Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
स्थानानसत्रे उत्पन्नज्ञानदर्शनधरः खलु अर्हन जिनः केवली चतुरः कर्मा शान् वेदयति, तधथा-वेदनीयम् १, आयुष्कं २, नाम ३, गोत्रम् ४।२।।
प्रथमसमयसिद्धस्य खलु चत्वारः कर्मा शाः युगपत् क्षीयन्ते, तद्यथा-वेदनीयम् १, आयुष्कं २, नाम ३, गोत्रम् ४ । मू० ३० ॥
टीका--" पढमसमयजिणस्से "-त्यादि-प्रथमः . समयो यस्यासौ प्रथमसमयः, स चासौ जिनश्चेति प्रथमसमयजिनः-सयोगिकेवली, तस्य प्रथमसमयजिनस्य चत्वारः-चतुष्प्रकारा:-ज्ञानावरणीय-दर्शनावरणीय-मोहनीया-ऽन्तरायरूपाः कर्मा शाः-कर्मणः-सामान्यस्य अंशाः-भेदा इति कर्मोशाः, क्षीणा भवन्ति । - " उत्पन्नज्ञाने" - त्यादि-उत्पन्ने--आवरणक्षयात्प्रकटीभूते च ते ज्ञान-- दर्शने चेत्युत्पन्नज्ञानदर्शने तयोर्धरः- धारक इति तथाभूता-विशेषसामान्य बोधलक्षणज्ञानदर्शनधारकः, अर्हन् , जिनः केवली चतुरः कर्मा शान् वेदयति-अनु. ज्ञानावरणीय १, दर्शनावरणीय २, मोहनीय ३ और अन्तरायिक ४ । उत्पन्न हुवे ज्ञान और दर्शनको धारण करनेवाला अर्हन्त जीन केवली चार कर्मा शोंका वेदन करता है। जैसे-वेदनीय १, आयुष्क २, नाम ३ और गोत्र ४-२।
टीकार्थ-प्रथम समय सिद्धके चार कर्माश एक साथ क्षीण होते हैं, जसे-वेदनीय, आयुष्क, नाम और गोत्र-४ प्रथम समय है जिसका ऐसा जो जिन है वह प्रथय समय जिन है, ऐसा वह संयोगी केवली होता है । इस प्रथम समय जिनके चार प्रकारके कर्माश क्षीण होते हैं, जैसे-ज्ञानावरणीय १, दर्शनावरणीय २, मोहनीय ३, आन्तरायिक ४ । सामान्य कर्मके जो भेद हैं वे कर्माश हैं । आवरणके क्षयसे प्रकटीभूत जो ज्ञान और दर्शन हैं, इनका धारक अर्हन्त केवली जिन नाम मा प्रमाणे छ-(१) ज्ञाना१२९य, (२) शना१२०ीय, (3) मानीय અને (૪) અન્તરાયિક. ઉત્પન્ન થયેલા જ્ઞાન અને દર્શનને ધારણ કરનાર અહંત लिनी नीयता या२ शिानुं वहन ४२ छ-(१) वहनीय, (२) मायु, નામ અને (૪) ગોત્ર પ્રથમ સમય સિદ્ધના નીચેના ચાર કર્માશે એક સાથે क्षीण थाय छ–(1) वहनीय, (२) आयु४, (3) नाम भने (४) गोत्र,
વિશેષાર્થ-જિનપદની પ્રાપ્તિને પ્રથમ સમય જેને છે એવા જિનને પ્રથમ સમય જિન કહે છે. સગી કેવલી એવા પ્રકારમાં ગણી શકાય છે, તે પ્રથમ સમય જિનના આ ચાર પ્રકારના કર્મોને ક્ષય થાય છે -(૧) ज्ञानावरणीय, (२) शना२०ीय, (3) मोहनीय स. (४) मान्तशयि. સામાન્ય કર્મના જે ભેદ છે તેમનું નામ કમશ છે. આવરણના ક્ષયને કારણે પ્રકટ થયેલા જ્ઞાન અને દર્શનના ધારક અહત જિન કેવલી નીચેના ચાર
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