________________
|
४ |
શ્રી ચંદ્ર-સૂર્ય પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
ઘેરીને રહ્યો છે યાવત્ ધાતકીખંડ નામનો દ્વીપ સમચક્રવાલ(સમગોળાકાર) સંસ્થાનથી સંસ્થિત છે, વિષમચક્રવાલ સંસ્થાનથી સંસ્થિત નથી.
પ્રશ્ન- ધાતકીખંડ દ્વીપનો ચક્રવાલ વિખંભ કેટલો છે અને તેની પરિધિ કેટલી છે? ઉત્તર– તેનો ચક્રવાલ વિખંભ ચાર લાખ યોજન અને તેની પરિધિ કંઈક ન્યૂન એકતાલીસ લાખ દસ હજાર નવસો मेस6(४१,१०,८१) योननी छे.
६ धायईसंडे णं दीवे केवइया चंदा पभासेंसु वा पुच्छा तहेव । ता धायईसंडे दीवे बारस चंदा पभासेंसु वा पभार्सेति वा पभासिस्संति वा, बारस सूरिया तवेंसु वा तवेंति वा तविसिस्संति वा, तिण्णि छत्तीसा णक्खत्तसया जोयं जोए सु वा जोएंति वा जोइस्संति वा, एगं छप्पण्ण महग्गहसहस्सं चारं चरिंसु वा चरिति वा चरिस्सति वा, अट्टेव सयसहस्सा तिणि सहस्साइ सत्त य सयाइ तारागणकोडिकोडीणं सोभं सोभैसु वा सोभैति वा सोभिस्संति वा।
धायइसंड परिरओ, ईयाल दसुत्तरा सयसहस्सा । णव सया य एगट्ठा, किंचि विसेसेण परिहीणा ॥१॥ चउवीसं ससि-रविणो, णक्खत्तसया य तिण्णि छत्तीसा । एगं च गहसहस्सं, छप्पणं धायईसंडे ॥२॥ अद्वैव सयसहस्सा, तिण्णि सहस्साई सत्त य सयाई ।
धायइसडे दीवे, तारागण कोडिकोडीण ॥३॥ भावार्थ:- प्रश्न-घातीis द्वीपमा- (१) 240 यंद्र
प्र ताडता, प्राश ४३ छ, प्रश કરશે? વગેરે સર્વ પ્રશ્ન કરવા. ઉત્તર– ધાતકીખંડદ્વીપમાં બાર ચંદ્ર પ્રકાશ કરતા હતા, પ્રકાશ કરે છે અને પ્રકાશ કરશે. બાર સૂર્ય તપતા હતા, તપે છે અને તપશે, ત્રણસો છત્રીસ (૩૩૬) નક્ષત્ર યોગ કરતા હતા, યોગ કરે છે અને યોગ કરશે. એક હજાર છપ્પન મહાગ્રહ(૧,૦૫૬) પરિભ્રમણ કરતા હતા, કરે છે અને કરશે, 16 साम, १९७२, सातसो(८,०३,७००) istsोडी तारामो शोमता सता, शोमे छ भने शोमशे. ગાથાર્થ – ધાતકીખંડની એકતાલીસ લાખ દસ હજાર નવસો એકસઠ (૪૧, ૧૦, ૯૬૧) યોજનથી કંઈક ચુન પરિધિ છે. ૧ધાતકીખંડ દ્વીપમાં ૨૪ ચંદ્ર-સૂર્ય અર્થાત્ ૧૨ ચંદ્ર- ૧૨ સૂર્ય, ૩૩૬ નક્ષત્ર, ૧,૦૫૬ ग्रह, ८,०3,900 तारागा छ॥२-॥ કાલોદધિ સમુદ્રમાં જ્યોતિષ્ક વિમાનોની સંખ્યા:
७ ता धायईसंडं णं दीवं कालोए णाम समुद्दे वट्टे वलयाकारसंठाणसंठिए जाव समचक्कवालसंठिए, णो विसमचक्कवालसंठिए ।
ता कालोए णं समुद्दे केवइयं चक्कवालविक्खंभेणं केवइयं परिक्खेवेणं आहिएति वएज्जा ? ता कालोए णं समुद्दे अट्ठ जोयणसयसहस्साई
