaibhavathI kahIza. te paNa vikalpamAM Avyo che mATe kahIza. nirvikalpamAM paDayo hoya to ene kahevuM che, e vAta AvatI nathI. zuM kahyuM e ? ahIMyA vartamAna sAdhu saMta che, e kahe che, e ahIMyA levuM che. kevaLIe kaheluM kahyuM paNa kahenA2 vartamAna koNa che ? e paNa spaSTa karI nAkhyuM pote. e kahenAra to huM vartamAna vikalpamAM Avyo chuM, vyavahA2mAM. ethI kahuM chuM paNa e vyavahAra Avyo che mATe mane lAbhadAyaka che, ane vyavahArathI kahIza bIjAne mATe ene AtmAnA lAbha mATe che, ema nathI. enA khyAlamAM AvavA mATe eTaluM che. ( zrotAH- e to 52lakSI jJAna che ) 52lakSI che eTalA mATe ja A vAta che ne. ahIM to lakSa karAvIne aLagA rahI jAya che e to. have tuM aMda2mAM jA. AvA je atyaMtara bhedo che e paNa acetana che prabhu. AhAhAhA ! ae 'kAraNanA jevA ja kAryo hoya che" eTalA uparathI A badhI vAta cAle che ema munioe kahyuM, kevaLIe kahyuM e atyAre ahIM nathI. ahIMyA e vikalpamAM AvyA che emaNe kahyuM che. mATe te vikalpa ene lAbhadAyaka che, ane ene bIjAne lAbhadAyaka mATe vyavahA2 kahe che, ema nathI. phakata ene khyAlamAM Ave e khAtara A vAta kahe che. AhAhAhA !
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 68 295 e mithyASTi Adi guNasthAno e paudgalika mohakarmanI prakRttinA udayapUrvaka thatAM hoya, joyuM? e prakRtti sattArUpa che tyAM sudhImAM ahIM bheda na Ave. kahe che udayapUrvaka, samajANuM AmAM? udaya thayo tyAM bheda paDyo, emAM joDANo che ne? udayapUrvaka thatAM hoIne, e cauda guNasthAna udayapUrvaka thatAM hoIne, sadAya acetana hovAthI kemake prakRtti pote udaya acetana che. kAraNanA jevAM ja kAryo thAya che" zuM amRtacaMdrAcAryanI TIkA! zuM bhagavAna kuMdakuMdAcAryanA zloko ! ohohohoho ! enI kSayopazamanI dazA. ema karIne samajIne nizcaya karIne zuM karIne zuM kahyuM kAraNanAM jevA ja kAryo che. pudgala kAraNa che ethI guNasthAna bheda tenAM kArya che mATe te acetana che, konI peThe? "javapUrvaka java thAya che" java vAve ne java thAya, ghauM vAve ne java thAya? javapUrvaka ja java thAya che. ekAkSarI zabda lIdho, olo ghauM che e ekAkSarI nathI ne? bAjaro, ghauM, dALa, cokhA ekAkSarI nathI. java ekAkSarI che java. javapUrvaka, e to enuM kAraNa batAvyuM, paNa vastu javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che. javapUrvaka thAya tenA phaLa java hoya che. javapUrvaka thAya enA phaLa ghaune bAjaro hoya che? javapUrvaka je java thAya che te java ja hoya che e nyAye pudgala ja che. pudgalapUrvaka thatAM hovAthI pugala che ema. cauda guNasthAna, mArgaNAsthAna, jIvasthAna. are rAga, dayA, dAna, vatano rAga, prabhu A to zuM kahe che bhAI, have e rAgathI dharma manAvavo prabhu, prabhu zuM kare che bhAI? bhagavaMta tane A na zobhe, je rAga pudgala prakRttinA kAraNe thayelo, mATe dayA, dAnanA rAgane paNa pudagala kIdho. AhAhAhA ! kaho, zAMtibhAI ! A tamArA dhULanA paisAne to pudgala kIdhA jhaverAtane, paNa ahIMyA to kahe che ke guNasthAnanAM bheda paryAyamAM paDe, prabhu to abheda caitanya dravya che ne? e dravyamAM A kyAM che? dravya to trikALI, je game te guNasthAne game te gatimAM ho, dravya to pUrNAnaMdano nAtha tyAM birAje che Akho. emAM ghasAro ke, kAMI AvyuM ne oluM nahIM, be bola nahotA AvyA? hINo-hINo hINApaNuM ne ghasAro thAto nathI. olAmAM AvyuM'tuM juo "hAni ne ghasAro nahIM pAmato e 63-64 mAM AvyuM, 63-64. vastu che, game te mithyAtva AdimAM ho, narka nigodamAM ho, paNa vastu to vastu che, emAM haNI ne ghasAro kAMI nathI, e to akhaMDAnaMda prabhu che. AhAhAhA ! pugala ja che, jIva nathI," pugala ja che. prakRtti pudagala che, to enA kArya tarIke je bheda che e pudgala ja che kahe che. are A labdhisthAna paNa kahe che pulanA nimittathI ahIM bheda thaI gayone? ahIM thoDuM ghaTatuM gayuM ne? e bheda pugalamAM nAkhI dauM chuM. guNasthAnano bheda e to ThIka, paNa saMyamanI paryAyamAM bhedanI prApti, zarIra jaDa, guNasthAna jaDa, rAga jaDa, paNa A bheda paDyo che ne eTalo, e jaDa. AvI vAta bahu AkaruM bApA. AhAhAhA! ane guNasthAnonuM to sadAya acetanapaNuM to AgamathI siddha thAya che, joyuM. "moha jo bhavA" ThIka, AgamathI siddha thAya che, bhagavAne AgamamAM ema kahyuM guNasthAnonuM sadAya acetanapaNuM to AgamathI siddha thAya che. "temaja caitanyasvabhAvathI vyAsa je AtmA" zuM kIdhuM have ? e bheda che, vyApta che e pudgalanuM vyApya che. pudgala vyApaka che ane bheda tenuM vyApya che,
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 samayasAra siddhi bhAga-3 ekakora ema kahe ke AtmA vyApaka che ne vikArI paryAya tenuM vyApya che ajJAnadazA. bIjI vAra ema kahe ke karma vyApaka che ane vikArI paryAya enuM vyApya che, kartAkarmamAM. ahIM paNa e ja kahe che ke e pudagala karma je vyApaka che teno e bheda rAgAdi te vyApya che ane guNasthAnanuM sadAya acetanapaNuM AgamathI te, temaja caitanya svabhAvathI vyApya je AtmA bhagavAna to sadAya caitanya svabhAvathI vyApta che, AvA bheda svabhAvathI vyApta nathI. AhAhAhA! e bhedanuM vyApyapaNuM AtmA vyApaka ane bheda vyApya ema nathI, kahe che. e to pudagalanuM vyApakapaNe che, pudgalanI paryAya A bheda Adi vyApya ane rAgAdi enuM vyApya che, bhASA to sAdI che, paNa bhAva to bhAI je che te che, A to traNalokanA nAtha tIrthakara, eka vArtA karanAro bAroTa hoya to paNa gaMbhIra vArtA kare, bAroTa Avene, paisA levA, joyelo tyAM ekavAra rANapura apAsarAnI joDa che ne, Ave che ne khatrI popaTabhAI enA bAroTa hatA. paNa moTA nAgara jevA, dhoLAM kapaDAM ne gRhastha mANasa paNa bAroTa tarIke khatrInA, enA zuM kahevAya che mANaso sAdhAraNa beThA hoya ne olo moTo rAjA jevo dekhAya, apAsarAnI joDe popaTabhAI khatrI Ave che ke, have to ahIM AvI gayA che gAma bahAra, te vakhate to viSNu, tenA bAroTa pATale besIne vAMcatA. ahIM bhagavAna kahe che, muni atyAre to kahe che ne caitanyasvabhAvathI vyAsa je AtmA, e bhedathI vyApta AtmA, AtmA vyApaka ne bheda guNasthAna vyApya ema nathI. e pudgala vyApaka ane e enuM vyApya che. 109, 110 mAM ApaNe A lIdhuM che. 109, 110, 111, 112 pudgala karma vyApaka che ane navAkarma tenuM vyApya che. Ave che? 109, 10, 11, 12 mAM cAra gAthAmAM. zuM enI zailI! emAM caitanya bhagavAna aMdara ciMtAmaNi ratna pUrNAnaMdano nAtha ene prasiddha karavA, AtmakhyAti che ne? AhAhAhA ! kahe che ke karma je che e karma vyApaka pUrvanA thaIne navA karma rajakaNo navI jAta che, bIjI jAta che, chatAMya enI jAtanA che te ene kahe che ke vyApaka karma ane navA karma Ave te tenuM vyApya, ThIka. jUnA karma che te vyApaka navA karma tenuM vyApyA. have paranI sAthe vyApya (nI to vAta ja nathI) to AMhI to kahe che ke, karma vyApaka ane bheda tenuM vyApya, bhagavAna AtmA vyApaka ane caitanya tenuM vyApya paNa A vyApya tenuM nahIM. caitanya svabhAvathI vyAsa joyuM AtmA, have A kriyAkAMDIone rasa paDI jAya. Ama, muzkelI paDI jAya, bicArAne duHkha thAya. ( zrotA:- hajI samajavAnI lAyakAta dharAvatA nathI) AkaruM paDe bicArAne e pachI kare ema, e bicArA zuM kare? enI dRSTimAM viparItatA che emAM AvI vAta bese nahIM. caitanyasvabhAvathI vyAsa e bhedathI vyAsa e vyApaka karmanuM che tenAthI to bhinnapaNe te guNasthAno bhedajJAnIo vaDe, kAraNake bhedanuM lakSa choDIne abhedamAM jAya che. bheda jJAnIo vaDe je svayaM upalabhyamAna hovAthI paNa temanuM sadAya acetanapaNuM siddha thAya che. guNasthAna Adi bheda, jJAnanA anubhavamAM AvatA nathI, mATe tenuM acetanapaNuM siddha thAya che. vizeSa kaheze. (zrotA- pramANa vacana gurudeva.)
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 68 297 pravacana naM. 139 gAthA- 68 kArataka vada-4 zanivA2 tA. 18-11-78 A prakAre rAga.... pahelAM kahyuM ne ! ke guNasthAna je cauda guNasthAna che. e pudgalapUrvaka hovAthI acetana-pudgala che, AtmA nahIM. 'javapUrvaka java' nuM dRSTAMta dIdhuM hatuM ne ! javapUrvaka java thAya che. java thavAmAM java kA2Na che ane java enuM kArya che. evI rIte AtmAmAM jeTalA bheda paDe che, guNasthAna ( AdinA ) e pudgala karmanA kA2Ne bheda paDe che, to e ( bheda ) pudgala ja che, e AtmA nathI. evI rIte rAga, rAga paNa pudgalapUrvaka thato hoIne trIjI lITI levI rAga, pudgalapUrvaka thato hoIne sadAya acetana hovAthI, zubha ne azubha rAga-dayA-dAna-vrata, bhakti, pUjA AdinA bhAva ke hiMsA, jUThuM, corI, (Adino ) rAga, e pudgalapUrvaka thatA hoIne, trIjI lITImAM che emAM sadAya acetana hovAthI -rAga acetana che. rAgamAM caitanyajJAyaka svarUpano aMza nathI. bhagavAna ( AtmA ) cetana, anAdi-anaMta, nityAnaMdaprabhu, eno aMza rAgamAM nathI. - cADhe to vrata, tapa, bhakti Adino rAga hoya, cAhe to viSaya Adino rAga hoya, kamAvA Adino rAga hoya, e rAga pudgalapUrvaka thato hovAthI - ( AhA ) pudgalapUrvaka thato hovAthI rAga hoM -e rAga pudgalapUrvaka thato hovAthI sadAya acetana che. ( ( kahe che ) pudgalapUrvaka thato hovAthI (ne) sadAya acetana hovAthI, e kA2Ne sadAya acetana che. rAga- ahIMyA atyAre to rAgathI -zubhAga che enAthI thAya che dharma, lyo ! are re, je rAga pudgalapUrvaka thato hoIne sadA pudgala-acetana che. che ? pudgala ja che. vizeSa eTaluM kahyuM ! pudgalapUrvaka thato hoIne -sadAya acetana hovAthI pudgala ja che, jIva nathI, evu svataH siddha thaI gayuM. AhAhA ! AvI vAta che. evI rIte dveSa, dveSa je thAya che aNagamo, 52 pratikuLa ho (tyAre ), anukULamAM rAga, pratikuLamAM dveSa, e dveSa pudgalakarmapUrvaka thavAthI sadA pudgala ja che. e kA2Ne acetana hovAthI pudgala che. AvI vAta che. ( have kahe che) 'moha' - mithyAtva athavA 52 ta2phanI sAvadhAnIno bhAva, e paNa pudgalapUrvaka thato hovAthI-sadAya acetana hovAthI pudgala ja che. pudgala che ( ema nahIM paNa ) pudgala ja che, ema kahyuM ahIMyA ( ke ) pudgala ja che. kathaMcit AtmA ne kacit pudgala ema nahIM, kema ke bhagavAna AtmA to anAdi-anaMta cetana dravya che, e to abheda che. emAM jeTalA bheda dekhAya che e badhA acetana che, jIva nahIM. ema pratyaya -Asava, mithyAtva-avrata-kaSAya-joga, e cA2 ( Asrava ) bhAva che e pudgalapUrvaka thatAM hoIne, pudgala che, e kA2Ne sadA pudgala che ( AhA !) acetana hovAthI pudgala che e pudgalapUrvaka thatAM hoIne-sadA acetana hovAthI pudgala ja che. ema traNa bola siddha karyA. mithyAtva, kaSAya, avrata ne joga e Asrava che. e Asrava pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne sadAya acetana che. pudgala ja che jIva nahIM. A jIva-ajIva adhikAra che ne ! jIva (nuM svarUpa ) to kaheze AgaLa ( ohoho !)
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 samayasAra siddhi bhAga-3 anAdi-anaMta, nityAnaMda, prabhu svasaMvedana -potAnI nirmaLadazA dvArA jANavAmAM Ave che. vedanamAM Ave che. AvI vAta che. zloka che pachI (no temAM) kaheze. karma, karma to jaDa che, e to pugalakarmapUrvaka thatAM hoIne (pudgala ja che) nokarma- mana, vANI, deha e paNa karmapUrvaka (thatAM hoIne) jaDa che, e-paNa pugalapUrvaka thatAM hoIne jaDa che, vargaNA' e to jaDa che, "spardhaka' - 'adhyAtma sthAna" -adhyavasAyanA prakAra rAgAdimAM ekatvabuddhinA je adhyavasAya, enAM je sthAna asaMkhya (prakAranA che) e badhA pudgalapUrvaka thatAM hoIne sadA acetana hovAthI pudgala ja che. jIva ene kahevAya nahIM, ema kahe che. sAMbhaLyuM che? AMhI to kahe che e jAtrAnA bhAva, bhagavAnanI bhaktinA bhAva, Asava-Asava, e adhyavasAya-ekatvabuddhi e badhA (bhAvo) pudgalapUrvaka thatAM hoIne sadA acetana hovAthI pudgala ja che. (AhA !) pudgala "ja" che. che? (zrotA - badhA zubhAzubha bhAva pudgala che.) e pachI Avaze have Avaze. AMhI to hajI adhyAtmasthAna, anubhAgasthAna, e jaDamAM, yogasthAna- kaMpana, kaMpananAyoganA prakAra, "baMdha sthAna' - "udayasthAna' lyo! ThIka, jeTalA udhyasthAna che rAga AdinA aneka prakAra, e badhA pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne, sadA acetana hovAthI pugala ja che. mArgaNAsthAna', ThIka! cauda mArgaNAsthAna pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne pugala sadA acetana hovAthI pugala ja che. "sthitibaMdhasthAna" -karmamAM sthiti paDe ne! e to pula che ja, have "saMkalezasthAna" -azubhajoga, hiMsA, jUThuM, corI, viSayabhoga vAsanA, kAma, krodha AdinA bhAva je azubha che-e mugalapUrvaka thatAM hoIne -pudgalakarmapUrvaka thavAthI, sadA acetana hovAthI pudgala ja che. badhuM pudgala, AvuM hoM?! jeTalo vyavahAra-paMcamahAvrata ane dayA, dAna, vrata AdinA bhAva e badhA pudgalapUrvaka thatAM hoIne -sadA acetana hovAthI, eTale pugala (karma) pUrvaka thayA ema kahyuM, pachI badhA acetana, eTale emAM cetanano bhAva nahIM, e kAraNe pudgala ja che. zAMtithI! cIja che! e samajatA nathI ne jhaghaDA- jhaghaDA- jhaghaDA ! enI buddhi para uparane vyavahAranayathI (lAbha mAne !) vyavahAranayathI (zubha che) asaMkaleza pariNAma paNa nizcayathI svabhAvanI dRSTithI jovAthI e yugala (karma) pUrvaka thavAthI sadA acetananA kAraNe thavAthI pudgala ja che jIva nahIM. e azubhabhAva jIva nahIM. AvI vAta che. enI cIja ja kyAM che? (enI hoya to ) e cIjo (e bhAvo) vastu emAM rahevI joIe kAyama! e to pahelAM AvI gayuM che ne! dareka avasthAmAM hoya ne koI avasthAmAM na hoya e enI cIja (nahIM), A (bhAvo) to nirmaLa avasthA thatAM e, e (bhAvo) rahetAM nathI, e cIja enI nathI. samajANuM kAMI? have AMhIM to AMhI levuM "vizuddhisthAna' - e rAganI maMdatAnA, dayAnA, dAnanA, vratanA, bhaktinA, pUjAnA, nAmasmaraNanA, vAMcananAM evA je zubhabhAva, vizuddhisthAna - zubhanA asaMkhya prakAra, zubharAganAM asaMkhya prakAra, e pudgalakarmapUrvaka thatAM hovAthI ekalA pudgala nahIM, pugalakarma levA che ne ahIM, pudgalakarmapUrvaka ema- pudgalakarmapUrvaka thatAM hovAthIsadAya acetana hovAthI kema ke pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne -sadA acetana hovAthI e kAraNe
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 68 299 pudgala ja che. kaho paMDitajI? A paMcamahAvratanA pariNAma pudgala ema kahe che, zAstranuM jJAna e zabdajJAna e pudgala! navatattvanI zraddhA (e) rAga e pugala! che? chakAyanI dayAne paMcamahAvratano bhAva, (e bhAva ) caitanyapUrvaka caitanyanA svabhAvapUrvaka thayA hoya che? (nA.) bhagavAna caitanyasvabhAva to nirmaLa zuddha AnaMda che, e caitanyapUrvaka koI vikAra thAya che? (kadI nahIM) AhAhAhA ! e kAraNe zubhabhAva e badhA pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne thatAM hovAthI - Ama sadA acetana hovAthI, e pudgala ja che. have AvI vAta lokone AkarI paDe! (zrotA- to karavuM zuM have ?) A karavuM -trikALIdravya che enI ja dRSTi karavI, A karavAnuM che. ema kahe che. caitanyadravya bhagavAna jhaLahaLa jyoti! hamaNAM Avaze, prakAzanI mUrti prabhu aMdara che trikALa AhA ! jemAM paryAyanA bheda nathI, (evo abheda) tyAM daSTi devI che, to eNe AtmA jANyo ne mAnyo che, ema kahe che- kahevAmAM Ave che. AvI vAtuM che. AhAhAhA ! 'vizuddhisthAna" ane "saMyamalabdhisthAna" ThIka ! raMga, rAga ane bheda, bhAIe traNa nAma ApyA, traNa ja AmAM che- raMga, rAgane bheda, bhagavAna AtmA nirALo che enAthI prabhu! AtmA aMdara nirALo che. AhAhAhA ! (raMga, rAgane bheda) vyavahAranaye paryAyamAM enA che, paryAyana paryAyamAM enA che paNa dravyadRSTie svabhAvanI apekSAe, e svabhAvapUrvaka nathI thayA, (Atma) svabhAva kAraNa ne zubha, labdhisthAna Adi thayA, ema nathI. ema (kahayuM che) samajANuM kAMI....? bhagavAna AtmA pUrNAnaMdaprabhu! e AnaMdapUrvaka, e saMyamalabdhisthAna nathI, kAraNa A (Atmadravya) ema nathI, ema kahe che. e to saMyamalabdhisthAna ke TheTha (sudhI) laI gayA. (e badhA bhAvo) pudgalakarmapUrvaka thatAM hovAthI abhedamAM bheda che nahIM, e batAvavuM che. bheda je kAMI paryAyamAM dekhAya che, e vyavahAranayano viSaya che, paramArthadRSTithI e (bhedabhAvo) pugalanA che. e pudgala(karma)pUrvaka labdhisthAna paNa ema, eTale pUrve je guNasthAna kahyAM emAM (AvI gayA), A badhA-sthAna-rAga-Adi badhAMya pudgalakarmapUrvaka thatAM hoIne-sadAya acetana hovAthI, pugala ja che, jIva nahIM, ema svataH (ApoA5) siddha thaI gayuM. AnAthI A siddha thayuM ke rAga Adi bhAva jIva nathI. rAga- dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA bhAva e jIvasvarUpa nahIM, paryAyamAM che paNa jIvasvarUpa je trikALI che tenA e nathI. kema ke bhagavAna caitanyasvabhAva AtmA! e caitanyasvabhAvapUrvaka bheda paDyo che? (nA) caitanyasvabhAvapUrvaka bheda paDe to bheda sadAya (AtmAmAM) rahe! AhAhAhA ! badhe ThekANe lokone atyAre basa, zubhabhAva karatAM karatAM- saMyama, vrata, tapa, paDimAM (pratijJA) letAM letAM - karatAM karatAM nizcaya (Atmadravya) zuddha thaI jaze! AMhI to kahe che (e bhAvo) karatAM karatAM pudgala thaI jaze. - karmabaMdhana thaI jaze, to pudgala thaI jaze ! sAdaDI-bAdaDImAM nathI, jyAM kAMI. sAdaDImAM sAdaDI che muMbaInI ! A to badheya, A to vastu kharI. ohoho ! ahIMyA to A paramAtmasvarUpa caitanya, anAdi-anaMta, nityAnaMda caitanya svabhAva
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 samayasAra siddhi bhAga-3 ane te svasaMvedha-potAnAthI jANavAmAM Ave che, e rAga Adi-pudgala (svarUpa) che, enAthI jANavAmAM Avato nathI. bahu spaSTa,bahu spaSTa! oho ! sUrajanA camatkAra jevI vAta karI che. spaSTa !! bhagavAna tuM to caitanyasvabhAvI vastu che ne prabhu! e caitanya svabhAvapUrvaka zuM thAya che? caitanya svabhAvapUrvaka to nirmaLadazA thAya che. bheda dazA nahIM. AhAhA ! kaheze aMdara. bhAvArtha:- zuddha dravyArthika nayanI daSTimAM- zuM kahe che? zuddha dravya eTale vastu trikALI, enA prayojananI nayathI, bhagavAna AtmA zuddha trikALa tenA dravya eTale vastu, tenA artha eTale prayojananI dRSTie caitanya abheda che. vastu abheda che- rAgeya nahIM ne, dayA, dAneya Adi nahIM- labdhisthAna Adi nahIM,zuddhadravya-Arthika (eTale) zuddha dravyanA prayojananI dRSTie juo to e caitanya to abheda che, caitanya abheda ane A bhedane ! A kaI jAtano upadeza!A juo to (kharA) oluM to A ekendriyA, beIndriyA, triindriyA AvatuM'tuM nahIM. pANI? IcchAmi paDikkamaNuM tassa utari karaNeNaM, tAu kAu ThANeNa. AMhI to paramAtmA trilokanAtha jinendradeva (tIrthaMkara prabhue) kahyuM, e saMto, jagatane jAhera kare che. "AtmakhyAti' prasiddha kare che. prabhu! tuM to zuM (koNa) che? zuddha dravyanI dRSTie to abheda che ne! ane tyAM dRSTi devAlAyaka che ne ! A karavuM A ! AhA! zuddha dravyArthika nayanI dRSTimAM- daSTimAM! caitanya abheda che ane enA pariNAma paNa svAbhAvika zuddha jJAna- darzana che. dekho! olo bheda che I enA pariNAma (naha) ekadama abhedathI jJAna-darzana thayA che. zuddha svabhAvanA pariNAma jJAtAdraSTAnA pariNAma-AnaMdanA pariNAma e enA thAya. AhAhA! samajANuM kAMI..? AhA ! e enA pariNAma, konA ? ke je caitanya abheda chevastuabheda che enA pariNAma, jJAnadarzana pariNAma Adi che. e dayAdAna vrata-bhaktinA pariNAma e jIvanA nahIM-caitanyasvabhAvanuM pariNamana e nahIM. AvI vAtuM! have navarAza na maLe, eka to Akho di' dhaMdhA ne pApamAM paDyA! emAM dharmanI vAta sAMbhaLavA jAya tyAM maLe pApanuM badhuM A vrata karone, apavAsa karone, bhakti karone, jAtrA karone - e to badho rAga che. ane rAgane (to) pudgalanA pariNAma ahIM to kahevAmAM AvyA che. ane emAM A dharma mAne che !! pudgala ja che I. AhAhAhA ! bhagavAna AtmA to caitanyasvabhAva -jAgratasvabhAva-jAgatI jyota svarUpa prabhu abheda! e zuddhadravyanI dRSTie to abheda che. ane enA pariNAma paNa jANana-dekhana-AnaMda Adi pariNAma che. olA saMyamalabdhisthAna to bheda hatA. A to abhedane avalaMbe je jJAna-darzana thAya, e enAM pariNAma che ema enA pariNAma paNa svabhAvika zudhdha jJAna-darzana che. dekho ! para nimittathI thavAvALA caitanyano vikAra AtmAnI paryAyamAM rAga-dveSa, dayA-dAna-kAma-krodha | vikalpa je dekhAya che rAga, e caitanyano vikAra che. caitanyasvabhAvano bhAva nathI. caitanyasvabhAva enAM bhAva (e vikAra) nathI. vikAra che ema kahe che. bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvanuM pUra, nUranuM teja, enA pariNAma enA to rAga vinAnA pariNAma jJAna-darzana pariNAma hoya che. samajANuM kAMI? AhA! para nimittathI caitanyano vikAra, zuM kahe che? caitanya svabhAvathI je pariNAma thAya che e
