Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArge 1 lekhake ? motIca'da giradharalAla kApaDIA solisiTara-nAri pablika
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArge [ zrI jaina dharma prakAza mAsikamAM prakaTa thayelA chUTA lekhono saMgraha . : lekhaka ane saMgrAhaka: motIcaMdagiradharalAla kApaDIA selisiTara ane neTeripablika saM. 19 ] ) [ sane 1(c)9
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAzakaH mAtIcaMda giradharalAla kApaDIA malabAra vyu, cApATi si phesa-muMbaI. mUlya : 7-8-0 sudrakaH---- dhIrajalAla TAkarazI zAha : nyAti mudraNAlaya, jImAmasI sAme, amadAvAda.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ paricaya lekhAnA aneka prakAra che: sAmAjika, naitika, rAjana "jhIya, dhArmika lekhA paikI keTalAka tattvajJAnane lagatA hAya, kAi naitika ane dhArmika mizra hAya ane keTalAka mAtra AtmaSTie lakhAyalA hAi cAga athavA adhyAtmanA viSayane sparza karanArA hAya. cAga ke AtmAne lagatA viSaye lakhavAmAM keTalIkavAra AtmasanmukhatA hAya che ane keTalIkavAra mAtra lakhavAnI zaktiprAptinI mAnyatA para AdhAra rAkhI janarajana khAtara paNa lekhA lakhAyalA hAya che. kAi vakhata sukhI kSaNe AMtara sanmukhatA thAya tyAre aMdaranI preraNAthI lekheA lakhAI jAya che. evA lekhA lakhanAra te vAMce tyAre ceADA vakhata ene paNa zAMti thAya che ane jIvananI mIThI ghaDIonAM seAlAMnI smRti tAjI thAya che. AvA keTalAka lekhA AMtara preraNAthI lakhAI gayA che enA atra saMgraha karyo che. enI sAthe lekhana saMvata atAvavAnA hetu preraNAnA vikAsanA mArA mana para khyAla rahe te hAI, jAhera prajAne te bahu upayeAgI nathI.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] mArA lekhene mArI sagavaDa khAtara meM cha vibhAgamAM vaheMcI nAkhyA che. A saMgrahamAM meM banatA sudhI (1-1) ane (1-2) vibhAganA lekheja dAkhala karyA che. A AkhA saMgrahamAM mAtra AtmadaSTine ja najaramAM rAkhI che, emAM sAmAjika ke carcAtmaka lekha eka paNa nathI ane ekAda apavAda sivAya lagabhaga sarva lekhe jena ke jenetara AnaMdathI vAMcI zake evA heI, jAhera prajAne sAdara arpaNa karyA che, - A lekhamAM vividhatAto che, paNa lagabhaga darekanI pAchaLa AMtaradazA sanmukha thavAnI tAlAvelInI bhAvanA hoI, e saMgrahanuM nAma "sAdhyane mAge? rAkhyuM che. sAdhya te sarvanuM ekaja hoI zake. A jaMjALamAMthI mukta thaI anaMta AnaMdanuM sAmrAjya prApta karavuM ane nirvikAra dazAmAM rahI sukha du:kha ke rAgadveSAdi dvaMdvono sarvathA tyAga karavo athavA te para vijaya prApta kare. A "sAdhya" ne "mAge vadhatAM kevI kevI vicAraNA thAya, te mArA zabdomAM jude jude prasaMge vyakta karI che, ane svaparahitanI najare atra tene saMgraha karyo che. sAdhyane mArga sahele paNa nathI ane vikaTa paNa nathI, paNa e raste caDhavA mATe aMdara pAko nirNaya karavAnI jarUra che. enI kaI kaI cAvIo maLI jAya te prayAsa karavA cagya che ane saphaLa thAya te khAsa AdaraNIya che. evA mArge javAnI bhAvanAkALe sumukSa tarIke mane kaI kaI raNu thaI te neMdhI rAkhI che ane tene atra
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgraha karyo che. emAM didha nahi Ave, paNa judAM judAM daSTibinduone samajavAM te paDaze. emAMthI kaI upAdeya tatva prApta thAya to lekhakano prayatna saphaLa thavA sAthe jijJAsune lAbha thaze ane te nimitte lekhakanA prayatnane kAMIka badale maLaze. AmAMne kaI paNa lekha sAhityanI daSTie lakhAyela nathI. emAM jJAnane batAvavAno Azaya hato nahi ane heI zake nahi. sAhityane ane AtmadaSTine khAsa virodha nathI, paNa sApekSadaSTie najara kaI rahI che te para khAsa dhyAna kheMcavAnI jarUra jaNAya che. A lekha utAvaLathI vAMcavAmAM lAbha nathI ane vAMcIne sAhityanajare TIkA karavA lAyaka paNa nathI. emAM AdaraNIya tattva jaNAya te jIvavA lAyaka che ane te draSTie lekho vAMcavA khAsa vijJapti che. Atmika vicAraNAmAM dekhADe karavAne ke vidvattAne ADaMbara karavAne sthAna nathI ane te rIte e lekho upara vicAraNuM thAya te Atmahita khAtara jarUrI che. A saMgraha navalakathAnI rIte vAMca nahi ke relave ke gADImAM be pAnAM vAMcyAM na vAMcyAM ane bIjI khaTapaTa ke vAtamAM paDI gayA te rIte vAMcavAne nathI. zAMta samaya, zAMta vAtAvaraNa ane mananI sthIratA hoya tyAre vAMcI te para vicAra thaze te temAMthI kAMIka preraNAtmaka tattva maLI zakaze evI lekhakanI mAnyatAne pariNAme A saMgraha sAdara karavAmAM Ave che. ATalI vAta karI janatAne vijJapti karUM che ke A lekhamAM punarAvartana dekhAya to kSamA karavI. lekha jUde jude vakhate lakhAyelA che, eTale enA saMgrahamAM punarUkti dekhAya to te kSetavya gaNAvA abhyarthanA che. - - A sarva lekhe zrI jaina dharma prakAza mAsikamAM chapA
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ yelA che temAMthI tAravI kAyA che. e lekhanI pAchaLa eka ja bhAvanA jaNAze ane e sarvane sAra ekAda vAkyamAM meLavI zakAya tema che ane te zodhI kADhavA vAcakavargane vijJapti che. temAM paNa te bhAva avAranavAra vyakta thaI gayuM che. A jIvananuM rahasya prApta karavA ane tenuM sAphalya karavA mATe potAnuM che ane pArakuM zuM che tenI zodha karavI ane AMtara pariNati nirmaLa rAkhavI emAM sarva lekhenI pAchaLanI bhAvanAne samAveza thaI jaze. e viSaya ghaNe vizALa che ane chatAM eka vAkyamAM sakelI zakAya te che. ene ghaNuM daSTibinduthI vicAravAnI jarUra kaSTasAdhya jIva mATe che ane ApaNAmAMnA ghaNAkharA e varganA heI ene keI upayogI vicArapravAha maLe to te sugya che ema vicArI A saMgraha taiyAra karyo che. AvA lekha lakhavAnI mArI yogyatA keTalI ochI che te huM sArI rIte samajuM chuM. mane anekavAra lAgyuM che ke ghaNuvAra meM nAne maheThe meTI vAta karI che. ema karavAmAM mArI koI koI sukhI kSaNa mATe mArI jAtane dhanya mAnuM chuM. lekha lakhanAramAM evI vAtemAMnuM kAMI che ke nahi te jovA karatAM vicAramAM kAMI mArgadarzana che ke nahi e najare lekho vicArAya ema huM IcchuM chuM. mArI tAkAta bahAranI ghaNI vAte meM karI che ene svIkAra karatAM mane jarApaNa sakeca nathI. jema upamiti kathAmAM vimaLAleka aMjana (jJAna), tatvaprItikara pANI (darzana) ane mahAkalyANaka bhejana (cAritra) bharyA che tema AmAM kriyAnAM rahasya ane anubhavanAM sphalige saMsparyA che
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ [7] ane ukata kathA enA mahAna lekhaka zrI siddharSi para upakAra karavA sArU vAMcavA sAMbhaLavA emaNe vijJapti karI che, tema A lekhe mArA para upakAra karavA vAMcavA vijJapti che. A saMgrahamAM 25 lekho che. emAMnA ghaNAkharAne zrI jaina dharma prakAzanA taMtrIe vASika anukramaNikAmAM natika lekhanI kakSAmAM mUkyA che. e vAta mane samIcIna lAge che. emAM acaLa jaina siddhAMtane vAMdho Ave tevI eka vAta na Ave enI khAtarI che enuM jaina dharma prakAza mAsikamAM sthAna che, paNa te uparAMta emAM vyavahAra ane nItinuM mizraNa evI rIte thayuM jaNAya che ke ene sAdhyane mAge" upanAma maLe to enI sArthakatA nAmAbhidhAnamAM thAya che ema mane lAge che. nIti ane dharmane virodha to hoya ja nahi ete sAmAnya vAta che, paNa nItinI utkRSTa hade dharmanA aMtaramAM praveza TheTha sudhI thaI zake che e jaina dharmanuM anekAMta svarUpa samajanArane jaNAvavAnI bhAgyeja jarUra hoya. vAraMvAra manana karI A lekha vAMcavA vijJapti che. atyAre vAMcananI eTalI dizAe UghaDelI che ane UghaDatI jAya che ke emAM vAraMvAra vAMcana karavAnuM sUcavavuM emAM paNa dhRSTatA lAge che, chatAM amuka draSTi najaramAM rAkhI dhRSTa gaNavAnA bhege paNa evI vijJapti karuM te kRpA karI te tarapha lakSya ApavuM ane dhRSTatA mATe kSamAyAcanA karuM tene saphaLa karavI. mahuvA nivAsI zrI vanamALIdAsa rAyacaMda vAraiyAnA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] dharmapatnI gaM. sva. lakSmIbAIe A pustaka prakAzana mATe audArya batAvI zrI vanamALIdAsanA nAma sAthe tene joDavAnI IcchA batAvI tethI A lekhasaMgraha taiyAra karavA ane preraNuM thaI che. preraNA mATe temane AbhAra mAnuM chuM. A saMgraha janatAmAM Adara pAmaze te ejanyanA viSaya para eka zlokanA vyAkhyAnamAM meM bAra lekha lakhyA che tene prakAzana karavAnI cejanA karIza. e saMgraha AnAthI deDhe thavA saMbhava che. sadara sarva lekhe paNa uparyukta mAsikamAM prakaTa thayelA che. avakAze e kArya hAtha dharavAnI bhAvanA che. ' bAkI AvA nAnA saMgrahamAM upaghAta ke prastAvanA zuM heya? Amukha dvArA jarUrI paricaya karAvavAnI rItine svIkAra karI A saMgraha janatAne sAdara karavAnI rajA lauM chuM.... saMbai. copATi si. phesa. malabAra vyu , pioSa dazamI saM. 1996 I motIcaMda : * City : **
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukrama. sakhyAnirdeza 1 AtmanirIkSaNa 2 jaLamaMdiramAM sAtvika katlAla. 3 vicAraNA ane avalokana. 4 bhUlyA mAjI. 5 jinendrapUjA. 6 RjuvAlukAne tIre. cha maLelI gumAvelI taka 8 pariNatinI nirmaLatA. 9 AtmamaMthana. lekha samaya (saM. 1958) (sa. 1974) (sa. 1979) (sa. 1982) (sa. 1960) (sa. 1975) (sa. 1981) (sa. 1981) (sa. 1983) (sa. 1983) 121 109 10 saMtasamAgamanI sukhI ghaDI. 11 masta mumukSunA vilakSaNa uThyArA. (sa. 1984) 135 12 vilakSaNa anubhaveA. (sa. 1984) 145 13 saMtasamAgamanI bIjI ghaDI. 14 tama vAtAvaraNamAM apUrva zAMti. 15 ghAMcInA baLada. 16 pANI lAvyuM. pRSTa 1 12 3ra para 61 03. 86 02 (sa. 1984) 158 (sa. 1984) 173 (sa. 1984) 185 (sa. 1984) 199
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] 17 jItanI mAjI hAra mA. 18 kudaratanA nyAyanI vicitratA. 19 sAvadhAna. 20 zAMtinI zeAdhamAM. 21 keTalAka prazno. 22 samudratIre mitragASTi. 23 jhINI vAtAnuM AMtara. 24 AtmaparikammA. 25 sametazikharane mAge. (sa. 1984) 216 (sa. 1984) 229 (sa. 1986) 237 (sa. 1987) 251 (sa. 1989) 265 (sa. 1987) 276 (sa. 1991) 288 (sa. 1993) 298 (sa. 1975) 311
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIyut vanamALIdAsa rAyacaMda vAraiyA janmaH jeTha suda 1, 1944 ] [ dehotsarga': mAgazara suda 14 sa'. 1986
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIyuta vanamALIdAsa rAyacaMda vAriyA bhAvanagara sTeTanA mahuvA zaheramAM temane janma saM. 1944nA jeTha suda 1 ne roja thayo hato. temanI paMdara varSanI vaya thaI tyAre temanA pitAzrInuM avasAna thatAM kuTuMbaciMtA temanA mAthA para AvI paDI, eTale abhyAsa choDI emaNe nirvAhanA sAdhane zedhyAM. zarUAta paMdara rUpIAnA mAsika pagAranI nokarIthI karI, ApabaLe vadhatA gayA. zeTha mIThAbhAI nathubhAInA ekasaparTa ImporTa khAtAmAM bhAgIdArI thaI ane tyAM temaNe potAnI kudaratI cAlAkI ane cIvaTa sAthe pramANika vyavahAranA aneka dAkhalAo batAvyA, vyApArI tarIke sArI nAmanA meLavI ane e rIte pitAne yaza dIpAvyo. emane svabhAva khUba premALa hei, e anekane mitre karI zatA hatA ane spaSTavakatA heI sAcI vAta nikhAlasa dIle kahevAmAM jarApaNa saMkeca na rAkhatA. jIvanalIlAne vistaryAne aneka varSo vItI gayAM, chatAM temanA saMbaMdhI ane mitro temane hajI paNa yAda kare che e temanI saMbaMdha bAMdhavAnI ane jALavavAnI rIti dAkhave che. eka manuSyanI gaNanA karavAmAM tene zekha kevA prakArano hato te agatyanuM sthAna meLave che. zrI vanamALIdAsane Ana daghanajInA pada ane adhyAtma viSaya taraka khaba tAlAvelI lAgelI hatI ane teonI aMta avasthA daramyAna jemaNe temane pade belatA sAMbhaLyA teo temanI hRdayamarmajJatA samajI zakyA hatA. vyApArInuM saraLa jIvana, sagAM saMbaMdhInuM kArya karavAnI bhAvanA, pramANika jIvana jIvavAnI tamannA ane vega adhyAtmanA pustakenuM mananapUrvaka vAMcana-e sarva sAdA paNa sAdhyalakSmI jIvanane
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] barAbara sUcave che. teone je viSayo gamatA hatA tevA viSayelekhAnu' pustaka tenA nAma sAthe joDAya e eka rIte tadana yeAgya hakIkata jaNAya che. teo sa. 1986nA mAgazara suda 14ne rAja yAgapado gAtAM gAtAM dehamukta thayA ane peAtAnI pAchaLa e putrI vRdhdha mAtA ane patnIne mUkI gayA. A rIte betAlIzamA varSamAM temanA dehavilaya thayA. anaMta zaktinA AtmAne teA janma maraNa nathI. bAkI zarIra chUTI jAya tA vyavahAra najare 'maraNa' kahevAya. AvA svazaktithI vadhelA yuvakanuM jIvana vyavahAraSTie suyAgya gaNAya ane sAdhyane mAge pragata gaNAya. temanA AtmAne zAti maLe. satimata ema vicArIre, mata matIyanA bhAva matimata ema vicAro re. vAdavivAda na kAya; adhakAra nava hoya. mudrAlekha na hoya; dekhA aMtara jAya. 2 para pariNati parivAra; tanamanavacanAtita piyAre, nija sattA sukhakAra. 3 vastute vastu lahAre, sura tihAM parakAza piyAre, rUparekha tihAM navi ghaTere, bhedajJAna dRSTi karI pyAre, tanatA manatA vacanatA re, nahi vibhAva lavaleza; ha"sAsahata phleza. 4 kAyAthI vyavahAra; bhavasAyarA pAra. --zrI cidAnadajI aMtara suddha svarUpame re, bhramaAropita lakSathI pyAre, a'tata nihace gahIre, cidAnaMda tava pAsIe pyAre, kArI rAgeNu. W
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArge [ 1 ] AtmanirIkSaNa kRtI hi sarva pariNAmaramya, vicArya gRhaNAti cirasthitIha; bhavAntare'nantasukhAptaye tadAtman ! kimAcAramimaM jahAsi. dhyAtmivma. vastu vicArata dhyAvate, mana pAvai vizrAma; rasa svAdana sukha upaje. anubhava yAke nAma. samayasAra nATaka. AtmanirIkSaNa" eTale pitAnAM karelAM kAryonI tapAsa, te para vicAraNa, ane bhaviSyamAM karavA dhArelAM kAryonI spaSTa janA. zAstrakAroe AtmanirIkSaNane upaga bahu sAre batAvyo che. rAtrIe sUtAM pahelAM AkhA divasamAM karelAM kAryo para vicAra kare, ane savAre UThatI vakhate potAnI pharaje vicAravI te bahu ja upayogI ane lAbhakAraka che. AvI TevathI aihika ane pAralaukika lAbhe. zreNIbaddha maLyA kare che. A AtmanirIkSaNathI keTalA lAbha sAmAnya rIte thAya ane tevI svaparIkSA kevI rIte karI zakAya e bAbata prastuta che. prathama te sadguNathI lAbha keTalA thAya che te para vicAra karIe. 1. AtmanirIkSaNathI lAbhAlAbha tapAsavAnI Teva paDe che. A divasa prANuo hArabaMdha kAme eka pachI eka karyuM jAya che, temAM pitAnA lAbhanAM kAryo
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge kyAM che tene vicAra bahu thoDAne heya che. manuSya hamezAM lAbha tarapha to najara rAkhe ja che, paraMtu bahudhA tAtkAlika lAbha tarapha tenI vizeSa najara rahe che, tethI game tevuM asatya belI athavA te chetarapIMDI karI je pAMca pacIza rUpiAne lAbha thatuM hoya te tema karavA cUktA nathI. pariNAme tene A bhavamAM ja hAni thAya che. satyane raste cAlanAra kadI paNa duHkhI thatA ja nathI. A lokamAM paNa tenI AbarU evI jAme che ke te je vyApArI hoya to tenI dukAnanI gharAkI vadhAre hoya che, je te nokara heAya to thoDA vakhatamAM UMcA hoddA para Ave che. paraMtu AvA prakAranI AbarU jAme te pahelAM thoDAka pratikULa sapATAo khamavA paDe che, jema karavAne prAkRta manuSya zaktimAna thatA nathI. Ama thavAnuM kAraNa zuM haze ? e savAla sahaja thAya che. tene uttara e ja che ke teone vicAra karavAnI Teva nathI. je te vicAra karavAnI Teva pADe te thoDA vakhatamAM samajI zake ke AmAM potAne tAtkALika thoDA lAbha che, paNa je tene bhega piote Apaze ane satya mArgo pravRtti karaze, te chevaTe bahu lAbha thaze. AvA prakAranI lAbhahAni taLavAnI tAvika zakti AtmanirIkSaNathI alpa prayAse prApta thAya che. AtmanirIkSaNathI potAnAM kAryo para vicAra karavAnuM vizALa kSetra kabajAmAM Ave che. ApaNe Akho divasa astavyasta kAma karI rAtrIe ekadama suI jaIe chIe. suvuM, khAvuM, pIvuM, paheravuM, majazekha kare ane mAta Ave tyAre marI javuM, e ja jIMdagInuM sAmAnya caka thaI gayuM che. A dareka kAryothI Atmika baLane
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmanirIkSaNa keTalI hAni paheAMcI che tene ApaNe vicAra karatA nathI, samajatA nathI ane mAtra ughADI AMkhe aMdhanI mAphka pravRtti karIe chIe. AjakAla teA janasamUhanuM jIvana sacA athavA paththara jevuM dekhAya che: jee bahu pravRttimAM paDelA hoya che teo AkhA divasa kAma karyo ja kare che ane varALa baMdha thAya tyAre saMcAnI mAphaka baMdha thAya che. AvA jIvA saMcAne tela vagere mUkatA nahi hAvAthI maLamAM ghasAtA jAya che, AchA thatA jAya che ane chevaTe adheAgati prApta kare che. susta mANasA paththaranI mAphaka eka sthAnakethI bIje sthAnake gati karavAne asamartha che. teone jo koi prere teA jarA cAle che, parantu ghaNe bhAge teonI Atmika zakti kATa khAI jAya che ane tethI teonu Atmika baLa dhIme dhIme nAza pAmatu jAya che. A banne prakAranA mANaseAthI judA prakAranA sAdhya daSTivALA prANI peAtAnAM sarva kAryo para najara rAkhe che, ane temAMthI cAkkasa bhUleA zeAdhI kADhI te tarapha pravRtti thatI aTakAve che. A TevathI peAtAnAM sarva kAryo para kAbu rahe che. te haMmezAM jAgRta hAvAthI koI paNa kArya tenI najara bahAra jatuM nathI. tevA mANasAnI pravRtti bahu vicAranA pariNAma tarIke nimIta thaelI hAya che, tethI te niyamIta rahe che, nakAmA vakhata gALatA nathI, ane kAme ATopavAmAM tene evI te cAlAkI prApta thAya che tathA dareka kAryo eka evI sAMkaLamAM guMthAI jAya che, ke te dareka AMkaDAe sahelAithI pasAra karI zake che; jyAre bIjo mANasa A kAma karU ke peluM karU, tenI akaLAmaNumAM AkhA divasa ravaDayA kare che
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArge ane chevaTe eka paNa kAma saMpUrNapaNe karI zakatuM nathI. TuMkAmAM AtmanirIkSaNathI kAryomAM cejanA ane kArya sidhimAM sahelAI AvI jAya che, ane tene lIdhe kAryo para aMkuza Ave che. bIjA mANaso kAryanA sevaka thaI rahe che, dareka kAma temane aDacaNa kare che, tyAre AvA mANasanA saMbaMdhamAM dareka kAma tenuM sevaka thaI rahe che. anubhavathI A bAbata samajI zakAya tevI che. AvA prANInA vyavahAra ane dharma bahu zudhi ane sarala rahe che. kAryapaddhatinA pariNAme A lAbha akasmAtathI ja tene maLI Ave che, te para vizeSa lakhavAnI jarUra nathI. vyavahAramAM ghaNuM dAkhalAo jovAmAM Ave che jethI A hakIkata sahaja samajAya tevI che. AtmavicAraNAthI A uparAMta thatAM aneka lAbhanuM digadarzana moTAmAM moTo lAbha vicAra zakitamAM vadhAre thAya che te che. dareka vyaktine mAlUma haze ke AkhA divasanA kAya prasaMgemAM aneka vicAra AvyA haze, kuraNAo thaI haze ane thavAnI sAthe ja te vicArasAgaranI sapATi parathI nAza pAmI gaI haze. AvA aneka vicAranI nizAnI-gaMdha paNa rahetI nathI. paraMtu jene pitAnAM sarva kAryo para najara rAkhavAnI Teva hoya che tene ema thatuM nathI. tene na vicAra, navI sakuraNA, navA niyame, navAM avelekane, navA upadeza karavAmAM, grahaNa karavAmAM, dhAraNa karavAmAM, ThasAvavAmAM ane pRthakakaraNa karavAmAM asAdhAraNa cAlAkI AvI jAya che. ghaNuM kharI vakhata dareka vicAromAM sIdhI rIte ane keIvAra adazya ane ADakatarI rIte sadupayoga ja thAya che. mukhya
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * * * * * * * r.. - AtmanirIkSaNa mudde tenI vicAraNAzakti nirarthaka jatI nathI. AthI dareka no vicAra tenA para asara kare che. keI na padArtha jotAM ja te avalokI temAMthI sAra grahaNa kare che. ane A zakti eTalI hada sudhI vadhe che ke je jagAethI sAmAnya mANasa durguNo laI Ave che te jagAethI te saguNo laI Ave che. bIjAone kAryo para aMkuza hoya che, paraMtu manamAM kavikalpa thAya tene rokavAnI zakita bahu thoDAmAM hoya che. AvI zakti paNa tene prApta thAya che. A asAdhAraNa mANasa potAnA vicAro dAbI zake che ane dhIme dhIme mana para paNa eTale kAbu meLavI zake che ke tene kharAba vicAra AvatA ja nathI, tenI vicArazakti paNa AthI eTalI khIle che ke te eka viSaya upara kalAkanA kalAko sudhI akhalitapaNe vicAra karI zake che. mananI AvI sthiti thavI te bahu muzkela kArya che. ApaNe eka bAbata para vicAra karavA mAMDazuM to turata ja jaNAze ke be cAra miniTamAM bIjA viSayamAM mana UtarI jaze ane bahu mahenata karI dhayAna-ekAgratA karavA jazuM to kAM Avaze. tethI AvA mANasane vicArazakti je kAbu Ave che te bahu lAbhakAraka che. have mana ane vicArazakti para ATalo kAbu Avela mANasa kyA guNe prApta na karI zake? te game te vastune tyAga karI zake che, sAMsArika rAge tene lepa karatA nathI ane dveSathI te cUkato nathI, kaSAya tenAthI dUra ja rahe che ane guNasthAnakanAM pagathI tene bahu sahela thaI paDe che. mudde dhIme dhIme abhyAsa pADI A guNa khIla hoya te parama
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge padaprAptimAM pradhAna madadagAra thaI paDe che, emAM saMdeha nathI. tethI have e parIkSA-tapAsa-kevI rIte karavI te para vicAra karavAnI khAsa jarUra che. AvA aneka lAbhathI bharele guNa prApta karavA mATe cAlu abhyAsa-Teva-punarAvartananI bahu jarUra che. prathama thoDethI zarUAta karavI joIe. A guNanA prathama pAyA tarIke zAstrakAre 14 niyama dhAravAnuM kahyuM che. ApaNe AkhI uMmara sudhI dararoja khAyA karIe, chatAM ApaNe keTalI vastuo darareja khAIe chIe te kahI zakazuM nahi. ApaNe yAda karIe to temAM paNa bahu vakhata jAya ane chatAM temAM bhUla rahevAne saMbhava rahe che. cha mAsanI Teva pachI cAda niyama dhAranAra 10 miniTamAM AkhA divasane hisAba tapAsI zake che ane bIjA divasa mATe vicAra karI rAkhI zake che A vaida niyama dhAravAthI ApaNuM sarva sthULa pravRttio kAbumAM AvI jAya che. kAyika pravRttinA lagabhaga sarva viSaya temAM samAI jAya che ane cAlu khaMtathI ApaNe thoDA vakhatamAM kAyika pravRttio upara kabajo meLavI zakIe chIe. AtmAvalokana karavAnI IcchAvALAe prathama bAhya vastuthI ja zarUAta karavI ane te mATe zAstrakAranA batAvelA caMda niyamathI vAparavAnI, paheravAnI, khAvAnI vigere ghaNuM bAbato upara aMkuza AvI jAya che. A AcaraNathI uttarettara keTalo lAbha thAya che te ApaNe have joIe. paraMtu A lekamAM paNa zarIre nirogIpaNuM vigere aneka lAbhe bahu prANIne thatAM dekhAya che. cAda niyama dhAravA e uttarottara thatA lAbhanuM
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmanirIkSaNa prathama pagathiyuM che. jyAre cAda niyama dhAravAmAM sahelAI Ave tyAre pachI prANIne pitAne mATe vicAra karavAnI Teva paDe che. dareka prANunI khAsa pharaja che ke amUka guNa doSa prApta karI besI rahevuM nahi, paraMtu tene vizeSapaNe meLavavAsavAze meLavavA yatna kare. A niyama dhyAnamAM rAkhI AtmavicAraNA karanAre paNa vadhAre karyA kare joIe. A vicAre kaI padhdhatithI thAya tenA eka be dAkhalAo ahIM batAvyA che. jo ke bhedajJAna thayA pachI AvI preraNAnI jarUra bahu ochI rahe che. prathama eka noTa bAMdhI temAM pite dhAravA yogya niyama (Principles)lakhavA, te lakhIne tene ApaNe IcchA pramANe goThavavA. A prakAranI maryAdA bAMdhavAnI jarUra che. mahenI vAta athavA yAdazakti para AdhAra rAkhavAne badale lakhI levAthI bIjA ghaNuM phAyadA che, je te bAbatanA anubhavI tarata jANI zake che. AvA prakAranA vicAranAM pari NAmene saMgraha karyA pachI bemAMthI eka kama levAne che eka kama evA prakAra che ke noTamAM lakhelA prathama sadgaNane pakaDa, tenA para paMdara divasa sudhI khUba vicAra karavo, vicAra karI tenA saMbaMdhamAM je je navA vicArene AvirbhAva thAya te lakhI levA. vaLI rAtanA eka kalAka vicAraNA karavI, ke pALavAnA saguNamAM AjanA divasamAM ATalI bhUle AvI, AvI bhUlo thavAnAM kAraNe zuM hatAM ? tema thavAmAM pitAnI asAvadhatA keTalI hatI ? AvI AvI tene lagatI sarva hakIkta dhyAnamAM laI tevAM kAraNo AvatAM kema aTake te para vicAra kare tevA saMjogethI dUra rahevA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge prayatna kare, prasaMga AvI paDatAM temAMthI zuddha rIte bahAra AvavAne Akare nirNaya kare. AvA vartanavALA mANasanuM caritra joIe te turata jaNAze ke niyama para dhyAna rahevuM muzkela che. dAkhalA tarIke prathama eka mANasa prANAte paNa satya balavAne niyama kare. zarUAtamAM to Teva nahi hovAthI AkhA divasamAM keTalI bhUle thaI te paNa sAMbharaze nahi, paNa pachI tenI daSTi sAdhya tarapha hevAthI te prasaMgane yAda karI evI te sahelAIthI dUra karI zakaze ke jenArane Azcarya thAya. AvI rIte eka saguNa para mukhyapaNe ane bIjAo tarapha gaNapaNe dhyAna ApavAthI AtmapariNatimAM alakika pheraphAra thaI jAya che. eka guNanA abhyAsa pachI anukrame bIjA guNe levA, AtmanirIkSaNa karI guNa grahaNa karavAne ane tenA vaDe guNasthAna Aroha karavAne A sarvathI sAro upAya che. bIje krama e che ke dhArelA sarva guNo para sAthe macavuM, te darekamAM thayelI bhUlanI neMdha levI ane durgaNe sAthe laDAI calAvI teone meLavI ApanAra prasaMgane ane tevA saMjogene mArI haThAvavA. A upAya paNa bahu sAro che. prathamanA kramathI ekAgratA vadhAre thavAne saMbhava che. prathama batAvelA kamane vadhAre pasaMda karavAnuM eka bIjuM kAraNa che. A satya hamezAM yAda rAkhavAnuM che ke A duniyAmAM ApaNe eka guNa sarvAze grahaNa karIe athavA grahaNa karavA yatna karIe to bIjA saguNe tenI pachavADe cAlyA Ave che. A vAta bahu dhyAna
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmanirIkSaNa rAkhI mana para ThasAvavA jevI che. dAkhalA tarIke kAi mAsa sarjAze. pramANikapaNu" grahaNa kare athavA tevA thavA mahenata kare tA te kadI hiMsA kare nahi, asatya le nahi-A vigere save mahApApA patI jAya che. kAraNa ke rAtrie tenI vicAraNA cAle tyAre tene jaNAI jAya che ke A sarva kRtyonA paNu apramANikapaNAmAM samAveza thAya che. AvI rIte sarva guNA tene prApta thAya che. mANasa eka guNa meLavavA pAchaLa jo AkhI jIMdagI arpaNa kare to te sarva prakAranA lAbhA-ahika ane pAralaiAkika-meLavI zake che. AvI sthiti thavA mATe prathama upAya vadhAre upayeAgI che. jene guNeA prApta karavA hAya tene mATe vistIrNa kSetra che. dAkhalA tarIke pApasthAnA nivAravA, zrAvakanA ekavIza guNA dhAraNa karavA, daza yati dharmAMsAcavavA dezathI], AThe pravacana mAtA pALavI, vi. vi. AvA AvA aneka guNA zreNIbaddha AcaravAthI athavA eka pachI eka meLavavAthI A jIva kei navA prakAranA ja thai jAya che. tenu jIvana hetuvALu, sArA pariNAmavALu ane anukaraNIya thAya che. A sakhta harIphAInA jamAnAmAM pravRttimaya jIvane jovAmAM Ave che. eka divasamAM Atmika hAni keTalI thAya che tene khyAla karavA muzkela che. tevA vakhatamAM ApaNe keTalA ghasAtA jaIe chIe, DUbatA jaie chIe, athavA dhArela lAbhAne meLavavAnAM sAdhanA keTalAM ochAM thatAM jAya che te vicAravAnuM pratyeka prAnanu vya che. vakhata eTaleA khArIka AvI gayA che ke, AvA vicAra karIne mANasAne pUchaze tA kaheze ke vakhata nathI" A phrIAda sAmAnya thaI che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge net mudde hakIkta te e che ke "IcchA nathI." paraMtu pahelA prakArane dAva ApaNane sUcave che ke, ApaNAmAM Atmika baLa ghaTatuM jAya che ane tene asala sthitie lAvavAnAM sAdhane vadhAre ne vadhAre ochAM thatAM jAya che. A manuSyabhava pAmIne lAbha meLave te bAjue rahyo, paraMtu jyAre teTe bAMdhI jaIe, tyAre te enA jevuM khoTuM zuM kahevAya? paraMtu A bAjue vyavahAra tarapha najara karIe chIe tyAre ApaNuM akkala kAMI kAma karatI nathI. AvA sakhta karmabaMdhana thAya tevA harIphAInA vakhatamAM to dareke khAsa vicAra karavo joIe. thoDAM pApanA sabaMdhamAM AvanAra cheDe vicAra kare te pAlave, paraMtu atyAranI pravRtti te taddana pApamaya thaI gaI che. vaLI AvI vicAraNAmAM vakhata kADhe te nakAme che, ema lAgatuM hoya, te te asatya che; AtmAne tethI je lAbha thAya che ane AvatA bhavamAM te vakhata para je AzIrvAdene varasAda varasaze te atyAranI kSobha rUpI garamIne zAnta karI deze. jyAre valaNa A rastA upara caDhI jAya che tyAre eka prakAranI guMca AvatI ja nathI, paraMtu mukhya vadhe eja che ke ApaNuM valaNa hajI te tarapha DhaLyuM nathI. Atma nirIkSaNanI jarUriyAta zI che te ATalA uparathI spaSTa thayuM haze. darareja havAre uThI be ghaDI vicAravuM joIe ke, huM keNa? mArI pharaje zI che? huM atyAre mArI svabhAvadazAmAM chuM ke vibhAvadazAmAM chuM? cAlu saMjogane sudhArI zakuM tema chuM ke nahi? dhArmikalAbha mArAthI banI zake ke nahi? mArI zakti, dhana, vidyA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmanirIkSaNa 11 vagerene lAbha sArvajanika thaI zake ke nahi? kevI rIte leke pogI huM thaI zakuM? AvA AvA vicAre amalamAM Ave tyAre AtmA haLa thAya. dhyAna rAkhe: vicAramAtrathI nahi, paNa te vicArene amalamAM mUkavAthI AtmA UMcI gatie javA cagya thAya che. vaLI rAtrie upasaMhAra paNa kare ke Aje zuM karyuM? zuM karavuM joItuM hatuM? ane have zuM karavuM joIe? A bAbata bahu upayogI che, dareka vAMcanArane bhalAmaNa karavAmAM Ave che ke 24 kalAkamAMthI ekAda kalAke te AvI. vicAraNAmAM kADho ja joIe. je AvatA pherA (bhAva)mAM AvI sthiti paNa prApta karavI hoya te A ja upAya che; nahi te pachI ApaNe mATe kayuM sthAna cagya che te dareka prANIe vicAra karI le. AtmAthI puruSe A viSaya lakSamAM rAkhaze te bahu lAbha thaze. [ jena. dha. pra. pu. 18 | | saMvata 1958
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLamaMdiramAM sAtvika kallAla [2] rASTriya unnatinA rAjyadvArI prakaraNane aneka TharAve dvArA parAmarza karI, svarAjyanA TharAva para prathama paMktinA aneka vaktAonAM subhASitA zravaNa karI, dezadharmanI carcA karatAM Akhare e sahamitrA ane eka nAkara sAthe lakhanauthI kAnapura mAge akhatiyArapura AvI, chevaTe bihArane sTezane AvI pahoMcyA. A navIna vAtAvaraNamAM AvatAM dharmabhAvanA jAgrata thaI. dharmazALAmAM sAmAna mUkI A vizALa nagarImAM pagalAM cAlyAM, tyAre pUrvakALanI A mahAnagarInI vamAna dazA jotAM manamAM khedya thayA. je pAvana vasuMdharAmAM pUrvakALanA mahApurUSA cAlyA hatA tenI sparzanA karavAne prasaMga maLye, te mATe aMta:karaNa harSathI dhaDakavA lAgyuM. vizALAnagarInAM caityanA darzananA lAbha lai mananI vRtti pAvApurI javAne uchaLI rahI. je pavitra sthAnamAM AsanaupakArI carama tIrthaMkara zrI vIra paramAtmA nirvANu pAmyA te sthAna kevuM haze, tenI ramaNIyatA kevI AkarSaka haze, temAM gamana karatAM kevI hRdayaniLatA thaze, e vicAramAM vAhana para beThA ane gADI AgaLa vadhavA lAgI. amArI maDaLIe traNeka mAilanI musApharI karI niha hAya tyAM te sapATa pradezamAM dUra kSitijamAM suMdara vahunAM dA dekhAvA lAgyAM. e pradeza pAvApurInA ramya vibhAga 1 A varSanI nAtAlamAM lekhaka-mitro sAthe nezanala kAngresanA lakhanaunA adhivezanamAM gayela. tene uddezIne A ullekha che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. jaLamaMdiramAM sAtvika kallelA che evuM samajAtAM punita pAvana vasuMdharAnA bhAge gamana karavA tIvra IcchA thaI. je sthAna para ApaNe gamana karIe chIe tyAM pUrve gautama IdrabhUti cAlyA haze, naMdivardhana anekavAra pitAnA baMdhune sukha samAcAra pUchavA AvyA haze, aneka sAdhu mahAtmAo e mArge AvI gayA haze ane khuda vIraparamAtmA paNa e mArge cAlyA haze, evA eka pachI eka suMdara vicAre AvavA lAgyA. Akhare bahu najIka AvI lAgyA ane jyAre sarevaranI vacce Avela jaLamaMdira dekhAyuM tyAre hRdaye je zAMti anubhavI te anirvacanIya che, bhASAthI acara che. e zAMta sthAnanI be bAju pariveNana karatAM, devatAo e sthAnaparanI keTalI mATI laI gayA haze ane have ApaNane e sthAna jevAnI-nirakhavAnI taka maLaze e vicArathI maMdira tarapha hRdaya namI gayuM, sAvara tarapha pUjyabhAva prApta thaye, mArga tarapha AkarSaNa thayuM. cetarapha zAMtinuM sAmrAjya jaNAyuM. vyApAra dhaMdhAnI dhamAla ke kesa ephIDevITa ke dAvAarajInA tephAna vagaranA e sthAnamAM jANe rAgadveSanI gaMdha paNa na hoya evI sthiti anubhavatAM, jarA dUra Avela dharmazALAmAM mukAma karavAmAM AvyA. samaya sAMjane hate. sUrya asta thavAne mAtra eka kalAkano samaya bAkI hate. pitapotAnAM sthAna zodhI temAM dAkhala thaI javAnI pakSIonI kIkIArI zarU thaI hatI. sAmAnya janavyavahAra patAvI rAtrInI zarUAta thatAM tarasyA hRdayane zAMti ApavA jaLamaMdira tarapha prayANa zarU karyuM. ajavALI rAtrI hatI, pUrNimAne divasa hatuM, piSa sAmAM laI javAnI . patipatAnA ane mAtra , sAmAnya zAMti ApI mAnA divasa
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sAdhyane mAge mAsa hato, nIra sthira hatuM, cotarapha eka sarakhI zAMti hatI, AkhI kudarata hasatI hoya e ramya dekhAva hate. kudarata ane kRtrimatA vacce jholAM khAtuM mana, Akhare jyAre jaLamaMdiranA daravAjAmAMthI pagathI upara cAlyA tyAre e lagabhaga pAMca phuTanI pUla jevI vyavasthAvALI pagathIpara vIrane smaravA lAgyuM. eka bAju sthira jaLamAM caMdramA pitAnuM pratibiMba nAkhI rahelo che, bIjI bAju nAnI mAchalIo pANImAM deDAdoDa karI rahI che, sAme vizALa maMdira dekhAya che-evI sthitimAM sRSTinA pUra saMdaryane nIhALatAM vIra paramAtmAnI zekasvArI A raste pasAra thaI haze ema smaraNa thatAM maMdira AvI pahoMcyuM. aMdara jaI pAdukAnA darzana karI caityavaMdananI vidhi karI. aMtaramAM vIra paramAtmAnI bhAvanAone anubhava ane bahAranI najare darzanane anubhava karatAM ghaNe samaya maMdiramAM ane maMdiranI AjubAjumAM vItI gaye. A sthAna parathI bahAra javA gamatuM nahotuM. maMdiranI bahAranA bhAgamAM cAre bAju AvelA cekane cheDe cAra gekha (balcony) ane buraja che. gekhamAM sahacArIo sAthe besI vIra paramAtmAnA samayanI vArtA karavA mAMDI. jANe vIra paramAtmAnA nAmamAM ja keI apUrva pavitratA hoya e bhAva jaNAya. e nAma belatAM manamAM addabhuta AnaMda thavA lAge, ane sthAna (kSetra), gapravRttimAM ghaNuM agatyanuM sthAna zA mATe bhagave che tene kAMIka - sAkSAtkAra thayA. vAte cAlI ke je vakhate vIra paramAtmA vicaratA haze
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLamaMdiramAM sAtvika kalela 15 tyAre dharmanI kevI suMdara sthiti haze! aneka rAjAo prabhune namana karavA AvatA haze tyAre AkhI prajAmAM dharmasAmrAjya kevuM pravartatuM haze! samavasaraNamAM besI prabhu dezanA detA haze tyAre sahadaya prANIonA kevA suMdara bhAva thatA haze! aSTa mahA prAtihAryane najare joI lekane ke camatkAra thatuM haze! kudaratI vaira bhUlAI javAtAM prema ane ahiMsAnA acaLa siddhAntane vAtAvaraNamAM ke avakAza maLato haze! e samayanI kharekhara balihArI che! je prANIoe e sthiti joI haze ane ethI lAbha prApta karI utkrAMti vadhArI dIdhI haze teo kharekhara dhanya che! spaSTa gAna hRdayamAMthI nIkaLI gayuM ke - nirmaLa guNamaNi rehaNa bhUdharA, | muni mana mAnasa haMsa, jinezvara, dhanya te nagarI, dhanya veLA ghaDI, mAta pitA kuLa vaMza, jinezvara." AvA uttama samayane, e samayanA mANasone, e paricayamAM AvanAra bhAgyavAne mATe vicAra AvatAM e adbhuta samayanI kAMIka jhAMkhI thavA lAgI. jyAre najIkanA pradezamAM prabhu vicaratA haze tyAre lekene ke suMdara bhAva haze, kevI vRttio thaI haze, prabhuguNanI vizALatA citarapha kevI sugaMdha vistArI rahI haze, RtunI samazitaSNutA, Itiupadravano nAza ane sarvatra bAhA AMtara zAMtinA samayamAM manane keTalI sthIratA rahetI haze! jyAre prabhue aneka bhavya ane upadeza Ape haze tyAre sAMbhaLanArane kevI majA AvI haze ! ati miSTa svaranA zravaNamAM kevuM
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 papapa sAdhyane mAge suMdara gAna cAlyuM haze ! caturmukhe dezanA dhvani vistarate. haze, tyAre ke anirvacanIya AnaMda prasarI rahyo haze ! evI vAtamAM gautama gaNadharane prathama dezanA ApI te prasaMga cAlyo. te sthAna paNa ahIMthI be mAIla najIkamAM ja che ema jaNAtAM e gobara gAmanI sthiti paratve vicAra cAlyo. IndrabhUtinuM abhimAna ane bhagavAna pAse zaMkAnivAraNane Akho prasaMga yAda AvatAM hRdayamAM eka jAtanI umi sarvane thaI AvI. IndrabhUtinI prathama avasthA para vicAra karatAM tenA para jarA tiraskAranI lAgaNI thaI AvI; tenuM abhimAna ane tene piSaNa karavAnA mArgo tarapha sahaja kheda thaye; parantu tarata abhimAnane poSavA paNa jarA abhimAna dUra karIne prabhusthAna para gamana karavA te UThayA te vAta AvI, tyAre manamAM jarA zAMti thaI ane tenA tarapha mAna pedA thayuM. Akhare jyAre paramAtmA tene nAma daIne bolAve che tyAre manamAM Avela abhimAnane prasaMga, zaMkAsamAdhAnathI prabhu sAthe thayela aikya ane tyAra pachI prabhunA sevaka banI tenA tarapha rAga rAkhavAnI temanI sAhajika vRtti jotAM jIvananAM aneka sUtre ukelAI gayAM. e prasaMga para aneka carcA cAlI. vIraparamAtmAnA zrAvake ane zrAvikAonAM jIvane vicArAyAM. AvI rIte carcAmAM eka be kalAka pasAra thayA, tyAM caMdra pUra jesamAM prakAzI AkAzanA pUrva taraphanA ardhA mAge AvI gaye. vAta baMdha paDI. zAMta jaLamAM avAranavAra mAchalAnAM hAlavA cAlavAno avAja AvatuM hatuM, bAkI sarvatra zAMti hatI. AkhA vizvamAM zAMti phelANI hoya, jANe
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 - jaLamadiramAM sAtvika kallola koIpaNa prakAranA duHkha upadrava vyAdhi ke viSamatA jIvanamAM hAya ja nahi, muktimArga sarala ane sIdho hoya, evI sthiti anubhavatAM AMtara vicAraNA cAlI. A sthAne jyAre prabhunI svArI nIkaLI haze tyAre zokanI chAyA kevI phelAI rahI haze e dazya hRdayasammukha khaDuM thayuM. e pachI vIrajIvana AkhuM hRdaya taTa para AvavA lAgyuM. marIcinA bhavamAM karela abhimAna para vicAraNA cAlI. manuSya jIvananI tucchatA ane uccatA para vicAra AvyA. dareka prANI abhimAnamAM ke masta rahe che, pitAnI vyavahArakuzaLatA sAmAne samajAvavAnI yuktio ane prapaMcajALanA garbhamAM rahelI bhavavAsanAnuM bhAna thayuM ane bhAratamahArAjanA bhaktibhAva para ane zuddha zAsanarAga para prema thaye. mAtApitA tarapha prabhunI bhakti, vaDila baMdhu para vAtsalya ane ghora upasarga sahana karavAnI prabhunI zakti daDhatA ane samatA para vicAra AvyuM. emane gozALA tarapha samabhAva ane vALa taraphane manebhAva hRdayane AnaMda ApavA lAgyA. aneka upasarga ane parISaha karanAra tarapha temanI sAtvika vRtti para ' vicAra karatAM hRdaya para anirvacanIya asara thaI AvI. mahA bhayaMkara upasarga karanAra saMgama jyAre hahadaye pAcho phare che tyAre prabhune tenA tarapha tiraskAra nathI Avate paNa pitAnA prasaMgamAM AvyA chatAM te jarAe sudharI zakyo nahi ane uo anaMta saMsAramAM paribhramaNa karaze." e vicArathI AMkhamAM pANI AvI gayAM, e vicAraNuM karatAM manamAM kaI adbhuta bhAva AvI gaye.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sAdhyane mAge prabhu jANe sAkSAt hAjara hAya, saMgamadevatA khinna thaI cAlyA jatA hAya ane prabhunI AMkhamAM pANI AvyAM hAya te dekhAvA najara sanmukha taravA lAgyA. AvA premanA pAThAnA javalaMta dRSTAMta mUkI janAra paramAtmAnI kevI adbhuta AtmadazA haze e vicAre manane zAMta karI dIdhuM. dayAnA sarala siddhAntanA tyAM apUrva vijaya thatA anubhavye ane udAratA ane dAkSiNyanA mahAn prasaMga temAM jovAmAM AnyA. zUlapANInA upadravo ane caMDakAzIAnAM tIvra AkramaNA mana para taravarI rahyAM ane paga para pAyasa roMdhanAra zevALIAnAM dazyA, khIlA kAnamAMthI kADhavAnA hRdayane mUrchita banAvI de tevA prasaMgeA pasAra thai gayA. prabhunI aDaga zAMti, dhIraja ane ekatA mana para vasI rahI. saMpUrNa jJAna thayA pachI bhavya jIva tarapha upakAra karavA gaMbhIra dezanAnA dhvani jANe e sthAnamAM paDI rahyA hAya, aSTa mahApratihAryo ane atizayanI zaiAbhA tyAM vistarI rahI hAya, samavasaraNanI AAlA sAme khaDI hAya, AkAzamAM duMdubhi vAgI rahyA hAya, aneka manuSyA ane devA upadezaamRtanuM pAna karavA AvI rahelA hAya ane karyuM ne pavitra karI Atmasanmukha thai jatA hAya, ahiMsA pratiSThApAmelAM sthAnamAM tiryaMcA paNa peAtAnuM vaira bhUlI jatAM hAya, siMha ane mRga, vAgha ane akarI premanA vAtAvaraNamAM sAthe cAlatA hAya, sarva itiupadrava nAza thaI gayelA hAya evA zuddha prasaMgamAM kevI zAMti prasarI haze ? kevA AnadathI mane nAcI rahyAM haze ? kevI urmi e hRdayamAM uchaLI rahI haze ? e vicAramAM ne vicAramAM prabhu jIvananA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLamaMdiramAM sAtivaka kallola 16 aneka prasaMge yAda AvatAM thoDA vakhata A zAMta samayanAM mejAe hRdayapaTa para pasAra thavA lAgyA ane manane adbhuta zAMtino anubhava karAvavA lAgyAM. e jIvanamAM abhuta viziSTatA che ane e mahAprayAsa karI prApta karavA yogya che ema vicAra thatAM zAMtinA sAmrA jyamAM sthira thaela jaLa ane tenA upara prasarI rahelI caMdrikA tarapha jaI rahelI AMkho zarIra tarapha vaLI baMdha thaI gaI ane AMtaradaSTi vadhAre khulI. ekAMta sthAna, vyavahAranI dhamAdhamathI agamya sthAna ane mahApurUSanA avazeSane dhAraNa karela pavitra sthAnane pradeza AtmA para sIdhI asara karavA lA, svarUpanuM bhAna thayuM. vizALa AkAzamAM aneka tArAo ane caMdranI nIce AvI rahela vizALa sRSTimAM, nirjana pradezamAM svasthAna zodhavA bhAvanA thaI. manuSyanI khoTI azAo, nakAmA prayAse ane khoTAM valakhAMonI tucchatA spaSTa jaNAI, zAMta jIvana saMgrahavA gya che, anubhavavA egya che ane maLela sAmagrIne A prANI upaga karI zakta nathI, anukuLatAne lAbha laI zakate nathIe vicAraNane laIne virajIvana ane svajIvana vacce jhelAM khAtuM mana Akhare banenI tulanA karavA lAgyuM. jANe vIra paramAtmAnuM sAta hAthanuM zarIra sarakhA pramANamAM vadhatuM jAya, che, meTuM thatuM jAya che, vikAsa pAmatuM jAya che, ema thatAM Akhare te AkAza sudhI pahoMcI gayuM, zuddha kaMcanamaya parama pavitra zAMta dekhAvA lAgyuM, tenA jamaNA paga AgaLa svazarIra eka kaDi jeTaluM nAnuM hoya ema lAgavA mAMDyuM ane te pavitra mahApurUSanA paga pAse paDI jANe cAcanA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. sAbane mANe karatuM hoya ema dazA anubhavatAM nIcenuM gAna svataH nIkaLI paDayuM. " tAra he tAra prabhu muja sevaka bhaNI, jagatamAM eTaluM sujasa lIje." A vAkaya ghaNuvAra belAyuM, enA rAgamAM lInatA.. thaI gaI, prabhAtane rAga hovA chatAM atyAre zAMta sRSTimAM . jANe prabhAtanI zAMti prasarI rahI hoya tema barAbara rAgane laya cAlya, padanI punarAvRtti vAraMvAra thavA.. lAgI ane jANe paramAtmAnA zAMta mahA zarIra tarapha joI pitAnI alpatAne anubhavatuM gAna prabhu pAse . mAgaNI karatuM hoya, prabhumaya thavA yatna karatuM hoya, prabhu dvArA yAcanA karatuM hoya ane prabhune vinavatuM hoya tema vAraMvAra tAra ho tAra prabhu"nI AMtara garjanA karavA lAgyuM, prabhune . vinavavA lAgyuM, prabhune samajAvavA lAgyuM, ane prabhune paze. paDavA lAgyuM. e gAna zarU thayA pachI aneka vAra belAyuM, vicArAyuM ane prabhune uddezAyuM. gAnanA sAmAnya niyama pramANe pachI temAM lInatA thatI cAlI, temAM ekAgratA vadhI ane sanmukha sthita vIra paramAtmAne ane alpa jIvanane. jANe ke ektA, koI sAmAnya bhAva, keI apUrva saMbaMdha hoya ema anubhavAtAM e laya baMdha thaI gayA ane girUA re ! guNa tama taNuM, zrI vardhamAna jinarAyA re" e bahu pracalita stavanAne nAda jAmI gaye, punarUAra vagara AkhuM stavana hadayamAMthI nIkaLI gayuM ane temAM jyAre "tuma guNagaNu gaMgAjaLe, huM jhIlIne nirmaLa thAuM re" e vacana nIkaLyAM tyAre paramAtmA.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLamaMdiramAM sAtvika kalela guNano varasAda varasAvatA hoya, e varasAdanA amRtajaLamAM A laghu sUkSma zarIra snAna karI pavitra thatuM hoya ane e varasAda paDave jArI hoya ane jArI raheze evI bhAvanA thatAM Akhare tu gati tuM mati Azare, | tuM avalaMbana muja pyAre, re. e vAkya bolatAM A zarIra sAme ubhelA paramAtmAne " namI paDayuM, page paDyuM, tenI sAthe thaI gayuM, tene sparza karI gayuM ane prabhu sarvasva evo bhAva barAbara anubhavavA lAgyuM. "tuM gati ane tuM mati, tuM Azraya ane tuM avalaMbana!" e cAre zabdonA bhaNakArA haju paNa visarAtA nathI, prabhune sarva samarpaNa karI prabhumAM ja mati rAkhavAnI ane prabhune sarvasva mAnI levAnI unnata dazAne anubhava karatAM Akhare gAne tyAM viracyuM, prabhuzarIra upara caDavA IcchatuM jovAyuM, mana tenA tarapha javA ane te maca thavA AkarSatuM jaNAyuM; Akhare caMdrajyonAmAM te mahAzarIra maLI gayuM. AMkha ughaDI gaI! sAme zAMta sarevara che, mAchalIo kAMIka avAja pANImAM avAra navAra kare che, be mitro bAjue beThA che, A asala sthiti pAchI jovAmAM AvI. vIra paramAtmAne deha visarALa thaI gaye, paNa "tu gati nuM mati Azare, tuM avalaMbana muja yAre re gAna to cAluM ja rahyuM. jANe alpa samayamAM jIvana adbhuta dazAne sAkSAtkAra karI AvyuM hoya, teNe paramAtmAne pratyakSa joyA hoya ane saMsArabhAvathI te dUra thaela hAya evI dazA
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ : rara sAdhyane mAge anubhavI. pAchA jaLa ane maMdira tarapha najara gaI, bane mitrone joyA ane teonI sAthe dharmacarcA cAlu thaI, lagabhaga - ardhA kalAka dharmacarcA karI bAra vAgyAnA sumAre makAna tarapha pAchA pharyA. prabhuguNathI AkarSAI tyAM AvanAranI sagavaDa jALavavA puNyAtmA prANIoe dharmazALAnI sagavaDa ane vyavasthA bahu suMdara karI che. tyAM suvAnI taiyArI nekare karI rAkhI hatI, pathArImAM paDatAM uMgha AvI uMghamAM paNuM vIraparamAtmAnuM unnata zarira, zAMta samayanI caMdrikA ane suramya pRthvI temaja guNagaMgAjaLane varasAda pAcho varasavA lAgya, ardhajAgRta nidrita avasthAmAM vIra paramAtmAnA jIvananA aneka prasaMge te pasAra thavA lAgyA, vIrazarIra para apUrva bhAva thayo, laghu zarIra dUrathI temanAM darzana karavA lAgyuM, temane sparza - karavAmAM pavitra vastune melA hAtha aDADatAM je khaMcANa ' thAya che te sthiti anubhavatAM Akhare nidrA AvI gaI. mAnasika ane sthaLa dehe taddana svastha banI prabhAtamAM uThatAM vIrastetranI ghoSaNA cAlI. eka be suMdara prabhAtanA rAgene nAda aMtaramAMthI nIkaLI gaye. vyavahAra nityakarmathI paravArI snAna karI zrI vIra ke paramAtmAnA nirvANa sthAnanA darzanano lAbha lIdhe. A sthAna dharmazALAnI madhyamAM Avela che, suMdara prAsAdathI ramya banAvela che, citravicitra keraNIthI kRtrima banAvela che ane AkarSaka ArasathI sthaLa najarane zAMti ApanAra che. tyAM rahela prAcina pAdukAnI sevA karI jaLamaMdira tarapha cAlyA. rAtri karatAM kAMIka taddana navIna ja dekhAva najare
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLamaMdiramAM sAtvika kallola 23 paDayA: sUrya prakAzI rahyo che, pavanathI sahaja asthira anelA jaLakallolamAM ekanA aneka sUrya dekhAya che, mAchalIoe vizeSa avAja karatAM pANImAM doDAdoDa karI mUkI che, jaLanI vacce AvI rahelA maMdiramAMthI ghaTAnA avAja sabhaLAya che. AvA predezamAM AgaLa vadhyA, pagathI para cAlatA mahAvIranuM smaraNu thayu, vardhamAnanuM vadhatu zarIra eka vAra mana para dekhAI adazya thatuM jaNAyuM, pagathI pUrI thai thai, maMdiramAM sahamitro sAthe dAkhala thai dravyapUjA karI. ghaNA Anada thayA. bhAvapUjana nimitte aneka zlokA khelyA pachI caityavaMdanavidhi karavAmAM AvyA. sphuTa madhura svare tyAra pachI : tAra hA tAra prabhu muja sevaka bhaNI' e devacaMdrajInA stavanane khelatAM manamAM adbhuta apUrva bhAva utpanna thayeA. jayaviyarAya stuti karI rahyA pachI nIcenI stuti UbhA rahIne karavAmAM AvI. te khelatI vakhata manamAM AMtara AnaMda vadhatA gayA. sAme vIra paramAtmAnI pAdukA ane mAnasika mUrti hatA tene uddezIne stuti thaiH---- apAraghorasaMsAranimagnajanatAraka ! kimeSa ghora saMsAre nAtha ! te vismRto janaH sadbhAvapratipannasya tAraNe lokabAndhava ! tvayAsya bhuvanAnanda ! yenAdyApi vilambyate ApannazaraNe dIne karuNAmRta sAgara ! na yuktamIdRzaM kartuM jane nAtha ! bhavAdRzAm bhIme'haM bhavakAntAre mRgazAvakasannibhaH; vimukto bhavatA nAtha ! kimekAkI dayAlunA / itazcetazca nikSiptacakSustaralatArakaH; nirAlambo bhayenaiva vinazye'haM tvayA vinA / || | || // 2 // // z 11811 // 4 //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwwwwwwwwww. mawwwwwwwwwwwwwwwwwwwrarun // 9 // sAdhyane mArge anantavIryasambhAra ! jagadAlamvadAyaka !; vidhehi nirbhayaM nAtha ! mAmuttArya: bhavATavIm / // 6 // ..na bhAskarAhate nAtha ! kmlaakrbodhnm| . yathA tathA jagannetra ! tvadRte nAsti nirvRtiH| // 7 // kimeSa karmaNAM doSaH kiM mamaiva durAtmanaH kiM vAsya hatakAlasya kiM vA me nAsti bhavyatA ? // 8 // kiM vA sadbhaktibhirdAhya ! sadbhaktistvayi tAdRzI; nizcalAdyApi saMpannA na me bhuvanabhUSaNa / lIlAdalItaniHzeSakarmajAla ! kRpApara !; muktimarthayate nAtha ! yenAdyApi na dIyate / // 10 // sphuTaM ca jagadAlamba ! nAthedaM te nivecate; nAstIha zaraNaM loke bhagavantaM vimucyame / * tvaM mAtA tvaM pitA bandhustvaM svAmI tvaM ca me guruH; tvameva jagadAnanda ! jIvitaM jIvitezvara ! // 12 // : bayAvadhIrito nAtha ! mInavajalavajitaM; nirAzo dainyamAlambya mriye'haM jagatItale / // 13 // svasaMvedanasiddhaM me nizcalaM tvayi mAnasam; sAkSAbhUtAnyabhAvasya yadvA kiM te nivedyatAm / // 14 // : maJcitaM :prAvannAtha ! daNTe bhuvanabhAskare; tvayIha vikasaneka vidalatkarmakozakam / // 15 // .. anantajantusastAlavyApArAkSaNikasyate; mamopari jagannAtha ! na jAne kIdRzI dyaa| // 16 // / samunnatemanAtha ! tvayiH saddharmanIde nRtyatyeSa mayUrAbho:mahordaNDa zikhaNDikaH / // 17 // / tadasya kimiyaM bhaktiH kimunmAdo'yamIdazaH; dIyatAM vacanaM nAtha kRpayA me nivedyatAm / // 18 // : maJjarIrAjite nAtha ! salamUte kala kokikA,
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 22 // // 24 // jaLamaMdiramAM sAtvika kalela yathA dRSTe bhavatyeva lasatkalakalAkulaH / // 19 // tathaiSa sarasAnandabindusandohadAyaka ! tvayi dRSTe bhavatyeva mukho'pi mukharo janaH / // 20 // tadenaM mAvamanyethA nAthAsaMbadhdhabhASiNam: matvA janaM jagajjyeSTha ! santo hi natavatsalAH / // 21 // kiM bAlo'lIkavAcAla AlajAlaM lapannapiH na jAyate jagannAtha ! piturAnandavardhanaH / tathAzlIlAkSarollApa jalapako'yaM janastava; kiM vivardhayate nAtha ! toSaM kiM neti kathyatAm / // 23 // anAdyabhyAsayogena viSayAzucikardame garne sUkarasaMkAzaM yAti me caTulaM manaH / na cAhaM nAtha ! zaknomi tannivArayituM calam: ataH prasIda taddeva ! deva ! vAraya vAraya / // 25 // kiM mamApi vikalpo'sti nAtha ! tAvaka zAzane; yenaivaM lapato'dhIza ! nottaraM mama dIyate / // 26 // . ArUDhamIyatI koTI tava kiGkaratAM gataM mAmapyate'nudhAvanti kimadyApi parISahAH / kiM cAmI praNatAzeSajanavIryavidhAyaka ! upasargA mamAdyApi pRSTaM muJcanti no khalAH / // 28 // pazyannapi jagatsarva nAtha ! mAM purataH sthitam kaSAyArAtivargeNa kiM na pazyasi pIDitam / kaSAyAbhidrutaM vIkSya mAM hi kAruNikasya te; vimocane samarthasya nopekSA nAtha ! yujyate / // 30 // bilokite mahAbhAga ! tvayi saMsArapArage; AsituM kSaNamapyekaM saMsAre nAsti me rtiH| // 3 // kiM tu kiM kakhANIha nAtha ! mAmeSa dAruNaH; Antaro ripusaMghAtaH pratibadhnAti satvaram / // 32 // vidhAya mayi kAruNyaM tadenaM vinivArayaH // 27 // // 29 //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 sAdhyane mArga uddAmalIlayA nAtha ! yenAgacchAmi te'ntike / // 33 // tavAyatto bhavo dhIra ! bhavottAro'pi te vazaH / parva e i ivA thIje paramezvara ! pArakA taddIyatAM bhavottAro mA vilambo vidhIyatAm; nAtha ! nirgatikollApaM na zRNvanti bhvaadRshaaH| // 35 // cheDe na pAmI zakAya tevA bhayaMkara saMsAra samudramAM DubelA prANuone tAranAra! he mArA nAtha! A bhayaMkara saMsAramAM Apa zuM mane taddana visarI gayA? bhUlI gayA? "cUkI gayA? jene laIne te lokabaMdhu! je ke Apa sarbhAva "dhAraNa karanArane tAravAmAM sadA tatpara ho che, chatAM te traNabhuvanane AnaMda ApanAra mArA prabhu! mArA saMbaMdhamAM "Apa haju paNa vilaMba karI rahyA che. 1-2. ahe karUNA "rUpa amRtanA samudra! Apane zaraNe Avela A dIna prANa "upara Apa jevA mahAnubhAve A pramANe karavuM te kaI "paNa rIte chAjatuM nathI. 3. he mArA nAtha! huM to eka "haraNanA baccA jevo chuM, tene Apa jevA dayALue A "bhayaMkara saMsAraaTavI (jaMgala)mAM taddana ekale kema mUkI "dIdho? 4. are mArA prabhu ! caLavacaLa thatI AMkho A "bAju ane pelI bAju nAkhate ane keI paNa prakAranuM "avalaMbana nahIM meLavI zakta huM, te bIkamAM ne bIkamAM "tamArA vagara marI jaIza. 5. AvI mArI dayAjanaka sthiti "hovAthI aho anaMta zaktinA dhaNuM! jagatane avalaMbana "ApanAra mArA Izvara ! A saMsAra aTavI utArIne mane "bhaya vagarane kare-bIka vagarane kare. 6. he nAtha! he "jagatanA cakSu ! jevI rIte kamaLane vikasvara karavAne A
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLa madamAM sAtvika kallola 27: duniyAmAM sUrya sivAya bIjo koi paNa zaktimAna thatA nathI, " tevI rIte tamArA vagara mane keAI jagAe nirAMta maLatI " nathI, zAMti maLatI nathI, ArAma maLato nathI. 7. lIlA " mAtramAM ramatamAM aneka karmonAM jALAMAne kApI nAkhavAne " zaktimAna thayelA huM kRpAparAyaNa prabhu ! huM ApanI " pAse meAkSa mAguM chuM, mAre mekSa joie chIe, chatAM " hajI Apa te khAbatane vilaMba karI rahyA che, teA hu " bhuvanabhUSaNa ! zuM e te mArAM karmInA doSa che ? ke durAtmA " evA mArA peAtAnA ja doSa che? ke huM sAheba ! emAM "te pelA adhama kALanA doSa che? ke mArI peAtAnI meAkSa " javAnI yAgyatA (bhavyatA) ja nathI ke suMdara bhaktithI grAhya thanArA mArA prabhu! mArI ApanAmAM joie tevI kharekharI " na khase tevI sAcI bhakti ja nathI ? (mane arthI ne artha " meLavavAmAM DhIla thAya che tenu kAraNa zuM? ) 8-10. huM " jagatane avalaMbana ApanAra ! mArA nAtha ! huM te Apane sAce sAcuM kahI nAkhuM chuM ane ughADI rIte jaNAvI dauM chuM ke mAre tamArA vagara A duniyAmAM bIjA kaInA " AdhAra nathI, TekA nathI, zaraNu nathI. 11, he nAtha ! he H 66 ' " prabhu! Apa mArI mAtA che, Apa mArA pitA che, Apa mArA badhu che, Apa mArA svAmI che, Apa mArA gurU "che! ane he jagatane Anada ApanAra! mArA prANanAtha ! '' Apa ja mArA jIvana che ! 12. he dInabaMdhu ! Apa jo mAro " tiraskAra ke mArI avagaNanA karI mane pAchA kADhazeA tA " jema mAchalI jaLa vagaranA pRthvIpradezamAM taraphaDI taraphaDIne " marI jAya che tevI rIte huM tadna nirAza thaIne ane dIna cr
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge - 18 66 46 .e 66 " tAne svIkArIne marI jaIza, nAza pAmI jaIza. 13. mArA manamAM anya bhAvanA sAkSAtkAra thayA che, ane svAnubhava vaDe siddha thayeluM mArUM mana tamArAmAM barAbara nizceLa " thaI gayuM che, nahi teA tamane ATalu nivedyana zA` mATe " karUM ? 14 he nAtha ! traNa bhuvanamAM prakAza karanAra Apa " sUrya ne joIne karmanA samUheAne ALI nAkhatuM mArUM mana " " kamaLanI jema vikAsa pAme che. 15, paraMtu he jagannAtha ! "Apane teA aneka prANIsamuhanA vyApAra upara lakSya ApavAnuM hAvAthI ApanI mArA upara keTalI yA che te kAMI mArA " jANavAmAM AvatuM nathI. 16 he jgatanA nAtha ! Apa "sAheba jevA zuddha dharma rUpa nIra (jaLa--pANI) thI bharelAM " vAdaLAM caDhI AvatAM, mAra jevA A sarala prANI nAca " karI rahyo che. 17 tyAre sAheba! mArI evI sthiti thaI " che te te zuM mArI bhakti che ke mArUM eka prakAranuM gAMDapaNu " che? tenA he mArA nAtha ! mArA upara kRpA karIne javAkha " ApeA. 18, jevI rIte suMdara AMbAnA vizALa vRkSa upara " maheArA AvavA mAMDe ane tenAthI AkhA AMkhe suzAbhita " thaI jAya te vakhate mArA nAtha ! suMdara gAna karanAra kAli pakSI atyaMta madhura gAna karavA maMDI jAya che ane kala" lArava cetarapha karI mUke che; tevI rIte suMdara rasapUrvaka ' 3466 :: "Ana MdanA bindune ApanAra huM mArA prabhu! Apane "joIne A prANI tadna jaDabharata jevA mUrkha hAya tA paNa vAcALa thaI jAya che. 19-20. he gatanA vaDavIra ! - huM kadAca kAMI astavyasta ke avyavasthita khelatA houM chatA paNa mArI avagaNanA karaze nahi, mArA tiraskAra karaze :
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaLamaMdiramAM sAtvika leAla 29 cc " niha, mArI upekSA karaze. nahi, kAraNa ke saMta purUSo tA " namanAra tarapha hamezAM prema batAvanAra cAha darzAvanAra hAya " che. 21. he mArA zvira ! ema samajo ke eka chekarA hAya, "te jevuM tevuM--gAMDuM ghelu khelatA hAya, vAcALa thaI gayelA " hAya, khelakaNA hAya, chatAM tenI ghelIgAMDI vAta tenA " pitAnA AnaMdamAM vadhAro nathI karatI? 22. tevI rIte " he nAtha ! A prANI (huM jAte) gAmaDIA akSara khelatA "hAya, artha ghaTanA vagaranA zabdo lavI jatA hAya chatAM "te ApanA sa MtASamAM vadhAro kareche ke nahi ? te he prabhu ! "Apa turata kahI do, jaNAvI do, spaSTa karI nAkheA. ra3. "he prabhu mArUM mana ghaNuM capaLa che ane te anAdi kALanA " abhyAsane laIne DukkaranI peThe viSaya rUpa azucinA kAdavathI " bharelA khADAmAM doDayuM jAya che, paNa tene tema karatAM huM " aTakAvavAne zaktimAna thatA nathI; teA mArA deva ! mArA upara " kRpA karIne tene tema karatAM vAre! tene aTakAve aTakAve ! " tene theAlAvA thAbhAvA ! 24-25. ahA mArA prabhu ! zuM ra ApanA zAsanamAM haju mane kAMI vikalpa varte che ke ATa " ATaluM elI rahyo chuM chatAM Apa mane uttara paNa ApatA " nathI ? 26. he prabhu ! huM ATalI hade caDhayA, Apane " sevaka thayA, chatAM hajI paNa parISahA mane kema trAsa Ape " che ? 27. praNAma karanAra janAne mahAvIrya ApanAra mArA "prabhu ! nAdAna upasargo hajI paNa mArI keDA kema mUkatA " nathI ? 28. ApanI samIpe rahelA AkhA jagatane Apa '' '' jue che, joi zake! che, chatAM Azcarya che ke ApanI sanmukha rahelA ApanA A sevakane kaSAyarUpa zatruva
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge ATaATalI pIDA kare che, herAna kare che, trAsa Ape che te Apa haju kema jotA nathI ? 29 he prabhuApa te dayAnA "bhaMDAra che, chatAM Apa kaSAyathI trAsa pAmato mane joI rahyA che ane upekSA kare che, paNa Ape mArA saMbaM"dhamAM upekSA karavI e koIpaNa rIte yogya nathI, kAraNake "Apa e duminethI mane cheDAvavAne pUratA zaktimAna che. "30. aho mahA bhAgyavAna ! Apa saMsArane pAra pAmI gayelA cho, tamane joIne mane saMsAramAM have eka kSaNavAra paNa rahevAnI IcachA thatI nathI, temAM mane AnaMda Avato nathI, temAM mane majhA AvatI nathI. 31. chatAM "he mArA prabhu! mArI aMdara rahelo maTe aMtaraMga zatru"samudAya mane bahu sakhta rIte bAMdhI le che. mAre keDo mUkta nathI. te have huM zuM karuM? kema karuM? 32. he dayALu! "mArA upara dayA lAvIne Apa aMdara rahelA zatrusamudAyane "aTakAve, haThAve, pAchA pADe; jethI huM Apa sAhebanI pAse jaladI AvI pahAcuM. 33. aho bhaDavIra ! A saMsAra Akho tamAre AdhIna che. ane saMsArane pAra pamADavAnuM "paNa tamArA hAthamAM ja che. chatAM he paramezvara! have zA mATe besI rahyA che? kema besI rahyA cho? 34. have "te mane saMsArane pAra pamADI Ape, temAM jarApaNa vi laMba na kare, Azcarya che ke AvI rIte prakaTapaNe karAyelI "mArI prArthanA Apa jevA mahAnubhAvo sAMbhaLatA nathI ! 35." ' upara pramANe prArthanA karI rahyA pachI AMkha mIMcAI gaI, paramAtmAne kAMIka sAkSAtkAra thaye, theDe vakhata e
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31. jaLamaMdiramAM sAtvika kalela ati AnaMdadAyaka sthiti anubhavI dharmazALA tarapha sarva sAthe pAchuM gamana thayuM. janakriyA karI laI pAchA vaLavAnI musApharInI taiyArI karI lIdhI. mana vaLI eka vAra pAchuM jaLamaMdira tarapha kheMcAyuM, tethI cAlate mukAme e ati zAMta sthAnane zarIra pharI bheTI AvyuM ane e sthAnane nirakhatAM e sthAnamAM AgalI rAtre tathA te divase anubhavela AnaMdarasanA kallebamAM mana karatAM musApharIne mArge paDayA. haju paNa e prasaMga yAda Ave che tyAre romAMca khaDAM thAya che, mana asAdhAraNa AnaMda sthiti anubhave che ane jIvananI e suMdara kSaNane yAda karI e sthaLane bheTavAne, e zAMtine anubhava karavAne, e AtmaramaNatA prApta karavAne IcchA-oMzaabhilASA manamAM sarvadA rahe che. I je. dha. pra. pR. 234 saMvata 1974
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNuM ane avalokana [3] saMsAracakramAM bahu prakAranI bAbatono vicAra karavAno che. manuSya jIvananI utkRSTatA evA prakAranI vicArasaraNanI prAptine laIne gaNI zakAya che. AkhI jIMdagI e eka mahAna ane vikaTa prazna che. e praznanA phatehamaMda nikAlamAM AkhA jIvananI phatahane AdhAra rahelo che. jIvananuM sAphalya vadhatuM oche aMze vicAra ane vartananI zuddhatA para AdhAra rAkhe che ane sAphalyamAM tethI taratamatA ghaNuM rahe che. je prANIo A jIvanane majazekhanuM sAdhana mAne che, jeo A jIvanamAM IdriyatRpti karavAnuM ja sAdhya rAkhe che, je vakhate kavakhate kAmavAsanAne AdhIna thaI jAya che, jeo dhanaprAptinA asAdhAraNa paNa nirarthaka prayAsamAM rAta divasa mazagula rahe che, jeo dhanane ke viSayane jIvanaprAptine chelle zabda gaNe che, jeo jIvananI kiMmata rUpiyAnA athavA jazekhanA vilAsanA saravALAmAM AMke che, jeo rAtri divasa dhamAdhama ke pravRtti karavAmAM ja meja mAne che, athavA koI kArya ke dizA na sUjavAthI jeo Akho vakhata ALasamAM, niMdAmAM, vAte karavAmAM, vedha pADavAmAM ke TIkA karavAmAM gALe che, jeo rAjakhaTapaTa ke tiraskAranAM vAdaLe varasAvavAmAM, lAkaDAM laDAvavAmAM ke anyane bhege pitAne utkarSa sAdhavAmAM jIvana lakSya dere che-AvA ALasu ke aprazasta pravRttivALAne A vicAraNAmAM sthAna nathI, saMsAranA kIDAone A carcA karavAno adhikAra nathI ane A bhavamAM maLelA ke meLavavA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNe ane avalokana 33 dhArelA vaibhavasukhamAM ItiktavyatA samajanArane atre koI prakArane lAbha ke AnaMda nathI. prathama vicAra to e prApta thAya che ke A jIvananuM sAdhya zuM ? jyAM sudhI prANa sAdhyane nirNaya karate nathI tyAMsudhI tenA sarva prayatna nakAmAM thAya che. vahANane mAlama kayAM javuM che teno nirNaya kare che, jemAM besanAro pitAnA aMtIma sthAnanI TIkiTa kharIde che, gADAmAM besanAra cakakasa sthaLe pahoMcavAnuM bhADuM TharAve che. AvI rIte koI paNa pravRttine vicAra karIe to jaNAze ke dareka prANuM vyavahAradaSTie koI paNa kriyA kare che temAM tenI najara amuka cokkasa pariNAma nipajAvavAnI hoya che. te sAdhya prApta karavAnAM je cogya sAdhane je te te sAdhya prApta kare che athavA bIjA trIjA prayatna karIne avanavI pejanA karIne paNa banI zake tyAM sudhI te sAdhya prApta karavA pAchaLa paDe che. koI paNa vyavahAra kAryanA saMbaMdhamAM paNa vicAraNA karavAmAM Avaze te A niyama satata jaLavAI rahe jaNAze ane teTalA mATe vyavahAradakSa purUSe kahe che ke, mukha mANasa paNa prayojana vagara pravRtti karatA nathI. vyavahArane A sAde niyama che, jANo niyama che, samajune ne maMda mativALAne paNa eka sarakhI rIte lAgu paDate niyama che. taddana alahIna gAMDA ke gamAra mANasane bAda karatAM A AbAda lAgu paDato niyama AkhA jIvanane lAgu paDe che kenahi? te have vicArIe. ApaNe jIvananI nAnI nAnI pravRttio paNa prajana
