Book Title: Samacharishatakama
Author(s): Samaysundar, 
Publisher: Jindattsuri Gyanbhandar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600047/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma saMvat 1913. dIkSA 1936. HAAS cabalero * samarpaNa ** jaGgama-yugapradhAna-bhaddAraka-1008 zrIjinakRpAcandra sUrIzvarajImahArAja paramaguruvarya ! ApazrIne aneka dezoMmeM vihAra karake aneka bhavyajIvoMko pratibodha dekara unakA saMsArase uddhAra kiyA, aura jesalamerake bhaMDAra meM saMgRhIta prAcInagranthoMkA ApanehI uddhAra karavAyA, aura aneka sthAnoMmeM-jJAnabhaNDArakI-sthApanA karavAI, ApakehI kRpAse hamako sAhityauddhAra karanekA saubhAgya prAptahuA hai isIse yaha grantharatna ApazrIke karakamaloM meM AdarapUrvaka samarpaNa kiyA jAtA hai. munimaMgalasAgara. QAAESENS.P.mababa FRAAAAR SGAAAARIS AcAryapada 1972. khargavAsa 1994. Free day www.laimellumiryDE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Private & Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ per eepPROIRRORISESEGIRMIRPOEOPOROPIMPEReverRICRORERIES H zrIjinadattasUriprAcInapustakoddhAraphaNDagranthAGkaH-41 aham / zrImatkharataragacchAdhIzvara-zrIakabbarasAhijalAluddInapratibodhaka-jaGgama-yugapradhAna-bhaTTAraka-zrImajjina candrasUriziSya-paNDitapravara-sakalacandragaNiziSyavAcakasamayasundaragaNiviracitam zrIsAmAcArIzatakam / / jaGgamayugapradhAna-bhaTTAraka-zrImajinakapAcandrasUrIzvarANAM ziSyaratnopAdhyAyamunisukhasAgaropadezAt javherI-premacandra kalyANacandravihitadravyasAhAyyena , mumbayyAM nirNayasAgarAkhyamudraNayatrAlaye mudrApayitvA prakAzitam / / . prakAzakaH-zrIjinadattasUrijJAnabhaMDArakAryavAhakaH javherI-mulacaMda hIrAcaMda bhagata, mumbaI. vikramasaMvat 1996. (pratayaH-375 meTa.) IsvIsan 1959. A RITRARADHAARICID Jain Education Intematonal Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -dara-% nivedana riishtvA %% 5 2 | % anivedana sattaramI zatAbdImAM ni. dharmasAgare tavataraMgiNI paryuSaNAdazazataka, pravacanaparIkSA vigere granthonuM nirmANa karyu hatuM. te granyone atyAre AgAmoddhArake prakaTa karAvyA che ke je grantho temanAja pUrvajoe apramANu karyA che, kAraNa ke temAM keTalIka usUtra prarUpaNAo che. [vizeSa mATe juo aitihAsika rAsasaMgraha bhA. 4 tho. prakA. yazovi. granthamAlA-bhAvanagara uparokta granthonA pratyuttararUpa A sAmAcArIzataka prakaTa karavAmAM Ave che. prati paricaya. 1. prati. vijyamohanasUrijInA jJAnabhaMDAramAMthI (vaDodarA) vijayapratApasUrijInA anugrahathI. 2. prati. mohanalAlajI jJAnabhaMDara (surata) TrasTIonI sahAyathI. 3. prati. bRhata bhaMDAra-vaDAupAsarA (bIkAnera) agaracaMdanAhaTAnA prayAsathI. 4. prati. pATaNanA bhaMDAramAMthI sAhityapremi munizrI puNyavijayajInA anugrahathI. 5. prati. zrIjinadattasUri jJAnabhaMDAra (muMbaI) uparokta pustako mokalanAra mahAzayone atyanta AbhAra mAnIye chIye. upara mujaba pustako meLavIne guruvarya upAdhyAya munizrI sukhasAgarajI mahArAje parizramapUrvaka saMzodhana karyuM che chatAM paNa koI prakAranI azuddhi hoya to sajjano kSamA Apaze evI AzA che. nivedaka, muni maMgalasAgara tA. 11-4-1939 muMbaI % % % %e8 Jain Education inte For Private & Personal use only DIAw.jainelibrary.org Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vissyaanukrmH|| 0000000 patrAGkaH saMkhyA viSayaH patrAGkaH / saMkhyA viSayaH 1 pUrva karemi bhaMte ! pazcAt iyryaapthikii-adhikaarH| 1 / 12 saGgarapramukhANAM dvidltvaadhikaarH| ... 2 parvadine eva pauSadhAcaraNAdhikAraH / ... ... 6 / 13 zrAvakANAM paankaagaar-nissedhaadhikaarH| ... 50 3 zrImahAvIradevasya ssttlyaannkaadhikaarH| ... 14 taruNastriyAH mUlapratimA puujaanissedhaadhikaarH| ... 51 4 zrIabhayadevasUreH khrtrgccheshtvaadhikaarH| ... 15 zrAvakANAM ekaadshprtimaavhnnissedhaadhikaarH| ... 5 Ayariya uvajjhAe shraavkptthnaadhikaarH| ... 16 anekopvaasprtyaakhyaannissedhaadhikaarH| ... 6 sAdhUnAM sAdhvIbhiH samaM vihaarnissedhaadhikaarH| ... 17 sAmAyikadaNDako vAratrayaM vAcya itydhikaarH| ... 7 pryussitdvidlmnnddkgrhnnvicaaraadhikaarH| ... 18 zrAvakANAM calavalakaM naizcayikaM na bhvtiitydhikaarH| 8 pUrva pAkSikapratikramaNaM paJcadazyAM AsIdityadhikAraH 19 pauSadhikAnAM pazcimarAtrau navInasAmAyikagrahaNAdhi. 9 ksellkpaaniiyaadhikaarH| 20 ugghaaddaaporisii-bhnnnaadhikaarH| ... ... 10 AcAmle drvydvygrhnnaadhikaarH| ... ... 21 jaatmRtksuutkpinnddnissedhaadhikaarH| 11 apakkadugdhamadhye dvidlgrhnnnissedhaadhikaarH| ... 49 - 22 tassa dhammassa kevalipannattassa kthnnissedhaadhikaarH| 62 zikAra .. Jain Education For Private & Personal use only Jornww.jainelibrary.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 2 // Jain Education Inte saMkhyA viSayaH patrAGka: 23 zrAvaNa bhAdrapadayoH vRddhau 50 dinaiH paryuSaNA kAryA 0 ... 63 24 kalpasUtravAcane navavAcanAniyamAbhAvAdhikAraH / 65 25. pauSadhamadhye upadhAnaM vinA bhojananiSedhAdhikAraH .. 66 26 sUrereva jinapratimApratiSThAdhikAraH / ... 67 69 27 caturdazIhAnau pUrNimAyAM pauSadhAdikArya karaNAdhikAraH / 68 28 tithivRddhau prathamA tithiH mAnyA ityadhikAraH / 29 bhojanAnantaraM pauSadhagrahaNaniSedhAdhikAraH / 30 upadhAnamadhye pauSadhagrahaNAdhikAraH / ... 31 sAmAyikagrahaNe 8 namaskAraiH svAdhyAyakaraNAghikA 71 70 71 72 72 72 ... 32 kambalavastrAdipratilekhane prabhAte sandhyAyAM ca vize. 33 sAmAyikagrahaNe prabhAte pUrva baisaNaM tataH svAdhyAyaM. 34 sAmAyikAdau utsargataH prAvaraNaniSedhAdhikAraH / 35 pratikramaNasthApane kSamAzramaNa catuSkaM eva na pacakam 73 36 kArtikavRddhau prathamakArtike cAturmAsikapratikramaNAghi 74 saMkhyA viSayaH patrAGkaH 76 ... ... 81 95 37 anutkAlitagorasena samaM mIlite dvidulAnne doSAdhi. 74 38 45 AgamasthApanAdhikAraH / 39 Agame jinapratimApUjAdhikAraH / 40 jinapratimAsthApanA jina ityadhikAraH / 41 jinapratimApUjAphalAdhikAraH / 42 AjJAsahitadayAdharmAdhikAraH / 43 devAnAM viratidharma vinA sarve dharmAH / 44 devasthiterapi puNyatvAdhikAraH / 45 yogopadhAnavanAdhikAraH / 99 ... 46 sAdhUnAM daNDaprahaNAdhikAraH / ... 2 929 ... ... ... ... ... 101 196 114 47 paJcacatvAriMzadAgama mAnanAdhikAraH / ... 48 jinapratimApUjAyA jinapratimApUjAphalasya cA'dhikA. 115 49 zrAvakANAM mukhavastrikAdhikAraH / ... 118 ... 121 50 dvitIyavandanakamutthAya dAtavyamityadhikAraH / 109 110 112 viSaya - nukramaH // 2 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyA s mn br sr viSayaH patrAGkaH | saMkhyA viSayaH patrAGka51 sAdhUnAM bhaktapAnagrahaNAya yogyaayogyaadhikaarH| ... 122 65 vyvsthaaptraadhikaarH| ... ... 52 "hoi maMgalaM" iti paatthnissedhaadhikaarH| 66 pAkSikapratikramaNe kSAmaNAyAM na AntarINAnAmakA 53 ashnaadinirnnyaadhikaarH| ... chandanAdoSa itydhikaarH| 54 shRnggaattkaanaambhkssytvaadhikaarH| ... 67 devasiyaM rAiyaM paatthkaalaadhikaarH| ... ... 55 lavaNAdisaptAnAM praasukaadhikaarH| ... ...129 68 ekapaTTamukhavatrikopari vndnkdaanaadhikaarH| 56 scittaacittcuurnnvicaaraadhikaarH| ... ... 69 padasthAnAM vyvsthaavidhirdhikaarH| ... ... 57 prAsukamapi pAnIyamiyatA kAlena sacittaM bhavatItyadhi. 131 58 jargaryAdipakvAnnapramukhANAM graahyaapraahyaadhikaarH| ... 132 70 anuyogdaanvisrjnvidhirdhikaarH| 59 devasikarAtrikapratikramaNaM kiyatkAlaM yAvacchudhyatItya. 133 71 paryuSaNaparvaNi bhvndevtaakaayotsrgaadhikaarH| ... 60 paJcamyAH prvtvaadhikaarH| 72 pAkSikasUtramaNane zrutau ca puurvpaatthkrmaadhikaarH| 146 ... 61 caturthyAM shriipryussnnaaprvkrnnaadhikaarH| 73 lockaaraapnnvidhirdhikaarH| ... 62 shriijinvllbhsuurisaamaacaarydhikaarH| ... ... 137 74 zrAvakANAmaticAracintanapAThAdhikAraH 63 shriijindttsuurisaamaacaarydhikaarH| ... ... 138 75 ghRtapatane taddoSanivAraNavidhiradhikAraH / 64 zrIjinapatisUrisAmAcAryadhikAraH / ... ... 139 / 76 kSutkaraNe taddoSanivAraNa vidhiradhikAraH / or M orx r or 30.0200 00 ...134 vvv 9 300000 AG Jain Education Inter For Private & Personal use only al Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayaH patrAkA nukramaH sAmAcAsaMkhyA viSayaH patrAGkaH saMkhyA rIzata II 77 mArjArImaNDalIpravezanadoSanivAraNavidhiradhikAraH 148 89 sAdhvInAm-khataH klpsuutrvaacnaadhikaarH| ... km| 18| 78 sAmAyikagrahaNe tryodshkssmaashrmnnaadhikaarH| ... 148 90 ssddaavshykaanaamaadyntvyvsthaadhikaarH|| lA 79 akhaadhyaayvicaaraadhikaarH| ... ... 149 91 viMzatisthAnakatapo vidhirdhikaarH| ... 8. caitrIpUrNimA devvndnvidhirdhikaarH| ... 152 92 bhojane vandanAdhikAraH / ... ... 81 gurustuupprtisstthaavidhirdhikaarH| ... ... 152 93 asvaadhyaaymelnuttaarnnaadhikaarH| ... 82 zrAvakANAM devatAvasarasthApanApUjAvidhiradhikAraH / 153 94 paMcatithInAM nAmAdhikAraH / ... 83 klptrepottaarnnvidhirdhikaarH| .... ... 154 95 praabhaatikprtikrmnnpraanttaadhikaarH| ... 84 shraavkprtikrmnnvidhirdhikaarH| ... 155 96 sAdhUnAM-utsarga-apavAde vstrgrhnnaadhikaarH| 85 paussdhgrhnnaadhikaarH| ... 97 sthApanAyAM pNcprmesstthii-adhikaarH| ... 86 dIkSAdAna vidhirdhikaarH| 98 shrutdevtaa-kaayotsrgaadhikaarH| ... 87 upadhAnavidhiradhikAraH / ... 172 / 99 mRttikApAnIyaghaTikArakSaNAdhikAraH / 88 utkttdrvyaadhikaarH| ... ... ... 177 / 100 shaantikvidhirdhikaarH| ... RECORA ~ ~ ~ ~ 999 0 0 0 . . BASURASAUGAUSS 167 A 4. W Jain Education inte ww.jainelibrary.org ! Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 1 Jain Education Inte // arham // zrIstambhanapArzvanAthAya namaH / zrImadakabbarapAtizAhapratibodhaka - jaGgamayugapradhAna bhaTTAraka- zrIjinacandrasUri-mukhyaziSya-mahopAdhyAyazrIsakalacandragaNi-ziSya-aSTalakSyAdyanekagranthapraNetR- upAdhyAya zrIsamaya sundaragaNi-viracitam sAmAcArIzatakam / zrIvIraM ca guruM natvA, smRtvA gacchaparamparAm / praznottarazataM granthaM, vakSye zAstrAnusArataH // 1 // nAnAprakArAH sandehA, utpadyante'lpamedhasAm / sUtraprakaraNasvIya-gacchAcArAnugAminaH // 2 // syAtsandehena mithyAtvaM, mithyAtvena bhavavamiH / tasmAttasya vyapohAya, prakramaH kriyate mayA // 3 // sUtra-niryukti-tadvRtti- cUrNiprakaraNAdiSu / vIkSyA'kSarANi vakSye'haM svagacchAmnAyapUrvakam // 4 // rAgadveSau parityajya, svaparasmRtihetave / sugamaM sopayogaM ca kurve praznottarakramam // 5 // $ Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata pUrva karemi OSASAUCISSESSOAS praznottaramayaM sAmA-cArI nAmedamadbhutam / zAstraM suvihitAcAra-vicArapratipAdakam // 6 // zrImatkharatare gacche, shriijincndrsuuryH| yugapradhAnA ityAkhyA, prApitAH pAtisAhinA // 7 // bhaMte ! patatpaTTAmbujamArtaNDA, mahAbhAgyA bhushrutaaH| zrIjinasiMhasUrIndrA, vijayete ubhau gurU // 8 // zcAt irizrIjinacandrasUrINAM, vineyaH prathamo'bhavat / gaNiH sakalacandrAkhyo, gotra'rIhaDa'bhUSaNam // 9 // yAvahiyaM teSAM prasAdamAsAdya, ziSyaH samayasundaraH / praznottarazate paJca, prakAzA~stanute kramAt // 10 // adhikAraH tatra-prathamaM zrImadbhahatkharataragacche kriyamANasAmAcArIkriyAnuSThAnAni zAstrasammatyA ziSyapraznoddezena samarthayannAhananu-zrAddhAnAM sAmAyikagrahaNe sAmAyikadaNDakoccArAnantaram IpithikyA pratikramaNam , uta pUrvamIryApathikyAH pratikramaNaM, pazcAt sAmAyikadaNDakoccAraH ? ucyate-sAmAyikadaNDakoccArAnantaraM IryApathikyAH pratikramaNaM snggtimnggti| tathaiva sarvatra zAstreSu dRzyamAnatvAd, yadAhuH zrIharibhadrasUrayaH zrIAvazyakabRhadvRttI-(patraM 832) __ ettha puNa sAmAyArI-sAmAiyaM sAvageNa kahaM kAya? ti, iha sAvago duviho iDipatto aNiDipatto a, jo so aNiDDipatto so ceIaghare 1 sAhusamIve vA 2 ghare vA 3 posahasAlAe vA 4 jattha vA-vIsamai acchate vA nivAvAro sabattha karei tattha, sarva causu ThANesu niyamA kAyavaM-ceIaghare-sAhumUle-posahasAlAe vA-ghare, AvassagaM kareMtotti / tattha 19 // 1 // jai sAhu-sagAse karei tattha kA vihI?, jai paraMparabhayaM natthi, jaivi ya keNai samaM vivAo natthi, jai kassai Na dharei, mA teNa aMcchaviacchiyaM kajihitti, jai ya dhAraNagaM daLUNa na geNhai, mA Nijihitti / jai vAvAraM na vAvAreti tAhe ghare ceva / For Private 2ersonal Use Only SOCCESSORI ASSOS Jain Education Inte R ww.jainelibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAiyaMkAtUNaM vccti| paMcasamio tigutto iriAe uvajutte jahA sAhU bhAsAe sAvajaM pariharaMto esaNAe kaTuM leTuM vA paDilehi pamajettuM, evaM AyANe nikkhevaNe khelasiMghANe Na vigiMcati vigiMcaMto vA paDileheti ya pamajati a, jattha ciTThati tatthavi guttiNirohaM karei / eyAe vihIe gattA tivigheNa Namittu sAhuNo pacchA sAmAiyaM karei / 'karemi bhaMte ! sAmAiaM sAvajaM jogaM paccakkhAmi duvihaM tiviheNaM jAva sAhU pajuvAsAmittikAtUNaM, pacchA iriAvahibhAe paDikkamati, pacchA AloettA vaMdati AyariAdi,jahA rAyaNNiA puNo'vi guruM vaMdittA paDilehitA NiviTTho pucchati paDhati vA / evaM ceiAi e suvi jayA sagihe posahasAlAe vA AvAsae vA / tattha Navari gamaNaM natthi, jo iDDipatto so sabiDDIe eti, teNa jaNa ssa atthA hoi, (ucchAho), ADhiyA ya sAhuNo supurisapariggaheNaM jai so kayasAmAio eti, tAhe AsahatthimAiNa, jANeNa ya ahigaraNaM vaddati tAhe na karei, kayasAmAieNa ya pAehiM AgaMtavaM teNaM na karei, Agao sAhusamIve karetijai so sAvao to Na koi udvei, aha ahAbhaddao tA pUA kayA 'houtti' bhaNNati, tAhe pubaraiaM AsaNaM kIrai, Aya|riyA udviA ya acchaMti, tattha udrutamaNuDheMte dosA vibhAsiavA / pacchA so iDhipatto sAmAiyaM karei aNeNa vihiNA|'karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvaja jogaM paccakkhAmi, duvihaM tiviheNaM jAva niamaM paJjavAsAmitti, evaM sAmAiyaM kAuM paDikkato vaMdittA pucchati, so akira sAmAiaM kareMto mauDaM avaNei, kuMDalANi-nAmAmuI-puppha-taMbola-pAvAragamAi vosirati, esA vihI sAmAiassa / atra caturvapi sAmAyikasthAnakeSu sAmAyikAt pazcAdeva IryApathikyAH pratikramaNaM spaSTIkRtam // 1 // Jain Educaron i | Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata km| // 2 // pUrva karemi bhaMte ! - zcAt iriyAvahiyaM adhikAraH evameva zrIzrAvakadharmaprakaraNe'pi / tathAhicaityAlaye 1, svanizAnte 2, sAdhUnAmantike'pi vA 3 / kArya pauSadhazAlAyAM 4, zrAddhaistadvidhinA sadA // 1 // vyAkhyA-caityAlaye=vidhicaitye 1 svanizAnte-svagRhe'pi, vijanasthAne ityarthaH2, sAdhUnAmantike-sAdhusamIpe 3, poSo jJAnAdInAM dhIyate'neneti pauSadhaM-parvAnuSThAnam , upalakSaNatvAtsarvadharmAnuSThAnArtha zAlAgRha-pauSadhazAlA tatra vA 4, tatsAmAyikaM kArya zrAddhaiH sadA nobhayasandhyamevetyarthaH / katham ? vidhinA 'khamAsamaNaM dAuM icchAkAreNa saMdissaha bhagavan ! sAmAiya muhapattiM paDilehemi'tti, bhaNia bIakhamAsamaNapuvaM muhuputtiM paDilehia khamAsamaNeNa sAmAiaM saMdisAvia, bIakhamAsamaNapurva sAmAiaM 'ThAmi'tti vuttaM khamAsamaNadANapurva addhAvaNayagattopaMcamaMgala kaDDittA-'karemi bhaMte! sAmAiaMsAvaja jogaM paJcakkhAmi jAva niamaM pajjuvAsAmi duvihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAeNaM na karemi na kAravemi tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi // iti sAmAiasuttaM bhaNai, tao pacchA iriAvahiyaM paDikkamai // ityAdi // 2 // evamAvazyakalaghuvRttAvapi / tathAhi-zikSAvrateSu AdyavratamAhasAmAiyaM nAma sAvajajogapaDivajaNaM niravajajogaparisevaNaM ca / iha zrAvako dvedhA,-zrImAn daridrazca, dvAvapi nirapAyau caitye 1 sAdhusamIpe 2 svagRhe 3 pauSadhazAlAyAM vA 4 sAmAyikaM pratipadyate 'karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvajaM jogaM paccakkhAmi, jAva niamaM paJjavAsAmi duvihaM tiviheNaM'tti,pazcAt IyopathikI prati-15 kramataH, tataH svAdhyAyaM kuruta iti // 3 // punaratrArthe pUrvAcAryavinirmitA zrIAvazyakacUrNirapi tathaiva (pR0299)| tathAhi . Jain Education in || Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte eAe vihIe gaMtA tiviheNa sAhuNo namiUNa pacchA sAhasakkhiaM sAmAiaM karei 'karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvajjaM jogaM paccakkhAmi duvihaM tiviheNaM jAva sAhu pajjuvAsAmitti kAUNa jai ceiAI atthi to paDhamaM vaMdati, sAhUNaM sagAsAo rayaharaNaM nisijjaM vA maggatti, aha ghare to se uvaggahiaM rayaharaNaM asthi / tassa asati pottassa aMteNaM pamajjai, pacchA | iriyAvahi Ae paDikkamati, pacchA AloettA vaMdati AyariyAI jahA rAyaNiyAe ti // 4 // itthameva zrIpaJcAzavRttAvapi zrImadabhayadevAcAryAH sAmAyikAdhikAre sAmAyikadaNDakoccArAdanu eva IryApathikIpratikramaNaM nijagaduH ( pR0 23 ) / tadyathA - anena vidhinA gatvA trividhena sAdhUn natvA sAmAyikaM karoti - 'karemi bhaMte ! sAmAiaM sAvajjaM jogaM paccakkhAmi jAva sAhu pajjavAsAmi duvihaM tiviheNa' ityAdyuccAraNataH / tata IryApathikyAH pratikrAmati, pazcAdAlocya vandate AcAryAdIn, yathA''rAlikatayA, punarapi guruM vanditvA pratyupekSya niviSTaH pRcchati vA paThati vA, evaM caityeSvapi / yadA tu svagRhe, pauSadhazAlAyAM vA tadA gamanaM nAsti, yaH puna RddhiprAptaH sa sarvarjyA yAti, tena janasyA''sthA bhavati / AhatAzca sAdhavaH supuruSaparigraheNa bhavanti, yadi tu asau kRtasAmAyika eti, tadA'zvahastyAdibhiradhikaraNaM syAt, tacca na varttate kartum iti asau tanna karoti / tathA kRtasAmAyikena padAbhyAmeva gantavyamiti ca tanna karoti / tathA yadi asau zrAvakaH tadA tanna ko'pyabhyuttiSThati, atha yadA bhadrakaH tadA pUjA kRtA bhavatu iti pUrvaracitamAsanaM kriyate, AcAryAzco| tthitA evA''sate, motthAnAnutthAnakRtA doSA abhUvan pazcAdasau RddhiprAptaH zrAvakaH sAmAyikaM karoti / kathaM ? 'karemi S Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| pUrva karemi | bhaMte ! - |zcAt iriyAvahiyaM adhikAraH USHUSHUSSEISUSSOS ISTOSAS bhaMte ! sAmAiaM sAvajaM jogaM paJcakkhAmi duvihaM tiviheNaM jAva niamaM pjuvaasaami|' ityAdi, evaM sAmAyikaM kRtvA IyoM pratikrAnto vanditvA pRcchati paThati vA, sa ca kila sAmAyikaM kurvan mukuTaM kuNDale nAmamudrAM cA'panayati, puSpatAmbUlaprAvArAdikaM ca vyutsRjati, eSa vidhiH sAmAyikasyeti // 5 // punaH zrIyazodevopAdhyAyA api zrInavapadaprakaraNavivaraNe procivaaNsH| (pR0 243) tathAhi__Agatazca trividhena sAdhUna namaskRtya tatsAkSika sAmAyikaM punaH karoti-karemi bhaMte! sAmAiyaM sAvajaM jogaM paccakkhAmi duvihaM tiviheNaM jAva (sAhu) pajjuvAsAmi'ityAdi sUtramuccArya tata IryApathikI pratikramati AgamanaM cAlocayati / tata AcAryAdIn yathA ratnAdhikatayA abhivandya sarvasAdhUna upayuktopaviSTaH paThati, pustakavAcanAdi karoti, caityagRhe tu yadi sAdhavo na bhavanti, tadA IryApathikIpratikramaNapUrvakaM AgamanAlocanAM vidhAya caityagRhe' vandanAM karoti, tataH paThanAdi vidhatte / sAdhusadbhAve tu pUrva eva vidhiH| evam pauSadhazAlAyAmapi kevalaM yathA gRhe AvazyakaM kurvANo gRhNAti, tathaiva gamanavirahitaM, na cA''vazyakaM zrAvakasya na sambhavatIti vAcyam-"samaNeNa sAvaeNaya avassakAyacaM havai jamhA / " ityAdivacanapratiSThitatvAt asya mukhavastrikApratyupekSaNapUrva ca sarvatra sAmAyikaM sAdhvAdisamIpe vidhinA grAhyamiti / RddhiprAptastu caityagRhaM sAdhumUlaM vA mahauM vA iti yena lokasyA''sthA jAyate / caityAni sAdhavazca satpuruSaparigraheNa vizeSapUjyAni bhavanti, pUjitapUjyatvAt lokasya, ataH tena gRha eva sAmAyikamAdAya na gantavyam, adhikaraNabhayena hastyazvA|dinA ayatanAprasaGgAt, AyAtazca caityAlaye vidhinA pravizya caityAni ca dravyabhAvastavenA'bhiSTraya yathAsambhavaM 'sAdhu Jain Education Intel e For & Personal use only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter | samIpe mukhapotikApratyupekSaNapUrva 'karemi bhaMte! sAmAiyaM sAvajaM jogaM paccakkhAmi duvihaM tiviheNaM jAva niyamaM pajjuvAsAmi' ityAdi uccAryeryApathikIM pratikramya yathArAlikatayA sarvasAdhUMzca abhivandya pRcchanAdi / karoti, atrobhayorapi RddhiprAptAnarddhiprAptayoH zrAddhayozcaturSvapi sthAneSu sAmAyikadaNDakoccArAt pazcAdeveryApratikramaNaM pratipAditam // 6 // evaM navapadaprakaraNasya svopajJalaghuvRttau - saM0 1073 trisaptatyadhikasahasravarSa kRtAyAM zrIdevaguptasUrayo'pi prAhuH ( patra 42 ) / tathAhi so asAvao duviho, iDipatto ANiDDipattoya, jo so iDipatto jo so gao sAhUsamIve karei / jo puNa aNiDipatto so gharAo caiva sAmAiyaM kAUNa paMcasamio tigutto jahA sAdhU tahA agacchai, sAhusamIve patto puNo'vi sAmAiaM karei iriyAvahiyAe paDikkamai, jai ceiyaM atthi to paDhamaM ceiyAiM vaMdai, pacchA paDhai suNai vA // 7 // punarUyazItyadhikaikAdazazata 1183 varSe candragacchIya zrI vijayasiMhAcAryaiH kRtAyAM zrAvakapratikramaNacUrNau ( patra 243 ) vaMdiUNa ya guruNo chobhAvaMdaNaeNa saMdisAviya sAmAyikadaMDakamaNukaDDui, jahA - 'karemi bhaMte! sAmAiyaM sAvajjaM jogaM paccakkhAmi jAva niyamaM pajjuvAsAmi duvihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kAeNaM na karemi na kAravemi tassa bhaMte ! paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi' tao iriyAvahiyAe paDikkamiDaM AgamaNaM Aloie, pacchA jahAje sAhuNo vaMdiUNa paDhAi suNai vA iti // 8 // zrIyazodevasUribhiH kRtAyAM paJcAzakacUrNI; tathAhi -- aNeNa vihiNA gaMtUNa tiviheNa sAhuNo namiUNa sAmAiyaM karei, 'karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvajjaM jogaM paccakkhAmi jAva sAhuNo pajjuvAsAmi duviheNaM tiviheNaM' 7 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavakarAma M bhaMte! - zcAt iriyAvahiyaM / adhikAra sAmAcA- evamAi uccariUNa tato iriyAvahiyAe paDikkamai, pacchA AloettA vaMdittA AyarIyamAdI jahArAyaNie, puNaravi guruM vaMdittA rIzata- paDilehittA bhUmiM niviTTho pucchati paDhati vA, evaM ceiesu vi, asai sAhuceiyANaM posahasAlAe sagihe vA sAmAiyaM AvassagaM km| karei, tattha navari gamaNaM nthi| evaM bhaNai jAva niyamaM pajuvAsAmi tti, pacchA so iDipatto sAvago sAmAiyaM karei, 'karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvajaM jogaM paccakkhAmi duvihaM tiviheNaM jAva niyama paJjuvAsAmi evamAi, evaM sAmAiyaM kAUNa iiri||4|| yAvahiyaM paDikato vaMdittA pucchati paDhati vA // 9 // zrIhemAcAryakRtayogazAstravRttau (patraM 176); tathAhi-evaM kRtasAmAyikeryApathikAyAH pratikrAmati, pazcAdAgamanamAlocya yathAjyeSThamAcAryAdIn vndte||10|| nanu zrIAvazyakabRhadvatti-pramukhagrantheSu vidhivAdena sAmAyikadaNDakoccArAdanu IryApathikIpratikramaNaM darzitaM, paraM kvA'pi caritAnuvAdenA'pi evaM sAmAyikadaNDakoccAreApathikIpratikramaNayoH paurvAparya likhitamasti ? ucyte| navAGgIvRttikAraka-zrIabhayadevasUripadAnabhRGgazrIvardhamAnasUribhiH saM0 1141 mite kRte kathAkozagranthe pazcamANuvratasaphalavarNanAdhikAre evamuktamasti-"jiNagutto navakArapurassaraM kAUNa nisIhi paviTThopAsAe kayasAmAIo IriyAvahiyaM paDikkamiUNa jo koi ittha acchai devo dANavo vA bhUo vA so majjha aNujANeu bhavaNamiNaMti bhaNiUNa sajjhAyaM kAumADhatto iti" // 11 // Aha ziSyaH-nanu-zrIAvazyakavRttyAdau vidhivAdena sAmAyikadaNDakoccArAnantaraM sAkSAdeva IryApathikIpratikramaNaM | likhitam / zrIAvazyakacUAdau tu // 4 // - Co Jain Education inte C w .jainelibrary.org Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intera "jai ceiAI atthi to paDhamaM vaMdai / " iti vAkyena sAmAyikadaNDakAt caityavandanAntaritA IryApathikI proktA, tat katham ? ucyate tatra sAmAyika karaNe caityavandanAyAH sAmAcArIvizeSAt nAnAtvamavaseyam, na vyAmoho vidheyaH / nAnAtve'pi sarvatra | sAmAyikadaNDakoccArAdanantaram evam IryApathikIpratikramaNaM pratipAditaM, na sAmAyikadaNDakAt prAkU, punastu carcAvistaro navapadaprakaraNavRttyAdibhyo jJeyaH / - "aDikkatA iriyAvahiyAe na kappai caiva kAuM kiMcivi ciavaMdaNa 1 sajjhAyajhANAiaM 2 phalAsAyamabhikkhugANaM // " ityAdi zrImahAnizItha siddhAntAkSaradarzanAt IyApathikIpratikramaNamakRtvA ca na kiJcidanyatkuryAdazuddhatApatteriti / | dazavaikAlikavRttipAThabalAzca IryApathikyAmapratikrAntAyAM na kalpate eva, kizciccaityavandanA svAdhyAyAdi tato jJAyate caityavandanakAdivat kiJcit zabdasUcitAni anyAnyapi sarvANi sAmAyikAdIni dharmakAryANi apratikrAntAyAmIryApathikyAM na zuddhayantIti pUrvapakSaH ?, tatrottaramidam, satyaM paraM mahAnizIthavAkyaM caityavandanasvAdhyAya - dhyAnapratikramaNAdirUpabahukriyA gocaratvena bahuviSayatvAt sAmAnyam, AvazyakAdivAkyaM tu kevalasAmAyika gocaratvenA'lpaviSayatvAt vizeSaH, sAmAnyAcca vizeSo balIyAniti / yaduktaM vaiyAkaraNe 'sAmAnyazAstrato nUnaM vizeSo balavAn bhavediti' yathA dadhi iheti sthAne "iyaM svare" iti sAmAnyasUtrasya bAdhakaM "savarNe dIrghaH saha" iti vizeSasUtraM / bhavatu nAma mahAnizIthavacanaprAmANyAt caityavandanakhAdhyAyAdau prathamam IryApathikIpratikramaNaM, paraM sAmAyikagrahaNavidhau tu nAmagrAhaM vidhivAdena caritAnuvAdena sarvatra sAmAyikadaNDakoccA 9 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zata kam / // 5 // Jain Education in rAdanantarameva IryApathikI pratikramaNaM nirdiSTaM ziSTaiH / punarapi zrUyatAm - yadi prathamamIryApathikI pratikramaNamantareNa kiJcidapi dharmakarttavyaM na zuddhayeta, tadA pratyakSaM virodhaH samApadyeta / yataH IryApathikI pratikramaNamantareNa devagRhe sAdhusAdhvIzrAvaka zrAvikAbhiH sadaiva devavandanA kriyate // 1 // dharmazAlAyAmAgatya mArge vA sAdhusAdhvInAM sAdhu zrAvakaivandanA vidhIyate / 2 / zrAvakairyatra tatra sthitvA paJcaparameSThInamaskArA guNyante / 3 / zrAvakaiH sAdhusAdhvIsamIpe pratyAkhyAnaM pratyAcakSyate / 4 / zrAddhaiH sAdhubhyo dAnaM dIyate / 5 prathamopadhAnaM vAhyate / 6 / tatra sarvatra sarveSAmapi dharmakartta - vyatvAt kathaM teSAM zuddhiH, tata IryApathikIpratikramaNaM vinA na kiJcidapi zuddhyatIti vacanaM na sahRdayAnAM hRdayaGgamam / punarapi re ziSya ! zRNu mahAnizIthavAkyam / zrIdevendrasUribhirapi vizeSaviSayaM likhitaM zrISaDAvazyakavRttau dinakRtyavRttau ca, tathAhi - ( patraM 24 ) sampradAyAt utkRSTaM caityavandanA IryApathikIpratikramaNapurassaraM vidheyA iti ataH sadaivA''dau vyAkhyAyate iti / zrIdevendrasUriziSyairmahopAdhyAya - zrIdharmmakIrttibhirapi caityavandanakabhASyavRttau saGghAcArAbhidhAnAyAM proce, tathAhi "yad - atra - IryApathikyA api phalamupadarzitaM tadIryApathikI pratikramaNapUrvikaiva paripUrNacaityavandaneti pratipAdanArtham, iti tAvat proktam / " punarapyagre vRddhAH punarevamAhuH, utkRSTA caityavandanA IryApathikIMpratikramaNapurassaraiva kAryA, anyathApi jaghanyA madhyameti iti, tataH sAmAnyoktAvapi yo vidhiryatra nAmagrAhaM proktaH sa tatra kArya iti tattvam / nanu-tapAga 10 pUrva karemi bhaMte ! pa zcAt iriyAvahiyaM adhikAraH 1 // 5 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cchIyasUribhirapi kvApi sAmAyikadaNDakA'nantaraM IryApathikIpratikramaNaM nigaditamasti ? ucyate-zrIdevendrasUribhiH zrAvaka| dinakRtyasUtravRttau tathaiva pratipAdanA kRtA'sti, tathAhi tao viyAlavelAe, asthamaMte divAyare / pubbutteNa vihANeNa puNo vaMde jiNottame // 228 // tao posahasAlaM tu, gaMtUNaM tu pamajjae / ThAvittA tattha sUriM tu, tao sAmAiaM kare // 229 // kAUNa ya sAmAiyaM, iriaM paDikkamia gamaNamAloe / vaMdittu sUrimAI, sajjhAyAvassayaM kuNai // 230 // sAmpratam-aSTAdazasatkAradvAramAha-'tao vi0' tato vaikAlikAnantaraM-vikAlavelAyAM antarmuhUrtarUpAyAM, tAmeva vyanakti, astamayati divAkare-arddhabimbAdAk ityarthaH, pUrvoktena vidhAnena pUjAM kRtveti zeSaH, punarvandate-jinottamAn prasiddhacaityavandanavidhineti // 228 // athaikonaviMzaM vandanopalakSitamAvazyakadvAramAha__'tao.' tataH tRtIyapUjA'nantaraM zrAvakaH pauSadhazAlAM gatvA yatanayA pramATiM, tato namaskArapUrvakaM vyavahitaH, 'tu'zabdasya evArthatvAt sthApayitvaiva, tatra sUristhApanAcArya tato vidhinA sAmAyikaM karoti // 229 // atha tatra sAdhavo'pi santi zrAvakeNa gRhe sAmAyikaM kRtaM, tataH so'sau sAdhusamIpe gatvA kiM karotItyAha___ 'kAUNa' sAdhusAkSikaM punaH sAmAyikaM kRtvA-IyA pratikramya AgamanamAlocayet , tatra AcAryAdIn vanditvA svAdhyAyakAle cAvazyakaM karoti // 230 // atra ubhayatra sAmAyikAnantaramIryApratikramaNaM niveditam / evaM kulamaNDanasUrikRtagranthe'pi / nanu-yadi tapAgacchI lain Educaton inte XTwww.iainelibrary.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata pauSadhasya sAmAcA-1 yasUribhirapyevaM pratipAditam , tarhi sAmprataM tapAgacchIyazrAvakAH kathaM pUrvam IyA pratikramya pazcAt sAmAyikadaNDakoccAraM parvadine kurvanti, guravazca kArayanti ? / ucytekm| tatkartavyatAM ta eva jAnanti, tatrArthe ta eva praSTavyAH samyak, asmAbhistu pUrvoktAgamAkSaraiH, imAbhizca yuktibhiH, anena | 4 adhikAraH ca gurupAramparyeNa sAmAyikoccArAnantaramIryApratikramaNaM jJAtamasti, pazcAdyathA'sti tatsarvavidvedyaM nAsmAkaM ko'pi kdaagrhH|| ||iti saamaayikaadhikaarH||1|| | nanu-AtmanAM gacche pauSadhaH catuHpAmeva caturdazI-aSTamI-amAvasI-pUrNimArUpAyAM kriyate, tatra siddhAntAkSarANi santi, kiM vA gacchaparamparA? ucyate sUtra-vRtti-cUrNi-prakaraNAdiSu pauSadhasya catuHpAmeva bhaNitatvAt siddhAntAkSarANi eva na gacchaparamparA, tatra prathama vidhivAdena yeSu zAstreSu pauSadhazcatuHpayA pratipAditaH / tAni Aha| "jatthavia NaM cAuddasaTTamudiTThapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM sammaM aNupAlei / tatthavi a se ege AsAse pnnnnte||" iti zrIsthAnAGgasUtre caturthasthAne (patraM 236 ) / 1 / evaM sUtrakRtAmaSTAdazAdhyayane'pi (patraM 335) se jahAnAmae samaNovAsagA bhavanti, abhigayajIvAjIvA uvaladdhapuNNapAvA AsavasaMvaraveaNAnijarAkiriAhigaraNa |baMdhamokkhakusalA asahijadevAsuranAgasuvaNNajakkharakkhasakinarakiMpurusagarulagaMdhavamahoragAiehiM devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNatikamaNijjA, iNameva niggaMthe pAvayaNe, nissaMkiA nikkaMkhiA nivitigicchA, laddhaTThA gahiaTThA pucchi 12 INSAUSAISTOSSSSSS _Jain Education in For Private & Personal use only * ww.jainelibrary.org Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThA viNicchiaTThA abhIgayaTThA advimiMjapemANurAgarattA, ayamAuso ! niggaMthe pAvayaNe aDhe ayaM paramadve sese aNidve, usiaphalihA avaMguaduvArA aciattaMteuragharapavesA, cAuddasaTThamuddivapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM samma aNupAlemANe, samaNe niggaMthe phAsuaesaNijjeNaM, asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbalapAyapuMchaNeNaM, osaha-bhesajeNaM, pITha-phalaga-sejjAsaMthAraeNaM, paDilAbhemANA, bahuhiM sIlavyaguNaveramaNapaJcakkhANaposahovavAsehiM, ahA parigga-1 hiehiM tavokammehiM appANaM bhAvamANA viharaMti // 2 // ityaadi| punaH zrIsUtrakRtAGge evaM trayoviMzAdhyayane, (pRSTham 419) tathAhi| bhayavaM! ca NaM udAhu saMtegaIA samaNovAsagA bhavaMti, tesiM ca NaM evaM vuttaM purva bhavai ? no khalu vayaM saMcAemo muMDe | bhavittA AgArAo aNagAriaM pavaittae / vayaM ca NaM cAuddasadvamuddidvapuNNimAsiNIsu paDipuNNaM posahaM samma aNupAlemANA vihrissaamo||3|| evameva zrIuttarAdhyayane paJcamAdhyayane 23 gAthAyAM (pRSTham 251) "agArisAmAiaMgAI, sahI kAraNa phAsaI / posaha dahao pakkhaM, egarAI na hAvae // 1 // " atha etadvaddhattizAntyAcAryakRtA-'agAriNo' gRhiNaH sAmAyikasamyaktvazrutadezaviratirUpaM tasyAGgAni=niHzaGkitaH zaGkArahitaH san kAlAdhyayanANuvratAdirUpANi agArisAmAyikAGgAni 'sahi'tti sUtratvAt zraddhA-ruciH asyA'stIti zraddhAvAn kAyenetyupalakSaNAnmanasA, vAcA ca 'phAsaiti spRzati-sevante poSaNaM-poSaH, sa ceha dharmasya taM dhatte iti sAmA02 Jan Educatan Inter For Private Personal Use Only R jainelibrary.org Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata RECENTEG km| // 7 // pauSadhA-AhArapauSadhAdiH taM 'duhaupakkhaMti tata eva dvayorapi sitetararUpayoH pakSayozcaturdazIpUrNamAsyAditithiSu 'ega-8 parvadine rAiyaM' apergamyamAnatvAdekarAtramapi-upalakSaNatvAccekadinamapi 'na hAvae'tti, na hApayati-na hAni prApayati, rAtrigrahaNaM ca pauSadhasya lA divA vyAkulatayA kartumazaknuvan rAtrAvapi pauSadhaM kuryAt // 4 // evaM laghuvRttau-tathAhi-pauSadham AhArapauSadhAdiH 'duhao adhikAraH pakkhaMti' prAkRtatvAt dvayoH pakSayoH sitetararUpayoH, aSTamI-caturdazyAdiSu tithiSu, rAtrigrahaNaM divA vyAkulatayA kartumazanavan rAtrAvapi pauSadhaM kuryAt // 5 // tathA hemAcAryakRtayogazAstre tRtIyaprakAze catuSpAmeva pauSadhakaraNaM pratyapAdi (pRSTham 178 ) tathAhi-"catuSpA caturthAdi-kuvyApAraniSedhanam / brahmacaryakriyAsnAnAdi-tyAgaH pauSadhavratam // 85 // " __vyAkhyA-catuSpavarvI aSTamI-caturdazI-pUrNimA-amAvAsyAlakSaNA, caturNA parvANAM samAhAraH catuSpI, parvazabdo'kArAnto'pyasti, tasyAM caturthAdikaM tapaH, kuvyApArasya sAvadhavyApArasya niSedhaH, brahmacaryakriyA brahmacaryasya karaNaM, snAnAdeH zarIrasatkArasya tyAgaH, AdizabdAdudvartana-varNakavilepana-puSpagandha-viziSTavastrAbharaNAdiparigrahaH, poSaM-puSTiM prakramAt dharmasya dhatte iti pauSadhaH, sa eva vrataM pauSadhavrataM, sarvataH pauSadha ityrthH||6|| tathA-aupapAtikopAGge (patraM 105) tathAhi"je ime samaNovAsagA bhavaMti, abhigayajIvAjIvA" ityAdi "cAuddasaTTamuTThipuNNamAsiNIsu sammaM posahamaNupAlemANA" ityAdi // 7 // evaM zrIThANAvRttAvapi saM0 1100 varSe zrIhemAcAryaguruzrIdevacandrasUrikRtAyAM parvadivaseSu eva pauSadhaH // 7 // pratipAditaH / tathAhi-"suvati niNabhAsiyAi, sevijae sAmAiyAiyamAvassayaM dhippae pavadiyahesu posahaM, kiM bahuNA" ( devadharaprabandhavAkyAt ) // 8 // itthameva zrIdharmabinduvRttAvapi (patraM 35) zrImunicandrasUrikRtAyAM, tathAhi-"poSa dhatte sagA bhavaMti, abhigayajIvAjAvAzrIhemAcAryaguruzrIdevacandramAmAyahesu posahaM, kiM bahuNA / / Jain Education in Port 14 For Private Personal use only IMiww.jainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECENSUSNESSIONS dhatte pauSadhaH aSTamI-caturdazyAdiH parvadivasaH, upaiti-saha upAvRttadoSasya sato guNaiH AhAraparihArAdirUpaiH vAsaH upavAsaH, yathoktam-'upAvRttasya doSebhyaH, samyagvAso guNaiH saha / upavAsaH sa vijJeyo, na zarIravizoSaNam // 103 // tataH pauSadheSUpavAsaH pauSadhopavAsa' iti // 9 // tathA navapadaprakaraNabRhadvattau api saM0 1150 zrIupakezagacchIyakakkasUrisantAnIyopAdhyAyayazodevakRtAyAM (pRSTham 271) 'kartavyaH' vidheyaH sa 'niyamAt' niyamena 'aSTamyAdiSu parvasu' aSTamIcaturdazyAdiSu utsavatithiSu // 10 // evaM zrIdevendrasUrayo'pi dharmaratnaprakaraNabRhadvattau procuH / tathAhi-"poSaM puSTiM prakramAt dharmasya dhatte karotIti pauSadhaH aSTamI-caturdazI-pUrNimA-amAvAsyAdiparvadinAnuSTheyo vratavizeSaH" (patraM 64) // 11 // evaM samavAyAGgasUtravRttyorekAdazasthAne,zrAvakaikAdazapratimAdhikAre (pRSTham 19); tathAhi-"posahovavAsanirae"-vyAkhyApoSaM puSTiM kuzaladharmANAM dhatte yat AhAratyAgAdikaM anuSThAnaM tat pauSadhaM, tena upavasanaM avasthAnaM ahorAtraM yAvat , iti pauSadhopavAsa iti, athavA pauSadhaM parvadinaM aSTamyAdi, tatra upavAsaH abhaktArthaH pauSadhopavAsa iti, iyaM vyutpattireva / pravRttistu-asya zabdasya AhAra-zarIrasatkArA-'brahmacaryavyApAraparivarjaneSu api, tatra-pauSadhopavAse nirataH AsaktaH pauSadhopavAsanirataH, sa evaMvidhazca zrAvakasya caturthI pratimA iti prkrmH| ayam atra bhAvaH-pUrvapratimAtrayopetasya aSTamIcaturdazI-amAvAsyA-pUrNamAsISu AhArapauSadhAdi caturvidha pauSadhaM pratipadyamAnasya caturo mAsAn yAvat caturthI pratimA bhavati // 12 // evaM paJcAzakavRttau api zrIabhayadevasUrikRtAyAM (pRSTham 25)-pauSadhaH-parvadinAnuSThAnamiti vyAkhyAtaM tathAhi-"poSaM puSTiM prakramAta dharmasya dhatte karotIti pauSadhaH-parvadinAnuSThAnam" iti // 13 // mea turA mAsAn yAvat tathAhi-"poSaM pulicAzakavRttau api nAda caturvidhaM pauSa prakramAt dharmasya dhatte ta rikRtAyAM (pRSThama 45 Jain Education inte For Private & Personal use only O ww.jainelibrary.org 18 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| parvadine pauSadhasya adhikAraH // 8 // SASSSSSSSSS punaH zrIAvazyakacUrNiyathA devarddhikRtA-(pRSTham 304) "posahopavAso posahe uvavAso, posahocaubiho-sarIraposaho deze amurga pahANAdi na karoti, sabe NhANa-maddaNa-vanaga-vilevaNapupphagaMdhANaM tahA''bharaNANa ya pariccAo, abAvAraposaho nAmadesea save a, dese amugaM vAvAraM na karei, sabe vavahArasevA hala-sagaDa-gharaparikammamAio na karei, baMbhaceraM dese divA rattiM vA ikkasaM do vA so aho rattiM baMbhayArI AhAre (2) dese amugA (2) vigaI AyaMbilaM vA ikkasi vA sabe cauviho'vi AhAro ahorattiM jo dese posahaM karei so sAmAiyaM karei vA na vA jo savaposahaM karei so niyamA karei jadi Na karei to vaMcijai taM kahiM cei-| aghare 1 sAhUmUle vA 2 ghare vA 3 posahasAlAe vA 4 to mukkamaNisuvaNNo paDhaMto potthagaM vA vAyaMto dhammajjhANaM vA kAhai yaI, jadA ete sAhuguNA ahaM maMdabhAgo asamattho tti vibhAsA taM sattito karijA, tavo u jo vaNNio samaNa-| dhamme desAvagAsieNa vahu jutto sAmAieNaM vA // 14 // ___sabesu kAlapavesu, pasattho jiNamae tavo / jogo amipaNNarasIsu a, niameNa havija poshio||2|| evaM pratipannapauSadhapratimAnAM utkRSTazrAvakANAmapi pauSadhavrataM parvatithiSveva zrIdazAzrutaskandhe samupadiSTam / " tathAhi"cAuddasaTThamuTThipuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahamaNupAlettA bhavatIti / ". ityAdi sUtra-vRtti-cUrNi-prakaraNAdizAstrasammatyA catuSpAmeva pauSadhakarttavyatA dRzyate, na sAmAyikavat sarvadA sarvatisAthInAM Aditve'pi pratipadAditithInAM pauSadhakarttavyatAyAM abhaNanAt / evaM caritAnuvAde'pi sthAne sthAne catuSparvI eva sarvatra 16 SESSSSSS Laldww.jainelibrary.org Jain Education Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratipAditA, yaduktaM zrIbhagavatIsUtre dvitIyazatake tuGgikAnagarIvAstavyazrAvakAdhikAre ( pRSTham 134 ) / tathAhi - "sIlavaya| guNaveramaNapaccakkhANaposahovavAsehiM, cAuddasamuddiTThapuNNamAsiNIsu paDipunnaM posahaM sammaM aNupAlemANe / " vyAkhyAM - atra tuGgikAnagarIvAsizrAvakairapi caturdazyAdiparvadivaseSu eva pauSadhazcakre, na pratipadAdisarvatithiSu // 1 // punardvAdazazate prathamoddeze zaGkhazrAvakAdhikAre ( patra 552 ) "tae NaM se saMkhe samaNovAsae te samaNovAsae evaM vayAsI- tumheNaM devANuppiyA ! viDalaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveha, tae NaM amhe taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANA | visAemANA paribhuMjemANA paribhASamANA pakkhiyaM posahaM paDijAgaramANA viharissAmo / " vyAkhyA - pakSe - ardhamAsi bhavaM pAkSikaM 'pauSadhaM' abyApArapauSadhaM 'pratijAgrataH' anupAlayantaH 'vihariSyAmaH' sthAsyAmaH, yacceha atItakAlIna pratyayAntatve'pi vArtamAnikapratyayopAdAnaM tadbhojanAnantaramevA''kSepeNa pauSadhAbhyupagamapradarzanArtham, evaM uttaratrA'pi gamanikA kAryA ityeke, anye tu vyAcakSate - iha kila pauSadhaM - parvadinAnuSThAnaM, tacca dvedhA- iSTajanabhojanadAnAdirUpaM, AhArAdipauSadharUpaM ca, tatra zaGkha iSTajanabhojanadAnarUpaM pauSadhaM kartukAmaH san yaduktavAn // 2 // evaM zrIvipAkazrute dvitIyazrutaskandhe (patraM 93 ) subAhuzrAva keNA'pi caturdazyAdiparvadivase pauSadho'kAri, tathAhi tatpAThaH- "tate NaM se subAhukumAre aNNayA kayAI cAuddasamuddiTThapuNNamAsiNIsu jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 ttA posahasAlaM pamajjai 2ttA uccArapAsavaNabhUmiM paDi - | lehei 2 ttA danbhasaMthAraM saMtharai 2 ttA dabbhasaMthAraM durUhati 2 ttA aTThamabhanttaM pagiNhati 2 ttA posahasAlAe posahie aTThamabhattie posahaM paDijAgaramANe 2 viharai" // 3 // evameva zrIupAsakadazAsUtravRttau AnandazrAvakAdhikAre zrIabhaya Jain Education Inte 17 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata kam / // 9 // Jain Education Inte | devasUribhiH vyAkhyAtaM ( patraM 6 ) tathAhi - " tayANaMtaraM ca NaM posahovavAsassa samaNovAsaeNaM paMca aiyArA jANiavA na | samAyariavA | vyAkhyA - 'posahovavAsassa tti' iha pauSadhazabdo aSTamyAdiparvasu rUDhaH, tatra pauSadhe upavAsaH pauSadhopa vAsaH, sa ca AhArAdiviSayabhedAt caturvidha iti // 4 // itthameva zrIsUtrakRtAGge trayoviMzAdhyayane lepazrAvakAdhikAre pratyapAdi ( patraM 408 ); tathAhi - " cA uddasamuddiTThapuNNamAsiNIsu paDipunnaM posahaM sammaM aNupAlemANe viharati" iti // 5 // evameva zrIrAjapraznIyopAne citropAsakavarNane ( patraM 122 ) tathAhi - cAudasamuddiTThapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM aNupAlemANe iti sUtraM, vRttirapi caturdazyAM aSTamyAM uddiSTAyAM iti amAvAsyAM ca pratipUrNa ahorAtraM yAvat pauSadhaM iti // 6 // sthAnAGgavRttau caturthasthAne ceTakarAjavarNane yathA "cAuddasamuddipuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM aNupAlemANe viharati" etad vyAkhyeyaM 'uddiTTha'tti amAvAsyA 'puNNamAsiNI' tti pUrNamAsI iti, ( pRSTham 236 ) // 7 // uttarAdhyayana sUtravRttau navamAdhyayane; tathAhi - " iheva posaharao" pauSadho aSTamyAditithiSu anuSTheyo vratavizeSa iti, "punaH zrIuttarAdhyayanavRttau zrIzAntyAcAryakRtAyAM, tathAhi - "iha asmin eva gRhAzrame sthitaH iti gamyate, poSaM dharmapuSTiM dhatte iti pauSadhaH aSTamyAditithiSu vratavizeSaH, tatra rato AsaktaH poSadharataH 'bhavAhi'tti bhava, aNuvratAdyupalakSaNaM etad, asya eva ca upAdAnaM pauSadhadineSu avazyabhAvataH taponuSThAnAkhyApakaM, yata Aha asasenaH - "sarveSvapi tapoyogaH, prazastaH kAlaparvasu / aSTamyAM paJcadazyAM ca nimnataH pauSadhaM vaset // 1 // " ityAdi ( patraM 315 ) // 8 // dharmavidhiprakaraNavRttau kAma| devAdhikAre parvaNi eva pauSadhagrahaNaM likhitaM / tathAhi "sAmAiappamANaM karei desAvagAsiaM niccaM / pache posahaggaNaM atihi 18 For Priv Personal Use Only parvadine pauSadhasya adhikAraH 2 119 11 w.jainelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAgaM ca munnijoge||1||" ityAdi (patraM 26) // 9 // vijayasiMhAcAryakRtapratikramaNau~ tathAhi-"pavadihayaMmi tamhiM aTThamabhattaM pagiNhaI nnNdo| posahasAlaM pavisai, posahamAdAya vaTTai a||1||" iti ||10||punH zrIbhagavatIsUtre varuNAdhikAre ( pRSTham 320) // 11 // AlabhikAnagaryupAsakavarNanAdhikAre ( patraM 888) // 12 // jayantIzrAvikAvarNanAdhikAre // 13 // RSabhadattopAsakavarNanAdhikAre // 14 // kArtikazreSThivarNanAdhikAre // 15 // udAyanarAjAdhikAre // 16 // somalAdhikAre // 17 // zrIjJAtAdharmakathAyAmarahannagazrAvakavarNanAdhikAre // 18 // subuddhizrAddhasambandhe // 19 // nandamaNikAravarNake (patraM 178)||20||shriiauppaatikopaangge'mbddopaaskvrnnke (pRSTham 105) evaM sarvatra 'cAuddasamuddidva puNNamAsiNIsu' ityAdipAThasadbhAvena parvadivaseSu eva pauSadhakartavyatA pratipAditA / atrA''ha kazciccarcAcaJcaH6 nanu-pUrvoktagranthAnusAreNa pauSadhasya parvadivaseSu karttavyatA samAyAtA, paraM parvadivasAn vinA anyadivaseSu na kAryaH I pauSadha iti niSedhAkSarANi spaSTaM kvApi santi ? ucyate-- santIti brUmaH, tathAhiitthaM puNa samaNovAsAvagadhamme paMcaaNuvayAiM tinni guNavayAI AvakahiAI, cattAri sikkhAvayAiM ittriaaii| vyAkhyA-atra punaH zramaNopAsakadharme punaHzabdo'vadhAraNArthaH / atraiva na zAkyAdizramaNopAsakadharme, samyaktvAbhAvena aNuvratAdyabhAvAditi, vakSyati ca-'ittha puNa samaNopAsagadhamme mUlavatyUM sammattaM'ityAdi, paJcANuvratAni pratipAditasvarUpANi, trINi guNavratAni ityuktalakSaNAnyeva 'yAvatkathikAnI' ti sakRtgRhItAni yAvajIvamapi bhAvanIyAni, 19 Jain Education in For Private & Personal use only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvadine pauSadhasya adhikAra sAmAcA catvArIti saGkhyA, zikSApadavratAni zikSA-abhyAsaH tasya padAni-sthAnAni tAnyeva vratAni zikSApadavratAni, 'itvarANI' rIzata- ti / tatra pratidivasAnuSTheye dve sAmAyikadezAvakAzike punaH punaruccArye iti bhAvanA, pauSadhopavAsAtithisaMvibhAgau tu prati- km| niyatadivasA'nuSTheyau na pratidivasA''caraNIyau iti zrIharibhadrasUrayaH zrIAvazyakavRttau procivAMsaH (patraM 838) / atra sAkSAt-prakaTameva pauSadhakartavyatAyAH pratidivasaM niSedhaH prokto'sti / 1 evameva zrIharibhadrasUrayaH zrAvakamajJaptivRttA-1 vapi uktavantaH (patraM 182) / tathAhi tatra pratidivasAnuSTheye dve sAmAyikadezAvakAzike punaH punaruccArye iti bhAvanA, pauSadhAtithisaMvibhAgau tu pratiniyatadivasAnuSTheyau na pratidivasAcaraNIyau iti / 2 / evaM tattvArthavRttau api yathA (dvitIyabhAge patraM 88) vratI-agArI anagArazca, aNuvrato'gArI, sUtraM-"digdezAnarthadaNDaviratisAmAyika-pauSadhopavAsopabhogaparibhogaparimANAtithisaMvibhAgavratasaMpannazca zIlasaMpannazca" kRtadvandvA digAdayastaiH saMpannaH-samRddhaH saMyuktaH, cazabdaH samuccayavacanaH, pratipannANuvratasya agAdAriNaH teSAmeva aNuvratAnAM dADhyAMpAdanAya zIlopadezaH, zIlaM ca guNazikSAvratamayaM, tatra guNavratAni trINi, digupabhogapaHIribhogaparimANAnarthadaNDaviratisaMjJAni aNuvratAnAM bhAvanAbhUtAni yathA aNuvratAni tathA guNatratAni api sakRdvahItAni yAvajIvaM bhAvanIyAni, zikSAtratapadAni sAmAyika-dezAvakAzika-pauSadhopavAsA-'tithisaMvibhAgAkhyAni catvAri, tatra pratidivasAnuSTheye dve sAmAyika-dezAvakAzike punaH punaH uccAryete iti yaavt||3||pnycaashksuutrsy cUrNiH yathA-"etthao sAvagadhamme pAyamaNuvayAI ca AvakahiAI sikkhAvayAI puNa ittariAI" vyAkhyA-'ettha'tti puSabhaNie 'tu saddo 20 S // 10 // Jain Education inte For Private & Personal use only CAMw.jainelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAE SECRECARSANSAR visesaM karei, tathAhi-jai dhamme mahabayANi AvakahiyANi ceva bhavaMti, ettha puNa sI sAvagadhamme pAyamaNuvayANi a guNa-5 vayAiM ca jAvajIviANi bhavaMti, pAyaM gAhaNAu puNa cAummAsAI kAlapamANeNa vi bhavaMti, sikkhAvayANi puNa 'ittarijANi' appakAliANi tattha paidivasANadveANi sAmAia1 desAvagAsiANi 2 puNo puNo uccArijaMti tti bhaNi hoi, posahovavAsaatihisaMvibhAgA puNa ptiniaydivsaannuddheaa||4|| evameva paJcAzakavRttiH (patraM 30) api nityapauSadhapratiSedhakarI / tathAhi-tatra pratidivasAnuSTheye sAmAyikadezAvakAzike punaH punaH uccAryete iti bhAvanA, pauSadhopavAsAtithisaMvibhAgau tu pratiniyatadivasAnuSTheyo, na pratidivasAcaraNIyau iti atra 'sI' zabdaH prastutArthaparisamAptyarthaH // 5 // zrIcandrasUrikRtaSaDAvazyakavRttAvapi ca / 6 / ityAdigrantheSu pratiniyataparvarUpadivaseSu eva pauSadho dRzyate, paraM na pratidinaM | niSedhAkSarANAM prakaTamupalabhyamAnatvAditi // ityAdi, pratidivasaM pauSadhaniSedhapATho jJAtavyaH / | punarapyAha carcAcaNaH ziSyaH-nanu-yadi catuSpIrUpapratiniyatadivaseSu eva pauSadhakartavyatA vidhivAdacaritAnuvAdAbhyAM darzitA, tarhi kalyANakadivaseSu pauSadho grAhyate, tatkathaM ghaTAmATIkate ? ucyate-kalyANakadivaseSu api puNyatithitvena pauSadhakaraNaM zrIzIlAGkAcAryeNa zrIsUtrakRtAGgadvitIyazrutaskandhe saptamAdhyayane lepazrAvakAdhikAre 'uddiSTa'zabdavyAkhyAne anujJAtam (pRSTham 408) / tathAhi| "tattha NaM nAlaMdiyAe bahiriyAe lepanAma gAhAvatI hotthA, + + jAva ahigayajIvAjIve ++ cAuddasaTTamuddivapupraNamAsiNIsu paDipuNNaM posahamaNupAlemANe viharati / " 21 zazAtalyA %ESARKARIESCARRC Jain Education Kellwwjainelibrary.org Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 11 // ASSESSORIA vyAkhyA-caturdazI-aSTamyAditithiSu uddiSTAsu mahAkalyANakasambandhitayA puNyatithitvena prakhyAtAsu, tathA paurNa-1 parvadine mAsISu catasRSu api caturmAsikatithiSu ityarthaH, evaMbhUteSu dharmadivaseSu suSTu=atizayena pratipUrNo yaH pauSadho vratAbhigra- pauSadhasya havizeSaH taM pratipUrNam AhAra-zarIra-satkAra-brahmacaryAcyApArarUpaM pauSadham anupAlayan zrAvakadharmam AcaratIti / atra adhikAraH zrIzIlAkAcAryeNa lepazrAvakasya jinacyavana 1 janma 2 dIkSA 3 jJAna 4 nirvANa 5 dineSu api pauSadhakartavyatA darzitA 'uddiSTa' zabdena nanu yuktaM uktaM, uktadarzanena 'kalyANakatithiSu nAmagrAhaM puNyatithitvena pauSadhakaraNaM tatpratipAdanena ca paryaSaNAparvaNi api bhAdrapadasudipaMcamyAM AcaraNayA taccatujhaM lokottarajyeSThaparvatvAt vizeSataH puNyatithitvena pauSadhakaraNamAveditameva, paraM nAmagrAhaM vApi granthe paryuSaNAparvaNi pauSadhakaraNaM niveditamasti ? ucyate-astIti, tathAhi-"catarvidhena zuddhena, pauSadhena samanvitaH / tatparvadivase kRtya-maticAravivarjitam // 110 // vyAkhyA-parvadivase aSTamI-caturdazIpUrNimA-amAvasyA-paryuSaNAdipuNyavAsare tatsAmAyika kRtyaM kArya, kIhaksamanvitaM? kena pauSadhena ? ityAdi zrAvakadharmaprakaraNe-jinezvarasUriH / tathA navapadaprakaraNavRttau api (patraM 271) "posahovavAso puNa ahamicauddasIsu jammadiNe / nANe nivANe cAummAsa aTTAhi pjusnne||1||" evameva zrIjinavallabhasUrikRtapauSadhavidhiprakaraNe'pi / tathAhi-(pRSTham 13) "taM ca cauddasi-aTumi-pajosavaNAdipavadivasesu / sAhusagAse posahasAlAe ghare va iya kujjA // 5 // " ityAdigrantheSu |paryuSaNAparvatitheH nAmagrAham uktatvAt / evaM vicArasAragranthe'pi / tathAhi 22 SECCCCCOUSTOMSEX // 11 // Jain Education inte For Private Personal use only Mww.jainelibrary.org Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "pauSadhaM parvadinAnuSThAnameva" iti zrutadharavacanAnusAreNa aSTamI-caturdazI-pUrNimA-amAvAsyA-paryuSaNAparvadivaseSu eva pauSadhaM sAmAyikayuktaM kaarymiti| punarapyAha paraH-nanu-so'STamI-caturdazI-paJcadazISu anyatamA vA tithimabhigRhya caturthyAgrupavAsinA iti bhASyam, vyAkhyAnayatA vRttikAreNAnyAsvapi pratipadAditithiSu pauSadho vidheyatayA uktH| tathAhi-"so'STamImityAdi",sa pauSadhopavAsa ubhayoH pakSayoH aSTamyAditithim abhigRhya nizcitya buddhyA anyatamAM veti pratipadAditithiM, anena cAnyAsu tithiSu aniyamaM darzayati, na avazyatayA anyAsu katteMvyaH, aSTamyAditithiSu tu niyamena kAryaH, pratipadAditithiSu aniyamena kAryaH, paramatra pratipadAditithiSu api pauSadhakarttavyatA samAgatA, tasyAM ca satyAM sarva pUrvoktaM vyarthatAM agamat pratidivasaM pauSadhasadbhAvAt , naivaM anyAsu tithiSu aniyama darzayati / etadvAkyasya abhiprAyAparijJAnAt, yata etasya anyapUrvoktazAstramiti tattvena / ayaM paramArthaH-yadi pratipadAditithayo mahAkalyANakasambandhitayA puNyatithayo bhavanti tadA pauSadhaM kriyata eva, etattu asmAbhirapi paramasammatatvena pUrva prapaJcitam , atha yadi pratipadAditithayaH puNyati thayo na syuH, kintu kalyANakAdyabhAvena sAmAnyatithayaH syuH, tadA tAsu pauSadho na karttavyaH, anyathA etadartha vinA 5 sarve'pi pUrvoktagranthA gaNadharAdikRtA visaMvAdinaH syuH, na ca gaNadharAdivAkyaM visaMvAdi, ata etadvAkyasya tadabhiprA yajJaptau sarva pUrvoktaM saGgatimaGgati smeti, na ca vaktavyaM parvadivaseSu api nizcayena zrAvakaiH pauSadhaH kAryaH, evaM caritAnuvAde'nyathA'pi darzanAt / yaduktaM zrIbhagavatIsUtrepAkSikaparvaNyapi zatakAdizrAvakairbhuktaM, paraM noccArarUpapauSadho vyadhAyi, tata iyatA kimAgatam ?, aSTamI-caturdazI 23 Jain Education in Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- amAvasyA-pUrNimAtithiSu paryuSaNAparvaNi kalyANakatithiSu ca sati sAmarthya satyavakAze pauSadhaH kAryaH zaGkhAdivat , tada- parvadine rIzata- bhAve'pi na karttavyo'pi zatakAdivat , parametA aSTamyAditithayaH pauSadhakarttavyatAyAM santi, na anyaaH| pauSadhasya kam / I nanu-yadi parvadivaseSu eva pauSadhakaraNaM na anyeSu, tadA nandamaNikAreNa zrIjJAtAdharmakathAyAM, udAyanabhUpena zrIbhagava-13 adhikAra // 12 // hatyAM kathaM parvAnyadivaseSu api pauSadho vyadhAyi ? / tathA ca tatpAThaH-(pRSTham 178) | "taeNaM naMdamaNiAraseTI aNNayA gimhakAlasamayaMsi jedAmalamAsammi ahamabhattaM parigiNhaMti parigiNDittA posaha sAlAe jAva viharati" iti / zrIjJAtAdharmakathAyAM trayodazAdhyayane / bhagavatyAmudAyanapATho yathA-(pRSTham 618) 8 "taeNaM se udAyaNe rAyA aNNayAkayAi jeNeva posahasAlA posahie ege abIe pakkhiraM posahaM paDijAgaramANe|8 viharati / " iti| / ucyate-yadyapi atra ubhayatra AlApakeSu parvapadaM nAsti, tathApi azItyadhikaikAdazazata 1180 pramitavarSe vartamAne zrIvijayasiMhAcAryakRtAyAM zrIzrAvakapatikramaNacUrNI nandamaNikArasya adhikAre parvapadaprarUpitamasti / tathAhi"pavadihayammi kammi, adumabhattaM pagiNhai nNdo| posahasAlaM pavisai, posahamAdAya vaTTai a||" iti // 1 // 2 // tathA udAyanabhUpAdhikAre'pi zrIuttarAdhyayanavRttau ( pRSTham 618) 'pakkhi posaha miti pAThena pakSikAyAM parvabhUtAyAM pauSadhakaraNaM sUcitaM, tathA ca tatpAThaH 24 Jain Education in R ww.jainelibrary.org Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 3 Jain Education Inter "taeNa se udAyaNe rAyA aNNayA kayAi jeNeva posahasAlA posahie ege abIe pakkhiaM posahaM paDijAgaramANe viharati" iti / evameva zrIsaGghAcAravRttau zrIdharmmakIrkyupAdhyAyA api nijagaduH / tathAhi 'kavi pakkhi posahaM nivo leI, vIabhayasAmI / rayaNIe caramajAme suhaleso iya viciMtei' / iti / tata ubhayorapi nandodAyanayoH parvadivaseSu eva pauSadhakaraNamAgatam / nanu bhavatu nAma parvadivaseSu eva pauSadhakaraNaM, paraM nandakRtapauSadhasya aSTamarUpasya dinatrayAtmakatvAddinatrayasya kathaM parvadinatvaM ucyate ? re ziSya ! etadAlApakAbhiprAyaM zRNupUrvoktagranthasammatyA jJAyate nandamaNikAreNa jyeSThAmUlamAse jyeSThamAse caturdazyapekSayA purA dvAdazItrayodazIrUpe dinadvaye upavAsadvayaM cakre, tRtIyecaturdazIdine parvarUpe poSadhaM jagRhe, athavA dvAdazyAM zrIsupArzvajanma, trayodazyAM zrIsupArzvadIkSA, tato dvAdazItrayodazIdinadvayasya jyeSThamAse zuklapakSe kalyANakatithitvena parvatvaM caturdazI tu parvaivA'sti, ato dinatrayamapi parva bhUtaM parvaNi tu dinatraye'pi pauSadhakaraNaM nandamaNikArasya saGgatimaGgati eva / nanu - paJcAdhikaikAdazazata 1105 pramitavarSe vartamAnopa kezagacchIya- zrIkakkAcAryasantAnIyopAdhyAyazrIyazodevakRtAyAM zrI navapadaprakaraNavRttau ( pRSTham 54 ) nandamaNikArasya kRtacaturdazIrajanI pauSadhavratasya tRSA prarUpitA, pauSadhatrataM tiSThadapi caturdazyAmeva / tathAhi - " anyadA ca trailokyabAndhave bhagavati sindhuviSayamudAyanarAjazrAvakasya pratrAjanArthaM gatavati nandamaNikArazrAvako grISma caturdazyAM pauSadhiko babhUva, astaMgate rakhau vihitaH sAyaMtana sandhyAvazyaka vidheH dharmadhyAnaratasya asya kasyAMcit velAyAM pipAsAvedanA prAdurabhUt, tatastayA bAdhyamAnaH cintayAmAsa iti vAkyena nandamaNikArasya kRtacaturdazIrajanIpauSadhavratasya tRSA prarUpitA", 25 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvadine | pauSadhasya adhikAraH km| sAmAcA- tasmAt hetoH parvaNi eva tasya pauSadhavratasya niSThA api paripUrNatvaM samabhUt , tathA ca nandasya parvaNi eva pauSadhagrahaNaniSThe rIzata- samupadiSTe / athavA sandehadolAvalIbRhadvattau tu zrIjinapAlopAdhyAyAH jyeSThapUrNimAyAM pauSadhavrataniSThatvaM prAhuH (patraM 58) tathAhi-"jeTTA-mUlaMsi mAsaMsI" iti, jyeSThapUrNimAyAM aSTame bhakke tRtIyadivase parvaNi eva tridevasike pratimAntyarAtrI kAyotsargavat pauSadhasya saMbhavAt , kathaM nandamaNikAradRSTAntena pauSadhasya aparvAnuSThAnatA? iti, atra ekatraniSThAkAlaH caturdazyAm anyatra tu paJcadazyAM, tataH kathaM na virodhaH? ucyate-bhavatu nAma caturdazI vA pUrNimA vA niSThAkAle, paraM ubhayatrA'pi parvadinatvaM tu vartate eva, asmAkaMna atra vicAraH / nanu vipAkasUtre prathamAdhyayane (pRSTham 93 ) "tate NaM se subAhukumAre |4|| annayA kayAI cAuddasaTTamuddidvapuNNamAsiNIsu jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjati, pamajjittA uccArapAsavaNabhUmi paDilehati, paDilehittA dabbhasaMthAragaM saMtharati, saMtharittA dambhasaMthAraM durUhai, durUhi ttA ahamabhattaM pagiNhai, pagiNhittA posahasAlAe posahite ahamabhattie posaha paDijAgaramANe viharati" iti // subAhukumArasya aSTamaH pratipAditaH tatra kiM samAdhAna ? ucyate-zrUyatAM nandamaNikArodAyanavat suvAhorapi aSTamasya saMbhavAt na doSaH, subAhuH anyadA kasmiMzcit kAle aSTamena upavAsatrayeNa yutaH san caturdazI-aSTamI-uddiSTA-paurNamAsI-rUpaparvadivaseSu pauSadhavrataM akArSIt / parvadinataH prAgupavAsadvayaM kRtaM, caturdazyAdiparvadine tu pauSadhavrataM, na tu caturdazyAdiparvadinaM AditaH kRtvA ekadinakRtaM pauSadhaM dinatrayo'pi anuvarttayati, sarvagacchIyagItArthAnAM anabhimatatvAt, yataH-pauSadhastu sAmAyikA'viyutaH sAmAyikakAlastu utkRSTato'pi aSTaprAharikaH, yaduktaM-zrIzrIcandrasUribhiH pratikramaNasUtravRttI sAmAyikAdhi // 13 // Jain Education Intern 26ersonal use only Soumyainelibrary.org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAre, tathAhi-"jAva niamaM pajavAsaI" iti, niyamazca jaghanyato muhUrttamAnaH, utkRSTato'horAtramAnakAla iti, pauSadhazca zAstre tridhA vyAkhyAtaH, tathAhi-'paDipunnaM posahaM samma aNupAlemANe'tti, pratipUrNamahorAtraM yAvattatIyAne tRtIyAzvAsAdhikAre (pRSTham 237) anyatrApi granthe 'paDipuNNa padavyAkhyAne ayamevArthoM vyAkhyAto'sti, tato'yamahorAtramAna utkRSTaH | pauSadhaH 1, tathA-posahaM duhao pakkha egarAyaMna haaye|' ityatra rAtrigrahaNaM divAvyAkulatayA karjumazaknuvan rAtrAvapi pauSadhaM 6 kuyoditi zrIuttarAdhyayanavRttI vyAkhyAnAt rAtripauSadho'pi dvitIyaH 2, sarvagacchIyagItArthAcaraNayA sAmprataM kriyamANo devasikapauSadhastRtIyaH 3, nanu-bhavatu nAma subAhoradhikAre'pi parvAnyadivaseSu pauSadhapratiSedhaH, paraM abhayakumAreNa parvadinAni vinApi pauSadhatrayaM vyadhAyi / tatra kA vArtA ?, tathA ca zrIjJAtAsUtre (30 patre ) tatpAThaH__"atthi NaM majjha sohammakappavAsI puvasaMgatie deve mahiDDIe jAva mahAsokkhe, taM seyaM khalu mama posahasAlAe posahi yassa baMbhacArissa ummukkamaNisuvannassa vavagayamAlAvannagavilevaNassa nikkhittasatthamusalassa egassa abIyassa dabbhasaMthArovagayassa aTThamabhattaM parigiNhittA puvasaMgatiyaM devaM maNasi karemANassa viharittae, tate NaM pubasaMgatie deve mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAlamehesu DohalaM viNehiti, evaM saMpeheti saMpehitA jeNeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchati uvAgacchittA posahasAlaM pamajati, pamajittA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei paDilehitA danbhasaMthAragaM paDilehei paDilehittA dabbhasaMthAragaM durUhai durUhittA aTThamabhattaM parigiNhai parigiNhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI jAva puvasaMgatiyaM devaM maNasi karemANe karemANe ciTThaI" ityatra / ucyate-atra 'aTThamabhattaM'iti pAThAt abhayakumAreNApi, 27 Jain Education a l For Private & Personal use only Dilww.jainelibrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzatakam / // 14 // Jain Education in 'aSTamabhataM' aSTamabhakta zabdavAcyam upavAsatrayameva vyadhAyi, na pauSadhatratatrayam, kutaH ?, pauSadhatrate tu "tammikae paDhai potthayaM vA vAei, dhammajjhANaM vA jhIAyai, jahA ee sAdhuguNA ahaM maMdabhaggo na sammattho dhAreuM evamAi vibhAseti / " zrI AvazyakacUrNipAThAt ( pRSTham 304 ) dharmmadhyAnaM dhyAtavyam / anena tu akAlameghavRSTyAzaMsArUpasAvadyavyApAraciMtanena ArttadhyAnaM dhyAtam / tato nedaM vratarUpapauSadhatrayaM, tadaGgIkAre tu zrIjJAtAyAM SoDazAdhyayane ( patraM 214 ) " tate NaM se paumanAbhe rAyA kacchulanArayassa aMtie eyamahaM soccA nisamma dovaIe devIe rUve ya mucchie dovaIe ajjhovavanne jeNeva "posahasAlA teNeva uvAgacchaI uvAgacchittA posahasAlaM jAva puvasaMgaiaM devaM" ityAdipAThAt padmanAbhakRta pauSadhasyApi pauSadha vratatvApattiH, sA ca na kasyApi iSTA, jinadharmavAsanAyA api tasmit abhAvAt / evaM ThANAvRttau - "samayammi tao kaNho, posahasAlAe aTThamaM bhattaM / hariNegamesidevaM, maNammi kAuM pagiNhei // 1 // ummukamaNisuvaNNo, vavagayamAlA vilevaNo tattha / taNasaMdhAranisaNNo, ciTThai jA aTTamaM puNNaM // 2 // " iti vAkyAt zrIkRSNasya pauSadhazabdavAcakatvamaSTamaM mAtraiva | darzitam ; api vA so janAbhAve pratyAkhyAnamantareNA'pi tRtIyadine aSTamaH syAdeva, yaduktaM - zrIharibhadrasUribhiH zrIAvazyakabRhadvRttau ( patra 222 ); tathAhi--" tattha sAmI posabahulapADivae imaM eyANurUvaM abhiggahaM abhigiNhai caubihaM dabao 1 khittao 2 kAlao 3 bhAvao 4 davAo kummAse suppakoNeNaM, khittao eluyaM vikkhaMbhaittA, kAlao niyattesu bhikkhAyaresu, bhAvao jahA rAyadhuyA dAsattaNaM pattA, niyaDabaddhA, muMDiyasirA, royamANI, aTThamabhattiyA evaM kappati sesaM na kappati" atra candanayA na svayaM aSTamapratyAkhyAnaM kRtaM, 1 nA'pi kasyA'pi samIpe pratyAkhyAtaM, 2 kintu yaddine bhagavAn 28 all parvadi pauSadhasya adhikAraH 2 // 14 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratilAbhitaH taddine tasyAH dinatrayaM abhaktArthatvAt aSTamo'bhUt / 3 nanu-bhavatu nAma zrIabhayakumArasya sAvadyayogapravRtattatvena aSTame pauSadhavratatvAbhAvaH, paraM zrIvijayena rAjJA saptadivasAni yAvat pauSadhaH pAlitaH zrUyate, tatra kiM kartavyaM ?, tada dhikAraH zrIvasudevahiNDau ekonaviMzatilambhe (patraM 316) yathA "cauttheNa bhaNiyaM-mAhaNeNa AiTTho poyaNAhivassa asa|NidhAo, na sirivijayassa raNNo, taM seyaM Ne sattarattaM aNNaM rAyaM ThAveuM ti, tato nimittiNA bhaNiyaM, 'sAhu bho mahAmaMtI ! si, eyaM kAyacaM, raNNo jIviyaparirakkhaNanimittaM ahamavi Agao, niyamajutto rAyA nittharihiti uvasaggaM, nimittivayaNaM ca pariggaheUNaM rAyA jiNAyataNamAgato sauroho, maMtIhi vi se vesamaNapaDimA pagaisamaggehiM ahisittA sevijae rAovayAreNa, sirivijayo vi danbhasaMthArovagato sattarattaM paricattAraMbhapiraggaho baMbhayArI saMviggo posahaM pAlei, sattame dAya divase samaMtato mehA pAubbhUyA salilabhAraga(ru)yA pavaNavegapavittharamANA vijujjoiyapAsA bhayajaNaNaniduragajiya: saNA, tato majjhaNhakAle mahayAsaddeNa pAsAdaM vesamaNapaDimaM ca cuNNayaMtI iMdAsaNI paDiyA, rAyA abhinaMdio pagatIhiM 4||'namo arihaMtANaM' ti niggato posahasAlAo tti, "divo ya tuTreNa pariyaNeNa" iti| atra ucyate-zrIvijayena saptAhaM pauSadho gRhItaH, sa ca ihalokArtha vidyatpAtalakSaNopadravaTAlanabuddhA pravRttatvAta paraM na mokSArtha, tatrApi na sa pauSadho vratarUpaH |soccAraH tasya, yatastena madhyAhne eva vidyatpAtAnantaraM 'namo'haMdabhyaH' ityuktvA pauSadhaM pArayitvA tadeva popadhAgArAnnirgamanaM vyadhAyi, poSadhapAraNavidhestu bhinnatvAt , ahorAtrAvasAne ca pauSadhapAraNasamaNayatvAcca na vratarUpaH poSadhaH, tena saptAha pauSadhavidhAnenA'pi na duussnnaavkaashH||4|| 29 Jain Education inte A w.jainelibrary.org Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- 18 nanu-yadi parvadivasa 1 kalyANaka 2 paryuSaNAparva 3 tithirvinA pauSadhagrahaNaM niSedhazcakre / tarhi upadhAnatapovAhanamadhye parvadine rIzata- dakimiti pauSadhagrahaNaM sadA kAryate ? ucyate-tatra yadyapi mahAnizIthAdau upadhAne sadA. pauSadhagrahaNaM noktaM, tathApi sarvagI- pauSadhasya kam / / tArthaiH sarvagacchIyagItArthasammatatayA sarveSvapi suvihitagaccheSu niyatatayA svasvopadhAnadinapramANavidhitayA svasvatapo- adhikAraH yogavidhiprakaraNeSu nibaddhaM dRzyate, tathaiva ca tadgacchIyopAsakaiH kriyate ca / tathAhi-zrAvakazrAvikANAM tu eksminnup||15|| dhAne'gUDhe'pi gurvAjJayA anujJAnandI vidhIyamAnA dRzyate, parametairahorAtrapauSadhadinAni pazcAdapi zIghraM savizeSa pUraNIyAni, iti zrIcandragacchIya-zrIajitasUrayaH trisaptatyadhikadvAdazazata 1273 varSakRte yogavidhiprakaraNe procuH / 1 punarapi pauSadhagrahaNapurassaraM upadhAnatapo vidheyamiti upadhAnavidhirucyate, iti zrIabhayadevasUriziSyaparamAnandasUrikRtasAmAcArIgranthe / / tathAhi "pauSadhakriyA tu yadyapi mahAnizIthe sAkSAnnoktA tathApi yathA sAdhoyogeSu atizAyi kriyAvattvaM sarvapratItam , tathA zrAddhAnAmapi upadhAneSu vilokyate" iti zrItapAgacchIyazrIratnazekharasUrikRte zrIAcArapradIpe (patre 19) / 3 / evaM zrIbRhadgacchIyasAmAcAryAm / 4 / zrImAnadevasUrikRte kulake / 5 / zrIkharataragacchIya-zrIjinapatisUrikRtadvAda-15 shkulkvRtto|6| zrIjinaprabhasUrikRtavidhiprapAyAm / 7 / anyeSvapi sAmAcArIgrantheSu, AcaraNayA upadhAne pauSadhagrahaNaM pramANIkRtamasti, atrA'yaM bhAvArthaH,-zrIsthAnAGga 1 sUtrakRtAGga 2 zrIuttarAdhyayanalaghubRhadvatti 3 yogazAstravRtti 4 zrI // 15 // 4 aupapAtikavRtti 5 ThANAvRtti 6 pramukhagrantheSu parvadivaseSu pauSadhaH prtipaaditH||1|| tathA AvazyakabRhadvRtti 1 zrAvakajJaptivRtti 2 paJcAzakacUrNivRtti 3 pramukhagrantheSu parvAnyadivaseSu pauSadhaniSedhaH pratyapAdi // 2 // tathA zIlAjhAcAryakRta For P 30 conal Use Only W w.jainelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrakRtAGgavRttI 'uddiSTA'zabdavyAkhyAne kalyANakadivaseSu pauSadho darzitaH // 3 // sarvagacchIyagItArthAcaraNayA ca upadhAnatapovahane pauSadhagrahaNaM likhitam // 4 // evametaiH sUtravRttyAdyakSaraiH imAbhiH pUrvoktayuktibhiH anena ca gurusampradAyena pauSadhagrahaNanirUpaNaM likhitam / punaryadbhagavaduktaM tatpramANamiti // ||iti parvadine eva paussdhaacrnnaadhikaarH||2|| nanu-zrImahAvIradevasya kaizcit kalyANakapazcakameva procyate, zrIkharataragacche tu kalyANakaSaTuM, tatra kiM siddhAntAdisAkSyam ? ucyate-sarvatra-sUtra-cUrNi-vRttisvaparagacchIyaprakaraNAdI kalyANakapadasya evaM prarUpaNAt kalyANakaSaTameva / | yaduktaM-zrIAcArAGgadvitIyazrutaskandhe bhAvanA'dhyayane-(patraM 387) tathAhi| "teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre paMcahatthuttare yAvi hotthA, taMjahA-hatthuttarAhiM cue caittA gambhaM vakaMte 1 hatthuttarAhiM gambhAo gambhaM sAharie 2 hatthuttarAhiM jAe 3 hatyuttarAhiM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavaie 4 hatthuttarAhiM kasiNe paDipuNNe nivAghAe nirAvaraNe aNaMte aNuttare kevalavaranANadaMsaNe samuppaNNe 5 sAiNA bhagavaM parinibuDe0 6" iti sUtram / tadvattiriyam-'teNaM kAleNa'mityAdi 'tena kAlene ti duHkSamasuSamAdinA 'tena samayena'iti vivakSitena viziSTena kAlena satA utpattyAdikamabhUditi sambandhaH / tatra "paMcahatthuttare A'vi hotthA" ityevamA-14 dinA "AroggAroggaM pasUyA" ityevamantena granthena bhagavato zrIvarddhamAnasvAmino vimAnacyavanaM brAhmaNIgarbhAdhAnam 1 tataH zakrAdezAt trizalAgarbhasaMharaNa 2 mutpatti 3 zcAbhihitAH, 'tattha paMcahatthuttare hottha'tti, hasta uttaro yAsAmuttaraphAlgu 31 Jain Education inte X w.jainelibrary.org Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 sAmAcA- nInAM tA hastottarAH tAzca paJcasu sthAneSu garbhAdhAna 1 saMharaNa 2 janma 3 dIkSA 4 jJAnotpatti 5 rUpeSu saMvRttAH, ataH paJca- AgamorIzata- hastottaro bhagavAnabhUditi // 1 // kAni mahAkam / | evaM-zrIsthAnAGgasUtravRttau paJcamasthAnaprathamoddezakepi (patraM 307), tathAhi-"samaNe bhagavaM mahAvIre paMcahatthu- vIradevasya tattare hotthA, taM jahA-hatyuttarAhiM cue caittA gabhaM vakaMte 1 hatthuttarAhiM gabbhAo gabhaM sAharie 2 hatthuttarAhiM jAe 3 taSaT kalyA hatthucarAhiM muMDe bhavittA agArAo aNagAriaM pavaie 4 hatthuttarAhiM aNaMte aNuttare jAva kevalavaranANadaMsaNe samu- NakAni, ppanne / 5 / sAiNA bhagavaM parinibuDe / 6 / " vRttiryathA-"samaNe"ityAdi, hastopalakSitA uttarA hastottarA, hasto vA adhikAra uttaro yAsAM tA hastottarAH-uttarAphAlgunyaH, paJcasu cyavanagarbhApaharaNAdiSu hastottarA yasya sa tathA 'garbhAt , garbhasthAnAt , garbha'nti garne garbhasthAnAntare, saMhato-nItaH, nivRttastu svAtinakSatre kArtikAmAvAsyAyAmiti // 2 // | itthameva dazAzrutaskandhacUrNAvapi aSTamAdhyayane kalyANakaSaTramevAbhANi / tathAhi "teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jo bhagavatA usabhasAmiNA sesatitthaMkarehi ya bhagavao vaddhamANasAmiNo cavaNAdINaM chaNhaM vatthUNaM kAlo NAo diTTho vAgario a|" | "teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM"ti kAlAntargataH samayaH, samayAdizca kAlaH sAmaNNaMkAlao esa visesakAlo, samao hatthassa uttarAo jAo hatthuttarAo gagaNaM ca paDucca hatthuttaro jAsiM tAto hatthuttarAo uttaraphagguNIo chaTThI ahora G // 16 // tassa rattIe punarattAvarattaMsi" // 3 // 32 Jain Education in For Private & Personal use only D w .jainelibrary.org Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nanu-atra pUrvalikhitAlApakeSu kvApi sthAnaSaTUmuktaM, kvApi ca vastu SaT, paraM kvApi cyavanagarbhApahArAdInAM nAmagrAhaM kalyANakazabdAbhidheyatvaM spaSTamuddiSTamasti ?, ucyate-anekazaH tatpratipAdanAt , yaduktaM-zrIcandrakulAmbarataraNi-zrIzIlabhadrasUriH tacchiSyazAkambharIyanRpapratibodhakazrIdharmaghoSasUriH-tacchiSyaH zrIyazobhadrasUriH tacchiSyaH zrIdevasenagaNiH tacchiSyaH zrIpRthvIcandrasUriH tadviracite shriipryussnnaaklpttippnke| tathAhi-"hasta uttaro yAsAM tAH, bahuvacanaM bahukalyANakApekSaM" iti ||1||punrpi zrIparyuSaNAkalpAdhyayananirukte zrIvikramAttattvaguNenduvarSe 1325 nirmite zrIvinayendusUrayo'pya vocan / tathAhi-"teNaM kAleNaM" iti tasmin kAle yaH pUrvatIrthaGkaraiH zrIvIrasya cyavanAdihetutiH kathitazca, yasmin dAsamaye tIrthaGkaracyavanaM sa eva samaya ucyate, samayaH-kAlanirdhAraNArthaH, yataH kAlo varNo'pi, tathA "hasta uttaro yAsAM tA hastottarA uttarAphAlgunyaH, bahuvacanaM bahakalyANakApekSaM, tasyAM hi vibhozcyavanam 1, garbhAdrbhasaGkrAntiH 2, janma |3, vrataM 4, kevalaM 5, cA'bhavat , nivRtistu svAtau 6, // 2 // evaM zrIjinaprabhasUrayo'pi sandehaviSauSadhyAM kalyANaka-15 zabdaM procuH (patraM 2), tathAhiHI "paJcasu cyavana 1 garbhApahAra 2 janma 3 dIkSA 4 jJAna 5 kalyANakeSu hastottarA yasya sa tathA, cyavanAdIni paJca uttaraphAlguniSu jAtAni, nirvANasya svAtau saMbhUtatvAditi bhAvaH" // 3 // evaM zrIsaGghapaTTakabRhadvattau (patraM 596) caitra kUTIyamazastisatkakAvyavyAkhyAnAvasare / tathAhi-"kSudrANAM liGginAM AcIrNAni siddhAntoktamapi zrImahAvIrasya SaSThaM garbhApahArakalyANakaM lajanIyatvAt na karttavyamityAdikA AcaraNAH" ||4||punrettsmmtiprtipaadikN guNacandrakRtaprAkRtavIracaritram | Jain Education Inte For Private & Personal use only C w .jainelibrary.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| CAREERSGAR // 5 // pravacanasAroddhAra // 6 // zrIAvazyakasUtravRtti // 7 // pramukhagranthA bahavaH santi, tadarthanA te vilokniiyaaH| Agamo. atha ca zrIpaJcAzakasUtre zrIharibhadrasUrikRte (patraM 158) "iya te diNA pasatthA" ityAdigAthA trike zrImahAvIrasya kAni mahAkalyANakapaJcakamevoktam , zrIabhayadevasUriNA'pi tattathaiva vyAkhyAtam, na tu nAstIti niSedhaparaM vacanaM, tadabhiprAyaMtA vIradevasya / tu ta eva bahuzrutA vA jAnanti / SaT kalyA__atra pravAdIt ko'pi prativAdI-nanu cyavanAdInAM caturNA kalyANakatvaM bhavatu, paraM garbhApahArasya neti / maivam-yataH, NakAni, uktapUrvavakSyamANasUtra-vRtti-cUrNi-prakaraNAdiSu kutrApi evaM vivecanaM pUrvasUribhiH paapbhiirubhinoktN, yaduta zrImahAvIrasya adhikAra cyavanAdInAM kalyANakatvaM garbhApahArasya neti, tarhi svacittavikalpitakuvikalpena kena utsUtravAdinA ? ucyate-api ca cyavanAdyantarvatino garbhApahArasya kalyANakarave tatsamudAyAdu apanIyamAne cyavanAdInApi akalyANakatvApattirApadyeta / tathA ca haimnyaaysuutrm-'snniyogshissttaanaamekaapaaye'nytrsyaapypaayH| ato hetoH paJcahastottaro bhagavAnabhUt ityukatvAcca (cyavana )bhavanakriyAyAH sarvatra samAnatvAt / yadi cyavanAdIni catvAri kalyANakAni, tarhi garbhApahArasya kalyANakatvaM nirAkartuM sAkSAdindrANAmapi azakyaM, na ca vAcyaM garbhApahArasya AzcaryabhUtatvAd anArAdhyatvam , evaM cettarhi mallijinasyApi strItve tIrthaGkarasya AzcaryabhUtatvena amAnyatvaM bhAvi / tathA ca sati zvetAmbaradharme'pi digambaradharmatvA x // 17 // bhyupagamaH syAditi 1 / punarapi ekasamaye RSabhAdyaSTottarazataM siddhaM, tasyApi utkRSTAvagAhanAyAM siddhatvena AzcaryabhUtatvAt anArAdhyatvena avandyatvApattiH syAt 2 tatazyavanAdivat garbhApahArasyApi kalyANakatvaM ArAdhyatvaM yuktimat / / 34 Jain Education For Personal Use Only w .iainelibrary.org Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SUSASTERACE tathaiva zrIAgamikagacchIya-zrIjayatilakasUrayo'pi samyaktvasambhavanAmni mahAkAvye sulasAcaritre (patraM 86) saptazatazlokagranthAgre samyaktvaparIkSaNanAmni SaSThe sarge ambaDamunikRtavarddhamAnasvAmiSaTkalyANakastavanAdhikAre SaTkalyANakAnAM ArAdhyatvena stutizcakrire / tathAhi__"devAnandodare zrImAn , zvetaSaSThayAM sadA shuciH| avatIrNo'si mAsasyASA-''Dhasya zucitA ttH||1|| trizalA sarvasiddhecchA, tryodshyaambhuudytH| tavAvatArastenaiSA, sarvasiddhA trayodazI // 2 // zuklatrayodazyAM yazcA'calaM meruM pracAlayan / citraM kRtavA~stadyogAc, caitramAso'pi kathyate // 3 // yasyAdyadazamyAM durga-mokSamArgasya zIrSakam / cAritramAdRtaM yuktA, mAso'sya mArgazIrSatA // 4 // dazamyAM yasya zuklAyAM, kevalazrIraho tvayA / hyAdattA tena mAso'sya, yuktA mAdhavatA prabho ! // 5 // sava nirvANakalyANaM, yahina AgamiSyati / tato na vedmi nAtho'haM, maadRsho'dhykssvedinH||6|| siddhArtharAjAgajadevarAja!, kalyANakaiH paziriti stutastvam / tathAvidhe hyantaravairiSaTuM, yathA jayAmyAzu tavaprasAdAt // 7 // iti stutvA jinAdhIza, triHpraNamyA'mbaDo muniH / vismitAsyaH sabhAsIno'zrauSIcca dharmadezanAm // 8 // " iti // 1 // tathA koTimitasamavAyAGgasUtre (patraM 105) zrIabhayadevasUrikRtataTTIkAyAM ca zrImahAvIrasya garbhApahArasya poTTilabhavAt paJcamabhavatvena pramANIkRtatvAt / tathAhi-"samaNe bhagavaM mahAvIre titthagarabhavaggahaNAo chaTTe poTTilabhavaggahaNe egaM vAsakoDiM sAmaNNapariAgaM pAuNittA sahassAre kappe sabaDhe vimANe devattAe uvavaNNe / " vRttiryathA-'samaNetyAdi,yato bhagavAn poTTilAbhidhAno rAjaputro babhUva, tatra ca varSakoTiM pravrajyA pAlitavAn ityeko bhavaH| Jain Education in For Private & Personal use only w .jainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 18 // SESEISOSASTUSASUSAS tato devo'bhUditi dvitiiyH|2| tato nandanAbhidhAno rAjasUnuH 'chatrAnagaryA jajJe iti tRtIyaH / 3 / tatra bhave | AgamovarSalakSaM sarvadA mAsakSapaNena tapastatvA dazame devaloke puSpottara-pravaravijayapuNDarIkAbhidhAne vimAne devo'bhavaditi caturthaH kAni mhaa4|4| tato brAhmaNakuNDagrAme RSabhadattasya brAhmaNasya bhAryAyA devAnandA'bhidhAnAyAH kukSI utpanna iti pnycmH| 5 / tataH | vIradevasya tryazItitame divase kSatriyakuNDagrAme nagare siddhArthamahArAjasya trizalAbhidhAnabhAryAyAH kukSau indravacanakAriNA hariNegameSi- SaT kalyAnAmnA devena saMhRtaH, tIrthakaratayA jAta iti sssstthH|6| uktabhavagrahaNaM vinA hi nAnyadbhavagrahaNaM SaSThaM zrUyate bhagavata | NakAni, iti, etadeva SaSThabhavagrahaNatayA vyAkhyAtaM, yasmAcca bhavagrahaNAdidaM SaSThaM tadapi etasmAt SaSThameva iti suSThu ucyate, tIrthakara-18| adhikAraH bhavagrahaNAtSaSThe poTTilabhavagrahaNe iti // 2 // nanu-tapAgacchIyaprAktanamarikRtagranthe'pi kvApi garbhApahArasya kalyANakatA pratipAditA'sti ? ucyate-tapAgacchIyazrIkulamaNDanasUriNA kalpasUtrAvacUrI spaSTaM tadbhaNanAta; tathAhi-"paMca hatthuttare hottha tti" hastAduttarasyAM dizi vartamAnatvAt hastottarA hasta uttaro yAsAM tA hastottarA-uttarAphAlgunyaH, bahuvacanaM-bahukalyANakApekSaM paJcasu cyavana 1 gabhopahAra 2janma 3 dIkSA 4 jJAna 5 kalyANakeSu hastottarA yasya saH, tathA nirvANasya svAtI jAtatvAditi 6 // 3 // punaH zrIkulamaNDanasUrikRtaTippanake'pi, tathAhipaJcahastottara AsIt, hasta uttaro'gresaro yAsAM tA uttaraphAlganyaH, bahavacanaM-bahakalyANakApekSaM, tasyAM hi vibho. yavanam 1, garbhAdgarbhasaGkrAntiH 22 janma 3 vrataM 4 kevalaM 5 cAbhavat nirvRtistu svAtau 6 // 4 // / // 18 // 36 Jain Education A wjainelibrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nanu-tarhi kathaM tapAgacchIyA guravo gabhopahArasya kalyANakatvaM na zraddadhanti ? ucyate-te eva jAnanti-teSAmeva ca jinavacanalopasya nijagurupAramparyalopasya ca doSo bhAvI, kA hAniH asmAkaM iti // // iti zrImahAvIradevasya ssttklyaannkaadhikaarH||3|| nanu-ke'pi paravighnasantoSiNaH pralapanti yaduta navAGgIvRttikArakaH zrIstambhanakapArzvanAthaprakaTakaH zrIabhayadevasUriH zrIkharataragacche na babhUva, kintu anyagacche iti, tatra keSAM granthAnAM sammatyA etAdRzaH prabhAvakaH zrIabhayadevasUriH zrIkharataragacche eva babhUveti nizcIyate ?, ucyate-yeSAM gacche zrIabhayadevasUrINAM guruziSyaparamparA milati teSAmeva gacche zrIabhayadevasUrirjAta iti, sA tu tasya paramparA zrIkharataragacche eva, nA'nyagaccheSu / yaduktaM guNacandragaNinA ekonacatvAriMzadadhikaikAdazazatavarSa 1139 nirmitasya paJcaviMzatyadhikadvAdazasahasra 12025 pramANasya zrIvIracaritrasya prazastI, (339 patre ) tathAhi iya sukkajjhANANala-nidavaghaNaghAtikammadArussa / goyamapahussa sahasA, uppannaM kevalaM nANaM // 1 // bArasavAsANi bi-1 bo-hiUNabhave sivaM gae taMmi / bhayavaM suhammasAmI, nivANapahaM payAsei // 2 // tammi vi cirakAlaM vihariUNa sirijaMbusAmiNo dAuM / gacchagaNANamaNunnaM, saMpatte siddhivAsammi // 3 // evaM vijAharasuramara-suriMdasaMdohavaMdaNijesu / samaikaMtesu mahApahUsu sejaMbhavAIsu // 4 // aisayaguNarayaNanihI micchattatamaMdhaloyadiNanAho / dUrucchAriavairo, varassAmI smuppnno||5||saahaai tassa caMdekulammi nippaDimapasamakulabhavaNaM / Asi sirivadramANo, muNinAho saMjamani 37 GAUTHORHICAOSATHISHIG sAmA04 JainEducation.in For Private & Personal use only A jainelibrary.org Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zata kam / // 19 // Jain Education M hi // 6 // bahalakalikAlatamapasa-rapUriA sesavisamasamabhAgo / dIveNaM va muNINaM, payAsio jeNa muttipaho // 7 // muNivaiNo tassa hari-hAsasi ajasapasAhi Asassa / Asi duve varasIsA, jayapayaDA sUrasasiNova // 8 // bhavajala hivIisaMbhaM tabhaviasaMtANatAraNasamattho / bohitthodha mahattho, sirisUrijiNesaro paDhamo // 9 // gurusArAo dhavalAo, 'suvihiA' | kherayasAhusaMtaI jAyA / himavaMtAo gaMga-va niggayA sayalajaNapujA // 10 // aNNo a puNNimAcaM dasuMdaro buddhisAgaro sUrI / nimmaviapavaravAgaraNa - chaMdasattho pasatthamaI // 11 // egaMtavAyavilasira-paravAikuraMgabhaMgasIhANaM / tesiM sIso jiNacaM-dasUrinAmA samuppaNNo // 12 // saMvegaraMgasAlA, na kevalaM kacaviraiNA jeNa / bhavajaNavimhayakarI, vihiyA saMjamapavittI'vi // 13 // sasamayaparasamayannU, visuddha siddhaM tade saNAkusalo / sayalamahivalayavitto anno'bhayadevasUritti // 14 // jeNAlaMkAradharA, salakkhaNA varapayA pasannA ya / nabaMgavittirayaNe- bhAraI kAmaNi kayA // 15 // tesiM asthi | viNeo, samatthasatthatthabohakusalamaI / sUrI pasaNNacaMdo, caMdo iva jaNamaNANaMdo // 16 // tabayaNeNaM sirisuma-ivAigANaM viNealeseNa / gaNiNA guNacaMdeNaM, raiaM sirivIracariamimaM // 17 // agre 23 padyAni santi-naMda sihirudda - | saMkhe, 1139 vokaMte vikkamAu kAlammi / jeTThassa suddhataiA, tihimmi some samattamimaM // 50 // - atreyaM guruziSya| paramparA - cAndre kule zrIvarddhamAnasUrirbabhUva tasya ziSyadvayam prathamaH zrIjinezvarasUriH, dvitIyo buddhisAgarazca, tayoH 1 devacanda-lAlabhAI-jainasaMsthAdvArA mudritapustake tu 'kharayasAhusaMtaI jAyA' ityatra 'suvihiyA ( nimmalA pu. ) sAhusaMtaI jAyA' iti parivarttitapAThaH labhyate, kiM tu sa cAsamIcInaH, DaoN. pI. pITarsan riporTasya 305 pRSThe'pi uparisthamUlapATha eva paThitatvAt / 38 navAGgIvR| karttR zrIabhaya devasUreH kharataragacchezatvAdhikAraH / 4 // 19 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ziSyadvayaM zrIjinacandrasUriH navAGgIvRttikArakaH zrIabhayadevasUrizca, tayoH ziSyaH zrIprasannacandrAcAryaH tadvacanena zrIsu mativAcakaziSyeNa paM0 guNacandragaNinA idaM zrIvIracaritraM racitam iti // 1 // ' / punarapi zrIabhayadevasUrINAmeva ziSyAH varddhamAnasUrayaH SaSTyadhikaikAdazazata 1160 varSakRtaikAdazasahasra 11000 pramite zrIAdinAthacaritre prazastau procuH, tathAhi-"khamadamasaMjamaguNarohaNo vijiadujjyaannNgo| AsI sirivaddhamANo, sUrI sabatthasupasiddho // 1 // sUrijiNesarasiribuddhisAgarA sAgaroba gaMbhIrA / suragurusukkasaritthA, sahoarA tassa do sIsA // 2 // vAgaraNachaMdanighaMTa-kanADayapamANasamaesu / aNivAriappaArA, jANamaIsabasatyesu // 3 // tANa viNeo siriabha-yadevasuritti nAma vikkhAo / vijayakkho paccakkho, kayavikkayasaMgaho dhamme // 4 // jiNamayabhavaNabhaMtaragUDhapayatthANa payaDaNe jassa / dIvayasihiba vimalA, visuddhabuddhI pvitthriaa||5|| ThANAinavaMgANaM, paMcAsayapamuhapagaraNANaM ca / vivaraNakaraNeNa kao, uvayAro jeNa saMghassa // 6 // ikkova dova tinniva, kahavi tu laggeNa jaiguNA huMti / kalikAle jaMmi puNo, vucchaM sa sabehi vi guNehiM // 7 // sIsehi~ tassa raiaM, cariamiNaM vaddhamANasUrIhiM / hou paDhaMta suNaMtA-Na kAraNaM mokkhasukkhassa // 8 // vikkamanivakAlAu, saesu ekkArasesu sadRsu / sirijayasiMhanariMde, rajaM paripAlayaMtammi // 9 // khaMbhAitthaThiehiM, siyapakkhe cittavijayadasamIe / pusseNaM suraguruNo, samasthiyaM cariyamiyaM ti // 10 // loguttamacariyamiNaM, kAUNa jamajjiyaM suhaM kiM pi / uttamaguNANurAo, bhave bhave teNa maha hoja // 11 // puvA1 pattanasthaprAcyajanabhANDAgArIyagranthasUcyA prathamAyAM ( 350 patre) 39 SEGRESSUSHO Plww.jainelibrary.org Jain Education Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA-15vareNa gaNiya-ssa sabasaMkhA imassa gaMthassa / ekkArasa u sahassA, salogasaMkhAi nAyabA // 12 // atrA'pi guruziSya- 1 bI . rIzata- 14 pAramparya idaM-cAndre kule zrIvardhamAnasUriH babhUva, tasya ziSyau zrIjinezvarasUri-zrIbuddhisAgarau, tayoH vineyaH sthAnAGgAdi ttikartRkam / navAGgIvRttikArakaH zrIabhayadevasUriH, tasya ziSyaiH zrIvardhamAnAcAryaiH idaM zrIAdinAthacaritraM racitamiti // 2 // zrIabhayatathA tathaiva guruziSyapAramparya, zrIchatrApallIyazrIvibudhaprabhasUriziSya-zrIpadmaprabhasUribhirapi caturnavatyadhikadvAdazazata- | devasUre dra varSa 1294 vinirmite zrImunisuvratasvAmicaritre bhavatrayanivaddhe parvatritayapramANe paJcadazaprastAve spaSTIkRtaM; tathAhi-"pUrva | kharataraga cAndrakule babhUva vipule zrIvardhamAnaprabhuH, sUrimaGgalabhAjanaM sumanasAM sevyaH suvRttAspadam / ziSyastasya jinezvaraH samajani cchezatvAsyAdvAdinAmagraNI, bandhustasya ca buddhisAgara iti traivedypaarnggmH||1|| sUriH zrIjinacandro-'bhayadevagururnavAnavRttikaraH dhikaarH| zrIjinabhadramunIndro, jinezvaravibhostrayaH ziSyAH // 2 // cakre zrIjinacandrasUrigurubhidhuryuH prasannAbhidha-stena granthaca-15 tuSTayIsphuTamatiH shriidevbhdrprbhuH| devAnandamunIzvaro'bhavadatazcAritriNAM grAmaNIH, saMsArAmbudhipAragAmijanatAkAmeSu kAmaM sakhA // 3 // yanmukhAvAsavAstavyA, vyavasyati sarasvatI / gantuM nA'nyatra sa nyAyaH, zrImAn devaprabhaH prbhuH||4|| mukuratulAmaMkurayati, vastupratibimbavizadamativRttam / zrIvibudhaprabhacittaM, na vidhatte vaiparItyaM tu // 5 // tatpadapadmabhramara-zcake padmaprabhazcaritametat / vikramato'tikrAnte, vedagraharavi 1294 mite samaye // 6 // ityAdi // atrA'pi cAndre kule zrIva // 20 // 1 jesalamerabhANDAgArIyagranthAnAM sUcyA, (30 ptre)| 40 W For Private & Personal use only Jain Education w w.jainelibrary.org Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education In rdhamAnasUriH babhUva, tasya dvau ziSyo - zrIjinezvarasUriH zrIbuddhisAgarazca, zrIjinezvarasUreH trayaH ziSyAH - zrIjinacandrasUriH, navAGgavRttikArakaH zrIabhayadevasUriH, zrIjinabhadrasUrizva ityAdi // 3 // evameva guruparamparAyAM zrIrudrapallIyakhara tara zrI saGghatilakAcAryA api saptaviMzatyadhikacaturdazazata 1427 varSe kRtAyAM samyaktvasaptatikAvRttI ( 237 patre ) procivAMsaH tathAhi 'zrIvIrazAsanamahodadhitaH prasUtaH, prodyatkalAbhirabhitaH prathitaH pRthivyAm / mAdyanmahaH prasaranAzitatAmaso'sti, zrIcandragaccha iti candra ivA'dbhutazrIH // 1 // tatrA''sIddharaNendravandyacaraNaH zrIvardhamAno guru-statpaTTe ca jinezvaraH suvihitazreNIziraH zekharaH / tacchiSyo'bhayadevasUrirabhavadraGgannavAGgI mahA - vRttistambhanapArzvanAthajinarADramUrttiprakAzaikakRt // 2 // tatpaTTapUrvAcalacUlikAyAM, bhAsvAniva zrIjinavallabhAkhyaH / saccakrasambodhanasAvadhAna - buddhiH prasiddho gurumukhya AsIt // 3 // tacchiSyo jinazekharo gaNadharo jajJe'tivijJAgraNIstatpAdAmbujarAjahaMsasadRzaH zrIpadmacandraH prabhuH / satpaTTAmbu| dhivardhane kuvalayaprodyatprabodhaikadhIH, zrImAn zrIvijayendurinduvadabhUcchazvat kalAlaGkRtaH // 4 // paTTe tadIye'bhayadevasUri-rAsIdvitIyo'pi guNAdvitIyaH / jAto yato'yaM jayatIha rudra-palIyagacchaH sutarAmatucchaH // 5 // tatpAdAmbhojabhRGgo'jani jinasamayAmbhojapAthoSijanmA, sUrIndro devabhadro'nupamazamaramArAmameyopamAnaH / tasyA'ntevAsi mukhyaH kumatamatitama| zvaNDamArtaNDakalpaH, kalpaTuH kalpitArthapravitaraNavidhau zrIprabhAnandasUriH // 6 // jyotistomairamAnaiH pratihatajagatIvarttitejasviteja- sphUrttI tatpaTTapUrvAcalavimalalasanmaulimaulIyamAnau / zrImAn zrIcandrasUrirvimalazaziguruzcA'prameyaprabhAvau jAtau 41 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA-18 zrIrAjahaMsAviva bhavikajanavyUhabodhaikadakSau // 7 // AkAzmIramarINacArudhiSaNAn vAdIndravRndArakAn , mAdyad vAdavidhau | navAGgIrIzatavijitya jagati praaptprtisstthodyaaH|| sUrIndrA guNazekharAH smayaharAH zRMgAracandrakSamAdhIzA-bhyarcyapadAmbujAH samabhavaMstatpaTTa ttikazRMgAriNaH // 8 // shriisNghtilkaacaaryaa-sttpdaambhojrennvH|| samyaktvasaptatevRtti, vidadhustattvakaumudIm // 9 // assa zrIabhayacchiSyavarasya somatilakAcAryAnujasyAdhunA, zrIdevendramunIzvarasya vacasA smyktvstsptteH||shriimdvikrmvtsre dvinayanA- devasUreH // 21 // mbhodhikSapAkRta(1422)prame,zrIsArasvatapattane viracitA dIpotsave vRttikaa||10||saasomklshvaack-vraanujairtr vihita- | khrtrgsaa-haayyaiH|| prathamA''darza likhito-pAdhyAyaiH shriiyshHklshaiH||11|| medhAmAndhAtpramAdAcca, yadavadyamihAjani // tatprasadya cchezatvAmahAvidyAH, zodhayantu vishaardaaH||12|| dvAdazAtmeva sadvArai-rdvAdazAtmeva bodhakRt // iyaM samyaktvatattvAnAM, kaumudI dhikaarH| dyotatAM bhuvi // 13 // ityAdi // 4 // | punaH zrIrudrapallIyakharatarakRtaprabandhe eSA eva paramparA / tathAhi-cAndre kule'sminnamalazcaritraiH, prabhurbabhUvA'bhayadevasUriH / navAjhavRtticchalato yadIya-madyApi jAgarti yazaHzarIram // 1 // tasmAnmunIndurjinavallabho yastathA pramAmApa 3 nijaigunnaughaiH| vipazcitAM saMyaminAM ca varye dhurINatA tasya yathA'dhunA'pi // 2 // teSAmanvayamaNDanaM samabhavat saMjIvana duHkhamA-mUrchAlasya (1) munivratasya bhavanaM niHsiimpunnyshriyH| zrImanto'bhayadevasUriguravaste yadviyuktairguNaiH, dRSTaM tAdRza-mAha- // 21 // zAntaramaho dikcakramAkramyate // 3 // yatipatiratha devabhadranAmA, samajani tasya pdaavtNsdeshyH| dadhuradharitabhAvarogayogA-jagati rasAyanatA ydiiyvaacH||4|| tadIyapaTTe pratibhAsamudraH, zrImAn prabhAnandamunIzvaro'bhUt / sa vItarAga Forp.42-sonal use Only ASSASSSSSS N w .jainelibrary.org Jain Education Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int stavanedhvamISu vinirmame durgapadaprakAzam // 5 // ' evaM sapAdazatayuta - viMzatizataparimitaprabandho'yam / likhitaH prathamAdarze, gaNinA harSendunA zaminA' // 6 // atrA'pi ziSyaparamparA evaM candrakule navAGgIvRttikArakAH zrIabhayadevasUrayo'bhUvan teSAM ziSyaH zrIjinavallabhasUriH, tadanvaye'bhayadevasUriH, tatpaTTe zrIdevabhadrasUriH, tatpaTTe prabhAnandasUriH, ityAdi iti // 5 // tathA zrI jinapati sUrivinirmita paJcaliGgI vivaraNaprazastau ( patre 186 ) api ca itthameva guruziSyaparamparA asti, tathAhi - 'na rajanikRtasAphalyaM, sadA na nakSatrabudhaparigRhItam / asti kulaM cAndramaho, na tamo hatyA yena prathitam // 1 // tatra na viyati prasito, budho navIno na sUryasahacaritaH / anizApatitanayaH zrI-jinezvaraH sUrirajaniSTa // 2 // yasmin goSThayAM kalayati kalAM helayA jalpakelIM, kaNDUlAnAmapi niravadhisvedadhArApravAham / zaGke sArasvatarasarayaM kSobhatApAnuSaGgAdaGgAnyantaH plavanazubhagaM vAdinAmudvamanti // 3 // saMprApte'nuvidheyatApadamiti caulukyamANikyatAM, zrImadurlabharAji jalpa| kathayA valgadvikalpaspRzA / pratyAkhyAyata daivadaivakulikAn darpAnnamatkandharAn saMvignavratinAM vihArapadavIM zrutyA samAdhatta yaH // 4 // ziSyau babhUvaturamuSya manuSya maulerddikUlamudvahayazaH pravahaprabandhau / AdyastayoH pratikalaM svanivezasiddhyai, | vidyAprasAdavadano jinacandrasUriH // 5 // nartayituM saMvegaM, punarnRNAM luptanRtyamiva kalinA / saMvegaraGgazAlA, yena vizAlA | vyaraci rucirA // 6 // dvitIyaH prajJAto'bhavadabhayadevo munipati - viviktAdeyAyAstvaritamapanIyAntarapaTIm / akArSId yo guhyasvarasarasasaMvedanakRte, navAjyAstanvayAstanuvivaraNaM kAmuka iva // 7 // ityAdi // 6 // 43 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata-1 kam / REAM ttikatta // 22 // itthameva zrIrudrapallIyakharataragacchamaNDanazrItilakopAdhyAyaviracitagautamapRcchAprakaraNaprazastau guruparamparA darzitA'sti / dAnavAGgItathAhi-'zrIvardhamAna iti candrakulAmbarArka-stasmAjinezvaramunIzvara eva jajJe / raGgannavAGgavivRtiprathanaprasiddha-mAhAtmyabhUrabhayadevagurustatazca // 1 // sUrirvabhUva jinavallabhanAmadheya-statpAdapadmamadhukRjjinazekharAkhyaH / padmendurindunibhakIrti zrIabhayabharo babhUva, sUristato yatipatirvijayendunAmA // 2 // tasmAdbabhUvA'bhayadevasUri-vidhvastavistArikuvAdigarvaH / zrIdevabha devasUreH dro'tha kRtorubhadra-stataH prabhAnandamunIzvarazca // 3 // zrIcandrasUriH sugurustadIye, paTTAvataMsapratimo'dhunA'sti / asya hai kharataragadvitIyastu dhiyA'dvitIyo, jajJe munIndro vimalendunAmA // 4 // AcAryadhuryatvamavApitAH