Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
स्थानाङ्गसूत्रे ___ तथा-" अद्धाकालः " अद्धा-समयावलिकादि कालविशेषः, तद्रूपःकालोऽद्धाकालः, कालो हि वर्णप्रमाणकालादिष्वपि वर्तते , तस्मात् सोऽद्धाशब्देन विशिष्यते । अयं च सूर्य क्रियाविशिष्टो मनुष्यक्षेत्रान्तर्वतॊ दिवसादिसमयरूपो ज्ञेयः । उक्तं च" सुरकिरियाविसिट्ठो गोदोहाइकिरियासु निरवेक्खो ।
अद्धाकालो भन्नइ समयक्खेत्तंमि समयाई।१। समयावलियमुहुत्ता दिवसमहोरत्तपक्षमासा य ।
संवच्छरजुगपलिया सागर ओसप्पिपरियट्टा ।।" छाया-" सूर्यक्रियाविशिष्टो गोदोहादिक्रियासु निरपेक्षः।
अद्धाकालो भण्यते समयक्षेत्रे समयादिः ।१। समयावलिकामुहूर्ताः दिवसाहोरात्र पक्षमासाश्च ।
संवत्सरयुगपल्याः सागरोत्सर्पिणीपरावर्ताः।२।" इति, सर्वोऽपि कालोऽद्धाकालविशेषएव, किन्वत्र चतुःस्थानानुरोधात् , शिष्यबुद्धिवैशद्यार्थ वा चतुर्विधः प्रोक्तः।
इति कालनिरूपणम् । (मु० २६) इत्यादि । तथा-" अद्वाकाल " समय आवलिका आदिरूप जो काल है वह अद्धाकाल है । कालका विशेषण जो अद्धा रखा है वह वर्ण परिणाममें आगत कालरूप वर्णकी व्यावृत्तिके लिये रक्खा गया है । यह अद्धाकाल सूर्यकी क्रियासे जाना जाता है और ढाइ द्वीपमें ही इसका सद्भाव कहा गया है, यह दिवसादिरूप होता है। कहाभी है" सूरकिरियाविसिट्टो" इत्यादि । जितनाभी काल है वह अद्धाकाल विशेषरूप ही है, किन्तु-यहां चतुःस्थानके अनुरोधसे वा-शिष्य बुद्धिके वैशद्यके लिये उसे चार प्रकारका कहा गया है । मू० २६ ॥
“અદ્ધાકાલ”—સમય, આવલિકા આદિ રૂપ જે કાળ છે તેનું નામ અદ્ધાકાળ છે. અહીં કાળનું વિશેષણ અદ્ધા રાખવાનું કારણ એ છે કે વર્ણ परिणाममा रे ॥१३५ (ो ) मा छ, तनी व्यावृत्ति ( निया२५) ने નિમિત્તે આ વિશેષણ કાળ સાથે જવામાં આવ્યું છે. આ અદ્ધાકાળ સૂર્યની કિયાથી જાણી શકાય છે, અને અઢી દ્વીપમાં જ તેને સદૂભાવ હોય છે. તે हिवस मा ३५ डाय छे. युं ५ छ - 'सूरकिरिया विसिट्रो" त्याह. જેટલા કાળ છે તે અદ્ધાકાળ વિશેષરૂપ જ છે, પણ અહીં ચાર સ્થાનકેને અધિકાર ચાલતું હોવાથી અથવા શિષ્યબુદ્ધિના વૈશદ્યને માટે તેને ચાર प्रारनी ह्यो छे. ॥ सू. २६ ॥
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