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 sAdhyane mAge vagara karatA nathI ema lAge che ane savAre uThavA pachInAM dareka kArya tapAsanuM te aMdarakhAne temAM ceAjanA ane hetu ApaNA vicAra ane yogyatA pramANe lAMbe ke huM ke aMtare jaNAze. AvA sAdA niyama AkhA jIvanane lAgu paDe che ? ApaNI nAnI pravRttiomAM prayAjana hAya che, teA ApaNA AkhA jIvananI pravRttimAM kaI prayeAjana, kAMI yAjanA, kAMI sarakhAI, kAMI sAdhyanirNaya, kAMI rAAdhyasAmIpsa, kAMI sAdhyaprAptinA upAyeAnu saMgaThana--AvuM kAMI jAya che? che tA keTalAMne che? nathI te kema nathI ? hAya tA zuM ane kevuM hAvuM joie ? vigere bAbatAne vicAra karyo che? na karyA hAya tA ApaNI gaNanA zemAM thAya ? 'maMda prANI paNa prayAjana vagara pravRtti karatA nathI' ema ApaNe upara joyuM, te pachI Ama hoya teA te ApaNe maMdamAMthI paNa gayA. tyAre A prasaMge ApaNe AvA AvA vicAra karIe. vaLI kAivAra AvA prakIrNa vicArone samanvaya karazuM. tyAre A jIvananuM sAdhya zu ? ApaNI nAnI ane meATI pravRttione aMdarakhAnethI hetu tapAsavAnI jarUra che. temAM paNa hetunA e prakAra che; eka te sAmIpyamAM rahelA hetune aMge kArya thAya che ane khIjI e hetune pariNAme ane hetu hAya che ane chevaTe aMtima hetu hAya che. ApaNe kalama hAthamAM laIe tyAre sAmipyamAM tA kAMI lakhavAnA ke nAmuM mAMDavAnA hetu hAya che, paNa koI lakhavA khAtara lakhatuM nathI, cApaDA taiyAra karavA khAtara nAmuM mAMDatuM nathI; ApaNe derAsare jaIe te javA khAtara jatA nathI, paNa e javAmAM kAMI hetu hAya che. e hetunI paraparA vicArIe te chevaTe
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 vicAraNA ane avelena aMtima hetu samajAya che. e aMtima hetu spaSTa hAya, cakkasa heya te ja ApaNI sarva kiyAe tene anulakSIne thAya che. ApaNe gherathI pharavA nikaLIe ane kyAM javuM che tene nirNaya na hoya ane ApaNuM mananI DAmADeLa sthiti hoya, te ApaNe gati kevI thAya che? ApaNe TrAmamAM besIe ane kyAMnI TIkiTa levI che te ApaNe ja jANatA na hoIe to ApaNane kevA khyAla thAya che? dekhAya che to tenAM kAraNo zuM che ? kAraNo haze e kaI vakhata vicAra paNa karyo che? na karyo hoya te pachI ApaNuM maMdamAM paNa gaNanA thAya ke tethI paNa ochI hade pahoMcIe? te vicAravA yogya che. ahIM prazna thAya che ke zuM ApaNe je pravRtti karIe chIe tene hetu ja nathI ke ApaNe vicAra karatA nathI ? AvI asaMbhavIta vAtanI sthApanA karI hoya ane pachI te sara nirNaye bAMdhavA mAMDayA hoya te temAM bhUla lAgaze. teTalA mATe prathama e vicAra karavAnI jarUra che ke ApaNA sarva kAryonA samIpanA hetuo te ApaNI buddhizaktinI khIlavaNInA pramANamAM e che vadhate aMge jANavAmAM hAya che, paNa aMtima hetune khyAla hete nathI, heAya che te ghaNe aspaSTa hoya che ane enA vaccenA sAdhanamAM ghaNuM ja geravyavasthA hoya che. enA thoDA dAkhalA vicArIe. - eka abhyAsI vilAyata jaI bahu kharca ane kAMIka prayAsa karI berisTaranI padavI saMpAdana karI AvyuM. te eka samaju yegI pAse gaye. gIne potAnA dUra dezanI musApharInI ane tyAM karelA abhyAsanI vAta karI. pachI teo vacce nIce pramANe vAtacIta thaI :-
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArge berisTara-A pramANe chevaTe parIkSA pasAra karI gaI kAle ja huM ahIM AvyuM chuM." yogI-bahu sAruM, have zuM karaze?" berisTara-"have keraTamAM kesa calAvIza, vakIlAta karIza.' gI-"pachI?' berisTara-pachI paisA kamAvA mAMDIza." gI-"pachI?" . berisTara-pachI bairI paraNaza, ghara mAMDIza." gI-"pachI?" berisTara-pachI moTara laIza." yogI-"pachI? berisTara-pachI sAre baMgale baMdhAvIza." gI--"pachI?" berisTara-"pachI gharamAM ghareNu vasAvIza, vAsaNa, pharanI, cara, kapaDAM, sADIo vigere laIza, vIjaLInI battIo, paMkhA vigerethI zobhA karIza, jIvananA aneka lhAvA laIza." gI-"pachI?' berisTara-"sAheba, pachI pachI zuM kare che? pachI marI jaIza.' AvI vAta che! pachI marI jaIza e kahetAM kahevAI te gayuM, paNa vicAravAnuM hovAthI tene aMge vicAra zreNI cAlI. A pramANe vyApArI ke nekara, zikSaka ke sevaka, vaidya ke DeAkaTara, Ijanera ke zIlpI, sutAra ke darajI, nyAyAdhIza ke amAtya-game tene barAbara vigatavAra pUchavAthI jaNAze ke amuka amuka bAbate karavA pachI chevaTane javAba je te
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNA ane avalokana 37 uDAvaze nahi te marI jaiza,' e Avaze. samaju mANusanI A dazA hoya ? aneka pravRtti karIne chevaTe 'marI jaiza,' evI ThekANA vagaranI vAta hoya ? ane evaDI badhI pravR ttinA parINAme pAchuM kAMi na rahevAnuM hoya tA thaiDA varSanA paMkhIDAnA meLA khAtara ane dhamAla, kAvAdAvA, kArasthAna ane gATALA karavA, uMdha vecIujAgarA karavA, TADha taDake sahana karI bhAre kheMcavA, sAcuM kheDu karI havelIe AMdhavI ane pachI pachI marI jaiza.' evA javAba ApavA emAM kAMi samajaNu, emAM kAMi vicAraNA, emAM kAMi dIrgha dRSTi, emAM kAMI sApekSavRtti, emAM kAMi sAcaeNspaSTatA lAge che? evA javAba chevaTe ApavA paDaze ema lAgatuM hoya tA koI samaju mANusa prathamathI javAba ApavAnI dhRSTatA paNa kare kharA ? ane e sivAya bIjo kAi paNu javAma cAlu vyavahAr mANasA jene duniyA 'DAhyA' athavA 'vyavahAradakSa' kahe che tenA saMba MdhamAM Ave athavA hAi zake kharI ? A sarva khAkhatA vicAra karavA ceAgya che. A sabaMdhamAM tadna Atmika dRSTie ekAMtasthAnamAM besI AtmAnI sAkSIe samajI prANI vicAra kare te AkhI pravRttinA aMtima sAdhyanI suspaSTatAne age mahu kheda thAya tevuM che, ane ema lAgaze ke A to AkhA rastA ja bhUlI gayA chIe, AkhA vahANane hAkAyatra ja nathI, vahANunu sukAna ja visarAi gayuM che ane AvA sukAna ane hokAyaMtra vagaranA vahANane tA pachI jevA pavana lAge te pramANe astavyasta paNe kheMcAi javAnuM rahyuM. evA kelA khAtA bhara darIe rakhaDatA sukAna vagaranA vahANane peAtAnI mAlama
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * * * * * * * >> na 38. sAdhyane mAge gIrI nIce AvI paDeluM joI vicAravAna haze te kheda pAmaze, muMjhAze ane pitAnI yegyatAnI kimata AMkI potAnI jAta upara ja dayA khAze. AvI jAtanI kabUlAta janasamAja vacce keI ApanAra nathI, kAraNa A prANune "svamAnane e be khyAla che ke e pitAnAM agya kAryane DhAMkI devA prayatna karaze ane A te e prazna rahyo ke je tene sAce javAba Ape to pote taddana akkalahIna mUMmAM khape, tethI pitAnI sarva kiyA sAdhyanA khyAla vagaranI che evI vAtanI kabUlAta ghaNe bhAge kaI ApanAra nathI ane duniAnA lekane moTe bhAga ghaTate vadhate aMze tenA je hovAthI tenI A vicItra mAnyatAne Teko Apaze, sAmAnya rIte kaI bAhya kAryamAM ke anuSThAnamAM athavA ktavyamAM tenA jIvananI ItiktavyatA manAvI leze ane A prANI tema mAnI leze, pitAnAM manane manAvI leze, samajAvI leze. paNa kharekhara tema nathI. ahIM je sAdhyanI aspaSTatAne khyAla karavA vAta karI che te taddana ekAMtamAM prApya che, vicAraNA ne pariNAme samajAya tevI che ane AtmAne pUchavAthI jaNAya tevI che. vyavahArU mANasanuM mAnI lIdheluM zAstra A Atmika zAstrathI te bAbatamAM sakAraNa ane sApekSadaSTie taddana jUduM paDe che. che tyAre A to bahu AkarI vAta thaI. ApaNA sarva kAryane aMtima hetu ja nathI, athavA che te aspaSTa ane oTALAvALe che. ema hoya te te pachI jIvanavyavahAra tadana khoTA pAyA upara thaI jAya, artha ke pariNAma vagarane thaI jAya ane chevaTe meTA pheraphAra karavAne yogya thaI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 vicAraNA ane avelekanA jAya. tyAre AmAM samajavuM zuM? karavuM zuM? kyAM javuM? kene pUchavuM? AvA AvA savAle thaze. ApaNe e sarva bAbato prasaMge meLavI vicAratA rahIe. ApaNI sarva kriyAomAM aMtimasAdhya sukhaprAptinuM mAneluM hoya che. paNa e sukhane khyAla bahudhA bahu ja skULa hoya che ane ghaNe khare aspaSTa hoya che. kharuM sukha zuM che? ane kyAM che? tene khyAla ja bahu acokkasa ane ghaNe vicitra hoya che. prathama ApaNe sthaLasukha tapAsIe to temAM te kAMI sAra jevI vAta nathI. khAvAnAM sArAM padArtho maLe, zarIre AbhUSaNo dhAraNa karavAnAM maLI Ave, ke rahevAne havelIo maLe,-TUMkamAM kahIe te. IdriyanAM sarva sukha maLe ke te sukha mANavAnAM sAdhana upasthita thAya ke labhya thAya temAM to kAMI sAra nathI, kemake te bahu thoDo vakhata rahenAra hoya che. tevA alpasamayasthAyI viSayane sukha mAnavuM e moTAmAM moTI bhUla che. vaLI pilgalika vastunI bAbatamAM eka bIjo paNa khyAla rAkhavAne che ke e vastuo jyAM sudhI prApta thaI na hoya tyAM sudhI ja enI majhA che. eka ghaDIALa levA bALakane icchA thAya che, te na maLe tyAM sudhI tene tenI prAptithI bahu sukha maLaze ema e dhAre che. page cAlanArane gADI ke meTara vasAvavAmAM sukha lAge che, bhADe rahenArane gharanA gharamAM sukha lAge che, muzIbate paNa jevuM tevuM bhojana meLavanArane mIThAI ke dUdhapAkapurImAM sukha lAge che. bAkI e vastu maLyA pachI pariNAme kAMI nathI, ekAda be kalAka ke amuka divasa jarA
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ^^^ , ,,,www / v v /wV sAdhyane mAge prema jevuM lAge che, pitAnA snehI ke saMbaMdhIne te saMbaMdhI vAta karavAmAM rasa paDe che, pachI kAMI nahi. barAbara vicAra karavAthI A vAtane khyAla AvI zakaze. tyAre sthaLa viSaye prApti karatAM prApti pahelAM mAnI lIdheluM sukha ene prApti karAvavA preraNuM kare che. tyArapachI enI prAptine vicAra karIe. AkhuM jIvana tapAsazuM te, che e vastumAM prema ke saMtoSane badale, nathI enA vicAramAM ane ene meLavavAnI khaTapaTa ane doDAdoDamAM e guMthAI gayeluM jovAmAM Avaze. e eka ja bAbata sthULa vastuonA sukhane nakAmuM banAvavA mATe pUratI che. eka vyavahAradakSa cagI gAI gayA che ke tRSAthI gaLuM sukAI jatuM hoya tyAre svAdiSTa ThaMDuM pANI maLe temAM sukha zuM? bhukhathI peTamAM baLatarA cAlatI hoya tyAre roTalI ke bhAta maLe temAM sukha zuM? rAgane agni jaLI rahyo hoya tyAre tenA nivAraNanuM sAdhana maLe temAM sukha zuM? e te badhA vyAdhine nivAraNa karavAnA upAyo che tene A prANI bhUlathI sukha mAnI beThe che." A vArtA bahu vicAravA jevI che. vastuta: sthaLa vastunI prAptimAM sukha nathI. jemane A vastu maLI nathI teo ema dhArI rahyA che ke enI prAptimAM jarUra sukha che ane tethI jemane e vastu maLI gaI che temane teo pitAnI najare sukhI dhAre che. bAkI havelImAM vasanAra ke banne vakhata bhANuM bharI bhajana karanArane pUcho, teonAM hRdayanuM pRthakkaraNa kare, te samajAze ke A vAta satyanathI dhanavALAne ke sAdhanasaMpannane sukhI mAnavA jevI bIjI gaMbhIra bhula keI nathI.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAra! ane avalAkana 41 vaLI evA sukhanA sAdhanA the!DA vakhata rahe paNa pachI zuM? e vastue jAya ke vinAza pAme, tyAre te prANInA kacavATa joyA hoya, enI hRdayanI baLatarAne khyAla karyo hAya, enI mAnasika asthiratA tapAsI hAya, te! evAM sAdhanAne dUrathI namaskAra karavAnuM mana thAya tevuM che; kemake evI sthULa vastue tA keI vakhata sthira rahetI nathI ane lAMbe vakhata TakatI nathI. tyAre evI ThekANA vagaranI ane peAtAnA tAbA bahAranI vastue upara kAyamanA sukhanA khyAla khAMdhI AkhI jIvananAkA enA AdhAre calAvavI ane pachI tenA vinAza vakhate vimAsaNuM karavI e te samajInuM hAya nahi. tethI siddha e thayuM ke evI vastue na maLe tyAM sudhI ja sukha hAya che, mAnyatAmAM mAneluM sukha vastuo maLe eTale narama paDI jAya che, hAya che tyAre vastunI kimata nathI ane jAya che tyAre AkarA kacavATa thAya che; je vastu sthira na heAya, lAMbA vakhata TakanArI naheAya, nAzavaMta hAya, tenI upara madAra bAMdhI ApaNI jIvananIkA calAvIe tA ApaNuM vahANa hAkAyatra ane sukAna vagaranu ja rahevAnuM e vAtanA spaSTa khyAla thAya che. vya jyAre sthULa vastuomAMnA sukhanA khyAla khATA nIkaLyA eTale vyavahAramAM DAhyA gaNAtA dakSa purUSone ghaNA meTA bhAga tA je vastunI prApti mATe doDAdoDa karI rahyo che te tadna khATe raste che ema jaNAyuM. have mAnasika sukha tarapha najara pheravI joie. ghaNuMkharUM sukha te mAnyatAmAM ja raheluM heAya che. ane mAnyatA je sthULa prakAranI heAya, jADI
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge immm heya, dIrdha vicAra ane saMsAraprapaMcanA spaSTa khyAla ke viveka vagaranI hoya te sukha zuM che? te samajAtuM ja nathI ane ghaNI vAra mAnasika sukhane badale upAdhi vahoravI paDe che. e saMbaMdhI sahaja vigatamAM utaravuM yogya lAge che. keTalIka vAra pitAnA sukhane badale paranA sukhane khyAla karI prANa pravRtti kare che. ahIM tene mAnasika sukha thAya che ke kema? te tenA vicAranI spaSTatA ane kartavyaparAyaNatA para AdhAra rAkhe che. je teno khyAle ahIM paNa sthaLa hoya, pitAnI vAhavAha bolAvavA mATe samAjakAryamAM pravRtti karAtI hAya, lokemAM mAna sanmAna meLavavA pravRtti thatI hoya, te temAM paNa kAMI majhA nathI, kharo AnaMda nathI, vAstavika sukha nathI. mAnasika sukhane khyAla bahudhA sthaLa hoya che, aspaSTa hoya che athavA duniyAdArIne lagate hoya che. e sarva bAcakA che, veDa che, dhamAla che, eka prakArane vyavahAra ja che. manamAM A prANI jene sukha mAne che te taddana sthaLa prakAranuM ane meTe bhAge mAnI lIdheluM hoya che ane vaLI bahu thaDe vakhata Teka tevuM hoya che. evA sukhane sukha kahevAya ja nahi. sthaLa ke mAnasika sukhane aMge traNa vAta dhyAnamAM rAkhavA yogya che. eka te e sukha na maLe tyAM sudhI AnaMda rahe che, bIjuM e maLyA pachI emAMthI rasa cAlya jAya che ane trIjuM e bahu cheDe vakhata cAle che. e rIte jotAM evA sukhanI pAchaLa valakhAM mAravAM e vastusthitinuM ajJAna, dIrgha vicAranI gerahAjarI ane sArAsAra-AdaraNya anAdaraNIyanA jarUrI vivekanI khAmI batAve che. duniyAnA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicArarNA ane avalAkana 43 khyAlathI AvI mahattvanI khAmatamAM levAI javA jevuM nathI. duniyA hamezAM sthULa khyAla karanArI, tAtkALika phaLamAM satASa pAmI janArI ane viziSTa pariNAma tarapha AMkhA baMdha rAkhanArI heAya che. duniyAnA aspaSTa cAle! upara madAra AMdhIne ApaNI sAdhya bAbatAne nirNaya karavAmAM Adarzane cAsa karavAmAM A rIte badhI vakhata skhalanA thAya che, bhUla thAya che. tyAre vAstavika sukha zuM che? kayAM che ? kema maLe ? kevA prakAranuM hAya ? te zeAdhavAnI ane tene anusAre sAdhyane niNaeNya karavAnI khAsa jarUrIAta prApta thAya che. e sukhanI zeAdhamAM ane enA nirNayanA cekkasapaNAmAM jIvananuM sAphalya che. A dRSTibinduthI satya ane vAstavika zAzvata sukha zodhavA prayAsa karavA Avazyaka che, kartavya che, AdaraNIya che. X X * X ati Azcarya utpanna kare tevI mAkhata tA e che ke A jIvananA prazno upara ApaNe ahudhA vicAra ja karatA nathI, ApaNe aneka deze!nI nIpaja AvakanA AMkaDAonA abhyAsa karIe chIe, hiMdustAnanI AyAta nikAzanA AMkaDA para tulanA karIe chIe, bhUtakALanA ItihAsanAM pAnAM uthalAvI te para abhiprAya ApIe chIe, junA lekhA, tAmrapatro, sikAe vAMcavAnA prayatna karIe chIe, vartamAna yuganA mATA banelA ke meTA mAnelA mahApurUSAnAM caritro sAMbhaLIe chIe, vicArIe chIe ane te para carcA calAvIe chIe; AvI bahAranI aneka prakAranI pravRtti karIe chIe, yathAmati ane sAgAnusAra paranuM hita
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 sAdhyane mA kema thAya te saMbaMdhI vicArA karIe chIe, kAMIka amala paNu karavAnI tajavIja karIe chIe-paNa A samAM pote kANu che? kayAMnA che? peAtAnA itihAsa ze! che? pAte keTalA mAlanuM bhakSaNa karI gayA ? keTaluM pANI vagere pI gayA? potAnAM na ukalatAM itihAsanAM pAnAM kyAM che? kema maLe ? kAne maLe ? kyAre maLe ? e patro ughADavAnA koI divasa vicAra thatA nathI, koI vakhata e itihAsa vAMcavA vicAravA ceAgya che evA khyAla paNa thatA nathI ane e itihAsa keI sAMbhaLavA kahe, saMbhaLAve teA te tarapha lakSya paNa jatuM nathI. AkhI duniyAnI bAbatamAM abhiprAya ApavAnA dAvA karanAra potAnI jAtane vicAra na kare, AkhI duniyAnA jhagaDA cUkavavAnA yatna karanAra nyAyAdhiza peAtAnA AMtara jhagaDAnA ukela paNa na kare, AkhA jagatanI vicAraNA karanAra peAtAne mATe jarA paNa taka hAthamAM na dhare e vAta khATI lAge che, na banavA jevI lAge che, chatAM vastuta: e vAta sAcI che, kharekharI che, lagabhaga ApaNA pratyekanA saMbaMdhamAM dararoja anatI jovAmAM Ave che. ApaNAmAMnA keTalAka rAjanItijJA haze, te rAjyanA savAlAnA abhyAsa karI sarakArane praznAvaLI dvArA muMjhavatA haze, kAunsIlamAM navAM navAM khIleA lAvI prajAhita mATe prayatna karatA haze, teoe vicAravuM ke kadI paNa AMtara sAmrAjyanA savAlAnA abhyAsa karyo che? kadI paNa svajIvana nirNaya karavA dhArAdhAraNa ghaDI kADhavAnAM bIla Adara pAmyA che ? ApaNAmAMnA koI myunisipala khAkhatAmAM rasa letA hAI zahera sudharAInA praznonA abhyAsa karI vakhateA vakhata
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNA ane avalAkana pa jAhera rastAo, hAspiTaleA, skUlanA praznanA nirNaya karatA haze, teoe tapAsavuM ke koI vakhata aAtmavATikAnA sIdhA saraLa rastAne sAphasupha karavAnA ke AtmayAganI nizALane tapAsavAnA vicAra paNa karyAM che ? aneka jJAtinA AgevAnA aneka vakhata nAtanA agaDAe cUkave che, ghaNA mANasAnA vyavahAranI ceAjanAnI niyaMtraNA kare che, teo vicAraze ke teoe kadI mAhacAritranA AMtara agaDAe cukavyA che ? askhalita vahetA kaSAyAdinI niyatraNAnA mArgo yAjayA che? athavA AtmatattvanA suniya Mtrita thaI zake tevA khaMdhAraNanI zakayatA paNa cAda karI che ? eja pramANe vyApArIo hajAronI uthalapAthala karI sAMje meLa meLavaze paNa AtmapragatinA mArga para ghararAja keTalI kamANI karI, keTalA pAchaLa paDayA, tevuM AtmanirIkSaNa karI dararojanA te zuM paNa varSoMnA cavADAnA jame udhAranA saravaiyA kadI kADhaze kharA ? rokaDa vecANunI upayuktatA ane udhAranI avadhIraNA karanAra vyavahAradakSA dIvananA vicAra ane AcAramAM rokaDa dharma ane udhAra dharmanA taphAvata vicAre che paNa kharA ? AvA aneka dAkhalAe laMbAvI zakAya. ApaNe seAnI ke sutAra, meAcI ke mALI, telI ke takheLI, athavA tA nizALanA adhyApaka ke kAlejanA prophesara, vakIla ke ijanera, DAkaTara ke vaidya sarva peAtAthI anyanI ciMtA karanArA, te dvArA vadhate oche aMze jIvanavyavahAra calAvanArA, aihika saMpatti ke kIrti saMpAdana karanArA ane kAI kaI jANe ajANe Atmadharma sanmukha rahenArA jovAmAM Avaze; mATe bhAga tA saMsArane upaleAganu
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge vvvvvvv w sAdhana mAnanArA ane te dvArA mAnI lIdhelA sukhamAM saMsAramAM ghasaDAtA ja maLI Avaze. paNa A sarva vyApAra karanAra pite koNa che? zA mATe A sarva dhamAla kare che? pitAnuM aMtima sAdhya zuM che? kyAM javAnuM che? tyAM javAnAM sAdhane kyAM kyAM che? ane te kone ane kyAre tathA kema upalabhya che? tene vicAra karanAra bahu apa che. moTo bhAga to patAthI pUranI vicArapaNamAM ja saMtoSa mAnanAro hoya che, pitAne mATe te jANe kAMI vicAravAnuM rahetuM nathI, vicAravA gya kAMI che ja nahi, ane pote Adarela jIvanapraNAlikA AdabhUta che, ema mAnI kAma lenAra che. eka bIjo evo varga che ke je saMsArathI -pitAne dabAyelA-chUMdAyelA-kacarAyelA mAnanAre hoya che ane pote akicitkare evA khyAlamAM tadana nirmAlya jIvana jema tema karIne pUruM karanAre hoya che. keTalAka mANaso parasevAmAM keTalAka adhama durvyasananI sevAmAM keTalAka bhIkha mAgavAmAM ane keTalAka khuzAmata karavAmAM jIvana vyatita kare che. AvA samAjanA vikI aMgeno vicAra hAla na karatAM viziSTa aMgenAM jIvana ApaNe bArikIthI avalekIe chIe, tyAre temAM aneka virodha, goTALA ane avyavasthA jevAmAM Ave che. paNa A sarva bAbato AtmanirIkSaNa karanArane, vastusvabhAva samajanArane vaparane viveka karI nArane ja jaNAI zake tema che. jyAM sudhI para vastu kaI kaI che? ane tene pitA sAthe saMbaMdha che ane keTale che? tathA zA mATe thayeluM che? tene khyAla na Ave tyAM sudhI e vireAdha, boTALA, ke avyavasthA lakSya para paNa nahi Ave.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNuM ane avalokana 47 - atyAre sAmAnya jIvanakrama evI rIte ghaDAyeluM che ke na jANe pote eka nAnI duniyAne madhyabindu hoya, pitAnI nAnI duniyAne AnaMda thAya, teo jarA vakhANa kare, teo khuzI thAya, eTale temAM A prANa jIvananuM sAphalya mAne che. pitAnI samajaNa ane vyavahAradakSatA mATe ghaNAkharAne bahu UMco khyAla baMdhAI raheluM hoya che. pariNAme potAnA dhaMdhA ke vyavahAramAM custatA eTalI rahe che ke parane saMbaMdha niraMtara vadhato jAya che. vAta eTale sudhI Ave che ke eka majUra pitAnI ATha daza AnAnI dararojanI kamANI karavAmAM potAnI jAtane kuzaLa mAne che ane pitAnI nAnI duniyAnA vakhANa sAMbhaLI jIvana saphaLa thayuM dhAre che ane bhikhArI paNa bIjAnI ATha daza paisA meLavavAnI zakti karatAM pitAnI cAra AnA prApta karavAnI pravINatAmAM masta rahe che. evI rIte AkhI duniyAne nAne meTo varga saMsArane vaLagI rahI masta rahe che ane aMtima prazno para vicAra karato nathI, vicAra karavAnI ene jarUra paNa mAlUma paDatI nathI ane ADAavaLA athaDAI pITAI nAne mATe Dhagale jovAmAM ke jame udhAranA saravALA joI khuza ke nAkhuza thavAmAM jIvana vyatita kare che. paNa emAM pote koNa che? ane pitAne e vastu ke rakama sAthe saMbaMdha zuM che? te vicArate nathI ane e kephamAM jIvanakALa pUrNa thaye mAnI lIdhelA viSamAM para vastune kAMIka vyaya karI ke vibhAga karI jIvana saphaLa thayeluM dhAravA, mAnavA ke manAvavA yatna kare che. A sarva zuMcavaNamAM pite zuMcavAI jAya che, aTavAI jAya che ane ekarasa thaI jAya che. janA ane jarUra nA paTo galera jIvana
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArga tuM jo jarA vicAra karIza te! tane jaNAze ke A dazA vicArakanI na heAya, samajInI na heAya, pragata jIvananI bhAvanAnA AdarzavAnanI na hoya. e teA eka nATaka che, eka khela che, maneAvikArAnuM citra che, rakhaDanAranA mAnelAM vizrAmeA che, sthULa AsaktinAM dhAmA che, masta prANIonAM rasanA samUha che. e sarvamAM tuM peAte keNu che ane tArA jIvanaAdarza ze! che? te jaNAtuM nathI. jIvanakalahanI mArAmArImAM, viSayanI pASaNAnA sAdhanenI ceAjanAmAM, bAhya kIrti ke yazazravaNunI pipAsAnI tRptimAM, DhagalAe ekaThA karavAnI dhUnamAM, ekaThA thayelA DhagalAnA rakSaNanI ceAjanAmAM--A akSaragI jIvanavicAraNA, nirIkSaNa ke AdarzanI spaSTatA vagara khaDaka sAthe aphaLAi paDe che ane kAM ta kharAe caDhI jAya che athavA anaMta jaLapravAhamAM taNAI jAya che. tyAre AmAM tuM kANu ? ane tArUM zuM ? enA vicAra kara. emAM te uparAMtanI je vastu ke jana maLI Ave te tArAM nathI eTalI pRthakkaraNa kriyA sAthe karatA jaje. A svaparanA vivecanamAM ane e vivekane pariNAme thatA anivArya nica pramANenI vanAmAM tArA jIvananuM sAphalya che. jene tuM tArAM mAne te sadA tArAM te saMbaMdhe rahevAM joIe, je vastune tuM tArI mAne te sadA tArI sAthe rahevI joIe, tenA ane tArA kadI viyAga thavA na joIe ane jo kI paNa te tArI nathI ema thavAnA sa Mbhava dekhAya te atyAre paNa te tArI che ema mAnavAmAM tArI kalpanA ja che ema dhArI leje. AvI rIte zAzvata rahenAra ane niraMtara sukha ApanAra vastune pIchAnI levAnI bAbatamAM utaravAnuM thaze 48
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAra! ane avalAkana Neng eTale jIvananA ghaNA muzkela savAlAnA kAyaDA ukelavAnu baLa-sAmarthya tane prApta thaze ane te vicAraNA uttarAttara tane mAdaka thai paDaze. AvA khyAlathI tuM tArI jAtane tapAsa, tArA zarIrane tapAsa, tArI IMdriyAne tapAsa, tArAM AbhUSaNNAne avaleAkI jo, tArAM DhagalAMAne vicArI le, tArAM snehI saMbaMdhI sagAMone mApI le, tArAM putra kalatranI kismata karI le, tArA vicAronI ghaTamALane tALI le, tArA mAla, khajAnA, havelI, jamIna, hukko vagere sarva vastu, janA, ane cIjone tu joi le, te tane tArI lAge teA vAstavika arthamAM te tArI mAlekInI che ke nahi? te tuM joi le ane pachI tenA upara ni ya madha. e tArA pRthakkaraNamAM anitya saMbaMdhane, asthira saMbaMdhane, acAsa sakha dhane eka kakSAmAM mUkaje ane nitya, sthira, spaSTa saMbaMdhane bIjAmAM mUkabje. jIvananirNayanA je mahA prazno che temAMnA A ati mahatvanA eka prazna che; athavA sarva prazno karatAM vizeSa mahattA dharAvanAra A prazna che. svaparanA vivekamAM AkhA jIvananI cAvI che. meTAM tAphAnA uThAvavAM, dhamAle karavI, doDAdoDa karavI, athavA Atmatatva gaveSavA aneka upAsanA, pharma ke jJAnasAdhanA karavI athavA mantavya ke viziSTa jIvana gALavAnAM valakhAM mAravAM e sarvanuM aMtima rahasya svaparanA vivekamAM che. jIvana sAduM che ke viziSTa che, anyane AkarSaka che ke upekSya che, parApakAramaya che ke svAzrayI pramANe sAmAnya 4
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50. sAdhyane mAge ^^/www/www,A AAAAA AAA 1 / 5 che ke svArthamaya che, dhaMdhAvALuM ke nekaravAnuM che, vyavahArU che ke zAnta che e sarva vizeSaNo che enI saphaLatAne saravALe amuka deza ke kALanI apekSAe ke amuka vakhANa ke mAnapatronI saMkhyAthI karavAnuM nathI, enI saphaLatA jIvanamAM svaparaviveka ane tadvivekajanya vartana keTaluM thayuM che? te para thAya che. ghaNIvAra dhAmadhuma karanArA mANasanAM caritro lakhAya che ethI akaLAvuM nahi, duniyAnI daSTi sarvadA niSpakSa ke cAkhI hotI nathI, duniyAdArInI tulanAnAM trAjavAM paNa dunyavI hoya che ane tAre te khyAlamAM rAkhavuM ke ghaNI vAra saMta purUSe aprasidhdha rIte jIvanetkarSa sAdhatA hoya che. duniyA temane jANe ke na jANe tenI tene darakAra hotI nathI, heI zake ja nahi. teonuM sAdhya AMtaravikAsanuM hoya che ane te dharaNe derelI rUparekhA para teo jIvanavahana kare che. jIvanasAlyanI A eka anupama cAvI che. svaparane viveka karI svano Adara kare, svane prema kare, svane vikAsa kare, svanuM sthAna prApta karavuM, svanI pragatinAM sAdhano javAM, parane oLakhavA, parabhAvane jANavA, parabhAva, paravastu ane parajanane para tarIke samajavA ane tenI teTalI kimata mUkI tene anukuLatA ane zakti anusAra dUra rAkhavA, temAM vyApta na pAmavo ane tenAthI upara tarI AvI svamAM ItikartavyatA samajavI ane AdaravI. A pramANe tArI jIvanapranAlikA derIza te tane AkhI jIMdagIne cheDe A jIvana niSphaLa thayuM che, pherArUpa thayuM che, nakAmuM thayuM che, ema kadI nahi lAge. viziSTa AdarzavAno A mArga hoya,
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNuM ane avalokana bhAvanAmaya jIvana vyavahAranA dareka pradezamAM jeDI denAranI A dazA hoya, vAstavika sukhanA lhAvo lenAranI A utkaTa daSTi hoya. zamasAmrAjya prApta karavAnA mArga para caDhI javAne A sIdhe saraLa ane niSkaTaka mArga che, ema tatvaSTAe . vinA saMkoce bhAra mUkI mUkIne aneka AkAramAM bhAkhI gayA che, ane e mArge caDhavAnI bhAvanA rAkhavI e tAruM ISTa kirtavya hovuM joIe ema dIrgha vAMcana, zravaNa ane samAna gamane aMte thayela avisaMvAdI spaSTa nirNaya che. --jai. dha. pra. pu. 39 saM. 1979-80 A pR. 40-353
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUlyA bAjI [ ] ' Aje besate mahine hate. cAra ghaDI pAchalI rAtrIe vahelAM uThI gharanA maMdiramAM kuTuMbanA sarva bALakAdi sAthe navasmaraNa, gautamasvAmI rAsa, prabhAtI, chaMda vigerenuM gAna karI, dehazuddhi karI, snAtrapUjana bhahu AhalAda sAthe kya. uttama svara sAthe yogya sAjanA sahayogathI kavivizArada paMDita vIravijayajIkRta aMtarAyakarmanI pUjA bhaNAvAtI hatI temAM bhAga lIdho. te vakhate cothI pUjAmAM eka pada AvyuM, tene laya tyAra pachI manamAM Akho divasa vAgI rahyo. e dhvanimAM kheda ane harSa hatA, zAMti ane asthiratA hatA, nirveda ane prema hatA. rAtrinA zAMta samaye bagicAmAM pAcho e dhvani vadhAre pharyo. bAjI bAjI bAjI, bhUlyo bAjI. e dhvani dazavIza vakhata cAle, vAraMvAra tene jApa cAlyuM. zenI bAjI? keNa bhUlya? kyAre bhUlyo? zA kAraNathI bhUlyo? tenI sAthe vaLI AkhuM prabhAtanuM dazya-aneka suMdara vastrabhUSaNathI sajja thayelA pUjana karanArA, kalakaMThathI gAnAra gavaiyo, prabhunI zAMta mudrA, suMdara puSpanI AMgI ane AratI vakhatane sarvane harSa-mAnasa samakSa sinemAnA citrapaTa peThe khaDA thayA ane chatAM manamAM te eka ja laya cAlI ke "bAjI bAjI bAjI, bhUlyo bAjI!" tyAre zuM AkhI bAjI kharekhara bhUlI ja gayo? A
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhU bAjI 53 sarva ramata kema thAya che? zA mATe thAya che? enI pachavADe keNuM khela kare che? AvI bAjI mAMDI zA mATe ? ane ramatAM AvaDI nahi ke mAMDatAM ja AvaDI nahi? ane A sarva kema cAle che? AvA AvA kema ane zA mATenA savAlonA garbhamAM bAjI bhUlyo" ne sumadhura paNa kheda karAvanAra laya te cAlyA ja karyo. A pramANe kheda ane AnaMdamAM jhokA khAtuM mana Akhare AgaLa cAlyuM. "kALa anAdi cetana rajhaLe, eke vAta na sAjI; mayaNabhaINa na rahe chAnI, maLIA mAtapitAjI. bAjI. A dizAe vicAraNA cAlI, bahu bahu ghATa geha paNa bAjI bhUlavAne khyAla ane trAsa cAlu rahyA, paNa prAMte temAM jarA zAMti AvI, jarA Teke maLyo, kAMIka AdhAra maLyo. eka te bhAjI bhUlyo, ramatAM ja na AvaDI, phasAI gayo evo khyAla cAlatuM hatuM, temAM tenI pachavADenI anAdi kALanI vAta khaDI thaI. atyAranI bAjI bhUlyo che eTaluM ja nahi paNa e te anAdi kALathI bAjI mAMDate ja A che. bhUlate ja AvyuM che ane enI badhI vAte ja udhI che, beTI che, ulaTe mArga ja che, ADe avaLe raste ja utarI paDela che. are, ahIM to eTale sudhI vAta karI nAkhI che che ke enI eka paNa vAta sAjI nathI, eka paNa vAta prazasya nathI, eka paNa vAta sIdhe mArga nathI. ahAhA! zI vicAraNA ane kyAM taNAI gayA? A te kAMI raste ja dekhAtuM nathI, bhUlyA te kharA, paNa bhIMta
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge bhUlyA! Akho raste ja avaLe lIdhe. vAraMvAra bAjIo zeThavI ane upADI, mAMDI ane saMkelI, paNa dareka vakhate moTe bhAge bhUlyA! bAjI mAMDatA paNa na AvaDI ane saMkelatAM paNa na AvaDI. AkhI ramata beTI mAMDI ane Akhare. hArelA jugArInI mAphaka bhagna hRdaye pitAnI mAnelI sarva cIjo ane vastuo mUkI ramatanI jagyA choDI cAlyA gayA ane AvuM eka vAra nahi, paNa aneka vAra thayuM, pAMca pacAsa vAra nahi, paNa anaMtI vAra thayuM. bhUtakALamAM najara nAkhI te kAMI cheDe ja dekhAya nahi. mAtra anumAnathI jaNAya ke anekavAra khela khelyA ane Akhare hArI, badhuM mUkI daI, nAgA thaI, ughADe hAthekhAlI hAthe upaDI gayA. Ama te muMjhavaNa vadhatI ja cAlI; paNa bAjInuM mAMDavuM ane hArIne upaDI javuM e sivAya kAMI dekhAya ja nahi, kAMI vicAra daSTimAM Ave ja nahi, kAMI navInatA khyAlamAM Ave ja nahi. kaMIka bAjIo meTA pAyA para paNa mAMDI haze ! kaMIka vAra meTI dhamAla karI haze! kaMIka vAra vAha vAha kirAvI haze! kaMIka vAra meTA rAjyanA mAleka thayA hazuM! khamA khamA kirAvI haze ! pANI mAgatAM dUdha maLyAM haze! paNa Akhare bAjI saMkelatI vakhate emAMnuM kAMI maLe nahi ! I drajALanI ramata jema badhuM khalAsa! ane ApaNe te pAchA cakkaramAM jyAMnA tyAM. koI vAra zeTha zAhukAra thayA, vyApAranI dhamAle karI, lAkha karoDanI uthalapAthala karI, cAkare para hukama kya, paNa Akhare khalAsa! bAjI upADI ane badhuM visarALa ! keTalIka vAra nAnI bAjIo mAMDI, keTalIka vAra hAranI ja bAja
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 bhUlyo bAjI mAMDI, keTalIka vAra AnaMdanI, keTalIka vAra zokanI, keTalIka vAra saMganI, keTalIka vAra viyeganI-kAMIka kAMIka karyuM jaNAya che, paNa Akhare bAjI saMkelI, ane vAtamAM kAMI mAla nahi. tyAre sAcI bAja te mAMDelI ja nahi ke mAMDavAno prayatna ja rila ja nahi. A te agAunI bhAra ke atyAre paNa zuM ? A te agAunI bhUla cAlu ja che, jarA paNa pastAvA vagara ke saMkeca vagara, uzkeraNI vagara ke sthiratA vagara eja AkAranI bAjI khelAyA kare che ane temAM tAdAbhya bhAve AgaLa vadhAya che. tyAre zuM A vakhate paNa bAjI bhUlAze ane ene eja hAla raheze? are atyAra sudhI te eka paNa vAta "sAjI ke sIdhI jaNAtI nathI, paNa e ne eja vAta cAlu raheze ke kAMI pheraphAra thaze? zuMca vadhatI ja cAlI ane eja mAge vicAraNuM AgaLa vadhI. AmAM kAMI Teke? kAMI AdhAra? ke AvIne AvI ja vAta karavAnI che! samajaNane sAra zuM ? vAMcyA vicAryAnuM pariNAma zuM? vadhAre vadhAre gUMca ubhI thatI jaNAI upara nIce ane aMdara jatAM sAjI vAta eka paNa dekhANI nahi. upara uparanA mehanA AvirbhA ane dhamAla karatAM vizeSa kAMI dekhAyuM nahi ane lokAcAra ane dveSaNa sivAya kAMI khAsa savizeSatA dekhANuM nahi. pAcho prabhAtane bhAva citrapaTa para khaDe thaye ane tenI sAthe zrIpALa rAjAne rAsa nAnapaNamAM seMkaDe strIo vacce mAtuzrIne dharmavinoda karAvavA vAMcele te yAda AvyuM. rAjasabhAmAM surasuMdarI ane mayaNAsuMdarI AvyA che, pitA abhyAsanI parIkSA kare che, surasuMdarI abhimAnamAM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv vvvv v vv 1nA pitA . rAjyakapti karI mahArAja sAdhyane mAge AvI mada kare che, mayaNA karmane prAdhAnya Ape che, rAjA pitAnI bALake paranI sattAnA madamAM mayaNAne keDhIA sAthe paraNAve che, surasuMdarIne aridamana rAjA sAthe paraNAve che, guruprasAdathI ane siddhacakanI bhaktithI zrIpALane keDha dUra thAya che, te dUra dezamAM musApharI karI mahArUpavAna navakanyA paraNe che, meTI rAjyAddhi meLave che ane chevaTe mathaNanA pitA upara AkramaNa kare che. ujjaina nagarInI bahAra moTe sainyane paDAva jAge che, prajApALa rAjA gabharAya che, zrIpALa devasahAyathI rAtre pitAne ghera jAya che, tyAM mayaNu ane tenI sAsu (zrIpALanI mAtA) AnaMda ane khedanI vAta karatA saMbhaLAya che, te divasa thaela amRta kiyAnA umaLakA mayaNAne Ave che, prabhAte thayela AlAda Akho divasa cAle che ane rAtre paNa AnaMdarasa reDe che, sAsune te AnaMdanI vAta kare che, ane jarUra Aje pati meLApa tha joIe evI vAta kare che. nagaranI tarapha lazkara vIMTI vaLela hovAthI mAtA zaMkA batAve che, te vakhate tenuM vacana satya karavA zrIpALa bahArathI bAraNuM khakhaDAve che, pachI aMdara jaI mAtA ane patnIne maLe che, mAtAne khabhe ane patnIne hAtha para laI pitAnI nagara bahAranI lazkarI chAvaNImAM Ave che. " zrIpALa mayaNAne pUche che-"bela! tArA bApane kevI rIte teDAvuM ?" zANuM mayaNAne aMgata apamAna lAgyuM nathI, paNa jena dharmanuM rAjasabhAmAM apamAna thayuM te vAta te bhUlI zakI nahotI. dharmaprabhAva vadhe tema karavuM eTale teNe javAba A. zrIpALe mayaNAnA pitAne kahevarAvyuM ke kAMdha para
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUlyA mAjI kuhADA laIne Avo athavA laDavA taiyAra thAe. AkhuM dazya bhAre mAnuM che. AkhuM citra utkRSTa citArAe cItaryuM che, AkhA bhAva kivae na bhUlI zakAya tevA layamAM utAryA che ane tUTelA tAMtaNeA sahAbhyAsI prakhara vidvAne upADI lai cAlu raMgamAM navIna raMge pUryA che. prajApALa rAjA vakhata vicArI gayA, khabhe kuhADA rAkhI, tAbe thaI, ajANyA duzmananI chAvaNImAM AvyA. pratApI zrIpALa viveka na bhUlyo sAsarAne sAme levA umaLakAthI DhAyA ane tenA hAthamAMthI kuhADA laI jamaNI bAjunA suvarNa sihAsana para tene besADayA. 57 A vakhatanA AnaMdanuM varNana zuM thAya? mAjI ramanArane mAjI ramatAM AvaDatI hatI, vyavahAra ane dharma jAgatA hatA, annenA spaSTa khyAle vivekasara jAgRta hatA eTale e AjImAM bhUla kema thAya ? AnaMda prasaMgane ucita nATaka karavAnA hukama thayA. tyAM vicAraNAnA mukhya muddo prApta thAya che. A Akhu citra lakhavAmAM te vakhata jAya che, paNa citrapaTa para AkhA banAva eka sapATAmAM AvI jAya che. zrIpALanA hukama thayA chatAM nATaka zarU thatuM nathI. zrIpALanI nave patnIo, prajApALa mahArAjA, pradhAnava Akhu lazkara ane saubhAgyasuMdarI, rUpasuMdarI ucita sthAnake beThAM che, zrIpALe pharI vAra hukama karyAM, paNa nATaka zarU thatuM nathI. tapAsa karatAM jaNAyuM ke sArAmAM sArA nATakanA peDAmAMnA mukhya paiDAnI AgevAna naTI nATaka karatAM AMcakA khAya che. Akhare tene khulAsA pUchatAM pAte mayaNAnI bahena surasu darI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 , , , , sAdhyane mArge che ane rAjAne paraNelI hovA chatAM nagare pahoMcatAM rAtre dhADa paDI, pote cerANu, mahAduHkha pAmI, chevaTe mahAkALa rAjAne tyAM vecANa ane naTI thaI e vAta prakaTa thAya che. ane chevaTe bolI ke Aje mArA mAtapitAne najare joyA eTale tene pitAnI pUrva sthitine khyAla thaye, pitAnuM sabhAmAM belivuM anucita hatuM te samajAyuM, karmane prabhAva sAce che enuM bhAna thayuM, mayaNAnI tatvabuddhi parIkSAne pariNAme thayelI ane sAcI hatI ema tenI khAtrI thaI. A sarva vAtanuM bhAna jyAre mAtapitA maLyA tyAre thayuM. kALa anAdi cetana rajhaLe, eke vAta na sAjI, mayaNA bhaINI na rahe chAnI, maLIyA mAta pitAjI. bhalya. (mAyaNanI bhaINu bhaginI bahena) surasuMdarIne jyAre mAtapitA maLyA, tyAre pachI te chAnI kema rahI zake? te pitAnI jAtane kema gopavI zake? te pitAne sAco AkAra kema chupAvI zake ? tyAre atyAra sudhI te eka paNa vAta sAjI nathI, paNa have mAtapitA maLyA, temanuM eALakhANa thayuM, chatAM haju naTIne veza rAkhave che ke asala sAcA svarUpe pragaTa thavuM che? bAjI khATI ja mAMDavI che ke temAM koI sudhAre pheraphAra karI sAce mArge AvavuM che? sAcA khela khelavA che? AvA prabhu maLyA, AvA mAtapitA samAna paramAtmA maLyA, AvA vItarAga mahAtmAne yoga thayo e bhAre vAta thaI, enA garbhamAM have kAMI sAjI vAta thAya, te A sarva lekhe lAge.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUla bAjI ane tema banavuM-banAvavuM-zakya che. eka vakhata surasuMdarInI jema paDe teDI nakhAya, bhedabhAva na rakhAya, mAtapitA joDe sAcI vAta kahI zakAya, satya svarUpa kahI devAnI himmata Ave, to mAvatara te kadI kamAvatara thavAnA nathI. hRdayamaMdiramAM e mAvatarane vAsa thAya eTale badhuM yogya thaI raheze. paNa atyArasudhI te bAjI bhUlANI che, khoTI khelANI che, atyAranI ramata paNa avaLI maMDANI che. khela khelAI jatAM ramata saMkelavI paDaze, tene kadI khyAla Ave che? ekAda vAta sAjI thAya te paNa ThIka, paNa raste ze? ane te kema maLe? vAta sAjI thAya evI spaSTa IcchA kadI thaI che? bhAvanAnI spaSTatA ane prabaLa purUSArtha, sAdhananA khyAla ane daDha nizcaya AgaLa eka paNa vAta azakaya nathI evuM jANatA chatAM emAMnuM eka paNa nathI thayuM e vAta lakSyamAM che? have mAtapitAne bAhya vega te thayo che. je hajI paNa nATakanA khela karavA hoya, nAca nAcavA hoya, te naTa tarIkene pagAra maLyA karaze; bAkI rAjyagAdInA pada para ArohaNa karavAnI IcchA hoya te mAbApa pAse ughADI rIte bahAra paDe, mAbApane sAcI vAta jaNAvI do ane thayelI sthitinA kAraNe vicArI pazcAtApa kare. pachI mAtapitA aridamanane bolAvI tamane ghaTate sthAnake mekalavAne gya prabaMdha karaze. ane nahitara te "bAjI bhUlya" "bAjI bhUlyo" bAjI bhU " -e vAta kharI ja raheze. e vAtane
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAyane mATe kharI-sAcI rAkhavAmAM ja tamane mahattA lAgatI hoya te tamAre mArga tame jANo athavA je kumArgane mArga mAnavAnI bhUlabharelI mAnyatAne aMge tame atyAra sudhI cAlyA che, temAM AMTA mAryA karaze ane khADA TekarAmAM aTavAyA karI trAsa pAmaze temAM te zI navInatA che? "bALa bhUlya"--te vAta te eja AkAramAM raheze ane eka paNa vAta e mAge sAjI nahi thAya. AvA AvA vicAra cAlatA hatA tyAM mana para AvaraNu AvavA mAMDayuM, bagicAmAM maMda maMda pavana vAte hato tenI laheramAM uMgha AvI gaI ane vicAradhArA aTakI gaI je. dha. pra. pu. 41 aMka | saM. 1982 | pR. 253
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jineMdrapUjA [ pa ] pApaM lumpati durgatiM dalayati vyApAdayatyApadaM, puNyaM saJcinute zriyaM vitanute puSNAti nirogatAm / saubhAgyaM vidadhAti pallavayati prItiM prasUte yazaH, svarga gacchati nirvRtiM ca svayatyahitAM nirmitaa| siraprakara jinendrapUjAne viSaya bahu agatyanuM che. jene kemamAM maTe pakSa jyAre sarva prakAranI pUjAne svIkAra kare che tyAre amuka jena kema amuka prakAranI pUjA bAda karatAM bAkInI pUjAne svIkAra kare che. pUjA be prakAranI che dravyapUjA ane bhAvapUjA. dravyapUjA eTale prabhupUjana sAru uttama dravyathI temanuM sanmAna karavuM ane te satkAra sAthe prabhunI judI judI avasthAo para vicAra kara. jenA mArgamAM zuSka dravyapUjA nathI. dareka dravya nimitta bhAvapUjA aMtargata vyakta hoya che ane sarva dravyabhAvapUjA upara kaLazarUpa khAsa bhAvapUjA karavAne upadeza ane rtavya temaja vartana paNa tevuM ja che. pUjAno A uttama prakAra che, ziSTa saMpradAyathI cAlyA Ave che ane prAse te mArgane adhunA paNa akSaraza: anusare che. jaina mArgamAM keTalAka sthaLadaSTi ane dravyapUjA sacatI nathI. zAstrAdhAra teone mATe AgaLa bahu batAvAI gaye che ane hAlamAM vidvAna mahAzaya taraphathI bahAra paDelA lekhamAM te saMbaMdhamAM pUratuM ajavALuM paNa pADavAmAM AvyuM che. tethI
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara sAdhyane mAge A prasaMge zAstradhAra dravyapUjAne anukULa che ke nahi te savAla mAtru upara mUkI mAtra bahAranA prAkRta vicArathI ja A saMpradAya upara vicAra karavAnI sphuraNA thaI che. zAstranA *mAna taraph vicAra na karIe te paNa kharAkhara vicAra karavAthI jaNAze ke dravya pUjAnI khAsa jarUra che. A jamAnAmAM dareka khAkhata upara vicAra karavAnI AvazyaktA che. koI paNa khAmata jaina zAstramAM AgrahathI pharamAvelI nathI, khasusa karIne dravyapUjAnI keTalI jarUra che ane A jamAnAmAM pravRttimaya jIvana thavAthI upayeAgitA vadhe che ke ghaTe che te bAbata para vicAra karavAnI khAsa jarUra che. A savAla dravyapUjAnA pramaLa nimitta mUrti pUjA para vadhAre DhaLI jAya che ane tethI tenI AvazyakatA para vicAra karIe. * atyAra sudhImAM kAi paNa prajAe mUrti pUjA vagara calAvyuM hoya ema tihAsa parathI mAluma paDatuM nathI. dareka prajA eka athavA bIjA rUpamAM mUrti pUjA svIkAratI AvI che. jyAre mUrtipUjA hada bahAra jAya che eTale ke mUrtine mUrti khAtara pUjavAnuM thAya che, tyAre temAMthI judA vicAra batAvanArA leAkeA nIkaLI Ave che, paNa AvA leAkeA khAsa karIne AgaLa vadhI gayelA vahema para ane nahi ke mUrtipUjA para AkSepa karanArA hoya che. sADAtraNaso varasa pahelAM thADAka krizciyane e mUrtipUjA viruddha vicArA khatAvyA che ane hAla teo proTesTa..." paMthanA kahevAya che, paraMtu tenA vicAra mAtra dekhAvamAM ja mUrtipUjA viruddha lAge che, pazu vastuta: tema nathI. teoe je mArga lIdhe te mUrti'*See C. H. C. Mogazine Vol. I. P. 65.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinadrapUjA 3 pujAne aMge vadhI gayelA vahemA tarapha peAtAnA tiraskAra tAvavArUpa hatA. A uparAMta musalamAna ane jyux lekI mUrtipUjA viruddha hAya ema dekhAya che. ApaNA hiMdustAna tarapha najara karIe te AkhA deza mUrtipUjaka che. keTalAka nAnI nAnI kAma yA samAjanA leAkeA A mAmatamAM hAlamAM viruddha vicAra batAvanArA nIkaLavA lAgyA che. dAkhalA tarIke Arya samAja, brahmasamAja. ane Arya samAjanA leAkAe ati parAkASTAe paheoMcelI mUrtipUjA dUra karI che. jaina kAmamAM paNa 200 varSa pahelAM huMka leAkAe jainapUjA kADhI nAMkhI che, paraMtu tee bahu ochI hadamAM tene dUra karI zakayA che. AgaLa jatAM jaNAze ke teonA mata mUrtipUjA viruddha nathI ane hAI zake paNa nahi. mUrti pUjA viruddha prasaMge prasaMge AvA vicAro judI judI prajAe batAvyA che, chatAM paNa mUrti vAparavA mATe dareka prajAe vAravAra kevI valaNa batAvI che te jANavAjoga che. nyu leAkAne teonA arka che, musalamAna leAkA kAkhAne mAna Ape che ane zIkha prajAne graMtha che. vaLI kAI prajA ke patha sthULa mUrti pUjA kabUla karatI na heAya te paNa ajANupaNe mAnasika bhUti pUjA tA svIkAre che ja. sarva prajAnI AvI valaNa kudaratI rIte hAvAthI mUrtipUjAmAM kAI evA prakAranuM rahasya hAvuM joie ke te vicAravA ceAgya hAya ane tethI ApaNe te tAravI kADhavuM joie. smRti eTale zu ? A savAla svAbhAvika che. mIsIsa enI bIsenTa kahe che ke x yAhUdIH--
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAthe An idol is an image which shows symbolically some attributes or group of attributes of the supreme. paramAtmAnA keTalAka guNane athavA guNasamUhane dazyarUpe batAve te mUrti. paramAtmAnA guNo jevAnuM bane ja nahi, paNa jene jevAthI dazyamAnarUpe paramAtmAnA guNa najaramAM Ave, te tarapha dhyAna kheMcAya, svAbhAvika rIte te para IhA thAyaeja mUrti. AvA prakAranI mUrtine jevAthI ane vAMdavAthI ze lAbha thAya te have joIe. ja e te prasiddha vAta che ke ApaNuM mana saMjogane vaza hiMmezA vate che. cAlu sakhta hariphAInA jamAnAmAM akhaMDa pravRttimAM paDelA A jIvane paramAtmA koNa che? zuM che? kevA che? vigere vicAra karavAno avakAza maLato nathI. dhaMdhAnI levaDadevaDa ane tatsaMbaMdhI prAsaMgika vicAramAM A jIva savArathI rAta paryata saMcArUpe jIvana pUrNa kare che. keTalAka nirudyamI jI taddana pramAdamAM ja jIvana pUrNa kare che. A banne prakAranA jene te paramAtmA saMbaMdhI vicAra karavAne kAMI paNa avakAza saMbhavita hoya te te maMdiramAM mUrti sanmukha ja che. ghaNAkharA jIvone paramAtmAnuM smaraNa paNa mUrtipUjA vagara thaI zakatuM nathI, e avalena uparathI spaSTa jaNAI AvyuM che. jema jema samaya AgaLa cAlato jAya che, tema tema A bAbatanI vicAraNu ane lakSya vizeSa jarUra dharAvanAruM thatuM jAya che. AvI sthiti hovAthI ApaNane paramAtma tatva yAda ApanAra tarIke paNa mUrtipUjAnI upayogitA jaNAya che. have bIjI vAta e yAda karavAnI che ke ApaNuM mana
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ jineMdrapUjA baha asthira che. eka bAbata upara pAMca miniTa sthira citte vicAra karavAnuM seMpavAmAM Ave to ApaNe jarA paNa sthiratA rAkhI zakIe nahi; eTale ke pAMca miniTa sudhI bIjI bahAranI koI paNa bAbata upara lakSya paNa na ApIe ane ApelI bAbata upara taddana ekAgratAthI vicAra karIe e banavuM bahu muzkela che. AvI mAnasika asthiratA hovAthI tene sthira karavAnuM kAraNuM kAMI paNa joIe. dAkhalA tarIke nATakanA takhtA para eka mANasa badhI vArtA suMdara zabdomAM kahI jAya, to tethI ApaNane jarA paNa asara thaze nahi, paraMtu pAtro jyAre rUpe te ApaNuM sanmukha rajU kare, tyAre amuka viSaya upara becAra kalAka sudhI ekAgratAthI dhyAna ApavuM hoya te paNa ApI zakIe chIe. AvI ja rIte paramAtmAnA ATha guNanuM kIrtana, arhatanA bAra guNa athavA prAtihAryA vigere atizanuM cittAkarSaka varNana ApavAmAM Ave athavA kalpanA karavAmAM Ave, paNa zAntamUrti paramAtmAnuM pratibiMba joIne hRdaya para je asara thAya che tevI asara Abstract (bhAvanA) thI thatI nathI. manuSyasvabhAva ane mananA avalokana karanArAo, joI zake che ke manuSyanA mananI A nabaLI bAju che; paraMtu mane baLa ane zarIrabaLa je che te ja che ane saMghayaNanI nabaLAImAM vadhAro thato jAya che ane baLavattara saMghayaNa thavAno saMbhava ocho thato jAya che, tethI manane ane zarIrane joDI denAra, brAhyadRSTi bhUlAvanAra, ekAgratA karAvanAra ane vacanAtikAMta AnaM
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge danA anubhava karAvanAra mUrti jevuM avala ana zA mATe tajI devuM e samajAtuM nathI. jee avalakhana vagara dhyAna karI zaktA hAya, zAstrIya bhASAmAM kahIe te jeo sAtamA apramatta guNasthAnakathI AgaLa cAlyA hAya, athavA apramatta yati hAya, tene mATe A viSaya nathI; paraMtu ukta prakAranA mANase A kALamAM prAye hAya nahi, tethI bAkInA mANasAne te mUrtipUjA mUkI devAthI dharma pAmavAnuM pramaLa sAdhana mUkI devA jevuM thAya che. vaLI keTalAka mANase mUrtipUjA mAnatA nathI tee kharekhara bhUla khAya che. jyAre dhyAna kare tyAre teo zuM pe che ? jJAna, darzana, cAritranI ekatratA te AtmA-paramAtmA ciTTaghana svarUpa-paramantyAti vigere. AnuM dhyAna teo kevI rIte karI zake ? jeene bhAvanArUpa adRzya padArthomAM ramaNu karavAnI Teva na heAya ane jeAne manAyeAga sAdhya na heAya, teone kAMI AdhAra-TekA joIe; nahi te AjImAjInA bhaLatA viSaya para mana dvAravAI jAya che. AthI karIne tee sAdhAraNa rIte kevaLI bhagavAnanI bhUmi para vihAranI sthiti ke evI koIpaNa sthiti manamAM ka2e. Ama thavAthI te mAnasika pUjAnA abhilASI thayA ane mAnasika mUrtipUjA mAnanArathI kadI paNa sthaLa mUrtipUjAnI nA pADI zakAya nahi. vaLI mAnasika mUrtipUjA karanAra keTalIka vAra mATeo bhUlAvA khAya che: teo potAnI mAnasika mUrtine kharekhara paramAtmA ja mAne che, jyAre sthULa mUrti pUjA mAnanAra peAtAnI mUrti ne paramAtma svarUpa khatAvanAra, sthApanArUpa, kalpita Aropa tarIke ja mAne che, samaje che. AthI karIne je bhUla mAnasika * Expositor
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jane drapUjA 67 mUrti pUjaka kare che te bhUla sthULa mUrti pUjA karanAra kadI paNa karatA nathI. amArA keTalAka bhAie paraMparAgata dharma pramANe cAlI AvatI mUrti pUjAne mAna ApatA nathI, teonI dhArmika vRtti jyAre joie chIe, tyAre mUrtipUjanI upacegitA jaNAI Ave che. upara jaNAvyuM tema AvA prakAranA lokeAne dharma zuM che ? tene vicAra paNa AvatA nathI. ATheka sukha, tenAM sAdhane, pAchA paDavAthI zAka ane saMsArayAtrAmAM jIvana pUrNa karanArane mUrtinuM utkRSTa sAdhana AdaraNIya che. prasaMga kArtika mAsanA hatA. zaraRtu UtaravA AvI hatI. cemAsuM UtarI gayuM hatuM. sarva vanarAjI khIlI DI hatI. AkhuM jaMgala, tene lIdhe dekhAva manane ane rASTrane zAMtinA AbhAsa ApatA hatA. vRkSeA AnadamAM AvI pAtanA DALarUpI hastA lakhAvatA hatA. pakSIe peAtAnA mALAmAMthI UDatAM hatAM. samaya prabhAtanA hatA. yAcaLa tarapha sUryanA aNu sArathi dizAone prakAzatA hatA. AkAza svaccha hatuM. AvA akhaMDa zAMtinA vakhatamAM eka sumukSu hAthamAM puSpanI chAbaDI laI suMdara vRkSa parathI pUrNa khIlelAM gulAba, ketakI, ca MpA, sevatI (gulaDhAvadI ) vagere zuddha puSpane vINI letA hatA, vINIne puSpapAtramAM kSepana karaze hatA ane manamAM paramAtmAnuM dhyAna karatA hatA. tenA manamAM paramAtmabhAva sivAya kai paNa prakArane vikSepa nahAtA. the!DA vakhatamAM puSpapAtra vividha puSpathI bharI teNe derAsara tarapha cAlavA mAMDayu. derAsare AvI, zuddha jI snAna karI puSpa kramavAra jIdyAM pADayAM ane tenAthI paraghara
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ www sAdhyane mAge bharavA mAMDyuM. vacce vacce gulAba mULe, paDakhe megara ane cheDA para lIle caMpe ane bIje cheDe pILe caMpo, vacce vacce sevatI ane tarapha magare mUkyuM. pachI prabhusanmukha AvI, zuddha jaLathI khuvaNa karI, suvarNapatrathI AMgI karI, paraghara caDhAvI, muguTamAM ane prabhuzarIra para puSpa caDhAvyAM. zebhatI jAe, varNavyavasthA ane jAtikamavAra upara, nIce ane paDakhe puSpaghaTA karI dIdhI. A vakhate prabhu zarIranI kAMti ajaba banI rahI. dhUpa vigere pUjA karI prabhu pAse be meTI dIvI para timaya dIvA karyA ane be nAnI bAjoThI para be bIjA dIvA karyA. A dIvAnI ti, prabhunI kAMti ane puSpa temaja attarane maghamaghATa-sarvanI ekAgratA thaI. derAsaramAM taddana zAMti hatI. prabhusamukha besI, svastika karI, phaLa naivedya dharI, zAMta ane ekAgra citta karI gAna karavA mAMDyuM: prItalaDI baMdhANI re, ajita jiNuM zuM prabhu pAkhe ghaDI eke mana na mukAya che. on karuNuMdhaka kIdhI re sevaka upare; bhava bhaya bhAvaTha bhAMgI bhakita prabhanna je. susvara sAthe dhImethI jema jema A avAja cAlyA tema tema hRdayamAM bheda thavA lAgyuM. ane je vakhate-- tAratA tujamAMhI re zravaNe sAMbhaLI e pada gAyA pachI- * bhavabhaya bhAvaTha bhAMgI -
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jineMdrapUjA e padane suMdara dhvani hRdayavINamAMthI UThaye te vakhate hRdayamAM kharekhara bhAsyuM ke A saMsAranI beDI atyArathI nAza pAmI. ahAhA ! zuM divya sthAna ! zo anubhava! jeo mUrtipUjA viruddha hoya teo bhale hase, athavA game tema bele, paNa A alaikika AnaMda-du:khamaya jIvitavyamAM A sukhanI reSA-premamaya jIvananI hada che. hRdayanA ekatAnathI aSTApada para gAna karatAM rAvaNe tIrthakara nAmakarma kevI rIte bAMdhyuM tene jarA khyAla AvyA ane mUrtipUjAnuM puSTa AlaMbanatva anubhavagecara thayuM. eka vAra mUrti sanmukha juo, AMkha mIce, manamAM te ja mUrtinuM dhyAna kare, tevI ja mUrti ka, pharI AMkha UghADe, matimAM sthApita guNe bolI jAe, AMkha baMdha kare, mUrtine ke, guNene ka, mUrtine bhUlI jAo ane guNene ko ane tenA para ekAgratA karo. A ja kartavya ane mokSasAdhanane sarasa upAya. kalpanAzakitane ATalI hada sudhI laI gayA pachI eka bAbata para jarA dhyAna ApavAnI jarUra che. jeo sthAnakavAsIo mUrtipUjA viruddha che ema mAne che teo rahasya samajyA nathI. sthAnakavAsIo mUrtipUjA viruddha kadI paNa hoI zake ja nahi, kAraNa ke teo bahu prakAre mUrtipUjA mAnanArA che. ghaNAM kAraNomAMnuM eka kAraNa e che ke teo zAzvatI pratimA mAnavAnI hA kahe che. have sahaja daSTithI jaNAze ke zAzvatI pratimA e paNa pratimA ja che, tethI teo mUrtipUjA viruddha te che ja nahi.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwwwwww ww sAdhyane mAge have savAla bAkI e ja rahyo ke mUrti kevI mAnavI ane tene sAmagrI kevI rAkhI zakAya? A bAbatamAM je matabheda che te mULa hakIktanuM spaSTa bhAna na hevAthI thayela che. je loko kaI paNa eka prakAranI mUrti svIkAratA hoya teo pachI mUrtipUjA viruddha hovAne dAva karI zake nahi. jyAM paramAtmapaNAne Aropa kare che tyAM pachI Arepita vastunI zAzvatatA azAzvatatAne saMbaMdha je upayukta nathI. Arepita padArtha Aropane rogya, cirasthAyI, paramAtmaguNanuM bhAna karAvanAra ane pramAda karAve tevo nirmaLa joIe; paraMtu AvI vyavasthA vigerenI sAmAnya hakIkta parathI mUrtipUjA viruddha vicAre batAvavAnI je himata karavAmAM Ave che te taddana asthAne che, agya che, ane vastusthitinA jJAna ane janasvabhAvanA avalokananI gerahAjarI batAve che. dharmane bhAsa rahevA khAtara paNa anAdisiddha mUrtipUjAnI khAsa jarUra che. vaLI bIjI badhI dalIla karatAM eka vAta A jamAnAmAM bahu dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. A samaya bahu agatyanuM che. atyAre pazcimAtya vicAra sAthe pUrvanA ane lAMbA vakhatathI cAlatA AvelA jUnA vicAronuM saMghaTTana thAya che. A vakhate je vidvAnenA hAthamAM dharmanuM sukAna hoya, teoe dharmanA avalaMbana jevA lAgatAM sarva sAdhanane majabUta banAvI devAnI bahu jarUra che. atyAre dharmane AbhAsa vadhAre dekhAya che, paNa jeo zAMtithI ekAMte vicAra karatA haze te joI zakaze ke mULa pAyA khavAI jatA jAya che. A pAyAne majabUta karavAnI bahu
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ w miwamoamnamonowo jidrapUjA jarUra che. AvatA jamAnAmAM dharmabhAvanA ane saMsArabhAvanAne majabUta laDAI thavAnI che, ane te prasaMge je dharmanAM sAdhane lUlAM thaI gayAM haze te dharmane Dake vAgate aTakI jaze athavA bahu aspaSTa dhvani karaze. atyAre paNa avAja maMda thato jAya che. paMcama kALamAM dharmanA sAdhano paikI zAstrAnusAra jaina dravyAnuyoganAM spaSTIkaraNa (Exposition) vigerenI jeTalI jarUra che teTalI ja jarUra mUrtipUjAnI che. kAraNa A kALamAM A bene ja AdhAra che. amArA jaina bhAIone kahevAnI jarUra che ke AvAM sAdhanane maMda pADavAmAM kartavya sUkAya che e joI levAnuM che. jyAre pakSabheda ane Agraha cheDI A bAbata para vicAra karavAmAM Avaze tyAre uparanI sAdI dalIlanI AvazyaktA samajI zakAze. mUrtipUjAnI jarUra che ema joyA pachI pUjAnA prakAra para vicAra karIe. pUjA be prakAranI che. eka dravyapUjA ane bIjI bhAvapUjA. dravyapUjAmAM uttama padArtho meLavI prabhusanmukha dharavA. dravyapUjA karatI vakhata bAhya zuddhi bahu sArI rAkhavI. AcAra ane vicArane bahu najIkane saMbaMdha che. bAhya zuddhi vagara manamAM prema paNa AvatA nathI, mATe zAstramAM batAvelI rIti pramANe nhAI, svaccha thaI, zuddha vastra paherI, aSTa, sattara, ekavIsa prakArI pUjA karavI. pUjA daramyAna aMtaradaSTi bhAvanA tarapha rAkhavI. dareka pUjA vakhate amuka amuka avasthA bhAvavAnI che te bhAvavI ane prabhu jevA thavAnI IcchA rAkhavI. paramAtmasevAnuM phaLa e che ke barAbara ekatAna thAya ke A jIva paramAtmasvarUpa thaI jAya che. bhAvapUjAmAM prabhunI siddha avasthA bhAvavI; A AtmAne
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mA paramAtmatatva sAthe joDI devA; ahirAtmabhAva tajI devA; vicAravuM ke sarva guNe| ahI (AtmAmAM) bharelA che, bIjA pAse levA javA paDe tema nathI. A guNa prakaTa karavAne karma tADavAnI ane te mATe dhyAnAgni saLagAvavAnI jarUra che. prabhunuM dhyAna karatAM karatAM AvI utkRSTa bhAvanA, saMsAraniveda ane A tmAnA zuddha guNA tarapha vicAra karaveza. vaLI mahAna pUrvAcAcarcA racita stavana vaDe kIrtana karavu. jeene bhaktirasa para prema hoya tene mATe paMDita zrI meAhanavijayajI, rAmavijayajI, mAnavijayajInAM stavanA bahu AnaMda ApanArAM thaze ane jene UMDI philasUfI ane dravyAnuyAga para prema hAya tene Ana'daghanajI, devaca`drajInAM stavanA upayAgI thaze. upAdhyAya yaze vijayajInAM stavanA ane vargane eka sarakhA lAbha ane AnaMda ApanArAM che. AvI rIte prabhunA dhyAnamAM lIna thaI bhAvapUjA karavI. evA Anada karavA ke tenA ADakAra tenI chAyA-tenI mIThAza AkhA divasa sudhI hRdayamAM rahe. kadAca dravyapUjA e ekaDA ghu'TavA jevuM lAgatuM hAya te! tethI DarI javAnuM nathI, ekaDA ghuMTatA chuTatA ekaDA AvaDI jaze ane pachI jarA AtmAbhAsa thaze ke tarata peAtAnu jI kanya che te potAnI meLe ja samajI zakAze. AvI sthiti prApta thAya tyAM sudhI A jinendrapUjAnuM utkRSTa sAdhana visArI na mUkavAnI eTalu ja nahi paNa jema ane tema puSTa karavAnI namra vina Mti che. sa. 1960 hara . . pra. pu. 20. ke hai. pR. 34
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ RjuvAlukAne tIre. [ 6 ] vIra paramAtmAnA nAmasmaraNa sAthe AkhI rAtri zAMta nidrAmAM vyatIta thaI. seMkaDA varSa pahelAM paramAtmAne jagatatattvanA prakAza thayA haze, AkhA jIvananA bhUta-bhAvI bhAvA hastAmalaka jevA dekhAyA haze, jIvananA savAlAne nirNaya thaI gayA haze, saMsArapravAhanA paDadA khUlI gayA haze, anaMta jIveAnAM zAzvata sukhe! ane anaMta jIvAnA jIvanakalaheAnA sAkSAtkAra thayA haze. te vakhate kevI adbhuta dazA prApta thaI haze, kevA anirvacanIya Ana thayA haze, kevA AtmAnubhavarasa phelAi rahyo haze, kevI zAMti prasarI rahI haze ! tenI kalpanA AkhI rAta aMtarAtmA nidrAmAM karatA rahyo. zAMta sthAnanuM suMdara vAtAvaraNu, atyaMta sAMdaryathI bharapUra vanarAjI, satra hasatI kudatI pazcima dizAmAM prakAzI rahela zAMta jyeAsnA, AkAzamaMDaLamAM nRtya karI rahela tArAnakSatrAnA samudAya, jhaLajhaLAyamAna thatuM tenu ati su Mdara DAyiA karatuM teja, pUrva dizAmAM Ugela zukranA vaibhava, mAthe AvI rahela bRhaspati ane bAjumAM hasatA zAMta sarSiAne samUha, sakhta ThaMDI chatAM cAre tarapha najarane AkarSI rahyAM, preraNA karI manane kheMcavA lAgyAM, nidrA ane svapnadazAne tyAga thaI gayA, zrI vIranA jIvanaprasaMge eka pachI eka AMkha sAme taravarI rahyA, emanA para gAvALe karela upasargo sanmukha sthita thayA, gAdhe kAnamAM khIlA nAkhavAnA prasaMga sAme anubhavyeA, khIlA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 sAdhyane mArga mahAra kADhatAM jANe rADa paDatI hAya, sAmenI zilAmAM phATa paDatI hoya, ema lAgyuM, caMDakeAziyAnI bhayaMkara kSNAe sAme dekhANI: 'bujha caDaGeziyA ! khujha" evA zabda mahAtmAnA gaMbhIra zAMta svara sAthe nIkaLatA jaNAyA, geAzALAnA aneka upadravA ane prasaMge pasAra thatA jaNAyA, siddhArtha prabhusanmukha Ubhele jaNAyA, bhayaMkara upadrA karI thAkI sagama pAchA jatA hatA te vakhate prabhunI AMkhamAMthI nIkaLatAM karuNAzru dekhAyAM, kAyAtsarga mudrAsthita prabhunA paga para khIra rAMdhatA geAvALIe dekhAyA, ane jANe e sarva du:khanA ekdama cheDA AvI jatA hoya, sarva cAne nikAla thaI jatA hoya, sarva kacavATAnA aMta AvatA hAya, tevI rIte eka kALuM zarIra prabhunA suvarNa dehamAMthI nIkaLI dUra jatuM jaNAyuM, cAre tarapha prakAza prasaratA jaNAyA ane caMdrajyAnA ane prabhunA prakAza cAre tarapha eka thai jatA jAyA. bAjumAM khaLakhaLa nAda karatI RtuvAlukA nadI cAlI jAya che, pakSIe! jhADamAM avAja kare che, sAthenA yAtrALuo hajI nidrAmAM paDayA che, tyAM A dRzya dharmazALAnI bahAra anubhavI, ThaMDInA anubhava karI, dharmazALAnA dvAra para khaDA thatAM ja sAthe AvelA mumukSue paikInA eke gAna lalakAryuM. bhairavanI ghaTanA cAlI. laya sAthe gAna thayuM.... calanA jarUra jAkuM, tAku kaise seAvanA ? calanA0 bhaye jaba prAtaHkAla, . mAtA dhavarAve mAla, jaga jana karata hai,
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ hama. 5/ v v / 4 sajuvAlukAne tIre sakaLa mukha dhAvanA. calanA surabhIke baMdha chUTe, ghUvaDa bhaye apUThe; gvAla bAla milake, bilevata vAvanA. calanA taja paramAda jAga, tuM bhI tere kAja lAga; calanA cidAnaMda sAthe pAya, birathA na (Ayu) khevanA. calanA eka bAju vara paramAtmAnI paramajyotine laya lAgI rahyo hato, tevAmAM A preraka gAna sAMbhaLI citta camakayuM. bolanArane atyaMta suMdara rAga, laya ane tAnapUrvaka gAvAnI zuddha paddhati, kaMThanuM rasika mAdhurya ane cetaraphanuM taddana zAMta vAtAvaraNa hRdaya para sacoTa asara karatuM hatuM. gAnAra dareka pada cAra pAMca vAra belI "calanA jarUre jAkuM, tArka kese sevaNu?" e laya te lagabhaga daza bAra vAra belatA. hatA, tenI hRdaya para anirvacanIya asara thatI hatI, zuddha vAtAvaraNanI AMtara asarane sAkSAtkAra thatuM hatuM. e pratyeka laya vakhate manane navIna navIna bhAvanAo thatI hatI, hRdaya avanavA banAvo para sthita thatuM hatuM, magaja anubhavelI jUnI vicArasRSTi para kalpanAnuM jALa pAtharI besatuM hatuM, bhavya kalpanAo, da, citro smRtipathamAMthI pasAra thatAM hatAM ane aneka prakAranI zAMta lAgaNIo ane jIvanakalahanA phAMphAonI alpatA jotA hatA. "calaNuM jarUra' A vAta sAcI haze, jarUra javAnuM ja che te pachI
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 sAdhyane mAge ahIM gharakhAra kAnA mATe mAMdhyAM? zA mATe ene peAtAnAM mAnyAM ? e mAnyatA thavAnAM kAraNeA zAM? e mAnyatA khATI che teA pachI AkhI imAratanA pAceA ja khATA che ane tevA khATA pAyA para bAMdhelI ImArata kevI rIte ane keTalA kALa Takaze ? pAyA besI jaze tyAre pachI zuM karazuM ? ane khATI kalpanA karI peAtAnI mAnelI vastu cheADI jaze athavA cheADavI paDaze tyAre mana para kevI asara thaze ? kevI sthiti thaze ? enA jarA khyAla AvyA ane cAlyA gayA. tyAre cAlavAnu` tA jarUra che, pachI keTalIka yAtrAnuM calana yAda AvyuM, chellA thADA divaseAthI karelI yAtrAnI musApharIne aMge cAlavAnuM thayA karatuM hatuM te paNa yAda AvyuM, vyavahAramAM rAtre UMghatA hatA te paNa yAda AvyuM, dhanaprAminA jIvanakalaheA yAda AvyA, sagAMsaMbaMdhInA mAnI lIdhelA vyavahArA yAda AvyA, AkhA saMsAra jANe cAlyA jatA hAya, sAdhyanAM ThekANAM vagara doDAdoDa karatA hAya, keTalIka vAra pAchA cakramAM paDI teja sthAnake AvatA hAya, nakAmI artha vagaranI doDAdoDa karatA hAya, keTalIka vAra cAlatA hoya ane keTalIka vAra doDatA hoya ema jaNAyuM. AvI rIte calana ane sthiratA vacce hiMcALA khAtuM mana vaLI vicAramAM paDyuM ke-- cAlaNA jarUra te pachI sUvuM kema ? * A yAtrALue, mitro ane sahacArIe UMghe che, ApaNuM sAdhya teA yAtrAnuM che, tI hajI dUra dekhAya che, tyAM pahoMcavuM che, te A sarve kema UMghe che? tyAre ApaNe sarva vAstavika rIte UdhIe chIe ke
