Book Title: Agam 16 17 Chandra Pragnapti Surya Pragnapti Sutra
Author(s): Rajematibai Mahasati, Artibai Mahasati, Subodhikabai Mahasati
Publisher: Guru Pran Prakashan Mumbai
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008776/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vItarAgAya namaH upane, vagAmI Eva zrI prApti raNI nI sarvapragati kuTI guruprANa Agama batrIsI AzIrvAda dAtA : tapasvI garadeva pUjya zrI ratilAlajI mahArAja sAheba pradhAna saMpAdikA : apUrva zrata Arodhaka pU. zrI lIlamabAI mahAsatIjI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. nA hastAkSaro andvtLI rAta najhama ( am) pasatyaM somaM suna siMbaMsayA vimuddha saca navva jaNANacinnaM nissaMkitha niartha ) saM- ka brahmacaryata sadArAsta somya zubha ane viche e parama vidhei - AramAnI mAnuM nirmalA che sarva bhavya purUSone ApIe) che elana che) eN po ne vizvAsapAtra banAvaeNche tenAthI Ine bhaya raheto nathI, ja nahi ? jagaLa va ma kAra ten Gon je mahinAthI 3 . dioLa kANIsAnA 2 vaLoTa I zrepo re bArIka ke jJAna 'kan adattAhANaM akitikaraNaM aNajja sAgarahaNije piajaNa mitta jaNabheda viSpIti kArakaM rAgosa bahulaM / / praznAra. nA ka.. adattAdAna apayAnuM karanAra anayama. te.badhA sAdhu 32 dvArA niMdra banyuM che. e priyajana mitranA mo baMde ane apratIti utpanna karanArache ane rAgadveSa khUba bhareluM che. in 21 prakAra mA DAkalA jUnA pra zya che TLa la ii 18 (11) ya ra ma La va za linuM , che paDAva nI bArI bAnI - hilA jAma karI nA -laijhAdevaja>vsAtavAtI jIllAnA rAjAnAlA) mada ( 1 gAlarArajI da%Ase anAra kanika tenAM pAsA hevAmag.mphegaLA rUDhA nA jhALa lA 2che 319 Ivano phanA saMtoSa - bAra, 14nA ra4 dhAnajI najIka che DivI vanajhA A nATa kavi la phI jevA ja nathI che ke tenA je 69 sArI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KIT2 101spe elena K22 elena K2T2 elena Kana Telena K22 elena 22 l&line The are were gta aena kate ene on the a neete pa kee KUP2 101s 162172 PECINE KX12 Tele 112 22 lec112 ta kele ala estlar kop desti ega 271 lec1112 2112 TERCIR X22 Pelcz 2712 12S ete kup ete ala. Vsete a eeme otg kele ata este Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vItarAgAya namaH goMDala gaccha jayavaMta ho pU. zrI DuMgara - deva - jaya - mANeka - prANa - rati gurubhyo namaH zrI guru prANa Agama batrIjI zrI prANalAlajI ma. sA. nI cI hajI ma. sA. mahAprayANa dazAbdI nI cIra smRti tathA saurASTra kesarI gurudeva pU. zrI , tapasamrATa guruva pU. zrI ratilAla varSa upalakSA sthavira ziva upAMgaryo zrI jayotiSa gaNarAja prajJapti sUtro zrI caMdraprajJa sUtra tathA "zrI sUryaprajJamUtra (mULapATha, bhAvArtha, vivecana, pariziSTa) : pAvana nizrA : goMDala gaccha ziromaNI paramadArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. ? saMpreraka . vANIbhUSaNa pU. zrI girIzamuni ma. sA. ane Agama divAkara pU. janakamuni ma. sA. * prakAzana preraka dhyAnasAdhaka pU. zrI hasamukhamuni ma. sA. ane zAsanaaruNodaya pU. zrI namramuni ma.sA. nI H zubhAziSaH : pradhAna saMpAdikA? maMgalamUrti pUjyavara = anuvAdikAH apUrva zrata ArAdhaka pU. zrI mukatAbAI ma. pU. zrI rAjematibAI ma. pU. zrI lIlamabAI ma. : parAmarza prayojikA : - saha saMpAdikA : utsAhadharA DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. pU. zrI uSAbAI ma. : prakAzaka: tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. zrI guru prANa prakAzana zuM PARASDHAM pArasadhAma, vallabhabAga lena, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : Agama prakAzana prAraMbha : I. sa. 1997 - 1998 pU. zrI prANaguru janmazatAbdI varSa guruprANa phAunDezana, rAjakoTa. punaH prakAzana - I. sa. 2009 prakAzaka : zrI guru prANa prakAzana, pArasadhAma, ghATakopara prathama AvRtti prata : 1050 * dvitIya AvRtti prataH 1008 prakAzana tArIkha : Asovada amAsa - vIra nirvANa kalyANaka tathA tapasamrATa gurudeva pUjya zrI ratilAlajI ma. sA. janmadina guru prANa prakAzana zrI parAgabhAI zAha * zrI zaileSabhAI desAI * zrI barjIzabhAI desAI zrI sumatibhAI zAha * zrI girIzabhAI zAha * zrI jitenabhAI zAha prApti sthAna ? www.parasdham.org * www.jainaagam.org 1. muMbaI - pArasadhAma vallabhabAga lena, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232. 2. U. S. A. - Girish P. Shah 4048, Twyla Lane, Campbell CA - 95008-3721. U.S.A. Ph. : (India) 09867054439 (U.S.A) 001- 408-373-3564 (4. vaDodarA - zrI harezabhAI lAThIyA gautama, 12, paMkaja sosAITI, narmadA gesTa hAusanI sAme, IlorA pArka, vaDodarA - 380023 phona - 9824058489 3. rAjakoTa - zeTha upAzraya prasaMga hola pAchaLa, 150 phuTa rIMga roDa, kAlAvaDa roDa, rAjakoTa - 360005 phona - 9824043769 mudraka : zivakRpA oNphaseTa prinTarsa, amadAvAda - phona : 079-25623828 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pa, saurASTra kesarI bA. bra. pU. gurudeva te zrI prANalAlajI ma. sA. ne ananya zraddhAbhAve.. samarpaNa SS S kezava - kuMvarabAInuM mAmUlyavAna hatuM e motI, verAvaLa baMdare pU. jaya - mANeka gurUdevoe lIghuM gotI, pU. dAdA guraprANanI jJALa sahitanI sAghanA hatI moTI, mukta- lIlama ziSyA anuvAda ArmI vaMdana kare koTI. - pU. mukata - lIlama guNInA suziSyA sAthvI rAjamatI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapa samrATa tapasvI gurudava pU zIrva ratilAlajI ma. sA. nA guru mahArAjanI janma zatAbdI nimitte AgamonuM prakAzana thaI rahyuM che, teno mane AnaMda che, tame sahu sAdhvIvRMda Agamano abhyAsa karI, tenAM mULabhUta tattvone samajo, jIvanane paMcAcAramaya banAvo, samAjamAM jaina dharmano pracAra karo. guru mahArAjanA nAmane amara banAvo ane saMyamI jIvanane saphaLa banAvo. e ja mArA aMtaranA AzIrvAda che. mArI sAthe cAturmAsa arthe royala pArka saMghamAM birAjamAna sAdhvIvRMda bhagavAna mahAvIranI vANIne samagra vizvamAM gUMjatI kare tevA zubhAziSa. 4 muni ratilAla tA. 14/9/97 royala pArka upAzraya, rAjakoTa. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. zrI jayaMtamuni ma.. zaromaNi pU. zrI. nA svahastAkSare che . goMDala gaccha ji. bano gA| 24atra anuja (40 4 4 ba6 "AnakAe bharI 20 Dana S nAnI na paAN htpa) 4 ve navA kAryuM prakhya - namaNi na 515740sOn mama 56 ta- 30vo na mAtra traNa tala - 'pazvata na , bya3 % 3La vi. nI A % na kheMn - 7- -- 20 0 ka kSaya 1 (pa! to LLLL huM AzA ApuM chuM tathA A kAryane svIkRti ApuM chuM ke guruprANa Agama batrIsInuM punaH prakAzana avazya karavuM joIe. A mahAkArya pUjya goMDala garacha kIrtidhara arUNodaya zrI namramuni prAraMbha kare, A mArA bhAva che. A kAryanI anumodanA karuM chuM. AnaMda maMgalama. zubha thAo... suMdara thAo... A AzIrvacana arpita karuM chuM. tA. 27-04-2009 akSayatRtIyA - somavAra. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruprANa Agama batrIsI che (c) anuvAdiDAM @ A mahAsatIjIo sAMnidhya pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. pU. zrI girIzacandrajI ma. sA. jJAnadAnanA saMpUrNa sahayogI pU. zrI trilokamuni ma. sA. pradhAna saMpAdikA bhAvayoginI. bA. bra. pU. zrI lIlamabAI ma. sahasaMpAdikA. DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. sUtranuM nAma anuvAdikA zrI AcArAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI sUyagaDAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI ThANAMga sUtra(bhAga 1-2). zrI samavAyAMga sUtra zrI bhagavatI sUtra(1 thI 5 bhAga) zrI jJAtA sUtra zrI upAsakadazAMga sUtra zrI aMtagaDadazAMga sUtra zrI anuttarovavAI sUtra zrI praznavyAkaraNa sUtra zrI vipAka sUtra zrI uvavAI sUtra zrI rAjaprazrIya sUtra zrI jIvAbhigama sUtra zrI prajJApanA sUtra(bhAga-1 thI 3) zrI jebUdIpaprajJapti sUtra zrI jyotiSagaNarAja prajJapti sUtra (caMdraprajJapti, sUryaprajJapti) zrI upAMgasUtra(zrI nirayAvalikAdi) zrI uttarAdhyayana sUtra(bhAga-1, 2) zrI dazavaikAlika sUtra zrI naMdI sUtra zrI anuyogadvAra sUtra zrI nizItha sUtra zrI traNa cheda sUtra zrI Avazyaka sUtra pU. hasumatIbAI ma., pU. puSpAbAI ma. pU. urmIlAbAI ma. pU. vIramatIbAI ma. pU. vanItAbAI ma. pU. DaoN. AratIbAI ma. pU. sumanabAI ma. 5. urvazIbAI ma. pU. bhAratIbAI ma. pU. sanmatibAI ma. pU. sunitAbAI ma. pU. uSAbAI ma. pU. kalpanAbAI ma. pU. biMdu-rUpala ya ma. pU. punitAbAI ma. pU. sudhAbAI ma. pU. muktAbAI ma. pU. rAjematIbAI ma. pU. kiraNabAI ma. pU. DaoN. amitAbAI ma. 5. sumatibAI ma. pU. gulAbabAI ma. pU. prANakuMvarabAI ma. pU. subodhikAbAI ma. pU. lIlamabAI ma. pU. DaoN. DolarabAI ma. pU. rUpAbAI ma. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 'sisamAMparAthI usasamAja valaNazomUrti,saurASTra kesarI) gurudevazrI prANalAlajI ma.sA.nIthI caraNomAM zataguNa praNAmAMjali jAgRtatA ArjavatA sahiSNutA ladhutA sajanatA sitA bhavyatA, tajajJo mArdavatA apramato dAMto Gutheile pratirUpatA utsAhitA namatI vibhutA kRta64tI prabhutA prauDhatA karuNatA krAMtikAra katA sevAzIlatA saumyatA AtmaramaNatA samanvayatA jJAnotsukatA ojasvitA girAgratvatA AtmaraNatA. akutUhalatI nayukatatI sAmyatA tallInatA lokapriyatA AstikyatA tejasvitA vyavahAra kuzaLatA | dharmakalAdharatA ekAMtapriyatA zUravIratA rajJAnavRddhatA vasvitA indriya damanatA satyavaktatvatA sAnadAtA - saMgaThanakArakatA anekAMtadarzitA dhIratA kSamAzIlatA pracavena paTutA pathapradarzitatA vicakSaNatA sthiratA gariSThatA pratibhAsaMpannatA vAlA zikSAdAtA vairAgyavArdhakya guNagrAhakato pavitratA vizALatA dayALutA sabhyaparAkramatA ArAdha katA katArthatA udAsInato jJAnaprasArakatA dAkSiNyatI premALatA sauSThavatA lAvaNyatA samayasatI pAmatA tattvalokatA naitikatA zraddhALatA. pramodatA nirbhayatA | paramArthatA svaramAdhurya ahaMtA , vinItatA , udAratA gaMbhIratA karmaniSThatA vAtsalyatA nivedatA praviNatA paripakvatA amIratA nirlepatA | samatA upazAMtatA zratasaMpannatA zreSThatA cAritra parAyaNatA vIratA khamIratA variSThatA divyatA rocakatA upazamatA zatAdi salluNAlaMkRta tava vapuH bhUcA bhavAlaMbanam Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa ( udI darI anna vathaasuthaishwassuu thaikabAlakathAkathaiuthayaahalaka ra ) kIri0i.00 0.00 0 jI hari dara C kahI data - pU. zrI haMma2-deva-jo-mANeka-prANa-ti-jaal-OArutaco 61013 che. hITa-vela- mAta-deva-ujaal-ula motI-zaan ajd- aNIjyotaat: goMDala saMpradAya-guruprANarati pUravAra F: O) maMgala manISI munivaro zAstra zusRSikA zramaNIvRMda 01. pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. 06. pU. zrI manaharamuni ma. sA. 02, pU. zrI girIzacaMdrajI ma.sA. 07. pU. zrI gajendramani ma. sA. o3, pU. zrI janakamuni ma.sA. 08. pU. zrI suzAMtamuni ma. sA. 04, pU. zrI jagadIzamuni ma.sA. 09, pU. zrI namramuni ma. sA.. o5. pU. zrI hasamukhamuni ma.sA. 10. pU. zrI pIyuSamuni ma. sA. jadina 0-00 000000ra3 0 9 * = 0 f 0 9 90 9 $ $ 0 $ 6 che. - VVVV = riddhi0i 0 9000ra9 20 dilii 2: 01, pU. gulAbabAI ma. 37. pU. prItisudhAbAI ma. 73. pU. nalinIbAI ma. 2, pU. prANakuMvarabAI ma. 38. pU. mInaLabAI ma. pU. rakSitAbAI ma. pU. lalitAbAI ma. 39. pU. manISAbAI ma. pU. rozanIbAI ma. 04. pU. lIlamabAI ma. 40. pU. kiraNabAI ma. pU. aMjItAbAI ma. pU. vimaLAbAI ma. 41. pU. hasmitAbAI ma. pU. saMjItAbAI ma. 06. pU. haMsAbAI ma. 42. pU. zailAbAI ma. pU. saMghamitrAbAI ma. pU. puSpAbAI ma. 43. pU. urmibAI ma. pU. AratIbAI ma. 08. pU. vijayAbAI ma. 44. pU. sudhAbAI ma. pU. rUpAbAI ma. pU. tarUlatAbAI ma. 45, , urvazIbAIma. pU. mitalabAI ma. 0. pU. jasavaMtIbAI ma. 46. pU. smitAbAI ma. pU. zreyAbAI ma. pU. vasubAI ma. 47. pU. urmilAbAI ma. 83. pU. zrI dattAbAI ma. 12. pU. prabhAbAI ma. 48. pU. DolarabAI ma. pU. zrutibAI ma. pU. latAbAI ma. 49. pU. kalpanAbAI ma. pU. bhAvanAbAI ma. pU. bhadrAbAI ma. 50. pU. saMgItAbAI ma. pU. bhavitAbAI ma. pU. sumitrAbAI ma. 51. pU. naMdAbAI ma. pU. zeSAbAI ma. pU. sAdhanAbAI ma. para. pU. sunaMdAbAI ma. pU. zreyAMzIbAI ma. pU. aruNAbAI ma. 53. pU. jayezAbAI ma. pU. parijJAbAI ma. pU. saralAbAI ma. pa4. pU. arcitAbAI ma. pU. zvetAMsIbAI ma. pU. vanitAbAI ma. papa. pU. ajitAbAI ma. pU. subodhikAbAI ma. 20. pU. dIkSitAbAI ma. pa. pU. amitAbAI ma. pU. zIlAbAI ma. 21, pU. dhIramatIbAI ma. 57. pU. punitAbAI ma. pU. hemAMzIbAI ma. 22. pU. rAjematIbAI ma. 58. pU. sunitAbAI ma. 23. pU. hasumatIbAI ma. pU. namratAbAI ma. pa. pU. gItAbAI ma. 24. pU. sumatibAI ma. pU. pannAbAI ma. 60. pU. vidubAI ma. 25. pU. anumatibAI ma. 61. pU. tarubAI ma. pU. pUrvIbAI ma. 26. pU. vIramatIbAI ma. 62. pU. mInAbAI ma. pU. jAgRtibAI ma. 27. pU. yazomatIbAI ma. 63. pU. pUrNAbAI ma. pU. prabodhikAbAI ma. 28. pU. jJAnazIlAbAI ma. 64. pU. razmitAbAI ma. pU. priyalabAI ma. 29. pU. darzanazIlAbAI ma. pa. pU. biMdubAI ma. pU. svarUpAbAI ma. 30, pR. vinodInIbAIma. 66. pU. viralabAIma.. 101, pU. suhAnIbAI ma. 31. pU. prajJAbAI ma. 67. pU. rUpalabAI ma. pU. hRdayAbAI ma. pU. priyadarzanAbAI ma. 68. pU. tejalabAI ma. pU. vaidehIbAI ma. 33. pU. kRpAbAI ma. 69. pU. sujItAbAI ma. 104, pU. bhavyAMzIbAI ma. 34, pU. mIrAbAI ma. 70. pU. svAtibAI ma. 105. pU. jayaNAbAI ma. 35. pU. kuMdanabAI ma. 71. pU. zvetAbAI ma. 106. pU. saMbohIbAI ma. 36. pU. jyotibAI ma. 72. pU. reNukAbAI ma. 107. pU. bhavyAnIbAI ma. andissioneinninositorioussainbowlanessoiniraniankaassistandeshGheironmangoossssssssssssssssscasinoncession 1000 ja ni jayadi laIne 9000 2000 %D0BDfication visit 09090 IT $ VVVVUUUUUUU $ $ $ # # $ UU $ $ $ to ja Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zruta sevAno satkAra zrutAdhAra (mukhyadAtA) zrImatI hemalattAbena naTavaralAla maNiyAra. dIpakanuM astitva tela AdhArita che. dIpakanI jyota urdhvagAmI hoya che. tenI UrdhvagAmitAmAM kAraNabhUta che tela. tevI ja rIte zraddhAnuM divela vyaktine Urdhvagati Ape che. guru zraddhA ja jemano zvAsa che, guru bhakti ja jemanI zakti che, guru prema ja jemanuM baLa che tevA hemalattAbena guru preraNAe tapa - tyAganA mArge agrasara banI Atmonnati karI rahyA che. mAtuzrI jyAbena caMdulAla hemANInA susaMskAro pAmIne, mAsI svAmI pU.dIkSitAbAi ma. nA sadupadeze jIvana ujjavala banAvatA vaDodarAmAM patigRhe sthita thayA. zvasura zrI choTAlAlabhAi maNiyAranI dharma bhAvanA ane dharma ArAdhanAmAM sahakAra ApI, hemalatAbena karma kSayanA bhAgI banyA. kudaratane A sukha maMjUra na hoya tema hemalatAbenanI jIvana naiyAne majhadhAre mUkIne zrI naTavaralAla bhAi A duniyAmAMthI vidAya lai cAlyA gayA. pUjaya gurudeva zrI namramuni ma.sA. nA sAMnidhye te AghAta sahya banyo. 'guru mAta - pitA, guru baMdhu sakhA '' tema hemalattAbena mATe gurudeva jIvanakendra banI gayA. jAta mahenatathI arjita jIvanamuDIno sadupayoga karatAM pU. gurudeva zrI namramuni ma.sA. nA 39 mAM janmadine guru caraNe zrutAdhAra banavAnA bhAvane samarpita karI teo dhanya banyA che. vipula dhanarAzi saMcita hoya ane Agama kAryamAM zrutAdhAra banI svadravya arpita karanAra dhanya che paNa... bhaviSyano vicAra karyA vinA sarvasvane arpaNa karanAra hemalattAbena dhanyAtidhanya banyA che. guruprANa prakAzana PARASDHAM 7 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstra svAdhyAya sadviveka tIrthaMkara prabhunA pavitra upadezarUpa AgamagraMtho dareka dharmaniSTha svAdhyAyapremI zramaNopAsake potAnA gharamAM vasAvavA joIe. tIrthaMkaronI anupasthitimAM tIrthaMkaronA upadezarUpa graMtho sAkSAt tIrthaMkara tulya mAnIne AgamagraMthone gharamAM kabATa ke zokezamAM suvyavasthita rUpe rAkhavA. pratidina tIrthaMkarone smRtipaTa para lAvI ahobhAvapUrvaka traNa bhAva vaMdana karavA . gharanA sadasyoe sAthe maLI zradhdhApUrvaka AgamavAMcana karavuM. vinaya dharmanuM mULa che tethI zAstra svAdhyAya mATe gurunI AjJA levI. 32 AgamagraMthomAMthI kAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya divasanA prathama ane cothA praharamAM ane utkAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya asvAdhyAya kAlane choDIne eTale ke be saMdhyA ane be madhyAhana kAlIna 48 miniTane choDIne game tyAre karI zakAya che. prAtaH uSAkAla, saMdhyAkAla, madhyAhna ane ardharAtrie be - be ghaDI zAstrano mULapATha vAMcavo nahIM. 32 asvAdhyAyamAM zAstra svAdhyAya thAya nahIM. gharamAM saMDAsa - bAtharUma hoya, strIone mAsikadharma hoya, vagere kAraNothI gharamAM Agama rAkhavAthI azAtanA thAya, tevI mAnyatA yogya nathI kAraNake sAdhvIjI potAnI pAse Agama graMtho rAkhe che. mAsika dharmavALA bahenoe zAsranA mULapAThano svAdhyAya karavo nahIM. te vyaktinI sAme paNa svAdhyAya karavo nahIM. tenAthI dUra alaga sthAnamAM besIne svAdhyAya karI zakAya che. gujarAtI anuvAda, bhAvArtha, vivecana, mAsika dharmamAM paNa baheno vAMcI zake che. temAM koI jAtanI azAtanA nathI. A samasta niyamo mULapATha vAMcavA ke svAdhyAya karavA mATenA che. kevaLa zAstronA gujarAtI bhAvArtha vAMcavA hoya, to uparokta niyamo lAgu paDatA nathI. AgamagraMthonA AdhAre ja bhUtakAlamAM anaMta jIvoe AtmakalyANa karyuM che. AgamagraMthonA AdhAre ja pAMcamA ArAnA aMta sudhI jinazAsana jayavaMtuM raheze. tethI AgamagraMthonuM saMpUrNataH bahumAna jALavavuM. 8 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA viSaya pRSTa viSaya pRSTa pU. zrI DuMgarasiMhajI ma.sA.nuM jIvana darzana pU. zrI prANalAlajI ma.sA.nuM jIvana darzana pU.zrI ratilAlajI ma.sA.nuM jIvanadarzana punaH prakAzananA be bola pUrva prakAzananA be bola abhigama saMpAdakIya saMpAdana anubhavo anuvAdikAnI kalame 3ra asvAdhyAya zArA prAraMbha prathama prAbhRta paricaya pratiprAbhRta-1 maMgalAcaraNAdi vIsa prAkRta-pratiprAbhUtono viSayollekha nakSatrAdi mAsanA muhUrto sUryanA gamanAgamananA samayAdi dinamAna-rAtrimAnamAM hAni-vRddhi pratiprAbhRta-ra sUryanA dakSiNa-uttara dizAvartI ardhamaMDaLo pratiprAbhUta-3 sUryanA calita-acalita maMDaLo pratiprAbhRta-4 be sUrya vaccenA aMtara viSayaka cha pratipattio dakSiNAyana-uttarAyaNamAM be sUrya vaccenuM aMtara pratiprAbhRta-pA avagAhana kSetra viSayaka pAMca pratipattio | sUrya dvArA avagAhita dvIpa-samudra 17 |pratiprAbhRta-6 | sUryanA vikhaMDana kSetra viSayaka sAta pratipattio ahorAtramAM sUryanuM vikaeNpita kSetra pratiprAbhRtasUryAdi maMDaLonA AkAra viSayaka ATha pratipattio sUrya maMDaLa-vimAna saMsthAna pratiprAbhRta-8 | maMDaLonA vistArAdi viSayaka traNa pratipattio maMDaLonA vistAra, laMbAI-pahoLAI, paridhi bIjuM prAbhRta paricaya pratiprAbhRta-1 sUryanI tiryaka gati viSayaka ATha pratipattio sUryanA tirthaka bhramaNathI jebUdvIpamAM rAtridivasa pratiprAbhRta-ra maMDaLa paranA saMkramaNa saMbaMdhI be pratipattio sUryanI karNakalA gatithI maMDaLa saMkramaNa pratiprAbhRta-3 sUryanI muhUrta gati viSayaka cAra pratipattio sUryanI muhUrta gati trIjuM prAbhRta paricaya sUryAdinA prakAza kSetra viSayaka bAra pratipattio jaMbUdvIpanA pAMca cakra bhAgamAM vibhAjita prakAza kSetra cothuM prAbhRta 43 |paricaya 36 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTa 90. 153 viSaya viSaya prakAza saMsthiti | puruSa chAyA utpattinA paribaLo 136 caMdra-sUryanA saMsthAna viSayaka soLa pratipattio 90 | kAlApekSA puruSa chAyA pramANa viSayaka be pratipattio |137 caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra kSetrApekSA puruSa chAyA pramANa viSayaka 96 pratipattio 139 tApakSetra saMsthiti viSayaka soLa pratipattio | 92 | puruSa chAyA pramANa tApa-aMdhakAra kSetra saMsthiti 94 | chAyAnA AkAra Udhvadi dizAmAM sUryanA prakAza kSetranuM pramANa | dasamuM prAbhRtA pAMcamuM prAbhRta paricaya paricaya 103 pratiprAbhRta-1 sUrya prakAza avarodhaka viSayaka vIsa pratipattio 14 | nakSatra krama viSayaka pAMca pratipattio lezyA(prakAza) pratighAta 105 | nakSatra krama chaDuM prAbhRtA pratiprAbhRta-ra paricaya 107 | nakSatrano caMdra sAtheno yogakALa 151 sUrya prakAza saMsthiti viSayaka 25 pratipattio 108 nakSatrono sUrya sAtheno yogakALa prakAza kSetramAM hAnivRddhi 109 |pratiprAbhRta-3 sAtamuM prAbhRtA nakSatronA pUrvAdi bhAgathI yoga kSetra, yoga kALa pramANa/158 paricaya 115 | pratiprAbhRta-4 sUryavaraNa viSayaka vIsa pratipattio 116 | yogano prAraMbha kALa prakAzaka rUpe sUryano svIkAra karatA padArtho 116 |pratiprAbhRta-pa AThamuM prAbhRtA kula, upakula, kulIpakula saMjJaka nakSatro paricaya 118 pratiprAbhRta-6 udaya saMsthiti viSayaka traNa pratipattio 119 pUrNimAo sAthe nakSatrono yoga sUrya udaya vyavasthA 1rara | pUrNimAo sAthe kulAdi nakSatrono yoga varSAdi RtunA prathama samaya, AvalikAdi amAvAsyAo sAthe nakSatrono yoga ayanAdino prAraMbha amAvAsyAo sAthe kulAdi nakSatrono yoga lavaNAdi samudramAM divasAdi pratiprAbhRtanavamuM prAbhRta pUrNimA-amAsanA caMdra sAthe nakSatrono sannipAta yoga | 182 paricaya pratiprAbhRta-8 sUryathI tapta pudgala viSayaka traNa pratipattio 134 nakSatronAM saMsthAna padArthonI sUryanA tApathI tapta thavAnI paddhati 135 |pratiprAbhRta-9 pauruSI chAyAnI niSpatti viSayaka 25 pratipattio |135 | nakSatronA tArAonI saMkhyA 126 127 129 133 10 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTa 246 250 255 258 209 271 271 pRSTa viSaya amAvAsyAnA caMdra-sUryanuM yogakSetra | pUrNimA amAvAsyAnA caMdra-sUryano nakSatra yoga sadaza- videza nakSatra sAthe caMdra yoga 201] sadeza-visadaza nakSatra sAthe sUrya yoga 203| be-be caMdra, sUrya, nakSatrAdinI gati Adi agiyAramuM prAbhRta paricaya caMdra saMvatsarano prAraMbha-aMta bAramuM prAbhRta paricaya | saMvatsaranA pAMca prakAra nakSatrAdi pAMca saMvatsaranA ahorAtra, muhUrta saMkhyA 214 | noyuga tathA yuganA ahorAtra ane muhUrta saMkhyA pAMca saMvatsarano sahaprAraMbha tathA sahasamApti caMdra saMvatsaranA ahorAtranuM bhinnabhinna rIte kathana | RtuonAM nAma ane kAla pramANa ra20| avamarAtri ane atirAtrionI saMkhyA yuganA ayananA prAraMbha samayanA yogAdi 222 | dasa prakAranA yoga chatrAtichatra yoganuM sthAna 224 teramuM prAbhRta paricaya 230 | caMdranI vRddhinahAni 233] yuganI pUrNimA-amAsanI saMkhyAdi ardha caMdramAsamAM caMdranI maMDaLa gati 235 ardha nakSatra mAsathI-ardha caMdra mAsanI bhinnatA 235 | caMdranA cIrNa-acIrNa maMDaLa bhAga 238 | | caudamuM prAbhRta paricaya 244 | caMdra prakAzanI adhikatA-nyUnatA pratiprAbhRta-10 mAsa samApta karatAM nakSatro tathA porasI chAyA pratiprAbhUta-11 dakSiNa-uttara pramaIyogI nakSatro caMdra maMDaLanI sAthenA sUrya maMDaLo, nakSatra maMDaLo pratiprAkRta-1ra nakSatronA svAmI deva pratiprAbhRta-13 muhUrtonAM nAma pratiprAbhRta-14 divasa-rAtrinAM nAma pratiprAbhRta-15 tithionAM nAma pratiprAbhUta-16-17 nakSatronAM gotra pratiprAbhRta-18 eka yugamAM sUrya-caMdranI nakSatra yoga saMkhyA pratiprAbhRta-19 mahinAnAM nAma pratiprAkRta-20 saMvatsaranAM lakSaNAdi prakAra pratiprAbhRta-21 nakSatronAM dvAra viSayaka traNa pratipatti nakSatra dvAra pratiprAbhRta-rara nakSatronuM svarUpa pada nakSatrono caMdra-sUrya yogakALa nakSatra maMDaLano sImA vidhvaMbha pUrNimAnA caMdranuM yoga kSetra pUrNimAnA sUryanuM yogakSetra 217 | 300 301 303 304 38 24ra | 314 315 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 390 ha80 383 324 | 332 viSaya pRSTa viSaya pRSTa paMdaramuM prAbhRta bUDhIpAdi dvIpa-samudromAM jyotiSka devo 361 paricaya aDhIdvIpamAM jyotiSka devonI vizeSatA caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArAonI gati 319 aDhIdvIpa bahAranA jyotiSka devo 378 caMdra, sUrya, nakSatranI aMzAtmaka muhUrta gati 319 | UpapatrakAdi devoH idra viraha caMdra, sUrya, nakSatranI gatinI bhinnatA 322 puSkarAdi samudra dvIpamAM saMkhyAta-asaMkhyAta caMdrAdi caMdra, sUryano graha-nakSatra sAthe yogakALa 323 | vIsamuM prAbhRtA caMdrAdi mAsamAM caMdrAdinI maMDaLa paribhramaNa saMkhyA paricaya soLamuM prAbhRtA caMdra-sUryanA anubhAva viSayaka be pratipattio paricaya caMdrAdi devonuM svarUpa prakAza aMdhakAranAM lakSaNa 333 | rAhunA kArya viSayaka be pratipattio sattaramuM prAbhRta rAhu grahanuM svarUpa 390 paricaya | 334 | | rAhunA prakAra 394 caMdra-sUryanA utpAda viSayaka 25 pratipattio 335 caMdrasUryanAM guNaniSpanna nAma 35 caMdrAdidevanA utpAdacyavanAdi 335 caMdra-sUryAdinA kAmabhogo 395 aDhAramuM prAbhRta aThyAsI mahAgrahanAM nAma 398 paricaya 337 upasaMhAra gAthAo caMdra, sUryanI UMcAI viSayaka 25 pratipattio caMdra prajJapti mULapATha samatala bhUmithI caMdrAdinI UMcAI 340 pariziSTa tArAonI alpa, tulya RddhinuM kAraNa | 1-sUrya vicAraNA caMdrano parivAra 344| ra-caMdra vicAraNA nakSatronuM AtyaMtarAdi saMcaraNa 345 3-nakSatra vicAraNA jyotiSka vimAnono AkAra, laMbAI-pahoLAI Adi | 4-nakSatra bhojana 415 jyotiSka vimAnonA vAhaka devo 349 pa-divasanA vibhinna vibhAge porasI chAyA pramANa 417 jyotiSka devonI gati-Rddhi 6-184 maMDaLe ra pAda(24 aMgula)nI vastunI porasI tArAo vaccenuM aMtara chAyAnuM pramANa jyotiSka devonI agramahiSI tathA bhoga maryAdA upara -eka yuganA nakSatrAdi mAsamAM caMdra, sUrya, nakSatrane | jyotiSka devonI sthiti 354 cAlavAnI maMDaLa saMkhyA ogaNIsamuM prAbhRta 8-caMdranA 15 maMDaLonI vigata paricaya 358 | 9-sUryanA 184 maMDaLonI vigata jyotiSka devonI saMkhyA saMbaMdhI 12 pratipattio | 10-vivecita viSayonI akArAdi anukramaNikA 338 343 | 346 351 351 435 GS Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koSTaka sUcI pRSTa 238 100 155 156 160 viSaya prAbhRta-pratiprAbhRta tathA pratipattio mAsa muhUrta saMkhyA sUryAdi saMvatsara, mAsa, muhUrtAdi uttara-dakSiNa dizAnA ardhamaMDaLo bhAratIya-airavatIya sUryanA praticaraNa mArga tApa-aMdhakAra kSetranI pahoLAI aDhIdvIpanA sUrya-caMdranI saMkhyA nakSatra, caMdra-sUrya yogakALa 28 nakSatrono caMdra-sUrya yogakALa nakSatrono yogakALa-yogakSetra yuganA prathama mahinAmAM 28 nakSatrono caMdra sAtheno yogakALa kula, upakula, kulIpakula nakSatro bAra pUrNimAnA kula, upakula, kulIpakula nakSatra bAra amAvAsyAnA kula, upakulakulopakula nakSatrapUrNimA ane amAvAsyAnA nakSatrono saMnnipAta saMyoga nakSatromAM tArAonI saMkhyA mahinAnA nakSatro, sthitikALa ane porasI chAyA pramANa uttarAbhimukhI, dakSiNAbhimukhI, pramarda yogI nakSatro caMdra-sUryanA sahamaMDaLa caMdra maMDaLa ane nakSatra maMDaLa upara nakSatro caMdra, sUrya, nakSatronA sAmAnya-asAmAnya maMDaLa divasa-rAtri tithinAM nAma eka pakSanA divasa-rAtri tathA tenA nAmAdi mahinAnA laukika, lokottarika nAma caMdra yuga saMvatsaranA mAsa, divasa Adi sUryAdi saMvatsaranA ahorAtra viSaya 10 ]nakSatronA dizA dvAra 234 be caMdra-be sUrya sAthe pada nakSatrono yogakALa 12 |maMDaLanA deza bhAgamAM pUrNimA-amAsanA caMdra-sUryano | 249 yoga pUrNimAnI samApti samayanA caMdrasUrya sAtheno nakSatra yoga amAvAsyAnI samApti samayanA caMdra-sUrya sAtheno zeSa nakSatra yoga sadeza ke vivakSita nakSatrano caMdrayoga sadaza ke vivakSita nakSatrano sUryayoga varSanA prAraMbha ane aMta samaye caMdra-sUryano nakSatra yoga pAMca saMvatsaranA ahorAtra ane muhUrta pAMca saMvatsaranA meLathI nIyuganA ahorAtrAdi 173 saMvatsaranI saha samApti varasa ane ahorAtra pachI laukika Rtu pramANe trIjA-sAtamA parvamAM avamarAtri pAMca varSanA eka yuganI avarAtri sUryanI dasa AvRttinA prAraMbha samayanA tithi, yogAdi| ra97 191 caMdra mAsamAM caMdra ayananA sva-para calitAdi maMDaLa 312 caMdra, sUrya, nakSatranI aMzAtmaka muhUrta gati 322 nakSatrAdi mAsamAM caMdrAdinI gati, maMDaLa, saMkhyAdi 328 205 jyotiSkacakranI samapRthvIthI UMcAI jyotiSka vimAnonI laMbAI-pahoLAI Adi jyotiSka vimAnanA vAhaka devo 350 jyotiSka deva-devIonI sthiti aDhIdvIpamAM caMdra piTakAdi 375 jyotiSTha-devo UpapatrakAdi 180 289 | 203 342 207 356 382 QORORO Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya sUryanuM vartuLa sadeza maMDaLa sUryanI maMDaLa uparanI paribhramaNa saMkhyA dakSiNAyana-uttarAyaNanA sUrya jayanyautkRSTa dinamAna karatAM sUrya pUrva-pazcimI suryanA ardhamaMDaLanI sAMskRti dakSiNAyana-uttarAyaNamAM baMne sUryanA ardhamaMDaLonI vyavasthA dakSiNAyanamAM baMne sUryanA svataMtra mArga uttarAyaNamAM baMne sUryanA sva-para calita mArga para punaH caraNa sUryanA praticaraNanA 72 bhAga (144 bhAga) baMne sUrya vaccenuM aMtara, maMDaLanI laMbAI-pahoLAI sUryanA be maMDaLa vaccenA aMtaranI vadhaghaTa sUryanuM dvIpasamudra paranuM avagAhana sUryanuM pratyeka maMDaLe vikaMpana mApa sUryanuM 510 pojananuM vipana kSetra maMDalavattA (sUrya vimAna, maMDaLa sthAna) AkRti sUcI pRSTa 13 maMDaLa mArgano vistAra tathA maMDaLonI aniyata laMbAI-pahoLAI sUryanA vicaraNa kSetranuM pramANa jIpamAM rAtri-divasa karatAM sUrya bheMdavAna ane kalA nidhI maMDaLa saMkrama sUryanA daSTipathanuM pramANa jaMbudrIpamAM prakAzita cakrabhAga 14 ! 9 o o 19 | sUryanA prakAza-aMdhakAra kSetranI bAhAonuM pramANa 32 34 27 | vRddhi-hAni OM = ? ? ? 41 42 4 caMdra-sUrya kSetra saMsthAna prakAadhakAra kSetranA AkAranI upamAo 43 8 zru ' 3 viSaya pratyeka maMDaLe prakAza kSetramAM athavA bhAganI 114 pUrvAdi vibhAgamAM sUryodaya-sUryAsta ahIMjhIpamAM rAtri-divasa karatAM 132 sUrya divasanA vividha samaye chAyA pramANa nakSatronA tArAonI saMkhyA ane saMtAna caMdra maMDaLamAM samAviSTa nakSatra maMDalAdi caMdra-sUrya-nakSatranA sAmAnya-asAmAnya maMDaLa chatrAnichatra poga dhruvarAvI Avarita caMdra vimAna zuklapakSa-kRSNapakSamAM rAhuthI Avarita-anAvarita caMdra samatala bhUmibhAga samapRthvIthI sUryAdinI UMcAI jyotiSka vimAna saMsthAna tArAo vaccenuM aMtara aDIDIpamAM paMktiDha caMdra-sUrya pUnama-amAsanA caMdra-sUrya sthAna aMdhakAra-tApakSetrano AkAra 14 1830 pRSTa 92 98 ||101 1102 RRRRRR 125 132 143 188 206 208 299 303 317 341 342 347 352 374 375 377 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goMDala gacchAdhipati, ekAvatArI AcArya pravara pU. gurudeva zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. - jIvana darzana nAma : : zrI DuMgarasiMhabhAi. " janma : vi. saM. 1792. janmabhUmi : mAMgaroLa. pitAzrI : dharmaniSTha zrI kamaLasiMhabhAi badANI. mAtuzrI ? saMskAra saMpannA zrImatI hIrabAi. janmasaMketa : mAtAe svapnamAM lIlochama parvata ane kesarI siMhane potAnI samIpe Avato joyo. bhAtR bhaginI : cAra bena - be bhAi. vairAgyanimitta : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA.no upadeza. saMcamasvIkAra : vi. saM.1815 kArataka vada - 10 divabaMdara. sadgaradeva : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA. sahadIkSita parivAra : svayaM, mAtuzrI hIrabAi, bahena velabAi, bhANejI - mAnakuMvarabena ane bhANeja - hIrAcaMdabhAi. saMyama sAdhanA : apramattadazAnI prApti mATe sADA pAMca varSa nidrAtyAga, jJAnArAdhanA, dharmazAstro, darzanazAstro ane tattvajJAnano abhyAsa. tapaArAdhanA rasendriya vijayanA vividha prayogo, mitAhAra. svAdhyAya, sADApAMca varasa nidrAtyAga, dhyAnarUpa AtyaMtara tapa. goMDala gacchasthApanA : vi. saM. 1845 mahAsuda -5 goMDala. tathA AcAryapada pradAna javalaMta guNo : vinaya, viveka, vicakSaNatA, virakti, karUNA, samayasUcakatA vagere.. 15 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramukhaziSya : AcArya 5. zrI bhImajI svAmI. pramukhaziSyA : pU. zrI hIrabAI ma., pU. zrI velabAi ma., pU. zrI mAnakuMvarabAi ma. 6 sAdhu saMmelana ? vi. saM. 1861mAM AjJAnuvartI 45 jeTalA sAdhu sAdhvIjIonuM saMmelana karI saMtonI AcAra vizuddhi che mATe 13 niyamo banAvyAM. vidArakSetra : kAThiyAvADa, jhAlAvADa, kaccha, mAMgaroLa, verAvaLa, porabaMdara, dIvabaMdara Adi kaMThALa pradezamAM grAmAnugrAma. pratibodhita zrAvakavarca * zrI zobhecaMdrakarasanajI zAha - verAvaLa. sthiravAsa ? vi. saM. 1871 caitra suda - 15 thI goMDalamAM. anazana ArAdhanA : vi. saM. 1877 phAgaNa suda - 13 thI anazana prAraMbha, vaizAkha suda - 15 samAdhimaraNa. AyuSya : 84 varSa, saMyama paryAya - 62 varSa, AcArya pada - 32 varSa. uttarAdhikArI : AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. upanAma : gacchAdhipati, nidrAvijetA, yugapradhAna, ekAvatArI. pATa paraMparA : goMDala gacchAdhipati AcAryapravara gurudeva pU. zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. dvitIya paTTadhara - AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. tRtIya paTTadhara - AcArya pU. zrI neNasI svAmI. caturtha paTTadhara - AcArya pU. zrI jesaMgajI svAmI. paMcama paTTadhara - AcArya pU. zrI devajI svAmI. mahAtapasvI pU. zrI jayacaMdrajI svAmI yugadaSTA tapasvI pU. zrI mANekacaMdrajI ma.sA. saurASTra kesarI gurudeva pU. zrI prANalAlajI ma.sA. tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma.sA. vidyamAna vicarato parivAra : 11 saMto, 300 jeTalA satijIo. A 16 TO Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTra kesarI, munipuMgavA pU. garadeva zrI prANalAlajI ma.sA. jIvana darzana zubha nAma che " prANalAlabhAI. janmabhUmi verAvaLa. pitA zrImAna zrI kezavajIbhAI mIThAzA. mAtA saMskAra saMpannA kuMvarabAI. jJAti visA osavALa. janmadina vi. saM. 1954, zrAvaNa vada pAMcama, somavAra bhAtR-bhaginI cAra bhAI, traNa baheno. vairAgya bIjAropaNa be varSanI bAlyavaye. vairAgya bhAva-pragaTIkaraNa 13 varSanI kumAra avasthAmAM. saMyama svIkAra 21 mAM varSe vi. saM. 1976 phAgaNa vada chaThTha, gusvAra. tA. 13-3-1920 dIkSA bhUmi bagasarA-darabAra vAjasuravALAnA udyAnamAM vaTavRkSa nIce. gaccha paraMparA goMDala gaccha. saMyamadAtA mahAtapasvI pU. jayacaMdrajI ma.sA. zikSA dAtA parama zraddheya tapasvI mANekacaMdrajI ma. sA. dhArmika abhyAsa AgamajJAna, tattvajJAna, kathA sAhitya, rAsa sAhitya, vyAkaraNa, mahAkAvyo, karmasAhitya, jainetara graMthonuM vizALa avalokana, darzana zAstranA tajajJa. saMgha netRtva traNa varSanI dIkSA paryAye tapasvI pU. mANekacaMdrajI ma. sA. nA saMthArAnA samayathI. sevA zuzruSA vaDIla sAta gurubhrAtA ane aneka saMtonI sevA karI. 1 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAjotkarSa jJAna prasAra deha vaibhava AvyaMtara vaibhava vihAra kSetra goMDala gaccha saMmelana upanAma caturvidha saMgha samAdhi mATe tAravelA traNa siddhAMta (1) lokonA paropakAra mATe dAnadharmanI pradhAnatA (2) A khaMDana vAda (3)nIti ane prAmANikatAnuM AMdolana, jaina-jainetaro (kAThI, darabAra, Ahira)ne sapta vyasanathI mukti, aneka sthAne sAdharmika rAhata yojanA. . rAjakoTa, goMDala, jetapura, dhorAjI, vaDiyA, verAvaLa, porabaMdara, mAMgaroLa, jAmanagara, bhAvanagara vagere aneka sthAne jJAna bhaMDAra, vidyAlayanI sthApanA ane jIrNodhdhAra. lAvaNyamayI mudrA, sUrya sama tejasvI mukha, caMdrasamI zAMta AbhA,vizALa bhAla, nUrabharyA nayano, ghUgharALA keza, vINA jevo sumadhura kaMTha ane siMha jevI garjanA. vinaya saMpannatA, viveka, sAdAI, prema, vairAgya, sevA, pravacana-paTutA, guccaraNa sevA, dIrgha dRSTi, tyAgamastI. saurASTra, gujarAta. vi. saM. 2007mAM gaccha aikyatA mATe mahattvanuM yogadAna. paMjAba kesarI kAzIrAmajI ma. sA. dvArA pradatta "saurASTra kesarI' cAra saMta- tapodhanI pU. ratilAlajI ma. sA., anazana ArAdhaka tapasvI pU. jagajIvanajI ma. sA., pU. nAnA ratilAlajI ma. sA., parama dArzanika pU. jayaMtamunijI ma. sA., pU. moTA prabhAbAI ma. Adi 15 satIjI. bagasarA. vi. saM. 2013mAgasara vada terasa, zanivAra prAtaH 7-30 kalAke I. sa. 29-12-1956. sAtalaDI nadInA kinAre (bagasarA) vartamAne 118 saMta-satijIo 'prANa parivAra' nA nAme samagra bhAratamAM prasiddha che. svahaste dIkSita parivAra aMtima cAturmAsa, deha vilaya aMtima vidhi ziSya parivAra 18 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapasamrATa pU. garadeva zrI ratilAlajI ma.sA. nuM - jIvana darzana zubha nAma janmasthAna janmadina pitA mAtA vairAgya bhAva dIkSA gurudeva ratilAlabhAI parabavAvaDI (saurASTra) Asovada amAsa vi. saM. 1969 zrImAna mAdhavajIbhAI raiyANI sadAcAra saMpannA jamakubAI 17 mA varSe phAgaNa vada pAMcama, gusvAra vi. saM. 1989-jUnAgaDha saurASTra kesarI pU. prANalAlajI ma.sA. goMDala gaccha. vyAvahArika- pAMca dhoraNa, dhArmika- 19 Agama kaMThastha, zvetAmbara-digaMbara sAhitya, kArmagraMthika sAhitya, dArzanika sAhitya, vyAkaraNa sAhitya rAtri-divasa niraMtara jAgRtadazAe AtmasAdhanA alpanidrA. vaDIla vRddha 9 saMtonI sevA karI. 19 varSa ekAMtara upavAsa, 999 AyaMbila tapa(sAgAra), 19 varSa pANIno tyAga, 9 varSa makAIsivAya zeSa anAja tyAga. gaccha paraMparA abhyAsa yoga sAdhanA yoga sevAyoga tapayoga - 19 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunayoga dIkSA pachI 9 varSa ekAMta mauna sAdhanA. I. sa. 1992 navembarathI AjIvana mauna ArAdhanA. puNya prabhAva gurudevanA puNya prabhAve aneka AtmAoe mAsakhamaNa Adi nAnI moTI tapazcaryAo tathA hajAronI saMkhyAmAM varSItapanI ArAdhanA karI che. temaja dAna, zIla ane che bhAvanI vRddhi thaI che. . vihAra kSetra gujarAta, mahArASTra, madhyapradeza, orissA, bihAra, baMgALa jJAna anumodana zramaNI vidyApIThanA preraka banI 30 ziSyAo ane 30 vairAgI bahenone abhyAsArthe rahevAnI AjJA ApI. traNa sAmUhika cAturmAsa karAvI zAstravAcanA karAvI. dIkSA pradAnasaMkhyA 145 mumukSuone aNagAra banAvyA. Acarita sUtro jatuM karavuM, gama khAvo, vAda-vivAda ke dalIla na karavA, je thAya te sArA mATe, koI paNa jIvanI TIkA keniMdA na karavI. jIvaMta guNo vizALatA, udAratA, mAdhyasthatA, sahiSNutA, bhadrikatA, samAdhAna vRtti, jJAnaca. anazana pratyAkhyAna I. sa. 1992 rAjakoTamAM pU. bhAgyavaMtAbAI ma. ne 59 divasanI anazana ArAdhanA karAvI. aMtima cAturmAsa rAjakoTa, zrI royalapArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha saMcAlita omAnavALA upAzraya.(1997) mahAprayANa rAjakoTa, tA. 8-2-1998 mahA suda 11 ravivAra madhyAhna kALe 1.35 kalAke. aMtima darzana tathA pAlakhI zrI royala pArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha, rAjakoTa. aMtimakriyA sthAna 'tapasamrATa tIrthadhAma', rAjakoTa-amadAvAda hAI-ve, sAta hanumAna sAme, rAjakoTa. - 20 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eleg purva prakAzananA be bIjI (bIjI AvRtti) tIrthakara bhagavAnanA amRtasamA vacanone "Agama' rUpe gaNadhara bhagavaMtoe jhIlIne ziSya paraMparAne arpaNa karyAane ApaNane amRta vacano prApta thayA. tIrthakara bhagavAne anaMtajJAnane zrImukhethI pragaTa karI mahA upakAra karyo... gaNadhara bhagavaMtoe AgamajJAnane hRdayastha karI mahA upakAra karyo... ziSya paraMparAe AgamajJAnane kaMThastha karI mahA upakAra karyo... devardhvigaNi kSamAzramaNe AgamajJAnane graMthastha karI mahA upakAra karyo... graMthastha Agamone aneka AcAryoe samayAnusAra lokabhogya bhASAzailImAM anuvAda karIne sarvajana sahaja banAvyA. A ja paraMparAmAM saurASTrakesarI pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. nI janmazatAbdI avasare temanA ja parivAranA mahAsatIjIoe gujarAtImAM anuvAda karIne jaina samAjanI jJAna sAdhanAne Agamika banAvavAmAM bahumUlo phALo Apyo che. A mahA kAryamAM apUrva zrata ArAdhikA pradhAna saMpAdikA bhAvayoginI zrI lIlamabAIma. ane saha saMpAdikA zrI AratIbAIma., zrI subodhikAbAI ma.nA sahayoga maLyo che. A Agama batrIsInI prathama AvRttine gujarAtanA dareka saMpradAyanA sAdhusAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono bahoLo pratisAda maLatA TUMka samayamAM 1000 Agama graMtho anupalabdha thaI gayA ane punaH prakAzananI AvazyakatA ubhI thaI. ahIM eka khAsa ullekha karavAno ke jyAre prathamavAra Agama prakAzananI taiyArI cAlatI hatI tyAre ja tapasamrATa pU. gurudeva zrI ratilAlajI ma. sA. e zAsana prabhAvaka pU. zrI namramuni ma. sA. para kRpAdRSTi varasAvI. temaNe pATImAM lakhI ApyuM ke namramuni Agama prakAzananuM kArya saMbhALaze. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. gurudevanI dIrghadaSTi ane kRpAdRSTine anubhavatA pU. gurudeva zrI namramuni ma. sA. e amone AjJA ApI ke ApaNe Agama graMtho prakAzananI bIjI AvRti 'pArasadhAma' nA upakrame pragaTa karavI che. pU. gurudeva zrI namramuni ma. sA. nI AjJAne zirodhArya karIne pArasadhAma ghATakoparanA upakrame guruprANa Agama batrIsIne punaH pragaTa karatA AnaMda anubhavIe chIe. amArA A aNamola kAryamAM amane zrI girIzabhAI zAha (hemANI)-U.S.A. tathA zrI jitenabhAI zAha (kalakattA) no ananya sahakAra maLyo, jenA kAraNe amAruM kArya saraLa banyuM che. amArA A komapyuTara kAryamAM zrI amInabhAI AjhAda tathA snehA amIta darzano paNa sahakAra prApta thayo che. tevI ja rIte udAradilA dAtAzrIo e paNa amane sahayoga ApIne amAruM kArya vegavAna banAvela che. ame te sarvanA AbhArI chIe. aMtamAM Agama prakAzana ApaNA sahunA AtmAne anaMtajJAna prAgaTyamAM sahayogI bane e ja bhAvanA. zrI guruprANa prakAzana - - PARASDHAM vallabhabAga lena, tilaka roDa, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232. 22 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvaprakAzakanA be bola (pahelI AvRtti) anaMta tIrthaMkara saha prabhu mahAvIranA anaMta jJAnanI amUlya nidhi che ApaNA AgamagraMtho. jenA mAdhyamathI ja jinazAsana jayavaMtuM rahyuM che, rahe che ane raheze. tene jIvaMta rAkhavA ane jana jananAM mana sudhI pahoMcADavA te pratyeka jaina nAma dharAvatI vyaktinI pavitra pharaja che. A pavitra pharajane ja dharma samajIne je tenuM AcaraNa kare che ane potAnAM tana-mana ane dhanane te kAryamAM samarpita kare che, tenuM manuSya jIvana saphaLa thAya che. eTaluM ja nahIM paraMtu te sAdhaka jinazAsananI prabhAvanAno amUlya lAbha prApta kare che. Avo ja apUrva lAbha prApta karavA ApaNA gujarAtI samAjane mATe AgamonA mULa pATha tathA saraLa gujarAtI anuvAda vivecana sahita prakAzana karavA mATe pU. mukta lIlama parivArane eka ciMtanadhArA jUnAgaDhanI puNyabhUmi para sparzI ane jene rAjANA nagarI rAjakoTamAM royalapArka upAzrayamAM sAkAra svarUpa maLyuM. ApaNA saunA parama upakArI goMDala gacchAdhipati, nidrA vijetA, ekAvatArI, yugapuruSa pU. zrI DuMgarasiMhajI ma. sA.nI pATa paraMparAe pU. zrI jaya-mANekanA lADIlA ziSyaratna saurASTra kesarI pU. zrI prANalAlajI ma. sA.nI janma zatAbdI nimitte A virATa Ayojana karyuM. pU. mahAsatIjIoe potAnI ciMtanadhArAne pUjya guruvaryonI samakSa pragaTa karI. sahunA harSollAsa ane AzIrvAda sAthe svIkRtinA samAcAra prApta thayA. royalapArka sthA. jaina moTA saMghanI nizrAmAM ame turaMta samiti racavAnI jAherAta karI. rAjakoTa prANa parivAranA sAmUhika cAturmAsa daramyAna janma zatAbdI varSa nimitte vi. saM. 2053 san 1997 mAM ''pU. prANaguru zatAbdI prakAzana samiti rAjakoTa"nI sthApanA thaI. tyAra pachI tapasamrATa zrI ratilAlajI ma. sA., gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. ThA. pAMca tathA prANa parivAranA 73 sAdhvIjIonA pAvana sAMnidhyamAM janma zatAbdInA prathama caraNanI tapa-japa, sAdhanA sAthe bhavya rIte ujavaNI karavAmAM AvI. zrI guru prANa phAunDezana TrasTa dvArA 3ra Agamo ane prANagurusmRti graMthanuM prakAzana karavAnuM nizcita thayuM. AgamonuM lekhana kArya prANa parivAranA satIvRMde saharSa svIkArI lIdhuM. A rIte sarva samavAyano suyoga thatAM kAryano prAraMbha vegavaMta thayo ane batrIsa Agamo kramazaH gujarAtI bhASAmAM anuvAdita thayA. ( 23 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neTa C A prakAzananA aNamola avasare AzIrvAda varasAvI saharSa svIkRti ApanAra tapa samrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma. sA. tathA dareka AgamanA rahasyone pragaTa karato, tattvonuM vAstavika darzana karAvato, AzISa varasAvato amArA utsAhane vadhArato abhigama preSita karanArA goMDala gacchanA saMta ziromaNi parama dArzanika pU. zrI jayaMtIlAlajI ma. sA., ama mArgadarzaka gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. tathA AgamadivAkara pU. zrI janaka munijI ma. sA. nIDara vaktA pU. zrI jagadIzamunijI ma. sA. Adi muni bhagavaMto tathA Agamane suvyavasthita svarUpa ApanAra, athAga parizrama sahita niHsvArtha bhAve saMpUrNa sahayoga ApanAra Agama manISI pU. zrI trilokamunijI ma. sA. nA paNa amo RNI chIe. vAtsalya variSThA pUjayavarA pU. mukatAbAI ma., pradhAna saMpAdikA apUrvakRta ArAdhaka 5. lIlamabAI ma., ama prakAzana kAryanA udbhAvikA, utsAhadharA pU. uSAbAI ma., saha saMpadikA Do. pU. zrI AratIbAI ma. tathA pU. subodhikAbAI ma. ane prANa parivAranA anuvAdikA sarva mahAsatIjIonA ame RNI chIe. zrutAdhAra sahayogIo, ama Agama prakAzanamAMniSThAthI sevA ApanAra zrI mukuMdabhAI pArekha, zrI maNibhAI zAha, zrI navanItabhAI - tarUbena, kumArI bhAnubena, zrI jayavaMtabhAI zAha tathA Agamane komyuTarAIjhaDu karI mudraNa karI ApanAra bhAI zrI nehala hasamukhabhAI mahetAnA amo AbhArI chIe. Agama prakAzana kAryamAM zuddhikaraNanuM khUba ja dhyAna rAkhavAmAM AvyuM che. chatAM kyAMya azuddhi rahI gaI hoya to zuddha vAMcI te tarapha amAruM dhyAna doravA namra vinaMtI che. aMtamAM saunA sahiyArA puruSArtha badala zrI guruprANa phAunDezana sadAne mATe saunA kRtajJa banI raheze. jaya jinendra zrI guruprANa phAunDezana - TrasTI maMDaLa zrI caMdrakAMta mANekacaMda zeTha (pramukha) zrI ramaNIkalAla nAgaradAsa zAha (ceramena) zrI azvinabhAI kuMbhANI (Trejharara) zrI TI. Ara. dozI (upapramukha) zrI ke. pI. zAha (TrasTI) zrI kIrITabhAI zAha (TrasTI) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhigama goMDala gaccha ziromaNI parama dArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma.sA. sUrya prajJapti ane caMdra prajJapti A baMne jainAgama samAna viSaya dharAve che ane baMne zAstromAM sUrya-caMdranI gati viSe vyavasthita vicAra karavAmAM Avyo che. ahIM ApaNe A viSayanuM vivecana karatA pahelA vizvamAM sUryagatinI gaNanA kaI rIte cAle che tathA te gaNanAne AdhAre satyabhAva pragaTa thAya che ke kema? te viSe UMDANathI vicAra karIzuM. vartamAna kALe sAmAnya rIte sUryagatinI gaNanAmAM traNa paddhati astitva dharAve che. (1) vaidika paddhati (2) jaina gaNanA paddhati ane (3) vartamAna vaijJAnika paddhati. vartamAna vaijJAnika paddhati eTalI badhI sacoTa che ane Adhunika yAMtrika sAdhanothI samasta sUrya, caMdranI gatine pratyakSa karIne sUryane sthira mAnI pRthvI parikramA kare che, te vAta samagra vizvamAM mAnya karavAmAM AvI che. jethI vaijJAnika paddhatinuM ullaMghana karavA mATe koI prabaLa sAdhana nathI. phakta zAstranA AdhAre ke mAnyatAnA AdhAre vaijJAnika gaNanAnuM khaMDana karavAmAM Ave che te hAsyAspada che, ataH te bAbatamAM vadhAre vicAra ke maMthana karavAnI jarUra nathI.. je zAstro lakhAyA che, te zAstro kyA AdhAre lakhAyA che, kaI daSTithI lakhAyA che, zuM lakSa rAkhIne lakhAyA che tenuM tattvataH ciMtana ati Avazyaka che ane te ciMtana yogabaLa ke vyaktinI AdhyAtmika utkrAMtithI pratyakSa thaI zake tema che. jemanI mati upara rAga dveSa Adi kaSAyano mela caDelo hoya, temane Agama vize abhiprAya ApavAno koI adhikAra nathI. matta mAnavI zuM koI dArzanika nirNaya ApavA mATe zaktimAna che ? astu... ahIM ApaNe mULa viSaya upara AvIe, vaidika gaNanA tathA bIjI keTalIka mizrAdi dezonI prAcIna paddhatinI gaNanAo hoI zake che ahIM ApaNe te gaNanAo upara vizeSa vidhAna na karatA prathama jainagaNanA vize vicAra karIzuM. jaina gaNanA eTalI badhI sacoTa ane ekadama nirAlI gaNanA che. vizvanA koIpaNa tattvavettAoe ke jyotiSa mArtaDoe AvI koI gaNanA viSe kalpanA karI & 25 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haze tema paNa vicArI zakAya tema nathI tevI nirAlI gaNanA che. A gaNanA zuM che? te viSe ahIM ApaNe be zabdo kahIe te pahelA gaNanAno AdhAra gaNita hoya che, te gaNita ane gaNanA baMnenI yathArthatA kevI rIte udbhave che te vicAraNIya che. ciMtanano eka moTo masAlo che ke ahIM ApaNe gaNitane AdhAra mAnI je satyatAno udbhava karavAmAM Ave che athavA Aloka karavAmAM Ave che, te zuM kharekhara ghaTita thatuM hoya che? gaNita viSe eka vicAra - jyAM jyAM gatinuM gaNita karavAmAM Ave che tyAM koI paNa viparIta padArthanI gatine AdhAra mAnI gaNita karavAmAM Ave to paNa saravALo sarakho ja Ave, jema koI musAphara cAlatI TreInamAM beTho hoya tyAre bArImAMthI bahAra jae to tene TeIna sthira dekhAya che ane sAmenA jhADavA doDatA dekhAya che, TreInamAM jeTalI gati che teTalI ja gati vRkSamAM sthApita thAya che. tAranA thAMbhalAo paNa teTalI ja gatithI doDatA dekhAya che. gatinuM gaNita TreInanuM tathA thAMbhalAnuM eka sarakhuM che. TreInanI gatinA AdhAre thAMbhalAnI dUrI jANI zakAya ane thAMbhalAne gatimAna mAnIe to paNa TreInanI gati sAcI ja nIkaLe, AjanuM vijJAna kahe che ke pRthvI phare che ane sUrya sthira che, jyAre pratyakSa rIte sUrya gatimAna dekhAya che, sUryane gatimAna mAnIne tenuM gaNita karIe to pRthvInI gati paNa mApI zakAya, baMnenuM gaNita sarakhuM che jyAre satya eka ja pakSamAM che yA to pRthvI cAle che, yA to sUrya cAle che, TreIna cAle che ke jhADavA cAle che, satya eka ja pakSamAM che. ahIM dArzanika siddhAMta e thayo ke gaNita sAcuM che. gaNitane AdhAre gati paNa yathArtha thAya che paraMtu yathArtha gatinA AdhAre padArthanI satyatA ujAgara thAya paNa kharI ane na paNa thAya, A eTalI badhI gaMbhIra vAta che ke abhyAsI ja vadhAre samajI zake, haju eka udAharaNa ApIne ApaNe sUryaprajJaptinA gaNita viSe vicAra karIzuM. jema koI eka TreIna eka kalAkanA 100 ki.mI. cAle che ane jonAra 400 ki.mI. sudhI tene pratyakSa jue che tyAra pachI 16 kalAka sudhI TreIna adazya thaI jAya che ane 16 kalAka pachI je poInTathI adazya thaI hatI tyAM pAchI pahoMcavAnI che. have pratyakSa darzana kahe che ke savAre 9-30 kalAke parvatapuranA kendrathI te adazya thaI che ane bIje divase 1-30 kalAke punaH parvatapuranA kendra upara darzana deze, adazya thaI che e paNa sAcuM che ane pharIthI tyAM pahoMcaze e paNa sAcuM che paraMtu 16 kalAkamAM TreIna 1600 ki.mI. sudhI kyAM kyAM phare che tenI ghoSaNA karavAmAM Ave che paraMtu A ghoSaNA yathArtha paNa hoI zake ane ayathArtha paNa hoI zake, kAraNa ke pratyakSa gati ane kalAkanuM 26 8 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OR 0% gaNita karIne te gaNitanA AdhAre TreIna kyAre pAchI Avaze te kahevAmAM AvyuM che. gatinuM gaNita sAcu che yathArtha che paraMtu TreInanuM kSetra yathArtha hoya ja tema kahevuM zakya nathI. A ja rIte sUrya udayamAna thAya che. caMdra ane bIjA graho paNa udayamAna thAya che. ApaNA tattvavidoe kSitijathI sUrya udayamAna thaIne astAcala para pahoMce che tenI gati ane samayanuM gaNita kareluM che ane sUrya vakragatithI jAya che ke goLakAra gatithI jAya che ke samAntara rekhA upara jAya che teno hisAba karIne keTalAka kalAka pachI pAcho sUrya udayamAna poInTa para kSitijamAM dekhAze. tenuM gaNita karIne ghoSaNA karI che ane tene AdhAre ghaDI, muhUrta, prahara, ahorAtra, tithi, mAsa, Rtu ane varSanI sacoTa gaNanA karI che ane A gaNanAne AdhAre grahaNa kyAre thaze? teno nizcita samaya batAvavAnI koziSa karI che. sUryagatinA AdhAre ane gatinA gaNitanA AdhAre gati ane samayano sumeLa karI, samagra jyotiSa zAstra pragaTa karyuM che. paraMtu A sUrya adazya thayA pachI kyA kyA kSetromAM paribhramaNa kare che ane kevI rIte phare che? keTalA yojananI yAtrA kyAre pUrI kare che? tenuM badhu prarUpaNa anumAna ane zAstranA AdhAre karavAmAM AvyuM che A prarUpaNa asatya che tema to kahI ja na zakAya kAraNa ke "zAstra sAta vavana paraMparAgata prApta, zraddhA pUrva svArthanuM ataH zAstrakAroe je kahyuM che te zraddhApUrvaka sAMbhaLIne tenuM je pavitra lakSa che teno svIkAra karI Agama jJAna prApta karavuM jarUrI che. A baMne zAstro A rIte eka sUrya, caMdranA parimaMDaLanI addabhUta gaNanA kare che ane te gaNanAne AdhAre udaya, asta, muhUrta, vAra, tithi, mAsa, badhu barAbara prApta thAya che, tethI gaNita parama satya che. eka prakAre zAstrano gaNitAnuyoga che je pUjya bhAve svIkArI levAno che. vijJAnanI gaNanA sAthe zAstrIya gaNanAno bematalaba saMgharSa Ubho karI potAnI TUMkI buddhinuM pradarzana karavAnI jarUra nathI. vijJAnanA kSetramAM vijJAna ThIka che ane dharmanA kSetramAM dhArmika gaNanA ThIka che. AgamanI gaNanAnA AdhAre AjanA yuganA vimAno cAlI zake nahIM ane vijJAnanI gaNanAnA AdhAre dharmanA anuSThAna thaI zake nahIM. ApaNA zAstro ke jyotiSa zAstro dharmanA anuSThAnane ja lakSa rAkhIne prarUpAyelA che te bhUlavAnI jarUra nathI. sUryanI ke caMdranI gatine vyavasthita rIte samajavA mATe jaina zAstromAM 'mAMDalA' zabdano upayoga karyo che. "mAMDalA'no artha che "maMDala" ke "parimaMDala'. meru parvatane jebUdvIpanI vacce barAbara kendramAM mAnIne cUDInA AkAre meru parvatanI cAre bAju N , WC 27 ) ..? Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartuLa rUpe je mArga svIkAravAmAM Avyo che tene "mAMDaluM" kahe che. A badhA 'mAMDalA', eka bIjAthI sarvathA chUTA nathI. jema jema eka mAMDalethI bIje mAMDale javAno mArga AgaLa vadhe tema "mAMDalu vistAra pAmI bIjA mAMDalAmAM samAI jAya che. badhA mAMDalA eka rIte sIdhI dorI jevA che jo badhA mAMDalAne sIdhI lAInamAM goThavIe to eka lAMbo saraLa sIdho mArga bane, paraMtu A badhA mAMDalA kSetrAntaranI daSTie eka bIjAnI apekSAe kSetranI hAni vRddhivALA che. eka biMduthI zarU thayelo mAMDalAno mArga uttarottara vistAra pAmato jAya che badhA vartuLo eka bIjAthI nAnA-moTA che. paraMtu chelluM mAMDalu sauthI moTuM che ane prathama mAMDalu sauthI nAnuM che. ahIM ApaNe ATalo ullekha karIne bIjo vicAra karIzuM kAraNa ke- anuvAda kartA ane saMpAdana kartA sAdhvIjI mahArAja Akho mAMDalAno vistAra pUrepUro arthamAM samajAvaze astu... ahIM to ApaNe eTaluM ja kahevAnuM che ke jaina gaNanAnI A mAMDalA paddhati sarvathA abhinava che. jaina gaNanAkArone choDIne vizvanA koI paNa tajjajJa tattvavettAo kalpanA zuddhAM na karI zake tevI A Azcaryajanaka gaNanA che, sUrya-caMdranA paribhramaNane AvarI letuM A zAstra ke A baMne zAstramAM jaina gaNanAnI spaSTa prarUpaNA karI sUrya caMdranI gatino ghATa besADyo che. eka viTaMbanA- sUryane samagra merunI eka pradakSiNA karatA eka ahorAtrino samaya TUMko paDe che. AkhI pradakSiNA 48(aDatAlIza) kalAkamAM muhUrtamAM ke 120 ghaDImAM sAmAnyarUpe pUrI thaI zake che. A gaNanAne AdhAre somavAre sAMjanA je sUrya asta pAmyo che te bIje divase arthAt maMgaLavAre ApaNI kSitija para pahoMcI zakato nathI ane e ja rIte maMgaLavAre asta thayelo sUrya budhavAranA pUrva dizAnI kSitija upara pahoMcavA mATe asamartha che. sUryanI gati ane mAMDalAno mArga eka ahorAtrimAM ghATa bese tevo nathI. mArga lAMbo che sUryanI gati dhImI che tethI A viTaMbanA UbhI thAya che. khulAso - jaina zAstrakAroe jebUdvIpamAM be sUrya ane be caMdra mAnyA che. caMdranI gati, sUrya jeTalI niyamita nathI jethI ApaNe sUryanA nAme ja badhI vAta karI rahyA chIe, AkhuM vartuLa pUruM karavA mATe be sUrya, eka bIjAthI samAna dUrI upara cAlatA rahe, to AkhuM mAMDala paripUrNa thAya, A hisAbe roja sUrya badalAIne Ave che arthAta je sUrya somavAre gayo che te budhavAre Ave che ane je sUrya maMgaLavAre gayo che te gurUvAre Ave che, A rIte sUrya badalato rahe che paraMtu baMne sUrya barAbara eka samAna hovAthI je 28 ON. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane samAna prakAzaka hovAthI, ApaNe oLakhI zakatA nathI ke kyo sUrya somavArano che ane kayo sUrya maMgaLavArano che? samAna bhAve baMne sUrya potapotAnuM kartavya pUruM kare che, jethI viTaMbanA TaLI jAya che. mAMDalAnI gaNanA karyA pachI be sUryanI kalpanA Avazyaka banI rahe che. jo ke vizvamAM ke samAjamAM be sUryanI vAta karavI te koIne gaLe utare tevuM nathI, paraMtu ApaNe sUryathI je lAbha uThAvavAno che, vAra, tithi, muhUrta, nakSatra ke bIjA koI paNa yoga barAbara prApta thaI zake che, tethI be sUryanI gaNanAne AdhAre pratyakSa darzana spaSTarUpe, yathArtha rUpe ke satyarUpe prApta thAya che, gAya suMdara dUdha Ape che. pachI jaMgalamAM te zuM carIne Ave che tenI UMDI ciMtA karavAnI jarUra nathI, gAya dUdha Ape che te satya che. te carIne Ave che, te paNa satya che, kayA kSetramAM carI ane keTalA DagalA bharyA tenuM prakRtimAM, vizva jagatamAM gaNita che paraMtu te gaNita badhu bauddhika hotuM nathI, to ahIM paNa e siddhAMta mAnavAno che. jaina zAstrane AdhAre sUryanuM svarUpa" - vartamAna vijJAna sUryane pracaMDa agnino goLo mAne che jyAre vaidika zAstromAM pRthvI, pANI ane aMtarIkSa, traNe mahAtattvono sauthI moTo deva sUrya che. badhI upAsanA ane maMtromAM sUryane pUjya ane upAsaka mAnyo che. jainagaNanAmAM sUryanuM ghaNuM mahattva che. sUrya svayaM eka mahAprakAzaka, tejasvI, jANe koI sphaTika ratnano banelo che temAMthI ugraprakAza (agni bharelo prakAza) niraMtara pravAhita thato rahe che ane hajAro jojananI dUrIthI paNa vizvane tApa ApI zake che. saMtApita karI zake che ane A sUryanA vimAnamAM sUryano adhiSThAtA, sUryendra-jyotiSa Indra, evo mahAna deva potAnI prabhutA sAthe nivAsa kare che arthAt sUrya eka jAjvalyamAna vimAna che. je svataH niyamita gati kare che. A rIte sUrya viSe vizvamAM paNa bIjI keTalIka kalpanAo hoI zake che. astu... je hoya te paraMtu sUrya ApaNI pRthvIno niyAmaka che. temAM koI saMzaya nathI. "sUryanI mahattA' - samagra jIvarAzi sUryanA prakAzanI apekSA rAkhe che. badho kAryakALa sUryanI gati sAthe goThavAyelo che, phaLomAM ke vRkSomAM je kAMI rasa siMcana thAya che temAM sUrya moTo bhAga bhajave che. ahorAtrinuM vibhAjana sUryane AdhAre che, sUrya jeTalo mahatvapUrNa che, tenAthI paNa vadhAre bAra kalAkanI tenI gerahAjarI adhika mahatvapUrNa che. kavie ThIka ja kahyuM che- "zAntinI niza" "nizAya vizrAmamuttama 35ttamatte nIva' "prANarAzinA jIvanAdhAre sUryaH' ItyAdi ItyAdi sUrya mATe seMkaDo vacano maLe che, vedomAM IzvaranI sthApanA thaI na hatI tyAre paNa sUryanI sthApanA sarvatra & 29 ON .* Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** svIkAravAmAM AvI che arthAt 'sUryamUttA: maMtrAH' A rIte vizvamAM sUryanuM spaSTa mahattva che. bhale, jainazAstromAM kadAca sUryane vaMdanIya na mAnyo hoya, paraMtu vratomAM 'rAtri bhojana viramaNa vrata' ati mahattvapUrNa vrata che. paMca mahAvratono upadeza ApyA pachI dazavaikAlika sUtramAM vratomAM apUrNatA mAluma paDI ane sUryanA adarzana thAya tyAre AhAra pANI badhu baMdha thAya tevuM chaThThuM zreSTha vrata sthApavAmAM AvyuM ane A rIte jaina zAstromAM sUryanA astitvanI mahattA AvI gaI, jaina sAdhu-sAdhvIo ke jaina bhAvanAne anusaranArA zrAvaka-zrAvikAo sUrya adazya thatAM ja AhAra-pANIno tyAga kare che ane punaH sUryanA darzana thAya, tyAre ja AhAra grahaNa kare che ane A uparAMta jaina zAstromAM, sUryanA tApe pAkelA phaLa ke anAja na hoya paraMtu sUrya prakAzanA abhAvamAM aMdhakAramAM kaMdamULarUpe je bhojya padArtha taiyAra thAya, tene khAvAno niSedha che, jaino kaMdamULa khAtA nathI. AthI paNa samajAya che ke sUrya ane tenA prakAzanI ghaNI ja mahattA che. uparAMta sUrya grahaNa vakhate paNa jainamunio zAstra svAdhyAya karatA nathI, tethI aMtaraMgamAM sUryanuM ghaNuM mahatva che, te siddha thAya che astu... have ApaNe A lekhane ATopI rahyA chIe. batrIsa zAstromA paNa 'sUryaprajJapti' ane 'caMdraprajJapti' ItyAdi zAstro vizeSa sthAna pAmyA che ane sUrya viSe ghaNuM suMdara gaNita goThavyuM che. AgaLa ApaNe kahI gayA te rIte sUryanI gatinI gaNanAthI ApaNA vyAvahArika anuSThAno saMpanna thAya te ja eka mAtra prayojana che. tethI AgaLa vadhIne A bAbatanI satyatA mATe vicAra karavAnI jarUra nathI ke TUMkI buddhinuM pradarzana karavAnI jarUra nathI. upasaMhAra H- samagra zAstronuM eka mAtra lakSa Atma kalyANa thavuM, vizvamAM nItinI sthApanA thavI, ane prANI mAtrane nyAya maLe, tevI AcArasaMhitA goThavavI, e ja che ane A pavitra zAstro hajAro varSathI lakSa pUruM karI, koTI koTI mANasone sadgati prApta karAve che, manuSyanA mana upara zAstranI pUjyatA aMkita thayelI che. to ApaNe paNa evA ja pavitra bhAvathI A zAstrone natamastaka banI, vaMdana karI viramazuM. AgamaprakAzananA A kAryamAM ghaNA tapobaLe, Apa sau saMpAdana karI rahyA che ane rAtri-divasa jJAnazrama karI jJAnayajJanI racanA karI, mana, vacana, kAyAthI AhUti ApI AtmAnA nirmaLa prakAza kaNone zAstrarUpe aMkita karI rahyA cho. te ghaNI ja gauravanI vAta che eTaluM ja nahIM paraMtu ItihAsanA phalaka upara svarNa akSararUpe ke sAcA AB 30 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ motI rUpe badhA bhAvo aMkita thaI rahyA che ane zAstranA gUDha bhAvone vAcA maLI rahI, che. te bahu ja moTI upalabdhi che. A avasare kathana karyA vagara rahI zakAya tema nathI ke ApaNA goMDala saMpradAyanA 'hIra' ke 'nirmaLanIra' jevA sAdhvIjI saMpUrNa vidvatta bhAvono upayoga karI, saMpAdana kArya AgaLa vadhArI rahyA che ane te kAryamAM jenA hAthamAM pUrI lagAma che tevA kriyA pAtra "lIlamamaNI" jevA lIlamabAI mahAsatIjI punaH punaH abhinaMdanIya ke abhivaMdanIya che. temanA nAmano ullekha karatA rome romamAM harSAnubhUti thAya che. Aje caMdraprajJapti jevA gaNita sabhara Agama upara abhigama lakhavAno avasara sAMpaDyo ane spaSTa suMdara bhAve lakhI zake tevA ahIM birAjIta darzanAbAI mahAsatIjIno paNa eTalo ja upakAra che. varanA amAruM badhuM mananuM manamAM rahI jAya tevI sthiti che to lakhIne taiyAra karI darzanAbAI svAmI samaya para mokalI Ape che teno yaza emane maLe che. satIo to paropakArI hoya ja ne! Iti alama.. jayaMta muni peTarabAra Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya vijJAna ane upAMga sAthe te prajJAzIla banI AnaMda Aja apUrva mRtaArAdhaka bhAvayoginI bA. bra. pU. lIlamabAI ma. sa. | jina stuti | sUryathI paNa adhika prakAza karanArA anaMta kevaLajJAnI sadharmarAja Apa cho, caMdrathI ati nirmaLa zItala cAMdanI relAvanArA anahadarzI jinarAja Apa cho, sAgara samagaMbhIra anaMta guNadhIra vIra zakti dhAraka zuddha AtmarAja Apa cho, prANa-Amra suzuSyiAne bodhi lAbha samAdhinA paramasiddhidarzaka siddharAja Apo cho. priya pAThaka, vAcaka, Agama jJAtAgaNa! ApazrInI sAme prakAzanA puMjathI bhareluM, sustI dUra karanAruM, skUrti jAgRta karanAruM, kSaNe kSaNanI jANa karAvanAruM, dila-dimAgane vyAyAma karAvanAruM, gaNitAnuyogavALuM, cittane ekAgra banAvI, cidAnaMdI banAvanAruM, akSare akSaramAM maMtra vijJAna, yaMtravijJAna, taMtra vijJAna prAjJa puruSane prApta karAvanAruM, caMdraprajJapti, sUryaprajJapti nAmanA baMne upAMga sAthe karIne jyotiSagaNarAjaprajJapti nAmane sArthaka karanAruM, ajJAnIne jJAnI ane pAmarane prajJAzIla banAvanAruM zrI prANa Agama batrIsInuM batrIsamuM Agama ratna bahAra pADI rahyA chIe, teno AnaMda Aje amArA rome-romane raNajhaNAvI rahyo che, astitvane mahekAvI rahyo che ane paramANunA piMDane bhIMjavI rahyo che. te AnaMdanA ApazrI sahu sadbhAgI bano, tevI bhAvanA sAthe anaMta tIrthakara paramAtmAnI mana, vacana, kAyAthI AratI utArI, subodha prApta karAvanArI kSaNekSaNanI prajJapti mArAmAM pragaTa thAya, tevuM kalyANakArI, maMgalakArI kIrtana karI jyotiSagaNarAja prajJaptinuM varNana saMpAdana karuM chuM. sAMjanI saMdhyA DhaLatA nizAdevInA pagaraNa thayA. teNIe aMdhakAranAM aMbara oDhayA hatA. tenA upara tejasvI nakSatranA namunedAra buTTAo bharyA hatA. mArA nayana UMcA thayA, pAMpaNanA popacA khullI gayA, kIkIe nabhomaMDaLane nihALyuM. nizAdevInuM badana nihArikAthI DhaMkAyeluM hatuM. te devI dhIme-dhIme pagale aMdhakAramAM nIsarI rahyA hatA. tevuM Azcarya ajAyabI bhareluM dazya joI mArI nayana kIkI devIe noIndriyane bhIjavI rahyo Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ( 5. pUchyuM, A zuM che? noIndriye vAcA devI dvArA kahyuM... he nayana kIkIdevI juo ! A jagatamAM traNa loka che. temAM nIceno loka aMdhakAramaya che, upara divya loka che ane A baMnenI madhyamAM aMdhakAra-prakAzathI mizrita madhyaloka che. te aMdhakAra-prakAzathI mizritalokamAM karmabhUminA mAnavo buddhimAna, prajJAzIla, parama carama zaktinA pUMjavALA che. tevI parama zaktine pragaTa karanAra paramAtmAe A jagatanuM dazya darzAvatA madhyalokanI upara sAtaso nevuMyojanathI navaso yojana sudhImAM UMce jyortiloka darzAvyo che. te jyortimaya vimAna-nagaramAM jyotiSI devo rahe che. te vimAna zAzvatA che ane tirachA asaMkhyAta dvIpa, samudra sudhI patharAyelA che. Atapa nAmakarmanI prakRtinA udayavALA asaMkhyAta- asaMkhyAta pathvIkAyanA jIvo samaye-samaye utpanna thaIne tejorAzInA pudgalathI baMdhAyelI kAyA dvArA ati prakAza pAthare che. te vimAnarUpI nagara sUrya devendranuM kahevAya che. tevI ja rIte udyota nAmakarmanI prakRtinA udayavALA asaMkhyAta-asaMkhyAta pRthvIkAyanA jIvo samaye samaye utpanna thaIne ujjavaLa prakAzavALA zItala rAzinA pudgalathI baMdhAyelI kAyA dvArA ati zItalamaya prakAza pAthare che. te vimAnarUpI nagara caMdra devendranuM kahevAya che. A mukhya Indra che. bAkI graha-nakSatra-tArA te tenA parivArarUpa che. teone rahevAnA ghara paNa judA-judA vimAnanA AkAre che. te paNa udyota nAmakarmanI prakRtinA udayavALA pRthvIkAyamaya che. A rIte ekendriyanA sthAnomAM paMcendriya sudhInA jIvo utpanna thAya che mATe nirNaya thAya che ke arasa-parasa, janma-maraNamAM sahayoga denAra karmaprakRti anusAra jIva-ajIva eka bIjAne upakArI bane che. noIndriye A pramANe subodha ApIne zAMta bhAve nayanakakI devI sAme joyuM ane kahyuM, samaja paDI gaIne tamane? nayanakakI devIe nayana nIcAM DhALIne hakAra bhaNyo. noIndriye AgaLa calAvyuM ane kahyuM Ane jyotiSIdeva loka kahe che. te be prakAre che. eka mahAparyAvAna ane eka kaMIka juna puNyavAna. jyotiSI lokamAM caMdra ane sUrya mahApuNyavAna che. tenA Abhiyogika devo premathI satkAra-sanmAnathI siMhanA, hAthInA, azvanA, baLadanA rUpo karI vimAna-nagaranuM pITha para vahana karIne calAve che. 45 lAkha yojananA lAMbA pahoLA mAnuSottara parvatanA eriyAmAM UMce sUrya 200 yojana upara ane caMdra 880 yojana upara cAle che te gatizIla hovAthI tene carajyotiSI loka kahe che. anya puNyavAna jyotiSI devo asaMkhyAta dvIpa-samudra sudhI phelAyelA sthira jyotiSI loka tarIke oLa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAya che. teo sthirapaNe garama-zItala prakAza pAthare che. ApaNe phakta cara jyotiSI devonA vimAnanAM mAtra taLiyAne joI zakIe chIe. graha, nakSatra, tArA caMdra-sUryanI upara-nIce, cAre bAju pota-potAnA eriyAmAM cAlatA rahe che. sUryaprakAza divasa kare che ane prakAzano abhAva rAtri kare che. te rAtrinA aMdhakAramAM caMdra potAno saumya prakAza relAve che paraMtu caMdrathI cAra aMgula nIce cAlatuM rAhu grahanuM vimAna caMdra vimAnane Avirata-anAvirata kare che, tethI he nayanakIkI devI tamane aMdhakAra-prakAzarUpe nizAdevI daSTigocara thayA che. evuM nizAdevInuM sAdyaMta svarUpa samajAvyuM ane kahyuM ke A jyotiSagaNarAja upAMganuM rahasyamaya svarUpa citra zabdazaH vAcAdevInAzrI mukhe huM zrutajJAnanA upayogathI joDAIne rajU karIza, te tame zrotendriya sakhInA sathavAre zabdazaH sAMbhaLIne sAMketika citrane nihALajo. A vAta sAMbhaLIne nayanakIkI devI puliMkata banI gayA ane vAcAdevImAM pragaTa thaI rahelA noIndriyanA zruta upayogamaya zrutadevatAnI pAMpaNanA puSpo bichAvI dRSTinA dIpakothI AratI utArI subodha prApta karavA sthirAsane sthita thaI gayA. priya vAcakagaNa ! have patrAkAranI raMgabhUmi para caMdra-sUrya prajJaptinuM najarANuM ApaNI samakSa vAcAdevI pragaTa kare che. vAta ema che ke tadAkALamAM mithilAnagarInA maNibhadra caityamAM prabhu mahAvIra svAmI jyAM birAjamAna hatA. tyAM jaI paMcAMga praNipAta karIne vinayazIla, vidvAna, cAra jJAnanA dhAraka, kanakavaraNA dehanA dhAraka, labdhi nidhAna gaNadhara bhagavaMte AbhanI aTArImAM sUryanuM vimAna joIne jyotiSI devonA divya devaloka saMbaMdhI prazno pUchayA hatA ane tenA javAbo sAkSAt vItarAga paramAtmAe ApyA hatA. tatkAlanA yathAtathya samAdhAnapUrvakanA javAbo sthavira bhagavaMtoe matijJAnanA smRti-koSamAM saMgrahita karI rAkhelA, te Aje sUrya-caMdra prajJapti upAMganA nAme patrArUDha thaIne prApta thayelA che. te gaNipiTTakane saMgrahAlayamAMthI kADhIne mArI pAse lAvo. vAcAdevIe vyavahAranayakumArane bolAvI Adeza Apyo. vyavahAranaye vAcAdevInA hukama pramANe kArya karyuM ane vAcAdevI eka divya gaNipiTaka laIne nayanakIkI devI samIpe AvyA, te divya peTI kholI tenI aMdarathI vIsa nirUpama naisargika najarANA kADhayA. te najarANAne nihALI nayanakIkI devI tAjuba thaI gayA. AMkhanA IzArAthI anakSara bhASAmAM pUchyuM AmAM zuM che, te kaho. vAcAdevIe kahyuM- A najarANuM nirabhra nabhomaMDaLamAM sUrya-caMdranI gatinuM 34 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirUpaNa kare che. sAgaramAM sabamarIna cAle tema nabhomaMDaLamAM A jyotiSIcakra satata gatimAna rahe che. tenA rahasyo A najarANAmAM che, aDhIdvIpanA 132 sUrya-caMdra Adi tenA parivAra sahita jaMbudrIpamAM, lavaNa samudramAM, dhAtakIkhaMDamAM, kAlodadhi samudramAM, ardhapuSkara dvIpamAM ema pIstAlIsa lAkha yojananA eriyAmAM eka sAthe eka paMktimAM rahI potapotAnA eriyAmAM dhUmatA rahe che. tenA dhUmavAnA pradezo(mArga) maMDaLa kahevAya che. evA sUryanA 184 maMDaLo che ane caMdranA maMDaLo 15 che. sUrya tathA caMdrano kramazaH tejomaya prakAza ane ThaMDo prakAza dharatIne tApita ane zAMta kare che. tIrachI AMkha karIne nayana kIkI devIe vAcA devIne sAMketika prazna karyo ke nIce rahelA madhyalokanA mAnavIo kalamathI zuM kaMDArI rahyA che ? vAcA devIe javAba Apyo ke dareka mAnavo potapotAnI mati kalpanAe mApa kADhI te vimAnanI gatine navAje che paraMtu sarvajJa puruSoe sAkSAt vimAnanI cAla joIne samaya, AvalikA, stoka, lava, muhUrta darzAvyA che. Apta puruSo satya hakIkata kahe che ke trIsa muhUrtanI ahorAtri thAya che. trIsa ahorAtrino eka mAsa, bAra mAsano eka saMvatsara ane pAMca saMvatsarano eka yuga thAya che. sAthosAtha nakSatra mAsa, sUrya mAsa, caMdra mAsa ane RRtu mAsanA muhUrtonI hAni-vRddhinuM gaNita samajAvatA bhagavAna pharamAve che ke jyAre sUrya prathamathI laIne aMtima maMDaLa sudhI ane aMtimathI laIne prathama maMDaLa sudhI gamana kare che tyAre aMtima maMDaLamAM ekavAra gamana kare che, prathama maMDaLamAM paNa ekavAra gamana kare che bAkInA 182 maMDaLamAM be vAra gati kare che. Aditya saMvatsaranA dakSiNAyana ane uttarAyaNanA cha-cha mAsanAM gaNitathI eka varSa pUrNa thAya che. temAM divasa-rAtrinA muhUrtonI hAni-vRddhi thAya che. divasanA muhUrtonI vRddhi thatAM thatAM aDhAra muhUrta sudhI prakAza avasthita rahe che. tyAre eka ja divasa aDhAra muhUrtano thAya che ane rAtri bAra muhUrtanI thAya che. tyAra pachI muhUrtanI hAni thatI jAya che. A rIte divasanI hAni thatAM thatAM bAra muhUrta sudhI prakAza eka sarakho rahe, tyAre bAra muhUrtano divasa hoya che ane aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che. A rIte saMpUrNa gaNita sarvajJa bhagavaMte dareka mAnavonA mati kalpanAthI pragaTa karelA abhiprAyano parihAra karIne satya tathya subodha Apyo che. subodhamAM eTaluM ja jANavAnuM che ke manomAlinca mativALA mAnavonA manane vizuddha karavA mATe jyotiSagaNarAja sahAyaka bane che, jema ke sUryanI urjA mAnavone uSmAvAna karI, sphUrtilA banAvI, tejasvI, labdhidhArI, aSTasiddhi, navanidhine prApta 35 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAve che. tenAthI AgaLa vadhIne bhagavAna kahe che ke sUryanI urjA jyAM sudhI prakAzita hoya tyAM sudhImAM mAnavoe svAdhyAya-dhyAna, AhAranI sAtvikatA jALavavI joIe. mananI malinatA dUra karIne divase kALanI AzAtanA karyA vinA kSaNane-lavane jANIne vItarAga banavA mATe yama niyama karavA joIe. naisargika kriyA to e ja che ke koIpaNa jIvanI virAdhanA karyA vinA sAdhaka AtmAe ArAdhaka banavuM joIe ane rAtre ALasa choDI sat cit AnaMdane prApta karavAno prayAsa karavo joIe. A che nirUpama naisargika najarANAno ahevAla. teno subodha pAmI, jJAna dIpaka vaDe AratI utArIne bIjA najarANAmAM zuM che te jANavA lAlAyita thayA. nirUpama naisargika najarANuM - bIjuM nayanakakI devI prathama najarANAnuM kathana sAMbhaLI tRpta thayA ane tene smRti bhaMDAramAM bharI bIjA najarANA mATe praznasUcaka Atura nayanathI vAcAdevIne pUchavA lAgyA jagatanA loko sUryano udaya ane asta mAne che, to te kevI rIte banI zake ? prabhue to sUryanA vimAnane zAzvatuM batAvyuM che. vAcAdevIe ahobhAvathI javAba Apyo ke sUryano udaya ke asta thato nathI. paraMtu mAMDalAnA rastethI pasAra thAya ane je kSetramAM daSTigocara thAya tyAM teno udaya thayo ema kahevAya ane sUrya cAlato-cAlato te kSetra choDIne AgaLa vadhI jAya ane dekhAto baMdha thAya tyAre asta thayo, ema kahevAya che. sUryanuM udaya-asta thavAnuM kyAreya banatuM nathI paraMtu pratyakSa dekhAya tene udaya ane parokSa thaI jAya tene asta kahe che. vyavahAranayathI loko Ama ja bole che, tethI hA.. nayanakIkI devI tamArI vAta satya che. anyatIrthiko ema mAne che ke sUrya pUrva dizAmAM udita thaIne anaMta AkAzamAM cAlyo jAya che. A vimAna koI ratha ke devatA nathI paraMtu goLAkAra mAtra kiraNone samUha che. je saMdhyA samaye naSTa thaI jAya che. keTalAka lokonI evI mAnyatA che ke sUrya devatA che. je svabhAvathI AkAzamAM utpanna thAya che ane saMdhyA samaye AkAzamAM adazya thaI jAya che. keTalAka loko kahe che sUrya eka deva che ane sadA vidyamAna rahe che. prAtaHkALe pUrvadizAmAM udita thaIne saMdhyAnA samaye pazcima dizAmAM pahoMcI jAya che ane tyAMthI adholokane prakAzita karato nIcethI pAcho phare che. bhagavAna mahAvIra svAmI A pramANe kahe che ke he gautama! huM A viSayamAM vastunI yathArthatA pratyakSa joIne kahuM chuM ke A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA agnikoNamAM tathA vAyavya koNamAM A ratnaprabhA pRthvInA bahu samaramaNIya bhUbhAgathI AThaso 365 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yojana upara avakAza pradezamAM be sUrya udita thAya che ane jaMbUdvIpanA dakSiNa tathA uttara vibhAgamAM divasa kare che, te samaye jaMbUdvIpanA pUrva tathA pazcima vibhAgamAM rAtri hoya che. jaMbUdvIpanA dakSiNa tathA uttara vibhAgane prakAzita karIne AgaLa vadhIne te baMne surya naiRtya ane IzAna koNamAM udita thAya che ane jebUdvIpanA pazcima tathA pUrva vibhAgamAM divasa kare che, te samaye dakSiNa-uttara vibhAgamAM rAtri hoya che. nayanakIkI devIe AMkhonA IzAre hakAra bhaNyA ane pUchyuM keTalA kSetramAM sUrya eka eka muhUrtamAM gamana karato hoya che? te mane kaho. vAcA devI bolyA, sarvajJA bhagavAne kahyuM che ke prathama maMDaLa upara sUrya eka eka muhUrtamAM parapa1 yojana kSetrane pAra kare che. tyAre ahIMyA rahelA manuSyone sUrya 4723 yojana dUrathI daSTigocara thAya che. A rIte sUryanuM eka muhUrtamAM je je kSetramAM gamana karatAM mAMDalAnA paribhramaNa pramANe mAnavone keTa-keTalA yojanathI daSTigocara thAya che tenuM saMpUrNa gaNita A najarANAmAM darzAvyuM che. A rIte bIjA najarANAno sabodha pAmI nayanakIkI devIe divya cakSudIpakathI AratI utArI ane trIjA najarANAmAM zuM che? te jANavA utsuka banyA. nirUpama naisargika najarANuM - trIjuM : vAcAdevIe trIjuM najarANuM kholyuM. temAM lakhyuM hatuM ke caMdra-sUryanI zakti. nayanakakI devIe tene vAMcI lIdhuM ane IzAro karyo ke mane sUryanI kSetrane prakAzita karavAnI zaktinuM mApa darzAvo. A IzArAne samajI vAcAdevI bolyA, bAra matavAdIo A zaktinuM mApa judI judI rIte kADhe che, paraMtu vItarAga paramAtmA kahe che ke be sUryo sarvAtyaMtara maMDaLamAM upasaMkramaNa karIne jyAre gati kare che, tyAre jaMbUdvIpa nAmanA dviIpanA pAMca bhAgamAMthI traNa cakravAla bhAgone avabhAsita, udyotita, tApita prakAzita kare che. vAcAdevIe nayanakIkI devIne kahyuM, tamane samajaNa paDI gaIne? na samajaNa paDI hoya to vizeSamAM ema samajavAnuM ke eka sUrya jaMbUdvIpanA pAMca bhAgamAMthI doDha cakravAla bhAgane avabhAsita, udyotita, prakAzita, tApita kare che ane sAmeno bIjo sUrya bIjA doDha cakravAla bhAgane avabhAsita, udyotita, tApita prakAzita kare che. A rIte caMdra sUryAdinI zaktinuM mApa A najarANAmAM vistArapUrvaka ApyuM che te tame vAMcI hRdayagata karajo. nayanakIkI devI trIjA najarANAno subodha pAmI AratI utArI smRti bhaMDAramAM tene mukIne cothA najarANAne jANavA tatpara banyA. 37 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirUpama naisargika najarANuM - cothuM : - vAcAdevI cothu najarANu kholI tenI mAhitI ApatA bolyA ke A najarANAmAM caMdra-sUryanA prakAza saMsthAna be prakArathI darzAvyA che. (1) caMdra-sUryanI vaccenA kSetranuM saMsthAna ane (2) prakAza kSetranuM saMsthAna. baMne prakAranA saMsthAna saMbaMdhamAM anya tIrthikonA 16 matAMtarono ullekha che. te matAMtarono parihAra karIne bhagavAne caMdra-sUryanA kSetra ane tApakSetranuM saMsthAna darzAvIne aMdhakAra kSetranA saMsthAnanuM nirUpaNa karyuM che. sUryanA Urdhva adho evam tirthaMka tApakSetranuM parimANa tulanAtmaka rIte darzAvyuM che. te tame nivRtti laIne vAMcI lejo. nayanakIkI devIe pAMpaNa DhALIne hA bhaNI, cothA najarANAno subodha pAmI AratI utArI smRti bhaMDAramAM tene mUkIne, pAMcamA najarANAne jANavA pipAsu banyA. nirUpama naisargika najarANuM - pAMcamuM : vAcAdevIe pAMcamuM najarANuM nayanakIkI devI samakSa kholIne kahyuM ke A najarANAmAM sUryanI lezyAnuM varNana che. lezyA arthAt prakAza-UrjA kayA kSetramAM pratihata thAya che ? te varNanamAM aneka matAMtaronI vividha mAnyatA saMbaMdhI vIsa pratipati che. badhA matavAdIo alaga-alaga mAnyatA darzAve che, paraMtu bhagavAna satya kathana kare che ke A lezyA maMdara parvatathI paNa pratihata thAya che ane parvatarAjathI paNa thAya che. je pudgalo, sUryanI lezyAno sparza kare che te ja pudgalo sUryanI lezyAne rUkAvaTa kare che. prakAza kSetranA carama pudgalo sUryanI lezyAne pratihata kare che. nayanakIkI devI A prakArano subodha avadhArI smRti bhaMDAramAM goThavI AratI utArI namI gayA. ne chaThThA najarANAne jANavAnI jIjJAsA darzAvI. nirUpama naisargika najarANuM - chaThThuM : vAcAdevIe nayanakIkI devI sAme chaThThuM najarANuM upasthita karyuM ane kahyuM ke najarANAmAM sUryanA ojanuM varNana che. bIjA zabdamAM kahIe to sUrya sadA ekarUpamAM avasthita rahe che athavA pratikSaNa parivartita thatA rahe che ? A kathana saMbaMdhI anya pacIsa pratipatio che, jaina daSTithI jaMbUdvIpamAM prativarSa kevaLa trIsa muhUrta sudhI sUryano prakAza avasthita rahe che. zeSa samayamAM anavasthita rahe che. pratyeka maMDaLa upara eka sUrya trIsa muhUrta rahe che. temAMthI je je maMDaLa para sUrya rahe che te te daSTithI te 38 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avasthita che ane bIjA maMDaLanI dRSTithI te anavasthita che. AvI suMdara vigata A najarANAmAM gaNita sahita bharI che. A najarANAno subodha aMtaragata karI smRtibhaMDAramAM mUkI AratI utArI nayanakakI devI manomana jhUmI uThayA ne sAtamA najarANAne jANavA tRSAtura banyA. nirUpama naisargika najarANuM - sAtamuM: vAcAdevI nayanakakI devI samIpa sAtamuM najarANuM lAvyA ane kahyuM ke A najarANAmAM sUrya varaNanI carcA che. lokokita pramANe aneka loko pUche che ke sUryanuM varaNa koNa kare che? tyAre anya matavAdI lokoe tenA mATe vIsa pratipattio kahI che. koI kahe che meru parvata sUryanuM varaNa kare che yAvat parvatarAja parvata sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che. A sarvanA abhiprAyano hrAsa karIne sarvajJa paramAtmA kahe che ke je je pulo , je je parvato, sUryanA prakAzano sparza svIkAre che te te pudgalo tenuM varaNa kare che arthAt sUrya potAnA prakAza dvArA meru parvatAdine prakAzita kare che. adRSTa pugalo (guphAdimAM rahelA padArtho) paNa sUryano svIkAra kare che. caramAMta pulo paNa sUryane potAnA prakAzaka tarIke svIkAre che. A najarANAno subodha svIkRta karIne tenI AratI utArIne nayanakakI devIe smRti bhaMDAramAM goThavatA, nayana kIkI devInA netro DolI uThayA ne AThamAM najarANAne jANavA utsuka thayA. nirUpama naisargika najarANuM - AThamuM : vAcAdevI nayanakakI devI pAse AThamuM najarANuM lAvyA ane kahyuM ke A najarANAmAM sUrya udayanI saMsthiti darzAvI che. je sUrya pUrva-dakSiNa(agnikoNa) udita thAya che te meru parvatathI dakSiNa vibhAgamAM sthita bharata Adi kSetrone prakAzita kare che ane pazcima-uttara(vAyavya)mAM udita thanAro sUrya meruparvatathI uttara vibhAgamAM sthita airavatAdi kSetrone prakAzita kare che. te samaye pUrva-pazcima vibhAgamAM rAtri hoya che ane jaMbUdvIpanA meruparvatathI pUrva-pazcimamAM je samaye divasa hoya te samaye dakSiNa uttaramAM rAtri hoya che. lavaNa samudranA dakSiNa-uttaramAM je samaye divasa che te ja samaye pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. divasa-rAtrinI jema uttara-dakSiNamAM ane pUrva-pazcimamAM Rtu, ayanAdi paNa samAna hoya che. hA, kALamAM bhinnatA che. uttara-dakSiNamAM utsarpiNIavasarpiNIkALa hoya che paraMtu pUrva-pazcimamAM noutsapiNi-noavasarpiNI kALa hoya che. A najarANAno vizeSa subodha vAMcIne jANI lejo. nayanakIkI e tene smRti 39 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMDAramAM goThavI, AratI utArI pulakita banyAne navamAM najarANAnI nidhine jANavA nayanAtura thayA. nirUpama naisargika najarANuM - navamuM: vAcAdevI nayanakakI devIno utsAha joI tAtkAlika navamuM najarANuM laI AvyA. tene kholI ekAeka bolI uThyA, A najarANAmAM pauruSI chAyAno ullekha che. bhagavAna darzAve che ke sUryanA udaya ane asta samaye sAdhika ogaNasATha puruSa pramANa chAyA dekhAya che arthAt sUryodayathI divasano 120mo bhAga vyatIta thAya tyAre athavA sUryAsta pUrve 120mo bhAga zeSa hoya tyAre vastu karatAM ogaNasATha guNI chAyA hoya che. jema jema eka-eka bhAga vyatIta thAya tema tema chAyA ardha ardha bhAga dhaTatI jAya che. divasanA be bhAga karatAM eka bhAga vyatIta thAya arthAt sUrya barAbara madhyAnne Ave tyAre vastunI chAyA hotI nathI ane divasanAM cAra bhAgamAMthI cotho bhAga vyatIta thAya ke zeSa hoya tyAre vastu jevaDI chAyA hoya che. sUrya prakAzanI UMcAI, dUrapaNuM ane chAyA pramANa A traNe bAbata paraspara saMbaMdha dharAve che. vizeSa subodha prastuta najarANAmAMthI jANI lejo. ATalo subodha grahaNa karI nayanakakI devIe teno svIkAra karIne AratI utArI A najarANAne smRti bhaMDAramAM goThavI dIdhuM ane dasamA najarANAne jANavAnI utkaMThA jAgI. nirUpama naisargika najarANuM - dasamuM: vAcAdevIe nayanakIkI devInI utkaMThA joI utsAhabhera dasamuM najarANuM lAvIne kholyuM ane snehasabhara varNana karavA lAgyA. A najarANAmAM bAvIsa upaprAbhRta che. tenI aMdara nakSatrono krama, muhUrtanI saMkhyA, pUrvabhAga-pazcima bhAga ane ubhayabhAgathI caMdranI sAthe yoga karanArA nakSatra, yuganA prAraMbhamAM yoga karanArA nakSatronA pUrvAdi vibhAga, nakSatronA kula, upakula ane kulIpakula Adi prakAra, 12 pUrNimA temaja amAvAsyAomAM nakSatrono yoga, sannipAta yogavALI pUrNimA temaja amAvAsyA, nakSatronA saMsthAna, tenA tArAonI saMkhyA, varSA, hemaMta ane grISmaRtuomAM mAsa kramathI nakSatrono yoga ane pauruSI chAyA pramANa, dakSiNa-uttara ane ubhaya mArgathI caMdranI sAthe yoga karanAra nakSatra, nakSatra rahita caMdra maMDala, sUryarahita caMdra maMDala, nakSatronA svAmI deva, 30 muhUrtonAM nAma, 15 divasa temaja rAtrionI tithionAM nAma, nakSatronAM gotra, eka yugamAM caMdra temaja sUryanI sAthe nakSatrano yoga, eka saMvatsaranA 40 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahinA, teonA laukika tathA lokottara nAma, pAMca prakAranAM saMvatsara ane tenA pAMca-pAMca bheda, aMtima zanaizcara saMvatsaranA 28 bheda, nakSatronA kAra, be sUryanI sAthe yoga karanAra nakSatronAM muhUrta parimANa, nakSatrono sImA viSkrama AdinuM pratipAdana kareluM che. A rIte he sakhI! A dasamA najarANAnA upaprAkRtamAM ATalo moTo vistAra e darzAve che ke A najarANAnA jJAnethI nimitajJa, jyotiSajJa, svapna pAThaka, gaNitajJa vagere vagere vidvAnonuM sarjana karyuM na hoya ! tevuM jaNAya che. A dasamAM najarANAno subodha jANIne nayanakIkI devI AphlAdita thayA ane arihaMta prabhunI AratI utArI potAnA smRti bhaMDAramAM sanmAnapUrvaka najarANuM goThavI dIdhuM ne agiyAramAM najarANAne jANavAnuM kutUhala jAgyuM. nirUpama naisargika najarANuM - agiyAramuM : vAcAdevIe nayanakakI devInI jANavAnI kutUhalatA joI ahobhAvapUrvaka agiyAramuM najarANuM lAvI tenI pAse kholyuM ne bolyA ke A najarANAmAM paraspara saMkaLAyelA saMvatsaronuM varNana che. te pAMca saMvatsaranAM nAma A pramANe che. (1) nakSatra saMvatsara- 28 nakSatro jeTalA samayamAM caMdra sAthe yoga pUrNa kare che, tene nakSatra mAsa kahe che. tevA bAra mAsa ane tenA 327 che ahorAtrino eka nakSatra saMvatsara thAya che. (2) caMdra saMvatsara- jeTalA samayamAM ekamathI laIne pUrNimA sudhInI tithione caMdra pUrNa kare che tene caMdra mAsa kahevAmAM Ave che. tevA bAra mAsa ane tenA 3541 ahorAtrino eka caMdra saMvatsara thAya che. (3) 8/ saMvatsara jeTalA samayamAM varSA, hemaMta ane grISmAdi traNa Rtuo vyatIta thAya che tene Rtu saMvatsara kahevAmAM Ave che. 3ahorAtrino eka Rtu saMvatsara thAya che. (4) sUrya saMvatsara- jeTalA samayamAM sUrya 183 maMDaLavALA be ayano pUrNa kare che, tene sUrya saMvatsara kahevAmAM Ave che. 366 ahorAtrino eka sUrya saMvatsara thAya che. (5) abhivardhita saMvastara- 13 caMdra mAsavALA varSane abhivardhita saMvatsara kahevAmAM Ave che. 383 ahorAtra 21 muhUrtono eka abhivardhita saMvatsara thAya che. caMdra saMvatsarayugamAM trIjuM saMvatsara ane pAMcamuM saMvatsara abhivardhita saMvatsara hoya che. A rIte saMvatsaronA Adi ane aMta samayanA nakSatronA yoganuM varNana karyuM che, Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he sakhI! tuM temAMthI samajI suvijJa banaje. A subodha sAMbhaLI. nayanakIkIdevI ullasita banI gayA ne arihaMtanI AratI utArI, smRti bhaMDAramAM te subodhane aMkita karyo ane bAramAM najarANAne jANavA utsAhita thayA. nirUpama naisargika najarANuM - bAramuM: vAcAdevI eka sAthe nave-nave najarANA lAvIne zIghratApUrvaka nayanakakI devInA daSTipathamAM utAravA lAlAyita banI gayA. teo bolyA, juo tamArI jijJAsAne mAna ApI eka pachI eka saMkSipta bhAvamAM najarANAnI vigata AlekhuM . have mane vizvAsa thaI gayo che ke tame khUba cabarAka cho tethI jaladI TUMkamAM ghaNuM samajI jazo. bAramA najarANAmAM nakSatra, caMdra, Rtu, Aditya ane abhivardhita A pAMca saMvatsaronuM varNana che. cha RtuonuM pramANa che. cha kSaya tithi ane cha adhika tithio kema thAya che tathA eka yugamAM sUrya ane caMdranI AvRttio ane te samaye nakSatrano yoga tathA yugakALa AdinuM varNana che. te tame jarUra cIvaTathI samajI zakazo. nirUpama naisargika najarANuM - teramuM - teramAM najarANAmAM kRSNa ane zuklapakSamAM caMdrakaLAnI hAni-vRddhi kaI rIte thAya, te darzAvyuM che, bAsaTha pUrNimA ane bAsaTha amAvAsyAmAM caMdra sUryanI sAthe rAhuno yoga, pratyeka ayanamAM caMdranI maMDaLa gati AdinuM varNana AbehUba karyuM che. tenI vyAkhyA vicArI lejo. nirUpama naisargika najarANuM - caudamuM: caudamA najarANAmAM kRSNapakSamAM aMdhakAra ane zukla pakSamAM jyotsanA pragaTa thavAnAM kAraNanuM pramANa darzAvyuM che. nirUpama naisargika najarANuM - paMdaramuM: paMdaramA najarANAmAM caMdrAdi jyotiSka devonI aMzAtmaka muhUrta gatinuM varNana che. nakSatra mAsamAM caMdra sUrya, grahAdinI maMDala gatinuM varNana che. A ja pramANe Rtu mAsamAM Aditya mAsamAM paNa maMDala gatinuM nirUpaNa kareluM che. nirUpama naisargika najarANuM - soLamuM : soLamAM najarANAmAM cAMdanI, AtApa, aMdhakAra, prakAza vagere paryAyonuM varNana che. 42 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirUpama naisargika najarANuM - sataramuM: sattaramAM najarANAmAM sUrya deva, caMdra devanuM cyavana, upapAta, AdinA saMbaMdhamAM anya paccIsa matamatAMtarono ullekha karyA pachI svamatanuM sthApana che. nirUpama naisargika najarANuM - aDhAramuM : aDhAramA najarANAmAM bhUmithI sUrya-caMdra AdinI UMcAInuM parimANa darzAvatA paccIsa matamatAMtarono ullekha karIne paramAtmAe svamatanuM pratipAdana karyuM che. caMdra sUryanAM vimAnanI nIce upara ane sama vibhAgamAM tArAonAM vimAna che. eka caMdrano graha, nakSatra ane tArArUpa parivAra, meru parvatathI jyotiSka cakra(tArA)nuM aMtara, bAhyaAtyaMtara-upara-nIce cAlanArA nakSatra, caMdra sUrya vimAna AdinuM saMsthAna, AyAmavikhaMbha ane bAhulya, teone vahana karanArA devonI saMkhyA ane te devonA vikurvitarUpa, tenI zIdhra maMda gati, alpabadutva, caMdra-sUrya devanI agramahiSIo ane teno parivAra, vidurvaNA zakti, deva devIonI jaghanya-utkRSTa sthiti AdinuM varNana che. he nayanakIkI devI ! tame ekAgra citte vivekapUrvaka vAMcana karazo to vimAna tathA temAM rahelA devonI zaktinuM jJAna zIdhra pAmazo ane bheda vijJAna karI zakazo ke vimAna ane devo judA che. nirUpama naisargika najarANuM - ogaNIsamuM: A najarANAmAM caMdra sUrya saMpUrNa lokane prakAzita kare che ke lokanA eka vibhAgane? AvA praznanA saMbaMdhamAM 12 mata matAMtaro darzAvIne devAdhideva AkharamAM svamatanuM nirUpaNa kare che. temAM lavaNa samudrano AyAma, viSThabha ane caMdra, sUrya, nakSatra, tArAnuM varNana kare che tyAra pachI dhAtakI khaMDanA saMsthAnanuM varNana, kAlodadhi samudra ane puSkarArdha dvIpa, manuSya kSetra AdinuM vivaraNa kare che. IndranA abhAvamAM te jyotiSa lokanI vyavasthA, Indrano jaghanya-utkRSTa virahakAla, manuSya kSetranI bahAra caMdra devonI utpatti tathA gati ane aMtamAM svayaMbhUramaNa samudra sudhI dvIpa samudrano AyAmavikhaMbha-paridhi AdinuM vivecana bharacaka bharyuM che. te tamArA aMtaramAM avadhArI lejo. nirUpama naisargika najarANuM - vasamuM: A najarANAmAM caMdrAdinAM svarUpa sahita rAhunuM varNana, rAhunA be prakAra, caMdra-sUrya grahaNanA jaghanya-utkRSTa kALanuM varNana che. te uparAMta caMdrane zazI kahevAnuM kAraNa e che ke jyotiSka devonA jyotiSendra jyotiSarAja caMdranAM mRganAM cihnavALA 43 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnanAM bhramaNa mArgamAM kamanIya svarUpavALA devasthita rahe che, manojJa svarUpavALI devIo hoya che ane manojJa darzanIya Asana-zayana, badhI jAtanAM upakaraNa sAdhana sAmagrI tyAM prApta thAya che. jyotiSarAja caMdra deva svataH surUpa AkRtivALA hoya che. sarva avayava saMpUrNa priyadarzanavALA hoya che. caMdra deva potAnA prakAzita vimAnamAM niyata rUpathI bhramaNa karato vicare che, tethI caMdrane zazI kahe che. sUryane Aditya kahevAnuM kAraNa e che ke te khUba tejasvI, sarva dizAomAM prakAza pAtharatAM, samaya AvalikA AdithI laIne utsarpiNI-avasarpiNI kALanI Adi karanAra hovAthI Aditya kahevAya che. A sUrya devendranI agramahiSIo paNa khUba svarUpavAna--tejasvI hoya che caMdra-sUrya AdinA kAma bhogonI mAnavIya kAmabhogonI sAthe tulanA karavAmAM AvI che tathA teonA parivAranA 88 grahonAM nAma darzAvyA che. he sakhI ! A pramANe sUryaprajJapti ane caMdraprajJaptinAM vIsa najarANA vIsa tamArI samakSa prastuta karyA temAMthI tamo subodha prApta karajo. vizeSamAM e samajavAnuM che caMdraprajJapti ane sUryaprajJaptinuM varNana prAyaH samAna che. kevala maMgalAcaraNanI cAra gAthAo caMdraprajJaptimAM vadhu che. pAMca varSanA yuganuM mAna karI sUrya ane caMdranuM gaNita karavAmAM AvyuM che. sUryonA udaya temaja astano vicAra karI dinamAnanuM kathana che, uttarAyaNamAM sUrya lavaNa samudranI bahAranA mArgathI jaMbUddIpanI tarapha Ave che tyAre pahelAM sUryanI cAla siMhagati jevI hoya che ane tyArapachI gajagati thaI jAya che. jenAthI uttarAyaNanA AraMbhamAM dina nAno ane rAtri moTI thAya che ane uttarAyaNanI samApti para gati maMda hovAthI dina moTo thaI jAya che. e ja pramANe dakSiNAyananA AraMbhamAM sUrya jaMbudrIpanA bhItarI mArgathI bahAranI tarapha gativALo thAya che jenAthI divasa moTo ane rAtri nAnI thAya che. priyadakSavAcakagaNa ! ApazrI caturAIpUrvaka samajI gayA cho ke mArA sahasaMpAdikA vidUSI sAdhvI DaoN. AratIzrI ane subodhikAzrI baMneno puruSArtha prazaMsanIya hovAnA kAraNe A saMpAdananuM nAma subodha-AratI rAkhyuM che. temaNe jagata upara niSkAma buddhie apramata bhAve ananya upakAra karyo che. A saMpAdakIya vAcaka varga pramAda tyAgIne sUtranuM sAdyaMta vAMcana karaze to maMgala muhUrta pAmI ziva acalagatanA ArAdhaka banaze. tathAstu... 44 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra : dhanyavAda : sAdhuvAda : prastuta AgamanA rahasyone khullA karato aNamola divya abhigama preSita karanAra, mahAupakArI goMDala gaccha ziromaNi, parama dArzanika, amArA Agama kAryane protsAhita karI AzIrvAdanI varSA varasAvanArA gurudeva pU. zrI jayaMtIlAlajI ma.sA.no ananya bhAve AbhAra mAnuM chuM ane zatakoTI sAdara bhAve praNipAta, namaskAra karuM chuM. zraddheya, preraka, mArgadarzaka jemanA pasAye pU. triloka muni ma.sA.no yoga prApta thayo che, tevA vANIbhUSaNa pU. girIza gurudevano sahRdayatApUrvaka AbhAra mAnI vaMdana karuMchuM. guruprANa Agama batrIsInA saMpAdana sahayogI Agama manISI pU. trilokamunivaryane zatakoTI vaMdanA pAThavuM chuM. muni puMgavonA caraNAnugAmI, prAraMbhelA kAryane pUrNatAnA pagathAre pahoMcADanArA, Agama gujarAtI saMskaraNanA udbhavikA, utsAhadharA, nipuNA, kAryaniSThAvAna, ugra tapasvinI mama bhaginI temaja suziSyA sva. sAdhvI zrI uSAne smaraNa sAthe dhanyavAda ardhuM chuM. A prastuta sUtranA anuvAdikA che amArA dasamA naMbaranA suziSyA dIrgha tapasvinI, sevAbhAvI lAgaNIzIlA bA. bra. rAjematIzrI tathA temanA sahayogI viduSI suziSyA dIrgha tapasvinI mInAzrI. jeoe prabaLa puruSArtha uThAvI A gaNitAnuyoga pradhAna jaTila zAstrano gujarAtI anuvAda Alekhyo che. huM bhAvanA sabhara te baMne tapasvI sAdhvIno Adara satkAra karuM chuM. pramudita dilathI duhA ApuM chuM ke tamo gaNitanuM gaNita karI samayajJa banI ghuLa nAbAdI khaMDiya biruda prApta karo. saMyamI banI tapa dvArA karmakSaya karI zivapaMthanA rAhI bano. Agama avagAhana kAryamAM sahayogI sAghvIratnA puSpAbAI ma., prabhAbAI ma. evaM dhIramatI bAI ma., hasumatI bAI ma., vIramatI bAI ma. sahita sevArata reNukAbAI ma. Adi dareka gurukulavAsI sAdhvIvRMdane anekazaH dhanyavAda ApuM chuM. satata prayatnazIla, aneka AgamonuM avagAhana karIne anuvAdanI kAyApalaTa karI, Agamane sarala, sumadhura, saMmArjita karanAra, zabdArtha-bhAvArtha ane vivecananuM saMtulana jALavI rAkhanAra, bhagIratha kAryanA yazasvI sahasaMpAdikA mama ziSyA-praziSyA sAdhvI ratnA DaoN. sAdhvIzrI AratI evaM sAdhvIzrI subodhikAne abhinaMdana sahita sAdara dhanyavAda ApuM chuM. 45 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama niSThAthI sevA ApanAra zramaNopAsaka mukuMdabhAI pArekha, maNibhAI zAha evaM kumArI bhAnubahena pArekhane temaja dhoma tApamAM AvIne amArA saMpAdakIya lakhANamAM yoga joDI, tanmaya banI motIsamA akSare Alekhana karanAra yojJAbena mahetAne anekazaH dhanyavAda ApuM chuM. paramAgama pratye avihaDa bhaktibhAva rAkhanAra guruprANa phAunDezananA mAnad sabhya bhAmAzA zrIyuta ramaNikabhAI tathA Agama prakAzana karavAnA aDaga bhekhadhArI, dRDha saMkalpI, tapasvinI mAtA vijyAbahena tathA bhaktisabharahRdayI pitA mANekacaMdabhAI zeThanA suputra, narabaMkA, royalapArka sthA. jaina moTA saMghanA pramukha zrutasevAsaMniSTha zrI caMdrakAMtabhAI zeTha tathA kAryAnvita zrI sarva sabhyagaNa; dhIrubhAI, vinubhAI Adi kAryakartAo; mudraNa karanAra nehalabhAI, temanA pitAzrI hasamukhabhAI tathA sahayogI sarva kAryakaro, AgamanA zrutAdhAra bananArane ane anya dAnadAtA mahAnubhAvone abhinaMdana sAthe sAdhuvAda ApuM chuM. AgamanA anuvAda, saMzodhana, saMpAdanamAM upayogI thayelA pUrva prakAzita AgamonA prakAzakone sAdhuvAda. Agama avagAhana karavAmAM upayoganI zUnyatAthI kaMIka zabdo, akSaro, pAThamAM azuddhi rahI javA pAmI hoya, vItarAga vANI viruddha lakhAyuM, vaMcAyuM hoya to trividhe-trividhe micchAmi dukkaDaM. priya pAThako ! tamo Agama vAMco tyAre kaMIka azuddhi rahI javA pAmI hoya te khyAla Ave to tenI noMdha karI amane mokalavA prayatna karazo. namAmi savva niLAnaMkhmaami savvajIvANaM / vItarAga vacana viruddha lakhAyuM hoya, to mAgu punaH punaH kSamApanA, maMgalamaitrI pramoda bhAvamAM vaho sahu, evI karuM chuM vijJApanA 46 parama pU. saumyamUrti aMbAbAI ma.sa.nA suziSyA- AryA lIlama. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdana anubhava Do. sAdhvI AratI tathA sAdhvI subodhikA gAyatvabhAva rave-vairArtham loka ane zarIranA svarUpanuM jJAna saMvega ane vairAgyane daDha banAve che. loka svarUpanuM jJAna prApta karI, vAraMvAra tenuM ciMtana karI, AtmAne tenAthI bhAvita(vAsita) karavo, te loka svarUpa nAmanI bhAvanA che ane tenA dvArA saMvara thAya che. prastuta Agamano abhyAsa loka svarUpa bhAvanAne puSTa kare che. Urdhvaloka, madhyaloka ane adholoka, lokanA A traNa vibhAgamAMthI madhyalokanA uparI bhAgamAM sthita jyotiSka devo ane temanA vimAnonuM saMpUrNa varNana A AgamamAM che. madhyalokamAM asaMkhyAta caMdra ane asaMkhyAta sUrya tathA eka-eka caMdra-sUryanA parivAra rUpa 88 graho, 28 nakSatra ane 6975 kroDAkroDI tArAo che. aDhIdvIpamAM meru parvatane kendramAM rAkhI paribhramaNa karatAM sUrya-caMdrAdinA kAraNe niSpanna divasa-rAtri, mAsa, varSa AdinA ahorAtra, muhUrtAdinuM tathA jyotivimAnonI gatinI bhinnatAnA kAraNe sarjAtA vividha prakAranA yogonuM sUkSma gaNita prastuta AgamamAM vivakSita che. A Agamano viSaya vijJAnanI atinikaTa che tathA temAM sUkSmAtisUkSma gaNita che, tethI teno viSaya kliSTa banI jAya che ane te ja kAraNe A Agama upara bhASya, cUrNi vagere vivaraNa sAhityanI racanA thaI nathI. vartamAnamAM eka mAtra AcAryazrI malayagirijI kRta vRtti ja upalabdha che ane tethI ja A Agamano abhyAsa atyalpa rahyo che. artha-paramArthanA jJAnamAM kaThinatA, viSaya paricaya alpa ane lipikALanI keTalIka skUlanAonA kAraNe A AgamanuM saMpAdana kArya AgavI sUjha-bUjha ane samajaNa zakti mAMgI le che. saMpAdana kArya e to saMpAdakanI kasoTI ja che. A AgamanA saMpAdana kAryano prAraMbha karatAM ja prazna upasthita thayo ke samAna sUtrapAThavALA A Agamone bhinna-bhinnarUpe prakAzita karavA ke eka Agama rUpe prakAzita karavA? satyaniSTha banI anveSaNa karatAM jaNAyuM ke prAcIna kALamAM A baMne upAMga sUtro jyotiSagaNarAja prajJaptinA nAme eka Agama rUpa hatA. kAlakrame te be bhinna-bhinna AgamarUpe vikhyAta thayA che. caMdra prajJapti sutranA nAme prasiddha upAMgamAM Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padyAtmaka utthAnikA che ane sUryaprajJapti sUtranA nAme prasiddha upAMgamAM gadyAtmaka utthAnikA che. A rIte A eka Agama graMthanI be utthAnikA che. keTalAka saMpAdakoe baMne utthAnikA ApI che. keTalAka saMpAdakoe padhAtmaka eka keTalAka saMpAdakoe gadhAtmaka eka utthAnikA ApI che. vicAraNAnA aMte A baMne upAMgone eka graMtha rUpe ja prakAzita karavAnuM nizcita thayuM ane prathama sUtramAM padhAtmaka utthAnikA ApIne bIjA sUtramAM gadhAtmaka utthAnikA ApI, baMne utthAnikAno A AgamamAM samAveza karavAmAM Avyo che. ghaNA prAbhRta ane pratiprAbhRtanA aMte IITno mALiyabbAo (gAthAo kahevI) sUtrapATha che, paraMtu vartamAnamAM te gAthAo upalabdha nathI, tethI te sUtrapATha kauMsamAM mUkyo che. .....mArasa-aTTAra goLAruM parivarphei bhavamAne... 1/8/6 pratyeka sUryamaMDaLanI paridhimAM 18-18 yojananI vRddhi thAya che. prathama maMDaLanI paridhi 315089 yojana che, temAM 18-18 yojananI vRddhithI gaNanA karatAM aMtima maMDaLanI paridhi 3,18,383 yojana thAya paraMtu sUtrapAThamAM aMtima maMDaLanI paridhi 3,18,315 yojana kahI che. AcArya malayagirijIkRta saMskRta vRtti tathA lokaprakAzAdi graMthanA AdhAre samAdhAna prApta thayuM ke 18yojana vRddhinuM kathana vyavahArathI che, vAstavamAM 17yojananI vRddhi thAya che. tenI khulAsAvAra vigata sUtragata vivecanamAM ApI che. evaM avaDDa porisiM choDhuM-choDhuM pucchA, divasa bhAgaM choDhuM-choDhuM vaagrnnN...| prAbhRta -/11 vyatIta ke zeSa divasa bhAgamAM eka-eka bhAganI vRddhi ane chAyA pramANamAM ardha-ardha bhAga vRddhinuM vidhAna che. divasanA cothA bhAge vastu jevaDI chAyA hoya che. divasanA pAMcamA bhAge doDha guNI, divasanA chaThThA bhAge bamaNI, divasanA sAtamA bhAge aDhI guNI chAyA hoya che. A rIte gaNanA karatA divasanA 120mA bhAge ogaNasATha gaNI chAyA prApta thAya che. (A gaNanA pariziSTa pAMcamAM ApI che) A rItanI gaNanAmAM to vAvIsa dasamo..(22000 divasa bhAga) sUtrapATha saMgata thato nathI; tethI tene kauMsamAM rAkhyo che ane teno artha karyo nathI. prAbhata 109mAM 28 nakSatronA tArAonI saMkhyAnuM kathana che. zrI jaMbadvIpa prajJapti sUtra, zrI ThANAMga sUtra, zrI samavAyAMga sUtramAM paNa keTalAka nakSatronA tArAonI saMkhyAnuM vidhAna che. temAM ane prastuta AgamamAM keTalAka nakSatronI tArA saMkhyAmAM bhinnatA jovA maLe che. nakSatranA tArAonI saMkhyAnI bhinnatAnA prasaMge anya be AgamamAM tArAnI saMkhyA saMbaMdhI samAna kathana hovAthI te sUtrapAThane mAnya rAkhI bhinnatA darzaka prastuta sUtragata sUtrapAThane kauMsamAM mUkyo che. 48 GLE Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S=0 prAbhRta 10/17 prAcIna kALathI praznacihna rUpa banI rahyuM che. vRttikAre paNa potAnI lekhanI ahIM thaMbhAvI dIdhI che. A pratiprAbhRtamAM nakSatranA bhojananuM vidhAna che ane temAM akhAdya padArtho, sacita padArtho tathA mAkhaNAdi mahAvinayanuM vidhAna che. sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA A caturvidha saMgha madha-mAMsanA tyAgI hoya che. teo madha-mAMsa bhojanano upadeza Ape te zakya nathI. te uparAMta prAbhRta 10/1mAM abhijitathI uttarASADhA parvatano nakSatra krama svamata mAnya che, tema kahyuM che. 10/17mAM kRtikAthI bharaNInA krame nakSatra bhojananuM vidhAna che, tethI spaSTa thAya che ke A nakSatra bhojananuM kathana svamata mAnya nathI, te anya matanI mAnyatA che. A pratiprAbhRtano keTalAka AcAryo vanaspatiparaka artha kare che, paraMtu gaNadhara bhagavaMto saMdigdha, bhrAta ke dhayarthI zabdano prayoga kare nahIM. jyotiSka devonA svarUpa darzaka A AgamamAM phaLa darzaka A pratiprAbhRta prakSipta jaNAtA tene mudrita karyuM nathI. tatsaMbaMdhI vizeSa spaSTatA pariziSTa-4mAM ApI che. prAbhRta 11/21mAM yuganA pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA aMtima divase arthAta yuganA aMtima divase sUrya sAthe puSya nakSatra yogamAM hoya che ane tenA yogakALanA 21 muhUrta zeSa hoya tyAre pAMcamuM saMvatsara arthAt yuga pUrNa thavAnuM vidhAna che. pUrvApara(AgaLa-pAchaLanA prAbhUtano) vicAra karatAM 21 muhUrta zeSa hovAnuM vidhAna saMgata lAgatuM nathI. prAbhRta 11/rara/27mAM yuganI bAsaThamI pUrNimA eTale yuganA aMtima divase sUrya sAthe puSya nakSatra yogamAM hoya che ane te yogakALanA 19 3, 8 muhUrta avaziSTa hovAnuM kathana che. prAkRta 12/16mAM yuganA prathama ayananA prAraMbha samaye sUrya sAthe puSya nakSatra yogamAM hoya che ane yogakALanA 19 rU. 33 muhUrta zeSa hoya tyArathI prathama ayanano prAraMbha thAya che. A baMne sUtranA AdhAre nizcita thayuM ke yuganA aMte puSya nakSatranA sUrya yugakALanA 19 pheM, zuM muhUrta avaziSTa hoya che ane tethI prAbhata 11/21mAM 19 muhurtavALo pATha svIkArI 21 muhUrtavALA pAThane kauMsamAM rAkhyo che. gaNitAyogathI sabhara A Agamane vividha AkRtio, cArTa dvArA saraLa banAvavA ane puruSArthazIla rahyA chIe. amArA A upAMgadrayanA saMpAdana kAryamAM lADanUthI prakAzita batrIsI, bAvarathI prakAzita batrIsI, AcArya zrI amolakaRSi ma.sA. anuvAdita, AcArya zrI ghAsIlAlajI ma.sA. saTIka anuvAdita tathA anuyoga pravartaka zrI kanDeyAlAlajI ma.sA. anuvAdita sUryaprajJapti sUtra to upayogI thayA ja che, paraMtu viSayane spaSTa karavAmAM AcArya zrI malayagirijInI saMskRta TIkA(vRtti), 49 . Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokaprakAza, bRhda saMgrahaNI ane gaNitAnuyoga jevA graMtho atIva upayoga thayA che. A graMthoe amArA jJAnanI sImAne vistRta ane spaSTa karI che, A take ame teo sarvano AbhAra vyakta karIe chIe. 'sArA kAryamAM so vighna' e nyAye prastuta AgamanuM saMpAdana kArya ghaNA vighno vacce cAlI rahyuM hatuM. te samaye pU. prANagurudeva tathA pU. tapasvI gurudeva zrI ratilAlajI ma.sA.nI adazya kRpA samaye-samaye anubhavAtI rahI. jaTila viSaya samajAto na hoya, gaNitano tAlamela maLato na hoya tyAre mathAmaNanA aMte manomana guruvaryonuM smaraNa thAya ane te viSayanI spaSTatAno jhabakAro maLI jAya. lakhavAmAM kSati rahI gaI hoya ane acAnaka te ja peja khulle ane kSati upara ja najara paDe.. AvI mahitamahA gurukRpAnA baLe ja A saMpAdana kArya zakya thayuM che. aviratapaNe Agama saMpAdanamAM kAryazIlA, pradhAna saMpAdikA guruNImaiyA pU. lIlamabAI ma. nI satata preraNA kRpA ja amArA kAryanI gaMgotrI che, amArA pramodita bhAvane jALavI rAkhatI guruNImaiyA pU. vIramatI bAI ma.nI hUMpha tathA kALajI amArA kAryano vega che. gurukulavAsI pU. bindubAI ma. Adi sarva gurubhaginIonI sadbhAvanA tathA zruta bhaktivaMta caMdrakAMtabhAInI zrutaniSThA amArA kAryano utsAha che. jyotiSa gaNarAja prajJapti sUtranA saMpAdananI pUrNatAnI pAvana paLe sahunA sahiyArA puruSArthane amo aMtarathI AvakArIe chIe. saMpAdana kAryamAM chadmasthayoge jinavANIthI ochI, adhika ke viparIta prarUpaNA thaI hoya to trividhe trividhe micchAmi dukkaDam... aMte amArA mULabhUta upakArI, saMskAra dAtA pU. mAtA-pitAnA tathA guru guruNInA upakArane smRtipaTa upara lAvIne virAma pAmIe chIe. sadA RNI mAta-tAta caMpAbena-zAmaLajIbhAI ! sadA RNI mAta-tAta lalitAbena-popaTabhAI ! karyuM tame saMskAronuM siMcana, karyuM tame saMskAronuM siMcana, anaMta upakArI o tapasamrATa gurudeva zrI ! ApyuM aNamoluM saMyama jIvana anaMta upakArI o tapasamrATa gurudeva zrI ! ApyuM aNamoluM saMyama jIvana zaraNu grahyuM pU. mukta-lIlama-vIra guruNIzrI ! kholyA Ape divya jJAnarUpa nayana devagurudharmanI maLe evI kRpA zruta subodhe karuM kaSAyonuM zamana. zaraNu grahyuM pU. mukta-lIlama guruNIzrI ! kholyA Ape divya jJAnarUpa nayana devaguru-dharmanI maLe evI kRpA zruta AratIe pAmuM Atmadarzana. 50 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuvAdikAnI kalame - sAdhvI zrI rAjematibAI ma. jyotiSarAja caMdra-sUrya prajJapti sUtranI prarUpaNA jitazatru rAjAnA samayamAM mithilAnagarInA maNibhadra nAmanA udyAnamAM gaNadhara pravara zrI gautama svAmInI jijJAsAnA samAdhAnarUpe bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe karI che. A AgamamAM caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArA, A pAMca prakAranA jyotiSka devo, tenA vimAnonI bhinna-bhinna gati, tenA maMDaLa-mArga, jyotiSka vimAnonA paribhramaNathI nirmita divasa, mAsa, varSa, yuganA ahorAtra, muhUrtanA saMkhyAdinI vividha gaNanAo che. gaNitAnuyoga pradhAna A Agama ra200 zloka pramANa che. nAma vicAraNA - vartamAnamAM upalabdha bAra upAMga sUtromAM chaThThA upAMgarUpe zrI caMdraprajJapti sUtranI ane sAtamA upAMgarUpe zrI sUryaprajJapti sUtranI gaNanA thAya che. A baMne Agamono abhyAsa karatAM jaNAya che ke prAcInakALamAM caMdraprajJapti sUtra ane sUryaprajJapti sUtra, A bhinna-bhinna nAmavALA svataMtra be Agama prasiddhi pAmyA na hatA. jyotiSagaNarAja prajJapti athavA jyotiSarAja prajJaptinA nAme eka AgamarUpe ja te vidyamAna hatA. sUtrakAra sthavira bhagavaMta svayaM kahe che Da-viya-pAdityaM, goSTha puSya-suya-sAra-siMdro suhuma gaNiNovadiTuM, joisagaNarAyapaNNattiM // caMdra prajJapti sutra-maMgalAcaraNa spaSTa-pragaTa arthavALA, sUkSma buddhithI gamya, pUrva zrutanA sArabhUta(pUrvamAMthI uddhata) tIkSNa prajJAvAna AcArya dvArA upadiSTa, jyotiSagaNarAja prajJaptinuM huM nirUpaNa karIza. iha esa pAhuDatthA, abhavvajaNahiyayadullahA iNamo / ukkittiyA bhagavaI, joisarAyassa paNNattI // caMdra-sUrya prajJapti sUtra- upasaMhAra. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTa artha hovA chatAM abhavya(ayogya) jano mATe durlabha, bhagavatI svarUpavALA A jyotiSarAja prajJapti sUtranuM pratipAdana karyuM che. caMdra prajJapti sUtranI maMgalAcaraNanI ane caMdraprajJapti tathA sUrya prajJapti sUtranI upasaMhAra gAthA sUcita kare che ke A baMne Agama pahelAM eka Agama rUpe hatA ane tenA saMkalana kartA sthavira muni bhagavaMte tenuM nAma jyotiSagaNarAjaprajJapti athavA jyotiSarAjaprajJaptinirdhArita karyuM hatuM. jyotiSa gaNa eTale jyotiSka devono samudAya, temAM eTale pAMca prakAranA jyotiSka devomAM, rAja eTale rAjA-Idra. jyotiSa devomAM caMdra ane sUrya Indra che. A rIte jyotiSa gaNarAja ke jyotiSarAjathI caMdra ane sUrya vivakSita che, tethI te samaye jyotiSarAjanA paryAyarUpe caMdra-sUrya prajJapti nAma paNa pracalita haze. vattara pUchAttIgo vAhiriyAo paUNattAgo, taM nahIMcaMpAbattI, sUrapALanI, babUdIvapaUArI, rIvalI'TR pANI - zrI ThANAMga sUtra 4/1. cAra prakAranI aMga bAhya prajJaptio bhagavAne prarUpI che, yathA- caMdraprajJapti, sUryaprajJapti, jaMbUDhIpaprajJapti ane dvIpa-sAgaraprajJapti. A rIte te samayamAM zrI jyotiSagaNarAjaprajJapti, caMdra-sUrya prajJapti nAma eka ja Agamane sUcita karatA hatA. kAlakrame caMdra prajJapti ane sUrya prajJapti bhinna-bhinna AgamarUpe prasiddha thayA. A baMne Agamo kyAre ane kevI rIte bhinna-bhinna rUpe khyAti pAmyA teno AdhArabhUta ItihAsa upalabdha nathI. A baMne upAMga sUtronA sUtrapAThanA nirIkSaNe eTaluM nirvivAda rUpe kahI zakAya che ke prAcIna samayamAM A baMne upAMga be nahIM eka AgamarUpe hatA ane tenuM nAma jyotiSarAja prajJapti hatuM. racayitA ane racanA samaya :- bhagavAna mahAvIra svAmI dvArA upadezita, gaNadhara bhagavAna dvArA racita daSTivAda nAmanA bAramA aMgasUtragata pUrvazrutanA AdhAre pUrvadhArI-bahuzruta koI sthavira bhagavaMte A sUtranI racanA karI che. A AgamanI racanA karanArA zratadhara sthavira bhagavaMtanuM nAma vartamAnamAM upalabdha nathI. bhagavAna mahAvIra svAmI ane niryuktikAra zrI bhadrabAhu svAmInI vaccenA samayagALAmAM A upAMga sUtranI racanA thaI hoya tevI saMbhAvanA che. asyA niyuktirabhUta pUrva zrI bhadrabAhusUrikRtA / kalidoSAt sA'nezad vyAcakSe kevalaM sUtram // AcArya malayagirikRta vRtti. 52 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrve zrI bhadrabAhu svAmIe A AgamanI niyuktinI racanA karI hatI, paNa kALa doSathI te nAza pAmI che, vRttikAranA A vidhAna uparathI spaSTa thAya che ke niyukti tathA niyuktikAra bhadrabAhu svAmInI pUrve A AgamanI racanA thaI che. kAlikazruta-utkAlikazruta:- zrI naMdIsUtramAM, zrI sUryaprajJapti sUtrane utkAlika ane zrI caMdraprajJapti sUtrane kAlika kahyuM che. A baMne upAMgono viSaya prAyaH eka sarakho che, tethI ekane utkAlika ane ekane kAlika kahevuM ucita jaNAtuM nathI. trIjA aMgasUtra zrI ThANAMga sUtra anusAra baMne sUtro kAlika zruta che. to pANIno vatte ahijjati, taM jahA- caMdapaNNattI, sUrapaNNattI, dIvasAgarapaNNattI / - zrI ThANAMga sUtra 3/1/64. traNa prajJaptionuM yathAkAle (prathama ane aMtima porasImAM) adhyayana karavAmAM Ave che, yathA- caMdraprajJapti, sUrya prajJapti, dvIpasAgara prajJapti. zrI naMdIsUtra aMgabAhya sUtra che, zrI ThANAMga sUtra aMgapraviSTa sUtra che. aMgasUtrane prAdhAnya ApI A baMne upAMga sUtrane kAlika kahI zakAya che. viSaya nirUpaNa - A AgamanA bhinna-bhinna vibhAgone prAkRta, prAkRtanA aMtargata adhikArane pratiprAbhRta athavA prAbhRtaprAbhRta kahe che ane anya matAvalaMbIonI mAnyatAnuM pratipatti zabda dvArA pratipAdana karyuM che. A zAstramAM 20 prAkRta, 33 pratiprAbhRta ane 357 pratipattio che. temAM pAMca prakAranA jyotiSka devonI gati AdinuM vistRta varNana sUkSma gaNita sahita samajAvyuM che. bhASA zailI :- A AgamanI bhASAzailI vilakSaNa prakAranI che. A AgamanA sarva prazna ane uttara sUtrono prAraMbha 'tA thI thAya che. mAtra praznottara ja nahIM prAyaH sUtra tA thI zarU thAya che. praznagata 'tA ziSyanI jijJAsA sUcaka che ane uttaragata tA ziSyanuM kathana gurudevane saMmata che, te vAtanuM sUcaka che. sUtranA prAraMbhano 'tA ziSyanuM dhyAna sUtra tarapha AkarSita kare che ane temAM ekAgra banAve che. A "tAM ziSyanA manamAM guru pratye bahumAna janmAve che. guru pratyeno bahumAna bhAva ziSyane gurukathita viSayamAM rUci utpanna karAve che tathA kaThina viSayane samajavAmAM saraLatA sarje che. gaNitAnuyoganA kaThinatama viSayane saraLa banAvavA, ziSyane temAM tanmaya banAvavA ja sUtrakAre AvI viziSTa bhASAzailIno prayoga karyo haze, tema jaNAya che. 53 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A AgamamAM pratyeka viSaya saMbaMdhita, anya matAvalaMbIonI mAnyatA prathama darzAvIne tyArapachI svamata mAnyatA pragaTa karavAmAM AvI che. prastuta AgamamAM rUmo paDavo - vAkya acamata sUcaka che ane vayaM puna parva vAmo vAkya svamata nirdezaka che. vartamAna vijJAna ane jaina khagoLa :- vartamAna vaijJAnikonuM kathana che ke caMdra pRthvIne kendramAM rAkhIne paribhramaNa kare che. pRthvI caMdrane sAthe laI sUryane kendramAM rAkhI paribhramaNa kare che, anya graho paNa sUryane kendramAM rAkhI paribhramaNa kare che. AvA pota-potAnA graho sahitanA aneka saurya maMDaLo brahmAMDamAM che. jaina khagoLa anusAra manuSyane dekhAtA caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAo jyotiSka devonA vimAno che. ApaNI pRthvIthI 790 yojana upara UMce tArA maMDaLo che. 800 yojana upara sUrya maMDaLa che tyAMthI 80 yojana upara arthAt ApaNI pRthvIthI 880 yojana UMce caMdra maMDaLa che. nakSatronA ane grahonA maMDaLo 790thI 900 yojananI UMcAImAM che. A badhA ja jyotiSka vimAno meruparvatane kendramAM rAkhI pradakSiNAkAre paribhramaNa kare che. AvA 13ra sUrya, 13ra caMdro che, te badhA ja merune kendramAM rAkhI paribhramaNa kare che. aDhIdvIpanI bahAranA asaMkhya sUrya, asaMkhya caMdra vagere jyotiSka vimAno sthira che. vijJAne sUryamaMDaLane AkAzI graho ja mAnyA che jyAre jaina khagoLakAre te grahonA asaMkhya vimAno ane devonI mahAtimahA sRSTi varNavI che. te aMge vaijJAniko jANakArI meLavI zakayA nathI. vijJAna e vikasatuM jJAna che. vaijJAnikonA vidhAnomAM kAlakrame parivartana thavAnI zakyatA che kAraNa ke vijJAnanA nirNayo parokSa AMkhe levAyelA che jyAre tIrthakaroe jainAgamomAM je kahyuM che te pUrNa jJAna cakSuthI traNe ya kALanI vAta jANI, yathArtha kathana karyuM che. jaina tattvajJAnanA Adya prakAzaka vItarAga. sarvajJa, tIrthakaro hoya che. teozrInA upadezane jhIlI gaNadhara bhagavaMto zAstranI racanA kare che. te vANI nirvivAdapaNe sarvathA satya hoya che. vyAkhyA sAhitya - vyAkhyA sAhitya cha vibhAgamAM vibhakta che. (1) niryukti 54 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) bhASya (3) cUrNi (4) TIkA(vRtti) (5) TabbA (6) anuvAda. caMdra-sUrya prajJapti sUtra upara AcAryazrI bhadrabAhusvAmIe niyuktinI racanA karI hatI paNa te vartamAnamAM upalabdha nathI. gaNitAnuyoganuM prAdhAnya dharAvatuM A Agama prAyaH gopInaya rahyuM che. anya AgamanI tulanAmAM teno svAdhyAya paNa alpa che, tethI tenA upara vizeSa sAhitya prakAzita thayuM nathI. A Agama upara bhASya, cUrNi Adi lakhAyA nathI. AcArya zrI malayagirijIe vRtti lakhI che, je hAlamAM upalabdha che. AcArya zrI ghAsIlAlajI ma.sA.e saMskRta, hindI, gujarAtI traNa bhASAmAM TIkA prakAzita karI che. AcArya zrI amolaka RSi ma.sA.e hindI anuvAda, anuyoga prarvataka pU.kandhayAlAlajI ma.sA. e (kamala) TIppaNa sahita hindI anuvAda tathA pU.dIparatnasAgara ma.sA. e gujarAtI anuvAda prakAzita karyo che. lADanuthI tathA khyAvarathI A Agama mULapAThathI prakAzita thayA che. avicchinna rUpathI cAlI AvatI Agama prakAzananI A zrRMkhalAmAM eka navI kaDI umeravA ame yatkiMcita prayatna karyo che. AbhAra darzana :- 3ra AgamanA gujarAtI anuvAdanA A umadA kAryanA udbhavanuM prabaLa nimitta che- jeo jinazAsanamAM ujjavaLa sthAna pAmyA che, cAre ya gatinA jIvo jenA dvArA jIve che ane goMDala saMpradAyamAM jenA nAme vizALa parivAra dIptimAna che tevA prANa nAmadhAraka prAtaH smaraNIya upakArI bA. bra. gurudevazrI prANalAlajI ma.sA.nuM janma zatAbdI varSa. A avasare haiyuM bole che ke Agama anuvAda prakAzananI pAvana paLe Apa sadehe hAjara hota to? pU. gurudevanA janma zatAbdInA varSathI Agama prakAzanano prAraMbha thayo ane eka pachI eka AgamanA gujarAtI anuvAdanuM prakAzana thatAM Aje A kArya pUrNAhUti tarapha prayANa karI rahyuM che. A prakAzana yajJamAM mane je yatkiMcit sevAno lAbha maLyo che ane mane temAM je baLa prApta thayuM che te che ama upakArI, AjIvana maunavratadhArI, samaye-samaye nAma ane svarUpa badalAya paNa guruno ziSya pratyeno urjA pravAha sadA atUTa ane akhUTa paNe vaheto rahe che, tevA apAra urjAnA svAmI pU. tapasvI gurudevazrI ratilAlajI ma.sA. 55 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvA gaMbhIra arthathI bharelA Agama graMthanI sparzanAno mane suavasara prApta thayo che, temAM mukhya kAraNarUpa che mArA jIvananaiyAnA sukAnI, zAstra ane svAdhyAyamAM niraMtara rata, jeonuM mukhakamaLa vAtsalya varasAvatuM rahe che ane smita vahAvatuM rahe che, jeonI daSTimAM haMmezAM kRpA varasatI rahe che, tevA mama guNImaiyA bhAvayoginI bA. bra. pU. lIlamabAI ma. nI aMtara preraNAno yoga. sUrya samAna prakAzita, caMdra samAna tejasvI gussImaiyAnA utkaTa bhAvathI ja mane jyotiSarAja prajJaptisUtranA anuvAdanI taka maLI che. kaThina kAryane saraLa banAvI detI kRpAnA dAtA guNImaiyA pUjyavarA pU. muktAbAI ma. tathA pU. lIlamabAI ma. nA caraNomAM zatakoTI vaMdana karuM chuM. A mahAna kAryanA ubhAvikA, AgavI sUjha-bUjhathI zobhita mArA vaDila gurubhaginI sva. pU. uSAbAI ma. prati kRtajJatAno bhAva pragaTa karuM chuM. jeNe Agamane ja AtmAgama karI lIdhuM che tevA, Agama manISI vizeSaNathI alaMkRta pU. tilokamuni ma.sA.e anuvAda kAryamAM mArA upara ghaNo upakAra karyo che, teone trividhe-trividha vaMdanA arja karuM chuM. gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma.sA. nA bhANeja 20 varSathI ekAMtara upavAsanI ArAdhanA karanArA sudIrdha tapasvinI sAdhvI mInAnA saMpUrNa sahayoge A kAryanirvine pUrNa thayuM che. teno paNa hRdayathI AbhAra mAnuM chuM. saMpAdana kArya mATe potAno sonerI samaya arpI mArA anuvAdanI bhASAmAM prANapurI, AkRti, cArTa Adi dvArA suvarNavarNI DhoLa caDhAvI anuvAdane tejasvI banAvanAra sAdhvI AratIzrI tathA sAdhvI subodhikAzrIne khUba-khUba dhanyavAda ApuM chuM. A zAstranA anuvAdamAM AcArya zrI ghAsIlAlajI ma.sA., anuyoga prarvataka pU. kalaiyAlAlajI ma.sA. tathA lADanUthI prakAzita Agama batrIsI Adi graMtho tathA pU. trilokamuni ma.sA. kRta sArAMza pustikA khUba upayogI thayA che. A take teozrInI paNa huM AbhArI chuM. Agama prati zraddhAvAna zrI guruprANa phAunDezananA mAnad sabhyozrI tathA prakAzana kAryane pradhAnatAe vahana karanAra royalapArka sthA. jaina moTA saMghanA yuvA pramukhazrI caMdrakAMtabhAI ema. zeThano paNa AbhAra mAnuM chuM. TUMka samayanI mulAkAtamAM dIrgha samayanI yAda tarIke A AgamanA zrutAdhAra - 56 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banI zrutasevAno lAbha lenAra snehALa zrImati rUpAbena zaileSabhAI mahetA e AgamanA mukhyadAtA banI nijanI zraddhAmAM vRddhi karI che. temane dhanyavAda saha zubhAzISa. prapha saMzodhaka zrI mukuMdabhAI, zrI maNIbhAI, ku. bhAnubena, mudraka zrI nehalabhAI, sevA sahayogI zrI dhIrUbhAI Adi sarvanA ame AbhArI chIe. ' chadmasthatAnA yoge gaNitAnuyogathI bharelA A graMthanA rahasyone samajI zakI na houM ane tenA anuvAdamAM bhagavAnanI vANI vizva kAMI lakhAyuM hoya to tassa micchAmi dukkaDam. pU. mukta lIlama guruNInA suziSyA sAdhvI rAjamati Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 1 2 3 4 5 7 8 2 10 11 12-13 x 2 0 15 16 17 18 21-28 29-32 32 asvAdhyAya zAstranA mULapATha saMbaMdhI viSaya AkAzasaMbaMdhI dasa asvAdhyAya AkAzamAMthI moTo tAro kharato dekhAya digdAha-koI dizAmAM Aga jevuM dekhAya akAlamAM meghagarjanA thAya [varSARtu sivAya] akAlamAM vIjaLI camake [varSARtu sivAya] AkAzamAM ghoragarjanA ane kaDAkA thAya zuklapakSanI 1, 2, 3nI rAtri AkAzamAM vIjaLI vagerethI yakSanuM cihna dekhAya karA paDe dhummasa AkAza dhULa-rajathI AcchAdita thAya audArika zarIra saMbaMdhI dasa asvAdhyAya tiryaMca, manuSyanA hADakAM baLyA, dhovAyA vinA hoya, tiryaMcanA lohI, mAMsa 60 hAtha, manuSyanA 100 hAtha [phUTelA IMDA hoya to traNa prahara] maLa-mUtranI durgaMdha Ave athavA dekhAya smazAna bhUmi [100 hAthanI najIka hoya] caMdragrahaNa--khaMDa/pUrNa sUryagrahaNa-khaMDa/pUrNa rAjAnuM avasAna thAya te nagarImAM yuddhasthAnanI nikaTa upAzrayamAM paMcendriyanuM kalevara cAra mahotsava-cAra pratipadA aSADha, Aso, kArataka ane caitranI pUrNimA ane tyAra pachInI ekama savAra, sAMja, madhyAhna ane ardharAtri. asvAdhyAya kAla 58 eka prahara jyAM sudhI rahe tyAM sudhI be prahara eka prahara ATha prahara eka prahara jyAM sudhI dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 12 varSa dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 8/12 prahara 12/16 prahara navA rAjA thAya tyAM sudhI yuddha cAle tyAM sudhI jyAM sudhI hoya tyAM sudhI saMpUrNa divasa-rAtri eka muhUrta [noMdha :- paraMparA anusAra bhAdaravA suda pUnama ane vada ekamanA divase paNa asvAdhyAya manAya che. tenI gaNanA karatAM 34 asvAdhyAya thAya che.] Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdraprajJa zrI caMdragraha zrI caMdraprA sUtra zrI sUryapraNa sUtra zrI sUryaprajJA zrI sUryaprajJapti sUtra zrI caMdraprabhUtra sUryaprajJapti sUtra zrI caMdraprajJapti sUtra zrI jabhiH sa zrI caMdraprajJA zrI sUryaprajJapti sUtra zrI caMdraprajJapti sUtra ajJapti sUtra zrI caMdraprajJapti sUtra zrI sUryaprajJapti sUtra zrI caMdraprajJapti sUtra caMdraprajJi jati sUtra zrI caMdraprajJapti su tathA pAka sa zrI caMdraprajJapti sUtra zrI sUryaprajJapti sUtra ryaprajJapti sUtra zrI caMdraprajJA caMdra prajJapti sUtra upAMgaya sthavira racita zrI jAtiSa gaNarAja prajJapti mULapATha, bhAvArtha, vivecana, pariziSTa eka anuvAdita prakAma ca "rAjematibAIma A kAlikasUtra che. tenA mULapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA pahelA tathA cothA praharamAM thaI zake che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1 : paricaya 1 prathama prAbhUta paricaya OOOOOOOR prastuta prathama prAbhUtamAM sUrya maMDaLonI saMkhyA, maMDaLonI laMbAI, pahoLAI, maMDaLo vaccenuM aMtara vagere sUrya maMDaLo saMbaMdhI vigatonI vividha AyAmothI vicAraNA karavAmAM AvI che. prastuta AgamamAM adhyayananA sthAne prAbhRta ane uddezakanA sthAne prAbhRta-prAbhUta(pratiprAmRta) zabdano prayoga jovA maLe che. prathama prAbhUtamAM ATha pratiprAmRta che. prastuta prAbhUtanA prathama sUtranI cAra gAthAo zrI caMdraprajJapti sUtranA maMgalAcaraNa rUpa che. zrI caMdraprajJaptino prAraMbha A gAthAothI thAya che ane bIjA sUtrano sUtrapATha sUryaprajJaptinA upodghAta rUpa che. caMdraprajJaptisUtra ane sUryaprajJaptisUtranA pATho prAyaH samAna che. mAtra caMdraprajJaptimAM maMgalAcaraNanI cAra gAthAo vadhu che. tatpazcAt cha sUtro paryaMta caMdra-sUrya prajJaptinA prAbhUtanA viSayo, pratiprAmRtanI saMkhyA tathA tenA viSayonuM kathana che. prAbhUtanA viSayonuM kathana karatI gAthAmAM prathama prAbhUtano viSaya jJa maMDArU (keTalA maMDaLa) darzAvela che. tadnusAra prathama prAkRtamAM maMDaLa viSayaka vividha prakAre varNana che. sAtamA sUtrathI prathama pratiprAbhUtanA viSaya-varNanano prAraMbha thAya che. prathama pratiprAbhUtamAM nakSatra mAsanA muhUrtanI saMkhyAnuM kathana che ke eka nakSatramAsa 819 OM muhUrta pramANa che. eka varasamAM sUrya 366 ahorAtra (rAtri-divasa)mAM 366 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. jaMbudrIpamAM caMdra-sUrya vagere meruparvatane kendramAM rAkhIne paribhramaNa kare che. temanI pradakSiNAnA vartuLAkAra mArgane maMDaLa kahevAmAM Ave che. temanA A maMDaLa saMpUrNapaNe vartuLAkAra nathI. caMdra-sUrya eka ja sthAna upara vartuLAkAre paribhramaNa karatAM nathI, teo prathama maMDaLathI kramazaH 510 yojana jAya che ane punaH aMdara Ave che. sUryanuM prathama maMDaLa ApaNI A samapRthvIthI 800 yojana UMce(upara) meruparvatathI 44,820 yojana dUra che eTale jaMbudrIpanI jagatIthI 180 yojana aMdaranA sthAnanI upara che ane aMtima maMDaLa jaMbudrIpa jagatIthI 330 yojana dUra lavaNa samudranI upara che. A 180 + 330 = 510 yojanamAM sUryanA 184 maMDaLa (paribhramaNanA mArga) che. sUryanA meruparvata taraphanA prathama maMDaLane sarvAtmyatara maMDaLa ane aMtima 184mA maMDaLane sarvabAhya maMDaLa kahe che. jaMbudrIpamAM be sUrya sAmasAmI dizAmAM rahIne paribhramaNa kare che. A baMne sUrya eka ahorAtra (30 muhUrta-24 kalAka)mAM eka-eka ardha maMDaLane ane baMne maLIne eka maMDaLane pAra kare che. eka varasanA 366 ahorAtramAM sUrya 366 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. nUtana varSanA(zAstrokta zrAvaNa vada-1 gujarAtI aSADha vada-1)nA prathama divase sUrya sarvAyaMtara maMDaLa pachInA bIjA maMDaLa upara paribhramaNano prAraMbha kare che. A bIjA maMDaLathI prAraMbhIne 183 ahorAtra (cha mAsa)mAM 183 maMDaLane pAra karIne sUrya sarva bAhya maMDaLa upara pahoMce che, tene dakSiNAyana kahe che. sarvabAhya maMDaLa pachInA bIjAbAhya (183mA) maMDaLathI prAraMbha karI 183 ahorAtra(cha mAsa)mAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra 183 maMDaLane pAra karIne sUrya prathama sarvAtyaMtara maMDaLa upara pahoMce che, tene uttarAyaNa kahe che. A rIte 184 maMDaLomAMthI sUrya dakSiNAyanamAM 183 maMDaLo upara + uttarAyaNamAM 183 maMDaLo upara kula 366 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. temAM dakSiNAyananA aMtima ahorAtramAM sarva bAhya maMDaLa upara eka vAra ane uttarAyaNanA aMtima ahorAtramAM sarvAtyaMtara maMDaLa upara eka vAra ane zeSa 182 maMDaLa upara uttarAyaNa ane dakSiNAyana baMnemAM eka-eka vAra cAle che. A rIte eka varasamAM cha-cha mAsanA be ayana pUrNa thAya che. sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre karka saMkrAMtinA divase(eka ahorAtranA 30 muhUrtamAMthI) 18 muhUrtano divasa ane 12 muhUrtanI rAtri hoya che. dakSiNAyanamAM sUrya meru parvatathI dUra jAya che, tethI divasa TUMko thAya che ane rAtri lAMbI thatI jAya che. temAM pratyeka maMDaLe divasa muhUrta TUMko ane rAtri muhUrta lAMbI thAya che. sUrya jyAre sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre makarasaMkrAMtinA divase 18 muhurtanI rAtri ane 12 muhurtano divasa hoya che. uttarAyaNamAM surya meru parvatanI najIka Ave che, tethI divasa lAMbo ane rAtri TUMkI thatI jAya che temAM pratyeka maMDaLe rAtri muhUrta ghaTe che ane divasa muhUrta lAMbo thAya che. bIjA pratiSThAbhatamAM sUryanA ardha maMDaLanI saMsthiti(vyavasthA)nuM varNana che. eka ahorAtramAM eka sUrya eka ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che ane te ja ahorAtramAM bIjo sUrya eka ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che. A rIte eka ahorAtramAM be sUryo maLIne eka maMDaLa pUrNa kare che. sUryanA 184 maMDaLomAMthI baMne sUryanA 92 ardhamaMDaLo uttaramAM che ane 92 ardhamaMDaLo dakSiNamAM che. varasanA prathama divase(dakSiNAyanamAM) bharata kSetrane prakAzita karatA bhAratIya suryanA 2, 4, 6 Adi bekI saMkhyaka 92 ardha maMDaLo dakSiNamAM ane 3, 5, 7 Adi ekI saMkhyaka 91 ardhamaMDaLo uttaramAM thAya che. varasanA prathama divase airAvata kSetrane prakAzita karatAM airavatIya sUryanA 2, 4, 6 Adi bekI saMkhyaka 92 ardhamaMDaLa uttaramAM ane 3, 5, 7 Adi ekI saMkhyaka 91 ardhamaMDaLo dakSiNamAM thAya che. uttarAyaNamAM bhAratIya sUryanA 183, 181 vagere ekI saMkhyaka 92 ardhamaMDaLo uttaramAM ane 182, 180 vagere bekI saMkhyaka-91 ardhamaMDaLo dakSiNamAM thAya che. airavatIya sUryanA ekI saMkhyaka-92 ardha maMDaLo dakSiNamAM ane bekI saMkhyaka 91 ardhamaMDaLo uttaramAM thAya che. trIjA pratiprAbhUtamAM sUryanA pUrve cAlelA, pUrva nahIM cAlelA mArga(maMDaLa)nuM kathana che. pratyeka varSe dakSiNAyanamAM baMne sUrya pota-potAnA svataMtra(acalita) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. teo eka bIjAnA mArgane sparzatA nathI. uttarAyaNamAM bhAratIya surya parve (dakSiNAyanamAM) pote cAlelA agnikoNagata 92 mArga (maMDaLo) upara ane vAyavyakoNagata 91 maMDaLo upara punaH cAle che. bIjAnA eTale airAvatIya sUryo dakSiNAyanamAM cAlelA IzAnakoNagata 92 maMDaLa tathA naiRtyakoNagata 91 maMDaLa upara punaH cAle che. A ja rIte airavatIya sUrya pUrve(dakSiNAyanamAM) pote cAlelA agnikoNagata 91 maMDaLo ane vAyavyakoNagata 92 maMDaLo upara punaH cAle che. bIjAnA eTale bhAratIya sUrye dakSiNAyanamAM cAlelA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-1: paricaya || IzAnakoNagata 91 maMDaLo upara ane naiRtya koNagata 92 maMDaLo upara punaH cAle che. cothA pratiprAbhUtamAM baMne sUrya vaccenA aMtaranuM varNana che. sarvAtyaMtara(prathama) maMDaLa upara baMne sUrya paribhramaNa karatA hoya tyAre baMne sUrya vacce 99,640 yojanAnuM aMtara hoya che. pratyeka maMDaLe 5 yojanAnuM aMtara vadhatuM jAya che ane sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatAM baMne sUryo vacce 1,00,660 yojananuM aMtara hoya che. pAMcamA pratiprAbhUtamAM sUrya maMDaLanA avagAhita kSetranuM kathana che. sUrya maMDaLo kula 510 yojana kSetrane avagAhita kare che. temAM 180 yojana jebUdvIpanA ane 330 yojana lavaNa samudranA avagAhita kare che. chaThThA prati prAbhRtamAM sUrya pratyeka maMDaLe keTalo dUra jAya che tenI prarUpaNA che. sUrya pratyeka maMDaLe paNa yojanA kSetrane pAra kare che arthAt dUra jAya che. sAtamApratiprAbhUtamAM sUrya vimAna ane sUrya maMDaLanA saMsthAnanuM varNana che. jema AkAzamAM uDatA plena(vimAna)nA mArgano koI AkAra nathI tema pRthvIthI 800 yojana upara AkAzamAM paribhramaNa karatA sUrya vimAnanA mArga(maMDaLa)no koI AkAra nathI paraMtu maMDaLa upara paribhramaNa karatA sUryavimAnano je AkAra hoya te ja te maMDaLano AkAra kahevAya che. sUrya vimAna ane sUryamaMDaLo chatrAkAra ke ardhakoThAkAra AThamA pratiprAbhUtamAM sUrya maMDaLa(mArga sthAna)nI jADAI, laMbAI, pahoLAI ane paridhinA pramANanuM kathana che. sUryanA sarva maMDaLonI jADAI eka samAna / yojana che. prathama maMDaLanI laMbAIpahoLAI 99,640 yojana ane tenI paridhi 3, 15, 089 yojana che. aMtima maMDaLanI laMbAI-pahoLAI 1,00,60 yojana ane paridhi 3,18,315 yojana che. pratyeka maMDaLe laMbAI pahoLAImAM 5 2 yojananI dakSiNAyanamAM vRddhi ane uttarAyaNamAM hAni thAya che. tenI paridhimAM pratyeka maMDaLe 17 ja yojananI vyavahArathI 18 yojananI) vRddhi ke hAni thAya che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra (paheluM prAbhRtaH paheluM pratiprAbhRta ( kati maMDaLa ) maMgalAcaraNa : jayai Nava-NaliNa-kuvalaya, viyasiya-sayavatta-pattala-dalaccho / vIro gaiMda-mayagala, salaliya-gayavikkamo bhayavaM // 1 // NamiUNa asura-sura-garula-bhuyaga-parivaMdie gayakilese / arihe siddhAyarie-uvajjhAe savvasAhU ya // 2 // kaviyatpAunja, voOM puSya-suca-sI-vuiM ! suhuma gaNiNovadiTuM, joisagaNarAyapaNNattiM // 3 // NAmeNa iMdabhUi tti, goyamo vaMdiUNa tiviheNaM / pucchai jiNavaravasaha, joisagaNarAya paNNati // 4 // bhAvArtha :- nUtana vikasita(tAjA khIlelA) nalina-rakta kamaLa, kuvalaya-nIlakamaLa, so pAMkhaDIvALA zatapatra kamaLanI pAMkhaDI jevI lAMbI ane manohara AMkhovALA tathA taruNa gajendranI lIlAyukta manojJa gati jevI gati-cAlavALA bhagavAna mahAvIra svAmI rAgAdi zatruone jIte che ||1|| asura-asurakumAra devo, sura-vaimAnika devo, garula-suvarNakumAra devo, bhujaMga-nAgakumAra devo upalakSaNathI sarve bhavanapati, vyaMtarAdi cAre nikAyanA devo dvArA vaMdita, rAga-dveSa tathA janma-maraNarUpa kalezathI rahita ahaMtu tIrthakara bhagavAna, sarva prakAranA karmamalathI rahita siddhabhagavAna, paMcAcAranA pAlaka AcArya bhagavAna, dvAdazAMgInuM adhyayana karanArA-karAvanArA upAdhyAya bhagavAna ane mokSanA sAdhana rUpa jJAna-kriyAnA sAdhaka, aDhIdvIpamAM sthita sarva sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone namaskAra karIne..rA spaSTa nirmala bodhanA viSayarUpa yathAvasthita svarUpavALA, sUkSma buddhithI gamya, akSaromAM ja jenA artha jhaLake che tevA tathA pUrvazrutanA sArabhUta arthAt pUrvakRtathI uddhata, sUkSma-tIkSNa mativALA AcAryadvArA upadiSTa, jyotiSa vijJati nAmanA zAstranI arthAt jyotiSa = nakSatra, graha, tArAgaNanA rAnaprApti = rAjA-indra evA caMdra-sUrya saMbaMdhI vividha viSayonA prarUpakazAstranuM vo= huM nirUpaNa karIza. Iall gautama gotrIya indrabhUti nAmanA gaNadhara, jinezvaromAM zreSTha bhagavAna mahAvIra svAmIne trividhemana, vacana, kAyAthI vaMdana karIne jyotiSagaNarAja (caMdra-sUrya) prajJaptinA svarUpa viSayaka prazna pUche che. vivecana : prastuta gAthAomAM maMgalAcaraNa ane zAstranA upodghAtanuM nirUpaNa che. A gAthAomAM carama Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-1: pratiprAbhRta-1 2 tIrthakara, zAsanapati bhagavAna mahAvIrasvAmInI guNastuti che. bhagavAnanA nayanone kamaLapatranI, dhIragaMbhIra cAlane hAthInI cAlanI upamA ApI che ane vIra tathA bhagavAna zabda dvArA apAyApagamAdi cAra guNAtmaka atizayanuM varNana karyuM che. vIra = vIra. prastutamAM vIra zabdathI bhagavAna mahAvIra svAmI tarapha aMgulI nirdeza thayo che. rAgAdi zatruone jItavAthI, anAdikAlIna kaSAyAdino parAbhava karavAthI, janma paraMparAthI mukta thavAthI ane ziva--upadrava rahita, kalyANakArI evA mokSanA sukha prApta karavAthI, mahAvIrasvAmI vIra-mahAvIra kahevAyA che. A 'vIra' vizeSaNa bhagavAnanA apAya = duHkha, rAga-dveSa, apama = dUra karavA rUpa apAyApagama atizayane pragaTa kare che. mathavuM = bhagavAna. gharyaca sanA, pacavAlaH zivaH | dharmasyAtha prayatnasya, SaNNAM bhaga itIGganA // bhaga zabdanA aizvarya, rUpa, yaza, zrI, dharma ane prayatna, A cha artha thAya che. bhaga jenI pAse hoya te bhagavAna kahevAya che. A zabda dvArA mahAvIrasvAmInI aizvaryatA, anupama rUpa dhArakatA, traNa loka vyApI yaza kIrti, uttama 1008 lakSaNa rUpa athavA kevaLajJAna rUpa zrI saMpannatA, dharmasthApakatA, dharma pravartanamAM prayatnarUpatA vagere guNo pragaTa thAya che. bhagavAna zabda dvArA mahAvIra svAmInA pUjAtizaya, vacanAtizaya, jJAtAtizaya Adi atizayo pragaTa thAya che. jaya = rAgAdi zatruone jIte che. bhagavAna mahAvIra svAmIe rAgAdi zatruone jItyA pachI ane kevaLajJAna prApta thayA pachI ja A sUtranI prarUpaNA karI che, tema chatAM parivartamAnakAlIna kriyApadano prayoga karavAnA traNa kAraNo vRttikAre jaNAvyA che- (1) rAgAdi zatruo upara vijaya meLavyA pachI ja kevaLajJAna prApta thAya che. kevaLajJAna rAgAdi vijayanA phaLa svarUpa che, te phaLa vartamAnamAM vidyamAna che, tethI kAryamAM kAraNano upacAra karI gati zabdano prayoga karyo che. (2) kapha jinavarALa dina pudgaviyA janma jinezvaranI bhakti karavAthI pUrva janmanA saMcita karmono kSaya thAya che. bhakta bhagavAnanA stava-stuti dvArA karma zatru upara vijaya meLave che, te sUcavavA kari zabdano prayoga che. (3) bhagavAne sura-asura devo, dAnavo, mAnavo vagerene potAnA atizAyI(sarvAdhika) guNothI jItIne potAnA bhakta banAvyA che. te bhakto vartamAnamAM bhagavAnanI bhakti karIne rAgAdi zatruone jIte che. A vartamAnakAlIna bhaktirUpa kAraNamAM kAryano upacAra karI vartamAnakAlIna kriyApadano prayoga che. prathama gAthAmAM bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana karIne sUtra kartAe bIjI gAthAmAM paMca parameSThI bhagavaMtone vaMdana karI maMgalAcaraNa karyuM che, trIjI gAthAmAM sUtra nirUpaka pratijJA vAkya che ane cothI gAthAmAM A zAstranA mULabhUta prazna kartA prathama gaNadhara indrabhUti gautama svAmIno ullekha che. jyotiSI gaNamAM caMdra ane sUrya bane indra che, tethI jyotiSa gaNarAjathI te baMnenuM grahaNa thAya che. vartamAnamAM 12 upAMga sUtromAM caMdraprajJapti ane sUryaprajJapti baMnenI gaNanA bhinna-bhinna che, paraMtu baMne zAstramAM maMgalAcaraNa ane upodaghAtanI cAra gAthAonI ja bhinnatA che. caMdraprajJapti sutramAM maMgalAcaraNanI cAra gAthA che, te sUryaprajJaptimAM nathI. caMdraprajJaptimAM maMgalAcaraNa pachI vaDu maMDalAH vava6 (sUtra-3) Adi gAthAo che ane tyAra pachI temAM .(sUtra-2) che. sUrya prajJaptino prAraMbha te vA (sUtra-2)thI thAya che. te sUtra tenA upoddAta rUpe che ane tyArapachI vaDu maMDanADu Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra (sUtra-3) gAthA che. zeSa sarvaprakaraNa-viSaya sUtro eka samAna che. tethI prastuta prathama sUtramAM caMdra-prajJapti sUtranuM maMgalAcaraNa ane bIjA sUtramAM sUryaprajJapti sUtrano upoddAta ApyA pachI caMdraprajJapti sUtra, sUryaprajJapti baMne Agamano anuvAda eka sAthe raju karyo che. caMdra-sUrya prajJapti sUtra prarUpaNA sthaLAdi - | 2 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mihilA NAmaM NayarI hotthA, vaNNao / tIse NaM mihilAe NayarIe bahiyA uttarapurasthime disibhAe, ettha NaM mANibhadde NAmaM ceie hotthA, vaNNao / tIse NaM mihilAe NayarIe jiyasattU NAma rAyA, dhAriNI NAma tevI, vapaur I teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM tammi mANibhadde ceie sAmI samosaDhe, parisA NiggayA, dhammo kahio jAva rAyA jAmeva disiM pAubbhUe, tAmeva disiM paDigae / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTe aMtevAsI iMdabhUI NAmaM aNagAre goyame gotteNaM sattussehe samacauraMsasaMThANasaMThie vajjarisahaNArAyasaMghayaNe jAva evaM vayAsI / bhAvArtha :- kAle- avasarpiNI kALanA cothA ArAmAM ane te samaye bhagavAna mahAvIra svAmI vicaratA hatA te samaye mithilA nAmanI nagarI hatI. te mithilA nagarInI bahAra IzAnakoNamAM eka maNibhadra nAmanuM caitya-udhAna hatuM. te mithilA nagarImAM jitazatru nAmanA rAjA ane dhAriNI nAmanI rANI hatI. te nagara, udyAna ane rAjA-rANInuM varNana aupapAtika sUtra pramANe jANavuM. te kAle, te samaye(jitazatru rAjAnA samayamAM) maNibhadra udhAnamAM bhagavAna mahAvIrasvAmI samosaryA-padhAryA ane mithilAvAsIo potAnA gharethI nIkaLIne prabhunA darzana mATe AvyA. prabhu mahAvIra svAmIe teone dharmanuM svarUpa kahyuM yAvata rAjA je dizAmAMthI AvyA hatA te dizAmAM arthAt potAnA nagaramAM pAchA pharyA. te kAle, te samaye(jitazatru rAjA dharmakathA sAMbhaLIne pAchA gayA pachI) zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA paTTadhara ziSya, gautama gotrIya, sAta hAtha UMcA, samacaturasa saMsthAna ane vajaRSabhanArAca saMghayaNa vagerethI yukta IndrabhUti nAmanA aNagAre bhagavAnane vaMdana, namaskAra karIne A pramANe pUchyuMvIsa prAbhRtano viSayolekha: kai maMDalAi vaccai ? tiricchA kiM va gacchai ? / obhAsai kevaiyaM ? seyAi kiM te saMThiI ? // 1 // kahiM paDihayA lesA ? kahaM te oyasaMThiI ? / ke sUriyaM varayaMti ? kahaM te udayasaMThiI ? // 2 // kai kaTThA porisicchAyA ? joge kiM te Ahie? / ke te saMvaccharANAI ? kai saMvaccharAi ya? // 3 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhUta-1 . kahaM caMdamaso vuDDI ? kayA te dosiNA bahU ? ke sigghagaI vutte ? kaha dosiNa-lakkhaNaM? // 4 // cayaNovavAe ? uccatte ? sUriyA kai AhiyA / aNubhAve ke va se vutte ? evameyAI vIsaI // 5 // bhAvArtha :- (gautama svAmIe vIsa prAbhRtanA viSayane lakSyamAM rAkhI vIsa prazno pUchyA che, te pAMca gAthA dvArA ahIM rajU thayA che.) (1) sUrya eka varSamAM keTalA maMDala upara keTalIvAra gati kare che? (2) prakAzanI hAni-vRddhi karatAM sUrya tiryapha gati kevI rIte kare che? (3) candra-sUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che ? (4) candra-sUryanA prakAzanI maryAdA keTalI che? Il1Il. (5) suryanI tejolezyA(teja-prakAza) kayAM pratihata thAya che? (6) sUryanA prakAzanI sthiti kevI che? (7) sUryano prakAza kyA pudgalone sparze che?(8) candra-sUryanA udaya astanI vyavasthA kevI che? pAro (9) pauruSI chAyAnuM pramANa keTaluM che?(10) yoga eTale zuM? candranI sAthe yoga karanArA kayA kayA nakSatro che? (11) saMvatsarono Adi kALa kayo che? (12) saMvatsara keTalA che? Ill (13) candra mAsamAM caMdranI hAni-vRddhi kevI rIte thAya che? (14) candrano prakAza kayAre vadhu hoya che? (15) candra AdimAM zIdhra gativALA koNa che? (16) candranA prakAzanuM svarUpa zuM che? kA. (17) candra deva AdinuM cyavana-maraNa ane upapAta-janma kevI rIte thAya che? (18) samatala pRthvIthI caMdra AdinI UMcAI keTalI che? (19) jaMbUdvIpa vageremAM sUrya AdinI saMkhyA keTalI che? (20) caMdra AdinA tejano prabhAva kevo che? Ifpo A rIte A vIsa prazno che. prathama prAbhRtanA pratiprAbhRta ane tenI pratipattio:4 | vaDDovuDDI muhuttANa-maddhamaMDala-saMThiI / ke te ciNNaM pariyarai ? aMtaraM kiM carati ya? // 6 // ogAhai kevaiyaM ? kevaiyaM ca vikaMpai ? maMDalANa ya saMThANe, vikkhabho aTTha pAhuDA // 7 // cha ppaMca ya satteva ya, aTTha tiNNi ya havaMti paDivattI / paDhamassa pAhuDassa u, havaMti eyAo paDivattI // 8 // bhAvArtha - (prAbhRtanI aMdaranA adhikArane prAkRta-prAbhRta athavA pratiprAbhRta kahe che ane pratiprAbhRtanI aMdaranA paramatanuM kathana karatA adhikArane pratipatti kahe che. prathama prAbhRtamAM ATha pratiprAbhRta che ane 29 pratipattio che.) (1) divasa-rAtrinA muhurtInI hAni-vRddhi kevI rIte thAya che? (2) sUryonI ardhva maMDala saMsthiti kevI rIte hoya che? (3) kayo sUrya kayA sUryathI vyApta kSetramAM saMcaraNa kare che? (4) eka sUrya, bIjA sUryathI keTalA aMtare gati kare che? jJA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra (5) keTalA dvIpa-samudronuM avagAhana karIne sUrya gati kare che ? (6) pratyeka maMDaLe sUrya keTalA kSetrane pAra kare che ? (7) sUrya maMDaLonuM saMsthAna kevuM che? (8) sUrya maMDaLono viSphabha eTale vistAra keTalo che ? IIII (A rIte ahIM prathama prAbhUtanI aMtargata ATha pratiprAbhUtonA viSayonuM kathana che. A ATha prati prAmRtamAMthI prathama traNa prAbhUtamAM pratipattio nathI.) 8 prathama prAbhUtanA caturtha pratiprAkRtamAM cha pratipattio che. pAMcamA pratiprAbhUtamAM pAMca pratipattio, chaThThA pratiprAbhUtamAM sAta pratipattio, sAtamA pratiprAbhUtamAM ATha pratipattio ane AThamA pratiprAmRtamAM traNa pratipattio che. III A pramANe prathama prAbhRtanA cothAthI AThamA, A pAMca pratiprAbhUtomAM kula maLIne 29 pratipattio che. dvitIya prAbhUtanA pratiprAmRta ane pratipattioH 5 paDivattIo udae, taha atthamaNesu ya / bheyaghAe kaNNakalA, muhuttANa gaI i ya // 9 // NikkhamamANe sigghagaI, pavisaMte maMdagaI i ya / culasIi sayaM purisANaM, tesiM ca paDivattIo // 10 // udayaMmi aTTha bhaNiyA, bheyaghAe duve ya paDivattI / cattAri muhuttaIe, huMti taiyaMmi paDivattI // 11 // bhAvArtha :- bIjA prAbhUtanA prathama pratiprAbhUtamAM sUryanA udayakALa ane astakALa saMbaMdhI varNana che bIjA pratiprAmRtamAM bhedaghAta ane karNakalAnuM kathana che. trIjA pratiprAmRtamAM eka muhUrtamAM sUryanI gatinuM varNana che. III sarvAyaMtara maMDaLathI bahAra gamana karatA sUryanI gati zIghra hoya che ane AtyaMtara maMDaLomAM praveza karatA sUryanI gati maMda hoya che. 184 maMDaLagata sUrya manuSya dvArA cakSugrAhya bane che, tenuM varNana trIjA pratiprAbhUtamAM che ane temAM paramata saMbaMdhI pratipattio che. II10II bIjA prAbhRtanA prathama pratiprAmRtamAM sUryodayathI sUryAsta saMbaMdhI ATha pratipattio che. bIjA pratiprAbhUtamAM bhedaghAta saMbaMdhita be pratipattio che. trIjA pratiprAbhUtamAM sUryanI muhUrta gati saMbaMdhita cAra pratipattio che. / / 11 / A rIte bIjA prAbhUtanA traNa pratiprAmRtamAM kulamaLIne 14 pratipattio che.