shrii-shriicndrsuuriprvraistryo'mii|| cchezatvAzrIcArucandro jinabhadrasUri-guNAmbudhiH zrIguNazekharazca // 5 // etaireva vitIrNo-pAdhyAyapado muniishvrottNsaiH| zrIdeva dhikAra bhadrayatipati-ziSyaH zrI-zrItilakanAmA // 6 // gautamapRcchAprakaraNa-vivaraNamidamalpabuddhivibhavo'pi / bhavyajanopakRtikRte, kRtavAnabhyarthitaH kRtibhiH // 7 // chandolaGkRtilakSaNa-doSairduSTamasti kimapIha / tadakhilamapi madanugraha-buddhyA zodhyaM vimldhiibhiH|| gaganatale parikhelati0 // 9 // klyaannaaclbhuuvikaa0||10|| ityAdidvAdazapadyAni, atrA'pi guruparamparA iyaM-candre kule vardhamAnamUriH babhUva, tatpaTTe zrIjinezvarasUriH, tasya ziSyo navAGgIvRttikArakaH zrIabhayadevasUriH tatpaTTe zrIjinavallabhasUriH ityAdi // 7 // MARRRRRRECARE // 22 // saMskRta eNNDa prAkRta maeNnyuskiTsa ina lAyabrerI oNpha di baoNmbe ca oNpha di raoNyala esiATIka sosAyaTI (410-11 patrayoH) papa For Private & Personal use only Jain Education inte ANI.jainelibrary.org Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter api ca rudrapallIyakharataragacchAdhipati - zrI abhayadevasUrayo'pi aSTasaptatyadhikadvAdazazata 1278 varSakRtadvAviMzati| zatazlokamAnajayantavijayakAvyaprazastau ( 138 patre ) amumeva paramparAM kathayAmAsuH / tathAhi "AsIccandra kulAmbarAmbaramaNiH zrIvardhamAnaprabhoH pAdAmbhoruhacaJcarIkacaritazcAritriNAmagraNIH / sa zrIsUrijinezvaratripathagApAthaH pravAhairiva, svairaM yasya yazobharaistrijagataH pAvitryamAsUtritam // 1 // abhavadabhayadevaH sUrirasmAt sa yasya, prabhurabhajata toSaM stambhane pArzvanAthaH / prakaTitavikaTArthaM saGghasAmrAjyavRddhyai vyadhita nidhisamAnAM yazca vRttiM navAjayAH // 2 // tacchiSyo jinavallabhaH prabhurabhUdvizvambharAbhAminI bhAsvadbhAlalalAmakomalayazaH stomaH zamArAmabhUH / yasya zrInaravarmabhUpatiziraHkoTIraratnAGkura - jyotirjAlajalairapuSyata sadA pAdAravindadvayI // 3 // atrApi sUriguruparaMparAyAmeva candrakule zrIvarddhamAna sUrirbabhUva, tacchiSyaH zrIjinezvaraMsUriH tasya ziSyaH zrIstaMbhanapArzvanAthamUrtiprakaTako navAMgIvRttikArakaH zrI abhayaidevasUriH, 'tacchiSyA zrIjinavallabhasUriH' ityAdinavapadyAni // 8 // punaH zrIrudrapallIyakharataragacchAdhipati - zrIdevendrasUrayo'pi guruziSyakramaM tathaivA''huH zrIpraznottararatnamAlAvRttau eko| natriMzadadhikacaturdazazata 1429 varSakRtAyAM ( patraM 567 ); tathAhi - " zrIvardhamAnajinazAsanamerubhUSA - bhUte sudharmagaNanA| yakabhadrazAle | zrI koTikAkhyagaNa kalpatarau suvajra - zAkhe'tra guccha iva rAjati candragacchaH // 1 // tasmin mahojjvalaphalopamitiM dadhAnaH, zrIvardhamAna iti sUrivaro babhUva / yasyA'grataH samagRNoddharaNoragendraH, sUrIndramantra vividhopaniSatprakArAn // 2 // tato'stadoSo niyataM vivasvAn, jinezvaraH sUrivaraH samAsIt | no cetkathaM zrIdhanapAlacittA - nmahAtama - 1 4.5 jainelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA-18stomamapAkarodrAk // 3 // tasmAdbabhUvA'bhayadevasUri-ryaH stambhane pArzvajinendramUrtim / prakAzya zasyAzca navAGgavRttIH navAGgIvarIzata- kRtvA kRtArtha svajanustatAna // 4 // tadanu jinavallabhAkhyaH, prakhyAtaH samayakanakakaSapaTTaH / ytprtibodhnpttho,-'dhunaa'pittikrtRkm| dadhvanyate jagati" // 5 // ityAditrayastriMzatpadyAni santi // 9 // zrIabhayaBI evaM punaH zrIdazagaNadharasaMbandhagarbhita-zrIpArzvanAthacaritre 12167 zlokamite vasurasarudra 1168 varSe zrIdevabhadrAcAryaiH devasUreH // 23 // api prazastau proktaM / tathAhi kharataraga___ "titthaMmi vaha(ta)te tassa, bhagavao tiyasavaMdaNijjami / caMdakulaMmi pasiddho, viulAe vairasAhAe // 1 // sirivaddha cchezatvAmANasUrI-ahesi tavanANacaraNarayaNanihI / jassavi sumaraMto, logo romaM ca mubahai // 2 // tassA'si donni sIsA, dhikaarH| jayavikkhAyA divAyarasasiddha / AyariajiNesarabuddhisAgarAyarianAmANo // 3 // tesiM ca puNo jAyA, sIsA do| mahiyalaMmi supsiddhaa| jiNacaMdasUrinAmo, bIo'bhayadevasUritti // 4 // siddhatavittivirayaNa-pagaraNauvayariyabhavaloyANa / ko tANa guNalavaM piha, hoja samattho pavitthari // 5 // tesiviNeassa pasannacaMdasUrissa savaguNanihiNo|| payapaumasevagehi, sumaiuvajjhAyasissehiM // 6 // saMvegaraMgasAlA-rAhaNasatthaM jagaMmi vitthariaM / raizaM ca vIracariaM, jehiM kahArayaNakoso(sA)ya // 7 // sovnniNddiymNddia-munnisubyviirbhvnnrmnniie| bharuacche tehiM Thie, sumaMdire | 23 // DaoN. piTarsana riporTa naM. 3 patraM 64 / 46 Jain Education into Gllwjainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amadattassa // 8 // siridevabhaddasUrihiM, virai pAsanAhacariamimaM / lihiyaM paDhamilluya potthayaMmi gaNiamalacaMdeNaM" 18 // 9 // ityAdi // 10 // ___ evaM zrIarbudAcale zrIvastupAlavasatau devakulikAprazastau api likhitamasti // / svasti zrInRpavikramasaM0 1293 miti vaizAkhazukla 15 dine zanI, adyeha zrIarbudAcalamahAtIrthe aNahillapuravAstavyaprAgvAijJAtIya-zrIcandra0 ityAdibahunAmAni santi, tataH zrIzAntinAthavimba kAritaM, pratiSThitaM ca navAjIvRttikArakazrIabhayadevasUrisantAnIyaiH zrIdharmaghoSasUribhiH ityaadi| atra madhukarazrIkharataragacchIya-zrIdharmaghoSasarayo jnyeyaaH||11|| | evameva zrIdvIpAsanna-zrIunAnagare bhUmigRhAntatipratimAprazastau api likhitamasti, yathA "navAGgIvRttikArakazrIabhayadevasUrisantAnIyaiH zrIdharmaghoSasUribhiH pratiSThitaM" // 12 // | evaM zrIvIjApuranagare kharatarazrAvakahammIrapuranarezvaramantrivijayapAlaputramantridevAkAritadevagRhapaTTikAyAM bahUni prazastikAvyAni likhitAni santi, tatra zrIvardhamAnasUrita Arabhya laghujinezvarasUriM yAvat ekaikena kAvyena zrIvardhamAnasUri 1 zrIdurlabharAjaparSat kharataravirudaprApaka-zrIjinezvarasUri 2 zrIjinacandrasUri 3 navAGgIvRttikAraka-zrIabhayadevasUri 4 |zrIjinavallabhasUri 5 zrIjinadattasUri 6 pramukhA varNitAH santi, sA paTTikA zyAmavarNA sAMprataM vIjApure saMyatazAlAmadhye bhittau sthApitA'sti svayaM mayA dRSTA ca, punaH kautukinA tatra gatvA drssttvyaa||13|| 1 zrImahuddhisAgarasUrikRtavijApurabRhadvRttAntamanthasya prastAvanAyAM '5 patre, 92' zlokAt 115 zlokaparyantam / 47 Jain Education Inter For Private & Personal use only Nw.jainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 24 // Jain Education inter nanu - zrI abhayadevasUribhirapi svayaM kvApi granthe pUrvoktaguruziSyaparamparA proktA'sti ? ucyate- bahuzo yataH zrIsthAnAGgavRttau viMzatyadhikaikAdazazatavarSa 1120 kRtAyAM dvizatadvipaJcAzadadhikacaturdazasahasra 14252 pramANAyAM prAnte ( patraM 527 ) uktam, tathAhi - " zrIsthAnAGgasya mahAnidhAnasya iva unmudraNamiva anuyogaH prArabhyate iti / taccandrakulInapravacanapraNItA pratibaddhavihArahAricaritra - zrIvarddhamAna munIndrapAdopasevinaH pramANAdivyutpAdanapravaNaprakaraNaprabandhapraNAyinaH prabuddhapratibandhakapravaktRpravINApratihatapravacanArthapradhAnavAkprasarasya suvihitamunijanamukhyasya zrIjinezvarAcAryasya tadanujasya ca vyAkaraNAdizAstrakartuH zrIbuddhisAgarAcAryasya caraNakamalacaJcarIkakalpena zrImadabhayadevasUrinAmnA mayA mahAvIrajinarAjasantAnavarttinA mahArAjavaMzajanmaneva saMvignamunivargapravarazrImada jitasiMhAcAryAntevAsi - yazodevagaNinAmadheyasAdhoH uttarasAdhakasya iva vidyAkriyApradhAnasya sAhAyyena samarthitam // 14 // evameva zrIsamavAyAGgasUtravRttiprazastau ( 160 patre ) api paTTAnukramo'sti, tadarthinA te granthA vilokanIyAH // 15 // evameva zrIbhagavatIvRttiprazastau ( 980 patre ) api // 16 // evameva zrIjJAtAdharmakathAvRttiprazastau ( 254 patre ) api // 17 // evameva zrIanuttaropapAtikadazAvRttiprazastau ( 8 patre ) api // 18 // evameva zrIpraznavyAkaraNavRttiprazastau ( 165 patre ) api // 19 // evameva zrIpaJcAzavRttau ( 301 patre'pi ) sA eva guruparamparA, tathAhi - " yasminnatIte zrutasaMyamazriyA - vaprApnuvatyAvaparaM tathAvidham / svasyA (sthA ) zrayaM saMvasato'tiduHsthite, zrIvardhamAnaH sa yatIzvaro'bhavat // 1 // ziSyo'bhavattasya jinezvarAkhyaH, sUriH kRtAnindyavicitrazAstraH / sadA nirAlambavihAravartI, candropamazcandrakulAmbarasya // 2 // 48 navAGgIvRcikarttR zrIabhaya devasUreH kharataraga cchezatvAdhikAraH / 4 // 24 // ww.jainelibrary.org Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA05 Jain Education Inte anyo'pi vitto bhuvi buddhisAgaraH pANDityacAritraguNairano (nU ) pamaiH / zabdAdilakSmapratipAdakAnagha - pranthapraNetA pravaraH | kSamAvatAm // 3 tayorimAM ziSyavarasya vAkyAd, vRttiM vyadhAt zrIjinacandrasUreH / ziSyastayoreva vimugdhabuddhiryanthArthabodhe'bhayadevasUriH // 4 // bodho na zAstrArthagato'sti tAdRzo, na tAdRzI vAkpaTutAsti me tathA / na cAsti TIkeha na vRddhanirmitA, hetuH paraM me'tra kRtau vibhorvacaH // 5 // yadiha kimapi dRbdhaM buddhimAndyAdviruddhaM mayi vihitakRpAstaddhI - dhanAH zodhayantu / nipuNamatimato'pi prAyazaH sAvRteH syAt, na hi na mativimohaH kiM punarmAdRzasya // 6 // caturadhikavizAtiyute, varSasahasre zate ca siddheyam / dhavalakapure vasatau, dhanapatyorbakula baMdikayoH // 7 // aNahilapATakanagare, saMghavarairvartamAnabudhamukhyaiH / zrIdroNAcAryai- vidvadbhiH zoSitA ceti" // 8 // ityAdi / evaM eSA eva guruparamparA zrI abhayadevasUribhiH svakRtAnekagranthaprazastau likhitA'sti, jijJAsubhiH te granthA vilokanIyAH // 20 // nanu - anyagacchIyasUribhiH api idameva guruziSyapAramparyaM zrIabhayadevasUrINAM kvApi granthe likhitamasti ? ucyateanekeSu grantheSu anekaiH likhitaM varIvarti / tathAhi "jiNavallahagaNilihiyaM, suhumatthaviyArauvamiNaM suyaNA / nisuNaMtu muNaMtu sayaM, pare vi bohiMtu sohiMtu // 152 // " vyAkhyA- 'jinavallahagaNi'tti zrIjinavallabhagaNinAmakena matimatA sakalArthasaGgrAhisthAnAGgAdyaGgopAGgapaJcAzakAdizAstra| vRttividhAnAvAdhAvadAtakIrtti - sudhAdhavalitadharAmaNDalAnAM zrImadabhayadevasUrINAM ziSyeNa likhitaM karmmaprakRtyAdigaMbhIra 51 w.jainelibrary.org Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata sAmAcA- haizAstrebhyaH samuddhRtya dRbdhaM jinvllbhgnnilikhitm| iti sArddhazatakavRttyAM (99 patre) ekasaptatyadhikaikAdazazatavarSa 1171 / navAGgIvakRtAyAM zrIcitrAvAlagacchIya-zrIdhanezvarasUrayaH praahuH||21|| ttikrtRkm| nanu-tapAgacchIyasUribhiH api zrIabhayadevasUrINAM pUrvoktA guruziSyaparamparA kvApi proktA'sti ? ucyate-zrIkalpA-18zrIabhaya dantarvAcye tapAgacchIyazrIhemahaMsasUribhiH bhinnabhinnagacchaprabhAvakAdhikAre tathaiva pratipAditA'sti, tathAhi-'zrIupakezavaMze devasUreH // 25 // zrIratnaprabhasUri huyA, jiyai koraMTai nagaraiM anaI osiMe samakAlai ekasamai ekalagnai pratiSThA kIdhI 1 / citrAvAlagacchIya-II kharataraga zrIvAdidevasUri huA / jIe hemarAja anAtaNe, AsthAniM guNacandra digambara jItau 2 / navAGgIvRttikAraka zrIabhaya-18 cchezatvAhAdevasUri jiNe thaMbhaNai seDhI nadI. upakaThi zrIpArzvanAthataNI stuti karI, dharaNendrasAhAyyai zrIpArzvabimbapratyakSa kiidho,haadhikaarH| zarIrataNau koDharoga upasamAbyau, tacchiSya zrIjinavallabhasUri huA, cAritranirmala aneka grantha taNau nirmANa kIdhau / 4|| iNe anukramaI zrIkharatarapakSaI sUrivara aneka huA sAtizaya' ityAdi // 22 // punaH tapAgacchanAyaka-zrIsomasundaraziSyamahopAdhyAya-zrIcAritragaNivineya paM0 zrIsomadharmagaNiviracitAyAM (saM0 1503 varSe) zrIupadezasaptatikAyAM niSpannAyAM dvitIyAdhikAre saptamopadeze (patraM 43 ), tathAhi | // 25 // | "jayatyasau stambhanapArzvanAthaH, prabhAvapUraiH paritaH sanAthaH / sphuTIcakArAbhayadevasUri-yA bhUmimadhyasthitamUrttimiddham 8 // 1 // purA zrIpattane rAjyaM, kurvANe bhiimbhuuptau| abhUvana bhUtale khyAtAH, shriijineshvrsuuryH||2|| sUrayo'bhayadevA-| khyA-steSAM paTTe didIpire / yebhyaH pratiSThAmApanno, gacchaH khrtraabhidhH||3||" ityaadi||23|| 1. So CARREARSHANGANAGAR _Jain Education intedIII For Prve & Personal use only w.jainelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaH upadezataraGgiNyAM zrImunisundarasUrayo'pi procuH / tathAhi-"vyAkhyAtAbhayadevasUriramalaprajJo navAjayAH puna-bhadAvyAnAM jinadattasUriradadAdIkSAM sahasrasya tu / prauDhaH zrIjinavallabho gururabhUd jJAnAdilakSmyA puna-granthAn zrItilakazcakAra vividhA~zcandraprabhAcAryavat // 1 // " iti // 24 // ___ evaM zrIaNahillapattane saM0 1617 mite yugapradhAnazrIjinacandrasUribhiH samaM zrIabhayadevasUri Azritya tapAgacchIsAyadharmasAgareNa vivAde prArabdhe'nekagranthadarzanapUrva caturazItigacchAcAyaH ekIbhUya dharmapakSaM kakSIkRtya-aGgIkRtya ca sarva gacchIyasakasamakSaM sAkSyaM pradattaM svahastAkSaraiH matAni likhitAni / yaduta zrIstambhanakapArzvanAthamUrtiprakaTako navAGgIttikArakaH zrIabhayadevasuriH zrIkharataragacche eva nA'nyatra gacche babhUva iti / iyaM vArtA AbAlagopAlaM prasiddhA asti, punastadarthinA idaM matapatraM draSTavyam atra matapatramidam__ "saM0 1617 mite kArtika sudi 7 dine zukravAre zrIpATaNanagare zrIkharataragacchanAyakavAdikandakuddAlabhaTTAraka-zrI| jinacandrasUri caumAsI kiidhii| tivArai RSImatI dharmasAgarai kuDI caracA mAMDI, ja u abhayadevasUri navAGgIvRttiko zrIthaMbhaNApArzvanAthaprakaTakartA, te kharataragacche na huaa| ehavI vAta sAMbhalI tivArai zrIjinacandrasUri samastadarzana ekaThA kIdhA, pachai samasta darzana nai pUchayo, je zrIabhayadevasari navAGgIvRttikA thaMbhaNapArzvanAthaprakaTako kisai gacchai hUA ? tivAreM samasta darzana milI anai ghaNA grantha joyA / pachai ima kahyo-je zrIabhayadevasUri kharataragacche 51 Jain Education Inte For Private & Personal use only w.jainelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 26 // Jain Education Inter hUvA sahI, satyaM samasta darzana ghaNA graMtha joI naI sahI kIdhI, sahI vAra 108 // atra sAkhibhaTTArakakarmasundarasUrimataM 1, siddhAntIyA - vaDagacchA-zrIthira candrasUrimataM 2, jAvaDIyAgacche zrIharSavinayamatam 3, nIgamIyA-tapAgacche zrIkalyANaralasUrimataM 4, bRhattapAgacche zrIsiddhasUrimatam 5, vivaMdaNIka bAre jiyA- khaDakhaDatA-tapAgacche zrIparamAnandasUrimataM 6, siddhAntIyA - vaDagacchA-zrImahI sAgarasUrimatam, 7 kAchelA - punamIyAgacche udayaratnasUrimatam 8, pIpaliyAgacche vimalacandrasUrimatam 9, trAMThADIA - pUnamiAgacche zrIvidyAprabhasUrimataM 10, DhaMDheriyA - punamIyAgacche zrIsaMyamasAgarasUrimatam 11, kutabapurA - tapAgacche zrIvinayatilakasUrimatam 12, bokaDiyAgacche devAnandasUrimataM 13, siddhAntIyAgacche paMnyAsapramodahaMsamatam 14, pAlhaNapurAgacche vAdinayakIrttimatam 15, pAlhaNapurIzAkhAtapAgacche vA0 raMganidhAnamataM 16, aMcalagacche paM0 bhAvaratnamataM 17, chApariyApunamIyAgacche paM0 udayarAjamataM 18, sAdhupunamIyAgacche paM0 vA0 nagAmataM 19, maladhArIgacche paM0 guNatilakamataM 20, osavAlagacche paM0 ratnaharSamataM 21, dhavalaparvIyAAMcalIyAgacche paMnyAsa raMgAmataM 22, citrAvAlagacche vA0 kSemAmataM 23, cintAmaNIyA pADA vA0 guNamANikyagaNimataM 24, AgamIyA upAdhyAyasumatizekharamatam 25, vegaDAkharatara paM0 padmamANikyamataM 26, bRhatkharatara vA0 muni - ratnamatam 27, citrAvAlajogIvADaI paM0 rAjAmataM 28, koraNTavAlagacche celA- hAsAmataM 29, vivaMdaNIka - khirAluAmataM | 30, AgamIyA mokalamataM 31, kharatara - upAdhyAya zrIjayalAbhamataM 32, kArttikasudi 7 zukravAre sarvadarzanI milI, maja - lasa kIdhI, dharmasAgara RSimatI teDAcyA, puNi dharmasAgara darzanamAMhi na AvyaDa, vAra tIna majalasa karI teDAnyo, pachai 52 navAGgIvRttikartR zrIabhaya devasUreH kharataragacchezatvAdhikAraH / 4 // 26 // w.jainelibrary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte chipI rahyo, paNa na Ave, tivArai kAtI sudi 13 dine sarvadarzana milI caracAye poTo jANIne nihava thApyau, jinadarzana bAhira kIdhau sahI / sahI 108 / sarvadarzanasammata zrI abhayadevasUri navAGgIvRttikarttA thaMbhaNA pArzvanAtha prakaTakarttA te kharatara gacchara huA, pattanIyasamastadarzanibhiH vicArya mataM likhitam " // atha granthasAkSyaM likhyate - zrItapAgacchIya- hemahaMsasUrikRtakalpAntarvAcye 1, bhAvahaDAkRta - guruparvaprabhAvakagranthe 2, tapAlaghuzAkhAlaghupaTTAvalyAM 3, tapAkRte AcArapradIpe 4, sandehadolAvalIkharataragranthaprAmANyasAdhake 5, kumaragiristhitatapAsAmagrIsAdhupaTTAvalyAM 6, zrIjinavallabhasUrikRta - sArddhazatakakarmmagranthamadhye 7, zrI citrAvAlagacchIyazrIdhanezvarasUrikRta vRttiparamparAsAdhake 8, tapAkalyANaratnasUri cirantanaTippanakadvaye 9, chAparIyA - punamIyA - paTTAvalyAM 10, sAdhupunamIyApaTTA - valyAM 11, gurvAvalIgranthe 12, prabhAvakacaritre candraprabhasUripraNIte 13, sarge ( 161 patre ) zrI abhayadevasUricaritre 13, | pallIvAlagacchIya bha0 zrIAmadeva sUrikRtaprabhAvakacaritre 14, pIpalIyA - udayaratnaprArambheNa jIvAnuzAsane 15, tathA tapA - zrIsomasundara sUrirAjye kRtopadezasaptatigranthe 16, kiM bahunA 41 granthamadhye / huMDI - zrIabhayadevasUriH navAGgIvRttikarttA zrIstambhanakapArzvanAthaprakaTakarttA kharataragacche babhUva sarvadarzanimatopetaM mUlapatraM aNahilapattanabhANDAgAre muktaM asti, tad Alokya etalikhitaM asti, ye ca na manyante te nihnavAH / atha stambhatIrthamatAni likhyante - svasti zrIstambhanAdhIzaM natvA zrIstambhatIrthamadhye samastadarzanibhirlikhitam / zrIabhayadevasUri zrIthaM bhaNapArzvanAtha prakaTakAraka navAGgIvRttikAraka kharataragacche huA, keI eka ima nathI saradahitA, rAga 53 Www.jainelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata // 27 // dveSanA vAhyA kubuddhi vAhyA, te bApaDA dukhIhasye sahI 108, siddhAntanaimeli navAMgIvRttinai vRddha sampradAyaneM meli, jeha na mAnaI te ghaNA kUDA paDe che| samasta darzana baisI zrInavAMgIprazasti joI vRddhasampradAya joIneM sahI kIdhI, je zrI ttikattuM abhayadevasUri kharataragacche huA / atra sAkhi-osavAlagacche paM0 sIhAmataM 1 aMcalagacche paM0 lakSmInidhAnamataM 2 vRddha- zrIabhayazAlIyatapAgacche zrIsaubhAgyaratnasUrimataM 3 baDAgacche u0 vinayakuzalamataM 4 koraMTavAlagacche paM0 padmazekharamataM 5 pUrNimA-15 devasUreH |gacche paM0 ratnadhIramataM 6 vaDagacchAtapAgacche paM0 ratnasAgaramataM 7 maladhArIgacche kSamAsundaramataM 8 aMcalIyAgacche pUrNa- kharataraga candramataM 9 sAMDerA-samayaratnamataM 10 AgamIyAgacche RSirAmamatam 11 sudharmaghoSagacche RSiratnasAgaramataM 12 kaDU- cchezatvA|AmatI-pomasImataM 13 zrIkharataragacche zrIabhayadevasari saM01111 zrIthaMbhaNo pArzvanAtha pragaTa kIdhau, saM01120 zrIna- dhikaar| vAGgIvRtti kIdhI, saM0 1204 zrIrudrapallIgacche abhayadevasUri bIjA huA na mAne te abhAgIyA, khoTuM bolIne cAritra gamADe chai / tathA ke ika kadAgrahI ima kahai-je zrIabhayadevasari navAGgIvRttikartA zrIthaMbhaNapArzvanAthaprakaTakAraka kharadAtaragacche na huA, te mahAutsUtravAdI jANivA, jiNe kAraNe tapAgacchanAyaka zrIsomasundara sUrinA ziSyanI kIdhI upadezasattarI grantha temAMhi 12 maI upadeze (43 patre) te kAlanA gItArtha saMvegI huaa| tiNe kharataragacche kahyA chai te huMDI likhI jaI cha / | // 27 // | jayatyaso stambhanapArzvanAthaH, prabhAvapUraiH paritaH snaathH| sphaTIcakArAbhayadevasari-yo bhUmimadhyasthitamUrtimiddham // 1 // purA zrIpattane rAjyaM, kurvANe bhImabhUpatau / abhUvana bhUtale khyAtAH, zrIjinezvarasUrayaH // 2 // sUrayo'bhayadevAkhyA-steSAM | 54 4 Jain Education in For Prva Personal Use Only W w w.jainelibrary.org Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTTe didIpire / yebhyaH pratiSThAmApanno, gacchaH khrtraabhidhH||3|| teSAmAcAryavaryANAM, mAnyAnAM bhUbhRtAmapi / kuSThavyAghirabhUdehe, praacykrmaa'nubhaavtH||4|| tataH zrIgurjaratrAyAM saMbhANakapuraM prati / zatyarUpatve'pi te cakrurvihAraM munipuGgavAH ||5||roggrsttyaa'tyntN, sambhAvya svAyuSaH kSayam / mithyAduSkRtadAnArtha, sarva saGgha samAhvayat // 6 // tasyAmeva nizIthinyAM, svapne zAsanadevatA / prabho ! svapiSi jAgarSi, kiM ? vetyAha guruM prati // 7||rogenn kvAsti ? me nidre-tyukte devI guruM jagau / unmoTayata tayetAH sUtrasya nava kukuTIH (kutkuttiiH1)||8|| zarabhAvAtkiM kurve?, sA''ha maivaM vaco vada / tvamadyApi navAjayA yad-vRttiH sphItAH kariSyasi // 9 // zrIsudharmakRtagranthAn , kathamarthApayAmyaham / paGgoH pratyeti ko nAma?, mervArohaNakauzalam // 10 // devyAha yatra sandehAH, smartavyA'haM tvayA tadA / yathA bhinadmi tAn sarvAn , pRSTvA - sImandharaM jinam // 11 // rogagrastaH kathaM mAtaH !, karomi vivRtIraham ? / mA'vAdIstatpratIkAre, kintUpAyamimaM zRNu M // 12 // asti stambhanakagrAme, seDhInAmamahAnadI / tasyAM zrIpArzvanAthasya, pratimA'styatizAyinI // 13 // yatra ca| kSarati kSIraM, pratyahaM kapileti gauH| tatkhurotkhAtabhUmau ca, drakSyasi pratimAmukham // 14 // tadevaM saprabhAvaM tad-bimba 6 vaMdasva bhaavtH| yathA tvaM svasthadehaH syAH, iti procya gatA surI // 15 // prAtarjAgaritAste'tha, svapnArthamavabudhya ca / samaM samagrasaGghana, celuH stambhanakaM prati // 16 // tatra gatvA yathA sthAne, prekSya pArzvajinezvaram / ullasatsarvaromAJcA, evaM te tuSTavurmudA // 17 // "jaya tihuyaNamarakapparukkha jaya jiNadhannaMtari, jaya tihuyaNakallANakosa duriakkarikesari / tihuyaNajaNaavilaMdhiyANa bhuvaNattayasAmiya, kuNasu suhAI jiNesapAsa thaMbhaNayapuradviya // 1 // " vRtte tu SoDaze sA'rcA, sarvAGgaM prakaTA'bha Ss Jain Education for For Private & Personal use only W ww.jainelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 28 // Jain Education Inter vat / ata evA'gravRtte taiH paccakkheti padaM kRtam // 18 // " phaNiphaNaphAraphuraMtarayaNakararaMjiyanahayala, phaliNIkaMdaladala - tamAlanIluppalasAmala / kamaThAsurauvasaggavaggasaMsaggaagaMjiya, jaya paccakkha jiNesapAsa thaMbhaNayapuraTThiya // 18 // evaM dvAtriMzatA vRttaiH, tuSTuvuH pArzvatIrthapam / zrIsaGgho'pi mahApUjAdyutsavAMstatra nirmame // 19 // antyaM vRttadvayaM tatra tyaktvA devyupa| rodhataH / cakrire triMzatA vRttaiH, sa prabhAvaM stavaM hi te // 20 // tatkAlaroganirmuktAH, sUrayaste'pi jajJire / navyakAritacaitye ca, | pratimA sA nivezitA // 21 // sthAnAGgAdinavAGgAnAM cakruste vivRtIH kramAt / devatAvacanaM na syAt, kalpAnte'pi hi niSphalam // 22 // ityAdi samastavRttAntajANI karI je saMvegI gItArtha hai te samastasidhA kahisyai, utsUtrathI bIhatA thakA bIjAI pUrvAcArya anairai gacchi huA tehiM ima kahyA je zrIabhayadevasUri navAGgIvRttikarttA thaMbhaNApArzvanAtha prakaTaNahAra "jayatihuyaNa battIsI" kAraka zrIkharataragaccha huAsahI sandeha nahI // na ca vAcyaM etAdRzaH prabhAvakaH zrIabhayadevasUriH tapAgacche na babhUva, kathaM tatpaTTAvalyAM tannAma abhavat ? / tatpaTTAnukramastu ayam- " zrIvardhamAna 1 zrIsudharma 2 jambU 3 prabhava 4 zrIsijaMbhava 5 zrIyazobhadra 6 zrIsambhUtivijaya 7 zrIsthUlabhadra 8 zrIsvahasti 9 zrIsusthita 10 zrI indradinna 11 zrIdinnasUri 12 zrIsiMhagiri 13 zrIvajrasvAmi 14 zrIvajrasena 15 zrIcandrasUri 16 zrIsAmantabhadrasUri 17 zrIdevasUri 18 zrIpradyotanasUri 19 zrIvAdidevasUri 20 zrImAnatuGgasUri 21 zrIvIrasUri 22 zrIjayadevasUri 23 zrIdevAnandasUri 24 zrIvikramasUri 25 zrInarasiMhasUri 26 zrIsamudrasUri 27 zrImAn devasUri 28 zrI - vibudhaprabhasUri 29 zrIjayAnandasUri 30 zrIraviprabhasUri 31 zrIyazobhadrasUri 32 zrI vimalacandrasUri 33 zrIuyotanasUri 56 navAGgIvR|tikarttRzrIabhaya devasUreH kharataraga cchezatvA dhikAraH / 4 // 28 // ww.jainelibrary.org Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.34 zrIsarvadevasUri 35 zrIajitadevasUri 36 zrIvijayasiMhasUri 37 zrIsomaprabhasUri 38 zrImunicandrasUri 39 zrIajitasiMhasUri 40 zrIvijayasenasUri 41 zrImaNiratnasUri 42 zrIjagaccandrasUri 43 zrIdevendrasUri 44 zrIdharmaghoSasUri 45 zrIsomaprabhamUri 46 zrIsomatilakasari 47 zrIjayAnandasUri 48 zrIdevasundasUri 49 zrIjJAnasAgarasUri 50 zrIkulamaNDanasUri 51 zrIsomasundarasUri 52 zrIjayacandrasUri 53 zrImunisundarasUri 54 zrIratnazekharasUri 55zrIlakSmIsAgarasUri 56 zrIsumatisAdhusUri 57 zrIhemavimalasUri 58 zrIAnandavimalasUri 59 zrIvijayadAnamUri 60 zrIhIravijayasUri 61 zrIvijayasenasUri 62 zrIvijayadevasUripramukhAH63 / evamanyeSu api Agamika 1 pUrNimApakSIya 2 vidhipakSIyAdi 3 gaccheSu paTTAvalyAM etAdRzaprabhAvaka-zrIabhayadevamUrinAma na vA'pi likhitamasti, tato yasya pitAmahaguruH zrIvarddhamAnasUriHguruzca zrIjinezvarasUriH satIrthyazca zrIjinacandrasUriH ziSyo yasya zrIjinavallabhasUriH praziSyazca zrIjinadattasUriH svayaM ca zrIstambhanakapArzvanAthamUrtipraTako navAGgIvRttikArakazca, etAdRzaH prabhAvakaHzrIabhayadevasUriHzrIkharataragacche eva jAtaH, nA'nyatra / / ||iti zrIabhayadevasUreH khrtrgccheshtvaadhikaarH||4|| nanu-AtmIyagacche pratikramaNAntAH sAdhavaH-"Ayariya uvajjhAe"tti, gAthA trikaM kathaM na paThanti ? ucyate-Ava-| zyakAdiSu sAdhUnAM nAmagrAhaM tasya anuktatvAt / nanu-tarhi zrAvakAH kathaM kathayanti ? satyaM, zrIjinavallabhasUribhiH nijasAmAcAryA uktatvAt , tathAhi-"dAUNa vaMdaNaM to, paNagAisu jaisu khAmae tinni / kiikamma kiria Thio saDDo gAhA tigaM paDhaI // 16 // " atra Aha paraH-nanu-zrIpravacanasAroddhArabRhadvattau rAtripratikramaNAdhikAre (40patre) "vaMdaNayaM gA 57 Jain Education Intel For Private & Personal use only biwjainelibrary.org Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata km| // 29 // HASARESISESEISMO hAtiya-pADho chammAsiyassa ussggo| puttiavaMdaNaniyamo, thuitia ciivaMdaNA raao||1||" iti sAmAnyena pATho Ayariya likhitaH, na tu vivecanaM kRtam , yaduta gAthAtrayamidaM zrAddhA eva paThanti, na tu sAdhava iti // nanu-kathaM zrIjinavallabha- uvajjhAe sUribhiH pratyapAdi, yaduta-"saDDo gAhAtigaM paDhaI" iti ? / atrocyate-yadyapi pravacanasAroddhAravRttI sAmAnyatayA zrAvakauktam , tathApi "sAmAnyAdvizeSo balIyAn" iti nyAyAta, zrIhemasUribhiH svopajJayogazAstracaturthaprakAzaTIkAyAM paThanA(248 patre) vizeSataH proktam / yaduta-pratikramaNasAmAcArI imAbhistrayastriMzatprAktanagAthAbhiravaseyA, tatra dazamI gAthA dhikaarH| yathA-"dAUNa vaMdaNaM to, paNagAisu jaisu khAmae tinni / kiikammaM kari AyariyamAigAhAtigaM paDhai saDDo // 1 // " iti hetoH gAthAtrayapaThanaM zrAddhAnAM yuktaM, na yuktaM sAdhUnAM, nAmagrAhaM kutrA'pi granthe sAdhUnAM tatpaThanasya anuktatvAditi, yadyapi | gAthAyAM saptapaJcAzanmAtrAsambhavAt , "mAi gAhA tigaM paDhaI" ityeva pATho yuktaH, tathApi gAthAbhedaSaH asyA gAthAyA|81 'ugAhanAma' gAthArUpatvAt , ante 'saDDo' iti bhaNanena SaSTimAtrAsadbhAve'pi na doSaH // nanu-atra 'saDDhoM' iti ko'rthaH | zraddhAvAniti vyutpattyA sAdhUnAM api gAthAtrayaM vAcyaM ApannaM iti, evaMbhUtasya arthasya kA'pi granthe prAktane atrAdhikAre adarzanAt, pratyuta etadarthakalpane vizeSyapadApekSA syAt, atra ko'pi vijJaMmanyo avAdIt / nanu-gAthAyAM saptapaJcAzat mAtrA bhavanti, yataH 'paDhamaM vArahamattA bIe aThArasehi~ saMjutto / bAhamatto taio, paNNarasavibhUsiA gAhA // 1 // // 2 1 'jaha paDhamaM taha tIaM dahapaMcabihUsihA gAhA' // iti prAkRtapaiGgale paatthH| G8 Jain Education inte For Private & Personal use only Bw.jainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ QALASIASSAGERSARIES savAI gAhAI, sattAvannaM havati mttaaii| pubaddhae tIsA, sattAvIsA apubaddhe // 2 // iti gAthAlakSaNaM, "tataH dAUNa vaMdaNato, paNagAisu jaisu khAmae tinni / kiDakamma kiriAyari- amAi gAhAtigaM paDhaha // 1 // ' ityevaM zuddhapAThasadbhAvAta 'gAhAtiga paDhai saDDhoM' iti ayaM apapATho gAthAyAH SaSTimAtrAsadbhAve na mAtrAtrayAdhikyAt, atra ucyate, aho ! chandaHzAstrAnabhijJatvaM vijambhitaM bhavataH, yato 'naMdiaDDarachaMdasiM' gAthAyAM bhedaSaTuM uktaM asti / tathAhi-'gAho 1 gAha 2 vigAho 3 uggAho 4 gAhiNI 5 a khaMdho a6| chabiha gAhAbheo, nidiTho naMdiaDDeNa // 1 // 23 // SaNNAmapi lakSaNaM yathA-"gAho1cauvannAe, sattAvannAi bhannae gAhA 2 / vivarIA ya vigAhA 3, uggAho sahimatto a4 // 1 // gAhiNi bAsaThThIe, 5 causaTThIe akhaMdhao bhaNio 6 / ee chacca vigappA, gAhAchaMdami niddiDA // 2 // " uggAhodAharaNaM yathA-"thosAmi sabajagajIvavaMdhavaM? aTThakammaniddahaNaM / asurasuranAgamahiaM, saMtijiNaM sabaloyasaMtikaraM // 1 // " ityAdi, tataH paSTimAtrAsadbhAve'pi uggAhanAmagAthArUpatvAt 'gahAtigaM paDhai saDotti' pAThaH saGgatiM aGgati / gAthAtrikaM zrAddhaiH eva paThitavyazca na sAdhubhiriti // nanu-zrIdevasUrikRtayatidinacaryAyAM "bhAveNa ya deheNa ya, abbhuTThANaM karaMti vaMdaNayaM / khAmaNa vaMdaNagAhA-tIa bhaNaMti tti ussaggA // 137 // " iti 137 tamagAthAyAM sAdhUnAM kathaM gAthAtrayapaThanamukam ? ucyate-idaM khalu matAntaraM kizcid avaseyam, tadIyasAmAcArIvizeSo vA, yataH taTTIkAyAM tathaiva uktam // tathA ca taTTIkApAThaH,-"kRtavandanaH pazcAt pAdaiH avagrahAt bahirnigatya "Ayariya uvajjhAe" iti gAthAtrayaM paThati, keSAM'savvAe gAhAe sattAvaNAi hoti mttaaii| pubvaddhammi a tIsA sattAIsA paraddhammi' // iti mudritapAThe'pi hastalikhitapratikRtyanusAreNa, mUle pATha aadRtH| 59 Jain Education Intes For Private & Personal use only B ww.jainelibrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- dacinmate na paThaMti ca" iti zrIbhAvadevasUrikRtayatidinacaryAyAM (83 patre ) / atha paJcavastukasUtre sAdhupratikramaNA-10 sAdhUnAM rIzata- dhikAre (77 patre) Ayariya uvajjhAe' ityAdi gAthAtrikaM bhaNitamasti, tatrApi tadgacchIyasAmAcArI eva pramANam // sAdhvIbhiH kam / athavA 'tattvaM punaH kevalino vidanti' yathA'sti tathA pramANaM, nA'smAkaM ko'pi abhinivezaH, asmadgacchasAmAcArI samaM vihAceyam , yatsAdhavaH, 'Ayariya uvajjhAe'tti gAthAtrikaM na paThantIti // rnissedhaa|| iti Ayariya uvajjhAe shraavkptthnaadhikaarH||5|| dhikaarH| nanu-keSAMcidgacche sAmprataM sAdhUnAM sAdhvIbhiH samaM vihAro dRzyate,Atmagacche tu tanniSedhaH, tat katham ? atrocyate, sUtravRttyAdau sAdhUnAM strIbhiH saha vihAraH 1 svAdhyAyaH 2 avasthAnAdeH 3 niSedhAt, yadukkaM sthAnAGgasUtre SaSThasthAnake / prathamoddezake (352 patre), tathAhi____ "chahiM ThANehiM niggaMthe niggaMdhIM giNhamANe vA avalaMmANe vA nAikkamati, taM jahA-khittacittaM 1 dittacittaM 2 jakkhA| i8 3 ummAyapattaM 4 uvasaggapattaM 5 sAhikaraNaM 6 // chahiM ThANehiM niggaMthA niggaMthIo a sAhammizra kAlagayaM samAyara-1 mANA nAikkamaMti, taMjahA-aMtohiMto vA bAhiM NINemANA vA 1 bAhiM hiMto vA nivAhiM NINemANA 2 uvehamANA vA 3 uvAsamANA vA 4 aNunnavemANA vA 5 tusiNIte vA saMpavayamANA 6 // taTTIkA-anantaraM gaNadharaguNA uktAH, gaNadharakRta-18 // 30 // maryAdayA ca vartamAno nirgrantho na AjJA atikrAmati iti etat sUtradvayenA''ha-tatra prathamaM paJcamasthAnake vyAkhyAtameva, tathApi kiMciducyate gRhNan-grIvAdI avalambayana, hastavastrAJcalAdau gRhItvA na atikrAmati AjJAmiti gamyate / kSipta LOGO POSTO GARSKOG Jain Education Inte For Private & Personal use only Kilww.jainelibrary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ COSTESSUPOSSESSORIES cittAM zokena 1 haptacittAM harSeNa 2 yakSAviSTAM-devatAdhiSThitAM 3 unmAdaprAptAM vAtAdinA 4 upasargaprAptAM tiryamanuSyAdinA nIyamAnAM 5 sAdhikaraNAM kalahayantIM 6, SadbhiH sthAnaH vakSyamANaiH nirgranthAH-sAdhavo nirgranthyAH ca sAdhvyaH tathAvidhanirgranthAbhAve mizrAH santaH sAdharmika-samAnadharmayuktaM sAdhu ityarthaH, 'samAyaramANe'tti samAdriyamANA:-sAdharmika prati AdaraM kurvANAH samAcaranto vA utpATanAdivyavahAraviSayIkurvanto, na atikrAmanti AjJA strIbhiH saha vihAra 1-svAdhyAyA 2-vasthAnAdi na kArya ityAdirUpAM, puSTAlambanatvAt iti 'aMtohiMto vatti gRhAdeH madhyAd bahirnayanto vAzabdA vikalpArthAH, bAhihiMto vatti gRhAdeH bahistAt nirbahiH-atyantabahiH bahistAttarAM nayantaH, 'upekSamANA' iti upekSA dvividhA-vyApAropekSA avyApAropekSA ca, tatra vyApAropekSayA taM upekSamANAH tadviSayAyAM chedanabandhanAdikAyAM samayaprasiddhakriyAyAM vyApriyamANA ityarthaH, avyApAropekSayA ca mRtakasvajanAdibhiH taM sakriyamANaM upekSamANAH tatra udAsInA ityarthaH, tathA 'uvAsamANa'tti pAThAntareNa 'bhayamANa'tti vA rAtrijAgaraNAt tadupAsanAM vidadhAnAH, 'uvasAmemANA'tti pAThAntare taM kSudravyantarAdhiSThitaM samayaprasiddhavidhinopazamayanta iti, tathA 'aNunnavemANa'tti tatsvajanAdIn tatpariSThApanAya anujJApayantaH, 'tusiNIe'tti tUSNIMbhAvena saMpravrajantaH tatpariSThApanArtha AgamAnujJAtatvAt sarva idaM AjJA'tikra-|| mAya na bhavati iti / " atra spaSTameva sAdhUnAM sAdhvIbhiH samaM vihAro nyaSedhi // 1 // tathA punarniSedhamAha-"je bhikkhU AgaMtAgAre jAva pariAvahesu vA ego egithie saddhiM vihAraM vA kareja sajjhAya | |vA kareja asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA AhAreja uccArapAsavaNaM yA paridvavei, aNNayaraM vA (aNAriaM) ANA-| 61 sAmA06 Jain Education Intel For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 31 // OCCIAISSSSSSSS riaM niTTharaM asamaNapAuggaM kahaM kahei kahataM vA sAhijati taM sevamANe Avajai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugdhAiyaM"| 5 sAdhUnAM da ityAdi iti zrInizIthe'STamoddezake // uktaH saptamaH, idAnIM aSTamaH "tassa imo saMbaMdho kahito" hai sAdhvIbhiH "kahiyA khalu AgArA, te u kahiM ? kativihA? ya vineyaa| agaMtAgArAdIsuM, savigAravihAramAdIyA // 1 // " sattamamassa samaM vihA. raniSedhAaMtasutte(i)tthI purisAgArA kahitA, te kahiM haveja ? agaMtAgArAdisu, te AgaMtAgArAdI ihaM samati kativihA gAme agArA niNNeyA? iha apubarUviyANi |dhikaarH| __ vyAkhyA-ego sAhU egAe itthiAe saddhiM samANaM gAmAo gAmaMtaraM vihAro ahavA gayAgayaM caMkamaNaM sajjhAyaM karei, asaNAdiaM vA AhAreti uccAraM pAsavaNaM vA pariThavei, ego egatthiAe saddhiM vihArabhUmi gacchati, aNAriA kaamkhaa| nirantaraM vA appiyaM kahaM kaheti, kAma nidvarakahAo etA ceva asamaNapAuggA, athavA desabhattakahAdI jA saMjamovakA-18 rikA Na bhavati, sA savA asamaNapAuggA // __"AgaMtagAre ArAmAgAre kulaavstthe| purisithiegaNege caukkabhayaNA, dayakkhe'vi // 2 // " ego egithie saddhiM, ego aNegitthIe saddhiM, aNegA egithie saddhiM, aNegA aNegithie saddhiM, jA kAmakahA sA u hoi aNAriyA tattha loiyA // 31 // NaravAhaNadadhikathA loguttariyA taraMgavatI malayavatI magadhaseNAdI, cauttariyA niTTarabhallaukahaNaM bhaagvydoskhaamnnyaa||3|| "avi mAyaraM pi saddhiM, kahAvi egANiyassa pddisiddhaa| kiM puNa? agArigAdI, taruNitthINaM sahagayassa // 4 // " 62 PROGRECESSARKARISEX . Jain Education in For Private Personal use only 1X i brary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte mAibha giNimAdIhiM agamitthIhiM saddhiM egAgiassa dhammakahAvi kAuM Na vaTTai, kiM puNa aNNAhiM taruNitthIhiM saddhiM " aNNAvi appasatthAsu thIsu kahA kimu aNAriya asambha caMkamaNapANabhoaNe uccAresu tu saviseso // 5 // " "bhayaNapayANa cauNhaM, aNNayajutte a saMjae sNte| je bhikkhU viharejjA, ahavA karejja sajjhAyaM // 6 // " bhayaNapayA caubhaMgo | puvvatto / asaNAdi vA AhAre uccAre uccAriM ca AcarijAhi niGkuramasA ( hu ) jahuttaM / annayaraM kahaM jo kahei, // 7 // so ANA aNavatthaM, michattavirAhaNaM tahA duvihaM, pAvati jamhA teNaM ee payA vivajjejjA // 8 // diTThe saMkA bhogAdi jamhA ee dosA tamhA na kappaMti vihArAi kAuM, kAraNe puNa karejjAvi // 9 // bitiyapadamaNappajjhe, gelaNNuvasaggarohagiddhANe / saMbhamabhayavAsAsu ya, khaMti khamAdINa nikkhamaNe // 1 // dAragAhA - aNNacca aNNappajjho so savANi vihArAdINi karejjA, iANi gelaNNe uddesaMmi cautthe gelaNNe jo vihI samakkhAo so ceva ya bitiapae gilaNe aTThasamuddese // 10 // kaMThA / iyANiM uvasogetti tatthimaM udAharaNaM - kulavaMsaMmi pahINe, sasagabhasagehiM hoi AharaNaM / sukumAli apacajjA, sapaccavAyA ya phAseNaM // 11 // ityAdi nizIthabhASyacUNya aSTamoddezake - kiMca yatra saMyatyo bhavanti tatra kSetre api anavasthAnaM sAdhUnAM AstAM vihArAdi // 2 // tathA coktaM bRhatkalpasUtrabhASyavRttiSu dvitIyakhaNDe - " se gAmaMsi vA jAva rAya, hANIMsi vA egagavaDAe egaduvArAe eganikkhamaNapavesAe no kappai niggaMthANa ya niggaMthINa ya egattau vatthae " // athA'sya sUtrasya kaH sambandhaH ? ityAha- gAmanagarAiesu tesu a khettesu kattha vasiavaM ? jattha na vasaMti samaNIma 63 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata sAdhUnAM sAdhvIbhiH samaM vihA| rnissedhaadhikaarH| sAmAcA- mbhAse niggamapahe vA, grAmanagarAdiSu teSu pUrvasUtrokteSu kSetreSu kutra vastavyaM iti cintAyAM anena sUtreNa pratipAdyate. yatra "abhyAse" pratizrayAsanne "nirgamapathe vA"nirgamanadvAre zramaNyo na vasati bhavanti tatra vastavyaM iti / + ++ "jahA km| tassa rAyaputtassa vejehiM aMbagA apatthitti kAuM paDisiddhA, tahA bhagavayA'vi sAhUNaM avaMbhapaDisevA iha parattha ya 4 apasthiti kAuM paDisiddhA, tappariharaNe vA oa itthIpasupaMDagasaMsattAe vasahIe saMjayakhette a Na ThAyavaM // " etaa||32|| vatA sAdhubhiH sAdhvIbhiH samaM na viharttavyam, yatra ca sAdhavaH sAdhvIH pratikSetrAntaraM nayanti, tatrApi amI eva nayanti, nA'nye / yaduktaM, paJcAnAM AcAryopAdhyAyapravartakasthaviragaNAvacchedakAnAM ekataraH saMyatIH nayati, tAzca strIsArthena samaM saMvignena pariNatavayasA netavyA / iti bRhatkalpabhASye caturthoddezake // 3 // gaNadharasya eva sAdhvInAM kSetrAntaranayane adhikAraH, tatprakArazca nizIthabhASyacUrNI aSTamoddezake jItakalpeca proktaH-"jayA khettAo khettaM saMjatIo saMcArijati tadA nibhae nirAbAhe sAhU purao ThiA, tAo maggao pahiA AgacchaMti, bhayAi kAraNe puNa sAdhUnAM purao maggao saMjatIto saMcArijati, tayA nibbhae nirAbAhe sAhU purao ThiAtAoya maggao paTTiA AgacchaMti, bhayAikAraNe puNa sAdhUNaM purao maggao pakkhApakkhiyaM vA samaMtao vA ThiAgacchaMti, "NipaJca gAhA"saMjatINaM saMbaMdhiNoje saMjayA tehiM sahiogaNadharo appavitio appatitio vA nipaccavAe Neti sapaJcavAe sattheNa samaM Neti, jo dAvA saMjao sahassajodhAtI satthe vA kayakaraNo teNa sahioNeti, "ubhayaTThA0 gAhA" ege AyariA bhaNaMti purao vi ThiA saMyatIto gacchaMti, kiM kAraNam / Aha, kAiasaNNANivesaMjayaM mA vaiNIe lahiti sovavaiNiM tamhA purao gacchaMtu taM Na // 32 // 64 JainEducation intel For Private & Personal use only T ww.jainelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jujjati kamhA ? tAsiM aviNao bhaNNati 'logaviruddhaM ca tamhA ubhayaM jayaNAe kArejA, kA jayaNA ? jattha ego kAi|| asaNNaM vosirati, tattha savepi ciTThati, tato ( saMjaio ) vi ciTThate daTuM maggato ceva ciTThati, tAo vi piTThao sarIraciMtaM kareMti evaM dosA na bhavaMti" ityaadi| sAdhvInAM kSetrAntaranetA gaNadharazca IdRg iSyate"piadhamme daDhadhamme, saMvigge'vajaoatejassI / saMgahavaggaha kusalo, suttatthaviU gnnaahivii||1||" vyAkhyA-"piadhammo0" priya iSTo dharmaH zrutacAritrarUpo yasya sa priyadharmaH, yastu tasmin eva dharme dRDho dravyakSetrA-1 dyApadudaye'pi nizcalaH sa dRDhadharmo rAjadantAdivat dRDhazabdasya pUrvanipAtaH, saMvigno dvidhA-dravyato bhAvatazca, tatra dravyato mugaH sadaiva trastamAnasatvAta, bhAvato yaH saMsArabhayodvignaH pUrvarAtrApararAtrakAle saMprekSate-'kiM mayA kRtaM?, kiM vA kartavya zeSa?, kiMvA zakyamapi tapaHkarmAdikaM kiM ahaM na karomi ?' ityAdi, "vajjitti" akAraprazleSAd avayaM-pApaM, sUcanAt disUtraM iti kRtvA tadbhIruH avadyabhIruH, ojaH tejazca ubhayamapi vakSyamANalakSaNaM tad vidyate yasya sa ojasvI tejasvI ceti, 'saMgraho' dravyato vastrAdibhiH bhAvataH sUtrArthAbhyAM, 'upagraho' dravyata auSadhAdibhiH, bhAvato jJAnAdibhiH, etayoH saMyati| viSayayoH saMgrahopagrahayoH kuzalaH, tathA 'sUtrArthavid' gItArthaH, eSa evaMvidho gaNadharAdhipatiH AryikANAM gaNadharaH sthaapniiyH| atha ojasvI iti vyAcaSTe Jain Education P lwjainelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 33 // "ArohaparINAhA, ciamaMso iMdiA ya paDipuNNo / aha oo teo puNa, hoi aNotappaNA dehe // 2 // " sAdhUnAM vyAkhyA-"Aroho" nAma zarIreNa tulyo na atidIrghatA na atihasvatA, "parINAho"=na atisthaulyaM na atidurbalatA, sAdhvIbhiH |athavA 'ArohaH" zarIrocchrayaH, parINAho bAhvoH viSkambhaH, etau dvau api tulyau-na hInAdhikapramANI, "ciamaMso tti" samaM vihAbhAvapradhAnanirdezasya citamAMsatvaM nAma vapuSipAMzulikA na vilokyate, tathA "indriyANi" ca pratipUrNAni, na cakSuH-zrotrA-18|| raniSedhAdyavayavavikalatA iti bhAvaH / atha etad ArohAdikaM oja ucyate, tad yasya asti iti ojasvI, tejaH punaH dehe-zarIre| dhikaarH| anapatrapatA-alajanIyatA, dIptiyuktatvena aparibhUtatvaM tadvidyate yasya sa tejasvI, iti gataM gaNadharaprarUpaNAdvAram // atha saMyatIgacchasya AnayanaM iti dvAraM Aha"paDilehi ca khettaM, saMjaivaggassa ANaNA hoi / nikAraNami maggao, kAraNe samagaM ca purato vA // 3 // " vyAkhyA-evaM ca vasativicArabhUmyAdividhinA pratyupekSitaM ca saMyatiprAyogyaM kSetraM, tataH saMyatIvargasya AnayanaM tatra |kSetre bhavati, kathaM ityAha-niSkAraNe' nirbhaye nirAbAdhe vA sati sAdhavaH purataH sthitAH, saMyatyastu 'mArgataH' pRSThataH sthitA gacchanti, kAraNe tu 'samakaM vA' sAdhUnAM pArzvataH 'purato vA' sAdhUnAM agrataH sthitAH saMyatyo gacchanti, "nippaccavAyasaMbaM-ghi bhAvie gnndhrppbiitio| nei bhae puNa satthe-Na siddhiM kykrnnshiovaa||4|| vyAkhyA-niSpratyapAye saMyatInAM ye sambandhinaH svajJAtIyAH bhAvitAzca samyakpariNatajinavacanAH nirvikArAH saMyatAH sAtaiH saha gaNadhara AtmadvitIya AtmatRtIyo vA saMyatIH vivakSita kSetra nayati, atha stenAdibhayaM vartate, tataH sArthena sArdha // 22 // Jain Education into FOR Pro 66 FOE Private & Personal use only (Allww.jainelibrary.org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter nayati, yo vA saMyataH kRtakaraNaH iSuzAstre kRtAbhyAsaH tena sahitaH saMyatIH tatra nayati, sa ca gaNadharaH svayaM purataH sthito gacchati, saMyatyastu mArgataH sthitAH, / atra eva matAntaraM upanyasya dUSayannAha" ityAdi, tathA yatijItakalpabRhadvRttau AcArya:- "saMyatIvarttApakaH prathamabhaGgavartI anujJAto, na zeSabhaGgatrayavartI, te cA'mI bhaGgAH, sahiSNuH api bhItaparSat api 1 sahiSNuH na bhItaparSat 2 asahiSNuH paraM bhItaparSat 3 asahiSNuH abhItaparSacca 4 tatra indriyanigrahasamarthaH saMyatI: prAyogyakSetra vastrapAtrAdAnaM utpAdanAyAM prabhaviSNuH sahiSNuH ucyate 1 yasya tu sarvo'pi sAdhusAdhvIvargo bhayAt na kAM api kriyAM karoti sa bhItapariSat, tatra prathamabhaGge varttamAnaH saMyatIparivartane samucitaH zeSeSu triSu bhaGgeSu vartamAno nA'nujJAtaH, yadi parivartayati tadA caturgurukAH yato dvitIyabhaGge AtmanaH sahiSNuH paraM abhItapariSat tadA svacchandapracArAH satyo yat kimapi tA kariSyanti tatsarvaM ayameva prApnoti, tRtIyabhaGge tu svayaM asahiSNutayA tAsAM aGgapratyaGgAdIni dRSTvA yad Acarati taM niSpannaM ( doSamApnoti ) caturthabhaGge dvitIyatRtIyabhaGgadoSA na cA''moti, prathamabhaGgavarttini AcAryasya yathAvat saMyatIparivartane atimahatI karmanirjarA iti // 4 // tathA ca AcAyopAdhyAdInAM tannayanasaMvAdakaM zrIAcArAGgasUtre ( 352 patre ); tathAhi " se bhikkhU vA bhikkhUNI vA AyariyauvajjhAehiM saddhiM gAmANugAmaM dUijamANe no AyariyauvajjhAyassa hattheNa vA hatthaM jAva aNAsAyamANe AyariyauvajjhAehiM saddhiM jAva duijjejja vA / " ityAdi // 5 // mahAnizIthespi (aSTamoddezake ) sAdhvIbhiH samaM sAdhUnAM vihAraH niSiddhaH - tathAhi 67 w.jainelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata sAdhUnAM km| // 34 // 'je bhikkhU sagaNacciAe paragaNacciyAe niggaMthIe samaM gAmANugAmaM dUijamANe purao gacchamANe piTThao rIamANe ohayamaNasaMkappe ciMtAsogasAgaraM saMpaviTTho karayalapalhatthamuhe aTTajjhANovagae vihAraM karei jAva kareMtaM vA sAijati jAva sAdhvIbhiH |taM sevamANe Avajati cAummAsia parihArahANaM' aNugghaiyaM" iti // 6 // samaM vihA___ atredaM tAtparyam-zrIsthAnAGgavRttyabhiprAyeNa sAdhUnAM strIbhiH samaM vihAro niSiddhA, tathA nizIthabhASyAbhiprAyeNa sAdhUnAM raniSedhAstrIbhiH samaM caturbhajayA'pi vihAro nyaSedhi, karaNe tu bahavo doSAH pratipAditAH, glAnAdinimitte tAbhiH samaM vihAravidhiH dhikAra uktaH, sa tu kAraNikA, apavAdapadaM utsargapade sthApyamAnaM tu utsUtrAya bhavatIti / tathA zrIbRhatkalpabhASyavacanaprAmANyAttu-zrIAcAryopAdhyAyapravartakasthaviragaNAvacchedakAnAM bahuzrutAnAM pariNatavayaskAnAM saMvignAnAM anyataraH ko'pi strIsambandhisArthayogena sAdhvI kSetrAntare nayati, tatrApi AcAryaiH saMvegI nirvikAro bhrAtrAdiH sahasrayodhizastrakalAkuzalo dvistrisAdhusamanvito vilokyate nA'nyaH, etAdRzaH pUrvoktanizIthabhASyabRhatkalpavidhinA sAdhvI kSetrAntare prApayati na yAhazaH tAdRzaH, ato'tra idaM AkRtam-sAmAnyasAdhUnAM tu sAdhvInAM kSetrAntare prApaNaM niSiddhaM, AcAryAdipaJcakaM prApayati tatra tukAraNaM uktaM, tathA punaH sAdhvIbhiH samaM vihAraniSedhasUtraM tu spaSTameva pUrva upadiSTamasti, tathA lokaviruddhazcAyam-tAbhiH samaM vihAraH ye ke'pi pazyanti te'pi nindanti-aho brahmacaryadhAriNo'mI yogiyoginIvat ye vanitAbhiH virahitA | // 34 // dinamapi sthAtuM na zaknuvanti / aparaM ca teSAmapi madhye kecidbhuktabhogAH, kecidabhuktabhogAH, kecidyuvAnaH, tatasteSAM tA dRSTvA kathaM cetovRttau kalAkelikelayo jaladhijalavelA iva prasarantyo vArayante, tadanivAraNena kadAcitkathaMcit / Jain Education inte For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECORRIERRESS zIlavatabhaGge dvayorapi bodhibIjanAzaH syAt / yaduktam-"ceiyadabaviNAse, 1 risighAe pavayaNassa uddddaahe| saMjai ca utthabhaMge, mUlaggIbohilAbhassa // 1 // " ityAdi, na ca sarve'pi sAmpratIkAH sAdhavaH zrIsthUlabhadrasvAmisadharmANaH santi, tatsamaye'pi tatsamatAM na ke'pi siMhaguhAvAsitatsatIrthyasAdhupramukhA lebhire, tataH samprati tathAvidhAH kathaM bhaveyuH?, tatastAsAM saGgatiH eva asaGgatA otoH ivA''khUnAm / yaduktaM zrIuttarAdhyayanasUtre 32 adhyayane (625 patre)| "jahA virAlAvasahassa mUle, na mUsagANaM vasahI pstthaa| emeva itthInilayassa majjhe, na baMbhayArissa khamo nivAso" // 13 // ityAdi // 7 // tata AdhunikasAdhubhiH sAdhvIbhiH samaM vizeSato vihAro na kAryaH, jinAjJAbhaGgAt / tatprasaGgena mahAnanarthakoTiprAdurbhAvAca // nanu-tapAgacche sAmprataM kimiti sAdhvIbhiH samaM sAdhavo vihAraM kurvanti ? ucyate-siddhAntAdiSu niSkAraNaM prakaTa niSedhe api, tapAgacchIyazrIvijayacandrasUriNA ekAdazanavInA''caraNAsu sAdhvIbhiH samaM sAdhUnAM vihArasya sthApi6 tatvAt , yaduktaM tapAgacchIyaprabandhe, tathAhi__"zrIjagaccandrasUriNA vIjApure saM0 1285 'tapA' iti nAma labdhaM dvAdazavarSAcAmlakaraNena, tacchiSyo zrIdevendrasari 1 zrIvijayacandrasUrI 2 tatra prathamo devendrasUriH tatpaTTe sthApitaH, dvitIyastu AcAryatvena gacchapravartakaH tdnu|| zrIdevendrasUrau mAlavakaM gate, gUrjaradharitryAM vijayacandrasUriNA sarvagacchAvarjanArtha nirvikRtikapratyAkhyAne nirvikRtikagrahaNam 1, sAdhubhiH samaM sAdhvIvihArasthApanaM 2, tatkAlInoSNodakagrahaNaM 3, sAdhusAdhvInAM vastrapoTTikApradAnam 4, haritaphala SECRENERALACESCREE Jain Education intera Pljainelibrary.org Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 35 // zAkagrahaNam 5 / ityAdikamAcaraNaikAdazakaM pravarttitaM / pazcAt kiyatA kAlena zrIdevendrasUriH mAlavakAt sameto gUrjaratrAyAM, stambhatIrthe vijayacandrasUriH zrutaH" ityAdi / tathAcA'yaM paramArthaH, pUrvalikhitazrIsthAnAGgasUtravRttinizIthabhASya cUrNi - | zrIbRhatkalpabhASyajItakalpa- zrI AcArAGgasUtramahAnizItha tapAgacchIyaprabandhAdigranthasammatyA khaparagacchIyagItArthAmnAyaparamparayA ca sAdhUnAM sAdhvIbhiH samaM niSkAraNe vihAra niSedho dRzyate punaH yatsarvajJabhASitaM tatsatyaM nA'smAkaM ko'pi matAbhinivezo'sti // // iti sAdhUnAM sAdhvIbhiH samaM vihAraniSedhAdhikAraH // 6 // nanu keSAM ciccheparyuSitaM vallacaNakamASAdi dvidalaM godhUmamaNDakAdikaM ca sA pramukhA na gRhNanti, AtmanAM gacche tu tagrahaNapravRttiH dRzyate sA kiM siddhAntAdimUlA ? kiM vA svagacchasampradAyagamyA ? ucyate - siddhAntAdimUlA eva eSA, yataH zrImahAvIradevena svayaM tagrahaNAt, yaduktaM zrIAcArAGgaprathamazrutaskandhe navamAdhyayane caturthodeza ke zrImahAvIra| devasya AhAragrahaNAdhikAre ( 283 patre ), tathAhi adu jAva ittha he oaNa 1 maMthu 2 kummAseNaM 3 eANi tiNNi paDiseve aDDa mAse a jAvayaM bhayavaM // vyAkhyA- zrIzIlAGgAcAryakRtA vRttiH eSA, yathA- 'atheti', Anantarye dharmAdhAraM dehaM yApayati sma rUkSaNa-sneharahitena, kena ? 'odanamaMthukulmASeNa' odanaM ca kodravaudanAdi 1 maMthu ca - badaracUrNAdikaM 2 kulmASAzca mASavizeSA eva 3 uttarApathe 1 anna nihnavena dharmasAgareNa svakRtAyAM pravacanaparIkSAyAM ( 385 patre ) sAdhvIbhiH samaM sAdhUnAM bihAro svIkRtaH / 70 paryuSitadvidalamaMDa kagrahaNa vicAraH 7 // 35 // w.jainelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAnyavizeSabhUtAH paryuSitamASA vA siddhamASA vA odanamathukulmASaM iti samAhAradvandvaH tena AtmAnaM yApayatIti sambandha iti| etadeva kAlAvadhivizeSato darzayitumAha-"eANi tiNNi" ityAdi, etAni odanAdIni anantaroktAni pratisevate, tAni ca samAhAradvandvena tirohitAvayavasamudAyapradhAnena nirdezAt kasyacinmandabuddheH syAd ArekA, yathA trINyapi samu|ditAni pratisevate ityarthaH, ataH tavyudAsAya 'trINi' iti anayA saGkhyayA nirdeza iti, trINi samastAni vyastAni vA yathAlAbhaM pratisevate iti, kiyantaM kAlaM? iti darzayati, aSTau mAsAn RtubaddhasaGghakAn AtmAnaM ayApayat vartitavAn , bhagavAn iti atra kulmASazabdena dvitIyavyAkhyAne paryuSitamASA ukkAH, rAtrivAsina ityarthaH, te ca bhagavatA zrImahAvIradevena svayaM gRhiitaaH||1|| | punaratraivoddezake'gretanAlApake ( 285 patre)-"avi sUiyaM vA sukaM vA sIaMpiMDaM purANakummAsaM / adu bukkasaM pulAgaM vA laddhe piMDe aladdhe davie // 107 // " 'sUiti, dadhyAdinA bhaktaM, ArTIkRtamapi tathAbhUtaM zuSkaM vA vallacaNakAdi, zItapiNDaM vA-paryuSitabhaktaM tathA "purANakummAsaM" vA bahudivasasiddhasthitakulmASa "bukkasaM"ti cirantanadhAnyaudanaM, yadi vA purAtanasaktupiNDaM, yadi vA bahudivasasambhRtagorasaM godhUmamaNDakaM ceti, tathA "pulAka" yavaniSpAvAdi, sAtadevambhUtaM piNDaM avApya rAgadveSavirahAt draviko bhagavAn tathA anyasmin api piNDe labdhe'labdhe vA draviko eva bhagavAn iti, tathAhi-labdhe paryApte zobhane vA notkarSa yAti, nA'pi alabdhe aparyApte azobhane AtmAnaM AhAraM dAtAraM vA jugupsate iti // atrA'pi purANakulmASazabdena bahudivasasiddhasthitakulmASo vyAkhyAtaH" api ca-bukka 71 KANSASSARIOUS Jain Education 2 IR ww.jainelibrary.org Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzatakam / // 36 // Jain Education Intel sazabdadvitIyavyAkhyAne, bahudivasasambhRtagodhUmamaNDakaM vyAkhyAtaM, tataH paryuSitadvidalaparyuSitagodhUmamaNDakayoH dvayorapi grahaNaM svayaM aGgIkaraNena bhagavatA sAdhUnAmapi anujJAtam / evamAcArAGgacUNauM api, tathAhi - 'sucite NAma kusaNiM taM asUcitaM bhaktaM, sItapiMDo-vAsI tatakUro purANakummAso vi pajjasiakummAso adu vakkasaM pulAgaM vA laddhe piMDe aladdhae davie, ekato purANadhaNNabakasaM purANasatugA ca purANagoraso vA purANagodhUmamaNDako vA, pulAgaM NAma avayavo nipphAvAdi, laddhevi pajjatte, davio nAma na rAgaM gacchati" ityAdi, atrA'pi paryuSitadvidalagodhUmayoH grahaNaM vyAkhyAtaM // 2 // na ca vAcyaM, zrImahAvIradevasya lokAtItamArgatvAt bhavatu nAma paryuSitadvidalAdigrahaNaM, paraM vidhivAdena sAdhubhiH api kutrA'pi tadbrahaNaM vyadhAyi ? ucyate - zrI aupapAtikaprathamopAGge ( 39 patre ) bAhyatapo'dhikAre zrImahAvIraziSyasAdhubhiH tadbrahaNaM kRtaM, tathAhi 'teNaM kAleNaM ityAdi, tAvat, annagilAyae' tatazca - "arasAhAre virasAhAre aMtAhAre paMtAhAre luhAhAre setaM rasa pariccAe ' ityAdi // " vyAkhyA-'annagilAya'tti annaM bhojanaM vinA glAyati, annaglAyakaH, sa ca abhigrahavizeSAt prAtareva doSAt na "arasAhAre "tti bhugiti ityAdi, "araso" hiMgvAdibhiH asaMskRtaH AhAro yasya sa tathA, "virasAhAre "tti vigatarasaH purANadhAnyaudanAdiH "aMtAhAre "tti, ante bhavaM antyaM jaghanyadhAnyaM vallAdi "paMtAhAre "tti, prakarSeNa antyaM vallAdyeva bhuktAvazeSaM paryuSitaM vA 'lUhAhAretti rUkSaM- rUkSasvabhAvaM', ityAdi, atrApi paMtAhAravyAkhyAne paryuSitavallAdigrahaNaM sAdhUnAmapi anujJAta For Private Personal Use Only paryuSitadvidalamaMDa kagrahaNa vicAraH 7 // 36 // ww.jainelibrary.org Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meva // 3 // evaM sUtrakRtAGge'pi kriyAsthAnakAdhikAre sAdhuvarNake (333 patre), tathAhi-"aduttaraM ca NaM ukkhittacaragAx x aMtacaragA paMtacaragA x x aMtAhArA paMtAhArA arasAhArA virasAhArA lUhAhArA tucchAhArA aMtajIvI paMtajIvI" ityAdi // 4 // tathA sthAnAGge'pi pazcamasthAnake prathamoddezake sAdhUnAM abhigrahAdhikAre (296 patre ), tathAhi "paMca ThANAI samaNANaM jAva abbhaNunnAyAiM bhavaMti, taM jahA ukkhittacarate nikkhittacarate aMtacarate paMtacarate lahacarate" vyAkhyA-itazca sAdhudharmabhedasya bAhyatapovizeSasya vRttisaMkSepAbhidhAnasya bhedAH 'ukkhittacarae' ityAdinA abhidhIyante, tatra utkSiptaM svaprayojanAya pAkabhAjanAt uddhRtaM tadartha abhigrahavizeSAt carati-tadgaveSaNAya gacchati iti utkSiptacarakaH 71, evaM sarvatra, navaraM nikSiptaM-anuddhRtaM 2, ante bhavaM AntaM-bhuktAvazeSa vallAdi 3, prakRSTaM AntaM prAntaM tadeva paryuSitaM 4,8 rUkSa-niHsnehaM iti 5, iha ca bhAvapratyayapradhAnatvena utkSiptacarakatvaM ityAdi draSTavyaM, evaM uttaratrA'pi bhAvapradhAnatA dRzyA, iha ca Adyau bhAvAbhigrahI itare dravyAbhigrahAH, atrA'pi prAntazabdena paryuSitavallAdi vyAkhyAtam // 5 // punarapi zrIsthAnAGge caturthasthAnake dvitIyoddezake (219 patre ); tathAhi| "caubihe AhAre pannatte taMjahA-uvakkharasaMpanne 1, uvakkhaDasaMpanne 2, sabhAvasaMpanne 3, parijusiyasaMpanne 4" vyAkhyAupaskriyate anena iti upaskaro hinvAdiH, tena saMpanno yuktaH upaskarasaMpannaH tathA upaskaraNaM upaskRtaM pAka ityarthaH, tena saMpanna odanamaNDakAdiH upaskRtasaMpannaH pAThAntareNa no upaskarasaMpanno-hiGgvAdibhiH asaMskRta odanAdiH, svabhAvenapAkaM vinA saMpannaH-siddhI drAkSAdiH svabhAvasaMpannaH, 'parijusiya'tti paryuSitaM-rAtriparivasanaM tena saMpannaH paryuSitasaMpannaH 73 FORECLOSAGARRAIOAK sAmA07 Jain Education inter FOE Prvale & Personal Use Only jainelibrary.org Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata km| // 37 // kA iDarikAdiH, yataH tAH paryuSitakalanIkRtAH amlarasAH bhavanti, AranAlasthitAyaphalAdiH vA iti, anA'pi paryu- paryuSitapitazabdasya tathaiva arthavyAkhyAnAt // 6 // evaM opaniyuktisUtravRttyoH api ( 67 patre), tathAhi dvidalamaMDa"khittaM tihA karettA, dosINe nINiaMmi a vayaMti / anno laddho bahuo, thovaM de mA ya rUsejjA // 145 // ahava Na kagrahaNadosINaM ciya, jAyAmo dehi dahi ghayaM khiirN| khIre ghayaguDapejjA, thovaM thovaM ca savattha // 14 // " vyAkhyA-kSetraM tridhA kRtvA vicAraH tribhiH bhAgaiH vibhajya eko vibhAgaH pratyuSasi eva hiNDyate, aparo madhyAhe hiNDyate, aparo (antyo) aparAhe, evaM te bhikSA aTanti, 'dosINe nINiyaMmi u vayaMti' 'dosINe' payuSite AhAre nissArite sati vadanti-'aNNo laddho bahuo' anya AhAro labdhaH pracuraH tatazca 'thovaM de'tti stokaM dadasva-svalpaM prayaccha, 'mA ya rUseja'tti mA vA ropaM grahISyasi anAdarajanitam, etaccA'sau parIkSArtha karoti, kiM ayaM loko dAnazIlo na vA? iti, atrA'pi 'dosINa'padavyAkhyAne paryuSitAhAragrahaNaM anumataM // 7 // punarapi oghaniyuktiH tatra vRttipAThaH paryuSitadvidalA-''hAragrahaNasaMsUcakaH(187 patre) tathAhi"aMtataM bhokkhAmi-tti besae bhuMjae ya taha ceva / esa sasAraNiviTTho, sasArao uDhio sAhU // 571 // " vyAkhyA-5 idAnIM sasAraH kadAcid bhojanArtha upavizan bhavati kadAcid upaviSTaH kadAcid utthitaH, etat pradarzanAya Aha'aMtataM' antya-pratyavaraM vallacaNakAdi tadapi antyaM paryuSitaM caNakAdi antyaM api antyaM antyAntyaM bhakSayiSyAmi iti, evaMvidhena pariNAmena upaviSTo maNDalyAM bhuGkte yaH tathaiva eSa sAdhuH zubhapariNAmatvAt sasAra upaviSTaH sasArazca utthitaH tasya zubhapariNAmasya apratipatitatvAt , evameva bhaGgatritayaM yojanIyaM, tatra prathamo bhaGgaH sasAro niviTTho sasAro uDio ForPavaTponal use only Main Education Inte R jainelibrary.org Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasAro niviTTho asAro uDhio biio bhaMgo2 asAro niviTTho sasAro uDhio taio bhaMgo 3 asAro niviTTho asAro uDio esa cauttho bhaMgo 4 sArazcA'tra jJAnAdiH, AdigrahaNAd darzanaM cAritraM ceti tena jJAnAdinA sahito yaH sAdhuH hai sa sasAro bhaNyate ityAdi // 8 // PL evaM praznavyAkaraNe prathamasaMvaradvAre (100 patre ) "aMtacaraehiM" ityAdi-vyAkhyA-anta vallacaNakAdi, prAntaM-12 tadeva bhuktAvazeSa paryuSitaM vA // 9 // I nanu-yathA vidhivAdena paryupitadvidalAdikagrahaNaM dRzyate tathA caritAnuvAdenA'pi kvA'pi asti ? ucyate-astIti, 14 zrIbhagavatIsUtre navamazatake trayastriMzattamoddezake (484 patre ), tathAhi-jamAlinA paryuSitadvidalavallacaNakAdigrahaNAt | tathAhi-"tate NaM tassa jamAlissa aNagArassa tehiM arasehi" ityAdi / "arasehi a"tti himavAdibhiH asNskRttvaat| avidyamAnarasaiH, virasehi yatti-purANatvAt vigatarasaiH, 'aMtehi yatti arasatayA sarvadhAnyAntavartibhiH vallacaNakAdibhiH, 'paMtehitti taireva bhuktAvazeSatvena paryuSitatvena vA prakarSaNa antarvartitvAt prAntaiH, // 10 // tathaiva jJAtAdharmakathAyAM paJcamAdhyayane (111 patre) selakAcAryairapi zaithilyAvasthAyAH prAgapi tadbrahaNAt tathAhi-"tate NaM tassa selagassa rAyarisissa tehiM aMtehi ya paMtehi ya tucchehi ya" ityAdi-vyAkhyA-'aMtehi yatti ityAdi antaiH vallacaNakAdibhiH, prAntaH-taireva bhuktAvazeSaH paryuSitaiH vA ityAdi // 11 // PEGASASAUR Jain Education Intel jainelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 38 // Jain Education Inte nanu-tapAgacchIyA AdhunikAH paryuSitavallacaNakapUpikAdInAM grahaNaM zrIAcArAGga-sUtrakRtAGga- sthAnAGga - bhagavatI -jJAtAdharmakathA - aupapAtika- ogha niryuktyAdisUtravRttiSu sAkSAdbhagavatA'nujJAtamapi niSedhayanto dRzyante paraM tadgacchIyaprAtanasUrikRtagranthe'pi niSedho'sti na vA ? ucyate-niSedho dUre tiSThatu, pratyuta tagrahaNaM anujJAtamasti, yaduktaM tapAgacchIyarala| zekharasUribhiH SaDadhikapaJcadazazatavarSe 1506 kRtAyAM zrIzrAddhapratikramaNavRttau vidhikaumudInAnyAM caturmAsikAbhigrahAdhikAre zrAvakAnadhikRtya paryuSitadvidala pUpikAparpaTavaTakAdi- zuSkazItatandulIyakAdi-patrazAkaTuppara kakhAdirikakharjUradrAkSAkhaNDazuNThyAdInAM phullikunthvIlikAdisaMsaktisambhavAt tyAgaH, auSadhAdivizeSakArye tu samyak zodhanAdiyatanayA eva teSAM grahaNamityAdi, etAvatA cAturmAsike paryuSitadvidalAdInAM niSedhaM vadatA ca AcAryeNa zItakAlAdau tad apratiSedhAt tagrahaNaM uktameva / punarvidhikaumudyAmeva tapAgacchanAyaka - zrIralazekharasUriNA paryuSitapUpikAnAM niSedho na kRtaH, kintu paryuSitadvidalapUpikAniSedhaH ? kAkoktiH iyaM / tathAhi paryuSitadvidala pikAdi 1 kevalajalarAddhakUrAdi 2 tathA'nyadapi sarvaM kuthitAnnaM paryuSitaudanapakvAnnAdi vA abhakSyatvena varjanIyamiti, tanniSedhazca asmAbhirapi sarvaiH kriyate eva, ko nAma kuthitAnnaparyuSitadvidalapUpikAH svIkaroti ? iti / nanu ye ca tapAgacchIyAH paryuSitavallacaNakamApAdidvidalAnAM paryuSitagodhUmamaNDa kapUpikAdInAM ca grahaNaniSedhaM kurvanti, te ? kiM sUtrAkSarANi darzayanti, kiM vA svagacchavRddhaparamparAM vadanti ?, ucyate - svagaccha paramparAmeva, yaduktaM tapAgacchAcArya-hI| ravijayasUriprasAdIkRtapraznottarasamucaye navamaprabhe ( 39 patre ), tathAhi For 26 Personal Use Only paryuSitadvidalamaMDa kagrahaNavicAraH // 38 // ww.jainelibrary.org Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte "aupapAtika sUtre sAdhuvarNanAdhikAre 'paMtAhAre' ityasya vRttau paryuSitaM vallacaNakAdIni iti vyAkhyAtamasti tathA ca paryuSitapUpikA bhakSaNAdarANAM khAdyAdInAM tadviSaye doSoddhaTTanaM kathaM yuktimat ? iti praznaH, tatrottaraM tatra - " nippA vacaNakamAI aMtaM paMtaM ca hoi bAvannaM" iti bRhatkalpabhASye jinakalpikAdhikAre, etadvRttau ca 'vAvanna zabdena vinaSTamiti vyAkhyAtamasti tattvaM tu tattvavidvedyam, AtmanAM tu paryuSitAgrahaNe'vicchinnavRddhaparamparArAdhanaM saMsaktisadbhAve taddoSavarjanaM ca guNAya | eva iti bodhyaM // 9 // ityAdyakSaraiH zrIhIravijayasUribhirapi svagacchIyasarvagItArthaM sammatatayA vRddhaparamparaiva pramANIkRtA nA'nyat kimapi, tathA punastapAgacchIya- zrImunisundarasUrikRta SaDAvazyakabA lAvabodhe'pi "majje mahummi maMsammi navaNIyammi" | ityAdi gAthAyAM abhakSyavyAkhyAnAdhikAre calitarasazabdena kuthitAnnameva vyAkhyAtaM na paryuSitAnnaM / tathA ca tatpAThaH "calitarasa je kuhiuanna 1 caDavIsa pahurarao odanAdika 2 solapahura uparuM dahI 3" ityAdi / punarapyAha kazcit-nanu-rAtrirakSitaM prAtarvalacaNakamASAdidvidalaM godhUmamaNDakaM ca vinazyati, tatazcalivarasatvena abhakSyaM bhavet, kathaMkAraM suvihitasAdhubhiH gRhyate ? ucyate-satyaM, atrA'yaM paramArthaH, yadA yaccalitarasaM jJAyate tadA tanna grAhya| meva, tatrA'pi ayaM nizcayo nA'sti yad rAtrirakSitaM prAtarvalacaNakAdi godhUmamaNDakAdi vinazyate eva, taddinasatkaM neti, | ubhayathApi virodhadarzanAt kathaM kadAcicchItakAlAdau rAtrirakSitamapi na vinazyati? kadAcittu uSNakAlAdau taddinasatkavallAdi godhUmamaNDakAdi tatkAlamapi kasyApi saMyoge vinazyat dRzyate / tata AtmanAM gacche eSA siddhAntAdyakSa 77 w.jainelibrary.org Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata // 39 // paripUttiH, yaduktaM zrIjambUdvIpaprajJAptA , goyamA! do pakkhA pannattA, tApaNNatA, taM jahA-paDivA rAnuyAyinI pravRttiH, yattaddinasatkaM rAtrirakSitaM vA vallacaNakAdidvidalaM godhUmamaNDakAdikaM ca vinaSTaM sat na grAhyameva, pUrva pAkSidA avinaSTaM tu yatanayA ubhayamapi grAhyaM na ko'pi dossH|| kprtikr||iti paryuSitadvidalamaNDakagrahaNavicAraH // 7 // maNaM paMcadananu-pUrva pAkSikapratikramaNaM kiM caturdazyAM abhUt ? kiM vA paJcadazyAm ? ucyate-paJcadazyAmeva, kathaM ? pakSaNa nirvRttaM zyAm ApAkSikaM iti vyutpattyA paJcadazyAmeva pakSasya pUrteH, api ca siddhAnte pratipadaM Adau kRtvA pakSasya gaNanena paJcadazyAmeva sIt iti vicAraH egamegassa NaM bhaMte ! mAsassa kaha pakkhA pannattA?, goyamA! do pakkhA pannattA, taM jahA-bahulapakkhe ya 1 sukilpkkheN| y2| egamegassa NaM bhaMte ! pakkhassa kati-divasA pannattA? goyamA ! pannarasa divasA paNNattA, taM jahA-paDivA-16 divase bitiAdivase jAva paNNarasIdivase x x x / egamegassa NaM bhaMte ! pakkhassa kai rAIo paNNattAo goyamA ! paNNarasa rAIo pannattAo taM jahA-paDivArAI jAva paNNarasIrAI // 1 // " evameva zrIcandraprajJaptyAdiSu iti // 2 // punarapi pakSAnte pratikramaNaM zrIpAkSikacUyodau api uktaM, tathAhi-evaM pratyahaM prativizuddhA api prApte pakSAnte vizeSapratikramaNena pratikAmanti, "uttamapurisANa vaMdaNaM kareMti", pakSAntazabdazca paJcadazyA eva vAcakaH, yadAha zrIhemasUriH // 39 // haimakoSe (57 patre)-"paJcadazyau yajJakAlau, pakSAntau parvaNI api" // 3 // evaM pAkSikavRtto api (1 patre); tathAhi'divasanizAvasAneSu pratikramaNaM vidadhAnA api pakSa 1 caturmAsika 2 saMvatsarAnteSu 3 vizeSapratikramaNaM kurvanti' // 4 // For Ph28ml Use Only Jain Education Inte T w.jainelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KURSUSBESCAPUCHOCHES punaH pAkSikavRttau; tathAhi-prathamacaramatIrthaGkaratIrtheSu pakSAntAdiSu pratikramaNaM kartavyameva // 5 // punaH tatraiva vRttau-'logaMmi saMjayA jaM kreNti'| vyAkhyA-loke tiryagloke samyag yatAHsaMyatAH-sAdhavo-mahAvratoccAriNaH pratyahaM ubhayakAlaM vizeSatastu pakSAntAdiSu kurvanti' // 6 // evaM Avazyakaniyuktau api, tathAhi___ "jaha gehaM paidivasaM pi, sohiaMtaha vi pakkhasaMdhIsu / sohijai savisesaM, evaM ihayaM pi nAyavaM // 1 // " // 7 // ihA'pi pakSasandhizabdena paJcadazI eva uktA, yadAha zrIhemasUriH abhidhAnacintAmaNau (57 patre); tathAhi-"sa parvasandhiH pratipat-paJcadazyoryadantaram" // 8 // punaH pAkSikasUtre pakSasya candrAbhidhAnArdhamAsavAcakatvena paJcadazyAM eva pAkSikapratikramaNaM saMgati aGgati, tathAhi-"aMto pakkhassa jaM vAiyaM paDhiaM" ityAdi, vRttiH yathA-antaH madhye pakSasya-candrAbhidhAnArdhamAsasya yat kimapi vAcitaM anyebhyaH pradattaM paThitaM svayaM adhItaM ityAdi // 9 // / nanu-cAndramAsaH kaH? ucyate-bahulapakSapratipadaM Arabhya yAvat pUrNamAsIparisamAptiH, tAvatkAlapramANaH cAndramAsaH, yaduktaM zrIvyavahArasUtravRttyoH (dvitIyavibhAge 6 patre), tathAhi| "nakkhette caMdeau uU, AIcce a hoi bodhayo / abhiveDie a tatto, paMcaviho kAlamAso uM ||bhaa||15||" vRttiH yathA nakSatre bhavo nAkSatraH, kiM uktaM bhavati !, candraH cAraM caran yAvatA kAlena abhijitaM Arabhya uttarASADhAnakSatraparyantaM gacchati tAvatkAlapramANo nAkSatro mAsaH, yadi vA candrasya nakSatramaNDaloparivartanato niSpannaH iti upacArato mAso'pi nakSatraM |1, tathA 'caMde yA' iti candre bhavaH cAndro yugAdau zrAvaNamAse bahalapakSapratipada Arabhya yAvatpaurNamAsIparisamAptiH tAvatkA SRIGARERASACARE Jain Education Inter For Private & selal Use Only Karjainelibrary.org Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 40 // lapramANaH cAndro mAsa, ekapaurNamAsIparAvartanaH cAndro mAsa iti yAvat // 10 // athavA candracAraniSpannatvAd upacArato | pUrva pAkSimAso'pi cAndraH 2, caH samuccaye, dIrghatvaM ArSatvAt , itthameva zrIsUryaprajJaptyAM api cAndramAsaprarUpaNA // 1 // kiM ca pAkSikapratika kakSAmaNakAvasare triHkRtvaH kalyANodantapraznena pAkSikapratikramaNaM paJcadazyAM eva sUcitaM, tadevA''ha-"divaso posaho pakkho 5 maNaM paMcadavaikkato anno me! kallANeNaM" iti, etaccarNiH-"posaho ahamIcauhasIsu uvavAsakaraNaM" vRttizca (yazodevakRtA zyAm AvR.73 patre) divaso-dinaH, kiMvidhaH? pauSadhaH-parvarUpaH, tathA pakSo'rdhamAsarUpo vyatikrAnto'tilahitaH, anyacca pakSaH iti sIt iti vartate, 'me' bhavatAM zumena-kalyANena yukta iti gamyate // 12 // atrAha ko'pi sthuulmtiH| nanu-upavAsAdi pAkSikakRtyaM vicAra caturdazyAmeva uktaM, talena ca pAkSikapratikramaNamapi catardazyAmeva yujyate ? maivam , tadabhiprAyAparijJAnAt, yato dazAzrutaskandhasUtre paJcadazAyAm , taccUNoM ca pAkSikazabdasya caturdazItaH pArthakyena bhaNanAt, tathAhi| 'pakkhiaposahiesu samAhi pattANaM ti' sUtraM / carNiyathA-"pakkhi pakkhiameva pakkhie posaho pakkhiaposaho vA cAuddasI aTThamIsu vA samAhipattANaM" / atra yadi 'pakkhi'zabdena caturdazI gRhItA abhaviSyat tadA pArthakyena catu dezIgrahaNaM nA'kAriSyat vyarthatvAt , tasmAt 'pakkhi'zabdena paJcadazyeva, tatra pAkSike pauSadha upavAsazcaturdazyAmaSTamyAM sAceti // 13 // punavryavahArasUtradazamoddezake, (43 patre) tathAhi-"pakkhiaposahieK kArayati tavaM sayaM, karoti ca / bhikkhAyarie tahA nisRjati paraM sayaM vA vI // 308 // vyAkhyA-pAkSike ardhamAsaparvaNi pauSadhike ca aSTabhyAdiSu // 40 // parvasu paraM tapaH kArayati svayamapi karoti c||14|| evaM AvazyakacUrNI api, (utta0 304 patre) tathAhi-"sadhesu kAlapa For Private 80 al use only Jain Education F w.jainelibrary.org Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 vesu pasattho jiNamae tahA jogo / aTThamI pannarasIsuMya, niameNa havija poshio||1||" punaH tatraiva "cauhasiami-18 puNNamAsiNIsu paDipunnaM posahaM sammaM aNupAlai" iti // 15 // kalpasUtre (35 patre), yathA "navamalaI navalecchaI kAsIkosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo amAvasAe pArAbhoyaM posahovavAsaM paTThaviMsu" iti, punarapi zrIbRhadgacchAdhIzvarazrIsarvadeva-IN sUriziSyavinayacandropAdhyAyaziSyamunicandreNa abdhimunirudra 1174 varSe viracitAyAM zrIupadezapadavRttyAM (53 patre ) kRSNapakSo amAvAsyAparyantaH zuklapakSazca paurNamAsIparyantaH proktaH, tathAhi "iha candramAsasya dvau pakSau-tatra AdyaH kRSNo dvitIyazca zuklaH, tatra ca kRSNapakSo amAvAsyAparyantaH zuklazca paurNamAsI| prinisstthitH| evaM ca amAvAsyA pakSasaMdhitayA vyavahiyate / paurNamAsI ca mAsasandhitayA, tato amAvAsyA iva sNdhiH| amAvAsyAsandhiH, agretanapakSAtyantasannidhAnalakSaNaH tasmin saMprApta iti yogaH // 17 // ityAdisiddhAntAkSaraiH paJcadazyAM dAeva pakSasya pUrtipratipAdanAt paJcadazyAM eva pAkSikapratikramaNaM yuktaM, prayogazca paJcadazyAM eva pAkSikapratikramaNaM sampUrNa pakSatvAt, yatra na sampUrNa pakSaH, tatra na pAkSikapratikramaNaM, yathA dvAdazyAM saMpUrNapakSo na bhavati, na ayaM anuSNaM tejo'va-| jayavI ityAdivat pratyakSaviruddhaH, paJcadazyAM eva pAkSikapratikramaNasya Agame dRzyamAnatvAt nA'sti sarvajJa ityAdivat paJcadazyAM pAkSikapratikramaNaM; ayaM pakSaH AgamaviruddhaH nA'sti iti ukte ko'pi prAha-aho! Agamaviruddho'yaM pakSaH, IMyataH-Agame caturdazyAM pAkSikazabdasya prarUpaNAt, yataH zrIvyavahAravRttikAraH zrImalayagiriH-pAkSikaM kRSNacaturdazIrUpaM ARRARRRRRR Jain Education in Chaw.jainelibrary.org Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata vicAraH sAmAcA- proktavAn , naivaM, samyag parijJAnAbhAvAt , tathAhi-na tatra pAkSikapratikramaNAdhikAraH kintu vidyAsAdhanavicAra eva, pUrva pAkSidatathAhi-(SaSThavibhAge 45 patre) 18|kapratikra"vijANaM parivADI, pave pave ya diti (deti) aayriyaa|maasddhmaasiaannN, pavaM puNa hoi majhaM tu // 252 // pakkhassa maNaM paMcadaaTThamI khalu, mAsassa ya pakkhi muNeyaba / annaMpi hoi parva, uvarAo caMdasUrANaM // 252 // " vyAkhyA-AcAryAH parvaNi parvaNi zyAm aa||41|| vidyAnAM paripATIH dadati,vidyAH parAvartante iti bhAvaH, atha parva kimucyate tat Aha-mAsArdhamAsayoHmadhyaM punaH parva bhavati, sIt iti etadevA''ha-ardhamAsasya pakSAtmakasya madhyaM aSTamI sA khalu parva,mAsasya madhyaM pAkSikaM pakSeNa nivRttaM jJAtavyaM, tacca kRSNaca-18 turdazIrUpaM avasAtavyaM, tatra prAyo vidyAsAdhanopacArabhAvAt "bahulAdikA mAsA" iti vacanAcca, na kevalaM etadeva parva kintu anyadapi parva bhavati, yatra uparAgo grahaNaM candrasUryayoH, eteSu ca parvasu vidyaasaadhnprvRtteH||251||252||18||atr sUtrakAreNa caturdazyA nAmA'pi na gRhItaM / cUrNikAreNa-kaNhapakkhassa cauhasIe vijjaasaahnnovyaaro|' ityAdibhiH akssraiH| taca 'kRSNacaturdazIrUpaM' ityAdyakSaraiH vRttikAreNA'pi vidyAsAdhanaM uktaM, na pAkSikapratikramaNaM, tacca pAkSika kRSNacaturdazIrUpaM proktaM malayagiriNA tadabhiprAyaM na jAnImaH, tataH kathaM AgamavirodhaH? atha yadi kRSNacaturdazyAM eva pAkSikaM tadA ekasyAM caturdazyAM pakSo dvitIyacaturdazyAM mAsaH, evaM ca kRte mAsasya madhyaM pAkSikaM bhavati, parantu pUrvoktapakSasya madhye // 41 // aSTamI na bhavati 'bahulAdikA mAsA' ityapi virudhyeta, kiMca vizeSaNaM vyavacchedakaM iti kRtvA tacca kRSNacaturdazIrUpaM, hA etadbalena caturdazyAM pAkSikaM kurvANena mAse mAse pAkSikapratikramaNaM kartavya bhAdrapadazuklapaJcamyAM eva paryuSaNApratikramaNa-16 For 8 2onal Use Only Jain Education Inter Hulainelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vat, yathA paryuSaNApratikramaNasya sAMvatsarikaM nAma tathA pAkSikapratikramaNasyA'pi mAsikaM iti nAma yuktaM parantu tathA na dRzyate, tena caturdazyAM pAkSikapratikramaNaM iti vadatAM sthAne sthAne mahAn virodhaH, tena ca paJcadazyAM eva pAkSikapratikramaNaM pratipattavyaM, yena na siddhAntAdizAstraiH samaM virodhaH, anyathA pade pade virodho bhAvI, tathA AlocanA'pi ca paJcadazyAM na niSiddhA, yaduktaM vyavahArabhASye-(dvitIyavibhAge 40 patre) | "paDikuTelagadivase, vajejA advamiM ca navamiM ca / chaddhiM ca cautthiM ca bArasiM duNNaMpi pakkhANaM ||bhaa0 126 // " etena 5 ye vadanti amAvasyAM na AlocanA dIyate tadapAstaM, tathA ko'pi pAha-amAvAsyAM AlocanA niSiddhA, kathaM agRhItAloca-15 nAnAM tatra pAkSikapratikramaNaM ghaTate ? iti cet tarhi caturdazyAM api AlocanA niSiddhA, yaduktaM zrIAvazyake-(471patre) "cAuddasiM paNNarasiM ca vajijjA aAmi ca navamiM ca |chttttiN ca cautthiM bArasiM ca duhaMpi pkkhaannN||1||" paraM etadAlocanAntaraM apekSya bhaviSyati, yaduktaM zrIparyuSaNAkalpe-'pakkhi A ArovaNA' pakSe pakSe AlocanA grAhyA, tena paJcadazyAmeva AlocanA AdAya tatraiva pratikramaNaM vidheyaM nA'tra ko'pi doSaH, AvazyakacUrNI (113 patre) tathA "tato sAgaracaMdo kamalAmelA ya sAmisagAse dhamma soUNa gahiANuvayANi sAvagANi saMvuttANi, tao sAgaracaMdo aTThamIcauddasIsu suNNaghare susANesu vA egarAi paDimaM ThAi" ityAdyanekAlApakaiH nAnAsiddhAntoktaiH aSTamyAM caturdazyAM upavAsAdi kRtyaM uktamasti, yadi tatpAkSikakRtyaM iti kRtvA caturdazyAM pAkSikapratikramaNaM sthApyante tathA aSTamyAM api pAkSikapratikramaNaM kartavyaM syAt, prayogazca aSTamyAdi api pAkSikapratikramaNaM tatrApi pAkSikakRtyasya kriyamANatvAt yatra yatra pAkSikakRtyaM kriyate tatra tatra pAkSika ASISSIPARRISATIRICATA Jain Education Intel W w .jainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- rIzata pUrva pAkSikapratikramaNaM paMcada zyAm AsIt iti | vicAraH // 42 // pratikramaNaM, yathA caturdazyAM tathA yathA aSTamyAM na bhavati tathA caturdazyAM api mA bhavatu, kiMca caturdazyAM pAkSikaprati- kramaNaM aGgIkurvatA sUtroktAM pUrNimAM vihAya caturmAsikaM api tatra eva pratikramaNIyaM, yataH caturmAsike aSTau pakSA bhavanti te ca tanmate caturdazyAM eva pUrNatAM agacchan , pAkSikasya tatra eva karaNatvAt , atha caturmAsikasaMbandhI pakSaH pratipadaH Arabhyate pAkSikasaMbandhI tu anyata eva iti cet tarhi ko'yaM ardhajaratInyAyaH 1 tathA ca sati mahAn sUtravirodhaH tatra IdRg arthasya adarzanAt na yuktaM eva, tatazca kRSNacaturdazIrUpaM iti cet tarhi sakalamapi pUrvoktaM dUSaNakadambakaM tatpazcAlagnaM anudhAvati, kiMca evaM caturdazyAM pAkSikapratikramaNaM kurvatAM pUrNamAsyAM caturmAsikaM AcaratAM caturmAsikasaMbandhi tapo bAdhyate sthAnA'navApte pAkSikacaturmAsikayoH madhyaM dinAbhAvAta, nanu kimarthaM tahinaM IkSate ? ucyate-pAkSike caturthasya karaNAt, caturmAsike SaSThasaMbhavAt madhyaM dinaM antareNa tacca na ghaTate, tasmAt yuktyA'pi pAkSikaM paJcadazyAM eva yujyate, punarapi prayogo na caturdazyAM pAkSikapratikramaNaM apUrNapakSatvAta. yatra yatra asaMpUrNa pakSatvaM tatra tatra na pAkSikapratikramaNa yathA dazamyAM, kiMca zrIkAlikAcAryakathAyAM zatagAthApramANAyAM zrIbhAvadevasUrikRtAyAM pakSopavAsapAraNe sAdhUnAM aSTamottarapAraNasya proktatvAt pAkSikaM parva paJcadazyAM eva AgataM, tathAhi| "mama aMteurI pakkhovavAsapAraNae jao / sAhUNaM phAsuhaM bhattaM, hohI uttaravAraNe // 81 // evaM pavaM cautthIe, kayaM kAlagasUriNA / eaM pajjosavaNAkaNpaM, sabasaMgheNa mniaN|| 82 // sAhU pUArao loo, jAjo tappabhiI tao / sAhU 84 // 42 // Jain Education Intel FOE Private & Personal use only w w w.jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 8 Jain Education Inter pUA tao nAma, payaTTho tattha Usavo" // 83 // iti / punaH - 'nayarammi dharAvAse' ityAdi kAlikA cAryakathAyAM SaTpaJcAzatpramANagAthAyAM aGkASTayakSa 1389 varSe zrIdharmaprabhasUrikRtAyAM; tathAhi "AyareNA vihu pajjo - saviabaM to nivo bhaNai tuTTho / bhayavaM ! aNugAhira hai, jaM mahe aMteurINaM tu // 42 // "pakkhovavAsapAraNa-divasaMmi bhattamesaNAsuddhaM / sAhUNuttarapAraNa- divasaMmi bhavissae bahuaM // 43 // " iti // nanu-yadi paJcadazyAM pAkSikapratikramaNaM AsIt, tadA kathaM sAmprataM caturdazyAM vidhIyate ? ucyate - zrIkAlikAcAryaiH AcIrNatvAt yaduktaM ThANAvRttau zrIhemAcAryaguruzrIdeva candrasUribhiH / tathAhi "evaM ca kAraNe NaM kAlagAya riehiM cautthIe pajjosavaNaM pavattiaM, samatthasaMgheNa ya aNumanniaM, tabaseNa ya pakkhiaINi cauddasIe AyariyANi, annahA AgamuttANi puNNimAetti / " evaM zrIkAlikAcAryakathAyAM atijIrNAyAM 369 zlokamitAyAM api ukta, tathAhi " rAiNA bhaNiaM - jai evaM to cautthIe bhavatu, sUrihiM bhaNiaM evaM hou natthi aNattho so bhaNiamAgame "AyareNA vi pajjosaviava" miti tao harisavasuphullaloaNeNaM jaMpiaM rAiNA bhayavaM ! mahApasAo mahaMto amhANamaNuggaho jao mama aMteuriANaM pakkhovavAsapAraNae sAhUNaM uttarapAraNayaM bhavissai, tao gihe gaMtUNa samAiTThibAoM aMteriAo tumhANa mamAvasAe uvavAso hohI pAraNea sAhUNaM uttarapAraNayaM bhavissai, tA tattha ahA pavattehi~ bhattapANehiM sAhuNo paDilAbheha, jao bhaNiamAgame - "pahasaMtagilANaMmi a, AgamagahaNe a loakaraNe a / uttara 85 w.jainelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata km| // 43 // vicAra: tortortor pAraNagaMmi a, dANaM ca bahUphalaM bhaNiaM // 1 // " panosavaNAe aTThamaM ti kAUNa paDivae uttarapAraNaM bhavai, taM ca dadrUNaM | pUrva pAkSitami diNe logo vi sAhUNaM taheva pUaM kAumADhatto, tappabhiI marahaTTavisae samaNapUA lao nAma chaNo pavatto, evaM cAkapratika kAraNeNaM kAlagAyariehiM cautthIe pajjosavaNaM pavatti samattasaMgheNa a aNumanni tabaseNa pakkhiAINi vi cauddasie maNaM paMcadaAyariANi annahA AgamuttANi puNNimAetti, ayaM AlApakaH-zrImadaNahillapattane pipaliyAkharatarabhANDAgArAntarvati-18 zyAm AzrIkAlikAcAryakathApratito likhito'sti, tatpratiprAnte ca punaH idamapi likhitamasti-"yathA zrIkharataragacche zrIjina- sIt iti candrasUripaTTe zrIabhayadevasUrihetoH sAdhujayasiMhena zrIkalpapustikA likhApitA' ityAdi / asyAM ThANAvRttau zrIkAlikAcAryakathAyAM ca AgamoktAni pAkSikAdIni pUrNimAyAM proktAni / punaH zrIjIvAnuzAsanavRttau, 1106 varSe zrIdevasUribhiH kRtAyAM zrInemicandrasUrizodhitAyAM tRtIyAdhikAre (21 patre ); tathAhi__ anyacca-pUjyA ihArthe vadanti, yadA sAMvatsarikaM paJcamyAM AsIt tadA pAkSikANi paJcadazyAM sarvANi abhavan , sAmprataM caturthyAM paryuSaNA, tatazcaturdazyAM pAkSikANi ghaTante iti / nanu-tapAgacchIyasUribhiH api svakRtagranthe kA'pi pAkSikAdIni AgamoktAni pratipAditAni santi na vA? ucyate-pratipAditAni santi, kathaM ? tapAgacchIya-zrIkulamaNDanasUriviracitavicArAmRtasaGgrahe (24 patre ) tathaiva darzitatvAt , tathAhi // 43 // evaM ca kAraNeNaM kAlagAyariehiM cautthIe pajjosavaNaM pavatti sammattasaMgheNa ya aNumani, tabaseNa ya pakkhiyA INi cauddasie AyariANi annahA AgamuttANi puNimAe'tti", ThANAvRttI zrIdevacandrasUrikRtAyAm / Jain Education Inter For Private Personal use only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iha vyavahAracUAdau caturdazyAH sAkSAt pAkSikatve dRzyamAne pUrNimAyAzca kvA'pi Agame sAkSAd adRzyamAne'pi granthakRtA AgamoktAni pUrNimAyAM iti yaduktaM-tanna jJAyate kenA'pi abhiprAyeNa sampradAyena vA iti, paraM etasminnapi granthe caturthIparvavad AcaritalakSaNopetatvAt caturdazyAM pAkSikAdIni api pramANIkRtAni eva santIti // " punastapAgacchIyazrIratnazekharasUribhiH svakRtazrAddhavidhikaumudyAM api paJcadhA pratikramaNasya sthAnAni darzayadbhiH pAkSikapratikramaNaM pakSAnte proktaM (410 patre ), tathAhiKI tacca pratikramaNaM paJcabhedaM devasikaM 1 rAtrikaM 2 pAkSikaM 3 cAturmAsikaM 4 sAMvatsarikaM 5 ceti, eteSAM kAla utsargeNa evamuktaH-"addhanibuDDhe biMbe suttaM kahUMti gIatthA / iyavayaNa pamANeNaM devasiAvassae kAlo // 1 // " rAtrikasya evaM___ "Avassayassa samae, niddAmuI cayaMti aayriyaa| taha taM kuNaMti jaha disi paDilehANaMtaraM sUro // 2 // " apavAdastu | daivasikaM divasatRtIyapraharAdanu arddharAtraM yAvat , yogazAstravRttau tu madhyAhnAdArabhya arddharAtraM yAvat ityuktaM, rAtrika arddharAtrAdArabhya madhyAhUM yAvat / uktaM ca-"ughADA porasiM jAva, rAi avassayacuNNIe ceva / vavahArAbhippAyA, bhaNaMti puNa jAva purimahUM // 3 // pAkSika 1 cAturmAsika 2 sAMvatsarikANi 3 tu pakSAdyante ca syuH", ityAdi / // iti pUrva pAkSikapratikramaNaM paJcadazyAM AsIditi vicAraH // 8 // nanu-AtmagacchIyasAdhupramukhANAM kasellakena varNAntaraprAptasya pAnIyasya grahaNe pravRttiH bhUyasI dRzyate, sA kiM siddhAntAdimUlA ?, kiM vA svagacchaparamparAyAtA? ucyate-siddhAntAdimUlA eva, kathamityAha-zrIkalpasUtravRttau sandehavi 37 LOCAISSEASOSASSASS w Jain Education in .jainelibrary.org Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| kasellakapAsukapAnIyAdhikAra // 44 // pauSadhyAM (144 patre) zrIjinaprabhasUribhiH 'suddhaviaDa'tti, zuddhavikaTaM uSNodakaM 1 varNAntarAdiprAptaM zuddhajalaM 2 ceti, ta varNAntarAdiprAptajalasya grAhyatvena uktatvAt / na ca vAcyaM zrIjinaprabhasUribhiH kasya granthasya sammatyA vyAkhyeyaM vyadhA vIti / zrIkulamaNDanasUrikRtAyAM zrIkalpasUtrAvacUrNoM tathaiva vyAkhyAnAt, tathAhi__ "vAsAvAsaM pajjosaviassa aTTamabhattiassa bhikkhussa kappaMti tao pANagAI paDigAhittae,taM jahA-AyAme vA 1sovIre vA 2 suddhaviaDe vA 3 / atra 'suddhaviaDatti, zuddhavikaTaM uSNodakaM 1 varNAntarAdiprAptaM zuddhajalaM2 cetyAdi // 2 // evameva zrIyatidinacaryAsUtravRttyorapi ( 65 patre ) / tathAhi "gihijja AranAlaM AMbiladhovaNatidaMDa ukkliaN| vaNNaMtarAipattaM, phAsuasalilaMpi tdbhaave||102|| vyAkhyA-piNDagrahaNasamaye sAdhuH AranAlaM-avazrAvaNaM gRhNIyAt 1 AmbilaM kAJjikaM 2 tandulAdidhAvanajalaM 3 tridaNDotkalitaM uSNodakaM 4 varNAntarAdiprAptaM anyat prAsukajalamapi 5 gRhNIyAditi yogaH, paraM tadabhAve-tasya uSNodakasyA'prAptau yadAhuH,-"usseima 1 saMseima 2 taMdula 3 tila 4 tusa 5 javodagA 6''yAmaM 7|soviir 8 suddhaviaDaM 9 aMbaDa 10 aMbADaya 11 kaviDhe 12 // 1 // mAuliMga 13 dakkhA 14 dADima 15 khajUra 16 nAliyara 17 kayara 18 bayaraphalaM 19 / Amalaya 20 ciMcApANagAI 21 paDhamaMgabhaNiAI // 2 // punaH zrIAcArAGgavRttau zastraparijJA'dhyayane tRtIyodeza ke (42 patre ), tathAhiato yadvAhyazastrasamparkAt pariNAmAntarApannaM varNAdibhiH tat acittaM sAdhuparibhogAya kalpate iti // 3 // evaM pravacana 88 | // 44 // Jain Education Inter For Private & Personal use only A jainelibrary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GRASSHOUSES sAroddhArasUtravRttyoH patriMzaduttarazatatamadvAre (255 patre) svakAyaparakAyazastropahataM prAsukaM jalaM sAdhUnAM grahaNocitaM pratyapAdi, tathAhi___ "usiNodagaM tidaMDu-kaliaM phAsuajalaM ca jai kappaM / navari gilANAikae, paharatigovarivi dhariavaM // 881 // jAyai sacittayA se, gimhammi phrpNcgssuvriN|| caupaharuvari sasire, vAsAsu puNo tipaharuvAreM // 882 // tribhirdaNDaiH-utkAlaiH utkalitaM-AvRttaM yaduSNodakaM, tathA yat prAsuka-svakAyaparakAyazaskhopahatatvenA'cittIbhUtaM jalaM tadeva yatInAM kalpyaM-grahItuM ucitaM, iha kila prathame daNDe jAyamAne kazcit pariNamati kazcinna iti mizraH 1, dvitIye prabhUtaH pariNamati stoko'vatiSThate 2, tRtIye tu sarvo'pi apakAyo'cittI bhavatIti daNDatrayagrahaNaM, idaM ca sarvamapi praharatrayamadhye eva upabhoktavyaM, praharatrayAdUddha punaH kAlAtikrAntadoSasambhavena upabhogAnahatvAt na dhAraNIyaM, navaraM kevalaM glAnAdikRte glAnavRddhAnAM arthAya praharatrikAdapi Urdhva dhrtvyN,-|| 881 // 'jAyaI' ityAdi gAhA / jAyate bhavati sacittatA 'setti, tasya uSNodakasya prAsukajalasya vA glAnAdyartha dhRtasya 'grISme' uSNakAle praharapazcakasyopari-praharapaJca-3 kAdarddha kAlasyA'tirUkSatvAt cireNa evaM jIvasaMsaktisadbhAvAt , tathA zizire-zItakAle kAlasya snigdhatvAt praharacatuSTayAdavaM sacittatA bhavati, "varSAsu" varSAkAle punaH kAlasyA'tisnigdhatvAt prAsukIbhUtamapi jalaM bhUyaH praharatrayAdUrddha | sacittIbhavati, tadUrddhamapi yadi dhriyate tadA kSAraH prakSepaNIyaH-sarjikAdikaM kSetavyaM, yena bhUyaH sacittaM na bhavatIti8 // 882 // iti // 4 // 89 Jain Education Interie Netainelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata // 45 // kA punarapi suvihitasAdhUnAM pAnIyatrikagrahaNe kaSAyadravyamizritapAnIyasya grahItuM kalpatvena uktatvAt , tathAhi kasellaka"annajalaM 1 uNhaM vA 2 kasAyadavehiM mIsiaM vAvi 3|kppi jaINa na'NNaM, suvihia kappaTThiANaM ca // 2 // " iti paasuk||5|| punaH varNagandharasasparzaH pariNataM pAnIyaM prAsukaM saMyato gRhNIyAd iti vidhivAdenA'pi proktatvAt , tathAhi pAnIyA"vaNNarasa-gaMdhaeNaM, pariNayaM pharaseNa vA / ajIvaM phAsu naccA, paDigAheja sNje||1||" iti // 6 // dhikAraH nanu-varNAntaraprAptapAnIyaM sAdhUnAM yogyaM ca sammatyA darzitaM tattathaiva, paraM kaiH dravyaiH kena ca vidhinA prAsukaM tat syAt, keSu ca grantheSu proktam ? ityAha-zrIbRhatkalpabhASye; tathAhi "vaNNarasagaMdhaphAsA, jaha dave jammi ukkaDA hu~ti / taha taha ciraM na ciTThai, asubhesu subhesu kAleNaM // 1 // "131 vyAkhyA-yasmin dravye yathA varNarasagandhasparzA utkaTA-utkaTatarA bhavanti, tathA tathA tena tena dravyeNa saha mizritaM udakaM ciraM na tiSThati, kSipraM-kSiprataraM pariNamati, kiM avizeSeNa? na ityAha-ye'zubhA varNAdaya utkaTAH teSu eva kSipraM pariNamati, ye tu zubhA varNAdayaH teSu utkaTeSu kAlena pariNamate cirAdityarthaH, atraiva nidarzanamAha-"jo caMdaNe kaTuraso, saMsahaja-8 leNa dUsaNA jaao| so khalu dagassa satthaM, phAso u uvaggahaM kuNai // 1 // " vyAkhyA-iha tandulodakaM candanena vA'pi mizritaM tatra candanasya yaH kaTuko rasaH sa tandulodakasya zastraM, paraM yaH sparzaH zItalaH sa jalasyopagrahaM karoti iti // 45 // kRtvA'cireNa tatpariNamati, evaM saMsRSTajalasyApi yA dUSaNA AmlarasatA sA udakasya zastraM, sparzastu zItalatvAd upagrahakArI ataH cireNa pariNamati, iti // go Jain Education Inter For Private & Personal use only IAOw.jainelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaH nizIthabhASyacUrNiyathA-'phAsuamudagaMti jaM vuttaM tassa imA vakkhA-"tubare phale a patte rukkhasilo tuppmhnnaaiisu|" ityAdi / tubarasaddo rukkhasadde saMbaddho tubara:-vRkSaH, so a samUlapattapupphaphalo jammi udage paDio teNa pariNA| miaM dhippai, ahavA tubaraphalA harItakyAdayaH tubarapatrAH palAzapatrAdayaH 'rukkha'tti-rukkhakoTare kaTuphalapattapariNAmiaM ghippaI sila'tti, kacicchilAyAM anantaraM rukkhachallI kuTTiA tammi jaM saMThiaM udagaM taM pariNAmiaMpippai jattha vA silAe tuppariNAmiaM udagaM taM dhippai, "tuppo" puNa mayagakalevaravasA bhaNNai, "maddaNAisuM" hastyAdimaditaM Adisaho hastyAdikamardane ityAdi / evaM piNDaniyuktivRttyorapi / tathAhi "davao pariNao tillatUbarAIhiM davehiM / " bibhItakAdikaSAyadravyaiH api mizrodakAni varNA(dI)ni pariNatAni prAsukAni, atra AdizabdAd yathAsambhavaM vAdipariNAmahetUni gomayarakSAdidravyANi sarvANi jJeyAni, / punaH oghaniyuktau (131 patre), tathAhi "sIuNhakhArakhatte, aggI loNUsaaMbile nehe / vakaMtajoNieNaM, paoyaNaM teNimaM hoti // 346 // ___etadvattiH-"sIuNhA"-pasiddhA, "khAro"-tilakarIrakhArAI, khattaM-ukkaraDiA kayavaro, aggIloNA pasiddhAo so| paMsukhAradalaM, aMbilaM-sovIrAI, 'neho'-tillaghayavasAI, eehiM jo pariNao' iti / punaH nizIthabhASye yathA___"sIearaphAsu cauhA, dave saMsahamIsagaM khitaM / kAle porasi parao, vaNNAI pariNayaM bhaave||1||" iti, evaM kasella-1 94 Jain Education in For Private & Personal use only Kriww.jainelibrary.org Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata kasellakapAsukapAnIyAdhikAraH km| // 46 // RECENSAR kapAnIyaM prAsukatvena tapAgacchezahIravijayasUri-prasAdIkRtapraznottarasamuccaye tacchiSya paM0 kIrtivijayagaNisamuccite paM. jagamAlagaNikRtatrayodazaprazne'pi (36 patre) proktaM, tathAhi varNAntaraprAptaM kasellakanIraM prAsukaM bhavati na vA ? tatrottaraM-varNAntaraprAptaM kasallakanIraM prAsukaM bhavati paraM AtmIyavRddhaH anAcIrNa iti jJeyaM, evaM punastatraiva granthe dvIpabandarasaGghakRta 15 prazne'pi (84 patre ); tathAhi-matAntarIyasya kadAcidupavAsAdipratyAkhyAnaM kAryate, tatra 'pANasse'tyuccAraNamAzritya kiM vidheyaM ?, yatastasya kasellakAdipAnIyapAne kathaM tatpAlanaM bhavatIti ? tatrottaram-atra matAntarIyasya pratyAkhyAnakaraNe 'pANasse'tyuccAraNe sa yadi kasellakAdipAnIyaM pibati tadA pratyAkhyAnabhaGgo jJAto nA'sti,yataH kasellakakSepe'pi pAnIyaM prAsukaM bhavati, paraM AtmanAM AcaraNA nA'stIti no gRhyate iti / nanu-trividhAhArapratyAkhyAne kasellakasya svAdimatvAt kathaM na pratyAkhyAnabhaGgaH 1, upavAsapratyAkhyAne ca kathaM na dravyadvayApattirbhaved ! ucyate-kasellakasvAdo hi tathA nIreNa samaM tadAtmanA pariNato yathA na nIrAtpRthagbhUto jJAyate, atona pratyAkhyAnabhaGgo nA'pi ca dravyadvayApattiH, evaM yeSAM sampradAye triphalApAnIyaM pIyamAnamasti tairapi yadyapi harItakIbibhItake svAdime AmalakAzca azane, tathApi tanmizritodakapAnena trividhAhArapratyAkhyAnabhano manyate, nApi upavAsapratyAkhyAne dravyatrayagaNanA, anyathA pratyAkhyAnabhaGgaH sampadyeta iti // nanu-pUrvamuSNodakAbhAve varNAntaramAptapAnIyagrahaNaM upadiSTaM, sAmprataM tu varNAntaraprAptameva prAsukodakaM gRhyate tatki| miti ? ucyate-nA'smAbhiH ekAntena kasellakamAsukapAnIyameva gRhyate, kintu uSNodakamapi gRhyate, paraM sAmprataM SARANASA // 46 // Jain Education Intern For Private Personal Use Only R ijainelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAddhAH prAya uSNodakaM na pibanti, tatrApi tridaNDotkalitameva kalpate, nA'nyathA, tAdRzaM tu prAyazo dulaMbha sAdhUnuddizya kriyamANaM tu AdhAkarmadoSabhAk bhavati, sati ca tasmin dvayorapi dAtRgrahItroH ahitAya alpAyuSyAya ca bhavati, kaselakaprAsukanIraM tu AtmanAM gacche zrAddhA vizeSataH zrAddhikAzca pibanti, taistu tat svArtha kriyamANamasti, tanmadhye sAdhubhirapi yatanayA gRhyamANaM na doSAya syAt , tataH siddhAntamUlatvena gacchaparamparayA ca kasellakamAsukapAnIyaM gRhyate iti||9|| // iti kasellakapAnIyavicAraH ( adhikaarH)||9|| nanu-zrIkharataragacchIyAH zrAddhA AcAmle dravyadvayaM gRhNanti, nA'dhikaM, tatkim ? ucyate-zrImajinavallabhasUriziSyazrIjinadattasUribhiH sandehadolAvalIsUtre (116 patre ) dravyadvayasya eva pratipAditatvAt , tathAhi "gihiNo iha vihi AyaM-bilassa kappati dunni davAiM / ega samuciamannaM, bIaM puNa phAsuaM nIraM // 104 // " iti // ' atra ucitaM api nIrameva, na tu kAJjikA 1 avasravaNa 2 takre 3 kSurasAdIni 4 teSAM hi pAnakAhAratve'pi zuddhya| hetutvena AcamanAdikAryasya anarhatvAt, ata eva pratyAkhyAnacUrNAvapi jalameva ukta / tathAhi "jAvaiaM uvajujjai, tAvaiaM bhAyaNe gaheUNaM / jalabibbuDaM kAuM, bhuttabaM esa ittha vihI // 1 // evaM dravyadvayAtiriktadravyaniSedhaH zrIjinapatisUribhirapi sAmAcArImadhye 25 likhitH||1|| tathAhi "AyaMbile pappaDa 1 ghugghariAra veDhamiA 3 iDariA 4 takkAi 5 niseho tti // 2 // punaH jIrNapustakeSu api AcAmlapratyAkhyAnapAThe-"sUre uggae purimahUM paccakkhAmi tivihaM cauvihaM pi AhAraM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM annatyaNAbhogeNaM Jain Education inte ainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zata kam / // 47 // Jain Education Int sahasAgAreNaM pacchannakAleNaM disAmoheNaM sAhuvayaNeNaM mahattarAgAreNaM saGghasamAhibattiyAgAreNaM AyaMbilaM paccakkhAmi annattha| NAbhogeNaM sahasAgAreNaM levAleveNaM ukkhittavivegeNaM gihatthasaMsadveNaM pAriDDAvaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNaM savasamA hivattiyAgAreNaM ekAsaNaM paJcavakkhAmi tivihaMpi AhAraM" ityAdi, dabavisae sabaniamA annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgA| reNaM saGghasamAhivattiyAgAreNaM vosirAmi" ayaM pAThaH zrIjesalamerubhANDAgAre saM0 1215 likhita pustikAyAM asti // 3 // nanu-mUlagranthe kvA'pi dvavyadvayaM pratipAditaM asti ? ucyate - mahAnizIthasUtre taccUrNau ca "dohiM dabehiM AyaMbilehiM" // 4 // evaM zrI Avazyaka bRhadvRttau tathAhi - "evaM jahanne majjhime ukkose'vi AyaMbile dabadugeNa savattha bhaNiavaM" / punaH atrA'rthe sUkSmadhiyA zrIharibhadrasUrikRtAvazyaka bRhadvRttiH vicAraNIyA, tatpAThastu ( 855 patre ) ayam " ettha AyaMbilaM ca bhavati AyaMbilapAuggaM ca tatthodaNe AyaMbilaM AyaMbilapAjaggaM ca, AyaMbilA sakUrA, jANi | kUravihANANi AyaMbilapAuggaM, taMdulakaNiAu kuDaMto pIhUM pihugA piTThapovaliyAo rAlagA maMDagAdi kummAsA puvaM pANieNa kahiaMti, pacchA ukhalIe pIsaMti, te tivihA - saNhA majjhimA thUlA, ete AyaMbilaM AyaMbilapAGaggANi, puNa je tassa tusamIsA kaNiAu kaMkaDugA ya evamAdi, satuA javANaM godhUmANaM vihiANaM vA, pAuggaM puNa godhUmabhujiyA picugAlA ya jAva bhuMjijjA je a jaMtaeNa Na tIraMti pIsituM, tasseva NiddAre kaNikkAdi vA, eyANi AyaMbilapAuggANi taM tivihaM pi AyaMbilaM tivihaM ukkosaM 1 majjhimaM 2 jahaNaM 3 ca, dabao kalamasAlikUro ukkosaM jaM vA jassa patthaM ruccai vA rAlago sAmAgo vA jahaNNo, sesA majjhimA, jo so kalamasAlikUro so rasaM paDuna tividho 94 For Private Personal Use Only AcAmle dravyadvaya grahaNA dhikAraH 10 // 47 // w.jainelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intel ukkosaM 3 taM caiva tividhaM pi AyaMbilaM NijjarAguNaM paDucca tividhaM ukkoso NijjarAguNo, majjhimo jahaNNotti, kalamasAlikUro dabato ukkorsa, dabaM cautthara sieNa samuddisati, rasao vi ukkosaM tassaccaeNa'vi AyAmeNa ukkosaM rasao, guNato jahaNNaM thovA Nijjarati bhaNitaM bhavati, so ceva kalamodaNo jadA annehiM AyAmehiM tadA dabato ukkoso rasato majjhimo, guNato vi majjhimo ceva, so ceva jadA uNhodaeNa tadA davato ukkosaM rasato jahaNNaM, guNao majjhimaM ceva, jeNa davao ukkosaM na rasao, iANi je majjhimA te cAulodaNA tena davao majjhimA AyaMbileNa rasao ukkosA guNao majjhimA taheva ca uNhodaeNa dabao majjhaM, rasao jahaNNaM, guNao majjhaM, majjhimaM davaMti kAUNaM, rAlagataNakUrA dabao jahaNaM, AyaMbileNa rasao ukko, guNao majjhaM te ceva AyAmeNa davao jahaNNaM, rasao majjhaM, guNao majjhaM, te ceva uNhodaeNa davao jahaNaNaM, rasao jahaNaNaM, guNao ukkosaM bahuNijjaratti bhaNitaM hoti, ahavA ukkose tiNNi vibhAsA - ukkosaukkosaM ukkosamajjhimaM ukkosajahaNNaM kaMjiyaAyAma uNhoda ehiM jahaNNA majjhimA ukkosA NijjarA, evaM tisu vibhAsitavaM // 5 // evaM zrIharibhadrasUrikRtazrAvakadharmaprajJaptivRttau api etAdRza eva | pATho'sti // 6 // tathA-dvAviMzatyabhyadhikai-kAdazavatsarazataistu vikramataH / akRtainAM namisAdhuH ziSyaH zrIzAlisUrINAm // 1 // iti prazastisadbhAvena 1122 varSe namisAdhukRtapaDAvazyakavRttau vizeSo yathA vizeSastu kalamazAlicaturtha rasakAdyutkRSTaH zeSakUraH caturtharasakAdizca madhyamaH uSNodakAdizca jaghanyo guNatazca bahvI nirjarA utkRSTe madhyamA madhyame'lpA ca jaghanye ceti, evaM ca sthite kalamazAlikUraH kalamazAlikaJjikena utkRSTaH, utkRSTena yadA bhujyate tadA jaghanyA - nirjarA alpe 95 ww.jainelibrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSS sAmAcA- rIzata- km| S // 48 // tyarthaH, tathA utkRSTaM dravyaM jaghanyarasena bhujyate, tadA madhyamo nirjarA guNa ityAdibhaGgakA draSTavyA iti, ayamoM dravya- AcAmle rasayoH dvayoH utkRSTatve jaghanyA nirjarA ekaikotkRSTatve madhyamA dvayojaghanyatve utkRSTA nirjarA iti, api cAtra sarveSvapi dravyadvayapUrvokkeSu bhaGgakeSu jaghanya 1 madhyamo 2 tkRSTarUpeSu 3 zAliprabhRtInAM annAnAM madhyAdekatarat annaM, atha ca kAnikapra-18 grahaNAbhRtInAM nIrANAM ca madhyAt ekatarannIraM AcAmlamadhye grAhyatvena proktaM, paraM na kutrA'pi evaMrUpo bhaGgako likhito, dhikAra: yaduta-ekasmin .AcAmle zAliprabhRtyannAnAM madhyAt annadvayaM tatrayaM vA atha ca kAJjikaprabhRtinIramadhyAt nIradvayaM tatrayaM vA grAhyamiti // 7 // nanu dravyadvayasya eva grahaNe niyamite kathaM dantazodhanaM vinA mukhazuddhiH?