________________
૩૪
શ્રી ચંદ્ર-સૂર્ય પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
મંડળના ૧૨૪ ભાગમાંથી ૧૮ ભાગ જેટલા(ક)મંડળ ઉપર પુનઃ ચાલે છે. બંને સૂર્ય ૧ મંડળ ઉપર ૪ વાર, બંનેના મળી આઠ વાર પ્રતિચરણ કરે છે, તેથી પ્રતિવર્ષમાં બંને સૂર્યોદ્*૮= $ભાગ પૂર્વે ચલિત માર્ગ ઉપર ચાલે છે.
પ્રતિદિન સૂર્ય એક અર્ધમંડળ ઉપર ચાલે છે. તેમાં એક ચતુર્થ વિભાગમાં એક વાર સ્વ ચલિત અને બીજા ચતુર્થ વિભાગમાં એક વાર પરચલિત મંડળ ઉપર પ્રતિચરણ કરે છે, તેથી એક અર્ધમંડળ ઉપરફ, * ૨ = , એકસો ચોવીસ્યા છત્રીસ ભાગમાં પ્રતિચરણ કરે છે અને એક પૂર્ણ મંડળ ઉપર એકસો ચોવીસ્યા બોંતેર ભાગ પ્રતિચરણના થાય છે.
આ રીતે એક સૂર્ય એક પૂર્ણ મંડળમાં એકસો ચોવીસ્યા ૭૨(૬) ભાગ ચાલેલા મંડળ ઉપર ચાલે છે અને શેષ ૧૨૪ – ૭૨ = પર. આ રીતે બાવન એકસો ચોવીસ્યા ભાગ () પ્રમાણ મંડળ અચલિત નવા માર્ગ ઉપર ચાલે છે અને એક સૂર્ય ૧ અર્ધમંડળમાં ૨ વાર રે ભાગ ચલિત માર્ગ ઉપર અને શેષ અર્ધ મંડળના દર-૩૬ = ૨૬. આ રીતે ૪ ભાગ અચલિત માર્ગ ઉપર ચાલે છે. ઉત્તરાયણમાં બને સૂર્યના સ્વચલિત-પરચલિત માર્ગ પર પુનઃચલન :
- - - - .
વાયવ્યકોણ.
પબાહય મંડળ
ઈરાણ. કોમ.
'
',
,
.
સ
૮૪''
\' ૬
3ન: ચલન અરુચલિત માર્ગ
:
------*
=
=
-----
જ ચલિત મા જઈને
:
પુનઃ ચલન
નૈઋત્ય કોણ
અનિકોણ
+---- સર્વ બાહયમ
યૂ સૂર્ય -----૨૮૮---
- પરમી સૂર્ય ----દક્ષિણાયનમાદ
——– દખ્રિણચન મા 6 ------- ઉત્તરાયતમા
-- ઉત્તરાયણ મા X----જયરચલિત માપપુન:ચલન
ચલિત માપ૨પુનઃગ્નલન X =====૫૫લિતમાર્ગપર પુનઃ શાલન
રાપર પુનઃપલ
ચલિતાર્ગપર પુન:૫લન ૯. Co-::::)
= ચચલિતર્ગપુન:ચન સાબી સબ ધિકા