(trIjAthI navamA prAbhUtamAM pratiprAmRta nathI.) dasamA prAbhUtanA pratiprAbhUto: 6 Avaliya muhuttagge, evaM bhAgA ya jogasA / jutArUM puLamAsI ya, sakhivAN ya saMvi // 2 // tAragaggaM ca yA ya, caMdamaggatti yAvare / devatANa ya ajjhayaNe, muhuttANa NAmayAi ya // 13 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhRta-1 . divasA rAivuttA ya, tihi gottA bhoyaNANi ya / Aicca-cAra mAsA ya, paMca saMvaccharAi ya // 14 // joisassa dArAI, Nakkhatta vijae vi ya / dasame pAhuDe ee, bAvIsaM pAhuDapAhuDA // 15 // bhAvArthaH- dasamA prAbhRtanA prathama pratiprAbhRtamAM nakSatronA kramanuM, bIjAmAM nakSatranA muhUrta parimANanuM, trIjAmAM nakSatronA pUrva ane pazcima Adi dizAnA bhAgonuM, cothAmAM nakSatronA yoganA prAraMbha AdinuM, pAMcamAmAM nakSatronA kula AdinuM, chaThThAmAM pUrNimA saMbaMdhita nakSatra AdinA yoganuM, sAtamAmAM pUrNimA ane amAvAsyAmAM nakSatronA sannipAta-samAnayogonuM ane AThamA pratiprAbhRtamAM nakSatronI saMsthitinuM kathana che. ll1rI navamA pratiprAbhRtamAM nakSatronA tArAonI saMkhyAnuM, dasamAmAM nakSatronA netAo arthAt ahorAtra pUrNa karavAvALA nakSatronuM, agiyAramAmAM candramaMDalanA nakSatronuM, bAramAmAM nakSatronA adhipati devatAonuM, teramAM pratiprAbhRtamAM 30 muhUrtAnA nAmanuM kathana che. caudamA pratiprAbhUtamAM divasa ane rAtrinA nAmonuM, paMdaramAmAM tithionA nAmonuM, soLamAmAM nakSatronA gotronuM, sattaramAmAM nakSatra bhojananuM, aDhAramAmAM sUrya ane caMdranI gatinuM, ogaNIsamAmAM mahinAonA nAmonuM ane vIsamAM pratiprAbhRtamAM pAMca saMvatsaronuM kathana che. ll14ll ekavIsamA pratiprAbhUtamAM nakSatronA dvAronuM ane bAvIsamA pratiprAbhUtamAM candra-sUryanI sAthe nakSatronA yogo vijaya-svarUpanuM kathana che. A rIte dasamA prAbhUtamAM bAvIsa pratiprAbhRta che. ll1po. vivecana : prastuta sUtragata gAthAo dvArA sUtrakAre viSayAnukramanuM kathana karyuM che. A baMne AgamamAM 20 prAbhRta, 33 pratiprAbhRta ane 357 pratipattio che. paduH- prAbhRta. prAbhRtano loka prasiddha artha che- bheTa. prAbhRtano vyutpattijanya artha cheprajAsattAkfprayate-te viramaNavya puruSa sthAne prAkRti vyutvaH jenA dvArA abhISTa-ISTa vyaktinA cittanuM vizeSa rUpe poSaNa karAya, te prAbhRta che. dezakAlocita durlabha, suMdara, ramaNIya vastu ApIne anyanA cittane praphullita karAya che, tene loka bhASAmAM bheTa kahevAmAM Ave che. deva, guru, mitrAdine devAmAM AvatI vastu prAbhRta kahevAya che. vinayAdi guNothI zobhatA ziSyone tIrthakara paramAtmA tathA gaNadhara bhagavaMte A jJAna rUpI bheTa ApI che, tethI bheTa tulya A prakaraNone prAkRta kahevAmAM Ave che. jainendra siddhAMta koSamAM prAbhUta(pAhuDa)nI traNa vyAkhyA ApI che. yathA- (1) jenA pada chUTa-vyakta(spaSTa) hoya te prAkRta (2) je pra = prakRSTa-zreSTha uttama puruSa dvArA AbhUta = prasthApita hoya te prAbhRta (3) je pra = prakRSTa jJAnI dvArA AbhUta-dhAraNa karAyelA hoya tene prAbhRta kahe che. prastutanA adhyayana vibhAgo spaSTa che, uttama sthavira bhagavAna dvArA prasthApita che ane prakRSTa jJAnI dvArA dhAraNa karAyelA che, tethI te prAkRta kahevAya che. TUMkamAM kahIe to A AgamanA bhinna-bhinna adhikArane prAkRta kahyA che. prAbhRtanA aMtargata adhikArane prAbhRta-prAbhRta athavA pratiprAbhRta kahyA che ane prAbhRta ke pratiprAbhRtamAM anya matAvalaMbIonI mAnyatAonI rajUAtane pratipatti kahela che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prAbhUta-pratiprAmRta tathA pratipattio :- pratiprAbhUta saMkhyA prAbhUta saMkhyA 1 2 3 4 5 8 cothAmAM pAMcamAmAM chaThThAmAM sAtamAAM AThamAmAM vivecana : - 3 prathamamAM dvitIyamAM tRtIyamAM pratipatti saMkhyA 29 5 7 8 3, kula 29 14 8 2 4, 35 14 12 16-16, kula 32 20 25 prAbhUta saMkhyA 7 8 9 10 11 thI 16 17 18 19 20 kula 20 pratiprAbhUta saMkhyA zrI caMdra-sUrya prApti sUtra 22 prathamamAM ekavIsamAmAM 33 prathama pratiprAmRta viSaya prAraMbha pratipatti saMkhyA 20 3 3+25+2+ 96, kula 126 10 5 5, kula 10 25 25 12 21 2, kula 4 357 nakSatra mAsanA muhUrto : tA kahaM te vaDhovuDI muhuttANaM Ahieti vaejjA ? tA aTTha egUNavIse muhuttasae sattAvIsaM ca sadvibhAge muhuttassa Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- muhUrtonI hAni-vRddhi kevI rIte thAya che ? uttara- nakSetra mAsamAM AThaso ogaNIsa (819) muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaThIyA satyAvIsa bhAga arthAt 819 OM muhUrta hoya che. sUtra prastuta sUtramAM nakSatra mAsanI muhUrta saMkhyAnuM nirUpaNa che. ahIM A zabda ziSyanA prazna rUpa ane gurunA / uttara rUpa sUtra, baMnenA prAraMbhamAM prayukta che. prazna rUpa sUtrAMzamAM prayukta TT zabda dvArA ziSyanI yathAtathya vastu svarUpa jANavAnI jijJAsA pragaTa thAya che. uttaramAM gurue te jJa nuM punaruccAraNa karyuM che. tenA be kAraNa che- (1) sIkhavi gurunA ziSyeLa prapte hapte atti ziSyavRSya pa... anuvAda purassaraM prativacanamabhidhAtavyaM yena guruSu ziSyANAM bahumAno bhavati yathA'haM guruNAM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhRta-1 samatta tA ziSya prazna pUche tyAre ziSya je padanuM uccAraNa karyuM hoya, te padanuM punaruccAraNa gurue karavuM joIe, tethI ziSyane guruprati bahumAna jAge che ane mAruM kathana gurune sammata che, tevI ziSyane pratIti thAya che. (2) tA zabda prayoga sUcave che ke A viSayaka anya ghaNuM kahevA yogya che paraMtu atyAre ahIM mAtra ATaluM ja kahyuM che. prastutamAM muhUrtanI hAni-vRddhi viSayaka prazna che ane uttaramAM nakSatramAsanA muhUrtanuM kathana che. prazna to A pratiprAbhUtanA nirdiSTa viSaya anusAra ja che, paraMtu uttara praznane anurUpa nathI ane pUrva nirdiSTa prAbhUtanA viSayane anurUpa paNa nathI, tethI evuM anumAna thaI zake ke A uttara vAkya prAbhUtanI madhyamAM anyatra hovuM joIe ane lipikALamAM A uttara vAkya A praznanI sAthe joDAI gayuM hoya tevI saMbhAvanA che. sUtramAM mAtra nakSatramAsanI muhUrta saMkhyAno nirdeza che. tema chatAM ahIM prAraMbhamAM sUryamAsa, caMdramAsa, RtumAsanI muhUrta saMkhyAno paNa vicAra karavo Avazyaka che. te pUrve kALa saMbaMdhI keTalAka ekamo samajavA jarUrI che, jema ke2 ghaDI = 1 muhUrta 2 ayana, 30 muhUrta = 1 ahorAtra 6 Rtu, = 1 saMvatsara (varSa) 15 ahorAtra = 1 pakSa 12 mAsa, 2 pakSa = 1 mAsa 366 divasa 2 mAsa = 1 Rtu 5 saMvatsara = 1 yuga 3 Rtu = 1 ayana eka mAsanA muhUrta kADhavAnI rIta - eka yuganA 183) ahorAtra che ane eka ahorAtranA 30 muhUrta che, tethI 1,83) ahorAtra x 30 muhUrta = 54,900 muhUrta thAya, have pratyeka saMvatsaranA eka-eka mAsanA muhUrta kADhavA mATe te te saMvatsaranA mAsathI yuganI muhUrta saMkhyAne bhAgatA eka mAsanA muhUrta nIkaLe che. mAsanI muhUrta saMkhyA - eka yuganA 54,900 muhUrtane yuganI mAsa saMkhyAthI bhAga ApatA eka yugamAM sUrya mAsa eka yugamAM nakSatra mAsa | eka yugamAM caMdra mAsa eka yugamAM Rtu mAsa 60 che 7 che dara che. 1 che 915 819 885 0) 54,900 7) 54,900 2) 54,900 900 pa40. 536 49 1) 54,900 | 90 13) 530 549 496 00000 300 u40 300 03. 000 27. 30 915 muhUrta | 81924 muhUrta 885 13 muhUrta 900 muharta eka sarNa mAsamAM che | eka nakSatra mAsamAM che | eka caMdra mAsamAM che | eka Rtu mAsamAM che. SA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 12 | zrI caMdrasUrya prazapti sUtra sUrya saMvatsaranA 366 ahorAtra, caMdra saMvatsaranA 354 ahorAtra, nakSatra saMvatsaranA 3ra7 8 ahorAtra ane Rtu saMvatsaranA 360 ahorAtra che, pAMca varSano eka yuga thAya che, tethI sUrya saMvatsara pramANe eka yuganA 366 4 5 = 1,83) ahorAtra thAya che. jaina khagoLa pramANe caMdra saMvatsara, nakSatra saMvatsara ane Rtu saMvatsaranA ahorAtra sUrya saMvatsarathI nyUna che, paraMtu dara pAMca varSe arthAt pratyeka yuge be adhika mAsa-abhivardhita mAsa dvArA sUrya saMvatsara sAthe caMdra saMvatsara Adino meLa karavAmAM Ave che. jema ke- caMdra saMvatsaranA 354 1 divasa che, tenA pAMca varSanA eTale 354 13 4 5 = 1770 9 divasa thAya che. sUrya saMvatsaranA 1830 divasa che, baMne vacce 1830-1770 = 59 3. dara divasano arthAt be mAsano taphAvata che. A taphAvatanI pUrti be adhika caMdra mAsa dvArA karavAmAM Ave che. caMdramAsanA divasa 29 + 29 = pa9 thAya che, tethI eka yugamAM caMdra saMvatsaranA 12 x 5 = 0 mAsa + adhika mAsa = dara mAsa thAya che. nakSatra saMvatsaranA 3ra7 5 divasa che. tenA eka yuganA pAMca varSanA 327 4 5 = 138 5 divasa thAya che. sUrya saMvatsaranA 1830 divasa che. te baMne vacce 1830-138 54 = 1921 divasano taphAvata che. A taphAvatanI pUrti sAta adhika nakSatra mAsa dvArA karavAmAM Ave che. nakSatra mAsanA divasa 274 x 7 mAsa = 1923 thAya che. eka yuganA nakSatra saMvatsaranA 12 4 5 = 60 + 7 adhika mAsa = 67 mAsa thAya che. - Rtu saMvatsaranA 360 ahorAtra che. tenA eka yuganA pAMca varSanA 3604 5 = 1800 ahorAtra thAya. sUrya saMvatsara 183) ahorAtra che te baMne vacce 1830-1800 = 30 divasano taphAvata che ane te taphAvatanI pUrti eka adhika Rtu mAsa dvArA karavAmAM Ave che, tethI eka yuganA Rtu saMvatsaranA 12 X 5 = 60 + 1 adhika mAsa = 1 mAsa thAya che. sUryAdi saMvatsara, mAsa, muhUtadikama 1yuganA yuganA mAsanA mAsanA saMvatsaranA | saMvatsaranA ahorAtra mAsa | ahorAtra | mAsa ahorAtra sUrya saMvatsara | 1, 830 0 | 30 re 12 366 nakSatra saMvatsara | 1, 830 67 | 27 8198. 3ra75 caMdra saMvatsara | 1, 830 dara | 29 rU. |885 rR. | 12 354 Rtu saMvatsara | 1, 830 | 1 | 30 | 900 | 12 | 36O | sUryanA gamanAgamananA samayAdi - 8 tA jayA NaM sUrie savvabhaMtarAo maMDalAo savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, savvabAhirAo maMDalAo savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, esa NaM addhA kevaiyaM rAidiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA tiNNi chAvaDe rAiMdiyasae rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA / - 915 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1 : pratiprAmRta-1 bhAvArtha :- prazna- sUrya sarvAzcaMtara maMDaLathI saMkramaNa(gati) karIne sarva bAhya maMDaLa upara Ave ane sarva bAhya maMDaLathI saMkramaNa(gati) karIne pAcho sarvAyaMtara maMDaLa upara Ave teTalA samayamAM keTalA ahorAtra pasAra thAya che ? uttara- teTalA samayamAM traNaso chAsaTha (366) ahorAtra pasAra thAya che arthAt sarva AvyaMtara maMDaLathI sarva bAhya maMDaLa upara AvatAM ane sarva bAhya maMDaLathI sarva AtyaMtara maMDaLa upara AvatAM sUryane 366 rAtri-divasa thAya che. 9 tA eyAe NaM addhAe sUrie kai maMDalAI carai ? kai maMDalAI dukkhutto carai ? kai maMDalAi egakkhutto carai ? tA culasIyaM maMDalasayaM carai / bayAsIyaM maMDalasayaM dukkhutto carai, taM jahA- NikkhamamANe ceva pavisamANe ceva, duve ya khalu maMDalAI saI carai, taM jahA - savvabbhaMtaraM ceva maMDalaM savvabAhiraM ceva maMDalaM / bhAvArtha :- prazna- teTalA kALamAM(sarvAtyaMtara maMDaLathI sarva bAhya maMDaLa upara ane sarva bAhya maMDaLa thI sarvAtyaMtara maMDaLa upara AvatAM) sUrya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che ? keTalA maMDaLa upara be vAra paribhramaNa kare che ? keTalA maMDaLa para ekavAra paribhramaNa kare che ? 13 uttara- teTalA kAlamAM sUrya 184 maMDaLo upara paribhramaNa kare che, temAMthI 182 maMDaLamAM sUrya be-be vAra phare che. bahAra nIkaLatA ane punaH praveza karatAM, ema be vAra phare che ane sarva AvyaMtara maMDaLa tathA sarva bAhyamaMDaLa, A be maMDaLo upara sUrya eka vAra paribhramaNa kare che. vivecanaH prastuta sUtramAM sUryanI maMDala saMkhyA, maMDala upara thatAM gamanAgamanano samaya ane gamanAgamananI saMkhyAnI vicAraNA che. sUrya maMDala- sUryano paribhramaNa mArga. aDhI dvIpamAM sUryAdi jyotiSI vimAno sudarzana meru parvatanI pharate goLAkAramAM pharyA kare che. teonI pradakSiNAnA mArgane maMDala kahevAmAM Ave che. jo ke sUrya-caMdranA A maMDala saMpUrNa vartulAkAre nathI. teo paribhramaNa karatAM-karatAM potAnA sthAnathI thoDA-thoDA dUra jatAM jAya che. A maMDala-mArgano AkAra jalebInA gUMcaLAnI jevo che. sUryayodakSiNottarAyaNe kurvatornijabimbapramANa cakravAla viSkambhAni pratidina bhramikSetra lakSakhAni maMDalAni ! -jaMbU vRtti. dakSiNAyana- dUra jatAM ane uttarAyaNa-najIka AvatAM sUryanA, potAnA vimAnanI pahoLAI jeTalA pahoLA, rojanA bhramaNa mArgane maMDaLa kahe che. sUryano merunI pradakSiNAno vartuLAkAra niyata mArga sUrya maMDaLa kahevAya che. sUryanuM vartuLa sadaza maMDala A sUrya maMDaLo vAstavika rUpe saMpUrNa vartuLAkAra nathI. maMDalle prathamALe cak vyAptaM kSetra tatsama zreNyeva yadi paraH kSetravyApnuyAt tadA tAttvikI maMDalatA na sthAt--jaMbU. vRtti. je kSetrathI samazreNIe vartuLAkAre gati zarU kare ane punaH te ja kSetra para AvI pahoMce to te vAstavika maMDaLa kahevAya. samazreNI upara vartuLAkAre bhramaNa karI punaH anya kSetrane prApta kare to te vAstavika maMDaLa na kahevAya. sUrya pratyeka ardhapradakSiNAe be yojana ane eka pradakSiNA pUrNa thAya tyAre 4 yojana dUra Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 14 | zrI caMdrasUrya prazapti sUtra cAlyo jAya che, tethI sUrya maMDaLa vAstavika maMDalAkAra nathI paraMtu maMdatatva vaiSa maMdadAtvA tu tAtviI -jaMbU vRtti. A maMDalo vartuLa sadaza, maMDaLa jevA hovAthI tene maMDala kahyA che. maMDala saMkhyA- sUryanA kula maMDaLa 184 che. jaMbUdvIpanI upara, meru parvata tarapha sUryanuM sauthI prathama maMDala sarvAvyaMtara maMDala kahevAya che ane lavaNa samudranI upara, sarvAtyaMtara maMDalathI pa10 yojana(tIrachuM) dUra, lavaNazikhA(dakamAla) taraphanuM sauthI chelle 184muM maMDala sarva bAla maMDala kahevAya che. jaMbUdvIpamAM be sUrya paribhramaNa kare che. temAM pUrvIya sUrya sarvAtyaMtara(prathama) maMDaLane pUrvamAM pUrNa karIne zAstrokta zrAvaNa vada-1(gujarAtI aSADha vada-1)nA pUrva dizAthI bIjA maMDaLa upara paribhramaNano prAraMbha kare che ane te ja samaye bIjo pazcimI sUrya sarvAtyaMtara maMDaLane pazcima dizAmAM pUrNa karIne te ja zrAvaNa vadI-1nA pazcima dizAthI bIjA maMDaLa upara paribhramaNano prAraMbha kare che, te sUrya saMvatsaranI prathama ahorAtri hoya che ane dakSiNAyanano prAraMbha thAya che. tyAMthI sUrya 18ra maMDaLa upara paribhramaNa karatAM-karatAM 183mA eTale bAhya maMDaLa upara Ave che, te dakSiNAyanano aMtima divasa hoya che. sUrya sarvabAhA maMDaLathI aMdaranA bIjA maMDaLa upara saMkramaNa kare tyAre uttarAyaNano prAraMbha thAya che ane 18ra maMDala upara paribhramaNa karatAM-karatAM 183mA arthAt sarvAtyaMtara maMDala upara Ave che, te uttarAyaNano aMtima divasa hoya che. A rIte 366 ahorAtramAM sUrya sarvAtyaMtara ane sarva bAhya maMDala para eka-ekavAra ane zeSa 182 maMDala upara be vAra(dakSiNAyanamAM eka vAra ane uttarAyaNamAM eka vAra), paribhramaNa kare che. tethI 182+ 182 = 364+2 = 36 maMDala para sUrya eka saMvatsaramAM paribhramaNa kare che. sUrya baMne bAjunA aMtima maMDaLa upara pahoMcyA pachI, te ja maMDaLa upara pAcho pharato nathI paNa pachInA bIjA maMDaLa upara AvI jAya che tethI baMne taraphanA aMtima arthAt sarvabAhya ane sarvAtyaMtara maMDaLa upara ekavAra paribhramaNa kare che. sUryanI maMDaLa uparanI bhramaNa saMkhyA : na jAya. * bApha--- ----1 vAra cAle... 4. E s : - ke, karuM ja nAma 'mana mae" tama - * 1 vAra cAle ---- ---- ekavAra te -- badhA cAle -- mUvI sUrya Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-1: pratibhAta-1 / 15 / hinamAna-rAtribhAnamA hAni-vRddhi:|10 jai khalu tasseva Aiccassa saMvaccharassa saI aTThArasamuhutte divase bhavai, saI aTThArasamuhuttA rAI bhavai, saI duvAlasamuhutte divase bhavai, saI duvAlasamuhuttA rAI bhavai / paDhame chammAse asthi aTThArasamuhuttA rAI, patthi aTThArasamuhutte divase, asthi duvAlasamuhutte divase, Natthi duvAlasamuhuttA rAI / docce chammAse atthi aTThArasamuhutte divase, Natthi aTThArasamuhuttA rAI, atthi duvAlasamuhuttA rAI, patthi duvAlasamuhutte divase / / bhAvArtha:- 3H ahorAtrivALA te Aditya saMvatsaramAM eka vAra 18 muhUrtano divasa ane eka vAra 18 muhUrtanI rAtri thAya che tathA eka vAra 12 muhUrtano divasa ane eka vAra 12 muhUrtanI rAtri thAya che. prathama cha mAsamAM arthAtu prathama cha mAsanA(dakSiNAyananA) aMtima divase 18 muhUrtanI rAtri hoya che paraMtu 18 muhUrtano divasa hoto nathI 12 muhUrtano divasa hoya che paraMtu 12 muhUrtanI rAtri hotI nathI. bIjA cha mAsamAM arthAta bIjA cha mAsanA(uttarAyaNanA) aMtima divase 18 mahurtano divasa hoya che paraMtu 18 muhUrtanI rAtri hotI nathI, 12 muhUrtanI rAtri hoya che, paraMtu 12 muhUrtano divasa hoto nathI. 11 paDhame chammAse vA docce chammAse vA patthi paNNarasamuhutte divase, Natthi paNNarasamuhuttArAI / tattha NaM ko heDaM vaejjA ? tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM savvabbhaMtarAe jAva egaM joyaNasayasahassaM AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAI solasa sahassAiM doNNi ya sattAvIse joyaNasae tiNNi kose aTThAvIsaM ca dhaNusayaM terasa aMgulAI addhaMgulaM ca kiMci visesAhie parikkheveNaM paNNatte / ___tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaramaNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha:- prazna- prathama cha mAsa ane bIjA cha mAsamAM 15 muhUrtano divasa ane 15 muhUrtanI rAtri hotI nathI, tenuM zuM kAraNa che? uttara- sarva dvIpa-samudronI madhyamAM eka lAkha yojananI laMbAI-pahoLa Ii tathA traNa lAkha soLahajAra baso satyAvIsa(3,16,227) yojana, 3 gAu, 128 dhanuSa ane 13 che aMgulathI kAMIka adhika paridhivALo jaMbudvIpa nAmano dvIpa che. (A jaMbUDhIpanI upara, meruparvata taraphanA) sarvAtyaMtara(prathama) maMDaLa upara sUrya jyAre paribhramaNa karato hoya tyAre AkhA varasano sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa hoya che ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 17 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 12 se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattasi abhiMtarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abhiMtarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| bhAvArtha :- prathama maMDaLamAMthI bahAra nIkaLato, navA varasano ane navA ayana arthAtu dakSiNAyanano prAraMbha karato sUrya, prathama ahorAtrimAM AvyaMtarAnaMtara-sarvAtyaMtara pachInA bIjA maMDaLa upara paribhramaNa kare che. surya jyAre AtyaMtarAnaMtara- bIjA maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, tyAre be ekasaThAMza() muhUrta nyUna 18 muhUrtano arthAt sattara pUrNAka ogaNasATha ekasaThAMza(17) muhUrtano divasa ane be ekasaThAMza adhika bAra muhUrta arthAt bAra pUrNAka be ekasaThAMza(12) muhUrtanI rAtri hoya che. 13 se NikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abhittaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abhitaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM adArasamahatte divase bhavai cauhiM egaTribhAgamahattehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egasaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha:- bIjA maMDaLamAMthI nIkaLato sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA AtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre trIjA AtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre cAra ekasaThAMza () muhUrta nyUna 18 muhUrtano arthAt sattara pUrNAka sattAvana ekasaThAMza(17) muhUrtano divasa ane cAra ekasaThAMza adhika bAra muhUrta arthAt 12 pUrNAka 4 ekasaThAMza(12) muhUrtanI rAtri hoya che. 14 evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANatara maMDala saMkamamANe-sakamamANe do-do egaTThibhAga muhutte egamege maMDale divasakhettassa NivuDDemANe NivuDDemANe rayaNikhettassa abhivuDDemANe abhivuDDemANe savvabAhiramaMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, __tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtarAo maMDalAo savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM savvabbhaMtaraMmaMDalaM paNihAya egeNaM tesIeNaM rAiMdiyasaeNaM tiNNichAvaDhe egaTThibhAgamuhutte sae divasakhettassa NivuDittA rayaNikhettassa abhivuDDittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI AtyaMtara maMDaLamAMthI bahAra nIkaLato, pachI-pachInA maMDaLa upara saMkramaNa karato sUrya pratyeka maMDaLe divasane be ekasaThAMza () muhUrta nAno karato ane rAtrine ja muhUrta moTI karato-karato sarva bAhya maMDaLa upara pahoMce che. jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDaLathI sarvabAhya maMDaLa upara AvIne paribhramaNa kare che tyAre sarvAtyaMtara Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-1 : pratiprAmRta -1 17 maMDaLa arthAt prathama maMDaLane varjine (zeSa 183 maMDaLanA) 183 ahorAtramAM (pratyeka ahorAtrimAM la muhUrta eTale 183 x 2 = 366 ekasaThAMza() muhUrta arthAt H muhUrta pramANa divasa kSetranI hAni ane rAtri kSetranI vRddhi kare che ane tyAre AkhA varasanI sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A rIte prathama cha mAsa thAya che. ahIM sarva bAhya maMDaLa upara sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM varSanA prathama cha mAsano (dRkSizAyanano) aMta thAya che. 15 se pavisamA sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- sarva bAhya maMDaLa(184mA maMDaLa)thI aMdara pravezato, bIjA cha mAsano ane navA ayana (uttarAyaNa)no prAraMbha karato sUrya, prathama ahorAtrimAM bAhyAnaMtara arthAt bIjA bAhya (183mA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre bAhmAnaMta2(183mA) maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre be ekasaThAMza(OM) muhUrta nyUna 18 muhUrtanI arthAt sattara pUrNAMka ogaNasATha ekasaThAMza(17 9) muhUrtanI rAtri ane be ekasaThAMza(6) muhUrta adhika 12 muhUrta (12 muhUrta)no divasa hoya che. 16 se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- bIjA bAhya maMDaLathI aMdara pravezato sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA bAhya maMDaLa(182mA maMDaLa) upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre trIjA bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre cAra ekasaThAMza (4) muhUrta nyUna 18 muhUrtanI arthAt 17 muhUrtanI rAtri ane muhUrta adhika 12 muhUrtano arthAt 12 muhUrtano divasa hoya che. 17 evaM khalu vAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDala saMkamamANe- saMkamamANe do-do egaTTibhAgamuhutte egamege maMDale rayaNikhettassa NivuDDhemANe- NivuDDhemANe divasakhettassa abhivuDDemANe- abhivuDDemANe savvabbhaMtaraM maMDala uvasaMkamittA cAraM carai, tAjA NaM sUrie savvabAhirAo maMDalAo savvabbhataraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM savvabAhiraM maMDalaM paNihAya egeNaM tesIeNaM rAiMdiyasaeNaM tiNNichAvaTTe egaTThibhAgamuhutte sae rayaNikhettassa NivuDDittA divasakhettassa abhivuDDhittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe / esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI bAhya maMDaLathI aMdara-aMdara pravezato, pachI-pachInA maMDaLa upara saMkramaNa karato sUrya pratyeka maMDaLe rAtrine muhUrta nAnI karato ane divasane muhUrta moTo karato sarvAyaMtara maMDaLa upara pahoMce che. 18 jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLathI sarvAzcaMtara maMDaLa upara AvIne paribhramaNa kare che tyAre sarva bAhya- 184mA maMDaLane virjane (zeSa 183 maMDaLanA 183 ahorAtranA) muhUrtanA 366 ekasaThIyA bhAga(6) pramANa arthAt 6 muhUrta pramANa rAtri kSetranI hAni ane divasa kSetranI vRddhi kare che ane tyAre AkhA varasano sauthI moTamAM moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri thAya che. A rIte bIjA cha mAsa pUrNa thAya che. ahIM sarvAyaMtara maMDaLa upara sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM bIjA cha mAsano(uttarAyaNano) aMta thAya che. A rIte baMne cha-cha mAsa maLIne Aditya saMvatsara thAya che. A rIte sUrya sarvAyaMtara maMDaLa pUrNa kare tyAre Aditya saMvatsara pUrNa thAya che. 18 evaM khalu tasseva Aiccassa saMvaccharassa saiM aTThArasamuhutte divase bhavai, saiM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, saI duvAlasamuhutte divase bhavai, saI duvAlasamuhuttA rAI bhavai / paDhame chammAse atthi aTThArasamuhuttA rAI, Natthi aTThArasamuhutte divase, atthi duvAlasamuhutte divase Natthi duvAlasamuhuttA rAI / docce vA chammAse atthi aTThArasamuhutte divase Natthi aTThArasamuhuttA rAI, atthi duvAlasamuhuttA rAI, Natthi duvAlasamuhutte divase / paDhame vA chammAse docce vA chammAse Natthi paNNarasamuhutte divase, Natthi paNNarasamuhuttA rAI / Natthi rAiMdiyANaM vaDDovuDDIe muhuttANaM vA cayovacaeNaM NaNNattha vA aNuvAyagaIe / ( gAhAo bhANiyavvAo ) / bhAvArtha :- A rIte(366 ahorAtra pramANavALA) Aditya saMvatsaramAM ekavAra 18 muhUrtano divasa ane eka vAra 18 muhUrtanI rAtri thAya che tathA eka vAra 12 muhUrtano divasa ane ekavAra 12 muhUrtanI rAtri thAya che. prathama cha mAsamAM arthAt prathama cha mAsanA aMtima divase 18 mUhUrtanI rAtri hoya che paraMtu 18 muhUrtano divasa hoto nathI ane te divase 12 muhUrtano divasa hoya che paraMtu 12 muhUrtanI rAtri hotI nathI. bIjA cha mAsamAM arthAt bIjA cha mAsanA aMtima divase 18 muhUrtano divasa hoya che paraMtu 18 muhUrtanI rAtri hotI nathI ane te divase 12 muhUrtanI rAtri hoya che paraMtu 12 muhUrtano divasa hoto nathI. prathama cha mAsa ane bIjA cha mAsamAM arthAt sarvabAhya ane sarvAyaMtara maMDaLa upara sUrya paribhramaNa karato hoya tyAre 15 muhUrtano divasa ane 15 muhUrtanI rAtri hotI nathI. rAtri-divasanI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhRta-1 | | | 19 ] hAni-vRddhithI paNa 15 muhUrtanA rAtri-divasa thatAM nathI. muhUrtanI vadha-ghaTa anupAta gati sivAya anyatra 15 muhUrtanA rAtri-divasa thatAM nathI. vivecana - prastuta sUtromAM divasa-rAtrinA pramANamAM thatI hAni-vRddhinuM nirUpaNa che. sUrya sarvAtyaMtara maMDaLathI sarva bAhya maMDaLa tarapha prayANa kare tyAre sUrya meru parvatathI dUra jAya che, tethI dakSiNAyananA cha mAsamAM divasa TUMko ane rAta lAMbI thatI jAya che. te ja rIte sUrya sarva bAhya maMDaLathI sabhyatara maMDaLa tarapha prayANa kare, tyAre te meru parvatanI najIka Avato jAya che, tethI uttarAyaNanA te che mAsamAM rAtri TUMkI ane divasa lAMbo thato jAya che. vaM saMvachara athanA - navA saMvatsara(varSa) ane dakSiNAyananA prathama ahorAtramAM sUrya sarvAtyaMtara pachInA arthAt bIjA maMDaLa upara bhramaNa kare che. dakSiNAyana :- navA varasanA prathamanA cha mAsa ke jemAM baMne sUrya aMdaranA maMDaLa uparathI bahAranA maMDaLa tarapha prayANa kare che. sUrya bahAra nIkaLe tyAre 184mA maMDaLa parvatanA(prathama maMDaLane varjine) 183 maMDaLa upara gati karavAnA 183 ahorAtra dakSiNAyananA kahevAya che. sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya te divasa karkasaMkrAMti kahevAya che. karkasaMkrAMtinA bIjA divasathI dakSiNAyanano prAraMbha thAya che. zAstrIya zrAvaNa vada-1, gujarAtI aSADha vada-1thI sUrya saMvatsarano prAraMbha thAya che. zrAvaNa vada-1nA pUrvIya athavA bhAratIya sUryaniSadha parvata samIpethI bIjA maMDaLa para bhramaNa zarU karI bharatakSetramAM navA varSano prAraMbha kare che ane pazcimI athavA airavatIya surya nIlavAna parvata samIpe bIjA maMDaLa upara bhramaNa zarU karIne airavata kSetramAM navA varasano prAraMbha kare che. AtyaMtara maMDaLathI bAhya maMDaLa tarapha gati karatAM(dakSiNAyananA) sUryo bAhya maMDaLathI sarvAtyaMtara maMDaLa tarapha gati karatAM (uttarAyaNanA) sUryo visano sUpa lonca - uttarAyaNanA prathama ahorAtramAM sUrya sarva bAhya pachInA bIjA arthAt 183mA maMDaLa upara bhramaNa kare che. uttarAyaNaH- sUrya varasanA dvitIya cha mAsa ke jemAM baMne sUrya bahAranA bIjA maMDaLa uparathI sarvAtyaMtaraprathama maMDaLa tarapha prayANa kare che. sUrya aMdara praveza kare tyAre 183mAM maMDaLathI prathama maMDaLa parvatanA 183 maMDaLa nA 183 ahorAtra uttarAyaNanA kahevAya che. sUrya sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya te divasa makarasaMkrAMti kahevAya che. makarasaMkrAMtinA bIjA divasathI uttarAyaNano prAraMbha thAya che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prApti sUtra - lAMbAmAM lAMbo divasa H- sUrya jyAre uttarAyaNanA aMtima maMDaLa upara arthAt sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, tyAre varasano sauthI lAMbo 18 muhUrtano(14 kalAka ane 24 miniTano) divasa ane bAra muhUrtanI(9 kalAka ane 36 miniTanI) rAtri hoya che. 20 lAMbAmAM lAMbI rAta :- sUrya jyAre dakSiNAyananA aMtima maMDaLa arthAt sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre varasanI sauthI lAMbI 18 muhUrtanI(14 kalAka ane 24 miniTanI) rAtri ane 12 muhUrtano(9 kalAka ane 36 miniTano) divasa hoya che. 184 su hAla apha hhaharu bAhya maM jaMbu pratima maMDaLa 12 muhUrtano divasa 18 murtanI rAtri DaLa jaMbU TIpa 18 mur rtyano divasa 12muAnI agi zrI subodhakA pratimaMDaLe divasa-rAtrinA hAni-vRddhino dhruvAMka :- dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLe OM muhUrta pramANa divasa ghaTe che ane muhUrta pramANa rAtri vadhe che. uttarAyaNamAM pratyeka maMDaLe he muhUrta pramANa rAtri ghaTe che ane teTalo ja divasa vadhe che. baMne ayanamAM sUrya 183 maMDaLa pasAra kare che. pratyeka maMDaLe 1 muhUrta arthAt lagabhaga doDha miniTanI vadha--ghaTa thAya che. 183 x =. A muhUrtozanA muhUrta karavA 366 + 61 = 6 muhUrta. A rIte baMne ayanamAM kula 6 muhUrta divasa-rAtanI vadha-ghaTa thAya che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhRta-1 21 | sUrya 183 ahorAtramAM 183 maMDaLa pasAra kare tyAre muhUrta pramANa rAtri-divasa vadhe-ghaTe che. jo 183 ahorAtramAM 6 muhurta vadhe ke ghaTe to eka ahorAtrimAM keTalA muhUrtanI vadha-ghaTa thAya ? A rIte trirAzI mUkatAM 48 mAM traNathI cheda ApatA re muhUrtanI vadha-ghaTa eka ahorAtrimAM thAya che. tyi rahayA......... - rAtri-divasanI vRddhinahAnithI ke muhUrtanA caya = vadhavA, apacaya = ghaTavAthI 15 muhurtanA rAtri-divasa thatAM nathI. sUrya pratyeka ahorAtre ja muhUrta divasa-rAtrinI vRddhinahAni kare che, te anusAra gaNanA karatAM mA maMDala upara dakSiNAyanamAM 15 muhUrtano divasa ane 14 muhUrtanI rAtri hoya che. uttarAyaNamAM 9mA maMDala upara 14 muhUrtano divasa ane 15 muhUrtanI rAtri hoya che. (juo pariziSTa-9. sUryanA 184 maMDaLanuM koSTaka) A rIte bane ayananA eka paNa maMDaLa upara 15 muhUrtanA divasa-rAtri nathI, paraMtu sarvathA 15 muhUrtanA rAtri-divasa nathI, tema paNa nathI. anupAta gati arthAt trirAzi anusAranI gati (gaNanA)thI te prApta thAya che, yathA- 183 maMDaLamAM damuhUrtanI hAni-vRddhi thAya, to tenA(183 maMDaLanA) ardhA arthAt 91AAmA maMDaLa 3 muhUrtanI hAni-vRddhi thatAM 92mA maMDaLa upara sUrya adhuM cAle tyAre 15 muhUrtanA rAtri-divasa prApta thAya che. A rIte anupAta gati sivAya anyathA 15 muhUrtanA rAtri-divasa thatAM nathI. ho bhaviSyo - gAthAo kahevI, A tathA pAMcamA pratiprAbhRta vageremAM sUtranA aMtamAM A prakArano sUtra pATha che jovA maLe pUrve niyuktimAM athavA graMthAMtaramAM A sUtra viSayaka gAthAo haze. paNa vRttikAranA samaye A gAthAo vicchinna thaI gaI haze. tAzva ati pi purataje na datta para vyachinaH sanmAvyane kahIne vRttikAre tenI vyAkhyA karI nathI. vartamAnamAM A gAthAo upalabdha na hovAthI te sUtra pAThane kauMsamAM ITAliyana TAIpamAM mUkyo che. ne prAbhRta-1/1 saMpUrNa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 22 zrI caMdrasUrya prApti sUtra |pahe prAmRta : lIpratiprAnta ( ardhamaMDaLa saMsthiti ) sUryanA dakSiNa-uttara dizAvartI ardhamaMDaLo:| 1 tA kahaM te addhamaMDalasaMThiI Ahieti vaejjA ? tattha khalu ime duve addhamaMDalasaMThiI paNNattA, taM jahA- dAhiNA ceva addhamaMDalasaMThiI uttarA ceva addhamaDalasaThiI / bhAvArtha:-prazna-suryanAma bhajonI saMsthiti (sthiti-vyavasthA) uvA praDAranIcha? 6ttrprakAranA ardhamaMDaLonI saMsthiti che arthAta ardhamaMDaLonA be prakAra che- (1) dakSiNa dizAvartI ardhamaMDaLa mane (2) uttara zivatI amaMDo. | 2 tA kahaM te dAhiNA addhamaMDalasaMThiI Ahieti vaejjA ? tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM dAhiNaM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha :- - kSiu BuvatI amaM'NonI saMsthiti vI cha ? 612- sarva 5 samudronI madhyamAM yAvatu paridhithI yukta jaMbUdvIpa nAmano dvIpa che. sUrya jyAre sarvAtyaMtara dakSiNa dizAvartI ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, tyAre dakSiNArdha jaMbudvIpamAM sauthI moTAmAM moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. | 3 se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaisi dAhiNAe aMtarAe bhAgAe tassAdipaesAe abbhiMtarANaMtaraM uttaraM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAra carai / ___tA jayA NaM sUrie abhitarANaMtaraM uttaraM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :- dakSiNa dizAvartI sarvAtyaMtara ardhamaMDaLamAMthI (prathama maMDaLamAMthI) bahAra nIkaLato, navA varasa ane navA ayana(dakSiNAyana)no prAraMbha karato surya, dakSiNa dizAvartI prathama maMDaLanA 2yojananA aMtara vibhAgane (kSetrane) pAra karIne, AtyaMtarAnaMtara-bIjA maMDaLanA Adi pradezone prApta karIne uttara Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-1: pratiprAbhRta-2 23 | dizAvartI bIjA ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che. jyAre sUrya AtyaMtarAnaMtara arthAtu uttara dizAvartI(bIjA) ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre ja muhUrta nyUna 18 muhUrtano arthAt 17 muhUrtano divasa hoya che ane adhika 1ra muhUrtanI (12 muhUrtanI) rAtri hoya che. | 4 se NikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattasi uttarAe aMtarAe bhAgAe tassAdipaesAe abhitaraM taccaM dAhiNaM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM cri| ___tA jayA NaM sUrie abhitaraM tacca dAhiNaM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :- uttara dizAvartI ardhamaMDaLamAMthI bahAra nIkaLato sUrya uttara dizAvartI bIjA maMDaLanA(2Y8 6 yojananA) vibhAga-kSetranA aMtarane pAra karIne trIjA maMDaLanA Adi pradezone prApta karIne bIjI ahorAtrimAM dakSiNa dizAvarNI trIjA ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che. jyAre sUrya dakSiNa dizAvartI trIjA AtyaMtara ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre meM muhUrta nyUna 18 muhUrta arthAt 17 muhUrtano divasa ane muhUrta adhika 12 muhUrta (12 muhUrta)nI rAtri hoya che. 5 evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaramaMDalassa taMsi taMsi desaMsi taM taM addhamaMDalasaMThiI saMkamamANe-saMkamamANe dAhiNAe aMtarAe bhAgAe tassAdipaesAe savvabAhiraM uttaraM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM uttaraM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI pratyeka ahorAtramAM raoNka yojana kSetrane pAra karIne bahAra nIkaLatAM, pachI-pachInA ardhamaMDaLonA te-te deza bhAgonA(dakSiNa-uttara dizAvartI) te-te ardhamaMDaLo upara paribhramaNa karatAM-karatAM sUrya uttara dizAvartI sarvabAhya(183mA) ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre uttara dizAvartI sarvabAhya ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A rIte prathama cha mAsa thAya che tyAre uttara dizAnA sarvabAhya ardhamaMDaLa uparanuM suryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM prathamanA cha mAsa(dakSiNAyana)no aMta thAya che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 6 se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi uttarAe aMtarAe bhAgAe tassAdipaesAe bAhirANaMtaraM dAhiNaM addhamaMDalasaMThinaM uvasaMkamittA cAraM carai / 24 tAjA NaM sUri bAhirANaMtaraM dAhiNaaddhamaMDalasaMThinaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- sarvabAhya maMDaLamAMthI aMdara pravezato, bIjA cha mAsa ane bIjA ayana(uttarAyaNa)no prAraMbha karato sUrya ayananA prathama ahorAtramAM uttara dizAvartI aMtima maMDaLanA 2 yojananA aMtara vibhAgane (kSetrane) pAra karIne bAhyAnaMtara(bIjA bAhya-183mA) maMDaLanA Adi pradezone prApta karIne dakSiNa dizAvartI bIjA bAhya ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre bAhyAnaMtara(bIjA bAhya) dakSiNa dizAvartI ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrtanI (17 19 muhUrtanI) rAtri ane adhika 12 muhUrtano (12 muhUrtano) divasa hoya che. 7 se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi dAhiNAe aMtarAe bhAgAe tassAdipaesAe bAhiraMtaraM taccaM uttaraM addhamaMDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM cri| tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM uttaraM addhamaMDalasaMThi uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai cauhi~ egaTTibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- bIjA ardha bAhya maMDaLathI aMdara pravezato sUrya dakSiNa dizAvartI bIjA bAhya maMDaLanA 2 48 yojana vibhAganA aMtarane pAra karIne trIjA maMDaLanA Adi pradezo(kSetrane) prApta karIne bIjI ahorAtrimAM uttara dizAvartI trIjA bAhya ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che. 61 sUrya jyAre trIjA bAhya ardhamaMDaLa(182mA ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta(17 5) nI rAtri ane muhUrta adhika 12 muhUrta(12 muhUrta)no divasa hoya che. 8 evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaramaMDalassa taMsi-taMsi desaMsi taM taM addhamaMDalasaMThiI saMkamamANe- saMkamamANe uttarAe aMtarAe bhAgAe tassAdipaesAe savvabbhaMtaraM dAhiNaM addhamaMDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM dAhiNaM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhUta-ra . [ 25 ] esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe, esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI pratyeka ahorAtramAM ra yojana kSetrane pAra karIne aMdara pravezato surya pachI-pachInA ardhamaMDaLonA te-te deza bhAgonA(uttara-dakSiNa dizAvartI) te-te ardhamaMDaLo upara paribhramaNa karatAM-karatAM dakSiNa dizAvartI sarvAtyaMtara(prathama) ardhamaMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre dakSiNa dizAvartI sarvAtyaMtara ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTo lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. A rIte bIjA cha mAsa thAya che. ahIM dakSiNa dizAvartI sarvAtyaMtara ardhamaMDaLa upara sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM bIjA cha mAsa(uttarAyaNa)no aMta thAya che. A rIte be ayana maLIne eka Aditya saMvatsara thAya che. sUrya sarvAbhyatara ardhamaMDaLa pUrNa kare tyAre Aditya saMvatsara paNa pUrNa thAya che. |9 tA kahaM te uttarA addhamaMDalasaMThiI Ahieti vaejjA ? tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM, tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM uttaraM addhamaMDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rA navA __ jahA dAhiNA tahA ceva, NavaraM- uttaraTThio abhitarANaMtaraM dAhiNaM uvasaMkamai, dAhiNAo abhitara tacca uttara uvasakamai / evaM khalu eeNaM uvAeNaM jAva savva bAhiraM dAhiNaM uvasaMkamai, savvabAhira dAhiNaM uvasaMkamittA dAhiNAo bAhirANaMtaraM uttaraM uvasaMkamai, uttarAo bAhira taccaM dAhiNaM, taccAo dAhiNAo saMkamamANe-saMkamamANe jAva savvabbhaMtaraM uvasaMkamai taheva / esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe / esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe (gAhAo) / bhAvArtha :- prazna- uttara dizAvartI ardhamaMDaLonI saMsthiti kevI che? uttara- sarva dvIpa-samudronI madhyamAM yAvata paridhithI yukta jebUdvIpa nAmano dvIpa che. A jaMbUdvIpanA uttarArdha vibhAgamAM sUrya jyAre uttara dizAvartI sarvAtyaMtara ardhamaMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. jema dakSiNa dizAnA ardhamaMDaLo vize kahyuM, tema uttara dizAnA ardhamaMDaLo jANavA. temAM taphAvata e che ke surya uttara dizAvartI sarvAtyaMtara maMDaLathI dakSiNa dizAvartI sarvAtyaMtaramaMtara(bIjA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che ane dakSiNa dizAvartI bIjA maMDaLathI uttara dizAvarNI trIjA maMDaLa upara paribhramaNa kare che. A rIte, A kramathI pratyeka maMDaLa 2 6 yojanAnA aMtarAlane pAra karatAM-karatAM surya dakSiNa Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prApti sUtra dizAvartI sarvabAhya ardhamaMDaLane prApta thAya che ane te dakSiNa dizAvartI bAhya ardhamaMDaLa upara paribhramaNa pUrNa karI dakSiNa dizAmAMthI nIkaLI uttara dizAvartI bAhmAnaMtara(bIjA bAhya arthAt 183mA maMDaLa) maMDaLa upara paribhramaNa karIne pachI dakSiNa dizAvartI trIjA bAhAnaMtara (trIjA bAla arthAt 182mA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che tyAra pachI dakSiNa dizAvatI trIjA maMDaLathI aMdara pravezI pratyeka ardhamaMDaLe 2 yojananA aMtara(kSetra)ne pAra karato-karato (sUrya) sarvAyaMtara maMDaLa upara AvI paribhramaNa kare che. 26 A bIjA cha mAsa thAya che. dakSiNa dizAvartI sarvAyaMtara maMDaLane pUrNa kare tyAre(uttarAyaNanA) bIjA cha mAsano aMta thAya che. A be ayana maLIne eka Aditya saMvatsara thAya che. sAMsyaMtara ardhamaMDaLa pUrNa thatAM Aditya saMvatsarano aMta thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM sUryanA ardhamaMDaLanI saMsthiti arthAt ardhamaMDaLanI vyavasthAnuM varNana che. jaMbudIpanA be surya sAmasAmI dizAmAM rahIne eka samAna gatie paribhramaNa kare che. eka ahorAtramAM eTale 30 muhUrtamAM baMne sUrya maLIne eka maMDaLa pUrNa kare che. 30 muhUrtamAM eka sUrya eka dizAnA ardhamaMDaLane pAra kare che, te ja samaye te ja 30 muhUrtamAM bIjo sUrya tenI sAmenI dizAnA ardhamaMDaLane pAra kare che. A rIte 30 muhUrtamAM baMne sUrya sAthe maLIne eka maMDaLa pUrNa kare che. uttarAyaNanA aMtima divase ke varSanA aMtima divase baMne sUrya sAmasAmI dizAmAM rahIne sarvAyaMtara (prathama) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. varSanA aMtima ahorAtramAM eka sUrya dakSiNa dizAnuM prathama ardhamaMDaLa pAra karIne meru parvatanI pazcima dizAnA aMtamAM jaMbuDhIpanA nIlavAna parvata upara pahoMce che ane te ja samaye bIjo sUrya uttara dizAnuM prathama ardhamaMDala pAra karI niSadha parvata upara pahoMce che. nUtanavarSanA prAraMbhanA prathama ahorAtramAM je sUrya pazcima dizAmAM nIlavAna parvata upara hoya che, te pazcimI sUrya ke airavatIya sUryanA nAme oLakhAya che ane je sUrya niSadha parvata upara pUrva dizAmAM hoya che, te pUrvI sUrya ke bhAratIya sUryanA nAme oLakhAya che. A pazcimI (airavatIya) sUrya nUtana varSanA prathama ahorAtramAM uttara dizAvartI bIjA ardhamaMDaLa ne pAra kare che ane niSadha parvata upara Ave che. tyAra pachI bIjA ahorAtramAM dakSiNa dizAmAM trIjuM ardhamaMDaLa pAra karI nIlavAna parvata samIpe Ave che. A rIte tenA 2, 4, 6, 8.....184 vagere samasaMkhyaka ardhamaMDaLo uttara dizAmAM ane 3, 5, 7, 9.....183 vagere viSama saMkhyaka maMDaLo dakSiNa dizAmAM thAya che. te ja samaye eTale nUtana varSanA prathama ahorAtramAM pUrvIya(bhAratIya) sUrya dakSiNa dizAvartI bIjA adhamaMDaLane pAra karIne nIlavAna parvata upara Ave che. tyAra pachI bIjA ahorAtramAM uttara dizAmAM trIjA ardhamaMDaLane pAra karI niSadha parvata samIpe Ave che. A rIte tenA 2, 4, 6, 8.....184 vagere ardhamaMDaLo dakSiNa dizAmAM ane 3, 5, 7, 9...183 vagere ardhamaMDaLo uttara dizAmAM thAya che. A rIte spaSTa thAya che ke bharata kSetra, airavata kSetra, pUrva, pazcima videha kSetramAM arthAt jaMbUdIpanA sarva kSetramAM Aje je sUrya je kSetramAM prakAza kare te ja sUrya trIje divase prakAza kare che. bIje divase anya sUrya prakAza kare che arthAt ekAMtara divase te ja sUrya te ja kSetra upara Ave che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhRta-2 pUrva-pazcimI sUryanA ardhamaMDaLonI saMsthiti - 184muM ardhvamaMDakha pazcimI sUrya-ja, 8 sUrya-183muM-- sU ardhamaMDaLa vAM - 'sUrya - 36 - vlerisa ardhvamaMDaLa , --pUrajUra jAmI sUrya -pazci kTanIlavA RSK 22 >> niSadha7) - pakSasI * nRtarakhama abhaMDaLa--- - pazcimI * * aDa - pazcimI * 3i aDaL , " vI" tu rya umuM- aDhaLa - jamaM akhaMDa 4 -183muM bAhaya-16 che. pUvI'sUpanI samasaMkhyaka dhamaDodakSiNa mAM, viSama saMkhyaka adhamaMDakho uttaramAM - 5zcamI sUryanA sama e khyaka khamaMDaLe utarama, viSama saMkhyaka adhama da ievmAM , sada devI subodhi ka0 * 184mA sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa pUrNa thatAM 183mA maMDaLathI uttarAyaNano prAraMbha thAya che. uttarAyaNanA prathama ahorAtramAM pazcimI (airavatIya) sUrya bAhyAvaMtara (bAhya bIjuM-183muM ardhamaMDaLa) dakSiNa dizAmAM, 18ram ardhamaMDaLa uttara dizAmAM pAra kare che. te ja rIte pUrvIya(bhAratIya) sUrya uttarAyaNanA prathama ahorAtramAM 183muM ardhamaMDaLa uttara dizAmAM ane 18ramuM ardhamaMDaLa dakSiNa dizAmAM pAra kare che. sUryanA kula 184 maMDaLa(mArga) che. temAMthI meru parvatathI uttaramAM 92 ane dakSiNamAM 92 ardhamaMDaLo che. sUrya eka ayanamAM 183 maMDaLa upara cAle che. dakSiNAyanamAM bahAra nIkaLato pazcimI sUrya 183 maMDaLamAMthI 92 ardhamaMDaLa uttaramAM ane 91 ardhamaMDaLa dakSiNamAM cAle che ane pUrvI sUrya 92 ardha maMDaLa dakSiNamAM ane 91 ardhamaMDaLa uttaramAM cAle che. uttarAyaNamAM aMdara pravezato pazcimI sUrya 92 ardhamaMDaLa dakSiNamAM ane 91 ardha maMDaLa uttaramAM cAle che tathA pUrvI sUrya 92 ardhamaMDaLa uttara ane 91 ardhamaMDaLa dakSiNamAM cAle che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 28 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra dakSiNAyanamAM bane sUryanA ardhamaMDaLonI vyavasthA - Ahka ke - A bAya-Atama masong , LY /-/ je A , --- + _ - temAM / 2aaNcaay' : -- aMtima maMs, chuM mUvI mana 2 pI jA2) khaDakhe kANamAM 3 pI 38) mAMDayo tamai :H pazcimI sUryanA . 21ja82) ardhamaMDaLe uttaramAM 3kha 17(ba) ardhvamaMDapa Itter sAdhvI subodhita uttarAyaNamAM bane sUryanA ardhamaMDaLonI vyavasthA: - - badAya aMtima - utarAyana prAraMbha ka B - - - - - g - 2 je bAphaka atimamaUN A utarAyana prAraMbha - pULa 2 nA pI 183 82) amaMDaLo uttaramAM 2thI 182C0 Atma che. dakSiNamAM jhaH pazcimI sUryanA 111 13 (ba) ardhamaMso daribumAM A rUpa & 982) ardhamaMDakhe uttaramAM. saMI supekiTa Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-1: pratiprAbhRta-2 . 29 ] uttara-dakSiNa dizAnA ardhamaMDaLo :| sUrya | dakSiNAyanano bahAra nIkaLato sUrya | uttarAyaNano aMdara pravezato sUrya uttara dizAvartI maMDaLa | dakSiNa dizAvartI maMDaLa| uttara dizAvartI maMDaLa | dakSiNa dizAvartI maMDaLa pazcimI 2, 4, 6, 8,. . 3, 5, 7, 9, ... 182, 180 183, 181, 179 sUrya 184muM 183muM 178.....rajU 177...1luM kula-9ra maMDaLa kula-91 maMDaLa kula-91 maMDaLa kala-9ra maMDaLa upara paribhramaNa upara paribhramaNa upara paribhramaNa upara paribhramaNa 3, 5, 7, 9,... 2, 4, 6, 8.* 183, 181, 179 | 182, 180 sUrya 183muM 184muM 177..1luM 178.rajuM kula-91 maMDaLa | kula-9ra maMDaLa kula-ra maMDaLa kula-91 maMDaLa upara paribhramaNa | upara paribhramaNa | upara paribhramaNa upara paribhramaNa pUrvI te prAbhRta-1/ra saMpUrNa Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 30 zrI caMdrasUrya prApti sUtra prathama prAbhRtaH trIjuM pratiprAbhRta ( yii-prtiyr| sUryonA yalita-mayalita bhaMso :| 1 tA kiM te ciNNaM paDicarai Ahieti vaejjA ? tattha khalu ime duve sUriyA paNNattA, taM jahA- bhArahe ceva sUrie, eravae ceva sUrie / tA ee NaM duve sUriyA patteyaM-patteyaM tIsAe-tIsAe muhuttehiM egamegaM addhamaMDalaM carai, saTThIe saTThIe muhuttehiM egamegaM maMDalaM saMghAteti / ___tA NikkhamamANA khalu ee duve sUriyA No aNNamaNNassa ciNNaM paDicaraMti, pavisamANA khalu ee duve sUriyA aNNamaNNassa ciNNaM paDicaraMti, taM sayamegaM coyaalN| bhAvArtha :- prazna- sUrya zuM thI-yAle bha'ga (bhA) 652 prtiy25|-pun: yA cha ? 6ttara dvIpamAM sUrya cha- (1) bhAratIya sUrya ane (2) auravatIya sUrya. sAbane sUrya pota-potAnA 30-30 bhutomA( ahorAtramai) - abha' 652 pribhrm| 42 cha bhane 50-50 muhUrtamAM eka AkhuM maMDaLa pUrNa kare che. aMdarathI bahAra nIkaLatA(dakSiNAyanamAM) baMne sUrya eka-bIjAnA cAlelA maMDaLa(mAga) upara cAlatA nathI. bahArathI aMdara pravezatA(uttarAyaNamAM) baMne sUrya eka bIjAnA cAlelA(pUrve dakSiNAyanamAM je maMDaLa upara cAlyA hoya te) 144 maMDaLa bhAga upara punaH cAle che. 2 tattha NaM ko heU tti vaejjA ? tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamudANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte / tattha NaM ayaM bhArahae ceva sUrie jaMbUddIvassa dIvassa pAINapaDiNAyayAe udINadAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvIsaeNaM sae NaM chettA dAhiNa purathimillasi caubhAgamaMDalaMsi bANauiyaM sUriyamayAI jAI sUrie appaNA ceva ciNNAI paDicarai, uttara paccathimillasi caubhAgamaMDalasi ekkANauti sUriyamayAiM jAiM sUrie appaNA ceva ciNNAiM paDicarai / tattha NaM ayaM bhArahe sUrie eravae sUrie jaMbUddIvassa dIvassa pAINa paDINAyayAe udINadAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvIsaeNaM saeNaM chettA uttarapurathimillasi caubhAgamaMDalaMsi bANauiyaM sUriyamayAiM jAiM sUrie parassa ceva ciNNAI paDicarai, dAhiNapaccatthimillasi caubhAgamaMDalasi ekkANauiyaM sUriyamayAiM jAiM sUrie parassa ceva ciNNAI paDicarai / bhAvArtha - prazna- tenuM zuM kAraNa che ke aMdara pravezatA sUryo 144 maMDaLa upara praticaraNa-punaHbhramaNa Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhRta-3 31 | kare che? arthAt te kevI rIte punaH cAle che? uttara- sarva dvIpa-samudronI madhyamAM paridhithI yukta jaMbudvIpa nAmano dvIpa che. jaMbudvIpanI pUrva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAnA chedathI 124 vibhAga- vALA maMDaLanA cAra vibhAga thAya che, temAMthI agnikoNIya caturtha vibhAgagata potAnA cAlelA 92 maMDaLa upara ane vAyavyakoNIya caturtha vibhAgagata potAnA cAlelA 91 maMDaLa upara bhAratIya sUrya punaH cAle che arthAt pUrve bahAra nIkaLatA sUrya (dakSiNAyanamAM) potAnA cAlelA agnikoNanA 92 maMDaLa ane vAyavyakoNanA 91 maMDaLa upara aMdara pravezatA (uttarAyaNamAM) punaH cAle che. A ja rIte jaMbUDhIpanI pUrva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAnA chedathI 124 vibhAgavALA maMDaLanA cAra vibhAga thAya che, temAMthI IzAnakoNIya caturtha vibhAgagata bIjAnA arthAt airavatIya sUryanA cAlelA 92 maMDaLa ane naiRtyakoNIya caturtha vibhAgagata bIjA sUryanA eTale airavatIya sUryanA cAlelA 91 maMDaLa upara bhAratIya sUrya punaH cAle che. | 3 tattha NaM ayaM eravae ceva sUrie jaMbUddIvassa dIvassa pAINapaDINAyayAe udINadAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvIsaeNaM saeNaM chattA uttarapaccatthimillasi caubhAgamaMDalaMsi bANauiyaM sUriyamayAiM jAiM sUrie appaNA ceva ciNNAI paDicarai, dAhiNapurathimillasi caubhAgamaMDalaMsi ekkANauiyaM sUriyamayAiM jAiM sUrie appaNA ceva ciNNAI paDicarai / tattha NaM ayaM eravae sUrie bhArahassa sUriyassa jaMbuddIvassa dIvassa pAINa paDINAyayAe udINadAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvIsaeNaM saeNaM chattA dAhiNapaccathimillasi caubhAga maMDalaMsi bANauiyaM sUriyamayAI jAI sUrie parassa ceva ciNNAI paDicarai, uttarapurasthimillasi caubhAgamaMDalaMsi ekkANauiyaM sUriyamayAI jAI sUrie parassa ceva ciNNAI paDicarai / tA NikkhamamANA khalu ee duve sUriyA No aNNamaNNassa ciNNaM pddicrNti| pavisamANA khalu ee duve suriyA aNNamaNNassa ciNNaM paDicaraMti / sayamegaM voyAd I (zAha) bhAvArtha :- jaMbadvIpanI parva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAnA chedathI 1ra4 vibhAgavALA maMDaLanA cAra vibhAga thAya che, temAMthI vAyavyakoNIya cothA vibhAga gata pUrve potAnA cAlelA 92 maMDaLa upara ane agnikoNIya caturtha vibhAgagata potAnA cAlelA 91 maMDaLa upara airavatIya sUrya punaH cAle che. A ja rIte jaMbUDhIpanI pUrva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAnA chedathI 124 vibhAgavALA maMDaLanA cAra vibhAga thAya che, temAMthI naiRtyakoNIya caturtha vibhAgagata bIjA sUrya eTale bhAratIya sUrye cAlelA 92 maMDaLa upara ane IzAnakoNIya bIjAnA eTale bhAratIya sUrye cAlelA 91 maMDaLa upara airavatIya sUrya punaH cAle che. A rIte bahAra nIkaLatA dakSiNAyananA baMne sUrya eka bIjAnA cAlelA mArga upara cAlatA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra | zrI caMdra-sUrya praNapti sUtra nathI.(te baMnenA mArga svataMtra che.) aMdara pravezatA uttarAyaNanA baMne sUrya eka bIjAnA cAlelA 144 mArga(maMDaLa bhAga) upara punaH cAle che. vivecana : prastuta sUtromAM bhAratIya ane airavatIya baMne sUryanA calita ane punaH calita maMDaLa(mArca)nuM vivaraNa che. bhAratIya sUrya :- zrAvaNa vada-1(gujarAtI aSADha vada-1)nA navA varSanA prathama divase je sUrya pUrvI kendrathI arthAt pUrva dizAnA aMtathI-agnikoNathI dakSiNa dizAvartI bIjA ardhamaMDaLa upara paribhramaNano prAraMbha karI, dakSiNa tarapha cAlI bharatakSetrane prakAzita kare che, te sUrya bhAratIya sUrya athavA pUrvI sUrya tarIke oLakhAya che. airavatIya sarya - te ja nUtana varSanA prathama divase eTale zrAvaNa vadI-1(gujarAtI aSADha vadI-1)nA divase je sUrya pazcimI kendrathI arthAtu pazcima dizAnA aMtathI-vAyavya koNathI uttara dizAvartI bIjA ardhamaMDaLa upara paribhramaNano prAraMbha karI, uttara tarapha cAlI airAvata kSetrane prakAzita kare che, te sUrya airavatIya sUrya ke pazcimI sUrya rUpe oLakhAya che. vi parivaraphpha - cIrNa-calita-cAlelA maMDaLa upara praticaraNa-pharI cAlavuM. pratyeka saMvatsara (varSa)mAM bhAratIya ane airavatIya baMne sUrya dakSiNAyanamAM pota-potAnA svataMtra maMDaLa upara cAle che. bahAra nIkaLatA A baMne sUrya 183maMDaLa upara paribhramaNa karI 510yojana dUra jAya che. temAM ekabIjAnA maMDaLano sparza paNa karatAM nathI, pota-potAnA svataMtra bhinna-bhinna mArgathI cAle che. dakSiNAyanamAM bane sUryanA svataMtra mArga - usisu 17 -------ng-.. | \ 5.- pazcimI sUryanuM sa \ ja che ! | | | | -- 13 - --prasUryanuM sarvapnamama - pUrvI sUrya - mUvI* sUryane mArga --.- pama sUryano mArga sAdhvI sabolikA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhUta-3 . uttarAyaNamAM bahArathI aMdara pravezatA baMne sUryanA maMDaLa bhinna-bhinna ane svataMtra to che ja, paraMtu dakSiNAyanamAM je maMDaLa upara cAlIne bahAra AvyA hatA, te maMDaLanA keTalAka bhAga upara cAlI te mArganuM ullaMghana karI aMdara praveze che, tene paDavara punaH cAlavuM kahe che. aMT-paralsa :- potAnA cAlelA maMDaLa ane paranA- anyanA cAlelA maMDaLa. dakSiNAyanamAM bhAratIya sUrye je maMDaLa upara paribhramaNa karyu hoya te ja maMDaLa upara uttarAyaNamAM paribhramaNa kare, to te maMDaLa bhAratIya sUrya mATe potAnuM-svanuM cAleluM-svacalita maMDaLa kahevAya che ane airavatIya sUryo dakSiNAyanamAM je maMDaLa upara paribhramaNa karyuM hoya, te maMDaLa upara bhAratIya sUrya uttarAyaNamAM paribhramaNa kare to, te maMDaLa bhAratIya sUrya mATe bIjAe cAleluM-paracalita maMDaLakahevAya che. te ja rIte airavatIya surya mATe dakSiNAyanamAM potAnuM cAleluM maMDaLa svacalita maMDaLa kahevAya che ane bhAratIya sUrye cAleluM maMDaLa paracalita maMDaLa kahevAya che. gaMgUThThIvarsa..navAI - jaMbUDhIpanI pUrva-pazcima lAMbI jIvA tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvA ekabIjAne chede che, tethI tenA cAra vibhAga thAya che. prastutamAM jebUdvIpanA cAra vibhAganI vivakSA nathI paraMtu sUrya maMDaLanA cAra vibhAganI vivakSA che ane sUrya jebUdvIpanI upara meru parvatanI pharate pradakSiNAkAre phare che. tethI jaMbUdvIpanA paNa baMne jIvAnA chedathI thatAM vibhAga dvArA sUrya bhramaNanA kSetranA cAra vibhAganuM kathana che. A cAra vibhAgamAMthI cAre vidizAmAM baMne sUrya pUrve cAlelA mArga upara cAle che. bhAratIyaairavatIya sUryanA praticaraNa maMDaLa - maMDalagata caturtha bhAratIya surya airavatIya sUrya vibhAga maMDaLa saMkhyA sva-para punaH maMDaLa saMkhyA sva-para punaH maMDaLa saMkhyA | calita maMDaLa calita maMDaLa agnikoNa | 92 svacalita svacalita vAyavyakoNa sva calita svacalita IzAna koNa para calita 91 | para calita naiRtyakoNa 91 | para calita | 92 para calita praticaraNanA 144 bhAganI gaNanA - baMne sUrya eka-eka ahorAtramAM eka-eka ardhamaMDaLane pAra kare che ane bIjA ahorAtramAM bIjA ardhamaMDaLane pAra kare che. A rIte eka pUrNa maMDaLa pAra karavAmAM tene be ahorAtra thAya che. AvA eka pUrNa maMDaLanA pratyeka caturtha bhAganI vidizAmAM uttarAyaNamAM baMne sUrya pUrve cAlelA maMDaLanA keTalAka bhAga upara praticaraNa kare che ane te maMDaLane ullaMghIne aMdara-aMdaranA maMDaLa upara praveza kare che. eka sUrya eka maMDaLa upara 4 vAra praticaraNa kare che, te baMne sUryanA maLIne 8 vAra praticaraNa thAya che. baMne sUrya saMpUrNa caturtha vibhAga gata maMDaLa upara praticaraNa karatAM nathI. eka maMDaLanA eka so covIsa(124) vibhAgamAMthI 18 bhAga jeTalA maMDaLa upara baMne sUrya praticaraNa kare che. na paripUrNa caturbhAgamAtrANi, kintu sva-svamaMDalagatacaturvizatyadhikazatasatkASTAdazASTAdaza mAnitanA - vRtti. sUrya paripUrNa caturtha bhAga upara nahIM, paraMtu pota-potAnA (92 ke 91) pratyeka Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra maMDaLanA 124 bhAgamAMthI 18 bhAga jeTalA(ka)maMDaLa upara punaH cAle che. baMne sUrya 1 maMDaLa upara 4 vAra, baMnenA maLI ATha vAra praticaraNa kare che, tethI prativarSamAM baMne sUryod*8= $bhAga pUrve calita mArga upara cAle che. pratidina sUrya eka ardhamaMDaLa upara cAle che. temAM eka caturtha vibhAgamAM eka vAra sva calita ane bIjA caturtha vibhAgamAM eka vAra paracalita maMDaLa upara praticaraNa kare che, tethI eka ardhamaMDaLa uparapha, * 2 = , ekaso covIsyA chatrIsa bhAgamAM praticaraNa kare che ane eka pUrNa maMDaLa upara ekaso covIsyA boMtera bhAga praticaraNanA thAya che. A rIte eka sUrya eka pUrNa maMDaLamAM ekaso covIsyA 72(6) bhAga cAlelA maMDaLa upara cAle che ane zeSa 124 - 72 = para. A rIte bAvana ekaso covIsyA bhAga () pramANa maMDaLa acalita navA mArga upara cAle che ane eka sUrya 1 ardhamaMDaLamAM 2 vAra re bhAga calita mArga upara ane zeSa ardha maMDaLanA dara-36 = 26. A rIte 4 bhAga acalita mArga upara cAle che. uttarAyaNamAM bane sUryanA svacalita-paracalita mArga para punaHcalana : - - - - . vAyavyakoNa. pabAhaya maMDaLa IrANa. koma. ' ', , . sa 84'' \' 6 3na: calana arucalita mArga : ------* = = ----- ja calita mA jaIne : punaH calana naiRtya koNa anikoNa +---- sarva bAhayama yU sUrya -----288--- - paramI sUrya ----dakSiNAyanamAda ----- dakhriNacana mA 6 ------- uttarAyatamA -- uttarAyaNa mA X----jayaracalita mApapuna:calana calita mApa2punaHgnalana X =====55litamArgapara punaH zAlana rApara punaHpala calitArgapara puna:5lana 9. Co-::::) = cacalitargapuna:cana sAbI saba dhikA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhUta-3 . [ 35 ] vRttikAre patana nathavaSe- A sUtronI AcAryo A pramANe paNa vyAkhyA kare che, tema kahI anya AcAryono mata pradarzita karyo che. teo akho thI svakSetra, bharata ane airAvata kSetra ane purasa thI parakSetra-mahAvideha kSetra artha kare che. jebUdvIpanI pUrva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI, A be javAnA chedathI 124 bhAgavALA pratyeka maMDaLanA cAra vibhAga karavA. temAMthI agnikoNanA caturtha vibhAgamAM paribhramaNa karatAM baMne sUrya svakSetra bharata kSetrane, vAyavya koNanA caturtha vibhAgamAM paribhramaNa karatAM baMne surya svakSetra eTale airavata kSetrane ane naiRtya tathA IzAnakoNamAM paribhramaNa karatAM baMne sUrya parakSetra eTale mahAvideha kSetrane prakAzita kare che. sane royAvaM ne gAthA pada kahIne anya AcAryo te gAthA prApta nathI tema kahe che. vRttikAre sane voyAd no artha maMDaLanA 144 bhAga karyo che. baMne sUrya pota-potAnA eka pUrNa maMDaLa upara cAra vAra ekaso covIsyA 18 bhAgamAM praticaraNa kare che. tethI eka sUryanA 1844 = bhAga praticaraNanA thAya che ane be sUryanA 144 bhAga praticaraNanA thAya che. eka sUryanA praticaraNanA 72 bhAga(be sUryanA 144 bhAga): ( puna: sala 414 3nA patine thiMbhAra catu che nA catupa vattA vibhAga 6. 5. - . - vA sAdhvI subodhikA e prAbhRta-1/3 saMpUrNa Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra prathama prAbhRtaH cothuM pratiprAbhRta maMtara be sUrya vaccenA aMtara viSayaka cha pratipattio:| 1 tA kevaiyaM ee duve sUriyA aNNamaNNassa aMtaraM kaTu cAraM carati Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo cha paDivattIo paNNattAo, taM jahA tattha ege evamAhaMsu-tA egaM joyaNasahassaM egaM ca tettIsaM joyaNasayaM aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAraM carati Ahieti vaejjA-ege evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu-tA egaM joyaNasahassaM egaM ca cautIsaM joyaNasayaM aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti Ahieti vaejjA-ege evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu-tA ega joyaNasahassaM egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAraM carati Ahieti vaejjA-ege evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu-tA ega dIvaM egaM samudaM aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti Ahieti vaejjA-ege evamAhaMsu / / ege puNa evamAhaMsu-tA do dIve do samudde aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti Ahieti vaejjA-ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA tiNNi dIve tiNNi samudde aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAra carati Ahieti vaejjA-ege evamAsu / bhAvArtha - prazna- baMne sUryo parasparamAM keTaluM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che? arthAt baMne sUryo vacce keTaluM aMtara che? uttara- baMne sUryo vaccenA aMtaranuM kathana karatI anyatIrthikonI cha mAnyatA rUpa cha pratipattio kahI che, te A pramANe che(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke baMne sUryo paraspara 1,133yojananuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke baMne sUryo paraspara 1,134 yojananuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke baMne sUryo paraspara 1,13pa yojanAnuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke baMne sUryo paraspara eka dvIpa ane eka samudranuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta - 1 : pratiprAkRta-4 (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke baMne sUryo paraspara be dvIpa ane be samudranuM aMtara rAkhIne paribhramaNa Dare che. 39 (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke baMne sUryo paraspara traNa dvIpa ane traNa samudranuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che. dakSiNAyana ane uttarAyaNamAM be sUrya vaccenuM aMtara H 2 vayaM puNa evaM vayAmo-tA paMca paMca joyaNAI paNatIsaM ca egaTTibhAge joyaNassa egamege maMDale aNNamaNNassa aMtaraM abhivaDDemANA vA NivaDDemANA vA sUriyA cAraM caraMti Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke baMne sUryo pratyeka maMDaLe paDye yojananuM aMtara vadhAratAM-vadhAratAM paribhramaNa kare che arthAt pratyeka maMDaLe baMne sUryo vacce papa yojananuM aMtara vadhatuM jAya che. 3 tattha NaM ko heU tti vaejjA ? * tA ayaM NaM jabuddIve dIve savvadIvasamuddANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte, tA jayA NaM ee duve sUriyA savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM NavaNauiM joyaNasahassAiM chacca cattAle joyaNasae aNNamaNNassa aMtaraM kaTTu cAraM caraMti Ahieti vaejjA, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha :- prazna- baMne sUryo vacce papa yojananuM aMtara vadhavAnuM zuM kAraNa che ? uttara- sarva dvIpa-samudranI madhyamAM paridhithI yukta jaMbudrIpa nAmano dvIpa che. A jaMbudrIpanI upara, meru parvata taraphanA sarvAyaMtara maMDaLa upara jyAre baMne sUryo paribhramaNa karatAM hoya tyAre baMne sUryo paraspara navvANuM hajAra, chaso cALIsa(99,640) yojananuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che arthAt sarvAyaMtara(aMdaranA prathama) maMDaLa upara sUryo paribhramaNa karatAM hoya tyAre baMne sUryo vacce 99, 640 yojananuM aMtara hoya che ane tyAre sauthI moTo lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. 4 te NikkhamamANA sUriyA NavaM saMvaccharaM ayamANA paDhamaMsi ahorattaMsi abbhitarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tA jayA NaM ee duve sUriyA abbhiMtarANaMtaraM maMDala uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM NavaNauiM joyaNasahassAiM chacca paNayAle joyaNasae paNavIsaM ca egaTTibhAge joyaNassa aNNamaNNassa aMtaraM kaTTu cAraM caraMti Ahieti vaejjA, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTTibhAga muhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahiyaa| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra bhAvArtha :- prathama maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA, navA varasano ane navA ayana(dakSiNAyana)no prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM AvyaMtarAnaMtara-sarvAtyaMtara maMDaLa pachInA bIjA maMDaLa upara paribhramaNa kare che. baMne sUrya jyAre AtyaMtarAnaMtara eTale bIjA maMDaLa upara paribhramaNa karatAM hoya, tyAre paraspara baMne sUrya vacce navvANuM hajAra, chaso pistALIsa yojana ane pAMtrIsa ekasaThAMza(99, 645 5) yojananuM aMtara hoya che ane tyAre ae muhUrta nyUna 18 muhUrtano arthAt 17 4 muhUrtano divasa ane 1 muhUrta adhika 12 muhUrta arthAt 12 muhUrtanI rAtri hoya che. 38 | te NikkhamamANA sUriyA doccaMsi ahorattaMsi abbhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tA jayA NaM ee duve sUriyA abbhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM NavaNauiM joyaNasahassAiM chacca ikkAvaNe joyaNasae Nava ya egaTThibhAge joyaNassa aNNamaNNassa aMtaraM kaTTu cAraM caraMti Ahieti vaejjA, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhutte hiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :- bIjA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA baMne sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA ApyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che. jyAre A baMne sUrya trIjA atyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatAM hoya tyAre paraspara navvANuM hajAra chaso ekAvana yojana ane nava ekasaThAMza(99, 6516) yojananuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che ane tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (175 muhUrta)no divasa ane muhUrta adhika 12 muhUrta (12 hai bhuhUta) nI rAtri hoya che. 6 evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANA ee duve sUriyA tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANA - saMkamamANA paMca-paMca joyaNAI paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamege maMDale aNNamaNNassa aMtaraM abhivaDDhemANA abhivaDDemANA, savvabAhiraM maMDala uvasaMkamittA cAraM caraMti, tA jayA NaM ee duve sUriyA savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti / tA NaM egaM joyaNasayasahassaM chacca saTTe joyaNasae aNNamaNNassa aMtaraM kaTTu cAraM caraMti, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI aMdara-aMdaranA maMDaLathI bahAra nIkaLatA ane pachI-pachInA maMDaLa upara saMkramaNa karatAM baMne sUrya pratyeka maMDaLe pAMca pUrNAMka pAMtrIsa ekasaThAMza(55) yojananuM parasparamAM aMtara vadhAratAM-vadhAratAM sarvabAhya maMDaLa upara pahoMce che. jyAre baMne sUryo sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre baMne sUryo paraspara eka lAkha chaso sAMTha (1, 00, 660) yojananuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che ane tyAre sauthI moTI, Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAta-1: pratiprAta-4 | u| lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A rIte prathama cha mAsa che. ahIM sarva bAhya maMDaLa upara sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM varSanA prathama cha mAsa (dakSiNAyana)no aMta thAya che. 7 te pavisamANA sUriyA doccaM chammAsaM ayamANA paDhamaMsi ahorattasi bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tA jayA NaM ee duve sUriyA bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tayA NaM egaM joyaNasayasahassaM chacca cauppaNNe joyaNasae chavvIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa aNNamaNNasasa aMtara kaTu cAraM carati, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- sarva bAhya maMDaLa(184mA maMDaLa)mAMthI aMdara pravezatA, bIjA cha mAsa ane navA ayana(uttarAyaNa)no prAraMbha karatA sUrya, prathama ahorAtrimAM bAhyAvaMtara arthAt bIjA bAhya(183mA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. jyAre baMne sUrya bAhyAvaMtara(183mA) maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre te baMne surya paraspara eka lAkha, chaso copana yojana ane chavvIsa ekasaThAMza(1,00, 54 2 yojanAnuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che ane tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (175 muhUrta)nI rAtri ane je muhUrta adhika 12 muhUrta (1ra muhUta)no divasa hoya che. 8 te pavisamANA sUriyA doccaMsi ahorattaMsi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tA jayA NaM ee duve sUriyA bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carati tayA NaM ega joyaNasayasahassaM chacca aDayAle joyaNasae bAvaNNaM ca egaTTibhAge joyaNassa aNNamaNNassa atara kaTu cAra carati,tayA Na aTThArasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha:- bIjA bAhya maMDaLathI aMdara pravezatA baMne surya bIjA ahorAtramAM trIjA bAhya maMDaLa(18ramAM maMDaLa) upara paribhramaNa kare che. jyAre baMne sUrya trIjA bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatAM hoya tyAre bane sUryo 52252 meDamA so sa'tAlIsa pU bhAvanAMza(1,00,64813) yo nanumaMtara rAkhIne paribhramaNa kare che ane tyAre meM muhUrta nyUna 18 muhUrtanI (17 muhUrtanI) rAtri tathA muhUrta adhika 12 muhUrtanI (12 muhUrtano) divasa hoya che. | 9 evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANA ee duve sUriyA tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANA-saMkamamANA paMca-paMca joyaNAI paNatIse egaTThibhAge joyaNassa egamege maMDale aNNamaNNasasa aMtaraM NivuDDemANA-NivuDDemANA savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tA jayA NaM ee duve sUriyA savvabbhaMtaraM maMDala uvasaMkamittA cAraM caraMti, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra tayA NaM NavaNauiM joyaNasahassAiM chacca cattAle joyaNasae aNNamaNNassa aMtaraM kaTTu cAraM caraMti, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / 40 esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe, esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI bahAra-bahAranA maMDaLamAMthI aMdara pravezatA ane pachI-pachInA maMDaLa upara saMkramaNa(paribhramaNa) karatA baMne sUrya paraspara pratyeka maMDaLe 5 3 yojananuM aMtara ghaTADatAM-ghaTADatAM sarvAyaMtara maMDaLa upara pahoMce che. jyAre baMne sUryo sarvAyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre paraspara 99, 640 yojananuM aMtara rAkhIne paribhramaNa kare che ane tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. A rIte bIjA cha mAsa che, sarvAyaMtara maMDaLa upara baMne sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM varSanA bIjA cha mAsa(uttarAyaNa)no aMta thAya che. A Aditya saMvatsara che. be ayana pUrNa thatAM Aditya saMvatsarano aMta thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM sAmasAmI dizAmAM rahIne paribhramaNa karatAM jaMbudvIpanA be sUryo vaccenA aMtaranuM kathana che. baMne sUryanuM sarvAtmyatara ane sarva bAhya maMDaLe aMtara H- sarvAyaMtara maMDaLa jaMbudrIpanI jagatIthI 180 yojana aMdara che. pUrva-pazcima ke uttara-dakSiNa(sAmasAmI) dizAnA 180 + 180 yojana = 360 yojana thAya che. jaMbudrIpanA 1 lAkha yojananA vyAsamAMthI te bAda karatAM sarvAzcaMtara maMDaLe baMne sUrya vacce 1,00,000 - 360 = 99, 640 yojananuM aMtara prApta thAya che. sarva bAhya maMDaLa lavaNa samudramAM 330 yojana dUra che. baMne bAjunA 330 + 330 = $$0 yojanane jaMbudrIpanA vyAsamAM umeratAM sarva bAhya maMDaLa upara baMne sUryo vacce (1,000,00 jaMbudrIpa vyAsa + 60 = 1,00,660 yojananuM aMtara prApta thAya che. pratyeka maMDaLe 5 rUpa yojananI vRddhi thAya che. 183 maMDaLe A vRddhi thatAM 183 x 55 (183 x 5 = 915 ane 183 x 5 mAM 183 x 35 = 405 + 61 = 105, 915 + 105) = 1020 yojana prApta thAya che. tene prathama maMDaLanA aMtaranA yojanamAM umeratAM 99,640 + 1,020 = 1,00,660 yojananuM aMtara sarva bAhyamaMDaLe prApta thAya che. pratyeka maMDaLe aMtaranI hAni-vRddhino dhruvAMka :- dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLe 5 rUpa yojananuM aMtara vadhatuM jAya che ane uttarAyaNamAM 5 rUpa yojananuM aMtara ghaTatuM jAya che. pratyeka maMDaLe baMne sUrya potAnA sthAnathI 2 yojana dUra sarake che arthAt eka maMDaLathI bIjuM maMDaLa 2 yojana dUra che. baMne sUrya be-be yojana bahAranI bAju dUra gayA tethI 242= 4 yojana aMtara vadhyuM ane sUrya vimAna yojana pahoLA che, tethI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhRta-4 41 | temanA maMDaLa- mArga paNa teTalA ja pahoLA che. baMne bAjunA mArganI pahoLAI 6 + = 1 yojana prApta thAya te cAra yojanAnA aMtaramAM umeratA 4+1 = parU yojana prApta thAya che. A rIte bane sUrya bahAra nIkaLe tyAre pratyeka maMDaLe baMne sUryo vacce paNa yojananuM aMtara vadhe che ane pratyeka maMDaLe aMdara praveze tyAre paNa yojananuM aMtara ghaTe che. tatvane pAsu- keTalAka anyatIrthiko kahe che- A zabdaprayoga paramata(anyadarzana) sUcaka che. A zabda prayoga dvArA sUtrakAre anyatIrthikonI mAnyatAo pragaTa karI che. prastuta AgamAM sarvatra ne vamAsu prayoga hoya tyAM badhe ja anya matanI prarUpaNA che, tema samajavuM. je pratiprAbhRtamAM jeTalA mata pradarzita thayA hoya teTalI te pratiprAbhUtanI pratipattio kahevAya che. vayaM pukha parva vavAno ApaNe (jaina darzananI mAnyatAvALA) ema kahIe chIe vaya puLa paa vayAno zabda prayoga pachI jaina darzana saMmata mAnyatA pragaTa karavAmAM AvI che. jaina darzana saMmata sarva siddhAMtonI prarUpaNA atthAnane artharUpe tIrthaMkara paramAtmAe ja karI che, tethI ApaNe vayaM pukha parva vayAno no "bhagavAna ema kahe che A pramANe bhAvArtha karyo che. prastuta pratiprAbhRtamAM cha pratipattio che. bane sUrya vaccenuM aMtara athavA maMDaLanI laMbAI-pahoLAI - 284 sa889 - 2, savaoNra I-pa0 KADORA -99340 yoraNa- 510 thI 2 ja2 + 1000d jaba 2 savaacaMta2 - - 11 - ) - - - - .sa.1 - 83 - 184 -- sarva bane - - - - -- -300 350 co. 51+ 996445 w sAdhvI sane dhika Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 sUryanA be maMDaLa vaccenA aMtaranI vadha-ghaTa H-- maMDaLa pahoLAi 4 co. 99640 yo.. maMDaLa paLAi nA. 99 145 ma yo... // prAbhUta-1/4 saMpUrNa // zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra yo. 26+4 kapa o. sAdhvI subodhikA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1 : pratiprAmRta-5 prathama prAbhUta : pAMcamuM pratiprAbhUta dvIpa-samudra avagAhanA 43 sUryanA avagAhana kSetra viSayaka pAMca pratipattio -- 1 tA kevaiyaM te dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, Ahiti vaejjA ? tattha khalu imAo paMca paDivattIo paNNattAo / taM jahA I tatthege evamAhaMsu-tA egaM joyaNasahassaM egaM ca tettIsaM joyaNasayaM dIvaM vA samuddaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu - tA egaM joyaNasahassaM egaM ca cauttIsaM joyaNasayaM dIvaM vA samuddaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu - tA egaM joyaNasahassaM egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM vA samuhaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu-tA avaGkaM dIvaM vA samuddaM vA ogAhittA sUrie cAraM varapha, ne vAjaMtu, ege puNa evamAhaMsu-tA jo kiMci dIvaM vA samuddaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / bhAvArtha :- prazna- sUrya dvIpa-samudranA keTalA kSetrane avagAhita karIne paribhramaNa kare che ? arthAt dvIpa-samudranA keTalA bhAga upara sUrya paribhramaNa kare che ? uttara- sUryanA dvIpa-samudranA avagAhana kSetra viSayaka anyatIrthikonI pAMca pratipattio(mAnyatAo) kahI che, te A pramANe che-- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke dvIpanA ane samudranA 1,133 yojana kSetrane avagAhita karIne sUrya paribhramaNa kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke dvIpanA ane samudranA 1,134 yojana kSetrane avAhita karIne sUrya paribhramaNa kare che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke dvIpanA ane samudranA 1,135 yojana kSetrane avagAhita karIne sUrya paribhramaNa kare che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke ardhA dvIpane ane ardhA samudrane avagAhita karIne sUrya paribhramaNa kare che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke dvIpane ke samudrane kiMcitmAtra avagAhita karyA vinA ja sUrya paribhramaNa kare che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 44 / zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra | 2 tattha je te evamAhaMsu-tA egaM joyaNasahassaM egaM ca tettIsaM joyaNasayaM dIvaM vA samuha vA ogAhittA sUrie cAraM carai, te evamAhaMsu-tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM jaMbuddIvaM dIvaM egaMjoyaNasahassaM, egaM ca tettIsaM joyaNasayaM ogAhittA sUrie cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM lavaNasamuhaM ega joyaNasahassaM egaM ca tettIsa joyaNasayaM ogAhittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / / evaM cauttIse'vi joyaNasayaM, paNatIse'vi evaM ceva bhANiyavvaM / bhAvArtha :- anyatIrthikomAMthI je ema kahe che ke sUrya dvIpanA ane samudranA 1,133 yojanA kSetrane avagAhita karIne paribhramaNa kare che, teono Azaya e che ke sUrya jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che tyAre te jaMbudvIpanA 1,133 yojana pramANa kSetrane avagAhita karIne paribhramaNa kare che tathA TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. sUrya jyAre sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa kare che tyAre te lavaNa samadranA 1,133 yojana pramANa kSetrane avagAhita karIne paribhramaNa kare che ane tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri tathA TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A ja rIte sUrya 1,134 yojana ane 1,135 yojana dvIpa-samudranA kSetrane avagAhita kare che arthAtu A baMne matavALA anyatIrthikono Azaya paNa uparokta pramANe ja che. | 3 tattha NaM je te evamAhaMsu-tA avaDDha dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, te evamAhaMsu-tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM avaTuM jaMbuddIvaM dIvaM ogAhittA sUrie cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae, aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / evaM savvabAhire maMDale'vi, NavaraM-avaDDhe lavaNasamudaM tayA NaM rAidiya taheva / bhAvArtha :- anyatIrthikomAMthI je ema kahe che ke sUrya ardhA dvIpa ane ardhA samudrane avagAhita karIne paribhramaNa kare che, teono Azaya e che ke jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che tyAre te ardhA jaMbudvIpa nAmanA dvIpane avagAhita karIne paribhramaNa kare che ane tyAre sauthI moTo lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa tathA TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. te ja rIte sUrya jyAre sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa kare tyAre sUrya ardhA lavaNa samudrane avagAhita kare che ane tyAre rAtri-divasanI vyavasthA pUrvavat hoya che arthAt 18 muhUrtanI rAtri 12 muhUrtano divasa hoya che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-1: pratiprAmRta-5 | 45 / | 4 tattha NaM je te evamAhaMsu- tA No kiMci dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, te evamAhaMsu- tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM No kiMci jaMbUddIvaM dIvaM ogAhitA surie cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / ___evaM savvabAhire maMDale vi, NavaraM- No kiMci lavaNasamudaM ogAhittA sUrie cAraM carai, rAiMdiyaM taheva / bhAvArtha :- anyatIrthikomAM je ema kahe ke dvIpa-samudrane kiMcitmAtra avagAhita karyA vinA sUrya paribhramaNa kare che, teono Azaya e che ke sUrya jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che tyAre te jaMbUdvIpane kiMcitmAtra avagAhita karyA vinA ja paribhramaNa kare che ane tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa tathA TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. te ja rIte sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa kare tyAre te lavaNa samudrane kiMcitmAtra avagAhita karyA vinA paribhramaNa kare che Adi pUrvavatu jANavuM. sUrya dvArA mAhita dvIpa-samudra:| 5 vayaM puNa evaM vayAmo- tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM jaMbahIvaM dIvaM asIyaM joyaNasayaM ogAhittA sarie cAraM carai. tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha - bhagavAna ema kahe che ke sUrya jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre te jaMbUdvIpanA 180 yojananA kSetrane avagAhita kare che arthAt sarvAtyaMtara maMDaLa jaMbUdvIpanI gatIthI 180 yojana aMdara che. te samaye lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri thAya che. |6 tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM lavaNasamudaM tiNi tIse joyaNasae ogAhittA sUrie cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai, (gAhAo bhANiyavvAo) / bhAvArtha :- sUrya jyAre sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre te lavaNa samudranA 330 yojana pramANa kSetrane avagAhita karIne paribhramaNa kare che arthAt sarva bAhya maMDaLa lavaNasamudramAM jaMbUdvIpa taraphanA kinArAthI 330 yojana dUra che. te samaye lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. viveyana : prastuta sUtramAM maMDaLanA avagAhana kSetranuM kathana che. meru parvatane kendramAM rAkhIne pradakSiNAkAre Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prApti sUtra paribhramaNa karato sUrya 510 yojana kSetramAM gamana-Agamana kare che. 510 yojananA kSetramAMthI 180 yojananuM kSetra jaMbUvIpa upara ane 330 yojananuM kSetra lavaNa samudranI upara che. 180 + 330 - 510 yojananA kSetramAM sUryanA 184 maMDaLa che. dakSiNAyanamAM sUrya meru parvatanI najIkanA sauthI prathama maMDaLa upa2thI, bIjA-trIjA Adi maMDaLa upara paribhramaNa karatAM-karatAM 510 yojana dUra jAya che ane uttarAyaNamAM bahArathI kramazaH aMdara AvatA 183, 182, 181 Adi maMDaLa upara paribhramaNa karatAM karatAM 510 yojana kSetrane pAra karI prathama sarvAvyaMtara maMDaLa upara Ave che. sUryanuM dvIpasamudra uparanI avagAhanA :- sarva bA sarvota prUpha sa dAMta, sava nADhya maka tara cokha maMDaLa Jisu // prabhRta 1/5 saMpUrNa #_15_be Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-1: pratiprAmRta 47 prathama prAtaH chaThTha pratiprAbhRtA ( ahorAtramAM sUrya vikapana ) sUryanA vikapana viSayaka sAta pratipattio:| 1 tA kevaiyaM te egamege NaM rAidie NaM vikaMpaittA-vikaMpaittA sUrie cAraM carai Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo satta paDivattIo paNNattAo, taM jahA___tattha ege evamAhaMsu- tA do joyaNAI addhabAyAlIsaM tesII sayabhAge joyaNassa egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittA-vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhuMsu- tA aDDAijjAI joyaNAI egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittA-vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA tibhAgUNAI tiNNi joyaNAI egamegeNaM rAidie NaM vikaMpaittA-vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege egamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA tiNNi joyaNAI addhasIyAlIsaM ca tesIisayabhAge joyaNassa egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittA-vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAsu / __ege puNa evamAhaMsu-tA adhuTThAiMjoyaNAI egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittAvikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / ___ ege puNa evamAhaMsu- tA caubhAgUNAI cattAri joyaNAI egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittA-vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA cattAri joyaNAI addhabAvaNNaM ca tesIisayabhAge joyaNassa egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittA-vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / bhAvArtha:-prazna-suryarAtri-hivasa (DamaDorAtri)mAM 24 kSetranuviyana 2ta pribhrm| kare che? arthAta eka maMDaLathI bIjA maMDaLa upara jatAM keTalA kSetrane pAra kare che. uttara- sUryanA vikaMpanabe maMDaLa vaccenA kSetranA viSayamAM anyatIrthikonI sAta pratipattio che, te A pramANe che(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka-eka ahorAtramAM ra yojana ane 1 yojananA ekaso tyAsI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra bhAgamAMthI sADI ekatAlIsa bhAga kSetrane vikaeNpita karatAM arthAtu pAra karatAM paribhramaNa kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka-eka ahorAtramAM aDhI(rA) yojanA kSetrane pAra karatAM paribhramaNa kare che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka-eka ahorAtramAM trIjo bhAga nyUna traNa yojanA (23 yojana) kSetrane pAra karatAM paribhramaNa kare che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka-eka ahorAtramAM traNa yojana ane eka yojanA ekaso tyAsI yojanamAMthI sADI chetAlIsa yojanAMza(366 yojana) pramANa kSetrane pAra karatAM paribhramaNa kare che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka-eka ahorAtramAM sADA traNa(vA) yojana pramANa kSetrane pAra karatAM paribhramaNa kare che. (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka-eka ahorAtramAM cotho bhAga nyUna cAra yojana arthAt poNAcAra (8) yojanA kSetrane pAra karatAM paribhramaNa kare che. (7) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka-eka ahorAtramAM 4 yojana ane 1 yojananA 183 yojanAMzamAMthI sADI ekAvana yojanAza ( yojana) kSetrane pAra kare che. ahorAtramAM sUryanuM vikaeNpita kSetra - | 2 vayaM puNa evaM vayAmo- tA do joyaNAI aDayAlIsaMca egaTThibhAge joyaNassa egamegaM maMDalaM egamegeNaM rAidieNaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM carai / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke sUrya eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa upara jAya tyAre eTale eka ahorAtramAM be yojana ane aDatAlIsa ekasaThAMza(2) yojanA kSetranuM vikaMpana kare che arthAtuM, teTalA kSetrane pAra kare che. | 3 tattha NaM ko heU ti vaejjA ? tA ayaM NaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte, tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha :- prazna- he bhagavan! sUrya ra yojanAnuM vikaMpana kare che arthAt pratyeka maMDaLe pheMka yojana dUra jAya che, tenuM zuM kAraNa che? uttara- sarva dvIpa samudranI madhyamAM paridhithI yukta jaMbudvIpa nAmano dvIpa che, A jaMbudvIpanI uparanA, meruparvata taraphanA sarvAtyaMtara maMDaLa upara sUrya paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTo lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa hoya che ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che.(sUyonuM 510 yojanamAM gamanAgamana thatuM hovAthI pratyeka maMDaLe 26 yojananuM vikaMpana thAya che.) |4 se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsI ahorattaMsi Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | surga-1: pratita | 48 / abhiMtarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abhiMtarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM do joyaNAI aDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egeNaM rAidieNaM vikaMpaittA-vikaMpaittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :- prathama(sarvAtyaMtara) maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA navA varasa ane navA ayana(dakSiNAyana)no prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM AvyaMtarAnaMtara (sarvAtyaMtara maMDaLa pachInA bIjA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre sarvAtyaMtarAnaMtara(bIjA) maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre eka-eka ahorAtramAM 2oN yojanA kSetrane pAra karatAM paribhramaNa kare che ane tyAre ja muhUrta nyUna 18 muhUrta (176 muhUrta)no divasa tathA 12 muhUrtanI rAtri hoya che. 5 se NikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie abhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMca joyaNAiM paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa dohiM rAidiehiM vikaMpaittA-vikaMpaittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| bhAvArtha :- bIjA maMDaLathI bahAra nIkaLatA sUrya, bIjA ahorAtramAM trIjA AtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre trIjA AtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre te bIjA ahorAtramAM parU yojanA kSetrane vikaMpita karatAM(pAra karatAM) paribhramaNa kare che ane tyAre haiM muhUrta nyUna 18 muhUrtano (17 muhUrtano) divasa tathA 12 muhUrtanI rAtri hoya che. |6 evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtara maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe do-do joyaNAI aDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamegaM maMDalaM egamegeNaM rAidieNaM vikaMpamANe-vikaMpamANe savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtarAo maMDalAo savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM savvabbhaMtaraM maMDalaM paNihAya egeNaM tesIeNaM rAiMdiyasaraNaM paMcadasuttarajoyaNasae vikaMpaittA-vikaMpaittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI aMdara-aMdaranA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA sUrya pachI-pachInA maMDaLa upara saMkramaNa karatAM pratyeka ahorAtramAM eka-eka maMDaLe 2 yojananuM vikaMpana karatAM-karatAM(be pUrNAka aDatAlIsa eka saThAMsa yojanA kSetrane pAra karatAM-karatAM) sarva bAhya maMDaLa upara pahoMce che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 50 | zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDaLathI sarvabAhA maMDaLa upara pahoMce che tyAre sarvAtyaMtara maMDaLanA eka ahorAtrane choDIne 183 ahorAtramAM pa1) yojananA kSetrane pAra karI chellA sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa kare che ane tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri tathA TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A rIte prathama cha mAsa thAya che. sarva bAhya maMDaLa uparanuM paribhramaNa pUrNa thatAM prathamanA cha mAsa arthAtu dakSiNAyanano aMta thAya che. |7 se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM do-do joyaNAI aDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egeNaM rAidieNaM vikaMpaittA-vikaMpaittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- sarvamA (184mA) bhaMDamAthI aMdara pravezatA, bI20 cha bhAsa ane navA aynuttarAyaNano prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM bAhyAvaMtara(bIjA bAhya-183mA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. jyAre sUrya bAhyAvaMtara(183mA) maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre rayojana kSetrane eka ahorAtramAM vikaMpana(pAra) kare che ane tyAre ja muhUrta nyUna 18 muhUrta(1766 muhUrta)nI rAtri tathA che muhUrta adhika bAra muhUrta (1ra che muhUta)no divasa thAya che. 8 se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattasi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sarie bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMcajoyaNAI paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa dohiM rAidiehiM vikaMpaittA vikaMpaittA cAraM caraI, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai cauhi egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- bIjA bAhya maMDaLathI aMdara pravezatA sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA bAhA (18ramA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. jyAre sUrya trIjA bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre paNa yojana kSetrane be ahorAtramAM pAra kare che ane tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrtanI (17 muhUrtanI) rAtri tathA muhUrta adhika 12 muhUrtano (12 muhUrtano) divasa thAya che. | 9 evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtara maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe do joyaNAI aDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamegaM maMDalaM egemegeNaM rAidieNaM vikaMpamANe-vikaMpamANe savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / ____ tA jayA NaM sUrie savvabAhirAo maMDalAo savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM savvabAhiraM maMDalaM paNihAya ege NaM tesIeNaM rAiMdiyasaeNaM paMcadasuttare joyaNasae vikaMpaittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-1 : pratiprAmRta-6 aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe, esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / bhAvArtha:- A rIte, A kramathI bAhya maMDaLamAMthI aMdara pravezatA ane pachI-pachInA maMDaLa upara saMkramaNa(paribhramaNa) karatA sUrya pratyeka maMDaLe, eka-eka ahorAtramAM 2 yojana kSetrane vikapita(pAra) karatAM- karatAM sarvAtmyatara maMDaLa upara pahoMce che. sUrya jyAre sarvabAhya maMDaLathI sarvAtyaMtara maMDaLa upara pahoMce che, tyAre sarvabAhya maMDaLanA eka ahorAtrane varjine 183mA ahorAtre 510 yojanane pAra karI, sarvAyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che ane tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. A rIte bIjA cha mAsa thAya che. sarvAtyaMtara maMDaLa uparanuM sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM bIjA cha mAsa arthAt uttarAyaNano aMta thAya che. A Aditya saMvatsara che, be ayana pUrNa thatAM Aditya saMvatsara(varSa)no aMta thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM pratyeka maMDaLe sUrya keTalA yojana dUra jAya che, tenuM varNana che. vipatA- vikaMpana. A jaina darzanano rUDha pAribhASika zabda che. vimpanuM nAma svasvamahAdivamaLamadhyantAra pravezana / - vRtti. vikaMpana eTale pota-potAnA maMDaLathI bahAra nIkaLI, bIjA- bIjA maMDaLa mAM praveza karavo. sUrya eka maMDaLa pAra karI bIjA maMDaLa upara jAya tene vikaMpana kahe che. sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa upara jAya tyAre te 2- yojana dUra sarake che. baMne sUryanA 2 + ra - para yojana kSetranuM vikaMpana karatAM arthAt pAra karatAM-karatAM eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa upara pahoMce che. sUryanuM pratyeka maMDaLe vikaMpana mApa H- 5 35 yo. vikaMpana prathama ma GR sisur he. ro. kiMtu mA 9647mAM Fa 2. pU. go. only siste 51 prema maMDaLa yo sAkhI subodhikA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra vikapana kSetra - meru parvata taraphanA sarvAtyaMtara maMDaLa uparathI sarvabAhya maMDaLa upara baMne sUrya pahoMce tyAre teo pa10 yojanA kSetrane pAra karI (510 yojana) dUra jAya che ane sarva bAhya maMDaLathI sarvAtyaMtara maMDaLa upara Ave tyAre pa10 yojana kSetrane pAra karI aMdara Ave che. A rIte pratyeka saMvatsaramAM baMne sUrya 510 yojanA kSetramAM AvAgamana kare che, tethI sUryanuM vikaMpanakSetra pa1) yojanAnuM thAya che. sUrya pratyeka maMDaLe 2 yojanA kSetrane pAra kare che. sUrya eka ayanamAM 183 maMDaLa pAra kare che tethI rA~ x 183 (2 x 183 = 366 ane - sa (ra 143 - 380 ane 48 4 183 = 4 183 = eTale 8784 + 1 = 144, 366 + 144 = 510 yojananuM vikaMpanakSetra thAya che. sUryanuM pa10 yojananuM vikapana kSetra - 9 510 co. Di 10 yo. ) | | prAbhRta 1/ka saMpUrNa Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta - 1 : pratiprAkRta-9 prathama prAbhRtaH sAtamuM pratiprAbhUta maMDala saMsthAna 53 sUryAdi maMDaLonA AkAra viSayaka ATha pratiprattioH 1 tA kahaM te maMDala saMThiI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo aTTha paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA samacauraMsa saMThANasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA visamacauraMsa saMThANasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA samacaukkoNasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA savvAvi NaM maMDalavayA visamacaukkoNasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA samacakkavAlasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi maMDalavayA visamacakkavAla saMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA cakkaddhacakkavAlasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA chattAgArasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / bhAvArtha :prazna- sUryAhi maMDaNonuM saMsthAna (khADAra) devu che ? uttara - maMDaNanA saMsthAna viSaya anyatIrthaDonI ATha pratipattikho (mAnyatAo) DahI che, yathA (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLavatA eTale maMDaLo tathA sUryAdi vimAnonuM samacaturasa (yorasa) saMsthAna che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLo tathA vimAnonuM viSamacatustra asamacorasa saMsthAna che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLo tathA vimAnonuM samacatuSkoNa saMsthAna che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLo tathA vimAnonu viSamacatuSkoNa saMsthAna che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLo tathA vimAnonuM samacakravAla(samagoLa) saMsthAna che. (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLo tathA vimAnonuM viSamacakravAla saMsthAna che. (7) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLo tathA vimAnonuM cakrArdhacakravAla saMsthAna che. (8) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLo tathA vimAnonuM chatrAkAra saMsthAna che. sUrya maMDaLa-vimAnanuM saMsthAna :| 2 tattha je te evamAhaMsu- tA savvAviNaM maMDalavayA chattAgArasaMThiyA paNNattA, eeNaM NaeNaM NAyavvaM, No ceva NaM iyarehiM / (pAhuDagAhAo bhaanniyvvaao|) bhAvArtha :- A anyatIrthikomAM je ema kahe ke maMDaLo tathA vimAnonuM chatrAkAra saMsthAna che, te ja naya (abhiprAya) pramANe maMDaLonuM saMsthAna jANavuM arthAt bhagavAna kahe che ke A sUrya maMDaLo tathA sUryAdi vimAno chatrAkAre che, anya AkAravALA nathI. vivecana : prastuta sUtromAM sUryAdi vimAnanA maMDaLo arthAt cAlavAnA mArganA AkAranuM kathana che. unavA- maMDaLavatA. prastatamAM maMDaLavatA zabda prayogathI ane sarya vimAnanuM grahaNa thAya che. maNDalaparibhramaNameSAmastIti maNDalavanti......samastA maNDalavatA- maNDalaparibhramaNavanti vAvimAnanA maMDaLa upara jeonuM paribhramaNa thAya che te maMDalavAna arthAt caMdra-sUryAdi vimAnonuM maMDaLa upara paribhramaNa thAya che, tethI te vimAno maMDalavatA kahevAya che. AThamA pratiprAbhRtamAM laMDanavatA thI maMDaLa pada-maMDaLa sthAna arthAt sUrya vimAna je sthAnamAM phare che te mArga artha grahaNa karyo che. maMDalavatA maMDalavatA maMDalavAna-sarya vimAna maMDalapada-maMDaLa(mArca) sthAna K 1 mo. - 4 .5 bAi, _ T jhaly sTe:pAi syaay' Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1: pratiprAbhUta-7 . 55 | samapRthvIthI 800 yojana upara sUrya meruparvatane pradakSiNA kare che. teno paribhramaNa mArga AkAza AdhArita ja che, tethI teno koI AkAra saMbhavita nathI paraMtu sUryAdi vimAna tenA upara pharatAM hovAthI vimAnanA AkAre te maMDaLano AkAra nizcita thAya che. sUryAdi vimAno chatrAkAre ke ardhakoThAkAre che, tethI tenA mArgano AkAra, UMDAI Adi paNa tevA ja AkAranA kahevAya che. prastuta sutramAM maMDaLa (sUrya vimAna)no AkAra chatrAkAra jevo kahyo che ane aDhAramA prAbhUtamAM caMdra sUrya vagerenA vimAnono AkAra avinA saMvAda saMdira ardha kapittha(koThA) jevo kahyo che vRttikAre sarvaSANunaQuotpatthA saMsthAna sthitatAna vaiva naiva : -vRtti. sarva jyotiSTha vimAno UrdhvamukhI(catA) koThAnA AkAre che, anya AkAre nathI. vRttikAranA A kathananA AdhAre ahIM paNa cattA rAkhelA chatra jevuM saMsthAna jyotiSka vimAnonuM che, tema samajavuM. prastutamAM maMDaLa tathA vimAno chatrAkAre che, tevI mAnyatAvALAanyatIrthikonI mAnyatA bhagavAnane saMmata che, tethI prastutamAM vayaM pu parva vayAno thI svamata pradarzita na karatAM pa Na gAyabA... prayoga dvArA AThamA anyatIrthikanI mAnyatAne saMmati ApI che. prAbhUta-1/cha saMpUrNa che Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 5 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra prathama prAbhRtaH AThamuM pratiprAbhRta / maMDala viSTala ) maMDaLonA vistArAdi viSayaka traNa pratipattio - | 1 tA savvA vi NaM maMDalavayA- kevaiyaM bAhalleNaM, kevaiyaM AyAmavikkhaMbheNaM, kevaiyaM parikkheveNaM Ahieti vaejjA ? tattha khalu imA tiNNi paDivattIo pnnnnttaao| tatthege evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA joyaNaM bAhalleNaM, egaM joyaNasahassaM egaM tettIsaM joyaNasayaM AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasahassAI tiNNi ya NavaNaue joyaNasae parikkheveNaM paNNattA, ege evamAhaMsu / / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA joyaNaM bAhalleNaM, egaM joyaNasahassa ega ca cauttIsa joyaNasaya AyAma-vikkhabheNa, tiNNi joyaNasahassAI cattAri biuttare joyaNasaeI parikkheveNaM paNNattA, ege evamAsu / ege puNa evamAhaMsu-tA savvAvi NaM maMDalavayA joyaNaM bAhalleNaM, egaM joyaNasahassaM egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasahassAiM cattAri paMcuttare joyaNasae parikkheveNaM paNNattA, ege evmaahNsu| bhAvArtha:- prazna- sarva bhaMDaNa ho(bhaMDaNa sthAno)no vistAra, saMpA-pahogAsane paridhi keTalI che? uttara- sUryanA maMDaLa sthAnono vistAra jADAI, laMbAI-pahoLAI ane paridhinA viSayamAM anyatIrthikonI traNa pratipattio(mAnyatAo) che, te A pramANe che(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLa sthAnono vistAra eka yojana, laMbAI-pahoLAI eka hajAra ekaso tetrIsa(1,133) yojana ane paridhi traNa hajAra traNaso navvANuM(3,399) yojana che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLa sthAnono vistAra eka yojana, laMbAI-pahoLAI eka hajAra ekaso cotrIsa(1,134) yojana ane paridhi traNa hajAra cAraso be(3402) yojana che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sarva maMDaLa sthAnono vistAra eka hajAra yojana, laMbAI-pahoLAI eka hajAra ekaso pAMtrIsa (1,135) yojana ane paridhi traNa hajAra cAraso pAMca(3,405) yojana che. [ anyatIrthikonI A traNe mAnyatAmAM gaNita zAstranA niyama pramANe paridhi asaMgata thAya che] bhaMDajonI vistAra, , -paridhi :| 2 vayaM puNa evaM vayAsI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta - 1 : pratiprAkRta-8 tA savvAvi NaM maMDalavayA aDayAlIsaM egaTTibhAge joyaNassa bAhalleNaM, aNiyayA AyAma - vikkhaMbha-parikkheveNaM Ahieti vaejjA / yojanano che ane te sarva bhAvArtha :bhagavAna ema kahe che ke badhA ja maMDaLa-mArgano vistAra maMDaLonI laMbAI-pahoLAI tathA paridhi aniyata che, eka sarakhI nathI. 3 tattha NaM ko heU tti vaejjA ? 57 tA ayaM NaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte, tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA jaM sA maMDalavayA(aDayAlIsaM ) egaTTibhAge joyaNassa bAhalleNaM, NavaNaui joyaNasahassAiM chacca cattAle joyaNasae AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM paNNarasaya joyaNasahassAiM egUNaNauiM joyaNAiM kiMci visesAhie parikkheveNaM, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAla - muhuttA rAI bhavai / bhAvArtha : prazna- maMDaLa sthAnonI laMbAI Adi eka sarakhI nathI, tenuM zuM kAraNa che ? uttara- sarva dvIpa-samudranI madhyamAM paridhithI yukta jaMbudrIpa nAmano dvIpa che. A jaMbUDhIpa upara, meruparvatanI samIpanA sarvAzcaMtara(prathama) maMDaLa upara jyAre sUrya paribhramaNa kare che, tyAre te sarvAbhyaMtara maMDaNano vistAra hai yona, saMjA-pahoNArI navvAyuM ubhara, chso, yAsIsa (88,640) yojana ane paridhi sAdhika traNa lAkha, paMdara hajAra, nevyAsI (3,15,089)yojananI hoya che ane tyAre sauthI lAMbo, moTAmAM moTo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che.(pratyeka maMDaLanI laMbAI- pahoLAImAM pa yojananI ane paridhimAM 18 yojananI vRddhi thAya che, tethI maMDaLonI laMbAI-pahoLAI ane paridhi aniyata che, eka samAna nathI.) | se NikkhammamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abbhitarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abbhitarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTTibhAge joyaNassa bAhalleNaM, NavaNauiM joyaNasahassAiM chacca paNayAle joyaNasae paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa AyAma - vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM paNNara joyaNasahassAiM egaM ca sattutaraM joyaNasayaM kiMci visesUNaM parikkheveNaM, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :sarvAyaMtara prathama maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA, navA saMvatsara ane navA ayana (dakSiNAyana)no prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM AvyaMtarAnaMtara-bIjA ApyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre AtyaMtarAnaMtara bIjA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre, te bIjA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 58 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra maMDaLano vistAra yojana, laMbAI-pahoLAI navvANuM hajAra chaso pastALIza tathA pAtrIsa ekasaThAMza (99,645) yojana ane paridhi traNa lAkha paMdara hajAra, eka so sAta (3, 15, 107) yojana hoya che ane tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (176 muhUrta)no divasa ane muhUrta adhika 12 muhUrta (12 hai bhuDUta)nI rAtri Doya che. | 5 se NikkhammamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abhitaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abhitaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalleNaM, NavaNauI joyaNasahassAI chacca ekkAvaNNe joyaNasae Nava ya egaTThibhAge joyaNassa AyAma-vikkhaM bheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM paNNarassa joyaNasahassAI egaM ca paNavIsaM joyaNasayaM parikkheveNaM paNNatte, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :- bIjA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA AtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre trIjA AtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre te trIjA maMDaLano vistAra 6 yojana, laMbAI-pahoLAI navvANuM hajAra chaso ekAvana yojana ane nava ekasaThAMza (99, 51 ) yojanAnI ane paridhi traNa lAkha paMdara hajAra, eka so pacIsa(3, 15, 125) yojanAnI hoya che, tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrtano (17 muhUrtano) divasa tathA muhUrtAza adhika 12 muhUrtanI (12 he bhutanI) rAtri Doya che. 6 evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhammANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe paMca-paMca joyaNAI paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamege maMDale vikkhaMbhavuDhi abhivaDDemANe-abhivaDDemANe aTThArasa aTThArasa joyaNAiM parirayavuTTi abhivaDDemANe-abhivaDDemANe savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAra carai, tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalleNaM, egaM ca joyaNasayasahassaM chaccasaTTe joyaNasae AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM aTThArasa sahassAI tiNNi ya paNNarasuttare joyaNasae parikkheveNaM, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNie duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI aMdaranA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA, pachI-pachInA maMDaLa upara saMkramaNa karatAM sUrya pratyeka maMDaLe laMbAI-pahoLAImAM pAMca pUrNAka pAMtrIsa ekasaThAza(paNa) yojananI ane paridhimAM 18-18 yojananI vRddhi karatAM-karatAM sarva bAhya maMDaLa upara pahoMce che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | surga-1: pratita-8 | 59 sUrya jyAre sarva bAhya(184mA) maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre te 184mA maMDaLano vistAra yodhana, saMpAI-pahogAmeDasApachaso sA6(1,00,50) yo4nanI ane paricitra lAkha aDhAra hajAra traNaso paMdara(3, 18, 315) yojanAnI hoya che. tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A rIte prathama cha mAsa thAya che. sarva bAhya maMDaLa uparanuM paribhramaNa pUrNa thatAM varSanA prathama che mAsa arthAt dakSiNAyanano aMta thAya che. | 7 se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamasi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtara maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalleNaM, egaM joyaNasayasahassaM chacca cauppaNe joyaNasae chavvIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa AyAmavikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAI aTThArasa sahassAiM doNNi ya sattANaue joyaNasae parikkheveNaM paNNatte, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- sarva bAhya(184mA) maMDaLa uparathI aMdara pravezatA, bIjA cha mAsa tathA navA ayanano (uttarAyaNano) prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM bAhyAvaMtara(bIjA bAhya-183mA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. jyAre sUrya bAhyAvaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre te 183mA maMDaLano vistAra yojana, laMbAI-pahoLAI eka lAkha chaso copana pUrNAka chavvIsa eka saThAMza(100, 542) yojanA ane paridhi traNa lAkha aDhAra hajAra baso sattANuM, (3, 18, 297) yojana hoya che, tyAre huM muhUrta nyUna 18 muhUrta (17 muhUrta)nI rAtri tathA je muhUrta adhika 12 muhUrta (12 muhUta)no divasa hoya che. | 8 se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie bAhiraM tacca maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalleNaM, ega joyaNasayasahassaM chacca aDayAle joyaNasae bAvaNNaM ca egaTThibhAge joyaNassa AyAma vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM aTThArasa sahassAI doNNi ya auNAsIe joyaNasae parikkheveNaM paNNatte, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- bIjA bAhya maMDaLamAMthI aMdara pravezatA sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA bAhya(18ramA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre 18ramA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya, tyAre te 18ramA maMDaLano vistAra yojana, laMbAI-pahoLAI eka lAkha chaso aDatAlIsa pUrNAka bAvana ekasaThAza(1, 00, 14852 )yonanI tathA pazigha sAghisA , aDhAra 72, so mogaNyAtheMsI (3, 18, Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 279) yojana hoya che. tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (175 muhUrta)nI rAtri tathA muhUrta adhika 12 muhUrta (12 muhUrta)no divasa hoya che. 9 evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDala saMkamamANe-saMkamamANe paMca-paMca joyaNAI paNatIsa ca egaTThibhAge joyaNassa egamege maMDale vikkhaMbhavu4i NivuDDemANe-NivuDDemANe aTThArasa joyaNAi parirayavaDhei NivuDDemANe-NivuDDemANe savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalleNaM, NavaNauiM joyaNasahassAI chacca cattAle joyaNasae AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM paNNarasasahassAI egUNaNauI ca joyaNAI kiMci visesAhie parikkheveNaM paNNatte, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / esa NaM docce chammAse esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe, esa NaM Aicce saMvacchare esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI bAhya maMDaLathI aMdara pravezatA surya pachI-pachInA maMDaLo upara saMkramaNa karatA pratyeka maMDaLe laMbAI-pahoLAImAM pa yojana ane paridhimAM 18 yojanane ghaTADatAM-ghaTADatAM sarvAvyaMtara maMDaLa upara pahoMce che. suryo jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya, tyAre te sarvAtyaMtara(prathama) maMDaLa no vistAra pheMka yojana, laMbAI-pahoLAI 99,640 yojana ane paridhi sAdhika 3,15,089 yojana hoya che ane tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. A rIte bIjA cha mAsa pUrNa thAya che. sarvAtyaMtara maMDaLa upara sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM bIjA cha mAsa arthAt uttarAyaNano aMta thAya che. A Aditya saMvatsara che. be ayana pUrNa thatAM Aditya saMvatsarano aMta thAya che. vivecana : - prastuta sUtramAM sUryanA 184 maMDaLano vistAra, laMbAI-pahoLAI tathA paridhinuM kathana che. maMDasaMvata- maMDala sthAna. ahIM maMDaLanavatAnI saMskRta chAyA khaMDanAna karavAmAM Ave che. maMDalapalAni sUryamaMDana sthAnAnItyartha - vRtti. prastuta prasaMgamAM maMDaLa padathI maMDaLa(mArca) sthAna arthanuM grahaNa thAya che. sAtamAM pratiprAbhRtamAM naMdanavatAnI saMskRta chAyA maMDalavatA hovAthI tyAM maMDalavAna-sUryAdi vimAna artha karavAmAM Avela che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1 : pratiprAmRta-8 aDayAlIsa krimAne noyagalsa vAlseLa :- sUryanA maMDaLa mArgano vistAra yojana che. sAmAnya rUpe vAillekha no artha jADAI-UMDAI grahaNa karavAmAM Ave che, paraMtu prastutamAM teno artha vistAra, maMDaLa mArganI pahoLAI grahaNa karavAmAM Avyo che. sUrya vimAna ane maMDaLa-mArgano vistAra 4 yojananI che. sUrya vimAnanI laMbAI--pahoLAI yojana che. aDavAlIsaM AsakrimAd goyaLastra vizvameLa caDavIla saEimAr noyagalsa vAhaiLa paLatte |(jaMbudrIpa prajJapti-sAtamo vakSakAra) prastuta prAbhUtanA dasamAM sUtramAM kahyuM che. 183 maMDaLano mArga(cAra kSetra) 510 yojana che. tenI gaNanAmAM 183 maMDaLanA mArga vistAra(pahoLAI)nA 183 x 4 = 144 yojana ane 184 maMDaLanA 183 AMtarAnA be-be yojana eTale 183 x 2 = 366, 366 + 144 = 510 yojana thAya che. dasamAM sUtramAM vAhaiLathI maMDaLa mArgano vistAra artha svIkAravAmAM Ave to ja 510 yojananI gaNanA zakya bane che, tethI ahIM vAtttaLa no prAsaMgika artha maMDaLa mArganI pahoLAI ja grahaNa karavo yathocita che. maLiyavA- sUryanA sarva maMDaLonI laMbAI-pahoLAI aniyata che. pratyeka maMDaLa arthAt paribhramaNa mArganI laMbAI-pahoLAI (vistAra) sUrya vimAnanI laMbAI-pahoLAI anusAra yojananI niyata che, paraMtu saMpUrNa maMDaLanI laMbAI-pahoLAI aniyata che kAraNa ke sUrya pratyeka maMDaLa pUrNa thAya tyAre be yojana dUra jAya che. A rIte nizcita mApamAM ja tenI laMbAI-pahoLAI tathA paridhi vRddhi pAme che, tethI pratyeka maMDaLa laMbAI-pahoLAI bhinna che te apekSAe sUtrakAre aniyata laMbAI-pahoLAI kahI che. sarvAtyaMtara, sarvabAhya maMDaLanI laMbAI-pahoLAI (vyAsa)nI gaNanAvidhi = sarvAyaMtara maMDaLa jaMbudrIpa sImAthI pUrva-pazcima ke uttara-dakSiNa baMne bAjue 180-180 yojana aMdara che. baMne bAjunA 180-180 yojana maLIne 360 yojana thAya che. jaMbudvIpanA 1 lAkha yojananA vyAsamAMthI te bAda karatAM (1,00,000-360 =) 99,640 yojana prApta thAya che, te sarvAyaMtara prathama maMDaLanI laMbAI pahoLAI jANavI. baMne sUryo vaccenuM aMtara athavA maMDaLanI laMbAI--pahoLAI :- lava muka - $< 1)ono 1,00,760 yojana, 1 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra | sarva bAhya maMDaLa lavaNasamudramAM 330 yojana dUra che. tethI jaMbUDhIpa vyAsamAM 330+ 330 kula da0 yojana umeratA 1,00,000 + 60 = 1,00,60 yojana prApta thAya che, te sarva bAhya maMDaLanI laMbAI-pahoLAI che. pratyeka sUryamaMDaLanI laMbAI-pahoLAInI hAni-vRddhino dhuvAMka:- dakSiNAyanamAM sUrya pratyeka maMDaLa nI laMbAI-pahoLAImAM parU yojana vRddhi kare che; te A pramANe che- eka maMDaLathI bIjuM maMDaLa 2 yojana dUra che, baMne bAjunA 2-2 yojana = 4 yojana ane pratyeka maMDaLa mArga yojana pahoLA che; baMne bAjunA maMDaLa mArganI pahoLAI 6+ ja = 1 grAma yojana umeratA (4 + 1 grAma yojana =) 5 grAma yojana prApta thAya che. pratyeka maMDaLe maMDaLanI laMbAI-pahoLAImAM(vyAsamAM) 5 6 yojananI vRddhi thAya che. uttarAyaNamAM pratyeka maMDaLe teTalI ja(5 yojananI) hAni thAya che. sa bhyatara-sarvabAhya sUrya maMDaLanI paridhi - sarvAtyaMtara maMDaLano vyAsa-laMbAI pahoLAI 99,640 yojana che. sAdhika triguNakaraNa paddhatie tenI paridhi kADhatAM 3,15,089 yojana thAya che ane sarva bAhya maMDaLanI laMbAI-pahoLAI 1,00, 0 yojana che, tethI paridhi 3,18,315 yojana thAya che. pratyeka sUrya maMDaLanI paridhi hAnivRddhino dhAka - dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLe, laMbAI pahoLAI 5 yojana vadhe che. A vardhita kSetranI paridhi kADhIe to lagabhaga 17 yojana Ave che, tethI pratyeka maMDaLe paridhimAM 17yojananI vRddhi thAya che ane uttarAyaNamAM pratyeka maMDaLe 17yojananI hAni thAya che. sUtrakAre sugamatA mATe sthUla vyavahAranayathI 18 yojananI vRddhi karavAnuM kahyuM che. jema ke prathama maMDaLanI 3,15,089 yojana paridhimAM 18 yojana umeratA bIjA maMDaLanI paridhi 3,15,107 yojana prApta thAya che. A rIte 18, 18 yojananI vRddhithI 183 maMDaLamAM 183 maMDaLa x 18 = 3,294 yojananI vRddhi thAya che. prathama maMDaLanI paridhi 3,15,089 yojana che, temAM 3,ra94 yojananI vRddhine umeratA 3,18,383 yojana sarva bAhya maMDaLanI paridhi thAya che paraMtu sUtrakAre chaThThA sUtramAM sarva bAhya maMDaLanI paridhi3,18,315 yojana kahI che. tethI spaSTa thAya che ke paridhimAM 18 yojananI vRddhinuM kathana vyavahAranI apekSAe che. vAstavika rIte pratyeka maMDaLanI paridhimAM 17 yojananI vRddhi thAya che. A rIte gaNanA karatA 183 maMDaLe 183 4 17 = 3rarapa yojananI vRddhi thAya che, maMDaLanI paridhi 3,15,089 + 3rara5 = 3,18,314 yojana thAya che, paraMtu sUtrakAre gaNitanI sUkSma prakriyAnA AdhAre aMtima maMDaLanI paridhi 3,18,315 yojananI kahI che. sUtrakAre sUtra 3, 4, pamAM sarvAtyaMtara traNa maMDaLanI paridhinuM kathana 18 yojananI vRddhinI apekSAe karyuM che ane sutra 6, 7, 8mAM sarva bAhya maMDaLa traNanI paridhinuM kathana 17 yojananI vRddhinI apekSAe karyuM che. 18 yojana vRddhi ane 17yojana vRddhithI prApta pratyeka maMDaLanI paridhi mATe juo pariziSTa-9. sUryanA 184 maMDaLanuM koSTaka Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-1 : pratiprAmRta-8 maMDaLa-mArgano vistAra tathA maMDaLonI aniyata laMbAI--pahoLAI : bIju maMDaLa pUrNa. banI gayAMka dhanika hiM dhImaMDaLano prAraMbha -3-1 pratyeka maMDaLanI paridhimAM 1881736)onI vRkSAni dA [ -5-2 Ti prathama maMDaLa pUrNa PIE wise ent ramo maMDaLa mATenuM prathamamaMDaLa nI964) yo. laMbAI-pahoLAI 3-1-560-89-5 -3--1---4--2-0 -3-15-0-69 bInnamaMDaLanI 99 64 5 5 yo. laMbAI-pahoLAI d. ~0-7- pratyeka maMDaLa-mArga nI pahevAi che. yo * 8 co.maMDaLa poLAI o mArganI poLAi 92 pratyeka maMDaLanI. laMbAI-pahoLAIma +2505 co nI vRddhi -Ani sAdhvI subodhikA B sUrya maMDaLa mArga-kSetra pramANa : 10tA savvA viNaM maMDalavayA aDayAlIsaM egadvibhAge joyaNassa bAhalleNaM, savvA vi NaM maMDalaMtariyA do joyaNAiM vikkhaMbheNaM, esa NaM addhA tesIyasayapaDuppaNNo paMcadasuttare joyaNasae Ahie tti vaejjA / bhAvArtha:- sarva maMDaLonI pahoLAI yojana che. sarva maMDaLonI vaccenA AMtarAono vistAra 2-2 yojana che. A sarva maMDaLa mArga (cAra kSetra)no vistAra 510 yojana che. (eka ayanamAM sUrya 183 maMDaLane pAra kare che, tethI 183 x TM yojana (183 x 48 = 8784 + 61) = 144 yojana thAya che, 184 maMDaLonI vacce 183 AMtarA che, mATe 183 x 2 yojana = 366 yojana, 366 + 144 yojana = 510 yojana prApta thAya che. kula maMDaLa 184 che, tethI eka maMDaLa mArganA hU~ yojana umeratA 510 yojana pramANa cArakSetra che. 11 tA abhitarAo maMDalavayAo bAhirA maMDalavayA, bAhirAo vA maMDalavayAo abhitarA maMDalavayA, esa NaM addhA kevaiyaM Ahieti vaejjA ? tA paMcadasuttare joyaNasae Ahie tti vaejjA / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra bhAvArtha:prazna- sarvAtyaMtara maMDaLanA bahAranA caramAMtathI sarva bAhya maMDaLanA bahAranA caramAMta sudhI tathA sarvabAhya maMDaLanA aMdaranA caramAMtathI sarvAyaMtara maMDaLanA aMdaranA caramAMta sudhInA mArganuM kSetra keTaluM che ? uttara- te mArganuM kSetra(AvyaMtara ke bAhya, be maMDaLamAMthI eka maMDaLanI jADAInI gaNanAnI apekSAe) 510 yojana che. 4 12 abbhitarAe maMDalavayAe bAhirA maMDalavayA, bAhirAe vA maMDalavayAe aMbhitarA maMDalavayA, esa NaM addhA kevaiyaM Ahieti vaejjA ? tA paMcadasuttare joyaNasae aDayAlisaM ca egaTTibhAge joyaNassa ahiyA / bhAvArtha :- prazna- sarvAyaMtara maMDaLanA aMdaranA caramAMtathI sarva bAhya maMDaLanA bahAranA caramAMta sudhI tathA sarvabAhya maMDaLanA bahAranA caramAMtathI sarvAtmyatara maMDaLanA aMdaranA caramAMta sudhInA mArganuM(kSetra) keTaluM che ? uttara- te mArganuM kSetra (sarvAyaMtara tathA sarvabAhya A baMne maMDaLanI jADAInI gaNanAnI apekSAe) 510 yojana che. 13 tA abbhitarAo maMDalavayAo bAhirA maMDalavayA, bAhirAovA maMDalavayAo abhitara maMDalavayA, esa NaM addhA kevaiyaM Ahieti vaejjA ? tA paMcaNavuttare joyaNasae terasa egaTTibhAge joyaNassa Ahieti vaejjA / bhAvArtha:prazna- sarvAyaMtara maMDaLanA bahAranA caramAMtathI sarvabA maMDaLanA aMdaranA caramAMta sudhI tathA sarvabAhya maMDaLanA aMdaranA caramAMtathI sarvAyaMtara maMDaLanA aMdaranA caramAMta sudhIno mArga kSetra keTaluM che ? uttara- te mArganuM kSetra(sarvAzcaMtara tathA sarva bAhya baMne maMDaLanI jADAInI gaNanA na karavAthI) 509 1 yojana che. 14 tA abhitarAe maMDalavayAe bAhirA maMDalavayA, bAhirAe vA maMDalavayAe abbhitarA maMDalavayA, esa NaM addhA kevaiyaM Ahieti vaejjA ? tA paMcadasuttare joyaNasae Ahieti vaejjA / bhAvArtha:- prazna- sarvAyaMtara maMDaLathI sarvabAhya maMDaLa tathA sarvabAhya maMDaLathI sarvAyaMtara maMDaLa sudhInA mArganuM kSetra keTaluM che ? uttara- 510 yojana che. vivecanaH prastuta sUtramAM sUryanA vicaraNa kSetra eTale cAra kSetranA mApanuM varNana che. sAmAnya rIte sUryanA paribhramaNanuM kSetra jaMbudrIpamAM 180 yojana ane lavaNa samudramAM 330 yojana che. tethI kula 180 + 330 = 510 yojana thAya che., te 510 yojanamAM prathama ke aMtima koI paNa eka maMDalanA TM yojananA vistAranI gaNanA thAya che. (1) sarvAzcaMtara maMDalanA bAhya caramAMtathI sarva bAhya maMDalanA bahAranA caramAMtanI athavA sarva bAhya maMDalanA aMdaranA caramAMtathI sarvAtyaMtara maMDalanA aMdaranA caramAMta sudhInI gaNanAmAM sarvAyaMtara ke sarva bAhya maMDaLamAMthI koI paNa eka maMDalanI pahoLAInI gaNanA thatI hovAthI te kSetra 510 yojana thAya che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-1 : pratiprAmRta-8 (2) sarva AtyaMtara maMDalanA aMdaranA caramAMtathI sarva bAhya maMDalanA bahAranA caramAMta athavA sarva bANa maMDaLanA bahAranA caramAMtathI sarvAtmyatara maMDaLanA aMdaranA caramAMtanI gaNanAmAM baMne maMDalanI pahoLAI(vistAra)nI gaNanA thatI hovAthI 510 yojana + = 510 yojananuM kSetra thAya che. (3) sarvAzcaMtara maMDalanA bAhya caramAMtathI sarva bAhya maMDalanA aMdaranA caramAMta sudhInA kSetramAM athavA sarva bAhya maMDaLanA ApyaMtara caramAMtathI sarvAyaMtara maMDaLanA bAhya caramAMta sudhInA kSetramAM prathama ke tama A bemAMthI eka paNa maMDalanA vistAranI gaNanA thatI nathI. tethI 510- 4 - 59 maiM yojananuM kSetra thAya che. sUryanA vicaraNa kSetranuM pramANa - sarva bAhya (mi) maMDaLano-bArano-caramAMta - -1984mA maMDaLa nA spaMdanano-chello bhAga, V$ K2120 110 509 yo. maMDaLa tyaMtara maMDaLa bAra "aMda2no Halewicz-zivan caka pra-ma jobakAra sarva nAhya maMDaLa no-aMdarano paramAMta ranTa ramAMta 25 09 12 zAMtA, aMdara caramAM sarvabAhya maMDaLa 110 50o 51061 yA "chello-bhAga bArano ~ // prAbhUta-1/8 saMpUrNa // // prathama prAbhUta saMpUrNa 5 sakhI subodhikA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra bIjuM prAbhUta paricaya OROROOOOOR prastuta bIjA prAbhUtamAM sUryanA tiryaka paribhramaNanuM (tiSTi vi rAjkapha - 1/1/3) varNana che. sUryanA pUrvAdi cAre ya dizA-vidizAne sparzatA paribhramaNane tiyak paribhramaNa kare che. bIjA prAbhUtamAM traNa pratiprAmRta che. prathama pratiprAbhUtamAM sUryanA udaya-asta viSayaka varNana che. eka sUrya agnikhUNAmAM udita thaIne bharata kSetramAM prakAza(divasa) karIne naiRtya koNamAM asta pAme che. naiRtya koNamAM udita thato te ja sUrya pazcima mahAvideha kSetramAM prakAza(divasa) karIne vAyavyakoNamAM asta pAme che. te ja samaye bIjo sUrya vAyavyakoNamAM udita thaIne airavata kSetrane prakAzita(divasa) karIne IzAna koNamAM asta pAme che. IzAnakoNamAM udita thato bIjo sUrya pUrva mahAvideha kSetrane prakAzita(divasa) karIne agnikoNamAM asta pAme che. eka sUrya bharatakSetramAM ane bIjo sUrya airavata kSetramAM divasa kare che tyAre pUrva-pazcima mahAvideha kSetramAM rAtri hoya che tathA mahAvideha kSetramAM divasa hoya tyAre bharata-airavata kSetramAM rAtri hoya che. bIjA pratiprAbhUtamAM sUryanA tiryaka paribhramaNanI paddhatinuM nirupaNa che. tiryaka paribhramaNanI be paddhati che. bhedaghAta gatithI paribhramaNa ane karNagatithI paribhramaNa. sUrya eka maMDaLa uparanuM paribhramaNa pUrNa karIne, be maMDaLa vaccenA be yojananA kSetra pAra karIne, bIjA maMDaLa upara paribhramaNa kare, bIjA maMDaLane pUrNa karI be yojana kSetrane pAra karI trIjA maMDaLa upara pahoMce, to te bhedaghAta gati kahevAya che. sUrya prathama maMDaLa upara paribhramaNa karatAM samaye ja be maMDaLa vaccenA be yojananA aMtarane pAra karavAnuM lakSya rAkhIne paribhramaNa kare ane paheluM maMDaLa pUrNa thatAM sUrya be yojana dUra pahoMcI jAya, te gatine karNagati kahe che. sUrya bhedaghAta gatithI paribhramaNa karato nathI, paraMtu karNagatithI paribhramaNa kare che. karNAgatithI paribhramaNa karatAM-karatAM sUrya kramazaH eka pachI eka maMDaLane pAra karato AgaLa vadhe che. trIjA pratiprAbhUtamAM sUryanI pratyeka maMDaLa uparanI muhUrta gatinuM varNana che. baMne sUrya maLIne pratyeka maMDaLane 30 muhUrtamAM pUrNa kare che. dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLanI laMbAI-pahoLAI, paridhi vRddhi pAme che ane uttarAyaNamAM maMDaLanI laMbAI-pahoLAI, paridhi ghaTe che. 30 muhUrtamAM ja te maMDaLane pAra te karavA dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLe sUrya gati vadhAre che ane uttarAyaNamAM gati ghaTADe che. sarvAyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare tyAre sUryanI gati pratyeka muhUrta 5,251 2 yojananI hoya che. sUrya pratyeka maMDaLe pratyeka muhUrta yojananI gati dakSiNAyanamAM vadhAre che ane uttarAyaNamAM OM (paramArtha daSTie 17,4) yojana gati ghaTADe che. aMtima maMDaLa upara sUryanI 5,305 thru yojananI muhUrta gati hoya che. ////////// Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAta-2: pratiprAmRta-1 | 7 | 'bIjuMprAbhRta: paheluM pratiprAbhRta / tiryaka parizramA ) sUryanI tirthaka gati viSayaka ATha pratipattio:| 1 tA kahaM te tiricchagaI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo aTTha paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA puratthimAo loyaMtAo pAo marIcI AgAsaMsi uttiTThai, se NaM imaM tiriya loyaM tiriyaM karei, karettA paccatthimaMsi loyatasi sAyaM mirIyaM AgAsaMsi viddhaMsai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie AgAsaMsi uttiTThai, se NaM imaM tiriyaloyaM tiriyaM karei, karettA paccatthimaMsi loyaMtasi sAyaM sUrie AgAsaMsi viddhaMsai, ege evamAhaMsu / / ege puNa evamAhaMsu-tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie AgAsaMsi utti?i, se NaM imaM tiriyaloyaM tiriyaM karei, karettA paccatthimaMsi loyaMsi sAyaM sarie AgAsaM aNapavisai, aNapavisittA ahe paDiyAgacchai paDiyAgacchittA puNaravi avarabhU puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie AgAsaMsi uttiTThai, ege evamAhaMsu / ___ ege puNa evamAhaMsu-tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie puDhavikAyaMsi uttiTThai, se NaM imaM tiriyaloyaM tiriyaM karei, karettA paccatthimasi loyatasi sAyaM sUrie puDhavikAyaMsi viddhaMsai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie, puDhavIkAryasi uttiTThai, se NaM imaM tiriyaloyaM tiriyaM karei, karettA paccatthimasi loyatasi sAyaM sUrie puDhavikAyaM aNupavisai aNupavisittA ahe paDiyAgacchai paDiyAgacchittA puNaravi avarabhU puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie puDhavIkAryasi uttiTThai, ege evamAhasu / ___ ege puNa evamAhasu-tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie AukAryasi uttiTThai, se NaM imaM tiriyaloyaM tiriyaM karei, karettA paccatthimaMsi loyaMtasi sAyaM sUrie AukAyaMsi viddhaMsai, ege evamAhaMsu / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prApti sUtra ege puNa evamAhaMsu-tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie AukAyaMsi uttiTThai, se NaM imaM tiriyaMloyaM tiriyaM karei, karettA paccatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaM sUrie AukAyaMsi aNupavisai, aNupavisittA ahe paDiyAgacchai paDiyAgacchittA puNaravi avarabhU puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie AukAyaMsi uttiTThai, ege evamAhaMsu / . ege puNa evamAhaMsu - tA puratthimAo loyaMtAo bahUiM joyaNAiM bahUI joyaNasayAiM bahUiM joyaNasahassAiM uDDuM dUraM uppaittA, ettha NaM pAo sUrie AgAsaMsi uttiTThaI, se NaM imaM dAhiNaDaloyaM tiriyaM karei, karettA uttaraDaloyaM tameva rAo, se NaM imaM uttaraDaloyaM tiriyaM karei, karettA dAhiNaDDaloyaM tameva rAo, se NaM imaI dAhiNuttaraDaloyaM tiriyaM karei, karettA puratthimAo loyaMtAo bahUiM joyaNAI bahUiM joyaNasayAiM, bahUhUM joyaNasahassAiM uDDuM dUraM uppaittA, ettha NaM pAo sUrie AgAsaMsi uttiTThai, ege evamAhaMsu / bhAvArtha:- prazna- sUryanuM tirachuM gamana kevI rIte thAya che ? uttara- sUryanA tiryaka gamana viSayaka anyatIrthikonI ATha pratipattio--mAnyatAo kahI che, te A pramANe che-- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya prAtaHkALe(savAre) AkAzamAM pUrvI lokAMte(kSitije) maricI- tejapuMja rUpe pragaTa thAya che ane tiryaka lokane prakAzita karIne sAMje pazcimI lokAMte(kSitije) asta pAme che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya prAtaHkALe AkAzamAM pUrvI kSitije udita thAya che ane tiryaka lokane prakAzita karIne sAMje pazcimI kSitije asta pAme che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prAtaHkALe sUrya AkAzamAM pUrvI kSitije pragaTa thAya che, A tiryaka lokane prakAzita kare che ane sAMje pazcimI AkAzamAM pravezIne adholokamAM jaIne pharI pAcho ApaNI pRthvI upara AvI pUrvI kSitije prabhAte AkAzamAM pragaTa thAya che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prAtaHkALe sUrya pUrvI kSitije pRthvImAMthI bahAra nIkaLe che, tirthaMka lokane prakAzita kare che ane sAMje pazcimI kSitije pRthvImAM asta pAme che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prAtaHkALe sUrya pUrvI kSitije pRthvImAMthI bahAra nIkaLe che, tiryaka lokane prakAzita kare che ane sAMje pazcimI kSitije pRthvImAM pravezIne adholokamAM jaIne pharI pAcho ApaNI pRthvI upara AvI prabhAte pUrvI kSitije pRthvImAMthI pragaTa thAya che. (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prAtaHkALe sUrya pUrvI kSitije pANImAM(samudramAM)thI bahAra nIkaLe che, A tiryaka lokane prakAzita kare che ane sAMje pazcimI kSitije pANImAM(samudramAM)DUbI jAya che. (7) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prAtaHkALe sUrya pUrvI kSitije samudramAMthI bahAra nIkaLe che, A tiryaka lokane prakAzita kare che ane sAMje samudramAM pravezIne adholokamAM jaIne, pharI pAcho ApaNI pRthvI upara AvI pUrvI kSitije samudramAMthI pragaTa thAya che. (8) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya pUrvI kSitijathI aneka yojana, seMkaDo yojana, hajAro yojana dUra UMce AkAzamAM prAtaHkALe udita thAya che. te sUrya dakSiNArdha lokane prakAzita karato uttarArdhamAM jAya che. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-2: pratiprAbhRta-1 . 9 | tyAre dakSiNArdha tiryaka lokamAM divasa hoya che ane uttarArdha tiryaka lokamAM rAtri hoya che. te sUrya jyAre uttarArdha lokane prakAzita kare tyAre uttarArdha lokamAM divasa ane dakSiNArdha lokamAM rAtri hoya che. A rIte dakSiNArdha-uttarArdha baMne lokamAM tIrachI dizAmAM prakAza karato sUrya pUrva dizAnA kSitija bhAgathI aneka yojana, seMkaDo yojana, hajAro yojana dUra UMce AkAzamAM prakAza pAtharato rahe che. sUryanA tirthaka bhramaNa thatAM jaMbUdvIpamAM rAtri-divasa - | 2 vayaM puNa evaM vayAmo- tA jaMbuddIvassa dIvassa pAINa-paDINAyayAe udINa-dAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA dAhiNapurasthimasi uttarapaccatthimaMsi ya caubbhAga maMDalaMsi imIse rayaNappabhAe-puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo aTThajoyaNasayAI uDTuM uppaittA, ettha NaM pAo duve sUriyA AgAsAo uttitttthti| te NaM imAI dAhiNuttarAI jaMbUddIvabhAgAiM tiriyaM kareMti, karettA purathima paccatthimAI jaMbuddIvabhAgAI tAmeva rAo, te NaM imAI purathimapaccatthimAI jaMbuddIvabhAgAI tiriyaM kareMti, karettA dAhiNuttarAI jaMbuddIvabhAgAI tAmeva raao| bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke A jaMbUdvIpanI pUrva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAnA chedathI 124 vibhAgavALA sUrya maMDaLanA cAra vibhAga thAya che, temAMthI agnikoNa ane vAyavya koNanA cothA vibhAgamAM, A ratnaprabhA pRthvInA samatala bhUmibhAgathI 800 yojana UMce prAtaHkALe baMne sUryo AkAzamAM udita thAya che. te be sUryamAMthI eka sUryadakSiNa jaMbUdvIpamAM ane eka sUrya uttara jebUdvIpamAM prakAza pAthare che tethI tyAM divasa hoya che, te samaye pUrva ane pazcima jaMbUdvIpamAM rAtri hoya che. A baMne sUrya jyAre pUrva ane pazcima jebUdvIpamAM prakAza pAthare che, tyAre tyAM divasa hoya che ane te samaye dakSiNa tathA uttara jebUdvIpamAM rAtri hoya che. | 3 te NaM imAI dAhiNuttarAI purathimapaccatthimAiya jaMbuddIvabhAgAiM tiriya kareMti, karettA jaMbuddIvassa dIvassa pAINapaDINAyayAe udINadAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA dAhiNapuratthimaMsi uttarapaccatthimaMsi ya caubhAga maMDalaMsi imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo aTTha joyaNasayAI uDuppaittA, ettha NaM pAo duve sUriyA AgAsaMsi uttiTThati / bhAvArtha :- A rIte baMne sUrya jebUdvIpanA dakSiNa ane uttara vibhAgamAM tathA pUrva ane pazcima vibhAgamAM prakAza pAthare che. jaMbUdvIpanI pUrva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI javAnA chedathI 124 vibhAgavALA sUryamaMDaLanA cAra bhAgamAMthI agnikoNa tathA vAyavya koNanA caturtha vibhAgamAM, A ratnaprabhA pRthvInA samatala bhUmibhAgathI 800 yojana UMce baMne sUrya AkAzamAM prakAza pAtharatA rahe che. vivecana : prastuta sUtromAM tiryaka lokamAM ane jaMbUdvIpamAM sUrya dvArA thatI rAtri-divasanI vyavasthAnuM varNana Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 70 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra che. samatala pRthvIthI arthAt ApaNI A pRthvIthI 800 yojana upara sUryanA maMDaLa che. bakuloyaNa tathA ratnaprabhApRthvInA samabhUmi bhAgathI 800 yojana upara(UMcAIe) ratnaprabhA pRthvInuM uparitala eTale je ApaNe rahIe chIe te jaMbUdvIpanI pRthvI. ApaNI A pRthvIthI 800 yojana UMce jaMbUdvIpanA be sUrya vimAna meru parvatane pradakSiNA karI rahyA che, tema samajavuM. jaMbadvIpanI upara jaMbudvIpanI ADI-UbhI baMne jIvA upara 180-180 yojana pramANa kSetra zeSa hoya, tyAMthI sUryanA paribhramaNa mArga-maMDaLa zarU thAya che. te maMDaLanA 124 vibhAganI kalpanA karIne ADI-UbhI jIvAnA chedathI tenA cAra vibhAganI kalpanA karavAnI che. 124 vibhAgavALA maMDaLa nA pratyeka caturtha vibhAgamAM 31-31 vibhAga Ave che. temAMthI agnikoNavALA cothA vibhAgamAM nUtana varSanA prAraMbhe je sUrya hoya te bhAratIya sUrya prathama ahorAtramAM dakSiNa jaMbUdvIpamAM prakAza kare che ane vAyavyakoNamAM rahelo airavatIya sUrya uttara jaMbUdvIpamAM prakAza kare che, tyAre jaMbUdvIpanA dakSiNa-uttaramAM arthAt bharata-airAvata kSetramAM divasa hoya che ane pUrva-pazcima jaMbUdvIpa(mahAvideha kSetromAM rAta hoya che. bhAratIya sUrya bIjA ahorAtramAM pazcima jaMbUdvIpamAM ane airavatIya sUrya pUrva jaMbUdvIpamAM prakAza kare che, tyAre jaMbUdvIpanA pUrva-pazcimamAM arthAtuM mahAvideha kSetramAM divasa hoya che ane dakSiNa tathA uttara jaMbUdvIpamAM arthAt bharata-airAvata kSetramAM rAta hoya che. jabUdvIpamAM divasa-rAtri karatAM be sUrya --------- --- -- VODA 26 k * * ---00 ? ------- , F dR NA diva*/ divasa daroDA divo kojha/ aitta-- * | prAbhUta-ra/1 saMpUrNa Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-2: pratimRta-2 | 71 'bIjuM prAkRtaH bIjuM pratipAdbhuta ( dhAta-selsal gati ) sUrya maMDaLa paranA saMkramaNa saMbaMdhI be pratipattio:| 1 tA kahaM te maMDalAo maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe sUrie cAraM carai Ahie tti vaejjA ? tattha khalu imAo duve paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA maMDalAo maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe sUrie bheyaghAeNaM saMkamai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA maMDalAo maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe sUrie kaNNakalaM NivveDhei-NivveDhei ege evamAhaMsu / bhAvArtha:- prazna-suryamaMDa 652thIpI bha'652vIza sNddbhe| cha? 6ttrsuryanA eka maMDaLa parathI bIjA maMDaLa upara javAnA viSayamAM anyatIrthikonI be mAnyatAo che, te A prbhaach(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa upara bhedaghAtathI saMkramaNa kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa upara karNakalA gatithI saMkramaNa kare che. | 2 tattha NaM je te evamAhaMsu-tA maMDalAo maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe sUrie bheyaghAeNaM saMkamai, tesi NaM ayaM dose, tA jeNaMtareNaM maMDalAo maMDalaM saMkamamANesaMkamamANe bheyadhAeNaM saMkamai-evaiyaM ca NaM addhaM purao Na gacchai, purao agacchamANe maMDalakAlaM parihavei, tesi NaM ayaM dose / bhAvArtha :- anyatIrthikomAM je ema kahe che ke sUrya eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa upara bhedaghAtathI saMkramaNa kare che, temAM nIce pramANe doSa che- be maMDaLa vaccenA apAMtarAla(aMtarAla ke AMtarA)ne saMkramaNa karavAmAM je samaya vyatIta thAya che, te pUrva maMDaLamAM gaNAto nathI athavA pachInA maMDaLanA paribhramaNa kALamAMthI keTalo samaya ocho thAya che, tethI bhedaghAta saMkramaNamAM doSa Ave che. | 3 tattha NaM je te evamAhaMsu- tA maMDalAo maMDalaM saMkamamANe sUrie kaNNakalaM NivveDhei, tesi NaM ayaM visese, tA jeNaMtareNaM maMDalAo maMDalaM saMkamamANe sUrie kaNNakalaM NivveDhei evaiyaM ca NaM addhaM purao gacchai, purao gacchamANe maMDalakAlaM Na parihavei, tesi NaM ayaM visese / bhAvArtha - temAM je ema kahe che ke sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa upara karNakalA gatithI saMkramaNa kare, temAM nimnokta vizeSatA che ke eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa upara karNakalA gatithI saMkramaNa thatAM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra aMtarAlanA saMkramaNamAM samaya vyatIta thato nathI, pUrvanA maMDaLamAM ja tenI gaNanA thaI jAya che, pachInA maMDaLamAMthI samaya te ocho thato nathI, A tenI vizeSatA che. sUryanuM karNakalA gatithI maMDaLa saMkramaNa:| 4 tattha NaM je te evamAhaMsu- maMDalAo maMDalaM saMkamamANe sUrie kaNNakalaM NivveDhei eeNaM NaeNaM NeyavvaM, No ceva NaM iyareNaM / bhAvArtha :- temAM je karNakalA gatithI eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa uparanuM paribhramaNa kahe che, te ja pramANe, te ja nayathI sUryanuM maMDaLa saMkramaNa thAya che, anya prakAre nahIM. vivecana : prastuta sutromAM sUryanA be maMDaLa vaccenuM aMtara pasAra karavAnI sUryanI paddhatinuM nirUpaNa che. pratyeka sUrya maMDaLa vacce be-be yojanAnuM aMtara che. keTalAka anyatIrthiko bhedaghAta gatithI A aMtara pAra karavAnuM kathana kare che. bevArSa :- bhedaghAta. elo-madInI manapAnAnaM tatra vAto-anaM. vivAre mane sUryeNApUrite sati tadantaramapAntarAlagamanena dvitIyaM maNDalaM saMkramati, saMkrAmya ya tasminmaNDale cAraM carati / -vRtti. bheda eTale be maMDaLa vaccenuM aMtara, ghAta eTale gamana. vivakSita saMpUrNa maMDaLa upara paribhramaNa pUrNa karIne pachI maMDaLa vaccenA aMtarAlamAM gamana karI bIjA maMDaLa upara saMkramaNa kare che arthAt Ave che ane tyAra pachI bIjA maMDaLa upara paribhramaNa kare che. eka maMDaLa paripUrNa karIne pachI aMtarAla bhAga upara sIdhuM gamana karI bIjA maMDaLa upara gamana karavuM, tene bhedaghAta saMkramaNa kahe che. AmAM be maMDaLa vaccenA be-be yojananuM kSetra pAra karavAmAM je samaya vyatIta thAya che, te samayanI gaNanA maMDaLa paribhramaNa kALamAM thatI nathI, tethI A prakAranI saMkramaNa gati svIkAravI ucita nathI. keTalAka anyatIrthiko ane bhagavAna mahAvIra svAmI karNakalA gatithI sUryanA eka maMDaLa uparathI bIjA maMDaLa uparanA saMkramaNano svIkAra kare che. Ugi :- karNakalA. # paramaUttaraprathamaTimApa nacIzUnyAdhizUnamaUhurta prathamathaza khAdUrNa che ke vanayAtAjuM yathAvati tathA niyatIti - vRtti. karNa- anya(AgaLanA) maMDaLanA agrabhAge pahoMcavAnuM lakSya rAkhIne adhikRta-vartamAna maMDaLa upara prathama kSaNathI ja paribhramaNa zarU karI kSaNe-kSaNe kalA eTale te maMDaLane atikrAMta karatAM, te-te maMDaLa ne choDatAM, AgaLa vadhIne be yojana dUra bIjA maMDaLa para pahoMcavuM, tene karNakalAgati kahe che arthAtu pratyeka maMDaLa be-be yojana dUra pUrNa thAya che. sUrya maMDaLo pUrNa goLAkAre nathI paraMtu jalebInA guMcaLAnI jema pratyeka maMDaLa mULa sthAnathI be yojana dUra pUrNa thAya che. sUryanI prathama maMDaLa upara gati tevA prakAranI hoya che, tethI pratikSaNa te AMtarAnuM aMtara pAra thatuM jAya che. A rIte be maMDaLa vaccenA be yojananA aMtarane pAra karavAnuM lakSya rAkhIne ja sUrya pratyeka maMDaLa upara paribhramaNa karatAM-karatAM ja te be yojana dUra cAlyo jAya che, tethI be maMDaLanI vaccenA aMtarane pAra karavAmAM, sUryane alaga samaya vyatIta karavo Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-2: pratiprAbhRta-2 [ 73 ] paDato nathI. bhedaghAta gatithI maMDaLa saMkramaNa(niSedha) karNakalA gatithI maMDaLa saMkramaNa | prAbhRta-ra/ra saMpUrNa che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 'bIjuM prAbhRta: trIjuM pratiprAbhRta ( muhUrtagati sUryanI muhUrta gati viSayaka cAra pratipattio:| 1 tA kevaiyaM te khettaM sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo cattAri paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA cha cha joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai, ege evamAhasu / __ege puNa evamAhasu-tA paMca paMca joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai, ege evamAhaMsu ___ege puNa evamAhaMsu-tA cattAri-cattAri joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai, ege evamAsu / / ege puNa evamAhasu-tA cha vi paMca vi cattAri vi joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai, ege evamAhaMsu / / bhAvArtha :- :- sUrya prtye| bhuta 24kSetrane pA2 42 cha ? uttara- sUryanI bhutagati saMdhI anyatArthinI yA2 mAnyatAmo(pratipattimao) sii cha, yathA(1) 3281 anyatA cha / prtye| bhurte sUrya 7-77012 yona kSetrane pA2 42 cha. