Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 390
________________

सुघा टीका स्था० ४ उ०१ सू० २ वृक्षष्टान्तेन पुरुषादिनिरूपणम् ३७५
प्रणतः प्रणतः-यथा पूर्व प्रणतो जात्यादिना, पश्चादपि प्रणतो नरकगमनादिना कालशौकरिकवदिति चतुर्थों भङ्गः ॥ ४ ॥
इति दार्टान्तिकमूत्रम् । __ एवं दृष्टान्तमूत्रं दाष्र्टान्तिकमूत्रं च सामान्यत उपन्यस्य तद्विशेषसूत्राणि दर्शयति-"चत्तारि रुक्खा" इत्यादि-उन्नतः-जात्यादिना स एव उन्नतपरिणतः उन्नतत्वेन-उत्तमरसत्वेन परिणतः परिणाम प्राप्त उन्नतपणितः, यथाऽऽम्म्रादिकः
" उण्णए " इति-उन्नतो जात्यादिना, एक:-कश्चित् स एव प्रणतपरिणतः उन्नतत्वावस्थां विहाय प्रणतत्वेनाऽवनतत्वेन-प्रतिगन्धिफलादिमत्वेन परिणाम प्राप्तः, यथा शीताऽऽतपादि जनितरोगग्रस्ताऽऽम्रादिका इति द्वितीयो भङ्गः ॥२॥ जो पहिले जात्यादि से प्रणत-हीन हो, और पश्चात्-भी कालशौकरिक की तरह नरक गमनादि से हीन ही बना रहा हो-४ ।
इस प्रकार से दृष्टान्त सूत्र और दान्तिक सूत्र को सामान्य रूप से कह करके अब सूत्रकार इनके विशेष सूत्रों को दिखलाने के अभिप्राय से ऐसा कहते हैं-कि-" चत्तारि रुक्खा-" इ० वृक्ष चार प्रकार के कहे गये हैं,। एक प्रकार वह है-जो जाति आदि से पहले उन्नत होता है और-आगे चलकर भी वही उत्तम रसरूप से परिणाम को प्राप्त होता है, जैसे-आम्र आदिवृक्ष " उन्नतप्रणतपरिणतः" इस प्रकार में वे वृक्ष आते हैं जो जात्यादिक से उन्नत होने पर भी कारण वश उन्नत अवस्था का परित्याग कर देते हैं-प्रणत परिणाम हो जाते
(૪) “પ્રકૃત-પ્રણત” જે પુરુષ પહેલાં જાતિ આદિની અપેક્ષાએ પ્રણત રહ્યો હોય, અને પછી પણ કાલશૌકરિકની જેમ નરકગમનાદિથી હીન જ રહ્યો હોય. આ પ્રકારના પુરુષને આ ચોથા ભાંગામાં મૂકી શકાય છે. આ પ્રકારે દૃષ્ટાન્ત સૂત્ર અને દષ્ટિબ્લિક સૂત્રનું સામાન્ય રૂપે કથન કરીને હવે સૂત્રકાર તેમના (તે વૃક્ષોના) વિશેષ સૂત્રને પ્રકટ કરવા નિમિત્તે આ પ્રમાણે
छे-" चत्तारि रुक्खा " त्या:
વૃક્ષ ચાર પ્રકારનાં કહ્યાં છે-(૧) “ઉન્નત-ઉન્નત પરિણત” એક પ્રકાર એ છે કે જે જતિ આદિની અપેક્ષાએ પહેલાં ઉન્નત હોય છે અને આગળ જતાં એક વૃક્ષ ઉત્તમ રસ રૂપ પરિણામને પ્રાપ્ત થાય છે. જેમકે આમ્રાદિ વૃક્ષ.
(२) " Grad-प्रशुत परिणत" मा प्रा२मां से वृक्षाने भूडी २४१५ છે કે જે જાતિ આદિની અપેક્ષાએ ઉન્નત હોવા છતાં પણ કારણવશ ઉન્નત અવસ્થાને પરિત્યાગ કરી દે છે અને પ્રકૃત રૂપે પરિણત થઈ જાય છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨


Page Navigation
1 ... 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819