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvAlukAne tIre 77 jAgIe chIe ? A vicAranI sAthe vaLI - calanA jarUra jAku, tAku kaise sAvA ?' e laya hRdaya para jAmI gayA, enA para vicAraNA cAlavA mAMDI, e laya pharI pharI saMbhaLAvA lAgyA ane AkhA jIvanapaTanA darzana thavA lAgyA. ApaNe cAlavAnuM eTale zuM? paga vaDe AgaLa vadhavuM te paNa cAlavuM kahevAya ! zarIra cheADI cAlyA javuM e paNa cAlavuM kahevAya ! nIce prayANa karavu e paNa cAlavuM kahevAya, sAdhyanA ThekANA vagara doDAdoDI karavI, e paNa cAlavuM kahevAya, vartuLamAM doDAdoDI karIne hAlI cAlIne ghaNA parizramane pariNAme pAchA tyAM ne tyAM ja AvuM e paNa cAlavuM kahevAya, ane sarva sabaMdha cheDI nivRttinivAsamAM gamana karavuM e paNa cAlavuM kahevAya. A cAlavAnI vAta tA mahu ja vicAravA lAyaka che. A rIte jotAM tA AkhI duniyA eka athavA bIjA prakAre cAlyA ja kare che, cetanAlakSaNamAM ja cAlavAnA bhAva aMtagata hAya che ema dekhAyuM. pachI tA nigeAdathI mAMDI sarva jIvAmAM calanakriyA thatI dekhAi. kAimAM eka prakAra, teA kAimAM calananA upara jaNAvelA bIjo prakAra, tA kAimAM anya prakAra; paNa calana tA sarvatra niyamasara jaNAyuM. ahA hA ! tyAre AkhuM jIvana calana para ja racAyeluM che ane jIvanavyavahAra paNa calana para ja racAyalA jaNAya che, te pachI ApaNe zA mATe besI rahevu? te vakhate cAda rAjaleAka jANe AgaLa cAlatA hAya, halIcalI rahyA hAya, ane sarvatra doDAdoDa thaI rahelI hAya-evA bhAsa thayA. paNa e sarva calanA dekhAya che temAM ThekANu kayAM
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 sAdhyane mAge che? keTalAke te khAlI doDAdoDa kare che, keTalAka doDAdoDane artha paNa samajatA nathI. keTalAkanI buddhi ghaNI maryAdAmAM baMdhAI rahelI dekhAya che, keTalAka cAlavAnI vAta para vicAra ja karatA nathI, mAtra sarvanI sAthe ghasaDAyA kare che ane artha vagaranA ThekANA vagaranA pachADA mAre che. jenI vicArazakti khIlelI nathI evA nIcenI hAramAM rahelA jIvananA cAlavAmAM te ghaNAkharA khoTA pachADA dekhAyA. pachI manuSyajIvana para lakSya gayuM, tyAM koI kaI jagAe sarakhAIdekhANuM; ghaNAkharA manuSya to jIvanakalahamAM sabaDAtA jaNAyA, savArathI sAMja sudhI zArIrika ke mAnasika majUrI karI IdriyanA bhego bhegavavAmAM Asakta thayelA ane dhana ekaThuM karI gharabAra caNAvavAmAM, nakAmI deza, rAjya, strI, ke bhojananI vAte karavAmAM, nATaka, ceTaka, sinemA jovAmAM athavA vyApAra karavAmAM, nokarI karavAmAM, khAvAvavAmAM, IrSyA kalaha kaMkAsa karavAmAM, ekabIjAne TeTa pIsavAnA kAmamAM calana karI rahyA hoya ema dekhAyuM, pitAne nAnA nAnA sarkala (vartuLa) nA agatyanA aMgabhUta mAnI tene mAnI lIdhelA saMvyavahArane anurUpa jIvana karI temAM mAnapratiSThA meLavavAnA khyAlamAM prayAsa karatA jaNAyA, thoDAka manuSya pramANika jIvana gALI vyAvahArika najare ceDI kamANI karI jIvana ke vyavahAra sAru calana karatAM jaNAyA ane tethI paNa cheDA manuSya aMtima sAdhya lakSyamAM rAkhI Atmonnati karavAnA spaSTa aspaSTa khyAlathI calana karatA jaNAyA. eka vaLI ghaNI navAI jevI bAbata jovAmAM AvI: dhanane bejArUpa gaNI tene tucchakAratA, tenA saMbaMdhamAM nahi
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ juvAlukAne tIre 78 jatA evA chellA varganA lakSyavALA puruSe calana te Akho vakhata karatA, paNa janasamAjanAM cAlu calana karatAM teonA calanene prakAra paDatA hatA. teo lekaraMjana ke prema meLavavAnI IcchA na karatAM mAtra pitAnAM hRdaya tarapha ane upara AvelI nivRti nagarI tarapha ja dhyAna ApatA hatA. teonAM calane tarapha manuSya manamAM hasatAM, temane "vedIA kahI tiraskAratA, temane "bAvA" kahI pajavatA, temane jagavyavahArane mATe "agya gaNatA, temane keTalIka vAra "mUrkha paNa kahI nAkhatA. AvA manuSya bIjA manu nA vakhANa ke mAnanI apekSA vagara potAnAM calane cAlu rAkhatA ane jagatanI hAMsI karyA vagara manamAM samajatAM ke bIcArA ThekANA vagaranI doDAdoDa karanArA A "aMdha manubenI hAra cAlI rahI che, teonA zA hAlahavAla thaze? kAI vAra prasaMga joI jIvanavyavahAranAM sAcAM sUtro bolI jatA, keI gya adhikArIne satya svarUpa samajAvatA ane kaI vAra AMtaradhvanimAM AlApa karI jatA, paNa ekaMdare pitAnAM maMtavyamAM masta rahI calana cAlu rAkhatA. A varganI saMkhyA ghaNI ochI hatI ane je ke manuSya temanI hAMsI karatA, chatAM keTalAka manuSya temanAM calane mATe aMdarakhAnethI mAna paNa dharAvatA hatA. AvI rIte eka yA bIjA prakAre calana AkhA vizvamAM cAlI raheluM jaNAyuM. pRthakkaraNa karIne A sarva vicAre lakhatAM te ghaNe vakhata lAge che paNa ATaluM dazya hRdayacakSu sanmukha pAMca paMdara sekanDamAM thaI gayuM, AkhA vizvanAM calane anubhavAI gayAM ane aMtarAtmAmAM mana sthita thayuM.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 sAdhyane mAge "tAku kesA sevanA?" ghaNI bhAre vAta thaI gaI. aMtarAtmAe calane joI lIdhAM, calana e cetanane svabhAva lAge, calana e jIvanakama lAge, enI atyAjya jarUrIAta samajANI. TUMkAmAM, calana anivArya jaNAyAM, eTale nirNaya thatAM ja e bhAvane pakaDI levAnI ane pakaDIne ene lAbhamAM pheravI nAkhavAnI AvazyakatA lAgI. ghaNuM calane nakAmAM jaNAyAM, sAdhya vagaranAM jaNAyAM ane pragatine badale pazcAdgati karAvanArAM jaNAyAM, keTalAMka tyAM ne tyAM laI AvanArAM jaNAyAM ane keTalAMka pramAda ane sAMsArika bhAvanI asarathI maMda thaI jatAM jaNAyAM. e calana para 'ka' caDhelI jaNAI. eka to calanamAM ghaNuM vAra sAdhya na maLe ane vaLI temAM viSayapipAsA, dhanasaMgrahecchA, mAna pratiSThA bhAvanA, bhegAbhilASA, rAgadveSapariNati, pilgalika sukha maMtavyatA vigere "breke jaNAI. eTale calanene vadhAre bArikIthI tapAsavA IcchA thaI, te vaLI e calane sAme sakhta prahAra karI rahelI sAta strIo pizAcINIone AkAra laIUbhelI jovAmAM AvI. e sAta strIone vadhAre sArI rIte oLakhatAM teo calana para nIce pramANe asara karanArI jaNAI. (1) jarA-vRddhAvasthA-calanane maMda karanArI, zarIrane zithila karanArI, bAlane dhoLA karanArI, bAlane dhaMLA karanArI mAthAmAM TAla pADanArI, avayavone narama karanArI, cAmaDImAM vaLI pADanArI, Dekane kaMpa karAvanArI, buddhine narama - A sAta strIonuM adabhuta varNanaumiti bhavaprapaMca kathAnA cothA prastAvamAM joI zakAze.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ RjuvAlukAne tIre 1. pADanArI, adhapaNuM ne baherApaNuM lAvanArI, dAMtane dUra karanArI, kaiAvananA nAza karanArI, strIputrothI puN tiraskAra utpanna karAvanArI,mukhamAMthI lALa paDAvanArI A jarA calanA para jabarI asara kare che. (2) rUjA-vyAdhio. AnAthI zarIrane maDhavADa Ave che. heDakI, bhamarI, harasa, gulma, zULa, tAva, sannipAta, khasa, kADha, bhaga Mdara, aruci, jaLeAdara, kSaya, atisAra vagere aneka prakAranA vyAdhi lAvIne e calanAmAM moTA pheraphAra karI nAkhe che, prakRtimAM vikAra karAvI nAkhe che, zAMta magajane asvastha banAvI de che, dayA upajAve tevA bUmabarADA paDAve che, AMkhamAMthI AMsu paDAve che, pathArImAM Amatema pachADA marAve che ane manuSyazarIramAM nArakInAM duHkhA anubhavAve che. (3) smRti-maraNa. moTA meoTA cakravartIne paNa peAtAnA bAhumAM pakaDanAra, gRhastha ke garIba, vRddha ke taruNu, baLavAna ke niSphaLa, dhIra ke vIra, mUrkha ke vidvAna kAIne paNa e cheDatI nathI, sarva cAlu calanAne aTakAvI de che, zarIrane durgaMdhamaya ane kASTha jevuM cetanA vagaranuM anAvI mUke che, nAmamAtrathI moTA devendrane paNa DarAve che, dIrgha nidrAnu bhAna karAve che, dhana, ghara, strI sAthe viyeAga karAve che, calana amuka vakhata mATe taddana aMdha karAvI Dhe che ane prANIne upADIne anyatra phreMkI de che, jyAM tenAM sagAM tene oLakhatAM nathI, dhana ane gharabAra paranA tenA hakaka UThI jAya che ane tene manamAM mahAtrAsa thAya che. (4) khalatA-luccAi, zatA, vaizunya ( cADI ), mitradroha, kRtaghnatA, nirlajajatA, mada, matsara, marmAghATana 6
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 sAdhyane mAge parapIDana, IrSyA-e sarvanA samAveza A khalatAmAM thAya che. e manuSyAnAM calanA taddana vicitra prakAranAM ane atyaMta khATe mAge janArAM karI mUke che. prANIne lAge che ke e cAle che, gati kare che, paNa khalatA sAthe hAya tyAre te UlaTI ja gati kare che. manamAM vicAra judA, bhASaNu khIjA prakAranuM ane vana tethI paNa viparIta-evI mana, vacana kAcAnI virUpatA A khalatA kare che ane calanamAM vakatA ANe che. (5) kurUpatA-kadarUpApaNuM, laMgaDApaNuM, kANApaNu, kUbaDApaNuM, huMThApaNu, khuMdhApaNu, vigere. sRSTine paNu udvega kare tevA pUrva pApanA pariNAme A kurUpatA lAve che, kharAba AhAravihArane piraNAme e vadhAre asara nIpajAve che ane prANIne anyanI seAbatane paNa ayeAgya banAve che. ekadare zarIranI vakratA nirgu NupaNu` sAthe lAve che. sAdhAraNa rIte nirmaLa AkRtimAM ja suMdara guNe! hAya che. kurUpavALAnAM calanA mahudhA ghaNAM kharAba hAya che. (6) daridratA daLadara. jaLathI, AgathI, lUMTathI, cArIthI, rAjyathI, madyathI, jugArathI, saTTAthI, vezyAthI, vyasanathI, dhanahAni thavI e daLadara-drAridraca che. kharAkha AzAnA pAsamAM baMdhAyele prANI aneka calanA kare che, paNa phaLa kAMI maLatuM nathI ane aneka rIte dhana khAI ese che. e daLadarathI dInatA Ave che, mana Tuku thaI jAya che, jyAM tyAM dhananI mAgaNI karavI paDe che, bhUkhanA pachADA dekhAya che ane calanomAM mahAvikAra thai jAya che. (7) dugatA--dubhAgya. tethI leAkamAM laghutA thAya che, cittamAM du:kha thAya che, vacana kAIne gamatuM nathI,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ RjuvAlukAne tIre kAryo keIne rucatAM nathI, enA tarapha keI mAnanI najare jotuM nathI, enA gharamAM paNa enuM mAna rahetuM nathI, enA bhAIo ne saMbaMdhIo paNa enI sAthe bhASaNa karatA nathI. che. calane upara AvI rIte aneka prakAranA AghAta paDe che, aneka ene aTakAvanAra che, aneka enI dizA pheravI nAkhanAra che, aneka ene varka karI nAkhanAra che, ane ene DhaMgadhaDA vagaranAM banAvI denAra che, aneka ene mArgala karI nAkhanAra che, aneka ene sAdhyathI taddana jUdI ja dizAe laI janAra che, aneka mArgamAM vinA ane agavaDa UbhI karanAra che. AthI calane thAya temAM paNa ghaNe vicAra karavA jevo che. cAlavA mAMDyA ethI sAdhya siddha thatuM nathI, cAlavAnI sAthe sAdhyane oLakhavuM joIe, enA mArga samajavA joIe, ene samajIne zedhavA joIe, e mArge ADAavaLA rastAo Ave tethI sAvaceta rahevuM joIe ane sAdhyane niraMtara lakSyamAM rAkhavuM joIe. A paNa eka vAta te cokkasa che ke sUi te na ja rahevuM, cAlavuM te jarUranuM che, cAlavuM e dharma che ane cAlyA vagara mArge AgaLa vadhAya tema nathI. A leke sUI rAma che te te bhUla ja jaNAya che. A sAme sametazikharano mahAna parvata che, tenI DAbI bAjumAM zrI pArzvanAthanuM zikhara jaNAya che, te atyAre ApaNuM sAdhya che, te have ahIM suI rahevuM agya che. ApaNu sAdhyane pahoMcavA ApaNe cAvuM ja joIe. ApaNe vaLI sUvAnI vAta kevI? - ahIM viraprabhune sarva sAkSAtkAra thaye haze tyAre kevI jyati jAgRta thaI haze! e paramAtmAnAM calane sAme
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ex sAdhyane mArga najara rAkhI, kudaratanI hariyALI ane vanarAjInA vikAsa hRdayapaTa para rAkhI, ApaNuM sAdhya che te tarapha jaldI javuM joie. zrI pArzvanAtha paramAtmAnA sAdhya sthAnake pahoMcI tyAMthI je sAdhya mATe teo calana karI gayA te sthAnanA vicAra karazuM, temanAM calanA samajazuM, te patha nIhALazuM, te mArge gamana karazuM. hAla te eka ja sAdhya ke game tema karIne e dUranA gaganacummita zikhare pahoMcavuM. yAtrALuo, sahacArIe jAgatA gayA, gAna AgaLa vadhatuM gayuM. mAtA putrane dhavarAve che, leAkeAnI hArA nadIkAMThe sukha ve che, kamaLamAMthI sugaMdhI chUTe che, geAvALanA mALakA mAkhaNu valAve che, vigere gAnanA zabdo mAnasacitra 5tA hatA, tyAM A samayasUcaka zabdo lAyA : taja parasAda jAge, ! tuM bhI tere kAja lAga ! ahAhA ! zI majAnI vAta karI ! pramAda tyAga, jAgRta thA ane tArI pharaja bajAva. ja zI ? keAnA tarapha? kevI rIte majAvAya ? e para hajI khyAla karAya tyAM tA pAchA 'calanA jarUra " nA laya daza vIza vAra saMbhaLAye.. yAtrALuo, sahacArIe jAgavA lAgyA, cAlavAnI taiyArI thavA lAgI, sarve nadIkAMThe AvI vIrane smaravA lAgyA, sAmenA girizikharane namavA lAgyA ane kaivalya ane siddhadazA vacce DAlavA lAgyA. kAMIka sAkSAtkAra thayA, kAMika camatkAra jaNAya, jIvananA ucca pradezanI jhAMkhI thaI, sthULa jIvana karatAM viziSTa cAritrayukta jIvananI UMDI cAvIo karI jaNAi, hRdayavINAnA tArA para jhaNajhaNATI thatI lAgI, ;
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ juvAlukAne tIre sarvatra zAMtimAM nadInA pANInA khaLabhaLATanI aMtaramAM devamahatsava, iMdranI stuti, samavasaraNanI racanA jaNAyAM. e sarva akhaMDa zAMtimAM sAmethI eka saMnyAsIne avAja AvyuM. ene AkhA jIvanane eka ja saMdeza jagatane kahevAnuM hatuM ane te vAraMvAra bolato hate. leke sAMbhaLe che ke hase che tenI darakAra vagara te pitAne rahasyamaya saMdeza kahete hate. ame sAMbhaLyuM, te bolya: bhUla mata jAnA, visara mata jAnA. ghaDIghaDIkA palapalakA-lekhA lIyA jAyagA, be, cAra, pAMca vAra A saMdeza sAMbhaLe, vicAra thaye, aMdara najara gaI. lekhAM koNa leze? keNa deze? lenAra denArane abheda jaNAya. paNa ghaDIghaDIne javAba Apa ane leve paDaze ema jaNAyuM, calana karavAnI sAthe hisAba rAkhavAnI jarUra jaNAI. tyAM te yAtrALuone nAda thaye: zrI mahAvIra svAmInI jya--e avAja sAthe prayANa AdaryuM, nirmaLa jaLa, prabhAtane sUryodaya ane zAMta vAtAvaraNane choDI bAMdhela saDaka para AgaLa calana karyuM, Akhe vakhata "calanA jarUra jAkuM, tAkuM kaisA sonA no laya mana para AvyA karyA ane tenI sAthe sAthe ja "bhUla mata jAnA vALa Akhe saMdeza karNa para avAja karavA lAge. ame AgaLa vadhyA, Akhe raste calana ne lekhAM para vivecana sahacArImAM thayuM te vaLI keI anya prasaMge cItarazuM. jIvananI A kSaNa haju sudhI bhUlI zakANuM nathI, bhUlAya tevI nathI, bhUlatA nathI, bhUlavAnI bhAvanA paNa nathI. che. dha. pra. pu. 35. aM. 1 ) pR. 20 saM. 1905
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLelI gumAvelI taka [7] vAra anatI cUkIyA cetana; INa avasara mata cUke. zrI cidAnaMda suMdara bhAvanA bhAvatI vakhate te aneka vAra phariyAda kare che ke tArI sAdhya daSTi te ghaNuM UMcI che, paNa tArI bhAvanAne amalamAM mUkavAnI tane taka maLatI nathI; tAre ghaNuM UMce UDDayana karavuM che, paNa tArA saMga tane tema karavA detA nathI." tArI dhana saMbaMdhI sthiti sarakhAIvALI nathI ema tane lAge che, tArA saMbaMdhIo barAbara rIte jIvanamAM sthita thayelA tane lAgatA nathI, tAre mAthe putrapucAdinI javAbadArI rahetI hoya evuM tane lAge che, tAre jIvanajyamAM haju ghaNuM karavAnuM bAkI rahI gayuM che ema tene lAge che, tAre mAthe nAnI moTI rakamanuM devuM hoya te tane sAlyA kare. che, tArA AjubAjunA pADezIonI sarakhAmaNImAM vyavahAramAM ke saMpattimAM, ezaArAmamAM ke havelI bagicAmAM tuM ghaNe pachAta paDI gayela hoya ema harIphAImAM tane lAge che -AvAM AvAM aneka kAraNe tuM mAnI le che ke--tArI bhAvanA te ghaNI vizALa che, udAtta che, mahAna che, bhavya che, paNa tArI anukULatAo ochI hoIne tane tArI bhAvanAo siddhi prApta karavA detI nathI, tane pUratI taka maLatI nathI, tethI ja tuM saMsAramAM sabaDyA kare che, nahi to tuM saMsArathI upara jaI atyArasudhImAM kayAranoya Amennati sAdhI zaka
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLelI gumAvelI taka hAta.'-AvA AvA vicArI tane zAMta rIte AtmAvaleAkana karatAM kai kai vakhata AvI jAya che, AtmaciMtavana karavAnI koI sukhI kSaNe tuM AvA bhAva anubhave che ane pachI bhAvanAnI viziSTatAmAM kAMi paNa vyavahAru pagalu pragatine mAge bharyA vagara tArI bhAvanA bhAvanAsRSTimAM ja pavasAna pAme che; ane sArA vicAra karyA, eTale Atmasa tASa levA sAthe tuM Akhare hatA tyAMnA tyAM ja rahe che. paNa AvA AtmasattASamAM kaMika AtmavacanA che evA kadI vicAra Avye che ? emAM Atmanirkha batA che evA khyAla AvyA che ? emAM AtmadazAnI spaSTa avanati che evA nirNaya karavA sudhI vicAraNA lakhAI che ? na lakhANI hAya tA tenAM kAraNeA kharAkhara vicArI le ane pachI jo ke tArI vicAraNAne anurUpa tArI kAryareSA jarA paNu che ? athavA viziSTa avadyAta sthitie pahoMcavAnI tArI vizuddha bhAvanA che ke mAtra mana manAvavAnuM khAlI dhAMdhala che ? 87 tuM tArI jIvanadazA barAbara joI jA. tArI ATalI vayamAM tane kevA kevA anubhavA thayA tene AkhA itihAsa aleAkI jA. tArI khALavayathI atyAra sudhImAM tane pragati karavAnA keTalA prasa`gA maLyA ane te dareka te kevAM khATAM nhAnAM nIce gADhA vALIne gumAvyA te gaNI jA. te vyApAramAM paisA khAyA haze tyAre jarUra dhananI asthiratA lAgI haze, ane have (tyAra) pachI dhana para dI vizvAsa karavA nahi evA vicAra AvyA haze, paNu pachI evA vicAranuM pariNAma zuM ? tArA najIkanA sagA
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 sAdhyane mA ke premI mitranA maraNuprasaMge tane jIvananI asthiratA samajANI haze ane pachI A saMsAranA vizvAsa na karatAM tenAthI AgaLa vadhavA, tenAthI dUra javA vicAra thayo haze, pazu pachI zuM ? tArA upara zuddha prema rAkhanAra ghararakhu vyavahAradakSa patnInuM maraNa thatAM te keTalAka divasa bhAvanA bhAvI haze ke have paraNavuM nahi ane A saMsAranuM kharuM kAraNa strI che tenA prasaMga dUra thatAM have AtmAnnati thAya tevu jIvana gALavu.' AvA AvA mehanA AvirbhAvathI thayelA vicArAnA te amala karyo ke pAche thADA divasamAM paraNI eThA ane evA ja mAhathI sasAra calAvyeA ? dharmanAM vyAkhyAna cAlatAM hoya tyAre tArI vicArasaraNI kyAM uM che ? kevI bhAvanAsRSTi hRdayasanmukha race che ? ane pAchA tArI dukAne ke AphrIse jAya che tyAM tArA zA vyavahAra cAle che ? tuM suMdara pustaka vAMce che ke svAdhyAya kare che tyAre kevI vicArasRSTi ghaDe che ? ane pAchA vyavahAramAM joDAtAM tArA vartananA kevA DhaMgadhaDA hAya che ? tArA zarIre jarA AkarA vyAdhi thayeA hAya, vaidya ke DaoNkTara e vyAdhinA saMbaMdhamAM gaMbhIra mukhamudrAthI vAtA karatA heAya, tArA sagAM sadhIe tArI pAse AvI vAravAra tArI takhIyatanA samAcAra ciMtApUrvaka pUchatA hAya, tyAre tuM tArA manamAM tArA mAnI lIdhelA vyavahArane aMge kevA vicAra kare che ane e vyAdhimAMthI daivayeAge mukti maLe teA pote zuM zuM karaze tenA kevA suMdara ghATa ghaDe che ane pAchA sAjo thatAM e sarva vicAza-niyA keTalI sagavaDa paDatI rIte tu vIsarI jAya che ?
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ "maLelI gumAvelI taka - tuM nakara he te tArA zeTha Thapako Ape tyAre tane kevuM lAge che? tuM zarIre kheDavALo che te tArI khaDe saMbaMdhI khyAla Ave tyAre tene saMsAra para kevo virakta bhAva Ave che ? te strI ho te nirmAlya vedhavacakAnA prasaMgo para ke virakta bhAva Ave che? tene tevA vAtAvaraNamAM rahevuM paDatuM hovAthI kevuM duHkha thAya che ? tArA pitAnA aghaTatA vartana athavA AdhipatyanA khyAle tane keTaluM duHkha Ape che ? AvI te hajAre vAta karI zakAya. tuM tAruM potAnuM jIvana tapAsI jA ane pratyeka banAva para vadhAre UMDA UtarI tenuM gaMbhIratApUrvaka avalokana karI jA. tethI tene jaNAze ke, "tane aneka take maLI che, tane ghaNuM prasaMge maLyA che, tane bahu kAraNe prApta thayAM che, paNa pratyeka vakhate te geTa vALyA che, tArA manane manAvI lIdhuM che ane khAlI bhAvanA bhAvI che. | tArA mitranI patnI gujarI gaI te prasaMga yAda kara. te vakhate tArA mitranI bhAvanA keTalI udAtta hatI ? teNe eka vakhata bhAvanAnA uddekamAM tyAM sudhI kahI dIdheluM tane yAda che ke-cAle, have jaMjALa gaI ! bAkInuM jIvana zAMtithI gALazuM ane AtmAnI pragati karazuM." tenI AvI suMdara dekhAtI bhAvanA keTalA vakhata TakI ? tenA bIjA mitro AvyA, tenA vaDIlo AvyA ane tene jarA vyavahAramAM bane che tema kahyuM ke bhAI ! kAMI strI vagara cAle? tamAre nAnAM chokarAM che, gharamAM vaDila strIvargamAM kaI nathI ane tamane ghaDapaNamAM DhAMkaNe kaNa? ane tamArI cAkarI keNa karaze ?"
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 sAdhyane mA paraNavA jevaDI vayanA cheAkarA hatA, peAtAnI pukhta vaya hatI, chatAM Akhare teNe goTA vALyA. te nAnI DhIMgalI lai Avyo ane have saMsAramAM rasa le che ane herAna thAya che. AvI rIte maLelI taka gumAvavA mATe pazcA tApanA kAMI artha che? : ' tArA eka bIjA mitrane lAkhA rUpiyA daivayeAge sAMpaDI gayA. tu tenI pAse eka suvyavasthita saMsthA mATe paisA levA gayA. teNe tane kahyuM ke AvatI sAlamAM ApIza. ' te vakhata tenI pAse tenI jarUriyAta karatAM hajAragaNA vadhAre paisA hatA, tArI mAgaNIvALI saMsthA mATe tene mAna hatu, tenA vyApAra asthiratAthI bharapUra hatA, teNe nAkara tarIke jIvana zarU karela ane karoDA rUpiyA meLavyAM hatA, te tene saMsthAnI jarUriyAta ane upayogitA batAvI, ane te sarva teNe svIkArI, chatAM tane kAMi ApyuM nahi. Aje mahine pavana ulaTA vAyA, ajAra karI gai, karADamAMthI meATI rakama cAlI gaI, have te vakhate tane sArI rakama na ApavA mATe te tArA mitra pazcAttApa kare che. enA kAMi artha che ? e vicAramAM tane kAMi caiAgyatA lAge che? maLelI taka gumAvyA pachI pazcAttApa karavA ane upara uparanI buMdIkATAnI bhAvanA bhAvyA karavI ane huM cetana ! huM cetana ! evI vAtA karavI, emAM kAMi khare mAla che? emAM AtmadRSTinI kAMi sAcI kimata che? tu bIjI bAjue tapAsa kara. emAM ghaNuM Atmama thana che. khudIkoTAnI bhAvanA te sAMbhaLI haze. tadna AdA mANase rAtre derAsaranI mAnunI agAzImAM besI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLelI gumAvelI taka "cAlo ApaNe siddhAcaLa jaIe, meTa saMgha kADhIe, hajAra mANasonuM svAmIvAtsalya karIe." AvI AvI bhAvanA bhAvatA hatA, aMdarathI taddana pilA hatA, kerA dhAkakera hatA, mAtra vAta karanArA ja hatA ane keInA dilamAM eka aMza paNa rtavyapreraNA hatI ja nahi. teo aMtaraMgathI ema mAnatA hatA ke--pate kaMI karI zake ke nahi tenI vAta ja nathI; mAtra bhAvanA bhAvIe te paNa basa che, ghaNuM che. " evI rIte varSo sudhI dararoja rAtre AtmavaMcanA karatA hatA. ApaNAmAMnA ghaNAkharA evuM vAraMvAra kare che ane bhAvanA bhAvavAmAM ja ItirtavyatA mAne che. buMdIkeTAnuM nAma kahevata tarIke cAlu thaI gayuM che, paNa tuM pite ane tArA amArA ghaNuM eALakhItAo e ja pramANe AtmavaMcanA kare che ane evI bhAvanA bhAvavAmAM ja meja le che. bhAvanAnI sarva bAbata tAtkAlika banI zake ke amalamAM mUkI zakAya tevI hatI nathI, paNa bhAvanA karanAre te dizAe saMcalana te karavuM ja joIe, mAtra bolavAthI ke vicAravAthI ja lAbha prApta thaI zake che ane kahyuM kartavya karavAnI jarUra nathI, e khyAla hoya te kharekhara AtmAne chetare che. teTalo vakhata manane zuddha mArgo calAvyuM eTale manathI baMdhAtAM pApa ochAM thayAM, evuM mAnI, AtmabhAna visare che ane saMsAramAM vadhAre vRddhi karI cIkAzapUrvaka AkarAM karmo bAMdhe che. tyAre have zA vicAra para Avyo? tane Atmaniti karavAnI taka maLI nathI e mithyA pralApa che, beTI phariyAda che, nirjIva bahAnAM che, sAcuM AtmavaMcana
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ re sAdhyane mArge tArI batAvanAruM aneka prasa Mge maLyA che ane ati nimaLatA vAkya che. tane nAnA meTA che, tane pAra vagaranI takeA prApta thai che, tane seMkaDA vakhata mA darzIna paNa thyuM che, chatAM tu tenA lAbha laI zakayeA nathI, tenuM rahasya samajI zakayA nathI, tenA UMDANumAM UtarI zakayA nathI, ane te rIte atyAre bhAvanA bhAvatAM tuM khAlI AtmavaMcanA ja kare che. tuM tArI eka ja divasanI kAryavicAraNA tapAsI jA. savArathI sAMja sudhI ane chevaTe rAtrie sUtA vakhata sudhI tane keTalI take maLI che ? ane te darekane aMge te keTaleA lAbha lIdheA che? te vicArI jA. prathama zarUAtamAM tane e kAryamAM rasa nahIM paDe, tako maLI hatI ane tene gumAvI hatI ema paNa nahIM jaDI Ave; paNu tAre vadhAre UMDA Utaravu paDaze ane jema jema tuM pRthakkaraNa karatA jaiza, AtmanirIkSaNa karatA jaIza, kArya nA sabaMdha ane tene utpanna thavAnAM kAraNeAnI zeAdhamAM UMDA UtarIza, tArI vicArasaraNInA pravAha kayA vikArane anusaratA hatA tenA guNadoSanI parIkSA karIza, eTale tane bahu moTA prakAza prApta thaze, tane lAgaze ke eka divasamAM ja ghaNI taka gumAvI, khaDu lAbha levAnA AgaLa vadhavAnA prasaMge jatA karyAM, ane mAtra manane goTA vaLAvyA sivAya kAMI pragati karI nahIM. jo tuM ekAda mAsa ke varSanuM siMhAvaleAkana karI jaiza tA te tane meTI zarama thAya eTalA prasaMge tu joI zakIza. mAtra e sarva khAkhatamAM zarata e che ke le keSaNAnI
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLelI gumAvelI taka dRSTie tArAM kArya para nirIkSaNu na karavuM, paNa tadna ekAMtamAM zuddha nilepa zIzI mUkavI ane AMtara avaleAkana karavuM ghaNI vakhata te joyuM haze ke tArA mitro seA khase. phiyA kharacavAnA dAvA karI pAMca sAta vAra tenA lAbha le che ane varSo sudhI rakamAne cApaDAmAM jame karI rAkhe che. te pAte eka upavAsa karyo hAya tA ghaNAM mANuse jANe tevI rIte tuM tenI vAta kare che, keTalIka vAra traNu upavAsa karyA hAya tA jANe te vAtamAM dama nathI evA zabdomAM vAta karI tuM sAMbhaLanAra pAsethI mAna khATavA stutinA zabdo sAMbhaLavA Icche che. tArAM katavyanI poleAcanA karatI vakhate AvAM vikArajanya pariNAmAne khAjue mUkaje. tu ekale hA, zAMtimAM hA, kAine tArI kIrtinA gaDhamAM pravezavAnA ke teADI pADavAnA prasaMga na heAya, evA zAMta vAtAvaraNamAM tuM tArI uparyukta vicAraNA karI joje, eTale tane jaNAze ke-tane sekaDA hajArA takA atyAra pahelAM maLelI che ane te te. vikArane vaza thaine gumAvI che. mAnasika vikArAmAM khAsa karIne kaSAyA krodha mAna, mAyA ane lebha--eka athavA jUdA AkAramAM mIThA athavA AkarA rUpamAM AvirbhAva pAme che. tane na samaja paDe tevI rIte paNa ghaNI vAra te ghuMsI jAya che ane keTalIka vAra bahu sUkSma rIte tane herAna kare che. khAsa karIne sarvathI vadhAre AkarA vikAra mAhano che, jenA sabadhamAM tArI sAthe kAi anya prasa Mge vAta karazuM, paNu mArA kahevAnI matalaba e che ke evA kAI vikArane ekatamAM sthAna na maLe evuM vAtAvaraNa tuM UbhuM karaje, tArI 23
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prayatna karo eTale to cAra karavAthI sAdhyane mAge jAtane chetaravA prayatna karato nahi ane kharI zIzI mUkI tuM tAre jIvanakama avalokI jaje, eTale tene lAgaze ke te ghaNI take gumAvI che, bahu khoyuM che, ane vicAra karavAthI - tane bahu kheda thAya tevI paristhiti teM nIpajAvI che." paNa have e gayelI vAtanuM tuM kyAMsudhI ciMtavana karIza? tevuM ciMtavana binajarUrI che ema nathI. jyAM sudhI tane ema lAgaze nahi ke te take gumAvI che ane taduparAMta te majAnI hatI, tyAM sudhI tuM haju maLavAnI takane oLakhI paNa zakIza nahi. eTale vastunA jJAna mATe ane bhaviSyanA lAbha mATe ATalI vicAraNuM tAre jarUrI che, bAkI bhUtakALanI khalanA para have zeka karavo te nakAme che. tyAre have bhaviSya mATe tAre ze vicAra che? - "vAra anaMtI cUkIA cetana ! Izu avasara mata ke - ema zrI cidAnaMdajI mahArAja gAI gayA che. teM te A bhavamAM aneka take gumAvI eTaluM te joyuM, kadAca tuM atyAre na svIkArato he te barAbara zAMta vAtAvaraNamAM vicAra karIza tyAre te vAta te joI zakIza, paNa sadarahu bhegI te gAI gayA che ke "tane anaMtI vAra apUrva taka maLI che ane te pratyeka vakhata tuM cukyo che, te takane lAbha lIdho nathI." pragati karavAne badale kAM te hatuM tyAM ne tyAM ja rahyo che athavA pAcha hahyo che. te aneka vakhata tIrthakara ke kevaLInI dezanAo sAMbhaLI haze, te aneka vAra dharmagurunA upadezanuM zravaNuM karyuM haze, tane aneka vAra tArI jarUriyAtathI vadhAre na sAMpaDyuM haze, aneka prasaMge buddhibaLamAM tuM tArA sahajathI AgaLa vadhate thayo hoIza, aneka vAra tane vagara
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLelI gumAvelI taka agavaDe upakAra karavAnAM kAraNe prApta thayAM haze, aneka vAra tuM samAja, jJAti ke saMsthAne uparI banyo haIza, aneka vAra moTA jaMgalamAM tArI pAse keIe ana ke jaLanI mAgaNe karI haze, aneka vAra tuM vartanamAM mUkyA vagara sUtra siddhAMtane abhyAsa karI gayo haIza, te meru parvata jevaDe maTe Dhagale thAya teTalA ghAmuhapatti karyo haze ane chatAM Ama kema? paNa have AvI agAunI te tane keTalI vAta yAda ApavI ? have te bhaviSyane vicAra kara. havethI nirNaya kara ke- A vakhate te pUrate lAbha le che, maLe te takane jarUra upayoga kare che, jyAre jyAre pragati karavAnA prasaMge prApta thAya tyAre jarUra AgaLa vadhavuM che ane atyAra sudhI je aneka vakhata bhUla karI che tenuM A vakhate punarAvartana karavuM nathI, tevI bhUla vadhAre vakhata karavI nathI ane maLato lAbha gumAva nathI. tAre A avasara cUke nahi. tAre vicAravuM ke A vakhata pharI pharIne maLanAra nathI. tene atyAre ghaNA prakAranI anukULatA maLI che. tArA zarIrasvAthya ke dhanasaMpattine aMge te dhArIza te saMtoSa laI zakIza. bAkI tuM upara upara joyA karIza te te tArA keDa keI kALe pUrAvAnA nathI. tArI pAse lAkha haze ane lAkhAvALA anyane tuM jaIza ane lAkha haze te kaDevALAne joIza e rIte te manerathabhaTTanI khADa bharAze nahi ane tAre AgaLa vadhavAnAM te svapnAM ja thaI paDaze. mATe have avasara vatI le, vartamAna sthitimAM sateSa rAkhI le, taka maLe tene lAbha le, Atmapragati karavI che te vizALa sAdhya lakSyamAM rAkha, lekeSaNa
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 sAdhyane mAge cheDI de, zudha mArganuM anveSaNa kara na maLyo hoya te tapAsa kara, tenAM sAdhane samajI dhArI le ane te dizAe. mArga mukarara karI sAdhanene maLe tyAre upaga kara. pachI emAM amuka A khyAla karaze ke tevuM dhAraze tevA nirmAlya vicAre cheDI de. tArI unnatine mArga tAre ja sAdho che, tAre ja zedho che ane tAre ja te mAge gamana karavAnuM che. vAta karanArA, upadeza ApanArA ke TIkA karanArA tane AgaLa dhapAvavAnA nathI. tAru kalyANa tArA pitAnA . hAthamAM che, tArAthI ja thaI zake tevuM che, ane tene hAla suratane mATe saraLa upAya eka te cokkasa che ke tane pragati karavAnA je je prasaMge maLe te te sarvane tAre pUrato lAbha le, nakAmI najIvI nAnI nAnI bAbatamAM phasAI javuM nahi, jarA jeTale lAbha maLe tevuM kAMI dekhAya che tevI nAnI bAbatemAM soSa mAnI le nahi ane maLatI dareka takane pUrate lAbha le. tane take haju paNa ghaNuM maLaze, dararoja maLaze, dareka miniTe maLaze, pratyeka paLe maLaze tene tuM oLakhI leje, tene tuM tArA lAbhamAM pheravaje, tene tuM tArI sevikA banAvaje, tene tuM tArA pitAnI khAtara ja tArI mAnI leje, tyArapachI tAre kevA mAge AgaLa vadhavuM te vaLI anya prasaMge ApaNe ekAMtamAM vicArazuM. je. dha. pra. pu. 41 * * }, saM. 1981
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNutinI nirmaLatA [8] ApaNA jIvanane meTo bhAga avyavasthita vicAra karavAmAM ane hetu ke pariNAma vagaranI pravRtti karavAmAM vyatIta thAya che, evuM ApaNe ApaNuM potAnA jIvana para avalokana karI jaIe te jarUra jaNAI Ave che. ApaNuM mane rAjyanI dazA barAbara joIe te temAM ThekANuM jaNAze nahi? je vakhate ene zAMta rAkhavA prayatna karIe chIe te vakhate e vadhAre joramAM AvI moTA moTA ThekaDa mAre che; jyAre ene eka dizAe sthita karavA IcchIe chIe tyAre e tethI UlaTI dizAe kheMcAI jAya che, jyAre amuka viSayane vicAra na karavA ke e bAbatane taddana visarI javA nirNaya karIe chIe tyAre e viSaya ke bAbata mana para vAraMvAra Ave che, bevaDA ke cAragaNA jorathI Ave che ane eka karatAM vadhAre vakhata AvyA kare che. evI mAnasika avyavasthita dazAmAM vizeSa agavaDanI vAta to e che ke e (mana) sthAna ke samayane paNa AdhIna rahetuM nathI. sAdhAraNa rIte vacana ane kAyAnI pravRttimAM sthAna samaya joI zakAya che. dAkhalA tarIke sAmAyikanA kALamAM ApaNe kaIne kodhanuM vacana nathI kahetA, sAvadya Adeza nathI ApatA ke hukama paNa nathI karatA ane teve prasaMge kAyAnI pravRtti paNa sthira rahI zake che tevI ja rIte ApaNe rAjasabhAmAM ke kerTamAM, meLAvaDAmAM ke _7
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge jAhera prasaMgamAM vacana ane kAyAnI pravRtti para aMkuza rAkhI zakIe chIe. tenAM kAraNe zAM che te atyAre vicAravAnuM prastuta nathI, paNa e bAbata evI che ke ApaNe amuka sagemAM samAjanA cokkasa dharaNane mAna ApIne ke dharmanA pharamAnane tAbe thaIne vAcika ke kAyika pravRtti para aMkuza vadhate oche aMze rAkhI zakIe chIe. paNa mAnasika pravRttinA saMbaMdhamAM tema banatuM nathI, banAvavAne je kAMI prayatna karavAmAM Ave che to temAM saphaLatA maLatI nathI ane game tevA saMgamAM sarva sthaLe ane sarva vakhate mana te niraMkuzapaNe pharyA ja kare che. ApaNI IcchA na hoya te paNa sAmAyika jevA pavitra kALamAM ke Avazyakane aMge kAussagnamAM paNa e te yUrepa ke amerikA sudhI paNa bhamI Ave che. prasannacaMdra rAjarSine banyuM hatuM tema e kAussagnamudrAe rahevA chatAM aMdara moTuM dhamasANa macAvI mUke che ane kaMI lAbha ke prasaMga na hovA chatAM taMdula matsyanI mAphaka nirarthaka pApanAM bhAthAM bAMdhI le che. vAcika ane kAyika pravRtti upara te koI koI vAra aMkuza lAvavAnuM banI zake che, paNa mana upara banavuM ghaNuM muzkela che, lagabhaga ApaNA jevA mATe azakya jevuM che ane e bAbatamAM jema jema vadhAre UMDA UtaratA jaIe chIe tema tema muzkelImAM cokkasa vadhAre thato jAya che. egamArgamAM pravRtta thayelA moTA mahAtmAo paNa e mananI durArAdhyatA svIkArI gayA che ane ene aMkuzamAM lAvavAnI jarUriyAta para bhAra mUkI gayA che. zrImad AnaM
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNatinI nirmaLatA dadhanajI jevA mahAna yegI ene mATe gAI gayA che ke: jema jema jatana karIne rAkhuM, tema tema aLaguM bhAge. ane chevaTe:- mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM A be mahAna sUtromAM mana saMbaMdhI AkhA vijJAnane samAveza thato lAge che. e kayAM kyAM, kevI rIte ane kevA AkAramAM UDe che, ene pakaDavA jatAM e kevuM vAMkuM thaI chaTakI jAya che, e sarva vAta AvA prakhara yegIe karI che. ATalI badhI mananI chaTakavAnI zakti cIkAza sAthe saMlagna hovAthI, enI sAdhanAmAM sarva vAtanI ItiktavyatA manAI che ane te taddana gyA che. tyAre ApaNe mATe te bahu muzkela savAla utpanna thAya che. pakaDavA gaye e mana chaTakI jAya tevuM che, ane pakaDavAnA rastA letAM e game tyAM nAzI jAya tevuM che, enA para nAkhavA dhArelA aMkuze bevaDA jorathI pratikriyA karI sAme pasAra kare che ane enI sAdhanA karyA vagara chUTake nathI-AvI ati gUMcavaNa bharelI sthiti prApta thAya che. zArIrika pravRttimAM aneka lAlace che, vAcikamAM dama devAnA ke dAmathI pravRtti karavAnA prasaMge che, chatAM ceca aMkuza heya temAMthI upara AvavAnA ane tenA upara sAmrAjya prApta karavAnA prasaMgo suprApya che; paNa mana mATe to bhAre agavaDabharelI sthiti jaNAya che, ane ApaNuM aDaga nizcayone eka paLa mAtramAM teDI zakanAra temaja bevaDA mukhe kAma karanAra mananA saMbaMdhamAM rasto kADhavAnI vadhAre gUMcavaNuM avalokana karatAM jaNAya che; ane e sarva chatAM sarvasAdhanA karavAnA mahAna kAryamAM enI sAdhanA karavI anivArya che, tethI
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20e, sAdhyane mArga e bAbatamAM upekSA rAkhI zakAya tevuM paNa nathI. tyAre e atimuzkela ane sAthe sAthe ati Avazyaka mananI sAdhanA karavAne koI dharI mArga--rAjamArga prApya che ke nahi? te para AtmadaSTie vicAraNA karavAnuM prApta thAya che ane chevaTe evo kaI dhorI mArga na maLe te dizAdarzana thaI zake tevuM kAMI che ke nahi te para avalena karavAnI bahu ja jarUra che. AtmadaSTie vicAra karatAM A viSayamAM bahu muzkelI jaNAya che. je kArya karavAmAM, je savAlane nirNaya karavAmAM, je praznane uttara ApavAmAM siddha munie thAkI gayA, yogIo muMjhAI chAyA, tevA vikaTa praznamAM A vicAraNuM paDI jAya che. eka vAta evI che ke ApaNA jIvanane cekasa prakArane ghera hoya che. ApaNuM Atmika pragati pramANe ApaNA pratyeka kAryanI dizA aMkAya che. ApaNe koI cokkasa prANane pUratA paricayathI oLakhatA hoIe te amuka somAM te kevI rIte kArya karaze te kahI zakAya che. dAkhalA tarIke amukane ApaNe tadana jUThuM bolanAra tarIke jANatA hAIe, te tenI pAse game tevA beTA sogana khavarAvavAnA prasaMge te tema karavA amuka lAlace vaza thaze ema ApaNe tene mATe kahI zakIe. bIjI vyakti pramANika vyavahAra karanAra haze te tenI pAse khoTI vAta karavAnI darakhAsta mUkavAnI himata paNa cAlaze nahi. AvI rIte darekanA jIvananI amuka reSAo (Curves) paDe che, ane te rekhAcitra pramANe te cAle che. je prANIne rekhAkama zuddha hoya che tene vyavahAra zuddha rahe che ane jene vAkecuke hoya che te sIdho rasta hoya te paNa UlaTe athavA ADeavaLe cAle che. Ane dAkhale Apo prAsaMgika lAge che.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNatinI nirmaLatA 101 A pRSThanI nIcenA bhAgamAM chellI paktinI DAbI bAju nIce eka biMdu (Point ) che te jue. nIcenI cha lAIna mUkI ne sAtamI lAinanI jamaNI bAjue bIjI hiMdu jue. have e biMdue para najara sthira karo. jee sIdhI lAinanA mANasa haze teo DAbethI jamaNA sIdhA cAlaze ane jarA paNa ADeavaLe mArge UtaryAM vagara nIcenI mIjI, trIjI, ceAthI, pAMcamI ane chaThThI paMktio kApI, sAtamIne cheDe jamaNI bAjue AvI caDhaze. A tadna saraLa prakRtinA zAnta samayajJa vicArazIla prANIne mA samajaveA. bAkInA bIjAnA mArgonI vAta karatAM pAra Ave tema nathI. DAkhA biMduthI jamaNA biMdue javAnA sIdhA mArga AdaranArA javalle ja heAya che. keTalAka ADAavaLA cAle che, jamaNA biMdune pahoMcatAM sIdhA rAjamArga thI jarA UMcA nIcA thatAM jAya che, temanA rekhAmArganA AkAra gomUtra samAna thAya che; keTalAka teA sIdheA mArga mUkI, upara jaI, ADA thaI, ghaNA lAMbA cakarAvA lai, jamaNA biMdue Ave che; keTalAka aneka vaLANA laI, ghaNe UMce jaI ThekANe Ave che. AvuM pratyeka jIvananA sabaMdhamAM bane che. darekane vikAsa jeTalA hAya teTalA te sIdheA-saraLa thAya che, jeTalI vakratA hAya che teTalA te ADAavaLA kare che. A jIvanakramanAM vaLANeAmAM ghaNuM mahAna satya che. mahe avalAnathI e samajI zakAya tevu che. muMbaI geDIjInA derAsarajIthI bhAyakhALAnA derAsarajI javAnuM sAdhya hoya to sIdhI saDake bhIDI bajArane raste janAra A niyama pramANe ahu ochA samajavA; jyAre
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 sAdhyane mAge keTalAka naLabajArane raste jAya che, meTaravALA kavInsa roDa para AvI, lemIMgTana roDane raste thaIne jAya che ane tadna vicitra pravRttivALA relvemAM esI, dAdara sudhI mI. mI. enDa sI. Ai. mAM jaI jI. Ai. pI. mAM bhAyakhale AvI lavalenamAM jAya che. dekhItI rIte A vAtamAM ghaNeA virodha lAge che, chatAM jIvanakrama tapAsatAM jaNAze ke je sAdhya prApya hAya ane je mArga sIdheA-saraLa heAya te lenArA bahu alpa hAya che; jyAre ADAavaLA mArgo lenAra bahu vadhAre hAya che. keTalAkanAM jIvananAM vaLANA tA evAM paDe che ke e sIdhA rastA dekhatA hAya tA paNa tene cheDIne ADeavaLe raste ja cAlavuM pasaMda kare che, tene sIdhA mArgamAM majA ja AvatI nathI, ADeavaLe raste ja temane jIvananA lhAvA dIse che. A AkhI hakIkta eka mahAna prazna upasthita kare che te para vicAraNA vAravAra karavA yAgya che ane te atra ApaNe karazuM. atyAre A jIvanavaLANAnA prasaMgane mananI sAdhanAnA prasaMga sAthe joDI devA pUratA ja upayogI gaNuvAnA che. mana sAdhavAnI muzkelI kharekharI che te ApaNe upara joyuM. have tenI sAthe jo jIvanakramanAM vaLANAnA saMbaMdha hoya teA jIvanakrama pheravavA sabadhI vicAra prApta thAya che. ane jIvananAM vaLANAnA AdhAra khAsa karIne mana upara ja che. jevA ApaNA vicAramArga tevA ApaNe! jIvanakrama. ApaNA mananuM vaLaNa sIdhuM ane saraLa hAya te ApaNAM jIvananAM vaLANA taddana sIdhAM athavA AchAM ane AchAM vaLavALAM paDe te taddana ughADI hakIkta che, eTale mAnasika sAdhanAnI mahattA AthI AthI vadhAre suspaSTa
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNatinI nimaLatA 103 thai. jevuM ApaNuM jIvana ApaNuM mana ghaDe che tevuM jIvanakramanu baMdhAraNa thAya che; ane tethI ApaNAM jIvanakramanAM vaLANA sIdhAM paDe tenA upAya citavavAnI khAsa vadhAre jarUra prApta thAya che. athavA ApaNA jIvananAM vaLANA sIdhAM thAya tevA mArgo zeAdhI kADhIe teA te ADaktarI rIte mana sAdhanAnuM kAma kharAbara kare che. tethI ApaNAM vaLANA kevI rIte sIdhAM thAya te prazna para ApaNe AvI jaie chIe. paNa AmAM ApaNA mULa praznamAM je gUMca utpanna thaI tenA kAMI nIkAla thayA nahi. AthI te mananI AkhA jIvana para asara che ane e jIvanakrama lagabhaga mana pramANe ja mukara thAya che evA nirNaya thavAthI ApaNA gUMcamAM vadhArA thayA; mananI sAdhanAnI jarUriyAta vadhAre cAkkasa jaNAi, paNa muzkelInA aMta AvyA nahi. jIvanakrama AkhA sIdheA saraLa karavAnA eka upAya jaNAya che ane jo ke temAM su zkelI teA ghaNI che, paNa te prayAsathI meLavI zakAya che. ApaNI pariNatinI niLatA upara ApaNA jIvanakrama baMdhAya che. ApaNe ApaNuM vAtAvaraNa evuM banAvI zakIe chIe ke jyAre paNa khATA vicAra ke lAlaca Ave tyAre ApaNe tenI sAme pracaMDa yuddha karI zakIe. game tevI khATI lAlaceA ke duniyAmAM sAvAnA prasaMge Ave tyAre jo ApaNe ApaNA manane sIdhA mArga para rAkhavAnI Teva pADI hAya tA upara jaNAvelI muzkelInA cheDA Ave. have A pariNatinI niLatA prApta karavAnA mA ApaNuM hRdayabaLa che. mana game teTalI doDAdoDI kare paNa jo tenA upara hRdayanuM dabANa hAya, hRdaya tenA upara
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sAdhyane mArga aMkuza rAkhI zakatu. hAya tA mana Akhare hRdayane tAme thAya che. ApaNe jIvanakrama evA gAThavavA joIe ke jyAre jyAre gUcanA prasaMga Ave tyAre mana para hRdaya rAjya kare, jyAre jyAre lAlacamAM paDavAnA prasaMga Ave tyAre tyAre mana tyAM javA lalacAya te ja vakhate hRdaya mana upara majabUta aMkuza (breka) mUkI de. evuM banavA mATe bahu abhyAsanI jarUra che, niraMtaranI TevanI jarUra che, AtmanirIkSaNanI jarUra che, asAdhAraNa suMdara cAritrayaLa keLavavAnI jarUra che, Akhu jIvana vizuddha karI devAnI jarUra che, AkhuM vAtAvaraNa ati viSNuddha karavAnI jarUra che ane evI rIte cAritrakha dhAraNupUrvaka eka vakhata mAkhA jIvana para aMkuza AvI gayA eTale pachI game tevI vAlI sAmI Avaze ke mana game tyAM rakhaDavA preraNA karaze, pazu jarAe vAMdhA nahiM Ave. mananI muzkelI tenI nirakuzatAmAM che ane du:kha e che ke enA para je aMkuza paDe che te aMdarathI ja paDI zake che. eTale jyAre jyAre ApaNe aMkuzanA khyAla karIe chIe tyAre tyAre ApaNe mahAranA aMkuzA para sthita thatAM hAi muMjhAI jaIe chIe. vANI ke kAyA para bahAranA akuze. zakya che ane te sthULa ja hoya che, paNa mana pote AMtarika hAI- tenA para aMkuza paNa AMtarika ja hoI zake che ane tene zekhI kADhavA e jIvananI sneha che. mana para hRdayanA aMkuza kharAkhara zakya che te kevI rIte hAI zake te paNa jarA joI laIe. mana magajanA
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNatinI niLatA 105 viSaya che, jJAnanA viSaya che, buddhi e enI chAyA che athavA mananuM vicAra rUpe AvirbhAva pAmatuM pragaTa svarUpa che. A sarva jJAnanA viSaya che. bIjI bAjue cAritra (vana) e hRdayanA viSaya che. mArgAnusArIpaNAthI bhAvasAdhupaNA sudhInAM sarva lakSaNNA tapAsIe athavA samitinA saDasaTha guNo tapAsIe te temAMnA amuka dunyavI bAhya guNone bAda karatAM bAkI sarva cAritranA viSaya che. cAritranA sabaMdha mAhanIya karma sAthe vadhAre rahelA che. enA para mArgadarzaka prakAza paDe che te sarva aMtaramAMthI uddabhave che ane ethI prakAza pADavAnA rastA sUjhI zake che. evA nirmaLa cAritrathI jyAre Akhu jIvana vizuddha thaI jAya tyAre saddaguNa e cAlu prathA ke paMtha (mA) ane che ane avaguNo upara ADA hAtha devAya che. dhIme dhIme Teva pADavAthI A vizuddha cAritranA guNo eTalA suMdara rIte ge!ThavAI jAya che ke e mana para kharAkhara aMkuza rAkhI zake che ane AkhA jIvanane vizuddha, saraLa ane Adarzamaya banAve che. A AkhI vArtA bahu saraLa che. mana para akuza rAkhavAnA ane tethI amuka valaNa ApavAnA mArga cAritra ja che. ApaNuM jIvana evA prakAranuM banAvI devuM joIe ke mana game teTalA phAMphA mAre paNa ene avakAza maLe ja nahi ane eka vAra jIvana vizuddha thai jAya eTale pachI mana doDAdoDa karatuM svAbhAvika rIte aTakI jAya che. mananI caMcaLatA hamezAM cAritranI asthiratA sAthe ja hoya che. jyAM vananI ekatA AvI, saddaguNumAM ramaNatA
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 sAdhyane mAge AvI, AtmanirIkSaNane abhyAsa Abe ane pratyeka kAryanuM jIvana ane vikAsa sAthe samAnAdhikaraNa thayuM eTale mananI caMcaLatA takta javA jevI sthitie AvI gaIema cesa lAge che ane kadI sahaja capaLatA hoya te te thoDA vakhatamAM jarUra dUra thaI javAnI che ema ni:saMdeha lAge che. barAbara vicAraNA karatAM jaNAya che ke mane game teTaluM paNuM Akhare padgalika che ane vartananI AkhI bAbatane saMbaMdha AtmA sAthe che ane AtmA ane puddagaLa ne laDAI thAya tyAre AtmA je enA mULa svarUpasamukha hoya te jarUra AtmAne ja vijaya maLe, eTale ApaNane je gUMca zarUAtamAM jaNAI temAMthI ArapAra nIkaLavAne eka ja mArga jaNAya che ke ApaNI pariNati-ApaNI AMtaradazA nirmaLa karavI, ApaNuM vAtAvaraNa vizuddha karavuM ane ApaNuM vartana tadana suspaSTa, pramANika, daMbha ke kaleza vagaranuM-krodha, mAna, mAyA, lebha vigere sarva AMtara vikAra vagaranuM karavuM athavA tevA prakAranuM karavAne abhyAsa pADe, lAlacanA game tevA AkarA prasaMge Ave tyAre sAdhya lakSyamAM rAkhI lAlacane lAta mAravAne abhyAsa pADe ane jema bane tema pitAnA kArya para pitAnuM sAmrAjya sthapAya tema karavuM. A kArya patra para lakhI zakAya teTaluM saheluM nathI ane te saheluM nathI tethI ja khAsa rtavya che. ApaNe jIvanavyavahAra e ghaDI zakIe ke ApaNAmAM asatya, apramANikapaNuM, daMbha, nIca svArthasAdhanA Adi vyavahAru durgaNone abhAva thAya. A te taddana sAdI vAta thaI. pragatinA mArgamAM nahi vadhavAvALA athavA parabhava
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNatinI nirmaLatA 107 nahiM mAnanArA paNa ATale vyavahAra te kabya mAne che. tyArapachI krodha, mAna, mAyA, lAbha vigere para ane teTalA aMkuza lAvavAmAM Ave, A jIvanamAM peAtAnI kharI cIja kaI che ane pArakI kai che e samajavAmAM Ave ane aMtaraga STie jIvanakrama ghaDavA ane vikArA para keAi paNa rIte aMkuza lAvavA pramaLa bhAvanA ane dRDha nirNaya thAya teA pachI cAritrabaMdhAraNa evA prakAranu thaI jAya che ke e jIvanamAM tuccha vicAro ke aspaSTa khyAlA AvatA nathI. tuccha vyAdhi ke bhramita mana thAya che te sarva adhama vartananAM pariNAma che. e pramANe eka vAra mArganI saraLatA thaI, eTale pariNatinI nirmaLatA thaze ane jema jema pariNati vadhAre nirmaLa thaze tema tema AgaLa pragati thaze, mana para aMkuza Avaze, buddhizaktimAM vadhAre viveka Avaze ane je muzkelI zarUAtamAM utpanna thaI hatI tenA nikAla thaI jaze. AkhI vAtanA sAra e thayA ke jo mananI sthiratA karavI hoya to te mATe vananI vizuddhi upara dhyAna Apavu, vartananI vizuddhi thavA mATe hRdayabaLa majabUta karavu, hRdayabaLa majabUta karavA pariNati jema ane tema nirmaLa rAkhavI ane pariNatinI nirmaLatA mATe cAritrabaMdhAraNanA mULa muddAo upara khAsa lakSya rAkhavu, manevikArone kharAkhara eLakhavA, enA praSTa ane gupta AvirbhAvAnA abhyAsa karavA ane ema cAritramAM pragati karatAM jatAM mananuM durArAdhyapaNuM AchuM ane kamajora thatuM jatuM dekhAze ane chevaTe enA para vadhAre vadhAre akuza AvatAM chevaTe pUrNa aMkuza AvI jaze.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 sAdhyane mAge pariNatinI nirmaLatA cAritranA viSaya hoi, prayAsathI pAtAnI karI zakAya che. zarUAtamAM temAM muzkelI teA jarUra lAge, paNa abhyAsathI e suzakya che ane enI chAyA mananI rakhaDapATI upara sIdhI rIte paDI zake che. yAgamAM pragati karavA mATe pariNatinI nirmaLatA bahu agatyanuM sthAna lAgave che ane enu sthAna eTaluM badhu mahattvanuM che ke eka yAgIe vAtacIta karatAM jaina zAstranA vicAra karavAne aMge tenA sAra jaNAvatAM eka vakhata kahyuM hatuM ke AkhA jaina zAstranA naitika ( Ethical ) najare sAra e vAkyamAM Ave che; svaparanuM vivecana karA ane pariNatinI ni`LatA karo. sva ane paranA bheda samajI vicArI svanA Adara thAya ane pariNatinI nirmaLatA thatI rahe teA A jIvanayAtrA saphaLa che, kRtakRtyA che, sAruM pariNAma nipajAvanArI che, bhavanA pherA maTADanArI che ane ipsita sthAnake laI janArI che. pariNatinI nirmaLatAne anubhavajJAna sAthe bahu najIkanA saMbaMdha che, te khAsa vicAravA ceAgya che. AvI rIte mana-buddhi para pariNatinA aMkuza rahe che, ane te ja pariti anubhavajJAna utpanna kare che, je yAgapragatine parama AtmA che. A prasaMga bahu AkarSaka che, vicArIne samajamAM UtAravA jevA che. 7. 1. pra. pu. 41. pR. 293-316 } sa' 1981-2
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmasa thana [ 10 ] Aje te vicAramAM khUba AgaLa cAlyA gayA. paDakhe vahana karatI nadIne zveta pradeza, tenI paDakhe ane mAjInI retALa jamIna ane eka kAMThA para Avela vizALa vaDavRkSanI nIce vicAradhArA zarU thaI ane AgaLa vadhatI cAlI. cAre taraphanu sRSTisAMdarya, paDakhenI lIlI vanarAjI, samIpavatI nadImAMthI pratibiMkhita thatA sUryaprakAza--e koInA tarapha khyAla rahyo nahi. keTaleka dUra khetaromAMthI nIkaLatA manuSyAnI vAtacItanA avAja ane pakSIne dUra karavAnA paDakArA sivAya e kudaratanI akhaMDa zAMtinA bhaMga karanAra kAi nahAtuM. akhaMDa zAMti ane sumadhura pamarATanI vacce A vicAradhArA kALa ane dizAnA mApa vagara cAlI, AgaLa vadhI, nira'kuza manI gaI. , vicAraNAmAM vicAro kAMika sphuTa ane kAMika asphuTa hatA. saMsAranI aneka prakAranI vAvAjhaDImAM aTavAi gayelA A prANIne prathama peAtAnuM sthAna zeAlatu lAgyuM, pote dhaMdhAmAM vyavasthita dekhAyA, sArA pedA karanAra jaNAyA, duniyAnI najare ' karamI ' lAgyA, ekathI vadhAre saMsthAnA saMcAlaka tarIke peAtAnu sanmAna thatuM anubhavyuM, sabhAmaDapamAM maLatAM agrasthAna enA smaraNapathamAM AvI gayA, duniyAnA aneka anubhavA enA sapATAbhera kAma karatA mastakanA upara pasAra thai gayA ane pAte kAMi che, kAMi karI zakyA che, evA khyAla karatA hatA tevAmAM
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 sAdhyane mAge enI najara AjubAju paDI, pRthvInI vizALatA ane AkAzanI anaMtatAe ene gheryo. sUrya lagabhaga astAcaLanI chellI hade Avyo hato, pakSIo potAnAM sthAna zodhatAM klili avAja karI rahyAM hatAM ane ahIMthI tahIM deDAdoDa karatAM hatAM ane pUrva dizAe AkAzane raMga lAla thata jate hate. AvI zAntimAM enA vicAre pha, ene anaMta AkAza sAthe sarakhAvatAM pitAnI jAtanI epatA lAgI, vizALa sRSTimAM potAnuM sthAna nAnuM lAgyuM, vizvanA manuSyanI gaNanAmAM pitAnI saMkhyA ati nirmAlya lAgI, "karamI paNanA mAnelA lahAvAmAM pitAnI jAtane ja bhUlI gayuM hoya evo bhAsa thaye, sanmAna sabhAsthAnanA agrapaNAmAM potAnI mAnyatAnI ja bhavyatA athavA kalpanAnA aMzanI jhAMkhI thavA lAgI ane duniyAnI doDAdaDImAM eNe AtmanA jJAnanuM visaravApaNuM (AtmavismaraNa) thaI gayeluM joyuM. e UMce jue tyAre AkAza dekhAya ane paMkhIomAM avAja saMbhaLAya, nIce juo tyAM pote sarI jatA hoya-lapasI jate hoya ane kAMI zelato hoya, chatAM zedhavAnI vastu aMdara nAnI thaI jatI, guMcavAI jatI, aMdhakAramaya thatI jatI hoya ema joI rahyo, anubhavI rahyo. * A sarva zuM thAya che e kAMI samajAyuM nahi. bAjumAM paDelA paththarane TekavI e beThe ane vicAramAM paDI gayA. prathama ene meTaranI dekhAdeDa, navI banAvelI saDaka, AkAzamAM UDatAM vimAne, gADIo ane lokenI daDAdeDa dekhAI; pitAnA nivAsasthAna ane parijananA paricaye ane te sAthenA aneka
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ^ ^^^^^ , "* *** *** ..* AtmamaMthana 111 prasaMge tenA smaraNapathamAM AvI gayA, paNa ethI tenI mUMjhavaNamAM vadhAre thaye. - lagabhaga adha ghaMTA sudhI potAnA jIvananA aneka banAve enA smaraNapaTa para AvI gayA tyAM te AkAzamAM tArAonuM darzana thayuM, cotarapha akhaMDa zAMti prasarI rahI, pakSIo UDatAM baMdha thaI gayAM ane zAMta A cho aMdhakAra cAre tarapha vyApI gaye. nadInA bIjA cheDAthI dUra samIpamAM caMdra dekhAye. avyavasthita vicAradazAmAM evI rIte bIje abdha ghaTo pasAra thaI gaye. pukhta vayanA e puruSane have pUra jesamAM vicAre AvavA lAgyA. bahu khAdhuM, bahu pIdhuM, bahu hANyA, bahu mANyA, bahu pharyA, ghaNuM joyuM, aneka AvyA, aneka gayA. paNa A badhuM zuM? kone mATe? ene cheDe kyAM? e kyAMthI vaLagyA? e kayAre AvyA ? e zuM thayuM ? enuM pariNAma zuM? e vicAranI sAthe e anaMta AkAza upara joI rahyo ane buddhimAMthI eka paNa praznano javAba maLe nahi, e vadhAre muMjhAye. AjubAjunI zAMti vadhAre thatI gaI tema ene ukaLATa vadhate cAle, enuM mastaka jANe pharatuM hoya evI sUma-tIkSNa vedanA ene thavA mAMDI. duniyAnI najare ekaMdare ghaNI phatehamada jiMdagI kahevAya evI sthitinA e puruSanI manodazA atyAre asaraMgI thaI paDI. ene thayuM ke A te duniyAnA pravAhamAM pote bahu dUra ghasaDAI gaye che, pUra vadhatuM jAya che, pote dariyA tarapha jate jAya che ane jema jema pote pravAha upara AvavAnA phiphA mAre che tema tema e vadhAre vadhAre ghasaDAtuM jAya che.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ . ..' , , , 112 sAdhyane mANeka pachI enI daSTi nirmaLa thatI cAlI, ene ukaLATa kAMIka e cho thaye ane pite jANe pravAhane oLakhI gayo che tethI koI mahAna satya prApta thaI gayuM che evI vicAraNAnI zAMti te anubhavavA lAge. tyAM te pAcho lakSmIne Dhagale, zera sarTiphikeTa, senA hIrA metInAM ghareNAMthI bharelI tIjorI, meTe parijanavarga, vistRta snehIvarga, Aptajana ane ADatIyAM sAMbharyA, sabhAnA agrasthAnanI mIThAza yAda AvI, "padhAre padhAre" nAM mIThAM vacane karNapriya thatAM lAgyAM ane pravAhanI viSattio visarAvA lAgI. vaLI pAchuM citrapaTa pharyuM, pravAha jarA dUra osarate jaNAya. pite DAbI bAju U Ubhe pravAhamAM gethAM khAtAM janasamUhane jete UbhuM che evuM citra khaDuM thayuM ane vaLI sonI mIThAzamAM pote lapeTAI javA lAgyA. tyAM vaLI UMce AkAza tarapha najara gaI. aneka tArAothI bharelA AkAzanI eka bAjue nizApati pitAnI zAMta caMdrikA vistArI rahyo hate, nadI-jaLane zAMta khaLakhaLa avAja Avato hato ane nagaNanA tAralAo tenI sAthe vAta karatA hoya tema ene lAgyuM. anaMta AkAza, dUranA tArAo ane caMdranI smA sAthe pitAnI ektA anektA anubhavate e dikyUhanI jema besI rahyo. UMce jue tyAM navIna bhAva dekhAya. ektA kema thaI zake ene jIvanamAM khyAla karelo nahi, cittanI vyagratA dUra karelI nahi, manane eka vicAra para sthira karavAne abhyAsa pADe
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmamaMthana 113 nahi eTale ATalA anukULa saMyoge maLyA tyAre vicAramAM paDI gaye, paNa eka paNa muddA upara sthira thaI zo nahi, eka paNa khyAla dIrdhakALa cAlyA-Take nahi, eka paNa vicAraNane nirNaya thaI zakyuM nahi. saMsAramAM khUba mANelA vyavahArakuzaLa mahArathIne AvI zAMta snAmAM paNa duniyAmAM aMdhakAra patharAte dekhAya, cAre tarapha samra dhumasa lAgI hoya ane AMkha jema sAmenI cIja jevAne paNa asamartha bane tevI tenI vicAradazA thaI AvI. caMdrikAthI ene zAMti na thaI, suMdara anilalaharIe enA magajane ThaMDaka na karI, nadInAM AchAM jaLasikaree enI AMtara citAgni para jaLasiMcana na karyuM. ene manamAM thayA karyuM ke pote kAMIka cUka che, pitAne raste le hatuM te karatAM UlaTe raste utarI gaye che, mArgabhraSTa thaye che ane pariNAme enuM sAdhya dUra dUra jatuM jAya che. enI najara paNa have to eTalI pahoMcatI nathI ane e jema jema AMkha mAMDIne vadhAre dara jete jAya che tema tema caMdra paNa dUra dUra jato hoya, AchAM gherA vAdaLAM vadhAre vadhAre AvI paDatAM hoya ane caMdradarzane lagabhaga osarI jatuM hoya ema tene bhAna thatuM gayuM. enA jIvanapaTanA prasaMgo eka pachI eka kalpanAmAM AvI cAlyA gayA, bhuMsAI jatAM lAgyA ane AvI bhramaNAtmaka manedazAmAM e pitAnA baMgalA tarapha cAlyo. kAMI avyakta dazA anubhavI. paNa e zuM hatuM? emAM AMtara rahasya zuM hatuM? ane e bhrama hato ke bhAna hatuM? emAMnuM kAMI enA samajavAmAM AvyuM nahi. nIce daSTi rAkhI e zubhra snAmAM nadI tarapha
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114. wwwwwwwwwwwwwwwwwwwww m ni sAdhyane mArga cAlya, bhekhaDa UtarI nadIjaLamAM eNe paga mUkyo. - nadIne zItaLa jaLane sparza thatAM enI vicAradhArA aTakI paDI, eNe je kAMI avyakta vedanA anubhavI hatI te osarI gaI, eNe dUrathI sAme kAMThe dUra dUra AvelA nagaranA avAje sAMbhaLyA, vyavahAranI dhamAdhama tenA khyAlamAM AvI ane magajamAM pitAnA cAlu vyavahAranAM citro eka pachI eka khaDAM thaI gayAM. pite kAMIka avarya dazA anubhavI hatI tenI mIThAza te haju tenA magajamAM hatI, tenI cAlamAM ane tenI AMkhamAM dekhAtI paNa hatI, paraMtu ene pANane sparza thatAM ja jANe e mUcchamAMthI jAge hoya, jhabakI UThyo hoya, ema tene lAgyuM. | nadImAM eka pachI eka paga paDatA gayA ane e AkAzasanmukha hatA, AMtaradazAsanamukha hatuM, tene badale nagara sanmukha Avate gaye. ene je kAMI avyakta anubhava thaye hate tene sthAne e pAchAM vyavahAranAM svamAM jevA lAge. jIvanakalahamAM be cAra vakhata vyavahAradaSTie eNe vijaya meLavela e ene sAMbharI AvyA, svajana saMbaMdhInAM vRndo enI AMkha pAse taravarI rahyAM ane pitAnuM nAnuM jagata pitAne kendra banAvI jANe pitAne mATe sarva kAryo karI rahyuM hoya evA bhAnanI sAthe ene paga eka paththara sAthe athaDAye, jaLamAM paga hevAthI bahu vyathA na thaI, paNa enI bhAMgatI vicAradhArA have tadana tUTI gaI. vRkSa nIce anubhavelI dazA ane jaLamAM cAlatAM anubhavelAM vicArasvapno sarva osarI gayAM. pagane tapAsI adha mugdhadazAe e baMgalA tarapha cAlyo.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmamaMthana 115 - Akhe raste tenuM mana tadana zUnya thaI gayuM hatuM. ene paga jarA kaLatA lAgatA tyAre e tene hAtha daI dabAvate, bAkI taddana cUpakIdImAM eka mAIla dUra AvelA baMgalA tarapha pite cAlyuM jatuM hatuM. caMdranA prakAzamAM vizALa sRSTimAM lIlA choDavA ane latAmaMDapa vacce thaIne cAlyA jatAM enI AMkhe vanarAjane jetI nahatI, enAM kAna avAranavAra thatA pakSIonA TahukA sAMbhaLatA nahatA, ene zAMta pavana ThaMDe lAgatuM na hatuM. e te evI ja zAntamaya dazAmAM nirabhra AkAza nIce kAMI paNa vicAra vinA baMgalA tarapha cAlyA jato hate. ' baMgalA bahAra nAne bagIce hato ane bagIcA vacce suMdara kuvAre hate. kuvArAnI bAjumAM DhaLate bAMkaDe hate. e bAMkaDA upara te besI gayA ane pachI enI vicAraNuM cAlI. emAM thoDo vakhata mehanuM AkramaNa cAle, saMsAra tarapha mana derAya, pitAnA vaibhava, mAna, pratiSThA ane samAna jamAM uttama sthAna najara AgaLa taravarI rahe. vaLI pAchA anaMta AkAza, asaMkhya tAralA ane caMdranI zAni jatAM vicAramAM paDI javAya. A sarvane cheDo kyAM? ane A sarva zene mATe? ane pite kyAM ghasaDAtuM jAya che? ane A dhamAlamAM kAMI sAra jaNAtuM nathI ane tema chatAM enuM AkarSaNa kema rahe che? | kaMI kaMI vicAre AvyA, aneka prakAranI AtmaciMtA thaI, paNa manamAM nirNaya thayo nahi. ekasarakhI asvastha mAnasika dazA anubhavatA e yuvAnane kalAka deDha kalAka e dazAmAM pasAra karate keIe je nahi. Aje e baMgalA
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge ane bagIcAmAM ekale hate. dara mALInuM jhuMpaDuM hatuM, paNa temAMthI kAMI avAja AvatuM na hatuM, eTale thAkela mALI sunidrAmAM piDhI gaye haze ema anumAna thatuM hatuM. A saMsAramAMthI sukha meLavavA ghaNA prayAso karela havA chatAM ane vyavahAradaSTie sukhI gaNAya evA sAdhanavALA e yuvakane Aje kAMI cena nahatuM. keI gaMbhIra gerasamajaNa thaI gaI hoya ane pote Akhe raste bhUlyA hoya ema tene lAgyA karatuM hatuM. paNa A sarva zuM hatuM? ane zA mATe hatuM? ene nirNaya enA manamAM kAMI paNa thaye nahi. pachI eNe vadhAre vicAra karavA mAMDe. pitAnA vyavasAyamAM pite karelA dhoraNane ane nirNatasidhdhAntane vaLagI rahI zakaye hatuM ke nahi? te para khyAla ga. e pradezamAM ene sahaja prakAza ane ghaNuM aMdhAruM dekhAyuM. e zuM hatuM? pite jIvananA nirNaya pALI zakyuM hatuM? pote satya ane pramANikapaNAnI je bhAvanA jIvananI zarUAtamAM karI hatI tene vaLagI rahyo hato? sAdI jiMdagI gALavAnA pitAnA manoratha bara AvyA hatA? pitAnI AvaData, abhyAga ke buddhinuM kadI abhimAna na karavAnA nirNayane te vaLagI rahyo hato? pitAnI anukULatAone anyane lAbha ApavAnA nirNayane sAMgopAMga amala thaye hate? "mAna nathI joItuM" ema kahIne mAna meLavavAne abhilASa dUra thayo hato? daMbha ane mAyAthI pote dUra rahI zakyuM hatuM? bhava aTele maLyA chatAM haju parisamApti karavAno vicAra A hato vicAra AvyA ane sunirNayo thayA tene amala thayo hato? jarA abhiprAyabheda thatAM niraMtaranA saha
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * * * * * * * * * * * * - * * ** * . -- AtmamaMthana 117 cArIo sAthe zA mATe kheda thato hato? pitAnA mata sivAya anyatra paNa prAmANika matabheda hoI zake che ema DAhI siddhAntanI vAtane pote amalamAM mUkavAne badale anyane zera InsApha karavAnA keTalA prasaMge vahorI lIdhA hatA? pitAnuM vyaktitva prakaTa karavAnA prasaMge maLe tene keTalo lAbha lIdhe hate? samagra vizvanA AtmasamudAyamAM pite eka apa jIvana che evI vAto karavA chatAM hRdayathI tenuM anukaraNa thayuM hatuM ? iMdriyanA saMyamanI vAtone aMtarathI amala keTale karyo hato? haju suMdara rAka, sugaMdhi padArtha ke madhura gAyana tarapha AkarSaNa kema thatuM hatuM? ane saMsAranI asAratAnI vAta jANI, sAMbhaLI, kahI, chatAM cakkasa prasaMga Ave tyAre e kayAM UDI jatI hatI ? AvA AvA aneka savAla UThayA ane UThIne aMtaramAM gayA. jarA bArIkIthI jIvana joI jAya, tapAsI jAya, tyAM upara uparane dekhAva ane dAvapeca ghaNuM lAgyA, ane eka paNa bAbata aMtaramAM UMDI UtarI hoya ema ene potAne lAgyuM nahi. AvI aneka gUMcavaNa manamAM thayA karatI hatI tyAM lagabhaga daza vAge ene svayaM kuraNa thaI. ene lAgyuM ke atyAra sudhI vyavahAranI piSaNu ja vadhAre thaI che, khare saMyama havA karatAM saMyamI dekhAvAnI ruci vadhAre thaI che, niyama ke vicAraNAnA dhoraNamAM ghaNI avyavasthA thaI gaI che ane saMsAra para rAga na karavAnI dhUnamAM eka prakAre ene vadhAre cAMpe -se-bhegavyuM che. ATalo khyAla thatAM eka vAtanI ghaDa barAbara besI gaI. ene nirNaya thayo ke zAnta vicAraNanI
