Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
स्थानानसूत्रे __ “चत्तारि" इत्यादि स्पष्टम् । नवरम्-एक:-कश्चित् पुरुषः आत्मदमःआत्मानं-स्वं दमयति-दमयन्तं करोतीत्यात्मदमो भवति, किन्तु परदमोऽन्यदमको न भवति ?, एवं शेषमत्रिकेऽपि विवरणमूह्यम् , अत्र परशब्देन शिष्यस्तुरगादिर्वा गृह्यते ।४।।४। सू० ४९॥
पूर्व दम उक्तः, स च गर्हणीयगाँतो भवतीति गर्दा निरूपयितुमाह___ मूलम्-चउबिहा गरहा पण्णत्ता, तं जहा -उवसंपज्जामित्तेगा गरहा १, वितिगिच्छामित्तेगा गरहा २, जं किंचिमिच्छा. मित्तेगा गरहा ३, एवंवि पन्नत्तेगा गरहा ४॥ सू० ५०।
छाया-चतुर्विधा गर्दा प्रज्ञप्ता, तयथा-उपसंपद्ये इत्येका गर्दा १, विचिकित्सामि इत्येका गहीं २, यत्किञ्चित् मिथ्या मे इत्येका गहाँ ३, एवमपि प्रज्ञप्तका गर्दा ४। मू० ४९ ।
टीका-" चउबिहा गरहा" इत्यादि-गहाँ-गुरुसाक्षिका आत्मनो निन्दा, सा चतुर्विधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा-उपसंपद्ये-गुरुमाश्रयामि स्वदोष निवेदयितु, गृह्णामि उनका तात्पर्य ऐसा है कि कोई एक पुरुष ऐसा है जो स्वयंको दमवाला करता है, दबाता है, वशमें करता है, परशिष्य आदिको नहीं १ इसी तरहसे अवशिष्ट तीन भङ्ग और समझ लेना चाहिये । यहां परशब्दसे शिष्य अथवा तुरग-घोडा आदिका ग्रहण हुवा है ॥ मू० ४९ ॥
दमके विषय में जो कहा गया है सो वह गर्हणीयको गर्हासे होता है । अत:-अब सूत्रकार गहाँका निरूपण करते हैं।
“च उविवहा गरहा पण्णत्ता" इत्यादि-- टीकार्थ-गर्दा चार प्रकारकी होतीहै, गुरु साक्षिक आत्मनिन्दाका नाम गर्दा है। इनमें एक गीं ऐसी होती है ' जो अपने दोषको निवेदन करनेके
ચોથા સૂત્રમાં આત્મદમ આદિ જે ચાર પ્રકારના પુરુષે કહ્યા છે તેનું સ્પષ્ટીકરણ–(૧) કેઇ એક પુરુષ એ હોય છે કે જે પિતાને જ દમે છે, વશમાં રાખે છે, અન્યને દમતે વશમાં રાખતા નથી. એ જ પ્રમાણે બાકીના ત્રણ ભાંગીને ભાવાર્થ પણ જાતે જ સમજી લે. છે સૂ. ૪૯ છે
પહેલા સૂત્રને અને જે દમનું કથન કર્યું તે ગહેંણયની ગહથી જ સંભવી શકે છે. તેથી હવે સૂત્રકાર ગહનું નિરૂપણ કરે છે ___ "चउन्विहा गरहा पण्णता " त्यादि
ટીકાઈગહ ચાર પ્રકારની કહી છે. ગુરુની સમક્ષ અથવા ગુરુસાક્ષિક આત્મવિન્દને ગહ કહે છે. એક ગર્વી એવી હોય છે કે જે આ પ્રકારના આત્મ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