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke pratyeka muhurta surya pAMca-pAMca hajAra yojana kSetrane pAra kare che. (3) 240 anyatA cha / prtye| bhuta sUrya yA2-yA2 42 yo4na kSetrane pAra 42 cha. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke eka-eka muhUrtamAM sUrya, pAMca athavA cAra hajAra yojana kSetrane pAra kare che. | 2 tattha NaM je te evamAhaMsu-tA cha cha joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM mahatteNaM gacchai, te evamAhaMsa- tA jayA NaM sarie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / tasi ca NaM divasasi egaM joyaNasayasahassaM aTTha ya joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte / ___tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai jahaNNae duvAlasamuhutte divase Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-2: pratiprAmRta-3 | 75 / bhavai / tasi ca NaM divasaMsi bAvattari joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte, tayA NaM cha cha joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai / bhAvArtha - anyatIrthikomAM je ema kahe che ke sUrya pratyeka muhUrte cha-cha hajAra yojana kSetrane pAra kare che, teono Azaya e che ke sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. tyAre (18 muhUrta x 6 hajAra muhUrtagati = 1,08,000) eka lAkha, ATha hajAra yojananuM tApa kSetra hoya che arthAt tyAre sUrya 18 muhUrtanA divasa daramyAna eka lAkha, ATha hajAra yojana kSetrane pAra kare che. surya jyAre sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. te divase (12 muhUrta x 9000 muhUrtagati)= botera hajAra(72,000) yojananuM tApakSetra hoya che ane tyAre sUrya pratyeka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojana kSetrane pAra kare che. | 3 tattha NaM je te evamAhaMsu- tA paMca-paMca joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhatteNaM gacchai, te evamAhaMsu- tA jayA NaM sUrie, savvabbhataraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / taMsi ca NaM divasaMsi NauiM joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte / tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / taMsi ca NaM divasaMsi sarTi joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte, tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai / bhAvArtha :- anyatIrthikomAM je ema kahe che ke sUrya pratyeka muhurte pAMca-pAMca hajAra yojana kSetrane pAra kare che, teono Azaya e che ke jyAre sUrya sarvAvyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhurtanI rAtri hoya che. te divase (18 muhUrta x 4000 muhUrtagati) 80,000 yo4 nanuM tApakSetra Doya che. jyAre sUrya sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 bhutanI rAtri sane sauthI To 12 bhutanA hivasa Doya che. hivase (12 x 5000) 50,000 yojananuM tApakSetra hoya che ane tyAre sUrya pratyeka muhUrte pAMca-pAMca hajAra yojana kSetrane pAra kare che. | 4 tattha NaM je te evamAhaMsu- tA cattAri-cattAri joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai, te evamAhaMsu- tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / taMsi ca NaM divasaMsi bAvattariM joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / taMsi ca NaM divasaMsi aDayAlIsaM joyaNasahassAiM tAvakkhette paNNatte, tayA NaM cattAri - cattAri joyaNasahassAiM sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai / bhAvArtha :anyatIrthikomAM je ema kahe che ke sUrya pratyeka muhUrte cAra-cAra hajAra yojana kSetrane pAra kare che, teono Azaya e che ke jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. te divase(18 x 4000 =) 72,000 yoSThananuM tApakSetra hoya che. 9 sUrya jyAre sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 bhuhUrtanI rAtri bhane 12 bhuhUrtano divasa hoya che. te hivase (12 x 4000 = ) 48,000 yo4nanuM tApakSetra hoya che ane tyAre sUrya pratyeka muhUrte cAra-cAra hajAra yojana kSetrane pAra kare che. 5 tattha NaM je te evamAhaMsu-tA cha vi paMca vi cattAri vi joyaNasahassAiM sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai, se evamAhaMsu- tA sUrie NaM uggamaNamuhuttaMsi ya atthamaNamuhuttaMsi ya sigghagaI bhavai tayA NaM cha cha joyaNasahassAiM egamegeNaM muhutteNaM gacchai, majjhimaM tAvakkhettaM samAsAemANe- samAsAemANe sUrie majjhimagaI bhavai tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAiM egamegeNaM muhutteNaM gacchai, majjhimaM tAvakkhettaM saMpatte sUrie maMdagaI bhavai tayA NaM cattAri cattAri joyaNasahassAiM egamegeNaM muhutteNaM gacchai / tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThe ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / taMsi ca divasaMsi ekkANauiM joyaNasahassAiM tAvakkhette paNNatte / tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / taMsi ca NaM divasaMsi egaTThijoyaNasahassAiM tAvakkhette paNNatte, tayA NaM chavi paMca vi cattAri vi joyaNasahassAiM sUrie egamegeNaM muhutteNaM gacchai, ege evamAhaMsu / bhAvArtha :- anyatIrthikomAM je ema kahe che ke sUrya pratyeka muhUrto cha hajAra, pAMca hajAra athavA cAra hajAra yojana kSetrane pAra kare che, teono Azaya e che ke udayakALanA ane astakALanA muhUrtamAM sUrya zIghragatithI paribhramaNa kare che, tyAre sUrya eka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojana kSetrane pAra kare che. madhyama tApa kSetrane prApta sUrya madhyamagativALo hoya che, te madhyanA 15 muhUrtamAM pratyeka muhUrte Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhUta-2H pratiprAbhRta-3 pAMca-pAMca hajAra yojana kSetrane pAra kare che. madhyama(astathI pUrvanA muhUrtanA) tApa kSetrane saMpanna sUrya maMda gativALo hoya che, tyAre sUrya muhUrtamAM 8000 yojana kSetrane pAra kare che. jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhurtanI rAtri hoya che. te divase 18 muhUrtamAMthI udaya samayanA eka muhUrtamAM 6000 yojana + asta samayanA eka muhurtamAM 9000 yojananI gati hovAthI = 12000 yojananI gati, madhyanA 15 muhUrtamAM 5000 yojananI gati hovAthI 15 x 5000 = 75000 yojananI gati ane aMtima muhUrta pUrvanA muhUrtamAM 4000 yojananI gati, A rIte 12000+ 75,000 + 4000 = 91000 yojana kSetramAM gati kare che arthAt teTalA yojananuM tApakSetra che. jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. te divase udaya-astanA be muhUrtamAM 6,000+ 6,000 yojana = 12,000 yojana, madhyanA 9 muhUrtamAM 5,000 yojananI gati hovAthI 9 x 5,000 = 45,000 yojana ane astathI pUrvanA eka muhUrtamAM 4,000 yojananI gati, A rIte 12,000 + 45,000 + 4,000 = 1,000 (ekasaTha hajAra) yojananuM tApakSetra hoya che. sUryanI muhUrta gatiH| 6 vayaM puNa evaM vayAmo- tA sAiregAiM paMca paMca joyaNasahassAI sUrie egamegeNaM muhutteNa gacchai / bhAvArtha:- bhagavAna ema kahe che ke sUrya pratyeka muhUrte sAdhika pAMca-pAMca hajAra yojana kSetrane pAra kare che. tattha ko heU tti vaejjA ? tA ayaNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte / tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca paMcajoyaNasahassAI doNNi ya ekkAvaNNe joyaNasae egaNatIsa ca saTThibhAe joyaNassa egamegeNaM muhutteNaM gacchai / tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIyAlIsAe joyaNasahassehiM dohiM ya tevaDhehiM joyaNasaehiM ekkavIsAe ya saTThibhAgehiM joyaNassa sUrie cakkhupphAsa havvamAgacchai / tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha :- prazna- sUrya pratyeka muhUrte sAdhika 5,000 yojana kSetrane pAra kare che, tenuM zuM kAraNa che ? uttara- sarva dIpa-samudranI madhyamAM paridhithI yukta jaMbUdvIpa nAmano dvIpa che. te jaMbUdvIpanI upara, meruparvatanI samIpanA sarvAtyaMtara maMDaLa upara jyAre sUrya paribhramaNa karatA hoya tyAre sUrya pratyeka muhUrte pAMca hajAra baso ekAvana pUrNAka ogaNatrIsa sAThAMza(parapa1 2) yojanA kSetrane pAra kare che arthAt sarvAtyaMtara maMDaLa upara sUrya vimAnanI muhUrtagati parapa16 yojanAnI hoya che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra (baMne) sUrya sarvAyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre ahIM rahelA arthAt bharataairavata kSetranA manuSyo sUryane suDatAlIsa hajAra baso tresaTha pUrNAMka ekavIsa sAThAMza(47,263 ) yojana dUrathI jue che. tyAre sahuthI moTo lAMbAmAM lAMbo aDhAra muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI bAra muhUrtanI rAtri hoya che. 78 7 se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abbhitarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abhitarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAiM doNNi ya ekkAvaNNe joyaNasae sIyAlIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamegeNaM muhutteNaM gacchai / tayA NaM ihagayassa maNusassa sIyAlIsAe joyaNasahassehiM egUNAsIe ya joyaNasae sattAvaNNAe saTTibhAehiM joyaNassa saTTibhAgaM ca egaTThihA chettA egUNavIsAe cuNNiyAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai, tayA jaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAga muhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :prathama maMDaLathI bahAra nIkaLatA, navA saMvatsara ane navA ayana(dakSiNAyana)no prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM AtyaMtarAnaMtara(bIjA ApyaMtara) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre AtyaMtarAnaMtara(bIjA) maMDaLa upara paribhramaNa karatAM hoya tyAre te pratyeka muhUrte pAMca hajAra baso ekAvana pUrNAMka suDatAlIsa sAThAMza (5,251 )yojana kSetrane pAra kare che. sUrya bIjA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre A bharata-airavata kSetranA manuSyo te sUryane suDatAlIsa hajAra, ekaso ogaNyAeMsI yojana ane eka yojananA sATha bhAgamAMthI sattAvanabhAga ane eka sAThAMza bhAganA ogaNIsa ekasaThIyA pratibhAga-cUrNikAbhAga 47,17957, 1 yojana) dUrathI sUryane jue che. tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (17 19 muhUrta)no divasa ane 6 muhUrta adhika 12 bhuhUrta (12 se muhUta) nI rAtri hoya che. 8 se NikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abbhiMtaraM tacca maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abbhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca-paMca joyaNasahassAiM doNNi ya bAvaNNe joyaNasae paMca ya saTThibhAe joyaNassa egamegeNaM muhutteNaM gacchai / tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIyAlIsAe joyaNasahassehiM chaNNauIe ya joyaNehiM tettIsAe ya sadvibhAgehiM joyaNassa sadvibhAgaM ca egaTThihA chettA dohiM cuNNiyAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahiyA / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-2: pratiprAmRta- | 78 | bhAvArtha :- bIjA maMDaLamAMthI nIkaLatA sUrya, navA varSanA bIjA ahorAtramAM trIjA AtyaMtara maMDaLa para paribhramaNa kare che. sUrya jyAre trIjA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre te pratyeka muhUrte pAMca hajAra baso bAvana yojana ane pAMca sAThAMza (5,2para) yojanA kSetrane pAra kare che. sUrya jyAre trIjA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre bharata-airAvata kSetranA manuSyo suDatALIsa hajAra chanuMyojana ane tetrIsa sAThAMza bhAga tathA be ekasaThAMza cUrNikA bhAga (47,096 ane 4) yojana dUrathI sUryane jue che. tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (17 39 muhUrta)no divasa ane muhUrta adhika 12 bhuDUta (12 hai bhuta)nI rAtri Doya che. |9 evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe aTThArasa-aTThArasa saTThibhAge joyaNassa egamege maMDale muhuttagaI abhivuDDhemANe abhivuDDemANe culasIiM sIyAI joyaNAI purisacchAyaM NivvuDDemANe NivvuDDemANe-savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| ___tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAI tiNNi ya paMcuttare joyaNasae paNNarasa ya saTThibhAge joyaNassa egamegeNaM muhutteNaM gacchai, tayA NaM ihagayassa maNUsassa ekkatIsAe joyaNasahassehiM aTThahiM ekkatIsehiM joyaNasaehiM tIsAe ya saTThibhAehiM joyaNassa sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / bhAvArtha - A rIte, A kramathI sarvAtyaMtara maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA, pachI pachInA maMDaLo para saMkramaNa karatA sUrya pratyeka maMDaLe che yojanAnI muhUrta gatine vadhAratAM-vadhAratAM ane 84-84 yojana puruSa chAyA eTale daSTi pathane ghaTADatAM-ghaTADatAM sarva bAhA maMDaLa para pahoMce che. sUrya jyAre sarva bAhya (aMtima 184mA) maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre pratyeka muhUrta pAMca hajAra traNaso pAMca pUrNAka paMdara sAThAMza (5,305 4) yojanA kSetrane pAra kare che. sUrya sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre bhArata-airAvata kSetranA manuSyo ekatrIsa hajAra AThaso ekatrIsa pUrNAka trIsa sAThAMza (31,831 ) yojana dUrathI sUryane jue che. tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A rIte prathama cha mAsa thAya che. sarva bAhya maMDaLa upara sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM prathama cha mAsa(dakSiNAyana)no aMta thAya che. | 10 se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDala uvasaMkamittA cAra carai, tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtara maMDala uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca-paMca joyaNasahassAI tiNNi ya cauruttare joyaNasae Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 80 zrI caMdrasUrya prApti sUtra sattAvaNNaM ca saTThibhAe joyaNassa egamegeNaM muhutteNaM gacchai / tayA NaM ihagayassa maNUsassa ekkatIsAe joyaNasahassehiM Navahi ya solasuttarehiM joyaNasaehiM egUNacattAlIsAe saTThibhAgehiM joyaNassa saTThibhAgaM ca egaTThihA chettA saTThIe cuNNiyAbhAga sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- sarvabAhya(184mA) maMDaLa uparathI aMdara pravezatA, bIjA cha mAsa tathA navA ayana (uttarAyaNa)no prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM bAhyAvaMtara (bIjA bAhya-183mA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. surya jyAre bIjA bAhya(183mA) maMDaLa para paribhramaNa karatA hoya tyAre pratyeka muhurte pAMca hajAra, traNaso cAra pUrNAka sattAvana sAThAMza(5,3047) yojanA kSetrane pAra kare che ane tyAre bharata-airavata kSetranA manuSyo sUryane ekatrIsa hajAra navaso soLa yojana ane ogaNacALIza sAThAMza bhAga tathA sATha ekasaThAMza cUrNikAbhAga (31,916 ane yojana dUrathI sUryane jue che. tyAre muhUrta dhUna 18 muhUrta (17 5 muhUrta)nI rAtri ane muhUrta adhika 12 muhUrta (12 muhUta)no divasa hoya che. 11 se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca-paMca joyaNasahassAI tiNNi ya cauruttare joyaNasae egUNacattAlIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamegeNaM muhutteNaM gacchai / / tayANaM ihagayassa maNUsassa egAhiehiM battIsAe joyaNasahassehiM egUNapaNNAe ya saTibhAehiM joyaNassa sadvibhAgaM ca egadvihA chettA tevIsAe cuNNiyAbhAgehiM sarie cakkhuphAsaM havvamAgacchai, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai cAhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- bIjA bAhya(183mA) maMDaLamAMthI aMdara pravezatA surya bIjA ahorAtramAM trIjA bAhya(18ramA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre trIjA bAhya(18ramA) maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre pratyeka muhUrte pAMca hajAra, traNaso cAra pUrNAka ogaNacALIsa sAThAMza (5,3046) yojana kSetrane pAra kare che ane tyAre bharata-airAvata kSetranA manuSyo batrIsa hajAra eka ane ogaNapacAsa sAhAMza bhAga tathA vIsa sahaza yUDimAga (32,00130 , 3) yona hrathI sUryanAmecha. tyAre huM muhUrta nyUna 18 muhUrta (17 | muhUrta)nI rAtri ane muhUrta adhika 12 muhUrta (12 bhuta)no hivasa Doya che. |12 evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe aTThArasa-aTThArasa saTThibhAge joyaNassa egamege maMDale Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-2: pratiprAbhRta-3 [ 81 ] muhuttagaI NivvuDDemANe-NivvuDDemANe sAiregAiM paMcAsII-paMcAsII joyaNAI purisacchAyaM abhivuDDemANe-abhivuDDemANe savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM varakuM ! tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAI doNNi ya ekkAvaNNe joyaNasayAI egUNatIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamege NaM muhutte NaM gacchai / tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIyAlIsAe joyaNasahassehiM dohiM ya tevaDhehiM joyaNasaehiM ya ekkavIsAe ya saTThibhAgehiM joyaNassa sUrie cakkhupphAsa havvamAgacchai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe / esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI aMtima 184mA maMDaLathI aMdara pravezatA, pachI pachInA maMDaLo para saMkramaNa karatA sUrya pratyeka maMDaLe 16 yojananI gatine ghaTADatAM-ghaTADatAM ane sAtireka 85 yojanA puruSa chAyA-daSTipathane vadhAratAM-vadhAratAM sarvAtyaMtara maMDaLa para pahoMce che. sUryo jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre sUrya pratyeka muhUrte 5,2516 yojana kSetrane pAra kare che ane tyAre bharata-airAvata kSetranA manuSyo te sUryane 47,23 2 yojana dUrathI jue che. tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri thAya che. A rIte bIjA cha mAsa thAya che. sarvAtyaMtara maMDaLa uparanuM sUrya paribhramaNa pUrNa thatAM bIjA cha mAsa (uttarAyaNa)no aMta thAya che. A Aditya saMvatsara che, be ayana pUrNa thatAM Aditya saMvatsarano aMta thAya che. vivecana : prastuta sUtromAM pratyeka maMDaLa upara sUrya eka-eka muhUrtamAM keTalA yojana cAle che tathA bharata-airAvata kSetranA manuSyo udaya-asta samaye sUryane keTalA yojana dUrathI jue che, tenuM varNana che. sUrya dakSiNAyananA cha mahinAmAM(183 ahorAtramAM) 183 maMDaLa upara ane uttarAyaNanA cha mahinAmAM(183 ahorAtramAM) 183 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya pratyeka maMDaLa 30 muhUrtamAM pAra kare che. dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLanI laMbAI, pahoLAI, paridhi vadhatA jAya che ane uttarAyaNamAM pratyeka maMDaLanI laMbAI, pahoLAI, paridhi ghaTatA jAya che. maMDaLanI paridhi vadhavA chatAM sUryanI gatinA kAlamAnamAM vadhAro thato nathI. 30 muhUrta arthAt eka ahorAtra(24 kalAka)mAM ja te maMDaLa tene pAra karavAnuM hoya che, tethI prati maMDaLe sUrya potAnI paribhramaNa gati vadhAre che. muhUrta gati:- pratimaMDaLa upara sUrya eka-eka muhUrtamAM jeTalA yojana cAle te tenI muhUrta gati kahevAya che. sUryanI muhUrtagati nizcita karavAnI vidhiH- sarvopa maMDanamevonA horAtre rAkhyAM sUryA parisamApyate, pratisUrya ahorAtra gaNane paramArthato dvAvahorAtrau bhavataH, dvayozcAhorAtrayoH SaSTimuhUrtAstato maNDala parirayasya SaSTyA bhAge hRte yallabhyate tanmuhUrtagati pramANaM / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 82 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra be sUrya maLIne eka ahorAtramAM eka maMDaLa pUrNa kare che. eka sUrya eka ahorAtramAM ardhamaMDaLa cAle che ane bIjo sUrya te ja ahorAtramAM zeSa ardha maMDaLa cAle che, baMne sUryanA eka-eka ahorAtra thAya paNa paramArthataH baMnenA bhegA karIe to be ahorAtra thAya. 1 ahorAtranA 30 muhUrta che, be ahorAtranA 60 muhUrta che. be sUrya maLIne muhUrtamAM 1 maMDaLa pAra kare che. tethI maMDaLanI je paridhi hoya tene 60 thI bhAgatA je saMkhyA prApta thAya, te tenI muhUrta gati kahevAya che, jema ke prathama sarvAtyaMtara maMDaLanI paridhi 3, 15, 089 yojana che. tene be ahorAtranA 60 muhUrtathI bhAga ApatA (3,15,089 + 60 =) 5,251 6 yojana prApta thAya che. te prathama maMDaLa paranI sUryanI muhUrtagati jANavI. mahartagati hAni-vRddhi dhavAMka :- pratyeka maMDaLanI paridhi vyavahArathI 18, 18 yojana vRddhi pAme che, (vAstavamAM to 17 4 yojana paridhi vadhe che.) tethI sUryane pratyeka maMDaLe be ahorAtramAM 60 muhUrtamAM 18-18 yojana vadhu cAlavuM paDe che, tethI dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLe yojana pramANa muhUrtagati vadhe che ane uttarAyaNamAM yojana pramANa muhUrtagati ghaTe che, jema ke prathama maMDaLe sUryanI muhUrtagati 5,251 6 yojana che, temAM yojana vadhAravAthI 5,251 +) = 5,251 7 yojanAnI muhUrtagati bIjA maMDaLe prApta thAya che. A rIte sUryanI gati kramazaH vadhatI jAya che. sUryanA daSTipathanuM pramANa : 9 mAM bAraka ... - * 42 43 - *nAma saMka* A Da N bavAnaparvata satata nIla vAna parvata gI +naSadha parvata chuM * jarUra+ni dha << parvata ST bharata denA , . .. 'manu Sa sUryane ..... S mAdhI mubodhita Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e-pion]n : -plin 83 sUtrakAre sarva bAhya maMDaLa para sUryanI muhUrta gati 5,305 2 yojananI kahI che, te , OM yojananI vRddhithI gaNanA karatAM prApta thAya che. vyAvahArika nI vRddhithI prApta thatI nathI. (juo pariziSTa-9. sUryanA 184 maMDala vigatanuM koSTaka) athavA aMtima maMDaLa paridhinA 3,18,315 yojanane 60thI bhAga ApavAthI prApta thAya che, yathA- 3,18,315 + 60 = 5,305 yojananI aMtima maMDaLanI muhUrtagati prApta thAya che. bIjA bAhya maMDaLanI muhUrta gati aMtima maMDaLanI muhUrta gatithI bhAga nyUna thAya che. 5,305 - 4 - 5,304 7 yojana bIjA bAhya maMDaLanI muhUrta gati che. A rIte jyAre sUrya aMdaranA maMDaLamAM praveza kare tyAre tenI muhUrta gatimAM kramazaH OM yojananI hAni thAya che. - sUrya dRSTipatha prApti :- sUrya udaya samaye jeTale dUrathI dekhAya te dRSTipatha prApti ke daSTi gocaratA kahevAya che. udaya samaye sUrya jeTale dUrathI dekhAya teTale ja dUrathI asta samaye dekhAya che. sUtrakAre te mATe cakSu sparza zabdano prayoga karyo che. sUryazvakSusparzI cakSurviSaya vva zIghramA Rti / cakSuno viSaya bane, sUrya AMkhano viSaya bane tene cakSu sparza kahe che. daSTipathaprAptatA cakSusparza puruSa chAyA tyevAA:| daSTipatha prApti, cakSu sparza, puruSa chAyA A traNe ekArtha zabda che. sUtrakAre prastuta sUtromAM cakSusparza ane puruSa chAyA A baMne zabdano prayoga karyo che. dRSTipatha prApta karavAnI vidhi :- pratyeka maMDaLe sUryanI je muhUrta gati hoya tenI sAthe te ja maMDaLe jeTalA muhUrtano divasa hoya tenAthI guNatA sUryanuM tApakSetra prApta thAya che arthAt sUrya teTalA kSetrane eka divasamAM prakAzita kare che ane sUrya jeTalA kSetrane prakAzita karato hoya tenAthI barAbara ardhakSetra pramANa dUra rahelA manuSyane sUrya udaya-asta samaye daSTigocara thAya che. jema ke sUryAsyaMtara maMDaLa upara sUryanI muhUrtagati 5,251 2 yojana che ane divasa 18 muhUrtano hoya che, tethI 5,251 x 18 = 94,526 42 0 yojananuM tApakSetra athavA udaya-asta vaccenuM aMtara prApta thayuM. tenuM ardhuM karatAM arthAt 2 thI bhAga ApatA (94,526 4 tApa kSetra + 2 =) 47,263 1 yojana dUrathI sUrya daSTigocara thAya che. // prAbhUta 2/3 saMpUrNa // bIjuM prAbhRta saMpUrNa Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra trIjuM prAbhUta paricaya ROOOOOOR prastuta trIjA prAbhUtamAM sUryanA avabhAsa eTale prakAzakSetranuM (obhAlapha jeva= 1/1/3) varNana che. prastuta prAbhUtamAM sUtrakAre jaMbudrIpanA pAMca vibhAga karIne viSayanuM varNana karyuM che. sUrya sarvAyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatAM hoya tyAre(uttarAyaNanA aMtima divase) A pAMca vibhAgamAMthI doDha-doDha vibhAga eTale kula traNa vibhAgamAM prakAza ane eka-eka vibhAga eTale kula be vibhAgamAM aMdhakAra hoya che. sUrya sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre(dakSiNAyananA aMtima divase) pAMca vibhAgamAMthI eka-eka vibhAga eTale kula be vibhAgamAM prakAza ane doDha-doDha vibhAga eTale kula traNa vibhAgamAM aMdhakAra hoya che. sUryanA 183 maMDaLanA pAMca-pAMca vibhAga thatAM kula 915 vibhAga thAya che. temAM pratyeka maMDaLanA pAMca-pAMca vibhAga che. dakSiNAyanamAM pratyeka maMDaLe maMDaLagata OM bhAga ke sarva maMDaLagata dveSa bhAga prakAza kSetranI hAni thAya che. A rIte pratyeka maMDaLe bhAga prakAza kSetranI hAni-vRddhi thAya che. cothA prAbhUtamAM prakAzakSetranA saMsthAnanuM kathana karatA sUtrakAre prakAzakSetranA dasa vibhAga karavAnuM sUcana karyuM che. te dasa vibhAgamAMthI chavibhAgamAM prakAza ane cAra vibhAgamAM aMdhakAra hoya che. A baMne prakAranA vidhAnamAM kathana mAtrano taphAvata che, tAttvika taphAvata nathI. ////////// Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-u trIjuM prAbhUta prakAza kSetra 85 caMdra-sUryanA prakAza kSetra viSayaka bAra pratipattioH 1 tA kevaiyaM khettaM caMdimasUriyA obhAsaMti ujjoveMti taveMti pagAseMti Ahie tti vaejjA ? tattha khalu imAo bArasa paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA egaM dIvaM egaM samuddaM caMdima-sUriyA obhAsaMti ujjoveMti taveMti pagArseti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA tiNNi dIve tiNNi samudde caMdima-sUriyA obhAsaMti jAva pagAseMti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA adbhuTTe (addhacautthe) dIve, addhacautthe samudde caMdima-sUriyA obhAsaMti jAva pagArseti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA sattadIve sattasamudde caMdima-sUriyA obhAsaMti va pagAseMti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA dasadIve dasasamudde caMdima-sUriyA obhAsaMti jAva pagAseMti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA bArasadIve bArasasamudde caMdima-sUrayA obhAsaMti jAva pagAseMti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA bAyAlIsaM dIve bAyAlIsaM samudde caMdima-sUriyA obhAsaMti jAva pagAseMti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA bAvattariM dIve bAvattariM samudde caMdima-sUriyA obhAsaMti jAva pagArseti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA bAyAlIsaM dIvasayaM bAyAlisaM samuddasayaM caMdimasUriyA obhAsaMti jAva pagAseMti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA bAvattariM dIvasayaM bAvattariM samuddasayaM caMdima-sUriyA obhAsaMti jAva pagArseti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA bAyAlIsaM dIvasahassaM, bAyAlisaM samuddasahassaM Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 86 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra caMdima-sUriyA obhAsaMti jAva pagAseMti, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA bAvattaraM dIvasahassaM bAvattari samuddasahassaM caMdimasUriyA obhAsaMti jAva pagAseMti, egemAhaMsu / bhAvArtha:- prazna- surya keTalA kSetrane avabhAsita, udyotita, tApitA ane prakAzita kare che? uttarasUryanA prakAzita kSetranA viSayamAM anyatIrthikonI bAra pratipattio(mAnyatAo) che, yathA(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya eka dvIpa, eka samudrane avabhAsita, udyotita, tApita ane prakAzita kare che. (ra) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya traNa dvIpa, traNa samudrane avabhAsita yAvata prakAzita kare che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya sADA traNa dvIpa, sADA traNa samudrane avabhAsita yAvata prakAzita kare che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya sAta dvIpa, sAta samudrane avabhAsita yAvatuM prakAzita kare che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya dasa dIpa, dasa samudrane avabhAsita yAvat prakAzita kare che. (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya bAra dvIpa, bAra samudrane avabhAsita yAvatuM prakAzita kare che. (7) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryabetAlIsa dvIpa, betAlIsa samudrane avabhAsita yAvatu prakAzita kare che. (8) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryabotera dvIpa, botera samudrane avabhAsita yAvatuM prakAzita kare che. (9) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya ekaso betAlIsa(142) dvIpa, ekaso betAlIsa samudrane avabhAsita thAva prakAzita kare che. (10) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya ekaso botera(172) dvIpa, ekaso botera samudrane avabhAsita thAvatuM prakAzita kare che. (11) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya eka hajAra betAlIsa (1042) dvIpa, eka hajAra beMtAlIsa samudrane avabhAsita yAvat prakAzita kare che. (12) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUrya eka hajAra botera(1072) dvIpa, ekahajAra botera samudrane avabhAsita yAvatuM prakAzita kare che. jaMbUDhIpanuM pAMca cakrabhAgamAM prakAza kSetra - | 2 vayaM puNa evaM vayAmo-tA ayaNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamudANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte / se NaM egAe jagaIe savvao samaMtA saMparikkhitte, sA NaM jagaI aTTha joyaNAI uThaM uccatteNaM paNNattA, evaM jahA jaMbuddIvapaNNattIe jAva evAmeva sapuvvAvareNaM jaMbuddIve ddIve coddasa salilAsayasahassA chappaNNaM ca salilAsahassA bhavaMtItimakkhAyA / jaMbuddIve NaM dIve paMca cakkabhAgasaMThie Ahieti vaejjA / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-3 [ 87 | bhAvArtha - bhagavAna kahe che ke sarva dvIpa samudranI madhyamAM, paridhithI yukta jaMbUdIpa nAmano dvIpa che, te dvIpanI cAre bAju pharate ATha yojana UMcI jagatI (koTa) che, te jaMbUdvIpamAM kula maLIne cauda lAkha chappana hajAra(14, 5000) nadIo che vagere varNana jebUdvIpa prajJapti pramANe jANavuM. te jaMbudvIpa nAmanA cakrAkAra(vartuLAkAra) dvIpanA pAMca bhAga(cakra bhAga) kahyA che. | 3 tA kahaM jaMbuddIve dIve paMca cakkabhAgasaMThie Ahieti vaejjA? tA jayA NaM ee duve sUriyA savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM jaMbUddIvassa dIvassa tiNNi paMca cakkabhAge obhAsati jAva pagAseMti, taM jahA- tA ege vi sUrie ega divaDDa paMca cakkabhAga obhAsai jAva pagAsei, ege vi ega paMca cakkabhAgaM obhAsaI jAva pagAsei, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha - prazna- zA mATe jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA pAMca cakrabhAga kahyA che? uttara- jaMbUdvIpamAM jyAre baMne sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre jaMbUdvIpanA pAMca cakrabhAgamAMthI traNa cakrabhAgane avabhAsita yAvata prakAzita kare che. pAMca cakrabhAgamAMthI doDha bhAgane eka surya ane doDha cakrabhAgane bIjo sUrya avabhAsita yAvata prakAzita kare che ane tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 1ra muhUrtanI rAtri hoya che. | 4 |tA jayA NaM ee duve sUriyA savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM jaMbuddIvassa dIvassa doNNi paMca cakkabhAge obhAsaMti jAva pagAseMti, tA ege vi sUrie egaM paMca cakkabhAgaM obhAsei jAva pagAsei, tA ege vi sUrie egaM paMca cakkabhAgaM obhAsai jAva pagAsei, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / bhAvArtha - jaMbUdvIpamAM jyAre baMne sUrya sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre jaMbUdvIpanA pAMca cakrabhAgamAMthI be cakrabhAgane avabhAsita thAvaprakAzita kare che. temAM eka sUrya pAMca cakrabhAgamAMthI eka bhAgane avabhAsita yAvatu prakAzita kare che ane bIjo sUryapAMca cakrabhAgamAMthI eka cakrabhAgane(ema kula be cakrabhAgane) avabhAsita yAvat prakAzita kare che ane tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 1ra muhUrtano divasa hoya che. vivecana : prastuta sUtromAM jaMbUdvIpanA baMne sUrya dvArA prakAzita thatAM jaMbUdvIpanA vibhAgonuM varNana che. jaMbudvIpanA pAMca bhAganI kalpanA karIe, to temAMthI doDha bhAgane eka sUrya ane bIjA doDha bhAgane bIjo sUrya ema kula traNa bhAgane sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre prakAzita kare che ane sUrya sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre eka sUrya eka bhAgane ane bIjo sUrya bIjA eka bhAgane, ema kula be bhAgane prakAzita kare che. vRttikAre te samajAvavA mATe eka-eka bhAganA 73ravibhAganI kalpanA karavAnuM kahyuM che.(eka sUrya Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 88 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra eka varasamAM 366 ardha maMDaLane pAra kare che. be sUrya 73ra maMDaLane pAra kare che, tethI eka-eka bhAganA 73ra vibhAganI kalpanA karavAnuM kahyuM che.) 73ra vibhAgavALA pAMca vibhAga eTale 73ra 4 5 = 3,so bhAga jaMbUdvIpa kSetranA thAya, sUryasarvAtyaMtara maMDaLaupara hoya tyAre pAMca bhAgamAMthI doDhavibhAgane prakAzita kare che tethI 732 x 1 = 1,098 bhAgane eka sUrya ane 1,098 bhAgane bIjo sUrya prakAzita kare che. jebUdvIpanA 1,098+ 1,098 = 2,196 bhAgamAM prakAza ane kula vibhAgamAMthI prakAzita vibhAga bAda karatAM eTale 3,0-2,196 = 1464 bhAgamAM aMdhakAra hoya che athavA pAMca bhAgamAMthI be bhAga eTale 73ra + 732 = 1,464 bhAgamAM aMdhakAra hoya che. sUrya jyAre sarvabAhya maMDaLa upara hoya tyAre pAMca bhAgamAMthI eka-eka bhAga eTale 73ra + 73ra = 1,464 bhAga upara prakAza ane pAMca bhAgamAMthI doDha-doDha bhAga eTale 1,098 + 1,098 = 2,196 bhAgamAM aMdhakAra hoya che. pratyeka maMDaLe prakAza kSetranI hAni-vRddhi:- pratyeka maMDaLe be bhAganI hAni-vRddhi thAya che. prathama maMDaLe rahelo eka sUrya doDha vibhAgane arthAt 1,098 bhAgane prakAzita kare che ane 183mA maMDaLe (eka vibhAgane) 73ra bhAgane prakAzita kare che, tethI 1,098-73ra = 366 bhAgano taphAvata thAya che. 183 maMDaLamAM 366 bhAgano taphAvata, to 1 maMDaLe keTalo? A rIte trirAzi mUkatAM 366 + 183 = pratyeka maMDaLe jaMbUdvIpanA 3,60 bhAgamAMthI 2 bhAganI hAni-vRddhi thAya che. bIjA maMDaLe sUrya 734 bhAgane trIjA maMDaLe 736 bhAgane prakAzita kare che, A rIte pratyeka maMDaLe be-be bhAganI vRddhi karatAM-karatAM AgaLaAgaLanA maMDaLa upara jAya che, tema samajavuM. jebalIpanA prakAzita cakabhAga - 4 prakAza bhaga prakAra 1pa. sAdhvI subodhikA ja trIjuM prAbhRta saMpUrNa Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-4: paricaya [ 89 ] cothuM prAbhRta paricaya jIjaLaRORDCROROROR prastuta cothA prAbhUtamAM zvetatA(prakAza)nI saMsthiti (selAruM liM te saMri 1/1/3) viSayaka varNana che. zvetatAno artha prakAza thAya che. caMdra-sUryanA vimAna prakAzamaya che ane jebUdvIpa Adi kSetra paNa tenA prakAzathI prakAzamaya bane che, tethI prastuta prAbhRtamAM zvetatA zabdathI caMdra-sUrya vimAna vaccenuM kSetra ane sUrya prakAzathI prakAzita prakAza kSetra(tApakSetra) baMnenuM grahaNa thAya che ane ahIM A baMne prakAranA kSetranA saMsthAna-AkAranuM varNana karyuM che. nUtana varasanA prAraMbha samaye eka sUrya agnikhUNAmAM ane eka sUrya vAyavya khUNAmAM hoya che ane te samaye eka caMdra IzAna khUNAmAM ane bIjo caMdra naiRtya khUNAmAM hoya che, A baMne caMdra ane baMne sUryanI vaccenI TvetatA(prakAza) kSetrano AkAra samacorasa thAya che. sUryano prakAza jaMbUdvIpa ane lavaNa samudranA jeTalA vibhAgamAM phelAya che, tene prakAza kSetra, tApakSetra ke AtApakSetra kahe che ane sUrya prakAzanA abhAvamAM zeSa vibhAgamAM aMdhakAra phelAya che, tene aMdhakAra kSetra kahe che. A prakAza kSetra ane aMdhakAra kSetrano AkAra aMdaranI bAjue meru parvata samIpamAM saMkIrNa che ane bahAranI bAjue lavaNa samudra tarapha vistRta thato jAya che. sUtrakAre A saMsthAnane samajAvavA dhaturAnAM puSpa, aMkamukha-(khoLAno aMdarano bhAga) svastika mukha, A traNa upamA ApI che. jaMbudvIpathI 800 yojana dura(UMce) rahelA eka sUryano prakAza jaMbudvIpamAM meruparvatanA aMtabhAgathI prAraMbha karI lavaNa samudramAM 33,333yojana sudhI arthAtkula 45,000 yojana jaMbUdvIpanA + 33,333yojana lavaNa samudranA = 78,333yojana sudhI eka dizAmAM phelAya che ane bIjA sUryano prakAza sAmI dizAmAM meruparvatathI prAraMbhI 78,333 phu yojana paryata phelAya che. surya prakAzanA abhAvamAM teTalA ja yojana sudhI aMdhakAra phelAya che. A prakAzakSetra ane aMdhakAra kSetranI laMbAI che. A laMbAI haMmezAM eka samAna ja rahe che. sUtrakAre tene be avasthita bAhA kahI che. prakAza-aMdhakAra kSetrathI pahoLAI meruparvata tarapha aMdaranI bAjue saMkIrNa che ane tyAra pachI kramazaH vistRta-vistRta thatI jAya che, te uparAMta dakSiNAyana ane uttarAyaNamAM prakAza-aMdhakAra kSetranI pahoLAImAM hAni-vRddhi thAya che. prakAza kSetranA dasa vibhAga karavAmAM Ave che ane baMne sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre dasa vibhAgamAMthI eka sUrya traNa vibhAgane ane bIjo sUrya sAmenI dizAnA anya traNa vibhAgane, ema kula cha vibhAgane prakAzita kare che ane zeSa sAmasAmI dizAnA be-be vibhAga, kula cAra vibhAgamAM aMdhakAra hoya che. baMne sUrya sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre prakAza kSetranA dasa vibhAgamAMthI be-be, ema kula cAra vibhAgamAM prakAza hoya che ane traNa-traNa, ema kula cha vibhAgamAM aMdhakAra hoya che. A rIte pratyeka maMDaLe prakAza-aMdhakAra kSetramAM Dhake bhAganI hAni-vRddhi thAya che. sUtrakAre prakAza ane aMdhakAra kSetranI pahoLAI jANavA mATenI paddhatinuM nirUpaNa sUtrapATha dvArA ja karyuM che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 80 zrI caMdrasUrya prApti sUtra paNa cothuM prAbhRta zvetatAnI saMsthiti prajAza saMsthiti:| 1 tA kahaM te seyAe saMThiI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imA duvihA saThiI paNNattA, taM jahA- cadima-sUriyasaThiI ya tAvakkhettasaThiI ya / bhAvArtha:- prazna- zvetatA-zvetavANa prAza kSetranI saMsthiti arthAt tenuM saMsthAna (2) cha ? 612-prAza kSetramA mAranA prAra 4Acha- (1) yaMdra-sUryanI saMsthiti meTale yNdr-suuryn| kSetrano AkAra ane (2) tApakSetra saMsthiti eTale tApa kSetra(prakAza kSetra)no AkAra. caMdra-sUryanA saMsthAna viSayaka soLa pratipattio:| 2 tA kahaM te caMdima-sUriyasaMThiI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo solasa paDivattIo paNNattAo, ta jahA tatthege evamAhaMsu-tA samacauraMsasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA, ege evamAhasu / ege puNa evamAhaMsu-tA visamacauraMsasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-tA samacaukkoNasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI pnnnnttaa| ege puNa evamAhaMsu-tA visamacaukkoNasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI pnnnnttaa| ege puNa evamAhaMsu-tA samacakkavAlasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI pnnnnttaa| ege puNa evamAhaMsu-tA visamacakkavAlasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI pnnnnttaa| ege puNa evamAhaMsu-tA cakkaddhacakkavAlasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI pnnnnttaa| ege puNa evamAhaMsu-tA chattAgArasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-tA gehasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhasu-tA gehAvaNasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhasu-tA pAsAdasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-tA gopurasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-tA pecchAgharasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-4 ege puNa evamAhaMsu-tA valabhIsaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-tA hammiyatalasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-tA bAlaggapoiyAsaMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA, ege evamAhaMsu / 91 bhAvArtha: prazna- caMdra-sUryanI saMsthiti arthAt sAmasAmI dizAmAM rahelA baMne caMdra ane baMne sUryanI vaccenA kSetrano AkAra kevo che ? uttara- tenA saMsthAna viSayaka anyatIrthikonI soLa pratipattio (mAnyatAo) kahI che, yathA-- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra sama caturasa che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra viSama caturasa che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra sama catuSkoNa che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra viSama catuSkoNa che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra sama cakravAla(samagoLAkAra) che. (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra viSama cakravAla che. (7) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra cakrArya cakravAla che. (8) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra chatrAkAra che. (9) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra gRhAkAra che. (10) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra gRhApaNa(gharanI sAthe dukAna)nA AkAra jevo che. (11) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra prAsAda(mahela)nA AkAra jevo che. (12) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra gopura(daravAjA) jevo che. (13) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra prekSAgRha jevo che. (14) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra valabhIgRha(gharanI uparano bhAga- agAsI) jevo che. (15) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra harmsatala(havelInI uparano talabhAga) jevo che. (16) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra bAlAgrapotikA(taLAvAdinAM krIDAsthAna, bALakonAM krIDAsthAna athavA laghu prAsAda jevo che. caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra : 3 tattha je te evamAhaMsu - tA samacauraMsa saMThiyA caMdima-sUriyasaMThiI paNNattA, eeNaM gaeNaM NeyavvaM No ceva NaM iyarehiM / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 92 | zrI caMdrasUrya prApti sUtra --------- bhAvArtha :- A anyatIrthikomAM je ema kahe che ke, caMdra-sUrya kSetra saMsthAna - caMdra-sUryonI vaccenA kSetrano AkAra samacaturasa che, te ja naya(abhiprAya) pramANe caMdra-sUryanA kSetrano AkAra che, anya AkAra nathI arthAt bhagavAna ema kahe che ke caMdra-sUryanI vaccenA kSetrano AkAra samacaturasa che. vivecana : prastuta sUtramAM prakAza kSetranA saMsthAna-AkAranuM varNana che. sevA-zvetatA. 4 zvetatA sUrya vinAnAnA vidyate tatkRtatApakSetrasya ca tataH zvetatA yogAdubhayamapi zvetatA zabdanovyare - vRtti. TvetatA eTale prakAza. caMdra- sUryanA vimAnane paNa prakAza che ane tenA dvArA prakAzita kSetra paNa prakAzamaya hoya che tethI zvetatA zabdathI baMne prakAranA prakAzanuM grahaNa thAya che. prastutamAM sUtrakAre caMdra- sUryanA kSetra ane tApakSetra, baMnenA AkAranuM kathana karyuM che. vanita-riva sari-caMdra-sarya saMsthiti. caMdra-sUryanI vaccenAM kSetrano AkAra. prastuta sUtrapAThamAM caMdra-sUrya saMsthiti zabda dvArA caMdra-sUrya vimAnano AkAra athavA caMdra-sUrya maMDaLano AkAra grahaNa thaI zake che, paraMtu caMdra-sUrya vimAna ke maMDaLa ardha koThAkAra che, tethI ahIM tenI vivakSA nathI. ahIM aMtima- mUriya ki zabda dvArA caMdra-sUryanI vaccenA kSetranA AkAranuM grahaNa thAya che, tema samajavuM. yugano prAraMbha zAstrokta zrAvaNa vada-1(gujarAtI aSADhavada-1)nA divase thAya che. te divase sUryodaya samaye eka sUrya agnikhUNAmAM ane bIjo sUrya vAyavyakhUNAmAM hoya che, te samaye eka caMdra DhI. pa <<<< <<<< IzAnakhUNAmAM ane bIjo caMdra naiRtyakhUNAmAM hoya che. te baMne caMdra ane baMne sUrya vaccenuM kSetra caMdra-sUrya kSetra kahevAya che ane teno AkAra samacorasa che. tApa-kSetra saristhati viSayaka soLa pratipattio:- sAdhvI subodhikA | 4 tA kahaM te tAvakkhettasaMThiI Ahietti vaejjA ? tattha khalu imAo Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-4 94 solasa paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA gehasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-gehAvaNasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-pAsAyasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-gopurasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-pecchAgharasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNaevamAhaMsu-valabhIsaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu - hammiyatalasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-bAlaggapoiyAsaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-jassaMThie jaMbUddIve tassaMThie tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-jassaMThie bhArahe vAse tassaMThie tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-ujjANasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-NijjANasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-egao NisahasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-duhao NisahasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-seyaNagasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / ege puNa evamAhaMsu-seyaNagapaTTasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA / bhAvArtha :prazna- tApakSetranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- tApakSetranA viSayamAM anyatIrthikonI soLa pratipattio che, te A pramANe che-- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra gRha jevo che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra gRhApaNa jevo che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra prAsAda jevo che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra gopura-daravAjA jevo che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra prekSAgRha jevo che. (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra valabhIgRha jevo che. (7) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra hamcatala-havelInA uparanA bhAga bhevo. che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra (8) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra bAlAgrapotikA-laghu prAsAda jevo che. (9) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra jaMbUdvIpa jevo che. (10) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra bharatakSetra jevo che. (11) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra udyAna jevo che. (12) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApa kSetrano AkAra nirmANa (nagaramAMthI nIkaLavAno mArga) jevo che. (13) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApakSetrano AkAra ekatAniSadha(eka baLada jotarelA ratha) jevo che. (14) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApakSetrano AkAra dvividha niSadha(be baLada jotarelA ratha) jevo che. (15) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApakSetrano AkAra Tvenaka(sIMcAnaka-pakSI vizeSa) jevo che. (16) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra-sUryanA tApakSetrano AkAra Tvenaka pRSTha(pITha) jevo che. 5 vayaM puNa evaM vayAmo- tA uDDImuhakalaMbuyApupphasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI paNNattA-aMto saMkuyA bAhiM vitthaDA, aMto vaTTA bAhiM pihulA, aMto aMkamuhasaMThiyA bAhiM satthiyamuhasaMThiyA / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke tApakSetrano AkAra UrdhvamukhI (upara mukhavALA) kadaMbapuSpa(dhaturAnA puSpa) jevo che. te tApakSetra aMdara(meru tarapha) saMkucita ane bahAra(samudra) tarapha pahoLuM che, aMdaranI bAju goLa ane bahAranI bAju pahoLuM che, aMdaranI bAjue aMkamukha jevo AkAra ane bahAranI bAjue svastika mukha jevo AkAra che. tApakSetra saMsthitinI be bAhAo - | 6 ubhao pAseNaM tIse NaM duve bAhAo avaTThiyAo bhavaMti paNayAlIsaMpaNayAlIsaM joyaNasahassAI AyAmeNaM / bhAvArtha:- tApakSetranI baMne bAjunI be bAhAo avasthita che. A baMne avasthita bAhAo 45,00045,000 yojana lAMbI che. (A laMbAI jaMbudvIpanI apekSAe samajavI. lavaNa samudramAM tApakSetranI laMbAI sAdhika 33,333yojana che. A laMbAImAM hAni vRddhi thatI nathI, tethI tene avasthita bAhA kahe che.) | 7 tIse NaM duve bAhAo aNavaTThiAo bhavaMti, taM jahA- savvabbhaMtariyA ceva bAhA / savvabAhiriyA ceva bAhA / bhAvArtha :- tApakSetranI be bAhAo anavasthita che. te A pramANe che- (1) sarvAtyaMtara bAhA meru parvata tarapha ane (2) sarva bAhya bAhA samudra tarapha che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-4 | 55 / ta23) saMthita sAne paDANucha, aMdara tatApakSetranI [ 8 tattha ko heu tti vaejjA ? tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIva-samudANaM savvabhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte / tA jayA NaM sUrie savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uDDImuhukalaMbuyApupphasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI Ahieti vaejjA, aMto saMkuyA bAhiM vitthaDA, aMto vaTTA bAhiM pihulA, aMto aMkamuhasaMThiyA bAhiM satthiyamuhasaMThiyA, duhao pAseNaM tIse taheva jAva savvabAhiriyA ceva bAhA / / bhAvArtha:- prazna-tapAsAsanavasthita cha,tanu zu 12 // cha ? 612- sarva dIpa-sabhudranI madhyamAM paridhithI yukta jaMbudvIpa nAmano dvIpa che. te jaMbudvIpanI upara, meru parvatanI samIpanA sarvAtyaMtara maMDaLa upara jyAre sUrya paribhramaNa kare che tyAre tApakSetra(prakAzita kSetronuM saMsthAna UrdhvamukhI dhatUrAnA puSpanA AkAra jevuM hoya che. te tApakSetra aMdara(meru tarapha) saMkucita ane bahAra(samudra tarapha) vistRta che, aMdara goLa ane bahAra pahoLuM che, aMdara aMkamukhanA AkAravALuM ane bahAra svastikamukhanA AkAravALuM che. te tApakSetranI baMne bAjue bAhAo che yAvata sarvabAhya bAhA che.(A bAhAonI pahoLAImAM vadha-ghaTa thAya che, tethI tene anavasthita bAhA kahe che.) | 9 tIse NaM savvabbhaMtariyA bAhA maMdarapavvayaMteNaM Nava joyaNasahassAiM cattAri ya chalasIe joyaNasae Nava ya dasabhAe joyaNassa parikkheveNaM Ahieti vejjaa| tAse NaM parikkhevavisese kao Ahieti vaejjA ? tA je NaM maMdarassa pavvayassa parikkheve, taM parikkhevaM tihiM guNettA dasahiM chittA dasahiM bhAge hIramANe, esa NaM parikkhevavisese Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- pratyeka tApakSetra saMsthitinI sarvAtyaMtara bAhA maMdara parvata samIpe nava hajAra cAraso chayAsI yojanA ane eka yojanAnA nava dazamAMza (9,486%) yojananI paridhi dharAve che. prazna- sarvAbhyaMtara pADAnI paridhinamA prabhAvI zata prApta thAya cha? 612- bhaMha parvatanI je paridhi che tene traNathI guNI, te guNanA phaLane 10 thI bhAgatA je saMkhyA Ave te tApakSetranI sarvAbhyaMtara pazikhaevI. (bheruparvatanI paridhi u1,623x3 = 84,868 + 108,485 yona tApakSetranI meruparvatanI samIpanI paridhi-pahoLAI che.) 10 tIse NaM savvabAhiriyA bAhA-lavaNasamuddateNaM cauNauI joyaNasahassAI aTTha ya aTThasaDhe joyaNasae cattAri ya dasabhAge joyaNassa parikkheveNaM Ahieti vaejjA / tA se NaM parikkhevavisese kao Ahieti vaejjA ? tA je NaM jaMbuddIva dIvassa parikkheve, taM parikkhevaM tihiM guNettA dasahiM chettA dasahiM bhAge hIramANe, esa NaM parikkheva visese, Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- pratyeka tApakSetranI sarva bAhya bAhAnI paridhi arthAtu bahAranI pahoLAI lavaNa samudra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra pAse corANu hajAra AThaso aDasaTha yojana ane eka yojanAnA cAra dazAMza 94,868 yojana che. prazna- tApakSetranI sarva bAhya bAhAnI paridhinuM pramANa kevI rIte prApta thAya che? uttarajaMbadvIpanI paridhi sAthe traNano guNAkAra karIne, prApta guNanaphaLane 10 thI bhAgatA je saMkhyA prApta thAya te sarva bAhya bAhAnI paridhi samajavI. jaMbUdvIpanI paridhi 3,16228 yojana 4 3 = 9,48,684 - 10 - 94,868 yojana prApta thAya che, te sarva bAhya bAhAnI paridhi che. (jabUdvIpa paridhinA 10 vibhAgamAMthI traNa vibhAga pramANa tApakSetra che, tethI traNathI guNI, 10 thI bhAgavAnuM kathana che.) tApakSetranI laMbAI - 11 tA se NaM tAvakkhette kevaiyaM AyAmeNaM Ahieti vaejjA ? tA aTThattaraM joyaNasahassAI tiNNi ya tettIse joyaNasae joyaNatibhAge ca AyAmeNaM Ahieti vaLyA | bhAvArtha :- prajJa- (jyAre tApakSetranI pUrvokta pahoLAI hoya) tyAre te tApakSetranI laMbAI keTalI hoya che? uttara- te samaye tApakSetranI kula laMbAI IThThotera hajAra, traNaso tetrIsa yojanA ane ekatRtIyAMza yojana(78,333 3 yojana) pramANa hoya che. aMdhakAra kSetra saMsthiti:12 tayA NaM kiMsaMThiyA aMdhakArasaMThiI Ahieti vaejjA ? tA uDDImuhakalaMbuyApupphasaMThiyA taheva jAva bAhiriyA ceva bAhA / bhAvArtha - prazna - aMdhakAra kSetranuM saMsthAna kevuM che? uttara- aMdhakAra kSetrano AkAra UrdhvamukhI dhatUrAnA phUla jevo che vagere bAhA paryatanuM sarva kathana tApakSetra pramANe jANavuM. | 13 tIse NaM savvabbhaMtariyA bAhA maMdarapavvayaMteNaM chajjoyaNasahassAI tiNNi ya cauvIse joyaNasae chacca dasabhAge joyaNassa parikkheveNaM Ahie tti vaejjA / tA tIse NaM parikkhevavisese kao Ahie tti vaejjA ? tA je NaM maMdarassa pavvayassa parikkheve NaM taM parikkhevaM dohiM guNettA, dasahiM chittA dasahiM bhAge hIramANe, esa NaM parikkheva visese Ahieti vaejjA / bhAvArtha:- aMdhakAra kSetranI sarvavyaMtara bAhAnI meru taraphanI paridhi cha hajAra traNaso covIsa yojana ane eka yojananA cha dasamAMza(6,324%) yojananI che. prazna- aMdhakAra kSetranI sarvAtyaMtara bAhAnI paridhinuM pramANa kevI rIte prApta thAya che? uttaramaMdara parvatanI paridhi sAthe beno guNAkAra karI prApta guNanaphaLane dasathI bhAgatA je saMkhyA prApta thAya te aMdhakAra kSetranI sarvAtyaMtara bAhAnI paridhi samajavI. (meru paridhi 31,623 4 2 = 3,246+ 10 = 6324 yojana) sarvAtyaMtara bAhAnI paridhi che. 14 tIseNaM savvabAhiriyA bAhA lavaNasamudaMteNaM tevaDhi joyaNa sahassAI doNNi Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-4 57 ya paNayAle joyaNa sae chacca dasabhAe joyaNassa parikkheveNaM Ahieti vaejjA / tAse NaM parikkhevavisese kao Ahieti vaejjA ? tA je NaM jaMbuddIvassa dIvassa parikkheve, taM parikkhevaM dohiM guNettA dasahiM chettA dasahiM bhAgehiM hIramANe, esa NaM parikkhevavisese Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- te aMdhakAra kSetranI sarva bAhya bAhA-lavaNa samudra taraphanI paridhi 63,245 2 yojana che. prazna- aMdhakAra kSetranI sarvabAhya bAhAnI paridhinuM pramANa kevI rIte prApta thAya che? uttarajaMbudrIpanI paridhi sAthe beno guNAkAra karI, prApta guNana phaLane 10 thI bhAgatA, je saMkhyA prApta thAya te aMdhakAra kSetranI sarvabAhya bAhAnI paridhi samajavI. (jaMbudrIpanI paridhi 3,16,228 x 2 = 6,32,456 + 10 = 83,245 va yona) sarvamAA jAhAnI paridhi che. 15 tA se NaM aMdhayAre kevaiyaM AyAmeNaM Ahieti vaejjA ? tA aTThattariM joyaNasahassAiM tiNNi ya tettIse joyaNasae joyaNatibhAgaM ca AyAmeNaM Ahieti vaejjA, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkoseNaM aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha :- prazna- jyAre aMdhakAra kSetranI uparokta pahoLAI hoya tyAre te aMdhakAra kSetranI laMbAI keTalI hoya che ? uttara- te samaye aMdhakAra kSetranI kula laMbAI 78,333 3 yojananI hoya che. tyAre sauthI moTo lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. 16 tA jANaM sUrae savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM kiMsaMThiyA tAvakhettasaMThiI Ahieti vaejjA ? tA uDDhImuhakalaMbuyApupphasaMThiyA tAvakkhettasaMThiI Ahieti vaejjA / evaM jaM abbhiMtaramaMDale aMdhayArasaMThiIe pamANaM taM bAhiramaMDale tAvakkhettasaMThiIe, jaM tahiM tAvakkhettasaMThiIe taM bAhiramaMDale aMdhayArasaMThiIe bhANiyavvaM jAva tayA NaM uttamakaTThapattA ukkoseNaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNie duvAlasamuhutte divase bhavai / bhAvArtha :- prazna- sUrya jyAre sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre tApakSetra(prakAzathI vyApta kSetra)no AkAra kevo hoya che ? uttara- tyAre tApa kSetrano AkAra UrdhvamukhI dhatUrAnA puSpa jevo hoya che. sarvabAhya maMDaLa upara tApakSetranuM je pramANa, saMsthAna Adi hoya, te ja pramANAdi sarvAyaMtara maMDaLa upara aMdhakAra kSetranuM jANavuM ane sarvAtyaMtara maMDaLa upara tApakSetranuM je pramANAdi hoya te ja pramANAdi sarvabAhya maMDaLa upara aMdhakAra kSetranuM jANavuM yAvat sUrya sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 98] zrI caMdrasUrya prApti sUtra vivecana : - prastuta sUtromAM sUryanA tApakSetra(prakAza kSetra) ane aMdhakAra kSetranA AkAra tathA mApanuM kathana che. tApa kSetra-aMdhakAra kSetra:- jeTalA AkAza khaMDamAM, jeTalA kSetramAM prakAza phelAto hoya, te kSetrane tApa kSetra kahe che. je kSetramAM sUryano prakAza pahoMcato na hoya, te kSetramAM prakAzanA abhAvamAM aMdhakAra phelAya che, te kSetrane aMdhakAra kSetra kahe che. A prakAza, aMdhakAra kSetranI je vyavasthA che, tene saMsthiti kahe che. sutapAtAjAzakahyuM saMsthiti vyavasthA prajJatA | sUryanA AtapathI vyApta AkAzakhaMDa-vibhAganI vyavasthAne saMsthiti kahe che. tApakSetrane prakAzakSetra ke AtApakSetra paNa kahevAmAM Ave che. A traNe ya zabdo ekArthaka che. prakAza-aMdhakAra kSetra saMsthiti(saMsthAna) :- A baMne kSetrano AkAra beTarImAMthI phelAtA prakAzanI jema prAraMbhamAM sAMkaDo ane AgaLa jatAM kramazaH pahoLo thato jAya che. prakAza-aMdhakAra kSetranA AkAranI spaSTatA mATe sUtrakAre nimnokta upamAo ApI che. (1) raThThImudaiqyapu hiya- UrdhvamukhI-upara tarapha mukha hoya tevA dhatUrA ke tAla puSpanI jevo prakAza kSetrano AkAra che. dhatUrAnuM puSpa mULa bhAgamAM sAMkaDuM hoya che ane agrabhAgamAM pahoLuM hoya che. (2) aMbemuda saMthi- aMka eTale khoLo. palAMThIvALIne ke padmAsane beThelA puruSanA khoLAno mULaagra bhAga arthAtu peTa taraphano bhAga ardha valayAkAra hoya che, tema prakAza-aMdhakAra kSetrano aMdarano meru parvatanI samIpano bhAga ardha goLAkAra hoya che ane bahAranI bAjue te vistRta thato jAya che. (3) salviyAyiA - svastika(sAthiyA)no mULa bhAga. sAthiyAmAM kendriya cAre khUNA aMdara saMkIrNa ane bahAranI bAju vistRta che, tema prakAza kSetra paNa aMdara saMkIrNa bahAra vistRta che. zrI jaMbUdvIpa prajJaptimAM tyinuM nA sthAne sahukamuhatyi pATha jovA maLe che. zakaTa eTale gADuM, Urdhva mukha eTale upara uThelI gharAno agrabhAga. gADAnA dhaMsaranI jema aMdarano bhAga saMkIrNa ane bahArano bhAga vistRta che. gADAnI dhuMsara ane dhaturAnuM puSpa aMdaranI tarapha sAMkaDuM che paNa ardha goLAkAra nathI. jyAre prakAza kSetra ane aMdhakAra kSetra aMdaranI bAju ardhagoLAkAra che. te ardhagoLAkAra AkAra batAvavA aMkamukhanI upamA ApI che. prakAza aMdhakAra kSetrano AkAra, upamAo - -WITTTTTI prakAra aMdhakAra kSetra aMkamukha hadamAM dhaturAnuM puSpa karamukha- gADAnI dhurA | svastika mukha vAho - sUtrakAre vAhano avaMdiyA - avasthita bAhA zabda dvArA tApakSetranI laMbAInuM sUcana karyuM che. te tApakSetranI baMne bAjunI laMbAInuM be bAhArUpe kathana karyuM che. vAdA avayano Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-4 99 ] anavasthita bAhA zabda dvArA sUtrakAre tApa kSetranI pahoLAInuM sUcana karyuM che. te meru parvata samIpanI tApakSetranI pahoLAI ane jaMbUDhIpAMte tApakSetranI pahoLAInuM be bAhA rUpe kathana karyuM che. tApa-aMdhakAra kSetra pramANa :- jaMbUdvIpanA baMne sUryono prakAza meru parvatathI laIne lavaNa samudramAM 33.3333 yojana paryaMtanA kSetrane prakAzita kare che. sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre jaMbUdvIpanAOM bhAgane dIpta(tIvra rUpe prakAzita kare che ane sarva bAhya maMDaLa para paribhramaNa karatA hoya tyAre 4 bhAgane maMdarUpe prakAzita kare che. tApa-aMdhakAra kSetra vibhAga kalpanA - sUryano prakAza jaMbUDhIpa ane lavaNasamudramAM phelAya che. tenA tApa-aMdhakAra yogya kSetranA 10 vibhAganI kalpanA karI che. sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa para hoya ane 18 muhUrtano divasa hoya tyAre daza vibhAgamAMthI sAmasAmI dizAnA traNa-traNa, kula cha vibhAgane prakAzita kare che ane zeSa be-be, ema kula cAra vibhAgamAM aMdhakAra hoya che. sUrya sarvabAhya maMDaLa para hoya ane 12 muhUrtano divasa hoya tyAre be-be vibhAgane prakAzita kare che ane zeSa traNa-traNa vibhAgamAM, ema kula cha vibhAgamAM aMdhakAra hoya che. trIjA prAbhRtamAM sUrya jebUdvIpanA keTalA bhAgamAM prakAza kare che? te darzAvavA sUtrakAre jaMbUdvIpanA pAMca vibhAga karavAnuM sUcana karyu che ane prastutamAM prakAzakSetranA dasa vibhAga karavAnuM sUcana che, temAM kathana bheda mAtra che. paramArthataH koI taphAvata nathI. tApa-aMdhakAra kSetranI laMbAI - pratyeka tApa ke aMdhakAra kSetra meru parvatanA aMtabhAgathI zarU thaI lavaNa samudramAM pUrNatAne pAme che. jaMbUdvIpamAM meruthI jaMbUdvIpanA aMta sudhInI 45,000 yojananI tenI laMbAI che ane lavaNa samudramAM tenI pahoLAInA chaThThA bhAga paryata arthAt 2,00,000 yojanAno lavaNa samudrano cakravAla vikhaMbha + 6 (chaThThA bhAga sudhI prakAza pahoMce che te) = 33,333 yojananI laMbAI che. A rIte 45,000 + 33,333- 78,333 yojanAnI kula laMbAI che. koIpaNa maMDaLa para paribhramaNa karatAM baMne sUryanA tApa ke aMdhakAra kSetranI laMbAIhaMmezAM avasthitaeka sarakhI rahe che. baMne bAjunI A avasthita laMbAIne sUtrakAre be avasthita bAhA kahela che. tApa-aMdhakAra kSetra pahoLAI - tApa ke aMdhakAra kSetranI pahoLAI paridhinAruM ke pramANa hoya che. sUryanuM prakAza tathA aMdhakAra kSetra aMdaranI bAjue meruparvata tarapha sAMkaDu che ane bahAranI bAjue lavaNa samudra tarapha pahoLuM che, tethI tenI pahoLAI eka sarakhI nathI, te uparAMta uttarAyaNamAM prakAzakSetra vRddhi pAme che ane aMdhakAra kSetra hAni pAme che; dakSiNAyanamAM aMdhakAra kSetra vRddhi pAme che ane prakAzakSetra hAni pAme che, tethI uttarAyaNa-dakSiNAyanamAM prakAza tathA aMdhakAra kSetranI pahoLAI bhinna-bhinna hoya che. sUtrakAre sUtramAM meru parvata samIpe ane jaMbUdvIpanA aMtabhAga samIpe, ema be sthAnanI pahoLAIne be anavasthita bAhArUpe darzAvI che. sarvAtyaMtara maMDaLa ke sarvabAhya maMDaLa sthAne tApakSetranI pahoLAInuM kathana karyuM nathI, temAM vivaphA bheda sivAya anya koI kAraNa nathI. tApa aMdhakAra kSetranI pahoLAIna pramANa jANavAnI paddhati :- sUrya uttarAyaNamAM pratyeka maMDaLe che kSetrane prakAzita kare che ane che kSetramAM aMdhakAra hoya che. sUrya uttarAyaNanA aMtima divase sarvAvyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre utkRSTa 8 kSetrane prakAzita kare che. dakSiNAyanamAM sUrya pratyeka maMDaLe kSetrane prakAzita kare che ane kSetramAM aMdhakAra hoya che. dakSiNAyananA aMtima divase sUrya sarvabAhA maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre utkRSTa kSetrane prakAzita kare che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 100 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra tApa tathA aMdhakAra kSetramAM je sthAnanI pahoLAI jANavI hoya te sthAnanI paridhine traNa athavA be thI guNIne dasathI bhAga ApatA je saMkhyA prApta thAya, te te sthAnagata prakAza tathA aMdhakAra kSetranI pahoLAI jANavI. ahIM ApaNe cAra sthAnagata prakAzaaMdhakAra kSetranI pahoLAIno vicAra karyo che, yathA sarvAtyaMtara maMDaLa uparanA paribhramaNa samaye(1) meruparvatanI paridhi 31,23 yojana x 3 = 94,869 + 10 = 9,486 yojana tApakSetranI pahoLAI. 31, 23 yojana x 2 = 3,246+ 10 = 6,324 yojana aMdhakAra kSetranI pahoLAI. (2) prathama maMDaLa sthAne paridhi 3,15,089 yojana 4 3 = 9,45,267 + 10 = 94,para6% yojana tApakSetranI pahoLAI. 3,15,089 yojana 4 2 = 630,178 + 10 = 3,014 yojanA aMdhakArakSetranI pahoLAI. (3) bUDhIpAMte paridhi 3,16,228 yojana x 3 = 9,48,684 - 10 = 94,86 yojana tApakSetranI pahoLAI. 3,16228 yojana 4 2 = 6,32,456+ 10 = 3,24pa yojanA aMdhakAra kSetranI pahoLAI. (4) aMtima maMDaLa sthAne paridhi 3,18,315 yojana X 3 = 9,54,945 + 10 = 95,494 yojana tApakSetra pahoLAI. 3,18,315 yojana 4 2 = 6,36,30 + 10 = 3,63 yojana aMdhakAra kSetranI pahoLAI. tApa-aMdhakArakSetranI pahoLAI :sabhyatara | meru samIpe prathama jabUDIpAMte aMtima | sarvabAla maMDaLanA maMDaLanA maMDaLe maMDaLe ma . bhramaNa samaye samaye tApakSetranI | 9,486 | | 94,para 94,868 6 95,494 | aMdhakArakSetranI pahoLAI | yojanA | yojanA | yojanA | yojana | pahoLAI aMdhakArakSetranI | 6,324% | 3,017 | 3,245% 3, 3 tApakSetranI pahoLAI | yojanA yojanA | yojanA | yojana | pahoLAI sutrakAre tApa-aMdhakAra kSetranI meru pAsenI pahoLAIne sarvAtyaMtara bAhA ane lavaNa samudra pAsenI pahoLAIne sarva bAhya bAhA kahI che. A baMne prakAranI pahoLAI anavasthita-anizcita che. dakSiNAyanamAM tApakSetranI pahoLAI ghaTe ane aMdhakAra kSetranI pahoLAI vadhe che. uttarAyaNamAM tApakSetranI pahoLAI vadhe che ane aMdhakAra kSetra ghaTe che. Udhvadi dizAmAM sUryanA prakAza kSetranuM pramANa:17 tA jaMbuddIve dIve sUriyA kevaiyaM khettaM uDTuM tavaMti ? kevaiyaM khettaM ahe tavati ? kevaiyaM khettaM tiriyaM tavaMti ? Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-4 [ 101] tA jaMbUddIve NaM dIve sUriyA egaM joyaNAsayaM uDTuM tavaMti / aTThArasa joyaNasayAI ahe tavaMti sIyAlIsaM joyaNasahassAI duNNi ya tevaDhe joyaNasae egavIsaM ca saTThibhAe joyaNassa tiriyaM tavati / bhAvArtha -prazna- jaMbUdIpa nAmanA dvIpamAM baMne sUrya Urdhva, adho, tIrachI dizAmAM keTalA kSetrane tapta kare che, tejathI vyApta kare che. uttara- Urdhva bhAgamAM 100 yojana kSetrane, adhobhAgamAM 1,800 yojana kSetrane ane tiryam bhAgamAM sUDatALIsa hajAra baso tresaTha pUrNAka ekavIsa sAThAMza(47,263 3 yojana) yojanA kSetrane potAnA tejathI tapAve che, vyApta kare che. vivecana : prastutamAM Udhvadi dizAomAM sUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che, tenuM kathana che. Urdhva dizAmAM sUrya prakAza :- baMne sUryano prakAza UMce 100 yojana sudhI pahoMce che. teo potAnA vimAnathI UMce teTalA kSetrane tapAve che-prakAzita kare che. adho dizAmAM sUrya prakAza - baMne sUryothI 800 yojana nIce samapRthvItala che ane tyAMthI 1,000 yojanA nIcANamAM salilAvatI ane vaprA nAmanI pazcima mahAvidehakSetranI covIsamI ane paccIsamI vijaya sudhI sUryano prakAza prasare che mATe 800 + 1,000 = 1,800 yojana adhokSetrane tapAve che. tirachI dizAmAM sUrya prakAza - tiryam dizAmAM 47,263 2 yojanA kSetrane prakAzita kare che. A kathana daSTipathanI apekSAe che tathA sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara hoya te apekSAthI che. sUrya sarva bAhya maMDaLa upara hoya tyAre 31, 831 yojana sudhI teno prakAza phelAya che. sUryanA prakAza-aMdhakAra kSetranI bAhAonuM pramANa - KkAkA = 94re . -aMtima maMDaLa, -94868 jaLa . _ -adhama maLe La - pati ha ke GYCS sAtame -54943 * e-bUDhIpa* dIjAtI e. sarvanAma jebarUMka maMDaLa sAdhvI subodhikA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 102 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra 333 e. 3333 ke. -saraMbA ja ka 3ra4pI . |jaMbU dvIpa'nI kare papa4 kapa che vu=3 6 46 4 * che te *** darTa Fees Dell 63663 moja * nA 6 38333 sAdhvI subodhikA hiM cothuM prAbhRta saMpUrNa che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAkRta-5: paricaya : [ 103] pAMcamuM prAbhRta paricaya DROROWRODROR prastuta pAMcamA prAbhRtamAM sUryanI vezyA(prakAza)nA pratighAta (fhuM paDadA naisA ? - 1/1/3) viSayaka varNana che. sUryano prakAza jaMbUdvIpa Adi kSetra upara phelAya tyAre meruparvatAdi aneka padArtho sUryaprakAzanA avarodhaka bane che. tenA avarodhaka paribaLo nimnokta che. (1) suryanA prakAzakSetranI maryAdAmAM ja te prakAza phelAya che. prakAza kSetranI sImA avarodhaka bane che ane te sImA(maryAdA)nI bahAra prakAza phelAto nathI. (2) suryanA prakAzakSetranI sImAnI aMdara paNa parvatAdi sUryaprakAzane roke che. parvatAdimAM prakAza pravezI zakato nathI. je-je padArthano paDachAyo paDe che, te prakAzanA avarodhaka che. (3) parvata vagerenI bakhola, guphA, chidra vagere dvArA sUryaprakAza aMdara praveze che paraMtu tenI aMdaranI divAla Adi pudgalo prakAzanA avarodhaka bane che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 pAMcamuM prAbhUta lezyA pratighAta zrI caMdra-sUrya prApti sUtra sUrya prakAza avarodhaka viSayaka vIsa pratipatioH 1 tA kassi NaM sUriyassa lessA paDihayA Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo vIsaM paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA maMdaraMsi NaM pavvayaMsi sUriyassa lessA paDihA Ahieti vaejjA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA meruMsi NaM pavvayaMsi sUriyassa lessA paDihayA Ahieti vajjA, ege evamAhaMsu / evaM eeNaM abhilAveNaM bhANiyavvaM tA maNoramaMsi NaM pavvayaMsi, tA sudaMsaNaMsi NaM pavvayaMsi, tA sayaMpabhaMsi NaM pavvayaMsi, tA girirAyaMsi NaM pavvayaMsi, tA rayaNuccayaMsi NaM pavvayaMsi, tA siluccayaMsi NaM pavvayaMsi, tA loyamajjhasi NaM pavvayaMsi, tA logaNAbhiMsi NaM pavvayaMsi, tA acchaMsi NaM pavvayaMsi, tA sUriyAvattaMsi NaM pavvayaMsi, tA sUriyAvaraNaMsi NaM pavvayaMsi, tA uttamaMsi NaM pavvayaMsi tA disAdiMsi NaM pavvayaMsi, tA avayaMsaMsi NaM pavvayaMsi, tA dharaNikhIlaMsi NaM pavvayaMsi, tA dharaNisiMgaMsi NaM pavvayaMsi, tA pavvaiMdaMsi NaM pavvayaMsi, tA pavvayarAyaMsi NaM pavvayaMsi, sUriyassa lessA paDihayA ahieti vaejjA, ege evamAhaMsu / bhAvArtha :prazna- sUrya lezyA--sUryano prakAza konAthI pratighAta pAme che arthAt avarodha pAme che ? uttara- sUryaprakAzanA avarodhanA viSayamAM anyatIrthikonI ra0 pratipattio kahI che, te A pramANe che- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUryano prakAza maMdara parvatathI avarodha pAme che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUryano prakAza meruparvatathI avarodha pAme che. A rIte A ja abhilApa(pATha)thI kahevuM ke sUryano prakAza (3) manorama parvatathI (4) sudarzana parvatathI (4) svayaMprama parvatathI (5) girirA4 parvatathI (7) ratnoyyaya parvatathI (8) zisoyyaya parvatathI (8) soGamadhya parvatathI (10) soDanAmi parvatathI ( 11 ) accha parvatathI ( 12 ) sUryAvarta parvatathI (13) sUryAvaraNa parvatathI (14) uttama parvatathI ( 14 ) hizAhi parvatathI (19) avataMsa parvatathI (17) dharaNIkIla parvatathI (18) dharaNIzrRMga parvatathI (19) parvatendra parvatathI ane (20) parvatarAja parvatathI ( sUryano prAza) avarodha pAme che. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-pa 105 lezyA(prakAza) pratighAtaH 2 vayaM puNa evaM vayAmo- jaMsi NaM pavvayaMsi sUriyassa lessA paDihayA se tA maMdare pavuccai jAva pavvayarAyA vi pavuccai, tA je NaM poggalA sUriyassa lessaM phusaMti, te NaM poggalA sUriyassa lessaM paDihaNaMti, adiTThA vi NaM poggalA sUriyassa lessaM paDihaNaMti, carimalessaMtaragayA vi poggalA sUriyassa lessaM paDihaNaMti / bhAvArtha:- bhagavAna ema kahe che ke sUryano prakAza maMdara yAvat parvatarAja parvatathI avarodha pAme che. je pudgalo sUrya prakAzano sparza kare che, te pudgalo ja teno ghAta kare che (avarodha kare che). adaSTa pudgalo sUrya prakAzano avarodha kare che ane carama lezyA (prakAza)ne vizeSarUpe sparza karanArA pudgalothI sUrya prakAza pratihata thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM sUryaprakAzane aTakAvatA, avarodhatA(rokatA) paribaLono nirdeza che. sUriyalessA- sUrya lezyA, sUrya prakAza ane sUrya tApa. pUrvanA cothA prAbhUtamAM prakAza kSetranA pramANanuM kathana che. te pramANavALA prakAzakSetranI maryAdAmAM sarvatra sUryano prakAza phelAya che, te kSetranI bahAra sUryano prakAza jato nathI. A prakAza kSetranI aMdaranI bAjue meru parvata sudhI, baMne bAjue avasthita bAhA sudhI ane bahAranI bAjue lavaNa samudramAM tenI(prakAza kSetranI) sImA paryaMta sarvatra prakAza phelAya che, paraMtu temAM parvatAdi saghana padArtho dvArA sUrya prakAza avarodha pAme che ane je padArthano paDachAyo paDe teTalA kSetramAM prakAzanA abhAve aMdhakAra thAya che. meru parvatAdi dvArA sUrya prakAza avarodha pAme che, tevA sAmAnya kathana pachI sUtrakAre te ja paribaLone traNa rIte vadhu spaSTa karyA che. (1) ne poAto sUriyalsa essuM sati... prakAza kSetramAM rahelA je pudgalo(padArtho) sUrya lezyAne sparze che, te pudgalo ja teno (prakAzano) pratighAta kare che. prakAza kSetranI aMdaranI bAju meru parvata che. A meru parvatathI sUrya prakAza avarodha pAme che. prastutamAM poLatA thI meruparvatAdi vihita che. (2) avikA viO po|... je padArtho prakAzane avarodhe che te padArthAdimAM chidrAdi dvArA sUrya prakAza aMdara praveze che. meru parvata vagerenA chidra, vivara, bakhola, guphA AdimAM prakAza praveze che paraMtu aMdara chidrAdinI divAlanA pudgalo sUrya lezyAne avarodhe che. A chadriAdinI aMdaranA pudgalo dekhAtA na hovAthI sUtrakAre tene adaSTa pudgala kahyA che. (3) caramaNeaMtarAyA vi polA... carama lezyAnI aMtaragata pudgalo prakAzano pratighAta kare che. prakAza kSetranI baMne pArzva-bAjumAM ane bahAra lavaNa samudramAM jyAM teno aMta thAya che, te sImA kSetramAM rahelA pudgalo prakAzano pratighAta kare che, tethI sUrya prakAza sImAMte pratihata thAya che, avarodha pAme che. prastuta prAbhUtamAM anyatIrthikonI 20 pratipattionuM kathana che. te sarvano abhiprAya eka sarakho Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 106 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra che. prAraMbhanI soLa pratipattimAM meruparvatanA ja soLa nAmano ullekha che. jebUdvIpa prajJaptimAM meruparvatanA guNa niSpana soLa nAmano ullekha che. maMdara meru maNorama, sudaMsaNa sayaMpabhe ya girirAyA / rayaNoccayae siloccae, logassaNAbhI ya // 1 // acche ya sUriyAvatte, sUriyAvaraNe ti ya, uttame ya disAdI ya, vaDeMsae ya solase // 2 // (1) maMdara- palyopamanI sthitivALA maMdira nAmanA devano tyAM AvAsa hovAthI maMdara, (2) meru- sakaLa tiryakalokanA madhyabhAganI maryAdA karato hovAthI meru, (3) manorama- potAnA suMdara AkArathI devonA manane AnaMda Apato hovAthI manorama, (4) sudarzana- suvarNa nirmita, vajaratnAdithI khacita hovAthI suMdara ane darzanIya hovAthI sudarzana, (5) svayaMprabhA- sUryakAMta, caMdrakAMta, sphaTikAdi ratnothI svayaM prakAzita hovAthI svayaMprabhA, () girirAja- sarva parvatomAM UMco hovAthI, tIrthakaronA janmAbhiSeka thatAM hovAthI tathA sarva parvatomAM rAjA tulya hovAthI girirAja, (7) ratnozcaya- vividha prakAranA ratnono saMcaya hovAthI ratnoccaya, (8) ziloccaya- pAMDukabalA Adi zilAo parvatanA zikhara bhAga upara hovAthI ziloccaya, (9) loka madhya- tirdhaka lokanI madhyamAM sthita hovAthI lokamadhya, (10) lokanAbhi- tiryakalokanI madhyamAM caMdranI jema goLa ane unnata hovAthI lokanAbhi, (11) accha- nirmaLa ratnothI nirmita ane ati svaccha hovAthI accha, (12) sUryAvarta- sUrya, caMdra, grahAdi pradakSiNA rUpe bhramaNa karatAM hovAthI sUryAvarta, (13) sUryAvaraNa- sUrya prakAzane avarodhato hovAthI sUryAvaraNa, (14) uttama- sarva parvatomAM zreSTha hovAthI uttama, (15) dizAdi- dizA-vidizAnA utpatti sthAnarUpa hovAthI (meruparvatanI madhyagata ATha rucaka pradezathI dizA-vidizAno prAraMbha thAya che.) (1) avatasaka- mastakanA AbhUSaNa tulya hovAthI avataMsaka tarIke prasiddha che. anyatIrthiko dvArA prayukta anya cAra nAma paNa meru parvatanuM ja sUcana kare che. (17) dharaNIkala- dharaNI-pRthvInI madhyamAM kalaka-daMDa tulya hovAthI dharaNIkala, (18) dharaNI zRMga- pRthvInA zikhara tulya hovAthI dharaNIthaMga, (19) pavarmendra-parvatomAM indra tulya hovAthI parvatendra, (20) parvatarAja- parvatomAM rAjA tulya hovAthI parvatarAjanA nAme oLakhAya che. pAMcamuM prAbhRta saMpUrNa ke Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-6: paricaya . | 107 | chaDuM prAbhRtA paricaya chaRBORDROBORDROR prastuta chaThThA prAbhRtamAM oja(prakAza) kSetranA saMsthiti-saMsthAnamAM ( te vardi ? 1/2/3) pratimaMDaLe je pheraphAra thAya che, tenuM varNana che. sUrya 30 muhUrta(24 kalAka ke eka ahorAtra) paryata eka maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya eka maMDaLa upara paribhramaNa kare tyAre 30 muhUrta paryata prakAza kSetranuM saMsthAna avasthita rahe che arthAt eka samAna rahe che. - sUrya bIjA maMDaLa upara jAya tyAre dakSiNAyanamAM prakAzakSetranuM saMsthAna ghaTe che ane aMdhakAra kSetranuM saMsthAna vRddhi pAme che. uttarAyaNamAM sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa upara jAya tyAre prakAzakSetranuM saMsthAna vRddhi pAme che ane aMdhakArakSetranuM saMsthAna hAni pAme che. pratyeka maMDaLanA dasa-dasa bhAga karavAmAM Ave to pratyeka maMDaLe dasa bhAgamAMthI eka bhAganI hAni-vRddhi thAya che. sUrya eka ayanamAM 183 maMDaLa pAra kare che. pratyeka maMDaLanA dasa-dasa bhAga karatAM 183 maMDaLanA 183 x 10 = 1830 bhAga thAya che. pratyeka maMDaLe kula 183 maMDaLanA 1830 bhAgamAMthI eka bhAga (2 bhAga)nI hAni-vRddhi thAya che. sUtrakAre trIjA prAbhUtamAM jaMbUdvIpanA pAMca bhAga karI temAMthI traNa bhAgamAM prakAza ane be bhAgamAM aMdhakAra hovAnuM kathana karyuM che. cothA prAbhRtamAM prakAzakSetranA dasa bhAga karI cha bhAgamAM prakAza ane cAra bhAgamAM aMdhakAranuM kathana karyuM che ane ahIM pratyeka maMDaLanA dasa bhAga karIne pratyeka maMDaLe sarva maMDaLanI apekSAe aDhAraso trisyA eka bhAga ( bhAga)nI ane eka maMDaLanI apekSAe bhAganI hAni-vRddhi thAya che, tenuM kathana karyuM che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 chaThThuM prAbhUta oja saMsthiti zrI caMdra-sUrya prApti sUtra sUrya prakAzanI saMsthiti viSayaka 25 pratipattioH 1 tA kahaM te oyasaMThiI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo paNavIsaM paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu - tA aNusamayameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai aNNA ave, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA aNumuhuttameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai aNNA avei ege evamAhaMsu / evaM eeNaM abhilAveNaM NeyavvA- tA aNurAIdiyameva, aNupakkhameva, aNumAsameva, aNuuUmeva, aNuayaNameva, aNusaMvaccharameva, aNujugameva, aNuvAsasayameva, aNuvAsasahassameva, aNuvAsasaya- sahassameva, aNupuvvameva, aNupuvvasayameva, aNupuvvasahassameva, aNupuvvasayasahassameva, aNupaliovamameva, aNupali ovamasayameva, aNupali ovamasahassameva, aNupaliovamasayasahassameva, aNu sAgarovamameva, aNusAgarovamasayameva, aNusAgarovamasahassameva, aNusAgarovamasayasahassameva, ege puNa evamAhaMsu - tA aNuussappiNIosappiNimeva sUriyassa oyA aNNA uppajjai aNNA avei, ege evamAhaMsu / bhAvArtha prazna- sUryanA oja-prakAzanI saMsthiti--saMsthAna haMmezAM eka rUpa rahe che ke anya prakAre thAya che ? uttara- sUrya prakAzanA anyathApaNAnA saMbaMdhamAM 25 pratipattio(mAnyatAo) che, te A pramANe che-- : (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke- pratisamaye sUryano oja-prakAza anya svarUpe utpanna thAya che ane anya svarUpe nAza pAme che arthAt sUryaprakAzanuM saMsthAna pratyeka samaye parivartana pAme che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prati muhUrte sUrya prakAza anya svarUpe utpanna thAya che ane anya svarUpe prakAza nAza pAme che arthAt sUrya prakAza pratyeka muhUrte parivartana pAme che. A rIte, A ja abhilApathI kathana karavuM ke sUrya prakAza (3) pratyeka ahorAtre (4) pratyeka pakSe (4) pratye5 bhAse (5) pratyeka Rtu (7) pratyeka jayane (8) pratyeka saMvatsare (varSe) (8) pratye! yuge Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta 109 ] (pAMca varSe) (10) pratyeka so varSe (11) pratyeka hajAra varSe (12) pratyeka lAkha varSe (13) pratyeka pUrve (14) pratyeka so pUrve (15) pratyeka hajAra pUrve(16) pratyeka lAkha pUrve (17) pratyeka palyopame (18) pratyeka so palyopame (19) pratyeka hajAra palyopame (20) pratyeka lAkha palyopame (21) pratyeka sAgaropame (22) pratyeka so sAgaropame (23) pratyeka hajAra sAgaropame (24) pratyeka lAkha sAgaropame (25) pratyeka utsarpiNI-avasarpiNIkALe anya svarUpe utpanna thAya che ane anya svarUpe nAza pAme che. prakAza kSetramAM hAni-vRddhi - | 2 vayaM puNa evaM vayAmo- tA tIsaM tIsaM muhutte sUriyassa oyA avaTThiyA bhavai, teNa paraM sUriyassa oyA aNavaTThiyA bhavai / chammAse sUrie oyaM NivvuDDhei chammAse sUrie oyaM abhivuDDei / NikkhamamANe sUrie desaM NivvuDDhei, pavisamANe sUrie desaM abhivuDDhei / bhAvArtha - bhagavAna ema kahe che ke sUrya prakAza trIsa-trIsa muhUrta paryata avasthita hoya che ane tyArapachI anavasthita bane che arthAtu pota-potAnA maMDaLa bhramaNanA 30-30 muhUrta paryata sUrya prakAzanuM saMsthAna avasthita-eka rU5 rahe che ane sUrya anya maMDaLa upara jAya tyAre temAM vadha-ghaTa thAya che. sUryaprakAzanuM saMsthAna eka maMDaLanI apekSAe avasthita ane anya maMDaLanI apekSAe anavasthita che. sUrya prakAzanuM saMsthAna cha mAsa sudhI vRddhi pAme che ane cha mAsa sudhI tenI hAni thAya che. bahAra nIkaLato (dakSiNAyanano) sUrya pratyeka ahorAtre prakAza kSetranA saMsthAnamAM dezabhAga arthAt aDhAraso trisyA eka bhAganI (1830 bhAgamAMthI eka bhAga)nI hAni kare che ane aMdara pravezato (uttarAyaNano) sUrya pratyeka ahorAtre prakAza kSetranA saMsthAnamAM deza bhAganI eTale aDhAraso trisyA eka bhAganI vRddhi kare che. | 3 tattha ko heU Ahieti vaejjA ? tA ayaM NaM jaMbuddIve dIve savvadIva samuddANaM savvabbhaMtarAe parikkheve NaM paNNatte / tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bhAvArtha :- pragna- sUrya prakAzanA saMsthAnamAM vadha-ghaTa thavAmAM zuM kAraNa che? uttara- sarva dvIpa samudranI madhyamAM paridhithI yukta jebUdvIpa nAmano dvIpa che. te jaMbudvIpanI upara ane meruparvatanI samIpanA sarvAvyaMtara maMDaLa upara jyAre sUrya paribhramaNa karatA hoya tyAre AkhA varasano sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. (pratyeka maMDaLe prakAza kSetramAM maMDaLa bhAganI hAni vRddhi thatI hovAthI prakAza kSetranA saMsthAnamAM vadha-ghaTa thAya che). | 4 se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abbhitarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abhiMtarANaMtaraM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 110 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM ege NaM rAidieNaM egaM bhAgaM oyAe divasakhettassa NivbuDittA rayaNi- khettassa abhivuDittA cAraM carai maMDalaM aTThArasehi tIsehiM saehiM chettA / tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha:- prathama maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA, navA varasano ane navA ayana(dakSiNAyana)no prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM AvyaMtarAnaMtara (AtyaMtara maMDaLa pachInA bIjA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre bIjA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre eka ahorAtramAM divasakSetra (prakAzakSetromAM aDhAraso trisyA eka bhAga (ha)ne ghaTADe che ane teTalA ja arthAt bhAganI rAtri kSetranI vRddhi kare che ane tyAre ja muhUrta nyUna 18 muhUrta (175 muhUta)no divasa tathA adhika 12 muhUrta (12 he bhuta)nI rAtri Doya che. | 5 se NikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abhitarANaMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA jayA NaM sUrie abhitarANaMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM dohiM rAidiehiM do bhAge oyAe divasakhettassa NivvuDDittA rayaNi khettassa abhivuDDhetA cAraM carai maMDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettA / tayANaM aTThAramuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhutehiM UNe, duvAlasa muhuttA rAI bhavaI cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / bhAvArtha :- bIjA maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA surya bIjA ahorAtramAM trIjA AtyaMtarAnaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre trIjA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre aDhAraso trisyA bIjA bhAganI divasa kSetramAM hAni kare che ane teTalA ja arthAt aDhAraso trisyA bIjA bhAganI rAtri kSetramAM vRddhi kare che ane tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (17 muhUrta)no divasa tathA muhUrta adhika 1ra bhurta (12 ha bhuta)nI rAtri Doya che. | 6 evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe-saMkamamANe egamege maMDale egamegeNaM rAidieNaM egamegaM bhAgaM oyAe divasakhettassa NivvaDemANe-NivvaDemANe rayaNikhettassa abhivuDDemANe-abhivuDDemANe savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI AtyaMtara maMDaLamAMthI bahAra nIkaLatA, pachI-pachInA maMDaLa upara paribhramaNa karatA sUrya pratyeka maMDaLe pratyeka ahorAtrimAM divasa kSetramAM eka-eka aDhAraso trisyA(8) bhAganI hAni ane rAtri kSetramAM teTalo vadhAro karatA sarva bAhya maMDaLe pahoMce che. 7 tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtarAo maMDalAo savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM savvabbhaMtaraM maMDalaM paNihAya egeNaM tesIeNaM rAiMdiyasaeNaM Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta | 111 / ega tesIyaM bhAgasayaM oyAe divasakhettassa NivvuDDhettA rayaNikhettassa abhivuDDhettA cAraM carai maMDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettA, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / bhAvArtha :- sarvAtyaMtara maMDaLathI nIkaLatA sUrya jyAre sarva bAhya maMDaLa upara AvIne paribhramaNa kare che, tyAre sarvAtyaMtara maMDaLa arthAtu prathama maMDaLane varjine(zeSa 183 maMDaLanA) 183 ahorAtramAM aDha riso trIsa bhAgamAMthI 183 bhAga arthAt aDhAraso trisyA eksotyAMsI (1)bhAga pramANa divasa kSetranI hAni ane rAtri kSetranI vRddhi kare che ane tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. A prathama cha mAsa che. sarva bAhya maMDaLa paranuM sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM varasanA prathama che mAsanA dakSiNAyanano aMta thAya che. 8 se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorasi bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egeNaM rAidieNaM egaM bhAgaM oyAe rayaNikhettassa NivvuDDhettA divasakhettassa abhivuDDettA cAraM carai maMDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettA, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / bhAvArtha :- sarvabAhya(184mA) maMDaLamAMthI aMdara pravezatA, bIjA cha mAsano ane navA ayana (uttarAyaNa)no prAraMbha karatA sUrya prathama ahorAtramAM bAhyAvaMtara arthAt bIjA bAhya(183mA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. sUrya jyAre 183mA maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre eka ahorAtramAM aDhAraso trisyA eka(A) bhAganI divasa kSetramAM vRddhi kare che ane rAtrikSetramAM teTalAM ja arthAt TA bhAganI hAni kare che ane tyAre ja muhUrta nyUna 18 muhUrta(176 muhUta)nI rAtri tathA muhUrta adhika 12 muhUrta (12 muhUrta)no divasa hoya che. | 9 se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM dohiM rAidiehiM do bhAe oyAe rayaNikhettassa NivvuDvettA divasakhettassa abhivuDDattA cAra carai, maMDala aTThArasahiM tIsehiM saehiM chettA, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra | zrI caMdrasUrya prazapti sUtra bhAvArtha :- bIjA bAhya (183mA) maMDaLathI aMdara pravezatA sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA bAhya (18ramA) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. surya jyAre 18ramA maMDaLa upara paribhramaNa karatA hoya tyAre divasa kSetramAM aDhAraso trisyA bIjA bhAganI vRddhi kare che ane rAtrikSetramAM teTalA ja arthAtu aDhAraso trisyA bIjA bhAganI hAni kare che ane tyAre muhUrta nyUna 18 muhUrta (17 muhUrta)nI rAtri ane maiM muhUrta adhika 1ra muhUrta (12 muhUrta)no divasa hoya che. 10 evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDala saMkamamANe-saMkamamANe egamege maMDale egamegeNaM rAidieNaM egamegaM bhAgaM oyAe rayaNikhettassa NivvuDDemANe-NivvuDDemANe divasakhettassa abhivuDDemANeabhivuDDemANe savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / bhAvArtha :- A rIte, A kramathI bAhya maMDaLathI aMdara pravezatA, pachI-pachInA maMDaLa upara paribhramaNa karatA sUrya pratyeka maMDaLe pratyeka ahorAtrimAM rAtri kSetramAM aDhAraso trisyA eka bhAga ()nI hAni ane divasa kSetramAM bhAganI vRddhi karatA sarvAtyaMtara maMDaLa upara pahoMce che. |11 tA jayA NaM sUrie savvabAhirAo maMDalAo savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM savvabAhiraM maMDalaM paNihAya egeNaM tesIeNaM rAidiyasaeNaM ega tesIyaM bhAgasayaM oyAe rayaNikhettassa NivvuDDattA divasakhettassa abhivuDDettA cAra carai maDala aTThArasahi tIsahi saehi chattA, tayA Na uttamakaTTapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe / esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / bhAvArtha - sUrya jyAre sarva bAhya maMDaLathI aMdara pravezIne sarvAtyaMtara maMDaLa upara AvIne paribhramaNa kare che tyAre sarva bAhya maMDaLa arthAt 184mA maMDaLane varjine zeSa 183 maMDaLanA 183 ahorAtramAM rAtri kSetramAM aDhAraso trisyA eksotyAMsI (183 ) bhAganI hAni ane teTalA ja divasa kSetranI vRddhi kare che, tyAre AkhA varSano sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. A rIte bIjA cha mAsa pUrNa thAya che, sarvAtyaMtara maMDaLa uparanuM sUryanuM paribhramaNa pUrNa thatAM bIjA cha mAsano (uttarAyaNano) aMta thAya che. A baMne cha-cha mAsa (be ayana) maLIne Aditya saMvatsara thAya che, A rIte sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa pUrNa kare tyAre Aditya saMvatsara pUrNa thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM sUryanA prakAza kSetranI avasthiti ane anavasthitinuM varNana che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta 113 | oya avaka-yA savakiya- avasthita prakAzakSetra ane anavasthita prakAzakSetra. prastutamAM ola- prakAza zabdathI prakAzakSetra grahaNa thAya che. sUryano prakAza jeTalA kSetrane vyApta kare che, te kSetra prakAzakSetra kahevAya che. - sUrya 30 muhUrtamAM eka maMDaLa pUrNa kare che. pratyeka maMDaLa upara 30-30 muhUrta paryata sUryano prakAza ane prakAzakSetra avasthita rahe che ane sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa upara jAya tyAre tenA prakAza tathA prakAza kSetramAM hAni-vRddhi thAya che. varasanA prathama cha mAsamAM prakAzakSetramAM hAni thAya che ane bIjA cha mAsamAM prakAzakSetra vRddhi pAme che. prathama maMDaLa karatA bIjA maMDaLe maMDaLa bhAga jeTaluM kSetra nAnuM-moTuM thAya che, te apekSAe (aneka maMDaLonI apekSAe) sUryano prakAza anavasthita che. prakAza tathA prakAza kSetranI avasthitAnuM kathana skUla daSTie ja che, tema samajavuM, sUkSma rIte vicArIe to sUrya karNagatie pratikSaNa AgaLa vadhato rahe che. sUrya be yojana dUra rahelA AgaLanA maMDaLanuM lakSya karIne ja gati kare che, tethI pratikSaNa prakAza kSetramAM hAni ane vRddhi thAya che, mATe prakAza kSetranA avasthitapaNAnuM kathana skUla daSTie karyuM che. prathama prAbhRtanA prathama pratiprAbhRtamAM kALanI apekSAe divasa-rAtrinI hAni-vRddhinuM ane chaThThA prAbhUtamAM kSetranI apekSAe divasa kSetra ane rAtri kSetranI hAni vRddhinuM kathana che. kALanI apekSAe pratyeka maMDaLe arthAt 30 muhUrta divasa-rAtrinA kALamAnamAM ja muhUrtanI hAni-vRddhi thAya che ane kSetranI apekSAe pratyeka maMDaLa(30 muhUrta) divasa kSetra-rAtrikSetramAM pratyeka maMDaLa nA eka dasamA bhAga (paiTha)nI ane sarva maMDaLanA eka aDhAraso trisyA (3)bhAganI hAni-vRddhi thAya che. paNa mA goyANaka-ekadasamAMza bhAganI athavA eka aDhAraso trIsaza() bhAganI hAni-vRddhi thAya che. cothA prAbhRtamAM prakAza kSetranA cakravAla vidhvaMbhanA 10 bhAga karavAnuM vidhAna che. A dasa bhAgamAMthI sarvAvyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa kare tyAre traNa vibhAgane prakAzita kare che tathA sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa kare tyAre be vibhAgane prakAzita kare che, arthAt (3-2) = 1 vibhAganI hAni thAya che. pratyeka maMDaLanA 10-10 vibhAga karavAmAM Ave che ane pratyeka maMDaLane dasa vibhAgamAMthI 1-1 vibhAga kSetranI hAni vRddhi thAya che. sUrya eka ayanamAM 183 maMDaLa upara paribhramaNa kare che ane pratyeka maMDaLanA dasa-dasa vibhAga karatAM kula 1834 10 = 1830 vibhAga thAya che. pratyeka maMDaLe aDhAraso trisyA eka vibhAga ()nI hAni vRddhi thatAM 183mAM ahorAtre kula bhAganI hAni vRddhi thAya che. A rIte eka-eka maMDaLanI apekSAe bhAga kSetranI hAni-vRddhi thAya che ane sarva maMDaLanI apekSAe vi bhAga kSetranI hAni-vRddhi thAya che. A rIte keTalA bhAga kSetra kahevAmAM kathana mAtrano bheda che, paramArthataH baMneno artha samAna che. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra pratyeka maMDaLa prakAza kSetramAM athavA 30 bhAganI vRddhi-hAni - mo bhAga -- bhAga-~ :DaLano daMDa bhAga. GbhAga-- - - -eka maMDaLano hajA_ - prAzana \ e dhakAra banI - 3 'S 8 | R. nadai--- K ---e amananAve3maMDaLa 20 maMDaLano oonAkhya --- aMtima maMDaLa---- ------- maMDaLa* *maDAno dasamo bhAve *----....... eka --1818 nA. jarjamaMDananA ephamaMDaLane nAgA sAdhvI subodhikA sUryanA 183 maMDaLanA dasa-dasa vibhAga karatAM 1830 vibhAga thAya che. temAM pratyeka maMDaLanA dasa-dasa vibhAga che. dakSiNAyanamAM baMne sUrya potAnA pratyeka maMDaLe athavA divasa kSetranI hAni ane rAtrikSetranI vRddhi kare che. AkRtimAM eka-eka maMDaLanA dasa-dasa bhAga ane 183 maMDaLanA dasa-dasa bhAga eTale 1830 bhAga che tathA bhAganI hAni-vRddhi kSetra darzAvyuM che. 1830 . chachuM prAbhRta saMpUrNa Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-7: paricaya : sAtamuM prAbhRtA paricaya DRO-RODRORDROR prastuta sAtamA prAbhRtamAM sUryavaraNa-sUryane prakAzaka rUpevaraNa karatA padArtho( pUrva varayaMti ?1/1/3)nuM varNana che arthAt sUrya dvArA prakAzita thatAM padArthonuM kathana che. pAMcamA prAbhRtamAM sUryaprakAzanA avarodhaka padArthonuM varNana che ane prastuta prAbhRtamAM sUrya dvArA prakAzita thatAM padArthonuM varNana che. jyAM-jyAM sUrya prakAza pahoMce che, je padArtho sUrya prakAzano sparza pAme che te padArtho sUrya dvArA prakAzita thAya che. prastutamAM te mATe traNa paribaLonuM kathana karavAmAM AvyuM che. (1) prakAzakSetranI sImAmAM rahelA parvatAdi padArtho sUrya prakAza dvArA prakAzita thAya che. (2) parvatanI bakhola, guphA, chidrAdi dvArA aMdara praveza karato prakAza guphAdinI aMdara rahelA padArtho (pudgalo)ne prakAzita kare che. (3) prakAza kSetranI sImA parvatanA pugalo sUrya prakAzathI prakAzita thAya che. sImA-maryAdAnI bahAranA padArthone sUrya prakAza prakAzita karavA samartha nathI. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 116] zrI caMdrasUrya prApti sUtra O sAtamuM prAbhRta sUrya varaNa sUrya varaNa viSayaka vIsa pratipattio:| 1 tA kiM te sUriyaM varai Ahietti vaejjA ? tattha khalu imAo vIsaM paDivattIo paNNattAo, ta jahA tatthege evamAhaMsu- tA maMdare NaM pavvae sUriyaM varai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA merU NaM pavvae sUriyaM varai, ege evamAhaMsu / evaM eeNaM abhilAveNaM NeyavvaM taheva jAva pavvayarAye NaM pavvae sUriyaM varai, ege evamAhaMsu / bhAvArtha :- prazna- suryanuM varaNa (prakAzaka rUpe svIkAra) koNa kare che? uttara- te viSayamAM anyatIrthikonI vIsa pratipattio che, te A pramANe che(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke maMdara parvata sUryanuM varaNa kare che, potAne prakAzita karanAra tarIke sUryane svIkAre che arthAt maMdara parvata vagere sUryanA prakAzathI prakAzita thAya che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke meruparvata sUryane potAnA prakAzaka rUpe svIkAre che. A rIte, A ja abhilApathI jANavuM yAvatu parvatarAja parvata sUryanuM varaNa kare che.(A vIsa pratipattio pAMcamA prAbhUtanI pratipatti pramANe jANavI.) prakAzarUpe sUryane svIkAra karatA padArtho:| 2 vayaM puNa evaM vayAmo- tA maMdare vi jAva tA pavvayarAye NaM pavvae sUriyaM varai, evaM pi pavuccai / tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM phusaMti, te NaM puggalA sUriyaM varayaMti, adiTThA vi NaM poggalA sUriyaM varayaMti, carimalessaMtaragayA vi NaM poggalA sUriyaM varayati / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke maMdara parvatathI laIne parvatarAja parvata parvatanA 16 nAmathI prasiddha parvatarAja parvatAdi sUrya prakAzathI prakAzita thAya che. prakAza kSetramAM rahelA je pugalo sUrya vezyA-prakAzane sparze che, te pudgalo sUrya prakAzathI prakAzita thAya che. guphA-vivaramAM rahelA adaSTa-sUkSma pugalo paNa sUrya prakAzathI prakAzita thAya che. prakAza kSetranA carama sImAgata yugalo paNa sUrya prakAzathI prakAzita thAya che. lAla cha. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-7 vivecanaH 117 prastuta sUtromAM sUrya prakAzathI prakAzita thatAM padArthonuM kathana che. - vara :- varavuM, ahIM 'varaNa' zabda prayoga svIkAra karavAnA arthamAM prayukta thayo che. vacanasvaprAza ghena svIona / - vRtti. potAne prakAzita karanAra padArthono prakAzakarUpe svIkAra karavo. prakAza kSetramAM rahelA meruparvatAdi potAnA prakAzaka rUpe sUryane svIkAre che arthAt parvatAdi padArtho sUrya prakAzathI prakAzita thAya che. sUryanA prakAzakSetramAM rahelA sarva padArtho sUryanuM varaNa kare che, te sarva padArtho sUryaprakAzathI prakAzita thAya che. je pudgalo sUrya prakAzano sparza kare che, te prakAzita thAya che. chIdra, guphA vageremAM rahelA ane AMkhathI adaSTa padArtho guphAdimAM pravezatA sUrya prakAzano sparza pAmI prakAzita thAya che ane prakAzakSetranA caramAMte(kinAre) rahelA pudgalo paNa prakAzanA sparzathI prakAzita thAya che. // sAtamuM prAbhUta saMpUrNa // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [118] zrI caMdrasUrya prApti sUtra AThamuM prAbhRta | paricaya DROROWRODROR prastuta AThamA prAbhRtamAM aDhIdvIpasamudranA sUryodaya-sUryAstanI saMsthiti (vA te vayandri 1/1/3)nuM varNana che. jaMbUdvIpanA 2, lavaNa samudranA 4, dhAtakI khaMDa dvIpanA 12, kAlodadhi samudranA 42 ane puSkarArdha dvIpanA 72 ema kula aDhIdvIpanA 13ra sUrya -inI be paMktimAM paMktibaddharUpe sudarzana meru parvatane niraMtara pradakSiNA kare che, tethI te sUrya aDhIdvIpanA pUrvIya, dakSiNI, pazcimI ane uttarIya sarva vibhAgo upara kramazaH pasAra thatAM rahe che. sUryanuM paribhramaNa kSetra ati vistRta hovAthI sarva sthAnomAM sUrya prakAza eka sAthe pahoMcato nathI ane sarva sthAnomAM eka sAthe sUrya dekhAto nathI. je kSetramAM manuSyane sUrya daSTigocara thavAno prAraMbha thAya, tene sUryodaya kahevAmAM Ave che ane je kSetramAMthI sUrya dUra cAlyo jAya, manuSyanI dRSTinA viSayamAM na rahe, tene sUryAsta kahevAmAM Ave che. eka paMktigata sUryo agnikoNamAM udita thaIne aDhIdvIpanA dakSiNa vibhAgamAM divasa karIne naiRtya koNamAM asta pAme che. te ja samayamAM anya paMktigata 66 sUryo vAyavyakoNamAM udita thaIne aDhIdvIpanA uttaramAM vibhAga divasa karIne IzAna koNamAM asta pAme che. dakSiNa vibhAgamAM divasa karI naiRtyamAM asta thayelA prathama paMktigata sUryanaiRtya koNamAM udita thaIne aDhIdvIpanA pazcima vibhAgamAM divasa karIne vAyavyakoNamAM asta pAme che. te ja samaye uttara vibhAgamAM divasa karI vAyavyakoNamAM asta pAmelA anya paMktigata sUrya IzAnakoNamAM udita thaIne aDhIdvIpanA pUrva vibhAgamAM divasa karIne agnikoNamAM asta pAme che. dakSiNa ane uttara vibhAgamAM 18 muhUrtano divasa hoya tyAre pUrva-pazcima vibhAgamAM 12 muhUrtanI rAtri hoya che ane pUrva-pazcima vibhAgamAM 18 muhUrtano divasa hoya tyAre dakSiNa-uttara vibhAgamAM 12 muhUrtanI rAtri hoya che. A cAreya vibhAgamAM varSAdi Rtuo, dakSiNAyana-uttarAyaNa vagere eka samAna hoya che. dakSiNauttara vibhAgamAM varSARtu hoya tyAre pUrva-pazcima vibhAgamAM paNa varSA Rtu hoya che paraMtu varSAdi Rtuno prAraMbha dakSiNa-uttara vibhAga karatAM pUrva-pazcimamAM samayAMtare (eka samaya pachI) thAya che. prathama samaya, prathama AvalikA yAvat prathama sAgaropama Adi dakSiNa-uttara vibhAgamAM pUrvavartI samayamAM thAya che ane pUrva-pazcima vibhAgamAM pazcAtuvartI samayamAM thAya che. pUrva-pazcima, uttara-dakSiNamAM Rtu, ayana vagere kALa samAna hoya che paraMtu avasarpiNI-utsarpiNI kALa samAna rUpe nathI, kAraNa ke uttara-dakSiNa vibhAgamAM kramaza: avasarpiNI-utsarpiNI kAlanuM parivartana thAya che, paraMtu pUrva-pazcima vibhAgamAM avasarpiNI-utsarpiNI kAlanuM parivartana thatuM nathI. pUrva-pazcima vibhAgamAM sadA eka samAna noutsarpiNI-noavasarpiNI kAla hoya che. samaya pachI) thAya che. prathama ma sAgaropama Adi daki ane pUrva-pazcima ta Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-8 AThamuM prAbhUta udaya saMsthiti 119 udaya saMsthiti viSayaka traNa pratipatti : 1 | tA kahaM te udayasaMThiI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo tiNNi paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu- tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDe aTThArasamuhutte divase bhavai tayA NaM uttaraDDe'vi aTThArasamuhutte divase bhavai, tA jayA NaM uttaraDDe aTThArasamuhutte divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDe'vi aTThArasamuhutte divase bhavai / tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe sattarasamuhutte divase bhavai tayA NaM uttaraDDe'vi sattarasamuhutte divase bhavai, tA jayA NaM uttaraDDhe sattarasamuhutte divase bhavai tayA jaM dAhiNaDDe'vi sattarasamuhutte divase bhavai / evaM parihAveyavvaM- solasa muhutte divase, paNNarasamuhutte divase, cauddasamuhutte divase, terasamuhutte divase jAva tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDe bArasamuhutte divase bhavai tayA NaM uttaraDDhe'vi bArasamuhutte divase bhavai, tA jayA NaM uttaraDDhe bArasamuhutte divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDe'vi bArasamuhutte divase bhavai / tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthima- paccatthime NaM sayA paNNarasamuhutte divase bhavai, sayA paNNarasamuhuttA rAI bhavai, avaTThiyA NaM tattha iMdiyA paNNattA, samaNAuo ! ege evamAhaMsu / bhAvArtha :prazna-sUryanA udayanI saMsthiti-vyavasthA kevA prakAranI che? uttara-udaya saMsthitinA viSayamAM anyatIrthikonI traNa pratipattio che, te A pramANe che-- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke jaMbudrIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre aDhAramuhUrtano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane uttarArdhamAM jyAre aDhAra muhUrtano divasa hoya che, tyAre dakSiNArdhamAM paNa aDhAra muhUrtano divasa hoya che. jaMbudrIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre sattara muhUrtano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa sattara muhUrtano divasa hoya che ane uttarArdhamAM jyAre sattara muhUrtano divasa hoya che, tyAre dakSiNArdhamAM paNa sattara muhUrtano divasa hoya che. A rIte eka-eka muhUrta ghaTADatA kathana karavuM ke dakSiNArdhamAM jyAre soLa muhUrta, paMdara muhUrta, cauda muhUrta, tera muhUrtano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM teTalA ja muhUrtano divasa hoya che yAvat jaMbudrIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa bAra muhUrtano divasa hoya che Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 120 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra ane uttarArdhamAM jyAre bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa bAra muhUrtano divasa hoya che. jaMbUDhIpa dIpanA maMdara parvatanI pUrvamAM tathA pazcimamAM haMmezAM paMdara muhUrtano divasa hoya che ane paMdara muhUrtanI rAtri hoya che. tyAM rAta-dina avasthita che. he AyuSyamAn zramaNo ! keTalAka anyatIrthiko A pramANe kahe che. | 2 | ege puNa evamAhaMsu- tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM uttaraDDe'vi aTThArasamahuttANaMtare divase bhavai, tA jayA NaM uttaraDDe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDe'vi aTThArasamuhuttANaMtare divase mavaDuM ! evaM parihAveyavvaM- sattarasamuhuttANaMtare divase bhavai, solasamuhuttANaMtare divase bhavai, paNNarasamuhuttANaMtare divase bhavai, coddasamuhuttANaMtare divase bhavai, terasamuhuttANaMtare divase bhavai jAva tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDe bArasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM uttaraDDe'vi bArasamuhuttANatare divase bhavai, jayA NaM uttaraDDe bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDe'vi bArasamuhuttANaMtare divase bhavai / tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthima-paccatthime NaM No sayA paNNarasamuhutte divase bhavai, No sayA paNNarasamuhuttA rAI bhavai, aNavaTThiyA NaM tattha rAiMdiyA paNNattA samaNAuso ! ege evamAhaMsu / bhAvArtha :- (ra) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre aDhAra muhurtAnaMtara arthAtu aDhAramuhUrtathI kAMIka ochA pramANavALo divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa aDhAra muhUrtathI kAMIka ochA pramANavALo divasa hoya che ane uttarArdhamAM jyAre aDhAra muhUrtathI kAMIka ochA pramANa- vALa te divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa aDhAra muhUrtathI kAMIka ochA pramANavALo divasa hoya che. A rIte eka-eka muhUrta ghaTADatA kathana karavuM ke dakSiNArdhamAM jyAre kAMIka nyUna sattara muhUrtano divasa, kaMIka nyUna soLa muhUrtano divasa, kAMIka nyUna paMdara muhUrtano divasa, kAMIka nyUna cauda muhUrtano divasa, kAMIka nyUna tera muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa teTalA ja muhUrtano divasa hoya che thAvata jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre kAMIka nyUna 12 bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa kAMIka nyUna bAra muhUrtano divasa hoya che ane uttarArdhamAM jyAre kAMIka nyUna bAra muhUrtano divasa hoya che, tyAre dakSiNArdhamAM paNa kAMIka nyUna bAra muhUrtano divasa hoya che. jaMbudviIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI pUrva-pazcimamAM paMdara muhUrtano divasa haMmezAM hoto nathI ane paMdara muhUrtanI rAtri haMmezAM hotI nathI, tyAM rAta-divasa anavasthita hoya che. he AyuSyamAna zramaNa! keTalAka anyatIrthiko A pramANe kahe che. | 3 ege puNa evamAhaMsu- tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDe aTThArasamuhutte divase bhavai tayA NaM uttaraDDe duvAlasamuhuttA rAI bhavai, tA jayA NaM uttaraDDe Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-8 | 121 / aTThArasamuhutte divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDe duvAlasa muhuttA rAI bhavai, tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDe aTThArasamuhuttANatare divase bhavai tayA NaM uttaraDDe duvAlasamuhuttA rAI bhavai, jayA NaM uttaraDDe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / evaM NeyavvaM sagalehi ya aNaMtarehi ya ekkakke do do AlAvagA savvehi duvAlasamuhuttA rAI bhavai jAva tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe duvAlasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttaraDDe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / tA jayA NaM uttaraDDe duvAlasamuhute divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / ___tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDe duvAlasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM uttaraDDe duvAlasamuhuttA rAI bhavai, jayA NaM uttaraDDe duvAlasamuhuttANaMtare divase bhavai tayA NaM dAhiNaDDe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathimapaccatthime NaM Nevatthi paNNarasamuhutte divase bhavai, Nevatthi paNNarasamuhuttA rAI bhavai / vocchiNNA NaM tattha rAidiyA paNNattA, samaNAuso ! ege evamAhasu / tA jaMbuddIve dIve sUriyA / bhAvArtha :- (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che ane uttarArdhamAM jyAre 18 muhUrtano divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jaMbUdvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre kAMIka nyUna aDhAra muhurtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhurtanI rAtri hoya che ane uttarArdhamAM jyAre kAMIka nyUna aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. A sarva vigata pUrvokta prakAre samajavI ke sattara vagere pratyeka saMkhyA ane kAMIka nyUna te saMkhyA arthAt (1) sattarAdi (2) kAMIka nyUna sattarAdi, ema 17 thI 13 parvatanI dareka saMkhyAnA be-be AlApaka kahevA. sarvatra rAtri bAra muhUrtanI kahevI yAvata jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA dakSiNArdhamAM jyAre bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che ane uttarArdhamAM bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jaMbudviIpanA dakSiNArdhamAM jyAre kAMIka nyUna bAra muhurtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhurtanI rAtri hoya che ane uttarArdhamAM jyAre kAMIka nyUna bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. te samaye jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatanA pUrva ane pazcima vibhAgamAM paMdara muhUrtano divasa hoto nathI ane paMdara muhUrtanI rAtri hotI nathI, tyAM rAta-divasa bucchinna hoya che arthAt haMmezAM eka sarakho kALa varte che. he AyuSyamAna zramaNa ! keTalAka anyatIrthiko A pramANe kahe che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 122 zrI caMdrasUrya prApti sUtra sUrya udaya vyavasthA :| 4 vayaM puNa evaM vayAmo-tA jaMbUdvIpa dIve sUriyA udINa-pAINamuggacchati pAINa-dAhiNamAgacchati / pAINa-dAhiNamuggacchati dAhiNa-paDINamAgacchati / dAhiNa-paDINamuggacchati paDINa-udINamAgacchati / paDINa-udINamuggacchati udINa-pAINamAgacchati / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke sUrya uttarapUrva(IzAnakoza)mAM udaya pAme che ane pUrvadakSiNa (agnikoNa)mAM Ave che arthAt asta pAme che. pUrvadakSiNa(agnikoNa)mAM udaya pAme che ane dakSiNa-pazcima (naiRtyakoNa)mAM asta pAme che. dakSiNapazcima (naiRtyakoNa)mAM udaya pAme che ane pazcimauttara (vAyavyakoNa)mAM asta pAme che. pazcimauttara(vAyavyakoNa)mAM udaya pAme che ane uttarapUrva(IzAnakoNa)mAM asta pAme che. | 5 tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNaDDe divase bhavai tayA NaM uttaraDDe'vi divase bhavai / jayA NaM uttaraDDe divase bhavai tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthima-paccitthime NaM rAI bhavai / tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathime NaM divase bhavai, tayA NaM paccatthime'vi divase bhavai, jayA NaM paccatthime NaM divase bhavai tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttaradAhiNe NaM rAI bhavai / bhAvArtha :- jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI dakSiNa vibhAgamAM jyAre divasa hoya che tyAre uttara vibhAgamAM paNa divasa hoya che ane uttara vibhAgamAM divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA maMdaraparvatathI pUrva ane pazcima vibhAgamAM rAtri hoya che. jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA maMdira parvatathI pUrva vibhAgamAM jyAre divasa hoya che tyAre pazcima | vibhAgamAM paNa divasa hoya che ane jyAre pazcima vibhAgamAM divasa hoya che tyAre jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI uttara vibhAgamAM ane dakSiNa vibhAgamAM rAtri hoya che. |6 tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNaDDe ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavaI tayA Na uttaraDDe vi ukkosae aTThArasamuhutte divase bhvi| jayA NaM uttaraDDe ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai tayA NaM jaMbuddIve dIve madarassa pavvayassa puratthima-paccatthime NaM jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathime NaM ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, tayA NaM paccatthime'vi ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai / jayA NaM paccatthime NaM ukkosae aTTArasamuhutte divase bhavai tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttaradAhiNe NaM jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-8 123 ] bhAvArtha :- jaMbudvIpa nAmanA dIpanA maMdara parvatanA dakSiNa vibhAgamAM jyAre utkRSTa 18 aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttara vibhAgamAM paNa utkRSTa 18 aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane uttara vibhAgamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che, tyAre jaMbUdvIpanA maMdara parvatathI pUrva vibhAga tathA pazcima vibhAgamAM jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jaMbudvIpanA maMdara parvatathI pUrva vibhAgamAM jyAre utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre pazcima vibhAgamAM paNa utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che. pazcima vibhAgamAM jyAre utkRSTa 18 muhUrtano divasa hoya che, tyAre jaMbUdvIpanA maMdara parvatathI uttara vibhAga tathA dakSiNa vibhAgamAM jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. |7 evaM eeNa gameNaM NeyavvaM- aTThArasamuhuttANaMtare divase, sAirega duvAlasa muhuttA rAI bhavai / __ sattarasa muhutte divase, terasa-muhuttA rAI bhavai / sattarasa muhuttANaMtare divase, sAirega terasa muhuttA rAI bhavai / solasa muhutte divase, coisa-muhuttA rAI bhvi| solasa muhuttANaMtare divase, sAirega coisa muhuttA rAI bhvi| paNNarasa muhutte divase, paNNarasa muhuttA rAI bhavai / paNNarasa-muhuttANaMtare divase, sAirega paNNarasa muhuttA rAI bhavai / coddasa muhutte divase, solasa muhuttA rAI bhavai / coddasa muhuttANaMtare divase, sAirega solasa muhuttA rAI bhavai / terasa muhutte divase, sattarasa muhuttA rAi bhavai / terasa muhuttANaMtare divase, sAirega sattarasa muhuttA rAI bhavai / jahaNNae duvAlasa muhutte divase bhavai ukkosiyA aTThArasa muhuttA rAI bhavai evaM bhANiyavvaM / bhAvArtha :- A ja pramANe AgaLa jANavuM-jyAre aDhAramuhUrtAnaMtara(kAMIka nyUna aDhAra muhUrta)no divasa hoya che tyAre sAdhika bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre sattara muhUrtano divasa hoya che tyAre tera muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre sattara muhUrtAnaMtarano divasa hoya che tyAre sAdhika tera muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre soLa muhUrtano divasa hoya che tyAre cauda muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre soLa mahartAnaMtarano divasa hoya che tyAre sAdhika cauda mahartanI rAtri hoya che. jyAre paMdara muhUrtano divasa hoya che tyAre paMdaramuhUrtanI rAtri hoya che. jyAre paMdara muhUrtAnaMtarano divasa hoya che tyAre sAdhika paMdara muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre cauda muhUrtano divasa hoya che tyAre soLa muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre cauda muhUrtAnaMtarano divasa hoya che tyAre sAdhika soLa muhUrtanI rAtri hoya che. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra jyAre tera muhUrtano divasa hoya che tyAre sattara muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre tera muhUrtAnaMtarano divasa hoya che tyAre sAdhika sattara muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre jaghanya bAra mahurtano divasa hoya che tyAre utkRSTa aDhAra muhurtanI rAtri hoya che, te pramANe kahevuM vivecana : prastuta sUtromAM jaMbUdvIpamAM thatAM sUryodaya ane sUryAstanI vyavasthAnuM vidhAna che. saryanA udaya-astano vyavahAra :- saryanA udaya-astana nirUpaNa vyavahAranI apekSAe eTale darzakonI daSTie karavAmAM Ave che. sUrya haMmezAM bhUmaMDala para vidyamAna hoya che. te sadA udayamAna ja hoya che paraMtu sUryanI gatinA kAraNe jyAre je kSetranA manuSyonI daSTithI te dUra thaI jAya ane na dekhAya, tyAre te kSetranA loko "sUrya asta thaI gayo', e prakArano vyavahAra kare che ane sUrya je kSetranA manuSyanI daSTino viSaya bane, je kSetra sUryanA prakAzathI prakAzita thAya, te kSetranA loko "sUryodaya thayo', e prakArano vyavahAra kare che. A rIte manuSyonI (daSTinI) apekSAe sUryanA udaya ane astano vyavahAra thAya che. sUryanA udayathI rAtrino aMta ane divasano prAraMbha thAya che tathA sUryanA astathI divasano aMta ane rAtrino prAraMbha thAya che. sUrya samabhUmithI 800 yojana upara rahIne sadA AkAzamAM paribhramaNa kare che. udaya-asta ane divasa rAtrinuM kAraNa - yadyapi sUrya sarva dizAomAM gati kare che tathApi teno prakAza maryAdita kSetramAM ja phelAya che. jeTalA kSetramAM, je dezamAM jeTalo samaya sUryano prakAza rahe, teTalA kSetramAM, te dezamAM, teTalo samaya divasa rahe che ane zeSa kSetramAM, zeSa dezamAM, teTalo samaya rAtri rahe che. A rIte sUrya gatizIla hovAthI ane sUryanuM prakAza kSetra maryAdita hovAthI rAtri-divasano vyavahAra nirbodhapaNe thAya che. eka ja samaye be dizAomAM divasa thavAnuM kAraNa - jaMbUdvIpamAM be sUryo che. tethI eka ja samaye be vibhAgamAM divasa ane be vibhAgamAM rAtri hoya che. jyAre eka sUrya uttara vibhAgamAM divasa kare che tyAre bIjo sUrya dakSiNa vibhAgamAM divasa kare ane zeSa pUrva vibhAga ane pazcima vibhAgamAM sUrya prakAzanA abhAve rAtri thAya che. jyAre eka sUrya pUrva vibhAgamAM divasa kare che tyAre bIjo sUrya pazcima vibhAgamAM divasa kare che ane zeSa uttara ane dakSiNa vibhAgamAM sUrya prakAzanA abhAve rAtri thAya che. A rIte be sUryanI gatizIlatA ane prakAzanI sImitatAnA kAraNe tathA divasa rAtrinI apekSAe jaMbUdvIpanA cAra vibhAga thAya che ane temAMthI be vibhAgamAM divasa ane be vibhAgamAM rAtri thAya che. 3ttara rAzi:- sAmAnya rIte A zabda ardha arthamAM prayukta thAya che paraMtu prastutamAM te vibhAga arthamAM prayukta thayo che. jaMbUdvIpanA cAra vibhAga vivakSita che- (1) pUrvI vibhAga (2) pazcimI vibhAga (3) uttarI vibhAga (4) dakSiNI vibhAga. temAM uttara ane dakSiNanA vibhAga mATe kramazaH 3ttara ane rAdi zabda prayoga thayo che. cAra dizA-cAra vidizA - pUrva, pazcima, uttara ane dakSiNa, A cAra dizA che. be dizAnI vaccenA bhAgane vidizA(koNa) kahe che. dizAnI jema vidizA paNa cAra che. pratyeka vidizA(koNa) be dizAnA saMyogathI thAya che tethI sUtramAM be-be dizAnA saMyogathI tenA nAmano ullekha che. jema ke uttara-pUrva dizA eTale IzAna koNa, pUrva-dakSiNa dizA eTale agnikoNa, dakSiNa-pazcima dizA eTale naiRtya koNa ane pazcima-uttara dizA eTale vAyavya koNa. jabUtIpamAM sUryodaya vyavasthA - jaMbUdvIpamAM be sUryo sAmasAmI dizAmAM rahI merune pradakSiNA kare Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-8 | 125 | che. eka sUrya agnikoNamAM hoya tyAre bIjo sUryavAyavyakoNamAM hoya che ane agnikoNano sUrya paribhramaNa karatAM vAyavyakoNamAM pahoMce tyAre vAyavyakoNano sUrya agnikoNamAM pahoMce che. pUrva mahAvideha kSetramAM sUryodaya :- eka sUrya jyAre IzAnakoNamAM zikharI parvata samIpe pahoMce che tyAre pUrva mahAvideha kSetramAM sUryodaya thAya che ane te sUrya dakSiNa tarapha AgaLa vadhatA pUrva mahAvideha kSetrane pUrNa rUpe prakAzita karI agnikoNamAM cullahimavaMta parvata samIpe pahoMce che tyAre pUrva mahAvideha kSetramAM sUryAsta thAya che. pazcima mahAvideha kSetramAM sUryodaya :- pUrva mahAvideha kSetramAM sUryodaya thayo hoya te ja samaye bIjo surya naiRtya koNamAM calahimavaMta parvata samIpe pahoMce che tyAre pazcima mahAvideha kSetramAM sUryodaya thAya che ane te sUrya uttara tarapha AgaLa vadhatA pazcima mahAvideha kSetrane pUrNa rUpe prakAzita karI vAyavya koNamAM zikharI parvata samIpe pahoMce che tyAre pazcima mahAvideha kSetramAM sUryAsta thAya che. bharata kSetramAM sUryodayaH-eka sUrya jyAre agnikoNamAMniSadha parvata samIpe pahoMce che tyAre bharatakSetramAM sUryodaya thAya che ane te sUrya dakSiNa tarapha AgaLa vadhatA bharata kSetrane pUrNa rUpe prakAzita karI pazcima dizAmAM niSadha parvata samIpe pahoMce che tyAre bharata kSetramAM sUryAsta thAya che. airAvata kSetramAM sUryodaya :- bharata kSetramAM sUryodaya thayo hoya te ja samaye bIjo sUrya vAyavyakoNamAM nIlavAna parvata samIpe pahoMce che tyAre airAvata kSetramAM suryodaya thAya che. te sUrya uttara tarapha AgaLa vadhatA airavata kSetrane pUrNarUpe prakAzita karI IzAnakoNamAM nIlavAna parvata samIpe pahoMce che tyAre airAvata kSetramAM sUryAsta thAya che. eka ahorAtra arthAt 24 kalAkamAM je sUrya bharatakSetramAM sUryodaya kare che, te ja sUrya pazcima mahAvideha kSetramAM sUryodaya kare che ane te ja ahorAtramAM bIjo sUrya airAvata kSetra ane pUrva mahAvideha kSetramAM sUryodaya kare che. A rIte bharata ane airAvata kSetramAM eka sAthe divasa ane rAta thAya che. te ja rIte pUrva ane pazcima mahAvideha kSetramAM eka sAthe divasa ane rAta thAya che. jabalIpanA pUrva-pazcima vibhAgamAM jabalIpanA uttara-dakSiNa vibhAgamAM sUryodaya-sUryAsta sUryodaya-sUryAsta /ka zikhara parvata jAta nolavaMta parvata pazcima pUrva ' nIlavaMta parvata mAviDa mika, mIra janana+nivagha parvata 185% *niSa dha parvata laghumizanaparvata rUlaghumavAna parvataja - bharaMta Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 | zrI caMdrasUrya prApti sUtra varSAdi tunA prathama samaya, AvalikAdiH[8 tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNaDDe vAsANaM paDhame samae paDivajjai tayA NaM uttaraDDe'vi vAsANaM paDhame samae paDivajjai / jayA NaM uttaraDDe vAsANaM paDhame samae paDivajjai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathimapaccatthime NaM aNaMtarapurakkhaDe kAla samayaMsi vAsANaM paDhame samae pddivjji| tA jayA NaM jaMbUddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathime NaM vAsANaM paDhame samae paDivajjai, tayA NaM paccatthime'vi vAsANaM paDhame samae paDivajjai / jayA NaM paccatthime NaM vAsANaM paDhame samae paDivajjai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttaradAhiNe NaM aNaMtarapacchAkaDe kAla samayasi vAsANaM paDha me samae paDivaNNe bhavai / gaha samo tathA sAvaliyA, A pU, thove, tave, muhurta, ahorajo, pakkhe, mAse, UU evaM dasa AlAvagA jahA vAsANaM, evaM hemaMtANaM gimhANaM ca bhANiyavvA / bhAvArtha :- jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI dakSiNa vibhAgamAM varSARtuno prathama samaya hoya, tyAre uttara vibhAgamAM paNa varSARtuno prathama samaya hoya che. uttara vibhAgamAM jyAre varSARtuno prathama samaya hoya, tyAre jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI pUrva-pazcima vibhAgamAM anaMtara samaye eTale pachInA samaye varSARtuno prathama samaya hoya che. - jyAre jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI pUrva vibhAgamAM varSA Rtuno prathama samaya hoya tyAre pazcima vibhAgamAM paNa varSARtuno prathama samaya hoya che ane pazcima vibhAgamAM jyAre varSA traDhatano prathama samaya hoya che tyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI uttara vibhAgamAM ane dakSiNa vibhAgamAM eka samaya pahelAM varSA Rtuno prAraMbha thaI gayo hoya che. varSA RtunA prathama samayanI jema prathama AvalikAdinuM kathana karavuM- (1) prathama samaya (2) prathama AvalikA (3) prathama ANaprANa (4) prathama stoka (5) prathama lava (6) prathama muhUrta (7) prathama ahorAtra (8) prathama pakSa (9) prathama mAsa (10) prathama Rtu, A dasa AlApaka varSARtunA kahyA che, te ja rIte grISma Rtu ane hemaMtaRtunA dasa-dasa AlApaka kahevA. vivecana : prastuta sUtromAM jaMbUdvIpanA cAra vibhAgonI apekSAe varSA Adi traNa RtuonA prathama samaya, AvalikA Adi kAlanA ekamonuM nirUpaNa che. lokamAM varSA, hemaMta ane grISma(comAsu, ziyALo, unALo) traNa Rtu mAnya che. temAM varSARtuno prAraMbha aSADha mAsathI thAya che. te Rtuono prAraMbha pahelAM uttara-dakSiNa vibhAgamAM thAya che. uttara-dakSiNa vibhAgamAM je samaye varSARtuno prAraMbha thAya che tenA anaMtara samaye pUrva-pazcima vibhAgamAM varSARtuno prAraMbha thAya che. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-8 | 127 ] mANAvaIT :- samaya, AvalikA, AnapAna, stoka, lava, muhUrta, ahorAtra, pakSa, mAsa ane Rtu sudhInA daza ekamo che. te dazanI varSAdi traNa RtumAM pRcchA karavAthI trIsa AlApaka thAya che. Rhulasi - eka samaya pachInA samayane anaMtara puraskRta samaya kahe che. uttara vibhAga ane dakSiNa vibhAgamAM prAraMbha thanArI varSARtunA prAraMbhanI apekSAe anaMtara samaya(pachInA samaye) pUrva ane pazcima vibhAgamAM varSARtuno prAraMbha thAya che. sattara puchAjala si - eka samaya pahelAMnA samayane anaMtara pazcAtukta samaya kahe che. pUrva-pazcima vibhAgamAM prAraMbha thanArI varSARtunA prAraMbhanI apekSAe uttara-dakSiNa vibhAgamAM eka samaya pahelAM varSARtuno prAraMbha thAya che. ayanAdino prAraMbhaH| 9 tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNaDDe paDhame ayaNe paDivajjai tayA NaM uttaraDDe'vi paDhame ayaNe paDivajjai / tA jayA NaM uttaraDDe paDhame ayaNe paDivajjai, tayA NaM dAhiNaDDe'vi paDhame ayaNe paDivajjai / tA jayA NaM uttaraDDe paDhame ayaNe paDivajjai tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purasthimapaccatthime NaM aNaMtarapurakkhaDe kAla samayasi paDhame ayaNe paDivajjai / tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathime NaM paDhame ayaNe paDivajjai, tayA NaM paccatthime'vi paDhame ayaNe paDivajjai / jayA NaM paccatthime NaM paDhame ayaNe paDivajjai, tayA NaM purathime'vi paDhame ayaNe paDivajjai / tA jayA NaM paccatthime NaM paDhame ayaNe paDivajjai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttaradAhiNe NaM aNaMtarapacchAkaDe kAla samayasi paDhame ayaNe paDivajjai / jahA ayaNe tahA saMvacchare, juge, vAsasae, vAsasahasse, vAsasayasahasse, puvvaMge, puvve evaM jAva sIsapaheliyA paliovame sAgarovame ya / bhAvArtha:- jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI dakSiNa vibhAgamAM jyAre prathama ayana(dakSiNAyana) hoya che tyAre uttara vibhAgamAM paNa prathama ayana hoya che ane uttara vibhAgamAM jyAre prathama ayana hoya che tyAre dakSiNa vibhAgamAM paNa prathama ayana hoya che. jyAre uttara vibhAgamAM prathama ayana hoya che tyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI pUrva tathA pazcima vibhAgamAM eka samaya pachI prathama ayanano prAraMbha thAya che. jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI pUrva vibhAgamAM jyAre prathama ayana hoya che tyAre pazcima vibhAgamAM paNa prathama ayana hoya che ane pazcima vibhAgamAM jyAre prathama ayana hoya che tyAre pUrva vibhAgamAM paNa prathama ayana hoya che. jyAre pazcima vibhAgamAM prathama ayana hoya che tyAre jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI uttara-dakSiNa vibhAgamAM eka samaya pahelAM prathama ayana no prAraMbha thaI gayo hoya che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra ayananA AlApakanI jema ja saMvatsara, yuga, so varSa, hajAra varSa, lAkha varSa pUrvAga, pUrva dhAvata zIrSaprahelikA, palyopama ane sAgaropama sudhInA AlApaka kahevA joIe. 10 tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNaDDe paDhamA ussappiNI paDivajjai, tayA NaM uttaraDDe'vi paDhamA ussappiNI paDivajjai / tA jayA NaM uttaraDDe paDhamA ussappiNI paDivajjai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathima-paccatthime NaM Nevatthi ussappiNI Nevatthi osappiNI avaTThie NaM tattha kAle paNNatte samaNAuso ! evaM osappiNI / bhAvArtha - jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI dakSiNa vibhAgamAM jyAre utsarpiNI kAlano prathama Aro hoya che tyAre uttara vibhAgamAM paNa utsarpiNI kAlano prathama Aro hoya che ane uttara vibhAgamAM jyAre utsarpiNI kAlano prathama Aro hoya che tyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI pUrva vibhAgamAM tathA pazcima vibhAgamAM utsarpiNI ane avasarpiNI kAla hoto nathI. he AyuSyamAna zramaNa ! tyAM haMmezAM avasthita kAla rahe che, A prakAre avasarpiNIkAlano AlApaka paNa kahevo joIe. vivecana : pUrva sUtromAM varSAdi traNa RtumAM samaya, AvalikA, ANaprANa-zvAsocchavAsa Adi kAlanA dasa ekama viSayaka pRcchA che ane prastuta sUtromAM tyAra pachInA kAla vibhAganA anya ekamo arthAt ayana ane yugathI prAraMbha karI utsarpiNI-avasarpiNI kAla sudhInA ekamonuM nirUpaNa che. vasthi biLI - uttara ane dakSiNa vibhAgamAM utsarpiNIkAla ane avasarpiNI kAla hoya che. pUrva-pazcima vibhAgamAM samaya, AvalikA Adi kAlanA dareka ekamonuM pravartana thAya che, paraMtu tyAM tathA prakAranA zAzvata svabhAvathI utsarpiNI-avasarpiNIkAla rUpa kAlanuM parivartana thatuM nathI. tyAM sadAne mATe samAna kAla hoya che. AgamamAM tene mATe noutsarpiNI-noavasarpiNIkAla zabdaprayoga che. ayana - cha mahinAnuM eka ayana thAya che. be ayananuM eka varSa hoya che. samayAdi ekamomAM ayana agiyAramuM ekama che. varSanA prAraMbhamAM prathama dakSiNAyana hoya che. yuI = pAMca varSano yuga thAya che. kAlanA samasta ekamonuM parimANa :- kAlanA sUkSma, abhedya ane niravayava aMzane samaya kahe che. te gaNanAkAlanuM Adha ekama che. asaMkhyAta samayonA samudAyane AvalikA kahe che. saMkhyAta AvalikA pramANa kAlane ANaprANa kahe che. tenuM bIjuM nAma ucchavAsa-niHzvAsa che. hRSTa-puSTa, nIrogI, svastha vyaktine eka vAra zvAsa levA ane mUkavAmAM jeTalo samaya lAge tene ANaprANa kahe che. asaMkhyAta samaya = 1 AvalikA 3 Rtu = 1 ayana saMkhyAta AvalikA = 1 ANaprANa 2 ayana = 1 saMvatsara 7 ANaprANa = 1 sToka 5 saMvatsara = 1 yuga 7 stoka = 1 lava 20 yuga = 1 zata varSa 77 lava athavA 3773 ANaprANa = 1 muhUrta 10 zata varSa = 1 sahasa varSa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-8 | 129 ] 30 muhUrta = 1 ahorAtri 100 sahasa varSa = 1 lAkha varSa 15 ahorAtra = 1 pakSa 84 lAkha varSa = 1pUrvAga 2 pakSa = 1 mAsa 84 lAkha pUrvAga = 1 pUrva 2 mAsa = 1 Rtu 84 lAkha pUrva = 1 truTitAMga 84 lAkha truTitAMga = 1 truTita pUrva saMkhyAone 84-84 lAkhathI guNatAM tyAra pachInI saMkhyA prApta thAya che. A rItanI gaNanA pUrvAgathI laIne zIrSaprahelikA paryata thAya che. zIrSaprahelikA 194 aMka pramANa che. temAM 54 AMkaDA ane 140 zUnya hoya che. te gaNanAkAlanuM aMtima ekama che. jo ke zIrSaprahelikA pachI paNa saMkhyAtakAla che paraMtu te kALanI gaNanA upamA dvArA karAya che. dasa kroDAkoDI palyopama = 1 sAgaropama, 10 kroDAkoDI sAgaropama = 1 utsarpiNIkAla ane 10 kroDAkoDI sAgaropama = eka avasarpiNIkAla thAya che, A rIte 20 kroDAkroDI sAgaropama = 1 kAlacakra thAya che. palyopama ane sAgaropama A baMne ekamo gaNanAnA viSaya nathI, te upamAno viSaya che tethI tene upamAkAla kahe che. palyopama ane sAgaropamanuM vistRta vivecana zrI anuyogadvAra sUtramAM che. avasarpiNI kAla - je kAlamAM manuSyanA saMghayaNa ane saMsthAna uttarottara hina-nyUna thatA jAya che; AyuSya ane avagAhanA ghaTatI jAya che tathA utthAna, karma, baLa, vIrya ane puruSAkAra-parAkramano kramazaH hrAsa thato jAya che; pugalonA varNa, gaMdha, rasa ane sparza hIna thatA jAya che ane zubhabhAvomAM hAni tathA azubha bhAvomAM vRddhi thatI jAya che, tene avasarpiNIkAla kahe che. A kAla dasa kroDAkoDI sAgaropamano che. tenA cha vibhAga (ArA) hoya che. te ardhakAlacakra kahevAya che. avasarpiNInA prathama vibhAga arthAtu prathama ArA mATe pahama baLI zabda prayoga thayo che. avasarpiNI kAlanA cha ArA pUrNa thAya tyAre utsarpiNI kAlano prAraMbha thAya che. utsarpiNIkAlaH- je kAlamAM jIvonA saMghayaNa ane saMsthAna uttarottara adhikAdhika zubha thatA jAya che; AyuSya ane avagAhanA vadhatI jAya che; utthAna, karma, baLa, vIrya ane puruSAkAra-parAkramanI uttarottara vRddhi thatI jAya che tathA pudgalonA varNAdi zubha thatA jAya che; azubhatama bhAvomAM kramazaH hAni, zubha bhAvomAM vRddhi thatI jAya che, tene utsarpiNIkAla kahe che. A kAla paNa daza kroDAkroDI sAgaropamano hoya che, tenA paNa cha vibhAga(ArA) hoya che. te paNa ardha kAlacakra kahevAya che. utsarpiNIkAlanA prathama vibhAga arthAt prathama ArA mATe patramAM 3rakSapaLI zabdaprayoga thayo che. eka avasarpiNIkAla ane eka utsarpiNIkAla maLIne eka kAlacakra thAya che. utsarpiNIkAlanA cha ArA pUrNa thAya tyAre avasarpiNI kAlano prAraMbha thAya che. A kAlacakra satata pharyA kare che. lavaNa samudrAdimAM divasa Adi11 tA lavaNe NaM samuhe sUriyA udINapAiNamugaccha taheva / tA jayA NaM lavaNe samudde dAhiNaDDe divase bhavai tayA NaM lavaNe samudde uttaraDDe'vi divase bhavai / tA jayA Na lavaNe samudde uttaraDDe divase bhavai tayA Na lavaNe samudde puratthima Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 130 || zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra paccitthime NaM rAI bhavai / sesaM jahA jaMbuddIve dIve taheva jAva osappiNI / bhAvArtha :- lavaNa samudramAM sUrya uttarapUrva(IzAna koNa)mAM udaya pAme che vagere varNana pUrvavat jANavuM. lavaNasamudranA dakSiNa vibhAgamAM jyAre divasa hoya che tyAre lavaNa samudranA uttara vibhAgamAM paNa divasa hoya che ane lavaNa samudranA uttara vibhAgamAM jyAre divasa hoya che tyAre lavaNa samudranA pUrva tathA pazcima vibhAgamAM rAtri hoya che. je rIte jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM avasarpiNIkAla sudhInuM kathana karyuM che, te ja rIte lavaNa samudramAM avasarpiNIkAla sudhInuM kathana karavuM joIe. |12 tA dhAyaikhaMDe NaM dIve sUriyA udINapAINamuggacchati, pAINa- dAhiNamAgacchaMti jAva paDINaudINamuggacchaMti, udINapAINamAgacchaMti / tA jayA NaM dhAyaisaMDe dIva madarANa pavvayANa dAhiNaDDhe divase bhavai tayA Na uttaraDDe'vi divase bhavai, jayA NaM uttaraDDe divase bhavai tayA NaM dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pavvayANaM puratthimapaccatthime NaM rAI bhavai, sesaM jahA jaMbuddIve dIve taheva jAva osappiNI / kAloe NaM samudde jahA lavaNe samudde taheva / bhAvArtha :- dhAtakIkhaMDa dviIpamAM sUrya uttarapUrva(IzAnakoNa)mAM udaya pAme che ane pUrvadakSiNa (agnikoNa)mAM asta pAme che yAvat pazcimauttara(vAyavyakoNa)mAM udaya pAme che ane uttarapUrva (IzAna koNa)mAM asta pAme che. jyAre dhAtakI khaMDadvIpanA maMdara paryatathI dakSiNa vibhAgamAM divasa hoya che tyAre uttara vibhAgavAmAM paNa divasa hoya che. jyAre uttara vibhAgamAM divasa hoya che tyAre dhAtakIkhaMDa dvIpanA maMdara parvatathI pUrva-pazcima vibhAgamAM rAtri hoya che. jaMbudvIpa nAmanA hIpanA avasarpiNIkAla sudhInA AlApaka kahyA che, te ja rIte dhAtakIkhaMDanA avasarpiNIkAla sudhInA zeSa AlApaka paNa kahevA joIe. lavaNa samudranA AlApakonI samAna kAlodhi samudranA AlApaka kahevA joIe. |13 tA abbhaMtara-pukkharaddhe NaM dive sUriyA udINapAINamuggacchaMti, pAINa dAhiNamAgacchati jAva paDINaudINamuggacchati, udANapAINamAgacchati / tA jayA NaM abbhaMtara-pukkharaddhe maMdarANaM pavvayANaM dAhiNaDDe divase bhavai tayA NaM uttaraDDe'vi divase bhavai, jayA NaM uttaraDDe divase bhavai tayA NaM abhiMtarapukkharaddhe maMdarANaM pavvayANaM puratthima-pacchatthime NaM rAI bhavai / sesaM jahA jaMbuddIve dIve taheva jAva osappiNI / bhAvArtha - AtyaMtara puSkarArdha dvIpamAM sUrya uttarapUrva(IzAnakoza)mAM udaya pAme che ane pUrvadakSiNa (agnikoNa)mAM asta pAme che. yAvata pazcimauttara (vAyavya koNa)mAM udaya pAme che ane uttarapUrva (IzAnakoNa)mAM asta pAme che. AtyaMtara puSkarArdha dvIpamAM maMdara parvatathI dakSiNa vibhAgamAM jyAre divasa hoya che tyAre uttara vibhAgamAM paNa divasa hoya che ane jyAre uttara vibhAgamAM divasa hoya che tyAre AtyaMtara puSkarArdhamAM maMdara parvatathI pUrva tathA pazcima vibhAgamAM rAtri hoya che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-8 131 | je rIte jaMbudvIpa dvIpanA AlApaka kahyA te rIte AvyaMtara puSkarArdha dvIpanA avasarpiNI kAla sudhInA AlApaka kahevA joIe. vivecanA: prastuta sUtromAM lavaNa samudra, dhAtakIkhaMDadvIpa, kAlodadhi samudra ane ardhapuSkara dvIpamAM sUryodaya ane sUryAstanI vyavasthAnuM varNana che tathA Rtu AdinA prAraMbhanuM kathana jaMbUDhIpanA atideza pUrvaka che. aDhIdvIpano paricaya ane temAM sUrya-caMdranI saMkhyA - jaina bhaugolika daSTie madhyalokamAM asaMkhya dvIpa ane asaMkhya samudra che. tenI madhyamAM eka lAkha yojanAno jaMbudvIpa che. te thALInA AkAre che. temAM be caMdra ane be sUrya che. tene pharato be lAkha yojanano lavaNa samudra che, te valayAkAre che. temAM cAra caMdraane cAra sUrya che. tene pharato cAra lAkha yojanano valayAkAre dhAtakIkhaMDa che, temAM bAra caMdra ane bAra sUrya che. tene pharato ATha lAkha yojanano kAlodadhi samudra che, temAM 42 caMdra ane 42 sUrya che. tene pharato 16 lAkha yojanano valayAkAre puSkaravara dvIpa che. puSkara dvIpamAM 144 sUrya ane 144 caMdra che ane ardha puSkara dvIpamAM 7ra caMdra ane 72 sUrya che. puSkara dvIpanI barobara vacce valayAkAre mAnuSottara parvata che, je aDha dviIpa ane be samudranI cAre tarapha gaDha-durga samAna che. A parvata madhyamAM hovAthI puSkaravara dvIpanA be vibhAga thAya che. (1) AtyaMtara puSkara dvIpa ane (2) bAhya puSkara dvIpa. A parvata manuSya kSetranI sImA nirdhArita kare che, tethI tene mAnuSottara parvata kahe che. mAnuSottara parvata pachI paNa asaMkhyAta dvIpa ane samudra che paraMtu temAM manuSya nathI. mAnuSottara parvata sudhI aDhI dvIpa ane be samudronI kula laMbAI-pahoLa laI 45 lAkha yojana che. aDhIdvIpamAM kula 13ra sUrya ane 13ra caMdra che. aDhIlIpanA sUrya-caMdranI saMkhyA :jebUdvIpamAM 2 sUrya 2 caMdra lavaNasamudramAM 4 sUrya 4 caMdra dhAtakI khaMDa dvIpamAM 12 sUrya 12 caMdra kAlodadhi samudramAM 42 sUrya 4ra caMdra puSkarAddha dvIpamAM 7ra sUrya 72 caMdra aDhIdvIpamAM kula 13ra sUrya 13ra caMdra che. lavANAdi samudranA sUryo jaMbUdvIpanA sUryanI sama paMktimAM rahI jaMbUdvIpanA sudarzana merune pradakSiNA kare che. prastuta sUtramAM navA zabdathI jaMbUdvIpanA meru parvatanuM grahaNa thAya che tathA lahi-3ttara thI sudarzana meruthI aDhIdvIpanA dakSiNa vibhAga ane uttara vibhAganuM grahaNa thAya che. aDhIdvIpamAM uttara vibhAga ane dakSiNa vibhAgamAM divasa hoya, tyAre pUrva vibhAga pazcima vibhAgamAM rAtri hoya che, divasanuM pramANa ghaTatuM jAya, teTaluM ja rAtrinuM pramANa vadhatuM jAya che. Rtu vagereno prAraMbha uttara-dakSiNa vibhAgamAM pahelA thAya ane tyAra pachInA ja samaye pUrva-pazcima vibhAgamAM Rtuno prAraMbha thAya che. lavaNa samudra, dhAtakI khaMDa, kAlodadhi samudra tathA puSkarArdha dvIpanA uttara ane dakSiNa vibhAgamAM tathA pUrva ane pazcima vibhAgamAM divasa-rAtri vagere samAna rUpe hoya che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 13ra | zrI caMdrasUrya prApti sUtra aDhIDhIpamAM rAtri-divasa karatA 132 sUrya - sarvAcyuMtara 1 * jamae. kaI kara hItanA ? dara ) tIkhuM hI dhae tak "" \ \ atyaMta * 36 44 R jiyaMta kaLa, prada dareka \\ / / & uttara + va bhA.../ -aDha|pa tame | dadhi jaga divasa . * vAya che ------- -- ' AThamuM prAbhRta saMpUrNa Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-9: paricaya : [ 133 ] navamuM prAbhRtA paricaya DROROWRODROR prastuta navamA prAbhRtamAM prAyaH porisi chAyA-paDachAyA ( va parili chAyA-1/1/3)nuM varNana che. sUryanA kiraNo dvArA tApa(uSNatA) ane prakAza sarvatra pahoMce che. sUrya kiraNonI uSNatAnA kAraNe tApakSetragata padArtho(pudgalo) tapta thAya che. prastuta prAbhRtanA prAraMbhamAM sUryakiraNo dvArA padArthone tapta karavAnI rItanuM kathana che. sUrya vimAnamAMthI je kiraNo prasArita thAya che, te kiraNonA aMtarAlamAM rahelA pudgalone te kiraNo tApa(uSNatA)thI vAsita kare che eTale uSNa banAve che. te vAsita pugalo chinna kiraNa kahevAya che, A chinna kiraNo samIpavartI pudgalo(padArtho)ne tapta kare che. je padArtho sUrya kiraNonA kSetramAM hoya tene te sUrya kiraNo tapta kare che ane te kiraNonA aMtarAlamAM rahelA padArthone chinna kiraNo tapta kare che. sUrya prakAzanA avarodhaka padArtho jyAre sUrya prakAzane avarodhe(aTakAve) che tyAre te padArthonI chAyA(paDachAyo) niSpanna thAya che. vastunA avarodhathI je sthAnamAM prakAza pagalo pahoMcatA nathI tyAM aMdhakAranA kALA varNanA pulo phelAya che ane vastunA AkAra jevA ja AkAravALI chAyA nirmita thAya che. sUryodaya-sUryAsta samaye sUrya nIce hoya che, prakAza dUrathI Avato hoya tyAre chAyA lAMbI hoya che ane sUrya jema jema upara Avato jAya, prakAza najIka thato jAya tema tema chAyA TUMkI thatI jAya che. barAbara sUryodaya ane sUryAsta samaye vastu karatAM sAdhika oNagasAMTha guNI lAMbI chAyA hoya che. divasanA ekaso vIsa(120) bhAga karavAmAM Ave, to sUryodayathI divasano 120mo bhAga vyatIta thAya tyAre athavA sUryAsta pUrve 120mo bhAga zeSa hoya tyAre vastu karatAM ogaNasAMTha guNI chAyA niSpanna thAya che. divasano 119mo bhAga vyatIta thAya athavA zeSa hoya tyAre paDhA guNI chAyA hoya che, A rIte eka-eka divasa bhAga ghaTe tyAre chAyA ardha-ardha bhAga ghaTatI jAya che. divasanA be bhAga karIe, tyAre be bhAgamAMthI eka bhAga vyatIta thAya eka bhAga zeSa hoya tyAre arthAt sUrya barAbara (mAthe) madhyAhna hoya tyAre vastunI chAyA hotI nathI ane divasanA cAra bhAgamAMthI cotho bhAga vyatIta thAya ke zeSa hoya tyAre vastu jevaDI ja chAyA hoya che. prastuta navamA prAbhUtamAM divasa bhAgamAM chAyAnA mApanuM kathana che ane dasamA prAbhRtanA dasamA pratiprAbhUtamAM dakSiNAyana-uttarAyaNanA cha-cha mAsamAM thatI chAyAnI vRddhinahAninuM kathana che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 navamuM prAbhUta puruSa chAyA zrI caMdra-sUrya prApti sUtra sUrya tApathI tapta pudgala viSayaka traNa pratipattio: 1 tA kaikaTThe sUrie porisicchAyaM Nivvattei Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo tiNNi paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM phusaMti, te NaM poggalA saMtappaMti, te NaM poggalA saMtappamANA tadaNaMtarAI bAhirAI poggalAI saMtAveMtIti, esa NaM se samie tAvakkhette, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM phusaMti, te NaM poggalA No saMtappaMti, te NaM poggalA asaMtappamANA tadaNaMtarAiM bAhirAI poggalAI jo saMtAveMtIti, esa NaM se samie tAvakkhette, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM phusaMti, te NaM poggalA atthegaiyA saMtappaMti, atthegaiyA No saMtappaMti, tattha attheiyA saMtappamANA tadaNaMtarAI bAhirAI poggalAI atthegaiyAI saMtArveti, atthegaiyAiM No saMtArvatI, esa NaM se samie tAvakkhette, ege evamAhaMsu / bhAvArtha:- prazna- sUrya kevI rIte puruSa chAyAne(paDachAyAne) utpanna kare che ? arthAt puruSa chAyApaDachAyo je prakAzathI utpanna thAya che, te sUrya prakAza kevI rIte phelAya che ? uttara- sUryanA tApathI tapta thatA padArthanA viSayamAM anyatIrthikonI traNa pratipattio che, te A pramANe che- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke tApa kSetramAM rahelA je pudgalo sUrya lezyA--kiraNone sparze che, te pudgalo saMtapta(garama, uSNa) thAya che ane te saMtapta thayelA pudgalo tadanaMtara eTale koI paNa prakAranA vyavadhAna vinA nikaTavartI bahAranA arthAt sUrya kiraNanA sparzane nahIM pAmelA pudgalone saMtapta kare che. samita arthAt sUryathI utpanna tApakSetranuM AvuM svarUpa che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke je pudgalo sUrya kiraNane sparze che te pudgalo saMtapta thatA nathI ane asaMtapta te pudgalo tadanaMtara--sUrya kiraNanA sparzane nahIM pAmelA bahAranA pudgalone saMtapta karatA nathI. sUryathI utpanna tApakSetranuM AvuM svarUpa che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke je pudgalo sUrya lezyAno sparza kare che, te pudgalomAMthI keTalAka pudgalo saMtapta thAya che ane keTalAka pudgalo saMtapta thatAM nathI. saMtapta pudgalomAMthI keTalAka Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-9 [ 135 ] saMtapta yugalo vyavadhAna vinA potAnI ati nikaTa rahelA ane sUrya kiraNanA sparzathI bahAra rahelA keTalAka pudgalone tapAve che tathA keTalAkane tapAvatA nathI. sUryathI utpanna tApakSetranuM AvuM svarUpa che. padArthonI sUryanA tApathI tapta thavAnI paddhati: 2 vayaM puNa evaM vayAmo tA jAo imAo caMdima-sUriyANaM devANaM vimANehito lesAo bahiyA abhiNissaDhAo patAveti, eyAsi NaM lesANaM aMtaresu aNNayarIo chiNNalesAo saMmucchaMti, tae NaM tAo chiNNalesAo saMmucchiyAo samANIo tadaNaMtarAi bAhirAI poggalAI saMtAveMtIi, esa NaM se samie tAvakkhette / bhAvArtha- bhagavAna ema kahe che ke A AkAzamAM dekhAtA caMdra ane sUryanA devavimAnamAMthI lezyA(prakAza, kiraNo) bahAra nIkaLe che ane te tApakSetramAM sarvatra phelAya che ane tApakSetramAM rahelA pudagalone tapAve che tathA prakAzita kare che. A surya kiraNonA aMtarAlamAM anya chinna vezyA-chinna kiraNo utpanna thAya che. utpanna thatAM chinnakiraNo avyavahita rUpe samIpe rahelA ane sUryakiraNothI nahIM sparzAvelA arthAtu bahAranA pudgalone saMtapta kare che. sUryathI utpanna tApakSetranuM AvuM svarUpa che. vivecana : prastuta sUtramAM caMdra tathA sUrya kiraNo potAnA tApakSetramAM rahelA pulone kevI rIte tapAve che, kevI rIte prakAzita tenuM kathana che. caMdra vimAnanA pRthvIkAyanA jIvone udyota nAma karmano udaya hoya che, tethI te vimAnamAMthI zItaLa prakAzanA kiraNo cotarapha phelAya che ane sUrya vimAnanA pRthvIkAyanA jIvone Atapa nAmakarmano udaya hoya che, tethI temAMthI uSNa prakAza cAre tarapha phelAya che. vimAne nivRtAnAM lezyAnAmantareSu apAntarAleSvanyatarAzchinna lezyAH sammUrcchanti, tatastA mUlacchinnA lezyAH mUrjitA satyastakanArAnvA dvAna putAna saMtApani - vRtti. sUryAdi vimAnamAMthI nIkaLatA kiraNonI vacce chinna lezyA (chinna kiraNo) utpanna thAya che. jema koI manuSya bolatA samaye bhASAnA pagalone choDe che tyAre te bhASAnA pudgalo chae dizAmAM AgaLa vadhatA vidizA gata pugalone bhASArUpe pariNata-vAsita kare che, tema A prakAzanA kiraNo anya pugalone uSNa rUpe pariNata kare che, tene chinnakiraNo kahevAmAM Ave che. te pugalo mULa udgama sthAna rUpa sUryavimAnathI niSpanna nathI, tenI sAthe joDAyelA nathI, tethI te chinna vezyA-chinna kiraNonA nAmathI oLakhAya che. A chinna kiraNo potAnA samIpavatI pudgalone saMtapta kare che pauruSI chAyAnI niSpatti samaya viSayaka rapa pratiprattio:| 3 |tA kaikaDe te sUrie porisicchAyaM Nivvattei Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo paNavIsaM paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA aNusamayameva sUrie porisicchAyaM Nivvattei, Ahieti vaNanA, ane pravAhanuM ! Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13s | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra ege puNa evamAhaMsu-tA aNumuhuttameva sUrie porisicchAyaM Nivvattei,Ahieti vaejjA / evaM eeNaM abhilAveNaM NeyavvaM, tA jAo ceva oyasaMThiIe paDivattIo tAo ceva NeyavvAo jAva ___ ege puNa evamAhaMsu-tA aNuussappiNi-osappiNimeva sUrie porisicchAyaM Nivvattei Ahieti vaejjA, ege evamAsu / bhAvArtha - pragna- sUrya keTalA samayamAM puruSa chAyAnI niSpatti kare che? uttara- puruSa chAyA utpatti samayanA viSayamAM anyatIrthikonI pacIsa pratipattio che, te A pramANe che- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya pratyeka samaye puruSa chAyAnI utpatti kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUryapratyeka muhUrta puruSa chAyAnI utpatti kare che. prakAza saMsthitinA viSayamAM chaThThA prAbhRtamAM kahyuM che tema (3) pratyeka ahorAtra (4) pratyeka pakSa (5) pratyeka mAsa (6) pratyeka Rtu (7) pratyeka ayana (8) pratyeka saMvatsara (9) pratyeka yuga (10) pratyeka so varSa (11) pratyeka hajAra varSa (12) pratyeka lAkha varSa (13) pratyeka pUrva (14) pratyeka so pUrva (15)pratyeka hajAra pUrva (16) pratyeka lAkha pUrva (17) pratyeka palyopama (18) pratyeka so palyopama (19) pratyeka hajAra palyopama (20) pratyeka lAkha palyopama (21) pratyeka sAgaropama (rara) pratyeka so sAgaropama (ra3) pratyeka hajAra sAgaropama ane (24) pratyeka lAkha sAgaropamanuM kathana che, te ja pAThathI ahIM kathana karavuM yAvat (25) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya pratyeka utsarpiNI-avasarpiNIe puruSa chAyAnI utpatti kare che. puruSa chAyA utpattinA paribaLo:|4 vayaM puNa evaM vayAmo tA sUriyassa NaM uccattaM ca lesaM ca paDucca chAyuddese, uccattaM ca chAyaM paDucca lesuddese, lesaM ca chAyaM ca paDucca uccattoDese / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke- (1) suryanI UMcAI ane prakAzanI apekSAe chAyAnuM kathana karavAmAM Ave che. sUrya AkAzamAM nIce arthAt kSitije hoya ane prakAza dUra hoya tyAre chAyA moTI hoya che, sUrya AkAzamAM UMce hoya ane prakAza najIka hoya tyAre chAyA nAnI hoya che (2) sUryanI UMcAI ane chAyAnI apekSAe prakAzanuM kathana che. sUrya AkAzamAM nIce hoya ane chAyA moTI hoya tyAre prakAza dUra hoya che tathA sUrya UMco hoya ane chAyA nAnI hoya tyAre prakAza najIka hoya che (3) prakAza ane chAyAnI apekSAe sUryanI UMcAInuM kathana che. prakAza dUra ane chAyA moTI hoya tyAre sUrya nIce kSitije) hoya che tathA prakAza najIka ane chAyA nAnI hoya tyAre sUrya AkAzamAM UMce hoya che. vivecana - prastuta sUtramAM AkAzamAM sUryanI UMcAI, prakAzanuM dUra-samIpapaNuM ane chAyAnA pramANano saMbaMdha pragaTa karela che. surya udaya pAme tyAre dUra ane nIce dekhAya che pachI te dhIre-dhIre UMce caDhato jAya tema najIka dekhAya che ane tyAra pachI te punaH dhIre-dhIre nIce utare che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-9 | 137 / udaya samaye sUrya kSitija tarapha nIce hoya che. prakAza dUra hoya che ane tyAre chAyA vastu karatAM bhoTI Doya che. surya UMce caDe tema-tema prakAza najIka thato jAya ane chAyA nAnI thatI jAya che. ekadama madhyAhna samaye(sUrya barAbara mAthA upara hoya tyAre) chAyA niSpanna thatI nathI. tyAra pachI chAyA lAMbI thatI jAya che ane tema-tema surya nIce DhaLato jAya che arthAtu surya nIce utarato jAya tyAre chAyA lAMbI thAya che. A rIte sUryanI UMcAI, prakAzanuM dUrapaNuM ane chAyAnuM pramANa, A traNe bAbata paraspara saMbaMdha dharAve che. kALa apekSAe puruSa chAyAnA pramANa viSayaka be pratipattio:| 5 tattha khalu imAo duve paDivattIo paNNattAo, taM jahA- tatthege evamAhaMsu-tA asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie cauporisicchAyaM Nivvattei asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie duporisicchAyaM Nivvattei, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu-tA atthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie duporisicchAyaM Nivvattei, atthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie No kiMci porisicchAyaM Nivvattei / bhAvArtha:- puruSa chAyAnA pramANanA viSayamAM anyatIrthikonI be pratipattio che, te A pramANe che (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke AkhA varasamAM eka evo divasa hoya che ke je divase (udayaasta samaye) sUrya cAra puruSa chAyAne niSpanna kare che arthAt vastu karatAM cAra guNI chAyA hoya che. AkhA varasamAM eka evo divasa hoya che ke (udaya-asta samaye) sUrya be puruSa chAyAne arthAt prakAzya vastuthI bamaNI chAyAne utpanna kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke AkhA varasamAM eka evo divasa hoya che ke je divase sUrya (udaya-asta samaye) be puruSa chAyAne(bamaNI chAyAne) utpanna kare che tathA AkhA varasamAM eka evo divasa hoya che ke je divase sUrya udaya asta samaye koI paNa prakAranI chAyAne utpanna karato nathI. | 6 tattha je te evamAhaMsu-tA atthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie cauporisicchAyaM Nivvattei, atthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie duporisicchAyaM Nivvattei, te evamAhaMsu-tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosie aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, taMsi ca NaM divasaMsi sUrie cauporisicchAyaM Nivvattei, taM jahA- uggamaNamuhuttaMsi ya, atthamaNamuhuttaMsi ya, lesaM abhivuDDemANe No ceva NaM NivvuDDemANe / tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 138 | zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai, taMsi ca NaM divasaMsi sUrie duporisicchAyaM Nivvattei, taM jahA-uggamaNa muhuttasi ya, atthamaNamuhuttasi ya, lesaM abhivuDDemANe No ceva NaM NivvuDDemANe / bhAvArtha - pUrvokta be anyatIrthikomAMthI je anyatIrthika ema kahe che ke AkhA varasamAM eka evo divasa hoya che ke je divase sUrya cAra puruSa chAyAne utpanna kare che ane eka evo divasa hoya che ke je divase surya be puruSa chAyAne utpanna kare che. teo potAnI mAnyatAne spaSTa karatAM kahe che ke sUrya jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, tyAre sauthI moTo, lAMbAmAM lAMbo, 18 muhUrtano divasa ane TUMkamAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. te divase sUrya vezyA-prakAzane vadhAre che, ghaTADato nathI ane te divase sUrya udayanA eka muhUrtamAM ane astanA eka muhUrtamAM cAra puruSa chAyAne eTale cAraguNI puruSa chAyAne utpanna kare che. sUrya jyAre sarva bAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, tyAre sauthI moTI, lAMbAmAM lAMbI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. te divase sUrya vezyA-prakAzane vadhAre che, ghaTADato nathI ane te divase sUrya udayanA eka muhUrtamAM ane astanA eka muhUrtamAM be puruSa chAyAne niSpanna kare che. | 7 tattha NaM je te evamAhaMsu-tA asthi NaM se divase siNaM divasaMsi sUrie duporisicchAyaM Nivvattei, atthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi sUrie No kiMci porisicchAyaM Nivvattei, te evamAhaMsu, tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosie aTThArasa muhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasa muhuttA rAI bhavai, taMsi ca NaM divasaMsi sUrie duporisicchAyaM Nivvattei, taM jahA-uggamaNa muhuttasi ya, asthamaNa muhuttaMsi ya, lesaM abhivuDDemANe, No ceva NaM NivvuDDemANe / ___ tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTrapattA ukkosiyA aTArasa mahattA rAI bhavai, jahaNNae davAlasa mahatte divase bhavai, taMsi ca NaM divasaMsi sUrie No kiMci porisicchAyaM Nivvattei, taM jahA- uggamaNa muhuttaMsi ya, atthamaNa muhuttasi ya, No ceva NaM lesaM abhivuDDemANe vA, nibumAne vA | bhAvArtha :- pUrvokta be anyatIrthikomAMthI je anyatIrthiko ema kahe che ke AkhA varasamAM eka evo divasa hoya che ke je divase sUrya be puruSa chAyAne utpanna kare che tathA eka evo divasa hoya che ke je divase sUrya kiMcit paNa puruSa chAyAne utpanna karato nathI. teo potAnI mAnyatAne spaSTa karatA kahe che ke sUrya jyAre sarvAtyaMtara maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI lAMbo, moTAmAM moTo 18 muhUrtano divasa ane TUMkAmAM TUMkI 12 muhUrtanI rAtri hoya che. te divase sUrya vezyA prakAzane vadhAre che, ghaTADato nathI ane te divase sUrya udaya muhUrtamAM ane asta muhUrtamAM be(bamaNI) puruSa chAyAne utpanna kare che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-8 | 138 / sUrya jyAre sarvabAhya maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya tyAre sauthI lAMbI, moTAmAM moTI 18 muhUrtanI rAtri ane TUMkAmAM TUMko 12 muhUrtano divasa hoya che. te divase sUrya prakAzane vadhArato nathI paNa ghaTADe che ane te divase sUrya kiMcit mAtrAmAM paNa puruSa chAyAne utpanna karato nathI. kSetra apekSAe puruSa chAyAnA pramANa viSayaka 6 pratipattio:| 8 tA kaikaTuM te sUrie porisicchAyaM Nivvattei Ahieti vaejjA ? tattha khalu khalu imAo chaNNaui paDivattIo paNNattAo, taM jahA___tatthege evamAhaMsu-tA asthi NaM se dese jaMsi NaM desaMsi sUrie egaporisiyaM chAyaM Nivvattei, ege evamAhasu / ege puNa evamAhaMsu-tA atthi NaM se dese jaMsi NaM desaMsi sUrie duporisiyaM chAyaM chAyaM Nivvattei, ege evamAhaMsu / evaM eeNaM abhilAveNaM NeyavvaM jAva ege puNa evamAhaMsu-tA atthi NaM se dese jaMsi NaM desaMsi sUrie chaNNaui porisicchAyaM Nivvattei, ege evamAhaMsu / bhAvArtha - prazna- sUrya kyA sthAnamAM keTalI puruSa chAyAne utpanna kare che? uttara- puruSa chAyAnA sthAna ane pramANanA viSayamAM 96 pratipattio kahI che, te A pramANe che- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke eka evo deza(sthAna) che ke je sthAnamAM sUrya eka puruSa chAyA arthAt vastunA jevaDI ja puruSa chAyAne utpanna kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke eka evuM sthAna che ke je sthAnamAM sUrya be(bamaNI) puruSa chAyAne utpanna kare che. A rIte sUrya traNa guNI, cAra guNI, pAMca guNIthI laI paMcANuM guNI puruSa chAyAne utpanna kare che, te prakAranA AlApaka sUtra-pAThathI kahevuM yAvatu keTalAka anyatIrthiko kahe che ke eka evuM sthAna che ke je sthAnamAM sUrya cha- guNI puruSa chAyAne utpanna kare che. | 9 tattha je te evamAhaMsu-tA atthi NaM se dese jaMsi NaM desaMsi sUrie egaporisicchAyaM Nivvatteiti, te evamAhaMsu-tA sUriyassa NaM savvaheTThimAo sUriyappaDihIo bahiyA abhiNissaDhAhiM lesAhiM tADijjamANIhiM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo jAvaiyaM sUrie uDDa uccatteNaM, evaiyAe egAe addhAe, egeNaM chAyANumANappamANeNaM omAe, tattha se sUrie egaporisicchAyaM Nivvattei tti, tattha je te evamAhaMsu-tA atthi NaM se dese jasiNaM desaMsi sUrieduporisicchAyaM Nivvattei, te evamAhaMsu-tA sUriyassa NaM savvaheTThimAo sUriyappaDihIo bahiyA abhiNissitAhiM lesAhiM tADijjamANIhiM, imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo jAvaiyaM sUrie uDDe uccatteNaM, evaiyAiM dohiM Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra addhAhiM dohiM chAyANumANappamANehiM omAe, ettha NaM se sUrie duporisicchA chAyaM Nivvattei tti, 140 evaM NeyavvaM jAva tattha je te evamAhaMsu-tA atthi NaM se dese jaMsi NaM desaMsi sUrie chaNNauiM porisIyaM chAyaM Nivvattei tti, te evamAhaMsu - tA sUriyassa NaM savvahiTThimAo sUrayappaDihIo bahiyA abhiNissitAhiM lesAhiM tADijjamANIhiM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo jAvaiyaM sUrie uDDe uccatteNaM, evaiyAiM chaNNauIe addhAe chAyANumANappamANehiM omAe, ettha NaM se sUrie chaNNauiM porisIyaM chAyaM Nivvattei tti / bhAvArtha :- uparokta anyatIrthikomAMthI je anyatIrthiko ema kahe che ke eka evuM sthAna che ke je sthAnamAM sUrya eka(puruSa jevaDI ja) puruSa chAyA utpanna kare che, teo potAnI mAnyatAne spaSTa karatA kahe che ke kSitija tarapha sauthI nIcenA sthAnamAMthI bahAra nIkaLatA sUrya kiraNothI tADita-sparzita ratnaprabhA pRthvInA samabhUmi bhAgathI sUrya jeTalo UMce hoya teTalA pramANavALA mArga(kSetramAM) chAyAnumAnathI (AkAzamAM vastunuM mApa kahevuM zakya na hovAthI anumAna karIne) amita arthAt vastunA pramANavALI puruSa chAyAne utpanna kare che. uparokta anyatIrthikomAMthI je anyatIrthiko ema kahe che ke eka evuM sthAna che ke je sthAnamAM sUrya bamaNI puruSachAyAne utpanna kare che, teo potAnI mAnyatAne spaSTa karatAM kahe che ke kSitija tarapha sauthI nIcenA sthAnamAMthI bahAra nIkaLatA sUryanA kiraNothI tADita-sparzita ratnaprabhA pRthvInA sama bhUmibhAgathI (ApaNI A pRthvIthI) sUrya jeTalo UMce hoya tethI bamaNA pramANavALA kSetramAM chAyAnumAna pramANathI avamita be vastu pramANavALI arthAt bamaNI puruSa chAyAne utpanna kare che. A rIte A abhilApa(pATha)thI traNa, cAra, Adi puruSa chAyAnuM kathana karavuM yAvat anyatIrthikomAMthI je ema kahe che ke eka evuM sthAna che ke je sthAnamAM sUrya chanuM puruSa chAyAne utpanna kare che, teo potAnI mAnyatAne spaSTa karatAM kahe che ke kSitija tarapha sauthI nIcenA sthAnamAMthI bahAra nIkaLa tA sUryanA kiraNothI tADita-sparzita ratnaprabhA pRthvInA samabhUmibhAgathI sUrya jeTalo UMce hoya tenAthI chanuM guNA pramANavALA kSetramAM chAyAnumAna pramANathI avamita prakAzya vastuthI chanuM guNI chAyAne utpanna kare che. puruSa chAyAnuM pramANa - 10 vayaM puNa evaM vayAmo- tA sAirega auNaTThi - porisINaM sUrie porisicchAyaM Nivvatteitti / tA avaDDa-porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA sese vA ? tA tibhAge gae vA sese vA / Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-9 [ 141] tA porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA sese vA? tA caubbhAge gae vA sese vaa| ___tA divaDDa-porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA sese vA ? tA paMcabhAge A vA, sese vA | bhAvArtha:- bhagavAna ema kahe che ke sUrya udaya ane asta samaye prakAzya vastuthI sAdhika ogaNasATha guNI puruSa chAyAne utpanna kare che. prazna- divasano keTalo bhAga vyatIta thAya athavA keTalo bhAga zeSa rahe tyAre ardha puruSa chAyA hoya che? uttara- divasano trIjo bhAga vyatIta thAya athavA divasano trIjo bhAga zeSa hoya tyAre ardha puruSa pramANa chAyA hoya che. lAMbAmAM lAMbo divasa 18 muhUrtano arthAt 36 ghaDIno divasa hoya che. teno trIjo bhAga arthAt 12 ghaDI vyatIta thayA pachI eTale sUryanA udaya pachI 13mI ghaDInA prAraMbhe ane divasano trIjo bhAga-1ra ghaDI zeSa hoya arthAt divasanI 24 ghaDI vyatIta thaI jAya ane rapamI ghaDInA AraMbhe prakAzya vastuthI ardhA pramANavALI chAyA niSpanna thAya che. prazna- divasano keTalo bhAga vyatIta thAya athavA keTalo bhAga zeSa rahe tyAre puruSa chAyA vastu jevaDI ja thAya che? uttara- divasano cotho bhAga vyatIta thAya athavA cotho bhAga zeSa hoya tyAre puruSa chAyA vastu jevaDI ja niSpanna thAya che.(18 muhUrta arthAt 36 ghaDInA divasamAMthI 9 ghaDI vyatIta thAya ane 10mI ghaDInA prAraMbhe tathA 9 ghaDI zeSa rahe tyAre arthAt 27 ghaDI vyatIta thAya ane 28mI ghaDInA prAraMbhe prakAzya vastu jevaDI ja chAyA thAya che. prazna- divasano keTalo bhAga vyatIta thAya athavA keTalo bhAga zeSa rahe tyAre doDha puruSa chAyA niSpanna thAya che? uttara- divasanA pAMca bhAga vyatIta thAya athavA pAMca bhAga zeSa hoya tyAre doDha puruSa chAyA arthAt prakAzya vastuthI doDha guNI chAyA thAya che. 18 muhUrta eTale 36 ghaDInA divasamAMthI 7 ghaDI ane 12 paLa vyatIta thAya tyAre tathA 7 ghaDI ane 12 paLa zeSa rahe tyAre prakAzya vastuthI doDha guNI chAyA hoya che. |11 evaM addhaporisiM choDhuM choDhuM pucchA, divasabhAgaM choDhuM choDhuM vAgaraNaM jAva tA aDDa auNasaTThiporisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA, sese vA? tA egUNavIsasayabhAge gae vA, sese vA / tA auNasaTThiporisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA sese vA ? tA vIsasaya bhAge gae vA sese vA [tA bAvIsahassabhAge gae vA sese vA / ] tA sAirega auNasaTThi porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA, sese vA ? tA Natthi kiMci gae vA sese vA / Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra bhAvArtha :- pUrvokta rIte ardha puruSa chAyA umerIne arthAt be puruSa chAyA, aDhI puruSa chAyA ema umeratAM-umeratAM prazna karavo ane divasanA 6 bhAga, 7 bhAgaDa ema eka-eka divasa bhAganI vRddhithI uttara ApavA yAvat prazna- divasano keTalo bhAga vyatIta thAya athavA zeSa hoya tyAre sADI aThAvana guNI puruSa chAyA niSpanna thAya che? uttara- divasano ekaso ogaNIsamo bhAga vyatIta thAya athavA ekaso ogaNIsamo bhAga zeSa hoya tyAre sADI aThAvana guNI puruSa chAyA hoya che. prazna- divasano keTalo bhAga vyatIta thAya athavA zeSa hoya tyAre ogaNasATha guNI puruSa chAyA niSpanna thAya che? uttara- divasano ekaso vIsamo bhAga vyatIta thAya athavA divasano ekaso vIsamo bhAga zeSa hoya tyAre ogaNasATha guNI puruSa chAyA hoya che. prazna - divasano keTalo bhAga vyatIta thAya athavA zeSa hoya tyAre sAdhika ogaNasATha guNI puruSa pramANa chAyA hoya che? uttara- kiMcit mAtrAmAM divasa vyatIta thayo na hoya athavA zeSa na hoya arthAt barAbara sUryodaya ane sUryAsta samaye sAdhika ogaNasATha puruSa pramANa chAyA hoya che. vivecanaH prastuta sutromAM divasamAM kyAre, kevaDI chAyA hoya che, tenuM kathana che. divasanA trIjA bhAge, ardhavastu jevaDI, cothA bhAge vastu jevaDI chAyA hoya che. sarva sahana rupI vimAna pramANa pratipAdana vadhvaMtara mANDaladhajUtyAM vase - vRtti. ahIM divasanA judA-judA vibhAgamAM je porasI chAyAnA pramANanuM kathana che, te sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara hoya tene lakSyamAM rAkhIne kahyuM che. jorI chAyA- porasI chAyA ke puruSa chAyA-risara saMjU sarIraM vA, tato puro NipphaNNA porasI evaM savvassa vatthuNo jayA sappamANA chAyA bhavai, tayA porasI havai, evaM porisippamANaM uttarAyaNassa aMte dakkhiNAyaNassa Aie ikkaM dinaM bhavai ato paraM addha(aTTha) egasaTThibhAgA aMgulassa dakkhiNAyaNe vaDDati, uttarAyaNe hassaMti evaM maMDale-maMDale aNNA porsii| -naMdI sUtra cUrNi. puruSa zabdathI zaMka-khIlo athavA puruSanuM zarIra grahaNa karavAmAM Ave che. te puruSanA AdhAre je chAyA niSpanna thAya, tene pauruSI ke porasI kahevAmAM Ave che, jyAre vastu jevaDI ja chAyA thAya, tyAre porasI thAya che. A puruSa chAyAnuM pramANa uttarAyaNanA aMte (aMtima eka divase) ja hoya che. tyArapachI dakSiNAyananA Adi(prathama) divasathI dakSiNAyananA pratyeka divase paurasI chAyAmAM ja aMgulanI vRddhi thAya che ane uttarAyaNamAM pratyeka maMDaLe hAni thAya che. tethI pratyeka maMDaLe bhinna-bhinna pramANavALI puruSa chAyA niSpanna thAya che. divasa bhAga ane puruSa chAyAnA koSTaka mATe juo pariziSTa-pa. parva ava parihaMta vAvaNadasamA nA vA tene vA:- agiyAramA sUtramAM divasa bhAgamAM chAyAnuM pramANa zodhavA divasanA kramazaH eka-eka bhAganI ane ardha-ardha puruSa chAyAnI vRddhi karavAnuM sUcana che. te pramANe gaNanA karatA divasano ekaso vIsamo bhAga vyatIta thAya athavA zeSa hoya tyAre ogaNasAMTha guNI chAyAnuM pramANa prApta thAya che. (120 bhAga chAyA pramANanI gaNanA mATe juo pariziSTa-5). Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-9 143 divasanA vividha samaye chAyA pramANa: udaya bhAga aira udaya I chAyA. - sAdhaka 59 tii chAyA Eche. i vyatIta divasabhAga udaya zeSa divasanI bhiL - akhta uMdarya asta vastu pramANa chAyA otal udaya. kamo divasanAkoSadivasanAga - ata udhya divasanAgamAe nA NSSSSSSSRKI dareka kAyaL etI chAyA sAdhvI subodhaka. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 | zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra ogaNasATha guNI puruSa chAyAnA uttara sUtramAM prAyaH pratomAM tA lAvI sattanA sUtrapATha jovA maLe che. 120 divasa bhAge ogaNasATha guNI puruSa chAyA hoya che, tethI ta nI saraLa vA teNe vA sUtrapAThane svIkAryo che. chAyAno AkAra:12 tattha khalu imA paNavIsavihA chAyA paNNattA, taM jahA haMma-chAyA, ju-chAyA, paI-chAyA, sAtha-chAyA, jAma-chAyA, vRttachAyA, apuratoma-chAyA, pako -chAyA, kAmiyA-chAyA, 3vadayA-chAyA, sanAchaayaa, paDihayA-chAyA, khIla-chAyA, pakkha-chAyA, puraoudayA-chAyA, purima va4bhAvarIyA-chAyA, pavi -bhAvavA-chAyA, chAyapuvAphaLI chAyA, vApuvA-chAyA, chA-chAyA, vipa-chAyA, verA-chAyA, chAyA, nona-chAthIviduSo-chAyA tattha NaM gola-chAyA aTThavihA paNNattA, taM jahA- gola-chAyA, avdddd-golchAyA, paDho-chAyA, avakona-chAyA, gorAvati chAyA, avanAvatichAyA, totaDuM-chAyA, vakRtota-puSa-chAyA ! bhAvArtha:- chAyAnA 25 prakAra kahyA che, te A pramANe che- (1) staMbhanI chAyA (2) raju chAyA (3) prAkAra chAyA (4) prAsAda chAyA (5) ugama chAyA (6) uccatva-zikharabaMdha mahelanI chAyA (7) anuloma chAyA (8) pratiloma chAyA (9) AraMbhikA chAyA (10) apahatA chAyA (11) samA chAyA (12) pratihatA chAyA (13) kila chAyA (14) pakSa chAyA (15) pUrvodaya chAyA (16) pUrvakaMThabhAgopagata chAyA (17) pazcimakaMThabhAgopagatA chAyA (18) chAyAnuvAdinI chAyA (19) kRtyAnuvAdinI chAyA (20) chAya chAyA (21) vikalpa chAyA (rara) vihAya chAyA (ra3) kaTa chAyA (24) goLa chAyA (rapa) pRSThatodayA chAyA. temAMthI goLa chAyA ATha prakAranI kahela che. (1) goLa vastunI goLa chAyA (2) ardha goLa vastanI ardha goLa chAyA (3) gADhagoLa chAyA (4) ardhagADha goLa chAyA (5) paMktibaddha goLa vastunI goLAvalI chAyA (6) paMktibaddha ardhagoLa vastunI ardha goLAvalI chAyA (7) samUha rUpe rahelI goLa vastunI goLapuMja chAyA (2) samUharUpe rahelI ardhagoLa vastunI ardha goLa puMja chAyA. vivecanaH prastuta sUtromAM chAyAnA prakAranuM kathana che. prAyaH vastuno jevo AkAra hoya te ja AkAranI tenI chAyA hoya che, tethI chAyAnA paNa aneka prakAra hoya che. ahIM sUtrakAre keTalAka nAmano ullekha karyo che. temAM keTalAka nAma prasiddha che, keTalAka aprasiddha che. staMbha-thAMbhalAnI chAyA staMbha chAyA kahevAya che, vagere sUtrArthathI spaSTa che. E | navamuM prAkRta saMpUrNa paNa Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-10: paricaya : 145 dasamuM prAbhRta paricaya DROWRODROOR prastuta dasamA prAbhUtamAM nakSatra yoganuM (none hiMda te 3 magi -1/1/3)nuM vividha prakAre varNana che. jyotiSa devomAM caMdra-sUyendranA parivAra rUpe 28 nakSatro che. te 28 nakSatronA ATha maMDaLa che. potapotAnA maMDaLa upara paribhramaNa karatAM jeTalA samaya sudhI nakSatra ane caMdra sAthe paribhramaNa kare, tene caMdra yoga kahe che ane jeTalA kSetramAM baMne sAthe cAle tene caMdrayoga kSetra kahe che. te ja rIte nakSatro sUryanI sAthe jeTalA samaya sudhI sahaparibhramaNa kare tene sUryayoga ane je kSetramAM sahaparibhramaNa kare tene sUrya yoga kSetra kahe che. caMdra karatAM sUrya ane sUrya karatAM nakSatro zIghragativALA che, tethI nakSatro sUrya sAthe vadhu samaya ane caMdra sAthe alpa samaya mATe sahaparibhramaNa kare che. A yogano samaya, kSetra, dizA AdinuM varNana prastuta prAbhRtamAM che. A prAbhUtanA 21 pratiprAbhUta che. prathama pratiprAbhatamAM kramapUrvaka aThyAvIsa nakSatrono nAmollekha che. yugano prAraMbha thAya tyAre abhijita nakSatra caMdra sAthe yogamAM hoya che, tethI nakSatrono krama abhijita nakSatrathI prAraMbha thAya che ane aMtima uttarASADhA nakSatra che. bIjA pratiprAbhUtamAM nakSatronA caMdra-sUrya sAthenA yoganA kALamAnanuM varNana che. abhijita nakSatra 9 muhUrta, zatabhiSakAdi cha nakSatro 15 muhurta paryata zravaNAdi paMdara nakSatro 30 muhUrta paryata ane uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatro 45 muhUrta paryata caMdra sAthe yoga kare che. abhijita nakSatra 4 ahorAtra 6 muhUrta paryata, zatabhiSakAdi cha nakSatro ahorAtra ane 21 muhUrta paryata, zravaNAdi paMdara nakSatro 13 ahorAtra ane 12 muhUrta paryata tathA uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatro 20 ahorAtra ane 3 muhUrta paryata sUrya sAthe yogamAM rahe che. trIjA pratiSThAbhatamAM nakSatra caMdra sAthe divasanA kyA kALamAM ane kyA kSetramAM yogamAM rahe che, tenuM varNana che. divasanA pUrva bhAgamAM yogano prAraMbha thAya, to te nakSatra pUrvabhAgI kahevAya che. divasanA aMtima bhAgamAM yogano prAraMbha thAya to pazcAt bhAgI, pUrva rAtrinA yogano prAraMbha thAya to naktabhAgI ane je nakSatrono divasa ane rAtri baMne kALamAM yoga cAlu rahe, te UbhayabhAgI kahevAya che. eka ahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM paribhramaNa kare che. teTalA kSetramAM je nakSatro caMdra sAthe yoga kare che te samakSetrI, surya maMDaLanA ardhamaMDaLa kSetramAM caMdra sAthe yogamAM rahe te ardha(apAdha) kSetrI ane doDha sUryamaMDaLanA kSetramAM caMdra sAthe yogamAM rahe te sArdha(doDha) kSetrI nakSatra kahevAya che. pUrva bhAdrapadAdi cha nakSatro pUrva bhAgI ane samakSetrI nakSatro che, abhijitAdi dasa nakSatro pazcAt bhAgI ane samakSetrI che; zatabhiSakAdi cha nakSatro nakatabhAgI ane ardhakSetrI che tathA uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatro ubhayabhAgI ane sArdhakSetrI che. cothA prati prAbhUtamAM eka-eka nakSatranuM kALa ane kSetra AzrI yoganuM pRthaka-pRthaku varNana che. abhijita nakSatra yuganA prathama divase sUryodayathI zarU karI 9, 6 athavA 97 muhUrta paryata yogamAM rahe che ane Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra tyAra pachI zravaNa nakSatra yogano prAraMbha kare che ane 30 muhurta sudhI yogamAM rahe che. A rIte kramazaH yoga karatAM-karatAM 28 nakSatro 819 24, OM muhUrte sarva nakSatro caMdra sAthe yoga pUrNa kare che. 146 pAMcamA ane chaThThA pratiprAbhUtamAM kula, upakula, kulopakula saMjJaka nakSatrono nAmollekha che. mahinAnI samApti pUnamanA divase thAya che. te divase je nakSatra caMdra sAthe yogamAM hoya te mAsa sadaza nAmavALA nakSatro kulanakSatra kahevAya che. dhaniSThAdi 12 nakSatro kula saMjJaka nakSatro che. kula nakSatranI pUrvenuM nakSatra upakula nakSatra kahevAya che. zravaNAdi bAra nakSatro upakulanakSatra che ane upakula nakSatranI pUrvanA abhijitAdi cAra nakSatra kulopakula saMjJaka nakSatra che. sAtamA pratiprAbhUtamAM pUnama-amAsanA nakSatranA sannipAta yoganuM varNana che. sannipAta eTale saMyoga. pUnamanA divase je nakSatra caMdra sAthe yogamAM hoya tyAMthI kramazaH sAtamA mahinAnI amAsanA divase te ja nakSatra caMdra sAthe yogamAM hoya che. AThamA pratiprAbhUtamAM 28 nakSatronA saMsthAna-AkAranuM kathana che. navamA pratiprAbhUtamAM 28 nakSatranA tArAonI saMkhyAnuM kathana che. dasamA pratiprAbhUtamAM pratyeka mAsanA nakSatro ane tenA ahorAtranI saMkhyAnuM varNana che. 12 mahinAmAMthI zrAvaNa, bhAdaravo, poSa ane jeTha A cAra mahinAmAM cAra-cAra nakSatra hoya che ane zeSa ATha mahinAmAM traNa-traNa nakSatra hoya che. pratyeka mahinAnuM aMtima nakSatra eka ahorAtra paryata pUnamanA divase hoya che. pratyeka mahinAmAM padArthanI chAyAnA mApanuM, tenI hAni-vRddhinuM kathana che. dakSiNAyanamAM chAyA pratidinar aMgula, lagabhaga gAdivase 1 aMgula ane pratyeka mAse 4 aMgula vRddhi pAme che ane uttarAyaNamAM chAyA pratidina - aMgula, lagabhaga NA divase 1 aMgula ane pratyeka mAse 4 aMgulanI hAni pAme che. agiyAramA pratiprAbhUtamAM dakSiNa yogI, uttarayogI, uttara-dakSiNa pramardayogI, dakSiNa pramardayogI tathA kevaLa pramarda yogI nakSatronuM varNana che. mRgazIrSa Adi cha nakSatro dakSiNa yogI che. abhijitAdi bAra nakSatro uttarayogI che. kRtikAdi sAta nakSatro uttara-dakSiNa ane pramarda (tri) yogI che. pUrvASADhA, uttarA- SADhA, A be nakSatro dakSiNa-pramarda yogI che. jayeSThA nakSatra mAtra pramarda yogI che. caMdranA paMdara maMDaLamAMthI 1, 3, 6, 7, 8, 10, 11, 15 A ATha maMDaLa sAthe nakSatranA maMDaLa che. caMdranA 1 thI pa tathA 11 thI 15, A dasa maMDaLanI nIce sUrya maMDaLa che. caMdranA 1, 3, 11 ane 15 A cAra maMDaLa sAthe nakSatra maMDaLa ane sUrya maMDaLa che. bAramA pratiprAbhUtamAM 28 nakSatranA svAmI devanA nAmono ullekha che. teramA pratiprAbhUtamAM eka ahorAtranA 30 muhUrtanA nAmonuM kathana che. caudamA pratiprAbhUtamAM 15 divasa ane 15 rAtrinA laukika ane lokottarika nAmono ullekha che. paMdaramA pratiprAbhUtamAM caMdrathI niSpAdita 15 divasa tithi, 15 rAtri tithinA nAmanuM kathana che. soLamA pratiprAbhUtamAM 28 nakSatranA(nakSatra devanA) gotrono nAmollekha che. sattaramA pratiprAbhUtamAM nakSatra bhojananuM kathana che. A pratiprAbhUta prakSipta mAnavAmAM Ave che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-10 : paricaya aDhAramA pratiSThAbhUtamAM eka yuganA caMdra yoganuM kathana che. ra7 - ahorAtravALA pratyeka nakSatra mAsamAM aThayAvIse nakSatra ekavAra caMdra sAthe yoga kare che. eka yugamAM 67 nakSatra mAsa che mATe eka yugamAM pratyeka nakSatra 67 67 vAra caMdra sAthe yoga kare che. 147 ogaNIsamA pratiprAbhUtamAM eka varasanA bAra mahinAnA laukika ane lokottarika nAmono ullekha che. vIsamA pratiprAbhUtamAM pAMca prakAranA saMvatsaronuM varNana che, temAM (1) nakSatra saMvatsara-nakSatrathI nirmita saMvatsara (varSa)ne nakSatra saMvatsara kahe che. caMdra 28 nakSatra sAthe yoga pUrNa kare te kALamAnane nakSatra mAsa kahe che ane tevA 12 nakSatra mAsanuM eka nakSatra saMvatsara thAya che. (2) yuga saMvatsara- pAMca varasane eka yuga kahe che. pAMca sUrya varSanA samudAyane sUrya yuga saMvatsara, pAMca caMdra varSanA samudAyane caMdra yuga saMvatsara, pAMca nakSatra varSanA samudAyane nakSatra yuga saMvatsara ane pAMca Rtu varSanA samudAyane Rtu(karma) yuga saMvatsara kahe che. (3) pramANa saMvatsara- caMdra, sUrya, nakSatra, karma saMvatsaranA ahorAtra pramANane pramANa saMvatsara kahe che. (4) lakSaNa saMvatsara- caMdra saMvatsara vagerenA lakSaNane lakSaNa saMvatsara kahe che. (5) zanaizvara saMvatsara- zani mahAgraha jeTalA samayamAM 28 nakSetra sAthe yoga pUrNa kare tene zanaizvarasaMvatsara kahe che. ekavIsamAM pratiprAbhUtamAM nakSatranA dvAranuM varNana che. abhijitAdi sAta nakSatro pUrva dvAravALA che. azvinI vagere sAta nakSatro dakSiNa dvAravALA, puSyAdi sAta nakSatro pazcima dvAravALA ane svAti Adi sAta nakSatro uttara dvAravALA che. bAvIsamA pratiprAbhUtamAM nakSatra vijaya(vicaya) arthAt nakSetranA svarUpanuM varNana che. jaMbUrIpamAM be caMdra, be sUrya che. tenA parivAra rUpa 28 x 2 = par3a nakSatro che. 28 nakSatro caMdra sAthe 819 4 muhUrtamAM yoga pUrNa kare che. sAmI dizAmAM rahelA bIjA ra8 nakSatro paNa 819 *muhUrtamAM caMdra sAthe yoga pUrNa kare che. A be caMdro ane chappana nakSatro kula 1638 mamuhUrtamAM caMdra sAthe yoga pUrNa kare che. chappana nakSatro 1638 pR''muhUrtamAM caMdra sAthe yoga karatA cAle che, te samagra kSetra nakSatronA caMdrayoganuM kSetra kahevAya che. caMdra eka muhUrtamAM be ghaDImAM) eka maMDaLanA 67 bhAgane pAra kare che. caMdra sAthe yoga karatA nakSatro paNa eka muhUrtamAM 67 bhAga kSetrane pAra kare che, tethI 1638 meM x 67 = 1,09,800 bhAga pramANa 56 nakSatrono yoga kSetra vistAra che. temAM baMne abhijita nakSatrono 1,260 bhAga yogakSetra vistAra che. be zatabhiSakAdi-bAra nakSatrono 12,060 bhAga yoga kSetrano vistAra che, be zravaNAdi 30 nakSatrono 60,300 bhAga yoga kSetrano vistAra che. be uttarAbhAdrapadAdi bAra nakSatrono 36,180 bhAga yoga kSetrano vistAra che. te sarva maLIne 1,09,800 bhAga pramANa nakSatrono yoga kSetra vistAra che. yuganI pratyeka pUrNimA ane amAsano caMdra 124 bhAgavALA maMDaLanA 32-32 bhAga kSetramAM ane sUrya 94-94 bhAga kSetramAM nakSatra sAthe yoga kare che. yuganI prathama pUrNimAno caMdra ke sUrya je deza bhAgamAM je sthAne yoga pUrNa kare che, te ja deza bhAgathI bIjI pUrNimA ke amAsano caMdra yogano prAraMbha karIne caMdra 32 bhAga ane sUrya 94 bhAga kSetra sudhI yogamAM rahe che. A rIte pratyeka pUrNimA ane amAsa patithinA yoga kSetranI sAthe gaNanA karatAM caMdra 124 bhAgavALA 16 maMDaLane ane sUrya 47 maMDaLa kSetrane pUrNa kare che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 148] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra bIjA, cothA, chaThThA, AThamA vagere nakSatra mAsamAM te ja caMdra samAna nAmavALA anya abhijitAdi nakSatra sAthe anya deza(kSetromAM yoga kare che. trIjA,pAMcamAM, sAtamA vagere nakSatra mAsamAM te ja caMdra te ja abhijitAdi nakSatra sAthe anya dezamAM yoga kare che. bIjA yuganA prAraMbhe te ja caMdra te ja dezabhAgamAM sadazanAmavALA abhijitAdi nakSatra yoga kare che. trIjA yuganA prAraMbhe te ja caMdra te ja dezabhAgamAM te ja abhijitAdi nakSatra sAthe yoga kare che. 28 nakSatro sUrya sAthe eka varasa(366 ahorAtra)mAM yoga kare che. yuganA prAraMbhe puSya nakSatra yogamAM hoya che ane 366 ahorAtramAM 28 nakSatro yoga pUrNa kare che. bIjA, cothA, chaThThA Adi samasaMkhyaka varasamAM te ja surya samAna nAmavALA anya nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga kare che. trIjA, pAMcamA, sAtamA Adi viSama saMkhyaka varasamAM te ja sUrya te ja nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga kare che. bIjA yuganA prAraMbhamAM te ja sUrya te ja deza bhAgamAM tatsadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe yoga trIjA yugamAM prAraMbhe te ja dezabhAgamAM te ja puSya nakSatra te ja sUrya sAthe yogamAM hoya che. jaMbUdvIpamAM sAmasAmI dizAmAM eka-eka ema kula be caMdra, be sUrya che te ja rIte sAmasAmI dizAmAM 28 nakSatro, 88 graho che. sAmasAmI dizAnA caMdrAdinI gati, nakSatra yoga, yoganuM kALamAna, 28 nakSatronuM(54,900 bhAga) pramANa yogakSetra, A sarva eka samAna che, aMzamAtra temAM pheraphAra hoto nathI. A prakAre nakSatra vijya arthAt nakSatronuM svarUpa prastuta pratiprAbhRtamAM pratipAdita che. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAta-10: pratiprAmRta-1 | 148 | dasamuM prAbhRtaH paheluM pratiprAbhUta / nakSatrayoga: nakSatrama ) nakSatranA krama viSayaka pAMca pratipattio:| 1 tA joge tti vatthussa AvaliyANivAe Ahieti vaejjA / tA kahaM te joge ti vatthussa AvaliyANivAe Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo paMca paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu-tA savve viNaM NakkhattA kattiyAdiyA bharaNipajjavasANA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA savve vi NaM NakkhattA mahAdiyA assesapajjavasANA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA savve vi NaM NakkhattA, dhaNiTThAdiyA savaNapajjavasANA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA savve vi NaM NakkhattA assiNI AdiyA revaIpajjavasANA paNNattA, ege evamAhaMsu / / ege puNa evamAhaMsu- tA savve vi NaM NakkhattA bharaNIAdiyA assiNIpajjavasANA paNNattA, ege evamAsu / / bhAvArtha:- nakSatro AvasiDI 35 arthAta maza: yaMdra-surya sAthe yoga che. prazna- nakSatro dhyA kramathI sUrya ane caMdra sAthe yoga kare che? uttara- nakSatranA krama viSayaka anyatIrthikonI pAMca pratipattio 5DI cha, te saaprmaanne(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke kRttikAthI prAraMbha karIne bharaNI sudhInA kramathI sarvanakSatro yoga kare che. (ra) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke maghAthI prAraMbha karIne azleSA sudhInA kramathI sarva nakSatro yoga kare che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke dhaniSThAthI prAraMbha karIne zravaNa sudhInA kramathI sarva nakSatro yoga kare che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke azvinIthI prAraMbha karIne revatI sudhInA kramathI sarva nakSatro yoga kare che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke bharaNIthI prAraMbha karIne azvinI sudhInA kramathI sarva nakSatro yoga kare che. nakSatra :| 2 vayaM puNa evaM vayAmo tA savve vi NaM NakkhattA abhiI AdiyA, uttarAsADhA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra pajjavasANA paNNattA, taM jahA- abhiI savaNI jAva uttarAsADhA / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke abhijitathI prAraMbha karIne uttarASADhA paryaMtanA kramathI sarva nakSatro sUrya ane caMdra sAthe yoga kare che. te nakSatronA nAma A pramANe che- (1) abhijita (2) zravaNa (3) dhaniSThA (4) zatabhiSak (5) pUrvAbhAdrapadA (6) uttarAbhAdrapadA (7) revatI (8) azvinI (9) bharaNI (10) kRttikA (11) rohiNI (12) mRgazIrSa (13) ArdrA (14) punarvasu (15) puSya (16) azleSA (17) maghA (18) pUrvAphAlgunI (19) uttarAphAlgunI (20) hasti (21) citrA (22) svAti (23) vizAkhA (24) anurAdhA (25) jayeSThA (26) mULa (27) pUrvASADhA ane (28) uttarASADhA. vivecanaH prastuta sUtramAM nakSatrano krama darzAvavAmAM Avela che. eka-eka caMdra-sUryanA parivAramAM 28 nakSatro che. yuganA prAraMbha samaye abhijita nakSatra caMdra sAthe yogamAM hoya che(jaMbudrIpa prajJapti 7/134), te ja rIte utsarpiNI kALanA prAraMbha samaye paNa abhijita nakSatra caMdra sAthe yogamAM hoya che (jaMbudrIpa prajJapti 2 /116) ane tethI jaina darzana 28 nakSatronA kramamAM prathama abhijita nakSatrane svIkAre che. anya dArzaniko nakSatra kramamAM prathama kRttikA Adi nakSatrathI gaNanAno prAraMbha kare che. zrI anuyogadvAra sUtra dasanAma pramANa niSpanna prakaraNamAM (pe. 264) nakSatranA AdhAre ane nakSatra devanA nAmanA AdhAre bALakanuM nAma rAkhavAmAM Ave, te kathanamAM kRttikAthI bharaNInA kramathI nAmo che. bALakanuM nAma pADavuM te laukika vyavahAra che. tema ja lokamAM kArataka, mAgasara A kramathI bAra mAsano vyavahAra thAya che tethI anuyoga dvAra sUtramAM kRttikAnA kramathI kathana che, tema samajavuM. zrI ThANAMga sUtranA bIjA sthAnanA trIjA uddezakamAM jaMbudrIpamAM samAna nAmavALA be-be nakSatro ane tenA be-be svAmI devanuM kathana che, temAM kRttikAthI bharaNInA kramathI vidhAna che. te lokamAM kRttikA(kArataka mAsa)thI vyavahAra pravartamAna hovAthI te krama che, tema samajavuM. lokottarika-jaina dRSTie nakSatranI gaNanAmAM abhijita nakSatra prathama krame che. // prAbhUta-10/1 saMpUrNa // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAta-10: pratiprAmRta-2 | 151 / 'dasamuM prAbhRtaH bIjuM pratiprAbhRta / yoga muhUrta paribhASA) nakSatrono caMdra sAtheno yogakALa:| 1 tA kahaM te muhuttagge Ahieti vaejjA ? tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM atthi Nakkhatte je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAe muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeti / atthi NakkhattA je NaM paNNarasa muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti / atthi NakkhattA je NaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti / atthi NakkhattA je NaM paNayAlIse muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti / bhAvArtha-prazna- nakSatra keTalA muhUtAgra-muhUrta parimANa che arthAtu nakSatra keTalA muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che? uttara- 28 nakSatromAMthI keTalAka nakSatro navapUrNAka saDasaThIyA satyAvIsa(9) muhUrta paryata caMdra sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro 15 muhUrta paryata caMdra sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro 30 muhUrta paryata caMdra sAthe yoga kare che ane keTalAka nakSatro 45 muhUrta paryata caMdra sAthe yoga kare che. | 2 tA eesiM NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM, kayare Nakkhatte je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAe muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeMti? kayare NakkhattA je NaM paNNarasa muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? tA eesiM NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM tattha je te Nakkhatte je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAe muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeti, se NaM ege abhiI / tattha je te NakkhattA je NaM paNNarasa muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti te NaM cha, taM jahA- sattabhisayA bharaNI addA assesA sAI jeTThA / / tattha je te NakkhattA je NaM tIsaM muhattaM caMdeNa saddhiM joyaM joeMti te NaM paNNarasa, taM jahA- savaNo dhaNiTThA puvvAbhaddavayA revaI assiNI kattiyA migasiraM pusso mahA puvvAphagguNI hattho cittA aNurAhA mUlo puvvasADhA / tattha je te NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti te NaM cha, taM jahA- uttarAbhaddavayA rohiNI puNavvasU uttarAphagguNI visAhA uttarAsADhA / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra bhAvArtha - prazna- (1) aThyAvIsa nakSatromAMthI keTalA ane kyA nakSatro caMdra sAthe 97 muhUrta sudhI yoga kare che? (2) keTalA ane kayA nakSatro caMdra sAthe 15 muhUrta sudhI yoga kare che? (3) keTalA ane kayA nakSatro caMdra sAthe 30 muhUrta sudhI yoga kare che? (4) keTalA ane kayA nakSatro caMdra sAthe 45 muhUrta sudhI yoga kare che? uttara- (1) aThyAvIsa nakSatromAMthI eka abhijita nakSatra caMdra sAthe 9 muhUrta sudhI yoga kare che. (2) te nakSatramAMthI 1. zatabhiSaka 2. bharaNI 3. ArTjha 4. azleSA 5. svAti ane 6. jyeSThA, A che nakSatro caMdra sAthe 15 muhUrta sudhI yoga kare che. (3) te nakSatromAMthI 1.zravaNa 2. dhaniSThA 3. pUrvAbhAdrapadA 4. revatI 5. azvinI 6. kRttikA 7. mRgazIrSa 8. puSya 9. maghA 10. pUrvAphAlganI 11. hasta 12.citrA 13. anurAdhA 14. mULa ane 15. pUrvASADhA, A paMdara nakSatro caMdra sAthe 30 muhUrta sudhI yoga kare che. (4) te nakSatromAMthI 1. uttarAbhAdrapadA 2. rohiNI, 3. punarvasu, 4. uttarAphAlganI 5. vizAkhA ane 6. uttarASADhA, A cha nakSatro caMdra sAthe pIstAlIsa muharta sudhI yoga kare che. vivecana : - prastuta sUtromAM nakSatronA caMdra sAthenA yogakALanuM varNana che. caMdra maMDaLanI upara-nIce nakSatra maMDaLo che. nakSatronI bhramaNa gati tIvra che ane caMdranI gati maMda che. yoga :- yonuM saMvardhA upara, nIce sthita paribhramaNa mArga para bhramaNa karatA caMdra ane nakSatra jeTalo samaya eka sAthe gamana kare, tene yoga kahe che arthAt caMdra ane nakSatronA sahagamana rUpa saMbaMdhane yoga kahe che. caMdra nakSatranA yoga :- caMdra ane nakSatranA pAMca prakAranA yoga-saMbaMdha che. yogakALa-abhijita vagere nakSatro jeTalo samaya caMdra sAthe sahaparibhramaNa kare che teTalo samaya caMdra yoga kALa ane jeTalo samaya sUrya sAthe sahaparibhramaNa kare che, teTalo samaya sUryayogakALa kahevAya che. abhijita nakSatrano caMdrayoga kALa -eka ahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM cAle che, te kSetra(maMDaLa) nA 67 bhAga karavAmAM Ave, to tagata ra1 bhAgamAM(kSetramAM) abhijita nakSatra caMdra sAthe yoga kare che. abhijita nakSatra 1 ahorAtranA 67 bhAga karavAmAM Ave to tadgata 21 bhAga sudhI caMdra sAthe rahe che. eka ahorAtranA 30 muhUrta che tethI 21 bhAgane 30 thI guNatA (21 x 30 =) 30 bhAga Ave, tene 7thI bhAgatA (30 + 60 =) 9 muhurta pramANa abhijita nakSatrano caMdrayoga kALa prApta thAya che. abhijita nakSatrano yogakALa 9 chuM muhUrta pramANa che ane yoga kSetra che bhAga pramANa che. zitabhiSakAdi cha nakSatrono caMdrayogakALa - eka ahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM cAle che, te kSetranA 7 bhAga karavAmAM Ave to tadgata sADA tetrIsa(33) bhAgamAM zatabhiSakAdi cha nakSatro caMdrayoga kare che. eka ahorAtranA 30 muhUrta che te 30 muhUrta nakSatra caMdra sAthe 67 bhAga upara cAle to 15 muhUrta Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-10H pratiprAbhRta-2, | | 153 ] keTalA bhAga cAle? A rIte trirAzi mUkatAM 1751005+30 = 33 saDasaThIyA bhAga prApta thAya che. 7 bhAga cAlavAmAM 30 muhUrta thAya to 33 bhAga cAlavAmAM keTalA muhUrta thAya? A pramANe trirAzi mUkatA 30, . 105 1005+67 = 15 muhUrta prApta thAya che. A rIte zatabhiSakAdi cha nakSatrono yoga kALa 15 muhUrta che ane yogakSetra 33 bhAga che. zravaNAdi 15 nakSatrono caMdrayogakALa - eka ahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM cAle te kSetranA 7 bhAga karavAmAM Ave to tagata saDasaTha bhAgamAM zravaNAdi 15 nakSatro caMdrayoga kare che. eka ahorAtranA 30 muhUrta che tethI zravaNAdi nakSatrono yoga kALa 30 muhUrta che ane yogakSetra 67 bhAga che.. uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatrono caMdrayogakALa - eka ahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM cAle, te kSetranA 7 bhAga karavAmAM Ave to tagata sADA so(100) bhAga sudhI uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatro caMdrayoga kare che. eka ahorAtranA 30 muhUrta che te 30 muhUrtamAM nakSatra caMdra sAthe 67 bhAga upara cAle, to 45 muhUrta keTalA bhAga cAle? A trirAzi mUkatAM9383985-100 saDasaThIyA bhAga prApta thAya che. 67 bhAga cAlavAmAM 30 muhUrta thAya to 100 bhAga cAlavAmAM keTalA muhUrta thAya? AtrirAzi mUkatA- 30, 3015 3015+67 = 45 muhUrta prApta thAya che. A rIte uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatrono yoga kALa 45 muhUrta ane yogakSetra 100 bhAga che. nakSatrono sUrya sAtheno yogakALaH| 3 tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM atthi Nakkhatte je NaM cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeti / atthi NakkhattA je NaM cha ahoratte ekkavIsaM ca mahatte sareNa saddhiM joyaM joeMti / atthi NakkhattA je NaM terasa ahoratte bArasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti / asthi NakkhattA je NaM vIsaM ahoratte tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti / bhAvArtha:- aThyAvIsa nakSatromAMthI keTalAka nakSatro cAra ahorAtra ane cha muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro che ahorAtra ane ekavIsa muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro tera ahorAtra ane bAra muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che ane keTalAka nakSatro vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 154 / zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra | 4 tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM, kayare Nakkhatte je NaM cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeti ? kayare NakkhattA je NaM cha ahoratte ekkavIsaM ca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM terasa ahoratte bArasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM vIsaM ahoratte tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti ? ___tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM, tattha je te Nakkhatte je NaM cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeti se NaM ege abhiiii| tattha je te NakkhattA je NaM cha ahoratte ekkavIsaM ca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti te NaM cha, taM jahA- satabhisayA bharaNI addA assesA sAI jeTThA / ___ tattha je te NakkhattA je NaM terasa ahoratte bArasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti te NaM paNNarasa, taM jahA- savaNo dhaNiTThA puvvAbhaddavayA revaI assiNI kattiyA migasiraM puso mahA puvvAphagguNI hattho cittA aNurAhA mUlo puvvAsADhA / tattha je te NakkhattA je NaM vIsaM ahoratte tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti te NaM cha, taM jahA- uttarAbhaddavayA rohiNI puNavvasU uttarAphagguNI visAhA uttarAsADhA / bhAvArtha:-prazna-madhyAvIsa nakSatromAMthI (1) 3240 sane yA nakSatrI sUrya sAthe yA2 maDorAtra mane cha muhUrta sudhI yoga kare che? (2) keTalA ane kayA nakSatro sUrya sAthe cha ahorAtra ane ekavIsa muhUrta sudhI yoga cha ? (3) 24 anecyA nakSatrI sUrya sAthe te2 ahorAtra ane pAra bhurta sudhI yoga cha ? (4) keTalA ane kayA nakSatro sUrya sAthe vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta sudhI yoga kare che? uttara- (1) aThyAvIsa nakSatromAMthI eka abhijita nakSatra sUrya sAthe cAra ahorAtra ane cha muhUrta sudhI yoga kare che. (2) te nakSatrImAthI 1. zatami 2. (425 / 3. AdrA 4. azlaSa5. svAti ane. 4yeSThA, // cha nakSatro sUrya sAthe ahorAtra ane 21 muhUrta sudhI yoga kare che. (3) te nakSatromAMthI 1. shr19||2. dhaniSThA 3. pUrvAbhAdra564.2vatI 5. azvinI . ti| 7. bhRgazIrSa 8. puSya 8. bhaghA 10. pUrvAzagunI 11. usta 12. citrA 13. anurAdhA 14. bhUjasane 15. pUrvASADhA, A paMdara nakSatro sUrya sAthe 13 ahorAtra ane 12 muhUrta sudhI yoga kare che. (4) te nakSatromAMthI 1. uttraabhaadr5||2. roDie) 3. punarvasu 4. uttarAzagunI 5.vi . uttarASADhA, A che nakSatro sUrya sAthe 20 ahorAtra ane 3 mahI sudhI yoga kare che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAbhUta-10: pratiprAbhRta-2 [ 155] vivecana : prastuta sUtromAM nakSatronA sUrya sAthenA yogakALanuM varNana che. abhijita nakSatrano sUryayoga kALa- yogakALanI gaNanA vidhimAM sAmAnya niyama evo che ke je nakSatrano jeTalA saDasaThIyA bhAga pramANa caMdrayoga kALa hoya, tenA pAMcamA bhAga pramANa ahorAtra sudhI sUrya yoga kALa hoya che. abhijita nakSatrano bhAga pramANa caMdrayoga kALa che. teno pAMcamo bhAga karavA, pAMcathI bhAgatA (21 + 5 =) 4 ahorAtra Ave che. have nA muhurta karavA 30 thI guNatA x 30 = muhurta prApta thAya che. A rIte 4 ahorAtra ane muhUrta pramANa abhijita nakSatrano sUryayoga kALa prApta thAya che. zatabhiSakAdi che nakSatrono sUrya yogakALa - zatabhiSakAdi nakSatrono saDasaThIyA sADA tetrIsa 33 bhAga pramANa caMdra yogakALa che. teno pAMcamo bhAga karavA pAMcathI bhAgatA 33 (TTa)+ = 8 tenA pUrNAka kADhatAM 6 ahorAtra thAya, 8 ahorAtranA muhUrta karavA tene 30 thI guNatA x 30 = 2 ne 10thI cheda uDADatAM 21 muhurta, prApta thAya che. A rIte 6 ahorAtra ane 21 muhUrta pramANa zatabhiSakAdi nakSatrono yogakALa prApta thAya che. uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatrono sUrya yogakALa - uttarAbhAdrapadAdi nakSatrono saDasaThIyA 100bhAga pramANa caMdra yogakALa che. tene pAMcathI bhAgatA 100 ()+ = 8 tenA pUrNAka kADhatAM 20 8 ahorAtra thAya. ahorAtranA muhUrta karavA tene 30 thI guNatAM x 30 = 2 30 + 10 = 3 muhUrta thAya, A rIte 20 ahorAtra ane 3 muhUrta pramANa uttarAbhAdrapadAdi cha nakSatrono sUryayogakALa prApta thAya che. zravaNa Adi paMdara nakSatrono sUrya yogakALa:-zravaNAdi 15 nakSatrono caMdra yogakALa 67 bhAga che. tene pAMcathI bhAgatA 7 + 5 = 13 ahorAtra prApta thAya che. temAM je ahorAtranA muhUrta karavA, tene 30 thI guNatA x 30 = 2, 60 + 5 = 12 muhUrta prApta thAya che. A rIte 13 ahorAtra ane 12 muhUrta pramANa zravaNAdi nakSatrono sUrya yogakALa prApta thAya che. nakSatra caMdra-sUrya yogakALaHnakSatra eka ahorAtranA muhUrta pramANa yoga kALa kramAMka saDasaThIyA bhAga pramANa caMdra yogakALa caMdrayoga kALa sUryayoga kALa 1. abhijita che bhAga 97 muhUrta 4 ahorAtra, muhUrta zatabhiSakAdi 33 bhAga 15 muhUrta ahorAtra, 21 muhUrta cha nakSatra Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 156 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra muhUrta pramANa yoga kALa nakSatra kramAMka eka ahorAtranA saDasaThIyA bhAga pramANa caMdra yogakALa caMdrayoga kALa 30 muhUrta sUryayoga kALa 13 ahorAtra ane 12 zravaNAdi paMdara nakSatra 67 bhAga (arthAt 1 ahorAtra) 100 45 muhUrta 20 ahorAtra, 3 muhUrta uttarAbhAdrapadA Adi cha nakSatra 7 28 nakSatrono caMdra-sUrya yogakALaH nakSatra muharta caMdra yogakALa. surya yogakALa saDasaThIyA | ahorAtra bhAga | muharta 30 | - - 30 13 13 6 12 ra1 15 | 15 1 abhijita 2 zravaNa 3 dhaniSThA zatabhiSaka 5 pUrvAbhAdrapadA uttarAbhAdrapadA 7 revatI 8 azvinI 9 bharaNI 10 kRttikA 11 rohiNI 12 mRgazIrSa 13 Adra 14 punarvasu 15 puSya 16 azleSA 17 maghA 18 pUrvAphAlganI 30 45 30 | 15 | | 20 | 45 30 15 30 3) 13 | Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-10 : pratiprAmRta-2 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 nakSatra uttarAphAlgunI hasta citrA svAti vizAkhA anurAdhA jayeSThA mULa pUrvASADhA uttarASADhA caMdra yogakALa muhUrta 45 30 30 15 45 30 15 30 30 45 saDasaThIyA bhAga // prAbhUta-10/ra saMpUrNa // sUrya yogakALa ahorAtra 20 13 13 9 20 13 157 13 13 20 OM ||||||||| 12 3 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 158 / zrI caMdrasUrya prApti sUtra 'dasamuM prAbhRtaH trIjuM pratiprAbhRtA (yoga pUryAdi bhAgaH samakSetrAdi yoga) nakSatronA pUrvAdibhAgothI yoga kSetra ane kAla pramANa:| 1 tA kahaM te evaM bhAgA Ahieti vaejjA ? tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM- atthi NakkhattA puvvaMbhAgA, samakkhettA tIsai muhuttA paNNattA / atthi NakkhattA pacchaMbhAgA, samakkhettA tIsai muhuttA paNNattA / atthi NakkhattA NattaMbhAgA avaDDakkhettA paNNarasa muhuttA paNNattA / atthi NakkhattA ubhayaM bhAgA divaDDakkhettA, paNayAlIsaM muhuttA paNNattA / bhaavaarth:-pr-nksstriin| pUrva mAhiyogavA cha ? 612- sadhyAvIsa nakSatromAMthI 240 nakSatro pUrva bhAgamAM arthAt divasanA prAraMbhamAM samakSetramAM trIsa muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro pazcima-pAchalA bhAgamAM arthAt divasanA aMtima bhAgamAM samakSetramAM trIsa muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro naktabhAga arthAtu rAtrinA prAraMbhamAM ardha kSetramAM paMdara muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro ubhayabhAga arthAt pahelA divasanA prAraMbhathI bIjA divasanI sAMja sudhI sArdha kSetramAM-doDha kSetramAM pIstAlIsa muhurta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. | 2 tA eesiNaM aTThAvIsAe NakkhattANaM kayare NakkhattA puvvaMbhAgA, samakkhettA tIsai muhuttA paNNattA ? kayare NakkhattA pacchaMbhAgA samakkhettA tIsai muhuttA paNNattA ? kayare NakkhattA Natta bhAgA avaDDakkhettA paNNarasa muhuttA paNNattA ? kayare NakkhattA ubhayaMbhAgA divaDDakkhettA, paNayAlIsaM muhuttA paNNattA ? tA eesiNaM aTThAvIsAe NakkhattANaM- tattha je te NakkhattA puvvaMbhAgA samakkhettA tIsai muhuttA paNNattA te Na cha, taM jahA- puvvApoTTavayA kattiyA mahA puvvAphagguNI mUlo puvvAsADhA / tattha je te NakkhattA pacchaMbhAgA samakkhettA tIsai muhuttA paNNattA te NaM dasa, taM jahA- abhiI savaNo dhaNiTThA revaI assiNI migasiraM pUso hattho cittA aNurAhA / ___ tattha je te NakkhattA NattaMbhAgA avaDDhakkhettA paNNarasa muhuttA paNNattA te NaM cha, taM jahA- sayabhisayA bharaNI addA assesA sAtI jeTThA / tattha je te NakkhattA ubhayaMbhAgA divaDDakkhettA paNayAlIsaM muhuttA paNNattA Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10 : pratiprAmRta 3 te NaM cha, taM jahA- uttarApoTThavayA rohiNI puNavvasU uttarAphagguNI visAhA uttarA sADhA / bhAvArtha :- prazna- A aThayAvIsa nakSatromAMthI (1) keTalA ane kyA nakSatro pUrvabhAga- divasanA prAraMbhamAM samakSetramAM caMdra sAthe trIsa muhUrta sudhI yoga kare che ? (2) keTalA ane kyA nakSatro pazcAt bhAga- divasanA aMtima bhAgamAM samakSetramAM caMdra sAthe trIsa muhUrta sudhI yoga kare che ? (3) keTalA ane kyA nakSatro nakatabhAga- rAtrinA prAraMbhamAM ardha kSetramAM caMdra sAthe paMdara muhUrta sudhI yoga kare che ? (4) keTalA ane kyA nakSatro ubhaya bhAga- pahelA divasanA prAraMbhathI bIjA divasanI sAMja sudhInA dvayArdha (doDha) kSetramAM caMdra sAthe pIstAlIsa muhUrta sudhI yoga kare che ? 159 uttara- (1) A aThayAvIsa nakSatromAMthI (1) pUrvAbhAdrapadA (2) kRtikA (3) maghA (4) pUrvAphAlgunI (5) mULa (6) pUrvASADhA, A cha nakSatro divasanA prAraMbhamAM samakSetramAM caMdra sAthe trIsa muhUrta sudhI yoga kare che. (2) te nakSatromAMthI (1) abhijita (2) zravaNa (3) dhaniSThA (4) revatI (5) azvinI (6) mRgazIrSa (7) puSya (8) hasta (9) citrA ane (10) anurAdhA, A dasa nakSatro divasanA aMtamAM samakSetramAM caMdra sAthe, trIsa muhUrta sudhI yoga kare che. (3) te nakSatromAMthI (1) zatabhiSak (2) bharaNI (3) ArdrA (4) azleSA (5) svAti ane (6) jayeSThA, A cha nakSatro rAtrinA prAraMbhamAM ardhakSetramAM caMdra sAthe paMdara muhUrta sudhI yoga kare che. (4) te nakSatromAMthI (1) uttarAbhAdrapadA (2) rohiNI (3) punarvasu (4) uttarAphAlgunI (5) vizAkhA ane (6) uttarASADhA, A cha nakSatro divasanA prAraMbhathI bIjA divasanI sAMja sudhI(eka ahorAtra ane bIjA ardha ahorAtra arthAt dvayArdha)doDha kSetramAM caMdra sAthe yoga kare che. vivecanaH prastuta sUtramAM kSetra ane kALane saMyukta karIne nakSatronuM caMdra sAthenA yoganuM varNana che. prastutamAM kSetra sUcaka traNa zabdonA ane kALa sUcaka cAra zabdono prayoga che. kALasUcaka zabdo- (1) puchyuM mALA- pUrvabhAga. pUrvAbhAdrapadAdi cha nakSatro divasanA pUrva bhAgamAM arthAt divasanA prAraMbhamAM caMdra sAthe yoga kare che. A nakSatro pUrvathI dakSiNa tarapha jatAM caMdra sAthe yoga kare che. (2) pattta bhAnA- pazcima bhAga. abhijita, zravaNAdi dasa nakSatro divasanA pazcAt bhAgamAM arthAt divasanA aMta bhAgamAM caMdra sAthe yoga kare che. A nakSatro dakSiNathI pazcima tarapha jatAM caMdra sAthe yoga kare che. (3) khAMbhA- nakata bhAga. nakata eTale rAtri. zatabhiSakAdi cha nakSatro rAtrinA prAraMbhamAM caMdra sAthe yoga kare che. (4) 3maya mA- ubhaya bhAga-divasa ane rAtri. uttarAbhAdrApadAdi cha nakSatro divasa ane rAtri, A baMne samayamAM caMdra sAthe yoga kare che. pUrve prathama prAbhUtanA prathama pratiprAkRtanA chaThA sUtramAM A dasamA prAbhUtanA pratiprAbhUtonI Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra viSaya sUcaka gAthAmAM mAne ja kahyuM che. ahIM mA zabdathI pUrvAdi bhAganuM grahaNa thAya che. prastutamAM kALavAcaka pUrvAdi bhAga sAthe kSetranuM paNa kathana che. kSetra sUcaka zabdo(1) samavettA- sama kSetra eTale pUrNa ahorAtramAM sUrya sparzita kSetra. eka ahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM paribhramaNa kare, teTalA kSetramAM je nakSatro caMdra sAthe yoga kare, te samakSetrI kahevAya che. (2) avAjA - apArdha-ardha kSetra eTale ardha ahorAtramAM sUrya sparzita kSetra. ardhaahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM paribhramaNa kare, teTalA kSetramAM je nakSatro caMdra sAthe yoga kare, te ardha kSetrI kahevAya che. (3) viratA- yardhakSetra-sArdha kSetra eTale doDha ahorAtramAM sUrya sparzita kSetra. eka pUrNa ahorAtra ane bIjA ardha ahorAtramAM sUrya jeTalA kSetramAM paribhramaNa kare, teTalA kSetramAM je nakSatro caMdra sAthe yoga kare, te sArdha kSetrI(uyardha kSetrI) kahe che. dvayardha kSetrI, dokSa kSetrI, sArdha kSetrI, A traNe ya zabdo enArthaka che. nakSatrono yogakALaH yoga kSetraHnakSatra kALa apekSAe kSetra apekSAe yogakALa pUrvAbhAdrapadAdi cha pUrvabhAgI sama kSetrI 30 muhUrta abhijita, zravaNAdi dasa) pazcAtabhAgI sama kSetrI 30 muhUrta zatabhiSakAdi cha | nakatabhAgI apArdha(adha) kSetrI uttarAbhAdrapadAdi cha ubhayabhAgI dvayArdha(doDha) kSetrI 45 muhurta [ | BiaaN 2 jI-ra, - - - ne prAbhRta-10/3 saMpUrNa Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-10 pratiprAmRta-4 | 11 | 'dasamuM prAbhRtaH cothuM pratiprAbhRtA ( yoganI Adi ) yogano prAraMbha kAla - | 1 tA kahaM te jogassa AI Ahieti vaejjA ? tA abhiI savaNA khalu duve NakkhattA pacchaMbhAgA samakkhettA sAirega- uNattAlIsai muhuttA tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchA avaraM sAiregaM divasaM evaM khalu abhiI savaNA duve NakkhattA egarAI egaM ca sAiregaM divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joeMti, joettA joyaM aNupariyaTTati, aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM dhaNiTThANaM samappei / bhAvArtha:-prazna- yaMdra sAthe nakSatronA yoganI Aha(prAraMma) yAMsane vIzata thAyacha? 612abhijita ane zravaNa, A be nakSatro divasanA pAchalA bhAgamAM eTale sAyaMkALe caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che, tyAra pachI sAdhika eka divasa sudhI arthAt sAtireka ogaNacAlIsa muhUrta sudhI samakSetramAM caMdra sAthe yoga yukta rahe che. A rIte abhijita ane zravaNa A baMne nakSatra eka rAtri ane sAtireka eka divasa sudhI caMdra sAthe yogathI yukta rahIne tyAra pachI yoga nivRtta thaIne dhaniSThA nakSatrane caMdra samarpita kare che arthAtu dhaniSThA nakSatra caMdra sAthe sAyaMkALe yoga zarU kare che. | 2 tA dhaNidrA khala Nakkhatte pacchaMbhAge samakkhette tIsaimahatte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchArAI avaraM ca divasaM evaM khalu dhaNiTThA Nakkhatte egaM ca rAI egaM ca divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM sayabhisayANaM samappei / bhAvArtha:- dhaniSThA nakSatra divasanA pAchalA bhAgamAM eTale sAyaMkALe caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che, tyAra pachI anya divasanA 30 muhUrta paryata caMdra sAthe samakSetramAM yoga yukta rahe che. A rIte dhaniSThA nakSatra eka rAtri ane eka divasa sudhI caMdra sAthe yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane zatabhiSaka nakSatra sAyaMkALe caMdra sAthe yoga zarU kare che. | 3 tA sayabhisayA khalu Nakkhatte NataMbhAge avaDDakhette paNNarasa muhutte tappaDha mayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, No labhai avaraM divasaM evaM khalu sayabhisayA Nakkhatte ega rAi ca cadeNa saddhi joya joei, joettA joya aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA pAo caMda puvvapoTTavayANaM samappei / bhAvArtha :- zatabhiSaka nakSatra nakatabhAga-rAtrinA pUrva bhAgamAM eTale sAyaMkALe caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che. te rAtrimAM 15 muhUrta sudhI ardhakSetramAM yoga yukta rahe che. te nakSatra bIjA divasane prApta thatuM nathI. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 12 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra A rIte zatabhiSaka nakSatra eka rAtri paryata caMdra sAthe yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane prAtaHkALe pUrvAbhAdrapadA nakSatra caMdra sAthe yoga zarU kare che. 4 tA puvvApoTThavayA khalu Nakkhatte puvvaMbhAge samakkhette tIsai muhutte tappaDha mayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchA avaraM rAI evaM khalu puvvApoTThavayA Nakkhatte ega divasa ega ca rAI cadeNa saddhi joya joei, joettA aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA pAo caMda uttarApoTThavvayANaM samappei / bhAvArtha :- pUrvAbhAdrapadA nakSatra divasanA prAtaHkALe eTale divasanA pUrva bhAgamAM caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che ane tyAra pachI divasa ane rAtrinA 30 muhUrta paryata caMdra sAthe samakSetramAM yogayukta rahe che. A rIte pUrvA bhAdrapadA nakSatra eka divasa ane eka rAtri sudhI caMdra sAthe yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane uttarAbhAdrapadA nakSatra prAtaHkALe caMdra sAthe yoga zarU kare che. | 5 tA uttarApoTThavvayA khalu Nakkhatte ubhayaM bhAge divaDDakkhette paNayAlIsaimuhutte, tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, avaraM ca rAI tao pacchA avaraM divasaM evaM khalu uttarApoTTavayA Nakkhatte do divase egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei, joetA joyaM aNupariyaTTai aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM revaINaM smppei| bhAvArtha :- uttarAbhAdrapadA nakSatra prAtaHkALe caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che ane tyAra pachI ubhaya bhAga arthAt anya divasa ane anya rAtrinA 45 muhUrta paryata doDha kSetramAM caMdra sAthe yoga yukta rahe che. A rIte uttarAbhAdrapadA nakSatra be divasa ane eka rAtri paryata yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane revatI nakSatra sAyaMkALe caMdra sAthe yoga zarU kare che. | 6 tA revaI khalu Nakkhatte pacchaMbhAge samakkhette tIsaimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchA avaraM divasaM evaM khalu revaI Nakkhatte egaM ca rAI, egaM ca divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM assiNINaM samappei / bhAvArtha :- revatI nakSatra divasanA pAchalA bhAgamAM eTale sAyaMkALe caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che ane tyAra pachInA anya divasanA 30 muhUrta paryata samakSetramAM caMdra sAthe yoga yukta rahe che. A rIte revatI nakSatra eka rAtri ane eka divasa sudhI yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane azvinI nakSatra sAyaMkALe caMdra sAthe yoga zarU kare che. | 7 tA assiNI khalu Nakkhatte pacchaMbhAge samakkhette tIsaimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joya joei, tao pacchA avara divasa evaM khalu assiNI Nakkhatte ega rAI egaM ca divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA, sAyaM caMdaM bharaNINaM samappei / bhAvArtha :- azvinI nakSatra divasanA pAchalA bhAgamAM eTale sAyaMkALe yogano prAraMbha kare che ane Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAmRta-4 tyAra pachInA anya divasanA 30 muhUrta sudhI samakSetramAM caMdra sAthe yoga yukta rahe che. A rIte azvinI nakSatra eka rAtri ane eka divasa sudhI yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane bharaNI nakSatra sAyaMkALe caMdra sAthe yoga zarU kare che. 13 8 | tA bharaNI khalu Nakkhatte NattaM bhAge avaDakkhette paNNarasamuhutte tappaDha mayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, No labhai avaraM divasaM evaM khalu bharaNI Nakkhatte egaM rAiM caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA pAo caMdaM kattiyANaM samappai / bhAvArtha :- bharaNI nakSatra rAtrinA pUrva bhAgamAM eTale sAyaMkALe caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che. te rAtrimAM 15 muhUrta sudhI ardhakSetramAM yoga yukta rahe che. te nakSatra bIjA divasane prApta thatuM nathI. A rIte bharaNI nakSatra eka rAtri paryaMta caMdra sAthe yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane kRttikA nakSatra prAtaHkALe caMdra sAthe yoga zarU kare che. 9 tA kattiyA khalu Nakkhatte puvvaMbhAge samakkhette tIsai muhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchArAI evaM khalu kattiyA Nakkhatte egaM divasaM egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA pAo caMdaM rohiNINaM samappei / bhAvArtha :- kRttikA nakSatra divasanA pUrva bhAgamAM eTale prAtaHkALe caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che. te pachInI rAtrinA 30 muhUrta paryaMta samakSetramAM caMdra sAthe yoga yukta rahe che. A rIte eka divasa ane eka rAtri paryaMta yoga yukta rahIne pachI yogathI nivRtta thAya che ane rohiNI nakSatra prAtaHkALe caMdra sAthe yoga zarU kare che. 10 tA rohiNI jahA uttarAbhaddavayA / migasiraM jahA dhaNiTThA / addA jahA satabhisayA / puNavvasU jahA uttarAbhaddavayA / pusso jahA dhaNiTThA | assesA hA satabhisA / madhA jahA puvvAphagguNI / puvvAphagguNI jahA puvvAbhaddavayA / uttarAphagguNI jahA uttarAbhaddavayA / hattho cittA ya jahA dhaNiTThA | sAI satabhisayA / visAhA jahA uttarAbhaddavayA / aNurAhA jahA dhaNiTThA | jeTTho jahA sattabhisayA / mUlA pUvvAsADhA ya jahA puvvAbhaddavayA / uttarAsADhA jahA uttarAbhaddavayA / bhAvArtha :- rohiNI nakSatranuM kathana uttarAbhAdrapadA nakSatra(sUtra-5)nI jema kahevuM. mRgazIrSa nakSatranuM kathana dhaniSThA nakSatra(sUtra-2)nI jema kahevuM, ArdrA nakSatranuM kathana zatabhiSak nakSatra(sUtra-3)nI jema kahevuM. punarvasu nakSatranuM kathana uttarAbhAdrApadA nakSatra(sUtra-5)nI jema kahevuM. puSya nakSatranuM kathana dhaniSThA nakSatra(sUtra-2)nI jema kahevuM. azleSA nakSatranuM kathana zatabhiSak nakSatra(sUtra-3)nI jema kahevuM. maghA nakSatranuM kathana pUrvAphAlgunI nakSatra(sUtra-4)nI jema kahevuM. pUrvAphAlgunInuM kathana pUrvAbhAdrapadA nakSatra (sUtra-4)nI jema kahevuM. uttarA phAlgunInuM kathana uttarAbhAdrapadA nakSatra(sUtra-5)nI jema kahevuM. hasta ane citrA nakSatranuM kathana dhaniSThA nakSatra(sUtra-2)nI jema kahevuM. svAti nakSatranuM kathana zatabhiSak Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra nakSatra(sUtra-3)nI jema kahevuM. vizAkhA nakSatranuM kathana uttarAbhAdrapadA nakSatra(sUtra-5)nI jema kahevuM. anurAdhA nakSatranuM kathana dhaniSThA nakSatra(sUtra-2)nI jema kahevuM. jayeSThA nakSatranuM kathana zatabhiSaka nakSatra(sUtra-3)nI jema kahevuM. mULa ane pUrvASADhA nakSatronuM kathana pUrvAbhAdrapadA nakSatra(sUtra-4)nI jema kahevuM. uttarASADhA nakSatranuM kathana uttarAbhAdrapadA nakSatra(sUtra-5)nI jema kahevuM. vivecanaH prastuta sUtromAM nakSatronA caMdra sAthenA yogakSetra ane yogakALanuM varNana che. A dasamA prAbhRtanA trIjA pratiprAbhRtamAM aThyAvIse nakSatronuM samuccaya rUpe kathana che. jyAre prastutamAM eka-eka nakSatranuM bhinna-bhinna rUpe kathana che. trIjA pratiprAbhRtanuM ja ahIM vizeSa spaSTIkaraNa che. yugano prAraMbha prabhAtathI thAya che ane yuganA prAraMbhe abhijita nakSatra caMdra sAthe yoga kare che. abhijita nakSatra 97 muhUrta sudhI caMdra sAthe yogayukta rahe che. abhijita nakSatrano caMdra sAtheno A yogakALa alpakAlIna hovAthI tene avyavahArya gaNavAmAM Ave che. baMdhUkI lIve bhavananahiM sattAvAra ahiM saMvavAre vakRti -samavAyAMga sUtra-27muM samavAya. jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM abhijita nakSatrane choDIne zeSa 27muM nakSatro vyavahArya che, eka abhijita nakSatra vyavahAramAM nathI. abhijita nakSatrano zravaNa nakSatra sAthe abhedano upacAra karIne arthAtu baMnene eka mAnIne, baMnenuM sAthe ja kathana karavAmAM Ave che. zravaNa nakSatraNa sada saM pattinityamevopara tapa sanakSetra muvIno tramatyui I -vRtti. abhijita nakSatra prabhAte yogano prAraMbha kare che ane 9 2 muhUrta sudhI yoga kare che arthAtu te samakSetrI nathI chatAM zravaNa nakSatra sAthenA saMbaMdhane kAraNe baMnemAM abhedane svIkArIne abhijita nakSatrane paNa samakSetrI kahevAmAM Ave che. prastutamAM baMne nakSatrano(sAthe vaMja kSaddhi) sAyaMkAle(madhyAhana pachI) yoga prAraMbha thAya che ane te baMne nakSatrone samakSetrI kahyA che, A vidhAna zravaNa nakSatranI apekSAe che. po-sAyaM prAtaHkALa, sAyaMkALa, sAmAnya rUpe sUryodaya ane sUryAstanI AgaLa pAchaLanI be ke traNa ghaDInA samayane prabhAta(savAra) ke sAMja kahevAmAM Ave che. paraMtu ahIM po ane sAyaM zabda bhinna arthamAM prayukta che. sAyaM vikAlavelAyAM, iha divasassa katitamAccaramAdbhAgAdArabhya yAvadrAtre katitamo bhAge yAvannAdyApi parisphuTa-nakSatra-maNDalAlokastAvAn kAlavizeSa: sAyamiti vivakSito dravyaH | - vRtti. vikAla samayamAM arthAt divasanA aMtima keTalAka bhAgathI zarU karI rAtrinA keTalAka bhAga ke jemAM te nakSatra maMDaLa spaSTa rUpe dekhAtuM hoya, te kAla vizeSane sAcuM kahe che. abhijita nakSatra divasanA prAraMbha (sUryodaya samaya)thI yoga prAraMbha kare che. yuganA prathama divasanuM dinamAna 17 muhUrtanuM che. prathama divasanA 17 muhUrtamAMthI 9 muhUrta paryata abhijita nakSatra yogamAM rahe che. te prathama divasanA 17 - 9 9 = 8, muhUrta zeSa hoya tyAre zravaNa nakSatra yogano prAraMbha kare che, dhaniSThA bIjA divasanA 8, 4 muhUrta zeSa hoya tyAre yogano prAraMbha kare che ane sUtrakAre tenA mATe sAyaM zabdano prayoga karyo che. te ja rIte pUrvAbhAdrapadA nakSatra trIjI rAtrinA para muhUrta vyatIta thayA pachI 62 muhUrta zeSa hoya tyAre yogano prAraMbha kare che. te yoga prAraMbhanA kathana mATe sUtrakAre pAcho zabdano prayoga karyo che. sUtrakAranA A vidhAna uparathI spaSTa thAya che ke sAya sAyakALa eTale madhyAhanathI madhyarAtrino samaya ane To prAta:kALa eTale madhyarAtrithI madhyAhana Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-10H pratiprAbhRta-4 15 | sudhIno samaya che. trIjA pratiprAbhRta kathita puclaMbA- pUrva bhAgano samAveza thA-prAtaHkALamAM thAya che, pazcAt bhAgano samAveza sAyaM sAyaMkALamAM ane khAMbhA II no samAveza sAyaMkALamAM thAya che. sAMyakALe yogano prAraMbha karanArA ardhakSetrI, 15 muhUrtanA yogavALA nakSatro te divasa ane te rAtri sudhI yogayukta rahe che. sAMyakALe yogano prAraMbha karanArA samastrI, 30 muhUrtanA yogavALA nakSatro te divasa, pachInI rAtri ane pachInA divasanA madhyAhna kALa sudhI yogayukta rahe che. sAMyakALe yogano prAraMbha karanArA doDha kSetrI, 45 mahurtanA yogavALA nakSatro te divasa, pachInI rAta, pachIno divasa ane pachInI rAtanA keTalAka muhUrta paryata yoga yukta rahe che. prAtaHkALe-madhyarAtri pachI yoga prAraMbha karanArA ardhakSetrI, 15 muhUrtanA yogavALA nakSatro, te rAta ane pachInA divasa paryata yogayukta hoya che. samakSetrI 30 muhUrtanA yogavALA nakSatro te rAta, pachIno divasa ane pachInI rAtri paryata yogayukta rahe che ane sArdha kSetrI 45 muhUrtanA yogavALA nakSatro te divasa, rAtri(be rAtri eka divasa) athavA divasa, rAtri, divasa(be divasa, eka rAtri) paryata yogayukta rahe che. nakSatronA caMdra sAthenA yogakALanI gaNanA paddhati :- 28 nakSatro kramazaH 28 ahorAtra(divasa)nA, 819 che, ke muhUrtamAM yoga kare che. yuganA prathama divase sau prathama abhijita nakSatra yoga kare che. yugano prathama divasa 17 muhUrtano hoya che. temAMthI 9 muhUrta sudhI abhijita nakSatra yogamAM hoya che ane tyAra pachI zravaNa nakSatra yogano prAraMbha kare che. zravaNa nakSatrano yogakALa 30 muhUrta che eTale prathama divase 97 muhUrta pachI teno yoga zarU thAya ane 30 muhUrtamAM prathama rAtri vyatIta thaI jAya ane bIjA divase teno yoga pUrNa thAya che. dinamAna ane rAtrimAna muhUrtamAM ekasaThIyA bhAga che ane nakSatra yoga kALamAM saDasaThIyA bhAga che mATe baMnenA ekasaThIyA-saDasaThIyA bhAga karavA Avazyaka bane che. abhijita nakSatrano yogakALa 9 chu muhUrta pramANa che. temAMthI 7 nA ekasaThIyA bhAga karavA 9 x = thAya, 1647 + 60 = 24 prApta thAya che. A rIte 24 ekasaThIyA bhAga ane 39 saDasaThIyA bhAga prApta thAya che. A rIte abhijita nakSatrano yogakALa 9 chuM, pha muhUrta che. yuganA prathama divase abhijita nakSatranA yogano prAraMbha thAya che. yugano prathama divasa 17 muhUrta arthAt 17 muhUrta ane ekasaThIyA 59 pramANa che. temAMthI abhijita nakSatranA yogakALane bAda karatA. 17: 59-9H 24: 39 A bAdabAkImAM ekasaThIyA 59 bhAgamAMthI eka bhAga letAM 17: 58: 67 - 9H 24 : 39 = 8H 34: 28 muhUrta zeSa rahe che. prathama divasanA sUryodaya samayathI prAraMbha karIne, abhijita nakSatra : 24 : 39 muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga yukta rahe che. divasanA 8H 34 : 28 muhUrta zeSa rahe, tyAre abhijita nakSatrano yoga pUrNa thAya che ane zravaNa nakSatranA yogano prAraMbha thAya che. zravaNa nakSatrano yogakALa 30 muhUrta che. te prathama divasanA 8H34: 28 muhUrta, prathama rAtrinA 12 H 02: 00 muhUrta ane bIjA divasanA 9: 24: 39 muhUrta sudhI yoga kare che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra prathama divasanA 8: 34 : 28 prathama rAtri + 12 : 02: 00 bIjA divasanA + 9: 24: 39 = kula ra9 60 67 muhUrta saDasaThIyA 67 bhAga = eka ekasaThIyo bhAga ane ekasaThIyA 61 bhAga = eka muhUrta thAya te rIte saDasaThIyA 67no ekasaThIyo eka bhAga vadhe, tethI 60 + 1 = 1 ane ekasaThIyA bhAga 1 bhAga = eka muhUrta thatuM hovAthI eka muhUrta vadhe che. A rIte zravaNa nakSatranA caMdra yoganA 30 muhUrta thAya che. bIjA divasanuM dinamAna 175 muhUrta arthAt 17: 5: 67 muhUrta che temAMthI 9:24: 39 muhUrta bIjA divasanA zravaNa nakSatranA yogakALane bAda karatAM 8H 3raH 28 muhUrta bIjA divasanuM dinamAna zeSa rahyuM. bIjA divase 8 3, 4 muhUrta divasa zeSa hoya tyAre zravaNa nakSatrano yogakALa pUrNa thAya che ane dhaniSThA nakSatra yogano prAraMbha kare che. dhaniSThA nakSatrano yoga kALa 30 muhUrta che, tebIjA divasanA 8: 3ra : 28 muhUrta bIjI rAtrinA + 12 : 04 : 00 muhUrta trIjA divasanA + 9 : 24 : 39 muhUrta kula yogakALa = 30: 00 : 00 : muhUrta thAya che. trIjA divasanuM dinamAna 17 ja muhUrta che, tethI 17: 54: 67 trIjA divasanuM dinamAnamAMthI dhaniSThA nakSatrano yogakALa bAda karatAM - 9H 24: 39 trIjA divasanA dhaniSThA nakSatrano yogakALa = 8: 30: 28 zeSa divasa. A rIte je nakSatrano jeTalA muhUrtano yogakALa hoya, te anusAra divasa-rAtrinA muhUrtanI gaNanA karatAM 28 ahorAtramAM kramazaH 28 nakSatrano yogakALa saMpUrNa thAya che. nIcenA koSTakamAM sarva nakSatrano yuganA prathama nakSatramAsamAM thato kramika yogakALa darzAvela che. yuganA prathama mahinAmAM 28 nakSatrono caMdra sAtheno yogakALa :yoga prAraMbha yoga kALa yoga | sarva nakSatra prAtaH |sAya yoganA | | eka | saDa | yoganA mu| eka | saDa | kALa | nakSatronA kALa |kALa| prAraMbha | huM saThIyA saThIyA prAraMbha | siThIyA saThIyA muharta |yoga kALanA samAptino | ta | bhAga | bhAga samAptinI 4 |bhAga | kula muhUrta divasa - rAta 1 | abhijita| Y | - pelA divase | | 9 : 24 : 39 prAraMbha tathA pUrNa 2| zravaNa | - | * | pelA divase | 8 : 34 : 28 | pelI rAta 12 : 2 : 00 | 30 |39: 24: 39 prAraMbha bIjA divase | 9 : 24 : 39 | - | pUrNa Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10H pratiprAbhRta-4 . [ 17 ] nakSatra yoga prAraMbha yoga kALa yoga sarva prAtaH sAya| yoganA | | eka | saDa | yoganA mu| eka | saDa | kALa | nakSatronA kALa |kALa prAraMbha | huM saThIyA saThIyA prAraMbha hUi saThIyA saThIyA muhUrta yoga kALanA samAptino | ta | bhAga | bhAga samAptinI te bhAga| bhAga kula muhUrta divasa 3| dhaniSThA | - | ja | bIjA divase | 8 : 32 : 28 | bIjI rAta |12 : 4 : 00 | 30 |9H 24: 39 prAraMbha rAta trIjA divase | 9 : 24 : 29 4] zatabhiSI - | Y | trIjA divase | 8 : 30 : 28 | trIjI rAte | 6: 30 : 39 | 15 84: 24: 39 prAraMbha pUrNa 5 pUrva trIjI rAte | 5 : 36 : 28 | 30 114: 24: 39 bhAdrapadA prAraMbha | cothA divase 17H 53 : 00 | cothI rAte | 6 : 32 : 39 pUrNa uttarA | 4 | cothI rAte | 5 : 36 : 28 | 45 159:24:39 bhAdrapadA prAraMbha pAMcamA divase[17: pa1 : Oo |pAMcamI rAta|12 : 10 : 00 | chaThThA divase | 9 : 24 : 39 pUrNa 7] revatI | - | Y | chaThThA divase | 8 : 24 : 28 | chaThThI rAta |12: 12 : 00 | 30 |189924:39 prAraMbha sAtamA divase 9 : 24 : 39 pUrNa 8| azvinI | - | * sAtamA divase 8: rara : 28 sAtamI rAta 1raH 14 : 00 | 30 |219:24:39 | prAraMbha AThamA divase 9 : 24 : 39 | - pUrNa bharaNI | _ | / AThamA divase 8 : 20 : 28 AThamI rAte 6 : 40 : 39 | 15 ra34:24:39 prAraMbha 10| kRttikA | Y | - AThamI rAte 5 : 36 : 28 | 30 |264:24:39 prAraMbha navamo divasa17: 43 : 00 |navamI rAte 6 : 42 : 39 pUrNa Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 168 zrI caMdrasUrya prApti sUtra nakSatra yoga prAraMbha yoga kALa | yoga| sarva prAtaHsAya yoganA | su| eka | saDa | yoganA || eka | saDa | kALa | nakSatronA kALa |kALa| prAraMbha | huM saThIyA saThIyA prAraMbha | saThIyA saThIyA muhUrta yoga kALanA | samAptino | ta | bhAga | bhAga samAptinI 4 |bhAga | bhAga kula muhUrta divasa rAta 11| rohiNI | Y | - navamI rAte 5 : 36 : 28 | prAraMbha | . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dasamo divasa /17H 41 : 00 dasamI rAta|12: 20 : 00 | 45 B09: 24:39 agiyAramAM | 9 : 24 : 39 divase pUrNa 12| mRgazIrSa | - | * | agiyAramAM | 8 : 14 : 28 agiyAramI/1raH rara : 00 | 30 |339924:39 divase prAraMbha rAta | bAramA divase 9 : 24 : 39 | pUrNa 13 Adra | - | 4 bAramA divase 8 : 12 : 28 |bAramI rAte 6 : 48 : 39 | 15 354:24:39 prAraMbha 14 punarvasu |. bAramI rAte 5 : 36 : 28 prAraMbha teramo divasa /17H 35 : 00 | teramI rAta|12: 26 : 00 | 45 399:24:39 caudamA divase 9 : 24 : 39 15| pRSTha | - | / caudamA divase 8 : 8 : 28 caudamI rAta|12 : 28 : 00 | 30 |429:24:39 | prAraMbha .. . . . * * * * paMdaramA divase 9 : 24 : ra9 pUrNa 16] azleSA | - | * paMdaramA divase 8 : 6 : 28 piMdaramI rAte| 6 : 54 : 39 | 15 4i44:24:39 | prAraMbha pUrNa 1 . maghA | paMdaramI rAte 5 : 36 : 28 | prAraMbha soLamo divasa 17: ra9 : 00 soLamI rAte 6 : 56 : 39 | 30 474:24:39 pUrNa 18| pUva | Y | - soLamI rAte 5 : 36 : 28 phAlganI prAraMbha sattaramo |17: 27 : 00 | sattaramI |6 : 58 : 39 | 30 04:24:3 rAte pUrNa divasa Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiSThAbhRta-4 19 |; nakSatra 20 hasta 22 uttarA phAlgunI citrA svAti |237 vizAkhA |24 anurAdhA 25| jayeSThA 26 mUla yoga prAraMbha prAtaH sAya kALa kALa > - prAraMbha yoganA | mu| eka saha hU saThIyA saThIyA samAptino | 8 | bhAga bhAga divasa ekavIsamA divase prAraMbha yoga kALa trevIsamA divase pUrNa trevIsamA divase prAraMbha covIsamAM divasa pUrva aDhAramo divasa 17 : 25 ogaNIsamA 9 : 24 divase pUrNa ogaNIsamA | 7 : 59 : 28 ogaNIsamI 12 : 38 : 00 divase prAraMbha rAta vIsamA divase| 9 : 24 : 39 pUrNa bAvIsamo |17: 17 divasa covIsamA divase prAraMbha o : 7 / . : * : : 39 vIsamA divase/ 7 : 57 : 28 |vIsamI rAta|12 : 40 : 00 prAraMbha ekavIsamA | 9 : 24 : 39 divase pUrNa : 00 9 : 24 : 39 yoganA |m | eka prAraMbha huM saThIyA samAptinI te bhAga rAta 7 : 51 : 28 9 : 24 : 39 sattaramI rAte 5 : 36 : 28 prAraMbha 7 : 55 : 28 ekavIsamI 7:05 : 39 rAne pUrNa ekavIsamI 5 : 36 : rAte prAraMbha bAvIsamI 12 : 44 : 28 00 rAta 7 : 49 : 28 |aDhAramI rAta 12 : 36 : . . / / yoga sarva saha kALa nakSatronA saThIyA muhUrta yoga kALanA bhAga kula muddha - 8 trevIsamI 12 : 46 : rAta po covIsamI |7 : 11 : 39 rAte pUrNa covIsamI |5 : 36 H 28 rAte prAraMbha 45 : 169 549:24:39 30 |579:24:39| 30 |609:24:39 15 624:24:39 45 669:24:39 15 30 699:24:39 |714:24:39 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170. zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra yoga prAraMbha yoga kALa | yoga| sarva nakSatra prAtaHsAya yoganA | su| eka | saDa | yoganA || eka | saDa | kALa | nakSatronA kALa |kALa| prAraMbha | huM saThIyA saThIyA prAraMbha | saThIyA saThIyA muhUrta yoga kALanA samAptino | ta | bhAga bhAga samAptinI ta|bhAga | bhAga kula muhUrta divasa rAta pacIsamo |17: 11 : 00 | pacIsamI | 7 : 13 : 39 | 30 |344:24:39 divasa rAte pUrNa 27 pUrvASADhA | Y | - pacIsamI | 5 : 36 : 28 rAte prAraMbha chavvIsamo |17H 09 : 00 | chavvIsamI|7: 15 : 39 | 30 |374:24:39 divasa rAte pUrNa 28|uttarASADhA| Y | chavvIsamI|pa : 36 : 28 | rAte prAraMbha| satyAvIsamo 17H 07 : 00 | satyAvIsa 12 : 54 : 00 | 45 8i19:24:39 | mI rAta eka nakSatra aThAvIsamA | 9 : 24 : 39 mAsanA muhUrta divase pUrNa aThAvIsamA divase 924 muhUrta vyatIta thayA pachI bIjA nakSatra mAsanA prAraMbhe abhijita nakSatra yoga kare che A rIte kramazaH pratyeka nakSatra mAse badhA nakSatra eka vAra yoga pUrNa kare che. divasa .. . . . . . * * * ne prAbhRta-10/4 saMpUrNa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAkRta-5 . [ 171 | 'dasamuM prAbhRtaH pAMcamuM pratiprAbhRta kulopakula kula, upakula, kulIpakula nakSatro:| 1 tA kahaM te kulA uvakulA, kulovakulA Ahieti vaejjA ? tattha khalu ime bArasa kulA, bArasa uvakulA, cattAri kulovakulA pnnnnttaa| bhAvArtha -prazna-kulasaMzaka, upakula saMzaka, kulIpakula saMzaka nakSatro keTalA ane kayA che? uttara- aThayAvIsa nakSatromAMthI bAra nakSatro kula saMjJaka che, bAra nakSatro upakula saMjJaka che ane cAra nakSatro kulIpakula saMjJaka che. | 2 bArasakulA paNNattA taM jahA- dhaNiTThA kulaM uttarAbhaddavayA kulaM assiNI kulaM, kattiyAkulaM migasirakulaM pussokulaM maghAkulaM uttarAphagguNI kulaM cittAkulaM visAhAkulaM mUlokulaM uttarAsADhAkulaM / bhAvArtha - kula saMzaka bAra nakSatro che, te A pramANe che- (1) dhaniSThAkula (2) uttarAbhAdrapadAkula (3) azvinIkula (4) kRtikAkula (5) mRgazIrSakula (6) puSyakula (7) maghAkula (8) uttarAphAlyunIkula (9) citrAkula (10) vizAkhAkula (11) mUlakula (12) uttarASADhAkula. | 3 bArasa uvakulA paNNattA taM jahA- savaNo uvakulaM, puvvApoTThavayAuvakulaM revaI uvakulaM, bharaNI uvakulaM rohiNI uvakulaM puNavvasU uvakulaM assesA uvakulaM puvvAphagguNI uvakulaM, hattho uvakulaM sAI uvakulaM jeTThA uvakulaM, puvvAsADhA 3vavud I bhAvArtha :- upakula saMjJaka bAra nakSatro che, te A pramANe che- (1) zravaNa upakula (2) pUrvAbhAdrapadA upakula (3) revatI upakula (4) bharaNI upakula (5) rohiNI upakula (6) punarvasu upakula (7) azleSA upakula (2) purvAphAlganI upakula (9) hasta upakula (10) svAti upakula (11) jayeSThA upakula (12) pUrvASADhA upakula. | 4 cattAri kulovakulA paNNattA, taM jahA- abhiI kulovakulaM, satabhisayA kulovakula, addA kulovakulaM, aNurAhA kulovakulaM / / bhAvArtha - kulIpakula saMzaka cAra nakSatra che, te A pramANe che-(1) abhijita kulIpakula (2) zatabhiSaka kulopakula (3) Adra kulIpakula (4) anurAdhA kulIpakula. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 172 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra vivecana : prastuta sUtromAM kula saMzaka, upakula saMjJaka ane kulIpakula saMjJaka nakSatrono nAmollekha che. prAya pratomAM prazna satramAM mAtra 7 kulasaMjJaka nakSatronA nAma viSayaka ja prazna che. uttara sutramAM sunA, kazutA, sunavalunA traNa prakAranA nakSatronuM vidhAna che. jebUdvIpa prajJapti sAtamA vakSaskAramAM prazna sUtramAM traNe nAma che, tethI ahIM te pAThane grahaNa karyo che. kula saMzaka nakSatra -vairnAtra prAyaH savA mAsInAM sinIya35gAyane mAladarAnAnAni ja tAni nA traNa nAnIti sAni | prAyaH mAsanI parisamApti arthAt pUrNimAnA divase je nakSatrano yoga hoya tene ane mAsa sadaza nAmavALA nakSatro linakSatra rUpe prasiddha che, jema kezrAviSThI(zrAvaNa) mAsa prAyaH zraviSThA(dhaniSThA) nakSatra dvArA samApta thAya che, bhAdrapada(bhAdaravo) mAsa prAyaH uttarAbhAdrapadA(poSTapadA) nakSatra dvArA samApta thAya che, tethI te kula nakSatra che. ahIM prAyaH zabda prayogathI sUcita thAya che ke mAsanI samApti upakulasaMjJaka nakSatra dvArA paNa thAya che. upakulasaMjJaka nakSatraH- nAnAmastanAna, jutAnAM sanISakupanaM kulasaMjJaka nakSatronI nIcenA arthAt kulasaMjJaka nakSatronI samIpanA nakSatra upakula nakSatra kahevAya che. dhaniSThA kula saMjJaka che, to tenI samIpanuM zravaNa nakSatra upakula saMjJaka che. te paNa mAsa samApaka hoya che. kalopakalAsaMka nakSatra- yAni nAnAmavRttAnAM vAyatanAni tAni tolAtAni kula saMjJaka ane upakula saMjJakanakSatronI nIcenA(samIpanA) nakSatro kulIpakula nakSatra kahevAya che, jema ke zravaNanI samIpanuM abhijita nakSatra kulIpakula nakSatra che. mAsANaM pariNAmA hoti kulA, uvakulA u heTThimagA / hoti puNa kulovakulA, abhIi saya adda aNurAhA // 1 // je nakSatrothI mahinAonI parisamApti thAya che, te mahinAnI samAna nAmavALA nakSatra kula nakSatra kahevAya che. je nakSatro kulonA adhistana hoya, kulonI samIpe hoya tene "upakula nakSatra" kahe che. te paNa mAsasamApaka hoya che. je nakSatro upakulonI nIce hoya te abhIjita, zatabhiSaka, ArtA ane anurAdhA 'kulIpakulanakSatra' che. pUrNimAnA divase eTale mAsanI parisamApti samaye kula nakSatrathI pUrvanuM nakSatra hoya, to te upakulA nakSatra kahevAya che ane upakula nakSatrathI pUrvanuM nakSatra hoya, to te kulopakula nakSatra kahevAya che. pratyeka pUrNimAnA divase be ke traNa nakSatra yogamAM hoya che. je pUrNimAnA divase be nakSatrono yoga hoya, to tyAM kula tathA upakula nakSatra hoya che. je pUrNimAne traNa nakSatrono yoga hoya, to tyAM kula, upakula tathA kulIpakula nakSatro hoya che, jema ke- zrAvaNI pUrNimAnA dhaniSThA, zravaNa ane abhijita, A traNa nakSatro che. zrAvaNI pUrNimAnA zraviSThA(dhaniSThA) nakSatrano yoga hoya, to te kula nakSatra kahevAya che; tenI pUrvanAM zravaNa nakSatrano yoga hoya, to te upakula nakSatra kahevAya che ane zravaNa nakSatranI pUrvanA abhijita nakSatrono yoga hoya, to te phalopakula nakSatra kahevAya che. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-10: pratiprAbhUta-5 . 173 ] kulopakula saMzaka 4 nakSatra abhijita zatabhiSapha kula, upakula, kulIpakula nakSatro:mAsanI kulasaMzaka tithi suda-15 12 nakSatra zrAvaNa dhaniSThA - bhAdaravo | uttarAbhAdrapadA Aso azvinI kArataka kRttikA mAgasara mRgazIrSa puSya mahA maghA phAgaNa uttarAphAlganI citrA vaizAkha vizAkhA jeTha aSADha uttarASADhA upakula saMjJaka 12 nakSatra zravaNa pUrvAbhAdrapadA revatI bharaNI rohiNI punarvasu azleSA pUrvAphAlganI poSa Adro hasta | svAti jyeSThA pUrvASADhA - anurAdhA mULa prAbhRta-10/5 saMpUrNa . Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra 'dasamuM prAbhRtaH chaThTha pratiprAbhRtA pUrNimA amAsanA nakSatro ) pUrNimAo sAthe nakSatrono yoga - | 1 tA kahaM te puNNimAsiNI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo bArasa puNNimAsiNIo, bArasa amAvAsAo paNNattAo, taM jahA- sAviTThi, poTThavaI, AsoDuM, riyA, misirI, potI, mAvI, muLI, retI, visAdI jheTTAmUjI, bAlAjI ! bhAvArtha - prazna pUrNamAsI-pUrNimAo keTalI ane kaI che? uttara- bAra pUrNimAo ane bAra amAvAsyAo che, jema ke- (1) zrAviSThI-zrAvaNI (2) pauSTapadI- bhAdrapadI (3) AsojI (4) kArtikI (5) mRrgazIrSa (6) pauSI (7) mAghI (8) phAlganI (9) caitrI (10) vaizAkhI (11) jayeSThA mUlI (12) ASADhI. | 2 tA sAviTTiNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA tiNNi NakkhattA joeMti, taM jahA- abhiI, savaNo, dhaNiTThA / bhAvArtha - prazna- zrAvaNI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che? uttara- zrAvaNI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) abhijita (2) zravaNa ane (3) dhaniSThA, A traNa nakSatrono yoga thAya che. | 3 tA poTThavaiNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA tiNNi NakkhattA joeMti, taM jahA- satabhisayA, puvvApoTTavayA, uttarApoTTavayA / bhAvArtha:- prazna- poSTapadI-bhAdrapadI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che? uttarabhAdrapadI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) zatabhiSaka (2) pUrvAbhAdrapadA ane (3) uttarAbhAdrapadA, A traNa nakSatrono yoga thAya che. | 4 tA AsoiNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA doNNi NakkhattA goti, raMga- , azvina ca | bhAvArtha:- prazna- azvinI AsojI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che? uttaraAso mAsanI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) revatI ane (2) azvinI, A be nakSatrono yoga thAya che. | 5 tA kattiiNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti? tA doNNi NakkhattA joe ti, te nadI- marI, variyA ya . bhAvArtha:- prazna- kAtirkI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che? uttara- kArtikI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10 : pratiprAmRta-6 pUrNimAnA caMdra sAthe (1) bharaNI ane (2) kRtikA, A be nakSatrono yoga thAya che. 6 tA migasiriNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA- rohiNI migasiro ya / 175 bhAvArtha :- prazna- mRgazIrSI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che ? uttara- mRgazIrSI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) rohiNI ane (2) mRgazIrSa, A be nakSatrono yoga thAya che. 7 | tA posiNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA tiNNi NakkhattA joeMti, jahA- addA puNavvasU pusso / bhAvArtha :- prazna- pauSI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che ? uttara- pauSI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) ArdrA (2) punarvasu ane (3) puSya, A traNa nakSatrono yoga thAya che. | tA mAhiNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA - assesA maghA ya / bhAvArtha :- prazna-mAghI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che ? utta2- mAghI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) azleSA ane (2) maghA, A be nakSatrono yoga thAya che. 9 tA phagguNiNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA doNNi NakkhattA noti, taM nahA- pullAnuLI, uttarA muLI ya / bhAvArtha :- prazna- phAlgunI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che ? uttara phAlgunI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) pUrvAphAlgunI ane (2) uttarAphAlgunI, A be nakSatrono yoga thAya che. 10 tA cittiNaM puNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA doNNi NakkhattA joeMti, teM nA- hatho vittA ya / bhAvArtha :- prazna- caitrI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che ? uttara- caitrI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) hasta ane (2) citrA, A be nakSatrono yoga thAya che. 11 tA visAhiNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA doNNi NakkhattA noti, teM nahA- sArUM visAhA ya | bhAvArtha :- prazna-- vaizAkhI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che ? uttara- vaizAkhI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) svAti ane (2) vizAkhA, A be nakSatrono yoga thAya che. 12 tATThAmUliNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA tiNNi NakkhattA noti, ta nahA- anurAttA nekAmUlo / bhAvArtha :- prazna- jayeSThAmUlI pUrNimAnA caMdra sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che ? uttara- jayeSThA mUlI pUrNimAnA caMdra sAthe (1) anurAdhA (2) jayeSThA ane (3) mULa, A traNa nakSatrono yoga thAya che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 17 zrI caMdrasUrya prApti sUtra |13 tA AsADhiNNaM puNNamAsiM kai NakkhattA joeMti ? tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA- puvvAsADhA uttarAsADhA ya / bhAvArtha:-prazna-ASADhI paribhAnA yaMdra sAthe 24 nakSatronoyoga thAya cha? 6ttara- aSADhI pUNimAnA yaMdra sAthe (1) pUrvASADhA ne (2) uttarASADhA, Ale nakSatrAno yoga thAyacha. pUrNimA sAthe kulAdi nakSatrono yoga - 14 tA sAviTThiNNaM puNNamAsiNiM NaM kiM kulaM joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei ? tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / kulaM joemANe dhaNiTThA Nakkhatte joei, uvakulaM joemANe savaNe Nakkhatte joei, kulovakulaM joemANe abhiI Nakkhatte joei / sAviTThiNNaM puNNimaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei kulovakulaM vA joei / kuleNa vA juttA uvakuleNa vA juttA kulovakuleNa vA juttA sAviTThI puNNimA juttAi vattavvaM siyA / bhAvArtha - prazna- zrAvaNI pUrNimAnA caMdra sAthe zuM kula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che? upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che? ke kalIpakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che? uttara- kulasaMjJaka nakSatrano yoga thAya che athavA upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che athavA kulapakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che. (1) isa saMzaya nakSatranoyogathAya to dhaniSThA nakSatranoyogathAyacha, (2)64 saMza nakSatrano yoga thAya, to zravaNa nakSatrano yoga thAya che ane (3) kulopakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya to abhijita nakSatrano yoga thAya che. zrAvaNI pUrNimAnA caMdra sAthe kulasaMjJaka, upakulasaMjJaka athavA kulapakulasaMjJaka nakSatrano yoga thAya che. A pramANe zrAvaNI pUrNimA kulayoga yukta, upakulayogayukta ane kulIpakula yoga yukta kahevAya che. |15 tA poTThavaiNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM vA joei ? tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / kulaM joemANe uttarApoTThavayA Nakkhatte joei, uvakulaM joemANe puvvApoTTavayA Nakkhatte joei, kulovakulaM joemANe satabhisayA Nakkhatte joei / poTTavaiNNaM puNNimaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei kulovakulaM vA joei / kuleNa vA juttA uvakuleNa vA juttA kulovakuleNa vA juttA puTThavaI puNNimA juttA vattavvaM siyA / bhAvArtha:-prazna-bhAdrapaTTI pUrNimAnA yaMdra sAthe |dukhasaMzaya nakSatrano yogathAyacha? 64mukha saMza nakSatrano yoga thAya che? kalopakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che? uttara- kula saMzaka nakSatrono yoga thAya che, upakula saMjJaka nakSatrono yoga thAya che athavA kulapakula saMjJaka nakSatrono paNa yoga thAya che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAbhUta- . 177] (1) kulasaMjJaka nakSatrano yoga thAya to uttarAbhAdrapadA nakSatrano yoga thAya che, (2) upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya to pUrvAbhAdrapadA nakSatrano yoga thAya che, (3) kulIpakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya to, zatabhiSa nakSatrano yoga thAya che. bhAdrapadI pUrNimAnA caMdra sAthe kulasaMjJaka, upakulasaMjJaka athavA kulapakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che. A rIte bhAdrapadI pUrNimA kulayoga yukta, upakulayoga yukta ane kulopakulayoga yukta kahevAya che. |16 tA AsoiNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM joei ? tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, No labhai kulovakulaM / kulaM joemANe assiNI Nakkhatte joei, uvakulaM joemANe revaI Nakkhatte joei / AsoiNNaM puNNimaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei / kuleNa vA, juttA uvakuleNa vA juttA AsoiNaM puNNimaM juttAi vattavvaM siyaa| bhAvArtha - prazna- AsojI pUrNimAnA caMdra sAthe zuM kulasaMjJaka nakSatrano yoga thAya che? upakulasaMjJaka nakSatrano yoga thAya che? kulIpakulasaMjJaka nakSatrano yoga thAya che? uttara-kulasaMjJaka nakSatrano yoga thAya che, upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatrano yoga thato nathI. (1) kula saMjJaka nakSatrono yoga thAya to azvinI nakSatrano yoga thAya che. (2) upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya to revatI nakSatrano yoga thAya che. AsojI pUrNimAnA caMdra sAthe kula saMjJaka ane upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che. A rIte AsojI pUrNimA kulayogayukta ane upakulayogayukta kahevAya che. |17 evaM NeyavvAo posiM puNNimaM jeTThAmUliM puNNimaM ca kulovakulaM joei, avasesAsu patthi kulovakula jAva AsADhI puNNimA juAi vattavvaM siyA / bhAvArtha - A pUrvokta prakAre sarva pUrNimAnA caMdra yoga jANavA. poSI pUrNimA, jayeSThA mukI pUrNimA kula, upakula ane kulIpakula nakSatrano yoga kare che yAvat aSADhI pUrNimA yoga yukta kahevAya che. (AsojI, kArtikI mRgazIrSa, mAdhI, phAlganI, caitrI, vaizAkhI, ASADhI, A ATha pUrNimA kula ane upakula, A be prakAranA yogathI yukta thAya che). amAvAsyAo sAthe nakSatrono yoga - | 18 tA sAviDhi NaM amAvAsaM kai NakkhattA joeMi ? tAduNNi NakkhattA joeMti, taM jahA- assesA ya maghA ya / bhAvArtha -prazna- zrAvaNI amAvAsyA sAthe keTalA nakSatrano yoga thAya che? uttara-zrAvaNI amAvAsyA sAthe azleSA ane maghA, A be nakSatrono yoga thAya che. 19 evaM eeNaM abhilAveNa NeyavvaM poTThavaI duNNi NakkhattA joeMti, taM jahApuvvAphagguNI uttarAphagguNI / Asoi hattho cittA ya / kattiiM sAI visAhA y| maggasiri aNurAdhA jeTThA mUlo ya / posiM puvvAsADhA, uttarAsADhA / mAdhiM abhII, savaNo, dhaNiTThA / phagguNiM satabhisayA, puvvApoTThavayA uttarApoTThavayA ya / cetiM Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 178 | zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra revaI assiNI ya / visAhiM bharaNI, kattiyA ya / jeTThA mUrti rohiNI, maggasiraM ca / tA AsADhiM NaM amAvAsaM kai NakkhattA joeMti? tiNNi NakkhattA joeMti, taM jahA- addA, puNavvasU, pusso / bhAvArtha :- prazna - pUrvokta rIte ja amAvAsyA sAthe nakSatronA yogane samajavA joIe. bhAdrapadI amAvAsyA sAthe pUrvAphAlganI ane uttarAphAlganI, A be nakSatrono yoga thAya che. AsojI amAvAsyA sAthe hasta ane citrA, A be nakSatrono yoga thAya che. kArtikI amAvAsyA sAthe svAti ane vizAkhA, A be nakSatrono yoga thAya che. mRgazIrSa amAvAsyA sAthe anurAdhA, jayeSThA ane mUla, A traNa nakSatrono yoga thAya che. pauSI amAvAsyA sAthe pUrvASADhA ane uttarASADhA, A be nakSatrono yoga thAya che. mALI amAvAsyA sAthe abhijita, zravaNa ane dhaniSThA, A traNa nakSatrono yoga thAya che. phAlganI amAvAsyA sAthe zatabhiSaka, pUrvAbhAdrapadA ane uttarAbhAdrapadA, A traNa nakSatrono yoga thAya che. caitrI amAvAsyA sAthe revatI ane azvinI, A be nakSatrono yoga thAya che. vaizAkhI amAvAsyA sAthe bharaNI tathA kRtikA, A be nakSatrono yoga thAya che. jayeSThA mUlI amAvAsyA sAthe rohiNI ane mRgazIrSa, A be nakSatrono yoga thAya che. prazna- ASADhI amAvAsyA sAthe keTalA nakSatrono yoga thAya che? uttara- ASADhI amAvAsyA sAthe Adra, punarvasu ane puSya, A traNa nakSatrono yoga thAya che. amAvAsyAo sAthe kulAdi nakSatrono yoga - 20 tA sAviDhi NaM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? kulaM vA joei uvakulaM vA joei No labbhai kulovakulaM / / kulaM joemANe maghA Nakkhatte joei, uvakulaM joemANe assesA Nakkhatte joei, tA sAviDhi NaM amAvAsaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei / kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA sAviTThI amAvAsA juttA ti vattavvaM siyA / bhAvArtha :- prazna- zrAvaNI amAvAsyA sAthe zuM kula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che, upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che ke kulIpakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che? uttara- kula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che, upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya che paraMtu kulopakula saMjJaka nakSatrano yoga thato nathI. kula saMjJaka nakSatrono yoga thAya, to maghA nakSatrano yoga thAya che, upakula saMjJaka nakSatrano yoga thAya, to azleSA nakSatrano yoga thAya che. zrAvaNI amAvAsyAno kula saMjJaka nakSatra sAthe yoga thAya che ane upakula saMjJaka nakSatra sAthe yoga thAya che. A rIte zrAvaNI amAvAsyA kulayoga yukta, upakulayoga yukta kahevAya che. 21 evaM NeyavvaM, NavaraM-maggasirIe mAdhIe phagguNIe AsADhIe ya amAvAsAe kulovakulaMpi joei, sesesu Natthi / bhAvArtha :- A rIte sarva amAvAsyAnA yoga jANavA. mRgazIrSa, mAghI, phAlganI, ASADhI amAvAsyAono kula, upakula tathA kulapakula nakSatra sAthe yoga thAya che. zeSa ATha amAvAsyA sAthe kulopakula nakSatrono yoga thato nathI. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-10: pratiprAbhRta-s. 179 | vivecana : prastuta sUtromAM pUrNimA-amAvAsyAnA prakAra ane tenI sAthe kula saMjJaka, upakula saMjJaka tathA kulopakula saMjJaka nakSatronA yoganuM kathana che. pUrNimA - pariTa roDazatAvo tAta vizeSapada mA. pariskUTa-pragaTa soLa kaLAvALA caMdrathI yukta kALavizeSane pUrNimA kahe che. pUna caMdrana nitA-pUrNa caMdrathI niSpanna tithine pUrNimA kahe che. amAvAsyA = jasAjIsainikSetre vasUlasthAnAdhAra@ArtAvizeSapada amAvAlyA: | caMdra ane surya, baMne eka kSetramAM eka sAthe rahe tevA kALavizeSane amAvAsyA kahe che. amISada caMdrakU vasato sthAniti amA eTale sAthe, je kAlamAM caMdra-sUrya eka sAthe vasatA hoya, te kALa amAvAsyA kahevAya che. pUrNimA-amAvAsyAnA prakAraH- pUrNimA ane amAvAsyAnA 12-12 prakAra che. dhaniSThAdi 12 nakSatro prAyaH zravaNAdi mAsonI pUrNimAne pUrNa kare che arthAt pUrNimAnA divase te nakSatra samApta thAya che, tethI te nakSatronA nAmathI anukrame zrAvaNI vagere 12 pUrNimA ane 12 amAvAsyAnA nAma nizcita thayA che, jema ke je pUrNimAnA divase dhaniSThA eTale zraviSTA nakSatra pUrNa thatuM hoya tene zrAviSTA ke zrAvaNI pUrNimA kahevAmAM Ave che. A rIte anukramathI dhaniSThA, uttarAbhAdrapadA, azvinI, kRttikA, mRgazIrSa, puSya, maghA, uttarA phAlganI, citrA, vizAkhA, mULa ane uttarASADhA, A bAra kula saMjJaka nakSatro bAra pUrNimAone pUrNa kare che, tethI te nakSatronA nAma uparathI bAra pUrNimAnA nAma anukrame zrAvaNI pUrNimA, bhAdrapadI pUrNimA, azvinI (AsojI), kArtikI, mRrgazIrSa, pauSI, mAdhI, phAlganI, caitra, vaizAkhI, jayeSThI(maulI) ane ASADhI pUrNimA, A bAra nAma rUDha thayA che. bAra pUrNimAnA kula, upakula, kulIpakula nakSatro: pUrNimA | | nakSatrono yoga | kula saMzaka | upakula saMzAka | kulIpakula saMka 1. zrAvaNI abhijita | zravaNa dhaniSThA 2. bhAdrapadI zatabhiSeka pUrvAbhAdrapadA uttarAbhAdrapadA | 3. AsojI revatI azvinI " | 4. kArtikI bharaNI kRtikA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra | pUrNimA 5. mRgazIrSa nakSatrono yoga | kula saMzaka | upakula saMjJaka | phulopakula saMjJaka rohiNI mRgazIrSa 6. pauSI | Adra | punarvasu ' ' 7. mALI puSya azleSA maghA , , , , , , , , , 8. phAlganI pUrvA phAlganI uttarA phAlganI 9. caitrI hA . . . .]. * citrA svAti 10. vaizAkhI | vizAkhA 11. jayeSThA mUlI | | anurAdhA | jayeSThA mUla 12. ASADhI pUvASADhA uttarASADhA bAra amAvAsyAnA phUla,upakula, kulIpakula saMzaka nakSatro - amAvAsyA nakSatrano yoga kula saMzaka nakSatra | upakula saMzaka | kulIpakula saMjJaka nakSatra nakSatra 1. zrAvaNI 1 azleSA 2 mA : " 2. bhAdrapadI 1 pUvophAlganI 2 uttarAphAlganI 3. AsojI | 1 hasta 2 citrA'' 4. kArtikI | 1 svAti 2 vizAkhA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-10 : pratiprAmRta-6 amAvAsyA 5. mRgazIrSI 6. pauSI 7. mAghI 8. phAlgunI 9. caitrI 10. vaizAkhI 11. jayeSThAmUlI 12. ASADhI nakSatrano yoga 1 anurAdhA 2 jayeSThA 3 mUla 1 pUrvASADhA 2 uttarASADhA 1 abhijita 2 zravaNa 3 dhaniSThA 1 rAdhika 2 pUrvAbhAdrapadA 3 uttarAbhAdrapadA 1 revatI 2 azvinI 1 bharahI 2 kRttikA 1 rohiNI 2 mRgazIrSa 1 Ardra 2punarvasa 3 puSya kula sA. nakSatra pa upakula saMzaka nakSatra / / prAbhUta-10/6 saMpUrNa v 4. v 181 phulopala saMzaka nakSatra . Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 182 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra dasamuM prAbhRtaH sAtamuM pratiprAbhRtA ( sannipAta yoga pUrNimA amAvAsyAmAM caMdranI sAthe nakSatrono sannipAta yoga - | 1 tA kaha te saNNivAe Ahieti vaejjA ? tA jayA NaM sAviTThI puNNimA bhavai tayA NaM mAghI amAvAsA bhavai, tA jayA NaM mAghI puNNimA bhavai, tayA NaM sAviTThI amAvAsA bhavai / bhAvArtha-prazna- pUrNimA ane amAvAsyAmAM sannipAta-nakSatrono saMyoga kevA prakArano che? uttarajyAre zrAvaNI pUrNimA hoya che tyAre mAghI amAvAsyA hoya che ane jyAre mAghI amAvAsyA hoya che tyAre zrAvaNI pUrNimA hoya che arthAt je(traNa) nakSatra zrAvaNI pUrNimAnA hoya che, te ja traNa nakSatra mAghI amAvAsyAnA hoya che ane je be nakSatra mAghI pUrNimAnA hoya che, te be nakSatra zrAvaNI amAvAsyAnA hoya che. | 2 tA jayA NaM poTuvaI puNNimA bhavai, tayA NaM phagguNI amAvAsA bhavai, tA jayA Na phagguNI puNNimA bhavai, tayA Na poTThavaI amAvAsA bhavai / bhAvArtha - prazna- je traNa nakSatra bhAdrapadI pUrNimAnA hoya che, te traNa nakSatra phALunI amAvAsyAnA hoya che ane je be nakSatra phAlganI pUrNimAnA hoya che, te ja be nakSatra bhAdrapadI amAvasyAnA hoya che. | 3 tA jayA NaM AsoI puNNimA bhavai, tayA NaM cettI amAvAsA bhavai, tA jayA NaM cettI puNNimA bhavai, tayA NaM AsoI amAvAsA bhavai / bhAvArtha-je be nakSatra AsojI pUrNimAnA hoya che, te ja be nakSatra caitrI amAvAsyAnA hoya che ane je be nakSatra caitrI pUrNimAnA hoya che, te ja be nakSatra AsojI amAvAsyAnA hoya che. | 4 tA jayA NaM kattiI puNNimA bhavai tayA NaM vaisAhI amAvAsA bhavai / tA jayA NaM vaisAhI puNNimA bhavai, tayA NaM kattiI amAvAsA bhavai / bhAvArtha:- je be nakSatra kArtikI pUrNimAnA hoya che. te ja be nakSatra vaizAkhI amAvAsyAnA hoya che ane je(be) nakSatra vaizAkhI pUrNimAnA hoya che, te ja be nakSatra kArtikI amAvAsyAnA hoya che. 5 tA jayA NaM maggasirI puNNimA bhavai tayA NaM jeTThAmUlI amAvAsA bhavai, tA jayA NaM jeTThAmUlI puNNimA bhavai tayA NaM maggasirI amAvAsA bhavai / bhAvArtha-je be nakSatra mRgazIrSa pUrNimAnA hoya che te ja be nakSatra jayeSThAmUlI amAvasyAnA hoya che ane je traNa nakSatra jayeSThAmUlI pUrNimAnA hoya che, te ja traNa nakSatra mRgazIrSa amAvAsyAnA hoya che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-10H pratiprAbhRta-7 183 | |6 tA jayA NaM posI puNNimA bhavai tayA NaM AsADhI amAvAsA bhavai, tA jayA NaM AsADhI puNNimA bhavai tayA NaM posI amAvAsA bhavai / bhAvArtha - je traNa nakSatra pauSI pUrNimAnA hoya che, te ja traNa nakSatra ASADhI amAvAsyAnA hoya che ane je be nakSatra ASADhI pUrNimAnA hoya che, te ja be nakSatra pauSI amAvAsyAnA hoya che. vivecanaH prastuta sUtromAM pUrNimA ane amAvAsyAnA nakSatronA sannipAta arthAt saMyoganuM varNana che. prastuta sUtronA pUrNimA-amAvAsyAnA nakSatronuM avalokana karatAM siddha thAya che ke je mAsanI pUrNimAnA divase je nakSatrono yoga hoya che, te mAsanI amAvAsyAnA divase te mAsathI sAtamA mAsanI pUrNimAnA nakSatrono yoga thAya che. jema zrAvaNa mAsathI sAtamo mAgha mAsa che. mAghI pUrNimAnA divase maghA ane azleSA nakSatrono yoga hoya che. te baMne nakSatrono zrAvaNI amAvAsyAnA divase yoga hoya che athavA pUrNimAnA caMdra sAthe je nakSatrono yoga hoya che te nakSatrathI pachInA caudamA, paMdaramA athavA soLamA nakSatrano te mAsanI amAvAsyA sAthe yoga hoya che. udAharaNa rUpe joIe to zrAvaNI pUrNimAnA divase dhaniSThA nakSatra hoya che. to dhaniSThAthI caudamuM maghA nakSatra zrAvaNI amAvAsyAnA hoya che. mAgha mAsamAM pUrNimAnA maghA nakSatra hoya to maghA nakSatrathI caudamA dhaniSThA nakSatrano yoga mAghI amAvAsyAnA hoya che. - jyAre upakula saMjJaka nakSatro pUrNimAone samApta kare che tyAre te upakulothI pUrvanA zravaNAdi nakSatro anukrame amAvAsyAne samApta kare che. jyAre kulIpakula saMjJaka nakSatro pUrNimAne samApta kare che tyAre upakulasaMjJaka nakSatrothI pUrvanA abhijita Adi nakSatro amAvAsyAne samApta kare che. (jo ke abhijita nakSatra pUrNimAne samApta karatuM dekhAtuM nathI, paraMtu zrutiyogathI-sAMbhaLavA mAtrathI tene pUrNimAnuM pUraka kahyuM che.) pUrNimA ane amAvAsyAnA nakSatrono sannipAta(saMyoga):pUrNimA pUrNimA amAsa amAvAsyA | kulopakula upakula | krama zrAvaNI | mAghI | 1. abhijita | 2. zravaNa 3. dhaniSThA bhAdrapadI | 8. | phAlganI | 4. zatabhiSam | pa. pUrvAbhAdrapadA | 6. uttarA bhAdrapadA AsojI | 9. caitrI 7. revatI 8. azvinI 4 | kArtikI | 10. | vaizAkhI 9. bharaNI 10. kRttikA mRgazIrSa | 11. | jayeSThAmUlI | - 11. rohiNI | 12. mRgazIrSa 6 | pauSI | 12.. ASADhI | 13. Adra | 14. punarvasu | 15. puSya mAdhI zrAvaNI 16. azleSA 17. maghA krama 3 | 7 | - 1. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 184] zrI caMdrasUrya prApti sUtra pUrNimA pUrNimA amAsa amAvAsyA kulIpakula | upakula | kula krama | kama 8. phAlganI bhAdrapadI 18. pUrvAphAlganI | 19. uttarAphAlyunI AsojI 20. hasta ra1. citrA 10. | vaizAkhI | 4. kArtikI rara. svAti | ra3. vizAkhA 11. | jayeSThAmUlI | | mRgazIrSI | 24. anurAdhA | 25. jayeSThA | 26. mUla | 12. | ASADhI | . | pauSI | - | 27. pUrvASADhA | 28. uttarASADhA caitrI | | prAbhRta-10/saMpUrNa Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-10 : pratiprAmRta-8 dasamuM prAbhUta : AThamuM pratiprAbhUta nakSatra saMsthAna 185 nakSatronA saMsthAna : 1 tA kahaM te NakkhattasaMThiI Ahieti vaejjA ? tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM abhII Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA gosIsAvali saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- nakSatronA saMsthAna--AkAra kevA che ? A aThayAvIsa nakSatromAM abhijita nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- abhijita nakSatranuM saMsthAna(AkAra) gozIrSAvalI--gAyonA zreNIbaMdha mastako jevuM che. 2 | tA savaNe Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA kAhAra saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- zravaNa nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- zravaNa nakSatranuM saMsthAna kAvaDa jevuM che. 3 tA dhaNiTThA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA sauNIpalINaga saMThie paNNatte / bhAvArtha:- prazna- dhaniSThA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- dhaniSThA nakSatranuM saMsthAna pakSIonA piMjarA jevuM che. 4 | tA sayabhisayA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA pupphovayArasaMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- zatabhiSak nakSetranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- zatabhiSak nakSetranuM saMsthAna puSpa gaMgerI(chAba) jevuM che. 5 tA puvvApoTThavayA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA avaDDavAvisaMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- pUrvAbhAdrapadA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- pUrvAbhAdrapadA nakSatranuM saMsthAna ardhavAva jevuM che. 6 tA uttarApoTThavayA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA avaDavAvi saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- uttarAbhAdrapadA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- uttarAbhAdrapadA nakSatranuM saMsthAna ardhavAva jevuM che. 7 | tA revaI Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA NAvAsaMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- revatI nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- revatI nakSatranuM saMsthAna naukA jevuM che. 8 tA assiNI Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA AsakkhaMdha saMThie paNNatte / Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra bhAvArtha - prazna-azvinI nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara-azvinI nakSatranuM saMsthAnaazvaskaMdha jevuM che. | 9 tA bharaNI Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA bhaga saMThie paNNatte / / bhAvArtha - prazna - bharaNI nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara- bharaNI nakSatranuM saMsthAna bhaga(yoni) jevuM che. |10 tA kattiyA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA churagharaga saMThie paNNatte / bhAvArtha - prazna- kRtikA nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara- kRttikA nakSatranuM saMsthAna astarAnA ghara(nAvInI bega) jevuM che. 11 tA rohiNI Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA sagaDuddhi saMThie paNNatte / bhAvArtha - prazna-rohiNI nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara-rohiNI nakSatranuM saMsthAna gADAnI dharI jevuM che. |12 tA migasirA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA migasIsAvali saMThie pav 7 I bhAvArtha - prazna - mRgazIrSa nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara- mRgazIrSa nakSatranuM saMsthAna mRganA mastaka jevuM che. |13 tA addA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA rUhirabiMdu saMThie paNNatte / bhAvArtha:- prazna- Adra nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara- ArkA nakSatranuM saMsthAna lohInA TIpA jevuM che. |14 tA puNavvasU Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA tulA saMThie paNNatte / bhAvArtha - pragna-punarvasu nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara-punarvasu nakSatranuM saMsthAnatulA-trAjavA jevuM che. |15 tA pusse Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA vaddhamANaga saMThie paNNatte / bhAvArtha - prazna-puSya nakSatranuM sthAna kevuM che? uttara-puSya nakSatranuM saMsthAna vardhamAnaka-koDIyA jevuM che. |16 tA assesA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA paDAga saMThie paNNatte / bhAvArtha -prazna- azleSA nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara- azleSA nakSatranuM saMsthAna dhvajA patAkA jevuM che. 17 tA maghA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA pAgAra saMThie paNNatte / bhAvArtha - prazna-maghA nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara-maghA nakSatranuM saMsthAna prAkAra-killA jevuM che. 18 tA puvvAphagguNI Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA addhapaliyaMka saMThie pnnnntte| bhAvArtha - prazna- pUrvAphAlyunI nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara- pUrvAphAlyunI nakSatranuM saMsthAna ardhApalaMga jevuM che. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10 : pratiprAmRta-8 19 tA uttarAphagguNI Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA addhapaliyaMka saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- uttarAphAlgunI nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- uttarAphAlgunI nakSatranuM saMsthAna ardhapalaMga jevuM che. 20 tA hattha Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA hattha saMThie paNNatte / 187 bhAvArtha :- prazna- hastanakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- hasta nakSatranuM saMsthAna hAtha jevuM che. 21 cittA khatte kiMsaMThie paNNatte ? tA muhaphulla saMThie paNNatte / bhAvArtha:- prazna-- citrA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- citrA nakSatranuM saMsthAna mukhAkAra-juI jevuM che. 22 tAsAI Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA khIlaga saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- svAti nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- svAti nakSatranuM saMsthAna khIlA jevuM che. 23 tA visAhA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA dAmaNi saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- vizAkhA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- vizAkhA nakSatranuM saMsthAna pazudAmana--gAyanA page bAMdhelA doraDAnA AkAra jevuM che. 24 aNurAdhA khatte kiMsaMThie paNNatte ? tA egAvali saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- anurAdhA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- anurAdhA nakSatranuM saMsthAna ekAvalI hAra jevu che. 25 tA jeTThA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA gayadaMta saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- jayeSThA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- jayeSThA nakSatranuM saMsthAna gajadaMta jevuM che. 26 tA mUle kkhate kiMsaMThie paNNatte ? tA vicchuyalaMgolasaMThie paNNatte / bhAvArtha:- prazna- mULa nakSatranuM saMsthAna kevuM che? uttara- mULa nakSatranuM saMsthAna vIMchInI pUMchaDI jevuM che. 27 tA puvvAsADhA Nakkhatte kiMsaThie paNNatte ? tA gayavikkama saMThie paNNatte / bhAvArtha :- prazna- pUrvASADhA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- pUrvASADhA nakSatranuM saMsthAna hAthInI cAla jevuM che. 28 tA uttarAsADhA Nakkhatte kiMsaMThie paNNatte ? tA sIhaNisAiyasaMThie pnnnntte| bhAvArtha :- prazna- uttarASADhA nakSatranuM saMsthAna kevuM che ? uttara- uttarASADhA nakSatranuM saMsthAna beThela siMhanA saMsthAna jevuM che. vivecana : prastuta sUtromAM aThayAvIsa nakSatronA saMsthAna--AkAranuM varNana che. nakSatronA vimAnonA vividha rIte goThavAyelA hovAthI viziSTa AkAro sarjAya che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra nakSatranA tArAonI saMkhyA ane saMsthAna :| abhiAta tArA | zravaNa-7 | dhaniSThA-5 | zatabhiSaka-100 | pavAbhAdrapadA-2 gAyanuM mastaka. uttarA bhAdya padA-2 | kAvaDa revatI-hara pIjaja azinI-. puSpanI chAba bharavI-3. ardha vAva kRtikA Funny ardha vAva rohiNI-5 nAva mRgazirSa-3 ayaska ArtA bhagavonI punarvasu-5 nAvInI kothaLI puSya-3 G:::::: gADAnuM dhUsara aSiA haraNanuM mastaka. mahA-7, lohInuM TIpuM pa phAgunI-2 | trAjavuM | uttarA phAgunI-2 | vardhamAna hA A E= = = = == hAtharnA pa patAkA-dhvaja citrA-1 killo svAti-1 ardha palaMga vizAkhA-5 ardha palaMga anurAdhA-4 zrees I jUInuM phUla khIlI bamaNI ekAvalI hAra hAthI dAMta mULa-11 _| pUrvASADhA-4 uttarASADhA-4 vIMchI hAthInI cAla | beThela siMha | | prAbhRta-10/8 saMpUrNa Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAbhRta-9 189 ] 'dasamuM prAbhRta: navamuM pratiprAbhRtA nakSatranA tArA nakSatronA tArAonI saMkhyA:| 1 tA kahaM te tAragge Ahieti vaejjA ? tA eesiNaM aTThAvIsAe NakkhattANaM abhII Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA titAre paNNatte / bhAvArtha:- prazna- aThyAvIsa nakSatronA tArAo keTalA che ? A aThyAvIsa nakSatromAMthI abhijita nakSatranA keTalA tArA che? uttara- abhijita nakSatranA traNa tArA che. | 2 |tA savaNe Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA titAre paNNatte / bhAvArtha - prazna- zravaNa nakSatranA keTalA tArA che? uttara-zravaNa nakSatranA traNa tArA che. | 3 tA dhaNiTThA Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA paMcatAre paNNatte / bhAvArtha - prazna- dhaniSThA nakSatranA keTalA tArA che? uttara- dhaniSThA nakSatranA pAMca tArA che. |4 tA satabhisayA Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA sayaM(satta)tAre paNNatte / bhAvArtha - prazna- zatabhiSa6 nakSatranA keTalA tArA che? uttara-zatabhiSapha nakSatranA so tArA che. 5 tA puvvApoTTavayA Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA dutAre paNNatte / bhAvArthaH- prazna - pUrvAbhAdrapadA nakSatranA keTalA tArA che? uttara-pUrvAbhAdrapadA nakSatranA be tArA che. |6 tA uttarApoTThavayA Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA dutAre paNNatte / bhAvArtha - prazna-uttarAbhAdrapadA nakSatranA keTalA tArA che? uttara- uttarAbhAdrapadA nakSatranA be tArA che. |7 tA revaI Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA battIsaitAre paNNatte / bhAvArtha - prazna- revatI nakSatranA keTalA tArA che? uttara- revatI nakSatranA batrIsa tArA che. [8 tA assiNI Nakkhatte kaitAre paNNatte ? tA titAre paNNatte / bhAvArtha - prazna - azvinI nakSatranA keTalA tArA che? uttara- azvinI nakSatranA traNa tArA che. | 9 evaM savve pucchijjaMti- tA bharaNI titAre paNNatte, katiyA cha tAre paNNattA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ] zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra rohiNI paMcatAre paNNatte, migasire titAre paNNatte, addA egatAre paNNatte, puNavvasu paMcatAre paNNatte, pusse titAre paNNatte, assesA chatAre paNNatte, maghA sattatAre paNNatte, puvvAphagguNI dutAre paNNatte, uttarAphagguNI dutAre paNNatte, hattha paMcatAre paNNatte, cittA ekatAre paNNatte, sAI ekatAre paNNatte, visAhA paMcatAre paNNatte, aNurAhA (paMca)cautAre paNNatte, jeTThA titAre paNNatte, mUle ekkArasatAre(ega) paNNatte, puvvAsADhA cautAre paNNatte, uttarAsADhA cautAre paNNatte / bhAvArtha - pUrvokta rIte sarva nakSatra viSayaka prazna pUchavA tenA uttaramAM kahyuM che ke bharaNI nakSatranA traNa tArA che, kRtikA nakSatranA cha tArA che, rohiNI nakSatranA pAMca tArA che, mRgazIrSa nakSatranA traNa tArA che, Adra nakSatrano eka tAro che, punarvasu nakSatranA pAMca tArA che, puSya nakSatranA traNa tArA che, azleSA nakSatranA cha tArA che, maghA nakSatranA sAta tArA che, pUrvAphAlvanI nakSatranA be tArA che, uttarAphAlganI nakSatranA be tArA che, hasta nakSatranA pAMca tArA che, citrA nakSatrano eka tAro che, svAti nakSatrano eka tAro che, vizAkhA nakSatrano cAra tArA che, anurAdhA nakSatranA cAra tArA che, jayeSThA nakSatranA traNa tArA che. mUla nakSatranA agiyAra tArA che. pUrvASADhA nakSatranA cAra tArA che ane uttarASADhA nakSatranA cAra tArA che. vivecana : prastuta sUtromAM 28 nakSatronA tArAonI saMkhyAnuM kathana che. tArA zabadano artha - tArAzvAtrajyotivinAnAni, dhoranA tragatayotinAM vinAnAnItyartha | ahIM tArA zabdano artha "nakSatronA vimAno thAya che. ahIM jyotiSkanA pAMcamA bhedarU5 'tArAnuM ahIM kathana nathI. nakSatranA vimAna moTA che, tArAnA vimAna nAnA che, tArAonI saMkhyA koTAkoTi pramANa che. ahIM nakSatranA tArA 3, 5, Adi kahyA che, mATe ahIM tArA zabdano artha nakSatra vimAna samajavo jarUrI che. koI mahAsamRddha manuSyane ra-3 ke vadhu ghara hoya che tema A abhijita Adi nakSatronA devone 2, 3 ke vadhu vimAna hoya che. prAyaH pratomAM mUna tAre sUtrapATha jovA maLe che zrI jebUdvIpa prajJapti sUtranA sAtamA vakSaskAramAM, zrI samavAyAMga sUtranA agiyAramA samavAyamAM mULa nakSatranA agiyAra tArA kahyA che, tethI ahIM pArasanA sUtrapATha svIkArela che ane kauMsa karyo che. teja rIte prastutamAM anurAdhA nakSatranA pAMca tArA kahyA che paraMtu zrI jaMbUdvIpa prajJapti sUtra, zrI ThANAMga sUtra ane zrI samavAyAMga sUtramAM tenA cAra tAra kahyA che tethI prastutamAM vaDa pATha mAnya rAkhIne paMva ne kauMsamAM rAkhela che. prAya pratomAM zatabhiSaka nakSatranA satArA sAta tArA kahyA che. jaMbUdvIpa prajJapti sUtramAM jaya so tArA kahyA che ane zrI samavAyAMga sUtramAM sitAre ekaso tArA kahyA che. ahIM mULapAThamAM sayaM zabda svIkArI zatabhiSaka nakSatranA so tArA mAnya rAkhIne satta zabdane kauMsamAM rAkhela che. zrI ThANAMga sUtra tathA zrI samavAyAMga sUtramAM be tArA, traNa tArA Adi saMkhyaka nakSatrono nAmollekha che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10H pratiSThAta-9 191 ] nakSatronA nAma tArAonI saMkhyA saMkhyA daSTie nakSatranA tArAnakSatronA nAma tArAonI saMkhyA 3. Adra, citrA, svAti 4. pUrvAbhAdrapadA, uttarA bhAdrapadA, | 2 pUrvA phAlyunI, uttarAphAlganI 7 abhijita, zravaNa, azvinI bharaNI, | 3 mRgazIrSa, puSya, jyeSThA. 3. anurAdhA, pUrvASADhA, uttarASADhA 5. dhaniSThA, rohiNI, punarvasu, hasta, vizAkhA 2. kRttikA, azleSA 1. maghA | 1. mULa 1,revatI 100, zatabhiSaka 100. A prAbhRta-10/9 saMpUrNa Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra dasamuM prAbhUta H dasamuM pratiprAbhUta mAsanA nakSatro : porasI chAyA mAsanA parivAhaka nakSatro tathA porasI chAyA : 1 tA kahaM te NeyA Ahieti vaejjA ? tA vAsANaM paDhamaM mAsaM kai LavavattA naiti ? tA vattari LavavattA eti, teM nahA- uttarASADhA, abhirUM, savaNo, dhnnitttthaa| uttarAsADhA coddasa ahoratte Nei, abhiI satta ahoratte Nei, savaNe aTTha ahoratte Nei, dhaNiTThA egaM ahorattaM Nei / taMsi NaM mAsaMsi cauraMgulaporisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTA, tassa jaM mAsassa carime divase do pAdAI cattAri ya aMgulANi porisI bhavai / bhAvArtha :- prazna- keTalA nakSatra mAsane parivahana kare che ? keTalA nakSatra varSAkALanA prathama zrAvaNa mAsane parivahana kare che ? uttara- zrAvaNa mAsane (1) uttarASADhA (2) abhijita (3) zravaNa (4) dhaniSThA, A cAra nakSatro parivahana kare che arthAt zrAvaNa mAsamAM A cAra nakSatra hoya che. zrAvaNa mAsamAM 14 ahorAtra paryaMta uttarASADhA, 7 ahorAtra paryaMta abhijita, 8 ahorAtra paryaMta zravaNa, 1 ahorAtra paryaMta dhaniSThA nakSatra rahe che. (14 + 7 + 8 + 1 = 30 ahorAtra). te zrAvaNa mAsamAM sUrya porasI pramANanI(be pAda pramANa) puruSa chAyAmAM cAra aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. te mAsanA aMtima divase 2 pAda(paga) ane 4 aMgula pramANa porasI chAyA hoya che. 2 tA vAsANaM biiyaM mAsaM kai NakkhattA NeMti ? tA cattAri NakkhattA NeMti, taM nahA- dhaLikA, satamilayA, puvvapokavayA, uttaradhruvavA, dhaLikA cokSa ahotte Nei, satabhisayA satta ahoratte Nei, puvvapoTThavayA aTTha ahoratte Nei, uttarapoTThavayA egaM ahorattaM Nei / taMsi NaM mAsaMsi aTThagulaporisIe chAyAe sUrie aNupariyadRi, tassa NaM mAsassa carime divase do pAdAiM aTTha aMgulAI porisI bhavai / bhAvArtha :- prazna- varSA RtunA bIjA-bhAdrapada(bhAdaravA) mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che ? uttara- bhAdrapada mAsane (1) dhaniSThA (2) zatabhiSak (3) pUrvAbhAdrapadA (4) uttarAbhAdrapadA, A cAra nakSatra parivahana kare che. bhAdrapada mAsamAM 14 ahorAtra paryaMta dhaniSThA, 7 ahorAtra paryaMta zatabhiSak, 8 ahorAtra paryaMta pUrvAbhAdrapadA ane 1 ahorAtra paryaMta uttarAbhAdrapadA nakSatra rahe che. (14 + 7 + 8 + 1 = 30 ahorAtra) te bhAdrapada mAsamAM sUrya porasI pramANa(be pAda rUpa) puruSa chAyAmAM 8 aMgulanI vRddhi karato Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-10 pratiprAmRta-10 | 18 | paribhramaNa kare che, te mAsanA aMtima divase 2 pAda(paga) ane 8 aMgula pramANa porasI chAyA hoya che. | 3 tA vAsANaM tatiyaM mAsaM kai NakkhattA aiti? tA tiNNi NakkhattA aiti, taM jahA- uttarApoTThavayA, revaI, assiNI / uttarApoTuvayA coisa ahoratte Nei, revaI paNNarasa ahoratte Nei, assiNI ega ahorattaM Nei / taMsi ca NaM mAsaMsi duvAlasaMgulAe porisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase lehatthAI tiNNi pAdAI porisI bhavai / bhAvArtha:-prazna-vAsanAtrI-Aso bhAsane 24 nakSatra parivahana cha? 6ttara- Aso bhAsane (1) uttarAbhAdrapA (2) revatI (3) azvinI, mAtra nakSatra parivauna 43 cha. Aso bhAsamA 14 ahorAtra paryaMta uttarAbhAdrapadA, 15 ahorAtra paryata revatI ane 1 ahorAtra paryata azvinI nakSatra 29 che. (14 + 15+ 1 = 30 DorAtra). te Aso mAsamAM sUrya porasI pramANa (be pAda rU5) puruSa chAyAmAM 12 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. te mAsanA aMtima divase pAdarakhAstha arthAtu 12 aMgula = 1 pAda anusAra pUrepUrA traNa pAda pramANa porasI chAyA hoya che. |4 tA vAsANaM cautthaM mAsaM kai NakkhattA Neti ? tA tiNNi NakkhattA Neti, taM jahA- assiNI, bharaNI, kattiyA / assiNI cauddasa ahoratte Nei, bharaNI paNNarasa ahoratte Nei, kattiyA ega ahorattaM Nei / / taMsi ca NaM mAsaMsi solasaMgulAe porisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi pAdAiM cattAri aMgulAI porisI bhavai / bhAvArtha:-prazna- vAsanA thothA-Arata bhAsane 24 nakSatra parivahana 42cha? 6ttaraAti (Arata) bhAsane (1) azvinI (2) bharI (3) iti mAtra nakSatra parivahana che. Ati mAsamAM 14 ahorAtra paryata azvinI, 15 ahorAtra paryata bharaNI ane 1 ahorAtra paryata kRtikA nakSatra 29 . (14 + 15+ 1 = 30 saDorAtra). te kArtika mAsamAM sUrya porasI pramANa (be pAda rU5) puruSa chAyAmAM 16 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. te mAsanA aMtima divase 3 pAda ane 4 aMgula pramANa porasI chAyA hoya che. 5 tA hemaMtANaM paDhamaM mAsaM kai Nakkhatte Neti ? tA tiNNi NakkhattA aiti, taM jahA- kattiyA, rohiNI, saMThANA / kattiyA coisa ahoratte Nei, rohiNI paNNarasa ahoratte Nei, saMThANA ega ahorattaM Nei / tasi ca NaM mAsaMsi vIsaMgulaporisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi pAdAiM aTTha aMgulAI porisI bhavai / bhAvArtha :-prazna-ubhaMta tun| prathama bhRgazISa(mAsa2) bhAsane 240 nakSatra parivahana 42 cha ? Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194] zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra uttara- mArgazIrSa(mAgasara)mAsane (1) kRtikA (2) rohiNI (3) mRgazIrSa, A traNa nakSatra parivahana kare che. (mAgasara)mAsamAM 14 ahorAtra paryata kRtikA, 15 ahorAtra paryata rohiNI, 1 ahorAtra paryata mRgazIrSa nakSatra rahe che. (14 + 15 + 1 = 30 ahorAtra). - te (mAgasara)mAsamAM sarva porasI pramANa(be pAda 3pa) paruSa chAyAmAM 20 aMgalanI vaddhi karato paribhramaNa kare che. tethI te mAsanA aMtima divase traNa pAda ane ATha aMgula pramANa porasI chAyA hoya che. | 6 tA hemaMtANaM biiyaM mAsaM kai NakkhattA aiti ? tA cattAri NakkhattA aiti, taM jahA- saMThANA, addA, puNavvasU pusso / saMThANA coddasa ahoratte Nei, addA aTTha ahoratte Nei, puNavvasU satta ahoratte Nei, pusse egaM ahorattaM Nei / taMsi ca NaM mAsaMsi vIsaMgulaporisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase lehatthAiM cattAri pAdAI porisI bhavai / bhAvArtha :- prazna- hemaMta RtunA bIjA poSa mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che? uttara- poSa mAsane (1) mRgazIrSa (2) A (3) punarvasu (4) puSya, A cAra nakSatra parivahana kare che. poSa mAsamAM 14 ahorAtra paryata mRgazIrSa, 8 ahorAtra paryata Adra, 7 ahorAtra paryata punarvasu, 1 ahorAtra paryata puSya nakSatra rahe che. (14+8+ 7 + 1 = 30 ahorAtra). te poSa mAsamAM sUrya porasI pramANa puruSa chAyAmAM 24 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. tethI te mAsanA aMtima divase pAdarakhAstha arthAt 12 aMgula = eka pAda anusAra pUrepUrA cAra pAda pramANa porasI chAyA hoya che. | 7 tA hemaMtANaM tatiyaM mAsaM kai NakkhattA Neti ? tA tiNNi NakkhattA aiti, taM jahA- pusso, assesA, maghA / pusso coddasa ahoratte Nei, assesA paMcadasa ahoratte Nei, maghA egaM ahorattaM Nei / taMsi ca NaM mAsaMsi vIsaMgulAe porisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi pAdAI aTuMgulAI porisI bhavai / bhAvArtha :- pragna- hemaMta RtunA trIjA mAgha(mahA) mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che? uttaramahAmAsane (1) puSya, (2) azleSA (3) maghA, A traNa nakSatra parivahana kare che. mahA mAsamAM 14 ahorAtra paryata puSya, 15 ahorAtra paryata azleSA, 1 ahorAtra paryata maghA nakSatra rahe che.(14+ 15 + 1 = 30 ahorAtra). te mahAmAsamAM sUrya (cAra pAdarUpa uparokta chAyAmAM cAra aMgula hAni karato ane pUrvokta puruSa porasI pramANa-be pAda rUpa chAyAmAM) 20 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. te mAsanA aMtima divase traNa pAda, ATha aMgula pramANa porasI chAyA hoya che. | 8 tA hemaMtANaM cautthaM mAsaM kaha NakkhattA Neti ? tA tiNNi NakkhattA Neti, taM jahA- maghA, puvvAphagguNI, uttarAphagguNI / maghA coddasa ahoratte Nei, Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10 : pratiprAmRta-10 puvvA phagguNI paNNarasa ahoratte Nei, uttarAphagguNI egaM ahorattaM Nei / taMsi ca NaM mAsaMsi solasaM aMgulAI porisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi pAdAiM cattAri aMgulAI porisI bhavai / bhAvArtha :- prazna- hemaMtaRRtunA cothA phAlguna mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che ? uttaraphAlguna mAsane (1) maghA (2) pUrvAphAlgunI (3) uttarAphAlgunI, A traNa nakSatra parivahana kare che. phAlguna(phAgaNa) mAsamAM 14 ahorAtra paryaMta maghA, 15 ahorAtra paryaMta pUrvAphAlgunI ane 1 ahorAtra paryaMta uttarA phAlgunI nakSatra rahe che. (14 + 15 + 1 = 30 ahorAtra). 195 te phAlguna mAsamAM sUrya puruSa pramANa(be pAdarUpa) porasI chAyAmAM 16 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. te mAsanA aMtima divase traNa pAda ane cAra aMgula pramANa porasI chAyA hoya che. 9 tA gimhANaM paDhamaM mAsaM kai NakkhattA NeMti ? tA tiNNi NakkhattA NeMti, teM nahIM- uttarA muLI, hatho, cittA / uttarA muLI copta mahotte khera, hattho paNNarasa ahoratte Nei, cittA egaM ahorattaM Nei / taMsi NaM mAsaMsi duvAlasaMgulaporisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase lehatthAiM tiNNi pAdAiM porisI bhavai / bhAvArtha :- prazna- grISma RtunA prathama caitra mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che ? uttara- caitra mAsane (1) uttarAphAlgunI (ra) hasta (3) citrA, A traNa nakSatra parivahana kare che. caitramAsamAM 14 ahorAtra paryaMta uttarA phAlgunI, 15 ahorAtra paryaMta hasta ane 1 ahorAtra paryaMta citrA nakSatra rahe che. (14 + 15 + 1 = 30 ahorAtra). te caitramAsamAM sUrya puruSa pramANa(be pAdarUpa) porasI chAyAmAM 12 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che, tethI te mAsanA aMtima divase pAda rekhAstha arthAt 12 aMgula pramANa eka pAda anusAra pUrepUrA traNa paga pramANa porasI chAyA hoya che. 10 tA gimhANaM bitiyaM mAsaM kai NakkhattA NeMti ? tA tiNNi NakkhattA naMti, taM nahA- cittA, sArpha, visAhA / cittA caukSa ahotte nepha, sArUM paNNarasa ahoratte Nei, visAhA egaM ahoratte Nei / taMsi ca NaM mAsaMsi aTThagulAe porisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase do pAdAI aTTha aMgulAI porisI bhavai / bhAvArtha :- prazna- grISma RtunA bIjA vaizAkha mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che ? uttaravaizAkha mAsane (1) citrA (2) svAti (3) vizAkhA, A traNa nakSatra parivahana kare che. vaizAkha mAsamAM 14 ahorAtra paryaMta citrA, 1pa ahorAtra paryaMta svAti, 1 ahorAtra paryaMta vizAkhA nakSatra rahe che. (14 + 15 + 1 = 30 ahorAtra). Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 196 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra te vaizAkha mAsamAM sUrya puruSa pramANa (be pAdarU5) porasI chAyAmAM 8 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. te mAsanA aMtima divase be pAda ATha aMgula pramANa porasI hoya che. |11 tA gimhANaM tatiyaM mAsaM kai NakkhattA aiti ? tA cattAri NakkhattA aiti, taM jahA- visAhA, aNurAhA, jeTThAmUlo / visAhA coddasa ahorate Nei, aNurAhA aTTha ahoratte Nei, jeTThA satta ahorate Nei, mUlo egaM ahorattaM Nei / taMsi ca NaM mAsaMsi cauraMgulAe porisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase do pAdAI ya cattAri aMgulAI porisI bhavai / bhAvArtha :- prazna- grISma RtunA trIjA jyeSTha mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che? uttarajyeSTha(jeTha) mAsane (1) vizAkhA (2) anurAdhA (3) jyeSThA (4) mUla, A cAra nakSatra parivahana kare che. jyeSTha mAsamAM 14 ahorAtra paryata vizAkhA, 8 ahorAtra paryata anurAdhA, 7 ahorAtra paryata jyeSThA ane 1 ahorAtra paryata mUla nakSatra rahe che.(14 + 8 + 7 + 1 = 30 ahorAtra). te jyeSTha(jeTha) mAsamAM sUrya puruSa pramANa(be pAdarU5) porasI chAyAmAM 4 aMgulanI vRddhi karato paribhramaNa kare che. te mAsanA aMtima divase be pAda ane cAra aMgula pramANa porasI hoya che. 12 tA gimhANaM cautthaM mAsaM kai NakkhattA aiti ? tA tiNNi NakkhattA aiti, taM jahA- mUlo, puvvAsADhA, uttarAsADhA / mUlo coddasa ahoratte Nei, puvvAsADhA paNNarasa ahoratte Nei, uttarAsADhA ega ahorattaM Nei / taMsi ca NaM mAsaMsi vaTTAe samacauraMsasaMThiyAe NaggohaparimaMDalAe sakAyamaNuraMgiNIe chAyAe sUrie aNupariyaTTai, tassa NaM mAsassa carime divase lehatthAiM do pAdAI porasIe bhavai / bhAvArtha-prazna- grISma RtunA cothA aSADha mAsane keTalA nakSatra parivahana kare che? uttara- aSADha mAsane (1) mUla (2) pUrvASADhA (3) uttarASADhA A traNa nakSatra parivahana kare che. aSADha mAsamAM 14 ahorAtra paryata mULa nakSatra, 15 ahorAtra paryata pUrvASADhA nakSatra, 1 ahorAtra paryata uttarASADhA nakSatra rahe che. (14+ 15 + 1 = 30 ahorAtra). te aSADha mAsamAM sUrya goLa vastu, samacaturasake nyagrodha parimaMDaLa saMsthAnavALI vastunI chAyAmAM vRddhinahAni rahita potAnI kAyA sama eTale prakAzya vastune anurUpa chAyAne karato paribhramaNa kare che. te te mAsanA aMtima divase porasI chAyA pUrepUrA be pAda pramANa hoya che. vivecana : prastuta sUtramAM mAsanA parivahana karanArA nakSatra ane porasI chAyA pramANanuM varNana che. temAM eka varSanI 3 Rtu, pratyeka RtunA 4-4 mahinA, ema kula 12 mahinAnA pratyeka mAsanA nakSatronI saMkhyA ane te nakSatronI te mAsamAM rahevAnI kALamaryAdA pragaTa karI che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-10 : pratiprAmRta 10 mahinAnA nAtro, spitikALa ane porasI chAyA pramANa H- mahinAmAM nakSatra mahinAmAM nakSatronI sthiti ardhazatra saMkhyA uttarASADhA abhijita mahinAnuM nAma (1) zrAvaNa (2) bhAdrapada (3) Aso (4) kArataka (5) mAgasara (6) poya (7) mahA (8) phAgaNa zravaNa dhaniSThA dhaniSThA zaSa pUrvAbhAdrapadA uttarAbhAdrapadA uttarAbhAdrapadA revatI azvinI azvinI bharavI kRtikA kRtikA rohiNI mRgazIrSa mRgazIrSa AI punarvasu puSya mukhya acchoyA mA maghA pUrvAphAlgunI uttarAphAlgunI uttarAphAlgu"nI hasta citrA 14 ahorAtra 7 ahorAtra 9 auratra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 7 ahorAtra 8 ahorAtra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 8 rAtra 7 rAtra 1 rAtra 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra mahinAnA aMtima divase porasI chAyA pramANa 2 pATha ane 4 aMgula 2 pAda ane 8 aMgula 3 pAda 197 3 pAda 4 aMgula 3 pAda 8 aMgula 4 pAda 3 pAda 8 aMgula 3 pAda 4 aMgula 3 pAda Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 198] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra mahinAnuM mahinAnA aMtima divase porasI chAyA pramANa 2 pAda8 aMgula (10) vaizAkha mahinAmAM nakSatra | saMkhyA citrA svAti vizAkhA vizAkhA anurAdhA jyeSThA mUla mahinAmAM nakSatronI sthiti ahorAtra 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra 14 ahorAtra 8 ahorAtra 7 ahorAtra 1 ahorAtra (11) jeThA 2 pAda4 aMgula (12) aSADha 2 pAda pramANa pUrvASADhA uttarASADhA 14 ahorAtra 15 ahorAtra 1 ahorAtra pratyeka mahinAmAM 1 ahorAtranA dhaniSThAdi nakSatro mAsa samApannaka nakSatro che. A nakSatro eka ja divasa pUrNimAnI rAtri paryata hoya che. zrAvaNa, bhAdrapada, poSa ane jeTha, A cAra mahinAmAM kulopakula nakSatra hoya che, te cAra mahinAmAM cAra-cAra nakSatro rAtrine vahana kare che ane zeSa ATha mahinAmAM traNa-traNa nakSatro rAtrine vahana kare che. pratyeka mahinAnuM kula nakSatra te mahinAnI 1 ahorAtrane vahana kare che ane pachInA mahinAnA prAraMbhanA 14 ahorAtrane vahana kare che. te mahinAnA 30-14 = zeSa 16 ahorAtramAMthI eka aMtima ahorAtrane kula saMjJaka nakSatra vahana kare che, zeSa rahelA 15 ahorAtramAM jo te mahinAmAM upakula, kulIpakula baMne nakSatra hoya to kramazaH 8 ane 7 ahorAtrane vahana kare che ane mAtra upakula nakSatra ja hoya, to te 15 ahorAtrane vahana kare che. poSa chAyApu :- pauruSI ke porasI chAyA. ahIM "puruSa' zabdathI zaMku-khIlo athavA puruSanuM zarIra grahaNa karavAmAM Ave che. te puruSanA AdhAre je chAyA ke paDachAyo niSpanna thAya tene pauruSI ke porasI chAyA kahe che. surya sarvAtyaMtara maMDaLa upara hoya tyAre koIpaNa vastunI chAyA te vastu jevaDI ja hoya che. tatpazcAtu pratidina te chAyA vRddhi pAme che ane sUrya sarva bAhya maMDaLa upara hoya tyAre chAyA vastu pramANa karatAM bamaNI hoya che. tyArapachI pratidina chAyA ghaTatA ghaTatA uttarAyaNanA aMtima divase dine punaH te chAyA vastunA pramANa jevaDI thAya che. pratyeka vastunA pota-potAnA pramANanA 183mA bhAga pramANa chAyAnI vRddhi-hAni thAya che. jema ke 24 aMgulano zaMku-khIlAnI chAyA athavA 24 aMgula pramANa DhIMcaNa sudhInA paganI pauruSI chAyA-karka saMkrAMtinA divase 24 aMgulanA khIlAnI chAyA 24 aMgula pramANa ja hoya che. tyArapachI pratidina bhAga vRddhi pAme che. temAM traNathI cheda uDADatA bhAga Ave che. pratidina ja aMgula pramANa chAyA vRddhi pAme che ane sAdhika sADA sAta divase chAyA 1 aMgulanI vRddhi pAme che Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-10 pratiprAmRta-10 arthAt zrAvaNa vadI AThamanA divase te khIlAnI chAyA 25 aMgula pramANavALI thAya che. paMdara divase temAM be aMgulanI vRddhi thAya che ane mahinAnA aMte-aMtima divase chAyA cAra aMzula pramANa vRddhi pAmatA 24 aMgula pramANa DhIMcaNa sudhInA paganI chAyA 28 aMzula pramANa thAya che. ahIM 12 aMgulano 1 pAda che, tethI 2 pAda ane cAra aMgulanI pauruSI chAyA che, tema paNa kahI zakAya che. 199 zrI anuyogadvAra sUtramAM kSetra pramANamAM aMgulanuM svarUpa darzAvela che(guruprANa Agama batrIsInA anuyogadvAra sUtra peja-301) te pramANe 6 aMzula pramANa eka pAda thAya che, paraMtu ahIM 12 aMgulano eka pAda gaNavAno che. pAdadvitayamAnazca jAnuH syAtpAdamUlata: dAvAgulamAno'tra pAvo na tu pastuta: lokaprakAza sarga-28 / gA. 1013 gAthArtha : pagane paganA mULabhAgathI mApavAmAM Ave, to jAnu(ghUMTaNa) sudhInA paganuM pramANa be pAda thAya che ahIM eka pAdanA bAra aMgula jANavA, cha aMzula nahIM. pauruSI chAyA hAni-vRddhi dhruvAMka :- - pratyeka vastunI chAyA pratidina te vastunA pramANanA 183mA aMza pramANa vRddhi ane hAnine pAme che. sarvAyaMtara maMDaLe sUrya hoya tyAre 24 aMgula pramANa vastunI chAyA 24 aMgUlanI hoya che te vRddhi pAmatA 183 divase 48 aMgUlanI hoya che. A rIte 183 divase 24 aMgulanI vRddhi thAya, to eka divase keTalI vRddhi thAya ? A rIte trirAzi mUkatA 4x Telu = prApta thAya, teno traNathI cheda uDADatAM prApta thAya che. 183 A rIte pratidina aMgulanI vRddhi thatAM sAdhika 7 : divase chAyA 1 aMzula vadhI jAya che. pratyeka mAse 4 aMgulanI vRddhi--hAni thAya che. ASADhI | pUnamanA 24 aMgulanI vastunI chAyA divasano cothA bhAga vyatIta thAya ke cotho bhAga zeSa hoya tyAre 24 aMzula pramANa hoya che. navamA prAbhUtamAM kahyuM che te rIte te divasanA trIjA bhAge 12 aMgulanI chAyA hoya che ane divasanA pAMcamA bhAge 36 aMgula pramANa chAyA hoya che. dakSiNAyanamAM eka mAsa pachI chAyA cAra aMgula vRddhi pAme che arthAt zrAvaNa suda punamanA divase 28 aMgula pramANa chAyA hoya che. navamA prAkRtamAM kahyuM che te anusAra te divase divasano cotho bhAga vyatIta thAya ke zeSa hoya tyAre ra8 aMgula pramANa chAyA hoya che, divasano trIjo bhAga vyatIta thAya tyAre 28 aMgula karatAM ardhI eTale 14 aMgula pramANa chAyA hoya ane divasano pAMcamo bhAga vyatIta thAya tyAre doDha guNI eTale 4ra aMgula pramANa chAyA hoya che ane divasano chaThTho bhAga vyatIta thAya tyAre bamaNI arthAt 56 aMgulanI chAyA hoya che. ahIMmAM chAyAnuM je mApa darzAvela che te, te mAsanA aMtima divase divasanA cothA bhAge hoya che ane sUryodayathI sUryAsta sudhI navamA prAbhRtamAM kahyuM che, te pramANe chAyAnuM mApa badalAtuM rahe che. yuganA parvamAM tithinI porasI chAyA jANavAnI vidhi :- je yugamAM je parva ane je tithinI porasI chAyA jANavI hoya, te yuganI AdithI jeTalA parva gayA hoya te aMkane 15 zrI guNavA. vivakSita tithithI jeTalI ticio vItI gaI hoya teTalI umeravI. udAharaNa eka yuganA 124 parvamAMthI 85mA parvanI pAMcamI tithinA divase keTalA pAdanI porasI hoya, te jANavuM hoya to, temAM 84 parva vyatIta thayA che mATe Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 200 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 84ne 15thI guNatA(84 x 15 ) 1,ra0 thAya, temAM vivakSita pAMca tithi umeratA(1,ra00 + 5) = 1,25 thAya che. have eka ayanamAM 183 maMDala che, temAM caMdranI 186 tithi thAya che, te 18thI te rakamane bhAgatA(1,25 + 186 =) 14 thAya che, A prApta saMkhyAmAM je pUrNAMka che, te ayana ane apUrNAka che, te tithine sUcita kare che. 614 mAM pUrNAka cha che, te ayanane sUcita kare che ke cha ayana pUrNa thayA che ane sAtamuM pravarte che. apUrNAMka 149 che. A apUrNAMka saMkhyA jo viSama saMkhyaka hoya to dakSiNAyana ane sama saMkhyaka hoya to uttarAyaNa che, tema samajavuM. 