-tatrA'rthe sandehadolAvalI gAthA (117 patre ) yathA jo puNa siliAI viNA, muhasuddhiM kAumitthamasamattho / so kaDuakasAyarasaM, siliaMgiNhaina se bhaMgo // 106 // | anaahaartvaat||8|| yaduktaM-niMbAINaM' gAhA, ato bahanirjarAhetutvena utkRSTA''cAmle dravyadvayagrahaNaM yuktaM, punaH atrArthe vRddhaparaMparAgatasAmAcAryeva pramANaM, kimetatprAmANyAt nirvikRtikA''cAmlopavAsAdiSu sacittaniyamameva na kurvanti zrAddhAH kizca upavAse ekameva dravyaM na gRhNanti, tato yathA sUtrAkSarAdarzane'pi atra avazyatayA sacittaniyamaH kriyate, evaM vyadhika-11 dravyaniyamo'pi iti sandehadolAvalibRhaddhRttivacanaprAmANyAt vRddhaparamparAgatasAmAcAryA utkRSTA''cAmlatvena dravyadvayameva AcAmle gRhyate, tato yadbhagavatkevalibhASitaM tatpramANaM nA'trA'smAkaM ko'pyabhinivezaH iti // // iti AcAmle drvydvygrhnnaadhikaarH||10|| 96 Use any USISISAARESSE // 48 // Jain Education Intel jainelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE HIGHESARIAUSN nanu-kecidvadanti apakkadugdhena samaM dvidalabhakSaNaM abhakSyadopabhAk, tat kim ? ucyate-na caitat saGgatimaGgati, kA'pi taddoSasyA'nukatyAd iti, Aha paraH, ucyate nanu-bho ! "AmagorasasampRkta-dvidalAdiSu jantavaH / dRSTAH kevalibhiH sUkSmA-stasmAt tAni vivarjayet // 71 // ", iti zrIhemAcAryakRtazrIyogazAstra(171 patre )vacanaprAmANyAd AmagorasasampRktadvidale sUkSmajantRtpattisadbhAvena taddhajanasya sutarAM proktatvAt taduSTatA eva samAgatA / na ca vAcyaM gorasazabdena dadhitake / paraM dugdhaM na ?, ucyatezrIhemAcAryaiH gorasazabdenA'bhidhAnacintAmaNau (167 patre) dadhi 1 dugdha 2 ghola 3 rUpArthatrayasya protatvAt , tathAhi-"dugdhaM tu somaja, gorasaH kSIramUdhasyaM, stanyaM puMsavanaM pyH|| 68 // 1 tathA ( 168 patre ) "kSIraja-dadhi gorasazca 2" punaH (169 patre ) "daNDAhate kAlazeya-dholAriSTAni gorasaH rasAyanaM 3" iti / tata AmagoraFI sena samaM dvidalabhakSaNe spaSTaM abhakSyadoSaH ?, satyaM, yadyapi Amagorasazabdena apakkadugdhamapi samAyAtaM, paraM dvidaladoSAdhi kAre Amagorasazabdasya pravRttiH anutkAlitadadhitakrayoH eva viSaye, tayoH dvayoH eva granthAdau vyAkhyAtatvAd, yaduktaM "zrItapAgaNasarojaravizrIdevasundaragaNendravineyaH, zrAddhavargavihitAgrahataH zrIsomasundaraguruH kurute'dH||1||" iti granthAdau sadbhAvena tapAgacchanAyakazrIsomasundarasUribhiH zrIyogazAstrabAlAvabodhe; tathAhi"AmagorasasaMpRktaM, dvidalaM puSpitaudanam / dadhyahatiyAtItaM, kvathitAnnaM vivarjayet" // 7 // 97 ARLICHARAN sAmA09 Jain Education Inten For Private & Personal use only Lijainelibrary.org Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA vyAkhyA-"Ama gorasa-aNaUkAlyA dUdha dahI chAsi te mAMhi milyau bidala kaThaula ane vAsIkaThUula ane Adi saGgarapramurIzata nizabda lage phUlyo je rAndhyo udana 1 DhuMDhaNAdika 2 tathA bidihaDo-sola pahara UpaharA dahImAhi 3 anaI vAsIyakaThaulAdika khANAM dvikam / kuhiA anna 4 etalAM savi hi mAhi dRSTA kevalajJAnIyai sUkSmajIva upajatA dIThA, te bhaNI e sagalA hI zrAvake varjivA dalatvA iti |"atraarthe yogazAstrAvacUrNirapi vilokanIyA, "tatrAmagorasazabdena anutkAlitadadhi-takravastudvayasya eva vyAkhyA- dhikAraH // 49 // dAnAt", tathA vihAya ekaM kaMcid gacchaM, anyeSu gaccheSu Amadugdhamadhye dvidalagrahaNaniSedho nA'sti, pratyuta pravRttiHvattete, atha ||5| vA'pi granthe'pakvadugdhamadhye dvidalaniSedhaHprokto bhaveta, tadA sa grantho vicAryeta, paraM sa grantho nA'stIti sambhAvyate iti // // iti apakkadugdhamadhye dvidlgrhnnaadhikaarH||11|| nanu-AtmanAM gacche mudgAdInAmiva saGkarAdInAmapi dvidalatvaM gaNyate, keSAMcigucche tu na iti, tatra ko vicAraH? ucyate,-zrIjinadattasUriyugapradhAnaiH utsUtrapadohane saGgarAdInAM dvidalatve amanyamAne utsUtrasya prarUpitatvaM uktamasti, tathAhi-| | "kaMDuasaMgariyAo na haMti vidalaMti virUhagANaMta iti utsuutrN",||1|| evameva zrIjinaprabhasUribhiH vidhiprapAyAM| samyaktvAropaNavidhau pratyapAdi, tathAhi saMgaraphaliAmuggamauThamAsamasUrakalAyacaNayacavalavallakulatthamithiA, kaMDuagoAramAi bidalAI garisaNa saha na // 49 // jimeabAI eesiM rAittiaMna kAya" iti // 2 // itthameva caityavandanakulake'pi, (97 patre) tathA hi 98 OSASSASSASSARIO HOROSASSAROSHIRIQLAR Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education I "saMgaraphalimuggamuhaTTamAsakaMDU apamukkhavidalAI / saha goraseNa na jimee ya rAyattiaM na kare // 18 // jammi ya pIlijjate, maNayaM pi na nehaniggamo hujjA / dunniadalAi dIsaMti mitthigoINa jaha loe // 19 // // 3 // evaM zrIjinapatisUribhirapi nijasAmAcArIgranthe 8 pratyapAdi, tathAhi - "saMgaraM kaDUagoyarAi vidalaM" iti 3 / nanu - pUrvAcAryagranthe'pi vA'pi saGgarAdInAM dvidalatvasammatiH asti ? ucyate-- yadyapi sAmprataM pravarttamAnA zrIsiddhasenasUrikRtA zrIpravacanasAroddhAravRttiH tatra sA nA'sti paraM zrIAnandasUribhiH zrIpravacanasAroddhAragAthAdvitIyAddhaM vyAkhyAnayadbhiH svavRttau tathaivoktaM, tathAhi " dahie vigayagayAI, gholavaDA~ gholasihariNi karaMbo / lavaNakaNadahiamahiaM saMgaragAimmi appaDie // 1 // " vyAkhyA-lavaNakaNaiH jIrakalaMvaNalezaiH yuktaM dadhi hastena mathitaM vastreNa gAlitaM tadapi rAtryuSitaM sat kalpate, nirvikRtikapratyAkhyAnavatAM, kvA'pi deze saGgarAdyapi tatra prakSipyate, ityAzaGkayA''ha, paraM saGgarAdau apatite sati, tatra tu dvidalado pasambhavAt na kalpate ityarthaH // 4 // evaM yatidinacaryAyAM api tathA hi-" phaliyAvagge taha saMgara vallA cavalA ya holA yeti // 5 // nanu - saGgarAdInAM mudgAdInAmiva dvidalatvasAdhakaM lakSaNamasti na vA ? ucyate-vADhaM astIti brUmaH, tathA hina ya saMgarabIyAo tilluppattiM kayAivi saMbhavai / dalie dunni dalAI muggAINaM ca dIsaMti // 1 // ityAdi // 6 // punaH kevalinA dRSTaM satyamiti // // iti saGgarapramukhANAM dvidalatvAdhikAraH // 12 // For P 99. Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 50 // 13 nanu-keSAMcit gacche zrAddhAnapi sAdhUniva "pANassa levADeNa vA" ityAdipAnaSaDAgArA uccArayanti, AtmanAM zrAvakANAM gacche tu na iti, tatra kiM nidAnam ? ucyate pAnakAgAzAstre niSiddhatvAt , vRddhAnAM asaMmatatvAt , yuktiyuktatvAcca, yataH zrAddhAnAM pAnakAgAraSaTkaniSedhaM zrIjinadattasU-2 raniSedhA dhikAra: rayaH utsUtrapadoddhaTTane procivAMsaH, tathAhi "ajiajalAhAragihI pANAgAre samuccaraI" tadutsUtramiti // 1 // evaM zrIjinapatisUrayo'pi nijasAmAcAryA 12 likhanti sma; tathAhi-"sAvayANaM pANassa levADeNa vA iccAi pANagAgAra aNuccAraNaM" iti // 2 // nanu-pUrvasUri bhirapi kvA'pi granthe tanniSedho bhaNito'sti ? ucyate-zrIbRhadbhASye; tathA hi-"e e cha AgArA sAhUNaM, na puNa| 8 saDDANaM" iti // 3 // evaM zrIpratyAkhyAnabhASye tryazItyadhikaikAdaza 1183 zatavarSe nirmitAyAM tadvRttau ca, tathA hi-"ete pAnakAgArA yatInAmeva, na tu zrAddhAnAM, na khalu zrAddhAH sarvaviratayaH iti" // 4 // nanu-vRddhAnAM asaMmatatvaM yuktiyuktatvaM ca kathaM ? ityAha-zrUyatAM sAvadhAnIbhUya vicAryatAM ca cakSuSI nimIlya, atra ayaM paramArthaH-yatInAM ekAzanAdipratyAkhyAnavatAM bhikSAvRttitvena yathAlabdhasarvapAnakAni gRhNatAM pivatAM ca tadapavAdabhUtAH, "pANassa levADeNa vA" ityAdi SaDAgArA api uccArayituM kalpante eva, paraM sacittaparihAriNAM gRhasthAnAM ekAzanAdipratyAkhyAnavatAM Atma- // 50 // vazitvena pAnakApavAdasevArtha SaDAgArAn uccArayituM na ghaTAmATIkate / na ca vAcyaM gRhasthAnAM api bhikSAvRttiH astu, Jain Education Inten Far Pilved. Use Only Kaw.jainelibrary.org Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko doSo gRhasthAnAM ekAdazapratimAyA arvAk bhikSAvRtteH aSTakagranthAdau pauruSatrItvena niSiddhatvAt / atha yatina iva gRhasthA api pAnakaSaDAgArAn uccariSyanti, tadA gRhasthA api yatina iva upavAsAditrividhAhArapratyAkhyAnamadhye sauvIrAvazrAvaNAdipAnIyAni api pAsyanti, na ca eSA sauvIrAdipAnIyapAnapravRttiH, keSAMcidapi gacche dRzyate / tadapAne ca tadapavAdAgArANAM api samuccAraNe spaSTaM asaMgatireva, nahi vizeSyAbhAve vizeSaNasaMbhavaH, pratyuta pAnakaSaDAgAroccAraNaM antareNA'pi sarvagaccheSu saccittaparihAriNaH zrAddhAH sandhyAyAM dvividhatrividhAhAradivasacarimapratyAkhyAnakaraNAnantaraM rAtrau prAsukapAnIyaM pibanto dRzyante / api ca yathA divasacarimapratyAkhyAne anuccAriteSu api pAnakAgAreSu rAtrau gRhasthAH || zuddhodakaM pibanti, tathA anyeSu api daivasikapratyAkhyAneSu pAnakoccAraM vinA'pi pAnIyaM pibantu, kA vicAraNA ? ubhayatra samAnatvAt , kiM ca khajUra-tila-tanduladhAvanA-'vazrAvaNAdIni pAnakAni, yathA rAtrau gRhiNAM apeyAni tathA divA api apeyAni eva, tatpAnasya dharma abhimukhAnAM apratipattihetutvena apratipannadharmANAM, vipariNAmahetutvena vaidharmikANAM, jinadharmasya nindAkRtI prerakatvena ca mahAdoSatvAt tena pAnakoccAraNaM anarthakaM eva, Aha paraH-na tu tad anarthaka, yato yadyapi phogaraGga-dADimachalyAdibhiH prAsukIkRtaM jalaM trividhAhAreNa pAtuM kalpate eva, teSAM kaSAyavRkSaphalachallIcUrNatvena anAhArakatvAt , tathApi bibhItakAdinA prAsukIkRtaM na kalpate eva, tasya ca svAdimAhAratvAditi / tadartha pAnakAgArAn uccarantu gRhasthAH iti cetna, vastugatyA bibhItakAdeH api kaTuphalatvena anAhArakatvAt ,na ca vAcyaM pAnabhaGgabhiyA 1olpersonal use only 6 w.jainelibrary.org Jain Education inte Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 51 // dhikAraH zrAddhAnAM api taduccAraNaM, sAdhUnAM zrAvakANAM ca sAmAyikasUtra 1 AlocanasUtra 2 pratikramaNasUtreSu 3 bhinnabhinnapATheSu taruNastriekapAThatAprasakteH, tato yuktimuktatvena zrAvakANAM "pANassa levADeNa vA" ityAdi pAnakAgAraSaTroccAraNaM na yuktimat // yA muulm|| iti zrAvakANAM pAnakAgAraniSedhAdhikAraH // 13 // timApUjA| nanu-tIrthaGkarapratimA tIrthaGkaratvena abhihitatvAd abhinutA tatpUjAvihitA sukhaniHzreyasAdihetuH, sA ca zrIjJAtA niSedhAdharmakathAdiSu draupadyAdibhiH kRtA dRzyate, tarhi kathaM zrIkharataragacche zrAvikAH mUlapratimApUjAM na kurvanti ? ucyate-yuga 14 pradhAnazrIjinadattasUribhiH niSiddhatvAt , nanu-taiH sarvAsAM bAla-vRddha-taruNastrINAM sA niSiddhA uta kAsAMcit vayovizebhASeNa? ucyate-taruNastrINAmeva, bAla-vRddha-strINAM tu jinapratimApUjAM kurvatInAM paramparayA pravRtteH sAkSAt dRshymaantvaat| nanu-sA'pi pratimApUjA kiM taiH sarvaiH prakAraiH niSiddhA? kiMvA ekadezena ? ucyate-ekadezena eva, tatkathaM? ityAha-mUlapatimAyAH strINAM nijakareNa candanAdivilepanapUjA niSiddhA, na tu anyA sugandhidhUpa 1 akSata 2 kusumaprakara 3 dIpa 4 naivedya 5 phala 6 gIta 7 nATyAdi 8 pUjA, tasyAH pratyuta upadezAt / nanu-zrIjinadattasUribhiH kasmin granthe zrAvikANAM mUlapratimApUjA niSiddhA ? ucyate-utsUtrapadoddhaTTanakulake, tathAhi-"pUei mUlapaDimaM pi sAviyA" tadutsUtraM 21 ityevaM taiH eva svakRtacarcarIgranthe'pi 24 padye pratyapAdi (apabhraMzakAvyatrayImadhye carcarIgranthe 14 patre) tathAhi "jahiM na maliNalaMgihi jiNavaru pUiyai, mUlapaDima suibhUi vi chivai na sAviyai // 1 // " // 51 // Jain Education in Kalwwjainelibrary.org Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "Arattiu uttAriu jakira jiNavaraha, te pina uttArijai bIyajiNesaraha // 24 // " punarapi cacerITIkAyAM ( apabhraM. kA. madhye ca0 16 patre) uktaM, tathAhi " iha na laguDarAsaH strIpravezo na rAtrau, na ca nizi bli-diikssaa-snaatrnRtyprtisstthaaH| pravizati na ca nArI garbhagehasya madhye-'nucitamakaraNIyaM gItanRtyAdi kAryam // 1 // " evaM zrIjinapatisUribhiH svakR-12 tasAmAcArIgranthe proktam , tathAhi-"itthINaM devapUA niseho 15" iti, punaH taruNastrIpUjAniSedhAdhikAraH zrIjinapati-|4| sUribhiH prabodhodayagranthe vistAreNa likhito'sti / nanu-zrIjinadattasUribhiH siddhAntapakSaM apAsya kathaGkAraM strINAM mUlapratimApUjA nyaSedhi ? ucyate-mUlapratimA sAti|zayA jinazAsanonnatikAriNI ca bhavati, sAMprataM ca akAlaprAdurbhUtaprabhUtamAlinyadoSasadbhAvena dUSitAyAH yoSitaH kara-| dAsparzana mA bhUt tadadhiSThAyakadevApagamaH, iti lAbhavizeSa dIrghadRzA vibhAvya taruNastrINAM mUlapratimApUjAniSedhaH kRtaH, evaM strINAM mUlapratimAGgaM asparzanaM pUrvAcAyaH api aSTAdazagAthApramite zrIcaityavandanakavRttau uktarUpatvena likhite vidhivi-| cArasArakulake'pi niSiddhamasti / tathA hi__ "sAgAramaNAgAraM, ThavaNAkappaM vayaMti muNipavarA / tattha paDhamaM jiNANaM, mahAmuNINaM ca paDirUvaM // 1 // taM puNasappaDiheraM, appaDiheraM ca mUlajiNabiMvaM / pUijai purisehiM, na isthiAe asuibhAvA // 2 // kAle suibhUeNaM, visidupupphAiehiM vihiNA u / sArathayathuttiguruI, jiNapUA hoi kAyabA // 3 // puriseNaM buddhimayA, suhabuddhiM bhAvao garNi CAMERASACARRESE 103 For P ale & Personal Use Only S w .jainelibrary.org Jain Education inte Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA-1 teNaM / jatteNa hoiavaM, suhANubaMdhappahANeNaM // 4 // saMbhavai akAle vi hu, kusumaM mahilANa teNa devANaM / pUyAe ahi zrAvakANAM rIzata- gAro, nao hao hoi suttutto||5|| loguttamadevANaM samuccaNe samuvio iha neo suiguNa jidruttaNao, loe louttare | ekAdazakam / puriso|| 6||n chivaMti jahA dehaM, osaraNe bhAvajiNavariMdANaM / taha tappaDimaM pi sayaM, pUaMti na jubanArIo // 7 // "| pratimAityAdi, atra idaM rahasyam-zrIjinadattasUribhiH idaM niSiddhaM, yaduta taruNastrIH mUlapratimA svakareNa candanAdivilepanenA vhn||52|| pUjayediti na anyat kimapi / nanu-tarhi yA bAlA vRddhA ca sA anyagacchIyabAlavRddhastrIvat pratimApUjAM kurvatI kathaM na / niSedhAdRzyate ? ucyate-tathAvidhAyA rUDheH durvAyatvAt , kurvantu tAH, pratimApUjAM ko nivArakaH?, kurvanti api ca tAH bAlAH 8| dhikAraH vRddhAzca kAzcana striyaH kutracit // ||iti taruNastriyAH mUlapratimApUjAniSedhAdhikAraH // 14 // nanu-AtmIyo gacchaH suvihitaH tarhi sAMprataM zrAddhAH "daMsaNa 1 vaya 2 sAmAiya 3 posaha 4 paDimA ya 5 baMbha 6 saccice 7 / AraMbha 8 pesa 9 uddiDha 10, vajae samaNabhUe a||1||" ityevaMrUpA ekAdaza pratimAH kathaM na vahaMti ? * ucyate-saMprati kAle duHSamakAlAnubhAvena saMhanana-sAhasa-baladhairyAbhAvAt , niraticArasamyaktvAdi pAlayituM na zakyate, punaH kAyotsargapratimAyAM paJcamAsI yAvat zUnyagrahe zmazAne vA caturaH praharAna kAyotsarga kRtvA pauSadhikIrAtriH ativAhayituM azakyA / punaH bhUta-pretavyantarAdiduSTAniSTadevatAdikRtopasarge sati prAdabhUtaprabhUtabhItyA ca manodhairya kSaNamapi // 52 // na tiSThati, pratyuta apAyApattizca syAditi tadvahananiSedho yuktimAn / nanu-kaiH tadvahananiSedho'kAri? ucyate-yugapradhAna 104onal use only W w .jainelibrary.org Jain Education in Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROCRASSICA zrIjinadattasUripramukhaiH / kathaM ? kasmin granthe ? ityAha-"purisitthIo paDimA, vahaMti tatthAimA curo||6||" tadutsUtraM iti zrIjinadattasUrikRtotsUtrapadoddhaTTanakulake SaSThagAthAyAM // 1 // evaM zrIjinapatisUribhirapi nijasAmAcAryA taniSedho lilikhe, tathAhi-"saMpai kAle sAvayapaDimAo na vhijte||2||" nanu-tataHprAktanagranthe'pi vA'pi pratimAvahananiSedho dRzyate ? ucyate-tIrthoddhAraprakIrNake tadvyavacchedasya pratipAdanA, tathAhi__ sAhUNaggoyarao vucchinno duusmaannubhaavaao| ajANaM paNavIsaM sAvayadhammo avucchinno // 1 // etadgAthArthastu | ayaM tathAhi-sAdhUnAM mahAtmanAM pUrva pramAdAlpatvena 'aggo'yarao' tti agravettAraH ( agrAvatAraH) paridhAnavizeSaH | sAdhujanapratItaH AsIt , sa saMprati vyucchinnaH, kaTi paTTakasya anyathA karaNAt kasmAd duHSamAnubhAvAt 1 tathA AryikANAM sAdhvInAM paJcaviMzatyupakaraNAnAM Asan , saMprati tAni api vyavacchinnAni 2 tathA zrAvakadharmaH zrAvakaikAdazapratimArUpo dharmo'pi vyavacchinnaH3na ca vAcyaM zrAvakadharmazabdena samyaktvamUlasthUladvAdazavratarUpodharmo vyavacchinnaH, etadvacanasya dvAdazatratarUpazrAvakadharmasya pratyakSaM kriyamANatvena aghaTamAnatvAt , tadvyavacchedasya tu sAdhudharmavyavacchedena sahabhAvitvAcca, sAdhudharmastu AduHprasahasUri sthAsyati, tataH tatsahabhAvitvena zrAvakadharmo'pi dvAdazavratarUpaH tAvantaM kAlaM sthaataa| nanu-tIrthoddhAraprakIrNakagAthAturyapadasya kena artho vyAkhyAtaH ? yaduta 'ekAdazapratimArUpo dharmo vyavacchinnaH' ? ucyate-taruNaprabhasUriNA svakRtaSaDAvazyakabAlAvabodhe itthameva pratipAditatvAt , tathAhi "sAhUNaM'goarao, vucchinno duusmaannubhaavaao| ajANaM paNavIsa, sAvayadhammo a vucchinno // 1 // " atra sAdhu CHARGEOGREECEMARRESS 1.5 Private & Personal Use Only Jain Education inte jainelibrary.org * Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / zrAvakANAM ekAdazapratimAvahananiSedhAdhikAraH // 53 // mahAtmA pUrve apramAdapravRttinimittI aggoarao dharatA kisau artha vAmakuhaNI cAMpIkarI colapaTTakarohavatA, jusu aggo arao kahiyai isau artha sAca che, 'suaggoyara' duHkhamAnubhAvai tau vucchinnau viccheda gayau, pramAdabahulakAlabhAvikarI sAdhu colapaTTa kuhavarAdika taNai AdhAri dharivA lAgA 1 'ajANaM paNavIsaMti' AryikA sAdhvI nai paMcavIsa upakaraNa pahiratI te puNi viccheda gayA, 'sAvayadhammotti ekAdazapratimArUpazrAvakadharmaviccheda gayau iti vyAkhyAnai tao ekAdazapratimA zrAvakAdI viccheda thai iti // 3 // (44 patre) / nanu-ayamarthaH pUrvAcAryoktasammati anusarati na vA ? ucyate-zrIharibhadrasUrikRtadazamazrAvakavidhipazcAzake 'jutto puNa' ityAdigAthArtha vyAkhyAnayadbhiH-zrIabhayadevasUribhiH sAMprataM azubhakAle pravrajitukAmena pratimAbhyAsasya eva vidheyatayA pratipAdanAt, tathAhi-(176 patre) | "jutto puNa esa kamo, oheNaM saMparya (I) viseseNaM / jamha asuho kAlo, duraNucaro saMjamo ettha // 49 // " vyAkhyAyadyapi prakramAntareNA'pi pravrajyA syAt tathApi, yuktaH saMgataH, punariti vizeSaNArthaH, eSo anantaroktaH pratimAnuSThAnAdi kramaH pravrajyApratipattau paripATiH, kathamityAha-odhena-sAmAnyena na tu sarvathA eva, taM vinA'pi bahUnAM pravrajyAzravaNAt, kAlApekSayA vizeSamAha-sAMprataM vartamAnakAle vizeSeNa vizeSato yukta eva kramaH, kuta etad ? evaM ityAhayasmAtkAraNAt azubho'zubhAnubhAvaH, kAlo duHSamAlakSaNo vartate, tatazca duranucaro-duHkhasevyaH, saMyamaH saMyatatvaM, atra azubhakAle, ataH prabajitukAmena pratimAbhyAso vidheya iti bhAvaH / iti gaathaarthH||5|| atra abhyAsa eva utko na | // 53 // Mww.jainelibrary.org Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter pratimAvahanaM na ca vAcyaM vyavacchede abhyAso'pi na ghaTAM ATIkate, yato jinakalpavyavacchede'pi zrI AryamahAgiriNA | jinakalpAbhyAso vidadhe - jinakalpatulanA kRtA ityarthaH / punaH etadarthasammatiM zrItilekAcAryo'pi svasAmAcArI granthe procivAn, tathAhi - ( 11 patre ) " catasra eva ca saMprati pratimAH zrAvakaiH udyante, zeSAstu aSTamyAdiSu sakalarAtrikAyotsargakaraNAzakteH nA''caritAH ", evaM sandehadolAvalIvRttau api cAlanApUrvakaM ayameva bhAvo likhitaH / tathAhi -nanuyadi pratimAkaraNaM antareNA'pi pravrajyAsamyaktvaM bhavati, tadA kiM tena ? ityata Aha " jutto puNa esa kamo, oheNaM saMpayaM viseseNaM / jamhA asuho kAlo, duraNucaro saMjamo ettha // 49 // " vyAkhyA - yasmAtkAraNAt azubho - azubhAnubhAvaH kAlo - duHSamAlakSaNo vartate, tatazca duranucaro - duHkhAsevyaH saMyamaH saMyatatvaM atra azubhe kAle, ataH pravrajitukAmena pratimAbhyAso vidheya iti bhAvaH iti gAthArthaH / iti zrI upAsakapratimAprakaraNe dazamapaJcAzake // 6 // // iti zrAvakANAM ekAdazapratimAvahana niSedhAdhikAraH // 15 // nanu-zrIkharataragacche tapAdigacchavat ekopavAsakartuH caturthaM, upavAsadvayakartuH SaSThaH, tatrayavidhAyinaH aSTamaM evaM yAvat SoDazopavAsakartuH catustriMzattamaM kathaM na kAryate ? ucyate- etAdRzapratyAkhyAnasya siddhAntAdiSu anupalambhanAt, na ca vAcyaM " vAsAvAsaM pajjosaviassa cautthabhattiassa bhikkhussa kappaMti, tao pANagAI paDigAhittae, taM0 usseimaM 1 vA saMseimaM 2 vA, cAulodagaM 3 vA, tathA vAsAvAsaM pajjosaviassa chuTTabhattiassa bhikkhussa kappaMti, tao pANagAI paDi 107 For Priv & Personal Use Only wlainelibrary.org Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata km| // 54 // gAhittae taM0 tilodagaM vA tusodagaM vA javodagaM vA / vAsAvAsaM pajjosaviassa aTThamabhattiyassa bhikkhussa kappaMti, tao anekopapANagAI paDigAhittae taM0 AyAme vA sovIre vA suddhaviaDe vA ityAdi" zrIdazAzrutaskandhASTamAdhyayanAdiSu ( kalpa- vAsapratyAsUtre sAmAcAryA) caturthaSaSThASTamAdipratyAkhyAnasya spaSTaM nAmazravaNAt / kathaGkAraM no upalaMbhaH ?, satyaM, zrUyatAM zrutI dattvA, khyAnavicAryatAM ca kSaNaM cakSuSI nimIlya / atra idaM rahasyaM-etAni caturtha-SaSThASTamAdIni pratyAkhyAnakArApaNakSaNe nAmagrAhaM niSedhAna uccAryate kintu kenA'pi ekopavAsaH kRtaH tasya upavAsasya caturtha iti saMjJA 1, evaM upavAsadyasya SaSThaM iti saMjJA 2, dhikAraH upavAsatrayasya aSTamaM iti saMjJA 3, yAvat SoDazopavAsAnAM catustriMzattama iti saMjJA vartate, tathaiva zrIsthAnAGgavRttau api tRtIyasthAne caturthasya artha ekopavAsaH, evaM SaSThasya artha upavAsadvayaM, aSTamasya artha upavAsatrayaM ityAdi vyAkhyAtamasti / tathA ca tadvRttipAThaH (147 patre)-cautthetyAdisUtrANi caturdaza vyaktAni, kevalaM eka pUrvadine, dve upavAsadine, caturthapAraNakadine bhakta-bhojanaM pariharati yatra tapasi tat caturtha bhaktaM, tadasya asti sa caturthabhaktikaH tasya evaM anyatrA'pi, zabdavyutpattimAtraM etat pravRttistu caturthabhaktAdizabdAnAM ekAdyupavAsAdiSu iti / atha ca zrIAvazyakasUtre'pi upavAsapAThastu ayaM ( 853 patre ) tathAhi-"sUre uggae abbhattaTuM paccakkhAi" ityAdi, paraM na tu evaM yaduta 'sUre uggae| cautthaM paccakkhAI' evaM chaTThabhattaM aTThamabhattaM yAvat cautIsabhattaM / atha yadi punaH prathamadine eva SaSThavidhAyinaH SaSThasaMjJA18 | // 54 // syAt tadA SaSThabhaktikamuneH prathamadine'pi pUrvoktAni tila-tuSa-javodakAni dvitIyadine kalpanIyAni upAdeyAni syuH SaSThabhaktikatvAt, paraM na ca caturthaprAyogyapAnIyAni, na ca evaM pravRttiH kutrA'pi, evaM aSTamabhaktikasyA'pi sAdhoH 108 Jain Education Inter For Private & Personal use only N w .jainelibrary.org Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamadine tRtIyadinaprAyogyANi AyAma-sauvIra-zuddhavikaTAni trINi pAnakAni grAhyANi syuH aSTamabhaktikatvAt , paraM na caturthaSaSThaprAyogyANi pAnakAni, evaM vikRSTabhaktikasyA'pi mahAmuneH prathamadine eva uSNavikaTameva pAnIyaM upAdeyaM syAt na utsvedimAdikaM, asaMgataM ca etat , yataH tRtIyadinAt uparyeva taccharIraM devatAdhiSThitaM iti, prathamadvitIyatRtIyadineSu vikRSTabhaktikasya zeSapAnakAnAM asvIkAre bhagavadAjJAbhaGgaH syAt, yato vikRSTabhaktikasya ekaM uSNaM vikaTameva |pAnakaM anujJAtaM, yadAha-zrIbhadrabAhusvAmI zrIkalpasUtre sAdhusAmAcAryA, tathAhi 'vikaTThabhattiassa bhikkhussa kappati ege usiNa viyaDe' iti, kiM ca yugapat aSTamapratyAkhyAne prathamadine caturvidhAhAraparihAriNaH agrimadinadvaye pAnakAhArakartuH aSTamapratyAkhyAtaH prAradine kathaM pratyAkhyAnaM saMgati aGgati? / tathA aSTamapratyAkhyAnakRt , upAsakaH pANmAsikatapazcintanAvasare Adyadine aSTamaM kartuM zaknomi iti uktau satyAM, dvitIyadine kiM tapaH kartuM zaknomi iti brUyAt / evaM tRtIye'pi dine kiM brUyAt ? na ca vAcyaM dinatraye'pi aSTamaM kartuM zaknomi iti vaktavyaM anavasthAprApteH, kathaM tRtIyadine'pi? yadi aSTamapratyAkhyAnaM karoti tadA punaH upavAsadvayaM agre'pi kartavyaM syAt, tadakaraNe ca aSTamazabdapratijJAbhaGgaH syAt, tathA aSTAhikAM kartukAmasya zrAddhAdeH prathamadine hai eva aSTAdazabhaktayugapatpratyAkhyAne ekasya kasyA'pi kathaMcit upavAsasya bhane aSTAhikAyA api bhaGga Apadyeta, punarapi kenA'pi upavAsadvayaM kRtaM AsIt , pazcAt akasmAt tRtIyopavAsaH kRtaH tasya aSTamaM kathyate na vA ? / atha yadi sAmA0 106 SaSThASTamAdInAM uccArarUpatA syAtU, tadA abhakArthAdivat teSAmapi AkArayatvApattiH syAt na ca sA vA'pi dRSTA 109 KORBARHAIRAHASTUSTASHA e nepAmA kRtaH tAhikAyA jA Jain Education inte For Private & Personal use only M w.jainelibrary.org Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sAmAcArIzatakam / zrutA ca, tataH zrAddhAdiH caturtha-SaSThaM-aSTamaM vA yAvat catustriMzattama vA karotu paraM pratyahaM pratyAkhyAnaM ekopavAsasya anekopaeva kAryate na tu SaSThASTamAdInAM teSAM saMjJAmAtratvAt / atrA''ha paraH-nanu-prathamadine aSTamakartuH aSTamakartRtvaM na vAsapratyA| ucyate, tadA tRtIyadine tasya kuto aSTamakartRtvaM abhyAgatam ? ucyate-AgamAdeva, kaH AgamaH? ityAha zrIbha-IN khyAnagavatIsUtre saptamazatake navamoddezake (320 patre ), tathAhi niSedhA__'tate NaM se varuNe nAganattae aNNayA kayAi rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM valAbhiogeNaM rahamusale saMgAme ANatte dhikAraH samANe chaTThabhattie advamabhattaM aNuvati aTThamabhattaM aNuvardRttA koDaMbiapurise sahAvei saddAveittA' ityAdi / punaH zrIpaJcamAGge eva tRtIyazatake (171 patre) | tathAhi-"te NaM kAle NaM te NaM samaeNaM ahaM goyamA chaumatthakAliAe ekkArasavAsapariAe chaTuM cha?NaM aNikkhiteNaM tavo kammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe puvANupurvi caramANe gAmANugAmaM dRijamANe jeNeva susamArapure nagare, jeNeva asoavaNasaMDe ujANe, jeNeva asoavarapAyave, jeNeva puDhavisIlAvaTTao teNeva uvAgacchAmi uvAgacchittA asogavarapAyavassa heTThA puDhavisIlApaTTayaMmi aTThamabhattaM parigiNhAmi, dovi pAe sAha-vagdhAriapANI egapoggalaniviTThadiTThI |aNimisanayaNe IsiMpanbhAragaeNaM kAraNaM ahApaNihiehiM gattehiM sabiMdiehiM guttehiM egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajjittANaM | || viharAmi" iti, atra ubhayavaruNa 1 zrImahAvIrayordvitIyadine SaSThabhaktikanAmatve sati tRtIyadine aSTamabhaktikatvaM jAtaM,18 paraM prathamadvitIyadinayorna abhUt iti, tathA "aNNe bhaNaMti evaM ciMteaba-kiM mae paccakkhAtavaM ? jai AvassagamAdi-| CAUSSURES 110 s Personal use only Jain Education Inter Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interna ANaM jogANaM sakketi saMdharaNaM kAuM to abhattaGkaM vavasati, asakeMto purimaDDAyaMbilegaTThANaM, asakeMto nidhIyaM asakeMto porisamAi vibhAsA, aha utthabhattio chaTuM vavasara chaTTabhattio aTThamamiccAdi vibhAsA" iti zrIAvazyakacUNa ( 264 patre ) atrA'pi caturthabhaktiko abhUt prathamadine, atha ca dvitIyadine tapazcintanAvasare SaSThamanoratho jAtaH, tataH SaSThaH kRtaH tato vicArayantu, tasya SaSThakartuH prathamadivase caturtha bhaktikatvaM kathitaM, na SaSThabhaktikatvaM evaM chaTThabhattio aTThamaM vavasara, atrA'pi aSTamakarturapi dvitIyadine SaSThabhaktikatvena proktamiti / iti pratyahaM pratyAkhyAnaM ekopavAsasya eva kAryate na SaSThASTamAdInAM iti // 16 // // iti anekopavAsapratyAkhyAnaniSedhAdhikAraH // 16 // nanu - zrIkharataragacchIyAH zrAddhAH sAmAyikadaNDakoccAraM vAratrayaM kurvanti, tatsvagacchaparamparayA kiM vA granthAnusAreNa ? ucyate - granthAnusAreNa eva, kathaM ? ityAha- zrIjinapatisUribhiH svakRtasAmAcAryAM sAmAyikadaNDakoccArasya vAratrayaM paThanopadezAt, tathAhi - " paDikkamaNAisu sAmAidaMDago navakAro a vAratigaM bhaNijjai 1" evaM zrIjinaprabhasUribhirapi abhANi, tathAhi - "namukkAratigapukhaM karemi bhaMte ! sAmAiyaM iccAi daMDagaM vosirAmi pajjaMtaM vAratigaM kaDDia khamAsamaNeNa iriyaM | paDikkamia" ityAdi 2 itthameva zrItaruNaprabhasUribhirapi svakRtabAlAvabodhe proce, tathAhi - "muhapattI paDilehI eka khamA0 sAmAiyaM saMdisAvemi, bIya kha0 sAmAiyaM ThAemi tI0 kha0 deikarI ardhAvanatagAtra huM tau tinha namaskAra kahI triNi vAra karemi bhaMte 0 isa sAmAyika sUtra triNi vAra kahai" ityAdi 3 / nanu - kvA'pi jIrNagranthe'pi sAmAyikadaNDakoccAra 111 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata sAmAcApATho vAratrayaM paThito'sti ? ucyate-zrIvyavahArabhASye caturthoddezake yatInAM dIkSAgrahaNe (58 patre ) proktatvAt , tathAhi sAmAyika"aNNo vA thirahattho, sAmAiatiguNamaTThagahaNaM ca / tiguNaM pAdakkhiNNaM, nitthAraga guruguNavivaDI // 309 // " taTTIkA daNDako kAraiH malayagiribhirapi tri:kRtvaH sAmAyikoccAraNaM vyAkhyAtamasti 4, punarvyavahArabhASyaTIkAyAM tatraiva likhitaM km| vAratrayaM "yatInAM vratoccAre kAryamANe sati ekaikaM vrataM gururyadi vAratrayaM noccArayati tadA gurozcaturlaghunAmaprAyazcittApattiH uccAraNAsyAt", tathAhi-(58 patre) "appatte akahitte aNahigaya apariccha aikkame pAse / ekeko caugurugA, coagasuttaM tu dhikAraH kAraNiaM // 311 // " tatra atikrame ekaikasya vratasya vAratrayaM anuccAraNe eteSu sarveSu pratyekaM ekaikasmin prAyazcittaM catvAro gurukaaH| 4 / nanu-idaM sAmAyikadaNDakoccAraNaM vAratrayaM tu yatInAM dIkSAgrahaNAdau pratipAditaM, na zrAvakANAM nAmagrAhaM ? da satyaM, yadyapi zrAvakANAM nAmagrAhaM na uktaM, tathApi zrASakANAmapi sAmAyikanavamavratoccAre kathaM vAratrayaM na uccAryate / toccAravidhiH sarveSAM sarvatra samAnatvAt zrAvakANAM sAdhvanugAmikriyAkaraNatvopadezatvAcca / na ca vAcyaM kharataragacche 5 eva vAratrayaM daNDakoccAraNaM, anyeSvapi bahuSu gaccheSu samyaktvavratazIlavratAdhuccAre vAratrayaM taduccArasya paThyamAnatvAt / nanu-AvazyakacUrNi 1 taTTIkA 2 paJcAzakavRtti 3 navapadaprakaraNavivaraNa 4 pauSadhavidhiprakaraNAdiSu 5 kathaM sAmAyikoccArasya bahutvaM na darzitam ? ucyate-tatrA'pi sAmAnyatayA uktau api jAtyaikavacana miti nyAyena bahutvaM jJeyaM / yato yathA V opaniyuko "sAmAiya ubhayakAla paDilehA" iti pAThe sAmAnyatayA sAmAyikazabda uktaH, tathApi tadvRttikRtA zrIdro // 56 // MNAcAryeNa 'sAmAiaMti' sAmAyika vAratrayamAkRSya svapitIti vyAkhyAtaM evaM uttarAdhyayaneSvapi Sar3izAdhyayane pratikramaNA 112rrersonal use only KI Jain Education in Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CASEARCH dhyayanAdhikAre (544 patre)"kAussaggaM tao kujjA" ayaM pAThaH sAmAnyataH kAyotsargAbhidhAyI api TIkAkRtA "kAyotsarga-cAritra 1 darzana 2 zrutajJAna 3 zuddhinimittaM kAyotsargatrayalakSaNaM jAtI ekavacanaM, tato guruvandanAd anantaraM kuryAd" iti vyAkhyAtaM, evaM atrA'pi AvazyakacUAdiSu sAmAnyataH sAmAyikAbhidhAne'pi anyagranthasammatyA saMpradAyAcca tat trayaM avaseyam / nanu-rAtripauSadhikAnAM zayanAvasare sAmAyikadaNDakatrayaM tu sAkSAt darzitaM tatsatyaM-paraM anyatra anyadA sAmAyikagrahaNasamaye na tat tritvaM darzitaM ?, satyaM, yadi zayanasamaye'pi tatrayaM abhyanujJAtaM tadA sAmAyikatrataM * uccaradbhiH sadbhiH vizeSataH tat tritvaM vAcyam / tathA nizIthacUNau~ api sAmAyikadaNDakatrayoccAraNaM spaSTaM uddiSTaM asti, tathAhi-"evaM jahA jAyaM dAyaM vAmapAse vi assa Ayario bhaNai imassa sAhussa sAmAiassa AruhAvaNaM karemi kAussaggaM, anne bhaNaMti uccArAvaNaM karemi kAussaggaM', ubhayathA'pi aviruddhe "annattha UsasieNaM jAva vosirAmitti, logassa ujjoyagare ciMtetA vA namo arihaMtANaM paDhittA pacchA pavAvaNajeNa seho sAmAiyaM tikkhutto kaDDai" ityAdi // / nanu-yadi bhavatAM gacche sAmAyikagrahaNAdhikAre vAratrayaM sAmAyikadaNDakoccAraH, tadA bhavatpUrvajaiH zrIjinavallabhasUribhiH pauSadhavidhiprakaraNe / sAmAyikoccArAdhikAre kimiti vAratrayaM sAmAyikadaNDakoccAro na pratipAditaH ? ucyate| satyaM, yadyapi zrIjinavallabhasUribhiH AvazyakavRtticUrNyanusAreNa (32 patre) "paMcamaMgalaM kaDDittA bhaNai karemi bhaMte? sAmAiyaM" ityAdipAThaH sAmAnyatayA eva likhitaH, tathApi teSAM abhiprAyaH tacchiSya-praziSyaiH eva jJAyate na aparaiH, ata eva tatpaTTaparamparAgataiH zrIjinaprabhasUri 1 zrIjinapatisUri 2 zrItaruNaprabhasUribhiH 3 tadabhiprAya jAnadbhiH vidhiprapA 1 113 Jain Education inte For Private & Personal use only wwjainelibrary.org Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 57 // sAmAcArI 2 SaDAvazyakabAlAvabodha 3 svakRtagrantheSu vAratrayaM sAmAyikoccAralikhitena svagurUNAM abhiprAyaH prAduSkRtaH, zrAvakANAM tadbhanthapAThastu atra pUrvameva likhito'sti, ato vAratrayameva zrAvakANAM sAmAyikadaNDakoccAraH saMgatimaGgati / punarapi keSu||calavalakaM api grantheSu zrAvakANAM ekavAraM nAmagrAhaM sAmAyikadaNDakoccAro likhito bhavet tadA tadvicAraNA'pi kriyate, nA'smAkaM | naizcayika matAbhinivezo'sti, yat satyaM tadeva pramANaM nA'nyaditi // 17 // na bhavati // sAmAyikadaNDako vAratrayaM vAcyaH ityadhikAraH // 17 // iti a| nanu-zrIkharataragacche zrAvakAH pratikramaNAdikriyAM kurvantaH sAdhuvat rajoharaNaM calavalakAparaparyAyaM mukhAgrAdau kathaM na dhikAraH rakSanti ? ucyate-zrAvakANAM rajoharaNadharaNameva naizcayikaM nA'sti, kuto mukhAgrAdau rakSaNaM !, yadi ko'pi calavalakaM | 18 rakSati tadApi pramArjanAdinA jIvayatanAhetuH, kadAcit calavalakaM na bhavati tadA tadvinA pratikramaNaM na zudhyati iti, calavalakaM na bhavet tadA pramArjanAdikriyAM vastrAdyaJcalenA'pi kurvanti, yaduktaM zrIAvazyakacUrNI, tathAhi-"raoharaNeNaM |pamajjai, jao sAhUrNa uvaggahiraoharaNamasthi taM maggati asati pottassa aMteNaM' ityAdi 1 evaM paJcAzakacUrNI api, tathAhi-'apramArjito rajoharaNAdinA duHpramArjito anupayuktatayA 2 // I nanu-kiM pauSadhikasya rajoharaNaM asti ? astIti brUmaH, yataH sAmAyikasAmAcArI bhaNatA AvazyakacUrNikRtA uktam| "raoharaNeNa pamajjai jai sAhUNaM uvaggahiaM raoharaNamatthi taM maggai asai potassa aMteNaM" ityAdi, atra asati potassa // 4 // 57 // aMteNaM iti vacanAdeva jJAyate, yadi aupagrahikaM rajoharaNaM na milati tadA vastrAntenA'pi pramArjayet , tato rajoharaNa Jain Education Inter For Priva t mal use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter - dharaNaM nityaM kAryamiti nA''gataM, punaH sAmAyikopakaraNamadhye'pi rajoharaNaM bhaNitaM nA'sti / yaduktaM zrIanuyogadvAracUNa | tathAhi - 'sAmAiyakaDassa samaNovAsagassa cauvihe dhammovagaraNe paNNatte taM jahA - "ThavaNAryaMria tti muhatia tti javamAlia tti daMDapAuchaNaM ce ti" punaH calavalakena kAyapramArjanamapi nivAritamasti, yaduktaM zrI AvazyakacUNa tathAhi - " gihiNo kAya pamajjaNa, calavalaeNaM tu je akIraMti / iya vRttaMpi na juttaM, jamhA taM AgamaviruddhaM // 1 // " aparaM ca rajoharaNaM yatInAmeva liGgamasti, yaduktaM zrIuttarAdhyayana sUtravRttyoH, tathAhi - "isijja yaM jIvia vUhiattA", athA'sya vRttiH - RSidhvajaM municihnaM rajoharaNAdi / punarapi uktaM - "duvihe sussamaNa - sustAvage esa gihijjai liMgaM" / punaH oghaniryuktau - ( 214 patre ) AyANe nikkheve ThANanisIyaNa tuyaTTasaMkoe / puvaM pamajjaNaTThA liMgaTThA ceva raoharaNaM // 710 // iti pAThenA'pi rajoharaNaM yatiliGgameva uktam / nanu - "khuramuMDe loeNa va, rayaharaNaM uggahaM ca ghettUNaM / samaNa-bhUo viharai, dhammaM kAraNa phAsaMto // 1 // " ityatra ekAdazapratimAyAM zrAddhasya sAkSAt rajoharaNasya dRzyamAnatvAt kathaM rajoharaNAbhAvaH ? satyaM, ekAdazapratimApannasya zrAddhasya "samaNanbhUo viharai" ityuktena zramaNatulyatvAt, zramaNasya rajoharaNaM sarveSAM saMgatameva, api ca prAktanadazapratimAsu rajoharaNaM anuktvA ekAdazapratimAyAM proktaM, ata eva vinizcIyate zrAddhAnAM rajoharaNadharaNaM daza| pratimAsu naizcayikaM nA'sti / punaH zrIpiNDaniryuktau ( 55 patre ) ekAdazapratimAyAM zrAvakasya rajoharaNahetunA liGgapravacanAbhyAM sAdharmikatvaM uttamasti paraM ekAdazapratimAto arvAk dazapratimAsu zrAvakasya rajoharaNarUpeNa hetunA liGgena sAdhubhiH samaM sAdharmikatvaM noktam / 115 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 58 // Jain Education Inter punaH saGghAcAravRttau tapAgacchIyazrIdharma kI pAdhyAyenA'pi "kheliNaka viTThe dugaM puNa, agIyase hAiyANa saMbhAva / saMbhavai gihatthANa vi, kayAi egattabhAvaMmi // 1 // " ityuktatvAt, kheliNakavidukAyotsargadUSaNadvayaM agItArthaziSyANAM lagat proktaM, gRhasthasya tu etadUSaNadvayaM, kadAcit ekatvabhAvaM gatasya bhavaduktaM paraM na sarvadA, ekatvabhAvazca gRhasthasya | ekAdazapratimAyAmeva na arvAk / atra idaM rahasyam, - kadAcit yatanAnimittaM zrAddho rajoharaNaM vibharti tathApi kriyAM kurvan sAdhuvat na mukhAgrAdau rakSati, yataH zrIanuyogadvArasUtravRttyoH (30 patre ) api rajoharaNAdInAM yathocitavyApAraniyoge arpitatvena yuktatvabhaNanAt, tathAhi " se kiM taM loguttariaM bhAvAvastayaM japaNaM ime samaNe vA samaNI vA sAvao vA sAviA vA taccitte tammaNe tallase tadajjhavasie tattivajjhavasANe tadaTThovautte tadappikaraNe tabbhAvaNAbhAvie ( egamaNe avimANajiNavayaNadhammarAgarattamaNe ) aNNattha katthai maNaM akaremANe ubhaokAlaM AvarasayaM kareMti / se taM loguttariaM bhAvAvastayaM", atra " tadapiakaraNe" iti padasya vRttiryathA tadarpitakaraNaH karaNAni tatsAdhakatamAni, deha-rajoharaNamukhavastrikAdIni tasmin Avazyake yathocitavyApAraniyogena arpitAni - niyuktAni yena sa tathA samyak yathAsthAnanyastopakaraNa ityarthaH / punarapi tapAgacchanAyaka zrIsomasundara sUri-zrIjayacandrasUri-zrIvizAlarAjasUri-zrIratnazekharasUri - zrIudayanandasUripadakamalasevinA ziSyahema haMsagaNinA zrAddhavarAbhyarthanayA kRte zrISaDAvazyaka vAlAvabodhe'pi likhitamasti yathA - " zrAvako vandanaM dadana calavalakena pramArjanasya eva kArya karoti na tu mahAtmavat mukhAgre rakSati, tathAhi - "vAMdaNA detau zrAvaka 116 zrAvakANAM calavalakaM naizcayikaM na bhavati iti a dhikAraH 18 / / 58 / / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tortoronto calavalai karI pramArjivAceMja kArja karai, paNi mahAtmAnI pari mukha Agai dharai nahI, tihAM AcaraNAja pramANa ityAdi" evaM tapAgacchAdhirAjazrIratnazekharasUriNA'pi svakRtazrAddhavidhivinizcaye likhitamasti, kAyotsargakaraNAvasare vandanakadAnAvasare ca "rajoharaNaM caraNapAdhai moktavyamiti bhaNitamasti" nanu-tapAgacchIyasUripramukhaiH sAdhuvat rajoharaNadharaNaM niSiddhaM vartate tarhi kathaM tapAgacchIyazrAddhAH kriyAM kurvantaH sAdhuvat rajoharaNaM vidhati ? ucyate-tatrA'rthe | tadgurava eva praSTavyAH , na vayaM kAMzcana nindaamH||18|| ||iti zrAvakANAM calavalakaM naizcayikaM na bhavatIti vicAraH // 18 // | nanu-AtmIyagacche pauSadhikAH satyapi sAmAyikavate punarapi rAtripazcimaprahare sAmAyikaM navInaM gRhNanti, tatkathaM ucyate-yuktiyuktatvAt, kA yuktiH ? ityAha-zrUyatAM, sAmAyikasya jaghanyo muhUrtamekaM, utkRSTazca aSTau yAmAH kAlo, dhyAnazatake'bhyadhAyi, tato gatarAtre muhUrta zeSe sAmAyika gRhItaM AsIta, punaragrimarAtrerapi muhUrte zeSe aSTau yAmAH saMpUrNA babhUvuH, tatsaMpUrNatAbhavanena sAmAyikakAlo'pi aSTaprahararUpa utkRSTaH saMpUrNo'janiSTa, pauSadhazca sAmAyikAnugato'taH sAmAyikaM navInaM avazya grAhyameva // nanu-navInasAmAyikagrahaNe zAstrAkSarANi api santi ? ucyate-santIti, kAnItyAha-zrIjinavallabhasUribhiH pauSadha|vidhiprakaraNe ( 38 patre) uktatvAditi tathAhi-"tao rAIe carame jAme uTheUNa iriyAvahi paDikkamia sakkasthaeNa RECENSESSAGAR 117 Jain Education For Personal use only ww.jainelibrary.org Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| pauSadhikAnAM pazcima rAtrau navI. nasAmAyikagrahaNAdhikAraH // 59 // 19 ceie vaMdia purva va puttiM pehia namukkArapurva sAmAiasuttaM kaDDia saMdisAvia sajjhAyaM kuNai jAva paDikkamaNavelA, tao puSavihiNA paDikkamia paDilehaNAiaM karei" / 1 / evaM zrIjinaprabhasUribhirapi vidhiprapAyAM abhANi| "tao pacchimarayaNIe uDia iriyAvahi paDikkamia kusumiNadussumiNakAusaggaM saya ussAsaM, mehuNasumiNe aDDuttarasayaussAsaM karia sakkatthayaM bhaNi pubuttavihie sAmAiyaM kAuM sajjhAyaM saMdisAvia tAva karei jAva paDikkamaNavelA" // 2 // evameva zrItaruNaprabhasUrikRtaSaDAvazyakabAlAvabodhe'pi jJeyaM // 3 // nanu-jIrNagranthasyA'pi etatsammatirasti ? ucyate, zrIpaJcAzakacUrNoM tathaiva proktatvAt tathAhi-"tao rAie caramajAme uDiUNa iriyAvahi paDikkamia purvi ca potiM pehia namukkArapuvaM sAmAiyasuttaM kaDDia saMdisAvia sajjhAyaM kuNai" // 4 // iti // 19 // // iti pauSadhikAnAM pazcimarAtrau nviinsaamaayikgrhnnaadhikaarH|| 19 // nanu-tapAgacchapramukhagaccheSu sAdhavaH pAdonaprahare pratilekhanAsamaye "ugghADA porisI" iti na bhaNanti kintu "bahapaDipunnA porisI" iti, AtmanAM gacche tu "ugghADA porisI" iti bhaNanti tatra kiM gacchAcAraH pramANaM?, kiM vA zAstrodAktiH ? ucyate-zAstroktireva, kA zAstroktiH ? ityAha-zrIvidhiprapAyAM (14 patre ) zrIjinaprabhasUribhiH tathaiva bhaNanAt, tathAhi-" tattha devasia paDikkama rayaNipaDhamapaharaM jAva sujjhai, rAiyaM puNa AvassayacuNNiabhippAyeNaM ugghADAporisiM jAva, vavahArAbhippAeNa puNa purimardu jAva sujjhai" ityaadi|1| evameva zrItaruNaprabhasUrivinirmitazrISaDAvazyakabAlAvabodhe'pi / 2 / nanu-prAktanapUrvAcAryaviracitagrantheSvapi eta 118 ugghADA porisIbhaNanAdhikAraH20 // 59 // For Private & Personal use only __ Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasammatirasti ? ucyate-astIti, kathaM ? ityAha-zrIpravacanasAroddhArasUtre (166 patre) 592 gAthAzakale tathaiva uktatvAt , tathAhi-"uvagaraNacauddasagaM, paDilehijai diNassa paharatige / ugghADaporisIe u pattanijjogapaDilehA // 592 // " punastatraiva granthe (48 patre) 106 gAthAvyAkhyAne "sAdhuvacanaM-udghATA pauruSI' ityAdikaM vibhramakAraNam / 4 / punaH zrIharibhadrasUriviracitAvazyakabRhadvRttau (852 patre) pratyAkhyAnAdhikAre'pi, tathAhi-"sAhuNo bhaNaMti-ugghADAporusI tAva so pajimito, parittA miNati aNNo vA miNati, teNaM se bhuMjaMtassa kahitaM Na pUritaMti dAtAdhe ThAidavaM iti" / 5 / evameva zrIAvazyakalaghuvRttAvapi tilakAcAryakRtAyAM / 6 / punaH zrIAvazyakavRttI hAri bhadyAM zrIzItalAcAryasaMbandhivandanAdhikAre (512 patre), tathAhi-"je tujhaM bhAiNijjA te AgayA viyAlotti na pavidvA, teNaM kahi, tudro, imesi pi ratiM suheNa ajjhavasANeNa cauNhavi kevalaNANaM samuppannaM, pabhAe AyariyA | disAu paloei, ettAhe muhatteNaM ehiMti, porisitti suttaM maNNe kareMti acchaMti, ugghADAe atthaporisiti aticirAvieya te devakuliaM gayA, te vIarAgANA na ADhayaMti, daMDao'NeNa ThaviNo paDikkato, Aloie bhaNati-kao vaMdAmi ? bhaNaMti-jao bhe paDihAyati so ciMteti-aho duTThasehA nilljti"|7| itthameva zrIAvazyakacUrNAvapi | "ugghADAe attha porisiMti, ativirAvie devakuliaM gayA te a vIarAgANA ThAyaMti, daMDao ThaviuM paDikaMto" ityAdi / 8 / nanu-tapAgacchIyasUrikRte'pi granthe kvApi ugghADA porisI bhaNitA'sti ? ucyate-anekeSu grantheSu tathA cokaM zrItapAgacchanAyakazrIratnazekharasUriNA svakRtazrAddhavidhikaumudyAM (420 patre), tathAhi-"taca pratikramaNaM paJcabhedaM Jain Education Inter For Private sesonal Use Only T ww.jainelibrary.org Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata km| | jAtamR. takasUtakapiNDaniSedhAdhikAraH 21 // 10 // TOSHIGUGURUSAN RISAUSIS devasika rAtrika pAkSikaM cArmAsikaM sAMvatsarika ceti / eSAM kAlastu utsargeNa evaM uktaH, "addha nibujhe biMbe, sutaM kaDaMti gIatthA / iavayaNapamANeNa, devasi Avassae kaalo||1||" rAtrikasya caivaM Avassagassa samae, niddAmuI cayaMti aayriaa| taha te kuNaMti jaha vasa-paDilehANaMtaraM sUro // 2 // " apavAdastu daivasikaM divasatRtIyapraharAdarvAk ardharAtraM yAvat / yogazAstravRttau tumadhyAhlAdArabhya ardharAtraM yAvat ityuktaM, rAtrikaM ardharAtrAdArabhya madhyAhaM yAvat / uktaM ca- "ugghADaporisiM jA, sai avassayassacunnIe / vavahArAbhippAyA, bhaNaMti puNa jAva purimahUM // 2 // " pAkSikacAturmAsikasAMvatsarikANi tu pakSAdyanteSu ca syuH / 9 / punarapi zrIdevendrasUriviracitazrIzrAddhadinakRtyavRttau api abhANi, tathAhi-"sAdhuvacanaM ugghADA porisI ityAdi vidhamakAraNaM / 10 / " punarapi zrIdevendrasUrikRtapratyAkhyAnabhASye'pi tathAhi-"sAhavayaNaM ugghADA porisI taNusucchayA samAhitti" ityAdi 25 gAthAyAm / 11 / // iti ugghADA porisI bhaNanAdhikAraH // 20 // nanu-zrIkharataragacche putrAdijanmani tanmaraNe ca jAtamRtakaM sutakaM gaNyate, tatrA'pi putrasya ekAdazadinAni pucyAzca dvAdazadinAni yAvat tadgRhe kharatarasAdhavo bhikSAM na gRhNanti, tapAgacchAdigaccheSu tu keSucit na sUtakazaGkAzaGkaH, tatra mUlataH kvA'pi zAstre sUtakagRhavarjanaM samupadiSTaM vartate na vA ? ucyate-zrIjinapatisUribhiH nijasAmAcAryA proktatvAt, tathAhi-"saMghavaisUripayakulesu vi dasAhaM suasUagakulANaM ca egArasAhaM puttiA sUamaM bArasAhaM mayagakulANa ca vajjaNaM // 21 // " evaM taruNaprabhasUrikRtazrISaDAvazyakacAlAvabodhe 2 panaranyagranthIyagAthAbAlAvabodhavyAkhyAne'pi yathA // 60 // vi dasAha satana vA ? ujAgaccheSu tara Poem 120 Jain Education Inten For Private Personal use only M ww.jainelibrary.org Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "chakkAyadayAvaMto vi, saMjao kuNai dullahaM bohiM / AhAre nIhAre, dugaMchie piMDagahaNe a||1||" ityatra dugaMchie piMDagahaNe a sUtaka mRtaka rajakai vaNakara prabhRtika je chai dugaMchita niMdita kula tihAM piMDa asana-pAna-khAdima-svAdimarUpa taNai grahaNi huMtai iti saMbaMdha karivau / 3 / nanu-kA'pi mUlasUtra-bhASya-cUrNi-vRttyAdau api akSarANi santi? ucyate-santIti, zrIsUtrakRdaGgasUtravRttyoH (180 patre), tathaiva uktatvAt , tathAhi-"saMpasArI kayakirie, pasiNAyataNANi a / sAgAriaMca piMDaM ca,taM vijaM parijANiA // 16 // " vyAkhyAlezaH-sAgArikA zayyAtaraH, tasya piNDa-AhAraM, yadi vA sAgArikapiNDaM iti sUtakagRhapiNDaM jugupsitaM varNApasadapiNDaM vA, cazabdaH smuccye| etatsarva vidvAn-jJaparijJayA parijJAya pratyAkhyAnaparijJayA ca pariharediti" 9 adhyayane 16 gAthAyAm // 4 // punaH zrIAcArAne dvitIyazrutaskandhe prathamAdhyayane caturthoddezake (305 patre), tathA hi-"bhikkhAgA nAmege evamAhaMsu samANA vA vasamANA vA gAmANugAmaM dUijamANe khuDDAe khalu ayaM gAme | saMniruddhAe no mahAlae se haMtA bhayaMtAro vAhiragANi gAmANi bhikkhAyariAe vayaha' iti / vRttyekadezo yathA'vasamAnAH' mAsakalpavihAriNaH te evaMbhUtAH, prAghUrNakAn samAyAtAn grAmAnugrAmaM dUyamAnAn gacchataH evaM UcuH'yathA kSullako'yaM grAmaH alpagRhabhikSAdo vA, tathA saMniruddhaH-sUtakAdinA, no mahAn' iti punarvacanaM AdarakhyApanArtha, atizayena kSullaka ityarthaH, tato hanta ! iti AmantraNaM, yUyaM bhavantaH pUjyAH bahirgAmeSu bhikSAcaryArtha brajata ityevaM brUyAt" iti / 5 / punaH zrInizIthabhASyacUrNau yathA "je bhikkhU dugaMchiakulesu asaNAi-vatthAi-vasahi nAmege evamAdiragANi gAmAtA grAmAnuna vArA vAhiragANi gAmANUgAma dUijamANe khuddhAya mAnAH' mAsakalpavihAriNaH sAmA011 124 25% Jain Education inte FOE Private & Personal use only w ww.jainelibrary.org Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata sAmAcA- sajjhAyaM vA karei" ityAdi caulahuaM tersi eso me dosarUvaM caubihA gAhA ittariatti sUagagAhA niz2aDhA je ThappA-II jAtamR kayA silAgA paDiatti, AvakahiA je jattha vIsae jjAdi juMgiA jahA dakkhiNApahe lohagAra kalAlA lADesu, takasUtakakAnaDa-varuDacammakArAdi ee AvakahiA 6 / " punaH zrInizIthacUau~ "je bhikkhU ThavaNA kulAI" ityAdi ThavaNA || piNDaniSe dagAhA, samAso saMkheve, loia duvihA ittiA 1 AvakahiA 2 ime ittiriA sUagagAhA kAlAvahIe je ThappAkayA te dhAdhikAraH // 61 // nijUDhA jetti kulA jattha visae muMgiA abhojyA ityarthaH / kammeNa vA sippeNa vA jAie vA kamme pahA vi AsAdhikA|| 21 moraposagA sippehiTThA ehAviA terimApatakarA nillevA jAtIe pANA DaMvA moruttiAya, khaluzabdo avadhAraNe, te ceva annattha jugiA jahA siMdhUe nillevagA ityAdi / 7 / punarevameva zrInizIthaSoDazoddezakabhASyacUrNiSu api tathAhi| "duvihA dugaMchiA khalu, ittariA huMti AvakahiA ya / eesiM nANattaM, vucchAmi ANupubIe // 1 // sUagamayakulAI, ittariA je havaMti nijUDhA je jattha juMgiA khalu, te haMtI AvakahiA u // 2 // tesu asaNa vatthAI, vasahI vippariNAmo taheva kucchiyA / tesi pi hoi saMkA, save eArisA manne // 3 // " iti bhASyam / atra cUrNivyAkhyAsUagagAhA kAlAvahIe je vappAkayA te nijUDhA, bhaktapAnagrahaNAdau niSiddhAH 1 je kulA jattha visae juMgiA durga-| // 61 // |chiA abhojyA ityarthaH, kammeNa 1 sippeNa vA 2 jAie vA 3, kamme nhAviyAiNo 1 sippe vi ThAra nhAviAiNo 2 hi-| dvAnhAviyA terimAjAie pANAiNo 3, punarapi zrIdazavaikAlikasUtre paJcamAdhyayane zrIharibhadrasUrikRtAyAM tadvattau ca (166 patre ) sUtakAdikule pravezasya varjanIyatvena uktatvAt , tathAhi BESSASSAS* 122nause only Jain Education inte Mw.jainelibrary.org Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Int 'paDikuDakulaM na pavise, mAmagaM parivajjae / aciyattakulaM na pavise, ciattaM pavise kulaM // 17 // vyAkhyA - pratikuSTaM kulaM dvividham-itvaraM yAvatkathikaM ca, itvaraM sUtakayuktaM, yAvatkathikaM abhojyaM etanna pravizet zAsanalaghutvaprasaMgAt / atrA'rthe prazamaratisUtravRttI api ( 40 patre ), tathA "lokaH khalvAdhAraH, sarveSAM brahmacAriNAM yasmAt / tasmAllokaviruddhaM, dharmaviruddhaM ca saMtyAjyam // 131 // vyAkhyAloko janapadaH, khaluzabdo avadhAraNe, loka eva AdhAraH sarveSAM brahmacAriNAM yasmAt brahma-saMyamaH saptadazabhedaH, tadyogAt saMyaminaH teSAM sarveSAmiti gacchvAsinAM gacchanirgatAnAM ca tasmAt loke yadviruddhaM jAta-mRtaka-sUtaka samUha| nirAkRtAdigRheSu bhikSAdigrahaNaM abhojyeSu ca parihArya, tathA cAss "je jahi~ duguMchiA khalu, padyAvaNavasahibhattapANesu / jiNavayaNe paDikuTThA, vajjeavA payatteNa // 1 // " yacca lokaikadeze viruddhaM madya-mAMsa - lazuna - bIjAnantakAyAdi dharmasAdhanaviruddhaM anekaM tadapi parihAryamiti // 131 // itazca lokaikavArtAnveSaNaM zreyohetuH iti darzayati / nanu - dazadinAdimAnaM api kutrA'pi proktamasti ?, ucyate - zrIvyavahArabhASyavRttI zrImalayagirisUribhiH dazadinamAnaM uktaM asti, tathAhi - " jAtasUtakaM nAma janmAnantaraM dazAhAni yAvat, mRtakasUtakaM mRtAnantaraM daza divasAn yAvat / 1 / punarapi vyavahArabhASyavRttau prathamodezake; tathAhi -"laukikaM dvidhA, itvaraM yAvatkadhikaM ca, tatra itvaraM mRtaka sUtakAdi; tathAhi lokaiH sutakAdi daza divasAn yAvat varjyate iti yAvatkathikaM baruDa - chimpaka - carmakAra - DumbAdi ete hi yAvajjIvaM ziSTaiH saMbhogAdinA varjyante iti / 2 / punaH nizIthacUrNau parihAra nikSepAdhikAre 123 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata tassa dhammassa kevalipannattassa kathananiSedhAdhikAra // 62 // 22 "loio duviho ittario Avakahio a, ittario sUyagAdisu dasAdidivasaparivajaNaM, Avakahio jahA naTTa-baruDachipaga-cammAra DuMbA ya, louttario sejjAdANa-abhigamasaDDAdi Avakahio rAyapiMDo iti3 / padmapurANe'pi uktam"mRte svajanamAtre'pi, sUtakaM jAyate kila / astaMgate divAnAthe, bhojanaM kriyate katham ? // 1 // " tathA laukikasUtakamapi evaM, tathAhi-"sUtakaM vRddhihAniyAM, dinAni trINi dvAdaza / prasUtisthAnamAsaikaM, vAsarAH paJca gotriNAm // 1 // prasUtiM ca mRte bAle, dezAntaramRte raNe / santAne maraNaM caiva, dinaikaM sUtakaM matam // 2 // yaddine sUtake jAte, gate dvAdazake dine / jinAbhiSekapUjAyAM, pAtradAnena zuddhyati // 3 // paJcahA sUtakaM kSatre, zUdre pakSakasUtakam / dazahA brAhmaNe viddhi, dvAdazahA vaizyamAcaret // 4 // satIsUtakaM hatyA ca, pApaM pANmAsikaM bhavet / anyeSAmAtmahatyAnAM, yathApApaM ca kalpayet // 5 // azvI-ceTikA-mahiSI-goprasUtigruhAGgaNe / sUtakaM dinamekaM syAt, gRhabAhye na sUtakam // 6 // dAsI dAsastathA kanyA, jAyate viyate yadi / trirAtraM sUtakaM jJeyaM, gRhamadhye'tidUSitam // 7 // yadi garbhavipattiH syAt, zravaNe vA'pi yoSitAm / yAvanmAsaM sthito garbha-stAvaddinAni sUtakam // 8 // mahiSIpakSaka kSIraM, gokSIraM ca dinA daza / aSTakaM ca ajAkSIraM, pazcAt kSIraM pravartakam // 9 // ityAdisvazAsanaparazAsanasammatyA samarthitaM sUtakavarjanam // 21 // ||iti jAtamRtakasUtakapiNDaniSedhAdhikAraH // 21 // nanu-kharataragacchIyAH zrAddhAH pratikramaNasUtrAnte uttiSThantaH "tassa dhammassa kevalipannattasse ti" vAkyaM na kathayanti, vAcA anuccaranto manasyeva tadartha dhyAyantIti, atra kA'pi granthasammatirasti ? ucyate-astIti, zrIjinapatisUribhiH 12 . // 62 // Jain Education Intern (A w.jainelibrary.org Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcAryA spaSTaM uktatvAt / tathAhi-"sAvayA paDikkamaNasutrate tassa dhammassa kevalipannattasseti na bhaNaMti", iti // 1 // punarapi zrItaruNaprabhasUrikRtapaDAvazyakabAlAvabodhe'pi, tathAhi-"tassa dhammassa kevalipannattassa" isa pada zrAvakaH pratikramaNaprAMti AmnAyataNA abhAvai tao keieka paDhai nahI, keieka puNi paDhaI, tathApi hi "abbhuDhiomi ArAhaNAe viraomi virAhaNAe" e pada jugalu tihAMji saMbaMdhiyu chaI, tiNa kAraNi mativartamAnu jANivu (152 ptre)||2|| evaM zrIcandrasUrikRtapratikramaNavRttau api tathaiva uktam , tathAhi-"tassa dhammassa kevalipannattassa" ityAdi dvAdazAkSarI vAcA anuccaran zrAddha uttiSThatIti // 3 // evaM zrIjinaprabhasUrikRtavidhiprapAyAmapi "tassa dhammassa kevalipannattasseti" vAkyaM na likhitamasti, tathAhi-tatpAThaH-"tao puttIe kaTThAsaNaM pAuMchaNaM vA paDilehia, vAmaM jANuM hiTThA dAhiNaM ca uI |kAuM karajuagahiaputtI samma paDikamaNasuttaM bhaNai, tao dababhAvuddhio anbhuDiomi icAi daMDagaM paThittA vaMdaNaM dAu~", ityAdi // 4 // 22 // ||iti tassa dhammassa kevalipannattassa kathananiSedhAdhikAraH // 22 // nanu-AtmanAM gacche zrAvaNasya vRddhau dvitIyazrAvaNadvitIyapakSe, bhAdrapadavRddhau prathamabhAdrapadadvitIyapakSe zrIparyuSaNAparvakaraNAt ASADhacAturmAsakAt pazcAzatA dinereva yatparyuSaNAparva kriyate, tatkutra tadakSarANi santi ? ucyate-zrIjinapatisUribhiH nijasAmAcAryA 11 tathaiva uktatvAt , tathAhi-"sAvaNe bhaddavae vA ahigamAse caummAsAo paNNAsaime diNe pajjosavaNA kAyadyA na asIhame" iti||11|| nanu-yaiH ASADhacAturmAsakAt azItyA dinaiH zrIparyuSaNAparva vidhI 120 Jain Education inte V ersonal use only Haw.jainelibrary.org Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| RRC RECRMALARGALLER yate, tatpakSaH kvA'pi niSiddho'sti ? ucyate-zrIjinavallabhasUribhiH saGghapaTTake bRhadvRttau tatpakSasya jinavacanabAdhAkAritvena ASADhacA. uktatvAt , tathAhi tumosAt __"vRddhau lokadizA nabhasya-nabhasoH satyAM zrutoktaM dinaM, pazcAzaM parihRtya hI zucibhavAt pazcAccaturmAsakAt / tatrAs- | 50 dinaiH zItitame kathaM vidadhate ? mUDhA mahaM vArSikaM, kugrAhAdvigaNayya jainavacaso bAdhA munivyNskaaH||1|| iti // " paryuSaNAnanu-kathaM tatpakSo jinavacanasya bAdhAkArI? iti / ucyate-zrayatA, pUrva zrAvaNasya bhAdrapadasya ca jainasiddhAntApekSayA karaNAvRddhireva nA'sti, pauSASADhayoH eva mAsayoH jainamate mUlapakSe vRddhibhavanAt , saMprati laukikaTippaNAnumatyA sakalamAsa- dhikAraH vRddhau zrAvaNabhAdrapadayoH api vRddhirasti, tatra ca tayoH vRddhau api paJcakadazakavyavasthAyAM ASADhacaturmAsakAt paJcA 23 zatA dinaireva paryuSaNA kartavyA, yaduktaM zrIkalpasUtre (59 patre), tathAhi-"te NaM kAleNaM te NaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsarAie mAse viikvate vAsAvAsaM paJjosavei" iti // 1 // vizeSakalpabhASyacUrNI api evamevoktiH, tathAhi-"ettha u paNayaM0 gAhA-AsADhacAummAsIe paDikkate paMcahiM paMcahiM divasehiM gaehiM jattha jattha vAsAvAsajoggaM khettaM paDipunnaM tattha tattha pajosavearba, jAva savIsairAo mAso, iya sattarI kahaM bhavai ? savIsairAyaM mAsaM hiMDiyANaM laddhaM khettaM, bhaddavayasuddhapaMcamIe pajosavettA, kattiyapuNNimAe paDikkamettA biiyadivase niggayA, jai bhaddavayaamAvasAe pajjosaveMti, paMcasattarI bhavai, jai bhaddavayabahuladasamIe ThiA tao asIi bhavai, evaM jAva AsADhapuNNimAe ThiA5 tAhe vIsuttaraM sayaM bhavaI" // 2 // evameva zrIsamavAyAGgasUtravRttyoH saptatisthAnake (81 ptre)|| 2015 Jain Education Intera For 26 onal Use Only imww.jainelibrary.org Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BACHCARE tathAhi-"samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse vaikkate sattariehiM rAidiehiM sesehiM vAsAvAsaM pajosaveI" vyAkhyA-'samaNe' ityAdi-varSANAM-caturmAsapramANasya varSAkAlasya saviMzatirAtre-viMzatidivasAdhike mAse vyatikrAnte-pazvAzadineSu atIteSu ityarthaH, saptatyAM ca rAtridineSu zeSeSu bhAdrapadazuklapaJcamyAM ityarthaH, varSAsu AvAso varSAvAsaH varSAvasthAnaM, 'pajjosaveItti parivasati sarvathA vAsaM karoti, paJcAzati prAktaneSu divaseSu tathAvidhavasatyabhAvAdikAraNe sthAnAntaramapi Azrayati, bhAdrapadazuklapaJcamyAM tu vRkSamUlAdau api nivasatIti hRdayamiti, tataH paJcAzatA dinaireva paryuSaNA kartavyA iti saGgatimaGgati / na ca vAcyaM zrAvaNabhAdrapadayoH ekataravRddhau ekamAsasya abhivardhitasya agaNanAt vastugatyA paJcAzadinAni eva syuH iti, yato vizeSakalpabhASyacUrNau vardhitamAsasya api gaNanApramANIkRtA'sti; tathAhi| "ahigamAso paDio to vIsairAyaM gihinAyaM kajati, kiM kAraNaM ittha ahigamAso ceva gaNijjati ? savIsAe 4 samaM savIsatirAo mAso bhaNati ceva tti", api ca "samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse vaikkaMte vAsAvAsaM pajosavei ti" kalpasiddhAntoktavacanaprAmANyAt, ASADhavRddhau api viMzatirAtriparyuSaNAyAM bodhitAyAmapi adhikamAsasya gaNanAt saviMzatirAtrimAse eva paryuSaNA kartavyA iti samAgataM, nA'pi "vAsAvAsaM pajjosaviANaM no kappai paraM pajosavaNAo niggaMthANa vA niggaMthINa vA golomapamANamitte'pi kese taM rayaNiM uvAyaNAvittae" iti kalpasUtre (68patre ) sAmAcArIsUtram asya vRttiH-tAM rajanI bhAdrapadasitapaJcamIrAtri nAtikramayet, paJcamyA rAtreH prAgeva locaM 121 Jain Education for For Prve & Personal Use Only Plwwjainelibrary.org Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 4 // kArayediti / punaH zrIparyuSaNAkalpaTippaNake'pi uktaM "no se kappai taM rayaNi ti" bhAdrapadazuklapaJcamI atikramituM ASADhacAityAdi, evaM sarvatra paryuSaNAkartavyasya bhAdrapadazuklapaJcamyAmeva proktatvAt , na kA'pi zrAvaNe tatkartavyatA dRzyate iti | turmAsAt vaktavyaM, kathaM ? ityAha-mUlapakSe ASADhavRddhau "no taM rayaNi uvAyaNAvittae ti" sAmAnyasUtrApekSayA "abhivaDDiaMmi 50 dinaiH vIseti" vizeSasUtrasya balIyastvAt , zrAvaNe'pi paryuSaNAsatkasarvakartavyakaraNAt , tato'smAkaM laukikaTippaNakAnusAreNa paryuSaNAzrAvaNavRddhau ASADhavRddhau iva zrAvaNe'pi paryuSaNAparvakurvatAM siddhAntapakSikaraNAt ko doSaH 1, punarapi kArtikacAturmAsa | karaNA dhikAra kAdhikAre tu candrasaMvatsarApekSayA paryuSaNAto dinaiH saptatyA eva tasya jainAmnAyena avardhitavarSe'pi saptatyA dinaiH tasya / 23 saMbhavaH pauSASADhayoH eva vRddheH, laukikaTippaNakAnusAreNa tu bhAdrapadAzvayujavRddhau dinazatasaMbhavaH syAt, dIpamAlikA'nantarameva caturmAsakasaMbhavAt , zelakajJAte kArtikapUrNimAyAM caturmAsakapratikramaNasya uktatvAditi, na ca asaMkrAntimAso'dhikamAsaH sphuTaM syAditi bhAskarAcAryoktatvAt, asaMkrAntimAse kathaM paryuSaNA? iti vAcyaM, tasmin lagnakAryasya eva niSiddhatvAt , dIkSA-sthApanA-pratiSThAlakSaNaM nA'nyat dharmakarma, yata uktaM nAracandrIyadvitIyaprakaraNe (145 patre ), tathAhi"ravikSetragate jIve, jIvakSetragate ravI / dIkSAmupasthApanAM cA'pi, pratiSThAM ca na kArayet // 45 // varSazuddhiH-hari // 64 // zayane'dhikamAse, guruzukrAste na lagnamanveSyaM, lagnezAMzAdhipayornIcA'stamane ca na zubhaM syAd // 46 // " tato asaMkrAntimAse paryuSaNAkaraNapratiSedho na ghaTale, ityalaM vistareNa // tata idaM sthitaM zrAvaNavRddhau dvitIyazrAvaNazuklacaturthyA, bhAdrapada 128 Jain Education Inter For Plate & Personal use only ( w .jainelibrary.org Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ octor 8. vRddhau prathamabhAdrapadazuklacaturthA paryuSaNAparva kartavyaM na azItyA dinaiH, idaM ca sthalaM bahugambhIrArtha, mayA tu pUrvagItArthapratipAditasiddhAntAkSarayuktyanusAreNa likhitaM asti, na svagallakalpitaM, punaryathA'sti tathA bahuzrutA vidanti // 23 // // iti zrAvaNabhAdrapadayoH vRddhau 50 paJcAzaddinaiH paryuSaNA kAryA ityadhikAraH // 23 // / nanu-zrIkharataragacche kadAcit kutracit kalpasUtraM gItArthA nava vAcanAni vAcayanti, kadApi kApi ekAdazavAcanA|bhiH, kadApi kutrA'pi trayodazavAcanAbhiH vAcayanti, tapAgacchIyAdigItArthAstu navabhireva vAcanAmiHnA'dhikanyUnAbhiH, tatra kimapi niyAmakaM vartate na vA? ucyate-satyaM, bhoH! parvo mUlavidhiH kalpasUtrazravaNasya zrUyatAM, tathAhi-"tahA gihatthANaM annatithiANaM gihatthINaM annatithININaM usaNANaM saMjaINaM ca aggao pajosavaNAkappo na kaDDiabo, sammIsavAsasaMkAidosappasaMgAo, paJjosavaNAkappo divasao kaDDina ceva kappai, jattha vi khettaM paDuzca kaDijAi, jahA divasao, ANaMdapure mUlaceiyahare sabajaNasamakkhaM kaDDijai, tattha vi sAhU no kaDDai, pAsattho kaDDai, taM sAhU suNijjA na doso, ANaMdapuraM nAma saMpai vaDanagara mahAThANaM bhaNNai, pAsatthANa kaDDUgassa asai daMDageNa vA anbhatthio sahehiM vA sAha tAhe divasao sabhAe sayaM kahai, pajosavaNAkappe ya kaDaNe imA sAmAyArI / appaNo uvassae pAdosie Avassae kae kAlaM ghettuM kAle suddhe vA asuddhe vA paTThavittA kaDDijai ego kaDDai sesA uddhaDiA sugaMti, evaM causu vi rAIsu pajosavaNArAIe puNa kaDie sadhe (sAhavo) sAhU kappasamappAvaNi kAussagga ( kareMti) karitA pajjosavaNAkappassa samappAvaNiaM karemi kAussagaM jaM khaMDiaMjaM virAhiaMjana paDipUriaM tassa uttarIkaraNeNaM jAva vosirAmitti sabo daMDao kaDiavo 120 Jain Education Inter Forvateersonal use only (eliww.jainelibrary.org Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 65 // Jain Education inte | jAva vosarAmitti logassa ujjoagaraM ciMtiUNa ussArittA puNo logassa ujjoagaraM kahittA sabai sAhuNo nisIaMti, jeNa kaDio so tAhe kAlassa paDikkamai, tAghe varisAkAla ThavaNA Thavijjai, eso vidhi bhaNiyo jai u kahijjaMte gihatthA aNNatitthiA usaNNA ca AgacchijA to vi Na vijjA ityAdi" iti zrInizIthacUNa dazamoddezake, itthameva zrIdazAzrutaskandhacUrNI api, evameva zrIsandehaviSauSadhivRttiprAnte'pi etadbhandhAnusAreNa pUrva paJcarAtraM pratikramaNAnantaraM pAkSikasUtrapAThavat sAdhUnAM kalpasUtrazravaNaM upalabhyate, paraM ayaM vidhiH vyavacchinnaH / sAMprataM tu zrIvIranirvRteH navasu varSazateSu azItyadhikeSu gateSu Anandapure putramaraNArttadhruvasenanRpasantoSanimittaM sabhAsamakSaM kalpo vAcayituM prArabdhaH, yaduktaM zrIkalpasUtrAvacUrau, tathAhi kecittu idaM AhuH yat "iyatkAlAtikrame dhruvasenanRpasya putramaraNArttasya samAdhaye Anandapure sabhAyAM ayaM grantho vAcayituM prArabdha iti" anyatra tu sarvasammatacirantanagrantheSu kutrApi vAcanAniyamo na kRtaH, pUrvasUribhiH pratyuta nizIthacUNa proktamasti "ye navavAcanAbhiH kalpaM vAcayanti te pArzvasthA iti" ata eva aidaMyugInA - gItArthAH pratigacchaM svaparamparayA yathAruci vAcanA vidadhAnAH santi, na ca vAcyaM vayaM mUla vidhyanusAreNa paJca dinAni kalpaM vAcayanto navavAcanAniyamaH kurvANAH smaH, kathaM tadvidhilezasyA'pi abhAvAt kathaM tadanusAritA ? kathaM ityAha- mUlavidhau / rAtrau pArzvastha pArzvazravaNaM, sAMprataM tu divase, pUrvaM tu gRhasthAdInAM asamakSaM, saMprati tu tatsamakSaM, pUrva tu ekavAraM, adhunA tu | divasamadhye'pi vAradvayaM vAcanaM, atha ye navavAcanAto adhikavAcanAvAcane jinAjJAbAhyatvaM vadanti teSAmapi idaM ajJAnavijRmbhitaM yato'tra sUtrokta vidhiviparItatvena gItArthAcaraNato gacchaparamparA vartate / punaH zrIhIravijayasUriprasAdIkRta For Privsonal Use Only kalpasUtrasya navavAcanA niyamAbhAvAdhikAraH 24 // 65 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter praznottarasamuccaye ( 62 patre ) tacchiSya paM0 kIrtivijayagaNisamuccite granthe paM0 velaRSigaNikRtapraznAdhikAre prathamaprane'pi proktaM, tathAhi - " navakSaNaiH kalpasUtraM vAcyate, kaizcidadhikairapi vAcyate, tadakSarANi va santi? iti, tatrottaram - kalpasUtra navakSaNaiH vAcyate paramparAtaH 1 antarvAcyamadhye navakSaNavidhAnAkSarasadbhAvAcceti 2 atrA'pi navavAcanAvAcane gacchaparamparA eva, pratyuttaritA na tadakSarANi darzitAni, antarvAcyaM tu tatkRtaM AdhunikaM ca tata idaM rahasyaM Agatam - mUlapakSaH ko'pi nA'sti kvA'pi, pazcAt yeSAM navavAcanAnAM gacchaparamparA te navavAcanAbhiH vAcayantu, atha ca yeSAM gacche navA|dhikavAcanAnAM paramparA te tadekAdazakaM tatrayodazakaM vA kurvantu, na kasyA'pi nindA kAryA dharmArthibhiH gacchaparamparAyA vyavasthAyAzca svarucyanuyAyitvAt // 24 // // iti kalpasUtravAcane navavAcanAniyamAbhAvavicAraH // 24 // nanu - " karemi bhaMte ! posahaM AhAraposahaM desao sabao ca" ityAdipAThasadbhAvAt pauSadho dvividho dezataH sarvatazca sarvatra pratipAditaH, tato yathA dezataH pauSadhoccAre zrAvakAH pAnIyaM pibanti tathA ekAzanAdikaraNena bhojanamapi kathaM na kurvantu ? dezata iti pAThasya atrA'pi bhaGgAbhAvAt, ucyate - satyaM paraM upadhAnaM vinA pauSadhe tridhAhArapratyAkhyAnasya catudhohArapratyAkhyAnasya vA upavAsasya eva ghaTamAnatvAt pauSadhopavAsarUpazabdavyAkhyAnasyA'pi zrItattvArthabhASyavRttI ( 92 patre ) tathaiva uktatvAcca, tathAhi pauSadhopavAso nAma ityAdinA pauSadhasvarUpaM nirUpayati, rUDhyA pauSadhazabdaH parvasu vartate, parvANi ca aSTamyAdi 131 w.jainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 66 // Jain Education Inter tithayaH pUraNAt parva dharmopacayahetutvAt, tatra - pauSadhe parvaNi upavAsaH pauSadhopavAsaH trividhasya caturvidhasya vA''hArasya chedaH ityAdi, evameva zrIsamavAyAGgasUtravRttau zrI abhayavadevasUribhiH vyAkhyAnAt ( 19 patre ), tathAhi - "pauSadhaM parvadinaM aSTamyAdiH tatropavAso'bhaktArthaH pauSadhopavAsa iti iyaM vyutpattireva, pravRttistu asya zabdasya AhArazarIrasatkArabrahmacaryavyApAra parivarjaneSu iti dhyeyamiti" / nanu tarhi zrIjinavallabhasUribhiH zrIpauSadhavidhiprakaraNe ( 35 patre ) kathaM pauSadhamadhye bhojanaM pratipAditam ? tathAhi "jo puNa AhAraposahI desao so puNNe paJcakkhANe tIrie a khamAsamaNadugeNa muhapattiM paDilehia khamAsamaNeNa vaMdia bhaNai - icchAkAreNa saMdisaha pArAvaha porisI purimanuM caubihAhAra egAsaNaM nidhIya AyaMbilaM vA karya, jA kAvi belA tIe pArAvemi, tao sakkatthaeNa ceie baMdia sajjhAyaM solasa vIsaM vA siloge kAuM jahAsaMbhavamamitihisaMvibhAgaM dAu~ muhaM hatthapAe paDilehia navakArapubamarattaduTTho bhuMjai", iti / atrottaraM yadyapi atra pauSadhamadhye bhojanaM uktaM paraM etadupadhAnaM Azritya abhyadhAyi, yeSAM punaH gacche pauSadhamadhye bhojanaM anujJAtaM teSAM api apavAdataH eva na utsargataH / tathA coktaM tapAgacchIya somasundarasUriziSya hema haMsagaNikRtaSaDAvazyaka bAlAvabodhe'pi tathAhi " tRtIyazikSAvrataM pauSadhopavAsaH, sa ca parvatithiSu ahorAtraM yAvat caturvidhAhAraparityAgena, tathA na zaknoti cet tadA trividhAhAraparityAgena, evamapi azaktau apavAdataH AcAmlAdi samuccArya bhojanaM kriyate ityAdi" na ca apavAdapadaM utsargapade kSetavyaM, tasya SaDbhayAM bhinnatvena abhidhAnAt upadhAnavicArastu ayam-upadhAnAni zrImahAnizIthasUtre 132 Personal Use Only pauSadhamadhye upadhAnaM vinA bhojananiSedhAdhikAraH 25 // 66 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 12 Jain Education Inter sAmAnyatayA proktAni, paraM yadyapi tatra upadhAnatapasi pauSadhatrataM na uktaM, tathApi samasta gacchIyagItArthasammatatayA sarveSu api dharmagaccheSu niyataM yathA svasvopadhAnAdipramANatayA tatra svasvatapoyogavidhiprakaraNeSu gItArthaiH nibaddhaM dRzyate, taiH kAryamANaM ca upAsakaiH upalabhyate / tatra zrI abhayadevasUri ziSyaparamAnandakRtayogavidhigranthe catuzcatvAriMzadadhikadvAdazazatavarSe 1244 likhite yathA "pauSadhagrahaNapurassaraM upadhAnatapo vidheyamiti ata upadhAnavidhiH ucyate iti 1 " punaH | zrIcandragacchIya-zrIajita devasUrikRtayogavidhau trisaptatyadhikadvAdazazatavarSe 1273 kRte yathA " zrAvakazrAvikANAM tu ekasmin upadhAne avyUDhe'pi gurvAjJayA anujJAnandI vidhIyamAnA dRzyate, paraM etaiH ahorAtra pauSadhadinAni pazcAdapi zIghraM savizeSaM pUraNIyAni 2" punarapi tapAgacchIya- zrIratnazekharasUrikRte zrIAcArapradIpe ( 19 patre ), yathA pauSadhagrahaNakriyA tu yadyapi zrImahAnizIthe sAkSAt noktA, tathA'pi yathA sAdhoH yogeSu atizAyi kriyAvattvaM sarvapratItaM | tathA zrAddhAnAM api upadhAneSu vilokyate 3" punarapi zrIkharataragacchAdhipati - zrI jinapatisUrikRta dvAdaza kulakavRttiHvaDagacchIyajIrNasAmAcArI - zrIjinaprabhasUrikRtavidhiyA - zrImAn devasUrikRtakurlekapramukhagranthA vilokanIyAH // - zrI vidhiprapAyAM "muhapattiM paDilehia vaMdia bhaNai bhagavan ! bhAtapANI pArAveha, uvahANavAhI bhaNai - navakAra sahiaM caubihAhAraM, iaro bhaNai - porisiM purimahuM vA tivihAhAraM caubihAhAraM vA egAsaNaM niviiaM AyaMbilaM vA jA kAi velAtIe bhattapANaM pArAvemi tti", zrIjinaprabhasUribhiH 'uvahANavAhI bhaNai iaro bhagai' iti bhedadvayoktyA pauSadhamadhye upadhAnaM vinA'pi kathaM bhojanaM anujJAtam ? ucyate - tatparamArtha laghukharataragacchIyAH zrIjinaprabhasUraya eva jAnanti, 133 w.jainelibrary.org Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinapratimApratiSThA ICI |pane sUrere vA'dhikAra: sAmAcA-13AparaM sA vRhatkharatarazAkhAyAM pauSadhamadhye vinA upadhAnaM pravRttiH nA'sti, tathA yadyapi "jo puNa AhArapausahI desao so rIzata tatyeva posahasAlAe ghare vA sAhue gaMtuM puNNe paccakkhANe tIrie a khamAsamaNadugeNa muhapottiM paDilehia samAsamaNeNa km| vaMdia bhaNai-icchAkAreNa saMdissaha pArAveha porisiM purimaTuM vA caubihAhAraM egAsaNaM miviiaM AyaMbilaM vA kayaM jA kAvi velAtIe pArAvemi", ityAdi zrIpaJcAzakacUrNI pASadhe bhojanaM uktaM, paraM asmAkaM bRhatkharataragacchIyAnAM tttvaarth||67|| bhASyavRtti-zrIsamavAyAGgasUtravRtti-pramukhagranthAnusAreNa vRddhaparamparayA ca na pauSadhamadhye bhojanaM prAvakANAM abhyanujJAtaM, pazcAt tattvaM tattvavido vidantIti na asmAkaM ko'pi pakSapAtaH, yathA bhagavatA dRSTaM upadiSTaM ca tathA pramANam // 25 // // iti pauSadhamadhye upadhAnaM vinA bhojananiSedhAdhikAraH // 25 // nanu-jinapratimAnAM pratiSThAM svarNazalAkayA netronmIlanarUpAM sUriH eva karoti kiMvA sAmAnyasAdhurapi ucyate-sUriH eva, yataH zrIjinadattasUribhiH utsUtrapadoddhaTTanakulake sUri binA pratiSThAkaraNe utsUtrapratipAdanAt , tathAhi "sUri viNA pai8, kuNai a ussuttamAIaM" iti 17 kAvye, api ca sarvagaccheSu sAMprataM sUraya eva pratiSThAM kurvANAH |bahuzo dRzyante, nahi pratyakSapramANasiddhe vastuni anumAnAdipramANApekSA bhavati, api ca zrIumAsvAtivAcakenA'pi | svapratiSThAkalpe sUreH eva nAmagrahaNaM akAri, tathAhi___ "rUpyakaccolakasthena, zucinA mdhusrpissaa| nayanonmIlanaM kuryAt, sUriH svarNazalAkayA // 1 // " iti / evameva zrIharibhadrasUrayo'pi procuH, tathAhi-"acchInilADasaMdhisu, hiae dhiisiripayAI pavane / rayaNassa vahiAe, gahiamahU // 67 // 124 For Private & Personal use only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter dhiramaNo sUrI // 1 // " iti, na ca kathaM tarhi 'thuidANamaMtanAso, AhavaNagahANa taha ya saMbaMdhI / nittummIlaNadesaNa - guruahigArA ihaM kappe // 1 // iti pAdalipTAcAryeNa svapratiSThAkalpe pratiSThAdhikArI guruH proktaH iti vAcyam / sUreH yato gurutvaM na vyabhicarati, tIrthaGkaratve dharmAcAryatvavat, punarapi zrIgautamapRcchA TIkAyAM zvetAmbarapravarasya kevalinaH eSa pratiSThA proktA, tasyaiva pratiSThAbhidhAyisUrimantrasadbhAvAt, na sAmAnyasAdhoH, tathAhi "devAhidevapaDimaM, pahANasirikhaMDadAruNA teNa / jaha dihaM kAraviu, evamuttA mahAmacA // 1 // devAdhidevapaDimaM, navakAriaM paTTehI / ko nAma taM pai imaM tayaNu amacehiM vinnantaM // 2 // aha rAyagihe devA - hideva ANaM paDicchivi ihe va / so baMbharisI kavilo, ciTThai nayarIi tuha ahuNA // 3 // esa siaMbarapavaro, kevalanANI muNI sayaMbuddho / tuha paDimA paiDaM, karihI puNNodao a hohi // 4 // to'vaMtIpahu ambha-tithaeNa kavileNa muNivayaMseNa / paDimA paiDiA sA, jahA vihANeNa tattha sayaM // 5 // " na ca vAcyaM evaM "emevayasannINaM vi, jiNANa paDimAsu paDhamapaTuvaNe / mA paravAI vigdhaM, karijja vAI tao vi sai // 1 // sAvao ko vi paDhamaM jiNapaDimAe paiduSaNaM karei" iti zrIbRhatkalpabhASya cUyaH vacanAt zrAvakasattA'pi jinapratimApratiSThA karaNe ghaTAM ATIkate, tasya bRhatkalpabhASyacUrNivacanasya 'paDhamaM ThavaNaM- paDhamaM NasaNaM' ityAdi bhaNiSyamANArtha sadbhAvena paramArthaM tadupariyuktIzca yatipratiSThAsthApanasthale vakSyAmaH, tadarthinA tatsthalaM vilokanIyaM, punarapi yat zatruJjayamAhAtmye zrIaSTApadapratiSThA zrIRSabhadevaziSyeNa kRtA iti likhitaM tatra vyAmoho na kAryaH, tatrA'pi tasya ziSyasya svalabdhyA aSTApadopari caTanena sAtizayitvAt sUritvena bhAvyaM, athavA 135 w.jainelibrary.org Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zatakam / // 68 // Jain Education Inter sUreH hi zrIRSabhadevaziSyatvaM na vyabhicarati ziMzapatve vRkSatvavat / tathA tapAgacchIyagranye'pi sUripratiSThA eva sthAne sthAne dRzyate, yaduktaM - tapAzrIsomasundarasUri - tacchiSyamahopAdhyAya - zrI cAritragaNita dvineya- paM0 somadharmagaNiviracitAyAM upa| dezasaptatikAyAM dvitIyAdhikAre aSTamopadeze ( 38 patre ), tathAhi - " nirmApitaM pAsilasaMjJakena, zraddhAvatA zrAddhavareNa caityam / ArAsaNe zrIgurudevasUri- pratiSThitaM tIrthamabhUt krameNa // 1 // " punaH atraiva sambandhaprAnte ( 40 patre ) - " gogAkasya sutena mandiramidaM zrIneminAthaprabho - stuGgaM pAsilasaMjJitena sudhiyA zraddhAvatA mantriNA / ziSyaiH zrImunicandrasUri sugurornirgranthacUDAmaNe - rvAdIndraiH prabhudevasUrigurubhirnameH pratiSThA kRtA // 1 // " etadakSarAnusAreNa sUriH eva pratiSThAkRt saMbhAvyate, punaH yathArthatA yathArthavedigamyA iti // 26 // // iti sUreH pratiSThAdhikAraH // 26 // nanu - AtmanAM gacche caturdazIhAnau caturdazIkRtyaM pauSadhagrahaNa pAkSikAticArAlocanAdikaM pUrNimAyAM kriyate, anyagaccheSu tu keSucit trayodazyAM vidhIyate tatkathaM ? ucyate - pUrNimAyAH parvatithitvena mUlapakSe siddhAnte pratyAkhyAtatvAt pUrNimAyAM eva tatsaGgatiM aGgati ?, api ca parvabhUtAM pUrNimAM amAvAsyAM vA vihAya aparvabhUtAyAM trayodazyAM kathaM pAkSikakRtyaM kriyeta ?, ko nAma vijJaMmanyo nikaTavartinIbRhatpravAhAM gaGgAM tIrthabhUtAM vihAya atIrthabhUte kUpe snAnaM samAcaret ?, punaH trayodazyAM tithyAM tatkaraNe tu AgamAcaraNayoH dvayoH madhye ekasyA'pi pakSasya anArAdhitatvaM syAt / yaduktaM zrIji - naprabhasUribhiH vidhiprapAyAM, tathAi 136 caturdazIhAnau pUrNi mAyAM pau padhAdikA ryakaraNA dhikAraH 27 // 68 // ww.jainelibrary.org Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte 3 " navaraM cAummAsie taha caudasIhAse puNNimA jujjai, terasIgahaNe Agama AvaraNANaM annataraMpi na ArAhiaM hojjA" iti, nanu - etadarthasaMvAdikA jIrNagranthe sammatiH api asti ? ucyate - astyeva, kathaM ? ityAha- zrI haribhadrasUribhiH svakRtatattvavicArasAragranthe tathaiva uktatvAt tathAhi - " bhavai jahiM tihihANI, pubatihI viddhiA ya sA kirai / pakkhI na terasIe, kujjA sA puNNimAsIe // 1 // iti", / evameva zrI umAsvAtivAcakA api svakRtAyAM AcAravallabhAyAM procuH, tathAhi - " tihipaDaNe pubatihI, kAyavA juttAdhammakajjesu / cAudasI vilove, puNNimiaM pakkhipaDikkamaNaM // 1 // " iti itthameva zrIjyotiSkaraNDe'pi akathi, tathAhi - "chaTTisahiA na aTThami, terasisahitaM na pakkhiaM hoi / paDivayasahiaM na kayA vi, ia bhaNiaM vI arAgehiM // 1 // " ? iti nanu - yathA caturdazIhAnau agrimatithi pUrNimAyAM amAvAsyAM vA pAkSikaM kartavyaM kriyate, tathA aSTamIhAnau navamItithau aSTamI kartavyaM kriyatAM paraM saptamyAM kathaM kriyate ? ucyate-satyaM, bho yauktika ! zrUyatAM, pUrNimAyAstu parvatithitvena tatra pAkSikakRtyaM ghaTAM ATIkate, paraM navamI tu aparvatithiH, tato navamItitheH aparva tithitvena saptamyA sAmye'pi aSTamIsatkabhoga bahulatvena varaM sadhamyAM eva aSTamIkRtyaM, yadukaM zrIjinaprabhasUribhiH vidhiprapAgranthe, tathAhi "jayA ya pakkhi AipaitihI paDai tathA puvatihI caiva tanbhuttibahulA paJcakkhANapUAisu ghippai, na uttarA tabbhogagaMdhassa vi abhAvAo iti", etadarthasaMvAdikA gAthA api ca zrIsUryaprajJaptau zrUyate / tathAhi - "pajjusaNe caumAse, pakkhi apaTTamIsu kAyabA / jAe udae sUro, tAo tihio na annAo // 1 // " iti na ca 'kSaye pUrvA tithiH grAhyA' iti 137 For Private Personal Use Only ww.jainelibrary.org Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata // 69 // vAkyavirodhaH, etasya sAmAmyavacanasvAt / etadgAthAyAH mahatpramANabhUtasarvasammatazAstrAnuktatvena nirmUlatvAca, "navaraM cAu-81 tithivRddhau mmAsie taha cauddasIhAse puNNimA jujaI" etasya vizeSavacanatvAt 'sAmAnyAJca vizeSo balIyAn' tattvavicArasAra-AcA- prathamatiravallabha-jyotiSkaraNDakAnAM AlApakAH tatra granthopari drssttvyaaH| nanu-mUlapakSaH siddhAnte pUrNimA ukkA pAkSikakartavye, tadA thimAnyAcaturdazyAM kathaM sAMprataM tatkartavyaM kriyate ? ucyate-zrIkAlikAcAyaH paJcamItaH caturchA paryuSaNAparva AnayadbhiH siddhAntA-18 dhikAraH bhihitasya paJcakadazakasya dazamapaJcakasya pUraNAya caturdazyAM pAkSikaM AnItam, yaduktaM zrIThANAvRttau zrIdevendrAcAryaiH, tathAhi 28 __"evaM ca kAraNe NaM kAlagAyariehiM cautthIe pajjosavaNaM pavatti samattasaMgheNa ya aNumanni tabaseNa ya pakkhiAINi vi cauddasIe AyariyANi, aNNahA AgamuttANi puNimAe" iti, evaM vicArAmRtasaMgrahe'pi, itthameva tIrthodgAliprakIrNake'pi, punaH atrArthe pUjyA api jIvAnuzAsane (21 patre ) vadanti, yathA "yadA sAMvatsarikaM paJcamyAM AsIt tadA pAkSikANi paJcadazyAM sarvANi abhUvan , sAMprataM tu caturthyAM paryuSaNA, tataH caturdazyAM pAkSikANi ghaTante" iti // 27 // // iti caturdazIhAnI pUrNimAyAM pauSadhAdikAryakaraNAdhikAraH // 27 // nanu-tithivRddhau prathamAtithiH gRhyate, tatra ki bIjam ? ucyate-atra idaM rahasyam,-udayatithitve ubhayatra vartamAnatvena | sAmye'pi udayAstamanayoH dvayoH tatra vartamAnatvAt saMpUrNatithitvAcca prathamatitheH Adhikyena mAnyatvaM, prathamatithiM saMpUrNa-10 |bhogAM vihAya alpabhogAyAH uttaratitheH aGgIkaraNe kAraNAbhAvaH, api ca zrIjinapatisUribhiH api svasAmAcAryA tithi-18| vRddhau prathamatitheH mAnyatvena proktatvAt , tathAhi-"tihivuDDIe paJcakkhANakallANaya havaNAisu paDhamA tihI ghetadhA 9 iti, Ford 29.onal Use Only Thin Educatan inte Bw.jainelibrary.org Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte evaM zrIjinaprabhasUribhiH api vidhiprapAyAM proktaM, tathA hi- "saba tihivuDIe puNa paDhamA caiva pamANaM saMpuNNatti kAuM" - vRddhiM vinA anyA tithiH AdityodayavelAyAM alpA'pi grAhyA, tathA coktaM nAradIyapurANe rukmAGkacaritre tithinirNayAdhikAre "tacchrutaM mayA vipra !, kRSNadvaipAyanAt purA / AdityodayavelAyAM, yA stokA'pi tithirbhavet // 1 // pUrNA ityeva mantavyA, prabhUtA nodayaM vinA / pAraNe maraNe nRNAM, tithistAtkAlikI smRtA // 2 // paitrye'stamanavelAyAM, spRzat pUrNeva gamyate / na tatrodayinI grAhyA, daive hyaudayikI tithiH // 3 // " iti punaH vicArasAragranthe uktam " pajjusaNe ca mAse, pakkhiapabaTTamIsu nAyavA / tAo tihio jAsiM, udei sUro na annAo // 1 // udaye yA tithiH proktA, ghaTikaikA'pi yA bhavet / sA tithiH sakalA jJeyA, viparItA tu paitRka ! // 2 // " iti zrIdazAzruta| skandhabhASyakAro'pi Aha, tathAhi "cAummAsi a varise, pakkhiapabaTTamIsu nAyavA / tAo tihio jArsi, udei sUro na annAo // 1 // pUA paJcakkhANaM, paDikkamaM taha ya niyamagahaNaM ca / jAe udei sUro, tAe tihie u kAyAM // 2 // udayaMmi jA tihI sA, | pamANamiyarA u kIramANANaM / ANAbhaMga'NavatthA, micchattavirAhaNaM pAvaM // 3 // " iti, tathaiva zrIsUryaprajJaptau api, tathAhi "pajjusaNe caumAse, pakkhiapaghaTTamIsu kAyadyA / tAo tihio jArsi, udei sUro na annAo // 1 // paJcakkhANaM pUA, jiNaMdacaMdANa tAsu kAyavA / iyarA ANAbhaMgo ANAbhaMgeNa micchattaM // 2 // saMvaccharacaumAsia, pakkhiaa| TThAhiAsu a tihIsu / tAo pamANaM bhaNiA u jAu sUro udayamei // 3 // aha jai kahavi na labbhaM-ti tAo sUrugga / 139 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 70 // Jain Education Inter meNa juttAo / tA avaraviddhaavarA, vi hujja na hu pubatabiTThA // 4 // " iti, "kSaye pUrvA tithiryAhyA, vRddhau grAhyA tathotarA" idamapi vAkyaM zrIralazekharasUriNA vidhikaumudIgranthe umAsvAtivacanaparighoSatayA likhitaM asti // 28 // // iti tithivRddhau prathamA tithiH mAnyA ityadhikAraH // 28 // nanu - zrIkharataragacche zrAvakAH bhuktvA pauSadhaM kathaM na gRhNanti tapAgacchIyazrAvakavat ? ucyate, -- bhuktvA pauSadhagrahaNaM jIrNagrantheSu sarvasammateSu keSucit api dRSTaM zrutaM vA nA'sti na ca zrIbhagavatIsUtre dvAdazazatakaprathamodeza ke zaGkhazrAvakAdhikAre - ( 552 patre ) // "taNaM se saMkhe samaNovAsae te samaNovAsae evaM vayAsI-tumbhe NaM devANuppi ! viDalaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveha, tae NaM amhe taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANA visAemANA paribhuMjemANA paribhAemANA pakkhiaM posahaM paDijAgaramANA viharissAmo" iti akSaradarzanAt vaktavyaM, atra bhojanAnantaraM pauSadhagrahaNaM pratipAditaM asti tadabhiprAyAparijJAnAt, ato'tra pauSadhazabdena vyApArapauSadho vyAkhyAto'sti, na tu AhAraparityAgarUpaH / yaduktaM etadAlApakavRttau ( 555 patre ) tathA hi "pakkhiaM posahaM paDijAgaramANA viharissAmo tti" pakSe = ardhamAsi bhavaM pAkSikaM pauSadhaM avyApArapauSadhaM pratijAgrato'nupAlayanto vihariSyAmaH sthAsyAmaH, yacca iha atItakAlIna pratyayAntatve'pi vArtamAnikapratyayopAdAnaM tadbhojanAnantaraM eva akSepeNa pauSadhAbhyupagamapradarzanArtha, evaM uttaratrA'pi gamanikA kAryA ityeke, anye tu vyAcakSate -iha kila For 140 vate & Personal Use Only bhojanAna ntaraM pauSa dhagrahaNaniSedhA dhikAraH 29 11 10 11 w.jainelibrary.org Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pauSadhaM parvadinAnuSThAnaM, tacca dvedhA-iSTajanabhojanadAnAdirUpaM, AhArAdipauSadharUpaM ca, tatra zaGkaH iSTajanabhojanadAnarUpaM. pauSadhaM kartukAmaH san yaduktavAn tadarzayata-idaM ukaM iti, atha yadi zatakAdizrAvakaiH bhojanAnantaraM pauSadho gRhIto abhaviSyat tadA tatra pauSadhapAraNaprastAvo'pi proko abhaviSyat , paraM na uktaH iti no gRhItaH, na ca vaktavyaM yathA tathA pauSadhakaraNaM bhavya eva, evaM cettarhi prabhAte bhuktvA pauSadhaH kartavyaH, tataH punarapi sandhyAyAM pauSadhamadhye bhuktvA pauSadhakaraNaM pauSadhasya ArAdhanaM kartavyaM, na ca ayaM pauSadho lAbhAya bhavet , yadi atiprasaGganivAraNArtha bhojanadvayI pauSadho giitaathaiH| niSiddhaH, tadA asmAkInagItArthaiH api atiprasaGganivAraNArtha pauSadhamadhye bhojanaM niSiddhaM asti, punaH siddhAntavacanaM pramANaM, na asmAkaM ko'pi pksspaatH||29|| ||iti bhojanAnantaraM pauSadhagrahaNaniSedhAdhikAraH // 29 // nanu-zrIkharataragacche yadi catuSpavarvI kalyANakAditithiM ca vinA pauSadhagrahaNaM nirAkRtaM, tarhi upadhAnamadhye kathaM zrAddhAnAM | sadA pauSadhagrahaNa kAryate ? ucyate-satyaM, yadyapi upadhAnAdhikAre zrAddhAnAM zrImahAnizIthasUtre pauSadhagrahaNaM na alekhi, tathApi samastagacchIyagItArthasammatatayA sarveSu api dharmagaccheSu gItArthaiH svasvopadhAnadinapramANatayA tatra svasvatapoyoga-18 vidhiprakaraNeSu nibaddhaM, tato asmadgItArthavRddhaH api anyagItArthasammatyA AcaraNayA upadhAnamadhye pauSadhagrahaNaM pramANIkRtaM, upadhAnamadhye pauSadhagrahaNapAraNAdisarvavidhiH zrIkharataragacchAdhipatizrIjinavallabhasUribhiH zrIpauSadhavidhiprakaraNe prokto'sti, tathaiva zrIjinapatisUribhiH dvAdazakulakavRttau, punaH zrIjinaprabhasUribhiH vidhiprapAyAM, api ca zrIabhayadeva Jain Education intent