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 68 301 to jJAna-darzana ne AnaMda. have enI paryAyamAM je paranimittathI vikAra thAya che. kAraNa vikAra karavAno koI guNa nathI (AtmAmAM) koI svabhAva nathI. tyAre e vikRtaparyAya AtmAmAM je thAya che e para nimittathI thAya che. nimittano artha? thAya che potAnI paryAyamAM paNa nimittanA lakSathI bhedathI thAya che. e kAraNe yadyapi caitanya jevA dekhAya che e zubhane azubhabhAva, dayA-dAna-vrata-bhakti-pUjAnA bhAva, hiMsA-jUThuM-corI, viSaya bhogavAsanA -kAmano bhAva, e paryAyamAM caitanyano vikAra che. e caitanyanA svabhAvanA pariNAma nahIM- caitanyasvabhAva nahIM, ane caitanyasvabhAvanA e pariNAma nathI, to e vikRta je avasthA thAya che e karmanA nimittathI vikRta avasthA je che e caitanya jevA dekhAya che- jANe caitanya che (evA) caitanyanI paryAyamAM (caitanya jevA) ema dekhAya che. to paNa caitanyanI sarva avasthAmAM vyApaka na hovAthI bhagavAna caitanyasvarUpa prabhu enI pratyeka anAdi-anaMta avasthAmAM nahIM rahevAvALA e (vikRta) vikAra to anAdi-anaMta je svabhAva che enI paryAyamAM anAdi-anaMta e rahevAvALA nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI? Avo upadeza have ! AhA! kahe che tathA caitanyanI dareka avasthAmAM vyApaka eTale rahevAvALA nathI. tethI caitanyazUnya che. e puNya ne pApa-zubha ne azubhabhAva, guNasthAna Adi badhuM caitanyathI zUnya che. caitanyano emAM abhAva, abhAva che. e kAraNe karmapUrvaka thatAM hoIne ene pulamAM nAkhI dIdhA che. AhAhA ! Avo vItarAga dharma! pahelAM samyagdarzana ne eno viSaya (-dhyeya) zuM che, e samajavAnI jarUra che. bAkI to (bIjI vAta) badhI ThIka che! samyagdarzana ! prathama dharmanI zarUAta.. to eno viSaya (dhyeya) caitanyasvabhAvI abheda vastu (abhedAtmA) eno te viSaya che. ene zuddhadravyArthika nayano viSaya kaho ke samyagdarzanano viSaya kaho ke pUrNa svarupa bhagavAna (abhedAtmA) enAM je pariNAma je samyagdarzana Adi che e enAM pariNAma hovAthI e jIva che. rAga Adine bheda Adi e svabhAvapUrvaka na hovAthI, nimittapUrvaka thatAM hovAthI, pudgalakarmanA nimittapUrvaka thavAthI -sadAya acetana hovAthI pugala che. AhAhA ! AvI vAta che lyo! AMhI to... dayA-dAna-vrata-bhaktine pUjAnA bhAva karyA (mAnyuM ke) dharma thaI gayo! mUMDha che- mithyASTi che e to, jainadharmanI ene khabara nathI. che? ( zrotA:- khabareya nahI ne gaMdhaya nahIM) baMdha che, pAkuM baMdha che, khabara nahIM, khabara nathI. (AhA !) ene khabara nathI ethI kAMI satya thaI jAya? juo ne ! jayacaMda paMDite keTalo khulAso karyo che, ke paranimittathI thavAvALo caitanyano vikAra, kema ke caitanyasvabhAvathI thavAvALo e vikAra nahIM- je kAMI guNasthAna, puNya-pApanA bhAva, e caitanya svabhAvapUrvaka thavAvALA nathI. ethI e caitanya svabhAvapUrvaka (je bhAva) hoya e to nirmaLa AnaMda ne jJAna-darzananA pariNAma thAya che. A (vikAra) caitanya svabhAvapUrvaka na hovAthI, pudgala karmapUrvaka thatAM hovAthI, ene acetana kahevAmAM AvyA che. have acetana rAga je (vikAra) ane dayA-dAna-paDimAnA vratanA pariNAma enAthI AtmAno dharma hoya che? traNakALamAM nahIM. AhAhA ! samajANuM kAMI ? pudgalathI jIvane lAbha thAya che? evuM thayuM, (to to) jaDathI caitanyanI jAgRtimAM lAbha
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 samayasAra siddhi bhAga-3 thayo. evA bhAva thayA, evuM che nahIM, ghaNo phera ! jaDa che ( e bhAva ) e to puNyane pApanA bhAva, dayA-dAnane-vrata bhaktinA bhAva caitanyasvabhAvathI zUnya hovAthI ane pudgala karmapUrvaka -e kAraNathI vikRta avasthA enI che, paNa enA kA2Ne thavAthI ja caitanyasvabhAvathI rAga zUnya che. zUnyane kA2Ne e jaDa che. caitanyasvabhAvathI, dayA-dAna-vrata- -bhaktinA bhAva, e rAga, caitanyasvabhAvathI zUnya hovAthI jaDa che. are, are, AvI vAta ! zAMtibhAI ? A zvAsa nIkaLI jAya, evuM che badhuM ! A jhaverAtanA dhaMdhAne, bAyaDI- chokarAne sAcavavAnA bhAva, ekalA pApa, e caitanyasvabhAvathI utpanna nathI thayA. e pudgala karmapUrvaka thavAthI, acetana hovAthI jaDapudgala ne jaDa che. AhAhAhA ! ane AgamamAM paNa ene acetana kahyA che. joyuM ? zudgha dravyArthika nayanI dRSTimAM ene vikRta ( kahyA che ), Ave che. to caitanyanI paryAyamAM vikAra ema kahe che. ( paryAyamAM ) hovA chatAM AgamamAM e vikArane acetana kahyA che. be vAta (thaI ), bhedajJAnIo paNa eno caitanyathI bhinna anubhava kare che. trIjI vAta. pahelAM to nyAyathI vAta siddha karI, ( kahyuM ) ke bhagavAna AtmA je che e to caitanyanirmaLAnaMda-abheda, emAM je paryAyamAM vikAra thAya che, e caitanya svabhAvapUrvaka ( thatA ) nathI. caitanya ( AtmAmAM ) zuM vikAra che ke enAMpUrvaka thAya mATe e puNyane pApa, dayA-dAna-rAga- AdinA bhAva, e badhA karmapUrvaka thavAthI, caitanyano abhAva (emAM ) hovAthI, pudgalane jaDa kahevAmAM AvyA che. AhAhAhA ! ane AgamamAM paNa ema kahyuM che- yuktithI paheluM siddha karyuM. have AgamamAM paNa ema kahyuM che. be vAta (thaI ) ane bhedajJAnIo paNa bhedano Azraya na laIne abhedano Azraya laIne anubhave che temAM bheda ane rAga AvatA nathI. che? Agama, yukti ane bhedajJAna - traNeyathI siddha che ( ema ) kahe che. AvI vAtuM have, lokone ekAMta lAge ! (paraMtu ) A koNa kahe che, A to bhagavAna kahe che, Agama kahe che bhagavAna kahe che ane bhedajJAna karavAlAyakane paNa e dekhAya che. kema ke ( bheda ) emAM ( anubhavamAM ) Avato nathI. rAgathI bhedathI bhinna, abhedano anubhava karavAthI, emAM ( anubhavamAM ) bheda ne rAga AvatA nathI, mATe e jaDane acetana che. are ! AhAhA ! amAre guru hatA saMpradAyanA (sthAnakavAsInA) I to basa ATaluM ja kahe, sabhA, hajAro mANaso- ahiMsA-52jIvanI dayA pALavI, 52ne na mA2vA, e ja jinasiddhAMtano sA2 che, ane jeNe evuM jANyuM eNe badhuM jANyuM ! ema kahetA hatA, bahu prasiddha hatA kriyAkAMDamAM ne kAThiyAvADamAM to hIro kahevAtA, paNa vastu nahIM. arere ! sAMbhaLyuM nahotuM-A vastu nahotI. bhagavAna ekavA2 sAMbhaLa to kharo prabhu ! tAro svabhAva zuM che prabhu ! ekavAra (sAMbhaLa prabhu ) trikALI-kAyamI svabhAva zuM che? e to caitanyasvabhAvI kAyama che, to caitanyasvabhAvI kAyama che e svabhAvapUrvaka vikAra thAya che ? ( nA. ) svabhAvapUrvaka to svabhAvanI paryAya thAya che nirmaLa. nyAyathI kAMI samajavuM paDazene ! jiMdagI cAlI jAya che. eka pachI eka juone mANasa cAlyA jAya che. A marI gayA ne A marI gayAne ! ane maryA e koNa ? A bhavamAMthI bIjA bhavamAM gayA. Avo manuSyabhava
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 68 303 emAM tIrthaMkara-traNalokanA nAtha, jinezvaradeva e AtmAne kevo kahe che e samajaNamAM na Ave ! AhA! e jiMdagI niSphaLa, pazune manuSyapaNuM maLyuM nathIne Ane maLyuM paNa karyuM nahIM, (manuSyapaNuM ) niSphaLa che. AhA! traNa vAta lIdhI, caitanyasvabhAva asalI-kAyamI jJAna-AnaMda-zAMtavitarAgasvabhAva, e svabhAvapUrvaka vikAra thato nathI, kema ke svabhAva to zudhdha nirmaLa che. to e svabhAvapUrvaka vikAra thato nathI, to vikAra to che kharo paryAyamAM, paryAyamAM vikAra che to kharo, to e zuM che? vrata-dayA-dAna-kAmakrodhanA bhAva to che. (ahIMyA to kahe che) e pugala karmapUrvaka (thayelA che), pudgalathI nahIM-pudagala karma pUrvaka thavAthI A zubha-azubha bhAva ane bhedabhAva, e badhA pugala-karmapUrvaka thavAthI, emAM caitanyano to abhAva che, e kAraNe ene pudgala kahyA, ane caitanyanI paryAyamAMthI nIkaLI jAya che- jo eno (caitanyano) bhAva e hoya to kAyama rahe, cIjamAM to e che nahIM. eno (AtmAno bhAva) hoya to, to sadAya rahe. paryAyamAM trikALa dravyasvabhAvanI dRSTithI, paryAyamAM je vikRta ( vikAra) avasthA (che), e svabhAvapUrvaka nahI thavAthI-karmapUrvaka thavAthI, sadA acetana kahevAmAM AvyA, e kAraNe e jaDa che. - lojikathI nyAyathI, AgamathI ne anubhavathItraNeyathI vAta kare che. AhAhA! bhedajJAnI jIva dharmI, e AtmAno anubhava kare che to emAM rAga ane bheda nathI AvatA, e kAraNe rAga ane bheda, AtmAnA nathI. AtmAnA hoya to AtmAnA anubhavamAM e paNa AvavA joIe. AvI vAta che. ajANyA mANasane to evuM lAge, A te zuM? Avo dharma? A badhuM vratane tapane-apavAsa karavAne bhakti karavI jAtrA karavI- bhagavAnanA darzana karavA-bhagavAnanI mUrti sthApavI-rathayAtrA kADhavI, (e dharma nahIM!) are, sAMbhaLIne bhAI ? e kriyA to paranI che ane tAro bhAva jo hoya to e rAga che, ane e rAga, I svabhAvapUrvakano, svabhAvanuM e kArya nathI. AhAhA! e topudgala (karma) pUrvakanA thatAM hovAthI pugalanuM kArya che. gajaba vAta karI che! are, AvuM nahI maLe sAMbhaLavA kyAM jAvuM ene!? are, (A) bhavane badalIne jANe kyAMka ! AhAhAhA ! jeNe AtmA-abheda, pudgala karmapUrvakanA vikArathI rahita, (nirvikAra) evA svabhAvanI dRSTi ne jJAna karyuM nathI, e marIne rakhaDI jaze, nigoda ne narka AdimAM jaze. eka eka gAthA ! keTalA lojika-nyAya, Agama ane anubhavI (nA anubhavapUrvaka!) -anubhavIne sopyuM 'tuM. he? e AvyuM che ne ! olAmAM 49 mAM nahIM ! bhedajJAnIne sarva sopyuM che. che ne ! eTale zuM? ke je AtmA akhaMDAnaMda svarUpa prabhu! eno je anubhava kare che ( evA te) bhedajJAnIone e rAgane bheda (anubhavamAM) AvatA nathI. to tene sarvasva sopI dIdhuM ke tArI cIjamAM (AtmAnubhavamAM) e nathI. anubhavamAM Ave che to tyAM AnaMdane jJAnane zAMti Ave che. tyAM rAgane e (bheda) anubhavamAM nathI AvatA, mATe te bheda che ( rAga che), bhedajJAnIone badhuM sopI dIdhuM! AhAhA! A to hA-ho, hA-ho Ama thAya ne moTI jAtrAyuM ne mANasa (bhegAM thAya) lAkha!
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3/4 samayasAra siddhi bhAga-3 lAkha ! AMhI zetruMjayamAM keTalAya bhegAM thayA haze ne! tyAM kyAM dharma hato ! e to badho zubharAga che. e rAga che e AtmAnA svabhAvano nathI, e to pudgalanA kAraNanuM kArya che. AkaruM paDe! prabhu! prazna:- jo teo cetana nathI- puNya-pApa, dayA-dAna-vrata-kAma-krodhanA bhAva e caitanya Apa nathI kahetA he prabhu! to teo koNa che? teo pudgala che? ke anya kAMI che? uttara:- pudgala karmapUrvaka thatA hovAthI teo nizcayathI pugala ja che kema ke kAraNa jevuM ja kArya thAya che vyavahArathI paryAyamAM che to tenA) kahevAmAM Ave che paNa paryAyamAM rahe che e kAyama rahetA nathI. dravyamAM, dravya-guNamAM to nathI, paNa paryAyamAM paNa kAyama rahetA nathI. pudgala (karma)pUrvaka thAya che eTalA mATe nizcayathI pudgala ja che. kemake kAraNa jevuM ja kArya thAya che. A pugala kAraNa che ne rAgAdi kArya che to enA kAraNanuM A kArya pAchA evuM koI lagAvI cai ke juone ! karmane laIne rAga thAya che, ema AMhI (kahevAnuM) nathI. ahIMyA to jIvadravyamAM paryAyamAM vikAra thAya che to enA potAnA kAraNe paNa trikALI svabhAvanI dRSTimAM e nathI, e kAraNe pugala (karma) pUrvaka thavAthI vikAra, pulamAM nAkhI dIdho (che.) paNa (tethI karIne) koI ema ja mAnI lya ke karma che ne ene kAraNe rAga thAya che karmanA kAraNe rAga thAya che, evuM che nahIM, amAre to aMdara puNya-pApanA bhAva je thAya che e karmanA kAraNe thAya che) ema nahIM. (thAya ) che to tArA aparAdhathI thAya che, paNa aparAdha koI svabhAvanuM kArya nathI. samajANuM kAMI.? bhagavAna niraparAdhI, bhagavAna svarUpa prabhu anAkuLa AnaMda ne anAkuLa jJAnanI mUrti prabhu, eno e aparAdha enuM kArya nahIM, niraparAdhI bhagavAna, aparAdha enuM kArya nathI. e kAraNe, dRSTinA viSayamAM abhedamAM e che nahIM. kema ke dRSTino viSaya to abheda caitanyasvabhAva che. samyagdarzanano viSaya-dhyeya to trikALa abheda che. to abhedanI dRSTimAM e svabhAva che, eno bheda thAya che paryAyamAM paNa e abhedane kAraNa-svabhAva abhedane kAraNa, rAgane bheda thAya che evuM nathI. enI paryAyamAM thatAM hovA chatAM paNa... che? gajaba che ne! e pudgala ja che-nizcayathI pudgala ja che. joyuM? kema ke kAraNa jevuM ja kArya che. javamAMthI ja thAya che. java kAraNa ne bAjaro kArya ema thAya che? java (vAvyA) te kAraNane bAjaro ugI gayo bahAra, bAjaro kahe che ne? zuM kahe che? (bAjarA.) javapUrvaka java-java kAraNa ke enuM kArya paNa java, evI rIte pudgala karmapUrvaka thAya che vikAra, to pudgalakarmanA kAraNapUrvaka ( vikAra) thato hoIne (ebhAva) pugala ja che. paNa A kAraNe ho? Ama evuM koI mAnI tye ke vikAra to potAthI nathI thato, parathI thAya che, e vAta ahIMyA nathI. vikAranI utpatti to potAnI paryAyamAM, e kSaNa janmakSaNa che vikAranI utpattino kALa che to potAnAmAM aparAdhathI utpanna thAya che. paNa ahIMyA to svabhAvanI dRSTithI nahIM athavA svabhAvanuM kArya nathI, ( vikAra kare) evo svabhAva nathI svabhAvanuM kArya (e) nathI. e kAraNe pudgala kAraNa che, ane vikAra kArya che ema kahIne bheda (jJAna) karAvyuM (che). samajANuM kAMI...? are. re, A kyAM (AvI vAta !) lyo, zuM kahevAya tamAre moTuM, moTuM parvata !
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 68 305 (zrotAH- himAlaya, ) himAlaya nahIM, A jAtrAnuM zikharajI.. 'ekavAra vaMThe jo koI'. sammedazikhara ! paNa e zuM che ? ene vAMdavAno bhAva, e to zubhabhAva ( che ) e koI dharma nahIM, kema ke 52lakSI bhAva che. AhAhAhA ! e zubhabhAva, koI bhagavAna AtmA trikALI svabhAva, caitanyasvarUpa bhagavAna e dhruvasvabhAvapUrvaka, e vikAra (zubhAga ) atyAre Avyo che ? ( nA ) basa, tyAre e rAga, dhruvasvabhAvapUrvaka nathI thayo, to paryAyamAM vikA2 karmapUrvaka thayA che. e apekSAe eno kahevAya che, che to eno aparAdha, enA svataMtra upAdAnathI thAya che paNa nAkhavo (khatavavo ) kyA arthamAM e vAta che. karma karAve che mATe vikAra che-thAya che e to prazna ja che nahIM, paNa ahIM vikAra che e trikALI jJAnAnaMda-sahajAnaMda prabhu enuM kArya e nathI, enuM kArya to AnaMdane zAMtine jJAna-darzananuM kArya AvavuM joIe, e kAraNe trikALa jJAnAnaMda svabhAvanuM e (vikAra ) kArya nathI, to paryAyamAM tA2A aparAdhathI thAya che chatAM I ( pudgala ) karmapUrvaka thayA to karmamAM nAkhI dIdhA. samajANuM kAMI ? AhAhAhA ! arere ! kyAM mANasane pahocavuM ! ahIM to hajI jIva kone ( kahevo ne ) kevo che, e vAta che. aMtaHtattva bhagavAna AtmA, je 52mAtmasvarUpa che, e aMtaHtattva je 52mAtmasvarUpa bhagavAna atyAre che, ( vartamAna ) hoM ! ( evo ) AtmA 52mAtmasvarUpanuM kArya, rAga che ? che to enI paryAyamAM, potAnA aparAdhathI, paNa e kArya kAMI paramAtma svabhAvanuM kArya nahIM, e kA2Ne 5ryAyamAM addharathI utpanna thayo (vikAra ) ahvarathI guNadravyanA Azraya vinA addharathI utpanna thayo to pudgalanuM kArya (che ema ) gaNavAmAM AvyuM ! u52-upara ( rAga-paryAya upara u52 che ) jo ke nirmaLa bhagavAna AtmA-zuddhacaitanyadhana, enA pariNAma nirmaLa, e-5Na u52 u52 2he che. kAMI aMda2 ( aMtaHtattvamAM ) praveza nathI karatA, samajANuM kAMI ? paNa A pariNAma je che e u52 u52 karmanA kA2Ne nimittasaMbaMdhe nimittanimitta saMbaMdhathI utpanna thayelA che. svabhAvathI utpanna thayelA nathI. AvI vAta sAMbhaLavA maLe nahIM, kyAM jAya ? deha hAlyA jAya che eka pachI eka, A saMskAra aMdara na paDayA to, jAze kyAM bhAI ? AhAhAhA ! AhA ! bahu sa2sa ! jIva-ajIva adhikAra pUro thAya che ne ahIM, jIva-ajIva adhikA2 pUro thAya che ahIM. 68 ( gAthA ) chellI gAthA che ne ! chellI samajyAne ? Akhira, A rIte ema siddha karyuM ke pudgalakarmanA udayanA nimittathI thatA -tyAM olA A prazna uThAve ke juo ! nimittathI thayuM ke nahIM ? kaI apekSAe vAta che ? e nimitta pudgala che, enA AzrayathI, enAthI (vikA2 ) utpanna thayo, thayo che to potAnI paryAyamAM, potAnA kAraNe paNa nimittanA AzrayathI thayo to svabhAvanuM kArya nathI, nimittanuM kArya che ( tethI ) ema kahevAmAM AvyuM. vAMdhA AMhI vAMdhA AMhI vAMdhA ! jhaghaDA, jhaghaDA uThAve che. pudgalakarmanA udayanA nimittathI thavAvALo caitanyano vikAra, lyo ! e ahIM svabhAvano Azraya nathI- che nahIM, to A pudgalano Azraya kahevAmAM Avyo ! AvI vAtuM have. A prakAre siddha karyuM che ke pudgala karmanA udayanA nimittathI, ahIM to e vikAra che to caitanyanI paryAyamAM
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 samayasAra siddhi bhAga-3 paNa e kArya svabhAvanuM nathI. e apekSAe, nimitanA lakSathI-AzrayathI (vikAra) che to e nimittano che, caitanyano vikAra paNa jIva nathI ema. jaDa to jaDa che ja, karma jaDa che-zarIra jaDa che, e to ThIka ! paNa A to pudagalakarma(nA nimitte ) vikAra thayo, e ( vikAra) pudagala che, A kAraNe, vikRta avasthA nimittane Adhina thavAthI paryAyamAM trikALano -svabhAvano Azraya nathI ne e kAraNe paranA AzrayathI thayo, to parathI thaI (avasthA vikAranI) to parano kahevAmAM Avyo. AhAhA ! bhAre vAMdhA ! kahe che ke pudgalakarma to jaDa che, paNa enA nimittathI thavAvALo caitanyano vikAra paNa jIva nahIM, ema. karma je pula che, to pudgala che ja, paNa enA nimittathI ahIM paryAyamAM, dravyaguNamAM to che nahIM, paryAyamAM vikRta addharathI utpanna thayA, to e pudgala ja che. A apekSAthI samajavuM joIe. emAM AvI apekSA lagAvI hai ke dekho! upAdAnathI upAdAna thAya che, nimittathI nahIM ne ahIM kahyuM nimittathI thAya che. kaI apekSA prabhu! upAdAnathI ja thAya chejIvamAM vikAra avasthA upAdAnathI (thAya che.) paryAyanA upAdAnathI ho !dravya guNanuM upAdAna nahIM. paryAyanA upAdAnamAM potAnAthI vikRtabhAva thAya che ), kartA, karma, karaNa, saMpradAna, (apAdAna, adhikaraNa) e TakArakathI paryAyamAM vikAra thAya che. paNa e vikAra svabhAvanuM kArya nathI ane kAyama rahevAvALI cIja nahIM mATe pudgala karmapUrvaka hovAthI, enuM kArya mATe pudgala kahevAmAM Avyo. have ATalI badhI vAtuM. AhAhAhA ! mANasa madhyasthathI sAMbhaLe nahIM, vicAre nahI, vAMce nahIM, ane potAnI daSTi rAkhIne vAMce che. zAstrane zuM kahevuM che evI dRSTi potAnAmAM na kare, potAnI dRSTie zAstrano vicAra kare-zAstrano ukela potAnI dRSTithI (potAnA abhiprAyathI) kare, paNa zAstranI zuM daSTi che e dRSTithI potAnI dRSTi nathI karatA, paMDitajI? AhAhAhA ! e prazna uThayo'to ne te di' teranI sAla, bAvIsa varSa thayA, varNAjI hAre vikAra che e potAnI paryAyamAM e potAnA SakArakathI utpanna thAya che. para kArakathI nirapekSa che. juo! bAMsaTha gAthA (paMcAstikAyanI) badhA beThelAne hiMmatabhAI ane rAmajIbhAIne badhA, phulacaMdajIkailAsacaMdajI badhA hatA. tame hatA? nahIM. A dekho A bAMsaTha gAthAmAM to ema kahe che ke AtmAmAM dravya-guNamAM to vikAra nathI, paNa paryAyamAM je vikAra che, e vikArI paryAya SaTkArakathI, potAnAthI utpanna thaI che, dravya-guNathI nahIM, parakAraka-nimittakArakathI nahIM. AhAhAhA ! are ! vikRta paryAya, dravya-guNanA kAraNe nahIM, kema ke dravya-guNamAM kyAM vikAra che? ane parathI zuM? parane to aDato nathI. parathI-paralakSa, karma je nimitta che eno to ahIM vikAramAM abhAva che ane vikAra che eno karmanI paryAyamAM abhAva che. jyAre enI paryAya zeya, e zeya adhikAra che ke A to ahIM, paMcAstikAya, paMcAstikAyamAM jIvAstikAya siddha karavuM che. to e jIvAstikAyamAM je puNya-pApa (Adi) vikAra che, e jIvAstikAyano che. paryAyano vikAra paryAyamAM potAnAthI che. zuM thAya? zubhaAcaraNathI jIvane dharma thAya, A vAta eNe evI Dakhala karI nAkhI'tI ! moTA mAMdhAtAne paNa tyAMthI khasavuM kaThaNa paDe che. AhAhA!
