________________
પ્રાભૂત-૧૦ઃ પ્રતિષ્ઠાભૂત-૨૨
[ ૨૪૯]
યુગની પ્રત્યેક પૂર્ણિમા અને અમાસનો ચંદ્ર એકસો ચોવીસ્યા બત્રીસ-બત્રીસ(૨) ભાગમાં યોગ કરે છે અને ૩ર-૩ર ભાગમાં યોગ કરતાં-કરતાં એકસો ચોવીસ-એકસો ચોવીસ ભાગે એક-એક મંડળ પૂર્ણ થાય છે. આ ગણનાનુસાર એક યુગની પૂર્ણિમા અને દર અમાસના ચંદ્ર ૧૬-૧૬મંડળ પૂર્ણ કરે છે. જેમકે બારમી પૂર્ણિમા-અમાસનો ચંદ્ર(૧૨ x ૩ર = ૩૮૪ - ૧૨૪ =) ૩૪, ભાગે એટલે ત્રણ મંડળ પૂર્ણ કરીને શેષ બાર ભાગ ચોથા મંડળ ઉપર પૂર્ણ કરે છે. તે જ રીતે બાસઠમી પૂર્ણિમા-અમાસનો ચંદ્ર ૨ x ૩ર = ૧૯૮૪ + ૧૨૪ = ૧૬મંડળ પૂર્ણ કરે છે.
આ રીતે યુગની પ્રત્યેક પૂર્ણિમા કે અમાસનો સૂર્ય એક મંડળના એકસો ચોવીસ્યા ચોરાણુ(૬) ભાગમાં યોગ કરે છે. બારમી પૂર્ણિમા કે અમાસનો સૂર્ય(૯૪ x ૧૨ = ૧૧૨૮ + ૧૨૪ =) ૨ ભાગે એટલે નવ મંડળ પૂર્ણ કરીને શેષ બાર ભાગ દસમા મંડળ ઉપર પૂર્ણ કરે છે. યુગની અંતિમ બાસઠમી પૂર્ણિમા-અમાસનો સૂર્ય(ર × ૯૪ = ૫૮૨૮ + ૧૨૪ =) ૪૭ મંડળ પૂર્ણ કરે છે. મંડળના દેશ ભાગમાં પૂર્ણિમા-અમાસના ચંદ્ર-સૂર્યનો યોગ:યુગની પૂર્ણિમા મંડળગત ૧૨૪.
ચંદ્ર યોગના |
મંડળગત ૧૨૪ સૂર્યયોગના અથવા ભાગના દેશભાગે મંડળગત ભાગના દેશ ભાગે મંડળગતા અમાસ ચંદ્રયોગ-ધવાંક ૩૨ કુલ ભાગ | સૂર્ય યોગ-ધ્રુવાંક ૯૪ | કુલ ભાગ પૂર્ણ થતાં એકસો
પૂર્ણ થતું એકસો મંડળ | ચોવીસ્યા ભાગ
મંડળ | ચોવીસ્યા ભાગ | પ્રથમ મંડળ ઉપર ૩ર | - પ્રથમ મંડળ ઉપર
૩ર. બીજી પ્રથમ મંડળ ઉપર |(૩૨+૩ર-૪૪) | ૧ | બીજા મંડળ ઉપર |૯૪+૯૪=))
૬૪ બારમી
ચોથા મંડળ ઉપર ૧ર૮૩ર-૩૮૪ | |દસમા મંડળ ઉપર | ૧૨૪૯૪=
પ્રથમ
૧૮૮
૧૧૨૮
ચોવીસમી
|
૬
૧૮
સાડત્રીસમી
રટ
|
સાતમા મંડળ ઉપર ૨૪x૭ર૦૭૬૮ |
૨૪ દસમા મંડળ ઉપર | ૩૭ x ૩ર = | ૬૮
૧૧૮૪ | તેરમા મંડળ ઉપર | ૪૯ × ૩ર =
૧૫૮
ઓગણીસમા ૨૪ x ૯૪ = મંડળ ઉપર ૨૪ | | રર૫૬ પચીસમા મંડળ ૩૭ X ૯૪
ઉપર ૬ | ૩૪૭૮ આડત્રીસમાં ૪૯ X ૯૪ = મંડળ ઉપર
૪0૬ ૧૮
ઓગણપચાસમી
૧૨
T
૩૭.
૮૦
બાસઠમી
|
દર x ૩ર = ૧૯૮૪
૧૯૮૪ |
|
| જ
દર ૪ ૯૪ પ૮૨૮