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 sAdhyane mAge ane te mATe zAnta vAtAvaraNanI ghaNuM jarUra che ane avakAza laIne je pote niraMtara AtmanirIkSaNa karavAnuM rAkhe ane khAsa karIne pote keNa kyAMthI AvyA? pitAnuM zuM che? ane parabhAvamAM kema paDI gaye? e para je barAbara vicAraNuM nikhAlasa rIte pite karyA kare te khoTA dekhAva karavAnI ke unmAdamAM taNAI javAnI ataHparyantanI paristhiti para pete jAte ja moTo taphAvata nIpajAvI zakaze. avyavasthita vicAra karavAthI, saMsAranA manovikArene tathAsvarUpe oLakhelA na hovAthI, manovikAranuM aMtara gupta svarUpa samajela na hovAthI pite ekaMdare ghaNuM badhuM che, duniyAnI najaramAM pite game teTale bhAgyazALI ke karamI gaNAya, paNa emAM kaMI vaLaze nahi, e bAhya dazAmAM upara uparanA dhAMdhalamAM te ghaNuM gumAvyuM, samajyA vagara zaktino nirarthaka vyaya karyo ane anaMtatA, gaMbhiratA ke sahArdatAnA UMDANamAM kadI UtarI zakyo nahi. e dehAtmabhAvanA bhAna sAthe aMtaradazA jAgI ane eka nirNaya thaye ke AtmavicAraNA-cira AtmanirIkSaNa vagara kAMI vaLe tema nathI. upara uparanA bhAvanI vicAraNAmAM ke amuka kRtya samAjamAM kayuM sthAna leze? athavA pitAnA saMbaMdhIo tene mATe zuM dhAraze? enA nirAkaraNamAM pote pitAnI jAtane ja visarI gayA che. khAsa UMDANathI AtmanirIkSaNanI jarUra che, ane tene mATe zAMta vAtAvaraNa ane zAMtivALA samayanI jarUra che. e uparAMta aMtara Atmatatvano sAkSAtkAra karavA mATe bIjA kayAM sAdhane meLavavAnI jarUra che ene paNa eNe vicAra kare dhAryo ane te saMbaMdhI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmamathana 119 kAMika vicAraNA cAlatI hatI tyAM eka mitra AvI pahoMcyA ane AjanI vicAradhArA atre aTakI. mitrane TUMkI vAtacItamAM patAvI daI yuvaka khagalAmAM gayA. eka meTA AlizAna hAlanI AjImAM nAnA oraDAmAM palaMga paDayA hatA. sAmenI kharImAMthI caMdranA prakAza pUra zAMtimAM AkhA bagIcA para paDI rahyo hatA. nAnA eraDAne cAgya gRhopaskaraNA hatAM, paNa atyAre A sAdhanasaMpanna mumukSunuM citta koI vAtamAM parovAtu na hatuM. vIjaLI ( ilekaTrIka)nA svIca baMdha karI eNe bArInI bahAra najara karI. khAlI AMkhe ceAtarapha joI eNe palaMganI maccharadAnI UMcI karI ane sUtA sUtA vicAramAM lIna thayA. potAnuM AkhuM jIvana citrapaTa peThe najarasanmukha cAlI gayuM, potAnAM sAdhanA najaramAM AvI gayAM, petAnI anukULatAe sAme taravarI rahI, potAnA maneAvikArA hRdayamAMthI ahAra nIkaLatA dekhAyA, mAna ane mAyAe potAne keTalA mUjhaLyA che enA khyAla AvyA. Ama " AtmamaMthana " karatAM ane vicAra AvyA. ke A sarvanA IMDA kyAM ? Ama ne Ama kyAM sudhI calAvavuM ? zAne mATe? kone mATe mAyAmAM ene Atmavacana lAgyuM ane mAna tA taddana asthira ja dekhAyu. mAna ApanAramAMnA keTalAkanAM svArtha ane keTalAkanI niLatA eNe joI, vicArI; paraMtu jIvananI alpatA ane vizvasattvAnI anaMtatA pAse emAM kaMI krama jaNAye nahi, emAM ene rasa ja paDaye nahiM. A pramANe cAlavA devAmAM Ave te teA cheDA ati dUra ne dUra jatA jaNAyA ane jema jema lAMbe jue tema
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAga tema cheDe laMbAto jAte ja jaNAye. zuM thAya che ane kyAM cheDe Ave che? enI dhamAM e vadhAre UMDe UtaravA lAgyA, tyAM AkhA divasano thAkathI AMkhamAM UMdha AvavA mAMDI. - turata eNe AtmAne anuzAsana karavA mAMDyuM, UMghavA pahelAMnI jAgRtine lAbha laI lIdho, paramAtmAnA nAme cAraNa sAthe barAbara dhyAyI lIdhuM ke - huM ekale che, mAruM keI nathI, huM keIne nathI.' A bhAvanA bhAvatAM enA manamAM jarA paNa dInatA na AvI, e ApaDe bicAre na thaI gaye, AkhA jaMgalamAM siMha eka ja hoya chatAM enA gheryanI agatA ena. khyAlamAM ja hatI. A saMsmAraka pirasIne vidhi karI laI, AtmAnuzAsana karI, paramAtmAnA nAmoccAraNa sAthe eNe dararoja AtmavicAraNA ane AtmamaMthana karavA ane te dvArA AtmanirIkSaNa karI javA vicAra karyo, tyAM te tenI khe maLI gaI je. dha . . 47. saM. 1983.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI sukhI ghaDI [10] sAro abhyAsa karI, jAtamahenata karIne sAre dravyasaMcaya teNe karyo hate. Akho vakhata pravRtimaya jIvana gALavA chatAM bAlyakALanA abhyAsathI AtmavicAraNA karavAnI zubha ghaDIe ene koI koI vAra maLI AvatI. saMtasamAgama avAranavAra thatuM tyAre tenI pAse te muktakaThe pitAnI pravRtimaya jIvanaghaTanAnI vAta karate hate. ene asAra padArtha para mAha ghaNe thatuM hatuM, asArane asat tarIke vAraMvAra jAhera karavAnA prasaMga lete hate, chatAM pote maha cheDI zakatA na hate. jAtamahenate meLavela dhanane vyaya prathama eNe suMdara makAna bAMdhavAmAM karyo. nadIthI jarA dUra meTAvistAravALI jagyA kharIdI temAM suMdara bagIce taiyAra karAvyo ane vacce eka bhavya makAna baMdhAvyuM. bagIcAmAM vacce kuvAre saMgemaramarane mukA. cAre tarapha bAMka, vyavasthita karelI vIthikAo, velImaMDapa ane zaMkhalAM, keDA ane ITathI eNe bAgane ramya banAvyo. bAganI vacce mahAlaya moTA rAjadarabAranA vaibhavanI sAthe sarasAI karI rahyo hato. - moTA oraDAmAM khurazI ane kocane zaNagAra ekasArAmAM sArA pAzcAtya gRhane dIpAve te hate. vIjaLInI lAITanI vyavasthA bhIMta ane Tebala upara sArI ane suvyavasthita hatI. AkhA makAnamAM pharanIcara hajAra rUpiyAnuM, khAsa taiyAra karAveluM ane jyAM jevuM joIe tevuM gaThavAyuM hatuM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ parara sAdhyane mAge ane e makAnamAM paMdareka divasathI ja eNe pitAne nivAsa karyo hate. enI bhIMtenI saphAI, lAkaDakAmane raMga ane pharanIcara paranI cekhAI enI cIvaTa ane suruci batAvI rahyA hatA. ene maitrI bahu ochA manuSya sAthe hatI. dhaMdhA sivAyane vakhata vAMcana lekhanamAM gALavAne ene nAnapaNathI zekha hate. koI kaI vakhata e sArA saMtapuruSane laI Avate, emanI pAsethI rucipUrvaka AtmavicAraNane abhyAsa karate ane aMtarapremathI temanuM bahumAna karate. phurasada alpa hAI AvA prasaMgo tene thoDA ja maLatA, paNa maLatA. tyAre e hRdayapUrvaka temanI pAse potAnA mananI vAte karato ane khAsa karIne potAnA cittanI ekAgratA thaI zakatI nathI tenI guMcavaNa te temanI pAse rajU karate. dhyAnaganI ene tAlAvelI hatI, paNa pitAno temAM sakriya svarUpe caMcapraveza paNa thaI zakto nathI te vAtane UDe UDe kheda paNa tene sAthe ja hato ane pratyeka saMta jyAre ene kahe ke enuM kAraNa enI saMsArarasiktA hatI tyAre ene e vAtamAM satyatA dekhAtI, paNa saMsAramAM rahIne ene sAdhanA karavAne meha lAgyuM hatuM, chatAM kaI kaI mIThI ghaDIo ene maLatI tyAre te ekAMtamAM vicAraNuM jarUra karato ane tevI eka sukhI ghaDI tene Aje prApta thaI hatI. bapore cAra vAge eka saMtane samAgama thaye. teo baMgale padhAryA eTale eNe sAdhAraNa rIte carcAvArtA karavAne badale temane pitAne bagIce ane baMgale batAvyAM. pachI dareka oraDAmAM saMtane pheravyA. pitAnI sAdhAraNa vastu upara
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ satasamAgamanI sukhI ghaDI 123 blu sAmAnya rIte prANIne ghaNA meha heAya che ane eNe to ghaNuM umadA pharanIcara ( gRhApaskara ) ekaThu karela hatuM eTale krUratA karatA e peAtAnA pharanIcaranA ane gharanI mAMdhaNInA vakhANu karatA jAya ane sa Mta paNa mAnapaNe te je kahe te sAMbhaLyA jAya. pratyeka AraDAnA pharanIcaranI eNe vAta karI, emAM darekanI vigata kahetA jAya ane pratyeka eraDAno upayAga paNa jaNAve. koI abhyAsagRha, kAi sAmAyigRha, koI pUjanagRha, koi zayanagRha, kAI satkAragraha, koi bhAjanagRha, kAi pustakagRha vigere vigere. upara nIce ema kula AkhuM gharama MgalA khatAvI pote tenA vakhANa karyA, paNa saMtapuruSa eka akSara uccaryA nahi. sata yAgI hatA, eNe jaina ane anya darzanono, dhyAnacAgano ane adhyAtmazAstrano samartha abhyAsa karyo hatA, ane abhyAsane emaNe sakriya vanamAM mUkyA hatA ema temanI vAta parathI jaNAtuM hatuM. eka jagyAe dRza khAra upAnaha ( joDAM pagarakhAM ) paNa jovAmAM AvyA. chevaTe uparanI agAzImAM eka nAnu kekhIna manAvyuM hatuM te batAvatAM eNe kahyuM ke tyAMthI eka khAjI AkhA zaherano, khIjI khAju nadIno tathA vRkSeAno ane trIjI mAjI DuMgarAno lIlAchama DhekhAva dekhI zakAya che.' e joyA pachI sata kebInamAM eka sthAne gAdItakI hatA tyAM mesI gayA. AjImAM suMdara palaMga para gAdI, svaccha cAdara ane maccharadAnI hatA. saMtanI sAme caTAi upara beThA pachI eNe kahyu ke-jI! Apa kema kaMi khelatA nathI?' saMtaH--'huM eka vAtano vicAra karI rahyo chuM. "
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge - mumukSu -aDacaNa na hoya te Apane vicAra mane jaNAvazo?" - saMtA-"e to eka sAdhAraNa bAbata che. tame tamArI - vAta AgaLa calAve." mumukSa:-"mAre have kAMI hakIkta kahevAnI nathI. Apa e vicAra jaNAvo." saMta -e vicAra tamane game tevuM nathI. e jANu- hAthI tamane kheda thAya tema che." | mumukSu:-"Apa e saMbaMdhI nizciMta rahe, mane kheda nahIM thAya, paNa kAMIka jANavAnuM maLaze. tamArA jevAnA vicArazravaNathI kheda thAya e akathya che." saMta -ema dhArI levuM te beThuM che. jyAM sAdhya judAM hoya, tyAM vicAradazAmAM paNa moTe bheda rahe che ane ... vicAranI sahanazIlatA bahudhA duprApya che." mumukSu -"sAdhyamAM bheda nathI, sAdhanamAM bheda haze ane keTalIka bAbatamAM mArI mehAsakti haze, paNa vicArabheda sahana karI na zakAya te to sAheba! mArI keLavaNI lAje. Apa dIrdha saina sevI rahyA hatA tethI ja mane jijJAsA thaI hatI. Apa yegya lAge te jarUra ApanI vicArasaraNIne vyakta karI batAvo." - saMtA-"tArA chellA javAbamAM keTaluMka satya che, paNa te anubhava vagaranuM che. anyanA vizALa vAcana ane - tArA vAcananuM emAM pariNAma haze, paNa ene tuM jIravI pacAvI zakya nathI." mumukSu--e kharuM haze, paNa tatvajijJAsA e jIvana
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ sata samAgamanI sukhI ghaDI 125 jIvavAnA prathama rastA che eTale jijJAsA pUrI pADavI e tA . Apane kartavya prApta thayuM gaNAya.' saMtaH--jijJAsA jarUra `vya che, paNa Akhu jIvana jijJAsAtRptimAM ja jAya ane enuM sakriya pariNAma na Ave te teA te vadhya gaNAya. sanI jijJAsA pUrI pADavI e e draSTie mAruM kartavya na gaNAya.' ' sumukSuH-- sarva jijJAsA vadhyu che ema paNa na kahI zakAya. koi AtmAnA vikAsa kaSTasAdhya hAya tA pazu te jijJAsA dvArA sakriyarUpe dhIme dhIme ThekANe AvI zake. ene vicAraNAnuM sAdhana ApyuM hAya teA kAi vAra e jAgI paNa jAya !" sata:--ema kacit ane che kharuM, kabba tarIke nahi, paNa tArA praznottaranI aMdara rahelA sattvabaLanI khAtara huM tane mArA vicAra kahuM chuM te tuM sAMbhaLa.' mumukSuH--jarUra vicAra karIza. vicAravA yAgye mAmatanA vicAra kANu na kare? ' sa'ta: e hakIkta tAre vicAravA ceAgya che ke nahi athavA te rIte tu vicAra karI zakIza ke nahi te huM kahI zakatA nathI; paNa te tArI jijJAsAne teA jarUra tRpta karaze. vAta ema che ke jyAre te nIcenA eraDAe batAvyA tyAre te kahyuM ke amuka mAge meTA mANasAne AvavAne rastA che, amuka mAge nAkarane AvavAnA mArga che, amuka raste gharanAM mANasA aMdara Ave tevI gAThavaNu che vagere vagere. te vakhatathI badhAM ArIkhAraNAM huM jotA AvyA chuM ane mane teA eka ja vicAra Ave che ke,
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mA jyAre tane ATha page bahAra kADhaze tyAre A gharamAM pAchA AvavAno mArga karyo? tuM kaye raste pAcho A ja baMgalAmAM AvIza? ene huM vicAra karI rahyo hato! te moTA mANasone AvavAnA, gharanA mANasane AvavAnA, karavargane AvavAnA mArgono ghaNe vicAra karyo jaNAya che, paNa tAre pitAne vicAra karyo hoya ema mane jaNAyuM nahi! meM e mArga-tArA pAchA AvavAne mArga ghaNe che, paNa mane ja nahi ane upaskaranA varNana tathA darzanamAM evA mArganI teM mane pratIkSA karAvI nahi. huM e mArgane vicAra karatuM hatuM. jyAre ApaNe eka bAbatamAM dhyAnathI vicAra karatA hoIe chIe tyAre belavAnuM kAma pAlavatuM nathI te mArA mainanuM kAraNa che." mumukSu-tyAre huM je varNana karatA hatA te te Ape sAMbhaLyuM ja nahi hoya? - saMtaH-"dareke dareka hakIkta barAbara sAMbhaLI che. sAMbhavyA vagara te te varNanamAM amuka mArga-ArI bAraNuM rastAnI vAta na AvI ema kema kahI zakAya? . mumukSuH-paNu Ape te kahyuMne ke Apa Ape vakhata vicAra karatA hatA? vicAranI ekAgratA sAthe zravaNa kema nabhI zake?" saMta - sAMbhaLatI vakhata vicAradhArA baMdha thaI jatI nathI. sAMbhaLatI vakhate vicArasaraNuM cAlyA kare che. bolatI vakhata ekAgratA tUTI jAya che."
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ sata samAgamanI sukhI ghaDI 127 mumukSuH--tyAre bhoMyataLiye ( grAunDa phlArapara ) ja e savAla mane kema pUchyA niha ?' saMtaH-- tArI ekAgratA varNanamAM hatI e tUTI na jAya eTalA mATe.' sumukSuH-- Apa varNana karavAnI hakIkatane ekAgratA kaheA che? e te aihaka vAta che.' saMtaH-- aihika kArya mAM paNa ekAgratA te neie ja. ekAgratAnA be prakAra che: prazasta ane aprazasta. vicAravA jevI vAta e che ke sAMsArika aprazasta khakhatamAM A prANInI ekAgratA UlaTI vadhAre thAya che. ' mumukSuH-- aneka AzAbharI duniyAnA vyavahAramAM paNa ekAgratA joie e tA Aje ja jANyuM ! 9 sata: e. kharAkhara sAcuM che. je ekAgratA saMsAranA vilAsamAM, kAmInI krIDAmAM, nRtyakInA nAcamAM, hisAkha gaNavAnI rasagADhatAmAM ke koI paNa cAlu kAryamAM thAya che tevI ja AtmavicAraNAmAM, dhyAnaceAganA sakriya jIvanamAM, parApakAra kartavyanA vyavahAramAM ane paraguNa prameAdamAM thAya te A sa`sAra sva thaI jAya.' " mumukSuH-- paNa sAheba ! lAMkhAM saravaiyAM kADhIe, saravALAo karIe, tAlasUrathI nAcIe ke vagADIe e te kAMI ekAgratA kahevAya ? ' sataH--e kharAkhara ekAgratA kahevAya. ekAgratAnI vyAkhyA eka vastu ke vicAramAM layalInaparM. e vastu ke e vicAra sivAya bIjI koi cIja ke bhAva AkhI duni
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sAdhyane mArge cAmAM te vakhate nathI evI mananI ekacittatA thavI e ekAgratA' kahevAya. strIpuruSanA lagnasaMbaMdhamAM, virahamAM, nRtyamAM, hisAba gaNavAmAM evI ekAgratA thAya che. ane e ja ekAgratAnI dizA pheravavAmAM Ave ane ene yuvaka saMsAra tarapha che tene badale Atmasanmukha karavAmAM Ave to enAthI Atmika lAbha thAya. ekAgratA karavAnI Avahata ochIvadhatI sarvamAM che. dizA pheravavAnI ja mAtra jarUra che." mumukSa-"paNa sAheba! vAraMvAra maraNane vicAra karavAthI lAbha ze?" - saMta-te savAlanI dizA ekadama badalI nAkhI. ekAgratAnI prazastatA tArA samajavAmAM AvI gaI ema dhArI, tane kahuM chuM ke maraNane vicAra kare egya che, kAraNa ke e cakkasa banavAna banAve che. enAthI DaravAnI jarUra nathI, paNa ene mATe taiyAra rahevAnI jarUra che.' | mumukSa --"paNa maraNa saMbaMdhI vicAra te ghAtaka che enuM kema? saMtA-emAM samajaphera thAya che. maraNane amuka daSTie ghAtaka kahI zakAya, paNa ghAtaka saMbaMdhI vicAra paNa ghAtaka che e mAnyatA kheTI che. - mumukSu:-e vAta na samajANI." saMtA-eka khUna karanAra athavA mahAbhI ke krodhI manuSya hoya te ghAtaka che, paNa samadaSTithI ApaNe tenA saMbaMdhI ke tenI bhaviSyata apakrAnti ane vartamAna adazA para vicAra karIe te te vicAra kAMI ghAtaka nathI. :
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI sukhI ghaDI 129 mumukSa -evA patIta pAmaranA vicAra zA mATe karavA? saguNuM vItarAganA ja vicAra na karIe?? saMta vaLI mudde khasI jAya che. vItarAga ke guNavAnanA vicAra karavA, paNa guNane barAbara oLakhavA mATe enAthI UlaTI khAsIao, Te ane vartanane abhyAsa kare ja paDe. e rIte ghAtaka saMbaMdhI vicAra ene barAbara oLakhavA mATe jarUrI che ane ema samajIe tyAre jaNAze ke e vicAra pote ghAtaka nathI." | mumukSu-paNa ApaNe durguNane ke tevI vAtano vicAra ja zA mATe kare? vicAra karatAM karatAM tevA thaI jaIe athavA manamAM te mATene trAsa maTI jAya." saMtaH-tyAM paNa samajaphera che. vicAra karatAM tevA thaI javAze-e kaI kakSAnA vicAra karyA che te para AdhAra rAkhe che. vezyAne tyAM javAnA vicArathI vezyAne sArI mAnI vezyAnA rUpa, lAvaNya vilAsa ke mastIne vicAra karIe te ja e vicAra ghAtaka thAya. eTale e aprazasta ekAgratAmAM Ave che. ane te trAsanI vAta karI te vastune ekAgratAthI vicArI oLakhyA vagara bane nahi ane vicAra barAbara karyA hoya to trAsa maTate nathI, paNa sthira thAya che, jAmI jAya che, daDha thaI jAya che." | mumukSu-paNa marI gayA, marI gayA" evuM vicAravuM e vicAra ja ghAtaka che, ema mAruM kahevuM che. maraNa Avaze tyAre marI jazuM, paNa ene atyArathI ja kakaLATa zA mATe kare?"
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge saMta:--maraNa Avaze tyAre marI jazuM ema kahevuM dIrghadazIne ghaTe niha. emAM sukAna vagaranA vahANa jevI dazA thAya. taiyArI vagara gUMcavaNa ghaNI thaze.' sumukSuH----paNa sAheba ! ene prathamathI vicAra zA mATe karavA joie ? ' 130 saMtaH--eka sAdhAraNa musApharI karavI haiAya te tame bhAtu taiyAra karI che, eDIMga (khIstara) AMdhA che, peTImAM kapaDAM nAMkhA che, nAnuM sarakhuM ghara nAnI peTI (Traka) mAM vasAvI de che, teA mahA musApharI mATe taiyArI na joie ? ane joie te te vicAra karyA vagara thAya kharI ? ' mumukSuH--maraNu ane musApharIne saMbadha ze che ? e te jyAM javAnu haze tyAM jazu.' d saMta:--maraNu ane musApharI lagabhaga eka ja kakSAnA che, ekamAM kayAM javuM che te ghaNIkharI vAra ApaNe jANatA hAie chIe, bIjAmAM nathI jANatA. 'prayANu' e khanemAM sAmAnya (sAdhAraNa) dharma che, ane javAnu haze tyAM jazuM e belavuM jeTaluM saheluM che teTaluM karavuM sahelu nathI-khAsa karIne saMsArasikA mATe. mumukSuH--eTale Apa ze| bheda pADA che ?' sata:---vAta ema che ke tame saMsArIe aneka kAvAdAvA karI dhana meLavA, paraNA, gharabAra badhA, prajA-saMtati vadhArA, maitrIo karI, jJAtijananA prema meLavavA aneka jamaNA ApA, vahIvaTo calAvA, saMsthAe khAle, TUMkAmAM aneka prakAranA saMbaMdho karA, potApaNuM mAnA, mAnakIrti meLavA -e sane mUkIne javuM paDe, enI sAthenA sabaMdha .
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI sukhI ghaDI 13 sarvathA sadAne mATe cheDavA paDe-e kAMI jevI tevI vAta tama saMsArIo mATe nathI. mumukSuH--amArA mATe ane tamArA mATe jUdA kAyadA che? #J sataH--nA kAyadA tA eka ja che, paNa kAyadesara pariNAma ANanAra prasaMgeA jUdA che. je prANI asArathI UMce AvyA hoya tene A sAMsArika jA paNa gUMcavaNa karatAM nathI. A vAta mA khAdya vezane aMge nathI. saMsArathI alaga rahenArane sAMsArika dhanA meAha karatAM nathI ane mAha vagaranAne koIpaNa vastu choDatAM kheda thatA nathI.' mumukSuH--eTalA mATe Ape kahyuM ke, " jyAM javAnuM haze tyAM jazu" e belavA jeTaluM navu sahelu nathI, have samajAyuM. tyAre mane aMge amAruM zuM vya saMtaH--'ka bya eTaluM ja ke maraNathI DIvAya ane mATe sadA taiyArI rAkhavI. jo atyAranA cApaDA kayAre saMkelavA paDaze te khabara nathI, paNa jenA saravaiyA (apa-Tu-DeiTa) chellA divasa sujanA taiyAra hAya, je jame udhAranI sthiti samajatA hAya, ne tyAM dhADa game tyAre Ave teA tene gabharAvAnuM kAraNa nathI. vyavahAramAM tema ja Akasmika bAbatamAM devALIyAno hisAba na rAkhaveA.' sumukSuH--eTale zu? Apa vaLI devALAnI vAta kayAMthI lAvyA? '
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mA sata: vyavahAramAM devALIA lAke saravaiyAM kADhatA nathI, cApaDA taiyAra rAkhatA nathI, pAte peAtAnA gharanI vastusthiti samajatA nathI, AkhA mIcIne vepAra kheDe jAya che ane dhADa Ave tyAre doDAdoDa karI mUke che, nAsabhAga kare che, gATA vALavA mAMDe che. e sthiti AtmavikAsanA kharA IcchakanI na hAya. jeNe sa'sAranA vepAra mAMDayA ja nathI, ene te ahIM paNa AnaMda che ane pachI paNa majA ja che. ane tyAM dhADa ja paDavAnI nathI, eTale ene bhaya ja nathI.' 131 " mumukSuH--tyAre Ape DaravAnI zI vAta karI ? sa'ta:--'ghaNA mANasA maraNu zabdathI Dare che. enA vicArane apazukaniyeA gaNe che, enI vAtane tucchakAre che. A ThIka nathI. maraNu mATenA vicAra jarUra karavA, ethI taiyArI pAkI raheze ane maraNu AvI paDe tyAre gabharATa nahi thAya.' sumukSuH--maraNa vakhate gabharATa thatA haze ? - sa'ta:--gabharATanI vAta ja javA de. lagabhaga 95 [pa McANu] TakAnA maraNu asAdhya avasthAmAM thAya che, sannipAtamAM ja thAya che, tethI gabharATa jaNAtA nathI; khAkI pUratI sAvadhatA hAya, sagAM saMbaMdhIne ekaThA karI, sarvanI kSamA cAhI, ceAgya bhalabhalAmaNa karI, cAra zaraNAM khelatAM, navakAranA pAThanu hRdayamAM ke mukhethI jApa thatAM, hRdayamAM siddhacakranI sthApanA thaI hAya, khAjumAM punyaHprakAzanuM stavana dhImA madhura paNa hRdayadrAvaka svare khelAtu hAya ane "jaya paramAtmA," "eka ariha Mta"nA vijayaghASa sAthe niSkramaNa thAya e tA lAkhe ekane. ane "paMDita maraNa" kahe che' sumukSu: evA maraNanI geAThavaNa kevI rIte thaI zake ?" --
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmmmannaammmmmmmmma saMta samAgamanI sukhI ghaDI 133 saMtaH-oThavaNa na thAya. ghaNuMkharuM maraNa e AkhA jIvanane oDakAra che. jIvana sAruM, sAduM, saphaLa Atmika vikAsavALuM hoya, e pote je paristhitimAM mUkAela hAya, tenA viziSTha dhoraNa nItivyavahArane anurUpa hoya te te tenI beThavaNa ja che. enI goThavaNe prathamathI thatI nathI, paNa sAruM sAduM pramANika jIvana e "paMDita maraNanI" vadhatI ochI geraMTI che. sAdhAraNa janatA te asAdhya avasthAmAM maraNa na Ave ane sAdhya hoya te mAthuM phUTe, raDavA bese ane eno AtmArAma UDI jAya nahi, e pahelAM to enA nAmanI pika" mUkAya ane mahe vaLAya. (raDAkUTa thAya) ** mumukSa -tyAre evA vyavahArarasika sAnnipAtika sthitimAM marI jAya e vadhAre IcchavAyegya che ema kharuM ke nahi? saMtA-"ema na kahevAya. kayA jIvane aMdaranI AtmavikAsa keTalo che te bAhya najare khabara na paDe, paNa ghaNuM vyavahAru jIva asAdhya sthitimAM ja jIvana para paDade nAkhI jAya che, te vastusthiti che e meM tane batAvI. teomAne moTo bhAga sAdhyamAM hoya te zuM kare che paNa tene jaNAvyuM. IcchavA gya cIja zI che te ApaNe vicAravAnuM nathI, kAraNa ke ApaNe kabajAne e viSaya nathI. vastu sthiti jevI jANI anubhavI tevI tane kahI batAvI." mumukSu-"tyAre paDita maraNane kAMI upAya ja nathI? saMta -'jarUra che, ane te ApaNA kabajAmAM che." mumukSu-"te kRpA karIne jaNAvo." padhdhatisara rAgaDA tANIne raDavA mATe A strIone zabda che. manara vika che ke nahi tene mo vALavA sAthe koI saMbaMdha nathI. .
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mA saMtaH-- jIvana AkhuM jema ane tema sAduM, pramANika ane Atmasanmukha rAkhavuM e paDita maraNanA upAya che. e vAta "ADakAra"nI je hakIkta upara kahI temAMthI ja nItarI Ave che. ' " mumukSuH Atmasanmukha jIvananA mukhya mArgo kaheA tA AnaMda thAya. ' 134 sata: enA mukhya mArgomAM " AtmanirIkSaNa," dhyAnamArganA abhyAsa ane sakriyatA Ave che. have pachI kAI vakhata AtmanirIkSaNa zA mATe karavuM ? kema karavuM ? enuM pariNAma zuM thAya ? e kANu karI zake? vigere mahattvanA aMgapratyaMge para vicAra karazuM ane dhyAnayoganI mahattA sarva daneTamAM batAvAI che, ane tenA rastA vicArAyA che te paNa cazuM. Aje tA ghaNA vakhata thayA tethI jazuM.' sumukSuH-- kRpALu ! kAivAra jarUra padhAraze. ApanA samAgamathI bahu Anada thayA. AtmavicAraNA karavAnI bahu jarUra che, tevA samayamAM tenA piracaya karAve evuM kAi nathI maLatuM. mAre ApanI sAthe 'anubhavajJAna' ane 'svAnubhava' upara keTalIka vicAraNA karavI che. ' " ahIM saMta samAgamanA prathama paricayanA cheDA AvyeA. muddAsara vAta lakhI zakANI nathI. yAdazakti para AdhAra rAkhI te prasa Mge thaela vAtacItanA muddA rAjinizamAM noMdhI rAkhyA che. saMtanI AMkhAnuM teja, besavAnI sthiratA, vAta karavAnI sacATatA ane mukha paranI namratAe mArA mana para te vakhate ghaNI asara karI, jenuM varNana thaI zake tema nathI. emanA vizeSa paricayanI icchA thayA kare che. paramAtmA AvA saMtasamAgamanA magaLa prasaMga vAravAra meLavI Ape. hai. 1. pra. pu. 43. pR. 163 } sa. 1983
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ masta mumukSunA vilakSaNa anubhaveAgAro [ 11 ] (1) hejI tuM 8 AdIzvara bhagavAnanI je e......... zAMtinAtha mahArAjakI je e........" mahAvIrasvAmI mahArAjakI je e.......... elyA kare che, paNa tArA peAtAnI "je e........" kyAre bAlIza ? tuM kahe che ke tuM pote sattAe AdIzvara bhagavAna jevA che, tyAre tArI pAtAnI " je e " kema khelatA nathI ? zuM kahyuM ? e hakka teA Ana dhanajIne ja hatA. are vAha ! ema kema? hA kharuM ! e evI gayA ke ' ahe| . ahA hu mujane kahuM, namA muja name muja re' e tA potAnI jAtane kahetA hatA ke " mane tame mane name. " tyAre e hukke tane kyAre prApta thAya ? kema prApta thAya ? zuM kahyuM ? tuM jyAre Ana * eka vicitra mumukSunI rAjanazImAMthI tAravI kADhela. A chUTAM chUTAM avataraNA dareka svataMtra che. emAM vicAranI spaSTatA koi vAra nahi hAya, paNa emAM kAI jagyAe bahu UMDANa jaNAya che. kAi vAra gAMDapaNa lAge te tenA hAsyamAM UMDe UMDe bahu gUDhArtha paNa jaDI Ave tema che. AvAM aneka avataraNeA prApya che, paNa AvA mumukSuonI rAjanizionI prApti dararAja thatI nathI. kAI vAra maLI Avaze te AvAM vila~kSaNa vicAro tevA prakAranA manuScAnA lAbha mATe rajU karavAnI bhAvanA rahe che, paNa prApti sulabha nathI. lekhaka 1. kahe che ke zrI zAMtinAthajInA stavanamAM zrImad Ana dhanajI AvuM khAlI gayA che. tapAsa karatAM e vAta sAcI jaNAI che. yAgInA mArga agamya che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 sAdhyane mArga daghana jevI dazA anubhave tyAre !! parama bhegIne e Adarza anubhava dvArA saphaLa kare tyAre! tyAre ema hoya te tane tAre "jaya" belAvavAnI IcchA thatI nathI? bhale bIjA bele tevI IcchA tane na thAya. mahApuruSe kadI tevI IcchA karatA nathI. paNa te pite tArI jAtane tAre pitAne jaya bola-temAM tAre kAMI vAMdho che? kema uttara nathI Apato? hA, samajAyuM. tuM haju amita phaLadAna denAranI bheTa thAya tyAM sudhI rAha jovA mAge che? vArutyAre atyAre tane bheTa thaI che te kevI? zuM kahyuM? e te meLApa mAtra thayo che, bheTa to jUdI hoya. bheTa kyAre karaze? taiyArI kare che? vAru, senAne samaya jAya che, temAM thAya te karI le, pALa tUTyA pachI pANI cAlavA mAMDaze tyAre pALa baMdhAze nahi. tAre jaya tuM ja bele evI sthiti UbhI kara, e sthiti agamya nathI paNa ramata jevI paNa nathI. jyAre tuM tArI jAtane kahIza ke " name muja name muja re." A tame zuM belyA? tame bhagavAna sAthe Aje te kharekhara ceDAM kADhayAM! zuM tame bhagavAna sAthe agA'unI bALapaNanI destIno dAvo kare che ?* ane prabhu ThakurAI kahe che ke janamAM eka masta kavi mehanavijaya thaI gayA che. emaNe AdIzvara bhagavAnanA stavanamAM AvI vAta karI che. tapAsa karatAM e vAta sAcI mAluma paDI che. "bALapaNe ApaNuM sasanehI" ema kahI emaNe bhagavAnane ghaNAM elaMbhA-Thapako ApyA che. mastane temAMthI kAMI mastI thaI AvI jaNAya che.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhavegAro 137 pAmI gayA ane tame rahI gayA tevAta upara majAka karI, ane vaLI pAchA siddhie javAnI tajavIja karI che? A tamArA Dhaga zA che? A te kai rIta che? A te kaiM mAgavAnI paddhati che? kema khelatA nathI ? aMdarathI javAba maLyo kema ? Aja sudhI "tuM--tAM" thI vAta karatA hatA te Aje mAna ApI " tame " kema kahevA mAMDayuM ? mArI nAnapaNanI gAchI yAda na AvI ? are! huM te| bhagavAna sAthe harelA, kalA, bhaTakele. ame eka bhANAmAM jamatAM, sAthe nAstApANI letA, ane eka vAra tA moTA yuddhamAM paNa UtarelA, amane mAnasanmAna sAthe maLatA, ame bhAre tAphAna macAvatA, paNu e dareka vakhate amArA tAAnamAM paNa enA nakhara pahele ! pachI ame jarA dUra thai gayA, chUTA paDI gayA. e tA ardhA-pANA kALacakranI ja vAta che. huM hatA tyAM rahI gayA ane e te sAtamA AsamAnathI paNa upara cAlyA gayA! are ene teA amArI dhamAlA, mazkarIe ane ArAme cAda paNa AvatA nathI. tyAre pUrva sneha visarI janArane zuM ATale Thapako paNa na apAya ? eTalI vAtanI yAdI na ApIe te pachI ene zuM ? e te visarI jaze. are! joje tA kharA, ene dhamakAvI, phrAsalAvI, ThapakA ApI, enI jevA thaI jauM chuM ke he ? ApaNA jUnA dostane jarA kAnacapaTI ApIe te emAM vAMdhA nahi. samajye ! have " tame tame " nI vAtA mUkI deje. huM jarA mArA jUnA dostane hAkAro karI AvuM. *
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 sAdhyane mArga (3) e zuM khelyA ? peleA gAMDA jevA mANasa jAya che te kharA samajI che, mumukSu che, UDA che. are! paNa e te kAinI paravA karatA nathI ane darakAra paNa karatA nathI. paDAMnI ane darakAra nathI, khAvA pIvAnI jarUrIAta nathI, AMkhA AkAza tarapha rAkhI bese che ane cAle tyAre nIcI najare cAle che. are! e vAta paNa bhAgye ja kare che ane AkhA vakhata jANe kAMi sUramAM gAtA hAya athavA koI nAda sAMbhaLatA hoya evA dekhAya che, koI enI mazkarI ke prazaMsA kare tenI ene darakAra nathI, kAi ene vaDhe ke name te tarapha e aruci ke prema khatAvatA nathI. A te kAMI mANasa che ke gamAra !! A dazA kharA ceAgInI hAya che. "yuM jANe jaga mAurA, yu' jANe jaga adhe, " A vicitra vAkayamAM enI jIvanakaLAnA saravALA thAya che. duniyA ene khavarA--gAMDA jANe ane e duniyAne aMdha jANe. enA mAhya vartana ke dekhAva parathI dunyavI khyAla dharAvanArA lAkA ene gAMDA jANe. ene kAinI tamA nahi, e tA peAtAnA Atmika khyAlAmAM masta rahe, ene bahAranI ja jALamAM majA na Ave, ane saMsAranA vyavahArAmAM Anada na thAya. eTale duniyA ?? * kahe che ke A vicitra vAyaracanA mATe javAbadAra eka bhaMgaDabhUta jevA lAgatA cAgI cidAnaMdajI che. enuM nAma kapUravijaya hatuM ane AvA apUrva anubhavanAM vAyeA lakhyAM tyAre temanuM vaya mAtra cAvIza-pacIza varSInu hatu. e mAtra eka pAtra (kaceALu) rAkhatA ane bahu alpa AhAra e cAra divase vagara svAde karatA. emanI jIvanazreNInI aneka daMtakathA bhAvanagaramAM cAle che. vikramanI vIsamI sadInI zarUAtamAM temane jIvanakALa hatA. temanI mastImAM vilakSaNatA dekhAya che te temanA vilAsa ja hatA.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhavegAro 139 ane gAMDA jevA gaNe. e vicAra kare ke saMsArIe bicArA asthirane sthira mAnI tenI pachavADe doDe che, anityamAM nityatyanuM ArepaNa kare che, nAzava'tane zAzvata mAne che ane paravastu tarapha doDe che. viveka najare e sava adha che. A pramANe gAMDA jevA lAgatA ceAgI, aghaDam bhUta jevA lAgatA verAgI, ThekANA vagara pharatA AtmazeAdhamAM nIkaLelA musAphara saMsArIne hAsyanuM sthAna thaI paDe che, tyAre enA vizALa maneArAjyamAM e cAre tarapha AkAza sAthe mAcakA bharAtA jue che, paDachAyA para prANa patharAtAM jue che, zUnya upara vagara pAyAnAM makAnA UbhA karAtAM joi hase che. ene kuzaLatAmAM adheAgamana dekhAya che, vyavahAradakSatAmAM bhAra jaNAya che, rasakaLAmAM jhAMjhavAnAM jaLa dekhAya che ane doDAdoDImAM pramAda khAya che. duniyAnI dRSTi ane ceAgInI dRSTinI vacce rahelA aMtaranuM jyAre samanvaya karatAM AvaDe, samajaNapUrvaka enA grAhya bheda sakriyarUpe AdarAya tyAre khAvarApaNAmAM labdhalakSatA ane adhapaNAmAM nIcagAmitva sAMpaDe, paNa e tA khAjI hAya seA pAve, AkI tA vAtA che! * * * ( 4 ) jIvanamAM jyAre jyAre AvA paraspara virudhdha dharmAnuM saghaLu thAya che, tyAre gUMcavaNu tA jarUra thAya che, paNa. emAM gabharAI zuM gayA? evI gUMcavaNu vakhate magajane sthira rAkhI vizeSa dharmane Adara ApavA ane tethI je alpa hAya tene mUkI devA ke mulatavI rAkhavA. enA nirgu ya kema thAya ? tyAM ja ApaNI AMtaravibhUtionI kiMmata che. samAcAra AvyA ke AyudhazALAmAM cakraratna prApta thayuM
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 sAdhyane mArge che. saMpradAya pramANe bhArate tenI pUjA karavI joIe. enA harSa ne pAra nathI. tyAM bIjI ja kSaNe samAcAra AvyA ke pitAzrIne kevaLajJAna thayuM che ane ayodhyAnI bahAra samavasaraNamAM birAje che. pitAzrInI jJAna lamIna mahesUva kare jeIe. caka prathama ke pitAne vaMdana prathama."tAta caka dhUra pUjya, ciMtA eha huIrI "# paNa evI gUMcavaNanA nirNayamAM zrI bharate kalAke lIdhA nahi. aihika pAralaukika sukhane, saMsAra ane tyAgane, paibhava ane vibhUtine, bAhA ane aMtarane hisAba eka kSaNamAM enA manamAM besI gaye. lokettara sukha pAse ene cha khaMDanuM rAjya ghaNuM alapa lAgyuM ane cakane AyudhazALAnI bahAra rahevA daI vaDIla mAtA dAdI marudevAne hAthI para besADI pitA tarapha dharmabuddhie, mAtAmahI taraphanA vAtsalya ane AtmasanmukhatAe e pitAne namavA nIkaLI paDayA. AvA amegha nirNayavALA lehInI nadIo vahevaDAve, chatAM eja bhAvamAM mekSa sAdhI zake ! AvA asAdhAraNa mane baLavALAne Avela cakraratna pAchuM na cAlyuM jAya, sAMpaDela Rddhi dUra khasI na jAya, ISTaprApti alepa na ja thAya ane thaI jAya te enI ene paravA na hoya, emAM aTavAI javAnI ciMtA paNa na hoya, emAM bhUlabhUlAmaNanI AzaMkA na hoya, daDha nirNaya ane avizrAna zAMti sAthe aMtaranI svacchatA kahe che ke A vicitra vAkyaracanAnI javAbadAra vyakti te siddha lekhaka zrImada yazovijayajI upAdhyAya che. dUra eTale prathama.emane chA mahinAthanA stavanamAM laukika rIjha ane kesara rIjha vacce bhAre gulAmaNa karyuM che ane emane nirNaya paNa bahu vicAravA jevo che. A vicAra para mumukSue kAMI neMdha karI hoya ema jaNAya che.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhavadugAra 14: enA aMta:karaNanI pravRttine pramANabhUta karAvavA jeTaluM akakhya cetana tene Ape che. bAhya najare enA nirNayamAM vilakSaNatA lAge che, paNa e enA raMgamAM ja hoya che ane ene samajanAra ene barAbara samaje che. e mAnasika vaigika. dazA prApta karavA prayatna kara. kema Aje ALasa Ave che? sUryodaya thavA AvyuM, vAdaLAM lAla thayAM, te paNa pramAda kema thAya che? zuM kahyuM? kAle rAtre vadhAre jAgyA hatA? zuM kahyuM? kema? are e te jarA nATaka jevA gayA hatA. bhAI! tamAre haju nATaka jovAM bAkI rahyAM che? A tame savArathI rAta sudhI juo cho temAM nATaka sivAya bIjuM zuM juo cho? A meharAjAnA vilAso ane jIvanamAM gamanAgamanamAM tamane nATaka sivAya bIjuM zuM dekhAya che? zuM kahyuM? emAM kalpanAnA uchALA nathI, dila uzkeranArA banAve nathI, kaLAvidhAna ke abhinaya nathI. bhUlyA ! nATakamAM kalpanA ke uzkeraNuM, abhinaya ke kaLA tamArA dararAjanA banAnAM ja Ave che. emAM na bane tevI vAta AvI zakatI nathI. kharI majA jovI hoya te duniyAmAM ja juo. tame AMkho UghADI rAkhI cAlazo to dareka pagale tame nATaka ja jaze ane emAM UMDA Utaraze te te tamArI majAne pAra nahi Ave. emAM aMtaraMga rAjyanAM nATake te bhAre bhavya che, ajaba che, kaLAvidhAnathI paNa unnata che ane e uparAMta tame je divya nATaka (Divina Comedia) tyAM
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 sAdhyane mArga joze. e kRtrima nATayabhUmi upara kadI nahi jue. ane tamArA prakhara vicAraka divya jJAnIe zuM kahI gayA che? eka samaya mAtra paNa pramAda na karavA ane tame te kRtrima -cALAcasakA jovAmAM kalAkeA gALI nAkhyA !tamane e pAlave ? ghaNI nAnI jiMdagI, temAM AkarA jIvanakalaha, temAM tamArI hajI thatI jatI sanmukhatA, tevAmAM kalAkAnA kalAke Ama pheMkI do e pAlave e te jene hisAba lakhavavA hAya tenA bhAgyamAM hAya! tamAre te zIghra doDI jai A bhUlabhUlAmaNImAMthI bahAra nIkaLI javuM che, teA sAvadhAna ! AvA samayanA geraupayAga have karatA nahi. zuM kahyuM ? enAthI pravRttinA pheraphAra ( change ) thAya che? are! ceInja tA dhArA te kAryamAM mana parAvA eTale thAya ja che. jarA anubhavajo. joze ke tamArI pratyeka kriyA e ceinja ( pheraphAra -anyatra maneAgamana ) ja che. anubhavathI tamArA ke AjIAjInA koI paNa prasaMgamAMthI tame e sthiti anubhavI zakaze.. khyAlamAM rAkhajo ke * eka samaya mAtra paNa pramAda karavA nahi. pramAda zuM che te samajo ane na samajAya tA samajanAra pAsethI samajI lejo. AveA avasara pharIne maLanAra nathI ane gayelI taka phrI sAMpaDanAra nathI. sAvadhAna !!! * * * * [ 6 ] Aje eka bhAre dazya joyu. vAta taddana vilakSaNa che, paNa e khAsa vicAravA jevI che. Aje mAkSa javAnAM gADAM adhAtAM hatAM. eka moTA zeThe AvI caDayA! emane khabara paDI ke Aja meAkSanAM gADAM baMdhAya che. ahu rAjI thayA.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhaveAre 143 " gADAvALAne kahe bhAI zuM lezeA ? ' gADAvALA kahe- rUA. 225. ' zeTha kahe- are ! eTalA badhA rUpiyA te hAya ! je levuM hAya te kaheAne !' rdeza paMdara miniTa raMgajhaga cAlI ane zeTha cIDAI gayA. azakaya lAge tevI vAta che, paNa emAM zeThanA dhanamADa kharekhara jovA jevA che. A jIvane dhana para mAha eTaleA che ke meAkSamAM javAnAM gADAM adhAtAM hAya te paNa e bhADu parade !! tame haseA che ! dararAja meAkSanAM gADAM baMdhAya che, paNa A prANI kadI mhAMmAgyA dAma ApI gADAMmAM besatA nathI. pariNAme enA sAdo sudharatA nathI ane kadAca ragajhagamAM sudhare te cAlate gADe gADAvALA sAthe kajIe thAya che, gADAvALAne TharAva pramANe e cArA ke jamaNu raste Apata nathI, ane aMte enA saMgha siddhavaDa kadI pahoMcatA nathI. koine tame meAkSanAM gADAMnAM bhAva paraThatA nahi joyA hAya, paNa darAja seMkaDo leAkeA, tame pAte paNa, ema ja karI che! kema cAMkayA ? kharAkhara vicArajo. koI paNa meAkSa mATe mAnI lIdhelI kriyAmAM savAkhaseA mAge, tyAM 250nu ahIsA ApyA? mArI zakti nathI ! are! e zuM melyA vAvIne bhujI nAMkhavAnA dhaMdhA karyA ane pachI vaLI mekSa levu che.? e te zuM baccAMnAM khela che? jarA upara nIce ane AgaLa pAchaLa jue. kayAM sudhI A AtmavAMcanA calAvaze ? tyAM teA seA maNa ghInA dIvA khaLe che. aMdara aMdhAruM nathI. AMkha cALe nahi. hu ahu vicAravAnu che. ekaDA kayAM sudhI chuTayA karazA ! cAle ! AvA mArI sAthe. dara AvA. tyAMthI tamane rastA dekhAze. e te vIranA mA che. emAM bhAva paraDavAnA hAya nahi. mAkSane ALakhA,
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge cAlatI gADIe beso, hoM mAMgyA dAma Ape, vicAro ke tame mAne che te mekSamAM gayA to A sarva te ahIM rahevAnuM che. tyAM gADAmAM besIne javAya che ke vimAnamAM besI javAya che te vicAre. tamArI A dazA hoya! banI gayA! sajajaDa banI gayA ! have te pote thAo ! pitAne oLakhe ne potAmAM pese. samayane mAthe javAbadArI mUkavI e te ApaNuM cekhI nabaLAI che. jyAre ApaNuM utthAna thAya. tyAre samaya kAMI naDatuM nathI. zuM kahe che? A pAMca Are che? huMDAavasarpiNI kALa che? are bhAI! e zuM namAlI vAta kare che? zuM bIjA uttama kALamAM badhA mekSe ja gayA hatA? are! temAM te sAtamI narake janArA paNa hatA. AvA zunya vicAra na kara, bahAdura thA, UTha, keDa bAMdha ane raNujaMga macAva!! tAre te eTaluM vicAravuM ke mAre mATe te susamA kALa karatAM paNa A puNya samaya khare hAtha Avyo che. je kALe AtmAnuM utthAna thAya te kALa tene mATe sAre che. tArA hAthamAM A avasara kadI AvyA nathI. tuM susamA kALamAM paNa jamyo nahote ema dhArIza nahi. tyAM paNa teM jarUra A jaina zAsanaprApti karI haze. tAre mATe A dhanya samaya bIjo keI nathI. daravAjA AgaLa jaI Ubho raheje, pachI bAraNuM khakhaDAvaje ane te UghaDe ke tarata ja aMdara dAkhala thaI jaje. mATe zuM? basa, UTha ane kAme lAgI jA. vicAraje ke gaye vakhata kadI pAche AvavAne nathI ja. che. dha. pra. pu. 43. pR. 335 } saM. 1984
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhavo* [12] sAcA jozI eka divasa amArA gAmamAM eka sAcA jezI AvyA. emaNe bhUtakALanI vAta eTalI sAcI ane spaSTa karavA mAMDI ke keTalAka lekenI gupta vAta je teo pote ja mAtra jANatA hatA te paNa jezI mahArAje kahI dIdhI; eTale lekene tenA para vizvAsa beThe. bhaviSyanI vAtamAM keTalAkane kahyuM ke tenuM cha mAsamAM ja maraNa thavAnuM che, keIne ATha mAsa kahA ane keIne eka varSa kahyuM. evuM jenuM bhaviSya bhAkhyuM tenI bhAre apadezA thaI. emAMnA eke te dezaparadeza melAM (maraNasamAcAranA patro lakhyAM ane ke maraNa pachI dilagIrI batAvavA (kANe) Ave tene badale prathamathI ja AvI kharakhare karavA lAgyA ane e rIte kula cha mAsa raDAroLamAM ja gayA. bIjAne chokarInA lagna karI nAkhavA hatA te kAma eNe UMce mane patAvI dIdhuM ane pite maraNanI rAha joI beThe. trIjAne ugharANI ghaNI hatI te vasula karavAnI tAlAvelI lAgI ane gAmegAma bhaTakI eNe eka mumukSunI rAjanizimAMthI lakhI lIdhela che. ema jaNAya che ke A pratyeka anubhavanI pachavADe ke mahAna satya che, paNa te mumukSue lakhyuM jaNAtuM nathI. vAMcanArane lAbha thAya tevuM jANuM jevuM maLyuM tevuM prakaTa karI nAkhyuM che. enI vilakSaNatA vicAraNIya che, ema uddaghrata karanArane ghaNuM lAgyuM che. 10.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 sAdhyane mAge nANAM ekaThAM karyAM. ekane vyAdhi thayA hatA, tenI davA keI niSNAta vaidya mAraphata cAlatI hatI, te teNe baMdha karI dIdhI, ane te te ciMtA temaja gamagInImAM paDI jaI keInI sAthe vAta paNa kare nahi, bele paNa nahi ane sukAto jAya. evI sthitimAM-maraNanI ciMtAmAM rIbAI--rIbAIne eNe pitAne cha ATha mAsane samaya kADhaye. ekaMdare AkhA gAmamAM kaI pitAnI, koI pitAnA najIkanA sagAnI, keI mitranI ane kaI snehInA maraNanI ciMtAmAM paDI gayA. AkhA zaheramAM maraNanI ja vAte cAlavA lAgI. amArA gAmanI evI vicitra dazA thaI paDI ke enI glAnine khyAla Apa muzkela che. keInA mukha para AnaMda ullAsanAM darzana ja na thAya evI dazA cAre tarapha meM najare joI hatI. pachI e sAcA zI alepa thaI gayA tyAre lekanA jIvamAM kAMI hoza AvyA. (2) eka varSanuM rAjya amArA gAmanA rAjAne vicAra thaye ke-gAmamAMthI - 1 A saMbaMdhamAM kavi dalapatarAme "daivajJa darpaNa" nAmanI buka lakhI che te. khAsa vAMcavA lAyaka che. temAM jUThA jevI ne sAcA jozInA che vibhAga ApI siddha karyuM che ke, "A duniyAmAM cA jolInI jANa nathI, ethI lAbhane badale hAni thavAne sabhava che. taMtrI 2 sUcita-upamitibhava prapaMcA kathA, prastAva cho, pa puru caritra vibhAga.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhave 147 kaI kaI vyaktine pasaMda karI eka eka varSa tene rAjya che. 1 1," karavA devuM ane pachI tenuM pariNAma vicAravuM" e vakhate lekaniyukta saMsthA hatI nahi, tethI e vicAra thaye haze ema huM dhAruM chuM. pachI eka vyaktine rAjya ApyuM, eTale eNe eka varSa sAruM sAruM khAdhA karyuM. e khUba akarAMtIo thaIne khAya ane vamana kare. bIje varSe bIjAne rAjya ApyuM, eTale eNe AkhuM varSa dArU pIvAmAM ane nizAmAM cakacara thavAmAM gALyuM. trIjAe gAmamAMthI sArI sArI strIone lalacAvI tenI sAthe viSayabhaMga karyo. cothAe potAnA zatruone vINI vINI keTalAkane pAra karyA ane keTalAkane phAMsIe caDhAvI dIdhA, paNa temAM teno gunho zuM che tenI tapAsa karavAnI darakAra paNa karI nahi. eke gAyakenI TeLIo ekaThI karI gAna karAvyA, nAca nacAvyA, ane sajA karAvyA. eke zikAra karavAmAM meja mANI, jaMgalamAM janAvanI doDAdoDI karAvI, trAsa ApyA ane kaikanAM prANa lIdhAM. eke janAvarene saMgraha karI tenAM pAMjarAM karAvyAM ane temAM temane pUravAmAM meja mANuM. eke nagara bahAra krIDA karAvavAmAM, garabA gavarAvavAmAM ane strIo sAthe vAta karavAmAM ane temanI vAto jhIlavAmAM rasa lIdhe. eke potAnI birUdAvaLI bolAvavA mATe cAraNe rokyA ane temanI pAse pitAnI sAcI beTI stuti gavarAvavAmAM AnaMda mAnya. eke jAtajAtanAM attare ane khaza ekaThI karavAmAM ane tene dhrANusvAda karavAmAM vakhata gALyo. AvI rIte daza vyakitane daza varSa rAjya ApyuM ane pariNAma joyuM. pratyekane varSa Akhare kahyuM
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 sAdhyane mAge ,, ke vatsa ! tane rAjya karatAM AvaDyuM nahi. " paraMtu pratyeke A vAta gupta rAkhI. koI rAjyanA aMdaranA kharA kArya mAM Utaryo nahi, kAie rAjya sthAna kayuM che? ane kyAM che? tenI tapAsa paNa karI nahi ane kAI paNa rAjAnA Azaya samajyA nahi. emane kharI rAjya sattAnA khyAla Avye nahi. eka varSa jeTalA samayamAM zuM zuM thai zake? tenA vicAra zarUAtamAM AvyA nahi ane varSanA samaya pUro thatAM jyAre mahArAjAdhirAje upara pramANe TIkA karI tyAre ja cAMkayA ane pAchA AvyA hatA tevA peAtAnA asala sthAnamAM athavA tethI paNa nIcA sthAnamAM gapacapa pahoMcI gayA. ( durgatie gayA. ) * ( 3 ) devatAnA chellA cha * * mAsa ka Aje eka devatAnI kRpAthI khIje devaleAke gayA. tyAMnI lIleAtarI ane prakAza jotAM jotAM AgaLa cAlyeA. jamInanA svayaM prakAza, cAre tarapha khIlelI vanarAjI, vRkSAnI ghaTAmAMthI AvatA mada mada ane suga MdhI pavana, kAi jagyAe nATakA cAle che, kAI jagyAe khelA cAle che, kAI jagyAe devA pItAMbara vastro paherI nAcI rahyA che, kArya amRtapAna karI rahyA che, koI jaLakrIDA kare che, koi pataMga cagAve che, ane kAI nhAya che, gAya che, nAce che, hure che, kUde che, DhADe che, ese che vigere. tyAM kAinA paNa mukha para du:kha, glAni x sUcita--eka pUrva kthAmAMthI. devagatimAM ajJAnane aMge A sthiti . chellA cha mAsamAM vilAsamAM jIvana gALanAranI thAya che, ema temAM jaNAvyuM che,
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhave 149 ke citA dekhAtI ja nahAtI. tevAmAM tyAM jhADane Teko ApI beThela ane mukha para zyAma gaMbhIratA, gaLAmAMthI ni:zvAsanA avAja ane vAtAvaraNamAM dilagIrI-AvI sthitimAM AvI paDela eka deva jovAmAM AvyA. enA pItAMbara vajra upara paherelI mALA karamAtI jatI hatI, e mAthA pachADatA hatA, raDatA hatA, enA zarIramAMthI ati du:khanI jvALA nIkaLatI hatI, e ene trAsa ApI rahI hatI. enI mALA kema karamAvA mAMDI ane ene zuM du:kha hatu te kAMI mane samajAyuM nahi. cetaraphanA AnaMdI vAtAvaraNu, nATaka, dhamAla, krIDA ane nAceA vacce A virodhIbhAva mArA samajavAmAM na AvyeA. e UDIne bAjumAM cAlatu nATaka jovA paNa jatA na hatA ane e te raDAroLa ja karatA hatA, temaja hIbakA bharI bharIne sukhI vAtAvaraNane du:khI anAvatA hatA. enI pAse jarA UbhA rahI joyu, paNa enuM du:kha ane enA kaLATa joyAM jAya tevAM naheAtAM. cAre taraphanA sukhanI vacce e du:khI taraph karuNA AvI ane sukhanAM sAdhanAe mArA mana para je asara karI hatI te karatAM paNa enuM du:kha joI mane vadhAre asara thai. enAM du:khanu kAraNu kahe tevA kAI tyAM na hatA. sarva potapAtAnA ezaArAmamAM paDayA hatA. pariNAme pUchatAM ane tapAsa karatAM jaNAyuM ke- e devanI tyAMthI cyavavAnI sthiti najIka AvI hatI, tethI e A ardhuM sukha ekadama tajavuM paDaze tene mATe du:khI thatA hatA ane AkhA bhavamA kaMi sukRta karyuM nahi, tene mATe pazcAttApa karatA hatA." * * * *
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 sAdhyane mAge | [4] mohanA uchALA eka DesIne ekanI eka dIkarI hatI. e dIkarIne kSayaregane vyAdhi lAgu paDa hato. enuM zarIra dararoja ghasAvA lAgyuM, dhIme dhIme ene khorAka ghaTate gaye ane zarIranuM vajana paNa ghaTatuM cAlyuM. DesI sUryadevanI upAsanA karatI hatI. savAre sUryane artha ApI, tenI sAme UbhI rahI, dararoja prArthanA kare ke-"dIkarIne bhagavAna bacAvI le, ane tene badale pitAne upADI le." putrI premane laIne tenI A prArthanA kharI hatI ke mehanA cALA hatA te samajAtuM nahi. ema karatAM be mAsa cAlyA gayA. chokarInuM zarIra vadhAre dubaLa thatuM cAlyuM. vaidyoe tene mATe AzA mUkI dIdhI. zarIramAM vyAdhi cotarapha prasarI jAya ane kalevara vyAdhithI gherAI jAya tyAre gaMgAjaLa auSadha ane nArAyaNa ja vaidya thAya e sUtra tyAM mAnya thayuM. paNa DozI te dararoja savAre niyamasara sUryanI prArthanA upara jaNAvyuM te rIte karyA ja karatI. eka divasa prabhAtamAM te DesInA pADozInA gharamAM bheMsa pesI gaI. eNe jaIne ghauMnA leTanA geLAmAM mAthuM mAryuM, mAthuM pesI gayuM paNa nIkaLI zakayuM nahi eTale geLe halAvatAM athaDAvatAM phUTI gayo ane geLAnI hAMsaDI sameta bheMsa bhaDakIne deDI. bheMsane dekhAva bahAmaNe hate. bheMsa gaLAmAM geLAnI uparanI ThIba sAthe deDatI pelI DezI tarapha AvI. sUcita-eka sAMbhaLela lokakathA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhavo muuunnnnnnnnnnnnnn te vakhate DezInI prArthanA pUrI thaI hatI. DozIne lAgyuM ke jama Ave. bheMsanA jevA ja dekhAvanI "yama"nI kalpanA hoya che, eTale hAtha lAMbA karI, ADA dharI UMcethI bolI gaI. "are! mArI dIkarI te aMdara khATalAmAM sUtI che, aMdara jAo, aMdara jAo." ADA hAtha devAthI bheMsa te bIjI bAju cAtarI gaI ane prArthanAne bharama phUTI gaye. vIra prabhu Ave te. Aje svama AvyuM ke zrI vIra paramAtmA pRthvI para padhAryA che. temaNe eka devaduSya-sAduM vastra dhAraNa karyuM hatuM, teonI UMcAI ApaNAthI lagabhaga bamaNI hatI, teonuM teja ajaba hatuM. zuddha-spaSTa samajAya tevI bhASAmAM teo vAta karatA hatA. emane prathama keTalAMka vetAMbara bhAIo maLyA. temaNe joyuM ke prabhune mAthe mugaTa nathI, AMkha para kRtrima Akho caDhAvI nathI, aMge cAMDalA nathI, keDamAM kaMdare nathI, eTale emaNe te bhagavAnane namavAnI paNa nA pADI, sAMbhaLavAnI paNa nA pADI. digambare pAse gayA te temanA zarIra para devadUSya vastra joI temaNe temanI sAmuM jovAnI paNa nA pADI. sthAnakvAsI bhAIo pAse gayA to jIvatI mUrtinI AvazyakatA vicArI temaNe paNa kaMI keTuM ApyuM nahi. tyArapachI bhagavAne aSTa mahAprAtihArya sahita samavasaraNanI aMdara besI dezanA devA mAMDI. deve AvyA, manuSya AvyA, paNa emAM eka paNa
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ vvvvvvvvv V '^^ws 15ra sAdhyane mAge jaina maLe nahi. eka saMpradAye vadhe kADhyo ke samavasaraNamAM kule pAtharyA che te para paga kema devAya? eka kahe ke bhagavAna IriyAvahi paDikkamatA nathI ane A badhI dhamAla zenI kare che? eka kahe ke zAstramAM bhagavAnane caturmukha kahyA che ane ahIM te eka ja mukha dekhAya che, tethI AmAM kAMI mAyAvIpaNuM hovuM joIe. bhagavAnane te A sarva carcA upara upekSA hatI. temaNe te yAdvAdanAM sUtra ane vastusvabhAva para temaja naya ane karmano siddhAMta para khUba vivecana karyuM ane AtmasanmukhatAmAM dhyAnayoganI viziSTatA batAvI. emane sAMbhaLanArA chakka thaI gayA, paNa emAM eka paNa jaina jovAmAM AvyuM nahi. bhagavAnane ene khulAso pUchavA jato hato tevAmAM te AMkha UghaDI gaI. vicAra zuM karuM? mAruM kapALa eka havelImAMthI mathurAne be miSTAnna khAI dararoja agiyAra vAge savAre bahAra nIkaLe. bahAra eka masta sapheda gedha pharate hoya ke beThA hoya tene e dararoja mahAlate jue. enuM svaccha hRSTapuSTa rUnI puNI jevuM zarIra jotAM bAjIne dararoja enA para vArI karavAnuM mana thaI Ave. ema cha mAsa sudhI e dararoja agiyAra vAge khAIpIne bahAra nIkaLe ane ene ekane eka ja vicAra AvyA kare ane vaLI pAcho nirNaya karyA vagara e cAlyo jAya. cha mAsa pachI bIjI eka divasa khUba khAIpIne havelImAMthI
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 vilakSaNa anubhavo bahAra AvyA ane divasanA vicArane amala karyo. eNe te mastAna mahAjanIA gedhA para svArI karI. jevI svArI karI te ja pele mastAna gedho cama, ceka ane deDyo. banne mastAna hatA, paNa pacAseka DagalAM godha de, tyAM cobAjIe samatolapaNuM khoI nAkhyuM ane pote jAte jamIna para TaTakAyA. enI dhotalI godhAnA pagamAM bharANuM ane pote pacIseka phiTa kheMcAyA, aba lehIluhANa thayA, zarIre ujharaDA paNa khUba paDyA ane pADAnA be traNa pAdu paNa vAMsA para paDyA paraMtu nazIbajoge jIvatA rahyA. lokee hAtha ApI UThADyA ane kahyuM: "are bhAI! jarA vicAra te kare hate? AvA mastAna para kayAM beThA? e te AMkela sAMDha che, maphatanuM khAya che ane mahAle che! tamAre jarA vicAra te kare hato !!" pelA bAjI javAbamAM kahe che: "vicAra zuM karuM? mAruM kapALa!! cha cha mAsa sudhI vicAra karyA pachI enA para beThe ane tame vicAra kare, vicAra kare, ema kahe che? AthI te vadhAre vicAra kevoka thatuM haze ?" cha-cha mAsa sudhI vicAra karI, evI dIdhuM vicAraNAne pariNAme gadhA para svArI karanAra bAjInA jevA viziSTa vicArakone A anubhava saprema arpaNa !! (7) sukhanAM khyAlI keDa sAcI banelI, najare joyelI ane pitAne kAne sAM
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mANeka bhaLelI vArtA che. eka ati dhanADhaya zeThanI pAse zerasaTTAmAM eka karoDa rUpiyA thayA hatA. e bajAramAM kharIdavA nIkaLe te bajAramAM te jenI kharIdI kare te jAtanA zeranA daramAM so so rUpiyA vadhI jatA, e vecavA nIkaLe te tene bajAra sArI rIte besI jato. e zera bajArane rAjA hate.. eNe taddana garIbAImAMthI saTTo karIne kareDa uparAMta rUpiyA ekaThA karyA hatA. e rolsaroIsa meTaramAM pharatA hatA. emanA vaparAzanA baMgalAnI mAgaNI vIza lAkhe thatI hatI. emaNe jAte kahelI A vArtA che ane taddana sAcI che - "bhAI tame mane sukhI kahe che? mahine se rUpiyA kamAtuM hatuM ane daza rUpiyAnI khelamAM rahI sAMje mArI patnI ane be putro sAthe pharavA jato hato ane koI vAra nATakasinemA jevA jatA hatA tyAre je AnaMda ane sukha hatAM temAMnuM atyAre kaI nathI. te vakhate dararoja ATha klAka zAMtithI UMghato hate, atyAre rAtrinA traNa vAgyA sudhI meTA chatrIpalaMgamAM pAsAM jamaNuDAbAM badaluM chuM, strIne pradarane vyAdhi che, chokarAnI sAthe vAta karavAnI kudasada nathI, eTale eka vaMThI gaye che, ane bIjo maravA vAMke jIve che ghare jauM tyAre zeranI vAte, rAtre agiyAra vAgyA sudhI dalAlene avarajavara ane uparAuparI Telane ane rAtramAM zeranI uthalapAthala sAthenI taMdrA, laDAInA bhaNakArA ane harIpha vepArInI ramate kaI divasa strI sAthe jamyo nathI ke nirAMte. vAta paNa karI nathI. ravivAra jevI cIja nathI ane sinemAmAM javA kurasada nathI. pUjA karavA parANe cAra miniTa besuM chuM tyAre zeranI tejI maMdInA pAsA manamAM Ave che ane mALAne
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhavA 15ma pArA paTapaTa paDI jAya che. kaLAnI ke premanI daSTie jIvana zuSka thaI gayu che ane A upAdhimAMthI nIkaLavAnA mArga zodhatAM temAM vadhAre vadhAre aTavAtA ane gucavAtA jauM chuM. baMgalAnA suMdara khagIcAmAM pharavAne vakhata nathI ane ArAmakhurasI para paDavAnI phurasada nathI. jJAna vadhAravA mATe gharamAM sArA pustakasaMgraha karyo che tenI cAvI be varSathI khAvAI gaI che. DeIlI pepara (dainikapatra) thI prAta:smaraNa thAya che ane sUtAM sudhI ghaMTaDIo (phezananI) vAgyA kare che. AnuM nAma jIvanasukha kahevAtu hAya tA tame jANe ! mArA hRdayamAM zAMti, vicAra ke sthiratAnu nAma nathI ! ?? A kabUlatA mugdhacitte dhyAnapUrvaka sAMbhaLyA karI. sukha kayAM che ? kAne maLe ? kayAMthI maLe? te upara tyArapachI aneka vicAra AvyA. * * bhalA mArA ThaMDaNapAla sane 1918nI vArtA che. Aje daza varSa thayA. eka vakhata eksimAM beThA hatA tyAM e mitrA AvyA. e vacce nIcenI vAta thai, hRdayamAM e noMdhAI gaI che. eka mitra pAMcaseAnA mAsika pagAradAra hatA, trIjo kApaDa bajA- ranA moTA vepArI hatA. * vepArI:--bhAi hamaNAM amArI bajAramAM tA bhAre majA che. darAja be hajAra kamAI sAMje ghera AvIe chIe.' amaladAra:--te kevI rIte ?? vepArI:--dalAla dukAne AvI pAMcaseA gAMsaDI vecI
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArge -jAya ane sAthe be Ane naphe vecavAnA sodAmAM sahI lete. jAya. mAla le nahi, deve nahi ane khAlI sahI karavAnA hajAra paMdarase dararoja maLe che. AnA lIdhA ane Ane dIdhA !" - amaladAra:-atyAre tamane e vepAra keNuM karAve che ?' vepArI:-"dalAle ! are atyAre bajAramAM be hajAra dalAle che. vepArIo karatAM paNa enI saMkhyA vadhAre meTI che. A tamAre pagAra te huM be miniTamAM ragAvI zakuM. A amArI bajAramAM." amaladAra:-"A mAre ThaMThaNapALa sAre che. amane lAkha maLavAnA nathI ane lakhesarI thavAnA nathI. te paNa vicArIne karaje !" vepArI:-"are tamArAthI vepAra bane ja nahi ! ane (mane batAvIne) A bhAI beThA beThA be rUpiyAne kAgaLa lakhe che ane be rUpiyAne vece che-emAM te zuM vaLe ? bApadAdAno vepAra mUkIne A kayA ravADe caDI gayA?" amaladAra:-"amane amArI sthitimAM sukha che, rAtre nirAMte ATha kalAka UMgha Ave che ane khUba kakaDIne bhUkha lAge che eTale AnaMda che. tuM saMbhALaje." * Ane javAba amaladArane maLe te lakhavA jevuM nathI, emAM vyApArInuM sAhasa ane abhimAna, nekarIAta varga para tucchatA ane vakIla tarapha dhikkAra hatA. pachI te sapTe mbara 1918mAM sarakAre ekasesa prekaTa TekSa nAkhe, suparaTela nAkhe, divALIe kAcI suleha (AmITIsa) jAhera thaI ane cakkara evuM pharyuM ke naphAnAM svamAM alepa thaI
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakSaNa anubhavA 157: gayAM, nukasAnInA kSaya lAgyA, vyApArInuM magaja narama paDI gayuM, abhimAna esarI gayAM ane asalanI pUMjI hatI te paNa khalAsa thaI gaI, te peDhI nAphAtI thaI gaI, AmarU dhULadhANI thaI gaI ane Akhare gAMDA thaI te vyApArI paisAnI hAyamAM khalAsa thai gayA. pelA amaladAranA pagAra hAla sAtaze. upara che ane e rUpiyAnA kAgaLa vAMcanAralakhanAra hajI ema ne ema kAgaLA lakhI vAMcI AnaMda kare che. AvA prakAranAM jarA pheraphAra sAthe chelrA daza varSamAM eTalAM anubhavA thayA che ke ene mATe to koI paNa vicArake pAtAnI jAtane ke AjubAjunA vAtAvaraNane jarA jovA jevuM che ke yAda karavA jevuM ja che. AkhI jiMdagImAM na jovAya teTalA AvA prakAranA anubhava 1914 thI thai gayA che. jarA smRtine teja karavAthI aneka dAkhalAo pratyeka vicAraka yAda karI zake evuM hAvAthI tevI saMkhyAmAM vadhArA karavAnI AvazyaktA jaNAtI nathI. } che. dha. pra. pu. pR. 376 43. sa. 1994
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI bIjI ghaDI* (13) * Aje saMta mAre maMdire AvI caDhayA. ame havelInA cethA mALa upara beThA. svAgatanA prAstAvika upacAranA cAlu eka be praznottare pachI amArI vacce nIce pramANe vAtAlApa thaye. saMta Aje kAMI AnaMdamAM dekhAo che ? mumukSu-kAMI khAsa nahi. sAmAnya rIte majA che." saMta -"Aje savAre zuM vicAra karyo? mumukSu-kAMI khAsa vicAra karyo nathI. sAmAnya nitya karma karyuM? saMta-tyAre kAle rAtre sUtI vakhate kAMI ne anubhava karyo ? mumukSaka-sUtI vakhate sahaja paramAtmAnA nAmanuM smaraNa karyuM ane UMgha AvI gaI. saMta - kAMI bhAsa thayo? kaI ciMtA thaI? kAMI kAMI vicAraNA cAlI ? - mumukSu -kAMI khAsa thayuM nathI. sAmAnya rIte vicAra thayA kare che te thayA. keI na anubhava thayo hoya evuM smaraNamAM nathI." saMtaH-gaI kAle lakSmI keTalI prApta karI mumukSu-kAle vyApAramAM ThIka pedA karyuM. Apane * eka mumukSunI rojanizimAMthI tAravela.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMtasamAgamanI bIjI ghaDI 158 e prazna pUchatAM joI navAI lAge che." saMtaH-"navAI turatamAM dUra thaze. sUtI vakhate e bAbata yAda AvI hatI ? mumukSu -hA, ane tethI AnaMda paNa paLamAtra thaela." saMtA-bIjI kAMI vicAraNA thaI hatI?" mumukSa:-"khAsa koI yAda nathI. Aje AvA savAla kema pUche che? kAMI tattvajJAnanI vAtane badale aMgata vAta kema?" - saMta--"Aje emAM ja rasa paDato dekhAya che. mArA praznano te javAba Ape nathI. mAre prazna hato ke gaI kAle lakSamI keTalI prApta karI? eno javAba nathI ma." - mumukSa:javAba te sAheba! apAI gayo. Apa kema Aje astavyasta bele che ?" - saMtaH--javAba nathI maje. tArA jevA jijJAsu lakSmIne oLakhI zakyA nathI-emAM ja camatkAra lAge che. jarA vicAra karIne javAba Apa." mumukSu - Apa zuM kahe che? lakSmIne huM oLakhI zakyo nathI? are! sAheba! tyAre Apano prazna Atmika lakSamIne aMge hatuM ema kahene!" saMtA-parabhAvane bhajanArA evA Akhare ahIM mUkI vAnI cIjonA DhagalAne, tArA je lakSamI mAne ane manAve te to navAI pAra rahe nahi." - mumukSa--paNa sAheba atyAre to enA maMDANa maMDAyA che, cAre tarapha enI vAta thAya che, enA para sAhitya racAyAM
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 sAdhyane mArga che, ene meLavavAnA valakhAmAM jagata doDI rahyuM che. enA tarapha AMkhamI'cAmaNAM kema thai zake ? ' ' sata:sarva prapaMcAne samajavAno yatna karanAra tArA jevA A DhehAdhyAsamAM rAcI rahe ane cAlu pravAhamAM aTavAI jAya tA pachI Azcarya prApta thAya temAM navAI zI ?' mumukSuH-- mane e navAimAM paNa eka navAi lAge che ?' sa'ta:-- eTale tuM zu kahevA mAge che?' mumukSuH-- eTale e ke te vastune para, pArakI, asthira, apasthAyI ane nAzavaMta jANavA chatAM enA para prema thAya che, enI prAptimAM AnaMda thAya che, enA vicAramAM meAja Ave che--e navAI nahi ? ' " sa'ta:-- emAM navAI jevuM kazu nathI. dIkALanA samadhathI evI vAsanA badhAI jAya che ke parabhAva e svabhAva banI jAya che. ane pachI tA kAI vAra vyakata rUpe ane ghaNI vAra na samajAya tevI rIte e asara jamAve che. e sthitithI upara avAya tyAre ja kharA mArga sAMpaDe.' sumukSuH-- ane tema na thAya tyAM sudhI ? ' saMtaH-- badhAM ya phAMphAM, aMdhArAmAM gothAM khAvAnAM ane sukAna vagaranA vahANunI dazAe jIvanakALa pUrA karavAno.' mumukSuH-- tyAre e dazA prApta karavAno kAMi mA atAvazA' ' sata: mArga matAnyA sAMpaDe nahi, e tA a darathI sUjhI Ave tyAre kAragata nIvaDe. ' sumukSuH-- paNa gAthAM khAnArane aMdhArAmAM koI hAtha pakaDI raste lai Ave te mArganI sUjha paDe ne ? '
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI bIjI ghaDI 11 sataH--aMdhArAmAMthI prakAzamAM AvavAnA ane prakAzamAMthI dUra dekhAtAM sAdhyadIpa najIka pahoMcavAnA aneka mArgo che. ' " mumukSuH-- paNa te matAvyA sivAya kema jauM ? emAM kAMI zusa rAkhavA jevI dunyavI vAta che ke mAdarzana karAvatAM paNa ATalA kAca thAya che ? ' saMta:-- e teA UghADI vAta che. emAM gupta rAkhavAnI vAta heAi zake ja nahi. mAtra e batAvyA AvaDe tevA mArgo nathI. aMdarathI vRtti jAgaze eTale svayAgya sAga jaDI Avaze. ' mumukSuH-- icchA thatAM mAga jaDaze ja evI Apane khAtrI che? ' " sataH-- e IcchA karavA pahelAM taiyAra thayelI bhUmikAddhi upara tenA AdhAra che.' mumukSuH-- tA Apa thADA rAjamArgonI te vAta karI. e rIte jijJAsA jAgRta thaze teA pachI mAnI zeSa karI levAmAM Avaze. daramyAna e taraphe prayANu kema karavuM? e tA kaheA. ' eka sataH-- ene javAkha te mArA zarUAtanA praznamAM ja AvI gayA. tane javAba maLI cUkayA che. sumukSuH-- mAruM lakSya rahyuM nathI. ApanA kyA praznamAM e vAta AvI gaI !' * saMtaH--'lakSmIprAptivALA praznamAM ' sumukSuH-- emAM mArganI zeAdhanI vAta kyAM AvI ? 11..