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA - 68 307 (teo bole) tyAre tyAM zubhabhAva dharma tame na kaho to zuM khAvuM-pIvuM che tamAre? ema kahe che. are! bhagavAna I kyAM vAta che, ahIMyA. ema ke apavAsa karavo ne vrata karavA e to tame ahIM kahyuM ke dharma nathI, tyAre tamAre have khAna-pAna e dharma che? are prabhu zuM kare tuM A? khAna-pAna ne dharma koNa kahe che-kahI zake che? emAM Ave che rAga, rAga e azubha che (ane ) A je vrata, tapanA bhAva che e zubharAga che. baMnne paryAyamAM potAthI thavA chatAM paNa, caitanya vikAra karyo che? caitanyanI paryAyamAM vikAra che. evuM hovA chatAM paNa, potAthI thayo ( vikAra) chatAM paNa svabhAvanI dRSTithI dekho to paryAyamAM vikAra che potAthI, paNa svabhAvanI dRSTithI juo to trikALa bhagavAna jJAyaka svarUpa prabhu (zuddhAtmA) e abhedanI dRSTithI dekho, to vikAra avasthA potAnAmAM potAnI che nahIM. svabhAva bhagavAna anaMta anaMta anaMta anaMta guNano piMDaprabhu! je ekalo pavitra ne zuddha -koI zakti ne koI guNa vikRta nathI. AhAhA ! e kAraNe anaMtA anaMtA guNano piMDa prabhu, e svabhAvanuM kArya, rAga nahIM. e paryAyamAM (je) rAga thAya che, e dravya-guNathI nahIM ane e paryAyamAM thAya che to potAnA aparAdhathI thAya che. emAM dravya-guNa kAraNa nahIM. nimitta kAraNa nahIM. parakArakanI apekSA nahIM, have ahIMyA to svabhAvanI dRSTi siddha karavI che. bhagavAna tuM trikALI, tAro svabhAva zuM che? kAyama rahevAvALo -kAyama rahevAvALo-kAyama rahenAra, e to jJAna-darzanaAnaMda-zAMti-svacchatA prabhutA evA kAyama rahevAvALA (guNono bhaMDAra) dravyano svabhAva to A che. to e svabhAvanuM kArya vikAra che? vikAra e svabhAvanuM kArya che? pahelAM to kahyuM hatuM ke vikAra to vikArathI che, guNa-dravyathI nahIM. samajANuM kAMI. ? lyo, dravyasvabhAvathI e (vikAranuM) kArya nahIM, paryAyanuM kArya addharathI kArya che. paNa have ahIMyA caitanya svabhAvanI abheda dRSTi karAvavI che ne ! to enI paryAyamAM thavA chatAM paNa, potAnA trikALasvabhAvanuM e kArya nahIM e kAraNe, kADhI nAkhavA mATe pugala (karma) pUrvaka thavAthI ( vikArane) pudgala kahyo che. AvI vAta che prabhu! AhAhA ! vakhata thaI gayo. (zrotA- pramANa vacana gurudeva) vaLI paramArthathI vicArIe to....... je jJAna zeyAkAra dvArA jANavAmAM AvatuM hatuM, te ja jJAna sAmAnyanA AvirbhAvathI anubhavamAM Ave che. jJAna to enuM e che zeyAkAramAM je jJAna rokAtuM hatuM, te jJAna A bAju jotAM, te ja jJAna parathI juduM paDI jAya che. je zeyAkArathI jJAna jANavAmAM AvatuM, te ja jJAna jJAnAkArathI jANavAmAM Ave to, jJAna to te ja che. AhAhA..! jhINI bhASA bahu! ekalo nyAyano viSaya che ne ! ekalo siddhAMta ! saMto ! munio aMtaranI vAtuM karatAM, ene daSTAMta daIne paNa saraLa karI nAkhyuM che, chatAM samajavuM, abhyAsa na hoya ene samajavuM kaThaNa paDI jAya che. AhA....! (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 183)
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 tarhi ko jIva iti cet zloka - 41 samayasAra siddhi bhAga-3 (anuSTum ) anAdyanantamacalaM svasaMvedyamidaM sphuttm| jIvaH svayaM tu caitnymuccaishckckaayte||41|| have pUche che ke varNAdika ane rAgAdika jIva nathI to jIva koNa che ? tenA utta2rUpa zloka kahe che: zlokArtha:- [ anAvi] je anAdi che arthAt koI kALe utpanna thayuM nathI, [anantam ] je anaMta che arthAt koI kALe jeno vinAza nathI, [ avalaM] je acaLa che arthAt je kadI caitanyapaNAthI anyarUpa-caLAcaLa-thatuM nathI, [ svasaMvedyam] je svasaMvedha che arthAt je pote potAthI ja jaNAya che [tu] ane [ C[ ] je pragaTa che arthAt chUpuM nathI-evuM je [vaM caitanyas] A caitanya [urdhva:] atyaMtapaNe [cavAyate] cakacakATa prakAzI rahyuM che, [ svayaM nIva: ] te pote ja jIva che. bhAvArtha:-varNAdi ane rAgAdi bhAvo jIva nathI paNa u52 kahyo tevo caitanyabhAva te ja jIva che. 41. pravacana naM. 140 zloka - 41 kArataka vada-5 ravivAra tA. 19/11/78 samayasAra ! kaLaza-41-41mo kaLaza che. have pUche che ne u52. AvuM je pUche che ene utta2 che ema kahevuM che eka vAta. zuM pUche che ? raMga, gaMdha, rasa, sparza, saMhanana, saMsthAna, za2I2, varga, vargaNA, karma e badhA raMgamAM jAya che, ane adhyavasAya rAga, dveSa saMkaleSa ne vizuddha pariNAma e badhA rAgamAM jAya che, ane saMyamalabdhisthAna, guNasthAna, mArgaNAsthAna, jIvasthAna e ( badhA ) bhedamAM jAya che. e raMga, rAga ne bhedathI bhinna, traNamAM AvI gayA 29 bola. jIva pUche che ke varNAdi eTale jaDa, rAgAdi eTale jIvanA vikArI pariNAma Adi, Adi nAma guNasthAna jIvasthAna Adi bheda e jIva nathI, to jIva koNa che ? ema jene prazna uThayo aMdarathI, ke A raMga, rAga ane bheda jIva nathI, to jIva che koNa ? AvuM jene lakSamAM AvyuM che, e prazna pUche che, eno uttara kahevAmAM Ave che, AvA praznakArane A utta2 kahevAmAM Ave che. AhAhA! Ama, samajavA mAge che ene A kahevAmAM Ave che ema kahe che. anAdyanantamacalaM svasaMvedyamidaM sphuttm| jIvaH svayaM tu caitnymuccaishckckaayte||41|| koNa che tyAre A bhagavAna AtmA ? ke ( e ) caitanyasvabhAva svarUpa AtmA che. caitanya cetana svabhAva svarUpa AtmA che. e raMga, rAga ne bhedathI bhinna caitanyasvabhAva svarUpa
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 41 309 bhagavAna AtmA che. e caitanyasvabhAva kevo che? ke anAdi che. e caitanyasvabhAva je AtmA, jIvaajIva adhikAra che ne? jIva e caitanyasvabhAva te jIva ane A raMga, rAga ne bheda e badhAM pugala-pugala. AhAhA ! cetanyasvabhAva je bhagavAna AtmA e anAdi che. koI kALe utpanna thayuM caitanya svarUpa evuM nathI. anaMta che koI kALe caitanyasvabhAva bhagavAna AtmA e caitanyasvabhAvano nAza koI kALe thAya tevuM nathI. acaLa che. e vartamAnamAM e acaLa che, Adi nathI ne aMta nathI ne vartamAnamAM e kaMpana Adi caLatuM nathI, e to dhruva dhruva paDyuM che. AhAhA ! "acaLa' che. vartamAna e jJAyaka caitanyasvabhAva bhagavAna AtmA, e caitanyasvabhAva je Adi aMta vinAno vartamAna caLAcaLatA vinAno che, eTale ke pariNamana vinAno, kaMpana vinAno, evo e caitanyasvabhAva bhagavAna AtmA anAdi anaMta vartamAna acaLa caLAcaLa rahita "caitanyapaNAthI anyarUpa caLAcaLa" anyarUpa koI rIte thAya, paryAyarUpa thAya ke rAgarUpa thAya e to che nahIM. e caitanya svarUpa raMgarUpe thAya nahIM. rAgarUpe thAya nahi ne bhedarUpe thAya nahIM. vaLI, svasaMvedha" e pote potAthI jaNAya evo che. eTale ke e raMga rAga ne bhedathI te jaNAya evo nathI e to enAthI bhinna cIja che. paNa caitanyasvabhAva AtmA e caitanyasvabhAvanI pariNatithI jaNAya evo che. Ama che. "svasaMvedha" che. e caitanyasvabhAva caitanya prakAzanI mUrti prabhu e caitanyasvabhAva AtmA e "svasaMvedha" che, e caitanya svabhAvathI jaNAya evo che paryAyamAM. caitanyasvabhAva e trikALa vartamAna caitanya pariNatithI jaNAya evo che AhAhAhA ! (zrotA:- bhedathI abheda jaNAya) e paryAyathI ja abheda jaNAya, anityathI ja nitya jaNAya, anitya te ja nityane jANe. nitya nityane kyAM jANe? AhAhA ! samajANuM kAMI ? AvI vAtuM che bhAI ! "svasaMvedha" che, eTale ene anAdi, anaMta ne acala siddha karyuM, caitanyasvabhAva bhagavAna AtmA, paNa e caitanyasvabhAva vartamAnamAM jaNAya zI rIte? vartamAna caLAcaLa rahita che e cIja, tyAre have vartamAna jaNAya zI rIte? ke "svasaMvedya" che. e jJAna ne nirmaLa AnaMdanI paryAya dvArA jANI zakAya che. e caitanya svabhAva je anAdi anaMta ne acaLa evo je AtmA, mULa to AtmA kahevo che ne? caitanyasvabhAvanI vAta karavI che ne? AtmA jyAre Avo nathI, raMga rAga ne bheda nathI, tyAre caitanyasvabhAva che ema siddha karavuM che. AhAhA! samajANuM kAMI ? e caitanyasvabhAva "svasaMvedha che, svayaM AtmA potAthI ja te jaNAya evo che, ema kahIne anAdi anaMta ne acaLa caitanya svabhAva e AtmA. bheda, rAgathI bhinna e potAnI aMtara nirmaLa caitanya pariNati sva potAnA vedanathI te jaNAya evo che. AhAhA ! AvI vAta che. eTale koI ema kahe ke A vyavahAra ratnatrayathI jaNAya A AtmA ema nathI. (zrotA:- pudgala che) pula che, pudagala ja che. paryAya kahI pariNAma kahyA paNa te pugala, jIvadravya A che to pudgaladravya e che. raMga, rAga ne bheda e pudgala che. 29 bolane traNa bolamAM samADI dIdhA, bhAImAM Ave che hukamIcaMdajI, "jJAnAnaMda svabhAvI huM" emAM A traNa bola
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 samayasAra siddhi bhAga-3 lIdhA che. rAga raMgathI bhinna, bhedathI bhinna ema lIdhuM che. e traNa bola A nAkhyA che, hukamIcaMdajI! pachI to ene pUrNa chuM, nirAlo chuM eTaluM lIdhuM, nirALo enAthI ne ahIM pUrNa chuM caitanya eTale ke AtmA caitanyasvabhAvathI saMpanna che. e caitanyasvabhAva anAdi anaMta vartamAna caLAcaLa rahita, chatAMya te bIjI rIte kahIe to tenI pratIti jJAna ne ramaNatA je caitanyanI, enAthI te jaNAya evo che. AhAhAhA! AvI vAtuM che bhAI AkarI. e kriyAkAMDa lAkha karoDa kriyAkAMDa kare to enAthI e jaNAya evo nathI ema kahe che. vyavahAra ratnatrayano rAga e to rAgamAM jAya che, raMga, rAga ane bheda, emAM devaguruzAstranI zraddhA, paMcamahAvratanAM pariNAmanI zraddhA paMca (mahAvrata) Adi e badhuM rAgamAM pudgalamAM jAya che, e pudgalathI AtmA jaNAya ema nathI. kyAMka ema kahyuM che sAdhyasAdhakamAM bhAIe dipacaMdajIe ke zubhabhAva paraMparA sAdhaka che, sAdhyasAdhaka bolamAM Ave che, emAM Ave che? dipacaMdajInA civilAsamAM Ave che. bAkI enAM "Atma avalokana"mAM Ave che. "Atma avalokana" che ne? dipacaMdajInuM emAM zubhabhAva sAdhaka che paraMparA, ema kahyuM, eno artha e, ke sAdhaka to zuddha caitanya te ja enAthI jaNAya, paNa zubhabhAva sAthe che ene TaLIne pachI jANaze eTale paraMparA ema Aropa karyo che. AhAhAhA ! svasaMvedha che" ohoho! eka zlokamAM to, enuM vartamAna rUpa anAdinuM, anaMtakALanuM rahenAruM ane vartamAna paNa calAcaLa vinAnuM, evuM je dhruva bhagavAna A caitanyasvabhAva AtmA, e vartamAna caLAcaLa rahita vastu che, paNa vartamAna jaNAya vartamAna nirmaLa pariNatithI te jaNAya evo che. AhAhAhA ! AvI vAta che. eTale ke samyagdarzana jJAna cAritra traNeya eka che, traNeya hoya che bhegAM. kaLazaTIkAmAM pUchyuM che ke, tame jyAre ema kaho cho ke AtmA darzana jJAnathI jaNAya ane mokSamArga to darzana jJAna ne cAritra che. mithyAtva gayA pachI, samakitane jJAna thayuM paNa cAritra to thayuM nathI. to kahe e cAritra AvI gayuM sAMbhaLa. kaLazaTIkAmAM kahyuM che, be traNa vAra kahyuM che. e caitanya bhagavAna, AtmasvabhAva caitanyasvabhAva AtmA enI sanmukhanI pratIti, enA sanmukhanuM jJAna, ane enA sanmukhanI sthiratA e traNeya bhegAM che. caitanya pariNatithI svasaMvemAM jaNAya emAM traNeya (bhegA) che. nirvikalpa samyaka , rAga vinAnuM jJAna ane asthiratA vinAnI sthiratAno aMza enAthI prabhu caitanyasvabhAva AtmA, jaNAya evo che. AhAhAhA! "je skUTama" jene 49 gAthAmAM avyakta kahyo'to, ene ahIMyA skUTa kahyo che. e to pragaTa che. caitanya camatkAra, caitanyanI camaka e to pragaTa che vastu. kone? ke jANe che ene. samajANuM kAMI? bhagavAna caitanya jyota caitanya lakSaNa svarUpa, caitanyasvabhAva svarUpa. ahIM to, evo je bhagavAna AtmA pragaTa che, "skuTa' che, vyakta che. paryAyanI apekSAe guma che, paNa svabhAvanI apekSAe pragaTa, vyakti che. paryAya che tene vyakta kahIe tyAre vastune avyakta kahIe, kemake paryAyamAM AvatuM nathI mATe. AhAhA ! AvI vAtuM che. paNa jyAre vastune ja kahevI hoya, vastu caitanya svabhAva bhagavAna enI sattA cakacakATamaya vartamAna maujuda pragaTa che. kone? jeNe tene jANyo tene samajANuM kAMI ? che bhagavAna AtmA caitanyasvabhAva svarUpa
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 311 zloka - 41 prabhu pragaTa che, jAjavalyamAna jyota pragaTa che, vyakta che, prasiddha che, e cakacakATa caitanyano cakacakATamaya bhAva dravyapaNe pragaTa che. AhAhAhA ! ( zrotAH- dravyapaNe eTalo zabda zA mATe vAparyo ) dravyapaNe eTale pragaTa che e kone ? pragaTa che e paNa kone ? jeNe jANyuM che ene e pragaTa che. phera che zabdomAM jarI. A to vItarAga traNalokanA nAthanI vANI che, e saMto e vANI dvA2A jagatane jAhera kare che. AhAhAhA ! vastu to vastu tarIke to pragaTa prasiddha maujuda che. AhAhA! e to paryAyabuddhimAM aprasiddha hato, DhaMkAI gayelo hato, paryAyabuddhimAM e nahoto ja ene. samajANuM kAMI ? vartamAna aMza ane rAgabuddhimAM e maraNatulya karI nAkhyo'to. Ave che ne ? ene ahIM jANavAmAM Avyo te jIvatI jyota pragaTa che kahe che. samajANuM kAMI ? AvI vAtuM che. jainadarzana alaukika che emAM A vANIyAne hAtha AvyuM te vANIyA vyApAramAM ghusI gayA che, navarA nathI A nirNaya karavAmAM, tulanA karavAmAM, AvyuM che ne bhAI caMdubhAI, jApAnanuM jApAnano eka aitihAsika che jUno aitihAsika che. 67 varSanI uMmara che. ItihAsa bahu pustako vAMcyA ane eno chokaro ya paNa evo che aitihAsika bahu zodhyo emAMthI, jainadharma eTale zuM ? ema kahyuM, ke "jaina dharma e anubhUti svarUpa che" eTale vItarAga paryAya svarUpa che ema, vItarAga paryAya svarUpa jaina, jaina dharma, jainane ? jeNe rAgane jItyo che ne vItarAga paryAya pragaTa karI che te jaina dharma, paNa pAchuM eNe kahyuM paNa che aMdara ( zrotAH- atyAre to badhA vANIyAne hAtha Avyo che. ) Avo mArga A vANiyAne hAtha AvI gayo, vANIyA vyApAramAM kuzaLa DAhyA nyAM garI gayA, prANabhAI ! ema kahyuM che olA ItihAsavALAe hoM! hamaNAM lekha Avyo che jApAnano. vANIyA vyApAra ADe nava2A na paDe, A karyuM ne A karyuM ne, A karyuM ne hoLI saLagI AkhI saLagAve ajJAnanI ene A tulanA karavAno avasa2 kyAM che ema kahe che. olAe mazkarI karI che mALAe, aitihAsika jApAnavALAe. AhAhAhA ! Avo je bhagavAna AtmA raMga, rAga ne bhedathI bhinna caitanyasvabhAvathI abhinna, caitanyasvabhAva te AtmA ema kahevo che ne ahIM to ? samajAya che kAMI ? raMga rAga ne bhedathI bhagavAna AtmA bhinna, e traNeya to pudgala che ema kIdhuM che, tyAre che koNa e ? ema ziSyano prazna hato, enuM astitva zI rIte che ? to AnAthI to nakAra karyo' to, to enI taiyAti kaI rIte che ? ke enI haiyAti bhagavAna caitanyasvabhAvathI bharelo AtmA caitanyasvabhAva svarUpa AtmA. AMhI to tyAM sudhI pahelAM kahyuM'tuM ''caitanya svabhAva vyAsa AtmA" AtmA caitanya svabhAvane vyAsa ema nahIM. caitanyasvabhAva vyAsa AtmA, kAyama rahelo caitanya svabhAva emAM vyApelo AtmA che. samajANuM ? pahelAM AvI gayuM'tuM Ao 68 gAthAmAM caitanya svabhAvathI vyAsa je AtmA" 68 gAthA heThalAnI trIjI lITI 68 gAthA caitanyasvabhAvathI vyAsa je AtmA, che? AtmA caitanya svabhAvane vyAsa, ema nahIM. caitanya svabhAvathI AtmA vyAsa. guMlATa khAdhI che. eTale ? e ahIM siddha karavuM che ahIM. e caitanya svabhAva e kAyama rahelo che AtmA emAM e vyAsa che, vyApaka caitanyasvabhAva che AtmA vyApya che. cetanAmAM Ave che pAchaLa, sarvavizuddhamAM cetanA Ave che ne ? cetanAthI vyAsa AtmA che. AtmA cetanAthI vyAsa
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 samayasAra siddhi bhAga-3 che ema nahIM. AhAhAhA! jyAre AtmA rAga, raMga ne bhedathI bhinna che vyAsa nathI, tyAre zuM che e ? ke e cetanAsvabhAvathI AtmA, vyAsa che. evo je caitanyasvabhAva e pragaTa che, che ? ' sphuTama ' pratyakSa che. bhagavAna caitanya pariNatithI jaNAya evo e pratyakSa vartamAna pratyakSa che. samajANuM kAMI ? e caitanya matizrutanI pariNatithI jaNAya evo e vartamAna pratyakSa che, pragaTa che, prasiddha che, che evo birAjamAna, birAjamAna che, evuM ahIMyA bhAna thAya che kahe che. sphuTa che, chUpuM nathI, e gupta nathI. rAganI paryAyanI apekSAe caitanyasvarUpa AtmA gupta che tyAM, e Avyo nathI emAM rAgamAM-AhAhAhA paNa nirmaLa pariNati dvArA te sphuTa, pragaTa, chUpuM nathI. e nirmaLa pariNati dvA2A chUpuM rahe evuM nathI tattva. rAga ane dayA, dAnanA vikalpanA kALe vastu gusa che tyAM, e svabhAva rAgarUpa thayo ja nathI. rAga ne dayA, dAnanA vikalpa ne azubhanA kALe, e caitanya gupta che, e emAM Avyo nathI, ethI enI apekSAe tyAM gupta che. paNa zuddha pariNatinI apekSAe te pratyakSa pragaTa che. zailI to juo ! gajaba vAta che. keTalI spaSTa ! AhAhAhA ! juo AtmA Ama jaNAya ane e jaNAya emAM e pratyakSa ane pragaTa che, ema jaNAya. parokSa che ne, apragaTa che, e rAganI 2matuMmAM beTho hoya ene che. haiM? je vyavahA2 ratnatrayanA rAgamAM ramatumAM paDayo che, ene to bhagavAna apratyakSa che, gusa che, paNa chatAM te vastu rAgarUpe thaI nathI, rAgakALe gupta cIja che e rAgarUpa thaI nathI ane jyAre jJAnanI zuddha pariNati dvArA, svasaMvedana dvArA jaNAya tyAre te gupta raheto nathI. AhAhA ! AvuM svarUpa che. jinadevano AtmA eTale jinadevano eTale jinasvarUpI AtmA ema. "ghaTa ghaTa aMta2 jina vase ane ghaTa ghaTa aMtara jaina, mata madirAke pAnaso matavAlA samaje na" kaho zazIbhAI ! AvuM svarUpa che. e pragaTa che, chUpuM nathI. e DhaMkAyeluM nathI, e gupta je hatuM tene ahIMyA pragaTa thaI gayuM che kahe che. rAga ane dayA, dAnanA vikalpanI pariNatimAM e vastu gupta hatI. paNa jeno bhagavAna AtmAno svabhAva caitanya che evI svapariNatinA vedanathI joyuM, jANyuM ene pratyakSa ane pragaTa che. AvI cIja che bahu TUMkA zabdamAM, ghaNAM ja thoDA zabdomAM, prasiddha karyo che. TIkAnuM nAma AtmakhyAti che ne ? AhAhAhA ! e bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvI vastu, e caitanyasvabhAva svarUpa e potAnI pariNatithI, rAga-dveSa e potAnI pariNita nathI, e to pudgala che kahe che, emAM ene laIne to e gusa che. kA2Nake emAM nathI, paNa caitanyasvabhAva AtmA enI potAnI vedana svapariNati jJAna darzana cAritranI svapariNatithI e pratyakSa che, pragaTa che. che to e che. rAga vakhate paNa che e to che. paNa jANavAne kALe te che te che, te pratyakSa ne pragaTa che, ema kahe che. AhAhAhA ! zuM zailI ? saMtonA thoDA zabdomAM ene jAhera karyo, koNe ? enI jAtanI pariNatie ene jAhera karyo, kajAtathI te jAhera thaI zake evo nathI. atyAre e rADa AkhI che ne ? zubhabhAvathI thAya, zubhabhAvathI thAya, are bhagavAna, e rAgathI bhinna, rAgane to pudgala kIdhAMne prabhu ? e caitanyanI jAta nathI, ane rAgamAM caitanyano koI aMza nathI, cAhe to devaguruzAstranI zraddhAno rAga bhakti Adi, emAM bhagavAna caitanya jyota prabhu che, eno koI aMza nathI rAgamAM, mATe
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 41 313 to ene acetana kahIne pudgala kahI dIdhA. jema pudgala acetana che ema rAga acetana che. AhAhA ! samajANuM kAMI? gAthA, A 29 bola pachI A gAthA AvI che. saMsAra avasthAmAM paNa jo e rAgathI eka hoya to rUpI thaI jAya ema karIne kADhI nAkhyuM che, rUpI thAya to mokSa thatAM paNa rUpI hAre rahe, kAraNa eno svabhAva hoya to? kartA, kartA kADhIne have AMhI nAkhyo A, kaLaza caDAvyo kaLaza, maMdira banAvIne sonAno kaLaza caDAve che ne? sonAno eTale kATa vinAno ema A rAga vinAno caitanyano camatkAra nirmaLa pariNati e dvArA jaNAya che. AhAhA ! samajAya che kAMI? are! AvA TANAM kyAre Ave bApA! A prakAra! e purUSArtha kare to maLe evuM che, sUkSma upayoga kare to te maLe evuM che. eno artha e thayo, ke sUkSma upayoga eTale jJAnanI pariNati sthaLa upayoge e nahIM maLe. sthULa upayoga e paryAya pudgalamAM jAya che. atizrutano upayoga sUkSma karIne jaNAya evo che, eno artha e thayo ke enI pariNati ja matizrutajJAnanI je nirmaLa che enAthI te pragaTa phuTa pratyakSa, gupta na rahe tevI prasiddhi thAya, evo e AtmA che. AhAhA ! AvI vAtuM. have mANasane ekAMta lAge pachI. bhAI ! mArga A che bApu. heM ? ( zrotAHekAMta che nahIM paNa ekAMta lAge che) samyaka ekAMta ja che. samyaka, zrImade kahyuM "anekAMta paNa samyaka ekAMta evA nija padanI prApti sivAya anya hetue upakArI nathI" eNe e kahyuM che, tyAM samyaka ekAMta che. samyaka ekAMtanuM bhAna thAya tyAre paryAya ne rAga che enuM jJAna thAya, e anekAMta, Ama samyak ekAMta tarapha DhaLyo che, tyAre ene je jJAna thAya e jJAna svanuM paNa thAya ane rAga bAkI che enuM ene jJAna thAya, anekAMta tyAre thAya. ane anekAMtamAM paNa e samyaka ekAMta che ene rAkhIne, rAganuM jJAna thAya tyAre anekAMta kahevAya che. ane pramANajJAnamAM paNa trikALI samyajJAna ekAMta nizcaya thayo, ane pachI paryAya ane rAgane jANavo e pramANajJAna thayuM. beyano bheda, be-be thayAne? paNa e pramANajJAna e paNa kharekhara to vyavahAranayano e viSaya che. be thayA ne? to sadabhUta vyavahAranayano viSaya thayo, tethI pramANa te pUjya nathI ema kIdhuM che. jemAM paryAyano niSedha Avato nathI, e pUjya nathI, nizcayamAM paryAyano niSedha Ave che mATe e pUjya che. chatAM pramANajJAnamAM paNa nizcayathI abheda che, evuM jJAna to tyAM che ja ene rAkhIne, ene rAga ne paryAyanuM jJAna meLavyuM che. ene uDADIne bheLavyuM che ema nahIM. nahIM to pramANajJAna na rahe A che ema rAkhyuM che, e uparAMta AnuM jJAna karyuM tyAre to ene pramANa kahevAya che. oluM nizcaya ekAMta che ene uDAvIne rAganuM jJAna thAya e pramANajJAna ja nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI? Avo jhINo mAraga ne jhINI nahIM e ja vAta che, jhINI kaho, sUkSma kaho vastu A ja che. AhAhAhA! phuTa' che "Idam caitanyam" have AvyuM, koNa? ke A badhuM kIdhuM e cetana anAdi anaMta, vartamAna caLAcaLatA rahita, svasaMvedhama, pragaTa e zuM? ke "Idam cetanyam" e caitanyasvabhAva, caitanyasvabhAva hoM. caitanyasvabhAva te AtmA ema pachI olo jyAre AtmA nathI. raMga, rAga
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 samayasAra siddhi bhAga-3 ne bheda AtmA nathI tyAre caitanyasvabhAva te AtmA ema siddha karavuM che. eka kaLaze to gajaba karI che ne? heM? saMtonI zailI ja evI che, digaMbara saMto eTale e caitanya Ida cetanyam A badhuM kIdhuM e, anAdi anaMta, caLAcaLa rahita, svasaMvedyama, skuTama, pragaTa, zuM? ke IdaM A caitanya svarUpa, joyuM A caitanyasvarUpa pratyakSa kIdhuM. A caitanyasvarUpa IdaM che ne zabda? AhAhA ! digaMbara saMtonI balihArI che, jeNe kevaLajJAnanA viraha bhulAvI dIdhA che. huM kevaLajJAnInA abhAvamAM paNa kevaLajJAnIne je kahevuM che te prasiddha karI nAkhyuM che. jhINI vAta paDe bApu paNa mArga to A che bhAI. Ama badhAM jAtrA karavI, ne bhakti karavI ne pUjA karavI vrata pALavA ane apavAsa karavA e koI dharma nathI hoM. (zrotA- Apa ene jhINI vAta kaho cho ne bIjA TIkA kare che) kare kare ene na beThuM hoya to kare emAM zuM che? ene je vAta beThI che enI hAre na bese to kare, emAM kAMI vizeSatA nathI. hoya emAM kAMI, na bese eTale bole, ema ja bole. AhAhAhA ! bhagavAna jinezvaradeva caitanyasvabhAva, AtmA paramAtmA trilokanAtha kahe che e kema jaNAya? ke caitanyasvabhAva svarUpa che e tene caitanyanI pariNati dvArA jaNAya ema. kema ke vItarAga sarvajJa paramAtmA vItarAga che e ema kahe che ke sarvajJa vItarAga svarUpa caitanya svarUpa je AtmA, caitanyasvarUpa eTale sarvajJa ne vItarAga svarUpa AtmA, caitanya svarUpano artha "jJa" svarUpa ane caitanya che eTale vItarAga svarUpa che. bhagavAna traNalokanA nAtha tIrthaMkaro paNa IndranI samakSa Ama kahetA hatA, e vAta A che. prabhu? ame vItarAga chIe to tane kahIe chIe ke tAruM svarUpa je che e vItarAga svarUpa che. kAraNake ame paNa vItarAga thayA e kyAMthI thayA? vItarAga svabhAvamAMthI thayA chIe. to ame vItarAga svabhAva kema thAya? to kahIe chIe ke tuM vItarAga caitanyasvarUpa AtmA cho, kema bese? ane tenI pariNati dvArA, tenI dazA dvArA te jaNAya, vItarAga pariNati dvArA vItarAga jaNAya, A vItarAganuM kathana che. huM? AhAhAhA ! jinezvaradeva traNalokano nAtha tIrthaMkara prabhu enI vANImAM A AvyuM ke ame vItarAga sarvajJa chIe. tAruM svarUpa, paNa sarvajJa caitanya ane vItarAgasvarUpa che eTale svabhAva zakti A pragaTa to vItarAga caitanya svarUpa, jinasvarUpa tene jANavAnI pariNati paNa vItarAgI hoya, vastu vItarAga, pariNati vItarAga, vItarAge vItarAgapaNuM batAvyuM che. AhAhA ! samajANuM kAMI? AkaruM paDe lokone, zuM Ama lokone navarAza na maLe ane ekAda kalAka hoya to A jarIka sAmAyika karo, pohA karavA paDikamaNA karyA, navaro thAya to vaLI bhakti-bhakti zetrujyanI jAtrA ne giranAranI emAM che jyAM dharma? kArataka suda pUnama hoya ke, hoLInI pUnama hoya, phAgaNa suda pUnama, enI hAre zuM saMbaMdha che? prabhu tuM koNa cho? kyAM cho? ema paramAtmAe ema kahyuM prabhu tuM to jinasvarUpa cho, caitanya svarUpa cho, vItarAga svarUpa cho. prabhu tuM jina svarUpa jo na hoya, to jinapaNuM paryAyamAM kyAMthI Avaze? kyAMya bahArathI Ave che? bhAI tane khabara nathI. e caitanya IdaM AtmA. ema kahyuM ne? Ida caitanyama, IdaM caitanyam A caitanya, eTale ke sarvajJa svabhAvI, A caitanya eTale ke vItarAga svabhAvI, te caitanya "anAdi anaMta" che, "caLAcaLa rahita che" vartamAna zuddha
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 41 315 pariNati vItarAga pariNati dvArA vItarAga svarUpa jaNAya evuM che. samyagdarzanajJAna e zarUAta e paNa vItarAgI paryAya che, koI samayagdarzanane rAgavALuM kahe paNa bApu I to jyAre doSavALuM batAvavuM hoya to cAritrano doSa che I. samyagdarzana che e to vItarAgI pariNati che, pariNati eTale paryAya e bhagavAna jyAre caitanya svarUpa vItarAga svarUpa jina biMba che, prabhu atyAreya evo che, atyAre ema hoM. ene vItarAgI pariNati dvArA svasaMvedana thaI zake che. caitanya svabhAva, caitanyanI pariNati dvArA jaNAya evo che. caitanya svabhAva, vItarAga svarUpa jinabiMba, bhagavAna jinabiMba AtmA, e vItarAgI pariNatinA aMza dvArA jaNAya evo che. AhAhA ! Avo bhagavAnano pokAra che. anaMta tIrthakaro anaMta kevaLIno (A pokAra che) atyAre to goTA uThayA che badhA, prANabhAI ! A dhaMdhA ADe navarA na maLe ane A badhA kAM to bahAranI kriyA kare kAMI thoDI eTale thaI gayo dharma. are bhAI? dharma koI apUrva cIja che prabhu. e vItarAga svarUpa caitanyasvabhAva e vItarAgI pariNati dvArA jaNAya te vItarAgI pariNati e te dharma che, samajAya che kAMI ? AhAhAhA! caitanya "uccaH" atyaMtapaNe vizeSathI khAsa cakacakAyate, cakacakATa prakAzI rahyuM che. sUryano prakAza A zuM Ave che tamAre sarca lAITa sarca lAITa nahI ? tyAM? bAhubalImAM muke che ne sarca lAITa beya Ama, ema A cakacakATa caitanyanI cakacakATa sarca lAITa che. jemAMthI caitanyano cakacakATa prakAza Ave che, kahe che. emAM puNya pApa, dayA, dAnanA rAga emAMthI AvatA nathI emAM che nahIM. "uccaH" e caitanya uccaH, e to UMco adhika atyaMtapaNe birAjamAna "cakacakAyate," cakacakATa prakAzI rahyo che. bhAI tane aMdhArAmAM rAganA aMdhArAmAM dekhAto nathI. rAganA aMdhArAmAM e to acetana che emAM dekhAya kyAMthI caitanya? cAhe to bhagavAnanI bhaktino jAtrAno rAga, dayA dAnano rAga, dAna karoDo rUpIyA ApyA hoya temAM rAga maMda karyo hoya kadAcit e rAga, e rAga badho aMdhAruM che. eya !( zrotA- e aMdhAruM ane rAga prakAza svarUpa AtmAne DhAMkatuM haze) e aMdhAruM che enuM jJAna kyAre thAya? ke cakacakATa evo jJAna svabhAva tenI pariNati dvArA jaNAya tyAre tenuM vyavahAre jJAna thAya. AhAhAhA ! Avo mArga vItarAgano bApA ane lokoe kaMIkano kaMIka karI nAkhyo ne bicArA jIvanane aphaLa karIne cAlyA jaze. zuM zloka? tAkaDe AvI gayo Aja vaLI ravivAre, ane cakacakATa prakAzI rahyuM che e svayaM jIva che. caitanya svabhAva caitanya svayaM prakAza phUTa je cakacakATa rahyuM che, e jIva che. caitanyasvabhAva Avo, Avo te jIva che ema siddha karavuM che ne ahIM to? olA raMga, rAga ne bhedathI sahita e to pudgala che, jyAre bhagavAna AtmA caitanyasvabhAvathI cakacakATa prakAzI rahyo svayaM, te jIva che. samajAya evI che bhASA bahu kAMI kaDaka evI nathI, bhAI ! vAta to ema bhagavAna ! tArI zuM kahevI mahimA. ohoho... bhAI tuM aMdara caitanyasvabhAva evo jIva siddha karavo che ne AMhI? heM! caitanyasvabhAva ekalo siddha nathI karavo, jema raMga rAga ne bhedathI pudgala siddha karyuM, ema A jIva siddha karavo che prabhu, e caitanyasvabhAvI jIva ke je caitanyasvabhAva anAdi anaMta caLAcaLatA rahita potAthI vedAya ane pragaTa ne UMcAmAM uMcI adhika cIja che e, evo je caitanyasvabhAva, te svayaM jIva che, te pote jIva che. AhAhA ! samajAya che kAMI? AhAhAhA !
