Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
स्यानाङ्गसूत्रे विधः संवासः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-देवो नामैको देव्या सार्द्ध संवासं गच्छेत्, देवो नामैकः छव्या साद्ध संवासं गच्छेत् , छविर्नामैको देव्या साई संवासं गच्छेत, छवि मैकश्छव्या साई संवासं गच्छेत् ( मू० १०)। ____टीका-" चउबिहा" इत्यादि-देवानां स्थिति मर्यादा, चतुर्विधा प्रज्ञप्ता =कथिता, तद्यथा-' देवे' इत्यादि-एका=कश्चित् , देवः सामान्यः सुरः, " नामे"-ति वाक्यालङ्कारे, एवमग्रेऽपि, १, एकः कश्चित् , देवस्नातकः= देवश्चासौ स्नातका प्रधानो देवस्नातकः, यद्वा-देवानां मध्ये स्नातक प्रधानो देवस्नातकः २, एकः कश्चित् , देवानां पुरोहितः शान्तिप्रभृतिकर्मकारीति देव पुरोहितः ३, एकः कश्चित्, देवपज्वलनः-प्रज्वलयति-दीपयतीति प्रज्वलनः, देवानां प्रज्वलनो देव प्रज्वलनः मागधवद् देवस्तुतिपाठकः प्रज्ञप्तः ४।।
देवस्थितिप्रस्तायादेवविशेषसंवासमाह - " चउबिहे" इत्यादि, देयो देव्या साद्ध संवासं-मैथुनाद्यर्थ सहावस्थानं गच्छेत्-माप्नुयात् १, एकः कश्चित् , है, जैसे-एक देव का एक देवी के साथ संवास १ एक देव का छवि के साथ संवास २ छवि का देवी के साथ संवास-३ और छवि का छवि के साथ संयास ४।
विशेषार्थ-यहां स्थिति शब्द से आयु का ग्रहण नहीं हुवा है किन्तु-मर्यादा का ग्रहण हुवा है देवों की यह मर्यादारूप स्थिति ४ प्रकार की कही गई है जो इस प्रकार है-कोई एक देव सामान्यसुर १ दूसरा कोई देवस्नातक प्रधानदेव २ कोई एक देवों का पुरोहित शान्ति आदि कर्मकारी देव पुरोहित ३ और कोई एक मागध की तरह देवस्तुतिपाठक देव प्रज्वलन-४ । देवविशेष
સંવાસ ચાર પ્રકારને કહ્યો છે-(૧) એક દેવને એક દેવીની સાથે સંવાસ, (२) वन विना (शरीरयुत नाशनी ) साथे सपास. (3) छविन। (वैठिय शरीरना) हेवानी साथे सपास भने (४) छदिनी (वैठिय शरीरना) छवि सा2 (वैठिय शरी२ सा2) सयास.
वे मा सूत्रता सापाथ ५४८ ४२यामा भार छ-मली " स्थिति" પદ આયુના અર્થમાં વપરાયું નથી, પણ મર્યાદાના અર્થ માં વપરાયું છે. દેવેની આ મર્યાદારૂપ સ્થિતિ ચાર પ્રકારની કહી છે. (૧) કેઈ એક સામાન્ય દેવ. અહીં “નામ” પદ વાકયાલંકાર રૂપે વપરાયું છે. એ જ પ્રમાણે આગળ પણ સમજી લેવું. (૨) દેવસ્નાતક એટલે પ્રધાન (મુખ્ય) દેવ. જેમકે ઈન્દ્રાદિને આ પ્રકારમાં મૂકી શકાય. (૩) કેઈક દેવ દેવેને પુરહિત પણ હોય છે. શાન્તિ આદિ કર્મકારી દેવપુરોહિત હોય છે. (૪) દેવસ્તુતિ પાઠક દેવને દેવ પ્રજવલન કહે છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