Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुधा टीका स्था०४ उ०२ सू० ४३ हस्तिष्टान्तेन पुरुषजातनिरूपणम् ६०९
पूर्वोक्तभद्रादिलक्षणं गथाचतुष्टयेनाऽऽह-तत्र भद्रलक्षणम्-" मधुगुलिय" इत्यादि-मधुगुटिकापिङ्गलाक्षः-मधुनः-गुटिका-वटिका मधुगुटिका, तद्वत् पिङ्गलेपिङ्गलवणे अक्षिणी-नेत्रे यस्य स मधुगुटिका पिङ्गलाक्षः, आनुपूर्व्यसुजातदीर्घला.
झूला-आनुपूपेण-स्थूलसूक्ष्मसूक्ष्मतररूपक्रमेण सुजात-सौन्दर्येण संस्थितं दीयबृहत् लाशूलं-पुच्छं यस्य स तथा भूतः, पुरतः-अग्रे-अग्रभागे उदग्रः-उन्नतःअग्रदेशावच्छेदेनोन्नत:-उन्नताग्रभाग इति यावत् , धीरः-धैर्यवान् क्षोभरहितः, सर्वाङ्गसमाहितः-सर्वाणि अङ्गानि सम्-सम्यक् प्रमाणलक्षणसम्पन्नत्वेन आहितानिव्यवस्थितानि यस्य स तथाभूतो गजः भद्रः-भद्रपदवाच्यो भवति । १ । इति,
इति भद्रलक्षणम् । १।
____ अथ मन्दलक्षणम् २" चलबहले "-त्यादि-चलबहलविषमचर्मा-चलं बहलं विषमं चर्म यस्य स तथाभूतः-श्लयस्थूलबालयुक्तचर्मवान्, स्थूलशिरा:-विशालललाट:-बृहत्कुम्भस्थल इत्यर्थः, स्थूलकेन-स्थूलेन पेचकेन-पुच्छमूलेन सहितः स्थूलनखदन्तबाल:स्थूला नखदन्तबाला यस्य स तथाभूतः, हरिपिङ्गललोचन:-हरे:-सिंहस्य पिङ्गलेश्वेतरक्तवर्णे लोचने इव लोचने यस्य स तथाभूतो गनो मन्दः-मन्दपदवाच्योभवति २॥
इति मन्दलक्षणम् । २। मधु (शहद) गुटिका जैसे पीले (जाईवाले) होतेहैं, स्थूल, सूक्ष्म और सूक्ष्मतर रूप से क्रमशः जिसकी पूंछ दीर्घ दीर्घतर तथा-सुन्दरता भरी होती है. तथा-जिसके समस्त अङ्ग अपने प्रमाण लक्षण से युक्त होते हैं ऐसा वह गज भद्र कहा गया है-१
मन्दलक्षण-"चलबहुले”-इत्यादि. बहुत बडे चञ्चल मोटे बालों से जिसकी चमडी युक्त होती है. कुम्भस्थल जिसका विशाल होता है. पुच्छ का मूल भाग जिसका स्थूल होता है. नख-दांत और बाल जिसके स्थूल होते हैं. और आंखे जिसकी सिंह की आंखों जैसी श्वेत-रक्तवाली होती है ऐसा वह हाथी मन्द कहा गया है-२। भद्रतक्ष-" मधुगुटिका " त्या-रेन ने मधुशुटिमा समान पाn q ना હોય છે, સ્કૂલ, સૂક્ષમ અને સૂક્ષમતર રૂપે જેની પૂછડી દીવ, દીર્ઘતર તથા સુંદરતાભરી હોય છે, તથા જેનાં સમસ્ત અંગ સપ્રમાણ હોય છે એવા હાથીને ભદ્રગજ કહે છે.
___ मन्ह सक्षY-" चलबहुले ” त्याह-gi 420 मने 31 mथी युद्धत ત્વચાવાળા, વિશાળ કુમ્ભસ્થળવાળા, જેની પૂંછડીને મૂળ ભાગ સ્કૂલ હેય था ७७
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