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 samayasAra siddhi bhAga-3 A vAdavivAde kAMI pAra paDe evuM nathI. vastusthiti evI che. atyAre jhaghaDA jhaghaDA vyavahA2nA. AMhI to kahe che, ke tuM je vyavahAra kahevA mAge che te badho pudgala che sAMbhaLane ? bhale che rAga aMda2, paNa rAga e nizcayathI caitanyano, caitanyasvabhAva jIva eno aMza e rAgamAM nathI mATe te acetana che, acetana che mATe pudgala che, pudgala che mATe jaDa che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? AhAhA ! svayaM jIva che, e pote jIva che. e caitanyasvabhAva anAdi anaMta caLAcaLa rahita, vartamAna vItarAga pariNatithI, svavedanathI jaNAya evo pragaTa, cakacakATa UMco atizaya vizeSa e pote svayaM jIva che. Ane AtmA kahIe. A to kahe hAle te trasa ane sthira rahe te sthAvara e jIva. are bhagavAna e vyAkhyA ja khoTI che badhI. samajANuM kAMI ? e to agni ane vAyune trasamAM nAkhyA che paMcAstikAyamAM. agni ne vAyu bhAI jarI Ama gati kare che ne ? ekendriya che chatAM trasa kIdhA paMcAstikAye yAda che. prabhu tuM traseya nahIM, sthAvareya nahIM, rAgIya nahIM, dveSIya nahIM, puNyavALo nahIM, pApavALo nahIM, karmavALo nahIM, za2I2vALo nahIM, AbaruvALo nahIM tyAre cho koNa tuM prabhu ? ke huM to caitanyasvabhAvI jIva chuM, mAruM jIvana to caitanya svabhAve jIvavuM TakavuM che. ema jene aMta2 pratItamAM ane jJAnamAM jaNAya, tyAre tene jIva yathArtha jANyo kahevAmAM Ave che. A AtmA tyAre nava tattvamAM AtmA jANyo tyAre kahevAya. kemake nava tattvamAM ajIva tattva to bhinna tattva che, kahyuM ? puNya pApa e bhinna tattva che navamAM, Asrava baMdha e bhinna tattva che. tyAre AtmA zuM che? AtmA kaho ke jIva kaho, ke e to caitanya svabhAvI svayaM jIva pote che.AhAhAhA e samyagdarzanano viSaya che ema jyAre jaNANuM, tyAre pachI rAgAdi bhAgane vyavahAre jANelo prayojanavAna che e bAramI gAthAno artha che. AhAhAhA! bhAvArtha:- svayaM jIva, bhASA to juo e caitanyasvabhAva che... che... ane che. anAdi anaMta ne vartamAna che, caLAcaLa rahita ema e caitanyasvabhAva che, che ane che, je che te svasaMvedana potAthI jaNAya evo che. UMcI cIja che, e mahAatizaya UMcI cIja che, atizaya vizeSa che, khAsa. jagatano e sUrya che, ke je bIjI cIjane paNa che, ema e jaNAve che dharmAsti, adharmAsti ne rAgAdi che e A cakacakATa bhagavAna jaNANo, e jANe, jaNAve che ke A che bIjI cIja, 52zeya tarIke hoM I. rAgAdi 52zeya tarIke. AhAhAhA! hamaNAM to e paNa AvyuM'tuM benanA bolamAM ke zAstrajJAna che, emAM je che e to zeya nimagna che, 52zeya nimagna che. zAstranuM jJAna che ne ! zAstranuM. emAM ene baMdha adhikA2mAM zabda jJAna kahyuM che, zabdajJAna kaho ke 52zeya kaho ane je 52zeyamAM nimagna che, e svajJeyano anAdara kare che. gajaba vAta che, emAM olAne to ema thaI jAya ke ATaluM mane AvaDayuM. A mane jaNANuM, ATalA zAstra jANuM. are bhAI sAMbhaLa bApA ! I 52zeyamAM je nimagna che, e svajJeyano anAdara kare che, AvI vAtuM che. rAga to ThIka paNa jJAnane 52zeya kahI dIdhuM. evo je bhagavAna je varNAdi ane rAgAdibhAvo jIva nathI, paNa u52 kahyo evo caitanyabhAva AMhI levuM che lyo, te ja jIva che, e jIva che. ema aMta2 dRSTimAM le, ene jJAnanI paryAyamAM zeya banAva tyAre e jIva Avo che, ema tane jaNAze. vizeSa kaheze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva.)
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 42 ( bloka - 42 ) para have, cetanapaNuM ja jIvanuM yogya lakSaNa che ema kAvya dvArA samajAve che - (zArdUlavikrIDita) varNAdyaiH sahitastathA virahito dvedhAstyajIvo yato nAmUrtatvamupAsya pazyati jagajjIvasya tattvaM ttH| ityAlocya vivecakaiH samucitaM nAvyApyativyApi vA vyaktaM vyaJjitajIvatattvamacalaM caitnymaalmbytaam||42|| zlokArtha-[yata: zanIva: zasti levA] ajIva be prakAre che. [varSA: sahita ] varNAdisahita [tathA virahita ] ane varNAdirahita; [tata:] mATe [kamUrtama upaca] amUrtipaNAno Azraya karIne paNa (arthAt amUrtipaNAne jIvanuM lakSaNa mAnIne paNa ) [ nIvaca tavaM] jIvanA yathArtha svarUpane [nata na puNyati] jagata dekhI zakyuM nathI;- [rUti manovya] Ama parIkSA karIne [ vivecava:] bhedajJAnI puruSoe [ na AvyApi ativyApi vA] avyAti ane ativyAti dUSaNothI rahita [ caitanyama] cetanapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che [ samukti ] te yogya che. [ vya$] te caitanyalakSaNa pragaTa che, [vyati-va-tatvamaJteNe jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che ane [ane] te acaLa che-caLAcaLatA rahita, sadA mojUda che. [vAnadhyatAma] jagata tenuM ja avalaMbana karo!(tenAthI yathArtha jIvanuM grahaNa thAya che.) bhAvArtha- nizcayathI varNAdibhAvo-varNAdibhAvomAM rAgAdibhAvo AvI gayAjIvamAM kadI vyApatA nathI tethI teo nizcayathI jIvanAM lakSaNa che ja nahi; vyavahArathI temane jIvanAM lakSaNa mAnatAM paNa avyAmi nAmano doSa Ave che kAraNa ke siddha jIvomAM te bhAvo vyavahArathI paNa vyApatA nathI. mATe varNAdibhAvono Azraya karavAthI jIvanuM yathArtha svarUpa oLakhAtuM ja nathI. amUrtipaNe joke sarva jIvomAM vyApe che to paNa tene jIvanuM lakSaNa mAnatAM ativyApti nAmano doSa Ave che, kAraNa ke pAMca ajIva dravyomAMnA eka pudgaladravya sivAya dharma, adharma, AkAza ane kALa-e cAra dravyo amUrta hovAthI, amUrtipaNuM jIvamAM vyApe che tema ja cAra ajIva dravyomAM paNa vyApe che; e rIte ativyAmi doSa Ave che. mATe amUrtapaNAno Azraya karavAthI paNa jIvanuM yathArtha svarUpa grahaNa thatuM nathI. caitanyalakSaNa sarva jIvomAM vyApatuM hovAthI avyAmidoSathI rahita che, ane jIva sivAya koI dravyamAM nahi vyApatuM hovAthI ativyAmidoSathI rahita che; vaLI te pragaTa che; tethI teno ja Azraya karavAthI jIvanA yathArtha svarUpanuM grahaNa thaI zake che. 42.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 samayasAra siddhi bhAga-3 pravacana naM. 141 zloka-42 kArataka vada-6 somavAra tA. 20/11/78 (zArdUnavivrIDita) varNAdyaiH sahitastathA virahito dvedhAstyajIvo yato nAmUrtatvamupAsya pazyati jagajjIvasya tattvaM ttH| ityAlocya vivecakaiH samucitaM nAvyApyativyApi vA vyaktaM vyaJjitajIvatattvamacalaM caitnymaalmbytaam||42|| zuM kahe che (yataH ajIvaH asti dhA) "ajIva be prakAre che" A caitanyane anubhavavAmAM A kAma na kare e vAta kare che. rAga, dveSa, puNya-pApa e caitanyanA anubhavanuM lakSaNa nathI. e caitanyanuM lakSaNa nathI, ema ene amUrtapaNuM kahevuM e paNa jIvanuM kharuM lakSaNa nathI, kAraNake amUrta to dharmAti Adi bIjA paNa amUrta padArtha che. e vAta kare che. jarI jhINI vAta che. varNAdhAH sahita varNa gaMdha rAgAdi ane varNAdi rahita amUrta mATe amUrtipaNAno Azraya karIne paNa amUrtapaNAne jIvanuM lakSaNa mAnIne paNa jIvanA yathArtha svarUpane jagatanA prANI jANI zakatA nathI. A jIva bhagavAna AtmA e to jJAna lakSaNe lakSita che. jJAnathI jaNAya evI e cIja che ene rAgathI jaNAya evuM nathI ane amUrtathI jaNAya (evuM nathI) kAraNa amUrta to paradravya paNa che, rAgathI jaNAya nahIM. ane amUrtapaNAthI jaNAya nahIM. e to jJAnasvarUpa bhagavAna jJAnanA pariNAmathI jaNAya evo che. AvI vAta che. tyAre tene dharma thAya, jJAna dvArA AtmAne jANe rAgathI nahIM, puNya dayA dAnanA vikalpathI nahIM, e vikAra che enAthI na jaNAya, kema ke vikAra badhI avasthAmAM vyApatA nathI. ane amUrtapaNuM e to bIjAmAM paNa che to enAthI jIvane bhinna jANI zakAto nathI. jIvane bhinna jANavA mATe jene jIva caitanya che, ene jeNe jANavo che, ene jJAna lakSaNa vaDe, caitanya lakSaNa vaDe jANI zakaze. e caitanya vaDe teno anubhava karI zakaze. samajAya che kAMI ? eTale ke caitanya jJAna lakSaNa caitanya e dvArA te jaNAze, tyAre tene AtmA jANavAmAM Avaze, tyAre tene AtmAno anubhava caitanyathI jaNAze, anubhava thaze. AvI vAtuM che. Ama parIkSA karIne he jagatanA jIvo, jagata na pazyati eno artha che jagatanA prANIo, rAgAdithI paNa AtmAne nahIM jANI zake. amUrtapaNAthI paNa AtmAne nahIM jANI zake. mATe he jagatanA prANIo na pazyati e rIte AtmA nahIM jANI zakAya. Ama parIkSA karIne joyuM ? vivecake bhedajJAnI puruSoe eTale ke jene rAgathI ane amUrtathI paNa bhinna evuM caitanya lakSaNa che ema je bhedazAnI dharmI, dharmanI zarUAtavALA jIva, dharmanI pahelI sIDhImAM rahelA jIva, e rAgathI ane amUrtapaNAnA lakSaNathI paNa bhinna ema vicArIne, bhedajJAnI puruSoe avyApti ane ativyApti dUSaNothI rahita, rAgAdi che e sarve avasthAmAM vyApatA nathI mATe avyApti che ane amUrtapaNuM che, e bIjAmAM paNa che, mATe te ativyApti che. evA avyApti have AvI
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 42 319 bhASA vANIyAne kyAMthI AvaDe? pustakamAM Ave nahIM ane enA upadezamAM AvuM kAMI Ave nahIM, dayA pALo ne vrata karo ne apavAsa karo, e to badhI rAganI kriyAo che, ane rAga karavo ane rAgane anubhavavo e to mithyAtvabhAva che. temAM dharma nathI, dharma to rAgathI rahita bhagavAna ane amUrtapaNAthI paNa jANI zakAya nahIM, kAraNa ke amUrtattva to bIjAmAM paNa che. jJAnamAM jJAna jANavuM evo svabhAva lakSaNa, enAthI te anubhavI zakAya che. ahIMyA to vyavahAra dayA, dAna, vrata bhakti enAthI paNa AtmA jANI zakAya ke anubhavI zakAya nahIM. tema amUrtapaNAthI paNa tenuM bIjA dravyathI bhinnapaNe jANI na zakAya, amUrta to bIjAmAM ya che dharmAsti, adharmAti, AkAza ne kALa. ethI Ama jANIne caitanyapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM, joyuM ? A sAra Avyo. jANaka svabhAva je jANavuM jANavuM jANavuM, e caitanya tattvanuM lakSaNa e jJAnanA lakSaNa vaDe, AtmAnuM lakSa karIne anubhava thaI zake. e samyagdarzana pAmI zake che. dharmanI pahelI zreNI jJAna te AtmA ema lakSaNathI lakSane pakaDe, rAganI koI kriyA dayA dAna vrata bhakti e koI AtmAnuM lakSaNa nathI, e to rAga che atyAre to eja hAle ahIMyA to kahe che, prabhu rAga che te avyApti che, AtmAnI dareka avasthAmAM rahela nathI. saMsAra avasthAmAM ho, paNa mokSa avasthAmAM nathI. mATe te avyApti che AtmAmAM dareka avasthAmAM vyApti rahelI nathI, mATe te rAga te AtmAnuM lakSaNa nathI. tethI te rAgathI AtmA jaNAya evo nathI, kema ! amUrta AtmAne jANe to amUrtapaNuM paNa ativyAptimAM jAya che, potAmAM paNa che ane paramAM paNa che, A dharmAti adharmAstimAM ativyApti thaI jAya che. enAthI paNa bhagavAna AtmA jANI zakAto nathI, ema vicArIne bhedajJAnI jIvoe, cetanapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM che, AvI vAta che. jANavAnI je dazA che, e lakSaNa che, ane e dvArA AtmA anubhavI zakAya che. e caitanyanA jJAnanA pariNAmathI caitanya trikALI che tema jANI zakAya che. enuM nAma dhArmika kriyA kahevAmAM Ave che. caitanya lakSaNe lakSane pakaDavuM evI je jJAnanI kriyA te dharma che. te yogya che. cetanapaNAne jIvanuM lakSaNa samucita, sam ucita, ema barAbara vyAjabI che ema kahe che. AtmAne rAgathI jaNAvavo e na jaNAya, amUrtathI jaNAvavo na jaNAya. e caitanyanA jJAnanA lakSaNe jaNAya e samucita che, samyaka prakAre vyAjabI che. oluM geravyAjabI hatuM. rAgathI jaNAya e geravyAjabI hatuM, kAraNake rAga enI dareka avasthAmAM nathI, amUrtathI jaNAya e ativyAti paramAM paNa hatuM mATe enAthI paNa jaNAya nahIM. (zrotAH- nyAyazAstramAM paNa Ama che. ) nyAyazAstranI A yukti vAta karI che bhAI ! prabhu tuM koNa cho? e jJAnanA jANapaNA dvArA jaNAya evo e tuM cho. e rAganI kriyA dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA e to badho rAga che, e rAga tArI dareka dazAmAM nathI. mATe te rAga tAruM lakSaNa nathI. lakSaNa ene kahIe ke dareka avasthAmAM je hoya. AhAhAhA! samajANuM kAMI ? AvI vAtuM have. AhAhA! bhagavAna vItarAga sarvajJadeva, paramezvarano A hukama che, saMpradAyamAM to basa A dayA pALo ne vrata karo ne e. A zvetAMbaramAM hoya to bhakti karo zuM kahevAya? pUjA ne zetruMjyanI
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 samayasAra siddhi bhAga-3 jAtrA, sametazikharanI ne giranAranI lyo e to badho rAga che. e to badhI rAganI kriyA che. e rAganI kriyA AtmAmAM dareka avasthAmAM vyApti nathI mATe te tenuM lakSaNa nathI tethI te rAgathI jaNAya evo nathI. enAmAM traNeyakALa jJAnasvarUpa che, mATe jJAna tenuM lakSaNa che ane jJAnathI te jaNAya evo che. AvI vAta che. vItarAga sarvaza paramezvara jinezvarano mArga koI apUrva che, enI to atyAre prarUpaNA badhI pharI gaI, hai? je vrata ne tapa ne e rAga che enAthI tamane dharma thaze, AkhI prarUpaNA pharI gaI, upadeza pharI gayo. ohoho ! AMhI to kahe che ke prabhu aMdara caitanya biMba prabhu, jJAnano gAMgaDo eto jJAnano gAMThaDo che. jemAMthI anaMta anaMta anaMta kevaLajJAna Adi pragaTe topaNa te khUTe nahIM evo e jJAnano kaMda che. jJAna jenuM mULa che. e vartamAna jJAna jANavuM je che, rAgathI bhinna amUrtapaNAthI bhinna evuM je jJAna vartamAna jJAna, samyajJAna enA dvArA AtmA jANI zakAya, anubhavI zakAya. kAraNake e enuM lakSaNa samucita che. saucita barAbara vyAjabI che. nirdoSa A che. samajAya che kAMI? AhAhA ! AvI vAtuM have. olA to IcchAmi paDIkamaNu IrIyA virANAe gamaNAgamaNe karatA lyo thaI gayo dharma dhULamAM ya nathI. tassa uttarI karaNeNe kAu ThANeNaM moNeNaM, mANeNaM aprANa vosirAmi, artheya khabara na hoya ane mArga prabhuno kaMI rahI gayo. lokoe kaMIka kalpAvI dIdho, prabhu eTale tuM hoM, prabhue to kahyuM che paNa tuM tevo cho, jJAnalakSaNe jaNAya evo tuM prabhu cho, e rAganI kriyAthI amUrtapaNAthI bIjAmAM paNa amUrta che ema enAthI paNa tuM judo tane pADI zakato nathI. AhAhA ! samajANuM kAMI? te yogya che te caitanya lakSaNa pragaTa che. kAraNake jANavAnI paryAya paNa pragaTa che enA dvArA e jJAnasvarUpa trikALa che tema jANI zakAya che, gajaba vAto che. kAle AvyuM'tuM ne? AtmA ajAyaba ghara che emAM anaMta guNo rUpa ajAyabathI bharapUra che I. vartamAna jJAnathI tene jANe paNa jaNAya te jJAna to anaMta ne amApa che aMdara. samajANuM kAMI ? AmAM moM mAthe hAtha Ave nahIM eTale bicArA zuM kare, arere anaMta kALathI Ama aMtara indriyone baMdha karI ane indriyothI viSaya thAya tenuM paNa lakSa choDI daI, ane mananA lakSe je rAgAdi thAya tenuM paNa lakSa choDI daI ane aMtaranA caitanya svabhAvI bhagavAna ene caitanya lakSaNe anubhavavo, e samyagdarzana pAmavAnI A rIta che. A vastu che. kema ke e caitanyabiMba che prabhu ene caitanyanI pragaTa dazA che te tenuM jJAna lakSaNa che, e lakSaNa dvArA aMdara jA. jo to tane anubhava thaze. AhAhA ! ane e jJAnanI paryAya svane jANaze to aMdaramAM to abhUta anaMtaguNano piMDa anaMta guNo bharyA che ene paNa e jJAna ene dekhaze. are AvI vAtuM che. Akho pheraphAra pheraphAra, mArga evo che bApu, vItarAga sarvajJa paramezvara ema kahe che, te muni ema kahe che, bhAI tane tuM pakaDIne anubhavI kyAre zakIza? ke jJAnanA paryAyane pakaDI lakSaNane ne tyAM jaIza to anubhava karI zakIza. koI rAganI kriyAthI dAnanI kriyA, karoDonA dAna ApyA hoya emAM rAga maMda thayo karyo hoya to... enAthI paNa bhagavAna nahIM jaNAya. e zAMtibhAI ! zuM tyAre pachI A badhuM? dAna karavuM ke nahIM tyAre? e bhAva hoya che, rAga(nI)
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 42 321 maMdatAno paNa ethI AtmA jaNAya enAthI athavA enAthI AtmA prApta thAya, enAthI samyagdarzananI prApti thAya, e vastu nathI. AhAhAhA ! mATe caitanya lakSaNa pragaTa che. vyakta kIdhuMne vyakta "vyaMjita jIva tattvam" tene jIvana yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che jANavAnI je dazA che lakSaNa, e pragaTa che eNe AkhA tattvane pragaTa karAvyuM che. jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che eNe, e jJAnanI paryAyane jJAyakabhAva tarapha vALatAM, teNe jJAyakane pragaTa karyo che. paryAya jJAnanI je che, are ! AkarI pakaDa, ene aMtaramAM vALatAM, caitanyabiMbano ene anubhava thAya. tethI vyaMjita enA jIvanA yathArtha svarUpanuM jJAna lakSaNe pragaTa karyuM che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? vAstavika je bhagavAna AtmA, jJAna ne AnaMdano kaMda prabhu, vastu anAdi evI ja che I ene vartamAna jJAnalakSaNe karIne A cIja A che tema pragaTa kare che. deva, guru ne zAstranI bhakti e rAga che, enAthI paNa AtmA jANI nahIM zakAya. gajaba vAtuM che. bhagavAna traNa lokanA nAtha sAkSAt birAjatA hoya samavasaraNamAM enI bhakti, sAkSAt sarvajJa paramezvara e paNa rAga che. paradravya taraphanuM che ne valaNa e rAga che, enAthI AtmA nahIM jANI zakAya ema kahe che. paNa rAga rahita je aMdara jJAna che, e jJAnanA lakSaNe karIne jIva pragaTa dekhAze tane. AhAhAhA ! gajaba vAta che. AhA! deva, guru ne zAstra enI bhaktithI paNa jaNAya evo nathI, prabhu to evo che. kAraNake para taraphanI bhaktinuM valaNa to rAganuM che e, svataraphanuM valaNa nathI e. caitanyanuM valaNa cukavavuM hoya to jJAna lakSaNe valaNa cUkavAze. Avo mArga atyAre to pheraphAra bagADI mUkayuM are, (zrotAH- bahAra dekhane se to hameM sabakucha dIkhAI detA hai, aMdara dekhane se kucha dIkhAI nahIM detA hai to vizvAsa kaise Ave?) aMdara dekhavA jAya che kyAM? dekhavA jAya tyAre dekhAyane? AMkhyuM ughADe tyAre dekhAyane? ema jJAnanetra ughADe ane aMdara jove to dekhAyane? nathI dekhato evo paNa nirNaya koNe karyo? huM dekhAto nathI, e zemAM nirNaya karyo? e jJAnanI paryAyamAM nirNaya karyo, e ja jJAna che. samajANuM kAMI? A to apUrva vAtuM che bApA, janmamaraNanA cakarAvAmAM paDyo anAdithI enA aMta lAvavAnI vAtuM che ahIM bApA. bAkI to badhuM ghaNuM karyuM, bhakti karI ne vrata pALyA ne. AhAhA! AMhI kahe che bhagavAna AtmA trikALI jJAnasvarUpa che, tenI vartamAna paryAyamAM paNa jJAna aMza pragaTa che, e jJAnaaMza je pragaTa che te lakSaNa vaDe karI ane trikALa jJAyaka svabhAva che tene pakaDa eno anubhava kara, enAthI anubhava thaI zakaze, kAraNake e enuM vAstavika lakSaNa che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? jANavAnI paryAya pragaTa che ke nahIM? heM? A rAga che, A zarIra che, ema jANe che koNa? e jJAnanI paryAya. A rAga che, A zarIra che A unuM che, A TADhuM che, A strI che, A puruSa che, A manuSya che, A lakhyuM che, e jANe che koNa? jJAnanI paryAya, paNa e paryAya ene jANe che, to e paryAya (jene jANe che) enuM lakSaNa nathI, paryAya to A dravyanuM lakSaNa che, AvI vAteya sAMbhaLavA maLe nahIM bicArAne. kAle tyAM gayA'tA ne pAlItANA. kacchamAM eka bAI
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 samayasAra siddhi bhAga-3 che ArjA, e zuM kahevAya? garaNIjI moTuM laTha jevuM zarIra, dhIrajazrI jAya che jyAM koI vakhate ema kahetA'tA. tethI ene bicArAne lAgaNI hatI. ghaNAM vakhatathI daza varasathI emAM barAbara bAroTa maLI gayo. mahArAja eka garaNIjI che daza varSathI, bApu mArga kIdhuM bhAI A bIjo che, e rAgathI ne zarIrathI bhinna paDelI jJAnanI paryAya e dvArA AtmA jaNAya e sivAya koI upAya che nahIM. be pustaka ApyA pachI. zuM kare? narazI kezavajInI che ne dharmazALA be pustaka ApyA. eka benanuM ne eka kAlanuM ApaNuM? sogAnI? sogAnInuM ArjA bicArI beThI'tI bIjI eka beThI tI juvAna hatI. zuM kare bicArA maLyuM na maLe. AhAhA ! are amArA guru saMpradAyanA hIrAjI mahArAja hatA bicArA bahu sajjana narama paNa A vAta sAMbhaLavA maLelI nahotI. arere ! zuM kare? e ema prarUpatA hajAro mANasanI vacce rAjakoTamAM moTA moTA ane jAmanagara bhAI ahiMsA paramo dharama, koIpaNa jIvane na mAravo e dharma e sArA siddhAMtano sAra che, ema kahetA. maLyuM nahotuM zuM kare bicArA ? arere !ahiMsA samaya ceva etA vita viyANIyA. jeNe para dravyanI dayA pALI eNe badhuM jANuM, AMhI kahe che, para jIvanI dayA, AtmA pALI zakato nathI, ane parajIvanI dayAno bhAva che te rAga che, e rAga che te baMdhananuM kAraNa che, rAgathI AtmA jaNAze nahIM. ararara! parajIvanI dayAnA bhAvathI AtmA nahi jaNAya. have A vAtuM kyAM nAkhavI? eya sapANI ! kyAM hatuM tamAre vADAmAM tyAM (nahIM) nahIM. moTAbhAI nA pADe che. (zrotAH- AtmA zabda ja nahoto sAMbhaLyo) khabara che amane to AMhIM badhI. arere ! AvI vAtuM bApA. parajIvanI dayA pALavAno bhAva che, e rAga che ane rAga che te duHkharUpa dazA che, AkuLatA che, e AkuLatA jIvanuM svarUpa nahIM. enAthI nirAkuLa bhagavAna prApta thAya nahIM paNa te rAganA kALe je jJAnanI paryAya rAgane je jANe che, to e rAganuM jJAna lakSaNa nathI, jJAnanuM rAga lakSaNa nathI ane rAganuM jJAna lakSaNa nathI, e jJAna lakSaNa to caitanya dravya bhagavAna. AhAhA! evI vAta che. e teNe "vyaMjita jIva tattvama" eNe pragaTa karyuM che. jIva tattvane e jJAnano je paryAya che. A vAta coTIlAmAM ratanacaMdajInA eka guru hatA lIMbaDI saMghADAnA ratanacaMdajI, zatAvadhAnI enA guru hatA, tAkaDe bhegA thaI gayA ame. ame pAchA sAdhu koIne mAnatA nahIMne eTale bhegA UtaratA nahi. e vakhate ame sAdhu koIne mAnatA nahi. paNa bhegA utaryA to bahu khuzI thaI gayA. pachI vAta thaI A ke "A jJAna kriyAbhyAm mokSa" kahyuM che ne? kIdhuM "jJAnakriyAbhyAm mokSa" eTale zuM? AtmA je jJAnasvarUpa che tenuM jJAna karavuM ane te jJAnamAM TharavuM e jJAnakriyAbhyAm mokSa che. vAta thaI'tI coTIlAmAM. apAsaro che ne upara meDI upara vAta thaI hatI, kabulyuM ke vAta to sAcI lAge che. meM kIdhuM bhAI bApu. mArga to A che, vAta to sAcI lAge che. eka vAta ane bIjI vAta A karI eNe pote hoM. meM kIdhuM bhAI mUrti che siddhAMtazAstramAM, mUrtipUjA zAstramAM che e vAta che, amane khabara che paNa have zuM karIe je ziSyo vAMcaze to ene amArI zraddhA nahIM rahe, zAstramAM che mUrtipUjA. be vAta thaI'tI coTIlAnA apAsarAmAM, saMpradAyamAM hoM hujI. paNa mUkavuM kaThaNa paDe. AhAhA ! AMhI to paramAtmA athavA saMto ahIMyA ema jAhera kare che prabhu, tuM tane jANI zake tenuM
