Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 107

स्थानाङ्गसूत्रे तृतीयं तु स्थानं स्वल्पतरदोषाश्रयवतस्तत्र चतुर्थवारं दोषाचरणे विसम्भोगो विधीयते इति ३। 'तिविहा अणुन्ना ' इत्यादि, त्रिविधा अनुज्ञा, अनुज्ञानमनुज्ञाअधिकारदानम् । ता एवाह-आचार्यतया, आवयते-मर्यादात्तितया सेव्यते इत्याचार्यः पञ्चप्रकारे वाऽऽचारे साधुरित्याचार्यः, उक्तंच-" पंचविहं आयारं, आयरमाणा तहा पयासंता।
आयारं दंसेता, आयरिया तेण बुच्चंति ॥१॥" किश्व-" सुत्तत्थविऊ लक्खणजुत्तो गच्छस्स मेढिभूओ य ।
गणतत्तिविप्पमुक्को, अत्यं वाएइ आयरिओ ॥२॥" छाया-पञ्चविधमाचारमाचरन्तस्तथा प्रकाशयन्तः ।
आचारं दर्शयन्त आचार्यास्तेन उच्यन्ते ॥१॥ गुरुतर (बडा प्रायश्चित्त) दोषाश्रयवाले सांभोगिक साधुमें विसंभोग करते हैं तथा तृतीयस्थान स्वल्पतर दोषवाले सांभोगिक साधु में विसंभोग करता है परन्तु चतुर्थ चार के दोषाचरण में तो उसमें घिसंभोग का विधान ही कर दिया जाता है ३ “तिविहा अणुन्ना" इत्यादि । अनुज्ञान का नाम अनुज्ञा है अर्थात् अधिकार देने का नाम अनुज्ञा हैयह अधिकाररूप अनुज्ञा आचार्यरूप से, उपाध्याय रूप से, और गणि रूपसे दी जाने के कारण तीन प्रकार की कही गई है-जिसके द्वारा यह अनुज्ञा मर्यादावृत्तिरूप से सेवित की जाती है वह आचार्य है अथवाजो पांच प्रकार के आचारमें साधु है वह आचार्य है । कहा भी है'पंचविहं आयारं' इत्यादि। __अर्थात-जो पांच प्रकार के आचार का पालन करते हैं तथा प्रका. शित करते हैं और पांच प्रकार के आचार का उपदेश करते हैं वे आવિસલેગ કરે છે, તથા તૃતીય સ્થાન સ્વલ્પતર દોષવાળા સાંગિક સાધુમાં વિસંગ કરે છે, પરંતુ ચોથીવારના દેષાચરણમાં તે તેને વિસર્ભગિક જાહેર ४२यानु विधान ११ ४२वामां मायुं छे. “तिविहा अणुना " त्याहि
અનુજ્ઞાનને અનુજ્ઞા કહે છે. અથવા અધિકાર દેવે તેનું નામ અનુજ્ઞા છે. તે અધિકારરૂપ અનુજ્ઞા આચાર્ય રૂપે, ઉપાધ્યાયરૂપે અને ગણિરૂપે અપાતી હેવાને કારણે ત્રણ પ્રકારની કહી છે. જેના દ્વારા આ અનુજ્ઞા મર્યાદાવૃત્તિ રૂપે લેવાય છે તે આચાર્ય કહેવાય છે. અથવા જે પાંચ પ્રકારના આચારમાં साधु छ तर माया ४ छ. धुं ५ छ-" पचविहं आयार" याह.
કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જે પાંચ પ્રકારના આચારનું પાલન કરે છે, તથા પાંચ પ્રકારના આચારને પ્રકાશિત (પ્રકટ) કરે છે અને તેને ઉપદેશ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