149 viSama saMkhyA (ekI rakama) che, tethI dakSiNAyananuM grahaNa thAya che. A rIte 85mA parvanI pAMcamI tithinA divase 7muM ayana-dakSiNAyana hoya che tema siddha thAya che. dakSiNAyanamAM puruSa chAyA 2 pAdathI kramazaH vRddhi pAme che ane uttarAyaNamAM cAra pAdanI chAyAmAMthI kramazaH chAyAnI hAni thAya che. pratyeka tithimAM meM bhAganI hAni-vRddhi thAya che mATe sAtamA ayananA 149 divasane 4 thI guNatA(149 x 4 =) pa96 thAya tene 31 thI bhAgatA (pa96 - 31) = 19 prApta thAya che. 12 aMgulano eka pAda che mATe 19nA pAda karatAM 1 pAda ane 7 aMgula prApta thAya che. dakSiNAyanamAM 2 pAdamAM vRddhi thatI hovAthI 2 pAdamAM 1 pAda umeratA 2 + 1 = 3 pAda, 7. aMgula ane thAya che. 85mA parvanI pAMcamI tithinA 3 pAda ane 7 ja aMgulanI porasI chAyA hoya che. pratyeka ahorAtre ja aMgulanI ane pratyeka tithie aMgulanI hAni-vRddhi thAya che. eka sUrya ayanamAM 186 tithio hoya che. 186 tithimAM 24 aMgulanI vRddhi thAya to eka tithie keTalI vRddhi thAya? A trirAzimAM 33x no cha thI cheda uDADatAneM aMgula prApta thAya che. chAyAno AkAra - prArazya vastu vatsasthAne bhavati tartha chAyApi tathA saMsthAnopanIyatA - vRtti. prakAzya vastunuM je saMsthAna AkAra hoya che tevuM ja saMsthAna tenI chAyAnuM hoya che. vastuno jevo AkAra hoya, tevoja AkAra tenI chAyAno hoya che. sUtrakAre tathA vaTTA... dvArA A ja vAta rajU karI che ke vRtta-goLa vastunI chAyA goLa ane corasa vastunI chAyA corasa hoya che. nyagrodha parimaMDaLa-vaTanA vRkSanI chAyA vaTavRkSa jevI ja hoya che. A vAtane sUtrakAre sajA majuniyA pada dvArA vadhu spaSTa karI che. sakAya-svazarIrane anuraMjita karanArI arthAt tenA AkAravALI(anuranyate- manuwAra) chAyAthI sUrya te vastune prakAzita kare che. sUtrakAre aSADha mAsanA varNanamAM A vAta rajU karI che paNa sarva mAsamAM chAyA vastunA AkAravALI hoya che tema samajavuM. A chAyAnI laMbAImAM hAni-vRddhi jarUra thAya che paNa teno AkAra prakAzya vastunI samAna ja hoya che. baMne ayananA 183-183 divasanI porasI chAyAnA pramANa mATe juo pariziSTa-6. che prAbhRta-10/10 saMpUrNa Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-10: prtipraamRt-11| | 201 WdasamuM prAkRtaH agiyAramuM pratiprAbhUto / yaMdramANa-pramadhyioga ) dakSiNa-uttara pramarda yogI nakSatro - | 1 tA kahaM te caMdamaggA Ahieti vaejjA ? tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM- asthi NakkhattA jeNaM sayA caMdassa dAhiNeNaM joyaM joeMti / asthi NakkhattA je NaM sayA caMdassa uttareNaM joyaM joeMti / atthi NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa'vi uttareNa'vi pamaddapi joyaM joeMti / asthi NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa'vi pamaddapi joyaM joeMti, atthi NakkhattA je NaM sayA caMdassa pamahaM joyaM joeMti / bhAvArtha :- caMdranA mArga kevA che arthAt nakSatra caMdranA mArga maMDaLanI kaI dizAthI yoga kare che? A aThyAvIsa nakSatromAM (1) keTalAka nakSatro haMmezAM caMdra sAthe dakSiNa dizAthI eTale dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che, (ra) keTalAka nakSatro haMmezAM caMdra sAthe uttara dizAthI yoga kare che, (3) keTalAka nakSatro haMmezAM caMdra sAthe dakSiNa dizAthI, uttara dizAthI ane pramarda-upara nIcethI yoga kare che. (4) keTalAka nakSatro caMdra sAthe dakSiNa dizAthI ane prama-upara nIcethI yoga kare che, (5) keTalAka nakSatra caMdra sAthe haMmezAM pramarda--upara nIcethI yoga kare che. | 2 tA eesiNaM aTThAvIsAe NakkhattANaM- kayare NakkhattA je NaM sayA caMdassa dAhiNeNa joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM sayA caMdassa uttareNaM joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa'vi uttareNa'viM pamaI joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa'vi pama joyaM joeMti? kayare NakkhattA je NaM caMdassa sayA pamaha joyaM joeMti ? tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM- tattha je NaM NakkhattA sayA caMdassa dAhiNeNaM joyaM joeMti te NaM cha, taM jahA- saMThANA, addA, pusso, assesA, hattho, muulo| tattha je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa uttareNaM joyaM joeMti te NaM bArasa, taM jahA- abhiI, savaNo, dhaNiTThA, satabhisayA, puvvabhaddavayA, uttarabhaddavayA, revaI, assiNI, bharaNI, puvvaphagguNI, uttaraphagguNI, sAI / tattha je te NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa'vi uttareNa'vi pamaI joyaM Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra goti te satta, gaha-ttiyA, rohifI, pukhadhvarU, madha, cittA, visAha, majurAhI ! tattha je te NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa'vi pamaI joyaM joeMti, tAo NaM do AsADhAo savvabAhire maMDale joyaM joeMsu vA, joeMti vA joessaMti vA / tattha je te Nakkhatte je NaM sayA caMdassa pamaI jogaM joei, sA NaM egA, ne ! bhAvArtha:-prazna- he bhagavana! 28 nakSatramAMthI (1) keTalA ane kyA nakSatro caMdra sAthe dakSiNa dizAthI eTale dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che? (2) keTalA ane kyA nakSatro caMdra sAthe uttara dizAthI yoga kare che? (3) keTalA ane kyA nakSatro caMdra sAthe dakSiNa dizAthI, uttara dizAthI ane pramarda yoga-upara nIcethI yoga kare che? (4) keTalA ane kyA nakSatro caMdra sAthe dakSiNa dizAthI ane upara-nIcethI yoga kare che? (5) keTalA ane kyA nakSatra haMmezAM pramarda--upara nIcethI yoga kare che? uttara- 28 nakSatramAMthI- (1) mRgazIrSa, Adra, puSya, azleSA, hasta ane mUla, A cha nakSatro caMdra sAthe dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che. A cha nakSatra caMdranA sarva bAhya maMDaLanI bahAranI bAjue hoya che, tethI teno dakSiNa dizAthI ja caMdra sAthe yoga thAya che. (2) abhijita, zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSaka, pUrvAbhAdrapadA, uttarAbhAdrapadA, revatI, azvinI, bharaNI, pUrvAphAlyunI, uttarAphAlganI, svAti, A 12 nakSatro caMdranI uttara dizAmAM rahIne caMdra sAthe yoga kare che. (3) kRtikA, rohiNI, punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, anurAdhA, A sAta nakSatro caMdra sAthe dakSiNa dizAthI, uttara dizAthI ane pramardayoga, ema traNa prakAre yoga kare che. (4) be ASADhA(pUrvASADhA ane uttarASADhA) nakSatra caMdra sAthe dakSiNa dizAthI ane pramarda yoga kare che. te nakSatroe sarvabAhya maMDaLa para yoga karyo hato, kare che ane karaze. (5) eka jyeSThA nakSatra caMdra sAthe mAtra eka pramarda yoga (upara ke nIce sIdhAImAM rahIne ja saMbaMdha) kare che. vivecana : prastuta sutromAM caMdra sAthe nakSatro dakSiNa, uttara Adi dizAmAM rahIne yoga kare che, tenuM varNana che. caMdra maMDaLanI upara-nIce nakSatranA ATha maMDaLa che. nakSatronI paribhramaNa gati tIvra che ane caMdranI paribhramaNa gati maMda che. yoga:- yo savayaM pota-potAnA paribhramaNa mArga para bhramaNa karatA caMdra ane nakSatro jeTalo samaya eka sAthe gamana kare, tene yoga kahe che arthAt caMdra ane nakSatronA sahagamana rUpa saMbaMdhane yoga kahe che. caMdra ane nakSatranA yoga - caMdra ane nakSatranA pAMca prakAranA yoga-saMbaMdha che. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhUta-10H pratiprAbhRta-11 | 203] (1) dakSiNAbhimukhI yoga :- je nakSatro caMdrathI dakSiNa dizAmAM ja rahIne sAthe cAle che tevA nakSatrono caMdra sAthe dakSiNAbhimukhI-dakSiNa dizAthI yoga thAya che. sarva bAhya maMDaLavartI prathamanA nakSatrono (pUrvASADhA, uttarASADhAne varjine) yoga caMdranI dakSiNa dizAthI ja thAya che. (2) uttarAbhimukhI yoga :- je nakSatro caMdrathI uttara dizAmAM ja rahIne sAthe cAle che, tevA nakSatrono caMdra sAthe uttarAbhimukhI ke uttara dizAthI yoga thAya che. sarvAtyaMtara maMDaLavartI 1ra nakSatro uttarathI ja yoga kare che. (3) pramarda yoga :- je nakSatro caMdranI upara ke nIce sIdhAImAM rahIne ja sAthe cAle tevA nakSatrono caMdra sAthe pramarda yoga thAya che. jyeSThA nakSatrane caMdra sAthe haMmezAM pramarda yoga ja thAya che. (4) uttara, dakSiNa pramaI A traNa prakAranA yoga karanAra nakSatro - madhyamaMDaLa eTale bIjAthI sAtamA maMDaLanA ATha nakSatromAMthI jyeSThAne varjine zeSa 7 nakSatrono caMdra sAthe traNe prakAre yoga thAya che. caMdra jyAre bahAra jato hoya tyAre A 7 nakSatro sAthe uttara dizAthI yoga thAya che. caMdra jyAre aMdara Avato hoya tyAre dakSiNa dizAthI yoga thAya che ane jyAre nakSatra vimAno caMdra vimAnanI upara athavA nIce sIdhAImAM AvIne sAthe gamana karatA hoya, tyAre pramarda yoga thAya che. (5) dakSiNa ane pramarda, A be prakAranA yoga karanAra nakSatro:- pUrvASADhA ane uttarASADhA nakSatrane 4-4 tArA che. temAMthI tenA be-be tArA(vimAna) AThamA maMDaLanI aMdara ane be-be tArA bahAra che. bahAranA be tArAnI apekSAe caMdrano yoga dakSiNa dizAthI thAya che ane aMdaranA be tArAnI apekSAe upara athavA nIce rahevAthI pramarda yoga thAya che. uttarAbhimukhI, dakSiNAbhimukhI, pramarda yogI nakSatro : 1 | dakSiNAbhimukhI yoga karanArA nakSatro | | mRgazIrSa, Adra, puSya, AzleSA, hasta ane mULa 2 | uttarAbhimukhI yoga karanArA nakSatro | 12| abhijita, zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSaka, pUrvAbhAdrapadA, uttarAbhAdrapadA, revatI, azvinI, | bharaNI, pUrvAphAlyunI, uttarAphAlganI, svAti 3 | dakSiNa, uttara ane pramarda, A traNe | kRttikA, rohiNI, punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, | prakArano yoga karanArA nakSatro ane anurAdhA. dakSiNa ane pramarda yoga, A be 2 | pUrvASADhA ane uttarASADhA prakArano yoga karanArA nakSatro. | 5 | kevaLa pramarda yoga nakSatra 1 | jayeSThA caMdra maMDaLanI sAthenA sUrya-nakSatra maMDaLo:| 3 tA kai te caMdamaMDalA paNNattA ? tA paNNassa caMdamaMDalA paNNattA / tA eesiM NaM paNNarasaNhaM caMdamaMDalANaM- asthi caMdamaMDalA je NaM sayA NakkhattehiM avirahiyA / asthi caMdamaMDalA je NaM sayA NakkhattehiM virahiyA / asthi caMdamaMDalA je NaM ravi-sasi-NakkhattANaM sAmaNNA bhavaMti / atthi caMdamaMDalA je NaM sayA AdiccehiM virahiyA / Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 204 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra bhAvArtha:-prazna- yaMdra bhaM'jo cha? 6ttara-yaMdra bhaMDaNo paMche. paM2 yaMdrabhajomAMthI keTalAka caMdramaMDaLo haMmezAM nakSatrothI avirahita arthAt nakSatranA yogathI yukta che. keTalAka caMdramaMDaLo haMmezAM nakSatrothI virahita arthAtu nakSatra yogathI rahita che. keTalAka caMdramaMDaLo sUrya-caMdra ane nakSatronA sAmAnya che arthAt keTalAka caMdra maMDaLanI sIdhI rekhAe sUryamaMDaLa ane nakSatra maMDaLa che. keTalAka caMdramaMDaLa che sadA sUryothI virahita arthAt sUryamaMDaLanA yogathI rahita che. |4 tA eesiM NaM paNNarasaNhaM caMdamaMDalANaM- kayare caMdamaMDalA je NaM sayA NakkhattehiM avirahiyA ? kayare caMdamaMDalA je Na sayA NakkhattehiM virahiyA ? kayare caMdamaMDalA je NaM ravi-sasi-NakkhattANaM sAmaNNA bhavaMti ? kayare caMdamaMDalA je NaM sayA AiccehiM virahiyA ? tA eesiM NaM paNNarasaNhaM caMdamaMDalANaM- tattha je te caMdamaMDalA je NaM sayA NakkhattehiM avirahiyA te NaM aTTha, taMjahA- paDhame caMdamaMDale, taie caMdamaMDale, cha8 caMdamaMDale, sattame caMdamaMDale, aTThame caMdamaMDale, dasame caMdamaMDale, ekkArasame caMdamaMDale, paNNarasame caMdamaMDale, tattha je te caMdamaMDalA je NaM sayA NakkhattehiM virahiyA te NaM satta, taMjahA- biie caMdamaMDale, cautthe caMdamaMDale, paMcame caMdamaMDale, Navame caMdamaMDale, bArasame caMdamaMDale, terasame caMdamaMDale, cauddasame caMdamaMDale, tattha je te caMdamaMDalA je NaM ravi-sasi-NakkhattANaM sAmaNNA bhavaMti te NaM cattAri, taM jahA- paDhame caMdamaMDale, taie caMdamaMDale, ikkArasame caMdamaMDale, paNNarasame caMdamaMDale, _ tattha je te caMdamaMDalA je NaM sayA AiccehiM virahiyA te NaM paMca, taMjahAchaDhe caMdamaMDale, sattame caMdamaMDale, aTThame caMdamaMDale, Navame caMdamaMDale, dasame caMdamaMDale / bhAvArtha:-prazna-ApaMha yaMdrabha'jomAMthI-(1) sAyaMdrabhAgomezA nakSatrothImavirahita () cha? (2) 24 // yaMdrabha'jo DaMbhezA nakSatrothI vi2Dita(2hita) cha ? (3) 24 // yaMdrabha'jo sUrya-yaMdra bhane nakSatra (al)nA sAthe sAmAnya cha ? (4) 20 yaMdrabha'jo DaMbhezA sUryothI vi2lita cha ? uttara- (1) A paMdara caMdramaMDaLomAMthI prathama caMdramaMDaLa, trIjuM caMdramaMDaLa, chaThTha caMdramaMDaLa, sAtamuM caMdramaMDaLa, AThamuM caMdramaMDaLa, dasamuM caMdramaMDaLa, agiyAramuM caMdramaMDaLa ane paMdaramuM caMdramaMDaLa, A ATha caMdra-maMDaLo sadA nakSatrothI yukta hoya che. (2) // yaMdrabhajomAMthI, bIlu yaMdrabha'Na, yo| yaMdrabha', pAMya yaMdrabha'Na, navabhuM yaMdrabha'Na, bAramuM caMdramaMDaLa, teramuM caMdramaMDaLa ane caudamuM caMdramaMDaLa, A sAta caMdramaMDaLo sadA nakSatrothI rahita hoya che. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10H pratiprAbhUta-11 205 | (3) A caMdramaMDaLomAMthI prathama caMdramaMDaLa, bIjuM caMdramaMDaLa, agiyAramuM caMdramaMDaLa, paMdaramuM caMdramaMDaLa, A cAra maMDaLo sUrya, caMdra ane nakSatranA sAmAnya maMDaLo che arthAta A maMDaLonI upara-nIce sUrya ane nakSatranA maMDaLa che. (4) A caMdramaMDaLomAMthI chaThTha caMdramaMDaLa, sAtamuM caMdramaMDaLa, AThamuM caMdramaMDaLa, navamuM caMdramaMDaLa ane dasamuM caMdramaMDaLa, A pAMca caMdramaMDaLo sadA sUryathI rahita hoya che. vivecanaH prastuta sUtromAM caMdra-sUrya nakSatranA maMDaLo-mArganuM kathana che. jaMbUdvIpanA 180 yojana ane lavaNa samudranA 33) yojana, kula 51) yojanamAM sUryanA 184, caMdranA 15 ane nakSatranA 8 maMDaLa arthAta paribhramaNanA mArga che, tethI caMdra, sUrya ke nakSatranA keTalAka maMDaLa sAthe(sAmAnya) thaI jAya che ane maMDaLa nI pahoLAI, maMDaLa vaccenuM aMtara bhinna-bhinna hovAthI keTalAka maMDaLa eka-bIjAthI svataMtra rahe che. vidiyA- aviraha-viraha nathI. caMdranA ATha maMDaLImAM caMdrane kyAreya nakSatrono viraha hoto nathI arthAt ATha caMdra maMDaLa ane nakSatra maMDaLa sAthe che. vithi - viraha. sAta caMdra maMDaLomAM caMdrane sadA nakSatrone viraha ja hoya che arthAt caMdranA sAta maMDaLa sAthe nakSatranA maMDaLa nathI ane caMdranA pAMca maMDaLa sAthe sUrya maMDaLa nathI. sAmaNA- sAmAnya. caMdranA cAra maMDaLa sUrya ane nakSatra baMne mATe sAmAnya che arthAt cAra maMDaLa traNenA sAthe che. caMdranA dasa maMDaLa sAthe sUryanA dasa maMDaLa che ane caMdranA pAMca maMDaLa sAthe sUrya maMDaLa nathI. prathama pAMca caMdramaMDaLa sUryathI yukta che, madhyanA pAMca caMdra maMDaLa sUryathI rahita che ane aMtima pAMca maMDaLa sUryathI yukta che. be caMdra maMDaLa vacce sUryanA lagabhaga 12 ke 13 maMDaLo che. caMdra-sUryanA sahamaMDaLa :sUrya maMDaLa caMdra maMDaLa sUrya maMDaLa caMdra maMDaLa | sUrya maMDaLa caMdra maMDaLa 7 vacce 132 79/80 vacce 145 91/2 vacce 158 105/106 vacce 171 53 118/119 vacce 10 184 ATha nakSatra maMDaLa - prathama nakSatra maMDaLa ane prathama caMdra maMDaLa sAthe che. A prathama nakSatra maMDaLa upara 1. abhijita 2. zravaNa 3. dhaniSThA 4. zatabhiSaka 5. pUrvAbhAdrapadA 6. uttarAbhAdrapadA 7. revatI 8. azvinI 9. bharaNI 10. pUrvAphAlganI 11. uttarAphAlganI 12. svAti, A bAra nakSatro paribhramaNa kare che. caMdranuM trIjuM maMDaLa ane nakSatranuM bIjuM maMDaLa sAthe che. A maMDaLa upara (1) punarvasu ane (2) maghA, A be nakSatra paribhramaNa kare che. 15 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prApti sUtra caMdranuM chaThThuM maMDaLa ane nakSatranuM trIjuM maMDaLa sAthe che. A maMDaLa upara eka kRttikA nakSatra paribhramaNa kare che. caMdranuM sAtamuM maMDaLa nakSatranuM cothuM maMDaLa sAthe che. A maMDaLa upara (1) rohiNI ane (ra) citrA, A be nakSatro paribhramaNa kare che. 206 caMdranuM AThamuM maMDaLa ane nakSatranuM pAMcamuM maMDaLa sAthe che. A maMDaLa upara eka vizAkhA nakSatra paribhramaNa kare che. caMdranuM dasamuM maMDaLa ane nakSatranuM chaThThuM maMDaLa sAthe che. A maMDaLa upara eka anurAdhA nakSatra paribhramaNa kare che. caMdranuM agiyAramuM maMDaLa ane nakSatranuM sAtamuM maMDaLa sAthe sAthe che. A maMDaLa upara eka jayeSThA nakSatra paribhramaNa kare che. caMdranuM paMdaramuM maMDaLa ane nakSatranuM AThamuM maMDaLa sAthe sAthe che. A maMDaLa upara (1) mRgazIrSa (2) ArdrA (3) puSpa (4) azleSA (pa) hasta (6) mULa (7) pUrvASADhA ane (8) uttarASADhA. A ATha nAtro paribhramaNa kare che. ApaNI A pRthvIthI 800 yojana UMce sUrya maMDaLa, 880 yojana UMce caMdra maMDaLa che ane caMdra-sUrya maMDaLonI upara-nIce game tyAM nakSatra maMDaLo che. kyuM nakSatra maMDaLa kyA che ? teno spaSTa ullekha AgamomAM jovA maLato nathI. graMthakAro caMdramaMDaLathI cAra yojana UMce arthAt ApaNI pRthvIthI 884 yojana UMce nakSatra maMDaLa che, tevuM kathana kare che. prastuta AgamanA 12mAM prAbhutanA 2mA sUtramAM 10 prakAranA yogamAM chatrAtichatra nAmanA yoga varNanamAM pi cale, mo navo devA Ange...tA vitaai / A yogamAM upara caMdra, madhyamA nakSatra, nIce sUrya hoya che. citrA nakSatra cothA nakSatra maMDaLa upara che. A uparathI nizcita thAya che ke cothuM nakSatra maMDaLa caMdra maMDaLanI nIce ane sUryamaMDaLanI upara che. tethI AkRtimAM cothuM nakSatra caMdramaMDaLanI nIce batAvyuM che. caMdramaMDalamAM samAviSTa nakSatra maMDalAdi : mRgaziSa yuSya 0AzleSA che mULa hA 15 11 20 0 jUthavA anarAdhA havAma 299 kRtikA 0 giNI 3 cha madhA navasa pornvs uga 9 O pUrvASADhA 233 35 6 73839310 m 12 15 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiSThAbhUta-11 , 207 | nakSatra | | | | | | | | caMdra maMDaLa ane nakSatra maMDaLa upara nakSatro :nakSatra nakSatra | caMdra nakSatra caMdra nakSatra caMdra. maMDaLa | maMDaLa maMDaLa | maMDaLa maMDaLa| maMDaLa 1. abhijita | 1 | 1 | 9. bharaNI | 1 | 1 | 18. pUrvA phAlganI | 2. zravaNa 1 | 10. kRttikA | 3 | 6 | | 19. uttarA phAlganI | 3. dhaniSThA | 1 | 1 | 11. rohiNI | 4 | 7 | 20. hasta 15 4. zatabhiSaka | 1 | 1 | 12. mRgazIrSa | 8 | 15 | 21. citrA 5. purvAbhAdrapadA | 1 | 1 | 13. Adra | 8 | 15 | 22. svAti 6. uttarAbhAdrapadA 1 1 | 14. punarvasu 3 | 23. vizAkhA 7. revatI 15.puSya 15 | 24. anurAdhA 6 | 10 8. azvinI | 1 | 1 | 16. azleSA | 8 | 15 | 25. jyeSThA 11 17. maghA | 2 | 3 | 26. mULa 15. 27. pUrvASADhA | 8 | 15 28. uttarASADhA | 8 | 15 caMdra, sUrya, nakSatronA sAmAnya-asAmAnya maMDaLa :caMdra maMDaLa sUrya maMDaLa nakSatra maMDaLa prathama prathama prathama (A maMDaLa upara bAra nakSatra). caudamuM trIjuM | sattAvIsamuM bIjuM (A maMDaLa upara be nakSatra). cothe | cAlIsamuM pAMcamuM trepanam chaThuM trIjuM (A maMDaLa upara 1 nakSatra) sAtamuM cothuM (A maMDaLa upara 2 nakSatra) AThamuM pAMcamuM (A maMDaLa upara 1 nakSatra) navamuM dasamuM chaThuM (A maMDaLa upara 1 nakSatra) agiyAramuM eka so batrIsamuM sAtamuM (A maMDaLa upara 1 nakSatra) bAramuM eka so pIstAlIsamuM, teramuM eka so aThThAvanamuM caudamuM eka so ekoteramuM paMdaramuM eka so corAsImuM AThamuM (A maMDaLa upara 8 nakSatra) bIjuM Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 caMdra--sUrya--nakSatranA sAmAnya--asAmAnya maMDaLo - nakSatra maMDaLa A 250 sUryamaMDaLa sAthI sukhavikA // prAbhUta-10/11 saMpUrNa // 2 zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra - nakSatra maMDaLa Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAta-10: pratiprAmRta-12 | 208 | dasamuM prAbhRtaH bAramuM pratiprAbhRta nakSatranA svAmI devA nakSatronA svAmIdevaH| 1 tA kahaM te NakkhattANaM devayA Ahieti vaejjA ? tA eeNaM aTThAvIsAe NakkhattANaM- abhII Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? tA baMbhadevayAe paNNatte / bhAvArtha:--nakSatronA svAbhI va ocha? mAmadhyAvIsa nakSatrImA samiti nakSatranA svAmI deva koNa che ? uttara- abhijita nakSatranA svAmI brahma deva che. | 2 tA savaNe Nakkhatte kiMdevayAe paNNatte ? viNhudevayAe paNNatte / bhAvArtha:-prazna-zrava nakSatranA svAmI heva cha ? ta2-zravA nakSatranA svAmI viSNu viche. | 3 tA dhaNiTThA pakkhatte kiM devayAe paNNatte ? tA vasudevayAe paNNatte / bhAvArtha -prazna-dhaniSThA nakSatranA svAmI deva koNa che? uttara-dhaniSThA nakSatranA svAmI vasudeva che. |4 tA sayabhisayA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? tA varuNadevayAe paNNatte / bhAvArtha - prazna- zatabhiSaka nakSatranA svAmI deva koNa che? uttara-zatabhiSaka nakSatranA svAmI varuNa hevacha. | 5 tA puvvapoTThavayA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? tA ajadevayAe paNNatte / bhAvArtha :- prazna- pUrvAbhAdrapada nksstrn| svAmI he oche ? 6ttara- pUrvAbhAdrapada nksstrn| svAmI aja deva che. |6 tA uttarApoTThavayA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? tA ahivaDDi devayAe pnnnntte| bhAvArtha:-prazna-uttarAbhAdrapa nksstrn| svAmI heva // cha ? 612- uttarAbhAdraha nksstrn| svAmI abhivRddhi deva che. 7 evaM savvevi pucchijjati revaI pussadevayAe, assiNI assadevayAe, bhariNI jamadevayAe, kattiyA aggidevayAe, rohiNI payAvaidevayAe, saMThANA somadevayAe, addA ruddadevayAe, puNavvasU adiidevayAe, pusse bahassaidevayAe, assesA sappadevayAe, mahA piidevayAe, puvvAphagguNI bhagadevayAe paNNatte, uttarAphagguNI ajjama devayAe, hatthe saviyA devayAya, cittA tadvedevayAe, sAI vAyudevayAe Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 210 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra paNNatte,visAhA iMdaggIdevayAe paNNatte, aNurAhA mittadevayAe, jeTThA iMdadevayAe, mUle NiraidevayAe, puvvAsADhA AudevayAe, uttarAsADhA vissadevayAe paNNatte / bhAvArtha-A rIte sarva nakSatranA svAmI devA mATe prazna pUchavA, tenA uttaramAM jANavuM ke revatI nakSatranA svAmI pUSa deva che, azvinI nakSatranA svAmI azva deva che, bharaNI nakSatranA svAmI yama deva che, kRtikA nakSatranA svAmI agni deva, rohiNI nakSatranA svAmI prajApati deva, mRgazIrSa nakSatranA svAmI soma deva, Adra nakSatranA svAmI rudra deva, punarvasu nakSatranA svAmI aditi deva, puSya nakSatranA svAmI bRhaspati deva, azleSA nakSatranA svAmI sarpa deva, maghA nakSatranA svAmI pitR deva, pUrvAphAlyunI nakSatranA svAmI bhaga deva, uttarAphAlyunI nakSatranA svAmI aryama deva, hasta nakSatranA svAmI savitR(sUrya) deva, citrA nakSatranA svAmI tvaSTA deva, svAti nakSatranA svAmI vAyu deva, vizAkhA nakSatranA svAmI indrAgni deva, anurAdhA nakSatranA svAmI mitra deva, jyeSThA nakSatranA svAmI indra deva, mUla nakSatranA svAmI naiRta deva, pUrvASADhA nakSatranA svAmI Apa-jala deva ane uttarASADhA nakSatranA svAmI vizva deva che. * prAbhRta-10/1ra saMpUrNa Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10H pratiprAbhRta-13 211 | 'dasamuM prAbhRta: teramuM pratiprAbhRta muhUrta nAmA muhurtAnAM nAma :| 1 tA kahaM te muhuttANaM NAmadhejjA Ahieti vaejjA ? egamegassa NaM ahorattassa tIsaM muhuttA paNNattA, taM jahA rodde see mitte vAu supIe taheva abhicaMde / mAhiMda balava baMbhe bahusacce ceva IsANe // 1 // taDhe ya bhAviyappA vesamANe vAruNe ya ANaMde / vijae ya vIsaseNe pAyAvacce ceva uvasame ya // 2 // gaMdhavva aggivese sayarisahe AyavaM ca amame ya / aNavaM ca bhome risahe savvaDhe rakkhase ceva // 3 // bhAvArtha -prazna-muhUrtonA kyA nAma che? uttara- pratyeka ahorAtranA trIsa muhUrta che, jema ke- (1) rudra (2) zreyAna (3) mitra (4) vAyu (5) suprita (6) abhicaMdra (7) mahendra (8) balava (9) brahma (10) bahusatya (11) IzAna llall (12) tvaSTA(sRSTA) (13) bhAvitAtmA (14) vaizramaNa (15) vAruNa (16) AnaMda (17) vijaya (18) vizvasena (19) prajApatya (20) upazama //rA. (ra1) gaMdharva (rara) agniveza (23) zatavRSabha (24) Atapa(vAna) (25) amama (26) RNavAna (27) bhauma (28) vRSabha (ra9) sarvArtha (30) rAkSasa phall vivecanaH prastuta traNa gAthA dvArA trIsa muhUrtanA nAmanuM pratipAdana karela che. pratyeka ahorAtranA 30 muhUrta hoya che. A muhUrtanI gaNanA sUryodayathI kramazaH thAya che. madhyavartI bArathI aDhAra parvatanA cha muhUrtanI gaNanA 18 muhUrtano divasa hoya tyAre divasamAM ane 18 muhUrtanI rAtri hoya tyAre rAtrimAM (tenI gaNanA) thAya che. zrI samavAyAMga sUtranA trIsamA samavAyamAM trIsa muhUrtanA trIsa nAmanuM kathana che. tyAMnA trIsa nAmanA kyAMka kyAMka kramamAM taphAvata che. | prAbhRta-10/13 saMpUrNa Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 dasamuM prAbhUta : caudamuM pratiprAbhUta divasa-rAtri nAma zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra divasa rAtrinA nAma : 1 tA kahaM te divasA Ahieti vaejjA ? tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa paNNarasa divasA paNNattA, taM jahA- paDivayA divase, biiyA divase jAva paNNarasI divase / bhAvArtha :- prazna - hivasa DeTalA che, tenA nAma yA che ? uttara- pratyeka pakSamAM paMhara hivasa hoya che, prema - pratipahA hivasa, jIbhe hivasa yAvat paMyahazI hivasa. (kheDabha, pITha, trI4, yotha, pAMyama, ch4, sAtama, AThama, noma, dasama, agiyArasa, bArasa, terasa, caudasa, pUnama-amAsa, A laukika pracalita nAma che.) 2 tA eesi NaM paNNarasaNhaM divasANaM paNNarasa NAmadhejjA paNNattA, taM jahA puvvaMge siddhamaNorame ya tatto maNohare ceva / jasabhadde jasodhare savvakAmasamiddhe ti ya // 1 // iMde muddhAbhisit ya somaNasa dhaNaMjae ya boddhavve / atthasiddhe abhijAe accasa sayaMjae // 2 // aggivese uvasame, divasANaM NAmadhejjAiM // bhAvArtha :- A paMdara divasanA zAstramAM lokottara paMdara nAma kahyA che. te A pramANe che- (1) pUrvAMga (2) siddhamanorama (3) manohara (4) yazobhadra ( 4 ) yazodhara (5) sarvagrAma samRddha (3) IndramUrdhAbhiSita (8) somanasa (8) dhanaMzya (10) arthasiddha (11) abhibhata (12) atyazana (13) zataMya (14) agniveza (15) upazama A paMhara hivasanA paMdhara nAma bhaeAvA. 3 tA kahaM te rAIo Ahieti vaejjA ? tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa rAIo paNNattAo, taM jahA- paDivArAI biiyArAI jAva paNNarasIrAI / bhAvArtha :- prazna- rAtrio keTalI che, tenA nAma kayA che ? uttara- pratyeka pakSamAM paMdara rAtrio hoya che, prema - pahelI rAtri, jIla rAtri yAvat paMdharabhI rAtri (khA sauDiGa prayasita nAma che.) 4 | tA eyAsi NaM paNNarasaNhaM rAINaM paNNarasa NAmadhejjA paNNattA, taM jahAuttamA ya suNakkhattA elAvaccA jasodharA / somaNasA ceva tahA, sirisaMbhUyA ya boddhavvA // 1 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10 : pratiprAmRta-14 vijayA ya vejayaMti jayaMti aparAjiyA ya icchA ya / samAhArA ceva tahA, teyA ya tahA ya atiteyA // 2 // devAnaMdA NiraI, rayaNINaM NAmadhejjAI // 213 bhAvArtha:- A paMdara rAtrionA(lokottarika) paMdara nAma che, yathA- (1) uttamA (2) sunakSatrA (3) elApatyA (4) yazodharA (5) somanasA (6) zrI saMbhUtA ||1|| (7) vijayA (8) vaijayaMtI (9) jayaMtI (10) aparAjitA (11) icchA (12) samAhArA (13) tejA (14) atitejA / / 2 / / (15) devAnaMdA. aparanAma nirati. rAtrinA A zAstra varNita paMdara nAma jANavA. vivecanaH prastuta sUtromAM eka-eka pakSanA paMdara-paMdara divasa ane rAtrinA nAmonuM kathana che. eka pakSanA divasa H- eka pakSamAM paMdara divasa hoya che. sAmAnya rUpe divasa zabda ahorAtra mATe rUDha hovA chatAM ahIM divasa rUpa kALa vizeSanuM grahaNa karyuM che. yadyapi vivasa zohorAtre dastathApi sUrya prAvata: tivizeSayAtraXhaLa, rAtrivinA praznasUtrAtre vidyamAnAt / divasa zabda ahorAtra mATe 37 hovA chatAM rAtrinuM kathana alaga sUtrathI karyuM hovAthI ahIM (ahorAtra artha na karatAM) sUrya prakAza yukta divasa artha karyo che. sUtra kathita, pakSa, divasa vagerenuM kathana karma mAsanI apekSAe samajavuM. // prAbhUta-10/14 saMpUrNa // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 214] zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra dasamuM prAbhRtaH paMdaramuM pratiprAbhRta tithinAma tithionA nAma - | 1 tA kahaM te tihI Ahieti vaejjA ? tattha khalu imA duvihA tihI paNNattA, taM jahA- divasatihI ya rAItihI y| bhAvArtha - prazna - tithio keTalI ane kaI che? uttara- tithio be prakAranI che, divasa tithi ane rAtri tithi. | 2 tA kahaM te divasatihI Ahieti vaejjA ? tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa paNNarasa divasatihI paNNattA, taM jahA- NaMde bhadde jae tucche puNNe pakkhassa paMcamI, puNaravi- NaMde, bhadde, jae, tucche, puNNe pakkhassa dasamI, puNaraviNaMde, bhadde, jae, tucche, puNNe pakkhassa paNNarasI, evaM ee tiguNA tihIo savvesi divasANaM / bhAvArtha:- prazna- divasa tithio keTalI che ane kaI che? uttara- pratyeka pakSamAM paMdara paMdara divasa tithio hoya che, jema ke- (1) naMdA (2) bhadrA (3) jayA (4) tucchA ane (5) pUrNA. pakSanI A pAMca divasa tithio che. pharIthI naMdA (7) bhadrA (8) jayA (9) tucchA (10) pUrNA, pakSanI, A dasa divasa tithi che. pharIthI (11) naMdA (12) bhadrA (13) jayA (14) tucchA ane (15) pUrNA, pakSanI A paMdara divasa tithio che. A pramANe pAMca nAma triguNA karavAthI paMdara tithio thAya che. | 3 tA kahaM me rAItihI Ahieti vaejjA ? tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa rAItihI paNNattA, taM jahA- uggavaI, bhogavaI, jasavaI, savvasiddhA, suhaNAmA, puNaravi-uggavaI, bhogavaI, jasavaI, savvasiddhA, suhaNAmA, puNaraviuggavaI, bhogavaI, jasavaI, savvasiddhA, suhaNAmA, ee tiguNA tihIo savvesiM rALa | bhAvArtha:- prazna- rAtri tithio keTalI ane kaI che? uttara-pratyeka pakSamAM paMdara-paMdararAtritithio hoya che, yathA (1) ugravatI (2) bhogavatI (3) yazavatI(yazomatI) (4) sarvasiddhA (5) zubhanAmA; pharIthI(6) ugravatI (7) bhogavatI (8) yazavatI (9) sarvasiddhA (10) zubhanAmA; pharIthI- (11) ugravatI (12) bhogavatI (13) yazavatI (14) sarvasiddhA (15) zubhanAmA; A pramANe pAMca nAma triguNita karavAthI sarva(paMdara) rAtrionI paMdara tithio thAya che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAbhUta-10: pratiprAbhUta-15 215 | , , , , , , , , , , , kama - 15 nAma vivecana : prastuta sutromAM divasa tithi ane rAtri tithinA nAmanuM kathana che. divasa tithi ane rAtri tithinA pAMca-pAMca nAma traNavAra punarAvartana pAmIne 15 nAma thAya che. divasa tithi ane rAtri tithinA nAma:tithi divasa tithi rAtri tithi ekama, chaThTha, agiyArasa naMdA ugravatI bIja, sAtama, bArasa bhadrA bhogavatI trIja, AThama, terasa | jayA yazavatI - cotha, noma, caudaza tucchA | sarvAsiddhA pAMcama, dasama, paMdara(amAsa, zubhanAmAM prathama). eka pakSanA divasa-rAtri tathA tenA nAmAdi:15 divasanA 15 divasanI 15 rAtri 15 rAtrinA | | 15 rAtrinI divasa nAma | tithi tithi pratipradA pUrvAga naMdA | ekama rAtri | uttama ugravatI 2 | dvitIyA | siddha manorama bhadrA dvitIyA rAtri | sunakSatrA | bhogavatI 3 | tRtIyA | manohara jayA | tRtIyA rAtri | elApatyA | yazavatI 4 | caturthI | yazobhadra caturthI rAtri yazodharA sarvasiddhA 5 | paMcamI | yazodhara pUrNA paMcamI rAtri somanasA zubhanAmAM SaSThI | sarvakAma samRddha naMdA SaSThI rAtri | zrI saMbhUtA | ugravatI saptamI | indra mUrdhAbhiSikta bhadrA saptamI rAtri | vijayA | bhogavatI 8 | aSTamI | somanasa jayA aSTamI rAtri | vaijayaMtI | yazavatI navamI dhanaMjaya tucchA navamI rAtri | jayaMtI sarvasiddhA 10 | dazamI artha siddha pUrNA dazamI rAtri | aparAjitA | zubhanAmA ekAdazI abhijAta niMdA ekAdazI rAtri ugravatI 12 | dvAdazI | atyazana bhadrA dvAdazI rAtri samAhArA bhogavatI 17 | trayodazI zataMjaya jayA | | trayodazI rAtri tejA yazavatI 14 | caturdazI agniza tucchA caturdazI rAtri atitejA sarvasiddhA 15 | paMcadazI upazama pUrNA | paMcadazI rAtri devAnaMdA ke zubhanAmAM nirati tucchA r bh wwwwww 11 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 | zrI caMdra-sUrya prApti sUtra ahorAtra(divasa) ane tithimAM vizeSatA - sUryanArato viraH ahorAtra(divasa)nI utpatti sUryathI thAya che. jeTalA kALamAM sUrya AkAzamAM eka maMDaLa upara cAle teTalA kALane ahorAtra kahevAmAM Ave che athavA eka sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhIno kALa ahorAtra kahevAya che. sUrya 30 muhUrtamAM eka maMDaLa pasAra kare che, tethI eka ahorAtra 30 muhUrta pramANa che. caMdavA2ChtA thi 1 tithinI utpatti caMdrathI thAya che. caMdranI kaLAnI hAni-vRddhinA AdhAre tithi niSpanna thAya che. jeTalA kALamAM caMdrano (caMdranA bAsaTha aMzamAMthI 4-4 aMza) AvRtta thAya ke pragaTa thAya tene tithi kahevAmAM Ave che. tithi : ahorAtra athavA ra9 muhUrta pramANa che. caMdra kaLAnI hAni-vRddhinuM kAraNa :- caMdranA vimAnanI nIce cAra aMgulanA aMtare dhruvarAhunuM vimAna paribhramaNa kare che. dhruvarAhunuM vimAna kRSNa varNanuM che. caMdra karatAM dhruvarAhu(nitya rAhu)nI gati tIvra che, caMdra vimAnanI ADe dhruvarAhu AvavAthI caMdrano prakAza Avarita thAya che. suda15 pUrNimAnA caMdranI kaLA dhruvarAhunA AvaraNathI rahita hoya che. - suryathI niSpanna ahorAtra eka hovA chatAM divasa ane rAtrinA bhedathI tenA be prakAra thAya che tema divasa-rAtrinA bhedathI tithi paNa be prakAranI thAya che. 1che. ne prAbhRta-10/1pa saMpUrNa che. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAbhUta-10: pratiprAbhUta-16 [ 217 | dasamuM prAkRtaH soLamuM pratiprAbhUta C nakSatronAM gotrA nakSatronAM gotra:| 1 tA kahaM te gottA Ahieti vaejjA? tA eesiNaM aTThAvIsAe NakkhattANaMabhiI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA moggalAyaNasagote paNNatte / bhAvArtha -prazna- nakSatronAM gotra kayA che? A aThyAvIsa nakSatromAMthI abhijita nakSatranuM gotra kyuM che? uttara- abhijita nakSatranuM gotra maulAyana che. | 2 tA savaNe Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA saMkhAyaNasagotte paNNatte / bhAvArtha - prazna-zravaNa nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- zravaNa nakSatranuM gotra saMkhyAyana che. | 3 tA dhaNiTThA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA aggitAvasagotte paNNatte / bhAvArtha -prazna- dhaniSThA nakSatranuM gotra kayuM che? uttara-dhaniSThA nakSatranuM gotra agnitApasa che. |4 tA satabhisayA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA kaNNaloyaNasagotte pnnnntte| bhAvArtha-prazna- zatabhiSaka nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- zatabhiSa6 nakSatranuM gotra karNalocana che. 5 tA puvvApoTThavayA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA joukaNNiyasagotte pappA ne ! bhAvArtha - praznapUrvAbhAdrapadA nakSatranuM gotra kyuM che? uttara-pUrvAbhAdrapadA nakSatranuM gotra jotukarNi che. | 6 tA uttarApoTThavayA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA dhaNaMjayasagote pnnnntte| bhAvArtha :- prazna- uttarAbhAdrapadA nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- uttarAbhAdrapadA nakSatranuM gotra dhanaMjaya che. | 7 tA revaI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA pussAyaNasagotte paNNatte / bhAvArtha - prazna-revati nakSatranuM gotra kayuM che? uttara-revati nakSatranuM gotra puSyAyana che. |8 tA assiNI Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA assAyaNasagotte paNNatte / bhAvArtha -prazna- azvinI nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- azvinI nakSatranuM gotra azvAyana che. | 9 tA bharaNI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA bhaggavesagote paNNatte / bhAvArtha - prazna-bharaNI nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- bharaNI nakSatranuM gotra bhArgaveza che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 218 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 10 tA kattiyA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? aggivesa gotte paNNatte / bhAvArtha :- prazna-vRti nakSatranuM gotra yu cha ? 612-iti| nakSatranuM gotra manivezya che. |11 tA rohiNI Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA goyamasa gotte paNNatte / bhAvArtha -prazna- rohiNI nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- rohiNI nakSatranuM gotra gautama che. |12 tA saMThANA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA bhArahAyasa gotte paNNatte / bhAvArtha:-prazna-bhRgazIrSa nakSatranu gotra yu cha ? 6ttara- bhRgazIrSa nakSatranuM gotra bhAradvA4 cha. |13 tA addA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA lohiccAyaNasa gotte paNNatte / bhAvArtha:-prazna- sAdA nakSatranuM gotra yu cha ? 6ttara-mAdrA nakSatranuM gotra moDityAyanacha. 14 puNavvasU Nakkhette kiMgotte paNNatte ? tA vAsiTThasa gotte paNNatte / bhAvArtha :- prazna- punarvasu nakSatranuM gotra cha ? 6ttara-punarvasu nakSatranu gotra vAsiSTha cha. |15 tA pusse Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA omajjAyaNasa gotte paNNatte / bhAvArtha:- prazna-puSya nakSatranu gotra yu cha ? 612- puSya nakSatranu gotra samAyana(GdhAyana) 7. 16 tA assesA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA maMDavvAyaNasa gote paNNatte / bhAvArtha :- prazna- sazleSA nakSatranuM gotra yu cha ? 612-mazleSA nakSatranuM gotra bhA'vyAyana che. 17 tA maghA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA piMgAyaNasa gote paNNatte / lAvArtha :- prazna- bhaghA nakSatranuM gotra yu cha ? 62- bhavA nakSatranu gotra piMyanache. | 18 tA puvvAphagguNI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA govallAyaNasa gotte paNNatte / bhAvArtha:-prazna- pUzilgunI nakSatranuMgotra thucha? 612-pUzilgunI nakSatranuM gotra gosAyanache. 19 tA uttarAphagguNI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA kAsava gotte paNNatte / bhAvArtha :- prazna- uttarAtgunI nakSatranuM gotra yu cha ? 612- GttagunI nakSatranu gotra zya5 che. 20 tA hatthe Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA kosiya gotte paNNatte / bhAvArtha :- pra-sta nakSatranuM gotra iyu cha ? uttara-sta nakSatranu gotra auzi che. 21 tA cittA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA dabbhiyAyaNasa gotte paNNatte / bhAvArtha :- prazna- citrA nakSatranuM gotra yu cha ? uttara- citrA nakSatranuM jyu gotra hAmAyana cha. | 22 tA sAI Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA cAmaracchAyaNasa gotte paNNatte / Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAbhUta-10: pratiprAbhUta-16 : | | 219 ] bhAvArtha:- prazna- svAti nakSatranuM kayuM gotra che? uttara- svAti nakSatranuM gotra cAmarakSAyana che. | 23 tA visAhA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA suMgAyaNasa gotte paNNatte / bhAvArtha -prazna- vizAkhA nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- vizAkhA nakSatranuM gotra zuMgAyana che. 24 tA aNurAhA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? tA golavvAyaNasa gote pnnnntte| bhAvArtha -praznaanurAdhA nakSatranuM gotra kayuM che? uttara- anurAdhA nakSatranuM gotra golavyAyana che. 25 tA jeTThA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA tigicchAyaNasa gotte paNNatte / bhAvArtha -prazna- jayeSThA nakSatranuM gotra kayuM che? uttara-jayeSThA nakSatranuM gotra cikitsAyana che. | 26 tA mUle Nakkhatte kiM gote paNNate ? tA kaccAyaNasa gote paNNatte / bhAvArtha - prazna-mUla nakSatranuM gotra kayuM che? uttara-mUla nakSatranuM gotra kAtyAyana che. |27 tA puvvAsADhA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA bajjhiyAyaNaNasagotte pnnnntte| bhAvArtha - prazna- pUrvASADhA nakSatranuM gotra kayuM che? uttara-pUrvASADhA nakSatranuM gotra bAhyAyana che. | 28 tA uttarAsADhA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? tA vagghAvaccasa gotte pnnnntte| bhAvArtha - prazna- uttarASADhA nakSatranuM kayuM gotra che? uttara- vyAghApatya gotra che. prAbhRta-10/16 saMpUrNa dasamA prAbhUtanuM sattaramuM pratiprAbhRta prakSipta pratIta thavAthI mudrita karela nathI Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 220] zrI caMdrasUrya prApti sUtra dasamuM prAbhRtaH aDhAramuM pratiprAbhRta* ( yugamAM yoga saMkhyA ) _ eka yugamAM sUrya-caMdranI nakSatra coga saMkhyA :| 1 tA kahaM te cArA Ahieti vaejjA? tattha khalu imA duvihA cArA paNNattA, taM jahA- AiccacArA, caMdacArA ya / bhAvArtha:- prazna-eka yugamAM nakSatranI cAra-cAlavAnI gati kevA prakAranI hoya che? uttara-nakSatranI gati be prakAranI che- (1) sUrya sAthe gati (2) caMdra sAthe gati | 2 tA kahaM te caMdacArA Ahieti vaejjA ? tA paMca saMvaccharie NaM juge abhIi Nakkhatte sattasaTThicAre caMdeNa saddhiM joyaM joei, savaNe NaM Nakkhatte sattasaTThicAre caMdeNa saddhiM joyaM joei / evaM jAva uttarAsADhA Nakkhatte sattasaTThicAre caMdeNa saddhiM joyaM joei / bhAvArtha - prazna- eka yugamAM caMdra sAthe nakSatranI gati keTalIvAra thAya che? uttara- pAMca saMvatsarano eka yuga che. eka yugamAM abhijita nakSatra saDasaTha (7) vAra caMdranI sAthe yoga kare che arthAt saha paribhramaNa kare che. zravaNa nakSatra saDasaTha (7) vAra caMdranI sAthe yoga kare che. te ja rIte yAvatu uttarASADhA nakSatra saDasaTha(7) vAra caMdranI sAthe yoga kare che arthAt aThyAvIsa nakSatro eka yugamAM 67 vAra caMdra sAthe yoga kare che. | 3 |tA kahaM te AiccacArA Ahieti vaejjA? tA paMca saMvaccharie NaM juge abhII Nakkhatte paMcacAre sUreNa saddhiM joyaM joei / evaM jAva uttarAsADhA Nakkhatte paMcacAre sUreNa saddhiM joyaM joei / bhAvArtha:- prazna- eka yugamAM sUrya sAthe nakSatranI gati keTalIvAra thAya che? uttara- pAMca saMvatsarano eka yuga che. eka yugamAM abhijita nakSatra pAMcavAra suryanI sAthe yoga kare che. te ja rIte vAvata uttarASADhA nakSatra sUrya sAthe pAMcavAra yoga kare che. vivecanaH eka yugamAM 67 nakSatra mAsa vyatIta thAya che. eka-eka nakSatra mAsamAM pratyeka nakSatra eka-eka vAra caMdra sAthe yoga kare che, tethI 67 nakSatra mAsanA eka yugamAM abhijita Adi nakSatrano 67 vAra yoga thAya che. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAmRta-18 sUrya sAthe yoganI apekSAe nakSatra maMDaLanA bhramaNanI samApti eka sUrya saMvatsarathI thAya che, tethI pratyeka nakSatrano varSamAM eka vAra sUrya sAthe yoga thAya che. A rIte pAMca varSanA eka yugamAM pAMca vAra pratyeka nakSatrano sUrya sAthe yoga thAya che. ka / / prAbhUta-10/18 saMpUrNa // 221 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ rarara ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra dasama prAbhRtaH ogaNIsamuM pratipAta, ( mahinAnAM nAma mahinAnAM nAma - | 1 tA kahaM te mAsA Ahieti vaejjA ? tA egamegassa NaM saMvaccharassa bArasa mAsA paNNattA / tesiM ca duvihANAmadhejjA paNNattA, taM jahA- loiyA louttariyA ya / tattha loiyA NAmA- sAvaNe, bhaddavae, Asoe, kattie, maggasire, pose, mATe, puNe, vi, vAI, ke, mAlA che louttariyA NAmA abhiNaMdaNe supaiTe ya, vijae pIivaddhaNe / sejase ya sive yA vi, sisire vi ya hemavaM // 1 // Navame vasaMtamAse, dasame kusumasaMbhave / ekAdasame NidAho, vaNavirohI ya bArase // 2 // bhAvArtha:- prajJa- eka saMvatsaramAM keTalA mahinA hoya che? uttara pratyeka saMvatsaramAM bAra mahinA hoya che. tenA laukika ane lokottara ema be prakAre nAma che. laukika nAma A pramANe che- (1) zrAvaNa (2) bhAdaravo (3) Aso (4) kArataka (5) mAgasara (6) poSa (7) mahA (8) phAgaNa (9) caitra (10) vaizAkha (11) jeTha ane (12) aSADha lokottara nAma A pramANe che- (1) abhinaMdana (2) supratiSTha (3) vijaya (4) prItivardhana (5) zreyAMsa (6) ziva (7) zizira (8) hemaMta 1ll (9) vasaMta (10) kusuma saMbhava (11) nidAgha ane (12) vanaviroha. //rI. vivecana : prastuta sUtramAM mahinAnA nAmanuM kathana che. eka varasanA mahinA:- eka varasamAM 12 mahinA hoya che. sutrakAre A 12 mahinAnA nAma laukika ane lokottarika, ema be rIte darzAvyA che. to toDariyA gAma :- kArataka, mAgasara, poSa vagere lokamAM prasiddha 12 mahinAnA nAma laukika nAma kahevAya che. to avanavAho nanartapu prasiddhatvenaM tatsavaMthani jini ! jina pravacananI bahAranA lokone loka kahe che, lokamAM prasiddha kAratakAdi mahinAone laukika mAsa kahe che. lokaH tasmAtsamyagjJAnAdi guNa yuktatvena uttarAH pradhAnA: lokottarAH jainAsteSu Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAkRta-10: pratiprAbhRta-19 | 227 | prasiddhatvena tatsaMbaMdhIni to horara ! lokamAM samyajJAnAdi guNathI yukta hovAnA kAraNe je uttara eTale pradhAna-mukhya hoya te lokottara, lokottara eTale jaina darzana. jainomAM prasiddha 'abhinaMdita' vagere 12 mahinAnA nAmane lokottarika nAma kahe che. mahinAnA laukika-lokottarika nAma :kama | laukika nAma | lokottara nAma 1 | zrAvaNa mAsa | abhinaMdana 2 | bhAdaravo | supratiSThA 3 | Aso | vijaya kArataka prItivardhana mAgasara zreyAMsa poSa ziva : bha : jI : >> ? : : : : * * zizira mahA phAgaNa hemaMta 9 | caitra vasaMta vaizAkha jeTha kusuma saMbhava nidAgha vanaviroha 12 | aSADha | che prAbhRta-10/19 saMpUrNa | Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra dasamuM prAbhUta : vIsamuM pratiprAbhUta saMvatsara prakAra saMvatsaranA prakAra : 1 tA kai NaM saMvacchare Ahieti vaejjA ? tA paMca saMvaccharA paNNattA, taM jahA- Nakkhatta saMvacchare, juga saMvacchare, pamANa saMvacchare, lakkhaNa saMvacchare, saNicchara saMvacchare / bhAvArtha :- saMvatsaranA DeTA prakAra che ? uttara- saMvatsaranA pAMya prahAra che, te khA pramANe che - (1) nakSatra saMvatsara (2) yuga saMvatsara (3) prabhAga saMvatsara (4) lakSaNa saMvatsara (4) zanaizcara saMvatsara. nakSatra saMvatsara : 2 tA NakkhattasaMvacchare NaM kaivihe paNNatte ? tA NakkhattasaMvacchare NaM duvAlasavihe paNNatte, taM jahA- sAvaNe bhaddavae jAva AsADhe / jaM vA bahassaI mahaggahe duvAlasahiM saMvaccharehiM savvaM NakkhattamaMDalaM samANei / bhAvArtha:- prazna-nakSatra saMvatsaranA keTalA prakAra che ? uttara- nakSatra saMvatsaranA bAra prakAra che. te A pramANe che - ( 1 ) zrAvaNa (2) (bhAdrapaE (3) khAso (4) arata ( 4 ) bhAgasara (5) poSa (7) mahA (8) jhge| (9) caitra (10) vaizApa (11) 44 (12) aSADha. bRhaspati mahAgraha bAra varSamAM badhA nakSatra pAra kare che, tethI bAra nakSatra saMvatsara thAya che. tAtparya e che ke bRhaspati mahAgraha eka varSamAM zrAvaNamAsa saMbaMdhI nakSatrone pAra kare che. bIjA varSamAM bhAdaravA saMbaMdhI nakSatrone, A rIte bAramA varSamAM aSADha saMbaMdhI nakSatrone pAra kare che, te kAlavizeSa paNa nakSatrasaMvatsara kahevAya che. yuga saMvatsara : 3 | tA jugasaMvacchare NaM paMcavihe paNNatte, taM jahA- caMde, caMde, abhivaDDie, caMde, abhivaDDie ceva / tA paDhamassa NaM caMdasaMvaccharassa cauvvIsaM pavvA paNNattA / doccassa NaM caMdasaMvaccharassa cauvvIsaM pavvA paNNattA, taccassa NaM abhivaDDhiya saMvaccharassa chavvIsaM pavvA paNNattA / cautthassa NaM caMda saMvaccharassa caDavIsaM pavvA paNNattA, paMcamassa NaM abhivaDDhiya saMvaccharassa chavvIsaM pavvA paNNattA / evAmeva sapuvvAvareNaM paMcasavaccharie juge ege caDavIse pavvasae bhavaMtItimakkhAyaM / Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10H pratiSThAbhUta-20 ] | rarapa ] bhAvArtha - yuga saMvatsaranA pAMca prakAra che. te A pramANe che- (1) caMdra saMvatsara (2) caMdra saMvatsara (3) abhivardhita saMvatsara (4) caMdra saMvatsara (5) abhivardhita saMvatsara. prathama caMdra saMvatsaranA 24 parva eTale pakSa che, bIjA caMdra saMvatsaranA 24 parva che, trIjA abhivardhita saMvatsaranA 26 parva che, cothA caMdra saMvatsaranA 24 parva che ane pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA 26 parva che. A pramANe badhA maLIne pAMca prakAranA yuga saMvatsaranA kula 124 parva che. pramANa saMvatsara :| 4 taja pApasaMvare paMvire pUchatta, taM naha- aha7, re, 3%, Aicce, abhivaDDie / bhAvArtha :- pramANa saMvatsaranA pAMca prakAra che- (1) nakSatra (2) caMdra (3) Rtu (4) Aditya (5) abhivardhita. lakSaNa saMvatsara :| 5 tA lakkhaNasaMvacchare NaM paMcavihe paNNatte taM jahA- Nakkhatte, caMde, uU, Aicce, abhivaDDie / tA Nakkhatta saMvaccharassa paMcavihaM lakkhaNaM paNNattaM, taM jahA samagaM NakkhattA joyaM, joeMti samagaM uU pariNamaMti / NaccuNhaM NAisIe, bahu udae hoi Nakkhatte // 1 // sasi samaga puNNimAsiM, joeMti visamacAri NakkhattA / kaDuo bahudao ya, tamAhu saMvaccharaM caMdaM // 2 // visamaM pavAliNo pariNamaMti, aNuUsu diti pupphaphalaM / vAsaM Na samma vAsai, tamAhu saMvaccharaM kammaM // 3 // puDhavidagANaM ca rasaM, puppha phalANaM ca dei Aicce / appeNa vi vAseNaM, samma Nipphajjae sassaM // 4 // AiccateyataviyA, khaNalava divasA uU pariNamaMti / pUrei NiNNa-thalayAI, tamAhu abhivaDDiya jANa // 5 // bhAvArtha:- lakSaNa saMvatsaranA pAMca prakAra che. te A pramANe che- (1) nakSatra (2) caMdra (3) Rtu (4) Aditya ane (5) abhivardhita. nakSatra saMvatsaranA pAMca lakSaNa kahyA che, te A pramANe chegAthArtha (1) nakSatra lakSaNa saMvatsara- je saMvatsaramAM kRtikAdi nakSatrono yathA samaye caMdra-sUrya sAthe yoga thato hoya arthAt je mAsanuM je mukhya nakSatra hoya te svabhAvathI pUrNimAnA divase yoga dharAvatuM hoya; Rtao samarUpe pariNamita thatI hoya, viparIta thatI na hoya; ati garamI, ati ThaMDI na hoya temaja varasAda sAro varasato hoya, A lakSaNothI yukta saMvatsarane nakSatra saMvatsara kahe che. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raraH | zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra (2) caMdra lakSaNa saMvatsara- je saMvatsaramAM mAsathI viSama nAmavALA nakSatra pUrNimAnA divase caMdra sAthe yoga karatA hoya; garamI, ThaMDI, rogAdinI bahulatAnA kAraNe Rtu kaSTakara hoya; ativRSTi hoya; A lakSaNothI yukta saMvatsarane caMdra saMvatsara kahe che. (3) karma-trata lakSaNa saMvatsara- je saMvatsaramAM viSamakALe-akALe vanaspati aMkurita thAya; kamosame vRkSa para puSpa ane phaLa Ave; yathocita varSA na thAya; A lakSaNothI yukta saMvatsarane karma-Rtu saMvatsara (4) Aditya lakSaNa saMvatsara- je saMvatsaramAM pRthvI, jaLa, puSpa, phaLa vageremAM sUrya yathArtha rasa pradAna kare; varasAda thoDo hovA chatAM paryApta mAtrAmAM anAja niSpanna thAya, A lakSaNothI yukta saMvatsarane Aditya saMvatsara kahe che. (5) abhivartita lakSaNasaMvatsara- sUryanA pracaMDa tApathI bhUmi paritapta rahe; RtuonuM pariNamana atyalpa hoya; nimna sthaLo pANIthI pUrNa rahe, A lakSaNothI yukta saMvatsarane abhivardhita saMvatsara kahe che. zanaizvara saMvatsara :| 6 tA saNiccharasaMvacchare NaM aTThAvIsaivihe paNNatte, taM jahA- abhII, savaNe jAva uttarAsADhA / jaM vA saNicchare mahaggahe tIsAe saMvaccharehiM savvaM NakkhattamaMDalaM smaannei| bhAvArtha :- zanaizcara saMvatsaranA aThyAvIsa prakAre che, te A pramANe che- abhijita, zravaNa yAvatuM uttarASADhA. zanaizcara mahAgraha trIsa varSomAM badhA nakSatrone pAra kare che, te kAla zanaizvara saMvatsara kahevAya che. aThyAvIsa nakSatrone pAra kare te apekSAe tenA 28 prakAra kahyA che. vivecana : prastuta sUtromAM bhinna-bhinna prakAranA saMvatsaro (varSo)nuM varNana che. caMdra, sUrya, nakSatra, graha vagerenI gatinI bhinnatA ane pradakSiNA pUrNa karavAnA kALanI bhinnatAnA kAraNe te pratyekanA bhinna-bhinna saMvatsara nirmita thAya che. saMvatsara nAma :(1) nakSatra saMvatsara:-nakSatrapu bhava saMvatsaro nakSatra: saMvatsara: je varSa nakSatrathI nirmita thAya tene nakSatra varSa kahe che, caMdra jeTalA samayamAM, abhijita nakSatrathI zarU karI uttarASADhA parvatanA nakSatrone pAra kare, tene nakSatra mAsa kahe che athavA 28 nakSatranA caMdra sAthenA sahaparibhramaNathI niSpanna mAsane nakSatra mAsa kahe che. 12 nakSatra mAsanuM eka nakSatra saMvatsara thAya che. (2) yuga saMvatsara:-pu pasaMvatsarAtma pAMca varasanA samudAyane eka yuga kahe che. sUtrakAre ahIM caMdra saMvatsaranI pradhAnatAe pAMca caMdrasaMvatsaranA samUhane yuga saMvatsara kahyuM che. te ja rIte pAMca sUrya varSanA samudAyane sUrya yuga saMvatsara kahe che ane pAMca nakSatra varSanA samudAyane nakSatrayuga saMvatsara kahe che. (3) pramANa saMvatsara - mAna prathAnatvAka saMvarace pramANanevAmathI te pramANa, Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAbhUta-10H pratiprAbhUta-20 | 227 ] parimANanI pradhAnatAvALA saMvatsaranuM pramANa saMvatsara kahe che. caMdra saMvatsara, sUrya saMvatsara, nakSatra saMvatsara vagerenA ahorAtra pramANane pramANa saMvatsara kahe che. pramANa saMvatsara eTale nakSatrAdi saMvatsaronuM pramANa. caMdra yuga saMvatsara, sUrya yuga saMvatsara, nakSatra yuga saMvatsara, Rtu yuga saMvatsara. A sarva yuga saMvatsaranA 1830 divasa che. (4) lakSaNa saMvatsaraH-nAnAM pradhAna tathA saMvatsarAH lakSaNanI pradhAnatAvALA saMvatsarane lakSaNa saMvatsara kahe che. caMdra saMvatsara, sUrya saMvatsara, nakSatra saMvatsara vagerenA lakSaNane lakSaNa saMvatsara kahe che. (5) zanaizcara saMvatsara-zanimahAgrahanA 28 nakSatra ke12 rAzine bhogavavAnA kALanezanaizcara saMvatsara kahe che. zainezvara mahAgraha 30 saMvatsaramAM 28 nakSatrone pAra kare che. eka nakSatra saMvatsara 327 divasanuM che, tene 30 saMvatsarathI guNatA(327 x 30 = 9810, 51 X 30 = 1530 + 7 = 22 ,9810+ rara ! =) 983ra 5 divasanuM zainezcara saMvatsara che. saMvatsara prakAra:nakSatra saMvatsara prakAra :- nakSatra saMvatsaranA 12 prakAra che. 28 nakSatramAMthI dhaniSThA(zraviSThA), uttarabhAdrapadA, azvinI, kRttikA, mRgazIrSa, puSya, maghA, uttarAphAlganI, citrA, vizAkhA, jyeSThAmUlI, uttarASADhA, A bAra nakSatro bAra mAsane samApta kare che. A bAra mAsathI nakSatra saMvatsara niSpanna thAya che. zrAvaNAdi mAsa(mahinA) saMvatsaranA avayavabhUta che. avayavamAM avayavIno upacAra karIne zrAvaNAdine saMvatsara kahyA che ane tethI ja nakSatra saMvatsaranA 1ra prakAra kahyA che. yuga saMvatsara prakAra:- yuga saMvatsaranA pAMca prakAra che. ahIM caMdra yuga saMvatsaranuM kathana che. sUrya yuga saMvatsaranA pAMca prakAra sUrya saMvatsara ja kahevAya che. caMdra saMvatsara ane nakSatra saMvatsaranA ahorAtra sUrya saMvatsara karatAM ochA che. eka yuge caMdra saMvatsara ane nakSatra saMvatsarano sUrya saMvatsara sAthe meLa karavA caMdra mAsa, nakSatra mAsane vadhAravAmAM Ave che, abhivandrita karavAmAM Ave che, tethI te vadhArelA caMdra mAsa ke nakSatra mAsa abhivardhita mAsa(adhika mAsa) tarIke oLakhAya che. nakSatra saMvatsara vyavahAramAM pravartatuM na hovAthI tenA abhivartita mAsano ullekha nathI. pAMce sUrya saMvatsara samAna che, tethI sUtrakAre sUtramAM caMdra yuga saMvatsaranA ja prakAra batAvyA che. caMdra yuga saMvatsaramAM paheluM caMdra saMvatsara che. yuganA prAraMbhe zrAvaNa vada-1 thI pUnamanI samApti sudhInA 29 divasano eka caMdra mAsa hoya che ane 12 caMdra mAsanuM eka caMdra saMvatsara kahevAya che. A ja pramANe bIjuM, cothuM caMdra saMvatsara jANavuM. caMdra saMvatsara 12 mAsanuM che. caMdra mAsa ra9 3 divasano che. 29 2 x 12 = 354 divasanuM caMdra saMvatsara che. yuganuM trIjuM ane pAMcamuM caMdra saMvatsara abhivardhita saMvatsara kahevAya che. abhivardhita yuga saMvatsara 13 mAsanuM hoya che. pAMca varSa rUpa yugamAM sUrya saMvatsaranI apekSAe vicAra karatAM, nyUnAdhikatA vinA pAMca varSa ja hoya che. sUrya mAsa 30thA (309) ahorAtra pramANa che ane caMdramAsa 29 ahorAtra pramANa che. sUrya mAsa pramANe 30 mAsa pUrNa thAya tyAre caMdra mAsa pramANe 31 caMdra mAsa pUrNa thAya che. te eka mAsano je taphAvata thayo, te mAsane adhika mAsa kahevAmAM Ave che. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra adhika mAsa gaNanA - eka sUrya mAsanA 304 ahorAtra che, tethI 30 sUrya mAsanA 30 x 30 15 ahorAtri thAya che. eka caMdramAsanA 29gurU ahorAtra che, tethI 30 caMdramAsanA 29 x 30 = 885 ahorAtra che. A rIte 30 sUrya mAsanA 915 ahorAtra ane caMdra mAsanA 885 ahorAtra thAya che, te baMne vacce (915-885 3 = ) ra9 3 ahorAtrano taphAvata thayo. A taphAvatanI pUrti karavA caMdra saMvatsaramAM eka mAsa abhivardhita karAya che, tene adhikamAsa kahe che. eka yugamAM sUrya saMvatsaranA 30 mAsa ke 60 pakSa vyatIta thAya che tyAre eka yugamAM caMdra saMvatsaranA trIjA saMvatsare(aDhI varase) ane pAMcamA saMvatsaranA aMte eka caMdra mAsa vadhAravAmAM Ave che. yugano prAraMbha zAstrokta zrAvaNa vada-1 (gujarAtI aSADha vada-1 thAya che. tyAMthI aDhI varasa eTale poSa vada-1 thI poSa suda-15 sudhIno mahino adhika mAsa kahevAya che ane yugano aMtima mAsa eTale zAstrokta aSADha vada-1thI aSADha suda-15 (gujarAtI jeTha vadanA 15 divasa ane aSADha sudanA 15 divasa) adhika mAsa kahevAya che. zAstrokta rIte poSa ane aSADha, A be mahinA ja adhika mAsa rUpe Ave che. my | 12 | | 4 ] 20 | `y caMdra yuga saMvatsara:saMvatsara nAma mAsa mAsanA divasa | | saMvatsaramA parva(pakSa) | dina caMdra saMvatsara 29 rU. 354 caMdra saMvatsara 12 29 ? 354 abhivardhita 13 - ra9 383 caMdra saMvatsara 12 | - ra9. 354 abhivardhita | 13 ra9rR 26 383 kula-5 | 124 1830 pramANa saMvatsaranA prakAra :- sUtrakAre nakSatra, caMdra, Rtu(kama), Aditya-sUrya, abhivardhita, A pAMca saMvatsaranA pramANa darzAvyA che. pAMca saMvatsaranA pramANane ja ahIM pramANa saMvatsaranA pAMca prakAra kahyA che. varSanuM pramANa mAsanA pramANane AdhIna che, tethI ahIM nakSatra, caMdra, sUrya vagerenA mAsa pramANanA AdhAre saMvatsara pramANa darzAvyA che. 1830ahorAtra pramANa yugasaMvatsara:- eka yugamAM sUryanA pAMca dakSiNAyana ane pAMca uttarAyaNa kula 10 ayana thAya che. baMne ayana 183-183 ahorAtranA che, tethI 183 x 10 = 1,83) ahorAtra eka yuganA thAya che. eka yugamAM sUrya mAsa-0, nakSatra mAsa-67, caMdra mAsa-2, tu mAsa-61 che, tethI eka eka mAsanA ahorAtra nizcita karavA 1,830ne 0, 67, 2, 1 thI bhAgatA sUrya mAsAdinA ahorAtranuM pramANa Ave che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAbhRta-20 rara9 ] 12 366 sUryAdi saMvatsaranA ahorAtra - ma 1 yuganA yuganA mAsanA saMvatsara saMvatsara ahorAtra mAsa ahorAtra mAsa ahorAtra pramANa pramANa sUrya saMvatsara pramANa 1,830 30 8 | nakSatra saMvatsara pramANa 1,830 | 12 | 327 | caMdra saMvatsara pramANa 1,830 2 | 29 ? | 12 3544 Rtu saMvatsara pramANa 1,830 - 1 | 30 | 12 | 36O. abhivardhita saMvatsara pramANa | 1,83) 57 mAsa | 31 333 | 12 | | 383 7 divasa 11du muhUrta pAMca abhivardhita saMvatsaranA samudAyane abhivardhita yuga kahevAmAM Ave che. abhivardhita saMvatsaranA 383 [ ahorAtra che. tene bAra mAsathI bhAgatA 383 + 12 = 31 13] ahorAtra(eka mAsanA) prApta thAya che. 383 4pa(yuganA varSa) = 1918 rUkuM ahorAtra athavA 31 12 ahorAtra 4 60 mAsa = 1918 31 ahorAtra pramANa eka abhivardhita yuga hoya che. sUrya yuganA 1830 divasa sAthe meLa karavA abhivardhita yuganI mAsa saMkhyA 60 nahIM paNa 57 mAsa, 7 divasa 113 muhUrta grahaNa karavAmAM Ave che. pa7 mAsa x 31 13, ahorAtra = 18rara ahorAtra ane 18 phUpha prApta thAya che, temAM 7 ahorAtra ane 11 phU3 muhUrta umeravAthI 183) ahorAtra pramANa abhivardhita yuga thAya che. Aditya saMvatsara-Adi pUrvokta pAMce saMvatsaramAMthI eka karma saMvatsara-Rtu saMvatsarano mAsa-RtumAsa 30 ahorAtra pramANa che tenA koI aMza nathI. A Rtu mAsa niraMza hovAthI loka vyavahAra prayojaka che. zeSa sUryAdi mAsa aMza sahita hovAthI loka vyavahAra duSkara bane che. niraMza pramANa thI 60 paLa = 1 ghaDI 2 ghaDI = 1 muhUrta 30 muhUrta = 1 ahorAtra 15 ahorAtra = 1 pakSa 2 pakSa = 1 mAsa 12 mAsa = 1 saMvatsara thAya che. lakSaNa saMvatsara prakAra:- nakSatra, caMdra, Rtu-karma, Aditya-sUrya, abhivardhita, A pAMca saMvatsaranA lakSaNa sUtrakAre darzAvyA che. A pAMca saMvatsaranA lakSaNane ja ahIM pAMca lakSaNa saMvatsara kahyA che. te prAbhUta-10/ra0 saMpUrNa Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra dasamuM prAbhUta H ekavIsamuM pratiprAbhUta nakSatra dvAra nakSatronA dvAra viSayaka pAMca pratipattioH 1 tA kahaM te joisassa dArA Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo paMca paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu- tA kattiyAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA mahAdIyA NaM satta NakkhattA puSvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA dhaNiTThAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA assiNIyAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA bharaNIyAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu / bhAvArtha : - prazna - bhyotiSI (nakSatra) nA dvAra DevA prAranA che ? uttara- nakSatronA dvAranA viSayabhAM anyatIrthikonI pAMca pratipattio kahI che. te A pramANe che- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke kRtikA Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke maghA Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke dhaniSThA Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke azvinI Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke bharaNI Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che. 2 tattha NaM je te evamAhaMsu - tA kattiyAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, te evamAhaMsu, taM jahA- kattiyA rohiNI saMThANA addA puNavvasU, pusso assA | mahAdIyA NaM satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, taM jahA- mahA puvvAphagguNI uttarAphagguNI hattho cittA sAI visAhA, Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10H pratiprAbhRta-21 _ 231 ] aNurAdhAdIyA NaM satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA, taMjahA- aNurAdhA jeTThA mUlo puvvAsADhA uttarAsADhA abhII savaNo / dhaNiTThAdIyA NaM satta NakkhattA uttaradAriyA paNNattA, taM jahA- dhaNiTThA satabhisayA puvvApoTTavayA uttarApoTTavayA revaI assiNI bharaNI / bhAvArtha - temAMthI je ema kahe che ke kRtikA Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che. teonuM kathana che ke kRttikAdi sAta nakSatro pUrva dhAravALA che, yathA- (1) kRtikA (2) rohiNI (3) mRgazIrSa (4) Adra (5) punarvasu (6) puSya (7) azleSA, maghAdi sAta nakSatro dakSiNa dizAnA dvAravALA che, yathA- (1) maghA (2) pUrvaphAlganI (3) uttarAphAlganI (4) hasta (5) citrA (6) svAti ane (7) vizAkhA. - anurAdhAdi sAta nakSatro pazcima dizAnA dvAravALA che, yathA- (1) anurAdhA (2) jayeSThA (3) mUla (4) pUrvASADhA (5) uttarASADhA (6) abhijita ane (7) zravaNa. dhaniSThA Adi sAta nakSatro uttaradizAnA dvAravALA che, yathA- (1) dhaniSThA (2) zatabhiSaka (3) pUrvAbhAdrapada (4) uttarAbhAdrapadA (5) revatI (6) azvinI ane (7) bharaNI. | 3 tattha NaM je te evamAhaMsu- tA mahAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, te evamAhaMsu, taM jahA- mahA puvvAphagguNI uttarAphagguNI hattho cittA sAI visAhA / aNurAdhAdIyA NaM satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA,taM jahA- aNurAdhA jeTThA mUle puvvAsADhA uttarAsADhA abhiI savaNe / dhaNiTThAdIyA NaM satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA, taM jahA- dhaNiTThA satabhisayA puvvApoTTavayA uttarApoTTavayA revaI assiNI bharaNI / kattiyAdIyA satta NakkhattA uttaradAriyA paNNattA, taM jahA- kattiyA rohiNI saMThANA addA puNavvasU pusso assesA / bhAvArtha - temAMthI je ema kahe che ke- maghA Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dhAravALA che, teonuM kathana che ke maghAdi sAta nakSatro pUrva dhAravALA che, yathA- (1) maghA (2) pUrvAphAlganI (3) uttarAphAlganI (4) hasta (5) citrA (6) svAti (7) vizAkhA. anurAdhAdi sAta nakSatro dakSiNa dizAnA kAravALA che, yathA- (1) anurAdhA (2) jayeSThA (3) mUla (4) pUrvASADhA (5) uttarASADhA (6) abhijita (7) zravaNa. dhaniSThA Adi sAta nakSatro pazcima dizAnA dvAravALA che, yathA- (1) dhaniSThA (2) zatabhiSaka (3) pUrvAbhAdrapadA (4) uttarAbhAdrapadA (5) revatI (6) azvinI (7) bharaNI. kRtikA Adi sAta nakSatro uttaradizAnA dvAravALA che, yathA- (1) kRtikA (2) rohiNI (3) mRgazIrSa (4) Adra (5) punarvasu (6) puSya (7) azleSA. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 232 | zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra | 4 tattha NaM je te evamAhaMsu- tA dhaNiTThAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, te evamAhaMsu, taM jahA- dhaNiTThA satabhisayA puvvApoTTavayA uttarApoTTavayA revaI assiNI bhrnnii| kattiyAdIyA NaM satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, taM jahA- kattiyA rohiNI saMThANA addA puNavvasU pusso assesA / / mahAdIyA NaM satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA, taM jahA- mahA puvvAphagguNI uttarAphagguNI hattho cittA sAI visAhA / aNurAdhAdIyA NaM satta NakkhattA uttaradAriyA paNNattA, taM jahA- aNurAhA jeTThA mUlo puvvAsADhA uttarAsADhA abhII savaNo / bhAvArtha :- temAMthI je A pramANe kahe che ke- dhaniSThA Adi sAta nakSatro pUrvadizAnA dvAravALA che. te ama cha dhaniSThA sAta nakSatra pUrvahizAnA dvArA cha, yathA- (1) dhaniSThA (2) zatamiSa (3) pUrvAbhAdrapA (4) uttarAbhAdrapA (5) revatI (6) azvinI (7) bha24I. mRti l sAta nakSatro dakSiNa zina dvArA cha, yathA- (1) kRti| (2) (3) bhRgazIrSa (4) mA (5) punarvasu (5) puSya (7) azleSA. bhadhA mAhi sAta nakSatro pazcima dizAna dvArA cha, yathA- (1) maghA (2) pUrvAgunI (3) uttarAzagunI (4) 2 (5) citrA (6) svAti (7) vi . anurAdhA hi sAta nakSatro uttara hizAna dvArA cha, yathA- (1) anurAdhA (2) 4yeSThA (3) bhUkha (4) pUrvASADhA (5) uttarASADhA (6) amiti (7) shrv|. | 5 tattha NaM je te evamAhaMsu-tA assiNIyAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, te evamAhaMsu, taM jahA- assiNI bharaNI kattiyA rohiNI saMThANA addA puNavvasU / pussAdIyA NaM satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, taM jahA- pussA assesA mahA puvvAphagguNI uttarAphagguNI hattho cittA / / __sAiyAdIyA NaM satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA, taM jahA- sAI visAhA aNurAhA jeTThA mUlo puvvAsADhA uttarAsADhA / __ abhiIyAdiyA NaM satta NakkhattA uttaradAriyA paNNattA, taM jahA- abhiI savaNo dhaNiTThA satabhisayA puvvabhaddavayA uttarabhaddavayA revaI / / bhAvArtha - temAM je ema kahe che ke- azvinI Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che, teonuM kathana cha azvinI mAhisAta nakSatrI pUrva hizAna dvAravANAcha, yathA- (1) azvinI (2) m29|| (3) tikI (4) roddie| (5) bhRgazIrSa (6) AdrA (7) punarvasu. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAta-10: pratiprAmRta-21 | 233 puSyAsAta nakSatro dakSiNa zina dvArA cha, yathA- (1) puSya (2) azleSA (3) bhaghA (4) pUrvAzagunI (5) uttarAzagunI (6) punarvasu (7) citrA. svAti hi sAta nakSatro pazcima hizAna dvAravANA cha, yathA- (1) svAti (2) viza (3) anurAdhA (4) 4yeSThA (5) bhUla (6) pUrvASADhA (7) uttarASADhA. samitimA sAta nakSatro uttara dizAna dvArA cha, yathA- (1) abhihita (2) shrv|| (3) dhaniSThA (4) zatabhiSa (5) pUrvAbhAdra56(5) uttarAbhAdra56 (7) 2vatI. | 6 tattha NaM je te evamAhaMsu- tA bharaNiyAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, te evamAsu, ta jahA- bharaNI kattiyA rohiNI saMThANA addA puNavvasU pusso / assesAdIyA NaM satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, taM jahA- assesA mahA puvvAphagguNI uttarAphagguNI hattho cittA sAI / visAhAdIyA NaM satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA, taM jahA- visAhA aNurAhA jeTThA mUlo puvvAsADhA uttarAsADhA abhiI / savaNAdIyA NaM satta NakkhattA uttaradAriyA paNNattA, taM jahA- savaNo dhaNiTThA satabhisayA puvvApoTuvayA uttarApoTTavayA revaI assiNI ege egmaahNsu| bhAvArtha - temAM je ema kahe che ke bharaNI Adi sAta nakSatra pUrva dizAnA kAravALA che, teonuM kathana che ma29 mAhisAta nakSatra pUrva hizAnA dvAravAcha, yathA- (1) ma29 (2) iti| (3) rolie| (4) bhRgazIrSa (5) mAdrA () punarvasu (7) puSya. azleSA sAhisAta nakSatrIhakSiA hizAnAdvAravANA cha, yathA- (1) aSA (2) maghA (3) pUrvAzagunI (4) utt2| zalgunI (5) usta (G)yitrA (7) svAti. vizAmA AhisAta nakSatrI pazcima hizAna dvA2vAmA cha, yathA- (1) vizANA (2) anurAdhA (3) 4yesstth| (4) bhUla (5) pUrvASADhA (5) uttarASADhA (7) miti. zravahisAta nakSatrI uttara hinAvAravANAcha, yathA- (1) shrv| (2) dhaniSThA (3) zatamiSa (4) pUrvAbhAdrapahA (5) uttarAbhAdrapa (G) revatI (7) azvinI. nakSatra dvAra:|7 vayaM puNa evaM vayAmo tA abhiiyAdIyA NaM satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, taM jahA- abhiI savaNo dhaNiTThA satabhisayA puvvApoTThavayA uttarApoTTavayA revaI / ___assiNIyAdIyA NaM satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, taM jahAassiNI bharaNI kattiyA rohiNI saMThANA addA puNavvasU / pussAdiyA NaM satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA, taM jahA- pusso assesA mahA puvvAphagguNI uttarAphagguNI hattho cittA / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra34 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra sAIyAdiyA NaM NakkhattA uttaradAriyA paNNattA, taM jahA- sAI visAhA aNurAhA jeTThA mUle puvvAsADhA uttarAsADhA / bhAvArtha :- bhagavAna ema kahe che ke- abhijita Adi sAta nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA che, jema ke(1) abhijita (2) zravaNa (3) dhaniSThA (4) zatabhiSa6 (5) pUrvAbhAdrapadA (6) uttarAbhAdrapadA (7) revatI. azvinI Adi sAta nakSatro dakSiNa dizAnA dhAravALA che, yathA- (1) azvinI (2) bharaNI (3) kRtikA (4) rohiNI (5) mRgazIrSa (9) ArkA (7) punarvasu. puSya Adi sAta nakSatra pazcima dizAnA dvAravALA che, yathA- (1) puSya (2) azleSA (3) maghA (4) pUrvAphAlganI (5) uttarAphAlganI (6) hasta (7) citrA. svAti Adi sAta nakSatra uttara dizAnA dvAravALA che, jema ke- (1) svAti (2) vizAkhA (3) anurAdhA (4) jayeSThA (5) mUla (6) pUrvASADhA (7) uttarASADhA. vivecana : prastuta sUtramAM nakSatranA dizA dvAranuM kathana che. navA puthvavAriyA- pUrva dizAnA dvAravALA nakSatra, ye nakSatranu pUrva kSizi RtaH prAyaH manuSagAyate tAni pUrvatAra . je nakSatromAM pUrva dizA tarapha jatAM prAya: zubha thAya che, te nakSatro pUrva dizAnA dvAravALA kahevAya che. te ja rIte je nakSatro prAyaH dakSiNa, pazcima ane uttara dizAmAM zubha phaLa Ape che. te kramazaH dakSiNa dvAra, pazcimadvAra ane uttara dvAravALA nakSatra kahevAya che. nakSatronA dizA tAra:pUrva dhAravALA | dakSiNa dvAravALA pazcima dvAravALA uttara dvAravALA nakSatro nakSatro nakSatro nakSatro 1. abhijita 1. azvinI , 1. puSya . . . . . . .! 1. svAti 2. zravaNa 2. bharaNI 2. azleSA 2. vizAkhA 3. dhaniSThA 3. kRttikA 3. maghA. 3. anurAdhA 4. zatabhiSa 4. rohiNI 4. pUrvAphAlganI 4. jayeSThA 5. pUrvAbhAdrapadA 5. mRgazIrSa | 5. uttarAphAlganI 5. mUla 6. uttarAbhAdrapadA 6. Adra 6. hasta 6. pUrvASADhA 7. revatI | 7. punavaluM 7. citrA 7. uttarASADhA zrI samavAyAMga sUtranA sAtamA samavAyamAM prAyaH pratomAM riyA satta pArUlattA puSpavAriyA pattA sUtrapATha jovA maLe che. sUrya prajJapti sUtranA A 10/12 prAbhRtanA bIjA sUtranA AdhAre kahI zakAya ke te anyatIrthikonI mAnyatA che. ne prAbhRta-10/ra1 saMpUrNa : : : : :| * * * * * * * * * * Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAta-10: pratipAlamRta-22 235 "dasamuM prAbhRtaH bAvIsamuM pratiprAbhUtonA ( nakSatra viSaya-sva35 ) nakSatronuM sva35:| 1 tA kahaM te Nakkhattavijae Ahieti vaejjA ? tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamudANaM savvabbhaMtarAe jAva parikkheveNaM paNNatte / tA jaMbuddIve NaM dIve do caMdA pabhAseMsu vA pabhAseMti vA pabhAsissaMti vA / do sUriyA tarvisu vA taveMti vA tavissaMti vA / chappaNNaM NakkhattA joyaM joeMsu vA joeMti vA joissaMti vA, taM jahA- do abhII do savaNA do dhaNivA do satabhisayA do puvvApoTTavayA do uttarApoTThavayA do revaI do assiNI do bharaNI do kattiyA do rohiNI do saMThANA do addA do puNavvasU do pussA do assesAo do mahA do puvvAphagguNI do uttarAphagguNI do hatthA do cittA do sAI do visAhA do aNurAdhA do jeTThA do mUlA do puvvAsADhA do utarAsADhA / bhAvArtha:-prazna-nakSatravizya bheTale nakSatranu sva35cha?ttara-sarvIpa-samudronI madhyamAM paridhithI yukta jaMbudvIpa nAmano dvIpa che. te jaMbudvIpamAM be caMdra prakAza karatA hatA, prakAza kare che ane prakAza karaze; be sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze. chappana nakSatra caMdra-sUryanI sAthe yoga karatA hatA, kare cha bhane yoga 2ze.te chappana nakSatromA prabhAecha- (1) samiti (2)shrve| (3) dhaniSThA (4) pezatabhiSa (5) pUrvAbhAdrapA (6) uttarAbhAdrapA (7) pevatA (8) azvinI () bha24I (10) betiyA (11) beroddie| (12) bhUgazIrSa (13) mAdra (14)punarvasu (15) puSya (17) pesless| (17) bhaghA (18) pUzilgunI (18) uttarAzanI (20) besta (21) bethitrA (22) svAti (23) vish|| (24) anurAdhA (25) 4yeSThA (27) bhUkha (27) ke pUrvASADhA (28) uttarASADhA. chappana nakSatrono caMdra yogakALa - | 2 tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM- atthi NakkhattA je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAge muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeMti / atthi NakkhattA je NaM paNNarasa muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti / asthi NakkhattA je NaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti / asthi NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti / bhAvArtha :- A chappana nakSatromAMthI keTalAka nakSatro caMdra sAthe 9 7 muhUrta(nava pUrNAka satyAvIsa Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra saDasaThAMsa muhUrta) sudhI yoga kare che. keTalAka nakSatro caMdra sAthe paMdara muhUrta sudhI yoga kare che. keTalAka nakSatro caMdra sAthe trIsa muhUrta sudhI yoga kare che. keTalAka nakSatro caMdra sAthe pIstAlIsa muhUrta sudhI yoga kare che. 23 3 tA eesiM chappaNNA NakkhattANaM kayare NakkhattA je NaM Navamuhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAge muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je gaM paNNarasamuhutte caMdeNa saddhi joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? kayare NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM- tattha je te NakkhattA, je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca sattasaTThibhAge muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeMti, te NaM do abhI bArasa, tattha je te NakkhattA, je NaM paNNarasamuhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti te NaM taM jahA- do satabhisayA do bharaNI do addA do assesA do sAI do jeTThA / tattha je te NakkhattA, je NaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti te jaM tIsaM, taM jahA- do savaNA do dhaNiTThA do puvvAbhaddavayA do revaI do assiNI do kattiyA do saMThANA do pussA do mahA do puvvAphagguNI do hatthA do cittA do aNurAdhA do mUlA do puvvAsADhA / tattha je te NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti te NaM bArasa, taM jahA- do uttarApoTThavayA do rohiNI do puNavvasU do uttarAphagguNI, do visAhA, do uttarAsADhA / bhAvArtha :- A chappana nakSatromAMthI- (1) keTalA ane kyA nakSatro 9OM muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che ?(2) keTalA ane kyA nakSatro paMdara muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che ? (3) keTalA ane kyA nakSatro trIsa muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che ? (4) keTalA ane kyA nakSatro pistAlIsa muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che ? uttara- A chappana nakSatromAMthI (1) be abhijita nakSatra 9 muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. (2) te chappana nakSatromAMthI 1. je zatabhiSa 2. je bharI u. je khArdrA 4. je azleSA pa. je svAti 6. be jayeSThA, A ( x 2 = ) bAra nakSatro paMdara muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. (3) te chappana nakSatromAMthI 1. je shrv| 2. je ghaniSThA 3. je pUrvAbhAdrapadyA 4. je revatI tha. je azvinI 5. je dhRtiA 7. je bhRgazIrSa 8. je puSya e. je maghA 10. je pUrvAzasgunI 11. je hasta 12. je citrA 13. be anurAdhA 14. be mUla 15. be pUrvASADhA, A(15 x 2 =) 30 nakSatro trIsa muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. (4) A chappana nakSatromAMthI 1. je uttarAbhAdrapahA 2. je roDizI u. je punarvasu 4. je Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-10: pratiprAkRta-22 uttarAphAlgunI 5. be vizAkhA 6. be uttarASADhA, A (6 x 2 =) bAra nakSatro pistAlIsa muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. 237 chappana nakSatrono sUrya yogakALaH 4 | tA eesiM NaM chappaNNAe NakkhattANaM- atthi NakkhattA je NaM cattAri ahoratte chacca muhutte sUrieNa saddhi joyaM joeMti / atthi NakkhattA je NaM cha ahoratte ekkavIsaM ca muhutte sUrieNaM saddhiM joyaM joeMti / atthi NakkhattA je gaM terasa ahoratte bArasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti / atthi NakkhattA je gaM vIsaM ahoratte tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM jogaM joeMti / bhAvArtha :- A chappana nakSatromAMthI- keTalAka nakSatro cAra ahorAtra ane cha muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro cha ahorAtra ane ekavIsa muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. keTalAka nakSatro tera ahorAtra ane bAra muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che ane keTalAka nakSatro vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. | tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM kayare NakkhattA je NaM taM ceva uccAreyavvaM tA esiNaM chappaNNAe NakkhattANaM tattha je te NakkhattA je NaM cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti, te NaM do abhII / tattha je te NakkhattA je NaM cha ahoratte ekkavIsaM ca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti te NaM bArasa, taM jahA- do satabhisayA do bharaNI do addA do assesA do sAI do jeTThA / tattha je te NakkhattA je NaM terasa ahoratte bArasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joti te NaM tasaM taM jahA- do savaNA jAva do puvvAsADhA / tattha je te NakkhattA je NaM vIsaM ahoratte tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti te NaM bArasa, taM jahA- do uttarApoTThavayA jAva do uttarAsADhA / bhAvArtha :- prazna- A chappana nakSatromAMthI keTalA ane kyA nakSatro cAra ahorAtra ane cha muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che ? A rIte prazno pUchavA ane tenA uttara A pramANe che-- (1) A chappana nakSatromAMthI be abhijita nakSatra cAra ahorAtra ane cha muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. (2) A chappana nakSatromAMthI 1. je zatabhiSa 2. je marazI u. je ArdrA 4. je azleSA pa. je svAti 5. be jayeSThA, A (s x 2 ) = bAra nakSatro cha ahorAtra ane ekavIsa muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. (3) A chappana nakSatromAMthI 1. je zravA 2. je ghaniSThA u. je pUrvAbhAdrapahA 4. je revatI 5. je azvinI 5. je tiDA 7. je bhRgazIrSa 8. je puSya pa. je maghA 10. je pUrvAjhalgunI 11. je hasta 12. je citrA 13. be / anurAdhA 14. be mUla ane 15. be pUrvASADhA, A (15 x 2) = 30 nakSatro tera ahorAtra ane bAra muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra saMkhyA | (4) A chappana nakSatromAMthI 1.be uttarAbhAdrapadAra.be rohiNI 3.be punarvasu 4.be uttarA phAlganI pa. bevizAkhA 6.be uttarASADhA, A (642) 12 nakSatro vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. vivecana : - prastuta sUtramAM nakSatronA caMdra-sUrya sAthenA yoganA muhUrta pramANanuM kathana che. pUrve A ja dasamA prAbhRtanA bIjA pratiprAbhRtamAM tenuM varNana che. tyAM eka caMdra-eka sUryanA parivAra rU5 28 nakSatronuM kathana che ane ahIM be caMdra ane be sUryanA parivAra rUpa pada nakSatronuM kathana che. be caMdra, be sUrya sAthe padanakSatrono yogakALaHnakSatra nakSatra | caMdra sAthe yoga | sUrya sAthe yoga ahorAtra | muhUrta be abhijita be zatabhiSaka, be bharaNI, be ArtA 15 be azleSA, be svAti, be jayeSThA be zravaNa, be dhaniSThA, be pUrvAbhAdrapadA, be revatI, | 30 be azvinI, be kRttikA, be mRgazIrSa, be puSya, be maghA, be pUrvAphAlganI, be hasta, be citrA, be anurAdhA, be mUla, be pUrvASADhA be uttarA bhAdrapadA, be rohiNI, be punarvasu, be uttarAphAlganI, be vizAkhA, be uttarASADhA nakSatramaMDaLano sImA viSkabha:| 6 tA kahaM te sImAvikkhaMbhe Ahieti vaejjA ? tA eesiNaM chappaNNAe NakkhattANaM- asthi NakkhattA jesi NaM cha sayA tIsA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho / ___atthi NakkhattA jesi NaM sahassaM paMcottaraM sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhNbho| atthi NakkhattA jesi NaM do sahassA dasuttarA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho / atthi NakkhattA jesi NaM tiNNisahassA paNNarasuttarA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho / bhAvArtha :- prazna nakSatrono sImA vikhaMbha arthAtu nakSatronA yoga kSetrano vistAra keTalo che? Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-10: pratiprAkRta-22 uttara- A chappana nakSatromAMthI (1) keTalAka nakSatrono sImA vidhvaMbha(yoga kSetrano vistAra) sa'saThIyA athavA trIsayA 530 ( 30 ) bhAgano che. (2) keTalAka nakSatrono sImA viSmabha(yoga kSetrano vistAra) saDasaThIyA athavA trIsayA eka ubhara pAMya ( 1005 ) bhAgano che. 67 ke 30 (3) keTalAka nakSatrono yoga kSetra vistAra saDasaThIyA athavA trIsayA be hajAra dasa( bhAgano che. 238 (4) keTalAka nakSatrono yoga kSetra vistAra saDasaThIyA athavA trIsayA traNa hajAra paMdara bhAgano che. 2010 59330 2015 59 3 30/ 7 tA eesiNaM chappaNNAe NakkhattANaM- kayare NakkhattA jesi NaM cha sayA tIsA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho ? kayare NakkhattA jesi NaM sahassaM paMcottaraM sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho ? kayare NakkhattA siNaM do sahassA dasuttarA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho ? kayare NakkhattA jesi NaM tisahassaM paNNarasuttarA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho ? tA eesiNaM chappaNNAe NakkhattANaM tattha je te NakkhattA jesi NaM cha sayA tIsA sattaTThibhAga tIsai bhAgA NaM sImA vikkhaMbho, te NaM do abhiI / tattha je te NakkhattA jesi NaM sahassaM paMcuttaraM sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImA vikkhaMbho te NaM bArasa, taM jahA- do satabhisayA jAva do jeTThA / tattha je te NakkhattA jesi NaM do sahassA dasuttarA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImAvikkhaMbho te NaM tIsaM, taM jahA- do savaNA jAva do puvvAsADhA / tattha je te NakkhattA jesi NaM tiNNi sahassA paNNarasuttarA sattaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImAvikkhaMbho te NaM bArasa, taM jahA- do uttarApoTThavayA jAva do uttarAsADhA / bhAvArtha:- prazna- (1) A chappana nakSatromAMthI keTalA ane kyA nakSatrono sImA vidhyuMbhayoga kSetrano vistAra saDasaThIyA athavA trIsayA 630 bhAgano che? (2) keTalA ane kyA nakSatrono sImAvikhaMbha--yoga kSetrano vistAra saDasaThIyA athavA trIsayA 1005 bhAgano che ? (3) keTalA ane kyA nakSatrono sImA vikhaMbha-yogakSetrano vistAra saDasaThIyA athavA trIsayA 2010 bhAgano che ? ane keTalA nakSatrono sImA vibha-yoga kSetrano vistAra saDasaThIyA athavA trIsayA 3015 bhAgano che ? uttara- A chappana nakSatramAMthI (1) be abhijita nakSatrono sImA viSphabha saDasaThIyA athavA trIsayA 30( 1) bhAgano che. 930 99330 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra (2) be zatabhiSaka thAva be jayeSThA(kulabAra) nakSatrono sImAviSkama saDasaThIyAathavA trIsayA 1005 bhAgano( 9 )che. (3) be zravaNa thAvabe pUrvASADhA(kula 30) nakSatrono sImA vikhaMbha saDasaThIyA athavA trIsayA 2010( )bhAgano che. (4) be uttarAbhAdrapadA yAvatu be uttarASADhA(kula 12) nakSatrono sImAviSThabha saDasaThIyA athavA trIsayA ( )bhAgano che. vivecana : prastuta sutromAM nakSatronA caMdrayoganA sImA vikhaMbha vistAranuM nirUpaNa che. dasamAM prAkRtanA bIjA prati prAbhUtamAM kALanI apekSAe muhUrtamAM caMdrayoganuM prarUpaNa karyuM che ane ahIM kSetranI apekSAe kSetranA aMza-bhAgathI caMdrayoganA kSetranA sImA vikhaMbhanuM kathana che. yogakSetra viSThabhaH- yoga kSetrano vistAra. nakSatro je kSetramAM caMdra-sUrya sAthe yoga vahana karatAM paribhramaNa kare che, te yogakSetra kahevAya che ane te kSetranA vistAranA parimANane yogakSetra vikhaMbha kahe che. savvesi piNaM NakkhattANaM sImAvikkhabheNaM sattaTTi bhAgaM bhavai samaMse paNNette / zrI samavAyAMga sUtra, samavAya-. dareka nakSatronA sImA vidhvaMbhane 67 bhAgathI vibhAjita karavAthI te sama aMzavALA kahevAya che. koI paNa nakSatra eka ahorAtra eTale 30 muhurtamAM yoganuM vahana karatAM-karatAM jeTalA kSetramAM paribhramaNa kare che, te yoga kSetranA 67 bhAga(aMza) karavAmAM Ave che. nakSatronA yoga kSetrano sImAviSThabha zodhavAnI paddhati:- abhijita nakSatra caMdra sAthe yoga karIne 9 chuM muhUrtamAM bhAga kSetrane pAra kare che. ahIM kAlanI apekSAe ane kSetranI apekSAe ema be rIte trirAzi mUkAya che. (1) kSetranI apekSAe trirAzi mUkatAM- nakSatra 30 muhUrtamAM 67 bhAga cAle to 97 muhUrtamAM keTalA bhAga cAle? A trirAzimAM cha -cha - bhAga prApta thAya che. (2) kAlanI apekSAe trirAzi mUkatAM- nakSatrane 7 bhAga cAlavAmAM 30 muhUrta thAya to 21 bhAga cAlavAmAM keTalA muhUrta thAya? A trirAzimAM x 8 = 9 muhUrta prApta thAya che. A rIte abhijita nakSatra dura muhUrtamAM bhAga kSetramAM yoga vahana kare che. prastutamAM yoga kSetranA sImA vikhaMbhanA kathanano prasaMga che, tethI kSetranI pradhAnatA che, tema chatAM kAla ane kSetra baMne sApekSa hovAthI sutrakAre sattakrimA tIsa mA' sInigo saDasaThIyA ane trIsayA baMne bhAganuM kathana karyuM che. abhijitanA muhUrtamAM 30-67 = 9 zuM muhUrta yogakALa prApta thAya che athavA bhAgamAM (da0+30 = 21 bhAga prApta thAya che.) yoga kare che. A rIte A baMne paraspara sApekSa che, tethI saDasaThIyA ane trIsayA baMne bhAganuM kathana che, tema prastutamAM sarvatra samajavuM. eka abhijita nakSatranA yoga kSetrano sImA vikhaMbha saDasaThIyA, trIsayA 30 bhAgano che, be Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-10: pratiprAbhUta-22 _. 241 | abhijita nakSatrono 30 + 60 = 1,ra0 bhAgano che. - zatabhiSakAdi nakSatro 15 muhUrtamAM saDasaThIyA 33 bhAga kSetrane pAra kare che. (1) kSetra apekSAe trirAzi mUkatAM- nakSatra 30 muhUrtamAM 67 bhAga cAle to 15 muhUrtamAM keTalA cAle? A trirAzimAM 17bhAga prApta thAya che. (2) kAlanI apekSAe trirAzi mUkatAM-nakSatrane 7 bhAga cAlavAmAM 30 muhUrta thAya to 33{bhAga cAlavAmAM keTalA muhUrta thAya? AtrirAzimAM 30, 33 30 7 2 100pa bhAga kSetramAM yogavahana kare che. A rIte saDasaThIyA ke trIsayA 1005 zatabhiSakAdi 12 nakSatrono sImA vikhaMbha prApta thAya che, tethI 1005x12 = 12,060 (bAra hajAra ane sATha) bhAga pramANa sImA vikhaMbha che. zravaNAdinakSatro 30 muhUrtamAM saDasaThIyA 7 bhAga kSetrane pAra kare che. ahIM 30 muhUrta ane 7 bhAga cAle che. temAM kSetranI apekSAe 674 32 = 2039- bhAga kSetra prApta thAya che ane kAlanI apekSAe 304-2010 muhurta prApta thAya che. zravaNAdi paMdara nakSatro - muhUrtamAM 2010 bhAga kSetramAM yogavahana kare che. A rIte zravaNAdi 30 nakSatronA yogakSetrano sImA vistAra 2010430 = 60300 (sATha hajAra traNaso) bhAga pramANa che. uttarAbhAdrapadAdi nakSatro 45 muhurtamAM saDasaThIyA 100 bhAga kSetrane pAra kare che. (1) kSetranI apekSAe trirAzi mUkatAM- nakSatra 30 muhUrtamAM 67 bhAga cAle to 45 muhUrtamAM keTalA bhAga cAle? A trirAzimAM 34 39 bhAga prApta thAya che. (2) kAlanI apekSAe trirAzi mUkatAM- nakSatrane 7 bhAga cAlavAmAM 30 muhUrta thAya to 10 bhAga cAlavAmAM keTalA muhUrta thAya? A trirAzimAM 30,199 301pa muhUrta prApta thAya che. A rIte uttarAbhAdrapadAdi che nakSatro 301pa muhUrtamAM 301pa bhAga kSetramAM yogavahana kare che. uttarAbhAdrapadAdi bAra nakSatrono saDasaThIyA ane trIsayA 3015 bhAga pramANa yogasImAno vikhaMbha hovAthI 3015 x 12 = 36,180 bhAga pramANa te vikhaMbha prApta thAya che. A rIte be abhijita nakSatronA 1,20 aMza; be zatabhiSakAdi 12 nakSatronA 12,060 aMza; be zravaNAdi 30 nakSatronA 6,030 aMza ane be uttarAbhAdrapadAdi 12 nakSatronA 36,180 aMza, kula maLIne 1,20+12,00+ 60,300+36,180 = 1,09,800 aMza pramANa sarva(chappana) nakSatrano caMdrayogano sImA vibha prApta thAya che. prAtaHkALa-sAyaMkALe yoga niSedha - 8 tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM- kiM sayA pAo caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? kiM sayA sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? kiM sayA duhao paviTThittA paviTTittA caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? dila Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra tA esi NaM chappaNNAe NakkhattA- No kiM pi taM jaM sayA pAo caMdeNa saddhiM joyaM joeti / jo sayA sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joeti / No sayA duhao paviTThittA-paviTThittA caMdeNa saddhiM joyaM joeti / NaNNattha dohiM abhiIhiM / 242 tA eeNaM do abhiI pAyaMciya- pAyaMciya cottAlIsaM-cottAlIsaM amAvAsaM joti, No ceva NaM puNNamAsiNiM / bhAvArtha -- (1) A chappana nakSatro zuM haMmezAM prAtaHkALe caMdra sAthe yoga kare che ? (2) zuM haMmezAM sAMyakALe samaye caMdra sAthe yoga kare che ? (3) zuM haMmezAM (ubhaya-prAtaHkALa ane sAMyakALa) samaye praveza karIne caMdranI sAthe yoga kare che ? uttara- (1) A chappana nakSatro haMmezAM prAtaHkALe caMdra sAthe yoga karatA nathI, (2) haMmezA sAyaMkALe samaye caMdra sAthe yoga karatA nathI, (3) haMmezAM nakSatra ubhaya(prAtaHkALa-sAyaMkALa) samaye praveza karIne caMdra sAthe yoga karatA nathI. A kathana be abhijitane choDIne karavuM arthAt be abhijita nakSatra apavAdarUpa che. be abhijita nakSatra prAtaHkALe arthAt sUryodaya samaye yuganI cuMmAlIsamI amAvAsyAe caMdra sAthe yoga kare che, paraMtu pUrNimAe caMdra sAthe yoga karatA nathI. vivecanaH pUrve dasamA prAbhRtanA cothA pratiprAbhUtamAM prAtaHkALe ane sAyaMkALe nakSatronA caMdra sAthenA yoga prAraMbhanuM kathana che paraMtu prastuta sUtra teno apavAda sUcita kare che. pUrNimA ke amAvAsyA rUpa parvatithi sivAyanI tithiomAM nakSatrono yoga prAraMbha prAtaHkALe ke sAyaMkAle ke ubhayakAle thAya che paraMtu pUrNimA ke amAvAsyAnA divase prAtaHkAle ke sAyaMkAle yoga prAraMbha thato nathI. apavAdarUpe abhijita nakSatra yuganI 44mI amAvAsyAnA prAtaHkALe yoga prAraMbha kare che. baMne abhijita nakSatra yuganI cuMmAlIsamI-cuMmAlIsamI amAvAsyAmAM prAtaHkALe caMdra sAthe yoga kare che ane abhijita nakSatranA OM OM, OM muhUrta yogakALa vyatIta thAya tyAre amAvAsyA samApta thAya che. pUrNimAnA caMdranuM yoga kSetra : 9 tattha khalu imAo bAvaTThi puNNimAsI o bAvaTThi amAvAsAo paNNattAo, tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamaM puNNimAsiNiM caMde kaMsi desaMsi joei ? tAjaMsi NaM desaMsi caMde carimaM bAvaTThi puNNimAsiNi joei tAo puNNimAsiNiTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saraNaM chettA dubattIsaM bhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se caMde paDhamaM puNNimAsiNi joei / bhAvArtha :- pAMca varSanA eka yugamAM 62 pUrNimA ane ra amAvAsyA che. prazna- pAMca varSanA yuganI prathama pUrNimAno caMdra maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che ? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI 62mI(aMtima) pUrNimAno caMdra yoga pUrNa kare che, tyAMthI(te sthAnathI) eka maMDaLanA 124 bhAga karavAmAM Ave, to temAMthI ekaso covIsyA batrIsa (4) bhAga arthAt eka maMDaLanA 124 bhAgamAMthI Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAta-10: pratipAlamRta-22 | 243 | 3ra bhAga sudhI paryata prathama pUrNimAno caMdra yoga kare che. 10 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM puNNimAsiNiM caMde kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi caMde paDhamaM puNNimAsiNiM joei, tAo puNNimAsiNiTThANAe maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA dubattIsaM bhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se caMde doccaM puNNimAsiNiM joei / bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI bIjI pUrNimAno caMdra maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM prathama pUrNimAno caMdra yoga pUrNa kare che, te sthAnathI 2, bhAga arthAt eka maMDaLanA 124 bhAgamAMthI 3ra bhAga arthAt 33 thI 64 sudhInA 3ra bhAga sudhI bIjI pUrNimAno caMdra yoga kare che. |11 tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM puNNimAsiNi caMde kaMsi desaMsi joei ? jaMsi NaM desaMsi caMde doccaM puNimAsiNi joei tAo puNNimAsiNiTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA dubattIsaM bhAge uvAiNAvettA ettha NaM caMde taccaM puNNimAsiNiM joei / bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI trIjI pUrNimAno caMdra maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM bIjI pUrNimAno caMdra yoga pUrNa kare che, te sthAnathI 2 bhAga arthAt 5 thI 96 sudhInA 3ra bhAga sudhI trIjI pUrNimAno caMdra yoga kare che. 12 tA eesi NaM paMcaNha saMvaccharANaM duvAlasamaM puNNimAsiNi caMde kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi caMde taccaM puNNamAsiNiM joei tAo puNNimAsiNiTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA doNi aTThAsIe bhAgasae uvAiNAvettA, ettha NaM se caMde duvAlasamaM puNNimAsiNi joei / evaM khalu eeNaM uvAeNaM tAo tAo puNNimAsiNiTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA dubattIsaM-dubattIsaM bhAge uvAiNAvettA tasi-taMsi desaMsi taM-taM puNNimAsiNiM caMde joei / bhAvArtha - pAMca varSanA yuganI bAramI pUrNimAno caMdra maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA deza bhAgamAM trIjI pUrNimAno caMdra yoga pUrNa kare che, te sthAnathI ekaso covIsyA baso aDhyAsI(phpha) bhAgamAM bAramI pUrNimAno caMdra yoga kare che.(trIjI pUrNimAthI bAramI pUrNimA navamA kramAMke che, tethI 9 x 3ra = 288 bhAga thAya che. vAstavamAM prathamanI traNa pUrNimAnA 96 bhAga + 288 bhAga = 384 bhAgamAM bAramI pUrNimAno caMdra yoga kare che athavA 12 pUrNimA 4 32 bhAga = ju bhAga sudhI bAramI pUrNimAno caMdra yoga thAya che.) A rIte, A kramathI te-te pUrNimAnA caMdra, maMDaLanA 124 bhAgamAMthI 3ra-3ra bhAgamAM yoga kare che. 13 tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carimaM bAvaDhei puNNimAsiNiM caMde kaMsi Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 244 / zrI caMdrasUrya prApti sUtra desaMsi joei ? tA jaMbuddivassa NaM dIvassa pAINa-paDiNAyayAe udINa-dAhiNayayAe jIvAe maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chattA dAhiNaMsi caubbhAgamaMDalaMsi sattAvIsaM bhAge uvAiNAvettA aTThAvIsai bhAge vIsahA chettA aTThArasabhAge uvAiNAvettA tihiM bhAgehiM dohi ya kalAhiM paccathimillaM caubbhAgamaMDalaM asaMpatte, ettha NaM caMde carimaM bAvaDiM puNNimAsiNiM joei / bhAvArtha-prazna- pAMca varSanA yuganI bAsaThamI(aMtima) pUrNimAno caMdra maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- A jaMbudvIpa nAmanA dvIpanI pUrva-pazcima lAMbI tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAthI 124 bhAgavALA maMDaLanuM chedana karIne maMDaLanA cAra vibhAga karavAthI pratyeka vibhAgamAM 31-31 bhAga prApta thAya che. temAMthI dakSiNa dizAvartI cothA bhAganA 31 bhAgamAMthI 27 bhAga ane aThThAvIsamAM bhAganA vIsa bhAga karIne vasyA 18 bhAga sudhI yoga kare che. ekatrIsyA traNa bhAga ane vasyA be bhAga(kaLA) zeSa hoya arthAtu pazcimI cotho bhAga , , bhAga dUra hoya tyAre, te sthAnamAM yuganI bAsaThamI-aMtima pUrNimAno caMdra yoga pUrNa kare che. pUrNimAnA sUryanuM yoga kSetra:14 tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamaM puNNimAsiNi sUre kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi sUre carimaM bAvaddhiM puNNimAsiNi joei, tAo puNNimAsiNiThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA cauNavaI bhAge uvAiNAvettA ettha NaM se sUre paDhamaM puNNimAsiNiM joei / bhAvArtha - prazna- pAMca varSanA yuganI prathama pUrNimAno sUrya maMDaLanA kyA ane keTalA dezabhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI bAsaThamI pUrNimAno sUrya yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI eka maMDaLanA ekaso covIsyA corANuM(pha) bhAga sudhI prathama pUrNimAno sUrya yoga kare che. |15 tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM puNimAsiNiM sUre kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi sUre paDhamaM puNNimAsiNiM joei, tAo puNNimAsiNiThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chattA do cauNavai bhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se sUre doccaM puNNimAsiNi joei / bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yuganI bIjI pUrNimAno surya maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI prathama pUrNimAno sUrya yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI pharuM bhAga arthAt 95 thI 188 sudhInA 94 bhAga sudhI bIjI pUrNimAno sUrya yoga kare che. 16 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM puNNimAsiNiM sUre kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi sUre doccaM puNimAsiNi joei, tAo puNNimAsiNiThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA cauNavaibhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se sure taccaM puNNimAsiNiM joei / Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-10: pratiprAbhRta-22 _. 245 ] bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yuganI trIjI pUrNimAno sUrya maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI bIjI pUrNimAno sUrya yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI DuM bhAga arthAt 189 thI 282 sudhInA 94 bhAga sudhI trIjI pUrNimAno sUrya yoga kare che. | 17 tA eesiNaM pacaNhaM saMvaccharANaM duvAlasaM puNNimAsiNi sUre kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi sUre taccaM puNNimAsiNi joei, tAo puNNimAsiNiThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chattA aTThachattAle bhAgasae uvAiNAvettA, ettha NaM se sure duvAlasamaM puNNimAsiNi joei / evaM khalu eeNaM uvAeNaM tAo tAo puNNimAsiNiThANAo maMDalaM cauvvIse NaM saeNaM chettA cauNavaI-cauNavaiM bhAge uvAiNAvettA, taMsi-taMsi NaM desaMsi taM puNNimAsi Na sUre joei / bhAvArtha - prazna- pAMca varSanA yuganI bAramI pUrNimAno sUrya maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI trIjI pUrNimAno sUrya yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI eka so covIsyA AThaso chetAlIsa (6) bhAgamAM bAramI pUrNimAno sUrya yoga kare che(trIjI pUrNimAthI bAramI pUrNimA navamA kramAMke che, tethI 9 X 94 = 846 bhAga thAya che. vAstavamAM prathamanI traNa pUrNimAnAra8ra bhAga + 846 bhAga = 1128 bhAga paryata bAramI pUrNimAno surya yoga kare che athavA 12 pUrNimA 494 bhAga = 14 bhAga sudhI bAramI pUrNimAno sUrya yoga kare che.) A rIte, A kramathI te-te pUrNimAnA sUrya maMDaLanA 124 bhAgamAMthI 94-94 bhAgamAM yoga kare che. 18 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carimaM bAvaDhei puNNimAsiNi sUre kaMsi desaMsi joei ? tA jaMbuddIvassa NaM dIvassa pAINa-paDiNAyayAe udINa-dAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA purathimillasi caubbhAgamaMDalaMsi sattAvIsaM bhAge uvAiNAvettA aTThAvIsaibhAgaM vIsahA chettA aTThArasabhAge uvAiNAvettA tihiM bhAgehiM dohi ya kalAhiM dAhiNillaM caubbhAgamaMDalaM asaMpatte, ettha NaM sUre carimaM bAvaDhi puNNimAsiNi joei / bhAvArtha :- pragna- pAMca varSanA yuganI bAsaThamI parNimAno sarya maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- A jaMbudvIpa nAmanA dvIpanI pUrva-pazcima tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAthI 124 bhAgavALA maMDaLanuM chedana karIne, maMDaLanA cAra vibhAga karavAthI pratyeka vibhAgamAM 31-31 bhAga prApta thAya che. temAMthI pUrva dizAvartI cothA bhAganA 31 bhAgamAMthI 27 bhAga ane 28mA bhAganA 20 bhAga karIne vasyA aDhAra (%) bhAga sudhI yoga kare che. vasyA be bhAga (4) ane ekatrIsyA traNa (3) bhAga zeSa rahe che arthAt dakSiNI cotho vibhAga 3, 4 bhAga dUra hoya tyAre te deza bhAgamAM yuganI bAsaThamI pUrNimAno sUrya yoga pUrNa kare che. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 24 / zrI caMdrasUrya prApti sUtra amAvAsyAnA caMdranuM yogakSetraH19 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhama amAvAsaM caMde kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi caMde carima bAvaTuiM amAvAsaM joei tAo amAvAsaTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA battIsaM bhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se caMde paDhamaM amAvAsaM joei / evaM jeNeva abhilAveNaM caMdassa puNNimAsiNIo bhaNiyAo teNeva abhilAveNaM amAvAsAo vi bhANiyavvAo, taM jahA- biiyA taiyA duvaalsmii| evaM khalu eeNaM uvAeNaM tAo-tAo amAvAsAThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA battIsaMbattIsaM bhAge uvAiNAvettA tasi taMsi desaMsi taM-taM amAvAsaM caMdeNa joei / bhAvArtha :- pragna- pAMca varSanA yuganI prathama amAvAsyA(amAsa)no caMdra maMDaLanA kayA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI ramI (aMtima) amAvAsyAno caMdra yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI ekaso covIsyA batrIsa(rU.) bhAga sudhI prathama amAvasyAno caMdra yoga jema pUrNimAnA caMdranuM kathana karyuM che tema amAvAsyAnuM kathana karavuM, jema ke- bIjI, trIjI, bAramI amAvAsyA. A rIte, A kramathI tene amAvAsyAnA caMdra maMDaLanA 124 vibhAgamAMthI 3ra-3ra bhAgamAM yoga kare che. 20 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carimaM bAvaDhei amAvAsaM caMde kasi desasi joei? tA jasiNaM desasi caMde carima bAvaTTi puNNimAsiNi joei, tAo puNNimAsiNiThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA solasa bhAge osakkAvaittA, ettha NaM se caMde carimaM bAvaDhei amAvAsaM joei / bhAvArtha-ana- pAMca varSanA yuganI bAsaThamI amAvAsyAno caMdra kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI aMtima-bAsaThamI pUrNimAno caMdra yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI eka maMDaLanA 124 bhAgamAMthI 16 bhAga pAchaLanA levA arthAt bAsaThamI pUrNimAno caMdra dakSiNa dizAvartI cothA bhAganA , bhAge yoga pUrNa kare che. tyAMthI 16 bhAga pAchaLanA levA mATe eka trIsyA satyAvIsa bhAgamAMthI ekatrIsyA soLa bhAga bAda karatAM - ku = tathA 4 bhAge bAsaThamI amAvasyAno caMdra yoga pUrNa kare che ane te deza bhAgathI 3ra bhAga sudhI yuganI prathama amAvAsyAno caMdra yoga kare che. amAvAsyAnA sUryanuM yogakSetra:| 21 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhama amAvAsaM sUre kaMsi desaMsi joei ? Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-10H pratiprAbhRta-22 247 | tA jaMsi NaM desaMsi sUre carimaM bAvaTTi amAvAsaM joei tAo amAvAsasaMThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA cauNauibhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se sUre paDhamaM amAvAsaM joei / __evaM jeNeva abhilAveNaM sUrassa puNNimAsiNIo bhaNiyAo teNeva abhilAveNaM amAvAsAo vi bhaNiyavvAo, taM jahA-biiyA taiyA duvaalsmii| evaM khalu eeNaM uvAeNaM tAo-tAo amAvAsaTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chattA cauNauI-cauNauI bhAge uvAiNAvettA taMsi-taMsi desaMsi taM-taM amAvAsaM sUre joei / bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yuganI prathama amAvAsyAno surya maMDaLanA kyAM ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI bAsaThamI amAvAsyAno sUrya yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI urdu bhAga sudhI prathama amAvAsyAno sUrya yoga kare che. je abhilApa(pATha)thI pUrNimAnA sUryanuM kathana che, te ja rIte(te pAThathI) amAvAsyAnA sUryanuM kathana karavuM, jema ke bIjI, trIjI, bAramI amAvAsyA. A rIte, A kramathI te-te amAvAsyAnA sUrya maMDaLanA 124 bhAgamAMthI 94-94 bhAgamAM yoga kare che. | 22 tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carime bAvaTThi amAvAsaM sUre kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi sUre carimaM bAvaDhei puNNamAsiNi joei tAo puNNimAsiNiThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA sattAlIsaM bhAge osakkAvaittA, ettha NaM se sUre carimaM bAvaDhei amAvAsaM joei / bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI aMtima bAsaThamI amAvAsyAno sUrya kyA ane keTalA deza bhAgamAM yoga kare che? uttara- je maMDaLanA je deza bhAgamAM yuganI aMtima-bAsaThamI pUrNimAno sUrya yoga pUrNa kare che, te deza bhAgathI eka maMDaLanA 124 bhAgamAMthI 16 bhAga pAchaLanA levA arthAt bAsaThamI pUrNimAno caMdra pUrva dizAvartI cothA bhAganA , i bhAge yoga pUrNa kare che, tyAMthI 16 bhAga pAchaLanA levA mATe ekatrIsyA 27 bhAgamAMthI ekatrIsyA 16 bhAgano cheda(bAda) karatAM - ku = tathA bhAge bAsaThamI amAvasyAno sUrya yoga pUrNa kare che ane te deza bhAgathI 94 bhAga sudhI yuganI prathama amAvAsyAno sUrya yoga kare che. vivecana : prastuta sUtromAM pUrNimA ane amAvAsyAnA caMdra-sUrya maMDaLanA kyA ane keTalA deza bhAgamAM nakSatra sAthe yoga kare che, tenuM varNana che. pUrNimA ane amAvAsyAnA caMdranuM yogakSetra :- pUrNimA ane amAvAsyAnA caMdramaMDaLagata 124 bhAgamAMthI 3ra-3ra bhAgamAM caMdra nakSatra sAthe yoga kare che. pUrvanI pUrNimA athavA amAsano caMdra je deza Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 248] zrI caMdrasUrya prApti sUtra bhAga(sthAna)mAM yoga pUrNa kare, tyAMthI pachInI pUrNimA ke amAsano caMdra yogano prAraMbha karI 3ra bhAga paryata yogamAM rahe che. prathama pUrNimA 1 thI 3ra bhAgamAM, bIjI pUrNimA tyAMthI AgaLa batrIsa bhAga arthAtu 33 thI 64 bhAgamAM trIjI pUrNimA 65 thI 96 bhAganA vistAramAM yoga kare che. te ja rIte bAramI pUrNimA 32 x 12 = 384 arthAt 3para thI 384 bhAganA vistAramAM yoga kare che. eka maMDaLanA ekaso covIsa bhAganI kalpanA karI che, tethI 384 bhAganA kSetra vistAramAM 384 -124 (32) arthAt traNa maMDaLa ane ekaso covIsyA bAra bhAganA vistAramAM yoga kare che. A rIte pAMca varSanA eka yuganI 62 pUrNimAnA yogakSetrano vistAra jANavo joIe. aMtima bAsaThamI pUrNimAnA caMdranI yoga samApti - 124 bhAgavALA aMtima maMDaLanA cAra vibhAganI kalpanA karatAM tenA pUrva, pazcimI, uttarI, dakSiNI cAre vibhAgamAM 31-31 bhAga prApta thAya che. dakSiNa dizAvartI cothA bhAganA 31 bhAgamAMthI 27 bhAga ane 28mA bhAganA 20 vibhAga karI, temAMnA 18mA (3, 36) bhAge aMtima pUrNimAno caMdra yoga pUrNa kare che ane te deza bhAgathI ja arthAt ekatrIsa bhAgamAMthI zeSa rahelA , 4 bhAgathI yuganI prathama pUrNimAnA caMdranA yogano prAraMbha thAya che. aMtima bAsaThamI amAvAsyAnA caMdranI yoga samApti bAsaThamI pUrNimAno yoga je deza bhAgamAM samApta thAya tenA 16 bhAga pAchaLa amAvAsyAno caMdra yoga pUrNa kare che. pUrNimAno caMdra dakSiNa dizAvartI ka, 6 bhAge yoga pUrNa kare che. tethI ekatrIsyA satyAvIsa bhAgamAMthI ekatrIsyA soLa bhAga bAda karatA 2 - 16 = 33 tathA bhAge amAvasyAno caMdra yoga pUrNa kare che ane navA yuganI prathama amAsano caMdra dakSiNI vibhAgamAM ekatrIsa bhAgamAMthI zeSa rahelA pha, bhAgathI yogano prAraMbha kare che. pUrNimA ane amAvAsyAnA sUryano yogaH-pUrNimA ane amAvasyAnA sUryamaMDaLagata 124 bhAgamAMthI 94-94 bhAgamAM nakSatra sAthe yoga kare che. bAsaThamI pUrNimAnA sUryanI yoga samApti - bAsaThamI pUrNimAnA maMDaLanA cAra vibhAganI kalpanA karI, pUrva dizAvartI 31 bhAgamAMthI ra7 bhAga ane 28mA bhAganA punaH 20 bhAga karI, tenA 18mAM (3,) bhAge sUrya yoga samApta kare che ane navA yuganI prathama pUrNimAno sUrya pUrvI caturtha vibhAganA ekatrIsa bhAgamAMthI zeSa rahelA , 4 bhAgathI yogano prAraMbha kare che. bAsaThamI amAvAsyAnA suryanI yoga samApti - bAsaThamI pUrNimAno surya je deza bhAgamAM yoga samApti kare che tenA 16 bhAga pAchaLa aMtima amAsano sUrya yoga samApti kare che arthAt pUrvI caturtha vibhAgamAM , % bhAge amAvasyAno sUrya yoga pUrNa kare che ane navA yuganI prathama amAvasyAno sUrya yu, bhAgathI yogano prAraMbha kare che. - vaNa mAsI mAsa, madu chAne mAnasapa-288 bhAga, 846 bhAga. sUtrakAre traNa pUrNimAnA caMdra-sUryanA yoganAdeza bhAganuM kathana karyA pachI bAramI pUrNimAnuM kathana karyuM che. pratyeka pUrNimAno caMdra rU bhAgamAM ane sUrya urphe bhAgamAM yoga kare che. trIjI pUrNimAthI bAramI pUrNimA navamA kramAMke che, te apekSAe sUtrakAre caMdranA deza bhAga mATe 3ra49 = 288 bhAga ane sUryanA dezabhAga mATe 94 44 = 846 bhAganuM kathana karyuM che, paraMtu vAstavamAM prathamathI bAramI pUrNimAnA caMdra yoga kSetranA 32 x 12 = 384 bhAga thAya che ane sUrya yoga kSetranA 94 x 12 = 1,128 bhAga thAya che. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10H pratiSThAbhUta-22 [ 249] yuganI pratyeka pUrNimA ane amAsano caMdra ekaso covIsyA batrIsa-batrIsa(2) bhAgamAM yoga kare che ane 3ra-3ra bhAgamAM yoga karatAM-karatAM ekaso covIsa-ekaso covIsa bhAge eka-eka maMDaLa pUrNa thAya che. A gaNanAnusAra eka yuganI pUrNimA ane dara amAsanA caMdra 16-16maMDaLa pUrNa kare che. jemake bAramI pUrNimA-amAsano caMdra(12 x 3ra = 384 - 124 =) 34, bhAge eTale traNa maMDaLa pUrNa karIne zeSa bAra bhAga cothA maMDaLa upara pUrNa kare che. te ja rIte bAsaThamI pUrNimA-amAsano caMdra 2 x 3ra = 1984 + 124 = 16maMDaLa pUrNa kare che. A rIte yuganI pratyeka pUrNimA ke amAsano sUrya eka maMDaLanA ekaso covIsyA corANu(6) bhAgamAM yoga kare che. bAramI pUrNimA ke amAsano sUrya(94 x 12 = 1128 + 124 =) 2 bhAge eTale nava maMDaLa pUrNa karIne zeSa bAra bhAga dasamA maMDaLa upara pUrNa kare che. yuganI aMtima bAsaThamI pUrNimA-amAsano sUrya(ra x 94 = 5828 + 124 =) 47 maMDaLa pUrNa kare che. maMDaLanA deza bhAgamAM pUrNimA-amAsanA caMdra-sUryano yoga:yuganI pUrNimA maMDaLagata 124. caMdra yoganA | maMDaLagata 124 sUryayoganA athavA bhAganA dezabhAge maMDaLagata bhAganA deza bhAge maMDaLagatA amAsa caMdrayoga-dhavAMka 32 kula bhAga | sUrya yoga-dhruvAMka 94 | kula bhAga pUrNa thatAM ekaso pUrNa thatuM ekaso maMDaLa | covIsyA bhAga maMDaLa | covIsyA bhAga | prathama maMDaLa upara 3ra | - prathama maMDaLa upara 3ra. bIjI prathama maMDaLa upara |(32+3ra-44) | 1 | bIjA maMDaLa upara |94+94=)) 64 bAramI cothA maMDaLa upara 1ra83ra-384 | |dasamA maMDaLa upara | 12494= prathama 188 1128 covIsamI | 6 18 sADatrIsamI raTa | sAtamA maMDaLa upara 24x7ra0768 | 24 dasamA maMDaLa upara | 37 x 3ra = | 68 1184 | teramA maMDaLa upara | 49 x 3ra = 158 ogaNIsamA 24 x 94 = maMDaLa upara 24 | | rara56 pacIsamA maMDaLa 37 X 94 upara 6 | 3478 ADatrIsamAM 49 X 94 = maMDaLa upara 406 18 ogaNapacAsamI 12 T 37. 80 bAsaThamI | dara x 3ra = 1984 1984 | | | ja dara 4 94 pa828 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 250 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra caMdra yoganA maMDaLagata kula bhAga yuganI pUrNimA maMDaLagata 124 athavA bhAganA dezabhAge amAsa caMdrayoga-bruvAMka 3ra pUrNa thatuM ekaso maMDaLa | covIsyA bhAga bAsaThamI caMdra yoga samAptipUrNimAnA dakSiNa dizavArtA yoganI samApti cothA bhAganA pha, 4 bhAge bAsaThamI caMdra yoga samAptiamAsanA dakSiNa dizAvartI yoganI samApti cothA bhAganA 3, 4 bhAge maMDaLagata 124 sUryayoganA bhAganA deza bhAge | maMDaLagata sUrya yoga-dhruvAMka 94 | kula bhAga pUrNa thatuM ekaso maMDaLa | covIsyA bhAga sUrya yoga samApti pUrva dizAvartI cothA bhAganA 3, 4 bhAge sUrya yoga samAptipUrva dizAvartI cothA bhAganA 3, 4 bhAge pUrNimA-amAvAsyAnA caMdra-sUryano nakSatra yoga - 23 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhama puNNimAsiNi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA dhaNiTThAhiM, dhaNiTThANaM tiNNi muhuttA egUNavIsa ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA paNNaDhei cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puvvAphagguNIhiM, puvvAphagguNINaM aTThAvIsaM muhuttA aTThatIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA battIsa cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha - prazna pAMca varSanA yuganI prathama pUrNimAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttarayuganI prathama pUrNimAno caMdra dhaniSThA nakSatra sAthe yoga kare che. dhaniSThA nakSatra sAthenA caMdra yoganA traNa muhUrta ane bAsaThIyA ogaNIsa bhAga tathA saDasaThIyA pAMsaTha cUrNikAbhAga(36, 4) muhUrtazeSa hoya tyAre pUrNimA pUrNa thAya che arthAt prathama mAsa pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- te samaye sUrya(prathama pUrNimAno sUrya) pUrvAphAlyunI nakSatra sAthe yoga kare che. pUrvAphAlyunI nakSatranA sUrya yoganA aThyAvIsa muhUrta ane bAsaThIyA ADatrIsa bhAga tathA saDasaThIyA batrIsa cUrNikA bhAga 28, muhUrta zeSa hoya tyAre pUrNimA pUrNa thAya che arthAt prathama mAsa pUrNa thAya che. 24 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM puNNimAsiNi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM poTThavayAhiM, uttarANaM poTThavayANaM sattAvIsaM muhuttA coisa ya Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAta-10: pratiprAta-22 | 251 bAvaTThibhAge muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA bAvaDiM cuNNiyA bhaagaasesaa| taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM phagguNIhiM, uttarANaMphagguNINaM satta muhuttA tettIsaMca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA ekkatIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha:- prazna-pAya varSanAyaganIjI bhiAno yaMdrajyA nakSatra sAthe yoga cha? 6ttryuganI bIjI pUrNimAno caMdra uttarAbhAdrapadA nakSatra sAthe yoga kare che. uttarAbhAdrapadA nakSatranA caMdra yoganA satyAvIsa muhUrta ane bAsaThIyA cauda bhAga tathA saDasaThIyA bAsaTha cUrNikA bhAga (271 4 muhUrta) zeSa Doya, tyArejI pUrsimA pUrNa thAya che. prazna- te samaye(bIjA mAsanI pUrNimAno) sUrya kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- te samaye sUrya uttarAphAlganI nakSatra sAthe yoga kare che ane uttarAphAlyunI nakSatranA sUrya yoganA sAta muhUrta ane bAsaThIyA tetrIsa bhAga tathA saDasaThIyA ekatrIsa cUrNikA bhAga(7 gurU, muhUrta) zeSa hoya bIjI tyAre pUrNimA pUrNa thAya che. | 25 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM puNNimAsiNi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA assiNIhiM, assiNINaM ekkavIsaM muhuttA Nava ya bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tevaDhei cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA cittAhiM, cittANaM ekko muhutto aTThAvIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha:-prazna- pAMya varSamA yuganItrI himAnI yaMdra yA nakSatra sAthe yoga cha? 612trIjI pUrNimAno caMdra azvinI nakSatra sAthe yoga kare che. azvinI nakSatranA caMdrayoganA ekavIsa muhUrta ane bAsaThIyA nava bhAga tathA saDasaThIyA tresaTha cUrNikA bhAga (21 , huM muhUrta) zeSa hoya tyAre trIjI pUrNimA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- te samaye sUryacitrA nakSatra sAthe yoga kare che? citrA nakSatra sAthenA sUrya yoganA eka muhUrta bAsaThIyA aThyAvIsa bhAga tathA saDasaThIyA trIsa cUrNikAbhAga(1pha, phU muhUrta) zeSa hoya tyAre trIjI pUrNimA(trIjo mAsa) pUrNa thAya che. | 26 tA eesi NaM, paMcaNhaM saMvaccharANaM duvAlasamaM puNNimAsiNiM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM chavIsaM muhuttA chavIsa ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA cauppaNNaM cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra solasa muhuttA aTTha ya bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattadvidhA chettA vIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha:- pragna- pAMca varSanA yuganI bAramI pUrNimAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttarayuganI bAramI pUrNimAno caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe yoga kare che. uttarASADhA nakSatra sAthenA caMdra yoganA chavvIsa muhUrta ane bAsaThIyA chavvIsa bhAga tathA saDasaThIyA copana cUrNikA bhAga(22, ! muhUrta) zeSa hoya tyAre bAramI pUrNimA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya(bAramI pUrNimAno sUrya) kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- te samaye sUrya punarvasu nakSatra sAthe yoga kare che. punarvasu nakSatra sAthenA sUrya yoganA soLa muhUrta ane bAsaThIyA ATha bhAga tathA saDasaThIyA vIsa cUrNikA bhAga (16, 66 muhUrta) zeSa hoya tyAre bAramI pUrNimA(bAramo mAsa) pUrNa thAya che. 27 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carimaM bAvaDhei puNNimAsiNiM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM carama samae / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA pusseNaM, pussassa egUNavIsaM muhuttA teyAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tetIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yuganI bAsaThamI pUrNimAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttarabAsaThamI pUrNimAno caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe yoga kare che. uttarASADhA nakSatra sAthenA caMdra yoganA carama-aMtima samaye yuganI bAsaThamI aMtima pUrNimA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya(bAsaThamI pUrNimAno sUrya) kayA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- bAsaThamI pUrNimAno sUrya puSya nakSatra sAthe yoga kare che. puSya nakSatra sAthenA sUrya yoganA ogaNIsa muhUrta ane bAsaThIyA tetAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA tetrIsa cUrNikA bhAga(19 pheM, zuM muhUrta) zeSa hoya tyAre pUrNimA pUrNa thAya che arthAt bAsaThamo mAsa pUrNa thAya che. 28 tA eesi NaM paMcaNha saMvaccharANaM paDhama amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA assesAhiM, assesANaM ekke muhutte cattAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA bAvardvi cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei? tA assesAhiM ceva assesANaM ekko muhutto cattAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThiyA chettA bAvaTTi cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha - prazna- pAMca varSanA yuganI prathama amAvAsyAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttarayuganI prathama amAvAsyAno caMdra azleSA nakSatra sAthe yoga kare che. azleSA nakSatra sAthenA caMdra yoganA Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prAbhUta-10: pratiprAbhUta-22 ra53 | eka muhUrta ane bAsaThIyA cAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA bAsaTha cUrNikA bhAga1 phu, muhUrta) zeSa hoya tyAre prathama amAvAsyA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya(prathama amAvAsyAno sUrya) kyA nakSatra sAthe yoga kare ? uttara- prathama amAvAsyAno sUrya paNa azleSA nakSatra sAthe yoga kare che. azlekSA nakSatranA sUrya yoganA 1 iM, dU muhUrta zeSa hoya tyAre amAvAsyA pUrNa thAya che. 29 tA eesi NaM paMcaNha saMvaccharANaM doccaM amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiphagguNIhiM, uttarANaMphagguNINaM cattAlIsaM muhuttA paNatIsaM bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThiyA chettA paNNaDhi cuNNiyA bhAgA resA | ___ taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM ceva phagguNIhiM uttarAphagguNINaM jaheva caMdassa / bhAvArtha - prazna- pAMca varSanA yuganI bIjI amAvasyAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttarabIjI amAvAsyAno caMdra uttarAphAlvanI nakSatra sAthe yoga kare che. uttarAphAlyunI nakSatranA caMdra yoganA cAlIsa muhUrta ane bAsaThIyA pAMtrIsa bhAga tathA saDasaThIyA pAMsaTha cUrNikA bhAga(40 36 , muhUrta) zeSa hoya tyAre bIjI amAvAsyA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara-te samaye sUrya paNa uttarAphAlyunI nakSatra sAthe yoga kare che. caMdrayoga mATe jema kahyuM che, tema sUrya yoga mATe kahevuM kAraNa ke amAsanA divase caMdra ane sUrya eka sAthe rahe che, tethI baMnenA nakSatra yoga eka samAna che. 30 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA hattheNaM, hatthassa cattAri muhuttA tIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA bAvaTTi cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA hattheNaM ceva, hatthassa jahA caMdassa / bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI trIjI amAvAsyAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttaratrIjI amAvAsyAno caMdra hasta nakSatra sAthe yoga kare che. hasta nakSatra sAthenA caMdrayoganA cAra muhUrta ane bAsaThIyA trIsa bhAga tathA saDasaThIyA bAsaTha cUrNikA bhAga (4, muhUrta) zeSa hoya tyAre trIjI amAvasyA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- trIjI amAvAsyAno surya paNa hasta nakSatra sAthe yoga kare che. te nakSatranA caMdra sAthenA yoganA kathana pramANe ja ahIM kathana karavuM. |31 tA eesi NaM paMcaNha saMvaccharANaM duvAlasamaM amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA addAhiM, adANaM cattAri muhuttA dasa ya bAvaTTi bhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTTidhA chettA cauppaNNaM cuNNiyA bhAgA sesA / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ra54 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA addAhiM ceva, addANaM jahA vevasya ! bhAvArtha - prazna- pAMca varSanA yuganI bAramI amAvAsyAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- bAramI amAvAsyAno caMdra ArkA nakSatra sAthe yoga kare che. AdranakSatranA caMdra yoganA cAra muhUrta ane bAsaThIyA dasa bhAga tathA saDasaThIyA copana cUrNikA bhAga(46, 5kaeN muhUrta) zeSa hoya tyAre bAramI amAvAsyA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara-te samaye sUrya paNa ArkA nakSatra sAthe yoga kare che. Adra nakSatranA caMdrayoga pramANe ahIM kathana karavuM. |32 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carimaM bAvaDhei amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa bAvIsaM muhuttA bAyAlIsaM ca bAsaTThibhAgA muhuttassa sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puNavvasuNA ceva, puNavvasussa jahA caMdassa / bhAvArtha - prazna- pAMca varSanA yuganI aMtima bAsaThamI amAvAsyAno caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- aMtima amAvAsyAno caMdra punarvasu nakSatra sAthe yoga kare che. punarvasu nakSatra sAthenA caMdra yoganA bAvIsa muhUrta ane bAsaThIyA betAlIsa bhAga(rara muhUrta) zeSa hoya tyAre amAvasyA pUrNa thAya che. prazna- te samaye sUrya kyA nakSatra sAthe yoga kare che? uttara- te samaye sUrya paNa punarvasu nakSatra sAthe yoga kare che. punarvasu nakSatranA caMdra yoga pramANe ja ahIM kathana karavuM. vivecana : - prastuta sutromAM pUrNimA ane amAvAsyAnA caMdra tathA surya kyA nakSatra sAthe yoga kare che ane kyA nakSatranA yogamAM pUrNimA, amAvAsyA pUrNa thAya che, tenuM kathana che. pUrNimAnI samApti samayanA caMdra-sUrya sAtheno nakSatra yoga:yuganI pUrNimA | caMdra sAthe | zeSa mahatte | surya | zeSa muharte yoga karatA natra | parNimA pUrNa sAthe yoganuM karata nakSatra parNimA pUrNa pahelI pUnama dhaniSThA || pUrvAphAlyunI 28 ,phUke bIjI pUnama | uttarAbhAdrapadA | 27 , che | uttarA phAlganI | 7 , trIjI pUnama azvinI | 21 pha, Dha | citrA | 1 , bAramI pUnama uttarASADhA 26 , OM punarvasu 16 , bAsaThamI pUnama uttarASADhA chello samaya puSya 19 pheM, Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAbhUta-22 amAvAsyAnI samApti samaye caMdra-sUrya sAtheno zeSa nakSatra yoga H- yuganI amAvAsyA caMdra-sUrya sAthe yoga karatA nakSatra azleSA uttarA phAlgunI hasta Ardra punarvasu caMdra amAvAsyAnA divase sUryanI sAthe ja rahe che. tethI banneno nakSatra yoga eka samAna ja hoya che. pahelI bIjI trIjI bAramI bAsaThamI 255 pUrNimA-amAsa samAptie zeSa rahetA yoganuM muhUrta pramANa 1 6, 40 35, 3 4 3, 4 4 12, 24 22 kara sadaza-visadaza nakSatra sAthe caMdrayoga : 33 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM caMde joyaM joei jaMsi desaMsi, se NaM imAI aTTha vIsA muhutsayAiM caDavIsaM ca bAvaTTibhAgA muhuttassa bAvaTTibhAgaM ca sattaTThidhA chettA chAvaTThi cuNNiyAbhAge uvAiNAvettA puNaravi se caMde aNNeNaM sarisaeNaM ceva NakkhatteNaM joyaM joei aNNaMsi desaMsi / bhAvArtha :- je caMdra je nakSatra sAthe je deza bhAgamAM Aje(vivakSita divase) yoga kare che, te ja caMdra AThaso ogaNIsa muhUrta ane bAsaThIyA covIsa bhAga tathA saDasaThIyA chAsaTha cUrNikA bhAga(819 24, 6 muhUrta) pachI punaH samAna nAmavALA anya nakSatra sAthe anya deza bhAgamAM yoga kare che. 34 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM caMde joyaM joei jaMsi desaMsi, se NaM imAiM solasa aTThatIsaM muhuttasayAiM auNApaNNaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThabhAgaM ca sattaTThidhA chettA paNNaTThi cuNNiyA bhAge uvAiNAvettA puNaravi se NaM caMde teNaM ceva NakkhatteNaM joyaM joei aNNaMsi desaMsi / bhAvArtha :- je caMdra je nakSatra sAthe je deza bhAgamAM Aje(vivakSita divase) yoga kare che, te ja caMdra soLaso ADatrIsa muhUrta ane bAsaThIyA ogaNapacAsa bhAga tathA saDasaThIyA pAMsaTha cUrNikA bhAga (1638 4, 4 muhUrta) pachI punaH te ja nakSatra sAthe anya dezabhAgamAM yoga kare che. 35 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM caMde joyaM joei jaMsi desaMsi, se NaM imAI caupaNNa muhuttasahassAiM Nava ya muhuttasayAiM uvAiNAvettA puNaravi se caMde aNNeNaM tArisaeNaM NakkhatteNaM joyaM joei taMsi desaMsi / bhAvArtha :- je caMdra je nakSatra sAthe je deza bhAgamAM Aje(vivakSita divase) yoga kare che, te ja caMdra copana hajAra navaso(54900) muhUrta pachI punaH te ja nAmavALA anya nakSatra sAthe, te ja deza bhAgamAM yoga kare che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 256 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra |36 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM caMde joyaM joei jaMsi desaMsi, se NaM imAI egaM muhuyasahassaM aTThANauiM ca muhuttasayAI uvAiNAvettA puNaravi se caMde teNaM ceva NakkhatteNaM joyaM joei tasi desasi / bhAvArtha:- je caMdra je nakSatra sAthe je deza bhAgamAM Aje (vivakSita divase) yoga kare che, te ja caMdra eka lAkha, navahajAra, AThaso(1,09, 800) muhUrta pachI punaH te nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga kare che. vivecana : - prastuta sutromAM caMdra pUrva karelA nakSatra yoga pachI te ja nakSatra ke tatsadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe punaH thatAM nakSatrayoganA kALamAna(aMtara)nuM varNana che. jaMbudvIpamAM be caMdra che ane 56 nakSatro che. eka-eka caMdra sAmasAmI dizAmAM rahIne paribhramaNa kare che. te ja rIte 28-28 nakSatro sAmasAmI dizAmAM rahIne paribhramaNa kare che. caMdranI ane nakSatranI gati bhinna-bhinna che. nakSatra tIvragativALA che, caMdra maMda gativALo che. A gatinI bhinnatAnA kAraNe caMdra kyAreka eka nakSatra maMDaLanA nakSatra sAthe yoga kare che, to kyAreka anya nakSatra maMDaLanA(sAmI dizAnA) samAna nAmavALA anya nakSatra sAthe yoga kare che. te ja vivakSita caMdrano te ja vivakSita nakSatra, tenI samAna nAmavALA anya nakSatra, te ja vivakSita deza bhAga(kSetra) ane anya dezabhAga(kSetra)nA yogathI cAra vikalpa sarjAya che. (1) te ja caMdrano tatsadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe anya dezabhAgamAM yoga, (2) te ja caMdrano te ja nakSatra sAthe anya dezabhAgamAM yoga, (3) te ja caMdrano tatsadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga ane (4) te ja caMdrano te ja nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga. yuganA prAraMbhe abhijita nakSatra yoga kare che ane tyAra pachI kramazaH yoga karatA 819 muhUrtamAM arthAt prathama nakSatra mAsamAM 28 nakSatro yoga pUrNa kare che. A ja vivakSita caMdra bIjA nakSatra mAsanA prAraMbhamAM tatsadaza nAmavALA anya nakSatra arthAt bIjA abhijita nakSatrAdi sAthe anya dezabhAgamAM yoga kare che ane trIjA nakSatra mAsamAM te ja vivakSita (prathama mAsavALA) abhijitAdinakSatra sAthe anya bhAgamAM yoga kare che. A rIte prathama varasanA bIjAthI bAramA mAsamAM anya dezabhAgamAM yoga thAya che ane temAM bIjA, cothA, chaThThA vagere samasaMkhyaka mAsamAM tatsadaza anya nakSatra sAthe yoga thAya che ane trIjA, pAMcamA, sAtamA vagere viSama saMkhyaka mAsamAM te ja nakSatra sAthe yoga thAya che. nUtana yuganA prAraMbhe te ja deza bhAga prApta thAya che ane tyAre samasaMkhyAka mAsa hoya to tatsadeza anya nakSatra yoga thAya ane nUtana yuganA prAraMbhe viSama saMkhyaka mAsa hoya to te ja nakSatra ane te ja dezabhAgamAM yoga thAya che. (1) tatsadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe anya dezabhAgamAM yoga - nakSatra mAsa 8197 muhUrta pramANa che. prastuta sUtromAM bAsaThIyA saDasaThIyA bhAgathI kathana che, Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10 : pratiprAkRta-22 tethI mAganA bAsaThIyA bhAga karavA 27 x 62 = 1674 - 67 = bAsaThIyA 24 bhAga ane sasaThIyA 66 bhAga prApta thAya che. A rIte 819 27 muhUrta ane 819 24, 66 muhUrta baMne samAna che. A rIte nakSatra mAsa 819 karyuM, ke muhUrta pramANa che. prathama nakSetra mAsa vyatIta thayA pachI bIjA nakSetra mAsamAM te ja caMdra tatsadeza nAmavALA nakSatra sAthe arthAt bIjA abhijitAdi nakSatra sAthe anya deza bhAgamAM yoga kare che. A ja rIte cothA, chaThThA, AThamA vagere samasaMkhyaka nakSatra mAsamAM te ja nAmavALA bIjA nakSatra sAthe yoga thAya che. (2) te ja nakSatra sAthe anya dezabhAgamAM :- . prathama mAsanA 819 6, meM muhUrta + bIjA mAsanA 819 6, 6 muhUrta- 1,638 * se muhUrta vyatIta thayA pachI arthAt trIjA mAsamAM te ja caMdra te ja nakSatra sAthe anya dezabhAgamAM yoga kare che. arthAt prathama mAsamAM je abhijita nakSatra sAthe yoga thayo hato, te ja abhijita nakSatra sAthe yoga thAya che paraMtu tenuM kSetra badalAya jAya che. A ja rIte pAMcamA, sAtamA navamA Adi viSama saMkhyaka nakSatra mAsamAM te ja nakSatra sAthe anya dezabhAgamAM yoga thAya che. (3) tatsadeza anya nakSatra sAthe te ja dezabhAgamAM yoga : 819 24, 66 x 67 = 54,900 muhUrta vyatIta thayA pachI arthAt eka yuganA 67 mAsa vyatIta thayA pachI (bIjA yugano prathama mAsa) 68mA samasaMkhyaka mAsamAM A yoga sarjAya che. eka yuga vyatIta thayA pachI caMdra te ja dezabhAgane prApta thAya che. paraMtu tyAre tatsadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe yoga thAya che. (4) te ja nakSatra te ja dezabhAgamAM yoga : 819 2, 6 x 134 = 1,09,800 muhUrta vyatIta thayA pachI arthAt be yuganA(67 + 67 =) 134 mAsa vyatIta thayA pachI trIjA yuganA prathama mAsamAM eTale 135mA viSama saMkhyaka mAsamAM te ja caMdra, te ja dezabhAgamAM, te ja abhijitAdi nakSatra sAthe yoga kare che. sadeza ke vivakSita nakSatrano caMdra yoga :- yoga samaya vartamAne vilina yoga tatsadeza anya nakSatra, anya deza bhAga vivakSita te ja nakSatra anya deza bhAga yuganA prathama mAsamAM 28 nakSatra yoga bIjA mAsamAM 28 nakSatra yoga(coLA, chaThThA, AThamA Adi samasaMkhyaka mAsamAM trIjA mAsamAM 28 nakSatra yoga (pAMcamA, sAtamA, navamA Adi viSaya saMkhyaka mAsamAM muhUrta pachI yoga 8194. 257 163 [3 ahorAtra pachI yoga 271 54 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI caMdra-sUrya prApti sUtra yoga | samaya | muhUrta pachI ahorAtra pachI yoga yoga tatsadeza anya nakSatra, vivakSita deza bhAga 54900 1,83) bIjA yuganA (prathama aDasaThamA) trIjA(siteramA) vagere samasaMkhyaka mAsamAM trIjA yuganA prathama(13pamA) bIjA (137mAM) mAsamAM 28 nakSatra yoga vivakSita nakSatra, vivakSita deza bhAga 1,09,800 3, nakSatra mAsa pramANa:- prastutamAM nakSatramAsa 819, 8 muhUrta pramANa kahyo che. prathama prAbhRtamAM 819 cha muhUrta pramANa ane dasamA prAbhRtanA cothA pratiprAbhUtamAM 819, muhUrta pramANa kahyo che. temAM vivakSAbheda mAtra che, tAtvika taphAvata nathI. 819huM muhUrta pramANa nakSatra mAsamAM saDasaThIyA 27 bhAga che. tenA bAsaThIyA bhAga karavA 27 * dara = 1674 + 7 = 24 prApta thAya, te 24 bAsaThIyA bhAga che mATe 819, huM muhUrta pramANa nakSatra mAsa prApta thAya che. 819nA ekasaThIyA bhAga karavA hoya to 27 x 1 = 1647 + 7 = 24 4 prApta thAya temAM 24 bAsaThIyA bhAga che mATe 819 ka. 4 muhUrta pramANa nakSatra mAsa prApta thAya che. sadaza ke visadaza nakSatra sAthe sUryano yoga - 37 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM sUre joyaM joei jaMsi desaMsi, se NaM imAI tiNNi chAvaTThAI rAidiyasayAI uvAiNAvettA puNaravi se sUre aNNeNaM tArisaeNaM ceva NakkhatteNaM jogaM joei taM desaMsi / bhAvArtha:- je sUrya je nakSatra sAthe je deza bhAgamAM Aje (vivakSita divase) yoga kare che, te ja sUrya3% rAtridivasa(ahorAtra) pachI punaH te ja nAmavALA anya nakSatra sAthe te ja dezamAM yoga kare che. | 38 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM sUre joyaM joei jasi desaMsi, se NaM imAI satta dutIsaM rAiMdiyasayAI uvAiNAvettA puNaravi se sUre teNaM ceva NakkhatteNaM joyaM joei taMsi desaMsi / bhAvArtha - je sUrya je nakSatra sAthe je dezamAM Aje (vivakSita divase) yoga kare che, te ja sUrya 732 rAtri-divasa(ahorAtra) pachI punaH te ja nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga kare che. 39 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM sUre joyaM joei jaMsi desaMsi, se NaM imAI aTThArasa tIsAiM rAiMdiyasayAI uvAiNAvettA puNaravi se sUre aNNeNaM tArisaeNaM ceva NakkhatteNaM joyaM joei, tasi desasi / bhAvArtha - je sUryaje nakSatra sAthe je deza bhAgamAM Aje (vivakSita divase) yoga kare che, te ja sUrya 1830 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiSThAbhUta-22 259 ] rAtri-divasa pachI punaH te nakSatranI samAna nAmavALA anya nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga kare che. 40 tA jeNaM ajja NakkhatteNaM sUre joyaM joei jasi desaMsi, se NaM imAI chattIsaM saTThAiM rAidiyasayAI uvAiNAvettA puNaravi se sUre teNaM ceva NakkhatteNaM joyaM joei taMsi desaMsi / bhAvArtha:- je surya je nakSatra sAthe je deza bhAgamAM Aje(vivakSita divase) yoga kare che, te ja surya 3660 rAtri-divasa pachI punaH te ja nakSatra sAthe te ja dezabhAgamAM yoga kare che.. vivecanaH prastuta sUtromAM sUryanA pUrve karelA nakSatra yoga pachI te ja nakSatra ke ke tatsadeza anya nakSatra sAthe punaH thatA yoganA kALamAna(aMtara)nuM varNana che. jaMbudvIpamAM be sUrya ane chappana nakSatro sAmasAmI dizAmAM rahIne paribhramaNa kare che. sUrya karatAM nakSatranI gati tIvra che, tethI sUrya kyAreka te ja nakSatra sAthe yoga kare to kyAreka tatsadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe yoga kare che. yuganA prAraMbha samaye puSya nakSatrano sUrya sAthe yoga cAlu hoya che. sUrya kramazaH 28 nakSatro sAthe 36 ahorAtramAM yoga pUrNa kare che. caMdra karatAM sUryanI gati tIvra che, tethI je nakSatra caMdra sAthe keTalAka muhUrta paryata ja yoga kare che, te ja nakSatra sUrya sAthe keTalAka ahorAtra paryata yoga kare che arthAtu nakSatronA caMdrayogakALa karatAM nakSatrano surya yogakALa lAMbo che ane tethI 28 nakSatrono caMdrayogakALa 27 28 ahorAtra che jyAre sUryayogakALa 366 ahorAtra che. eka varasa pUrNa thatAM sUrya te ja dezabhAgane prApta thAya che tethI ahIM mAtra be ja vikalpa thAya che. (1) te ja sUryano tatsadeza anya nakSatra sAthe te ja dezabhAgamAM yoga (2) te ja sUryano te ja nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga - surya pratyeka varSe te ja dezabhAgane prApta thAya che tyAre bIjA, cothA, chaThThA vagere samasaMkhyaka varSe teno tatsadaza anya nakSatra sAthe yoga thAya che ane trIjA, pAMcamA, sAtamA vagere viSama saMkhyaka varSe teno te ja nakSatro sAthe yoga thAya che. (1) tatsadaza anya nakSatra sAthe te ja dezabhAgamAM yoga - 366 ahorAtra vyatIta thAya tyAre bIjA varSe sUryanI tasadaza nAmavALA anya nakSatra sAthe arthAt bIjA puSpAdi nakSatra sAthe A yoga thAya che, athavA 364 5 = 1830 ahorAtra vyatIta thAya arthAt 5 varSano eka yuga pUrNa thAya tyAre samasaMkhyaka chaThThA varSa A yoga thAya che. (2) te ja nakSatrano te ja dezabhAgamAM yoga - 366+ 366 = 73ra ahorAtra vyatIta thAya arthAt trIjA varSe sUryano te ja nakSatra sAthe te ja deza bhAgamAM yoga sarjAya che. athavA 366 410 = 3so ahorAtra vyatIta thAya arthAtu pAMca-pAMca varSanA be yuga pUrNa thAya tyAre viSama saMkhyaka agiyAramA varase A yoga thAya che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 20 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra 344 * * * * * * * * sadaza ke vivaNita nakSatra sAthe sUrya yoga - samaya ahorAtra pachI yoga vartamAna vivakSita yoga yuganA prathama varSe 28 nakSatra yoga sadaza nAmavALA anya nakSatra, vivakSita yuganA bIjA varSe deza bhAga | (bIjA, cothA Adi samasaMkhyaka varSa) sadaza nAmavALA anya nakSatra, vivakSita | bIjA yuganA prathama(chaThThA) varSe 183) dezabhAga vivakSita nakSatra, vivakSita yuganA trIjA varSe dezabhAga (trIjA, pAMcamA Adi viSaya saMkhyaka) 732 vivaNita nakSatra, vivalita trIjA yuganA prathama(agiyAramA varSe 3sso dizabhAga be-be caMdra, sUrya, nakSatronI gati Adi - 41 tA jayA NaM ime caMde gaisamAvaNNae bhavai, tayA NaM iyare'vi caMde gaisamAvaNNae bhavai / jayA NaM iyare caMde gaisamAvaNNae bhavai, tayA NaM ime'vi caMde gaisamAvaNNae bhavai / bhAvArtha - jyAre A(eka) caMdra gati kare che tyAre anya caMdra paNa gati kare che. jyAre anya caMdra gati kare che tyAre A caMdra paNa gati kare che. 42 tA jayA NaM ime sUrie gaisamAvaNNae bhavai, tayA NaM iyare'vi sUrie gaisamAvaNNae bhavai / tA jayA NaM iyare sUrie gaisamAvaNNae bhavai, tayA NaM ime'vi sUrie gaisamAvaNNae bhavai / evaM gahe vi, Nakkhatte vi / bhAvArtha - jyAre A(eka) sUrya gati kare che tyAre anya sUrya paNa gati kare che. jyAre anya sUrya gati kare che tyAre A sUrya paNa gati kare che. A pramANe graha ane nakSatra paNa gati yukta hoya che. 43 tA jayA NaM ime caMde jutte joeNaM bhavai, tayA NaM iyarevi caMde jutte joe NaM bhavai / tA jayA NaM iyare caMde jutte joe NaM bhavai, tayA NaM ime'vi caMde jutte joe NaM bhavai / evaM sUre'vi gahe'vi Nakkhatte'vi / bhAvArtha - jyAre A caMdra yoga kare che tyAre anya caMdra paNa yoga kare che. jyAre anya caMdra yogayukta hoto nathI, tyAre A caMdra paNa yoga yukta hoto nathI. A rIte sUrya graha ane nakSatra paNa yoga yukta hoya che. 44 sayA vi caMdA juttA joehiM, sayA vi sUrA juttA joehiM, sayA vi gahA juttA joehiM, sayA vi NakkhattA juttA joehiM / Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-10: pratiprAbhRta-22 261 | bhAvArtha:- haMmezAM caMdra yogayukta hoya che, hamezAM sUrya yoga yukta hoya che, hamezAM graha yoga yukta hoya che ane haMmezAM nakSatra yoga yukta hoya che. 45 duhao'vi NaM caMdA juttA joehiM, duhao'vi NaM sUrA juttA joehiM, duhao'vi NaM gahA juttA joehiM, duhao'vi NaM NakkhattA juttA joehiM / / maMDalaM sayasahasseNaM aTThANauIe saehiM chattA iccesa Nakkhatte khettaparibhAge, Nakkhattavijae pAhuDe, tti bemi / bhAvArtha:- baMne(graha, nakSatra) caMdra sAthe yoga kare che. baMne(graha, nakSatra) sUrya sAthe yoga kare che. bane(caMdra-sUrya) graha sAthe yoga kare che. baMne(caMdra-sUrya) nakSatra sAthe yoga kare che. A chappana nakSatra maMDaLanA 1,09,800(eka lAkha nava hajAra AThaso) kSetra paribhAga (aMza) jANavA. A nakSatra vijaya nAmano pratiprAbhRta che. tema bhagavAne kahyuM che. vivecana : prastuta sutramAM be caMdra, be sUrya ane tenA parivAra rU5 nakSatro AdinI gati, yoga vagerenI samAnatAnuM kathana che. jaMbUdvIpamAM sAma-sAmI dizAmAM eka-eka caMdra, sUrya ane tenA parivAra rUpa 28-28 nakSatro, 88 graho vagere sAmasAmI dizAmAM rahIne paribhramaNa karatAM hovA chatAM teonI gati, yoga vagere ekadama samAna che. te sUtrathI spaSTa che. | prAbhRta-10/rara saMpUrNa te dasamuM prAbhRta saMpUrNa Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI caMdrasUrya prApti sUtra agiyAramuM prAbhRta. paricaya DROROWRODROR prastuta agiyAramA prAbhUtamAM paraspara saMbaMdhita yuganA saMvatsaronA Adi ane aMta samayanuM(viMda te saMvacchA ? 