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 42 323 svarUpa to jJAnanI paryAya che, e jJAnanI paryAyathI jaNAya te tAruM svarUpa che. lAkha vAtanI vAta ane karoDa vAtanI vAta, e jJAna je parane jANavAnI paryAya kAma kare che, e jJAna kAMI paranuM lakSaNa nathI, mATe je jANavAnuM kAma kare che je paryAya, jenuM lakSaNa che tyAM ene vALa. to tenAthI jIvanuM svarUpa vyaMjita pragaTa thaze, ane jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA che, AnaMda svarUpa che evuM jJAnanI vyaMjita paryAya dvArA jANatA tane AtmA pragaTa dekhAze. AhAhA! kaho zAMtibhAI ! kyAM AmAM navarAza kyAM hatI tyAM? chokarAvane sAcavavA ne bAyaDI sAcavavA ne paisA bhegA karavA. olo nyAM salavANo, A AMhIM salavANAM, nAno nyAM hoMgakoMga, lAkho rUpiyA pedA kare, hamaNAM eka lAkha rUpiyA ApyA'tA tyAM bhAvanagara, emAM zuM thayuM paNa rAgano maMda bhAva karyo hoya to e zubhabhAva che e kAMI dharma nathI tema tenAthI AtmA jaNAya evI koI cIja nathI. AhAhAhA ! AMhI to be vAta lIdhI, ke jIvanuM tattva je che tene caitanya lakSaNe karIne jANo, kemake caitanyapaNAnuM lakSaNa kahyuM che te yogya che, ane te lakSaNa pragaTa che ema be vAta karIne? zuM kIdhuM e ? jANavAnA pariNAmathI AtmA jaNAze e jANavAnI paryAya pragaTa che, che ne? ane tenAthI te jaNAze ane pragaTaze. AhAhA ! be vAta karI. bhagavAna AtmA AnaMda ne jJAna svarUpI prabhu enI vartamAna paryAyamAM jJAnano vyakta paryAya pragaTa che, zaktirUpe che e ekakora rAkho, A to pragaTa che, e dvArA, e pragaTa che e dvArA jANatAM je zaktirUpe che. apragaTa che, e pragaTa tane jaNAze, keTaluM samADayuM che. digaMbara saMtoe to gajaba kAma karyA che, kevaLInA keDAyato paramAtmA jinezvaranA keDAyata e jinezvarapada alpabhavamAM pAmI javAnA che. AhAhA ! be vAta karI. ke caitanya lakSaNa ene ame kahyuM e caitanya paryAya pragaTa che. samajAya che kAMI ? ane e caitanya paryAyathI tuM tArA AtmAne jANa to e tane pragaTa jaNAze. pragaTa paryAyathI pragaTa tattva jaNAze. have AnAthI keTaluM saheluM kare?gajaba kAma karyA che. eTalA thoDA zabdomAM gAgaramAM sAgara bharI dIdho che. prabhu tane rAgathI tuM nahIM jaNAya, kAraNake rAga tAruM svarUpa nathI, amUrta cho paNa amUrta to paramAya che mATe e amUrtathI tAruM bhinnapaNuM nahIM paDe, kAraNake amUrta to bIjA dravyo paNa che to tyAM to badhuM eka thaI jaze. amUrtapaNAthI paNa tuM parathI tane bhinna nahIM pADI zake. eka caitanya lakSaNe karIne bhinna pADI zakIza tuM. ane te caitanya lakSaNa prabhu kahIe chIe ne tane, pragaTa che ne? nathI kAMI paryAyamAM jJAna? e samucita e caitanya pragaTa che e pragaTa te "vyaMjita jIva tattvam" te jIvanA svarUpane pragaTa kare che, karyuM che. ema kahe che prabhu, ke jIvanuM lakSaNa je caitanya paryAyamAM tane che atyAre, pragaTa che ane te dvArA jo AtmAne jANa to te vyaMjita" te dravya pragaTa thaze tane. AhAhA! vAta karI che. bhASA sAdI paNa AkhuM tattva bharI dIdhuM che. jhaghaDA badhA choDI de. olAmAM Ave che ne? bhedajJAnIne soMpI dIdhuM che. 49 gAthAmAM (zrotA- sarvasva) sarvasva, rAgathI nahIM, amUrtapaNAthI nahIM, (tenAthI) bhinna nahIM paDI zake ema kahe che. rAgathI nahIM jaNAya kema ke e enuM svarUpa nathI, amUrtapaNAthI nahIM jaNAya kemake amUrtapaNuM to ghaNAMmAM che mATe juduM pADI
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324. samayasAra siddhi bhAga-3 nahIM zake, have jJAnanI paryAya je pragaTa che, je vyakta che, te dvArA lakSa je dravya vastu teno anubhava kara, to te vastu pragaTa tane jaNAze, pragaTa paryAyathI vastune jANIza to vastu pragaTa jaNAze. AhAhAhA! jJAnanI vartamAna paryAya, paryAyanI khabara na hoya hajI keTalAMkane to. e vartamAna je jJAnanI paryAya pragaTa che, enuM lakSaNa pragaTa che kahe che. e lakSaNa dvArA, lakSa nAma dravyane pakaDa, to te dravya pragaTa thaze tane, AvuM dravya che evuM tane jJAnanI paryAyamAM bhAsaze. (zrotA- AtmA dhAraNA jJAnamAM to pakaDAya paNa upayoga aMdara vaLato nathI, paNa ene purUSArtha nathI ne udho che, ene enI garaja kyAM che enI eTalI. je upayogathI pakaDAya eTalo upayoga kare che kyAM? dhULa upayoge pakaDAya nahIM, ane sUkSma upayoge pakaDAya, sUkSma upayoga to karato nathI. vAta lojIkathI che. (zrotA:- sUkSma upayogathI sUkSma vastu kema pakaDAya te samajAvo) sUkSma upayoga je matijJAnano zruta jJAnano je paryAya che e sUkSma upayogathI pakaDAya ane e sUkSma upayogathI dravya pakaDAya. (zrotA:- sUkSma dravya tarapha upayoga jAya tyAre pakaDAyane?) paNa e tyAre jAya, sUkSma upayoga kare eTale e dravya upara ja jAya. eno artha e thayo ke dravyane Azraye je paryAya pragaTI, anubhavanI hoM e sUkSma che ane sUkSmathI ja te pakaDAyuM che. AhAhA ! AvI vAtuM che. keTalAka vrata ane tapasyAomAM aTakayA, keTalAka devaguru ne zAstranI bhakti karatA karatA kalyANa thaze e aTakayA, badhA eka jAtamAM aTakayA che mithyAtvamAM. kemake jJAna je paryAya che te lakSaNa to pragaTa che, jenuM je lakSaNa che e to pragaTa che. e bhagavAna caitanya svarUpanuM e lakSaNa che paryAya, caitanya dravyanuM e to pragaTa che. have pragaTane A bAju DhALI de- nAkhe, jenuM e lakSaNa che e bAju tyAM vALI de ene pragaTa thaze AtmA. paryAya to pragaTa che, ene A bAju vALe dravya pragaTa thaI jaze. AvI vAtuM che. are AvI vAtuM maLavI muzkela che. bApA jinezvara trilokanAtha paramezvarano A hukama che. sarvajJa paramezvara enI vANImAM ema AvyuM, prabhu tAruM lakSaNa to pragaTa che ne? e lakSaNa vaDe karIne je apragaTa che, vastu guma che, je paryAyamAM AvI nathI, paryAyanI vyakta apekSAe vastu je AkhI pUrNAnaMdano nAtha je guma che, e lakSaNa vaDe jo pakaDIza to te gupta pragaTa thaze. AthI have bIjuM zuM kahe? prabhu tuM AtmA cho ne nAtha. tuM strI nahIM, puruSa nahIM, rAga nahIM, dveSa nahIM, karma nahIM bhAI. AhAhAhA ! ema jJAnanA lakSaNanI paryAya jeTalo ya nahIM, kAraNa ke jenuM lakSaNa che evuM je lakSya vastu to pUrNa paDI che aMdara. A ene karavAnuM to A che. bAkI badhuM to ThIka che. (zrotA - bIjuM badhuM saraLa lAge, vALavuM muzkela paDe) I ja kahe che ne e karyuM nathI eTale muzkela che. anAdino abhyAsa ja nathI. koIdi gruta paricita, rAgathI bhinna che, e sAMbhaLyuM nathI. te kahyuM ne cothI gAthAmAM, sAMbhaLyuM kyAre kahevAya ke tane khyAlamAM Ave ke te rAgathI bhinna che, tyAre jJAnanI paryAyathI abhinna che. jo ke jJAnanI paryAyane lakSaNa kIdhuM, enAthI lakSane pragaTa karI zake che. chatAM te paryAyamAM lakSa vastu AvatI nathI. paryAyamAM te vastunuM sAmarthya keTaluM te jJAnamAM Ave che. AhAhA ! have AvI vAtuM. enuM lakSa kare che ema kahe che, jJAnanI paryAya lakSaNa che jenuM, tenuM lakSa
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 325 zloka - 42 kare che. lakSa karyuM, chatAM te cIja kAMI paryAyamAM AvI nathI. paryAyamAM te cIjanuM sAmarthya keTaluM che e pragaTa paryAyamAM bhAsyuM. ( zrotAH- Ama to paryAyamAM prApta karavAnuM che ne ? ) paryAyamAM, e paryAya A bAju vALavI tyAre pragaTa thayuM, khyAlamAM na hatuM. gupta hatuM te pragaTa thaI gayuM, chatAMya e dravya paryAyamAM AvyuM nahIM, dravya paryAyamAM AvI jAya to to e to dhruva che ane paryAya e to aMza che. AhAhAhA ! dhanyakALa, dhanya avasa2 bApA, AvI vAta. jenuM e lakSaNa che, te tene pakaDe, ane te lakSaNa che e to pragaTa to che prabhu. bilakula pragaTa ja na hoya to tenAthI jaNAvavuM ene muzkela paDe. zuM zloka che. e zvetAMbaranA 32 sUtra vAMce to ya emAMthI Avo zloka nIkaLe evuM nathI. 32 sUtra to keTalIya vAra vAMcyA. ATha mahinAmAM haMmezAM 30 sUtro saMpradAyamAM kAyama, caMdapannatI-sUrya pannati ekavAra vAMcyA'tA choMteramAM, A vAta na maLe. AhAhAhA ! ahIMyA kahe che, eka to e vAta karI ke prabhu tuM to rAgarUpa nathI. kema 2AgarUpa hoya to, kAyama rAga rahevo joIe, siddhapaNAmAM rAga raheto nathI mATe tuM rAgarUpa nahIM, e tAruM svarUpa ja nahIM. have tuM amUrta cho ema jo kahevA mAge to amUrta to bIjI cIjo paNa che dharmAsti, adharmAsti, AkAza ne kALa, to enAthI tuM judo nahIM pADI zaka tArA AtmAne, amUrtapaNAmAM to badhuM bheguM thaI jaze. AhAhAhA ! have tAre juduM pADavuM hoya to to jJAna paryAya je lakSaNa che e lakSyanuM lakSaNa che, e bIje kyAMya nathI ! samajANuM kAMI ? samajAya eTaluM samajavuM bApu, A to paramAtmAnA gha2nI vAtuM che. vItarAga sImaMdhara bhagavAna birAje che prabhu mahAvidehamAM A enI vANI che A badhI, saMto dvArA AvI che A. AmAM vAda ne vivAda ne jhaghaDAM ubhA kare, vyavahA2thI thAya ne vyavahA2thI thAya olo tyAM sudhI kahe che. vaLI jJAnasAgara chaThThAM guNasthAna sudhI vyavahAra ja hoya ema kahe che. a222 ! A jJAnasAgara che ne, samayasAra emAM vAMcyuM'tuM, chaThThA guNasthAna sudhI vyavahAra hoya. are prabhu ! vyavahAra bAramA sudhI hoya paNa nizcaya hoya ene ne ? jeNe jIvano Azraya lIdho che, jJAnalakSaNe jJAnane pakaDayuM che, ene je kaMI adhurI rAga dazA rahI tene vyavahAra kahevAmAM Ave che, paNa ene ekalo vyavahA2 ja che, (toe ) mithyArdaSTi che. nizcaya vinAno vyavahAra kevo ? cothe guNasthAnathI nizcaya svano Azraya zarU thaI jAya che. pachI pUrNa Azraya nathI ethI rAgano bhAva AvyA vinA raheto nathI, chatAM te vyavahAre jANelo prayojanavAna che. vyavahAre karelo prayojanavAna che, ane vyavahA2thI AtmAne lAbha thaze mATe prayojanavAna che ema nathI. AhAhA! (zrotAH- tIlatusa mAtra parigraha hoya to tene zudhdhopayoga kema kahevAya ) e tyAM sudhI munipaNuM mAne to mithyArdaSTi che. eka vastrano TukaDo rAkhIne ame muni chIe ema mAne (toe ) nigodamAM javAnA che. bhagavAnanuM vacana che, kuMdakuMdAcAryanuM. naveya tattvanI bhUla, vastrano TukaDo rAkhIne munipaNuM mAne tyAM naveya tattvanI viparIta bhUla che. e kAkaDInA co2ne phAMsInI sajA ema nathI. eNe naveya tattvano moTo gunho karyo che eNe. Avo mArga Akaro bahu bApu ! paNa vastu to vastu I che. AhAhAhA !
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 samayasAra siddhi bhAga-3 caitanyapaNAne jIvanuM lakSaNa kahyuM te yogya che eka vAta, te lakSaNa pragaTa che e vAta. caitanyalakSaNa kahyuM te yogya che eka vAta, te caitanya lakSaNa pragaTa che te be vAta. ene caitanya upara dRSTi karI tethI caitanya dravya pragaTa thAya che e trIjI vAta. pragaTa thAya che eno artha ke che, e che evuM paryAyamAM bhAsyuM. nahIMtara to che to che. ene pragaTa paryAyamAM bhAsyuM. ohoho ! A vastu mahAprabhu AnaMdanuM daLa jJAyakabhAva Akho pragaTa che. paryAya jyAM Ama vaLI eTale ene pragaTa dekhAya che. AvI vAta che. eka madhyasthathI sAMbhaLe ne, mAraga to A che. AhAhAhA ! vaLI te acaLa che. e paryAye je dravyane pakaDayuM e dravya acaLa che. ane caLAcaLatA rahita che. jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che ema kIdhuM ne? ane te acaLa che trikALI vastu dhruva, caLAcaLa rahita che, e sadA mojUda che. jagata tenuM AlaMbana karo. jagata eTale jagatanA he bhavya jIvo, e bhagavAnanuM AlaMbana karo. arere ! kyAM vakhata maLe nahIM, nivRtti maLe nahIM ne Avo apUrva mArga, AMhIM paramAtmA, saMto e paramAtmAnI ja vAta kare che. he jagatanA jIvo! oluM AvyuM'tuM ne paheluM "jagata na payaMti" pahelAM AvyuM'tuM ne rAgathI jagatanA jIvo nahIM joI zake, paNa jJAnathI jagatanA jIvo joI zakaze. samajANuM kAMI ? mAthe AvyuM'tuM ne "jagata na pazyati" amUrtapaNAno, rAgano Azraya karIne jagata jIvane nahIM joI zake, tyAre ke jJAnapaNAnA lakSaNe te joI zakaze, mATe he jagatanA jIvo tenuM AlaMbana karo. lakSaNanI paryAyane AlaMbana dravyanuM Apo. paryAya tyAM thaMbhI rahI che, tene dravyanuM AlaMbana Apo, jenuM lakSaNa che tenuM tene AlaMbana Apo. AvI vAtuM che. ane prabhu! jagatanA jIvo tenuM ja AlaMbana karo, tenAthI yathArtha jIvanuM grahaNa thAya che, caitanya paryAya dvArA aMtaramAM yathArtha lakSya jANI zakAya che. yathArtha jIvanuM grahaNa thAya che. joyuM? paryAya, jJAnanI paryAya dvArA aMdara jatAM, e yathArtha jIvanuM grahaNa thAya che. Akho jIva kevo che te lakSaNa dvArA pakaDAI jAya che, grahaNa thAya che. AhAhAhA! lyo eka zloka thayo, kalAka thayo, traNa miniTa bAkI rahI lyo. AhAhA ! (zrotAghUMTavA jevo zloka che) bhAvArtha:- nizcayathI eTale kharekhara raMga, rAgAdi, varNAdi bhAvamAM rAgAdi bhAva AvI gayA, raMga ne rAga AvI gayA, jIvamAM kadI vyApatA nathI, raMga ne rAga saMhanana, saMsthAna Adi ane rAga dveSa puNya ne pApanA bhAva e jIvamAM kadI vyApatA nathI, jIvamAM kadI kAyama rahetA nathI. tethI teo nizcayathI jIvanAM lakSaNa che ja nahIM. jIvamAM kadI vyApatA nathI eTale jIvamAM sadAya rahetA nathI. mATe te kharekhara jIvanAM lakSaNa che ja nahIM. vyavahArathI temane jIvanAM lakSaNa mAnatA paNa avyAti nAmano doSa Ave che, kAraNake siddha jIvomAM e bhAvo vyavahArathI paNa vyApatA nathI. siddha jIvamAM paryAyamAM paNa e rAga nathI. vyavahArathI ya nathI. mATe varNAdi ne rAgAdino Azraya karavAthI jIvanuM yathArtha svarUpa oLakhAtuM nathI. raMga ane rAgano Azraya karavAthI, bhagavAna AtmA oLakhI zakAto nathI. have amUrtipaNuM jo ke sarva jIvamAM vyApe che, oluM ekamAM nAkhyuM'tuM raMga ne rAga, have trIjuM juduM lIdhuM. eka amUrtipaNuM jo ke sarva jIvomAM vyApe che to paNa tene jIvanuM lakSaNa mAnatA
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 327 zloka - 42 ativyAsi nAmano doSa Ave, kAraNake AtmAmAM paNa amUrtapaNuM che ane dharmAstimAM paNa che. to ativyAsi thaI gayuM. e kAMI vyAjabI, ucita lakSaNa na thayuM, dharma adharma AkAza ne kALa e cA2 dravyomAM amUrtapaNuM hovAthI amUrtapaNuM jIvamAM vyApe che, temaja cA2 ajIva dravyomAM paNa vyApe che, e rIte ativyApti doSa Ave che, ativyAsi eTale potA sivAya paNa bIjAmAM paNa hoya che. pahelAmAM avyApti eTale potAnI dareka avasthAmAM vyApatuM nathI, e avyAsi che. ane potA sivAya 52mAM paNa che ene ativyAsi kahe che, mATe amUrtapaNAno Azraya karavAthI paNa jIvanuM yathArtha svarUpa grahaNa thatuM nathI... vizeSa kahevAze. (zrotAH- pramANa vacana gurudeva.) pravacana naM.142 zloka-42,43,44 tA.21/11/78 maMgaLavAra kArataka vada-7 zrI samayasAra, 68 gAthAnA kaLaza (42) nuM chelluM che. (chello peregrApha che) caitanyalakSaNa sarva jIvomAM vyApatuM hovAthI ( avyAptidoSathI rahita che, ) tyAMthI che. zuM kahe che ? ke A AtmA je che, e dayA-dAna-vrata-bhaktinA pariNAma che. e rAga che, enAthI AtmA jANavAmAM Avato nathI. AtmA to caitanyalakSaNa che. e jJAnasvabhAve che, jJAnasvabhAvanI pariNatithI e AtmA jANavAmAM Ave che. sUkSma vAta che. A deha che jaDa, vANI che e paNa jaDa che paNa aMda2mAM vrata-bhakti-pUjA AdinA bhAva, e paNa rAga che-jaDa che-acetana che e pudgala che, evuM kahyuM che ahIMyA to, A AtmA to jJAnasvarUpI-caitanyamUrti prabhu, e to jJAnanA lakSaNathI -jJAnanI pariNatithI, lakSa dravyanuM kare, tyAre anubhava thAya che. AvI vAta sUkSma che prabhu! A za2I2nI kriyAthI to prabhu bhinna che AtmA ! paNa e zubha-azubha bhAva, hiMsA-jUThuM corI-viSayabhoga vAsanA pApa, dayA-dAna- vrata-bhakti-pUjAnA bhAva puNya, beya pudgala che, ( ema ) ahIMyA to kahe che. kema ke caitanyanI dareka avasthAmAM e 2hetA nathI. AkarI vAta che ! e caitanya lakSaNa AvyuM ne ! caitanya lakSaNa sarva jIvomAM vyApatuM hovAthI jANana. jANana. jANana. je jJAnaparyAya - jANana lakSaNa je che, e lakSa dravyanuM kare to ( AtmA ) anubhavamAM Ave che, to samyagdarzana thAya che. dharmanI pahelI sIDI samyagdarzana, jene jinezva2deva-52mezva2 'samakita' kahe che. A samyagdarzana zI rIte thAya che ? ke A caitanyalakSaNathI lakSita AtmAne kare, anubhava kare to ene samakita thAya che. vrata-tapane bhakti ke pUjAnA bhAva badhA rAga che, e rAgathI AtmA prApta thato nathI, enAthI to baMdha thAya che. sUkSma vAta che bhAI ! rAgane to ahIM pudgala kahevAmAM Avyo che. bhagavAna kuMdakuMdAcArya, digambara saMta teno zloka che tenI TIkA amRtacaMdrAcArye karI che. hajA2 varSa pahelAM digambara saMta thayA e ema jAhe2 ka2e che ke prabhu ! tuM to Avo cho-jJAnathI ( jaNAya ), jJAna. jJAna. jJAna e jJAna, AtmAnI pratyeka avasthAmAM 2he che, e kA2Ne jJAnalakSaNathI AtmA aMdaramAM anubhavamAM Ave che. AhAhAhA !
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 jeTalA bhagavAnanuM smaraNa, vratanA, tapanA, bhaktinA, apavAsanA, jAtrAnA bhAva ( e ) badho rAga che, badhA pudgala che. A vAta che ! e jIva nathI. ene bhagavAna AtmA nathI kahetA, ene to pudgala kahe che. zuM kare ? bahu phera ! e to caitanyalakSaNa dvArA-sarva jIvomAM e lakSaNa che, rAga ne e kAMI enuM lakSaNa nahIM. enI jAta nahIM, caitanyanI jAta nahIM, rAga to kajAta-ajIva che. mahAvratanA pariNAma paNa ajIva-rAgavikalpa ajIva che. A vAta che! badho ya vyavahAra ajIva che !! bhagavAna AtmA to rAgathI bhinna, caitanyajJAna lakSaNathI jJAnanI vartamAna pariNatithI jJAyaka trikALI jIva jANavAmAM Ave che. A vAta che, AkarI jagatane ! ane jIva sivAya koI anya dravyamAM nahi vyApatuM hovAthI. AtmA sivAya jJAna bIjA koI dravyamAM che nahIM. AhAhAhA ! 328 ( caitanya lakSaNa ) za2I2mAM nathI, vANImAM nathI, dharmAsti ( kAya ) mAM nathI, adharmAsti (kAya ) mAM nathI, AkAza ne kALa ane pudgalamAM nathI, ane rAga Adi bhAva, emAM paNa nathI. ahIM A jIvano adhikA2 pUrNa thAya che, to AmAM A pUrNa zaktinuM varNana kare che. ativyAptidoSathI rahita che, kema ke anya dravyomAM evuM jAnana jAnana jAnana jAnana je svabhAva e AtmA sivAya bIjA dravyomAM nathI. e kA2Ne e ativyAptidoSathI rahita che. ane e (lakSaNa ) pragaTa che. zuM kahe che ? jJAna, trikALIprabhu bhagavAna AtmA jJAna svarUpI (jJAnanI ) jyota ! enI paryAyamAM jJAna pragaTa che, e jJAnasvarUpI bhagavAna AtmA che. caitanya brahma ! sarvajJasvarUpI ! prabhu AtmA che. e enI paryAyamAM jJAnanI avasthA pragaTa che. enuM lakSaNa jJAnanuM, e jJAnalakSaNa paryAyamAM pragaTa che. AvI vAtuM have, ( zrotAH- atyAre !! ) atyAre trikALa jJAnanI paryAya pragaTa che, rAga ho to rAga bhinna che. za2I2 bhinna che ane rAgane jANanArI paryAya che e jJAnalakSaNa pragaTa che. AhAhA ! mArga alaukika che! 'munivrata dhA2 anaMta bera grevaiyaka upajAyo, paNa AtamajJAna bina leza sukha na pAyo' - munivrata paMcamahAvrata nagnapaNuM anaMtavAra lIdhuM, aThAvIsa mULaguNa je sAdhunA kahevAya che e anaMta vAra lIdhA, e to rAga che, e ( kAMI ) jIva nathI, e jIvanuM svarUpa nahIM. 'munivrata dhAra' anaMta bera grevaiyaka upajAyo, paNa AtamajJAna bina leza sukha na pAyo' - e paMcamahAvrata che, aThAvIsa mULaguNa e rAga che, AkuLatA che, duHkha che, pudgala che, duHkha che AkuLatA che, jaDa che, ajIva che. bhagavAna AtmA, caitanyalakSaNathI je lakSita thAya che, evuM kyAreya karyuM nahIM. AhA ! evo digambara sAdhu paNa anaMta vAra thayo, nagnapaNuM anaMtavA2, aThAvIsa mULaguNa anaMta vAra pALyA, e to rAga che, e to ajIva che, e to pudgala che. bhagavAna AtmA caitanyalakSaNathI lakSita che evuM ( dhyAnamAM-samajaNamAM ) lIdhuM nahi kyAreya ! jANana-jANana je paryAya pragaTa che, AnaMdanI paryAya to pragaTa nathI, AnaMda to aMdara svabhAvamAM zaktirUpa AnaMda che paNa jJAnanI paryAya to pragaTa che, ema kahe che. e jJAnanI paryAya dvArA dravyanuM lakSa karavAthI, dravya pragaTa thAya che- e kAle AvI gayuM- kAle AvI gayuM' tuM. samajANuM kAMI. ? AhAhAhA !