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mA e te eka mAmulI prazna hate. Apa kaMIka spaSTatA kare." - saMta:-" jarA vicAra karaje, vArtAmAM javAba AvI jaze, te tuM pakaDI leje. kAle krodha keTalI vAra karyo? mumukSu-"barAbara dhyAnamAM nathI, paNa aMdarathI krodha e eka vakhata thaI gaye ema yAda Ave che. eka vakhata mArA sipAIe Tebala para kAgaLa nahotA mUkyA tyAre, ane bIjI vAra sAMja meTara vakhatasara AvI nahotI tyAre." saMtara-ThIkayAda rAkhyuM! mAna keTalA vAra thayuM?" mukSa-gaI kAle abhimAna karyuM hoya ema yAda AvatuM nathI." saMtA-barAbara yAda kra. kAle keIne patro lakhyA hatA ?" sumulahAjI, patro te kAle ghaNu lakhyA hatA, paNa temAM mAna karyuM nathI. UlaTuM eka madada karanAre vakhANa lamAM tene jaNAvyuM ke huM evI prazaMsAne pAtra nathI." taH--ema lapaDavAnuM kAraNa zuM?" 9:- kAraNa kAMI nahiM. huM ema mAnuM chuM ke madada karavI e ApaNuM pharaja che. emAM prazaMsA zenI ghaTe?' - saMtA - tArA patrane javAmAM Avaze. evI temAM apekSA hatI.?" -"hAjI! meM vaLatI TapAle keTalAka savAlano javAba maMgAvyo che." saMtA-"tuM prazaMsAne yogya nathI ema teM lakhyuM te javAba maLaze ema te dhAryuM hatuM?" mumukSaka-khAsa nahi, paNa javAba to Avaze."
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI bIjI ghaDI 14 saMtA-"zuM Avaze ema dhArI zakAya.' mumukSu:-e vadhAre prazaMsA lakhaze." bhara-kadAca e tane kubera bhaMDArI ke karNa dAnazvarI sAthe paNa sarakhAve." che. mumukSu banavAjoga che. tethI eAchuM vadhatuM paNa lakhe. saMta-kAMI paNa javAba Avaze ema teM te mudAne aMbe patra lakhkhatI vakhate dhAreluM ?" mumukSu:-"vyavahAramAM AvA javAba Ave che evo mAre anubhava che." saMtaH-tyAre samaja ke te lakhyuM ke tuM pazasAne pAtra nathI eja mAna che." mumukSu -ajaba vAta kare che ! prazaMzAnI nA - pADavI e te mAna hoya?" saMtA-emAM UMDANamAM mAna che, mAnanI lAgaNI che, mAtanI eraNuM che. mAna nathI karavuM ema kahevuM enA garbhamAM mAne che, lakhANI zelI athavA belavAnI rIta uparathI mAnanI hAjarI tusta jaNAI Ave che. - mumukSu -Ape to vakIlanI mAphaka UlaTa tapAsa karavA mAMDI. mane ghaNI navAI lAge che." saMta -"AvI UlaTa tapAsa tuM tArI jAtanI kara." mumukSu -eTale Apa zuM kahevA mAge che.' saMtA-eTale vAta eTalI ja ke tuM tAre guru ane tAre cele-ane banI jAya mumukSu -vaLI UlaTamAMthI gulAmAM kayAM cAlyA, gayA? e te nyAyamaMdiramAMthI upAzraye pahoMcI gayA!"
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 sAdhyane mA sata: tuM bhUle che. tAre tArI jAtane guru celArUpa mAnI UlaTapAlaTa tapAsa karavI paDaze ane tema karIza tyAre pratyeka manovikAra tArA para keTaluM sAmrAjya bAgave che tenI tane khakhara paDaze. emAM te aMtaranAM dvAra khAlavA paDaze. ' sumukSuH-- Apa kayA maneAvikAranI vAta karI rahyA che ? " " ( sata: pratyeka vikAranI. emAM krodha, mada, mAyA, asUyA, rAga, dveSa, kleza, bhaya, rati, zAka game te prakAranI mananI chAyAne aMge tAre AMkaDA bharavA paDaze.' sumukSuH--AMkaDA zemAM bharavAnA ?' sa'ta: Aje krodha keTalI vAra thayA ? abhimAna keTalIvAra thayuM ? rAgadveSa keTalI vAra thayA ? paradrohamAM keTalA taNAyA ? paropakAra keTalA karyAM? khyAti mATe keTaleA ane svAtmasa tASa mATe keTalA ? niSkAmavRttie keTalA ane sakAmavRttie keTalA ? chApAmAM nAma na vAMcI nArAja kema thayA ? TIkA vAMcI laDakI kema UThayA ? aMtarAtmA sAthe keTalI vAra vAtA karI ? ema ja mAyA ane leAla, parigraha ane meha, asUyA irSyA ityAdi seMkaDo bAbatamAM AMkaDA mAMDavA paDaze.' * mumukSuH--emAM lAbha ze ?? sata:--tyAre samajAze ke dhAryuM hatu ke krodha e ja vAra karyo te mAnyatA khATI hatI, abhimAna karyuM ja nathI e mAnyatA khATI hatI. evI bIjI aneka mAnyatAo dUra thaI jaze, ane aMdara doDAdoDI cAle che tyAM koI aniva canIya ekatA Avaze.'
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI bIjI ghaDI -16 mumukSu:-atyAre ekatA nathI? Apa zuM kahevA mAge che te barAbara samajAyuM nahi." - saMtA-"atyAre te kaI vAtamAM ektA nathI. manamAM vicAra jUdA cAle, vacanavyApAra svArthanI najare thAya ane pravRtti judA lakSyane uddezIne thAya, tyAM ekatAne savAla ja kyAM rahe che? bAhA dekhAva, DoLa, dhamAla, prazaMsAnI vRtti ane duniyAmAM DahApaNavALAmAM khapavAnI vRttinI jyAM tIvratA hoya, tyAM mana, vacana ane kAyAnA pegonI ekatAnI vAta paNa karavI ghaTe nahi." - mumukSu - tyAre e ektA zI rIte Ave ? ene kaI mArga batAvo." . saMta ekatA AvavAnA mArganuM nAma AtmanirIkSaNa che. aMtara AtmavRttie manane jarA paNa chetaryA vagara ekAMta sthAnamAM zAMtipUrvaka AtmA sAthe vAta thAya ane pragatinA zuddha AzayathI javAba levAya devAya te cira abhyAse ektAnA mArge caDhAya kharuM." mumukSu:-"A to ghaNuM lAMbI vAta karI ane te paNa mArge caDhavAnA saMbhava pUratI ja. tyAra pachI mArga Ave, pachI rasto dekhAya, pachI e raste calAya ane pachI sAdhyanI dUrathI kaMIka jhAMkhI thAya. ema ja ne?" - saMtaH- "are! sAdhyanI jhAMkhInI vAta ghaNI dUra rahI. ekatAne mArge caDhAya te pachI rastA sUjhI Avaze. paNa tuM dhAre che tema lAMbI vAta nathI. tane haju duniyAne meha ghaNe che ane tAre mArga zedha che. tAre prathama te tArI jAtane pUchavuM joIe ke tAre zuM zreya che ane zuM
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 geya che? e emAM tArI ektA che? " 6 sAdhyane maLe mumukSuH-- hAjI, mAruM zreya mane ghaNuM priya che.' saMta:-- chatAM tuM kharAkhara vicArIza te tane jaNAze ke tAruM zreya kayAM che ? te tuM hajI yathAsthitapaNe samajyA * nathI. eTale ochI samajaNe phAMphAM mAre che. kheAla, tAruM zreya kyAM che? zemAM che ? kema che ? te vicArI tene preya karyuM` che ke cAlu dunyavI yAle levAI jaI parabhAvamAM zreya mAnyuM che? ' mumukSu:--' samA. zreya ane preyano taphAvata rIte kaheA che. zreya priya che e vAta kharI, paNu zreyane ja oLakhIe nahi, te pachI ektA na ja rahI zake.' sa'taH-- ane e ja dheAraNe traNa ceAgamAM paNa ekavA AvI nathI. ' ' mumukSuH-- e paNa bese che, samajAya che, paNa chatAM jyAre duniyAmAM jaie chIe eTale pAchA vAyare caDhI jaie chIe ane pachI te bhASaNA ane stutio, chApAMo ane vAtAmAM cAlu kAMTA upara AvI javAya che.' sata: tyAre e sthitimAMthI jarA paNa UMcA AvavuM nahi ane pragatinI vAtA karavI emAM AtmavacanA thAya che. e sarve paristhitimAMthI khacavAnA rAjamA AtmanirIkSaNa' che.' 6 - mumukSuH-- ema joie tA tA amAruM lagabhaga sarva 1Arya niSphaLa che. tyAre ema tA amArA A prema ane tyAre bhAve?
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ satasamAgamanI bIjI ghaDI 33 saMta:-- sarva kArya niSphaLa tA na kahevAya, paNa tArA grAha ucca hAya tA ene lagabhaga niSphaLa kahe tA pazu tadna ayeAgya nathI. bAkI Are AvavAnA rastA tA hajI dUra che. ArA tA dUrabIna mAMDaye paNa dekhAtA nathI. ' 6 sumukSuH-- A teA ApattimAM AvI paDayA ! ema thAya te te athaDAyA ja karIe ne ? ' sata:- te emaja thAya che ane vadhAre kharAba te e che ke athaDAvAnI vAtane haju ALakhatA paNa nathI. sAdhAraNa nAnI bAbatane mATI mAnI laI, enA TekAmAM AgaLa vadhI gayela chIe ema prANI peAtAnI jAtane manAvI le che, paNa ema ArA Ave nahi.' ' mumukSu:~ * tyAre AmAM tA kAMi mujhavaNu dUra na gayA, paNa kAMI pA thaI. A tA dUranA dUra cAlyA lAgatA nathI. ' ?? saMtaH-- e vicAraNAthI ja patto lAgaze, paNa emAM maMthana ghaNuM karavuM paDaze, ciMtavana khUma karavuM paDaze, pratIkSA ghaNIe karavI paDaze; ane kAryane cheDe " ArA " AvI jaze. Avaze tyAre te| A rahyo ema hAthamAM AvI jaze. ane kUdakA mArI aMdara cAlyA javAze. paNa prathama maMthana karavuM paDaze, makha karavuM paDaze, phrI phrIne karavuM paDaze. ' sumukSuH--te e mathana kayAM ? kAnu` ? ane kema karavuM ? ' bha saMtaH-- e maMthana tAre, tArAmAM, tAruM peAtAnuM ane tane ruce tevI rIte paNa cAlu karyA karavAnuM. emAMthI ane mArge jaDI Avaze. '
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge mumukSu-kAMIka vadhAre spaSTatA kare. A vAta hajI barAbara jacI nathI, jAmI nathI, samajANuM nathI." saMtA-"sAMbhaLa, prathama te zarUAtamAM AkhA divasanAM kAryo joI javAM eTale sinemAnI phIma (philma) nI peThe savArathI sAMja sudhI zuM zuM karyuM te vicArI javuM-daSTipathanI AgaLa joI javuM.' | mumukSu -e cAveluM cAvavAmAM mAla zo? ene badale kAMI navuM vAMcIe, lakhIe te lAbha nahi?" - saMtaH--nA, keTalIka bAbatamAM cAveluM cAvavAthI ja pAcana thAya che, nahi te Apharo caDhe che. A vakhata navuM navuM khAvAmAM pAcana karavAno vakhata rahetuM nathI ane AdhyAtmika bAbatamAM te apace bahu nukasAna kare che. e hatue ja pratikramaNane be vakhatanuM Avazyaka kArya gaNavAmAM AvyuM che." . mumukSu -"paNa evI sinemAnI Trima pharI vAra calavavI ene badale navA anubhava karavA e sAruM nahi? eTalo vakhata enA e vicAra karIe tene badale kAMI navuM vaMcAya lakhAya te pragati thAya ke nahi?" saMtA-"vAta ema che ke AkhA divasane kAryakrama vicAratAM kyAM bhUla thaI? kayAM Thekara khAdhI? kema pAchA paDyA? evA vicAre prathama Ave. pachI sthaLa uparathI mAnasika skUlanAe tarapha lakSya jAya. daMbha, dekhAva, mAyA, Atmavigepana keTalAM thayAM? kema thayA? zA mATe thayAM? pote keNa pitAnuM sthAna zuM ? ane A badhuM zA mATe? kene mATe? kyAM sudhI? e vicAro jarUra e sAruM nahi ? la sanA e vicAro karI.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMta samAgamanI bIjI ghaDI AvavAnA ane ema thatAM thatAM aMtara maMthana thaze, ethI eka apUrva baLa prApta thaze." | mumukSa:-"kAMIka vAtanI jhAMkhI thAya che kharI. Ape apUrva baLanI vAta karI tyAre have kAMIka nUtanatA bhAse che. ApazrI vigatathI kaheze tyAre samajAze." saMtaH-e vAta kahevA sAMbhaLavAmAM bahu rasa nathI. eno anubhava thaze tyAre ja tane khare rasa Avaze. atyAre tane haju jhAMkhI thAya che te mAtra navIna vicAra che ane temAM "apUrva baLa" zabdanA upayogathI tane majA paDI che, paNa enI kharI majA te anubhave ja thaze. huM tane "AtmanirIkSaNa karavAnuM kahI rahyo chuM emAM majA jUdA prakAranI che, taddana anerI che, atyAranI sthitie akaccha che. tAre sthULathI zarUAta karavI vastuo keTalI khAdhI ? keTalI vAparI? kayAM gaye ? kemanI sAthe bebhe ? vigere vicAratAM tArA aMtaranA Azaya upara jaIza, pachI manevikArane oLakhate thaIza, rAgadveSathI keTale keTale levA ? abhimAnamAM keTalo taNAye? upara uparanA dekhAva karavAmAM keTale lalacAyo? bAhI stuti sAMbhaLI keTale rAjI thaye? mAnabhaMga thatAM keTale dUhavA? sagavaDa maLatAM keTale phasAye? agavaDa thatAM keTale hatAza thaye? AzAe keTalo deravANe kene para mAnyA? kene pitAnA mAnyA? potAnA kevA pheravAI gayA? zAkane prasaMge keTale muMjhAye? hAsya prasaMge keTale parAdhIna ba? vigere vigere tane sUjhatuM jaze ane AvI rIte tuM sthaLamAMthI aMtaramAM jaIza." . musA-majAnI vAta karI. pachI?"
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sAna sAdhyane mA saMtA-"mAnasamAMthI tuM aMtarAtmA sanamukha jaIza. tyAM tane tAruM ane pArakuM zuM? tenI oLakhANa thaze, temAM kacAza lAgaze, pachI tArAmAM viveka jAgaze, tane atRpta dhanI pipAsA jAgaze, pachI te aMtarAtmAnI vadhAre sanmukha thaIza, pachI tane bahAramAM badhuM tephAma lAgaze, beTI dhamAla lAgaze, kharI vastu judI ja che, ora ja che ane te prayAsathI prAptavya che ema jaNAze, pachI sAcA mArganA rastA zodhavA mane lAgaze ane abhyAsa temaja ciMtavanathI sAcI vastu prApta karavA mana deze eTale mArganirIkSaNa thaze." -"Ape rAjamArgonI vAta karI hatI te te tyAre haju ghaNAM dUra che! pachI-?" saMtaH-"dUra kAMI nathI, tArI pAse ja che. mAtra bAhyA bhAva cheDavA mATe tAre AtmanirIkSaNa karavAnuM che, ane te mATe AtmamaMthana e prathama kartavya prApta thAya che. eka vAra e mArge caDhIza eTale pachI tane atyAranI tArI dhamAlamAMthI zraddhA UDI jaze, e vastu tArI nathI ke tuM eno nathI, e samajatAM tuM tArI pitAnI lakSamI zeAdhIza ane tane takta navIna mArgo ja jaNAze. pachI te to apUrva darzana thaze ane mArgo ApameLe sUjhI Avaze. temAMthI tArA pitAno mArga tuM nakkI kvI zakIza, kAraNa ke amuka AtmamaMthana pachI tane divya karzana thaze, sAdhya dUrathI dekhAze ane tyAM javAnI kharI pipAsA jAgRta thaze pachI te dareja e AtmalakSamI keTalI meLavI? ane keTaluM AgaLa vadhAyuM? e ja ciMtA raheze. e ciMtA, e vicArapravAha, e apUrva baLa, e ja aMtastramabhAva
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 saMta samAgamanI bIjI ghaDI che ane enI prApti thavAnA sAcA mArgo sAMpaDe tyAre ja evo vega aMdarathI udbhave che ke e vakhate thatAM tenI pAse sAmAnya prakAza ( sUryane ke vIjaLIne) hisAbamAM nathI. e vega ane baLa keme keme vadhatAM ja jAya che, mAtra ene AtmamaMthanathI niraMtare jAgrata rAkhavA joIe, emAM ALasa cAle nahi ke pramAda pAlave nahi. bAkI enI kharI vAnakI te anubhava karyo ja prApta thAya tema che." | mumukSu Ape bahu suMdara vAta karI ane ApanA prathama aprastuta lAgatA "lakSmI pedAza"nA praznano hetu have samajAye. have kRpA karIne e "AtmanirIkSaNa" ne sAde raste samajAve." saMta--"mane lAge che ke haju tAruM lakSa mArI vAta para jarA paNa nathI. zarUAtathI kema kAma levuM te meM tane batAvyuM. mane lAge che ke tArAthI hAlamAM AgaLa nahi vadhAya. hAla tuM ATaluM ja kara. rAtre sUtI vakhata AkhA divasano citAra karI laIcAra zaraNa karI sUI jaje ane prabhAte UThI huM karuM chuM ane kyAMthI Avyo? ahIM kema chuM? mAro dharma zuM che? mArI pharaje zI che? mArI keTalI pharaja aNabajAvelI paDI rahI che? papakArane aMge mAre zuM zuM karavuM joIe? mArI anukULatA pramANe mArA svajana, deza, kema, dharma ke janasamAja mATe huM zuM karI zako chuM? keTaluM karI zakuM? mArI dharmajAgRti keTalI che? kema vadhe? bAhA kriyAono vyavahAra mATe haju pUrato kema thatuM nathI ? vigere. ATalA vicAra hAla karaje ane karIne pachI AgaLa kema vadhavuM? te mATe vaLI kaI vAra pUchaje.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 sAdhyane mAge te daramyAna sthaLa bhegaupabheganAM sAdhane viSe gaNatarI karyA karaje. e rIte dhIme pagale pragati thatAM vakhata te lAgaze, paNa kaSTasAdhya dazAnA AtmAone e ja mArga suvihita che. pachI tane mArgonuM viziSTa jJAna AgaLa karAvIza." | mumukSa:-"mArI jevA prAthamika sthitimAM rahelAne hAla AluM paNa basa che. Aje Ape mArA upara ghaNuM - kRpA karI. Apa jarUra avAranavAra AvI kRpA karatA raheze." saMtA-"kRpAno savAla che ja nahi. upacAra tarIke e vAta hoya te temAM mane meja nathI, ane te lAbha le te evI vAta karavI e to mArA jIvanasaMdezano vibhAga che. bAkI teM kahyuM ke "ATaluM basa che" e vAta mane na gamI, mahatvAkAMkSIne eTalAmAM saMtoSa na hoya." | mumukSu -e te atyAra pUratI ja vAta che. bAkI te jyAM zarUAtanA vAMdhA lAge tyAM ama jevA pAmaranI sadhanatAnA khyAla paNa pAmara ja hoya." pachI keTalIka prAsaMgika vAta thaI. saMtanI AkhenuM teja ane aMtaravRttinI dhagaza, emanI mukhamudrAnI bhavyatA ane caherA para chavAI rahelI nirvikAratA, emanI vANImAM AkarSaka zakti ane bhASAnuM lAlitya--e sarva evAM suMdara hatAM ke enI chAyA emanA prasaMgamAM ekAda vakhata AvanArane paNa bhAgye ja paDyA vagara rahe. mumukSune Aje te aMtarathI bhAva thayo ke jyAre jyAre banI zake tyAre tyAre AvA saMta puruSono samAgama thAya te sAruM ane e vAta teNe chelle saMtane kahI paNa dIdhI. javAbamAM manabhAve saMta mArmika rIte gAlamAM hasyA. che. dha. pra. pR. 44. aM. 1 pR. 13} saM. 1984
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapta vAtAvaraNamAM apUrva zAMti* ( [14] giranAranA madhya zikhara para Aje hadayatAne jAgyuM hatuM. jeTha mAsane prabhAtane sUrya vAdaLAMmAMthI bahAra, nIkaLavAnA prayAsamAM niSphaLa thaye ane AkhuM zikhara , sakhta dhumasathI vyApI gayuM. dhumasa vadhAre vadhAre gADha thatI gaI. lagabhaga nirbhedya banI gaI ane chevaTe te evI AkarI banI gaIke cArapAMca vAra che. manuSya hoya tene paNa dekhI zakAya nahi. gaI kAlane grISma Rtune pracaMDa sUrya ane AjanI mIThI ThaMDI vacce sahaja sarakhAmaNI thaI jAya. bAjunA parvatanA DhaLAvamAM dhumasanAM paDa bAjhayAM hatAM ane lIlotarI ke paththara, caDhAva ke utAra, khetara ke nadI sarvanuM darzana atyAre avarAI gayuM hatuM, AkhA jagatamAM sapheda aMdhakAra vyApI gaya lAgato hato ane akhaMDa zAMtinA sAmrAjyamAM najIkanAM maMdiramAM vAgatA ghaTanA nAdathI ja jagatamAM anyatra paNa jIvana che ema jaNAtuM hatuM. upara najara jAya te sakhta sapheda aMdhakAra ja dekhAya, keI maMdira ke zikhara ke girine koI paNa bhAga najare paDe nahi. paNa Ane te e kaI bAbatanuM lakSya nahotuM. e te mAtra aMtaranI dhUnamAM mastI calAvI rahyo hato. jagatane e kaDe grISmakALanI lAMbI rajA bhegavavA giranArane caraNe AvyuM hatuM, ane girirAje ene pitAnA eka mumukSue mane maMdiramAM nedhI rAkhelo eka apUrva anubhava.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 sAdhyane mAge hRdaya para sthApe hato. saurASTranI sakhta garamIne aMte giranAranA mIThA susavATA vAyarAe ene mugdha banAvI dIdho hato, ane atyAre cAre taraphanI dhumasanI vacce Ubho rahIne agAzImAM e vizALa pRthvI tarapha AMkha UghADI joI rahyA hatA, paNa enI AMkhamAM zunyatA dekhAtI hatI, enI najaramAM kAMI hatuM ja nahi ane e dhAre te dhumasane bhedIne kAMI joI zakAya tema paNa nahotuM. dhIme pagale dhumasane carite, vagara avAje e AgaLa vaLe. upara nIce ane banne bAjue dhumasa hatI eTale AvA Avarita vAtAvaraNamAM eNe pharavA javAno vicAra mAMDI vALe ane maMdira tarapha cAlyuM. revatAcaLanA madhya zikhara paranA mukhya maMdiramAM zrI neminAthajI mahArAjanI mUrtinuM darzana karatAM ene e rAjagIna bAlyakALa, kamAra ane kAmadevavijayanI atyaMta AkarSaka kathA yAda AvI. AkhA madiMrAM pite ekale hatA, pUjArI, paNa jyurI jaLa Adi sAmagrI levA bahAra gaye hatuM ane maMdistA zAMta dIpakethI cAre tarapha jarUrI prakAza paDate hato. atyAre kaI jAtanAM AbharaNa ke mAlyAdi. prabhuzarIra para nahotAM ane prabhunI bhavya mUrti ejasvitAne pUrI rahI hatI. lagabhaga pacIza zITa dUra barAbara mUrtinI sAme e beThe. be miniTamAM enA mana para sinemAnI philmanI pike hArikA nagarIne zastrAgAra, nemikumAre vagADela zaMkha, kRNarAjane api, jaLakraDAnI cejanA, vasaMtsava, rUkmiNI, jAMbUvatI, satyabhAmA AdinAM mRdu kaTAkSo, neminAthanuM nittara rahevuM, na niSedha
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ tI vAtAvarNamAM apUrva zAMti 175 ' pharAyeluM hAya te saMmata gaNAya evA ardha satyanu lAgu pADavu, rAjImatI sAthe vevizALa, sakAraNu tatkALa lagnatiya, neminAthanI nIkaLelI jAna, gAAmAM UbhelI rAjImatI, e sahacarI sakhIonI kaTAkSamaya vArtA, rAjImatInA salakSya uttara, mRganAM rUdana, mahAtsavamAM vighna, rathanuM pAchu kvu, neminAthanI hRdayavatsalatA--AvAM aneka citro mAtra e miniTamAM tenAM hRdacakSu sanmukha AvI gayAM sahusApravanamAM eNe rAjulane dIkSA letI joi, rahaneminI adhama kAmazA para e manamAM hasyA, sajImatInI daDha makkamatAe ene strIjIvantu ucca sthAna dAkhavyuM ane Akhare sarvanA sattASa ane mekSa e joi rahyo. emAM ene rAjImatIne Agraha. ghaNA suMdara bhAsyA. " manasvI nemakumAre lagna avasare A hAtha upara hAtha na mUkyA, tA dIkSA avasare mAthA para hAtha mUkAvuM te ja huM kharI. " A nirNayamAM mamatA ane nirdoSa meAha hatA, enuM e rahasya vinnArIgye. peAtAnI khAtara ATalAM badhAM jIvAnA vinAza thAya ene badale pote khasI jAkSa" e nirNayamAM neminAthanAM AtmasaMtarpaNu ane utkRSTa tyAgapUrvakanI vivekamaya yA ane bahu UMcI kakSAnA lAgyAM. rahaneminI nabaLAImAM ane taddana vyavahAranI sAdhaNu vAta lAgI, evA tuccha vRttivALA prANIo e ja bhavamAM mekSe jai zake che ethI ene meAkSaprApti kAMIka susAdhya lAgI, rAjIlanI mamatAe enA zirane DAlAgyuM "" " sahesAvana" kahevAya che te ranara AMbA-sahasra AmranuM vana hatu. tene apabhraMza zabda che.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 sAdhyane mA jhukAvyuM ane e bALabrahmacAriNI satIne namI gayA. A vicAraNA lagabhaga pAMceka miniTa cAlI haze tyAM enAM manamAM gAna cAlyuM ane teNe nIce pramANe stavanA zarU karI:-- parabhAtama pUraNa keLA, pUraNa guNa ho re pUra jana Aza; pUraNa dRSTi nIhALIe. citta dharIe hA hamacI aradAsa. dhuraMdhara yAgI ( kapUraca'dajI cidAna dajI )e eja sthAnamAM gAyelA A masta hRdayanAM kavane e khelatA ja gayA, ane khelatA gayA tema tema UDAUtaratA gayA. paramAtama pUrNa kaLA" e zabdamAM kAMI ajama camatkAra lAgyA, eTale vAravAra e zabdo eTalatA jAya tema aMdara vadhAre ne vadhAre UtaratA jAya. paramAtmA kANu ? kyAre thayA ? kema thayA ? e tene vicAravuM paDe tema naheAtuM. ahirAtma dazA, aMtarAtma dazA ane chevaTa prApta thatI paramAtmadazA sabaMdhI zAstramAM e ghaNuM vAMcI gayA hatA. bAhyabhAva parabhAvamAM ramaNutA e hirAtmabhAva hatA, ema paNa eNe vAMcyuM hatuM. e ane dazAthI atIta paramAtmadazAnA aMdarathI anubhava thayele nahi, mAtra pustakajJAna hatuM, chatAM ane e vAta gamatI hatI. atyAre te ene paramAtama ane pUraNakaLA e zabdo para ja raDha lAgI hatI ane e dazAmAM thatI sthitine vicAra karavAne badale e e rAkhta para ja mehI gayA, tenA para vArI gayA, temAM lIna thaI gayA.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapta vAtAvaraNamAM apUrva zAMti 177 gAnanI layamAM e paramAtama pUraNakaLA e zabda pacIza pacAsa vAra belyA haze, tyAM ene aMtaramAM raDha lAgI, aMtaramAMthI kAMI dhvani thatuM hoya evI ene kalpanA thaI ane saMsAranA sarva bhAva tarapha jANe pitAne kAMIka udAsavRtti hoya ane pote jANe tene nirapekSa ke sApekSa jenAre heya ane pote UMce rahIne ene mAtra joI raheto ja hoya ema te thoDe vakhata anubhavavA lAge. e bhrama hatuM ke satya anubhava hatuM te vicAravAne tene avakAza paNa nahato ane te vakhate e prasaMga paNa nahote. ene te duniyAnI jaMjALa, enI dhamAla, enuM AkarSakapaNuM, enuM pariNAme nirasapaNuM, enI zuSkatA ane tenI sAthe ja enAM dukhe, dardo, hAnIo, dhamAla ane artha vagaranI doDAdeDI, AnaMda vagaranI rasagRddhi, dama vagaranA oDakAre, pariNAma vagaranA rasastra ane aMtara vagaranI UrmiomAM kAMIka vicitratA, kAIka navInatA, kAMIka dhRSTatA, kaMIka maMdatA ane kAMIka daridratA dekhAvA lAgyA; paNa ene haju eka vAtanI spaSTatA thatI nahotI, eke bAbatane spaSTa vicAra Avate nahote mAtra ene aMdarathI koI preraNA thatI hatI, paNa te zuM hatuM te kAMI te samajI zakto nahote. bahAra sapheda aMdhakAra vadhatA jatA hatA, ThaMDaka vadhatI jatI hatI ane maMdiranI nirava zAMti abhaMga cAlI jatI hatI, eTale ene aMtaranAda vadhe, ene kAMIka AtmasAkSAtkAra thato hoya ema tene lAgyuM, ene aMtarAtmadazAmAM avyAbAdha sukha, ane paramAtmadazAmAM kadI nahIM anubhavelI 12
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ ^ 178 sAdhyane mAge akathya zAMti ane sthiratA jaNAyAM, paraMtu ene aMtara jApa cAlu ja rahyo. ene paramAtama pUraNakaLA zabdamAM ja savizeSa camatkAra lAge, emAM padalAlitya bhAsyuM ane e zabdo bolatAM ja jANe kAMI ajaba sthiti ane zAMti aMdarathI thatI hoya tema tene jaNAyuM. eNe te paramAtama pUraNa kaLAne jApa ja Adaryo. pharI be vAra, daza vAra, pacIsa vAra aneka vAra e zabdo aMtaranA AdezathI ke preraNAthI e bolI gaye ane belatAM bolatAM e jANe zabdamAM ja layalIna thaI jate heya, ene mana AkhI duniyA e zabdamAM ja AvI jatI hoya ema e kSaNabhara anubhavavA lAgyA. paNa e ganI kaI sthiti hatI, enA mananA bhrama hatA ke vyAdhigrasta saMsArIjIvananA vamanadazA vakhatanA sAmA dhasArA hatA enI kAMI paNa cokhavaTa enA mAnasamAM thaI nahi. e samaye ke pUraNa kaLA e zabda ahIM kaLAvidhAna-ArTa (Art) zabdanA paryAyavAcInahotA, paNa caMdranI snAnA arthamAM tene upayoga thAya che te dazAvanAra hatA. jyAre caMdra pUrNimAne divase Akho Uge che tyAre e seLa kaLA pUrNa caMdra kahevAya che. caMdranA soLamAM bhAgane eka kaLA kahevAmAM Ave che. saMpUrNa kaLA sAthe zaradapUnamane caMdra UgyA hoya tyAre te je zakti Ape che, je AnaMda phelAve che, tene eNe gata zaradapUname anubhava karyo hato. evA pUrNa kaLAvALA caMdranI zAnti vakhate jagatamAM je AnaMda anubhavAya che tenI sarakhAmaNI eNe saurASTranA unALAnA sUryanA tApa sAthe be divasa pahelAM ja karI hatI. atyAre cotarapha gherAyalI ThaMDI zAti ane sapheda aMdhaphAra
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ pta vAtAvaraNamAM apUrva zAMti 19 vacce enA manamAM paramAtmA rUpI caMdra soLa kaLA yukta UgI enA AMtara jagatane zAMti ApI rahyo hato. paramAtma dazAnA ucca grAhAnI enI bhavya kalpanA atyAre ene zAMti ApI rahI hatI ane enAM hRdayamaMdiramAM paramAtma pUraNa kaLAno eka jAtane ajapAjApa cAlyo hate. . saMsAranA aneka rasone eNe AsvAda karyo hate. ene dhaMdhe evA prakArane hato ke e nirlepa rahI aneka prakAranA saMgamAM mAnasika parivartane kevAM thAya che ene e anubhava karI rahyo hate. duniyAnA aneka dagA, phaTakA, asatya, apramANiktA, daMbha, AtmazlAghA, AtmavaMcanA ane dhamAdhame kevAM hoya che, bahArathI gRhastha dekhAtAM manuSyanAM hRdaye kevAM hoya che, ucca pramANikapaNunA Adarza namUnA kevA hoya che-vigere bAhA ane aMtaraMganAM vartanane abhyAsa karavAnA ene ThIkaThIka prasaMgo prApta thayA hatA ane duniyAmAM e pATha bhajavyA vagara sarva bhAve vibhAve ane pheraphAre e joI zakyuM hatuM, paNa Aje je anubhava thaye te kaI taddana navA prakArane hato, navI jAtine hato ane aneka ucca grAhothI bharapUra hate. ene paramAtmadazA dUra lAgI, e dazA atyAre te ene seMkaDe mAIla cheTI jaNAI, paNa tyAM javAnA mArgo hoI zake che ema tene lAgyuM. e pite e mArga tarapha nahote ema ene pAchA pharatAM jaNAyuM, paNa e mArga, mIThe khyAla enA aMtara para jarUra rahI jaze ema tene rasAsvAdanI najare kaIka lAgyuM kharuM, paraMtu paramAtmadazAe
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge pahoMcADavA mATe aMtaradazAmAMthI ja ene rastA dekhAyA. ene dekhAyuM ke prathama bahArathI aMdara javAya tyAre ja rasto jaDe tema che. bahAra game teTalI deDAdeDI karavAmAM Ave emAM koI paNa vaLe tema nathI, e e spaSTa joI zakyuM. eNe joyuM ke bahAra te ahIMthI de tyAM jaIe, te pAchA tyAMthI bIje dhakkA khAIe chIe, koI ThekANuM upara uparathI sArAM ane kaI kharAba, paNa badhI upara uparanI ja doDAdoDa tene lAgI. paNa aMtaramAM UtarI javAya te pachI ja paramAtmadazAnA rastA jaDe tema che e ene barAbara dekhAyuM. dUranuM sAdhya che. dekhAyuM, paNa enA raeNstA uparauparanA mArgamAM to eka paNa nathI e paNa sAthe ja dekhAyuM. vaLI eNe joyuM ke bAhya dRSTie game teTale dhanano vyaya karavAmAM Ave ke tapa tapavAmAM Ave, A mIMcI paDI rahevAmAM Ave ke mAnela dharmanI kriyAo karavAmAM Ave, e sarvamAM sArAM ke kharAba ThekANuM maLe che paNa emAM aMdara javAne mArga nathI ane te na hoI paramAtmadazAnI vAta te tene mATe che ja nahi. aMdara UtasvA mATe eNe tyAM lIphaTa IeskeleTara joyAM, DhaLAve jeyA ane rastA paNa joyA, paNa eNe sAthe joI lIdhuM ke doDAdoDa karatI haniyA e mArga pAse AvatI ja nathI ane Ave te ene vaTAvI dUra cAlI jAya che. ene uparauparanA rastA para karaDe prANuo jatA lAgyA tyAre nIcenA svayaM prakAzavALA mAge javAnA rastA meLavanAra pramANamAM bahu thoDA prANuo 1 vIjaLIthI satata cAlu rahetA dAdarA.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ tame vAtAvaraNamAM apUrva zAMti 181 dekhAyA. A anubhava sAcA hatA ke ene bhrama hato te e samajI zakayA nahi. paNa "paramAtama pUraNakA '' e laya vadhyA, vAdhyA, jAmyA. ene pUraNa guNumAM camatkAra dekhAyA, jagatanI AzApUrNa tAmAM ene khAlI vacanAMkhara lAgyA. ane lAgyuM ke a MtaravATikAmAM UtarIne rastA pAte ja zeAdhI levAnA che. e AzA keAi pUre tema nathI e ene jaNAI gayuM. ene vaLI eka enA manathI tadna navIna ane eNe na jANelI vAta dekhAi: dUranA sAcce pahoMcavA mATe aMtaravATikAmAMthI eka be nahi paNa pAra vagaranA rastA dekhAyA. aMtaravATikAmAM uparanA leAkamAMthI UtaravAnA rastA paNa aneka lAgyA ane aMdara gayA pachItA rastAnA pAra nahi. kAi ADAavaLA, kAI lAMbA, kAi sIdhA, kAi AgaLa upara maLI jatA, kAi zAkhAprazAkhAvALA paNa badhA rastAnI Akhare eka akhaMDa jyutivALA dhUma vagaranA dIpaka Ave. ane aMtaravATikAmAM keTalAye prANIe dekhAyA; AgaLa vadhatAM jatAM chatAM kAI gALa cakkaramAM paNa paDI gayelAM hAya; paNa aMdara UtaryA pachI sarva sAdhya tA e akhaMDa jyoti tarapha ja rahe. A eNe anubhavyuM. joyuM; eNe joyuM ema ema eNe mAnyuM. e raste kAI doranArA jaNAtA hatA, paNa rasto kApavAnu kAma te cAlanArAone ja karavAnu hatuM ema e joI zakyA. paNa pUraNa dRSTi, nIhALIe e zabdo AvatAM tA e thaMbhI gayA. e pUraNu pUrNa STi kAnI ? kyAre hAya? e khelatAM ane apUrnaH pUrvatAmeti, pUrvamaLatu TrIyate
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ innan m unanumanviarumo sAdhyane mAge e pUrNAnaMda svabhAva yAda Avyo. apUrNa hoya te pUrNa paNane pAme che, ane pUravA mAMDavAmAM Ave te ghaTatuM jAya che, A vAtathI ene baha jesa AvI gayuM. pitAnI apUrNatAne ene saMpUrNa khyAla hatuM, paNa e tatvajijJAsu hate, e aMtaHmumukSu hatuM, ene apUrNa prayatna kare to pUrNatAne pAme che e pUrNAnaMdane svabhAva yAda AvatAM ene ghaNI zAMti thaI gaI. ghaNI dhIraja AvI gaI ane rastAnI muzkelI ane aMdara UtaravAnI aneka agavaDe e visarI gayo. enI AMkhe neminAthanI mUrti upara sthira thaI gaI ane citta dharIe he hamacI aradAsa" e pada mAtra e eka ja vAra bolyo ane bolatAMnI sAthe ja enI AMkhe pAchI baMdha thaI gaI. e rUpasthamAMthI rUpAtItanI bhAvanAmAM paDI gaye, e mUrtamAMthI amUrtamAM lIna thaI gayuM ane thoDIka kSaNa e ataHparyata ananubhUta sthiti anubhavI rahyo. pachI te baMdha AMkho sAthe e neminAthamAM lIna thaI gayA ane aMdarathI paramAtama pUraNa kaLAno jApa pharI vAra zarU thayo. keTaleka vakhata e e sthitimAM rahyo tenuM ene bhAna na rahyuM. aMdarathI e te paramAtmadazAnA spaSTa ane aspaSTa khyAla karavA lAge. eTale vakhata enA manamaMdiramAMthI enA vyavahAranI dhamAla tathA enI mAnasika pravRttio vigere sarva khasI gayuM, ene na anubhava thaye. pavitra sthAna, duniyAnA cAlu pravAhathI UMcAIvALI jagyA, tyAMnuM pavitra vAtAvaraNu, tyAM sAdhAraNa rIte na maLatI ajaba
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ tI vAtAvaraNamAM apUrva zAMti 183 zAMti ane evA sAgAmAM eNe je dazA anubhavI te koI asAdhAraNa hatI, apUrva hatI. e paramAtmadazAnA mArganA anubhava tA ane thayA nahi, paNa mAge che ane ataravATikAmAMthI maLe tema che eTalu te joi rahyo. paramAtmA AvA suMdara mArga pAmI gayA ane pote tA hajI saMsAradazAmAM rajhaLatA hatA e vAtanu ene bhAna hatuM, paNa atyAre te jANe pAte paNa atavATi kAmAM UtarI gayA hAya ema eNe dhAryuM. tyAM ene aneka ceAgIe ane satpuruSonI hAjarInA bhAsa thayeA. ghaNA duniyAdArInA mANusA hatA, paNa jene e satpuruSa mAnatA hatA temAMnA eka e sivAya kAi tenA jovAmAM tyAM AvyA nahi. ene vaLI vadhAre navAi jevI vAta teA e lAgI ke tyAM eNe e cAra tadna sAdA mAsAne joyA. e kAI bhaNelA nahi, sAduM jIvana jIvanArA, bahu ochu ekalanArA evA hatA te tyAM aMtaravATikAmAM dekhAyA. e keAinI sAthe vAta karavA IcchatA hatA, paNa sarva potapAtAnA kAryamAM lAgelA hatA eTale keAInI sAthe ene vAta thaI nahi. ane ataravATikAmAM svayaM prakAza ghaNA jhaLahaLatA chatAM AMkhAne mUjhavI nAkhe tevA pracaMDa nahi paNa zAMta dekhAyA. dUranA bhavya dIpakanI sthiratA, jyeAti ane zAMta teja te ene ajakha lAgyA. aMdaranA prANIonAM rUpa te enI devanA rUpanI kalpanAne visarAve tevAM hatAM ane dareka vadhAre rUpavAna thatA jatA hAya ema ene lAgatuM hatuM. aMtaravATikAmAM paNa pANInAM sarovaro, nadIo, phuvArAnA pAra na hatA. kuvArAnu jaLa atyaMta suga Mdhayukta hatu. nadInAM jaLa dhImI paNa makkama zAMtithI vahI rahyAM hatAM. vacce nAnA ne mATA parvatA AvatA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ La Aya 144. sAdhyane mArge hatA, temAM vaLI keTalIka keDIo dekhAtI hatI. ekAda parvatanI UMcAI joI ene gabharAmaNa chUTI, paNa enA zikharane oLaMgI janAra tejasvI puruSo paNa te ja rastAo upara dekhAyA. aneka mArgo zerIe ane vaLa para saMkhyAbaMdha kAMtimAna prANIonI hAranI hAra jaI ene bahu AnaMda thaze. tyAM eNe kaI bagAsAM khAnAra ke UMghanArane je ja nahi, kaI pramAdI ke parAdhIna dekhAye nahi, keI lAlacu ke daMbhI jaNAyo nahi. ene manuSyasvabhAvane e sAro abhyAsa thaI gayo hato ke e mukha parathI daMbhI ke dagAvALAne lAlacu ke lebhIne pArakhI zakta hatA. e te jema jema jete jAya tema tema ene vadhAre zAMti thatI jAya. AMkha UghADI sAme zivAdevInA putrane joyA, enI kAyAmAM rahela AtmAne eNe anubhavya, ene mahA prayAsathI thayela ene AtmavikAsa dekhAya ane ene e mArge AgaLa vadhavAnI hoMza thaI AvI. A keI apUrva anubhava che ema ene lAgyuM, paNa kharekharI rIte e zuM che e tenA lakSyamAM AvyuM nahi. AvI zAntimAM eNe lagabhaga aradho kalAka pasAra karyo haze eTalAmAM enI zAnti pUrI thaI gaI. maMdiramAM keTalAka yAtrALu AvI pahoMcyA ane pUjArI paNa AvI cAlu dhoraNe ghInI uchAmaNI bolavA lAgyuM. e tyAMthI UThIne bAjunI bhamatImAM amIjharA pArzvanAthanI mUrti sAme beThe, tyAM vaLI viziSTa anubhava thaye, te teNe neMdhI rAkhyuM haze te kaI vAra tenI neMdhapethImAMthI tAravI rajU karavAnI taka levAmAM Avaze. je. dha. pra. pu. 44 aMka. 2 pR. 44} saM. 1984
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghAMcInA [ 15 ] game te prakAranI pravRtti karavAmAM Ave te sava pragatisAdhaka ja che ema mAnI levAnI bhUla karavA jevu nathI. ghaNI vAra evuM dhArI levAmAM Ave che ke bAhya dRSTie prazasta pravRtti karavAmAM Ave eTale sAdhyaprApti tarapha jarUra vadhArA thayA. A bhUla zA kAraNeAthI thAya che tenA tattvajJAnamAM UtaravA jevuM che. eka sUtra evuM che ke:yaa yA kriyA sA sA phalavatI / je je kriyA karavAmAM Ave te te phaLavALI DAya che. koI paNa kriyA vadhyuM nathI. kriyAnuM phaLa jarUra maLe che. A vAta taddana sAcI che. kriyAnuM phaLa jarUra maLe che, paNa phaLa maLe che eTale pragati thAya che ema dhArI levAmAM Ave che tyAM bhUla thaI jAya che. sarva prakAranI hIlacAla pragatisAdhaka nathI hatI. keTalIka kriyAmAM upara uparanI najare gati dekhAya che, chatAM temAM sAdhya ( dhruva) tarapha lakSya na hoya te AgaLa gati thavAne badale pAchaLa gati paNa thAya che. ApaNe muMbaIthI amadAvAda javA nIkaLyA ane jI. Ai. pI. relvemAM bhusAvaLane raste AgaLa vadhIe te ApaNI pratyeka gatimAM ApaNane pragati lAge, ApaNe ema mAnI laie ke ApaNe amadAvAdanI najIka najIka pahoMcatA jaie chIe; chatAM pratyeka gatinA vadhArAmAM vastuta: ApaNe amadAvAdathI dUra te dUra jatAM hAie. A prakAranI aLada
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 sAdhyane mAge gaphalatI thAya temAM ApaNuM sAdhyaprAptinA mArganuM ajJAna ane e ajJAnane sudhArI levAnI ApaNI bedarakArI kAraNabhUta che. e uparAMta keTalIka vAra ApaNe vartuLamAM pharatAM hAIe chIe ane mAnIe chIe ke ApaNe AgaLa vadhIe chIe. AMkhe pATA caDhAvela "ghAMcIne baLada" Akho divasa-savArathI sAMja sudhI cAlyA kare che, chatAM sAMje e ghera ghera ja hoya che. dazabAra mAIlanI saphara karavA chatAM e eka DagaluM paNa AgaLa vadhatuM nathI. A geLa cakkara gati vartuLAkAre thayA kare che, tenA kAraNamAM mArgadarzanane abhAva ane AMkha upara caDhAvela AMdhI che. tyAre sarva kiyAne phaLavALI kahevAmAM AvI, chatAM sarva gati kAMI pragatinuM mApa karAvanArI heI zakatI nathI ane keTalIka vAra to pragatine badale pazcAdgati karAvanAra hoya che, ane keTalIka vAra hoya tyAM ne tyAM rAkhanAra hAya che, e be vAto vacce te dekhAto virodha lAge che. e para bahu vicAraNA karatAM nIce pramANe ghATa bese che. | sarva kriyAnuM phaLa bese che eno artha ema samaja yukta jaNAya che e kAMIka phaLa te jarUra bese che, paNa dhArela phaLa maLe che ema dhAravAnuM nathI. prInsesa sTrITathI eka maNane beje UpADI janAra majUrane grAMTaroDa pahoMcatAM kadAca eka pAI majUrInI ApavAmAM Ave to tene phaLa te maLyuM kahevAya paNa majUrInA pramANamAM kAMI maLyuM nahi, eTale sarva kiyA phaLavatI che e sUtra vAMdhAra
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 11//www cIne baLada 187 paDatuM lAgatuM nathI, paNa je e uparathI ema dhAravAmAM Ave ke sarva kriyA ISTa phaLa jarUra ja Ape che te te nidAna sarvathA prAyavya nathI. kriyAnuM phaLa jarUra maLe che, paNa te sarvadA dhArela phaLa Ape che ema dhAravAnuM nathI. e ja niyama gatine paNa lAgu paDe che. gati sarva prakAranI sAdhya tarapha laI janAra ja hoya che ema dhAravAnuM nathI. keTalIka vAra gati pAchI haThADanArI paNa hoya che ane koI vAra te vartuLAkAre hAI, cakabramaNamAM nAkhanArI hAI, jarApaNuM AgaLa vadhAranArI hotI nathI. ' A pramANe hoya te ApaNe paNa gUMcavaNa bharelI sthitimAM AvI jaIe ema keTalIka vAra lAgI Ave che. keTalAka jIva kiyA anuSThAnamAM sarvasva mAnI laI A vakhata pitAne ruce tevI kriyA kare che, keI dravyapUjAmAM te kaI paDilehaNamAM, keI piSadhamAM te kaI mahotsavamAM, kaI yAtrAprasaMgamAM te kaI svAmIvAtsalyamAM ItiktavyatA mAnI bese che. A sarva kriyAo rogya che, egya mArge laI janArI che ane puSTa sAdhanathI bharelI che, paNa te sAdhyaprAptirUpa phaLa jarUra ja ApanArI che ema je sarva kriyA karanAra dhArI le che. keTalIka vAra e chetarAI jAya che, AvuM sAdhAraNa rIte na dhAreluM pariNAma zA mATe Ave che tenA UMDA rahasyamAM UtaravAnI khAsa jarUra che. ApaNe keTalAe kriyArUci prANIo joIe chIe, jeo pUrNa zraddhAthI ekasarakhI kriyA Ajanmabhara karatA
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 sAdhyane mAge dekhAya che. tame evA prANIone pa Mdara varSanI vayanA joyA hAya, te vakhate je premathI te derAsaramAM jai dhUpa karatA hatA ane je duhA ke pUjA kheAlatA hatA, teja duhA ke pUjA te ja dhATImAM pIstAlIza varSanI vaye paNa khelatA ane te ja prakAre-AkAre dhUpa karatA jozeA. A temanI zraddhA kharekhara pazaMsApAtra che ane te tema kare temAM kAMI khATuM nathI. ghaNAe jIvAne vikAsakrama eTaleA dhImA hoya che ke evA prANIe pAMca pacIza bhava sudhI vikAsakramanA eka ja pagathiyA para TakI rahe che; emane eka pagaluM AgaLa bharavA pahelAM ghaNA maMthanamAMthI pasAra thavuM paDe che ane teo vadhe che paNa ghaNuM dhIme pagale, dhImI gatie. ahIM je skhalanA thAya che te sAdhanadharmamAM sAdhyanA ArepaNuthI thAya che. evA prANInA vikAsa mATe, enA vikAsamAM khanI zakatI zIghratA lAvavA mATe, ene samajAvavuM ghaTe ke, "bhAi, tame je karI rahyA che te teA mAtra sAdhanarUpa ja che, e sAdhanane sAdhya mAnI, enA AcaraNamAM tame itika byatA na mAne. e dravyakriyA te nimitta mAtra ja che, enA upara prema rAkhavA emAM vAMdhA nathI, paNa ema ekDA karyAM sudhI ghuMTacA karazeA jyAre tamane lAge ke ekaDA AvaDayA, eTale tame AMka zIkhavA lAgA che, kakko bArAkSarI zIkhI pustaka vAMcavA lAgeA che, te tamArI vyavahArapaddhati ahIM paNa lagAvA ane AkhI jiMdagI ekaDA ghuMTavAmAM kADho nahi. uparanI hakIkta spaSTa karatAM eka vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI che. je madhyama pravAhanA kaSTasAdhya varganA prANIne
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghAMcInA baLada 189 uddezIne uparanI vAta karavAmAM Ave tene sadara hakIkta evA sArA AkAramAM surUci utpanna kare tevI rIte karavI joie ke ene piraNAme e je kAMi sahaja pragati karI rahyA hAya, keTalAka vakhata bAhya kriyAmAM kADhI kAMI nahi tA teTaleA vakhata vacana kAyAnA ceAgAne cAgya rIte pravartAvI rahyA hAya athavA chevaTe pApakriyAthI dUra rahevA jeTaleA abhAvavAcI lAbha (Negative advantage) meLavI rahyA hAya, temAMthI paNa e vaMcita thaI na jAya; kAraNa eka vAta lakSyamAM rAkhavA jevI che ke eTalI mA prApti paNa ghaNA prANIne muzkela che. e saMbaMdhamAM viziSTa zAstraSTAo zuM kahe che? tenuM svarUpa prathama vicArIe ane pachI A muddAne tattvaSTie samajIe. prathama tA prANIne dharmanA yAga thavA ja muzkela che. e cega thAya eTale enAmAM dharmAMsanmukha vRtti thAya che. ane cAgAva'capaNu kahevAmAM Ave che ane e paNa prANI evadazAmAMthI ceAgadazAmAM Ave tyAre maLe che. ceAga thayA pachI enI prakriyA thavI muzkela che, ceAga thayA eTale kAMI rAcI javAnu nathI. A prakriyA thAya tene kriyAavacakapaNu kahevAmAM Ave che. anuSThAnane aMge A banne prakAranA avaheMcaka cAga prApta thAya te teTalA pUratI pragati batAve che, teTale aMze prANInI pragati thaI gaNAya. paNa e banne avaMcaka ceAgA ekaDA mAtra che. e ekaDA ghuTAyA kare emAM kAMI phaLaprApti-iSTasiddhi thatI nathI. ene mATe vizeSa abhyAsa, avaleAkana ane samajaNanI jarUra paDe che. e lAva'caka yAganI jyAre kharo
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge bara vicAraNA thAya tyAre ja anuSThAnanuM mahatva, ene sAdhanA-dharmabhAva ane enuM pega pragatimAM sthAna samajAya che. prathamanA bane avaMcaka ge (ga temaja kriyA) sahaja pragati batAve che, chatAM kharI rIte jotAM e to mAtra sAdhana che ane jyAM sAdhanadharmamAM paryApti mAnavAmAM Ave tyAM moTI gerasamaja utpanna thavAno bhaya rahe che. , e gerasamaja evA prakAranI che ke ghaNA prANIo e anuSThAnamAM ja saMpUrNatA mAnI bese che. e pachI te evI manodazA te vahorI le che ke ene e kiyA sivAya vadhAre AgaLa vadhavAnuM banatuM ja nathI ane e kriyAmAM ne kriyAmAM AkhuM jIvana vyatIta kare che. ene dravyakiyA game teTalI sArI lAge, paNa je te tenA rahasyamAM na Utare ane mAtra AcArarUpe ke kuLadharma pramANe e dararoja niyamasara kriyA karI Ave te enI dazA yaMtra jevI thaI jAya che ane ati viziSTa phaLApekSayA e taddana pragatirodhakanI kakSAmAM AvI jAya che. AvI dazA mumukSunI najare lAbhadAyaka na haiI khAsa vicAravA egya sthiti pUrI pADe che. - enA saMbaMdhamAM eka pUjA prasaMgamAM zrImad vIravijacajI mahArAja hakIkta lAvyA che ketelI baLada pare kaSTa kare, nA jIva viNacuta lahera; nizadina nayaNuM mIMcANe - pharate gherane ghera. - evA prakArane prANu ghAMcInA baLadanI peThe AMkhe mIMcIne savArathI sAMja sudhI (jIvana paryanta) pharyA kare che,
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghAMcInA baLada 191 ane AkhA divasamAM dazakhara mAilano paMtha kare che, chatAM divasanI Akhare ( jIvananI Akhare) ene mAlUma paDe che ke e tA gherano ghera ja che, e hatA tyAMnA tyAM ja che, e lAMbI musAphrInu kaSTa karavA chatAM eka veMta jeTalI jamIna paNa AgaLa vadhyA nathI, ane ema thavAnu kAraNa eTaluM ja ke enI AMkha upara paDadA caDhelA hAya che, tethI ane vivekajJAnanu laherakhu Avatu nathI ane pariNAme e AkhA divasa kare che, chatAM AgaLa vadhatA nathI. ghAMcInA baLadane ApaNe eTalI vAra karatA joye hAya che ke e AgaLa na vadhe emAM ApaNune bahu Azcarya thatuM nathI, paNa e ja vAtano ApaNe yAga (pragati) mAge vicAra karIe tyAre bahu ga MbhIra vicAraNAmAM paDI jaI e chIe. savAre maMdiramAM jaI dhUpa dIpAdi karI AvIe ke samajyA vagara pratikramaNa dararoja karIe, ke kaMdamULAddhino tyAga karIe ane teTalI kriyAthI satASa mAnI, potAnI jAtane dharmiSTa mAnavAnI galatI karI besIe ane kAMi vicAra na karIe teA e ghAMcInA baLada jevI ja TThazA ApaNI thAya che te vicArIe. jyAM sudhI vivekajJAna prANIne thatuM nathI tyAM sudhI e theADI dhakriyAmAM paripUrNatA mAnI bese che ane piraNAme enI ghAMcInA maLada jevI ja thAya che. zA eno eka ghaNA jANavA lAyaka dAkhalA thaDA samaya pahelAM banyA hatA. jaLapralaya pachI kheDA ane naDiyAdanA pradezamAM vANIA vyApArIoe mAlanI AvakajAvaka adha thaI jatAM jarUrI cIjonA bhAveA cAra cAra cha chagaNA vadhArI
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 sAdhyane mA ra dIdhA. piraNAme muMbaI tathA gujarAtanA kAryakartAone sastA bhAve anAjanI dukAno ThAma ThAma kheAlavI paDI. sastA bhAve eTale mAtra paDatara bhAve. AvA vyApArIe kAi krUDa thAya tA temAM khaze traNaze rUpiyA bharI sastA bhAve anAjanI dukAna UghADavAnAM kArya ne madada kare che ane te ja dukAnanI paDakhe peAtAnI dukAna rAkhI tyAM paceAtera TakA vyAje garIba vane nANu dhIrI te ja paisAthI anAja kharIDhavAmAM madada kare che. 'TAImsa opha inDiyA 'nA khabarapatrI evA aneka prakAranAM banAvA para TakAra karatAM kahe che ke AvA mIztIna mANasA kuMDamAM aze' traNaze. rUpiyA bharI peAtAnA prabhu pratyenI pharaja pUrI thayelI mAne che. e ema gaNe che ke jyAre javAba devAnA vakhata Avaze tyAre A khaze... traNazenI rakama peAtAnA bacAva karI leze, bAkI jaLapIDita loko tarapha enuM vartana jue tA e pracalita bhayakara paristhitino jeTaleA lAbha levAya teTalA leze, ane dazagaNA dAma levAmAM sa Mkeca thaze nahi, ene ekanA cAra lakhAvatAM jarA paNa khATu lAgaze nahi, ene rIkhAtA leAkeAnAM DhAraDhAMkhara asAnA hAya tene pacIza rUpiyAmAM paDAvI levAmAM kAMi anyAya jaNAze niha. " A vAta tA enA zabdomAM eNe lakhI che ane te jaina dharma pALanAra mATe lakhI che; paNa ApaNe ene ApaNA bhAionA saMbaMdhamAM kharAkhara samajI. zakIe. ApaNI maneAdazA evI thai gai che ke ApaNe AkhA divasa game te prakAranA vyavasAya karIe, sAcAM khATAM karIe ane pachI sAMje AlAcanA karIe te asa thai jaze ema
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ janaW^^ ghAMcIne baLada 193 keTalAka mAnI le che. A vyApAra ghAMcInA baLadane che, A dhaMdho pragatirodhaka che, A mArge AgaLa vadhavAmAM aDacaNa karanAra che. A manodazA jene viveka hAya tenI na hoya, jene zratanI lahera AvatI hoya tene akathya hoya ane je potAne mATe svataMtra vicAra karI zakatA hoya tene azakya hoya. hAla to ApaNe mATe ApaNe vicAra ja karatA nathI, karatA zIkhyA nathI, eTale uparauparanI thoDI ziSTa kriyAonA saMvyavahAramAM kRtakRtyatA mAnI beThA chIe ane ene ane ApaNuM bIjA vyavahArone jANe saMbaMdha ja na hoya, tema temane sparza paNa thavA detA nathI. e dhadha sujhane na pAlave. ema mAnavAnuM kAraNa e che ke atyAranA kiyAruci cho ekalI kriyAmAM ja saMpUrNatA mAnI beThA che, e anyanA dhamIThapaNAnI tulanA paNa e ja daSTie ane e ja tulAe kare che. amuka prakAranI kriyA ke jemAM teo rasa letA hoya tevI thelI bAhya kriyA karanAra ane sahaja tyAga karanAra ke rAtre na khAnArane ja teo dharmasanmukha mAne che. jeo jeTale aMze tyAga kare che teTale aMze teo dhanya che, paNa emAM bhUla saMpUrNa mAnavAmAM thAya che. emane priya hoya tevI kriyA ke evA prakArano tyAga na dekhAya tyAM dharmane abhAva mAne e jeTaluM bhUlabhareluM che teTaluM ja bAha vatana ke yiA upara pUrNa dharmane A5 mAnavo te paNa bhUlabhareluM che. e dazA jaina dharmanI nahotI ane na l3
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 sAdhyane mAge hovI joIe. bane teTalA tyAganI sUcanA karavI, paNa coganA asaMkhya mArgo heI, keI anya rIte pitAnI pragati sAdhato hoya te tene mATe te mArga paNa ISTa hoI zake, eTalI vicAranI vizALatA rAkhavAnI jarUra che. * sarvathI vadhAre agatyanI vAta AMkhe baMdha rAkhavAnI che. jyAM sudhI prANInA vivekacakSu khUle nahi, e sva ane paranuM vivecana karI zake nahi, e bAhya ADaMbara ane dhamAlamAM dharma mAnate aTake nahi, enI aMta dazAM. jAgRta thAya nahi, enI pariNatimAM vivekapUrvaka nirmaLatA thAya nahi tyAM sudhI e Akho divasa deDe, hare phare ke kiyAnI dhamAla kare, e sarvamAM eNe khyAlamAM rAkhavAnI jarUra che ke divasane aMte e mAIle sudhI cAle te paNa ghera ghera che. A cakabhramaNa gati mATe aneka jagyAe zAstrakAre bahu vAta karI che. e badhI vAtane sAra "vivekajJAna zabdamAM AvI jAya che. jyAre pratyeka kAryanI pitAnI upara kharI asara zI thAya che ? potAnI pragatine aMge e kArya zo bhAga bhajave che ? ane e kArya samAna kakSAe aMgata keTale lAbha kare che ? e prANuM pote samaje, tyAre tenI cakabhramaNa gati aTake. beTI dhamAla karatAM A vijJAna prApta karavAnI vadhAre AvazyaktA che, viveka vagaranI deDADanakAmI che ane ghaNI vAra pAchI haThAvanArI paNa thaI jAya che, te vAta te barAbara samaje. ene eka dAkhele vicAravA jevuM che. eka zeTha hatA. emaNe zrI siddhAcaLano saMgha kADhaye hate. kharca paNa sAro
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghAMcInA baLada 195 karyA hatA. emanI sAthe vAta karatAM e saMghanI vAta kare tyAre evA zabdomAM vAta karatA ke-bharata cakravatI pachI jo koie kharo saMgha kADhayA hAya te te temaNe ja.' bIjA AvA zabdomAM praza'sA kare tA vAMdhA nahi, temane anumAnAnA lAbha paNa thAya; paNa e zeThazrIne te mithyAbhimAna sivAya kAMI prApta thAya tema naheAtuM. AvI rIte viveka vagara mATe kharca thAya temAM "gheranA ghera" nI dazA thAya che ane peAtAnA AtmAne pUchavAmAM Ave tA AvI dazA keAnI nahi thaI jatI hoya te vicAravA ceAgya che. vAta e che ke kharAkhara vivekapUrvaka vicAraNA karavAnI zakti Ave teA A telI aLadanI dazA thatI aTake; pachI ene apUrva lAbha maLyAnA AhlAda jarUra thAya ane enI vAtamAM viveka ane a MtaramAM namratA jarUra AvI jAya; e khATI sabhyatA atAvI peAtAnI pratiSThA vadhAravAnA prayatna paNa na kare; e samaje ke evI rIte rIte nAma rahetAM nathI ane nAma keAInAM rahyAM nathI: cakravI chappaDa sAdhI RSabhakUTa upara kAkiNI ratnathI nAma lakhe che tyAre tene paNa eka nAma bhusADI peAtAnuM lakhavuM paDe che. A vicAraNA kAne Ave ? kayAre Ave ?. ApaNe cAre tarapha zuM joIe chIe ? pAMcasa rUpiyA ApavA hAya tA ArasanI takhtI ane be para : nAma joie ane pacAsa rUpiyA pustakaprakAzana mATe AvyA hAya teA mukhapRSTha para moTA akSare nAma joie. A sarva telI aLadanA ja vyApAra che, adhUrA zikSaNanuM
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 sAdhyane mAge ane vastusthitinA ajJAnanuM pariNAma che. eka upavAsa karyo hoya te daza jaNane kahevAya ke Aje te mATe upavAsa che, tyAre aMdara zAti thAya ane eka meLAvaDAmAM sahaja bhASaNa karyuM hoya, ke hAjarI ApI hoya, te bIje divase prabhAtamAM dainika patramAM pitAnuM nAma AvyuM che ke nahi e jevA jIva talapApaDa thaI rahe te tyAM Atmika pragati kevI rIte thAya? e dazA jena hRdayanI heya nahi ! e dazA pragatimAna AtmAnI saMbhave nahi ! e dazA kharA mumukSune ghaTe nahi ! viziSTa pada ArahaNanI bhAvanA thaI hoya, ene mATe aMdarathI tAlAvelI lAgelI hoya, te A bAhya bhAva taja ghaTe che, ene dUra kare ghaTe che, enI upekSA karavI ghaTe che. ATaATalA prayatna thAya, tyAga thAya, dhamAla thAya, deDAdoDI thAya, vakhatane vyaya thAya ane paisAne upaga thAya chatAM "kyAM gayA'tA ke kayAMI nahi, (tyAMnA tyAM? evI dazA thAya e te DahApaNane mArga hoya ? e te premanI IcchAvALAnI vartanA hoya, e te cakabhramaNane cheDo lAvavAnA sAcA prayatnazIlanI aMtaradazA hoya ? enAM te mArA ja judAM hoya, enI aMtaranI abhilASA ja anerI hoya, enI cArutA ane dhanyamanyatA ja alaga hoya, ene saMtoSa paraprazaMsAmAM na hoya, svAtmasaMtoSamAM ja ene nirmaLa AnaMda hAya, enI raTanA leke paNumAM na hoya, ene aMdarathI bahu sAruM karyuM e dhvani UThe enA zravaNamAM ja daDha prema prIti hoya. e dazA mAtra vikajJAnathI prAptavya che, aMtarasanmukhavRttine AdhIna
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghAMcInA baLada 17 che ane bAhya bhAvanA vismaraNa athavA anApekSaNamAM che. e na thAya tyAM sudhI sarva gati e pragatisUcaka na samajavI. keTalIka vAra emAM pazcAt gati hAya che, keTalIka vAra gatine bhrama mAtra ja hoya che. vivekajJAnanI prAptimAM kriyAyAganuM sAphalya che ane e samajavAnA prayatnamAM sAdhanadharmanuM sthAna samajavAnuM anavA ceAgya che. A hakIkata jyAre samajAya tyAre lAva carUpaNu prApta thAya che. tyAM sudhI sarva prayatna mAtra che ane keTalIka vAra khAlI aDavaDI athavA phAMphAM che. e jema jaldI samajAya tema AnaMda che, rastAsaranI pragati ane jIvanayAtrAnI saphaLatA che. game tema karIne samajI, vicArI A ghAMcInA elanI sthitimAMthI dUra nIkaLI javA jevuM che ane tema thatAM ardhadagdha vartamAna samAjanI TIkA zravaNu karavAnI agavaDa thAya tA te sahana karavAnI zakti paNa sAthe ja keLavavAnI jarUra che. nira Mtara ekaDA ghuMTavAnI dazAmAM rahevA jevuM nathI, paNa va mULa ane ghanamULanA UMcA aMkagaNita ke khIjagaNitanA dAkhalA AvaDe nahiM ane tyAM sudhIne kUdakA mAratAM ekaDA ghuMTatA paNa aTakI javAya nahi-A ane sthiti vicArI samajaNa prApta karI rastA karavA cAgya che, paNa ghAMcInA baLadanI sthitimAM rAcI javA jevuM tA jarA paNa nathI. A bhAvamAM kAMi na samajAya tevu lAge tA AMtara AtmadazA samajanAra pAse A sthitinA khyAla karavA mATe javA jevuM che. ahIM sarva maLI zake tema che, mAtra " kheAjI hAya seA pAve. " A vicAraNA prApta thavI e paNa duSkara che ane cakrabhramaNamAMthI nIkaLI sAdhya taraph -
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sAdhyane mArga bAdhita prayANa karavuM e paNa muzkela che, chatAM e je che te che, ane che te samajavA jevuM che. A avasara vAraMvAra maLavAne nathI, e niraMtara dhyAnamAM rAkhavuM ane rAkhIne AgaLa vadhavuM. ghAMcInAM baLadane lakSyamAM rAkha ane niratera je azvanI sIdhI gati sAdhya tarapha thatI hoya tene 'paNa lakSyamAM rAkho; temaja AvaData, anukULatA ane mumukSutAne anusAre bemAMthI eka gati pakaDI levI. je. 1. pra. pu. 44 pR. 79 } saM. 1984 000
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANI valAvyuM. [ 16 ] AvuM zirSaka (mathALuM) vAMcI Azcarya thaze. duniyAmAM chAza valeAvAtI jANI che, chAza leAvanArane joyA che ane chAzamAMthI mAkhaNu tarI Avatu ene piraNAme joyuM che; . parantu kAMI pANI te valAvAtu haze ? koi pANI valeAvatuM haze ? ane klAkA sudhI pANI lAve te tethI vaLe paNa zuM ? ahIM jarA cAkhavaTa karIe. valAvavu e gujarAtI bhASAnA zuddha prayAga che. enA artha temAM koi cIja nAkhI halAvavuM ema thAya che. dahInI chAsa karI, eka meATI kreghaDI ke geALImAM bharI, uparathI tenuM mADhuM. aMdha karI, aMdara lAkaDAnA daMDa nAkhI, tene doraDAthI khUba halAvavA ane e rIte chAzamAMthI mAMkhaNa kADhavuM e kriyAne chAzanuM valAvaNa kahe che. valANAnI chAza-prasiddha zabda che. leAkA have ghera gAya, bheMsa rAkhatA AchA thai gayA che, tene A zabdaprayAga dAca aparicita lAge e vAta anavA joga che. e grAmya * prayAga nathI. atra bhASA zAstranI carcA nathI, paNa valeAvavuM zabda koIne jANavAmAM na heAya te gerasamajutI TALavA mATe jarA khAjunI ane sahaja aprastuta vAta atra karI che. tyAre AvuM mathALuM zuM karyuM? ane kayAMthI sUjhyuM ? A vAta paNa kahI devA jevI che. Aje esatA mahinA hAvAthI cAlu niyama pramANe snAtrapUjA karatAM cAsaTha prakArI pUjAmAMthI chaThThI pUjA bhaNAvI. temAM samartha kavi eka jagyAe - gAi gayA che:
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 sAdhyane mArge AvI rUDI bhagati meM pahelAM na jANI; saMsAranI mAyAmAM meM te, valeluM pANI. - AvI rUDI, vigere A vAMcIne kAMi vicAra thayo ane tenA pariNAme uparanuM mathALuM baMdhAyuM. ATale upaghAta karI ApaNe mULa muddA para AvI jaIe. muddA para AvatAM ekadama gaMbhIra vAta karI daIe. jana dharmamAM bhakitayoga jevuM kAMI che kharuM? heya te tenuM sthAna zuM? A ati mahatvane prazna che ane khAsa pRthakkaraNa karI carcavA yogya che. e praznane bIje cheDe AnaMdaghanajI mahArAja beThA che, teo kavana karI gayA che - citta prasane re pUjana phaLa kahyuM re, pUjA akhaMDita ha; kapaTa rahita thaI Atama arapaNuM re, AnaMdaghana pada raha. RSabha jinezvara prItama mAhare re. A te utkRSTa vAta karI nAkhI. have vaccenA bhAge joI laIe, eTale pachI badhA rastA, tenAM mULa ane tenAM sALe svata: jaNAI Avaze. AryAvartanA sarva dharma dhyAnayogane prAdhAnya Ape che. dhyAnanA bhede ane dhyeyanA vibhAge judAM judAM pratyeka darzana batAvaze. dhyAga vagara koIne cAlyuM nathI. mananI ekAgratA karI sthira citta eka vastumAM manane paravavuM ane te dvArA cittasvAthyathI sat cita ane AnaMdanI laharI anubhavavI ane tenI judI
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANI valAvyuM. 201 pasAra thaI chevaTe mana para jAdI paristhatimAMthI vijaya meLavavA ane tene paNa sAdhanomAMnA ghaNAkharAnI mAphka pAchaLa mUkI tenAthI para thavuM, tenA para sAmrAjya meLavavAnA vijaya muhurtta tenAthI paNa para thavuM e sarvAM parabhava mAnanAra darzanane sAmAnya viSaya che ane apavAda vagaranA che. e dhyAnaceAganI siddhi ke prApti mATe aneka ghaTanAe saMbhavita che ane svIkArAyalI che. temAM bhatiyAga mukhya sthAne che. A bhaktiyAga e dhyAna cAganA hetu hAI ane mukhya sthAne hAI khAsa vicAravA ceAgya che. te sAdhyanA sAkSAtkAra karAvanAra heAvAthI tenA kAraNarUpa che. je Adaze pahoMcavuM hAya tenuM dhyAna karatAM e sthAne pahoMcAya che ane teTalA mATe e dhyeyane nitya lakSyamAM rAkhavAnI vyavasthA vyasthAna le che. sAdhAraNa vyavahAru mANasAne cAlu dhyAna karatAM AvaDe nahi ane karavA jAya te kadAca rakhaDI paNa paDe, teTalA sAru bhakita dvArA dhyAnayAga sAdhavAnA rastA bahu Ana Mdamaya, siddha ane avicaLa mArga tarIke svIkArAyalA che. A AdarzanI avicaLa bhakti karatAM Adarza dhyeyasthAne AvI jAya ane pachI temAM ektA thAya tA bhakti dhyAnayeAgamAM pheravAI paNa jAya, tethI bhaktine dhyAna yogamAM bahu agatyanuM sthAna maLe che. bhaktimAM eka khAsa viziSTatA e che ke dhyAnayeAga tA vikAsa pAmelA AtmAe ja AdarI zake che ane temAM paNa AtmavaMcanA kAi vAra irAdApUrvaka ane ghaNI vAra aNujANye - paNa thaI jAya che, tyAre bhaktiyoga vikAsakramanA game
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2012 sAdhyane mAge. te pagathio para rahela prANI AdarI zake che ane temAM dhIme dhIme pragati kare che eTale bhaktiyoga sasAmAnya che ane AvaData ane anukULatA pramANe zreya:sAdhaka nIvaDI zake tevA che. AthI bhaktiyeAganI sarvagrAhItAnI najare AdaraNIyatA vadhAre che, tethI ApaNe bhaktiyoganA prakArA tapAsIe. dravyapUjana ane bhAvapUjana: bhaktiyeAganA e e prakAra khAsa najara para Ave che. pUjana karavAnI vastuethI prabhupUjana karavuM e dravyapUjana. prabhuSiSa (pratimA )ne snAna karAvavuM, te para caMdana puSpathI pUjA karavI e aMgapUjA ane temanI sanmukha sugaMdhI dhUpa karavA, dIpaka karavA, sAme akSata caDhAvavA, phaLanaivedya dharavAM e agrapUjA. potAnI zakti, sthiti ane vastunI upalabdhatA pramANe aneka vastuothI prabhunuM dravyapUjana thAya che ane bya gaNAya che. emAM pAMca keDi-eka pAIthI paNa ochI kimatanI vastuthI kula caDhAvanArane aDhAra dezanuM rAjya maLe che ane bIjI rIte joie tA dararAjapUjana karavA chatAM maneAvRttinuM akaya na karanArane mAtra javA AvavAnI kriyA thAya che ke nAmanuM ja phaLa maLe che. pAMca kADivALAne teA e AkhI puMjI hatI ane tenA ullAsa ane tenA bhAva ati ucca prakAranA hatA e vicAraNIya vAta che. e mAge aneka gayA che ane mA AdaraNIya che, pravezaka tarIke agatyano bhAga bhajavanAra che ane paryante pragati karAvI ISTa sthAnake pahAMcADanAra che. paNa eka vAta vicArI javA jevI che. A dravya pUjana
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ /**,* *..... * pANI vAvyuM. 203 bhAvanuM nimitta che. dravyapUjanamAM ItikartavyatA AvI jatI nathI, paNa e jeTalA pUratuM bhAvapUjananuM nimitta bane teTalA pUratI enI upayogitA che. bhagavAna pAse phUla phaLAdinA DhagalA karavAmAM Ave, paNa cittamAM vIllAsa na thAya te temAM enuM jevuM joIe tevuM phaLa besatuM nathI. bhAvapUjanamAM aMdarano varSollAsa, prabhumAM ektAna, Atmanimajjana ane svabhAvamAM ramaNatA Ave che. je vakhate aMdara jAgRti thaI jAya te vakhate dravyapUjAnAM sAdhane suMdara phaLa Ape che, keI anirvacanIya AnaMda anubhavAve che ane aparicita ane ananubhUta nUtana paristhitine paripAka jamAve che. bhaktiyoganI A viziSTatA che. atyAranA samayamAM ApaNe nAnI moTI eTalI upAdhimAM rahIe chIe ke A paNane paramAtmAnA nAmanuM maraNa thavuM paNa keTalIka vAra durlabha thaI paDe che. A prANI nimittavAsI che. ene sArAM nimitte maLyAM hoya te te yogya mArge AvI jAya ane kusaMgata tathA aniSTa prasaMge maLyAM hoya to te nIce UtarI jAya. saMyoga upara asAdhAraNa kAbU dharAvanAra ane tuccha prasaMge mAMthI paNa UMcA AvanAra tathA saMgathI para rahe nAra viziSTa AtmAonI A vAta nathI. A te amArA tamArA jevA sAmAnya janapravAha para rahenAra sAdAM jIvananI vArtA che. evA prANIne nimitta maLe che te sAre mAge AvI jAya che ane tyAM sthita thAya che. ene rakhaDavAnI - Teva paDe te e pitAnAM zakti dravya ane manane durupayoga karI bese che. ene nATaka jovA maLe to e temAM rasa le
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 sAdhyane mArge che ane sAruM khAvAnuM maLe che temAM rasapUrvaka UtarI jAya che. evA cAlu saMgene tAbe thanAre zubha saMyege prApta karavA-sArAM nimitte ubhAM karAvavA ane jamAvavAM e enI pragati mATe anivArya che ane te daSTie bahoLatAe vinA saMkece ema kahI zakAya ke dravyapUjana sAmAnya ardhakArI mATe bahu lAbha karanAra ane zubha paryavasAnamAM laI AvanAra bhaktimArgane prAthamika prasaMga che ane teTalA pUratuM te avazya sArvatrika Adarane yogya che. evAM nimitto meLavIne pachI e kAMI tyAM besI rahe nahi. e te pachI bhAvapUjanamAM Utare ane tyAM te enI daSTimaryAdA eTalI vizALa thaI jAya che ke ene pAra nathI: svaparanuM vivecana kare, potAne oLakhe, prabhunI sAthe pitAnI sarakhAmaNI kare, prabhutA kema prApta thAya e samaje, jue ane chevaTe prabhumaya jIvana karavAne mAge Ave. e dhImI dhImI pragati paNa kare ane zIghratAthI paNa AgaLa vadhe, paraMtu e prApta thayelA nimittone sAco ane sAre upayoga jarUra kare. ene pachI vicAra thavA mAMDe ke pite koNa? ane A prabhu kema thayA? e mAre pUjya che te huM enA je kema ane kyAre thauM ? eTalI vicAraNA enAmAM dhIme dhIme Ave. e bhakitamAMthI dhyAnamAM UtarI jAya ane dhyAnamAM te pachI e evI vastuonA bhAne anubhava kare ke enuM varNana karavuM muzkela paDe. A dravyapUjanane dIrgha vicAra karanAra mahAtmA puruSoe kahyuM che ke gIta, vAjitra ke nRtyanAM sAdhanothI anaMtagaNuM puNya prANI upArjana kare che. ene hetu paNa e ja che ke
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANI valAvyu. 201 gItagAna vakhate prANIne ekatAna thAya che. e vakhate jIvanamAM sukhadu:khAdi dvo prANI bhUlI jAya che, e prabhuguNurasamAM lIna thaI jAya che ane jyAM ekatAna thayuM tyAM karma baMdha baMdha thaI jAya che athavA thAya teA zubha ane te paNa ghaNA pAtaLA heAya che. AthI dhyAnane abhyaMtara tapa gaNavAmAM Ave che ane jenI sarakhAmaNI bIjA sAthe karI zakAya tema nathI tevA prakAranI temAM rasalInatA prAptavya che. A hetuthI draSyapUjananuM kAraNutva ane bhAvapUjana kArya khAsa lakSyamAM rAkhavA ceAgya che. bhAvapUjananI viziSTatA dhyAna cAgane aMge ja che ane dhyAnacegane darzanakAro svIkAratAM hovAthI enI viziSTatAnA saMbaMdhamAM vivecana karavuM paDe tema nathI. ApaNe have bhakitayAganI vAta karIe. bhakti e evI suMdara vastu che ke ene jema vadhAre vicArIe tema vadhAre rasa Ape tevI temAM lahejata che. vaLI sAmAnya vikAsavALA AtmAe paNa tenA yathAruci lAbha laI zake che tethI tenuM sAmrAjya sArvatrika che. bhaktimAM mastatA rahelI che. eka kharA bhakta hAya te je vakhate bhaktimAM Utare che te vakhate te tenA rasamAM raMgAI jAya che. pachI e sAdhAraNa hoya te te prabhunI nAnI meATI sevA karavAmAM rasa leze; ene hevarAvavAmAM, enI vividha prakAranI AMgI taiyAra karavAmAM, enAM puSpaththara karavAmAM ane evI bAhya sevAmAM mhAlaze; vadhAre rasa haze tA e gAnatAnamAM rasa leze, mALA pheravaze, ekatAna thavA prayatna karaze vigere; paNa enI mastI Ara prakAranI haze,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 sAdhyane mAge. enA rasa apUrva haze, enI lInatA cAsa haze. bhaktipradhAna matAnA khArika avaleAkane A vAta cAkkasa jaNAya che ke bhaktinA rasa jaththara che. ane anubhavavA ceAgya che. bhagavAnanI--bhAvanA mUrtinI nAnI meTI sevA karavAmAM enA bhakatane bhAre rasa che ane temAM te ekatAna thai aMtaranA rasa reDe che. emAM eka vAta yAda rAkhavAnI che: e rasamAM daMbhane sthAna nathI, e rasamAM DhALa nathI, e rasamAM dekhAva nathI. e traNamAMnu eka paNa heAya te te rasa ja nathI, dhAMdhala che ane Atmika vikAsamAM dhAMdhala ke dekhAvane sthAna nathI. bhakta pUjana karatA hAya, pachI tenuM pUjana dravyathI hAya ke bhAvathI hAya, paNa tenI rasavRttinI poSaNA ajama prakAranI hAya che ane jyAM rasakSepa hAya tyAM pachI mAhyAcAra ke upara uparanA upacArane sthAna nathI. tyAM te hRdayanAM milanasthAna hAya che, tyAM teA aMtaranA umaLakA hAya che, tyAM tA zAnta rasanA jharamara jharamara varasAda hAya che. e bhakti jyAre parAbhaktinu rUpa le che tyAre te e lagabhaga dhyAnanI kATimAM AvI jAya che, paNa enI prAthamika sthitimAM paNa ene rasa anupama hAya che, jAjaramAna hAya che, aMdara jatA hoya che ane sAmA Adarzone apekSita hAya che. bhakatanI najare vicAra karIe tyAre ekaniSThAnA sabaMdhamAM kharuM bhAna thAya tema che. ene mana mUrti e paththara nathI, e dhAtu nathI, e sajIvana che ane enI huM..
