Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 682

सुधा टोका स्था० ४ उ०२ सू०५१ दोषत्यागिजीवस्वरूपनिरूपणम् ६६७ ___ " चत्तारि अग्गिसिहाओ" इत्यादि । एतत्सूत्रं धूमशिखासूत्रबद् व्याख्येयम् । एवं दान्तिकस्त्रीसूत्रमपि । ( १२, १३)
"चतारि वायमंडलिया" इत्यादि । वातमण्डलिका:-मण्डल्या-समूहाः, ता एव मण्डलिकाः, वातानां-वायूनां मण्डलिका वातमण्डलिकाः-मण्डलेनोप्रवृत्ता वायवः, ताश्चतस्रः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-एका-काचिद् वातमण्डलिका वामा-धामाऽऽवर्ता च भवति, शेषं च धूमशिखावत् । एवं दार्टान्तिकस्त्रीमत्रमपि । इह च स्त्रियो मालिन्योपतापचापल्यस्वभावा भवन्तीत्यभिप्रायेण स्त्रीषु धूमशिखावातमण्डलिकेति स्त्रीलिङ्गदृष्टान्तत्रयमुपन्यस्तम् । की समानता को दिखाने के लिये किया गया है । " चत्तारि अग्गिसिहाओ" इत्यादि अग्निशिखा चार कही हैं धूमशिखा सूत्रकी तरह व्याख्यात कर लेना चाहिये। तथा इसी तरहसे दाष्टॉन्तिक सूत्र भी व्याख्यात कर लेना चाहिये । " चत्तारि वाय मंडलिया"-इत्यादि वायु मण्डलिका चार प्रकारकी कही गई हैं, मण्डलाकाररूपमें-गोलरूपमें जो वायु ऊपर की ओर जाती है ऐसी वह वायुमण्डलिका कोई एक ऐसी होती है जो वामा-और वामावर्ता होती है। यहां अवशिष्ट तीन भङ्ग धूमशिखा जैसा जान लेना चाहिये । तथा-दार्शन्तिक सूत्र भी इसी तरह जान लेना चाहिये, स्त्रियां मलिन स्वभाववाली-उपताप स्वभाववाली और चपल स्वभाववाली होती हैं । इसी अभिप्राय से यहां स्त्रियोंके विषयमें धृमशिखा-अग्निशिखा और वातमण्डलिका ये तीन स्त्रीलक्षणवाले दृष्टान्त दिये गयेहैं। कहा भीहै. "जहा धूमसिहा गेहं-” इत्यादि । जैसे धूमસમાનતા પ્રકટ કરવા માટે નારી જાતિના દષ્ટાન્તનો ઉપયોગ થ જોઈએ. ૧૧
" चत्तारि अगिगसिहाओ" याह.-धूमशिमान Raior मशिशिभाना પણ ચાર ભાંગા સમજવા. ૧૨
એ જ પ્રમાણે દાર્ણતિક સી સૂત્રના ભાંગાઓ અને તેમને ભાવાર્થ सम देवो । १३ ।।
__“ चत्तारि वायमंडलिया" त्याह. पायम सि! या२ ५२नी ४ी छे ચક્કર ચક્કર ફરતે જે વંટેળિયે ચડે છે તેને વાયુમંડલિકા કહે છે. કોઈ એક વાયુમંડલિકા વામા અને વામાવતાં હોય છે. બાકીના ત્રણ (ભંગ) મશિખા જેવાં સમજવા. ૧૪
દાણંન્તિક સૂત્રમાં પણ આ પ્રકારના જ ચાર ભાંગા સમજવા. ૧૫
સ્ત્રીઓ મલિન સ્વભાવવાળી, ઉપતાપ (ઉત્પાત ) સ્વભાવવાળી અને અને ચંચળ વૃત્તિવાળી હોય છે, તેથી જ અહીં ધૂમશિખા, અગ્નિશિખા અને વાયુમંડલિકા, આ ત્રણ સ્ત્રી લક્ષણવાળાં દષ્ટાને આપવામાં આવ્યાં છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