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 42 329 vyakta-vyakta che ne ! A caitanyalakSaNa pragaTa che ane emAM jIvanA yathArthasvarUpane pragaTa karyuM che. kAla AvyuM" tuM kAla. jhINI vAta che prabhu! A bhagavAna AtmA, sarvajJa paramezvare je kahyo, e anyamatiomAM nahIM e je AtmA, AtmA kare che evo AtmA nahIM. ahIM to paramezvara trilokanAtha sarvajJadeva jene AtmA kahe che evA AtmAnI jJAnanI paryAya pragaTa che, e paryAya dvArA aMdaramAM lakSa karavAthI, AtmA che evuM jJAnamAM pragaTa bhinna dekhavAmAM Ave che. AhAhA ! samajANuM kAMI? pragaTa, je rAga Adi pragaTa che paNa e to pudgala che jaDa che. ahIMyA to caitanya svarUpI bhagavAna AtmA enI paryAyamAM avasthAmAM, caitanyano aMza vyakta-pragaTa che. e caitanyano aMza je pragaTa che enA dvArA aMtaradravyamAM lakSa karavAthI, trikALIjJAyaka bhAvanuM lakSa karavAthI, je paryAya pragaTa che, enA dvArA lakSa karavAthI, aMtaramAM vastu pragaTa thAya che. jJAnanI paryAyamAM zaktirUpa gupta bhagavAna che, e jJAnamAM pragaTa dekhAya che. AvI vAta che. Avo vItarAgano mArga bahu sUkSma ! apUrvamArga che Avo (mArga) kyAMya, koI paMthamAM, koI mArgamAM, A mArga che nahIM. AhAhAhA ! sarvajJa paramezvara jinezvara sarvajJane vItarAga dazA pUrNa thaI to e (dazA) AvI kyAMthI ? aMtaramAM sarvajJasvabhAva ne vitarAgasvabhAva bharyo che emAMthI e paryAya Ave che! koI rAganI kriyA mahAvratanI, dayA-dAnanI-apavAsa karavA deva guru, zAstranI zraddhA karavI e badhA (bhAva) to rAga che, e rAgamAMthI sarvajJapaNuM ne vItarAgatA thatA nathI. AhAhAhA ! AvI vAta che. ugamaNo AthamaNo phera che. e rAgamAMthI, vItarAgatA nathI AvatI ane rAgamAMthI, sarvazapaNuM nathI AvatuM sarvajJa, ekasamayanI paryAyamAMthI sarvajJapaNuM nathI AvatuM. e sarvajJaparyAya je vartamAna avasthA pragaTa je jJAna lakSaNa che, e trikALIjJAyakane pakaDe dhruvane, tyAre emAM sarvajJasvabhAva che ne vItarAga svabhAvathI bharapUra bhagavAna che. tyAre enI dRSTi jyAre thaI ke huM to jJAyaka chuM-cidAnaMda zuddha pUrNa chuM paryAya ema pratIta kare che. vartamAna jJAnanI paryAya, ema pratIta kare che ke huM to pUrNa-zuddhaakhaMDa AnaMdakaMda chuM. tyAre e paryAyamAM zaktirUpa gupta bhagavAna hato, paryAyanI apekSAthI gupta hato, e paryAyanI dRSTi tyAM gaI to gupta hato te pragaTa thaI gayo. AvI vAtuM che bApu ! bahu AkarI vAta che. AhAhA ! A to bhASA to sAdI paNa have bhASA, bhASAthI nIkaLe ! AvuM svarUpa, bhagavAna jinezvaradeva ema pharamAve che e A saMto, digambara saMto- kevaLajJAnanA keDAyato, AhAhA ! e mArgane prasiddha-pragaTa kare che. A AMhI sudhI AvyuM che ke eTalA mATe enuM ja grahaNane Azraya, karavAthI. konuM? ke jANana lakSaNa je pragaTa che, ene grahaNa karavAthI athavA ene aMtaramAM (svasammukha) laI javAthI-AMhI to pragaTa che ene grahaNa karavAthI, olA rAgane grahaNa na karavo, samajANuM kAMI ? rAgane ane nimittane grahaNa karavo nahIM, je jJAnaparyAya pragaTa lakSaNa che, enAthI grahaNa karIne, jIvanA (yathArtha) svarUpanuM grahaNa thaI zake che. keTaluM? e jayacaMda paMDita ! zuM kahe che ke rAgane e nimittone grahaNa karavAthI e lakSaNa AtmAnA che nahIM, enAthI AtmA prApta nathI
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 samayasAra siddhi bhAga-3 thato. e to jaDa che. AhAhA ! paNa bhagavAna AtmAnuM pragaTa lakSaNa jANana je paryAyamAM pragaTa vyakta che. e dvA2A aMdara vyaktane pakaDavAthI, eno artha A che ke e ta2phano jhUkAva karavAthI, jJAnanI paryAyane pakaDavAthI eTale ? rAgane pakaDavAnuM choDIne, jJAnanI paryAyane pakaDI to tatkAla aMdaramAM gayo ! AhAhA ! jhINI vAtuM bahu bApu ! AhAhAhA ! enuM ja grahaNa eTale zuM ? caitanyalakSaNa, caitanyalakSaNanuM grahaNa ka2vAthI ema kahyuM che. paryAya kAyama che ne ! kAyama, caitanya caitanya.... caitanya paryAya, jJAnanI paryAya to kAyama anAdi che ne anaMta che. paNa e paryAyane grahaNa karavAthI, rAgane nahIM, ativyApti amUrtane nahIM. AhAhAhA! rAga avyApti che. amUrtapaNuM ativyApti che ane caitanyalakSaNa yathArthavastu vyApti che. are, prabhu mArga bahu-samyagdarzana koI alaukika cIja che ! ane e samyagdarzana vinA badhuM thothA che- e vratane tapane bhaktine sAdhupaNA badhI kriyA badhuM saMsAra khAte che. AMhI 52mAtmA tIrthaMkaradeve kahyuM ( je ) e digambara saMto-munio jagatane vAste kahe che. prabhu ! ekavAra sAMbhaLa to sahI-kharo, to tuM che, tArAmAM dareka avasthAmAM vyApta hoya to te jJAna che, rAga dareka avasthAmAM vyApta nathI, mATe e tAruM svarUpa, lakSaNa nathI. tAro jJAna paryAya che e to dareka avasthAmAM vyApta che, te kAraNe jJAnanI paryAyane ( AtmAnuM ) lakSaNa kahe che. ane ene grahaNa karavAthI/rAgane nahIM, nimittane nahIM, jJAnanI paryAyane grahaNa karavAthI dRSTi tyAM jAya che, AvI vAta che bhAI, sAMbhaLavI kaThaNa paDe, loko kaMIkane kaMIka mAnIne beThA bahArathI. AhAhAhA! eTalA mATe eno ja Azraya grahaNa karavAthI eTale ke jJAnalakSaNane lakSamAM levAthI ane enAthI lakSya je dravya, enuM yathArtha svarUpanuM grahaNa thaI zake che. samajANuM kAMI ? keTalI sarasa bhASA che, sAdI ! kahe che ke zarIranI kriyAnuM lakSa choDI de e to jaDa che, A halana-calana e to jaDanI kriyA che, aMdaramAM dayA-dAna-vrata-bhakti-kAma-krodhanA bhAva thAya che e paNa pudgala che jaDa che, tArAmAM je jJAnanI paryAya je lakSaNa pragaTa che e caitanyasvabhAvanuM lakSaNa che, to e lakSaNane tuM gahaNa karIne aMdaramAM jA. to tAro sarvajJasvabhAvI bhagavAna AtmA caitanyanA lakSaNathI I vastu vyApta thaI jAya che, eTale pragaTa thAya che. AvI vAta kyAM ? vItarAga.... vItarAga vItarAga... AhAhAhA ! bIjI bhASAthI kahIe to e caitanya lakSaNa je paryAya che, e rAgavALI nahIM e vikA2vALI nahIM, che to paryAya bhale, paNa vikAra nahIM, evI nirvikArI caitanya paryAyathI, paryAya AtmAnuM kAyamI lakSaNa hovAthI, ene grahaNa karavAthI, jIvanI prApti thAya che. kaho devIlAlajI ? AvI vAtuM che bApu. A vastu sAMbhaLavA maLe tema nathI bIje kayAMya. juo jayacaMdapaMDite.... ( zrotAH- atyAre to mAnasika jJAna che) mAnasika jJAna paryAya/jJAnanI paryAya che e to jJAnanA guNanI paryAya che, ciMtA-vikalpa e to AtmAmAM nahIM, e to AtmAthI dUra karI dIdhA. ahIM to jJAnanI je paryAya che e, e caitanyadravyanuM lakSaNa che. kema ke trikALa-kAyama jJAnanI paryAya -paryAyajJAna rahe che rAga enuM lakSaNa nathI. dayA-dAna-vrata
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 42 331 bhakti- rAga, e to baMdhanA kAraNa che. rAga pudgala che, ararararara! ene choDIne, jJAna je pragaTa che, bhale paryAya che paNa che to jJAna, A jJAna-jJAnanI pragaTa paryAyane are, ene grahaNa karavAthI e ke di' grahaNa (karI che) eNe kyAreya ( A karyuM nathI), anAdithI rAganI kriyA -dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA rAga che. - A karo, maMdira banAvo, A banAvo te banAvo, e to dhULa che para che. AhAhA ! samajANuM kAMI? jayacaMda paMDite paNa aMdara AcArye je gAthAmAM kahyuM'tuM vyApta che ne ! "vyakta' (lakSaNa) ene jIvanuM kahevuM (kahIne) yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che. che ne aMdara? kaLazamAM, kAla AvyuM hatuM, A yogya, e ( lakSaNa) pragaTa che. caitanya, tattvanuM jIvanuM lakSaNa kahyuM e yogya che. yogya che eTale pragaTa che. be AvyA zloka, che? 42 zloka. caitanyatattvane jIvanuM lakSaNa kahyuM che. e yogya che. samucita-samyak barAbara che ane e caitanyalakSaNa pragaTa che. A 42, 42 kaLaza nIce che, nIcenI traNa lITI e kaLazamAM che, ene ahIMyA pragaTa kare che. che? ativyApti, avyApti duSaNathI rahita, caitanyatattvane jIvanuM lakSaNa kahyuM, e yogya che. -vyAjabI che, kema ke e caitanyalakSaNa pragaTa che paryAyamAM eka vAta, ane "yunitanIvatanmaya" ane e lakSaNathI jIvatattva je che e pragaTa thAya che khyAlamAM pragaTa vastu che (ema) khyAlamAM Ave che. che ke nahIM? betAlIsa kaLazanI chellI traNa lITI-AkhiranI traNa lITI (che) kAle (spaSTIkaraNa) AvI gayuM'tuM. bahu vistArathI Aje (pAcho ) eno A vistAra che, kAla AvyuM hatuM eno ja A vistAra che. (zrotA - lakSyane pakaDe to lakSaNa kahevAyane) paNa tyAre pakaDe, lakSaNane pakaDe, to lakSyamAM jAya jenuM lakSaNa che ene pakaDe to lakSyamAM jAya ! A rAgane to pakaDyo che anAdithI, kahe che. evA rAga-paMcamahAvratanA paNa anaMtavAra lIdhA che. anaMta vAra muni nagna (thayo) anaMta vAra thayo che ane paMcamahAvratanI kriyA, prANa jAya to paNa enA mATe karelo AhAra na lya! coko karIne (banAve ) e to na lya!! evI kriyA rAganI to eNe anaMtavAra karI (che.) samajANuM kAMI? AhAhAhA! A to cokA kare che ne (AhAra) le che, e to vyavahAreya nathI sAco, to evI rAganI kriyA, enA mATe pANInuM biMdu banAvyuM hoya to tye nahIM, evI evI rAganI kriyA eNe anaMta vAra karI, paNa aMdara caitanyalakSaNathI lakSita, caitanya e lakSaNa cetananuM che. e rAga, enuM lakSaNa nathI. AvuM caitanya lakSaNa (je) che ene grahaNa karIne, caitanyanuM grahaNa karavuM te vastunuM svarUpa che. (zrotA:- pahelA lakSaNa grahaNa karavuM?) hA, rAgathI bhinna caitanya lakSaNa pakaDe to e lakSaNa dravyanuM che. to tyAM dRSTi jAya. are vAtuM AvI vItarAga mArgamAM bApA! AhAhAhA! jinezvara trilokanAtha (tIrthaMkaradeva) ema pharamAve che, e saMto pharamAve che-digambara saMto! (zrotA:- sAcuM lakSaNa to anubhava thAya tyAre kahevAyane) I lakSaNa pragaTayuM tyAre aMdaramAM gayo, tyAre anubhava thayo ene ! tethI kahyuM ne, eno khulAso karyo che. je caitanyalakSaNa che te vyAjabI che paryAyamAM lakSaNa che, e vyAjabI che, ema kahevuM che ne ahIM ! ane te
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 samayasAra siddhi bhAga-3 caitanyalakSaNa pragaTa che. caitanyalakSaNa je jANana paryAya che te pragaTa che. ane teNe jIvanA yathArtha svarUpane pragaTa karyuM che. - kAla to vAta ghaNI AvI gaI hatI. AhAhA! bhagavAna AtmA, enI caitanya paryAya je jANana. jANana. jANana, e to traNeya kALamAM jANana paryAya rahe che, mATe enuM lakSaNa A che. rAga enuM lakSaNa nathI, zarIranI kriyA enuM lakSaNa nahIM, e to pugalanA lakSaNa che. ane A caitanyalakSaNa, rAgathI bhinna, sUkSmaparyAya pakaDavI I kAMI sAdhAraNa vAta che!? AhAhAhA ! indriyonA viSaya baMdha thaI jAya ane rAga taraphanuM lakSa chUTI jAya ! e zuM, zuM che? e caitanyalakSaNa je paryAyamAM che tyAM lakSa thaI jAya, dRSTi tyAM grahaNa karI lya, to enAthI caitanya pragaTa thAya che. jenuM lakSaNa che, e lakSaNane pragaTa karavAthI- lakSaNa jenuM che evuM lakSya pragaTa thaI jAya che. vAta to evI che. prabhu! A vAta digambara saMto sivAya kyAMya che nahIM, kyAMya vAta A che nahIM. AhAhAhA ! lakSaNa pragaTayuM tyAre e lakSyamAM gayuM aMdaramAM, (kema ke ) jenuM lakSaNa che enuM lakSaNa pragaTayuM tyAre enAmAM gayuM. (zrotAH- beyano kALa ekaja che?) aMdaramAM samaya eka ja che paNa bhASAmAM to kema kahevuM? (bhASAmAM to bheda paDe !) A..A... A...cetanya che rAga nahIM nirmaLaparyAya ho. ema lakSa gayuM to tyAM e lakSamAM dravya AvI gayuM, lakSamAM AvI vAtuM che. AhAhA! zuM zloka ! zuM zloka !(alokika!) e zvetAMbaranA 45 sUtra vAMce-karoDo zloko vAMce paNa A vAta emAM nahi nIkaLe. ame to badhA joyA che ne ! karoDo zloko joyA che zvetAMbaranA, A cIja ! A cIja !(emAM nathI) (zrotA - zvetAMbaranA karoDo zlokomAM rAga pudgala ema na AvyuM) zuM? e ahIM AvyuM ne pudgala emAM kyAMya kAMI AvyuM nathI, e to zubhayogathI kalyANe ya thAya ane baMdha thAyabeya (vAta) Ave che. e pachI AnaMdaghanajIe thoDu pakaDayuM che paNa e badhuM pachI, mULa cIjane. jhINI vAta che bApu! AnaMdaghanajIe sUtrane TIkAne mAnya rAkhI che, evI vAta che. (zrotA:zvetAMbarapaNuM kAyama rAkhyuM che?) kAyama rAkhyuM che! jhINI vAta che prabhu! e zvetAMbara mata che te grahita mithyAtvathI utpanna thayelo che. digambaramAMthI be hajAra varasa pahelAM nIkaLyo, dukALa-bAravarasano dukALa paDyo. to e svabhAvathI bhraSTa banIne, navAM zAstro banAvyAM. emAMthI A badhuM laI lIdhuM A vAta emAM nahIM. have koI (koI) atyAre kahe che jarI, bIjAnuM sAMbhaLIne, ahIMyAnuM digambaranuM sAMbhaLIne, paNa A cIja nyAM che nahIM, tyAM to vyavahAra karatAM karatAM nizcaya thaze, vyavahAra paNa sAdhanane mokSano mArga che, ema kahe che. AMhI saMpradAyamAM ema kahe che atyAre, digambara saMpradAya paNa e zvetAMbaranI jAta thaI gayo che. vrata-tapa-bhakti-pUjA khUba karo, (e) sAdhana, enAthI dharma thaze. sAdhya-nizcaya (enAthI) thaze. bilakula jUTha che. kema ke e to badhA (bhAvone) pugala kahyAne! ahIM to (kahyuM ke) pudagalanA (bhAvo) che, bhagavAna kuMdakuMdAcArye (kahyuM che.) AhAhAhA! e ( digambara saMta!) kuMdakuMdAcArya, be hajAra varasa pahelAM thayA (saMvata-49mAM) e bhagavAna (sImaMdharasvAmI) pAse gayA hatA, sImaMdhara prabhu ( birAje che) tyAM, ATha divasa
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 43 333 (tyAM) rahyAM ane (tyAMthI AvIne) A banAvyA zAstra! ohoho ! rAga enuM lakSaNa nathI, kema ke dareka avasthAmAM rAgabhAva raheto nathI. (ane ) zarIra Adi jaDa enuM lakSaNa nathI, kema ke ( jIvanI) dareka avasthAmAM zarIra rahetuM nathI. e kahyuMne 50 thI 55 gAthAmAM ke raMga, rAgathI bhinna bhedathI bhinna raMga nAma gaMdha rasa sparza, saMhanana, saMsthAna enAthI bhinna, paNa rAgathI bhinna ane raMga rAgathI bhinnane bhedathI ane raMga, rAgathI bhinnane bhedathI bhinna! bhagavAne 50 thI 55 gAthAmAM ema kahyuM, kuMdakuMdAcArya digambara saMta, jagatane jAhera kare che, paramAtmAnuM A pharamAna che, bhAI ! tAruM lakSa je rAgane nimitta upara che e kAMI caitanyanuM lakSaNa nathI, tyAMthI e lakSa choDI de! jANaka. jANaka. jANaka. jANaka. jANaka je dazA e caitanya vastunuM lakSaNa che. to ene pakaDa grahaNa kara, ane enAthI caitanya (tattva) pragaTa thaI jAya che. jenuM lakSaNa che, lakSaNane pakaDayuM to caitanya pragaTa thaI jAya che. tyAM (lakSaNamAM) lakSa karIne ema kahe che. AvI vAta che bApu zuM thAya jhaghaDA atyAre to ubhA eTalA thayA che- koI kahe A ekAMta che- phalANuM che. vyavahArathI paNa thAya che ema mAnatA nathI!! paNa vyavahAra pudgala che kyAMthI mAnIe ! sAMbhaLa to kharo ! AMhI to bhagavAna kuMdakuMdAcArya, vyavahAra-kriyAkAMDane pudgala kahyA !tArA cha cha mahinAnA apavAsa karyA hoya, te to rAganI kriyA che e kyAM AtmA che. lAkha-karoDa sakhedazikharanI yAtrA kare ne giranAranI ane e to zubharAga che. paralakSI (bhAva) e to rAga che. e koI caitanya vastu nahIM. have, "jo AvA lakSaNa vaDe jIva pragaTa che to paNa ajJAnI lokone tenuM ajJAna kema rahe che?' -ema AcArya Azcarya tathA kheda batAve che - zloka - 43 ) [vasantatinavaI] jIvAdajIvamiti lakSaNato vibhinnaM jJAnI jano'nubhavati svymullsntm| ajJAnino niravadhipravijRmmito'yaM mohastu tatkathamaho bata naanttiiti||43|| zlokArtha:-[ rUti nakSaNataH] Ama pUrvokta judAM lakSaNane lIdhe [ nIvAta gaLIvana vimina] jIvathI ajIva bhinna che [svayama unnattama]tene (ajIvane) tenI meLe ja (-svataMtrapaNe, jIvathI bhinnapaNe) vilasatuM-pariNamatuM [ jJAnI nana:] jJAnI puruSa [anumati] anubhave che, [tat] to paNa [jJAninaH] ajJAnIne [ niravadhivinamita: mayaM moda: tu] amaryAdapaNe phelAyelo A moha (arthAt svaparanA ekapaNAnI bhrAnti) [ 5thama nAnIti] kema nAce che -[Sado vata] e amane mahA Azcarya ane kheda che!43.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 samayasAra siddhi bhAga-3 zloka - 43 upara pravacana have jo AvA lakSaNa vaDe jIva pragaTa che to paNa ajJAnI lokone tenuM ajJAna kema rahe che? zuM kahe che have? ke A bhagavAna AtmA caitanyamUrti jJAnAnaMdasvarUpa, enI paryAyamAM caitanyalakSaNa to pragaTa che, chatAM ajJAnI kema ene nathI jANato? ane rAgane puNyanI kriyAne -dayA, dAna, vratAdine dharma mAne che, zuM thayuM tAruM ajJAna? AvI vAtuM prabhu! A prakAre AcAryadeva Azcarya ane kheda pragaTa kare che- 43 che ne! zloka 43 che. jIvAdajIvamiti lakSaNato vibhinnaM jJAnI jano'nubhavati svymullsntm| ajJAnino niravadhipravijRmmito'yaM mohastu tatkathamaho bata naanttiiti||43|| zlokArtha:- (ti naWta:) e pUrvokta, jIva bhinna lakSaNanA kAraNe zuM kIdhuM? rAga nahIM, puNya pApanA bhAva nahIM, zarIra, vANI, raMga nahIM-raMgane rAgathI bhinna bhagavAna evA bhinna lakSaNathI, kAraNa ke bhagavAnanuM caitanyaprabhu to jAnana caitanya lakSaNa che. e lakSaNane kAraNe nIvAta zanIvam vibhinna' - jIvathI ajIva bhinna che. caitanyalakSaNathI lakSita prabhu, e kAraNe jIvane ajIva bhinna che. AhAhA tethI ajIvane tenI meLe ja -svataMtrapaNe, jIvathI bhinnapaNe vilasita thatuM -zuM kahe che? potAnI meLe ja (svataMtrapaNe ) jIvathI bhinnapaNe ( vilasatuM-pariNamatuM) dharmI jIvane potAnA jJAnalakSaNathI lakSita anubhava karavAthI ajIva -rAgAdi to bhinna thaI jAya che, bhinna ja (e) rahe che. samajANuM kAMI? jhINI vAta bhAI ! anaMta kALathI koI eka sekanDa dharma karyo nathI kyAreya ! e cIja koI alaukika haze ne! ane enuM phaLa paNa alaukika che ne! e pUrvokta judAM lakSaNathI "ti nakSati:' kahyuM ne ! rAgane paranA lakSaNathI bhinna lakSaNane kAraNe (lakSaNane lIdhejIvathI ajIva bhinna che. - bhagavAna jJAna lakSaNathI lakSita che, to ajIva, ajIva rAgAdi e bhinna che. "svayaM sarjAsattana' tene-ajIvane tenI meLeja -apane Apa ja rAgAdi -apane Apa (potAnI meLe ja svataMtra) jIvathI bhinna-AhA ! rAga, dayA, dAna, vratanA vikalpa che e jJAnIne svayaM bhinna bhAse che. potAnA jJAnalakSaNathI anubhava karavAthI e rAgAdi lakSaNa bhinna rahe che, AtmAmAM AvatA nathI. svataMtrapaNe jIvathI bhinna vilasita-( pariNamatA) thakA bhinna parimita thAya che, jJAnIjana ( bhinnapaNe) anubhava kare che. samajANuM kAMI ? jIvathI ajIvano bhinna (paNe) anubhava kare che. caitanya lakSaNathI lakSita bhagavAnano anubhava karavAthI, rAgAdi kriyAone bhinna jANe che. "jANelo prayojanavAna" - e AvyuM, e zailI lIdhI che. bhinna jANe che, e zailI lIdhI che. caitanya lakSaNa, e bIjAM (je lakSaNo) avyApti, ativyApti lakSaNothI bhinna, e caitanya lakSaNathI bhagavAna jANavAmAM Avyo, to dharmIjIvane caitanyalakSaNathI AtmAno anubhava