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANI valeAvyu'. 207 sacetanatA bhakta joI zake che. tame ene gheleA kahe ke mUrkha kaheA, enI ene darakAra nathI. ene bhikata karyA vagara bhAjana bhAve nahi, ene jarA UThatAM meDu thayuM hAya te mATa kSeAbha lAge ane jarA anya cIja ke jIvano sparza thaI gayeA hAya te abhaDAmaNu lAge. e hRdayanA rAjane mUrta svarUpe jIvatAM joI zake che, e enI sAthe vAta karI zake che, e enI sAthe ekatA sAdhI zake che ane enA sahacAganuM sukha ane viyeAganuM du:kha anubhavI zake che. e prakAranI bhaktino Adarza sthAne sthAne gavAyA che. emAM Atmanimajjana je viziSTatA anubhave che te kharekhara vAcAne ageAcara che. AvA bhAva AkhA jIvanamAM eka paNa vakhata Ave te aneka vakhatanA karelA dravyapUjananuM sA kaya che. tyAre atyAra sudhI saMsAramAM zuM karyuM? ghaNuM karyuM`, khAdhu', pIdhu', dhana pAchaLa doDayA, ujAgarA kyA, khuzAmatA karI, AMTA khAdhA, dhakelA khAdhA, mahelAtA khAMdhI, nAmAM mAMDayAM, saravaiyAM kADhayAM, varagheADAmAM mahAlyA, poka mUkIne raDayA, majUrI karI, bhUkhyA rahyA, aneka vAtA karI, paNa pAchA AgaLa pAchaLa gaNatrI karI saravALA karIe tyAM vAtamAM kaI sAra nahi. mAdakhAkI karIe tyAM mujhAI jaIe ane lAge ke kAM tA hatA tyAM ne tyAM, ane kAM te pAchaLa haDhayA, peAtAnu jIvana Akhu joI jaie tyAM kharekhara lAgI Ave ke A tA varSA gumAvyAM, avasara javA dIdhA, samaya eLe gumAvye ane kAMi vaLyuM nahi. mATe bhAge jIvanapatha para pAchI najara karatAM lAge ke A tA na maLyA
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 sAdhyane mAge. rAma ke na maLI mAyA. " bhartRhari eka subhASitamAM majAnI vAta kare che, tenI matalaba e che ke AgaLa chaDIo pAkArAtI hAya, paDakhe birudAvalio elAtI hAya, pachavADe cAmara vIMjhAtA hAya, ane khaDejAo thaI rahyA hAya, evuM evuM hAya tA tA saMsAramAM kAMI rasa le-tA paNa jANe samajyA, parantu A tA bhIkhanuM anna DhIkarImAM rAkheluM che! emAM te mAla ze che? zenA upara rAcI rahyA che? ane kAne mATe? keTalA bhava mATe ? keTalA samaya mATe ? jarA vicArI juo, juo, sabhArA, yAda karA, smaraNa karo, tamAruM Akhu jIvana joI jAo, tame keTalA vadhyA, tenA AMkaDA mUkA ane jozeA tA jaNAze ke kharekhara 64 valAvyuM pANI !" A dazA tamArI hAya ? A dazA tamArA jevA samajInI hAya ? A dazA tamArA jevA anukULatAvALAonI hoya? A saMsAranA kSaNika vilAsAmAM mhAlIne, A gheADA dhAtunA DhagalA ekaThA karIne, A meLAvaDAmAM prathama patie khurazIo prApta karIne, A nAta ke saMghanI paTelAIe karIne, pANI valAvyuM che. emAM kAMi sAra jozeA nahi, emAM kAMI mAla joze| nahi, emAM koi pariNAma jozeA nahi. mUMjhANA ! kharekhara mUMjhANA !! tyAre have karavuM zuM ? nhAI dhAine ArisA jovA, ArisAmAM-kAcamAM cATalAmAM zuM dekhAze ? tamAruM peAtAnuM pratiSThi. tame jevA zeA tevA temAM lAgaze. jarA zAMtithI jozA eTale sarva dekhAI Avaze ane kharAkhara jozeA tA adbhuta tAMDava, bhayaMkara
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ . pANI valovyuM. nRtya, tuccha aThThAsya, ane bIjA aneka avanavA banAve jeze; parantu mUMjhAvAnI jarUra nathI, gabharAvAnI jarUra nathI. e gUMcavaNamAMthI nIkaLavAno mArga che, edhI zakAya te zodhaje tamane jaDI zake te bhale na jaDe te eka cherI mArga che ane te bhakitane. bhakitanI ekAgratA A sarva mUMjhavaNa dUra karaze, atyArasudhI bhUlyA haze tene khare mArga batAvaze, ThekANe lAI. Avaze, AzravanA dvAranuM majabUta rUMdhata karaze ane tAMDava nRtya ane hAsya dUra karI ane vikAre para vijaya meLavI tamane tamArI vastu batAvI Apaze, atyAra sudhI paDachAcAnA pachavADe deDayA che tene barAbara oLakhAvaze ane tamArI vastune joI jANuM, pIchANa nathI tene oLakhAvI tamArI karI Apaze. pachI jyAM jaze ane kene heraze te kahevAnI jarUra nathI, tamane svayaMprakAza thaI jaze. e mATe thoDA niyamo dhyAnamAM rAkhazeHA (1) bhakita ekAgratAnuM kAraNa che, tethI tene nitya svIkAravI. (2) enI niyamitatAmAM bhaMga thavA de nahi. (3) ene abhyAsa avizrAnta cAlu rAao. (4) emAM kadI paNa kaMTALo AvavA nahiM (5) enuM kharuM joDANa mana sAthe karavAnuM che. te lakSyamAM rAkhavuM. (6) cittaprasannatAmAM enuM kharuM phaLa che e vicAravuM.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 sAdhyane mAge. (7) e manane manAvavuM muzkela che paNa azakya nathI. - (8) dhyAnavagara mukti nathI ane bhakita vagara dhyAna nathI, e kuma bhalo nahi, A te sAdI paNa mArmika vAte che. paNa vAvavuM na hoya ane mAkhaNa kADhavuM hoya te A rAjamArga che. emAM keTalAka nakAmA AMTA paNa mAravA paDaze, paNa ema te ApaNe saMsAramAM kyAM ochA dhakelA khAIe chIe! paNa ema AMTA mAratAM eka vakhata e AvI jaze ke te divase te vakhate sarva AMTA saphaLa thaI jaze ane aMdarane rAjA ye divase prasanna thaze ane rasanAM jharaNAM varasAvaze tenI koI geraMTI hoya che? paNa e rasarAja che ane anaMta baLane dhaNI che, mATe ene rIjhavI eka vAra te ene guMjavI de ane pachI enI majA te jeje. pachI te sAta mALanI havelIe ke aDhAraze pAdaranAM rAjya tamane visAta vagaranAM lAgaze. are! thaze ke A to ApaNe pote ja rAjA hatA, paNa jANatA nahotA. aMdara te evAM evAM amUlya ratna bharelAM che ke ene mahimA saMpUrNa rIte te bhagavAna pote paNa kahI zakyA nathI. AvA mAlanA dhaNa pArakI khuzAmata kare nahIM ane dhakelA khAya nahIM!! are! ene te keDa paNa UMcA prakAranA thAya ane enA mArgo paNa anerA ja thaI jAya! enAM uDDayana ucca ane enA mArgo paNa ucca ja hoya. mAtra eka ja vAta kahevAnI che; hAI dhoI niramaLa thaIne, Arisa jevo" e vAta dhyAnamAM rAkhaje.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANI vALyuM. 211 nhAI dhoI AgaLa pAchaLa UMce nIce ke Ajue bAjue ne jotAM kAcamAM jeje, kAcanI aMdara je je ane tyAM kene juo cho? ke jue che? tene nirNaya karaze. temAM majA na Ave te vaLI tenI aMdara jeje. tyAMnA vizALa siMhAsana upara eka apratima tejavALI suMdara pratibaMba yukta chabI dekhAze. e koNa che e vicAraze eTale cakSu baMdha thaI jaze, kAca nirapekSa thaI jaze, chatAM tyAM akhaMDaavibhAjya zAMta teja:puMjanA razmio tamane zAnta AvakAra Apaze. . A sarva bhaktiganA pratApa che, A sarva citta prasannatAnAM phaLa che, A AjIvana kartavyanA rasalhAva che, A A bhAvanA pherAnuM sAphalya che. jarA paNa zaramAyA vagara-gabharAyA vagara A bhaktimArgane Azraya levAthI "pANI vAvavA"nI sthiti jarUra dUra thavAnI che emAM koI paNa prakArane vadhe nathI. hRdayanA premathI, aMtaranA umaLakAthI, bhakita karanArane AtmasAkSAtkAra thAya che, enA seMkaDe dAkhalA che. tyAre pachI A cekho dho kANa na kare ? vaccenA mArgomAM mUMjhavaNa rAkhavA jevuM nathI. sAdhya spaSTa hoya te sAdhanamArgomAM je rIna cittanI prasannatA vadhe te mArga le, tevAM sAdhane AdaravAM ane tene vikAsa kare. pratyeka vyaktinA mArga jAdA hiya te temAM keIne virodha ke takarAra heI zake nahi, paNa sAdhyanI spaSTatA joIe ane te prApta karavA cIvaTa, prema ane prayatna joIe. paNa rakhaDI rakhIne
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ sara sAdhyane mA jyAre hAtha lAMbA paDe tyAre " aAkhyuM pANI " ema kahevAnA avasara na Ave e dhyAnamAM rAkhajo. game te karA paNa ALA pAchaLa paDI pANI valAvavAnA dhaMdhA na karatA ane chevaTe chAza leAvIne kula mAkhaNa kADhavAnI tAkAta na Ave teA, ane teTalu mAkhaNa levAya tema prayatna karajo ane lejo. e mArmika vAtamAM rahasya che ane ene samajI amalamAM mUkavAmAM "sahajAnaMda ghare ramaNu" che. bAkI bhaktimAM maryAdAne sthAna nathI, mAtra che te za che ane te eTaluM ja ke bhaktinA viSayanI AzAtanA" na karavI, enA ceAgya viveka jALavavA ane te sabaMdhamAM vicAra karI je niyama ghaDayA che te jALavavA. bhaktinA viathavALI thIja ke mUrti jIvaMta che evA vicAra karIe eTale e niyamA tA ghaNAkharA samIcina jaNuAya che. ene jALavIne pachI bhakta enA prabhu sAthe vAteA kare, ene AlasA mAge, enI AgaLa bALaka banI jAya, enI pAse lADa kare, enI sAthe saNAM kare, dhamakI Ape, jema manamAM Ave tema ene uddeze, paNa enuM sAnnidhya vismare nahi, enA ajyabhAva vismare nahi, enA taraphanA pUjyabhAvamAM varSa ANe nahi. evA judA judA bhAvanA dAkhalAo bahu che ane sa sAthe che. dAkhalA tarIke: (1) khALapaNe ApaNu sasasnehI, ramatAM nava nava veze;
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI vAyuM. Aja tame pAmyA prabhutAI, ame saMsAra nIveze hA prabhujI. (pA) (ra) sALamAM zrI jinarAja ALaga zA amataNI lalanA, bhagatathI AvatA krama kare che. bheALAmaNI lalanA. (mAcanA) (3) nAme prItama mA (dAMpatyabhAva) (4) nahI mAnuM ke avaranI ANu (mAMkita sema bhAve (5) zAMtijina eka muja vini (visimAMtara) (anumAna (8) prathama jimera praNamIe sa (7) aMtarajAmI sura alavesara mahimA trinA tumAre (8) jagajIvasa jabavAlaDA (jItutita) (4) tArakA tAra prabhu ! guja se bhI (hopaNa yAgamA) (10) cAca dALa cIsa purAtama pAsena (5nA gAyanA yAsanA AA)
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sAdhyane mAge mmmmmmmmmmmmmmmwwwww (11) avadhu kayuM mAruM guNahInA (avagaNanA-svIya) (12) nizadina jeuM tArI vATaDI, doDAdoDI thAya, bAkI (virahI strIbhAva) (13) paramAtama pUraNa kaLA (anubhava) enA te aneka dAkhalA apAya. keI paNa stavana letAM kaI paNa bhAva Avaze ja. bhakitamAM AvI bahu chUTa che. dhyAnamAM te AMkha mIcI paDayA rahevAnuM ane ahIM to deDAdoDI thAya, akhabakhiyA vagADAya, nebatanA gaDagaDATa thAya, kAMsIenI buka lAge, naraghAnA bhaNakAra thAya, ane kAra thAya ane bhakta nAce, kUde, lADa kare ane game te rIte vinavaNI kara. bhakitamAM A majA che. emAM svataMtra rIte vartavAnI ghaNI che ane e chUTane pUrate upayoga thAya che. chevaTe e bhaktinuM paryavasAna dhyAnamAM paNa Ave, paraMtu e te vikAsanI vAta che. ATalI chUTa ane AvA vividha bhAvanA lhAvo levAnuM visArI khAlI samajyA vagara saMsAramAM athaDAyA, kuTANA, marAyA ane herAna thayA. ema karyuM eTale pANI vahyuM. * have ? have te bhakti zuM cIja che te oLakhANuM, enA hAvA samajAyA. pachI zuM karavuM ? ane kone AdaravuM ? e kAMI kahevAnuM hoya? have te emAM paDI lhANa levAnI ane anne bhaktinA viSayamaya tanmaya) thaI tenI sAthe svarUpAnusaMdhAna karavuM eja ktavya rahe. jene pANI vAvavuM hoya te bhale vAve, ApaNe te
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANA lAgyu. pa Aza valAvavAnA vyApAra karIe. emAM cittaprasannatA thaze, hera Avaze, makhaMDa pUjA thaze, AtmasamarpaNu thaze ane chevaTe e Anadrughanapade laI jaze. enI zodha karavAmAM majA che, enA kArDamAM lhAvA che, enA vicAramAM mastI che, enI sakriyatAmAM saphaLatA che. che. 1. pra. pu. 44 pR. 195} sa. 1984
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ jItanI bAjI hAra mA ! Aje sAketapuranA roja maelamAM moTe jalaso thaI rahyo hate. raMbhA ke urvazIne rUpa ame rAgamAM mahAta kara tevI ekana nAyIkA Aje enA pUra bahAramAM AvI gaI hatI. paripUrNa thavananA vasaMtamAM kelatI enI AMkhamAM mastI hatI, enA rAgamAM mRdutA hatI, enA aMgamareDamAM bhAvavAhitA hatI, enA kaMThamAM madhuratA hatI, enA svAMgamAM zobhA hatI, enA nAcamAM rasIktA hatI, enA pratyeka tAlanA dhabakArAmAM hadayanA dhabakArAnI gheSaNa hatI. e Aje ati jhINe pASAka paherIne AvI hatI. enA hAthamAM vINA hatI, bAjumAM be suMdarIo sAraMgI ane naraghAM vagADI rahI hatI ane pachavADe thoDe dUra enI vRddha mAtA ene sUcanA ApyA karatI hatI. vRddha rAjavI pAsethI Aje sAruM InAma maLaze evI AzA vaDe gAna ane nRtya ane kArya menakA pUrNa rasanI jamAvaTa sAthe karI rahI hatI. e kaI vAra vaNA hAthamAM laI gAna evuM calAvatI te ke vAra abhuta nRtya karI rasaraMga relatI hatI. zrotAvarga paNa Aje rasane haLe caDhaye hate. rAtanA bAra vAgyA, eka vAgye, be vAgyA, rAta vadhatI gaI ane maMDaLI vadhAre vadhAre jAmatI gaI. nagaranA AgevAne, amaladAre, rAjagRhane strIvarga, nagaravAsIone strIvarga ane sAmAnya AmaMtrita vargathI hajAre kenI medanI rasamAM paDI gaI hatI. vRddha rAjA puMDarIka paNa gharaDe ghaDapaNe Aja
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatanI bAjI hAra mA 217 rasamAM pa ga hato ane InAma Apa jalase pUrA karavAne badale "calAve vigere ucca kADha ekITase manakA sAmuM joI rahyo hato. rAjAnI paTTarANa, rAjaputra, maMtrI, nagaravAsI strIo ane nagarajane sarva Aje AjakAle caDhayA hatA ane zAna tathA nRtyanA rasamAM taraboLa thaI gayA hatA. sArI rIte gavAtAM gIta gAna ane yuvatInI lIlAthI jenuM mana AkarSAya nahIM te kAM te yogI hovA joIe athavA pazu (jamAMvara) levo joIe-e matalabanA subhASitane AvA sAkSAtkAra thato hato. e sAMbhaLanA vargamAM eka bahu rUpALe yuvaka tAjetara bahAragAmathI Avele dekhAtuM hatuM. tenI dADhI ghaNI vadhI gayelI hatI, bAla sapheda thaI gayA hatA, chatAM enI emAM teja aneruM hatuM, enA zarIranI dhATa mAkake hA, enA mukha para ativisiMSTa AdratA hatI, enI AMkhamAM gaMbhIratA hatI, enA caherA para maidarakArI chatAM sAmrAjyanA bhAva spaSTa AvirbhAva pAmatA hatA. sAketapuramAM ane keIe agAu joyelo nahote, ane atyAre AbAlavRddha sarva gItanRtyanA zravaNa ane menakAnA rzanamAM eTalAM lIna thaI gayA hatA ke enA tarapha jovAnI athavA e koNa che e pUchavAnI ke vicAravAnI koIne kurasada nahotI, darakAra nahaitI. raMga vadhate cAle, navAM navAM aMgamaroDathI nRtya paNa jAmatuM cAlyuM, paNa rAjAe InAmane hukama na . haraDe ghaDapaNe enI DAgaLI casakI. puMDarIka rAja ApyAre mare navajavAna banI gaye, ene eka paNa bAla
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 sAdhyane mA kALe nahote, chatAM eNe nidrAnuM valaNa batAvyuM nahi, AMkhanuM maTakuM paNa mAryuM nahi. be vAgyA, traNa vAgyA, cAra vAgyA; paNa rAjAe gIta ane nRtya AgaLa calAvavAnI saMjJA cAlu rAkhI. AkhI maMDaLIne paNa jevAne ane sAMbhaLavAne rasa hate. keIne e vAtamAM zaMkA ke gUMcavaNa jaNAyAM nahi. sarvee menakAnA hAvabhAvanAM vakhANa karyA, enA kaMThanI-gaLAnI mIThAzanI prazaMsA karI ane keTalAka te enA tAla sAthe tAla devA lAgyA, DekAM halAvavA lAgyA ane pitAnA paganA dhabakArA devA lAgyA. sADAcAra thayA, pAMca thayA, paNa rAjAe InAma mATe hAtha laMbAvyo nahi. Akhare menakA thAkI. manuSyane utsAha game teTalo hoya, te paNa ene zArIrika javAba te maryAdita ja hoya che. aMte ene bagAsAM AvavA mAMDayAM, enA zarIramAM zithilatA AvavA lAgI, enA paganI ThakamAM maMdatA AvatI jaNAI enA gaLAne sura jarA ghaTTa thatA lAge, ane vadhAre kheMcavAnuM kAma kAMIka kaThina thatuM hoya ema jarA jarA asara thatI jaNAI. e maMdatA anyane spaSTa vyakta thAya te pahelAM menakAnI vRddha mAtA camakI gaI ane camakIne tarata ja cetI gaI. e anubhavI DozI pAmI gaI ke have vadhAre kheMcatAM bAjI bagaDI jaze ane InAmane badale apamAna thaze. e DezIe AjanA jalasA upara ghaNI AzA bAMdhI hatI. enI putrIne je InAma maLe te para enA bhaviSyane meTa AdhAra hate. DozIe joyuM ke jarA preraNA karavAthI dIkarI menakA DuM vadhAre kheMcI kADhe te raMga rahI jAya ane
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApa jItanI bAjI hAra mA UjaLe mukhe ghera javAya. DezI duniyAnI khAdhelI hatI, anekanA paricayamAM Avela hatI, ghaDAIne pAkI thaela hatI. eNe dUrathI badhA sAMbhaLe tema dIkarIne hAka mArI, sAna karI ane mukhathI kahI dIdhuM ke: "majAnuM gAyuM, ane jAnuM vagADyuM, majAnuM nAcI, ahe zyAma suMdari AkhI rAta barAbara kAma bajAvyuM; have cheka chellI ghaDIe pramAda na kara ! ALasa na kara !! *" A padya AkhI maMDaLIe sAMbhaLyuM. pratyeka sAMbhaLanAra camakI gaye. te padya sAMbhaLatAM ja pelA aparicita vRddha yuvake pitAnI pAsethI mUlyavAna navakabaLa kADhI menakAne bheTamAM ApI dIdhI. yuvakanAM tejathI badhAM aMjAI gayAM ! puMDarIka rAjAnA pATavI yazobhadde mUlyavAna kuMDaLa menakAne sAdara karyA. sarva chakka thaI gayA !sArthavAha nagarazeThanI putravadhU zrIkAntA bharavAmAM mAtI banelI tamAse jaI rahI hatI teNe tejasvI hAra kADhIne menakAne Ape. sarva cakti thaI gayA !!! jayasaMdhi senApatie suvarNanuM kahuM menakAne ApyuM. sarvane e vAta arthasUcaka lAgI. hAthInA mahAvate suMdara ratnajaDita aMkuza menakAne ApyuM. sarva tenI sAmuM joI rahyA!!! * sucha gAiyaM suThTha vAiya, suTTha nacciyaM sAmasuMdari // aNupAliya bIha rAibho, sumiNate mA pamAyae // sAruM gAyuM majAnuM vagADayuM, dIkkI tuM khUba nAcI re, lAMbI rAtri dIrdha hatI te, mastAnade prasArI re; avasara have khare ja che, TANe na ghaTe pramAla re, nahI te chatI bAcha hArI, khAlI hAthe jAze re.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mArge ajaba vAta anI gai ! agAsAM khAtI menA jAgRta thai gaI, sabhAmAM khaLabhaLATa thaI gayA, ta gRti AvI gaI ane prathama te sarva ekITase pelA navayuvaka samu oI rahyA. atyAra sudhI e kANu che ?? ema pUchavAnI paNa koIe darakAra karI naheAtI, te atyAke saidhya dAnane pariNAme sarjanA Azcaryanu dhAma thaI paDyA. sarva enA sAmu jue paNa ene " kANu che?" ema pUchavAnI koInI hiMmata cAle nahi, enI AMkhamAM pUrva teja hatuM. cAlamAM gAma hatuM, ApavAmAM bedarakArI hatI, ane paddhatimAM nutanatA hatI, chatAM enA svAMgamAM kRtrimatA khAI AvatI hatI. AvA prasaMge rAjA prathama dAna Ape e niyamano jI e bhAga karyA ane dAna paNa AkhA jIvanamAM nRtya ArIne na maLe eTalAM lakhA rUpiyAnAM mUlyanAM ekI sAthe thaI gayAM, eTale sarvanA Azcarya vacce rAjAe navA mAvanAra manuSya taraph oyu. enA saDha mAsa, vizALa kapALa ane sadara caherA joI santane Anada thayA, paNa enI dhRSTatA mATe kheda thayA. enI udAratA vakhANavI ke vakhADavI te rAjA samantyA nahi, paNa ekadama eNe vRddha yuvakane pUchI nAkhyuM " tuM kANu che? " praznanA javAbamAM peAtAnI AMgaLI parathI rAjamudrikA kADhI vRddha yuvake rAjA tarapha nAkhI ane enI asara zI thAya che te tapAsatA taddana zAMtipUrvaka e peAtAnA sthAne medanInI paLvADe UbheA rahyo. peAtAnI rAjamudrikA ane rAjadaMDanuM cihna joI puDarika rAjA vadhAre mUJaye dhArI
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ www jItanI bAjI hAra mA dhArIne tINa AMkhe jevA lAgyo ane A samAja kaMI aciMtya hakIkta jAhera thavAnI AzAmAM citravat banI ni:zabda thaI gayA. rAjAe khulAso pUchaye. enA praznanI sAthe vRddha yuvake jaNAvyuM ke-"te ardha rAjyane hakkadAra hatuM, te te levA Avyo hato, paNa vRddhAnAM vacane rAjya lIdhA vagara pAche janAra che." "A zuM kaituka ! rAjya zuM ane hakka zAM! A rAjamudrA kayAMthI ane A DosalA jevA tejasvI pAse kayAMthI AvI? menakAne ATalI badhI bheTa zI ane ene bheda zo? rAjya levA AvanAra lazkara vagara kema Ave ane AvIne cAlyA javAnI vAta paNa kema kare? AnI aMdara kAM te gAMDapaNa ke kAM to goTALo jaNAya che." rAjAnA hRdayamAM AvA vicAre cAlatA hatA tyAre loko te aneka tarkavitarko. karI rahyAM hatAM, temanI gUMcavaNane te pAra ja nahote. vRddha rAjA mudrikA UMcI nIcI karI joyA kare che, paNa tene bheda keI na samajyu. lekenI AMkho kimatI ratnakaMbala parathI khasI nahi. menakAnI ahobhAgya mAnatI AMkhe jyAre te vRddha yuvaka para TharI, tyAre yuvaka cAlI javAnI taiyArI karI rahyo hoya ema lAgyuM. tenA mukha para dInatA nahotI, parantu svayaM tyAganuM dedIpyamAna teja ane gaurava hatAM. rAjAe khulAse pUchatAM teNe nIcenI vArtA zarU karI: AjathI bahotera varSa para mArI mAtAne A nagara choDavuM paDayuM. zA mATe choDavuM paDayuM e huM nahi kahuM. huM ApanA nAnA bhAI kaMDarIkane putra thAuM. mArI mAtA 1 A puMDarIka ane kaMDarIka te gautama svAmIe aSTApada para badhela puMDarIka kaMDarIkathI jUdA che.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara sAdhyane mAge nAsI chUTI te vakhate tene garbha hate. mArI mAtA zrAvatI nagarIe eka sArthavAhanI sahAyathI pahoMcI. ajitasena muninI kItimatI nAmanI mahattarikA pAse eNe dIkSA lIdhe. dIkSA letI vakhate aMdaranA bhayathI garbhanI vAta eNe na karI. anukrame garbha vRddhi pAmatAM mahattarAe zayyAtara zrAvikAne tyAM tene guptapaNe rAkhI. tyAM mAre janma thaye. sujJa mahattarikAe zAsanane lAMchana na Ave ane mAre vadha na thAya te rIte pracchannapaNe prasUtikArya ATepI dIdhuM. mAruM "yulanka" evuM nAma pADayuM. huM khUba bhA. mahAtmA ajitasenasUrinI kRpA ane anukULa sAmagrI prApta thayAM ane bALapaNathI eja abhyAsa hatuM, sAthe buddhine coga thatAM zAstra pAraMgata thaye. bArameM vaSe mane dIkSA ApI. meM bAra varSa pALI. eka vakhata vanane uka jAge. rUpavAna zarIra ane mAdaka rAkane jIravI na zake. saMsAramAM javA IcchA thaI. mArI sAdhvI mAtAne pUchayuM. "mAe kahyuM ke mArI khAtara bAra varSa vadhAre rahe, pachI jaje." parama upakArI mAtAne nA na pADI zako. pUrNa premathI cAritra pALyuM. bAra varSa vadhAre kADhayA, paNa aMdarathI saMsAranI lAlasA gaI nahi. pharI mAtAne maLe. emaNe khare upakAra mahattarikAne atAvyo ane temanI AjJA levA kahyuM. maharikAnA AgrahathI bAra varSa vaLI vadhAre saMyamamAM rahyo. tyAra pachI zAstrane abhyAsa karAvanAra guru ajitasenanA AgrahathI bIjA bAra varSa rahyo. upAdhyAyanA sIdhA AbhAramAM hatuM tethI temanAM vacanAnusAre vaLI bIjAM bAra
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwmmmmm jItanI bAjI hAra mA rara3 varSa rahyo. A upakArI vaDIlanAM vacanane oLaMgavAnuM mana thAya nahi, saMsAra bhegavavAnI lAlasA jAya nahi, ane evA ThaMdramAM rahevuM game nahi, javuM je nahi. cAritra pALyuM paNa aMdarathI vAsanA UDI nahi. akhaMDa brahmacaryo zarIrane TakAvyuM, paNa manamAMthI saMsArane rasa jevA vicAra te AvyA ja karyo. " Ama bahotera varSanI vaya thaI bAla sapheda thaI gayA, paNa aMdaranI IcchA zamAvI zakyo nahi. mAne maLyo. eNe joyuM ke have bIjo upAya nathI. eNe potAnI pAse rAjamudrikA ane ratnakaMbaLa jALavI rAkhyA hatA. temaNe kahyuM. "sAketapura jA, rAjya para rivAja pramANe tAra arthe hakaka che. rAjAnA nAnA bhAIne te putra che. nizAnI mATe A rAjamudrikA batAvaje." mAtAnA kathanAnusAra Aje rAtre huM ahIM Avyo. rAjadarabAramAM nRtya thAya che te jovA lalacAye. jeyuM, sAMbhaLyuM, paNa chevaTe DezIe kahyuM : khUba nAcA, sAruM vagADayuM ane have khare lAbha levAne avasara che te chevaTane vakhate pramAda na kare. A sAMbhaLI mane thayuM ke: A bahotera varSa saMyama cheDI enAM phaLa besavAne avasare A zuM sUjhe che? e vicArathI ratnakaMbaLa ene ApI dIdhuM." ATaluM bolIne te e cAlato thayo. rAjAne javAba sAMbhaLayA ke khulAso karavA Ubhe na rahyo. leko te AzcaryamAM garakAva thaI gayA hatA te diDamUDha jevA thaI gayA. buTTA rAjAe putrane pUchyuM ke teNe amUlya kuMDala kema kADhI ApyAM?" teNe paNa vRddhAnI jAgRtine leka
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 '' sAdhyane mA ja kAraNa tarIke jaNAvatAM zaramAtAM kahI dIdhuM. mane manamAM thatuM hatuM ke A DAsAne 100 varSa upara cAlyu, paNu e maratA nathI ane mane gAdI maLatI nathI. huM Apane rastAmAMthI dUra karavAnI vAta manamAM vicArI rahyo hatA ane tenI tadakhIra racyA karatA hatA, tyAM jAgRtinu A vRddhAnuM thana sAMbhaLI mane thayuM ke-- are ATalA varSa nabhAvyuM ane have bApA keTaluM jIvaze ? kAMI nahi, ATalAM varSa temanI AmnAya pALI che teA have thADA vakhata nabhAvI levuM, nahi teA ATalA vakhatanI sevA dhULa maLaze. " A sAMbhaLI AkhI sabhA AzcaryamUDha thaI gaI. rAjasabhAmAM nagarazeThanA putranI yuvAna strI navazeza mUlyavAna hAra Ape e teA bhAre ajaba vAta kahevAya. rAjAe pUchyuM. " dIkarI ! vagara zaramAye khulAsA kara ! A zuM? " zrIkAntA zaramAI gai, eTalI na zakI. aMte vRddha rAjAnA ati AgrahathI kheAlI " mArA pati khAra varSathI paradeza gayA che. aneka virahanI rAtrie gALI huM kaMTALI gaI hatI. Aje Avaze, kAle Avaze, ema vicAratAM mUjhAtAM manamAM keTalAka sArA khoTA vicAro karI rahI hatI. Ara varSa sudhI patinA palaMganI pavitratA jALavyA pachI kheda karanArA mArA manane DAzInA kAvye sthira karyuM. meM tenA evA artha jANyA ke khUkha jALavyuM, have te phaLa besavAnA vakhata AnyA che, virahukALa tUTavAnA samaya AvyA che, tyAM kAI pramAdaskhalanA thaI na jAya. ' jAgRtinA AzlezravaNanA udrekamAM mane byAna thayuM ane meM hAra ApyA. " tatrastha menIe zrIkAntAne atarathI namana karyuM .
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAnI rAjI hAra mA eka sAmAnya bhAgane bajAva nakkI jUdI vyakti para kevI asara kare che ane bolanAra ke karanAre kula paNa na karela hoya evAM pariNAma nIpajAve che, e vicArathI leke sugdha thaI gayA. nRtya karanAranI gharavakhakha DevIe uccArelA preraNAtmaka zabda te kaI bhAre gUDha rahasyathI bharelA nIkaLI paDyA ane vAta sAMbhaLatAM leke paNa pitapitAnA vicAramAM paDI gayA. kSullaka te tyAMthI kyArane vidAya thaI ajitasena gacchAdhipati banyAM hatA te mArge paDI gaye hate, rAjaputra zaramathI nIcuM joI rahyo hato ane zrIkAntA harSanAM AMsu kheravI rahI hatI. . | sarvanI najara have sanyAdhipati jayasaMdhi para paDI. e tejasvI hAra ApanAra lazkaranA uparIne rAjAe pUchayuM ke "tuM zuM samaje?" saMdhie javAbamAM jaNAvyuM ke-"paDezanA rAjA mane khUTavIne lazkarane temanI tarapha kAcA mAgatA hatA, zarUAtamAM huM mA hato paNa dhana ane sattAnI lAlacathI kAMIka Dagumagu thatA hatA tyAM akkAne leka sAMbhaLyo, manamAM vicAra ke "are! rAjanuM lUNa khAdhuM, bAla sapheta thaI gayA ane gharaDe ghaDapaNa jyAre ethI paNa vadhAre ucca pada laI rAjAnI sevA karavAne vakhata AvyuM che, te khare vakhate phaLa besavAno avasare namakaharAma na thavuM." AvI sAcI zikhAmaNa salAha mane gamI ane mArA jIvanavRttane bacAvI lainAra kAryapraNAli prApta thaI, tenI kAraNabhUta A menakA hoI tene meM hAra ApI dIdho!!" 15
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 - sAdhyane mAge .. leke A vAta sAMbhaLI vicAramAM paDI gayA. koIka to pitAnAM jIvananAM vItAnuM samaraNa karavA lAgyA, koIka tatkALa banatA prasaMge yAda karavA lAgyA ane keIkane pitAnA mitra snehIo ane uparIo sAthenI ghaTanAe jAgRta karI dIdhA. - aMte ratnajaDita aMkuza ApanAra mahAvate paNa evI ja kathA kahI. rAjA pAse paTTahastI hatuM, te ajaba zaktivALe ane rAjatejathI bharapUra hate. bAjune rAjA ema samajato hato ke puMDarIka rAjAnuM sArvabhaumatva e paTTahastIne ja avalaMbI rahyuM che. nazIbadAra hAthI, gAya ke azva saMbaMdhI AvA prakAranI mAnyatA haju paNa kavacit pracalita che. e pADozI rAjAnI dAnata tethI hAthI para bagaDI hatI ane mahAvatanI mArakta kAM te te hAthIne hAtha karavA IcchatA hate athavA hAthIne jhera ApIne ke bIjI kaI paNa rIte tenuM kAsaLa kaDhAvavA Icachate hate. mahAvata pAse e mATe lAlace AvI hatI, paNa e haju sudhI makkama rahyo hate. e kAMIka narama paDatuM hatuM tyAM kaleka sAMbhaLe eTale ene thayuM ke "ApaNe khUba hANyA mANyA, hAthI upara besI gAmamAM meja karI ane have te rAjA pAsethI InAma laI ghera besavAne vakhata Avye che tyAre rAjAne dage deve ghaTe nahi." A ghaTanA sAMbhaLI leke vadhAre vicAramAM paDI gayA. sarvane ghaNe AnaMda thayo. rANIe vAta cAlatI vakhata pitAne mUlyavAna hAra menakAne Aye hatuM, paNa rAjAe InAma ApatAM karelI vArane laIne rANIe zA mATe hAra
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ jItanI bAjI hAra mA rara7 Ape have te manamAM samajI gayA, paNa keIe rANIne e saMbaMdhI savAla pUchavAnI hiMmata na karI. suMdara nRtya ane gAna thaI rahyA pachI A banAva banyuM. te para TIkA karatAM loko dhIme dhIme vIkharAI gayA. teoe sAMbhaLyuM ke -"kSullaka rAjaputra guru pAse jaI pharIthI cAritrasaMpanna thayA ane makkamapaNe bAhya temaja aMtarathI viziSTa sadvartananA rasanA ghUMTaDA pIvA lAgyo." ghaNu manuSyanA sabaMdhamAM A mAnasadazA prApta thAya che. ghaNuM ghaNuM jALavyA pachI cheka chevaTane vakhate jyAre sarva vAtanuM phaLa besavAno vakhata Ave che tyAre keIpaNa prakAranI tAtkAlika lAlacane vaza thai prANI jItela bAjI hArI bese che, karela upakAra visAre pADI de che, kartavyabhAnathI vimukha thAya che, karela nizcaye para pANI pherave che, Adarzone kaDI nAkhe che ane sarva AMtara teja ane hRdayabaLane dAbI daI UMDA kUvAmAM potAnI jAtane pheMkI de che. pachI te ene jaNAya che ke e te lAkaDAnA lADavA hatA ane emAM kaze mAla nahetA, paNa ulaTa kacavATa hate; paraMtu e jJAna eTaluM moDuM thAya che ke te vakhate pAchAM pagalAM bharavAne samaya rahetuM nathI, ane mArga dekhAya te paNa tema karavA jeTalI mAnasika tAkAta rahetI nathI. AvA kSullaka kAraNe varSo sudhI karela sevA, upajAvela. kArya ke saMyama athavA tyAga para pANI pheravI Akhara avasthAe chUTI jAya che ane e vakhate enA manamAM je sAmasAmAM pracaMDa vAyarA Ave che tenuM tephAna joyuM hoya to enuM varNana karavuM muzkela paDe ane jyAre e Udhe pATIe besI
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 jAya che tyAre badhA vicArane neve mUkI AMkha mIcI e AMdhaLakiyA ja kare che. kSullakanI viziSTatA enI AjJApAlana vRtti ane samajaNanA amalamAM hatI. lekine tapAsa karatAM samajAyuM hatuM ke puMDarIka rAjAnA trAsathI ja kSullakanI mAtAne nagara, cheDI nAsI javuM paDayuM hatuM. e kathA jugajUnI thaI gaI hatI ane evA sagomAM rAjaputra kaMDarIkanuM khUna thayuM hatuM ane eka rAtre kevI rIte yuvarAjapatnI (kSullakanI mAtA) alepa thaI gaI hatI e yAda karanArA thaDA ja gharakAe jIvatA hatA, paraMtu jeo jANatA hatA temanI vAta parathI dAMta vagarane rAjA so varase paNa menakA sAmuM joI rahe, emAM temane kAMI navAI jevuM jaNAyuM nahi. ' AvI. ane carcA karatAM karatAM leke ghera gayAsAketamAM bIjI savAre asalanI mAphaka ja vyavahAra cAlu thaye mAtra e banAvanI eka ja asara thaIcAreka divasa pachI rAjAe rAjyane tyAga karyo, potAnA putrane rAjya ApyuM ane senApati tathA mahAvata te te ja divase kSullaka rAjaputra pachavADe cAlyA gayA ane ajItasenasUrie emane phullAnA ziSya banAvyA. zrIkAMtane pati te ja divase paradezathI Avyo. puMDarIka rAjAe. pite AtmasAdhana karyuM. che. dha pra. pu 44 pR. 228 saM. 1984
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ kudaratanA nyAyanI vicitratA [18] cha varSa para banelI vAta che. te vakhate asahakArane juvALa sArA bhAratavarSa para barAbara pharI vaLyo haze. mahAmA gAMdhIne sAMbhaLavA ane temane jhIlavA dezamAM eka prakAranI tAlAvelI lAgI gaI hatI. vakhate zrI talakasvarAjyaphaMDamAM eka karoDa rUIio juna mAsAnI Ambara pahelAM pUrA karavAnI nISma pratijJA mahAtmAjIe karI hatI. paisAno hassAda varasate hate. eka eka meLAvaDAmAM hajAra ane vya daza hajAranI rakama bharAtI hatI. eka divasamAM cAra che ejAjhADAmAM mahAtmAjInI hojarI ane temanAM bhAva sAMbhaLavA hajAranI medanI maLI hatI. te vakhate saue jo unAvI ApyAM, suvAnoe sevA ApI, palavAnoe kama bharI ApI, kacchIne rUchIe rUpI o ane rogI rIte hajAro lAkho bharAyA, paNa karegnI rakama haju pUrI thatI nahotI ane thavAnI vAta dara lAgatI hatI. te ane bIene vArtAlApa eka mutsaddI mumukSu ane asahakAramAM sa letA paNa keTane tyAga na karatAra vakIla vacce zakyA hatA. ghaTanA zahera lAbanagaramAM banI hatI ane kharekhara sAcI rAkhI hatI. temAMthI ghaNA vicAro thaI zake tema che tethI cAra karIne te ahIM beMdhI rAkhela che. je rasa che tene eno hArda vijAravA cemya che. | mumukSusa tamAre muMbaImAM hAla kema cAle che?' 1 eka mumukSue lakhI rAkhelI neMdha parathI sahaja pheskAra sAthe
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 sAdhyane mAge vakIla hAla to muMbaImAM mahAtmAjInAM ThAma ThAma pagalAM thAya che ane hajAro rUpIA dezasevA nimitte leke hisathI kADhI Ape che." - sumukSaka-paNa emAM moTo phALo koNa Ape che?" vakIlaH-muMbaImAM moTI rakama te vyApArI varga bharI Ape che, bAkI phALo sAmAnya rIte sarva Ape che, paNa haju koDa pUrA thAya tema lAgatuM nathI." - mumukSu-mahAtmAjIe dhAryuM che te kareDa jarUra pUrA karaze emAM mane jarA paNa zaMkA nathI. enI pavitra divyatA ane asAdhAraNa hRdayanI vAto paththarane paNa pIgaLAvI zake tema che. dAsabAbu jevA nAgapuramAM ene jItavA AvyA ane jItAI gayA, te pachI jayakara jevA covIza klAkamAM jhaDapAI jAya emAM navAI jevuM zuM che? : . vakIla:-"paNa mIlavALAone phALe bahu e cho che. atyAre hajAranA zeranA paMcAvana ne bhAva thayo che ane darareja se se vadhe che, chatAM mIlavALA A phaMDamAM sAre phALe ApatA nathI." | mumukSu-paNa tamArA eka mukhya mIlamAleke kare DamAM jeTalA bAkI rahe teTalA ApavA vacana ApyuM che ne ? vakIla:- e taddana banAvaTI vAta che. asahakArane khare lAbha te mIlavALAone maLe che, emanI atyAranI gauravavALI sthiti mahAtmAjIne AbhArI che, chatAM teo A kareDamAM phALe te ApatA nathI, paNa vyaMgamAM UlaTI gAMdhIjInI mazkarI kare che. A vAta kudarata kema sahana karatI haze?"
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ kudaratanA nyAyanI vicitratA 31 sumukSuH-- atyAre te dareka mIlavALA peAtAnI muMDIthI paNa varSamAM evaDuM raLe che ane vaheMcaNI paNa meATI Ape che, ema tA ame paNa dUra beThA beThA jANIe chIe.' vakIlaH-- e taddana kharI vAta che. atyAre dareka mIlavALA rIjharva phaeNDa evuM karaze ke seA varSa sudhI kAI mIlane AMca Ave nahi evI vAte thAya che. kharekhara, mane tA kudaratamAM nyAya jevuM lAgatuM nathI. je asahakAranA lAbha lai phAle kule che tenI ja teo mazkarI kare che ane chatAM vadhatA jAya che e vAtanA ghATa kema bese ? ? mumukSuH-- emAM muMjhAvA jevuM nathI. kudarata e rIte ja mAra mAre che. kudaratane mAra mAravAnA rastA tadna jUdA ja prakAranA hoya che. enA mArga gahana che, lAMkhA che, paNa cAkkasa che. ahvAnI lAkaDInA avAja nathI,' paNa e vAgyA vagara rahetI nathI. mAtra vAge tyAre A kyA gunhAnI sajA thAya che e te khelI batAvatI nathI, paNa zANA hAya te samajI jAya che. 6 * kudarata kevI rIte kAma kare che ane tenA nyAya keve prakAre ane keTale vakhate thAya che ane tenI paddhati kevI hAya che te sa kha dhamAM mahAbhAratamAM me eka kathA vAMcI hatI tenA sAra kahI saMbhaLAvuM eTale tamane gUMca thaI che te huM dhArUM chuM ke nIkaLI jaze. vakIla: . " e vAta jarUra kaheA. pachI kAMI carcA karavA jevuM raheze te huM Apane kahIza. mIlavALAno muddo dhyAnamAM rAkhI vArtA karaze.' sumukSuH-- sAMbhaLe:
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ ^^^^^^^^ ^^^^^^^^^^ ~ ^^^^^^^^ gulA udAra eka anubhavI zI ane temano eka kliAsu zikhya navaranI bahAra rastA parathI pasAra thatA hatA. baporanA e lAgyA lagabhaga vakhata haze. rastAnI jarA bAnu yara paNa rastA upara eka jhADanuM ThuMThuM hatuM. guru ane cele cAlyA tA hatA tyAM dUrathI eka gAya doDI AvI ane enI Deka pelA jhADanA huM sAthe jorathI aphaLAI, ene pariNAme gAyane sabhya IjA thaI ane khUba lIM nIkaLI paDyuM. keTaluMka lehI e TuMkA thara ja paDayuM. "cele ghaNuM sahRdaya hato. ene gAyane ghI pIDAthI bahu duHkha thayuM ene jhADanA huMThA para ghaNe roSa thaye ane gAyanuM lehI pInAra kuMThAne rastAmAM evI rIte UbhA raheva adhikAra ja zo che? e praznaparaMparA enA magajamAM cI. te vakhate te e kAMI bole nahi, paNa pitAnA gurunI sAthe AgaLa cAlyA. be kalAka pachI pAchA e rastApara guru sAthe pAchA pharatAM pelA ThuMThAne ane tenA para paDelA lehIne jotAM celAjInI uddAmavRtti jAgRta thaI cAvI ane gurujIne pUchayuM-"mahArAja ! A gAyanuM lehI pInAra ThaMDuM haju lAbhuM rahyuM che, e te kema bane? evA lohI pInAranI hayAtI saMbhavatI nathI." guru mahArAje 6 javAba Apyo"joyuM jaze." ziSyane A javAbathI saMtoSa thaye nahi, thANuM jAte vinayI hatuM eTale kAMI bolyo nahi, paNa eNe gurumahArAjane jarA manamAM dhArI rAkhyuM. paMdareka divasa pachI vaLI gurumahArAja ane cele eja raste nakyA, paNa huM chuM te UbhuM ja hatuM. ziSya
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ taja nAjyanI vicitratA 33 gAyanI ijA ane ahI bhUlI zakyuM nahotuM. guNine kahe- mahArAja hajI gAyanuM lohI pInAra kuMDuM ubhuM che ! A te kevo nyAya medAnamedAba thaI javuM joie, tene bhale haju UbhuM che!" gurue uttaramAM - AgaLa zira jo jo, tuM bIjI rAkha." ziSyane jANa gaLe UtarI nahi, tethI te vAtane eNe vadhAre cIvaTIzI manamAM zAkhI mUkI. " cAra mAsa pachI e bane pAchA tyAM AvyA. vacce comAsuM gayuM hatuM. have te e huM ne kuMpaLIo khIlyAM ane e kAMI puSTa thatuM lAgyuM. ziSya gurune yAda ApI kahyuM. " mahArAja ! A te haju UbhuM che ane vadhatuM jAya che ! kudaratamAM Avo nyAya haze ? are ! A gAyanA hohInA pInArane haju meTA rastA para jAherAta maLe che! A si bhAre duHkhanI vArtA che." guru mahArAja javAbamAM kaha che-bhAI thIja rAkha! sahu sArA vAnAM thaI 2heze. ziSyane gaLevAra UtarI nahi, enI gUMcavaNa vadhI. eka varSa pachI ane pharI vAra te tarapha AvyA, tyAM te te huMThAne nAnI nAnI DALIo ane ceDAM pAMdaDAM thayAM hatAM ane DuM; te have nAnuM jhADa thavA lAgyuM hatuM. ziSyane A anyAya asahya thaI paDe. eNe te gurune pharI e ja prakArane savAla karyo ane guru mahArAje lagabhaga agAu A hato te ja dhIraja rAkha, je bane e bArizIthI yA karajAne ThaMDe javAba Apaze. ziSyane kudaratanA nyAya para avizvAsa vadhate rAkhaze, paNa e vAta e manamAM ja sakhate hate..
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 ' sAdhyane bhAge gurucelA bane tyAra pachI kAzInI yAtrAe gayA. aneka tIthe jaI be varSe pAchA te ja gAmamAM AvyA. pelA rastA para ThuMThAnI jagyAe jue che te moTuM lIluM kuMjAra jhADa thaI gaeluM dekhAyuM. tenI zAkhA prazAkhA ane lIlAM pAMdaDAM je ziSyanA du:khano pAra rahyo nahi. eNe te pharI zaMkA batAvI ke gAyanuM lehI pInAra TakavuM na joIe, tene badale A te phAlIphUlIne moTuM jhADa thaI gayuM ane vaLI sUkuM hatuM tene badale lIluMchama thaI gayuM, e te moTAmAM meTe anyAya kahevAya. A te ochuM thavAne badale vadhatuM jAya che, meTuM thatuM jAya che ane aneka rIte samRddha thatuM jAya che. eNe laMbANa prastAvanA sAthe kudaratanA anyAya para meTo AkSepa karyo ane pharI vAra guru mahArAjane zaMkA batAvI. guru mahArAje agAunA jevI ja zAMti rAkhI javAbamAM mAtra eTaluM ja kahyuM ke "bhAI! AgaLa upara joyuM jaze." celAjIne A bhayaMkara pakSapAta ane gurunI mIThI ThaMDI vAta para bahu uchALo Avya, kAMIka udvega paNa thayo; paraMtu eNe mukhethI kAMI gusso batAvyuM nahi. ene manamAM zaMkA pAkI thatI gaI ke A duniyAmAM pApa karanArane ghaTatI sajA thatI nathI. uparanA cAre prasaMge gurucelo pelA rastA para cAlatA hoya tyAre A vAta thaI hatI ane gurucelo jarA AgaLa jAya eTale e vAta baMdha paDI visAre paDI jatI hatI. "guru e ja gAmamAM cAturmAsa rahyA. jhADa khUba vadhyuM, khUba phAlyuM. eka rAtre sakhta pavana ane vIjaLInA kaDAkA thayA,
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMI gayuM. kudaratanA nyAyanI vicitratA ra3pa vAvAjhoDAnA kAnamAM jhADa mULamAMthI ukhaDI gayuM, khalAsa thoDA divasa pachI guracele e raste nIkaLyA te na dekhAya jhADa, ke na dekhAya ThuMThuM. leka jhADane kApI sarapaNanA upayoga sAruM laI gayA hatA ane te sthAna para mATI nAkhI dIdhI hatI, eTale huMThAnuM nAmanizAna paNa kAMI dekhAtuM nahotuM. celAe aDakhe paDakhe janAra AvanArane pUchyuM te jaNAyuM ke te vakhatanA sakhta tephAnamAM peluM jhADa mULamAMthI ukhaDI gayuM hatuM ane khalAsa thaI gayuM hatuM. gurue ziSyane kahyuM " have samaje ! kudarata A rIte sajA kare che jhADane ke ThuMThAne jotAM tane je je zaMkA thaI hatI te te sarva vicArI jA. kudarata gunho karanArane ghaNuM jUdI ja rIte sajA kare che. kudaratanA nyAyane vicAra karavA mATe eka be banAva ke eka be varSa pUratAM nathI. emAM lAMbI najare ane dIrgha kALe kAma levuM paDe che. ThuMThAne kADhavA mATe kudarata kadALo ke hathaDe laI tyAM AvatI nathI, paNa lehI. pIvAnI sajA Ama thAya che! jaDamULathI kevI rIte ukhaDI gayuM che te joyuM ? atyAre enuM nAmanizAna paNa nathI rahyuM. e rIte kudarata sajA kare che. thoDIvAra phAlephule tyAre te vAta joIne muMjhAI javA jevuM nathI. kudaratamAM bahu UMDANa hoya che ane enA rastA anerA hoya che." ziSyanuM sahudaya mana gurune aMtarathI namI paDayuM enI zaMkA dUra thaI gaI ane kudaratanA kAryo mATe dIrghakALanI vicAraNAnA maMtramAM bahu vizALatA ane rahasya bhAsyAM.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyAre mA muku - tAsa dhyAnamAM A vAta AvI ? atyAranA bhAve ke AvakathI rAjI thavAnuM nathI. enA pele elAze tyAre tame jozo ke A lehIne paisA TakathAne nathI ane mahAtmAjIne haranArA lAMbA kALa halI zakavAnA nathI. be pAMca varSamAM je khele khelAya te AphrikAthI yA che." ahIM amArI vArtAne aMta Ave. bIjI prAsaMgika vAta karI ame chUTA paDayA. pAMca cha varSa jela jotAM zIrSa phaLa paNa sUkAI gayA ane vaheMcaNI paNa khalAsa thaI gaI. mahAtmAjInI mazkarI karanAra nAdArImAM gayA athavA lagabhaga te sthitie AvyA ane haju paNa enA khela khelAyAja kare che. kudaratanA mArgonI na samajAya tevI A kuMcI che, paNa e acUka che. e cAvIthI ghaNI bAbate bulA thaI jAya tema che. mAtra kudaratanA nyAyamAM vizvAsa ane laMbANa najare jovAnI AvaData upara e kissAmAM ukelano AdhAra rahe che. che. dha. pra. pu. 44. pR. 147} saM. 1984
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvadhAna cALIseka varSa pahelAMnI vAta che. bhAvanagaravA - vADInA vaDAnA nAmathI oLakhAtA upAzradhyamAM atyAre taddana zAti vyApI che. enA bhavya cekamAM pUrNimAne caMdra pUra bahAramAM prakAzI rahyo che. rAtrinA navane samaya tha che. pUrva dizAe ardha AkAzamAMthI caMdra enI - tranA zAnta pRthvI para vistArI rahyA che. zrAvake potapitAne sthAnake gayA che ane ke be cAra liziMja jane saMthArApArasI bhaNI rahyA che. sAthuo kaI manamAM dhyAna kare che ane kaI pATha kare che. lagabhaga sattara mahAtmAe (sAdhuela) jUdI jUdI zALAmAM AtmamaMthana karI rahyA che. dmakhala thavAnA jamaNI bAjunA dAdaranI prathama mALI prathama zALAmAM eka vRddha AtmA atyAre AtmanirIkSaNa karI rahyA che. dharmanA dhAma rUpa e upAzrayamAM jana adhikAra che, chatAM bahAranI caMdrAsnAnI asarathI sahaja prakAza paDI rahyo che. zAntasUti mahAtmAnI gaMbhIra sukhamudA para cega dhyAna ane AtmaciMtavananI zAnta pratikRti tarI Ave che. emaNe vistRta AtmamaMthana hamaNAM ja pUruM karyuM hoya ema emanI mukhamudrA parathI dekhAya che. suratamAM ja e Asana parathI UThI pUrva tarapha gehavAyalI pATa para. birAjamAna thayA hatA. te vakhate be mumukSuo vRddha mahAtmA sanmukha. bahArathI AvI mahAtmAnI pATa sanmukha khaDA zreya.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ *, * * * * 238 sAdhyane mArge UbhA UbhA "trikAla vaMdana " karo ane "dharmalAbha"mAM pratyuttara maLe te sAMbhaLI teo sAme besI gayA. e bane mumukSuo divase e ja zAntasUti mahAtmA pAse zrImad yazavijyajInA jJAnasArane abhyAsa karatA hatA, eka eka lekanI vicAraNAmAM keI vakhata ghaNe samaya gALatA ane sthiratA, zAnti ane prazama zuM che? A jIvanamAM utkRSTa jIvananI vAnakI kema cakhAya? ene sAkSAtkAra karatA hatA, mahAtmAe evuM javana jIvI zake che tene dAkhala anubhavI zakatA hatA ane rAtre dharmacarcAyathAvasara karatA hatA. - zrImadda yazavijyajI upAdhyAyane "jJAnasAra " graMtha e mahAtmAnA AkhA jIvananuM rahasya che. upAdhyAyajIe aneka nyAyanA graMtho racyA, baMDakhAdya jevA graMtho para TIkA lakhI, tatvanA graMthe apanAvyA, vIra paramAtmA pachInA be hajAra varSamAM UbhI thayelI gUMcavaNe ane carcAone puraskAra karyo, dravyaguNaparyAyane rAsa banAvyo, maMdira svAmIne vijJapti karI, aneka stavane svAdhyAye racAM ane chevaTe AkhA jIvananA dehanane pariNAme navanIta je e jJAnasAra graMtha lakhyo. ene pratyeka kSeka gaMbhIra arthathI bharapUra che, enA pratyeka vacanamAM vega ane zAnti bharelA che, emAM pAtaMjaLagadarzanane mITho pravAha sumadhura karAyo che, emAM AtmAnI adbhuta zaktinA mApatro (tharamemiTara) beThavAyAM che, emAM AtmAne paramAtmA banAvavAnAM maMtra che, emAM AtmArthI jIvane joIe te sarva che nyAyanI kaThaNa carcAo te AtmAne ThekANe lAve che, paNa ene unnata karanAra ane ene svasthAnake laI janAra je
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvadhAna ra3ra W prApta thayela karI chavA ja ceDA graMtho mejuda che. emAMne e eka graMtha che. - evA adbhuta graMthane yathAsvarUpe batAvanAra mahAtmA jyAre e graMthamAM upadezelI zAnti, sthiratA, samAdhi ane vivekane jIvI jANatA hoya, jenuM jIvana samajaNa pUrvakanA tyAgane pariNAme prApta thayela apUrva zAntimaya hoya ane jemaNe e dazAne sAkSAtkAra karI jIvanane svAbhAvika rIte ja ghaNuM unnata banAvI mUkayuM hoya, te pite ja jyAre enA pratyeka lekane samajAve, vistAra ane prakAzita kare tyAre abhyAsa sAthe padArthavijJAna asarakAraka nIvaDe che ane upadeza sAthe jIvananI ektAnatA dekhAya che. evuM jIvana jIvanAra je asara kare che te sUkI vAta karanAra kadI karI zakatA nathI, te hakIkta paNa khullI rIte jaNAI Ave che. divase vAMcelA lekanI rAtre dararoja carcA cAlatI. jJAnasAra jJAnane sAra, jANapaNAnuM aMtima lakSya, jIvanane uttamottama Adarza, saMsAraparicaryAnuM atima dhyeya, tatrAmine mATe AvazyakIya AtmaciMtavana ane maMthana e sarvane sahayoga tyAM thatuM hatuM ane jyAre sAMbhaLanAra pAtra hoya ane saMbhaLAvanArane zrotAnA AtmArthIpaNunI tema ja grAhakazaktinI pratIti heya, tyAre AvI dharmacarcAmAM bhAre majA jAme che. enA eka eka divasanA prasaMge atyAre yAda Ave te UMDA vicAramAM nAkhI de che. enI rAtrinI dharmacarcA atyAre paNa e mumukSuone vipathagAmI thaI javAnA pralobhana prasaMgoe tyAMthI kheMcI sAce mArge laI Ave che. banne mumukSuonAM jIvana upara eNe je asara karI hatI te lekhamAM lagabhaga anabhilekhya ja che.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhya je A pUrNimAnI rAtrie kaMI navIna ja vicAraNA cAlI. mumukSu abhyAsIe saMsArI hatA, AmAthI hatA, te vakhate thoDA varSa pahelA kADhelI eka navIna saMsthAnA adhikArI, hatA ane dharmabhAvanAthI bharelA hatA. yuvAna vaya, dharmane AgaLa karavAnI prabaLa vRtti, lekhana vAMcana ane bhASaNa dvArA aneka kArya karavAnI IcchA ane te vakhatanI paristhitimAM emanAM jIvane ghaDAyelAM hatAM. emaNe bahu rasapUrvaka dharma carcA AdarI. sahaja vAtacIta thatAM eka prazna thA. te arasAmAM keha moTI paMnyAsa' padavI saMbaMdhanI khaTapaTa cAlatI hatI. amuka prakAranI dekhAdaDI ane dhamAlanI kAMI vArtA teja rAtre TapAlamAM AvI hatI. te vAtane eka mumukSue jarA cheDI ane TapAlamAM je hakIkta AvI hatI tenuM sahaja uccAraNa karyuM. te vakhata mahAtmA belyA:- "AvI jAtanI vAta karavAmAM zuM lAbha? emAM AtmaciMtavana zuM thAya? emAM AtmA kema aMdara utare? ApaNe bahAranI ke pArakI paMcAta zA mATe karavI? ApaNuM pitAnuM saMbhALIe to basa che. ApaNe ApaNuM ciMtA haju pUrI karI zaktA nathI tyAM anyanI ciMtA karavI ane adhUrI hakIkate pheMsale ApavA nIkaLI paDavuM e kArya sanuM na hoya. AvA prakAranI khaTapaTane aMge tamAre eka vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI che. jemaNe A bhavamAM kAMI sAdhavuM hoya temaNe e vAta vAraMvAra dhyAnamAM rAkhavAnI che, ane jemaNe kharI pragati karavAnI hoya temaNe e hakIkata kadI na visaravA mATe cIvaTa rAkhavAnI che. have huM te hakIkata
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvadhAna kahuM chuM te upara tame kharAkhara lakSya rAkho. "hakIkta ema che ke avasarpiNI kALa ekaMdare UtaratA ja hAya che, emAM rasakasanI hAni thayA kare ane emAM sukha karatAM du:khanA prasaMge vadhAre Ave. cr "temAM paNa A atyAre je avasarpiNI kALa varte che tene jaina zAstrakAra huMDA avasarpaNI kALa kahe che. eTale e ati adhama-UtaratA kALa che. avasarpiNI kALamAM ApaNe UtaratA cakra para hAie chIe, temAM uttarottara hAni ja dekhAyA kare eTale ekadare e kALa vadhAre vadhAre UtaratA tA hAya ja che, temAM vaLI A huMDA avasarpiNI" kALa che, " anaMtI ceAvIsI jAya tyAre eka huMDA avasarpiNI kALa Ave che. e ati adhama kALa che. emAM prAye uttama jIvano janma ja na thAya. ema nathI samajavAnu ke emAM janmanAra sarva jIve adhama ja hAya; te te pachI emAM tIrtha karAdinA janma saMbhave ja nahi; paraMtu aheALatAe emAM uttama jIvanA janma na thAya. saMsAracakramAM uttama jIva hAya te evA samayamAM anya kSetramAM ke anya gatimAM jaI Ave che. " anaMtI cAvIzI-annatAM kALacakro gayA pachI Ave huMDA avasarpiNI kALa Ave che. ApaNe atyAre evA huDA avasarpiNImAM vIe chIe, mATe ApaNe khUba cetIne cAlavAnI jarUra che." ATalI vAta karI mahAtmA kaMika. vicAramAM paDayA eTale banne mumukSue paikI eke praznapara'parA calAvI. te vakhate vAta nIce pramANe thaI: 16
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * * * * sAdhyane mAge mumukSu:-"ApazrIe A vArtA karI tenuM kAMI lakSaNa batAvaze?" mahAtmAH - "zAstrakAra kahe che ke evA adhama avasarpiNI kALanuM mukhya lakSaNa e che ke emAM zubhanAM nimitte azubha tarIke pariName - mumukSu:-"sAheba, e vAta barAbara samajANuM nahi, jarA vigatathI spaSTa kare." - mahAtmA-"zubha kAryo prANI kaI paNa prakAranA Atmika lAbhanI IcchAo kare che. evAM zubha kAryo zubhane badale azubhanAM kAraNe bane e AvA adhama 'kALanuM mukhya lakSaNa che." | mumukSu -"zubha kAryo azubha tarIke kema pariName? vAta kAMI haju jacatI nathI. kRpAnAtha! jarA vadhAre skuTa kare." - mahAtmA-"AtmAnI sAthe karmabaMdha thAya che, tene mukhya saMbaMdha AMtaravRtti sAthe rahe che. aMdara jeTale aMze zAMti ane lakSyasanmukhatA hoya teTale aMze kAM te zubha karmabaMdha thAya che athavA karmanI nirjarA thAya che eTalI vAta te barAbara bese che ne? karmabaMdha vakhate rasa paDe che sekaSAya upara keTale AdhAra rAkhe che te vAta dhyAnamAM che?" mumukSu --"hAjI, karmabaMdha karatI vakhate enA cAra anubaMdha paikI rasabaMdhane AdhAra kaSAyapariNati para rahe che." mahAtmA-"te have dhyAnamAM laI le. zubha kArya karatI vakhate athavA karyA pachI kaI paNa prakAranA kaSAyane udaya thAya te zubha nimitte UlaTAM thaI jAya che ane lAbhane badale hAni karAve che."