1/2/3) tathA saMvatsaranA prAraMbha aMta samayanA caMdra-sUryanA nakSatra yoganuM kathana che. yuganA prathama saMvatsaranA aMtima samaya pachI eka paNa samayanA vyavadhAna vinA bIjA saMvatsarano prAraMbha thAya che ane bIjA saMvatsaranA aMtima samaya pachI turatanA samaye trIjA saMvatsaranA prAraMbha thAya che. A rIte yuganA aMtima saMvatsaranA samayAMtare bIjAyuganA prathama saMvatsarano prAraMbha thAya che. pUrvanA prathama saMvatsaranA aMtima samaya pachInA saMvatsarano prathama samaya pazcAtukata atara pachADe samaya kahevAya che ane bIjA saMvatsaranA prathama samayanI pUrvanA prathama saMvatsarano prathama samaya mAMtarapura kahevAya che. yuganA prathama varSanA prAraMbha samaye caMdra sAthe abhijita nakSatra yoga prAraMbha kare che ane varSanA aMte uttarASADhA nakSatrano yoga cAlu hoya che, te ja uttaraSADhA nakSatrano yoga bIjA varasanA prAraMbha samaye hoya che. yuganA aMtima saMvatsaranA aMta samaye 28muM nakSatra uttarASADhA yoga pUrNa kare che, tethI navA yuganA prAraMbhe punaH abhijita nakSatrano yoga thAya che. navA yuganA prathama varasanA prAraMbhe sUryano puSya nakSatra sAthe yoga cAlu hoya che ane prathama varSanA aMtamAM punarvasu nakSatra yogamAM hoya che, teno yoga cAlu hoya tyAM ja prathama varSa pUrNa thaI jatAM bIjA varSanA prAraMbhamAM sUryano te ja punarvasu nakSatra sAthe yoga hoya che. yuganA aMtima varSanA aMtamAM puSya nakSatra yogamAM hoya che ane te ja puSya nakSatra navA yuganA prathama varSanA prAraMbhe yogamAM hoya che. caMdra saMvatsara yuganA pAMca varSanA nAma- caMdra saMvatsara, caMdra saMvatsara, abhivardhita saMvatsara, caMdra saMvatsara ane abhivardhita saMvatsara che. prastutamAM A ja caMdra saMvatsara yuga vivakSita che. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-11 27 | agiyAramuM prAbhRta saMvatsara Adi caMdra saMvatsarano prAraMbha-aMtaH| 1 tA kahaM te saMvaccharANAI Ahieti vaejjA ? tattha khalu ime paMca saMvaccharA paNNattA, taM jahA- caMde caMde abhivaDDie caMde abhivaDDie / bhAvArtha :- prazna- saMvatsaranI Adi-prAraMbha kyAMthI thAya che? uttara- caMdra saMvatsaranA pAMca prakAra che. te A pramANe che- (1) caMdra saMvatsara, (2) caMdra saMvatsara, (3) abhivardhita saMvatsara, (4) caMdra saMvatsara ane (5) abhivardhita saMvatsara. 2 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamassa caMdassa saMvaccharassa ke AI Ahieti vaejjA ? tA je Na paMcamassa abhivaDDiyasavaccharassa pajjavasANe, se NaM paDhamassa caMdassa saMvaccharasa AI aNaMtarapurakkhaDe samae / bhAvArtha :- prazna- A pAMca saMvatsaramAMthI prathama caMdra saMvatsaranI Adi-prAraMbha kyAMthI thAya che ? uttara- gata yuganA pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA aMtima samayathI anaMtara puraskRta (AgalA) samayathI prathama caMdra saMvatsarano prAraMbha thAya che. | 3 tA se NaM kiM pajjavasie Ahieti vaejjA ? tA je NaM doccassa caMdasaMvaccharassa AI, se NaM paDhamassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe aNaMtarapacchAkaDe sama | bhAvArtha :- prazna- prathama caMdra saMvatsarano aMta kyAM thAya che? uttara- bIjA caMdra saMvatsaranA prAraMbhanA samayathI anaMtara pazcAtukata(pAchalA) samaye prathama caMdra saMvatsarano aMta thAya che. | 4 taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM chaduvIsaM muhuttA chaduvIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA cauppaNaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha :- prazna- te samaye(prathama caMdra saMvatsaranA aMta samaye) caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che. uttarASADhA nakSatranA chavvIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA chavvIsa bhAga tathA saDasaThIyA coppana cUrNikA bhAga (22 , muhUta) zeSa hoya tyAre prathama caMdra saMvatsarano aMta thAya che. | 5 taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhateNaM joie ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra solasa muhuttA aTTha ya bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA vIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha :- prazna- te samaye(prathama saMvatsaranA aMta samaye) surya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye sUrya punarvasu nakSatra sAthe yogamAM hoya che. punarvasu nakSatranA soLa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA ATha bhAga tathA saDasaThIyA vIsa bhAga(16 , huM muhUrta) zeSa hoya tyAre prathama saMvatsarano aMta thAya che. |6 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccassa caMdasaMvaccharassa ke AI Ahieti vaejjA ? tA je NaM paDhamassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe, se NaM doccassa caMdasaMvaccharassa AI aNaMtarapurakkhaDe samae / bhAvArtha :- prazna- A pAMca saMvatsaramAMthI bIjA caMdra saMvatsarano prAraMbha kyAMthI thAya che? uttaraprathama saMvatsaranA aMtima samayathI anaMtara puraskRta(AgalA) samayathI bIjA saMvatsarano prAraMbha thAya che. | 7 tA se NaM kiM pajjavasie Ahieti vaejjA ? tA je NaM taccassa abhivaDDiya- saMvaccharassa AI, se NaM doccassa saMvaccharassa pajjavasANe aNaMtarapacchAkaDe samae / bhAvArtha :- prazna-bIjA caMdra saMvatsarano aMta kyAre thAya che? uttara-yuganA trIjA abhivardhita saMvatsaranA prAraMbhanA samayathI anaMtara pazcAdbhUta(pAchalA) samaye bIjA caMdra saMvatsarano aMta thAya che. | 8 taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puvvAhiM AsADhAhiM, puvvANaM AsADhANaM satta muhuttA tevaNNaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA igatAlIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha :- prazna- bIjA caMdra saMvatsaranA aMta samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara-te samaye caMdra pUrvASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che. pUrvASADhA nakSatranA sAta muhUrta ane bAsaThIyA trepana bhAga tathA saDasaThIyA ekatAlIsa cUrNikA bhAga(73, 8 muhUrta) zeSa hoya tyAre bIjA caMdra saMvatsarano aMta thAya che. | 9 taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa NaM bAyAlIsaM muhuttA paNatIsaM ca bAsaTThibhAgA muhuttassa bAvATThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA satta cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha :- prazna- te samaye arthAt bIjA caMdra saMvatsaranA aMta samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye sUrya punarvasu nakSatra sAthe yogamAM hoya che. punarvasu nakSatranA betAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA pAMtrIsa bhAga tathA saDasaThIyA sAta cUrNikA bhAga(42 3, 4 muhUrta) zeSa hoya tyAre bIjA saMvatsarano aMta thAya che. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-11 | 265 |10 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccassa abhivaDDiyasaMvaccharassa ke AdI Ahieti vaejjA ? tA je NaM doccassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe, se NaM taccassa abhivaDDiya saMvaccharassa AI aNaMtarapurakkhaDe samae / bhAvArtha:- prazna-pAya saMvatsaramAMthItrI abhivati saMvatsarano prAramadhyAre thAya cha? uttara- bIjA caMdra saMvatsaranA aMtima samayathI anaMtara puraskRta(AgalA) samayathI trIjA abhivardhita saMvatsarano prAraMbha thAya che. 11 tA se NaM kiM pajjavasie Ahieti vaejjA ? tA je NaM cautthassa caMdasaMvaccharassa AI, se NaM taccassa abhivaDDiyasaMvaccharassa pajjavasANe aNaMtarapacchAkaDe samae / bhAvArtha :- prala-trI abhivati saMvatsaranomaMtazyAre thAyacha? 612-thothA yaMdra sNvtsrn| prAraMbhanA samayathI anaMtara pazcAt kRta(pAchalA) samaye trIjA abhivardhita saMvatsarano aMta thAya che. 12 taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM terasa muhuttA terasa ya bAvaTThibhAgA mahuttassa bAvaTuiMbhAgaM ca sattaTThidhA chettA sattAvIsa cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha :- pragna- trIjA abhivardhita saMvatsaranA aMta samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che. uttarASADhA nakSatranA tera muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA tera bhAga tathA saDasaThIyA satyAvIsa cUrNikA bhAga(13 , 9 muhUrta) zeSa hoya tyAre trIjA saMvatsarano aMta thAya che. 13 taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa do muhuttA chappaNNaM bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM sattaTThidhA chettA saTThI cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha :- prazna- trIjA abhivardhita saMvatsaranA aMta samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye sUrya punarvasu nakSatra sAthe yogamAM hoya che. punarvasu nakSatranA be muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA chappana bhAga tathA saDasaThIyA sATha cUrNikA bhAga-2 , muhUrta) zeSa hoya tyAre trIjA saMvatsarano aMta thAya che. 14 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM cautthassa caMdasaMvaccharassa ke AdI Ahie tti vaejjA ? tA je NaM taccassa abhivaDDiyasaMvaccharassa pajjavasANe, se NaM cautthassa caMdasaMvaccharassa AI aNaMtarapurakkhaDe samae / bhAvArtha:- prazna-pAMtha saMvatsaramAthI yothA yaMdra saMvatsarano prAramadhyAre thAyacha? 612 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 26 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra trIjA abhivardhita saMvatsaranA aMtima samayathI anaMtara puraskRta (AgalA) samayathI cothA caMdra saMvatsarano prAraMbha thAya che. | 15 tA se NaM kiM pajjavasie Ahieti vaejjA ? tA je NaM carimassa (paMcamassa) abhivaDDiyasaMvaccharassa AI, se NaM cautthassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe aNaMtarapacchAkaDe samae / bhAvArtha :- prazna-cothA caMdra saMvatsarano aMta kyAre thAya che? uttara-yuganA carama pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA prAraMbhanA samayathI anaMtara pazcAt kRta (pAchalA) samaye cothA caMdra saMvatsarano aMta thAya che. 16 taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM cattAlIsaM muhuttA cattAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA causaTThI cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha:- prazna-yothA yaMdra saMvatsaranA saMta samaye yaMdra yA nakSatra sAthe yogamA Doya cha? uttara- te samaye caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che. uttarASADhA nakSatranA cAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA cAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA cosaTha cUrNikA bhAga(40 zuM? duSThamuhUrta) zeSa hoya tyAre cothA caMdra saMvatsarano aMta thAya che. |17 taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa auNatIsaM muhuttA ekkavIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA sItAlIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha:- prazna-yothA yaMdra saMvatsaranA saMta samaye surya yA nakSatra sAthe yogamAMDIya cha? uttara- be samaye sUrya punarvasu nakSatra sAthe yogamAM hoya che. punarvasu nakSatranA ogaNatrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA ekavIsabhAga tathA saDasaThIyA suDatAlIsa cUrNikA bhAga(29 , muhUrta) zeSa hoya tyAre cothA caMdra saMvatsarano aMta thAya che. |18 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paMcamassa abhivaDDiyasaMvaraccharassa ke AI Ahieti vaejjA ? tA je NaM cautthassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe, se NaM paMcamassa abhivaDDiyasaMvaccharassa AI aNaMtarapurakkhaDe samae / bhAvArtha :- prazna- A pAMca saMvatsaramAMthI pAMcamA abhivardhita saMvatsarano prAraMbha kyAre thAya che? uttara- cothA caMdra saMvatsaranA aMtima samayathI anaMtara puraskRta (AgalA) samayathI pAMcamA abhivardhita saMvatsarano prAraMbha thAya che. |19 tA se NaM kiM pajjavasie Ahieti vaejjA ? tA je NaM paDhamassa caMdasaMvaccharassa AI, se NaM paMcamassa abhivaDDiyasaMvaccharassa pajjavasANe aNaMtara pacchAkaDe samae / Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAmRta-11 bhAvArtha:prazna- pAMcamA abhivardhita saMvatsarano aMta kyAre thAya che ? uttara- (bIjA yuganA) prathama caMdra saMvatsaranA prAraMbhanA samayathI anaMtara pazcAt kRta(pAchalA) samaye pAMcamA abhivardhita saMvatsarano aMta thAya che. 207 20 taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM carima samae / bhAvArtha : prazna- pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA aMta samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che. uttarASADhA nakSatranA carama samaye arthAt teno yoga pUrNa thAya tyAre pAMcamA abhivardhita saMvatsarano aMta thAya che. 21 taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhateNaM joei ? tA pusseNaM, pusassa NaM egUNavIsaM (ekkavIsaM) muhuttA tetAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTTibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tetIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha:prazna- pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA aMta samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che. puSya nakSatranA ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA tetAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA tetrIsa cUrNikA bhAga(19 43, OM muhUrta) zeSa hoya tyAre pAMcamA abhivardhita saMvatsarano aMta thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM eka yuganA pAMca varSanA prAraMbha ane aMta samayanuM tathA varSanA prAraMbha ane aMta samayanA caMdra tathA sUryanA nakSatra yoganuM kathana che. eka varSanA aMta ane bIjA varSano prAraMbha eka samayAMtare hoya che. pUrvanA varSano aMta pUrva samayamAM thAya che ane pachI avyavahita anya samayAM pachInA bIjA varSano prAraMbha thAya che. varSanA aMta samaye je nakSatra yogamAM hoya te ja nakSatra yoga pachInA varSanA prAraMbha samaye hoya che. yuganA aMtima pAMcamA varSanA aMtamAM caMdrano uttarASADhA nakSatra sAthe yoga pUrNa thAya che ane pAMcamA varasano aMta thAya che, tethI yuganA prathama varasanA prathama divase abhijita nakSatra sAthe caMdra yogano prAraMbha kare che ane pAMcamA varSanA aMtamAM sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane varSa pUrNa thAya che, tethI yuganA prathama varSanA prAraMbhamAM sUrya puSya nakSatra sAthe ja yogamAM hoya che. pulasya na zULavIsa :- yuganA pAMcamA saMvatsaranA aMta samaye sUryanA puSya nakSatra sAthenA yogakALa nA 19 TM, OM muhUrta zeSa hoya che. prAyaH pratomAM ahIM vIsa mudduttA...(21 43, 3 )sUtrapATha jovA maLe che. yugano aMtima divasa eTale bAsaThamI pUrNimA. prAmRta 10/22/27mAM yuganI bAsaThamI pUrNimAnA sUryayoganA kathanamAM 19 , OM muhUrtanuM tathA prAbhRta 12/16mAM yuganI prathama AvRtti(ayana)nA prAraMbha samaye sUrya puSyayoganA 19 43, 63 muhUrtanA zeSa yogakALe yoga prAraMbha karavAnuM vidhAna che. A baMne sUtramAM mULavIsa hovAthI prastutamAM vIla nA sthAne dhULavIsa pATha svIkArela che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 28] varSanA prAraMbha ane aMta samaye caMdra-sUryano nakSatra yoga:prAraMbhathI caMdrayoga kALa | aMta samaye caMdra yoga kALano | prAraMbhathI sUrya yogakALa | aMta samaye sUrya yoga kALano| avaziSTa kALa avaziSTa kALa ma | ra | 67 nakSatra varSa nakSatra | | nakSatra thA and of nazAtra | 2 | 7. | yA| yA te bhAgabhAga bhAga mabhAga 4 IbhAga bhAga - agiyAramuM prAbhRta saMpUrNa ? 1. caMdra saMvatsara abhijita | 9 : 24 : | uttarASADhA, ra6: ra6: 54| puSya | 21 : 43 : 33 | punarvasu | 16: 8 : 20 2. caMdrasaMvatsara uttarASADhA | 26 : ra6 : 54| pUrvASADhA| 7 : 53 : 41 punarvasu, 16: 8 : 20| punarvasu 42 : 35 : 7 3. abhivardhita pUrvASADhA | 7 : 53 : 41| uttarASADhA|13 : 13 : 27 punarvasu 42 : 35 : 7 punarvasu, 2 : 56 : 60 saMvatsara 4. caMdra saMvatsara | uttarASADhA |13 : 13 : 27[uttarASADhA4i0 : 40 : 64| punarvasu, 2 : 56 : 60 | punarvasu |29 : 21 : 47 5. abhivardhita uttarASADhA 40 : 40 : 4 [uttarASADhA yogano carama samaya punarvasu ra9 : ra1 : 47 | puSya 19 : 43 : 33 saMvatsara (yoga samApti) zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12: paricaya : [ 29 ] bAramuM prAbhUta paricaya DRO-RODRORDROR prastuta bAramA prAbhRtamAM saMvatsaranA pAMca prakAra ( saMvacharAya ? 1/1/3) tathA tenA muhUrta ahorAtranA pramANa AdinuM varNana che. (1) nakSatra saMvatsara:- jeTalA samayamAM 28 nakSatro caMdra sAthe yoga pUrNa kare che, tene nakSatra mAsa kahe che. 12 nakSatra mAsa = 1 nakSatra saMvatsara 27 8 ahorAtra = 1 nakSatra mAsa 5 nakSatra saMvatsara = 1 nakSatra yuga 3278 ahorAtra 1 nakSatra saMvatsara 67 nakSatra mAsa = 1 nakSatra yuga 81966 muhUrta = 1 nakSatra mAsa 183) ahorAtra = 1 nakSatra yuga 9,83ra muhUrta = 1 nakSatra saMvatsara (2) caMdra saMvatsara :- jeTalA samayamAM ekamathI pUrNimA sudhInI tithione caMdra pUrNa kare che, tene caMdra mAsa kahe che. 12 caMdra mAsa = 1 caMdra saMvatsara ra9 phu ahorAtra = 1 caMdra mAsa 5 caMdra saMvatsara = 1 caMdra yuga 354 ahorAtra = 1 caMdra saMvatsara dara caMdra mAsa = 1 caMdra yuga 885chuM? muhUrta = 1 caMdra mAsa 183) ahorAtra = 1 caMdra yuga 10,625 muhUrta = 1 caMdra saMvatsara (3) atu saMvatsara:- jeTalA samayamAM varSA, hemaMta(zIta) ane grISmAdi traNa Rtuo vyatIta thAya che, tene Rtu saMvatsara kahe che. 12 Rtu mAsa = 1 Rtu saMvatsara 30 ahorAtra = 1 Rtu mAsa 5 Rtu saMvatsara = 1 Rtu yuga 360 ahorAtra = 1 RtusaMvatsara 61 Rtu mAsa = 1 Rtu yuga 900 muhUrta = 1 Rtu mAsa 1830 ahorAtra = 1 Rtu yuga 10,800 muhUrta = 1 Rtu saMvatsara (4) sUrya saMvatsara :- jeTalA samayamAM sUrya 183 maMDaLavALA be ayanano pUrNa kare che, tene sUrya saMvatsara kahe che. 12 sUrya mAsa = 1 sUrya saMvatsara 30 ahorAtra = 1 sUrya mAsa 5 sUrya saMvatsara = 1 sUrya yuga 366 ahorAtra = 1 sUrya saMvatsara 60 sUrya mAsa = 1 sUrya yuga 915 muhUrta = 1 sUrya mAsa 1830 ahorAtra = 1 sUrya yuga 10,980 muhUrta = 1 sUrya saMvatsara Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 270 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra (5) abhivardhita saMvatsara:- 13 caMdra mAsavALA varSane abhivardhita saMvatsara kahe che. caMdra yugamAM trIjuM saMvatsara ane pAMcamuM saMvatsara abhivardhita saMvatsara hoya che. tevA pAMca abhivardhita saMvatsaranA samudAyane abhivardhita yuga kahe che. 12 abhivardhita mAsa = 1 abhivardhita saMvatsara 31 ahorAtra ra017 muhUrta = 1 abhivardhita mAsa 5 abhivardhita saMvatsara = 1 abhivardhita yuga 383 ahorAtra, 21 muhUrta = 1 abhivardhita saMvatsara 57 mAsa 7 ahorAtra 11 = 1 abhivardhita yuga 959 muhUrta = 1 abhivardhita mAsa 1830 ahorAtra = 1 abhivardhita yuga 11,511muhUrta- 1abhivardhita saMvatsara pAMca caMdra saMvatsara, pAMca sarya saMvatsara vagere pAMca-pAMca saMvatsaranA samuhane yuga kahe che. prastutamAM sUtrakAre caMdra, sUrya, nakSatra, Rtu ane abhivardhita, A pAMca prakAranA saMvatsaranA samUhane noyuga(apUrNayuga) kahela che. 1791 ahorAtra 1954 muhUrta = 1 noyuga 1,830 ahorAtra = 1 yuga pa3,74967, muhUrta = 1 noyuga pa4,900 muhUrta = 1 yuga nakSatronI paribhramaNa gati tIvra che, tenA karatAM sUryanI paribhramaNa gati maMda che ane tenA karatAM caMdranI paribhramaNa gati maMda che tethI eka sAthe prAraMbha thayelA nakSatra, caMdra, sUrya vagere saMvatsaronI samApti sAthe na thatAM bhinna-bhinna samaye thAya che, tema chatAM keTalAka saMvatsaro vyatIta thayA pachI teonI sAthe samApti saMbhavita bane che. sAthe prAraMbha thayelA caMdra-sUrya saMvatsaramAM 30 sUrya saMvatsara ane 31 caMdra saMvatsara pachI sahasamApti thAya che tathA sUrya, Rtu, nakSatra, caMdranA dvisaMyogI saMvatsaro, trisaMyogI ane catuHsaMyogI saMvatsaromAM sUryanA 0, caMdranA 2, nakSatranA 67 ane RtunA 61 saMvatsaro vyatIta thayA pachI tenI sahasamApti thAya che ane abhivardhita saMvatsara sAthe caMdra, sUrya, nakSatra, RtunA dvisaMyogI trisaMyogI catuHsaMyogI ane paMcasaMyogI saMvatsaronI sahasamApti sUryanA 780, caMdranA 806, RtunA 793, nakSatranA 871 ane abhivardhitanA 744 saMvatsara vyatIta thayA pachI sahasamApti thAya che. eka varasamAM 6 kSayatithi hoya che. varSA, hemaMta, grISma, A traNa RtumAM cAra-cAra mAsa hoya che. laukika RtunA trIjA ane sAtamA parvamAM eka-eka avamAtra kSayatithi hoya che. eka varasamAM cha vRddhitithi hoya che. caMdra ane surya merune pradakSiNA pharatAM-pharatAM 510 yojanA kSetramAM gamanAgamana kare che, tene ayana kahe che. vAraMvAra thatA A ayanane AvRtti(AuTTi) kahe che. sUrya eka varasamAM dakSiNAyana-uttarAyaNa, A be ayana kare che ane pAMca varasanA yugamAM 10 ayana kare che. caMdra eka yugamAM 134 ayana kare che. sUryanA eka yuganA 10 ayanamAM pAMca dakSiNAyanano prAraMbha varSARtumAM ane zrAvaNa mAsamAM thAya che tathA pAMca uttarAyaNano prAraMbha hemaMta RtumAM ane mahA mAsamAM thAya che. prastutamAM te ayana (AvRtti) samayanA caMdrayoga ane sUrya yoganuM kathana che. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12 271 | bAramuM prAbhRta ( saMvatsaraH ahorAtra-muhUrta ) saMvatsaranA pAMca prakAra:| 1 tA kai NaM saMvaccharA Ahieti vaejjA ? tattha khalu ime paMca saMvaccharA paNNattA, taM jahA- Nakkhatte caMde uU Aicce abhivaDDie / bhAvArtha :- prazna- saMvatsara keTalA che? uttara- saMvatsara pAMca che, jema ke- (1) nakSatra saMvatsara (2) caMdra saMvatsara (3) Rtu saMvatsara (4) Aditya saMvatsara ane (5) abhivardhita saMvatsara. vivecanaH prastuta sUtramAM pAMca prakAranA saMvatsarano nAmollekha che. (1) nakSatra saMvatsara:- jeTalA samayamAM caMdra 28 nakSatrone bhogave che(yoga kare che), teTalA kALane nakSatra mAsa kahe che ane 12 nakSatra mAsane nakSatra saMvatsara kahe che. (2) caMdra saMvatsara:- jeTalA samayamAM caMdra ekamathI pUrNimA parvatanI 30 tithione bhogave che, teTalA kALane caMdramAsa kahe che ane 12 caMdra mAsane caMdra saMvatsara kahe che. (3) Rtu saMvatsara :- jemAM RtunI mukhyatA hoya te Rtu saMvatsara arthAt jeTalA kALamAM sUrya-caMdra varSA, hemaMta, grISmAdi traNa Rtune bhogave che, tene Rtu saMvatsara kahe che. (4) sUrya saMvatsara:- jeTalA samayamAM sUrya 183 maMDaLa rUpa kSetrane be vAra bhogave che, teTalA kALane sUrya saMvatsara kahe che. (5) abhivardhita saMvatsara:- eka caMdramAsa adhika hoya arthAt 13 caMdramAsavALA varSane abhivardhita saMvatsara kahe che. nakSatra mAsaH nakSatra saMvatsarAdinA ahorAtra muhUrta saMkhyA - | 2 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamassa Nakkhatta-saMvaccharassa Nakkhatta-mAse tIsai muhutteNaM ahoratteNaM gaNijjamANe kevaie rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA sattAvIsaM rAidiyAI ekkavIsaM ca sattaTThibhAgA rAiMdiyassa rAidiyaggeNaM Ahie ti vaejjA / tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA aTThasae egUNavIse muhuttANaM sattAvIsaM ca sattaTThibhAge muhuttassa muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / tA esa NaM addhA duvAlasakkhuttakaDA Nakkhatte saMvacchare / Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27ra | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra tA se NaM kevaie rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA tiNNi sattAvIse rAiMdiyasayaM ekkAvaNNaM ca sattaTThibhAge rAiMdiyassa rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA / tA se NaM kevaie muhuttagge NaM Ahieti vaejjA ? tA Nava muhuttasahassAI aTTha ya battIse muhuttasae chappaNNaM ca sattaTThibhAge muhuttassa muhuttaggeNaM Ahieti vapuSA | bhAvArtha :- prazna- A pAMca prakAranA saMvatsaramAMthI prathama nakSatra saMvatsaranA nakSatra mAsamAM 30 muhUrtanA eka ahorAtranA hisAbe keTalA ahorAtra thAya che arthAt keTalA ahorAtrano eka nakSatra mAsa che? uttara- eka nakSatra mAsanA satyAvIsa pUrNAka ekavIsa saDasaThAMza(27) ahorAtra che. prazna- eka nakSatra mAsanA keTalA muhUrta che? uttara- eka nakSatra mAsamAM AThaso ogaNIsa pUrNAka satyAvIsa saDasaThAMza(819) muhUrta hoya che. A kALane bAragaNo karatAM eka nakSatra saMvatsara thAya che. prazna- temAM arthAt bAra nakSatra mAsavALA eka nakSatra saMvatsaranA keTalA ahorAtra che? uttaraeka nakSatra saMvatsaranA 327 ahorAtra che. prazna- eka nakSatra saMvatsaramAM keTalA muhUrta che? uttara- eka nakSatra saMvatsaranA nava hajAra AThaso batrIsa pUrNAka chappana saDasaThAMza(9,832 56) muhUrta che. vivecana : prastuta sUtramAM nakSatra mAsa ane nakSatra saMvatsaranA ahorAtra, divasa tathA tenA muhUrtanI gaNanA batAvavAmAM AvI che. eka yugamAM 1830 ahorAtra che ane pAMca varSanA eka yugamAM 67 nakSatra mAsa che. tethI 67 mAse 1830 ahorAtra thAya to 1 mAsamAM keTalAka ahorAtra thAya? A rIte trirAzi mUkatA 1830 ahorAtra + 67 mAsa = 27 8 ahorAtra eka nakSatra mAsamAM prApta thAya che. 30 muhUrtano eka ahorAtra che, tethI nakSatra mAsanA muhUrta kADhavA tenA ahorAtrane 30 thI guNatA 27 & x 30mAM 27 4 18.30 1830, 30, 54,900 nA paga, pratA paka00. pUrNAka kADhavA 54,900 + 60 = 81966 muhUrta 7 1 1 67 nakSatra mAsanA prApta thAya che. eka nakSatra varSanA ahorAtra zodhavA mATe eka nakSatra mAsanA ahorAtra 272 sAthe varSanA bAra mAsathI guNatA 272 x 12mAM 27467 = 1809+ 21 = 1304- 12 = 21 % (21,960 + 67) = 327 8 ahorAtra eka nakSatra varSamAM hoya che ane tenA muhUrta banAvavA 3274 x 30 (327 x 30) = 9810 prApta thAya che ane 51 x 30 = 1530 + 67 = rara , 9810 + rara ! = 9,832 56 muhUrta eka nakSatra saMvatsaranA prApta thAya che. caMdra mAsaH saMvatsarAdinA ahorAtra muhUrta saMkhyA :| 3 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccassa caMdasaMvaccharassa caMde mAse Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-12 tIsaimuhutteNaM ahoratteNaM gaNijjamANe kevaie rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA? tA egUNatIsaM rAiMdiyAiM battIsaM bAvaTTibhAgA rAiMdiyassa rAiMdiyaggeNaM Aha vaejjA / 273 tAse NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA aTThapaMcAsae muhutte ttIsaM bAvaTThibhAge muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA caMde saMvacchare / tA se NaM kevaie rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA tiNNicauppaNNe rAiMdiyasae duvAlasa ya bAvaTThibhAgA rAIdiyaggeNaM Ahieti vaejjA / tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA dasamuhuttasahassAiM chacca paNavIse muhuttasae paNNAsaM ca bAvadvibhAge muhuttaggeNaM NaM Aha vaejjA / bhAvArtha :- prazna- A pAMca prakAranA saMvatsaramAMthI bIjA caMdra saMvatsaranA caMdra mAsamAM 30 muhUrtanA eka ahorAtranA hisAbe keTalA ahorAtra hoya che ? uttara- eka caMdra mAsamAM ogaNatrIsa pUrNAMka batrIsa bAsaThAMza(29 ) ahorAtra hoya che. prazna- eka caMdra mAsamAM keTalA muhUrta hoya che ? uttara- eka caMdra mAsamAM AThaso paMcAsI pUrNAMka trIsa bAsaThAMza(885 ) muhUrta hoya che. A kALane bAra gaNo karatAM eka caMdra savaMtsara thAya che. prazna- A bAra caMdra mAsavALA caMdra saMvatsaramAM keTalA ahorAtra hoya che ? uttara- eka caMdra saMvatsaramAM traNaso copana pUrNAMka bAra bAsaThAMza(354 1) ahorAtra hoya che. prazna- eka caMdra saMvatsaramAM keTalA muhUrta hoya che ? uttara- eka caMdra saMvatsaramAM dasa hajAra chaso pacIsa pUrNAMka pacAsa bAsaThAMza(10, 625 pu) muhUrta hoya che. vivecanaH prastuta sUtramAM caMdra saMvatsaranA tathA caMdra mAsanA ahorAtra tathA muhUrtanuM kathana che. eka yuganA 1830 ahorAtra(rAtri-divasa) hoya che. eka yugamAM bAsaTha caMdra mAsa che, tethI eka caMdra mAsamAM(1830 + 2 =) 29 r ahorAtra thAya che ane eka ahorAtranA 30 muhUrta hovAthI 29 x 30mAM 29 x 30 = 870 ane 3ra x 30 = 960 + ra = 15 , 870 + 15 = 885 muhUrta eka caMdra mAsanA thAya che. eka caMdra saMvatsaramAM 12 mAsa che ane eka caMdra mAsamAM 29 r ahorAtra che, tethI eka caMdra saMvatsaramAM 29 r x 12mAM 29 x 12 = 348, 3ra x 12 = 384 + ra = 6 1, 348 + 6 12 = 354 1 ahorAtra hoya che. tenA muhUrta karatAM 354 1x 30mAM 354 x 30 = 10620, 12 x 30 = 360 + 62 = Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra pa6, 10,20 + 5 = 10, 25 rU (dasa hajAra chaso paccIsa pUrNAka pacAsa bAsaThAMsa) muhUrta eka caMdra varSamAM prApta thAya che. badatu mAsaH saMvatsarAdinA ahorAtra: muhUrta saMkhyA:| 4 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccassa uUsaMvaccharassa uUmAse tIsai muhutteNaM ahoratteNaM gaNijjamANe kevaie rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA tIsaM rAIdiyANaM rAidiyagge NaM Ahieti vaejjA / tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA Nava muhuttasayAI muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA uU sNvcchre| tA se NaM kevaie rAiMdiyagge NaM Ahieti vaejjA ? tA tiNNi saDhe rAiMdiyasae rAidiyaggeNaM Ahieti vaejjA / tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahie tti vaejjA ? tA dasa muhuttasahassAI aTTha ya muhuttasayAI muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha - prazna- A pAMca prakAranA saMvatsaramAMthI trIjA Rtu saMvatsaranA Rtu mAsamAM 30 muhUrtanA eka ahorAtranA hisAbe keTalA ahorAtra thAya che? uttara- eka Rtu mAsamAM 30 ahorAtra thAya che. prazna- eka RtumAsamAM keTalA muhUrta hoya che? uttara- eka Rtu mAsamAM 900 muhUrta hoya che. A kALane bAra guNA karatAM eka Rtu saMvatsara thAya che. prazna- A bAra RtumAsavALA eka Rtu saMvatsaramAM keTalA ahorAtra hoya che? uttara- eka Rtu saMvatsaramAM 360 ahorAtra hoya che. prazna- eka Rtu saMvatsaramAM keTalA muhUrta hoya che? uttara- eka Rtu saMvatsaramAM dasa hajAra AThaso(10, 800) muhUrta hoya che. vivecana : prastuta sUtramAM RtusaMvatsara tathA RtumAsanA ahorAtra ane muhUrtanuM kathana che. eka yugamAM 61 &tumAsa che ane eka yugamAM 1830 ahorAtra che, tethI eka Rtu mAsamAM(1830 + 1 = 30 ahorAtra prApta thAya che. tenA muhUrta karavA 30 thI guNatA 30 x 30 = 900 muhUrta prApta thAya che. eka Rtu saMvatsaranA 12 mAsanA RtumAsanA ahorAtra sAthe guNatAM 30 ahorAtra x 12 = 360 ahorAtra prApta thAya che ane 360 x 30 muhUrta = dasa hajAra AThaso 10,800 muhUrta eka Rtu saMvatsaramAM hoya che. Aditya mAsaH saMvatsarAdinA ahorAtra muhUrta saMkhyA :| 5 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM cautthassa AiccasaMvaccharassa Aicce mAse tIsaimuhutteNaM ahoratteNaM gaNijjamANe kevaie rAidiyaggeNaM Ahieti Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12 275 ] vaejjA ? tA tIsaM rAiMdiyAI avaDDabhAgaM ca rAiMdiyassa rAidiyaggeNaM Ahieti vapaw T tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA Nava paNNarasa muhuttasae muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA Aicce saMvacchare / tA se NaM kevaie rAidiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA tiNNi chAvaDe rAiMdiyasae rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA / tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA dasa muhuttassa sahassAI Nava asIe muhuttasae muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- A pAMca prakAranA saMvatsaramAMthI cothA Aditya-sUrya saMvatsaranA surya mAsamAM 30 muhUrtanA eka ahorAtranA hisAbe keTalA ahorAtra thAya che? uttara- eka sUrya mAsamAM 30 3 ahorAtra thAya che. prazna- eka sUrya mAsamAM keTalA muhUrta hoya che? uttara- eka sUrya mAsamAM 915 muhUrta hoya che. A kALane bAra guNAM karatAM eka Aditya saMvatsara thAya che. prazna- A bAra sUrya mAsavALA eka sUrya saMvatsaramAM keTalA ahorAtra hoya che? uttara- eka sUrya saMvatsaramAM 36 ahorAtra hoya che. prazna- eka sUrya saMvatsaramAM keTalA muhUrta hoya che? uttara- eka sUrya saMvatsaramAM dasa hajAra navaso eMsI 10,980 muhUrta hoya che. vivecana : prastuta sUtramAM sUrya varSa ane sUrya mAsanA ahorAtra tathA muhUrtanuM kathana che. eka yuganA 1830 ahorAtra ane eka yugamAM sUrya mAsa che, tethI eka sUrya mAsamAM 1830 + 60 = 30 ahorAtra prApta thAya che ane eka ahorAtranA 30 muhUrta che, tethI mAsanA ahorAtra 30ne 30 thI guNatA 30 x 30 = 915 muhUrta eka sUrya mAsanA prApta thAya che. eka sUrya saMvatsaranA 12 mAsathI eka sUrya mAsanA ahorAtrane guNatA 30 x 12 = 366 ahorAtra eka sUrya saMvatsaranA prApta thAya che ane tenA muhUrta karavA 30 thI guNatA 366 x 30 = 10,980 muhUrta eka sUrya saMvatsaranA prApta thAya che. abhivardhita mAsaH saMvatsarAdinA ahorAtra muhUrta saMkhyA : 6 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paMcamassa abhivaDDiyasaMvaccharassa abhivaDDie mAse tIsai muhutteNaM ahoratteNaM gaNijjamANe kevaie rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA ekkatIsaM rAIdiyAI egUNatIsaM ca muhuttA sattarasa bAvaTThibhAge Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ] zrI caMdrasUrya prApti sUtra muhuttassa rAidiyagge NaM Ahieti vaejjA / ___tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA Nava egUNasaTe muhattasae sattarasa bAvaTibhAge muhattassa muhattaggeNaM Ahieti vaejjA / tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA abhivaDDiyasaMvacchare / tA se NaM kevaie rAiMdiyagge NaM Ahieti vaejjA ? tA tiNNi tesIe rAidiyasae ekkavIsaM ca muhuttA aTThArasa bAvaTThibhAge muhuttassa rAidiyaggeNaM Ahieti vaejjA / tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA ekkArasa muhuttasahassAi paMca ya ekkArasa muhuttasae aTThArasa bAvaTThibhAge muhuttassa mahattaggeNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- A pAMca prakAranA saMvatsaramAMthI pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA abhivardhita mAsamAM 30 muhurtanA eka ahorAtranA hisAbe keTalA ahorAtra thAya che? uttara- eka abhivardhita mAsamAM 31 rAtri-divasa(ahorAtra) ane ra9 muhUrta hoya che. prazna- eka abhivardhita mAsamAM keTalA muhUrta hoya che? uttara- eka abhivardhita mAsamAM navaso ogaNasATha pUrNAka sattara bAsaThAMza(959) muhUrta hoya che. A kALane bAra guNo karatAM eka abhivardhita saMvatsara thAya che. prazna- A bAra mAsavALA eka abhivardhita saMvatsaramAM keTalA ahorAtra hoya che? uttaraeka abhivardhita saMvatsaramAM 383 ahorAtra ane 21 pha muhUrta hoya che. prazna-abhivardhita saMvatsaramAM keTalA muhurta hoya che? uttara- eka abhivardhita saMvatsaramAM agiyAra hajAra pAMcaso agiyAra pUrNAka aDhAra bAsaThAMza muhUrta(11511) hoya che. vivecana : - prastuta sUtramAM abhivardhita mAsa ane abhivardhita saMvatsaranA ahorAtra tathA muhUrta pramANanuM kathana che. eka adhika caMdra mAsavALA varasane ja abhivardhita saMvatsara kahe che, tethI temAM 13 caMdra mAsa hoya che. eka caMdramAsa ra9 ahorAtrano che, tene 13 thI guNatA 293 4 13 temAM ra9 X 13 = 377, 32 4 13 = 416+ ra = 6, 377 + 6 = 383 ahorAtra abhivardhita saMvatsaranA thAya che. sUtrakAre eka abhivardhita saMvatsaranA 383 ahorAtra ane 21 muhUrta kahyA che. 383 ahorAtramAM nA muhUrta karavA 30 thI guNatAruM x 30 =1320-21 muhUrta prApta thAya che. A rIte 3834 ahorAtra athavA 383 ahorAtra ane 21 muhUrta baMne rAzi eka samAna che. have bAra aMzavALA abhivardhita saMvatsaramAM 12 mAsa hoya che arthAta abhivardhita saMvatsaranA Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-12 12 mAsa karavA hoya to pratyeka mAsamAMthI 12-12 aMza bAda karatA 12 mAsanuM abhivardhita saMvatsara thAya che, tethI 383 ra + 12 temAM 383 + 12 = 31 11 ahorAtra thAya che. temAM maiM nA bAsaThIyA bhAga karavA 1 x 02 =82 + 44 = 7466 nA muhUrta karavA 30 thI guNatAM mAM pahelAM 726 ane 12no 2 thI cheda karIne 12nA sthAne prApta 6 thI 30no cheda karavAthI 36345 1815 ane 1815 + 6 = 29 1 muhUrta prApta thAya che arthAt eka abhivardhita mAsa 31 ahorAtra ane 29 1 muhUrta pramANa che. kara kara abhivardhita mAsanA muhUrta zodhavA abhivardhita mAsane 30 thI guNatA(31 ahorAtra 29 muhUrta x 30 temAM 31 x 30 = 930 + 29 = ) 959 muhUrta eka abhivardhita mAsanA prApta thAya che ane bAra aMzavALA eka abhivardhita saMvatsaranA muhUrta zodhavA tene 12 thI guNatA [959 o x 12, temAM 959 x 12 = 11,508 ane D x 12 = 204 ane 204 + ra = 3 1, 11,508 + 3 11,511 muhUrta eka abhivardhita saMvatsaranA thAya che. =] pAMca saMvatsaranA ahorAtra ane muhUrta saMvatsara mAsanA ahorAtra nakSatra caMdra tu sUrya abhivardhita 27 29 2 : varSanA ahorAtra 327 354 12 30 3 277 mAsanA muhUrta 819 3 885 900 915 959 12 383 ahorAtra ane 21 4 muhUrta muhUrta saMkhyA : varSanA muhUrta 9,832 16 10,625 rU 30 30 1 31 ahorAtra 29 17 muhUrta noyuga tathA yuganA ahorAtra H tA sattarasa 7 tA kevaiyaM te gojuge rAiMdiyaggeNaM Ahieti vajjA ekANaue rAiMdiyasae egUNavIsaM ca muhutta sattAvaNNe bAvadvibhAge muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA paNapaNNaM cuNNiyA bhAge rAidiyaggeNaM Ahiti vaejjA / 10,800 10,980 11,511 tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA tepaNNamuhuttasahassAiM satta ya auNApaNNe muhuttasae sattAvaNNaM bAvaTTibhAge muhuttassa bAvaTTibhAgaM ca sattaTThidhA chettA paNapaNNaM cuNNiyA bhAgA muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / tA kevaie NaM te jugapatte rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA aTThatIsaM iMdiyAI dasa ya muhuttA cattAri ya bAvadvibhAge muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA duvAlasa cuNNiyA bhAge rAidiyaggeNaM Ahieti vaejjA / Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra tA se NaM kevaie muhuttagge NaM Ahieti vaejjA ? tA ekkArasa paNNAse muhuttasae cattAri ya bAvaTThibhAge muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA duvAlasa cuNNiyA bhAgA muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- noyuga(uparokta pAMce saMvatsarane sAthe gaNIne apUrNa yuga)nA keTalA ahorAtra che ? uttara- pUrvokta pAMce saMvatsaravALA nIyuganA eka hajAra sAtaso ekANuM ahorAtra, ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA sattAvana bhAga tathA saDasaThIyA paMcAvana cUrNikA bhAga (1791 ahorAtra ane 1956, 5 muhUta) hoya che. prazna- te noyuganA keTalA muhUrta hoya che? uttara- te noyuganA trepana hajAra sAtaso ogaNa pacAsa pUrNAka sattAvana bAsaThAMza tathA paMcAvana saDasaThAMza muhUrta(53749 5, 7 muhUta) hoya che. prazna- te noyugamAM keTalA ahorAtra umeravAthI paripUrNa yuganI prApti thAya che? uttara- te noyugamAM ADatrIsa ahorAtra, dasa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA cAra bhAga tathA saDasaThIyA bAra cUrNikA bhAga(38 ahorAtra ane 10ra, muhUta) umeravAthI paripUrNa yuganI prApti thAya che. praznate noyugamAM keTalA muhUrta umeravAthI paripUrNa yuganI prApti thAya che? uttara- te noyugamAM eka hajAra ekaso pacAsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA cAra bhAga tathA saDasaThIyA bAra cUrNikA bhAga(1150, ke muhUta) umeravAthI paripUrNa yuganI prApti thAya che. |8 tA kevaiyaM juge rAidiyagge NaM Ahieti vaejjA ? tA aTThArasa tIse rAidiyasae rAidiyagge NaM Ahieti vaejjA, tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA cauppaNNaM muhuttasahassAI Nava ya muhuttasayAI muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA / tA se NaM kevaie bAvaTThibhAgaM muhuttaggeNaM Ahieti vaejjA ? tA cauttIsaM sayasahassAiM adrutIsaM ca bATThibhAgamuhuttasae bAvaTThibhAgaM muhuttaggeNaM Ahieti vALA bhAvArtha :- prazna-ekayuganA keTalA ahorAtra che? uttara-ekayuganA aDhAraso trIsa(1,830) ahorAtra che. prazna- eka yugamAM keTalA muhUrta hoya che? uttara- eka yugamAM copana hajAra navaso(54,900 muhUta) hoya che. prazna- eka yugamAM muhUrtanA bAsaThIyA bhAga keTalA hoya che ? uttara- eka yugamAM muhUrtamAM 34,03,800(cotrIsa lAkha, traNa hajAra AThaso) bAsaThIyA bhAga hoya che. vivecana : - pAMca varasano eka yuga kahevAya che. pAMca sUrya saMvatsarano eka sUrya yuga kahevAya che, pAMca caMdra Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12 | 279 | saMvatsarano eka caMdra yuga kahevAya che. prastutamAM nakSatra, caMdra, Rtu, Aditya ane abhivardhita saMvatsara, A pAMce saMvatsaranA samUhane noyuga kahyo che ane te noyuganA ahorAtra tathA muhUrtanuM vidhAna che. A pAMce saMvatsaranA ahorAtrano meLa karavAthI 1791 ahorAtra ane 19 , 54 muhUrta thAya che. pAMca saMvatsaranA meLathI noyaganA ahorAtrAdi ahorAtra saMvatsara ahorAtra | bAsaThIyA | saThasaThIyA | muhUrta | bAsaThIyA | saDasaThIyA | | bhAga bhAga | bhAga 3ra7 : 00 : 51 | 983ra : 00 : 56 caMdra 354 : 12 : 00 | 106ra5 : 50 : 00 Rtu 360 : 00 : 00 | 10800 : 00 : 00. sUrya | 36 : 00 : 00 | 10980 : 00 : 10 abhivardhita | 383 : 44 : 00 | 11,511 : 18 : 00 noyuga pramANa | 1790 : pas : 51 |53748 : 8 : pada 1790, 8 ahorAtra = 1791 ahorAtra 19 5, 7 muhUrta thAya che. pa3748 56 muhUrta = 53749 17, 14 muhUrta thAya che. nakSatra have che ane tenA muhUrta karavA, tene 30 guNatA(pa1 4 30 = 1530 + 7 =) 22 6 prApta thayA, temAM 22 muhUrta che ane 56 nA bAsaThIyA aMza karavA bAsaThathI guNatA 5 x 2 = 1ra, 3472 + 7 = 51 9 mAM 51 bAsaThIyA bhAga thayA ane zeSa papa saDasaThIyA bhAga vadhyA. A rIte huM ahorAtranA rara , muhUrta thayA che. A bhAganA muhUrta karavA tene 30 thI guNatA(Ex 30 = 10, 1680 + ra =) 27 mAM 27 muhUrta ane ekasaThIyA bhAga thAya che. A rIte ahorAtranA 27muhUrta thAya che. pUrvanA rara, 53 +27= 49 , 64 muhUrta prApta thAya che. 30 muhUrtano eka ahorAtra che, tethI 496, 7 nA 1 ahorAtra, 19, 13 muhUrta prApta thAya che. 1790 ahorAtramAM tene umeratAM sUtra kathita noyuganA 1791 ahorAtra ane 19 5, 4 muhUrta saMkhyA thAya che. yuganA muhUrta zodhavA mATe saMvatsaranA muhUrtano saravALo pa3748(trepana hajAra sAtaso aDatAlIsa) , thAya che temAMnA bAsaThIyA bhAga karatA pa6 4 dara + 7 = 51 4 thAya che. te pa1ne phumAM umeratA 68 + 51 = 119 + 2 = 1 thAya, temAM eka muhUrtane umeratA(pa3748 + 1 =) pa3,7496, 7 muhUrta pUrvokta noyuganI muhUrta saMkhyA prApta thAya che. no guno - nAyuga. vizvikU yunityarthanoyu -vRtti. kAMIka nyUna, apUrNa ahorAtrivALA yugane noyuga kahe che. paripUrNa yuga 1830 ahorAtra pramANa che ane te ja vAstavika yuga che. ahIM Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra nakSatrAdi pAMca saMvatsaranA kula ahorAtra darzAvavA mATe sUtrakAre te pAMca saMvatsara mATe 'nAyuga' zabdano prayoga karyo che. guNIQ- yuga prApta. noyugamAM keTalA ahorAtra umeravAthI te yugane prApta thAya che? sUtrakAre A sUtramAM yugaprApta zabdano prayoga karyo che. noyuga ane yugaprApta A baMne zabda prayoga ja nIyuga ane yuganI bhinnatAne spaSTa kare che. kramazaH vyatIta thatAM pAMca sUrya saMvatsara, pAMca caMdra saMvatsarAdithI niSpanna yuga paripUrNa yuga kahevAya che. yuga zabda pAMca sUrya saMvatsara ke pAMca caMdra saMvatsara, pAMca nakSatra saMvatsara vagereno ja sUcaka che. ahIM nakSatra, caMdra, Rtu, sUrya, abhivardhita A pAMce saMvatsaranA kula ahorAtranuM pramANa sUcita karavA ja sUtrakAre noyuga zabdano prayoga karyo che. 1830 ahorAtra pramANa yugasaMvatsara:- eka yugamAM sUryanA pAMca dakSiNAyana ane pAMca uttarAyaNa kula 10 ayana thAya che. baMne ayana 183-183 ahorAtranA che, tethI 183 x 10 = 1,830 ahorAtra eka yuganA thAya che. eka yugamAM sUrya mAsa 60, nakSatra mAsa-67, caMdra mAsa-2, Rtu mAsa-1 che, tethI eka eka mAsanA ahorAtra nizcita karavA 1,830ne 60, 7, 2, 1 thI bhAgatA sUrya mAsAdinA ahorAtranuM pramANa Ave che. noyugamAM prakSipta karavAnA ahorAtra zodhavA eka yuganA paripUrNa 183) ahorAtramAMthI noyuganA ahorAtranI rAzi bAda karavAthI (1830 - 1791 ahorAtra, 19 , 5 muhUrta =) 38 ahorAtra ane 10, 2 muhUrta prApta thAya, te noyugamAM umeravAthI paripUrNa yuganA 1830 ahorAtra thAya che. te ja rIte noyuganA 53749 5, 54 muhUrtamAM 1150seM, muhUrta umeravAthI pUrNa yuganA pa4900 muhUrta thAya che. yuga mahartinA bAsaThIyA bhAga :- eka muhUrtanA bAsaTha bhAga karavAmAM Ave to tevA eka yuganA bAsaThIyA bhAga 3403800(cotrIsa lAkha traNa hajAra AThaso) thAya che. eka yuganA muhUrtane bAsaThathI guNatA(54900 x 2 =) 3403800 bAsaThIyA bhAga prApta thAya che. pAMca saMvatsarono sahaprAraMbha tathA sahasamApti - | 9 tA kayA NaM ee AiccacaMda saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahieti vaejjA ? tA sarTi ee AiccamAsA, bAvaDhei ee ya caMdamAsA esa NaM addhA chakkhuttakaDA duvAlasabhaitA tIsaM ee AiccasaMvaccharA, ekkatIsaM ee cNdsNvcchraa| tayA NaM ee Aicca-caMda-saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- surya saMvatsara ane caMdra saMvatsarano keTalA samaye sAthe prAraMbha ane sAthe aMta thAya che? uttara- 60 sUrya mAsa ane dara caMdra mAsano eka yuga hoya che. A samayane arthAtu baMne yuganA mAsane cha guNA karIne arthAtu 6 thI guNIne pachI 1ra thI bhAgavAthI prApta saMkhyA jeTalA saMvatsare sahasamApti thAya che. yathA- yuganA sUryamAsa 0 x 6 = 360 + 12 = Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12 ) | 281 / 30 sUrya saMvatsara ane 2 x 6 = 372 + 12 = 31 caMdra saMvatsara vyatIta thAya tyAre sUrya saMvatsara tathA caMdra saMvatsara, A baMne saMvatsarono sAthe prAraMbha thAya che ane sAthe aMta thAya che. |10 tA kayA NaM ee Aicca-uU-caMda-NakkhattA saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahieti vaejjA? tA saTTi ee AiccA mAsA, egaDhei ee uUmAsA, bAvarhi ee caMdamAsA, sattaDhei ee NakkhattamAsA / esa addhA duvAlasakkhuttakaDA duvAlasabhaitA saDhei ee AiccA saMvaccharA, egaDhei ee uU saMvaccharA, bAvaDhi ee caMdA saMvaccharA, sattaTTi ee NakkhattA saMvaccharA / tayA NaM ee Aicca-uU-caMda-NakkhattA saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahieti vaejjA / bhAvArtha:-prazna-sUrya, rata, yaMdra sane nakSatra, mAyAre saMvatsarano 24 samaya pachI sAthe prAraMbha ane sAthe aMta thAya che? uttara- 60 sUrya mAsa, 1 Rtu mAsa, dara caMdra mAsa ane 67 nakSatra mAsano eka yuga hoya che. A samayane arthAt cAre prakAranA yuganA mAsane kramazaH 12 thI guNIne pachI 12 thI bhAgavAthI prApta saMkhyA pramANa saMvatsare arthAt 60 x 12 = 720 + 12 = 60 sUrya saMvatsara, 1 4 12 = 73ra * 12 = 1 tusaMvatsa2624 12 = 744 + 12 = 62 yaMdra saMvatsara sana74 12 = 804 + 12 = 67 nakSatra saMvatsara vyatIta thAya, tyAra pachI sUrya saMvatsara, Rtu saMvatsara, caMdra saMvatsara tathA nakSatra saMvatsara, A cAra saMvatsarono sAthe prAraMbha ane sAthe aMta thAya che. |11 tA kayA NaM ee abhivaDDiya-Aicca-uDu-caMda-NakkhattA saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahieti vaejjA ? tA sattAvaNNaM mAsA satta ya ahorattA ekkArasa ya muhuttA tevIsaM bAvaTThibhAgA muhuttassa ee abhivaDDiyA mAsA, sarvhi ee AiccA mAsA, egaTTi ee uUmAsA, bAvaTTi ee cadamAsA sattaTTi ee NakkhattA mAsA / esa NaM addhA chappaNNasayakkhuttakaDA duvAlasabhaitA satta sayA coyAlA ee NaM abhivaDiyA saMvaccharA, sattasayA asIyA ee NaM AiccA saMvaccharA, sattasayA teNauyA ee NaM uU saMvaccharA, aTThasayA chaluttarA ee NaM caMdA saMvaccharA, aTThasayA ekasattarA ee NaM NakkhattA saMvaccharA / tayA NaM ee abhivaDDiyAAicca-uU-caMda-NakkhattA saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahieti vaejjA / bhAvArtha:- prazna-abhivati, sUrya, Rtu, yaMdra, nakSatra, sApAMye saMvatsarono 24 / samaye sAthe prAraMbha ane sAthe aMta thAya che? uttaraeka yugamAM pa7 abhivardhita mAsa, 7 ahorAtra ane 11 23 muhUrta hoya che. te ja rIte eka yugamAM ja sUrya mAsa, 61 Rtu mAsa, 2 caMdra mAsa ane 7 nakSatra mAsa hoya che. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prApti sUtra A samayane arthAt cAre prakAranA yuganA mAsane 15thI guNIne pachI 12 thI bhAgatA 744 abhivardhita saMvatsara, 60x156 = 9360 + 12 = 780 sUrya saMvatsara, 1x156 = 9516 + 12 = 793 RRtu saMvatsara, 62x156 = 9672 + 12 = 806 caMdra saMvatsara ane 67x156 = 104para + 12 - 871 nakSatra saMvatsara prApta thAya che. ATalA saMvatsara pachI abhivardhita, sUrya, Rtu, caMdra ane nakSatra, A pAMce ya saMvatsarano sAthe prAraMbha ane aMta thAya che. ra caMdra saMvatsaranA ahorAtranuM bhinna-bhinna rIte kathana - : 12 tA NayaTTayAe NaM caMde saMvacchare tiNNi caThappaNNe rAidiyasae duvAlasa ya bAvadvibhAge rAIdiyassa Ahieti vaejjA / tA ahAtacce NaM caMde saMvacchare tiNNi caThappaNNe rAidiyasae paMca ya muhutte paNNAsaM ca bAvaTTi bhAge muhuttassa, Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- eka nayathI kahIe to eka caMdra saMvatsara traNaso copana pUrNAMka bAra bAsaThAMrA (354 ) ahorAtra pramANa che. te ja caMdra saMvatsara pramANane yathAtathya rUpe kahIe to eka caMdra saMvatsara 354 ahorAtra 5 ra muhUrta pramANa che. vivecana : prastuta sUtromAM sAthe prAraMbha thayelA caMdra saMvatsara, sUrya saMvatsara vagere pAMce saMvatsaronI saha samAptinA(sAthe samApta thavAnA) aMtaranuM varNana che. caMdra, sUrya, nakSatrAdinI paribhramaNanI gati bhinna-bhinna che, tethI pAMce prakAranA saMvatsaranA ahorAtranI saMkhyA bhinna-bhinna che, tethI sAthe prAraMbha thayelA te saMvatsaronI pUrNAhUti sAthe thatI nathI, paraMtu keTalAka saMvatsaro vyatIta thayA pachI te saMvatsaro sAthe samApta thAya che. jema koI traNa vyakti eka sAthe vartuLAkAra mArga upara koI eka nizcita sthAnethI doDano prAraMbha kare, temAM pahelI vyakti eka kalAke vartuLa pUrNa kare che, bIjI vyakti be kalAke ane trIjI vyakti traNa kalAke vartuLa pUrNa kare che. pahelA kalAke pahelI vyakti ekalI ja prAraMbha sthAne pahoMcI vartuLa pUrNa kare che ane punaH vartuLa upara doDano prAraMbha kare che. bIjA kalAke pahelI vyakti bIjIvAra vartuLa pUrNa kare che, tyAre bIjI vyakti prathama vartuLa tenI sAthe pUrNa kare che. trIjA kalAke pahelI vyakti trIjuM vartuLa ane trIjI vyakti paheluM vartuLa sAthe samApta kare che. pAMcamA kalAke pahelI vyakti vartuLa samApti samaye ekalI hoya che ane chaThThA kalAke pahelI vyakti chaThThuM vartuLa, bIjI vyakti trIjuM vartuLa ane trIjI vyakti bIjuM vartuLa sAthe pUrNa kare che. A rIte dara be kalAke pahelI ane bIjI, dara traNa kalAke pahelI ane trIjI, dara cha kalAke traNe vyakti vartuLa samAptimAM sAthe hoya che. te ja rIte sAthe prAraMbha thayelA sUrya, caMdra, nakSatrAdi saMvatsaro dara saMvatsare sAthe samApta thatAM nathI paNa bhinna-bhinna kALe samApta thAya che. sAthe samApta thatAM saMvatsaronuM aMtara sUtrakAre traNa rIte batAvyuM che- (1) sUrya ane caMdra A be saMvatsaronI saha samApti. (2) sUrya, Rtu, caMdra ane nakSatra, A cAra saMvatsaronI saha samApti. (3) abhivardhita, sUrya, Rtu, caMdra ane nakSatra, A pAMca saMvatsaronI saha samApti. (1) sUrya saMvatsara ane caMdra saMvatsaranI sahasamApti :- sAthe prAraMbha thayelA sUrya saMvatsara ane caMdra H- Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12 . | 287 ] saMvatsaranI saha samApti 30 sUrya saMvatsara ane 31 caMdra saMvatsara vyatIta thAya tyAre thAya che. saMvatsara saha samApi gaNanA vidhiH- eka yuganA sUrya mAsane caMdra ane mAsane cha thI guNIne pachI bArathI bhAgatA je saMkhyA Ave teTalA saMvatsara pachI baMne sAthe samApta thAya che. yathA- eka yugamAM sUrya mAsa 60 che tethI 60 x 6 = 360 + 12 = 30 sUrya saMvatsara thAya che tene eka sUrya saMvatsaranA 366 divasane 30 saMvatsarathI guNatA(366 4 30 =) 10,980 divasa thAya che. te ja rIte eka yugamAM caMdra mAsa 2 x 6 = 372 + 12 = 31 saMvatsara prApta thAya che tene eka caMdra saMvatsaranA 354 ahorAtra sAthe guNatA 354 x 31 = 10,974 ane x 31 = 99 mAM 372 + 2 = 6,10,974 + 6 =) 10,980 ahorAtra thAya che. A rIte 30 surya saMvatsaranA ane 31 caMdra saMvatsaranA eka samAna 10,980 ahorAtra thAya che, tethI sAthe prAraMbha thayelA sUryanuM trIsamuM saMvatsara ane caMdranuM ekatrIsamuM saMvatsara sAthe samApta thAya che. sUryanA 30 saMvatsara arthAt yuga pUrNa thAya tyAre caMdranA 31 saMvatsara pUrNa thAya che. (2) surya, rata, caMdra ane nakSatra saMvatsaranI sahasamApti - sAthe prAraMbha thayelA A cAre ya saMvatsaranI saha samApti 60 sUrya saMvatsara, 1 Rtu saMvatsara, dara caMdra saMvatsara ane 67 nakSatra saMvatsara vyatIta thAya tyAra pachI thAya che. gaNanA vidhi- eka yugamAM prApta A cAre ya saMvatsaranA mAsane bArathI guNIne, bArathI bhAgatA je saMkhyA Ave teTalA saMvatsara pachI te cAre ya saMvatsara sAthe samApta thAya che. - eka yuganA 0 sUrya mAsa X 12 = 720 + 12 = 60 saMvatsara ane temAM eka sUrya saMvatsaranA ahorAtra 366 x 60 saMvatsara = 21,960 ahorAtra thAya che. eka yugamAM dara caMdra mAsa x 12 = 744 - 12 = dara saMvatsara prApta thayA. eka caMdra saMvatsaranA 354 ] ahorAtrane dara saMvatsarathI guNatA 354 3 x 2 mAM 354462 = 21,948 ane dara = 12 prApta thAya che. 21948 + 12 = 21,960 ahorAtra thAya che. eka yuganA 1 &tu mAsa x 12 = 73ra + 12 = 61 saMvatsara thayA ane eka Rtu saMvatsaramAM 360 ahorAtra che, tethI 360 x 61 saMvatsara = 21,90 ahorAtra thAya che. - eka yuganA 67 nakSatra mAsa x 12 = 804 - 12 = 67 saMvatsara thayA. eka nakSatra saMvatsaranA 3278 ahorAtrane 67 thI guNatA 327 X 7 = 21,909 ane 8 mAM pa1 x 67 + 7 = 51 prApta thAya che, 21909 + 51 = 21,960 ahorAtra thAya che. A rIte 60 surya saMvatsara, dara caMdra saMvatsara, 61 Rtu saMvatsara tathA 67 nakSatra saMvatsara, A. cAre saMvatsaranA eka samAna 21, 960 ahorAtra vyatIta thAya tyAre A sUrya, caMdra, Rtu ane nakSatra saMvatsaro saha samApti pAme che. (3) abhivardhita, surya, rata, caMdra ane nakSatra A pAMce ya saMvatsaronI saha samApti - sAthe prAraMbha thayelA A pAMca saMvatsaronI sahasamApti zodhavA tenA yuga mAsane 1pathI guNIne 1rathI bhAgatA je saMkhyA Ave teTalA saMvatsara pachI te pAMce ya saMvatsara sAthe pUrNa thAya che. eka yuganA abhivardhita pa7 mAsa 7 ahorAtra ane 113 muhUrtane 15thI guNatA (57 mAsa, 7 ahorAtra, 11muhUrta x 156-ka 12, 57 mAsa x 156 = 8892 + 12 = 741, 7 ahorAtra x 156 = Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 1092 + 12 = 91 ahorAtra, 11 DuM =(5)x 156 = 109980 + 12 = 915 mAM (915 + 2) = 147 muhUrtanA lagabhaga 4 ahorAtra thAya te 91 ahorAtramAM umeratA 91+4 = 95 ahorAtranA lagabhaga 3 abhivardhita mAsa thAya, te 741mAM umeratA 741+ 3 = 744 saMvatsarane eka abhivardhita saMvatsaranA 383 { ahorAtrathI guNatA(7444 383 { =) 2,85,480 ahorAtra prApta thAya che. eka yuganA 9 sUrya mAsane 1pathI guNIne 1rathI bhAgatA 0 x 156 = 93% + 12 = 780 saMvatsara eka sUrya saMvatsaranA 36 ahorAtrathI guNatA(780 x 3%) = 2,85,480 ahorAtra prApta thAya che. eka yuganA 61 tu mAsane 1paththI guNIne 1ra vaDe bhAgatA(1 4 156 = 9516+ 12 = 793 saMvatsarane eka Rtu saMvatsaranA ahorAtrathI guNatA (793 X 36O) = 2,85,480 ahorAtra prApta thAya che. eka yuganA dara caMdra mAsane 15ththI guNI 12 vaDe bhAgatA dara x 156 = 9672 - 12 = 886 saMvatsarane caMdra saMvatsaranA ahorAtrathI guNatA(80643543 = 2,85,480 ahorAtra prApta thAya che. eka yuganA 67 nakSatra mAsane 1paththI guNIne 1rathI bhAgatA(74 156 = 104para + 12 =) 871 saMvatsara ane 871 4 3273 eka nakSatra saMvatsaranA ahorAtra = 2,85,480 ahorAtra prApta thAya che. A rIte 744 abhivardhita saMvatsara, 780 sUrya saMvatsara, 793 Rtu saMvatsara, 806 caMdra saMvatsara, 871 nakSatra saMvatsaranA 2,85,480 ahorAtra vyatIta thAya tyAre A pAMce ya saMvatsaranI saha samApti thAya che. A rIte be-be saMvatsaranI sahasamAptinA 10 vikalpa thAya che- (1) sUrya-caMdra (2) sUrya-Rtu (3) sUrya-nakSatra (4) sUrya-abhivardhita (5) caMdra-Rtu (6) caMdra-nakSatra (7) caMdra-abhivardhita (8) Rtu-nakSatra (9) Rtu-abhivardhita ane (10) nakSatra-abhivardhita. traNa-traNa saMvatsaranI saha samAptinA dasa vikalpa, cAra-cAra saMvatsaranI saha samAptinA pAMca vikalpa ane pAMce ya saMvatsaranI saha samAptino eka vikalpa, kula 10+10+5+1= ravikalpa thAya che. te sarva vikalpa koSTakamAM darzAvela che. saMvatsaranI sahasamApti varasa ane ahorAtra pachI : saMyogI | sUrya saMvatsara | caMdra saMvatsara | Rtu saMvatsara nakSatra saMvatsara abhivardhita |te saMvatsaranA saMvatsara | pachI | | pachI pachI | pachI saMvatsara pachI| phula ahorAtra sahasamApira | sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti pachI sahasamApti 1. sUrya-caMdra saMvatsara | 30 | 31 | - | - | - 10,980 ra. sUrya-tu saMvatsara 0 21,9O 3. sUrya-nakSatra saMvatsara 60 21,960 4. sUrya-abhivardhita | 780. - | 744 2,85,480 5. caMdra-Rtu saMvatsara | - | 2 21,9o | | | | | | | Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12 285 | | | | | | | | 9 10 | | saMyogI | sUrya saMvatsara | caMdra saMvatsara | tu saMvatsara nakSatra saMvatsarI abhivardhita |te saMvatsaranA saMvatsara pachI | pachI | pachI | pachI saMvatsara pachI kula ahorAtra sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti | pachI sahasamApti 6. caMdra-nakSatra saMvatsara) - | dara | _ | 7 21,96o che. caMdra-abhivardhita | - | 20 | - | - | 744 2,85,480 8. Rtu-nakSatra saMvatsara 21,9o 9. Rtu-abhivardhita | - | - 744 2,85,480 10. nakSatra-abhivardhita | 744 2,85,480 11. sUrya-caMdra-Rtu | O 21,90 12. sUrya, caMdra-nakSatra | - 0 21,9O 13.sUrya-caMdra780 806 744 2,85,480 abhivardhita 14. sUrya-Rtu-nakSatra SO 21,960 15. sUrya-Rtu780 744 2,85,480 abhivardhita 16. sUrya-nakSatra780 2,85,480 abhivardhita 17. caMdra, Rtu, nakSatra | | 7 21,96O 18. caMdra-Rtaabhivardhita COS 744 2,85,480 19. caMdra-nakSatra806 744 2,85,480 abhivardhita 744 | 2,85,480 20. Rtu-nakSatra abhivadhita SO 21,960 920 744 2,85,480 21. sUrya-caMdra-Rtu nakSatra rara. sUrya-caMdra-tu abhivardhita saMvatsara ra3. sUrya-caMdra-nakSatra abhivardhita 780 Z0s 871 744 2,85,480 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 286 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra saMyogI | sUrya saMvatsara | caMdra saMvatsara | tu saMvatsara nakSatra saMvatsarI abhivardhita |te saMvatsaranA saMvatsara pachI | pachI | pachI | pachI saMvatsara pachI kula ahorAtra sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti | sahasamApti pachI sahasamApti 24. sUrya-Rtu-nakSatra-| | 780 | - | 793 | 971 744 2,85,480 abhivardhita rapa. caMdra-Rtu-nakSatra-| - | 806 | 793 | 971 | 2,85,480 abhivardhita 78O 20E T 780 806 | 793 | 871 744 | 2,85,480 ra6. sUrya-caMdra-nakSatra Rtu abhivardhita caMdra saMvatsaranA ahorAtra kahevAnI be paddhati - bhinna-bhinna prakAranI kathana paddhatine naya kahevAmAM Ave che. caMdra saMvatsara 354 3 ahorAtra pramANa che. 354 ahorAtra saMpUrNa ane 3papamAM ahorAtranA bAsaTha bhAga karavAmAM Ave, to tevA bAra bhAge caMdra saMvatsara pUrNa thAya. te bAra bhAganA muhUrta banAvIne paNa kathana karI zakAya. eka ahorAtramAM 30 muhUrta che ane eka ahorAtranA bAsaTha bhAga karavAmAM Ave che, tethI 2 bhAgamAM 30 muhUrta, to 12 bhAgamAM keTalA muhUrta? tevI trirAzi mUkatA 12 x 30 = 360 + 2 = pa pha muhUrta prApta thAya che. 35413 ahorAtra athavA 354 ahorAtra ane 5 | muhUrta, A baMne prakAranA kathanamAM kathana mAtranI bhinnatA che, tAtvika bhinnatA nathI. badatuonA nAma ane kAlapramANa:13 tattha khalu ime cha uU paNNattA, taM jahA- pAuse risAratte sarade hemaMte vasaMte gimhe / tA savve viNaM ee caMda-uU duve duvemAsA ticauppaNNasaeNaM ticauppaNNasae NaM AyANeNaM gaNijjamANA sAiregAiM egUNasaTuiM-egUNasarTi rAiMdiyAiM rAiMdiyaggeNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- Rtuo cha che, jema ke- (1) prAvRSa Rtu (2) varSA Rtu (3) zarada Rtu (4) hemaMta Rtu (5) vasaMta Rtu (6) grISma Rtu A badhI caMdra Rtuo be mAsanI hoya che ane saMvatsaranA 354-354 ahorAtranA hisAbe kaMIka vadhAre ogaNasATha-ogaNasATha ahorAtranI hoya che. avama rAtri ane ati rAtrionI saMkhyA :14 tattha khalu ime cha omarattA paNNattA, taM jahA- taiepavve sattame-pavve ekkArasame-pavve paNNarasame-pavve egUNavIsaime-pavve tevIsaime-pavve / bhAvArtha :- eka varSamAM avama rAtrio-kSaya tithio cha hoya che, jema ke- (1) trIjA parvamAM (2) Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-12 sAtamA parvamAM (3) agiyAramA parvamAM (4) paMdaramA parvamAM (5) ogaNIsamA parvamAM (6) trevIsamA parvamA. 15 tattha khalu ime cha airattA paNNattA, taM jahA- cautthe pavve aTThame pavve bArasame-pavve solasame-pavve vIsaime-pavve cauvIsaime pavve / chacceva ya airattA, AiccAo havaMti mANAhiM / chacceva omarattA, caMdAhiM havaMti mANAhiM // 1 // 287 bhAvArtha:eka varSamAM atirAtrio--vRddhi tithio cha hoya che, jema ke- (1) cothA parvamAM (2) AThamA parvamAM (3) bAramA parvamAM (4) soLamA parvamAM (5) vIsamA parvamAM (6) covIsamA parvamAM. gAthArtha H- cha atirAtrio AdityamAsamAM hoya che ane cha avamarAtrio caMdramAsamAM hoya che. // 1 // vivecana : prastuta sUtromAM cha Rtuo, avamarAtri ane atirAtrinuM varNana che. RRtuo caMdra ane sUryanA Azraye pravarte che. pratyeka caMdra saMvatsara ane sUrya saMvatsaramAM cha-cha RRtuo hoya che. ra9 rU ahorAtrano eka caMdramAsa che, tevA be caMdramAsa eTale 59 ? ahorAtranI eka caMdra Rtu hoya che tathA 30 o (sADItrIsa) ahorAtrano eka sUrya mAsa ane tevA be sUrya mAsa eTale 61 ahorAtranI eka sUrya Rtu hoya che. yuganA prAraMbha samaye prAvRSa Rtu ane teno zrAvaNa mAsa hoya che. tethI cha RtuomAM prAvRSa Rtu prathama gaNavAmAM Ave che ane tyArapachI kramazaH varSA, zarada, hemaMta, vasaMta ane chaThThI grISma . Rtu che. eka RRtumAM be-be mAsa samAviSTa thAya che, yathA- (1) prAvRSa RtumAM aSADha ane zrAvaNa (2) varSA RtumAM bhAdaravo ane Aso (3) zarada RtumAM kArataka ane mAgasara (4) hemaMta RtumAM poSa ane mahA (5) vasaMta RtumAM phAgaNa ane caitra (6) grISma RtumAM vaizAkha ane jeTha. laukika vyavahAramAM varSA, zarada, hemaMta, zizira, vasaMta ane grISma, A cha Rtu manAya che ane varSAno prAraMbha zrAvaNa mAsathI thAya che. komarttA :- avamarAtra, kSaya pAmatI arthAt ghaTatI tithine avamarAtra kahe che. avama eTale hIna, kSaya pAmatI rAtri, caMda uU mAsANaM aMsA je visesaMmi / te omarattAbhAgA bhavaMti mAsassa nAyavvA // 1 // bAvaTThIbhAgamegaM divase saMjAyai omarattassa / bAvaTThie divasehiM omarataM tao havai // 12 // caMdramAsa ane RRtumAsa-karmamAsano vizleSa karatA(aMtara zodhatA) karmamAsanA zeSa rahetA aMzo avama aMza kahevAya che. // 1 // pratyeka ahorAtramAM bAsaThIyo eka bhAga( ahorAtra) avama aMza ane 62mI ahorAtri avamarAtra(kSayatithi) thAya che. / / 2 / tenuM tAtparya e che ke eka karmamAsanuM pramANa 30 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra ahorAtra che ane caMdramAsanuM pramANa 29 phura ahorAtra che. teno 30-29 3-4 (A rIte vizleSa-aMtara zodhavA mATe bAda bAkI karavAmAM Ave to) bAsaThIyA trIsa aMza avama aMza rUpe prApta thAya che. 30 ahorAtre bhAga avarAtranA hoya to, eka ahorAtre keTalA ? A rIte trirAzi mUkatA pratyeka ahorAtre bhAga avarAtranA prApta thAya che. eka ahorAtranA bAsaTha bhAga(aMza) karavAmAM Ave, to tenA 61 bhAgamAM prathama tithi samApta thAya che. caMdramAsamAM pratyeka tithi : ahorAtranA pramANavALI che. prathama ahorAtranA 61mA bhAge prathama tithi samApta thaI ane chello je bhAga bAkI rahyo, te aMza bIjI tithino gaNAya che. bIjI tithino bAsaThIyo eka aMza prathama ahorAtramAM vyatIta thayo tethI bIjA ahorAtramAM bIjI tithinA da0 aMza rahyA. bIjA ahorAtramAM bAsaThIyA be aMza zeSa hoya tyAre bIjI tithi pUrNa thaI jAya che ane zeSa be aMza trIjI tithinA gaNAya che. A rIte trIjA ahorAtramAM aMtima traNa aMza cothI tithinA, cothA ahorAtramAM aMtima cAra aMza pAMcamI tithinA, pAMcamA ahorAtramAM aMtima pAMca aMza chaThThI tithinA gaNAya che. A rIte uttarottara eka-eka ahorAtramAM pUrvanI tithinA eka-eka aMza hAni pAme che ane pachInI tithimAM eka-eka aMza vRddhi pAme che. A pramANe gaNanA karatA 30mA ahorAtre bAsaThIyA batrIsa(23) aMza 30mI tithinA ane bAsaThIyA trIsa aMza ekatrIsamI tithi(bIjA mAsanI ekama)nA gaNAya che. sAThamA ahorAtre sAThamI tithinA be aMza ane ekasaThamI tithinA sATha aMza bhogavAya che. ekasaThamA ahorAtre ekasaThamI tithino chello eka aMza ja bhogavAya che ane bAsaThamI tithinA 1 aMza bhogavAya che eTale bAsaThamI AkhItithi ekasaThamA ahorAtramAM eTale ekamamAM samAI jAya che. ekasaThamA ahorAtramAM(1mI ane ramI) be tithi pUrNa thAya che tethI bAsaThamA ahorAtranA sUryodaya samaye tresaThamItithi zarU thAya che. Ama thavAthI bAsaThamI bIja tithi sUryodayane pAmI nahIM, tethI lokamAM te patita- kSayatithi (avamarAtra) kahevAya che. yugano prAraMbha zrAvaNavada ekamathI thAya che. tyAMthI ekasaThamI tithi arthAt Asovada ekamamAM bAsaThamI tithi eTale Asovada bIja samAya jAya che, tethI bIja avamarAtra(kSayatithi) kahevAya che ane te bIja ekamamAM samAya che te sUcita karavA te ekamane pAtatithi kahe che. pAtatithimAM avamatithi samAya che. saMkSepamAM je tithino kSaya thAya, te avamatithi-kSayatithi che ane je tithimAM kSaya pAme, te pAtatithi kahevAya che. yuganA prAraMbha pachI prathama avamAtra Aso vadamAM Ave che. taphA pable... - trIjA parvamAM. amAsa ane pUrNimA parva kahe che, upalakSaNathI ahIM paMdara divasanA pakSane ja parva kahyo che. pratyeka RtunA trIjA, sAtamA parvamAM arthAt trIjA, sAtamAM pakSamAM avarAtra prApta thAya che. igg paLe -trIjA parvanA ekasaThamA ahorAtramAM ramI tithi samAya che, mATe daramI tithi avarAtra kahevAya che, tethI 30 ahorAtrano eka mAsa ane eka mAsanA be pakSanA hisAbe cAra-cAra pakSa pachI avamAtra Ave. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-12 ) | 289 ] parva ahIM je trIjA parvamAM avamarAtri Ave che, tema kahyuM che te laukika RtunI apekSAe kahyuM che. taiyammi omarattaM kAyavvaM sattamaMmi pavvaMmi / vAsaNamaSThAne vakhANe vidhI te III -vRtti. varSA, hima, grISma RtunA cAra mAsanA trIjA ane sAtamA parvamAM avarAtri Ave che. [1] loka vyavahAramAM varSA(comAsu) aSADha, zrAvaNa, bhAdaravo ane Aso; hima(ziyALo) kArataka, mAgasara, poSa ane mahA; grISma(unALo) phAgaNa, caitra, vaizAkha, ane jeTha, A traNa traDhatu pravarte che. loka vyavahAramAM varSA, zarada, hemaMta, zizira vasaMta, ane grISma, A cha Rtu paNa pravarte che. laukika &ta pramANe trIja-sAtamA parvamAM avamAtra :varSARtu| RtunuM kramazaH avama zItaRtu | RtunuM kramazaH | avama, grISma RtunuM kramazaH avamAM 3-7muM varSanA rAtri 3juM-| varSanA rAtri Rtu | 3juM- varSanA rAtri Adi parvanuM parva 7muM | parva 7muM | parva parva aSADha vada | peluM | 1 | - kArataka vada | peluM | 9 | - phAgaNa vada peluM | 17 aSADha suda | bIjuM | 2 kArataka suda | bIjuM | 10 | - phAgaNa suda bIjuM | 18 zrAvaNa vada | 3juM parva | 3 mAgasara vada 3juM parva | caitra vada 3juM parva 19 zrAvaNa suda | cothuM | 4 mAgasara suda | cothuM | 12 caitra suda | cothuM | 20 bhAdaravA vada pAMcamuM | 5 | - | poSa vada | pAMcamuM | 13 vizAkhavada pAMcamuM | ra1 | bhAdaravA suda ) | chaThuM | 6 poSa suda | chaThuM | 14 vaiizAkha suda chaThuM | rara Aso vada | 7muM parva | 7 | Y | mahA vada |muM parva 15 jeTha vada |7muM parva 23 Aso suda AThamuM parva | 8 | - | mahA suda 8muM parva 16 | - jeTha suda 12muM parva 24 pAMca varSanA eka yuganI avama rAtrio :varSa mAsa pakSa kSayatithi je tithimAM amarAtra samAya che te pAtatithi kSayatithi Aso ekama | bIja mAgasara trIja * * * prathama caMdra saMvatsara cothA * * * cha * mahA - | pAMcama | caitra sAtama | AThama jeTha noma dazama zrAvaNa agiyArasa bArasa Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra varSa | mAsa | paza bIjuM . Aso mAgasara | | mahA. . . . caitra saMvatsara kSayatithi je tithimAM amarAtra samAya che te pAtatithi | kSayatithi . . . terasa. . . . . . . caudasa.. | amAsa . . . . . . . bIja |. trIja . . ! cotha | pAMcama cheTha | sAtama . AThama noma agiyArasa - bArasa caudaza pUnama, ekama trIja | cotha pAMcama chaThTha zrAvaNa Aso dazama . mAgasara - terasa trIjuM abhivardhita caMdra bIjo poSa - caitra . . .. | bIja saMvatsara | zrAvaNa Aso sAtama AThama cothuM mAgasara | noma | dasama caMdra mahA agiyArasa bArasa saMvatsara caitra terasa | caudaza | amAsa bIja ekama trIja zrAvaNa | Aso cotha : : : : : : : : : : : pAMcama : : : : sAtama : : : : chaTha mAgasara pAMcamuM abhivardhita - mahA AThama noma caMdra * caitra dasamA | agiyArasa saMvatsara | borasa | terasa pUnama bIjo aSADha caudaza atta :- atirAtra, vadhatI tithi, adhika divasa. cothA, AThamA vagere pakSamAM eka-eka tithi vRddhi Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-12 291 | pAme che. sUrya saMvatsaramAM atirAtra Ave che. sUrya mAsa 30 ahorAtrano che ane RtumAsa-karmamAsa 30 ahorAtrano che, tethI eka mAse ardha ahorAtra vadhe che ane be mAse eka ahorAtra vadhe che, tene atirAtra kahevAmAM Ave che. sUryaRtu aSADha mAsathI zarU thAya che mATe aSADha mAsathI prAraMbha karI cothA, AThamA vagere parvamAM atirAtri Ave che. cothA parvazrAvaNa sudamAM prathama atirAtri, AThamA parva-Aso sudamAM bIjI atirAtri bAramA parva-mAgasara sudamAM trIjI atirAtri, soLamA parvamAM mahA sudamAM cothI atirAtri, vIsamA parva-caitra sudamAM pAMcamI atirAtri ane covIsamA parva--jeTha sudamAM chaThThI atirAtri Ave che. yuganI AvRtti(ayana)nA prAraMbhAdi samaye yogAdi - |16 tattha khalu imAo paMca-vAsikIo paMca hemaMtIo AuTTIo pnnnnttaao| tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhama vAsikiM AuTTi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA abhIiNA, abhIissa paDhamasamae / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA pUseNaM, pUsassa egUNavIsaM muhuttA tetAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattadvidhA chettA tettIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / bhAvArtha :- temAM(pAMca varSanA eka yugamAM) sUryanI dakSiNAyananA prAraMbhavALI vasaMtakAlIna pAMca, uttarAyaNanA prAraMbhavALI hemaMtakAlIna pAMca AvRtti thAya che eTale eka yuganA pAMca saMvatsaranA pAMce dakSiNAyanano prAraMbha varSARtunA zrAvaNa mAsamAM thAya che ane pAMce uttarAyaNano prAraMbha hemaMtaRtunA mahA mAsamAM thAya che. prazna- pAMca saMvatsaranA eka yuganI varSAkAlIna prathama AvRttinA(dakSiNAyananA) prAraMbha samaye caMdra kyA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye caMdra abhijita nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga abhijita nakSatranA yogakALanA prathama samayathI thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che, te yoga puSya nakSatranA yogakALanA ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA tetAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA tetrIsa cUrNikA bhAga(19 pheM, che muhUrta) zeSa hoya tyArathI thAya che. |17 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM vAsikiM AuTTi caMde keNaM NakkhatteNaM joei? tA saMThANAhiM, saMThANANaM ekkArasa muhutte egUNatAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTTidhA chettA tepaNNaM cuNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA pUseNaM, pUsassa NaM taM ceva, ja paDhamAe / bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI varSAkAlIna bIjI AvRttinA (bIjA dakSiNAyananA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye caMdra mRgazIrSa nakSatra sAthe yogamAM hoya Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra che ane te yoga mRgazIrSa nakSatranA yogakALanA agiyAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA ogaNacAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA trepana cUrNikA bhAga(116, 53 muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga prathama AvRtti pramANe hoya che. |18 tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM vAsikiM AuTTiM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA visAhAhiM, visAhANaM terasa muhuttA cauppaNNaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA cattAlIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA pUseNaM, pUsassa NaM taM ceva jaM paDhamAe / bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI varSAkAlIna trIjI AvRttinA(trIjA dakSiNAyananA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye caMdra vizAkhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga vizAkhA nakSatranA yogakALanA tera muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA copana bhAga tathA saDasaThIyA cAlIsa cUrNikA bhAga(135, zuM muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kyA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga prathama AvRtti pramANe hoya che. | 19 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM ca cautthiM vAsiki AuTTi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA revaIhiM, revaINaM paNavIsaM muhuttA battIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA chavvIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA pUse NaM, pUsassa NaM taM veva, 4 padamANa | bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI varSAkAlIna cothI AvRttinA(cothA dakSiNAyAnanA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye caMdra revatI nakSatra sAthe yogamAM hoya che, te yoga revatI nakSatranA yogakALanA pacIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA batrIsa bhAga tathA saDasaThIyA chavvIsa cUrNikA bhAga(25 rU , huM muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che? uttara- te samaye sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga prathama AvRtti pramANe jANavo. | 20 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM ca paMcamaM vAsikiM AuTTi caMde keNaM Nakkhatte NaM joei ? tA puvvAhiM phagguNIhiM, puvvAphagguNINaM bArasamuhuttA sattAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA terasa cuNNiyA bhAgA sesaa| taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA pUseNaM, pUsassa taM NaM ceva, jaM paDhamAe / Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-12 bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yuganI varSAkAlIna pAMcamI AvRttinA(pAMcamA dakSiNAyananA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che. uttara- te samaye caMdra pUrvAphAlgunI nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga pUrvAphAlgunI nakSatranA yogakALanA bAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA suDatAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA tera cUrNikA bhAga(12 chu, OM muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. 293 prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga prathama AvRtti pramANe ja hoya che. 21 tAsa NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamaM hemaMti AuTTi caMde keNa NakkhatteNaM joei ? tA hattheNa, hatthassa NaM paMcamuhuttA paNNAsaM ca bAvaTThibhAga muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chetA saTThi cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM uttarANaM AsADhANaM carimasamae / bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yuganI hemaMtaRRtu kAlIna prathama AvRtti(prathama uttarAyaNa)nA prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye caMdra hasta nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga hasta nakSatranA yoga kALanA pAMca muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA pacAsa bhAga tathA saDasaThIyA sATha cUrNikA bhAga(5 pUr, ThTha muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye sUrya uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga uttarASADhA nakSatranA yoga kALanA carama samayamAM thAya che. 22 tAsa NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM hemaMti AuTTiM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA satabhisayAhiM, satabhisayANaM duNNi muhuttA aTThAvIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chetA chattAlIsaM ca cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM carimasamae / bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yuganI hemaMta RtukAlIna bIjI AvRttinA(bIjA uttarAyaNanA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye caMdra zatabhiSak nakSetra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga zatabhiSak nakSatranA yoga kALanA be muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA aThyAvIsa bhAga tathA saDasaThIyA chetAlIsa cUrNikA bhAga(2 2, 6 muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye sUrya uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga uttarASADhA nakSatranA yoga kALanA carama samayamAM thAya che. 23 tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM hemaMti AuTTi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA pUseNaM, pusassa egUNavIsaM muhuttA tetAlIsaM ca bAvaTTibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tettIsaM ca cuNiyA bhAgA sesA / Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra taM samayaM ya NaM sUrekeNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM carimasamae / 294 bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI hemaMta RtukAlIna trIjI AvRttinA(trIjA uttarAyaNanA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye caMdra puSya nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga puSya nakSatranA yoga kALanA ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA tetAlIsa bhAga tathA saDasaThIyA tetrIsa cUrNikA bhAga(19 rU, OM muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye sUrya uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga uttarASADhA nakSatranA yogakALanA carama samayamAM thAya che. 24tA esi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM cautthi hemaMti AuTTi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA mUleNaM, mUlassa cha muhuttA aTThAvaNNaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA vIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM carimasamae / bhAvArtha:prazna- pAMca varSanA yuganI hemaMtaRtukAlIna cothI AvRttinA(cothA uttarAyaNanA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye caMdra mULa nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga mULa nakSatranA yogakALanA cha muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA aThAvana bhAga tathA saDasaThIyA vIsa cUrNikA bhAga(pUra, dhru muhUrta) zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye sUrya uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga uttarASADhA nakSatranA yogakALanA carama samayamAM thAya che. 25tA esi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paMcamaM hemaMti AuTTi caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA kattiyAhiM, kattiyANaM aTThArasa muhuttA chattIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA cha cuNNiyA bhAgA sesA / taM samayaM ca sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM carimasamae / bhAvArtha :- prazna- pAMca varSanA yuganI hemaMta RtukAlIna pAMcamI AvRttinA(pAMcamA uttarAyaNanA) prAraMbha samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye caMdra kRttikA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga kRttikA nakSatranA yogakALanA aDhAra muhUrta ane bAsaThIyA chatrIsa tathA saDasaThIyA cha cUrNikA bhAga(18 6, 6) muhUrta zeSa hoya tyAre thAya che. prazna- te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye sUrya uttarASADhA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ane te yoga uttarASADhA nakSatranA yogakALanA aMtima samayamAM hoya che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-12 295 vivecana : prastuta sUtromAM sUrya ayananA prAraMbha samayanI Rtu, caMdra yoga tathA sUrya yoganuM varNana che. ASTi- AvRtti. vAraMvAra thatuM gamanAgamana. AvRtto nAma mULe pUryA gotAmanarUpAka sUrya-caMdranA vAraMvAranA dakSiNa ane uttara taraphanA gamanAgamanane AvRtti kahevAmAM Ave che. sUrya ane caMdranA sarvAvyaMtara maMDaLathI sarvabAhya maMDaLa taraphanA gamanane dakSiNAyana ane sarvabAhya maMDaLathI sarvAtmyatara maMDaLa taraphanA gamanane uttarAyaNa kahe che ane A baMne ayana ja AvRtti rUpa che. surassa va ayaNasamA AuTTIo jugaMmi dasa hoMti / caMdassa ya AuTTI sayaM ca cottIsayaM caiva // eka yugamAM sUryanI ayanarUpa dasa AvRtti thAya che ane caMdranI 134 AvRtti thAya che. eka varasamAM sUryanA 183 ahorAtra pramANavALA be ayana(AvRtti) thAya che ane eka yuganA pAMca varasamAM 183 x 10 = 1830 ahorAtramAM 5 x 2 = 10 ayana thAya che. eka nakSetra mAsamAM caMdranI be AvRtti(ayana) thAya che ane eka nakSatra saMvatsaramAM caMdranA 24 ayana thAya che eka yugamAM 67 nakSatra mAsa che, tethI eka yugamAM caMdranA 67 x 2 - 134 AvRtti(ayana) thAya che. yuganA prathama varSe sUryanI dakSiNAyanavALI prathama AvRtti thAya che ane uttarAyaNavALI bIjI AvRtti thAya che. punaH yuganA bIjA varSe dakSiNAyanavALI trIjI ane uttarAyaNavALI cothI AvRtti thAya che. A rIte pelI, trIjI, pAMcamI, sAtamI tathA navamI, A pAMca AvRtti dakSiNAyananA prAraMbhavALI ane bIjI, cothI, chaThThI, AThamI tathA dasamI, A pAMca AvRtti uttarAyaNanA prAraMbhavALI hoya che. prastuta sUtramAM mAtra dakSiNAyananA prAraMbhavALI pAMca AvRttimAM sUtrakAre tene ja kramazaH varSAkAlIna prathama, bIjI, trIjI, cothI, pAMcamI AvRtti kahI che ane uttarAyaNanA prAraMbhavALI pAMca AvRttine sUtrakAre hemaMta RtukAlIna prathama, bIjI, trIjI, cothI, pAMcamI AvRtti kahI che. dakSiNAyanavALI prathama AvRttino prAraMbha varSAkAlIna zrAvaNa vada-1, bIjI AvRttino prAraMbha zrAvaNa vada-13, trIjI AvRttino prAraMbha zrAvaNa-suda-10, cothI AvRttino prAraMbha zrAvaNa vada-7 ane pAMcamI AvRttino prAraMbha zrAvaNa suda-4thI thAya che. AvRttinI prAraMbhatithi zodhavAnI gaNita paddhati :- je AvRttinA prAraMbhanI tithi jANavI hoya te * AvRttinI saMkhyAmAMthI eka bAda karatAM je saMkhyA vadhe, teno 183 sAthe guNAkAra karavo ane je saMkhyA vaDe guNAkAra karyo hato te saMkhyAne traNa guNI karI, temAM 1 umerIne te saMkhyA ekaso tryAsInA guNana rAzimAM umerIne teno 15thI bhAgakAra karavo. bhAgakAra karatAM bhAgamAM je saMkhyA Ave teTalA parva pachI icchita AvRtti thAya che ane te bhAgamAM AvelI saMkhyA ekI saMkhyA hoya to zuklapakSa ane bekI saMkhyA hoya to kRSNapakSa samajavo. je saMkhyA zeSamAM rahe te tithie icchita AvRtti thAya che, tema jANavuM. udAharaNa rUpe joIe 1 yuganI prathama AvRttinI tithi - prathama AvRtti che mATe 1 saMkhyA grahaNa karI, temAMthI ekane bAda karatAM 1-1 = 0 zUnya Avaze.(zeSa koI saMkhyA rahetI nathI tethI pUrvanA yuganI chellI dazamI AvRttinI Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 296 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra saMkhyA grahaNa karavI.) te 10 saMkhyA vaDe 183 sAthe guNAkAra karatAM(183 4 10 =) 1830 AvyA. have 10 vaDe guNAkAra karyo hato tethI te 10ne traNa guNA karI 1 umeratA(10 x 3+ 1 =) 31 prApta thAya tene 183nI guNanarAzi 1830mAM umeratA(1830 + 31 =) 181 - 15 = 124 Ave che. temAM 124 saMkhyA parva sUcaka che ke pUrva yuganA 124 parva vyatIta thayA pachI arthAt navA yuganA prathama parvamAM ane 124 saMkhyA samasaMkhyaka hovAthI kRSNapakSanuM grahaNa thAya che tathA pa mAM zeSa vadhelI eka saMkhyA ekama tithi sUcaka che, A rIte navA yuganA prathama mAsa(zrAvaNa mAsa)nI kRSNapakSanI pratipadA-ekamanA divase prathama AvRttino prAraMbha thAya che, tema samajavuM. dakSiNAyanavALI pAMce AvRttino prAraMbha zrAvaNa mahinAmAM thAya che. yuganI trIjI(dakSiNAyanavALI bIjI) AvRttinI tithi :- yuganI trIjI AvRtti hovAthI 3 saMkhyA grahaNa karI temAMthI 1 bAda karatAM(3-1 =) 2 saMkhyA vadhe che, te 2 vaDe 183ne guNatA 183 4 2 = 36, have rane 3 guNA karI 1 umeratA(2 43 = 6+ 1 =) 7 prApta thAya, tene 366mAM umeratA 36+ 7 = 373 + 15 = 24 33 prApta thAya che, tethI 24 pakSa arthAt 12 mAsa vyatIta thayA pachI arthAt bIjA varasanA prAraMbhe, zeSa tera hovAthI terasa grahaNa thatAM zrAvaNa vada-13nA bIjI AvRtti zarU thAya che. A rIte tithi kADhatA pUrvokta pAMce AvRttinI tithio prApta thAya che. A ja gaNita prakriyA dvArA hemaMta Rtu kAlIna (uttarAyaNanI) pAMca AvRttino prAraMbha mahAvada-7, mahAsuda-4, mahAvada-1, mahAvada-13, mahAsuda-10thI thAya che. AvRttinA prAraMbha samaye caMdra-sUrya yoga :- yuganI prathama AvRttinA prAraMbha samaye caMdra abhijita nakSatra sAthe yoga kare che. eka yugamAM caMdranA nakSatra paryAya 67 thAya che arthAt eka yugamAM caMdra 28 nakSatrone 7 vAra bhogave che. eka yugamAM sUryanA nakSatra paryAya 5 thAya che arthAt eka yugamAM sUrya 28 nakSatrone pAMcavAra bhogave che. sUryayuganI samApti samaye uttarASADhA nakSatrano caMdra sAtheno yoga pUrNa thAya che, tethI nUtana yuganA prAraMbha samaye abhijita nakSatra sAthenA yogano prAraMbha thAya che arthAt te samaye abhijita nakSatra sAthenA yogakALano prathama samaya hoya che. pUrvanA yuganI samApti samaye sUryano puSya nakSatra sAtheno yoga cAlu ja hoya che. puSya nakSatrano sUrya yogakALa 402 muhUrta eTale 13 ahorAtra ane 12 muhUrtano che. temAMthI 138 muhUrta(4 ahorAtra ane 18 muhUrta) vyatIta thAya ane 264 muhUrta(8 ahorAtra ane 24 muhUta) zeSa hoya tyAre navA yuganI prathama AvRttino prAraMbha thAya che. prastuta sUtramAM AvRttinA prAraMbha kALe sUryanA puSya nakSatra sAthenA yoganA 193, huM muhUrta zeSa kahyA che, te sUrya sAthe caMdra nakSatranA yoganI apekSAe kahyA che. sUrya puSya nakSatra sAthe AvRttinA prAraMbha samayathI 264 muhUrta paryata yogamAM rahe che. caMdra puSya nakSatra sAthe 30 muhUrta paryata yogamAM rahe che. te baMnene guNatA(264 x 30 =) 7920 muhUrta prApta thAya che, sUrya puSya nakSatra sAthe 40ra muhUrta paryata yogamAM rahe che, te rAzithI bhAgatA(7920 + 40ra = 19 muhUrta prApta thAya che, temAMthI 36 nA bAsaThIyA bhAga karavA tene bAsaThathI guNatA ( 3x 62 =744.) 43 klabAsaThIyA bhAga prApta thAya che, temAMthI klanA saDasaThIyA bhAga karavA tene saDasaThathI guNatA(3x 67 18) = 33 saDasaThIyA bhAga prApta thAya che. A rIte 19, zuM muhUrta prApta thAya che. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-12 A rIte sUryanA puSya nakSatranA yoga samaye caMdranA puSya nakSatra yoganA 10, muhUrta vyatIta thayA hoya che ane 19 re, TaTTu muhUrta zeSa hoya che. varSAkAlIna dakSiNAyanavALI pAMce AvRttimAM puSya nakSatrano A pramANe ja yoga hoya che. varSAkAlIna dakSiNAyanavALI bIjI(yuganI trIjI) AvRttinA prAraMbha samaye caMdrano mRgazIrSa nakSatra sAthe yoga cAlu ja hoya che. mRgazIrSa nakSatra caMdra sAthe 30 muhUrta paryaMta yogamAM rahe che. temAMthI 18 OM muhUrtano yoga kALa pUrNa thAya ane 11 OM OM muhUrta zeSa hoya tyAre yuganI bIjI AvRttino prAraMbha thAya che. A rIte badhI ja AvRttinA caMdra yogakALa mATe samajavuM. 9 sUryanI dasa AvRtti(ayana)nA prAraMbha samayanA tithi, yogAdi :- AvRtti AvRttinA prAraMbha samI koSa caMdrayoga kAne muhUrta yuganI Rtu AvRtti 1 2 3 4 5 S 7 8 tithi varSA zrAvaNa vada-1 |abhijita hemaMta mahAvada-7 hasta nakSatra varSA zrAvaNa vada-13 | mRgazIrSa hemaMta mahA suda-4 zatabhiSak varSA zrAvaNa suda-10 hemaMta mahA vada-1 varSA zrAvaNa vada-7 hemaMta mahA vada 13 9 10 hemaMta mahA suda-10 vizAkhA puSya revatI mULa muhUrta bAsa saDasa bhAga ThIyA ThIyA bhAga bhAga 9 : 14 : 44 prathama samayathI 5 : 50 : 0 11: 39 : 53 2 : 28 : 46 13 : 54 : 40 19 : 43 : 33 25 : 32 : 26 6 : 58 : 20 varSA zrAvaNa suda-4 pUrvAphAlgunI 12 : 47 : 13 kRttikA 18 : 36 : C AvRttinA prAraMbha samaye kopa sarpayoga kALa nakSatra caMdra nakSatra puSpa uttarASADhA abhijita puSya uttarASADhA abhijita puSya uttarASADhA abhijita 297 puSya uttarASADhA abhijita muhUrta bAsa saDasa bhAga ThIyA ThIyA bhAga bhAga 19 : 43 : 33 carama samaya 9 : 24 : $$ 19 : 43 : 33 aMtima samaya 9 : 24 : 19 : 43 : 33 aMtima samaya 9 : 24 : $ puSya 19 : 43 : 33 uttarASADhA aMtima samaya abhijita | 19 : 43 : sUrya yoganA 24 126 264 126 24 126 19 : 43 : 33 264 aMtima samaya 9 : 24 : 4 126 24 126 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 298] zrI caMdrasUrya prApti sUtra dasa prakAranA yoga - 26 tattha khalu ime dasavihe joe paNNatte, taM jahA- vasabhANU joe, veNuyANu joe, maMce joe, maMcAimace joe, chatte joe, chattAichatte joe jaaNaddhe joe, ghaNasaMmadde joe, pINie joe, maMDUkapputte joe / bhAvArtha :- dasa prakAranA yoga che. tenA nAma A pramANe che- (1) vRSabhAnuyoga. (2) veNukAnuyoga. (3) maMcayoga (4) maMcAtimaMcayoga. (5) chatrayoga. (6) chatrAtichatrayoga. (7) yuganaddhayoga. (8) dhanasaMmardayoga. (9) prINitayoga. (10) maMDukaUtayoga. vivecanaH prastuta sUtramAM dasa prakAranA yogono nAmollekha che. nabhomaMDaLamAM caMdra, sUrya ane nakSatranA paribhramaNanA vartuLAkAra mArga-maMDaLa che. temAM caMdranA maMDaLa madhyamA che, nakSatranA maMDaLa tenI upara-nIce che ane sUryanA maMDaLa tenI nIce che. pota-potAnA maMDaLa upara paribhramaNa karatA A caMdra, sUrya, nakSatra ane grahanA sAthe cAlavA rUpe yoganA samaye temano dekhAva vividha prakAranA AkAravALo dekhAya che. A dekhAtA AkAranA AdhAre te yoganA vividha nAmo prasiddha thayA che, yathA- (1) vRSabhAnuyoga- je yogamAM caMdra, sUrya, nakSatra vagere vRSabhanA AkAre goThavAyelA hoya te yoga. (2) veNukAnuyoga je yogano AkAra vAMsaLI-veNu jevo dekhAto hoya te yoga. (3) maMcayoga- je yogano AkAra maMca jevo hoya te yoga. (4) maMcAtimaMcayoga- je yogano AkAra maMca upara goThavelA maMca jevo dekhAto hoya te yoga. (5) chatrayoga- je yogano AkAra chatra jevo dekhAto hoya te yoga. (6) chatrAtichatrayoga- je yogano AkAra chatra upara goThavelA chatra jevo dekhAto hoya te yoga. (7) yuganaddhayoga- je yogano AkAra yugandhuMsara jevo dekhAto hoya te yoga. (8) dhanasaMmardayoga- je yogamAM caMdra, sUrya nakSatronI vacce ke grahonI vacce AvI jAya tevo yoga. (9) prINitayoga- jemAM caMdra, sUrya eka bAjuthI eka graha ane nakSatra sAthe yoga kare, pachI te graha ane nakSatra bIjA caMdra, sUrya sAthe yoga kare tevo yoga. (10) maMDUkaplatayoga maMDUka-deDakAnI jevI gati- vALo yoga. A yoga graha sAthe ja saMbhave che, kAraNa ke caMdra, sUrya, nakSatranI gati niyata che. eka grahanI gati ja aniyata che. chatrAtichatrayoganuM sthAna - | 27 tA eesiM NaM paMcaNhaM saMvaccharANa chattAicchattaM joyaM caMde kasi desaMsi joei ? ____tA jaMbuddIvassa dIvassa, pAINa-paDiNAyayAe, udINa-dAhiNAyayAe jIvAe maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chittA dAhiNa-purathimillasi caubhAgamaMDalaMsi sattAvIsaM bhAge uvAiNAvettA aTThAvIsaibhAgaM vIsadhA chettA aTThArasabhAge uvAiNAvettA tihiM bhAgehiM dohiM kalAhiM dAhiNa-parasthimillaM caubbhAgamaMDalaM asaMpatte. ettha NaM se caMde chattAicchattaM joyaM joie / ___ taM jahA- uppi caMde, majjhe Nakkhatte, heTThA Aicce / taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA cittAhiM cittANaM caramasamae / Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-12 bhAvArtha:- prazna- pAMca varSanA yugamAM caMdra maMDaLanA kayA dezabhAgamAM chatrAtidhna yoga thAya che ? uttara- A jaMbudrIpa nAmanA dvIpanI pUrva-pazcima lAMbI ane uttara-dakSiNa lAMbI jIvAthI 124 bhAgavALA maMDaLano cheda karavAthI 31-31 vibhAgavALA 4 vibhAga thAya che. te cAra vibhAgamAMthI dakSiNa-pUrva agnikoNIya vibhAganA 31 bhAgamAMthI 27 bhAga vyatIta karyA pachI ane A agnikoNIya cothA vibhAganA 23. kaLA bAkI hoya tyAre A chatrAtichatra yoga sarjAya che. A yoga samaye upara caMdra, madhyamAM nakSatra ane nIce sUrya hoya che. prazna- te samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yogamAM hoya che ? uttara- te samaye citrA nakSatranA yogakALano carama samaya hoya che. vivecana : prastuta sUtramAM pUrva kathita dasa yogamAMthI chaThThA chatrAtichatra yoganA sthAnanuM kathana che. nava yogo eka yugamAM aniyata aneka dezamAM thAya che. jyAre A yoga pratiniyata dezamAM ja thato hovAthI sUtrakAre tenuM varNana karyuM che. chatrAtichatra yoga : A yogamAM upara caMdra, madhyamAM citrA nakSatra ane nIce sUrya hoya che. citrA nakSatra cothA maMDaLa upara paribhramaNa kare che. A sUtrathI siddha thAya che ke nakSatranuM cothuM maMDaLa caMdra maMDaLanI nIce che. 201 caMdramaMLa nakSatra maMDaLa sUryamaMDaLa 299 nakSama sAdhvI subodhikA / / bAramuM prAbhRta saMpUrNa // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 zrI caMdrasUrya prazApti sUtra teramuM prAbhRtA paricaya DRORRORORROR prastuta prAbhRtamAM eka caMdramAsamAM caMdranI hAni-caMdrakaLAne DhaMkAvAnA tathA vRddhi-pragaTa thavAnA kALanuM (da vaso vulpho 1/2/3) nuM varNana che. caMdra vimAnathI cAra aMgula nIce paribhramaNa karatA rAhu grahanA vimAnathI caMdravimAna pratidina - bhAga ke bhAga Avarita thAya che. ardha caMdramAsanI paMdara tithi ane tenA 442 6 muhUrta paryata caMdra Avarita thAya che. paMdaramI tithinA aMtima samayamAM caMdra saMpUrNapaNe arthAt 16 bhAga ke dUpha bhAga Avarita thaI jAya che. paMdaramI tithinA caMdranI saMpUrNa Avarita avasthAvALI tithine amAvAsyA kahe che. 16mI tithithI trIsamI tithi parvatanI paMdaratithi ane tenA 442 meM muhUrtamAM kramazaH caMdranA ke ; bhAga pragaTa thatAM-thatAM trIsamI tithinA aMtima samaye caMdra saMpUrNapaNe anAvarita thaI jAya che. trIsamI tithinA caMdranI saMpUrNa anAvarita avasthAvALI tithine pUrNimA kahe che. eka caMdra mAsamAM AvatI A amAvAsyA ane pUrNimA tithi parvatithi kahevAya che. eka caMdra saMvatsaramAM 24 ane 2 mAsanA eka yugamAM 124 parva tithio Ave che. suryanI jema caMdra paNa pa10 yojana pramANa kSetramAM gamanAgamana kare che. caMdranA sarvAtyaMtara maMDaLathI sarva bAhyamaMDaLa taraphanA gamanane caMdranuM dakSiNAyana ane sarvabAhya maMDaLathI sarvAtyaMtara maMDaLa taraphanA Agamanane uttarAyaNa kahe che. pa10 yojana vistAramAM caMdranA 15 maMDaLa che. yuganA prAraMbha samaye caMdranA uttarAyaNano prAraMbha thAya che. sAmasAmI dizAmAM rahIne be caMdra paribhramaNa kare che. temAM eka caMdranA sAta ardha maMDaLa dakSiNamAM ane 6 ardhamaMDaLa uttaramAM thAya che ane te ja samaye bIjA caMdranA sAta ardha maMDaLa uttaramAM ane kahe ardhamaMDaLa dakSiNamAM thAya che. uttarAyaNamAM baMne caMdranA mArga svataMtra hoya che. dakSiNAyanamAM caMdra sAta ardhamaMDaLanA bhAga pramANa paracalita ane huM bhAga pramANa svacalita maMDaLa upara cAle che tathA sarvabAhya-sarvAtyaMtara A be ardha maMDaLanA 13 bhAga pramANa acalita maMDaLa upara cAle che. caMdranA be ayana eka nakSatra mAsa arthAt 27 & ahorAtramAM pUrNa thAya che. ra9rU ahorAtra pramANa caMdra mAsamAM caMdra trIjA ayananA be ardhamaMDaLa ane, bhAga maMDaLa upara vadhu cAle che. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-13 teramuM prAbhUta caMdra mAsamAM caMdranI vRddhi-apavRddhi 301 caMdranI vRddhi-hAni : 1 tA kahaM te caMdamaso vaDho'vaDI Ahieti vaejjA ? tA aTTha paMcAsIe muhuttasae tIsaM ca bAvadvibhAge muhuttassa, tA dosiNApakkhAo aMdhagArapakkhaM ayamANe caMde cattAri bAyAlasae chattAlIsaM ca bAvadvibhAge muhuttassa jAI caMde rajjai, taM jahA- paDhamAe paDhamaM bhAgaM biiyAe biiyaM bhAgaM jAva paNNarasIe paNNarasamaM bhAgaM / caramisamae caMde ratte bhavai, avasese samae caMde ratte ya viratte ya bhavai / iyaNNaM amAvAsA, ettha NaM paDhame pavve amAvAsA tA aMdhagArapakkho / bhAvArtha:- prazna- caMdra mAsamAM caMdra keTalA kALa sudhI vRddhi--apavRddhi(kSaya, hAni)ne pAme che ? uttara- pratyeka caMdra mAsamAM caMdra AThaso paMcAzI muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThIyA trIsa bhAga(885 ? muhUrta) paryaMta vRddhi--apavRddhine pAme che. zukla pakSathI kRSNa pakSamAM gamana karato caMdra(caMdra vimAna rAhu vimAnathI) cAraso betAlIsa pUrNAMka chetAlIsa bAsaThAMza(442 ) muhUrta paryaMta Avarita thAya che arthAt kRSNa pakSamAM caMdra kSayane pAme che. prathama tithi-ekamanA caMdrano pahelo eka bhAga Avirata thAya che, bIjI tithinA bIjo bhAga yAvat paMdaramI tithinA caMdrano paMdaramo bhAga Avarita thAya che. paMdaramI tithinA carama(aMtima) samaye caMdra saMpUrNa rIte Avarata hoya che. paMdaramI tithinA aMtima samayane choDIne kRSNa pakSanA zeSa samayomAM caMdranA keTalAka aMzo Avirata ane keTalAka aMzo anAvarita hoya che. A aMdhakAra(kRSNa) pakSanI AmAvAsyA nAmanI paMdaramI tithi che ane te yuganuM amAvAsyA nAmanuM prathama parva che. 2 tA NaM dosiNApakkhaM ayamANe caMde cattAri bAyAlasae chattAlIsa ca bAvaTThibhAgA muhuttassa jAI caMde virajjai, taM jahA- paDhamAe paDhamaM bhAgaM biiyAe biiyaM bhAgaM jAva paNNarasIe paNNarasama bhAgaM / carimesamae caMde viratte bhavai, avasesasamae ratte ya viratte ya bhavai / iyaNNaM puNNimAsiNI, ettha NaM docce pavve puNNimAsiNI tA dosiNA pakkho / bhAvArtha:- jyotsanA(zukla) pakSamAM gamana karato caMdra(caMdra vimAna rAhu vimAnathI) cAraso betAlIsa pUrNAMka chetAlIza bAsaThAMza(442 4) muhUrta paryaMta anAvarita thAya che arthAt zukla pakSamAM caMdra vRddhine pAme che. prathama tithi-ekamanA caMdrano pahelo eka bhAga anAvarita(khullo) thAya che, bIjanA Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 302 | zrI caMdra-sUrya prApti sUtra bIjo bhAga yAvatuM paMdaramI tithinA caMdrano paMdaramo bhAga anAvarita (khullo) thAya che. paMdaramI tithinA samaye caMdra saMpUrNa rIte anAvarita hoya che. paMdaramI tithinA aMtima samayane choDIne zukla pakSanA zeSa samayomAM caMdranA keTalAka aMzo Avarita ane keTalAka aMzo anAvarita hoya che. A jyotsanA pakSanI(zukla pakSa) pUrNimA nAmanI paMdaramI tithi che ane te yuganuM pUrNimA nAmanuM bIjuM parva che. vivecana : prastuta sUtramAM caMdranI vRddhi ane kSayanuM kathana che. eka caMdramAsa 29 phu ahorAtrano che. tenA muhUrta karavA, eka ahorAtranA 30 muhUrtanA hisAbe 30 thI guNatA(ra9 x 30 = 870 ane rU 4 30 = 6, 960 + 2 = 15 6, 870 + 15 rU = 885 muhUrta eka caMdra mAsanA thAya che. eka caMdramAsamAM be pakSa che- (1) vozi- jyotsanA arthAt zukla pakSa(suda) ane (2) aMdhakAra pakSa arthAt kRSNapakSa(vada). eka-eka pakSanA(885 2 + 2 =) 442 muhUrta hoya che. kRSNapakSamAM 442 phUMkuM muhUrta sudhI caMdranI hAni thAya che ane zukla pakSamAM 442 6 muhUrta sudhI caMdranI vRddhi thAya che. amAsanA divase caMdra eka samaya pUrNa AcchAdita ane pUrNimAnA divase eka samaya pUrNa pragaTa rahe che, zeSa sarva samayamAM aMzataH AcchAdita ane aMzataH pragaTa rahe che. caMdranI hAni-vRddhinuM kAraNa :- vAstavika rUpe caMdramA koI prakAranI vRddhinahAni thatI nathI, paraMtu caMdranA rAhugraha sAthenA yogathI caMdramAM hAni-vRddhi thatI hoya, tevuM dekhAya che. rAhu nAmano graha sadA caMdra sAthe yogamAM rahe che. rAhunA be prakAra che parvarAhu ane nityarAhu temAMthI nitya rAhunuM kRSNa varNanuM vimAna caMdra vimAnathI cAra aMgula nIce rahIne sadA paribhramaNa kare che. baMnenI gatimAM thoDI bhinnatA hovAthI rAhunuM vimAna caMdra vimAnane Avarita karatuM-karatuM AgaLa vadhe che ane pachI AgaLa vadhatAM-vadhatAM anAvarita kare che, tethI caMdramAM hAni-vRddhi jaNAya che. - rAhu vimAnanA 15 bhAganI kalpanA karIe, to pratidina teno eka-eka bhAga caMdra vimAnanA eka-eka bhAgane Avarita kare che ane tyAre caMdra kSaya pAmato dekhAya che, potAnA 15 bhAgathI caMdranA 15 bhAga Avarita karyA pachI punaH eka-eka bhAgane anAvarita pragaTa kare che. je manadu:- paMdaramI tithinA aMtima samaye caMdra rAhuthI raMgAyela hoya che arthAtu saMpUrNapaNe Avarita hoya che. rAhu vimAnanA 15 bhAganI kalpanA karIe, eka-eka tithinA rAhu vimAnano eka-eka bhAga caMdra vimAnanA eka-eka bhAgane Avarita kare che ane paMdaramI tithinA paMdara bhAga Avarita thAya che ane caMdra vimAnanA 2 bhAganI kalpanA karIe, to pratidina cAra-cAra bhAga Avarita thAya, 15 mI tithinA(15 x 4 = ) 60 bhAga Avarita thAya che. jagata svabhAvathI caMdra vimAnanA bAsaThIyA be bhAga sadA anAvarita ja rahe che. caMdra saMpUrNapaNe Avarita thAya che, te kathana Avarita thatAM 15 bhAga ke 6o bhAganI apekSAe ja che. caMdranA cAra bhAga pramANa aMzane rAhu jeTalA kALamAM Avarita kare athavA pragaTa kare, tene tithi kahe che. rAhu ahorAtramAM caMdranA cAra bhAgane Avarita kare che, tethI pratyeka tithi zuM ahorAtranI athavA 29 muhUrtanI hoya che. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-17 . 307 dhruva rAhathI Avarita caMdra vimAna amAsanA divaso : 1 ts caMTa vimAnasaLa d ersra dhuvaranuM vimAna (15 vinA eka yuganI pUrNimA ane amAvAsyAnI saMkhyAdi | 3 tattha khalu imAo bAvaddhiM puNNimAsiNIo bAvaDhei amAvAsAo / paNNattAo / bAvaDiM ee kasiNA rAgA, bAvaDiM ee kasiNA virAgA / ee cauvvIse pavvasae ee cauvvIse kasiNa-rAga-virAgasae, jAvaiyANaM paMcaNhaM saMvaccharANaM samayA egeNaM cauvvIseNaM samayasaeNuNagA evaiyA parittA asaMkhejjA desa-rAga-virAga sayA bhavatItimakkhAyA / bhAvArtha :- pAMca varSanA yugamAM bAsaTha pUrNimA ane bAsaTha amAvAsyAo hoya che. te bAsaTha amAvAsyAo saMpUrNapaNe rAhuthI raMgAyela arthAt rAhu vimAnathI Avarita hoya che ane bAsaTha pUrNimAo saMpUrNapaNe anAvarita hoya che. eka yugamAM dara amAvAsyA ane 2 pUrNimA maLIne(2 + dara =) 124 parva hoya che. A 124 parva saMpUrNa Avarita ke saMpUrNa anAvarita hoya che. 124 samaya nyUna pAMca saMvatsaranA jeTalA parita asaMkhyAta samayo che, te eka dezamAM Avarita ane eka dezamAM anAvarita hoya che. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra | 4 tA amAvAsAo NaM puNNimAsiNI cattAri bAyAle muhuttasae chattAlIsaM bAvaTThibhAge muhuttassa Ahieti vaejjA / tA puNNimAsiNIo NaM amAvAsA cattAri bAyAle muhuttasae chattAlIsaM ca bAvaTThibhAge muhuttassa Ahieti vaejjA / __tA amAvAsAo NaM amAvAsA aTThapaMcAsIe muhuttasae tIsaM ca bAvaTThibhAge muhuttassa Ahieti vaejjA / tA puNNimAsiNIo NaM puNNimAsiNI aTTha paMcAsIe muhuttasae tIsaM ca bAvaTThibhAge muhuttassa Ahieti vaejjA / esa NaM evaie caMde mAse, esa NaM evaie sagale juge / bhAvArtha :- amAsathI pUrNimA sudhInA 442 pheMpha muhUrta ane pUrNimAthI amAsa sudhInA paNa 442 muhUrta che. eka amAsathI bIjI amAsa sudhInA 885 zuM muhUrta thAya che ane eka pUrNimAthI bIjI pUrNimA sudhInA paNa 885 rU muhUrta thAya che. A pramANavALo caMdramAsa che ane A(2) caMdramAsa pramANa- vALo pUrNa yuga che. vivecana : prastuta sUtromAM eka yuganI pUrNimA-amAvAsyAdinuM varNana che. vaDaLIne puSya - eka yugamAM 124 parva che. caMdra yugamAM (1) caMdra saMvatsara (2) caMdra saMvatsara (3) abhivardhita saMvatsara (4) caMdra saMvatsara ane (5) abhivardhita saMvatsara, A pAMca saMvatsara hoya che. caMdra saMvatsaramAM 12 mAsa che, tethI 12 x 3 = 36 mAsa ane abhivardhita saMvatsaramAM tera mAsa hoya che. tethI 13 4 2 = 26 mAsa. A rIte eka yugamAM (36+ 26 =) 2 caMdramAsa hoya che. pratyeka mAsamAM eka amAvAsyA ane eka pUrNimA hoya che, tethI eka yugamAM dara amAvAsyA ane dara pUrNimA hoya che. pUrNimA ane amAvAsyA, baMne parva kahevAya che, tethI eka yugamAM(2 + ra =) 124 parva hoya che. A pUrNimA ane amAvAsyAnA aMtima eka samayamAM caMdra saMpUrNatayA rAhu vimAnathI Avarita ke anAvarita hoya che, tethI eka yuganA 124 parvanA eka-eka ema kula 124 samayamAM caMdra saMpUrNapaNe Avarita ke anAvarita hoya che ane 124 samaya nyUna yuganA asaMkhyAta samayomAM caMdra eka dezamAM Avarita ane eka dezamAM anAvarita hoya che. amAsathI pUrNimA ke pUrNimAthI amAsa sudhIno ardha caMdramAsa 44ra muhUrta pramANa che ane amAsathI amAsa ke pUrNimAthI pUrNimA, sudhIno pUrNa caMdramAsa 885 rU muhUrta pramANa che. eka caMdra mAsamAM be parva hoya che ane eka caMdrayugamAM ekaso covIsa parva hoya che. ardhamAsamAM caMdranI maMDaLagatiH 5 tA caMdeNa addhamAseNaM caMde kai maMDalAI carai ? tA cauddasa caubbhAgamaMDalAI carai, egaM ca cauvIsasayabhAgaM maMDalassa / bhAvArtha :- prahana- caMdra ardha caMdramAsamAM keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- ardha caMdra mAsamAM caMdra savA cauda 143, maMDaLa ane ekaso covIsyA eka maMDaLa bhAga(3, maMDaLa) upara eTale 14 rU, athavA 1416 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-13 305 6 | tA AicceNaM addhamAseNaM caMde kai maMDalAI carai ? tA solasa maMDalAI carai / solasamaMDalacArI tayA avarAiM khalu duve aTThAI jAI caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA paviTThittA cAraM carai / bhAvArtha:- prazna- caMdra ardhasUryamAsamAM keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che ? uttara- caMdra ardha sUryamAsamAM sUrya maMDaLanA soLamA maMDaLa upara arthAt paMdara maMDaLa pUrNa karI soLamAM maMDaLa upara (ane caMdra maMDaLanA 1416 maMDaLa upara) paribhramaNa kare che. caMdra jyAre soLamA sUrya maMDaLacArI banIne paribhramaNa karato hoya(athavA 14 12 caMdra maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya) tyAre caMdra be aSTaka(24) bhAganA asAmAnya(acalita) mArga upara svayaM praveza karI-karIne paribhramaNa kare che. 7 kayarAiM khalu tAiM duve aTThagAI jAI caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA paviTThittA cAraM carai ? imAI khalu te duve aTThagAI jAI caMde keNai asAmaNNagAiM sayameva paviTThittA - paviTThittA cAraM carai, taM jahA- NikkhamamANe ceva amAvAsaMteNaM, pavisamANe ceva puNNimAsiMteNaM / eyAiM khalu duve aTThagAI jAI caMde keNaI asAmaNNagAI sayameva paviTThittA paviTThittA cAra carai / bhAvArtha:prazna- koI paNa dvArA acalita be aSTaka kayA che ke jenA upara caMdra svayaM praveza karI- karIne paribhramaNa kare che ? uttara- koI dvArA acalita(cAlyA na hoya) tevA A be aSTaka upara caMdra svayaM praveza karI-karIne paribhramaNa kare che, yathA- (1) sarvAyaMtara maMDaLathI bahAra nIkaLato caMdra amAvAsyAnA aMtima maMDaLagata 124 acalita maMDaLa upara svayaM praveza karI-karIne cAle ane (2) sarvabAhya maMDaLathI aMdara pravezato caMdra pUrNimAnA aMtima maMDaLagata 14 acalita maMDaLa upara svayaM praveza karI-karIne cAle che. A rIte amAvAsyA ane pUrNimAnA aMtima be aSTaka(I4) bhAganA acalita(asAmAnya) mArga upara caMdra svayaM praveza karI-karIne paribhramaNa kare che. vivecanaH prastuta sUtromAM ardha caMdramAsa ane ardha sUryamAsamAM paribhramaNa karatA caMdranI maMDaLa saMkhyAnuM ane pUrve acalita maMDaLanuM kathana che. ardha caMdramAsamAM paribhramaNa karatAM caMdra maMDaLonI saMkhyA :- eka caMdramAsa 29 OM ahorAtra pramANa che ane ardha caMdramAsa(29 r + 2 =) 14 ahorAtra pramANa che. ardha caMdramAsamAM caMdra 1413 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. eka caMdra maMDaLanA 124 bhAga karIne pachI te maMDaLanA cAra vibhAga karavAmAM Ave to cothA eka vibhAgamAM 31 bhAga Ave che. caMdra ardha caMdramAsamAM savA cauda maMDaLa arthAt 14 maMDaLanuM paribhramaNa pUrNa karI paMdaramA maMDaLanA 124 vibhAgavALo caturtha bhAga arthAt 1 bhAga ane bIjA cothA vibhAgano 1 bhAga eTale kula + 1 = 1 bhAga upara paribhramaNa kare che. anya rIte joIe to eka yugamAM caMdra 1768 maMDaLa upara paribhramaNa kare che ane eka yugamAM dara caMdramAsa ane 124 ardha caMdramAsa hoya che, tethI 1768 + 124 = 14 OM maMDaLa prApta thAya che, 1 nA bAsaThIyA bhAga karavAmAM Ave to 6 thAya che. A rIte ardhamAsamAM caMdra 14 16 maMDaLa cAle che. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 ] zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra prastutamAM ardha caMdra mAsamAM caMdra 14 16 maMDaLa pAra kare che, tevuM vidhAna che ane paMdaramA prAbhRtamAM eka caMdra mAsamAM caMdra 14 16 maMDaLa pAra kare che, te prakAranuM vidhAna che. temAM eka caMdra ardha caMdra mAsamAM 14 ardha maMDaLa pAra kare che ane baMne caMdra sAthe maLIne ardha caMdramAsamAM 14 pUrNa maMDaLane pAra kare che. eka caMdra mAsamAM caMdra 141 pUrNa maMDaLane pAra kare che, tema samajavuM. ardha sarcamAsamAM caMdra maMDaLonI saMkhyA - eka sUryamAsa 30 9 eTale ke sADA trIsa ahorAtrano che ane ardha sUryamAsa 15 ahorAtrano che. eka yugamAM sUrya ardhamAsa 120 hoya che ane eka yugamAM caMdra 1768 maMDaLa upara paribhramaNa kare che, tethI 1768 + 120 = 14 4 maMDaLa prApta thAya che. prastutamAM je sonasa maMDalA- 16 maMDaLa kahyA che, temAM sUrya ardha sUryamAsamAM soLamA sUrya maMDaLa upara paribhramaNa kare che, tema samajavuM, kAraNa ke eka yugamAM 1830 sUrya maMDaLa che ane 120 ardhamAsa che. 1830 + 120 = 15 maMDaLa prApta thAya che. ardha sUryamAsamAM sUrya soLamA maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, tyAre caMdra 14 phai maMDaLa upara paribhramaNa kare che, tema artha samajavo joIe. kuve a66... sAmaUI6- be aSTaka asAmAnya-anAcIrNa mArga che. pratyeka amAvAsyA ane pUrNimAnA aMtima maMDaLanA ekaso covIsyA ATha(6) bhAga, pUrve anya caMdra dvArA anAcIrNaacalita (pUrve nahIM cAlelA mArga upara caMdra cAle che. prastuta sUtramAM karphabhAga mATe aSTaka(gaThThA) zabdano prayoga thayo che. te baMne 4 bhAga aMtima maMDaLanA jANavA. prathama caMdra ayana :|8 tA paDhamAyaNagae caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe satta addhamaMDalAiM jAI caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai / kayarAiM khalu tAI satta addhamaMDalAiM jAiM caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai ? imAI khalu tAI satta addhamaMDalAiM jAiM caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai, taM jahA- biie addhamaMDale, cautthe-addhamaMDale, chaThe-addhamaMDale aTThame-addhamaMDale dasame-addhamaMDale bArasame-addhamaMDale, caudasame-addhamaMDale / eyAiM khalu tAI satta addhamaMDalAiM jAiM caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe cAraM vara ! bhAvArtha :- prathama ayanamAM dakSiNa bhAga tarapha aMdara praveza karIne(IzAnathI naiRtyakoNa tarapha gati karato) caMdra sAta ardha maMDaLone dakSiNa dizAmAM pAra kare che. prazna- dakSiNa bhAga tarapha aMdara praveza karato(uttarAyaNano) caMdra kayA sAta ardha maMDaLone dakSiNa dizAmAM pAra kare che? uttara- dakSiNa bhAga tarapha aMdara praveza karato caMdra nimnokta sAta ardha maMDaLone dakSiNa dizAmAM pAra kare che, yathA- (1) bIjuM ardhamaMDaLa (2) cothuM ardhamaMDaLa (3) chaThuM ardhamaMDaLa (4) AThamuM ardhamaMDaLa (5) dasamuM ardhamaMDaLa (6) bAramuM ardhamaMDaLa (7) caudamuM ardhamaMDaLa. dakSiNa bhAga tarapha praveza karato caMdra A sAta ardha maMDaLone dakSiNa dizAmAM pAra kare che. |9 sA paDhamAyaNagae caMde uttarAe bhAgAe pavisamANe cha addhamaMDalAiM terasa ya Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-13 307 ] sattaTThibhAgAiM addhamaMDalassa jAiM caMde uttarAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai / ___ kayarAiM khalu tAI cha addhamaMDalAiM terasa ya sattaTThibhAgAiM addhamaMDalassa jAIcaMde uttarAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai? imAiMkhala tAIcha addhamaMDalAI terasa ya sattaTThibhAgAiM addhamaMDalassa jAiM caMde uttarAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai, taM jahA- taIe addhamaMDale paMcame addhamaMDale sattame addhamaMDale navame addhamaMDale ekkArasame addhamaMDale, terasame addhamaMDale paNNarasassamaMDalassa terasa stttttthibhaagaaiN| eyAI khalu tAI cha addhamaMDalAiM terasa ya sattaTThibhAgAiM addhamaMDalassa jAiM caMde uttarAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai / eyAvayA ca paDhame caMdAyaNe samatte bhavai / bhAvArtha :- prathama ayanamAM uttara bhAga tarapha aMdara pravezIne(naiRtya koNathI IzAna koNa tarapha gati karato) caMdra 13 ardha maMDaLone uttara dizAmAM pAra kare che. prazna- uttara bhAga tarapha aMdara praveza karato uttarAyaNano caMdra kayA 39 ardha maMDaLane uttara dizAmAM pAra kare che? uttara- uttara bhAga aMdara praveza karato caMdra nimnokta 6 3 maMDaLane uttara dizAmAM pAra kare che, yathA- trIjuM ardhamaMDaLa, pAMcamuM ardhamaMDaLa, sAtamuM ardhamaMDaLa, navamuM ardhamaMDaLa, agiyAramuM ardhamaMDaLa, teramuM ardhamaMDaLa ane paMdaramAM ardhamaMDaLano 8 bhAga. A rIte uttara bhAga tarapha praveza karIne caMdra A 613 ardhamaMDaLane uttara dizAmAM pAra kare che. A rIte caMdranuM prathama ayana pUrNa thAya che. vivecana : prastuta sUtromAM caMdranA prathama ayananA maMDaLa tathA dizA AdinuM varNana che. jaMbUdvIpamAM be caMdranA 15 maMDaLa che. meru parvatathI cuMmAlIsa hajAra AThaso vIsa (44820) yojana dUra ane jagatIthI ekaso eMsI (180) yojana aMdara paheluM sarvAtyaMtara maMDaLa che. lavaNa samudramAM jaMbudvIpanI jagatIthI traNaso trIsa (330) yojana dUra caMdranuM aMtima(paMdaramuM) sarvabAhya maMDaLa che. baMne caMdra sAmasAmI dizAmAM rahIne eka sAthe, eka sarakhI gatie paribhramaNa kare che. baMne caMdra maLIne eka maMDaLane 2 31, ahorAtramAM pUrNa kare che. ardha nakSatra mAsa arthAt 13 OM ahorAtramAM caMdra 13 ardhamaMDaLane pAra karI eka ayana pUrNa kare che. prathama ane aMtima maMDaLa upara caMdra eka-eka vAra ja gamana kare che. vaMzAvaLa :- caMdrAyaNa. caMdra ayana. eka yugamAM caMdranA 134 ayana thAya che. caMdranA sarvabAhya maMDaLathI sarvAvyaMtara maMDaLa taraphanA uttaragAmI gamanane caMdranuM uttarAyaNa kahe che ane caMdranA sarvAtyaMtara maMDaLathI sarvabAhya maMDaLa taraphanA dakSiNagAmI gamanane caMdranuM dakSiNAyana kahe che. caMdra eka nakSatra mAsamAM be ayana pUrNa kare che. caMdra yuganI samApti sarvabAhya aMtima maMDaLa upara pUrNimAnA divase kare che tathA navA yuganA prathama ayanano prAraMbha uttarAyaNathI(sarvabAhya maMDaLathI aMdara pravezatA caMdrathI) thAya che. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra navA ayananA prAraMbha samaye eka caMdra naiRtyathI paribhramaNa zarU karI IzAna koNamAM pahoMce che ane te ja samaye bIjo caMdra IzAna koNathI prAraMbha karI naiRtya koNa tarapha pahoMce che. IzAna koNathI prAraMbha karI naiRtya koNa tarapha arthAt dakSiNa vibhAgathI gamana karatAM caMdranA bekI saMkhyAvALA 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, A sAta ardha maMDaLa dakSiNamAM thAya che ane ekI saMkhyAvALA, 3, 5, 7, 9, 11, 13 ane 15mAM maMDaLanA bhAga arthAt 3 ardha maMDaLa uttaramAM thAya, ayana pUrNa thAya che. te ja samaye bIjo caMdra tarapha naiRtya koNathI paribhramaNano prAraMbha karI IzAna koNa tarapha arthAt uttara vibhAga gamana karatAM caMdranA bekI saMkhyAvALA sAta ardha maMDaLa uttara dizAmAM thAya che ane ekI saMkhyAvALA 6 ardha maMDaLa dakSiNa dizAmAM thAya che. ardha nakSatra mAsa-ardha caMdra mAsanI bhinnatA :10 tA Nakkhatte addhamAse No caMde addhamAse, caMde addhamAse No Nakkhatte addhamAse / bhAvArtha- ardha nakSatramAsa ardha caMdramAsa nathI ane ardha caMdramAsa ardha nakSatramAsa nathI. 11 tA NakkhattAo addhamAsAo te caMde caMdeNaM addhamAseNaM kimadhiyaM carai ? tA ega addhamaMDalaM carai cattAri ya sattaTThibhAgAi addhamaMDalassa sattaTThibhAga egatIsAe chettA Nava bhAgAI / bhAvArtha :- pragna- ardha nakSatramAsa karatA caMdra ardha caMdramAsamAM keTaluM adhika paribhramaNa kare che? uttara- ardha nakSatra mAsa karatA ardha caMdramAsamAM caMdra eka ardhamaMDaLa, cAra saDasaThIyA bhAga ane nava ekatrIsayA bhAga(14, 6 maMDaLa) upara adhika paribhramaNa kare che. vivecana : prastuta sUtramAM sUtrakAre caMdramAsa ane nakSatra mAsanI bhinnatA pragaTa karI che. jeTalA samayamAM caMdra 28 nakSatra sAthe yogapUrNa kare, teTalA samaya(kALa)ne nakSatra mAsa kahe che. caMdra 272 ahorAtramAM 28 nakSatra sAthe yoga pUrNa kare che, tethI nakSatra mAsa 27 & ahorAtrano che ane ardha nakSatramAsa 13 DuM ahorAtrano che. jeTalA samayamAM caMdra kramazaH rAhu grahathI Avarita thAya ane anAvarita thAya teTalA samaya (kALa)ne caMdra mAsa kahe che. ra9rU muhUrte caMdranI eka kaLA Avarita thAya che athavA pragaTa thAya che, tethI eka tithi ra9rU muhUrtanI che, kRSNapakSanI 15 tithimAM caMdranI 15 kaLA Avarita thAya che ane zukla pakSanI 15 tithimAM caMdranI 15 kaLA anAvarita che, tethI 30 tithi arthAt ra9 ? ahorAtrano eka caMdramAsa ane 14 pheM ahorAtrano ardha caMdramAsa che. A rIte ardha nakSatramAsa ane ardha caMdramAsa bhinna-bhinna che. ardha nakSatramAsamAM arthAtu 13 4 ahorAtre caMdra 13 maMDaLa upara paribhramaNa karI ayana pUrNa kare che. ardha nakSatramAse caMdra eka ayana pUrNa kare che, ardha caMdramAse nahIM. ardha nakSatramAsa karatA ardha caMdramAsamAM caMdrana adhika paribhramaNa :- ardha nakSatramAsa karatAM ardha Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-13 | 309 | caMdramAsa moTo hovAthI ardha nakSatramAsa karatAM ardha caMdramAsamAM caMdra 1, maMDaLa upara adhika paribhramaNa kare che. ardha caMdramAsamAM caMdra 14 16 () caMdra maMDaLa pAra kare che ane ardha nakSatra mAsamAM caMdra 13 1 caMdra maMDaLa pAra kare che. caMdra maMDaLamAMthI nakSatra maMDaLa bAda karatAM baMne vacceno taphAvata prApta thAya che. yathA 13 13 mAM 14_1ra 1. 8 14 - 13 13 no -3 no samacheda karatA * mAM 14-13 = 1; che , 536 - 403 133. 8 x 67 - 13 * 31 - 31 x 67 20771 2077 have 133nA saDasaThIyA bhAga karavA 133ne saDasaThathI guNatAM 1367 lA tenA pUrNAMka kADhatAM saDasaThIyA bhAga AvyA temAM pUrNAka cAra saDasaThIyA bhAga che ane apUrNAMka 3 chedya-chedyaka baMnene 7thI bhAgatA 603 + 7 = 9 ane 2070 + 60 = 31, A rIte thAya che. A rIte ardha caMdra mAsamAM caMdra nakSatra mAsa karatA 1 ardha maMDaLa ane bIjA ardha maMDaLanA , bhAga vadhu cAle che. caMdranA cIrNa-ajIrNa maMDaLa bhAga - |12 tA doccAyaNagae caMde puratthimAe bhAgAe NikkhamamANe satta cauppaNAI jAiM caMde parassa ciNNaM paDicarai, satta terasagAI jAiM caMde appaNo ciNNaM paDicarai / tA doccAyaNagae caMde paccatthimAe bhAgAe NikkhamamANe cha cauppaNNAI jAiM caMde parassa ciNNaM paDicarai, cha terasagAiM jAiM caMde appaNo ciNNaM paDicarai, avaragAiM khalu duve terasagAI jAI caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTTittA paviTTittA cAraM carai / bhAvArtha :- yuganA bIjA ayana(dakSiNAyana)mAM, pUrva vibhAga tarapha bahAra nIkaLato caMdra sAta ardha maMDaLa nA copana saDasaThAMza(4) bhAga pramANa paracalita (anya caMdranA cAlelA) maMDaLa upara cAle che ane te sAta ardha maMDaLanA tera saDasaThAMza (B) bhAga pramANa svacalita(potAnA cAlelA) maMDaLa upara cAle che. bIjA ayana (dakSiNAyana)mAM, pazcima vibhAga tarapha bahAra nIkaLato caMdra cha ardha maMDaLanA copana saDasaThAMza() bhAga paracalita (anya caMdranA cAlelA) maMDaLa upara cAle che ane te cha ardha maMDaLanA tera saDasaThAMza(3) bhAga pramANa svacalita(potAnA cAlelA) maMDaLa upara cAle che. anya sarvabAhya ane sarvAtyaMtara be ardha maMDaLanA tera saDasaThAMza () bhAga acalita maMDaLa upara cAle che. 13 kayarAiM khalu tAI duve terasagAI jAiM caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTTittA paviTTittA cAra carai? imAi khalu tAi duvaM tarasagAijAi cada kaNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA-paviTThittA cAra carai, taM jahA- savvabbhaMtare ceva maMDale savvabAhire ceva maMDale / eyANi khalu tANi duve terasagAI jAiM caMde keNai asAmaNNagAI sayameva Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 30 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra paviTTittA-paviTTittA cAraM carai / eyAvayA docce caMdAyaNe samatte bhavai / bhAvArtha :- prazna- anya be ardha maMDaLanA 13 maMDaLa upara pravezIne caMdra asAmAnya(acalita) maMDaLa upara paribhramaNa kare che, te maMDaLa bhAga kayA che? uttara- anya be ardha maMDaLanA 3 bhAga upara svayaM pravezIne caMdra acalita maMDaLa upara paribhramaNa kare che, te be maMDaLa A pramANe che- (1) sarvAtyaMtara maMDaLanA bhAga ane (2) sarvabAhya maMDaLanA 8 bhAga. A rIte caMdranuM bIjuM ayana pUrNa thAya che. 14 tA Nakkhatte mAse No caMde mAse, caMde mAse No Nakkhatte mAse / tANakkhattAo mAsAo caMde caMdeNaM mAseNaM kimadhiyaM carai ? tA do addhamaMDalAiM carai aTTha ya sattaTThibhAgAiM addhamaMDalassa sattaTThibhAgaM ca ekkatIsadhA chettA aTThArasa bhaagaaii| bhAvArtha :- nakSatra mAsa caMdramAsa nathI, caMdramAsa nakSatra mAsa nathI. prazna-nakSatra mAsa 42tA yaMdrabhAsamAM yaMdrA bhaMDa 652 adhiyAlecha? 6ttara- nakSatra mAsa karatA caMdra mAsamAM caMdra be ardha maMDaLa ane trIjA ardhamaMDaLanA ATha saDasaThIyA () bhAga tathA manAra metrIsayA bhAga (20, bhAga) madhirayAlecha. 15 tA taccAyaNagae caMde paccatthimAe bhAgAe pavisamANe bAhirANaMtarassa paccatthimillassa addhamaMDalassa IyAlIsaM sattaTThibhAgAiM jAiM caMde appaNo parassa ya ciNNaM paDicarai, terasa sattaTThibhAgAiM jAiM caMde parassa ciNNaM paDicarai / terasa sattaTThibhAgAiM jAiM caMde appaNo parassa ya ciNNaM paDicarai / eyAvayA va bAhirANatare paccatthimille addhamaMDale samatte bhavai / bhAvArtha :- yuganA trIjA ayana (uttarAyaNa)mAM, pazcima vibhAga tarapha aMdara pravezato caMdra pazcimavartI sarva bAhyAvaMtara(bAhyabIjA) ardha maMDaLanA sva-para calita ekatAlIsayA saDasaThAMza (8) bhAga upara cAle che, sva-para calita tera saDasaThAMza (13) bhAga upara ane sva-para calita bhAga upara cAle che, A rIte pazcima dizAvartI bAhyAvaMtara(bAhya bIjuM arthAt caudamuM) ardha maMDaLa samApta thAya che. 16 tA taccAyaNagae caMde puratthimAe bhAgAe pavisamANe bAhira-taccassa purathimillassa addhamaMDalassa IyAlIsaM sattaTThibhAgAiM jAiM caMde appaNo parassa ya ciNNaM paDicarai, terasa sattaTThibhAgAi jAi caMde parassa ciNNa paDicarai, terasa sattaTThibhAgAi jAi caMde appaNo parassa ya ciNNaM paDicarai / eyAvayA bAhiratacce purathimille addhamaMDale samatte bhavai / bhAvArtha :- trIjA ayana(uttarAyaNa)mAM, pUrva vibhAgathI aMdara pravezato caMdra pUrva dizAvartI bAhya trIjA ardha maMDaLanA sva-para calita ekatAlIsa saDasaThAMsa(8) bhAga upara cAle che, paracalita tera saDasaThAMsa bhAga upara ane sva-para calita tera saDasaThAMsa(%) bhAga upara cAle che. A rIte pUrva dizAvartI bAhya trIjuM ardha maMDaLa samApta thAya che. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-13 [ 311 | 17 tA taccAyaNagae caMde paccatthimAe bhAgAe pavisamANe bAhiracautthassa paccatthimillassa addhamaMDalassa aTTha sattaTThibhAgAiM sattaTThibhAgaM ca ekkatIsadhA chettA aTThArasa bhAgAi jAI caMde appaNo parassa ya ciNNaM paDicarai / eyAvayA bAhiracauttha paccatthimille addhamaMDale samatte bhavai / bhAvArtha :- trIjA ayana(uttarAyaNa)mAM, pazcima vibhAga tarapha aMdara pravezato caMdra pazcima dizAvartI bAhya cothA ardha maMDaLanA sva-para calita , ud bhAga upara cAlIne bAhya cothA maMDaLane samApta kare che arthAt cothA maMDaLanA , bhAga cAle tyAre caMdra mAsa pUrNa thAya che. 18 evaM khalu caMdeNaM mAseNaM caMde terasa cauppaNNagAI duve terasagAI jAiM caMde parassa ciNNaM paDicarai, terasa terasagAI jAI caMde appaNo ciNNaM paDicarai, duve IyAlIsagAI dave terasagAI aTra sattaTribhAgAiM sattaTribhAgaM ca ekkatIsadhA chattA aTThArasabhAgAiM jAiM caMde appaNo parassa ya ciNNaM paDicarai / avarAI khalu duve terasagAI jAiM caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA-paviTThittA cAraM cri| iccesA caMdamAso abhigamaNa-NikkhamaNa-vuDDi-NivvuDDi-aNavaTThiyasaMThANa-saMThiI-viuvvaNaDDipatte rUvI caMde deve caMde deve Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- A rIte caMdra eka caMdra mAsamAM paracalita 14 maMDaLa bhAga upara tera vAra cAle che ane huM bhAga upara be vAra cAle che. svacalita 3 maMDaLa bhAga upara tera vAra cAle che. sva-para calita che maMDaLa bhAga upara be vAra, 1 maMDaLa bhAga upara be vAra tathA&, 3 maMDaLa bhAga upara eka vAra cAle che. anya acalita ke maMDaLa bhAga upara pravezIne be vAra cAle che. caMdra mAsa, abhigamana-aMdara Agamana, niSkramaNa-bahAra nIkaLavuM, vRddhi-hAni, anavasthita saMsthAna Adi rU5 caMdranI saMsthiti-vyavasthAthI yukta ane vaikriya Rddhine prApta, caMdra vimAnamAM sthita A caMdra deva che, A caMdra deva che, tema kahevAya che. vivecana : prastuta sUtromAM caMdra ayana saMsthiti ane caMdranA calita-acalita maMDaLanuM kathana che. caMdranuM bIjuM ayana dakSiNAyana che, temAM caMdra sarvAvyaMtara maMDaLathI bahAra nIkaLe che. uttarAyaNanI samApti aMtima maMDaLanA 13 bhAga upara thAya che ane tyAMthI dakSiNAyanano prAraMbha thAya che. caMdra te maMDaLa nA zeSa(67-13 =) 54 bhAga ane bIjA maMDaLanA 13 bhAga upara paribhramaNa karI prathama maMDaLa pUrNa kare che. A rIte pratyeka maMDaLanA arthAt eka caMdra uttara dizAnA sAta ardha maMDaLanA ane dakSiNa dizAnA cha ardha maMDaLanA ane te ja samaye bIjo caMdra dakSiNa dizAnA sAta ane uttara dizAnA cha ardha maMDaLanA, A rIte kula 13 maMDaLanA mUDuM bhAga anya caMdranA calita mArga upara ane 13 bhAga svacalita mArga upara tathA zeSa be maMDaLanA(sarvAtyaMtara ane sarvabAhya maMDaLanA) 13 bhAga, acalita mArga upara cAle che. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra A bIjA ayana, dakSiNAyananI samApti aMtima maMDaLanA 6 bhAga upara thAya che ane tyAMthI navA trIjA ayana uttarAyaNano prAraMbha thAya che. caMdra te maMDaLanA zeSa 67-26 = 41 saDasaThIyA bhAga svapara calita mArga upara cAle che ane bIjA maMDaLanA roSa ke bhAgamAMthI huM bhAga paracalita ane 3 bhAga sva-para calita maMDaLa upara cAlIne prathama maMDaLa pUrNa kare che. te ja rIte bIjA maMDaLamAM paNa bhAga sva-para calita, jhu bhAga paracalita ane ka bhAga svacalita maMDaLa upara cAle che ane trIjA ayananA trIjA maMDaLanA OM OM bhAga sva-para calita mArga upara cAle che, tyAre caMdramAsa pUrNa thAya che. , hAra " A rIte eka caMdramAsamAM caMdranA be ayana ane trIjA ayananA be maMDaLa tathA trIjA maMDaLanA 4 bhAga pUrNa kare che. temAM yuganA prathama ayanamAM baMne caMdranA mArga svataMtra bhinna-bhinna hoya che. maMDaLanA je bhAga upara bIjo caMdra prathama ayanamAM cAlelo hoya, te maMDaLa bIjA ayanamAM prathama caMdra mATe paracalita maMDaLa kahevAya che, maMDaLanA je bhAga upara pUrva ayanamAM te ja caMdra cAlelo hoya te svacalita maMDaLa kahevAya che ane maMDaLanA je bhAga upara pUrva ayanamAM baMne caMdra cAlelA, te maMDaLa sva-para calita maMDaLa kahevAya che ane pUrva ayanamAM baMne caMdra cAlelA na hoya tevA maMDaLa bhAga acalita kahevAya che. prathama ayanamAM sarva maMDaLa acalita ja hoya che, tethI tene varjine sUtrakAre caMdra mAsanA bIjA ayana trIjA ayananA traNa maMDaLanI sva, para sva-para, calita maMDaLa bhAganI saMkhyAnuM kathana sUtramAM karyuM che. caMdramAsamAM caMdra ayananA sva--para calitAdi maMDaLa : ayana prathama ayana trIjI avana trIjuM avana kahyuM maMDaLa bIjuM maMDaLa trIjuM maMDaLa svacayita maMDaLa bhAga OM maMDaLa bhAga upara 13 vAra cAle para calita maMDaLa bhAga 6 maMDaLa bhAga upara 13 vAra cAle sva-para calita maMDaLa bhAga OM maMDaLa bhAga upara pheMg maMDaLa bhAga upara 1 vAra cAle 1 vAra cAle OM maMDaLa bhAga upara 1 vAra cAle 3 maMDaLa bhAga upara hai maMDaLa bhAga upara 1 vAra cAle 1 vAra cAle OM maMDaLa bhAga 1 vAra cAle 6, 3 maMDaLa bhAga upara 1 vAra cAle amita maMDaLa bhAga 13 OM maMDaLa upara ekavAra cAle. OM bhAga maMDaLa 2 vAra cAle Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-13 ayana bIjA--trIjA ayanamAM svacalitAdi maMDaLa bhAganI kula saMkhyA sva calita maMDaLa bhAga OM bhAga 13 vAra cAle para calita maMDaLa bhAga OM bhAga 13 vAra cAle OM bhAga 2 vAra cAle sva-para calita maMDaLa bhAga jja u maMDaLa bhAga upara 2 vAra cAle OM maMDaLa bhAga upara - 2 vAra cAle .. bhAga 1 vAra cAle 13 agalita maMDaLa bhAga 3 2 vAra cAle eka nakSetra mAsamAM be caMdra ayana pUrNa thAya che. nakSetra mAsa karatA caMdra mAsamAM caMdra be ardhamaMDaLa ane 2, bhAga adhika cAle che, tethI trIjA ayananA trIjA arthe maMDaLanA TraMka, bhAge caMdra paribhramaNa karatA pahoMce tyAre caMdra mAsa pUrNa thAya che. . 5 teramuM prAbhUta saMpUrNa // tirUM sasthiti --sthiti. caMdra uttarAyaNamAM lavaNa samudra uparanA aMtima maMDaLathI meru parvata taraphanA prathama maMDaLa tarapha aMdara Ave ane dakSiNAyanamAM sarvAtmyatara maMDaLathI bahAra nIkaLe, rAhugrahanA AvaraNanA kAraNe caMdra biMbanI kSaya--vRddhi dekhAya, teno AkAra(saMsthAna) badalAto rahe, AvI caMdranI sthiti(saMsthiti) che. manuSyanI dRSTimAM je dekhAya che te caMdra vimAna che. temAM vaikriyAdi Rddhi saMpanna caMdra deva rahe che. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 314] zrI caMdrasUrya prazApti sUtra caudamuM prAbhRta paricaya chaRO RO RO RO ROROR prastuta caudamA prAkRtamAM caMdra prakAzanI bahulatA ane prakAzanA abhAvamAM aMdhakAranI bahulatA (yA te sigA vahU ? 1//)nA samayano nirdeza che. kRSNa pakSamAM ke aMdhakAra pakSamAM aMdhakAranI bahulatA hoya che ane zuklapakSa ke jyotsanA(vAlir) pakSamAM caMdra prakAzanI bahulatA hoya che. kRSNapakSamAM 15 tithio che ane tenA 442 ( muhUrtamAM caMdra vimAna rAhugrahanA vimAnathI kramazaH Avarita thAya che ane tethI kRSNapakSamAM aMdhakAra vadhe che. zuklapakSamAM paNa 15 tithio che ane tenA 442 muhUrtamAM caMdra vimAna rAhugrahanA vimAnathI kramazaH anAvarita thAya che, tethI zukla pakSamAM caMdraprakAza vadhe che. zukla pakSamAM prakAzanI bahulatA hoya che ane kRSNapakSamAM aMdhakAranI bahulatA hoya che. A kathana pUrNimA ane amAsanI apekSAe che. zuklapakSanI caudazanA caMdra jeTalo avirata hoya teTalo ja kRSNa pakSanI ekamanA hoya che. suda-terasa ane vada-bIja, suda-terasa ane vada-bIja, suda bArasa-vada ane trIjanA caMdranI Avirata-anAvarita avasthA samAna hoya che. eka mAtra amAsanA divase caMdra saMpUrNa Avirata ane pUnamanA divase saMpUrNa anAvarita hoya che, tethI amAsanA divase aMdhakAranI bahulatA ane pUrNimAnA prakAzanI bahulatA hoya che, tema kahevAya che. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRta-14 caudamuM prAbhUta caMdra prakAzanI bahulatA 315 caMdra prakAzanI adhikatA - nyUnatA : 1 tA kayA te dosiNA bahU Ahieti vaejjA ? tA dosiNApakkhatte NaM dosiNA bahU Ahieti vaejjA / tA kahaM te dosiNApakkhe dosiNA bahU Ahieti vaejjA ? tA aMdhakArapakkhAo NaM dosiNA pakkhadosiNA bahU Ahieti vaejjA / tA kahaM te aMdhakArapakkhAo NaM dosiNApakkhe dosiNA bahU Ahieti vaejjA ? tA aMdhakArapakkhAo NaM dosiNApakkhaM ayamANe caMde cattAri bAyAle muhuttasae chattAlIsaM ca bAvadvibhAge muhuttassa jAI caMde virajjai, taM jahApaDhamAe paDhamaM bhAgaM biiyAe biiyaM bhAgaM jAva paNNarasIe paNNarasamaM bhAgaM / evaM khalu aMdhakArapakkhAo NaM dosiNApakkhe dosiNA bahU Ahieti vaejjA / tA kevaiyA NaM dosiNApakkhe dosiNA bahU Ahieti vaejjA ? tA parittA asaMkhejjA bhAgA / bhAvArtha :prazna- caMdrano prakAza kyAre vadhAre hoya che ? uttara- jyotsanA pakSa arthAt zukla pakSa (su) mAM caMdrano prAza vadhAre hoya che. prazna- caMdrano prakAza zukla pakSamAM konA karatA vadhAre hoya che ? uttara- aMdhakAra pakSa arthAt kRSNa pakSa(vada) karatA zukla pakSamAM caMdrano prakAza vadhu hoya che. prazna- kRSNa pakSa karatA zukla pakSamAM caMdrano prakAza vadhAre zA mATe hoya che ? uttara- kRSNa pakSamAMthI zukla pakSamAM pravezatA caMdranI kaLAo(aMzo) cAraso betAlIsa pUrNAMka chetAlIsa bAsaThAMza (442 huI) muhUrta paryaMta anAvRta (pragaTa, muslI) thatI bhaya che, yathA- prathama pratipadyA (kheDabha) nA hivase paMdaramo eka bhAga athavA bhAga, bIjanA bIjo bhAga athavA 4 bhAga yAvat paMdaramA(pUrNimAnA) divase paMdara bhAga athavA bhAga anAvRta(pragaTa) thAya che, tethI kRSNapakSa karatA zukla pakSamAM caMdrano prakAza vadhAre hoya che. prazna- zukla pakSamAM caMdrano prakAza keTalo vadhAre hoya che ? uttara- zukla pakSamAM parimita asaMkhyAta bhAga vadhAre prakAza hoya che. 2 tA kayA te aMdhakAre bahU Ahieti vaejjA ? tA aMdhakArapakkhe NaM aMdhakAre bahU Ahieti vaejjA / Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 31 | zrI caMdrasUrya prazapti sUtra tA kahaM te aMdhakArapakkhe aMdhakAre bahU Ahieti vaejjA ? tA dosiNApakkhAo aMdhakArapakkhe aMdhakAre bahU Ahieti vaejjA ? tA kahaM te dosiNApakkhAo aMdhakArapakkhe aMdhakAre bahU Ahieti vaejjA ? tA dosiNApakkhAo NaM aMdhakArapakkhaM ayamANe caMde cattAri bAyAle muhuttasaye chayAlIsaM ca bAvaTThibhAge muhuttassa jAI caMde rajjati, taM jahA- paDha mAe paDhamaM bhAgaM bitiyAe biiyaM bhAgaM jAva paNNarasIe paNNarasamaM bhAgaM / evaM khalu dosiNApakkhAo NaM aMdhakArapakkhe aMdhakAre bahU Ahieti vejjaa| ____tA kevaie NaM aMdhakArapakkhe aMdhakAre bahU Ahieti vaejjA ? parittA asaMkhejjA bhaagaa| bhAvArtha :- prazna- aMdhakAra kyAre vadhAre hoya che? uttara- aMdhakArapakSa arthAt kRSNa pakSa (vada)mAM aMdhakAra vadhAre hoya che. prazna-kRSNa pakSamAM aMdhakAra konA karatA vadhAre hoya che? uttara- zukla pakSa karatA kRSNa pakSamAM aMdhakAra vadhAre hoya che. prazna- zukla pakSa karatA kRSNa pakSamAM aMdhakAra zA mATe vadhAre hoya che? uttara- zukla pakSamAMthI kRSNa pakSamAM pravezatA caMdranI kaLAo(aMzo) cAraso betAlIsa pUrNAka chetAlIsa bAsaThAMza(442 6) muhUrta paryata kramazaH Avarita thatI jAya- DhaMkAtI jAya che, yathA- prathama(ekama)nA divase eka bhAga athavA bhAga, bIjanA divase bIjo bhAga (athavA pha bhAga) yAvatuM paMdaramA(amAsanA) divase paMdaramo bhAga (athavA rU bhAga) Avarita (DhaMkAya) thaI jAya che, tethI zukla pakSa karatAM kRSNa pakSamAM aMdhakAra vadhAre hoya che. prazna- kRSNa pakSamAM aMdhakAra keTalo vadhAre hoya che? uttara- kRSNa pakSamAM parimita asaMkhyAta bhAga vadhAre aMdhakAra hoya che. vivecana : prastuta sUtramAM zukla pakSamAM prakAzanI ane kRSNa pakSamAM aMdhakAranI adhikatAnuM kAraNa darzAvavAmAM AvyuM che. caMdra mAsa ra9 ahorAtra pramANa che. eka caMdra mAsamAM be pakSa che- kRSNa pakSa ane zukla pakSa, tenA muhUrta 44ra thAya che. padamA padama mA..... - ekamanA divase eka bhAga Avarita thAya che athavA anAvarita thAya che. caMdra vimAnanA soLa bhAga athavA bAsaTha bhAga ane rAhu vimAnanA paMdara bhAganI kalpanA karavAmAM Ave, to kRSNa pakSanI prathama ekama tithie rAhuvimAnano eka bhAga caMdra vimAnanA soLIyA eka bhAgane athavA bAsaThIyA cAra (kuM) bhAgane Avarita kare che. bIjanA divase rAhu vimAnanA be bhAga caMdra vimAnanA soLIyA be bhAgane athavA bAsaThIyA ATha () bhAgane Avarita kare che. A rIte kramazaH rAha vimAnano eka-eka bhAga caMdra vimAnanA soLIyA eka-eka bhAga athavA bAsaThIyA cAra-cAra bhAgane Avarita karatAM-karatAM amAsanA divase saMpUrNa rAhu vimAna caMdra vimAnanA soLIyA paMdara bhAga athavA bAsaThIyA sATha (6) bhAgane Avarita kare che. caMdra vimAnano soLamo bhAga athavA bAsaThIyA be Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-14 _. 317 ] bhAga kadApi Avarita thatA nathI, te sadAkALa khullA rahe che. zuklapakSanI ekamanA rAhu vimAnano prathama eka bhAga caMdra vimAnanA soLIyA eka bhAgane athavA bAsaThIyA cAra bhAgane anAvarita kare che, pratyeka tithinA cAra-cAra bAsaThIyA bhAga anAvarita thatAM-thatAM pUrNimAnA divase AkheAkhuM caMdra vimAna anAvarita thaI jAya che. rAhu vimAna caMdra vimAnane Avarita kare te pratipadAdi tithio kRSNa pakSa, vada ke aMdhakAra pakSa kahevAya che ane rAhuvimAna caMdra vimAnane anAvarita (khulluM) kare, te zukla pakSa, suda ke jyotsanA pakSa kahevAya che. zukla pakSanI ekama tithinA prathama kSaNathI AraMbhI 442 6 muhUrtanA dareka muhUrtamAM kramazaH dhIre-dhIre caMdra pragaTa(prakAzita) thAya che ane kRSNa pakSamAM ekama tithinA prathama kSaNathI AraMbhI 442 46 muhurtanA dareka muhurtamAM kramazaH dhIre-dhIre caMdra Avarita thAya che arthAt adazya thato jAya che. suda-ekamanA caMdranI je sthiti hoya che tevI ja sthiti vada-14nA hoya che. suda-bIjanA caMdranI je sthiti hoya che tevI ja sthiti vada-13nA hoya che. A rIte jeTalA pramANamAM zukla pakSamAM prakAza thAya che, teTalA ja pramANamAM kRSNa pakSamAM paNa prakAza hoya che, paraMtu pradeza bhedathI caMdranA dezya-adezyapaNAmAM bhinnatA jaNAya che, tethI kRSNa pakSa karatAM zukla pakSamAM vadhAre prakAza che, tema kahevAya che. pUnama vada-7 vada-12 pRthvI dekhAto amAsa suda-9 suda-12 caudamuM prAbhRta saMpUrNa che Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 318] zrI caMdrasUrya prazApti sUtra paMdaramuM prAbhUta paricaya chaRO RO RO RO ROROR prastuta paMdaramA prAbhRtamAM caMdrAdi jyotiSka vimAnonI zIdhra(teja) maMda gati ( sa thayA /2/3)nuM tathA teonI muhUrta gati ane bhinnatAnA kAraNe sarjAtA eka muhUrta, eka ahorAtra, eka mAsamAM paribhramita maMDaLonI saMkhyAnA taphAvatano nirdeza che. jyotiSka vimAnomAM sauthI maMdagati caMdranI che. tenA karatAM kramazaH sUrya, graha, nakSatra ane tArAo zIghra-zIdhratara gatigAmI che. teonI gatinI taratamatAnA kAraNe teonI muhUrta gati bhinna-bhinna che. chappana nakSatronA yogakSetrarUpa maMDaLa paridhinA 1,09,800 aMza(bhAga) karavAmAM Ave to caMdra eka muhUrtamAM 1768 maMDaLa bhAga, sUrya 1830 maMDaLa bhAga ane nakSatro 1835 maMDaLa bhAga upara paribhramaNa kare che. pratyeka muhUrta caMdra karatAM sUrya dara bhAga ane nakSatro 7 bhAga vadhu cAle che. pota-potAnA maMDaLa upara paribhramaNa karatA caMdranuM sUrya, graha, nakSatro jeTalA samayamAM je kSetramAM paraspara sahaparibhramaNa kare che, te yoga(bhoga) kahevAya che. caMdra ane sUrya sAthe kramazaH ekapachI eka nakSatra, graha yoga kare che. eka nakSatra potAnA yogakALa paryata yoga karIne yoga samApta kare tyAre bIjuM nakSatra yogamAM Ave che. tenuM vistRta varNana prAbhUta 10/ra mAM che. te ja rIte eka grahano yoga samApta thatAM bIjo graha yoga prAraMbha kare che. gatinI bhinnatAnA kAraNe caMdra, sUrya, nakSatrAdinI maMDaLa saMkhyAmAM bhinnatA thAya che. eka nakSatra mAsamAM caMdra 133 maMDaLa, sUrya 13maMDaLa, nakSatra 13 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. eka caMdra mAsamAM caMdra 143(14)maMDaLa, sUrya 14 (14 pheM9) maMDaLa ane nakSatra 14 pha6 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. eka Rtu mAsamAM caMdra 14maMDaLa, sUrya 15 maMDaLa ane nakSatra 15ra maMDaLa upara paribhramaNa kare che. eka sUryamAsamAM caMdra 14 15 maMDaLa, sUrya 15rR maMDaLa ane nakSatra 15 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. eka abhivardhita mAsamAM caMdra 15 maMDaLa, sUrya 15 >> maMDaLa ane nakSatra 164, maMDaLa upara paribhramaNa kare che. eka ahorAtramAM caMdra 3, bhAga nyUna eka ardhamaMDaLane, sUrya eka ardha maMDaLane ane nakSatra phera bhAga adhika eka ardhamaMDaLa(1 kara ardhamaMDaLa)ne pAra kare che. eka paripUrNa maMDaLane caMdra 23. ahorAtramAM, surya 2 ahorAtramAM ane nakSatra 13, ahorAtramAM pAra kare che. eka yugamAM caMdra 884 maMDaLa, sUrya 915 maMDaLa ane nakSatra 917 maMDaLa upara paribhramaNa kare Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-15 319 paMdaramuM prAbhRta jyotiSka vimAnonI gati caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAonI gatiH| 1 tA kahaM te sigdhagaI Ahieti vaejjA ? tA eesi NaM caMdima-sUriyagahagaNa-Nakkhatta-tArArUvANaM caMdehito sUrA sigdhagaI, sUrehiMto gahA sigdhagaI, gahehiMto NakkhattA sigdhagaI, NakkhattehiMto tArA sigdhagaI / savvappagaI caMdA, savvasigdhagaI tArA / bhAvArtha :- prazna-caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAomAM sarvathI zIghragativALuM koNa che? uttaracaMdra, surya, graha, nakSatra ane tArAomAM caMdra karatA sUrya zIghragativALA che. sUrya karatA graha zIdhragativALA che, graha karatA nakSatra zIghragativALA che ane nakSatra karatA tArAo zIghragativALA che. caMdra sarvathI alpa gativALA che ane tArAo sarvathI zIghragativALA che. caMdra, sUrya, nakSatranI aMzAtmaka muhUrta gati:| 2 tA egamegeNaM muhutteNaM caMde kevaiyAI bhAgasayAiM gacchai ? tA ja-ja-maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tassa-tassa maMDalaparikkhevassa sattarasa aDasaTTi bhAgasae gacchai, maMDalaM sayasahasseNaM aTThANauie saehiM chettA / bhAvArtha :- prazna - caMdra prati muhUrtamAM maMDala-paridhinA keTalA bhAga upara gamana kare che? uttara- caMdra je-je maMDaLa upara paribhramaNa karato hoya, te-te maMDalanI paridhinA 1,09,800 bhAga upara eka muhUrtamAM gamana kare che arthAtu caMdra eka maMDalanA eka lAkha, aThThANuM so bhAgamAMthI sattaraso aDasaTha bhAgane eka muhUrtamAM pAra kare che. | 3 tA egamegeNaM muhutteNaM sUrie kevaiyAI bhAgasayAI gacchai ? tA jaM-jaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tassa-tassa maMDala-parikkhevassa avArasa tIse bhAgasae gacchai, maMDala sayasahasseNaM aTThANauie saehiM chettA / bhAvArtha - prazna- sUrya pratimuhUrta maMDala paridhinA keTalA bhAga upara gamana kare che? uttara- sUrya je je maMDala upara paribhramaNa karato hoya, te-te maMDalanI paridhinA 10800 bhAga upara eka muhUrtamAM gamana kare che arthAt sUrya eka muhUrtamAM eka maMDalanA eka lAkha aTTANuM so bhAgamAMthI aDhAra so trIsa bhAgane pAra kare che. - 183) Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 320] zrI caMdrasUrya prazapti sUtra |4 tA egamegeNaM muhutteNaM Nakkhatte kevaiyAI bhAgasayAI gacchai ? tA ja-jaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tassa-tassa maMDalaparikkhevassa aTThArasa paNaIse bhAgasae gacchai, maMDala sayasahasseNaM aTThAuNauIe saehiM chettA / bhAvArtha :- prazna- nakSatra pratimuhUrtamAM maMDala-paridhinA keTalA bhAga upara gamana kare che? uttaranakSatra je je maMDala upara paribhramaNa karato hoya che, te-te maMDalanI paridhinA 135 bhAga upara prati muhUrtamAM gamana kare che arthAt eka maMDalanA eka lAkha aTTANu so bhAgamAMthI nakSatra eka muhUrtamAM aDha riso pAMtrIsa bhAgane pAra kare che. vivecana - prastuta sUtromAM caMdra, sUrya ane nakSatronI aMza (bhAga) rUpe muhUrtagatinuM kathana che. nakSatranA caMdra-sUryanA yoga kSetranA AdhAre maMDaLa paridhinI aMzarUpe gaNanA karI muhUrtagati pragaTa karI che. chappana nakSatro pota-potAnA yogakALa daramyAna je je kSetramAM yoga kare che, te sarva yoga kSetrano kSetra vistAra 1,09,800 aMzAtmaka che. te aMzabhAga rUpa sImA vikhaMbhamAMthI eka muhUrtamAM caMdra, sUrya, graha, nakSatra keTaluM gamana kare che? te sUtrakAre samajAvyuM che. aMzarUpe nakSatra maMDaLano sImA vistAra :- eka ahorAtranA 67 bhAganI kalpanA karIe to sama kSetrI nakSatranA 67 bhAga, ardha kSetrI nakSatranA sADAtetrIsa (33) bhAga ane sArdha kSetrI nakSatranA sADA so (100) bhAga thAya. sama kSetrI vagere nakSatronA aMza-bhAga zodhavA 67thI guNatA sama kSetrI nakSatra 15 x 67 aMza = 1,005 aMza. ardha kSetrI nakSatra 64 67 aMza = 400 aMza sArdha(doDha) kSetrI nakSatra 64 67 aMza = 400 aMza ane abhijita nakSatranA 21 aMza che. A sarvano saravALo karatAM 1,005 + 40 + 40 + 21 = 1,830 aMza prApta thAya che. A rIte 28 nakSatranA 1,830 ane 56 nakSatranA 1830 + 1830 = 3,60 aMza thayA. pratyeka nakSatra eka muhUrtamAM ATalA aMzo cAle che tethI eka ahorAtranA 30 muhUrtathI guNatA 3, 60 x 30 = 1,09,800 aMka(bhAga) prApta thayA. eka maMDaLanA 1,09,800 aMzamAMthI caMdra eka muhUrtamAM 1,768 aMza, sUrya 1,830 aMza, ane nakSatra 1,835 aMza cAle che. caMdranI aMzAtmaka muhUrta gati :- eka yugamAM pratyeka(be) caMdra 884-884 ardha maMDaLa arthAt 884 * 2 = 1768 ardha maMDaLa cAle che. eka yuganA 183) ahorAtra che. caMdro 1768 ardha maMDaLa 1830 ahorAtramAM pAra kare che, to 2 ardha maMDaLa(eka paripUrNa maMDaLa)ne cAlavAmAM keTalo samaya lAge? A Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-15 [ 321 | rIte trirAzi mUkatA 83042 = 399 tenA pUrNAka kADhatAM 8 ahorAtramAM caMdra eka maMDaLa cAle che. tenA muhUrta karavA tene 30 thI guNatAM 3 x 30 temAM rax 30 = 60muhUrta ane 9.399 (3720+178 2 muhUrta no 8 thI cheda uDADatA muhUrta prApta thAya che. 60 + ra = dara 3 muhUrte caMdra be ardha maMDaLa(eka paripUrNa maMDaLa) cAle che. have bAsaTha muhUrtanA baso ekavIsayA muhUrtAza karavA dara X 221 = 1370ra thAya ane temAM pUrvanA 23 umeratA(1370 + 23) = 13725 (baso ekavIsayA tera hajAra sAtaso paccIsa) aMza prApta thayA che. caMdra 13,725 muhUrtAzamAM 1,09,800 yojanAzavALuM maMDaLa pUrNa kare che, to rara1 muhUrtAzamAM keTaluM cAle? A pramANe trirAzi mUkatA 1000 x 33 = 2,45,5,800 + 13,725 = 1,768 aMzarUpa caMdra muhUrta gati prApta thAya che. sUryanI aMzAtmaka muhUrta gatiH- eka yugamAM pratyeka(be) sUrya 915-915 maMDaLa arthAt 915 x 2 = 1830 ardha maMDaLa cAle che. eka yuganA 1830 ahorAtra che. sUrya 1830 ardha maMDaLa, 1830 ahorAtramAM pAra kare che, to be ardha(eka pratipUrNa) maMDaLa cAlavAmAM sUryane keTalo samaya lAge? A rIte trirAzi mUkatA 19303, teno cheda uDADatA be ahorAtra prApta thAya che. be ahorAtramAM arthAt 60 muhUrtamAM eka sUrya pUrNa maMDaLa(be ardha maMDaLa) upara cAle che. 0 muhUrta 1,09,800 aMzavALuM maMDaLa cAle che, to eka muhUrtamAM keTaluM cAle ? A pramANe trirAzi mUkatAM 1,09,800 + 60 = 1830 aMza rUpa sUryanI muhUrta gati prApta thAya che. nakSatranI aMzAtmaka muhUrta gati :- eka yugamAM(28-28) nakSatro 917-917 maMDaLa arthAt 91 4 2 = 1835 ardhamaMDaLa cAle che. 1835 ardhamaMDaLane nakSatro 1830 ahorAtramAM pAra kare che, to 2 ardhamaMDaLane keTalA samayamAM pAra kare ? A rIte trirAzi mUkatA 1930 43 - 1 ahorAtra ane 1935 zeSa rahe che. tenA muhUrta karavA 30 thI guNatA 135 - 30 - 54750 -291535 no 5 thI cheda uDADa tA 297 muhUrta prApta thAya che. A rIte 1 ahorAtra, ra9 muhUrta ane guccha muhUrtAzamAM nakSatro ra ardhamaMDaLa(1 paripUrNa maMDaLa)ne pAra kare che. 1 ahorAtra ane ra9 muhUrtanA traNaso saDasaThIyA bhAga karavA tene 367 thI guNatA (eka ahorAtranA 30 muhUrta + ra9 muhUrta = 59 4 367 =) 21,53 + 307 = 21960 muhUrtAzamAM nakSatro eka maMDaLane pAra kare che. 21,960 muhurtAze 1,09,800 aMzAtmaka maMDaLa cAle to 367 muhUrtAzamAM keTaluM cAle? A pramANe trirAzi mUkatA X ra1960 (A trirAzimAM 1,09,800 4 367 = 4,02,96,6O0 + 21,960 = 1,835 aMzarUpa nakSatranI muhUrta gati prApta thAya che. 9800 367. Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarara | zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra caMdra caMdra, sUrya, nakSatranI aMzAtmaka muhUrta gati - | jyotiSka | eka maMDaLanA | eka yugamAM | eka yugamAM eka maMDaLa(ardha be maMDaLa) 1,09,800 aMza | maMDaLa | ardhamaMDaLa pAra karavAno samaya mAMthI eka muhUrtamAM | upara cAle | upara cAle | ahorAtra | muhUrta | muhUrtAza pAra karavAmAM AvatA aMza 1768 884 | 1768 2 : 2 : . 1830 915 |. 1830 2 : 1 : 0 | nakSatra 1835 917 | 1835 1 : ra9 : 39 caMdra-sUrya ane nakSatronI gati bhinnatA : 5 tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNNaM sUre gaisamAvaNNe bhavai, se NaM gaimAyAe kevaiyaM visesei ? bAvaTThibhAge visesei / bhAvArtha - prazna - eka muhUrtamAM caMdra gati saMpanna kare ane sUrya gati saMpanna kare, te baMnemAM zuM vizeSatA che arthAt caMdra karatA sUryanI gati keTalI vadhu che? uttara- pratyeka muhUrte caMdra karatA sUrya bAsaTha bhAga vadhu cAle che. 6 tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNNaM Nakkhatte gaisamAvaNNe bhavai, se NaM gaimAyAe kevaiyaM visesei ? tA sattaDhei bhAge visesei / bhAvArtha :- prazna- eka muhUrtamAM caMdra gati saMpanna kare ane nakSatra gati saMpanna kare, te baMnemAM zuM vizeSatA che? uttara- pratyeka muhUrta caMdra karatA nakSatra saDasaTha bhAga vadhu cAle che. | 7 tA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM Nakkhatte gaisamAvaNNe bhavai, se NaM gaimAyAe kevaiyaM visesei ? tA paMca bhAge visesei / bhAvArtha - prazna - eka muhUrtamAM sUrya gati saMpanna kare ane nakSatra gati saMpanna kare, te baMnemAM zuM vizeSatA che? uttara- pratyeka muhUrte sUrya karatA nakSatra pAMca bhAga vadhu cAle che. vivecana : prastuta sUtromAM caMdra, sUrya, nakSatra, te traNenI gatinI taratamatAnA pramANanuM kathana che. traNenI muhUrta gatinuM aMtara ja parasparanI gatinI vizeSatA kahevAya che. caMdra eka muhUrtamAM bhAga cAle che ane sUrya da3 bhAga cAle che. tethI 1830 - 1768 = Dara bhAga thAya. A rIte caMdra karatA sUrya pratyeka muhUrte dara bhAga vadhu cAle che. te ja rIte caMdra karatA nakSatra 1875-1768 = 67 bhAga ane sUrya karatA nakSatra 1875-1830 = 5 bhAga vadhu cAle che. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-15 | u23 yaMdra-sUryano nakSatra tathA 6 sAthe yogA : 8 tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNNaM abhiI Nakkhatte NaM gaisamAvaNNe puratthimAe bhAgAe samAsAei samAsAettA Nava muhutte sattAvIsa ca sattaTThibhAge muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA vippajahai vigayajoI yAvi bhavai / bhAvArtha :- pragna-paribhramaNa karatA(gatimAna) caMdra sAthe gatimAna abhijita nakSatra pUrva dizAthI yoga kare che. te nava muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaThIyA satyAvIsa bhAga (97 muhUrta)sudhI yoga karIne pachI yoga parivartita karIne arthAt anya(zravaNa) nakSatrane yoga arpita karIne yoga pUrNa karI vigata yogvaannu(yo| 2lita) thAya che. | 9 tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNaM savaNe Nakkhatte gaisamAvaNNe purathimAe bhAgAe samAsAei, samAsAettA tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTitA, vippajahai vigayajoI yAvi bhvi| evaM eeNaM abhilAveNa NeyavvaM, paNNarasamuhuttAI, tIsaimuhuttAI paNayAlIsamuhuttAi / bhANiyavvAI jAva uttarAsADhA / bhAvArtha :- paribhramaNa karatA(gatimAna) caMdra sAthe gatimAna zravaNa nakSatra pUrva dizAthI yoga kare che. te 30 muhUrta sudhI yoga karIne pachI yoga parivartita karIne(anya nakSatrane yoga arpita karIne) yoga pUrNa karI vigata yogavALuM thAya che. A rIte A ja abhilApa(pATha) dvArA uttarASADhA nakSatra sudhInA nakSatronA yoganuM kathana karavuM ane temAM paMdara muhurta, trIsa muhurta athavA pIstAlIsa muhurta, jeno jeTalo yogakALa hoya tyAM sudhI yoga 42 cha,te prabhAeu. 10 tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNNaM gahe gaisamAvaNNe puratthimAe bhAgAe samAsAei, samAsAettA caMdeNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA joyaM vippajahai, vigayajoyaM yAvi bhavai / bhAvArtha :- paribhramaNa karatA(gatimAna) caMdra sAthe gatimAna graha pUrva dizAthI yoga kare che, yoga karIne(sAthe paribhramaNa karIne) pachI yoga parivartana karIne eTale anya grahane yoga arpita karIne, yoga te graha vigata yogavALo thAya che. 11 tA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM abhIi Nakkhatte gaisamAvaNNe purathimAe bhAgAe samAsAei, samAsAettA cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joei, joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA joyaM vippajahai, vigayajoI yAvi bhavai, Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324] zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra evaM cha ahorattA ekkavIsaM muhuttA ya, terasa ahorattA bArasa muhuttA ya, vIsaM ahorattA tiNNi muhuttA ya savve bhANiyavvA jAvatA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM uttarAsADhA Nakkhatte gaisamAvaNNe puratthimAe bhAgAe samAsAei, samAsAettA vIsaM ahoratte tiNNa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA joya vippajahai, vigayajoI yAvi bhavai / bhAvArtha :- paribhramaNa karatA(gatimAna) sUrya sAthe gatimAna abhijita nakSatra pUrva dizAthI yoga kare che. te cAra ahorAtra ane cha muhUrta sudhI sUrya sAthe yogamAM rahIne pachI yoga parivartita karIne arthAtu anya(zravaNa) nakSatrane yoga arpita karIne yoga pUrNa karI vigata yogavALuM thAya che. A ja rIte 6 ahorAtra ane ra1 muhUrta, 13 ahorAtra ane 12 muhUrta, 20 ahorAtra ane 3 muhUrta sudhI sarva nakSatra(jeno jeTalo yogakALa hoya, te pramANe) yoga kare che, tema kahevuM yAvat paribhramaNa karatA(gatimAna) surya sAthe gatimAna uttarASADhA nakSatra pUrva dizAthI yoga kare che, yoga karIne te 20 ahorAtra ane 3 mahurta sudhI sUrya sAthe yogamAM rahIne yoga parivartita karIne, anya(abhijita) nakSatrane yoga arpita karIne yoga pUrNa karIne te nakSatra vigata yogavALuM thAya che. 12 tA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM gahe gaisamAvaNNe puratthimAe bhAgAe samAsAei, samAsAettA sUreNa saddhiM joyaM joei, joettA joyaM aNupariyaTTai, aNupariyaTTittA joyaM vippajahai vigayajoI yAvi bhavai / bhAvArtha :- paribhramaNa karatA(gatimAna) surya sAthe gatimAna graha pUrva dizAthI yoga kare che. pUrva dizAthI yoga karIne te sUrya sAthe yogamAM rahe che ane tyAra pachI yoga parivartita karIne yoga pUrNa karIne te graha vigata yogavALo(yoga rahita) thAya che. vivecana : prastuta sUtromAM caMdrano 28 nakSatra tathA graha sAthenA yoga tathA sUryanA 28 nakSatra tathA graha sAthenA yogakALAdinuM varNana che. 10mAM prAbhRtanA bIjA pratiprAbhRtamAM tenuM vistRta varNana che. pAMca prakAranA mAsamAM caMdra AdinI maMDaLa paribhramaNa saMkhyA:|13 tA NakkhatteNaM mAseNaM caMde kai maMDalAiM carai ? tA terasa maMDalAiM carai terasa ya sattaTThibhAge maMDalassa / tA NakkhatteNaM mAseNaM sUre kai maMDalAiM carai ? tA terasa maMDalAI carai cottAlIsaM ca sattaTThibhAge maMDalassa / / tA NakkhatteNaM mAseNaM Nakkhatte kai maMDalAiM carai ? tA terasa maMDalAI carai addhaseyAlIsaM ca sattaTThibhAge maMDalassa / bhAvArtha :- prazna- eka nakSatra mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka nakSatra mAsamAM caMdra 13 13 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-15 _. 3rapa ] prazna- eka nakSatra mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka nakSatra mAsamAM sUrya 13 $ maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka nakSatra mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka nakSatra mAsamAM nakSatra 13 46 maMDaLa upara paribhramaNa kare che 14 tA caMdeNaM mAseNaM caMde kai maMDalAiM carai ? tA coissa caubhAgAiM maMDalAI carai egaM ca cauvIsasaya bhAgaM maMDalassa / ___tA caMdeNaM mAseNaM sUre kai maMDalAiM carai ? tA paNNarasa caubhAgUNAI maMDalAiM carai egaM ca cauvIsasayabhAgaM maMDalassa / tA caMdeNa mAseNaM Nakkhatte kai maMDalAI carai ? tA paNNarasa caubhAgUNAI maMDalAiM carai chacca cauvIsasayabhAge maMDalassa / bhAvArtha :- prazna- eka caMdra mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka caMdra mAsamAM caMdra savA cauda maMDaLa arthAt 14 maMDaLa ane 124 bhAgavALA paMdaramA maMDaLano cotho bhAga(31 bhAga) ane eka so covIsyo 1 bhAga (31 + 1 = 3ra bhAga) arthAt 14 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka caMdramAsamAM sUrya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che. uttara- eka caMdramAsamAM sUrya 124 bhAgavALA maMDaLano cotho bhAga nyUna paMdara maMDaLa arthAt poNApaMdara(14 pha) maMDaLa ane ekaso covIsyo eka bhAga(93+1 = 94 bhAga) eTale 146 maMDaLa bhAga upara paribhramaNa kare che. prazna- eka caMdra mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che ? uttara- eka caMdra mAsamAM nakSatra poNA paMdara(14 maMDaLa ane ekaso covIsyA cha bhAga(93+ 6 = 99 bhAga) arthAt 1466 maMDaLa bhAga upara paribhramaNa kare che. 15 tA uUNA mAseNaM caMde kai maMDalAiM carai ? tA coisa maMDalAiM carai tIsaM ca egaTThibhAge maMDalassa / tA uUNA mAseNaM sUre kai maMDalAiM carai ? tA paNNarasa maMDalAiM carai / tA uUNA mAseNaM Nakkhatte kai maMDalAiM carai ? tA paNNarasa maMDalAI carai paMca ya bAvIsa sayabhAge maMDalassa / bhAvArtha :- prazna- eka RtumAsamAM caMdra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka Rtu mAsamAM caMdra 14 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka RtumAsamAM sUrya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka RtumAsamAM sUrya 15 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka Rtu mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka Rtu mAsamAM nakSatra 15 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra6 | zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra 16 tA AicceNaM mAseNaM caMde kai maMDalAiM carai ? tA coissa maMDalAiM carai ekkArasa ya paNNarasabhAge maMDalassa / __tA AicceNaM mAseNaM sUre kai maMDalAI carai ? tA paNNarasa caubhAgAhigAI maMDalAiM carai / __tA AicceNaM mAseNaM Nakkhatte kai maMDalAI carai ? tA paNNarasa (caubhAgAhigAI) maMDalAiM carai paMcatIsaM ca vIsasayabhAge maMDalassa / bhAvArtha - prazna- eka sUrya mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka sUrya mAsamAM caMdra 14 15 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka sUrya mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka sUrya mAsamAM sUrya savA paMdara(15 phu) maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka sUrya mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che ? uttara- eka sUrya mAsamAM nakSatra paMdara maMDaLa ane ekasovIsyA pAMtrIsa bhAga(15 maMDaLa) upara paribhramaNa kare che. 17 tA abhivaDDieNaM mAseNaM caMde kai maMDalAiM carai ? tA paNNarasa maMDalAI carai tesIi chalasIyasayabhAge maMDalassa / tA abhivaDDieNaM mAseNaM sUre kai maMDalAiM carai ? tA solasa maMDalAI carai tihiM bhAgehiM UNagAiM dohiM aDayAlehiM saehi maMDalaM chittA / tA abhivaDDieNaM mAseNaM Nakkhatte kai maMDalAiM carai ? tA solasa maMDalAI carai sIyAlIsaehiM bhAgehiM ahiyAhiM coddasahiM aTThAsIehiM maMDala chettA / bhAvArtha :- prazna- eka abhivardhita mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttaraeka abhivardhita mAsamAM caMdra 15 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka abhivardhita mAsamAM surya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka abhivardhita mAsamAM sUrya 248 bhAgavALA maMDaLanA traNa bhAga nyUna soLa maMDaLa arthAt 15 ja maMDaLa bhAga upara paribhramaNa kare che. prazna- eka abhivardhita mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka abhivardhita mAsamAM nakSatra 16 maMDaLa ane sattaramA maMDaLanA 1488 bhAga karIne 47 bhAga eTale 16. maMDaLa upara paribhramaNa kare che. vivecana : prastuta sUtromAM caMdramAsa, sUryamAsa, nakSatra mAsa, RtumAsa ane abhivardhita mAsa, A pAMca prakAranA mAsamAM caMdra, sUrya tathA nakSatra keTalA maMDaLane pAra kare che? te saMkhyAnuM kathana che. nakSatra mAsamAM maMDaLa saMkhyA- nakSatra mAsa 278 ahorAtra pramANa che eka yugamAM 67 nakSatra mAsa hoya che. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-15 7 (1) eka yugamAM eka caMdranA 884 pUrNa maMDaLa che, tene yuganA 67 nakSatra mAsathI bhAgatA 884 + 67 = 13 ke maMDaLane caMdra eka nakSatra mAsamAM pAra kare che. (2) eka yugamAM eka sUryanA 915 pUrNa maMDaLa che, tene yuganA 67 nakSatra mAsathI bhAgatA 915 - 67 = 13 meM maMDaLa sUrya nakSatra mAsamAM pAra kare che. (3) eka yugamAM eka nakSatranA 9171 pUrNa maMDaLa che, tene yuganA 67 nakSatra mAsathI bhAgatA 917 + 67 = 1465 maMDaLa nakSatra eka nakSatra mAsamAM pAra kare che. caMdra mAsamAM maMDaLa saMkhyA :- eka caMdra mAsa 29 huM ahorAtra pramANa che. eka yugamAM phara caMdra mAsa hoya che. (1) eka yugamAM 124 parva che, (eka caMdra mAsamAM be parva che.) tethI 884 maMDaLane 2 thI guNatA(884 x 2 =) 1768 + 124 = 14 13 maMDaLane (bethI cheda uDADatA 14 vd prApta thAya che) caMdra eka caMdramAsamAM pAra kare che athavA yuganA 884 maMDaLane yuganA 2 caMdramAsathI bhAgatA 884 + 2 = 14 16 maMDaLane eka caMdra mAsamAM pAra kare che. (2) eka yuganA sUrya maMDaLa 915 che. tene yuganA caMdra mAsa ra thI bhAgatA 915 + 62 - 14 62 maMDaLa ne caMdra eka caMdra mAsamAM pAra kare sUrya eka caMdra mAsamAM pAra kare che athavA 915 x 2 = 1830ne yuganA 124 parvathI bhAgatA 1830 + 124 = 144 maMDaLane(be cheda uDADatA 14 prApta thAya che.) sUrya eka caMdra mAsamAM pAra kare che. (3) eka yuganA nakSatra maMDaLa 9173 x 2 = 1835 + 124 yuganA parva = 14 6 maMDaLane nakSatra eka caMdra mAsamAM pAra kare che athavA yuganA 917 ke nakSatra maMDaLane yuganA ra caMdramAsathI bhAgatA 9171 + 2 eTale 19358 da pa mAM 1835-124 - 14 maMDaLane nakSatra eka caMdramAsamAM pAra kare che. + 6ra -1935 = sUrya mAsamAM maMDaLa saMkhyA :- eka sUrya mAsa 30 : ahorAtra pramANa che. eka yugamAM 60 sUrya mAsa hoya che. (1) eka yugamAM caMdranA 884 maMDaLa che, tene yuganA 60 sUrya mAsathI bhAgatA 884 + 60 = 14 4 no 4 thI cheda uDADatA 14 6 maMDaLane caMdra eka sUrya mAsamAM pAra kare che. (2) yuganA sUrya maMDaLa 915ne sUrya mAsa 60 thI bhAgatA 915 + 60 = 15 4 no 15 thI cheda uDADatA 15 OM maMDaLane sUrya eka sUrya mAsamAM pAra kare che. (3) eka yuganA nakSatra maMDaLa 917 { che. tene 60 sUrya mAsathI bhAgatA 915-2-14 nA pUrNAMka kADhatAM 15 % no pAMcathI cheda uDADatA 15 maMDaLane nakSatra eka sUrya mAsamAM pAra kare che. prAyaH pratomAM sUtra-16mAM to paLasa vaDA hi.... sUtra pATha jovA maLe che. paraMtu uparokta gaNita anusAra 15 pUrNAMka rada maMDaLa bhAga prApta thAya che. 15 rR, prApta thatAM nathI. tethI prastuta pAne kauMsamAM rAkhyo che. RRtu mAsamAM maMDaLa saMkhyA- RtumAsa 30 ahorAtra pramANa che ane yugamAM 61 RtumAsa hoya che. (1) yuganA caMdra maMDaLa 884 + yuganA 1Rtu mAsa - 14 maMDaLane caMdra eka Rtu mAsamAM pAra kare che. - Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 | zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra 8928 (2) yuganA sUrya maMDaLa 915 + yuganA 1 RtumAsa = 15 maMDaLane sUrya eka Rtu mAsamAM pAra kare che. (3) yuganA nakSatra maMDaLa 9173 + 1 yuganA 1 RtumAsa = 1935 -35 = nA pUrNAka kADhatAM 15 maMDaLane nakSatra eka RtumAsamAM pAra kare che. abhivardhita mAsamAM maMDaLa saMkhyA- abhivardhita mAsa 31 ahorAtra, ane ra91 muhUrta pramANa che. eka yugamAM pa7 mAsa, 7 divasa ane 11 DuM abhivardhita mAsa che. eka yuganI A pa7 mAsa 7 ahorAtrAdi viSama saMkhyA che. 15mAM yuge samasaMkhyaka mAsa prApta thAya che, tethI tene sama karavA 15thI guNAkAra karavAmAM Ave che.(156 yugathI gaNanA karavAmAM Ave che.) pa7 mAsa x 156 = 8892 mAsa; 7 ahorAtra 4 156 = 1092 ahorAtra, tenA mAsa karavA 30thI bhAga detA 1092 + 30 = 36 12 30 mAMthI pUrNAkane umeratA 8892 + 36 = 8928 mAsa prApta thayAM. yuganA caMdra maMDaLa 884 x 156 = 1,37,904 maMDaLa prApta thayA. A rIte 156 yugamAM 8928 abhivardhita mAsa vyatIta thAya che ane temAM caMdra 1,37,904 caMdramaMDaLa pAra kare che, to eka abhivardhita mAsamAM keTalA caMdra maMDaLa pAra kare ? tevI trirAzi mUkatAM 1,37,904 maMDaLa + 8928 mAsa = 15 3984 ahIM 48 thI cheda uDADatA prApta 15 maMDaLane caMdra eka abhivardhita mAsamAM pAra kare che. (2) eka yuganA abhivardhita mAsa mATe pUrvavat 156 guNita rAzi 8928 mAsa grahaNa karIne, 915 sUrya maMDaLane 156 thI guNatA 915 x 156 = 1,42,740 sUrya maMDaLa + 8928 abhivardhita mAsa = 152no 36 thI cheda uDADatA prApta 15 phe? maMDaLane sUrya eka abhivardhita mAsamAM pAra kare che. (3) nakSatra maMDaLa 9174 156mAM 193581562860 = 143130 maMDaLa + 8928 abhivardhita mAsa = 16 no 6 thI cheda uDADatA 47, prApta thAya che. A rIte prApta 1,46, maMDaLane nakSatra eka abhivardhita mAsamAM pAra kare che. nakSatrAdi mAsamAM caMdrAdinI gati, maMDaLa saMkhyAdi :maMDaLa para paribhramaNAdi | caMdra | sUrya | nakSatra nakSatra mAsamAM maMDaLa upara paribhramaNa saMkhyA 13 13OM caMdra mAsamAM maMDaLa upara paribhramaNa saMkhyA 14rU 14phUchu 14 ju Rtu mAsamAM maMDaLa upara paribhramaNa saMkhyA 15 re | sUrya mAsamAM maMDaLa upara paribhramaNa saMkhyA 14 15 rU. 15, . abhivardhita mAsamAM maMDaLa upara paribhramaNa saMkhyA | 15 15 phera 16 . pratyeka ahorAtre pAra thatAM maMDaLa 31 juna | $ maMDaLa ke adhika 1ardhamaMDaLa 1 ardhamaMDaLa eka yugamAM pAra thatAM maMDaLa 884 915 | 917 eka maMDaLa pAra karavAno kALa 2 ahorAtra | 2 ahorAtra | 1 38 ahorAtra | 14 15. traka |al Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-15 _. 329 ] yuganA nakSatra mAsa, caMdramAsa, sUrya mAsa, RtumAsamAM caMdra, sUrya, nakSatranI maMDaLa saMkhyAnA koSTaka mATe juo pariziSTa-7. eka ahorAtramAM pAra karAtA caMdrAdi maMDaLo - 18 tA egamegeNaM ahoratteNaM caMde kai maMDalAI carai ? tA egaM addhamaMDalaM carai ekkatIsehiM bhAgehiM UNaM NavahiM paNNarasehiM saehiM addhamaMDalaM chettA / / tA egamegeNaM ahoratteNaM sUre kai maMDalAiM carai ? tA egaM addhamaMDalaM carai / tA egamegeNaM ahoratteNaM Nakkhatte kai maMDalAiM carai ? tA egaM addhamaMDalaM carai dohiM bhAgehiM ahiyaM sattahiM battIsehiM saehiM addhamaMDalaM chettA / bhAvArtha :- prazna- eka ahorAtramAM caMdra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che ? uttara- eka ahorAtramAM caMdra eka ardha maMDaLanA 915 bhAga karIne, tevA 31 bhAga nyUna eka ardha maMDaLa arthAt jUna 1 ardha maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka ahorAtramAM sUrya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka ahorAtramAM sUrya eka ardha maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka ahorAtramAM nakSatra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka ahorAtramAM nakSatraeka ardha maMDaLanA 73ra bhAga karIne, tevA 2 bhAga adhika 1 ardha maMDaLa arthAt 1 phera ardha maMDaLa upara paribhramaNa kare che. vivecana : prastuta sUtramAM pratyeka ahorAtramAM caMdra, sUrya, nakSatranI paribhramaNa gatinuM kathana che. (1) caMdra eka yuganA 1830 ahorAtramAM 1768 ardha maMDaLane pAra kare che, to eka ahorAtramAM keTalA ardhamaMDaLa pAra kare ? A pramANe trirAzi mUkatA 15% no be thI cheda uDADatA dauM prApta thAya che, temAM bhAjya saMkhyA nyuna ane bhAjaka saMkhyA adhika hovAthI tene rUpAMtarita karatAM 915 + 884 = 1 hatA Ave, temAM 3, nyuna eka ardhamaMDaLa upara eka ahorAtramAM caMdra paribhramaNa kare che, tema samajavuM. (2) surya yuganA 1830 ahorAtramAM 1830 ardha maMDaLane pAra kare che, tethI eka ahorAtramAM 1830+1830 = 1 eTale eka ardhamaMDaLa upara eka ahorAtramAM sUrya paribhramaNa kare che. (3) eka yuganA 1830 ahorAtramAM nakSatra 1835 ardhamaMDaLane pAra kare che, to eka ahorAtramAM keTalA ardha maMDaLane pAra kare ? A rIte trirAzi mUkatAM-1854135 (1835 + 1830) = 130 no pathI cheda uDADatA 1 ardhamaMDaLa prApta thAya che. sUtrakAre 1rphera ardhamaMDaLa kahyA che. ane phera samAna rAzI ja che.15 ne rU thI gaNavAmAM Ave che.( samAna rAzI hovAthI cheda uDADatA zeSa kAMI vadhe nahIM tevI rAzI che. A rIte 1546 no pAMcathI cheda uDADatA kera ahorAtra prApta thAya che. A rIte nakSatra eka ahorAtramAM 1 athavA 1pha ardhamaMDaLane pAra kare che. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] zrI caMdrasUrya prazApti sUtra caMdrAdi maMDaLane pAra karavAmAM vyatIta thatAM ahorAtra :19 tA egamegaM maMDalaM caMde kaihiM ahorattehiM carai ? tA dohiM ahorattehiM carai ekkatIsehiM bhAgehiM ahiehiM cauhiM beyAlehiM saehiM rAidiehiM chettA / tA egamegaM maMDalaM sUre kaihiM ahorattehiM carai ? tA dohiM ahorattehiM cri| tA egamegaM maMDalaM Nakkhatte kaihiM ahorattehiM carai ? tA dohiM ahorattehiM carai, dohiM bhAgehiM UNehiM tihiM sattasaDehiM saehiM rAidiehiM chettA / bhAvArtha :- prazna- caMdra keTalA ahorAtramAM eka-eka maMDaLane pAra kare che ? uttara- eka ahorAtranA 442 bhAga karIne, tenA 31 bhAga arthAtu cAraso betAlIsyA ekatrIsa bhAga adhika 2 ahorAtra arthAt 2 rU, ahorAtre caMdra eka-eka maMDaLane pUrNa kare che. prazna- sUrya keTalA ahorAtramAM eka-eka maMDaLane pAra kare che ? uttara- sUrya be ahorAtre eka-eka maMDaLane pUrNa kare che. prazna- nakSatra keTalA ahorAtramAM eka-eka maMDaLane pAra kare che ? uttara- eka maMDaLanA 367 bhAga karIne, tenA be bhAga arthAt traNaso saDasaThIyA be bhAga nyUna 2 ahorAtre (1 34 ahorAtre) nakSatra eka-eka maMDaLane pUrNa kare che. vivecana : prastuta sUtramAM caMdra, sUrya, nakSatrane pota-potAnA eka-eka maMDaLa pUrNa karavAmAM vyatIta thatAM ahorAtranuM nirUpaNa che. (1) eka yuganA 884 caMdra maMDaLane caMdra 183) ahorAtramAM pUrNa kare che, tethI 1830 + 884 = 22. 84 no 2 thI cheda uDADatA prApta 2 3, ahorAtre caMdra eka-eka maMDaLane pAra kare che. (2) eka yuganA 915 sUrya maMDaLane sUrya 183) ahorAtramAM pUrNa kare che, tethI 1830 + 915 - 2 ahorAtre sUrya eka-eka maMDaLane pAra kare che. (3) eka yuganA 917 : ardha nakSatra maMDaLane nakSatra 1830 ahorAtramAM pUrNa kare che. tethI 1830 + 917 39 (3660 + 1835) = 113 no pa thI cheda uDADatA 1 34 ahorAtre nakSatra eka-eka maMDaLane pAra kare che. pratyeka yugamAM caMdrAdinI maMDaLa saMkhyA:| 20 tA jugeNaM caMde kai maMDalAI carai ? tA aTTha culasIe maMDalasae carai / tA jugeNaM sUre kai maMDalAiM carai ? tA Nava paNNarasamaMDalasae carai / tA jugeNaM Nakkhatte kai maMDalAiM carai ? tA aTThArasa paNatIse dubhAgamaMDalasae varaDuM | Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-15 [ 331] iccesA muhuttagaI rikkhAtimAsa-rAiMdiya-jugamaMDala-pavibhattI sigdhagaI vatthU Ahieti vaejjA tti bemi / bhAvArtha :- prazna- eka yugamAM caMdra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka yugamAM eka caMdra 884 paripUrNa maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka yugamAM sUrya keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka yugamAM eka sUrya 915 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. prazna- eka ya gamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara paribhramaNa kare che? uttara- eka yugamAM nakSatra 1835 (917 maMDaLa) upara paribhramaNa kare che. A rIte ahIM(A paMdaramA prAbhUtamAM) caMdrAdinI muhUrta gati, nakSatra mAsa vagere pAMca prakAranA mAsamAM ahorAtra pramANa, yuganI maMDaLa saMkhyAnI prarUpaNA tathA caMdrAdimAM zIghra maMda gatinuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. vivecana: prastuta sUtramAM pAMca varSanA eka yugamAM caMdra, sUrya, nakSatranI maMDaLa saMkhyAnuM nirUpaNa che. (1) eka yuganA 1830 ahorAtra ane(1830 x 30 muhUrta) 54900 muhUrta che. caMdra eka muhUrtamAM 1774. maMDaLanA bhAga upara cAle, to yuganA pa4,900 muhUrtamAM keTalA maMDaLa cAle? A rIte trirAzI mUkatAM- 54900 muhUrta x 1768 maMDaLa bhAga = 94270 884 maMDaLa eka yugamAM thAya che. caMdra eka yugamAM 884 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. (2) sUrya eka muhUrtamAM 63 maMDaLa bhAga upara cAle to yuganA 54,900 muhUrtamAM keTalA maMDaLa cAle? A rIte trirAzi mUkatAM yuganA muhUrta 54,900 x 30 = 1 000 = 915 sUrya maMDaLa eka yugamAM thAya che. sUrya eka yugamAM 915 upara paribhramaNa kare che. (3) nakSatra eka muhUrtamAM maMDaLa bhAga upara cAle to yuganA 54,900 muhUrtamAM keTalA maMDaLa cAle? A rIte trirAzi mUkatA- yuganA muhUrta 54900 x 1835 = 1041507 - 917 maMDaLa upara nakSatra eka yugamAM cAle che. nakSatra eka yugamAM 917 maMDaLa upara paribhramaNa kare che. - 5 paMdaramuM prAbhRta saMpUrNa para Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 332 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra soLamuM prAbhUta paricaya DROORODROOR prastuta soLamA prAbhRtamAM prakAza, Atapa ane aMdhakAranA lakSaNanuM (6 rasika-tallAM ? -1/2/3) pratipAdana che. caMdra ane surya baMnenA vimAno prakAzamaya che. tema chatAM baMnenA prakAzamAM taratamatA che. caMdra vimAnanA pRthvIkAya jIvone udyota nAmakarmano udaya hoya che, tethI caMdrano prakAza zIta ane saumya che, tene mATe sUtrakAre jyokhkhA zabdano prayoga karyo che. sUrya vimAnanA pRthvIkAyanA jIvone Atapa nAma karmano udaya hoya che, tethI sUryano prakAza uSNa che. sUtrakAre uSNa prakAza mATe "AtA' zabdano prayoga karyo che ane caMdra tathA sarya baMnenA prakAzano abhAva chAyA-aMdhakArarUpa che. A rIte zIta prakAza rUpa jyo--A caMdranuM lakSaNa che, uSNa prakAzarUpa Atapa sUryanuM lakSaNa che ane prakAzAbhAva rU5 aMdhakAra chAyAnuM lakSaNa che. prakAza ane aMdhakAra baMne pudgala dravyanI paryAya che. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-16 333 soLamuM prAbhRta prakAzAdi lakSaNa prakAza tathA aMdhakAra AdinA lakSaNa:| 1 tA kahaM te dosiNAlakkhaNe Ahieti vaejjA ? tA caMdalessAi ya dosiNAi ya / dosiNAi ya caMdalessAi ya ke aTe kiM lakkhaNe ? tA egaDhe eglkkhnne| bhAvArtha:- prazna- jyotsanA-prakAzanuM lakSaNa zuM che? uttara- caMdranI lazyAne ja jyotsanA-prakAza kahe che. prazna-jyotsanA ane caMdralezyAno zuM artha che ane zuM lakSaNa che? uttara-baMneno artha eka ja che ane lakSaNa paNa eka ja che. | 2 tA kahaM te AtavalakkhaNe Ahieti vaejjA ? tA sUralessAi ya Ayavei ya / tA sUralessAi ya Ayavei ya ke aDhe kiM lakkhaNe ? tA egaDhe eglkkhnne| bhAvArtha - prazna-AtapanuM zuM lakSaNa che? uttara- sUryanI glezyA(sUryaprakAza)ne Atapa kahe che. praznasUryanI vezyA ane Atapano zuM artha che ane zuM lakSaNa che? uttara- A baMnneno artha eka che ane lakSaNa paNa eka ja che. | 3 tA kahaM te chAyAlakkhaNe Ahieti vaejjA ? tA chAyAi ya aMdhakArei y| tA chAyAi ya aMdhakArei ya ke aTe kiM lakkhaNe ? tA egaDhe eglkkhnne| bhAvArtha:- prazna- chAyAnuM zuM lakSaNa che ? uttara- chAyA ja aMdhakAra rUpa che. prazna- chAyA ane aMdhakArano zuM artha che ane zuM lakSaNa che? uttara- baMneno artha eka che ane lakSaNa paNa eka che. vivecana : - prastuta sUtramAM prakAza, aMdhakAra ane chAyAnA lakSaNanuM kathana che. caMdranuM lakSaNa prakAza che. jyonjhA, prakAza, caMdra vezyA vagere zabdo ekArthaka che. sUryanuM lakSaNa prakAza ane tApa che. tApa, Atapa, sUrya vezyA vagere zabdo samAnArthaka che. chAyAnuM lakSaNa aMdhakAra che. caMdra ane sUryanA prakAzano abhAva chAyA athavA aMdhakAra kahevAya che, jyAM prakAza Avarita thAya tyAM aMdhakAra phelAya che. prakAza, aMdhakAra, tApa, chAyA vagere pudgala dravyanA vividha paryAyo che. | soLamuM prAbhRta saMpUrNa che Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI caMdra-sUrya prakSapti sUtra sattaramuM prAbhUta paricaya HORRORDRORROR prastuta sattaramA prAbhUtamAM caMdradeva ane sUryadevanA cyavana-upapAta(cayaLovavAya -/2/3)nuM kathana che. caMdra ane sUrya jyotiSI devonA indra che. tenA vimAno aDhIdvIpamAM satata paribhramaNa karI rahyA che. te vimAno ratnamaya, prakAzamaya pRthvIkAyarUpa che. temAM pRthvIkAyanA jIvo potAnA AyuSya pramANe janma-maraNa karyA kare che ane pudgalomAM paNa caya-upacaya thayA ja kare che. tema chatAM caMdra-sUryanA vimAno trikAla zAzvata che. saMkSepamAM te vimAno dravyArthika nayanI apekSAe zAzvata ane paryAyArthikanayanI apekSAe azAzvata che. te ja rIte caMdradeva ane sUryadeva paNa jyotiSIdeva jAtinI apekSAe zAzvata che arthAt haMmezAM caMdradeva ane sUryadeva hoya che. teno abhAva thato nathI, paraMtu eka devanuM AyuSya pUrNa thatAM tenuM cyavana thAya ane tyAM bIjo koI jIva caMdra deva ke sUryadeva rUpe janma dhAraNa kare che. A rIte paryAyArthika nayanI apekSAe te azAzvata che. Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-17 395 sattaramuM prabhutA cyavana-upapAta caMdra, sUryanA cyavana ane upapAta viSayaka ra5 pratipatio:| 1 tA kahaM te cavaNovavAyA Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo paNavIsa paDivattIo paNNattAo, taM jahA tattha ege evamAhaMsu- tA aNusamayameva caMdima-sUriyA aNNe cayaMti aNNe uvavajjati, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA aNumuhuttameva caMdima-sUriyA aNNe cayati aNNe uvavajjati / evaM jaheva heTThA taheva jAva ege puNa evamAsu- tA aNuosappiNI ussappiNImeva cadima-sUriyA aNNe cayati aNNe uvavajjati, ege evamAhasu / bhAvArtha :- prazna-caMdra ane sUryanuM cyavana(maraNa) ane upapAta kevI rIte thAya che? uttara- caMdra ane sUryanA cyavana-upapAta viSayaka 25 pratipattio kahI che, yathA(1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prati samaye anya caMdra-sUrya cyavana pAme che ane anya caMdra-sUrya utpanna thAya che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke prati muhUrte anya caMdra-sUrya cyavana pAme che ane anya caMdra-sUrya utpanna thAya che. (3 thI 24) A rIte pUrve chaThThA prAbhRtamAM kahyuM che tema(ahorAtra, pakSa, mAsa, Rtu, ayana, saMvatsara, yuga, so varSa, hajAra varSa, lAkha varSa, pUrva, so pUrva, hajAra pUrva, lAkha pUrva, palyopama, so palyopama, hajAra palyopama, lAkha palyopama, sAgaropama, so sAgaropama, hajAra sAgaropama, lAkha sAgaropama kahevuM) thAvat (25) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke pratyeka avasarpiNI utsarpiNI kAle anya caMdra-sUrya cyavana pAme che ane anya caMdra-sUrya utpanna thAya che. caMdrAdi devanA utpAda-cyavana - | 2 vayaM puNa evaM vayAmo- tA caMdima-sUriyANaM devA mahiDDiyA mahAjuIyA mahAbalA mahAjasA mahAsokkhA mahANubhAvA varavatthadharA varamalladharA varagaMdhadharA varAbharaNadharA avvocchittiNayaTThayAe kAle aNNe cayati aNNe uvavajjati cavaNovavAyA Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- bhagavAna ema kahe che ke mahARddhivALA, mahAdyutivALA, mahAbaLavALA, mahAyazasvI, mahAsukhasaMpanna, mahAprabhAvazALI, zreSTha vastra, uttama mALAo, zreSTha sugaMdha ane zreSTha Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33s | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra AbhuSaNone dhAraNa karanArA te caMdra deva ane sUrya deva avyavacchinna naya pramANe arthAtu dravyathI AyuSyano kSaya thAya tyAre anya(pUrvotpanna) aivita thAya che ane anya utpanna thAya che.A rIte caMdra deva-sUrya devanuM cyavana ane upapAta kahyo che. vivecana : prastuta sUtramAM caMdra ane sUryanA cyavana(maraNa)-upapAta (janma) viSayaka varNana che. caMdra ane sUrya devanI sthiti sAdhika eka palyopamanI che. AyuSya pUrNa thatAM te deva tyAMthI cyavI anyatra janma dhAraNa kare che ane anya koI jIva tyAM caMdra-sUryadeva rUpe utpanna thAya che. A rIte caMdra-sUrya anAdi-anaMtakAthI te ja rUpe rahe che. caMdra-sUryadeva je vimAnamAM rahe che, te vimAno pRthvIkAyamaya che. te pRthvIkAyanA jIvo paNa potAnA AyuSyAnusAra janma-mRtyu karatA rahe che. navA utpanna thatAM pRthvIkAyanA jIvo te ja vimAnanA AkArane dhAraNa kare che, tethI te jyotiSka vimAno te ja AkAre zAzvata rahe che. caMdra-sUryadeva za karatA rahe che. AkAre zAzvata - sattaramuM prAbhRta saMpUrNa che. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-18: paricaya | [ 337 ] aDhAramuM prAbhUta paricaya DRORRORORROR prastuta aDhAramA prAbhUtamAM caMdra-sUrya vagere jyotiSka devavimAnonI bhUmithI UMcAI(3qte - 2//rU)nuM tathA jyotiSka vimAnonI laMbAI-pahoLAI, paridhi, jyotiSka devonI Rddhi, sthiti AdinuM varNana che. jaMbUdvIpa je bhUmibhAga upara meruparvata sthita che, te samabhUmibhAgathI 790 yojananI UMcAIthI 900 yojananI UMcAI sudhInA 110 yojananA AkAza kSetramAM yathAsthAne nakSatro, graho ane tArAonA maMDaLo che. samabhUmibhAgathI 800 yojananI UMcAIe sUrya ane 880 yojananI UMcAIe caMdra maMDaLa che. jyotiSka devomAM caMdra-sUrya indrarUpa che. madhya lokamAM asaMkhyAta caMdra ane asaMkhyAta sUrya che. eka-eka caMdra-sUryanA parivAra rUpe 28 nakSatro, 88 graho ane 66,975 kroDAkroDI tArAo che. aDhIdvIpanA jyotiSka deva vimAno niraMtara meruparvatane kendramAM rAkhI paribhramaNa kare che. aDhIdvIpanI bahAranA caMdrAdi deva vimAno sthira che. sUrya-caMdra, graha, nakSatranA prathama maMDaLa meruparvatathI 44,820 yojana dUra che. tArAonuM prathama maMDaLa meruparvatathI 1121 yojana dUra che. aMtima tArAo madhya lokanA lokAMtathI 1111 yojana dUra che. meruparvatane pradakSiNA karatA jyotiSka vimAnomAM tArA vimAnonI gati sauthI vadhu che. tyAra pachI kramazaH nakSatra, graha, sUrya ane caMdranI gati maMda che. RddhimAM sauthI vadhu Rddhi saMpanna caMdra deva che ane tyAra pachI kramazaH sUrya, graha, nakSatra ane tArA alpaRddhivALA che, tema chatAM pUrvabhavamAM tapa,niyama, brahmacaryAdinuM AcaraNa karanAra tArA devo caMdra tulya athavA caMdra karatA kaMIka ja nyUna Rddhine prApta thAya che. sarva jyotiSka devonA vimAna ardhakoThAnA AkAravALA sphaTikamaya hoya che. caMdravimAnanI laMbAI-pahoLAI yojana, sUryavimAnanI yojana, grahavimAnanI " yojana, nakSatra vimAnanI 16 yojana ane tArA vimAnanI sAdhikA yojana che. siMha rUpadhArI, gajarUpadhArI, vRSabha rUpadhArI ane azvarUpadhArI 4000-4000 Abhiyogika(nokara) devo, kula 16000 devo kramazaH pUrvAdi cAra dizAmAM rahIne caMdra vimAnane calAve che. te ja rIte sUryavimAnanuM 16000 devo, graha vimAnanuM 8000 devo, nakSatra vimAnanuM 4000 devo ane tArA vimAnanuM 2000 devo vahana kare che. be tArAo vacce vyAghAtika aMtara jaghanya 266 yojana che ane utkRSTa 12,24ra yojana che. tArAonuM nirvAghAtika aMtara jaghanya 500 yojana ane utkRSTa be gAu che. caMdrandra-sUryendra cAra-cAra agramahiSIo, soLa hajAra AtmarakSaka devo, 3 pariSaha, 7 senA, 7 senAdhipatinuM svAmItva dharAve che. jyotiSka devonI sthiti jaghanya 3 palyopamanI ane utkRSTa sthiti sAdhika 1 palyopamanI che. sauthI vadhAre sthiti caMdranI che ane sauthI a5sthiti tArAonI che. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 zrI caMdra-sUrya prApti sUtra aDhAramuM prAbhUta jyotiSI vimAnonI bhUmithI UMcAI caMdra-sUryanI UMcAInA viSayamAM 25 pratipatioH 1 ccatte Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo paNavIsaM paDivattIo paNNattAo, taM jahA- tatthege evamAhaMsu - tA egaM joyaNasahassaM sUre uDDuM uccatteNaM, divaDDuM caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA do joyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, aDDAijjAI caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA tiNNi joyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhaTThAI caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA cattAri joyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhapaMcamAI caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu-tA paMca joyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhachaTThAI caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA cha joyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhasattamAI caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA sattajoyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhaTThamAiM caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA aTTha joyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhaNavamAI caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA NavajoyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhadasamAI caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA dasajoyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhaekkArasa caMde, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - tA ekkArasa joyaNasahassAiM sUre uDDha uccatteNaM, addhabArasa caMde, ege evamAhaMsu / Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-18 339 ee NaM abhilAveNaM NeyavvaM- bArasa sUre- addhaterasa caMde, terasa sUre anucola vaMDe, polsa sUre- apaLasa caDe, paLarasa sUre- jalolala paDe, solasa sUre- adghabhattarala paMDe, sattarala pUre- amadAsa caMDe, akAla sUreaddhekonnviisN caMde, ekoNavIsaM sUre- addhavIsaM caMde, vIsaM sUre- addhaekkavIsaM caDe, vIsa sUre- ajavAvIsa paDe, nAvIsa pUre- anatevIsa caDe, tevIsa sUre- ane vIsa caDe, paDavIsa re- apaLavIsa caMdre, ege puNa evamAhaMsu - tA paNavIsa joyaNasahassAiM sUre uDDuM uccatteNaM, addhachavvIsaM caMde, ege evamAhaMsu / bhAvArtha :- prazna--- caMdra-sUrya samatala bhUmithI keTalI UMcAIe che ? uttara- caMdra-sUryanI bhUmi bhAganI UMcAInA saMbaMdhamAM paccIsa pratipatio che, jema ke- (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya eka hajAra yojana ane caMdra doDha hajAra yojananI UMcAIe che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya be hajAra yojana ane caMdra aDhI hajAra yojananI UMcAIe che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya traNa hajAra yojana ane caMdra sADA traNa hajAra yojananI UMcAIe che. (4) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya cAra hajAra yojana ane caMdra sADA cAra hajAra yojananI UMcAIe che. (5) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya pAMca hajAra yojana ane caMdra sADA pAMca hajAra yojananI UMcAIe che. (6) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya cha hajAra yojana ane caMdra sADA cha hajAra yojananI UMcAIe che. (7) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya sAta hajAra yojana ane caMdra sADA sAta hajAra yojananI UMcAIe che. (8) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya ATha hajAra yojana ane caMdra sADA ATha hajAra yojananI UMcAIe che. (9) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya navahajAra yojana ane caMdra sADA nava hajAra yojananI UMcAIe che. (10) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya dasa hajAra yojana ane caMdra sADA dasa hajAra yojananI UMcAIe che. (11) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sUrya agiyAra hajAra yojana ane caMdra sADA agiyAra hajAra yojananI UMcAIe che. A rIte, A abhilApa(pATha) anusAra paccIsamI pratipati sudhI kahevuM- (12) sUrya bAra hajAra yojana ane caMdra sADAbAra hajAra yojana (13) sUrya tera yojana ane caMdra sADAtera hajAra yojana, (14) sUrya cauda hajAra yojana ane caMdra sADAcauda hajAra yojana, (15) sUrya paMdara hajAra yojana ane caMdra sADA paMdara hajAra yojana, (16) sUrya soLa hajAra yojana ane caMdra sADAsoLa hajAra yojana, (17) sUrya sattara hajAra yojana ane caMdra sADAsattara hajAra yojana, (18) sUrya aDhAra hajAra yojana ane caMdra sADA aDhAra hajAra yojana, (19) sUrya ogaNIsa hajAra yojana ane caMdra sADAogaNIsa hajAra yojana, (20) sUrya vIsa hajAra yojana ane caMdra sADAvIsa hajAra yojana, (21) sUrya ekavIsa hajAra yojana ane caMdra sADA ekavIsa hajAra yojana, (22) sUrya bAvIsa hajAra yojana ane caMdra sADAbAvIsa hajAra yojana, (23) sUrya trevIsa hajAra yojana ane caMdra sADAtrevIsa hajAra yojana, (24) sUrya covIsa hajAra yojana Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 ] zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra ane caMdra sADAcovIsa hajAra yojananI UMcAIe che. (25) keTalAka anya tIrthiko kahe che ke sUrya paccIsa hajAra yojana ane caMdra sADApaccIsa hajAra yojananI UMcAIe che. samatala bhUminI caMdrAdinI UMcAI:| 2 vayaM puNa evaM vayAmo- tA imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo sattaNaui joyaNasae uDDe uppaittA heTThille tArAvimANe cAraM carai, aTTha joyaNasae uDDe uppaittA sUravimANe cAraM carai, aTTha asIe joyaNasae uDDe uppaittA caMdavimANe cAraM carai, Nava joyaNasayAI uDTuM uppaittA uvarille tArAvimANe cAraM tarai / heTThillAo tArA vimANAo dasa joyaNAI uDDe uppaittA sUravimANe cAraM carai, NauI joyaNAI uDDe uppaittA caMdavimANe cAraM carai, dasottaraM joyaNasayaM uDDhe uppaittA uvarille tArAruve cAraM carai, tA sUravimANAo asII joyaNAI uDDe uppaittA caMda vimANe cAraM carai, joyaNa sayaM uDDe uppaittA uvarille tArAruve cAra carai, tA caMdavimANAo NaM vIsaM joyaNAI uThaM uppaittA uvarille tArArUve cAraM carai / evameva sapuvvAvareNaM dasuttaraMjoyaNasaya bAhalle tiriyamasaMkhejje joisavisae joisacAra carai Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- bhagavAna A pramANe kahe che ke A ratnaprabhA pRthvInA samatala bhUmibhAgathI arthAt ApaNI A pRthvInA meru parvata samIpanA samabhUmi bhAgathI 790 yojana UMcAIe nIce rahenArA tArAonA vimAno paribhramaNa kare che, sama pRthvIthI 800 yojananI UMcAIe sUrya vimAna paribhramaNa kare che, 880 yojananI UMcAIe caMdra vimAna paribhramaNa kare che, 900 yojananI UMcAIe upara rahenArA tArAonA vimAna paribhramaNa kare che. (samaputhvIthI 790 yojananI UMcAIe) nIce rahenArA tArAonA vimAnathI 10 yojana UMce sUrya vimAna, 90 yojana UMce caMdra vimAna, ekaso dasa(110) yojana UMce upara rahenArA tArA vimAno paribhramaNa kare che. sUrya vimAnathI 80 yojana upara caMdra vimAna ane 100 yojana UMce upara rahenArA tArA vimAno paribhramaNa kare che. caMdra vimAnathI 20yojana UMce upara rahenArA tArAvimAno paribhramaNa kare che. A rIte UMce 790 thI 900 yojana sudhI eTale kula maLIne(pUrvI paranA meLathI) ekaso dasa yojanamAM ane tIra asaMkhyAta yojananA kSetramAM jyotiSka devo vicare che. vivecana : prastuta sUtramAM jyotiSka devonA kSetranuM kathana che. ApaNI A pRthvInA samabhUmi bhAgathI 790 yojana UMcAIthI zarU karI 900 yojana sudhInuM 110 yojananuM kSetra tathA tIrachuM asaMkhyAta yojananI pahoLAIvALuM kSetra jyotiSka kSetra kahevAya che. temAM aDhIdvIpa kSetranA caMdrAdi vimAno merune pharatA Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-18 . 341 | paribhramaNa kare che ane aDhIdvIpanI bahAranA caMdrAdi vimAno sthira che. rayA_bApudavI vahurANanA bhUnimA Irgo- sama pRthvI, ratnaprabhA pRthvIno samatala bhUmibhAga. ratnaprabhA pRthvIno piMDa eka lAkha ane esI hajAra yojanAno che. tenA uparI tala bhAganI madhyamAM arthAt A jaMbUdvIpanI madhyamAM meruparvata che. A meruparvata jamInamAM 1000 yojana UMDo che ane bahAra 99000 yojana UMco che. je bhUmibhAgathI meru bahAra dekhAya che, te meruno kaMda bhAga kahevAya che ane tyAM ratnaprabhA pRthvIno piMDa pUro thAya che. tyAM meruparvatanI pahoLAI 10,000 yojana che. merunA A kaMdano madhyabhAga samatalapRthvI kahevAya che. jaMbUddIve dIve maMdarassa pavvayassa bahumajjha desabhAe imIse rayaNappabhAe puDhavIe uvarimaheTThillesu khupayaresu etthaNaM tiriyalogassa majjhe aTThapaesie ruyae paNNatte, jao NaM HTo vala killo vaMti ! -zrI bhagavatI sUtra. jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA meruparvatanA madhya bhAgamAM arthAt meruparvatanI 10000 yojananI pahoLAI che, tenA madhya bhAgamAM ratnaprabhA pRthvInA upara-nIcenA be kSullaka pratara che. ahIM ja tiryaka lokano madhyabhAga che ane temAM ATha rUcaka pradeza samatala bhUmibhAga :kahyA che tyAMthI daza dizAono prAraMbha thAya che. A sthAna ja samatala bhUmibhAga kahevAya che.. vartamAna bhUgoLa AdimAM parvatanI UMcAI, nadI vagerenI UMDAInuM mApa dariyAI sapATI (Sea leval)thI mApavAmAM Ave che, tema jaina bhUgoLa-khagoLamAM Urdhva lokAdi loka vibhAgo, sUrya-caMdrAdinI UMcAI, adhogrAma-samudronI - samatuni . UMDAI vagerenA mApa 20000 nA mullaka mRtaka samapRthvIthI mApavAmAM Ave che. madhyalokanA jaMbUdvIpa vagere dvIponI bhUmi ja ratnaprabhA (prathama) narakanI pRthvInuM uparI tala che ane jaMbUdvIpanI madhyamAM meruparvatanA gherAvAnA madhya bhAgane samapRthvI kahe che. A samapRthvIthI 790 yojana UMce vimAno che. -- '(Cen - - ) ---La | te lo. ) jaya krikeka ---00R --1- zai--- +-- 3 00R ----jhas ----- 300 8 ---- - talanAgati keTaloka 'mabhALajou5rA banA: ja06 EUR ----- Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 | zrI caMdra-sUrya prApti sUtra samapRthvI ane jyotiSka cakra vaccenuM aMtara :- sama pRthvIthI 790 yojananI UMcAIe jyotiSTha cakra paribhramaNa kare che. sUtrakAre sUtramAM caMdra, sUrya ane nIce rahelA tArA maMDaLanuM samapRthvIthI aMtara darzAvyuM che. graha, nakSatra, tArA maMDaLonA karoDo tArAonuM nizcita aMtara darzAvyuM nathI. samapRthvIthI 800 yojane sUrya maMDaLa ane 880 yojane caMdra maMDaLa che. zeSa nakSatro, graho, tArAonA maMDaLo samapRthvIthI 790 thI 900 yojana sudhI arthAtu 110 yojananA kSetramAM upara-nIce game tyAM hoya che. keTalAka graho nakSatro tathA tArAonA maMDaLanuM samapRthvIthI aMtara graMthomAM jovA maLe che, te A pramANe che samapRthvIthI | sUryAdinI UMcAI maMgaLa jhalaka naE 5 aMka | | maMDala == maMDaLa 1 8 oche . ketu HiR * * * * ptame baL jyotiSavimAnathI | UMcAI surya | jyotiSka cAnI samapathvIthI UMcAI: jyotiSka deva | samaputhvIthI UMcAI | tArAmaMDaLa 790 yojana 800 yojana 880 yojana keTalAka nakSatra maMDaLa 884 yojana grahamaMDaLamAM 888 yojana budhAdi graho tArAmaMDaLathI suryathI caMdrathI 10 yojana UMce 80 yojana UMce 4 yojana UMce 4 yojana UMce nakSatrathI Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-18 . 343 | | | jyotiSka deva | samapRthvIthI UMcAI | jyotiSka vimAnathI | UMcAI zukrAdi graho 891 yojana budha grahathI 3 yojana UMce bRhaspati Adi graho | 894 yojanA zukra grahathI 3 yojana UMce maMgalAdi graho | 897 yojanA bRhaspati grahathI yojana UMce zani Adi graho 900 yojana maMgala grahathI 3 yojana UMce tArAonI alpa-tulya trAddhinuM kAraNa:| 3 tA atthi NaM caMdima-sUriyANaM devANaM hiTThapi tArArUvA aNuMpi tullA vi? samapi tArArUvA aNupi tullA vi? umpipi tArArUvA aNuMpi, tullA vi? tA asthi ! bhAvArtha :- prazna-(1) zuM caMdra-sUrya vimAnanI nIcenA kSetramAM sthita tArA vimAnonA devo caMdra-sUrya deva karatA alpa RddhivALA hoya che athavA samAna RddhivALA hoya che? (2) zuM caMdra-sUrya vimAnanI samazreNIe sthita tArA vimAnonA devo caMdra-sUrya devo karatA alpa RddhivALA hoya che athavA samAna RddhivALA hoya che? (3) zuM caMdra-sUrya vimAnanI uparanA kSetramAM sthita tArA vimAnonA devo caMdra-sUrya deva karatAM alpaRddhi- vALA hoya che athavA samAna RddhivALA hoya che? uttara- hA, tema hoya che. | 4 tA kahaM te caMdima-sariyANaM devANaM hiTupi tArArUvA aNupi tullA vi? samapi tArArUvA aNupi tullA vi? uppipi tArArUvA aNupi tullA vi? tA jahA-jahA NaM tesi NaM devANaM tava-Niyama-baMbhacerAI ussiyAI bhavaMti tahA-tahA NaM tesiM devANaM evaM bhavati, taM jahA- aNutte vA tullatte vA / / tA evaM khalu caMdima-sUriyANaM devANaM hiTuMpi tArArUvA aNaMpi tullA vi, samaMpi tArArUvA aNuMpi tullA vi, uppipi tArArUvA aNuMpi tullA vi| bhAvArtha :- prazna- (1) caMdra-sUrya vimAnanI nIcenA kSetramAM sthita tArA vimAnanA devo caMdrAdi devo karatA zA mATe alpa RddhivALA athavA samAna RddhivALA hoya che? (2) caMdra-sUrya vimAnanI samazreNImAM sthita tArA vimAnanA devo caMdrAdi devo karatA zA mATe alpaRddhivALA athavA samAna RddhivALA hoya che? (3) caMdra-sUrya vimAnanI uparanA kSetramAM sthita tArA vimAnanA devo caMdrAdi devo karatA zA mATe alpaRddhi- vALA athavA samAna RddhivALA hoya che? uttara- je devoe pUrva bhavamAM kaniSTha ke zreSTha rUpe tapa, niyama, brahmacaryAdinuM pAlana karyuM hoya te devo caMdrAdi devo karatA kaMIka alpa ke tulya RddhivALA hoya che ane je devoe pUrva bhavamAM tapa, niyama, brahmacaryAdinuM pAlana karyuM na hoya te devo caMdrAdi karatA kaMIka alpa ke tulya RddhivALA hotA nathI arthAt te nagaNya RddhivALA bahu sAmAnya deva thAya che. A rIte caMdra-sUrya vimAnanA deva karatA nIcenA kSetramAM sthita samazreNIe sthita ane uparanA kSetramAM sthita tArAdevI alpa ke samAna RddhivALA hoya che. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 344 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra vivecana : prastuta sUtramAM tArA devonI caMdra-sUrya deva karatA alpa Rddhi ane samaddhinA kAraNanuM nirUpaNa che. jyotiSI devomAM caMdra ane sUrya indra sthAne che. tArArUpa devo caMdra devanA parivAra rUpe oLakhAya che. jema lokamAM pUrva saMcita puNyanA kAraNe keTalIka vyaktio rAjA na hovA chatAM rAjA tulya vaibhavavALA ke rAjAthI kaMIka nyuna vaibhavavALA hoya che, tema keTalAka tArArUpa devo caMdrAdi jevI RddhivALA hoya che ane keTalAka tenAthI kaMIka nyUna RddhivALA hoya che. jyAre anya keTalAka tArArUpa devo sAmAnya manuSyanI jema atyalpa RddhivALA hoya che. tArA devonI caMdra karatA alpa ke tulya RddhinuM kAraNa jaNAvatA sUtrakAra kahe che ke pUrvabhavamAM jeNe tapa, niyama, brahmacaryAdinuM zreSTha AcaraNa karyuM hoya te devo caMdrAdi jevI ke tenAthI kaMIka nyUna Rddhine prApta thAya che ane jeNe tapa, niyamAdinuM AcaraNa na karyuM hoya te caMdrAdinI sarakhAmaNImAM AvatAM ja nathI. teo kaMIka alpa RddhivALA ke samaRddhivALA hotA ja nathI, paraMtu te caMdra-sUryanI apekSAe atyaMta alpa, nagaNya RddhivALA hoya che, tema samajavuM joIe. caMdra-sUrya parivAra: 5 tA egamegassa NaM caMdassa devassa kevaiyA gahA parivAro paNNatto? kevaiyA NakkhattA parivAro paNNatto? kevaiyA tArA parivAro paNNatto? tA egamegassa NaM caMdassa devassa aTThAsII gahA parivAro paNNatto, aTThAvIsaM NakkhattA parivAro paNNatto, chAvaTTi sahassAI Nava ceva sayAI paMcuttarAI tArAgaNakoDikoDINa parivAro paNNatto / bhAvArtha :- prazna- pratyeka caMdradevone keTalA graha devono parivAra che? keTalA nakSatrono parivAra che? ane keTalA tArAono parivAra che? uttara- pratyeka caMdradevone(88) aThayAsI grahono parivAra che, aThyAvIsa (28) nakSatrono parivAra che ane chAsaTha hajAra navaso paMcotera(66975) kroDAkroDI tArAono parivAra che. vivecana : prastuta sUtramAM caMdranA parivArarUpa graha, nakSatra ane tArAonI saMkhyAnuM kathana che. prastutamAM ane jaMbUdvIpa prajJapti sUtranA sAtamA vakSaskAranA 181mA sUtramAM 28 nakSatro, 88 graho ane 6,795 tArAone caMdrano parivAra kahyo che. sUryano paNa te ja parivAra che. caMdranI jema sUryanA alaga parivAranuM kyAMya vidhAna nathI. zrI jIvAjIvAbhigama sUtranI trIjI pratipattinA jyotiSI devAdhikAramAM graho, nakSatro, tArAonuM ane zrI samavAyAMga sUtranA aThayAsImA samavAyamAM 88 grahonuM caMdra-sUrya baMnenA saMyukta parivArarUpe kathana che. caMdra-sUrya baMne Indra che ane baMneno parivAra nakSatrAdi che, tema chatAM caMdra mahaddhika che, mahARddhivAna che. nakSatra, graha, tArAo upara svAmIpaNAnI AjJA caMdranI hoya che. Indra bane che, baMneno parivAra samAna che, paraMtu parivAranuM svAmItva ane mahaddhikapaNuM caMdranuM hoya che. jema eka kSetramAM be rAjA hoya to baMneno rAjya sukhano bhogavaTo samAna hoya, rAjA baMne kahevAya Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-18 _ 345] paraMtu te baMnemAM je RddhivaMta ane puNyazALI hoya tenI ANa prajA upara varte che, jema baLadeva ane vAsudevanI trikhaMDarUpa rAjya Rddhi samAna hoya che, paraMtu trikhaMDa upara svAmItva vAsudevanuM hoya che, tema nakSatrAdi upara caMdranuM adhipatipaNuM hovAthI prastutamAM nakSatrAdine caMdranA parivAra rUpe kahyA che. jyotiSka vimAnonuM meru AdithI aMtara : 6 tA maMdarassa NaM pavvayassa kevaiyaM abAhAe joise cAraM carai ? tA ekkArasa ekkavIse joyaNasae abAhAe joise cAra carai / bhAvArtha:- pragna- tArA rUpa jyotiSI deva vimAno meru parvatathI keTalA yojana dUra rahIne paribhramaNa kare che? uttara- tArArUpa jyotiSI deva vimAno meru parvatathI 1,121 yojana dUra rahIne paribhramaNa kare che. | 7 tA loaMtAo NaM kevaiyaM abAhAe joise paNNatte ? tA ekkArasa ekkAre joyaNasae abAhAe joise paNNatte / bhAvArtha :- prazna- jyotiSI devonA vimAno lokAMtathI keTalA dUra sthita che? uttara- jyotiSI devonA vimAno lokAMtathI 1,111 yojana dUra sthita che. vivecanaH prastuta sUtramAM jyotiSka devonA vimAna ane meruparvata tathA lokAMta vaccenA aMtaranuM kathana che. tArA vimAna ane meru vaccenuM aMtara - meruparvatathI 1,121 yojana dUra rahI jyotiSI vimAno merune pradakSiNA kare che. ahIM sUtramAM no zabdathI tArA vimAnanuM grahaNa karavAmAM Ave che kAraNa ke caMdra, sUrya, graha ane nakSatra meruthI 44,820 yojana dUra rahI bhramaNa kare che, tethI ahIM je 1,121 yojananuM aMtara kahyuM che, te tArA vimAnonI apekSAe che, tema samajavuM. meruthI jyotiSa maMDaLanA aMtaranuM kathana jaMbudvIpanA jyotiSI vimAnonI apekSAe che, tema samajavuM joIe. lavaNAdinA jyotiSI vimAno meruthI vadhu dUravartI che. lokAMtathI jyotiSa maMDalanuM aMtara - jyotiSI vimAnonI aMtima paMktithI lokAMta 1,111 yojana dUra sthita che. aDhIdvIpanI bahAra jyotiSI vimAno sthira che. tethI ja sUtrakAre A kathanamAM(sUtra sAtamAM) vAraM vara6 zabdano prayoga karyo nathI. nakSatronuM atyaMtarAdi saMcaraNa - 8 tA jaMbuddIve NaM dIve kayare Nakkhatte savvabhaMtarillaM cAraM carai ? kayare Nakkhatte savvabAhirilla cAra carai? kayara Nakkhatte savvuparilla cAra carai? kayare Nakkhatte savvaheTThillaM cAraM carai ? tAabhiI Nakkhatte savvabbhaMtarillaM cAraM carai, mUle Nakkhatte savvabAhirillaM cAraM carai, sAI Nakkhatte savvurillaM cAraM carai, bharaNI Nakkhatte savvaheTThillaM cAraM carai / bhAvArtha :- prazna- jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM 28 nakSatramAMthI kayA nakSatra sarvathI aMdara(meru tarapha) Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prakSapti sUtra rahIne paribhramaNa kare che ? kayA nakSatra sarvathI bahAra(samudra tarapha) rahIne paribhramaNa kare che ? kayA nakSatra sauthI upara rahIne ane kayA nakSatra sauthI nIce rahIne bhramaNa kare che ? uttara- abhijita nakSatra sauthI aMdara(meruthI najIka) bhramaNa kare che; mUla nakSatra sauthI bahAra(samudra tarapha) rahIne, bhramaNa kare che; svAti nakSatra sauthI upara ane bharaNI nakSatra sauthI nIce rahIne paribhramaNa kare che. vivecanaH 346 prastuta sUtramAM cAra nakSatranA sthAnanuM varNana che. 28 nakSatro ATha maMDaLa upara rahIne paribhramaNa kare che. prathama maMDaLa sarvAyaMtara maMDaLamAM abhijita, zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSa, pUrvAbhAdrapadA, uttarA bhAdrapadA, revatI, azvinI bharaNI, pUrvAphAlgunI, uttarAphAlgunI ane revatI, A bAra nakSatro che. bIjA maMDaLa upara punarvasu ane maghA nakSatra che, trIjA maMDaLa upara kRttikA, cothA maMDaLa upara citrA ane rohiNI, pAMcamA maMDaLa upara vizAkhA; chaThThA maMDaLa upara anurAdhA, sAtamA maMDaLa upara jyeSThA ane AThamA(sarva bAhya) maMDaLa upara ArdrA, mRgazIrSa, puSya, azleSA, mULa, hasta, pUrvASADhA ane uttarASADha A ATha nakSatro hoya che. ApyaMtara maMDaLa upara 12 nakSatro che temAMthI abhijita nakSatranuM vimAna meru tarapha thoDuM aMdara che. arthAt svamaMDaLanI sImAne choDIne jaMbUDhIpa(meru) tarapha rahetuM aMdara cAle che. mUla nakSatra svamaMDaLanI sImAne choDI anya nakSatrothI bahAra cAle che arthAt sarva bAhya maMDaLanA ATha nakSatromAM mULa nakSatranuM maMDaLa lavaNa samudra tarapha thoDuM vadhAre bahAra che. svAti nakSatra svamaMDaLanA nakSatronA sapATIthI thoDuM U~cAImAM sarvathI upara cAle che. bharaNI nakSatra svamaMDaLa sthAnamAM anya nakSatronI sapATIthI thoDuM nIce cAle che. jyotiSka vimAnono AkAra : | tA caMdavimANe NaM kiMsaMThie paNNatte ? tA addhakaviTThaga-saMThANasaMThie savvaphAliyAmae abbhugayamUsiyapahasie viviha-maNi rayaNa bhatticitte, vAudadhuya-vijaya-vejayaMtIpaDAgA chattAichattakalie, tuMge gagaNatalamaNulihaMta sihare, jAlaMtararayaNa-paMjarummIliyavva maNikaNagathU bhiyAge, viyasiya sayapattapuMDarIya-tilayarayaNaddhacaMdacitte, aMto bahi ca saNhe, tavaNijjabAlugApatthaDe suhaphAse sassirIyarUve pAsAIe darisaNijje abhirUve paDirUve / evaM sUravimANe, gahavimANe, NakkhattavimANe tArAvimANe / bhAvArtha:prazna- caMdra vimAnano AkAra kevo che ? uttara- caMdra vimAna ardha koThAnA phaLanA AkAra- vALuM, saMpUrNapaNe sphaTika ratnamaya, sarva dizAmAM vyApta potAnI prabhAthI jANe hasatuM hoya, tevuM lAge che. te vimAnanI divAla upara vividha prakAranA maNio ane ratno khIcokhIca jaDelA che; chatrAtichatra (uparA upara sthita chatro upara) vijya--vaijyaMtI patAkAo pavanathI laherAtI rahe che; tenA maNi-- kanakamaya UMcA zikharo jANe AkAzane aDe che; tenI bhIMtomAM vacce-vacce ratnanA jALiyAo che, te jALiyAgata ratno jANe pAMjarAmAMthI (kabATamAMthI) hamaNAM ja bahAra kADhyA hoya tevA zobhe che; tenI bhIMto upara vikasita zatapatrovALA puMDarIka kamaLo, tilaka ane ardha caMdrako kotarelA che; tenI aMdara-bahAra Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-18 . 347 | mulAyama, sonerI retI patharAyelI rahe che, te vimAna suMdara, sukhada sparzavALuM, zobhAyukta, prAsAdIya, darzanIya, ramaNIya ane ghATIluM che. sUrya vimAna, graha vimAna, nakSatra vimAna ane tArA vimAnanA AkAra caMdra vimAna jevA ja che. vivecana :jyotiSka vimAna saMsthAna prastuta sUtramAM caMdrAdi jyotika vimAnanA saMsthAna-AkAranuM tathA vimAnanA svarUpanuM varNana che. sarva jyotiSka devonA vimAno ardha koThA ke ardha bijorAnA AkAre che. A jyotiSka vimAnonI ardha koThAnA AkAravALI pITha upara jyotiSka devonA prAsAdo-mahelo caDhatA-utaratA kramathI evI rIte goThavAyelA che ke tenA zikharanA bhAgo lagabhaga goLAkAra banI jAya che ane tethI ja udaya-asta samaye te vimAno goLAkAra rUpe ja dekhAya che. madhyAhna samaye to mastaka upara hovAthI tenuM goLAkAra taLIyuM dekhAya che. A rIte ardha goLAkAra hovA chatAM ardha bhAganA prAsAdonI racanAnA kAraNe te goLAkAra rUpe ja dekhAya che. jyotiSka vimAnonI laMbAI-pahoLAIH10 tA caMdavimANe NaM kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNa, kevaiyaM parikkheveNaM, kevaiyaM bAhalleNaM paNNatte ? tA chappaNNaM egaTThibhAge joyaNassa AyAma-vikkhaMbheNa, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, aTThAvIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalleNaM pnnnntte| bhAvArtha :- prazna-caMdra vimAnanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? paridhi keTalI che? bAhalya(jADAI) keTalI che? uttara- caMdra vimAnanI laMbAI-pahoLAI(vyAsa) eka yojananA ekasaThIyA chappana bhAga (56 yojana)nI che. tenI paridhi tenA vyAsathI (laMbAI-pahoLAIthI) sAdhika traNagaNI (sAdhika 26 yojana)nI che ane tenI jADAI eka yojananA ekasaThIyA aThayAvIsa bhAga( yojana)nI che. 11 tA sUravimANe NaM kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM ? kevaiyaM parikkheveNaM ? kevaiyaM bAhalleNaM paNNatte ? tA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa AyAmavikkhaMbheNaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, cauvvIsaM egaTThibhAge joyaNassaNaM bAhalleNaM paNNatte / bhAvArtha :- prazna- sUryavimAnanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? paridhi keTalI che? jADAI keTalI che? uttara- suryavimAnanI laMbAI-pahoLAI eka yojananA ekasaThIyA aDatAlIsabhAga (raeNka yojana)nI che. tenI paridhi sAdhikatraNa gaNI (sAdhika 2 yojana) ane tenI jADAI eka yojananA ekasaThabhAgomAMthI covIsabhAga( yojananI) che. |12 tA gahavimANe NaM kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM ? kevaiyaM parikkheveNaM ? Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra kevaiyaM bAhalleNaM paNNatte ? tA addhajoyaNaM AyAma-vikkhabheNaM / taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, kosaM bAhalleNaM paNNatte / / bhAvArtha :- prazna- grahavimAnanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? paridhi keTalI che? jADAI keTalI che? uttara- graha vimAnanI laMbAI-pahoLAI ardhA yojana(30A) yojananI che. tenI paridhi sAdhika traNagaNI arthAt sAdhika doDha yojana che ane tenI jADAI eka gAunI che. 13 tA NakkhattavimANe NaM kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM ? kevaiyaM parikkheveNaM? kevaiyaM bAhalleNaM paNNatte ? tA kosaM AyAma-vikkhaMbheNaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, addhakosaM bAhalleNaM paNNatte / bhAvArtha :- prazna- nakSatra vimAnanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? paridhi keTalI che? ane tenI jADAI keTalI che? uttara- nakSatra vimAnanI laMbAI-pahoLAI eka gAu che, sAdhika traNa guNI (3 gAu) tenI paridhi che ane tenI jADAI ardhAgAunI che. 14 tA tArAvimANe NaM kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM? kevaiyaM parikkheveNaM ? kevaiyaM bAhalleNaM paNNate? tA addhakosaM AyAma-vikkhaMbheNaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, paMcadhaNusayAI bAhalleNaM paNNatte / bhAvArtha :- prazna- tArA vimAnonI laMbAI-pahoLAI keTalI che? tenI paridhi keTalI che? ane tenI jADAI keTalI che? uttara- tArA vimAnonI laMbAI-pahoLAI ardhA gAunI che, sAdhika traNa guNI arthAt sAdhika doDha gAunI tenI paridhi che ane tenI jADAI pAMcaso dhanuSanI che. vivecana : prastuta sUtromAM caMdrAdi vimAnonI laMbAI-pahoLAI(vyAsa), paridhi ane UMcAI(UMDAI) AdinuM varNana che. A caMdrAdi vimAnanuM je mApa darzAvyuM che, te ja mApa caMdramaMDala(mArca)nuM paNa hoya che. prastutamAM lavinA, sUra vinAne zabdaprayoga che. zrI samavAyAMga sUtranA ekasaThamA samavAyamAM vasaMte pANI vibhAvanA samaye pUre caMdramaMDaLa eka yojanAnA ekasaThIyA samasaMkhyaka chappana bhAga pramANa che. A rIte caMdra vimAna ane caMdra maMDaLa(mAga) eka samAna che. jyotiSka vimAnonI laMbAI-pahoLAI Adi :jyotiSka vimAna | laMbAI-pahoLAI | paridhi 56 yojanA sAdhika ra yojana yojana yojana sAdhika ra yojana 2 yojana 2 gAu sAdhika doDha yojana eka gAu nakSatra eka gAu sAdhika traNa gAu ardhA gAu tArA artho gAu | sAdhika doDha gAu | 500 dhanuSa ( gAu). jADAI caMdra sUrya graha Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-18 _. | u48 | jyotiSka vimAnonA vAhaka devo:15 tA caMdavimANe NaM kai devasAhassIo parivahati? tA solasa devasAhassIo parivahati, taM jahA-puratthimeNaM sIharUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahaMti, dAhiNeNaM gayarUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahaMti, paccatthimeNaM vasaharUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahaMti, uttareNaM turagarUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahati / evaM sUravimANaM pi / bhAvArtha:- prazna-3240 ra hevo yaMdra vimAnana parivahana(6413Ine paribhrama) 42 cha? uttara- soLa hajAra devo caMdra vimAnanuM parivahana kare che, jema ke- (1) siMharUpadhArI cAra hajAra devo pUrva hizAthI parivahana 427, (2) hAthI35dhArI yA242 hevo dakSiA hizAthI parivahana cha, (3) vRSabharUpadhArI cAra hajAra devo pazcima dizAthI parivahana kare che. (4) azvarUpadhArI cAra hajAra devo uttara dizAthI parivahana kare che. A pramANe arthAt caMdra vimAnanI jema ja sUryavimAnanuM paNa soLa hajAra devo parivahana kare che. 16 tA gahavimANe NaM kai devasAhassIo parivahati ? tA aTTha devasAhassIo parivahati, taM jahA- puratthimeNaM siMharUvadhArINaM devANaM do devasAhassIo parivahati, evaM jAva uttareNaM turagarUvadhArINaM devANaM do devasAhassIo parivahati / bhAvArtha:- prazna-32032 vo graha vimAnatuM parivahana 42 cha ? 612-06 12 hevo graha vimAnanuM parivahana kare che, jema ke- siMharUpadhArI be hajAra devo pUrva dizAthI parivahana kare che, e pramANe yAvat azvarUpadhArI be hajAra devo uttaradizAthI parivahana kare che. 17 tA NakkhattavimANe NaM kai devasAhassIo parivahati ? tA cattAri devasAhassIo parivahati, taM jahA- puratthimeNaM sIharUvadhArINaM devANaM ekkA devasAhassIo parivahaMti, evaM jAva uttareNaM turagarUvadhArINaM devANaM ekkA devasAhassIo parivahati / / bhAvArtha:- prazna-241 2 hevo nakSatra vimAnana parivahana cha? 612-yA242 hevo nakSatra vimAnanuM parivahana kare che, jema ke- siMharUpadhArI eka hajAra devo pUrva dizAthI parivahana kare che, e ja pramANe yAvatu azvarUpadhArI eka hajAra devo uttara dizAthI parivahana kare che. 18 tA tArAvimANe NaM kai devasAhassIo parivahati ? tA do devasAhassIo parivahaMti, taM jahA- purathimeNaM sIharUvadhArINaM devANaM paMcadevasayA parivahaMti, evaM jAva uttareNaM turagarUvadhArINaM devANaM paMcadevasayA parivahati / bhAvArtha:- prazna-3241 ra hevo tArA vimAnana parivahana 3cha? 6tta2- 2 hevo tArA vimAnanuM parivahana kare che, jema ke- pUrvadizAthI siMharUpadhArI pAMcaso devo parivahana kare che, te ja Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 350 ] | zrI caMdra-sUrya prazasti sUtra deva rIte thAva azvarUpadhArI pAMcaso devo uttara dizAthI parivahana kare che. vivecana : prastuta sUtromAM jyotiSka vimAnanA vAhaka devonuM varNana che. caMdra Adi jyotiSI devI zaktisaMpanna hoya che. teo anyanA AlaMbana vinA ja potAnA vimAnonuM vahana karI zake che. teone vimAna vAhaka devonI jarUra nathI paraMtu teonA Abhiyogika-sevaka devo tathA prakAranA nAma karmanA udaye Abhiyogika-dAsapaNuM prApta kare che. te devo potAnA svAmI devono mahimA loka samakSa pragaTa karavA tenA vimAnonI nIce rahIne tenuM vahana kare che. mahaddhika devonA sevaka-nokara thavAmAM te devo gaurava anubhave che. teo siMha, vRSabha, gaja ane azvanA rUpa dhAraNa karI, vimAnanI cAre dizAmAM rahIne vimAnanuM vahana kare che. jyotiSka vimAnanA vAhaka devo:kama | deva | vAhaka deva | pUrva dizAvartI | dakSiNa dizAvartI |pazcima dizAvartI | uttara dizAvartI | vimAna | saMkhyA | siMharUpa dhArI | gajarUpa dhArI deva| vRSabharUpa dhArI | azva rUpa dhArI deva 1 | caMdra vimAna | 16,000 4,000 4,000 4,000. 4,000 2 | sUrya vimAna | 16,000 4,000 4,000 4,000 4,000 graha vimAna | 8,000 ,000 2.000 2.000. 2,000 4 | nakSatra vimAna | 4,000 | | 1,000 1,000 | 1,000 1,000 5 | tArA vimAna | 2,000 500 500 pa00 pa00 jyotiSka devonI gati:19 tA eesiNaM caMdima-sUriya-gahagaNa-NakkhattA-tArArUvANaM kayare kayarehito sigdhagaI vA maMdagaI vA ? tA caMdehito sUrA sigghagaI, sUrehiMto gahA sigghagaI, gahehiMto NakkhattA sigghagaI, NakkhattehiMto tArA sigghagaI / savvappagaI caMdA, savvasigghagaI tArA / bhAvArtha :- prazna- A caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAomAM koNa konAthI zIghra gati athavA maMdagati- vALA che? uttara- caMdro karatA sUryo zIdhra gativALA che, sUryo karatA graho zIghra gativALA che, graho karatA nakSatro zIghragativALA che, nakSatro karatA tArAo zIdhra gativALA che. caMdro sarvathI alpa gativALA che ane tArAo sarvathI zIghragativALA che. vivecana : prastuta sutramAM jyotiSka vimAnonI zIghra-maMda gatinuM tulanAtmaka kathana che. Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-18 badhA jyotiSka devomAM caMdra vimAna sahuthI moTuM che. tenA karatAM anukrame sUryAdi vimAno kramazaH nAnA-nAnA hoya che. lokamAM paNa evuM dekhAya che ke bhAre sthUla zarIravALAnI gati prAyaH alpa hoya che. caMdra karatA sUrya, sUrya karatA graha, graha karatA nakSatra ane nakSatra karatA tArAo zIghragAmI hoya che. jyotiSI devonI RddhiH 351 20 tA esi NaM caMdima-sUriya- gahagaNa-NakkhattA-tArArUvANaM kayare kayarehiMto appaDDiyA vA mahiDDiyA vA ? tA tArAhiMto NakkhattA mahiDDiyA NakkhattehiMto gahA mahiDDiyA, gahehiMto sUrA mahiDDiyA, sUrehiMto caMdA mahiDDiyA / savvappiDDiyA tArA, sama,iDDiyA cA / bhAvArtha :- prazna- caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArA devomAM koNa konAthI alpardhika athavA mahardika che? uttara- tArA devo karatA nakSatra devo mahardhika che, nakSatra devo karatA graha devo mahardhika che, graha devo karatA sUrya devo mahardhika che, sUrya devo karatA caMdro mahardhika che. tArA devo sarvathI alpa RddhivALA che ane caMdra devo sarvathI adhika RddhivALA che. tArAo vaccenuM aMtara H 21 tAjaMbuddIveNaM dIve tArArUvassa tArArUvassa ya esa NaM kevaie abAhAe aMtare paNNatte ? duvihe aMtare paNNatte, taM jahA - vAghAime ya NivvAghAime ya / tattha NaM je se vAghAime, se NaM jahaNNeNaM doNNi chAvaTTe joyaNasae, ukkoseNaM bArasa joyaNa sahassAiM doNi bAyAle joyaNasae tArArUvassa ya tArArUvassa ya abAhAe aMtare paNNatte / tattha NaM je se NivvAghAime se NaM jahaNNeNaM paMca dhaNusayAI ukkoseNaM addhajoyaNaM tArArUvassa ya tArArUvassa ya abAhAe aMtare paNNatte / bhAvArtha :- prazna- A jaMbudrIpa nAmanA dvIpamAM eka tArA ane bIjA tArA vacce keTaluM aMtara hoya che? uttara- tArAo aMtaranA be prakAranA che, jema ke- (1) vyAghAtika aMtara- vaccamAM parvata AdinuM vyavadhAna hoya tevuM aMtara ane (2) nirmAghAtika aMtara- vaccamAM koI jAtanuM vyavadhAna na hoya tevuM aMtara. eka tArAthI bIjA tArA vacce vyAghAtika aMtara jaghanya baso chAsaTha (26) yojana ane utkRSTa bAra hajAra baso betAlIsa(12,242) yojana che. eka tArAthI bIjA tArAnuM nirvyAghAtika- svAbhAvika aMtara jaghanya pAMcaso dhanuSa ane utkRSTa ardhA yojana arthAt 2 gAunuM che. vivecanaH prastuta sUtromAM tArAo vaccenA aMtaranuM varNana che. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara zrI caMdrasUrya prazApti sUtra tArAo vaccenuM aMtara na karyA ba 18 18 khetaramAM hi 1 na dayadhA na ka... $ sukhra mayanuM aMtara na kapad jadhA ka aMtare gu. ] | C * kAkAraka che utkRSTa 8-00 thI 7mA -5 @a 12, rAve che thAdhAna ke aMte \ paNT \ ')" AS W () 16 +aa26 + 60 = 0 che. ! A / ke niSa dhaS parvata - 22 ja che. to za tArA vage. 4 me nA dayAdhAta tArAo vaccena nirvANatika aMtara :- eka tArAthI bIjA tArAnI vacce parvatAdinuM vyavadhAna na hoya, to te aMtara nircAghAtika aMtara kahevAya che. te aMtara jaghanya 500 dhanuSya ane utkRSTa 2 gAunuM hoya che. tArAo vaccenuM vyAghAtika aMtara :- samapRthvIthI 790 yojana UMce tArAmaMDaLa merune paribhramaNa kare che. jaMbUdvIpanA niSadha parvata ane nIlavAna parvata 400 yojana UMcA che ane tenA kUTa 500-500 yojana UMcA che. A rIte A parvatonI kula UMcAI 900 yojananI thAya che, tethI tArAonA vimAnonI vacce te parvata Ave che ane te aMtara vyAghAtika kahevAya che. niSadha parvata ane nIlavAna parvatanA kUTathI baMne bAju 8-8 yojana dUra tArAvimAna hoya che. A kUTo uparanA bhAgamAM 250 yojana pahoLA che. tethI ra50+8+ 8 = 26 yojananuM jaghanya vyAghAtika aMtara tArAo vacce jANavuM. jaMbadvIpanI madhyamAM meruparvata sthita che. te 99,000 yojana UMco che. 790 yojana UMce tArA maMDaLa paribhramaNa kare che. sAmasAmI dizAmAM rahelA tArAonI vacce meruparvatanuM vyavadhAna Ave che. 790 yojananI UMcAIe meru parvatanA vyAsamAM, laMbAI pahoLAImAM khAsa phera thato nathI. tethI 790 yojananI UMcAIe meru 10,000 yojananI pahoLAI dharAve che. tArAo meru parvatathI 1,121 yojana dUra rahI bhramaNa kare che. tethI meruparvatathI eka dizAmAM 1,121 yojana dUra tArAmaMDaLa bhramaNa kare che. tevI ja rIte sAmI dizAmAM paNa 1121 yojana dUra tArAmaMDaLa bhramaNa kare che ane vacce meru parvatanI pahoLAI che, tethI 1,121 + 10,000 + 1,121 = 12,242 yojananuM utkRSTa vyAghAtika aMtara jANavuM. jyotiSI devonI agamahiSIo tathA bhoga maryAdA - 22 tA caMdassa NaM joisiMdassa joisaraNNo kai aggamahisIo paNNattAo? tA cattAri aggamahisIo paNNattAo, taM jahA- caMdappabhA, dosiNAbhA, Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvRta - 18 353 accimAlI, pabhaMkarA / tattha NaM egamegAe devIe cattAri - cattAri devIsAhassIparivAro paNNatto / pabhU NaM tAo egamegA devI aNNAiM cattAri - cattAri devIsahassAiM parivAraM viuvvittae / evAmeva sapuvvAvareNaM solasadevIsahassA paNNattA / settaM tuDie / bhAvArtha :prazna- jyotiSendra jyotiSarAja caMdranI keTalI agramahiSIo che ? uttara- caMdrandrane yAra agramahiSIkho - mukhya hevIso che, prema De - (1) yaMdraprabhA (2) bhyotsanAbhA (3) arthibhAsI (4) prabhaMkarA. temAM dareka agramahiSIone cAra-cAra hajAra devIono parivAra hoya che. te pratyeka devIo anya cAra-cAra hajAra devIono parivAra vikurvita karavAmAM samartha che. A pramANe kula maLIne soLa hajAra devIo(4 agramahiSIo ane te cAreyano cAra-cAra hajAra devIono parivAra 4 x 4000 = 15000 hevIkho) IDI che. A yaMdrahevanuM aMtaHpura che. 23 tApabhU NaM caMde joisiMde joisarAyA caMdavaDisae vimANe sabhAe suhammAe tuDieNaM saddhiM divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae ? jo iNaTThe samaTThe / bhAvArtha :prazna--jyotiSendra jyotiSarAja caMdra deva caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmasabhAmAM potAnA aMtaHpuranI agramahiSIonI sAthe divya bhoga bhogavatA zuM vicarI zake che ? uttara- te pramANe zakya nathI arthAt jyotiSendra caMdra deva sudharmA sabhAmAM potAnA aMtaHpura sAthe divya bhoga bhogavI zakatA nathI. 24 tA kahaM te No pabhU caMde joisiMde joisarAyA caMdavaDisae vimANe sabhAe suhammAe tuDieNaM saddhiM divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae ? tA caMdassa NaM joisiMdassa joisaraNNo caMdavaDisae vimANe sabhAe suhammAe mANavaesu ceiyakhaMbhesu vairAmaesa golavaTTasamuggaesu bahave jiNasakahAo saMNikkhittAo ciTThati, tAo NaM caMdassa joisiMdassa joisaraNNo aNNesiM ca bahUNaM joisiyANaM devANaM ya devINa ya accaNijjAo jAva pjjuvaasnnijjaao| evaM khalu No pabhU caMde joisiMde joisarAyA caMdavaDisae vimANe sabhAe suhammAe tuDieNaM saddhiM divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae / pabhU NaM caMde joisiMde joisarAyA caMdavaDisae vimANe sabhAe suhammAe caMdaMsi sIhAsaNaMsi cauhiM sAmANiyasAhassIhiM, cauhiM aggamahisIhiM saparivArAhiM tihiM parisAhiM, sattahiM aNiehiM, sattahiM aNiyAhivaIhiM, solasahiM Ayarakkhadeva sAhassIhiM aNNehi ya bahUhiM joisiehiM devehiM devIhi ya saddhiM saMparivuDe, mahayAhayaNaTTa-gIya - vAiya-taMtI- tala-tAla-tuDiya - ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaraveNaM divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae, kevalaM pariyAraNiDDIe, jo ceva NaM mehuNavattiyAe / bhAvArtha : prazna--zA mATe jyotiSendra jyotiSarAja caMdra deva caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 ] zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra potAnA aMtaHpuranI agramahiSIo sAthe divya bhoga bhogavI zakatA nathI ? uttara- jyotiSendra jyotiSarAja caMdra devanA caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM mANavaka nAmanA caitya staMbha upara vajamaya goLa DabbAmAM aneka jina dADhAo rAkhelI hoya che. jyotiSendra jyotiSarAja caMdra ane anya jyotiSa deva-devIo mATe te arcanIya yAvatu papAsanIya che, tethI jyotiSendra, jyotiSarAja caMdra deva caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM agramahiSIonI sAthe divya bhoga-bhogavatA nathI. caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM caMdrasiMhAsana para sthita caMdra deva potAnA cAra hajAra sAmAnika devo, saparivAra cAra agramahiSIo, traNa pariSada, sAta senAo, sAta senAdhipatio, soLa hajAra AtmarakSaka devo tathA aneka jyotiSI deva-devIo sAthe nATaya, gIta, vINA vagere vAdhanA tala-tAla ane truTita, ghana, mRdaMganA dhvanio dvArA divya bhoga-bhogavavAmAM samartha thaI zake che, paraMtu maithunarUpa bhoga bhogavI zakatA nathI. 25 tA sUrassa NaM joisiMdassa joisaraNNo kai aggamahisIo paNNattAo? tA cattAri aggamahisIo paNNattAo, taM jahA- sUrappabhA, AtavA, accimAlI, pabhaMkarA, sesaM jahA caMdassa, NavaraM sUravaDeMsae vimANe jAva No ceva NaM mehuNavattiyAe / bhAvArtha :- prazna- jyotiSendra jyotiSarAja sUrya devanI keTalI agramahiSIo che? uttara- suryendrane cAra agramahiSIo che, jema ke- (1) sUraprabhA (2) ApA (3) arcimAlI (4) prabhaMkarA. zeSa sarva varNana caMdranI samAna che. vizeSatA e che ke ahIM sUryAvataMsaka vimAna kahevuM yAvatuM maithuna sevana karI zakatA nathI. jyotiSka devonI sthiti :26 tA joisiyA NaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM aTThabhAgapaliovamaM, ukkoseNaM paliovamaM vAsasayasahassamabbhahiyaM |taa joisiNINaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA? tA jahaNNeNaM aTThabhAgapaliovamaM, ukkoseNaM addhapaliovamaM paNNAsAe vAsasahassehiM abbhahiyaM / bhAvArtha - prazna- jyotiSka devonI sthiti keTalI che? uttara- jaghanya palyopamanA AThamA bhAganI, utkRSTa eka lAkha varSa adhika eka palyopamanI che. prazna- jyotiSka devIonI sthiti keTalI che? uttara- jaghanya palyopamanA AThamA bhAganI, utkRSTa pacAsa hajAra varSa adhika ardha palyopamanI che. 27 tA caMdavimANe NaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM caubbhAgapaliovamaM, ukkoseNaM paliovamaM vAsasayasahassabbhahiyaM / tA caMdavimANe NaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM caubbhAgapaliovamaM, ukkoseNaM addhapaliovamaM paNNAsAe vAsasahassehiM abbhahiyaM / bhAvArtha :- prazna- caMdra vimAnavAsI devonI sthiti keTalI che? uttara- caMdra vimAnavAsI devonI Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-18 355 jaghanya paristhiti palyopamanA cothA bhAganI, utkRSTa sthiti eka lAkha varSa adhika eka palyopamanI che. prazna- caMdra vimAna vAsI devIonI sthiti keTalI che ? uttara- caMdra vimAnavAsI devIonI jaghanya sthiti palyopamanA cothA bhAganI, utkRSTa sthiti pacAsa hajAra varSa adhika ardha palyopamanI che. 28 tA sUravimANe NaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNeNaM caubbhAgapaliovamaM, ukkoseNaM paliovamaM vAsasahassabbhahiyaM / tA sUravimANe NaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM caubbhAgapaliovamaM, ukkoseNaM addha paliovamaM paMcahiM vAsasaehiM abbhahiyaM / bhAvArtha:prazna- sUrya vimAnavAsI devonI sthiti keTalI che ? uttara- sUrya vimAnavAsI devonI jaghanya sthiti palyopamanA cothA bhAganI, utkRSTa sthiti hajAra varSa adhika eka palyopamanI che. prazna- sUrya vimAnavAsI devIonI sthiti keTalI che ? uttara- sUrya vimAnavAsI devIonI jaghanya sthiti palyopamanA cothA bhAganI, utkRSTa sthiti pAMcaso varSa adhika ardha palyopamanI che. 29 tA gahavimANe NaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM caubbhAgapaliovamaM, ukkoseNaM paliovamaM / tA gahavimANe NaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM caubbhAgapaliovamaM, ukkoseNaM addhapaliovamaM / bhAvArtha:- prazna- graha vimAnavAsI devonI sthiti keTalI che ? uttara- graha vimAnavAsI devonI jaghanya sthiti palyopamanA cothA bhAganI, utkRSTa sthiti eka palyopamanI che. prazna- graha vimAnavAsI devIonI sthiti keTalI che ? uttara- graha vimAnavAsI devIonI jaghanya sthiti palyopamanA cothA bhAganI, utkRSTa sthiti ardhapalyopamanI che. 30 tA NakkhattavimANe NaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNeNaM caubbhAgapaliovamaM, ukkoseNaM addhapaliovamaM / tA NakkhattavimANe NaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM caaTThabhAgapaliovamaM, ukkoseNaM ubbhAgapaliovamaM / bhAvArtha:prazna- nakSatra vimAnavAsI devonI sthiti keTalI che ? uttara- nakSatra vimAnavAsI devonI jaghanya sthiti palyopamanA cothA bhAganI, utkRSTa sthiti ardha palyopamanI che. prazna--nakSatra vimAnavAsI devIonI sthiti keTalI che ? uttara- nakSatra vimAnavAsI devIonI jaghanya sthiti palyopamanA AThamA bhAganI, utkRSTa sthiti palyopamanA cothA bhAganI che. 31 tA tArAvimANe NaM devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM aTThabhAgapaliovamaM, ukkoseNaM caubbhAgapaliovamaM / tA tArAvimANe NaM devINaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? tA jahaNNeNaM aTThabhAgapaliovamaM, ukkoseNaM sAiregaaTThabhAgapaliovamaM / Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prApti sUtra bhAvArtha : prazna- tArA vimAnavAsI devonI sthiti keTalI che ? uttara- tArA vimAnavAsI devonI sthiti jaghanya sthiti palyopamanA AThamA bhAganI, utkRSTa sthiti palyopamanA cothA bhAganI che. prazna- tArA vimAna vAsI devIonI sthiti keTalI che ? uttara- jaghanya palyopamanA AThamA bhAganI ane utkRSTa sthiti sAdhika palyopamanA AThamA bhAganI che. vivecanaH 35 prastuta sUtromAM jyotiSTha deva tathA devIonI sthitinuM varNana che. deva karatA devIonI sthiti alpa hoya che. jyoti deva devIonI sthiti - jayanya caMdra vimAna sUrya vimAna devI deva devI va vi Ana jaghanya (ochAmAM palya. ochI) sthiti ana na ona palya. palya. palya. utkRSTa | 1 lAkha 50,- 1,000 | 500 (vadhumAM varSa 000 varSa varSa varSA | adhika varSa adhika | adhika ' sthiti 1 1 palya. palya. grA vimAna nakSatra vimAna deva devI deva devI svarU palya. 1 palya. nam palya. + pa. vi Ana | ol palya. nArA vimAna deva daivI ~ | palya. ol palya. + sAvi palya. palya. palya. kRpalya. arU sAdhika palya. | palya. nakSatra devI sthiti :- prastutamAM nakSatra devIonI jaghanya sthiti ? palyopamanI ane utkRSTa sthiti %0 palyopamanI kahI che. zrI prajJApanA sUtranA cothA padamAM ane zrI jIvAjIvAbhigama sUtranI trIjI pratipattinA jyotiSI devAdhikAramAM nakSatra devInI jaghanya sthiti palyopama ane utkRSTa sAtireka OM palyopamanI kahI che. jyotika devonuM alpabahutva : 32 tA eesi NaM caMdima-sUriya-gaha Nakkhata- tArAruvANaM kayare kayarehiMto appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ? tA caMdA ya sUrA ya ee NaM dovi tullA savvatthovA, NakkhatA saMkhijjaguNA gahA saMkhijjaguNA, tArA saMkhijjaguNA / bhAvArtha:- prazna- A caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAomAM koNa konAthI apa, bahu, tulya ke vizeSAdhika che ? uttara- caMdra ane sUrya samAna che ane sarvathI alpa che, tenI apekSAe nakSatra saMkhyAta guNA(28 guNA) adhika che, nakSatronI apekSAe graho saMkhyAtaguNA che. grahonI apekSAe tArA saMkhyAtaguNA adhika che. Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-18 357 vivecanaH prastuta sUtramAM jyotiSka devonA alpabahutvanuM varNana che. caMdra ane sUryanI saMkhyA samAna che. pratyeka dvIpa ane pratyeka samudramAM teo samasaMkhyaka hoya che ane pAMce jyotiSTha devomAM teo alpa saMkhyaka che. pratyeka caMdra ane sUryanA parivAramAM 28-28 nakSatra hoya che tethI te saMkhyAta guNa adhika che. pratyeka caMdra-sUrya parivAramAM graho 88-88 hoya che tethI te paNa saMkhyAta guNA vadhu che. graho nakSatra karatAM sAdhika traNa guNA vadhu che ane caMdra-sUrya karatAM 88 guNA vadhu che. pratyeka caMdra-sUrya parivAramAM tArAo 66,975 kroDAkroDI hoya che tethI saMkhyAta guNA adhika kahyA che. // aDhAramuM prAbhUta saMpUrNa Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 zrI caMdra-sUrya prakSapti sUtra ogaNIsamuM prAbhUta paricaya OROOOOOOR prastuta ogaNIsamA prAbhUtamAM che. madhyalokanA asaMkhya dvIpa-samudrono AyAma vikhuMbha, paridhi tathA temAM jyotiSka vimAnonI saMkhyA(sUriyA rphe AhiyA-2/2/3)nuM pratipAdana che. aDhIdvIpa :- madhyalokamAM asaMkhya dvIpa-samudro che. temAM madhyamAM jaMbudvIpa che. tene pharate kramazaH lavaNa samudra, dhAtakIkhaMDa dvIpa, kAlodadhi samudra, puSkaradvIpa che. puSkaradvIpanI madhyamAM goLAkAre mAnuSottara parvata saMsthita che. A rIte jaMbudvIpa, dhAtakIkhaMDa dvIpa, A be dvIpa ane ardhapuSkaradvIpa eTale aDhIdvIpa ane lavaNa samudra tathA kAlodadhi samudra, A be samudra paryaMtanA aDhIdvIpa kSetrane manuSyakSetra athavA samayakSetra kahe che. aDhIdvIpamAM jyotiSka vimAna :- jaMbudrIpamAM be caMdra ane be sUrya che, jaMbudrIpamAM be caMdra-sUryanA parivAra rUpa padra nakSatra, 176 graha ane 1,33,950 kroDAkroDI tArA vimAno che. lavaNa samudramAM cAra caMdra-cAra sUrya, dhAtakI khaMDadvIpamAM bAra caMdra-bAra sUrya, kAlodadhi samudramAM betAlIsa caMdra--betAlIsa sUrya, ardhapuSkaradvIpamAM botera caMdra-botera sUrya che. A rIte manuSyakSetramAM kula 132 caMdra, 132 sUrya ane tenA parivAra rUpe 11,616 graho 3,696 nakSatro ane 84,40,700 kroDAkroDI tArA vimAno che. be caMdra, be sUrya, 56 nakSatra, 176 grahanuM eka piTaka kahevAya che. jaMbUdvIpamAM 1 piTaka che. lavaNa samudramAM be piTaka che. aDhIdvIpamAM kula 66 piTaka che. piTaka rUpe aDhIdvIpamAM caMdrAdinI saMkhyA darzAvavAnI eka viziSTa kathana pati che. aDhIdvIpamAM te jyotiSka vimAno niraMtara jaMbudrIpanA meruparvatane kendramAM rAkhIne paribhramaNa karI rahyA che. aDhIdvIpamAM sUryanA paribhramaNathI divasa-rAta thAya che ane tenA prakAzakSetramAM nyUnAdhikatA thatI rahe che. caMdranA paribhramaNathI ekama, bIja Adi tithio tathA kRSNapakSa-zuklapakSa thAya che. gatizIla caMdra-sUryanA tApakSetranuM saMsthAna kaMdabapuSpa jevuM che. sUryanuM prakAzakSetra meru parvatanI samIpe sAMkaDuM ane lavaNa samudra samIpe pahoLuM hoya che. aDhIdvIpanI bahAranA dvIpa samudromAM jyotiSka vimAno :- bAhya puSkaradvIpa, puSkara samudra Adi asaMkhya dvIpa-samudra che. temAM caudamA kula kuMDalAvarAvabhAsa dvIpa-kuMDalAvarAvabhAsa samudra sudhInA dvIpa-samudro saMkhyAta yojana vistRta che ane temAM saMkhyAta caMdra-sUrya Adi che. paMdaramA rucaka dvIpathI aMtima svayaMbhUramaNa samudra paryaMtanA samudro asaMkhyAta yojana vistRta che ane temAM asaMkhyAta caMdra-sUrya Adi che. te vimAno gatizIla nathI, kAyama mATe potAnA sthAne sthita rahe che. tethI aDhIdvIpanI bahAra rAta-divasa, Adi koIpaNa prakAranuM parivartana thatuM nathI. tyAM vartuLAkAre eka caMdra, eka sUrya, te rIte sUrya caMdrAMtarita ane caMdra sUryAMtarita che. be sUrya vacce eka caMdra hoya che ane be caMdra vacce eka sUrya hoya che. sUrya ane caMdra vacce 50,000 yojananuM aMtara hoya che ane be sUrya vacce ke be caMdra vacce eka lAkha yojananuM aMtara che. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-19: paricaya _ 359 | caMdra-sUrya potapotAnA sthAne sthita hovAthI caMdra-sUryano prakAza paraspara mizrita thAya che, tethI sUryano prakAza atyaMta uSNa ke atyaMta caMdrano prakAza zIta hoto nathI. tyAMnuM vAtAvaraNa haMmezAM maMdaprakAza yuktahoya che. tyAMnAM jyotiSka vimAnanA prakAzakSetranuM saMsthAna ITa jevuM laMbacorasa AkAranuM hoya che. A rIte aDhIdvIpamAM gatizIla ane aDhIdvIpanI bahAra sthitizIla jyotiSka vimAno che. Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 307 zrI caMdra-sUrya prazasti sUtra SU ogaNIsamuM prAbhRta / kyotiSTha vimAna saMdhyA ) jyotiSI devonI saMkhyA saMbaMdhI 12 pratipatio:| 1 tA kai NaM caMdima-sUriyA savvaloyaM obhAsaMti ujjoeMti taveMti pabhAseMti Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo duvAlasa paDivattIo paNNattAo, taMjahA tatthege evamAhaMsu- tA ege caMde ege sUre savvaloyaM obhAsai ujjoei tavei pabhAsai, ege evamAhaMsu / / ege puNa evamAhaMsu- tA tiNNi caMdA tiNNi sUrA savvaloyaM obhAsaMti jAva pabhAseMti, ege evamAhaMsu / ____ege puNa evamAhaMsu- tA AuTuiM caMdA AuTuiM sUrA savvaloyaM obhAsaMti jAva pabhAseMti, ege evamAhaMsu / eeNaM abhilAveNaM NeyavvaM- satta caMdA-satta sUrA, dasa caMdA-dasa sUrA, bArasa caMdA-bArasa sUrA, bAyAlIsaM caMdA-bAyAlIsaM sUrA, bAvattarI caMdA-bAvattarI sUrA, bAyAlIsaM caMdasayaM-bAyAlIsaM sUrasayaM, bAvattaraM caMdasaya-bAvattaraM sUrasayaM, bAyAlIsaM caMdasahassa-bAyAlIsaM sUrasahassaM, bAvattaraM caMdasahassaM-bAvattaraM sUrasahassaM savvaloyaM obhAsaMti ujjoeMti taveMti pabhAseMti, ege evamAhaMsu / bhAvArtha:- prazna-sA yaMdra, sUrya mApA(manuSya) sone savamAsita cha, dhotita cha, tApita kare che ane prakAzita kare che ? uttara- manuSya kSetranA jyotiSka vimAnonI saMkhyAnA viSayamAM anyatIrthikonI bAra pratipattio che. (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke eka caMdra ane eka sUrya AkhA lokane avabhAsita kare che, udyotita kare che, tApita kare che ane prakAzita kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke traNa caMdra ane traNa sUrya AkhA lokane avabhAsita kare che yAvatuM prakAzita kare che. (3) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke sADA traNa caMdra ane sADA traNa sUrya AkhA lokane avabhAsita kare che yAvatuM prakAzita kare che. mA prA2nA abhiyAthI ApA sone (4) sAta yaMdra bhane sAta sUrya, (5) isa yaMdra sane isa sUrya (G)mAra yaMdra anebAra sUrya, (7) tAlIsa yaMdra anetAlIsa sUrya, (8) mAtera yaMdra sanemAtara sUrya, (C) meDasotAlIsa yaMdra ane mesopetAlIsa sUrya, (10) mesopotera yaMdra ane ekaso botera sUrya, (11) betAlIsa hajAra caMdra ane betAlIsa hajAra sUrya, (12) botera hajAra caMdra ane botera hajAra sUrya avabhAsita kare che yAvatuM prakAzita kare che. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-19. 361 | jaMbUdvIpamAM jyotiSka devoH| 2 vayaM puNa evaM vayAmo tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM jAva parikkheveNaM paNNatte / / tA jaMbuddIve dIve- do caMdA pabhAseMsu vA pabhAseMti vA pabhAsissaMti vA do sUriyA tarvisu vA taveti vA tavissaMti vA, chappaNNaM NakkhattA joyaM joeMsu vA joeMti vA joissaMti vA, chAvattari gahasayaM cAraM cariMsu vA caraMti vA carissaMti vA, egaM sayasahassaM tettIsaM ca sahassA Nava sayA paNNAsA tArAgaNakoDikoDINaM sobhaM someMsu vA sobhaMti vA sobhissaMti vA / do caMdA do sUrA, NakkhattA khalu havaMti chappaNNA / chAvattaraM gahasayaM, jaMbuddIve vicArI NaM // 1 // egaM ca sayasahassaM tettIsaM khalu bhave sahassAI / Nava ya sayA paNNAsA, tArAgaNakoDikoDINaM // 2 // bhAvArtha :- prazna- bhagavAna ema kahe che ke- sarvadIpa-samudranI madhyamAM paridhithI yukta jaMbUdvIpa nAmano dvIpa che. te jaMbUdvIpamAM- be caMdra prakAza karatA hatA, kare che ane karaze. be sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze. padanakSatro yoga karatA hatA, kare che ane karaze. 176 graho paribhramaNa karatA hatA, kare che ane karaze. eka lAkha, tetrIsa hajAra, navaso pacAsa(1,33,950) kroDAkoDI tArAo zobhatA hatAM, zobhe che ane zobhaze. gAthArtha -be caMdra, be sUrya, chappana nakSatra, eka so chotera graha, 1,33,950 kroDAkoDI tArAo jebUdvIpamAM vicaraNa(paribhramaNa) kare che. ll1-rA vivecanaH prastuta sutromAM jaMbudvIpamAM paribhramaNa karatA jyotiSka vimAnonuM nirUpaNa che. caMdra ane sUrya baMne indrarUpa che. pratyeka caMdrandra ane sUryendranA parivAramAM 28 nakSatra, 88 graha ane 6,975 kroDAkoDI tArAo hoya che. raMvAbhAlituH- caMdranI prabhA eTale prakAza. caMdranA prakAzane udyota kahe che. caMdra vimAnanA pRthvIkAyika jIvone udyota nAmakarmano udaya hoya che tethI teo zIta sparza ane prakAzita zarIravALA hoya che. jaMbUdvIpamAM be caMdra hoya che, te baMne caMdra sAmasAmI dizAone prakAzita kare che. jUriyA tavasuH- sUryano tApa eTale AtApa, sUryavimAnanA pRthvIkAyika jIvone Atapa nAmakarmano udaya hoya che tethI teo uSNa sparza ane prakAzita zarIravALA hoya che. jaMbudvIpamAM be surya sAmasAmI dizAmAM prakAza kare che. pa ttA nor - pota-potAnA maMDaLa upara paribhramaNa karatAM nakSatro jeTalo samaya caMdra ane sUrya sAthe rahe, sAthe paribhramaNa kare, tene yoga kahe che. Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra madada vAraM cariMsu - mahAgraha cAla cAle che. cAla eTale maMDaLa kSetra para paribhramaNa karavuM. sUrya, caMdra, nakSatra badhA pota-potAnA maMDaLa para paribhramaNa kare che, paNa ahIM grahanI gati mATe 'cAra' zabdano prayoga kayo che. tArIkha :- eka-eka caMdranA parivAramAM 6,975 koTAkoTi tArAgaNa hoya che, tethI be caMdranA kula maLI 1,33,950 koTAkoTi tArAgaNa che. prAyaHpratomAM bIjA sUtramAM tA athai...nAva parahevenuM paNa sUtrapATha pachI tA baMbUdIva dIve kevaiyA caMdA pabhAsiMsu pabhAsiMti vA pabhAsissaMti vA ? kevaiyA sUriyA tarvisu vA taveMti vA tavissaMti vA ? kevaiyA NakkhattA joyaM joiMsu vA joeMti vA joissaMtivA ? kevaiyA gahA cAraM cariMsuvA caraMti vA carissaMti vA ? kevaiyA tArAgaNakoDikoDIo sobhaM sobhaisu vA sobhaiti vA sofmakhaMti ? A praznAtmaka sUtra pATha jovA maLe che. vyAkhyAkAre sUrya prajJapti sUtranI vRttimAM A sUtranI vyAkhyA karI nathI. prastuta AgamanI racanA zailI pramANe A praznAtmaka sUtra pATha ahIM upayukta jaNAto nathI. anyatIrthIkonA mata pradarzana pachI vaye pukha parva vAto kahyA pachI svamatanuM nirUpaNa hoya che praznottara hotA nathI. pUrvanA prAbhRtamAM svamata pratipAdana samaye praznAtmaka sUtra nathI. tethI prastutamAM A sUtrapATha grahaNa karyo nathI. lavaNa samudramAM jyotiSka devo:| 3 tA jaMbuddIvaM dIvaM lavaNe NAmaM samudde vaTTe valayAkArasaMThANasaMThie savvao samatA saMparikkhittA Na ciTThai / tA lavaNe NaM samudde kiM samacakkavAlasaMThie visamacakkavAlasaMThie ? tA lavaNasamudde samacakkavAlasaMThie, No visamacakkavAlasaMThie / tA lavaNasamudde kevaiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahie ti vaejjA ? tA do joyaNa sayasahassAI cakkavAla vikkhabheNaM, paNNarasa joyaNa sayasahassAI ekkAsIiM ca sahassAI sayaM ca egUNacAlIsaM kiMci visesUNaM parikkheveNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha - lavaNa samudra jaMbUDhIpa nAmanA dvIpane cAre bAjuthI gherIne rahelo che. teno AkAra valayAkAra cUDI jevo goLa che. prazna- te lavaNa samudra samacakravAla saMsthAnathI saMsthita che ke viSama cakravAla saMsthAnathI saMsthita che? uttara- te lavaNa samudra samacakravAla saMsthAnathI saMsthita che, viSama cakravAla saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna- te lavaNa samudrano cakravAla vikhaMbha keTalo che ane paridhi keTalI che? uttara- lavaNa samudrano cakravAla vikhaMbha be lAkha yojanAno che. tenI paridhi kiMciMtu nyUna paMdaralAkha ekayAsI hajAra, ekaso ogaNacAlIsa(15,81,139) yojananI che. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-18 | 337 |4 tA lavaNasamudde kevaiyA caMdA pabhAseMsu evaM pucchA jAva kevaiyA tArAgaNa koDikoDIo sobhiMsu vA sobhaiti vA sobhissaMti vA ? tA lavaNe NaM samudde cattAri caMdA pabhAseMsu vA pabhAseti vA pabhAsissati vA, cattAri sUriyA tarvisu vA taviti vA tavissaMti vA, bArasa NakkhattasayaM joyaM joeMsu vA joeMti vA joissaMti vA, tiNNi bAvaNNA mahaggahasayA cAraM cariMsu vA caraMti vA, carissaMti vA / do sayasahassA sa sA sattA? ca sahassA Nava ya sayA tArAgaNakoDikoDINa sobha so su vA sobhati vA, sobhissaMti vA / paNNarasa sayasahassA, ekkAsIyaM sayaM ca UtAlaM / kiMci viseseNUNo, lavaNodahiNo parikkhevo // 1 // cattAri ceva caMdA, cattAri ya sUriyA lavaNatoe / bArasa Nakkhattasaya, gahANa tiNNeva bAvaNNA // 2 // docceva sayasahassA, sattahi~ khalu bhave sahassAI / Nava ya sayA lavaNajale, tArAgaNakoDikoDINa // 3 // bhAvArtha :- prazna- lavaNa samadramAM keTalA caMdra prakAza karatA hatA, prakAza kare che ane prakAza karaze ? vagere prazno karavA yAvatu keTalA kroDAkoDI tArAgaNa, zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze? uttaralavaNa samudramAM- cAra caMdra prakAza karatA hatA, prakAza kare che ane prakAza karaze; cAra sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze, ekaso bAra nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze; traNaso bAvana graho paribhramaNa karatA hatA, kare che ane karaze; be lAkha saDasaTha hajAra navaso(2,67,900) kroDAkoDI tArAgaNa zobhatA hatA, zobhe cha bhane zomaze. gAthArtha :- paM.2sANa, jyAsI 32, paDaso mogarayAlIsa (15, 81, 138) yonathI ochI lavaNodadhinI paridhi che. ||1|| lavaNa samudramAM cAra caMdra, cAra sUrya, 112 nakSatra, 3para graha ane 2,67,800 sosiatii tArA ch.||2-|| dhAtakI khaMDa dvIpamAM jyotiSka devo:|5 tA lavaNasamudaM dhAyaIsaMDe NAmaM dIve vaTTe valayAkArasaMThANasaMThie taheva jAva samacakkavAlasaMThie, No visamacakkavAlasaMThie / dhAyaIsaMDe NaM dIve kevaiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahieti vaejjA ? tA cattAri joyaNasayasahassAI cakkavAlavikkhaMbheNaM IyAlIsaM joyaNasayasahassAI dasa ya sahassAI Nava egaTe joyaNasae kiMci visesUNe parikkheveNaM Ahieti vaejjA / / bhAvArtha :- goLa valayAkAra saMsthAnathI saMsthita dhAtakIkhaMDa nAmano dvIpalavaNa samudrane cAre bAjuthI Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 4 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra gherIne rahyo che yAvat dhAtakIkhaMDa nAmano dvIpa samacakravAla(samagoLAkAra) saMsthAnathI saMsthita che, viSamacakravAla saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna- dhAtakIkhaMDa dvIpano cakravAla vikhaMbha keTalo che ane tenI paridhi keTalI che? uttara- teno cakravAla vikhaMbha cAra lAkha yojana ane tenI paridhi kaMIka nyUna ekatAlIsa lAkha dasa hajAra navaso mesa6(41,10,81) yonanI che. 6 dhAyaIsaMDe NaM dIve kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA pucchA taheva / tA dhAyaIsaMDe dIve bArasa caMdA pabhAseMsu vA pabhArseti vA pabhAsissaMti vA, bArasa sUriyA taveMsu vA taveMti vA tavisissaMti vA, tiNNi chattIsA NakkhattasayA joyaM joe su vA joeMti vA joissaMti vA, egaM chappaNNa mahaggahasahassaM cAraM cariMsu vA cariti vA carissati vA, aTTeva sayasahassA tiNi sahassAi satta ya sayAi tArAgaNakoDikoDINaM sobhaM sobhaisu vA sobhaiti vA sobhissaMti vaa| dhAyaisaMDa parirao, IyAla dasuttarA sayasahassA / Nava sayA ya egaTThA, kiMci viseseNa parihINA // 1 // cauvIsaM sasi-raviNo, NakkhattasayA ya tiNNi chattIsA / egaM ca gahasahassaM, chappaNaM dhAyaIsaMDe // 2 // advaiva sayasahassA, tiNNi sahassAI satta ya sayAI / dhAyaisaDe dIve, tArAgaNa koDikoDINa // 3 // bhAvArtha:- prazna-ghAtIis dvIpamA- (1) 240 yaMdra pra tADatA, prAza 43 cha, praza karaze? vagere sarva prazna karavA. uttara- dhAtakIkhaMDadvIpamAM bAra caMdra prakAza karatA hatA, prakAza kare che ane prakAza karaze. bAra sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze, traNaso chatrIsa (336) nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze. eka hajAra chappana mahAgraha(1,056) paribhramaNa karatA hatA, kare che ane karaze, 16 sAma, 1972, sAtaso(8,03,700) istsoDI tArAmo zomatA satA, zome cha bhane zomaze. gAthArtha - dhAtakIkhaMDanI ekatAlIsa lAkha dasa hajAra navaso ekasaTha (41, 10, 961) yojanathI kaMIka cuna paridhi che. 1dhAtakIkhaMDa dvIpamAM 24 caMdra-sUrya arthAt 12 caMdra- 12 sUrya, 336 nakSatra, 1,056 graha, 8,03,900 tArAgA ch||2-|| kAlodadhi samudramAM jyotiSka vimAnonI saMkhyA: 7 tA dhAyaIsaMDaM NaM dIvaM kAloe NAma samudde vaTTe valayAkArasaMThANasaMThie jAva samacakkavAlasaMThie, No visamacakkavAlasaMThie / tA kAloe NaM samudde kevaiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahieti vaejjA ? tA kAloe NaM samudde aTTha joyaNasayasahassAI Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAmRta-18 | 5 | cakkavAlavikkhaMbheNaM paNNatte, ekkANauiM joyaNasayasahassAI sattaraM ca sahassAI chacca paMcuttare joyaNasae kiMci visesAhie parikkheveNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- goLa ane valayAkAra saMsthAnathI saMsthita kAlodadhi samudra dhAtakIkhaMDadvIpane cAre bAjuthI gherIne rahyo che yAvata samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che, viSama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna- kAlodadhi samudrano cakravAla vikhaMbha keTalo che ane paridhi keTalI che? uttara- kAlodadhi samudrano cakravAla vikhaMbha ATha lAkha yojana che ane tenI paridhi sAdhika ekANu lAkha, sattara hajAra, chaso pAya(1,17,605) yonanI che. 8 tA kAloe NaM samudde kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA pucchA / tA kAloe NaM samudde bAyAlIsaM caMdA pabhAseMsu vA pabhAseMti vA pabhAsissaMti vA, bAyAlIsaM sUriyA taveMsu vA taveti vA tavissati vA, ekkArasa chAvattarA NakkhattasayA joyaM joiMsu vA joeMti vA joissaMti vA, tiNNi sahassA chacca chaNNauyA mahaggahasayA cAraM cariMsu vA careMti vA carissaMti vA, aTThAvIsaM sayasahassAI bArasa sahassAI Nava ya sayAi paNNAsA tArAgaNakoDikoDIo sobha so su vA sobhati vA sobhissaMti vA / / ekkANauI satarAI, sahassAI parirao tassa / ahiyAI chacca paMcuttarAI, kAlodadhi varassa // 1 // bAyAlIsaM caMdA, bAyAlIsaM ca diNakarAdittA / kAlodahimi ee, caraMti saMbaddhalesAgA // 2 // NakkhattasahassaM, egameva chAvattaraM ca sayamaNNaM / chaccasayA chaNNauyA, mahaggahA tiNNi ya sahassA // 3 // aTThAvIsaM sayasahassA bArasa ya sahassAI / NavayasayA paNNAsA, tArAgaNa koDikoDINaM // 4 // bhAvArtha:- prazna-lahaghisamudramAMsA yaMdra pra tADatA, vagaire sarva prazna 21.6ttrkAlodadhi samudramAM betAlIsa caMdra prakAza karatA hatA, prakAza kare che ane prakAza karaze, betAlIsa sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze; eka hajAra ekaso choMtera(1,176) nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze; traNa hajAra chaso chatru(3,696) mahAgraha paribhramaNa karatA hatA, kare che ane karaze; aThyAvIsa lAkha pAra 412 navaso payAsa(28,12,850) isistii tArA zomatAta, zobhe cha bhane zomaze. gAthArtha - kAlodadhi samudranI paridhi sAdhika 91,17,605 yojana che. 1ll kAlodadhi samudramAM betAlIsa caMdra, betAlIsa sUrya, eka hajAra ekaso choMtera(1,176) nakSatra, traNa hajAra chaso chai(3696) mahAgraha ane 28,12,850 astoDItarAgAche. // 2-3-4 // [prAya: pratImA yothI gAthAmAM aTThavIsaM kAlodahimi bArasa ya sahassAimAzate sUtrAovAbhaNe che.temAMsAsUyazaprayoganathI. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra sUtra-4, 2||thaa-3; sUtra-5, thA-une sUtra-10, 2||thaa-4ne anusarIne mI sayasahassAiM sUtrapATha svIDayo cha. puSkaravaradvIpamAM jyotiSka vimAno:| 9 tA kAloyaM NaM samudaM pukkharavare NAmaM dIve vaTTe valayAkArasaMThANasaMThie savvao samaMtA saMparikkhittANaM ciTThai / tA pukkhare NaM dIve kiM samacakkavAlasaMThie visamacakkavAlasaMThie ? tA pukkharavare NaM dIve samacakkavAlasaMThie No visamacakkavAlasaMThie / tA pukkharavare NaM dIve kevaiyaM samacakkavAlavikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM? tA solasa joyaNasayasahassAI cakkavAlavikkhaMbheNaM, egA joyaNakoDI bANauiM ca sayasahassAI auNApaNNaM ca sahassAI aTThacauNaue joyaNasae parikkheveNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- goLa ane valayAkAra saMsthAnathI sthita puSkaravaradvIpa kAlodadhi samudrane cAre taraphathI gherIne rahyo che. prazna-puSkaravaradvIpa zuM samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che ke viSama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita che? uttara- puSkaravaradvIpa samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che, viSama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna- 57722dIpanI vAsa vimo cha bhane parivi 2ii cha ? 612puSkaravaradvIpano cakravAla vikhaMbha soLa lAkha yojanAno che ane tenI paridhi eka karoDa, bANa lAkha, mogA5yAsa 42, mAuso yorA (1,82,48,884) yonanI cha. 10 tA pukkharavare NaM dIve kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA pucchA taheva / tA pukkharavare NaM dIve coyAlaM caMdasayaM pabhAseMsu vA pabhAseMti vA pabhAsissaMti vA, coyAlaM sUriyANaM sayaM tarvisu vA taveMti vA tavissaMti vA, cattAri sahassAI battIsaM ca NakkhattA joyaM joeMsu vA joeMti vA joissaMti vaa| bArasa sahassAI chacca bAvattarA mahaggahasayA cAraM cariMsu vA caraMti vA carissaMti vA, chaNNaui sayasahassAI coyAlIsaM sahassAI cattAri ya sayAI tArAgaNakoDikoDINaM sobhaM sobhiMsu vA sobheti vA sobhissaMti vA / koDI bANauI khalu, auNANauI bhave sahassAI / aTThasayA cauNauyA, parirao pokkharavarassa // 1 // cottAlaM caMdasayaM, cattAlaM ceva sUriyANa sayaM / pokkharavaradIvammi, carati ee pabhAsaMtA // 2 // cattAri sahassAI, battIsaM ceva huMti NakkhattA / chacca sayA bAvattara, mahaggahA bAraha sahassA // 3 // Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-19 [37] chaNNaui sayasahassA, cottAlIsaM khalu bhave sahassAI / cattAri ya sayA khalu, tArAgaNa koDikoDI NaM // 4 // bhAvArtha :- prazna puSkaravara dvIpamAM keTalA caMdra prakAza karatA hatA, vagere sarva prazna karavA. uttarapuSkaravara dvIpamAM eka so cuMmAlIsa caMdro prakAza hatA, prakAza kare che ane prakAza karaze; ekaso cummAlIsa sUryo tapatA hatA, tape che ane tapaze; cAra hajAra batrIsa nakSatra(4,032) yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze; bAra hajAra chaso botera(12,672) mahAgraho paribhramaNa karatA hatA, kare che ane karaze; chasUlAkha cuMmAlIsa hajAra cAraso(96,44,400) kroDAkoDI tArAgaNa zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze. gAthArtha :- puSkaravaradvIpanI paridhi 1,92,49,894 yojana che. (vAgaDa pachI gAthA gata sayA sadasADuM no anvaya karavAmAM Avyo che) Ilall 144 caMdro ane 144 sUryo puSkaravaradvIpane prakAzita kare che. 4,03ra (cAra hajAra batrIsa) nakSatro ane 12,672(bAra hajAra, chaso botera) mahAgraho bhramaNa kare che. 96,44,400 kroDAkoDI tArAgaNa puSkaravaradvIpamAM zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze. mAnuSottara parvataH|11 tA pukkharavarassa NaM dIvassa bahumajjhadesabhAe mANusuttare NAmaM pavvae paNNatte, vaTTe valayAkArasaMThANasaThie je NaM pukkharavaraM dIvaM duhA vibhayamANevibhayamANe ciTThai, taM jahA- abhiMtarapukkharaddhaM ca bAhirapukkharaddhaM ca / bhAvArtha :- puSkaravaradvIpanA barAbara madhyabhAgamAM mAnuSottara nAmano parvata che. te goLa ane valayAkAra saMsthAnathI saMsthita che. te parvata puSkaravaradvIpane be bhAgomAM vibhAjita kare che- (1) AtyaMtara puSkarArdha dvIpa ane (2) bAhya puSTharArdha dvIpa. 12 tA abhibtarapukkharaddhe NaM kiM samacakkavAlasaMThie ? visamacakkavAlasaMThie? tA samacakkavAlasaMThie No visamacakkavAlasaMThie / tA abhitara pukkharaddhe NaM kevaiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahieti vaejjA ? tA aTTha joyaNasayasahassAI cakkavAlavikkhaMbhe NaM, e kkA joyaNakoDI bAyAlIsa ca sayasahassAi tIsa ca sahassAi do auNApaNNe joyaNasae parikkheveNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- AtyaMtara puSkarArdhadvIpa zuM samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che ke viSama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita che? uttara- te sama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita che, viSama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna- AtyaMtara puSkarArdha dvIpano cakravAla vikhaMbha keTalo che ane tenI paridhi keTalI che? uttara- AtyaMtara puSkara dvIpano cakravAla vikhaMbha ATha lAkha yojanAno che ane tenI paridhi eka karoDa. betAlIsa lAkha, trIsa hajAra, baso ogaNapacAsa(1,42,30,249) yojananI che. |13 tA abhittarapukkharaddhe NaM kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA pabhAsiMti vA Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra pabhAsissaMti vA pucchA ? tA bAvattariM caMdA pabhAsiMsu vA pabhArseti vA pabhAssiM vA, bAvattariM sUriyA taveMsu vA taveMti vA tavissaMti vA, doNi solA NakkhattasahassA joyaM joeMsu vA joeMti vA joissaMti vA, cha mahaggahasahassA tiNNi sae ya chattIsA cAra careMsu vA caraMti vA carissaMti vA, aDayAlIsaM sayasahassA bAvIsaM ca sahassA doNNi ya sayA tArAgaNakoDikoDiNaM sobhaM sobhi'isu vA sobhaMti vA sobhissaMti vA / 378 bhAvArtha :prazna- AtyaMtara puSkarArdha dvIpamAM keTalA caMdra prakAza karatA hatA, prakAza kare che ane prakAze ? vagere prazna karavA. uttara- ApyaMtara puSkarArdha dvIpamAM botera caMdro prakAza karatA hatA, prakAza re che ane pradvAza raze; jotera sUryo tapatA hatA, tathe che ane tapaze; je ubhara, soNa ( 2,015) nakSatro yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze; cha hajAra traNaso chatrIsa(6,336) mahAgraho paribhramaNa karatA hatA, kare che ane karaze; aDatAlIsa lAkha bAvIsa hajAra baso(48,22,200) kroDAkroDI tArAgaNa zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze. samayakSetramA bhyotiSDa hevo : 14 tA samayakhette NaM kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahieti vaejjA ? tA paNayAlIsaM joyaNasayasahassAiM AyAma vikkhaMbheNaM, egA joyaNakoDI bAyAlIsaM ca sayasahassAiM tIsaM sahassAiM doNNi ya auNApaNe joyaNasae parikkheveNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :prazna- samayakSetranI laMbAI-pahoLAI keTalI che ane tenI paridhi keTalI che ? uttaratenI laMbAI pahoLAI pistAlIsa lAkha yojananI che ane tenI paridhi eka karoDa, betAlIsa lAkha, trIsa ubhara, jaso yogaeApayAsa (1,42, 30, 248) yo4nanI che. 15 tA samayakkhette NaM kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA pucchA taheva / tA battIsaM caMdasayaM pabhArsesu vA pabhAseMti vA pabhAsissaMti vA, tA battIsaM sUriyANaM sayaM taveM vA taveMti vA tavissaMti vA, tiNNi sahassA chacca chaNNauyA NakkhattasayA joyaM joeMsu vA joeMti vA joissaMti vA, ekkArasa sahassA chacca solasa mahaggahasayA cAraM cariMsu vA caraMti vA carissaMti vA, aTThAsIiM sayasahassAiM cattAlIsaM ca sahassA satta ya sayA tArAgaNa koDikoDINaM sobhaM sorbhesu vA sobhati vA sobhisasaMti vA / aTTheva sayasahassA, abhitarapukkharassa vikkhaMbho / paNayAla sayasahassA, samayakhettassa vikkhaMbho // 1 // koDI bAyAlIsaM, tIsaM sahassA dusayA ya auNapaNNAsA / samayakhettassa parirao, emeva ya pukkharaddhassa // 2 // Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-19 bAvattariM ca caMdA, bAvattarimeva diNakarA dittA / pukkharavaradIvaDDhe, caraMti ee pabhAseMtA // 3 // tiNNi sayA chattIsA, chacca sahassA mahaggahANaM tu / NakkhattANaM tu bhave, solAI duve sahassAiM // 4 // aDayAlasayasahassA, bAvIsaM khalu bhave sahassAiM / do ya saya pukkharaddhe, tArAgaNakoDikoDInaM // 5 // battIsaM caMdasayaM, battIsaM ceva sUriyANa sayaM / sayalaM mANusaloyaM, caraMti ee pabhAseMtA // 6 // ekkArasa ya sahassA, chappiya solA mahaggahANaM tu / chacca sayA chaNNauyA, NakkhattA tiNNi ya sahassA // 7 // aTThAsIi cattAiM, saya sahassAiM maNuyalogaMmi / satta ya sayA aNUNA, tArAgaNakoDikoDINaM // 8 // eso tArApiMDo, savvasamAseNa maNuyaloyaMmi / bahiyA puNa tArAo, jiNehiM bhaNiyA asaMkhejjA // 9 // evaiyaM tAraggaM, jaM bhaNiyaM mANusaMmi logaMmi / cAraM kalaMbuyA - pupphasaMThiyaM joisaM carai // 10 // ravi sa ga NakkhattA, evaiyA AhiyA maNuyaloe / jesiM NAmAgottaM, Na pAgayA paNNavehiMti // 11 // 3Fe bhAvArtha :- prazna- samayakSetramAM- keTalA caMdra prakAza karatA hatA ? vagere prazno karavA. uttara- samayakSetramAM ekaso batrIsa(132) caMdro prakAza hatA, prakAza che ane prakAza karaze; ekaso batrIsa sUryo tapatA hatA, tape che ane tapaze; traNa hajAra, chaso channu(3,696) nakSatro yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze; agIyAra hajAra chaso soLa(11,616) mahAgraha paribhramaNa karatA hatA, kare che ane araze; ahayAsI sApa yAsIsa ubhara sAtaso (88,40,700) DoDADoDI tArAgaNa zobhatA utA, zobhe che ane zobhaze. gAthArtha :- AtyaMtara puSkarArdha dvIpano cakravAla vidhyuMbha ATha lAkha yojana che. samaya kSetrano viSphabha pIstAlIsa sAja yo4na che. // 1 // samayakSetranI paridhi eka kroDa, betALIsa lAkha, trIsa hajAra, baso ogaNapacAsa (1,42,30,248) yo4na che. ardha puSDaradvIpanI paridhi paae| tesI 4 che. (ahIM bAyAlIsaM pachI gAthAgata sayAsahassA no anvaya karavAmAM Avyo che.) IIII paribhramaNa karatA botera caMdra ane botera sUrya ardha puSkara dvIpane prakAzita kare che. IIII Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prakSapti sUtra puSkarArdha dvIpamAM cha hajAra traNaso chatrIsa (6, 336) mahAgraho tathA be hajAra soLa (2,016) nakSatro ane aDatAlIsa lAkha bAvIsa hajAra baso (48,22,200) kroDAkroDI tArAo che. II4-5 // paribhramaNa karatAM 132 caMdro ane 132 sUryo saMpUrNa manuSya kSetrane prakAzita kare che. IIII agiyAra hajAra, chaso soLa (11,16) mahAgraho ane traNa hajAra, chaso channu (3,96) nakSatro caMdra-sUryanI sAthe yoga kare che. III 068 jUnAdhikatA vinA aThayAsI lAkha, cAlIsa hajAra, sAtaso (88,40,000) kroDAkroDI tArAo manuSya kSetramAM zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze. IILII A pramANe manuSya kSetramAM tArAono samUha pUrvokta saMkhyA pramANe kahyo che. manuSya kSetranI bahAra tArAonA samUhanI saMkhyA jinezvaroe asaMkhyAta kahI che. (asaMkhyAta dvIpa samudra hovAthI dareka dvIpamAM yathAyogya saMkhyAta-asaMkhyAta tArAgaNa che.) IIaa manuSya lokamAM je tArAgaNonuM pramANa kahyuM che te sarva jyotiSadevonA vimAna rUpa che. tenA cAra kSetranuM eTale prakAza kSetranuM saMsthAna kadaMba puSpa samAna che. (te mULamAM meru parvatanI tarapha sAMkaDuM ane bahAra jagatI tarapha pahoLuM che tathA te prakAza paNa tenI sAthe ja gatizIla che.) II10nA sUrya, caMdra, graha, nakSatra, tArAgaNanuM pramANa manuSyalokamAM je kahyuM che, te tathA tenA nAma-gotra Adi svarUpa sAmAnya vyakti kyAreya kahI zake nahIM, tethI tene sarvajJa kathita mAnI tenA para zraddhA karavI joIe. // 1 // vivecana : prastuta sUtramAM samayakSetra-manuSyakSetranA jyotiSka vimAnonuM kathana che. jaMbudvIpa, lavaNa samudra, dhAtakIkhaMDa dvIpa, kAlodadhi samudra ane AtyaMtara puSkara dvIpa, A rIte aDhIdvIpa ane be samudra pramANa kSetrane aDhIdvIpa kSetra kahe che. tyAM sUrya-caMdra Adi jyotiSka vimAno niraMtara gatizIla che. tenAthI tyAM rAta-divasa rUpa samayanI gaNanA thAya che, tethI tene samayakSetra ane teTalA kSetramAM ja manuSyono nivAsa hovAthI tene manuSyakSetra kahe che. jaMbudrIpa Adi pUrvoktakSetramAM jyotiSka vimAnonI saMkhyAnA nirUpaNa pachI sUtrakAre samuccaya samayakSetranA jyotiSka vimAnonI saMkhyAnuM kathana karyuM che. jaMbudrIpamAM be caMdra-sUrya, lavaNa samudramAM cAra caMdra-sUrya, dhAtakIkhaMDadvIpamAM bAra caMdra-sUrya, kAlodadhi samudramAM betAlIza caMdra-sUrya ane ardha puSkaradvIpamAAM botera caMdra-sUrya pota-potAnA parivAra sahita paribhramaNa karI rahyA che. A rIte aDhIdvIpamAM 2 + 4 + 12 + 42 + 72 = 132 caMdra ane 132 sUrya ane tenA parivAra rUpa 11,616 graho, 3,696 nakSatro, 84,40,700 kroDakroDI tArA vimAno paribhramaNa kare che. zeSa kathana bhAvArthathI spaSTa che. aDhIdvIpamAM jyotiSka devonI vizeSatA : 16 chAvaTThi piDagAI, caMdAiccANa maNuyalogaMmi / do caMdA do sUrA, ya huMti ekkekkae piDae // 1 // Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-19. 371 | gAthArtha- be caMdra ane be sUryono eka piTaka(goLAkAra peTI) thAya che. A prakAranA caMdra ane sUryanA piTaka manuSyalokamAM i-vuM che. temAMthI be-be caMdra-sUryanuM 1 piTaka jaMbUdvIpamAM, 2 piTaka lavaNa samudramAM, 6 piTaka dhAtakIkhaMDadvIpamAM, 21 piTaka kAlodadhi samudramAM, 36 piTaka AtyaMtara puSkaravaradvIpamAM, tema sarva maLIne 1+2++13=46 piTaka che. //1ll chAvaTThi piDagAI, mahAggahANaM maNuyalogaMmi / chAvattaraM gahasayaM, hoi ekkekkae piDae // 2 // gAthArtha- manuSyalokamAM mahAgrahonA 6 piTaka che, temAMthI eka eka piTakamAM 176-176 mahAgraho che. rA. chAvalui piDagAI, NakkhattANaM tu maNuyaloyaMmi / chappaNNaM NakkhattA, huMti ekkekkae piDae // 3 // gAthArtha- manuSya lokamAM nakSatronA 66 piTaka che, temAMthI eka-eka piTakamAM chappana-chappana nakSatro che. Imall cattAri ya paMtIo, caMdAiccANa maNuyaloyaMmi / chAvaDhei chAvaDhei ca, havai ekkakkiyA paMtI // 4 // gAthArtha- manuSya lokamAM caMdra-sUryanI cAra paMktio che, temAM be paMkti caMdranI ane be paMkti sUryanI che. te dareka paMktiomAM i-66 caMdra ane sUrya che. ll4o. chappaNNaM paMtIo, NakkhattANaM tu maNuyaloyaMmi / chAvaDhei chAvaddhi havai ekkakkiyA paMtI // 5 // gAthArtha- A manuSya lokamAM(be caMdra ane be sUryanA parivArarU5 2842-56) nakSatronI pa6 paMktio che. dareka paMktimAM abhijita Adi eka-eka prakAranA 6-6 nakSatra che. //pI. chAvattaraM gahANaM, paMtisayaM havaMti maNuyaloyaMmi / chAvaDhei chAvaDhei, ca havai ekkekkiyA patI // 6 // gAthArtha- A manuSya lokamAM be caMdra-sUryanA parivArarU5 8842=176 grahonI 176 paMktio che. pratyeka paMktimAM eka-eka prakAranA 6-66 graho che.algal te merumaNucaraMtA, padAhiNAvatta maMDalA savve / aNavaTThiya jogehiM, caMdA sUrA gahagaNA ya // 7 // gAthArtha- A caMdra sUryAdi saMpUrNa jyotiSa maMDaLa jebUdvIpanA meru parvatane pradakSiNA kare che. caMdra-sUrya Adi pradakSiNA karatAM hoya, tyAre caMdrAdinI dakSiNamAM arthAt jamaNI tarapha ja meru parvata rahe che, tethI te pradakSiNAvarta maMDala kahevAya che. (manuSyalokavartI badhA caMdra sUryAdi pradakSiNAvarta maMDala gatithI paribhramaNa kare che) caMdra, sUrya ane graho (eka maMDalathI anya maMDala upara paribhramaNa karatAM hovAthI) teno nakSatro sAthe anavasthita yoga hoya che. IINA Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 772 zrI caMdrasUrya prApti sUtra Nakkhatta-tArAgANaM, avaTThiyA, maMDalA muNeyavvA / te'vi ya padAhiNAvattameva meruM aNucaraMti // 8 // gAthArtha nakSatra ane tArAonA avasthita maMDaLa hoya che. te paNa pradakSiNAvarta maMDaLa gatithI ja meru parvatane pharatAM paribhramaNa kare che. ll rayaNikara-diNakarANaM, uDDaM ca aheva saMkamo Natthi / maMDalasaMkamaNa puNa, sabbhaMtara-bAhira tirie // 9 // gAthArtha- caMdra ane sUryana ra ane nIce saMkramaNa thatuM nathI. tenuM paribhramaNa tIrachI dizAmAM sarva AtyaMtara maMDalathI sarva bAhya maMDala sudhI ane sarva bAhya maMDalathI sarva AtyaMtara maMDala sudhI thatuM rahe che. lA rayaNikara-diNakarANaM, NakkhattANaM mahaggahANaM ca / cAra viseseNa bhave, suha-dukkhavihI maNussANaM // 10 // gAthArtha- caMdra, sUrya, nakSatra ane mahAgrahonA bhramaNa saMyoge(paraspara thatAM saMyogothI) manuSyonA suma-du:manuM vidhAna(zAna) thAya che. // 10 // tesiM pavisaMtANaM tAvakkhettaM tu vaDDai NiyayaM / / teNeva kameNa puNo, parihAyai NikkhamatANa // 11 // gAthArtha sarva bAhya maMDalathI AtyaMtara maMDalamAM praveza karatAM sUrya ane caMdranuM prakAza kSetra pratidina kramathI vadhatuM jAya che ane sarva AtyaMtara maMDalathI bahAra nIkaLatA sUrya ane caMdranuM prakAza kSetra pratidina te ja kramathI ghaTatuM jAya che. ll11ll tesiM kalaMbuyApupphasaMThiyA, huMti tAvakkhettapahA / aMto ya saMkuDA bAhiM, vitthaDA caMda-sUrANaM // 12 // gAthArtha- te caMdra, sUryanA prakAzakSetranuM saMsthAna kadaMba puSpanA AkAra jevuM che. te aMdaranI (merunI dizA) tarapha sAMkaDuM che ane bahAranI (lavaNa samudranI dizA) tarapha vistRta che. ./1ral. keNaM vaDDai caMdo, parihANI keNa huti caMdassa / kAlo vA joNho vA, keNa'NubhAveNa caMdassa // 13 // kiNhaM rAhuvimANaM, NiccaM caMdeNa hoi avirahiyaM / cauraMgulamappattaM, hiTThA caMdassa taM carai // 14 // bAvaTuiM-bAvardvi, divase-divase tu sukkapakkhassa / jaM parivaDi caMdo, khavei taM ceva kAleNaM // 15 // paNNarasaibhAgeNa ya, caMdaM paNNarasameva taM varai / paNNarasai bhAgeNa ya, puNo'vi taM ceva vakkamai // 16 // Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-19. [ 373 ] evaM vaDDai caMdo, parihANI eva hoi caMdassa / / kAlo vA joNho vA, eva'NubhAveNa caMdassa // 17 // gAthArtha caMdra zuklapakSamAM kema vadhe che ane kRSNapakSamAM kema ghaTe che ? kayA kAraNathI kRSNapakSa ane zuklapakSa thAya che? I/1all kALA raMganuM rAhunuM vimAna haMmezAM caMdra vimAnanI nIce cAra aMgula dUra rahI caMdra vimAnanI sAthe cAle che. A pramANe cAlatA te rAhu vimAnanI cAla vizeSa(hInAdhika gati)nA kAraNe zuklapakSamAM dhIre dhIre caMdrane pragaTa kare che ane kRSNapakSamAM tene dhIre dhIre DhAMkI de che. ll14 zuklapakSamAM caMdrano prakAza dararoja caMdra vimAnanA bAsaTha-bAsaTha bhAga pramANa arthAt bAsaThIyA cAra-cAra bhAga vadhe che ane kRSNapakSamAM te ja pramANe kramazaH ghaTe che. ll1pa kRSNapakSamAM rAhunuM vimAna caMdra vimAnanA (15) paMdaramA bhAgane potAnA paMdaramAM bhAgathI DhAMke che ane zuklapakSamAM te paMdaramA bhAgane mukta kare che. [1] A pramANe caMdranI vRddhi ane hAni) vadha ane ghaTanA AdhAre kRSNapakSa ane zukalapakSa thAya che. ll17ll aMtomaNussakhette, havaMti cArovagA u uvavaNNA / paMcavihA joisiyA, caMdA sUrA gahagaNA ya // 18 // gAthArtha- manuSya kSetranI aMdara caMdra, sUrya, graha, nakSatra temaja tArA, A pAMca prakAranA jyotiSI devonA vimAno bhramaNazIla che. ll18 teNa paraM je sesA, caMdAicca-gaha-tAra-NakkhattA / Natthi gaI Navi cAro, avaTiyA te muNeyavvA // 19 // gAthArtha_ aDhIdvIpanI bahAra je caMdra, surya, graha, nakSatra ane tArAgaNa che, te gati rahita che ane tenuM prakAza kSetra paNa avasthita(sthita) che. ll19o evaM jaMbuddIve duguNA, lavaNe caugguNA huti / lAvaNagA ya tiguNiyA, sasi-sUrA dhAyaIsaMDe // 20 // do caMdA iha dIve, cattAri ya sAyare lavaNatoe / dhAyaisaMDe dIve, bArasa caMdA ya sUrA ya // 21 // gAthArtha A rIte eka caMdra ane eka sUryathI dviguNita (bamaNA) arthAtu be caMdra ane be sUrya jaMbudvIpamAM che. eka caMdra ane eka sUryanI apekSAe cAra guNA arthAt cAra caMdra ane cAra sUrya lavaNa samudramAM che ane lavaNa samudra karatA traNa guNA(4 x 3 =) 12 caMdra ane 12 sUrya dhAtakI khaMDadvIpamAM che.pAranI dhAyaisaMDappabhii, uddiTThA tiguNiyA bhave caMdA / Ailla-caMda sahiyA, aNaMtarANaMtare khette // 22 // gAthArtha- dhAtakIkhaMDadvIpa pachInA AgaLanA samudra ane dvIpomAM arthAt manuSya kSetra sudhImAM caMdra ane Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 ] zrI caMdra-sUrya prApti sUtra sUryonuM pramANa, te pahelAnA nikaTavartI dvIpa athavA samudranA pramANathI traNa guNA karIne temAM jaMbudvIpa sudhInA pAchaLanA badhA caMdro ane sUryo umeravAthI prApta thAya che. (jema ke dhAtakIkhaMDamAM 12 caMdra ane 12 sUrya che. kAlodadhi samudramAM tenAthI traNa guNA arthAt 1243 = 36 tathA pUrvanA jaMbUdvIpanA be ane lavaNa samudranA cAra kula cha umeravAthI 36+$=42 caMdra ane 42 surya kAlodadhi samudramAM prApta thAya che. tene traNa gaNA karavAthI eTale 4243 = 126 ekaso chavvIsa thAya. temAM pahelAnA eTale ke jaMbUDhIpanA 2, lavaNa samudranA 4, dhAtakIkhaMDadvIpanA 12, ema kula 12+4+2 = 18 aDhAra umeravAthI 12+18 = 144 caMdra-sUrya puSkaravaradvIpamAM hoya che. rikkhaggaha-tArAggaM, dIva-samudde jahicchasI jAuM / tassa sasIhiM tigguNiyaM, rikkha-ggaha-tAragaggaM tu // 23 // gAthArtha je dvIpo ane samudromAM nakSatra, graha temaja tArAonuM pramANa jANavAnI icchA hoya, te dvIpo ane samudronA caMdra sUryonI saMkhyA sAthe nakSatrAdinI saMkhyAno guNAkAra karavo joIe. (jema ke- lavaNa samudramAM cAra caMdra che ane eka-eka caMdranA parivAramAM 28 nakSatra che, tethI 2844 = 112 nakSatro lavaNasamudramAM hoya che. te ja rIte eka caMdranA parivAramAM 88 graha che, tethI 8844 = 35ra graha lavaNa samudramAM hoya che. 6,975(chAsaTha hajAra, navaso paMcotera) kroDAkoDI tArAgaNa eka caMdranA parivAramAM che, tethI 6,97544 = 2,67,900(be lAkha, saDasaTha hajAra, navaso) kroDAkoDI tArAgaNa lavaNa samudramAM che. riphall vivecana : prastuta gAthAomAM sUtrakAre manuSya kSetranA jyotiSI vimAno, tenI saMkhyA, gatividhi Adi viSayonuM vistRta varNana karyuM che. aDhIdvIpamAM jyotiSI devonI saMkhyA :- aDhIdvIpamAM 13ra caMdro ane 13ra sUryo potAnA parivAranA graha, nakSatra ane tArAo sahita paribhramaNa karI rahyA che. 13ra sUryomAMthI 6 sUryo eka dizAmAM ane tenI sAmI dizAmAM bIjA da sUryo hoya che. dAkhalA tarIke 6 sUrya pUrva vibhAgamAM ane 6 sUrya pazcima vibhAgamAM hoya, te samaye 6 caMdra uttara vibhAgamAM ane 6 caMdra dakSiNa vibhAgamAM hoya che. mI haka bApa za0 K D D DD _ parak0 % kaI | # # da ramUja # dinISa 6% sUpa # # # 5 x 5 ka | # 7 ( S - swsid as / Anara pukhara dI Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-19 375 | , nakSatra ane , tArAonA piTaka aDhIlIpA chAvaThThI piDA - piTaka eTale vartulAkAra samUha. be caMdro, be sUryo, pada nakSatro, 176 grahonuM eka piTaka kahevAya che. aDhIdvIpamAM caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAonA i-6 piTaka che arthAt caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArAonA piTakonI saMkhyA 6 che. aDhIdvIpamAM caMdra piTakAdi :kSetra |piTakanI | piTakamAM | piTakamAM || piTakamAM piTakamAM piTakamAM tArA saMkhyA | caMdra | sUrya | nakSatra graha jebUdvIpa 1 | 142 = 2 | 142 = 2 | 1856 = 56 | 14176 = 176 141,33,950= 1,33,950 kroDAkroDI lavaNa samudra 2 | 24 4 | raxra = 4 | 242 = 4 | 2x56 = 11ra | 24176 = 3para 241,33,950 = 2,67,900 kroDAkroDI dhAtakIkhaMDadIpa 6 | 6x2 = 12 | 6x2 = 12 | 645 = 336 [ 64176 = 1,056 641,33,950 = 8,03,700 kroDAkroDI kAlodadhi samudra | 21 2142 = 42 2142 = 4221456 = 1,176| 214176=3,696 2141,33,950 = 28,12,950 kroDAkroDI ardhapuSkara dvIpa | 36 36x2 = 72 3642 = 72 36456 = 2016] 364176=6,336 3641,33,9504 = 48,22,200 kroDAkroDI aDhIdvIpa | | sx2 =132 42 13ra |6456=3,696 [ 4176 = 11, 16 | $41,33,950 88,40,700 kroDAkroDI * be sUrya ane be caMdrano eka piTaka hoya che. te dareka piTakamAM baMne sUryacaMdranA parivAranA pada nakSatra ane 176 graha tathA 133950 kroDAkroDI tArAo hoya che. rAri vatI vaMlAphanvAnaM:- caMdra-sUryanI cAra paMkti che. temAM be paMkti caMdranI ane be paMkti sUryanI hoya che. aDhIdvIpamAM caMdra ane sUrya pUnama tathA amAsanA sUrya-caMdra sthAna paMktibaddha rUpe ja rahe che, paMktibaddha rUpe ja paribhramaNa kare che- (1) aDhIdvIpanA pUrvavibhAgamAM 66 sUryanI eka paMkti hoya tyAre (2) pazcima vibhAgamAM cha sUryanI bIjI paMkti hoya che. pUrva ane pazcima vibhAgamAM sUrya hoya tyAre pUnamanA divase (3-4) uttara ane dakSiNa vibhAgamAM -66 caMdra paMkti baddha hoya che. te sarva caMdra ane sUrya paMktibaddha rahIne ja meru parvatane kendramAM rAkhIne paribhramaNa kare che. amAsanA divase eka-eka caMdra ane eka-eka sUryanI ema be-be paMkti upara-nIce eka sIdhamAM thaI jAya che. A sarSa nAnA Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 | zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra A rIte aDhIdvIpamAM sUrya paMkti ane caMdra paMkti paribhramaNamAM kyAreka sAthe ane kyAreka AgaLa pAchaLa thaI jAya che. tema chatAM pota-potAnI i-nI cAre paMkti kAyama rahe che. chappA to kharA - nakSatronI pada paMktio che, yathA- jaMbUdvIpanA dakSiNAmAM 28 nakSatro che, uttarAddhamAM 28 nakSatro che, A rIte be sUrya-caMdranA parivArarUpa pa nakSatronI pada paMkti hoya che. te eka-eka paMktimAM abhijita Adi dareka nakSatro -daDranI saMkhyAmAM hoya che. pratyeka paMktino prAraMbha jaMbudvIpathI thAya che ane teno aMta ardha puSkara dvIpamAM thAya che. tyAM sudhI eka dizAmAM 66 caMdra sUrya hoya che, tema dareka nakSatra paNa 6-66 hoya che. A rIte jaMbudvIpanA be caMdra-sUryanA parivAra rU5 56 nakSatro hovAthI nakSatronI pa6 paMktio che ane aDhIdvIpanA dakSiNAddha ane uttarAddhamAM 6-66 caMdra-sUryo hovAthI eka-eka paMktimAM 66-66 caMdra-sUryonI jema nakSatro paNa 6-66 hoya che. chAvattAM hAI patiH - grahonI 176 paMktio che. eka caMdra-sUryanA parivAra rU5 88 graho che. jaMbUdvIpanA be caMdra-sUryanA parivAra rUpa 176 graho hovAthI grahonI 176 paMktio che ane aDhIdvIpanA dakSiNAddha ane uttarAddhamAM 66-66 caMdronI samAna ja eka-eka paMktimAM 66-66 te ja nAmavALA graho hoya che. grahonuM paribhramaNa eka maMDalathI bIjA maMDala para thAya che ane te caMdra-sUryanI jema paMktibaddha paribhramaNa kare che. pathavittamaMDalA :- pradakSiNAvartamaMDala. aDhIdvIpa kSetranuM saMpUrNa jyotiSa maMDala meru parvatane kendramAM rAkhIne paribhramaNa kare che. tenA paribhramaNanI dizA haMmezAM eka samAna hoya che. sUtramAM tenI dizAne lakSamAM rAkhIne tenA mATe pavittamaMDa- pradakSiNAvarta maMDala zabdano prayoga che. prakha sarvAsu dikSu vidikSu ca paribhramatAM candrAdInAM dakSiNa eva merurbhavati yasminnAvartemaNDalaparibhramaNarupe sa pradakSiNa: Avarto yeSAM maNDalAnAM tAni prdkssinnaavrtaani| sarva dizAo ane vidizAomAM paribhramaNa karatA caMdra-sUryanI dakSiNamAM arthAt jamaNI bAjue ja meruparvata rahe che. A prakAranA paribhramaNane pradakSiNAvartamaMDala paribhramaNa kahe che. vyavahAramAM paNa jamaNI taraphathI Avartanano prAraMbha thAya tene pradakSiNA kahe che. sUryAdinA paribhramaNano prAraMbha jamaNI taraphathI thAya che. A prakAranA jyotiSa maMDalanA paribhramaNane pradakSiNAvartamaMDala kahe che. caMdra, surya ane graho paribhramaNa karatAM karatAM eka maMDalathI bIjA maMDala para jAya che arthAtu tenA maMDala anavasthita che. jyAre nakSatra ane tArA potAnA eka ja maMDala para rahIne satata paribhramaNa kare che, tethI tenA maMDala avasthita che. 3 va ma va saMmo Oi - aDhIdvIpanA caMdra-sUrya Adi satata paribhramaNa kare che, paraMtu teonuM upara ke nIcenI tarapha saMkramaNa thatuM nathI. samapRthvIthI 790 yojanathI 900 yojana sudhInI UMcAImAM jyotiSa maMDala che. temAM caMdra-sUrya Adi je je UMcAIe che, te UMcAI haMmezAM eka samAna rahe che. vAvatere mane ha6/vihI:- jyotiSI devonI gati vizeSathI manuSyonA sukha duHkhanuM jJAna thAya che. ahIM vihI zabda jJAna arthamAM che. gatizIla graha ane nakSatronA caMdra ane sUrya sAthenA vizeSa prakAranA saMyogathI keTalAka zubha ke azubha yoga niSpanna thAya che. jyotiSa zAstranA adhyayana ke Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-19 _. anubhavanA AdhAre tenI gaNanA karIne vyaktinA janma samayanA nakSatra AdinA AdhAre tenI zubhAzubha bhUta-bhAvi ghaTanAo jANI zakAya che. karmonA udaya, kSaya, kSayopazama ke upazamamAM dravya, kSetra, kALa, bhAva ane bhava nimitta bane che arthAt zubha karmonA vipAkamAM zubha dravya-kSetrAdi sAmagrI kAraNabhUta bane che ane azubha karmonA phaLamAM azubha dravya kSetra Adi sAmagrI kAraNabhUta bane che. vyaktinA janma samaye nakSatrAdino caMdra sAthe anukULa saMyoga hoya, to te prAyaH zubha karmo, tathA prakAranI vipAka sAmagrI meLavIne udayamAM Ave che ane tenA kAraNe vyaktine zarIranI nIrogItA, dharma vRddhi, vera upazamana, priya saMyoga, kAryasiddhi vagere sukhadAyI phaLa maLe che. vyaktinA janma samaye nakSatrAdino caMdra sAthe pratikULa saMyoga hoya, to te prAyaH azubha karmo, tathA prakAranI vipAka sAmagrI meLavIne udayamAM Ave che, tethI loko potAnA viziSTa kAryano prAraMbha zubha tithi, zreSTha nakSatra AdimAM kare che. tAvavatta tu 15 niyama :- sUrya bAhya maMDalathI AtyaMtara maMDala tarapha gati kare tyAre tenuM tApakSetra vadhatuM jAya che ane AtyaMtara maMDalathI bAhya maMDala tarapha gati kare tyAre tenuM tApakSetra kramazaH ghaTatuM jAya che. sUrya AtyaMtara maMDala tarapha gati kare che tyAre te meru parvatanI najIka Avato jAya che ane tenuM tApakSetra kramazaH vadhatu jAya che. jyAre te sarvAtyaMtara maMDala para hoya, tyAre uttarAyaNanA aMtima divase jaMbudvIpanA cha dasAMza()bhAgane prakAzita kare che ane te bAhya maMDala tarapha gati kare, tyAre meru parvatathI dUra thato jAya che ane tenuM tApakSetra kramazaH ghaTatuM jAya che. jyAre sUrya sarva bAhya maMDala para hoya, tyAre dakSiNAyananA aMtima divase jaMbUdvIpanA cAra dasAMza () bhAgane maMda rUpe prakAzita kare che. A rIte sUryanI gati anusAra tApakSetramAM vadhaghaTa thAya che. tApa aMdhakAra kSetrano AkAra : tApa kSetra aMdhakAre 'aMdhAra kSetra te aMdhakAra Tche. temapato tApa tri Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra vajuvApurADiyA :- caMdra-sUryanA tApakSetranuM saMsthAna kadaMba puSpa jevuM che. jema beTarIno prakAza beTarInI samIpe sAMkaDo ane dUra jatAM vistAravALo thato jAya che tema sUryano prakAza meru parvatanI samIpe sAMkaDo ane bahAranI bAju-lavaNa samudra samIpe pahoLo hoya che. zuklapakSa-kRSNapakSa - rAhu nAmanA mahAgrahanA be prakAra che. parva rAhu ane dhruva rAhu athavA nitya rAhu. parva rAhu kayAreka potAnA vimAnathI caMdra vimAnane athavA sUryavimAnane DhAMkIne cAle che. tene kAraNe caMdra grahaNa ane sUryagrahaNa thAya che. dhruva rAhunuM vimAna haMmezAM caMdravimAnathI cAra aMgula nIce rahIne ja gati kare che. dhruvarAhu (nityarAha)nuM vimAna kALA varNanuM che. teno kALo varNa hovAthI caMdra vimAnano prakAza Avarita thAya che. sUtramAM tene Avarita thavAnuM cokkasa pramANa darzAvyuM che. caMdra vimAnanA dara bhAga karavAmAM Ave, to bAsaThIyA be bhAga sadAne mATe anAvarita hoya che. zeSa 60 bhAgane 15 thI bhAgatA cAra bhAga thAya che. pratidina caMdranA cAra bhAgane athavA rAhu vimAnanA paMdara vibhAga karIe to pratidina rAhunuM vimAna caMdra vimAnanA eka bhAgane Avarita kare che- DhAMke che. A rIte cAra-cAra bAsaThayA bhAga athavA eka-eka paMdaramA bhAgane DhAMkatA nitya rAhu dvArA paMdara divase caMdra vimAna saMpUrNa rIte DhaMkAI jAya che ane tyAra pachI kramazaH pratidina cAra-cAra bAsaThIyA bhAga athavA eka-eka paMdaramo bhAga khullo thatAM paMdara divase caMdra vimAna saMpUrNa rIte pragaTa thaI jAya che. A rIte jyAre caMdra vimAna kramazaH DhaMkAtu hoya, tyAre aMdhakAranI bahulatA thatI jAya, te paMdara divasa kRSNapakSa kahevAya che ane kramazaH caMdrano eka-eka paMdaramo bhAga eTale eka eka kaLA khulatI jAya, tyAre prakAzanI bahulatA thatI jAya che ane te paMdara divaso zuklapakSa kahevAya che. vAvaDuM vAva6 vile... (gAthA-15) ahIM pratidina 2 bhAga vadhavAnuM kathana che, ahIM bAsaThathI bAsaThIyA cAra bhAga grahaNa karavAmAM Ave che. avayave samulAyopavAra vRtti. bAsaThIyA cAra bhAgamAM cAra avayava che. temAM samudAya rU5 darano upacAra karIne sUtrakAre pratidina bAsaTha bhAga vadhe che, tema kahyuM che. vAstavamAM e bhAganI vRddhi-hAni thayA che. aDhIdvIpanA bahAranA jyotiSka devo: viditya 3 mApura, caMdra-sUrIjaDavA noma | caMdA abhiIjuttA, sUrA puNa huti pussehiM // 24 // gAthArtha mAnuSottara parvatanI bahAra arthAtu aDhIdvIpanI bahAra caMdra-sUryano prakAza avasthita rahe che. temAM caMdra haMmezAM abhijita nakSatra sAthe ane sUrya puSya nakSatra sAthe yogamAM rahe che.ri4o. caMdAo sUrassa ya, sUrA caMdassa aMtaraM hoi / paNNAsasahassAI, tu joyaNANaM aNUNAI // 25 // gAthArtha manuSya kSetranI bahAra caMdrathI sUryanuM ane sUryathI caMdranuM paraspara aMtara pacAsa-pacAsa hajAra(50,000) yojanAnuM che. ripI 17 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-19 379 ] sUrassa ya sUrassa ya, sasiNo sasiNo ya aMtaraM hoI / ___ bAhiM tu mANusaNagassa, joyaNANaM sayasahassaM // 26 // gAthArtha- mAnuSottara parvatanI bahAra sUryathI sUryanuM ane caMdrathI caMdranuM aMtara eka lAkha(1,00,000) yojananuM che. raDyA. sUratariyA caMdA, caMdaMtariyA ya diNayarA dittA / / ciMttaMtaralesAgA, suhalesA maMdalesA ya // 27 // gAthArtha- manuSya kSetranI bahAra vartulAkAre eka piTakamAM kramazaH sUrya pachI caMdra ane caMdra pachI sUrya pacAsa-pacAsa hajAra(50,000) yojanAnA AMtare pota-potAnA teja puMjathI prakAzita thAya che. tenI prakAzarUpa lezyA mizrita hoya che. sAmAnya rIte caMdrano prakAza zItala che ane sUryano prakAza uSNa che paraMtu ahIM sUrya caMdrano prakAza eka bIjAmAM mizrita thato hovAthI manuSya lokanI jema ati zItaLa athavA atyaMta garama hoto nathI paraMtu sukharUpa hoya che.ll27I aTThAsIiM ca gahA, aTThAvIsaM ca huti NakkhattA / egasasI parivAro, etto tArANa vocchAmi // 28 // gAthArtha- eka caMdranA parivAramAM 88 graha ane 28 nakSatra hoya che. tArAonI saMkhyA AgaLanI gAthAomAM che. ll28. chAvaTThi sahassAiM, Nava ceva sayAI paMcasayarAI / egasasI parivAro, tArAgaNa koDikoDINaM // 29 // gAthArtha- eka caMdranA parivAramAM 6,975(chAsaTha hajAra, navaso paMcotera) kroDAkoDI tArAo che.rA vivecana : prastuta gAthAomAM aDhIdvIpanI bahAranA jyotiSamaMDaLa viSayaka kathana che. aDhIdvIpanI bahAra asaMkhya dvIpa-samudro hovAthI temAM asaMkhya caMdra-sUrya potAnA graha-nakSatra ane tArAnA parivAra sahita sthita che, sthira che. sUryanI gatinA abhAvathI tyAM rAtri ke divasa thatAM nathI sadAne mATe eka samAna kAla hoya che. mAnuSottara parvatanI bahAranA dvIpa samudromAM surya caMdrAMtarita che ane candra suryAtarita che arthAtu be sUrya vacce eka caMdra hoya che, te ja rIte be candra vacce eka sUrya hoya che. saMkSepamAM eka caMdra, eka sUrya pharI eka caMdra ane eka sUrya te rIte kramazaH goThavAyelA sthita che. tyAM eka caMdra ane sUrya vacce 50,000 yojananuM aMtara hoya che ane sUrya-sUrya athavA caMdra-caMdra vacce eka lAkha yojanAnuM aMtara hoya che. caMdra-sUrya pratyekano prakAza eka lAkha yojana vistAravALo che. caMdra-sUrya vaccenuM aMtara 50,000 yojana che, tethI caMdra ane sUrya baMneno prakAza mizrita che. A jyotiSka devonA vimAnonuM prakAza kSetra pAkI ITa jevA laMbacorasa AkAravALuM che. te tApakSetranI laMbAI aneka lAkha yojanAnI ane pahoLAI 1 lAkha yojananI che. Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 ] zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra variyA no :- aDhIdvIpanI bahAra caMdra-sUrya gatizIla nathI, tethI te avasthita yogavALA che. caMdra ke sUryano je nakSatra sAthe yoga hoya te yoga haMmezAM rahe che. tyAM caMdrane abhijita nakSatra sAthe ane sUryane puSya nakSatra sAthe yoga hoya che. jyotiSka deva UrvopapatrakAdiH Indra virahAdi18 tA aMto maNussakhette je caMdima-sUriyA gahagaNa-Nakkhatta-tArArUvA te NaM devA kiM uDDovavaNNagA kappovavaNNagA vimANovavaNNagA cArovavaNNagA cAraviiyA gairaiyA gaisamAvaNNagA? tA te NaM devA No uDDovavaNNagA No kappovavaNNagA vimANovavaNNagA cArovavaNNagA No cAraTThiiyA gairaiyA gaisamAvaNNagA / bhAvArtha-prazna- he bhagavan! mAnuSottara parvatanA aMtarvartI eTale aDhIdvIpagata caMdra, surya, grahagaNa, nakSatra ane tArA rUpa jyotiSka devo zuM (1) Urdhvapapannaka-raiveyaka ane anuttara vimAnamAM utpanna thayelA kahevAya che? (2) teo zuM kalpapapannaka- saudharmAdi 12 devalokamAM utpanna thayelA kahevAya che? (3) teo zuM vimAnopapannaka- jyotiSka devo saMbaMdhita vimAnomAM utpanna thayelA kahevAya che? (4) teo zuM cAropapannaka-maMDalAkAra gatithI paribhramaNa karanArA jyotiSka devo kahevAya che? (5) teo zuM cAra sthitika-maMDalAkAra gatithI paribhramaNanA abhAvavALA jyotiSka devo kahevAya che? (6) teo zuM gatiratika gatimAM prItivALA kahevAya che ke (7) gati samApannaka- niraMtara gati karanArA kahevAya che? uttara- he gautama ! mAnuSottara parvatanA aMtarvartI aDhIdvIpagata caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArA rUpa jyotiSka devo Urdhvapapannaka nathI, kalpopanaka nathI, vimAnotpannaka che, cAropapannaka che, cAra sthitika nathI, gatiratika che, gati samApaka che. 19 uDDImuha kalaMbuyApupphasaMThANasaMThiehiM joyaNasAhassiehiM tAvakkhettehi sAhassiyAhiM bAhirAhiM ya veuvviyAhiM parisAhiM mahayAhayaNaTTa-gIya-vAiya-taMtI tala-tAla-tuDiya-ghaNa-muiMga-paDuppavAiyaraveNaM mahayA ukkiTTha sIhaNAda-bolakalakalaraveNaM acchaM pavvayarAyaM payAhiNAvattamaMDalacAraM meru aNupariyaTTati / bhAvArtha :- A jyotiSka devo UrdhvamukhI kadaMba puSpanA AkAre sthita hajAro yojananA tApa kSetrane prakAzita karatA; aneka hajAro vaikriya rUpa dhAraNa karanArI bAhya pariSadathI (nATakAdi karanArA nokara jevA devonA samUhathI) parivRtta thaI nATaka, gIta sAthe taMtI, tala tAla, truTita, ghana, mRdaMgAdi vAjiMtranA madhura dhvani vagere dvArA divya bhogone bhogavatA; moTA, utkRSTasiMhanAda karatA; kalarava karatAM, nirmaLa- ujjavaLa evA parvatarAja-merunI pradakSiNAvarta maMDalagatie (meru parvata jamaNIbAju ja rahe tevI vartuLAkAra gatie) pradakSiNA karatA rahe che. 20 tA tesiM NaM devANaM jAhe iMde cayai se kayamiyANiM pakareMti ? tA cattAri paMca sAmANiyAdevA taM ThANaM uvasaMpajjittANaM viharaMti jAva aNNe tattha iMde uvavaNNe bhavai / Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-19 | 381 | bhAvArtha :- prazna- jyAre te jyotiSkadevonA indra maraNa pAme tyAre indravirahakALamAM te devo zuM kare che? arthAt kevI rIte kAma calAve che? uttara- jyAM sudhI bIjA indra utpanna na thAya, tyAM sudhI cAra-pAMca sAmAnikadevo maLIne indrasthAnanuM paripAlana, kArya saMcAlana kare che. 21 tA iMdaThANe NaM kevaieNaM kAleNaM virahiyaM paNNatte ? tA jahaNNeNaM ikkaM samayaM ukkoseNaM chammAse / bhAvArtha :-prazna- navA indranI utpatti vinA indranuM sthAna keTalo samaya khAlI rahe che? uttara- te sthAna ochAmAM ocho eka samaya ane vadhAremAM vadhAre cha mahinA sudhI indrotpatti vinA rahe che. 22 tA bahiyA NaM mANussakhettassa je caMdima-sUriya-gahagaNa-Nakkhatta-tArArUvA te NaM devA kiM uDDovavaNNagA kappovavaNNagA vimANovavaNNagA cArovavaNNagA cAraTThiiyA gairaIyA gaisamAvaNNagA? / tA te NaM devA No uDDovavaNNagA No kappovavaNNagA vimANovavaNNagA No cArovavaNNagA cAraTThiiyA No gairaiyA No gismaavnnnngaa| bhAvArtha - pragna- manuSya kSetranI bahAranA caMdra, sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArA rUpa jyotiSka devo zuM (1) U papannaka-raiveyaka ane anuttara vimAnamAM utpanna thayelA kahevAya che? (2) teo zuM kalpopapatraka- saudharmAdi 12 devalokamAM utpanna thayelA kahevAya che? (3) teo zuM vimAnopapatraka jyotiSka devo saMbaMdhita vimAnomAM utpanna thayelA kahevAya che? (4) teo zuM cAropapatraka-maMDalAkAra gatithI paribhramaNa karanArA jyotiSka devo kahevAya che? (5) teo zuM cAra sthitika-maMDalAkAra gatithI paribhramaNanA abhAvavALA jyotiSka devo kahevAya che? (6) teo zuM gatiratika gatimAM prItivALA kahevAya che ke (7) gati samApaka- niraMtara gati karanArA kahevAya che? uttara- aDhIdvIpanI bahAranA caMdrAdi jyotiSka devo Urdhvapapannaka nathI, kalpopannaka nathI, vimAnotpannaka che, cAropapannaka nathI, cAra sthitika che, gatiratika nathI, gatisamApannaka nathI. 