For P 4 dal Use Only Sijainelibrary.org Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1967 sAmAcA sUriziSyaparamAnandena zrIyogavidhigranthe, itthameva zrIcandragacchIyazrIajitadevasUribhiH yogavidhau trisaptatyadhikadvAdaza- upadhAne rIzata 8|zata 1273 varSakRte, punarapi zrItapAgacchIyazrIratnazekharasUribhiH zrIAcArapradIpe, evaM baDagacchIyasAmAcAryA api, taapaussdhgrhkm| tathaiva zrImAnadevasUribhiH kulakavRttI, evaM atrA'rthe uktapUrvA anyepi bhUyAMso granthAH vilokanIyAH, sarvaiH api gItArthaH f30 sA zrImahAnizIthAdau anuktau api upadhAnamadhye pauSadho gRhyate AcaraNayA, evaM asmadgItAthai H api AcaraNayA upadhAna-8 mAyike // 71 // madhye pauSadho grAhyate // 30 // namaskArAH // iti upadhAnamadhye pauSadhagrahaNAdhikAraH // 30 // 31 nanu-AtmanAM gacche zrAvakAH sAmAyikaM kurvANA antarA aSTabhiH namaskAraiH svAdhyAyaM kurvanti, tatra kiM niyAmaka, pratilekhane kA zAstrasammatizca ? ucyate-atra na kimapi niyAmakaM, nA'pi kA'pi jIrNazAstrasammatizca, kiMtu gurusaMpradAya eva pramANaM, vizeSAdhiyataH "uvaviTTho pucchai paDhaI" iti zrIAvazyakacArNapAThaprAmANyAt, "khamAsamaNadugeNa ceva saMdisAvia sajjhAyaM uvautto suhanisaNNo kuNai appasaddeNaM" iti zrIjinavallabhasUrikRtapauSadhavidhiprakaraNapAThadarzanAcca (33 patre), upavi- 32 STAnAM eva svAdhyAyakaraNaM dRzyate, tatrA'pi namaskArASTakasya tatrikasya vA kathane niyamo na uktaH, tataH iyopratikkramaNAnantaraM upavizya svAdhyAyakaraNAt prAk dvayoH antarAle UrdhvabhUtaiH aSTanamaskAraH khAdhyAyakaraNe guruparamparA V 1 // eva pramANa, kA guruparamparA? iti cet ucyate-zrIjinapatisUribhiH svasAmAcAryA tathaiva aSTabhiH namaskAraiH svAdhyAdrayakaraNasya uktatvAt , tathAhi "saDDANaM sAmAia gahaNe ahiM navakArehiM sajjhAyakaraNaM" iti, evaM shriijinprbhsuuribhiH| For du 2 al Use Only kAraH RRC FLMww.jainelibrary.org Jain Education Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAMSUNSSSSSSSSES vidhiprapAyAM "khamAsamaNadugeNaM sajjhAyaM ca saMdisAvia puNo vaMdia navakAradvagaM bhaNai" ityAdi, itthameva zrItaruNaprabhasUribhiH SaDAvazyakabAlAvabodhe, tathAhi-"iriyAvahI paDikkamI tao pachai vistaratau dvAdazAvartavaMdanaka dei karI pratyA khyAna kIjai saMkSepai, tao pachai eka khamAsamaNi sajjhAya saMdisAviya bIa khamAsamaNi sajjhAya kahI taiya khamAsa-IG hai maNapUrvaka ATha namaskAra kahI pachai eka khamAsamaNe kaTThAsaNaM saMdisAviya bIa khamAsamaNe kaTThAsaNaM paDigAhemi 2 kahI taia khamAsamaNI pAMguraNaM saMdisAviya kahI cauttha khamAsamaNI pAMguraNaM paDigAhemi kahI karI, baisai etalai sAMdhya sAmAyika karaNa vidhi hayau, savArai puNi iriyAvahI paDikkamI pachai pahilaM khamAsamaNa dei kaTThAsaNaM saMdisAviya bIyakhamAsamaNa dei kaTThAsaNaM paDigAhemi, pachai khamAsamaNa dei sajjhAyaM saMdisAviya khamAsamaNa dei sajjhAyaM karemi ATha | navakAra kahI pachai khamAsamaNa dei pAMguraNaM saMdisAviya khamAsamaNa dei pAMguraNaM paDigAhemi kahaI", iti // ||iti sAmAyikagrahaNe 8 namaskAraiH svAdhyAyakaraNAdhikAraH // 31 // nanu-prAbhAtikakriyAyAM upadhipratilekhanAdikSamAzramaNadAnAnantaraM sAdhavaH zrAddhAzca sarve'pi prathamaM kambalaM pazcAt vastrAdi pratilekhayanti, sAyantanakriyAyAM tu prathama vastraM tataH kambalaM tatkutra pratipAditaM asti ? ucyate-vidhiprapAyAM 8 tathA ca tatpATha:-"puNo muhapottiM paDilehittA khamAsamaNadugeNa uvahi paDilehaNaM saMdissAviya kaMbalavatthAi, avaraNhe puNa vatthakaMbalAi paDileheI" ityevaM poSadhavidhiprakaraNAdiSu api jJeyaM, vaiparItye tu kAraNaM bahuzrutA eva vidanti // // iti kambalavastrAdipratilekhane prabhAte sandhyAyAM ca vishessaadhikaarH|| 32 // 143 Forte & Personal Use Only Jain Education in W w.jainelibrary.org W Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcAzata kam / // 72 // Jain Education Inte nanu - zrIkharataragacchIyAH zrAddhAH prAbhAtikasAmAyikagrahaNe pUrva basaNaM saMdisAemi baisaNaM ThAemi, pazcAt sajjhAyaM saMdisAemi sajhAyaM karemi iti vadanti, sAyantanasAmAyikagrahaNe tu pUrva sajjhAyaM saMdisAvemi sajjhAyaM karemi pazcAt basaNaM saMdisAvemi basaNaM ThAemi iti bruvate, tatra kiM vyatyayakathane kAraNam ? sAmAyikavidheH tulyatvAt ubhayatra, uccate - satyaM paraM zrIjinavallabhasUrikRtapauSadhavidhiprakaraNe zrIjinaprabha sUriviracitazrIvidhiprapAgranthe zrIpaJcAzacUrNo ca rAtripauSadhika zrAvakasya sAmAyikagrahaNAvasare prAtaH baisaNAkSamAzramaNadvayadAnAt anu svAdhyAyakSamAzramaNadvayadAnaM proktaM, punaH tatraiva paJcAzakacUrNyAdau pauSadhikasya sAyaM prathamaM svAdhyAyakSamAzramaNadvayadAnaM tadanu vaisaNAkSamAzramaNayadAnaM uktaM yathA pauSadhe tathA sAmAyike'pi ubhayatrA'pi kriyAyAH tulyatvAt, tathA zrI AvazyakacUrNau prAbhAtikasAmAyikagrahaNe " uvaviTTho paDhai" ityAdipAThaprAmANyAt, 'uvaviTTha' zabdena baisaNA kSamAzramaNe, 'paDha' zabdena svAdhyAyakSamAzramaNe, sAyantanasAmAyikagrahaNe tu sarveSvapi svAdhyAyakSamAzramaNAbhyAM, anu baisaNAkSamAzramaNadAnaM sammataM eva iti kiM vicArya ? atra pauSadhavidhiprakaraNa-vidhiprepA-paJcAzaka cUrNi - AvazyakacUrNi pAThastu tattagranthavilokanena jJAtavyaH // // iti sAmAyikagrahaNe prabhAte pUrva basaNaM tataH svAdhyAyam iti adhikAraH // 33 // nanu - "pAvaraNaM pamuttUrNa giNhattA muhapattiaM / vatthakAyavizuddhIe karei posahA iaM // 1 // " iti vyavahAracUrNivacanAt, tathA "so a kira sAmAiaM kariMto mauDaM avaNei kuMDalANi nAmamudaM taMbolapAvAragamAi vosirai" iti AvazyakacUrNipAThaprAmANyAcca, prAvaraNamiSedhe sati kimiti sAmAyika pauSadhAdau zrAvakaiH prAvaraNaM gRhyate ? ucyate - yadyapi For Personal Use Only prabhAte sA mAyi ke pUrva baisaNAdhikAraH 33 sAmAyi kAdau utsa rgataH prAvara NaniSedhA dhikAraH 34 // 72 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsargataH prAvaraNagrahaNaM nA'sti, paraM apavAdataH zrIjinadattasUriyugapradhAnaiH sandehadolAvalyAM ( 68 patre ) kASThadAhazItA dikAraNaM Azritya prAvaraNatrayaM uktaM asti, tathAhiMI "ussagganaeNaM sAvagassa parihANa sADagAdavaraM / kappai pAuraNAI, na sesamavavAyao tiNNi // 46 // " nanu-mUlagranthe tu na kvA'pi zrAvakANAM prAvaraNaM dRzyate ? satyaM, paraM sAmAyikasthaH zrAvako yatitulyaH sarvatra prati-| pAditaH / yatInAM tu zItAdyapavAde kalpatrayasya krameNa prAvaraNaM uktaM, tathAhi opaniyuktibhASyaM-'jAhe taha vI na tare, tAhe| | nividvega pAuNe khomaM / teNa vi asaMtharaMto, do khomI pAuNA taahe||1||"thbii asaMtharaM to taiANaM oNi pAuNe" iti| tataH "pAMguraNaM saMdisAvemi pAMguraNaM paDighAemi" iti kSamAzramaNadvayaM dattvA, guroH pArthe AdezaM lAtvA, prAvaraNaM gRhNatAM sAMpratInAM zaktyabhAve apavAdapadaM aGgIkurvatAM na doSabhAktvam / nanu-keSAMcit gacche guroH pArthe "pAMguraNaM saMdisAvemi dApAMguraNaM paDighAemi" iti kSamAzramaNadvayaM adattvA eva pAMguraNaM gRhyate tatkatham ? ucyate-doSa eva teSAM saMbhAvyate, tatrA'rthe te eva praSTavyAH , tatkSamAzramaNadvayaM kutrA'ntarbhavatIti vA // 34 // // iti sAmAyikAdau utsargataH prAvaraNaniSedhAdhikAraH // 34 // nanu-pratikramaNasthApane AtmanAM gacche kSamAzramaNacatuSkaM dIyate, tatkutra pratipAditaM asti? ucyate-"vaMdittu ceiAI, dAuM caurAiM khamAsamaNe / bhUnihiasiro sayalA-iyAramicchukkaDaM deI // 1 // " iti zrIjinavallabhasUrikRta prati-| sAmA0 131 145 Jain Education Interna FOE Private & Personal use only X w .jainelibrary.org Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata AGAR // 73 // | kArtikavR kramaNasAmAcArI' pAThasadbhAvAta / punaH "iriyA kusumiNasaggo. sakkatthaya sAhanamaNa sjjhaayN| cauro vi khamAsamaNA, pratikramata sabassa vi daMDao ceva // 10 // " ityAdi bhAvadevasUrikRta( 8 patre )yatidinacaryAgranthasammatyA ca kSamAzramaNacatuSkaM dANe kSamAzraeva saGgatiM aGgati, evaM taruNaprabhasarikatabAlAvabodhe api, tathAhi-"devavandanA anantaraM tao pAchai eka khamAsamarmANa maNacatu ka4eva, AcAryamizra vAMdIyai 1 bIa khamAsamaNi upAdhyAyamizra vAMdIyai 2 tao pAchai eka khamAsamaNi bhagavaMta vartamAna na paMcakam guru vAMdIyai 3 cauthI khamAsamaNi sarvasAdhu vAMdIyai 4 isI pare caurAdi khamAsamaNa dei karI goDiliyAM hoi, mAthau| bhuMi ligADI, muhapatti muMhi dIdhA haMti hAtha joDie "sabassa vi devasia" ityAdi kahIye chehiM, "icchAkAreNa saMdissaha" isu pada na kahiyai, tassa micchAmi dakkaDaM kahI karI ubhA thai karemi bhaMte ! ityAdi, evameva rAtripratikra ddhau prathamamaNasthApanAsamaye'pi kSamAzramaNacatuSkaM likhitaM asti, evaM zrIjinaprabhasUrikRtavidhiprapAyAM api kSamAzramaNacatuSka kArtike eva, tathAhi "ceiAI vaMdittu caurAiM khamAsamaNehiM AyariyAI vaMdia bhUnihiasiro"sabassa vi devasia" iccAi daMDa-18| pratikramageNa sayalAiyAramicchAmi dukkaDaM dAuM" ityAdi / nanu-tapAgacchIyagItAthaiH api kvA'pi pratikramaNaprArambha kSamAzramaNacatu-ICNAdhikAraH STayaM ukta asti? ucyate-tapAgacchIya-zrIjayacandrasUribhiH pratikramaNahetagarbhagranthe spaSTaM tasya pratipAdanAt, tathAhi"caturAdikSamAzramaNaiH zrIgurUna vandate" ityAdi / nanu-tarhi sAmpratInAH tapAgacchIyAH sAdhvAdayaH "bhagavan ! devasia // 73 // paDikamaj ThAu~" ityevaMrUpaM paJcamaM kSamAzramaNaM anuktaM api kathaM dadate ? ucyate-tatrA'rthe te eva praSTavyAH, punaH tapA M6 Jain Education in For Private & Personal use only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gacchIyAH prathamakSamAzramaNe zrIbhagavan vAMduM iti vadanti, tatra bhagavacchabdena kiM devo vA guruH vA ?, na devaH, tasya ca | devavandanAdhikAre pUrva vanditatvena punaruktadoSasaMbhavAt , nA'pi guruH, guruvandane AcAryavandanasya pRthakkSamAzramaNena pratipAditatvAt , nA'pi AcAryAt adhiko guruH ko'pi saMbhAvyate, atra bahu vicAryamapi teSAm // // iti // 35 // ||iti pratikramaNasthApane kSamAzramaNacatuSkaM eva na tatpazcakam // 35 // nanu-laukikaTippaNakAnusAreNa kArtikavRddhau kasmin kArtike caturmAsikapratikrAntyAdikRtyaM kriyamANaM asti ? ucyate| prathamakArtike eva, yaduktaM zrIkharataragacchIyasAmAcArIpatre, tathAhi-"kAtI vadhai tau pahilIi kAtI caumAsau kiiji|1|" itthameva zrIjinapatisUrisAmAcAryA api, tathAhi-"kattiavuDDIe paDhamakattie ceva cAummAsi paDikkamijjai, sesamAsavuDDIe paMcasu mAsesu caumAsaM kIraI" iti 14 sAmAcArI / / nanu-yathA zrIkharataragacche kArtikavRddhI prathamakArtike eva catarmAsikapratikrAntyAdikRtyaM kriyate, tathA anyagaccheSu api kvA'pi evaM vartate na vA ? ucyate-zrItapAgacchIyapaTTAvalyAM avadAtavarNanAdhikAre, zrIsomaprabhasUrayaH prathamakArtike eva pratikramya vihRtAH santi, tathAhi tatpaTTAvalIprabandhaH-"saM0 1310 varSe zrIsomaprabhasUriNAM janma 21 dIkSA 32 sUripadaM, zrIgurudattamantra pustikA "cAritraM me prayacchata mantrapustikA na" ityuktvA na gRhItA, aparayogyAbhAvAt gurubhiH jale bolitA sA, 4|zrIsomaprabhasUriNAM ekAdazAGgAnAM sUtrArthoM kaNThasthau, bhImapalyAM caturmAsI avasthitAH, ekAdazasu apareSu AcA 147 SCIOUS in E lan H w .jainelibrary.org Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- rIzatakam / 4%ARALA // 74 // kAra: AUGARCAUSAHARSANSARGALSEX ryeSu vArayatsu api kArtikadvaye prathame kArtike mate, na tu pakSaH, te AcAryAH caturmAsake pratikramya vihutAH" ityaadi| anutkaa||iti kArtikavRddhau prathamakArtike cturmaasikprtikrmnnaadhikaarH|| 36 // litagorananu-Amagorasena samaM dvidalAnnaM bhuJjAnAnAM doSaH pratipAditaH sarvatra, tattu saGgatiM aGgati, paraM sa doSaH kiM sthA-13 | sena samaM lyAdibhojanAdibhAjanasthitena Amagorasena samaM mIlite dvidale bhavati 1 kiMvA mukhe prakSipte 2 kiM vA gilanAna-dadvidalAne ntaraM 31 ucyate-Adhe vikalpe dvidaladoSo bhavati, paraMna mukhe prakSipte, nA'pi gilanAnantaraM, yataH zrIsandehadolA- | doSAdhivalIsUtravRttyoH (93 patre) Amagorasamadhye dvidale patite doSo bhavati, itthameva uktatvAt , tathAhi| "ukkAliaMmi takke, vidalakkheve vi natthi taddoso / atattagorasaMmi ya, paDi saMsappae vidalaM // 66 // " vyAkhyA-'utkAlite' agnitApAt atyuSNIbhUte, 'take' gorase takaM gorasabhedAnAM dadhyAdInAM upalakSaNaM, dve dale yasya | tadvidalaM-mudgAdi, tasya 'kSepe''pi nyAse'pi, kiM punaH dvidalakavalagilanAnantaraM utkAlitatakrAdyAtmakAbale avalehAdipAne, iti apeH arthaH, 'nAsti' na bhavati taddoSo-dvidaladoSo jIvavirAdhanAlakSaNaH / atra hetuM Aha-yata iti adhyAhArya, yataH kAraNAt 'ataptagorase' Amagorase 'patitaM' saMgataM 'dvidalaM' pAlakyAladRzAkamudgAdi saMsarpati-saMsajjati | saMmUrcchatsUkSmatrasajIvayuktaM bhavati ityrthH|| itthameva zrIdurlabharAjasabhAlabdhajayavAdazrIjinezvarasUribhiH api ukam , tathA-18 // 74 // hi-" jai muggamAsapamuha, vidalaM AmaMmi gorase paDai / tA tasajIvuppattI, bhaNaMti dahiaMmi tidiNuvari // 1 // " nanu-pUrvAcAryagrantheSu api itthaM pratipAditaM asti na vA? ucyate-zrIkalpabhASye tathaiva pratipAdanA, tathAhi-"pAlakkalaTTa RMERECTOR Jain Education in For c onal Use Only wjainelibrary.org Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter sAgA, muggagayaM AmagorasummIsaM / saMsaJjae a iyarA, tahavi hu, niyamA du dosAyatti // 1 // " iti AtmasaMyamavirAdhanArUpau dvau doSau ityarthaH // punarapi tathaiva zrIkumArapAla bhUpAlazuzrUSitazrIhemacandrasUribhiH api uktaM tathAhi "AmagorasasaMpRkta-dvidalAdiSu jantavaH / dRSTAH kevalibhiH sUkSmA - stasmAt tAni vivarjayet // 1 // " atra idaM rahasyaM - atra | sarvatra evaM pratipAditaM yaduta anutkAlitagorasena samaM mIlite dvidalAnne saMmUrcchatsUkSmatrasajIvavirAdhanAdoSo bhavati / nanu-mukhe yadA Amagora sadvidalAnnayoH saMyogo bhavati, tadA sUkSmatrasajIvAH saMmUrcchanti iti bahavo lokAH pratipAdayanti tatra kiM uttaram ucyate - tayoH mukhasaMyoge tadutpattyakSarANi na dRSTAni, pratyuta niSedho dRzyate / yaduktaM zrIjinabhadrasUri paTTAlaGkArazrIjinacandrasUrivijayarAjye zrImerusundaranAmopAdhyAyaiH svakRtasAdhikazatapraznottaragranthe, tathAhi - " bidala kima jIva upajai | tatrArthe zrIvaDAkalpanA bhASyamAMhe gAhA kahI jai - " jai muggamAsapamuhaM, vidalaM kaccaMmi gorase paDai / tA tasajIvuSpattiM, bhAMti dahie vi tidiNuvariM // 1 // " atra kAcA gorasamAMhi bidalAnna paDai tivArai trasajIva upajai, paNi kaMThatAluyA nai yogai nahI kahyA, vali jiNadihADai bidala jimai chai tiNadihADai gorasa kei nahI jimatA, te syuM kAraNa 1 tatrArthe te vAta ayuktA, je bhaNI vidalAnna jetalai jimaDa vetalai udarAgniyogi te paripakka huyau, te bhaNI tivArai takrAdi lIjai tara doSa na huvai, teha takrAdika udarAgni mukhi paDatAM sAmAni paripakka thAyai tehabhaNI eha doSa nahIM, yato "vidalaM kaJcami gorase paDai" itivacanAt iti 64 prazne" // 37 // // iti anutkAlitagorasena samaM mIlite dvidalAnne doSAdhikAraH // 37 // For F 149 & Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| kharataragacchAdhIzA, jincndryugprdhaangururaajaaH| zrIpAtasAhimAnyAH, samabhUvana bhUmivikhyAtAH // 1 // zrIpUjyamukhyaziSyAH, dakSAH zrIsakalacandranAmAnaH / madravo guNagurava-steSAmeSa prasAdo me // 2 // saptatriMzanmitairevaM, pUrNa praznottaraiH sphuTam / prakAzaM prathama cakre, gaNiH smysundrH||3|| iti zrIsAmAcArIzatake paJcaprakAze zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite prathamaH prakAzaH smpuurnnH||1|| anutkA|litagorasena samaM dvidalAnne | doSAdhi kAraH // 75 // 37 RRIESISISSISSSSSSSSSSSSSSS iti zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite sAmAcArI zatake prathamaH prakAzaH smaasH|| SSSSSSSSSSSSSSSSSOSISE // 75 // Jain Education Inte For Private & Personal use only w ww.jainelibrary.org Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter // atha dvitIyaH prakAzaH // // zrImatpArzvanAthAya namaH // nanu - zrIjinazAsane saMprati kati AgamAH santi ? ucyate - paJcacatvAriMzat, yaduktaM - " ikkArasa aMgAI 11, bArasauvaMgAi 23 dasa paiNNA 33 ya / cha cchea 39 mUlacauro 43, naMdI 44 aNuyogadArAI 45 // 1 // " pRthak pRthak nAmAni api itthaM - zrIAcArAGgaM 1 sUtrakRtAGga 2 sthAnAGgaM 3 samavAyAGgaM 4 bhagavatI 5 jJAtAdharmakathA 6 upAsakadazAGgaM 7 antakRddazAGgaM 8 anuttaropapAtikadazAGgaM 9 praznavyAkaraNaM 10 vipAkazrutaM 11 ceti ekAdaza aGgAni / aupapAtikaM 1 | rAjapraznIyaM 2 jIvAbhigamaM 3 prajJApanA 4 sUryaprajJaptiH 5 jambUdvIpaprajJaptiH 6 candraprajJaptiH 7 nirayAvalI 8 kalpAvataMsikA 9 puSpikA 10 puSpacUlikA 11 vahnidazopAGgaM 12 ceti dvAdaza upAGgAni pUrvamIlane 23 / catuHzaraNaprakIrNakaM 1 candrAvedhyakaH 2 AturapratyAkhyAnaM 3 mahApratyAkhyAnaM 4 bhaktapratyAkhyAnaM 5 tandulavaikAlikaM 6 gaNividyA 7 maraNasamAdhiH 8 devendrastavaH 9 saMstArakaprakIrNakaM 10 ceti daza prakIrNakAni pUrvamIlane 33 / nizIthaH 1 mahAnizIthaH 2 vyavahAraH 3 bRhatkalpaH 4 jItakalpaH 5 dazAzrutaskandhaH 6 ceti SaT chedagranthAH pUrvamIlane 39 / oghaniryuktiH 1 piNDa - niryuktiH 2 dazavaikAlikaM 3 uttarAdhyayanaM 4 ceti catvAri mUlasUtrANi / kvA'pi vicArAmRtasaMgrahAdau oghaniryuktisthAne 151 Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| AvazyakaniyuktiH asti pUrvamIlane 43 nandIsUtraM 44 anuyogadvAraM 45 iti 45 aagmaaH| etAni eva AgamanAmAni 45-AzrIjinaprabhasUribhiH api svakRtasiddhAntastave proktAni, tathAhi gamasthApa__ "sirivIrajiNaM suyaraya-Na rohaNaM paNamiUNaM / bhattIe kittemi tappaNIaM siddhAMtamahaM jagappaIvaM // 1 // paDha8/nAdhikAra: AyAraMga 1, sUagaDaM 2 ThANaMgaM 3 samavAyaM 4 / bhagavaiaMgaM 5 nAyA-dhammakaho 6 vAsagadasA 7 ya // 2 // aMtaga-16 DadasA 8 guttara-vAidasA 9 paNhavAgaraNanAmaM 10 / suhadukkhavivAgasuaM 11, diTThIvAyaM 12 ca aMgANi // 3 // uvavAI 1 rAyapase-Nia 2 taha jIvAbhigamaM 3 pannavaNA 4 / jaMbuppannattI 5 caM-da 6 sUrapannatti 7 naamaao||4|| nirayAvaliA 8 kappA-vayaMsi 9 puphiyA 10 puSphacUlA ya 11 / vahIdasA 12 ya ee, bArasuvaMgANa nAmANi // 5 // causaraNa 1 caMdavijaga 2, Aura 3 mahapuvapaccakkhANaM 4 ca / bhattapaiNNA 5 taMdula-veyAlIyaM 6 cagaNivijA 7 // 6 // maraNasamAhI 8 deviM-dathao 9 saMthAra 10 iya dasa paiNNA / vIratthaya gacchAyA-pamuha cara dasasahassa purA // 7 // dasaveAlia 1 taha o-gha2 piMDanijjutti 3 uttarajjhayaNA 4 / cattAri mUlagaMthA, naMdI 1 aNuyogadArAI 2 // 8 // nissIha 1 kappavavahA-2 paMcakappo 3 dasAsuakkhaMdho 4 / taha mahanisIha 5 ee, cha-ccheA jIakappo 6 a // 9 // paMcaparamidvasAmA-iyAiM AvassayaM ca ch-ccheaN| nijutticuNNivittI, vise // 76 // saAvassayAijuaM // 10 // ia jiNapaheNa guruNA, reiaM siddhaMtanAmamegattaM / paNayAlIsapamANaM, nianianAmeNa nAyacaM // 1 // " atra Aha ko'pi manomatiziSyaH-nanu-ahaM dvAtriMzat eva AgamAn mAnayiSyAmi, na nizItha 1 KARISARKARSANI USAS Lilsow.jainelibrary.org Jain Education inter 152 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6.mahAnizItha 2 dazaprakIrNaka 12 anuyoga (dvArANi) 13 ete trayodaza, teSAM pUrvAcAryachadmasthapraNItatvAt , mama manastu hai gaNadharadevabhASitaM eva prItiM janayati na anyat, atrArthe re manomatiziSya ! zRNu nizcalamanodAnena gaNadharadevabhASitA tu dvAdazAGgI abhUt mUlataH, tatrApi dRSTivAdaH sUtrArthAbhyAM vyavacchinnaH, sAMprataM ekAdaza aGgAni gaNadharabhASitAni, anyAgamAH sarve'pi chAsthaiH pUrvAcA : aGgebhyaH uddhRtAH santi, yathA prajJApanA zrIzyAmAcAryeNa kRtA, yaduktaM prajJApanA prathamapAde (5 patre ) anyakRtaM gAthAdvayaM idam , tathAhi-'vAyagavaravaMsAo, tevIsaimeNa dhIrapuriseNaM / duddharadhareNa muNiNA, pubasuyasamiddhabuddhINaM // 1 // suyasAgarA viNeU-Na jeNaM suarayaNamuttamaM dinnaM / sIsagaNassa bhagavao, tassa namo aja-15 sAmassa // 2 // etaTTIkAyAM etadgAthAdvayavyAkhyAnaM api asti, zrIRSimaNDalasUtre'pi 191 gAthAyAm , yathA-'nijUDhA jeNa tayA, panavaNA sbbhaavpnnvnnaa| tevIsaimo puriso, jAo sAmajanAmutti // 1 // sa ca zrIzyAmAcAryaH zrImahAvIrAt 335 varSe jAto, yaduktaM vicArasAre-"sirivIrAu gaeK, paNatIsahiesu tisyvrisesuN| paDhamo kAligasUrI, jao sAmanjanAmutti // 1 // " // 1 // tathA dazAzrutaskandhastu zrIbhadrabAhusvAminA caturdazapUrvadhareNa zrImahAvIradevataH saptatyadhikazata 170 varSe jAte tena vinirmitaH // 2 // zrIdazavakAlikasUtramapi zrIsudharmasvAminaH caturthapaTTadhareNa zrIzathyabhavasUriNA vihitam // 3 // zrIuttarAdhyayanasUtraM tu zrIpAkSikavRttau "RSibhASitAni uttarAdhyayanAni" iti vyAkhyAtatvAt RSibhASitaM // 4 // evaM anye'pi AgamAH chedagranthAdikA avaziSTAH sarve'pi pUrvAcAryakRtA eva santi, tataH tvaM ekAdaza aGgAni eva manyasva na dvAtriMzat AgamAn / atha yadi upAGgAdIn dvAtriMzad AgamAna mAnayiSyasi tadA CACANCEREMORRORSCORRECT Jain Education in 153rate & Personal use Only ww.jainelibrary.org Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata // 77 // SAGARSASARANG tatpUrvAcAryakartRsamAnatvena paJcacatvAriMzad api aGgIkuru, na ca vaktavyaM pUrvAcAryakartRsamAnatve'pi yat mama zraddhayA samaM 45-AmIliSyati dazavaikAlikadazAzrutaskandhaprajJApanA uttarAdhyayanAdikaM tatpramANaM kariSyAmi, nanu mAmakInazraddhayA samaM| gamasthApavighaTamAna-nizItha-mahAnizItha-prakIrNakAdikaM iti, evaM cettarhi tava manomAnitaM pramANam , na pUrvAcAryAdikatrapekSA, apiTAnAdhikAraH ca nizamyatAM samAM zemuSIM vidhAya, pUrvAcAryAH pUrvazrutadharA guruparamparAgatAmnAyavidaH paramasaMvignAH saMsArodvignAH paralokagaveSiNo rAgadveSarahitAH zuddhaprarUpakAH sarvajanamAnyAzca Asan , tvaM tu Adhuniko alpamatiH tAdRk pUrvAcAryavinirmitA-8 |gameSu keSucit mAnyatvaM keSucicca amAnyatvaM vadan svakIyazraddhAM ca satyAM sthApayan atIvA'saMgatatvAt lokaviruddhatvAcca sabhyalokebhyo na lajase ?, nA'pi paralokAt bibheSi ? tava ziro lohajaTitaM iva dRzyate, api ca re vijJaMmanya ! tattvadRSTyA vicAraya, sAMprataM vartamAnAH paJcacatvAriMzad api AgamAH zrIdevardhigaNikSamAzramaNaiH zrIvIrAt azItyadhikanavazata 980 varSe jAtena dvAdazavarSIyadurbhikSavazAt bahutarasAdhuvyApattau bahuzrutavicchittau ca jAtAyAM yadAhuH "prasahyaM zrI|jinazAsanaM rakSaNIyaM, tad rakSaNaM ca siddhAntAdhInaM" iti bhaviSyadbhavyalokopakArAya zrutabhaktaye ca zrIsaGghAgrahAt mRtAvaziSTatatkAlInasarvasAdhUna vallabhyAM AkArya tanmukhAt vicchinnAvaziSTAn nyUnAdhikAn truTitAtruTitAn AgamAlApakAn anukrameNa svamatyA saMkalayya pustakArUDhAH kRtAH, tato mUlato gaNadharabhASitAnAM api tatsaMkalanAnantaraM sarveSAM 45 api AgamAnAM kartA zrIdevarddhigaNikSamAzramaNa eva jAtaH, tad jJApakaM api idaM, yathA zrIbhagavatIsUtraM zrIsudharmasvAmikRtaM, prajJApanAsUtraM ca vIrAt paJcatriMzadadhikatrizata 335 varSajAtaM zrIzyAmAcAryakRtaM, zrIbhagavatyAM ca bahuSu sthAneSu DU MASAKAAROO Jain Education interna l ww.jainelibrary.org Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intera sAkSiH likhitA'sti "jahA pannavaNAe" / evaM anyeSu api aGgeSu upAGgasAkSiH likhitA, tadvAcane tvayA upayogo deyaH, tataH paJcacatvAriMzato'pi AgamAnAM saMkalanAkAraka eka eva zrIdevarddhigaNikSamAzramaNaH, tataH sAmAnye AgamakartRke mAnyAmAnyavacanasattA'pi samAnA eva / na ca vAcyaM aGgopAGgebhyo anye AgamA vighaTante tarhi kathaM mayA te manyante ?, evaM cettarhi aGgebhyo aGgAni vighaTante, upAGgebhya upAGgAni evaM aGgebhya upAGgAni api tadA tAni api amAnyAni bhaviSyanti, tadvighaTanaM yathA zrIsamavAyAGge ( 60 patre ) catustriMzattame samavAye "jao jaovi ya NaM arahaMto bhagavaMto viharaMti tao taovi ya NaM joyaNapaNavIsAeNaM ItI na bhavati 27 mArI na bhavati 28 sacakkaM na bhavati 29 paracakaM na bhavati 30 aivuTTI na bhavati 31 aNAvuTTI na bhavati 32 dubbhikkhaM na bhavati 33 puhuppannA vi ya NaM uppAiyA vAhI khiSpamiva uvasamaMti 34" etatsUtrapratispardhisUtraM zrIvipAkasUtraM ( 57 patre ), tathAhi - "te NaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre purimatAle nayare samosaDhe parisA niggayA, rAyA niggao, dhammo kahio, parisA rAyA ya paDigao, te NaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTThe aMtevAsI goyame, jAva rAyamaggaM samogADhe samosaDhe, tattha NaM bahave hatthI pAsati, bahave Ase purise saNNaddha baddhakavara tesiM NaM purisANaM majjhagayaM egaM purisaM pAsati, avauDaya ( baMdhaNabaddhaM ) jAva ugghosejjamANaM, tate NaM taM purisaM rAyapurisA paDhamaMmi caccaraMsi nisiyapaveMti nisiyAvettA aTTha cullappiyae aggao ghANaMti" atra samavAyAGge proktaM yaduta bhagavataH sakAzAt paJcaviMzatiyojanAni yAvat | Iti - mArI - svacakra - paracakrAdikaM na bhavati, vipAke tu pratipAditaM yatra bhagavAn samavasRtaH tatra eva anaGgasenaH sakuTumbo For Part 15. Srsonal Use Only w.jainelibrary.org Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *PERSHUS 45-AgamasthApanAdhikAraH sAmAcA- mAritaH iti kathaM na virodhaH? // 1 // api ca zrIjJAtAdharmakathAyAM (206 patre) "tae NaM sA sUmAliA ajA aNorIzata- zahaDiA anivAriA sacchaMdamaI abhikkhaNaM abhikkhaNaM hatthe dhovei jAva ceeti, tatthavi aNaM pAsatthA pAsasthavihArI, km| osannA osannavihArI kusIlA kusIlavihArI saMsattA saMsattavihArI bahUNi vAsANi sAmaNNapariAgaM pAuNati addhamAsiAe saMlehaNAe tassa ThANassa aNAloia apaDikaMtA kAlamAse kAlaM kiccA IsANe kappe aNNayaraMsi vimANaMsi devagaNiattAe // 78 // uvannA, tatthegaiANaM devINaM navapaliovamAiM ThiI pannattA, tatthaNaM sUmAliAe devIe nava palikamAI ThiI pannattA" api ca zrIjJAtAdharmakathAyAM virAdhitasaMyamA sukumArikA''ryA IzAne kalpe devagaNikAtvena utpannA ityAdi proktaM asti, etat sUtravisaMvAdi ca idaM zrIbhagavatIsUtraM ( 49 patre), yathA "virAhiasaMjamANaM kahiM uvavAo? goyamA ! jahanneNaM bhavaNavAsu, ukkoseNaM sohamme kappe" iti / atra idaM rahasya-jJAtAyAM virAdhitasaMyamAyA api sukumArikAyA IzAne devaloke utpAda uktaH, bhagavatyAM tu utkarSeNa api virAdhitasaMyamasya saudharme eva utpAdaH, tarhi kathaM na visaMvAdaH // 2 // punaH zrIjIvAbhigamasUtre ( 37 patre) "se kiM taM thalayaraparisappasamucchimA? 2 duvihA pannattA, taM jahA-uragaparisappasaMmucchimA, bhuygprisppsNmucchimaa| se kiM taM uragaparisappasaMmucchimA? 2 caubihA pannattA, taM jahA-ahI 1 ayagarA 2 AsAliA 3 mahoragA 4 / se kiM taM ahI? ahI duvihA pannattA, taM jahA-davIkarA mauliNo a, se kiM taM dadhIkarA? dabI. karA aNegavihA pannattA, taM jahA-AsIvisA jAva se taM dabIkarA / se kiM taM mauliNo ? mauliNo aNegavihA pannattA, taMjahA-divA goNasA jAva se taM mauliNo, se taM ahii|se kiM taM ayagarA ? ayagarA egAgArA pannattA, se taM ayagarA / / // 78 // Jain Education Inter For pavate & Personal use only 156 H ainelibrary.org Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se kiM taM AsAliA!1 AsAliA 2 jahA pnnvnnaae|se taM aasaaliaa|se kiM taM mahoragA? mahoragA jahA pannavaNAe, se taM mhorgaa| je yAvaNNe tahappagArA te samAsao duvihA pannattA,taM jahA-pajattA ya, apajattA ya taM ceva, navari sarIro gAhaNA jahanneNaM aMgulassa'saMkhejabhAgaM ukkoseNaM joyaNapuhuttaM" etatsUtravirodhitu idaM zrIprajJApanAsUtraM (46 patre), tathAhi| kahiNaM bhaMte ! AsAliA saMmucchaMti ? goyamA ! aMtomaNussakhitte aDDAijesu dIvesu nivAghAeNaM pannarasasu kammabhUmisu vAghAyaM paDucca paMcasu mahAvidehesu cakavaTTikhaMdhAvAresu baladevakhaMdhAvAresu vAsudevakhaMdhAvAresu maMDaliakhaMdhAvAresu mahAmaMDaliakhaMdhAvAresu gAmanivesesu nigamanivesesukheDanivesesu nagaranivesesukabbaDanivesesu maDaMbanivesesu doNamuhanivesesu paTTaNanivesesu Agaranivesesu Asamanivesesu saMvAhanivesesurAyahANInivesesu eesiNaM ceva viNAsesu ettha NaM AsAliA saMmucchati / jahanneNaM aMgulassa asaMkhejaibhAgamittAe ogAhaNAe ukkoseNaM bArasajoyaNAI tayaNuruvaM caNaM vikkhaMbhabAhalleNaM bhUmi dAlittA NaM samuDhei, asannI micchadivI annANI paMcIMdI aMtomuhutta'ddhAuyA ceva kAlaM karei, atra arya virodhaH-punaHjIvAbhigamasUtre saMmUcchimora parisarpabhedeSu AsAlikasAna Azritya zarIrAvagAhanA jaghanyena aGgalAsaMkhyabhAgA utkRSTA avagAhanA ca yojanapRthaktvaM iti ukaM, prajJApanAsUtre tu dvAdaza yojanAni iti / 3 / api ca zrIsthAnAne sUtre (398 patre) "jaMbuddIve dIve bhArahe vAse atItAe usappiNIe satsa kulagarA hotthA, taM jahA-mittadAme 1 sudAme a 2, supAse bha 3 sayaMpabhe 4 / vimalaghose 5 sughose ta 6, mahAghose 7 a sattame // 1 // " etadvisaMvAdi ca zrIsthAnAGgasya eva | dazamaM sthAnam tathAhi-(518 panne) jaMbuddIve 2 dIve bhArahe vAse atItAe usappiNIe dasa kulagarA hotthA, taM jahA-saya. sAmA014 151 personal Use Only Jain Education Inter Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzatakam / // 79 // Jain Education Inter jjale 1 sayAU ya 2 aNaMtaseNe a 3 amitaseNe a 4 / takaseNe a 5 bhImaseNe a 6 mahAbhImaseNe sattame 7 // 1 // daDharahe 8 | dasarahe 9 sayarahe 10" iyaM vighaTanA yaduta - atItotsarpiNyAM ekasmin eva sthAnAGge saptamasthAne sapta, dazamasthAne daza kulakarA uktAH // 4 // tathA punaH zrIsthAnAGge ( 398 patre ) "jaMbuddIve dIve bhArahe vAse AgamismAe usappiNIe satta kulakarA bhavissaMti, taM jahA - mittavAhaNe 1 subhome a 2, suppame a 3 sayaMpame 4 / datte 5 suhume 6 [suhe surUve ya] subaMdhU a 7 AgamessiNa hokkhaI // 1 // " etatsUtravisaMvAdi ca dazamaM sthAnaM ( 518 patre ), tathAhi - jaMbuddIve 2 dIve bhArahe vAse AgamissAe usappiNIe dasa kulagarA bhavissaMti, taM jahA-sImaMkare 1 khemaMdhare 2 sImaMkare 3 khemaMdhare 4 vimalavAhaNe 5 saMmutI 6 paDisue 7 daDhadhaNU 8 dasadhaNU 9 satadhaNU 10" atrA'pi saptAnAM dazabhiH samaM kulakarasaMkhyayA virodhaH // 5 // tathA zrIsthAnAGgasUtre ( 398 patre ) vartamAnAvasarpiNyAM sapta kulakarA uktAH tathAhi jaMbuddIve dIve bhAra he vAse imIse osappiNIe satta kulagarA hotthA, taM jahA - "paDhamittha vimalavAhaNa 1 cakkhuma 2 jasamaM 3 cautthamabhicaMde 4 / tatto ya paseNai 5 puNa, marudeve ceva 6 nAbhI ya7 // 1 // " iti, jambUdvIpaprajJadhyAM ( ( 132 patre ) tu paJcadaza uktAH, tathAhi - "tIseNaM samAe pacchime tibhAge paliovamaTThabhAgAvasese etthaNaM ime paNNarasa kulagarA samuppajjitthA, taM jahA - sumaI 1 paDissuI 2 sImaMkare 3 sImaMdhare 4 khemaMkare 5 khemaMdhare 6 vimalavAhaNe 7 cakkhumaM 8 jasamaM 9 abhicaMde 11 caMdAme 11 paseNaI 12 marudeve 13 nAbhI 14 usame tti 15" iti, saptakulakarANAM paJcadazakulakarasaMkhyayA samaM visaMvAdaH 6 / tathA zrIsthAnAGge dazamasthAne (506 patre ) evaM pratyapAdi 'paNhAvAgaraNadasANaM 45-A gamasthApanAdhikAraH 38 // 79 // w.jainelibrary.org Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai dasa ajjhayaNA pannattA, taM jahA-uvamA 1 saMkhA 2 isibhAsiAI 3 AyariabhAsiAiM 4 mahAvIrabhAsiAI 5 khomagapasiNAI 6 komalapasiNAI 7 addhA hAgapasiNAI 8 aMguTupasiNAI 9 bAhupasiNAI 10" iti atra ayaM virodhaH-atra uktaM 'etAni daza adhyayanAni zrIpraznavyAkaraNe santi,' tAni kAni? na etAdRzAni nAmAni kA'pi santi, nA'pi arthavaktavyatA saGgatiH, sAMprataM tu paJca AzravadvArANi pazca saMvaradvArANi ca santi // 7 // evaM zrIjIvAbhigamasUtre nArakANAM saMhananaM na uktaM, atha ca uttarAdhyayanasUtre ekonatriMzadadhyayane mAMsaM nArakANAM uktam ||8||tthaa zrIAcArAGgasUtra dvitIyazrutaskandhe piNDaiSaNA'dhyayane caturthoddezake SaDrasanavavikRtigrahaNaM anagArANAM uktaM,zrIsthAnAGge bhagavatyAM ca mAMsaniSedhaHpratyapAdi, dazavaikAlike mdynissedhH||9||tthaa dazavaikAlikAdau uktam-sAdhavaH SaDDIvanikAyarakSakAH saJcittapRthivyaptejovAyuvanaspatyAdisaMghaTTe AhAraM api na gRhanti / punaH zrIAcArAGge zrIkalpasUtre ca sAdhUnAM nadIlavanaM nadyuttaraNaM varSati api meghe AhArArtha gamanaM ca samanujJAtam // 10 // zrIbhagavatyAdau zrAvakANAM paJca-16 daza karmAdAnAni nivAritAni // upAsakadazAsUtre AnandakAmadevAdInAM paJcazatahalavAhane'pi zrAvakatvaM zlASitam // 11 // tathA prathamopAGge tApasAnAM utkRSTA gatiH jyotiSkeSu proktA // bhagavatyAM tu tAmalitApasa IzAnakalpe smutpnnH||12|| tathA sUtrakRtAGge sAdhoH strIsaGgato trividhaM trividhena parihAraH pratyapAdi / zrIsthAnAGge tu sAdhuH prapatantI sAdhvIM svahastena | avalambayet iti uktam // 13 // jJAtAyAM zrIkRSNavAsudevasya antaHpuryoM dvAtriMzatsahasrAH likhitAH, antakRte ca ssoddshshsraaH||14|| tathA aSTamAGge zrIkRSNo dvAdazamo jino bhAvI iti nigaditaM, samavAyAGge tu trayodazama iti // 15 // M Jain Education Inter 159& Personal use Only ainelibrary.org Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 8 // tathA caturdazapUrviNo jaghanyato'pi lAntake gacchanti, kArtikastu caturdazapUrvadharo'pi saudharme samutpannaH // 16 // evaM | 45-ApratyAgamaM zatazo visaMvAdAH santi kiM kriyate / nanu-yadi eka eva zrIdevarddhigaNikSamAzramaNaH paJcacatvAriMzato'pi gamasthApaAgamAnAM saMkalanAM kRtavAn tarhi kathaM etAvanto visaMvAdA likhitA tena ? ucyate-ekaM tu kAraNaM idaM, yathA yathA nAdhikAraH yasmin yasmin Agame mRtAvaziSTasAdhubhiH yad yad uktaM tathA tathA tasmin tasmin Agame zrIdevarddhigaNikSamAzramaNena api pustakArUDhIkRtaM, nahi pApabhIravo mahAnta idaM satyaM, idaM tu asatyaM iti ekAntena prarUpayanti iti, dvitIyaM tu kAraNaM idaM, yathA ballabhyAM yasmin kAle devarddhigaNikSamAzramaNato vAcanA pravRttA, tathA tasmin eva kAle mathurAnagaryA api / skandilAcAryato'pi dvitIyA vAcanA pravRttA, tadA tatkAlInamRtAvaziSTachadmasthasAdhumukhavinirgatAgamAlApakeSu saMkalanAyAM vismRtatvAdidoSa eva vAcanAvisaMvAdakArako jAtaH / yaduktaM zrIjyotiSkaraNDakavRttI, tathAhi-"iha skandilAcAryapravRttau duHSamAnubhAvato durbhikSapravRttyA sAdhUnAM paThanagaNanAdikaM sarva api anazyat , tato durbhikSAtikame subhikSapra. vRttau dvayoH saGghayoH melApako abhUt , tad yathA, eko ballabhyAM, eko mathurAyAM, tatra sUtrasaMghaTTane vAcanAbhedo jAtaH, vismRtayoH hi sUtrArthayoH smRtvA smRtvA saMghaTTane bhavati avazyaM vAcanAmedaH, na kadAcid anupapattiH, tatra anuyogadvArAdikaM idAnIM vartamAnaM mAthurIvAcanAnugataM, jyotiSkaraNDakasUtrakartA ca AcAryoM vAllabhyaH, tata idaM saMkhyAsthAnapratipAdanavAllabhyavAcanAnugataM, itiAna asya anuyogadvArapratipAditaH saMkhyAsthAnaiH saha visadRzatvaM upalabhya vicikitsi ASSISLOSESSISSEISUSTUSSEX Jain Education Inter For Rivate & Personal use only (GOMw.jainelibrary.org 160 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tavyaM iti 13 patre / tataH paJcacatvAriMzadapi AgamAH ekasamAnakartRkAH, chadmasthaiH ekasamAnabuddhayA mAnanIyAH, na | atra zaGkAzaGkaH hRdi rakSaNIyo vickssnnaiH|| 38 // ||iti 45 aagmsthaapnaadhikaarH|| 38 // nanu-keSu keSu AgameSu jinapratimA asti, kena kena ca sA pUjitA vanditA cA'sti ? tadarzayantu, ucyate-zrIjJAtAdharmakathAyAM SoDazAdhyayane (210 patre) draupadyA jinapratimA pUjitA'sti, tathAhi-"taeNaM sA dovaI rAyavarakannA jeNeva majaNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA majjaNagharaM aNupavisai, aNupavisittA nhAyA kayabalikammA kayakouamaMgalapAyacchittA suddhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavarAI parihiA, majaNagharAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva jiNaghare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jiNadharaM aNupavisai, aNupavisittA jiNapaDimANaM Aloe paNAma karei, paNAmaM karitA lomahatthayaM parAmusai, evaM jahA sUriAbho jiNapaDimAo accei, accheittA taheva bhANiaba jAva | dhUvaM Dahai dhUvaM DahittA vAmaM jANuM aMcei dAhiNaM jANuM dharaNiyalaMsi nivesei, nivesittA tikkhutto muddhANaM dharaNiyalaMsi |namei, nameittA IsiM pacaNNamai karayala jAva kaTTa evaM vayAsI "namotthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva ThANaM saMpattANaM" dai namasai, namaMsittA jiNagharAo paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva aMteure teNeva uvAgacchaI" ityAdi, atra idaM rahasyam-draupadIzrAvikayA pratimA pUjitA, punaH atrA'rthe zrUyatAM atra "jeNeva jiNaghare teNeva uvAgacchai" iti 18|| ukaM, idaM jinagRhaNaM zAzvataM azAzvataM vAna AdyapakSo dakSaH, etatsthAne zAzvatacaityasya siddhAnte anabhidhAnena MANGACASSAGAR Jain Education Inter 162vate & Personal use Only W w.jainelibrary.org Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 81 // taduktau sphuTaM utsUtradoSApatteH, atha yadi azAzvataM tarhi kenacit kAritaM eva bhaviSyati, na ca mithyAtvinAM tat kArApaNe Agame adhikAraH, tataH kaizcit zrAvakaiH eva tat jinagRhaM kAritaM iti nizcayaH, na ca vaktavyaM draupadI tu atra zrAvikA na uktA, jinaprati[kiMtu rAjavarakanyA kathitA iti, yato rAjavarakanyA iti uktau zrAvikAtvaM na vyAhanyate, yathA zrIuttarAdhyayane dvAviMza- mApUjAtitame adhyayane ( 492 patre)rAjImatI rAjavarakanyA proktA, tarhi na samyaktvadhAriNI na zrAvikA ? tatpATho yathA- dhikAraH | "soUNa rAyakannA, pacaja sA jiNassa u / NIhAsA u nirANaMdA, sogeNa ya smucchiaa||28||raaiimii viciMtei,16 39 |dhigatthu [dhiratthu] mama jIviraM / jA'haM teNaM paricattA, seaM pavaiuM mama // 29 // aha sA bhamarasaMnnibhe, kuccaphaNagappa-12 sAhie / sayameva lucaI kese, dhiimaMtI vavassiA // 30 // vAsudevo aNaM bhaNai, luttakesi jiiMdiaM / saMsArasAgaraM ghoraM, tara kanne ? lahuM huM // 31 // aha sA rAyavarakannA, sudviA niyamabae / jAI kulaM ca sIlaM ca, rakkhamANI tayaM vade // 40 // " iti, tathA punaH zrIjJAtAyAM (135 patre ) mallikumArI api rAjavarakanyA proktA'sti, tathAhi-tae NaM| |kuMbhae tesiM saMjattagANaM jAva paDicchai, paDicchittA mallI videhavararAyakannaM saddAvei, sahAvittA taM divaM kuMDalajualaM // 81 // mallIe videhavararAyakannagAe piNaddhatti, piNaddhittA paDivisajjai" iti, api ca re manomate! ziSya! cakSuSI kSaNaM nimIlya vicAraya, yato draupadI zrAvikA, tata eva nAradasya asaMyatA'viratA'pratihatapratyAkhyAtapApakarmaNo na utthAnAdibhaktiM kRtavatI, tatpATho jJAtAsatko yathA (213 patre) "tate NaM sA dovaI kacchullanArayaM assaMjayaM avirayaM apaDihayapaJcakkhAyapAvakammaM tikaTTa no ADhAti no pariANai no abbhuDhei no pajuvAsaI" iti, na ca vAcyaM draupadI paJcabhartR SERRISSOAS * Jain Education Inter For Private & Personal use only ___ Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter |mAnyatvena yauvanAdimadotkaTatayA nAradasya na utthAnAdi cakre iti, yataH sUtre gaNadharadevoktaM anutthAnAdau asaMyatAviratAdikaM hetuM muktvA navInasvagallakalpitahetuM vadataH tava mahotputradoSApattiH bhaviSyati iti, api ca yadi draupadI zrA| vikA na abhaviSyat tadA namotthu NaM kathaM akathayiSyat, nahi zrAvakadharma vinA ko'pi namotthu NaM paThati jinapratimAgre kathayati vA / punaH prAha manomatiziSyaH nanu - draupadyA jinapratimA pUjitA paraM dharmArtha na, kintu vivAhasamayatvAt saMsA rArtha, tatrA'rthe zRNu re mUrkha ! yadi ko'pi vidyamAnaM tIrthaGkaraM pUrva vandayitvA vA sAdhuM vA pUrva pratilAbhayitvA sAmAyikaM vA pUrva lAtvA pazcAt bhojanaM kurute tarhi kiM vidyamAnatIrthaGkaravandanAdipuNyaM saMsArArthe kiM patiSyati ? pratyuta evaM prazaMsA kartavyA tasyAH "aho ! dhanyA eSA draupadI, aho ! dRDhaM asyAH samyaktvaM, aho ! zasyaM asyAH zrAvikAtvaM, | yaduta vivAhAdikartavyavyagratAyAM api jinapratimAM pUjitavatI" iti / na ca vAcyaM anayA tu pUrvajanmani nidAnaM vyadhAyi, tena tasmin sati kathaM tasyAH samyaktvavattvaM zrAvikAttraM ceti ? draupadIkRta nidAnasya "niva 1 ghaNi 2 nArI 3 nara 4 sura 5 | aSpaSpavihAra 6 AyaviArattaM 7 saGghatta 8 daridatta 9 caijja navaniANAi // 1 // " iti nidAnanavake na antarbhAvAt nidAnatA eva na bhavati, yathA kathaMcit caturthanidAnamadhye antarbhAve'pi adhyavasAyavizeSeNa tasya nidAnatAyA abhAvAt | tasyAH zrAvikAtvaM na vyAhanyate, api ca tAdRzanidAna sadbhAve brahmadatta cakravartivat na viratiH udayaM eti, draupadI tu pratrajitA ato na tasyAH nidAnatA 1 tathA zrIbhagavatI sUtre 20 zatake navamodeza ke ( 793 patre ), yathA vidyAcAraNajaGghAcAraNasAdhubhiH zAzvatAni nandIzvarAdisatkAni azAzvatAni ca, bharatakSetrasatkAni caityAni vanditAni santi, tAni zrUyatAM - 163 Ivate & Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata kam / // 82 // Jain Education Intel "kavihANaM bhaMte ! cAraNA pattA ? goyamA ! cAraNA duvihA pannattA, taM jahA - vijjAcAraNA ya jaMghAcAraNA ya, se keNaTTe NaM bhaMte ! evaM buccai vijAcAraNA ? vijjAcAraNA goyamA ! tassa NaM chaLaNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM vijAe uttaraguNaladdhiM khamamANassa vijAcAraNaladdhInAmaM laddhI samuppajjaha se teNaNaM jAva vijAcAraNA0, vijjAcAraNassa NaM bhaMte ! kahaM sIhA gaI kahaM sIhe gaivisae pannatte ? goyamA ! ayanaM jaMbuddIve dIve jAva kiMcivisesA - hie parikkheveNaM deve NaM mahaDIe jAva mahesakkhe jAva iNAmevattikaTTu, kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM tihiM accharAnivAehiM tikkhutto aNupariaTTittA NaM habamAgacchejA, vijjAcAraNassa NaM goyamA ! tahA sIhA gaI tahA sIhe gaIvisaya pannate / | vijjAcAraNassa NaM bhaMte! tiriaM kevatiyaM gativisae pannatte ? goyamA ! se NaM io egeNaM uppAraNaM mANusuttare paJcae samosaraNaM karei, samosaraNaM karitA tahiM ceiAI vaMdai, vaMdittA bitieNaM uppAeNaM naMdIsaravare dIve samosaraNaM karei, samosaraNaM karittA tahiM ceiAI vaMdai, vaMdittA tato paDiniattati 2 ihamAgacchara, AgacchittA iha ceiAI vaMdai / vijjAcAraNassa NaM goyamA ! tiriaM evatie gativisae pannatte / vijjAcAraNassa NaM bhaMte ! uhuM kevatie gaivisae pannatte ? goyamA ! se NaM io egeNaM uppAeNaM naMdaNavaNe samosaraNaM karei, karitA tahiM ceiAI baMdara vaMdittA, bitieNaM uppAraNaM paMDagavaNe samosaraNaM karei, karittA tahiM ceiAIM vaMdara, vaMdittA tao paDiniyattati tao 2 ihamAgacchadda, AgacchittA ihaM ceiAI baMdara, vaMdittA vijjAcAraNassa NaM goyamA ! uhuM evatie gaivisae pannatte / se NaM tassa ThANassa appAloiapaDikkate kAlaM karei, natthi tassa ArAhaNA, se NaM tassa ThANassa AloiapaDikkaMte kAlaM karei asthi tassa 164 [ & Personal Use Only Agame jinaprati mApUjA dhikAraH 39 // 82 // ww.jainelibrary.org Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAhaNA (sUtra 683), se keNadveNaM bhaMte ! evaM vuccai jaMghAcAraNe ? jaMghAcAraNe goyamA! tassa NaM aTThamaM aTThameNaM aNi-15 4 kkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANassa jaMghAcAraNaladdhInAma laddhI samuppajai, se teNadveNaM jAva evaM vuccai jaMghAcAraNe, jaMghAcAraNassa NaM bhaMte ! kahaM sIhA gati kahaM sIhe gaivisae pannatte? goyamA! ayannaM jaMbuddIve dIve evaM jaheba vijAcAraNassa, NavaraM tisattakkhutto aNupariaTTittANaM havamAgacchejjA, jaMghAcAraNassaNaM goyamA! tahA sIhA gaI tahA sIhe| gativisae pajhatte sesaM taM ceva / jaMghAcAraNassa NaM bhaMte! tiriaM kevatie gaivisapa pannatte? goyamA 1 se NaM ito egeNaM uppAeNaM ruagavare dIve samosaraNaM karei, karittA tahiM ceiAi vaMdati, vaMdittA tato paDiniattamANe bitieNaM uppAraNaM naMdIsaravaradIve samosaraNaM karei, karitA tahiM ceiAI vaMdai vaMditA ihamAgacchA, AgacchittA ihaM ceiAI dAvaMdai, jaMghAcAraNassa NaM goyamA ! tiriaM evatie gaivisae pannatte / jaMghAcAraNassa NaM bhaMte ! uDe kevatie gaivisae IMIpannatte ? goyamA seNaM ito egeNaM uppAraNaM paMDagavaNe samosaraNaM kareha, karicA vahiM ceiAI vaMdara, baMdisA sao paDiniattamANe bitieNaM uppAraNaM naMdaNavaNe samosaraNaM karei, karitA tahiM ceiAiMdA, vaMdittA ihamAgacchA, AgadAcchittA iha ceiAI vaMdai, jaMghAcAraNassa NaM goyamA ! urdU evatie gaivisee pannatte, seNaM tassa ThANassa aNAloia apaDikaMte kAlaM karei natthi tassa ArAhaNA,se NaM tassa ThANassa AloiapaDikaMte kAlaM karei asthi tassa ArAhaNA, sevaM | bhaMte ! sevaM bhaMte ! jAva viharati (sUtra 684)" // iti viMzatitamazatake navamoddezakaH smpuurnnH|| / iha vidyAcAraNena tiryagloke mAnuSottaraparvate nandIzvaraparvate ca caityAni vanditAni, Urdhvaloke ca nandanavane pANDa PAASSASSISESSAGE 165 Jain Education inte -R avates Personal use only Dilw.jainelibrary.org Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C sAmAcArIzata km| // 83 // kavane ca caityAni vanditAni, tAni ca sthAnakacatuSke'pi zAzvatacaityAni jJeyAni, atra Agamane ca vAradvayaM azAzvata- Agame caityAni vanditAni, evaM javAcAraNena api rucake nandIzvare ca tiryagloke pANDukavane nandanavane ca Urdhvaloke jinapratisthAnacatuSke zAzvatacaityavandanA akAri, atrA''gamane vAradvayaM ca azAzvatacaityeSu zrAvakakAriteSu vandanA vidadhe, mApUjAatrA''ha manomatiziSyaH nanu-vidyAcAraNA javAcAraNAzca caityavandanArthagatAgatAH paraM anAlocitAzca virAdhakAH dhikAra proktAH, are atrA'rthe gaNadharAbhiprAyaM zRNu, ebhiH labdhiH prayuktA, tena labdhyupajIvitvena pramAdasthAnaM AsevitaM, tattu pramAdasthAnaM gurusamIpaM Agatya avazya AlocayitavyaM, anyathA virAdhakatvaM Apadyeta, paraM caityavandanAyA Alocane tatra gamanaM eva na ghaTAM ATIkate, gamanAgamanAlocanA tu saGgatiM aGgati eva, yadi hastazatAdupari gamyate tadA api Agatena gamanAgamanaM gurusamakSaM Alocayitavya eva, kiM vAcyaM nandIzvaradvIparucakadvIpagamanAgamanayoH?, yaduktaM zrIAvazyakaniyukto| "hatthasayAdAgaMtuM, gaMtuM ca muhuttagaM jahiM ciDhe / paMthe vA vaccaMte, naisaMtaraNe paDikkamaNaM // 1 // " punaH zrIdazavaikAlikasUtre paJcamAdhyayane'pi (178 patre) AlocanAvidhiH, tathAhiI "viNaeNaM pavisittA, sagAse guruNo muNI / iriyAvahiyamAyAya, Agao a paDikkame // 88 // AbhoittANa nIsesa, AIAraM ca jahakkama / gamaNAgamaNe ceva, bhattapANe va saMjae // 89 // ujuppanno aNuviggo, abakkhitteNa cetasA // 3 // Aloe gurusagAse, jaM jahA gahiaM bhave ||90||n sammamAloiaM hujjA, puciM pacchA va jaM kaDaM / puNo paDikkame hai| SARSWARA - ARE Jain Education Intel For Private & Personal use only Halww.jainelibrary.org Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tassa, vosaTTho ciMtae imaM // 91 // aho jiNehiM asAvajjA, vittI sAhUNa desiA / mukkhasAhaNahe ussa, sAhudehassa dhAraNA // 92 // namukkAreNa pArittA, karittA jiNasaMthavaM / sajjhAyaM paTTavittA NaM, vIsemejja khaNaM muNI // 93 // punaH zrIgautamasvAminA zrIupAsakadazAsUtre ( 21 patre ) gamanAgamanaM AlocitaM asti, tathAhi "tate NaM se bhayavaM goyame AnaMdapaNaM samaNovAsaeNaM evaMvutte samANe, saMkie kaMkhie vitigicchie bhedasamAvane ANaMdassa samaNovAsagassa aMtiyAo paDinikkhamai paDinikkhamittA jeNeva dUipalAse ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNe paDika - | mai, paDikkamittA esaNamaNesaNaM Aloei, AloittA bhattapANaM paDidaMsei, paDidaMsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai" ityAdi, evaM sthAne sthAne sAdhubhiH AhArAdyarthaM gatvA Agatya gurupArzve gamanAgamanaM AlocitaM asti / punarapi Aha manomatiH nanu yadi vidyAcAraNA jaGghAcAraNAzca antarAle kadAcit kAlaM kuryuH tadA kutra yAnti ? ucyate - gatiH teSAM sUtre na likhitA'sti paraM tvamapi vida, AhArArthaM vidyamAnatIrthaGkaravandanArthaM vA gatvA kadAcit sAdhuH mriyate tadA kutra gacchet ? atra idaM rahasyaM jAnIhi -- atra bhAvasya eva pradhAnatvaM jJeyaM, yathA saMvignagItArthasamIpe sAdhuH AlocanAgrahaNArthaM gacchan antarAle eva kAlaM kurvan zuddhabhAvatvena sugatimeva gacchet tathA vidyAcAraNA jaGghAcAraNA api sugatibhAja eva / api ca manuSyakSetrAd bahiH na kespi viyante manuSyakSetrAntaraM api "dusamudde tinni sesa jale" iti uktatvAt, lavaNasamudrAdau siddhAnte uktAH atha ca paJcacatvAriMzalakSayojanapramite kSetre 167 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzatakam / // 84 // "yatra ekaH siddhaH tatra anantAH siddhAH" ityevaMprakAreNa sarvamapi siddhakSetraM siddhajIvaNyAtaM tadA eva jAtaM yadA tadadhaH pazcacatvAriMzalakSayojanapramite manuSyakSetre'pi samazreNyA sarvatra anantAH siddhAH, tato manuSyakSetrAntaH samudre'pi anantAH siddhAH santi te ke ? tAn vicAraya, vicAraya / tathA zrI aupapAtikasUtre ( 97 patre ) ambaDazrAvakAdhikAro yathA'aMbaDassa NaM no kappara aNNautthie vA aNNautthiyadevayANi vA aNNautthiyapariggahiANi vA arihaMtaceiANi vaMdittae vA namaMsitae vA jAva pajjuvAsittae vA nannattha arihaMte vA arihaMtaceiANi vA" ityAdi, atra arha - caityAdijinapratimA iti // 3 // evaM zrIupAsakadazAsUtre ( 14 patre ) AnandazrAvakAdhikAre'pi tathAhi - "no | khalu me bhaMte ? kappai ajjappabhiI annautthie vA annautthi adevayANi vA annautthiapariggahiANi arihaMta ceiANi vA vaMdittae vA narmasittae vA" atrA'pi caityAni arhatpratimAlakSaNAni yathA bhautaparigRhItAni vIrabhadra 1 mahAkAlAdIni // 4 // tathA zrIpraznavyAkaraNasUtre tRtIyasaMvaradvAre ( 122 patre ) caityavaiyAvRttikaraNe karmanirjarA moktA, tathAhi "aha kerisa puNAI ArAie vayamiNaM ? je se uvahi-bhatta-pANa saMgahaNa - dANakusale acaMtabAla-dubbala - gilANa - vuDukhamake pavati - Ayariya-uvajjhAe sehe sAhammie tavassIkula- gaNa - saMgha-beiaTThe a nijjaraTThI beyAvaccaM aNissiaM dasavihaM bahuvihaM kare " vyAkhyA'pi yathA ( 126 patre ) 'je se' ityAdi yo'sau upadheH bhaktapAnAnAM ca dAnaM ca | saMgrahaNaM ca tayoH kuzalo = vidhijJo yaH sa tathA bAlazca durbalazca ityAdi samAhAradvandvaH, tato atyantaM badvAla- durbala 168 Agame jinaprati mApUjAghikAraH 39 11 28 11 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 15 Jain Education Interna glAna- vRddha-kSapakaM tat tathA, tatra viSaye vaiyAvRtyaM karoti iti yogaH, tathA pravRttyAcAryopAdhyAye iha dvandvaikatvAt pravRttyAdiSu tatra pravRttilakSaNaM idaM "tavasaMjama jogesuM, jo jogo tattha taM pavattei / asahuM ca niattei, gaNatattillo pavittI u // 1 // itarau pratItau tathA 'sehe' tti zaikSe-abhinavaprabrajite sAdharmike - samAnadharmake liGgapravacanAbhyAM tapasvini - caturthabhaktAdikAriNi, tathA | kulaM- gacchasamudAyarUpaM candrAdikaM, gaNaH - kulasamudAyaH koTikAdikaH, saGghaH- tatsamudAyarUpaH, caityAni jinapratimA, etAsAM yo'rthaH prayojanaM sa tathA, tatra ca nirjarArthI - karmakSayakAmaH vaiyAvRtyaM - vyAvRttakarmarUpaM upaSTambhanaM ityarthaH, anizritaM -kIyadinirapekSaM dazavidhaM dazaprakAraM Aha ca "veyAvacaM vAvaDa - bhAvo iha dhammasAhaNanimittaM / annAiyANa vihiNA, saMpAyaNamesa bhAvattho // 1 // Ayariya uvajjhAe, yerai tavassI gilANa sehANaM / sAhammiMa kurla gaNa saM-dhaM saMgayaM tamiha kAyabaM // 2 // " iti, bahuvidhaM bhaktapAnAdidAnabhedena anekaprakAraM karoti iti // atrA''ha manomatiziSyaH // nanu - praznavyAkaraNe AzravadvAre ( 12 patre ) nigaditaM asti "ye vihAra- prAsAda- caitya- devakulAdInAM arthe pRthi vIjIvAn hiMsanti te mandabuddhikAH " tato'haM kathaM prAsAda - caityadevakulAni mAnayAmi ? tatpATho'pi ( 8 patre ) yathA'kiM te ? karisANapokkharaNI - vAvi - vippiNI - kUba - sara - talAga - citi - veti- khAti a-ArAma - vihAra-dhUbha - pAgAra - | dAra-gopura- aTTAlaga - cariA -setu - saMkama- pAsAya - vikappa-bhavaNa - ghara - saraNa - leNa - AvaNa - ceia - devakula- cittasabhA 16gate & Personal Use Only jainelibrary.org Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agame sAmAcArIzata km| jinapratimApUjAdhikAraH ARRRRRRRRRRRE pavA-AyataNa-Avasaha-bhUmighara-maMDavANa ya kae bhAyaNa-bhaMDovagaraNassa vivihassa ya aTThAe puDhaviM hiMsaMti maMdabuddhiyA" atra ucyate, re pUrvAparAvicAraka ? atra vihAro-bauddhAdyAzrayaH, prAsAdo-narendrAzrayaH, jinaprAsAdasya tu prAyo jinagRhaM siddhAyatanaM ca iti saMjJAtvAt , caityAni vyantarAdidevapratimAH, devakulAni ca sazikharalaukikahariharAdidevaprAsAdAH, ayaM artho jJeyaH, anyathA "ceiaDhe nijaraTThI" iti saMvaradvAre caityavaiyAvRttikArako nirjarAbhAgI kathaM uktaH?, nahi gaNadharadevavacanaM pUrvAparavisaMvAdi syAt, api ca rAjapraznIyopAGgAdau (17 patre) proktaM-"eyaM me peccA hiAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyattAe bhavissatittikaddu evaM saMpehei" iti, mokSaparyantaM pUjAphalaM vighaTeta, na ca vAcyaM caityazabdasya anyArthaH ko'pi bhavitA (bhAvyate) iti, caityazabdasya kutrA'pi vRkSAdyartha vAcakatve'pi tadvaiyAvRttikaraNe nirjarAbhAgitvAsaMbhavAt // 4 // evaM zrIaupapAtikopAGge (2 patre) campAnagarIvarNane'pi arhaccaityAni pratipAditAni santi, pAThAntare tathAhi___ "arihaMtaceIajaNavaya-visaMNNivibahaletti" vyAkhyA yathA-arhaccaityAnAM 1 janAnAM 2 vatinAM ca 3 vividhAni yAni saMniviSTAni-pATakAH taiH bahuleti vigrhH||5|| tathA zrIbhagavatyAM camaroddezake camarendreNA'pi saudharma gacchatA arhaccaityanizrA gRhItA'sti, (170 patre ) tathAhi___ "kiM nissAe NaM bhaMte ! asurakumArA devA uDe uppayaMti jAva sohammo kappo ? goyamA ! se jahAnAmae-iha sabarA ivA babbarA i vA TaMkaNA i vA bhuttuyA i vA palhayA i vA pulaMdAi vA egaM mahaM garcha vA khar3e vA duggaM vA ARSANCHAR kaa||85|| Jain Education en Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern dariM vA visamaM vA pavayaM vA nIsAe sumahalamavi AsavalaM vA hatthivalaM vA johavalaM vA ghaNubalaM vA AgaleMti evA| meva asurakumArA vi devA NaNNattha arihaMte vA arihaMtaceiANi vA aNagAre vA bhAviappaNo nissAe uhuM uppayaMti jAva sohammo kappo / x x x ( 175 patre ) tate NaM tassa sakkassa deviMdassa devaranno imeyArUve ajjhatthie 4 jAva samuppajjitthA - No khalu pahU camare asuriMde asurarAyA no khalu samatthe camare asuriMde asurarAyA, No khalu visae camarassa asuriMdassa asuraraNNo appaNo nissAe uhuM uppaittA jAva sohammo kappo, NaNNattha arihaMte vA arihaMtaceiANi vA aNagAre vA bhAviappaNo NIsAe uhuM uppayati jAva sohammo kappo" ityAdi // 6 // punaH zrIrAjapraznIyopAGge ( 104 patre ) sUryAbhadevena yathA jinapratimApUjA vistareNa vihitA'sti, tathA zrUyatAM, tathAhi - "tae NaM se sUriyA deve potthayarayaNaM ginhati, givhittA potthayarayaNaM muyai, muyaittA potthayarayaNaM vihADe, vihADittA potthayarayaNaM vAei, potthayarayaNaM vA ettA dhammiaM vavasAyaM giNhai, givhittA potthayarayaNaM paDinikkhivati, paDinikkhivittA sIhAsaNAo abbhuTThe, anbhuTTittA vavasAyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM paDinikkhamadda, paDinikkhamittA jeNeva naMdApukkharaNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA NaMdApukkharaNiM puracchimilleNaM toraNeNaM puracchimileNaM tisovANapaDirUvaeNaM pacoruhai, pacco - ruhittA hatthapAyaM pakkhAlei, pakkhAlittA AyaMte cokkhe paramasuibhUe egaM mahaM seaM rayayAmayaM vimalaM salilapuNNaM mattagayamuhAgitikuMbhasamANaM bhiMgAraM pagiNhai, pagiNhittA jAI tattha uppalAI jAva satasahassapattAI tAI giNhai, givhittA dAto pukkharaNIto pacoruhati, paJccoruhittA jeNeva siddhAyataNe teNeva pahArettha gamaNAe ( sUtraM 43 ) ( 105 patre ) ivate & Personal Use Only 177 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agame jinapratimApUjAdhikAra 39 tate NaM taM mariAbhaM devaM bahave AbhiogiAdevAya devIo a appegaiA kalasahatthagayA jAva appegaiA dhUvakaDucchuya sAmAcArIzata hatthagayA haTThatuTTha jAva sUriyAbhaM devaM piTTao piTThao samaNugacchaMti tae NaM se sUriAme deve cAhiM saamaanniasaahkm| ssIhiM jAva aNNehiM ya bahuhiM ya sUriyAbha jAva devehi ya devIhiM ya saddhiM saMparivuDe, sabaDDIe sababalehiM jAva NAtiyaraveNaM jeNeva siddhAyataNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA siddhAyataNaM puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisai, aNupavisittA jeNeva devacchaMdae jeNeva jiNapaDimAo teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jiNapaDimANaM Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM karei, paNAmaM karittA lomahatthagaM giNhai, giNhittA jiNapaDimANaM lomahattheNaM pamajai, pamanjitA jiNapaDimAo surabhiNAgaMdhodaeNaM NhANei, NhANittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAiM aNuliMpai, aNuliMpaittA surabhigaMdhakAsAieNaM gAyAI lUhetilahitA jiNapaDimANaM ahayAI devadUsajUyalAI niyaMsei, niyaMsittA pupphAruhaNaM mallAruhaNaM gadhAruhaNaM cuNNAruhaNaM vannA, ruhaNaM vatthAruhaNaM AbharaNAruhaNaM karei, karittA AsattosattaviulavaTTavagdhAria malladAmakalAvaM karei, karittA kayaggahaga hiyakarayalapabbhaTThavippamukkeNaM dasaddhavanneNaM kusumeNaM mukkapupphapuMjovayArakaliaM karei, karitA jiNapaDimANaM purao acchehi disaNhehiM rayayAmaehiM accharasAtaMdulehiM aTThamaMgale Alihai,taM jahA-sothiajAva dappaNaM, tayANaMtaraMca NaM caMdappabharayaNa vaDaraveruliavimaladaMDa kaMcaNamaNirayaNabhatticittaM kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkaDajhaMtamaghamaghaMtagaMdhuddhaAbhirAmaM ca gaMdhavAhi dhuvavAhi viNimmuaMtaM veruliamayaM kaDucchuyaM paggahia payatteNaM dhUvaM dAUNa jiNavarANaM aTThasayavisuddhagaMdha(gantha)juttehiM atthajuttehiM apuNaruttehiM mahAvittehiM saMthuNai, saMthuNittA pacchA sattaTThapayAI paccosakkA, paccosakkittA vAmaM jANuM aMcei, AR Miww.iainelibrary.org Jain Education tener 172 & Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cittA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi nihaTTa tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nivADei, nivADittA egasADiaMuttarAsaMgaM karei, karitA IsiM paJcuNNamai, paJcuNNamittA karayalapariggahiaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaha evaM vayAsI-"namutthuNaM arahaMtANaM jAva ThANaM saMpattANe" iti // atrA''ha manomatiziSyaH| nanu-sUryAbhadevena pratimAvat stambhAdIni api anekavastUni pUjitAni santi, kathaM tarhi samyaktvadhArI ? ucyate, aho ! vimRza stambhAdIni pUjitAni, paraM jinapratimAM vinA kasyA'gre namutthuNaM kathitaM syAt ? tadA darzaya, atha ca stambhAdInAM pUjA yadi vyadhAyi tadA samyaktvasya kiM ? yadi zrIAdinAthaputreNa zrIbharatacakravartinA cakraratnaM pUjitaM, kiM tarhi tasya samyaktvaM gataM? cakraratnapUjAkSarANi zrIjambUdvIpaprajJaptyAM( 184 patre) yathA| "tate NaM se bharahe rAyA tassa Auhadhariasa aMtie eyamaDhe soccA nisamma haTTha jAva somaNassie vikasi-1 tavarakamalanayaNavayaNe payaliavarakaDagatuDiakeUramauDakuMDalahAravirAyaMtaraiavacche pAlaMbapalaMbamANagholaMtabhUsaNadhare sasaMbhamaM turiaM cavalaM nariMde sIhAsaNAo abbhuTei, abbhudvittA pAyapIDhAo paccoruhai, paccoruhittA pAuyAo omuati, omuittA egasADiyaM uttarAsaMgaM karei, karitA aMjalimauliaggahatthe cakkarayaNAbhimuhe sattaTThapayAI aNugacchada, aNugacchittA vArma jANuM aMcei, aMcittA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi nihaTTa karayala jAva aMjaliM kaTTa cakkarayaNassa paNAmaM kareI" iti, punaH zrIabhayakumAreNa pUrvasaMgatikaM devaM manasi kRtvA nijalaghumAtRdohadapUraNanimittaM aSTamabhaktaM akAri, tarhi kiM samyaktvadhArI na? tadakSarANi api zrIjJAtAdharmakathAsatkAni (30 patre ) "tae NaM 173 Jain Education Inte Di Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .XX sAmAcArIzatakam / Agame jinapratimApUjAdhikAraH tassa abhayakumArassa ayameyArUve abbhathie jAva samuppajjitthA-no khalu sakkA mANussaeNaM uvAeNaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe akAlaDohalamaNorahasaMpattiM karettae, NaNNattha diveNaM uvAeNaM, atthi NaM majjha sohammakappavAsI puvasaMgatie deve mahiDDie jAva mahAsokkhe, taM seaM khalu mama posahasAlAe posahiyassa baMbhayArissa ummukkamaNisuvaNNassa vavagayamAlAvannagavilevaNassa nikkhittasatthamusalassa egassa abIassa dabbhasaMthArovagayassa aTThamabhattaM parigiNhittA puvasaMgatikaM devaM maNasi karemANassa viharittae, tate NaM puvasaMgatie deve mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAlamehesu DohalaM viNehitti, evaM saMpehei, saMpehitA jeNeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchati, uvAgacchittA posahasAla | pamajjati, pamajjittA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehittA DabbhasaMthAragaM paDilehei, paDilehittA DabbhasaMthAragaM durUhai, durUhittA aTThamabhattaM parigiNhai, parigiNhittA posahasAlAe posahie baMbhayArI jAva pubasaMgatiyaM devaM maNasi karemANe lAkaremANe ciTThati" ityAdi // 7 // tathA punaH yadi zakrAdayo devendrAH jinadaMSTrA api pUjayanti, tadA jinapratimAyAM kiM vAcyam ? tatrA'rthe jambUdvIpaprajJaptyAM (158 patre) yaduktaM tat zrotavyaM, tathAhi tate NaM se sakke deviMde devarAyA bhagavao titthagarassa uvarilaM dAhiNaM sakahaM geNhai, IsANe deviMde devarAyA uvarilaM | vArma sakahaM geNhai, camare asuriMde asurarAyA hidilaM dAhiNaM sakahaM geNhai, balI vairoaNiMde vairoaNarAyA hihilaM | vArma sakahaM geNhai, avasesA bhavaNavai jAva vemANiyA devA jahArihaM avasesAI aMgamaMgAI, keI jiNabhattIe, keI| jitameyaMtikaTTha keI dhammotti kaha geNhaMti, tate NaM se sakke devide devarAyA bahave bhavaNavai jAva vemANie deve // 87 // Jain Education inten Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HARUSLARARASI jahArihaM evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiA! sabarayaNAmae mahaimahAlae tao ceiathUbhe kareha, egaM bhagavao |titthagarassa ciigAe, egaM gaNaharaciigAe, egaM avasesANaM aNagArANaM ciigAe, tate NaM te bahave jAva kariti, tate NaM te bahave bhavaNavai jAva vemANiA devA titthagarassa parinibANamahimaM karei, karittA jeNeva naMdIsaravare dIve teNeva uvAgacchaMti tate NaM se sakke deviMde devarAyA puracchimile aMjaNagapabae aTThAhi mahAmahimaM kareMti, tae NaM 6 sakkassa deviMdassa cattAri logapAlA causu dahimuhagapavaesu aTThAhiyaM mahAmahimaM kareMti, IsANe deviMde devarAyA utta rille aMjaNage aTThAhiaM, tassa logapAlA causu dahimuhapabagesu aTThAhiaM, camaro a dAhiNille aMjaNage tassa logapAlA dahimuhagapabaesu, balI paJcathimille aMjaNage, tassa logapAlA dahimuhagapabaesu, tate NaM te bahave bhavaNavaivANamaMtara jAva advAhiAo mahAmahimAo kareMti, karittA teNeva sAiM sAiM vimANAI jeNeva sAI sAI bhavaNAI jeNeva sAo sAo sabhAo suhammAo, jeNeva sagA sagA mANavagA ceiakhaMbhA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA vairAmaesu golavaTTasamuggaesu jiNasakahAo pakkhivaMti, pakkhivittA aggehiM varehiM gaMdhehiM a mallehiM a acaMti, accittA viulAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharaMti" iti // 8 // evaM jIvAbhigamasUtre ( 249 patre ) vijayadevenA'pi yathA jinapratimApUjA vyadhAyi, tathA zrUyatAM___ "tate NaM tassa vijayassa devassa AbhiyogiyA devA potthayarayaNaM uvaNeti, tae NaM se vijaye deve potthayarayaNaM giNhai, giNhittA potthayarayaNaM aMke muai potthayarayaNaM muittA potthayarayaNaM vihADei, potthayarayaNaM vihADettA puNa pottha Jain Education inte IDTww.iainelibrary.org 175 Personal use only : Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcAzatakam / // 88 // Jain Education Inter yarayaNaM vAei potthayarayaNaM vAettA dhammiaM vavasAyaM pagiNhai, dhammiyaM vavasAyaM parivhittA potthayarayaNaM paDinikkhivai, paDinikkhivittA sIhAsaNAo abbhuTThei, abbhuTThittA vavasAyasabhAo purathimilleNaM dAreNaM paDinikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA naMdAM pukkhariNIM aNuppayAhiNIkaremANe puratthimilleNaM dAreNaM aNuppavisai, aNuSpavisittA purathimilleNaM tisopANapaDirUvagaeNaM paJccoruhai, pacoruhittA hatthaM pAyaM pakkhAlei, pakkhAlittA egaM mahaM seaM rayatAmayaM vimalasalilapuNNaM mattagayamahAmuhAkitisamANaM bhiMgAraM pagiNhai, bhiMgAraM pagiNhittA jAI tattha uppalAI paumAI jAva sayasahassapattAiM tAI giNes, givhittA naMdAo pukkhariNIo pacattarei, pacattarittA jeNeva siddhAyataNe teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM tassa vijayassa devassa cattAri sAmANiasAhassIo jAva anne a bahave vANamaMtarA devAya devIo a appegaiA uppalahatthagayA jAva hatthagayA vijayaM devaM piTThao piTThao aNugacchaMti / tae NaM tassa vijayassa devassa bahave AbhiogiyA devA devIo a kalasahatthagayA jAva dhUvakaDucchuyahatthagayA vijayaM devaM piTThao piTuo aNugacchati / tae NaM se vijae deve cauhiM sAmANiasahassIhiM jAva annehiM ya bahUhiM vANamaMterahiM devehiM ya devIhiM a saddhiM saMparivuDe sabiDIe sabajuIe jAva nigghosaNAiaraveNaM jeNeva siddhAyayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA siddhAyataNaM aNuppayAhiNI karemANe karemANe puratthimilleNaM dAreNaM aNuppavisai, aNuppavisittA jeNeva devacchaMdee teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM karei, paNAmaM karittA lomahatthagaM giNhara, lomahatthagaM ginhittA jiNapaDimAo lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA F176 Personal Use Only Agame jinaprati mApUjA vikAraH 39 // 88 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter surabhiNA gaMdhodaraNaM NhANei, NhANittA divAe surabhigaMdhakAsAie gAtAI vhei, lUhittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAtANi aNuliMpai, gAtANi aNuliMpettA jiNapaDimANaM ahayAI se AI divAI devadUsajualAI niyaMsei, niaMsittA | aggehiM varehiM a gaMdhehiM a mallehiM a accei, azcittA pupphAruhaNaM mallAruhaNaM gaMdhAruhaNaM vannAruhaNaM cunnAruhaNaM AbharaNAruhaNaM kareti, karittA AsattosattaviulavaTTavagdhAri amaladAmakalAvaM karei, karittA acchehiM saNhehiM [ seehiM ] rayayAmaehiM accharasAtaMdulehiM jiNapaDimANaM purao aTThaTThamaMgalae Alihati, taM jahA -sotthia sirivaccha jAva dappaNa aTThaTThamaMgalage Alihati, AlihittA kayaggAhaggahiakarayalapa bhaTThavippamukkeNaM dasaddhavanneNaM kusumeNaM mukkapupphapuMjovayArakaliaM karei, karitA caMdappabhavairaveruli avimaladaMDaM kaMcaNamaNirayaNabhatticittaM kAlAgurupavarakaMdurukkaturukka dhUvagaMdhuttamANuviddhaM dhUmavaTTIM viNimmuaMtaM veruliAmayaM kaDucchuyaM paggahita payatteNaM dhUvaM dAUNa jiNavarANaM aTThasayavisuddhagaMtthajuttehiM mahAvittehiM atthajuttehiM apuNaruttehiM saMdhuNai, saMdhuNittA sattaTTha payAI osarai, osaritA vAmaM jANuM aMcei, aMceittA dAhiNaM jANaM dhara| NitalaMsi nivADei tikkhutto muddhANaM dharaNitalaMsi namei, namittA IsiM pacaNNamati, paccuNNamittA kaDagatuDi arthabhiAo bhuyAo paDisAharai, paDisAharittA karayalapariggA hiaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu emaM [evaM ] vayAsI-namotthuNaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpattANaM tikaDa vaMdai nama'sai" ityAdi, punaH atraiva agre patrAntare vijaya - | devena jinasatkAni api pUjitAni santi, tatpATho yathA ( 251 patre ) " jeNeva suhammA sabhA teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM tassa vijayadevassa cattAri sAmANiasAhassIo eapyabhi jAva sabiDIe jAya nAiyaraveNaM jeNeva suhammA sabhA 17.7 personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA Agame zata-sittA a km| jinapratimApUjAdhikAra // 89 // 39 RSSIESARIRSAGAR | teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA taM NaM sabhaM sudhamma aNuppayAhiNI karemANe karemANe purathimilleNaM aNupavisai, aNupavisittA Aloe jiNasakahANaM paNAmaM karei, karittA jeNeva maNipeDhiA jeNeva mANavaceiakhaMbhe jeNeva vairAmayA golavaTTasamuggakA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA lomahatthayaM giNhai, giNhittA vairAmae golavaTTasamuggae lomahatthaeNa pamajai, pamajjittA vairAmae golavaTTasamuggae vihADei, vihADittA jiNasakahAo lomahatthaeNaM pamajai, pamajjittA surabhiNA gaMdhodaeNaM tisattakhutto jiNasakahAo pakkhAlei, pakkhAlittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM aNuliMpai, aNulipettA aggohiM varehi gaMdhehiM mallehiM a acciNai, acciNittAdhUvaM dalayai, dalittA vairAmaesu golavaTTasamuggaesu paDinikkhivati, paDinikkhivittA mANavakaM ceiyakhaMbhaM lomahatthaeNaM pamajjai, pamajjittA divAe udagadhArAe anmukkhei, abbhukkheittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayati, dalittA pupphAruhaNaM jAva Asattosatta0 kayaggAha0 dhUvaM dalayati, dhUvaM dalittA jeNeva sabhAe suhammAe bahumajjhadesabhAe taM ceva dAraccaNiA" ityaadi||8||punH zrIjIvAbhigame candravimAne candravaktavyatAyAM (383patre) tathAhi| "caMdassa NaM jotisiMdassa jotisaraNNo caMdavaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe mANavagaMsi ceiyakhaMbhaMsi vairAmaesu golavaTTasamuggaesu bahuAo jiNasakahAo sannikkhittAo ciTThati, jAo NaM caMdassa joisiMdassa joisaraNNo annesiM ca bahUNaM joisiANaM devANa ya devINa ya accaNijAo jAva pajuvAsaNijAo" ityAdi // 9 // atha zrIsthAnAGgasUtre catusthAnake dvitIyoddezake (229 patre ) zAzvatajinapratimAgre aSTAhikAmahotsavaM devAH kurvanti, tathA nizamyatAM, tathAhi"[atha-nandIzvaravicAraH] naMdIsaravarassa NaM dIvassa cakkavAlavikkhabhassa bahumajjhadesabhAge cauddisiM cattAri aMjaNagapa Hellucen Jain Education intentation For Private & Personal use only s Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OCHUSSARSKOR ghayA pannattA, taM jahA-purathimille aMjaNagapabae 1 dAhiNille aMjaNagapavae 2 paJcasthimille aMjaNagapacae 3 uttarille aMjaNagapabae 4, te NaM aMjaNagapatvayA caurAsIti joyaNasahassAI uDe uccatteNaM egaM joyaNasahassaM ubeheNaM mUle dasajoyaNasahassAI vikkhaMbheNaM, tadaNaMtaraM ca NaM mAyAe mAyAe parihAyemANA parihAyemANA uvarimegaM joyaNasahassaM vikkhaMbheNaM pannattA, mUle ikatIsaMjoyaNasahassAI chacca tevIse joyaNasae parikkheveNaM, uvari tinni tinni joyaNasahassAI egaMca chAvahU~ joyaNasayaM parikkheveNaM, mUle vitthinnA (vicchinnA) majhe saM khittA uppiMtaNuA. gopucchasaMThANasaMThiA sabaaMjaNamayA acchA saNhA laNhA ghaTThA maTThA nIrayA nippaMkA nikkaMkaDacchAyA sappabhA samirIyA saujjoyA pAsAIyA darisaNIyA abhirUvA paDirUvA, tesi NaM aMjaNagapabayANaM uvari bahusamaramaNijabhUmibhAgA pannattA, tesi NaM bahusamaramaNijabhUmibhAgANaM bahu| majjhadesabhAge cattAri siddhAyataNA pannattA, te NaM siddhAyayaNA egaM joyaNasayaM AyAmeNaM pannattA, pannAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM, bAvattari joyaNAI u8 uccatteNaM, tersi siddhAyayaNANaM cauddisiM cattAri dArA pannattA, taM jahA-devadAre 1 asu radAre 2 nAgadAre 3 suvaNNadAre 4, tesu NaM dAresu caubihA devA parivati, taM jahA-devA 1 asurA 2 nAgA 3 suvaNNA 4, 4 tesi NaM dArANaM purao cattAri muhamaMDavA pannattA, tesi NaM muhamaMDavANaM purao cattAri pecchAgharamaMDavA pannattA, tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM bahumajjhadesabhAge cattAri vairAmayA akkhADagA pannattA, tesi NaM vairAmayANaM akkhADagANaM bahumajjhadesabhAge cattAri maNipIDhiAo pannattA, tAsANaM maNipIDhiANaM uri cattAri sIhAsaNA pannattA, tesi NaM sIhAsaNANaM uvariM cattAri vijayadUsA pannattA, tesiNaM vijayadUsagANaM bahumajjhasabhAge cattAri vairAmayA aMkusA pannattA, tesu NaM vai Jain Education Inter 119 Personal Use Only B ww.jainelibrary.org Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzatakam / // 90 // Jain Education Intern rAmasu aMkusesu cattAri kuMbhiA muttAdAmA pannattA, te NaM kuMbhiA muttAdAmA patteyaM patteyaM annehiM tadaddhauccattapamANamisehiM cauhiM arddhakuMbhikehiM muttAdAmehiM sabAo samaMtA saMparikkhittA, tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM purao cattAri maNipIDhi - Ao pannattAo, tAsi NaM maNipIDhiANaM uvariM cattAri cattAri cetitathUbhA pannattA, tAsi NaM cetitathUbhANaM patteyaM patteyaM cauddisiM cattAri maNipIDhiAo pannattA, tAsi NaM maNipIDhiANaM uvariM cattAri jiNapaDimAo sabarayaNAmaIo saMpali - | aMka nisannAo thUbhAbhimuhAo ciTThati, taM jahA- risahA 1 vaddhamANA 2 caMdANaNA 3 vAriseNA 4" ityAdi // 9 // punaH zrIjIvAbhigamasUtre ( 233 patre ) zAzvatajinapratimApUjAdhikAraH, tathAhi "tAsi NaM jiNapaDimANaM piTThao patteaM patte chattadhArapaDimAo pannattAo, tAo NaM chattadhArapaDimAo himara - yayakuMdeMdusappakAsAIM sakoreMTamalladAmadhavalAI AtapattAI salIlaM ohAremANIo ciTThati / tAsi NaM jiNapaDimANaM ubhao pAsiM patte patteaM cAmaradhArapaDimAo pannattAo, tAo NaM cAmaradhArapaDimAo caMdappahavairaveruliyanANAmaNikaNagarayaNavimala maharihata vaNijjajjala vicittadaMDAo cilliAo saMkhaMkakuMdadagarayayamatamathitapheNapuMja saNNi kAsAo suhumarayatadIhavAlAo dhavalAo cAmarAo salIlaM ohAremANIo ciTThati / tAsi NaM jiNapaDimANaM purao do do nAgapaDimAo, do do jakkhapaDimAo, do do bhUtapaDimAo, do do kuMDadhArapaDimAo viNaoNayAo pAyavaDiAo paMjaliuDAo sannikkhittAo ciTThati, sabarayaNAmatIo acchAo saNhAo lapahAo ghaTTAo maTThAo nIrayAo nippaMkAo jAva paDiruvAo / tAsi NaM jiNapaDimANaM purao aTThasayaM ghaMTANaM aTThasayaM caMdaNakalasANaM evaM aTThasayaM bhiMgAra 180 ate & Personal Use Only Agame jinaprati mApUjA vikAraH 39 // 90 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 16 Jain Education Intera gANaM evaM AyaMsagANaM thAlANaM pAtINaM supatiTThakANaM maNaguliANaM vAtakaragANaM cittANaM rayaNakaraMDagANaM" ityAdi // 10 // tathA camarendrAdayo'pi IzAnAntA indrA nijanijasaudharmAdisabhAyAM sthitAH, tatravartinyo jinadaMSTrAH pUjanIyA arcanIyAzceti jJAtvA tatsamakSaM apsarobhiH samaM maithunamapi na sevante / yaduktaM zrIbhagavatIsUtre dazamazatake paJcamoddezake ( 503 patre ), tathAhi " camarassa NaM bhaMte! asuriMdassa asurakumAraraNNo kati aggamahisIo pannattAo ! aJjo ! paMca aggamahisIo pannattAo taMjahA-kAlI 1 rAyI 2 rayaNI 3 viju 4 mohA 5 tattha NaM egamegAe devIe aTThaTTha devI sahassA parivAro pannatto, pabhU NaM bhaMte! tAo egamegA devI aNNAI aTThaTThadevI sahassAI parivAraM viubitae ! evAmeva sapudhAvareNaM cattAlIsaM devIsahassA, se taM tuDie, pabhU NaM bhaMte! camare asuriMde asurakumArarAyA camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe camaraMsi sIhAsaNaMsi tuDieNaM saddhiM divAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae ?, No tiNaTThe samaTThe se keNaTTe NaM bhaMte! evaM buccai ? No pahU camare asuriMde camaracaMcAe rAyahANIe jAva viharittAe ? ajjo camarassa NaM asuriMdassa asurakumAraraNNo camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe suhammAe mANavae ceiyakhaMbhe vairAmaesa golavaTTasamuggaesu bahUo jiNasakahAo saMnikkhittAo citi, jAo NaM camarassa asuriMdassa asurakumAraraNNo aNNesiM ca bahUNaM asurakumArANaM devANa ya devINa ya accaNijAo baMda - NijjAo nama'saNijAo pUyaNijAo sakAraNijAo sammANaNijAo kalANaM maMgalaM devayaM ceiaM pajjuvAsaNijjAo bhavaMti tesiM paNihAe no pabhU, se teNaNaM ajo ! evaM vuccati - No pahU camare asuriMde jAva rAyA camaracaMcAe jAva viharittae 181 w.jainelibrary.org Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa saamaacaariishtkm| Agame jinapratimApUjAdhikAraH - pahU NaM ajjo camare asuriMde asurakumArarAyA camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe suhammAe camaraMsi sIhAsaNaMsi cau. saTThIe sAmANiyasAhassIhiM tAyattIsAe jAva aNNehiM ya bahUhiM asurakumArehiM devehiM a devIhiM ya saddhiM saMparivuDhe mahayAhaya jAva bhuMjamANe viharittae0, kevalaM pariyAriDDIe No ceva NaM mehuNavattiaM (sUtraM 405)" ityAdi, atra teSAM devAnAM strIzabdazravaNarUpadarzanapramukhaddhA bhoga uktaH, na maithunasevA, evaM teSAM lokapAlAnAmapi AlApakA jnyeyaaH||11|| | punaH maraNasamAdhiprakIrNakamadhye'pi (97 patre) caityabhaktiH proktA'sti, tathAhi-"arihaMtasiddhaceia-gurusu ayadhamma sAhuvagge a| AyariauvajjhAe, pacayaNe sabasaMghe ||19||eesu bhattijuttA, pUaMtA aharahaM annnnnnmnnaa| sammattamaNusa|rintA, parittasaMsAriA huMti // 20 // suvihi! imaM paiNNaM, asaddahaMtehiM NegajIvehiM / bAlamaraNANi tIe, mayAI kAle| aNaMtAI // 21 // " // 12 // punarapi nAmastave "kittiavaMdiamahiA" tatra kIrtitAH nAmAdibhiH, vanditAH manovAkAyaiH, mahitAH pUSpAdibhiH, "sabaloe arihaMtaceiANaM karemi kAussaggaM vaMdaNavattiAe pUaNavattiAe" ityAdi / 13 // punaH "jAvaMti ceiAi~, uDhe a ahe atiria loe a / sabAI tAi~ vaMde, iha saMto tattha saMtAI // 1 // // 14 // evaM zrIAvazyakaniyuktI (169 patre) api zrIaSTApadatIrthe bharatakAritajinapratimAdivarNanaM, tathAhi "thUbhasaya bhAugANaM, cauvIsaM ceva jiNahare kAsI / sabajiNANaM paDimA, vaNNapamANehiM niaehiM // 45 // (mU0 bhA0) caa AyaMsagharapaveso, bharahe paDapAMca aMgulIassa / sesANaM ummuaNaM, saMvego nANa dikkhA a||436 // " na ca vAcyaM-AvazyakaniyuktaH paJcacatvAriMzadAgamebhyo'tiriktatvena na tadvacanaM pramANamiti-AvazyakaniyuktaH caturdazapUrvadhara // 91 // Jain Education inte For Private & Personal use only ___ Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhadrabAhusvAmipraNItatvAt zrIkalpasUtrasya iva sutarAM mAnyatvAt , nahi samAnaikakartRkagrantheSu eko mAnyo'nye tu amAnyA iti // 15 // tathA zrIjambUdvIpaprajJaptau punaH bhaNitaM, tathAhi-"titthayaraguNA paDimA-su natthi nissaMsayaM viyaannNto| titthayaratti 8|namaMto, so pAvai nijaraM viulaM // 1 // " // 16 // punaH zrIAvazyakaniyuktau ( 493 patre ) vaMdanAdhyayane yathA "akasiNapavattagANaM, virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNo, davathae kUvadiluto // 1 // " // 194 // (bhA0) zrImahAnizIthasUtre'pi yathA| "kAuMpi jiNAyatane-hi~ maMDiaM sabameiNIpiDhe / dANAicaukkeNaM, suTTa vi gacchijja aJcayaM na puro||1||" // 18 // gaNividyAprakIrNake'pi (73 patre ) yathA-"ghaNiTThA sayabhisA saI, savaNo a puNavasU / eesu gurusussUsaM, ceiANaM ca pUaNaM // 38 // " iti, // 19 // evaM devendrastave'pi bhavanapatyadhikAre pUjAdhikAro yathA___ "kaNagamaNirayaNathUbhia-rammAI ceiAi bhvnnaaii| eesiM dAhiNao, sesANaM uttare pAse // 1 // " // 20 // punaH devendrastave vyantarAdhikAre'pi (81 patre) yathA-"maNikaNagarayaNathUbhia-jaMbUNaya[ce]veiAI bhavaNAI / eesiM dAhiNao, sesANaM uttare pAse // 78 // tathA ca (92 patre) "tattha vimANA bahuvihA, paasaaypgiveiyaarmmaa| veruliathUbhiAgA, rayaNAmayadAmalaMkArA // 242 // " // 22 // tathA anAryadezotpanno'pi ArdrakumAraH zrIabhayakumAramuktajinapratimAdarzanena jAtismaraNajJAnena pratibodhaM avApya Aryadeze samAgatya dIkSAM gRhItavAn, nA'pi pratimAdarzana Jain Education Inte 183te & Personal use Only O w.jainelibrary.org | Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata | Agame km| // 12 // vinA tasya pratibodhakAraNaM kvA'pi dRSTaM zrutaM vA, tadakSarANi tu zrIdvitIyAGganiyuktau ( 386 patre ) zrIbhadrabAhusvA-14|| |mikRtAyAM, tathAhi jinaprati| "gAme vasaMtapurae, sAmaio gharaNisahia [o] nikkhNto| bhikkhAyariAdivA, ohAsiabhattavehAsaM // 191 // mApUjAsaMvegasamAvanno, mAI bhattaM caittu dialoe / caiUNaM addapure, addasuo addao jaao||192 // pItI a doNha dUo, dhikAra pucchaNamabhayassa paDhave so'vi / teNAvi sammaddiSTi-tti hoja paDimA rahami gayA // 193 // " iti // 23 // tathA zrIbRhatkalpe'pi tIrthakara 1 sAmAnyakevali 2 caturdazapUrvadhara 3 saMpUrNapUrvadhara 4 saMvignazuddhacAritri 5 asaMvignacA|ritri 6 sAdhusadRzaveSamAtradhAri 7 dvAdazavratadhArizrAvaka 8 niSkevalasamyaktvadhAri 9 jinapratimAnAM 10 dazAnAM darzanena bhavyajIvAnAM bhAvagrAmamokSajJAnAdilAbho jAyamAno nigadito'sti, tathAhi-"titthayarA 1 jiNa 2 caudasa 3, |bhinne 4 saMvigga 5 taha ya asaMviggo 6 / sArUvia 7 vaya 8 dasaNa 9-paDimAo 10 bhaavgaamaao||1||" iti // 24 // punaH zrIbRhatkalpacchedagranthe sAdhoH prAyazcittAdhikAre evaM proktaM asti, ko'pi mahAtmA kA'pi grAmAdau jinaprAsAdaM dRSTvA caityaM namaskatu madhye gataH, tatra kathaMcid asaMmAryamANe caitye bhagavatpratimAyA upariSTAt lUtAkaulikajAlakabhramarIgRhAdikaM dRSTvA ca yadi upekSAM kuryAt , ko'rtho yadi svayaM tat na dUrIkuryAt , tadA guruprAyazcittaM prApnoti, tatka-13|| // 12 // raNe tu laghuprAyazcittam , tatrA'rthe tatratyA gAthA yathA "lUA koligajAliga-kotthalahArI a uvarigehe a / sAItamasADate, lahugA gurugA ya bhattIe // 1 // " iti // 25 // Jain Education Intera 184tes Personal use Only Plejainelibrary.org Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter punaH zrItIrthodgAliprakIrNake'pi zreNikajIvapadmanAbhatIrthaGkaradIkSAdhikAre jalajasthalajakusumaiH bhagavataH pUjA pratipAditA'sti, tathAhi-- " caMdappahAi sIA, avirahiAjammamaraNamukkassa / AsattamaladAmA, jalayathalayadIvakusumehiM // 1 // " | iti // 26 // itthaM caityastave'pi pUjA " pUaNavattiAe" iti // 27 // zrIuttarAdhyayananiryuktau ( 321 patre ) api gautamena jinapratimA vanditA'sti, tathAhi "soUNa taM bhagavao, gacchai tahi goamo pahiakittI / Aruhai taM nagavaraM, paDimAo vaMdai jiNANaM // 299 // " punaH zrI Avazyakaniryuktau ( 210 patre ) yathA " tatto a purimatAle, vaggura IsANa accae paDimA / mallIjiNAyaNa paDimA, uNNAe vaMsi bahugoTThI // 490 // " punaH zrI Avazyaka cUrNI ( 295 patre ) tatsambandhalezo'pi yathA - " teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM IsANe deviMde devarAyA jahA abhisege jAva jANamANeNaM sabiDIe sAmIM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kAUNaM vaMdai namasai, vaMdittA namasittA, jAva paMjalikaDe bhagavao cariaM AgAyamANe sAmimi dinadiTThIe pajjuvAsemANe ciTThA, vagguro ya seTThI taM kAlaM pahAo olapaDasADao saparijaNo mahayA iDDIe vivihakusumahatthagato taM AyataNaM accao jAti, taM ca vitivayamANaM IsANiMdo pAsai, bhaNati ya bho vaggurA ! tubbhaM paJcakkhatitthagarassa mahimaM Na karesi, to paDimaM acca to jAsi, jA esa | mahaimahAvIravaddhamANasAmI jaganAheti logapUjbeti, so Agao micchAdukkaDaM kAuM khameti mahimaM karei" iti // 30 // zrIsamavAyAGgasUtre ( 60 patre ) jalaja - 1 sthalaja - 2 vaikriya - 3 puSpaiH upacArakaraNaM devAnAM yathA - "cottIsaM buddhAisesA 185te & Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArozata Agame km| RRRrrr pannattA taM jahA-"avavie" ityAdi +++ tatra jalathalayabhAsurapabhUeNaM biMTavAiNA dasaddhavanneNaM kusumeNaM jANussehappamANamitte pupphovayAre kijjai" iti // 31 // punaH AvazyakacUrNiH (257 patre) yathA "sabaloe arihaMtaceiAI vaMdaNavatti- jinapratiAe" ityAdi, asya vyAkhyA-"na kevalaM cauvIsAe (jevi) jAva sabaloe siddhAdI arihaMtA ceiANi a tesiM cevara mApUjApratikRtilakSaNAni, 'citI saMjJAne', saMjJAnaM utpadyate kASThakarmAdiSu pratikRtiM dRSTvA yathA arihaMtapaDimA esA iti, aNNe dhikAraH bhaNaMti arahaMtA-titthagarA tesiM ceiANi arahaMtaceiANi AItpratimA ityarthaH, tesiM vandanAdipratyayaM 'ThAmi kAussaggaM' iti yogaH, tatra vandyatvAt teSAM vandanArtha kAyotsarga karomi" ityAdi // 32 // zrIdazAzrutaskandhaniyuktI |242 patre'pi yathA-"bohiNa paDimA udayaNa-pabhAvaI uppAyadevadattaDDhe / maraNuvavAyatAvasa-nayaNaM taha bhIsaNA samaNI // 1 // gaMdhAragirI-devaya-paDimA guliAgilANa paDiaraNe / pajjoaharaNapukkhara-karaNaM gahaNAmao sayaNA 3 // 2 // " iti // 33 // punaH zrUyatAM ( zrIpraznavyAkaraNasUtre 85 patre )| "vipulamohAbhibhUasannA, mehuNamUlaM ca subae tattha tattha vattapubA saMgAmA jaNakkhayakarA sIAe 1 dovaIe 2 kae ruppiNIe 3 paumAvaIe 4 tArAe 5 kaMcaNAe 6 rattasubhaddAe 7 ahiliAe 8 suvaNNaguliAe 9 kinnarIe 10 surUvavijumaIe 11 rohiNIe 12 ya, annesu a evamAiesu bahavo mahilAkaesu suvaMti" iti zrIpraznavyAkaraNasUtrasadbhAvAt , prabhAvatyAH dAsyAH devadattAbhidhAnAyAH suvarNagolakA iti nAma jAtaM, tatra pratimAvyatikara eva pUrvadazAzrutaskandhaniyuktilikhito hetuH, nA'nyaH, tatsambandhaH tadvRttigato (89 patre) vistareNa yathA-"sindhusauvIreSu janapadeSu vidarbhakanagare / Jain Education inte For Private & Personal use only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAyanasya rAjJaH prabhAvatyAH devyAH satkA devadattA'bhidhAnA dAsI abhUt , sA ca devanirmitAM gozIrSacandanamayIM zrImanmahAvIrapratimAM rAjamandirAntarvarticaityabhavanavyavasthitAM praticarati sma, tadvandanArtha ca zrAvakaH ko'pi dezAn saMcaran samAyAtaH, tatra ca Agato'sau rogeNa apaTuzarIro jAtaH, tayA ca samyak paricaritaH, tuSTena ca tena sarvakAmika ArAdhitadevatAvitIrNa guTikAzataM adAyi, tayA ca "ahaM kujA virUpA surUpA bhUyAsaM" iti manasi vibhAvya ekA guTikA bhakSitA, tatprabhAvAt sA suvarNavarNA jAtA, iti suvarNagulikA iti nAmnA prasiddhiM upagatA, tato'sau cintitavatI-"jAtA me rUpasaMpadA etayA |ca kiM bhartRvihInayA? tatra tAvad ayaM rAjA pitRtulyo na kAmayitavyaH, zeSAstu puruSamAtraM ataH kiM taiH?" tataH ujjayinyAH patiM caNDapradyotarAjaM manasi AdhAya guTikA bhakSitA, tato'sau devatAnubhAvAt tAM vijJAya tadAnayanAya hastiratnaM Aruhya tatrA''yAtaH, AkAritA ca tena sA, tayA uktaM AgacchAmi yadi pratimA nayasi, tena uktaM-"tarhi zvo neSyAmi / " tato'sau svanagarI gatvA tadrUpAM pratimAM kArayitvA tAM AdAya tathaiva rAtrI AyAtaH, svakIyapratimAM devatAnirmitapratimAsthAne vimucya tAM suvarNagulikAM ca gRhItvA gataH, prabhAte caNDapradyotagandhahastivimuktamUtrapurISagandhena vimadAna svahastino vijJAya jJAtacaNDapradyotAgamo'vagatapratimAsuvarNagulikAnayano'sau udAyanarAjA paraM kopaM upagato dazabhiH mahAbalai rAjabhiH saha ujjayinI prati prasthitaH, antarA pipAsAbAdhitasainyaH tripuSkarakaraNena devatayA nistAritasainyaH akSepeNa ujjayinyAH bahiH prApto rathArUDhazca dhanurvedakuzalatayA sannaddhahastiratnArUDhaM caNDapradyotaM prajihIrSaH maNDalyA SAARASSASSIX* Jain Education liter 187 For Private & Personal use only V w .jainelibrary.org Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agame sAmAcArIzatakam / jinapratimApUjAcikAra // 94 // bhramantaM calanatalazaravyathitahastino bhuvi nipAtanena vazIkRtavAn , 'dAsIpatiH' iti lalATapaTTe mayUrapicchena aGkitavAn ityAdi // 34 // punaH bhaktapratijJAprakIrNake (21 patre) jinabhavanajinabimbapratiSThA pratipAditA'sti, tathAhi__"aniyANodAramaNo, harisavasavisaTTakaMcuyakarAlo / pUei guruM saMgha, sAhammiamAi bhattIe // 30 // niadabamapuSajiNi-dabhavaNajiNabiMbavarapaiTThAsu / viarai pasatthapotthaya-sutitthatitthayarapUAsu // 31 // " na ca idaM vaktavyaM atraaho! (31 patre) "sattarisayaM jiNANaM, va gAhANaM smykhittpnnttN| ArAhato vihiNA, sAsayasukkhaM lahai mukkhaM // 1 // " iti uktatvena atra prakIrNake saptatigAthAsaMkhyA uktA'sti, aniANetyAdigAthAdvaye sati dvAsaptatigAthA bhavanti, tata idaM gAthAdvayaM kenA'pi navyaM kRtvA madhye kSiptaM astIti na mAnayAmi iti, yuktiyuktatvAt , kathaM ityAha-are ! zRNu, 5 idaM gAthAdvayaM pratimotthApakamataprAdurbhAvAt pUrva kRtaM pazcAdvA ? na tAvatpUrva, prayojanamantareNa pUrva tatkaraNasya asaMgatatvAt nA'pi pazcAt , yataH pratimotyApakamataM triMzadadhikapaJcadazazata 1530 varSe prAdurbhutaM, tanmatasaMvatprAklikhitAsu bhaktapratijJAprakIrNakapratiSu ( 24 patre ) sarvatra tadgAthAdvayasya darzanAt, api cA'sminneva bhaktaprajJAprakIrNake__ "arihaMtasiddhaceia-pavayaNaAyariasabasAisu / tibaM] titthaMkaresu bhatti, tigaraNasuddheNa bhAveNa // 1 // " iti | gAthA vartate, tasyAH kA vArtA ? atrApi catyabhaktiH pratipAditA'sti, punaH saMkhyAsaMkalanavicAraH zrUyatAM-atra gAthAdvayavardhane'pi na saMkhyA vighaTeta, vataH prathamAntyagAthayoH tadvicArAbhAvAt , tadvicArapratipAdikA gAthAH saptatiH eva, RECRk // 94 // 188te & Personal use Only M w Jain Education Intel .jainelibrary.org Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * *R CURRENCARRIERGARAS yathA zrIupadezamAlAsUtre prakaraNe]-"gAhANaM savaMgaM, paMcasayA ceva cAlIsA" iti uktaM, paraM prAntyagAthA tadvyatiriktA'sti ! evaM atrA'pi jJeyaM // 39 // // iti jinapratimApUjAdhikAraH // 39 // / nanu-pUjanIyA jagati jJAnAdayo guNAH, tadyogAt tadvAnapi vidyamAnatIrthakaravat , paraM jinapratimA tu kASThapASANAdimayI acetanA ca, tato jJAnAdiguNarAhityena kathaGkAraM pUjAhA~ jinapratimA kASThAdiputtalakavat / atra ucyate-satyaM, paraM zrUyatAM paramArthaH| "nAmajiNA jiNanAmA 1, ThavaNajiNA jinnvriNdpddimaao2| davajiNA jiNajIvA 3, bhAvajiNA samavasaraNaTThA[sthA] 4 // 1 // iti zrIAvazyakaniyuktau zrIbhadrabAhusvAmIvacanAt jinapratimAsthApanAjinaH, tadarzane ca sati samavasaraNAdistho bhAvajinaH smRti AyAti, tatsmRtau ca tadguNacintane cA'nanto lAbhaH saMpratipadyate, sadyaH durgatinAzaH sugatiprAptizcA'pi bhavetAmiti, atrA'rthe dRSTAnto yathA-bhagavatA ukaM-bhoH sAdho! tvaM citralikhitanArI mA drAkSI, tadarzane nArI smRti AyAsyati, tatsvarUpacintane ca durgatau pAtaH syAt , yaduktaM zrIdazavaikAlikasUtre (236 patre) __"cittabhittiM na nijjhAe, nAriM vA sualNki| bhakkharaM piva daTTaNaM, diddhi paDisamAhare // 55 // " iti / ' tato yathA citranArIdarzane azubhapariNAmaH prAdurbhavati tathA jinapratimAdarzane zubhapariNAmo jAyate samAnayuktitvAt saMgati aGgati ca etat , punarapi zrUyatAM upAsakadazAdau (12 patre), "annautthiyadevayANi vA" ityAdi uktatvAt , hariharapramukhamithyAtvideva :98 * Jain Education Inte 189ates Personal use only jainelibrary.org * Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| S nA-jina SISSEISUSASUSAKAN 7 pratimAvandanaiH yadi zrAddhAnAM samyaktvaM yAti iti uktaM kudevatvAt , tathA vItarAgapratimAvandane kathaM samyaktvaM nirmalaM nA . bhavati? iti, na ca vAcyaM jJAnAdiguNarahitAyAH jinapratimAyAH pUjane ko lAbha iti, lAbhaH? eva yataH zrIantakRdda mA-sthApazAsUtre (12 patre ) prAptamukteH gajasukumAramuneH zarIrasya devaiH pUjA mahimA ca cakre / tathAhi-"tattha NaM ahAsannihiehiM devehiM sammaM ArAhitaM tikaTTa dive surabhigaMdhodae vuDhe dasaddhavaNNe kusume nivADie celukkheve kae dive agIagaMdhava iti-aninAe kae yAvi hotthA" iti / punaH zrIjambudvIpaprajJaptisUtre, nivRtAnAM zrIRSabhAdInAM dehasya snAnavilepanAlaGkArAdi dhikAra vibhUSayA zobhAM prApaNena bhaktiH senTraiH devaiH vidaghe, tadA teSAM puNyaprAgbhAro'janiSTa na vA ? jAta eva sa iti sarvajanasammataM, api ca apratiSThitA pratimA na pUjAr2yA nA'pi vandanArhA, saiva pratiSThitA satI pUjanIyA vandanIyA ca jAyate, tatra tadAnIM kuto guNAH AjagmuH iti-na vAcyaM / yato bhavatpakSe'pi ekamuhUrtAt prAk ko'pi sAmAnyayatiH AsIt, sa eva paJcabhiH saGghamukhyaiH militvA AcAryapade sthApitaH, tato muhUrtAntare tasmin AcAryaguNAH kuta AgatA iti, tato yadvastu paJcabhiH pratiSThitaM mAnyatvena tanmAnya eva rAjA vA AcAryo vA jinapratimA vA, tathA zrIAcArAGganiyuktau (385 patre) zrIbhadrabAhasvAminA caturdazapUrvadhareNa jinajanmAdisthAnAni anyajainatIrthAni ca varNitAni santi, sAkSAt tIrthaGkarapratirUpAyAH jinapratimAyAH vandane kiM vAcyaM, tadgAthAdvayaM yathA| "jammAbhiseanikkhama-NacaraNanANuppayA ya nivANe / dialoabhavaNamaMdara-naMdIsarabhomanagaresuM // 334 // atttthaav-18||15|| | yamujite, gayaggapayae ya dhammacakke a / pAsarahAvattanagaM, camaruppAyaM ca vaMdAmi // 335 // " tathA zrAvakANAM pratimA AKS For Private & Personal use only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PHOTOSHOPARSISSES pUjAyAM saMsArapratanukaraNarUpaphalanivedanapUrvakaH kUpadRSTAntaH zrIAvazyakaniyuktI (493 patre) zrIbhadrabAhusvAmibhiH datto'sti, tathAhi| "akasiNapavattagANaM, virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNo, dabathae kUvadivato // 194 // " bhA0 iti etatsaMbandho'pi zrIAvazyakabRhadattigato dvitIyakhaNDe (493 patre ) yathA-"jahA NavanagarAdisaMnivese kei pabhUajalAbhAvao taNhAiparigayA tadapanodaNatthaM kUvaM khaNaMti, tesiM ca jaivi taNhAiA vahUti maTTikAkahabhAIhi ya maliNijjati tahAvi tadubbhaveNaM ceva pANieNaM tesiM te taNhAiA so amalo puvao aphiTTai, sesakAlaM ca te tadaNNe a logA suhabhAgiNo bhavaMti, evaM davathae jaivi asaMjamo tahAvi tato ceva sA pariNAmasuddhI bhavati [havai] jAe asaMjamovajiaM aNNaM ca NiravasesaM khaveitti / tamhA virayAviraehiM esa davathao kAyabo, suhANubaMdhI pabhUataranijarA phalo yatti kAUNaM" iti gAthArthaH // 194 // punaH prAha manomatiH, nanu-yadi pratimApUjAyAM lAbho'sti tadA zrAvakebhyo sAdhavo vizeSeNa lAbhArthinaH, tataH sAdhavo'pi zrAvakavat jinapratimAM kimiti na pUjayanti ? ucyate-bho manomate ! sarvaviratayaH sAdhavo hastAdinA puSpAdikaM sparzanti api na kutastyaM teSAM pUjAkaraNaM, sAdhUnAM bhAvastavAItvena dravyastavasya kartu anucitatvAt , yaduktaM zrIbhadrabAhusvAminA zrIAvazyakaniyuktau (492 patre), tathAhi| "chajjIvakAyasaMjamu-davathae so virujjhaI ksinno| to kasiNasaMjamaviU, pupphAIaMna icchaMti // 193 // (bhA0)" iti, nA'pi ca evaM vartate yat zrAvakaiH kriyate tat puNyakAryatvAt sAdhubhiH api kArya, yataH zrAvakAH kSudhitasya annaM Jain Education Inten 19/vate & Personal use Only 19 .jainelibrary.org Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| dhikAra mA 40 SANSARALAGANA prayacchanti, tRSitasya pAnIyaM pAyayanti, na ca sAdhavaH, teSAM bhagavatA nivAritatvAt / anyat dUre tiSThatu, ko'pi dhIvaro jinaprativadati "bhoH sAdho ! yadi tvaM mama roTTikAM (apUpikAM)dadAsi tadA'haM matsyajAlaM muJcAmi" tathApi sAdhuH na tAM dattvA / mA-sthApatanmocayet , api ca puSpAdibhiHsAdhavaH pUjAM na kurvanti, sacittasparzane teSAM anadhikArAt, paraM puSpAdibhiH bhagavatpUjane 3 nA-jinayat puNyaM jAyate tad icchanti, yaduktaM "vaMdaNavattiAe pUaNavattiAe sakAravattiAe sammANavattiAe" ityAdi, iti-a. tathA punaH zrIAcArAGgadvitIyazrutaskandhe prAnte tRtIyacUlAyAM (385 patre) bhagavatA mahatAM arhatAM janmAdisthAna-IM bhuvo'pi vandyatvena uktAH santi, tathAhi__ "jammAbhiseanikkhama-Na caraNanANuppayA ya nivANe / dialoabhavaNamaMdara-naMdIsarabhomanagaresuM // 334 // aTThA-1 vayamujite, gayaggapayae a dhammacakke a / pAsarahAvattanagaM, camaruppAyaM ca vaMdAmi // 335 // " vyAkhyA-"tIrthakRtAM janmabhUmiSu tathA niSkramaNa-caraNa-jJAnotpattinirvANabhUmiSu tathA devalokabhavaneSu mandareSu tathA nandIzvaradvIpAdo| bhaumeSu ca pAtAlabhavaneSu yAni zAzvatAni caityAni tAni vande'haM iti dvitIyagAthAyAM ante kriyA iti, evaM aSTApade tathA zrImadujayantagirau, gajAgrapade dazArNakUTavartini tathA takSazilAyAM dharmacakre, tathA ahicchatrAyAM pArzvanAthasya dharamANendramahimAsthAne, evaM rathAvarte parvate vairasvAminA yatra pAdopagamanaM kRtaM, yatra ca zrImadvardhamAnaM Azritya camarendreNa utpa tanaM kRtaM, eteSu sthAneSu yathAsaMbhavaM abhigamanavandanapUjanotkIrtanAdikAH kriyAH kurvato darzanazuddhiH bhavati iti" yathA bhagavatIsUtre (3 patre ) Adau eva zrIsudharmasvAmigaNadharadevena acetanAyA api brAhmIlipeHpraNAmaH kRto'sti, Fo.192 Jain Education latex For A Spersonal use only ww.jainelibrary.org Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathAhi-"namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariyANaM namo uvajjhAyANaM namo loe sabasAhUNaM (5 patre) Namo 18baMbhIe livIe" iti, artho'pi ayaM zrIabhayadevasUrikRtavRttigataH-lipiH pustakAdo akSaravinyAsaH, sA ca aSTAdaza-18 prakArA'pi zrImannAbheyajinena svasutAyA brAhmInAmikAyA darzitA, tato brAhmI iti abhidhIyate, Aha ca-"lehaM livI-1 vihANaM, jiNeNa baMbhIi dAhiNa kareNaM" iti, ato 'brAhmI' iti svarUpavizeSaNaM lipeH iti, tadA'tra brAjhIlipeH yo vettA tasmai namaskAro bhaviSyati iti arthAntaraM kArya, tasya sarvathAviruddhatvAt , kathaM ? ityAha-zrUyatAM, namo brAhmIlipeH yo vettA tasmai iti arthe kriyamANe dUSaNatrayaM, kathaM? ekaM tu vettIti padaM sUtre nA'sti, arthakaraNe kutaH AnItaM? 1, dvitIyaM tu vyAkaraNAdiSu asaMgatiH 2, tRtIyaM tu tasyAH vettA kaH sAdhuH zrAvako vA ? nA''dyaH pakSaH, yataH tasya ahaMdAdipaJcakAnyataratvena pUrva uktatvAt punaruktadoSapoSasya prasaMgAt, nA'pi zrAvakaH, tasya namaskArakaraNe sudharmasvAmino'nucitatvena asaMbhavAt , tata ubhayathA'pi viruddhatvAt idaM namaskArakaraNaM na zreyaskaraM iti / punaH 'namo baMbhIe' iti vAkyasya arthe vyaktiH, zrIsamavAyAGgasUtrato jnyeyaa| punaH zrIbhadrabAhusvAminA dazadhA sthApanA zrIopaniyuktisUtre (128 patre) proktA'sti, tatra gAthA| 'akkhe 1 varADae vA 2 kaDe 3 potthe 4 va cittakamme vA 5 / sambhAvamasabhAvA, ThavaNApiMDa viANAhi // 34 // vyAkhyA-sthApanA dvividhA-sadbhAvasthApanA asadbhAvasthApanA ceti, tatra akSaviSayA sadbhAvasthApanA asa-1 bhAvasthApanA ca bhavati / kathaM ? yadA eka eva akSaH piNDakalpanayA buddhyA kalpyate tadA asadbhAvasthApanA, yatra punaH sAmA017 APLICAISTAISASAGOKSI 193 Jain Education Intel of Private & Personal use only ww.jainelibrary.org Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzatakam / // 97 // Jain Education Inter te eva akSAH triprabhRtaya ekatra sthApyante tadA sadbhAvasthApanA, evaM varATakeSu 1 kapardakeSu 2 tathA kASThakarmaNi vA iti / yadA ekaM eva kASThaM piNDaH eSa ityevaM kalpyate tadA asadbhAvasthApanA, yadA tu ekatra bahUni mili | tAni piNDatvena kalpyante tadA sadbhAva sthApanA, evaM 'puste' [ dhIDallikAdau ] puttalikAdiSu api evaM citrakarmaNi api, yadA ekacitrakarmaNi puttalapiNDa iti sthApyate tadA asadbhAvapiNDasthApanA, yadA triprabhRtipiNDabuddhyA kalpyate tadA sadbhAvasthApanA, evaM sadbhAvapiNDaM asadbhAvapiNDaM ca jAnIhi / ityAdi sthApanApiNDAdhikAre / punaH zrIanuyogadvArasUtre ( 12 patre ) sthApanAvazyakaM yathA // "se kiM taM ThavaNAvarasyaM ? ThavaNAvassayaM 2 jaNNaM kaTukamme vA 1 cittakamme vA 2 potthakamme vA 3 leppakamme vA 4 gaMthime vA 5 veDhime vA 6 pUrime vA 7 saMghAime vA 8 akkhe vA 9 varADae vA 10 ego vA aNego vA sabbhAva|ThavaNA vA asambhAvaThavaNA vA Avassaetti ThavaNA Thavijjai se taM ThavaNAvassayaM ( sUtraM 10)" iti etadvyAkhyA - etadRttito jJeyA, punaH vicAryatAM manomate re! tava nUtanam mataM triMzadadhikapaJcadazazatavarSe 1530 pravartitaM paraM kvA'pi tIrthe zrUyate jIvatsvAmipratimA, punaH ghaGghANInAmagrAme sAMpratameva bhUmigRhAd bahvaco purAtanyo jinapratimAH prakaTIbabhUvuH tA atipurAtanAH santi, tatra tatra likhitaprazastisaMvad eva pratibhUH / punA rAmasainyagrAme api atijIrNA zrIRSabhadevapratimA prAdurbhUtA'sti, evaM zatazaH sthAne sthAne zatazaH pratimA iti / punaH zrIdazAzrutaskandhe sthavirAvalyAM zrIbhadrabAhu| svAminA devarddhigaNikSamAzramaNaparyantA bhAvinaH sAdhavo vanditAH santi, yasmin avasare vanditAH tadavasare te sAdhujIvAH jinaprati mA-sthApa nA-jina iti-a vikAraH 40 // 97 // w.jainelibrary.org Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalakara dicturgtivrtmaanaaH| nanu-bhAvazramaNAH kA'bhUvan ? tato bhAvijinA api dravyajinA iti hetoH namaskArArhAH, tathA sthApanAyAH rUpAhatvAt bhAvAdvit jinapratimA'pi pUjanIyA iti rahasya, punarapi piNDaniyuktau taha tau ca (6 patre) |piNDasthApanAyA evaM svarUpaM, tathAhi-"ThavaNApiMDaM ato vocchaM" tatsamarthayamAnaH sa eva Aha___ "akkhe 1 varADae vA 2, kaDhe 3 potthe 4 va cittakamme vA 5 / sambhAva 6 masabbhAvaM 7, ThavaNApiMDaM viANAhi 4 // 7 // " vyAkhyA-sata iva-vidyamAnasya iva bhAvaH sattA-sadbhAvaH, kiM uktaM bhavati?-sthApyamAnasya indrAdeH anurUpAGgo-18 pAGgacihnavAhanAharaNAdiparikararUpo ya AkAravizeSo yadarzanAt sAkSAd vidyamAna iva indrAdiH lakSyate sa sadbhAvaH, tadabhAvo asadbhAvaH, tatra sadbhAvaM asadbhAvaM ca Azritya akSe-candanake varATake-kapardake, vAzabdo'GgalIyakAdisamucayArthaH, ubhayatrApi ca jAtau ekavacanaM, tathA kASThe-dAruNi puste DhiullikAdau, vAzabdo lepyapASANasamuccaye, citrakarmaNi vA yA piNDasya sthApanA sAkSAdiH, kASThAdiSu AkAravizeSo vA piNDatvena sthApyamAnaH sthApanApiNDaH, iyaM atra bhAvanA-yadA kASThe lepye upale citrakarmaNi vA prabhUtadravyasaMzleSarUpaH piNDAkAraH sAkSAd vidyamAna iva Alikhyate, yadvA akSAH kapardakAH aGgulIyakAdayo vA ekatra saMzleSyapiNDatvena sthApyante yathA eSa piNDaH sthApita iti, tadA tatra piNDAkArasya upalabhyamAnatvAt sadbhAvataH piNDasthApanA, yadA tu ekasmin akSe varATake aGgulIyake vA piNDatvena sthApanA eSa piNDo mayA sthApita iti, tadA tatra piNDAkArasya anupalabhyamAnatvAt , akSAdigataparamANusaGghAtasya ca avivakSaNAd asadbhAvataH piNDasthApanA, citrakarmaNi api yadA ekabindvAlikhanena piNDasthApanA, yathA eSa piNDa AURRERERURSAISISSA 195vate s personal use Only ww.jainelibrary.org Jain Education Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata jinapratimA-sthApanA-jinaiti-adhikAra 40 // 98 // SSESS RELESECRUSSCOMSEX Alikhita iti vivakSA tadA prabhUtadravyasaMzleSAkArAdarzanAda asadbhAvapiNDasthApanA, yadA punaH ekabindvAlikhane'pi eSa mayA guDapiNDaH odanapiNDaH saktupiNDo vA Alikhita iti vivakSA tadA sadbhAvataH piNDasthApanA // aU eva sadbhAvAsadbhAvasthApanAvibhAgaM bhASyakRd upadarzayati "ikko u asambhAve, tiNhaM ThavaNA u hoi sambhAve / cittesu asambhAve, dArualeppovale siyaro // 7 // " 4 vyAkhyA-eko'kSo varATakoM'gulIyakAdiH vA yadA piNDatvena sthApyate tadA sA piNDasthApanA, 'asadbhAve' asadbhAva| viSayA, asadbhAvikI ityrthH| tatra piNDAkRteH anupalabhyamAnatvAt , akSAdigataparamANusaGghAtasya ca avivakSaNAt / yadA tu trayANAM akSANAM varATakAnAM aGgulIyakAdInAM vA parasparaM ekatra saMzleSakaraNena piNDatvena sthApanA tadA sA piNDasthApanA, 'sadbhAve' sadbhAvikI, tatra piNDAkRteH upalabhyamAnatvAt , trayANAM ceti upalakSaNaM, tena dvayoH api bahUnAM ca ityapi draSTavyaM / tathA 'citreSu'-citrakarmasu yadA ekabindvAlikhanena piNDasthApanA tadA sA'pi asadbhAve, yadA tu citrakarmasu api anekabindusaMzleSAlikhanena prabhUtadravyasaGghAtAtmakapiNDasthApanA tadA sA sadbhAvasthApanA, piNDAkRteH tatra darzanAt / tathA dArukalepyopaleSu piNDAkRtisaMpAdanena yA piNDasya sthApanA sa 'itara' sadbhAvasthApanApiNDaH, tatra piNDAkArasya darzanAt // tad evaM uktaH sthApanApiNDaH iti // 40 // // iti jinprtimaasthaapnaa-jin-itydhikaarH||40|| // 98 // Jain Education Inter For 1 96ersonal Use Only T ww.jainelibrary.org Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nanu-jinapratimApUjAyAH phalaM kiM? kA ca jinapratimApUjakasya gatiH, tad AgamAkSaraiH darzayatu, ucyate-yadeva vidyamAnatIrthaGkarasya vandanapUjAdiphalaM tadeva jinapratimApUjAyA api phalaM sA eva gatizcA'pi,zrIrAjapraznIyopAGge (17 patre) | vidyamAnatIrthaGkarasya vandanAdiphalaM yathA "taM mahAphalaM khalu devANuppiyANaM tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM nAmagoassa vi savaNayAe ! kimaMga! puNa abhigamaNavaMdaNanamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe ! taM seyaM khalu egassa vi Ayariassa dhammiassa suvayaNassa savaNayAe kimaMga! puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ? taM gacchAmi [gacchAmo] haiNaM devANuppiya samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi namasAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM ceiyaM devayaM pajuvA sAmi, eaM me piccA hiAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissati tikaTTa evaM saMpehei' ityAdi // 1 // evameva zrIvipAkasUtre campAnagaryA zrImahAvIrasamavasaraNe zrImahAvIradevasya vandanAdiphalaM, tathAhi-"eteNaM |peccabhave hiAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiattAe bhavissati sikaTTa" ityAdi // 2 // itthameva zrIbhagavatIsUtrAdau sarvatra jJeyaM / atha jinapratimApUjAyAH phalaM zrIrAjapraznIyopAGge (98 patre) proktaM tannizamyatAM, tathAhi"taeNaM tassa sUriAbhassa devassa paMcavihAe pajattIe pajjattIbhAvaM gayassa samANassa imeyArUve [ajjhathie / abbhatthie ciMtie patthie maNogae saMkappe samupajitthA-kiM me purvi karaNijaM? kiM me pacchA karaNija? kiM me purvi seyaM kiM me pacchA seyaM kiM me purvi pi pacchAvi karaNijaM? kiM me purvi pi pacchA vi hiAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiattAe bhavissai ? tae NaM tassa sUriAbhassa devassa sAmANiaparisovavaNNagA devA sUriAbhassa 197 Jain Education in w ww.jainelibrary.org Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zata kam / // 99 // Jain Education Inte devassa imeArUvamagbhatthiyaM jAva samutpannaM samabhijANittA jeNeva sUriAbhe deve teNeva uvAgacchaMti, sUriAbhaM devaM karayalapariggahiaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu japaNaM vijaeNaM vaddhAviti, vaddhAvittA evaM vayAsI evaM khalu devANu| piANaM sUriAbhe vimANe siddhAyataNaMsi jiNapaDimANaM jiNussehapamANamittANaM aTThasayaM saMnikhittaM ciTThati, sabhAe NaM suhammAe mANavae ceie khaMbhe vairAmaesa golavaTTasamuggaesu bahUo jiNasakahAo sannikhittAo ciTThati, tAo NaM devANuppi ANaM aNNesiM ca bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya aJccaNijAo jAva pajjuvAsaNijAo, taM eyaM NaM | devANuSpiNaM purvi karaNijaM, taM eyaM NaM devANuSpiNaM pacchA karaNijjaM taM eyaM NaM devANuppiyANaM puSi seyaM taM eyaM NaM devANuppiyANaM pacchA seyaM, taM eyaM NaM devANuppiANaM pudhiM pi pacchA vi hiAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiatAe bhavissati" / punaH zrUyatAM devapUjAphalaM sAdhoH paJcamahAvratapAlanasya zrIsthAnAGge tRtIyasthAne caturthoddezake ( 176 patre ) proktaM, tadeva phalaM jinapratimApUjanasyA'pi proktaM, tathAhi "tao ThANA avasitassa ahitAte asubhAte akhamAte aNissesAte aNANugAmiattAte bhavaMti taM se NaM muMDe bhavitA agArAto aNagAriaM pacatite niggaMthe pAvayaNe saMkite kaMkhite vitigicchite bhedasamAvanne kalusasamAvanne niggaMthaM pAvayaNaM No saddahati No pattiyati No roeti, taM parissahA abhijuMjia abhijuMjia abhibhavaMti, no se parissahe abhijuMjia abhijuMjia abhibhavati" se NaM muMDe bhavittA agArAto aNagAritaM pacatite paMcahiM mahavaehiM | saMkite jAva kalusasamAvane paMcamahabatAI to saddahati jAva No se parissahe abhijuMjia abhijuMjia abhibhavati / jinaprati mApUjA phalASi kAraH 41 // 99 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pse NaM muMDe bhavittA AgArAto aNagAriaM pacatite chahiM jIvanikAehiM nissaMkae [ kite ] jAva parisahe abhimuMjia abhijuMjia abhibhavati / NotaM parisahA abhibhavati 3 // " / vyAkhyA'pi yathA-anantaraM maraNamuktaM, mRtasya tu janmAntare yathAvidhasya yadvastu vayaM yasmai saMpadyate tasya tattasmai darzayitu-| mAha-'tao ThANA ityAdi' trINi sthAnAni-pravacanamahAvratajIvanikAyalakSaNAni avyavasitasya-anizcayavato'parAkramavato / vA'hitAya apathyAya-asukhAya-duHkhAya akSamAya-asaMgatatvAya aniHzreyasAya-amokSAya ananugAmikatvAya-azubhAnubaM-18| dhAya bhvnti| 'se gaMti yasya trINi sthAnAni ahitAditvAya bhavanti / sa zaMkito-dezataH sarvato vA saMzayavAn , kAMkSitastathaiva matAntarasyApi sAdhutvena mantA vicikitsitaH-phalaM prati zaGkopetaH ata eva bhedasamApanno-dvaidhIbhAvamApanna evamidaM na | caivamitimatikaH, klusssmaapnno-naitdevmitiprtipttikH| tatazca nirgranthAnAmidaM nairgrandhaka, prazastaM pragataM prathamaM vA vacadAnamiti pravacana-Agamo dIrghatvaM prAkRtatvAt , na zraddhatte sAmAnyato na pratyeti-na pratItiviSayI karoti na rocayati-na |cikIpoMviSayI karoti 'ta'miti ya evaMbhUtastaM pratrajitAbhAsaM parisahyante iti parIpahA:-kSudhAdayaH abhiyujya abhi-| yujya-sambandhamupagatya pratispardhya vA abhibhavanti-nyakkurvanti iti, zeSaM sugamaM / uktaviparyayasUtraM prAgvat, kintu hitaMadoSakara iha paratra ca AtmanaH pareSAM ca pathyAnnabhojanavat , sukhaM AnandaH tRSitasya zItalapAnamiva, kSamaM ucitaM tathAvidhavyAdhivyAghAtakoSadhapAnamiva, niHzreyasaM nizcitaM zreyaH-prazasyaM bhAvataH paMcanamaskArakaraNamiva anugAmika anugamanazIlaM bhAsvaradravyajanitacchAyeveti // 4 // BRIRLESARARSANSA Jain Education Intel 199 Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzatakam / // 100 // Jain Education Inter punaH zrIpAkSikasUtre'pi tathAhi - " esa khalu pANAivAyarasa veramaNe hie suhe khame nisseyasie ANugAmie" ityatra idaM rahasyaM - paMcamahAvrata pAlanasya yat "hiAe suhAe khamAe nissesiAe ANugAmi Ae" ityanena phalamuktaM tadeva jinapratimApUjAyA api phalamuktaM, punazcaityasya jinapratimArUpasya vaiyAvRttikaraNe karma nirjarArUpaM phalaM zrIpraznavyAkaraNe saMvaradvAre (122 patre ) proktaM, tathAhi "accaMta - bAla-dubala-gilANa buhakhamake pavatti - Ayaria - uvajjhAe sehe sAhammie tavassI kulagaNa saMgha ceiaTThe a nijjaraTThI veyAvaccaM aNissiyaM dasavihaM bahuvihaM karei a" atha jinapratimApUjakasya sUryAbhadevasya zrIrAjapraznIyopAGge ( 44 patre ) zrImahAvIradevena yA gatiruktA tA zrUyatAM, tathAhi "tae NaM se sUriA deve samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM soccA nisamma haTThatuTTha jAva hayahiyae uTThAe uTTheti, uTThittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdara, namasai vaMdittA narmasittA evaM vayAsI aha naM bhaMte ! sUriAbhe deve kiM bhavasiddhie kiM abhavasiddhie 1 sammaddiTThI micchadiTThI ? 2 parittasaMsArie anaMtasaMsArie 1 3 sulabhabohie dulabhabohie ? 4 ArAhae virAhae ? 5 carime acarime ? 6 tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sUriAbhaM devaM evaM vayAsIsUriAbhA ! tumaM NaM bhavasiddhie no abhavasiddhie 1 sammaddiTThI no micchadiTThI 2 parittasaMsArI no anaMtasaMsArI 3 sulabhabohI no dullabhabohI 4 Akhahae no virAhae 5 carime no acarime 6 / tae NaM se sUriAbhe deve samaNeNaM bhagava For P ate & Personal Use Only 200 jinaprati mApUjAphalAci kAraH 41 // 100 // w.jainelibrary.org Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA mahAvIreNaM evaM vutte samANe hadvatuTThacittamANaMdie paramasomaNasse" ityAdi / punaH zrIbRhatkalpe jinapratimAdarza-15 nAt jJAnadarzanacAritralAbharUpo bhAvagrAmaH kathito'sti, tathAhi___ "titthayarA 1jina 2 caudasa 3 bhinne 4 saMviggaM 5 taha ya asaMvigge 6 sArUviya 7 vaya 8dasaNa 9 paDimAo 10 bhAvagAmAo 11 // 41 // " // iti jinprtimaapuujaaphlaadhikaarH||41|| nanu-pratimAyAH pUjane SaTkAyavadhena mahAnArambho jAyate, kathaM ? pUrva pASANAdighaTane sacittapASANacchedAdinA pRthvIkAyavadhaH 1 pratimAyAH snAnakArApaNe ekasmin jalabindau kevalinA'saMkhyAtA jIvA dRSTAH pratipAditAzceti hetorapkAyavadhaH 2 dhUpotkSepe dIpaprajvAlane cA'gnikAyavadhaH 3 zaGkAdivAdyavAdane vAyukAyavadhaH 4 kusumamAlAdInAM kaNThAdiparidhApane vanaspatikAyavadhaH 5 dIpAdau pataGgAdijIvamaraNena trasakAyavadhaH 6 iti / jainadharmastu jIvadayAmayaH, tatkathaM mAnayAmi jinapratimApUjAm 1, ityatra ucyate-nanu-jinadharmo niHkevalaM jIvadayArUpo vA''jJAsahitadayArUpo vA ? nA''dyaH pakSaH kakSIkAryaH, bhagavadukkAgamapakSeNa samaM pratyakSaM virodhasya lakSyamANatvAt / kathaM yadi zrIvItarAgadevena |ni kevalaM jIvadayArUpo dharmaH prarUpito'bhaviSyat tadA sAdhUnAM nadIlakunAdikaM kartavyaM bhagavAn nA'kathayiSyat !, tatrApi pRthivyAdijIvAnAM vadhasya pratyakSaM jAyamAnatvAt / nadIlanaM ca zrIsthAnAGgasUtre paJcamasthAne dvitIyoddezake prathatamAlApake ( 308 patre), tathAhi-"no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA imAo uddiTThAo gaNiAo vitaMjitA RKARI Jain Education Inter 201 Personal Use Only V iainelibrary.org Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata- kam / // 10 // 42 to paMca mahaNNavAto mahAnadIo aMto mAsassa dukkhutto vA tikkhutto vA uttarittae vA saMtarittae vA, taM jahA-gaMgA 1 AjJAsahijauNA 2 saraU 3 erAvatI 4 mahI, 5 paMcahiM ThANehiM kappati, taM jahA-bhataMsi vA 1 dubhikkhaMsi vA 2 pacaheja vaNaM tadayAdhakoI 3 daoghaMsi vA ejamANaMsi mahatA vA 4 aNAritesu ya" ityAdi / punaH zrIAcArAGgasUtre dvitIyazrutaskandhe | mAdhikAraH tRtIyAdhyayane IryAyAH prathamoddezake (346 patre) "se bhikkhU vA bhikkhuNI vA puvAmeva tiricchasaMpAtimaM nAvaM jANijjA, jANittA se tamAyAe egaMtamavakkamijjA 2 bhaMDagaM paDilehijA 2 egao bhoaNabhaMDagaM karijjA 2 sasI-sovariaM kAyaM pAe pamajijA 2 sAgAraM bhattaM paccakkhAijjA, egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA tato saMjayAmeva nAvaM duruuhijjaa|| (sUtraM 341) / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA nAvaM durUhamANe no nAvAo purato durUhijjA, no nAvAo maggao durUhijA, no nAvAo majjhao durUhijA, no bAhAo pagijjhiya 2 aMguliAe uddisia 2 oNamia 2 unnamia 2 | nijjhAijA / se NaM paro nAvAgao nAvAgayaM vaijjA-AusaMto! samaNA! eyaM tA tumaM nAvaM ukkasAhijjA vA vukkasAhi vA khivAhi vA rajUAe vA gahAya AkasAhi, no se taM parinnaM parijANijA, tusiNIo uvehijjA / se NaM paro nAvAgao nAvAga0 vaijjA AusaMto ? samaNA! no saMcAesi tumaM nAvaM ukkasittae vA vukkasittae vA khittae vA rajUyAe vA gahAya Akasittae vA, Ahara, eyaM nAvAe rajUaM sayaM cevaNaM vayaM nAvaM ukkasissAmo / vA jAva rajjUe / vA gahAya AkasissAmo, No se taM pa0 tusiNIo vaijA, seNaM paro nAvAgao nAvA gayaM vaijjA / aausNto| samaNA ! eaMtA tumaM nAvaM AliteNa vA pIDhaeNa vA vaMseNa vA balaeNa vA avalueNa vA vAhehi, no se taM pa0 tusi0| Jain Education Inte For Private & Personal use only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se NaM paro0 evaM tA tuma nAvAe udayaM hattheNa vA pAeNa vA matteNa vA paDiggaheNa vA nAvAussiMcaNeNa vA ussiMcAhi, No se taM / se NaM paro AusaMto! samaNA ! eyaM tuma nAvAe uttiMga hattheNa vA pAeNa vA bAhuNA vA UruNa vA udareNa davA sIseNa vA kAeNa vA ussiMcaNeNa vA celeNa vA maTTiyAe vA kusapattaeNa vA kuviMdaeNa vA pihehi, no se taM / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA nAvAe uttiMgeNa udayaM AsavamANaM pehAe uvaruvari nAvaM kajavAvemANiM pehAe no paraM uvasaMkamittu evaM bUyA-AusaMto! gAhAvaI eyaM te nAvAe udayaM uttiMgeNa Asavai uvaruvariM nAvA vA kajalAvei, eyappagAraM maNaM vA vAyaM vA no purao kaTTa viharijA, appussue abahilese egaMtagaeNa appANaM viusejA samAhIe, tao0 saM0, nAvAsaMtArime ya udae AhAriyaM rIijA, eyaM khalu sayA jaijAsittibemi x x x x se NaM paro NAvA. Au saMto! samaNA! eyaM tA turma chattagaM vA jAva cammacheyaNagaM vA giNhAhi, eANi tumaM virUvarUvANi satthajAyANi hAdhArehi, eyaM tA tuma dAragaM vA dArigaM vA pajehi No se taM xxxx se NaM paro nAvAgae nAvAgayaM vaejA-AusaMto! esa NaM samaNe nAvAe bhaMDabhArie bhavati, se NaM bAhAe gahAya nAvAo udagaMsi pakkhivijA, eyappagAraM nigdhosaM succA nisamma se acIvaradhArI siyA khippAmeva cIvarANi ubeDhija vA niveDhija vA upphesaM vA karijjA, aha puNa evaM jANijjA abhikaMtakUrakammA khalu bAlA bAhAhiM gahAya nAvAo udagaMsi pakkhivijjA se pubAmeva vaijA-AusaMto! gAhAvatI mA metto bAhAe gahAya nAvao udagaMsi pakkhivaha, sayaM ceva NaM ahaM nAvAo udagaMsi ogAhissAmi se NevaM vayaMta paro sahasA balasA bAhAhiMga0 nAvAo udagaMsi pakkhivijA, taM No sumaNe siA, no dummaNe siA, no LINw.jainelibrary.org Jain Education in 20.2mvates Personal use only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAsahi sAmAcArIzata jAtadayAgha km| marmAdhikAra: 2 // 102 // uccAvayaM maNaM niyaMchijjA, No tesiM bAlANaM ghayAe bahAe samuTThijA, appussue jAva samahIe tao saMjayAmeva udagaMsi pavijA x x x x se bhikkhU vA bhikkhuNI vA udagaMsi pavamANe no hattheNa hatthaM pAeNa pAyaM kAeNa kAyaM AsAijjA, se aNAsAyaNAe aNAsAyamANe tao saMjayAmeva udagaMsi pavijA / se bhikkhu vA bhikkhuNI vA udagaMsi pavamANe no ummugganimuggiaM karijA, mAmeyaM udagaM kannesu vA acchIsu vA nakasi vA muhaMsi vA pariAvajijjA, tao, saMjayAmeva udagaMsi pavijA / se bhikkhU vA udagaMsi pavamANe dubbaliaM pAuNijjA, khippAmeva uvahiM vigiMcija vA visohijja vA, no NevaNaM sAijijjA, aha puNa jANijjA pArae siA udagAo tIraM pAuNittae, tao saMjayAmeva udaulleNa vA sasiNaddheNa vA kAraNa udagatIre ciTThijA / se bhikkhU vA bhikkhuNI vA udaullaM vA kAyaM vA sasiNaddhaM vA kAyaM no AmajijjA vA, No pamajijjA vA saMlihijjA vA nillihijjA vA ubalijjA vA upaTTijjA vA AyAvija vA payAvija vA aha puNa eva jANijjA vigaodao me kAe chinnasiNehe kAe tahappagAraM kAya Amajija vA payAvija vA, tao saMjayAmeva gAmANugAmaM duijamANe No parehi saddhiM parijavia 2 gAmANugAmaM duijijjaa|" punaratraiva tRtIyA'dhyayanasya dvitIyoddezake (349 patre) evaM javApramANanadIjalalavanavidhimAha, tathAhi-"se bhikkhU vA bhikkhuNI vA gAmANugAmaM dUijjamANe aMtarA se jaMghAsaMtArime udagaM [ge] siA, se pubAmeva sasIsovariyaM kAyaM pAe ya pamajijjA 2 ega pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA tato saMjayAmeva jaMghAsaMtArime udagaMsi AhAriaM rIejA" ityAdi // punaH zrIkalpasUtre'pi tRtIyasAmAcAryA ( 253 patre) nadIlaGghanaM ukta AhArArthe, tathAhi-"vAsAvAsaM pajjosaviyANaM * // 102 // Sain Educatante 204-espersonal use only O w .jainelibrary.org Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTau jAyamAnAyAmA paDigahadhArisa mikta vATikAyasi saMtaruttarasi / kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA sabao samaMtA sakosaM joyaNaM bhikkhAyariAe gaMtuM, paDiniyattae xxxx erAvaI kuNAlAe jattha cakkiA siA, egaM pAyaM jale kiccA, egaM pAyaM thale kiccA, evaM cakkiA, evaM NaM kappai sabao samaMtA || sakkosaM joyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtuM paDiniyattae" ityAdi / tathA punarapi zrIkalpe trayodazasAmAcAryA (263 patre ) alpavRSTau jAyamAnAyAmapi nigranthAnAM nigranthInAM ca bhaktapAnArtha gamanaM anujJAtaM zrImahAvIradevena, tathAhi "vAsAvAsaM pajjosaviassa paDiggahadhArissa bhikkhussa no kappai vagyAriavudvikAryasi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA / kappai se appavudvikAryasi saMtaruttaraMsi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA" iti varSatyapi meghe anastamite sUrye sAdhoH vasato Agamane eva ArAdhakatvaM uktaM, tatra sthitau tu virAdhakatvaM, atra AjJA eva pramANaM / niSkevalaM jIvadayApakSe tu anAgamanaM zreyaskara, AgamanAdinA jAtAyA apkAyavirAdhanAyAH tatrA'bhAvAt , tatsAmAcArIpATho'pi tatraiva yathA "vAsAvAsaM pajjosaviassa niggaMdhassa niggaMthIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiAe aNupavidvassa nigijjhiya nigisAyiya budrikAe nivaijjA, kappar3a se ahe ArAmaMsi vA ahe uvassayaMsi vA, ahe viaDagihaMsi vA ahe rukkhamUlaMsi || vA uvAgacchittae", (punaH 264 patre) "no se kappai pubagahieNaM bhattapANeNaM velaM uvAyaNAvittae, kappai se pubAmeva viaDagaM bhuccA piccA paDiggahagaM saMlihia saMlihia saMpamajjiya saMpamajiya egAyayaM bhaMDagaM kaTu sAvasese sUre jeNeva uvassae teNeva uvAgacchittae, no se kappai taM rayaNiM tattheva uvAyaNAvittae" iti / punaH zrUyatAM-zrAvakANAM sAdhUnAM sAmA018 965 For Pre & Personal use only Jain Education Inter Vijainelibrary.org Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata // 103 // ca sarvadharmakartavyaM pRthivyAdyArambhapUrvakameva dRzyate, yato vada tvaM zreNikakoNikatuGgikAnagarIvAstavyazrAvakAdInAM bhaga- AjJAsahivadvandanArtha gamanA''gamane pRthivyapvanaspatikunthupipIlikAdijIvAnAM upamardanaM jAtaM na vA? jAtameva, na ca vaktavyaM tadayAdhajIvopamaH teSAM puNyamapi jAtaM na bhaviSyatIti / teSAM hi AdhikAra | "Ae suhAe khamAe nisseasAe aNugAmiattAe bhavissaI" iti phalasyoktatvAt / api ca puSkalizrAvakeNa 42 pAkSikaparvaNyapi sAdharmikANAM bhojanAdinA sAdharmikavAtsalyaM cakre, tatra tasyArambho lagno na vA? na ca vAcyaM tasyA''rambha eva lagnaH, na zubhaM phalaM bhAvi iti / yatastatraiva tasya puNyapuSTeH phalasyoktatvAt / yaduktaM zrIbhagavatIsUtre dvAdazazatake prathamoddezake (552 patre ) tathAhi____"teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nAma nagarI hotthA, vannao kodae ceie vannao, tattha NaM savatthIe nagarIe 8 bahave saMkhappAmokkhA samaNovAsagA parivasaMti, aDDA jAva aparibhUyA abhigayajIvAjIvA jAva viharaMti, tassa NaM saMkhassa samaNovAsagassa uppalAnAma bhAriA hotthA, sukumAla jAva surUvA samaNovAsiyA abhigayajIvAjIvA || jAva viharati / tattha NaM sAvatthIe nagarIe pokkhalInAma samaNovAsae parivasai aDDe abhigayajAva viharai, teNaM / 6 kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe parisA niggayA jAva paJjavAsaMti, tae NaM te samaNovAsagA imIse jahA Alabhi- // 10 // yAe jAva pajuvAsai, taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre tesiM samaNovAsagANaM tIse ya mahati. dhammakahA jAva parisA| jApaDigayA, tae NaM te samaNovAsagA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhamma soccA nisamma haTTa tuTTha0 samaNaM bhagavaM Jain Education Inte For Private & Personal use only new.jainelibrary.org Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROGRAPARRORRESS mahAvIraM vadati namasaMti vaMdittA namaMsittA pasiNAI pucchaMti pasiNAI pucchittA aDhAiM pariAdiaMti a0 2 uTThAe udveti u02 samaNassa bha0 mahA0 aMtiyAo koTThayAo ceiyAo paDini0 502 jeNeva sAvatthI nagarI teNeva pahAretya gamaNAe / tae NaM se saMkhe samaNovAsae te samaNovAsae evaM vayAsI-tujhe NaM devANuppiyA ! viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveha, tae NaM amhe taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANA visAemANA paribhuMjemANA paribhAemANA pakkhiyaM posaha paDijAgaramANA viharissAmo, tae NaM te samaNovAsagA saMkhassa samaNovAsagassa eamaTuM viNaeNaM paDisuNaMti, tae NaM tassa saMkhassa samaNovAsagassa ayameyArUve abbhatthiMe jAva samuppajjitthA-no khalu me| seyaM taM viulaM asaNaM pANaM jAva sAimaM AsAemANassa jAva 4 pakkhiaM posahaM paDijAgaramANassa viharittae, seaM khalu me posahasAlAe posahiassa baMbhacArissa ummukkamaNisuvannassa vavagayamAlAvannagavilevaNassa nikkhittasatthamusalassa jAegassa abiiyassa dabbhasaMthArovagayassa pakkhiraM posahaM paDijAgaramANassa viharittae tikaTTa evaM saMpeheti 2 jeNeva sAvatthI nagarI jeNeva sae gihe jeNeva uppalAsamaNovAsiA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA uppalaM samaNovAsiyaM Apucchai, ApucchittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM aNupavisai, aNupavisittA posahasAlaM pamajai, po052 uccArapAsavaNabhUmI paDilehei, u0 paDi02 dabbhasaMthAragaM saMtharati, dabbha0 saM02 dabbhasaMthAragaM durUhai, du02 posahasAlAe posahie baMbhayArI jAva pakkhiraM posaha paDijAgaramANe viharai / tae NaM te samaNovAsagA| jeNeva sAvatthI nayarI jeNeva sayAI gihAI teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkha RAAIAIAIRIAISASAISAISAIAH Jain Education Inter 207 Personal Use Only Daw.jainelibrary.org Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 104 // Jain Education Inter DAveMti u0 2 aNNamaNNe sahAveMti a0 sa0 2 evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA ! amhehiM se viule asaNapANakhAimasAime vakkhaDAvie, saMkhe ya NaM samaNovAsae no habamAgacchai, taM seyaM khalu devANupiyA ! amhaM saMkhaM samaNovAsagaM sahAvettae / tae NaM se pokkhalI samaNovAsae te samaNovAsae evaM vayAsI -acchaha NaM tujjhe devANuppiyA ! suNibuyA vIsatthA ahannaM saMkhaM samaNovAsagaM sadAvemittikaTTu tesiM samaNovAsagANaM aMtiAo paDinikkhamai pa0 2 sAvatthIe nagarIe majjhamajjheNaM jeNeva saMkhassa samaNovAsagassa gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA saMkhassa samaNo vAsagassa gihaM aNupaviTThe / tae NaM sA uppalA samaNovAsiA pokkhaliM samaNovA sagaM ejamANaM pAsai pAsittA haTThatuTTha0 AsaNAo abbhuTThe, abhuTThittA sattaTTha payAI aNugacchai aNugacchittA pokkhaliM samaNovAsagaM vaMdati nama'sati, vaMdittA namasittA AsaNeNaM uvanimaMtei, A0 2 evaM vayAsI -saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! kimAgamaNappayoaNaM ? tae NaM se pokkhalI samaNovAsae uppalaM samaNovAsiyaM evaM vayAsI- kahinnaM devANuppiye ? saMkhe samaNovAsae ? tae NaM sA uppalA samaNovAsiA pokkhalaM samaNovAsagaM evaM vayAsI evaM khalu devANuSpiyA ! saMkhe samaNovAsae posahasAlAe posahie baMbhayArI jAva viharai / tae NaM se pokkhalI samaNovAsae jeNeva posahasAlA jeNeva saMkhe samaNovAsae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA | gamaNAgamaNAe paDikkamai, ga0 2 saMkhaM samaNovAsagaM vaMdati nama'sati, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA ! amhehiM se viule asaNa jAva sAime uvakkhaDAvie taM gacchAmoNaM devANuppiyA ! taM ciDalaM asaNaM jAva sAimaM AsAemANA jAva paDijAgaramANA viharAmI / tae NaM se saMkhe samaNovAsae pokkhaliM samaNovAsagaM evaM vayAsI - no khalu kappati For Part 208sonal Use Only 41% AjJAsahitadayAdharmAdhikAraH 42 // 104 // w.jainelibrary.org Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devANappiyA! taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimeM AsAemANassa jAva paDijAgaramANassa viharittae, kappai me posaha|sAlAe posahiassa jAva viharittae, taM chaMdeNaM devANuppiyA! tubbhe taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM AsAemANA jAvaviharaha, tae NaM se pokkhalI samaNomAsae saMkhassa samaNovAsagassa aMtiyAo posahasAlAo paDinikkhamati, pddinikkhmittaa| sAvatthiM nagariM majhamajjheNaM jeNeva te samaNovAsagA teNeva uvAgacchaI" ityaadi| api ca zrAddhAnAM sAdhuvandanArtha sAmAyikapauSadhagrahaNArtha dharmazAlAyAM gamanAgamane, tathA kSudhitasya bhojanapradAne, tRSitasya pAnIyapAne AraMbho jAyate na vA? tathA sAdhave annaM [dAnaM dadatAM uSNadhAnyasthAlyuddhATane uSNabASpAdinA vAyukAyasya sarvatra bhramatsUkSmatrasajIvAnAM ca ghAto bhavati na vA? / tathA kaDicchikAjhATane bAdaravAyukAyAdivadho bhavati na vA? / tathA dhAnyAdinA sAdijIvamocane Arambho jAyate na vaa| sarvatra bhavatyeva iti rahasya, tasya pratyakSaM dRzyamAnatvena apalapituM azakyatvAt / punarvada sAmAyikapauSadhAdikadharmakartavyakaraNArtha dharmazAlA kAryate tatra tu prakaTaM SaTAyopamardo darIdRzyate, tatastaddharmazAlAkArApaNe puNyaM pApaM vA jAyate / na ca puNyamiti vaktavyaM, svpksskssteH| nA'pi pApaM, na ca dharmArtha pApaM kartavyamiti bhavanmataM, tadA kutra yAsyati ? / punaH pApaM cet, tadA dharmazAlAnAmasthAne pApazAleti kathyatAm / tata ubhayathA'pi tava saMkaTe pAto jAta ito vyAghra itstttii| evaM sAdhUnAmapi gocarI(ryA)bhramaNe 1 guruvandanArtha gamane 2 vihArakaraNe 3 vastrapAtrAdipratilekhanAdikriyAkaraNe 4 pratikramaNAdau kSamAzramaNaM dAne 5 ca sarvatra pade pade ArambhapUrvikaiva dharmapravRttiH dRzyate / atrA''ha manomatiH ziSyaH, nanu yadi ArambhapUrvikA pravRttiH eSA, tarhi Arambhasya azubhagatihetutvena Jain Education Inter FL 209 Personal Use Only W rjainelibrary.org Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 sAmAcA- kimartha dharmArthibhiH sA kriyate ? ucyate-tIrthaGkaradevasya AjJAtvAt , sA ca nirvANaphaleti / tato nirvANasukhaphalArthibhiH AjJAsahirIzata- avazyaM kartavyA iti / atrArthe zrIsthAnAMgavRttigataM gAthAdvayaM (110 patre) yathA 4 tadayAdha. "bhaNNai jiNapUAe, kAyavaho jaivi hoi u kahiMci / tahavi taI parisuddhA, gihINa kuvAharaNajogA // 1 // barmAdhikAraH // 105 // asadAraMbhapavattA, jaM ca gihI teNa tesiM vinneaa| tannivittiphalaccia, esA paribhAvaNIamidaM // 2 // " nanu-tarhi sarvatra dharmakartavye ArambhakaraNe satyapi kiM pApaM na lagati ? ucyate-satyaM, satyArambhe'pi pRthivyAditrasa4jIvAnAmupari teSAM mAraNAdhyavasAyo nAsti, kiM tu rakSaNAdhyavasAyaH / pApaM tu duSTamanasi AdhyAte bhaved , yaduktaM zrIpi-1* NDaniyuktau (178 patre)MI "jA jayamANassa bhave, virAhaNA suttavihisamaggassa / sA hoi nijaraphalA, ajjhatthavisohijuttassa // 671 // " punaratrArthe zrIbhagavatIsUtraM pratibhUH, tathAhi-(288 patre) | "samaNovAsagassa NaM bhaMte putvAmeva tasapANasamAraMbhe paJcakkhAe bhavati puDhavisamAraMbhe apaJcakkhAhe bhavati se a puDhaviM khaNamANe aNNayaraM tasaM pANaM vihiMsejA se NaM bhaMte? taM vayaM aticarati go0 no tiNaTe samaDhe No khalu se tassa aivAyAe Auddati / " punastatraivoktaM___ "samaNovAsagassa NaM puvAmeva vaNassaisamAraMbhe paccakkhAe se a puDhaviM khaNamANe aNNayarassa rukkhassa mUlaM chidejjA-| Pse NaM bhaMte ? taM vayaM aticarati ? no tiNaDhe samaDhe No khalu se tassa aivAyAe Auddati iti|" evameva yadyapi pUnAkaraNe ACCESS SANS XUU105 // Jain Education Intim Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte jalAgnipuSpAdInAM upamardo jAyate paraM pUjA kartusteSAM jalAgnipuSpAdInAM upamarde mano nA'sti, pratyuta tadrakSaNe yatanA kriyamANA asti, manastu niSkevalaM bhagavadbhaktiviziSTaM vartate, tadidaM AgataM satyapi Arambhe yattIrthaGkaradevena anujJAtaM | tatsatyameva / tata AjJAsahito jIvadayArUpo, na tu niSkevalaM jIvadayArUpo'pi AjJArahita iti // // iti AjJAsahitadayAdharmAdhikAraH // 42 // nanu - zrIbhagavatIsUtre devA adharmiNa uktAstarhi kvA''game jinapratimApUjAyAH phalaM ? ucyate - re manomatin ! zAstramatyA vicAraya, 'adharmiNa' iti ko'rthaH ? tathAvidhayA kayAcid bhavasthityA viratirUpo dharmo nA'sti teSAM, paraM anyo dharmo virativyatiriktaH sarvo'pyasti, tathAhi - sarva sUryAbhadevAdhikAre pazya vimuktaM "dhammizraM vavasAyami giNhai" ko'rthaH ? sUryAbhadevena dharma kartuM icchatA pUrva jinapratimApUjA vyadhAyi, evaM vijayadevAdibhirapi vidadhe, tathA devAH || kespi samyaktvadharmamapi pAlayanti tat samyaktvaM saMbaramadhye proktaM, yaduktaM zrIsthAnAMge paMcamasthAne dvitIyodezake saMvarAdhikAre ( 316 patre ), tathAhi "paMca AsavadArA pannattA, taM jahA-micchattaM aviratI pamAde kasAyA jogA 5 / paMca saMbaradArA pattA, taM jahA sammattaM viratI apamAdo akasAtittamajogittaM" ityatra / idaM rahasyaM - ye devAH samyaktvavantaste saMvaravanta uktAH, tataH kathaM adharmiNaH 1 1 / punaH zrotavyaM - devAH zAzvataratnAdimayapustakavAcanapUrvaM parasparaM devagurudharmasambandhinaM vicAraM kurvanti sa dharmo na vA ? 2 / tathA jinAnAM paMcakalyANakeSu manuSyakSetre samAgatya tIrthaGkarANAM bhaktiM vitanvate, sa dharmo na vA 1 3 / 211 rivate & Personal Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata kam / // 106 // Jain Education Inter punastIrthaGkarANAM sAdhUnAM ca vandanAM kurvanti tadagre vyAkhyAnaM ca zRNvanti, sa dharmo na vA 4 / punarnandIzvarAdI aSTAhikAmahimAM devAH kurvanti sa dharmo na vA ? 5 / ayamevA'rthaH siddhAntAlApakaiH agre prapaJcayiSyate / punardevAnAM rAjapraznIyopAGge ( 26 patre ) dharmatvaM uktamasti / tathAhi "ta NaM te sUribhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA devIo ya pAyattANiAhivaissa devassa aMtie eama soccA nisamma haTTatuTTa jAva hiyayA appegaiA vaMdaNavattiyA appegaiyA pUyaNavattiyAe appegaiyA sakAravattiyAe evaM saMmANavattiyAe appegaiyA ko halavattiyAe appegaiyA asuAI suNissAmo, suAI aTThAI heUI pasiNAI kAraNAI vAgaraNAI pucchissAmo appegaiyA sUriyAbhassa devassa vayaNa - maNuattamANA appegaiyA annamannamaNuattamANA | appegaiyA jiNabhattirAgeNaM appegaiA dhammotti appegaiyA jIameaMti kaTTu" ityAdi / atrAlApake appegaiA jiNa - bhattIe appegaiA dhammo iti padadvaye'pi proktaM / keciddevA dharmanimittaM, kecidevA jinabhaktinimittaM vItarAgadevAn vandanti, tarhi kathaM na dharmiNaH / punaH zrIbhagavatIsUtre saptadazazatake dvitIyodezake [ 722 patre ], tathAhi "se NUNaM bhaMte! saMjayavirayapaDihayapaccakkhAya pAvakamme dhamme Thie asaMjayaavizya apaDihaya apaJcakkhAyapAvakamme ahamme Thie saMjayAsaMjae dhamAdhamme Thite ? haMtA goyamA ! saMjayavirayajAva dhammAdhamme Thie, etesi NaM bhaMte ! dhammaMsi vA adhammaMsi vA dhammAdhammaMsi vA cakkiA kei Asaittae vA jAva tuaTThittae vA goyamA ! No tiNaTTe samaTThe se keNaM khAi adveNaM bhaMte 1 evaM vuccati jAva dhammAdhamme Thie ? goyamA / saMjataviratajAva pAvakamme dhamme For Priva2120nal Use Only devAnAM viratidharma vinA sarve dharmA ityavikAraH 43 // 106 // w.jainelibrary.org Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaThite dhamma ceva uvasaMpajittANaM viharati, asaMyatajAva pAvakamme adhamme Thie adhamma ceva uvasaMpajittANaM viharai, saMjayAsaMjae dhamAdhamme Thite ! dhammAdhamma uvasaMpajjittANaM viharati, se teNaTeNaM jAva Thie // jIvA NaM bhaMte ! kiM dhamme ThiA adhamme ThiA dhammAdhamme ThiA goyamA! jIvA dhammevi ThiA adhammevi ThiA dhammAdhammevi ThiA, neraiANaM pucchA! goyamA ! neraiA no dhamme ThiA adhammeThiA no dhammAdhamme ThiA, evaM jAva cauriMdiyANaM, paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM pucchA, goyamA ! paMciMdiyatirikkhajoNiA no dhamme ThiA adhamme ThiA dhammAdhammevi ThiA, maNussA jahA jIvA, vANamaMtarajoisiavemANiyA jahA neraiyA xxxx annautthiyA NaM bhaMte ! evaM Ai khaMti jAva parUveMti-evaM khalu samaNA paMDiA samaNovAsayA bAlapaMDiA jassa NaM egapANAevi daMDe aNikkhitte se 81 NaM egaMtabAletti vattavaM siA, se kahameyaM bhaMte ! evaM goyamA! jaNaM te aNNautthiyA evaM AikkhaMti jAva vattavaM siA, je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi jAva parUvemi evaM khalu samaNA paMDiA samaNovAsagA bAlapaMDiA jassa NaM ega pANAevi daMDe nikkhitte se NaM no egaMtabAleti vattavaM siA // jIvA NaM bhaMte !! kiM bAlA paMDiA bAlapaMDiA ? goyamA ? jIvA vAlAvi paMDiA vi bAlapaMDiA vi, neraiyANaM pucchA, goyamA ! neraiyA bAlA no paMDiA no bAlapaMDiA, evaM jAva cAridiyANaM / paMciMdiatirikkhajoNiyA pucchA goyamA ? paMciMdiyatirikkhajoNiyA bAlA no paMDiA bAlapaMDiA vi, maNussA jahA jIvA, vANamaMtarajoisiyavemANiyA jahA neraiyA" da atrA'yaM paramArthaH-devAnAM asaMyatatvaM 1 aviratatvaM 2 apratyAkhyAnapApakarmakatvaM 3 ca pratipAditaM, tena cAritramAzritya Jain Education Intern 213. Personal Use Only Www.jainelibrary.org Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / devAnAM | viratidharma vinA sarve dharmA itya // 107 // dhikAraH 43 adharmatvaM samAgataM, paraM "jJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH" ityuktatvAt , na tu mokSamArgamAzritya / punaH zrIsthAnAMge tRtIya- sthAne caturthoddezake (159 patre), tathAhi- "tivihA ArAhaNA pannattA, taM jahA nANArAhaNA daMsaNArAhaNA carittArAhaNA" ityuktatvAt deveSu jJAnArAdhanA darzanArAdhanA 2 ceti ArAdhanAdvayaM vidyate tataH kathamadharmitvam ? 1 // / punaH zrUyatAM-zrIsthAnAMgatRtIyasthAnake caturthoddezake (173 patre ), "tivihe dhamme bhagavayA pannatte, taM jahA suadhi|jjhite sujjhAtite sutavassite, jayA suadhijjhitaM bhavati tadA sujjhAtitaM bhavati, jayA sujjhAtiaM bhavati tadA sutava|ssiaM bhavati, se suadhijjhite sujjhAtite sutavassie sutakkhAte NaM bhagavayA dhamme pannatte," ityuktatvAddevAnAM vItarAgahai vandanAdizubhadhyAnavatAM dharmitvameva / punaH zrIjambUdvIpaprajJaptayAM (158 patre ) proktaM, ke'pi devA jinabhaktyA ke'pi devA dharma iti kRtvA jinadaMSTrA gRhNanti, teSu dharma evA''ste, tatpATho yathA "tae NaM se sake deviMde devarAyA bhagavao titthagarassa uvarilaM dAhiNaM sakahaM geNhai, IsANe deviMde devarAyA uvarilaM vAmaM sakahaM giNhati, camare asuriMde asurarAyA hidvilaM dAhiNaM sakaha giNhati, balI vairoaNiMde vairoaNarAyA hiDillaM vAma sakahaM giNhati, avasesA bhavaNavai jAva vemANiA devA jahArihaM avasesAI [aMgamaMgAI aMguvaMgAI, keI jiNabhattIe keI jiameaMtikaTTha keI dhammotti kaTTa giNhati / " punaH zrIbhagavatIsUtre dazamazatake caturthoddezake (503 patre), camarendrAdaya IzAnendrAntA devA mANavakacaityasthitasamudgakAntaravartijinadaMSTrA // 107 // Jain Education Intel & Personal use only taniw.jainelibrary.org Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GROSSISTERSHAUSRISISeles samakSaM maithunasevAmapi tadAzAtanAbhItyA na kurvantIti dRDhaM teSAM dharmitvaM, tatpATho yathA-"pabhU NaM bhaMte ! camare| asuriMde asurakumArarAyA camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe camaraMsi sIhAsaNaMsi tuDieNaM saddhiM divAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae, no tiNadve samaDhe, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai no pabhU camare asuriMde camaracaMcAe rAyahANIe jAva viharittae, ? ajo camarassa NaM asuriMdassa asurakumAraranno camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe suhammAe mANavae ceiakhaMbhe vairAmaesu golavaTTasamuggaesu bahUo jiNasakahAo saMnikkhittAo ciTThati, jAo NaM camarassa asuriMdassa asurakumAraranno annasiM ca bahUNaM asurakumArANaM devANa ya devINa ya accaNijjAo pUaNijjAo vaMdaNijAo namasaNijjAo sakkAraNijjAo sammANaNijAo kallANaM maMgalaM devayaM ceiaM pajuvAsaNijjAo bhavaMti tesi paNihAe no pabhU, se teNadveNaM ajo ! evaM vuccai-No pabhU camare asuriMde jAva rAyA camaracaMcAe jAva vihari-18 lattae / pabhU NaM ajo! camare asuriMde asurakumArarAyA camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe suhammAe camaraMsi sIhA saNaMsi causaTThIe sAmANiyasAhassIhiM tAyattIsAe jAva aNNehiM ca bahUhiM asurakumArehiM devehi ya devIhiM ya saddhiM | saMparibuDe mahayAhaya jAva bhuMjamANe viharittae kevalaM pariAriDDie No ceva NaM mehuNavattiyaM" iti / punaH zrIsthAnAGgasUtre tRtIyasthAnake tRtIyodezake (144 patre ) devAnAM tridhA paritApanA protA'sti, tato yadi etAdRzaM pazcAttApaM kurvanti tadA teSAM vizeSato dharmitvaM, tadAlApako yathAtihiM ThANehiM deve paritappejA, taM jahA-aho NaM mate saMte bale saMte vIrie saMte purisakkAraparakkame khemaMsi sumi Jain Education Intes For Pi915sonal use Only M w .jainelibrary.org Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / devAnAM viratidharma | vinA sarve dharmA ityadhikAraH // 108 // RRRRRRRRRRx khasi AyariauvajjhAehiM vijamANehiM kallasarIreNaM No bahue sue ahIe ?, aho NaM mate ihalokapaDibaddheNaM paralogaparaMmuheNaM visayatisieNaM No dIhe sAmanapariAe aNupAlie 2 aho NaM mae iDDirasasAyagarueNaM bhogAmisagiddheNaM No visuddhe caritte phAsie 3" iti / punardevAnAM dharmitvapratipAdakaM aupapAtikasUtre (43 patre), tathAhi___"dhammajjhANe caubihe cauppaDoAre pannatte, taM jahA ANAvijae 1 avAyavijae 2 vivAgavijae 3 saMThANavijae 4, dhammassa NaM jhANassa cattAri lakkhaNA pannattA, taM jahA-ANAruI 1 nisaggarAI 2 uvadesaruI 3 suttaruI 4, dhammassa NaM jhANassa cattAri AlaMbaNA pannattA, taM jahA-vAyaNA 1 pucchaNA 2 pariaTTaNA 3 dhammakahA 4, dhammassa NaM jhANassa cattAri aNuppehAo paMnnattAo taMjahA-aNiccANuppehA 1 asaraNANuppehA 2 egattANuppehA 3 saMsArANuppehA 4", ityatra AlApakacatuSTaye ye AjJArucyupadezarucipramukhA dharmadhyAnaprakArA dharmalakSaNAni dharmAnuprekSyAzceti, tatsarva deveSu vevidyate tato dharmabhAjaste iha ca Arauidre parihAryatayA sAdhuvizeSaNe dharmazukle tu AsevyatayA iti "cauppaDoyAre"tti catuSu. bhedalakSaNAlambanAnuprekSAlakSaNeSu padArtheSu pratyavatAraH-samavatAro vakSyamANasvarUpo yasya taccatuSpratyavatAramiti, 'ANAvijae'tti AjJA-jinapravacanaM tasyA vicayo-nirNayo yatra tadAjJAvicayaM, prAkRtatvAt ANAvijayaM AjJAguNAnucintanaM ityarthaH, evaM zeSapadAni api, navaraM apAyAH-rAgadveSAdijanyA anarthAH, vipAkaH-karmaphalaM, sNsthaanaani-lokdviipsmudraadyaakRtyH| punaretAdRzeSu dharmiSu deveSu satsu ye devA adharmiNa iti pUtkurvanti te svakIyaM bodhivIjaM durlabhaM kurvantIti jJeyaM, yaduktaM zrIsthAnAGgasUtre paJcamasthAne dvitIyoddezake ( 321 patre), tathAhi Jain Education Inte For P21 2onal Use Only Kolw.jainelibrary.org Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "paMcahiM ThANehiM jIvA dullabhabodhi-attAe kammaM pakareMti, taM jahA-arahaMtANaM avaNNaM vayamANe 1 arahaMtapannattassa dhammassa avaNNaM vayamANe 2 AyariauvajjhAyANa avaNNaM vayamANe 3 cAuvannassa saMghassa avaNNaM vayamANe 4 vivakkatava baMbhacerANaM devANaM avaNaM vayamANe 5" / punarapi tAdRzAnAM dharmavatAM devAnAM zlAghAM kurvantastu nijaM bodhibIjaM sulabha kurvanti yaduktaM tatraiva, tathAhi-"paMcahiM ThANehiM jIvA sulabhabodhiyattAe kammaM pakareMti, taM jahA-arihaMtANaM vaNNaM vayamANe 1 arihaMtapannattassa dhammassa vaNNaM vayamANe 2 Ayaria-uvajjhAyANa-vaNNaM vayamANe 3 cAuvaNNassa saMghassa vaNaM vayamANe 4 vivakkatavabaMbhacerANaM devANaM vaNaM vayamANe 5" iti| punaH zrIjIvAbhigamasUtre nandIzvaradvIpavaktavyatAyAM catu-nA raJjanaparvatAdhikAre (357 patre ) proktamasti bhavanapatyAdayo devAzcAturmAsikasAMvatsarikadineSu aSTAhikA pramuditamanaskAH santo'STau divasAna yAvatkurvanti, aho teSAM dRDho dharmarAgo vItarAgopari, tasmAt kathaM na te dharmavantaH ?, tatpATho yathA| "tattha NaM bahave bhavaNavaivANamaMtarajoisiyavemANiyA devA cAumAsiyApaDivaesu saMvacchariesu vA aNNesu bahusu jiNajamma[Na]-nikkhamaNa-nANuppatti-parinivANamAiesu ya devakajesu ya devasamudaesu ya devasamiIsu ya devasamavAesu ya devapaoaNesu ya egaMtao sahitA samuvAgatA samANA pamuiapakkIliA aTThAhitArUvAo mahAmahimAo karemANA pAlemANA suhaMsuheNaM viharaMti" ityAdi / ato viratirUpadharmamantareNa samyaktvadhArakA devAH svabhAvato'pi dharmavanto'pi jinapratimApUjAyA vizeSato dharmabhAjo jnyeyaaH||43|| // iti devAnAM viratidharma vinA sarve dhrmaaH||43|| sAmA019 Jain Education Internet 217 Personal Use Only jainelibrary.org Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata km| // 109 // nanu-sUryAbhadevavijayadevAdibhiH yA jinapratimApUjA vihitA'sti sA teSAM sthitiH saMbhAvyate, atrA'rthe zRNu, sA sthitiH | devasthipuNyasambandhinI kiMvA pApasambandhinI! yadi puNyasambandhinI-tadA iSTaM, "iSTaM vaidyarAjopadiSTamiti" nyAyo jJAtaHdAte puNyaasmAbhirapi ityameva kathyate-devAnAM pratimApUjane prabhUtapuNyopacayo jAyate / atha cetpApasambandhinI-tadA "hiAe vAdhikAraH suhAe khamAe nisseyasiAe ANugAmiattAe" ityAdi jinapratimApUjAphalaM sUtroktaM sUtravighaTanAM prApsyati, api ca 44 |saMsAre sarvA'pi sarveSAM sthitirevA'sti, yathA sAdhUnAM paJcamahAvratapAlanasthitiH, zrAvakANAM dvAdazavratapAlanasthitiH, tIrthaGkarANAM vArSikadAnadAnasthitiH, lokAntikadevAnAM bhagavatpratibodhanasthitiH, jinakalpikasthitiH sthvirklpiksthitiH| kiM tarhi tayA zubhaphalaM na teSAM ? api tu zubhaphalameva / punaH prAvAdIt manomatiH, nanu-sUryAbhavimAnAdau yathA sUryAbhAdayo devAH sAmprataM samyaktvadhArakAH samutpannAH, tena hetunA tairjinapratimAH pUjitAH, paraM kadAcit teSu vimA-16 neSu mithyAtvino devAH samutpannA bhavanti, tadA'samyaktvadhAridevA jinapratimAH pUjayanti kiMvA tadA tA jinapratimA apUjitA eva tiSThanti ? ucyate-vimAnAdhipatitvena ye devA utpadyante te samyaktvadhAriNa iti saMbhAvyate, paraM nizcayastu tadakSaradarzanato bhAvI / atha kadAcid vimAnAdhipAH kepi devAH mithyAtvino vA bhavanti tadApi jinapratimA apU|jitAH kathaM tiSThanti ? tatra vimAne'nye'pi koTizo devAH samyaktvadhAriNaH santi taistAH pUjyamAnAH santi / yathA iha // 109 // manuSyaloke pratigrAma pratinagaraM AryadezeSu jinaprAsAdeSu jinapratimAH santi, tAsAM pUjA yadi grAmanagarAdhIzaH samyaktvadhArI syAt tadA tena vidhIyate, kadAcit sa mithyAtvI syAt tadA tadgrAmanagaravAsino bhUyAMso bhavyajanAH samyagda Jain Education Inter w Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter zaninaH santi taiH pUjA vidhIyate / tattvaM punaH kevalino vidanti iti, yathA'sti tathA pramANaM, nA'smAkamabhinivezalezaH / tathA punaH zrUyatAM devA jinapratimAH pUjayantIti yadi devAnAM sthitistadA kiM sarveSAM devAnAM sthitireSA kiM vA samyaktvadarzaninAM ? nAdyaH pakSaH kakSIkAryaH, yadi sarveSAM sthitiH abhaviSyat tadA "tAo NaM devANuppiyANaM annesiM ca bahUNaM vemANiyadevANa ya devINa ya accaNijjAo jAva pajjuvAsaNijjAo" iti nA'vadiSyad gaNadharadevaH / atha samyagdarzaninAM tadA iSTApattiH, asmAbhiH evameva ucyate, yat -- ye samyaktvadhArakA devAste jinapratimAH pUjayanti na mithyAtvino devAH // // iti devasthiterapi puNyatvAdhikAraH // 44 // nanu - AtmIye gacche sAdhavo yogopadhAnAni vahanti prarUpayanti ca yogopadhAnavahanamantareNa siddhAntavAcane mahAdoSo jAyate, anyagaccheSu keSucit yatino na vahanti copadhAnAni, pratyuta zrAvakA api siddhAntaM adhIyAnA dRzyante tatra kA siddhAntavANI ? ucyate -- zrImahAnizIthasUtre upadhAnaM vinA siddhAntavAcane mahApApadoSo bhaNito'sti, tathAhi"goamA ! je kei aNovahANeNa supasatthaM nANamahIaMti ajjhAyaMti vA ahIyaMte vA ajjhAvayaMte vA anne samaNujANaMti te NaM mahApAvakammA, mahatiM ca supasatthanANassa AsAyaNaM pakuvanti" iti, tathA yogopadhAnAni tu sAdhUnAM zrIuttarAdhyayaneSu bahuzrutAdhyayaneSu ( 347 patre ) proktAni santi, tathAhi "vase gurukule nizccaM, jogavaM uvahANavaM / piaMkare piaMvAI, se | sikkhaM laDumarihati / 14 / " tathA sAdhorapi dIkSAnantaraM kAlakrameNa siddhAntavAcanA'nujJAtA'sti tataH kutaH zrAvakANAM tatpaThanam ? yaduktaM zrIvyavahArasUtre 219 te & Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zata kam / // 110 // Jain Education Intern "kAla kameNa pattaM, saMvaccharamAiNA u jaM jaMmi / ta tammi ceva dhIro, vAeja so a kAlo'yaM // 581 // tivarisapari Agassa u, AyArapakappanAmamajjhayaNaM / cauvarisassa u sammaM, sUagaDaM nAma aMgati // 582 // atrA''cAraprakalpo nizIthAbhidhAnamadhyayanaM - "dasa kappavavahArA, saMvaccharapaNagadikkhiasseva ThANaM samavAotti a aMgee aTThavAsassa // 583 // dasavAsassa viAho, ekkArasavAsayassa ya ime u / khuDDiavimANamAI, ajjhAyaNA paMca nAyavA // 584 // bArasavAsassa tahA, aruNuvavAyAi paMca ajjhayaNA / terasavAsassa tahA, uTThANasuAiA cauro // 585 // codasavAsassa tahA, AsIvisabhAvaNaM jiNA viMti / pannarasavAsagassa ya, diTThIvisabhAvaNaM taha ya // 586 // solasavAsAIsu a, ikuttaravaDhiesu jahasaMkhaM / cAraNabhAvaNa mahasuvi-NabhAvaNA te aganisaggA // 587 // egRNavIsagassa u diTThIvAo duvAlasamamaMgaM / saMpuNNavI sava riso, aNuvAI sabasuttassa // 588 // paMcavastukavRttau ( 95 patre ) zrIharibhadrasUribhiH etA eva gAthA vyAkhyAtAH santi / tathAhi - ' ti0' trivarSaparyAyasyaiva nArataH AcAraprakalpanAma nizI - thA'bhidhAnamadhyayanaM vAcyate iti kriyA yojanIyA, caturvarSasya tu samyagaskhalitasya 'sUtrakRtaM ' - nAmAMgaM dvitIyamiti gAthArthaH // 82 // 'daseti' dazAzrutakalpavyavahArAH trayo'pi paMvasaMvatsaradIkSitasyaiva, sthAnaM samavAya iti ca aMge ete dve api aSTavarSasyeti gAthArthaH // 83 // 'daze' dazavarSasya vyAkhyeti vyAkhyA - prajJaptirbhagavatI, ekAdazavArSikasya vA mUni iti hRdayastho nirdezaH, kSullikAvimAnAdIni adhyayanAni kAlayogyatAmaMgIkRtya paMca jJAtavyAni tadyathA khuDDiAvimANa |pavibhattI 1 mahalliyA - vimANapavibhattI 2 aMgacUliA 3 vaMgacUliA 4 vivAhacUliya tti 5 iti gAthArthaH // 84 // ate & Personal Use Only 920 yogopadhAnavahanAdhikAraH 45 // 110 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * **** * 'bArasse ti dvAdazavArSikasya tathA kAlaparyAyeNa aruNopapAtAdIni paMcAdhyayanAni, tadyathA aruNovavAe 1 varuNovavAe 2 garulovavAe 3 velaMdharovavAe 4 vesamaNovavAe 5, trayodazavArSikasya tathotthAnazrutAdIni catvAri, tadyathAudANasuaM1 samuTThANasuaM 2 deveMdovavavAo 3 nAgapariAvaNiAo tti 4 gAthArthaH // 85 // 'cau' caturdazavarSasya tathA paryAyeNa AzIviSabhAvanAM jinA bruvate, nArataH, paMcadazavarSasya tu paryAyeNaiva dRSTiviSabhAvanAM tathaiva bruvate iti gaathaarthH||86|| 'solaseti' SoDazavarSAdiSu ca paryAyeSu ekottaravardhiteSu 'yathAsaMkhyaM' yathAkramaM cAraNabhAvanA 1 mahAsvapnabhAvanA 2 tejonisarga 3 ityetAni trINi bhavantIti gAthArthaH // 87 // "egU' ekonaviMzatikasya tu paryAyeNa dRSTivAdo dvAdazamaMgaM, ata eva zeSalAbho jJeyaH iti, saMpUrNa viMzativarSaparyAyeNA'nupAtau yogyaH sarvasya sUtrasya bindusArAderiti gAthArthaH // 88 // uvahANaM puNa AyaM-bilAi jaM jassa vanniaM sutte / taM teNeva udeaM, iharA ANAiA dosA // 589 // evaM dazAzrutaskandhe'pi, tathAhi__ "tivAsapariAyassa niggaMthassa kappai AyArakappaM nAmajjhayaNaM, cauvAsapariAyassa kappai sUagaDaM nAmajjhayaNaM, 8 dasakappavavahArA saMvaccharapaNagadikkhiasse vA kappaMti, ThANaM samavAyaMge a aDavAsapariAyassa, dasavAsapariAyassa vivAho kappai, evaM jAva saMpunnavIsavarisapariAo sabasuttassa aNuvAI havaI" iti / tathA zrAvakANAM tu zrIsUtrakRtAGganavamAdhyayane (185 patre) zrutajJAnalAbhAbhAvaH prokto'sti, tarhi kutaH siddhAntabhaNanaM 1, tat pATho yathA "gihe dIvamapAsaMtA, purisAdaNiA narA / te vIrA baMdhaNummukkA, nAvakakhaMti jiiviaN|| 34 // " vyAkhyA-gRhe' ** vA kappati, ThANaM samAjavAI havai" iti / tA, tat pATho yathA *** * Jain Education inten Fo22.1personal use Only Mr.jainelibrary.org * Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 111 // gRhavAse gRhapAze vA gRhasthabhAva iti yAvat, 'dIvaM 'ti 'dIpI dIptau' dIpayati- prakAzayatIti dIpaH sa ca bhAvadIpaH zrutajJAnalAbho yadi vA dvIpaH samudrAdau prANinAmAzvAsabhUtaH, sa ca bhAvadvIpaH saMsArasamudre sarvajJo tacAritralAbhaH / tadevaMbhUtaM dIpaM dvIpaM vA gRhasthabhAve 'apazyanto' aprApnuvantaH santaH samyak pravrajyotthAnena utthitA uttarottaraguNalAbhena evaMbhUtA bhavanti, iti darzayati, 'narAH' puruSAH puruSottamatvAddharmasya naropAdAnam, anyathA strINAmapi etadruNabhAktvaM bhavati, athavA devAdivyudAsArthamiti, mumukSUNAM puruSANAM AdAnIyAH - AzrayaNIyAH puruSAdAnIyA mahato'pi mahIyAM so bhavanti, yadi vA AdAnIyo - hitaiSiNAM mokSaH tanmArgoM vA samyagdarzanAdikaH puruSANAM - manuSyANAM AdAnIyaH puruSAdAnIyaH sa vidyate yeSAmiti vigRhya 'matvarthIyo'rza Adibhyo'c' iti, tathA ye evaMbhUtAH te vizeSeNa |Irayanti aSTaprakAraM karmeti vIrAH, tathA bandhanena sabAhyAbhyantareNa putrakalatrAdisneharUpeNa utprAbalyena muktA bandhanonmuktAH santo 'jIvitaM' asaMyamajIvitaM prANadhAraNaM vA 'nAbhikAGkSanti' nA'bhilaSanti iti / tathA siddhAntatapo'vahane upa| dezAzuddhatAdidoSo'pi syAt, yaduktaM zrIsUtrakRdaMge caturdazAdhyayane ( 251 patre ), tathAhi " se suddhasutte uvahANavaM ca, dhammaM ca je viMdati tattha tattha / Adejjavakke kusale viyatte, sa arihai bhAsiuM taM samAhiM // 27 // " etadvRttireSA, 'sa' - samyagdarzanasyAlUSako yathAvasthitAgamasya praNetA'nuvicintyabhASakaH / 'zuddham' avadAtaM yathAvasthitavastuprarUpaNato'dhyayanatazca 'sUtra' pravacanaM yasyA'sau zuddhasUtraH / tathopadhAnaM - tapazcaraNaM yad yasya sUtrasya abhihitaM Agame tad vidyate | yasyA'sau upadhAnavAn / tathA 'dharma' zrutacAritrAkhyaM yaH samyak vetti vindate vA samyak labhate 'tatra tatreti' ya AjJA yogopadhAnavahanA dhikAraH 45 // 111 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grAhyo'rthaH sa AjJayaiva pratipattavyaH, hetukastu samyag hetunA yadi vA svasamayasiddho'rthaH svasamaye vyavasthApanIyaH para(samaya ) siddhazca parasmin athavA utsargApavAdayoH vyavasthito'rthaH tAbhyAmeva yathAsvaM prtipaadyitvyH| etadguNasampannazca 'AdeyavAkyo' grAhyavAkyo bhavati, tathA 'kuzalo' nipuNaH AgamapratipAdane sadanuSThAne ca 'vyaktaH' parisphuTo nAsamIkSyakArI, yazca etadguNasamanvitaH 'so'rhati' yogyo bhavati 'taM sarvajJoktaM jJAnAdikaM vA bhAvasamAdhi 'bhASituM' pratipAdayituM, nA'paraH kazciditi / tathA ca zrIAvazyakacUrNoM ( 300 patre) zrAvakasya utkRSTato'pi SaDDIvanIkAyAdhyayanaM yAvat paThanaM nirUpitamasti, tathAhiSI "sikkhA duvihA (198) gAhA sikkhA duvihA-AsevaNasikkhA ya gahaNasikkhA ya sAhU AsevaNaM sikkhaM || |dasavihacakavAlasAmAcArI sabaM sabakAlaM aNupAlei, sAvao desaM itiriaM aNupAlei, gahaNasikkhaM sAhU jaha-18 NNeNaM aTThapavayaNamAyAo suttao vi atthao vi, ukkoseNa duvAlasaMgANi, sAvagassa jahaNNeNaM taM ceva, ukkoseNaM chajjIvaNIkAyaM suttao vi atthao vi piMDesaNajjhayaNaM na suttao, atthao puNa ullAveNa suNati / " ityevaM sandehadolAvalI 35 gAthAvRttAvapi (56 patre) zrAvakasya sUtrataH SaDjIvanIkAyameva yAvad arthataH piNDaiSaNAmeva yAvad | utkRSTato'pi zrAvakasya kalpate nA'dhikaM, etena yAvat keSAMcinmate AvazyakaniyuktiM gRhasthAH paThanti, AvazyakacUrNi ca svayameva vicArayanti tadayuktameva AveditaM bhavatIti / punaH kalpacUrNAvapi yogavahanA'dhikAro yathA-"dAUNa cA gAhA, suttaporisiM atthaporisiM ca dAuM gacchaMti, sIsAsaIe jai appaNAu sIso vAyAe asatto tAhe jai gilANa Jain Education atelier 1223 Personal use Only * ww.jainelibrary.org Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / ittANa atthitANaM vAyAvei tatthatthavetti appANae vA gacche ThitayA gilANai tANa va gacche vAyAvei aha tersi Ayari- | sAdhUnAM yANaM mottuM anno natthi vAyaNasamattho te a aghADajogavAhI tAhe bhaNai, kAlaM sohejaha jattiANi divasANi diNANi daNDakamahakAlo sohio tattiANi divasANi uddesaNakAlo egadivaseNa udississAmo jattiANi divasANi pamAo kAlagga-12 NAdhikAra haNe kao, tattiANi divasANi uddesaNakAlA no uddisijjati, je puNa aNAgADhai tA tesiM nikkhippaI" tathA samavA 46 yAGgasUtre'pi upAsakadazAGgasvarUpaprarUpaNAdhikAre sAkSAdeva zrAvakANAM upadhAnAni uktAni, tathAhi-"uvAsagANaM ca sIlavayaveramaNapaccakkhANaposahovavAsapaDivajaNayAo suapariggaho tavovahANAI paDimAo" iti / atra vRttyekadezo 8| yathA-zrutaM-parigrahaH, tapa-upadhAnAni pratItAni upalakSaNAd vyavahAravRttau api yathAzrutagrahaNa upadhAnaM kAryamiti // // 112 // GRASRISAISIAIS ta yogopadhAnavahanAdhikAra kA api yathAzrutagrahaNa kutrApyasti ?, kiMvA nanu-daNDakaH kutrApyasti ?, kiMvA evameva gRhyate ? ucyate-zrIpraznavyAkaraNasUtre (122 patre ) etasya prakaTaM pratipAdanAd yuktameva sAdhunA tad grahaNaM, tathAhi-"na ya aciattabhattapANaM aciyattapIDhaphalagasejjAsaMthAragavatthapattakaMbala-15 daMDagarayaharaNanisejacolapaTTagamuhapottiyapAyapuMchaNAi bhAyaNabhaMDovahiuvagaraNaM // " vyAkhyA-(126 patre)'na ca' naiva ca 'aciattassa'tti aprItikAriNo gRhaM pravizati, na ca-naiva ca 'aciyattassa'tti aprItikAriNaH satkaM gRhNAti bhakta-15 jhApAnaM, na ca 'aciyattassa'tti aprItikartuH sevate-bhajate, pIThaphalakazayyAsaMstArakavastrapAtrakambaladaNDakarajoharaNani SadyAcolapaTTakamukhapotikApAdaproJchanAdibhAjanabhANDopadhyupakaraNaM" iti zrIpraznavyAkaraNe tRtIyasaMvaradvAre / punaH // 112 // Jain Education Inten 19245 Personal use Only X w.jainelibrary.org Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpraznavyAkaraNaprathamasaMvaradvAre pazcamabhAvanAdvAre (101 patre) sAdho rajoharaNAdivat daNDakasyA'pi saMyamopakaraNatvena proktatvAt , tathAhi "paMcamaM AyANanikkhevaNa samiI, pIDha 1 phalaga 2 sijjA 3 saMthAraga 4 vattha 5 patta 6 kaMbala 7 daMDaga 8 rayaharaNa 9 colapaTTaga 10 muhapottiga 11 pAyapuMchaNAdI 12 duvAlasavihaM eyaMpi saMjamassa uvavUhaNadrayAe vAtAtavadaMsamasagasIaparirakkhaNaTThAe uvagaraNaM rAgadosarahi pariharitavaM", vyAkhyA-(112 patre )-'paMcamati | paMcama bhAvanAvastu AdAnanikSepasamitilakSaNaM, etadevAha-pIThAdi dvAdazavidhaM upakaraNaM prasiddhaM, 'eyaMpI'ti etadapi anantaroditaM upakaraNaM, apizabdAdanyadapi saMyamasya upabRMhaNArthatayA-saMyamapoSaNAya tathA vAtA''tapadaMzamazakazItaparirakSaNArthatayA, upakaraNaM-upakAraka upadhi rAgadveSarahitaM kriyAvizeSaNamidaM 'parihariavaMti paribhoktavyaM, na vibhUpAdinimittamiti bhAvanA / evaM zrIdazavaikAlikasUtre'pi (155 patre) "se bhikkhU vA bhikkhuNI vA saMjayavirayapaDi-4 hayapaJcakkhAyapAvakamme diA vA rAo vA egao vA parisAgao vA sutte vA jAgaramANe vA se kIDaM vA payaMgaM vA| kuMthu vA pipIliyaM vA hatthaMsi vA pAyaMsi vA bAhu~si vA Urusi vA udaraMsi vA sIsaMsi vA vatthaMsi vA paDiggahaMsi vA| kaMbalaMsi vA pAyapuMchaNaMsi vA rayaharaNaMsi vA gocchagaMsi vA uMDagaMsi vA daMDagaMsi vA pIDhagaMsi vA phalagaMsi vA sejaMsi vA saMthAragaMsi vA annayaraMsi vA tahappagAre uvagaraNayAe tao saMjayAmeva paDilehia paDilehia pamajia pamanjia egaMta-12 mavaNejA noNaM saMghAyamAvajejA // 7 // evaM zrIbhagavatIsUtre'pi daNDagrahaNaM sAdhUnAmupadiSTaM / itthameva zrIogha-18 da niyuktisUtravRttAvapi, (87 patre) "bhattahia Avassaga, soheuM to aiMti avaraNhe / anbhuTTANaM daMDA-iANa gahaNekka ARRRRRRRR Jain Education Inten 99 inal Use Only Miww.jainelibrary.org Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S saamaacaariishtkm| // 113 // SISUSTUS vayaNeNaM // 211 // vyAkhyA-idAnIM te sAdharmikasamIpe pravizantaH, 'bhattadvia tti' bhuktvA tathA 'Avassaga soheti sAdhUnAM AvazyakaM ca-kAyikoccArAdi 'zodhayitvA' kRtvetyarthaH, ato aparAhnasamaye Agacchanti, yena vAstavyAnAM bhikSA- daNDakagrahaTanAdyAkulatvaM na bhavati, vAstavyA api kurvanti, kiM ityata Aha 'abbhuTThANaM'ti teSAM pravizatAM abhyutthAnAdi kurvanti, NAdhikAra: 'daMDAditANa-gahaNaM'ti daNDakAdInAM grahaNaM kurvanti, kathaM ? 'egavayaNeNaM'ti ekenaiva vacanena uktAH santaH pAtrakAdIn / 46 samarpayanti, vAstavyenokte muzcasveti tatazca muzcanti, atha na muJcati ekavacanena tato na gRhyante, mA bhUt pramAdaH iti / zrIAvazyakabRhadvRttau hAribhadyAmapi (512 patre ) yathA "je tujhaM bhAiNijjA te AgayA viAlotti na paviTThA, teNaM kahi tuTTho, imesipi ratiM subheNa ajjhavasANeNa cauNhavi kevalanANaM samuppannaM / pabhAe AyariA disAu paloei ettAhe muhatteNaM ehiMti, porisisuttaM maNNe kareMti acchaMti, ugghADAe atthaporisitti, aticirAvite ya te devakuliaM gayA, te vIarAyA na ADhAyaMti, daMDao aNeNa Thavio paDikkato Aloie bhaNati-kao vaMdAmi ? bhaNaMti-jao me paDihAyati, so ciMtei-aho dudrusehA nilla jtti"| ityAdi / evaM zrIAvazyakacUrNAvapi, tathAhi-ugghADAe attha porasiM taM aticarAvi te deuliaM gayA te vIyarAgANA DhAyaMti daMDau Thavio paDikato" ityAdi / evameva zrIdazAzrutaskandhacUrNAvapi bhikSupratimA'dhikAre, tathAhi // 113 // | egassa Ayariyassa sayAse ego sevisuo pavaio, seho paMcaNhaM saMjayasayANaM jo jo sAhU eti tassa daMDagaM gahAya Thavei, evaM tassa uhitigassa acchaMtassa anno eti anno jAti, tahAvi so bhayavaM! aturiaM acavalaM uvariM divA ya / For Private & Personal use only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inte pamajjittA Thavei, evaM bahueNaM vi kAleNaM na paritappaI" iti AdAna- nikSepaNAsamitau dRSTAntaH / itthameva vyavahAracUrNau aSTamoddeza ke'pi yathA-daMDagagAhA suttapayANi gahiANi thero nAma jarAe jiNo aTTAvaNAnimittaM chaNhA paritAvaNA patrANArthaM chattayaM giNhati daMDassa kAraNaM puNa vattaMti daMDAdINaM gahaNakAraNaM nisIhe kappe a bhaNiaM, so puNakAraNaM uvagaraNaM Thavei esA pucchA ucyate so dIho daMDao thUgero a so taM duggovagghAivAraNA nimittaM parivahati sesAu gAhA u kaMThA" ityAdi / punarvistarArthinA zrInizItha zrI anuyogadvArazrIpravacanasAroddhArAdayo granthA draSTavyAH / nanu sAdhUnAM caturdazopakaraNAni pratipAditAni, tanmadhye daNDakastu nA'sti kimiti gRhyate ? satyaM, yadyapi tu upadhizcaturdazadhA eva paraM aupagrahIko padhiH bahudhA'sti, tatra daNDakasya pratipAdanAt / yaduktaM zrIpaMcavastukasvopajJavRttau ( 128 patre ) zrIharibhadrasUribhiH tathAhi - ukta oghopadhiH aupagrahikamAha - " pIDhaga nisajja daMDaga, pamajjaNI ghaTTae DagalamAI / pippalaga sUI naharaNi, sohaNagadugaM jahaNNo u // 834 // " vyAkhyA - pIThakaM kASThachagaNAtmakaM lokasiddhamAnaM, trehavatyAM vasatau varSAkAle vA priyate iti aupagrahikaM, saMyatInAM tu AgatAbhyAgatasAdhunimittamiti, niSadyA pAdapuJchanaM prasiddhapramANaM, jinakalpikAdInAM na bhavati, niSIdanAbhAvAt, daNDako'pyevameva, navaraM nivAraNA'bhAvAt eSaH, pramArjanI vasaterdaNDaka puJchanAbhidhAnA eva, 'ghaTTakaH' pAtramukhAdikaraNAya lohamayaH, 'sUcI' zIvanAdinimittaM veNvAdimayA, nakharadanI pratItA lohamayyeva, zodhanakadvayaM karNazodhana kadantazodhanakAbhidhAnaM lohamayAdi, jaghanyastu ayaM jaghanyaH aupagrahikaH khalu upadhiriti gAthArthaH iti vRttau // // iti sAdhUnAM daNDakagrahaNAdhikAraH // 46 // 227 & Personal Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| -CROREGRESCRE // 114 // 47 SANSARSORRRRRRESS nanu-ye ekatriMzad dvAtriMzadvA siddhAntAn mAnayanti, na pazcacatvAriMzat te svamAnitasiddhAntA'nuktAnyapi karta-18 iti pUrvAvyAni kurvanti na vA? ucyate-zatazaH kurvanti, tatasteSAM pratyakSaM vacanoktau virodhaH, tatrArthe te praSTavyA itthaM-bhoH zrAvakA cAryagranthanamaskArAn guNayanti tat kasmin siddhAnte proktamasti ? / 1 / zrAvakANAM sAMprataM kriyamANapratikramaNAdividhyanukramaH sammatiH kriyate tat kasmin ? / 2 / zrAvakairmukhavastrikA gRhyate tat kasmin ?|3saadhubhiH pustakAdIni rakSyante tat kasmin ? adhikAra / 4 / ogha 1 kalpa 2 colapaTTaka 3 mukhavastrikA 4 mAnaM kriyate tat kasmin / 5 / pAtrakANAM lepanaM kriyate tat kasmin ? / 6 / alaselarogAnAdikUpikA rakSyate tat ksmin01|7| tripaNe davarako dIyate tat kasmin // 8 // jholikAyAM granthiH pradIyate tat kasmin ? / 9 / gocarIgamane vAmabAhau jholikA sthApyate tat kasmin ? / 10 / / sAdhvAdibhirmukhavastrikA pAzakadavarakAbhyAM karNayordhAryate tat kasmin / 11 / zrAvakA yadA vandante tadA sAdhubhihaGkAraH kriyate tat ksmin01|12| paTIprAvaraNe vAmaskandhe Adriyate, dakSiNa udghATito rakSyate tat kasmin / 13 / oghe UrNAdidazikA badhyante tat kasmin ? / 14 / tripaNe kaNThako badhyate tat kasmin0 1 / 15 / kaTau sAdhu-TU bhirdavarako badhyate tat kasmin / 16 / maSIbhAjanaM rakSyate tat kasmin / 17 / gocarI kurvatAM [paryaTatAM ] sAdhUnAM hai pazcAd gRhasthA bhramanti tat kasmin ? / 18 / AyoH sAdhUna ApRcchaya viharaNArtha yAnti tat kasmin / 19 // 14 // AryANAmupakaraNAni mAnopetAni kriyante tat kasmin ? / 20 / pAnIyaM prAsukaM kiyat kAlaM tiSThati tat kasmin ? || 21 / pakvAnnaM kiyatkAlamavinaSTaM sattiSThati tat kasmin ? // 22 // chimpakAdidhautavastradhAvanaM gRhyate tat kasmin ? / 23 / / E CRECHARG Jain Education at ForP228sonal use only ww.jainelibrary.org Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se jinapratimAvandanapUjAdInAM zrAvakANAM pratyAkhyAnaM kAryate tat kasmin ? / 24 / caitrAzvinamAsayoH asvAdhyAyo gaNyate || sUtrapaThanAdau tat kasmin 1 / 25 / nindyaniSiddhakule sAdhubhiH AhAro gRhyate tat ksmin01|26| zrAvakA ekAdazapratimAM vinA bhikSAM yAcante tat kasmin ? / 27 / zrAvakAH pratikramaNAdi kurvantaH prathamamIryApathikI pratikramanti tat kasmin ? / 28 / zrAvakaiH karemi bhante! ityAdi daNDakoccAraNaM kriyate tat kasmin ? 129 / IryApathikI tassottarIlokasyodyotakaravandanakaprabhRtInAM pAThaH kathyate tat kasmin ? / 30 / pratyAkhyAne AkArAH kathyante tat kasmin ? ||31 zrAvakaiH vaMdittusUtraM pratikramaNe kathyate tat kasmin 1 / 32 pratikramaNAdikriyAM kurvadbhiH zrAvakaiH upavezanotthAnAdikAyaceSTA kriyate tat kasmin ? / 33 / ucchiSTAnnaM gRhyate tat kasmin / 34 / zrAvakaizcolapaTTako dhiyate tata kasmin ? / 35 / zeSakAle pIThaphalakapaTTikAdiparibhogaH kriyate tat kasmin ? / 36 / sAdhuzrAddhAnAM AlocanAdi prAyazcittaM ca pradIyate tat kasmin ? / 37 / pauSadhAdigrahaNapAraNavidhiH sAmprataM vidhIyate tat kasmin ? // 38 / sAmAyikadaNDake duvihaM tiviheNamityevA'sti siddhAnte,na tu maNeNamityAdiyuktiH paraM sAmprataM kriyate tat kasmin ? // 39 // kAyamukhavastrikAdInAM paMcaviMzatiH 25 pratilekhanAH kriyate tat kasmin ? // 40 // sAdharmikANAM haste gRhe vA khaNDapuTakAH pradIyante drammAdInAM vA lambhanikA kriyate tat kasmin / 41zrIparyuSaNAparvaNi lokasamakSaM chedagrantharUpaM zrIkalpasUtraM vAcyate tat kasmin / 42 / laukikaTippanakopari dIkSAdimuhUrta gaNyate, dvAdazamAsavRddhyA paryuSaNAparva kriyate tat kasmin ? // 43 // navyopAzrayAH kAryate tat kasmin // 44 // anyagacchAd ugrAhya yadA''tmIyaH zrAvakaH kriyate tadA sarakara sAmA020 Jain Education Inter For 229.onal Use Only VIw.jainelibrary.org Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- rIzata 48 // 115 // pUrva devapUjAzatrujayAdiyAtrAkaraNasya mithyAduSkRtaM dApyate tat kasmin / 45 / tailacUrNAdimadhye vastrAdi malinAni jinapratikriyante tat kasmin // 46 // evaM zatazaH kartavyAni kriyamANAni dRzyante, atredaM rahasyam-yeSu AgameSu etAni santi | mApUjAphate AgamAstairna manyante, manyamAnAgameSu na santi tAni, tato yadi etAni taiH kriyante, tadA etadgarbhitA AgamA apilAdhikAraH mAnanIyAH, no cedetAni kAryANi na karaNIyAni, tathA yAni duSTAcaraNAni kriyante tAni kasmin granthe prokAni snti| // iti pnycctvaariNshdaagmmaannaadhikaarH||47|| nanu-vArtamAnikeSu gaccheSu [ajAteSu nirvirodhaiH AtmagaveSakaiH pApabhIrubhiH pUrvasUribhiH prAktanagrantheSu jinapratimA-| pUjA tatphalAdikaM ca pratipAditamasti ?, ucyate-zatazaH sthAneSu tannirUpitamasti, tatrArthe-zrImahAnizIthasUtre dravyapUjAphalaM yathA-"kAuMpi jiNAyataNehiM maMDiaM sabameiNIpIThaM dANAi caukkeNaM sudR vi gacchija accuaMna puro||1||" tathA zrIpaJcacaitye gAthAtrayaM caityabhedapaJcakanirUpakaM yathA___ "bhattI 1 maMgalacei 2 nissakaDa 3 anissaceIe vAvi 4 / sAsayaceia5 paMcama-muvaiI jiNavariMdehiM // 1 // 4 giha jiNapaDimAbhattI, ceIaM1 uttaraMgaghaDiaMmi / jiNabiMbe maMgalaceIyaMti 2 samayannuNo viti // 2 // nissa kaDaMgacchassa ya nissinaM 3 tadiaraM anissakaDaM 4 siddhAyayaNaM ca imaM 5 ceiapaNagaM viNididaM // 3 // iti / punaH-zrInizIthamadhyakhaNDe 15 uddeze dhUpakusumabalipUjA yathA-"tao vihiNA nhAo paramasurabhiyapottiyajugala // 11 indicaron Inter For Private Personal Use Only asww.jainelibrary.org Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parihio / susurAIsu aNugammamANesu mahayAdhUvakusumabaligaMdhovahAresu kAlAgurupavaraghUvasussarAdeajagIavAiaraveNaM // allo jiNAyayaNaM"ti, tathA AvazyakacUrNI (396 patre) zrIvajrasvAmibhirapi dazapUrvadharaiH svayaM AkAzamutpatya hatAzanAta puSpANi AnIya zrAvakANAM dattvA jinapratimAyAH pUjA paryaSaNAparvaNi kAritA. tathAhi-"evaM pacchA uppaio bhagavaM, patto puriyaM nayariM, tattha subhikkhaM tattha ya sAvagA bahugA, evaM tattha ullAhA, tattha ya rAyA taccaniasato, tattha ya amhaccayANaM saDDANaM tesiM ca varuTThaeNa mallArubhaNANi baTuMti, savattha taccanniyasaDDA parAjIyaMtI, tAhe tehiM rAyA puSpANi vArAvio, pajjosavaNAe saDDA addaNNA, jato pajosavaNAe pupphANi nasthitti, tAhe sabAlavuDDA vayarasAmi uvadviA, tubbhe jANaha jai tunbhehiM jANaehiM pavayaNaM ohAmijai, evaM bahuppagAraM bhaNie tAhe uppaio mAhesariM gao, tattha ya huyAsaNagihaM nAma vANamaMtaraM, tattha kuMbho pupphANa udvei, tattha bhagavao pitumitto taDitu, tattha gato, so saMbhaMto bhaNai-kimAgamaNapayoaNaM ?, bhagavatA bhaNitaM-pupphehiM payoaNaM, so bhaNai aNuggaho, tA tubbhe gaheha jAva emi, pacchA cullahimavaMte sirisagAsaM gao, sirIe ceiaaccaNiyA-nimittaM paumaM chiNNagaM, tAhe |sirIe vaMdittA nimaMtio, taM gahAya aggiharaM eti, tattha kuMbhaM puSphANa choDhaNa aNNANi tu sAriyANi, evaM jaMbhagagaNapa[ri]vuDo diveNa gIagaMdhavaninAeNaM Agato AgAseNaM, tassa ya paumassa beTe vairasAmI, tattha taccaNNiyA bhaNaMtiamhaM eMtaM pADiheraM, agdhaM gahAya niggayA, taM vihAraM boletA arihaMtagharaM gayA, tattha devehiM mahimA kayA, tattha logassa HORROR Jain Education in 2 31 Personal Use Only ww.jainelibrary.org Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 116 // SEASOSIREA PARURSUS atIva bahamANo jAo rAyAvi AuTTAvito samaNovAsago jAo" iti / zrI AvazyakavRttI hAribhadrayAM evameva meva jinapratisambandho, nandIvRttau api| itthameva zrIAvazyakacUrNAvapi arhatpratimAdhikAre yathA-"citI saMjJAne" saMjJAnaM utpadyate kASThakarmAdiSu prakRtiM dRSTvA "jahA arihaMtapaDimAesu iti, arihaMtA titthagarA tesiM ca tesiM ceiANi arihaMta cehaANi" mApUjAphaarihaMtapratimA ityarthaH / tathA kSetravicAraprakaraNe-sAdharmikabhakti 1 jinabimbapratiSThA 2 pustakabhakti 3 tIrthayAtrAdikaM 4 lAdhikAra sarva prakaTatayA'sti, tathAhi "aha haja desavirao, sammattarao rao a jinnvynne| tassa vi aNubayAI, ArovijaMti del 48 suddhAI // 29 // aniANodAramaNo, harisavasavisaTakaMcuyakarAlo / pUei guruM saMgha, sAhammiyamAi bhattIe // 30 // niadabamapura jiNiMdabhavaNaM, jinabiMbavarapaiTThAsu / viarai pasatthapotthayasutitthatitthayarajattAsu // 31 // arihaMtasiddhacehaapavayaNaAyariasabasAisu / niccaM karei bhattiM, tigaraNasuddheNa bhAveNa // 7 // " tathA punaH zrIuttarAdhyayanacUI puSpapUjA, tathAhi "titthayaro arihaMto tassa ceva bhattI kAyavA, sA ca pUAvaMdaNAIhiM havai, pUaM ca pupphAmisathui-paDivattimeeNaM cauvihaM pi jahAsattIe kujjA iti, jo so soccA dhammaM pavayati so AyarieNa bhaNai-saMdisaha kiM mae kAya ? AyariA tassa sAraM nAuNa bhaNai-ceiANaM viulaMpUaM karehi,samaNasaMghassa ya NaM ghayagulaNArasiM pUaM karehi", ityaadi| evaM kalpacUrNau caityapUjAsAdharmikabhaktiH pratipAditA, tathAhi "bhaNNai jiNapUAe, kAyavaho jaivi hoi u kahi~vi / // 116 // tahavi bhattItiI] parisuddhA, gihINa kUvAharaNayogA // 1 // asadAraMbhapavittA jaMca gihI teNa tesi vinneyaa| tannivitti phalaccia esA paribhAvaNAyamimaM // 2 // " iti gAthAdvayaM zrIsthAnAGgavRttau (110 patre) zrIabhayadevasUribhiH proce| Jain Education For Piv232onal use Only A ww.jainelibrary.org Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "sijabhavaM gaNaharaM, jiNapaDimAdasaNeNa paDibuddhaM / sirimaNagapiaM dasakAliyassa nijUhagaM vaMde // 1 // iti / " zrIRSima-13 SNDalasUtre tathA AvazyakacUrNAvapi (223 patre) aSTApadaprAsAdAdhikAre yathA "bharaho ya tattha ceiyagharaM karei vaDairayaNeNaM joaNAyAma tigAutussehaM sIhanisAdi siddhAyataNapalibhAgaM aNegakhaMbhasayasaMniviTTha / evaM jahA veyaGasiddhAyataNaM jaMbUhIva-1 pannattIe jAva jhAyAI" ityAdi / punaH zrIAcArAGgabRhadvRttau (82 patre), tathAhi "arhatsiddhacaityatapaHzrutagurusAdhusaGghapratyanIkatayA darzanamohanIyaM karma bannAti, yena cA'sau anantasaMsArasamudrAntaHpAtyA ivaa'vtisstthte|" aupapAtikasUtre (25) ucitapradAnaM yathA "tae NaM koNIe rAyA tassa pavattivAi[u yassa aTUttarasayasahassaM piidANaM dalaI" iti / nirayAvalikAzrutaskandhe puSpikAyAM caturthAdhyayane bahuputrikA'grimabhave sAdharmikabhojanAdhikAro yathA "tae NaM rahakUDeviulaasaNa-pANa-khAimasA-imaM uvakkhaDAvei, uvakkhaDAvittA taheva jAva puvabhave subhaddA jAva ajA jAyA" iti / |atredaM rahasyam-pUrvoktapUrvAcAryaiH nijapUrvapratipAditazAstreSu jinapratimApUjA-jinapratimApratiSThA-jinabhavanakArApaNasaptadazabhedapUjA-dIpapUjaucityadAnasAdharmikavAtsalyAdayo dharmAH prruupitaaH| punaH zrIpAdalitAcArya-zrIumAsvAtivAcakAdibhiH pratiSThAkalpAH kRtAH santi, svayaM tu te saMvignA mahAnubhAvAH zuddhaprarUpakAzcAsana, tatasteSAmapi granthasammatiH mAnyAH, kadAgrahaM apAsya dharmArthibhiriti // 48 // // iti z2inapratimApUjAyA jinapratimApUjAphalasya cA'dhikAraH // 48 // Jain Education Inter For233sonal use Only M w.jainelibrary.org Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata kharataragacchAdhIzA, jincndryugprdhaangururaajaaH| zrIpAtisAhimAnyAH, samabhUvana bhuumivikhyaataaH||1|| zrIpUjyamukhyaziSyAH-dakSAH shriisklcndrnaamaanH| madravo guNaguravasteSAmeSa prasAdo me // 2 // ekAdazabhirityevaM, pUrNa praznottaraiya'dhAt / dvitIyakaM prakAzaM shriismyaadimsundrH||3|| iti zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite zrIsAmAcArIzatake pazcamaprakAze dvitIyaH prakAzaH smpuurnnH|| jinapratimApUjApha lAdhikAraH // 117 // iti zrIsamayasandaropAdhyAyaviracite sAmAcArIzatake / paJcamaprakAze dvitIyaH prakAzaH smaaptH|| // 117 // Jain Education Intel Diwjainelibrary.org Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha tRtIyaH prkaashH|| // zrImatpArzvanAthAya nmH|| 40640ROSSA nanu-zrAvakANAM vA'pi granthe sAmAyikapauSadhapratikramaNavandanAdau mukhavastrikA proktA'sti na vA ucyate-asti eva, kathaM ? tatrArthe zrUyatAM-yatra siddhAnte pratikramaNAdikriyA proktA'sti, tatra sAdhUneva uddizya proktA'sti, paraMna pArthakyena zrAvakANAM, zrAvakaistu sAdhvanuyAyitvena sarva sAdhuvat kriyAnuSThAnaM kriyamANamasti / api ca zrAvakANAM kRtasAmAyikAnAM caturthopakaraNamadhye mukhavastrikA zrIanuyogadvAracUrNau proktA'sti, tathAhi "sAmAiakaDassa samaNovAsagassa caravihe dhammovagaraNe pannatte, taM jahA ThavaNAyariyatti 1 muhapattiatti 2 javamAliatti 3 daMDapAuMchaNagatti 4" iti| punarmukhavatrikA pratilekhitAM vinA vandanakadAne zrIvyavahAracUrNI prAyazcittaM uktamasti, tathAhi "jo muhapottiM appaDilehitA vaMdaNaM dei |goyamA? tassa gurUaM paaycchittN|" punarmukhavastrikA pratilekhya siMhAkhyazrAvakeNa pauSadho gRhIto'sti, yaduktaM zrIvyavahAracUlikAyAM, tathAhi-"gaMtuM posahasAlAe ThavittuM ThavaNAyariyaM muhapotiM paDilehitA sIho giNhai posahaM / 1 / " iti / punavryavahAracUrNI mukhavastrikAgrahaNapUrva zrAvakasya pauSadhagrahaNaM pratipAditamasti, tathAhi "pAvaraNaM pamottuNaM giNhitA muhapotti vatthakAyasuddhIe kareI posahAiaM" iti / / tathA zrIAvazyake asvAdhyAyaniryuktau (734 patre ) gAthA yathA Jain Education Inter FOEP235sonal Use Only w ww.jainelibrary.org Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakANAM saamaacaariishtkm| mukhavastri kAdhikAra // 118 // SEGARCEASURIG "vAsattANAvariyA, nikkAraNa ThaMti kaji jayaNAe / hatyacchatyiM] gulisannA, puttAvariA va bhaasNti||1330||" iti / vRttiryathA-niSkAraNe-kAraNAbhAve varSAtrANaM kambalamayaH kalpaH, tena sautrikakalyAntaritena sarvAtmanA AvRtAH tiSThanti, na kAmapi lezato'pi ceSTAM kurvanti, kArye tu samApatite yatanayA hastasaMjJayA akSisaMjJayA aGgalisaMjJayA vA vyavaharanti, 'potAvariA' vA bhASante, glAnAdiprayojane varSAkalpAvRtA gacchanti iti // zrIvyavahArabhASyavRttI saptamoddeze dA(190 patre)"punariha pramArjanaM zayyAdeH AsevanakAle vastropAntAdinA AvazyakavRttau atra potazabdena mukhavastrikA evocyate natu vastraM / tathaiva zrIharibhadrasUribhirvyAkhyAtatvAt iti vicArasAragranthe likhitamasti / punarvivAhacUlikAyAM "dabaccaNe pavittiM, karei jaha kAu vatthataNusuddhI / bhAvaJcaNaMpi kujA, taha iriAe vimalacittA // 1 // davahi kusumasehara-mujjhai davAhigAramajhami / ThavaNAyariyaM ThaviuM, posahasAlAi so siiso||2|| ummukkabhUsaNo so, iriA ya purassaraM ca muhapattiM / paDilehiUNa tatto, cauvihaM posahaM kuNai // 3 // punarvyavahAracUrNau yathA [vaste] "vasuaNuvasuvA vi, putti pehaNa puvayaM / sAmAiaM karemANo bhaNio kamma nijarI // 1 // pApAraMbha pamuttaNaM, cittUNaM muhaNaMtaraM / vatthakAyavisuddhIe, sIho giNhai posahaM // 2 // " ityevaM / vandanakabhASye'pi, tathAhi-"vAmakaragihia potI, egaddeseNa vaamknnaao| AraMbhiUNa niDAlapamajijA dAhiNo knno||1|| taha vicchinnaM vAmaMgajA' nisiUNa tattha / muhapatti rayaharaNamajhabhArgami ThAvae pujapAyajugaM // 2 // evaM susAvao vi hu~ duvAlasAvattavaMdaNaM dino| muhapatti majjhabhAgaMmi ThAvae pujjapAyajugaM // 3 // " punaratrArthe zrIanuyogadvArasUtre (30 patre), tathAhi // 118 // M w.jainelibrary.org Jain Education inte For Rivanazaluse Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSSSSSSSSS "se kiM taM loguttariaM bhAvAvassayaM? bhAvAvassayaM jaNNaM ime samaNe vA samaNI vA sAvao vA sAviA vA taccitte tammaNe tallese tadanjhavasie tattivajjhavasANe tadaTThovautte tadappiyakaraNe tabbhAvaNAbhAvie annattha katthai maNaM akaremANe ubhaokAlaM AvassayaM kareMti" ityetad vRttyekadezo yathA 'tadarpitakaraNaH' karaNAni-tatsAdhakatamAni deharajoharaNamukhavatrikAdIni, tasminnAvazyake yathocitavyApAraniyogena arpitAni-niyuktAni tAni yena sa tathA, samyak yathAsthAnanyastopakaraNa ityrthH| ekArthikAni vA vizeSaNAni etAni prastutopayogaprakarSapratipAdanaparANi, amUni ca liGgavipariNAmataH zramaNIzrAvikayorapi yojyAni, tasmAt taccittAdivizeSaNaviziSTAH zramaNAdayaH 'ubhayakAlaM' ubhayasandhyaM yadAvazyakaM kurvanti tallokottarika, bhAvamAzritya bhAvazcAsau AvazyakaM ceti vA bhAvAvazyakaM, atrA'pi avazyakaraNAdAvazyakatvaM tadupayogapariNAmasya ca sadbhAvAd bhAvatvaM mukhavastrikApratyupekSaNarajoharaNavyApArAdikriyAlakSaNadezasya anAgamatvAt noAgamatvaM bhAvanIya" iti / punaH zrIanuyogadvAravRttau zrIvIranirvANAt sahasravarSasamayasaMjAtaiH zrIharibhadrasUribhiH kRtAyAM 20 patre / evaM zrIanuyogadvAracUrNAvapi (14 patre) tathAhi "tassAhaNe jANi sarIrarajoharamuhaNaMtagAdi yAni davANi tANi kiriAkaraNataNato appiANi" iti, tathaivIra malladhAri-hemacandrasUrikRtAyAM anuyogadvAravRttAvapi (30 patre), tathAhi "tadarpitakaraNaH" karaNAni-tatsAdhakatamAni deharajoharaNamukhavastrikAdIni tasminnAvazyake yathocitavyApAraniyogena arpitAni niyuktAni karaNAni yena sa tathA, amUni ca taccittAdivizeSaNAni liGgavipariNAmataH zramaNIzrAvakayorapi yojyAni / atra vRttidvaye cUrNau ca tadaptikaraNa CERRAGASCARICARICAPEXES Jain Education Inter For 237sonal use only Mw.jainelibrary.org Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcAzatakam / // 119 // iti vizeSaNasya zramaNazrAvakAdisambandhinaH sadRzameva vyAkhyAnaM kRtaM tribhirapi granthakRdbhiH / sUtre ca karaNazabdasya rajoharaNaM mukhavastrikAdirUpa evA'rthaH pradarzitaH / punaH zrI Avazyake vandananiryuktau ( 543 patre ), tathAhi"avaNAmA dunnahAjAyaM, AvattA bAraseva u| sIsA cattAri guttIo, tinni do a pavesaNA // 1203 // ega nikkhamaNaM ceva, paNavIsaM viaahiaa| AvassagehiM parisuddhaM, kiikammaM jehi kIraI // 1204 // kikammaMpi karito, na hoi kiikammanijarAbhAgI / paNavIsAmannayaraM, sAhU ThANaM virAhiMto // 1205 // " iha AvazyakacUrNau (42 patre ) yathA - "duoNataM jAe velAi paDhamaM vaMdai taheva niSpheDiUNaM puNo vaMdai ahAjAte sAmanne joNi nikkhimaNe a sAmane rayaharaNaM muhapottiyA colapaTTo a joNinikkhamaNe aMjalIM sIse kAUNa NIti / " evaM zrIanuyogadvAreSu SaDvidhA Avazyaka kriyA mukhavastrikA-rajoharaNAdivyApArapUrvikA proktA / vandananiryuktau ca iha yathAjAtAvazyakaM rajoharaNamukhavastrikA'vinAbhUtaM darzitaM tacca sAdhUnAM zrAvakANAM ca zeSacaturviMzatyAvazyakavat prAyaH samAnameva yujyate / zrAddhAn eva kevalAnAzritya vandanakavidheH kvA'pi siddhAnte'nupalambhAt / nanvevaM zrAvakANAM colapaTTo'pi prasajyate, iti na vAcyaM yato yathAjAtAvazyakaM sAmAnyena uktamapi pUrvAcArya sampradAyAt kiMcidvizeSaNameva jJeyaM / anyathA zramaNyA api mukhavastrikAvat colapaTTaH api prasajyeta / kazcidAha zrAvakANAM sarvAnuSThAneSu uttarAsaGgamudrA eva iti, tadayuktaM, Agame sampradAye ca tathA'nupalambhAt, tathAhi " tuMgiyA nayarI majjhaM majjheNaM nigacchaMti, nigacchittA jeNeva pupphavaIe ceie teNeva uvAgacchaMti, uvAga zrAvakANAM mukhavastrakAdhikAraH 49 // 119 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAR cchittA there bhagavaMte paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchaMti, taM jahA-sacittANaM davANaM visaraNayAe 1 acittANaM davANaM aviusaraNayAe 2 egasADieNaM uttarAsaMgakaraNeNaM 3 cakkhupphAse aMjalippaggaheNaM 4 maNaso egattIkaraNeNaM 5 jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karittA jAva tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsaMti" iti zrIbhagavatIsUtre dvitIyazatake paMcamoddezake (137 patre)| abhisekkAo hatthirayaNAo paccoruhati, paccoruhittA avahaTTu paMca rAyakakuhAI, taM jahA-khaggaM 1 chattaM 2 upphesaM 3 vAha-18 MNAo 4 vAlavIaNaM 5, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchati, taM jahA-sacittANaM davANaM visaraNayAe 1 acittANaM davANaM aviusaraNayAe 2 egasADiyaM uttarAsaMgakaraNeNaM 