Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४३८
स्थानाङ्गसूत्रे उक्तश्च-" सत्तबहवेहबंधणडहणंकणमारणाइपडिहाणं ।
___ अइकोहग्गहत्थं णिग्विणमणसोऽहमवियागं ॥१॥” इति, छाया-" सत्ववधवेध-बन्धन-दहनाऽङ्कन-मारणादि प्रणिधानम् ।
अतिक्रोधग्रहग्रस्तं निघृणमनसोऽधमविपाकम् । १।" इति । " मृषाऽनुबन्धि "-मृषाऽनुबध्नातीत्येवंशीलं-पिशुनाऽसभ्याऽसद्भूतादिभिचनविशेषैरसत्यानुबन्धि प्रणिधानम् , तदाह च__“पिसुणाऽसब्मासन्भूयघायाइवयणपणिहाणं ।
मायाविणोऽति संधणपरस्स प्रच्छन्नपावस्स । १ । इति । छाया-" पिशुनाऽसभ्याऽसद्भूतघातादि वचनप्रणिधानम् ।
मायाविनोऽतिसन्धानपरस्य प्रच्छन्नपापस्य । १।" इति । "स्तेयानुबन्धि"-स्तेनः-चौरस्तस्य भावः कर्म चा स्तेयम् , तदनुबध्नातीत्येवंशीलं तथाभूतम् = तीवक्रोधायाकुलतया चौर्यानुबन्धनशीलमित्यर्थः, तथा चोक्तम्निरन्तर प्रणिधान (विचार ) होता है अथवा हिंसा का अनुबन्ध सम्बन्ध जिस ध्यान में होता है, ऐसा वह ध्यान हिंसानुबन्धी रौद्रध्यान है। तात्पर्य यह है कि हिंसा करने में आनन्द मानना यह-हिंसानुबन्धी आर्तध्यान है, कहा भी है-" सत्तवहवेह बंधण" इत्यादि १
पिशुन-असभ्य असद्भुत आदि वचन विशेषों द्वारा असंत्यानुबन्धी जो प्रणिधान (चिन्तन ) है वह मृषानुबन्धी द्वितीय आतंध्यान है। कहा भी है-"पिस्तुणाऽसन्भासब्भूय" इत्यादि १
स्तेयानुबन्धी-स्तेन नाम चोर काहै, इस चोर का जो भाव अथया-कर्म है वह स्तेयहै इसस्तेय का अनुबन्धवाला जो प्रणिधान-चिन्तनहै वह-स्तेयानुઅથવા જે ધ્યાનમાં હિંસાને અનુબંધ (સંબંધ) સતત ચાલુ રહે છે, તે ધ્યાનને “હિંસાનુબંધી રોદ્રધ્યાન” કહે છે. આ કથનને ભાવાર્થ એ છે કે હિંસા કરવામાં આનંદ માને, તે હિંસાનુબંધી આર્તધ્યાન છે. કહ્યું પણ છે है-" सत्तवहवेहबंधण" त्या.....।।
પિશુન-અસભ્ય-અસદ્દભૂત આદિ વચનવિશેષે દ્વારા અસત્યાનુબંધી જે પ્રણિધાન ( ચિન્તન) થાય છે, તેને મૃષાનુબંધી રૌદ્રધ્યાન કહે છે. આ રૌદ્રध्याननी मानले. समर. ५४ छ ?-"पिसुणा ऽ सभासब्भूय" त्या-3
(3) स्तयानुभधा-स्तन मेट यार. ते थारना जयने स्तय ४३ छे. या स्तेय (यारी) न अनुभवाने प्रणिधान (चिन्तन) छ, तन તેયાનુબંધી રૌદ્રધ્યાન કહે છે. આ ધ્યાનને રૌદ્રધ્યાનને ત્રીજો ભેદ સમજવો. ४ां ५५ छ -“ तह तिब्धकोहलोहा" याह
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