Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 329
________________

३१४
स्थानाङ्गसूत्रे
तदभेदाद् ज्ञायिका प्रोच्यते । अज्ञायिका तद्विपरीता । या तु विचिकित्सातःसंशयात् निमित्तनिमित्तिनोरभेदाद् विचिकित्सेत्यभिहिता । व्यावृत्तिरित्यनेन पूर्व
मन वचन काय से हिंसादिक पापों का सर्वदेश से त्याग करना उस से निवर्तन होना, इसका नाम सर्वदेश निवर्तन है । यह निवर्तनरूप व्यावृत्ति तीन प्रकार की कही गई है। उसमें प्रथम प्रकार में जो हिंसादिकों के हेतु का, उनके स्वरूप का, और उनके फल का ज्ञाता होकर उनका निवर्तन करता है सो वह निवर्तनरूप व्यावर्तन उसका ज्ञान पूर्वक होने के कारण "ज्ञायिका व्यावृत्ति" हिंसादिकर्म से निव्रतहोना इसका नाम व्यावत्ति है, वे तीन प्रकारकी हैं ऐसा कहा जाता है " ज्ञास्य
77 66
व्यावृत्तिः ज्ञायिका व्यावृत्तिः " इसके अनुसार ज्ञायक ( ज्ञाता ) की जो आवृत्ति है वह ज्ञायिका आवृत्ति है। इस तरह से जो यहां व्यावृत्ति को ज्ञायिका कहा गया है वह अभेद सम्बन्ध से कहा गया है, । अर्थात् ज्ञायक ने जो पापादिकों की व्यावृत्ति की है वह अपने ज्ञान से की है, अतः यह ज्ञायक के ज्ञान का कार्य है, परन्तु इस कार्य को जो " ज्ञायिका " पद से कहा गया है वह उसकी व्यावृत्ति करने वाले आत्मा में और की गई उस व्यावृत्ति में अभेद मानकर कहा गया
આ કથનના ભાવાથ નીચે પ્રમાણે છે-હિંસાદિક પાપેમાંથી દેશતઃ ( અંશતઃ ) નિવન થવું તેનું નામ દેશનેવન છે, અને મન, વચન અને કાયાથી હિંસાદિક પાપેાના સર્વદેશથી ( સ ́પૂર્ણતઃ ) ત્યાગ કરવા તે પાપામાંથી નિવૃત્ત થવું તેનું નામ સર્વોદેશ નવન છે. તે નિવન રૂપ વ્યાવૃત્તિ ત્રણ પ્રકારની કહી છે. ના હિંસાદિકાના હેતુને, તેમના સ્વરૂપને, અને તેમના
તેને “ જ્ઞાયિકા
66
66
ક્ષના જ્ઞાતા થઇને જ્યારે જીવ તેમને ત્યાગ કરે છે, ત્યારે જીવના તે ત્યાગ ( નિવત ) રૂપ બ્યાવર્તન જ્ઞાનપૂર્વક થતું હોવાને કારણે व्यावृत्ति " हे छे. ज्ञस्य व्यावृत्तिः ज्ञायिका व्यावृत्तिः " આ કથન અનુ• સાર નાયક ( જ્ઞાતા ) ની જે વ્યાવૃત્તિ છે તેનું નામ જ નાયિકા વ્યાવૃત્તિ ’” છે. આ રીતે અહીં જે વ્યાવૃત્તિને નાયિકા કહેવામાં આવેલ છે, તે અભેદ્ય સ'બધની અપેક્ષાએ કહેવામાં આવેલ છે. એટલે કે જ્ઞાયકે (જ્ઞાતાએ ) જે પાપાફ્રિકાની વ્યાવૃત્તિ (નિવૃત્તિ કરી છે, તે પેાતાના જ્ઞાનથી જ કરી છે, તેથી તે જ્ઞાયકના જ્ઞાનના કાર્ય રૂપ છે, પરંતુ તે કાયને જે “ નાયિકા ” પદથી પ્રકટ કરવામાં આવ્યું છે, તે તેની વ્યાવૃત્તિ કરનારા આત્મામાં અને કરવામાં આવેલી તે વ્યાવૃત્તિમાં અભેદ્ય માનીને કહેવામાં આવ્યું છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨


Page Navigation
1 ... 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819