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvadhAna mumukSu:-"ema kema bane? kAMIka vigata sAthe e vAta spaSTa kare. haju te vAta aMdara jhaLakatI nathI." mahAtmA:-"ApaNe eka dAkhalo laIe. eka dharmazraddhALu mANase saMgha kADho. e hakIkta zubhanI nimitta che. have e saMgha kADhavAne vakhate koI sAthe spardhA kare, keIe saMgha kADhyo te karatAM potAnI vadhAre vAhavAha kema kahevAya tevA prayatna kare, athavA e saMgha keIe kAlyo nathI tevI pite vAta kare te zubhanuM nimitta azubhamAM pariName." mumukSu -"te sAheba! ema joIe te te pratyeka zubha kAryamAM kaSAya te thaI jAya che. kaI sAruM pustaka lakhe ane kaI prazaMsA kare eTale lakhanAra rAjI thaI jAya che ke pAMca daza upavAsa kare ne anya koI prazaMsA kare tyAre karanAra rAjI thaI jAya che; koI svAmIvAtsalya kare ane lADavAmAM ghI vadhAre nAMkhyuM ema asatya bele athavA anya bole tene vAre nahi-AvuM AvuM te sAheba! ghaNI vAra thAya che. keTalAe dharmanA kAmamAM jUThuM, goTALA ke daMbha thAya temAM pApa mAnatA nathI." mahAtmA-"eja vAta vicAravAnI che. saMgha kAnAranI leke prazaMsA kare temAM koI beTuM nathI. paisAne tyAga kare e kAMI nAnIsUnI vAta nathI, paNa e vAtane mada saMgha kADhanArane na ghaTe. pustaka lakhanAranI prazaMsA leka bhale kare, paNa lakhanAranA manamAM prazaMsA sAMbhaLI garava Ave te tene mATe zubhanuM nimitta azubhamAM pariNAma pAmI jAya. tapa karanAra jarUra prazaMsAne pAtra che, paNa e prazaMsA
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 sAdhyana mAge sAMbhaLavA mATe tapa kare athavA sAMbhaLIne rAjI thAya te zubhane badale azubhanuM kAraNa banI jAya che. '" eTale ? tA tA zubha kArya karavuM ja nahi sumukSuH ' ema ja thAya. "" mahAtmA- " nahi, vAta arAbara karavAM, zubha kArya karavAnA karavAM, enA nimitto vAraMvAra jamAvavAM ane jyAre e kA thAya athavA prasaMga ke nimitta Ave tyAre dhyAna rAkhavuM ke ADIavaLI mAmatamAM gacavaNamAM paDI jai kAI paNa kaSAyamAM paDI na javAya. zubha kArya jarUra karavuM, paNu A kALamAM eTalI cetavaNI-sAvadhAnI rAkhavAnI che ke zubha prasaMge azubha tarIke pariName nahi. ema karavuM ghaNuM muzkela che, paNa AtmaSTie e vicAradhArAnA amala para ghaNA AdhAra che. " ema che ke zubha kArya prasa MgeA vAraMvAra UbhA - ' sumukSuH " A te meATI gUMcavaNa thaI. tA sAheba ! kAI vAra zubha kArya karatAM lAbha karatAM nukazAna vadhAre paNa thAya kharuM? " 66 mahAtmA- sAmAnya saMcAgAmAM kAI vAra ema bane paNa kharuM. ane A huMDA avasarpiNI kALamAM tA sApekSa dRSTi na rAkhanArane ghaNIkharI vAre temaja ane che, ane teTalA mATe ja A kALane huMDA evu tuccha adhama upanAma-vizeSaNa ApavAmAM AvyuM che. tame kaSAyanI sthiti vicAro, te prasaMge AMtaravRttimAM thatA kSeAbha vicAro, eTale A vAta spaSTa thaze. temAM paNa krodha tA jaNAI Ave tevA Nu che, paNa mAyA tA evI bhayaMkara che ke
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAvadhAna 25 e moTA moTA sAdhuone paNa choDatI nathI. temanI vAte sAMbhaLe te jANe eka puNya-pavitrAtmA jaNAya, paNa aMdara mAna ane mAyA evA ramatA hoya che ke enuM varNana na thAya. e banane durgaNe aMdaranI jaDa ukheDI nAkhe che. tenAthI bahu ja cetavAnI jarUra che. je zubha kArya upara uparanuM hoya ane aMdara mAna ke mAyA AkarA hoya to lAbha karatAM hAni kaI vAra vadhI paNa jAya. A saMbaMdhamAM bahu UMDA UtaravAnI jarUra che." | mumukSu:-"paNa sAheba! A te karI letAM pATaNa paravAravAne vepAra thAya tenuM kema?" - mahAtmA: "ema na bane te mATe sApekSavRtti rAkhavAnI jarUra che. ema na ja bane ema kahevAya nahi. gADha kaSAye kaMI kaMI kAma kare che ane nahi dhArelAM pariNAmo nIpajAvI mUke che. e vakhate jAgRta rahe te ja jItI jAya che ane nahi te zubha kAryamAMthI paNa kaSa eTale saMsArane Aya eTale lAbha meLave che. dareka bAbatane AdhAra AMtaravRtti upara ja che." 0 mumukSa:-"tyAre sAheba! zAstramAM prazasta kaSAyonI vAta kahI che te zI rIte?" - mahAtmA-"barAbara che. amuka saMge evA hoya che ke te vakhate kaSAyane dekhAva jarUra kare paDe. dAkhalA tarIke kaI zAsana upara AkramaNa kare tyAre tenI sAme laDAI suddhAM karavAno prasaMga paNa AvI paDe che, koI vAra rAjya sAthe aTapaTA prasaMge Ave che. hamaNuM pAlItANAnI yAtrA keTalA varSa baMdha rahI tyAre ApaNe surasiMhajI sAthe
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 sAdhyane mA 22 virAdha karavA paDayA hatA. tame ja sunIma upara seAnagaDha mukAme rAjadArI calAvI hatI. evA asAdhAraNa prasaMge Ave tyAre moTA hitanI khAtara kaSAyanA dekhAva karavA paDe che; paraMtu te vakhate paNa kharA AtmAnI aMtaradazA teA zuddha ja rahe che. sumukSuH--" e kema ane ? " mahAtmA:--" evA prasa Mge krodha karavAnA prasaga Ave tyAre paNa enA peTanuM pANI cAlatuM nathI. e mahArathI dhamAdhama kare, paNa enA atarAtmA jAgRta rahe che. e kadAca lAla AMkhavALA dekhAya, teA paNa enA ataranI bhInAza-kaNAza askhalita vahetI hoya che. e laDAimAM Utare te paNa enI sApekSavRtti dUra jatI nathI. e kaSAye sAthe kadI potAnA AtmAne Atapreta karatA nathI ane e sthitine dhanya mAnatA nathI. " sumukSuH--" tyAre sAheba ! A kALamAM zubha prasa MgAnA lAbha kema levAya ? " mahAtmA:--" vyavasthApUrvaka samajIne kArya karanArane kAi paNa prakArano vAMdhA AvatA nathI. zubhanAM nimitto azubha tarIke pariName te asAvadha avasthAmAM ane che. e zubha kAmanA AThAnI dhUnamAM cAlyA jAya che ane jItanI bAjI hArI bese che. e jarA vadhAre sAvadhAna rahe tA ane turata jaNAya ke e peAte kaSAyanA gharamAM jai eTI che ane sArA nimitte pAchA paDatA jAya che. A adhama kALamAM AvI sAvadhAnI rAkhavI bahu muzkela che. " sumukSuH--" ATaluM jANanArA kema kyAyanA bhAga
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvadhAna thaI paDe? e bAbatamAM sAvadhAnI prathamathI jaNAI hAya, chatAM ene tAbe kema thaI jAya? ajANyA te phasAya, paNa samajI kema aTavAI jAya?" mahAtmA-"enAM ghaNAM kAraNe che. prathama te jIva hamezAM pitAne bacAva karavA khUba Atura rahe che. pitAnI khelanA kabUla karavAmAM je AtmabaLa ane saraLatA joIe te bahu alpa jIvamAM hoya che. A kALanA jIvane cakkasa saMgamAM vaka ane jaDa kahyA che. te vakratA khAsa karIne zubha nimitte vakhate khAsa tarI Ave che. prANI. jANatA hoya chatAM evA saMyogamAM mAna athavA mAyAno bhegA thaI paDe che. ene sAvadhAna rahevA cetavela hoya, e kaSAyanA rastAne abhyAsI hoya, chatAM e jarUra kaSAyamAM aTavAI jAya che. " mukSu -paNa sAheba! jaDa mATe mAre prazna nathI. huM te bhaNelA, zAstra ane samaju mANasa mATe pUchuM chuM." mahAtmA-"uparanI sarva vAta ene barAbara lAgu paDe che. jaDa eTale abhaNa na samajavA. jaDa eTale durAgrahI, matsarI, abhimAnI ane game te rIte pitAne ke khare karanAra samajavA. evA manuSya vadhAre saMkhyAmAM hoya che. ajJAnavAdanI piSaNuM na ja karAya, paNa evA matsarI ke krAhI karatAM ghaNI vAra bheLA bhadraka jI pitAnuM kAma vadhAre sAdhI jAya che. bhaNatara ke zAstrajJAna magajane viSaya che, kaSAyapariNatine tyAga e hRdayane viSaya che. " sukSa"tyAre sAheba! ema hoya te bhAre agavaDa thAya tema jaNAya che. ApaNe na jANIe tema kamAye
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 sAdhyane mArga aMdara ghUsI jAya ane bhaNelAne paNa bhUlAve tyAre karavuM zuM?" - mahAtmA-"sAvadhAna rahevuM. bhaNelAe samajavAnuM che ke enA jJAnane eNe AtmavikAsa mATe upayoga karavAnuM che. ene badale e je potAnA khATA bacAva karavAmAM ene upayoga kare te tene paNa zubha prasaMge azubha tarIke pariName che. e najare jotAM jemanAmAM jJAna hoya temaNe vadhAre sAvadhAna rahevAnI AvazyakatA che. jema jJAna vadhAre tema AvI AvI bAbatamAM lapasI javAne saMbhava vadhAre, ane je sAvadhAnI hoya to emAMthI ugaravAnA mArgo paNa vadhAre. A kALamAM khAsa karIne kaSAyamAM paDI javAnA prasaMge ghaNA vadhAre thatA jAya che, tevA vakhatamAM vapaNane laIne dharmanimitte prANI aneka kaSAyapariNatio kare che. tamArA saMghanA meLAvaDAmAM juo ke amArA sAdhuonA saMyavahAramAM juo, te tyAM bahu mUMjhavaNuM karAve tevI gUMcavaNemAM aTavAI na javAya te mATe sAvadhAna rahevAnI khAsa jarUra che." | mumukSu -"saMgha maLe tyAre ame khUba UMce sAde (avAje) vAto karIe chIe ane nAtanA meLAvaDAmAM te jaththAvALo ke bolanAre ja phAve che. tyAre tyAM paNa kaSAye kharA? ane sAdhuo paNa enA bhegA thAya kharA?" mahAtmA-"A prazna asthAne che. saMghanA kAryamAM te bahu vicAranI jarUra che. emAM je koI ke abhimAna kare tene aneka bhave paNa raste na thAya. emAM vaLI je mAyA, daMbha ke kapaTa kare enI te vAta ja zI karavI? ane sAdhuo? emane te kadAgraha ke abhimAnanI vAta janaheya. tyAM te saraLatA, zAMti
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ www ane zairyanA DhagalA heya, tyAM pitAnA matane kadAgraha, nirathaka vANIprahAra, abhimAna ke anyane pADI devAnI tuccha ghaTanA hoya ja nahi. kaSAya jarA paNa aMdara pise che evuM dekhAya ke e dUra nAse. A paMnyAsapadavInA jhaghaDAmAM sAthe keTaluM citanya gumAvyuM ? ane e rIte lIdhela padavI che lAbha kare ?. ane zrAvake para paNa evI khaTapaTanI zI asara zAya? ane e sarva kenA mATe? ahIM keTaluM besI rahevAnuM che? dharmanA nimitte kaSAya sevAya ja nahi ane sevavAne prasaMga Ave te jaMgalamAM cAlyA javuM, paraMtu koI paNa prakAre AtmAne malina karavuM nahi. AtmArthI purUSa prazasta kaSAya paNa I che nahi. bhagavAnanA matanI A cAvI samajavAnI che, A kALane barAbara oLakhavAne che ane emAMthI sAra kADhavAnuM che. sAvadhAna rahevAnI temAM khAsa jarUra che. kaSAye cAre tarapha pharyA kare che, jarA asAvadha rahetAM e aMdara pesI javA mATe taiyAra hoya che. upara uparanA kAryane saravALe alpa thAya che. kaSAye UdhAra pAse mATe saravALe karI nAkhe che. A pAMcamA ArAmAM vakatA ane jaDatAnI vacce rahetAM ene baha ocho upayoga rahe che ane teTale aMze ApaNe AtmadhanaprAptithI vaMcita rahIe chIe. dareka paLe--dareka kSaNe sAvadhAna rahe, UMDe Utare, pRthakakaraNa kare te virale ja kAma kADhe. bAkI te.............sAvadhAna ! samaya ghaNe thaI gayo, Aje aSTakanI carcA na thaI. ane mumukSuo trikAlavaMdaNuM kahI vicAra karatAM cAlyA gayA, nIcenA oTalA para jarA vAta karI. sAra e hate ke A kALamAM jAhera lakhavA belavAmAM bahu AMtaravicAraNA
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 sAdhyane sAme karavAnI jarUra che. klAyamAM na phasAI javA mATe sAvadhAnI rAkhavAnI ane arasparasa cetavaNI ApI jAgRti rakhAva vAnI salAha karI ane mitro judA paDayA . 1. zra. pu. 45 pR. 243} sa. 1986 A prasaMga e te sAMbhaLyA pramANe lakhyA che, koi pata mArA zabdomAM paNa AvI haraze. baMne mumukSue haiyAta che. te prasaMgane ALekhaze te atyAranA vAtAvaraNamAM ANavA jevu' maLI asama Avaze.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtinI zeAdhamAM [ 20 ] cAre tarapha joI joIne thAkI gayA, pArakA samadhI vicAra karI karIne paravArI gayA, duniyAnu dAra gIpaNuM joine mUMjhAi gayA, prazaMsAne niSThAmAM pharI gayela joine vimAsaNamAM paDI gayA. ahAranI duniyA tarapha najara karI leAkeA thAtA ja nathI, savArathI sAMja sudhI lagabhaga ekasarakhI kriyA kare che ane khIje divase pAchuM te ne te ja zarU kare che. e dukAne jAya che teA dararoja teTalI ja hAMsathI gayA kare che, upara uparanI kriyA kare temAM jarA paNa UMDA UtaryA vagara varSo sudhI eka sarakhI rIte enuM e kare che, emsei jAya te sAmavAranA vicAra AkhA divasa o kare che, A sa ema ne ema thayA kare che paNa tyAre enA cheDA kyAM? paisA kamAnAra paisAthI dharAtI nathI, kAma karanAra potAnA kAmano cheDA jotA nathI, sIpAi sIpAIgIrImAMthI UMcA AvatA nathI, vAMcanAra vAMcavAmAM ne vAMcavAmAM vAMcanano IMDA dekhatA nathI, lAla dalAlIthI paravAratA nathI ane savAra paDe ke pAchI e ne e araghaTTa ghaTI cAlyA ja kare che. Ama te kyAM sudhI cAlyA karaze ? keTale pahoMcyA ? A doDAdoDamAM kyAMI zAnti dekhANI nahi, vastuta: kAi sukha lAgyuM nahi, aMtaramAMthI umaLakA UDayA nahi, aMdaranA kherA nAda anubhavyo nahi, zAnta vATikAnAM madhura eka mumukSunI rAjanIzimAMthI uSkRta.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ para sAdhyane mAge puSpanI parAga pAmyA nahi, suMdara sthAyI seArama anubhavI nahi, aMtarane aDe tevAM snAna jaNAyAM nahi, koI paNa rIte kharu' cena paDayuM nahi. pachI zantinI zodhamAM A musAphara nIkaLI paDayA. eNe aneka vyApAranAM dhAmA joyAM, aneka nyAyanI adAlatA tapAsI, aneka ajArAnu avaleAkana karyuM, aneka gharAnI gupta vAtA sAMbhaLI, aneka jaMgala nadI nALAM pharI vaLyo; paNa nAnA jhuMpaDAmAM ke meTA rAjamahelamAM koIpaNa sthAne kharI zAnti dekhANI nahi. eNe pachI mahArathI sukhI dekhAtAM dunyavI mANasAnA bArIka abhyAsa karyo, eNe emanAM aMtaranA anubhavA tapAsyA, zAnta dekhAtAM hRdayAmAM e vadhAre UMDA UtaryAM, khUkha tapAsatAM ane tyAM paNa zAnti dekhANI nahi. mahArathI sukha meLavavA mATe-zAnti meLavavA mATe eNe ghaNAM valakhAM mAryAM, e anekanA paricayamAM AvyA ane anekanA hRdayamAM UMDA UtaryAM; parantu ene je joitu hatu te koI sthAnake na maLyuM. zAntinI zeAdhamAM nIkaLI paDelA ane eka rAtrie eka musApharakhAnAmAM vAsa karavAnuM anI AvyuM. e te ahArathI zAnti zodhavA nIkaLyo hatA, e sAcI sthAyI zAMtinA gaveSaka ane upAsaka hatA, ane aneka dhamAlAmAM nirmAlyatA lAgatI hatI, ane sAcI zAnti kayAM ane kema zeAdhavI? tenI ane gama paDI nahAtI. musApharakhAnAmAM peAtAnA bistara bIchAvI e jarA leTI gayA. ene khAvApIvAnI darakAra hAya ema jaNAyuM
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtinI dhamAM 253 nahi ane ekalavAyA tene keIe kAMI pUchayuM paNa nahi. AkhA divasanA thI tene nidrA AvI gaI. aMtaramAM ene zAnti zodhavAnI bhAvanA tIvratara banatI jatI hatI, tethI kaMIka svapnAM anubhavI e savAramAM UThI.. ; nityakarma karI e pAcho zAMtinI zodhamAM paDI gaye. zahera ghaNuM moTuM hatuM. bajAranI dhamAlamAM ene rasa paDe nahi. khUba pharyo. aneka maMdire, Azrama, maTho, sabhAsthAnemAM gayo. ene kyAMya paNa zAntine patto lAgyo nahi. Aje kherAkamAM eNe eka vakhata mAtra be zera jeTaluM dUdha ja lIdhuM hatuM. zAntinI zodhamAM nIkaLela ene cAre tarapha azAMti dekhANuM. keI zAMtino DeLa karanAra vezadhArIo tene maLyA paNa kharA, paNa vizeSa paricaya emAM sthAyI zAnti dekhAI nahi. e AkhA zaheramAM aneka sthAnemAM pharyo, anekane maLe, gADha paricaya karyo ane pariNAme UMDA UtaratA ene nirAzA ja maLyA karI. ' - ene kIrti pAchaLa deDanArA ghaNA maLyA, daMbhamaya zAnti dharanArA ghaNA mAnyA, bagabhaktothI duniyAne bharelI joI, mAnanAM pUtaLAMo pAra vagaranAM maLyAM, upara uparathI pelIza" dekhAtA ghaNu majyA, paNa sAcI sthAyI zAntinA dekhAvanI aMdara eNe aba dhamadhamATa ane meTA moTA ane vikAre joyA. anekanA paricayamAM AvavAthI ene janasvabhAvane sAro abhyAsa thaI gayo hato ane tethI manuSya parIkSA karatAM ene bahu samaya lAgato nahoto. khUba pharyo, ghaNune maLe, paNa koI jagyAe enuM manaDuM mAnyuM nahi. dararoja rAta paDaye musApharakhAnAmAM
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sAdhyane mAge Ave ane divasa AkhA zAntinI zeAdhamAM zaheramAM pharyo kare. ghaNA samaya gayA pachI eka rAtre nava vAge e musAphakhAnAmAM khistara para sUtA hatA tyAM bAjumAMthI avAja AvyA: Apa svabhAvame re. ? abadhu sadA maganame' rahenA. sAMbhaLIne zAntine zeAdhaka camakayA, khristara para beThI thaI gayA. tyAM te sAMbhaLyuM ke : jagatajIva huM mAyInA, acaraja kachu na lInA; Apa svabhAvame' re, abadhu sadA maganame rahenA. zAntinA zeAdhaka camakI.. ene sadA << maganame rahenA " vALI vAta bahu gamI. e pote pharI pharIne kaTAnyA hatA, tyAM " maganame rahenA "nI vAta AvI eTale e khUba dhyAnathI sAMbhaLavA lAgyA. gAna AgaLa vadhyuM: tuM nahi kerA ke naiha terA, kyA kara merA merA terA hai sAterI pAse, avara sarve anerA, Apa svabhAva meM re, abadhu sadA maganame rahenA. e uchaLye, ane kAMI aMdarathI bhAna thaI AvyuM hAya, aMtaramAM preraNA thaI AvI hAya, koi mahAn satya sAMpaDayuM hAya evuM lAgyuM. " terA hai se terI pAse " enA ,,
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMtinI zAtramAM samra layamAM e UMDA UtarI gayA ane " sadA maganame rahenA " e vAkya cAra pAMca vAra pharI pharI elAtu sAMbhaLI ahe nisvara thayA. svabhAva ane maganatAnI vAta sAthe " terA hai se terI pAse *' e vAta ene eTalI aMdhaevI lAgI ke tethI ene aMdara prasannatA thai. ene ema thayuM ke A mahAna satyanI zeAdha karanAra pAsethI zAnti kayAM che ? tenI zodha karavAnI koi cAvI hAya tA meLavuM. e UThavAnA vicAra kare che tyAM tA mbura gAna AgaLa cAlyuM. khelanAranA mIThA svara, gaLAnI madhura chaTA ane khelanAranI zAMti AkAzamAM khIlelA pUrNa caMdranI snAne manurUpa hatA. Aje susApharakhAnAmAM bahu pathika na heAvAthI zAntinu vAtAvaraNa paNa ThIka jAmyuM hatu. suMdara halakamAM malakAtA mIThA dhvani manameAhaka Agraha avarA sAthe paNa paripUrNa mAdhurya jALavIne kudaratI mIThA gaLAmAMthI AgaLa vA. parakI AzA sadA nirAzA, ehe jaga jana sA; vAkATanaku karA abhyAsA, lahA sadA sukhavAsA, Apa svazAvame' re. adhu sadA maganame rahenA. A paMkti e cAra pAMca vakhata khelAI, zAnti zeSanAne enA zravaNamAM khUba majA AvI. ene jANe kAi mahAna zeSa thatI hoya tema lAgyu. te UThayA, AgaLa gayA, mAkhu pada sAMbhaLyuM ane padma khelanAra pAse jaI besI gayA.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anurmine 256 sAdhyane mAge A pada bolanAra eka kharekhara mahAtmA hatA. saM; sAratApathI tapI, bahAra nIkaLI jaI, koI asAdhAraNuM zAntine anubhava karatA hatA. enI zAMta mukhamudrA ane addabhuta gateja enA vAtAvaraNamAM ane prakAza pADI rahyA hatA. baMne vacce ghaNuM vAta thaI. jANe dIrgha kALanA paricayI hoya tevA teo thaI gayA. agatyanI vAta nIce pramANe hata: ApaNe navA musApharane mahAtmAnA nAmathI oLakhIe ane zAntinI zodhamAM nIkaLI paDelAne zAMtilAla kahIe. zAntilAla:-" jaya paramAtmA !" mahAtmA-"jya, jaya! tamane dharmane lAbha thAo. bhAI! Apane kAMIka paricaya Apaze? AtmAne kuzaLa varte che?" zAntilAla:-"eka sAdhAraNa musAphara chuM ane kAMI zodha karavA pAchaLa ghaNA vakhatathI pharuM chuM. ApanuM gAna sAMbhaLI ahIM AvyuM chuM." mahAtmA:-"zenI zodha karavA mATe nIkaLyA cho ?" zAntilAla -"zAMtinI zodhamAM phira chuM." mahAtmA:-"are bhAI! zAntine te vaLI zedhavA nIkaLatuM haze. e te kAMI zepa karavAthI ke pharavAthI maLe?" zAntilAla:-"Apa zuM kahevA mAge che? huM barAbara samaje nahi." mahAtmA-"tame kahyuM ke tame zAnti zedhavA phare cho. e tamAre javAba sAMbhaLI mane navAI lAgI. zAtinI te vaLI zodhakhoLa thatI haze ? e te tamArAmAM ja bharelI
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtinI zeAdhamAM 257 che. enI zeAdha karavA tamAre duniyA para pharavAnI jarUra hoya ,, ja nahi. zAntilAla: pazu zAntinI tapAsa tA karavI paDe ne ? meM te ghaNAM sthAnA joyAM, ajArA joi, mA ke maMdira, AvAsA ke mahela, upAzraye ke AzramA joyAM, anekane maLyo, paNa hajI mane zAMti maLI nathI. " mahAtmA: " tamArI vAta huM samajyA, paNa tame khoTe raste UtarI gayA che ema mane lAge che. zAntinI zAdha mATe ghera ghera ke maMdire maMdire yA maThe maTe bhaTakavAnuM na heAya. tamAre kai jAtanI zAMtine khapa che ? jarA vigatathI kahI. " zAntilAla: '' mana jarA paNa hAlaleAla na thAya, e jyAM tyAM bhaTakatuM maTI jAya, enI doDAdoDI aTakI jAya, jIvane nirAMta thaI jAya ane evI rIte thayelI nirAMta cirasthAyI thAya tene huM zAnti kahuM chuM ane tene zeAdhavA nIkaLI paDacA chuM. " mahAtmA:-- "tamArA vicAra ghaNA prazaMsApAtra che, paNa tame lIdhelA mArga kharAkhara nathI. tame game tyAM ane game teTaluM krazA, paNa tamane zAnti kadI maLavAnI nathI. e kAMI sthULa vastu ke cIja nathI ke enI jagatamAM zeAdha thAya agara zodha karavAthI enI prApti thAya." tr paNa e kAI jagyAe tA haze zAntilAla: ne ? kAi vyaktimAM tA kema na meLavI zakIe ? haze ne ? enI pAsethI ApaNe 17 ""
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 sAdhyane mAge " zAMtilAla: e vastu nathI ke koinI pAsethI meLavI zakAya. enI zodha te kyAM thAya ? juo, huM tamane hamaNAM ja batAvI Apu: tame kayAM kayAM gayA ? kaye kaye sthAnake ane zeAdhI ? 2 zAMtilAlaH--" are sAheba ! meM te pharavAmAM bAkI rAkhI nathI: ghareAmAM, dukAnAmAM, khArAmAM, nATayagRheAmAM, maThAmAM, madIrAmAM, vigere vigere aneka sthAnakomAM gayA, anekane makhyA, anekanI gupta vAto meLavI, uparathI zAMti dekhAya tyAM UMDA UtaryA, paNa kAi ThekANe phAvye nahiM. 66 mahAtmA- tamArA prayAsa mATe tamane dhanyavAda che, paNa tame kheATe prayAsa karyA, je odhamAM jaDe tevI vastu nathI tene tame aneka ThekANe zeAdhI ! " '' zAntilAlaH- paNa tyAre te kadI zeSa karavAthI na maLe e vAta te kAMI Apa je kahevA mAMgatA hA te vadhAre spaSTa kare. " mahAtmA:--" e na maLe tevI cIja nathI, parantu tame tene zeAdhavA gayA tema karavAthI te maLe tema nathI, ema me kahyu. e vastu nathI, dazA che. 11 zAntAkSaH " dazA hAya tA paNa zeAdhavI paDe ne ? ane zeAdhyA vagara ke kAMI paNa prayatna karyA vagara koi paNa DrIja ke dazA kema sAMpaDe ? " maLaze ja nahi. madhabesatI nathI. mahAtmAH--" prayatna karavAthI cIja ke dazA susAdhya kakSAmAM Ave che, paNa prayatna ceAgya ane yeAgya rIte ceAgya sthAnake thavA joie. zAya e prayatna jarUra che, paNa sarva prayatnA phatehamAM pariName te mATe te ce cya prakAranA heAvA joie."
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtinI zodhamAM 250 - zAntilAla:-" tame hamaNAM kahyuM ke zodhatAM jaDe tevI vastu e nathI ane have kahe che ke zodha e prayatna che. tyAre A to nakAmI gUMcavaNa vadhatI jAya che. jarA spaSTatAthI samajAya tema Apa vAta kare te kAMI gama paDe." - mahAtmA:-"mArA vicAra pramANe maMdire ke bajAre athavA ghare zedhavAthI maLe tevI cIja zAnti nathI. e aMtaranI dazA che, tamArI potAnI mana:sthiti che, ene zodhavA bahAra javuM paDe tema nathI, e tamArAmAM che, tamArI pAse che, tamArI aMdara che, ane tamArA kabajAmAM che. " zAntilAla -"eTale te vAta evI thaI ke je mArI pAse che ene zodhavA huM ghera ghera ane gAme gAma rakhaDe ! paraMtu huM Apane pUchuM chuM ke mArAmAM e che e Apa kevI rIte mane batAve che? jarA vadhAre spaSTa rIte samajAvo." - mahAtmA-"zAnti eTale aMtaranI zAni, Atmika zAMti athavA mananI avyavasthita caMcaLatAne tyAga. e dIrgha kALa rahe te zAMti sthAyI thatI jAya che ane thoDIvAra rahe te azAnti thAya che, eTale zAntine jema ane tenI majA dUra thAya che. AvI dIdhuM kALanI zakti meLavavA mAre manane kabajAmAM lAvavuM joIe. sAmAnya rIte atyAranI tamArI dazAmAM eTaluM kahI zakAya ke mana upara jema jema kAbU Avato jaze tema tema zAnti AvatI jaze. sthAyI zAti meLavavAne e rasto che. e bahAra zeAdhavA javI paDe tevI vastu nathI."
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge tr (6 zAntilAla: huM teA zAnti kevI hAya ? te ajamAvavA ane tenA dAkhalA meLavavA nIkaLyeA hatA, ane joIne ene anurUpa mAruM jIvana ghaDavAnI mArI icchA hatI, paNa mane te zAMti kAMI jaNAI nahi, zeAdhI paNa maLI nahi." mahAtmA: ene mATe tuM khATe sthAnake . e ajAramAM ke gharamAM maLe nahi, e maThamAM ke madiramAM maLe nahi, ene mATe aMtara pradezamAM pharavuM paDe. tArA sarva prayatna bAhya dezamAM hatA. tyAM tA evI zAnti tane maLe ja nahi. e bAhya pradezamAM rahenArA kvacit zAnti anubhave che, parantu tevA javalle ja hAya che, tene mATe paNa AMtara pradezamAM zodha karavI joie. jyAM kharI zAnti hAya ja tyAM koi jAherAta heAtI nathI, eTale tArA prayAsa mithyA hatA. tAre kAMI ene zeAdhavA javAnI jarUra nathI. e prayatna karavAthI tane tArAmAMthI ja maLaze. " 230 ,, tuM "tu thAya che. > zAntilAlaH- paNa tyAre maThA, madirA ane A 66 ( ahIM paricaya vadhatAM " tame " zrama jevAmAM paNa e nahi maLe ? " mahAtmA:--" bAhya pradezamAM kAi ThekANe e hi maLe. kadAca dekhAze te bahu alpasthAyI, ghaNI vAra dekhAva pUratI ane keTalIka vAra da'bhathI bharelI haze. tuM atara prade zamAM Utara ane tArA peAtAnA ja aMtara pradezamAM pharI vaLa. ceAgya prayAse te tane dekhAze. " zAntilAlaH--" paNa emAM te mane hajI raste sUtA nathI ke kai rIte zAnti maLe. " mahAtmA: rastA sAdA ane sIdhA che, paNa
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtinI zodhamAM 26 ADAkhaDIA ane DuMgarA TekarAvALe che. mane vikArene vaza karavAthI, rAgadveSa pAtaLA-nahivat karavAthI ane jIvanasAdhya sanmukha karavAthI zAMti maLaze. manevikArAmAM kAma, krodha, lAbha, moha, mada ane matsarane samAveza thAya che. rAga keSa enA spaSTa AvirbhAva che. pace IdriyanA viSaye enA bAhya AvirbhA che. rAga dveSa ghaTatA jaze tema viSayakaSAyanI maMdatA thatI jaze. kharI zAnti A aMdaranA zatruonA vijaya para AdhAra rAkhe che. bAhA nimitte ene madada jarUra kahe che, paNa khare zAntino AdhAra te aMdaranA zatrunA vijya para ja avalaMbe che." zAntilAla:-"paNa enA dAkhalA te zedha karavAthI maLe ke nahi ?" - mahAtmA-"tAre bIjAnA dAkhalAnuM zuM kAma che? anya zAntivALA che ke nahi tenI bhAMjagaDamAM tAre zA mATe paDavuM paDe che? teM hamaNuM ja sAMbhaLyuM ke "terA hai se tenI pAse, avara save ane rAja e vAta samajANuM?" zAntilAla:-"Apa belyA tyAre te manane ja sArI lAgatI hatI, have kAMIka jhaLake che kharuM, paNa Apa vadhAre spaSTa kare." mahAtmA-"A samasta vizvamAM tAruM che te tArI ja pAse che ane tArAthI jarA paNa dUra hoya te sarve aneruM che, pArakuM che, para che ema samajavuM. eTale je vastuone prANuM pitAnI mAne che, je gharabAra, meDI, havelI, kapaDAM, strI ke bALakane pitAnAM mAne che, te sarva pArakAM
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 sAdhyane mA che athavA para che, eTaluM ja nahi paNa zarIra paNa para che, kAraNa ke sadA sAthe rahevAnu nathI. tAruM pAtAnu hoya tene zAdhI kADha ane tene vikasAva. ene vikasAvavAnA je prayatna karIza emAM tane zAnti maLaze. e zAnti dhIme dhIme vadhAre vakhata raheze, pachI dI kALa raheze, ane chevaTe sadaiva sthAyI thai jaze. bIje dAkhalA levA doDa niha. ema karavAnI jarUra nathI, emAM lAbha nathI, artha nathI, sArAvATa nathI. tAruM' che te tArI pAse che ane tArAmAM ja che. AjubAju aDakhepaDakhe ane dUranajIka jovAne badale aMdara jo. tyAM tane akhaMDa nyAta jaDaze. jema te jaDatI jaze ema zAnti vadhatI jaze. ' zAntilAla: paNa, sAheba ! zAnti jyAM hAvI ra joIe tyAM paNa dekhAtI nathI tenu kema ? " mahAtmA--" tAre tenI paMcAta ke cintA karavAnI nathI. duniyA kaTakathI bharelI che. aneka ratnA paNa temAM ja che. tAre tenI sAthe zuM kAma che? " terA hai sA terI pAse." tuM bIjAnI cintA karI nakAmA dubaLA zA mATe thAya che ? te hamaNAM ja sAMbhaLyuM ke " jagata jIva he karamAdhInA, acaraja kachu na lInA " evI evI vicitra prakRtinA, IMbhI, DALaghAlu, DhaMgadhaDA vagaranA, dhamI hAvAnA dekhAva karanArA haze tenI sAthe tAre zuM levA devA ? koI paNa vAte Azrcarya pAmavA jevu nathI, prANI karmAdhIna che. " zAntilAla: paNa tyAre emane ThekANe lAvavAnI ApaNI kruja che ke nahi ? " 66 mahAtmA:--" ApaNe sanmArge jatA hAie tA
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtinI zodhamAM 263 ApaNe bIjAne paNa te mArga batAvIe, te mArganI vizichatA tene dhyAna para lAvIe, ApaNe yegya sthAnake heIe te tene lAbha kare te upadeza ApIe, paNa manamAM sama, jIye ke jagata jIva he karamAdhInA. e na samaje to ApaNe "ApaNuM" zodhyA ja karIe. ApaNuM vikAsanA bhege paranI cintA karavAnI nathI, paraMtu paropakAra e. AtmamaMthanamAM sahaja prApya che. e to tuM mArge caDIza. eTale keTalI hada sudhI para mATe prayAsa kare ane kayAM vAta choDI devI te tane svata: samajAI jaze. svane bhoge paramAM paDavA jevuM nathI." zAntilAla:-"e to svArthanI vAta thaI. ApaNe para pAsethI jJAnAdi meLavIe te pachI paranI sevA karavI temAM vadhe che hoI zake?" mahAtmA-" tArA samajavAmAM vAta na AvI. paranI sevA bane teTalI karavI, parane ThekANe lAvavA banate prayatna kare, paranA hitane cagya AvakAra Apa, paraMtu paranuM karavA jatAM pote ja aMdara sapaDAI jAya te kaDI levA jatAM pATaNa paravAravAno vepAra karavA jevuM thAya. svane anulakSI jema karavAmAM AtmavikAsa sAdhI zakAya te lakSyamAM rAkhI tene avidhapaNe paranI sevA barAbara karavI; kAraNa ke paranI sevA Atma dharmane ja vibhAga che ane sakrIyarUpe jarUra kartavya che." zAntilAla:-"ApanI vArtAthI mane khUba AnaMdatha, paNa Ape je gAna gAyuM te AkhuM mAre ApanI pAse samajavuM che. mArI aneka gUMcavaNane nikAla te thaI gayuM che, paNa
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 sAdhyane mArga e gAnamAMthI mane ghaNuM jANavAnu maLaze. Aje tA meDI rAta thaI che. ApanI anukULatAe vAta jarUra karazuM....... jaya paramAtmA ! ! !" ATaluM kahI uttaramAM mahAtmAnA dharmaprAptinA AzIvAda sAMbhaLI zAntilAla UThayA, pAsenA khistara pAse gayA, thayelI vArtA saMbhAratA citavatA dhIme dhIme nidrAvaza thai gayA. mahAtmAnI dhyAnadhArA tA cAlyA ja karatI hatI. te keTalA vakhata sudhI zAnta besI rahyA. meADI rAtre teoe paNa bhumizayana karyuM ". kukaDIyA prasAraNa karI turata nidrAvaza thaI gayA. " mahApuruSonAM maneArAjya anerAM ja hAya che." . . pra. pu. 40 pR. 131} sa. 1987.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka prazno [21] samajavA chatAM Ama kema? A prazna anyane ghaNI vAra pUchavAnuM mana thaI Ave che. evA prazno aneka vAra pUchAtAM sAMbhaLyA paNa che. vAstavika rIte e prazna pitAnI jAtane pUchavA jevuM che. ekAnta sthAna dhI, mana sthira karI, sthira Asane besI, cetanarAjane pUchavuM ke-A te tArA DhaMga zA? te kezu? tAre abhyAsa keTalo? tArA Adarzo kevA? ane chatAM tuM zuM karI rahyo che? zemAM gUMthAI gaye che? tAre ahIM keTaluM besI rahevuM che? ane A sarva zene mATe kene mATe? kyA bhava mATe? ane te samajumAM lekhAya che. tArI UMDI UMDI mAnyatA paNa evI ja che ke tuM catura che. sabhyatA khAtara tuM jAheramAM na bele, paNa tArA UMDANamAM tane tAre mATe moTapa te jarUra che. evA samajune anurUpa tAruM vartana che? tuM sAmAnya janatAthI jarA paNa UMco AvI zakya che? tAre khAlI hAthe ja cAlyA javuM che ne? te atyAra sudhI ghaNuM meLavyuM ema duniyA kahetI hoya te samaja ke teM atyAra sudhI ghaNuM khAyuM che. tArI jAtane te vicAra ja nathI karyo. tuM pravAhamAM taNAI gaye che. haju taNAte jAya che ane chatAM paNa samajI havAne tAro nirNaya pharate nathI. tArAmAM lAMbI najare-tArA AtmahitanI najare jovAnI "samajaNu" AvI che? AvI hoya te te samajaNanA nirNaya anusAra tAruM vartana thayuM che? have
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 sAdhyane mArga A samapaNAnA phAMkAnI vAyaDAI cheDI dai, aMtarmukha thA, ane aMtaraSTie samAleAcanA kara. samajaNunA phAMkAmAM khAlI taNAi jA nahi. * * tame jAgyA? prabhAte Avo savAla ghaNI vAra sAMbhaLyo haze. jAgyA chIe ? kadI khyAla paNa AvyA che ke UMdhIe ja chIe. jAganAranI A dazA hAya ? enA kAmamAM kAMi vyavasthA hAya, dIrgha najara hAya, bhAvI pariNAma tarapha dhyAna hAya, hRdayanA vaheNu hAya. tArAmAM emAMnuM kAMI paNa che? dhALe divase UMghIe chIe, AkhA divasa UMghIe chIe, mAthu mUkIne UMdhIe chIe. hajI patha lAMkhe che, rastAmAM khADAkhaDIA puSkaLa che ane cAralUTArAnA bhaya che. aneka prakAre kahevAmAM Ave che ke jAge, bhAi jAge; paNa A cetanarAja tA mIThI nidrAmAM hajI gheAryA ja kare che. ene UDavAnuM mana thatuM nathI, ene nidrA mIThI lAge che, ene ALasamAM paDI rahevAmAM meAja Ave che. paNa sUtAM sUtAM rastA kema kapAze ? vATa vasamI che ane rastA zAdhavAnA che. jAgyA chIe ema mAnavAnA jarA paNa bhrama karavA jevuM nathI. jyAM sudhI vyavahAranAM aneka kAryo karavAM che tyAM sudhI jAgRta sthitinI bhramaNAmAM paDavA jevu nathI. jAgelAnAM lakSaNlR ja anerAM hAyaH jAgelA teA rastA zodhe ane sAdhyane gAte. ApaNane te rastAnI paNa darakAra nathI, tA sAdhyanI jhAMkhI paNa kayAMthI thAya ? jAgelA hAya te te! ADu avaLu joyA vagara pathe
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka prazno paDI jAya, ane raste pUchI AgaLa vadhe. ApaNe te varSonA varSe gALI nAkhyAM, kADhI nAkhyAM, paraMtu haju jyAMnA tyAM UbhA chIe. cetanane DhaDheLa, keDa bAMdhIne UbhA thAo ane sAcA jAge. jAgyA pachI A cetanarAja nirAMte bese nahi, e to aMdara ane bahAra pragati karavA mAMDe. ALasamAM paDI rahevA jevuM nathI. jAgyA chIe evI bhramaNAmAM paDyA rahevA jevuM nathI. UMghamAM vakhata pUre thaI jaze to pastAvAno pAra rahe tema nathI ane A avasara vAraMvAra Ave tema nathI. A tamAruM gharanuM ghara ke bhADAnuM? bahu sAmAnya prazna che. tame anekavAra tamArA navapari citanI pAsethI A prazna sAMbhaLyo haze. gharanuM ghara ? konA gharanuM? kemanuM? ghara zuM ? keTalA varSa mATenuM? atreno vAsa keTalA vakhatana? AvA TUMka samayanA raheThANane gharanuM ghara kahI zakAya? vadhAremAM vadhAre se varSanI jiMdagI gaNe. so varSa mATe ke tenA eka nAnA bhAga mATe maLe, te gharanuM ghara hoI zake? dharmazALAmAM ane emAM pheraze ? A to meLA jevuM che. eka divasa dhamAla, gAjavAjA, Ava jA doDadhAma ane bIje divase tAbUja TADhAM! pakSIe jhADa para rahevA mATe mALo bAMdhyuM che. kadI e mALAne pitAnA gharanuM ghara mAnavAnI dhRSTatA karaze? pAmara manuSyanI dhRSTatA te juo. e vecANakhata karAvaze, te AkAzathI pAtALa sudhInA ane pAvaracaMdra vivAre nA hakako temAM lakhAvI leze; parantu AkAza sAthe mAre saMbaMdha che? ane pAtALamAMthI sonAnA caru kADhavA che? A kevA vAyaDA
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1^^/ w" sAdhyane mAge veDA che? tuM koNa? tAruM vizvamAM sthAna zuM? te AkAzapAtALane abhyAsa paNa karyo che? tyAM zuM che te jANe che? tuM jene gharanuM ghara mAnatA ho tenI nIce pAMca vAra UMDuM khAdya hoya to tyAM jaI pahoMcavA tuM samartha che? tyAM rahI zake tema che? khAlI dhRSTatA che! khoTAM bAcakAM che! ane gharanAM ghara mAnanArA paNa aneka cAlyA gayA ema teM najare joyuM che. tArI sAthe gharanuM ghara ke bhADAnuM ghara AvavAnuM nathI. A te eka visAme che. duniyA aneka varSothI cAlyA kare che. tuM nahotuM tyAre cAlatI hatI, tuM ahIMthI anyatra gayo haIza tyAre paNa cAlavAnI che. tArI najare moTA lAge tevA gayA, paraMtu duniyA eka divasa paNa aTakI nathI. gharanAM ghara karavAnI ke mAnavAnI bhramaNA choDI de athavA gharanAM ghara kone thAya? ane te paNa kayAre thAya? tenI vidyA zIkhI le ane te pramANe AcaraNa kara. DAha zenI? game te sthitimAM prANI haze, paNa ene phurasada bhAgye ja haze. e Akhe vakhata deDAdoDa karate haze. saMsAranI deTe te tame jANe che, paraMtu dhArmika kSetramAM paNa enI daDadaDa cAlu ja che. mAtra dharmane uparauparane khyAla karanAra hoI A rIte svarga meLavuM, e kAma karI devaloka meLavuM, ke ke amuka jApa japI Apattione dUra rAkhuM, ke maMtre besIne kalpanAe UbhA karelA bhUtarAkSasane dUra karuM-AvA AvA aspaSTa khyAlamAM e hoya che. athavA tIrtha javAthI hRdayane nAtha maLaze ke khUba snAna karavAthI pavitra thavAze ke khUba
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka prazno 269 pikAra karavAthI ene prabhu rIjhI jaI ene teDI javA vimAna laI Avaze ke ghaNuM maMdire deDAdoDa karatAM darzana karavAthI bhagavAnano bheTo thaI jaze-AvI AvI aneka. bamaNumAM e doDe che, anyane bhejana Ape che ane jyAM tyAMthI huke raste amaratva bahArathI AvI paDaze ema dhArI, phAMphA mAre che; paranta bhAI! tAre joIe che te tArI pAse ja che, ene bahArathI levA javAnuM nathI, e mAgyuM maLe. tema nathI, AkhuM apAya tema nathI ane ene ApanAra anya keI nathI. tyAre A sarva dehAdeDa zenI che? e taddana samajyA vagaranI sthitinuM pariNAma che. mandira mandira deDanAra pate kene zodhe che? te vicArato nathI. andara ratna te beThela ja che, mAtra UMghe che, pitAnAM prakAza ane vIryanI ene khabara nathI, e potAne oLakhate nathI eNe e A kepha karela che ke enI parIkSakazakti kukita thaI gaI che, pitAnI pAse che tene e bahAra zodhavA doDe che ane nakAmA AMTA mAryA kare che. enAthI svargAdi maLe te aMte pAchuM araghadRghaTikAmAM ja paDavAnuM thAya che. jarA pitAnI jAtane oLakhe, enI gupta zaktione oLakhe ane ajJAnane dUra kare. prakAza vagara phAMphAM che. avyavasthita prayatno karavAmAM moTo samaya kADhI nAkhe che. have TADhA paDe, dhIraja rAkhe, ane sthiratA samajI. aMdara beThelAne jagADe. beTA AMTA mAravA baMdha kare.. tame A zuM bolyA? dareka bAbatamAM bolavuM ja joIe e kAMI niyama.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra70 sAdhyane mAge nathI ane bolavuM to kevuM belivuM? kayAre belivuM? zA mATe bolavuM? ene tame vicAra karyo che? nIcenA niyama vicAraze te ghaDa besI jaze. . (1) mukha che mATe bolavuM ja joIe e vicAra mUrkhatAthI bhareluM che. (2) belavAthI zakti veDaphAya che tethI khAsa kAraNa vagara bolavuM nahi e niyama anukaraNIya che. (3) zaktine ghaNo upaga che mATe vinA kAraNe te vAparI nAkhavI nahi. (4) satya bolavuM, saMpUrNa satya bolavuM ane satya vagaranuM kAMI paNa na bolavuM. (5) satya heya chatAM sAMbhaLanArane priya na lAge evuM na bolavuM. vANInI mIThAza kadApi mUkavI nahi. (6) priya hoya te paNa keTalIka vAra hitakAraka hetuM nathI. svaparane hitakAraka hoya tevuM ja bolavuM. * (7) ApaNe keIne tAra karatAM hoIe tyAre tAramAM jema ochAmAM ochA zabda vAparIe chIe tema jarUra pUratuM ja lavuM. cAra zabdathI cAle te pAMca na belavA. ' (8) AghuMpAchuM karI, atizayokti karI, satyane gepavI belavuM nahi. e asatyanI kakSAmAM jAya che. * (9) vyAkti, ati ke kaTAkSamaya balavAnI kadI paNa Teva pADavI nahi. (10) "na bolyAmAM nava guNa" e kahevata khAsa dhyAnamAM rAkhavA lAyaka che. (11) "kayAM che ?"nI jANItI kathA khAsa
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka prazno * 27t dhyAnamAM rAkhavA gya che. vinA kAraNa na bolavuM temAM ja sAra che. (12) "bahu bele te bAMThe" e sUtra ghaNuM anubhavane aMte bhASAmAM sthita thayeluM che. | (13) bolatI vakhate aMdaranA bhAvathI belAyuM che te cahero rAkhavo. * (14) zarIranA hAvabhAva bhASAne anurUpa hovA joIe. . (15) skULa, mAnasika ane naitika e traNe bhASAmAM ekI sAthe bolavAnI Teva pADavI ghaTe. . (16) mukhya sUtra na bolavAnuM, prasaMga hoya tyAre athavA cirasthAyI lAbhane kAraNe jarUrI hoya teTaluM ja bolavAnuM ane niyama tarIke "mane sarvAdhi !" e traNenI vacce viveka rAkhavAno che. : tame kyAM cAlyA ? - sAde paNa cAlu savAla che. paNa bhalA! te kayAM jAya che enuM tAre zuM kAma ? te pitAnA game te kAmasara jato heya te tane jaNAvavA jevuM hoya ke na paNa hoya. darekane cAlavAmAM koI paNa hetu hoya che. ApaNe samaju ane vicAravAnane mATe dhArIe ke te prajana vagara pravRtti nahIM ja karate hoya, paraMtu te game te hetusara jAte hiya, tenI sAthe tAre zuM saMbaMdha ? AvI jijJAsA rAkhavI e mananI tucchatA ane jJAnanI alpatA batAve che. pAzcAtya saMskRti pramANe evo prazna pUchavo e asabhyatA gaNAya
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 sAdhyane mA che. vaLI cAlanAra sarva AgaLa gati ja kare che ema mAnavAnu kAMi paNa kAraNa nathI. aneka prANIe cAlavA chatAM pAchaLa haThatA haiAya che, keTalAka dheAraNa vagara cAle che ane keTalAka viziSTa uddeza khAtara cAle che. ApaNeA prazna anukaraNa mATe nathI hoto, ghaNI kharI vAra prazna pUchavA khAtara ja hAya che ane aneka vAra tuccha jijJAsAvRttimAMthI udbhave che. praznanA javAba ApanArane savAla uDADavA paDe athavA 'saheja cAlI nIkaLyeA chuM' evA megama uttara ApavA paDe, athavA asatya uttara ApavA paDe e traNe prakAramAMthI eke sthiti utpanna karavAnA nimitta thavAnA tAro adhikAra nathI. khalakanA kAjI thavAnI ane anyanA kArya upara abhiprAya ApavAnI vRtti dhrumAvavA yAgya che. tAre tArI pAtAnI aneka ciMtA haze, tArA vyavasAye vividha haze tenI tuM ciMtA kara teA khasa che. pArakAnI cintA karavAmAM sva ke paratuM hita nathI ane aneka jaMjALa yukta jIvanamAM eka trAsa vadhAravAnI tuccha rIti che. e vRtti upara sAmrAjya abhyAsathI AvI zake tema che. AvA nirarthaka praznane karavA nahi. " kyAM eThA ? " " kema, jamyA ? " e te prazna khAtara ja pUchAyalA prazno che, paNa svata: nirdoSa che. vacanavilAsamAM khUba sabhALa rAkhavA ceAgya che. sAmAnI paristhatimAM jAtane mUkvAnu zIkhavA jevu che. ,, * * tame kace raste AvyA ? are! ame game te raste AvyA tenI tamAre zI paMcAta che? DAbe rastA lIdhe ke jamaNA, vAMke rastA lIdhA ke sIdhA, ADAavaLA rastA lIdhe ke rAjamArga lIdheA
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka prazno 20 tenA praznana pUchavAnuM tamAre zu kAma che? muddo eka ja hAvA joIe ke game te raste paNa ahIM AvI pahoMcyA chIe. koInA rastA TUMkA hAya, koInA lAMbA hoya, koInA vAMkaghAMkavALA hAya, parantu sarvane a Mte ahIM AvI pahoMcavu che. te kye raste AvyA ? evA savAla pUchI zATe gUMcavaNu UbhI karavAmAM Ave che? kAI paNa ThekANe pahoMcavAnA aneka rastA heAya che. kATanI er3Ise pahoMcavu hAya te kAi TrAmamAM Ave, kAi bI. mI. nI gADImAM Ave, keAi jI. Ai pI. nI gADImAM Ave, kArya mATaramAM Ave, kAi bhADAnI vikaTArIAmAM Ave, kAi page cAlIne Ave, kAi kA mArkeTathI Ave, kAI kAlAethI taddana UlaTI dIzAethI Ave, keAI mAMDavImAMthI phalTana roDane raste paNa Ave. AvavAnAM sAdhano ane rastAonA prazna nirarthaka che. jene je sAdhana prApta thAya tene te savA lAkhanu che ane te sAdhana ja bIjAne mAphaka Ave te jema niNI ta na kahI zakAya tema te khAtu che evo AkSepa paNa na karI zakAya. sAdhyanI ekatA hoya te sAdhana mATe carcA ke vivAda karavA e te khAlIzatA gaNAya. e prazna paNa asthAne che ane enI carcA zUnya che. samajI hoya tA eka ja muddo jue: ephIse AvyA eTale ene sataSa thAya. amuka mAge ane amuka sAdhane ja er3Ise pahoMcavuM evo Agraha samajIno na hoya. ema chatAM mArga ane sAdhananA praznomAM sAdhyane dabAi jatuM ApaNe nirantara joie chIe, praznanI nira tA ane sAdhyanI sApekSatAvALAnuM kartavya. AmAM spaSTa jaNAya che. 18 *
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdathane mAge - kema bhAgyA? arucikara vAta sAMbhaLatAM, aniSTa banAva banatAM, na game tevo dekhAva jotAM mANasa tyAMthI nAsavA mAMDe che. paraMtu bhAI ! nAsIne kyAM jaze ? kArya karIne pachI pa~i NAme bhegavatI vakhata bhAganAza zA mATe karavI ? "vAvIe tevuM ja laNIe " - e ukti barAbara che. jAra vAvIne ghau pAmavAnI AzA rAkhavI khoTI che. e sarva vicAra vAvatI vakhate karavo hate. kArtika mahine kaNabI DAhyo thAya emAM kAMI vaLe nahi. akkala te azADa mahinAnA DahApaNamAM che. hisAba, gaNatarI ane lAMbI najanmA daSTipAta vagara ApaNe AjubAju zuM joIe chIe? enAM pariNAme sahana kaye ja chUTake. ane nAsIne paNa kayAM jaze ? nAsIne sAtame pAtALa pesaze te paNa tamArI sAthe lAgelAM karmo tamane choDaze nahi. tame relvemAM besI nAsaze, te e ejInamAM besI tame jyAM jazo tyAM e tamArI pahelAM pahoMcI jaze. sAthe sAthe eka bIjI vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che. saMge anukULa hoya, vaya yuvAna haya, zarIrazakti sArI hoya, tyAre - atyAre, sahI levAmAM majA che, nahi te parAdhInapaNe khamavuM paDaze tyAre pAra vagaranA nivAsa nAkhavA paDaze ane tyAre dhIraja denAra paDakhe kaI paNa UbhuM raheze nahi. tame eka baLada ke ghoDAnAM parAdhIna jIvanano khyAla kare. ene UMghavuM hoya ne ghaNI ene gADI sAthe joDe, ene tarasa lAgI hoya, bhUkha lAgI hoya te paNa veTha karyA sivAya chUTake thatuM nathI. e maheM bAMdhIne mAra AvA karatAM atyAre khamI khAvuM-sahana karI levuM sAruM
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka praznA 275 che. devu... dIdhA vagara tA chUTakA nathI. karatAM pAchu joyu nathI, tA pachI sahana karatI vakhate A nAsabhAga zI? e nAsabhAga tamane hInasattva manAve che, nakhaLApAcA karI mUke che; mATe Ave te du:kho samabhAve sahana karo, sahana karavu e paNu eka jAtanI lhANu che . ema mAnA ane bhAgavAnI nAsavAnI vAta tA kAyara daridrInI hAya, napuMsaka DarapeAkanI hoya, e samajo. tamane e zobhe nahIM. * * * che. 1. pra pu 49. 5 254-283-317 } == sa. 1989
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudratIre mitrageSTi [22] jyAre cAre tarapha aneka prakAranI dhamAla thatI hoya, vAtAvaraNamAM yuddhanI vAta cAlatI hoya, cotaraphane raMgarAga gUMcavaNa bhareluM hoya, teve vakhate zAMta vicAre AvavA muzkela che. chatAM be mitro eka divasa sAMje varalInI capATI upara ekaThA thaI gayA. banne khUba vicAraka hatA, aneka gUMcavaNavALA prasaMgamAM manane zAMta rAkhI zake tevA hatA, pazcimanA navayuganA vAtAvaraNane samajanAra hatA, pUrvakALanA cAlyA AvatA rivAjo niyamane ane rItabhAtone yegya sanmAna ApanAra hatA, vivekI hAI vastutatva zodhavAmAM mahA prayAsa karanAra hatA, keI paNa prakAranA Agrahane sthAna ApanAra na hoI dalIlane samajanArA hatA, pitAnI bhUla samajavA mATe taiyAra hatA ane te svIkAravAmAM meTuM mana rAkhanArA hatA. teoe copATI upara bhramaNa karavA mAMDyuM. sUrya astAcaLa upara AvI gayo hato. ane mitro pharatA pharatA sAmenA nAnA bagicAnA pagathiyA caDhI gayA. bagicAmAM cAra pAyarIo hatI. bIjI pAyarInA eka bAjunA bAMka para bane besI gayA. vAtAvaraNa zAMta hatuM ane keInI AvajA na hovAthI vAtamAM bhaMga thavAnA prasaMge virala hatA.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudratIke mitrAi banne mitro vacce zAMtipUrvaka khUba vArtA thaI. e vratAmAMnI keTalIka khAsa agatyanI hAI atre utArI che. khUba UMDANamAMthI e vicAradhvani nIkaLyo hAya ema lAge che. ene ekadama vAMcI javA jevA nathI, te para svataMtra vicAra karavA jevA che. emAM akSaragI aneka prazno Ave che, tethI jarA paNa vicAramAM na paDI jatAM e prazno pacAvavA prayatna karaveA ane te para vadhAre vicAraza karavA. vicArajAgRtinA A kALamAM evA prazno ghaNAnA mAnasamAM thatA haze. temane A vicArasaraNImAM kAMI jANuvAnuM maLaze ema dhArI A vicAraghaTanAnuM avataraNa karyu che. emAM agata TIkA karavAnA hetu nathI, paNa samAjanA praznonuM khArIka avaleAkana che e lakSamAM rAkhavuM. ahIM vicAraspaSTatA mATe eTaluM jaNAvavuM prAsaMgika gaNAze ke anne vAta karanAra mitro zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM janmelA hatA, e dharmanA anuyAyI hatA ane banne grejyueTa thayelA haiAvA uparAMta eka vyApAramAM ane bIje anya dhaMdhAmAM ema anne sArI rIte geAThavAi gayelA hatA. annanI sthiti sArI hatI ane vaya AdheDa lAgatI hatI. temanI vArtAnA sAra utArI laie. * * 5. * * * prathama vArtA saMvata eka hajAra pahelAM jainadharmAMnI kevI vyavasthA haze? te para cAlI. te vakhate jaina kAma haze ke 5tha haze ke tattvajJAna haze? te para khUba carcA cAlI. gacche badhAyAnA samayanI pahelAM jaina tattvajJAnanI ane kriyAmAnI kevI vyavasthA haze te para vAtA cAlI.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ rA, sAdhyane mAge. zrI haribhadrasUrie muktakaThe kahyuM che ke "mAre mahAvIra bhAI nathI ane mAre kapila vigere tarapha dveSa nathI, jenuM vacana yuktisaMgata hoya, je dalIlathI bese tevuM hoya, tene svIkAra kare." A keTalI vizALatA! emAM daMbha nathI, geTa nathI, ADe raste utAravAno prayatna nathI. e satyanA zeAdhaka hatA, satyanI prApti mATe mahA prayAsa karanAra hatA, satyane koI paNa prakAre pavanArA na hatA ane game tyAMthI satya maLe te tene svIkAra karanArA hatA. ene mArAtArAnI bhAvanA ja na hatI, ene satya zodhavuM hatuM ane satya khAtara e sarvasvamo bhega ApavA taiyAra hatA. e haribhadrasUrie Sadarzana samuccaya graMthanuM mULa lakhyuM. tenA mAtra 87 leka che. e Akho graMtha lakhatAM emanA peTamAMthI pANuM cAlyuM nathI, emanI vANamAM reSa ke prasannatA AvyA nathI, e vizALa graMthamAM jarA paNa Agraha nathI, ke dama daIne parANe jena banAvavAnI sUcanA paNuM nathI. cha darzananuM svarUpa lakhavuM, lakhanAra jona hoya, chatAM bAkInAM pAMce darzanane barAbara InasApha Ape, ane jenanI vAta je bhASAmAM lakhI hoya tevI ja semya bhASAmAM pAMce darzananI vAta kahI javI ane eTalI TUMka saMkhyAnA bhAvagabhita zlokamAM sarva rahasya batAvavuM ane chatAM aMgulInirdeza karI cAlyA javuM, e sanAtana jainanI samuccaya dRSTinI Adarza vizALatA che. . paNa kharI majA te emanA zAstravArtAsamuccaya gaMthamAM Ave che. tyAM emaNe dareka darzananI tapAsa karI che chatAM pitAnuM taTasthapaNuM barAbara jALavyuM che. jyAM sudhI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudatIre mitraSTi 2% amuka tatvajJAna eka mata ke paMthamAM UtarI jatuM nathI ane jyAM sudhI e pitAnuM zuddha darzanatva jALavI zake che, tyAM sudhI enAmAM keTalI vizALatA hoya che e samajavA mATe zrI haribhadrasUrine bahu UMDe abhyAsa jarUrI che. teozrInA paMcAzaka dazaka vigere graMtha jotAM kiyAmArganI agatya teo pUratI svIkAre che, paNa kriyAmAM sarvasva hoya ema teo kadI batAvatA nathI. jJAnakriyAnA sahacaryane teo barAbara samajAve che ane te pramANe te samayanuM vartana hoya evA emanA graMthamAM aneka sthAnake pUrAvA dekhAI Ave che. AvI mahAna vizALatA ane sAthe labdhalakSyapaNuM eka hajAra varSa pahelAnA AcAryomAM barAbara dekhAI Ave che. teo ema mAnatA ke kavetAMbara hoya ke game te hoya, jene AtmA samabhAvathI bhAvita hoya te jarUra mokSa meLave che ane te vAtamAM saMdeha nathI. emane bAhya veza upara meha nahote, emane te aMtara rAjya kevuM varte che, tyAM zAMti samatA che ke ukaLAmaNa che e jovAnuM hatuM. emanuM lakSya dekhAva karatAM aMtara tarapha vadhAre hatuM. paramasahiSNutA te vakhate eTalI suMdara hatI ke dareka UMDA UtarI vastu svarUpa tapAsatA ane satyanA je aze maLe te hAMsathI svIkAratA ane pratyeka mata ke saMpradAyane teTalA pUratuM mAna ApatA. zrI siddharSi gaNIe pitAnI upamitibhavaprapaMcA kathAmAM AkhA graMthane joDe eka vaidyanI kathA lakhI che
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 sAdhyane mAge. (prastAva 8 prakaraNa 20). e kathAmAM emaNe khUba vizALatA batAvI che. emaNe aneka prakAranA vaidyonI zALAnI tapAsa karIne chevaTe tenuM rahasya samajAvyuM che, sAdhyaprApti mATe bhAvavizuddhi upara ja pUba bhAra mUkyo che ane bAhya veza mATe ciMtA na karavAnuM kahyuM che. vyApakabhAva ane vizALaLatAnA darzana karavA hoya te tyAM joI levA jevuM che. e vizALatA keI kAI prasaMge zrImAna hemacaMdrAcAryamAM paNa jovAmAM Ave che. khAsa karIne emanA samayamAM temaNe zrI siddharAjanI rAjasabhAmAM "cArijiyanI cAra nyAyane aMge je vizALatA batAvI che te anupama che. emane rAjasabhAmAM niraMtara brAhmaNe sAthe laDavAnuM hatuM. siddharAjanuM valaNa brAhmaNe tarapha hatuM. hemacaMdra rAjAne kahyuM ke dharma saMbaMdhI satya te jevI rIte brAhmaNanI strIne jhADanI nIcenI sarva vanaspatimAMthI jarUranI vanaspati maLI gaI ema maLe che. satya vanaspati kyAM hatI tene savAla ja nahote, paNa patine vRSabhane badale puruSa banAvavAnuM sAdhya hatuM. sAdhya spaSTa hoya to tenI prApti mATe prayAsa kare. kaI vanaspatithI pati manuSya thayo enA jhagaDAmAM paDavAnuM ja na hoya. tene pati manuSya thaye e sAcI vAta che ane te prayatna karavAgya che. satyazodhana mATe, sAdhya prApti mATe sarva vanaspati bhegI karavAnI jarUra che. A vAtamAM mahAna satya che ane te prApta karavuM, tene pacAvavuM e AkaruM paNa jarUrI ktavya che. vizALa hadaya vagara ane vizvadarzananI AvaData vagara e azakaya che.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudratIke mitragASTi saMvata eka hajAra pahelAnA AcAryo sa danAmAMthI sAra letA hatA, dareka evArethI pANI bharatA hatA ane lagabhaga dareka danamAM aMza satya jarUra che ema svIkAratA ane manAvatA hatA, mATe bhAge kAI darzanane mithyAmati ke duti kahevAnI utAvaLa karavAne badale tyAMthI satya kheMcI lAvatA hatA ane vizALatApUrvaka tene teTalA pUratA svIkAra karatA hatA. 181 vis e yAgAcArya patajalI RSi mATe vAtA kare te tene mATe paNa mahAmati vigere vizeSaNe mUke. A sarva vAta ekadare ema hatI ema samuccaye kahevAya. e sarva vizALatA kyAM gaI ? satyazodhana game tyAMthI karavAnI buddhi krama cAlI gai ? jainamAM ja sarva satya che ane anyatra satya ke satyAMza hoi zake nahi evI buddhi kayAMthI AvI? anyanA graMtha vAMcavAthI paNa mithyAtva lAge evA upadeza kema zarU thayA ? anya daSTibiTTue samajavAnI vAta upara haDatAla kema devANI ? maDanAtmaka zailIne badale khaMDanAtmaka zailI kema cAlI ? anyanA tattvajJAna ke anuSThAna mATe vicAra karatAM mananI zAMtinA bhaMga kema thavA mAMDayA ? ane * sArUM' te mArUM ' hatuM tene badale mArUM te sArUM ka evI manyatA kema thatI cAlI ? pachI ane mitro naya ane tarapha UtarI gayA. temane jaNAyu ke karatAM dareka darzanamAM aza satya eTale teTale aMze teneA svIkAra karavA ucita gaNAya. A aza satyanA svIkAra karavAnI udAratA batAvAI hota ta jarUra che, pramANanA vicAra nayanI rIte vicAra
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 sAdhyane mAge. dharmanA jhagaDA jevuM raheta nahi ema paNa temane lAgyuM. naya ane pramANunI vAto janatA pAse viziSTa prakAre sArI sAdI bhASAmAM mUkavA gya che ane te jyAre mUkAze tyAre jainadharmanuM viziSTa satya jagata sanmukha mUkavA mATe jenoe paddhatisara kAMI prayAsa karyo nathI ema temane lAgyuM. zAstramAM sarva vAte jarUra che, paNa lekenA lakSya para ANavA mATe tene je sAdA ane sugamya AkAramAM mUkavI joIe te bahuvidha prayAsa thayo nathI e vizALatAnA vireAdhaka tatvanI temane bhALa lAgI. temane ema thayuM ke naya ane saptabhaMginI hakIkta barAbara raju karavAmAM Ave, aneka prakAre raju karavAmAM Ave ane sAdAmAM sAdI rIte raju karavAmAM Ave to jaina tatvajJAnanI vizALatA ane sahiSNutA barAbara prakaTa thAya. atyAre vAdavivAdano samaya nathI, atyAre jJAnapipAsA lemAM jarUra jAgI che; emane yogya paribhASAmAM jUdI, jUdI rIte vAnakI pIrasavAmAM Ave te jainadharma enA asala darzana svarUpe ati vizALa AkAramAM rajU thAya ane enuM sarvasaMgrAhI svarUpa jagata nIrakhI zake. ema karavA mATe anyane mithyAtvI ke durmati kahevAmAM lAbha nathI. emane to ema kahevuM joIe ke "tame kahe che teTalI vAta ThIka che, paNa temAM saMpUrNa satya nathI. ? enA aMzasatyane khyAla ApI, pachI vAta AgaLa calAvavAmAM Ave, te jaina dharma ne saMgraha karI pitAnuM sarvamatva sAdhI zake.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 che ke * 1 * * / M , * * * * * * * samudratIre mitragoSTi e vAta cAlatAM ane mitro vacce eka bIjI vAta nIkaLI paDI. vasvarUpanA darzana karAvavAnA prAraMpAdaka zailI gya gaNAya ke khaMDanAtmaka paddhati vadhAre kAragata nivaDe ? e para vAto cAlI. khaMDanAtmaka zailImAM khUba Aveza heAya che, keTalIka vAra dharmanA jhanunamAM AkarI bhASA AvI jAya che ane pachI rAmA sAMbhaLanArane narama pADavA hetvAbhAsavALI bhASAzailI vaparAI jAya che. belanArane IrAde keTalIkavAra zubha hoya to paNa khaMDanAtmaka zilIthI dhArela pariNAma nIpajAvI zakAtuM nathI, aneka vakhata tethI kacavATa vadhe che ane samajAvaTa ne badale duzmanAvaTa thAya che. jenA lekhakemAM keTalAka khaMDanAtmaka paddhati svIkAranArA paNa thayA che, paNa temane lAbha sAmAne maLe, hoya e prasaMge bhAgye ja banyuM che ane pariNAme tethI prayAsa niSphaLa gayA che. niSphaLa prayAsanI viparIta asara vaktA upara paNa thAya che ane te ghaNIvAra eTalo uzkerAI jAya che. ke ene pachI viveka rahetA nathI. hAlamAM kaI bInaanubhavI sAdhu jAhera rIte pratipAdana kare che ke "pratyeka dharmapremI manuSyanI pharaja che ke eNe khaMDanAtmaka paddhatine svIkAra karavo. pitAmAM dharmane jussa che ema batAvavAnI lAlasAmAM emaNe manuSyasvabhAva ane vartamAna jJAnakALanI viziSTha paddhatine khyAla karyo nathI. khaMDanAtmaka paddhatimAM jyAre vidhivAdanI vAta hoya che tyAre. temAM AkSepa, vacanaprahAra ane kavacit gALAgALInI hada sudhI UtarI javAya che. vaccenA vakhatamAM jyArathI bAhakiyA upara bhAra vizeSa mUkavAmAM Ave ane mULa svarUpa tarapha.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa . pa { _ _ 284 sAdhyane mAge durlakSa thatuM gayuM tyArathI A paddhatine svIkAra thaI gayo che. potAnAthI jarApaNuM jUdA prakAranI kriyA karanArane e narakAdhikArI gaNe, ene mithyAtvI kahevAmAM AnaMda mAne, ene niCva kahI de, ene nAstika kahevA lalacAI jAya, ane ene mATe game tevA zabdo kahevAmAM ene sakeca na thAya. e khaMDanAtmaka paddhati che. - A khaMDanAtmaka zailIthI jena ke mane bahu nukasAna thayuM che. emAM vANane saMyama rahetuM nathI ane bhASAsamiti nAmanI pravacanamAtAnuM khUna thAya che. te uparAMta sAmA upara enI jarApaNa asara thatI nathI. A saMbaMdhamAM prathama te manuSyanA mAnasabaMdhAraNane abhyAsa karavAnI jarUra che. e vidyAne aMgrejImAM Psychology kahe che. pratyeka manuSyamAM huM samajaNavALo chuM." e avyakta ane vyakta khyAla rahe che. jema ajJAna vadhAre tema DeLa vadhAre. ghaNukharA manuSya AkhI duniyAnI samajaNa akkalamAMthI ardhathI vadhAre pitAmAM che ema dhArIne ja cAle che. Ama thavuM na joIe e kharI vAta che, paNa chatAM temaja thAya che e paNa eTalI ja kharI vAta che. mArAmAM koI jJAna nathI evI vAta karanArane paNa UMDANamAM potAnI samajaNa, AvaData, huMziyArI ane lAMbI najara mATe vadhate oche aMze jarUra sAre abhiprAya heAya che. pAMca mANasa maLaze te tyAM sarva pitAnI samajaNanI ja vAta karaze ane vyavahAru niyama pramANe akkala aMdhArAmAM vaheMcAyelI hovAthI konA kabajA bhogavaTAmAM keTalI gaI e anya koI jANatuM nathI. prAkRta samAja to pitAnI akkalanI moTI kimata kare e hoya che ane ApaNe A