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 43 335 thavAthI, ajIvanA bhAvane bhinna anubhave che. e potAnA anubhavamAM AvatA nathI. bIjI rIte kahIe to.. caitanya lakSaNe lakSita bhagavAnano anubhava karavAthI, je rAga bAkI che, e bhinna anubhavamAM nAma judApaNe-bhinna jANavAmAM Ave che. "jANelo prayojanavAna" je bAramI gAthAmAM kahyuM (che.) samajANuM kAMI ? bhinna jJAna-enuM bhinna jJAna thAya che. AvI vAtuM AkarI bhAre, parama satya to A che bhAI ! AhAhAhA ! have, jJAnIjana anubhava kare che to paNa arere ! evuM hovA chatAM paNa-jJAnanA lakSaNathI aMtara anubhava AtmAno hovA chatAM paNa, jJAnIne rAga svataMtrapaNe enAM kAraNe tyAM utpanna thAya che, e (rAga) potAnA anubhavamAM Avato nathI. evuM vastunuM svarUpa che. chatAM ajJAnIne "niravadhipravikRmita: moda: tu" amaryAdapaNe phelAyelo moha are, rAgamAM mArI cIja che ne rAgathI lAbha thayo, evI ekatvabuddhi mithyAtvanI kema nAce che emAM? ema kahyuM ne niravadhi' - arare ! moha mAro che ne rAgathI lAbha (thAya che) niravadhi-maryAdArahita moha che mahAmithyAtva moha che, ema kahe che. AhAhAhA ! e amaryAdarUpathI phelAyelo moha, sva-paranI ekatvabuddhi bhrAMti, (kema nAce che) caitanyalakSaNathI lakSita anubhavamAM AvavAvALo, ajJAnIne ajIva bhinna rahe che to paNa ajJAnIne ajIva ane AtmAnA che rAga, AtmAno che rAga, evI bhrAMti maryAdArahita mithyAtva kema utpanna thAya che? kathanamAtrathI -kema nAce che kema moha thAya che. paNa ahIM to kahe I nAce che kema ke ajJAnI nAcI kema rahyAM che mithyAtvamAM ekatvabuddhi che ne ! bhagavAne kahyuM mahAAzcarya ne kheda (amane che.) pachI kahe che ke e to nAce che to nAco pudgala, jIvane (emAM) zuM che? paNa ahIM to pahelAM ajJAnI rAgathI ekatva mAne che to mithyAtvathI nAce che! AhAhAhA ! rAga to jJAnIone paNa Ave che, paNa e rAga para tarIke jANavAmAM Ave che potAno che ema nahIM. svaparanI bhrAMti ekatva (buddhinI) kema nAce che? e amane mahA Azcarya che, kema ke caitanyalakSaNathI lakSya pratyakSa pragaTa , ene choDIne rAganI ekatA buddhimAM moha kema nAce che? kema pariName che? AhAhAhA ! oho! Azcarya che ane kheda che. muni che ne jarI rAga che. to kheda che. have A (ajJAnI) zuM kare che? bhagavAna aMdara caitanyalakSaNe lakSita birAjamAna, ane ene choDIne A rAga-dayA, dAna, vrata, bhaktino rAga e mAro che, enAthI mane lAbha thaze, ema mAnIne) nAce che (pariName che) A mithyAtva kema nAce che? Azcarya! AvI vAta che. jyAre jJAnI caitanyalakSaNanuM (lakSa karIne) caitanyalakSaNe (AtmAne) anubhave che, to ajIva bhinna rahI jAya che. to A ajJAnI ajIvane eka mAnIne mohamAM kema nAce che? potAnA caitanyalakSaNathI lakSita AtmAne kema bhUlI jAya che? A to moTo siddhAMta che- siddha thayelo siddhAMta-siddhAMta che. jemAM siddhapadanI prApti ho e siddhAMta che samajANuM kAMI? AnAthI siddhAMta evo siddha thAya che ke, siddhapadanI prApti ho, saMsAranI prApti ho ( thAya) e siddhAMta ja nahIM. AcArya che, saMta che digambara (saMta !) AnaMdanA anubhavanI (jemanI)
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 samayasAra siddhi bhAga-3 mahora chApa paDI che- atIndriya AnaMda nAma munine sAcA saMta hoya ene to atIndriya pracura AnaMda (hoya che) AnaMdanI mahorachApa (jemanI che) atIndriya AnaMdanuM pracura vedana (varte) che. A munine rAga che thoDo to (kahe che munirAja ke) are, ajJAnIne kema (rAga nAce che) are, AvI cIja paDI che, caitanyalakSaNathI lakSita ! pragaTa caitanya thavAvALI cIja che, ene choDIne, A rAga mAro che, rAma lakSaNa jIvanuM che (ema) mAnIne A kema mohamAM nAce che? kaho, amane Azcarya thAya che! caitanya-jJAna lakSaNathI lakSita, anubhavamAM AvavAvALo AtmA, dharmIne to eno anubhava hoya che, samyagdaSTine cothe guNasthAne, jJAnathI AtmA jANavAmAM Avyo tyAre anubhava AtmAno thAya che. rAgano nahIM, rAga bhinna che. AhAhAhA! cothA guNasthAnathI AMhI vAta che. ahIM to muni kahe che, chakke guNasthAne muni birAje che, AnaMdamAM jhUle che, to emane vikalpa Avyo, A (kaLazo) banAvyA, emAM kahe che ke arere prabhu! A tAro (AtmA) caitanyalakSaNathI lakSita prabhu aMdara birAje che tyAM kema jato nathI ane A rAga je tArI koI avasthAmAM, e sakaLa avasthAmAM vyApta nathI raheto, koImAM che, evA rAgane pakaDIne ajIvano anubhava kema kare che? AvI vAta che. Avo upadeza ja sAMbhaLavo kaThaNa paDe! che? oluM to ema saheluM! apavAsa karo, vrata karo, bAra vrata lyo ! paMcamahAvrata lyo ! eya saheluM saTa, che ajJAna! AhAhAhA ! AMhI to paramAtmAe kahelI vAta, saMto-digambara saMto, ADatiyA thaIne mAla duniyAne Ape che. mAla levo hoya to lyo paNa mAla to A ja che. AhAhAhA ! kheda che ne! AMhI bIje kyAMka khulAso karyo che khedano. ema ke jarI rAga che tyAM ema kahyuM che. AmAM khulAso nathI. ema ke munine paNa Ama thAya che kema? bIje kyAMka AvyuM che, AvyuM hatuM kheda thAya che kema? e to che muni ! AtmA (nA) AnaMdano anubhava (pracura varte che) paNa jarI vikalpa che. to. A zuM kare che? AhA! prabhu A rAgano anubhava karIne, rAganuM vedana karIne, (rAgathI) AtmAne lAbha thAya che evuM kema mAno cho? AvA mohamAM kema tame nAco cho? devIlAlajI? che? karUNA rAga che, paNa tyAM vikalpa Avyo che ne chadmastha che ne, vItarAga sarvajJa hoya to kAMI Ave nahIM! Ane (sAdhaka) evuM jANe che ke (rAga) bhinna che, mArI cIja nahIM (chatA) paNa ajJAnI evuM mAne? Avo AtmA bhagavAna aMdara cidAnaMda pratyakSa birAje che ane jenI jJAnanI paryAya, pragaTa lakSaNa che to e pragaTa lakSaNanA namUnAthI aMdara javAya che, evo anubhava A karatA nathI ne A ekalA rAgano anubhava kare che, Azcarya che! AhA! bhagavAna trilokanAtha caitanya prabhu birAje che aMdara, saccidAnaMda prabhu jJAnagaMja! AnaMdano gaMja ! prabhu prajJAbrahma ! - jJAna ane AnaMdano puMja prabhu AtmA to che. AhA! emAM (AtmAmAM) rAga kevo? navatattva che ne ! temAM rAga to puNya tattva che. tathA (azubharAga) pApa tattva che, bhagavAna jJAyaka tattva (AtmA) che. bIjA tattvathI, bIjA tatvamAM meLavI de che to tattva bhinna rahetA nathI, vrata-tapa-bhakti pUjA Adi bhAva e koI jaina
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 44 337 dharma che nahIM, e to rAga che. AhAhAhA ! e rAgane potAno mAnIne, caitanyanA lakSaNano anubhava kema bhUlI jAya che tuM? sAkSAta (pragaTa) birAje che ene bhUlI jAya che ne ! A zuM? tArI cIjamAM nathI, ene potAnA mAnIne tuM anubhava kare che mithyAtvabhAva che, Azcarya che! prabhu tArI cIja paDI che ne ene bhUlIne (rAgane anubhave che) Azcarya thAya che. ahIMyA to ema kahe che. (AhA!) kSaNika vikRta avasthAne potAnI mAnIne, trikALIne (nirmaLAnaMdane ) bhUlI jAya che, Azcarya che! AvI vAtuM che. A saMto kahe che, digambara munio bhagavAna traNa lokano nAtha kahe che te saMto kahe che. aho bata aho nAma Azcarya ane bata nAma kheda! "aho bata" - ahoAzcarya (ne) bata-kheda, A be zabdo! (kaLaza-222 mAM khedanuM AvyuM che) baso bAvIsamAM che ThIka! khyAlamAM che ne! AMhI e (kheda zabdano) khulAso nathI karyo, tyAM e khulAso karyo che. vaLI pharI mohano pratiSedha kare che ne kahe che "jo moha nAce che to nAco'! ame to AtmA AnaMdasvarUpa-jJAnasvarUpa che. keTalAmuM AvyuM? 44 vaLI pharI mohano pratiSedha kare che ane kahe che ke "jo moha nAce che to nAco ! topaNa Ama ja che' : ( zloka - 44 ) (vasatta-tinA) asminnanAdini mahatyavivekanATye varNAdimAnnaTati pugala eva naanyH| rAgAdipudgalavikAraviruddhazuddha caitanyadhAtumayamUrtirayaM ca jiivH||44|| zlokArtha-[smina banAiina madati vive-nATaye] A anAdi kALanA moTA avivekanA nATakamAM athavA nAcamAM [ vaMvimAna puna: gva narati] varNAdimAna pudgala ja nAce che, [ na banya:] anya koI nahi; (abheda jJAnamAM pugala ja aneka prakAranuM dekhAya che, jIva to aneka prakArano che nahi; [2] ane [mayaM nIva:] A jIva to [RI[ti-putrIna-vivAra-viruddha-zuddha-caitanyadhAtumaya-mUrti ] rAgAdika pudgala vikArothI vilakSaNa, zuddha caitanyadhAtumaya mUrti che. bhAvArtha- rAgAdi civikArane (-caitanyavikArone) dekhI evo bhrama na karavo ke e paNa caitanya ja che, kAraNa ke caitanyanI sarva avasthAomAM vyApe to caitanyanA kahevAya. rAgAdi vikAro to sarva avasthAomAM vyApatA nathI-mokSa avasthAmAM temano abhAva che. vaLI temano anubhava paNa AkuLatAmaya duHkharUpa che. mATe teo cetana nathI, jaDa che. caitanyano anubhava nirAkuLa che, te ja jIvano svabhAva che ema jANavuM. 44.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 samayasAra siddhi bhAga-3 zloka - 44 u52 pravacana asminnanAdini mahatyavivekanATye varNAdimAnnaTati pudgala eva nAnyaH / rAgAdipudgalavikAraviruddhazuddhacaitanyadhAtumayamUrtirayaM ca nIva:||44|| AhAhA ! asmina anAvitti mahati vive--nAye - arere anAdi kALanA mahA avivekanA nATakamAM athavA nAcamAM varNAdiyAna pudgala ja nAce che na anya: anya koI nahi; varNane rAga badhA varNAdi (mAna ) pudgala (che) e nAce che, cAra gatimAM pariNamana kare che (emAM ) rAga ane pudgala nAce che, bhagavAna to e rAgamAM ne pudgalamAM che nahIM AtmA ! che? AtmA je AnaMdasvarUpa, bhagavAna AtmA e to jJAnasvarUpa che, e to rAga ane pudgalamAM Avato nathI, to kahe che ke anAdi kALathI, e za2I2-vANI-mana-pudgala jaDa che ema ja puNya-pApanA bhAva, dayA-dAna-vratAdinA bhAva paNa pudgala che, to e pudgala nAce che to nAco ! AtmA emAM to Avato nathI. AhAhAhA ! AvI vAtuM che. anAdi kALathI moTA avivekanuM nATaka, avivekanuM nATaka ! bhagavAna AnaMdasvarUpajJAnasvarUpa prabhu ! ene choDIne zubha-azubha bhAva rAga-je dayA-dAna-vrata-bhakti-tapAdinA bhAva thAya che, e pudgala che. e jIvadravya nahIM. to e pudgala nAce to nAco, emAM AtmAmAM zuM AvyuM ? A vANI to juo saMtonI. AhAhAhA ! varNAdimAna pudgala varNAdimAM raMga, rAga ne bheda badhuM laI levuM. varNAdimAna pudgala ja nAce che, anya koI nahi emAM AtmA Avyo nathI. abheda jJAnamAM pudgala ja aneka prakA2nuM dekhAya che. zuM kahe che? bhagavAna AtmAno jJAnasvabhAvano anubhava thayo- abhedajJAnano anubhava thayo, to rAga Adi pudgalapaNe dekhAya che-aneka prakA2nA dekhAya che e pudgala dekhAya che. bhagavAna che eka, ( e ) aneka prakAre nathI thato. bhagavAna eTale AtmA hoM A ! e ekarUpa jJAnAnaMda svabhAvathI birAjamAna che. enAthI viruddha rAgAdibhAva-dayA-dAna-vratabhakti, kAma-krodhAdi bhAva e pudgala che. abhedajJAnamAM e pudgala ja aneka prakA2nA dekhAya che ema kahyuM ne ! jIva, aneka prakA2no nathI. AhAhA ! bhagavAna AtmA saccidAnaMda prabhu ekarUpe-abheda, emAM rAgAdi bheda, emAM dekhAtA nathI. AhA ! AvI vAtuM thAya, pakaDavI kaThaNa paDe! hajI A upadeza ja vi2la thaI gayo che. 'viralA jANe tattvane, vilA sAMbhaLe koI' - viralA jANe koI, viralA zraddhe koI, vilA samaje koI ' jIva aneka prakA2no nathI, A jIva to rAgaAdithI -pudgala vikA2thI vilakSaNa (che.) caitanya tattva bhagavAna AtmA-jJAyaka-svabhAvabhAva A prabhu rAgaAdi vikArarUpa kyAreya thato nathI. pudgala vikA2thI vilakSaNa che, zuddha caitanyanI mUrti - caitanyadhAtumaya che prabhu ! zuddhacaitanyadhAtumaya- sahajAnaMdaprabhu e AtmA che, A to pudgala-rAgAdi nAco to nAco, emAM AtmAne zuM che? vizeSa Avaze. ( zrotA- pramANa vacana gurudeva )
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 44 339 pravacana na. 143 zloka-44 tathA 45 kArataka vada-8 budhavAra tA. 22/11/78 44 kaLazano bhAvArtha - "rAgAdi civikArane dekhI evo bhrama na karavo ke e paNa caitanya ja che" zuM kahe che? ke enI paryAyamAM rAga ane dveSa ane vikAranI dazA dekhI enA upara lakSa na karavuM, e bhrama na karavo ke e caitanyanuM svarUpa che ema. enA uparathI lakSa choDI ne jJAnanI pariNati dvArA dravyanuM lakSa karavuM ane eno anubhava karavo e caitanya che. paryAyamAM rAga ane dveSa, puNya ane pApa e civikAra che, paNa e dekhIne ema bhrama na karavo ke A mArI cIja che. kAraNake e rAga ane dveSa, dayAdAna AdinA pariNAma AtmAnI pratyeka avasthAmAM vyApatA rahetA nathI mATe te rAgAdi civikAra dekhIne tyAM lakSa na bAMdhavuM, jJAnanI paryAya dvArA trikALI dravyanuM lakSa karavuM eno anubhava karavo e caitanya che. AhAhA! kAraNake caitanyanI sarva avasthAomAM vyApe" bhagavAna jJAna svarUpI prabhu enI dareka avasthAmAM rahe to enI cIja kahevAya. "rAgAdi vikAro to sarva avasthAomAM vyApatA nathI" e vikalpa je che rAgAdi e kAMI AtmAnI dareka avasthAmAM rahetA nathI. che ne? mokSa avasthAmAM temano abhAva che, siddha zuM karavuM che ke vikAranI dazA ho paNa e caitanya svarUpanI nathI eTale ke vikAra dazA ho, paNa tyAM lakSa karavA jevuM nathI ema kahe che. AhAhA ! lakSa to caitanya pariNati dvArA caitanya svarUpanuM dRSTi karIne anubhavavA jevuM che. AhAhA ! AvI vAta che. eka vAta, tenI dareka avasthAmAM vyApatA nathI, mATe te caitanyanuM svarUpa nathI mATe tene lakSamAM levA jevuM nathI. prathama ene lakSamAM jJAyaka svarUpa che tene lakSamAM laI, ane je jJAna anubhava thAya pachI rAga che tene jANe, ke mArAmAM nahIM. AhAhA ! AvI vAta che. eka vAta. vaLI temano anubhava paNa AkuLatAmaya duHkharUpa che. cAhe to e vikalpa dayA, dAna, vrata, bhaktino ho paNa e AkuLatAmaya duHkharUpa che, paheluM ema kahyuM ke e puNya ne pApa, dayA, dAna, rAga vikAra e caitanyanA vikAra bhAse che paNa e caitanyanA nathI, kemake enI dareka avasthAmAM rahetA nathI mATe tenA nathI, mATe tenuM lakSa choDI zAyaka taraphano anubhava karavo. AhAhA ! have bIjI vAta kare che. emano civikAra dareka avasthAmAM nathI paNa je avasthAmAM che teno anubhava paNa AkuLatAmaya che. e dareka avasthAmAM nathI mATe tenA nathI, paNa enI jyAre avasthAmAM che tyAre te AkuLatAmaya duHkharUpa che. cAhe to e vikalpa zubharAga ho ke azubha ho I to AkuLatAmaya che. bhagavAna AtmA AkuLatAsvarUpa nathI e to anAkuLa AnaMda svarUpa che. juo Ane judAne siddha karyA. e rAgano vikalpa cAhe to bhaktino hoya ke pUjAno hoya ke dayAno hoya ke dAnano hoya, paNa e rAga AtmAnI dareka avasthAmAM nathI mATe te AtmAnA nathI, kemake mokSa avasthAmAM teno abhAva thaI jAya che mATe abhAva thaI jAya e cIja enI nathI. eka vAta. have avasthAmAM jyAM che, avasthAmAM jyAM rAgAdi vikalpa che eno anubhava paNa
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 samayasAra siddhi bhAga-3 AkuLatAmaya che. dareka avasthAmAM nathI mATe te enA nathI paNa je avasthAmAM che tyAM paNa te AkuLatAmaya che. AvI vAta che. temano anubhava paNa ema, enI avasthAmAM che tyAM, nathI tyAM nathI mATe e to eno savAla nathI, paNa have enI avasthAmAM jyAM che tyAM paNa ema, AkuLatAmaya duHkharUpa che. AhAhAhA ! samajAya che kAMI ? dareka avasthAmAM nathI mATe tenA nathI eka vAta, ane tenI avasthAmAM jyAre e je je avasthAmAM che, tyAM paNa te AkuLatAmaya duHkharUpa che. juone bhinna bhinna. AhAhAhA ! caitanya bhagavAna AtmA enI dareka avasthAmAM to jJAna ne darzana Adi hoya che paNa rAgAdi dareka avasthAomAM hotA nathI. eka vAta. paNa bIjI vAta jyAre avasthAmAM ( rAgAdi ) che tyAre emano anubhava paNa, e rAganuM vedana AkuLatAmaya, AkuLatAmaya duHkharUpa. gajaba vAta che. kaI rIte siddha kare che? ke bhagavAna to aNAkuLa AnaMda svarUpa che ne? enI avasthAmAM thAya che, chatAM te to duHkharUpa che ne ? e zubharAga paNa duHkharUpa che. tethI tenA AnaMda svarUpathI judI jAta che, mATe tenAthI bhinna che bhagavAna. samajAya che kAMI ? juo jayacaMda paMDita ! e paNa ATaluM spaSTa, tadna sAdI bhASAmAM enI bhinnatAnuM bhAna kema thAya. enI avasthAmAM jyAM che, darekamAM to nathI, paNa jyAM che, tyAM paNa e rAga che, e AkuLatAmaya duHkharUpa che. e AkuLatAmaya duHkharUpa( che) mATe teo caitanya nathI. AkuLatA ane duHkharUpa rAga che, mATe teo cetana nathI. kema ? ke jaDa che e. kema ? ke "caitanyano anubhava to nirAkuLa che". bhagavAna Atma svarUpa je che, e AnaMda svarUpa che ane eno anubhava paNa AnaMdasvarUpa che. samajAya che kAMI ? e AkuLatAmaya che mATe te jIvasvarUpa nahIM, dareka avasthAmAM vyApato nathI mATe te jIvasvarUpa nahIM, AvI sAdI bhASAmAM, bhagavAna aMdara bhinna che. vartamAna hoya tyAre paNa te duHkhano anubhava che. ane AtmA caitanyano anubhava, rAgano anubhava hoya tyAre paNa duHkharUpa che ane tyAre bhagavAna caitanyano anubhava te nirAkuLa che. AhA ! Ama che. caitanya bhagavAna AnaMda svarUpa enI vartamAna dazAmAM paNa AnaMdano anubhava che e enI dazA che. samajAya che kAMI ? enI dazAmAM rAgAdi che, e to duHkharUpa che, tethI te AkuLatA che ane bhagavAna te samaye paNa caitanyano anubhava to anAkuLa ne AnaMda che. AhAhA ! caitanyasvarUpa je bhagavAna AtmA e AnaMdasvarUpa eno anubhava to anAkuLa AnaMdarUpa anubhava che, enI avasthAmAM hovA chatAM e duHkharUpa che ane AnI avasthA bhagavAnanI avasthA e anubhava AnaMdarUpa che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI ? AvI vAtuM, dharmane nAme lokoe kAMIka kAMIka karAvI nAkhyuM che. caitanya AnaMda svarUpa prabhu to tenI avasthAmAM thato rAga duHkharUpa ane caitanyano anubhava sukharUpa, mATe te jIvano nathI. AhAhA ! te jIvano svabhAva che joyuM, caitanyano anubhava nirAkuLa che, anubhava nirAkuLa che jJAnanI pariNatinI pragaTa dazA che tene aMta2mAM vALatAM paryAyamAM anAkuLatAno anubhava thAya, AnaMdano anubhava thAya, ema kahe che. ane tethI caitanyano anubhava AnaMda che. ane rAgano anubhava duHkha che, tethI te jIvano nathI. AvI vAtane aMta2mAM pahoMce e aMta2mAM gati
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 44 341 karyA vinA e maLe evuM nathI. AhAhAhA ! jyAM jJAnanI paryAya, vartamAna pragaTa che enuM lakSa karIne aMtara vaLe, rAga tyAM che tenuM lakSa choDI de ema kahe che. samajANuM kAMI? jJAnanI vartamAna dazA je pragaTa che tenuM lakSa laIne aMdaramAM jA, tenA lakSaNathI aMdaramAM jA, tethI tane AnaMdano anubhava thaze, ane A rAga e to duHkharUpa che, AkuLatA che mATe te caitanyanA svabhAvathI rAga AkuLatAmaya mATe bhinna che, ajIva svabhAva che. AhAhA! AvuM svarUpa mANasane AkaruM paDe, abhyAsa na kare ane A samyagdarzana vinA pAdharA vrata laI levuM pAMcamuM guNasthAna thaI gayuM. zuM prabhu thAya? bhAI e vratano vikalpa che e paNa duHkharUpa che. e vikalpa dareka avasthAmAM to nathI, paNa jyAre che tyAre paNa tenA upara lakSa karavA jevuM nathI kema ke e duHkharUpa che. samajANuM kAMI? che tyAre paNa te duHkharUpa che mATe tenuM lakSa karavA jevuM nathI. AnaMdarUpa bhagavAna che AtmA tyAM lakSa karIne anubhava karavA jevuM che. Avo mArga che. vItarAga sarvajJanA saMto Ama jAhera kare che, chabastha prANI, paMcamakALamAM Ama jAhera kare che. bhAI tuM prabhu AtmA cho, kemake AtmA che enI paryAya to kAyama nirmaLAdi kAyama rahe che. e rAgarUpa nathI bhAI ! ane e rAga che jyAre, tyAre paNa e duHkharUpa che mATe tuM AnaMdarUpa cho e AnaMdanA anubhavanI pAse e to duHkharUpa che. AhAhA ! te ja jIvano svabhAva che ema jANavuM. je AnaMda svabhAva che trikALI e jIva, paNa eno anubhava thAya tyAre ene jaNAya ke A jIva che. samajANuM kAMI ? ene rAga uparanuM lakSa choDIne eno anubhava thatAM je paryAyamAM svAda Ave tyAre te jANe ke ohoho ! A to AnaMda svarUpa ja bhagavAna che. AvI vAta che. zuM thAya? A koI paMDitAInI cIja nathI. AhAhA ! (zrotA:- namunA parathI mAlano khyAla Ave ) huM ! namuno ke rAga enI dareka avasthAmAM nathI mATe eno nathI eka vAta, paNa jyAre che tyAre duHkharUpa che ane bhagavAna je AtmA che e AnaMdasvarUpa che ane eno anubhava thAya e AnaMdarUpa che. AhAhA ! samajAya che kAMI ? A to utAvaLAnA kAma nathI bApA, A to dhIrAnA kAma che. dhIra buddhi, dhIra prerati je jJAnane buddhi aMdaramAM prere jAya ene dhIra kahe che. dhI budhdhi 2 prere je jJAna paryAya aMtaramAM jAya tene dhIra kahe che. kevaLajJAnaneya buddhi kIdhI che. kevaLajJAnane buddhi kIdhI che. jJAna, jJAna, jJAna che ne? ene ahIM buddhi zabda vAparyo che. zAstramAM Ave che ghaNe ThekANe 1008 mAM to bahu Ave che. jJAna dhIra AnaMda dhIra. AhAhA ! jyAre rAga che tyAre paNa tenAmAMthI lakSa choDI, kemake e to duHkharUpa che ane bhagavAna AtmAmAM daSTi kara ke jethI tane te ja paryAyamAM AnaMdano anubhava thAya, e ja jIva che. AhAhA!samajANuM kAMI? ATalo bhAvArtha Avyo 44no, siddhAMta to Ane kahIe ke thoDAmAM ghaNuM gAgaramAM sAgara bharyo hoya. AhAhA !
