Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
७६६
___ स्थानाङ्कसूत्रे " जंबूद्दीवस्स णं" इत्यादि-स्पष्टम् , नपर-चिदिक्षु-ऐशान्यादिकोणेषु अनुवेलन्धरनागराजानां-वेलन्धराणां पश्चात्स्थायिनोऽनुनायकत्वेन ये सन्ति तेऽनुवेलन्धराः, ते च ते नागराजाश्च, तथाभूतानाम् , वेलन्धरवक्तव्यतागाथाः" दसजोयणसहस्सा, लपणसिहा चकवालओ रुंदा । सोलससहस्सउच्चा, सहस्समेगं तु ओगाढा । १। देमणमद्धजोयण, लवणसिहोपरि दंग तु कालदुगे। अइरेगं अइरेगं, परिवडइ हायए वाधि । २ । अभितरियं वेलं, धरेंति लवणोदहिस्स नागाणं । बायालीससहस्सा, दुसत्तरि सहस्स बाहिरियं । ३ " सद्धि नागसहस्सा, धरिति अग्गोदगं समुदस्स ।
वेलंधरआयासा, लवणे य चउदिसिं चउरो । ४ । हैं। " जंबुद्दीवस्त गं" इत्यादि. स्पष्ट है, अर्थात् जम्बूद्वीपकी बाघवेदि काके अन्तसे चारों विदिशाओंमें ४२-४२ हजार योजन लयणसमुद्रको उल्लंघन करके आगत स्थानपर चार अनुवेलन्धर नागराजोंके कर्कोटकर' विद्युत्मभ २, कैलास ३ और अरुणप्रभ ४ नामके चार आचास पर्वत हैं। इनमें चार महर्दिकदेव यावत् २ पल्योपमकी स्थितियाले रहतेहैं । उनके नाम इस प्रकारसे हैं-कर्कोटक १ कर्दमक २, कैलास ३, और अरुणप्रभ ४-ये अनुवेलन्धर नागराज वेलन्धरनागराजों के पीछे रहते हैं इसलिये अनुनायकके रूप में होने के कारण अनुवेलन्धर कहे गये हैं वेलन्धर वक्तव्यता गाथाएं यों हैं
"दस जोयणसहस्सा" आदि. इन गाथाओंका अर्थ-लवणसमुद्रका अग्रभागमण्डलाकारसे दस हजार योजनका विस्तारवाला है, १६ हजार
" जंबुद्दीवस्स णं " त्या-द्वीपनी माहिना अन्तमाथी यारे વિદિશાઓમાં ૪૨-૪૨ હજાર યોજન પ્રમાણ અંતર લવણ સમુદ્રમાં ઉલંઘ વાથી જે સ્થાન આવે છે ત્યાં ચાર અનુલબ્ધર નાગરાના (૧) કર્કોટક, (૨) विधुत्प्रन, (3) सास माने (४) १२ नाभना या२ मापास । छे. તેમાં એક પોપમની સ્થિતિવાળા અને મહદ્ધિક આદિ કર્કોટક, કર્દમક, કૈલાસ અને અરુણપ્રભ નામના ચાર દેવે નિવાસ કરે છે. અનુનાયક હોવાને કારણે જ અનુલધર નાગરાજે વેલબ્ધર નાગરાજેની પાછળ રહે છે.
वसन्ध प्रतिपान ४२ती यामे मा प्रमाणे छ-" दस जोयण सहस्सा" त्याहि तमना मथ मा प्रमाणे छ-३५६ समुद्रनी मला
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર :૦૨