3 cakkhuphAse aMjalipaggaheNaM 4 maNaso egattabhAvakaraNeNaM 5 samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karittA vaMdati namaMsati, vaMdittA namaMsittA tivihAe pajjuvAsaNAe pajuvAsati, taM jahA-kAiAe vAiAe mANasiAe, iti zrIaupapAtike (141 patre), ityAdi grantheSu zrAvakANAM sAdhUpAzrayAdipraveze uttarAsaMgaH sAkSAdukto'sti / nanu nAmagrAhaM pravezAnantaravidheyakRtyeSu zrAvikANAM tu praveze'pi uttarAsaMgo nA'sti, yaduktaM zrIbhagavatIsUtre navamazatake 33 uddeze (457 patre)| "tae NaM sA devANaMdA mAhaNI dhammiAo jANappavarAo paccoruhati 2 bahuhiM khujAhiM jAva mahattaragavaMdaparikkhittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchati, taM jahA-sacittANaM davANaM viusaraNayAe, aci RESTE Jain Education tema 239vate & Personal use Only M w.jainelibrary.org Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakANAM | mukhavastrikAdhikAraH 49 * * sAmAcA- cANaM davANaM avimoaNayAe viNayoNayAe gAyalaTThIe cakkhuphAse aMjalipaggaheNaM maNassa egattIbhAvakaraNeNaM jeNeva rIzata- samaNaM bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, kam / karittA vaMdati namaMsati" iti // punaH-zrIaupapAtikasUtre (145 patre) koNikabhAryAH subhadrApramukhAH, tathAhi "samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM // 120 // abhigameNaM abhigacchaMti, taM jahA-saccittANaM davANaM viusaraNayAe, acittANaM davANaM aviusaraNayAe, viNaoNatAe gAyalaTThIe cakkhuphAse aMjalipaggaheNaM maNaso egattakaraNeNaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareMti, karittA vaMdaMti namasaMti" ityAdi / atredaM rahasyam-zrAvakANAM sAdhUpAzrayAdipraveze uttarAsaMgaH pratipAdito'sti, zrAvi. kANAM tu tatrApi tadabhAvaH, tataH kathaM sAmAyikAdikriyAyAM uttarAsaMgaH?, pratyuta sAmAyikAdau uttarAsaMgottAraNaM sarvatra pratipAditamasti / yaduktaM upAsakadazAyAM SaSThAdhyayane ( 37 patre), tathAhi "tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae annayA kayAi puvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiA jeNeva puDhaviseilApaTTae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA nAmamuddagaM haica uttarijaMgaM ca puDhavisilApaTTae Thavei, ThavittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM dhammapannattiM uvasaMpajicANaM viharaI" 'dhammapannattIti' zrutadharmaprarUpaNAdarzanagatasiddhAnta ityarthaH, iti zrIupAsakavRttau SaSThAdhyayane / punaratraivA'dhikAre (37 patre) devaparIkSA'nantaraM "teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe, tae NaM se kuMDakolie samaNovAsae imIse kAhAe laddhadve samANe haTa jahA kAmadevo tahA niggacchai jAva pajuvAsaI" // iti zrIupAsakadazAyAM HESAURUSAK // 120 // * 240 Jain Education et Forate Personal Use Only (Cljainelibrary.org Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThAdhyayane / kAmadevazcA'traiva dvitIyAdhyayane (27 patre) evaM nirgato yathA "tae NaM se kAmadeve samaNovAsae imIse kahAe jAva laddhaDe samANe evaM khalu samaNo bhagavaM mahAvIre jAva viharati taM seaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsittA tao paDiniyattassa posahaM pArittaettikaTTa evaM saMpehei" ityAdi / iha kuNDakolikena tadaiva anyadA vA pratipannapauSadhena parimuktottarIyeNa zrutadharmaprarUpaNArUpAnuSThAnaM kRtaM / tathA-"evaM sAmAiaM kAuM paDikkato vaMdittA pucchai, so akira sAmAiaM karito mauDaM avaNei, kuMDalANi nAmamudaM puSphataMbolaM pAvAraNagamAdI vosirati" ityAvazyakavRttau SaSThAdhyayane (832 patre) prAvArazabdazca salomapaTottarAsaMgavAcakatvAt vyarthaH, tathAhi| "paNhavi 1 koyava 2 pavAra 3 navatae 4 tahaya dADhigAlI 5 ya / duppaDilehiadUse, evaM bitiaM bhave paNagaM // 1 // " iti, nizIthabhASye 12 uddezake| "kharaDo taha pUraTThI, salomapaDao tahA havai jINaM / sadasaM vatthaM palhavimAINamime u pajjAyA // 1 // " iti pravacanasAroddhAre, 'vaikalye prAvArottarAsaMgo bRhatikA'pi ca', iti zrIhemanAmamAlAyAM, evaM prAvArazabdasya arthadvaye sati ya eva vRttigataprAvaraNe mAdIyatipAThAnukUlaH, bahuzrutairAcIrNaH sa eva AcaraNIyatayA pramANaM, AdizabdAcca, saloma|paTAdInAM parihAro bhaviSyati, ityAdyanekeSu sthAneSu zrAvakANAM mukhavastrikA bhaNitA'sti, aJcalena vandanaM na vA'pi dRzyate, yazca kRSNavAsudevadRSTAntaH kaizcitkathyate tatrA'pi yathA mukhavastrikayA vandanaM na bhaNitaM, tathA aJcalenA'pi noktaM / 'yattU asai puttassa aMteNaM ti' AvazyakacUya'kSarANi dRSTvA puttazabdena bhrAntAH santaste azcalena vandanaM vandanti, sAmA021 241 Jain Education inten Mate & Personal use only Dilw.jainelibrary.org Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 121 // Jain Education in tatrA'pi te mugdhAH prastAvaM na vidanti yatastatra sAmAyikatrata vivaraNe sAmAyikatratagrahaNAnantaraM "aha ghare to se uvaggahiaM rayaharaNaM asthi, tassa asai puttassa aMteNaM ti" akSarANi santi teSAmayamarthaH - atha gRhe sAmAyikaM karoti tadA tasya aupagrahikaM rajoharaNaM asti, tena bhuvaM pramArjayati, tasya aupagrahikarajoharaNasya 'asaI' asattve - abhAve 'pottassa' vastrasya 'antena' aJcalena saMstArAdibhuvaM pramArjayati, etairakSaraiH svAdhyAyasaMstArAdibhUmipramArjanameva uktaM, na vandanAdi / ityalaM prasaMgena vistarArthagaveSibhiH zrIvicArAmRtagrantho ( 104 patre ) draSTavyaH // // iti zrAvakANAM mukhavastrikA dhikAraH // 49 // nanu - kSAmaNAdisamaye dvitIyavandanapradAnA'nantaraM zrIAvazyakavRttitRtIyAdhyayane ityuktaM yaduta 'khAmemi khamAsamaNo' ityAdi sarva sUtraM AvazyakAdivirahitaM tatpAdapatita eva bhaNati iti, tatrArthe kecid bhaNanti dvitIyavandanasUtraM utthAya bhaNyate, kecid vadanti utthAnaM vinA sthitena satA bhaNyate tatrArthe kiM satyaM kaH saMpradAyazca ? ucyate-iha dvitIyavandane niSkramaNavarjaH sarvo'pi vidhiH prathamavandanakavadukto'sti 'AvastiAe' iti padaM ca karaNamArgAnAgatatvAnna bhaNyate, tathA ca zrIAvazyakacUrNigranthe ( 47 patre ), tathAhi "javaNijjapucchA gatA, iANi avarAdhakhAmaNA, tAhe sIso pucchati pAesu paDito-jaM kiMci avaraddhaM khAme - tukAmo bhaNati - khAmemi khamAsamaNo ! devasiaM vaikkarma, vaikkamo nAma aikkamassa bIo avarAdho, so a vaikkamo je avassaM karaNijjA jogA virAhiA tattha bhavatitti 'avassiAe' gahaNaM, divase bhavo devasio, devasiaggahaNeNa dvitIya vandanaka mutthAya dAtavyami tyadhikAraH 50 // 121 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RSARASWASANA rAiovi gahio, tAhe Ayario bhaNati 'ahamavi khAmemi tume pacchA eganikkhamaNaM nikkhamati, sIso tAhe bhaNati-paDikamAmi khamAsamaNANaM devasiAe AsAtaNAe tettIsaNNayarAe jaM kiMci" ityAdi yAvad "vosirAmi, evaM puNovi icchAmi khamAsamaNo taheva jAva vosirAmitti" / evameva pratyAkhyAnabhASye'pi, tathAhi-"taha majjhapacakkhANesu napi hu (1) sUrUggagAyAi vosirai / karaNavihio na bhaNNai jahA AvasiyaAi viacchaMde // 9 // evaM khAmaittA puNo tatthaThio ceva addhAvaNayakAyo evaM bhaNai 'icchAmi khamAsamaNo' ? iccAi sabaM suttaM AvassiAevirahiaMpAyapaDio ceva bhnntitti|" punaH zrIyazodevasUrikRtAyAM vandanakacUrNAvapi evaM ca tatrastha eva ardhAvanatakAyaH punarevaM bhaNati "icchAmi khamAsamaNo" ityArabhya yAvat "vosirAmI"ti / tathaiva yogazAstratRtIyaprakAzavRttau paramayaM vizeSo'vagrahAd bahiniSkramaNasahitaM AvazyakIvirahitaM daMDasUtraM paThatIti, tata AvazyakacUAdivacanAt karaNamArgAnAgatatvAt na dvitIyavandanakasUtraM utthAyaiva bhaNyate, karaNamArgo'pramANIkaraNe ca mahadasamaMjasaM syAditi, punarvizeSato yuktiH zrIvicArAmRtasaMgrahAt (74 patre) avaseyA // 50 // ||iti dvitIyavandanakamutthAya daatvymitydhikaarH||50|| nanu-sAdhUnAM AhAragrahaNAya kAni kulAni anujJAtAni kAni ca vA niSiddhAni ? ucyate-atrArthe zrIAcArAMgasUtra | dvitIyazrutaskandhe ( 297 patre ) prathamAdhyayanadvitIyoddezakAlApakasammatireva pramANa, tathAhi "se bhikkhU vA bhikkhuNI vA jAva samANe se jAI puNa kulAI jANijjA, taM jahA-uggakulANi vA bhogakulANi vA rAi FORSTELSASS SERIES Jain Education Intem 243 Personal Use Only nelibrary.org Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 122 // Jain Education Inter nakulANi vA khattiyakulANi vA ikkhAgakulANi vA harivaMsakulANi vA esi akulANi vA vesi akulANi vA gaMDAgakulANi vA koTTAgakulANi vA gAmarakkhakulANi vA bukkAsakulANi vA aNNayaresu vA tahappagAresu vA kulesu vA aduguchie agarahiesa asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA phAsuaM jAva paDiggAhijjA" / vyAkhyA - sa bhikSurbhikSArtha praveSTukAmo yAni punarevaMbhUtAni kulAni jAnIyAt teSu pravizediti sambandhaH, tadyathA - ugrA - ArakSikAH 1 bhogA - rAjJaH pUjyasthAnIyAH 2 | rAjanyAH - sakhisthAnIyAH 3 kSatriyA - rASTrakUTAdayaH 4 ikSvAkavaH - RSabhasvAmivaMzikAH 5 harivaMzA- harivaMzajA ariSTanemivaMzasthAnIyAH 6 'esia'tti goSThAH 7 vaizyA - vaNijaH 8 gaMDako- nApito yo hi grAme udghoSayati 9 koTTAgAH - kASThatakSakA vardhakina ityarthaH 10 bokkazAliyAH tantuvAyAH 11 kiyanto vA vakSyante ityupasaMharati, anyatareSu vA tathAprakAreSu ajugupsiteSu kuleSu nAnAdezavineya sukhapratipattyarthaM paryAyAntareNa darzayati, agartheSu yadi vA jugupsitAni - carmakArakulAdIni garhANi - dAtyAdikulAni, etadviparyayabhUteSu kuleSu, labhyamAnamAhArAdikaM prAsukameSaNIyamiti manyamAno gRhNIyAditi / " punarnizIthacUrNo bhaktapAnagrahaNAdau ete niSiddhAH, tathAhi - "kAlAvahIe je ThappA kayA te nijjUDhA" bhaktapAnagrahaNAdau niSiddhAH, "je kulA jattha visae vi juMgiA te dugaMchiA" abhojyA ityarthaH, kammeNa 1 sippeNa vA 2 jAie vA 3 kamme nhAviAiNo 1 sappe vi dvAranhAviAiNo hiTThAnhAviA terimAjAie pANAiNo 3 / punaratrArthe jAtamRtakasutakapiNDa niSedhA'dhikArarUpaM ekaviMzatitamaM praznottaraM vilokyam // 51 // // iti sAdhUnAM bhaktapAnagrahaNAya yogyAyogyAdhikAraH // 51 // 244 Personal Use Only sAdhUnAM yogyAyo gya - AhA grahaNaM adhikAraH 51 // 122 // w.jainelibrary.org Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nanu-keSAMcid gacche "hoi maMgalaM" iti paThaMti, AtmanAM gacche tu "havai maMgalaM" iti tatkatham ? ucyate-satyaM, yadyapi 'havaI' 'hoi' ityetayoH pAThayoH atrArtha prati na kazcidvizeSaH, hoi maMgalamiti ca pAThe pratyuta zloko nA'dhikAkSaro bhavati, tathApi havai maMgalamityeva paThanIyaM mahAnizIthAdyanekAgameSu asyaiva pAThasya pratipAditatvAt , namaskArapaTalanamaskArapaMjikAdiSu grantheSu ca itthameva zreyohetutvena samarthitatvAt , bahuzrutaiH AitatvAcca prayogaH / hoi maMgalamiti pATho mithyA visaMvAdavattvAd yathA zuktikAzakale ca rajatajJAnaM / nanu Avazyaka namaskAraniryuktau 'paDhamaM hoi maMgalaM' iti pAThena saMvAdasadbhAvAt , visaMvAdavattvAditi asiddhaM, satyaM, kintu ayaM namaskAraniyuktipATho na namaskArapAThaniyAmako'vya|bhicArAt , tathAhi-tatraiva 'bIaM havai maMgalaM' ityuktaM / nanu-'paDhama havai maMgalaM' iti pATho na uktaH chandobhaMgahetutvAt , chando hyatra zlokaH, sa cA'STAkSarapramANapAda eva bhavati nA'nyathA / ayaM ca navAkSarapAda iti cet, satyaM, kintu ArSazlokeSu bahuzo navAkSarasyA'pi pAdasya darzanAt , tathAhi-dazavaikAlike 'bhamaro Aviyai rasaM 1 tathA 'na ya koi uvahammaI'2 'chattassa ya dhAraNaTThAe' 3 tathA 'ahaM ca bhogarAyassa taM casi aMdhagavaNhiNo' 4 tathaiva zrIuttarAdhyayane (348 patre) ekAdazAdhyayane'pi, tathAhi__"jahA se kaMboyANaM, Ainne kathae siyaa| Ase javeNa pavare, evaM havai bahussue // 16 ityAdi pUrvazrutadharavacanAnuyAyitvAt , 'havai maMgalaM' iti ayameva pAThaH satAmupAdeya iti sthitam / evaM vicArAmRtasaMgrahe'pi (77 patre) havai maMgalamiti pAThaH samarthitastathA ca ttpaatthleshH| aparaM ca-AvazyakAdazeSu 'havaI' 'hoI' iti pAThadvayamapi dRzyate, ARARASSASIGURARE Jain Education Inter For 24.5sonal Use Only D .jainelibrary.org Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 123 // tathA upAMgacheda-granthakarma-granthAdyanekAgamAnuyogasUtradharaiH zrImalayagiribhiH AvazyakaM vivRNadbhiH, "arihaMtanamu-| kAro" ityAdikA "eso paMce"ti paryantAH SagAthA: "havai maMgala"miti pAThata eva likhitAH santi, evaM pravacana-16 galaMpAThasAroddhAravRttau api havai maMgalamiti pAThaH samarthito'sti, tathAhi-yadyapyatra 'havaI' 'hoI' ityanayoH pAThayorarthe na niSedhAkazcidvizeSaH, tathApi aSTaSadhyakSarArtha navakAre havai iti paThitavyaM, tato namaskArAvalikAdigrantheSu yantrapajhe uktamasti, dhikAraH vizeSakAryotpattau cUlikAdhyAnaM yadA kriyate tadA dvAtriMzaddalakamale dvAtriMzaddaleSu dvAtriMzadakSarANi sthApayitvA trayastriMzattama 52 akSaraM madhyakarNikAyAM sthApyate, tato dhyAnaM kriyate, tato 'hoI' pAThe dvAtriMzadbhirakSaraiHdvAtriMzatkamaladalAnyeva pUryante paraM madhyakarNikA zUnyaiva tiSThati, tato havai maMgalamiti pATho yuktaH, tathA caitatsaMvAdi pUrvAcAryakRtaprakaraNavacanaM "aDasaTTi akkharaparamANU, jiNasAsananavakArapahANU / aMtimacUlA tinni pasiddhA, solasaaTThanavakAra siddha // 1 // " na ca vAcyaM namaskArasUtre namaskArasya saptaSaSThyakSaravattvaM proktamasti, yataH eso paMcanamukkAroM' ityAdigAthA'pi namaskArasUtrasamba|ndhinI nA'sti, kiM tu niyuktisatkA, tato "grAmo nA'sti, kutaH sImA ?" iti nyAyAt kathaM saptaSaSTyAkSaravattvaM namaskArasya ? mUlasUtraniyuktibhASyacUrNivRttiTippanakAdiSu kvA'pi nirdiSTaM na dRzyate na zrUyate ca / aSTaSaSThyakSarapramANatvaM ca mahAnizIthAdiSu spaSTameva uddiSTaM, tathAhi // 123 // ___ "taheva tadavatthANugamiaM ikkArasapayaparicchinnaM tiAlAvagaM tittIsakkharaparimANaM eso paMcanamukkAro, sabapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca sabesi,' paDhamaM havai maMgalaM iyacUlaM ti "ahijaMti" mahAnizIthe tathA-'eaM tujaM paMca Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter maMgalamahAsuakhaMdhassa vakkhANaM taM mahayA ya pabaMdheNaM aNaMtagamapajjavehiM suttassa pihRnbhUyAhiM nijjucibhAsacUNNIhiM jaheva aNaMtanANadaMsaNadharehiM titthayarehiM vakkhANiaM taheva samAsao vakkhANijaMtaM ' Asi, ahannayA kAlaparihANi doseNa tao nijjattibhAsacUNNIo vucchinnAo, io a vaccaMteNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mahaDDIpatte payANusArI vairasAmI nAma [ duvAlasaMga suahare ] pubadasaMgasuaharo samuppanno, teNeso paMcamaMgalamahAsuakhaMdhassa uddhAro mUlasuttassa majjhe lihio" iti mahAnizIthe / tathA namaskArapaMjikA- siddhacakrAdau "paMcapayANaM paNatIsa vaNNa cUlAi vaNNa tittIsaM / evaM imo samappati phuDamakkhara maTThasaTThIe // 1 // tathA aSTaprakAzyAM AgneyAdividigvyavasthiteSu daleSu pAdacatuSkaM "eso paMca namukkAro, sabapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca sacesiM, paDhamaM havai maMgalaM" // 1 // iti dhyAyet, tathA bRhannamaskAraphale "satta paNa satta satta ya, navakkhara pamANa payaDapaMcapayaM / tittIsakkharamUlaM, sumaraha navakAravaramaMtaM // 1 // " ityAdyanekAni sthAnAni aSTaSaSTivarNAtmakanamaskAradarzakAni / iti namaskArasyA'STaSaSTyakSara pramANatvaM, evaM zrIsaMghAcAra bRhadvRttau ( 210 patre ) zrIdevendrasUribhirapi havai maMgalameva pAThaH samarthitaH / tathA ca tatpAThaH - siddhAnte'pi sphuTAkSaraiH havai maMgalamiti bhaNitaM, tathAhi mahAnizIthacaturthAdhyayanasUtraM - " taheva tadavatthANugamiaM ikArasapayaparicchinnaM tiAlAvagaM tittIsakkharaparimANaM eso paMcanamukkAro, sabapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca sacesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 1 // " iaM cUlati ahijaMtIti prakRtaM / tadaiva havai maMgalamityasya sAkSAdAgame bhaNitatvAt prabhuzrI vajrasvAmiprabhRti subahuzruta suvihitasaMvigna| pUrvAcAryasaMmatatvAcca paDhamaM havai maMgalamiti pAThena aSTaSaSTyakSarapramANa eva namaskAraH paThanIyaH / tathA ca mahAnizIthe 247or Private & Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| galaMpATha. niSedhA dhikAra // 124 // "eaM tujaM paMcamaMgalamahAsuakhaMdhassa vakkhANaM taM mahayA pabaMdheNaM aNaMtagamapajjavehiM suttassa yapi hu bhUAhiM niz2attibhAsacUNNIhiM jaheva arthatanANadaMsaNadharehiM titthayarehiM vakkhANitaM taheva samAsao vakkhANijjataM Asi, aha annayA| kAlaparihANidoseNa tAo nijRttibhAsacUNNIo vucchinnAo, io a vaccaMteNaM kAlasamaeNaM mahaDDIpatte payANusArI| vairasAmI nAma duvAlasaMgasuahare samuppanne, teNaso paMcamaMgalasuyakhaMdhassa uddhAro mUlasuttassa majjhe lihio, mUla- suttaM puNa suttattAe gaNaharehiM atthattAe arihaMtehiM bhagavaMtehiM dhammatitthayarehiM tiloyamahiehiM vIrajiNidehiM pannaviaMti 2 / esa vuDasaMpayAo, ittha jattha jattha payaM paeNANulaggaM suttAlAvagaM na saMbajjhai tattha tattha suaharehiM kulihiadoso na dAyabo kiM tu jo so eassa aciMtaciMtAmaNikappabhUassa mahAnisIhasuakhaMdhassa puvAyariso Asi, tahiM ceva khaMDAkhaMDIe uddehiAehiM heuhiM bahave pattagA parisADiA tahAvi accaMtasumahatthAisayaM imaM mahAnisIhasuakhaMdhaM kasiNapavayaNassa paramasArabhUyaM, paraM tattaM mahatthaMtikaliUNaM pavayaNavacchallattaNeNaM tahA bhavasattovayAraaM ca kAuM, tahA ya AyahiduAe AyariaharibhaddeNaM jaM tatthAyarise diTuM taM sarva samaIe sohiuNa lahiaMti, annehiM pi siddhaseNadivAyaravuDDavAIjakkhaseNadevaguttajasavaddhaNakhamAsamaNasIsaraviguttanemicaMdajiNadAsagaNikhamagasaccasiripamuhehiM jugappahANasuaharehiM bahumaniamaNaM ti" / atra sUtraM vyAkhyAyate, asya vyAkhyAnaM-yadeva zrIvajrasvAminA chedagranthamadhye likhitaM tadeva bhaktibahumAnAtizayato vizeSatazca bahubhavyasattvopakArakamiti kRtvA dazyate / tathAhi "se bhayavaM kimaassa aciMtaciMtAmaNikappabhUassa paMcamaMgalamahAsuakhaMdhassa suttatthaM pannattaM ? goyamA! iya eyassa -ALISARGAARRIAGE Jain Education Inte l l Fo248Personal use only jainelibrary.org Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aciMtaciMtAmaNikappabhU-assa paMcamaMgalamahAsuakhaMdhassa NaM suttatthaM pannattaM / taM jahA-je NaM paMcamaMgalamahAsuakhaMdhe se NaM sayalAgamaMtarovavattI tilatilla 1 kamalamayaraMda 2 sabalogapaMcatthikAyamiva 3 jahatya kiriyANuvAyasanbhUya guNukkittaNe jahicchiyaphalapasAhage ceva paramathuivAe sA ya paramathuI kesiM kAyavA sabajaguttamANaM sabajaguttame aje kei bhUe je kei bhavaMti je kei bhavissaMti, te savvevi, arihaMtAdao ceva, no NaM anneti, te apaMcahA-arihaMte 1 siddhe 2 Ayarie 3 uvajjhAe 4 sAhuNo a5, tattha eesiM ceva gacchassa sabhAo imo, taM jahA-sanarAmarAsurassa NaM sabassa ceva jagassa aTTamahApADiherAipUAiuvalakkhiyaM aNNannasarisamaciMtamappameaM kevalAhiDiaM, pavaruttamatattaM arihaMti tti arahaMtA arihaMtA 11 // evaM aMtae eesi namukkAro 'eso paMcanamukkAroM' kiM karijA ? savaM pAvaM nANAvaraNIAikarma nissesaM taM payariseNaM diso disi nAsai 'savapAvappaNAsaNo' esa cUlAe paDhamo uddeso "eso paMcanamukkAro, sabapAvappaNAsaNo" kiMviho UM? magge nivANasuhasAhaNikakhamo sammadaMsaNAiArAhao, ahiMsAlakkhaNo dhammotaM me lAijati maMgalaM mamaM bhavAo saMsArAo gamijjAo tArija vA maMgalaM 2 baddhapuTThaniddhattanikAi adRpayAraM kammarAsi me gAlijA vijavijjatti maMgalaM, 1 eesi sabesi da annesiM ca maMgalANaM kiM! paDhamaM Aie arihaMtAINaM thuI ceva maMgalaMtti samAsatthutti" saMghAcAravRttau (218 ptre)|| // iti "hoi maMgalaM" iti paatthnissedhaadhikaarH||52|| nanu-azana-pAna-khAdima-svAdimAnAM AhArANAM vivecanaM kathaM jJAyate ? / ucyate-zAstrasammatyA tadavabodhAt, kA zAstrasammatiH?, ityAha-zrImatkharataragacchAdhirAja-zrIjinabhadrasUripaTTapUrvAcalaprabhAkarazrIjinacandrasUriziSya-zrImerusu Jain Education Inter 24 qate & Personal Use Only Di Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azanAdinirNayAdhikAra: sAmAcA- 18|ndaropAdhyAyavinirmitazrISaDAvazyakabAlAvabodhe paJcAnAmapi nirNayapratipAdanAt , tathAhi-asana kahatAM anna-cokhA jvAri rIzata- varaTI muMga pramukha sarvadhAna, sAta sattu gihu~ [Adi ]nA sarva loTa sarvarAba sAlaNA lADu pramukha sarva pakvAnna, sUraNAdi sarva kaMda dUdha dahI maMDAdika sarvakelavI vastu, hIMga vesaNa virayAlI lUNa saiMdhavAdika e sarva asana mAMhi jANivA // 1 // |hive pAnaka kahatAM AchaNa javodaka tuSodaka taMdulodaka uSNodaka zuddhodaka kahatAM varNADhya pramukhasarvaapakAya pAnaka | // 125 // jANivA, athavA kASThaja piSTaja surAdi drAkhanApANI sAkara AMbilapANI ikSurasAdi kAkaDI cIbhaDA kAliMganA jala ityAdi sarva pAnaka jANavA / 2 / hive khAdima kahatAM sukhaDI nAlera khajUra drAkha vidAma sekyuM dhAna AMbA kelA kAkaDI| |akhoDa khAreka pramukha sarva mevo ityAdika khAdima // 3 // hive svAdima kahatAM taMbola suMTha mirI piMpala haraDe baheDA tulasI kaselo kAtho jeThImadha tamAlapatra elacI lavIMga bIDaMga kAThI ajamo ajamoda kuliMjaNa cINIkabobA kacUro kAMTAselIyo motha haraDe kuMbhaThau pAna sopArI pokaramUla javAsAmUla bAvacI bAlauchAlI dhavachAli khayarasAra khejaDachAli e sarva svAdima // 4 // hive niMbake-chAla mUlapAna silI gomUtra giloi kaDUkiriyAtau ativiSa kuDau sUkaDirAkha rohaNI pIpalAmUla vaja dhamAsau nAhiM rIMgaNI elIyo ciNoThI kayara voranAmUla kathAriyau kuMvAri ityAdi aNAhAra on5 // piNi e aNAhAra jau icchA pAkhai aniSTa paNai lIje to, ane jau bhAvatA lIje to AhAramAhI paDai iti / M // 125 // zrItaruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhe tu, evaM, tathAhi caturvidha AhAra azana pAna khAdima khAdima tatra azana-odana rAMdhyA cokhA sattu muMga rAba khaMDakhAdyAdi pakkA Jain Education Inter Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** nabheda dUgdha dadhi sUraNA maMDakAdika jANavo, tathA ca bhaNitaM-"asaNaM bhoaNa sattUga, muMgAjagarAikhajjaga vihiiy|| khIraNAI sUraNAI, maMDaga pamiI a vinneaN|| 1 // " AchaNa javodaka tuSodaka 'taMdulodaka uSNodaka zuddhavikaTa apkAya samagra panaka jANavU, tadyathA-"pANaM sovIrajavo-dagAi cittaM surAiaM ceva / AukkAo sabo, kakkaDagajalAiaMca tahA // 2 // atra cittaM surAiamiti citra nAnAprakAra kASTha piSTajAtibhedabhinna surAmadhu Adizabdato drAkSA zarkarA pAnakAdi apkAya sagalau karkaTI cirbhaTI pramukhano jala tathA kAliMga jalAdika sagalaM jANavU // 2 // 8 nAlikera khajUra drAkSA bhRSTadhAnyAdika Amraphala raMbhAphala karkaTI phaNasAdika palusupuNi sagalo khAdima jANavU, tathA ca bhaNitaM ca "bhatto saMdaMtAI, khajUraM naalikerdkkhaaii| kakkaDaaMbagapaNasAi, bahuvihaM khAimaM neyaM // 1 // daMtavaNaM taMbolaM, suMThi pippalI miraca haritakI vibhItakatulasI pramukha svAdima jANavU, tathA ca bhaNitaM-"daMtavaNaM taMbolaM, cittaM tulasI se baheDamAI a| mahu pippalI suMThAI, aNegahA sAimaM neyaM // 1 // " evaM tapAgacchanAyakazrIsomasundarasUripahapUrvAcala bhAskarazrImunisundarasUrikRtaSaDAvazyakabAlAvabodhe'pi, tathAhi| cihuM prakAre AhArasyuM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA azana kahatAM-zAli jvAri baraTI pramukha sarva odana mudgAdika sarva kaThaula sAttuyAdika sarva loTa peyAdika sarva timaja modakAdika sarva pakavAna sUra NAdika sarvakaMda maMDakAdika sarva kelavI vastu e sarva azana kahiu, valI vesaNa virahAlI AmalA saiMdhava kauThipatra 6 lIMbui lUNa hIMga e azana mAMhi Avai 11 pAna kahatAM pANI kAMjika java godhUma jvAri cokhA kAkaDI Adi-18 SORIA TAKAHASHARK Jain Education item 25te & Personal use Only w.jainelibrary.org Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- IRI kanuM dhovaNa, anai sarva jalAzaya taNo apkAya, e pAna kahijai, sAkarapANI dAkhapANI AMbalapANI ikSura- azanAdirIzata- sapANI pramukha sarva sarasa pANI pAna kahatAM Avai, piNi vyavahArai azana, jinuM jinuM khAimaM svAdima kahijai nirNayA sukhaDI sekyuM dhAna sarva khArika ToparAM drAkSA bidAma akhoDa khajUra pramukha sarva mevo, kAkaDI Aya phalasAdika |dhikAraH sarva phala svAdima kahijai, svAdima kahatAM suMThi haraDai pIparI mirI ajamau kAyaphala kasela kAtho khayarasAra 53 // 126 // jeThImadha vaja tamAlapatra elacI lavaMga viDaMga kAThI viDalavaNa ajamoda kuliMjana pIpalImUla cINIkabAlA kacUra motha kaMTAserIyo kapura saMcala haraDA baheDA AmalA kumaThau pAna pugI hiMgulASTaka hIMga trevIsau puSkaramUla javAsAmUla bAvacI bAula chAli khejaDachAli e svAdima kahijai, guDasvAdima kahijai, piNi vyavahArai azana, jIkuM kuMnIra sAkara vAsiu suMThano pANI haraDeno pANI e lIje nItAranai galyo huve to, na galyo hui to nahi, tivihAra paccakkhANi je sUjhai ihAi svAdimaji, jIro pravacanasAroddhAramAMhi svAdima kaDaM chai, anai zrIkalpavRttau khAdima katyu chai, e cAra AhArano vicAra nIMbanI chAli mUlAnAM pAMdaDAM sIlI gomUtra gilo kaDUkiriyAtuM ativiSa kaDuo& sukaDarAkha haladrA rohaNi upaloTa vaja triphalA paMcamUlaniMba dhamAsau nAhi AsagaMdhi rIgaNI elIyo gUgala haraDA chAli vauNamUla borImUla kaMthArImUla kayaraDA-mUla puMmADI AchI majITha bola bIyuttaM kuMvArI ityAdika bIjuI je aniSTa paNai M // 126 // icchA pAkhai lIjai te cihuM AhAramAMhi ekai bhAMgai nahi, aNAhAra jANavo / vicAragraMthe anAhAragAthA yathA"abhayakkha phalAmalae bhUniMbAkaDA agiloa rkhaaii| jogoniMbAiNaM tayAMi pattANi aNAhAro // 1 // " iti, zrIvi-IA REGAGGARALSORGr Jain Education et For252rsonal use Only Maliww.jainelibrary.org Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeSakalpacUrNau paJcamoddezake'pi yathA-"aNAhAra gAhImo" aMkAiaM chalA nivAINaM mUlaM paMcamUlAdiphalaM ahAmalaya harI-15 tagabaheDagAdi se saMti, aNAhAraM muktvA jaM aNaMtaM AhAramiti / punarbhaNitaM-aNAhAro moachallI mUlaM ca phalaM ca hoi aNAhAro pUrvAdha, 'mokaM' kAyakI, 'chalI' niMbAditvak 'mUlaM ca paMcamUlAdikaM 'phalaM' ca AmalakabibhItakAdikaM etat sarva anAhAro bhavatIti cuurnniH| nizIthacUrNAM tu yA, niMbAdInAM challiH-tvak, yacca teSAmeva niMbolikAdiphalaM, yacca teSAmeva mUlaM evamAdikaM sarvamanAhAra iti / atra zrImerusundaropAdhyAyakRta-bAlAvabodhAt zrImunisundarasUrikRtabAlAvabodhe |svAdimamadhye etAni nava 9 vastUni adhikAni santi, tathAhi-"kAyaphala 1 biDalavaNa 2 pIpalImUla 3 kapUra 4 saMcala 5 |baheDA 6 AmalA 7 hiMgulASTaka 8 hiMgulInevisau 9 / punaretasmAd etasmin anAhArakamadhye'pyayaM 11 vizeSa: tathAhi-"halada 1 upaloTa 2 triphalA 3 AsagaMdha 4 gUgala 5 haraDechAli 6 vauNimUli 7 puMmADa 8 AchImajITha 9 bola 10 bIyau 11 / tathA zrImerusundarasUrikRta-bAlAvabodhe pIpalImUlaM anAhAramadhye proktamasti / zrImunisundarasUrikRta-bAlAvabodhe pIpalImUlaM svAdimamadhye proktamasti / tathA tapAgacchIyaratnazekharasUriNA'pi zrAddhavidhikaumudIgranthe aza-| nAdInAmevaM vivecanaM likhitamasti, tathAhi-azanAdivibhAgazcetthaM-"anna-pakvAnna-maMDaka-saktukAdi-kSudhopazamanasamartham | azanaM 1 takrodaka-madyAdi pAnaM 2 phalekSupRthukasukhabhakSikAdi khAdyaM 3 svAdyaM zuMThI-haritakI-pippalI-marica-jIraka-ajamaka jAtiphala-jAvaMtrI-kasellaka-kacchakakhadiravaTikA-jyeSThImadhu-taja-tamAlapatra-elacI-lavaMga-kAThI-viDaMga-biDalavaNa-ajaka sAmA022 Jain Education teme 253. & Personal Use Only L ainelibrary.org Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata azanAdinirNayAdhikAraH km| // 127 // HEGESS OIRES ajamoda-kuliMjaNa-pippalImUla-ciNIka-bAlA-kaJcaraka-mustA-kaMTAseliyo-karpUra-saMcala-haraDAM-bibhItaka-kuMbhaTau-babbUladhavakhadira-khejaDAdichalIpatra-pUga-hiMgulASTaka-hiMgatrevIso-paMcamUla-puSkaramUla javAsakamUla-bAvacI-tulasI-kapUrI-kaMdAdikaM jIrakaM svabhASyaM 4 / pravacanasAroddhArAbhiprAyeNa khAdyaM, kalpavRttyabhiprAyeNa tu svAdyaM, ajamakaM khAdyamiti, kecit sarva svAdyaM elA-karpUrAdijalavat tat dvividhAhArapratyAkhyAne kalpante / vesaNa-virayAlI-soyA-kauThavaDI-AmalAgAMThI AMbAgolI-kauThIya lIvUI-patra-pramukhakhAdyatvAdinA dvividhAhAre na kalpate, trividhAhAre tu jalameva kalpate, tatrApi huMkAnIraM sAkarI-kapUra-elA-kacchaka-khadiracUrNa-kasellaka-pADalAdijalaM ca nItaritaM gAlitaM vA nA'nyathA, zAstreSu madhu-guDazarkarA-khaMDAdyapi khAdyatayA, drAkSA-zarkarAdijalaM takrAdi ca pAnakatayA uktaM, paraM dvividhAhArAdau na klpte| ukkaM ca tannAgapurIyagacchapratyAkhyAnabhASye___ "dakkhApANAIaM, pANaM taha sAimaM guDAIaM / paDhiaM suaMmi tahavi ha, tittIjaNagaMti nAyariyaM // 1 // " striyA saMbhoge caturvidhAhAro na bhajyate, bAlAdInAM oSThAdicumbane tu bhajyate / dvividhAhAre tu tadapi kalpate, pratyAkhyAnaM hi kAvalikAhAraviSayameva, na tu lomAdyAhAraviSayamapi / anyathA upavAsAcAmlAdeH vapurabhyaGga-gaDukarambabandhanAdinA'pi bhaGgaprasaGgAt ,, na caivaM vyavahAro lomAhArasya nirantaraM saMbhavena pratyAkhyAnAbhAvaprasaMgAt 4 anAhAratayA vyavahiyamANAni yathA-paMcAMga niMba 1 mUla 2 gaDUcI 3 kaDU 4 kiriAtau 5 ativiSa 6 kuDau 7 // 127 // Imjainelibrary.org Jain Education interre Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HORROSIRISISCOSOCOS cIDa 8 sUkaDI 9 rakSA 10 haridrA 11 rohiNI 12 upaloTa 13 vaja 14 triphalA 15 bAulachallI 16 iti, anye dhamAsau 17 nAhi 18 AsagaMdhi 19 rIMgaNI 20 eliyo 21 gUgala 22 haraDAdAli 23 vauNi 24 badarI 25 kaMtheri 26 karIramUla 27 pumADa 28 botharI 29 AchImajITha 30 bola 31 bIyau 32 kUyArI 33 citraka 34 kaMduru 35 prabhRti aniSTasvAdaM rogAdyApadi caturvidhAhAre'pyetAni kalpante // 53 // ||iti ashnaadinirnnyaadhikaarH||53|| ___ nanu kecit zRMgATakAnAM abhakSyatvaM anantakAyatvaM ca pratipAdayanti tatsatyaM asatyaM vA ! ucyate-ye teSAM abha kSyatvaM anantakAyatvaM ca pratipAdayanti te sarve siddhAntAnabhijJA eva, yata uktaM zrIkharataragacchAdhirAja-zrIjinabhadrajaripaTTAlaGkAra-zrIjinacandrasUrivijayarAjye zrImunimerusundaropAdhyAyaiH saMghAbhyarthanayA kRtavArtikasArdhazatakapraznottare / 49 prazne, tathAhi siMghoDAdijIvA vanaspatisattarImAMhi kaDA chai anai abhakSya anantakAya kahai te kima! tatrArthe siMghoDA abhakSya anantakAya na huve, je abhakSya anantakAya kahai te siddhAntanA jANa nahIM, yataH prajJApanAsUtre (34 patre)| "siMghADagassa guccho, aNegajIvo u hoi naaybo|pttaa patteajIvA, dunni ya jIvA phale bhnniaa||51||" iNi kAraNi bihuM jIvano phala sAdhAraNa anantakAya na thAyai, jeha bhaNI prajJApanA vRttimAMhi kahyo chaI, "sAdhAraNastu niyamAdana Reka Jain Education Inte 1255ersonal use Only O w.jainelibrary.org Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata 54 sAmAcA ntakAya eveti, kAmadIpakadravya bhaNI jau TAlai to jima dUdha nalyai pravAhai, timatehI na lyau paNi abhakSya anantakAya nahI 8 shRnggaattiti| nanu-tarhi tadbhakSaNe na doSaH? na etadvaktuM yuktaM, dharmArthinAM zrAvakAdInAM teSAM abhakSyatvena agrAhyatvena pratipAdanAt / kANAm abhkssyaakm| yaduktaM zrIjinavallabhasUribhiH zrAddhakulake zrAvakANAM abhakSyaniyamAdhikAre, tathAhi "mahu 1 makkhaNa 2 saMghADaga 3 | dhikAra: gorasajuavidala 4 jANiamaNaMtaM 5 / aNAyaphalaM 6 vayaMgaNa 7 paMcuMbari 8 mavi na bhuMjaMtiti // 1 // " tathA "kahaM nu| // 128 // kujA sAmannaM, jo kAme na nivArae / " iti padadvayasya vyAkhyAM kurvadbhiH zrIharibhadrasUribhirapi (85 patre) zRMgATakAnAM dravyakAmatvaM vikaTamAMsatulyatvaM ca pratipAditamasti, tathAhi "zabdarUparasagaMdhasparzAH mohodayAbhibhUtaiH sattvaiH kAmyanta | iti kAmAH, mohodayakArINi ca yAni dravyANi zRMgATakavikaTamAMsAdIni tAnyapi madanakAmAkhyabhAvakAmahetutvAdravyakAmA iti"| evaM zrIprajJApanAsUtravRttyorapi prathamapade-tathAhi-zRGgATakaphale jIvadvayaM pratyapAdi, tathAhi "siMghADagassa guccho, aNegajIvo u hoi nAyabo / pattA patte ajiA, donni ya jIvA phale bhaNiA // 51 // " vyAkhyA-"siMghADagasse"tyAdi zRGgATakasya yo gucchaH so'nekajIvo bhavati jJAtavyaH, tvakzAkhAdInAM anekajIvAtmakatvAt, kevalaM tatrApi yAni patrANi tAni pratyekajIvAni, phale punaH pratyeka ekaikasmin dvau dvau jIvau // 28 // bhaNitau iti / punaH "dunnijiA siMghADaga-phalaMmi je kei nAliA baddhA / pupphA saMkhijajiA, thoharidamAINaNaMtajiA // 1 // " ityAdi gAthAcatuSTayaM darzanasaptatikAyAmasti / evameva vanaspatisaptatikAyAmapi / tathaiva RRENA A w.jainelibrary.org Jain Education inte Prosesonal Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrAcAryairapi svakRtayogavidhau samyaktvAropaNAnantaraM zrAvakavarjanIyadvAviMzatyabhakSyapratipAdakaM gAthAdvayaM pratyapAdi, tathAhi "paMcuMbara cauvigaI, anAyaphala kusumahImavisakarame / majaM rAIbhoyaNa, gholavaDA rIgaNI ceva // 1 // paMpoTaya saMghADaya, vAyaMgaNa kAIvaNe ya taha ceva / bAvIsaM davANi, abhakkhaNIyAni saDDANaM // 2 // " evaM zrIjinapatisUriziSya-zrIpUrNabhadrakRte zrIkRtapuNyakacaritre'pi zRGgATakAnAmabhakSyatvaM, tathAhi-"madyaM 1 mAMsaM 2 navanItaM 3, madhU 4 dumbarapaJcakam 9 / anantakAya 10 majJAta-phalaM 11 rAtrau ca bhojanam 12 // 1 // AmagorasasaMpRktaM, dvidalaM 13 puSpitauda-18 nam 14 / dadhyahardvitayAtItaM 15, sandhAnaM 16 kuthitAnnakam 17 // 2 // bahuvIjaM yacca phalaM 18, zRMgATakAn 19 sarva* mRttikA 20 karakAn 21 / hima 22 viSa 23 vRntAkIphala 24, gholavaTAn 25 varjayet zazvat // 3 // " atrA'yaM para mArthaH-zrIpravacanasAroddhArAdau zRMgATakAni dvAviMzatyabhakSyamadhye nA''nItAni, paraM zrIcandrasUrikRta-yogavidhigranthe, zrIpUrNabhadrakRta-zrIkRtapuNyakacaritre ca proktatvAt 1 mohodayakAritvAt 2 jIvadvayayuktatvAt 3 vikaTamAMsatulyatvena gaNitatvAt 4 dharmArthinAM zrAddhAdInAM abhakSyANi agrAhyANi jJeyAni // 54 // // iti shRnggaattkaanaambhkssytvaadhikaarH||54|| nanu-lavaNa 1 haritAla 2 manaHzilA 3 pIppalI4 khajUra 5 drAkSA 6 harItakI 7 patra 8 puSpa 9 phala 10 prabhRtInAM prAsukatvaM bhavati na vA ?, ucyate-bhavati, kathamityAha-zrIbRhatkalpasUtravRttiSu yojanazatAgamanAdikAraNaiH teSAma BURSASPORLARI lain Educatan inte For 257nal Use Only LATrainelibrary.org Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata // 129 // SUSMROSASTEREOS cittatvaM pratipAdanAt , tathAhi-atha kSetratastu Aha-"joyaNasayaM tu gaMtA aNahAreNaM tu bhaMDasaMkaMtI / vAyAgaNidhUmeNa ya,18 lavaNAdividdhatthaM hoi lonnaaii||1||" lavaNAdikaM vastu svasvasthAnAd gacchat pratidinaM bahubahutarAdikrameNa vidhvasyamAnaM yoja-16 saptAnAM chAnazatAt parato gatvA sarvathaiva vidhvasta-acittaM bhavati / aho ! zastrAbhAve yojanazatagamanamAtreNaiva kathaM acittIbhavati? prAsukA ityAha-"anahAreNa" yasya yadutpattidezAdikaM sAdhAraNaM tato vyavacchinnaM, svopaSTaMbhakAhAravicchedAt vidhvasyate, tacca lava-18 dhikAraH NAdikaM bhANDasaMkrAntyA pUrvasmAt bhAjanAd aparabhAjaneSu yadvA pUrvasyA bhaNDazAlAyA aparasyAM bhaNDazAlAyAM caMkramyamANaM vidhvasyate, tathA vAtena vA agninA vA mahAnasAdau dhUmena vA lavaNAdikaM vidhvastaM bhavati / "loNAI" ityatra AdizabdAt amI draSTavyAH / sthAnAGgasUtre (54 patre ) "hariyAla 1maNosila 2 pippalI ya 3 khaz2ara 4 muddiA 5 abhayA |aainnnnmnnaainnnnaa te'vi hu emeva nAyabA // 1 // vyAkhyA-haritAla-manaHzilA-pippalI-kharjUrA-ete pratItAH, mudrikA-drAkSA, abhayA harItakI, ete'pyevameva lavaNavat yojanazatagamanAdibhiH kAraNaiH acittIbhavanto draSTavyAH, paraM eke atra AcIrNAH apare anAcIrNAH, tatra pippalIharItakIprabhRtaya AcIrNA iti kRtvA gRhyante, khajUramudrikAdayaH punaranAcINoM iti na gRhyante, atra sarveSAM sAmAnyena pariNamanakAraNamAha // 129 // | "AruhaNe, oruhaNe nisiaNa goNAiNaM ca gAumhA / bhumAhAracchee, uvakkameNeva pariNAmo // 13 // " zakaTe gavAdipRSThe ca lavaNAdInAM yadbhUyobhUya ArohaNamavarohaNaM ca tathA yattasmin zakaTAdI lavaNAdibhAropari manuSyA CRAIGARASHIKISHIRIS Jain Education inte Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HOLASTUSKISSASSOS niSIdanti, teSAM gavAdInAM ca yaH ko'pi pRSThAdigAtromA tena vA pariNAmo bhavati, tathA yo yasya bhaumAdikaH || pRthivyAdikaH AhArastavyavacchede tasya pariNAma upakramaH zastraM, "upakramyate jIvAdInAM AyUMSi anena" iti vyutpatteH, tacca zastraM tredhA, svakAyazastraM parakAyazastraM tadubhayazastraM ceti, tatra svakAyazastraM yathA-lavaNodakaM madhurodakasya, kRSNabhaumaM vA pAMDurA bhaumasyeti, parakAyazastraM yathA-agniH udakasya, udakaM cA'gneriti 2 tadubhayazastraM yathAudakamRttikA zuddhodakasyetyAdi / evamAdIni sacittavastunAM pariNamanakAraNAni mantavyAni, gataM kSetrato lakSaNam / atha kAlata Aha___"uppalapaumAI puNa, uNhe dinnAi jAma na dharatI / muggaragajUhiAo, uNhe chUDhA ciraM ti // 1 // nA magadaMtIpupphAI, udae chUDhAi jAma na dharatI / uppalapaumAI puNa, udae chUDhA ciraM huMti // 2 // " utpalAni padmAni ca udakayonikatvAt , uSNe Atape dattAni yAma-praharamAtraM kAlaM na dhriyante na avatiSThante, kiMtu praharAdarvAgeva acittIbhavanti, mudrANi magadaMtipuSpANi-yUthikApuSpANi ca uSNayonikatvAt , uSNe kSiptAni ciramapi kAlaM bhavanti sacittAni eva tiSThantIti bhaavH| magadantikApuSpANi uSNe | uSNodake] kSiptAni yAma-praharamAtramapi na dhriyante, |utpalapadmAni punaH udake kSiptAni ciramapi bhavanti, gataM kAlato lakSaNam // atha bhAvata Aha,-"pattANaM pupphANaM, saraDaphalANaM taheva hriaannN| viTaeNmi milANami, nAyavaM jIvaviSpajaDhaM // 1 // " patrANAM puSpANAM saraDuphalAnAM abaddhAsthikaphalAnAM tathaiva haritAnAM vA sthUlAdInAM sAmAnyataH taruNavanaspatInAM vA Jain Education Inter 259e & Personal use Only IXII.jainelibrary.org Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / lavaNAdisaptAnAM prAsukAdhikAra // 130 // 55 vRnte mUlanAle mlAne sati jJAtavyaM yathA jIvavipramuktametad patrAdikaM, uktaM bhAvalakSaNam / taduktau ca samarthitaM caturvidha sacittAcittajJAnadvAraM iti / evameva zrIsthAnAGge dvitIyasthAnake prathamodezake (53 patre), tathAhi___ "duvihA puDhavikAiyA pannattA, taM jahA suhumA ceva bAyarA ceva 1, evaM jAva duvihA vaNassaikAiyA pannattA, taM jahA suhamA ceva bAyarA ceva 5 duvihA puDhavikAiyA mannattA, taM jahA pajattagA ceva apajjattagA ceva 9 evaM jAva vaNassaikAiA 10 duvihA puDhavikAiyA pannattA, taM jahA pariNayA ceva apariNayA ceva 11 // duvihA puDhavI ityAdiSaTsUtrIpariNatAH, svakAyaparakAyazastrAdinA pariNAmAntaraM ApAditAH-acittIbhUtA ityarthaH / tatra dravyataH kSetrAdinA mizreNa dravyeNa, kAlataH pauruSyAdinA [mizreNa] kAlena bhAvato varNagandharasasparzAnyathAtvena pariNatAH, kSetratastu "joyaNasayaM tu gaMtA aNahAreNaM tu bhNddsNkNtii| vAyAgaNidhUmeNaya, viddhatthaM hoi loNAi // 1 // hariAla maNosila pippalI a khajUra muddiA abhayA / AinnamaNAinnA, te'vi hu emeva nAyabA // 2 // AruhaNe oruhaNe, nisiaNa goNAiNaM ca gAumhA / bhUmAhAracchede, uvakkameNeva pariNAmo // 3 // " | 'aNahAreNa ti svadezajAhArAbhAvena iti, 'bhaMDasaMkaMtIti bhAjanAd bhAjanAntarasaMkrAntyA kharjurAdayo'nAcaritAH, abhayAdayastu AcaritA iti, pariNAmAntare'pi pRthivIkAyikA eva te, kevalaM acetanA iti, kathaM anyathA acetanapRthivIkAyapiNDaprayojanAbhidhAnamidaM syAt , yathA "ghaTTagaDagalagalevo emAdi payoyaNaM bahuhA" iti 'evaM' ityAdi prAgiva, tadevaM paJcaitAni sUtrANi // RECORRERNA Aliainelibrary.org Jain Education Intelice! Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM zrInizIthacUrNipaJcadazoddezake'pi, tathAhi-coaga Aha indhanAbhAve kathamacittaM bhavati ? AcArya Aha-"aNA-18 hAreNaMti jassa jaM sAdhAraNaM, taM tato vucchinnaM AhAravicched vidhvaMsaM Agacchati / jahA puDhavI u vucchinnaM loNAI ca loNAi, joyaNasayamagaryapi saThANe, antare vA viddhaMsai, joyaNasayA u pareNa acittaM sabahA bhavai, bhaMDasaMkaMtIe puvabhAyaNAo annaM pi bhAyaNaM saMkAmijai, bhaMDasAlAo vA annaM bhaMDaM saMkAmai, vAteNa AtaveNa bhattaghare vA agaNinirohaNa dhUmeNa AisaddAo, imA hariAla gAhA-haritAla maNosilA jahA loNaM abhayatti, hariyaDe pippalImAiNo joyaNasa-1 tAto AgayAdi, je haritakImAiNo AiNNA tA gheppaMti, khajUrAdayo aNNAiNNatti na gheppaMti, imaM sabesi sAmeNaM pariNAmakAraNaM / AruhaNe gAhA iti // lavaNaM 1 haritAla 2 manaHzilA 3 pippalI 4 khajUra 5 drAkSA 6 haritakI 7 pramukhANAM prAsukavicAraH // 55 // // iti lavaNAdisaptAnAM praasukaadhikaarH||55|| nanu-cUrNasya sacittatvaM 1 acittatvaM 2 grAhyatvaM 3 agrAhyatvaM ca 4 kathaM jJeyam ? ucyate-vicArasAragranthokagAthAbhiH spaSTaM tadavabodhAt, tathAhi-"paNa pahura mAha phagguNi, pahurA cattAri citta vesA he| jiTThAsADhe tiNNi ya teNa paraM hoi sacitto // 1 // paNadiNamI so luTTo, acAlio sAvaNe abhaddavae / caudiNa Asoe kattiya-migasara-posesu tiNi diNA // 2 // " RRRRRRRRRRRRRE POSIGURARE 261 Jain Education inte For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata // 131 // tathA tapAgacchIya-zrImunisundarasUribhirapi svakRtaSaDAvazyakabAlAvabodhe zrAddhapratikramaNasUtre 'saccitte paDibaddhe' iti mAsukapAgAthAvyAkhyAne'pi proce, tathAhi-apola kahatAM apakka AhAra, apakva kahijai, je vastu Agi saMskAyu nahi te kAconIyaM aloTa pramukha pIsyAM pUMThi ketalA dihADA loTa mizra rahai pachai, acitta ? Aso-mAsi cyAra dihADA, kAttika migasara- dhikAraH pa posae trihuM tiNha dihADA, mAha phAguNa e bihuM mAse pAMca pahura, caitravaizAkha cyArapahura, jyeSTha ASADhe tiNha pahura ane acitta mauDo thAi, je bhaNI siddhAntamAMhe kaDaM chaI, aNacAlyo loTa zrAvaNa bhAdravo e bihu mAse pAMcadihADA mizra rahe, pachai acitta, te kAcau loTa pIsyAM pachI acitta buddhie jo lei to apakvauSadhI lakSaNa trijo aticAra // 56 // ||iti scittaacittcuurnnvicaarH||56|| nanu-tridaNDotkalitaM varNAntarAdiprAptaM vA pAnIyaM prAsukaM sat, punaHkiyatkAlAnantaraM sacittaM bhavati ? ucyate| vicArasAragranthe grISmAdikAle praharapaJcakAdimAnasya pratipAdanAt, tathAhi| "giNheja AranAlaM, aMbiladhovaM tidaMDa-ukkalitaM / vaNaMtarAi pattaM, phAsuasalilaM va tadabhAve // 1 // " vaNNagaMdharaseNaM vA phAsuaM phariseNa vA kappai / ajIvaM pariNAyaM naccA paDigAheja sNje||1|| aNajalaM uNhaM vA 2 kasAyadabehiM mIsa vA vi kappai jaINa nannaM suvihia kappaDiANaMtu // 3 // usiNodagaM tidaMDukkaliyaM phAsuajalaMti jaikappaM / navari gilANAikae, paharatigovari vi dhariacaM // 4 // jAyai sacittayA se, gimhami paharapaMcagassuvari / caupaharovari sisire, 131 // Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter vAsAsu puNo tipaharuvariM // 5 // pravacanasAroddhArasUtre'pi SaTtriMzadadhikazata 136 dvAre ( 255 patre ) idameva gAthAdvayamantimaM tathAhi "usiNodagaM tidaMDu-kkaliaM phAsuajalaMti jaikappaM / navari gilANAikae, paharatigovarivi dhariavaM // 881 // jAyai sacittayA se gimhaMmi paharapaMcagassuvariM / caupaharovari sisire, vAsAsu puNo tipaharuvariM / / 882 // " tadvRttiryathA-tribhirdaNDaiH utkAlaiH utkAlitaM - AvRttaM yaduSNodakaM tathA yatprAsukaM svakAyaparakAyazakhopahatatvena aci - ttIbhUtaM jalaM tadeva yatInAM kalpyaM grahItuM ucitaM / iha kila prathame daNDe jAyamAne kazcitpariNamati kazcinna iti mizraH 1, dvitIye prabhUtaH pariNamati stoko'vatiSThate 2 tRtIye tu sarvo'pkAyo'acitto bhavatIti tridaNDagrahaNaM, idaM ca sarvamapi praharatrayamadhye eva upabhoktavyaM, praharatrayAdUrdhvaM punaH kAlAtikrAntadoSasaMbhavena upabhogAnarhatvAnna dhAraNIyaM, navaraM - kevalaM glAnAdikRte - glAnavRddhAdInAmarthAya praharatrikAdapyUrdhva dhartavyamiti // 881 // ' jAye'tyAdi, jAyate - bhavati sacittatA 'se'tti, tasya uSNodakasya - prAsukajalasya vA glAnAdyarthaM ghRtasya 'grISme' uSNakAle praharapaJcakasyopari-praharapaJcakAdUrdhva kAlasyA'tirUkSatvAt cireNaiva jIvasaMsaktisadbhAvAt, tathA zizire zItakAle kAlasya snigdhatvAt praharacatuSTayAdUrdhva sacittatA bhavati, varSAsu - varSAkAle punaH kAlasya atisnigdhatvAt prAsukIbhUtamapi jalaM bhUyaH praharatrayAdUrdhvaM sacittI - bhavati, tadUrdhvamapi yadi dhiyate tadA kSAraH prakSepaNIyo yena bhUyaH sacittaM na bhavati, iti // 882 // punaH zrIdazavaikA 263 Private & Personal Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| jargarIAdi-pakvAnnapramukhagrAhyAgrAhyA dhikAra 58 likasUtre, tathAhi-"vaNNarasagaMdhaeNaM, pariNayaM pharaseNa vA / ajIvaM phAsuyaM naccA, paDigAheja saMjae // 1 // " iti, punastacUrNaupi (24 patre ) tathAhi-tattAnibuDabhoItti, tattaM pANIyaM puNo sItalIbhUtaM anivuDaM bhaNNai, taM ca gimhe rattipajjuvasiyaM sacittIbhavati, hemaMtavAsAsu puSaNhe kayaM avarANhe sacittIbhavati, evaM sacittaM jo bhuMjai so tattAnibuDabhoi bhavati, athavA tattamapi jAhe tinnivArAo tattaM bhavati tAhe taM anivaDa sacittaM nivuttaM bhavati, taM jo apariNayaM bhuMjai so tattAnibuDabhoiti" iti // 57 // // iti prAsukamapi pAnIyaM iyatA kAlena sacittaM bhavatIti vicAraH // 57 // | nanu-jagarI 1 ghRSTi 2 taka 3 karambako 4 dana 5 dadhi 6 prabhRtInAM kati praharAna yAvad grAhyatvaM ? kiyatpraharA-1 nantaraM ca teSAM abhakSyaM agrAhyatvaM ca ? ucyate-jagareti gAthAyAH pravartamAnAyAH sakAzAdvijJeyaM, tathAhi| "jagarA ya bAra paharA, vIsaM ghisitakka karaMbako giNhai / pacchA nigoajaMtU , upajjai sabadesesu // 1 // " iti odanasya caturviMzatipraharAnantaraM agrAhyatvaM, danastu SoDazamaharAnantaraM agrAhyatvaM, dadhnastu SoDazapraharAnantaraM agrAhyatvaM yaduktaM tat tapAgacchIya shriimunisundrsuurikRt-shriipddaavshykbaalaavbodhe| zrAddhapratikramaNasUtre "majami ya maMsaMmi ya"ityAdigAthAvyAkhyAnAdhikAre, tathAhi-calitarasa je kuhyo anna 1 cauvIsa pahura upalaM odanAdika 2 solapahura upahalaM dahI 3 ityAdi abhakSya tehamAMhi jIva upaje te bhaNI iti / paryuSita gholavaDA abhakSyamAMhi, yaduktaM-zrIkharataragacchIya ESSSSSSSSSSS // 132 // Jain Education Inte 264 & Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pati kAra paddhajivana zAkhAkA variSAsAdika devA malA dAsa zrIjinabhadrasUripaTTAlaGkArazrIjinacandrasUrivijayarAjye zrImerusundaropAdhyAyakRtavArtikapraznottarazatake, tathAhi-vaDAM bAsI | agrAhya kahaI chaI te kima? tatrArthe pahilaM korAM vaDA je ghaNo rAkhijai tihAM lAlApAtAdika doSa pratyakSa dIse | che, te bhaNI ukAlI chAzi-mAMhi tatkAla je mukyAM huvai vaDA te vAsI letAM doSa nahiM, e akSara zrIAcArAMgane chehaDai che tihAMthI jo jyo 62 prazne iti / dinadvayAnantaraM abhakSyaM dadhi / tatrArthe zrIhemacandrasUrayo'pi svopajJayogazAstrabRha vRttau (171 patre) procuH, tathAhi| "AmagorasasaMpRkta-dvidalAdiSu jntvH| dRSTAH kevalibhiH sUkSmA-stasmAt tAni vivajayet // 71 // " iha hi iyaM || sthitiH-kecidbhAvA hetugamyAH, kecittu AgamagamyAH, tatra ye yathA hetvAdigamyAste tathaiva pravacanadharaiH pratipAdanIyAH, AgamagamyeSu hetUna , hetugamyeSu tu AgamamAtraM pratipAdayan AjJAvirAdhakaH syAd, yadAha" "jo heuvAyapakkhaMmi heuo Agame a aagmio| so sasamayapanna vavAo, siddhAMtavirAhao anno||1||" iti AgorasasaMpRktadvidalAdau na hetugamyo jIvasadbhAvaH, kintu Agamagamya eva, tathAhi-AmagorasasaMpRkte dvidale AdizabdAt puSpitaudane, ahardvitIyAtIte dadhi, kathitAnne ca, ye jantavaH te kevalajJAnibhidRSTA iti, jantumizraM gorasamizradvidalAdibhojanaM varjayet , tadbhojanAddhi prANAtipAtalakSaNo doSaH, na ca kevalinAM nirdoSatvena AtAnAM ca tAni vaca jAnAni vipariyanti, nanu pakvAnnasya grAhyatve kiyadinAni, ityAhasAmA023 Jain Education Inter 265 Personal use only I w .jainelibrary.org Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 133 // OSLOHEISSELOSSARIES "vAsAsu panaradivasa, siuNhakAlesu mAsa-dhIsadiNA / ogAhima jahINaM, kappai Arabbha paDhamadiNaM // 1 // " | daivsik|| iti jargarI 1 ghRSTi 2 taka 3 karambaka 4 odana 5 dadhi 6 pakkAnapramukhANAM graahyaagraahytvvicaarH||5|| rAtrika pratikramaNananu-daivasikaM rAtrikaM ca pratikramaNaM kenA'pi pramAdena kAryavyagratvAdinA kAraNena vA kAlavelAyAM na cakre, tarhi kAla kAla: velAto'grataH kati praharAn yAvat kRtaM zudhyati ?, ucyate-apavAdato daivasikaM pratikramaNaM divasatRtIyapraharAdArabhya adhikAraH ardharAtraM yAvat , rAtrika pratikramaNaM tu ardharAtrAdArabhya madhyAhaM yAvat zudhyate 1 / yaduktaM tapAgacchIya-zrIratnazekharasUri-13 kRta-zrAddhavidhikaumudyAM, tathAhi-"tacca pratikramaNaM paJcabhedaM-daivasikaM 1 rAtrikaM 2 pAkSikaM 3 cAturmAsikaM 4 sAMvatsarikaM 5 ceti / " eteSAM kAlastu utsargeNa evamuktaH, "addhanibuDDe biMbe, suttaM kaDeti giiatthaa| iyavayaNa-pamANeNaM, devasiAvassae kAlo ||1||raatriksy caivaM-Avassayassa samaye nidAmudaM cayaMti AyariyA / taha taM kuNaMti jaha dasa (disi) paDilehA-15 taraM suuro||2||" apavAdatastu daivasikaM divasatRtIyapraharAdarvAk ardharAtraM yAvata iti-uktaM, yogazAstravRttau tu madhyAhnAdArabhya ardharAtraM yAvat iti uktaM, rAtrikaM cArdharAtrAdArabhya madhyAhaM yAvat iti, uktaM ca "ugghADaporisaM jAva rAiyamA 6 // 133 // vassayassa cunnIe ceva / vavahArAbhippAyA, bhaNaMti puNa jAva purimttuN||1||" pAkSikacAturmAsikasAMvatsarikAni tu pakSAdyanteSu ca syuH, evaM zrIjinaprabhasUrikRtanidhiprapAyAmapi, tathAhi-"tattha devasiyapaDikkamaNaM rayaNIpaDhamapaharaM jAva sujjhai, rAiyaM puNa AvassayacuniabhippAeNaM ugghADAporisi jAva, vavahArAbhippAraNa puNa purimaI jAva sujjhaI" iti (51 patre) Jain Education Interational For Private & Personal use only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakacUrNikAro'pyAha-praharadivaso'rdharAtrapraharaM yAvat divaso vai0, rAtripraharArdhadivasapraharaM yAvat rAi ava0, pAdosie jAva porisI na ugghADeti tAva devasi bhaNNai, puSaNhe jAva porisI na ugghADei tAva raaiaNti|" evaM vicArasAragranthe'pi, tathAhi "devasiapaDikkamaNaM, sujjhai rayaNIi jAva paDhama paharaM / rAiamaha ugghADA-porisimuva jAva purimahUM // 1 // " ityAdi / evameva oghaniyuktisUtravRttau // // iti daivasikarAtrikapratikramaNaM kiyat kAlaM yAvacchadhyatIti [adhikAraH] vicAraH // 59 // 6 nanu-paJcamyAH parvatvaM kva proktamasti ?, yena tatra vizeSataH puNyakartavyAni kriyamANAni santi, ucyate-paryuSaNAcUrNau | | tasyAH parvatvenoktatvAt , tathAhi-"ittha u paNagaM paNagaM, kAraNiaM jA savIsaImAso / suddhadasamIThiANaM va AsADhI punnnnimosrnnN||1|| AsADhapuNNimAe, ThiANaM jadi DagalAINi gahiyANi pajjosavaNAkappo akahio to sAvaNabahulapaM camIe pajosavaMti / asati khitte sAvaNabahuladasamIe, asati khitte sAvaNabahulasya pannarasIe / evaM paMca paMca osAraM teNaM jAva asati bhaddavayasuddhapaMcamIe, ao pareNaM na vtttti| aikkameuM AsADhapuNNimAo ADhattaM maggaMtANaM jAva bhadavayajoNhassa paMcamIe / itthaMtare jai na laddhaM tAhe jai rukkhAhe Thito to'vi pajjosaveavaM / eesu pabesu jahA leMbhe pajjosaveaba appave na vaTTai, kAraNiA cautthIvi ajakAlamAyariehiM pvttiaa|" iti ( 32 patre) evaM zrInizIthacUrNoM dazamoddezake 317 patre'pi, tathAhi TOOSSASALSAARISSA Jain Education inte 267spersonal use only Hijainelibrary.org Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ch sAmAcArIzata- kam / parvatvam adhikAra // 134 // ___ "ittha u paNagaM paNagaM, kAraNiaM jA savIsaImAso / suddhadasamIThiANa va AsADhI puNNimosaraNaM // 1 // tathAca-1 AsADhapuNNimAe paviTThA DagalAi giNhaMti pajjosavaNakappaM kahiMti, paMcadiNA tAhe sAvaNabahulapaMcamIe pajjosavaMti, khittA'bhAve kAraNeNa paNage saMvuDhe dasamIe pajjosavaMti, evaM pannarasIe, evaM paNagavuDhi tAva kajati jAva savIsatimAso punno ityAdi savIsairAe mAse punne jadi vAsakhittaM na lanbhai to rukkhaheThevi pajosaviavaM / taM ca puNNimAe paMcamIe dasamIe, evamAdiesu paJcesu pajosaviaba no apavesu / sIso pucchai-iANiM kahiM ca cautthIe apave pajosavijjatti / / Ayario bhaNai-kAraNiA cautthI ajakAlagAyariehiM pavattiA" iti / atra pUrvacUrNidvaye'pi "etesu pabesu jahA laMbha pajjosaveaba apave na vaTTai, ityanena puNNimAe 1 paMcamIe 2 dasamIe 3 evamAiesu pabesu pajjosaveaba no apabesu / "| ityanena vacanena pUrNimAvat paJcamyAH parvatvaM siddham / atrA''ha ko'pi kopitaprAyaH-carcAcakSurvipazcit-nanu etairakSarairdazamyA api parvatvaM paJcamIvanmAnanIyaM syAt ? iti ceducyate-siddhAntAkSarasiddhe'rthe kA nAma vicAraNA / nanvevaM dazamyAM tapo'pi vidhIyate ?, iti ceducyate-paJcamyAH parvatvaM tAvat siddhAntAkSaraiH siddhaM, atha kevalaM dazamItapoviSaye vivAdo'vatiSThate, tatra cedamuttaram-dazamyAH parvatve satyapi pUrvAcAryaparamparAyAM mahAnizIthe ca dazamyAM tapasaH karaNasya adarzanAt / tatra tapo na kriyate iti mahAnizItha-bhASyapATho yathA "saMte balavIriapurisAyAraparakkame adami 1 cauhasI 2 nANapaMcamI 3 pajjosavaNAo 4 cAummAsiesu cauttha, BREARSARKARRASACREASE // 134 // lain Educatan inte 268 personal Use Only Chrjainelibrary.org Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 // chaTTaTThame na karijA to pAyacchittaM iti", nanu-evaM sati paJcamI 1 aSTamI 2 pUrNimA 3 amAvAsyA 2 anyatarA ceti gaNanAyAM pakSamadhye tripa: syAt , catuHparvI-paJcapAvapi ca granthAntare procyete, evamatra parvaNAmaniyatatvAt triparvI 1 diAcatuHparvI 2 paJcaparvI 3 vAkyAt tapaHzIlAdinA ArAdhyate ? iti ceducyate-svazaktyapekSaM sarvA dve ekA vA, tAmArAdhayatAM na kazciddoSaH / punaH paJcamyAH parvatvapratipAdakAH ekonaviMzatipazcAzakavRttyAdi-anekagranthAH santIti tadarthanA te vilokniiyaaH||60|| // iti paJcamyAH parvatvam // 60 // nanu-"savIsae rAimAse vaikate pajosavaMtI"ti zrIkalpasUtravacanAt "jAva bhaddavayasuddhapaMcamIe ao pareNaM na vaTTai aikkamiDaM AsADhapunnimAo ADhattaM, maggaMtANaM jAva bhaddavayajoNhassa paMcamIe" iti zrIparyuSaNAcUrNivacanAca bhAdrapadasudipaJcamyAmeva zrIparyuSaNAparvakaraNamucitam / anyagaccheSvapi keSucit sAmprataM bhAdrapadasudipaJcamyAmeva paryuSaNAparva kriyamANaM dRzyate, param-AtmIyagacche bhAdrapadasudicatujhaM tat kriyate tatkatham ? iti, ucyate-satyaM bho ziSya ! pUrvamevaM AsIt , paraM zrIvIrAt trinavatyadhikeSu navazatavarSeSu (993 ) gateSu satsu zrIzAlivAhanarAjAgrahAt zrIkAlikAcAyaH, "aMtarAvi ase kappaI" iti zrIkalpasUtrAkSaradarzanabalena paJcamItaH caturthyA zrIparyuSaNAparva pravartitaM, tadvazena ca cAturmAsamapi caturdazyAM jAtaM, anyathA AgamokaM paJcadazyAmAsIt , tat idAnIMtanasamastasaMghenA'pi pramANIkRtaM, LUCESCOLARS For 26 9ersonal use only Killew.jainelibrary.org Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * saamaacaariishtkm| paryuSaNa * * BARKHESARKARI yaduktaM zrItIrthodgAliprakIrNake, tathAhi-"teNauyanavasaehiM (993), samaikaMtehiM vaddhamANAo / pajosavaNa cautthI, kAlagasUrihiM to tthviaa||1|| vIsahiM diNehiM kappo, 1 paMcagahANIya kappaThavaNA ya / navasayateNauehiM, vucchinnA saMghaANAe // 2 // sAlAhaNeNa rannA, saMghAeseNa kArio bhyvN!| pajjosavaNacautthI, cAummAsaM cauddasie // 3 // karaNaM caumAsayapaDikkamaNaM, pakkhiyadivasaMmi cauviho saMgho / navasayateNauehiM, AyaraNaM taM pamANaMti // 4 // " adhikAraH | punarapi zrIsthAnAGgavRttAvapi tathaiva pratyapAdi, tathAhi-"evaM ca kAraNeNaM ajjakAlagAyariehiM cautthIe pajosavaNaM 81 pavattiyaM sammattaM saMgheNa ya aNumanni tabaseNa ya pakkhiAINi vi cauddasIe AyariANi, annahA AgamuttANi puNNimAe tti",evaM paryuSaNAcUrNAvapi, tathAhi-'kAraNiyA cautthI vi ajakAlaehiM pvtti'tti| punarevameva nizIthacUrNidazamoddeza| kepi, tathAhi-"siso pucchai iyANiM kahaM ca cautthIe apace pajjosavijatti ? Ayario bhaNai-kAraNiyA cautthI aja-| kAlagAyariehiM pavattia iti| na ca vAcyaM tasminneva varSe zAlivAhanajIvanAvadhi vA tatparyuSaNAparva caturthA kRtaM, pazcAt punarapi pazcamyAmeva jAtaM bhaviSyatIti, tadanantaramapi caturthyAmeva kriyamANamAsIt , yaduktaM zrInizIthacUrNau dazamodezake, tathAhi-"iANi kaha apave cautthIe pajosavijai" iti ziSyapRcchAyAM guruvacanAvasare-"evaM ca jugappahA. // 135 // NehiM cautthI kAraNe pavattiA, sacceca aNumayA sabasAhUNaM" iti / tataH zrIkAlikAcAryAnantaraM pazcAt kiyatkAlabhAvI nizIthacUrNikAraH-uktavacanaprAmANyAt jJAyate zrIkAlikAcAryAt pazcAdapi zrIparyuSaNAparva bhAdrapadacaturthyAmeva * * * ** Jain Education Inter For Private & Personal use only Daw.jainelibrary.org Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ USHUSHUSHUSHUSHUSHUSHUSHUSHUSHUS kriyamANamAsIt , tatastatparamparA''yAtaiH asmAbhirapi caturthyAmeva zrIparyuSaNAparva vidhIyate iti na doSaH ko'pi // nanu-yadi evaM ca-"eva ca kAraNeNaM ajakAlagehiM cautthIe pajjosavaNaM pavattioM samattasaMgheNa ya aNumanniaM", iti sthAnAGgavRttau bhaNitaM / tadA samastasaMghena catujhaM tasyA'GgIkaraNAt / sAMprataM keSucidgaccheSu paJcamyAM tatkaraNaM kutaH // | ucyate-zrIkAlikAcAryaparamparAM na te manyante iti saMbhAvyate / nanu tarhi asaDheNa samAinnaM' ityAyuktatvena kathaM na te doSabhAjaH // | ucyate-tatrArthe ta eva praSTavyAH, vayaM ca na kAMzcidapi nindaamH|nnu-aatmgcche paJcamyAM kevalaM zrIkalpasutraM pAThamAtrataH zrIsaMghAgre vAcyate na vA! na vAcyam-iti uttaraM, yataH sAMvatsarikapratikramaNAnantarikakalpASTamAdhyayanapAThAdanu-"kappasamappAvaNiyaM karemi kAusagaM" iti vAkyena kalpasamAptinaimittikakAyotsargasya tAdau prarUpaNAt, sAMvatsarikapratikramaNasya caturthyAmevAcaritatvAt , caturthyAmeva tadvacanaM yauktikaM, na paJcamyAM, atazcatujhaM sAMvatsarikakRtyasamAptikArakANAM paJcamI SaSThIvaddoSakRt jJeyA / punaryathA zrIkalpasUtre-"no se kappai taM rayaNiM uvAiNA vittae" iti paJcamImAzritya proktaM, tathA caturthImAnakAnAM caturthImAzrityApi jJeyaM, tatazcaturthImAnakAnAM paJcamyAM zrIkalpasUtrasya saMghasamakSaM pATha-1 vAcane'pi mahAn dossH| iti caturthI zrIparyuSaNAparvakaraNam // 61 // // iti caturthyA zrIparyuSaNAparvakaraNam // 61 // Jain Education Inten Vidww.jainelibrary.org 2 7Tvate & Persona Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA | caturthyA rIzata kharataragacchAdhIzA, jincndryugprdhaangururaajaaH| zrIpAtizAhimAnyAH, samabhUvana bhuumivikhyaataaH||1|| zrIpUjyamukhyaziSyAH, dakSAH shriisklcndrnaamaanH| madguravo guNagurava-steSAmeSa prasAdo me // 2 // trayodazabhirityevaM, pUrNa praznottaraiya'dhAt / tRtIyakaM prakAzaM zrI-samayAdimasundaraH // 3 // iti zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite zrIsAmAcArIzatake para paryuSaNakaraNaM adhikAra // 136 // MSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS SSSSSSS iti zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite sAmAcArIzatake paJcamaprakAze tRtIyaH prakAzaH smaaptH||3|| Bratara // 16 // Jain Education Inte For 97 2onal Use Only ww.jainelibrary.org Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha caturthaH prkaashH|| // zrImatsyabhaNapArzvanAthAya nmH|| nanu-zrIjinavallabhasUrINAM paramasaMvignAnAM kaThorasakriyApAtrANAM kA sAmAcArI pravartate ?, yadupari sarvo'pi zrIkharatase ragacchasaMghaH pratikramaNAdikriyAM kurvANo'sti ? ucyate-zrUyatAm , eSA catvAriMzadgAthArUpA teSAM sAmAcArI, tathAhi "samma namiuM devaM, deviMdavaMdiapayaM mahAvIraM / paDikkamaNasamAcArI, bhaNAmi jaha saMbharAmi ahaM // 1 // paMcavi-15 hAyAravisu-dvihelamiha sAhU sAvago vAvi / paDikkamaNaM saha guruNA, guruvirahe kuNai ikko vi||2|| vaMditta ceiAI, dAuM caurAie khmaasmnne| bhUnihiyasiro sayalA-'iAramicchukkaDaM dei // 3 // sAmAiapuvamicchA-mi ThAiDa kaausggmicaaii| suttaM bhaNia plNbiabhuuykupprdhriaphirnno||4|| saMjai 1 kaviTTha 2 ghaNa 3 laya 4 laMbuttara 5/8 khaliNa 6 sabari 7 vahu 8 pehA 9 / vAruNi 10 bhamuhaM 11 guli 12 sIsa 13 mUa 14 haya 15 kAya 16 nihala 17 ddhI 18||5||thNbhaai 19 ghoDagamAI] dosarahiyaM, to kuNai duisio taNussaggaM / nAbhiaho jANuddhaM, cturNgultthviakddiptttto|| 6 // tattha ya dharei hiae, jahakkama diNakae aIAre / pArettu namukkAreNa paDhai cauvIsathayadaMDaM // 7 // saMDA-18 sage pamajiya, uvavisiya alggviaybaahujuo| muhaNaMtagaM ca kAya, pehae paMcavIsaihA // 8 // udviyaDio saviNayaM, 273 Jain Education Inter a mvare & Personal use only X w.jainelibrary.org Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 * kam / zrIjinavallabhasUrisAmAcArI adhikAraH sAmAcA- vihiNA guruNo karei kiikammaM / battIsadosarahiyaM, paNavIsAvassagavisuddhaM ||9||thddh 1 paviddha 2 maNADhia 3 parirIzata- KApiMDia 4 maMkusaM 5 sasubattaM 6 / kacchavariMgia 7 Tolagai-8 DhaDDaraM 9 cei-AbaddhaM 10 // 10 // maNadudu 11 ruTa 12 tajiya 13 saDha 14 hIlia15tiNia 16 bhaMDaNIaMca 17 / didvamadidai 18 saMga 19 kara 20 moaNa 21 mUNa 22 mUaM ca 23 // 11 // bhaya 24 mittI 25 gArava 26 kAraNehiM 27 paliovi / [ci]aM 28 bhayaMtaM ca 29 / Aliddha 30 // 137 // maNAliddhaM 31 cUlia 32 cuDulitti battIsA // 12 // upavesamahAjAyaM, duhoNayaM payaDabArasAvattaM / eganikhamaNatiguttaM, causira na maNaMti paNavIsA // 13 // aha sammamavaNaaMgo, krjuavihidhriapottiryhrnno| pariciMtiya aiAre, jahakkama gurupuro viaDe // 14 // aha uvavisittu suttaM, sAmAiamAiaM paDhIa pyo| abbhuTThiyao mi iccA-i paDhai duha uDhio vihiNA // 15 // dAUNa vaMdaNaM to, paNagAisu jaisu khAmae tinni / kiikamma kiriyaThio, saDDI gAhAtigaM bhaNaI // 16 // aha [iya] sAmAiaussaggasuttamuccaria kAusaggaThio / ciMtai ujjoyadurga, carittaaiArasuddhi4 kae // 17 // vihiNA pAria samma-ttasuddhiheuM ca paDhia ujjoaN| taha sabaloyaarihaM-taceiArohaNussaggaM // 18 // kAuM ujjoyagaraM, ciMtiya pArei suddhsmmtto| pukkharavaradIvahUM, kaDDai suyasohaNanimittaM // 19 // puNa paNavIsossAsAM PussaggaM kuNai pArae vihiNA / to sayalakusalakiriA, phalANa siddhANa paDhai thayaM // 20 // aha suasamiddhiheu, suya devIe karei ussaggaM / ciMtei namukkAra, suNai vadei va tIi thuI // 21 // evaM khettasurIe, ussaggaM kuNai suNai dei thuii| paDhiaMca paMcamaMgalaM uvavisai pamaja saMDAse / / 22 // putravihiNeva pehia, puttiM dAUNa vaMdaNaM guruNo / icchAmo aNu // 137 // Jain Education inte For Private & Personal use only Alww.jainelibrary.org Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter saTThi - ti bhaNia jANUhiMto ThAi // 23 // guruthuigahaNe thui tinni, vaddhamANakkharassaro paDhai / sakkatthayaM thayaM paDhia kuNai pacchittaussaggaM // 24 // evaM tA devasiaM, rAiamavi evameva navari tahiM / paDhamaM dAuM' micchA-mi dukkaDaM paDhai sakkatthavaM // 25 // uTThiya karei vihiNA, ussagaM ciMtae a ujjoyaM / bIaM daMsaNasuddhIe ciMtae tattha imameva // 26 // taie nisA aiyAre, jahakammaM ciMtiUNa pArei / siddhatthayaM paDhittA, pamaJja saMDAsamuva visai // 27 // putraM ca pottipehaNa-vaMdaNamAloyasuttapaDhaNaM ca / vaMdaNakhAmaNavaMdaNa-gAhAtigapaDhaNamussaggo // 28 // tattha vi ciMtae saMyama - yogANa na jeNa hoi me hANI / taM paDivajjAmi tavaM, chammAsaM tA na kAumalaM // 29 // egAiguNatI sUNayaM aM pi na saho na paMcamAsamavi / evaM cau ti dumAsaM, na samattho egamAsaM pi // 30 // jA taM pi terasUNaM, cautIsaimAiaM duhANIe / jAva cautthaM to AyaM - bilAi jA porasi namo vA // 31 // jo sakkaM taM hiae, dhariDaM pAretu pehae pottiM / dAUM vaMdaNamasaDho, taM cia | paJcakkhae vihiNA // 32 // icchAmo aNusaTThi, ti bhaNai uvavasia paDhai tinni / thuI miusaddeNa sakkatthayAi to ceie | vaMde // 33 // aha pakkhiyaM cauddasi - diNaMmi putraM va tattha devasiaM / suttaMtaM paDikkamiDaM, to sammamimaM karma kuNai // 34 // muhapottiya vaMdaNayaM, saMbuddhAkhAmaNaM tahAloe / vaMdaNa patteyakhAmaNANi ca vaMdaNayamahaM sutaM ca // 35 // suttaM anbhuhANaM, ussaggo potti vaMdaNaM taha ya / pajjaMtiakhAmaNaM, taha cauro thobhavaMdaNayA // 36 // puSavihiNeva sabaM, devasiyaM vaMdaNAi to kuNai / sijjasurI ussagge, bheo saMtitthayapaDhaNe a // 37 // evaM ci a caumAse, varise a jahakammaM | vihiNeyo / pakkhacaDamAsa - varisesu navari nAmaMmi nANattaM // 38 // taha ussaggojjoyA, bArasa vIsA sammaM galigacattA / Pete & Personal Use Only 275 ww.jainelibrary.org Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzatakam / 66 sAmAcA saMbuddhAkhAmaNaM ti-paNa satta sAhUNa jahasaMkhaM // 39 // ia jiNavallahagaNiNA, lihiaM jaM sumariaM ca maiNAvi / ussu-18 zrIjinadattamaNAinna, jamicchAmi dukkaDaM tassa // 40 // " tisuuri-saa|| iti zrIjinavallabhasUrisAmAcAryadhikAraH // 12 // maacaarii| nanu-zrIjinadattasUrINAM yugapradhAnagurUNAmapi anAyatanacaitya-strIkRtamUlapratimApUjA-pramukhaniSedhakavAkyAni sAmA-18|| adhikAra // 138 // cArIrUpANi kA'pi saMkalitAni santi ? santIti bamaH, svakRtotsUtrapadoddhATanakulake taiH savistaraM prruupittvaat| tathAhi, tatkulakaM| "liMgI jattha gihiba devanilae niccaM nivAsI tayaM, sutte'NAyataNaM na tattha ujao nANAivuDDI bhave / nissAnissa-18 [jiNiMdamaMdiradugaM tallAbha heuM tayaM, siddhatami pasiddhameva tahavI khiMsaMti hI bAlisA // 1 // ceiamaDhesu jaivesadhArayA jAniJcameva nivasati / tamaNAyayaNaM jaisAvagehiM khalu vANijjati // 2 // ussuttadesaNAkAraehi kehiM tu vasaivAsIhiM / paDi-12 bohiasAvayaceiyaM puNo hoi'NAyayaNaM // 3 // eyaMmi hussuttaM puNa, juvaipaveso nisAi ceihare / rayaNIi jiNapaiTThA, nhANaM nevejadANaM ca // 4 // pUei mUlapaDimaMpi sAviA ciinivasisammattaM / gabbhApahArakallANaM pi na hu hoi vIrassa // 5 // kIrai mAsavihAro'huNA'vi sAhiM natthi kira doso / purisitthIo paDimA, vahaMti tatthA-imA cauro 4 // 138 // di6|| kaMDuasaMgariAo, na haMti bidalaMti viruhagANaMtaM na ya siMciyaverAi, saccittaM siMdhavo dakkhA // 7 // iriyAvahiyaM paDikamia jo jINAINa pUaNAi punno| kujjA iriyaM paDikamia kuNai ki[ya] kammadANAI // 8 // vihi-IN SOSASSASSA Jain Education Inter For Pulvate & Personal use only 976 Tiw.jainelibrary.org Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceia nAma pi huna juttameaM jamAgameNutaM / nissAkaDAi jiNaceiAI, liMgIhi vijuAI // 9 // tittiyamittaM kujA, 6 jittiyamittaM jalAi bhuMjijjA / ajiyajalAhAragihI, pANAgAre samuccarai // 10 // uggaya[e]sUre sUruggame a bhaNi aMmi natthi kira doso / egajuge jugapavarA, dasa paMca havaMti na hu ego||11|| battIsaM deviMdA, causaTThI nea huMti jiNa|payaDA / pUA aTThaviappA, pAsasupAsA na nava ti phaNA // 12 // khIradhaehiM NhANaM, jiNapaDimANaM na kAu juttamiNaM / davatthaotti kAuM, gihINamuciA jiNapaiTTA // 13 // kattiyamAvAsAe, pacchimarayaNI viirpddimaae| kIrai nhANaM pUA, vAia mahanagIaMca // 14 // lauDAraso vi dijjai, vihi-jiNabhavaNami sAvaehiM pi / sAsaNasurANamaMdo-laNaM ca tattheva jalakIlaM // 15 // mAhe mAlArovaNa-miha kIraMtaM ca sAhae siddhiM / mAlaggahaNe nhANe, jiNANa rayaNIi [e] ko doso ? // 16 // nhavaNayarasihAbaMdho, muddAkalasesu vAsakhevAi / sUrI viNA paida, kuNai a ussuttmaaiiaN||17|| gihiNo'vi disAbaMdho, kIraMto dhammasAhago hoi / ceivasahinivAsIvi sAhuvesahiyA pujA // 18 // jiNabiMbamaNAyayaNaM, na hoi nivasaMti te jahiM sa mddho| so suvihiyasAhahiM, parihariNijo na ya gihIhiM // 19 // merugirimi tiasA hi-vehiM jiNajammanhANamavi kiriyaM / ArattiamuttAriya, maMgaladIvaM kayaM naha // 20 // ArattiamegajiNi-dapaDimapurao kayaM na nimmallaM / parihAvijai jeNaM, vattheNaM tamavi nimmalaM // 21 ||aarttiymuvrijlN, bhAmijada taha payattao pUaM / taMmi a jamuttaraMte, taduvari kusumaMjalikkhevo // 22 // ArattiyaM dharijai, jayaMtarAle vi uttaraMtaM tu / kIrai narsTa gI, vAiamuagIa nadR ca // 23 // jiNapuro'vi phalakkhaya-pamuhaM jaM DhoiaM tu puuatttthaa| tamavi na kappai sAmA024 Jain Education Interne For 277onal use only Mw.jainelibrary.org Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 139 // Jain Education Inter nimmala - mitthaM kAuM puNo dAuM // 24 // kappai na liMgidabaM, vihijiNabhavaNaMmi sabahA dAuM / sAsaNasurANa pUA, no kAyadA sudiTThIhiM // 25 // pabajjAgahaNuTTA-vaNAi naMdI vi kIrai nisAe / nemivivAha [ khoDaya] kkhADaya-rahacalaNA rAimaisogo // 26 // siddhaMtasuttajuttIhiM, jamiha gIyatthasUrimAyariyaM / na kuNaMti taM pamANaM, payaDaMti ya samayamAhappaM // 27 // puttiM viNAvi gihiNo, kuNaMti celaMcaleNa kiikammaM / pAuraNeNaM khaMdhe, kae [ha]Na jaiNo paribhamaMti // 28 // [ ku] sugurukayapArataMtA, suttaM vi saatthayaM - viAnaMtA / vihi paDikUlA saMto, kuNaMti jaM muNasu tamussutaM // 29 // gaNaNAIA loA, ussuttANaM payAsiyA samae / iha je jiNadattANaM, mannaMti kuNaMti tANi na te // 30 // " // iti zrIjinadattasUrisAmAcAryadhikAraH // 63 // nanu - zrIjinadattasUripraziSyANAM zrIjinapatisUrINAmapi kA'pi sAmAcArI pravartate na va 1 ucyate - pravartate eva, kA'sau kiyatI ca 1 ucyate - ekonasaptatizikSArUpA sA / tathAhi "Ayariya uvajjhAe cAigAhAtigaM paDikamaNe sAhuNo na bhaNati // 1 // paDikkamaNaM te siripAsanAhasakkatthavo kAussaggo a // 2 // cauvaDamuhapattIe appAbhimuhadasiAe sAvaANaM sAviANaM ya AvassayakaraNaM // 3 // paDikkamaNamAisu sAmAiadaMDago navakAro a vAratigaM bhaNijjai ThevaNAyariyaThAvaNaM ca tihiM navakArehiM // 4 // saDDANaM sAmAiaggahaNe aTThahiM navakArehiM sajjhAyakaraNaM // 5 // ussuttabhAsagaM - ciyavAsI - davaliMgINaM - cakkhANasuNaNassa kiyakammassa ya niseho // 6 // khamAsamaNadurgatarAle icchakAra suhadevasi a suharAi a pucchA // 7 // saMgara 1 kaDua 2 zrIjinapati sUrisAmAcAryaghikAraH, 64 // 139 // w.jainelibrary.org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyArAi 3 bidalaM // 8 // tihivuDDIe paccakkhANa-kallANayanhavaNAisu paDhamatihI ghetavA // 9 // mAsavuDDIe paDhamamA-1 sassa paDhamapakkho bIamAsassa bIapakkho kallANagesu ghetavo // 10 // sAvaNe bhaddavae vA ahigamAse cAummAsAo paNNAsaime diNe pajjosavaNA kAyabA na asIime // 11 // sAvagANaM pANassa levADeNa vA iccAi pANagAgAra aNuccAraNaM 3 // 12 // vigaIo paJcakkhAi icceva bhaNaNaM na sesiAutti // 13 // kattiyavuDDIe paDhamakattie ceva cAummAsi paDi-5 kamijai sesamAsavuDDIe paMcasumAsesu caumAsaM kIrai // 14 // itthINaM devapUA niseho // 15 // vAyaNAyaria-uvajjhAya sUriNaM jahasaMkhaM igadugatikaMbalA nisinyjaa||16|| sAmaNNa sAhUNaM apaMguriANaM uvaoga karaNaM caMdaNakapUrapUAniseho a|| 17 // na egAgiNIe itthIe vasahi paveso // 18 // varisayAle a-galiatakka niseho // 19 // pAruDiA 1 jaDAla 2 kaMbala 3 boriANaM 4 aparibhogo // 20 // saMghavai 1 sUripaya 2 kulesuvi dasAhaM suasUagakulANaM ca egArasAhaM puttiAsUagaM bArasAhaM mayagakulANaM ca vajaNaM // 21 // dakkhA 1 khajUra 2 uttati [khArika] 3 mAINaM sakuliANaM sAhUhiM aggahaNaM // 22 // egajuge jugappahANo ego na puNa aNege // 23 // cittA'soe sattamIDamI-navamItihisu kayaM sAtahA puSphavaIe kayaM tavaM AloyaNAe na paDai // 24 // AyaMbile pappaDa 1 ghugghariA 2 veDhamiA 3 iDDaria 4] takAi 5 niseho // 25 // sAhUNaM vAsAratte vIrakallANagesu a egA vigaI uvahANe gihiNaMpi // 26 // rayassalA bhacassa vajaNaM // 27 // puSpavaIe ticaurAdiNe cchuttirakkhaNaM, ceiavasahisu agamaNaM, paDikamaNAisu moNaM // 28 // kaMdhiANaM taiadiNe nhANaM jAva deva apUyaNaM // 29 // vAyaNAyariAi payaThiNaM ThavaNAyariassa ya asaMphusaNaM niamia 2 Jain Education at 79. Personal use only HIww.jainelibrary.org Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 14 // 64 SHOSSEISHESAUSOSLUSSES paDikkamaNAi moNeNaM kuNaMti // 30 // goyamapaDiggaha 1 mukkhadaMDaga 2 mauDasattamI mANikapatyAriAi tava akaraNaM // 31 // zrIjinasaMpaikAle sAvayapaDimAo na vahijati // 32 // devassa gAma 1 goula 2 ArAma 3 kUvAi 4 na kIrai // 33 // ceiaharAisu patisUriadbhuDaMcaya paDiseho // 34 // rAImaI virahagIAI prihaaro||35|| jahannao vi pArutthayaM viNA na nhavaNaM // 36 // rayaNIe sAmAcAryanaMdi 1 bali 2 paiTThA 3 rahajattA 4 nhavaNAI 5 samaNA 1 samaNI 2 sAvaya 3 sAviANaM 4 ceia paveso na maMgaladIvassa 5dhikAraH na bhAmaNaM // 37 // na ya Arattie visesa puuaa|| 38 // lavaNassa jalassa ya uttAria jalaNe khivaNaM // 38 // na ya thAlaM viNA Aratti a maMgaladIvA // 40 // na ceIe vesA naccaNaM // 41 // na ya lauDArasadANaM // 42 // loNa 1 jala 2 ArattiAi 3 jiNassa sakkeNa na kayaM kiMtu gIyatthehiM AiNNaM saMhAreNa ya saMjuttaM // 43 // aTThAhiAo tahA AraMbhiavAo jahA sattamI aTThamI navamIo aTThAhiA majjhe iMti // 44 // pariggahappamANaTippaNae mUlagurUpAse imaM 8 gahiti lihijjai na uNa annehiM vi Ayariya uvajjhAya vAyaNAyariehiM dinne pariggahappamANe sa nAma lihiavaM // 45 // mUlagurUpatthANaM kAuM jAva vivakkhiyaM ThANaM na saMpatto tAva dhovaNIyA sabaThANesu sAhahiM na kAyathA // 46 // kaMdhaka-|| baliyAe asamappiAe daMDago na appeavo AyariyauvajjhAyANaM giNhatehiM paDhama daMDao ghetabo pacchA kaMdhakaMva // 140 // liaa||47|| Ayariya-uvajjhAyANaM kaMdhakaMbalI vihArabhUmie veyAvaccagareNa ghetabA.na puNa vAyaNAyariassa // 48 // cauro tippAo ghetavA na puNa tinni // 49 // apaDikkammata vaMdaNadAyAro sAvayA jahA pabhAe tahA saMjhAe vi dohiM A w .jainelibrary.org Jain Education Inter Or"280sonal use only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S chaMdaNehiM kameNa AloyaNaM khAmaNaM paccakkhANaM kareMti, na puNa saMjhAe paDhamaM chaMdaNadugeNa paJcakkhANaM tato do do chaMdaNehiM AloyaNa khAmaNayA // 50 // sAvaya-paDikkamaNasuttaMte tassa dhammassa kevalipannattassatti na bhaNaMti // 51 // paDikkamaNe sAhUNo sAvayA ya kAussagge AiAraM mukkalaM ciMtaMti na puNa gAhArUvaM // 52 // vakkhANavAyaNevi rAgajhuNI na kAyayo // 53 // sAmAiadaMDagaM muhapottiA paDilehaNaputvaM bhaNia tao iriAvahiA paDikkamijai na puNa iriaM paDikka6 mittA tao sAmAiaggahaNaM // 54 // pakkhiyapaDikkamaNe puDhokaya AloyaNaM muttuM paropparaM egamaMDalIe na chaMdaNA doso ao muhapotti paDilehijai // 55 // aTThamIcauddasIsu uvavAsakaraNaM sai sAmatthe bIApaMcamIeggArasIsu nivigayaM annayA egabhattamavijaNa jAya khuDDiya gilANAi moktuM // 56 // paidiNaM saMpuNNaciyavaMdaNA devAlae // 57 // rattie guruNo soatthaM TuppariAe jalolliya cIvarakhaMDaThAvaNaM aisArAisu lUhaNayAi dhovaNaM bhaMDae dhAreavaM // 58 // caumAsiyA dhovaNI // 59 // vAsA caumAsae sUriNaM dukaMbalA nisijjhA uvajjhAyassa egaM kaMbalA vAyaNAyariassa y||60|| jeTThauvajjhAyA maha-uvajjhAyA iti bhaNaMti na puNa anne // 61 // Ayariya nAma lehAisu amuga Ayariya iya lihiaba na puNa sUritti // 62 // saMghADayabAhire mae tassa aMtiya vattha patta putthaAi paDaAsaNa kaMbalasahiaM mUlaguruNo dijai // 63 // sAhUsu kaNiTTho bhoyaNamaMDaliM samuddharai // 64 // omarAyaNIA jalaM viharaMti so sA bhattAiaM // 65 // vIsaosirimAla-osavAla-poravADa-kulasaMbhUo ceva Ayario ThAvijjai uvajjhAovi taheva na puNa dasAjAtio mahuttIyANo ThAvijjai, vAyaNAgurU jo vA so vA ThAvijai mahattarI sirimAlA ceva ThAvijai // 66 // 281 Jain Education Inter OE Private & Personal use only IR jainelibrary.org Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| vyavasthApatrAdhikAraH // 141 // paMthe saijAya duppaDilehaNa goaracariabhaMgetti jahA-jehU~ sAhUNo vissAmia vissAmia suha vihAro pucchiavo // 67 // sAhaNaM paDhamo-vahANe vuDhe uttarajjhayaNAi jogA voDhavA // 68 // vIrassa cha kallANA y||69||" // iti zrIjinapatisUrisAmAcAryadhikAraH // 14 // nanu-zrIkharataragacche etatsAmAcArItrayAtiriktaM vyavasthApanamapi kimapi vartate na vA? ucyate-vartate eva sAdhUnAM zikSArUpaM, tathAhi| sarva vastrapAtrAdi vihRtya mUlagurubhyo nivedanIyaM ||praabhRtkaadiprisstthaapne AcAmlaM, anyatra cAturmAsika-sAMvatsa-| rikapAraNAt / 2 / pAtrakSAlane kalpapariSThAne nirvikRtikaM / 3 / guruNAsaha saMstAraka-mukhavastrikA'pratilekhane nirvikatikaM mArgazramaglAnatvAdikAraNaM vinaa| 4 / guroranApRcchayA sAdhubhyo vastrAdidAnaM na kAryam / anyatra pRthak saMghATakAn| / 5 / pAtra trepaNaka ghaTabhaMge AcAmlaM / 6 / cetaNI DhAMkaNI prabhRtibhaMge nirvikRtikaM / 7 / AtmarucyA gRhasthapArthAt // 141 // gacchapatiH paJcanadIH sAdhayati / sUrimanaM ArAyati / pratyahaM dvizatasUrimantrajapaM karoti / kharatarazrAddhagRhe ubhayakAlasaptamaraNaM [guNanaM ] kharatarazrAddhaH sadA kSipracaTI 2000 guNanIyA / zrAddhaiH svagRhe mAsamadhye AcAmladvayaM kArya / sati sAmarthe kharatarasAdhubhiH ekAzanaM kArya / ete sapta varAH zrIjinadattasUrINAM pAve yoginiimaargitaaH| yoginIdattAHtu ete| pratigrAma ekaH zrAddho dIptaH / prAyasaH kharatarazrAddho nirdhano na / kharatarazrAddhaH kumaraNena na 4 mriyate / sAdhvI strIdharme na / kharatarazrAddhaM zAkinI na chalati / jinadattasUrinAmnA vidyubhayaM na / kharatarazrAddhaH sindhudeze gatvA kAbhavAn bhaviSyati / iti jinadattasUrINAM sapta varAH yoginIdattAH iti jIrNa-patre // Jain Education Inter For Private & Personal use only N w.jainelibrary.org Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kimapi na AnAyaM kiM tu saMghATakaM prati pRSTvA / 8viMzati varSaparyAyaM vinA yogapaTTAdina grAhyaM / 9 / sannidhidhAraNavarjanaM / 10 / saMstArake sAmAnyatapodhanasya kambalikA niSiddhA glAnavarja / 11 / kItAdinA vastrAdi apUrva na AnAyyaM / / 12 / sAgArikasamakSaM gADhakalahe AcAmlaM ajJAte nirvikRtikaM / 13 / sAgArikebhyo yAcakebhyazca nijAnnapAnAdi na deyaM / 14 / upAdhyAyavAcanAcAryayoH maNyakSapUjAniSedhaH / 15 / gurorAjJayA vihAro gamanAgamanAdikaM / 16 / / upAdhyAyavAcanAcAryANAM prAvRtAnAmeva upayogakaraNaM AcAryavat / 17 / upAdhyAyavAcanAcAryANAM ArAtrikAvatAraNaM na / 18 / prathamadine AcAryopAdhyAyavAcanAcAryaH yathAjyeSThaM rAtrikaM pAdazaucaM kArya / 19 / upAdhyAyavAcanAcAryANAM pRSThapaTTe kambalaM vastraM ca nA'sti / 20 / bhojanakAle AcAryopAdhyAyAne paTTakaM dhArya, na vAcanAcAryAgre / 21 / vyAkhyAnArambhe gacchAdhipateH namaskArakathanaM pratikramaNe tannAma kathanaM ca / 22 / dIkSAdAnaM mUlagurostadAjJayA AcAryANAM ca // 23 / sAgArikadRSTau ucchoJchanAbhyaMganiSedho'nyatra hastapAdamukhazaucAt / 24 / varSAcaturmAsyAM ekA vikRtiH vIrakalyANake ca bAlaglAnavarja / 25 / raaddhkaacrnissedhH|26| devasvaM jJAnasvaM ca na kA'pi vyApArya devakAryAdanyatra / 27 / / pUrNimA'mAvAsyoH nandIzvaradevavandanaM / 28 / kArtikacAturmAsikaM pAraNaM bahirvigheyaM yatanayA / 29 / gururUpadravyamapi devasva-jJAnasvavat / 30 / akAle saMjJAyAM yathA upavAsaH pravezyaH / 31 / aSTamIcaturdazyoH pAdazaucavarja uccholanA-2 6 niSedhaH karaNe upavAsaH / 32 / utsargeNa dugdhaniSedhaH yaH kazcit laMghayiSyati tasyAjJAbhaMgaH iti // 33 // // iti vyvsthaaptraadhikaarH||65|| Jain Education liter 283vate & Personal use Only w ww.jainelibrary.org Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata // 142 // nanu-devavandanA'nantaraM zrIAcAryamizra-ityAdi kSamAzramaNacatuSTayAdArabhya kSetradevatAstutipUrvakavandanadvayadAnena | pAkSikAnamo'rhatsiddhA ityAdiparyantaM AntaraNInAmakaH chandanAdoSaH pratipAdito'sti, ataH pAkSikapratikramaNe kSAmaNAkAle parasparaM tikramaNe AMtaraNIdoSo na gaNyamAno'sti, tat kvA'pi pratipAditamasti na vA ? ucyate-zrIjinapatisUrisAmAcAryA spaSTaM tadakSa- AntarIrANi santi, tathAhi-"pakkhiyapaDikkamaNe puDhokaya AloyaNaM mottuM paropparaM ega maMDalIe na chaMdaNA doso ao muha-18 nAmaka dApatti paDilehijaI" 1 evaM zrIjinaprabhasUrikRtavidhiprapAyAmapi, tathAhi-"pakkhiyapaDikkamaNe patteakhAmaNaMkuNaMtANaM puDho ndanAdoSAkaya AloyaNaM mottuM natthi chaMdaNAdoso ao ceva amha sAmAcArIe muhapattiA pattea khAmaNAnantaraM paDilehijja itti 2 |dhikAra evaM taruNaprabhasUrikRta-bAlAvaboghe'pi jJeyam 3 // . ||iti pAkSikapratikramaNe kSAmaNAyAM na AntarINAnAmakaH chndnaa-dossaadhikaarH||66|| rAiyaM pAThananu-devasiyaM vaikaMtaM kiyantaM kAlaM kathyate ?, kiyantaM kAlaM ca rAiyaM vaikaMtaM paThyate ? ucyate-pAdoSike pratikramaNe rAtriprathamaM praharaM yAvat devasiyaM kathyate, pUrvAhe tu divasaprathamapraharaM yAvat rAiyaM kathyate, yaduktaM zrIAvazyakacUrNI (51 patre) dAtRtIyAdhyayane, tathAhi-"evaM devasio vaMdaNaga vihANaM bhaNiyaM / rattimAisuvi jesu ThANesu divasaggahaNaM tattha rAI gAdI vi bhANiyabA / pAdosie jAva porasI na ugghADei tAva devasiaM bhaNNai, puSaNhe jAva porisI na ugghADei tAva rAiyoM" ityaadi|| 67 // // iti devasi rAiyaM pAThakAlAdhikAraH // 6 // | devasiyaM SCRECORRECRUGREE kAlAki kArazca 66 // 142 // Jain Education 284 Personal use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 24 // | Jain Education Inter nanu-zrAvikA zrAvako vA yadA mukhavastrikopari vandanakaM dadate tadA ekapaTTAyA mukhavastrikAyA upari tat dAnaM ghaTAmATIkate ?, kiMvA dvipaTTAyA upari ? ucyate - ekapaTTAyAH, na dvipaTTAyAH, yato vandanakAvasare pUjyapAdayugma kalpanA mukhavastrikAyA madhyabhAge kathitA'sti / dvipaTTAyAstasyA upari vandanakadAne mukhavastrikAyA madhyabhAgo na bhavati kintu caturthabhAgaH, sa tu viruddho granthe'pratipAdanAt tasyA madhyabhAge vandanakadAnaM tu zrIabhayadevasUrikRtavandanakabhASye proktamasti, tathAhi "taha vi chinaM vAmayajANuM namiUNa tattha muhaputtiM / rayaharaNamajjhabhAgaMmi ThAvaeN pujjapAyajugaM // 1 // evaM susAvao vihu duvAla sAvattavaMdaNaM diMtto / muhaputtimajjhabhAgaMmi ThAvaeN pujjapAyajugaM // 2 // // ityekapaTTamukhavastrikopari vandanakadAnAdhikAraH // 68 // nanu - zrIkharataragacche padasthAnAM vyavasthAvidhiH ko'pi prAktano'sti na vA ? ucyate-astIti / tathAhi zrIyuga pradhAnAcAryasya gacchAdhipateH pAJcajanyazabdavAdanAdinA pravezaH kriyate, niuMchanaM ca kriyate, maGgalakalazaH sammukhamAgacchati [ AnIyate ], vyAkhyAne kRte sati zrAvikA gItaM gAyanti iti saMkSepeNa zrIyugapradhAnAcAryasya pratipatiH // 1 // dvitIyasthAnIya - sAmAnyAcAryasya nagara praveze caturvidhasaMghaH sammukhaM Agacchati, zaGkho vAdyate, zrAvikAzca gItaM 285 & Personal Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- gAyanti, vAditraM vAdyate, maGgalakalazaH sammukho nA''gacchati [nA''nIyate ] niuJchanaM ca na kriyate iti saMkSepeNa |ekapaTTamu. rIzata- sAmAnyAcAryasya prtipttiH||2|| khavastropari km| zrIupAdhyAyasya punarnagarapraveze sAdhavaH zrAvakAzca sammukhA Agacchanti, paraM sAdhvI zrAvikA, nA''gacchanti, zaGko nAtA vandanakavAdyate, devagRhapraveze zrAvikA gItaM na gAyanti, upAdhyAyena vyAkhyAne kRte sati zrAvikA gItaM na gAyanti, niuNnychnN| daanaadhi||143|| ca na kadAcidapi kriyate / upAdhyAyasya pAkSikapratikramaNe vAhikA na dIyate, upAdhyAyasya maGgalakalazo vAditraM ca kAraH padasthAnAM vA'pi nA'sti, upAdhyAyasya pRSThapaTTaH kambalikAvastrAdirahitaH kevalo dIyate, iti saMkSepeNopAdhyAyasya prtipttiH||3|| vyavasthAvAcanAcAryasyA'pi nagarapraveze sAdhavaH zrAvakAzca saMkSepeNa saMmukhA Agacchanti, zaGkho na vAdyate, sAdhvI zrAvikAzca vidhiradhisaMmukhA nA''gacchanti, niuMJchanaM ca na kA'pi kriyate / vAcanAcAryeNa vyAkhyAne kRte sati zrAvikA gItaM na gAyanti, kArazca devagRhapraveze zaGkho na vAdyate zrAvikAzca gItaM na gAyanti, yadi vAcanAcAryasakAzAd bRhattarasAdhurbhavati tadA bRhattarasAdhuH prathamaM vandyate kSAmyate ca lekhamadhye prathama bRhattarasAdhunAma likhyate lekhopari vAcanAcAryanAma ekaM dIyate iti | saMkSepeNa vAcanAcAryasya prtipttiH||4|| // 143 // Sl AcAryo-pAdhyAya-vAcanAcAryANAM trayANAmapi caityaparipATau zaGkho vAdyate, zrAvikAca gItaM gAyanti 1 zrIAcAryANAM kambalatrayaM, upAdhyAyAnAM dvayaM, vAcanAcAryasya ekaH kambalo dIyate ityupveshnvidhiH||5|| CURRE Jain Education Inte For Private & Personal use only Www.jainelibrary.org Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intern mahattarAyA nagarapraveze zrAvikAH kevalAH saMmukhamAgacchanti, zrAvakA nA''gacchanti, zrAvikA gItaM na gAyanti, maGgalakalazo nA''gacchati [ nA''nIyate ], devagRhapraveze gItazaGkhaniuJchanAdikaM kimapi na kriyate, pRSThapaTTe ca kamba likA vastraM dIyate, upavezane kambaladvayaM dIyate // 6 // pravartinyAH pRSThapaTTo laghuH kambalikAdi rahitaH kriyate, upavezane ekaH kambalaH, iti mahattarA - pravartinyoH saMkSepeNa pratipattiH // 7 // anena vidhinA pravartamAnasya sakalasaMghasya sarvaM bhavyaM bhaviSyati / ayaM padasthAnAM vidhiH vicArasAre likhito'sti, paramayaM vidhijirNatvAd vyavacchinnaprAyaH, sAMprataM tu sAMpratInA gacchAdhipati 1 sAmAnyAcAryo 2 pAdhyAya 3 vAcanAcArya 4 mahattarA 5 pravartinyo 6 bhinnenaiva vidhinA vyavasthAM vinaiva pravartamAnA dRzyante // 69 // // iti padasthAnAM vyasthAvidhiradhikAraH // 69 // nanu - siddhAntAnuyogasya tat visarjanasya ca ko vidhiH / ucyate prathamaM mukhavastrikAM pratilekhya vandanakadvayaM dIyate, pazcAt kSamAzramaNapUrva "anuyogaM saMdisAveha anuyogaM paDigAha 1 vyavasthApatrakaM vividhaprakAraM pratyAvare dRzyate iti / 287s Personal Use Only w.jainelibrary.org Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata yogavisajanavidhiradhikAraH kam / // 144 // WARISAHAUSRUSHAURIS anuyogapaDiggahaNatthaM karemi kAussaggaM" ityAdi bhaNitvA kAyotsargaH kriyate, logassa ujjoagare eko cintyate pAryate |ca logassa 1 kathyate, yadA uddezakA adhyayanAni ca paripUrNAni bhavanti, tadA vandanakadvayaM dIyate, samAptI prArambhe ca vandanakadvayaM dIyate / ityanuyogavidhiH, uddezo vAcanAsUtrapradAnamityarthaH 1, samuddezo vyAkhyAyA arthapradAnamiti 2, anujJA sUtrArthayoH anyapradAnaM prati anumananaM 3, mukhavastrikA pratilekhya vandanakadvayaM dIyate, pazcAt kSamAzramaNadAnapUrvamanuyoga visasarjaH / anuyogavisajanArtha kAussagaM kareha / anuyogavisarjanArtha karemi kAussaggamityAdi bhaNitvA kayotsarge namaskAra ekazcintyate pAryate'pi ekaH kathyate pazcAd vizrAmaNyaM kRtvA mithyA duSkRtaM dIyate // 7 // // itynuyogdaanvisrjnvidhirdhikaarH||7|| nanu-pAkSika-cAturmAsikapratikramaNe yathA bhavanadevatAyAH kAyotsargaH stutizca kathyate-tathA sAMvatsarikapratikramaNe'pi kathyate na vA ? ucyate pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarikapratikramaNe bhavanadevatA thuI adhikI kahijai iti zrItaruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhavacanaprAmANyAta kathyate eva, yattu zrIvidhiprapAyAM zrIjinaprabhasUribhiH proktaM "sAMvaccharie bhavanadevatA kAussaggo na kIrai, na ya thuI asajjhAyakAussaggovi na kIrai" iti tatparamArtha tu ta eva jANanti / nanu zrItaruNaprabhasUrivacanoktisammatiH kutrA'pyasti jIrNagranthe ? ucyate-hetugarbhe tathaiva pratipAdanAt , tathAhi-zrutadevatAyAH pratyahaM smRtyA tu ArAdhyatvena tahine tatkAyotsargasthAne bhavanadevatAkAyotsargaH, kSetradevatAyAH pratyahaM smRtau bhavanasya paryuSaNaparvaNi bhavana| devatAkAyotsargaH 71 // 144 // Jain Education Inte For 288sonal Use Only w ww.jainelibrary.org Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | kSetrAntargatatvAt bhavanadevyA api smRtiH kRtaiva, tathApi parvadine tasyA api bahumAnArhatvAt kAyotsargaH sAkSAt | kriyate, stavasthAne ajitazAntistava pAThazca / uktaM ca "puvaM vihiNeva sarva, devasiaM vaMdaNAito kuNai / sijjhasurI ussaggo, bheo saMtithayapaDhaNe y||1||" ityAdi paakssikprtikrmnnvidhiH| cAturmAsika-sAMvatsarikapratikramaNayorapi krama eSa eva, navaraM nAmni vizeSaH, kAyotsarge ca cAturmAsikapratikramaNe caturviMzatistavaviMzatiH cintanaM / sAMvatsarikapratikramaNe ca catvAriMzaccaturviMzatistavaH, tadante eko namaskArazca cintyate / kSAmaNakaM ca pAkSikacAturmAsikayoH paJcAnAM, sAMvatsarike ca saptAnAM, zrIgurvAdInAM yadi dvau zeSau tisstthtH| ukaM ca___ "evaM cia caummAse, varise ajahakkama vihI neo| pakkhiyacaumAsavarise-su navari nAmaMmi nANataM // 1 // taha ussaggo joyA, bArasa vIsA samaM gligcttaa| saMbuddhakhAmaNaM ti-paNa-satta sAhUNa jaha saMkhaM // 2 // " __ itthameva zrIpravacanasAroddhAravRttau, tathAhi"pAkSikAdiSu triSu zrutadevatAkAyotsargasthAne bhavanadevatAkAyotsargaH kriyate" ityAdi / evaM zrIdevendrasUriviracitaSaDAvazyakavandArakavRttAvapi (85 patre) pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarika-pratikramaNatraye'pi bhavanadevatAkAyotsargaH pratipAdito'sti, tathAhi-tathA pAkSikAdIni T660X60CA sAmA025 ** bAbA Jain Education Inter 2 8.9vate & Personal Use Only Www.jainelibrary.org Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 145 // CARSARGARERASAR "muhapattI vaMdakhAmaNaya, saMbuddhAkhAmaNaM tahA''loe / vaMdaNapatteyakhAmaNANi, vaMdaNa ya suttaM ca // 1 // paryuSaNapasuttaM abbhuTThANaM, ussaggo puttivadaNaM taha ya / pajjate khAmaNayA, taha cauro tho chobhavaMdaNayA // 2 // vaiNi-bhava(esa vihI pakkhiyapaDikkamaNe) nadevatApakkhiya tinni sayAI, UsAsA paNa sayA u caumAse / adusahassaM carime, sijjasarIe tahassaggo // 3 // " iti / kAyotsargaH itthameva zrItilakAcAryakRtAvazyakavRttAvapi, tathAhi-pAkSikapratikramaNAnte guruvacanasaMgrahagAthA, "ahamapi bhe khAmemi | adhikAraH tummehiM samaM matthaeNa vaMdAmi, Ayariya-saMti nitthArapAragAo guruNo u vayaNAI" uktArthA / bhavanadevatA-kSetradevatayoH 71 kAyotsarga kurvanti, ajitazAntistavaM paThanti, gataM pAkSikaM / evaM cAturmAsikaM navaraM tatra pnycshtocchaasmaankaayotsrgH| evaM sAMvatsarikamapi tatrA'STottarasahasrocchrAsaH kaayotsrgH| evaM hAribhadyAmapi pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarikapratikramaNatraye'pi / sijjasarIe kAyotsargasya karaNaM samAnameva pratipAditamasti, nAnAtvaM ta kAyotsarge, lokokSyotakarAMcentanaM / zravaNeca tattu nAmagrAhaM pRthaka pRthaka pratipAditamasti / evaM zrIAvazyakacarNAvapi (266 patre ), tathAhi-"cAummAsie ego 18 adhikAraH uvasaggadevayAe kAussaggo kIrai, saMvatsarie khittadevayAe vi kIrae ajjhahio" ityAdi / evaM zrIjinabhadrasUripaTTAlaGkArazrIjinacandrasUriziSyakRtapaDAvazyakabAlAvabodhe'pi, pAkSikAditrayapratikramaNAnantaraM daivasikapratikramaNe'yaM vizeSa || // 145 // uktaH, tathAhi-"kevalaM bhavanadevatA kAussagga thuI adhika kahijai, ajitazAntistava kahijai / laghustavana uvasagga khiji|" paJcavastukasUtravRttau (80 patre ) tu evaM pAkSikasUtramaNane 2-94 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter "pahaTTa merasAraNa, viNao u Na pheDio havai evaM / AyaraNA suadevaa - mAINaM hoi ussaggo // 491 // " vyAkhyA - tatra hi vismRtamaryAdA smaraNaM bhavati, vinayazca na pheTito - nAtIto bhavati, 'evaM' upakAryAsevanena, etAvat pratikramaNaM, AcaraNayA zrutadevatAdInAM bhavati kAyotsargaH / AdizabdAt kSetra devatA - bhavanadevatA-parigraha iti gAthArthaH // 91 // "cAummAsia varise, ussaggo khittadevayAe u / pakkhiya sijjasurAe, kariMti caumAsie vege // 492 // " cAturmAsike vArSikeca pratikramaNe iti gamyate kAyotsargaH kSetradevatAyA iti, pAkSike zayyA surAyAH, bhavanadevatAyAH kurvanti ityarthaH, cAturmAsike'pi eke munayaH ityarthaH // 71 // // iti paryuSaNaparvaNi bhavanadevatA - kAyotsargaH // 71 // nanu - yaH pAkSikasUtraM bhaNati ye ca zRNvanti te pUrva kiM paThanti ? ucyate - tatra yaH sUtraM bhaNati, tasyA'yaM kramaH - "sAmA|iasuttaM ussaggasuttaM bhaNiya, khamAsamaNeNa pakkhiyasuttaM saMdisAvemi puNo khamAsamaNeNa pakkhiyasuttaM kaDDemitti bhaNittA namukkAratigaM kaDDia pakkhiyamuttaM bhaNai", iti ye ca pAkSikasUtraM zRNvanti teSAM cA'yaM kramaH, tathAhi "je a suNaMti te ussaggasuttANaMtaraM tassa uttarI karaNeNaM tidaMDagaM paDhia kAussaggo ThaMti" iti zrIvidhiprapAyAM zrIjinaprabhasUrivAkyaM / zrItaruNaprabhasUrikRtaSaDAvazyaka bAlAvabodhe tu pAkSikasUtrakathakasya prArambhe namaskAratrayabhaNanameva dRzyate, tathA ca tatpAThaH - "devasiaAloiaM paDikkaMtaM pakkhiyaM paDikkamAveha isuM kahI / caumAsie caumAsiaM paDika mAveha isuM kahI / saMbaccharie saMvacchariaM paDikkamAveha isuM kahI, karemi bhaMte ityAdi icchAmiThAmi kAussaggaM jo me pakkhio ai pate & Personal Use Only 291 w.jainelibrary.org Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAkSika sAmAcA. rIzata zravaNeca // 146 // ___72 Aro kao" ityAdi kahI karI tassuttarI kahI, zaktisaMbhavai sabaha kAussagga kIjai / eka zrAvaka zrIAcAryamizra Age AvI eka khamAsamaNa dei karI bhaNai, icchAkAreNa saMdisaha bhagavan suttaM saMdisAhuM ? guru saMdisAveha isuM bhaNiyai sUtrabhavane huMtai, bITeM khamAsamaNa deI karI bhagavan suttaM kaDhuM ? isuM bhaNai, guru bhaNai kaDha isyuM kau, chatai icchaM isu bhaNI karI | ubhauthakau-hAta joDikari muhe muhapattI dei tiNha namukkAra kahI madhurakhara vyaktAkSara sAvadhAnacitta sUtrArtha manaciMta- adhikAra va tau huMtau paDikamaNAsutta guNai, bIjA kAussagge vartamAna sAvadhAna thakA sAMbhalai / sAdhusarasA paDikamatAM huMtA tiNhasaMyasAThi pakkhiyasUtraM sAMbhalai zakti abhAve baiThA sAMbhalai sUtraM prati save kAussaggaM karei saMpUrNasUtraM bhaNiyailocakArA4|namukkAreNa pArittA ubhAM thakAM tiNha navakAra kahI besI karI ityAdi // 72 // paNavidhiH ||iti pAkSikasUtramaNane zrutau ca puurvpaatthkrmaadhikaarH|| 72 // adhikAraH nanu-locakArApaNavidhiH kasmin granthe nivedito'sti ? ucyate-zrIvidhiprapAyAM zrIjinaprabhasUribhiH samIcInatayA| bhaNito'sti, tathAhi paJcaIeNa loo kAyabo ao tavihI bhaNNai, gurusamIve khamAsamaNa muhapotiM paDilehia, duvAlasAvattavaMdaNaM dAuM paDhamakhamAsamaNeNa icchAkAreNa saMdisaha bhagavan loaM saMdisAvemi, bIe loaM karemi, taIe uccAsaNaM saMdisAvemi | cautthae uccAsaNaM ThAmi, tao loagAraM khamAsamaNapurva bhaNai icchakAra loaM kareha, matthayA rakkhadhAriNo ya icchAkAraM // 146 // dei tao "purva paDivaya navamI, taiA ikkArasIi aggIe / dAhiNa paMcamI terasi, bArasi cautthIe neraIe // 1 // Innow.jainelibrary.org Jain Education Intex For private & Personal Use Only 992 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KNESSESEX pacchima chaTTi cauddasi, sattami paDipuba vAyave kUNe / dasamI biijA uttara, aTThami amAvasAi IsANe // 2 // ii gAha8 kameNa jogiNi u vAme piTThiu vA kAuM,buhasomavAresu caMdavalAi bhAve sukagurusu vi, pussa 1 puNNavasu 2 revai 3 cittA savaNa 5 dhaniTThA 6 miasira 7 assiNi 8 hatthesu 9 kittiA 1 visAhA 2 mahA 3 bharaNI 4 vajesu / annesu vA rikkhesu uvavasia sammamahiA saMto loaMkAria loagArabAhaM vissaami| iriaM paDikkamia sakkathayaM bhaNia guru samIvamAgassa khamAsamaNa dugeNa muhapottiM paDilehia, duvAlasAvattavaMdaNaM dAuM, paDhamakhamAsamaNe bhaNai icchAkAreNa saMdisaha loaM paveemi, gurU bhaNai paveha, bIe khamAsamaNe saMdisaha kiM bhaNAmo, gurU bhaNai vaMdittA pAveaha, taiekha0 kesA me pajjuvAsiA tao dukkaraM kayaM, aMgiNI sAhiyatti guruNA vutte, icchAmo aNusaTuMti bhaNai, catutthe tumhANaM paveiaM saMdisaha sAhUNaM, paveemi paMcame namukkAraM bhaNai, chaDe tumhANaM pavei sAhUNaM paveiaM saMdisaha kAussaggaM karemi, sattame kesesu pajjuvAsijjamANesu samma jana ahiAsiaM kuiaM kakkarAiaM chIaM jaMbhAi tassa uhaDAvaNibhaM karemi kAussaggara annatthUsasieNamiccAiNA, sattAvIsUssAsaM kAussaggaM karei, cauvIsatthayaM bhaNittA jahArAyaNiyaM sAhU vaMdai pAia vissAmei / jo puNa sayaM ciya loaM karei so saMdisAvaNa paveyaNAi na karei // 73 // ||iti lockaaraapnnvidhirdhikaarH||73|| nanu-zrAvakA aticArakAyotsarge kathaM kAMzca aticArAn Alocayanti ? ucyate-zrItaruNaprabhasUrikRtapaDAvazyakabAlA Jain Education Internet 293 Personal Use Only W ainelibrary.org Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata // 147 // vabodhokta-vArtikAnusAreNa tathA ca tatpAThaH, "kAusaggamAMhi AjukA caupuharadivasamAMhi jike jIva virAdhiyA huvai / zrAvakAekeMdrI veiMdrI teiMdrI carariMdrI paMceMdrI, pRthvIkAya apkAya teukAya vAukAya vanaspatikAya trasakAya, jJAnadarzana cAritra | tANAmaticAprati AsAtanA kIdhI, krodha mAna mAyA lobha rAgadveSamatsara ahaMkAra kIdho, prANAtipAta-virati, mRSAvAda-virati racintanAadattAdAna-virati, maithuna-virati, parigraha-virati, rAtribhojana virati, vrata aticAra aNAyA huvai, panaraha karmAdAna ghikAra: AsevanA kIdhI huvai, appathuI paranindA kIdhI huvai, ju kAMi karmabAMdhyo huvai, aneruM je kAMi pApa kIg karAvyuM anu 74 moDaM sAMbhalai na sAMbhalaite saghalu AloiyA mAMhe AloisuM, ityAdika divasakRta rAtrikRta vA aticAra ciMtavai // 74|| ghRta-patana // iti zrAvakANAmaticAracintanapAThAdhikAraH / / 74 // dhAdhikAra | atha kadAcit rabhasavRttyA nijapAdAdinA ghanaM ghRtaM nikSepet , tadA kiM kartavyam ? ucyate-tatrA'rthe'yaM saMpradAyaH tathAhi-yatra ghRtaM nikSiptaM tasyA bhUmerupari takaM lavaNaM ca kSeptavyaM, pazcAt kAyotsargatrayaM kArya, anena vidhinA tathAhi-sthApanAgre samAgatya "apazakunadunimitta uhaDAvaNanimittaM karemi kAussaggaM annatthUsasIeNama" ityAdi uktipUrva kAyotsargaH kriyate pArite'pi eko namaskAraH kathyate 1 punaH "apazakuna" ityAdikathanapUrva dvitIyaH kAyotsargaH|| // 147 // drakriyate tanmadhye namaskAradvayaM cintyate, pArite namaskAradvayaM kathyate 2 punaH "apazakuna" ityAdikathanapUrva tRtIyaH |kAyotsargaH kriyate tanmadhye namaskAratrayaM cintyate pArite'pi namaskAratrayaM kathyate 3 tataH doSaniye Jan Education Inter X iainelibrary.org Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unmRSTariSTaduSTa-grahagatiduHsvAdunimittAdi / saMpAditahitasaMpat-nAmagrahaNaM jayati zAntaH // 1 // evaM zlokamekavAraM paThitvA bhUmau vAmapAda Ahanyate, evaM vAratrayaM zlokamenaM paThitvA bhUmau pAda AhantavyaH / bhojanAdi kriyate // 7 // ||iti ghRtapatane taddoSanivAraNavidhiradhikAraH // 75 // nanu-pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarikapratikramaNeSu kriyamANeSu yadi kSud bhavet , tadA kiM tat doSanivAraNaM kArya ? 