Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
४७६
स्थानानसूत्रे " एवं " इति-एवं-क्रोधचतुष्टयं नैरयिकादि वैमानिकपर्यवसितम् । " एवम्" इति, एवं क्रोधवत् मान-माया-लोभविषयं पदत्रयं संयोज्य नैरयिकादि वैमानिकपर्यन्त चतुर्विंशतिदण्ड केषु पठनीयम् ॥ मू०११ ॥ इदानीं कषायाणामेव कालत्रयवर्तिनः फलविशेषानाह
मूलम्--जीवाणंचउहिं ठाणेहि अट्ट कम्मपगडीओ चिणिसु, तं जहा-कोहेणं १, माणेणं २, मायाए ३, लोभेणं ४ । एवं जाव वेमाणियाणं २४, एवं चिणंति एए दंडओ, एवं चिणिस्संति एस दंडओ, एवमएणं अभिलावेणं तिन्नि दंडगा, एवं उवचिणिंसु उपचिणंति उवचिणिस्संति, बंधिसु ३ उदीरिंसु ३ वेएंसु ३ निज्जरेंसु णिज्जरेंति निज्जरिस्तांति, जाव वेमाणियाणं, एवमेकेके पदे तिन्नि २ दंडगा भाणियव्वा, जाय निज्जरिस्संति ॥ सू० १२ ॥ ___ छाया-जीवाः खलु चतुर्भिः स्थाने अण्ट कर्म प्रकृतीः अचिन्वन् , तद्यथाक्रोधेन १, मानेन २, मायया, ३, लोभेन ४। एवं यावत् वैमानिकानाम् २४, है। जिस प्रकार क्रोध के ये अनाभोगनियर्तित आदि चार भेद प्रकट किये गयेहैं उसी प्रकार मान माया लोभ भी चार चार प्रकारके होते हैं ऐसा जानना चाहिये, और ये अनाभोग आदि मान माया लोभ नैरयिक से लेकर वैमानिक तक समस्त जीवों में होते हैं ऐसा समझना चाहिये ॥ सू०११ ॥ ___अब सूत्रकार कषायों का ही कालत्रयवर्ती जीव के फल विशेष का कथन करते है-" जीवाणं चउहिं ठाणेहि-' इत्यादि
सूत्रार्थ-जीयों ने चार कारणोंसे पहले अष्ट कर्म प्रकृतियोंका उपार्जन તના જીવમાં હોય છે. જેમ કે ધના આભેગનિવર્તિત, અનાગનિવર્તિત આદિ ચાર ભેદ કહ્યા છે, એ જ પ્રમાણે માન, માયા અને લેભના પણ ચાર ચાર ભેદ પડે છે. તે આગ, અનાભોગ આદિ માન, માયા અને લેભનો પણ નારકથી લઈને વૈમાનિક પર્યાના જીવમાં દુર્ભાવ હોય છે. એ સૂ. ૧૨ છે
હવે સૂત્રકાર કષાના કલત્રયવર્તી ફલવિશેષનું નિરૂપણ કરે છે– "जीवाणं चउहि ठाणेहिं" त्याहिજોએ ચાર કારણોને લીધે આઠ કર્મપ્રકૃતિઓનું ઉપાર્જન કર્યું છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨
