Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 547
________________

स्थानाङ्गसूत्रे
५३२ ___ चतुर्विधः संसारः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-द्रव्यसंसारः १, क्षेत्रसंसारः २, कालसंसारः ३, भावसंसारः ४ । सू० २३ ।।
टीका-" चत्तारि दिसा०" इत्यादि-चतस्रः, दिक्कुमारीमहत्तरिका:दिशां कुमार्यों दिक्कुमार्यस्ताश्च ताः महत्तरिका प्रधानतमाः-दिक्कुमारी महत्त. रिकाः, यद्वा दिक्कुमारीणां महत्तरिका दिक्कुमारीमहत्तरिकाः, प्रज्ञप्ताः, तद्यथारूपा १, रूपांशा २, सुरूपा ३, रूपावती ४। एताश्चतस्रो मध्यरुचकवास्तव्या अर्हतोजातमात्रस्य नालकतैनादिकं कुर्वन्तीति । __ " चत्तारि विज्जु० " इत्यादि-चतस्रो विद्युत्कुमारीमहत्तरिकाः प्रज्ञप्ता, तद्यथा-चित्रा १, चित्रकनका २, शतेरा ३, सौत्रामणिः ४॥ एताश्चतस्रो विदि. ग्रुचकनिवासिन्यो भगवतः श्रीमतोऽहतो जातमात्रस्य चतसृष्वपि दिक्षु स्थिता दीपिकाहस्ता गायन्तीति । सू० २१ । चार पल्योपमकी स्थिति कही गई हैं । देवेन्द्र देवराज ईशानकी मध्यम परिषदामें देवियोंकी चार पल्योपमकी स्थिति कही गई है (२२) संसार चार प्रकारका कहा गया है, जैसे-द्रव्यसंसार १, क्षेत्रसंसार २, कालसंसार ३ और भावसंसार ४ (२३)
टीकार्थ - दिशाओंकी जो कुमारिकाएं हैं वे दिक्कु मारिका हैं, ये प्रधानतम होनेसे महत्तरिका कही गई हैं । यहा-दिकूकुमारियोंकी जो महत्तरिकाएं वे दिक्कुमारी महत्तरिका हैं। इनके नाम रूपा-१, रूपांशा-२ आदि हैं । ये चारों रुचकद्वीपके मध्य में रहती हैं । जब अर्हन्त उत्पन्न होते हैं तब वे उनके नाल आदिको काटनेका काम करती हैं। चित्रा-१ चित्रकनका आदिके भेदसे जो चार विद्युत्कुमारिकाएं कही गई हैं। ये रुचकद्वीपकी विदिशाओंमें रहती हैं। સ્થિતિ કહી છે. દેવેન્દ્ર દેવરાજ ઈશાનની મધ્યમ પરિષદામાં દેવીએની ચાર પલ્યોપમની સ્થિતિ કહી છે. જે સૂ. ૨૧-૨૨ છે
ससा२ यार प्रा२ने ४ह्यो छे--(१) द्रव्यससार, (२) क्षेत्र सार (3) કાલસંસાર અને (૪) ભાવસંસાર છે સૂ. ૨૩ છે
સૂત્ર ૨૧ અને ૨૨ ને વિશેષાર્થ_દિશાકુમારીઓને દિકુમારીએ કહે છે. તેઓ પ્રધાનતમ હોવાથી તેમને મહત્તરિકાઓ કહી છે. અથવા દિકકુમારીઓની જે મહત્તરિકાઓ છે તેમને દિકકુમારી મહત્તરિકાઓ કહે છે. તેમનાં નામ રૂપ, રૂપાંશા, સુરૂપ અને રૂપાવતી છે. તે ચારે ચકીપની મધ્યમાં રહે છે. જ્યારે અહંત ઉત્પન્ન થાય છે, ત્યારે તેમની નાલ વગેરે કાપવાનું કામ તેઓ કરે છે. ચિત્રા, ચિત્રકનકા આદિના ભેદથી જે ચાર વિધુત્કમારિ. કાએ કહી છે, તેઓ ચકદ્વીપની વિદિશાઓમાં રહે છે, જ્યારે અહંન્ત પ્રભુને
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨


Page Navigation
1 ... 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819