23 pakkidRga-saMThANasaMThiehiM joyaNasayasAhassiehiM tAvakkhettehiM sayasAhassiyAhiM bAhirAhiM veuvviyAhiM parisAhiM mahayAhaya-NaTTa-gIya-vAiya jAva divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai, suhalesA maMdalesA maMdAyavalesA cittaMtaralesA aNNo'NNa samogADhAhiM lesAhiM kUDA iva ThANaThiyA te paese savvao samaMtA obhAsaMti ujjoveti taveMti pabhArseti / bhAvArtha :- pAkI IMTanA AkAravALA lAkho yojanavistRNa tApakSetra yukta, aneka prakAranA vikarvita rUpa dhAraNa karavAmAM samartha, lAkho bAhya pariSadanA devo sAthe te jyotiSkadeva nATaya gIta vagere divya bhoga bhogavavAmAM anurata, sukhadAyI teja yukta, maMda teja yukta, maMda tApa ane teja yukta, A rIte mizrita lezyA-tApa yukta che. tyAM caMdra-sUryano prakAza parasparAvagADha che. te parvatanA zikharonI jema potapotAnA sthAnamAM sthita, badhI bAjuthI potAnI najIka rahelA pradezone prakAzita kare che, udyotita kare che, tApita kare che, prabhAsita kare che. Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 | zrI caMdrasUrya prajJapti sUtra 24 tA tesiM NaM devANaM jAhe iMde cayai se kahamiyANiM pakareMti ? tA cattAri paMca sAmANiyadevA te ThANaM uvasaMpajittANaM viharaMti jAva tattha iMde uvavaNNe tA iMdaThANe NaM kevaieNaM kAleNaM virahiyaM paNNatte ? tA jahaNNeNaM ekkaM samaya, ukkoseNa chammAse / bhAvArtha :- prazna- jyAre mAnuSottara parvatanA bahirvartI A jyotiSkadevonA indra eNvI (mRtyu pAmI) jAya tyAre teo kevI rIte kAma kare che? uttara- jyAM sudhI navA indra utpanna na thAya, tyAM sudhI cAra-pAMca sAmAnikadevo maLIne te indrasthAnanuM paripAlana kare che, tyAMnuM kAryasaMcAlana kare che. prazna- te indrasthAna keTalA samaya sudhI indrotpattithI virahita rahe che? uttara- te indra sthAna ochomAM ochA eka samaya ane vadhAremAM vadhAre cha mahinA sudhI indra vinAnuM rahe che. vivecana : prastuta sUtromAM jyotiSka devomAM UrdhvapapannakAdi sAta praznonuM kathana che. jyotiSka devo UrdhvapapanakAdi - Urdhvapapanaka kalpopanaka|vimAnopapanaka cAro55naka cAra sthitika gatiratika gati 9 naveyaka, | 12 devaloka| jyotiSka devo| cAra - gati|cAra - gatinA gatinI samApanakane anuttaravAsI karanArA | abhAvavALA| mItivALA|niraMtara gati karanAra aDhIdvIpagata jyotiSTha nathI nathI | che. devo aDhIdvIpa bahAranA nathI | che | nathI | che | nathI | nathI jyotiSTha nathI nathI devo pUrve satyAvIsamI gAthAmAM aDhIdvIpanI bahAranA caMdra-sUryanA prakAza mATe suhartA, maphattesa, ciMtatarannesa A traNa vizeSaNa ApyA che prastuta sUtra-raramAM te cAra uparAMta malAtAva , mAkhaTSvM samo hArdi terA ane phUDa va vAgaDiyA A traNa vizeSa sahita cha vizeSaNa ApyA che. (1) suhalesA-sukhalezyAH , etacca vizeSaNaM caMdrAn prati, tena te nAtizIta tejasa: manuSyaloke kva zItaontAna na pAnataH zItaramaya | A vizeSaNa caMdraprakAza mATe che, manuSyalokaaDhIdvIpamAM caMdrano prakAza zItakALamAM ekAMta zIta hoya che, tevo atizata hoto nathI. (2) maMdalesA-mandalezyA, etacca sUryAnprati, tena te nAtyuSNa tejasaH manuSyaloke iva nidAgha samaye na vAnAra 3wAra : | A vizeSaNa sUrya prakAza mATe che, manuSya lokamAM sUrya prakAza garamInA samayamAM ekAMte uSNa hoya che, tevo ati uSNa prakAza hoto nathI. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-19 | 383 | (3) maMdAtava lesA- maMdAtapalezyA-maMdA-nAtyuSNasvabhAvA AtaparupAlezyA rshmisNghaato| lezyA-kiraNa samUha ati uSNa hotA nathI, maMda tAparUpa hoya che. (4) citaMtara lesA- citraviyitra prAza citramantaraM lezyA, bhAvArthazvAsya citramantaraM sUryANAM candrAntaritvAt citralezyA candramasAM zItarazmitvAt sUryANAmuSNarazmitvAt / sUrya yaMdrathI, yaMdra sUryathI aMtarita hovAthI, caMdrano zIta prakAza ane sUryano uSNa prakAza A baMne prakAza mizrita thavAthI te prakAzane citra-vicitra prakAza kahyo che. (5) aNNoNNasamogADhAhiM lesAhi- anyonyasamAvagADhAbhi-parasparaM sNshlissttaabhileshyaabhiH| baMneno prakAza paraspara maLelo hovAthI anyonyAvagADha prakAza hoya che. (6) kUDAviva ThANaThiyA-kUTAnIva-parvatoparivyavasthitazikharANIva sthAnasthitA:-sadaivaikatra sthAne sthitAH / 2-parvatanI 65223sA ziparanIbha 4 sthAnamA prazasane yaMdra-sUrya sthita 23 cha. puSkara samudrAdimAM saMkhyAta-asaMkhyAta caMdrAdiH| 25 tA pukkharavaraM NaM dIvaM pukkharode NAmaM samudde vaTTe valayAkArasaMThANasaMThie savvao samaMttA saMparikkhittA NaM ciTThai / tA pukkharode NaM samudde kiM samacakkavAlasaMThie visamacakkavAlasaMThie ? tA samacakkavAlasaMThie No visamacakkavAlasaMThie / ___tA pukkharode NaM samudde kevaiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM? kevaiyaM parikkheveNaM Ahieti vaejjA ? tA saMkhejjAI joyaNasahassAI AyAma-vikkhaMbheNaM, saMkhejjAiM joyaNasahassAiM parikkheveNaM Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- goLa ane valayAkAra saMsthAnathI saMsthita puSkaroda nAmano samudra te puSkaravaradvIpane cAre taraphathI gherIne rahyo che. prazna- puSkaroda samudra samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che ke viSama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita che? uttara- samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che, paraMtu viSama goLAkAra saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna-puSro samudrano yA viLa 2so cha bhane tenI parizava 2ii cha ? 6ttara- teno cakravAla vikhaMbha saMkhyAta hajAra yojanAno che ane saMkhyAta hajAra yojananI tenI paridhi che. 26 tA pukkharode NaM samudde kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA pucchA taheva / tA pukkharode NaM samudde saMkhejjA caMdA pabhAseMsu vA jAva saMkhejjAo tArAgaNakoDikoDIo sobhaM sobhaiMsu vA sobheti vA sobhissaMti vA / evaM eeNaM abhilAveNaM- varuNavare dIve varUNode samudde, khIravare dIve khIrode samudde, ghayavare dIve ghayode samudde, khoyavare dIve khoyode samudde, NaMdIssaravare dIve gaMdIssaravare samudde, arUNe dIve arUNode samudde, arUNavare dIve arUNavarode Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prakSapti sUtra samudde, arUNavarobhAse dIve arUNavarabhAsode samudde, kuMDale dIve kuMDalode samudde, kuMDalavare dIve, kuMDalavarode samudde, kuMDalavarobhAse dIve kuMDalavarabhAsede samudde / savvesiM vikkhaMbhe-parikkhevo joisAiM ca pukkharodasAgarasarisAI / 384 bhAvArtha :prazna- puSkaroda samudramAM keTalA caMdra prakAza karatA hatA ? vagere prazna pUchavA. uttara- puSkaroda samudramAM saMkhyAta caMdra prakAza karatA hatA yAvat saMkhyAta kroDAkroDI tArAgaNa zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze. A prakAranA abhilApa(pATha) varuNavara dvIpa, varuNoda samudra; kSIravara dvIpa, kSIroda samudra; mRtavara dvIpa dhRtoda samudra; kSotavara dvIpa, kSotoda samudra; naMdIzvara dvIpa naMdIzvara samudra; arUNa dvIpa arUNoda samudra; arUNavara dvIpa, arUNavaroda samudra; arUNavarAbhAsa dvIpa, arUNavarAbhAsoda samudra; kuMDaladvIpa kuMDaloda samudra; kuMDalavara dvIpa, kuMDalavaroda samudra; kuMDalavarAbhAsa dvIpa kuMDalavarAbhAsoda samudra, A badhA dvIpa-samudrano AyAma, vikhaMbha, paridhi tathA jyotiSka deva puSkaroda samudranI samAna che arthAt vibhAdi saMkhyAta hajAra yojana che ane jyotiSka devo paNa saMkhyAta hajAra che. 27 tA kuMDalavarabhAsaNNaM samuddaM rUyae dIve vaTTe valayAkArasaMThANasaMThie savvao samaMtA saMparikkhittANaM ciTThai / tA rUyae NaM dIve kiM samacakkavAlasaMThie visamacakkavAlasaMThie ? tA rUyaNa NaM dIve samacakkavAlasaMThie, jo visamacakkavAlasaMThie / tA rUyae NaM dIve kevaiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahieti ? tA asaMkhejjAI joyaNasahassAiM cakkavAlavikkhaMbheNaM, asaMkhejjAiM joyaNasahassAiM parikkheveNaM Ahieti vajjA / bhAvArtha :- goLa ane valayAkAra saMsthAnathI saMsthita rucakadvIpa kuMDalavarabhAsoda samudrane cAre taraphathI gherIne rahyo che. prazna- rucakadvIpa samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che ke viSamagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che ? uttara- rucakadvIpa samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che, viSamagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna- rucakadvIpano cakravAla-vikhaMbha keTalo che ane paridhi keTalI che ? uttara- rucakadvIpano cakravAla vidhyuMbha asaMkhya hajAra yojanano che ane asaMkhya hajAra yojananI paridhi che. 28 tANaM dIve kevaiyA caMdA pabhArsesu vA pucchA taheva / tA rUyae NaM dIve asaMkhejjA caMdA pabhAseMsu vA jAva asaMkhejjAo tArAgaNa koDikoDIo sobhaM sorbhesu vA sorbheti vA sobhissaMti vA / bhAvArtha :prazna--rucakadvIpamAM keTalA caMdra prakAza karatA hatA vagere prazna karavA uttara- rucakadvIpamAM asaMkhyAta caMdro prakAza karatA hatA yAvat asaMkhyAta kroDAkoDI tArAgaNa zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze. 29 evaM rUya samudde / rUyagavare dIve rUyagavarode samudde / rUyagavarobhAse dIve, rUpAvaramAze samudde / Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAbhRta-19. | 385 evaM tipaDoyArA NeyavvA jAva sUre dIve-sUrode samudde, suravare dIve-sUravarode samudde, sUravarobhAse dIve sUravarabhAsode samudde / savvesiM vikkhaMbha-parikkhevo joisAI rUyagavaradIvasarisAI / bhAvArtha :- A ja prakAre rucaka samudra, rucakavaradvIpa, rucakavaroda samudra, rucakavarAvabhAsa dvIpa cakavarAbhAsoda samudra. A rIte tripratyAvatAra--dvIpa-samadranuM nAma hoya te eka, te nAmane 'vara' lagADIne nAma bane te bIjuM ane mULanAmane 'varAbhAsa' zabda lagADI banatuM trIjuM nAma, Ama traNa-traNa nAmavALA dvIpa samudra jANavA. jema ke sUradvIpa-sUroda samudra, sUravara dvIpa-sUravaroda samudra, sUravarAvabhAsa dvIpa-suravarAbhAsoda samudra A sarva dvIpa-samudranA AyAma-vikhaMbha, paridhi, jyotiSka deva AdinI sarva vaktavyatA cakadvIpanI samAna che. |30 tA sUravarobhAsodaM NaM samudaM deve NAma dIve vaTTe valAyAkArasaMThANasaMThie savvao samaMtA saMparikkhittANaM ciTThai / tA deve NaM dIve kiM samacakkavAlasaMThie, visamacakkavAlasaThie ? tA samacakkavAlasaThie No visamacakkavAlasaThie / ___tA deve NaM dIve kevaiyaM cakkavAlavikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM Ahie ti vaejjA? tA asaMkhejjAiM joyaNasahassAiM cakkavAlavikkhaMbheNaM, asaMkhejjAI joyaNasaha iM parikkheveNa Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- goLa ane valayAkAra saMsthAnathI saMsthita deva nAmano dvIpa sUravarAbhAsoda samudrane cAre taraphathI gherIne rahyo che. prazna-devadvIpa zuM samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che ke viSamagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che? uttara- samagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita che, viSamagoLAkAra saMsthAnathI saMsthita nathI. prazna- hevadvIpano yAsa-viSThama do cha bhane parivi 2ii cha ? 6ttara- hevadvIpano cakravAla vikhaMbha asaMkhya hajAra yojanAno che ane tenI paridhi asaMkhya hajAra yojananI che. 31 tA deve NaM dIve kevaiyA caMdA pabhAseMsa vA pacchA taheva tA deve NaM dIve asaMkhejjA caMdA pabhAseMsu vA jAva asaMkhejjAo tArAgaNakoDikoDIo sobhaM so su vA sobha'ti vA sobhissaMti vA / / evaM devode samudde, NAge dIve NAgode samudde, jakkhe dIve jakkhode samudde, bhUe dIve bhUode samudde, sayaMbhUramaNe dIve sayaMbhUramaNe samudde / savvesi vikkhaMbhaparikkheve joisAI deva dIvasarisAiM / bhAvArtha:- prazna-hevAdvIpamA 32vA yaMdra zaratAta? vagaire prazrI 57vA. 612devadvIpamAM asaMkhyAta caMdra prakAzatA hatA yAvata asaMkhya kroDAkoDI tArAgaNa zobhatA hatA, zobhe che ane zobhaze. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 ] zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra A prakAre devoi samudra, nAgadvIpa-nAgoda samudra, yakSa dvIpa-vakSobha samudra, bhUta dvIpa-bhUtoda samudra, svayaMbhUramaNa dvIpa-svayaMbhUramaNa samudra, A sarva dvIpa-samudrano AyAma-vikhaMbha ane jyotiSTha vimAno AdinI vakatavyatA devadvIpanI samAna che. vivecana : prastuta sUtromAM puSkara samudrathI laIne aMtima svayaMbhUramaNa samudra sudhInA dvIpa-samudranI laMbAI, pahoLAI, paridhi tathA te-te dvIpa samudramAM jyotiSka vimAnonI saMkhyAnuM pratipAdana che. madhyalokanA asaMkhya dvIpa ane asaMkhya samudro valayAkAre saMsthita che. te dareka dvIpa-samudrano cakravAla vikhaMbha pUrvanA dvIpa ke samudrathI bamaNo che. jema ke puSkara dvIpano cakravAla vikhaMbha soLa lAkha yojana che, tene gherIne rahelA puSkara samudrano cakravAla vikhaMbha batrIsa lAkha yojana che, tene gherIne rahelA varuNavara dvIpano cakravAla vikhaMbha cosaTha lAkhayojana che, A rIte aMtima samudra sudhI jANavuM. A rIte caudamA kuMDalAvarAbhAsa dvIpa ane kuMDalAvarAbhAsa samudra sudhInA dIpa-samudranI laMbAI-pahoLAI ane paridhi saMkhyAta hajAra yojananI che, temAM saMkhyAtA caMdra-sUrya Adi jyotiSka vimAno che ane paMdaramAM cakadvIpathI aMtima svayaMbhUramaNa samudra sudhInA dvIpasamudranI laMbAI-pahoLAI ane paridhi asaMkhyAta hajAra yojananI che temAM asaMkhyAtA caMdra-sUrya Adi jyotiSka vimAno che. Fo ogaNIsamuM prAbhRta saMpUrNa paNa Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-20 : paricaya 387 vIsamuM prAbhUta paricaya OROOOORROR prastuta prAbhUtamAM caMdra-sUryanA anubhAva-prabhAva tathA svarUpa(anumAve je va saMvate-2/2/3)nuM ane be prakAranA rAhunI pravRtti, 88 grahonA nAma tathA caMdra-sUryadevanI bhogapaddhatinuM vistRta varNana che. caMdra ane sUrya jyotiSI jAtinA devonA indro che. te devo potAnI divya Rddhi saMpanna, divya sukhono anubhava kare che. rAhu- 88 prakAranA grahamAM rAhu eka graha jAtinA deva che. rAhu deva be prakAranA che, yathA- (1) nitya rAhudeva ane (2) parvarAhudeva. (1) nityarAhunuM vimAna pratidina caMdra vimAnanI eka-eka kaLAne arthAt eka-eka bhAgane Avarata kare che. A rIte kramazaH Avarita thatAM paMdarame divase caMdra vimAnanA paMdara bhAga Avarita thaI jAya che. A paMdara divasanA kAlane kRSNapakSa kahe che, tyAra pachI punaH viparIta kramathI rAhu vimAna caMdra vimAnanI eka-eka kaLAne anAvRta-khullI kare che. A rIte caMdra vimAnano prakAza kramazaH vadhatA paMdaramA divase caMdra vimAna rAhuthI sarvathA anAvRta thaI jAya che. A paMdara divasanA kAlane zuklapakSa kahe che. A rIte nityarAhunI gatithI ekama, bIja Adi tithi tathA kRSNapakSa ane zuklapakSa thAya che. (2) parvarAhunA gamanAgamanathI caMdra-sUrya Avarita thAya che. tene caMdragrahaNa ke sUryagrahaNa kahe che. jyAre rAhunuM vimAna jatAM caMdrane eka kinArIthI AvRtta kare ane pAchA pharatA tene anAvRtta kare che, tene caMdranuM vamana, caMdra vimAnane AvRtta karIne nIkaLe, tene kukSibheda kahe che. pUrva rAhu caMdra-sUryane AcchAdita kare che ane tenA dvArA caMdra grahaNa, sUrya grahaNa thAya che. caMdra-sUrya devanI bhoga paddhati :- caMdra ane sUrya jyotiSI devonA indra che. te vaikriyalabdhi saMpanna ane divya RRddhi saMpanna hoya che. manuSya lokanA sarvazreSTha kAmabhogathI vyaMtaronA, navanikAyanA devonA, asurakumAra devonA ane graha, nakSatra ane tArA devonA kAmabhoga kramazaH anaMtaguNa viziSTa che ane tenAthI sUrya-caMdra devanA kAmabhoga anaMta guNa viziSTa hoya che. caMdradeva saumya, kAMta ane manohara hovAthI tenuM nAma 'zazI' che ane sUrya samaya, AvalikA, muhUrta Adi gaNanAkAlanI Adi karato hovAthI tenuM nAma 'Aditya' che. prastuta prAbhUtamAM 88 mahAgrahono nAmollekha che. Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 388 / zrI caMdra-sUrya prazasti sUtra U vIsamuM prAkRta (jyotiSka deva anubhAva-svarUpo caMdra ane sUryonA anubhAva viSayaka be pratipattio - 1 tA kahaM te aNubhAve Ahieti vaejjA ? tA tattha khalu imAo do paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu- tA caMdima-sUriyA NaM No jIvA ajIvA, No ghaNA jhusirA, No bAdaraboMdidharA kalevarA / Natthi NaM tesiM uTThANei vA kammei vA balei vA vIriei vA purisakkAra parakmei vA / te No vijju lavaMti No asaNaM lavaMti No thaNiya lavati / ahe ya NaM bAdare vAukAe saMmucchai, saMmucchittA vijju pi lavaMti asaNi pi lavaMti thaNiyaMpi lavaMti-ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- tA caMdima-sUriyA NaM jIvA No ajIvA, ghaNA No jhusirA, bAdaraboMdidharA No kalevarA / asthi NaM tesiM uTThANei vA kammei vA balei vA vIriei vA purisakkAra parakkamei vA / te vijju pi lavaMti asaNiM pi lavaMti thaNiyaM pi lavaMti-ege evamAhaMsu / / bhAvArtha :- prazna- yaMdra bhane sUryono anumAva arthAt sva35 cha ? ta2- suury-yNdrn| svarUpanA viSayamAM anyatIrthikonI be pratipattio che, jema ke (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke caMdra ane sUrya jIva rUpa nathI paraMtu ajIva rUpa che, ghanIbhUtasghn nathI polAche, sthUla (vyAta, avayavayuta) zarIravANA nathI, useva2 mAtra cha.temA utthAna, bha, bala, vIrya ane puruSAkAra parAkrama nathI. te vidyuta utpanna karatA nathI, garjanA karatA nathI, kaDAkAno avAja karatA nathI, tenI nIce sthala(ghana)vAyu utpanna thAya che, tenAthI vidhuta utpanna thAya che, kaDAkAno bhayaMkara zabda thAya che ane garjanA paNa thAya che. (2) 245 anyatArthiIche yaMdra bhane sUrya 135 cha, ava 35 nathI; dhana-saghana cha, polA nathI; sthUla suvyakta ane avayavayukta zarIravALA che, kalevara mAtra nathI. temAM utthAna, karma, bala, vIrya ane puruSAkAra parAkrama che, te vidhuta utpanna kare che, kaDAkA kare che ane garjanA paNa kare che. caMdrAdi devonuM svarUpa - 2 vayaM puNa evaM vayAmo- tA caMdima-sUriyA NaM devA mahiDDiyA mahajjuiyA mahabbalA mahAjasA mahAsokkhA, mahANubhAgA varavatthadharA varamalladharA varAbharaNadharA avocchittiNayaTThayAe aNNe cayaMti aNNe uvavajjati / Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhUta-20 389 bhAvArtha:bhagavAna ema kahe che ke caMdra-sUrya deva mahardhika, mahAdyutivALA, mahAbalavALA, mahAyazavALA, atyadhika sukhI, mahAprabhAvazALI che, te devo zreSThavastro, zreSTha mALAo ane zreSTha AbhUSaNo dhAraNa kare che, dravyArthikanayanI apekSAe anya devo cyave che ane tyAM anya devo utpanna thAya che arthAt aizvaryapUrNa te devo potAnuM AyuSya pUrNa thatAM tyAMthI cyavana pAme che ane anya jIvo te sthAne utpanna thAya che.(A rIte te devo zAzvata che.) vivecanaH prastuta sUtramAM caMdra-sUryanA anubhAva arthAt svarUpanuM varNana che. caMdra-sUrya jyotiSka devonA indra che. ApaNI pRthvI uparathI je caMdra-sUrya vagere dekhAya che, te caMdrendra ane sUryendranA vimAna che arthAt teone rahevAnA sthAna che ane te vimAna pRthvIkAyarUpa che. pRthvIkAyanA asaMkhyAta-asaMkhyAta jIvo tyAM utpanna thAya che ane mRtyu pAme che, paNa te vimAnano AkAra kAyama te ja rUpe rahe che. rAhunA kArya viSayaka be pratipattio - 3 | tA kahaM te rAhukamme Ahieti vaejjA ? tattha khalu imAo do paDivattIo paNNattAo taM jahA tatthege evamAhaMsu- tA asthi NaM se rAhu deve jeNaM caMdaM vA sUraM vA giNhai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - Natthi NaM se rAhU deve, jeNaM caMda vA sUraM vA giNhai - ege evamAhaMsu / bhAvArtha:prazna- rAhunuM karma(kArya) zuM che ? uttara- rAhunA kArya viSayaka anyatIrthIkonI be pratipattio che (1) keTalAka anyatIrthiko kahe che ke rAhu nAmano deva che ane te caMdra tathA sUryane grahaNa kare che. (2) keTalAka anyatIrthiko ema kahe che ke rAhu deva caMdra, sUryane grahaNa karatA nathI. 4 | tattha je te evamAhaMsu - tA asthi NaM se rAhU deve, jeNaM caMdaM vA sUraM vA giNhai, se evamAhaMsu- tA rAhu NaM deve caMdaM vA sUraM vA geNhamANe buddhateNaM giNhittA buddhateNaM muyai, buddhateNaM giNhittA muddhateNaM muyai, muddhateNaM gihittA buddhateNaM muyai, muddhateNaM giNhittA muddhateNaMmuyai, vAmabhuyaMteNaM giNhittA vAmabhuyaMteNaM muyai, vAmabhuyaMteNaM giNhittA dAhiNabhayaMteNaM muyai, dAhiNabhuyaMteNaM giNhittA vAmabhuyaMtteNaM muyai, dAhiNabhuyaMteNaM giNhittA dAhiNabhuyaMteNaM muyai // deva bhAvArtha:- temAMthI je ema kahe che ke rAhu deva caMdra-sUryane grahaNa kare che, teonA mate rAhu caMdra-sUryane nIcethI grahaNa karIne nIcethI mukta kare che, nIcethI grahaNa karIne uparathI mukta kare che, uparathI grahaNa karIne nIcethI mukta kare che, uparathI grahaNa karIne uparathI ja mukta kare che, DAbA hAthathI grahaNa karIne DAbA hAthathI choDe che, DAbA hAthathI grahaNa karIne jamaNA hAthathI choDe che, jamaNA hAthathI grahaNa karIne DAbA hAthathI choDe che, jamaNI bAjuthI grahaNa karIne jamaNI bAjuthI mukta kare che. Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | u60 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 5 tattha je te evamAhaMsu- tA patthi NaM se rAhu deve, je NaM caMdaM vA sUraM vA geNhai, te evamAhaMsu- tattha NaM ime paNNarasa kasiNapoggalA paNNattA, taM jahAsiMghADae jaDilae kharae khatae aMjaNe khaMjaNe sIyale himasIyale kelAse arUNAbhe parijjae NabhasUrae kavilae piMgalae rAhu / tA jayA NaM ee paNNarasa kasiNA poggalA sayA caMdassa vA sUrassa vA lesANubaddhacAriNo bhavaMti tayA NaM mANusaloyasi mANussA evaM vayaMti- evaM khalu rAhu caMdaM vA sUraM vA geNhai / / tA jayA NaM ee paNNarasa kasiNA poggalA No sayA caMdassa vA sUrassa vA lesANubaddhacAriNo bhavaMti, No khalu tayA mANusaloyaMmi maNussA evaM vayaMtievaM khalu rAhU caMdaM vA sUraM vA geNhai-te evamAhaMsu / / bhAvArtha :- temAMthI je ema kahe che ke rAhu deva caMdra-sUryane grahaNa karatA nathI. tene spaSTa karatA teo 5 ch| raahun| 542 prA2nA kRSNA pula che, Thebha - (1) siNdhaa|- soDhAno 512 (2) 424 (3) kSa2 (4) kSata (5) maMthana (5) 4 (7) zItala (8) DibhazItala (C) sAsa (10) s3||m (11) pArita (12) namasU2 (13) pisa (14) piMgala (15) rAhu A paMdara prakAranA pudgala jyAre caMdra sUryanA prakAzathI anubaddha thaIne(anucaraNa karatA) cAle che, tyAre manuSyalokamAM manuSyo A pramANe kahe che ke rAhue caMdra-sUryane grahaNa karyA che. A paMdara prakAranA kALA varNavALA pugala jyAre caMdra-sUryanA prakAzathI anubaddha thaIne (anucaraNA karatA) cAlatA nathI, tyAre manuSyalokamAM manuSyo evuM kahetA nathI ke rAhue caMdra-sUryane grahaNa karyA che. rAhu maharnuskha35:|6 vayaM puNa evaM vayAmo- tA rAhu NaM deve mahiDDie mahajjuie mahabbale mahAyase mahAsokkhe mahANubhAve, varavatthadhare, varamalladhare varAbharaNadhArI / / bhAvArtha - bhagavAna ema kahe che ke rAhu maharthikadeva che, te mahAdyutivALA, mahAbaLavALA, mahAyazavALA, atyaMta sukhI, ati AdaraNIya che, te deva zreSTha vastro, zreSTha mALAo ane zreSTha AbharaNa dhAraNa kare che. viveyana: prastuta sUtramAM rAhu grahanuM varNana che. pAMca prakAranA jyotiSka devomAM graha jAtinA devonA 88 prakAra che. temAM rAhu eka graha che. prastutamAM rAhu eka prakAranuM deva vimAna che ane tenA mAlika rAhu nAmanA grahadeva che, teTaluM kathana che. rAhu devanA nava nAmo: 7 tA rAhussa NaM devassa Nava NAmadhejjA paNNattA, taM jahA- siMghADae jaDilae kharae khettae daddare magare macche kacchabhe kaNhasappe / Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | prAta-20 | 381 bhAvArtha:- rAhu vinA nava nAmo cha, te // prabhAga- (1) zrRMues (2) 4[243 (3) 524 (4) kSetra (5) 692 (5) bhaga2 (7) matsya (8) 4275 (8) sapa. pAMca varNanA rAhu vimAna :| 8 tA rAhussa NaM devassa vimANA paMcavaNNA paNNattA, taM jahA- kiNhA, NIlA lohiyA, hAliddA, sukkilA / bhAvArtha :- rAI aDa hevana vimAna pAMyanAche, hebha :- (1) AmA (2) nImA (3) dAsa (4) pImA (5) sa36. | 9 atthi kAlae rAhuvimANe khaMjaNavaNNAbhe paNNatte, atthi NIlae rAhuvimANe lAuyavaNNAbhe paNNatte, atthi lohie rAhuvimANe majiTThAvaNNAbhe paNNatte, atthi hAliddae rAhuvimANe hAliddavaNNAbhe paNNatte, asthi sukkilae rAhuvimANe bhAsarAsivaNNAbhe paNNatte / bhAvArtha :- temAM rAhu devanuM je vimAna kRSNa varNanuM che, te khaMjana jevuM kALuM che, je vimAna nIla varNanuM che, te lIlAM tuMbaDA jevuM nIluM che; je vimAna lAlavarNanuM che, te majITha jevuM lAla che, je vimAna pILA varNanuM che, te haLadara jevuM pILuM che ane je vimAna sapheda varNanuM che, te bhasmarAzi jevuM sapheda che. rAhunI cAlavAnI kriyA :|10 tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lessaM purathimeNaM AvarittA paccatthimeNaM vIIvayai tayA NaM puratthimeNaM caMde vA sUre vA uvadaMsei, paccatthimeNaM rAhu / tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lesaM dAhiNeNaM AvarittA uttareNaM vIIvayai tayA NaM dAhiNeNaM caMde vA sUre vA uvadaMsei, uttareNaM rAhu / eeNaM abhilAvaNaM paccatthimeNaM AvarittA puratthimeNaM vIIvayai, uttareNaM AvarittA dAhiNeNaM vIIvayaI / bhAvArtha :- rAhu deva AvatA-jatA, vidurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM-karatAM caMdra-sUryanA prakAzane pUrvathI AvRta karIne pazcimamAM jAya che, tyAre caMdra-sUrya pUrvamAM dekhAya che ane rAhu pazcimamAM dekhAya che. rAhu deva AvatA-jatA, vidurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM caMdra-sUryanA prakAzane dakSiNathI AvRta karIne uttaramAM jAya che, tyAre caMdra sUrya dakSiNamAM dekhAya che ane rAhu uttaramAM dekhAya che. A prakAranA abhilApathI rAhu caMdra sUryane pazcimathI AvRta karIne pUrvamAM jAya che ane uttarathI AvRta karIne dakSiNamAM jAya che vagere kathana karavuM. | 11 tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdra-sUrya prakSapti sUtra pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lesaM dAhiNapuratthimeNaM AvarittA uttarapaccatthimeNaM vIIvayai tayA NaM dAhiNapuratthimeNaM caMde vA sUre vA uvadaMsei uttarapaccatthimeNaM rAhu / 382 tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lesaM dAhiNapaccatthimeNaM AvarittA uttarapuratthimeNaM vIIvayai tayA NaM dAhiNapaccatthimeNaM caMde vA sUre vA uvadaMsei, uttarapuratthimeNaM rAhu | eeNaM abhilAveNaM uttarapaccatthimeNaM AvarettA dAhiNapuratthimeNaM vIIvayaI, uttarapuratthimeNaM AvarettA dAhiNapaccatthimeNaM vIIvayai / tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lessaM AvarettA vIIvayai tayA jaM mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti - rAhuNA caMde vA, sUre vA gahie evaM khalu rAhula caMde vA sUre vA gahie / bhAvArtha :rAhu deva AvatA-jatA, vikurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM-karatAM caMdra-sUryanA prakAzane agni koNathI AvRta karIne vAyavya koNamAM jAya che tyAre caMdra-sUrya agnikoNamAM dekhAya che ane rAhu vAyavyakoNamAM dekhAya che. rAhu deva AvatA-jatA, vipurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM caMdra-sUryanA prakAzane naiRtya koNathI AvRta karIne IzAna koNamAM jAya che, tyAre caMdra-sUrya naiRtya koNamAM dekhAya che ane rAhu IzAna koNamAM dekhAya che. A prakAranA abhilApa(pATha)thI caMdra-sUryane vAyavya koNathI AvRta karIne rAhu agni koNamAM jAya che ane IzAna koNathI AvRta karIne naiRtya koNamAM jAya che, vagere kathana karavuM. rAhudeva AvatA-jatA, vipurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM caMdra-sUryanA prakAzane AvRta karato pasAra thAya che, tyAre manuSya lokamAM manuSyo ema kahe che ke rAhue caMdra-sUryane grahaNa(grasita) karyA che, rAhue caMdra-sUryane grasita karyA che. 12 tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lesaM AvarettA pAseNaM vIIvayai tayA gaM mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti- caMdeNa vA sUreNa vA rAhussa kucchI bhiNNA evaM khalu caMdeNa vA sureNa vA rAhussa kucchI bhiNNA / tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lesaM AvarettA paccosakkai tayA NaM mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti evaM evaM khalu rAhuNA caMde vA sUre vaMte rAhuNA caMde vA sUre vA vaMte / Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-20 tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lesaM AvarettA majjhamajjheNaM vIIvayai tayA NaM mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti evaM khalu rAhuNA caMde vA, sUre vA vaiyarie - evaM khalu rAhuNA caMde vA sUre vA vaiyariyA / 393 tA jayA NaM rAhU deve AgacchamANe vA gacchamANe vA viuvvamANe vA pariyAremANe vA caMdassa vA sUrassa vA lesaM AvarettA ahe sapakkhi sapaDidisiM ciTThai tayA NaM mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti - evaM khalu rAhuNA caMde vA sUre vA dhatthe evaM khalu rAhulA caMde vA sUre vA dhatthe / bhAvArtha :- rAhu deva AvatA-jatA, vikurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM caMdra-sUryanA prakAzane AvRta karato pArtha bhAgathI pasAra thAya che, tyAre manuSya lokamAM manuSyo A prakAre kahe che e rAhue caMdra-sUryano kukSI bheda karyo che, rAhue caMdra sUryano kukSI bheda karyo che. (rAhunI kukSI-udara bhedIne caMdra-sUrya bahAra nIkaLe che.) rAhudeva AvatA-jatA, vikurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM caMdra-sUryanA prakAzane AvRta karIne pAchaLa sarakatA anAvRta kare tyAre manuSyalokamAM manuSyo A pramANe kahe che ke rAhue caMdra-sUryanuM vamana karyuM che, rAhue caMdra-sUryanuM vamana karyuM che. rAhudeva AvatA-jatA, vikurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM caMdra-sUryanA prakAzane AvRta karIne madhyabhAgathI pasAra thAya che tyAre manuSyalokamAM manuSyo A pramANe kahe che ke rAhue caMdra-sUryane vidArita karyo che, rAhu e caMdra--sUryane vidArita karyo che. rAhu deva AvatA-jatA, vikurvaNA karatAM ke paricAraNA karatAM caMdra-sUryanA prakAzane AvRta karIne bAjumAM, dizA vidizAomAM rahe che, tyAre manuSyalokamAM manuSyo A pramANe kahe che ke rAhue caMdra-sUryane sarvathI grasita karyo che, rAhue caMdra-sUryane sarvathI grasita karyo che. vivecanaH prastuta sUtramAM caMdragrahaNa viSayaka laukika mAnyatAnuM digdarzana karAvatAM caMdra ane rAhu devanI gatinA saMbaMdhane spaSTa karyo che. aDhIdvIpanA jyotiSI devonA vimAno nabhomaMDaLamAM svataMtra rIte gati kare che. temAM tathAprakAranA yoge caMdravimAna ane rAhuvimAna upara-nIce rahIne gati kare che. te baMnemAM caMdravimAna upara che ane ujjavaLa che. rAhu vimAna nIce che ane kALuM che. baMne vimAno gatizIla che paraMtu baMnenI gatimAM nyUnAdhikatA che. tethI rAhunA vimAnanI gatithI caMdranuM vimAna kramazaH AcchAdita thAya che ane punaH punaH vividha avasthAo thAya che. lokamAM sthUla daSTie te bhinna bhinna nAmathI oLakhAya che. caMdra grahaNa :- rAhunuM vimAna caMdrane AcchAdita kare tene caMdragrahaNa kahe che. kukSibheda :- rAhunuM vimAna jyAre caMdranA vimAnane eka kinArIthI AvRtta karatA nIkaLe tyAre caMdra vaDe rAhuno kukSibheda thayo tema kahevAya che. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 ] zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra vamana - rAhunuM vimAna gati karatAM caMdrane AvRtta karIne jyAre punaH pAchA pharatA caMdrane anAvRtta kare che tyAre caMdranuM vamana thayuM kahevAya che. A sarva avasthAomAM vAstavika rIte caMdra vimAnanuM AcchAdana mAtra ja thAya che ane te AcchAdana svAbhAvika rIte ja thAya che. rAhanA be prakAra:13 tA kaivihe gaM rAhu paNNatte ? duvihe paNNatte, taMjahA-tA dhuvarAhu ya pavvarAhu ya / tattha NaM je se dhuvarAhu, se NaM bahulapakkhassa paDivae paNNarasai bhAgeNaM paNNarasai bhAgaM caMdassa lesaM AvaremANe-AvaremANe ciTThai, taMjahA-paDhamAe paDhama bhAga jAva paNNarasIe paNNarasama bhAga, carame samae caMde ratte bhavai, avasese samae caMde ratte ya viratte ya bhavai / tameva sukkapakkhe uvadaMsemANe-uvadaMsamANe ciTThai, taMjahA-paDhamAe paDhama bhAgaM jAva paNNarasIe paNNarasamaM bhAgaM, carame samae caMde viratte ya bhavai, avasese samae caMde ratte ya viratte ya bhavai / tattha NaM je se pavvarAhu se jahaNNeNaM chaNhaM mAsANaM, ukkoseNaM bAyAlIsAe mAsANaM caMdassaM, aDayAlIsAe saMvacchArANaM sUrassa / bhAvArtha :- prazna- rAhunA keTalA prakAra che? uttara- rAhunA be prakAra che, jema ke- (1) dhruvarAhu (ra) parvarAhu. (1) temAM je dhruvarAhu che te kRSNa pakSanI pratipadAthI zarU karIne paMdaramA divasa sudhI potAnA paMdaramA bhAgathI caMdranA paMdaramA bhAgane AvRtta kare che, jema ke pratipadA tithinA divase prathama bhAgane thAvat paMdaramA divase paMdaramA bhAgane Avarita kare che. paMdaramI tithinA aMtima samayamAM caMdra dhruvarAhuthI pUrNapaNe AvRta thAya che, bAkInA samayamAM caMdra dhruvarAthI keTalAka aMzamAM AvRta ane keTalAka aMzamAM anAvRtta rahe che. dhruvarAhu zuklapakSamAM zuklapakSanI pratipadAthI pUrNimA sudhI pratidina eka eka bhAgane anAvRtta kare che. pratipadAnA divase prathama bhAgane yAvatu pUrNimAnA divase paMdarabhAga anAvRtta thaI jAya che. pUrNimAnA aMtima samaye caMdra sarvathA anAvRta thAya che, zeSa samayomAM caMdra keTalAka aMzamAM AvRtta ane keTalAka aMzamAM anAvRtta rahe che. (2) temAM je parvarAhu che, te jaghanya cha mAsa pachI caMdra-sUryane AvRta kare che ane utkRSTa 42 mahinA pachI caMdrane tathA 48 varSa pachI sUryane AgRta kare che. vivecanaH prastuta sUtramAM rAhu nAmanA deva vimAnanA prakAra ane tenA kAryanuM pratipAdana karyuM che. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-20. [ 395 | nityarAhu - jenI gati caMdra vimAnanI nIce ja hoya che, je pratidina caMdranI eka eka kalAne Avarita kare che, jenA nimitte kRSNapakSa ane zuklapakSanI tithio nizcita thAya che tene nityarAhu kahe che. parvarAha - jenA nimittathI caMdra ane sUryanuM grahaNa thAya che te parvarAhu che. kuSNapakSa ane zaklapa - caMdranI soLa kaLA che. nitya rAhunI tathAprakAranI gatithI pratidina caMdranI eka eka kaLA AcchAdita thatI jAya che. tene kramazaH kRSNapakSanI ekama, bIja Adi tithio kahevAya che. amAsanA divase caMdra sarvathA AcchAdita thaI jAya che. punaH eka eka kaLA khulatI jAya che tene zuklapakSa kahevAya che. pUrNimAnA divase caMdra sarvathA anAcchAdita-AvaraNa rahita, khullo thaI jAya che. caMdra ane sUrya grahaNa - parva rAhu caMdrane ke sUryane AvRtta kare tene kramazaH caMdragrahaNa ane sUryagrahaNa kahe che. parva rAhu jaghanya cha mAsa ane utkRSTa 42 mAsamAM caMdrane Avarita kare che ane jaghanya cha mAsa ane utkRSTa 48 varSe sUryane Avarita kare che. caMdra-sUryanA guNaniSpanna nAma:14 tA kahaM te caMde sasI-caMde sasI Ahieti vaejjA ? tA caMdassa NaM joisiMdassa joisaraNNo miyaMke vimANe kaMtA devA kaMtAo devIo kaMtAI AsaNa-sayaNa-khaMbha-bhaMDa-mattovagaraNAI, appaNAvi ya NaM caMde deve joisiMde joisarAyA some kaMte subhe piyadasaNe surUve tA evaM khalu caMde sasI, caMde-sasI Ahieti vaejjA / bhAvArtha :- prazna- caMdrane "zazI' (sazrI) zA mATe kahe che ? uttara- jyotiSIonA indra, ane jyotiSIonA rAjA caMdranuM mRgAMka(mRganA cihna- vALuM) vimAna che. temAM kAnta(suMdara)deva, suMdara devIo ane suMdara Asana, zayana, staMbha, pAtra Adi upakaraNa che tathA jyotiSIonA indra, jyotiSIonA rAjA caMdra svayaM paNa saumya, kAnta, subhaga, priyadarzanIya ane surUpa che. tethI caMdrane "zazI' (sazrIzobhAsahita) kahe che. 15 tA kahaM te sUrie Aicce-sUrie Aicce Ahieti vaejjA ? tA sUrAdiyA samayAi vA AvaliyAi vA ANApANUi vA thovei vA jAva ussapiNI osappiNIi vA, evaM khalu sUre Aicce-sUre Aicce Ahieti vaejjA / bhAvArtha:- prazna- suryane "Aditya' zA mATe kahe che? uttara- samaya, AvalikA yAvatu utsarpiNI ane avasarpiNI parvatanA kAlano AdibhUta(kAraNa) sUrya che tethI tene "Aditya' kahe che. caMdra-sUryAdinA kAmabhogo - 16 tA caMdassa NaM joisiMdassa joisaraNNo kai aggamahisIo paNNattAo? tA cattAri aggamahisIo paNNattAo, taM jahA- caMdappabhA dosiNAbhA accimAli pabhaMkarA / jahA heTThA taM ceva jAva No ceva NaM mehuNavattiyaM / evaM sUrassa vi payagaM | Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | u zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra bhAvArtha :- prazna-yotiSendra jyotiss2|4 yaMdranI 32ii amaDiSImo cha ? 612- yaMdrendrane yAra mamADaSImo cha, Thebha - (1) yaMdraprabhA (2) jyotsnA (3) arthibhAtI (4) prabha721. tenuM varNana (pUrvanA aDhAramA prAbhRta samAna jANavuM) yAvatu te caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM maithuna saMbaMdhI kAmabhoga bhogavatA nathI. A pramANe sUryanA kAmabhoganA viSayamAM paNa jANavuM joIe. |17 tA caMdima-sUriyA joisiMdA joisarAyANo kerise kAmabhoge paccaNubhavamANA viharaMti ? tA se jahANAmae-keI purise paDhama-jovvaNu-TThANa-bala-samatthe pamajovvaNu- dvANa-bala-samatthAe bhAriyAe saddhiM aciravattavivAhe atthatthI atthagavesaNayAe solasavAsavippavasie, se NaM tato laddhaTe kayakajje aNahasamagge puNaravi NiyagagharaM havvamAgae NhAe kayabalikamme kaya-kouya-maMgala-pAyacchitte suddhappavesAI maMgalAI vatthAI pavara-parihie appa-mahagghAbharaNAlaMkiyasarIre maNuNNaM thAlIpAkasuddhaM aTThArasa-vaMjaNAulaM bhoyaNaM bhutte samANe / ___ taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi aMto sacittakamme bAhirao dUmiya-ghaTTa-maDhe vicittaulloa-cilliyatale bahusamasuvibhatta-bhUmibhAe maNirayaNa paNAsiyadhayAre kAlAgurU-pavarakuMdurUkka-turukka-dhUva-maghamagheta-gaMdhuddhayAbhirAme sugaMdhavaragadhie, gaMdhavaTTibhUe taMsi tArisagasi sayaNijjaMsi duhao uNNae majjhe Naya-gaMbhIre ubhao sAliMgaNavaTTie ubhao paNNattagaMDabibboyaNe, suramme gaMgApuliNa-bAluAuddAla-sAlisae suviraiyarayattANe oyaviya-khomiyakhomadugUlapaTTapaDicchAyaNe rattaMsuyasaMvuDe suramme AINaga-rUya-bUra-NavaNIya-tUlaphAse sugaMdhavara-kusumacuNNasayaNovayArakalie / tAe tArisAe bhAriyAe saddhi siMgArAgAracArUvesAe saMgata-gayahasiyabhaNiya- ciTThiya saMlAva-vilAsa-NiuNajuttovayArakusalAe aNurattAe virattAe maNo'NukulAe egataraipasatte aNNattha katthaI maNa akuvvamANe iTTe sadda-pharisa-rasarUva-gaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe vihrejjaa| tA se NaM purise viusamaNakAlasamayaM si kerisae sAyAsokkhaM paccaNubhavamANe viharai ? urAlaM samaNAuso ! tA tassa NaM purisassa kAmabhogehito etto aNaMtaguNavisiTThatarA ceva vANamaMtarANaM devANaM kAmabhogA, vANamaMtarANaM devANaM kAma-bhogehitto aNaMtaguNavisiTutarA ceva asuriMdavajjiyANaM bhavaNavAsINaM devANaM kAmabhogA, asuriMdavajjiyANa bhavaNavAsINaM devANaM kAma-bhogehiMto etto aNaMtaguNavisiTThatarA ceva asurakumArANaM iMdabhUyANaM devANaM kAmabhogA, asurakumArANaM iMdabhUyANaM devANaM kAma-bhogehiMto aNataguNavisiTThatarA ceva gahagaNa-Nakkhatta-tArArUvANaM kAmabhogA, gahagaNa Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta-20 397 Nakkhatta- tArArUvANaM kAma-bhogehiMto anaMtaguNavisiTThatarA ceva caMdima-sUriyANaM devANaM kAmabhogA, tA erisae NaM caMdima-sUriyA joisiMdA joisarAyANo kAmabhoge paccaNubhavamANA viharaMti / bhAvArtha : prazna--jyotiSendra jyotiSarAja caMdra-sUrya kevA prakAranA kAmabhoga bhogave che? uttaraje rIte prathama yuvAvasthAnA prAraMbhamAM koI balavAna bhoga bhogavavAmAM samartha puruSane prathama yuvAvasthAvALI balavatI bhoga bhogavavAmAM samartha patninI sAthe lagna karyAne thoDo samaya thayo hoya ane dhanArthI te puruSa dhana prApti mATe soLa varSa mATe videza jAya ane tyAM dhana prApta karI, karavA yogya sarva kArya pUrNa karI nirvighne pharI potAnA ghera Ave. tyAra pachI snAna, kRtabalikarma, kautuka maMgala tathA prAyazcita karI zuddha, maMgala vastro paridhAna karI, alpavajanavALA ane mahAmUlyavAna AbhUSaNothI alaMkRta thaIne, manojJa sthAlIpAka vizuddha-pahoLA vAsaNamAM pakAvavAnA kAraNe sarasa rIte sIjhI gayelAM aDhAra prakAranA vyaMjanothI yukta bhojana kare ane tyAra pachI te potAnA tathAprakAranA zayanagRhamAM jAya. te zayanagRha aMdarathI citrakarmathI yukta, bahArathI sapheda raMgathI raMgeluM ane masRNanA pattharathI ghasIne suMvALuM banAveluM, uparano bhAga vividha citrothI yukta tathA adhobhAga prakAzathI dedipyamAna hoya, maNi ane ratnonA kAraNe te zayanagRhano aMdhakAra naSTa thaI gayo hoya, teno bhUmibhAga bahusama ane suvibhakta hoya, temAM pAMca varNanA sarasa ane sugaMdhita puSpapuMjo goThavelA hoya, uttama kAlAgaru, kundaruka ane turuSkanA dhUpathI te zayanagRha cAre bAju sugaMdhathI maghamaghAyamAna, eka prakAranI sugaMdhaguTikA jevuM thaI gayuM hoya, tevA zayanagRhamAM baMne bAju takiyAthI yukta, baMne tarapha unnata ane madhyamAM kaIMka jhUkelI, gaMgAnadInA taTavartI retInA uddAla samAna-paga rAkhatAM ja lapasI javAya tevI atyaMta komaLa zreSTha eka sAliMganavartika arthAt zarIra pramANa zayyA hoya. te zayyA parikarmita jhUlavALI rezamI cAdarathI AcchAdita tathA suMdara, suracita rajastrANathI yukta hoya, lAla raMganA sUkSma vastranI maccharadAnI tenA para lAgelI hoya, te suramya, komaLa carma, vastra, rU, baru, navanIta tathA AkoliyAnA rUnI samAna komaLa spRzavALI, sugaMdhita zreSTha puSpathI, cUrNathI tathA zayyAne upayogI aneka dravyothI yukta hoya. tevI zayyA upara te puruSa zreSTha zrRMgAra gRha samAna suMdara veSavALI, hAsya-vinoda karanArI, pati sAthe besIne vilAsayukta vArtAlApa karanArI, nipuNa, kAma kalAmAM kuzaLa, patimAM anurakta, avirakta, manane anukULa zreSTha strI sAthe manane anyatra karyA vinA ekAMtamAM ratirakta thaIne iSTa zabda, sparza, rasa, gaMdha Adi pAMca prakAranA manuSya saMbaMdhI kAmabhogonuM sevana kare che. prazna- vedopazamana(vikAra upazamana)nA samaye te puruSa kevA prakAranA sukhano anubhava kare che ? uttara- he AyuSyamAn zramaNa ! te udAra sukhano anubhava kare che. te puruSanA kAmabhogothI vANavyaMtara devonA kAmabhoga anaMtaguNA viziSTa hoya che. vANavyaMtara devonA kAmabhogothI asurendra sivAyanA bhavanavAsI(navanikAyanA) devonA kAmabhoga anaMtaguNA viziSTa hoya che. asurendra sivAyanA bhavanavAsI devonA kAmabhogathI asurendranA kAmabhoga anaMtaguNA viziSTa hoya che. asurendra devonA kAmabhogothI graha, nakSatra, tArAonA kAmabhoga anaMtaguNA viziSTa che. grahagaNa, nakSatra, tArAonA kAmabhoga karatAM caMdra-sUryanA kAmabhoga anaMta guNA viziSTa hoya che. jyotiSakendra jyotiSarAja caMdra-sUrya deva A prakAranA kAmabhogono anubhava karatAM vicare che. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra vivecanaH be prastuta be sUtromAM caMdra ane sUryanI RddhinuM ane kAmabhoganI viziSTatAnuM pratipAdana karyuM che. cAre jAtinA devo pAMce indriya saMbaMdhI kAmabhogone bhogave che paraMtu temAM taratamatA che. manuSyalokanA manuSyo je uttama kAmabhogane bhogave che, tenAthI vANavyaMtara devo, navanikAyanA devo, asurapati devo, graha, nakSatra ane tArArUpa devo kramazaH uttarottara anaMtaguNa viziSTa kAmabhogane bhogave che ane tethI paNa caMdra ane sUryanA kAmabhoga anaMtaguNa viziSTa che. thAlIpAnasuddha :- sthAlayAm pArjana zuddham thAlIpA suddha-pahoLA vAsaNamAM pakAvavAnA kAraNe je bhojana sarasa rIte sIjhI gayuM che, jarAya kAcu na rahyuM hoya tevuM bhojana. prastuta sUtramAM kAmabhogonA sukhane udAra sukha kahyuM che, te sAMsArika sAmAnyajananI apekSAe kathana che. vAstavamAM kAmabhoganuM sukha te sukha nathI paraMtu sukhAbhAsa che. te mohanIya karmanA udayajanya sukha che, te anya anaMta azubha karmane vadhAranAra che. aThayAsI mahAgraha H 18 tattha khalu ime aTThAsII mahaggahA paNNattA, taM jahA- iMgAlae, viyAlae, todiyavale, saLire, madhuLi, pAduSi, ge, 15, 555, jaLavitAba6, jaLasaMtALa5, some, sahi, AssAsane, khkhova, blaDa, gayaNa, kuMkuma, saMve, saMvaLe, saMvaLAme, se, savaLe, savaLAme, khIle, gItomAse, ple, khomAse, mAle, mAsAlI tine, tilapuvaLe, vaLe, vApavaLe, te, jAye, vaLI, dhUmaje, harI, pita, vudde, muje, vahA, rAjU, banI, mALavane, vhAle, pAse, ghUre, pamudde, viyaDe, visadhIkhe, piyatte, payattta, naDiyAphatte, ane aggillae, kAle, mahAkAle sotthie, sovasthi, vamAnane, patnane, khijvAto,, bindhuggo, sayapame, omAse, seyare, hemare mAmare, pamare, ara, vid sone, vIyalone, vimale, vitate| vitasthe, visAte, sAte, suvvara, akhiyaTTI, AnaDI, phunaDI, ri, rAvAte, puSpa, mAvaje / bhAvArtha :- A aThayAsI mahAgraha che, tenA nAma A pramANe che- (1) aMgAraka (2) vikAlaka (3) lohitAkSa (4) zanaizvara (5) Adhunika (6) prAdhunika (7) kana (8) kanaka (9) kanakanaka (10) kanavitAnaka (11) kanasaMtAnaka (12) soma (13) sahita (14) AzvAsana (15) kAryopaka. (16) karbaTaka (17) ayakaraka (18) dundubhaka (19) zaMkha (20) zaMkhavarNa (21) zaMkhavarNAbha (22) kaMsa (23) kaMsavarNa (24) kaMsa varSAbha (25) nIla (26) nIlAvabhAsa (27) rupya (28) rupyAvabhAsa (29) bhasma (30) bhasmarAzI. Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-20. 399 | | (31) tila (32) tila puSpa varNa (33) daka (34) dakapaMcavarNa (35) kAya (36) kAkaMdha (37) indrAgni (38) dhUmaketu (39) harI (40) piMgalaka (41) budha (42) zukra (43) bRhaspati (44) rAhu (45) agati (46) mANavaka (47) kAza (48) sparza (49) dhura (50) pramukha (51) vikaTa (para) visaMdhI kalpa (53) nikalpa (54) prakalpa (55) jaTilaka (56) arUNa (57) agnila (58) kAla (59) mahAkAla (so) svastika. (1) sauvastika (2) vardhamAnaka (3) pralaMba (64) nityAloka (5) nityodyota (6) svayaMprabha (67) avabhAsa (8) zreyaskara (9) kSemakara (70) AzaMkara (71) prazaMkara (72) araja (73) viraja (74) azoka (75) vItazoka (76) vimala (77) vivarta (78) vitrasta (79) vizAla (80) zAla (81) suvrata (82) anivRtti (83) ekajaTI (84) dvijaTI (85) kaSThArika (86) rAjarnala (87) puSpaketu (88) bhAvaketu. saMgrahaNI gAthA : iMgAlae viyAlae, lohiyakkhe saNicchare ceva / AhuNie pAhuNie, kaNagasaNAmA u paMce va // 1 // gAthArtha- (1) aMgAraka (2) vikAlaka (3) lohitAkSa (4) zainezvara (5) Adhunika (5) prAdhunika tathA kanavALA pAMca nAma (7) kana (8) kanaka (9) kanakanaka (10) kavitAnaka (11) kana saMtAnaka. some sahie assAsaNe ya, kajjovae ya kabbarae / ayakarae daMdubhae, saMkhasaNAmavi tiNNe va // 2 // gAthArtha- (12) soma (13) sahita(14) AzvAsana (15) kAryopaka (16) kabUTaka (17) ayakaraka (18) duMdubhaka tathA zaMkhanAmavALA traNa-(19) zaMkha (20) zaMkhavarNa (21) zaMkhavaSNubha. tiNNeva kaMsaNAmA, NIle ruppI ya huMti catAri / bhAsa tila pupphavaNNe, dagapaMcavaNNe kAya baMdhe va // 3 // gAthArtha - kaMsanAmavALA traNa-(rara) kaMsa (23) kaMsavarNa (24) kaMsavarNAbha nIla-rUpInA cAra-(25) nIla (26) nIlAvabhAsa (27) rupya (28) pyArabhAsa (29) bhasma athavA bhasmarAzI (30) tila (31) tila puSpavarNa (32)daka (33) dakapaMcavarNa (34) kAya (35) vaMdhya. iMdaggi dhUmakeU ya, hari piMgalae budhe ya sukke ya / bahasai rAhu agatthI, mANavae kAmaphAse ya // 4 // gAthArtha- (36) IMdrAgni (37) dhUmaketu (38) harI (39) piMgalaka (40) budha (41) zukra (42) bRhaspati (43) rAhu (44) agasti (45) mANavaka (46) kAmasparza. dhurae pamuhe viyaDe visaMdhikappe tahA payalle ya / jaDiyAlae aruNe aggile kAle mahAkAle // 5 // Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 400 zrI caMdra-sUrya prazapti sUtra gAthArtha- (47) 32 (48) prabhuNa (49) vi52 (50) visaMghi85 (51) 5485 (52) 4245 (43) 139 // (54) manisa (55) ra (45) mahA. sotthiya sovatthiya vaddhamANage tathA palaMbe ya / NiccAloe Niccujjoe sayapaMbhe ce va obhAse // 6 // thArtha- (57) svasti (58) sauvasti (58) vardhamAna (Fo) prama (1) nityAdI (72) nityodyota (53) svayaMprama (64) avamAsa. seyakare khemaMkare abhaMkare pabhaMkare ya boddhavve / arae virae ya tahA asoga taha vItasoge ya // 7 // AuthArtha- (5) zreya:42 (55) kSemaMDa2 (67) mA 42 (68) pramaMDa2 (68) a54 (70) vi24 (71) sazo (72) vItazos. vimale vitata vivatthe visAla taha sAla suvvae ceva / aNiyaTTI egajaDI ya hoi bijaDI boddhavvo // 8 // thArtha- (77) vibhakSa (74) vivarta (75) vivastra (76) vizAla (77) ra (78) suvrata (78) anivRtti (80) 44ii (81) dviI karakarie rAya''ggala boddhavve puppha bhAva keU ya / aTThAsIi gahA khalu NeyavvA ANupuvvIe // 9 // thArtha- (82) 42 (83) 2i (84) 2 / 4 (85) mana () puSya (87) bhAva (88) tu. viveyana: prastuta sUtramAM 88 grahono nAmollekha che. saMgrahaNI gAthAmAM te ja 88 grahonA nAmonuM kathana che. baMnenA nAmomAM kyAMka bhinnatA che. BpasaMhAra: iha esa pAhuDatthA, abhavvajaNahiyayadullahA iNamo / ukkittiyA bhagavaI joisarAyassa paNNattI // 1 // esa gahiyA'vi saMtI, thaddhe gAraviya mANa-paDiNIe / abahussue Na deyA, tavvivarIe bhave deyA // 2 // saddhA-dhiti-uTThANucchAha-kamma-bala-vIriya-purisakArehiM / jo sikkhio'vi saMto, abhAyaNe pakkhivejjAhi // 3 // so pavayaNa-kula-gaNa-saMghabAhiro NANa-viNaya-parihINo / arahaMta-thera-gaNaharamera kira hoi volINo // 4 // Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAbhRta-20 | | 401 | tamhA dhiiuTThANucchAha kamma-bala-vIriyasikkhiyaM NANaM / dhAreyavvaM NiyamA Na ya aviNaesu dAyavvaM // 5 // vIravarassa bhagavao, jara-maraNa-kilesa-dosarahiyassa / vaMdAmi viNayapaNao, sokkhuppAe sayA pAe // 6 // bhAvArtha :- A pUrvakathita tattva jANanArAonA abhyadaya mATe prakaTArtha hovA chatAM abhavIjanone durlabha A bhagavatI arthAt jJAnaizvarya svarUpa jyotiSarAja caMdra-sUrya devanI prajJapti pratipAdita karI che. ll1/l - A caMdra-sUrya prajJapti zAstra samyaka prakAre jANIne pachI abhimAnI, Rddhi, rasa ke zAtAnA garva sahita, jAti Adi mada yukta, pratyenIka ke abahuzruta vyaktine A jJAna na ApavuM, tenAthI viparIta namra, garvarahita, nirabhimAnI, vinamra ane bahuzrutane A jJAna ApavuM joIe.1ra/l zravaNa karavAnI vizeSa icchA rUpa zraddhAthI, jinavacana ja satya che tevA AtmavizvAsa rUpa dhRtithI zravaNAdi mATenA utsAha rUpa utthAnathI vaMdanAdi rUpa karma, zArIrika saMpati rUpa bala, vIrya, puruSAkAra parAkramathI A sUtranA arthane prApta karIne paNa jo apAtrane apAya to, dharmopadezakAronA kuLathI, gaNathI ane saMghathI bahAra karelA jJAnahIna ane vinayahIna te apAtra jIvo arihaMta, sthavira ane gaNadharonI maryAdAnuM ullaMghana kare che. 3-4. tethI zraddhA, dhRti, utsAha, karma, bala, vIrya, puruSAkAra parAkramathI prApta karelA A zAstranA jJAnane sadAne mATe aMtaramAM dhAraNa karavuM joIe, paraMtu avinItane ApavuM na joIe. /pI. sadA sukhapradAyaka jarA, maraNa, kaleza ane dveSa rahita bhagavAna mahAvIra svAmInA caraNomAM vinayapUrvaka namaskAra karuM chuM. llghA che . vIsamuM prAbhRta saMpUrNa che Oaa caMdra-sUrya prajJapti sUtra saMpUrNa 6 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 402 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra zrI caMdraprajJapti sUtra mULapATha jayai Nava-NaliNa-kuvalaya-viyasiya-sayavatta-pattaladalaccho / vIro gaiMda-mayagala-salaliya-gayavikkamo bhayavaM // 1 // NamiUNa asura-sura-garula-bhuyaga-parivaMdie gayakilese / arihe siddhAyarie-uvajjhAe savvasAhU ya // 2 // phuDa-viyaDa-pAgaDatthaM, vucchaM puvva-suya-sAra-NissaMdaM / suhuma gaNiNovadiTuM, joisagaNarAyapaNNattiM // 3 // NAmeNa iMdabhUitti, goyamo vaMdiUNa tiviheNaM / pucchai jiNavara vasahaM, joisagaNarAyassa paNNattiM // 4 // kai maMDalAi vaccai, tiricchA kiM ca gacchaI / obhAsai kevaiyaM, seyAi kiM te saMThiI // 5 // kahiM paDihayA lesA, kahaM te oyasaMThiI / ke sUriyaM varayaMti, kahaM te udayasaMThiI // 6 // kaikaTThA porisIcchAyA, jogetti kiM te Ahie / ke te saMvaccharANAI, kai saMvaccharAi ya // 7 // kahiM caMdamaso vuDDI, kayA te josiNA bahU / ke ya sigdhagaI vutte, kahaM te josiNa lakkhaNaM // 8 // cayaNovavAya uccattaM, sUriyA kai AhiyA / aNubhAve kerise vutte, evameyAI vIsaI // 9 // vuDDovuDDI muhuttANaM addhamaMDalasaMThiI / ke te ciNNaM pariyarai, aMtaraM kiM caraMti ya // 10 // ogAhai kevaiyaM, kevaiyaM ca vikaMpai / / maMDalANa ya saMThANe, vikkhaMbhe aTTha pAhuDA // 11 // cha ppaMca ya satteva ya, aTTha ya tiNNi ya havaMti paDivattI / paDhamassa pAhuDassa u, havati eyAo paDivattI // 12 // Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caMdraprApti sUtra mULapATha 403 paDivattIo udae, aduva atthamaNesu ya / bheyaghAe kaNNakalA, muhuttANa gaI iya // 13 // NikkhamamANe sigghagaI, pavisaMte maMdagaI i ya / culasIi sayaM purisANaM, tesiM ca paDivattIo // 14 // udayammi aTTha bhaNiyA, bheyagdhAe duve ca paDivattI / cattAri muhuttagaIe, hoti taiyammi paDivattI // 15 // AvaliyA muhuttagge, evaM bhAgo ya jogassa / kulA ya puNNamAsI ya, saNNivAe ya saThiI // 16 // tAraggaM ca NetA i, caMdamaggatti yAvare / devANaM ya ajjhayaNA, muhuttANaM NAmayA i ya // 17 // divasA rAI ya vuttA ya, tihi gottA bhoyaNANi ya / AiccacAra mAsA ya, paMca saMvaccharA iya // 18 // joisassa ya dArAI, Nakkhattavisae iya / dasame pAhuDe ee, bAvIsa pAhuDa-pAhuDA // 19 // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mihilA NAma NayarI hotthA, vaNNao // 1 // tIse NaM mihilAe NayarIe bahiyA uttarapurasthime disIbhAe ettha NaM mANibhadde NAma ceie hotthA cirAIe vaNNAo tIse NaM mihilAe Nayarie jiyasattU NAma rAyA, dhAriNI devI, vaNNao teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe, parisA NiggayA, dhammo kahio, parisA paDigayA jAva rAyA jAmeva disiM pAubbhUe tAmeva disi pddige| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI iMdabhUI NAma aNagAre goyamagotte sattussehe jAva pajjuvAsamANe evaM vayAsI tA kahaM te muhuttANaM vuDDIvuDDI ya Ahieti vaejjA ? goyamA ! tA aTTha egUNavIse muhuttasayAI sattAvIsaM ca sattasaTThibhAgA muhuttassa Ahieti vaejjA / jAva..... Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 404 / zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra iya esa pAgaDatthA, abhavvajaNahiyaya dullahAi Namo / ukkittiyA bhagavayA joisarAyassa paNNattI // 1 // esa gahiyAvi saMtA, thaddhe gAraviyamANipaDiNIe / abahussue Na deyA, tavivarIe bhave deyA // 2 // saddhA dhii-uTThANucchAha kammabalaviriya purisakArehiM / jo sikkhiovi saMto, abhAyaNe pari kahejjAhi // 3 // so pavayaNa-kula-gaNa-saMghabAhiro NANaviNaya-parihINo / arahaMta-theragaNaharameraM kira hoI volINo // 4 // tamhA dhiiuTThANucchAha, kammabalavIriyasikkhiyaM NANaM / dhAreyavvaM NiyamA, Na ya aviNaesu dAyavvaM // 5 // vIravarassa bhagavao, jaramaraNa-kilesa-dosarahiyassa / vaMdAmi viNayapaNao sokkhuppAe sayA pAe // 6 // ||iti caMdapaNNattisuttaM sammataM // | nodha:- jAva..... thI prastuta Agamano sUtra-8nA sUtrapAthI prAraMbha arI 20mA praamRtn| 17 // | sUtra paryaMtano sUtrapATha grahaNa thAya che. Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 | 405 pariziSTa-1 sUrya vicAraNA 'kema, | uttara 200 yojana prazna | sUrya ApaNI A pRthvIthI upara keTalI UMcAIe che? 2 | ApaNA A bharata kSetra sahita jaMbUdvIpamAM keTalA sUrya che? | ApaNA A bharata kSetramAM kyo sUrya kyAre prakAza kare che? AdhAra 18-2 19- 1/2/1thI 9 1/1/9 | sUryanA kula keTalA maMDaLo che? 5| sUryanuM prathama maMDaLa kyAM che? 1,3,5 Adi divase pUrvIya sUrya. 2,4,6 Adi divase pazcimI sUrya 184 jaMbUdvIpanI jagatIthI 180 yojana aMdara lavaNa samudramAM 330 yojana dUra 5 1/5/1 | sUryanuM aMtima maMDaLa kyAM che? 1/56 119 * yojana jabU. 7/3 jaMbU. 7/4 18-11 18-11 18/-/11 1/pa/pa jaMbudvIpa upara sUryanA keTalA maMDaLa che? lavaNa samudra upara sUryanA keTalA maMDaLa che? | sUrya maMDaLa(mArca)no vistAra athavA sUrya vimAnano vikhaMbha (laMbAI-pahoLAI) keTalI che? sUrya maMDaLa athavA sUryavimAnanI jADAI keTalI che? sUrya vimAnanI paridhi keTalI che? sUrya jaMbUdvIpanA keTalA kSetra upara avagAhanA kare che 13| sUrya lavaNasamudranA keTalA kSetra upara avagAhanA kare che sUryanA prathama ane aMtima maMDaLa vacce keTaluM aMtara che? sUryanuM cAra kSetra (gamanAgamana karavAnuM kSetra) keTaluM che? sUryanA 184 maMDaLa vacce AMtarA keTalA che? 17 sUryanA maMDaLa (mArga) kSetrano kulavistAra keTalo che? sUryanA be maMDaLa vacce keTaluM aMtara che? 19| sUryanA 183 AMtarAonA kSetrano kula vistAra keTalo che? 20| sUrya pratyeka maMDaLe keTalA yojanA kSetrane pAra kare che? 1/5/6 yojana sAdhika 2 yo. 180 yojanA 33) yojanA pa1) yojana pa109 yojana 183 144 phU yojana 2 yojanA 366 yojanA 26 yojana 1|8/10 18/12 1/8/10 |1|8/10 vivecana 18/10 1|8/10 1/2/3 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra prazna uttara AdhAra 21| sUrya eka ayanamAM keTalA maMDaLane pAra kare che? 183 1/1/14 sUrya dakSiNAyanamAM kayA 183 maMDaLane pAra kare che? 2 thI 184 1/1/14 sUrya uttarAyaNamAM kayA 183maMDaLane pAra kare che? 183 thI 1 1/1/17 24| sUrya 184 maMDaLa upara eka varSamAM keTalI vAra cAle che? pelA, chellA maMDaLa upara | 1/1/9 1 vAra / madhyanA 18ra maMDaLa upara 2 vAra | sUrya eka ayana keTalA samayamAM pUrNa kare che? 183 ahorAtramAM, cha ra/3/13 vivecana sUryamAsamAM | eka sUrya mAsanA keTalA ahorAtra che? 30ahorAtra 12/-/5 eka sUryamAsanA keTalA muhUrta che? 915 muhUrta 12/-/5 eka varSanA keTalA sUrya mAsa che? 12 mAsa 12/-/5 | eka varSanA keTalA ahorAtra che? 366 ahorAtra 12/-/5 eka varSanA keTalA muhUrta che? 10,980 muhUrta 12/-/5 eka varSamAM sUryanA keTalA ayana thAya che? 1/ra/25 vivecana sUryanA eka ayanamAM keTalA muhUrta vyatIta thAya che 5,490 muhUrta 1834 30 muhUrta eka yugamAM keTalA sUrya varSa che? 10/18ra eka yugamAM sUryanA keTalA ayana thAya che? 10 12/-/16 thI 25 eka yuganI keTalI ahorAtrio che? 1830 ahorAtri 12/-/8 eka yuganA keTalA muhUrta che? 54,900 muhUrta 12/-/5 sUrya eka ahorAtramAM keTalA maMDaLa upara cAle? 1ardhamaMDaLa 1/3/1 eka ahorAtramAM be sUrya sAthe maLIne keTalA maMDaLane pAra kare che? | 'pUrNa maMDaLa 1/3/1 | eka sUryane eka pUrNa maMDaLa pAra karavAmAM keTalo samaya lAge? | ra ahorAtra-50 muhUrta 1/3/1 be sUryane sAthe maLIne eka pUrNa maMDaLa pAra karavAmAM keTalo samaya lAge? 1 ahorAtri | 1/3/1 eka sUrya yugamAM eka sUrya keTalA ardha maMDaLa upara cAle? 1830 ardhamaMDaLa 15/-/18 vivecana 42. eka sUryayugamAM eka sUrya keTalA pUrNa maMDaLa upara cAle? 915 pUrNa maMDaLa 15/-/16 vivecana | eka sUrya yugamAM be sUrya sAthe maLIne keTalA pUrNa maMDaLa upara cAle? 1830 pUrNamaMDaLa 915nA bamaNA | eka sUrya yugamAM baMne sUryanA keTalA ardhamaMDaLa thAya che? 36OardhamaMDaLa 1830nA bamaNA 45 eka yugamAM sUrya 28 nakSatro sAthe keTalIvAra yoga kare che? 5 vAra 10/18/3 46| sUrya 28 nakSatro sAthe keTalA samayamAM eka vAra yoga pUrNa kare che? 366 ahorAtra 10/2/4 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-1 407 prazna uttara | AdhAra 47| sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara hoya tyAre keTalA muhUrtano divasa hoya che? 18 muhUrta 1/1/11 48| sUrya sarvAtyaMtara maMDaLa upara hoya tyAre keTalA muhUrtanI rAtri hoya che? 12 muhUrta 1/1/11 49) sUrya sarvabAhya maMDaLa upara hoya tyAre keTalA muhUrtano divasa hoya che? 12 muhUrta 1/1/11 | sUrya sarvabAhya maMDaLa upara hoya tyAre keTalA muhUrtanI rAtri hoya che? 18 muhUrta 1/1/11 | sUryanA pratyeka maMDaLe baMne ayanamAM dinamAna-rAtrimAnanA vRddhi- ji muhUrtano 1/1/14 hAnino dhruvAMka keTalo? para sUryanuM prathama maMDaLa meruparvatathI keTale dUra che? 44,820 yojana jaMbU. 7/8 53 sUryanuM aMtima maMDaLa meruparvatathI keTale dUra che? 45, 330 yojana jaMbU. 7/12 54| sUryanA prathama maMDaLanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? athavA sUrya 99,640 yojana 18/3 prathama maMDaLe hoya tyAre be sUrya vacce keTaluM aMtara hoya che? | sUryanA prathama maMDaLanI paridhi keTalI che? 3,15,089 yojana 1|8|3 pas| sUryanA aMtima maMDaLanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? athavA 1,00,0 yojana 118/6 | sUrya aMtima maMDaLe hoya tyAre be sUrya vacce keTaluM aMtara hoya che? pa7 sUryanA aMtima maMDaLanI paridhi keTalI che? 3,18,315 yojana 18/6 paTa| pratyeka sUrya maMDaLe laMbAI-pahoLAImAM keTalI vRddhinahAni thAya che? parUpa yojanA 1/4/2 | sUryanA pratyeka maMDaLe paridhimAM keTalI vRddhi hAni thAya che? 17 yojana | 1|89 vivecana vyavahArathI 18 yojana 1/8/6 so| prathama maMDaLe sUryanI muhUrta gati keTalI hoya che? parapa1 6 yojana ra/3/7 1| aMtima maMDaLe sUryanI muhUrta gati keTalI hoya che? pa305 $$ yojana 2/3/10 2| pratyeka maMDaLe sUryanI muhUrta gatimAM keTalI vRddhinahAni thAya che? vyavahArathI ja yo. |. ra3/10 vAstavamAM 8, yo. ra/3/13 vivecana | sUrya pratimuhUrta maMDaLa paridhinA keTalA bhAga upara cAle? athavA 1830 1,09,800 15-3 sUryanI aMzAtmaka muhUrta gati keTalI che? 4) sUrya prathama maMDaLe hoya tyAre udaya kSetra-asta kSetra vacce keTaluM 94,para yojana |rA3/13 vivecana | aMtara hoya che? | sUrya aMtima maMDaLe hoya tyAre udaya kSetra-asta kSetra vacce keTaluM 3,63yojana ra/3/13 vivecana | aMtara hoya che? | sUrya prathama maMDaLe hoya tyAre keTale dUrathI daSTigocara thAya che? 47,ra3 phu yo. 2/3/7 aMtima maMDaLe hoya tyAre sUryane keTale dUrathI joI zakAya che? 31,831 ? yo. 2/3/10 Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra prazna uttara | AdhAra 68| sUryanA pratyeka maMDaLe daSTipathamAM keTalI vRddhinahAni thAya che? 84 yojana 2/3/10 sUryanA prathama maMDaLe prakAza kSetranI athavA aMtima maMDaLe 9486 4 yo. 4o-9 aMdhakAra kSetranI pahoLAI merusamIpe keTalI? sUryanA prathama maMDaLe aMdhakAra kSetranI athavA aMtima 324 yo. 4-13 | maMDaLe prakAza kSetranI pahoLAI meru samIpe keTalI hoya che? | sUryanA prathama maMDaLe prakAza kSetranI athavA aMtima maMDaLe aMdhakAra 94,parayo. 4 -/16 vivecana kSetranI pahoLAI prathama maMDaLa samIpe keTalI hoya che? sUryanA prathama maMDaLe aMdhakAra kSetranI athavA aMtima maMDaLe 3017% lo. 4|-/10 vivecana prakAza kSetranI pahoLAI prathama maMDaLa samIpe keTalI hoya che? sUryanA prathama maMDaLe prakAza kSetranI athavA aMtima maMDaLe 94,868 OM yo. 4/-/10 aMdhakAra kSetranI pahoLAI jebUdvIpAMte keTalI hoya che? sUryanA prathama maMDaLe aMdhakAra kSetranI athavA aMtima maMDaLe 3245 yo. 4-14 prakAza kSetranI pahoLAI jaMbUDhIpAMte keTalI hoya che? sUryanA prathama maMDaLe prakAza kSetranI athavA aMtima maMDaLe 95,494 yo. 4 -/16 vivecana aMdhakAra kSetranI pahoLAI aMtima maMDaLa samIpe keTalI hoya che? | sUryanA prathama maMDaLe aMdhakAra kSetranI athavA aMtima maMDaLe 3,3 yojana 4 -/16 vivecana prakAza kSetranI pahoLAI aMtima maMDaLa samIpe keTalI hoya che? 77 sUryanA prakAza kSetra, aMdhakAra kSetranI laMbAI keTalI che? 78,3333yo. 4-11 sUryanA prakAza-aMdhakAra kSetranI laMbAI jaMbUdvIpamAM keTalI che? 45,000 yojana 4-6 sUryanA prakAza-aMdhakAra kSetranI laMbAI lavaNa samudramAM keTalI che? 33,333yo. 4|-|s sUrya Urdhva dizAmAM keTalA kSetrane prakAzita kare che? 100 yojanA 4-17 81, sUrya adhodizAmAM keTalA kSetrane prakAzita kare che? 1800 yojana 4-17 82| sUrya tirya dizAmAM keTalA kSetrane prakAzita kare che? sarvAvyaMtara maMDaLe 4-17 47,23 ? yojana sarva bAhya maMDaLe 31831 4 yojana |83 prathama maMDaLe hoya, tyAre divasanA cothA bhAge kevaDI porasI | vastu jevaDI, 2 pAkanI 9-10 chAyA niSpanna kare che? vastunI 2 pAcanI chAyA sUrya prathama maMDaLe hoya, tyAre sUryodaya-sUryAsta samaye kevaDI porasI | sAdhika 59 guNI, 9-10 chAyA niSpanna kare che? 2 pAdanI vastunI 118 pAdanI chAyA Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 409 kama 15 prazna uttara | AdhAra 85 sUrya aMtima maMDaLe hoya, tyAre divasanA cothA bhAge kevaDI porasI | vastuthI bamaNI, | 10/10/6 chAyAne niSpanna kare che? 2 pAdanI vastunI 4 pAdanI chAyA 86| sUrya aMtima maMDaLe hoya, tyAre sUryodaya-sUryAsta samaye vastu karatAM bamaNI 10/10/6 kevaDI porasI chAyA niSpanna kare che? ane tenAthI sAdhika pa9 guNI 2 pAdanI vastunI sAdhika 236 pADanI chAyA | eka sUrya mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa pAra kare che? 15 maMDaLa 15-16 | eka caMdramAsamAM sUrya keTalA maMDaLa pAra kare che? 14 maMDaLa 15-14 89| eka nakSatra mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa pAra kare che? 13 $ maMDaLa 15-13 eka Rtu mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa pAra kare che? 15/-/15 eka adhivardhita mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa pAra kare che? 15 . 15/-/17 sUryanA vimAnanA vAhaka devo keTalA che? 1000 18/-/15 93| sUryendranI agramahiSI (mukhya devIo) keTalI che? 18-25 94| sUrya varSanA prathama divase kyu nakSatra yogamAM hoya che? puSya 12/-/16 95| sUrya varSano prAraMbha kaI RtumAM thAya che? varSA Rtu 12/14 vivecana 96 sUrya varSano prAraMbha kyA mAsamAM ane kaI tithithI thAya che? zrAvaNa vada-1 1/1/18 vivecana | sUrya varSamAM prathama kyu ayana hoya che. dakSiNAyana 1/1/18 sUrya grahaNanuM jaghanya aMtara keTaluM che? mAsa 20/-/13 99| sUrya grahaNanuM utkRSTa aMtara keTaluM che? 48 varSa 20/-/13 1oo| aDhIdvIpanI bahAra be sUrya vacce keTaluM aMtara hoya che? 1,00,000 yojana | 19-17 1/1/9 = prAkRta / pratiprAbhRta / sUtrAMka. jebU. 3 = jaMbUdvIpa prajJapti sUtra, 7 = sAtamo vakSaskAra-3 = sUtrAMka Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 ] zrI caMdra-sUrya prajJaptisatra pariziSTa-2 caMdra vicAraNA caMdra ApaNI A pRthvIthI upara keTalI UMcAIe che? ApaNA A jaMbUdvIpamAM keTalA caMdra che? caMdranA kula keTalA maMDaLo che? keTalA caMdra maMDaLo jebUDhIpanI upara che? keTalA caMdra maMDaLo lavaNasamudranI upara che? caMdra maMDaLo jaMbUdvIpanA keTalA kSetrane avagAhita kare che? caMdra maMDaLo lavaNa samudranA keTalA kSetrane avagAhita kare che? caMdra maMDaLa(mArca)no vistAra athavA caMdra vimAnano viSkrama keTalo che? caMdra maMDaLa athavA caMdra vimAnanI jADAI keTalI che? caMdra vimAnanI paridhi keTalI che? caMdranA prathama ane aMtima maMDaLa vacce keTaluM aMtara che? | caMdranuM cAra kSetra keTaluM che? 15 caMdra maMDaLanI vacce AMtarA keTalA che? caMdranA maMDaLa kSetrano kula vistAra keTalo che? be caMdramaMDaLa vacce keTaluM aMtara che? caMdra maMDaLa vaccenA AMtarAonA kSetrano kula vistAra keTalo che? caMdra pratyeka maMDaLe keTalA yojanA kSetrane pAra kare che? eka ayanamAM caMdra keTalA maMDaLane pAra kare che? caMdra keTalA samayamAM eka ayanane pUrNa kare che? caMdra keTalA samayamAM be ayana pUrNa kare che? uttara AdhAra 880 yojanA 18-2 2 19/- ra 15 10/11/3 jebU. 7/8 10 jaMbU. 79 180 yojana jabU. 7/8 33) yojana jaMbU. 7/9 ja yojana 18-/10 18-10 sAdhika 26 yojanA 18-10 510 yojana | jebU. 7/70 5106 yojana jiMbU. 770 vivecana jaMbU. 7/71 vivecana 13 $$ yojana jiMbU. 7/70 vivecana 35yo . | jaMbU. 7/71 497 yojana jebU. 7/70 vivecana 36 25 pheMyojana jaMbU. 776 13 3 13-9 134 ahorAtra | 13-9 vivecana 27 8 ahorAtra 13-11 vivecana (eka nakSatra mAsa) 2 ayana ane 3, 13-17 * ardha maMDaLa 12/-/3 885 12-3 12-3 354 muhUrta 12/-3 14 eka caMdra mAsamAM caMdra keTalA ayana cAle che? 29 eka caMdramAsanA keTalA ahorAtra thAya che? eka caMdra mAsanA keTalA muhUrta che? | eka caMdra varSamAM keTalA caMdra mAsa che? eka caMdra varSanA keTalA ahorAtra che? 12 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-2 411 ] - uttara | AdhAra 10, rapa 58 muhUrta 5 varSa 26| eka caMdra varSanA muhUrta keTalA che? 27| eka yugamAM keTalA caMdra varSa hoya che? | eka yugamAM keTalA caMdramAsa hoya che? eka yugamAM caMdranA keTalA ayana thAya che? | sUrya yuga sAthe meLa karavA eka caMdrayugamAM keTalA caMdramAsa vadhAravAmAM Ave che? 31| eka yugamAM abhivardhita varSa keTalA che. 12-3 10/18/ra 12-9 12/- rapa vivecana 10/20| vivecana 134 2 caMdra mAsa 32] abhivardhita varSamAM keTalA caMdra mAsa hoya che 33| eka caMdrayuganI keTalI ahorAtri hoya che? eka yuganA muhUrta keTalA che? eka yugamAM eka caMdra keTalA ardhamaMDaLa upara cAle che? eka yugamAM eka caMdra keTalA pUrNa maMDaLa upara cAle che? 37] eka yugamAM be caMdra sAthe maLIne keTalA pUrNa maMDaLa upara cAle che? eka yugamAM caMdra 28 nakSatro sAthe keTalIvAra yoga kare che? eka yugamAM pUrNimA keTalI hoya che? | eka yugamAM amAvAsyA keTalI hoya che? eka caMdra yugamAM parva tithi keTalI hoya che? caMdra keTalA samayamAM 28 nakSatro sAthe 1 vAra yoga kare che? caMdranA sarva nakSatranA bhoga kALanA muhUrta keTalA che? 2(trIjuM ane 10/20/3 pAMcamuM varSa) 13 caMdra mAsa | 10/20/6 vivecana 1830 ahorAtra 1/1/7 vivecana 54,900 muhUrta 1/1/7 vivecana 1768 15/-17 vivecana 884 15-20 178 1517 vivecana 67 vAra 10/18/ra dara 13/-3 13/- 3 124 13/-/3 27 8 ahorAtramAM 12/-/1 vivecana 819 ? 12-2 nakSatra mAsanA muhUrta kiMcit jUnI 15-18 ardhamaMDaLa 2, ahorAtra 15/-/19 44,820 yojana jaMbU. 7/73 45,33) yojana jaMbU. 7/77 99,40 yojana jaMbU. 7/81 62 44| caMdra eka ahorAtramAM keTalA maMDaLa upara cAle che? 45, eka caMdrane eka pUrNa maMDaLa pAra karavAmAM keTalo samaya lAge che? |4| caMdranuM prathama maMDaLa meru parvatathI keTale dUra che? caMdranuM aMtima maMDaLa meru parvatathI keTale dUra che? caMdranA prathama maMDaLanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? athavA caMdra prathama maMDaLe hoya tyAre be caMdra vacce keTaluM aMtara hoya che? caMdranA prathama maMDaLanI paridhi keTalI che? caMdranA aMtima maMDaLanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? athavA caMdra aMtima maMDaLe hoya tyAre be caMdra vacce keTaluM aMtara hoya che? 3,15,089 yojana 1,00,660 yojana jaMbU. 781 khU. 785 Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41ra | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra uttara | 3,18,715 yojana| 72 mA yojana AdhAra jaMbU. 7/85 jaMbU. 784 prazna | caMdranA aMtima maMDaLanI paridhi keTalI che? para pratyeka caMdramaMDaLe maMDaLanI laMbAI-pahoLAImAM keTalI hAni-vRddhi thAya che? pratyeka caMdra maMDaLe maMDaLanI paridhimAM keTalI hAni-vRddhi thAya che? | caMdranI prathama maMDaLe muhUrta gati keTalI che? 55 caMdranI aMtima maMDaLe muhUrta gati keTalI che? pratyeka maMDaLe caMdranI muhUrta gatimAM keTalI hAni-vRddhi thAya che. caMdra prathama maMDaLe hoya tyAre keTale dUrathI daSTigocara thAya che? caMdra aMtima maMDaLe hoya tyAre keTale dUrathI daSTigocara thAya che? keTalA ane kyA caMdra maMDaLa sAthe nakSatra maMDaLa che? jaMbU. 7/84 jaMbU. 789 jaMbU. 7/93 jaMbU. 792 jaMbU. 789 jaMbU. 7/93 10/11/4 | 230 yojanA 5073 yo. | 5125 yo. 3 yo. 47,23 ? yo. 31,831 yo. 8 maMDaLa upara (1,3,6,7,8,10, 11,15) 10 maMDaLa (1 thI 5 11 thI 15). 13 maMDaLa 146 ardhamaMDaLa 147 maMDaLa 14 15 14 maMDaLa 15 16000 keTalA ane kyA caMdra maMDaLa sAthe sUrya maMDaLa che? 10/11/4 eka nakSatra mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle? ardha caMdra mAsamAM eka caMdra keTalA maMDaLa cAle che? eka caMdramAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle? eka sUryamAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle? eka RtumAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle? eka abhivadhita mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle? caMdra vimAnanA vAhaka devo keTalA hoya? caMdra devane keTalI agramahiSI hoya? eka caMdra-sUryanA parivAramAM keTalA graha, nakSatra, tArA hoya? 15/-13 13/-/5 15-14 15/-/16 15-15 15/-/17 18-/15 18-22 18-5 88 graha, 28nakSatra 6,975 kroDakro. tArA mAsa 42 mAsa caMdra grahaNanuM jaghanya aMtara keTalA kALanuM hoya? caMdra grahaNanuM utkRSTa aMtara keTalA kALanuM hoya che? 20/-/13 20/-/13 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 413. pariziSTa-3 nakSatra vicAraNA ma prazna 1 | nakSatro ApaNI pRthvIthI keTalI UMcAIe che? | ApaNA A jaMbUdvIpamAM keTalA nakSatro che? eka caMdra parivAramAM keTalA nakSatro hoya che? nakSatronA kula keTalA maMDaLa che? 5) jaMbudvIpa upara keTalA nakSatra maMDaLa che? be nakSatra maMDaLa jaMbUdvIpanA keTalA kSetrane avagAhIne rahyA che? lavaNa samudra upara keTalA nakSatra maMDaLa che? nakSatra maMDaLa lavaNa samudranA keTalA kSetrane avagAhIne rahyA che? nakSatranA prathama ane aMtima maMDaLa vacce keTaluM aMtara che? prathama nakSatra maMDaLa meru parvatathI keTaluM dUra che? aMtima nakSatra maMDaLa meruparvatathI keTaluM dUra che? prathama nakSatra maMDaLanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? | prathama nakSatra maMDaLanI paridhi keTalI che? aMtima nakSatra maMDaLanI laMbAI-pahoLAI keTalI che? aMtima nakSatra maMDaLanI paridhi keTalI che? prathama maMDaLa paranA nakSatronI muhUrta gati keTalI che? aMtima maMDaLa paranA nakSatronI muhUrta gati keTalI che? kSetranI apekSAe nakSatronI aMzAtmaka muhUrta gati keTalI che? | eka ahorAtramAM nakSatra keTalA nakSatra maMDaLane pAra kare? 20| keTalA ahorAtramAM nakSatra eka maMDaLane pAra kare che? keTalA muhUrtamAM nakSatra eka maMDaLane pAra kare che? eka caMdramAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara cAle che? | eka sUrya mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara cAle che? uttara AdhAra 790 thI 900 yojana 18-2 sudhImAM vivecana 10/rara/1 18-5 jaMbU. 7/97 jaMbU. 798 180 yojana jabU. 798 jebU. 798 33) yojana jaMbU. 7/98 51) yojanA jaMbU. 7/100 44820 yojana jaMbU. 7/103 45330 yojanA jaMbU. 7/104 99640 yojanA jaMbU. 7/105 815089 yojana jaMbU. 7/105 1000 yojanA jaMbU. 7/106 318315 yojanA jaMbU. 7/106 para5yo . jaMbU. 7/107 pa3193yo. jaMbU. 7/108 1835 aMzanI 15/-/4 1phara ardhamaMDaLa 15/-/18 1 3, ahorAtra 15/-/19 pa9% muhUrta jiMbU. 7/108 vivecana 14maMDaLa | 15-14 154 (15)maMDaLa 15/-/16 109800aMzanI Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra uttara | AdhAra 15-15 15/-/13 prazna 24| eka RtumAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara cAle che? | eka nakSatra mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara cAle che? | eka abhivardhita mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa upara cAle che? 27ii eka nakSatra mAsanA keTalA ahorAtra che? eka nakSatra mAsanA keTalA muhUrta che? | eka nakSatra varSamAM keTalA nakSatra mAsa che? eka nakSatra varSanA keTalA ahorAtra che? eka nakSatra varSanA keTalA muhUrta che? eka yugamAM keTalA nakSatra varSa hoya che? 33| eka yuganA keTalA nakSatra mAsa che? sUrya yuga sAthe meLa karavA nakSatra yugamAM keTalA nakSatra mAsa vadhAravAmAM Ave che? eka nakSatra yuganA keTalA ahorAtra che? | eka nakSatra yuganA keTalA muhUrta che? 37] nakSatra vimAnanA vAhaka deva keTalA che? 15ra maMDaLa 13 maMDaLa 14maMDaLa 27 ? 819 7 12 3ra7 | 983ra 6 15-17 12-2 12/-/ 12/- 2 12-2 12/- ra 10/18/ra 12-2 vivecana 1/1/7 vivecana 183) pa9400 4000 12/-/8 12-8 12/-/17 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-4 pariziSTa-4 415 nakSatra bhojana jyotiSagaNarAja prajJapti sUtranA dasamA prAbhUtanA sattaramA pratiprAmRtamAM nakSatranA bhojananuM varNana che. tA haM te moyakhA Ahiti vajjJA ? nakSatronuM bhojana kyu che arthAt kyA nakSatramAM kevA prakAranuM bhojana karavAthI kArya siddha thAya che ? A prazna sUtrathI A pratiprAmRtano prAraMbha thayo che ane tyArapachI kramazaH kRtikA nakSatrathI prAraMbha karI bharaNI nakSatra sudhInA 28 nakSatronA bhojya padArthono kramazaH nAmollekha che. A pratiprAmRta lipikALamAM pramAdathI parivartana pAmyuM hoya athavA prakSipta karAyuM hoya, tema jaNAya che. tene prakSipta mAnavAnA keTalAka sacoTa anumAno che. jyotiSagaNarAja caMdra-sUrya prajJapti sUtranA dasamA prAkRtanA pahelA pratiprAbhUtamAM abhijitathI prAraMbha karI uttarASADhA nakSatra paryaMtanA nakSatrakramane svamata samaMta kahyo che ane kRtikAthI bharaNI, maghAthI azleSA, dhaniSThAthI zravaNa vagere nakSatra kramane spaSTa rIte anyamata(anyatIrthikone) saMmata kahyo che. A AgamamAM tathA jaMbUddIpa prajJapti sUtranA sAtamA vakSaskAramAM jyAM-jyAM nakSatronuM varNana che, tyAM abhijita nakSatrathI prAraMbha karI uttarASADhA nakSatra paryaMtanA kramathI ja varNana che, yathA- nakSatronA saMsthAna (10/8), nakSatronA tArAo (10/9), nakSatronA svAmI deva(10/12), nakSatronAM gotra (10/16) vagere kathanano prAraMbha sUtrakAre abhijita nakSatrathI karyo che. nakSatra bhojananA A prakaraNamAM kRtikA nakSatrathI nakSatra bhojananA kathanano prAraMbha thayo che. kRtikAthI bharaNI nakSatra krama anyatIrthikonI mAnyatA che, tema prAkRta 10/1mAM kahyuM che, tadnusAra A pratiprAmRtagata mAnyatA anyatIrthikonI hoya, tevo saMbhava che. lipikALamAM pramAdathI sUtramAM parivartana thaI gayuM hoya athavA lipikALamAM koI ajaina lahiyAe A pratiprAbhUta prakSipta karyuM hoya ane tethI kRtikAthI bharaNInA kramathI lakhyuM hoya, tema anumAna karI zakAya che. A saMpUrNa AgamamAM jyotiSka devonA vimAnanI gati, maMDaLa, yoga Adi jyotiSka vimAnanA svarUpanuM varNana che. tenA badhA prAbhUtomAM jyotiSka vimAno saMbaMdhita yoga, grahaNa AdinA gaNitanuM varNana che. tenA zubhAzubhaphaLanuM kyAMya varNana nathI. A pratiprAmRta(10/17)mAM nakSatra bhojana arthAt phaLanuM kathana che. A rIte AgamamAM phaLanuM kathana karavuM, te zramaNa sAdhanAthI viparIta che. khimittekha ya vavaharapha, pAva samaLepha vunnarU / uttarAdhyayana sUtra adhya. 17, gAthA. 18. zubhAzubha nimittanuM (phaLanuM) kathana kare, te pApa zramaNa kahevAya che. amuka nakSatramAM amuka prakAranA bhojanathI kArya siddha thAya, tevuM zubhAphaLa sUcaka kathana sthavira bhagavaMtoe (sUtrakAre) lakhyuM hoya te saMbhavita nathI. nakSatra bhojananA vidhAnamAM keTalA akhAdya(mAMsa sAdi) padArthonA bhojananuM tathA mahAvigayanA bhojananuM vidhAna che. ahiMsAnA parama upAsaka sarvajJa paramAtmA AvuM vidhAna kare, te zakya nathI. AgamomAM aneka sthAne madha-mAMsa vagere mahAvigayanA tyAganuM kathana che. gRhastho mATe paNa mAMsa, Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra mahAvigaya vagere varya che. AvA akhAdya padArthothI kArya siddhinuM vidhAna jaina matathI sarvathA virodhI che, uparokta aneka kAraNothI sUtrokta viSaya prakSipta hoya tema cokkasa anumAna thAya che. vRttikAre A pratiprAbhRtanI vyAkhyA karI nathI. prathama nakSatra bhojananuM kathana karI parva ze pa sUvu bhAvanA draSTA ! kahIne pachInA nakSatra bhojananuM vivaraNa karyuM nathI. pU. amolaka RSi ma.sA. pU. ghAsIlAlajI ma.sA. Adi AcAryoe Ayurveda graMthonA AdhAre te zabdonA vanaspatiparaka artha karyA che. yathA- kRtikA nakSatra dahIM, bhAta, rohiNI nakSatra dhaturAnA phaLanuM cUrNa athavA maga, mRgazIrSa nakSatra IdrAvaraNInuM cUrNa athavA kasturI, ArkA nakSatra-mAkhaNa, punarvasu nakSatra ghI, puSya nakSatra khIra, azleSA nakSatra ajamAcUrNa, kamaLa athavA nArIyeLano gara(Topa), maghA nakSatra kaMsAra athavA kasturI, pUrvAphAlganI nakSatra elAyacI athavA maMDUkaparNI vanaspati vizeSa, uttarAphAlyunI nakSatra dUdha athavA vAghanakhI vanaspatinuM cUrNa, hasta nakSatra bhAtanuM osamANa athavA zIMgoDA, citrA nakSatra maganI dALa, svAti nakSatra phaLatriphaLA, vizAkhA nakSatra Asikta vastu (zAka vizeSa), anurAdhA nakSatra-khIcaDI (mizrIkRta kRccha anna), jyeSThA nakSatra boranuM cUrNa, mULa nakSatra-mULAnA pAna, mogarAnuM zAka, pUrvASADhA nakSatra AmaLA, uttarASADhA nakSatra bIbAno murabbo, abhijita nakSatra puSpa mizrita vastu-gulakaMda, zravaNa nakSatra khIra, dhaniSThA phaLa-sakkara koLu, zatabhiSaka nakSatra tuvera dALa athavA tuMbaDuM, pUrvAbhAdrapadA nakSatra kArelA, uttarAbhAdrapadA nakSatra vaMsalocana athavA varAhIkaMda nAmaka vanaspati cUrNa, revatI nakSatra zIMgoDA athavA phalana athavA jalakuMbikAnuM cUrNa, azvinI nakSatra sItAphaLa athavA timba phaLa-trikaTuM khAIne ane bharaNI nakSatra tala mizrita cokhA khAIne kArya siddha kare che. zrI puSphabhiSNue mULapAThamAM te zabdonA sthAne paryAyavAcI vanaspatiparaka zabdano prayoga karyo che. gaNadhara bhagavaMto saMdigdha, kayarthI zabdono prayoga karatA nathI, tethI pU. kahaiyAlAlajI ma.sA. Adi AcAryoe A pratiprAbhUtane prakSipta mAnI mudrita karyuM nathI. ahiMsAnA upAsaka vItarAga prabhunI vANIrUpa Agama graMthomAM kAryasiddhi mATe AkhAdya padArthonA bhojananuM kathana sarvathA asaMgata jaNAya che. jainAgama graMthomAM AkhAdya padArthonA bhojananuM kathana vAMcIne keTalAka jainetara vidvAno bhagavAna mahAvIra paNa akhAdya padArthonuM bhojana karatA hatAM. tevA AkSepo mUke che. A rIte Agama graMthomAM kevaLI prarUpita ahiMsA dharmanA bAdhaka zabdaprayogo aneka prakAranI ApattionuM sarjana kare che. tethI gaNitAnuyoga pradhAna A AgamamAM phaLadarzaka A pratiprAbhUta prakSipta jaNAvAthI tene mudrita karyuM nathI. Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5 417 | pariziSTa-5 vyatIta ke zeSa ghaDI ghaDI vipaLa * * * * * * * * divasanA vibhinna vibhAge puruSa chAyA pramANa :puruSa chAyA vyatIta ke zeSa 36 ghaDIno pramANa divasa bhAga | divasa bhAgathI bhAgAkAra ardhapuruSa chAyA 3 bhAga 36+3. puruSa chAyA 4 bhAga 36+4 1 guNI chAyA 5 bhAga 2 guNI chAyA 6bhAga 2 guNI chAyA 7 bhAga 3 guNI chAyA 8 bhAga 3 guNI chAyA 9 bhAga 4 guNI chAyA 10 bhAga 4 guNI chAyA 11 bhAga 36+ 11 5 guNI chAyA 12 bhAga 5 guNI chAyA 13 bhAga guNI chAyA 14 bhAga 6 guNI chAyA 15 bhAga 7 guNI chAyA 16bhAga 7 guNI chAyA 17 bhAga 8 guNI chAyA 18 bhAga 8 guNI chAyA 19 bhAga 9 guNI chAyA 20 bhAga 9 guNI chAyA 21 bhAga 10 guNI chAyA 22 bhAga 10 guNI chAyA 23 bhAga 11 guNI chAyA 24 bhAga 11 guNI chAyA 25 bhAga 12 guNI chAyA 26bhAga 12 guNI chAyA 27 bhAga 36+ 27 13 guNI chAyA 28 bhAga 36 - 28 * * * * * * * * * * * * 36+ 26 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - puruSa chAvA pramANa 133NI thA 14 guNI chAyA |14 2 guNI chAyA 15 guNI chAyA 15 guNI chAyA 16 guNI chAyA 16 guNI chAyA 17 guNI chAyA 172 guNI chAyA 18 guNI chAyA 8 ke guNI chAyA 19 guNI chAyA 19 phai guNI chAyA 20 guNI chAyA 20 thai guNI chAyA 1 guNI chAyA 21 phai guNI chAyA 22 guNI chAyA 22 phai guNI chAyA 23 guNI chAyA |23 phai guNI chAyA 24 guNI chAyA 24 phai guNI chAyA 25 guNI chAyA 25 rU guNI chAyA 26 guNI chAyA 26 guNI chAyA 27 guNI chAyA nyUnIna ke rodha 3DIno divasa bhAga | divasa bhAgathI bhAgAkAra 29 bhAga 30 bhAga 31 bhAga 32 bhAga 33 bhAga 34 bhAga 35 bhAga 3 bhAga 37 bhAga 38 bhAga 39 bhAga 40bhAga 41 bhAga 42 bhAga 43bhAga 44 bhAga 45 bhAga 46 bhAga 47bhAga 48 bhAga 49bhAga 50bhAga 51 bhAga para bhAga 53 bhAga 54 bhAga 55 bhAga 5bhAga 36 - 29 3 - 30 36 - 31 3 * 32 36 - 33 36 - 34 36 + 35 36 - 36 36 + 37 36 + 38 36 - 39 36 = 40 36 - 41 36 + 42 36 - 43 3 = 44 36 + 45 36 - 46 36 - 47 36 + 48 36 - 49 36 + 50 36 - 51 36 - para 36 - 53 36 - 54 36 - 55 36 + 5 ghI 1 1 1 1 1 1 1 zrI caMdra-sUrya prApti sUtra vyatIta ke zeSa thaDI paLa 14 12 9 7 5 3 58 5 55 54 para 51 50 49 48 4 4 45 44 43 42 41 40 40 39 38 vipaLa 29 40 30 27 32 43 % 51 23 - 41 26 14 5 57 21 hara 45 16 34 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5 419 vyatIta ke zeSa ghaDI ghaDI paLa vipaLa - - - - - - - - - - puruSa chAyA | vyatIta ke zeSa36ghaDIno pramANa divasa bhAga | divasa bhAgathI bhAgAkAra 27 guNI chAyA 57 bhAga 36 + 57 28 guNI chAyA 58 bhAga 36 + 58 28 guNI chAyA 59 bhAga 36+ 59 29 guNI chAyA 60 bhAga 36 + 0 29 guNI chAyA 61 bhAga 30 guNI chAyA 2 bhAga 30 guNI chAyA 3 bhAga 31 guNI chAyA 64 bhAga 31 guNI chAyA 5 bhAga 3ra guNI chAyA 6 bhAga 3ra { guNI chAyA 67 bhAga 33 guNI chAyA 68 bhAga 33 guNI chAyA 9 bhAga 34 guNI chAyA 7) bhAga 34 guNI chAyA 71 bhAga 35 guNI chAyA 7ra bhAga 35 guNI chAyA 73 bhAga 36 guNI chAyA 74 bhAga 36 guNI chAyA 75 bhAga 37 guNI chAyA 76bhAga 37 guNI chAyA 77 bhAga 38 guNI chAyA 78 bhAga 38 guNI chAyA 79 bhAga 39 guNI chAyA 80 bhAga 39 guNI chAyA 81 bhAga 40 guNI chAyA 8ra bhAga 36 +92 40 guNI chAyA 83 bhAga 36 + 83 41 guNI chAyA 84 bhAga 36 84 - - - - - - - - - - Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra vyatIta ke zeSa ghaDI paLa ghaDI vipaLa - S - - $ - $ - $ - $ - $ - $ - $ - puruSa chAyA vyatIta ke zeSa, 36ghaDIno pramANa divasa bhAga | divasa bhAgathI bhAgAkAra 41 guNI chAyA | 85 bhAga 36 + 85 4ra guNI chAyA 86 bhAga 36+86 42 guNI chAyA 87 bhAga 36+87 43 guNI chAyA 88 bhAga 43 guNI chAyA 89 bhAga 44 guNI chAyA 90 bhAga 44 guNI chAyA 91 bhAga 45 guNI chAyA 92 bhAga 45 guNI chAyA 93 bhAga 46 guNI chAyA 94 mAMga 46 guNI chAyA 95 bhAga 47 guNI chAyA 96bhAga 47 guNI chAyA 97bhAga 48 guNI chAyA 98 bhAga 36 * 98 48 guNI chAyA 99 bhAga 36 * 99 49 guNI chAyA 100 bhAga 36+ 100 49 guNI chAyA 101 bhAga 36+ 101 50 guNI chAyA 102 bhAga 36 + 10ra 50 guNI chAyA 103 bhAga 36 + 103 51 guNI chAyA 104 bhAga 36+ 104 51 guNI chAyA 105 bhAga 36+ 105 para guNI chAyA 106 bhAga 36+ 106 para { guNI chAyA 107 bhAga 36 + 107 53 guNI chAyA 108 bhAga 36 + 108 53 guNI chAyA 109 bhAga 36+ 109 54 guNI chAyA 110 bhAga 36 * 110 54 guNI chAyA 111 bhAga 36 + 111 55 guNI chAyA | 11 bhAga | 36+ 112 $ + Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5 421 | vipaLa puruSa chAyA vyatIta ke zeSa 36 ghaDIno vyatIta ke zeSa ghaDI pramANa. divasa bhAga | divasa bhAgathI | ghaDI paLa bhAgAkAra 55 guNI chAyA 113 bhAga 36+ 113 pa6 guNI chAyA 114 bhAga 36+ 114 pa6 guNI chAyA 115 bhAga 36 + 115 57 guNI chAyA 116 bhAga 36+ 116 57 guNI chAyA 117 bhAga 36 + 117 58 guNI chAyA 118 bhAga 118 58 guNI chAyA 119 bhAga 36 - 119 59 guNI chAyA 120 bhAga 36 + 120 60 vipaLa = 1 paLa, 50 paLa = 1 ghaDI, ra ghaDI = 1 muhUrta, 36 ghaDI = 18 muhUrta. Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4rara | zrI caMdra-sUrya prajJaptisatra pariziSTa-6 184 maMDaLe 2 pAda (24 aMgula)nI vastunI porasI chAyAnuM pramANa - | pAda maMDaLa | pAda || aMgula | aMgulanA | maMDaLa ekasaThIyA bhAga aMgula | aMgulanA ekasaThIyA bhAga bh : - * : - bh | * 2 : : 57 bh . 16 | * 2 2 : : - - : : bh . | * bh . | * bh . | * bh . | 2 2 2 2 2 2 2 : : : : : : : : : : : : : : 12 20 28 36 44 para 0 * bh . * - | . * bh bh . - * bh bh . - bh bh 2 2 2 2 : : : : : : : : 15 ra3 31 39 bh bh 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 : : : : : : : : : : : : 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 : : : : : : : : : : : : OOOOnnnnnnnneEEEEEE aaaaaaaa ww 11 19 27 35 43 51 19 6 14 22 30 38 . - . 0 : * 55 bh bh bh 0 . . bh 0 * 2 2 2 bh bh . 0 : : : : : : : : : : : : : : * 10 18 ra6 34 42 50 18 bh : 2 * : bh . 0 * 2 2 2 bh . 0 * bh bh 2 2 2 2 : : : : 3 3 3 3 : : : : 17 25 33 41 bh 2 2 2 : : : : : : 13 21 29 bh 0 - Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 423 maMDaLa maMDaLa pAda | aMgula | aMgulanA ekasaThIyA bhAga 2 : 7 : 37 2 : 7 : 45 2 : 7 : 53 2 : 8 : - || aMgulanA ekasaThIyA bhAga : 49 : 57 2 - 2 3 : : : 11 11 - * | 0 0 0 0 lh * | * bh : * | bh * | 0 0 0 bh * * | bh * | 2 2 2 2 2 2 : : : : : : 8 8 8 8 8 8 : : : : : : 16 24 32 40 48 pas bh * | bh * | 0 0 0 0 bh : 1 * * bh - * 103 * 104 0 0 0 0 0 0 3 3 3 3 3 : : : : : 1 1 1 1 1 : : : : : 23 31 39 47 55 0 - * * * * o h h o * 0 0 11 19 27 35 43 51 59 6 14 22 30 38 46 110 * o h * 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 3 * 0 0 0 0 0 : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : 112 9 9 9 9 9 9 9 10 10 10 10 10 1) 10 11 11 11 11 11 11 2 2 2 2 2 2 o : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : * 10 18 ra6 34 42 pa0 h * 113 o * 114 115 * o * * o * 117 o * 0 0 0 0 0 o o o o o * o * 1 9 17 25 33 41 118 119 - 120 121 122 | 3 3 3 3 3 3 : : : : : : 3 3 3 3 3 3 : : : : : : 13 21 29 37 45 53 o * 0 0 | o Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra maMDaLa maMDaLa pAka pAda | aMgula | aMgulanA ekasaThIyA bhAga 123 155 124 bh 156 * * 125 bh * 126 bh 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 * : : : : : : : : : : : : h || aMgulanA ekasaThIyA bhAga : 12 : 20 : 28 : 36 : 44 : para : 60 8 8 8 8 8 8 4 4 4 4 4 4 : : : : : : 157 158 159 16O * * 16 24 32 40 48 pas 127 128 129 13) bh h * bh 161 h h * 131 bh 13 * h : 9 13ra 14 h : : : : 15 ra3 31 39 133 * h h * 134 135 136 15 16 167 168 bh h * * 137 12 bh 138 139 14) 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 * : : : : : : : : : : : : : : 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 6 : : : : : : : : : : : : : : 11 19 27 35 43 51 pa9 6 14 rara 30 38 46 3 3 3 3 3 papa 2 10 18 ra6 34 bh * 141 173 142 3 3 * * 175 : 9 : : 10 : : 10 : : 10 : : 10 : : : 10 : 10 : : : 11 : : : 11 : : 11 : : 11 : : 11 : : 11 : : - : 143 144 145 146 50 58 bh . 3 * * bh . 198 147 . bh bh * 148 149 3 3 3 3 3 3 : : : : : : 15 7 : 7 : 7 : 7 : 7 : 7 : 3 3 3 3 3 4 17 25 33 41 49 57 13 21 ra9 37 45 pa3 * 151 15ra 153 bh bh * 184 154 bh * Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-7 425 ] pariziSTa-0 13 44 eka yuganA nakSatra mAsamAM caMdra, sUrya, nakSatrane cAlavAnI maMDaLa saMkhyA :nakSatra | caMdra maMDaLa sUrya maMDaLa nakSatra maMDaLa mAsa pratyeka mAse 13 pratyeka mAse 13 pratyeka mAse 134 maMDaLanI vRddhi maMDaLanI vRddhi maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA maMDaLa | maMDaLanA maMDaLa maMDaLanA saDasaThIyA saDasaThIyA saDasaThIyA bhAga bhAga bhAga 13 : 13 : 4ghA 26 : 26 39 : 39 : 5 41 : pA para : para 5 : 5 68 : 31aaaa 79 : 11 82 : 11 92 : 24 57 105 : 109 37 118 123 131 136 145 : 9 150 : 158 : 22 13. 164 : rara 171 : 35 178 : 1 184 : 191 191 : 48 197 : 1 204 205 : rakSA 211 : 7 218 : 219 : : 20 23ra : 23ra : 237 : 246 : ' : 46 259 : ra0 : 12aa ra3 : 59 273 273 pa9 : 53 287 : ra90 : 18 300 : 30 301 : 18 303 : 31 314 : 7. 314 : 64 177. 53 245 : 38aaaaN Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 | zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra nakSatra mAsa caMdra maMDaLa pratyeka mAse 13 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA saDasaThIyA bhAga 316 : 44 3ra9 : 57 343 : 3 356 : 16 39 : 29 382 : 42 395 : 55 409 : 1 4rara : 14 43pa : 27 448 : sUrya maMDaLa pratyeka mAse 13 4 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA saDasaThIyA bhAga 327 : 51 341 : 355 : 368 : nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 13nA maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA saDasaThIyA bhAga 328 : 44 34ra : 23aaaa 3pa6 : 3 369 : 49aaaa 383 : 397 : 410 : 55 424 : 34 438 : 14 4pa1 : Oaa 45 : 479 : 19tA 382 26 29 mTa 47 396 409 423 437 450 464 : 41 55 474 488 501 514 para7 491 505 pa18 : : : zekxado : : : : 25 38 51 25 4 532 546 0Ah 506 para0 : pa34 : 547 : paLa : pa75 : 588 : O : 16 : 3LA 10 Bhh : 10 65h paDyAM : : 36 1po papa9 573 587 On 14 28 641 55 cha9 25 580 593 06 20 33 46 phara : : : : : 49 2 8 ra1 34 : : : : 43 57 671 : : 41mAM 21 Oaa 12 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-7 427] nakSatra mAsa maMDaLa caMdra maMDaLa pratyeka mAse 13 maMDaLanI vRddhi maMDaLanA saDasaThIyA bhAga 59 : 67ra : 86 : 6 99 : 19 712 : 3ra 725 : 45 738 : 58 75ra : 4 75 : 17 778 : 30 sUrya maMDaLa pratyeka mAse 13 4. maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA saDasaThIyA bhAga 682 : pada 696 : : 33 710 723 nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 13nA maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA saDasaThIyA bhAga 684 : 698 : 2mAM 712 725 : parA 739 : 32 753 : 11 944 780 : 3chA 794 : 17 807 : 3 43 835 : 849 : 86ra : 48 876 : 28 890 : chA 903 : 54 917 : 33aaaa 751 764 778 792 805 58 : : 791 819 : : da8 sh : rarA 804 818 831 844 857 870 884 : : : : : : 2 15 28 41 54 0 833 846 8O 874 887 901 915 : : : : 2 46 ra3 0 Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 4 5 eka yuganA caMdra mAsamAM caMdra, sUrya, nakSatrane cAlavAnI maMDala saMkhyA : caMdra caMdra maMDaLa sUrya maMDaLa mAsa pratyeka mAse 14 pratyeka mAse 14 aMDaLanI vRddhi maMDaLanI vRddhi maLa " jI ~ 3 9 ? ? 11 14 15 16 17 18 19 20 2 2 2 2 21 22 23 - 24 25 maMDaLa 14 28 42 57 71 85 99 114 128 142 156 171 185 199 213 228 242 256 270 285 299 313 327 342 35 : : : : : 1:5 : : : : : : .. : : : : : : : : : : : : maMDaLanA bAsaThIyA bhAga 16 #_ _ y 9 deg deg degdegdegdegdegdegdegdegdeg 48 2 34 4 3 8 14 29 44 59 73 88 103 118 132 147 265 : 280 : : : : : : : : 162 177 : 191 : 20 : 221 236 250 : : : : : : : 295 : 309 : 3ra4 339 : : 354 : 38 maLanA bAsaThIyA bhAga cha cha ja 2 49 34 19 4 che ? O ? < 6 0 47 ? 42 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra 59 nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 14 49lA maMDaLanI vRddhi ra maMDaLa 14 29 44 59 73 88 103 118 133 147 12 177 192 207 221 23 251 26 281 295 310 325 340 355 39 : : : : : : : : : : : : : : : : SO : 4gA 35 rA 10 pA : : maMDaLanA bAsaThIyA bhAga jaNA 37 24aa 12 kA 49 35 24 115 1 48aaaa 3 2aa 11 Foll 48 rUpA 23 10 : Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-7 429 | caMdra mAsa sUrya maMDaLa pratyeka mAse 14 chuM. maMDaLanI vRddhi maMDaLa. maMDaLanA bAsaThIyA bhAga 383 : 44 : 29 413 : 14. 4ra7 : 1 44ra : 46 457 : 31 22 47ra 34 48 : : caMdra maMDaLa pratyeka mAse 14 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA bAsaThIyA bhAga 370 : 44 384 : 399 : 413 : 30 427 : 46 442 456 470. 484 : 48 499 : 2 513 : 18 pa27 541 papa6 57) : 584 598 : para 13 : 6 27 : 2 641 : 38 55 : 54 70 : 8 684 : 24 98 : 40 (712 : pas 7ra7 : 10. 487 501 516 531 543 pa6O. nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 14 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA bAsaThIyA bhAga 384 : 47 399 : 34 414 : 429 : 9 443 : pa9 458 : 4ghA 473 : 488 : 21 503 : 9 pa17 : paTA pa3ra : 46 547 : 33aaaaN para : pa77 pa91 : SOS 4pAAM 21 : 33 36 : ravA 51 : : 57 68) : 695 : 3rA 710 : 20 725 : 739 : 57 754 : 44 : 575 : : 58 : 59) 05 19 34 49 64 678 93. 708 723 737 para : : : 45 : : : 41 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ro mAsa para 98 & & 54 55 5 58 mAsa 1 P) P 741 77 26 79 755 782 11 784 79 79 58 799 784 811 43 813 798 826 28 88 812 841 13 843 82 855 SO 858 841 870 45 873 855 885 30 887 89 900 15 902 ra 884 : 0 915 : O 917 eka yuganA RRtu mAsamAM caMdra, sUrya, nakSatrane cAlavAnI maMDaLa saMkhyA :- 4 caMdra maMDaLa pratyeka mAse 14 maMDaLanI vRddhi 9 7 8 maMDaLa maMgaLa : OM OM OM OM : : : : : : : : : caMdra maMDaLa pratyeka mAse 14 2 maMDaLanI vRddhi : : : : : : maMDaLanA bAsIyA bhAga : : 42 58 12 28 44 SO 14 30 4 maMDaLanA ekasaThIyA bhAga 99 $ $ 59 sUrya maMDaLa pratyeka mAse 14 da maMDaLanI vRddhi maMDaLa 58 27 57 maMDaLa 8 8 8 8 Ta 75 : 105 120 : : : : : : : : sUrya maMDaLa pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi : maMDaLanA bAsaThIyA : bhAga : | maMDaLanA ekasaThIyA bhAga zrI caMdra-sUrya prApti sUtra 1111 nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 14 49lA maMDaLanI vRddhi kara maMDaLa 15 9 9 z 9, 8 ja TI : 45 : : : : : : : : nakSatra maMDaLa pratyeka mAro 15 maMDaLanI vRddhi maLa : : : : : : maMDaLanA bAsaThIyA bhAga 3ra 195 7 padmA 44 31aa 19 su 5 jaNA 31 : maMDaLanA eso bAvIsyA bhAga - 0 0 15 25 30 35 40 Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-7 431 ] ta mAsa maMDaLa caMdra maMDaLa pratyeka mAse 142 maMDaLanI vRddhi maMDaLanA ekasaThIyA bhAga 130 : 26 144 : 56 159 : 25 173 : 55 188 : 24 : 54 : 23 231 sUrya maMDaLa pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA. ekasaThIyA bhAga 135 : 150 nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA ekaso bAvIsyA bhAga 13pa : 45 150 : 50 15 180 : 0 195 165 180 195 ra0ra 21). 210. 217 225 240 246 255 : 270 285 300 : 51 20 225 : 24 : 255 : 270 : 285 : 300 : 315 : 330 : 345 : 30 : 315 95 100 105 110 330 34pa haO. 375 376 : 26o 275 289 : 304 : 318 333 347 : 3ra : 376 : 391 : 405 420 434 : 449 : 43 : 478 : 492 : 49 18 48 17 8 13 : : 46 15 45 14 44 390 405 42) 435 450 45 480 495 510 391 : 406 : 421 436 : 451 : 46 : 481 : 496 : 511 : : : : 48 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 ta mAsa 8 phdara 4642 2 2 2 4 4 4 4 o 3 37 38 39 47 48 caMdra maMDaLa pratyeka mAse 14 ke maMDaLanI vRddhi maMgaLa 507 para1 53 550 55 579 594 : SOL 23 37 para 44 681 95 710 724 739 753 78 782 797 : 811 826 840 855 89 884 : ? ? ? na chu. 7 chu v >> >> * che ?? # #_0 ..... : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : maMDaLanA esIyA : bhAga 42 41 37 35 34 2 1 sUrya maMDaLa pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi maLa parapa 540 : 555 570 585 oo 15 30 45 so 675 geo 750 75 780 795 810 825 : 840 855 870 885 900 915 : 705 : 720 735 : : : : : : : : maMDaLanA ekasaThIyA bhAga zrI caMdra-sUrya prApti sUtra nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi maLa para 541 55 571 58 01 16 631 4 1 67 691 70 721 737 upara 77 782 797 812 827 842 857 872 887 902 917 : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : maMDaLanA eka bAvIsyA bhAga 53 58 $3 8 73 78 83 88 93 98 103 108 113 118 1 S 11 16 21 26 31 36 41 4 51 5 1 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-7 433 ] sUrya 0 0 0 0 0 122 - o eka yuganA sUrya mAsamAM caMdra, sUrya, nakSatrane cAlavAnI maMDaLa saMkhyA - caMdra maMDaLa surya maMDaLa nakSatra maMDaLa mAsa pratyeka mAse 14 pratyeka mAse 15 pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi maMDaLanI vRddhi maMDaLanI vRddhi maMDaLa | maMDaLanA maMDaLa maMDaLanA maMDaLa | | maMDaLanA paMdarIyA bhAga codhyA bhAga covIsyA bhAga 14 : 11 15 : 15 : 7 29 : 7 3 : 2 30 : 14 44 : 3 45 : 3. 45 : 21 pa8 : 14. 1 : 0 1 : 4 73 : 10 76 : 1 76 : 11 88 : 6 91 : 2 91 : 18 103 : 2 106 : 3 107 : 117 : 13 122 : 0 13ra : 9 137 : 1 137 : 15 147 : 5 15ra : 2 15ra : 22 12 : 1 167 : 3 168 : 5 176 : 12 183 : 0 183 : 12 191 : 8 198 : 1 206 : 4 213 : 2 214 : 2 rara1 : 0 228 : 3 229 235 : 11 244 : 0 244 250 : 7 259 : 1 259 : 23 25 : 3 274 : 2 275 : 6 279 : 14 289 : 3 290 : 13 294 : 10 305 : 0. 305 : 20 309 : 6 320 : 1 3ra1 : 3. 324 : 2 335 : 2 336 : 10 338 : 13 350 : 3 3pa1 : 17 353 : 9 36 : 0 367 368 : 5 381 : 1 382 : 7 383 : 1 396 : 2 397 : 14 397 : 12 411 : 3 412 : 21 412 : 8 427 : 0 428 : 4 4ra7 : 4 442 : 1 443 : 11 44ra : 0 4pa7 : 2 | 458 : 18 198 : 18 6 % 0 0 0 0 0 0 o 2 0 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494. zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra sUrya mAsa che 0 sUrya maMDaLa pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA | codhyA bhAga 472 : 488 : 503 : 1 518 : 2 533 : 3. 549 564 pa79 pa94 : 3 10 : 0 = ha nakSatra maMDaLa pratyeka mAse 15 maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA covIsyA bhAga 474 : 1 489 : 504 : 519 : pa35 : papa0 : 55. 581 pa96 11 626 642 57 : 13 67ra : 0 = ha ba 0 25 caMdra maMDaLa pratyeka mAse 1ii maMDaLanI vRddhi maMDaLa maMDaLanA | paMdarIyA bhAga 456 : 11 471 : 7 486 : 3 500 : 14 515 : 10 pa30 : 6 545 : 2 559 : 13 574 : 9 589 : 5 04 : 1 618 : 12 33 : 8 648 : 4 s3 : 0 677 : 11 692 : 7 707 : 3 721 : 14 736 : 10 751 : 6 76 : 2 780 : 13 795 : 9 810 : 5 825 : 1 839 : 12 854 : 8 89 : 4 884 : 0 0 688 40 55 71 686 701 716 73ra 747 762 : : : : : : : : : 0 2 3 0 1 2 3 0 1 2 : 10 703 718 734 749 764 = : : : 7 6 = : : = 1 ha ba 793 808 823 838 854 869 884 899 915 9 : : : : : : 3 0 1 2 3 0 795 810 825 841 856 871 886 902 917 : : : : : : : 8 15 22 5 12 SO 9 | Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-8 ,, 435 pariziSTa-8 - caMdranA 15 maMDalonI vigata - 39,55 meru ane maMDala vacce aMtara maMDalanI maMDala paridhi muhUrtagati pratyeka maMDale laMbAI-pahoLAI pratyeka maMDale pratyeka maMDale 36 - OM pratyeka maMDale sAdhika 230 yojananI vRddhi 7ra - yojananI vRddhi '13,725 yojananI vRddhi karatAM 15 maMDale yojananI vRddhi dayojana bIjA vadhaze. yojana | eksaThIyA sAtIyA yojanA | ekasaThIyA sAtIyA yojana yojana|tera hajAra bhAga | bhAga bhAga | bhAga sAtaso pacIsIyA bhAga. 44,820 : - : - 99,640 : - : - 3,15,089 35,073 : 7,744 44,856 : rapa : 4 9,712 : pa1 : 1 3,15,319 5,077 : 3,674 44,892 : pa1 : 1 | 9,785 : 41 : 2 | 3,15,549+1 | pa,000 : 13,3ra9 | 44,929 : 15 : 5 99,858 : 31 : 3 3,15,780 [5,084 : 99rapa9 | 44,95 : 41 : 99,931 : ra1 : 4 3,16,010+1 5,088 : 5,189 6 | 45,00ra : 5 : 6 |1,00,004 : 11 : 5 3,16,241 | pa,02 : 1,119 45,038 : 31 : 3 |1,00,077 : 1 : 6 3,16,471+1 5,095 : 10,774 45,074 : 57 : 1,00,149 : 53 : - 3,16,702 5,099 : 6,704 45,111 : ra1 : 4 | 1,00,rarara : 43 : 1 3,16,93ra +1 |5,103 : 2,34 45,147 : 47 : 1 1,00,295 : 33 : 2 | 3,17,13 5,106 : 12,289 11] 45,184 : 11 : 5 | 1,00,368 : 23 : 3 | 3,17,393+1 | pa,110 : 12,289 Depara20 37 : 2 | 1,00,441 : 13 : 4 3,17, 24 | 5,114 : 8,219 | 45,657 : 1 : 6 | 1,00,514 : 3 : 5 3,17,854+1 | pa,118 : 4,149 14] 45, 23 : 27 : 3 | 1,00,586 : 54 : 6 3,18,085 | 5,1rara : 79 15 | 45,3ra9 : pa3 : - | 1,00,59 : 45 : - | 3,18,315 | 5,1rapa : 9,734 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra pariziSTa-9:- sUryanA 184 maMDalonI vigata meru ane maMDala maMDalanI maDala paridhi maMDala paridhi muhUrtagati vacce aMtara laMbAI 5hoLAI | lagaNitathI pratyeka | vAstavika rUpe pratyeka | gaNitathI pratyeka pratyeka maMDale pratyekamaMDale maMDale 18 maMDale 17* maMDale 4 - 2 yojananI vRddhi yojanavRddhi yojananI vRddhi yojananI vRddhi yojananI vRddhi yojana eksaThIyA| yojana | eksaThIyA yojana yojana |esaThIyA| yojanA | sAThIyA bhAga bhAga bhAga bhAga 3,15,089 29 47 . 3,15,107 3,15,125 3,15,143 3,15,161 3,15,179 3,15,197 . 3,15,215 3,15,233 . 3,15,251 . . 44,820 : - |99,640 : 44,8rara : 4899,645 : 3pa 44,825 : 35 99,51 : 9 44,828 : rara 99,56 : 44 44,831 : 09 99,dara : 18 ||44,833 : pa7 99,67 : 53 44,836 : 44 99,73 : 44,839 : 31 99,679 : 1 44,842 : 18 99,684 : 36 44,845 : 05 9i9,690 : 10 44,847 : pa3 | 9,695 : 45 44,850 : 40,99,771 : 19 |44,853 : 27 99,706 : 54 44,856 : 14 | 99,712 : 28 44,859 : 01 | 99,718 : 2 44,861 : 49 | 99,7ra3 : 37 44,864 : 36 ,99,7ra9 : 11 44,867 : 23 99,734 : 46 44,870 : 10 99,740 : 20 44,872 : 58 99,745 : papa 44,875 : 45 99,751 : ra9 22 44,878 : 3ra 9i9,757 : 3 | 3,15,089 : - | pa,6pa1 : 3,15,106 : 38 5,251 : 3,15,124 : 15 | 5,2para : 3,15,141 : 53 5,2para : 3,15,159 : 30 | 5,2para : 3,15,177 : 07 5,2para : 3,15,194 : 45] 5,253 3,15,21ra : 22 5,253 : 3,15,229 3,15,247 3,15,25 3,15,28ra 3,15,300 3,15,318 : 06] 5,255 : 3,15,33pa : 44] 5,255 : 3,15,353 : 21 | pa,ra55 : 3,15,370 : 59] 5,256 : 3,15,388 : 36 | pa,rapa6 : 3,15,406 : 13 5,256 : 3,15,423 : 51 | 5,257 : 3,15,441 : 28 5,257 : 3,15,459 : 05 5,257 : 3,15,29 3,15,287 3,15,305 3,15,323 . . 3,15,341 . 3,15,3pa9 3,15,377 3,15,395 3,15,413 3,15,431 . 3,15,449 3,15,467 47 Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-9 477 bhASA prati 25 juna 26 juna | muhUrta gati vAstavika rUpe sarva mAsa dinamAna-rAtrimAna daSTipatha pratyeka udaya-asta pratyeka maMDale pramANe pratyeka maMDale maMDale ja.836, vaccenuM aMtara 38 % yo. nI maMDala ke muhartanI u.85 co.nI. daripathathI hAnivRddhi tArIkha hAni-vRddhi hAnivRti bamaNuM dinamAna | rAtrimAna yojana | sAThIyA sAThIyA ahI eka | muharta eka | yojana | prAyaH | yojana| | prAyaH saThIyA saThIyA kSArIyA sAThIyA bhAga bhAga bhAga bhAga bhAga 5,2pa1 : ra9 : - 22 juna 18 : - 12 : - 47,263 : 21/ 94,para: 42 5,51 : 46 : 38 17 : 59 12 : 2 |47,179 : 54|94,359: 48 paripara : 4 : 16 17 : 57 12 : 4 47,096 : | 94,192 : para 5,2para : 21 : 54 17 : 55 12 : 6 47,012 : 18 94,025 : pas paripara : 39 : 32 | 17 : pa3 12 : 8 46,929 : 29) 99,858: 58 5,2para : 57 : 10 27 juna, 17 : 51 12 : 10 |46,846 : - 97,692 : - 5,253 : 14 : 48 17 : 12 : 12 46,762 : 30 3,parapa : - 5,253 : 3ra : 26 29 juna | 17 12 : 14 46,679 : - 93,358 : - 5,253 : 50 : 04 30 juna 17 12 : 16 |46,595 : ra9| 93,190: 58 T5,254 : 07 : 42 1julAI 17 : 12 : 18 46,511 : pa7 93,023 : 54 5,254 : 25 : 20 2julAI17 : 12 : 20 46,428 : 25 | | 92,856 : 10 5,254 : 42 : 18 |3julAI 17 : 39 12 : 22 ] 46,344 : para | 92,689 : 44 5,255 : - : 36 4 julAI| 17 : 37 12 : 24 | 46,261 : 19 | 92,522 : 38 5,255 : 18 : 14 5 julAI 17 : 35 12 : 26 46,177 : 45 92,355 : 30 J5,255 : 3pa : para julAI, 17 : 33 12 : 28 ]46094 : 10| 92,188 : 20 5,255 : 57 : 30 julAI, 17 : 31 12 : 30 46,010 : 35| 92,021 : 10 5,256 : 11 : 08 julAI, 17 : ra9 3ra 45,927 91,854 : - 5,256 : 28 : 46 9 julAI 17 : 45,843 : 24 91,686 : 48 5,256 : 46 : 24 10 julAI 17 : 12 : 36 45,759 : 47 91,519 : 34 5,257 : 04 : 11 julAI 17 : 12 : 38 45,676 : 9 91,3para : 18 pa,rapa7 : 21 : 40 12 julAI 17 : 21 12 : 40 45,592 : 31/ 91,185 : 2 rara 5,257 : 39 : 18 13 julAI 17 : 19 12 : 42 45,508 : pa3| 91,017 : 46 Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma Bei 4. 23 24 meru ane maMDala vacce aMtara pratyeka maMDale o 4 3 2 yojananI vRddhi yojana eksaThIyA bhAga 44,881 : 25 26 | 44,889 27 | 44,892 44,886 : 44,895 44,884 : o 99,768 : : : : 44,898 : aa deg ja ph E 41 42 244,934 : 43 | 44,937 : 44 | 44,939 30 244,900 : 50 31 44,903 : 37 32 | 44,906 00 24 33 | 44,909 : 11 34 44,911 : 59 35 | 44,914 : 4 3 | 44,917 : 33 37 244,920 : 20 38 44,923 : 07 39 244,925 : 55 ro 44,928 00 44,931 : 45244,942 : 46|44,945 : maMDalanI laMbAI-pahoLAI pratyeka maMDale 5 yojananI vRddhi yojana | eksaThIyA bhAga 99,762 : ? " # # 54 | 99,773 : 47 99,779 : 1 99,784 : pa 99,790 : 30 99,796 H 4 che ? haiM ? 99,801 : 99,807 : 99,812 : 48 99,818 : 22 99,823 : 57 99,829 : 31 99,835 : 5 99,840 : 40 99,846 : 14 99,851 : 49 42 99,857 : 23 99,862 : 58 99,88 : 3ra 99,874 : c 99,879 : 41 99,885 99,890 : 50 : 15 maMDala paridhi zinathI pratyeka maMDale 18 ghojananI vRddhi yojana 3,15,485 3,15,503 3,15,para1 3,15,139 3,15,557 3,15,575 3,15,593 3,15,11 3,15,29 3,15,647 3,15,65 3,15,83 3,15,701 3,15,719 3,15,737 3,15,755 3,15,773 3,15,791 3,15,809 3,15,817 3,15,845 3,15,83 3,15,881 3,15,899 zrI caMdra-sUrya prApti sUtra maMDala paridhi muddhati vAstavikarUpe pratyeka | sthUlagaNitathI pratyeka maMDale 174 maMDale ghojananI vRddhi thIjana vRddhi yojana | eksaThIyA yojana sAThIyA bhAga mAga 3,15,476 : 3,15,494 : 3,15,511 : 3,15,pa29 : 3,15,547 : 432 5,258 3,15,54 : 5 * o * 8 4 : 5,258 : 58 | 5,258 : 35 | 5,258 5,259 5,259 : 3,15,582 : 27 5,259 : 53 3,15,600 : 4 5,20 : 3,15,617 : 42 5,20 5,20 : 3,15,35 : 19 3,15,5ra : 57 5,21 3,15,670 : 34 5,21 3,15,88 : 11 5,21 3,15,705 : 49 3,15,723 : 26 3,15,741 : 03 5,21 : 5,22 : 5,22 : 3,15,758 : 41 5,22 : 3,15,776 : 18 5,23 : 3,15,793 : 5| 5,23 3,15,811 : 33 5,263 : 3,15,829 : 10 5,264 : 3,15,846 : 48 5,264 : 3,15,864 : 25 | 5,24 : 3,15,882 : 02 5,264 : : : : : 29 : o o 7 6 % - 1: 41 : 11 47 5 23 41 59 17 35 53 11 29 47 5 23 41 59 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-9 439 pramANe muhUrta gati vAstavikarUpe sUrya mAsa dinamAna-rAtrimAna daSTi patha pratyeka | udaya-asta pratyekamaMDale pratyeka maMDale maMDale ja.837, | vaccenuM aMtara & $yo. nI maMDala ke muhUrtanI u.85 co.nI | daSTipathathI hAnivRti tArIkha hAni-vRddhi hAni-vRddhi | bamaNuM, dinamAna | rAtrimAna yojana | sAThIyA sAThIyA hata eka | muharta eka yojana | prAyaH | yojana| prAyaH bhAga | prati saThIyA] saThIyA sAThIyA sAThIyA bhAga bhAga) bhAga bhAga bhAga 23] 5,2pa7 : 56 : 56 14 julAI 17 : 17. 12 : 44 45,parapa : 14 90,850: 28 24, 5,258 : 14 : 34 /15 julAI, 17 : 15 12 : 46 45,341 : 34,90,683 : 8 5,258 : 3ra : 12 |16 julAI 17 : 45,257 : 54 90,515: 48 | 5,258 : 49 : 50 17 julAI] 17 : 11 | 12 : 10 45,174 : 12 | 90,348 : 24 5,259 : 07 : 28 18 julAI 17 : 45,090 : 31 90,181 : 2 5,259 : 25 : 06/19 julAI 17 12 : 45,006 : 48 90,013H 36 5,259 : 42 : 44 20 julAI 17. 12 : 44,923 : 12 [89,846: 14 5,60 : - : rara 21 julAI 17 : 3 | 12 : 58 44,839 : 24 |89,678 : 48 5,60 : 18 : - 22 julAI, 17 : 1 | 12 : 60 44,755 : 40|89,511 : 20 pa,ra0 : 35 : 38 23 julAI 16 : 0 13 : 1 44,671 : 54 89,343: 48 pa,ra0 : pa3 : 16 24 julAI, 16 : 58 13 : 3 44,488 : 10 |89,176 : 20 5,261 : 10 : 54 25 julAI, 16 : pa6 13 : 5 44,504 : 24 89,008: 48 5,ra1 : 28 : 32 | 26 julAI, 16 : 54 13 : 7 44,420 : 1|88,840: 32 5,21 : 46 : 10 27 julAI, 16 : para 13 : 9 44,336 : para |88,473 : 44 5,6ra : 03 : 48 28 julAI 16 : 50 13 : 11 44,253 : 5 |88,506: 10 5,6ra : 21 : 26 29 julAI 16 : 48 13 : 13 44,169 : 18 |88,338 : 36 5,262 : 39 : 04 30 julAI 16 : 46 44,085 H 29 88,170 : 58 5,22 : 56 : 42 31 julAI 16 : 44 44,001 : 40|88,003: 20 5,23 : 14 : 20 1 ogasTa 16 : 43,917 : 5087,83pa : 40 pa,ra3 : 31 : 18 2 oga. 43,834 : - |87,68 : - 43| pa,ra3 : 49 : 36 ] 3 oga. | 16 43,750 : 10 |87,500: 20 5,264 : 07 : 14 4 oga. | 16 13 : 25 43,66 : 19 87,3,3raH 38 5,264 : 24 : para 5 oga. | 16 : 34 13 : 27 43,582 : 2787,164: 54 46] 5,264 : 42 : 30 6 oga. | 16 : 32 | 13 : ra9 | 43,498 : 34|8997 : 8 Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra meru ane maMDala maMDalanI vacce aMtara laMbA-pahoLAI pratyeka maMDale pratyeka maMDale. - 2 yojananI vRddhi | yojananI vRddhi yojanA | ekasaThIyA yojana | ekasaThIyA bhAga mAMDala paridhi | maMDala paridhi | muhUrtagati pUlagaNitathI pratyeka | vAstavikarUpe pratyeka | QlagaNitathI pratyeka maMDale 18 maMDale 17 maMDale % yojananI vRddhi yojanavRddhi yojananI vRddhi yojanA | yojana | eksaThIyA| yojana | sAThIyA bhAga bhAga bhAga 3,15,917 3,15,935 3,15,953 17 3pa 3,15,971 3,15,989 3,16007 31,025 31,043. 23 41 31,061 47] 4,948 : 12 | 99,896 : 24 44,950 : 60 | 99,901 : 59 44,953 : 47 99,907 : 33 44,956 : 34 99,913 : 7 44,959 : 21 99,918 : 42 44,96ra : 08 99,924 : 16 44,964 : pada 99,929 : 51 44,967 : 43 | 99,93pa : 25 44,970 : 30 | 99,940 : 60 44,973 : 17. 99,946 : 34 44,976 : 04 99,95ra : 8 44,978 : para 99,957 : 43 44,981 : 39 99,963 : 17 44,984 : 26 99,968 : para 44,987 : 13 99,974 : 26 44,990 : - 99,980 : - 44,992 : 48 99,985 : 3pa 44,995 : 35 99,991 : 9 44,998 : 22 99,996 : 44 45,001 : 09 [1,00,00ra : 18 45,003 : pa71,00,007 : pa3 45,006 : 44|1,00,013 : 27 45,009 : 31/1,00,019 : 1 | 45,01ra : 18 |1,00,024 : 36 3,16,079 3,16097 3,16,115 3,16,133 59 17 35 3,15,899 : 40| pa,ra5 : 3,15,917 : 17 5,25 : 3,15,934 : papa 5,25 : 3,15,95ra : 3ra 5,26 : 3,15,970 : 09 5,26s : 3,15,987 : 47 | | pa,ra6 : 3,16,005 : 24 | pa,ra7 : 3,16,023 : 01 | pa,ra67 : 3,16,040 : 39 | 5,267 : 3,16,058 : 16 5,267 : 3,16,075 : 54 | 5,268 : 3,16,093 : 31 | 5,268 : 3,16,111 : 08 5,268 : 3,16,128 : 46 pa,ra69 : 3,16,146 : ra3 5,269 : 3,16,164 : - pa,ra9 : 3,16,181 : 38 | 5,270 : 3,16,199 : 15, 5,270 : 3,16,216 : 53 5,270 : 3,16,234 : 30 5,270 : 3,16,2para : 07 5,271 : 3,16,ra9 3,16,287 3,16,304 : 60| 5,272 : 3,16,151 3,16,169 3,16,187 3,16,205 3,16,23 3,16,241 3,16,259 3,16,277 3,16,295 3,16,313 3,16,331 11 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-9 441 daSTipatha pratyeka | udaya-asta maMDale ja.837, | vaccenuM aMtara u.853 mo.nI daSTipathathI hAnivRddhi | bamaNuM yojana prAyaH | yojana| prAyaH sAThIyA sAThIyA bhAga bhAga 13 : 33 muharta gativAstavika rUpe | | sUrya mAsa dinamAna-rAtrimAna pratyeka maMDale pramANe pratyeka maMDale & $yo. nI maMDala ke muhUrtanI hAni vRddhi tArIkha hAni-vRddhi ( dinamAna | rAtrimAna yojana sAThIyA sAThIyA muhUrta eka | muharta eka bhAga | prati saThIyA saThIyA bhAga bhAga bhAga 47] 5,25 : - : 08 7 oga. | 16 : 30 13 : 31 5,25 : 17 : 46 8 oga. | 16 : 28 5,25 : 35 : 24 9 oga.| 16 : 26 13 : 5,25 : 53 : 0ra 10 oga.| 16 : 5,266 : 10 : 40 | 11 oga. 13 : 39 5,26 : 28 : 18 | 12 oga. 13 : 41 5,26s : 45 : 46 13 oga. 16 : 18 13 : 43 54 | pa,ra7 : 03 : 34 | 14 oga. 16 : 16 13 : 45 5,267 : 21 : 12 15 oga.| 16 : 14 13 : 47 | pa,ra7 : 38 : 50 16 oga. 16 : 12 13 : 49 5,267 : 56 : 28 17 oga.| 16 : 10 13 : 51 5,268 : 14 : 06 18 oga.| 16 : 8 13 : 5,268 : 31 : 44 19 oga. 16 : 6 13 : 5,268 : 49 : 20 oga. 16 : 4 13 : 5,269 : 07 : - 21 oga.| 16 : 2 13 : 5,269 : 24 : 38 22 oga. 16 : - 14 : | pa,ra69 : 42 : 16 23 oga.| 15 : | 5,269 : pa9 : 24 oga.| 15 : 14 : | 5,270 : 17 : 3ra 25 oga. 15 : 14 : 5,270 : 3pa : 10 26 oga.| 15 : pa3 14 : 8 5,270 : para: 48 27 oga. 15 : 51 14 : 10 5,271 : 10 : 26 28 oga. 15 : 49 14 : 12 5,271 : 28 : 04 29 oga.| 15 : 47 | 14 : 14 | 5,271 : 45 : 42 30 oga. 15 : 45 43,414 : 41 86,829 : 22 43,330 : 48 | 86,661 : 36 43,246 : 54 86,493 : 48 43, 13 : - 86,326 : - 43,079 : 4 86,158 : 8 42,995 : 8 85,990: 16 42,911 : 11 |85,8rara : rara 42,827 : 24 85,654 : 28 42,743 : 16 8i5,486: 3ra 42,659 : 18 |85,318 : 36 42,575 : 20 |85,150: 40 42,491 : 21 84,982 : 42 42,407 : 20 84,814 : 40 42,3ra3 : 19 |84,646: 38 42,159 : 8 84,318 : 16 42,155 : 17 |84,310: 34 42,071 : 14 84,142 : 28 41,987 : 12 83,974 : 24 41,903 : 8 83,806: 16 41,819 : 4 83,38 : 8 41,735 : - 83,470: - 41,50 : 5483,301 : 48 41,56 : 48 |83,133 : 36 41,482 : 44 |82,95 : 28 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma 4 la 43 71 82 meru ane maMDala vacce aMtara pratyeka maMDale 7ra 73 | 45,020 : 74 45,023 75 | 45,026 : 83 2 yojananI vRddhi yojana eksaThIyA bhAga 45,015 : 3 34 4 OM OM OM 45,017 : 76 | 45,029 : 92 : 40 | 1,00,041 : 19 27 |1,00,046 : 54 1,00,052 : 28 01 |1,00,058 : 2 77 2 45,031 : 49 | 1,00,063 : 37 78 | 45,034 : 36 | 1,00,069 : 11 23 |1,00,074 : 46 79 45,037 : 80 45,040 : 10 1,00,080 : 20 81 45,042 : 58 1,00,085 : 55 45,045 : 45 | 1,00,091 : 29 32 |1,00,097 : 3 1,00,102 : 38 1,00,108 : 12 1,00,113 : 47 1,00,119 : 1 1,00,124 : pa 45,048 : 84 45,051 : 19 85 | 45,054 : o e; 45,056 : 54 45,059 : 41 45,062 : 45,05 : 45,068 : 45,070 : 45,073 : 93 | 45,076 x 2 4 4 & 2 94 45,079 : maMDalanI laMbAI-pahoLAI pratyeka maMDale 5 yojananI vRddhi 05 |1,00,030 : 10 yojana DreTTa 8 9 OM eksaThIyA bhAga 53 1,00,035 : 45 1,00,130 : 30 1,00,136 : 4 1,00,141 : 39 37 | 1,00,147 : 13 : 24 1,00,152 : 48 11 1,00,158 : rara maMDala paridhi sthUlagaNitathI pratyeka maMDale 18 mojananI vaDhi yojana 3,16,349 3,16,367 3,16,385 3,16,403 3,16,421 3,16,439 3,16,457 3,16,475 3,16,493 3,16,511 3,16,529 3,16,547 3,16,565 3,16,583 3,16,601 3,16,619 3,16,637 3,16,55 3,16,673 3,16,691 3,16,709 3,16,727 3,16,745 3,16,763 zrI caMdra-sUrya prApti sUtra muhUrtagati sthUlagaNitathI pratyeka maMDale jananI vRddhi maMDala paridhi vAstavikarUpe pratyeka maMDale 17 thIjana vRddhi yojana | eksaThIyA bhAga 3,16,322 : 3,16,340 : yojana 5,272 5,272 5,273 5,273 5,273 1: 44 | 5,273 " je 4 x 3,16,357 : 3,16,375 : 3,16,393 : o 3,16,410 : 3,16,428 : 21 | 1,274 3,16,445 : 59 | 5,274 3,16,463 : 3 5,274 3,16,481 : 13 3,16,498 : 51 3,16,516 : 28 3,16,534 : 05 3,16,551 : 43 3,16,569 : 20 3,16,587 : 58 3,16,604 : 35 3,16,22 : 12 3,16,639 : 50 3,16,657 : 27 3,16,675 : 04 3,16,692 : 42 3,16,710 : 19 3,16,727 : 57 : : : : : : 59 sAThIyA bhAga : x * - * * : 35 17 53 5,275 5,275 : 29 5,275 5,276 5,276 5,276 5,276 5,277 5,277 : 35 5,277 5,278 5,278 5,278 5,279 5,279 : 11 : 47 : 5 : 23 : 41 : 59 : 17 : 53 : : 11 : 29 : 47 5 : 23 Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-9 443. pramANe e - 8 14 : 20 muhUrta gati vAstavikarUpe sUrya mAsa dinamAna-rAtrimAna daSTipatha pratyeka | udaya-asta pratyekamaMDale. pratyeka maMDale maMDale ja.837, | vaccenuM aMtara 8 % yo. nI maMDala hai muhUrtanI u.85 co.nI | daSTipathathI hAnivRti tArIkha hAni-vRti hAni-vRddhi | bamaNuM, dinamAna | rAtrimAna yojana| sAThIyA sAThIyA muharta eka | muharta eka | yojana prAyaH | yojana| prAyaH bhAga | prati saThIyA | saThIyA sAThIyA sAThIyA bhAga bhAga| bhAga bhAga bhAga 71 5,272 : 03 : 20 |31 oga. | 15 : 43 14 : 18 41,398 : 36|82,797 : 12 | 5,272 : 20 : 58 1 sapTembara 15 : 41 41,314 : 28| 82,28 : 56 | 5,272 : 38 : 36 ] rasapTe. | 15 : 14 : 22 41,230 : 21 | 82,46o : 42 | 5,27ra : 56 : 14 3sapTe. | 15 41,146 : 12| | 5,273 : 13 : para 4 sapTa. | 15 14 : 26 41,02 : 2 | 82,124 : 4 | 5,273 : 31 : 30 5 sapTe. 14 : 28 40,977 : para,81,955 : 44 | 5,273 : 49 : 08 sapTe. 14 : 30 40,893 : 4381,787 : 26 | 5,274 : 06 : 46 7 sapTe. | 15 : ra9 14 : 3ra 40,879 : 32,81,619 : 4 5,274 : 24 : 24 | 8 sapTe. 14 : 34 40,725 : 2081,450: 40 5,274 : 42 : 02 | 9 sapTe. 14 : 36 40,641 : 7| 81,282 : 14 5,274 : pa9 : 40 10 sapTe. 15 : 40,556 : 54| 81,113 : 48 | 5,275 : 17 : 18 | 11 sapTe. | 15 : 21 40,472 : 1810,944: 36 5,275 : 34 : pa6 | 12 sapTe. 15 : 40,388 : 27|87,776: 54 5,275 : para : 34 | 13 sapTe. | 15 : 40,304 : 14/80,608 : 28 5,276 : 10 : 12 | 14 sapTe. | 15 : 40,219 : 59|80,439 : 58 5,276 : 27 : 50 15 sapTe. | 15 40,13pa : 42/80,271 : 24 5,276 : 45 : 28 | 16 sapTe. | 15 : 40,051 : 28|80,10ra : 56 | 5,277 : 03 : 06 17 sapTa. | 15 39,967 : 11|79,934: rara 5,277 : 20 : 44 18 sapTe. | 15 14 : 54 39,882 : 53 79,75H 46 5,277 : 38 : 22 19 sapTe. | 15 : 5 14 : pas 39,798 : 3409,597: 8 5,277 : pa6 : - 20 sapTe. | 15 : 3 14 : 18 39,714 : 17 79,428 : 34 5,278 : 13 : 38 21 sapTe. 15 : 1 14 : 60 39,29 : 5779,259 : 54 5,278 : 31 : 16 | rara sapTe. 14 : 60 15 : 1 39,545 : 39,79,091 : 18 5,278 : 48 : 54 | 23 sapTe. | 14 : 18 | 15 : 3 | 39,461 : 18| 78,922 : 36 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra | muhUrtagati meru ane maMDala maMDalanI vacce aMtara laMbAI 5hoLAI pratyeka maMDale pratyeka maMDale 2 yojananI vRddhi yojananI vRddhi . yojanA | eksaThIyA| yojana | eksaThIyA bhAga bhAga maMDala paridhi | maMDala paridhi cUlagaNitathI pratyeka | vAstavikarUpe pratyeka maMDale 18 maMDale 17* yojananI vRddhi yojana vRddhi maMDale yojananI vRddhi yojana sAThIyA yojana | esaThIyA| yojana bhAga bhAga 3,16,781 3,16,799 3,16,817 3,16,835 3,16,853 100 3,16,871 3,16,889 102 3,16,907 3,16,925 3,16,943 3,16,961 3,16,979 45,081 : 59 | 1,00,13 : 57 45,084 : 46] 1,00,169 : 31 45,087 : 33 1,00,175 : 5 45,090 : 20 1,00,180 : 40 45,093 : 07 1,00,186 : 14 45,095 : papa 1,00,191 : 49 45,098 : 42 1,00,197 : 23 45,101 : 29 | 1,00,202 : 18 103] 45,104 : 16 | 1,00,208 : 3 104 | 45,107 : 03 1,00,214 : 6 105 45,109 : 51 | 1,00,219 : 41 106] 45,112 : 38 | 1,00,rara5 : 15 107 45,115 : 25 | 1,00,230 : 50 108] | 45,118 : 12 [ 1,00,23s : 24 45,120 : 0 | 1,00,241 : 59 110] 45,123 : 47 | 1,00,247 : 33 111 45,126 : 34 | 1,00,253 : 7 112 45,129 : 21 | 1,00,258 : 42 113 | 45,13ra : 08 1,00,264 : 16 114 45,134 : 56 1,00,ra69 : 51 115] 45,137 : 43 1,01,275 : 25 11|45,140 : 30 | 1,00,280 : 60 117] | 45,143 : 17 | 1,00,286 : 34 118] 45,146 : 04] 1,00,292 : 8 | 3,16,745 : 34 | 5,279 : 41 3,16,73 : 3 5,279 : 59 3,16,780 : 49 5,280 : 3,16,798 : 26 5,280 : 3,16,816 : 03 5,280 : 3,16,833 : 41 5,281 : 11 3,16,851 : 18 5,281 : 29 3,16,868 : 56 5,281 : 47 3,16,886 : 33 5,282 : 5 3,16,904 : 10 5,282 : 23 3,16,921 : 48 5,282 : 41 3,16,39 : 25 5,282 : 59 3,16,957 : 0ra 5,283 : 17 3,16,974 : 40 5,283 : 35 3,16,992 : 17 5,283 : pa3 3,17,009 : 54 5,284 : 11 3,17,027 : 3ra | 5,284 : 29 3,17,045 : 09| 5,284 : 47 3,17,06ra : 47 5,285 : 5 3,17,080 : 24 5,285 : 3,17,098 : 01 5,285 : 3,17,115 : 39 | 5,285 : 59 3,17,133 : 16 | 5,286 : 17 3,17,150 : 54| 5,286 : 35 3,16,997 3,17,015 3,17,033 3,17,051 3,17,09 3,17,087 3,17,105 3,17,123 3,17,141 3,17,159 3,17,177 3,17,195 Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-9 445 maMDala hAzvika muhUrta gati vAstavikarUpe sUrya mAsa dinamAna-rAtrimAna daSTipatha pratyeka udaya-asta pratyekamaMDale pramANe pratyeka maMDale maMDale ja.837, | vaccenuM aMtara 28 yo. nI ke muhUrtanI u.85 yo.nI daSTipathathI hAnivRti tArIkha hAni-vRddhi bamaNuM dinamAna | rAtrimAna yojana sAThIyA sAThIyA ahI eka eka yojana prAyaH | yojana| prAyaH bhAga | prati saThIyA | saThIyA sAThIyA sAThIyA bhAga. bhAga bhAga bhAga 95 5,279 : 06 : 3ra 24 sapTe.] 14 : pa6 15 : 5 39,376 : pa7/78,753H 54 96] 5,279 : 24 : 10 25 sapTe. 14 : 54 15 : 7 39,212 : 36 | 78,585: 12 5,279 : 41 : 48 26 sapTe. 14 : para 39,208 : 14 78,416 : 28 | 5,279 : 59 : 26 27 sapTe. 14 : 50 39,123 : 51 78,247 : 42 5,280 : 17 : 04 28 sapTe. | 14 : 48 39,039 : 27 78,078 : 54 5,280 : 34 : 4ra | 29 sapTe. 14 : 46 38,55 : 4 77,910: 8 101 5,280 : para : 20 30 sapTe. 14 : 44 38,870 : 41|77,741: rara 5,281 : 09 : 58 [1okTo. 14 : 42 15 : 38,786 : 15,77,57raH 30 103 5,281 : 27 : 36 [2 okTo., 14 : 40 15 : 21 38,701 : 51 |77,403H 42 | 5,281 : 45 : 14 3 okTo. 14 : 38 15 : 23 38,617 : 24 | 77,234 : 48 105 5,282 : 02 : para 4 okTo. 14 : 36 15 : 25 38,53ra : 57,77,065: 54 | 5,282 : 20 : 30 5 okTo. 14 : 34 38,448 : 3ra |76,897 : 4 107 5,282 : 38 : 08 | okTo. | 14 : 3ra 38,364 : 2 | 76,728 : 4 108 5,282 : 55 : 46 okTo. 14 : 30 38,279 : 35,76,559: 10 109 5,283 : 13 : 24 |8 okTo., 14 : 28 38,195 : 1 |76,390: 14 110| pa,ra83 : 31 : 02 9 okTo. 14 : 26 38,110 : 37| 76,221 : 14 | pa,ra83 : 48 : 40 10 okTo. 14 : 24 38,0ra6 : 6 | 76,05ra : 12 112 5,284 : 06 : 18 11 okTo. 14 : 22 15 : 39 | 37,941 : 37] 75,883: 14 113 5,284 : 23 : 56 1ra okTo. 14 : 20 37,857 : 5 |75,714 : 10 | 5,284 : 41 : 34 13 okTo. 14 : 18 37,77ra : 33 75,545H 6 115 5,284 : 19 : 12 14 okTo. 14 : 16 37,688 : - 75,376 : - 116 5,285 : 16 : 50 15 okTo. 14 : 14 37,03 : 27 | 75,206: 54 117 5,285 : 34 : 28 16 okTo. 14 : 12 15 : 49 37,518 : 54 |75,037 : 48 118 5,285 : para : 06 17 okTo. 14 : 10 | 15 : 51 | 37,434 : 20| 74,868 : 40 15 : 47 Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 zrI caMdra-sUrya prajJapti sUtra | muhUrtagati meru ane maMDala maMDalanI vacce aMtara laMbAI 5hoLAI pratyeka maMDale pratyekamaMDale 2 yojananI vRddhi yojananI vRddhi | yojana | eksaThIyA | yojana | eksaThIyA | bhAga bhAga maMDala paridhi | maMDala paridhi cUlagaNitathI pratyeka | vAstavikarUpe pratyeka maMDale 18 maMDale 17* yojananI vRddhi yojana vRddhi maMDale yojananI vRddhi yojana sAThIyA yojana | eksaThIyA yojanA bhAga bhAga 3,17,213 3,17,231 3,17,249 3,17,267 122. 3,17,285 123 124 3,17,303 3,17,321 3,17,339 1274 18 3,17,3pa7 128] 3,17,375 3,17,393 3,17,411 119 45,148 : para | 1,00,297 : 43 120] | 45,151 : 39 | 1,00,303 : 17 121 45,154 : 26 | 1,00,308 : para 45,157 : 13 1,00,314 : 26 45,160 : - 1,00,320 : - 45,12 : 48 1,00,3rapa : 3pa 125 45,15 : 35 1,00,331 : 9 12 | 45,168 : rara | 1,00,337 : 44 | 45,171 : 09 | 1,00,34ra : 18 | 45,173 : 57 | 1,00,347 : pa3 129| 45,176 : 441,00,353 : 27 130| 45,179 : 31 | 1,00,359 : 1 45,182 : 18 | 1,00,34 : 36 45,185 : 05/1,00,370 : 10 45,187 : 1,00,375 : | 45,190 : 40 | 1,00,381 : 19 135] 45,193 : 27 1,00,386 : 136| | 45,196 : 14] 1,00,392 : 28 137 45,199 : 01 | 1,00,398 : 2 138 45,201 : 49 1,00,403 : 37 139 45,204 : 36 1,00,409 : 11 14 [45,207 : 23 1,00,414 : 46 141| 45,210 : 10 | 1,00,420 : 20 142| 45,21ra : 58 | 1,00,4rapa : 55 3,17,18 : 31 | 5,286 : 53 3,17,186 : 08 | 5,287 : 11 3,17,203 : 46 5,287 : 3,17,rara1 : 23 5,287 : 3,17,239 : - 5,288 : 3,17,256 : 38 5,288 : 3,17,274 : 15 5,288 : 41 3,17,291 : pa3 | 5,288 : 59 3,17,309 : 30| 5,289 : 17 3,17,327 : 07| 5,289 : 35 3,17,344 : 45 | 5,289 : 53 3,17,362 : 22 | 5,290 : 11 3,17,379 : 60 5,290 : 29 3,17,397 : 37 5,290 : 47 3,17,415 : 14 5,291 : 5 3,17,43ra : para | | pa,291 : 23 3,17,450 : ra9 | pa,291 : 41 3,17,468 : 06] 5,291 : 59 3,17,485 : 44 5,292 : 3,17,503 : 21 | 5,292 : 3,17,520 59 5,292 : 3,17,538 : 36] 5,23 : 3,17,556 : 13 | 5,23 : 29 3,17,573 : pa1, 5,293 : 47 131 3,17,429 3,17,447 3,17,45 3,17,483 3,17,501 3,17,519 3,17,537 3,17,555 3,17,573 3,17,591 3,17,609 3,17,27 Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-9 447 * * che ja * yojana 14 : - 16 : muhUrta gati vAstavikarUpe sUrya mAsa dinamAna-rAtrimAna daSTipatha pratyeka | udaya-asta pratyekamaMDale. pramANe pratyeka maMDale maMDale ja.837, | vaccenuM aMtara % yo. nI maMDala u.854 yo.nI | daSTipathathI hAnivRddhi tArIkha hAni-vRddhi hAni-vRddhi | bamaNuM dinamAna | rAtrimAna yojana | sAThIyA sAThIyA hata eka muharta eka | prAyaH | yojana| prAyaH bhAga | prati saThIyA | sIyA sAThIyA sAThIyA bhAga bhAga bhAga bhAga bhAga 119 5,286 : 09 : 44|18 okTo. 14 : 8 | 15 : 53 37,349 : 46 74,99H 3ra 120 5,286 : 27 : 22 19 okTo. 14 : 6 15 : 55 37,25 : 11 74,530: rara 121 5,286 : 45 : - okTo. 14 : 4 15 : 57 37,180 : 34 74,361 : 8 122 5,287 : 02 : 38 21 okTo. 14 : 15 : 59 37,095 : 58 74,191 : 56 | 5,287 : 20 : 16 |rara okTo. 37,011 : rara | 74,0rara : 44 | 5,287 : 37 : 54 23 okTo. 13 : 59 16 : 2 36,926 : 44 73,853H 28 125 5,287 : pa5 : 32 ra4 okTo. 13 : 57 16 : 4 36,842 : 5 |73,684 : 10 126 5,288 : 13 : 10 rapa okTo. 13 : 55 16 : 6 36,757 : 28 73,514 : 56 127 5,288 : 30 : 48 ri6 okTo. 13 : 53 16 : 8 36,67ra : 48 |73,345 : 36 | 5,288 : 48 : 26 27 okTo. 13 : 51 16 : 10 36,588 : 8 | 73,176: 16 5,289 : 06 : 04 28 okTo. 13 : 49 16 : 12 36,503 : 28 73,006: pas 130| 5,289 : 23 : 42 29 okTo. 13 : 47 16 : 14 36,418 : 47 72,837: 34 131 5,289 : 41 : 20 |30 okTo. 13 : 45 16 : 16 36,334 : 5 | 7ra,8 : 10 13ra 5,289 : 58 : 50 |31 okTo. | 13 : 16 : 18 36,249 : 24 72,498: 48 133| para90 : 16 : 36] 1nave. 13 : 16 : 20 36,164 : 40 72,3,29: 20 134 5,290 : 34 : 14 16 : rara 36,079 : pas | 72,159: para 135 5,90 : pa1 : para | 35,995 : 14 |31,990H 28 136 5,291 : 09 : 30 | 13 : 3pa 16 : 26 35,910 : ra9 | 71,820 : 18 137| pa,ra91 : 27 : 08 | 13 : 33 16 : 28 35,825 : 43 | 71,6pa1 : 26 138 5,291 : 44 : 46 35,740 : pa7 | | 71,481 : 54 | 5,292 : 02 : 24 13 : 35,56 : 12 | | 71,31ra : 24 140| pa,ra92 : 20 : 02 13 : 35571 : 25 | 71,142 : 50 141 5,292 : 37 : 40 | 13 : 25 16 : 36 35,486 : 39 70,973: 18 142 5,292 : pa5 : 18 10nave. | 13 : 23 16 : 38 35,401 : 50 |70,803: 40| 0 0 16 = 2 x | 13 : 16 : 16 : 16 : Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma 4 la Pan - meru ane maMDala vacce aMtara pratyeka maMDale 2 yojananI vRddhi yojana eksaThIyA bhAga 1432 45,215 : 1442 45,218 : : ...... : 1452 45,221 : 146 | 45,224 1,00,448 : 12 147| 45,226 54 | 1,00,453 : 47 148| 45,229 1,00,459 : 21 149| 45,232 : 1,00,44 : 5 02 1502 45,235 : 151| 45,238 : 152 2 45,240 : 50 153 | 45,243 : 37 154| 45,246 : 24 155245,249 : 11 156 | 45,251 : 59 | 1,00,503 : 57 15 | 1,00,470 : 30 1,00,476 : 4 1,00,481 : 39 1,00,487 : 13 1,00,492 : 48 1,00,498 : 22 1572 45,254 : 46 | 1,00,509 : 31 158 45,257 : 33 1,00,515 : p 1592 45,20 : 20 1,00,520 : 40 160| 45,263 1,00,para6 : 14 161 | 45,265 : 1,00,531 : 49 162 45,268 : 42 | 1,00,537 : 23 1,00,542 : 58 1,00,548 : 3ra 03 | 1,00,554 : S 1,00,559 : 41 1632 45,271 164 45,274 : 165 45,277 : 166|45,279 : : * 6 2 2 4 2 maMDalanI laMbAI-pahoLAI pratyeka maMDale 1,00,431 : 29 32 | 1,00,437 : 3 1,00,442 : 38 55 yojananI vRddhi yojana | eksaThIyA bhAga ku "x E 7 maMDala paridhi sthUlagaNitathI pratyeka maMDale 18 ghIzananI vRddhi yojana 3,17,645 3,17,663 3,17,81 3,17,699 317717 3,17,735 3,17,753 3,17,771 3,17,789 3,17,807 3,17,825 3,17,843 3,17,861 3,17,879 3,17,897 3,17,915 3,17,933 3,17,951 3,17,969 3,17,987 3,18,005 3,18,023 3,18,041 3,18,059 maMDala paridhi vAstavikarUpe pratIka maMDale 17 thIjanavRDhi zrI caMdra-sUrya prApti sUtra muhUrtagati sthUlagaNitathI pratyeka maMDale ghojananI vRti yojana | eksaThIyA bhAga 3,17,591 : 28 5,294 3,17,609 : 05 | 5,294 3,17,26 : 43 | 5,294 : 3,17,644 : 20 5,294 : 3,17,1 : 58 | 5,295 3,17,679 : 35 | 5,295 3,17,697 : 12 | 5,295 3,17,714 : 50 5,296 3,17,732 : 27 5,296 3,17,750 : 04 5,296 3,17,767 : 42 | 5,297 3,17,785 : 19 | 5,297 3,17,802 : 57 | 5,297 3,17,820 : 34 5,297 3,17,838 : 11 5,298 3,17,855 : 49 | 5,298 : 3,17,891 : 3,17,926 : 3,17,943 : yojana sAThIyA bhAga OM * 3 2 % 9 3,17,961 : : 5 : 5,299 : : : 3,17,979 : 10 | 5,300 3,17,996 : 48 | 5,300 : : : 3,17,873 : 26 5,298 : : : : 41 : : 03 | 5,299 : 3,17,908 : 41 5,299 : 29 : 5 | 5,300 : cha da je 29 x 4 33 | 5,300 : 23 41 : Gga thru che ? na chU - : 59 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-9 449 muhUrta gati vAstavikarUpe pratyeka maMDale &. $ yo. nI hAnivRti e - 8 yojana sAThIyA| sAThIyA bhAga 9, 15 143 5,293 : 12 : 56 144 5,293 : 30 : 34 145 5,293 : 48 : 12 146 5,294 : 05 : 50 147 5,294 : 23 : 28 148 5,294 : 41 : 06 149 2,294 : 58 : 44 150 5,295 : 16 : rara 151 5,295 : 34 : - 15ra 5,295 : pa1 : 38 153 5,296 : 09 : 16 154 5,296 : 26 : 54 155 5,296 : 44 : 32 15 | pa,ra97 : 02 : 10 157 5,297 : 19 : 48 158 5,297 : 37 : 26 159 5,297 : pa5 : 04 16o| 5,298 : 12 : 42 161 5,298 : 30 : 20 | 5,298 : 47 : 58 | 5,299 : 05 : 36 164 5,299 : ra3 : 14 15 5,299 : 40 : para 16s| pa,ra99 : 58 : 30 sUrya mAsa dinamAna-rAtrimAna daSTipatha pratyeka | udaya-asta pramANe pratyeka maMDale maMDale ja.837, | vaccenuM aMtara maMDala ke muhUrtanI u.85 co.nI | daSTipathathI tArIkha hAni-vRddhi hAvRiti. | bamaNuM, dinamAna | rAtrimAna ahI eka muData eka | yojana prAyaH | yojana| prAyaH saThIyA saThIyA sAThIyA sAThIyA bhAga bhAga bhAga bhAga 11 nave. | 13 : 21 | 16 : 40 |35,317 : - 70,34 : - 12 nave. | 13 : 19 16 : 42 35,23ra : 20/70,464: 24 13 : 17 16 : 44 35,147 : 23 | 70,294 : 46 16 : 46 35,02 : 32 70,125 : 4 16 : 48 34,977 : 41 9,955 : rara 13 : 11 16 : 50 34,892 : 51 | 9,785 : 42 17 nave.] 13 : 9 16 : para 34,807 : 58] 18 nave. | 13 : 7 16 : 54 |34,723 : 2 | 9,446 : 10 19 nave.] 13 : 5 16 : pada 34,78 : 12 | 9,276 : 24 20 nave. 13 : 3 16 : 58 [34,553 : 19 | 69,106: 38 13 : 1 16 : 60 |34,468 : 24,8,936 : 48 12 : 0 17 : 1 34,383 : 30,68,767 : - 17 : 3 34,298 : 35,68,597 : 10 17 : 5 |34,213 : 38 | 8,427 : 16 12 : 54 17 : 7 34,128 : 41 | 4,ra57: 22 12 : para 17 : 9 34,043 : 458,087 : 30 | 12 : 50 : 11 33,958 : 47 7,917 : 34 28 nave. | 12 : 48 17 : 13. 33,873 : 48 7i,747: 36 15 3i3,788 : 48 | 7,577: 36 33,703 : 50 7,407: 40 | 33,618 : 50 7,237 : 40 2Dise. | 12 : 40 21 33,533 : 50 7,067 : 40 3Dise. | 12 : 38 17 : 23 33,448 : 486,897 : 36 4 Dise. 12 : 36 17 : 25 33,33 : 46 6,727 : 3ra nave.] 12 : Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 ] zrI caMdra-sUrya prajJapti satra meru ane maMDala maMDalanI maMDala paridhi maMDala paridhi muhUrtagati vacce aMtara laMbAI-pahoLAI | | QlagaNitathI pratyeka | vAstavika rUpe pratyeka pUlagaNitathI pratyeka pratyekamaMDale pratyekamaMDale maMDale 18 maMDale 17 maMDale yojananI vRddhi yojana vRddhi yojananI vRddhi yojananI vRddhi yojananI vRddhi yojanA | eksaThIyA yojana | eksaThIyA yojana yojana | eksaThIyA| yojana | sAThIyA bhAga bhAga bhAga bhAga 3,18,077 3,18,095 3,18,113 3,18,131 171| 3,18,149 173| 3,18,167 3,18,185 3,18,203 3,18,221 167] | 45,282 : 38 | 1,00,55 : 15 168] 45,285 : 25 | 1,00,570 : 50 169| 45,288 : 12 | 1,00,576 : 24 1,00,581 : 59 45,293 : 47 | 1,00,587 : 33 17ra | | 45,296 : 34 | 1,00,593 : 7 | 45,299 : 21 | 1,00,598 : 42 174|45,30ra : 08 | 1,00,04 : 16 175| 45,304 : 56 1,00,609 : 51 45,307 : 43 1,00,61pa : 25 177| 45,310 : 30 | 1,00,20 : 60 45,313 : 17 | 1,00, 26 : 34 179 45,316 : 04 | 1,00,7ra : 8 180 45,318 : para | 1,00,37 : 43 181 45,321 : 39 | 1,00,643 : 17 182] | 45,324 : 26 | 1,00,648 : para 183|45,327 : 13 | 1,00,54 : 26 184|45,330 : - | 1,00,so : - 3,18,014 : 25 | 5,301 3,18,03ra : 02 | 5,301 3,18,049 : 40| 5,301 3,18,067 : 17 | 5,302 3,18,084 : 54 5,302 3,18,102 : 3ra | pa,30ra 3,18,120 : 09| 5,303 3,18,137 : 47 5,303 3,18,155 : 24, 5,303 3,18,173 : 01 | pa,303 3,18,190 : 39 5,374 3,18,208 : 16] 5,304 3,18,225 : 54| pa,304 3,18,243 : 31 | 5,305 3,18,261 : 08 | 5,305 3,18,278 : 46] 5,305 3,18,296 : ra35,306 3,18,314 : - | 5,306 : 17 : 35 : 53 : 11 : ra9 : : 5 : 23 : 41 : : : 35 : 53 : 11 : ra9 : 47 : 5 : 23 176] 3,18,239 3,18,rapa7 178 3,18,275 3,18,293 3,18,311 3,18,329 3,18,347 3,18,365 3,18,383 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-9 | 451 | yojana muharta gati vAstavika rUpe sarva mAsa dinamAna-rAtrimAna daSTi paNa pratyeka udaya-asta pratyeka maMDale pramANe pratyeka maMDale maMDale ja.837, | vaccenuM aMtara 38 6yo. nI maMDala che muhUrtanI u.85 co.nI daSTipathathI hAni vRddhi tArIkha hAni-vRddhi hAni-vRddhi bamaNuM dinamAna | rAtrimAna yojana | sAThIyA | sAThIyA muhUrta eka muhUrta eka prAyaH |yo jana| prAyaH bhAga | prati saThIyA saThIyA sAThIyA | sAThIyA bhAga bhAga bhAga bhAga bhAga 167 5,300 : 16 : 08 paDise. | 12 : 34 17 : 27 33,278 : 45,6,557 : 30 168| 5,300 : 33 : 46 daDise. 12 : 32 17 : 29 33,193 : 41 | 6,387 : 22 169 5,300 : pa1 : 24 Dise. : 30 17 : 31 33,108 : 37| 6,217 : 14 170 5,301 : 09 : 02 8 Dise. 17 : 33 33,023 : 34/6,047 : 8 171 5,301 : 26 : 40 Dise.| 12 : 26 32,938 : ra9,5,876 : 18 172 5,301 : 44 : 18 | 10Dise. 12 : 3ra,853 : 23 5,706: 46 173 5,30ra : 01 : pada | 11Dise. 12 : 3ra,768 : 175,536: 34 174 5,302 : 19 : 34 12 Dise. 12 : 20 17 : 41 32,683 : 12 / 5,366 : 24 175 5,30ra : 37 : 12 | 13Dise. 12 : 18 3ra,298 : 4 | 5,196: 8 176 5,30ra : 54 : 50 14 Dise. 12 : 16 3ra,51ra : 56] 5,025 : para 177 5,303 : 12 : 28 15Dise. 12 : 14 32,427 : 47| 4,855 : 34 178| pa,303 : 30 : 06 | 16Dise. 12 : 12 32,34ra : 39 4,685 : 18 179 5,303 : 47 : 44 17Dise. 12 : 10 17 : pa1 3ra,257 : 30]64,515 : - 180 5,304 : 05 : 22 18 Dise. 12 : 8 17 : 53 32,172 : 21 |4,344 : 42 181 5,304 : 23 : - | 19 Dise. 12 : 6 17 : 55 3ra,087 : 10 | 4,174 : 20 182 5,304 : 40 : 38 20Dise. 12 : 4 17 : 57 3ra,001 : 59,64,003: 58 1835,304 : 58 : 16 | ra1 Dise. 12 : 2 17 : 59 31,916 : 47] 3,833 : 34 184, 5,305 : 15 : 54 | rara Dise. 12 : - | 18 : - | 31,831 : 35 3,3 : 10 : 49 Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4para | zrI caMdra-sUrya prajJaptisatra pariziSTa-10 'vivecita viSayonI akArAdi anukramaNikA viSaya prAbhUta sUtro | pRSTha | | viSaya prAbhUta sUtraka| pRSTa 15 | 287 & 2 kRSNapakSa-zuklapakSa cauvvIse pavvasae ciNNaM paDicarai cittaMtara lesA caMdra grahaNa-sUrya grahaNa caMdAyaNe caMdA pabhAsiMsu chatrAtichatra yoga chAvaTThI piDagAI 382 385 307 361 299 37 jayai 361 158 128 airatA aDhIdvIpano paricaya tathA caMdra-sUrya saMkhyA aNaMtara pacchAkaDe samayaMsi aNaMtara purekkhaDe samayaMsi aNNoNasamogADhAhiM lesAhi anavasthitabAhA amAvAsyA avaTThiyA jogA avaGka khettA avirahiyA | | kArdi ATha nakSatra maMDaLa uttarAbhimukhI yoga uttarAyaNa upakula saMjJaka nakSatra ubhayaM bhAgA airAvatIya sUrya omaratA oyA avaDiyA oyA aNavaTThiyA vi-karNakalA kalaMbuyApuppha saMThiyA kulasaMjJaka nakSatra kulopakula saMjJaka nakSatra kukSibheda kUDAviva ThANaThiyA kRSNapakSa-zuklapakSa de che 2 = = 2 = 2 2 2 0 1 0 = = * & s & 4 1 1 | NakkhattA jogaM NataMbhAgA Nevatthi osappiNI No juge | tApa aMdhakAra kSetra tApa aMdhakAra kSetranI laMbAI tApa aMdhakAra kSetranI pahoLAI| tApa aMdhakAra kSetra saMsthAna tArAgaNa dakSiNAbhimukhI yoga dakSiNAyana divaTThakhetA nitya rAhu pacchaMbhAgA payAhiNAvattamaMDalA parva rAhu pratimaMDaLe divasa-rAtrinI hAni-vRddhino dhruvAMka 19 16O 395 159 376 Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecita zabdonI akArAdi anukramaNikA pramarda yoga pAo sAyaM viSaya 10/11 2 203 104 10 164 1/1 9 9 10/3 2 159 10/ 1 179 |10/10 12 198 9 11 142 porasI chAyA hAni vRddhi dhruvAMka 10/10 12 199 1/1 1 5 32 pAhuDa puvvaM bhAgA pUrNimA | porasIe chAyAe porasINaM chAyA bhamarava bhAratIya artha mevaSANa-bhedaghAta ma mahalavA maMDalavattA mahAggahA cAraM cariMsu maMdAsA prAmRta sUtraka pRSTha maMdAtavalesA meruparvatanA nAma ya |yoga 1/3 7-222OM OM che 102 4 2 72 54 co 2 362 23 382 23 383 2 105 2 152 //// 2 ratte bhavai vamana varai _ja viSaya yogALa yogakSetra vikhaMbha vikaMpana kSetra virahiyA sa|samavattA sAmaNNA suhalesA sUriyalesA sUriyA tavaiMsu sUrya piya sUryanI muhUrta gati surya maMDala sUrya maMDala saMkhyA seyAe prAkRta sUtrAMka pRSTa 10/1 2 10/22| 7 ? 9 cha ! = = = ? ? ? / / jI |10/11 19 1/6 1/ 9 10/11 4 10/3 2 23 2 23 4 12 2 2 453 4 1 2 152 240 302 394 117 51 para 205 160 205 382 105 361 82 81 13 14 92 Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e 3 ne e gara prANa Agama batrIsInA ta sahadhyogI dAtAo : prathama Agama vimocaka: mAtuzrI caMpAbena zAMtIlAla paraSottamadAsa saMghavI tathA mAtuzrI mRdulAbena navanItarAya zAMtIlAla saMghavI nA smaraNa sAthe sau. kuMdanabena jayaMtIlAla zAMtIlAla saMghavI zrI navanItarAya zAMtIlAla saMghavI zrI rAjIva jayaMtIlAla, zrI zaileza navanItarAya, zrI hirena navanItarAya saMghavI sutAdhAra muMbaI U.S.A. AkolA U.S.A. muMbaI * mAtuzrI kusumabena zAMtilAla zAha haste - suputra zrI INita - Do. nItA zAha, zrI bhASita - darzitA zAha mAtuzrI savitAbena Do. nAnAlAla zAha (hemANI) suputra zrI satISa - razmi zAha, suputrI zrImatI Do. bhAratI -Do. razmikAMta zAha sAdhvI subodhikA (bhadrA) jaina TrasTa, mAtuzrI lalitAbena popaTalAla zAha (hemANI) bahena-zrImatI latA zarada zAha, zrImatI harSA bhUpendra modI zrImatI dattA girIza zAha (pU. subodhikAbAI ma. nA bhAI-bhAbhI) suputra zrI muMjAla - vijyA, zrI bhAvina - tejala, suputrI nivizA manISa mahetA * pU. AratIbAI ma. nA baheno - zrImatI sarojabena jazavaMtarAya domaDiyA zrImatI harSAbena vasaMtarAya lAThIyA haste- zrI alakeza, zrI priyeza, zrI hemala mAtuzrI jayAbena zAMtIlAla kAmadAra, mAtuzrI ramAbena choTAlAla daphatarI haste zrImatI premilAbena kirITabhAI daphatarI Do. bharatabhAI cImanalAla mahetA suputra-cI. malaya, suputrI zrImatI virala AziSa mahetA mAtuzrI vijyAlakSmIbahena mANekacaMda zeTha suputra zrI dilasukhabhAI zeTha, zrI caMdrakAMtabhAI zeTha (zeTha bilDarsa) zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI * zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI * mAtuzrI hIrAgaurI harilAla dozI, zrImatI pUrNimAbena narendradozI haste-narendra-mInAdozI, ku. meghanA, ku. dezanA U.S.A. rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjakoTa muMbaI muMbaI * muMbaI rAjakoTa muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI cembara mAtuzrI kAzmIrAbena kAMtibhAI zeTha haste - zrImatI hetala saMjaya zeTha, ku. upAsanA, ku. kIMjala * mAtuzrI jazavaMtIbena zAMtIlAla turakhIyA, zrImatI bhAvanA dilIpa turakhIyA haste - dilIpa esa. turakhIyA, suputra- zrI pArasa - riddhi turakhIyA * mAtuzrI kiraNabena pravINacaMdradozI haste suputra zrI nIrava - tejala dozI, ku. priyAMzI, ku. jhIla mAtuzrI maMjulAbena chabIladAsa cUDagara haste - suputra zrI ketana - AratI cUDagara, ku. dhruvI zrI lakSmIcaMdabhAI jasANI parivAra zrI praviNabhAI gaMbhIradAsa pArekha ku. vidhi girIza jozI, kumAra kuzAna girIza jozI haste - zrImatI nIlAbena girIzabhAI jozI zrI parezabhAI sumatIbhAI zAha * zrI kizorabhAI zAha * zrI ramezabhAI gaTulAla kAmadAra mAtuzrI lIlAvatIbena nImacaMda nathubhAI dozI, sva. kizorakumAra nImacaMda dozI, sva. mRdulA kuMdanakumAra mahetA. haste - harSada ane kumakuma dozI mAtuzrI tArAbena modI mAtuzrI madhukAMtAbena naMdalAla bhImANI haste- zrI rAjezabhAI bhImANI * mAtuzrI kIkIbena desAI, haste - zrI zailezabhAI mInAbena desAI zrI aMjalabhAI DhAMkI gurubhakta zrI hemendrabhAI pUMjANI * mAtuzrI caMpakabena zazIkAMtabhAI mahetA, haste - suputrI zrI kirITa-arUNA, zrI ajaya-nItA, zrI kamaleza - divyA, suputrI - nirUpamA - niraMjana dozI mAtuzrI narmadAbena rUganAtha dozI, haste - zrI kAMtIbhAI rUganAtha dozI * zrI hemalatAbena naTavaralAla maNIyAra mAtuzrI amRtabena bhagavAnajI avalANI parivAra haste - zrI ramaNIkabhAI bhagavAnajI avalANI * zrI kezavajIbhAI zAha parivAra kalakattA kalakattA kalakattA muMbaI muMbaI rAjakoTa muMbaI kalakattA vaDodarA kalakattA kalakattA Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U.S.A. U.S.A. AkolA AkolA kolhApura muMbaI muMbaI kalakattA kuta anumodaka zrImatI Do. bhAratIbena - Do. razmikAMta kAMtIlAla zAha zrImatI latAbena - zrI zaradabhAI kAMtIlAla zAha zrImatI harSA bhUpendra modI, zrImatI jImitA hirena modI, zrImatI Do. zruti maheza varmA, zrImatI bhavitA jayaMta IMgaLe zrI saurASTra dazAzrImALI prANa mahilA maMDaLa, haste - adhyakSA sau. harSAbena modI mAtuzrI nirmaLAbena lAlacaMda bharavADA * zrI parezabhAI ramezacaMdra sutarIyA * mAtuzrI suzIlAbena kAMtIlAla paMcamIyA * zrI mInAbena harIzabhAI desAI yuta sadasya zrI pAritoSa Ara. zAha * zrImatI rAjula rajanIkAMta zAha * jaina jAgRti senTara * zrI mukunda Ara. zeTha * zrI ketanabhAI zAha zrImatI guNavaMtIbena praphullacaMdradomaDIyA zrI sudhIrabhAI pI. zAha zrI rAjeza kalyANabhAIgAlA zrImatI mRdulAbena navanItarAya saMghavI haste - sau. hInA zaileza saMghavI, sau. sonala hirena saMghavI muMbaI muMbaI vAzI (muMbaI) muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI kalakattA Page #523 -------------------------------------------------------------------------- Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ //////elc7/ 22/Lele ki/ kala/ mATe madaAYANa pAra HThe sa ha7 para pah! rANamANa a l mI rahI aude che //TaHelp/es/eD//toTa//es/e/za/eleke Balle/c/PR 222e/re. WWW / SLR marI 12 TH # mArI paNR dhAma dvArA dA/Na /// maNiThe FIR !! B/P A.'' Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Trepa 2ncl2 22112 211 2112 ile 201212 2 112 212 212 12lea ..KAME TRIM 72 Picle 27E dhe ne 22 10 12712 h 2 211212 212 dcl 2277212 2 h 22 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARASDHAM Vallabh Baug Lane, Tilak Road, Ghatkopar (E), Mumbai - 400 077. Tel: 32043232 www.parasdham.org www.jainaagam.org