8 ucyate-atra svagacchasAmAcArIvidhipatre evaM likhitamasti, tathAhi-pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarikapratikramaNAnAM mukhavastrikApratilekhanAmArabhya tataH prAntakSAmaNAM yAvat yadi zujAtA bhavati, tadA saMpUrNapratikramaNakaraNAnantaraM pUrvavat / apazakunakAyotsargatrayaM kArya, navaraM pAkSikapratikramaNe kSutkaraNe paMcadaza dinAni yAvat vizeSatastapaH kArya / evaM cAturmAsikapratikramaNe kSutkaraNe caturo mAsAn , sAMvatsarikapratikramaNe kSutkaraNe varSa yAvat vizeSatastapaH kArya / yadi ca sAdhuH sAdhvI vA kSauti, tadA zaktisaMbhave locaM kArayediti / nanu-sAMprataM tu jayatihuyaNanamaskAraM prArabhya yAvat zAntiprAnte jaya vIrAyeti na kathyate, tAvantaM kAlaM kSutkaraNe zaMkAdoSaM gaNayanti, tatkathaM ? ucyate-neyaM zAstrasaMmatiH nA'pi ca gurukramaH, tato'yaM zaMkAdoSaH svamanaHkalpitatvena na pramANaM, kiMtu avicAritapaurvAparyo gaDurikApravAha eveti // ||iti kSutkaraNe taddoSanivAraNavidhiradhikAraH // 76 // nanu-yadi daivasika 1 rAtrika 2 pAkSika 3 cAturmAsika 4 sAMvatsarika 5 pratikramaNAnAM paJcAnAmapi madhye mArjArI Viljainelibrary.org Jain Education Inter 295 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- rIzata- km| // 148 // AKUSHUSEOSASTUSSUUSSA stokAmapi maMDalI laMghate tadA kiM taddoSanivAraNakartavyaM ? atrocyate-atrArthe vidhiprapAyAM zrIjinaprabhasUrivAkyaM pramANaM, paMcapratikra0 tathAhi tatpAThaH-"jayA ya majjAriA chiMdai tayA jA-sA kaaliikbbddii| akkhahikakkaDiyAri maMDalamAMhi saMcarI haya kSutkaraNe paDihaya majAritti // 1 // cautthapayaM vAratigaM bhaNiA khuddopadavauhaDAvaNatthaM kAussaggo kAyabo, sirisaMtinAha namo- taddoSanivAkAro ghoseabo iti pratikramaNavidhiH?" chuTakapatre tu vArtikarUpe'yamanukramaH / devasikAdipratikramaNapazcake'pi yadi raNAdhipamAjorImaMDalI stokAmapilaMghate tadA apazakunAdikAyotsargatrayaM pUrvavatpratikramaNakaraNAnantaraM kriyate,tato "jA sA kAlIti" kSyAdipaMcagAthA vAratrayaM paThyate, vAmapAdena vAratrayaM bhUmirAhanyate ca // 77 // prtimaa||iti maarjaariimNddliiprveshndossnivaarnnvidhirdhikaarH|| 77 // jArIdoSananu-sAmAyikagrahaNakriyAyAM zrAddhAnAM kati kSamAzramaNAni ? ucyate-tatrArthe zrIvidhiprapApAThaHpramANaM, tathAhi- ni0 sAmAaMgIkaya sAmAieNa ya ubhayasaMjhaM sAmAiyaM gaheavaM, tassa eso vihi-posahasAlAe sAha samIve gihe vA egadese vA, khamAsa- yikagrahaNe maNadugapuvaM sAmAiya muhapottiM paDilehia 2 paDhamakhamAsamaNeNa sAmAiyaM saMdissAvemi 3 bIakhamAsamaNeNa sAmAiyaM trayodazaThAemitti 4 bhaNiUNa puNo vaMdia 5 a navagAtra huto namukkAratigapurva karemi bhaMte sAmAiaM iccAi daMDagaM vosirAmi kSAmaNApajaMtaM vAratigaM kaDDia, khamAsamaNeNa iriyAvahiyaM paDikkamia 6 khamAsamaNadugeNaM vAsAsu kaTThAsaNaM uubaddhe pAuMchaNaM 8, dhi076khamAsamaNadugeNaM sajjhAyaM ca saMdissAvia sajjhAyaM karemi 10 puNo vaMdia navakAradvagaM bhaNai 11 tao sIakAle paMguraNaM saMdisAvei paMguraNaM paDiggahemi 13 sajjhAyANaMtaraM kaTThAsaNaM saMdisAvei tti / evaM taruNaprabhasUrikRtaSaDAvazyakabAlAva- // 148 // 77-78 Jain Education in For 296%ersonal use Only Doww.jainelibrary.org Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MASA HASSAULES bodhe'pi, tathAhi-icchAmItyAdi bhaNI eka khamAsamaNuM dei 1 sAmAyika muhapattiM paDileimi isuM kahI UbhA thai || icchAmi khamAsamaNo bhaNI khamAsamaNuM dei karI 2 utaDUthako vedikAmAM hi bAhukarI muhaMpatti paDilehI ekakhamAsamaNe sAmAiyaM saMdisAvemi 3 isu bhaNI bIakhamAsamaNe sAmAiaMThAemi 4 iso bhaNI taia khamAsamaNa dei karI 5 ardhAvanatagAtra huto tiNha namaskAra kahI tinnavAra karemi bhaMte isuM sAmAyikasUtra tinna vAra kahai guruvacanataNI anubhASaNA karatA huMto sAmAikAropaNa vidhi naMdI siddhAntamAMhe tiNha namaskArabhaNanapUrvaka sAmAyika daMDakarahai bhaNanai to pAchai iriyAvahI paDikkamIyai / AvazyakacUrNIvRttimAhI ima bhaNiyai ch| yathA-"karemi bhaMte sAmAiaM sA. jAva sAhU paJjuvAsemi tti kAUNa pacchA iriyAvahiyaM paDikkamaI" tao pAchai vistarato dvAdazAvartavaMdanaka dei karI pratyAkhyAna kIjai, saMkhepai, tao khamAsamaNa vaMdaNApUrvaka pratyAkhyAna kIjai to pAchai eka khamAsamaNa sajjhA0 7 bIa khamAsamaNa sajjhAyakalaM kahI 8 sajjhAya, taia khamAsamaNa dAnapUrvakaM 9 ATha namaskAra kahI pAchai eka khamAsamaNe kaTThAsaNaM saMdisAvemi 10 kahI bIa khamAsamaNe kaTThAsaNaM paDigAhemi kahI 11 taia khamAsamaNe pAMguraNaM saMdisAvemi 12 kahI, cauttha khamAsamaNe pAMguraNaM paDigAhemi 13 kahI karI baisai, anA'yaM vizeSaH-prabhAte sAmAyikagrahaNe trayodazakSamAzramaNAni, atha ca sAyantanasAmAyikagrahaNe yadi mukhavastrikA pratilekhya vandanakAni dattvA pratyAkhyAnaM karoti tadA caturdaza, anyathA tu trayodazaiva // 78 // // iti sAmAyikagrahaNe tryodsh-kssmaashrmnnaadhikaarH||78|| // iti sAmAyizava // 78 // " asavastrikA pratibhabhAte sAmAyika Jain Education Inter 297&Personal use Only R w.jainelibrary.org Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 saamaacaariishtkm| // 149 // nanu-kadA kiyatkAlaM asvAdhyAyo bhavati ? ucyate-sUkSma raja AkAzAt yAvatpatati tAvad asvAdhyAyaH / / asvAdhyAtathA dhUmarI yAvatkAlaM patati tAvad asvAdhyAyaH / yasmAdbhUmarIpAte sakalakSetraM apkAyamayaM syAt , tadA sAdhuH kambala- yAdhikAraH prAvRtasarvAGgopAGgo'apavarakamadhye sthito bhavati, mukhamapi noddhATayati, kimapyaGgopAGgaM na itastato vikSipati, evaM jIvadayApAlanAya dhUmaryA nivRttAyAM samastakriyA kAryA / 2 / tathA AkAze gandharvanagaraM devatAkRtaM dRzyate, tathA| 51 ulkApAto bhavati, tathA kaNakAH patanti, tatrolkApAte rekhA bhavati udhyotazca, yatra ca rekhA uDyotazca na bhavati, sa kaNakaH / tathA digdAho dazadizA ujjvalantyo dRzyate, caturdizA raktatvaM vahisadRzaM syAd, eteSu satsu vidyutpAte ca asvAdhyAyanivarti teSu prhrmekmsvaadhyaayH| tatra varSoM sapta kaNakAH, zItakAle paJca 5 uSNakAle trayaH 3 kaNakA:pataMti tadA'svAdhyAyaH praharamekaM yAvat, tadA asvAdhyAyo nirvRte-teSu praharadvayaM yAvat asvaadhyaayH| 4 / akAla garjite praharadvayaM yAvadasvAdhyAyaH / 5 / akAlavidyujjhAtkAre praharamekaM yAvadasvAdhyAyaH / 6 / ASADhakArtikacAturmAsikapratikramaNAnantaraM adhyayana pratipadaM yAvat, dvitIyAyAM zudhyate, zrIsthAnAne caturthasthAne dvitIyoddezake'pyuktaM (213 patre)-"no kappai niggaMdhANa vA niggaMthINa vA cauhiM mahApaDivaehiM sajjhAyaM karittae taM jahA-AsADhapADivae 1 iMdamahapADivae 2 kattiyapADivae 3 sugimhapADivae" 4 iti / 6 / AzvinazuklapaJcamI // 149 // madhyAhnAdArabhya kArtikakRSNapratipadaM yAvat asvAdhyAyakAla upari zudhyate / 7 / catrazuklapaJcamImadhyAhrAdArabhya vaizAkhakRSNapratipadaM yAvadasvAdhyAyaH, paraM atrA'yaM vizeSaH-caitrazuklaikAdazIta Arabhya madhye pUrNimAyA yad dinatrayaM 'acittaraja Jain Education tot a l For Private & Personal use only T wjainelibrary.org Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uhaDAvaNiyaM karemi kAussagga' logassa 4 ciMtyate, yadi ekAdazIdine na smaryate tadA dvAdazItrayodazIdineSu kAyotsargaH kriyate, yadi dvAdazIdine na smaryate, tadA trayodazI caturdazI pUrNimAyA yAvat kAyotsargaH kriyate, yadi trayodazIdine'pi no smaryate, tadA''gAminaM caitraM yaavddhuulinoddddiiyte tAvadasvAdhyAyaH / ayamarthazca evaM-zuklaikAdazIdinAt "sacittaraja uhaDAvaNatthaM karemi kAussaggaM" ityAdinA dinatrayaM yAvat kAyotsargaH kriyate / vismRte tu pUrNimAM yAvadanyathA vrssmpysvaadhyaayH| 8|dvyo rAjJoH kalahe mlecchAdibhaye upAzrayAsannavAsistrIpuruSayuddhe holakyA bhasmoDayane caitAni yAvantaM kAlaM vartante taavdsvaadhyaayH|9| rAjJo mRtyukAle jAte yAvat navIno rAjA paTTe nopavizati tAvadasvAdhyAyaH, sthApite'pi rAjJi yAvadasamaJjasaM na nivartate tAvadasvAdhyAyaH / 10 / nagarapradhAnapuruSe mRte praharASTakaM yAvadasvAdhyAyaH / / 11 / upAzrayAt saptagRhamadhye ko'pi prasiddhapuruSo mriyate tadA'horAtraM yAvadasvAdhyAyaH / 12 / tathA'nAthasAmAnyapuruSamaraNe kalevarotthAnAnantaraM zudhyate, evaM tiryAmaraNe'pi / 13 / athA''cArya 1 maharddhika 2 kRtAnazanamahAtapasvi 3 bahuvajanavallabha 4 maraNe dinatrayamasvAdhyAyaH ekadinamupavAsaH, anyeSAM maraNe dvayamapi na / 14 / tiryag rudhire patite aNDake sphuTite, gavi ca prasUtAyAM, jarAyupatane zatahastamadhye praharatrayaM yaavdsvaadhyaayH| aNDake patite tilakAcAryakRtAvazyakavRttI ayaM vizeSaH-vasaterantarbahirvA aNDakaM bhinnamujjhitaM vA yatikalpopari tadA hastaSaSTeH parataH tyaktvA kalpaM kSAlayanti, tataH zuddhaM, bhUmau tu bhinnena bhUmi khananti yatastAM khanitvA'pi charditena zudhyati, kevalaM pauruSItrayaM parihiyate / 15 / manuSyarudhire patite uddhRtAnantaramapi ahorAtramasvAdhyAyaH, tathA bahuvRSTipatanena bhUmiH sikkA jAyate RECERENCESARIESCARRORE 2.9.95 Personal use only Jain Education tema VII Nw.jainelibrary.org Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA asvAdhyAyAdhikAra riishtkm| // 15 // X tarhi svalpavelayA'pi zudhyati, ghaTimAtrarAtrizeSe manuSyasambandhi rudhiraM patitamuddhRtaM ca tataH sUryodgame zuddhiH / 16 / tathA manuSyAsthi nipatite dvAdazavarSANi asvaadhyaayH|17| tathA danto vA daMSTA vA patitA bahvAyAsena vilokitA'pi cenna labdhA, "tadA daMta uhaDAvaNi karemi kAussaggaM" ityuktvA kAyotsargaH kriyate, tatra namaskAra ekazcintyate pArAyitvA kathyateca, tadanantaraM asvAdhyAyo na bhvti|18| tathA yadi mArjArI jIvitaM mUSakaMgRhItvA yAti tadA nA'svadhyAyaH, atha vinAzya nayati tdaa'horaatrmsvaadhyaayH| 19 / tiryagavayavAH tadudhiraM ca SaSTihastamadhyenA'svAdhyAyaM kurvanti / 20 // manuSyAvayavarudhirapAte hastazatamadhye'svAdhyAyo, yadyantare ubhayadiggAmI zakaTasya mArgo na bhavati / 21 / tathA striyA mAsi mAsi RtudharmaH samAyAti, tadanantaraM divasatrayaM yaavdsvaadhyaayH| tathA kasyAzcitpradararogodayAddivasatrikasyoparyapi rudhiraM patati tadA 'asajjhAya uhaDAvaNiya' kAyotsarga kRte pazcAt zudhyati / 22 / tathA ArdrAnakSatrAdArabhya svAtinakSaaparyantagarjitaM vidyutpAtazca na svAdhyAyaM upahanti / tArakAdarzanamapi yAvat svAtinakSatre Adityasya gamanaM bhavati, zeSakAle| punaravazyaM tArakAdikadarzane zudhyate, atha keSAMcit sAdhUnAM tathAvidhanakSatraparijJAnaM na bhavati, tata ASADhacAturmAsikAdArabhya kArtikacAturmAsikaM yAvad vidyudgarjiteSvapi nA'svAdhyAyaH, ulkA tu sadA'pi svAdhyAyamupahanti praharaM yAvat / 23 / tathA sazabdo dhaDahaDazabdarahito bhUkampaH tayorjAtayoH praharASTakaM yAvadasvAdhyAyaH / 24 / tathA| pradIpane lagne yAvannopazamaH tAvadasvAdhyAyaH / 25 / tathA varSAkAlaM bududavRSTiH ahorAtropari yAvarSati tAvadasvAdhyAyaH | 26 / vidhiprapAyAM 25 patre evaM pAThaH ASSISLARI // 15 // W ww.jainelibrary.org Jain Education inte 200 Personal Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "saMpayavuTTI asaljhAo bArasasu vi mAsesu bubuavarise ahorattAo uhRpi jai parisai to asajjhAo, bubbua vajavarise doNhamahorattANamuvari jAva paDai tAva asajjhAo"tti bududavarja varSa varSati dvAbhyAmahorAtrAbhyAm upariSTAd yAvarSati tAvadasvAdhyAyaH / 27 / phusAramAtravarSaNe saptAhorAtropari yAvarSati tAvadasvAdhyAyaH 28 / sUrye'nudgate, madhyAhna 2 sandhyAyAM 3 ardharAtre ca 4 sandhyAcatuSTaye'pyasvAdhyAyaH / 29 / putre jAte zatahastamadhye dinasaptakaM yAvada-3 svAdhyAyaH, putryAM jAtAyAM tu dinASTakamasvAdhyAyaH, striyAraktotkaTatvAt / 30 / zuklapakSe pratipadAyA dvitIyAyA tRtIyAyA vA Arabhya dinatrayaM yAvat yUpakanAmA'svAdhyAyo bhavati, rAtriprathamapraharaM yAvat tatra prAdoSikakAlo na zudhyati, evaM pAkSikadine'pi, zrItilakAcAryakRta-AvazyakavRttau yUpakanirUpaNamevaM, tathAhi-"juao sukkadiNa tini" sandhyAprabhA candraprabhA ca yugapad bhavataH sa yugapadbhAvaH, zuklapakSe hi dinatrayaM sandhyAprabhAyAH candraprabhAvRtatvAt sandhyA-| chedo na jJAyate, tatra zuklapratipadA-dvitIyA-tRtIyAsu kAlavelAnavabodhAt ,prAdoSikakAlA'grahaNe sUtrapauruSi akaraNaM, tathA "kesi ca hoi mohAo jUvao tAva hoi Aicco / jesiM tu aNAinnA, tesi kira porisI tinni // 2 // " vyAkhyA keSAMcidbhavati amohAt-amUDhatvAt yUpakaM-durdinaM puSyoparAgamudaye asti eva, Aditya-AtAghaH kRSNaH zyAmaH zakahai ToddhisaMsthito vA jagatAmutpAtarUpaH tAvat tatra pauruSI anadhyAyatvena AcIrNaH / uttarArdha spaSTaM navaraM "porisi tinni" pauruSItrayaM anadhyAyaH / 31 / atha candragrahaNAsvAdhyAyo likhyate-candragrahaNasyotkRSTato dvAdaza praharAna asvAdhyAyaH, kathamityAha-kadApi kAle utpA sAmA026 Jain Education Internet For 30 4ersonal Use Only law.jainelibrary.org Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asvAdhyAyAdhikAra sAmAcA- 6 tarUpe candragrahaNe sati udyanneva gRhIto-gRhIta eva ca sarvarAtriparyante astamitaH, tadA tadrAtripraharAzcatvAro'nyAzcA'pi rIzata- se agrimamahorAtramevaM dvAdazapraharAH / athavA'nyathA dvAdazapraharAH ko'pyajJo na jAnAti kasyAM velAyAM grahaNaM bhAvi, parametat kam / jAnAti-adya pUrNimAyAM grahaNaM bhAvIti, tadA'dhachannatvena ca grahaNAdarzanA'bhAvAccatvAro'pi praharAH prihrtvyaaH| prbhaa||151|| tasamaye abhravigame sagrahazcandro'stamayan dRSTastataH tad rAtrisatkAH catvAraH praharAH, anyathA'horAtramagretanam evaM 12 praharA jaghanyena, punaraSTau praharAH pUrNimArAtriparyantaM candro gRhItaH tathAsthitaH, evaM cA'stamatastato'horAtraM parihartavya / evaM aSTau praharA madhye madhyamaH sagrahabuDite evaM, yadi punA rAtrau gRhIto rAtrau eva ghaTikAdizeSAyAM vimuktaH tataH tasyA eva rAtreH zeSa parihartavyaM, sUryodgamane tu svAdhyAyo bhavati / 32 / sUryagrahaNe SoDaza praharAna asvAdhyAyaH, tathAhi-utpAtagrahaNe uda yanneva gRhIto gRhIta eva cA'stamitastata ete catvAro divasapraharAH catvAro rAtripraharA ahorAtraM cA'gretanaM evaM SoDaza * praharAH, athavA'bhrachannatvena ko'pi sAdhurna jAne kasyAM velAyAM grahaNaM bhaviSyati, tathAvidhaparijJAnAbhAvAt , tatastaM divasa sUryodmAdArabhya parihartavyaM, astamanasamaye gRhItazcaivA'stamayan dRSTastataH sA rAtriH parihartavyA anyathA'horAtraM evaM SoDa4|| zapraharAH, jaghanye punadizaH kathamastamayan sUryo gRhItastathaivA'stamitastata AgAmirAtrisatkAzcatvAraH praharAH, anyAdAzcAhorAtram-evaM dvAdaza-SoDaza-ddhAdazAntarAle madhyamo'svAdhyAyaH sa grahaNaDite evaM yadi punardinamadhye gRhIto muktazca tato grahaNAdArabhya tadahorAtraM parihartavyaM 33 yadAha %A4%ARRANGRASSA // 151 // Jain Educatan Intelle SIw.iainelibrary.org Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter "ukkoseNa duvAlasa caMdo jahanneNa porisI aTTa / sUro jahanna bArasa, porisi ukkosa do aTThA // 1 // saggahanivuDDu evaM, sUrAI jeNa hotahorattA | AinnaM diNamukke, so vi ya divasoM arAI a // 2 // " akAle svAdhyAyakaraNe dUSaNaM zrIsthAnAGgacaturthasthAnake dvitIyodezakoktaM yathA - ( 214 patre ) "suanANaMmi abhattI 1 logaviruddhaM 2 pamattachalaNA ya 3 / vijjAsAhaNaveguNNadhammayA eva mA kuNasu // 1 // " ityAdi idamasvAdhyAyasvarUpaM, zrIvidhiprapA 1 zrIAvazyakavRttyanusAreNa likhitamasti, punarvizeSArthinA zrIAvazyakabRhadvRtti - zrIpravacanasAroddhArapramukhAH granthAH vilokanIyAH // 79 // // ityasvAdhyAyavicArAdhikAraH // 79 // nanu - caitra pUrNimAyAM zrIzatruMjayasthApanAM vidhAya madhyAhne kathaM puNDarIkadevavandanA vidhIyate ? ucyate-atrA'yaM saMpradAyaH - prathamaM velAsadbhAve sarvavidhiprAnte vA zrIpAkSikaparvavat paJcazakrastavaiH devAn vandayitvA viMzatisahasra 20000 jApaH "zrIsiddhakSetra puNDarIkAya namaH" iti kAryaH, tato devagRhamadhye dharmazAlAyAM vA akSatacandanAdibhiH zrIzatruJjayasthApanA kAryA tataH tadanta- paTTAdyupari zrIAdinAthasya zrIpuNDarIkasya ca vimbasthApanA kartavyA, tataH zrIzatruJjayaM namaskRtya sarvasaMghena | muktAphalAdibhiH tIrthavardhApanaM kAryaM, tataH pradakSiNAtrayaM dAtavyaM, tataH prathamamaSTamaGgalaDhaukanaM mUlanAyakastrAtraM ca kArya, tataH sarvo'pi saMgha UrdhvabhUya dazanamaskAroccArapUrvaM dazapuSpamAlApUjAM kuryAt, tato dazatilakAni karoti, yathAzakti pUgIpha| lanAlikerAdi daza daza vastUni Dhaukayati, nAlikeramerubharaNaM dhUpotkSepaH karpUradhUpaH tato devavandanaM paJcazakrastavaiH, tataH zakra For P303 rsonal Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / *6448 caitrapUrNimA-deva ndanA|dhikAraH // 152 // stavabhaNanaM, tato dazanamaskAra-kathanAnantaraM zrIzatruJjayapuNDarIkArAdhanArtha "karemikAussagga"mityAdi vidhipUrva kAyotsargastatra dazalogassa cintyate pArite lo0 1 dazagAthApramANaM stotraM ca, evamekA pUjA jAtA 1 itthameva dvitIyA 2 tRtIyA 3 caturthI 4 paJcamI ca 5 pUjA kAryA, vizeSatastu tatra ayam-dvitIyA pUjA jAtA 2 tasyAM dvitIyapUjAyAM viMzatinamaskArAH viMzatipuSpamAlA viMzativastuDhaukanaM ca kArya, pUrvavidhinA kAyotsargakaraNaM logassa 20 cintanaM pAriteca ekA loga viMzati 20 gAthAstotraM ceti dvitIyA pUjA jAtA 2 / tRtIyapUjAyAM triMzat namaskArAH30 triMzat 30 puSpANi 30 triMzadvastu DhaukanaM trizallogassa 30 kAyotsargaH pUrvavatriMzadgAthAstotraM 30 ceti tRtIyapUjA jAtA 3 / caturthapUjAyAM catvAriMzat namaskArAH, catvAriMzat puSpANi, catvAriMzad vastuDhaukanaM kAyotsarge catvAriMzat logassa cintanaM pArite ekalogassa catvAriMzadgAthAstotraM iti caturthIpUjA jAtA 4 / paJcamapUjAyAM paJcAzanamaskArAH 50 pazcAzatpuSpANi 50 pazcAzadvastu 50 daukanaM paJcAzallogassa 50 kAyotsargaH pArite eka 1 logassa paJcAzadgAthAstotraM 50 ceti paJcamIpUjA jaataa5| pUjAyAM pUjAyAM prAnte kvApi dezaiH kairapi dazAdijUtkRtayo'pi kAryante tathA pUjA paJcakAnantaraM ekaikapUjAnantaraM vA yathAzakti yathAsaMbhavaM mahAdhvajAropaH saMghAdhipena kAryaH, tatrA''rAtrika 1 maGgalapradIpa 2 gurubhakti 3 saMghabhakti 4 sAdharmikavAtsalya 5 saMghapatitilaka 6 kartavyAni kAryANi, prAnte dharmopadeze zatruJjayamAhAtmyavarNanaM // ||iti caitrpuurnnimaadevvndnvidhirdhikaarH||8|| nanu-gurUNAM stUpasya pratimAyAzca pratiSThA kriyate, tatra ko vidhiH pratipAdito'sti ? ucyate-atra guruparamparAgata gurustUpapratimA-pratiSThAdhikAraH A% % // 152 // A ww.jainelibrary.org Jain Education inte 304 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patralikhitavidhiH pramANaM, sa cA'yaM zubhadine zubhanakSatre zubhavelAyAM ca gurUNAM stUpa-pratimApratiSThA kriyate, tatra rAtrijAgaraNamahotsavapUrvakaM prAtaH saMghasamakSaM saputrakalatrAH pavitrAH kRtasnAnAH parihitadhautavastrAH catvAraH zrAvakAH samAgacchanti, tatkareSu caturaGalA: zrAvikAH sadhavAH kaGkaNaM bannanti, tadbhAle ca kuGkamatilakaM kurvanti, atha te catvAro'pi puruSAH utkRSTato'STottarazatatIrthajalauSadhIbhRtAn tadabhAve ekaviMzatitilakatIrthajalauSadhIbhRtAn kalazAn lAtvA U bhUya |tiSThanti, tato dazadikpAlasthApanA kriyate, sA caivaM kAryA, oM hA~ indrAya sAyudhAya savAhanAya saparijanAya asmin jaMbudvIpe dakSiNabharatAddhakSetre amukanagare, amukajinacaitye iha pratiSThAyAM Agaccha Agaccha baliM gRhANa baliM gRhANa udayaM abhyudayaM ca kuru kuru svAhA 1 evaM agnaye 2 yamAya 3 nairRtAya 4 varuNAya 5 vAyave 6 kuberAya 7 IzAnA brahmaNe 9 nAgAya 10 iti / evaM 9 nava grahasthApanA'pi kAryA, sarvatropari balibAkulalapanazrImocanaM vAsakSepazca kAryAH, tato dazadikSu balibAkulocchAlanaM kArya, tatasteSu puruSAH pAduke paJcAmRtena spayanti, tataH stUpapUjA kAryA, tataH Tra sadhavA strI kuGkumahastau dadAti, tataH karpUrakastUrImizritakesaracandanAbhyAM pAdukApUjA kAryA, tato "vardhamAnavidyayA" | vAsakSepaH kAryaH, tatastadane akSatapuJjatraya kArya, tadupari pUgIphalatrayaM mocya, caturdikSu nAlikeracatuSTayaM bhaktvA sarveSAM / deyaM, tato dhUpaH kAryaH, tataH sadhavAH striyo gAyanti, vAditrANi vAdyante, dAnaM ca dIyate, gurubhaktizca kriyate sAdharmi-18 kavAtsalyaM ca vistareNa kArya, tato gItagAnavAdyavAdanapurassaraM zrIsaMghena samaM dharmazAlAyAM Agatya zrIgurupAce prati-| RIRLIQLIGIOSASSIC ASSES Jain Education Inter For 30 5sonal Use Only Iww.jainelibrary.org Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata km| zrAvakamahe-devatAvasarasthApanAdhikAraH // 153 // SThAlAbhopadezaM ca zrutvA sarve'pi svasthAnaM vrajanti, tato dinadazakaM yAvata stUpapUjA kAryA naivedyo mucyate, bhogazcokSipyate, pratiSThAkArakazca dazadinAni ekAzanaM karoti, zIlavataM ca pAlayati // 81 // // iti gurustuupprtisstthaavidhirdhikaarH||81|| nanu-zrAvakANAM gRhe devatAsaraH kutra sthApyate?, kena vidhinA zrAvakAH pUjAM kurvanti ? ucyate-tatrA'rthe zrIumAsvAtivAcakakRtaM pUjAprakaraNameva pramANaM, taccedaM-"snAnaM pUrvonmukhIbhUya, pratIcyAM dantazodhanam / udIcyAM zvetavastrANi, pUjA pUrvottarAmukhI // 1 // gRhe pravizatAM vAma-bhAge svalpavivarjite / devatAvasaraM kuryAt, sArdhahastova'bhUmike // 2 // nIcaibhUmisthitiM kuryAd, devatAvasaraM yadi / nIcairnIcaistato'vazyaM, santatyA'pi samaM bhavet // 3 // tathA'rcakaH syAtpUrvasyA, uttarasyA ca saMmukham / dakSiNasyA dizo varjI, vidigvarjaka eva ca // 4 // pazcimAbhimukhaH kuryAt , pUjAM ca jinamUrtaye / tadA syAt santaticchedo, dkssinnsyaamsnttiH||5|| AgneyyAM tu yadA pUjA, dhanahAnirdine dine / vAyavyAM santati va naiRtyAM ca kulakSayaH // 6 // aizAnyAM saMmukhaH kiMcit, santati va jAyate / anijAnukarAMseSu, mUrdhni pUjA yathAkramam // 7 // bhAle kaNThe hRdambhoje, udare tilakaM tthaa| tathA] navabhistilakaiH pUjA, karaNIyA nirantaram ||8||shriicndnN vinA naiva, pUjAM kuryAt kadAcana / prabhAte prathamaM vAsa-pUjA kAryA vicakSaNaiH // 9 // madhyAhe kusumaiH pUjA, sandhyAyAM || dIpadhUpayuk / vAmAGge dhUpadAhaH syA-dagrapUjA'tra saMmukhI // 10 // ahaMto dakSiNe bhAge, dIpasya ca nivezanam / dhyAna tu dakSiNe bhAge, caityAnAM vandanaM tathA // 11 // hastAtpraskhalitaM kSitau nipatitaM lagnaM kvacita pAdayo-yanmordhvagataM dhutaM || // 153 // IM w Jain Education in .jainelibrary.org Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuvasanai bheradho yaddhRtam / spRSTaM duSTajanairdhanairabhihataM yat dRSitaM kITakai-ratyAjyaM tat kusumaM dalaM phalamatho bhaktairjinaprItaye // 12 // naikaM puSpaM dvidhA kuryA-nna chindyAt kalikAmapi / campako dalabhedena, yalihatyAsamaM bhavet // 13 // gandha-dU dhUpAkSataiH sragbhiH, pradIpailavAribhiH / pradhAnaizca phalaiH pUjA, vidheyA shriijineshituH||14|| zAntI zvetaM jaye zyAmaM, bhadre raktaM bhaye harit / pItaM dhAnyAdike lAbhe, paJcavarNa tu siddhaye // 15 // khaNDite sandhite chinne, rakte raudre ca vAsasi / dAdAnaM pUjA tathA homaH, svAdhyAyo niSphalaM bhavet // 16 // varjayedarhataH pRSTha-magrataH zivasUryayoH / pArzvato brahma viSNozca, khaNDI sarvatra varjayet // 17 // gaNaM nADI tathA rAziM, tArAM rAziM zameva ca / yonivarge ripulabhye, pratimAyAM vilokayet // 18 // // iti prtimaa'dhikaarH|| ___ atItAbdazataM yacca, yacca sthApitamuttamaiH / savyaMgamapi pUjyaM syAd, bimvaM taniSphalaM nahi // 1 // ArabhyaikAGgulAddvayaM, yAvadekAdazAGgulam / gRheSu bimba tatpUjyaM, prAsAdAhaM tadUrdhvakam // 2 // ekaM guNe bhavet zreSThaM, vyaGgulaM dhananAzanam / vyaGgalena bhavet siddhi-varjayeccaturaGgalam // 3 // paJcAGgalaM bhavedvitta-mudvegaM tu SaDaGgulam / saptAGgulena govRddhi-stya|jedaSTAGgulaM sadA // 4 // navAkulaM tu putrAya, dravyahAnirdezAGgulam / ekAdazAGgalaM bimba, sarvakAmArthasiddhidam // 5 // UrdhvadRg dravyanAzAya, tiryagdara bhogadA jaye / zreyaskarI samadRSTiH, kulanAze tvadhomukhI // 6 // padmAsanasamAsIno, nAsAgranyastalocanaH / maunI vastrAvRtAsyo'yaM, pUjAM kuryAjinezituH // 7 // snAnaM 1 vilepana 2 vibhUSaNa 3 puSpa 4 Jain Education Inter For Private & Personal use only 307 Di Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| kalpatrepotAraNA dhikAra: // 154 // vAsa 5, dhUpa 6 pradIpa 7 phala 8 tandula 9 vastra 10 pUgaiH 11 / naivedya 12 vAri 13 vasanai 14 zcamarA 15 tapatra, 16 vAditra 17 gIta 18 naTana 19 stuti 20 koSavRddhyA 21 // 8 // ityekaviMzatividhA jinarAjapUjA, khyAtA surAsuragaNaizca kRtA sadaiva / khaNDIkRtA kumatibhiH kalikAlayogAd, yadyat priyaM tadiha bhAkvazena yojyam // 9 // " // iti zrAvakANAM devatAvasarasthApanApUjAvidhiradhikAraH // 82 // nanu-kalpatrepottAraNaM kimartha pratipAditamasti ?, kutra ca tadvidhiH? ucyate-kalpatrepasya AsevanAzikSArUpatvAt uktaM tadvidhAnaM yaduktaM| "sA puNa duvihA sikkhA, gahaNe AsevaNe ya nAyadhA / gahaNe suttAhijaNa, AsevaNa kappatippAI // 1 // iti" punarapi 'kayakappatippakariya'tti vacanaM ca tataH sati zAstrokta kalpatrepavidhI zrIjinaprabhasUrivinirmitavidhiprapoktAnukrameNa kartavyatApATho likhyate, tathAhi-"jogA ya kappatippaM viNA na vahijaMti, kayakappatippakariya tti vayaNAo ao saMpayaM kappatippavihi bhaNNai, tattha-vaisAha-kattiyabahulapADivayANaMtaraM pasatyadiNe cauvAiarikkhe gurusomavAre ta sunimittovauttehiM sadasavatthaveDhiagihatthabhAyaNeNaM kappavANiya mANittA joiNIo piTThau vAmau vA kAuM muhahatthapAya | ulle kAUNa ahArAyaNiyAe chammAsia kappo uttArijai, pavissamANassa AsaMdasiAiya kaya AuttajaleNaM paDhamaM cauro tippAu muhe dhippaMti tao pAesu ittha hattha viNNAso saMpadAyA netabo chammAsiakappe paradinAu ceva tippAu gheppaMti iyarakappe dasiA puttaM calakopparehiM paradinAu vA, tahA chammAsia kapputtAraNe uddhaDhiassa uddhaDio tippAu dijA, // 154 // Jain Education inte For 30 8 sonal Use Only A w.jainelibrary.org Kol Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvavidvassa uvaviTTho sAmanna kappe nasthi niyamo tao vasahIbhaMDuvagaraNa ca nANovagaraNavajaM sabaMpi te pijai navaraM / maMDaliTThANaM gomayalevekae ti pijjai, kappamajhe vA variaM pattabhaMDa mallaga uddharaNI cchAi pamajjaNiA taliyA loharatthAi jaleNa kappio tippijai, evaM kappe uttArie vasahi sohitu haDakesAi paridRvia iriaM paDikkamiya padama guruNA sajjhAe ukkhivie muhapottiM paDilehia duvAlasAvattavaMdaNaM dAuM khamAsamaNeNa bhaNaMti, sajjhAyaM ukkhivAmo bIa khamAsamaNeNa sajjhAya ukkhivaNatthaM kAussaggaM karemi tao annatthUsasIeNamiccAi paDhia navakAraM cauvIsatthayaM vA| viciMtia muheNa taM bhaNia kAussaggatigaM kuNaMti, paDhama asajjhAia aNAuttauhaDAvaNiaM, bIaM khuddobaddavauhaDAvaNiaM, taiyaM sakkAiveyAvaccagaraArAhaNatthaM tisu vi caurujoa ciMtaNaM ujjoa bhaNaNaM ca tao khamAsamaNadugeNa sajjhAyaM saMdisAvemi sajjhAyaM karemi iti bhaNi jANuThiehiM paMcamaMgalapurva dhammo maMgalAiamajjhayaNatia sajjhAo kIraitti sajjhAya ukkhivaNavihI // 83 // ||iti klptrepottaarnnvidhirdhikaarH||83|| nanu-zrIbRhatkharataragacche ko'nukramaH pratikramaNavidheH!, kutra ca savidhiH pratipAdito'sti ? ucyate-atrAnukramaH ko'pi zrIvidhiprapA 1 zrItaruNaprabhasUrikRta-paDAvazyakabAlAvabodha 2 zrIjinavallabhasUrikRta-sAmAcArI 3 zrIyogazAstratRtIyaprakAzavRtti 4 zrIpratikramaNahetugarbha 5 pramukhagrandhAnusAreNA'pi ca svagacchIyaparamparAto jJeyaH, tatra prathamaM sAdhurgocarI pratikramya zrAvako vA sAmAyikaM lAtvA, gurvAdezena 'jayati huyaNanamaskAraM' kathayitvA sarvaiH samaM "jayamahAyasetyAdi" 4 Jain Education Intem 20 qersonal use only w.jainelibrary.org Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- 18|gAthAM paThati, tataH zakrastavaM jAvaMti ceiAiti gAthAdvikavarja kathayitvA devAn vandate, anyagacche tu jayati huyaNasthAne |5|| zrAvaka-pra. rIzata namaskArA eva kathyante, zrIkharataragacche tu navAGgIvRttikArakastambhanakapArzvanAthaprakaTaka-zrIabhayadevasUrisvagacchIyatvena tima km| tatkRtaistu teSAM sAtizayatvAcca sutarAM pratikramaNaprArambhe AdeyatA, atra ca AvazyakaprArambhe sAdhuH zrAvakazcAdau deva vidhiHguruvandanaM vidadhe, yataH sarvamapyanuSThAnaM zrIdevaguruvandanavinayabahumAnAdibhaktipUrvakaM saphalaM bhavatItyAha ca dhikAraH // 155 // | "viNayA hINA vijA, dIti phalaM iha pare a logaMmina phalaMti viNayahINA, sassANiva to ahINANi // 1 // bhattIi jinavarANaM , khijaMti puvasaMciaM kammaM / Ayariya namukkAreNa vijamaMtA ya sijhaMti // 2 // " ataH pUrva devavandane dvAdazAdhikArA jnyeyaaH| yaduktaM zrIcaityavandanakabhASye (4 patre)-"paDhamahigAre vaMde bhAvajiNe 1 bIae va davajiNe 2] igaceiaThavaNajiNe taiya 3 cautthaMmi nAmajiNe 4 // 1 // tihuaNaThavaNajiNe puNa, paMcamae 5 viharamANajiNa chaDhe 6 sattamae suanANaM 7 aTThamae sabasiddhathuI 8 // 2 // titthAhivavIrathuI navame 9 dasamea ujjayaMtathuI 10 / aTThAvaya thui 8 igadisi 11, sudihi-surasamaraNA carame // 12 // 3 // athA'dhikAraprathamapadAni dvAdaza yathA| "namu 1 je ai 2 arihaM 3 loge 4 saba 5 pukkha 6 tama 7 siddha8 jo devA 9 ujiM 10cattA 11 veAvaccaga 12 ahigAra paDhamapayA // 1 iti tato vaMdittu ceiAI, dAuM caurAie khamAsamaNo / bhUnihiasiro sayalA-i AramicchukkaDaM // 155 // |dei // 1 // " iti zrIjinavallabhasUrivacanAt caturAdikSamAzramaNaiH zrIguruM vandate, iti hetugarbhasammatyA ca kSamAzramaNacatuSTayena pratikramaNaM sthApayanti, kSamAzramaNacatuSTayadAnAnukramazca zrItaruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhe evaM tathAhi-prathamakSamA rtner Jain Education inte For Private & Personal use only IMWw.jainelibrary.org Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNena zrIAcAryamizra 1 dvi0 zrIupAdhyAyamizra 2 tRtI. bhaTTArakavartamAna amukasUri 3 caturya0 sarvasAdhuvandanA 4 |pazcAt bhUnyastamastako mukhavastrikAM mukhe dattvA karadvayaM yojayitvA "sabassavi devasia" ityAdi paThati, paraM icchAkAreNa saMdisaheti padaM na paThati, idaM ca sakalAticArabIjakabhUtaM anyatrApi ca granthAdau bIjakasya darzanAt 'jaya jaMtu kappapAyave' ityAdAviva, atrA'vasare zrAddhastu sAdhuriva pUrvavat kSamAzramaNacatuSTayena zrIAcAryAdIn vanditvA icchakAri8 samastazrAvakA vAMdu iti bhaNati, zrIhetugarbha itthameva bhaNanAt / atrA''ha ziSyaH, nanu-pratikramaNaprArambha prathamaM kathaM zrIAcAryAdi vandanaM vihitaM ? ucyate-pradhAnAdi sthAnIyAnAM zrIAcAryAdInAM bahumAnanena svasamIhitasiddhirbhavatIti hetoH yaduktaM zrIhetugarbha loke'pi hi-rAjJaH pradhAnAdInAM ca bahumAnanAdinA svasamIhitakAryasiddhirbhavati / atra rAjasthAnIyaH tIrthaGkarAH pradhAnAdisthAnIyAH zrIAcAryAdaya iti, tata utthAya dravyato vapuSA bhAvatazca zuddhapariNAmena cAritrAcAravizuddhyartha "karemi bhaMte sAmAiyaM" ityAdi sUtraM paThitvA pralambitabhujaH kUrparadhRtanAbhyadhovarti jAnUlacaturaGgulasthApitakaTipaTTaH "saMjaya khaliNe ya vAyasa kavitRRtyAdi" 19doSarahitaM kAyotsarga kuryAt / yaduktaM hetugarbhe-sAmAiapuSamicchAmi kAussaggamiccAi suttaM bhaNia palaMbiabhua kupparadharia prihnno||1|| ityasmin kAyotsarge ca prAtastata pratilekhanAyAHprabhRti divasAticArAn cintayati, manasA pradhArayecca "sayaNAsaNNapAne" tyAdigAthAM acintayata zrAddhastu |AjukA cauprahara divasamAMhi jike jIva virAdhyA huvaI" ityAdi aticArAn zrItaruNaprabhasUrilikhitAn cintayati / tadanAgamane gacchapravRttyA aSTau namaskArAMzcintayati, etadaticAracintanaM manasA saMkathanaM ca zrIgurusamakSamAlocanArtha Jain Education Intema 317 Personal Use Only jainelibrary.org Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zata kam / // 156 // Jain Education Intern anyathA tat samyak na syAt, loke'pi rAjAdInAM kimapi vijJApyaM manasA saMpradhArya kAgadAdau likhitvA vijJapyate, tatazca namaskArapUrvaM kAyotsarga pArayitvA caturviMzatistavaM paThet Aha ca "kAussaggaMmi Thio, nIreyakAo niruddhavayapasaro / jANai suhamegamaNo, [ muNi ] puNa devasiAi aiyAraM // 1 // parijANiUNa ya tao, sammaM gurujaNapagAsaNeNaM tu / so hoi appagaMso, jamhA ya jiNehiM so bhaNiu // 2 // kAussaggaM mukkhapaha desiaM jANiUNa to dhIro / divasAiAra jANaNa, ThAe ThAyaMti ussaggo // 3 // sayaNAsaNannapANe, ceia jaisajjhakAya uccAre / samiI bhAvaNaguttI, vi tahAyaraNe a aiyAro // 4 // gosamuhaNaMtagAI, Aloe desiea aiyAre / sadhe samANaittAhi aNadose ThavijjAhi // 5 // kAuM hi aedose, jahakamaM jAnatA va pAriti / tAva suhumANa pANUM, dhammaM sukkaM ca jhAijjA // 6 // iti hetugarbhe / nanu jJAnAdiSu satsu prathamaM cAritrAcArakAyotsargaH kathaM kriyate ? ucyate- jJAnAdezcAritrasya gariSThatvajJApanArthaM Aha ca- "jamhA daMsaNanANA, saMpunnaphalaM na diMti patte / cArittajuA diti, avississae teNa cAritaM // 1 // iti tatazca jAnupAzcAtyabhAgapiNDikAdi pramRjya upavizya ca zrIgurUNAM vandanakadAnArtha mukhavastrikAM kAyaM ca dvAvapi pratyekaM paJcaviMzatidhA pratilikhet / yadAha - " saMDAsage pamajjiya, uvavasia alaggaviaabAhu juo / muhaNaMtayaM ca kArya, ca pehae paMcavIsa iha // 1 // " iti mukhavastrikAkAya pratilekhanAyAM manasaH sthirIkaraNArthamevaM cintayet, yaduktaM hetugarbhe - "suttatthatattadiTThI 1, daMsaNamohatiagaM ca 4 rAgatigaM 7 / devAi tattati agaM 10, tahA adevAi tattatigaM 13 // 1 // nANAi tigaM 16 taha tabirAhaNA 19 tinnigutti 22 daMDatiaM 25 / For Privat Personal Use Only 312 zrAvaka-pratikramaNa vidhiH ra dhikAraH 883 84 // 156 // wjainelibrary.org Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AGRICCHUSSASSIC ia muhaNataMgapaDilehaNAi kamaso viciMtijA // 2 // hAso 1 raI a2 araI 3, bhaya 4 soga5 dugaMchAya 6 vjijaa|| bhuajualaM pehaMto, sIso supasatthalesatigaM 9 // 3 // gAravatigaM ca vayaNe 12, urisallatigaM 15 kasAyacaupiDhe (khaMdhe) 19 / payajugichajjIvavahaM 25, taNupehAe vijANamiNaM // 4 // jai vi paDilehaNAe, heU jiarakkhaNaM jiNA-IN NAya / tahavi imaM maNamakkaDanijaM taNatthaM muNI biMti // 5 // " ityatra sAmAyike "sAviA puNa piTTi 4 sira 7 hiyaya 10 vajaM panarasa kuNaI" iti vidhiprapAyAM zrIjinaprabhasUrivacanAt zrAvikA dehasya paJcadazaiva pratilekhanAH karoti, tadanu vandanake dadyAt vandanakaM ca dvAtriMzadoSarahitaM paJcaviMzatyAvazyakavizuddhaM ca vidheyaM, etad vandanakaM ca kAyotsargAticArAlocanArtha evaM vidhinA vandanaM pradAya, samyagavanatAGgaH pUrva kAyotsarge khamanovadhAritAn daivasikAticArAn icchAkAreNa "saMdisaha bhagavan devasi Aloemi" ityAdi sUtraM cAritravizuddhihetukaM uccArayan zrIgurusamakSamAlocayet , Aha cazrIjinavallabhasUribhiH tathaiva uktatvAt // _ "aha sammamavaNayaMgo karajuavihidhariapottirayaharaNo / pariciMtiya aiAre, jahakkama gurupuro viaDe // 14 // " tataH taruNaprabhasUrivacanAt 'ThANekkamaNe' tyAdi kathayati sAdhuH, pauSadhamadhye zrAvako'pyevaM daivasikAticArAlocanAnantaraM manovacanakAyasakalAticArasaMgrAhakaM "sabassavi devasie"tyAdi paThet icchAkAreNa saMdisaha ityanena antarAlocitAticAra prAyazcittaM ca mArgayet guruvacazca "paDikkamaha" iti pratikramaNarUpaM prAyazcittamupadizanti, idaM ca "AloyaNa 1 paDikkamaNe 2, misa 3 vivege 4 tahA vi ussagge 5 / tava 6 chea 7 mUla 8 aNavaTThAyA a9 pAraM sAmA0 27 Jain Education Intel SWwjainelibrary.org 31 3Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| zrAvaka-pratikramaNa vidhiradhikAra // 157 // cie ceva 10 // 1 // " iti kramApekSayA dazavidhaprAyazcitte dvitIyaprAyazcittarUpaM prathamaprAyazcittaM vAlocanArUpa prAkakRtaM pratikramaNamityasya cA'yamarthaH| "svasthAnAdyat parasthAnaM, pramAdasya vshaagtH| tatraiva kramaNaM bhUyaH, pratikramaNamucyate // 1 // / tacca mithyAduSkRtAdi rUpamukaM ca "paDikkamaNaM 1 paDiyaraNA 2, pariharaNA 3 vAraNA 4 niyattaM 5 / niMdA 6 garihA 7 soho 8, paDikkamaNaM aTTahA hoi // 1 // " tataH saMDAsaka 1 kASThAsana 2 proJchanaka 3 bhUmyAdi 4 pramArjanapUrva vidhinA upavizya vAmajAnumadho dakSiNajAnuM cordhva vidhAya ekAgramanasA iha sarva parameSThinamaskArapUrvakaM karma kartavyamityAdi sarva paThyate samabhAvasthena pratikrama ityataH sAmAyikasUtraM karemi bhaMte sAmAiyami' tyAdi uccAryate, tadanantaraM maGgalArtha 'cattAri maMgala'mityAdi bhaNyate, atha devasikAyaticArANAmoghAlocanArtha 'icchAmi paDikkamiDaM jo me devasio kaoM' ityAdyabhidhIyate, vibhAgAlocanArtha tu gamanAgamanAticArapratikramaNarUpA IryApathikI anuvizeSo'zeSAticArapratikramaNArtha mUlasAdhupratikramaNasUtraM paThyate, zrAddhastu AcaraNAdinA namaskAra 1 karemi bhaMte sAmAiyaM 2 icchAmi paDikkamiDa 3 iti sUtrapUrvakaM zrAddhapratikramaNasUtraM yogazAstravRttyanusAreNa 'taM niMde taM ca garihAmI ti' paryantaM 45 gAthApramANaM sUtraM paThati, tadanu sakalAticArabhAranivRsyA'pagatatadbhAro laghu ta uttiSThati, tathAhi-"kayapAvovi maNUso, Aloiya niMdiya gurusagAse / hoi airegalao, ohariabharuva bhaarvho||40||"evN dravyato bhAvatazcotthAya 'abbhudvio' ityAdi sUtraM prAntaM yAvat paThati, Aha ca CARLOSOSAOSASSA RISASIE * // 157 // Jain Education Inter For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aha uvavisittuM suttaM, sAmAiamAi pddhiypyo| anbhuDio-miccAi, paDhai duhaM udvio vihiNA // 1 // " atrottiSThan 'tassa dhammassa kevalipannattasseti vAkyaM vAcA'nuccaran manasyeva tadartha cintayannuttiSThati / tatrA'rthe zrIjinapati risAmAcArIvacanamapi tathAhi-'sAvayA-paDikkamaNasuttaMte tassa dhammassa kevalipannattasse tina bhaNanti', evaM zrIcandrasUrikRtapratikramaNavRttAvapi, zrItaruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhe'pi yathA-'tassa dhammassa kevalipannattassa' isau padazrAvakA pratikramaNaprAntI AmnAya taNai abhAvai keieka paDhai nahi, keieka.paDhai tathApi hi abbhudviomi ArAhaNAe 1 viraomi virAhaNAe 2 e padayugala tihAM ji saMbaMdhIyu chai, tiNa kAraNe ima nivartamAna jANavU, atrA'rthe sAmAcArI zatake dvAviMzatitamapraznottaraM vilokanIyaM, tataH pratikrAntA'ticAraH / zrIguruSu svakRtAparAdhakSAmaNArtha vandanaka dadAti / "paDikkamaNe 1 sajjhAe 2, kAussagge 3 'varAha 4 pAhuNae 5 / AloaNa 6 saMvaraNe 7, [1]sattamaDhe 8 ya vaMdaNayaM // 1 // " iti vacanAt paJcaprabhRtiSu sAdhuSu satsu trIn zrIgurupabhRtIn kSamayet / 'sAmAnnasAhUsu puNaM ThavaNAyarieNaM samaM khAmaNaM kAUM to tinnisAhU khAmettA puNo kiikammami tyAdi, tadanu ca kAyotsargakaraNArtha 'paDikkamaNe 1 sijjhAe 2 kAussagge'3 ityAdi vacanAt vandanakaM dadAti, idaM 'alliAvaNavaMdaNakami'tyucyate / ko'rthaH? svAtmano gurupAratakyakaraNanimittamidaM vandanakamiti, zrItaruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhAdigrantheSu, tataH sAdhuH karemi bhaMte icchAmi ThAmi kAussaggaM tassuttarItyAdikramokyA AlocanA 1 pratikramaNAbhyAM 2 azuddhAnAM cAritrAdibRhadaticArANAM zuddhyartha kAyotsarga vidhAnaM, zrAvakastu alliAvaNavandanakadAnAnantaraM bhUmi pramRjya 'je me kayA kasAyA' ityAdyakSarasUcitaM kaSAyacatuSTa HARIRACHA RAHISI SANAKI Jain Educatante 215-Personal use only LAiw.jainelibrary.org Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA riishtkm| // 158 // RECEMS yAt pratikramaNamanukurvanniva pazcAtpadaiH avagrahAt bahiniHsRtya 'Ayariya uvajjhAe' sUtraM paThati, anyagaccheSu kecid 'Aya- zrAvaka-prariya uvajjhAe' ityAdi gAthAtrikaM sAdhavo'pi paThanti, na caitat saMgatimaGgati, zrIyogazAstravRttau-hetugarbha-zrIjinavallabha- tikramaNasUri-zrIjinapatisUripramukhanirmitagrantheSu sarvatra 'saDDo gAhAtigaM paDhaI' ityevaM nAmagrAhaM zrAddhasyaiva etat paThanamuktatvAt vidhirana sAdhoH, na ca vAcyaM zrAddha iti ko'rthaH?, zraddhAvAniti vyutpattyA dvayorapi grahaNaM kA'pi granthe, atrAdhikAre etadartha- dhikAra karaNA'darzanAt, nA'pi ca sarvo'pi pratikramaNasUtrapATho dvayorapi samAna iti / sAmAyikasUtra-pratikramaNasUtrAdiSu 84 dvayorapi bhinnabhinnapAThAt / vistaravArtArthinA asminneva granthe paJcamaM praznottaraM draSTavyaM, kAyotsarge ca cAritrAcAravizuvyartha caturviMzatistavadvayaM cintayati, Aha ca___"iya sAmAiyaussaggasuttamuccaria kaausggtthio| ciMtai ujjoadurga, carittaaiyAra zuddhIe kae // 17 // iha cA''ha nanu-karemi bhaMte sAmAiyamiti sUtramAdau pratikramaNasUtrakathanakSaNe dvitIyaM tRtIyaM punariha taduccAraNaM 6 kimartha ? ucyate-sarvamapi dharmAnuSThAnaM samatApariNAme sthitasya saphalaM bhavatIti, pratikramaNasyAdau madhye'vasAne ca punaH punastasya smRtyartha taduccAraNaM, Aha ca____AimakAussagge, paDikkamaMto ya kAu sAmaiyaM / to kiM karei bIaM, taiaMca puNovi ussaggo // 1 // samabhAvami | 158 // | ThiappA, ussaggaM karia to paDikkamaI / emeva ya samabhAve, Thiassa taiaM pi ussaggo // 2 // sajjhAya 1 jhANa 26 tava 3 osahesu 4 uvaesa 5 thuipayANesuM 6 / saMtaguNakittaNesuM ya 7, na huMti puNaruttadosA u||3||" iti cAritrA Jain Education intem A ww.jainelibrary.org For Private & Personal use only 214 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SUBARUSUARISANG cAravizuddhihetuM kAyotsarga ca pArayitvA darzanAcAravizuddhyartha caturviMzatistavaM paThet , tataH "sabaloe arihaMtaceiANaM" ityAdi sUtraM ca paThitvA tadarthameva kAyotsargamekacaturvizatistavacintanarUpaM kuryAt ,taM ca tathaiva pArayitvA zrutajJAnAcAravi-15 zuddhyartha 'pukkharavaradIvaDe' ityAdi sUtraM "suassa bhagavao karemikAussaggaM" ityAdi ca paThitvA ekacaturviMzatistavacintanarUpaM kAyotsarga kuryAt , pArayitvA ca jJAna-darzana-cAritrAcAraniraticaraNasamAcaraNaphalabhUtAnAM siddhAnAM, "siddhANaM 5 buddhANaM" iti siddhastavaM paThati / Aha ca| "vihiNA pAria sammattasuddhiheuM ca paDhiaujjo / taha sabaloaarihaM-taceiArohaNussagaM // 18 // kAuM | ujjoyagaraM, ciMtiya pArei suddhasammatto / pukkharavaradIvaDe, kaDDai suyasohaNanimittaM // 19 // puNa paNavIsossAsaM,5 ussaggaM kuNai pArae vihiNA / to sayalakusalakiriA, phalANasiddhANa paDhai thayaM // 20 // " iha caturviMzatistavadvayacintanarUpo dvitIyazcAritravizuddhihetukaH kAyotsarga asmiMzca pUrvoktayuktyA cAritrAcArasya jJAnAdyAcArebhyo vaiziSTyA|dinA caturviMzatistavadvayacintanaM saMbhAvyate, nA'gretanayoH tRtIyo darzanAcAravizuddhihetukaH caturthI jnyaanaacaarvishuddhihetuH| Aha ca| "namukAra cauvIsaga, kiikammAloyaNaM paDikkamaNaM / kiikammapurA loia, duppaDikaMte a ussaggo // 1 // esa carittussaggo, dasaNasuddhIi taiao hoii| suanANassa cauttho, siddhANathuI akiikammaM // 2 // " divasAticAracintanArthaH prathamazcAritrAcArahetuH kAyotsargo dvitIyo'pi caturviMzatistavadvayacintanarUpaH taddhetureva kAyotsargaH / Jain Education Intem For P 31 7onal Use Only OM.jainelibrary.org Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 sAmAcA rIzata // 159 // "dunnia huMti caritte, daMsaNanANeya ikka ikko A" iti vacanAt / iha ca sakalakuzalAnuSThAnaphalabhUtAH siddhipadaprAptA | zrAvakatAsiddhA eva yadAha-"jiNadhamme mukkhaphalo, sAsayasukkho jiNehi~ pnntto| narasurasuhAI anusaMgiAI iha kisipalA-18 |tikrmnnlub||1||" sAmrAjyasvargAdyapabhogasukhAnAM ca samyaka phalatvaM na syAt yata uktaM-kaha taM bhannai sukkhaM sucireNa viTA vApara dhikAraH ityAdisarvAsAmapi kriyANAM phalaM paryavasAne eva syAt nArvAk, vRkSAdAvapi phalasya tathA darzanAt , ukkaM ca| "mUlAo khaMdhappabhavA dummassa khadhAopacchA samurviti sAhA ya |saah pasAhA viruhaMti patta tausi, puSpaM ca phalaM raso a||1|| tathA ca siddhaM sakalakuzalAnuSThAnasya siddhatvaM samyak phalamiti, tato yuktaM jJAnadarzanacAritraphalabhUtasiddhasmaraNaM, tadanu zrIvIraM vandate, saMprati tasya tIrthasadbhAvena vizeSataH smaraNIyatvAt , tadanu mahAtIrthatvAdinA ujjayantAlaGkaraNaM zrIneminaM, tato'pi cA'STApada-nandIzvarAdibahutIrthanamaskArarUpaM 'cattAri aTTa dase' tyAdi gAthAM paThati / evaM cAritrAcAradarzanAcArajJAnAcArANAM zuddhiM vidhAya sakaladharmAnuSThAnasya zrutahetukatvAt tasya samRddhyartha 'suadevayAe karemi kAussaggaM' annatthetyAdi paThitvA zrutadevatAkAyotsarga kuryAt , tatra caikaM namaskAraM cintayati pArayitvA ca tasyAH stutiM paThati, ThA evaM ca kSetradevatA api smRtimarhati, yasyAH kSetre sthitirvidhIyate tataH tasyAH kAyotsargAnantaraM stuti bhaNati, yacca pratyahaM // 159 // kSetradevatAsmaraNaM tat tRtIyavrate abhikSAvagrahaNAvanIyAcanArUpabhAvanAyAH satyApanArtha saMbhAvyate, ataH paJcamaGgalabhaNanapUrvakaM saMDAsakaM prmaayopvishti, yaduktaM wjainelibrary.org Jain Education Intern Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aha suasamiddhaheu, suadevIe karemi kaausmrg| ciMtei namukkAra, suNai vadei va tIi thui // 21 // evaM khettasurIe, ussagaM kuNai suNai dei thii| paDhiUMca paMcamaMgalaM, uvavisaI pamajja saMDAse // 22 // " ityAdi-zrIjinavallabhasUrivacanAt upavizya ca pUrvavat vidhinA mukhavastrikAM kAyaM ca pratilekhya zrIgurUNAM vandanake| dattvA icchAmo aNusaTThimiti bhaNitvA jAnubhyAM sthitvA kRtAJjalirnamo'rhatsiddhetipUrvakaM stutitrayaM paThati / Aha c| "pubavihiNeva pehia, puttiM dAUNa vaMdaNaM guruNo / icchAmo aNusar3hi, ti bhaNiya jANUhito ThAi // 23 // " idaM vandanakadvayaM maGgalAdi-nimittamiti, zrItaruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhe hetugarbhe ca, tathAhi-idaM ca pUrvoktaM vanda-16 nakaM dAnaM zrIgurvA''jJayA kRtAvazyakasya vineyasya mayA yuSmAkamAjJayA pratikrAntamiti vijJApanArtha, loke'pi ca rAjAdInAmAdezaM vidhAya praNAmapUrvakaM teSAmAdezakaraNaM nivedyate, evamihA'pi jJeyaM yadAha| "sukayaM ANataMmi va, loe kAUNa sukaya kiikammA / paTuMti A thuIo, guru thuigahaNe kae tinni // 1 // " etacca evaM saMbhAvyate vandanakAMzca te / 'icchAmo aNusadvimiti' darzanAd etadarthazcA'yaM icchAmo'bhilaSAmo'nuzAstiM zrIgurvAjJA pratikramaNakAryamityevaMrUpAM, tAM ca vayaM kRtavantaH svAbhilASapUrvakaM, na tu 'rAjaveSTyAdi' nyAyena / evaM ca pratikramaNakaraNaM saMpUrNa samajani, tasya nirvighnatayA saMpUrNIbhavanAcca saMpannanirbharapramodaprasarAkulA maMgalArtha vardhamAnasvareNa vardhamAnAkSaraM zrIvardhamAnastutitrayaM 'namo'stu vardhamAne tyAdirUpaM zrIgurubhirekasyAM stutI, pAkSikAdipratikramaNe zrIguruparvaNo vizeSabahumAnasUcanArthe tisRSvapi stutiSu bhaNitAsu satISu, sarve sAdhavaH zrAddhAzca yugapat paThanti / JainEducation Intem 31955 Personal use only S wjainelibrary.org Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 16 // "bAlastrImandamUrkhANAM, nRNAM cAritrakAziNAm / anugrahArtha tattvajJaH, siddhAntaH prAkRtaH kRtaH // 1 // " zrAvakaityAdhuktibhiH strINAM saMskRte'nadhikAritvasUcanAt, nATakAdiSvapi prAyaH syAlApAnAM prAkRtAdibhASayaiva darzanAt tikramaNa sAdhvyaH zrAvikAzca namo'hatsiddhetyAdi sUtraM na paThanti, namo'stu vardhamAnetyAdisthAne 'saMsAradAvAnale' tyAdirUpaM stutitrayaM vidhiraca paThanti, yazca zrIgurukathanAvasare pratistutiprAnte namo khamAsamaNANamiti gurunamaskAraH sAdhusAdhvyAdibhirmaNyate / tat8 dhikAraH nRpAdyA lAlyeSu prativArtA prAntaM jIvetyAdi bhaNanavat zrIguruvacaHpratIcchAdirUpaM saMbhAvyate, idaM namo khamAsamaNANamiti padaM vidhiprapA-taruNaprabhavAlAvabodhAdau nA'sti, paraM hetugarbhe'sti, tathedaM zrIvardhamAnasvAminastIrtha tasyA''jJayA cedaM pratikramaNAdikaraNaM nirvighnaM ca tatsaMpUrNIbhavane harSeNa maGgalArtha ca zrIvardhamAnastutipATho'yaM kRtajJAnAM vyavahAro yatsvasamIhita-18 zubhakAryanirvighnabhavane zrIgurudevabahumAnanAdivardhamAnasvareNa stutitrayapAThazca harSAtirekAdayaM ca nyAyo loke'pi dRzyate, yathA rAjJaH zatrujayAdau vivAhAdau vA harSeNa vicitravAditravAdanoccaiHsvaragItagAnanRpapUjanAdiH, stutitrayapAThAnantaraM zakrastavapAThaH, tato gurvAjJayA ekaH zrAddho yatirvA icchAkAreNa saMdisaha bhagavan stotrabha[ ? iti kSamAzramaNadAnapUrvakamadhu-18 rasvareNa sadbhUtaguNagarbhitazlokAcaikAdazakAdArabhya aSTottarazataM yAvat zrIvItarAgasya bRhatstavanaM paThati, anye tu jAnubhyAM sthitvA sAvadhAnamanasaH kRtAJjalipuTAH zRNvanti / tataH saMpUrNastotrakathanAnantaraM caturbhiH kSamAzramaNaiH zrIguvAdIn vandate iti zrIhetugarbhavacanaprAmANyAt , kSamAzramaNacatuSTayaM datte zrItaruNaprabhasUribAlAvabodhAnukrameNa sa cA'yaM prathama0kSa0 zrIAcAryamizra 1dvitIyakSamAzramaNa. zrIupAdhyAyamizra 2 tRtIyakSamAzramaNa sarvasAdhu 3 caturthakSamAzramaNa Jain Education Totem 320es Personal use Only W w.jainelibrary.org Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magre dAsyate, ityanena daivasikapratikramaNaM saMpUrNa jAtaM / atra pratikramaNe 'jayatihuyaNa' kathane gacchAcAreNa AntaraNIdoSo / gaNyate, devavandanaM vinA kAyotsarga tadoSo na bhavati, tataH 'sabassavi devasi' kathanAdArabhya 'icchAmo aNusahi' yAvadAntaraNIdoSo bhavet tataH paraM na syAt , sarvamapi dharmAnuSThAnaM zrIdevagurubhaktibahumAnanAdipuraHsaraM saphalaM bhavatIti, pratikramaNasya prArambhe saMpUrNIbhavane ca zrIdevaguruvandanaM iti / AdyantagrahaNena madhyasyA'pi grahaNamiti nyAyena tadbhaktiH sArvatrikI jJeyA, yathA zakrastave namutthuNamityAdau, namo jiNANamiti ante ca namo ityasya sthApanena zakrastave pratipadaM tatpAThajJApana, tataH 'kuNai pacchittaussaggamiti' zrIjinavallabhasUriviracitapratikramaNasAmAcArIvacanaprAmANyAt caturthakSamAzramaNadAnapUrva icchAkAreNa saMdisaha bhagavan 'devasiapAyacchittavisohaNatthaM' karemi kAussaggamiti, zrItaruNaprabhasUrivacasA annatthUsassieNami tyAdi bhaNitvA kAyotsarga kuryAt , tanmadhye catuzcaturviMzatistavacintanaM kuryAt , pArite caikaM caturvizatistavaM maGgalArtha paThet , hetugarbhe'pyuktaM, pUrva pratikramaNe cAritradarzanajJAnAcArazuddhyartha kAyotsargeSu kRteSvapi punariha 'dvirbaddhaM subaddhaM' bhavatIti nyAyena prANAtipAtAdiviramaNAticAravizuddhyartha caturtha catuzcaturviMzatistavacintanarUpaM devasikaprAyazcittavizuddhyartha kAyotsarga kurute, uktaM ca "guruthuigahaNe thui tinni vaddhamANakkharassaro pddhii| sakkatthayaM thayaM paDhia kuNai pacchittaussaggaM // 24 // pANavaha musAvAe, adattamehUNapariggaha ceva / sayame gaMta aNUNaM, ussAsANaM havijAhiM // 2 // " ayaM ca kAyotsargaH kaizcit sAmAcArIvazena pratikramaNasya ante kriyate / kaizcittu Adau eva kriyate, zrIkharataragacchI USACRORSCO Jain Education Intema For Price 2 al Use Only Www.jainelibrary.org Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 161 // Jain Education Inter yaistu pratikramaNaprAnte kriyate, tathA zrIjinavallabhasUriNA pratikramaNasAmAcAryA zrIjinaprabhasUriNA ca vidhiprapAyAM daivasikapratikramaNaM daiva sikaprAyazcitta kAyotsargaparyantameva likhitaM, tadAnIM tatpramANasya eva karaNAt / atha zrItaruNaprabhasUrikRtaSaDAvazyaka bAlAvabodhe prAntato'gretanaH pratikramaNAnukrameNa anukramo likhyate, tathAhi - tato gItArthA''cA|raNAvazena " icchAkAreNa saMdisaha bhagavan khuddovaddavaohaDAvaNatthaM karemi kAussaggaM annatthUsassieNaM" ityAdi bhaNitvA kAyotsarga karoti, tatra caturviMzatistavacatuSTayacintanaM pArite caikaM caturviMzatistavaM paThet, tato jAnubhyAM sthitvA sAdhuH pauSadhakaH zrAvakazca "sajjhAyaM saMdissAvemi sajjhAyaM karemi " iti bhaNitvA namaskArANAM trayaM paJcakaM vA kathayet / tataH zrIpArzvanAthasaMbandhi stotraM kathayet, tataH zakrastavaH "jAvaMti veiAI" ityAdi bhaNitvA kSamAzramaNadAnapUrva 'jAvaMta kevi sAhU namo'rhat siddhetyAdikathanapUrvakaM zrIpArzvanAtha laghustavanaM bhaNitvA jayavIrAyeti paThati, tato bhUtalanyasta masta ko mukhe mukhavastrikAM dattvA " siri- thaMbhaNayaTThiyapAsa sAmiNo" ityAdi gAthAyugalaM 'vaMdaNavattiAe' ityAdyuktipUrva kAyotsarga kuryAt, tanmadhye caturviMzatistavacatuSTaya cintanaM pArite caikazcaturviMzatistavaH / tataH kSamAzramaNadAnena "bhaTTArakazrIjinadattasUri-ArAdhanAnimittaM karemi kAussagaM" ityAdyuktipUrva caturviMzatistavacatuSTayakAyotsarga karoti, pArite caikaM, asmin daivasikapratikramaNaM vinA padasthasAdhu sarvairekIbhUya pratikramaNaM sthApanIyaM / atha kadApi ko'pi zrAddhAdiH pazcAdApatati, tadA na zuddhyati tasya taiH samaM pratikramaNakaraNaM kiMtu sa tebhyaH pRthag bhUtvA karoti, pratikramaNaM atha | mukhyasAdhuryadi vAcanAcAryAdipadastho bhavati, tadA ApratikramaNasUtraM yAvat pazcAdapyApatati / atha kenA'pi utsUratA zrAvaka-pratikramaNa vidhira ghikAraH 84 // 161 // Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanavazAt devAna vanditAH tadA'pavAdamArgeNa bRhatstotrakathanasamaye sa vandate iti svagacchapravRttidRzyate, vicAryamANA na tAdRk / nanu-pratikramaNaM paJcavidhAcArazuddhinimittaM kriyate, yaduktaM| "paMcavihAyAravisuddhihe umiha sAhu sAvago vA vi / paDikkamaNaM saha guruNA, guruvirahe kuNai ikkovi // 1 // " tatra paJcavidhAcAre kasyA''cArasya pratikramaNe kena sUtreNa zuddhiH syAt ? iti, ucyate-pratikramaNazabda AvazyakavizeSavAcyapi atra sAmAnye Avazyake rUDhatvAcA''vazyaka SaDadhyayanAtmakaM tAni cA'mUni "sAmAiyaM cauvIsatthau vaMdaNayaM paDikkamaNaM kAussaggo paccakhANaMti" eteSAM ca SaDA adhikArA amI yathAkramam sAvajajogavirai, 1 ukattiNa 2 guNavao-apaDivatti khaliassa niMdaNA 4 ya vigicchA 5 guNadhAraNA 6 ceva // 1 // lA tatra sAmAyikena cAritrAcArasya zuddhiH kriyate 1 caturviMzatistavena darzanAcArasya 2 vandanakena jJAnAdyAcArANAM 3 pratikramaNena teSAmaticArA'panayanarUpA 4 pratikramaNenA'zuddhAnAM tadaticArANAM kAyotsargeNa 5 tapa AcArasya pratyAkhyAnena 6 vIryAcArasya emiH sarvairapi / uktaM ca__ "carittassa visohI, kIrai sAmAiyeNa kila iha yaM / sAkje ArajogANa vajaNA sevaNataNau ||1||"dsnnyaarvisohii, cauvIsAittha eNa kijai / aJcujjhayaguNakittaNa, rUveNaM jiNavariMdANaM // 2 // nANAIA u guNA, tassa ppnnpddivttikrnnaao| vaMdaNaeNaM vihiNA, kIrai sohI atesiM tu // 3 // khaliassa ya tesiM puNo, vihiNA jaM niMda RESEARCRATE AUR8 223 lain Educatan inte Xinberg Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA NAi paDikamaNaM / teNa paDikkamaNeNaM, tesi pi kIraI sohii||4||crnnaaiaayaannN, jaikkama vaNavigaccharUveNaM / paDi- zrAvaka-pra. rIzata kamaNA suddhANaM, sohI taha kAusaggeNaM // 5 // guNadhAraNarUveNaM, paccakkhANeNa tavaiArassa / viriyAyArassa puNo, tikramaNakam / sabe hi vi kIrae sohI // 6 // " iti daivasikaM pratikramaNaM sahetukaM svasAmAcArIkaM saMpUrNa // 1 // vidhira14 idAnIM rAtripratikramaNAnukramaH ko'pyucyate, tathAhi-pAzcAtyanizAyAme nidrA parityajya IryApathikI pratikramya kSamA-18 dhikAra: // 162 // zramaNadAnapUrva "kusumiNa dusumiNa rAipAyacchittavisohaNatthaM karemi kAussaggami"tyAdi bhaNitvA caturviMzatistava- 84 catuSkacintanarUpaM kAyotsarga kuryAt , zrAvakastu sAmAyikoccArapUrvakaM kAyotsarga karoti, eSa ca kAyotsargo devasikapAyazcittavizodhanArtha ca saMbhAvyate / iha ca sarva zrIdevaguruvandanapUrva saphalamiti caityavandanAM vidhAya svAdhyAyakAyotsargAdidharmavyApAra vidhatte,yAvatprAbhAtikapratikramaNavelA, tadanu caturAdikSamAzramaNaiH pratikramaNaM sthApayati, kSamAzramaNacatuSTayaM zrItaruNaprabhasUrivacanaprAmANyAd, evaM prathamakSamAzramaNena zrIAcAryamizra 1 dvitIya kSa0 zrIupAdhyAyamizra 2 tRtIya kSa0 vartamAnaguru zrIamukasUri 3 caturtha kSa0 sarvasAdhu, tato bhUtalanyastamastako mukhe mukhavatrikAM dattvA 'sabassavi rAiye tyAdisUtraM sakalarAtrikAlAcArabIjakabhUtaM bhaNati, atrAdhikAre 'icchAkAreNa saMdisaheti padaMna vAcyaM, tataH zakrastavaM paThati, uktaM ca"evaM tA devasirAiamavi evameva navari tahiM / paDhamaM dAUM micchAmi dukkaDaM paDhai sakkathayaM // 1 // " // 162 // iha ca zakrastavapAThena saMkSepadevavandanaM pUrva kRtavandanatve'pi zrIdevabhaktiH sarvatra kAryA iti smaraNArtha ityAdi kAraNAni yathA'vagamaM svayaM bhAvyAni, tato dravyato bhAvatazca utthAya 'karemi bhaMte sAmAiyami' tyAdi sUtrapAThapUrva cAritra KIRIASISAACSAURASAS jainelibrary.org Jain Education Intemat Por Prve 29 al Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C RORESCRACK nijJAnAticAravizuddhyartha kAyotsargatrayaM karoti, prathamakAyotsarge eka caturvizatistavaM cintayati, dvitIye'pyeka 'sAya sayaM gosaddhaM ti' vacanAt cintayati, 'sAyeti atra anusvAralopaH prAkRtatvAt kRtH| tataH sAyaM-samdhyAyAM, pratikramaNe zataM pAdAnAM, tatra zlokasya catuSpAdarUpatvAt paJcaviMzatizlokAnAM caturbhirguNane zataM pAdAnAM bhavati / 'gose' ti prAbhAtikodyotakaradvaye ardha zatasya bhavati, pAdAnAM paJcAzadityarthaH / iti zrIpravacanasAroddhAre (43 patre) 185 gaathaavRttau| tRtIye tu nizAticArAn cintayati, iha pUrvotkayuktyA cAritrAticArasya jJAnAdyAcArebhyo vaiziSTye'pi yadekasyaiva caturvizatistavanacintanaM tadrAtrau prAyo'lpavyApAratvena cAritrAticArANAM svalpatvAdinA saMbhAvyate / tataH kAyotsarga pArayitvA siddhastavaM paThitvA saMDAsakapramArjanapUrva upavizati, uktaM ca "udviya karei vihiNA, ussaggaM ciMtae a ujjo| bIaM saNasuddhIe ciMtae tatthavi tameva // 26 // taie vi nisAiAre, jahakkama ciMtiUNa pArei / siddhatthayaM paDhittA, pamaja saMDAsamuvavisai // 27 // " nanu-prathame cAritrAcAravizuddhikAyotsarge nizAticAracintanaM kasmAnna kriyate ? ucyate-nihAmatto na saraI' ityAdi hetubhiH, uca "patya paramo dharice, daMsaNasuddhI' bIao hoi|subhnaannss a taio, navaraM ciMtaMti a tattha imaM // 1526 // " taie nisAiyAraM" ityAditataH pUrva ca mukhavastrikAdipratilekhanApUrva vandanakadAnAdividhi vidhatte tAvat yAvat pratikramaNasUbAnantaraH kAyotsargaH / uktaM ca-"pUrva ca pottipehaNa, vaMdaNamAlo a suttapaDhaNaM ca / vaMdaNakhAmaNavaMdaNa, gAhAtigapaDhaNamu sAmA028 Jain Education Intem For325sonal use Only Vww.jainelibrary.org IN Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 163 // ssggo|| 28 // " pUrva cAritrAdyAcArANAM pratyekazuddhaye pRthaka kAyotsargANAM kRtatvena sAMprataM teSAM samuditAnAM aticArAna|| zrAvaka-pra. pratikramaNenA'zuddhAn zodhayituM ayaM kAyotsargaH saMbhAvyate, atra ca kAyotsarge zrIvIrakRtaM pANmAsikatapazcintayati | tikramaNazrIvardhamAnatIrthe vartamAnaH tvaM re jIva ! zrIvardhamAnakRtaM pANmAsikaM tapaH kataM zaknoSi na vA! ityAdi / tapovi- vidhira|dhizca zrIAgamokto yathA dhikAra prathamatIrthaGkarasya tIrthe vArSikaM tapo bhavati, madhyamatIrthaGkarANAM aSTamAsikaM tapaH, zrIvardhamAnasvAmitIrthe tu pANmA-12 sikaM tapo yadAha__ "saMvaccharamusabhajiNo, chammAse vaddhamANajiNacaMdo / iya vihariyA nirasaNA, jai jAe ovamANeNa // " tatazca pANmA| sikaM kramAdvA'nyat tapazcintayan yatkartuM zaknoti tanmanasi nidhAya kAyotsarga pArayitvA mukhavastrikAdipratilekhanApUrve| vandanakadvayaM dattvA manazcintitaM pratyAkhyAna vidhIyate, ukaM ca| "tattha ya ciMtai saMjamajogANa na jeNa hoi me hANI / taM paDivajAmi tavaM, chammAsaM tA na kAumalaM // 1 // egAi / hA iguNatIsUNIaM pi na saho na paMcamAsamavi / evaM cau-ti-du-mAsaM, na samattho egamAsamapi // 2 // jAtaM pi terasUNaM, // 163 // cautIsaito duhANIe / jAva car3hatthaMto aMbilAijA porisi namo vA ||3||jN sakkai taM hiyae, dhareu sarvapi pehae puttiM / dAuM vaMdaNamasaDho, taM vi a paJcakkhae vihinnaa||4||" tadanu ca 'icchAmo aNusadi' ti bhaNitvA zrItaruNa Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhasUrivacanAt sAdhuH 'parasamaye' tyAdi gAthAtrayarUpAM vardhamAnastutiM mandamRdusvareNa paThati / zrAvikAstu saMsAradAveti, tato 'namutthuNa mityAdi bhaNitvotthAya devAn vandate / yata uktaM| "icchAmo aNusadi, ti bhaNiya uvavasia paDhai tinnithuii| miusaddeNaM sakkathayaM, io ceie vaMde // 1 // " ubhayorapi AvazyakayoH AdyanteSu mAGgalyArtha caityavandane AdhikRteSvapi yadaharmukhe pradoSe ca vistarato devavandanaM tadvizeSamAGgalyArtha kAlavelApratibaddhatvena ca saMbhAvyate, anyathA vA kAraNaM yathAgamaM jJeyaM, tataH sAdhuH pauSadhIkaH zrAddhazca prathamakSamAzramaNena bhagavan 'bahuvelaM saMdisAvemi' 1 dvi0kSa0 bhagavan bahUvelaM karemi 2 tR.kSa. zrIAcAryamizra 3 ca. kSa0 zrIupAdhyAyamizra 4 pa0 kSa0 sarvasAdhuvandanaM 5 / atra bahUvelamityAdi etasya ayamarthaH-sarvakAryANi zrIgurupraznapUrvaka kAryANi, tatazca divasamadhye laghulaghukAryeSu punaH punaH praznaM kartuM duHzakyaM, atastena kSamAzramaNadvayena tallaghulaghukAryakaraNaviSaye zrIgurUNAM anumati mArgayati, bahuvelAsaMbhavIni kAryANyapi bahuveleti ucyante iti saMbhAvyate, sudhIbhistu anyathA'pi yadAgamaM vicAryamatrApi pratikramaNe paJcavidhAcAravizuddhividhiH pUrvavadbhAvyaH, ityanena rAtripratikramaNaM pUrNa jAtaM / tataH kammabhUmi 1 aTThAvayaMmi usabho02 ityAdIni kulakAni maGgalArtha paThati, atra rAtripratikramaNe Adau pratikramaNasthApanAta Arabhya prAnte kSamAzramaNapaJcakaM yAvat sarvatrA''ntaraNIdoSaH, tathA ko'pi rAtripratikramaNaM yadi pazcAt sthApayati sa pRthageva kriyAM karoti, paraM sAyantanapratikramaNe iva na pazcAdApatati / tathaiva pravRttirdarzanAt iti rAtripratikramaNaM 2 // nanu-mUlasUtre kvA'pi pratikramaNAnukramo nirdiSTo vartate na vA? ucyate-zrIuttarAdhyayanasUtre SaDriMzati FRICARRIAGRA Jain Education Totem 0327ersonal use Only all.jainelibrary.org Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| zrAvakatikramaNavidhiradhikAra // 164 // PRASNA tame'dhyayane ko'pi svalpaH pratikramaNAnukramaH (540 patre) pratipAdito nA'nyatra kvA'pi, tatrApi sAdhumuddizya na | zrAddhaM / sAMprataM kriyamANapratikramaNAnukrama iyAn vistara:-ko'pi pUrvadharAdiprAktanasUrivinirmitagranthAnusArI ko'pi ca | svgcchsNprdaaygmyH| zrIuttarAdhyayane pratikramaNAnusAreNa krama evaM, tathAhi| "porasie caubhAge, vaMdittA Na tao guruM / paDikkamittA kAlassa, sijaM tu paDilehae // 37 // pAsavaNuccArabhUmi ca, paDilehija jayaM jii| kAussagaM tao kujA, sabadukkhavimukkhaNaM // 38 // desiyaM ca aIyAraM, ciMtija annupubso| nANaMmi daMsaNe ceva, carittaMmi taheva ya // 39 // pAriyakAussaggo, vaMdittA ya tao guruM / desi tu aIyAraM, Aloija jahakkamaM // 40 // paDikkamittANa nissallo, vaMdittANa tao guruM / kAussarga tao kujA, sabadu- ksavimukkhaNaM // 41 // siddhANaM saMthavaM kiccA, vaMdittANa tao guruM / thuImaMgalaM ca kAUNaM, kAlaM saMpaDilehae // 42 // " * iti daivasikapratikramaNAnukramaH / | "paDhama porisiM sajjhAyaM, bIaM jhANaM jhiyaayii| taIyAe niddamukkhaM tu, cautthI bhujjovi sajjhAyaM // 43 // porisIe cautthIe, kAlaM tu paDilehae / sajjhAyaM tu tao kujjA, abohaMto asNje||44|| porisIe caumbhAe, vaMdittA || Na tao guruM / paDikkamittu kAlassa, kAlaM tu paDilehae // 45 // Agae kAyavussagge, sabadukkhavimukkhaNe / kAussaggaM tao kujA, sabadukkhavimukkhaNaM // 46 // rAIyaM ca aIyAraM, ciMtija annupubso| nANami dasaNami a, carittami tavaMmi a||47|| pAriakAussaggo, vaMdittANa tao guruM / rAIyaM tu aIyAraM, Aloijja jahakkama ORRIARISHIRILIRIAK // 164 // Jain Education inter! For Private 3 2 8 Use Only jainelibrary.org Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ECORNER Min48 // paDikkamittu nissallo, vaMdittANa tao guruM / kAussaggaM tao kujA, sabadukkhavimukkhaNaM // 49 // kiM savaM paDivajjAmi ?, evaM tattha viciMtae / kAussaggaM tu pAritA, karijA jiNasaMthavaM // 50 // pAriyakAussaggo, vaMdittANa tao guruM / tavaM saMpaDivajittA, karija siddhANa saMthavaM // 51 // pAriakAussaggo vaMditANa / tao gurUM saMpaDivajittA karija siddhANa saMthavaM // 51 // " iti // ___ atha pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarika-pratikramaNAnukramaH kathyate, tatra pAkSikapratikramaNamAcaraNA caturdazyAM-tatra II sAdhavaH sUkSmabAdarAticArajAtasya vizodhanArtha sadA divasanizAvasAneSu pratikramaNaM vidadhAnA api pakSacaturmAsasaMvatsareSu vizeSeNa pratikramaNaM kurvanti, uttarakaraNavidhAnArtha, tathAhi-yathA kazcit tailAdibhiH kRtavapuHsaMskAro'pi dhUpavilepa-10 nabhUSaNAdibhiH uttarakaraNaM vidhatte, tathA sAdhavo'pi zuddhivizeSa kurvantIti / kiM vA "jaha gehaM paidivasaM, pi sohio taha vi pakkhasaMdhIsu / sohijai savisaM, evaM ihayaM pi nAyacaM // 1 // " tathA nityapratikramaNe kazcidaticAro vismRtaH syAt smRto vA bhayAdinA gurusamakSaM na pratikrAntaH syAt pariNAmamAndyAd asamyak pratikrAntoccAraNAd ataH pAkSikAdiSu taM pratikAmanti / tatra pAkSike pUrvavat daivasikaM pratikramaNasUtrAntaM zrItaruNaprabhasUrivacanena "vaMdAmi jiNe cauvIsami" ti paryantaM bhaNitvA prathamakSamAzramaNena icchAkAreNa "saMdisaha bhagavan pakkhiyamuhapattiM paDilehemi, caturmAsike caumAsI mu0, saMvaccharie saMvacchariya mu0" ityuktvA dvitIyakSamAzramaNaM dattvA mukhavastrikA pratilekhya vandanakaM datte / |atrAntare vRddhasAdhuH vakti-"puNyavanto devasine" sthAnake pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarika bhaNijyo chIMka rAkhajyo| ASSISLARARASI AS Jain Education Inter For Private Personal use only Www.jainelibrary.org 329 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata S 84 CALES PERSORGE madhurasvare paDikamajyo, anye bhaNanti tahatti, idaM vArtikavAkyaM gacchapravRttyA kathyamAnamasti, paraM vidhiprapAtaruNaprabhasUri- zrAvaka-prabAlAvabodhAdau likhitaM nA'sti / tataH saMbuddhAn zrIgurvAdIn kSamayituM kSamApradhAnaM ca sarvamanuSThAnaM saphalamiti jJApayituM| tikramaNa"saMbuddhA khAmaNeNaM abbhudiohaM abhitarapakkhiyaM khAmemi" cAturmAsikapratikramaNe "cAummAsiaM khAmemi" sAMvatsarika- vidhirapratikramaNe "saMvacchariaM khAmemi" iti pAThamUrdhvasthita eva mastake hastadvayaM nivezayan kathayitvA tato jAnubhyAM sthitvA dhikAraH bhUtalanyastamastako mukhe mukhavastrikAM dattvA pAkSikapratikramaNe "pannarasaNhaM rAINa"mityAdi, cAturmAsikapratikramaNe "cauNhaM / mAsANa"mityAdi, sAMvatsarikapratikramaNe "duvAlasaNhaM mAsANa"mityAdipAThena zrIgurvAdIn kssmyti| tatra pAkSike trIn , cAturmAsike paJca, sAMvatsarike sapta kSAmaNakANi kAryANi, paraM triSu api sthAneSu sAdhudvayaM zeSa rakSaNIyaM / atra zrIAvazyakabRhadvRttiH (794 patre ) "evaM sesANavi sAhaNaM khAmaNAvaMdaNaM kareMti, aha viAlo vAghAo vA tAhe sattaNDaM paMcaNDaM tiNDaM vA, pacchA devasiaM| dApaDikkamaMti" iti, tata utthAya icchAkAreNa "saMdisaha bhagavan pakkhiyaM caummAsi saMvacchariaM vA Aloemi icchaM Alo-18 emi jo me pakkhio jo me caumAsio jo me saMvacchario vA" ityAdi sUtraM bhaNitvA saMkSepeNa vistareNa vA pAkSikAn cAturmAsikAn sAMvatsarikAn vA'ticArA nAlocayati "sabassa vi pakkhiya caummAsia saMvaccharia' ityAdi bhaNitvA // 165 // upavAsAdirUpaM prAyazcittaM pratipadyate, atra gacchapravRttyA gururvakti-"cauttheNa chaTeNaM aTTameNa vA paDikkamaha" iti tato vandanakadAnapUrvakaM pratyeka kSAmaNakAni kurute, tatpAThastaruNaprabhasUriNokto yathA-"devasiaAloia paDikaMtaM pratyekakhA Jain Education Inte W wjainelibrary.org Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNeNaM abbhudriomi abhitara pakkhiyaM-caummAsi-saMvacchariaM vA khAmemi" ityAdi, tato vandanakadvayaM dadAti, tato "devasiaM Aloi paDikkataM pakkhiaM-cAummAsiaM-saMvacchariaMvA paDikkamAveha" gurubete "samma paDikkamaha tti|" tata icchamiti bhaNitvA yaH pAkSikasUtraM bhaNati sa sAmAyikasUtraM "icchAmi paDikkamiDaM jo me pakkhio caummAsio saMvacchario aiyAro kao" ityAdi sUtraM bhaNitvA ekakSamAzramaNena "pakkhiyasuttaM saMdisAvemi dvi0 kSamA0 pakkhiyasuttaM kaDDemi tti" bhaNitvA namaskAratrayaM paThitvA pAkSikasUtraM paThati / ye ca sAdhuzrAvakAH zRNvanti te tadA kiM kuryurityAhasAmAyikasUtraM utsargasUtraM tassuttarIsUtraM ca paThitvA kAyotsarga kurvanti, kAyotsargakaraNazaktyabhAve upaviSTA api| zRNvanti, paraM prAnte sarve'pyutthAya kAyotsarga kurvanti / yaduktaM zrIvidhiprapAyAM, tathAhi-"vaMdaNaM dAUM bhaNai devasiaM AloiaM paDikaMtaM pakkhiyaM paDikamAveha, tao guruNA samma paDikkamaheti bhaNiya sAmAiyasuttaM ussaggasuttaM ca bhaNiya khamAsamageNa pakkhiyasuttaM saMdisAvemi puNo khamAsamaNeNa pakkhiyasuttaM kaDDemi tti bhaNitvA namukkAratigaM kaDDiya pakkhiyasuttaM bhaNai je ya suttaM sugaMti te ussaggasuttANaMtaraM tassuttarIkaraNeNaM ti daMDagaM kaDDiya kAussagge ThaMti" iti / taruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhe tu ye kAyotsarga kRtvA zRNvanti teSAmayamevA'nukramaH proko'sti, atha ca yaH sUtraM bhaNati tasya kartavyatA'nukramo na ukto'sti / atha ye zrAddhAH zrIguruM vinA pratikrAmanti te tu evaM kurvanti, tathAhi-ekaH zrAvakaH zrIsthApanAcAryAgre samAgatya ekakSamAzramaNadAnena vakti icchAkAreNa "saMdisaha bhagavan sUtraM saMdisAI" gururvakti "saMdisAveha"| punardvi0 kSa0 bhagavan sUtraM kaLe, gururvakti bhaNahe ti, tata icchamiti bhaNitvA UrvIbhUya hastadvayaM saMyojya mukhe mukhavastrikA Jain Education Inter A w.jainelibrary.org For Private & Personal use only 93 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 sAmAcAdattvA namaskAratrayaM kathayitvA madhurasvareNa vyaktAkSaraM sAvadhAnacittaH sUtrArtha manasi cintayan vaMdisusUtraM guNayati zrotA-15 zrAvakarIzatadArazca pUrvoktavidhinA kAyotsarga kRtvA zRNvanti / tataH sUtrasamAptau namaskAreNa pArayitvA sarve'pyUrdhva sthitvaiva namaskAratrayaM tikramaNa paThitvA upavizya namaskAratraya-sAmAyikasUtratrayapUrva, "icchAmi paDikkamiDaM jo me pakkhio aiyAro kao" ityAdi- vidhiradaMDakaM paThitvA, sAdhuH sAdhupratikramaNasUtraM, zrAddhaH zrAddhapratikramaNasUtraM bhaNati / zrAvakastu eko gurvAdezena kathayati anye dhikAra zRNvantIti gacchapravRttiH, tata utthAya "abbhuTTiomi ArAhaNAesi" daMDakaM paThitvA kSamAzramaNadAnena kathayati "icchAkAreNa saMdisaha bhagavan mUlaguNa-uttaraguNAticAravizuddhinimittaM karemi kAussaggaM", guruva'te "kareha tata icchaM karemi bhaMte icchAmi ThAmi kAussaggaM annatthUsassieNa"mityAdi bhaNitvA pratikramaNena na zuddhAnAM aticArANAM vizuddhyartha dvAdazacaturvidazatistavacintanarUpaM kAyotsarga kuryAt / cAturmAsike kAyotsarge viMzaticaturviMzatistavacintanaM kuryAt , tathA sAMvatsarike kAyotsarge ca catvAriMzaccaturviMzatistavAn namaskAramekamadhikaM ca cintayet, tataH pArayitvA caturviMzatistavamekaM kathayitvA upavizya mukhavastrikA pratilekhya vandanakadvayaM dattvA, icchAkAreNa saMdisaha bhagavan samattakhAmaNeNaM abbhudiomi abhitara pakkhiyaM caumAsiyaM saMvacchariyaM khAmeuM ityAdinA samAptakSAmaNakaM vidhatte, atra gacchapravRttyA gururvakti puNyavanta trINi trINi namaskAra kahI cyAra khamAsamaNa dei pakkhiya caumAsiya saMvacchariya khAmaNAM khAmaha, tataH sAdhavaH // 166 // kSAmaNAsUtrAlApakaiH vAracatuSTayaM kSAmayanti / zrAddhastu caturbhizchobhavandanaiH bhUtalanthastamastako vAracatuSTayaM trIn trIna namaskArAn bhaNati, uktaM ca hetugarbha For Piva932nal use Only T Jain Education Inter w.jainelibrary.org Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANS TORPAIGAAGAARAIS "suttaM ambhuTThANaM, ussaggo puttivaMdaNaM taha ya / pajaMte a khAmaNayaM, taha cauro chobhavaMdaNayA // 1 // " tadante guravo bhaNanti 'nitthAragapAragAhoha'tti tataH sarve bhaNanti 'icchaM icchAmo aNusahi' iti hetugarbhe / taruNaprabhasuribAlAvabodhe tu pUrva sarve'pi 'icchAmo aNusaTTi miti bhaNanti, tato gurute 'nitthAragapAragAhoha'tti / atrAntare idaM| pAkhInai lekhaI' ityAdikaM vAkyaM zrItaruNaprabhasUribAlAvabodhavidhiprapAdau likhitaM nA'sti, tathApi AcAradinakare likhitamasti, tathAhi-"pAkhinai eka upavAsu athavA bI AMbila athavA tiNha nIvI cyAra ekAsaNAM athavA bIsahassasajjhAya etalai tapazcaryANi karI yathA zakti pakSadivasamAMhe praveza karijyo, tato gurubUte puNyavanto pAkhine lekhai eka upavAsa vI-AMbila tihi nIvI cyAra ekAsaNAM athavA bIsahasrasajjhAya karI eka upavAsanau pUrapUrijyo, pAkhinaI thAnake devasika bhaNijyo, tataH sarve'pi bhaNanti tahatti / cAturmAsikapratikramaNe etatsarva dviguNaM vAcyaM, sAMvatsarikapratikramaNe triguNaM vAcyaM, parametadvArtikavidhiH taruNaprabhasUrikRtabAlAvabodhAdau likhito nA'sti, tato vandanakaM dattvA devasikapratikramaNaM pUrvavatkArya, navaraM bhavanadevatAstutiradhikA kathyate, tatra hetugarne heturyathA-kSetra-3 devatAyAH pratyahaM smRtau bhavanasya kSetrAntaragatatvena bhavanadevyA api smRtiH kRtaiva, tathApi parvadine tasyA api bahumAnArhatvAt kAyotsargaH sAkSAt kriyate, pAkSikAdiparvatraye'pi / vidhiprapAyAM tu proktaM "saMvaccharie bhavaNadevayA kAussaggo na kIrai na ya thuI, asajjhAi kAussaggo vi na kIraI" iti / parvatraye'pi guruNA vardhamAnastutitraye kathite cA'nye vardhamAnastuti bhaNanti / zrIkharataragacche sati tadgotrIyAdizrAvake jayatihuyaNanamaskAraM bohittharAgotrIyaH WARA Jain Education Inters 2338Personal use Only Wiw.jainelibrary.org Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| pauSadhagrahaNAdhikAra // 167 // MONDONESSOSOROSSES zrAvako vakti 1 devavandane stuti zrImAlagotrIyaH 2 stotrAvasare ajitazAntistava eva kathyate, tatrA'pi lUNIyAgotrIyaH kathayati 3 laghustavasthAne ca uvasaggaharaM stotraM paThyate, tatrA'pi gaNadharagotrIya evaM kathayati 4 pAkSikacAturmAsikapratikramaNe yadi asvAdhyAyo na bhavet , tadA asajjhAyakAyotsargazcaturviMzatistavacatuSTayacintanarUpo'dhikaH kriyte| atrApi pAkSikAdipratikramaNe paJcavidhAcArazuddhiH tattatsUtrAnusAreNa svayaM jJeyA, sA caivaM saMbhAvyate-jJAnAdiguNa vat pratipattirUpatvAdvandanakAni saMbuddhakSAmaNakAni ca jJAnAcArasya 1 // 12 // 20 // 40 // logassa kAyotsargAnantaraM prakaTacaturviMzatistavacintanena darzanAcArasya 2 aticArAlocanapratyekakSAmaNakabRhallaghupAkSikasUtrakathanasamAptipAkSikakSAmaNakAdibhiH cAritrAcArasya 3 caturthatapaHpratipatti 1222040 / logassa kAyotsargAdibhirvAhyAbhyantaratapa AcArasya 4 sarvairapi taiH samyagArAdhitaiH vIryAcArasya 5 zuddhiH kriyate / yattu jJAnAdyAcArasUtrANAM vyatikramapAThaH tatra tattadgacchasAmAcAryAdipramANaM saMbhAvyate // 84 // // iti prtikrmnnaanukrmaadhikaarH||84|| nanu-zrIkharataragacchazrAddhAnAM pauSadhagrahaNe ko'nukramaH?, kutra uktazca? ucyate-atrArthe zrIjinaprabhasUrivinirmita-zrIvidhiprapApratipAditapATha eva pramANaM, sacA'yaM-"sapayaM pubaliMgio posahavihi saMkheveNa bhaNai jammidiNe sAvao sAviA vA posahaM giNNahi tammi-diNe, appabhAe ceva vAvAraMtara cAraNa gahiaposahovagaraNo posahasAlAe sAdhusamIve vA gacchai, tao iriyAvahiyaM paDikkamia gurusamIve ThavaNAyariyasamIve vA khamAsamaNadugapuvaM posahamuhapattiM paDile // 167n For Private & Personal use only MM w iainelibrary.org Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OBCHOCARUSOPRASURE hia paDhamakhamAsamaNeNa posahaM saMdisAvia bIakhamAsamaNeNa posahaM ThAemitti bhaNai, tao vaMdiya namukkAratigaM kaDDiya karemi bhaMte posahamiccAi daMDagaM vosirAmi pajaMtaM bhaNai, tao pubuttavihiNA sAmAiyAM giNhai, vAsAsu kaTThAsaNaM sesadumAsesu pAuMchaNaM ca saMdisAvemi auvautto sajjhAyaM karito paDikkamaNavelaM jAva paDivAlia pabhAi paDikkamaI", atra zrItaruNaprabhasUrivacasA sAdhuvat bahuvelaM saMdi0 bahuvelaM karemi tti kSamAzramaNadvayaM datte / tao AyariyaM uvajjhAyaM sava6 sAhUM vaMdai tao jai paDilehaNAe savelA tAhe sajjhAyaM karei, jAyAe a paDilehaNAe velAe khamAsamaNadugeNa paDi lehaNaM saMdisAvemi paDilehaNaM karemi tti bhaNiya muhapottiaM paDilehai, evaM khamAsamaNadugeNa aMgapaDilehaNaM karei, ittha aMgasaddeNa aMgaTThi kaDipaTTAi neaM ii gIyatthA / " atrAntare pahiraNau paDilehI thApanAcArya paDilehai iti zrItaruNaprabhasUrivacanaM, to uvaNAyariyaM paDilehitA navakAratigeNaM Thavia kaDipaTTayaM paDilehia puNo muhapattiM paDilehitA khamAsamaNadugeNa uvahipaDilehaNaM saMdisAvia kaMbalavatthAI, avaraNhe puNa vatthakaMbalAI paDilehai / tao posahasAlaM pamajia kajayaM vihie paridvavia, iriyaM paDikkamia sajjhAyaM saMdisAvia guNaNapaDhaNapucchayavAyaNavakkhANasavaNAi karei / atrA'vasare IryApathikIpratikramaNAnantaraM zrItaruNaprabhasUrivAlAvabodhapATha evaM, tathAhi-"ekakhamAsamaNe sajjhAyaM saMdisAvemi bhaNI, bIa khamAsamaNe sajjhAyaM karemi isau bhaNai, pachai baisIkarI vidhisu sajjhAya kri|" atha zrItaruNaprabhasUribAlAvabodhAdau proktaM nA'sti paraM sAprataM gacchapravRttyA 'uppannaM kevalaM nANaM' iti paryantamupadezamAlAsUtraM jAnubhyAM sthitvA guNayanti, jao gurusuM paDikamiuM na huvai athavA gurusuM paDikamiuM huvai te jo upadhAna karato huvai | Jain Education Inter LMw.jainelibrary.org For Private & Personal use only 92.5 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 sAmAcA-18 tau bhavasindhukulagurupAdamUle dvAdazAvartavandanA diyai, zaktisaMbhavai cauvihAra upavAsa pratyAkhyAna karai, zakti asaM-18 pauSadhagraharIzata- bhaSai sugurUpadiSTativihAropavAsa pratyAkhyAna karai, pache eka khamAsamaNe icchAkAreNa saMdisaha bhagavan bahubelaM saMdisA- NAdhikAra: km| vemi bhnnii| bIya khamAsamaNe bhagavan bahubelaM karemi pAchai eka khamAsamaNe icchAkAreNa saMdisaha bhagavan sajjhAyaM saMdi-10 sAvemi 3 cauttha khamAsamaNe icchAkAreNa saMdisaha bhagavan sajjhAyaM karemi isuMbhaNi 4 pAMcamai khamAsamaNe icchA0 saM0 // 168 // bha0 baisaNaM saMdisAvemi 5 chaTThai khamAsamaNe icchA0 saM0, bha0 baisaNaM ThAemi isu bhaNai 6 pachaI upadhAna tapa taNa dvAdazAvarta vAMdaNA dei karI muhapatti mukhe dei karI madhurasvarai sajjhAya karai iti / tao jAyAe paUNa porisie khamAsamaNadugeNa paDilehaNaM saMdisAvia muhapattiM ya paDilehiya bhoyaNapANabhAyaNAi paDilehai, tao puNo sajjhAyaM karei Ava kAlavelA tAhe AvassiAi purva ceihare gaMtuM deve vaMdei, uvahANavAhI puNa paMcahiM sakkathaehiM deve vaMdei tao jai pAraNAi tao paJcakkhANe pune khamAsamaNadugapuvaM muhapattiM paDilehia bhaNai bhAtapANI pArAveha uvahANI navakArasahio cauvihAro iyaro bhaNai poriso purimaDDo vA tivihAhAraM cauvihAhAraM vA ekAsaNaM nIvI AMbilaM vA jAva kAivelAtIe bhattapANaM parAvemitti, tao sakkathayaM bhaNiya khaNaM sajjhAyaM ca kAUM jahA saMbhavaM atihisaMvibhAgaM kAUM muha hatthe paDilehia namukkArapuvaM aratta duTTho asurasuraM acavacavaM addhaama vilaMbiaM aparisADiaM jemei, taM puNa nia-15||168|| ghare ahAppavattaM phAsuaMti posahasAlAe vA puvasaMdiTThasayaNovaNIyaM na ya bhikkhaM hiMDai, tao AsaNAo acalio |ceva divasacarimaM paJcakkhai taoiriyAvahiyaM paDikkamia sakkathayaM bhaNai, jai puNa sarIraciMtAe aTTho to niyamA * samaNadugeNa pADalA AvassiAi pu gapuvaM muhapatti bAhara cauvihAhAra jahA saMbhavaM Jain Education Inter R 092 Personal Use Only aw.jainelibrary.org Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duggai AvassiyaM karia sAhuva uvautto nijIvathaMDile gaMtuM aNujANaha-jassAvaggahotti bhaNiUNa disipavaNagAmasUriyAe samayavihiNA uccArapAsavaNe vosiria phAsuajaleNa Ayamiya posahasAlAe AgaMtUNa nisihIAi purva pavisia iriyAvahiyaM paDikkamia khamAsamaNapura bhaNati, icchAkAreNa saMdisaha bhagavan gamaNAgamaNaM Aloyaha icchaM AvassiaM| karia avaradakSiNappamuhadisAe gacchia disAloaM karia saMDAsae thaMDilaM ca paDilehia uccArapAsavaNaM vosiria nisIhilaM karia posahasAlaM paviTThA AvaMtajaMtehiM jaM khaMDiaMjaM virAhi tassa micchAmi dukkaDaM", tao sajjhAyaM tAva karei jAva pacchimapaharo jAe a, tammi khamAsamaNapuvaM paDilehaNaM karemi, puNo posahasAlaM pamajemi tti puvaM ca aMga paDilehaNaM kAUM posahasAlaM daMDapucchaNeNa pamajia kajea uddharia pariduvia iriyaM paDikkamia ThavaNAyariaM paDilehia Thavei / tao gurusamIve ThavaNAyarIya samIve vA khamAsamaNadugeNa muhapotiM paDilehia paDhamakhamAsamaNe icchAkAreNa saMdisaha bhagavan sajjhAyaM saMdisAvemi bIa, khamAsamaNe sajjhAyaM karemi tti bhaNia sajjhAyaM vaMdaNayaM dAUNa gurusakkhiyaM paJcakkhAI, tao khamAsamaNadugeNa uvahi thaMDilapaDilehaNa saMdisAvIya uvahi paDilehaNaM karemi khamAsamaNadugeNa baisaNaM saMdisAvemi baisaNaM ThAemi tti bhaNiya vatthakaMbalAI paDilehei / ittha jo abhattaTThI sa sabovahi paDilehANaMtaraM kaDipaTTayaM paDilehei, jo puNa bhattaTThI so kaDipaTTayaM paDilehia, uvahiM paDilehi iti viseso / tao sajjhAyaM tAva karei jAva | kAlavelA, jAyAe atIe uccAramAsavaNaM thaMDile cauvIsaM paDilehia, jA tammi diNe cauddasIe pakkhiyaM cAummAsaM *08%AISISSAR sAmA029 IES Jain Education Inter For P & Personal Use Only 237 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 169 // Jain Education Inter vA aha aTTamI uddiTThA punnimAsiNI vA to devasiaM, aha bhaddavaya suddhacautthIto saMvacchariaM paDikkamaNasAmAyArIe | paDikkamia sAhuvissAmaNaM kuNai, tao sajjhAyaM tAva karei jAva porasI uvariM jai samAhIto lahuasareNaM kuNai jahA khuddajaMtuNo na uThati, tao AsaJjabhaNaNapurao bhUmipamajjaNAi vihiya sarIraciMto, khamAsamaNadugeNa muhapottiM paDilehiya khamAsamaNeNa rAIyaM saMdhArayaM saMdisAvia vIa khamAsamaNeNa rAIsaMthArae ThAemitti bhaNiya sakkatthayaM bhaNai / tao saMdhArayaM uttarayaM - uttarapaTaM ca jANugovariM mIluttu pamajia bhUmie patthareI, tao sarIraM pamajia nisIhi namo khamAsamaNANaM ti bhaNiya saMthArae Thaviya namukkAratigaM sAmAiyaM ca uccAriya aNujANaha paramaguru iccAI gAhAo bhaNiUNa vAmabAhUvahANo niddAmukhaM karei / jai uccattara tao sarIrasaMdhArae pamajjia aha sariraciMtAe uTThai to | sarIraciMtaM kAUNa iriyaM paDikkamia jahaNNeNa vi gAhAtigaM guNia suyai sutto vi jAva na niddA eti tAva dhammajAgariaM jAgaraMto thUlabhaddAi maharisicariAI paribhAvei / tao pacchimarayaNIe uTThia iriyAvahiyaM paDikamia kusumiNa| dusumiNakA ussaggaM sayaussAsaM, mehuNa sumiNA aDDattara sayaussAsaM kariya, sakkatthayaM bhaNiya puttavihie sAmAiyaM kAuM sajjhAyaM saMdisAvia tAva karei jAva paDikkamaNavelA / tao vihiNA paDikkamia jAyAe paDilehaNAe puSavihiNA 4 // 169 // kAUNaM paDilehaNaM jahannao vi muhuttamittaM sajjhAyaM kariya / posahapAraNaTThI khamAsamaNadugeNa muhapottiM paDilehiya khamAsamaNaputraM bhaNai, icchAkAreNa saMdisaha bhagavan posahaM pArAveha, guru bhaNai 'puNo vi kAyabo', bIakhamAsamaNeNa posahaM pauSadhagrahaNAdhikAraH 85 w.jainelibrary.org Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAremitti, guru bhaNai 'AyAro na mottabo'tti tao namukkAratigaM uvaDhio bhaNai, puNo muhapottiM paDilehia puSavihiNA sAmAiyaM pArei, posahe pArie, niyamAi saMbhave sAhU lAmia pAriavaMti / jo puNa rAtiM posahaM lei so saMjhAe uvahiM paDilehai, tao posahe ThAuM thaMDillapehaNAI sabaM kariya navaraM jAva divasasesaM rattiM vA pajuvAsAmitti uccarai |pabhAe puNa jAva ahorattiM divasaM vA pajuvAsAmitti uccarai iti vidhiprapApAThaH / rAtripauSadhagrahaNavidhiH zrItaruNaprabhasuribAlAvabodhokto'pi likhyate, tathAhi-rAtri-pauSadhapratilekhanAvelAsamaya upadhilekhanAvelAsamaya upadhilekhanA kIjai, paridhAnapratilekhanA puNo kIjai, pachai divasa-aNi Athamiyai huMtai mUlapade pahilaM iriyAvahiyaM paDikkamI karI eka khamAsamaNe posahamuhapattiM paDilehimi kahI UbhA hoi, eka khamAsamaNe posahaM saMdisAvemi kahI, vIjai khamAsamaNe posahaM ThAemi bhaNI taiya khamAsamaNadAnapUrvaka UbhA hoi, ardhAvanatagAtra huto muhapari muhapatti dei guruvacana anubhAsato tiNi vAra namaskArabhaNanapUrvaka 'karemi bhaMte posahaM' ityAdi posaha daMDaka tiNivAra ucarai, tadanantari pUrvarIti karI sAmAyika karai, iriyAvahI pahilI paDikkamI chai, suija pramAna kIjai, valI sAmAika daMDaka chApAchai paDikamIje nahI iti // tathA atra zrAvako yadA pAzcAtyarAtrI kAlavelAyAM pauSadhaM gRhNAti tadA prAradina sandhyAyAM pauSadhopakaraNAni pratilekhayitvA baddhA pRthag rakSati, tataH tairupakaraNaiH kAlavelAyAM pauSadhaM gRhNAti, sAmpratamevaM gacchapravRttidRzyate, paraM vidhiprapAyAM zrItaruNaprabhasUribAlAvabodhe cedaM likhitaM nA'sti / punaH pauSadhavidhi Jain Education Intem For Private & Personal use only 121 Mainelibrary.org Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata // 17 // BEOGRASSSSSSSS prapaMcaH shriijinvllbhsuurivircitpaussdhvidhiprkrnnaadvseyH| tathA atra zrItaruNaprabhasUribAlAvabodhe pUrva paridhAnaM prati-18 dIkSAdAnalekhyaH pazcAt sthApanAcArya pratilekhayatItyuktaM, atra ca vidhiprapAyAM sthApanAcArya pratilekhya pazcAt paridhAnaM pratilekha-16 vidhiH yatItyuktaM 1 tathA 'iyaro bhaNai' ityatra upadhAnapauSadhaM vinA pauSadhamadhye bhaktapAnIyapAraNavidhiruktaH 2 tathA tRtIyapraharapratilekhanAyAM sthApanAcAryapratilekhanAnantaraM zrAvakaistu sAdhuvat svAdhyAyakaraNaM upadiSTaM 3 punaH tatraiva svAdhyAyAnantaraM pratyAkhyAnanimittaM vandanakadAnaM pauSadhikasya pratipAditaM 4 tathA taruNaprabhasUribAlAvabodhe prokkamidaM, yaduta zrAvako godohanavelAyAM sAdhusamIpe samAgatya 1 aMgapratilekhanAM 1 vastrapratilekhanAM 2 uccArabhUmipratilekhanAM 3 ca kRtvA | IryApathikI pratikramya pazcAt pauSadhaM karoti iti, tatra rAtrau kathaM teSAM trayANAM pratilekhanA zuddhyati ? tathA pravRttirapi no dRzyate 5 tathA sAyamapratilekhito'pakaraNaiH pAzcAtyarAtrau pauSadhakaraNaM nigaditam 6 iti / zabdapaTU visaMvAdiprAyaM dRzyate, gacchapravRttyA samaM, punaH tadabhiprAya granthakAro'nye'pi ca bahuzrutA vidantIti nA'smAkamabhinivezo, yathA'sti tathA pramANam // 85 // // iti paussdhkrnnaanukrmaadhikaarH|| 85 // nanu-dIkSA-dAnavidhiH kutra pratipAdito'sti ? ucyate-zrIvidhiprapAyAM, atra ziSyANAM sukhAvabodhArtha sa eva pAThaH // 17 // saMskRtIkRtya likhyate, zrAvakaH kadAcit cAritramohanIyakarmakSayopazamena pravrajyApariNAme jAte dIkSAM pratipadyate, ataH MIRISAARECERCA A w.jainelibrary.org Jain Education Inter Rersonal use only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / tasyA vidhirbhaNyate, pravrajyAdinAt pUrvadine sandhyAsamaye vratagrAhisattvo yathA vibhUtyA maGgalaturyasahito rajoharaNAdi-15 | veSasaMgata-cchabbakena sadhavAzucinArI zirasi nyastena samaM samAgatya guruvasatyAM samavasaraNAdi pUjAsatkArA-kSatAvartanAli-18 kerasahito kRtvA gurUNAM pAdau vandate, tato gururvAsacandanAkSatAnabhimatrya ziSyazirasi vAsakSepaM kuryAda, vardhamAnavidyAdibhiH / aTTA [ATTI] adhivAsya kusumbharaktadazikAyA udbhAhayati candanamakSatAMzca zirasi dadAti, tato rajoharaNAdiveSa madhivAsya tasya madhye pUgIphalAni paJca sapta nava paJcaviMzatirvA prakSepayati, bhUtipoTTikAM ca, tato veSachabbakena sadhavAnArI6 zironyastena samaM ubhayapArthasthitayoH hastagRhItaniSkozakhaDgayoH dvayoH puruSayoH satohaM gatvA jinabimbAni pUjayitvA teSAM purastAt zAsanadevatAyA vA purastAt chabbakaM sthApayitvA rAtrijAgaraNaM kurvanti zrAvakAH, zrAvikAzca devagurUNAM caturvidhasaMghasya ca gItAni gAyantyastiSThanti yAvat prabhAtavelA / tataH prabhAte gurUNAM caturvidhasaMghasahitAnAM gRhamAga-2 | tAnAM pUjAM kRtvA amArighoSaNapUrva dAnaM dadAti yathocitaM svajanAdivarga sanmAnayati, tataH tasya mAtRpitRbandhuvargo gurUNAM pAdau vandayitvA bhaNati-"icchAkAreNa sacittaM bhikkhaM paDiggaheha" gururbhaNati-"icchAmo vaTTamANajogeNa" tato saMghasahi| tena yAnAdiSu samArUDho maGgalaturyaraveNa svayameva dAnaM dadan jinabhavanaM samAgacchati, lagnAdikAraNe pazcAdvalito jinAnAM pUjAM karoti, tato'kSatairnAlikerasahitaiH aJjaliM bhRtvA namaskArapUrva pradakSiNAtrayaM dadAti, tataH pUrvoktavidhinA puSpANi | akSatAzca kSipati dIkSAnimittaM, tataH pazcAt IryApathikI pratikramya kSamAzramaNapUrva pUrvapratipannasamyaktvAdiguNaH ziSyo Jain Education Intemall For Private Personal Use Only 941 OMainelibrary.org Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 171 // 6 bhaNati "icchAkAreNa tumbhe amhaM savaviraisAmAiya ArovaNatthaM ceiAI vaMdAveha", yaH punaH pUrvA'pratipannasamyaktvAdi- dIkSAdAnaguNaH sa "sammattasAmAiya 1 suasAmAiya 2 sabaviraisAmAiya 3 ArovaNatthaM ti" bhaNati, gururAha "vaMdAvemo" punarapi vidhi: kSamAzramaNaM dattvA gurupurato jAnubhyAM tiSThati gururapi tasya zIrSe vAsaM kSipati, tato guruNA saha caityAni vandate. AdhakAra gururapi svayameva zAntinAtha-zAntidevatAdistutIrdadAti zAsanadevatAkAyotsarge uddyotakaracatuSkaM caMdesunimmalayarA pajaMtaM cintayati, gururapi pArayitvA stutirdadAti, zeSAH kAyotsargasthitAH zRNvanti, pazcAt sarve'pi uddyotakaraM paThanti, tato namaskAratrikaM kathayanti, tato jAnubhyAM sthitvA zakrastavaM paJcaparameSThistavaM ca bhaNanti, tato gururveSaM abhimantrayati pazcAt kSamAzramaNaM dattvA ziSyo bhaNati "icchAkAreNa saMdisaha [bhagavan ] tunbhe amhaM rayaharaNAi vesaM samappeha", tato namaskArapUrve sugRhItaM karehatti bhaNan ziSyo dakSiNabAhusaMmukhaM rajoharaNadasikAH kurvan pUrvAbhimukha uttarAbhimukho vA veSaM samarpayati,8 punaH kSamAzramaNaM dattvA rajoharaNAdiveSaM gRhItvA IzAnadizi gatvA AbharaNAdyalaGkAra unmuJcati veSaM ca paridadhAti, pradakSiNAvarta caturaGgalopari kartitakezo gurupArzvamAgatya kSamAzramaNaM dattvA bhaNati "icchAkAreNa tumhe amhaM aTuM giNhaha" | punaH kSamAzramaNaM dattvA Urdhvasthitasya ISad avanatakAyasya namaskAratrikaM uccarayitvA Urdhvasthito guruH prAptAyAM lagna|velAyAM samakAlanADIdvikapravAhavarja abhyantaraM pravizya zvAsaM askhalitaM aTTAtrikaM gRhAti, tat samIpasthitasAdhuH sadaza- // 17 // vastreNa aTTAH pratIcchati, tataH kSamAzramaNaM dattvA ziSyo bhaNati "icchAkAreNa tubbhe amhaM sabaviraisAmAiyaArovaNatthaM IR Jain Education Inter jainelibrary.org Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Inter kAussaggaM karAveha, khamAsamaNapuDhaM saba viraisAmAiya ArovaNatthaM karemi kAussaggaM annatthUsassieNa "mityAdi paThitvA utdyotakaraM sAgaravaragaMbhIrA paryantaM ziSyo guruzca dvAvapi cintayataH pArayitvA udyotakaraM bhaNataH, tataH kSamAzramaNaM dattvA ziSyo bhaNati, icchAkAreNa tumbhe amhaM sabaviraisAmAiyasuttaM uccArAveha, gururAha, uccarAvemo / punaH kSamAzramaNaM dattvA ISadavanatakAyo guruvacanaM anuvadan namaskAratrikapUrva sabaviraisAmAiyasUtraM vAratrikaM uccarati, tato gururmantroccArapUrva praNAmaM kRtvA lokottamAnAM pAdeSu vAsaM kSipati, akSatAnabhimatrya saMghAya dadAti / tataH kSamAzramaNaM dattvA ziSyo bhaNati "saMdisahakiM bhaNAmo" gururbhaNati " vaMdittA paveyaha", punaH kSamAzramaNaM dattvA bhaNati " icchAkAreNa tumhe amhaM sabaviraisAmAiaM Aroveha gururvAsakSepa pUrvaM bhaNati " AroviyaM 3 khamAsamaNeNa hattheNaM sutteNaM tadubhaeNaM sammaM dhAraNIyaM ciraM pAlanIyaM nitthAragapAragAhohi, guruguNehiM buDDhAhiM, sIso, icchAmo aNusaTThitti bhaNitvA kSamAzramaNaM dattvA bhaNati tumhANaM paveiyaM saMdisaha sAhUNaM paveemi, tataH kSamAzramaNaM dattvA namaskAramuccaran pradakSiNAM dadAti, vAratrayaM saMghazca tacchirasi akSatanikSepaM karoti, tataH kSamAzramaNaM dattvA bhaNati "tumhANaM paveiyaM sAhUNaM paveiyaM saMdisaha kAussaggaM karemi ", gururbhaNati | kareha / punaH kSamAzramaNaM dattvA "sabavirai ArovaNatthaM karemi kAussaggaM annatthUsassieNa "mityAdi paThitvA sAgaravaragaMbhIrAparyantaM udyotakaraM cintayitvA pArayitvA udyotakaraM paThati, tataH kSamAzramaNapUrvaM bhaNati "icchAkAreNa tumbhe amhaM sabavirai sAmAiyathirIkaraNakAussagaM karAveha, sadyaviraisAmAiyathirIkaraNatthaM karemi kAussagaM" tatra sAgaravaragaMbhI 243 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SOMA sAmAcArIzata km| // 172 // rAparyantaM uddyotakaraM cintayitvA pArayitvA udyotakaraM paThati / tataH kSamAzramaNaM dattvA "icchAkAreNa tumbhe amhaM nAma-18 upadhAnaThavaNaM kareha gururbhaNati "kremo|" tato vAsaM kSipyan ravizazigurusomagocarazuddhyA yathocitaM nAma karoti, tataH kRta- vidhiH nAmA ziSyaH sarvasAdhUn vandate, AryikAH zrAvakAH zrAvikA api taM vandante / tataH kSamAzramaNapUrva ziSyo guruM bhaNati adhikAra "tumme amhaM dhammovaesaM deha' "punaH kSamAzramaNaM dattvA jAnubhyAM sthitaH ziSyaH zRNoti gururbhaNati" "cattAri paramaMgANi ityAdhuttarAdhyayanAnAM tRtIyamadhyayanaM "paJcajjA vihANaM vA jayaM care jayaM ciDhe" ityAdi vA so'pi ca saMvegAtizayatastathA puNoti yathA'nyo'pi ko'pi pavajati, atra saMgrahagAthA__ "ciivaMdaNavesappaNa-saMmaMcauraMgulagga aTTahI]gaho / sAmAia tiakalaNa-tipayAhiNa vAsa ussaggo // 1 // " // iti diikssaadaanvidhirdhikaarH||86|| nanu-saptasu upadhAneSu zrAddhAnAM kasmin upadhAne kati upavAsAH?,1 kati pauSadhAH?, 2 kiM nAma?, 3 ka upadhAnapravezavidhiH?, 4 kA prabhAte kriyA?, 5 kA tRtIyaprahare kriyA ?,6ko vAcanAkaraNavidhiH?, 7 ka utkSepavidhiH, 8 ko nikSe pavidhiH?, 9 kA kartavyatA nityaM ? 