________________
सुदर्शिनी टीका अ० १ सू० ५ मृषावादरूपद्वितीयाधर्मद्वारनिरूपणम्
३३
'तिपापणा " ऐमा पद जब माना जावेगा तब इसकी गया त्रिपातना होगी और इसका अर्थ तन मन वचन और काय, इनका ध्स करना ऐसा होगा, दशमा भेद १० । आरभ समारभ-आरभ शब्द से जिनका विनाश किया जावे ऐसे, अर्थात् विनाश किया जाता है जिनका वे है आरभ अर्थात प्राणी उनका जो समारंभ - परिताप वह है आरभ समारभ प्राणिहिमामें जीनों को परिताप होता है यह बात स्पष्ट और अनुभवगम्य है । अथवा कृष्णादि कर्म का नाम आरभ है, इस आरभ से जीवोंके प्राणोंका पीड़न होता है । यह ग्यारहवा भेद ११। इसी तरह जीवकी आयुका उपद्रव ममुच्छेद, भेद विनाश, निष्ठापन- समाप्तकरना, गालनानिकालना, सर्तक- समस्तपल, सामर्थ्य आदि का सकोच करना, सक्षेप इनका अभाव करना, यह बारह भेद १२ | मृत्यु- मरण तेरहवा भेद है १३ । इन्द्रियमयम और प्राणसयम धारण करने से प्राणीयों की रक्षा होती रहती है । अमयमी जीप से यह रक्षा वनती नहीं है, अतः असयम को प्राणिहिंसाका अग कहा गया है। इसी अभिप्राय से यहां उसे उसका पर्यायवाची नाम कहा है। सावन्य अनुष्ठान का नाम ही तो असग्रम है । यह चौदहवां भेद १४ । कटक मर्दन का अर्थ है-कटक
"
માની લેવામા આવે તે તેની છાયા निपातना " थाने त्यारे तेना અ` મન, વચન અને ડાયના ધન કવા, એ પ્રમાણે થશે. આ દસમે ભેદ છે આ ભ્રમમાર ભ–આરભ રાખ્તો જેમના વિનાશ કરાય એવા અથવા વિનારા ઢગય છે જેમના તેવા પ્રાણી એવા અથ થાય છે તેમને જે મમારભ પશ્તિાપ તેને આર્ભ મમારભ કહે છે પ્રાણવધમા જીવાને પરિતાપ થાય છે, તે વાત સ્પષ્ટ તથા અનુભવગમ્ય છે અથવા ખેતી આદિ કર્માંનુ નામ પણ રભ છે. તે આર્ભથી જીવેાના પ્રાણાને પીડા પહોંચે છે આ અગિયારમા ભેદ દે એજ પ્રામણે જીવના આયુના ઉપદ્રવ-સમુચ્છેદ, बेह-विनाश, निष्ठापन-अत, शासना- निजसवु, सवर्त :- समस्त गण सामर्थ्य આદિને સકોચ કરવા, સક્ષેપ તેમને અભાવ કરવા, તે ખાત્મ્યમ્પ ભેદ છે મૃત્યુ-મરણ તેરમે ભેદ ઝે ઇન્દ્રિયમ યમ અને પ્રાણુઞયમ ધ્રાન્ગ્યુ કરવાથી પ્રાણીઓની રક્ષા થયા કરે છે અઞયમી જીવથી તે રક્ષા થઈ શક્તી નથી, તેથી અમયમને પ્રાણવધનુ અગ કહેલ છે તે કારણે જ તેને અહી પર્યાયવાચી નામ ગણેલ છે નાવદ્યઅનુષ્ઠાનનું નામ જ અમયમ છે. આ ચૌદમા ભેદ છે. કટકમન રાખ્તના અ આ પ્રમાણે છે—કટક-અન્ય દ્વારા હિંસાના
प्र-५
Cl