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34ra samayasAra siddhi bhAga-3 have, bhedajJAnanI pravRtti dvArA A jJAtAdravya pote pragaTa thAya che ema kaLazamAM mahimA karI adhikAra pUrNa kare che ( zloka - 45 ) (makvAntA) itthaM jJAnakrakacakalanApATanaM nATayitvA jIvAjIvau sphuTavighaTanaM naiva yaavtpryaatH| vizvaM vyApya prasabhavikasavyaktacinmAtrazaktyA jJAtRdravyaM svymtirsaattaavduccaishckaashe||45|| zlokArthaH- [ rUEUR] A pramANe [jJAna- va-jUnanA-pATana] jJAnarUpI karavatano je vAraMvAra abhyAsa tene [nAyitvA] nacAvIne [vAveta] jyAM [nIvAnIvau] jIva ane ajIva bane [ bdavivadanaM ta va yAta:] pragaTapaNe judA na thayA, [tAvat] tyAM to [jJAtRdravya] jJAtAdravya, [Usama-vivesa-vyavitriIjIyA] atyaMta vikAsarUpa thatI potAnI pragaTa cinmAtrazakti vaDe [vizva vyANa] vizvane vyApIne, [svayama] potAnI meLe ja [tirasAta] ati vegathI | sarve:]ugrapaNe arthAt atyaMtapaNe [ vAze ] prakAzI nIkaLyuM. bhAvArtha-A kaLazano Azaya be rIte che upara kahelA jJAnano abhyAsa karatAM karatAM jyAM jIva ane ajIva bane spaSTa bhinna samajAyA ke turata ja AtmAno nirvikalpa anubhava thayo-samyagdarzana thayuM. (samyagdaSTi AtmA zrutajJAna vaDe vizvanA samasta bhAvone saMkSepathI athavA vistArathI jANe che ane nizcayathI vizvane pratyakSa jANavAno teno svabhAva che; mATe te vizvane jANe che ema kahyuM.) eka Azaya to e pramANe che. bIjo Azaya A pramANe che: jIva-ajIvano anAdi je saMyoga te kevaLa judo paDayA pahelAM arthAt jIvano mokSa thayA pahelAM, bhedajJAna bhAvatAM bhAvatAM amuka dazA thatAM nirvikalpa dvArA jAmI-jemAM kevaLa AtmAno anubhava rahyo; ane te zreNi atyaMta vegathI AgaLa vadhatAM vadhatAM kevaLajJAna pragaTa thayuM. pachI aghAtIkarmano nAza thatAM jIvadravya ajIvathI kevaLa bhinna thayuM. jIva-ajIvanA bhinna thavAnI A rIta che. 4pa. iti jIvAjIvau pRthagbhUtvA nisskraantau| iti zrImadamRtacandrasUriviracitAyAM samayasAravyAkhyAyAmAtmakhyAtau jiivaajiivprruupk:prthmo'ngk|| TIkAH-A pramANe jIva ane ajIva judA judA thaIne (raMgabhUmimAMthI) bahAra nIkaLI gayA.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 45 343 bhAvArtha-jIva-ajIva adhikAramAM pahelAM raMgabhUmisthaLa kahIne tyAra pachI TIkAkAra AcArye ema kahyuM hatuM ke nRtyanA akhADAmAM jIva-ajIva bane eka thaIne praveza kare che ane bannee ekapaNAno svAMga racyo che. tyAM, bhedajJAnI samyagdaSTi puruSe samyajJAna vaDe te jIva-ajIva banenI temanA lakSaNabhedathI parIkSA karIne bannene judA jANyA tethI svAMga pUro thayo ane banne judA judA thaIne akhADAnI bahAra nIkaLI gayA. Ama alaMkAra karIne varNana karyuM. jIva-ajIva anAdi saMyoga milai lakhi mUDha na Atama pAvai, samyaka bhedavijJAna bhaye budha bhinna gahe nijabhAva sudAveM; zrI guruke upadeza sunai ru bhale dina pAya ajJAna gumAvai. te jagamAMhi mahaMta kahAya varse ziva jAya sukhI nita thAvai. Ama zrI samayasAranI (zrImabhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra paramAgamanI) zrImad amRtacaMdrAcAryadevaviracita AtmakhyAti nAmanI TIkAmAM jIvaajIvano prarUpaka pahelo aMka samApta thayo. zloka - 45 upara pravacana have bhedajJAnanI pravRtti dvArA A jJAtA dravya, zuM kIdhuM che? bhedajJAnanI pravRtti dvArA eTale rAganuM lakSa choDIne aMtaramAM lakSa javAno abhyAsa karatA bhedajJAnanI pravRtti dvArA e rAga AkuLatA che, e rAga dareka avasthAmAM nathI mATe tenAthI bhinna paDatA enA bhinnano abhyAsa karatAM, bheda jJAnanI pravRtti dvArA A Atmadravya pote pragaTa thAya che. bhagavAna AtmA paryAyamAM pragaTa thAya che. zaktirUpe anaMta guNano dhAma bhagavAna, paNa ene vikalpa je rAgAdi enAthI bhinna abhyAsa karatA, kema ke caitanyadravya rAgathI bhinna che tethI rAgathI bhinna abhyAsa karatA, bhedajJAnano abhyAsa karatA, che? tyAre prabhu pragaTa thAya che. zaktimAM je che, e bhedajJAna dvArA paryAyamAM pragaTa thAya che. AhAhAhA ! samajANuM kAMI? e zloka kahe che, ema kaLazamAM mahimA karI, ema kaLazamAM mahimA karI A adhikAra pUro kare che. itthaM jJAnakrakacakalanApATanaM nATayitvA jIvAjIvau sphuTavighaTanaM naiva yaavtpryaatH| vizvaM vyApya prasabhavikasadvyaktacinmAtrazaktyA jJAtRdravyaM svymtirsaattaavduccaishckaashe|| 45 / / AhA ! A pramANe "jJAna-krakaca kalanA pATana" jJAnarUpI karavatano je vAraMvAra abhyAsa, jJAnanI paryAyane aMtaramAM rAgathI bhinna karavAno abhyAsa. A pramANe jJAna krakaca jJAnarUpI karavatano kalanA, kalanA pATana, kalanA eTale vAraMvAra abhyAsa, kalanA eTale abhyAsa pATana eTale vAraMvAra jJAnarUpI karavatano, jJAna che ne, pachI krakaca eTale karavata. rAga ane jJAna svabhAva vacce bheda pADavAnI karavata jJAna che. prajJAchINI kIdhI'tIne, kahezene AgaLa. jema karavatathI be lAkaDAnA TukaDA thaI jAya che, ema rAgathI jJAna svabhAvane bhinna karatAM, beya bhinna
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 samayasAra siddhi bhAga-3 paDI jAya che. AvI vAta jJAnarUpI karavatano kalanA nAma anubhava karatAM, abhyAsa karatAM, anubhava karatAM 'pATanaM' eTale vAraMvAra, jJAnanI paryAyane aMtaramAM rAgathI bhinna karatAM karatAM, nacAvIne eTale ke pariNamAvI ne bhagavAna AtmAnI rAgathI bhinna dazAne pariNamAvIne jyAM jIva ane ajIva banne, jyAM jIva ane ajIva banne pragaTapaNe judAM na thayA, eTale pUrNa na thayA, ema judA pragaTa na thayA ema che. pragaTapaNe judA eTale kevaLa jJAnapaNe judA na thayA e kaheze. arthamAM tyAM to "jJAtRdravya prasabha vikasata vyakta citmAtrazakatyA" be artha ka2ze. atyaMta vikAsa thatI potAnI pragaTa cinmAtra zakita vaDe vizvane vyApI eTale jJAnanI paryAya lokAlokane jANatI paryAya pragaTa thAya che. AhAhAhAhA ! samyagdarzanamAM paNa je jJAna thayuM e vizvane prakAzatuM jJAna pragaTa thAya che, potAnuM to prakAzyuM paNa zrutajJAnanI paryAyamAM paNa e vizva AkhuM che lokAloka te prakAza nAma jaNAya che. bhale upayogapaNe ene khyAlamAM na Ave paNa enA jJAnanI paryAyanuM vizvane samastane jANavuM evuM pragaTa thaI jAya che. atyaMta vikAsarUpa thatI potAnI pragaTa cinmAtrazakti vaDe, vizvane pragaTa thatI cinmAtrazakti hoM, cinmAtrazakti to trikALa che paNa emAMthI pragaTa thatI, atyaMta cinmAtrazakti vaDe vizvane vyApIne potAnI meLe eTale svayam ja te 'atisAm' ati vegathI jJAna svabhAvane rAgathI bhinna pADatA, je jJAna svabhAva paryAyamAM pragaTa thayo, e ati vegathI vizvane jANe evo eno svabhAva che, eTale ke eka samayamAM jANe evo eno svabhAva che. eka to rAgathI bhinna paDIne jJAnasvarUpa prakAzI nikaLyuM ane bIjuM rAgathI bhinna karIne pUrNa prakAzI nIkaLyuM. ekaeka gAthA ekaeka kaLaza alaukika che. amRtacaMdrAcArye amRta, amRta varSAvyA che. A kaLazano Azaya be rIte che. joyuM ? u52 kaThelA jJAnano abhyAsa karatAM karatAM eTale ? rAga je paryAyamAM che tenuM lakSa choDIne, je te TANe jJAnanI paryAya che tene jJAyaka tarapha vALatAM abhyAsa karatAM Ama rAgathI bhinna paDayo ne paryAya dravyamAM DhaLe che. e jIva ane ajIva baMne spaSTa bhinna samajAyA, ke turata ja AtmAno nirvikalpa anubhava thayo, ema kahe che paheluM to. rAgathI bhedajJAna svabhAvane bhinna pADatA pADatA jyAM AtmA samajAyo, AtmAnuM bhAna thayuM ke turata ja nirvikalpa anubhava thayo. te kSaNe ja nirvikalpa anubhava thAya che. AhAhA! ( zrotAH - bhinna pADatA pADatA e to savikalpa bhedajJAna che ne pADatA pADatA !) nahIM bheda pADatA pADatA savikalpa nahIM rAgathI bhinna pADatA. vikalpa nahIM e to paNa bhedano vikalpa paNa A pADuM che e vikalpa ema atyAre ahIM na levo, ahIMyA to rAgathI jJAna taraphane bheda pADatA basa. Ameya e bhedajJAna vikalpa che e Ave che e apekSA bIje Ama be pADatA rAga ane Ama bheda paDe eTaluM paNa, ahIM to A bAjumAM DhaLatAM. samajANuM kAMI ? Avo mArga jenA phaLa vartamAnamAM zAMti ane AnaMda ane jenA pUrNa phaLamAM 52ma AnaMda ne pUrNa zAMti evA bhedajJAnanI vAtuM zuM karavI ? are A cIja na maLe ane e vinA A vrata ne tapa ne apavAsa karyAM ne thaI gayA pAMcamAM guNasthAne, bhAI e cIja je che, rAgathI bhinna che ne ? u52
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 45 345 kaThelA jJAnano abhyAsa karatA, jJAnano eTale rAgathI bhinna pADavAno abhyAsa karatA, ahIM to bhinna emeya nathI kahyuM. jJAnano abhyAsa karatA, jyAM jIva ane ajIva baMne spaSTa bhinna samajAyA ke turataja AtmAno nirvikalpa anubhava thayo. samyagdarzana thayuM. AhAhAhA ! rAga te ajIva che, bhagavAna caitanyamUrti te jIva che. ema ajIvathI bhinna jJAnano abhyAsa karatAM karatAM jyAM AtmA zAyakasvarUpa che ema samajAyuM te ja kSaNe nirvikalpa anubhava thAya che. Ama che bhAI ! haiM ? ( zrotAH- samajAyono matalaba spaSTa pratibhAsamAM Avyo ) samajAyuM ne turata anubhava thayo ema. A jJAyaka ema jANyuM te kSaNe ja anubhava thayo. zabdamAM ema che kharuM ne ? pragaTapaNe judA na thayA ema kIdhuM ne ? eTale, Ama tadna pUrNa judA thayA nathI. paNa AhIMyA rAgathI bhinna paDIne jJAnAnaMdamAM anubhava thayo, tadna pUrNa pragaTa judA thayA nathI eka vAta, ane atyAre paNa rAgathI bhinna pADIne jyAM jaNANuM tyAM anubhava thayo. samyagdarzana. AhAhA !! AnuM nAma samyagdarzana. lyo. jJAnano abhyAsa karatAM ema kIdhuM ne ? eTale jJAna je dazA che ne ? ene aMta2mAM vALatAM ema,vikalpa to rahI gayo bahAra. AvuM che. rasikabhAI ! kalakattA, phalakattAmAM kyAMya maLe evuM nathI kayAMya. kaTho ajItabhAI ! ( zrotAH- vikalpa hovA chatAM vikalpathI ja juduM pADavAnuM che) judo ja paDayo che ahIM to, jJAnano abhyAsa jJAnano abhyAsa karatAM ema kIdhuM che ne ? jyAM jIva ne ajIva baMnne spaSTa bhinna samajAyA ke turata ja AtmAno nirvikalpa anubhava thayo. samyagdarzana thayuM. AhAhA ! have samyagdaSTi AtmA zrutajJAna vaDe vizvane prakAze ema AvyuM che ne ? "vizvanA samastabhAvone saMkSepathI athavA vistA2thI jANe che ene pUrNa che emeya jANe che ane TuMkAmAMya jANe che. ene upayoga bhale Ama kAma na kare Ama paNa upayoganuM svarUpa evuM che, ke ene AkhuM vizva jaNAI jAya che. jyAM sva jaNANuM tethI tenI paryAyamAM 52 jaNAI jAya evuM enuM svarUpa che, ema kahe che. bhagavAna AtmA enI jJAnanI paryAyamAM pUrNa pUrNa pUrNa pUrNa bhagavAna che, ema jyAM jaNANuM tyAre te ja paryAyamAM A bAju pUrNa che e paNa jaNAI jAya che. pUrNa eTale AkhuM vizva. samajANuM kAMI ? AhAhA ! ja jJAnano abhyAsa karatAM jyAM jIva ane ajIva beya bhinna paDI gayA ekalo jIva jJAyakabhAva khyAlamAM Avyo, te kSaNe ja te nirvikalpa anubhava thAya che. ane tethI jJAnanI paryAyamAM pUrNa pUrNa pUrNa 52mAtmA pUrNa svarUpa bhagavAna evuM jJAna thayuM, tethI tenI paryAyamAM A bAjunuM pUrNa vizva che tenuM paNa jJAna thAya che, bhale parokSa che. mULa kahevAno Azaya A che, ke bhagavAna jyAM pUrNa dravya svabhAva, jJAnano abhyAsa karatAM jyAM jaNAya gayo, jaNANo, te ja kSaNe tene anubhava thAya che, ane te ja kSaNe te jJAnanI paryAya che, e AMhI 'pUrA'ne jANI tyAM Ama 'pUrA'ne jANavAno paryAya tyAM pragaTa thayo che. (zrotAH- alaukika vAtuM che ) haiM ? AvI vAtuM che. A mULa cIja A che. have tene pragaTayA vinA, jANyA vinA bAkI badhuM vrata ne tapa ne kare ne paMcamaguNasthAna thaI jAya, are bhagavAna bApu bhAI tane lAbha nahIM thAya. AhAhA ! khoTane raste jatAM lAbha thAya mAne prabhu. haiM ? ema ke vrata ne tapa ne lIdhA eTale paMcama guNasthAna thaI gayuM. hajI samyagdarzana zuM cIja che enI to khabara na maLe. AhAhA !
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 juo A chellI gAthA che ne A ? jIva-ajIvanI. eTale bahu sarasa vAta TuMkAmAM (gAthAmAM ) kaLazamAM bharyuM che badhuM enuM spaSTa karyuM che. AhA ! ema kIdhuM ne juone jJAnarUpI ka2vatano abhyAsa ka2tAM ema kIdhuM' ne bhAI ! jJAnanI je pariNati pahelAM AvI gayuM che ke jJAnanI pariNati che e pragaTa che, rAga bhale hoya enuM lakSa choDI de, kA2Nake e enAmAM nahIM, eno nathI, hoya che chatAMya duHkharUpa che e mATe e jIva nahIM, e jJAnanI pariNatine Ama aMtaramAM vALatAM, jANanAranI dazAne jANanA2 ta2pha vALatAM, ene jJAna svabhAvI bhagavAna AtmA jANavAmAM AvI gayo, AvI gayo eTale tarata ja, te ja kSaNe nirvikalpa anubhava thAya, ane te ja kSaNe te jJAnanI paryAya svane pUrNane jyAM jANI, A AtmA samajAyo jaNANo A AtmA samajAyo jaNAyo, te ja samayanI paryAyamAM vizvane jANavAno paNa svabhAva paryAyamAM pragaTa thayo. AhAhAhA ! ja 346 ( zrotA:- anubhava pahelAM khyAla AvI jAya che. ) enI paryAyamAM eTalI tAkAta AvI e jaNANuM, bhale e 52 ta2pha enuM lakSa na jAya paNa enI paryAyamAM tAkAta AkhA vizvane jANavAnI khIlI nIkaLI. AhAhA ! AvI vAtuM che. kema ? ke jJAnano abhyAsa karatAM jyAM jJAyaka jaNANo, to jJAnanI paryAyano svabhAva svapara prakAzaka che, eTale ke jyAre jJAtA zAyaka jaNANo e svaprakAzaka thayo, teja TANe 52 prakAzaka vizvanuM paNa jJAna AvyuM bheguM. pachI bhale vizvanA bhAvone saMkSepathI ke vistArathI, "nizcayathI vizvane pratyakSa jANavAno teno svabhAva che."vizvane pratyakSa jANavAno teno svabhAva che. kemake potAne jyAM pratyakSa jANe che, tyAre te paryAyano sva52prakAzakano pratyakSa jANavAno svabhAva che, mATe te vizvane jANe che ema kahyuM, eka Azaya to e pramANe che. be Azaya che ne ? AhAhAhA ! * A dharmakathA che. bIjo Azaya ! jIva ajIvano anAdi je saMyoga te kevaLa judA paDayA pahelAM, te kevaLa judA eTale mokSa, ema, eka bhAva A lIdho. jIva ane ajIva eTale rAgAdi ane bhagavAna AtmA, ajIva zabde rAga, jIva ane rAgAdino anAdi je saMyoga te kevaLa judA paDayA pahelAM, judo to che, paNa pUrNa paryAyamAM judA paDayA vinA pahelAM, jIvano mokSa thayA pahelAM, eTale ke jIvano mokSa thayA pahelAM, tyAM AvyuM'tuM ne aMdara, pragaTapaNe judAM na thayA ema AvyuM'tuM ne aMdara AvyuM'tuM "sphuTam vighaTana na eva prayAtaH" pratyakSa pragaTapaNe judA na thayA. eTale ke kevaLajJAna na thayuM ema kahe che. mALA saMtonI vANI to juo enA ekaeka zabdamAM eka eka padamAM. Ahohoho ! zuM gaMbhIratA ! zuM bharapUra bhAvathI bhareluM, vAcya ne vAcaka zabdamAM, kahyuM tuM ne I ? pragaTapaNe judA na paDayA tyAM, atyaMta vikAsa thatI pragaTa cinmAtrazakti vaDe vizvane vyApatI pragaTa thaI che, eTale ke pUrNa pragaTa thayuM nathI, kevaLajJAna e pahelAM samyagdarzana ne samyajJAna pragaTa thaI gayuM. AhAhAhA ! na bhAI A kAMI vArtA nathI, ( zrotAH- prayoga karavA jevo che ) jIvano mokSa thayA pahelAM, bhedajJAna bhAvatAM, jJAnanI pariNatine zAyaka tarapha DhALatAM amuka dazA thatAM, eTale nirvikalpa dhA2A jAmI anubhava thayo jemAM kevaLa AtmAno anubhava rahyo, jemAM kevaLa AtmAno anubhava rahyo, ane te zreNI atyaMta vegathI AgaLa vadhatAM, vadhatAM, vadhatAM kevaLajJAna pragaTa
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka - 45 347 thaI gayuM. AhAhA! pachI paNa kahyuM che ne? ke jJAnanuM bhAna thayuM, bhedathI, pachI paNa bheda-abhyAsa karatAM karatAM cAritra thAya che, Ave che ne ? AhAhAhA! e rAgathI bhinna jJAyaka svabhAvano anubhava caitanyano thayo, have tyAM to darzana ne jJAna ne svarUpa AcaraNa sthiratA thaI, have jyAre cAritra pragaTa karavuM che, to ene vartamAnanI paryAyathI paNa AkhI vastu judI che ema aMdaramAM abhyAsa karatAM karatAM ene cAritra thAya che. ane ucca abhyAsa karatAM karatAM kevaLajJAna thayuM, bheda abhyAsa, gAthAmAM Ave che samayasAramAM cAritra mATe, pAchaLa adhikAra AlocanA ne che ne traNa bola emAM Ave che. AhAhA ! ATalethI to thayuM jJAna, paNa have hajI cAritra pragaTa karavuM che, to ene paNa aMdaramAM Azraya Ama aMdara bheda pADatA pADatA dravyano Azraya ugra letA, eTale? ke ATalI A paryAya khIlI eTalo huM nathI, ene pUrNa jJAyaka taraphamAM abhyAsa karatAM, cAritra thAya che, ane tenA abhyAsamAM ugrapaNe karatAM kevaLajJAna thAya che. zu zailI ! cArekorathI juo to siddhAMta ja avirodha utpanna thAya che. AnuM nAma siddhAMta hoya jemAM siddhapaNuM prApta thAya, evA siddhAMtane siddhAMta kahevAmAM Ave che. jeno saravALo aMte siddha thAya tevA zabdone siddhAMta kahevAya che. AhAhAhA ! vANI dvArA, vAcya to e siddhAMta aMdara che. rAgathI bhinna paDIne anubhava thayo, paNa jyAM sudhI pUrNa judo thayo nathI, to paNa anubhava to thaI gayo ema kahe che. eTale? ke bhagavAna jJAnAnaMda svabhAva che e jJAna pariNati dvArA rAgathI bhinna paDIne A bAjumAM anubhava thayo to e to pUrNano anubhava thayo ane tethI paryAyamAM vizvanuM prakAzakapaNuM evuM jaNAyuM, paNa hajI pUrNa bheda pragaTa thayo nathI bheda paDyo nathI. AhAhA ! A to parokSapaNe parane ane svane vedanathI ne parane jANavAthI eTaluM pragaTayuM, paNa ene pUrNa kevaLajJAna je che, e jJAnano aMtaramAM ekAgra abhyAsa karatA karatA kevaLajJAna thAya che, e pahelAM anubhava thaI gayo ema kahyuM che. judA na paDyA pahelAM anubhava thayo I kahe che. samajANuM kAMI ? AmAM to evuM che eka zabda paNa pheraphAra thAya, to badhuM pharI jAya. traNa lokanA nAtha enI vANI ane saMtonI vANI, garva UtarI jAya evuM che, bIjA sAdhAraNa mANasane to. AhAhA! bhedajJAna bhAvatAM bhAvatAM pahelAM jJAnano abhyAsa karatAM karatAM ema zabda hato, samajANuM? have kahe che ke e jJAnanuM bhAna thayuM, ene bhAvatA bhAvatA dhArA jAmI nirvikalpa dhArA jAmI, aMtarasthiratA jAmI, jemAM kevaLa AtmAno anubhava rahyo, ane te zreNI dazA atyaMta vegathI. AhAhA ! dhArAvAhika zreNI eTale dharmadhArA, vItarAga dhArA. vItarAga svabhAvane Azraye je vItarAga dhArA cAlI, vadhatAM vadhatAM kevaLajJAna pragaTa thayuM. pAchuM ema paNa siddha karyuM ke I bhedajJAna thatAM thatAM eno abhyAsa karatAM ja kevaLa thayuM, koI rAganI kriyA hatI ane vyavahAra hato mATe kevaLajJAna thayuM, (ema nathI) e vakhate paNa je rAga hato enAthI bhinna paDayuM, paNa hajI rAga rahyo che, enAthI paNa bheda pADatAM pADatAM pADatAM aMdaramAM jAmI dazA, A nirvikalpa dazA jyAM jAmI, abheda dazA, tyAM kevaLa AtmAno anubhava rahyo. AhAhA ! A vAta che (zrotAH- nirvikalpa dvArA jAmI eTale zreNI zarU thaI gaI ) heM ? nirvikalpa
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 samayasAra siddhi bhAga-3 dhA2A thaI teno ja artha sthiratA jAmI tyAM. AnaMdanA nAthamAM paryAyamAM sthiratA jAmI, A vItarAgatA vItarAgatA vItarAgatA jAmI. AhAhAhA ! vItarAga svabhAvanA ugra AzrayathI vItarAgatA jAmI, e vItarAgatA jAmatA kevaLajJAna thayuM, bArame vItarAga thAya che ne ? zuM zailI mIThI, zuM TUMkI gAgaramAM sAgara bharI dIdhuM che. pachI aghAtIkarmano nAza thatAM, be judA tana paDayA nathI pahelAM ema kahyuM'tuM ne, eTale ahIM pachI judA paDe che tema tadna pahelA judA anubhavathI paDe che tyAM hajI sarvathA 52thI judo paDayo nathI. tethI anubhava thayo judA paDayA pahelAM ema hatuM ne? I pUrNa judA thavA pahelAM, pachI aghAtI karmano nAza thatAM jIvadravya ajIvadravyathI kevaLa bhinna thayuM. bhagavAna AtmA, pratijIvI guNanI paNa je viparItatA hatI, e paNa ajIva hatuM. kahe che. AhAhA ! samajANuM kAMI ? pratijIvI guNanI je viparItatA hatI, te paNa ajIva che. ahIMyA jyAM aMda2mAM jAmI aMda2mAM sthi2tA Ama nirmaLadhArA tyAM olAnI pUrNa thaI gaI. pachI aghAtIno nAza thaIne kevaLa bhinna thayuM, jIvadravya ajIvathI tadna juduM thayuM. jIva-ajIvanA bhinna thavAnI A rIta che. kevI zailI ! pahelethI TheTha sudhInuM paNa dhArA eka dhArI che. ( zrotAH-pahelI bhAva bhinnatA thaI pachI kSetra bhinnatA thaI ) arere AvI vAtuM paNa sAMbhaLavA na maLe ene bicArAne jAvuM kyAM ? mAnI bese ke ameM dharma karyo che ne. AhAhAhA ! TIkAH- A pramANe jIva ane ajIva judA judA thaIne raMgabhUmimAMthI bahAra nIkaLI gayA, ajIva judo paDI gayo ne jIva ekalo pUrNa thaI gayo. joyuM e viparIta paryAya che, e badhI ajIva che. ekaluM jyAM pUrNa svarUpa pragaTa thayuM, tyAM ajIva judo paDI gayo. AhAhAhA ! bhAvArtha:- jIva ajIva adhikA2mAM pahelAM raMgabhUmisthaLa kahIne tyAra pachI TIkAkAra AcArye ema kahyuM. olo jIva nAkhyo' to ne pahelo, jIva adhikAra ADatrIsa e raMgabhUmi e nRtyanA akhADAmAM jIva-ajIva baMnne eka thaI praveza kare che ane bannee ekapaNAno svAMga racyo che, tyAM bhedazAnI samyagdaSTijIva puruSa samyagnAna vaDe - samyajJAna vaDe te jIva ajIva bannenI temanA lakSaNabhedathI parIkSA karI, rAganuM lakSaNa AkuLatA che. bhagavAnanuM lakSaNa anAkuLatA, AhAhA parIkSA karIne bannene judAM jANyAM, tethI svAMga pUro thaI gayo, thaI rahyuM ane banne judAM judAM thaIne akhADAnI bahAra nIkaLI gayA, Ama alaMkAra karIne varNana karyuM che. vizeSa Avaze. ( zrotAH- pramANa vacana gurudeva ) pravacana naM. 144 kArataka vada-9 zukravAra tA. 24/11/78 zrI samayasAra :- chellA bola che. hindI thoDuMka cAlaze. jIva-ajIva anAdi saMyoga milai lakhi sUMDha nA Atama pAvai, samyaka bheda-vijJAna bhaye budha bhinna gahe nijabhAva suhAvai, zrI guruke upadeza sunai bhale dina pAya ajJAna gamAvai, te jagamAhiM mahaMta kahAya vase ziva jAya sukhI nita thAyai,
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 349 zloka - 45 jIva-ajIva adhikAra pUro karyo che ne. jIva-ajIva anAdi saMyoga. bhagavAna 52ma jJAyakabhAva evo je pAriNAmika svabhAva bhAva enI sAthe ajIvano nimitano saMyoga che. anAdi saMyoga mile, ene lakhi jANIne rAga-dveSa bheda Adino saMyoga lakhIne mUMDha na Atama pAvai. be saMyogane dekhe paNa juduM dekhato nathI, sUMDha na Atama, Atama 52ma-svabhAvabhAva pAriNAmikabhAva, dravyabhAva, svabhAvabhAva ene e na jANI zake. karmane rAgane ne bhedane e saMyogI cIja che. AhAhA ! e ajIvano saMyoga che. ene jotA bhinna AtmA bhagavAna zuddha caitanya ene e joto nathI. samyak bheda vijJAna bhaye paNa samyak bhedavijJAna rAga, dayA, dAnanA rAga, karma, ane bheda enAthI samyak bhedavijJAna bhaye, samyak eTale satya bhedavijJAna, khyAlamAM Ave ke A rAga che ema nahIM. AhAhA ! aMtaranA zAyakabhAvane pakaDI ane 52thI bhedajJAna kare to budha bhinna gaDhe, to jJAnI AtmAne judo gaDhe. AhAhA ! samyak bheda vijJAna bhaye budha, dharma, jJAnI. bhinna gaanija bhAvanija bhAva, 52ma svabhAvabhAva tene potAnA suhAvai, dAva pecathI nijane pakaDe. zrI guru ke upadeza sunai zrI guruno A upadeza che ema kahevuM che. ene bheda pADIne svabhAvane pakaDavo e upadeza che. sau bhale dinapAya. AhAhA ! evA svakALane prApta karatAM bhale dina pAya ajJAna gamAvai, te jagamAhiM mahaMta kahAya, te jagamAM mahAtmA athavA mahaMta kahenemeM AtA hai, te vase ziva jAya zivamAM jAyane mokSa mArgamAM 'sukhI nita thAyai' mokSa thaIne sukhI nita thAya. A jIva adhikAra pUro thayo. A samayasAranI zrImad bhagavakuMdakuMdAcAryadeva praNIta zrI samayasAra 52mAgamanI zrImad amRtacaMdrAcAryadeva viracita AtmakhyAti nAmanI TIkA jIva-ajIvano prarUpaka pahelo aMka samApta thayo. juo ! eka vAta evI che ke, A trikALa jJAna che ne, tenI vartamAna paryAya che ne- avasthA! emAM A je (52) jaNAya che, e jaNAtuM nathI, jJAnanI paryAya jaNAya che. I kAraNa ke jJAnanI paryAya ahIM jJAnamAM che ane je zeyo jaNAya che te judAM che. tethI te zeyonuM je jJAna thAya che e ( kharekhara to ) jJAnanuM jJAna thAya che. zuM kIdhuM i? je A kapaDAM ne lUgaDAM ne dAgInA ne DhIkaNAM ne phIkaNAM ne bAyaDI ne chokarAM ne... enuM je Ama jJAna thAya che, te jJAna jJAnanI paryAyamAM potAthI potAnuM thAya che, enuM nahi. enA saMbaMdhInuM jJAna potAne, potAthI, potA vaDe, potAmAM thAya che, paNa ajJAnIne ema lAge che ke, e vastu che tethI mane jJAna thAya che. paNa e vastumAM A jJAna kayAM che? AhA...! 52 vastumAM A jJAna nathI, chatAM ene ema lAge che ke, 'A 52 vastu dekhuM chuM ne tethI ja jaNAya che. tethI mane jJAna thAya che. goLa che (tene ) jANuM chuM mATe goLane laIne gaLapaNanuM jJAna thAya che.' paNa ahIM paryAyamAM gaLapaNanuM (je) jJAna (thayuM, te) goLanI apekSA vinA (thayuM che). potAne kA2Ne thavAno (jJAnano ) svabhAva che tene ajJAnI bhUlI jAya che. A..hA..hA... ! Aje Akho kalAka jhINo Avyo ! (samayasAra dohana - pU. gurudevazrInA nAIrobInA pravacana pAnA naM. 185)
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ samayasAra siddhi bhAga-3 vAMcakonI noMdha mATe)