Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुघा टीका स्था०४ उ. १. १४ प्रतिमास्वरूपनिरूपणम्
४८५
छाया - चतस्रः प्रतिमाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - समाधिप्रतिमा १, उपधानप्रतिमा २, विवेकप्रतिमा ३, व्युत्सर्गप्रतिमा ४ |
चतस्रः प्रतिमाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-भद्रा १, सुभद्रा २, महाभद्रा ३, सर्वतो - भद्रा ४ | चतस्रः प्रतिमाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - क्षुद्रिका मोकप्रतिमा १, महतिका मोकप्रतिमा २, यवमध्या ३, वज्रमध्या ४ || सु. १४ ॥
टीका - "चत्तारि पडिमाओ" इत्यादि - चतस्रः प्रतिमाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-समाधिप्रतिमा - समाधिः - श्रुतं चरित्रं च तद्विषया प्रतिमा = प्रतिज्ञा अभिग्रहः = समाधिमतिमा श्रुतचारित्रविषयक प्रतिज्ञेत्यर्थः १ |
" उपप्रधानमतिमा " - उपधानं तीव्रं तपः, तस्य प्रतिमोपधानप्रतिमा तित्र तपो विषयाभिग्रह इत्यर्थः २ ।
100
सूत्रार्थ - प्रतिमा चार कही गई हैं, जैसे- समाधिप्रतिमा १ उपधानप्रतिमा २ विवेकप्रतिमा ३ और व्युत्सर्गप्रतिमा-४
इस प्रकार से भी चार प्रतिमाएं कही गई हैं, जैसे- भद्रा १ सुभद्रा २ महाभद्रा ३ और सर्वतोभद्रा -४
इस प्रकार से भी प्रतिमा चार कही गई हैं जैसे क्षुद्रिकामोक प्रतिमा १ महतिकामोकप्रतिमा २ यवमध्या ३ और वज्रमध्या-8
विशेषार्थ - श्रुत और चारित्र का नाम समाधि है इस श्रुतचात्रिरूप समाधि विषयवाली जो प्रतिमा है अभिग्रह है वह समाधि प्रतिमा है, प्रतिमा शब्द का वाच्यार्थ यहां अभिग्रह लिया गया है । इसका तात्पर्य यही है कि श्रुत चारित्र विषयक जो प्रतिमा अभिग्रह है वही समाधि प्रतिमा है १ । तीव्रतप का नाम उपधान है इस उपधान
सूत्रार्थ - प्रतिमा यार उही छे - (१) समाधि प्रतिभा, (२) उपधान प्रतिभा, (૩) વિવેક પ્રતિમા અને (૪) વ્યુત્સગ પ્રતિમા. પ્રતિમાના આ પ્રમાણે ચાર પ્રકાર
ह्या छे-(१) लगा, (२) सुभद्रा (3) भहालद्रा भने (४) सर्वतोलद्रा. પ્રતિમાના આ પ્રમાણે ચાર પ્રકાર પણ પડે છે (૧) ત્રુદ્રિકામાકપ્રતિમા, (૨)
भडतिप्रभोऽप्रतिमा, (3) यवसध्या मने (४) वन्नमध्या.
વિશેષાથ—શ્રુત અને ચારિત્રનું નામ સમાધિ છે. આ શ્રુતચારિત્ર રૂપ સમાધિ વિષયવાળી જે પ્રતિમા ( અભિગ્રહ ) છે, તેનું નામ સમાધિપ્રતિમા थे, यहीं " प्रतिमा " पहनो वाग्यार्थ " अलिश्रड" अणु पुराना छे. તેનુ તાત્પય એ છે કે શ્રુતચારિત્ર વિષયક જે અભિગ્રહ છે, તેનું નામ समाधि प्रतिभा छे । १ ।
તીવ્ર તપને ઉપધાન કહે છે. તે ઉપધાનની જે પ્રતિમા છે-એટલે કે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