Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 783

स्थानाङ्गसूत्रे लवणसमुद्रे चतुर्दिशि चत्वारो वेलन्धराऽऽवासाः सन्ति । ४ । ते हि पूर्याधनुक्रमशः पूर्वादिदिगनुक्रमेण गोस्तूप-दकभास - शङ्ख-दकसीमनामानो बोध्याः । तेषुक्रमेण गोस्तूप शिवक-शङ्ख-मनःशिलनामानश्चत्वारो वेलन्धरराजा वसन्तीति॥५॥
" जंबुद्दीवस्स णं'' इत्यादि-स्पष्टम् । नवरं विदिक्षु ऐशान्यादिकोणेषु अनुवेलन्धरनागराजानां-वेलन्धराणां पश्चात्स्थायिनोऽनुनायकत्वेन ये सन्ति तेऽनुवेलन्धराः, ते च ते नागराजाश्च तेषां तथाभूतानामिति ।।
अनुवेलन्धरनागराजवक्तव्यतागाथास्तु" अणुवेलंधरवासा, लयणे विदिसामु संठिया चउरो।
कक्कोडे विज्जुष्पभे, केलासेऽरुणप्पभे चेव । १ । ककोड य कद्दमए, केलासेऽरुणप्पभे य रायाणो । बायालीससहस्से, गहुँ उदहिमि सध्धे वि। २ । चत्तारि जोयणसए, तीसे कोसे च उग्गया भूमि ।
सत्तरसजोयणसए, इगपीसे ऊसिया सव्वे ।।" छाया-अनुवेलन्धरवासा लवणे विदिक्षु संस्थिताश्चत्वारः ।
कोटो विद्युत्प्रभः कैलासोऽरुणप्रभश्चैव । १ । कर्कोटकः कदमकः कैलासोऽरुणभश्च राजानः । द्विचत्वारिंशत् सहस्राणि गत्वा उदधौ सर्वेऽपि । २। चत्वारि योजनशतानि त्रिंशतं क्रोशांश्च उद्गताभूमिम् ।
सप्तदश योजनशतानि एकविंशतिमुच्छ्रिताः सर्वे ।३।" इति अयमर्थः-लवणसमुद्रे विदिक्षु-ऐशान्यादिषु क्रमेण संस्थिताः कर्कोटकसमुद्र में चारों दिशाओं में पूर्वादि क्रमसे चार वेलन्धरावास गोस्तूप १, दकभास २, शङ्ख ३, दकसीम ४ हैं, जिनमें-गोस्तूप, शिवक, शङ, मनःशिल चार नामके वेलन्धरराज रहते हैं-५।
अनुवेलन्धर नागराज वक्तव्यता विषयिणी गाथाएं-" अणुवेल. न्धरयासा" इत्यादि. इन गाथाओंके अर्थ-लवण समुद्र में ईशान છે. આ લવણ સમુદ્રની ચારે દિશાઓમાં પૂર્વાદિ ક્રમથી ચાર વેલન્દરાવાસ भासा छ. तेभन नाम मा प्रमाणे छ-(१) गौरतू५, (२) ६४लास, (3) शप मन (४) सीम. तमा मनु शास्तू५, शि५४, मन मन:शिस નામના વેલન્કરરાજ નિવાસ કરે છે. અનુલઘર નાગરાજની વક્તવ્યતાનું नि३५॥ ४२ती ॥था।-" अणुवेलंधरवासा" त्याह-मायामाना ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે –
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