Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 557
________________

६५४२
स्थानाङ्गसूत्रे
टीका-" चउबिहे काले ” इत्यादि-कालः-वर्तनालक्षणः स, चतुर्विधः प्रज्ञप्तः तद्यथा -प्रमाणकालः - प्रमीयते-परिच्छिद्यतेऽनेन वर्षशतपल्योपमादिकमिति, प्रमाणं, तदेव कालः प्रमाणकालः, स च दिवसादिलक्षणो मनुष्यक्षेत्रान्तर्वर्तीति, उक्तं च" दुविहो पमाणकालो, दिवसपमाणं च होइ राई य ।।
चउपोरिसिओ दिवसो, राई चउपोरिसी चेव । १ ।" इति, छाया-" द्विविधः प्रमाणकालो दिवसप्रमाणो भवति रात्रिश्च ।
चतुष्पौरुषिको दिवसो रात्रिश्चतुष्पौरुषी चैत्र । १।" ___ " यथाऽऽयुष्कनिवृत्तिकालः " यथा-यत्प्रकार नारकादिभेदेनाऽऽयुष्कर्मविशेषो यथाऽऽयुः, तदेव यथाऽऽयुष्कं, तस्य रौद्रादिध्यानादिना निर्टत्तिः-बन्धनं यथाऽऽयुष्कनित्तिः, तस्याः सकाशाद्यः कालो नारकादित्वेन जीवानां स्थितिः स
सूत्रार्थ-काल चार प्रकारका कहा गया है, जैसे-प्रमाणकाल १, यथायुष्क निवृतिकाल २, मरणकाल ३ और अद्धाकाल ४ ।
टीकार्थ - कालका लक्षण वर्तना कहा है, कहाभी है - " दवपरिचट्टरूवो" इत्यादि । वर्तना लक्षणवाला ऐसा काल चार प्रकारका कहा गया है, जैसे-प्रमाणकाल आदि। जिस कालसे वर्षशत पल्योपम आदिक जाना जाता है वह प्रमाणकाल है, यह प्रमाणकाल दिवस आदि रूप होता है और मनुष्यक्षेत्रवर्ती होता है । कहाभी है-" दुविहो पमाणकालो” इत्यादि । यथायुष्क निर्वृतिकाल नारक आदि पर्यायोंकी जीतनी आयु है वह यथायुष्क है। रौद्रध्यान आदि द्वारा इस आयुका बांधना वह-यथायुप्क निति है। इस यथायुष्कके अनुसार जो नारकादि रूपसे जीवोंकी स्थिति है, वह
સૂવાથ–કાળ ચાર પ્રકારને કહ્યો છે, તે ચાર પ્રકાર નીચે પ્રમાણે છે – (१) प्रभा , (२) यथायु०४ निवृत्ति, (3) भ२९॥४१॥ मन (४) मद्धा.
टी -जनु सक्ष "न" युं छे. युं ५५ छ है-“दव्वपरिवरूवो" त्याल વર્તન લક્ષણવાળા તે કાળના પ્રમાણુકાળ આદિ ચાર પ્રકાર કહ્યા છે. જે કાળની મદદથી વર્ષશત, પલ્યોપમ આદિ જાણી શકાય છે તે કાળનું નામ પ્રમાણુકાળ છે. તે પ્રમાણુકાળ દિવસ આદિ રૂપ હોય છે, અને મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં જ તેનું मस्तिपाय छे. युं ५ छ है-“दुविहो पमाणकालो" त्यादि. ___" यथायु निवृत्ति "-ना२४ मा पर्यायानुरेतुं मायुष्य छ, તેટલા આયુષ્યનું નામ યથાયુષ્ક છે. રૌદ્રધ્યાન આદિ દ્વારા તે આયુ બાંધવું તેનું નામ યથાયુષ્ક નિવૃત્તિ છે. આ યથાયુષ્ક અનુસાર નારકાદિ રૂપે જીવની
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨


Page Navigation
1 ... 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819