Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुधा टीका स्था०४ उ०२ सू०४३ विकथास्वरूपनिरूपणम् __ " रायकहा चउबिहा" इत्यादि-राज कथा चतुर्विधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा-राज्ञोऽतियानकथा-राज्ञः-अतियानं-नगरादौ प्रवेशः, तस्य कथा अतियानकथा १, तथा-राज्ञो निर्याणकथा-निर्याणं-नगराद् निःसरणं, तस्य कथा निर्याणकथा २, राज्ञो बलवाहनकथा-बलं हस्त्यादि, वाहनं-वेसरादि, तदुभयकथा बलवाहनकथा३,
राज्ञः कोशकोष्ठागारकथा-कोशः-निधिः-सुवर्णादिभाण्डागारं, कोष्ठं कुमूलादि, तद्रूपमगारं धान्यागारमित्यर्थः, तदुभयकथा कोशकोष्ठागारकथा ।४। इह चारकचोरादिशङ्कारूपा अनेके दोषा भवन्ति, उक्तं च___ "हियत्थस्स भवे चोरो, मारियस्स णु हिंसगो।
रहस्सभेदगो वेमो, इह संका पजायए । १।" छाया-" हृतार्थस्य भवेच्चौरो, मारितस्य तु हिंसकः।।
रहस्यभेदको वाऽय-मिति शङ्का प्रजायते ॥१॥” इति । विहा"-इत्यादि-राजकथा चार प्रकार की कही गई है-जैसे-राजा की अतियान कथा-१ राजा की निर्याण कथा-२ राजा की बलवाहन कथा-३ राजा की कोष्ठागार कोष कथा-४ इन में राजा के नगर आदि में प्रवेश करने की जो-कथा है वह राजा की अतियान कथा है-१ राजा के नगर से बाहर निकलते समय की जो कथा है वह-राजा की निर्याण कथा है-२ राजा के बल-सैन्य-की वाहन-हस्त्यादि की, तथा-दोनों बल-वाहनों की कथा करना यह राजा की बल वाहन कथा है-३ राजा के सुवर्णादि भाण्डारकी एवं-धान्यागारकी कथा तथा इन दोनों की कथा करना सो यह-राजा की कोष्ठागार कथा है-४ । यहाँ-चारक चोर आदि शङ्का रूप अनेक दोष होते हैं। उक्तञ्च"हियस्थस्स भवे चोरो"-इत्यादि । " धम्मकहा चउब्धिहा "
" रायकहा चउठिवहा " त्याहि-२४४था प्यार प्रा२नी ही छ-(१) રાજાની અતિયાન કથા, (૨) રાજાની નિર્માણ કથા, (૩) રાજાની બલવાહન કથા, (૪) રાજાની કષાગાર કષ કથા. (૧) રાજાના નગર પ્રવેશ વિષયક કથાને “ રાજાની અતિયાન કથા' કહે છે. (૨) રાજા નગરની બહાર વિજયાદિ નિમિત્તે જે પ્રયાણ કરે છે તેની કથાને “રાજાની નિર્માણ કથા” કહે છે. (૩) રાજાને સિન્ય, હાથી, ઘેડા આદિ વાહન અથવા બન્નેની (બલ વાહનની) કથા કરવી તેનું નામ “બલવાહન કથા ” છે. (૪) રાજાના સુવર્ણાદિ કષની ધાન્ય ભંડારની કથાને “કેષ્ટાગાર કેષ કથા” કહે છે. અહીં ચારક (ચેર) આદિ શંકારૂપ અનેક દેષ હોય છે. કહ્યું પણ છે કે
“हियत्थरस भवे चोरो" त्याह
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