10 kA ca paDipunnAvigaipAraNA kartavyatA?,11? atrocyate-eteSAM ekAdazapraznAnAM uttarasvarUpaM kiMcidvidhiprapA-taruNaprabhasUribAlAvabodhAnusAreNa kiMcit saMpradAyAnusAreNa, kiMcicca sAMprataM zrAvakakriyamANa- | // 172 // kriyAnusAreNa ziSyasukhAvabodhArtha prAkRta-saMskRta-bArtikarUpatayA likhyate / tatra prathama pratyupadhAnaM upavAsasaMkhyA 1 pauSa RRRRRRRR GOGOS Jain Education inter ForP944 For Private Personal Use Only X w.jainelibrary.org Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhasaMkhyA 2 nAmAni 3 cAha-paMcamaMgalamahAsuakhaMdhe paDhama duvAlasaM tao paMcaNhaM ajjhayaNANaM namoarihaMtANaM ityata Arabhya namo loe sabasAhUNaM yAvat egA vAyaNA dijji1| ittha puNa ajjhayaNA aTTha tao AyaMbila advagaM aTThamaM ca 3 tao tiNhaM ajjhayaNANaM eso paMca namukkAro ityata Arabhya havai maMgalaM yAvat bIyA vAyaNA dijai 2 atropavAsAH sArdhadvAdaza, pauSadhAviMzatiH, vidhinA vahanetu upavAsA dvAdaza pauSadhAzca SoDaza, idaM paMcamaMgalamahAsuakhaMdha namukkAratapaH visaDeti nAma idaM prathamopadhAnaM / 1 / iriyAvahiA-suakhaMdhe vi aTTha ajjhayaNA tiNi caramANi cUlA bhinnai, tattha duvAlasame tave puNNe "icchAkAreNa saMdisaha" ityata Arabhya je me jIvA virAhiyA "yAvat" paDhamA vAyaNA dijai 1 tao AyaMbila adrame aTTame ca kae egiMdiyA ityata Arabhya ThAmi kAussaggaM yAvat bIA vAyaNA dijjai 2 atrA'pi upa-10 vAsAHsArdhadvAdaza pauSadhAviMzatividhinA vahane tu upavAsA dvAdaza pauSadhAH SoDaza, idaM iriyAvahiyAtapaH visaDeti nAma idaM dvitIyamupadhAnaM / 2 / "bhAvArihaMtatthae paDhamaM aTThamaM tao namutthuNaM" ityata Arabhya "gaMdhahatthINaM" yAvat paDhamA vAyaNA hai. dijjai 1 "tao solasaehiM aMbilehiM gaehiM loguttamArNa" ityata Arabhya dhammavaracAuraMtacakkavaTTINaM yAvat bIyA vAyaNA dijai 2 "puNo tao solasahiM aMbilehiM gaehiM appaDihayavaranANadasaNadharANaM ityata Arabhya save tiviheNa vaMdAmi yAvat taiyA vAyaNA dijai 3 atropavAsA dvAviMzatiH pauSadhAH paJcatriMzat , vidhinA vahane tu upavAsA ekonaviMzatiH pauSadhAH paJcatriMzadeva 35 idaM namutthuNaM tapaH pAMtrIsaDeti nAma tRtIyamupadhAnaM / 3 / "ThavaNArihaMtatthae purSi cautthaM tao Jain Education Intent 245Use Only Ww.jainelibrary.org Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 173 // tinni aMbilANI tao tiNhaM ajjhayaNANaM arihaMtaceiyANaM' ityata Arabhya vosirAmi yAvat egA vAyaNA dijai 1 upadhAnaatropavAsAH sAdhauM dvau pauSadhaH catvAraH idaM arihaMtaceiANaM tapaH caukaDeti nAma cturthmupdhaanN| 4 / "nAmArihaMta cau vidhiH vIsatthae paDhamaM aTThamaM tao logassa ujjoagare" ityata Arabhya cauvIsaMpi kevalI iti yAvat paDhamA vAyaNA dijjai 1 adhikAraH "puNo bArasahiM AyaMbilehiM gaehiM usabhamajiaMca vaMde" ityata Arabhya vaddhamANaM ceti yAvat bIA vAyaNA dijjai 2 "puNo terasahiM AyaMbilehiM egahiM "evaM mae" ityata Arabhya prAntaM yAvat taiyA vAyaNA dijai 3 atropavAsAH sArdha| saptadaza, pauSadhA aSTAviMzatiH, vidhinA vahane tu upavAsAH sArdhapaJcadaza pauSadhAstu aSTAviMzatireva, idaM cauvIsasthayatapaH aTThAvIsaDeti nAma paJcamamupadhAnaM / 5 / "davArihaMtatthae paDhamaM cautthaM tao paMca AyaMbilANi aMte pukkharavaradIvaDhe"| ityata Arabhya suassa bhagavao iti yAvat egA vAyaNA dijai, atra upavAsAH sArdhatrayaH pauSadhAH SaT , idaM pukravara varadIvaDDe tapaH chakkaDeti nAma SaSThaM upadhAnaM // 6 // siddhatthaya-suyakhaMghe "siddhANaM buddhANaM" ityata Arabhya tArei naraM vA nAriM vA iti yAvat egA vAyaNA dijjai, atra upavAsaH ekaH sa ca caturvidhAhAra eva pauSadho'pi ekaH, idaM siddhANaM buddhANaM tapomAleti nAma saptamaM upadhAnaM // 7 // 3 athopadhAnapravezanavidhiH prAha-yadi bahavaH zrAvakAH zrAvikAca upadhAne pravizanti tadA saMghanAmnA candrabalaM grAhyaM; saMghasya kumbharAziH jJeyaH, tadabhAve yo yA vA pravizati tannAmnA candrabalaM grAhyaM 16 // 173 // tathA upadhAnavAhI sandhyAyAM vAcakAdipadasthasamIpe samAgatya IryApathikI pratikramati, tataH kSamAzramaNaM dattvA bhaNati, Jain Education i anaw.jainelibrary.org Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amuga uvahANatave pavesaha gururbhaNati pavesemo navakArasI karijyo, aMgapaDilehaNa saMdisAvajo, uvahANavAhI bhaNati tahatti, tRtIyAdyupadhAnapraveze kAlavelA pauSadhagrahaNe tu navakArasI karijyo, aMgapaDilehaNa saMdisAvajyo upadhAnavAhI 5 bhaNati tahatti, atra kSamAzramaNadAnAnantaraM caturvidhAhAraM karotu pAnIyaM vA pibatu bhojanaM vA karotu vicAro vyavasthA vA nAsti, atha kenA'pi kAraNena sandhyAyAM kSamAzramaNaM na dattaM, tadA pAzcAtyarAtrau api pratikramaNavelAtaH prAk pUrvarItyA kSamAzramaNadAnaM kArya, kAlavelAyAM pratikramaNaM kArya navakArasIpratyAkhyAnaM ca mAlikapAdhai kArya / tato vAcakAdipadasthasamIpe samAgantavyaM 1 tatra yadi prathamopadhAnadvayaM bhavet tadA'vazyaM nandI kartavyA, nandImadhye eva ca tadupadhAnasya utkSepo vidheyo atha yadi zeSopadhAnAni tadA nandIniyamo nA'sti / tataH prAtaH prathamaM tadutakSepaH kAryaH, tataH pauSadhasAmAyikayorgrahaNaM tato vandanakaSaTUdAnapUrva sukhatapovandanakaM, tataH sukhatapaHpRcchA ca iti upadhAnapravezanavidhiH 15/14 / athopadhAnavAhinaH prAbhAtikakriyAmAha, upadhAnavAhI prAtaH padasthasamIpe samAgatya, gurvAdezena IryApathikI 3 pratikramyA AgamanaM Alocya pauSadhaM sAmAyikaM ca gRhItvA kSamAzramaNadvayadAnapUrva pratilekhanAM karoti, tataH kSamAzramaNadvayadAnapUrva aGgapratilekhanAM karoti, tato mukhavastrikA pratilekhya prathamakSamAzramaNena ohi paDilehaNaM saMdisAvemi hai dvitIyakSamAzramaNena ohi paDilehaNaM karemi iti bhaNati, tato mukhavastrikA pratilekhya padasthapade vandanaSaTuM dadAti, tato gururvadati "paveyaNaM paveyaha upadhAnavAhI ca kSamAzramaNaM dattvA ardhAvanatakAyaH zRNoti, gururbhaNati 'amugauvahANa *BACARROSSA ASSESSORIA Jain Educate 247es Personal use only Liljainelibrary.org Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhiH sAmAcA- niruddhanimittaM vA tava karai ityuktvA upavAsaM, AyaMbilaM, egAsaNaM vA, pratyAkhyAnaM kArayati, upavAse AyaMbile niruddhatti upadhAnarIzata- vaktavyaM, ekAzane nirvikRtike ca nimitteti vaktavyaM / tataH prathamakSamAzramaNena bahuvelaM saMdisAvemi dvitIyakSamAzramaNena / kam / bahuvelaM karemi tR0 kSa0 baisaNaM saMdisAvemi ca0kSa0 baisaNaM ThAemi paM0 kSa0 sajjhAyaM saMdisAvemi pa0 kSa0 sajjhAyaM adhikAraH // 174 // 18 karemi sapta0 kSa0 pAMguraNaM saMdisAvemi aSTama0 kSa0 pAMguraNaM paDigAhemi navama0 kSa0 kaTThAsaNaM saMdisAvemi dasama0 kSa0 // kaTThAsaNaM paDiggahemi / tato mukhavastrikA pratilekhya vandanakadvayaM dadAti, gururvadati sukhatapa upadhAnavAhI vadati tumhArai prasAdai iti prabhAtasaMbandhI updhaanvidhiH|5| ___ atha upadhAne tRtIya-prahara-saMbaMdhividhilikhyate, tathAhi-tRtIyapraharasya pratilekhanAyAM jAtAyAM sthApanAgre mAlikAdezena IyopathikI pratikramya prathamakSamAzramaNena paDilehaNaM karemi dvitIya kSa0 posahasAlaM pamajemi, ityuktvA mukhavastrikA pratilikhati, evaM kSamAzramaNadvayadAnapUrva aGgapratilekhanAM mukhavastrikA pratilikhati, tato vasatiH pramArjayati tatra yadi tasmin dine bhojanaM kRtaM bhavati, tadA padasthasamIpe kriyAkaraNAdaka paridhAnaveSaM eka pratilikhati na zeSavasvANi, atha yadi tasmin dine upavAso bhavati, tadaika veSamapi na pratilikhati, tataH padasthasamIpe samAgatya IyopathikI // 174 // pratikramya pratilekhanAM aGgapratilekhanAM ca punargurusamakSaM karoti, tato mukhavastrikA pratilikhya vandanakapaTuM dadAti tata|zcaturvidhAhAraM trividhAhAraM vA pratyAkhyAnaM kRtvA, kSamAzramaNadazakaM dadAti, tathA-ohi paDilehaNaM saMdisAvemi 1 ohi SARKAR ARESHRE E Jain Education temi IN jainelibrary.org For Private & Personal use only 948 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDilehaNaM karemi 2 sajjhAyaM saM03 sajjhAyaM ka0 4 baisaNaM saM05 baisaNaM ka0 6 pAMguraNaM saM07 pAMguraNaM paDiggahemi 8 kaTThAsaNaM saMdi09 kaTThAsaNaM paDiggahemi 10 punarmukhavastrikA pratilikhya vandanakadvayaM dattvA sukhatapeti pRcchA, upadhAnavAhi bhaNati tumhArai prasAdai / tataH sarvopakaraNAni pratilikhati mAtrakAdikamapi sarva pratilikhyate / tathA yasmin dine te bhuktaM tasmin dine pauNapaharapratilekhanAyAM sthAlIkaccolAdikaM sarvamapi bhujyamAnaM pratilikhati, upavAsadine tu na, iti | upadhAne tRtIyapraharasaMbandhI vidhiH|6|| __atha vAcanAvidhirlikhyate-sandhyAyAM prathamaM caturvidhAhAraM kRtvA IryApathikI pratikramya mukhavastrikA pratilikhya vandanakadvayaM dattvA pahilai upadhAni paMcamaMgalamahAsuakhaMdhassa paDhamavAyaNApaDigahaNatthaM kAussaggaM karAvemo, pahilai upa, dhAni paMcamaMgalamahAsuyakhaMdhapaDhamavAyaNAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU0 ityAdi bhaNanapUrva kAyotsarge sAgaravaragaMbhIrA yAvat logassa 1 cintyate, pArite ca saMpUrNa lo0 bhaNitvA, tataH kSamAzramaNapUrva icchAkAreNa paMcamaMgalamahAsu-| yakhaMdhassa paDhamavAyaNA paDigahaNatthaM ceiAI vaMdAveha gururbhaNati vaMdAvemo, vAsakSepa karAveha gururbhaNati karAvemo tato vAsakSepaH kAryaH, tatazcaityavandanaM tataH kSamAzramaNapUrva icchAkAreNa saMdisaha bhagavan vAyaNaM saMdisAvemi bIye khamAsamaNe vAyaNaM paDigahemi, tataH kSamAzramaNaM dattvA upadhAnavAhinaH karadvayagRhItamukhavastrikAcchAditamukhasya ardhAvanatagAtrasya namaskAratrayapUrva guruvAratrayaM tattatsUtrAlApakasya vAcanAM dadAti, tato vAyaNAmAMhi micchAmi dukkaDamiti vAkyaM prAnte, evaM iriyAvahiyasuakhaMdhAdinAmoddezena sarveSAM upadhAnAnAM vAcanAvidhiH kArya iti vaacnaavidhiH|7| sAmA0 30 Jain Education Intema XIw.jainelibrary.org 24%usonal use only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIzata upadhAnavidhiH adhikAra % 87 sAmAcA- __ atha utkSepavidhimAha-prathamaM IryApathikI pratikramya mukhavastrikA pratilikhya vandanakadvayaM dattvA kSamAzramaNapUrva upadhAna vAhI bhaNati-"pahilai upadhAni paMcamaMgalamahAsuakhaMdhatavaM ukkhivaha" gururbhaNati-ukkhivAmo, pahilai upadhAni paMcamaMgala kam / mahAsuakhaMdha ukkhevAvaNi aM naMdipavesAvaNIyaM karemikAussaggaM annatthUsassieNa"mityAdi pUrva kAyotsarge caMdesu nimmala yarAparyantaM caturviMzatistavamekaM cintayitvA pArite ca saMpUrNa kathayitvA, kSamAzramaNadAnapUrva bhaNati, pahilai upadhAni pNcm||175|| galamahAsuakhaMdha-ukkhivAvaNIyaM ceiAI vaMdAveha, gururbhaNati vaMdAvemovAsakSepa karAveha gururbhaNati karAvemo, tato vAsakSepapUrva saMpUrNa caityavandanaM kriyate / evaM sarvatropadhAneSu utkSepo jJeyo, navaraM prathamopadhAnadvaye naMdimadhye kAryate utkssepH| | zeSopadhAneSu tu na nandimadhye kAryate / atha yaddine na nandi tadA prAtaH pravezadine utakSepaH kAryate, paraM nijanijopadhAnanAmAdibhiH AlApena kAryaH iti utkssepvidhiH|8| atha nikSepavidhimAha tapo'vasAnadine sandhyAyAM kRtacaturvidhAhAraH prAtarvA IryApathikI pratikramya mukhavastriko pratilikhya vandanakadvayaM dAdattvA upadhAnatapovAhI bhaNati "icchAkAreNa saMdisaha bhagavan amugatavaM nikkhiveha" gururbhaNati "nikkhivAmo", tata icchaM ti bhaNitvA kSamAzramaNaM dattvA bhaNati "icchAkAreNa saMdisaha bhagavan amugatavanikkhivaNatthaM kAussaggaM karA- |veha" gururbhaNati "karAvemo, icchAmi khamAsamaNo0 amugatavanikkhiyaNathaM karemi kAussaggaM annatthU" ityAdi bhaNitvA sakAyotsarge namaskAramekaM cintayitvA pArite'pi namaskAramekaM kathayitvA kSamAzramaNaM dattvA "amugatavanikkhivaNatthaM cei AI vaMdAveha" gururbhaNati "vaMdAvemo" tataH saMpUrNA caityavandanAM karotIti nikssepvidhiH|9| E 17 // Jain Education Interational Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interna atha nityakartavyatAmAha-sA nityakartavyatA kA'pi zAstroktA kA'pi sAMprataM dRzyamAnaparamparAgamyA, tathAhi --upadhAne | zrAvakairvikRtimadhye ekaM ghRtameva grAhyaM nA'nyA kA'pi vikRtiH 1 / upadhAne triMzannirvikRtikAnAM madhye ekamapi nirvi|kRtikaM na grAhyaM, tathAvidhakAraNe tu sati khaNDAdigrahaNaM yatanayA kAryaM 2 / utkaTadravyANi api na grAhyANi 3 / ArdraharitazAko'pi na grAhyaH 4 / ghRtatailAdi vyAdhAritazAko'pi na grAhyo, dhUmitastu grAhyaH 5 / talitaparpaTasIrAvaTikAdikamapi na grAhyaM 6 | annAdipariveSikA strI kRtarAtriprAyazcittA zuddhyati nA'nyathA 7 / annAdipariveSikAyA vastrANi daNDita - khaNDitAdikAni na zuddhyanti 8 / jemanAdibhUmisthAnamapi kRtarAtriprAyazcittayA daNDitakhaNDitAdivastrarahitayA pramAjiMtaM zuddhyati 9 / yAvanti ca vastrAdyupakaraNAni tapaHpravezaprathamadine gRhItAni bhavanti tAni sarvANyapi bhogyAbhogyAni ubhayakAlaM pratilekhyAni 10 / jemanasthAlI kaccolakAdIni tu jemanadine pAdona prahara pratilekhanAsamaye pratilekhanIyAni nA'nyadA bhojanAbhAvAcca 11 / kadAcit hArakuNDalAdikaM gRhItaM svadehAduttArya svagRhAdau mocyaM bhavet tadA vinA | upadhAnaM yayA striyA ahorAtra pauSadho gRhIto'bhavet tasyA haste rAtrau na tu dine upadhAnavAhinyA deyaM sA ca prAtaH taduktasthAne muJcati 12 / upadhAne sarvANi vastrANi svayaM vA mAlikayA vA pratilekhitAni zuddhyanti 13 / sarvaM kriyAnu| SThAnaM AdezanirdezAdikaM mAlikAdezena zuddhyati 14 / kriyAnuSThAnakArikA mAlikA'pyubhayakAlaM pratikramaNaM karoti, rAtriprAyazcittaM karoti, saptavArAMzca devAn vandate tadA zuddhyate nA'nyathA 15 / rajasvalA dinatrayaM tapasi na patati 16 / mahAa 251 & Personal Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA- rIzata km| // 176 // svAdhyAyasatkaM 7819 saptamyAdidinatrayaM tapasi na patati 17 / pratikramaNamadhye prabhAte namaskArapratyAkhyAnameva kArya, tato || upadhAnagurusamIpe kriyAvasare upavAsaM AcAmlaM nirvikRtika ekAzanaM vA kArya 18 / pratyAkhyAnapAraNasamaye pUrva namaskAra vidhiH pratyAkhyAnaM pArayati, tataH upavAsAdikaM 19 / prathamopadhAnadvayapravezadine mAlAdine ca yadi nandyADambareNa utsUratA adhikAra bhavati pauSadhAdi kartuM na zakyate, tadA tRtIyapraharapratilekhanAnaMtaraM sarvopakaraNAni pratilikhya rAtripauSadho'vazyaM grAhyaH 20 / prAtarupadhAnavAhI gurusamIpe samAgatya IryApathikI pratikramya pauSadhaM sAmAyikaM ca lAtvA pratilekhanAM||S aGgapratilekhanAM ca karoti, tato mukhavastrikA pratilikhya uvahi paDilehaNaM saMdisAvemi uvahi paDilehaNaM karemIti kSamAzramaNadvayaM dadAti, tato vandanakaSaTUdAnAnantaraM kSamAzramaNadazakaM dadAti, tatkramazcA'yaM-bahuvelaM saMdi0 1 bahuvelaM karemi02|| baisaNaM saM0 3 baisaNaM ThAemi 4 sajjhAyaM saMdi05 sajjhAyaM ka0 6 pAMguraNaM saMdi07 pAMguraNaM paDiggahemi 8 kaTThAsaNaM saMdi09 kaTThAsaNaM paDiggahemi 10 / tato vandanakadvayadAnapUrva sukhatapaHpRcchA 21 / sandhyAyAmapi evameva kriyA-| karaNaM, navaraM pUrva pratilekhanAM aGgapratilekhanAM ca karoti, na uvahi pratilekhanAM / tato gurorvandanakaSaTUdAnAnantaraM kSamAzramaNadazakadAnamidaM uvahi paDilehaNaM saMdi0 uvahi paDilehaNaM karemi 2 sajjhAyaM saMdi. 3 sajjhAyaM ka04 bai- // 176 // saNaM saM05 baisaNaM ThA06 zeSaM pUrvavat 10 / 22 / pRthak pratikramaNasadbhAvataH pAkSikavandanakAni sukhatapaHpRcchAparyantAM kriyAM sarvAmapi kRtvA deyAni 23 / mAlAparidhAne sandhyAyAM mAlAM abhimantrayitvA svagRhe rAtrijAgaraNaM kRtvA BOGUCHOCHODOSESSORIES Jain Education Inter For Private 1252 Posonal use only Alw.jainelibrary.org Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAtargacchAdhipatipArzve mAlA paridhAtavyA, tadanu tat dinAt dinadazakaM dazAhikA kAryA, tatra pauSadhagrahaNAbhAve'pi trividhAhAramekAzanaM kurvan upadhAnavAhI ca nirArambhastiSThati 24 / savANyapi upadhAnAni utkRSTavidhinA vahanIyAni tadabhAve zrAvakaiH ekAntaropavAsaH, sAdhubhistu upavAsAcAmlanirvikRtikaikAzanaiH kRtvA tAvanta upavAsAH pUraNIyA na dinasaMkhyA niyamo'sti 25 / iti nityakartavyatA // 10 // | atha paDipunnA vigai pAraNAvidhimAha-prAtarguroH samIpe samAgatya pRthak pratikramaNe kRte ca mukhavastrikA pratilikhya vandanakaSaTuM dadAti, gurubhiH samaM pratikramaNe kRte vandanakadvayameva dadAti, tato gururbhaNati "paveyaNaM paveyaha" iti | bhaNitvA bhaNati paDipunnAvigaipAraNaM karehatti, tataH kiMcit svepsitaM pratyAkhyAnaM karoti, tato bhaNati-gurusamakSa samagra | upadhAnamAMhe abhakti AzAtanA kIdhI huve te micchAmi dukkaDaM / iti pddipunnaavigipaarnnaavidhiH|11|| 87 // ||iti saptopadhAnakriyA-vidhiradhikAraH // 87 // nanu zrAvaka-zrAvikANAM nirvikRtikapratyAkhyAnena utkaTadravyANi yAni tyAjyAni santi tAni kAni ? ucyante "khIrI khaMDaM khajUra sakkarAdakkhadADimAI ya / tilavaTTI vaDivAiM, karaMbao cUrimaM ca tahA // 96 // nAli araM moIaM, maMDia saMtaliya bhajiyAcaNae / AsuriaMbiliA, paNagAi killADiyAI tahA // 97 // taMdulakaDia duddhaM, gholaM eyAiM bhUribheyAI / ukkosagadabAI, vajijjA nibigaiaMmi // 98 // " iti zrIsandehadolAvalI (patre 110) sUtragAthAtrayavRttyanusAreNa kriyate Jain Education Inter I law.jainelibrary.org 253sonal use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 saamaacaariishtkm| // 177 // tannAmAni zRNu kSaireyI 1 dugdharAddhasevikA 2 khaNDaH 3 khajUraH 4 zarkarA 5 drAkSA 6 dADimakulikA 7 sahakAra 8 rAjA- 18| utkaTadradana 9 kadalIphala 10 nAgaraGgajAtiphalAni 11 drAkSAdIni nAgaraGgAdiphalaparyantAni saccittAnyapi upAyena prAsukIkR vyAdhikAraH tAni atra jJeyAni, anyathA tadbhakSaNAsaMbhavaH, guDaparpaTikA 12 guDadhAnA 13 karkarIyakaH 14 phANitaM 15 ikSurasaH16 kaMsAra 17 varSAMpalAH 18 zarkarAtilakAkhaNDakatalIparyAyAH 19 amRtikA 20 tilakuTTIH 21 sA'pi saJcittatilAnAM cettadA paryuSitA agnitApataptA tadA sadyaskA'pi acittAnAM tadApi sadyaskA'pi kalpate, vaTakAni kAJjikabhinnAni abhinnAnAM pakvAnnavikRtitvena gholaminnAnAM jIvasaMsaktimattvena nirvikRtike abhakSyatvAt 22 karambo-dadhikRto dugdhakRto vA jJeyaH, natu takrakRtaH tasya badaracUrNavat nIrasatvenA'nutkRSTatvAt 23 cUrimaM ghRtakhaNDAdi[guDa]mizritaM modakAdicUrNa 24 snehamarciH 25 tathAkuga 26 kullari 27 siddhapaMDikA 28 ghRtatailAbaikatarabakSitamaNDakA 29 roTTikA 30 AstAnaka 31 AmlikA 32 vyAghArite DurikA 33 pUraNAdi temanAni 34 vyAghArita rAbaprahelikA 35 nAlikeragarikA 36 | modakAmaNDitasnehamizritA kaNikkAniSpannA 37 agnitApagalitapuTadvayAntaya'staguDamizrA roTTikA ghRtAdyatimRkSitaroTTikA vA 38 bharjikA vatthulAdizAkaH, sApi utkAlite ghRte taile vA pakkA jJeyA 39 apakvacaNakAH te'pi ghRte taile vA pakkA 177 // grAhyAH 40 anyAnyapi chamakitazAlanakAni 41 AsurikA-rAjikA saMskRtagholadadhyAdyantarnikSiptakhaNDIkRtasarSapazAkAdiH iyaM ca sindhAdideze Ahuriti nAmnA, jAlandhare Asuramiti nAmnA, anyatra rAjikA tiktamiti nAnA ca prasiddhA eSA Jain Education Inter For Private & Personal use only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RACK ca dadhikRtA kRtA jnyeyaa|yduktN yogavidhau-'tadivasakayA dahIkayA AsurI na kappai jogavAhINamiti' ataH kAJjikavaTa|| kapAnIyabhakSaNe'pi na doSaH 42 AmlikApAnakaM ciMcApAnakaM tad AdiH yasya tad tathA, AdizabdAt 43 drAkSApAnikaM 44 nAlikerapAnakaM 45 khajUrapAnakaM 46 guDapAnakaM 47 kilATikA phedahaDinAmikA 48 dugdhasiddhadrAkSA 49 khuDuhuDI 50 khArika 51 makha 52 vaTakAdivyaJjanAni 53 tandulakkathitaM dugdhaM peyA ityrthH| alpaiH SaSTikAditandulaiH samaM pakkami tyrthH| idaM tu talasthitasahapakkaM tandulAdInAmupari catvAri aGgalAni yAvat vRddhaM jJeyaM, tadUrdhva vardhamAnaM vikRtireva, kSaireyI tu sAndrA bhavatIti na tayA paunaruktyaM 54 hastaviloDito nirjalo dadhigholaH, sa tu vikRtireva, paraM yo hastaviloDitaH sajalo dadhigholaH sa utkRSTadravyaM 55 guDamAdhurA56 zikharaNI 57 nirbhaJjanAni 58 ityAdIni jJeyAni / atra pUrva nAmagrAhaM anekAni utkRSTadravyANi uktAni / atha eSAmeva vikRtiniSpannAnAM nAnAdezajatvena durlakSANAM sukhAvabodhArtha vyApakalakSaNamAha___ "vigaI daveNa hayA, jAtaM ukkosiaMbhave dbN|" 'vikRtiH' kSIrAdikA dravyeNa tandulAdinA hatA bhagnA, moritA nivarvIyarthIkRteti yAvat , yA kAcana pAyasAdi utkarSitaM utkarSitasaMjJaM bhavet // 'dravyam' utpannarasavIryavipAkAntaratvAt yathA mathitaM khaNDAdirasena hataM zikharaNI 1 ghRtaM kaNikkAdinA mizritaM kulariH, cUrimaM vA 2 vaTakAdi pakvAnnaM kAJjikAdinopahataM kAJjikavaTikAdIni, parpaTasukumArikAdiraseNopahataM tailaM ghRtaM vA nirbhaJjanaM 4zuNThIcUrNarasena hato guDapAko guDapapeTikA 5] ityarthaH // punarutkaTadravyavistarAdhikAramicchatA sandehadolAvalI-sUtravRttipramukhAH granthAH draSTavyAH // 88 // // iti utkaTadravyAdhikAraH // 88 // Jain Education Inte 2 e & Personal use only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| kharataragacchAdhIzA, jinacandrayugapradhAnagururAjAH / zrIpAtisAhimAnyAH, samabhUvana bhUmivikhyAtAH // 1 // zrIpUjyamukhyaziSyAH, dakSAH zrIsakalacandranAmAnaH / madguravo guNagurava-steSAmeSa prasAdo me // 2 // ityevaM saptadazabhi-sturya praznottaraH sphuTam / prakAzaM kRtavAn pUrNa, gaNiH smysundrH|| 3 // sAdhvInAm-svataH kalpasUtravAcanAdhikAra: // 178 // BESTIALISESSA RESSASSSSSSSSSSSSSONSER ke iti zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite sAmAcArIzatake pazcamaprakAze caturthaH prakAzaH samAptaH // 4 // SSSSSSSSSSSSSSSS SaDAvazyakAdhikArazca // 178 // Jain Education Intem 956& Personal use only A Nw.jainelibrary.org Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // atha paJcamaH prkaashH|| ||shriimtsthbhnnpaarshvnaathaay nmH|| CAREERASACARE nanu-sAdhvIbhirdazAzrutaskandhAdicchedagranthA vAcyante na vA ? ucyate-svata eva paraMna sabhAbandhena, niSiddhatvAt , svato vAcanaM tu saMgatimaGgati / yataH tattapovahanaM tAsAM nirdiSTamasti, anyathA tat tapovahanaM apArthakaM syAt api ca 'annesiM ca paveyaNIami ti' tA na bhaNanti, ata eva svato vAcyate, na vAcanA anujJAtA tAsAm // 89 // // iti sAdhvInAM svataH klpsuutraadivaacnaadhikaarH||89|| nanu-pratikramaNadvayaM karaNe SaDAvazyakAnAM kutra kutra Adyanto vyavasthApitau ? ucyate-atra vRddhasaMpradAya eva, tatra || sAyantanapratikramaNe 'karemi bhaMte' ityata Arabhya aticArakAyotsargapAraNaM yAvat sAmAyikAvazyakaM prathamaM 1 / tatazcaturvi-13 zatistavamAnte caturviMzatistavaAvazyaka dvitIyaM 2 / tato mukhavastrikApratilekhanapUrva vandanakaM AditaH kRtvA''locanAsUtraM yAvat tRtIyaM vandanAvazyakaM 3 / tataH pratikramaNasUtrata Arabhya kSAmaNAvandanapUrva AyariyauvajjhAe gAthAtrayaprAntaM yAvat caturtha pratikramaNAvazyaka 4 / tataHcAritradarzanajJAnAnAM kAyotsargatrayakaraNena paJcamaM kAyotsargAvazyakaM 5 / SaSThaM tu pratyAkhyAnarUpaM Avazyaka pUrva kRtamiti / prAbhAtikapratikramaNe tu paDAvazyakAni anukrameNa bhavanti, tathAhi-karemi bhaMte RRRRRRR Jain Education Intemato 257e & Personal use Only D ainelibrary.org Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zata kam / // 179 // Jain Education Intern | ityata Arabhya cAritradarzanajJAnakAyotsargaparyantaM prathamaM sAmAyikaM AvazyakaM 1 / tato lokodyotakarasaMpUrNabhaNanarUpaM dvitIyaM caturviMzatistavAvazyakaM 2 / tato vandanAlocanaparyantaM tRtIyaM vandanAvazyakaM 3 / tataH pratikramaNasUtramArabhya Ayariya uvajjhAe gAthAtrayaparyantaM yAvat caturthaM pratikramaNAvazyakaM 4 / tataH kAyotsargakaraNapUrva lokodyotakarabhaNanaparyaMtaM paJcamaM | kAyotsargAvazyakaM 5 / tato vandanakadAnapUrva pratyAkhyAnaM kriyate tat pratyAkhyAnAvazyakaM SaSThaM 6 // 90 // // iti SaDAvazyakAnAM AdyantavyavasthAdhikAraH // 90 // nanu - viMzatisthAnakatapasaH kA gAthA ?, tat tapasi ca kiM guNanaM ? tatrocyate-- " arihaMta - siddha [ ceiya ] pavayaNa - guru-thera- bahussue tavassIsu / vacchalayA ya tesiM, abhikkha nANovaoge ya // 1 // saNa- vie Avassae a sIlabae niraiyAraM / khaNalava-tava- ciAe, veyAvacce samAhI a // 2 // apubanANaggahaNe, suabhattI pavayaNe pabhAvaNayA / eehi~ kAraNehiM, titthayarattaM lahai jIvo // 3 // " idaM prathamasthAna tapasi namo arihaMtANaM 2000 guNanaM arhatAM aSTaprakArapUjA kriyate 1 / dvitIya sthAna ke namo siddhANaM 2000 guNanaM puNDarIkAdisiddhabhaktiH kriyate 2 / tRtIye namo pavayaNassa 2000 guNanaM saMghassa | pustakasya vA bhaktiH kriyate 3 / caturthe namo AyariyANaM 2000 guNanaM vandanAdigurUNAM bhaktiH kriyate 4 / paJcame namo therANaM 2000 guNanaM vRddhasthavirANAM 'vizrAmaNAdi bhaktiH kriyate 5 / SaSThe namo uvajjhAyANaM 2000 guNanaM bahuzrutAnAM bhaktiH kriyate 6 / saptame namo loe sabasAhUNaM 2000 guNanaM tapasvinAM bhaktiH kriyate 7 / aSTame namo nANassa 2000 1 viMzati sthAnakata povidhira dhikAraH 91 // 179 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNanaM pUrvapaThitapATho guNyatedAnavame namo dasaNassa 2000 guNanaM niraticAraM zuddhaM samyaktvaM pAlyate 9 dazame namo 8|| viNayasaMpannANaM 2000 guNanaM devaguruvRddhAnAM vinayabhaktiH kriyate 10 / ekAdaze namo cArittassa 2000 guNanaM kAlave-18 lAyAM pratikramaNadvayaM kriyate 11 // dvAdaze namo baMbhavayadhAriNaM 2000 guNanaM dvAdazavratapAlanaM vizeSataH kriyate 12 // trayodaze namo kiriANaM 2000 guNanaM sAmAyikAdikriyAyAM pramAdona kriyate 13 / caturdaze namo tavassINaM 2000 guNanaM vizeSatastapaH kriyate 14 / paJcadaze namo goyamassa 2000 guNanaM supAtrAya dAnaM dIyate 15 / SoDaze namo jiNANaM 20004 guNanaM devAnAM vRddhAnAM ca vaiyAvRtyaM kriyate 16 / saptadaze namo cArittadhAriNaM 2000 guNanaM pauSadhapUrva manaHsamAdhinA sthAtavyaM 17 / aSTAdaze namo nANassa 2000 guNanaM navIna zrutAbhyAsaH kriyate 18 / ekonaviMze namo suassa 2000 guNana veSTanakadavarakAdinA pustakapUjA kriyate 19 viMze namo pavayaNassa 2000 guNanaM jinazAsanonnati prabhAvanAH kriyate 20 sarvatra sthAnakeSu utkRSTataH trikAladevavandanaM 1 bhUmisaMstArake zayanaM 2 trikAlaM devapUjanaM 3 ubhayakAlaM pratikramaNaM| kartavyaM 4, etatsarva saMyogAbhAve'pi ca paJcazakrastavaiH devavandanaM kartavyameva, tapaHpUtau ca viMzatimodakAdisarvapakvAnnaDhokasUnapUrva devagRhe snAtraM vidhAya saMghabhaktiH kriyate // 91 // // iti viMzatisthAnakatapovidhiradhikAraH // 9 // nanu-bhojanAnantaraM saMvaraNe vandanakAni dIyante-kriyate tAni kiM bhuktaiH abhuktairvA dIyante ? ucyate-bhuktaireva nA'bhuktaiH yato vandanakacUrNI abhuktAnAM niyatAni caturdazavandanAni ahorAtramadhye prokAni, bhuktAnAM tu paJcadazeti tathA ca Jain Education interes C alersonal use Only law.jainelibrary.org Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata kam / // 180 // Jain Education Intern tatpATha: - eANi puNhe satta evaM avaraNhe vi satta bhavanti, aNuSNA vaMdaNagAni sajjhAyavaMdaNagesu pavisaMti tti kAUM sajjhAyavaMdaNagANi tinni paDikkamaNavaMdaNagANi cattAri pasiddhANi caivatti satta evaM cauddasa havaMti anbhanttaTThiassa, bhattaTThiassa puNa paJcakkhANavaMdaNageNa sahiANi paNarasaM bhavaMti tti 1 evaM zrIpravacanasAroddhAre paJcasaptatidvAre'pi ( 184 patre ) tathAhi "cattAri paDikkamaNe, kiikammA tiNNi huMti sajjhAe / puvahne avarahe, kiikammA caudasa havaMti // 648 // " vyAkhyA - catvAri pratikramaNe kRtikarmANi - vandana kAni bhavanti, tatra AlocanavandanakaM prathamaM 1 kSAmaNakavandanakaM dvitIyaM 2 AcAryaprabhRti - sarvasaMghasya kSamaNapUrvamAzrayaNAya vandanakaM tRtIyaM 3 pratyAkhyAnavandanakaM caturtha 4 tathA svAdhyAye trINi vandanakAni, tatra svAdhyAyaprasthApane ekaM vandanakaM 1 svAdhyAyapravedane dvitIyaM 2 svAdhyAyakaraNAnantaraM ca tRtIyaM 3 evaM pUrvAhNe - pratyuSasi saptavandanakAni, aparAhe api etAni eva sapta, kAlagrahaNoddeza 1 samuddezA 2 anu| jJAdi 3 vandanakAnAM svAdhyAyavandaneSu eva antarbhAvAt, tadevaM etAni dhruvANi kRtikarmANi pratidivasaM caturdaza bhavanti 1, abhaktArthikasya / bhaktArthikasya tu aparAhne pratyAkhyAna vandana kenA'bhyadhikAni iti paJcadaza bhavantIti 2 // evaM zrI Avazyaka cUrNAvapi ( 40 patre ) pabhAe puba saMjhAe cattAri - paDikamaNe vaMdittA aloeMti evaM, bitiaM jaM anbhutthitAvasANe majjhe vaMdati, majjhavaMdaNae kati vaMditavA ?, jahaNNaiNaM tiNNi majjhimeNaM paMca vA saca vA ukkoseNaM sabevi, jadi vAulA vakkhevo vA to For Private & 760e Only bhojane vandanA vikAraH 92 // 180 // hw.jainelibrary.org Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA0 31 Jain Education Interna * egeNa UNago dohiM tihiM jAva tiNNi avassa vaMditabA, evaM devasie vi / pakkhie paMca avassaM, cAtummAMsie saMvatsarie ya satta avassaM, te vaMditUNa jaM Ayariassa allivijjati taM tatiaM kiikammaM, paccakkhANe cautthaM kii - kammaM / tiNNi sajjhAe - vaMdittA paTTaveti paDhamaM, paTThavite paveyaMtassa bitiyaM, pacchA paDhati, tato jAhe caunbhAgAvasesA, | porisI tAhe pAde paDilehiti, jadi na paDhati to vaMdati, aha paDhati to avadittA pAtaM paDilehetUNaM pacchA paDhati, kAlavelAe vaMdituM paDikkamati, aha ugdhADakAliaM na paDhati tAhe vaMdituM pAde paDilehiti etaM tatiyaM, evaM pubahe satta avaraNhe vi ete caiva satta, etANi anbhattaTThiassa niyamA, bhattaTThiassa paccakkhANaM anmahiaM etANi avassaM coisa, ityAdi 3 itthameva zrIbRhatkalpabhASye tadvRttau (tRtIye uddeze ) ca tathAhi "dugasattagakiikammassa akaraNe hoi mAsiyaM lahugaM / AvAsagavivarIe, UNa'hie caiva lahuo u[tti ] // 4469 // vRttiH - 'dugasatta'tti dve sapta ke caturdaza bhavantIti kRtvA pUrvAhnA'parAhnayoH caturdaza vandanakAni bhavanti, kathamiti | ceducyate - iha rAtri - pratikramaNe catvAri vandanakAni, tatraikaM AlocanAyAM 1, dvitIyaM kSAmaNake 2, tRtIyaM SANmAsikatapazcintanakAyotsargArthaM 3, caturtha pratyAkhyAnagrahaNArthaM iti 4 tathA svAdhyAye trINi vandanakAni, tatra vRddhasaMpradAyaH, sajjhAe vaMdittA paTTavei, eyaM paDhamaM 1, paveyaM tassa bIiyaM 2, pacchA uddi samuddiTThe paDhai, uddesa - samuddesa - vaMdaNANa - mihevaM tabbhAvo tao jAhe caubhAgAvasesA porisI tAhe pAe paDilehei jai na paDhiukAmo to vaMdai aha paDhiukAmo tAhe | avaMdittA pAe paDilehei, paDile hittA pacchA paDhai, kAlavelAe vaMdiu~ pAe [paDilehaNa paDikkamai] evaM taiyaM 3 / evaM pUrvAhNe For Priv 261 rsonal Use Only w.jainelibrary.org Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K saamaacaariishtkm| asvAdhyA| ya-melanauttAraNAdhikAra: // 18 // ESKUSES EOS terkeste saptavandanakAni, aparAhe'pi evameva sapta bhavanti / tatra catvAri daivasikapratikramaNe, trINi svAdhyAye anujJAvandanAnAM svAdhyAyavandaneSu antarbhAvAditi sarvasaMkhyayA caturdaza vandanakAni bhavanti, etaccA'bhaktArthika aGgIkRtyoktaM, yastu bhakkArthi|kastasya bhojanAnantarabhAvipratyAkhyAnavandanakasahitAni paJcadaza bhavanti iti, eteSAM madhyAt ekatarasyA'pi kRtikarmaNoDakaraNe mAsakaM laghukaM prAyazcittaM bhavati // 4469 // evaM AcAradinakare'pi navAGgIvRttikAraka-zrIabhayadevasUrisantAnIyaiH zrIrudrapallIgacchIyaiH zrIvardhamAnasUribhiH proktaM, tathAhi-tatra yaH kilA''hAragrAhI bhavati tadA sa vandanakadvayaM dadAti, yo nA''hAragrAhI tasya neti, ityAdigranthAnusAreNA'bhaktArthikasya caturdaza vandanakAni bhavanti, bhaktArthikasya ca pazcadaza vandanakAni jJeyAni, pazcAt gaccharItirapi pramANamiti saMvaraNe bhuktaireva vandanakAni deyAni nA'mukkairiti // 92 // // bhojanAnantaraM saMvaraNe vandanakAnAM adhikaarH|| 92 // nanu-caitrAzvinamAsayoH asvAdhyAyamelanasvAdhyAyottAraNavidhiH kaH? ucyate-caitrAzvinamAsayoH dvitIyapakSe pratipadi dvitIyAM vA mukhyavihArisAdhoH candrAdivale muhUrte ca zubhe sati kalpatrepamelanaM kriyate, tatrA'yaM vidhiH-sthApanAcAryAgre samAgatya IryApathikI pratikramya mukhavastrikA pratilekhya vandanakadvayaM dattvA "icchAmi kSamAzramaNa" ityAdi kSamAzramaNapUrva |"sajjhAya nikkhivi" dvitIyakSamAzramaNena "sajjhAyanikkhivaNatthaM kAussagga karUM", tRtIyakSamAzramaNena "sajjhAya nikkhivaNatthaM karemi kAussaggaM annatthUsassieNa"mityAdipAThapUrva kAyotsarga, tatra namaskAraM ekaM cintayitvA punanemaskAraM eka kathayitvA aNujANijyo iti kathanaM / athottAraNavidhiH yathAhi, vaizAkha-kArtikamAsayoH prathamapakSe dvitIyAtaH pazcAt soma *%ESARSANSARA // 181 // Jain Education Intel Ww.ainelibrary.org Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SUPERCROSSRUSSES vAre bRhaspativAre vA bharaNyAdivarjite catuSpAdake nakSatre mukhyavihArisAdhoH candrAdivale siddhiyoge sati kalpatrepotAraNAnantaraM madhyAhnAt parataH sAyaMtanapratikramaNAnantaraM vA IryApathikI pratikramya mukhavastriko pratilekhya vandanakadvayaM ca dattvA | prathamakSamAzramaNena "sajjhAyaM ukkhivaUM" dvitIyakSamAzramaNena "sajjhAyaM ukkhivaNatthaM kAussaggaM karUM icchaM sajjhAyaM ukkhiva NatthaM karemi kAussaggaM annattha." ityAdi kathanapUrva kAyotsarga kRtvA tatra sAgaravaragaMbhIrAparyantaM lokodyotakaraM cinta-2 6 yitvA pArite ca saMpUrNaH kathyate 1 / punaH kSamAzramaNadAnapUrva "asajjhAya-uhaDAvaNatyaM" kAyotsargaH kriyate, tatra loko-18 dyotakaracatuSTayaM cintyate, pArite ca saMpUrNaH2 / punaH kSamAzramaNapUrva "khuddovaddavauhaDAvaNathaM" kAyotsarga kRtvA lokodyotakaracatuSTayaM cintayitvA pArite saMpUrNaH 3 // punaH kSamAzramaNadAnapUrva zakrAdisamastaveyAvaccagaradevatAnimittaM kAyotsargaH tatrApi lokodadyotakaracataSTayaM cintayitvA pArite saMpUrNamekaM kathayitvA, kSamAzramaNadAnapUrva "sajjhAyaM saMdisA-5 vemi sajjhAyaM karemi nisIhiAe matthaeNa vaMdAmi" ityukte pUrvamupavizya svAdhyAyaH kriyate, tatra namaskAratrayapUrva "dhammomaMgalamukkiTThami"tyAdi SaDDIvanikAyAdhyayanaM yAvat madhurasvareNa svAdhyAyaH kartavyaH / tato'nujyeSThaM sAdhubhiH pratyekaM vandanA kartavyA, mukhyavihAriNA vAcyaM ca "siddhAMta bhaNao bhaNAvao tapa vahao vahaDAvao" ityAdi // 93 // // iti asvaadhyaaymelnaa'svaadhyaayottaarnnvidhirdhikaarH||93|| nanu-dvitIyA-paJcamyaSTamyekAdazI-caturdazIrUpAH paJcatithayo yA vidyante tAsu dharmArthino vizeSeNaikAzana-vikRtipratyA 263 HAGRAACARRRRRRRR Jain Educalante For Private & Personal use only jainelibrary.org Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 182 // khyAnAdikaM pratyAkhyAnaM kurvanto dRzyante / tatrA'STamI-caturdazyoH taponiyamaH kriyamANaH saMgacchate, tayoH puNyatithitvena loke prasiddhatvAt , parvatvena AgameSu uktatvAcca, parvaNi ca tapo bahuguNameva bhavati, yaduktaM "uttarakaraNaM egaggayA ya Aloya-ceivaMdaNayA / maMgaladhammakahA vi a, pavesu tavo guNA hu~ti // 1 // " na punardvitIyAdiSu tadviparItatvAd athavA satkRtyatvAd asau avizeSeNa paJcadazasvapi tithiSu yujyate, na punaH pratiniyatAsu tAsAM anAgamikatvena mithyAtvahetutvAt , iti cet satyaM, yadyapi etAH puNyadinatvena loke na prasiddhA, nA'pi | parvatvenA''game'pi uktA dRzyante, tathApi kenA'pi kAraNena bahuzrutaiH AhatAH, tathAhi-zrAvakavidhau paNDitarAjaparamAhatadhanapAlenoktam_. "paMcavihavisayasukhaM, uvabhuMjai paramiesu divasesu / tIbAbhilAsavirao, pariharao paMcasu tihisu // 1 // " ityetA eva paJca tithayaH paJcadazIsahitAH SaD bhavanti tA api zrutadharaiH AitAH, tathAhi dinakRtye (7 patre)___ "chaNhaM tihINa majjhami kA tihI aja vaasre| kiM vA kallANagaM aja-loganAhANa[maMtiyaM] saMti yaM // 21 // " iti / nanu-sAmAnyoktI kathaM jJAyate taiH etA eva vivakSitA vA'nyA ? iti ceducyate-vRddhavyavahArAt teSAmeva granthAntare uktatvAcca, tathAhi tadantha:-"uddiTTa 1 dumi 2 cauddasIsuM3 ca punnima 4 bI egArasi 5 paMcamI 6 dogAsaNAdi tavaM 1 iti AgamikavadvahumAnanIyAH zrutadharavacanasya prAyaH zrutamUlatvAditi zrIsandehadolAvalIbRhadvatto catuzcatvAriM paMcatithInAM nAmAdhikAra ___94 prAbhAtikapratikramaNaprAntatAdhikAraH RC Jain Education Intem ForP964 9AUrsonal use Only M ainelibrary.org Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zadgAthA 44 vyAkhyAne / punarmahAnizIthe saptamAdhyayane, "aTThamI 1 cauddasI 2 nANapaMcamI 3 pajosavaNa 4 cAumA| sie 5 cautthATThamachaTTe na karijA khavaNa"miti // 94 // ||iti paJcatithInAM naamaadhikaarH||94 // / nanu-prAbhAtika pratikramaNaM kutra sthAne pUrNIbhUtaM kasmAt sthAnAt chandanAdoSo na bhavati ? ucyate-devavandanAnantaraM zrIAcAryAdivandanAkSamAzramaNatraye datte sati rAtrikapratikramaNaM saMpUrNa, tataH paraM AntaraNIdoSo na bhavati, tathaiva pratikramaNaM prAntatA, zrIjinaprabhasUribhiH zrIvidhiprapAyAM likhitA, tathAhi-"arihaMtaceiAI iccAi paDhiya thuicaukkeNaM ceie vaMdei, jAvaMti ceiAI iccAi gAhAdugathutta paNihANagAhAo na bhaNei, tao AyariyAI vaMdei tao velAe paDilehaNAi kareI"tti / evameva taruNaprabhasUrikRtaSaDAvazyakabAlAvabodhe'pi, tathAhi-"egakhamAsamaNi AcAryamizra vAMdIyai, bIjai khamAsamaNi upAdhyAyamina vAMdIyai, trIjai khamAsamaNi sarvasAdhu vAMdIyai etale rAtripratikramaNa saMpUrNa tho, tara pachai kammabhUmi paDhamasaMghayaNi ityAdi namaskAra zrIRSabhavardhamAnaka ityAdi stavanapratilekhanAkulakAdika 'aTThAvayaMmi usabho' ityAdi prabhAtamAMgalikya bhAvanAkulakasajjhAya karai // 95 // ||iti praabhaatikprtikrmnnpraanttaadhikaarH||95|| nanu-sAmAyikasthaH zrAvaka uttarIyaM prAvaraNaM prAvRNoti kiMvA kevalaparidhAnazATaka eva tiSThati ? ucyate-nottarIyaprAvaraNaM prAvRNoti, tasya sato'pi sAmAyikagrahaNasamaye vyutsarjanatvokatvAt , yaduktaM zrIAvazyakacUrNI, tathAhi-"sobha Jain Education Internet For 265-sonal use Only w.jainelibrary.org Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata- km| // 183 // kira sAmAijhaM karito mauDaM apaNei 1 kuMDalANi 2 nAmamuI 3 taMbola 4 pAvAragamAi vosaraI" iti / tataH sAmAyi- | sAdhUnAM-ukastha utsargataH aprAvaraNa eva tiSThati, tadAnIM tasya yatibhUtatvAt , yaduktaM 'hemaMtesu avAuDe ti, samaNo iva sAvao havaitsa rga-apajamhA' iti vacanAcca, apavAdatastu kASThadAhazItAdikAraNamAzritya trINi uttarIyANi prAvarituM kalpante nA'dhikAni,|vAdamedhye tAnyapi kAlapratilekhitAni tasya yativRttitvAt yatInAM ca zItAdyapavAde kalpatrayasya krameNa prAvaraNAnAM grahaNamuktaM, tathaiva vastragrahaca oghaniyuktibhASye bhaNitaM, tathAhi-"jAhe taha vina tare tAhe nividrega pAuNe khorma / teNa vi asaMtharaMto do khomi| NAdhikAraH pAuNe tAhe // 1 // " tahavi asaMtharaMto taIaM oNi pAuNe" ityevameva zrIsandehadolAvalIsUtre ( 68 patre )proktaM, tathAhi| "ussagganayeNaM sAvagassa parihANa sADagAdavaraM / kappar3a pAuraNAI, na sesamavavAyao tinni // 46 // " | yata evaM prAvaraNaparibhogaH apavAdiko'ta eva asau paridhAnAd anyavastraM zItadaMzamazakAdikAraNataH pratisevitukAma eva sAmAyikagrahaNakSaNe prAvaraNaM saMdezayati nA'nyathA yathA uSNakAlAdau iti bhaavH| nanu-kRtasAmAyikAyAH zrAvikAyA utsargataH kati vastrANi pratipAditAni santi ? ucyate-paridhAnazATikA 1 kaJcakaM 2 uparitanAMzukaM ceti 3 vastratrayaM svadehe yathAsthAnopayuktaM sata kalpate / ayamabhiprAyo yadyapi sAmAyikagrahaNavelAyAM paridhAnAdanyaH sarvo'pi parigrahaH sAvadhavyApArahetutvAt vyutsRjyatayA uktaH, iti apratilekhyatvAt aDunavata kaMculikAguNitazATike na sAmAyike * // 183 // paribhoktuM arhataH, tathA'pi svasyA'nyeSAM ca azubhabhAvahetuH dazanastananetrajaghanAdyagAvayavAcchAdakatayA bahuguNA, kaJca|likA zATikA pracchadapaTA ityetAn sAmAyike'pi na vyatsajanti. jinavacanabahumAnAt mahAsatyaH zrAvikAH ttH| Jain Education Inter R w.jainelibrary.org Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathaM anyadA vyutsRjanti, tathA ca yA gRhiNyo nIrogA api samyaktvapratipattyanantaraM svadezAnurodhAdvA 1 dharmAdikAraNAdvA 2 vastramAlinyAdi bhayAdA 3 yUkApAtAdizaGkayA vA 4 vaidhavyasthityA vA 5 aparihitakacukA asthAnavidI paridhAnA asthagitazirasaH paridhAnA'zcalasthagitaziraso vA strIvRndamadhye'pi ciraM tiSThanti / kiM punaH puruSA-loke tAle | virAdhakA eva boddhavyAHpravacanalAghavahetutvAditi, evameva kRtasAmAyikAyAH zrAvikAyA utsargato vastratrayasyaiva grahaNaM| zrIsandehadolAvalIsUtre (69 patre ) yugapradhAnazrIjinadattasUribhilikhitamasti, tathAhi| "evaM kayasAmaiyA, vi sAvigA paDhamanayamaeNeha / kaDisADagakaMcuyamu-ttarIja-vatthANi dhArei // 47 // " gAthA / nanu-kRtasAmAyikazrAvikAyA yad vastratrayaM utsargataH pratipAditaM tat jJAtaM, paraM apavAdataH sA kiyanti vastrANi bibhRyAt ? ucyate-zItAdikAraNe sati prAguktaparidhAnazATaka-kaJcakottarIyarUpANAM autsargikavastrANAmupari punaH prAva-I raNavastratrayeNa aGgAni AcchAdayati, ata eva zarIralagnavastratrayAdadhikaM eka dve vA trINi vA ca vastrANi prAvarItukAmA'pi asau prAvaraNaM saMdizati eva prAvRNoti nA'nyathA / pratikramaNe tu SoDhA''vazyakakaraNavelAyAM punastripadaM zItAdyabAdhAdyapavAdaparigRhItaM prAvaraNarUpaM vastrasthAnatrayaM pariharati, svasthAnopayuktaikazATikAkaJcakottarIyebhyo'nyat pratikramaNakAle zrAvikAyA na kalpate ityarthaH / itthameva kRtasAmAyikAyAH zrAvikAyAH apavAdapadena zrIjinadattasUriyugapradhAnairapi sandehadolAvalIsUtre (69 patre) pratipAditamasti / tathAhi Jain Education intem ForPOL7rsonal use only How.jainelibrary.org Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzatakam / // 184 // "bIapaeNaM tiNhuvari tihiM tu vatthehiM pAuaMgI u / sAmAiavayaM pAlai, tipayaM pariharai paDikkamaNe // 48 // " 15 sAdhUnAM-- nanu-apavAde nirgranthAnAM kalpasaptakaM anujJAtamasti, tathAhi kalpabhASye tRtIyoddeze tsarga-apa"appA asaMtharaMto, nivArio hoi tihI vatthehiM / giNhati gurUvidiNNe, pagAsapaDilehaNe satta // 3985 // | vAdamedhye tinni kasiNe jahanne, paMca ya paDidubbalAi~ geNhejA / satta ya paDijunnAI, eyaM ukkosagaM gahaNaM // 3986 // " iti, | vastragraha'nivArito hoItti agnyAdivirAdhanAto nivArito bhvtiityrthH| tatkathaM sAmAyikasthatvena nirgranthatulyasyA'pi zrAddhasya NAdhikAra apavAdataH trINi eva uktAni, kathaM vA sAmAyikasthatvena nirgranthIsamAnAyAH zrAvikAyA api trINyeva uktAni ? iti / cet ucyate-yatInAM yAvat jIvikavratatvena vikRSTatapaHkAritatvena zItalAhArabhojitvena anabhyaGgazarIratvena prAyo malinajIrNavastratvena anivAtopAzrayatvena rUkSavRttitvena ca zItaM pracuraM lagati, tena ca soDhena alpasaMhananatvena te ghanaM AbAdhyante iti teSAM sapta upadiSTAni, zrAddhAstu muhUrttamAtrapAlyasAmAyikatatvAdinA tadviparItA iti teSAM kiyatApi zItena soDhenA'pi na kadAcid AbAdhA bhavatIti trINi eva uktAni, evaM zrAvikANAmapi bhAvyaM, atyantApavAde tu evaM "jahA || samAhiM bahUNi vi kaDAI pAuNai" iti vacanAt sAdhUnAmiva dvayAnAmapi eSAM bahUni api prAvarItuM kalpante / yadi vA vikRSTatapaHpratipattivazAt yadA epa sAmAyike cirakAlaM tiSThati, yathopadhAnatapovAhI, tadA asya gRhasthasyA'pi // 184 // tAvanti prAvaraNAni kalpante, yAvadbhiH prAvRtaiH zItadharmAdinA na Akramyate, yadyapi upadhAnatapovAhI pauSadhastha evocyate na sAmAyikasthaH, tathApi pauSadhe sati avazyameva sAmAyika bhavatIti, tadIyA eva sarvA'pi upasargApavAdAdivyavasthA SOSIAALISESSAGES Jain Education tem For Private P w.jainelibrary.org Privat968 oal Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manTehadolAvalIsUtra tatra bhavati, kevalaM zayAsaMstArakAdividhiH evAtrA'dhikaH / tanmUlasya zayanavidheH pauSadhe eva uktatvAditi / 'purva jAhe taha vi' ityAdyopaniyuktibhASyeNa kalpatrayasya prAvaraNameva apavAdikaM sAdhoH ukaM / natu grahaNaM, yataH audhiko pakaraNAntargatatvena utsargeNa sAdhuH kalpatrayaM gRhNAti yaduktaM caturdazaupakaraNasaMkhyAyAM, 'tinneva ya pacchAdagA' iti kevalamidaM saMvartitameva sat utsargeNa vAmaskandhena vahati zItavAtAdikAraNena punaH prAvRNoti, atra tu 'giNhaI guruva dinne' ityAdinA kalpabhASyeNa kalpasaptakasya grahaNameva apavAdikaM uktaM, tato yatiH utsargeNa tisraH pracchAdakAH saMgRhNAti apavAdatastu sapta prAvRNoti ca, tisro'pi saptA'pi apavAdataH eveti na pUrvAparavirodha ityarthaH, punaratrA'rthe vistarArthinA yugapradhAnazrIjinadattasUriviracitaM sandehadolAvalIsUtraM tavRttizca draSTavye // iti sAdhUnAM utsarge vastrANAmekaM, apavAde trayaM, atyantApavAde sptkN| kRtasAmAyikazrAddhAnAM utsarge ekaM, apavAde trayaM, zrAvikANAM utsarge trayaM apavAde SaTuM itydhikaarH||96 // nanu-"guruvirahami aThavaNA" iti vacanaprAmANyAta kASThAdisthApanA sthApyate tat yuktaM, paraM sA sthApanA guroHvA aheto vA yadi guroH tadA pratikramaNAdau kriyamANe zakrastavapAThaH tadane na yuktaH, atha yadi ahaMtaH sthApanA tadA 'guruvirahami aThavaNA' iti vAkyaM hRdi nidhAya tat sthApanaM asaMgataM iva syAt , tataH kiM tattvaM ? tatrocyate-ekA kASThAdisthApanA | pazcAnAmapi parameSThinAM asti, atra pazcApi parameSThinaH sthApitAH santi / atha kazcit prerayiSyati zrAvikAbhiH gurUNAM saMghaTTo rakSaNIyaH, tarhi kathaM AryikAH sthApanAcArya sthApayanti ? atha nijamahattarAM kalpyate iti cet tatra sthApanAcArya trayaM, atyantApavAdhikAraH // 96 // Jain Education Intem Forovate & Personal use only 949 Daw.jainelibrary.org Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA zatakam / // 185 // Jain Education Inter paJcaparameSThinaH sthApyante na sAdhvyaH tathA ca sthApanAyAM saMghaTTo bhavatIti acetanatvAt tIrthakarasthApanAvat yathA zrAvikANAM tIrthakarapratimAsaMghaTTo na bhavati evaM sthApanAcAryasyA'pi / yaduktaM zrIvyavahArabhASye dazamoddezake, tathAhi"dasa vihaveyAvaccaM, imaM samAseNa hoi nAyabaM [ vinneyaM ] | Ayariya-uvajjhAe, there a tavassi sehe ya // 123 // aMtaraMtakulagaNe ya saMghe sAhammi veyAvacce a / eesiM tu dasahaM, kAyacaM terasapaehiM // 124 // " iti / paraH prAha- nanvatra AcAryasya vaiyAvRtyaM uktaM na tu arhataH ? ucyate - atra 'Ayariye' ti padena tIrthaGkaro vyAkhyAto'sti, yaduktam " titthayaraveyAvaccaM na bhaNiyamitthaM tu kiM na kAyavaM / kiM vA na hoi nijjara, tahiaM aha ceiAyario // 1 // "AyariyaggahaNeNaM, titthagaro tattha hoi gahio u / kiM vA na hoAyario, AyaraM uvadisaMte a // 132 // " tata ekasyAmeva sthApanAyAM AvazyakAdikaraNakAle sthApanAcArya iti vyapadizyate, caityavandanavelAyAM tu sthApanA'rhaniti, " jiNavirahaMmi a jiNabiMba ThAvaNe" ti vacanAt / na vAcyaM ekatraiva arhadvyapadeza AcAryavyapadezazca virudhyeta, tannibandhayoH arhattva - gurutvayoH ekatvasadbhAvasya Agame saMsthApitatvAt, tacca prAgvyavahArabhASyagAthAyAM Ayariyapadena dvayamapi darzitaM, tIrthaGkarasya ca AcAryatvaM sarvatra siddhAntAdiSu pratipAditamasti / tatra zrIbhagavatyAM ( 114 patre ) zrIgautamasvAminA zrImahAvIradevasya dharmAcAryatvaM uktamasti, tathAhi "tae NaM se bhagavaM goyame khaMdayaM kaccAyaNassagottaM evaM vayAsI evaM khalu khaMdayAM ! mama dhammAyarie mama dhammovadesae sthApanAyAM paMcaparame vyadhikAraH 97 // 185 // jainelibrary.org Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CALLIGANGANAGARL samaNe bhagavaM mahAvIre uppannanANadaMsaNadhare arahA jiNe kevalI tiyapaJcuppannamaNAgayaviyANae" ityAdi / punaH zrIbhagavatyAM koNikasaMgrAme gADhaprahArajarjaritAko nAgapautro varuNanAmA paryantArAdhanA'bhimukhaH prAha "namutthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Aigarassa jAva saMpAviukAmassa mama dhammAyariyassa tti", punaH zrIvizeSAvazyakagAthAyAmapi dharmAcAryatve| "ThavaNA vi ya niaguruNo, sutte bhaMte tti jeNa gnnhaarii| AmaMtai titthayaraM, sesA ya appaNo ya guruN||1||" iti|| | punaH zrIupadezamAlAsUtre zrIdharmadAsagaNinA'pi proktaM"Ayariyabhitti dhammarAgo, kassa sunkkhttmhrisiisriso| avi jIviaMvavasiaM, na ceva guruparibhavo shio||1 / punaH zrIpaJcamAGge siMhAnagAreNa revatyagre'pi zrImahAvIradevasya arhato dharmAcAryatvaM proktamasti, evamanekeSu sthAneSu a dharmAcAryatvaM nigaditamasti, ato na kazcidvirodhaH / nanu-bhavatu nAma ekasyAmeva avasthAyAM sthApanAcAryoM vA sthApanAIn vA, paramasau sthApyapramANameva kartumucito na laghutaro mahattaro vA, tAvatpramANe hi tasmin dRSTe so'yaM iti adhyavasanti tadbhaktAH, kiM nA'dhyavasitaH kRtapuNyapratinidhiH kRtapuNya iti tatputraiH iti vAcyaM / sthApanAkalpasya Agame aniyatamAnasyaiva pratipAditatvAt tathAhi Avazyake| "akkhe barADae vA, kaDhe potthe ya cittakamme a| sabbhAvamasabbhAvaM, ThavaNAkappaM viANAhi // 1 // " iti / | athavarATakAnAM svabhAvato eva laghutvAt kASThAnAM ca yAdRcchikatvena aniyatatvAt , kiM ca sthApyapramANA eva sthApanA yadi abhaviSyat tadA'rhatsthApanA'pi tAdRzevA'kArayiSyat arhazca utkRSTataH paJcazatadhanuHpramANaM eva, jaghanyatastu I CK Jain Educatan Intel 0 Privates Personal use Only Law.jainelibrary.org 271 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| kAyotsagAdhikAraH 98 // 186 // sapta hastamAna eva bhavati, tathA ca sati tanmAnato laghutarArhatpratimAH sarvA api apramANatAM prApsyanti, sAMprataM tu arhata pratimAH laghutarAH pratigrAma pratinagaraM pratidevagRhaM dRzyante, tataH tAsAM samArAdhanaM aphalameva syAt na ca tadaphalaM bhavati saMvignazrutadharaiH AitatvAt / tasmAt yathA sthApyamAnAta laghvyoH laghutarA-laghutamA'pi tIrthakRtpratimA ArAdhyante tathA sthApanAcAryo'pi, tathA zItalAcAryeNA'pi zrIAvazyake gurusthApanA sthAne daNDakaH sthApito'sti / punarvistarArthinA zrIsandehadolAvalIbRhaddhattiH drssttvyaa||97|| // iti sthApanAyAM paJcA'pi parameSThina itydhikaarH|| 97 // nanu-zrutadevatAdInAM kAyotsargaH pratikramaNe kriyate, sa siddhAntotayA AcaraNayA vA kriyate ? ucyate-AcaraNayA, yaduktaM zrIharibhadrasUribhiH zrIpaJcavastukavRttau (80 patre ), tathAhi "pamhaTThamerasAraNa, viNao u Na pheDio havai evaM / AyaraNA suyadevaya-mAINaM hoi ussaggo // 491 // " vRttiH-AcaraNayA zrutadevatAdInAM bhavati kAyotsargaH, AdizabdAt kSetrabhavanadevatAparigraha iti / nanu iyaM AcaraNA kadA jAtA? ucyate-pUrvadharakAle saMbhAvyate-yataH zrIvIranirvANAdvarSasahasra gate pUrvazrutaM vyacchinnaM, atha ca zrIharibhadrasUristu vIranirvANAt paJcapaJcAzadadhikavarSasahasre vyatIte divaM gataH, yaduktaM-"causayatipannavarise 453, kAlagaguruNA sarissaI ghiaa| causayasattarivarise 470, vIrAo vikkamo jAo // 11 // tataH-"paMcasae paNatIe, vikkamakAlAo jhatti atthamio haribhaddasUrisUro, nibuo disao sivasukhaM // 100 // " iti / zrIharibhadrasUriNA // 186 // Jain Education Inter For Pate Personal use only 972 A jainelibrary.org Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tu paJcavastuke AcaraNayA zrutadevatAdikAyotsargakaraNaM likhitaM, tataH sA AcaraNA zrIharibhadrasUritaH prAk dharakAle eva jAteti // nanu-bhavatu nAma zrutadevatAdikAyotsargakaraNaM pUrvadharakAle'pi tasya dRzyamAnatvAt , paraM zrutadevatAdikAyotsargakaraNaM samyagdRzAM na yujyate iti yat kasyacidvacanaM, tad ayuktaM, Agame tasya upadiSTatvAt , tathAhi-(80 patre) cAumAsiya varise, ussaggo khittadevayAe u / pakkhiya sijasurAe, kariti caumAsie vege // 492 // iti zrIAvazyakakAyotsarganiyuktau (patre 794) punaH cAummAsia saMvacchariesu sabe'vi mUlauttaraguNANAM AloyaNaM dAUNaM paDikamaMti, khettadevayAe ussaggaM kareMti, keI puNa cAummAsige sijjadevayAevi kAussaggaM kariti, iti shriiaavshykvRttau| punarapi cAummAsie ego uvassayadevayAe kAussaggo kIrai, saMvaccharie khittadevayAevi kIrai abbhahio iti zrIAvazyakacUrNau / tathA zrutadevatAyAzca Agame mahatI pratiSThA dRzyate, tathAhisuyadevayAe asAyaNAe sutadevatA jAe suyamahidviaMtIe AsAyaNA, nathisA, akiMcitkarI vA evamAdizrIAvazyakacUrNI"jA didvidANamitteNa dei paNayANa narasurasamiddhiM / sivapurarajaM ANArayaNA devIi tIi namo // 1 // " zrIArAdhanApatAkAyAm"yatprabhAvAdavApyante, padArthAH kalpanAM vinA / sA devI saMvede nastAdastakalpalatopamA // 3 // " iti / zrIuttarAdhyayanabRhadvRttI sAmA032 Jain Education inteme 9 7 2 Personal use only jainelibrary.org Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata | kAyotsa kam / // 187 // "yasyAH prasAdamatulaM, saMprApya bhavanti bhvyjnnivhaaH| anuyogavedinastAM, prayataH zrutadevatAM vande // 1 // " iti / zrutadevatA zrIanuyogadvAravRttau tathA"paMcavihAyAravisuddhiheumiha sAhu sAvago vAvi / paDikamaNaM saha guruNA, guruvirahe kuNai ikko'vi // 1 // vaMdittu gAdhikAraH ceiyAI, dAuM caurAdie khmaasmnne| bhUnihiyasiro sayalAiyAramicchukkaDaM dei // 2 // sAmAiapubamicchAmi ThAiu kAussaggamiccAi ityAdi 13 puNa paNavIsussAsaM, ussaggaM kuNai pArae vihiNA / to sayalakusalakiriA-phalANa siddhANa paDhai thayaM // 14 // aha suasamiddhihe, suadevIe karei ussaggaM / ciMtei namukkAra, suNai ya dei ya tIi thuI daa||15|| evaM khittasurIe, ussaggaM kuNai suNai deha thuI / paDhiUNa paMcamaMgala-muvavisai pamaja saMDAse // 16 // puva-15 vihiNeva pehia, puttiM dAUNavaMdaNaM guruNo / icchAmo aNusaddhi, ti bhaNiya jANUhi~ to ThAi // 17 // guruthuigahaNe thui tinni vaddhamANakkharassaro paDhai / sakkathayaM thavaM paDhia kuNai pacchittaussaggaM // 18 // evaM tA devasiaM, rAiamavi evameva navari tahiM / paDhamaM dAuM micchAmi dukkaDaM paDhai sakkathayaM // 19 // uThThiya karei vihiNA, ussaggaM ityAdi gAthA // 26 // icchAmo aNusaDiM, ti bhaNiya uvavisia paDhai tiNNi thuI / miusaddeNaM sakka-tthayAi to ceie vaMde // 27 // aha pakkhiyaM cauddasi-diNami puvaM ca tattha devsi| suttaMtaM paDikamiuM, to sammamimaM karma kunni||28|| muha 187 // dIpottI vaMdaNayaM, saMbuddhAkhAmaNaM tahA''loe / vaMdaNa patte khAmaNaM ca vaMdaNayamaha suttaM // 29 // suttaM anbhuTThANaM, ussaggo putti vaMdaNaya tahaya / pajatiyakhAmaNayaM, taha cauro chobhvNdnnyaa||30|| puravihiNeva savaM, devasiaMvaMdaNAi to kunni| Jain Education Intem For Private & Personal use only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GOOOOOSSSSSSS sijasurI ussagge, neo saMtithayassa paDhaNe y||31|| evaM cia caummAse, varise a jahakkama vihI nneo| pakkhiyacaumAsavarisesu, navari nAmassa nANattaM // 32 // iti yogazAstratRtIyaprakAzavRttau (248 patre), evaM pAkSikavRttAvapi zrutadevatAstutiH, tathAhi-"suadevayA-bhagavaI0" zrutAdhiSThAtrI devatA bhavati ca zrutAdhiSThAtrI devatA, yaduktaM kalpabhASye| "savaM ca lakkhaNoveyaM, samAhiM diti devayA / suttaM va lakkhaNoveyaM, jiNasavannubhAsiyaM // 1 // " bhagavatIpUjA jJAnAva. ityAdi, nanu-kathaM zrutAdhiSThAtRdevyA vyantarAdiprakArAyAH karmakSapaNe sAmarthya ? ucyate-tadgocarazubhadhyAnasyA'pi smatuH karmakSayahetutvena abhihitatvAditi / evaM nizIthabhASyacUrNI SoDazoddezake'pi bhava vanadevatAdInAM kAyotsargakaraNaM likhitamasti, tathAhi| "tAhe disAbhArga amuNaMtA sabAlavuDDagacchassa rakkhaNaTThA vaNadevayAe ussaggaM kariti sA AkaMpiA disabhAgaM paMthaM vA kaheja, sammaddividevayA aNNabavaesao vai AetAvi uvati te sAdhU taM, vaiyaM pAsittA AsAsiyA te sAhU tA te devayAe goulaparaMparaeNaM tA vANIyA jAva jaNavadaM pattA tAhe sA devatA aMtimavaiyAe uvagaraNaM viMTiyaM vissarAvei, tIe aTThA sAhuNo niuttA goulaM na pecchaMti, beMTiyaM ghettuM paDigayA guruNo kahaMti natthi sA vaiyatti, nAyaM jahA devayAe kayamiti / ettha suddhoceva natthi pacchittaM" ityAdi / evameva zrIdevendrasUribhirapi zrIsaMghAcArabRhadvRttI (370 patre) samyagdRSTidevadevInAM smaraNIyatvAdinA vyavasthApanaM vyadhAyi, tathAhi-"iha surA ya saraNijjati" ihazabdaH pUrvadvAre saMyojito'pi DamarukamaNinyAyena atrA'pi saMbadhyate / tatazca iheti saMpUrNacaityavandanAyAM kriyamANAyAM surAzca *COLASSASALARIARES Jain Education Inter D w.jainelibrary.org 275 Personal use only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutadevatAkAyotsargAdhikAraH sAmAcA- sUryazceti 'puruSastriyo''pi ekazeSe surAH te cAtra yakSAmbAprabhRtayaH samyagdRSTidevatA jJAtavyAH, na tu arhantaH, teSAM prAga rIzata vandanIyatvena abhihitatvAt anuzAsakatvAt smArakatvAcca, ete ca kiM ityAha-'saraNijjatti' smaraNIyAstu tdgunnaanucintkm| notkIrtanAdinopabRMhaNIyAH, stavanIyA ityarthaH / zlAghyazca jinapravacanasthaH svalpaguNo'pi, samyagdRSTiprazaMsAyAH karmakSaya kAraNatvAt / uktaM ca-"guNapagarisabahumANo, kammakkhayakAraNaM jeNa ti"| naivaM cettadA uttarottarasaMyamasthAnavartibhiH // 188 // sAdhubhiH jaghanyajaghanyatarAdisaMyamasthAnavartinaH sAdhavo'pyanupabRMhaNIyAH syuH, taizca niyamAdisu dRDhAH shraavkaaH| na ca etadAgame dRSTaM iSTaM vA, yat guNinAM guNA na prazasyAH, darzanamAlinyAdyavApteH / Aha ca "no khalu apparivaDie nicchayao'mailie va sammatte / hoi tao pariNAmo jatto aNuvavUhaNAIya ti" // 1 // dezaviratAnAM vA aviratAnAM vA'viratasamyagdRSTayaH zrAddhAH satkArAdyahA~ na syuH, tathA ca sati tamhA savapayatteNaM, jo nmukkaardhaaro| sAvao so'vi didvavo, jahA paramabaMdhavo // 1 // ityAdi apArthakaM syAd evaM ca sakalAgamavyavahAralopAt vimarzanIyaM idaM sUkSmadhiyA iti / yadvA smaraNIyAH-smAraNAdiSu preraNA'rhAH, tatra "pamuTTha gAhA" ayamarthaH-vaiyAvRttyAdikArakA gIyante, tatra cA'nAdaravatAM bhavatAM tat kiM svakRtyamapi vismR taM? na yuktamatra pramAdayituM, durlabhA hi punariyaM sAmagrI 2, duHkhadaH pramAdAriH 3 durito bhavodadhivinipAtaH4 svanAmaiva satyAmApayati ityAdi vyaGgArthagarbhitavizeSaNadvAreNa smAraNAdi kriyate, athavA smaraNIyAH saMghAdikRtye vaiyAvRttyaprabhAvanAdau ubhaya lokasukhAvahe preraNAhaH tattatkaraNazaktiyuktatvAtteSAM / idaM uktaM bhavati-yadA'mukasaMghe prabhAvanAdi kariSyatha tadA'haM amukaM // 188 // Jain Education later For Pilvas276nal Use Only Kirainelibrary.org Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsargAdikaM pArayiSyAmi ityAdinA sudarzanapriyAmanoramAyA iva tatra tatra saMghakRtye prvrtyitvyaaH| atra cAyaM nizIthacUNryukto vidhiH "purva aNusiTThI kijjai thuitti bhaNiyaM hoi, aNusiTThI thuiti egaTetti" bhASyavacanAt "sAhu kayaM te evaM, vuccai, jahA caMpAe subhaddA / nAgarajaNeNa aNusiTThA dhannA sapunnA satti // 1 // teo uvAlaMbho, dijai sANuNa / ova esapayANaM, kIrai tti vuttaM bhavati // 2 // pacchA so uvaggaho kijai 3 bhaNiyaM ca-dANe davAvaNe karaNe a, karaNeya kayamaYNNAe / uvahiamaNuvahivA , jANahi uvaggahaM eaN||3|| evameva tatraiva granthe (394) patre'pi tathA ca tatpATha:-caturthI stutiH punarvaiyAvRttyakarANAM-yakSAmbAprabhRtInAM samyagdRSTidevatAnAM, kimarthamityAha-upayogArtha svakRtyeSu teSAM sAvadhAnatAnimittaM bhavati ca guNopabRMhaNataH tattadbhAvavRddhiH / tatazca svakAryakAritvopayuktatvAjagat prasiddhaM etad yatprazaMsAtaH sotsAhaM sarvakAryakaraNAdara iti |'tu' zabdo vizeSakaH tena yAH zrutAGgIzAsanadevatAdiviSayAH stutayaH tAH sarvA api caturthastutau nipatanti, guNopabRMhaNadvAreNa tAsAmapi upayuktatAdiphalatvAditi / stuti yugaleSu]yuganteSu tathA nibandhanAt, guNotkIrtanasya dvitIyastutirUpatvAt , tathAhi-jinajJAnastutirvandanAdyAtmakatvAd ekA gaNyate, vaiyAvRtyakarAdistutayastu | dvitIyA guNotkIrtanAdirUpatvAt , evameva yugalatvasiddheH, bhAvitaM caitat paMcame vandanAdvAre ata eva kvacidyugale caturthA-18 stutiH sarve yakSAmbiketyAdi vaiyAvRtyakarANAM, kvA'pi ca bhUyAsuH / sarvadA devA devIbhirityAdi sAmAnyataH sarvadevatAnAM kutrA'pi "gaurI sairibheti" vidyAdevatAnAM anyatra 'niSpaGkavyomanIle' ti devavizeSaviSayA ekatra vikaTadarzane ti devyA eva, kutracid ca "AmUlAloladhUlI"tyAdizrutadevatAyAH ityAdi paribhAvanIyaM / idaM sUkSmadhiyA kugrahAdiparihAreNa / kAyotsarga Jain Education Intema 2778Personal use Only Milainelibrary.org Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saamaacaariishtkm| // 189 // viSaye'pi bahu vimarzanIyaM, yato daivasikAvazyakamadhye sAmAnyato vaiyAvRtyakarAn vimucya kevalazrutadevatAdeH kAyotsargakaraNaM, mRttikApApAkSikAdau tu bhavanadevyAH, dIkSAdau tu zAsanadevyAdInAmapi, alaM prasaMgena, tattvaM tu paramarSayo vidanti // 98 // nIya ghtti||iti shrutdevtaadikaayotsrgsthaapnaadhikaarH||98|| kArakSaNAnanu-zrIkharataragacchIyasAdhusAdhvyaH suvihitanAmabibhrANA api mRttikAghaTakena pAnIyaM viharanti tatra rakSanti tat kiM dhikAraH tatra jIvasaMsaktisadbhAvAt ? ucyate, zrIsthAnAGge (138 patre ) tRtIyasthAne tRtIyoddezake pAnIyaghaTasya sAdhusAdhvInAM uktatvAt tathAhi-"kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA tao pAyAiMdhArittate vA pariharittate vAtaM0 lAuyapAde vA dAru zAntikapAde vA maTTiyApAde vA" (sUtraM 170)vyAkhyA-alAbupAtraka-tumbakaM dArupAtraM-kASThamayaM mRttikApAtraM-mRNmayaM zarAvavAgha-15 vidhiraTikAdi, zeSaM sugamaM, atra vArghaTikAzabdena pAnIyalaghughaTikAH proktaaH| jIvotpattiparyantaM tu yatanAvantaH sAdhavo rakSantyeva dhikArazca ThAna kathaMcit rakSaNe tu tatrotpannapUtarakajIvapAnIyaM granthoktavidhinA gRhasthAdibhyaH prayacchanti, pratyuta kASThaloSTikAdidhAraNe tu krItadoSasya sAkSAt dRzyamAnatvAt bahumUlatvAcca / na taddhAraNaniyamo vicAryamANaH saMyamasukhAvaho mRttikApAnIyalaghughaTikAH tu alpamUlyatvAt sukhena zuddhatvena milanatvAt saMyamopaSTambhakAriNo bhavatIti yuktameva taddhAraNam // 99 // ||iti mRttikaapaaniiyghttikaarkssnnaadhikaarH|| 99 // // 189 // nanu-saMghAdInAM vighnopadravazAtyai zAntividhiH kriyate sa zAntividhiH kaH?, kutra pratipAditazca ? ucyate-sa vidhiH ko'pi prAktanalikhitAnusAreNa, ko'pi ca mahevAdau [utsave] vidhijJazrAvakakriyamANAnukramasya svayaM darzanena ca likhyate, tathAhi 100 Jain Education Inter For Private & Personal use only Mew.jainelibrary.org Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARRRRRRRRroot zubhadine zubhavelAyAM zubhamuhUrte saMghasya kArakasya vA candrabale sati gurUpadezena saMghasya samudAyaM sarva melayitvA devagRhe sametya snAtrakaraNAnantaraM devAgrataH dhautaM pavitraM nizcalaM paTTakaM sthApayitvA tadupari kezarAditilakapUrva jJAna-darzana-cAritrANAM anukrameNa tandulapuJjikArUpA sthApanA kriyate, tato mUlanAyakasya dakSiNAGge indra 1 agni 2 yama 3 nairRta 4 varuNa 5 vAyu 6 kubera 7 IzAna 8 brahma 9 nAgAnAM 10 dazadikpAlAnAM pUrvavat sthApanA kriyate, tato mUlanAyakavAmAGge Aditya 1 soma 2 maMgala 3 budha 4 bRhaspati 5 zukra 6 zanaizcara 7 rAhu 8 ketu 9 navagrahasthApanA kriyate, tataH taddizyeva 6 caityadevatA 1 kSetradevatA 2 dezadevatA 3 sthApanAtrayaM kriyate, evaM 25 puJjikAnAM sthApanA kaaryaa| tadanu sarvAsAM puJjikAnAmupari balipuSpadhUpanaivedyavAsAdiprakSepaH kAryaH / tataH puJjikAsu ca ye devA, devyo'pi gurunnoditaaH| balipUjAM pratIcchantu, santu saMghasya zAntaye // 1 // __ anena zlokena sarvAsAmupari akhaNDajaladhArAdAnaM kArya, tataH sarva gRhAgate parpaTAdimizrabhAjanaM bRhattaraM bhRtvA ekasya haste dattvA pUrvadiksaMmukhaM bhUtvA jaladhArAdAnapUrva pUrvadizi baliH prakSipyate, tatra-zlokazcA'yam| airAvatasamArUDhaH, zakraH pUrvadizi sthitaH / saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 1 // evamAgneyyAM dizi-AgneyyAvidizaH svAmI, zrIvahnizchAgavAhanaH / saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 2 // evaM dakSiNasyAM dizi-dakSiNasyA dizaH svAmI, yamo mhissvaahnH| saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 3 // evaM nairRtadizi-yAmya'pAMtarAle'sau, naiRtiH zabavAhanaH / saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 4 // Jain Education inter W ww.jainelibrary.org Forvate & Personal use only 279 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcA rIzata zAntika vidhiradhikAra km| evaM pazcimadizi-yaHpratIcyA dizo nAtho, varuNo mkrsthitH| saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 5 // evaM vAyavyadizi-hariNo vAhanaM yasya, vAyavyAdhipatiH smrH| saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 6 // evamuttaradizi-nidhAnanavakArUDha, uttarasyA dizaH prabhuH / saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 7 // evamIzAnadizi-site vRSe'dhirUDhaH sa-nIzAno viditaH prbhuH| saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 8 // evamadhodizi-pAtAlAdhipatiryo'sti, sarvadA pdmvaahnH| saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 9 // evamUvaMdizi-brahmalokavibhuryo'stu, rAjahaMsasamAzritaH / saMghasya zAntaye so'stu, balipUjAM pratIcchatu // 10 // evaM dazasvapi dikSu jaladhArAdAnena svasvadiksvAmi zlokapratipAdena ca baliH prakSipyate, prathamaM prAnte ca zlokAdau namo'hat siddheti kathyate / etasmin vidhau kRte'tra prastAve yadi saMghasAmudAyikaH zAntiH tadA devagRhasatkaH kalazo gRhyate, yadi ekaH ko'pi kArayati tadA zAntikArakagRhAt caturazcalasadhavasundarIzirasi Aropya bahugItagAnatAnamAnadAnapAJcajanyazabdAdivAditre vAdyamAne antardhavalitaH paJcaratnopetaH mukhaveSTitamuhalIsUtra upari samAcchAditakasumbhalavastraH kalazaH samAnIya pUrvakRtasvastikopari sthApyate kalazamadhye zrIzAntinAthapratimA nizcalA susajjitA kRtvA mocyA, kalazopariSTAt Urdhva taNIcatuSkamadhye uparyupari protakhAjilIpakvAnnaM badhyate, taNImadhyato mahulIdavarako lambamAnastathA badhyate yathA kalazopari mukhamadhyabhAge tiSThati, tatra ca saMghasamudAyako mahulIkanduko badhyate, kalazasya puSpacandanapUjA kaaryaa| gururapi vAsakSepaM karoti / tataH kalazAgre kusumAJjali 1 lavaNapAnIya 2 paridhApanikA 3 ArAtrikA 4 maGgalapradIpAH 5 CAUSURAROGARIASARAK // 190 // Jain Education temel For 2 80ersonal use only jainelibrary.org Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyante, maGgalapradIpazca ghRtamayaH kasumbhalavRttikazca tAdRgvidheyo yathA ekayaiva vRttyA prajvalan saMpUrNazAntighoSaNAdikRtyaM yAvat na vidhyAti [sNpuurnn]| pazcAt caturvidhasaMghasahito guruH IryApathikI pratikramya zakrastavaM AditaH kRtvA aSTAdazabhiH / stutibhirdevAdIn vandate, AntaraNIdoSo na kartuM deyaH, devatAyAzca stutaya imAH-yadaMghrinamanAdeva, dehinaH santi susthitAH / tasmai namo'stu vIrAya, sarvavighnavighAtine // 1 // surapatinatacaraNayugA-nAbheyajinAdijinapatIn naumi / yadvacanapAlanaparA, jalAJjaliM dadatu duHkhebhyaH // 2 // vandanti vandArugaNAgrato jinAH, sadarthato yadracayanti sUtrataH / gaNAdhipAstIrthasamarthanakSaNe, tadaGganAma'stu mataM nu muktaye // 3 // zakraH surAsuravaraiH sahadevatAbhiH, sarvajJazAsanasukhAya smudytaabhiH| zrIvardhamAnajinadattamatapravRttAn, bhavyAn janAnavatu nityamamaGgalebhyaH // 4 // tataH zrIzAntinAthadevAdhidevArAdhanArtha karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / rogazokAdibhirdoSai-rajitAya jitAraye / namaH zrIzAntaye tasmai, vihitAnatazAntaye // 5 // tataH zrIzAntidevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / zrIzAntijinabhaktAya, bhavyAya sukhasampadam / zrIzAntidevatA deyA-dazAntimapanIya [te] me // 6 // ttH| zrIzrutadevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / suvarNazAlinI deyAd, dvAdazAGgI jinodbhavA / zrutadevI sadA mahya-mazeSazrutasampadam // 7 // tataH zrIbhavanahai devatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / caturvarNAya saMghAya, devIbhavanavAsinI / nihatya duritAnyeSA, karotu sukhamakSatam // 8 // tataH kSetradevatAnimittakaM karemi kAussagaM annatthU ityAdi / yAsAM kSetragatAH santi, sAdhavaH shraavkaadyH| jinAjJAM sAdhayantastA, rakSantu kssetrdevtaaH||9|| tataH zrIambikAdevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatyU Jain Education Intemall For 281ersonal Use Only M ainelibrary.org Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zAntikavidhiradhikAraH 100 sAmAcA- 14 ityAdi / ambA nihitaDimbA me, siddhabuddhazrutAnvitA / site siMhe sthitA gaurI, vitanotu samIhitam // 10 // tataH rIzata zrIpadmAvatIdevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / dharAdhipatipatnIyA, devI padmAvatI sadA / kSudropadravataH sA mAM, pAtu phulltphnnaavliiH||11|| tataH zrIcakrezvarIdevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / cazcaccakrakarA caaru-prvaaldlsnnibhaa| ciraM cakrezvarI devI, nandatAdavatAcca mAm // 12 // tataH zrIacchuptAdevatAnimittaM karemi // 191 // kAussaggaM annatthU ityAdi / khaDgakheTakakodaNDa-bANapANitaDidyutiH / turaGgagamanA'cchuptA, kalyANAni karotu me // 13 // tataH zrIkuberAdevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / mathurApuri supArzva-zrIpArzvastUparakSikA / zrIkuberA narArUDhA, sutAGkA'vatu vo bhayAt // 14 // tataH zrIbrahmazAntidevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU 4 ityAdi / brahmazAntiH sa mAM pAyA-dapAyAdvIrasevakaH / zrImatsatyapure satyA, yena kIrtiH kRtA nijA // 15 // tataH zrIgotradevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / yA gotraM pAlayatyeva, sakalA'pAyataH sadA / zrIgotradevatA rakSA, sA karotu natA'GginAm // 16 // tataH zrIzakrAdisamastadevatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / zrIzakra pramukhA yakSAH, jinazAsanasaMsthitAH / devadevyastadanye'pi, saMghaM rksstvpaaytH|| 17 // tataH siddhAyikA-zrIzAsanadevadatAnimittaM karemi kAussaggaM annatthU ityAdi / zrImadvimAnamArUDhA, yakSamAtaGgasevitA / sA mAM siddhAyikA pAtu, cakra cApeSu dhAriNI // 18 // // 19 // Main Education Intem 1 For Private & Personal use only Rajainelibrary.org Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HOSSEIS UGROSHARES __ asmin kAyotsarge logassa 4 pArite logassa 1 tata upavizya namaskArazakrastavAdikathanapUrva jayavIyarAyaparyantaM vAcyaM / tataH saMpUrNAGgopAGgAH sabhAryAH suzIlAH saputrAH samRddhA baddhahastamahulIdavarakA guNanabhaNanavicakSaNA aSTau indrasthAnIyAH parihitadhautikA AkAryante, tatra dvau hastayoH kalazaM gRhItvA tiSThata, eko dhUpaM dadAti, ekaH kusumacandanavAsakSepaM karoti, anye catvAro madhurasvareNa zAntipUrvakaM saptasmaraNAdi guNayanti / tathA dvau kalazadhArako kuNDikAtaH kalazAn bhRtvA saptanamaskArapUrva saptajaladhArA dattaH pazcAt namo'hatsiddhAcAryopAdhyAyeti pUrva ajitazAntistavaH paThyate,8 pade pade jaladhArAdAnaM evamagretanasmaraNe api, bhaktAmarazAntidvayAdInyapi / evamanyo'pi sarvasaMghaH saptasmaraNAdi guNayati pazcAd bhRte mUlakalaze pUrva rakSita zrIpArzvanAthaprakSAlanapAnIyamapi kalazamadhye kSipyate, tato maGgalapradIpaM bhrAmayitvA celotkSepaiH puSpadhUpAdidAnaiH, sammAnyazrIdikpatInAM visargam / kRtvA zeSAn zeSadivyAvatArAn, prAptAnArAt preSayet svAdhivAsAn // 1 // arhdbhissekdrshit-saannidhynirstklmssollaaghaaH| gacchanti yathAsthAne, ye kecidupAgatA devaaH||2|| zakrAdyA lokapAlA dizi vidizi gatAH zuddhasaddharmasakkAH, AyAtAH snAtrakAle kalazahRtikRte tIrthanAthasya bhktyaa| nyastA zeSA''padAdyA vihitazivasukhAH svAspadaM sAMprataM te, snAtre pUjAmavApya svamapi kRtamudo yAntu klyaannbhaajH||3|| - anena padyatrayeNa dikpAlavisarjanaM kriyate, pazcAt sarvo'pi saMgho devagRhe nikarAdAnapUrva zAntijalaM kendukasatka6 mahulIsUtraM ca lAti, mahulIsUtraM hastAdau badhyate, kalazamadhyAcchAntijalaM gRhItvA sarvatra gRhAdau prakSipyate, tataH saMgha Jain Education Inter aadivate & Personal use only Allww.jainelibrary.org 283 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata zAntikavidhira dhikAraH madhye nagaramadhye dezamadhye sarvatra zAntirbhavati, RddhisamRddhivRddhisiddhisaMpado bhavanti, AdhivyAdhirogazokakSado. padravAzca dusaM dUrato yAnti // 10 // // iti zrIzAntikavidhiradhikAraH sNpuurnnH||10|| kharataragacchAdhIzA, jincndryugprdhaangururaajaaH| zrIpAtisAhimAnyAH, samabhUvan bhRmivikhyaataaH||1|| zrIpUjyamukhyaziSyAH, dakSAH shriisklcndrnaamaanH| madguravo guNagurava-steSAmeSa prasAdo me // 2 // evaM dvAdazabhiH samyak-pUrNa praznottaraiH sphuTam / prakAzaM paJcamaM cakre, gaNiH smysundrH||3|| // 192 // // iti zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite paJcaprakAze zrIsAmA cArIzatake paJcamaH prakAzaH sNpuurnnH||5|| // 19 // Jain Education Inter FO9ROPersonal use Only Kelhiw.jainelibrary.org Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VF // grnthkRtprshstiH|| sAmAcArIzatakamidamAsUtritaM sUtragatyA, kiMcit vRttiprakaraNavazAt saMpradAyAca kiMcit / ced granthe'smin bhavati kimapi zrIjinAjJAviruddhaM, saMghAdhyakSa mama jaDadhiyo duSkRtaM syAca [tasya mithyA // 1 // jainA gacchA jagati bahavo bhinnabhinnAbhidhAnA, bhinnAcArA nijanijamataM sthApayanti pramANam / gacchAdhIzAH zrutanigaditAM saMmatiM darzayanti, [tavyAmoho tasyA moho na bhavati kathaM ? yajinA va satyA // 2 // prArabdhaM kila sindhudezaviSaye zrIsiddhapuryAmidaM, mUlatrANapure kiyadviracitaM varSatrayAt praagmyaa| saMpUrNa vidadhe pure sukhakare zrImeDatAnAmake, zrImadvikramasaMvati di-muMni-SaT-prAleyarocirmite 1672 // 3 // pravartamAne jinavIrazAsane, paramparAyAM gnnbhRtsudhrmnnH|shriivjrshaakhaa sukule ca cAndre,gaNe sphuTe kauTikanAmadheye 4 zrIpAtisAhimAnye, yugapradhAne pradhAnasaubhAgye / kharataragacchAdhIze, vijayi jinasiMhasUrigurau // 5 // akabbarasAhistumAnyaH, shriimjincndrsuurigururaajaaH| jAtA yugapradhAnA-stacchiSyaH sakalacandragaNiH // 6 // tacchiSyasamayasundara-sadupAdhyAyA akArSuridamevam / sAmAcArIzatakaM, satataM svaparopakArAya // 7 // suziSyo vAcanAcArya,-starkavyAkaraNAdivit / harSanandanavAdIndro, mama saahaayydaaykH||8|| iti zrIsamayasundaropAdhyAyaviracite paJcamaprakAze zrIsAmAcArIzatakaM saMpUrNam // sAmA0 33 Jain Education Inteme For Pm285onal use Only GANw.jainelibrary.org Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasti: sAmAcA riishtkm| // 193 // lekhaka-prazastiH // zrImadvikramato dharAGkagaganaprAleyarocimite, varSe lodrapure vare yadukule bhATIsugotre'bhavat / rAjA zrIsagaraH prajAsukhakarastatsundarI zrImatI, saukhyaM bhuktavatostayoH samabhavannekAdazehA''tmajAH // 1 // aSTau teSu mRtAzca mArivazato durdaivato'nukrame, duHkhAttau pitarau viyogavidhurau jAtau ca tasmin kssnne|| kurvANA vihRtikramAt kSititale zrIvardhamAnaprabhoH, ziSyAH sUrijinezvarAH kharatarAH zrIlodrapuryA gtaaH||2|| rAjAdyAH saparigrahAH pramuditA nantuM gatAH sadgurUn , zrutvA zrIjinadharmamarma sakalaM sntossmaapustraam| vijJaptiM vidadhe nRpaH karayugaM saMyojya rAjJA'nvitaH, svAminnaSTa mamA'GgajA mRtimagurjIvatyatho te tryH||3|| tatkArya ca yathA paropakRtibhirjIvet sutAnAM trayaM, lAbho vo bhavitA sa ko nRpatinA proktaM tadA matpade / rAjA'yaM bhavitA sutaH kuladharaH zrIjainadharmI punaH, putrau zrIdharanAmarAjadharako zuddhAstiko bhAvinau // 4 // jJAtvA lAbhamamuM tathaiva gurubhI rakSAkRtAmnAyato, vAsakSepavazena tau nRpasutau zrAddhau kRtau bhrAtarau / tAbhyAM lodrapure jinendrabhavanaM proccaistaraM kAritaM, tadgotraM bhaNazAlinAma samabhUdbhANDAdizAlAvazAt // 5 // zrIdharazrAvakasyA''san , paJca putrA anukramAt / khImasI 1 bhImasInAmA 2, jagasI 3 rUpasI 4 tathA / devasI 5 ca yathA khyAtAH, pANDavAH pnnddubhuupteH||6|| 193 // Jain Education Intemau For Private & Personal use only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khImasIzrAvakasyA''sIt, kulacandrastanUruhaH tatputro rAmadenAmA, dhnpaalstdnggjH||7|| sAdhAraNAkhyastatputraH puNyapAlastadaGgajaH / tatsUH sajUstatodedU-statputrastasya gjkH||8|| jyetAkhyo nandanastasya, khetAnAmA tadaGgabhUH / AsakarNazca tatputra-statputro vastupAlakaH // 9 // puJjAnAmA ca tatputraH, shriiyshodhvlsttH| tatputraH punnasInAmA, zrImallastasya nandanaH // 10 // zrImallAGgajathAharUH suratarurdAnapradAne'dhiko, yo bhANDAramabIbharanavanavaiH zAstraiH svayaM likhitH| arhacchAsanamekaviMzatisahasrANIha vartiSyate, tattu projvalapustakeSvadhigataM buddhyA vicAryeti ca // 11 // ASADhAzvinacaitrabhAdrapadamAsASTAhnikAparvaNi, zrImajjesalamerudurganagare caityeSu saptasvapi / kAzmIrAbhidhakezareNa bhagavadimbAni yaH pUjayeta, sadbhattyA zatazaH sRjana svaparayoH samyaktvamatyujvalam // 12 // guptaM dAnamapi prayacchati mudA saddharmiNAM sIdatAM, dInAnAM ca dadAti sundaratarAM so barDakAM naamtH| cAturmAsikapAkSikAbdikamahASTamyAdike parvaNi, prAtaH pAraNakaM dadAti satataM yaH pauSadhAkhyaM kRtAm // 13 // yaH zrIlodrapure purANanagare bhUyiSThadravyavyayAt , caityoddhAramudAracittapariNAmo'kArayat sAdaram / zrIcintAmaNipArzvamUrtiyugalaM tatraiva cA'sthApayat , sollAsaM jinarAjasUrigurubhihastapratiSThApitam // 14 // yaH kuNDalAkRtibhRtAM jayalabdhikAnAM, kRtvA ca puJjamatulaM manujAvapuMSi / lan Educate ForPOHTonal use Only Vilwjainelibrary.org Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcArIzata prazastiH // 194 // tAbhibhRzaM pravarabhaktibhRtastathA yat, sA vismariSyati kadApi na kiMvadantI // 15 // prAsAdeSu tribhuvanaguroraSTasaMkhyeSu samyak, dAdAstUpe mukhmlkthiipaadicshctptaakaaH| kIyullAsAdizi dizi samAropayAmAsa bhaktyA, yaH zrIdevAvasarajayinaM zaMbhavaM pUjayitvA // 16 // yaH sauvarNa varamazaraphInANakaM bhaktito'dAt, pUrva kenA'pi na vitaritaM sarvasAdharmikANAm / nityaM datte sakalayatinAM vastrapAtrAnnapAnaM, kurvan sAmAyikajinavacaH zrutyamAvazyakAdIn // 17 // zrIbhAle tilakaM punaH zravaNayoH sauvarNasatkuNDale, grIvAyAM maNimauktikAdijaTitaM graiveyakaM bhUSaNam / haste zrIphalamadbhutaM zivavadhUvi[vai]vAhanaimittikaM, manye sarvamidaM cakAra sukRtI zrIpArzvanAthasya yH||18|| tadbhAryA nijabhartRbhaktikaraNe dakSA supakSadvayA, zuddhAcAravatI satI guNavatI yuktA vivekshriyaa| vAhyAbhyantarabhUSaNA'sti kanakAdevI prasiddhA'bhidhA, yatputrI harirAja uttamaguNaH zrImegharAjastathA // 19 // yaH pUrva bharatAdivacca tilakaM kArApayitvA gRhe, bhUtvA saMghapatirbabhUva purataH kRtvA rathaM satvaram / rukmANAM nikaraM varaM pratipuraM varSan yazo'pyarjayana , zrIzatruJjayatIrtharAjavilasadyAtrAM pavitrAM vyadhAt // 20 // yatsaMghe jinarAjasUriguravo gacchAdhirAjezvarA, AcAryA jinasAgarA munivaravAtena sNshobhitaaH| mukhyaH saMghapatiH zivAkhyA itare zrAddhAH punargocarAH, anye'pi vyavahAriNo marudharAH satkAM suyAtrAM vydhuH||21|| vidhu-vasu-rasa-zazi-varSe 1681, rAulakalyANadAsanRparAjye / zrIzatruJjayasaMgho, vinirmame thAharUkena // 22 // // 194 // For Private & Personal use only IP Hinw.jainelibrary.org Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyakartavyatA kA'pi, pratyakSaM dadRze mayA / kA'pi zrutA satAM vAt , prazastilikhitA'sti tat // 23 // sAmAcArIzatakamamunA thAharUzAhanAmnA, paJcAdarzeSvamalamatinA lekhitaM pUrvameva / / yAvacchImatkharataragaNaprollasannAma tAvan , nandatvetacciramanupamaM sarvakalyANakAri // 24 // // iti zrIsAmAcArIzatakaM saMpUrNa // sUrIzvaro vijayate sukRpAdicandraH, ziSyo'sti tasya sukhasAgarapAThakastu / tasyA''jJayA likhitavAn puri mohamayyAM, suzrAvako vijayacandra imAM pratiM tu // 1 // Printed by Ramchandra Yesu Shedge, at the Nirnaya Sagar Press, 26-28, Kolbhat Street, Bombay. Published by Jaweri Mulchand Hirachand Bhagat, Jinsdattaguri Jain Bhandar, Mahavir Swami's Temple, Pydhuni, Bombay. Jain Education Intern For 984onal Use Only (Galainelibrary.org Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ POSDIOS ||smaaptmidN sAmAcArIzatakam // bar 290 Personal Use Only