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ nArI - 1 * * 1 / /" * * * * * * * * * * * * * * * samudatIre mitraSTi 285, varga je seMkaDe 99 TakA hoya che, tenI sAthe kAma levAnuM hoya che. AvA lepara khaMDanAtmaka zailI kevuM kAma kare te kharekhara khyAlamAM levA gya che. jyAre duniyAne meTe bhAge pitAnI samajaNa mATe. phAke rAkhanAra hoya tyAre tenA upara khaMDanAtmaka zailI kevI. asara kare ? eka aNasamaju gAmaDAnA mANasane kahIe ke tuM mUrkha che! akkala vagarane cho! te te ke sAme thaI jaze te samajavA gya che. mAnasavidyAne barAbara abhyAsa karatAM mAluma paDe che ke maMDanAtmaka-racanAtmaka zailIthI ja keIne samajAvI zakAya. ochI samajaNavALAne abhimAna vadhAre hoya che, vadhAre samajaNavALAmAM AvaData hoya che. A bIjA prakAravALA jANe che ke khaMDanAtmaka zailI teo ja Adare che ke jenI pAse kaI paNa sAcI dalIla hatI nathI. sAcI dalIlavALA paddhatisara vAta kare che, zAMta hoya che ane temanAM mukhamAMthI eka eka vacana nIkaLe te amRta. jevAM mIThAM ane dalIlasaranAM hoya che, teo narakamAM javAnI, dhaDAdhaDI karavAnI ke gALo ApavAnI vAta kare ja nahi. jyAM khaMDanAtmaka zailI hoya tyAM dalIlane nAme dIvALuM hoya che athavA samajaNavALe tema vyAjabI rIte dhArI zake che. : nidAna sarvamAnya satya tarIke haMmezAM racanAtmaka-khaMDanAtmaka zailImAM ja vAta karavAnI jarUra che. evI zailIthI Apela upadeza khare UMDe Utare che ane dIrdha asara upajAve che. dhamAdhamIA dalIla asara paNa karatI nathI ane jANUkanI asara enA avakAzanI bahAranI vAta che. ,
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 26 sAdhyane mAge. keAI sArA vaktAne jAheramAM bhASaNa karatA sAMbhaLavAthI ane te vakhate zrotA upara thatI asaranA abhyAsa karavAthI A vAta barAbara spaSTa thAya tema che. ApaNe zaheranA koIpaNa jAhera vaktAnI ttenA kharAkhara abhyAsa karIe tA A vAta dIvA jevI jaNAya tema che. ATaluM chatAM manuSyasvabhAvanA abhyAsa vagaranA ane ahu gheADI puMjIe moTA vyavasAya lai beThelA keTalAka upadezake ke jemane upadeza kene apAya ? kema apAya ? kevA AkAramAM apAya ? kayAre tehamada rIte apAya ? e vAtanuM bhAna na heAya ane pAtAnAmAM AvaData karatAM jhanuna vadhAre hAya, tyAre te khaMDanAtmaka zailI tarapha vaLI jAya che ane gheADA pAse besanAra prazaMsA kare eTale peAtAne gaiAtamAvatAra mAnavA sudhInI dhRSTatA karI bese che. koipaNa vaktAne vyAkhyAnapITha para esavAnI ke pleTa phArma para UbhA thaI bhASaNa karavAnI rajA maLe te pahelAM teNe upadezane aMge mAnavidyAne ane sArA graMthone abhyAsa karela hAvA joie, vakatRtvanA niyame tenA lakSyamAM hAvA joIe ane sArA vaktAonI tehanAM kAraNeAnA teNe abhyAsa karelA dAvA joIe. eka e suMThanA gAMDIAnA gAMdhIne vyAkhyAnapITha para besavAnI taka maLavAthI temane potAne ane samAjane mahAna hAni thAya che. upadeza ApavA emAM kAcApocAnAM gajA nathI, e gajavelanA prayAga che, khAtAM na AvaDe te te Akhe zarIre phUTI nIkaLe evI e bhAre vAta che. ane samAja sAthe ceDAM kADhavAM e kAMI nAnIsUnI vAta nathI. evA TuMkA bhaDALavALA te samAjane khAro
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ V1 ,111/ww * ** samudratIre mitraSTi 287 caDhAvI de. atyAre evA ghaNuM nIkaLI paDayA che. be cAra paDI bhaNelAnA hAthamAM zAsana na hoya. eka utsava vacana bolanArane ane te saMsAra vadhavAnuM kAraNa bahu vicAravA jevuM che. jAheramAM belAyeluM eka vacana AkhA samAjane hAni kare che. mANasa pote araba hoya te tenI jAtane ja nukasAna thAya che, paNa samAjane deranAra te AkhA samAjazarIra para kuThArAghAta kare che. evAo aspaSTa athavA khaMDanAtmaka zailIe bolavAnI tajavIja karI thoDI prazaMsA meLavI jAya tethI samAje bahu cetavA jevuM che. teo samAjazarIra para AkamaNa karanArA che, tathA vagara anubhavanA ane vagara abhyAsanA hoI samAjane hAni karanArA che ane evAothI samAjane bacAvavAnI bahu jarUra che. jhanuna batAvavAnA bIjA aneka rastA che. vyAkhyAna pIThane e prakAre upayoga na karAya. te rAtrIne lAMbA samaya thaI jatAM ahIM vAta aTakI paDI. baMne mitro chUTA paDayA, AvI vArtA karavAnI taka levA saMketa karyo ane arasparasa sabhyatA darzAvI potAnI meTara tarapha cAlatA thayA. banne ati vyavasAyI paNa pracAra abhyAsI hatA ane temanI vAte ghaNuM nedhI levA lAyakanI jatI hatI. banne vAta karatA tyAre temAM otapreta thaI jatA hatA. AvA prasaMge vadhAre maLe te navIna vAte AgaLa Ave ane aneka praznane cacIya. evI emanI bhAvanA phaLIbhUta thaze te ane tyAre ApaNe emanA rasAsvAdanane lAbha lezuM. che. dha. pra. pu. 47 pR. 17} saM. 1987
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhINI vAtAnuM AMtara [ 23 ] [A eka mumukSunI noMdhapAthImAMthI uddhRta che. AvI aneka khAkhatA mumukSue noMdhI che ane nAMdhatA jAya che. emAM rasa mAlUma paDaze ane mumukSunI peAthI upalabdha thaze te avAranavAra te pragaTa karavA prayatna thaze. AmAM nirIkSaNa karanAra ane aMdarathI javAma ApanAra e che ke eka te zeAdhavA jevuM che. ] * 1 * tane nAmanA mAha kAI rIte jatA nathI! tu koI rIte tArUM nAma kAyama athavA ghaNA vakhata rahe te mATe valakhAM mAre che! tArUM nAnuM kAma ghaNA kema jANe e mATe aneka prayatna kare che! upavAsa karyo hAya tA pAMca ke pacIsa mANasAne kahe ke Aja teA upavAsa karyo che tyAre tane nirAMta thAya che. eka sAdhAraNa rakama kharacI hAya tA dazane kahI dekhADe che ane kharacelI rakama karatAM evaDI kharacI che ema leAkA kahe tyAre rAjI thAya che! tArUM AkhuM jIvana bahAranI prazaMsA meLavavA upara ja jANe racAyuM hoya tema ghaDAya che ane jANe bahAranI duniyAmAM ja tu jIvatA hA evI sarva racanA jANatAM-ajANatAM ghaDAya che. vicAra kara: tArU nAma keTalA vakhata raheze ? prazaMsA karanAra keTale vakhata besI raheze ? ArasanI takhtI kayAM sudhI
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhIllI satinuM AMtara Takaze? cakartA cha khaMDa sAdhI laTa najIka Ave che tyAre tenI upara lakhe che ke "amuka cakaeNvatI amuka vakhate thayA. te bhASabhakUTa upara seMkaDo-lAkhe ke kareDA nA lakhAyelAM hoya che, lakhavA mATe jagyA khAlI hatI nathI, ekanuM nAma bhuMsADI potAnuM lakhavuM paDe che ane chatAM tuM yAda kara. A covIzInA bAra cakravartI emAMthI keTalAMnAMnAmatane AvaDe che? dhArIe ke zAMtinAthakaMthunAthaM-aranAthanAM nAma cakrI tarIke yAda haze. pachI bharata yAda haze. sulUma bIjA cha khaMDa sAdhavA gayA ane lAbhanI hade pahoMcyuM tethI kadAtha tenuM nAma yAda haze. kadAca adhe thayela cakI brahmadattanuM nAma yAda Avaze. paNa bAkInA chanuM zuM? AvI hakIkata che. te pachI tuM keNa hisAbamAM? tArA maraNa pachI kadAca pAMca daza varSa sudhI tane kaI yAda karaze, te temAM tane lAbha ze? ane evI yAdI paNa keTalA vakhata sudhI ? parantu teTalA khAtara sarva lAbhane tuM gumAvI bese che e dhyAnamAM rAkha. nAma khAtara tuM kevI ramata rame che, keTalI AtmavaMcanA kare che ane keTalA goTA vALe che!! A sarva kene mATe? zA sArUM? manevikAranuM pRthakkaraNa kara. jarA UMDe utara ane aMdara je. bahAra javAne badale aMdara jaIza eTale tevI Teva paDatAM tane na ja prakAza paDaze ane tArI atyAranI parAvalaMbI mane dazA palaTAI jaze. tArI prazaMsA karanAra bIje ja divase tArI TIkA karaze-kare che, e tuM joI zake che? AvI TuMkI, TUMkA * 19.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhyane mAge vakhatanI ane kSaNajIvI pratiSThA upara tArA jevA bahAdura AtmAne Azraya hoya? tane e na zobhe. aMtaranI AMkha ughADa ane nAma avicaLa kema rahe ane kyAM rahe te zodha. prayAse te maLaze ane maLaze eTale atyAranI tArI Teva chUTI jaze. A zuM tArI meTaranA zepharane teM Aje "sALA gadheDA kahyuM? tArA mukhamAM e zabda zobhe? gRhasthanA mukhamAM AvI halakI bhASA hoya? tuM vicAra kara :- e zramajIvI che eTale tAre enA upara hukama cAle. tuM ene pagAra Ape che, enA badalAmAM e tAruM kAma kare che. aMdagIne bhegejokhame e tArI moTara calAve che. tArA hukame rAtadivasanI gaNanA vagara ke potAnI sagavaDanI darakAra ryA vagara UThAve che. e kAMI tAre gulAma nathI. tuM enI pAsethI kAma le ane kaI vakhata tane pheraphAra jaNAya te tuM tene sUcanA kara. eNe pitAnI jIdagI tane vecI nathI. tane gALa devAne adhikAra che? e paNa manuSya che, ene lAgaNI che, e tane tevI ja gALa daI zake che ane chatAM e dabAyeluM rahe che tenI sthitine tuM geralAbha le che ! ene "gadheDe sAMbhaLIne zuM thayuM haze tene kAMI khyAla karyo? je manuSya halakI paMktinA hoya che te khAsa karIne mAnabhaMga sahana karI zakatA nathI te tuM jANe che? je te ja 1 meTaragADI calAvanAra-DrAIvarane aMgrejImAM zephara kahevAmAM Ave che.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreNI vAtAnu AMtara 191 vakhate tane eNe gALa dIdhI hAta tAtane kevuM lAgata ? eNe ekAda mAsanA pagAranI darakAra na karI hAta ane kAraTamAM tArA para kesa mAMData teA tane kevuM lAgata? tAre mATe tArA AptajanA athavA janatA zuM dhArata? ane te sarva karatAM tArA aMtara AtmA zuM kaheta ? manuSyane gadheDA kahevAnI vRtti kAne utpanna thAya che tenA te kadI vicAra karyAM che? rAta divasa majurI karanAra, AchuM khAi vadhAre sevA karanAra gadheDA tA ghaNA sArA che, paNa te arthamAM te e zabda vAparyo nathI. tAre te hajI gulAmI-sevA karAvavI e te tArA hakka mAnyA che! paNa ema karavA tArA sthAnane laIne kadAca tuM yeAgyatA mAnatA hA, tA paNa tuM gRhastha teA cheja. tArAthI sabhyatA kema cheDAya ? teM zuM kahyuM ? meTara vakhatasara lAnce niha ane breka bagaDI hatI evuM bhAnuM kADhayuM ? ' are vAha! eTalA mATe tuM ene 'sALA' kahe! A tAro krodha che ! tuccha "maneAvikAra che! tArA vikAsa sAme AvaraNa che! tArI pragatimAM vighna karanAra che! evA zabda khele che tyAre tuM lagabhaga manuSya maTI jAya che! tuM pAte janAvarothI paNa UtaratI pAyarIe UtarI jAya che. emAM vikAsanA savAla ja nathI. jarA zAMtithI aMdara pUchI joje. A dazA mA pura caDhanAra ke caDhavAnA sAcA prayatna karanAranI na heAya. * * 3 tArA Aje vakhata jatA nathI. Aje gharamAMthI sa ahAra gayA che ane zArIrika kAraNe tuM ghare ekalA rahyo
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra che eTale tane ghara "uDa uDa? lAge che. Aje chokarAonI dhamAla nathI eTale tane nirasa vAtAvaraNa lAge che. have vicAra kara - tArI A manodazA hoya? vakhata kone na jAya? haju tAre bAhyamAM ja rAcavuM che? tAre haju chokarAe gharamAM nathI e vAtanI phariyAda karavI che? dhanya che tArI vicAraNAzaktine! namirAjAne bayAnA avAje pIDA karI. enA dAhavarane zAMta karavA pAMcaso strIo caMdana hasavA lAgI gaI, tyAre e cIDAI gayA. avAja baMdha pADavAnI AjJA thaI. strIoe badhAM aleyAM kADhIne phakta eka eka sobhAgyakaMkaNa rAkhyuM ane caMdana ghasavAnuM cAlu rAkhyuM avAja baMdha thayo. dAhavaravALA nasirAjAne A zAMti gamI gaI. teNe tenuM kAraNa pUchayuM. ekapaNAne lAbha samajANe. tArI paNa ene lagatI ja dazA lAge che! tuM zAMtinI meTI moTI vAta kare che, ene meLavavA cejanA kare che, paNa jyAre te kharekhara tane thoDA vakhata mATe maLe che, tyAre tene ulaTuM uDa uDa lAge che! ghara uDauDa te kene lAge? jene AtmaciMtavana, tatvavicAraNA ke dhyAnadhArA sAdhavA hoya tene ekAMta sthitimAM uDa uDa' jevuM kadi lAge? AvI zAMti meLavavAnI tArI AMtaraIcchA hatI ke mAtra dekhAva hato tenI kadI zazI mUkI che? zAMti meLavavAnI IcchA sAthe te maLe te vakhate zuM karavuM tenI goThavaNa joIe, tene abhyAsa joIe, tenI pratIti ane oLakhANa joIe, nahi te zAMti Ave tyAre peTA vikalpa thAya che. bhUmikAzuddhi vagara ucca
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ chINI satinuM AMtara AkAzamAM uDDayana karanAra jyAre kharA avasara prApta thAya che. tyAre sAdhya AdhavAne badale ulaTa kharavAI jAya che ane pachI zAMti meLavavAnI IcchAmAM ja alanA halI evA barAbara zAMti meLavavAnI kharI IcchA hoya te zAMti kyAM maLe ane maLe tyAre zuM karavuM tenI taisAthI hevI joIe nahito chaDelA dhaMdhAmAM pharIvAra paDavuM paDe che ane groTA vALavA paDe che. prApitAnI IcchA pahelAM lAyakAta keLavavAnI jarUra che. prabaLa prayAsa ane daDha bhAvanAthI zAMti ane koI paNa cIja maLI zake che, jarUra maLe che, paNa maLe tyAre e gamatI nathI, jebhatI nathI, TatI nathI ane prayAsa vyartha jAya che. tene te Ave vakhate AtmArAma sAthe vAte karavAne avasara maLe, tene na oLakhatAM tuM kheta jamamAM paDI gayo. vAtAvaraNane nirasane badale sarasa karyuM e tArI Avata upara, kharI AMtaravidyAraNA upara ane te mATenA abhyAsa ane oLakhANa upara nirbhara rahe che. Aje khAtAM khAtAM te zuM kahI nAkhyuM? evuM belI gaye ke "mAre kaI vastu upara rAgadveSa nathI." ane e vAtane pariNAme bhANAmAM mIThAI Ave ke vAzI reTalo Ave te khAvAmAM vAMdho nathI evo bhAva batAvyA! ane vaLI tyANabhAva batAvavAmAM nAnI nAnI cIjo cheDI dIdhI ane dudhapAka ne ghArI khUba khAdhAM ! aMtarAtmAmAM aMdara aMdara ghaDabhAMja cAlI. vicAra
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 sAdhyane mAge karatAM nIcenI zreNI AvIne cAlI gai. A prANI anyanI sAthe vAta karavA bese che tyAre ene ghaNIvAra upayAga rahetA nathI. ene ema lAgeluM ke rAgadveSa tyAga karavA ceAgya che. sAme pIrasanAra maTeTA lAve eTale e kahe ApaNe kAI cIja upara rAgadveSa nathI, je Ave te khAie. A ati pramAdanuM, daMbhanuM, AtmavacanAnu vacana che. tAre khAvu ja hAya tA tane game te kara, paNa viSane vadhAra niha. pApakarma bAMdhavAmAM rezamanI DhorInI gAMTha upara telanu TIpuM mUka nahi. e gAMTha koI divasa cheADavI paDaze tyAre navanejA pANI utaraze. mukhanA svAda jarAe gayA nathI, kuLadharma ke vyavahAra ke maryAdA cUkavAmAM zarama nathI ane vaLI upara jatAM mane rAgadveSa nathI' evI vItarAgadazA batAvavAnA phAMphA mAravAnI hada sudhI cAlyA jAya che! tuM keTalI hade UtarI gayA che te tapAsa. cAra athANAM AvyAM--mAre tyAga che. be zAka AvyAM--mAre eka ja khape ane pachI dUdhapAka AbyA, ghArI AvI, pUrIe AvI te bharapa lIdhI, traNavAra pharI pharIne e sarva cIjo lIdhI. AmAM tArA tyAga che ke dekhAva che ? kadI vicAra kaMcI che? kyAMsudhI AvI AtmavacanA karIza ? e kone sArUM ? ane kayA bhava sArUM ? tuM A khAvAnI bAbata najIvI na gaNatA. cAritra dhAraNamAM nAnI nAnI khAkhatAnA saravALA ghoA moTA thAya che; ane bAhya tyAga tA jarUrI che ja, paNa enA karatAM hAra darajje vadhAre jarUrI aMtara tyAga--mana uparano kAbU che. dUrathI dUdhapAka joi manamAM galagalI lAgavA mAMDI jAya ane AMbAnA
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ www jhINI vAtanuM AMtara rasane joI moMmAMthI pANI chUTavA mAMDe, te pachI tAre nAnI nAnI vastune tyAga zI visAtamAM ? ane te paNa pAse beThelA sAMbhaLe tema saMbhaLAvavA khAtara-mAre khape nahi, evAM DaphaNa tuM kayAM sudhI karIza? eka manuSya sAthe khAvA besavAthI te tenA AkhA jIvanapravAhane khyAla karI zakAya che. khAvAnI rIti, levAnI rIti, pAchuM mUkavAnI rIti, sabaDakA levAnI rIti, pharI levAnI rIti ane daramyAna vAtanI paddhatithI AkhA manuSyane bahArathI ane aMdarathI oLakhI zakAya che. aMtaramAM utara, bAhyAbhAva cheDa, dekhAva choDa ane dareka nAnI bAbatenA javAba ApavAnA che te vAta kadI visAra nahi. dekhAva e mAtra dekhAva ja che ane hRdayanAM tyAga vaMgha ja che ane vaMdya ja raheze. ene ApanI jarUra na hoya. * 5 pramukha sAheba ! bahene ane baMdhuo ! AvA adhyAtmanA UMDA viSayamAM bolavAnI mArI lAyakAta nathI. meM atyAre tamArI pAse e viSayamAM vivecana karyuM te mArA gajA bahAranI bAbata che. kayAM ApaNA yogirAja ane kayAM huM? AvA viSayamAM bolavAnI mArI lAyakAta na hovA chatAM tame mane khUba zAMtithI sAMbhaLe te mATe huM kharekhara tamAre gaNuM chuM. Apa sarva e apUrva adhyAtmarasanA lenArA thAo te mAro prayAsa huM saphaLa thaye mAnIza." Aje "adhyAtmanA viSaya para bhASaNa ApatAM tuM A pramANe che? zA mATe ? AvI pUrNAhutti
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 sAdhyane mAge karavAne Azaya zuM hato? enI pachavADe kayuM mAnasa ramatuM hatuM? tuM jarA khUba UMDe UtarI tapAsa kara ane tArA hRdayanAM pUNanA bhAga tapAsa. tuM ema dhAre che ke ema bAlavAmAM tArI namratA hatI. vicAra ke tane aMdarathI ke eSazuM hatI? prazaMsAmAM sAMbhaLavuM hatuM ke bhAIo! A kAmamAM aMgrejI bhaNelA dharmasaMskArathI rahita thaI jAya che e AkSepa cheTe che! tAre sAMbhaLavuM hatuM ke Apa bhAIzrI kharA adhyAtmanA raMgamAM raMgAyelA che! tAre sAMbhaLavuM hatuM ke bhASaNa bahu saceTa, bhASA mArmika lakSya baddha ane hakIkata raju karavAnI paddhati sarvotkRSTa hatA! tAre tArI girAja sAthe sarakhAmaNI karavAnI bhramaNa hatI! anyane adhyAtmarasanAM svAda lenArA karavAnA AgrahanI bhItaramAM tuM pite te e rasathI ladabada che ema jAhera karavAnI tArI vRtti hatI! tAre prazaMsA bhArebhAra joItI hatI! tAre tALIonA gaDagaDATa sAMbhaLavA hatA ane tAre pitAne adhyAtmI tarIke jAhera karavuM hatuM! je tane eka vAta kahuM ghaNI vakhata mAre mAna joItuM nathI athavA huM mAnane yogya nathI ema kahevuM e paNa mAna che. A vAta mAnasa vidyAnA UMDANamAM UtarI samajavA jevI che. pitAnI jAtane chetaravA jevuM pApa nathI ane tethI paNa vadhAre namratA batAvavA dvArA mAnanI abhilASA jevI tuchatA nathI. ApaNAmAM na hoya tevI vAte balIe ke lakhIe tethI kAMI nistAra nathI ane emAM ItiktavyatA paNa nathI. ucca jIvana te jIvavAM jevAM che. emAM dekhAva na hoya, emAM rAgaDA na hoya, emAM gItaDAM na hoya ane
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhINuM vAtonuM AMtara 297 A kSullaka prayatna adhyAtmane nAme thAya tyAM te hada AvI samajavI mAthA adhyAyamAgamAM raMgAyelAnI e dazA na hoya. emAM upara uparanA vivekane sthAna nathI, emAM dekhAvane avakAza nathI, emAM bAhyADaMbarane prasaMga nathI. aMtara rAjyamAM te dhUna haya, Adarza jIvamAM prabhutA hoya, bhAvanAmaya jIvanamAM saMdezA hoya. bAhyabhAva taja aMtaramAM Ava. sAcI atmikhyAtine zodha ane A upacAra vyavahArane have zeDa. zeThA jIvanamAM te moTo saravALe karI zakAya. tuM bAdabAkI kare che zodhI le dha ma, yu , , 135 ke saM 19
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma parikammA [24] tA. 15-5-1935 nA sAMjanA patramAM eka suMdara skulliMga ( Sharklet ) vAMcavAmAM AvyuM. e atyaMta vicAraNIya heI nedhI. lIdhe. e kuliMga nIce pramANe che. When you are criticising others and are finding here and there A frault or two to speak of, or a weakness you can tear, When you're blaming someone's weakness or accusing one of pelf, It's time that you went out to take a walk around.yourself. There's lot of human failures in the average of us all, And lots of grave shortcomings in fhe short ones and the tall; But when we think of evils men should lay upon the shelves, It's time we all went out to take a walk around ourselves. We need so often in this life this balancing of scales, This seeing how much in us wins and how much in us fails; Before you judge another-Just to lay him on the shelfIt would be a splendid plan to take a walk around yourself. A nAne paNa khUba vicAramAM nAkhI de te taNakho nIce pramANenA bhAvArthane che. jayAre tame bIjAnI TIkA karatA ho athavA tame ahIMthI tahIMthI eka be bhUlene zodhI zakyA che athavA te tame jene philItADI nAkhe tevI ekAda nabaLAIne vacana dvArA vega ApatA he, jayAre tame anyane nabaLAI mATe Thapake ApatA he athavA dhanane deva mAnavA mATe keDa upara Arepa mUkatA he, tyAre tamAre tamArI jAtanI AsapAsa eka phene mAravA lAyaka vakhata AvI lAgyA che."(ema samajavuM)
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama pariSkA 299 "ApaNAmAMnA sa sAmAnya pratinA prANIomAM aneka UchupA AchI vadhatI rahelI che ane ApaNe nAnA hoie ke seTA hoie, paNa ApaNA darekamAM aneka gabhIra AIpeA jarUra che; paNa mANasA ja aneka kharAba bAbatAne abharAI para caDhAvI de che teno vicAra karIe chIe tyAre ApaNI peAtAnI AsapAsa eka cakkara mArI AvavA ApaNe bahAra javuM joie evo vakhata AvI pahoMccA che." (ema lAge che) "bIjAne mATe tame phesalo ApavA lAgI jAo athavA tene abharAIe caDhAvI do, te pahelAM A jIvanamAM ApaNane jIvanasAlananAM tAjavAnI jarUrIAta sAMpaDe che ane ApaNuM khasIra kAM TakI rahe che ane kayAM hAtha heThA paDI besI jAya che tenI tulanA pharavAnI jarUra paDe che. tene prasaMge tamArI jAtanI AsapAsa eka pradakSiNA mAravAnI rIta ahu majAnI nIvaDe che." A traNa vAkayomAM ahu suMdara vAta karI nAkhI che, ghaNA sa MkSepamAM jIvanarasanI lhANu ApI dIdhI che, muddAma rIte aMdara jotAM UMDA UtaratAM zIkhavAnI AdarzarItine paricaya karAvyo che. vAta ema che ke ApaNe ghaNAkharA sAmAnya kakSAnA hoI, ApaNuM sAmAnya jIvana madhyamasaranuM rAkhI ene pracalita praNAlikA para calAvanAra hAie chIe. ApaNe ghaNuM kharUM ApaNA peAtAnA vicAra ja AchA karIe chIe, paNa anyanI vAta Ave, tyAre anyanI TIkA karavAmAM, enI tulanA karavAmAM, ane teve prasaMge dIrghadRSTi, vizALatA ane cAritrazIlatA batAvavA taiyAra thai jaie chIe. jarA avalAkana karavAthI jaNAze ke anya mANasAnI nAnI nAnI nabaLAIo ApaNane khUba sAle che. eka mANasa ApaNI sAthe vAta karavAmAM jarA jale thAthavAya ke ApaNe jene
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 sAdhyane mAge 'sabhyatA' mAnatA hoie tenA dhAraNa pramANe te vAta na karI zake, tyAM ApaNane jIva para vAta AvI paDe che, sAme mANusa jarA bhaLatI vAta kare tyAM ApaNA mijAsa khasI jAya che ane pachI ApaNe sabhyatA upara ke satyavAdImaNu upara bhASaNa ApavA lAgI jaie chIe. kAI mAsa jA viveka kare te ApaNe tene khuzAmatanI keTamAM mUkI te upara vicAra batAvA lAgI jaie chIe ane khuzAmata keTalI kharAba che ane ethI keTaluM nukasAna thAya che te para vivecana karavA mAMDI paDIe chIe ane e zrama karavAmAM jarA galatI ke bhUla karI hoya te ApaNAM nasakeArAM caDhI Ave che ke bhavAM caDhI jAya che. nAnA bALakane cALA karatAM joi ApaNe tene edhapATha ApavA maDI jaie chIe ane moTA mahAtmA puruSo ke sa MtAnI nAnI khAkhatAnI khAsIatA zekhI kADhI te para carcA karavA lAgI jaie chIe. ApaNA sarakhI vayanA mitro ke sakhazrIne mujI, aniyamita, bALA, dIrghadRSTi vagaranA, zaramALa, lAbhI, abhimAnI, cugalIkhAra, 4'bhI vigere aneka upanAme ke vizeSNe vagara saMkoce ApyuM jaie chIe ane ApaNane jANe AkhI duniyA upara phesalAe ApavAnA adhikAra prApta thayeA hAya tevI rIte vatI e chIe. sAmAnI nAnI meATI khAkhatA para aprIti, tiraskAra ke DhIkA karavAnI ApaNane eTalI badhI Teva paDI gayelI hAya che ke ApaNe samAjamAM game tevA sthAna para hoIe te paNa ApaNe A Teva para vijaya meLavavAnA vicAra
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma kinA 1 paNa karatA nathI, vicAra karavAnI jarUra che evA khyAla paNa karatA nathI ane anyanI AAbatamAM samaye vagara samajye tapAsa karIne ke tapAsa karyA vagara hAMkayeja rAkhIe chIe, ane e Teva lagabhaga ApaNA svabhAva ja manI thayela che ema AtmanirIkSaNa karavAthI kadAca lAgaze, paNa emAM kAMI khATu karatA hAIe evA tA vicAra paNu nahi Ave. duniyAmAM akkala konI pAse keTalI che tene mApavAnu koI yaMtra na heAvAthI dareka mAsa lagabhaga peAtAne abhiprAya ApavAnI khAkhatamAM stana samaLe che ane potAnA mata sAthe anya maLatA thaze ke nahi tenI darakAra na karatAM pAte na samaje tevI mamatamAM Nu mata ApavAnI hiMmata ke dhRSTatA jarUra kare che. e sarva khAtA ke abhiprAyeA anya paratve ja hAya che e khAsa dhyAnamAM rAkhavAnu che. keTalIkavAra evuM bane che ke je vyaktinI TIkA karavAmAM AvatI hoya tenI samakSa tene mATe abhiprAya. ApavAnI zakyatA ke anukULatA na hoya to mANusa tenI gerahAjarImAM tene mATe abhiprAya Ape che. jenI vAta pote karatA hoya te potAthI anekagaNA anubhavI, abhyAsI ke vicAraka hoya, te paNa tenI nAnI nAnI bAbata laI te para paNa TIkA karavA lAgI jAya che ane tema karavAmAM pAle DahApaNanA ijArA lai rAkhela che ema mAnI game tema melI jIbhanI khajavALa pUrI kare che. anya saMbaMdhI TADhI haLavI vAta karavAmAM, tene sAdhAraNa paMktimAM mUkI devAmAM ane tenI nAnI mamatane ma rUpa ApavAmAM, peAtAnAM vaya, anubhava, AvaData ke sAdhaneza
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 sAdhyane mAge kAMI vicAra karavAmAM Avato nathI. asAdhAraNa vyAkhyAna karanAra saMtapuruSanA hAtha ke paga kema cAlatA hatA tenI TIkAthI mAMDI, enAM kapaDAMne paNa choDaze nahi ane enAM ati UMDA vakatavyanA viSayane eka aMza paNa nahi samaje hoya, chatAM enA upara abhiprAya ApavA e maMDI jaze. kaLAnuM vijJAna eka aMza mAtra paNa pitAmAM nahi hoya, chatAM meTAM citrakAranAM citra para e TIkA karavA lAgaze ane yurepanI gelerInAM citronI kimata lAkha rUpiyA thAya che ema jANaze tyAre kAM te te vAtane vAhicAta kaheze athavA mUlya ApanArane mUkhanI kaTimAM mUkaze. | dararojanA anubhavano viSaya che ke jyAre keI anyanI vAta karavA bese che athavA ApaNe tema karavA lAgI jaIe chIe tyAre abhiprAya ApavAnI potAnI cegyatA, adhikAra, abhyAsa ke AvaDatane vicAra karatA nathI. pachI ApaNe mahAtmAjInA eka chUTA chavAyA kAma para kaTAkSa paNa karavA maMDI jaIe ane paMDita mAlaviyAjIne narama zabdamAM saMbodhIe e te jANe meTA puruSanI vAta thaI, paNa ApaNA saMbaMdhI ke mitronI vAta karIe te paNa ApaNuM sarvajJatva, sarvaguNapaNe ApaNA magaja para taravaratuM ja rahe che. ApaNe niMdA karavAmAM pAchIpAnI na karIe ane abhiprAya ApavAmAM vicAra sarakhe paNa na karIe-e dararejanA anubhava ane avakanane viSaya che. bahu vicAraNaya vAta to e che ke e sarva prasaMgamAM ApaNe kayAM UbhA chIe ane ApaNAmAM zA guNe avaguNa che tene vicAra sarakhe paNa nathI karatA. ghaNIvAra
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma parikammA titi te evuM bane che ke anyanA jUThApaNA mATe ApaNe TIkA karatA hoIe, tyAre AkhA divasamAM ApaNe keTalIvAra oTALAvALuM bolatA hoIe chIe tene kadI kayAsa paNa karelo hetuM nathI. ApaNane paddhatisaranI eka paMkti paNa lakhatA na AvaDatI hoya, chatAM jagatanA svIkArAyelA mahAna lekhakenI ApaNe bhUla kADhavA maMDI jaIe chIe ane keI jAtane vicAra karyA sivAya ati suMdara kArya karanArane samajyA vagara tene amuka Azaya haze ema dhArI-mAnI laIe chIe ane teTalethI na aTakatAM anyanI pAse tevI vAta khUba rasa laIne karavA lAgI jaIe chIe. TuMkAmAM kahIe te A prANIne pArakI vAta karavAno eTale carasa lAgI gayela hoya che ke game tevA prasaMge divasamAM aneka vAra ane varSamAM seMkaDehajAra vakhata e pArakAnI bAbatamAM mata ApyA ja kare che, sAcI khoTI vAta karyA ja kare che ane nakAmAM gappAM mArI managhaDaMta kalpanAone mArga ApyA ja kare che. keTalIravAra svecchAe, keTalIkavAra vagara vicAryuM ane ghaNIkharI vAra hetu ke pariNAmanA khyAla vagara anyanI nirba LatAo, nabaLAIo, tucchatAo ane uNapane e navAnavA rUpe cItaryA ja kare che ane tema karavAmAM pitAnuM DahApaNuM mAne che ane e bAbatane tene svAdhIna hakaka koI ja kare ke te para takarAra UThAve te UlaTo gusse thAya che ane pitAnA ghamaMDamAM-mane rAjyamAM hAlyA kare che. ene kadI khyAla thatuM nathI ke bhAI! tuM koNa? kaI bhAjIne mULa? pArakA para abhiprAya ApavAnuM sarvajJatva
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 sAdhyane mArge tane kaI tapazcaryAne pariNAme prApta thayuM? tArA kyA tyAga vairAgyane pariNAme tane viziSTa jJAna thayuM ke tuM sAMbhaLelI na sAMbhaLelI, banelI nahi banelI ane bhaLatI saLatI vAtanI kacuMbara karI DahApaNa batAve che? paraMtu bahAra jevAne badale aMdara je, sAme jovAne badale nIce , AgaLa jovAne badale aMtaramAM jo, ane pachI tapAsa ke tuM kyAM Ubhe che? tuM jyAre svIya AtmanirIkSaNa karIza ane tArI pitAnI AsapAsa cakabhramaNa karIza, tArAM pitAnAM vacana vicAra ane vartanane tapAsI jaIza, tyAre tane lAgaze ke tArA belavA karatAM tAre vicAravAnuM ghaNuM che, anyanI TIkA karavA karatAM tAre tArA AtmAne saMbhALavAne che, bAhayAcArI (Objective) thavAne badale tAre aMtaracArI (Subjective) thavAnuM che. jyAre anyanA nAnA nAnA durgaNa para vAta karavAnI, TIkA karavAnI ke niMdA karavAnI marajI thaI Ave ke jIbhaDIne caLa thaI Ave, tyAre enA upara breka(kamAna)dabAvavAnI jarUra che ane pote kayAM Ubhe che, potAmAM e ja bAbatane aMge keTalI nabaLAI che, eno bArikIthI abhyAsa karavAnI jarUra che. jyAre A AtmaparikammA karavAnI Teva paDaze, jyAre potAnI jAtanI AsapAsa pherA khAtAM AvaDaze, jyAre hRdaya parIkSA karavA svapradakSiNa kazyAmAM AnaMda Avaze, tyAre AkhI vAta navIna AkAre samajAze, aMtaranA ojasa prasaraze ane pachI jaNAze ke ApaNI pAse anyanI tulanA karavAnAM trAjavAM che ja nahi, ane hoya te paNa tene vinAprasaMge ke akAraNe upaga karavAnI jarUra
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma kissA 305 khUba vicAra prakAza che ja nahi. badhI vAta karatAM ane karatAM peAtAne ja lAgaze ke ApaNAmAM koi jAtanI vizeSatA nathI ke viziSTatA nathI ke jene laIne ApaNe anyanI vAta karavAnI caiAgyatA paNa dharAvI zakIe. enAM aneka kAraNA che: najare dIThela vAta paNa kheATI paDe che, dekhavA--phera thAya che, khAju ra thAya che athavA chAyAnA pherathI hakIkata phI jAya che, te ApaNA darAjanA anubhavanA viSaya che. bIjI hakIkata e che ke ApaNe bAhya vastu kadAca sArI rIte joI paNa zakIe, paNa aMdaranA Azaya hetu ke bIjA aneka vicArI, taragA ane preraka tattvA phdI jANI zakatA nathI, jANavA mATe je viziSTa jJAna joIe te ApaNAmAM nathI ane mAtra anumAna upara AdhAra rAkhIe, tyAM te ApaNI akkala, AvaData, anubhava Adi aneka muddAe ApaNA nirNaya maryAdita athavA mAdhita thai javAnA ghaNA sabhava che. sarvathI mahatvanI vAta teA e che ke anyanI khAmatamAM tArA mata ApavAnA tane adhikAra ze? te kAMi AkhI duniyAne mATe mata ApavAnA ijArA lIdheA che ? tuM tArI pAtAnI saMbhALa le, tArI jAtane unnata kara ane raste caDhAva, rastA maLyA pachI ene sanmArge AgaLa dhapAva. e dizAe tAre ghaNuM karavAnu che, tane e karatAM samaya maLe tema nathI, tyAre nakAmI bIjAnI vAta karI vagara samajaNe kayAM hAMkaye rAkhe che ? tuM vicAraje ke duniyAmAM aneka prakRtinA mANase 20
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ R YS S S * * * * * * 306 sAdhyane mArge che keImAM kaI vikRti haze, nabaLAI haze, tucachatA haze, aniSTatA haze, to kaImAM bIjA prakAranI haze, paNa tArAmAM kaI kaI che te zodha ane zodhIne tene mATe yogya nirNaya kara. bAkI cokkasa mAnaje ke duniyAmAM koInAM naLIAM sUtAM haze to koIne nevAM sUtAM haze, paNa tAre tenI paMcAta zI? tArAM naLIAM kyAM sUe che ane tuM kyAM beThe che te vicAra te basa che. tuM kadI ema na dhAro ke tArUM chAparuM taddana salAmata ja che. tArA gharamAM te cAre bAjue khAbocI paDI rahelAM che ane pANInI bAladIe bharI bharIne kADhe tepaNa ghara sApha thaI zake tema nathI, tyAM tuM pArakAM nahI tapAsavA kyAM jAya che? tAre te khUba vicAravAnuM che. jarA AMkha ughADIne sAme jevAne badale aMtara cakSu ughADIne aMdara najara kara. are! tane emAM eTalA goTALA, khADA ane ghuMcALA mAlUma paDaze ke tuM asAdhAraNa buddhi zakti ane AMtarazAryavALa nahi he te, tuM temAM gothA khAI jaIza, gUMcavAI jaIza ane goTALe caDhI jaIza. tuM Ama deDo cheDo kayAM cAlyo jaIza ? ane keTale cAlyo jaIza ? ane zA mATe doDayA kare che? jene mATe tuM mata ApI rahyo che, jenI TIkA karI rahyo che, jenI nAnI meTI vAtane tu agatya ApI rahyo che, te sarve paMkhInA meLA che, A to eka rAtane visAme che, emAM keTalAka maLI gayA, e sarva paMkhInI apekSAe ati alpa che ane te paNa ahIM besI rahevAne nathI; mATe nirarthaka mAthApheDa ane lamaNAjhIka karavAne badale
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma parikammA 307 tArI jAtane tapAsa, tArI jAtane saMbhALa ane tArI jAtane vikasAva. - vaLI e rIte paralakSI thavAne badale aMtaralakSI thaIza, tyAre AgaLa jaNAvyuM che tema prathama te tane ghaNI gUMcavaNe dekhAze, paNa pachI aMtaranA aMjavALAM paDaze ane tyAre te nahi anubhaveluM dekhAze, nahi jANeluM jaNAze, nahi sUNeluM saMbhaLAze. e anAhata nAdanA gorava ora che, enAM aMtara teja anerAM che, enI adbhuta sugaMdha ananubhUtapUrva che. be ghaDInA meLAmAM tuM zuM rAcI rahyo che ? tAruM e kAma nathI, tAruM e sthAna nathI, tAruM e mAna nathI. tuM kaI bhUmikAne prANI ! ane kyAM athaDAI paDe che. ane kevAmAM bharAI paDe che ? tArA nairavane e vAta zobhe nahi, tArA sAcA uddezane e anurUpa na hoya, tArA tejane e vikasAvanAra na hoya. | mATe tArI jAtanI pharatI pradakSiNuM le, tArA aMtaramAM Utara, AtmanirIkSaNa kara ane tyAM suvarNasiMhAsane beThelA tArA naTarAjane che ane enI pharate kacaro lAge che ane lIlA lAgI gaI che tathA enA upara dhULa caDhI gaI che ene dUra kara. tuM tArAmAM ja che, tuM tArAmaya che, tuM eka ane advitIya che ane tArA vikAsa tArA hAthamAM che, tAre kulasvAdhIna che, tArA aMtaramAM che. tArI pitAnI AsapAsa ekAgrapaNe ekavAra pradakSiNA karIza te tArI parAvalaMbI ke parakIya bhUmikA UDI jaze ane e gaI eTale kArya saphaLa thaI gayuM samajaje. e vAtamAM be mata paDe tema nathI, mATe AtmalakSI thaI AtmapradakSiNA kara
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 sAdhyane mAge ane svane ja vicAra karI ene vikasAva. sAmAnya rIte ApaNane evI Teva ja paDI gayelI che ke ApaNe bIjAnI bAbatene ja vicAra karIe chIe. jaMdagImAM phateha meLavavI hoya te tenI cAvI eka ja che. ApaNe koNa chIe? ApaNe ahIM zA mATe chIe? ane ApaNe zuM karI zakIe tema chIe? tene vicAra kare, khUba vicAra karavo, vAraMvAra vicAra kare, jUdAM judAM daSTibiMduothI vicAra kare. ahIM eka bAbata vicAravA jevI che. uparanA traNe muddA para tAruM potAnuM Atmacaritra lakhavA mAMDa. zarUAtamAM tane majA paDaze, tuM thoDo AgaLa vadhIza eTale tane pitAne ja muMjhavaNa thaze. lakhatAM lakhatAM "paNa paNa thatuM jaze, ane Akhare tAre lakhavuM paDaze ke "huM jANatA nathI, huM samajate nathI vigere. jAte prayAga karIza tyAre tane tArA AtmacitramAM aneka gUMcavaNe lAgaze, tuM pramANikapaNe e citra tArI jAtamAhitI mATe ja mAtra lakhIza te paNa tane samajAze ke e citra lakhavuM muzkela che ane Akhare tAre niSphaLa prayatna tuM choDI daIza, kaMTALIne thAkI jaIza ane gUMcavaNamAM goTALe caDhI jaIza. ATaluM kabUla karI zakIza ? kabUla karavA jeTaluM khamIra che? kadI vicAra karyo che? pitAnuM AMtara citra dora vAmAM ATalI badhI muMjhavaNuM thAya e te kevI vAta? A zarIra ane AtmAthI taiyAra thayelI naikA zI cIja che? e kayAM ghasaDAI jAya che? ene kayA baMdare laI javI che? ane laI javAmAM kyA dharaNe ane niyamo che ? enI
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma parikammA . 30 kaI vAtane te nirNaya karyo che? ane na karyo hoya te kevI vAta gaNAya? e tuM ja vicAra. bIjAnI sAthe game tema vartaje, paNa pitAnI jAtanI sAthe ekAMta vicAraNamAM te AtmavaMcanA karatA nahi. kayA baMdare javuM che ene khyAla paNa na hoya ane vahANane bharadariye haMkArI mUkavuM enA jevI akkala te kenI hAya ? chatAM e dazA tArI che e vAta jyAre tuM khUba vicAra karIza tyAre tane samajaze. - thoro (Thoreau ) nAmane eka mahAna sAhi tyakAra thayo che. te kahe che ke " tArI pitAnI jAtane barAbara oLakhavI hoya te tuM tArI potAnI upara eka patra (kAgaLa) lakha. temAM tArI pitAnI zakyatAo, tAruM vartana ane tArA uddeze (Abilities, Character and Aim ) nA saMbaMdhamAM tuM pote sAce sAcuM zuM mAne te tuM jaNAva, eTale tuM kyAM che tene tane kharekhara khyAla Avaze. e jAtanI vicAraNAne pariNAme thayelA lekhanathI tuM rAjI te nahi ja thAya ema cokkasa jaNAya che, chatAM eka vAta e paNa che ke e vicAraNAne pariNAme tArAmAM keTalAka guNe pracchanna haze tenuM paNa tane bhAna thaze. . jIvananI phateha AvA prakAranI vicAraNumAM che. game te prakAre jIdagI pUrI karavI ane saMsArasamudramAM pitAnI naikA game tevo pavana Ave tene anusAre ghasaDAvA devI emAM kAMI ja nathI, emAM kAMI AnaMda nathI, emAM kAMI teja nathI. jIvananI moja mANavI hoya te jIvanane aMdarathI tapAsavuM, pitAnI dhAraNu samajavI,
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 v/Vw sAdhyane mATe pitAnA uddezAno nirNaya kare, pitAnA udezane virodha thAya tevA prasaMge Ave tyAM aTakI paDavuM ane jema bane tema bahAra na jotAM aMdara jotAM zIkhavuM, sAme na jotAM paga tarapha jatAM zIkhavuM ane cakaLavakaLa AMkhe nirIkSaNa karI anyanI AsapAsa pheraphUdaDI pharavAne badale petAnA zarIranI AsapAsa pradakSiNA karavI. enuM nAma sAcuM jIvana che, bAkI te aneka pherA khAdhA, eka khADAmAMthI bIjAmAM paDyA ane bahArane dhakake caDhayA. evA pherAo ane dhakelAonI ghaNI moTI saMkhyAmAM ekane vadhAre thaze ema jarUra lAgaze. AkhA jIvanarahasyanI cAvI AtmavicAraNAmAM che, aMdara UMDA UtaravAmAM che, sAzcanA sunizcayamAM che ane te nizcayane game teTalI agavaDe vaLagI rahevAmAM che. atyAre e sarva muddA samajI zakAya teTalI tArAmAM AvaData che, saMge anukULa karI levAnI tArAmAM zakti che ane sAdhyane mArge cAlavAnI tArAmAM kaLA che. nizcaya karIza te raste saraLa thaI jaze, bAkI cakabramaNanI pheraphudaDImAM AMTA mAravA hoya te tArI marajInI vAta che. cAlu pravAhathI jarA UMce Ava ane AtmaramaNatAnI majA je. ene AnaMda anupameya che, enI lIjata ava nIya che, eno rasa anyatra aprApya che. . dha. pra. yu. 53. pR 204 ke saM. 1993 -
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ sametazikharane mArge ( 25 ) RjuvAlukA ( kharAkA ) thI AgaLa vadhyA. sUryodaya thaI gayA hatA. pakSIe cAre tarapha UDI rahyA hatA. vRkSanI ghaTAe peAtAnI chAyA saDaka para nAkhatI hatI. AkhA rastA khadhelA ane sApha jaNAtA hatA. pachavADe gADAnI hAra lAgI hatI. poSa mAsanuM AkAza tadna nirmaLa hatuM. e divasa pahelAM varasAda thaI gayA hatA, tethI jamInamAM ThaMDaka ane pASa mAsanI TADha bannene sahayeAga thayA hatA. garama evarakeTathI zarIrane DhAMkI laI bhairava rAgamAM 'calanA jarUra jAvuM, tAjuM kaisA seAvanA' khelanAra mumukSu sAthe pAdagamana karavA mAMDayuM. besavAnI jarUra hoya te gADAnI sagavaDa hatI, paNa prabhAtanA AnaMdanA lAbha levA ane vicAra pathamAM cAlI rahelI carcAne spaSTa svarUpa ApavA taravarI rahyuM hatuM. mumukSu jijJAsu hatA ane kAMika abhyAsI paNa hatA. temaNe paNa * ghaDI ghaDIkA-pakSa palakA--lekhA lIyA jAyagA' e sa Mdeza sAMbhaLyo tyArathI kAMIka vAta karavAnI utsukatAmAM paDI gayA hatA. yAtrALusamudAyane pachavADe rAkhI ame banne sametazikharane mArge AgaLa vadhyA. sAme pArzvanAthanAM zikharA ane ane AnunI vRkSavaTA-ekane stuvAlukAne tIre' nA lekha naM. 6 vAMcyA mana : 1 pR. 73 mAM zarU thatA haze, tenA anusaMdhAnamAM A lekha vAMcavA. 1
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 sAdhyane mAge cakSu sanmukha rAkhI, bIjAne Azraya karI, zAMta nirjana sthAnamAM ame AgaLa vadhyA. te prasaMge amArI vacce keTalIka vAtacIta thaI tene sAra atre dhI lIdho che. sagavaDa khAtara ApaNe gAna karanArane mumukSu ane sAMbhaLanAra vicArakane paMthInA nAmathI oLakhazuM. teo banne vacce thayelI vAta nIcenI matalabanI hatI:- paMthI:-"A mArga bahu suMdara che. vanarAjI vikasI rahI che. pakSIo zAMta madhura avAja kare che. sUrya prakAzI rahyo che paNa garamI jaNAtI nathI. bhUminI pavitratA manane pramAda karAve tevI che. ApaNe AgaLa cAlyA jaIe ane aMtarAtmAnI zAMtine anubhava karIe." - mumukSu -"Apa kahe che te taddana satya che. yogamAM sthAna pasaMda karavAnI je vAta kahI che, tene AMtara hetu ApaNe anubhavIe chIe. mane lAge che ke ApaNe jema jema AgaLa vadhazuM tema tema cecanA trIjA aMga Asanane aMge sthAnanI viziSTatA spaSTa thatI jaze. ApanA khyAlamAM haze ke gasAdhanAmAM siddhakSetra, parvata uparanA zAMta bhAgo, dariyAnA kAMThAo, araNyanA jIrNa pradeza, meTAM udyAna, nadIonA saMgamasthAne vigerenuM zAMta vAtAvaraNa pasaMda karavA para khAsa bhAra mUkavAmAM AvyA che. zAMta vAtAvaraNa AtmAne bahu asara kare che ema lAge che." paMthI:-"ApanuM kahevuM egya che. zAMta sthAna ane anukULa havA gasAdhanAmAM bahu agatyano bhAga bhajave che. huM te tamArA prabhAtanA bherava para ja vicAra karyA karuM chuM. tame "calanA jarUra jAkuM, tAryu kesA sevanA' ema bolI ane bahu asara mukavAmAM AvI, vAtAvaraNa
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ sametizakharane mArga 313 mane meATA vicAramAM nAkhI dIdhA che. e pada Ape jema jema vAravAra gAyuM tema tema mane navA vicAro AvatA gayA ane hajI paNa teja vAta mArA manamAM ghoLAyA kare che.' sumukSuH Apa eTalA badhA zuM vicAramAM paDI gayA ? meM te eka mahAtmA ceAgInA padanuM gAna karyuM" hatuM. ApanA manamAM je vicAra AvyA hoya te jaNAvA te mane paNa ApanA vicArone lAbha maLe.' pathIe manamAM gheALAtA vicArAnA sAra kahI saMbhaLAvyeA, teNe 'calana' nA khyAla ApTe, AkhuM vizva cAlyuM jatuM hAya e vAta jaNAvI, keTalAkanAM calanA sAdhyanAM ThekANAM vagaranAM ane keTalAkanAM cAlI doDIne gALa vartuLamAM ranArAM jaNAvyAM, ceDA prANInAM calanA sAdhyane lakSIne thatAM batAvyAM ane keTalAkanAM calanA sAdhyane jANyAM chatAM pAchA paDI jatAM hAya, rastAnI AjubAjunA A ka tattvAmAM lapasI jatAM hoya ane sAdhyane visarI jatAM hoya tevAM jaNAvyAM, peAtAnuM sAdhya turata mATe ane aMtima zu che te jaNAvyuM ane pachI te para vicAraNA cAlI. sumukSuH--baMdhu ! AvA eka cAlu pada para tame te ghaNA vicAra karyAM. sAra grahaNa karavA athavA sAra zeAdhI kADhave e kavyapreraNA khatAve che. tyAre ApanA kahevA pramANe ApaNe te cAlyA ja karIe chIe, eTale ApaNe te ApaNAM sAthe pahoMcI javAnA--ema nakkI thayuM ke nahi ?? pathIH--ema cAkasa na kahI zakAya. sAdhyane lakSyamAM rAkhI te tarapha sIdhuM prayANa thAya, mAmAM AvatI lAlaceAmAM phasI na javAya, te sAcce javAnA mArge TUMkA thatA jAya
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ vv , 314 sAdhyane mA ema mane lAge che. ApaNuM atyAranuM sAdhya madhuvana ane pArzvanAthanuM zikhara che. e te sthaLa sAdhya che, tenI to najIka ApaNe jatA jaIe chIe, paNa ApaNuM aMtima sAdhya te atyaMtara che. tenI najIka pahoMcavA mATe bAhya daSTi ane AMtara daSTinI jarUra che." - mumukSu - tyAre bhAI ! bAhya draSTi ane AMtara daSTimAM taphAvata kharo?" paMthI e be vacce ghaNo moTo taphAvata che. bAhya daSTie sAMsArika kArya karanAra je AtmAmAM magna hAya, sAkSI bhAve pharaja bajAvate hoya te bahu ochA baMdha kare; tyAgabhAvane bAhyADaMbara karanAra kaSAyapariNatine tyAga na kare te tIvra karmabaMdha kare. AthI bAhya najare eka sarakhI kriyA karanAra karmabaMdhanane aMge moTo pheraphAra prApta kare e ApaNe dIrdha vicArane pariNAme sthApita thayela siddha niyama che." | mumukSu:-"tamArI vAta barAbara samajANuM nahi. ApaNe atyAre calane para vicAra karIe chIe. calanamAM bAhya najare sarakhAM calana hoya, chatAM aMdarathI bheda kema hAI zake ? ane daSTivAna ekaja hoya pachI emAM bAhya ane AMtarane aMge taphAvata have kema saMbhave?" paMthI:-"Apa viziSTa jJAtA heI Ave savAla kema kare che ? bAhA daSTi ane aMtarAtmAnuM sAmrAjya e taddana judI ja bAbata che. AMtara rAjayamAM pAMca Indriye, krodha, mAna, mAyA, lAbha, aneka prakAranI lAgaNIo, IcchAe, abhilASAo, maMtavya, lolupatA, sikatA
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ woman sametazikharane mAge 315 vigere hadayanA bhAvo prANIne taddana saMsAra sanmukha kheMcI jAya che, enuM citta ene taddana jude ja mArge laI jAya che, bAhyA najare kriyA karato hoya tenAthI taddana jUdA ja vicAre manamAM ghaLAtA hoya che, e to ApaNane darajano anubhava che. AthI bAhya draSTi ane AMtara daSTi vacce te ghaNe taphAvata che. sujJa puruSe bAhya kriyA ke AcAra jeIne rAjI thAya che, enI avagaNanA karatA nathI, paNa enA upara koI prakArano madAra bAMdhatA nathI ke tela karatA nathI. AMtara daSTinA mArgo tadana jUdA ja che." | mumukSu -paNa bhAI AMtara ane bAhA eka bIjAthI UlaTA ja hoya e koI nirNaya che?" paMthI:-"nahi, koIvAra bAhya ane AMtaranI ekatA paNa hoya che, paNa sarvadA hevI ja joIe evo niyama nathI. bAhya najarathI phlAI javA jevuM nathI, eTaluM ja mAruM kahevuM che." | mumukSu -"tyAre calamAM paNa eja vAta Avaze. bAhya najare calana thatuM dekhAya te kharekhara hArdika che ema kahevAya nahi. e sAdhyane anulakSIne heya paNa kharuM, ane na paNa hoya. tyAre je ema hoya te pachI anyanI parIkSA ApaNe kevI rIte karI zakIe?" paMthI-tamAruM kahevuM sAruM che. calane hArdika heya teja vicAravA gya kahevAya. upara uparanA sthaLa athavA sAdha vagaranAM pagalika pipAsAthI ke sAMsArika apekSAthI athavA mAnanI IcchAthI ke mAyAnA phAMsAthI thayelAM calane nakAmAM che, eTaluM ja nahi paNa e dhArmika
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 sAyane mAge bAbatene aMge heya te keTalIka vAra UMDI samaja vagaranA prANIne vinA kAraNe dhamITa manAvavAne dAva karAvanAra thAya che, saMsAra vadhAranArAM thAya che ane pariNAme atyaMta nukazAna karanArAM nIvaDe che. anyanI parIkSAmAM muzkelI kahI te kharI che, paNa te saMbaMdhI eka vAta vicAravAnI che: anyanI parIkSA karavAnI ApaNane jarUra zI? ApaNo adhikAra ? ApaNe ApaNuM potAnI parIkSA karIe te basa che, ane tene mATe judAM judAM sAdhane che, e AMtaradazAmApakayaMtra (inner berometer) ne upayoga karI ApaNuM saMbhALIe te ghaNuM che. viziSTa adhikArIo anyane saMbhALI leze." mumukSu-paNa bhAI! vyavahAramAM ema te kema cAle? ApaNane dhArmika temaja sAMsArika bAbatamAM anyanA saMsargamAM te AvavuM paDe ja. ApaNe kAMI haju sarva saMgatyAga karyo nathI, te pachI ApaNe anyanI parIkSA karavAnA prasaMge ane sAdhane lakSyamAM rAkhavA joIe." paMthI:-"tame kahe che tevA jarUrI saMvyavahAra mATe parIkSA karavAnAM ghaNAM sAdhane che. AMtaradazA kevI che te prasaMge jaNAI Ave che. khAsa karIne rAgadveSanI pariNati kevI che te jovAthI, jarA vadhAre paricayathI sAmAnI parIkSA thAya che, paraMtu e parIkSA chevaTanI te naja heI zake. kAraNake keTalAMka prANIo mAyAnA jorathI chetarapIMDIne (paravacanAne) paNa parAkASThA sudhI laI jaI zake che. jarUra pUratI parIkSA karavA mATe sAmAnI AMtara dazA tapAsavI, saMsArarasikatA jevI, svArtha ane tyAga vacce visaMvAda
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ sametazikharane mArge 317 Ave tyAre te ka mArga Adare che te tapAsa ane bAkI te pitAne ja bahu vicAra karavo. kemake pitAne mATe ghaNuM vicAravAnuM che, bahu tapAsavAnuM che, ghaNo khyAla karavAnuM che. anyanI ciMtA karavAne vakhata (TAIma) paNa nathI, phurasada paNa nathI ane khAsa kAraNa vagara jarUra paNa nathI. jIvanakALa bahu TUMke che ane kartavya bahu che. Atmonnati mATe bahu karavA jevuM che, temAM pArakI paMcAta te kayAM karI zakAya? tamAruM prabhAtanuM preraka vAkya yAda karo." | mumukSu -tyAre tamane ema lAge che ke ApaNe ApaNe potAne ja vicAra kare, anyanI darakAra karavI. nahi, teonAM sukhaduHkha para khyAla karavo nahi, teone ApaNuM sAthe calana karAvavAno prayatna paNa kare nahi?": paMthI:-"Apa mArA zabdo barAbara samajyA nathI athavA jANune khoTI rIte kheMcI jAo che. mArA kahevAne, bhAvArtha e che ke ApaNe ApaNA vikAsa mATe ghaNuM karavAnuM che, tethI anyanI parIkSA mATe bahu samaya vyatIta karavAnI. ke tadviSaye ciMtA karavAnI jarUra ke avakAza nathI; bAkI anyane calana karAvavA, teo para upakAra karavA, teone vAstavika sukhI karavA prayatna karavA, e to ApaNA vikAsanAM prabaLa sAdhana che, AtmA amuka hade na pahoce tyAM sudhI jarUranAM che, eTaluM ja nahi paNa anivArya che. sajjana puruSanI vibhUtio paropakAra mATe ja hoya che." : | mumukSu:-"tyAre te ApaNA abhiprAye taddana maLatA Ave che. mAruM kahevuM paNa eja che ke A TUMkA jIvanamAM
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 sAdhyane mAge bane teTale paropakAra kare ane lakSya AtmA tarapha AMtara dazA tarapha rAkhavuM. have mAre tamane eka bIjI ja vAta pUchavAnI che. tame "calana" ane "sevanane aMge je laMbANa vicAre jaNavyA, tenI aMtima hada kayAM Ave che ? kyAM sudhI cAlyA karavuM ane pachI zuM ? paMthI ApanI vicAraNu ghaNI suMdara che. calanane UlaTo bhAva sovana (suvAnuM) nathI, paNa sthiratA che. calanane aMte sthiratA Ave tyAM calananI antima hada Ave che, ane calanane aMte sevana Ave tyAM mAtra TuMka samaya mATe calanane aTakAve che, ane te pasaMda karavA lAyaka nathI. sthiratA aMtima sAdhya che, jyAre "sovana" e mAtra breka che. relvenA eMjInane breka dareka vakhate aTakAve tyAre zuM thAya che ane sTIma (varALa) kADhI nAkhe tyAre tenAM cakronI zI sthiti thAya che te vicAraze te calana, sthiratA ane sevana vacceno taphAvata khyAlamAM AvI jaze." | mumukSu ApanI e vAta te samajANI, paNa e rIte kayAM sudhI cAlyA karavuM ane pachI zuM ? e mArA manano javAba maLe nahi." paMthI:-"ApanA e savAlano javAba paNa AvI gaye. aMtima sAdhya zAzvata sthiratA che, e prAptavya che, e prApta thAya tyAre AtmAnI sAthe lAgelI sTIma taddana nIkaLI gayelI hoya che, AtmA svata: zuddha sphaTika dazAmAM AvI jAya che, ane pachI e dazAmAM kAyama rahe che. relvenA eMjInamAM ane AtmAmAM pachI sAmya rahetuM nathI. eMjInamAM vaLI pharIvAra TIma taiyAra karAya che, paNa AtmAne sthiratA
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ ramatazikharane mAge kAra maLyA pachI sTIma caDhatI nathI, e enI sAdhya dazAmAM sthira rahe che, parama zAMtino anubhava kare che ane sarva prakAranAM sukha, duHkha, prapaMca ane rakhaDapaTIne dUra kare che. A kAyamanI sthiti che, ene mATe calane bahu jarUrI che, mAtra te egya prakAranA ane sAdhya tarapha laI janArAM hAdhAM joIe." | mumukSu:-eka bIjI vAta karuM: calane taddana aTakI jAya ane pachI te besI rahevAnuM, eTale emAM majA zI AvatI haze? mane te calanamAM eka jAtano AnaMda Ave che." - paMthI-eja saMsArarasikatA che. sthiratAmAM je AnaMda che, zAMti che, sukha che, avinAzItA che, tene khyAla saMsArIjIvane Avo azakya che, ane A vAta cAlyA karavAmAM paNa ze AnaMda che? tame calanamAM majA kare che te te taddana sthaLa che ane ghaNuMkharI majA te pAlika che. khAvApIvAmAM, gharabAra vasAvavAmAM, indriyanA leo bhegavavAmAM ke mAnapratiSThA meLavavAmAM te jarApaNu dama jevuM nathI. ene mATe calana thAya tene to ApaNI vAtavika calananI vyAkhyAmAM sthAna paNa nathI. evAM calane te AtmAne pAchA paDamA che, adha:pAta karAvanArA che, saMsAra tarapha laI janArAM che. e calanane pariNAme to bhaNikavAra upara uparanA bhego maLe tyAre mana sukha mAne, bAkI ene viyoga thAya eTale mahA AMtara kaSTa thAya, moTe kacavATa thAya ane mana avyavasthAmAM paDI jAya. evAM calanene te vicAra kare paNa ucita nathI. vizuddha
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1vvvvvv/ kara0 sAdhyane mA calanene vicAra karIe to ema ne ema kyAM sudhI cAlyA karavuM ? cAlyA karavAnuM ja hoya ane sAdhya na hoya te koIne te pasaMda Ave ja nahi. sUI rahevAnI vAta te calananI sarakhAmaNImAMja game tevI che, kAma karyAnI Akhare sUvuM pasaMda Ave, bAkI mAMdAne tene anubhava pUchIe te sUI rahevAmAM paNa kaMTALe ja che. AthI AtmasvarUpamAM sthiratA thAya te sAcce cagya calane thAya temAM ja majA che ane e sthiti prApta thAya tyAre ja tene khare anubhava thAya tema che." | mumukSu -calane be prakAranAM che, te vAta te samajAya che, paNa saMsAranAM calane tarapha AtmA kema prema batAvatuM haze ? samajIne nukasAna thAya tevA mArga grahaNa karanArane DahApaNavALe te na ja kahI zakAya?" paMthI:-"e to spaSTa vAta che. kaSAya ane rAgadveSanI asara taLe ane mehanIya karmanA prabaLa jorathI AtmAnI zuddha dazA taddana avarAI gayelI che, ane tene pariNAme evAM calane sAdhya tarapha rahevAne badale saMsAra tarapha thAya che ane du:khanA saMgamAM pheravAI jAya che, saMsAranAM calane je nIce laI janArAM na hoya te pratyeka deDAdoDa karanAra Akhare sthira thaI jAya ane tethI vadhAre deDAdoDa karanAra jaldI sAcce pahoMcI jAya. AthI mane te ema lAge che ke sAdhyane anulakSIne je deDAdoDa kare che te sAdhyane najIka kare che, je bhega mAna ke mehanI IcchAthI ke asarathI calana kare che te saMsAra tarapha jAya che, sAccethI dUra jAya che. AvI doDAdoDI kyAM sudhI cAlane ? bahu
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ sametazikharane mAge vicAravA jevuM che, ghaNuM samajavA jevuM che. ApaNuM zarIra sAme joIne, zarIranI aMdara joIne, hadaya-magajanI parIkSA karIne zuddha rasa pIvA lAyaka che." sumukSa:- tyAre sarva prANIo DahApaNathI derAya che ema to na ja kahI zakAyane?" paMthI-nahija ! ghaNA prANIo rAga dveSake mehanI asara taLe taddana mUrkhAI bharelAM kAryo kare che, AtmAne pAchA haThADanAra mArge Adare che ane bALa javAne vartana kare che. emAM zuddha sAdhyane mArge mAtra sAdhyaprAptinA ekaja aMtima sAdhyathI, mana ke mehanI gaNanA karyA vagara kArya aMkti karanArA te vIralA ja nIkaLe che ane A mArga vIralAo mATeja che, zaravIro mATeja che. narakamAM khadabada karatA, jheramAM lahera mAnanArA, viSTAmAM lapaTAI rahelA mATe A mArga nathI. varane mArga vIre mATe ja che." | mumukSu:-"tame vAta karatAM pAchA alaMkArika zabdamAM UtarI jAo che, jhanUnamAM AvI jAo che. ApaNe zAMta rIte carcA karavAnI che. mAre tamArI pAsethI ghaNuM vicAra carcA dvArA jANavA che, spaSTa karavA che. Apa ApaNuM vyavahAru bhASAmAM ja vAta calAvavA kRpA karaze. A calananA viSayamAM mane bahu majA AvI che. ApaNe AvatI kAle girirAjanI yAtrA karazuM tyAre DAravInane vikAsavAda ( Theory of Evolution ) ane tame kahelA calanasthiratA ane sevanamAM zuM taphAvata che ane saMsArarasikatA ane sAdhyalakSyamAM keTale aMtara rahe che te para vicAra karazuM. Apa jarA sarvathI chUTA paDI mArI sAthe cAlazo?
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ ta kana / / \ 3rara - sAdhyane mAge : pathI:-"meM alaMkArika bhASAmAM vAta na karavA nirNaya ja rAkhe che. chellA be cAra vAgye kahAM te spaSTArtha vALAM che, chatAM tame cetavaNI ApI te bahu ThIka karyuM. AvA tatvaciMtavananA vicAre alaMkAramAM UtArI detAM ghaNI vAra nakAmI avyavasthA athavA astavyastatA thaI jAya che, athavA khoTA vAdavivAda utpanna thAya che. daSTAntanI to jarUra paDaze ja, dAkhalA tarIke mAre Aje ejIna-sTImabreka vigerenI vAta karavI paDI hatI, paNa bhASA sAdI rAkhavA prayatna karavAnI jarUra che ane cIvaTa rAkhavAthI tema thaI paNa zake che. Ape DAravInanA siddhAntane AgaLa karI je vAta zarU karI te bahu suMdara che. ApaNe anukULatA pramANe kAle te viSaya para vAta karazuM ane A AtmacalananA viSaya para tamArI sAthe vAta karatAM mane paNa ghaNuM jANavAnuM maLaze. ApaNI sAthe je carcAmAM rasa laI zake teneja sAthe lezuM athavA ApaNe jUdA ja cAlazuM. A bhUminI zAMti ApaNane ghaNe AnaMda Ape che, magajane praphullita banAve che ane keTalIka aMtaranI gUMcavaNanA nikAla karAvI nAkhe che." Ama vAta cAlatI hatI teTalAmAM pachavADenA yAtrALuo AvI pahoMcyA. eka nAnA gAmaDAnuM pAdara dekhAvA lAgyuM, zrI pArzvanAthanI jayaghoSaNA cAre tarapha thaI rahI ane gADIonA zabdanI aMdara temaja cAlanArathI UDatI dhULanI aMdara amArI vArtA zamI gaI. amAre A sthAna para khAvAnuM hatuM, tethI tene cagya taiyArIo cAlI ane unnatabhAvanAbhAvita jIve dehaciMtAmAM paDI gayA. je. dha. pra. pu36. pR. 82 } vi. saM. 1976
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ [323] A lekhakanI anya kRtti --(0)-- zrI adhyAtmakapa-duma munisuMdarasUri racita. koMnA jIvana caritra, adhyAtmanI vyAkhyA ane upayuktatA, copAi ane vistRta vivecana sAthe. rUA. 2-8-0 paDita vIravijaya jIvana ane kRttie te para upalabdha thayelAM sAdhanA dvArA vivecana. 0-2-0 zrI upamiti bhava prepa'cA kA bhAga 1-2-3. prastAva 1 thI 8. gujarAtI bhASA vataraNuM. vistArathI neTa vivecana sAthe. traNe bhAga maLI lagabhaga pRSTha saMkhyA 2400. AkhA saMsArane citra rUpe raju karanAra, jJAnadarzanacAritra-ratnatrayathI bharela asAdhAraNa tattvajJAna ane nIti darzAvanAra apUrva graMtha. traNe bhAganI ki. rUA. 9-8-0 zrI siddhaSi zrI upamiti bhavaprapaMcA kathA graMthanuM mahatva, graMthakAra zrI siddhaSi gaNunuM jIvanavRtta ane dazamI zatAbdamAM janatAnI paristhiti darzAvanAra upAdhdhAta rUpe ceAjAyela graMtha. mUlya rUA. 3-0-0, zrI upamiti kathA bhASAMtaranA traNa graMthA ane A graMthane sAthe lenArane rUA. 10] paDe che.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ [324] zrI zAMta sudhArasa vinayavijaya upAdhyAyakRta bArabhAvanA,maitrI, prameha, karUNa tathA mAdhyacca para vistArathI vivecana. graMthakartAnA caritra sAthe. be vibhAgamAM pratyeka vibhAgane rUA. 1-0-0 vyavahAra kezalya bhAga 1-2. so lekhene saMgraha. pRSTha 200 ane vibhAganI sAthe kiMmata rU. 0-6-0' AnaMdaghana padya ratnAvalI zrI AnaMdaghanajI 50 pada para vivecana ane lekhaka cagInuM caritra ane te para vicAraNA. hAla anupalabdha. rUA. 3-9-0 jena daSTie vega ganI bhUmikA para vivecana. ATha daSTi. hemacaMdrAcAryodinAM sthAne. vibhAga prathama 0-8-0 uparanAM sarva pustaka upara TapAla ke relve pArsala kharca alaga samajavuM. e sarva graMtha zrI jainadharma prasAraka sabhA bhAvanagara ane prasiddha bukaselarane tyAM maLe che.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ jayati mudraNAlaya, amadAvAda